Gregorii Ariminensis OESA Lectura super Primum et Secundum Sententiarum: Tomus VII Indices [Reprint 2010 ed.] 9783110849288, 9783110078084

Citation preview

GREGORII ARIMINENSIS OESA LECTURA SUPER PRIMUM ET SECUNDUM SENTENTIARUM

W DE G

SPÄTMITTELALTER UND REFORMATION TEXTE UND UNTERSUCHUNGEN

HERAUSGEGEBEN VON HEIKO A. OBERMAN

BAND 12

WALTER DE GRUYTER · BERLIN · NEW YORK

1987

GREGORII ARIMININENSIS OESA LECTURA SUPER PRIMUM ET SECUNDUM SENTENTIARUM

TOMUS VII INDICES INDEX RERUM: ELABORAVIT MANUEL SANTOS-NOYA COLLABORANTE VENICIO MARCOLINO INDEX AUCTORUM: ELABORAVIT WOLFGANG URBAN

WALTER DE GRUYTER · BERLIN · NEW YORK

1987

Gedruckt mit Unterstützung der Deutschen Forschungsgemeinschaft

Gedruckt auf säurefreiem Papier (alterungsbeständig — pH 7, neutral)

CIP-Kur^titelaufnahme der Deutschen Bibliothek

Gregorius (de Arimino): [Lectura super primum et secundum sententiarum] Gregorii Ariminensis OESA Lectura super primum et secundum sententiarum / ed. A. Damasus Trapp ... — Berlin ; New York : de Gruyter Einheitssacht.: Lectura super primum et secundum librum sententiarum NE: Trapp, Adolf Damasus [Hrsg.] T. 7. Indices / index rerum: elaboravit Manuel Santos-Noya collab. Venicio Marcolino. Index auctorum: elaboravit Wolfgang Urban. - 1987. (Spätmittelalter und Reformation ; Bd. 12) ISBN 3-11-0078082-0 NE: GT

© 1987 by Walter de Gruyter & Co., Berlin 30 (Printed in Germany) Alle Rechte, insbesondere das der Übersetzung in fremde Sprachen, vorbehalten. Ohne ausdrückliche Genehmigung des Verlages ist es auch nicht gestattet, dieses Buch oder Teile daraus auf photomechanischem Wege (Photokopie, Mikrokopie) zu vervielfältigen. Satz: pagina GmbH, Tübingen; Druck: Hildebrand, Berlin 65 Einband: Lüderitz & Bauer, Berlin 61

HUNG LIBRUM REVERENDO DOMINO PATRI A. DAMASO TRAPP OSA

OCTOGENARIO D. D. D. SODALES TUBINGENSES

Einleitung 1. Index rerum et verborum Die Edition der Sentenzenlectura Gregors von Rimini ist mit dem vorliegenden Registerband abgeschlossen. Der hier enthaltene > Index rerum et verborum< bietet in breit angelegter Auswahl die philosophisch und theologisch repräsentativen Auffassungen und Stellungnahmen des Sentenzenkommentators auf dem Augustinerlehrstuhl zu Paris. Ebenfalls werden die von ihm aufgegriffenen >opiniones< seiner akademischen Kontrahenten sowie die >dicta< und >auctoritates< registriert, auf die er seine Beweisführung stützt. Solche >Fremdtexte< sind eigens gekennzeichnet und so von den Aussagen des Autors unzweideutig abgehoben. Dem Genus eines Sentenzenkommentars entsprechend, richtet sich die Begriffsauswahl in ihrem Schwergewicht nach den Bedürfnissen der philosophic- und theologiegeschichtlichen Forschung. Dennoch durfte der philologische und naturkundliche Aspekt nicht beiseite gelassen werden. So wird der Leser über das Register auch zu seltenen Wortbildungen, zu volkstümlicher Spruchweisheit wie auch zu Aussagen über Tiere und Pflanzen geführt. Dieser Band enthält ein ausführliches Sachregister, jedoch keinen vollständigen Wortindex, so daß weder der gesamte Sprachschatz Gregors präsent ist noch seine Aussagen im vollständigen Wortlaut wiedergegeben sind. In Anlehnung an das spätmittelalterliche Vorbild der diesem Bande beigegebenen >Tabulae< findet der Benutzer die Informationen so aufbereitet, daß er sie trotz der vereinfachten Zitate bereits vom Register her in ihrer Tragweite wenigstens vorläufig beurteilen kann.

2. >Tabulae< Die >Tabulae< sind die historischen Register zu den beiden Sentenzenbüchern. Sie finden sich in 20 von insgesamt 37 Gregorhandschriften; mit hoher Wahrscheinlichkeit ist daher davon auszugehen, daß der Tabulator diese Register im Auftrag des Autors erstellt hat. Die >Tabulae< gehören also zum ursprünglichen Bestand des von Gregor herausgegebenen Sentenzenkommentars. Das ist der Grund für den Entschluß, dem heutigen Leser zur Kenntnis zu bringen, wie der spätmittelalterliche Registratur, mit dem Gregortext innig vertraut, den Sentenzenkommentar dem Leser von damals aufgeschlüsselt hat. Sowohl die Schreiber der >codices< wie auch die Herausgeber der Drucke haben sich - dem Charakter der >Tabulae< entsprechend - Freiheiten bei ihrer Aufgabe herausgenommen. Ganz im Gegensatz zur Einheitlichkeit der Textüberlieferung weist die Tradition der >Tabulae< erhebliche Unterschiede

VIII

Einleitung

auf. So übernehmen die verschiedenen Schreiber durchaus nicht sämtliche >conclusiones< des Kommentars in ihr Konklusionenregister und die Drucker führen gelegentlich Begriffe auf, die sich in den >Tabulae< der Manuskripte nicht finden, oder umgekehrt, sie lassen Stellen aus, die in den Handschriften noch geboten werden. Auch unter den >codices< sind erhebliche Divergenzen in der Überlieferung festzustellen, so daß die Konsequenz sich aufdrängt: Schreiber und Drucker haben jeweils nach eigener Einsicht am vorliegenden Registermaterial ihre Verbesserungen - manchmal auch Verschlimmbesserungen - vorgenommen. Eine kritische Edition der >Tabulae< würde deshalb, um die Einfalle der jeweiligen Bearbeiter dokumentieren zu können, eine Unzahl von Varianten zu verzeichnen haben. Der daraus resultierende hohe Aufwand stünde aber in keinem Verhältnis mehr zum Charakter der >TabulaeTextTabula< zur Verfügung, die aufgrund der besten vorhandenen Vorlagen erarbeitet ist: dem Druck Venedig 1522 ( ) für beide Sentenzenbücher, für das Erste Buch die Handschrift V (Paris, Bibliotheque de l'Universite, Cod 196) und für das Zweite Buch die Handschrift A (Bologna, Universita, Cod 1566). Für die Einleitung zur >Tabula< des Zweiten Buches war auf Cod J (München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 28333) zurückzugreifen. Weil es sich um ein historisches Dokument handelt, haben wir die ursprüngliche Reihenfolge der Begriffe selbstverständlich respektiert, obwohl sie heutigen Ordnungskriterien nicht mehr entspricht. Die alphabetische Folge innerhalb eines Buchstabens wurde selbst im Jahre 1522 noch nicht streng gewahrt, zumal die Eigentümlichkeit der mittelalterlichen Orthographie Verschiebungen erzwingt, die in sich zwar logisch sind, aber dennoch für Überraschungen sorgen: Man suche etwa >imago< unter >ymagoTabula< als Warnung mitgegeben hat: Ihre Angaben sind mit Bedacht zu verwerten. Authentisch sind nicht die Aussagen des Tabulators, sondern nur diejenigen des Autors. Die unvermeidlichen Kürzungen und Zusammenfassungen des Textes bergen die Gefahr von Veränderungen in sich, möglicherweise sogar von Verzerrungen in der Sache, wo der Bearbeiter doch nur die Form hatte ändern wollen. Die Grenzen der Verwertbarkeit einer solchen >Tabula< waren damals bereits erkannt: Niemals darf sie Ersatz sein für die eingehende Auseinandersetzung mit der Quelle. Das gilt ohne Abstriche auch für das umfangreiche Sachregister; es ist nichts anderes als ein Hilfsmittel zur ersten Orientierung, damit sich der Leser leichter und schneller in Gregors Gedankenwelt zurechtfinden kann. Seine Funktion ist vor allem dann erfüllt, wenn es als Wegweiser nicht nur das Gesuchte finden, sondern auch das Unerwartete entdecken läßt.

Einleitung

IX

3. Index auctoritatum Das Autoritätenregister, der >Index auctoritatum et auctorumIndex locorum Scripturae SacraeIndex auctoritatum a Gregorio et editoribus allegatarumNomina aliorum auctorumTabulae
Tabulae< vorkommen, sind mit dem Hinweis >T l < (oder >T 2Tabula< stoßen, die es erlaubt, manche Aussagen Gregors einfacher aufzufinden als im modernen, dem Differenzierungsbedürfnis der Forschung verpflichteten Sachregister. Tilden, Gliederungsstriche und Kursivierungen Im Corpus der Artikel ist um der Kürze willen das unflektierte Lemmawort durch eine Tilde (~), seine flektierten Formen durch die jeweilige Endung angegeben. Was sachlich zusammengehört, ist in Absätzen zusammengefaßt. Ein frei stehender Gliederungssirich (Spiegelstrich) vor einem solchen Absatz signalisiert den Anfang eines neuen Gedankenkomplexes. Unterstützt wird die erwünschte Abhebung zusätzlich durch die Kursivierung des Stichwortes, um einen größeren geschlossenen Themenkomplex sichtbar werden zu lassen (z. B. >voluntas dei< nach dem langen Artikel über >voluntas< im allgemeinen) oder um deutlich zu machen, daß dem Lemmawort im Unterschied zum gleichen vorhergehenden jetzt eine neue Bedeutung zukommt. Stellenangaben Römische Zahlen beziehen sich auf den Band der Gregor-Ausgabe (I-VI), die darauf folgenden arabischen Ziffern nennen Seite und Zeile. Die Beizahl im Autoritätenregister bezieht sich auf die Nummer der Anmerkung. Kurze wörtliche Zitate und Sentenzen werden genau eingegrenzt. Bei jenen Aussagen hingegen, die Gregor in einer längeren Gedankenführung entfaltet, ist die Stellenangabe auf den Beginn beschränkt. Wie die Edition selber, so ist auch der Registerband das Ergebnis abgestimmter Teamarbeit. Das Sachregister haben Dr. Venicio Marcolino (Buchstaben P-Z) und Herr Manuel Santos-Noya (Buchstaben A-O) bearbeitet, der auch für die letztgültige Redaktion und für die Edition der >Tabulae< verantwortlich zeichnet. Das Autorenregister und die Bibliographie hat Herr Wolfgang Urban erstellt, tatkräftig unterstützt von Herrn Michael Bräutigam und Herrn Thomas Reinhuber. Die Bearbeiter danken für die Zuverlässigkeit und Sorgfalt, mit der Frau Bettina Hildebrand, Frau Marion Wulf und wiederum Herr Michael Bräutigam sich an den Korrekturarbeiten beteiligt haben. Tübingen, im Juni 1986

Die Bearbeiter

Index rerum et verborum

a (T 2) Praepositio >a< est purum syncategorema et nihil secundum se significat IV 197,1 Isqq; nee per >a< nee per >esse effective a deo< importatur aliqua entitas IV 214,22sqq. Abel Adam et ~ III 61,18sqq; eius mors III 483,17. Abraham Promissio ei a deo facta III 394,24; praeceptum ei datum de immolatione filii III 386,26sq; 503,8; 507,2sqq; 510,13sqq; 512,28sqq; eius anima V 201,16sqq; 222,3; semen -ae secundum Isaac et secundum filios concubinarum VI 51, l sqq. ablativus (T 1) Casus -i possunt teneri nominaliter et adverbialiter; si nominaliter, adhuc dupliciter, scilicet materialiter et significative I 497, l sqq. absens De notitia rei -tis cf cogitatio, cognitio, imago, intuitio, species, visio. absolutio Absolutio a culpa est effectus gratiae et praedestinationis III 333, l sqq. absolutus, -um (T 1) - Entitas -a est quae est seu dicitur aliquid ad se III 116,18sqq; illud dicitur -um, pro quo potest supponere terminus ~ III 94,24sqq; 116,27sqq; omnis entitas est -a III 117,5sqq; 141,10; omnis entitas relativa est etiam -a III 204,llsq; quod relatio sit entitas distincta ab omni -o (obiectio) III 141,17sqq; divisio entis in -um et respectivum non est per opposita III 153,7 sqq; divisio per -um et respectivum non est divisio rerum, sed potius praedicabilium vel praedicationum III 153,13sqq; cf relatio, relativus; in nullo -o possunt adunari contraria V 86,15; omne -um potest deus separare V 86,13. Nullius abstract! -i de aliquo per se relative praedicatio est formalis III 195,30sq. - Substantiae a corporibus -ae V 199,1. - Potentia ordinata et -a III 368,2sqq; c/potentia dei. abstinere Abstinere a cibo et potu VI 226,6sq; 249,21. abstractio Quomodo ~ requiratur ad cognitionem V 153,31sq; 157,11 sqq; ~ a materia et condicionibus materialibus V 194,5; species non praecedit omnem actum -onis V 115,5sqq; ~ specie! universalis praesupponit priorem notitiam I 400,30sq; c/conceptus, species.

2

Index rerum et verborum

abstractivus Intuitivum et -um non sunt termini incompossibiles secundum praedicationem circa eandem notitiam I 393,20sqq; cf apparentia, cognitio, intellectio, notitia. abstrahere, abstractus - Impossibile est ~ seu fingere conceptum aliquem ab aliquibus rebus, nisi illae vel aliquae illarum sint prius apprehensae I 396,26sqq; intellectus cognoscit rem extra, abstrahendo earn tarnen a condicionibus individualibus, et istud est ~ universale a particular! (Thomas) I 311,15sqq; 401,7sqq. - Praedicatio in -o II 36,23; 37,7; 40,24; 42,23; 96,4 et 18; cf praedicatio; praedicatio absoluti -i de aliquo per se relative III 195,30 sq; attributum -um II 100,12sqq; cf attributum. - Deus est maxime -us V 85,3sq. abusus Usus et ~ sunt opposita I 258,25sq; 262,15. Academicus Doctrina -orum de cognitione I 376,10sqq. accedere Ad uxorem propter explendam libidinem ~ peccatum est VI 306,26sq. acceptare - Nulla forma creata est necessario acceptabilis ad vitam aeternam II 230,18sq; deus quemcumque -at, gratis -at II 223,20; VI 60,15sq; 62,10sq; animam habentem caritatem deus gratis -at II 235,26sqq; non ideo aliquem deus -at, quia ipse dignus est, sed econverso II 224,6sqq et 36sqq; deus polest dilectionem naturaliter possibilem ~ II 230,16sqq; 248,14sqq; 249,30sq; potest et non habentem caritatem aut alium habitum infusum ~ II 222,12sqq; 225,12sqq; 245,32sqq; potest etiam non habentem aliquem actum elicitum ~ II 245,32sqq. Cf caritas, carus, dignus. - Omnis creatura ex natura sua est acceptabilis acceptatione generali II 229,21sqq; 240,13sqq. acceptatio Potest sumi in eadem significatione cum hoc nomine >dilectiocarum< secundum denominalionem exlrinsecam a volunlale dei acceplanle ipsum II 225,23sqq; c/acceplus, dignus, gralus. Carthaginensis Concilium -e VI 20,29; 25,21sqq; 27,10; 33,26;90,17; 102,20; 104,17; 123,16; 125,16. castus Cf amor.

Index rerum et verborum

27

casualis, -e - Quod est -e, rarissime accidit III 221,5; nullus effectus est ~ respectu causae universalis III 500,15sqq; c/casus. - Habitudo - III 100,17sqq; 108,12; 121,7. casus (T 1) - Aliquid fieri a -u dupliciter intelligitur, scilicet quoad omnem causam, et sie nihil fit a -u, vel solum quoad aliquam III 499,29sqq; ~ non est nisi in his, quae raro accidunt III 220,9sq; in his quae sunt a se, ~ esse non potest (Scotus) III 413,8. - Casus grammaticalis cf ablativus, genitivus, nominativus, obliquus. - Casus angelorum IV 384,18; V 1,4; c/angelus. categorema 1263,21; IV 310,17. categorematicus Conceptus ~ I 34,1; 279,1; dictio -a IV 199,14; >totumnihilinfinitum< possunt categorematice et syncategorematice sumi II 265,5; 307,34; 376,23sqq; 377,27sqq; 440,28sqq; 455,21 sqq; IV 12,31; 63,21sqq; 116,17; 294,7sqq; 302,16sqq; 310,16sqq. categoria In qualibet ~ seu praedicamento est exitus de potentia sua ad actum II 104,31sqq; 112,26sqq; c/praedicamentum. categoricus Propositio singularis -a et affirmativa de inesse non est per se nota I 285,18sq; propositio -a I 300,25sq; -a modalis II 283,18; singularis -a de future contingent! II 277,2sq; 286,2sqq; III 237,3sqq; 239,4sqq; 250,23sqq; -a de possibili III 260,11 sqq; consequentia ex copulativa ad -am singularem III 248,19sq; cf propositio. cathechumenus Eorum opera bona non sunt meritoria, procedunt tarnen ex gratia seu adiutorio speciali VI 64,7sqq; 83,4sqq; 92,29sqq; 171,20sqq. catholicus Doctrina -a non est contraria certae rationi I 452,30sq; fides -a nulli veritati adversatur III 400,2sq. Quilibet ~ tenetur credere articulos fidei I 40,24; 48,12; potentia dei a nullo -o neganda est IV 107,35; 314,9; 379,11; V 39,19; 54,10; 286,19. Catholice tenendum est: quod absque gratia homo tantum ad malum sufficiat VI 43,5sqq; quod nemo possit propria virtute tentationi resistere VI 100,24sqq; quod liberum arbitrium per se ad nullum sufficiat bonum VI 126,15sqq; quod absque gratia homo non possit nisi male et perverse agere VI 129,5sq; 130,lsqq; quod deus omnium auctor est, non tarnen peccati VI 251,6sqq; 259,15sqq. Communiter a -is conceditur: quod parvuli morientes post baptismum sine obice sint III 333,8sqq; quod aliquod futurum deus potest facere non fore

28

Index rerum et verborum

III 364,6sqq; 377,29sqq; quod quaecumque deus facit, libere et non necessario facit III 493,8sqq. Cf christianus. Catilina VI 80,26sq; 289,13sq. Cato VI 46,29. causa (T l et 2) - Causa potest dupliciter accipi, etiam secundum quod distinguitur a -is finali, formali et materiali, scilicet generaliter pro omni producente vel movente et stricte pro ~ efficiente II 147,16sqq; efficiens est illud quod facit aliquid a se essentia et natura diversum numero II 147,30sqq. Illud est ~ alterius, ad cuius positionem illud ponitur et sine cuius positione non ponitur III 306,4sq; omnis res, sine qua alia naturaliter produci non potest, est per se ~, vel necessaria dispositio -ae, vel ~ causae, vel eius effectus naturalis VI 10,18sqq; quod aliquid creatum sit ~ efficiens non potest demonstrative probari, sed solum per experientiam (Ockham) V 99,24sq; aliquid dicitur ~ efficiens alterius, vel quia illud facit aut quia factum in esse conservat III 483,30sqq; nihil est ~ sui I 196,12. Alicuius -ae esse aliam -am potest intelligi quoad esse aut quoad esse -am HI 483,4sqq; numquam id quod est ~ causae est etiam ~ causati, nisi ipsum sit ~ ut alia ~ sit ~ VI 261,16sqq. Principium et ~ significant eandem rem secundum tarnen diversas rationes II 73,18; 81,19; 148,2sqq. - Omne causatum dependere a sua ~ potest tripliciter intelligi IV 86,lsqq; a ~ intension, ceteris paribus, intensior effectus producitur VI ll,21sq; a -is eiusdem naturae, sed diversae quantitatis, non sequitur nisi una natura diversa secundum magis et minus 196,25sqq; omnis ~ refertur ad causatum III 169,31; positis omnibus per se -is alicuius effectus, aliis circumscriptis, potest poni effectus V 248,34sqq; intellectio effectus non dependet ab intellectione -ae (Ockham) III 99,27sqq. - Utrum in -is efficientibus sit processus in infinitum IV l,15sqq; secundum Philosophum talis processus non datur in -is efficientibus moventibus IV 40,23sqq; alterius et alterius causati est alia et alia prima ~ efficiens IV 41,17sqq; an sit status in -is III 132,34sq; respectu eiusdem effectus non sunt infinitae -ae essentialiter ordinatae IV 41,27sq; V 193,10sqq. - Causa libera in hoc differt a naturali, quia potest agere et non agere, naturalis autem necessario agit II 167,14sqq; III 261,5sqq; V 206,18sqq; cf agens; quidquid potest provenire a -is naturalibus, provenit V 174,6sq; 191,37sq; posita praecisa ~, ponitur illud respectu cuius dicitur ~ V 191,14sq. Causa libera creata indiget concursu dei ad productionem unius determinati effectus VI 258,31 sq; cf causa prima.

Index rerum et verborum

29

Nulla est totalis ~ naturaliter activa contrariorum VI 10,lsq; ll,llsq. Causam esse necessariam potest intelligi uno modo quod ipsa sit et non possit non esse, alio modo quod ipsa sit ~ et non possit non esse ~ III 499,24sqq. Causa agens et ~ finalis IV 75,21 sq; ~ finalis est cuius gratia I 196,17sq; esse -am finalem est esse, cuius amore aliud est amatum IV 77,llsq; quod causalitas finis sit esse illud, amore cuius aliquid agitur (opinio) IV 71,3sqq; finis est ~ causalitatis aliarum -arum IV 76,12sqq; aliud est esse finem, aliud esse -am finalem IV 77,7sqq; cf finis; quid sit causatum -ae finalis IV 76,2sqq; 82,23sqq; descriptio -ae finalis est, ut non sit propter aliam -am (Averr) VI 282,22; inter omnia principia rei primum est ~ finalis (Averr) IV 76,16sqq; finis non est ~ efficientis, ut sit, sed ut sit efficiens; efficiens non est ~ finis, ut sit finis, sed ut sit IV 76,20sqq; 88,4sqq. Utrum dei sit aliqua ~ finalis IV 84,2sqq; dei esse aliquam -am finalem potest intelligi dupliciter IV 84,26sqq; volitum a deo est finis, sed non ~ finalis eius volitionis IV 77,7sqq. An ratione probari possit deum esse ultimum finem omnium IV 70,4sqq; cf finis. Causa formalis est forma dans esse V 312,12; materia et forma sunt -ae intrinsecae rei V 302,17; ~ formalis est per quam compositum est hoc vel illud V 298,20sq; fuit nota a Philosopho solo inter antiquos (Averr) V 297,21; differentia inter -as agentes et formales II 142,15sqq; V 311,26sqq; cf forma. Secundum Aristotelem non est processus in infinitum in -is materialibus et formalibus IV 40,31 sqq. Causa aequivoca non totalis V 158,28; ~ univoca et ~ aequivoca II 27,19sq. Causa per accidens est coniuncta -ae per se III 125,5. Causa prima efficiens est illa, cuius non est alia ~ efficiens III 483,3sqq; illa posterioribus est ~ ut sint vera (Aristot) IV 4,27; omnia entia agunt propter primam -am finaliter, quia propter illam sunt IV 75,3sqq. Utrum naturaliter possit cognosci esse unum universale principium seu -am primam IV l,15sqq; 40,23sqq; 42,2sqq; 65,5sqq; quod naturalibus rationibus possit ostendi non esse plura entia non habentia principium effectivum (opinio) IV 65,5sqq; per impossibilitatem processus in infinitum non probatur quod sit aliqua ~ prima omnium IV 40,23sqq. Omnium quae sunt voluntas dei est ~ mediata vel immediata III 483,27sqq; V 372,33; etiam peccati deus est immediata ~, partialis tarnen VI 257,2sqq; 276,31 sqq; c/actus moralis, auctor, malum, peccatum; omnium quae facta sunt deus est ~ immediate in esse conservans III 488,2sqq; quocumque modo deus ~ sit, ipse est ~ prima III 490,2sqq. Causa prima omnia libere et non necessario facit et conservat; et omnia quae facit, contingenter vult facere III 493,8sqq.

30

Index rerum et verborum

Non omnium quae fiunt et sunt, deus solus est ~ immediate producens vel conservans III 490,llsqq; quomodo deus et creatura sint ~ totalis unius effectus III 492,35sqq; VI 277,26sqq; ~ dupliciter polest dici totalis VI 277,26sqq; concursus -ae primae requiritur etiam ad actus malos voluntatis VI 258,31sqq; deus sequitur determinationem voluntatis, quoniam ideo illum actum agit, quia eum voluntas agit VI 277,lsqq; c/coagere, voluntas. Primae -ae aeque possibilia sunt omnia, quaecumque non implicant contradictionem III 371,30sqq; c/omnipotentia; prima ~ polest causalitatem -ae secundae supplere vel impedire III 130,10sqq; 361,25sqq; IV 189,12sqq; 208,7sqq; 215,4sq; VI 269,31; ad nullam -am extrinsecam praeter primam est dependentia necessaria III 130,9sqq; an praeterita maneant sub contingentia -ae primae III 371,24sqq; nullus effectus est casualis repectu -ae universalis III 500,15sqq. - Quomodo nomen -ae admittatur in divinis ad intra II 147,16sqq. causalis Propositiones -es non semper explicant causalitatem III 325,15sq; cf propositio. causalitas Deus -atem extrinsecam supplere potest I 216,6; cf causa prima, omnipotentia; prioritas -atis II 146,12sqq; 154,32. causatio Causatio mutua circularis II 440,11 sqq. centrum Est punctus in medio circuli IV 320,27sqq; 326,30sqq; ~ corporis infiniti III 478,38. cerebrum Ventriculus in -o est organum memoriae (Äug) V 364,4. certificatio, certitudo Quaelibet res habet propriam certitudinem, quae in minimo consistit (Aegidius) II 368,20sqq; quid per -inem rei intelligendum sit II 386,17sqq. cessare Cessare exponitur per negationem praesentis et positionem praeteriti III 471,12sq. chimaera IV 175,14sq; 242,24. cholera Materia -ae est cibus amarus (Averr) II lll,17sqq; per augmentum -ae homo iracundus incitatur ad iram VI 190,3sq; rheubarbarum purgat -am I 128,5sqq; 129,8sqq; 313,23. chorea IV 242,24. Christus Cf lesus Christus.

Index rerum et verborum

31

christianus Nullus ~ negare potest deum cognoscere distincte creaturas et existentes et possibiles III 224,24sqq; cf catholicus. Cicero Negavit praescientiam dei III 274,6. circularis Motus ~ est prima mensura III 48,31sq; corpus infinitum posset moveri a deo circulariter III 473,25sqq. circulatio Quae — in causando inconveniens sit II 431,30; 440,13sqq. circulus Si magnitudo componeretur ex indivisibilibus, sequeretur quod ~ minor erit aequalis maiori IV 283,15sqq; item sequitur aliquem -um esse quadratum, et econverso IV 285,lsqq; an ~ tangat lineam rectam secundum aliquam sui partem IV 327,33sqq; in quolibet -o invenitur centrum IV 320,24sqq; 326,30sqq. Quantolibet -o maior ~ esse potest II 464,26sqq. circumcisus Sancti innocentes etiam non -i mundati fuerunt ab original! culpa III 336,30sqq. circumferentia Lineae de ~ ad centrum IV 283,18sqq; 328,12sqq. circumfusio, circumfusus V 9,26sqq. circumstantia Circumstantiae requisitae ad actum bonum VI 24,25; 282,28sqq; 283,8sqq; 310,18; 323,4sqq; c/actus moralis, finis. cithara III 415,10. civilitas An auxilium speciale requiratur tantum ad actus habentes ordinem ad -atem angelicam, vel etiam ad actus bonos ut habent ordinem ad -atem humanam VI 156,15sqq. civitas Civitas superna III 352, l sqq. dementia D e i - V I 41,11. clericus Percutiens vel occidens -um incurrit excommunicationem VI 326,28sqq; 329, l sqq. coactio Necessitas -onis I 498,5.

32

Index rerum et verborum

coagere Deus ad coagendum creaturae non cogitur IV 55,22sq; deus coagit libere et contingenter IV 221,18sq; quomodo deus coagat voluntati VI 277,lsqq; cf causa prima, coefficere, concausare, concurrere. cocodrillus I 356,22sqq. codex Pulchritudo -icis IV 356,26. coefficere, coefficientia Coefficientia dei necessaria est ad omnes actus creaturae VI 77,23sq; 257,3; 273,25; cf causa prima, coagere, concausare, concurrere, deus. Coelestianus Pelagiani et -i VI 94,18; 163,17sqq. Coelestinus I papa VI 122,25. coelestis Cf animal, corpus, motor, motus. Coelestius De erroribus -ii et Pelagii VI 20,31sqq; 33,26sqq; 76,25; 106,21sqq; 122,32; 249,28sqq; ~ in omnibus secutus est Pelagium VI 163,17sqq. coelum - Ex motu -i concluditur esse aliquam substantiam intellectualem causantem illum I 380,20sqq; ~ movetur a motore libero V 29,1 Isq; motores -orum sunt angeli V 35,30; ~ est in proprio loco et continue movetur V 29,2sq; ~ non movet immediate corpora simplicia, nee motus -i est causa descensus terrae V 13,2sqq; motus -i est mensura omnium motuum IV 230,17sqq; 257,22sqq; consideratur a physico inquantum est mobile, et quae veritates ex hoc inferantur I 132,4sqq; an ~ possit esse actu infinitum III 474,lsqq; 476,40sqq;478,13sqq. - Coelum secundum Aristotelem: est corpus sphaericum IV 329,14; non est grave nee leve I 96,9sqq; -i sunt perpetui et non facti IV 45,20sqq; ~ est infinitum duratione III 412,9; intelligentia est causa formalis sui -i IV 13,21 sqq; ~ est propter suum motum IV 20,12; eius motus est aeternus et regularis IV 37,32sqq; deus movet active et naturaliter ~ III 414,8sqq; IV 29,8sq; motor -i est a materia abstractus et immobilis IV 29,21 sqq; motor -i est motionis finitae intensive et infinitae extensive III 415,14sqq; 417,20sqq; 420,12sqq; 423,10sqq; revolutiones -i infinitae sunt III 467, l sqq; causa continuationis motus coelestis est causa finalis IV 20,3sqq. Coeli sunt causa elementorum et mixtorum et aliorum generabilium IV 20,15sqq. - Coelum empyreum repletum est angelis IV 278,2; in eo non est corpus V 2,3sqq; 33,2sqq; ~ lunare IV 160,27. Regnum -orum III 322,17; 324,32; 329,5; VI 213,4sqq.

Index rerum et verborum

33

cogitare - Polest accipi pro actuali notitia vel pro quadam aestimatione I 295,23sqq. - An demonstrari possit aliquid esse in rerum natura quo maius non potest cogitari III 410,13sqq; 432,13sqq; cf Anseimus; an maius cogitari possit quo nihil maius cogitari potest III 435,17sqq et 30sqq; an maius deo cogitari possit III 435,20sqq; 436,17sqq. - Quomodo intelligendum sit >omne quod cogitatur est in cogitatione< III 434,2sqq. cogitatio - Nulla creatura cognoscit intuitive -ones alterius V 212,7sqq; dei proprium est nosse -ones V 208,25; quomodo ~ sit intelligibilis V 217,25sqq. Cogitatio rei absentis terminatur ad speciem V 120,9sqq; ~ format imagines fictas rerum V 109,17sqq; 136,6sq; cf species. - Homo non potest ex se ullam bonam -onem habere III 331,21sq; VI 36,23sqq; 53,26sqq. cogitativus Vis -a est perfectior sensitivis viribus, sed non est apprehensiva universaliter V 112,24sq; habet tantum iudicia particularia I 305,31 sqq; 309,32sqq; cf anima. cognitio (T l et 2) - Cognitio potest accipi pro notitia simplici et pro complexa III 230,lsqq; quid sit notitia seu ~ intuitiva et quid abstractiva, et quomodo differant I 389,34sqq; V 99,7sqq; 149,17sqq; cf notitia, species; ~ intuitiva est rei ut existit in se (Scotus) III 187,25; quod ad -onem abstractivam non requiratur species sed habitus (Ockham) V 99,7sqq; 100,26sqq; 137,13sqq; ~ abstractiva seu in absentia rei terminatur ad species V 104,9sqq; 108,16sqq; 115,2sqq; 138,22sqq. Cognitio communis et confusa V 112,10; omnis ~ evidens ex aliquibus apparentibus nobis sumit exordium IV 42,9sq; ~ recta et reflexa V 329,19sq; an aliqua ~ intuitiva sit reflexa I 381,17sqq; 382,18sqq; ~ practica I 151,7;«- recordativa seu memorativa V 160,23sq. Nulla ~ est ~ distincta sui I 268,26sqq; 269,17sqq. Cognoscibilia -onem gignunt, non econverso (Äug) I 265,20sq; II 156,25sqq. - Quae et qualis ~ de deo in via possit haberi I 414,2sqq; cf cognoscere, conceptus, deus. - De -one angelorum V 160,5sqq; 212,7sqq; c/angelus. - Cognitio divina diversis nominibus appellatur secundum diversitatem cognoscibilium III 227,23sqq; c/scientia dei. - De natura -onis beatificae V 87,9sqq; 91,2sqq; ~ matut'na et diurna seu in verbo I 270,23sqq; V 85,14sq; 148,4; 196,17; 200,15sq; ~ vespertina seu naturalis I 270,30; V 196,19sq; 200,16sq. cognoscere (T l et 2) - Utrum actus -endi distinguatur ab actu enuntiandi et assentiendi I 24,2sqq;

34

Index rerum et verborum

quod ut aliquid -atur ab alio plus requiritur quam quod unum sit cognoscibile et reliquum cognitivum V 217,9sqq; cognoscentia non cognoscentibus nobiliora sunt III 215,9sqq; falsum complexe cognosci non potest I 336,6; III 227,5 ;c/falsus. - Quid sit ~ abstractive et ~ intuitive I 270,5sqq; 389,26sqq; omnis res cognoscitur a nobis vel immediate in se ipsa, vel in specie propria a se in intellectu causata, vel in aliquo conceptu de ipsa ab anima formato I 372,10sqq. Quomodo sensibilia cognoscamus I 304,2sqq; cf notitia, sensibilis; utrum per intellectum cognoscamus singulare sensibile I 311,15sqq; 348,2sqq; cf intellectus; quomodo insensibilia cognoscamus I 372,17sqq; cf insensibilis. Utrum homo cognoscat per species I 306,16sqq; 315,20sqq; V 118,26sqq; 142,12sqq; 149,13sqq; illud dicitur cognosci per speciem, quod cognoscitur in specie sua et non immediate in se ipso V 161,10sqq; an per cognitionem abstractivam cognoscatur ipsa res I 341,7sqq; aliquas res cognoscimus et non per species V 148,28sqq, Singulare prius est cognitum ab intellectu quam universale I 396,18sqq; singulare sensibile est prius cognitum quam insensibile I 407,28sqq; cf intellectus. Utrum aliquid non existens cognoscatur a nobis intuitive V 162,9sqq; cf intuitio. - Cognosci per discursum contingit dupliciter, et quomodo deus cognoscatur per discursum I 424,22sqq; deus non est a nobis naturaliter cognoscibilis immediate in se ipso I 414,2sqq; nee in aliqua propria specie seu conceptu I 414,19sqq; est cognoscibilis in aliquo conceptu composito sibi proprio, vel in aliquo simplici proprio ad placitum instituto, vel in aliquo conceptu communi simplici naturaliter repraesentativo I 414,5sqq; c/conceptus. - Utrum deus cognoscat omnia cognoscibilia III 226,25sqq; deus omnia cognoscit intuitive et nihil abstractive III 234,10sqq; quomodo deus cognoscat futura contingentia III 278,16sqq; c/futurum. - Cognoscere uxorem VI 248,16; 298,14; 301,22sqq. cognoscibilis Quaedam -ia sunt simpliciter, quaedam complexe significabilia III 227,33sqq. coitus Ex fervore ~ generatur morbida qualitas carnis et fomes in anima VI 191,lsqq; c/commixtio, concubitus. collatio Collatio in Principiis V 119,4; ~ textus V 71,9. color Color medius dupliciter accipitur II 355,23sqq; 357,5sqq; 358,37sqq; V 295,19sqq; species -oris in medio V 156,13; 233,19.

Index rerum et verborum

35

combustio Aeterna - VI 214,19. Commentator Cf Averroes. commixtio Peccatum originale traducitur in omnes homines parentum -one nascentes VI 197,3sqq; 199,6sqq; se adulterae commiscere VI 236,30sqq; cf coitus, concubitus, concupiscentia. commodus Nihil dicitur -um vel incommodum nisi ad aliud VI 230,5sqq. communis, -e Commune non est prius notum quam Individuum I 410,1; sensibilia -ia cf sensibilis. comparatio Comparatio intellectus et rei V 81,26sqq; ~ sensibilis ad sensitivum V 217,llsqq; ~ ad phantasmata V 209,11. comparativus Comparativus praesupponit positivum II 317,11; 320, l sqq. complacentia Omnis ~ est dilectio I 219,10; an quilibet amor sit ~ I 239,10sqq; amor -ae II 226,28sqq; c/voluntas. complexe Enuntiabile ~ I 32,16; 134,14; cf enuntiabilis; ~ scibile I 37,22; ~ significabile I 8,27; 9,8; 178,18; 211,23; 212,9; 280,21; 282,20; 283,7; 435,25; II 21,2sqq; 89,1; 91,10; 183,21sqq; 229,6sqq; VI 13,14sqq; cf significabilis. complexio In medicina dicitur quod -ones sunt novem I 157,15; doctrina de -onibus membrorum I 162,20; contraria secundum -onem IV 194,6; ~ hominis et animalis V 343,lsqq; 346,7sqq; ~ naturalis III 333,18; 335,22sqq. Complexio terminorum III 279,1 Isqq. complexionalis Cf forma. complexus, -um Obiectum assensus non est -um, sed significabile per -um I 12,6sqq; quod obiectum assensus sit -um (Ockham) I 3,5sqq; c/scientia. Respectu eiusdem -i possunt esse notitiae diversae I 67,Isqq; notitia -i exigit notitiam simplicem eius vel eorum quae importantur per ipsum I 310,17sqq; 376,25sq; 413,25sq; notitia -i exigit notitiam utriusque termini I 384,11; 412,31; 425,9; III 280,19sq. Numquam aliquod praedicatum est notum de aliquo subiecto -o, nisi una pars unius -i sit nota de alia I 295,5sq. Cf apparentia, intellectio, notitia, significatio, significatum, veritas.

36

Index rerum et verborum

compositio Non omnis ~ dicit imperfectionem II 417,26sqq; distinct! modi -onis II 124,15sqq; unitas -onis II 402,12sqq; opus -onis V 375,16sq. compositus, -um - Compositum est unum in actu et plura in potentia III 16,5sqq; -um proprie loquendo non est ens sed entia III 17,4sqq; cf pars; -um est quod est ex multis et differentibus II 25,27sq. Compositum substantiale generatur per se II 110,4sq; solum -um fit per se, forma autem per accidens (Averr) I 484,18sqq; 487,22sqq; -um constituitur in esse per formam substantialem II 183,10sq; V 298,20sq; 309,30; -um non est ens in actu nisi per formam (Averr) V 257,24; -um substantiale et -um ex substantia et accidente IV 56,16sqq; corruptio -i V 323,15. An -um ex materia et forma sit primum subiectum accidentium V 281,34sqq; 282,2sqq; cf accidens. Non omne simplex perfectius est quolibet -o II 417,26sqq; non omne quod est in genere est essentialiter -um II 107,16sqq; 122,13sqq; 123,9sqq; 124,12sqq. - Sensus -us et sensus divisus II 224,4sq; 467,30sq; III 198,1 Isqq; 260,4sq; 315,28sqq; 349,Isqq; 380,Isqq; IV 215,18sqq. comprehendere, comprehensio Comprehensio intentionis individui est sensuum, et ~ intentionis universalis est intellectus (Averr) I 310,10sqq; intellectus comprehendit formam per se et Individuum mediante sensu (Averr) I 347,2Isqq; intelligibilia comprehendere est proprium intellectui I 370,2Isqq; intellectus est virtus comprehendens intentionem universalem et individualem I 352,2sqq; cf intellectus. Comprehensio est causa voluptatis (Averr) VI 11,8. conari Conari ad actionem proprium est agentium per appetitum II 459,5. conatus Conatus non est aliud quam volitio II 459,11 sqq. concausare Quomodo deus -et actum bonum et malum hominis VI 77,26sqq; 275,Isqq; cf causa prima, coagere, coefficere, concurrere, voluntas. conceptio - Conceptio communis seu propositio per se nota I 276,23; 283,29; 284,14sqq; an ~ communis sit demonstrabilis I 286,32sqq; 287,22sqq; 288,9sqq; ~ universalis est principium artis et scientiae I 106,17. - Ex conceptione carnali contrahitur peccatum VI 154,Isqq; 175,13; 177,lsqq; 192,28; 211,10. Conceptio Virginis VI 197,2sqq; cf Maria; a -one filii dei ipsa ab omni peccato immunis fuit VI 208,12sqq.

Index rerum et verborum

37

conceptus (T 1) - Praeter species sensibiles sunt in intellectu aliae universaliores, sive vocentur species sive intentiones seu formae vel ~ I 363,20sqq; V 112,lsqq; formantur isti ~ ex apprehensione plurium singularium similium fingendo similitudinem quandam seu -um communem illis et aliis similibus I 363,27sqq; 364,27sqq. Conceptus sunt signa rerum, et tales in esse apparent! et repraesentativo quales sunt res illae realiter I 365,2sqq; 415,14sqq; ~ cognoscitur esse signum alicuius rei, quando ex quadam notitia habituali vel actuali scitur ipsum de illa verificari I 365,4sqq; 366,5sqq; 367,29sqq; 368,1 Isqq; 380,28sqq; universale non est aliqua res, sed est tantum ~ fictus vel formatus I 396,20sqq. Ex -ibus simplicibus abstractis a rebus formamus unum -um complexum I 380,15sqq; a -ibus polest alius abstrahi V 330,26sq; quidam ~ est proprius, quidam communis; quidam simplex, quidam vero compositus; et simplicium quidam communiores, quidam vero minus communes I 353,2Isqq; 364,12sqq et 21sqq; 365,26sqq; 367,27sqq; 380,15sqq; V 219,30sqq; quis compositus dicatur proprius et qualiter formetur I 365,26sqq; 367,27sqq; ~ specificus, et quomodo formetur I 364,32; 380,9; 398,30; - communis non repraesentat res distincte sed confuse I 363,27sqq; 365,8sqq; 373,16sq; ~ fictus vel formatus I 364,17sqq; 371,17; 372,15; 379,35; 396,21; 397,3. An ~ magis communis sit prius notus quam minus communis I 409,34sqq; fictio ~ universalis praesupponit comprehensionem particularium I 397,24sq. Conceptus connotativus est simplex in se et institutus ad placitum I 415,4sqq; II 95,15sqq; omnis ~ significativus ex institutione praesupponit apprehensionem rei in se vel in specie vel -u I 416,7sq; — connotativus praesupponit -um absolutum I 416,14sq; ~ naturaliter repraesentativus praecise earn rem repraesentat, pro qua etiam polest supponere 1415,1 Isqq. Eiusdem rei possunt esse plures ~ de illa praedicabiles II 73,15sq. Conceplus el species I 363,20sqq; 364,lsqq; 372,14; 373,15; 387,26sqq. - Sensibilia non sensala non possumus inlelligere in -u simplici proprio, sed in communi I 358,13sqq; 364,2Isqq; nee ea cognoscere possumus in aliquo -u composilo sibi proprio, sed in communi I 365,22sqq; 367,20sqq. Quaedam insensibilia intelliguntur in -ibus fictis et formalis I 379,20sqq; quaedam cognoscuntur in propriis -ibus nobis naluraliler impressis I 385,22sqq. Substantia cognoscilur in -u proprio negativo I 385,15sqq; ~ speciei et generis II 135,7sqq. - Deus non est cognoscibilis in aliquo -u simplici sibi proprio naturaliler eius repraesenlalivo I 414,19sqq; deus est cognoscibilis in aliquo -u composite sibi proprio I 414,25sqq; V 221,6sq; el etiam in aliquo -u simplici sibi proprio ad placitum instilulo I 415,4sqq; deus est cognoscibilis in aliquo -u communi simplici I 415,24sqq.

38

Index rerum et verborum

Oportet concedere aliquem -um communem in quid praedicabilem de deo et creaturis I 416,28sqq; an ~ entis sit communis deo et creaturis II 95,8; 135,13. conclusio (T 1) - An ~ sit actus distinctus ab actu cognoscendi et actu assentiendi I 24,2sqq; ~ demonstrationis mentalis est cognitio et assensus de sie esse, sicut ipsa significat I 27,11 sqq. Conclusio potest accipi pro propositione ipsa, et pro significato propositionis I 35,27sqq; quod omnis - demonstrationis sit quaestio, dupliciter intelligi potest I 25,3sqq; 35,27sqq. Notitia principii causa est notitiae -onis I 196,24sqq; principia et -ones sunt unigenea I 17,17; ~ non debet excedere certitudinem principii I 41,lsqq; 48,6sqq. - Obiectum scientiae est ipsa ~ scita (Ockham) I 2,14sqq; ~ demonstrationis non est obiectum scientiae, sed significatum totale -onis I 3,32sqq; 7,17sqq; 12,2sqq; scientia est habitus -onum I 59,28. - An plurium -onum sit unus habitus I 93,15sqq; qualiter plurium -onum sit scientia una vel habitus unus I 116,23sqq; nullo per se uno actu potest cognosci sie esse, sicut enuntiant praemissae et ~ I 103,23sqq. - De -one theologica I 14,18sqq; c/theologia; -ones theologicae sunt veritates non secundum se formaliter in sacra scriptura contentae, sed ex contentis in ipsa de necessitate sequentes I 20,4sqq; non solae propositiones creditae et iam determinatae sunt -ones theologicae I 14,23sq; 17,16sqq. concretus (T 1) In creaturis -um significat, sicut abstractum, formam et ultra earn consignificat subiectum II 100,12sqq. concubitus Omnis de -u natus caro peccati est (Äug) VI 199,13sq; sine libidine non est ~ VI 200,4sq; c/admixtio, coitus, commixtio, libido. concupiscentia - Concupiscentia est qualitas morbida causata in anima ex vitio carnis VI 184,14sqq; 185,24sqq; talis qualitas non augetur nee minuitur essentialiter VI 191,lsqq; c/caro; ~ est peccatum originale, non tarnen quaelibet ~, sed tantum ~ carnis seu libido VI 175,lsqq; 182,17sqq; 184,lsqq; 192,22sqq; ~ est fomes peccati VI 183,5. Ante baptismum ~ est poena et culpa VI 174,24sqq; in baptismo dimittitur ~, non ut non sit, sed ut in peccatum non imputetur (Äug) VI 182,21 sq; 194,23sqq; -ae reatus in baptismate solvitur, sed infirmitas manet (Äug) VI 183,lsq; cf peccatum originale. Concupiscentia noxiorum est poena primi peccati VI 62,15sq; 137,35; ex carnali ~ oriuntur cuncta peccata VI 181,30; 193,20sqq; a ~ nullus concupiscentialiter conceptus venit immunis VI 192,29.

Index rerum et verborum

39

Concupiscentia minuitur caritate fervente (Äug) II 421,25sqq; VI 52,30sq; 138,9sqq; continentia et ~ I 90,9sqq; 91,4sq. - Concupiscentia carnis et Spiritus V 362,28sq; 365,7 et 14; amor -ae I 237,22sqq; 238,29sqq; 246,23sqq; 258,16. - Concupiscentia rerum noxiarum in angelis malis V 62,30sqq. concupiscibilitas Concupiscentia vel ~ seu fomes peccati VI 182,19; 183,5; 194,11. concurrere Deus -it ad omnem effectum creaturae VI 77,23sqq; c/coagere, coefficere, concausare. condensari Quod corpus -etur propter constrictionem foraminum (opinio) II 416,8sqq. condensatio Rarefactio et ~ II 254,23sqq; 379,15; in -one non corrumpitur quantitas V 270,24. condicionalis Propositio ~ ita polest fieri cum dictione >cum< sicut cum dictione >si< III 265,31sq; propositio ~ et de -i extreme III 267,2sqq. condignus, -um Nemo polest mereri primam gratiam de -o VI 32,2sqq; nullus aclus est alicuius praemii de -o meritorius apud deum II 237,lsqq; 249,20sqq; deus praemiat ullra -um II 244,5sqq; 451,38sqq; 456,1 Isqq; et punit citra -um II 451,39sqq; 455,28sqq; c/congruus, mereri. confirmatio Confirmalio bonorum angelorum V 69,19sqq; changelus. conformis, conformitas Actus ~ rectae ralioni VI 24,8; 282,28sqq; 318,3sqq; 323,6sqq; cf aclus moralis, ralio recta. congruus, -um Nee de -o meretur homo primam gratiam VI 32,2sqq; cf condignus, mereri; quod ad iustificationem requiratur dispositio sufficiens de -o (Scotus) VI 64,27sqq; c/attritio. coniux Tune solum -ges in admixlione sine culpa sunl, cum non pro explenda libidine, sed pro suscipienda prole miscenlur (Gregorius) VI 306,19sqq. connotare Significare, ~ et consignificare non rebus, sed terminis et'signis conveniunt II 48,3sqq; 61,2sq; 62,39sq. connotativus, -um Non omne -um est relalivum, sed econverso II 63,23sqq; cf conceplus, terminus. connubium Fidem -ii servare VI 311,10.

40

Index rerum et verborum

conscientia (T l et 2) Quomodo debet intelligi >omne quod est contra -am sive rectam sive erroneam est peccatum< I 192,20sq; 194,24sqq. Nullus debet se conformare iudicio suae -ae erroneae VI 302,4sqq; nullus debet agere contra suam -am erroneam VI 302,27sqq; quilibet debet non agere contra suam -am erroneam VI 303,5sqq; quilibet debet non agere secundum suam -am erroneam VI 303,10sqq; cf error, ignorantia. consensus Consensus praesupponit consilium I 231,29sqq. consequens Destructio -tis III 165,4; fallacia -tis V 219,3; VI 144,21; cf antecedens, consequentia. consequentia (T 1) - Eodem addito utrobique ~ tenet I 259,9sq; 263,19sq; 446,6sqq; III 200,10sqq; haec regula valet, ubi illud additum sit categorema et adiectivum respectu illius cui additur; non tarnen valet universaliter, ubi additum est syncategorema I 263,20sqq; 446,16sq. Ad bonitatem -ae requiritur quod oppositum consequentis repugnet antecedent! Ill 273,13sq; 304,33sq; sed non sufficit quod aliquod potens stare cum opposite consequentis repugnet antecedent! Ill 304,28sq. Negative in omnibus terminis valet ~ a superior! ad inferius IV 309,17sq; quando ab inferior! non distributo ad superius non distributum sit ~ bona IV 310,21sqq; ab inferior! ad superius affirmative a parte praedicati valet consequentia I 448,30sqq; 457,8sqq; II 362,lsqq; a termino supponente pro aliquo toto ad omnes supponentes pro partibus respectu esse existere est necessaria ~ affirmative et de praesenti IV 241,4sqq; non valet ~, quando exponentes antecedentis non inferunt exponentes consequentis II 362,24sqq; ~ non valet, si ratio est in tertia figura minori existente negativa, vel cum altera praemissarum existente negativa conclusio est affirmativa, vel cum medium intrat conclusionem I 51,31 sqq. - Quare ista ~ non valeat >essentia divina est pater generans, ergo est generans< I 448,19sqq; 456,35sqq. Cur haec ~ non valeat >in infinitum minor pars albedinis quam est haec tola albedo fuit acquisita, ergo ista albedo est infinita< II 257,2sqq. - Prioritas -ae IV 109,10; ~ simplex IV 109,16. conservare Conservare est rem factam in esse continuare IV 205,23sq; VI 268,7sq; nihil -atur, nisi sit a deo vocatum VI 258,18; deus libere et contingenter -at II 235,1 Isqq; 276,4; 283,30; III 369,8; 484,3sqq; 493,8sqq; IV 245,29sq; deus non indiget creatura in conservando aliam V 285,2Isqq; 286,20sq et 24sqq; deus potest omne accidens in subiecto sine quocumque alio ~ V 342,11; et polest quodcumque subiectum sine accidente ~ IV 247,25sq; cf accidens; omnis actus, etiam malus, immediate -atur a deo VI 257,4sqq; 267,19sqq.

Index rerum et verborum

41

conservatio (T 2) Conservatio polest sumi pro potentia seu principle conservative et pro actu potentiae IV 205,26sqq; ~, id est actus potentiae conservativae, est entitas a deo distincta IV 207,lsqq; ~ non est distincta a re conservata IV 208,28sqq; ~ est continuatio rei in esse, id est res quae continuatur in esse IV 216,25. Aliqua ~ est passio et aliqua non, omnis autem ~ est actio IV 211,28sqq; nulla creatio est ~, nee aliqua ~ est creatio IV 210,20sqq. consiliari Consiliari est de contingentibus I 173,27sqq; 179,21 sqq. consiliativus An homo habeat ex se unde sit ~ VI 151,29sqq. consilium - Consilium est circa singularia I 314,9sqq; ~ non est de his quae cognosci non possunt VI 151,31sq; de scibilibus non est ~ (Aristot) I 179,17sqq. - Voluntas dei signi dividitur in praeceptum, prohibitionem, ~, permissionem et Operationen! III 502,15sqq; 508,17sqq; 510,lsqq; impletio -orum est opus supererogationis III 521,24sqq. Dona sapientiae et -ii VI 142,10sqq. conspectus Imaginarius ~ I 344,17sqq. constantia Ei contraria est inconstantia et vitium finitimum est pertinacia I 264,32sq. constitutivus, -um Quodlibet -um est aliquo modo causa III 62,35; nihil est -um sui ipsius III 59,20. Constitutio, -um et constitutum non convenienter assumuntur ad divina III 63,8sqq. Cf differentia. constructio Constructio appositiva V 341,9sq; ~ transitiva, intransitiva I 103,2sq; III 44,16; 60,12; 66,18; 67,4; 77,14; 182,32; 508,24; IV 163,6; 216,15sqq; V 260,12sqq. contemplatio Actio et ~ VI 232,21. contemplativus Vitae -ae potior pars est amor I 185,2; vita activa ordinatur ad -am I 183,17; viri -i I 206,5. contiguus Sunt -a quorum ultima sunt simul (Aristot) IV 320,20sq. continens Esse ~ est donum dei VI 37,7; 95,25sq; 110,lsq; 155,7; ~ habet pravas concupiscentias, licet non eas sequatur I 90,11 sqq.

42

Index rerum et verborum

continentia Est donum dei VI 155,12; 312,16sq; 320,33sq; ~ per se annexam habet difficultatem in actu et delectationem in pravis concupiscentiis I 90,9sqq; ~ disponit ad temperantiam I 91,4sq. contingens (T 1) - Contingens est non necessarium possibile, vel possibile non necessarium, seu est possibile esse et possibile non esse III 258,5sqq et 20sqq; ~ est indeterminatum ad esse et non esse III 258,20sqq; omnis res praeter deum est ~ I 6,27; an ~ sit ~, quando est vel quando non est III 258,5sqq; 259,2sqq; utrum, quando res est, possit non esse, aut quando non est III 259,2sqq; aliquid quod est nunc, polest non esse nunc, sic quod propositio enuntians ipsum non esse sit nunc vera III 261,2sqq. - Futura dicuntur contingenter futura praecise, quia possunt fore et possunt non fore III 285,2sqq; contingentia sunt determinata ad futurum esse vel non esse, quamvis contingenter et non necessario III 268,29sqq; 270,28sqq; an omnis propositio singularis de futuro -ti categorica et de inesse sit determinate vera vel falsa III 238,23sqq; cf futurum, propositio de futuro. Quomodo -tia futura certitudinaliter cognoscuntur a deo III 278,16sqq; ipsa divina intuitio est iudicium certum omnium -tium veritatum III 283,2sqq; simul stant quod deus praesciat futura et quod ilia sint contingenter futura III 286,33sqq; cf futurum, praescientia. - Nulla propositio ~ est per se nota I 283,33; 285,13; nulla veritas ~ non nota per experientiam est proprie scibilis I 54,8; de nullo enuntiabili -ti potest haberi scientia proprie dicta III 294,32sqq; propositio ~ sumpta in consequentia necessaria non est ex hoc necessaria III 301,8sqq; propositio ~ est determinate vera, non tarnen necessaria III 271,lsqq; cf necessarius, propositio, veritas. - Contingens distinguitur in actibile et factibile I 149,9sq; 183,32sq; 185,22. - Idem potest esse principium ~ et necessarium respectu diversorum II 170,18sqq; c/agens, causa. contingenter Illud tantum fit libere, quod fit ~ II 169,7sq; 175,llsq; cf libere, necessarius. Quicquid deus facit, ~ facit III 493,20sqq; IV 221,18sq; 245,29sq; quicquid deus facit, ~ vult facere III 484,5sq; 493,20sqq; deus libere et ~ iudicaturus est mundum I 45,21; deus libere et ~ iuvat quemcumque iuvat VI 86,15. contingentia - Contingentia futurorum non excluditur ex certa praescientia dei III 286,33sqq; 288,6sqq; 289,16sqq; an praeteritum remaneat sub ~ primae causae III 371,21sqq; cf praeteritum. Contingentia et necessitas II 166,28sqq; ~ et libertas II 173,32sq. - Angulus -ae cf angulus.

Index return et verborum

43

contingere Posse vel ~ dupliciter accipi possunt II 145,2sqq. continuari Quod -atur alicui, distinguitur ab eo V 260,23. continuatio Continuatio speciei humanae V 345,5sq; ~ actus voluntatis II 418,19sqq; 419,37; 431,19; 437,10sqq; 447,lsqq; 458,22sqq. continuus, -um Sunt -a, quorum ultimum est idem (Aristot) IV 320,21; -um est unum in actu et plura in potentia III 16,5sqq; 19,22sqq; nullum -um caret situ III 33,9; nullum -um est indivisibile III 33,8sq; -um est divisibile in infinitum III 226,6; -um non componitur ex indivisibilibus III 213,24sq; 224,13sqq; nulla pars -i est una simpliciter III 15,14sqq. Cuiuslibet -i actualiter sunt infinitae partes III 441,19sqq; 456,23sqq; 457,36; 458,10sqq; 460,18sqq; 481,18sqq; IV 307,lsqq; 311,21sqq; cf infinitus; de partibus quantitativis in -o III 19,22sqq; 460,18sqq; c/magnitudo, motus, tempus. De unione partium -i ad invicem III 132,17sqq; 133,24sqq; 144,6sqq et 20sqq; 156,14sqq; 158,5; in -o non quaelibet pars immediate cuilibet unitur II 402,30sqq. Continuum non est immediate in potentia ad omnem suam divisionem II 469,13sqq; divisio -i III 213,22sqq; 223,17sqq. contractio Polest intelligi per additionem alterius rationis minus communis, vel per restrictionem considerationis I 144,13sqq. contradictio (T 1) Cuiuslibet -onis si una pars est vera, altera est falsa HI 238,23sqq; 241,14; 242,20sqq; 245,30sqq; quod -onis de future contingent! nulla sit determinate vera vel falsa (Aristot) III 239,3sqq; cuiuslibet -onis de futuro altera est determinate vera et altera falsa III 245,30sqq; cf futurum. In -one non datur medium per abnegationem III 247,10sqq; 248,5; 249,lsqq; 281,27; impossibile est alicuius -onis unam partem esse veram per unam causam et reliquam per alteram I 71,15sqq. cohtradictorius, -um (T 1) - Impossibile est -a esse simul vera II 336,30sq; III 185,11; 207,13sqq; 238,6sq; 247,13; 249,21 sqq; lex -arum, videlicet si una est vera, alia est falsa III 238,10; 246,11; 247 ,7; 251,24; quorumlibet -orum enuntiabilium necesse est alterum esse verum et a deo scitum III 286,23sqq; 317,9sqq; 319,11. - Possibile est -a verificari successive absque motu locali vel positione novae rei vel destructione, cuius verificationis lapsus temporis non sit in causa II 206,2sqq; 210,31sqq; 212,36sqq; III 156,35sqq; quod talis verificatio non sit possibilis (obiectio) II 209,1 sqq; III 144,20sqq; talis verificatio successiva potest contingere propter mutationem in quodam alio vel propter lapsum

44

Index rerum et verborum

temporis II 233,7sqq; quod talis verificatio sit impossibilis, nisi interveniat aliqua mutatio in re significata (obiectio) II 228,19sqq; III 290,25sqq. contrarius, -um (T 1) - Contrarium polest accipi pro rebus extra animam, et pro terminis II 353,16sqq; -um potest intelligi non -um positivum et proprie dictum, sed privatio II 364,27sqq; -um est -um, quia maxime distat et non potest eidem inesse III 115,7sq. Quidam termini dicuntur -i respectu generis praedicabilis, quidam respectu generis subicibilis II 354,28sqq. - Possibile est idem simul esse in potentia ad -a IV 52,5sqq; quod impossible sit ut duae potentiae inveniantur simul ad duo -a (Averr) IV 47, l sqq. In nullo absolute possunt adunari -a V 86,15; -a non possunt simul esse in eodem naturaliter II 327,9sqq; 331,26sqq; III 115,7sq; 386,2; V 329,26; 341,25; quod -a possint naturaliter simul eidem inesse (Scotus) II 341,24sqq; ad affirmationem unius -i in subiecto necessario sequitur negatio alterius II 359,30sq; impossibilitas -orum est ex formali repugnantia II 363,llsqq. Utrum de potentia absoluta possint -a simul esse in eodem II 338,13sqq. - Quomodo debet intelligi medium componi ex -is II 355,23sqq; quomodo moveri sursum et deorsum sint -a, et quomodo non II 353,30sqq; cf movere. - Quod -a appositione -orum curanda sunt I 160,24sqq. convenientia Convenientia essentialis et accidentalis V 117,4sqq; 140,2. conversio Est donum dei VI 71,8sq; 99,11 sq. copulativus Consequentia ex -a ad categoricam III 248,18sqq; universalis et -a ex omnibus eius singularibus semper convertuntur III 251,3 sq. cor - Cor prius generatur quam pes, et est nobilius membrum I 406,22. - Proprium dei est -da nosse V 208,25sqq; 212,15sqq; ~ rectum et pravum III 522,24sqq; pravum est ~ hominis et inscrutabile (Jer) V 208,25sqq; induratio -dis III 346,11; 348,20sqq. Cornelius centurio VI 27,26; 39,5sq; 160,24. corporalis Cf accidens, forma, organum, qualitas, res, substantia. corporeitas Forma -atis V 333,1; 348,18sqq; 349,16sqq; 353,16sqq. corpus (T 2) - Corpus quandoque significat ipsam quantitatem seu dimensiones, quandoque autem omnem substantiam quantam; quandoque compositum ex materia et forma, quandoque solam materiam V 350,23sqq; magnitudo secun-

Index rerum et verborum

45

dum quod est extensa secundum tres dimensiones dicitur ~ IV 322,18sqq; quodlibet ~ habet partes infinitas IV 288,33; 299,8sq; cf continuum, magnitude. Non est necessarium omne ~ esse in loco, nee de facto est IV 64,22sqq; ~ non agit in distans nisi per medium II 277,23; impossibile est naturaliter in eodem situ primo esse plura -ora simul V 293,llsq; ex simultate duorum -orum in eodem loco nulla sequuntur contradictoria II 339,21 sq; 360,5sqq; secundum Aristotelem non est possibilis -orum penetratio II 358,9sq; 360,8sqq. Divina potentia duo -ora possunt esse in eodem loco II 339,16sqq; 346,8sqq; 360,8sqq; III 144,33; 158,33; 380,13sq; IV 341,15sq; et unum potest esse in diversis locis II 346,27sqq; III 480,20sqq; IV 341,15sq. Per divinam potentiam aliquod ~ potest moveri localiter in instanti II 266,37sqq; mutatio subita -oris de extremo ad extremum III 428,37sqq; motus -oris in vacuo esset in instanti V 47,10sqq. Corpus continue et regulariter motum est tempus IV 253,26sqq. Quare illa quattuor -ora prima vocantur elementa V 302,21 sqq; quaelibet -ora praeter quattuor elementa dicimus mixta V 299,31 sqq; utrum in mixtis generatis ex elementis remaneant essentiae elementorum V 289,5sqq; cf elementum, mixtum; de forma -oris mixti V 297,2sqq; -ora simplicia, et similiter mixta, sunt inter se naturaliter ordinata IV 92,22sqq. Utrum -ora simplicia moveantur a se ipsis V 12,27sqq; -ora simplicia non moventur immediate a coelo V 13,2sqq; nee a locis ad quae tendunt V 15,2sqq; nee a mediis in quibus sunt V 16,2sqq; nee a generante V 17,2sqq; sed moventur ex se ipsis immediate V 19,8sqq; 24,22sqq; moventur se ipsa per se et non per accidens V 20,2sqq. Possibile est esse ~ aliquod infinitum III 443,30sqq; et tale ~ posset moveri a deo circulariter III 430,14sq; 473,27sqq; et quomodo posset moveri motu recto, et quomodo non III 473,28sqq; 479,4sqq; c/infinitus, magnitudo. Anima et ~ sunt duo, sic tarnen quod anima est perfectio -oris V 262,7sqq; non sentit ~, sed anima per ~ (Äug) V 362,11; organizatio -oris praevenit generationem animae V 346,32sq; ~ aggravat animam (Sap) V 236,14sq; ~ humanum I 131,27sqq; 132,27; cf anima. Non negandum est simpliciter ~ agere in spiritum V 201,3sqq; an ~ possit agere in spiritum non coagente sensu VI 187,25sqq; 190,27sqq. Corpora coelestia secundum Aristotelem: non sunt facta, sed aeterna IV 7,17; 8,7; 9,20sqq; dependent tarnen essentialiter a primo IV 66,28sqq; sunt animata IV 22,15sqq; 23,10; sunt substantiae simplices II 107,20sq; IV 15,5sqq. Non omnia sunt totaliter perfecta, et illuminantur a sole V 199,33sqq; generant infima V 200,4; cf coelum. Corpora gloriosa vel glorificata possunt esse in eodem loco IV 300,25; 301,20; 342,9sqq; V 259,4sq; 264,7; medium non resistit -ori glorioso V

46

Index rerum et verborum

38,18sqq; 49,16sqq; 52,30sqq; -ora sanctorum V 350,15sqq; 352,31sqq; ·» Christi cf Christus. Corpora ab angelis assumpta V 30,10; 33,23sqq; -ora a daemonibus assumpta V 34,29sqq. correlativus Haec non est universaliter vera >uno -orum multiplicato multiplicatur reliquo< V 319,28sq; 322,14sqq. corruptibilis, -e Quod omne -e sit genitum, et quod necessario corrumpetur (Aristot) IV 46,6sq; 47,7sqq; non omne -e necessario corrumpetur IV 55,26sqq; 59,9sqq. corruptio Corruptio non est res distincta a permanentibus IV 153,31sqq; c/generatio; generatio et ~ inferiorum quantum ad suam deformitatem reducitur ad motum sous, quantum ad uniformitatem autem in motum superiorem (Aristot) III 413,14sqq. Malum nihil aliud est quam ~ (Äug) VI 221,21sqq; 224,19sqq. corruptus An de -a possit deus facere virginem III 363,20sqq; 370,7sqq; 376,25sqq. costa (T 2) Costa quadrati IV 281,12sqq; utrum ex ~ Adae tantum formatum fuerit corpus Evae V 374,5sqq; c/Eva. creare (T 2) - Polest dupliciter exponi, uno modo ~ id est aliquid de nihilo facere, alio modo id est aliquid primo de nihilo facere, et sie distinguitur contra conservare IV 205,10sqq; similiter et -ari dupliciter exponi potest IV 100,26sqq; 112,21sqq; 115,13sqq; V 263,14sq; contingit aliquid -ari per se subsistens, aut in aliquo subiecto IV 206, l sqq. An forma -etur in materia V 258,6sqq; 263,14sqq. - Utrum Aristoteles senserit omnia alia entia a primo esse facta vel -ata IV l,3sqq; non est impossibile aliquid fieri ex nihilo IV 56,4sqq; deus -avit coelum et terram (Gn) IV 275,14; 381,20; omnia fecit ex nihilo V 249,25; an deus poterit aliquam rem ab aeterno ~ IV 98,26sqq; 118,19sqq; c/creatura, fieri. - Nihil potest a creatura -ari V 263,19sq. creatio (T 2) Creatio potest accipi pro potentia creativa et pro eius operatione IV 205,26sqq; ~ est ex dei voluntate opus existens (Damascenus) IV 103,21; 206,30; ~ est entitas a deo distincta IV 206,22sqq; ~ non est distincta a re creata IV 207,6sqq; nulla ~ est conservatio IV 210,20sqq; aliqua ~ est passio et aliqua non, omnis autem ~ est actio IV 211,18sqq; generatio est naturalis et ~ voluntaria et contingens II 24,9sqq; communiter et improprie accipitur ~ pro omni actione V 263,22sqq.

Index rerum et verborum

47

creator Creator non refertur ad creaturam realiter (Scotus) III 124,30; 165,13sqq; ~ aeternaliter referebatur realiter ad creabile III 170,12sqq; ~ realiter refertur ad creaturam ex tempore III 165,23sqq; 170,30sqq; 177,6sqq; V 322,15; deum -em referri relatione aeterna dupliciter intelligitur III 182,20sqq; cf creatura, deus. creatura - Creatura est rei non praeexistentis per dei voluntatem facta substantia IV 103,27sq; ~ non est res distincta a creatione IV 207,6sqq; actio dei est ipsamet ~, et ideo illa subtracta — cedit in nihil IV 214,36sq; nulla ~ est ex se et a se, sed quaelibet est ab alio IV 109,1; -ae non ex se convenit non esse IV 108,26sqq; esse effective ab alio competit -ae secundum totam eius durationem IV 71,5sq; esse annihilabile est passio communis omni -ae I 126,11; 137,25; ~ producitur contingenter II 50,16; 170,24; 173,8sqq; omnis ~ est commutabilis II 144,8. - Ratio, qua ~ conditur, prior est in verbo quam ~ ipsa (Äug) V 95,llsq; universas -äs, non quia sunt, ideo deus novit, sed ideo sunt, quia novit (Äug) III 227,8sqq; 305,24sqq; 312,10sqq; deus maxime intimus est cuilibet -ae V 84,29sq. Deus non indiget ~ ad aliam causandum vel conservandum V 285,21sqq; 286,24sqq; VI 269,33; deus suspendit per miraculum -äs ab operationibus suis V 214,36sq; relatio -arum ad deum III 89,27sq; 103,12; 177,6sqq; cf creator. - Receptivitas infinita non repugnat -ae V 93,21; c/perfectio; nulla ~ polest creare V 263,20; nulla ~ cognoscit intuitive affectiones vel cogitationes humanas V 212,7sqq. - An ~ potuerit fuisse ab aeterno sive sine principio durationis IV 97,10sqq; possibile est aliquam rem simul totam fieri a deo, et tarnen nee ipsam nee aliquid eius tunc incipere esse IV 104,16sqq; possibile est aliquam rem totam simul a deo fieri sine aliqua mutatione IV 105,15sqq; possibile est aliquam rem aliam a deo fuisse ab aeterno II 144,19sqq; III 262,32sq; IV 106,2sqq; 112,32sqq; ~ non polest tarnen deo esse coaelernam II 144,19sqq; possibile esl nunc eliam aliquam aliam rem a deo fuisse ab aeterno IV 107,19sqq; c/aelernus. - Amor -ae, si ad crealorem referlur, non cupidilas sed carilas esl (Äug) I 253,lsqq; 260,21 sq; VI 295,29sqq; cupiditas est amor quo ~ diligitur propter se I 245,29sqq; omni ~ voluntas uli polesl I 257,8sqq. Omnium -arum subslanlia bona esl VI 222,5sqq; c/enlilas; omnis ~ est acceptabilis a deo ex natura rei, sed non ad consequendum vitam aeternam II 240,13sqq. - Cognitio, notitia vel visio -arum in verbo V 85,8; 87,20; 91,4sqq; 95,8; 126,4; 146,14; 148,4; 158,13sqq.

48

Index rerum et verborum

credere (T 2) Credere accipitur communiter pro omni assensu, et specialiter pro assensu fidei I 69,33sqq; 290,4. Impossibile est eundem simul ~ et opinari idem I 83,28; impossibile est idem obiectum ab eodem simul actu sciri et credi I 69,30sqq; 75,3sqq; quod ~ iubemur, videre non possumus (Äug) 148,2; 374,2; cf fides, opinio, scientia, theologia. Quod nullus teneatur credere aliquid, quod non est sibi per se notum (opinio) I 40,22sqq; tenemur ~ non apparentia et non per se nobis nota I 47,29sqq; ~ evangelio ex auctoritate ecclesiae I 20,21 sqq; 21,24sqq. Sine speciali auxilio ~ non possumus verbo divino VI 96,16sqq; 160,14sqq; cf fides. culpa (T 2) Peccatum et ~ possunt accipi proprie pro commissione vel omissione voluntaria vituperabili, et communiter pro effectu peccati VI 178,9sqq. Omnis ~ est voluntaria, et quomodo hoc intelligendum sit VI 174,8; 196,2sqq; sola ~ facit hominem reum VI 177,22; 178,4; poena nonnisi -ae debetur VI 176,19; ~ mortalis est obex gratiae III 342,12sq. Quod non sit -ae adscribendum, quicquid fit per ignorantiam (Abaelardus) VI 302,24; quod non imputentur quae ex ignorantia invincibili committuntur, et quomodo hoc intelligendum sit VI 148,27sq; 149,2sqq; c/conscientia, ignorantia. Culpa mortalis non solum meretur carentiam visionis et poenam, sed et annihilationem II 455,36sqq; per eam meremur privari omni beneficio II 456,4; possibile est animam existentem in ~ mortali non esse reprobatam II 237,19sqq; c/caritas, carus. Absolutio a ~ original! vel actuali est effectus praedestinationis III 332,15sqq; 333,lsqq et lOsq; 337,3sq. Culpa originalis, mortalis et venialis VI 318,19sqq; cf peccatum; ~ originalis VI 176,8sqq; 202,26; 216,11 sqq; ~ actualis VI 216,11; ~ habitualis VI 180,7sq; - mortalis II 221,17; 451,23; 454,34; VI 322,29sqq; ~ venialis II 450,27; 458,6; ~ primi parentis VI 110,5; 137,8sqq. culpabilis Actus ~ est difformis rectae rationi, et nullus est moraliter bonus VI 24,23sqq; 318,12sqq; an actum -em deus possit nullo coagente producere III 366,27sqq; 384,17sqq; c/actus malus. cultus

CultusdeiVI75,19;312,13. cum Haec dictio polest sumi adverbialiter et coniunctionaliter III 265,29sqq; 446,24. cupiditas Cupiditas est amor inhians habere quod amatur (Äug) I 220,16sqq; 239,25;

Index rerum et verborum

49

~ est appetitus eius quod volumus I 239,36; ~ et laetitia sunt consensiones, metus et tristitia autem dissensiones I 219,33sqq; 239,34sqq. Cupiditas est amor creaturae propter se I 245,32sq; 253,lsqq; 260,23sqq; VI 295,30sq. Cupiditates animae et carnis VI 188,20sq; ~ habitualis et actualis II 422,14; 450,31; ~ venialis et mortalis II 422,14sq. Quomodo intelligendum sit quod ~ minuatur caritate crescente II 422,lsqq; ~ habitualis est compossibilis caritati infusae et actui caritatis II 422,16sqq; c/caritas. cuprum Terra, cum transmutatur a corpore coelesti, erit ~ (Averr) II 108,20sq. cursus Cursus naturalis vel naturae II 335,34; 340,20sqq; V 78,11; 82,5; 288,4; 345,32; 363,32; ~ astrorum V 203,5 et 27; c/astrum. curvus, -um Curvum est, cuius medium exit extrema II 336,4sq. cygnus III 31,19sqq.

cyphus III 24,26sqq.

daemon, daemonium Daemones creati sunt boni VI 120,28; -es ceciderunt de coelo et deducunt animas in infernum V 3,19sq; 31,5; eis nulla servata est conversio (Prosper) VI 129,21 sq; delectatio mala est aliquando in eo I 229,20sqq; ~ desiderat lapsum iusti et eum tentat I 229,21 sq; mundus, caro, -ia diversa movent proelia VI 89,19. Quomodo -es praeterita cognoscant V 160,15sq; et quomodo futura praevideant V 196,14; 203,15sqq; ~ polest assumere corpora V 34,29sqq. Cf angelus malus, diabolus. damnabilis Actus~ VI 171,llsqq.

damnare, damnatus Non -antur qui non peccaverunt VI 149,26; 177,27; deus -at hominem propter vitium, non propter naturam (Äug) VI 180,19sq; condicio damnatorum peior erit post iudicium finale VI 216,2; an damnatus post iudicium aliquam habeat delectationem I 223,lsqq; 230,16sqq; supplicia -orum IV 275,22; VI 325,lsq; -i puniuntur citra condignum II 455,32sq; quod aliquando finienda sunt supplicia -orum (Origenes) V 59,4sqq; quae sit causa eorum obstinationis V 66,3sqq. damnatio Damnatio aeterna, perpetua, finalis II 223,14; 235,35; 237,26; 449,6; IV 387,32; VI 194,14; 196,20; 215,33; ~ non omnem delectationem excludit I 230,8sqq; deus potest mutare iudicium -onis HI 350,13sqq; an si alicui re-

50

Index rerum et verborum

veletur quod deus velit eum damnare, teneatur velle propriam -onem III 523,24sqq; 524,8sqq; cf reprobatio. damnum Poena -i est carentia divinae visionis II 455,32sqq; VI 215,7; poena -i et sensus II 222,31; 455,32sqq; VI 210,12sqq; 212,10sqq; ista locutio >poena -i< polest esse intransitiva et transitiva VI 231,3sqq; cf poena. Dathan II 425,36. David VI 102,14; 103,7; 104,21; 155,21; 181,23sq. de (T 1) Ly >de< polest dicere circumstanliam principii productivi, aut principii materialis I 476,30sqq; ~ connotat consubstantialitalem principii el distinctionem alicuius ab eo I 479,9sqq. dealbatio, dealbabilitas II 106,10 et 15sqq. debitum Reddere aut petere delectatio perficit Operationen^ I 225,19; omnis ~ est dilectio, sed non econverso I 218,30sqq; 233,8sqq; ~ est complacentia I 76,31sq; 219,10sqq; 239,1 Isqq; ~ est amor I 219,22sqq; ~ non est desiderium, quia est respectu praesentis I 76,31 sqq; 204,26; 233,9sq; non omnis ~ est fruitio, sed aliqua fruitio est ~ I 240,9sqq. Delectatio potest esse in diabolo et damnato I 229,20sqq. Delectatio carnis et Spiritus V 360,24sqq; 365,14; ~ inordinata et poena ei debita VI 209,20sqq; peccatum carnalis -onis VI 201,29. delere De libro vitae - III 365,29; 369,13sqq. deliberatio Deliberatio requirit syllogismum practicum, et est discursus concipiens utramque partem contradictionis IV 371,3sqq; quod — duplex sit et quae requiratur ad meritum IV 372,19sqq. deliciae Se glorificare in -is VI 209,25; 216,27. delictum Lex et - VI 238,23sqq. demereri Homo non meretur vel -tur nisi praecise per actum voluntatis VI 324,8sqq; 329,21 sqq.

52

Index rerum et verborum

demeritum Ex poenis iuris ecclesiastic! non potest argui maius ~ apud deum VI 329,6sqq. Demetrias VI 47,28; 85,2. Democritus IV 3,11; 298,9. demonstrare Non est ex alio genere descendentem ~ (Aristot) III 40,10sqq. demonstratio (T 1) Demonstratio est Syllogismus faciens scire I 2,2; 4,14; 12,28; 24,1 Isqq; 30,5sqq; 32,22sqq; 53,19sqq; 104,12sq; 290,6; 291,25sq; illi soli syllogismi mentales, qui constant ex propositionibus quae sunt formaliter notitiae, sunt proprie -ones I 32,20sqq; ad -onem requiritur quod conclusio non sit per se nota et quod praemissae sint notiores ea I 292,2 Isq; omnis ~ est ex primis et notioribus I 287,33; 291,10; ~ fit ex propositionibus necessariis et universalibus I 397,32sq; IV 14,3sqq; ante omnem -onem praesupponitur quid significent termini I 295,17sq; an ipsa conclusio -onis differat ab assensu et cognitione I 27,1 Isqq; cf conclusio. Demonstratio denominatur universalis vel particularis, affirmativa vel negativa ex conclusione et non ex praemissis I 172,19sq; ~ mentalis et ~ vocalis I 28,4sqq; 32,29; 35,23sqq; 36,20; 103,lsqq; 104,7sqq. Auctoritas et ~ non sunt compossibiles I 76,13sqq; cf auctoritas. demonstrativus, demonstrans Medium -um, creditum et probabile I 36,28sqq; 65,25sqq; pronomen -urn, demonstrans I 334,27sqq; II 59,2; 128,13sqq; 241,38; 467,30; 471,26. denominatio Denominatio activa et passiva VI 225,30sqq. denominativus Terminus ~ II 100,31; praedicatio -a II 95,25sqq; III 178,lsqq. densitas Quod ~ fiat ex constrictione materiae (opinio) II 378,27; 416,25sqq. dependentia Ordo essentialis -ae inter individua eiusdem rationis V 168,32; 175,4sqq; 193,3sqq. dependere, dependens Nullum dependens est ex se necesse esse IV 67,27; nulla res vel ens dependet a non-ente III 82,23 et 30; 98,23sq; 173,8. desiderium (T 1) Desiderium est amor seu dilectio I 219,22sqq; 220,23; 233,9; ~ est respectu futuri, et in hoc distinguitur a delectatione I 76,3Isqq; 204,26sqq; 240,17; ~ non est solum de habitione rei sed etiam de ipsa re I 250,13sqq; scientia est causa -ii et ~ causa motus VI 8,30; ll,2sq.

Index rerum et verborum

53

Intellectio et ~ in corporibus coelestibus non differunt sicut in nobis (Averr) IV 33,8sqq. determinabilis Quid requiratur, quando aliquod -e sumptum cum aliqua determinatione praedicatur de aliquo I 456,17sqq. deus (T l et 2) - Utrum -um esse sit per se notum I 275,3sqq; 281,2sqq; quod -um esse sit per se notum, quia non polest ~ cogitari, quin cogitetur esse (Aegidius) I 292,32sqq; haec non est per se nota >deus est< I 294,12sqq; 299,4sqq; quod sequendo naturalem rationem ponendum sit aliquid esse in rerum natura quo maius cogitari non polest (Anseimus) III 410,13sqq; iste modus arguendi non esl efficax III 432,13sqq. Deum esse potesl naluraliler cognosci a nobis, igilur - est naturaliter cognoscibilis I 413,5sqq; quomodo ipse simplici nolilia cognoscatur I 413,23sqq; ~ non esl a nobis naluraliler immediale in se ipso cognoscibilis, nee in aliquo conceplu simplici sibi proprio naluraliler eius repraesenlalivo I 414,2sqq; in quo conceplu vel specie ~ cognoscibilis sil I 414,5sqq; cf cognoscere, conceplus; -um esse cadil sub fide I 275,19sqq. Non tanlum per viam molus possunl perfecliones naluraliler de -o probari III 431,6sqq; eius nobilitalem non nisi ex his, quae nola sunt nobis, possumus naturaliter investigare III 215,6sqq; omnis perfeclio simpliciter esl de necessilale in -o III 291,8; 424,27sqq; 425,5sq; ~ esl infinilae perfeclionis seu bonilalis infinilae III 425,12sqq. Mulla sunl ponenda naturaliter loquendo de deo, quae Aristoteles non posuil III 432,2sqq; quod ~ nihil aliud a se inlelligal (Arislol) III 211,28sqq; 212,24sqq; sequens praecise naluralem ralionem habel ponere quod ~ alia a se inlelligal III 215,4sqq; 222,5sqq; secundum Arislotelem — est polenliae finilae inlensive el molor necessario primum orbem movens III 414,8sqq; naluraliter probari potesl -um esse infinilae polenliae III 424,25sqq; -um esse infinilum polesl dupliciler inlelligi III 417,29sqq; naluraliter esl ponendum -um esse aclivum el productivum aliorum III 216,18sqq; 424,31 sqq; 425,7sqq; ~ potesl facere aliquam mulliludinem actu infinitam, et similiter magnitudinem vel formam III 441,17sqq; 443,30sqq; 445,9sqq; IV 377,25; utrum evidenler probari possil -um esse causam efficienlem omnium IV 44,19sqq; 65,5sqq; cf causa prima; -um esse universalem el ullimum finem omnium polesl naluraliler probari IV 90,22sqq; cf finis. - Deus esl primum el universale movens V 19,9; ~ esl ipsa prima el incommulabilis forma IV 29,8sqq; VI 16,9sqq; ~ esl maxime abslraclus el immalerialis V 85,3sq; ~ esl ens omnium nobilissimum et dignissimum (Arislol) III 212,6sq; 215,7sqq el 35sqq; 217,30; 221,29; esl subslanlia abslracla ac molor immobilis el prima forma ac ullimus finis (Arislol) IV 29,5sqq; 30,3sqq; 96,20sqq; ~ esl mensura omnium subslanliarum (Averr) III 426,32; in -o non esl Iransmulatio nee vicissitudo vel oblivio III 290,19;

54

-

-

-

-

-

Index rerum et verborum

314,27; solus ~ est incommutabilis II 144,7; c/actus purus; ~ est substantia intellectualis et semper actu intelligens (Aristot) III 212,lsqq. Deus creavit coelum et terram (Gn) IV 275,14; 381,20; ipse omnia fecit ex nihilo V 249,25; omnium, quae fiunt, -i voluntas est causa mediate vel immediate producens III 484,8sqq; ~ est immediata causa efficiens, saltern partialis, omnis entitatis III 485,7sqq; 487,12sq; VI 219,21sqq; 259,10sqq; omnium, quae facta sunt, est causa immediate conservans III 488,2sqq; quorumcumque ~ est causa, est prima causa simpliciter III 490,2sqq; V 180,12; ~ ubique secundum idem operatur IV 341,2; actio -i terminatur ad res in singulari IV 119,36sq; 121,16sq; non omnium quae fiunt, ~ solus est causa immediate producens vel conservans III 490,11 sqq. Quomodo ~ coagat voluntati humanae VI 277,lsqq; 279,lsqq; quomodo dicatur auctor bonae et malae voluntatis VI 77,25sqq; 275,lsqq; 279, l sqq. Quomodo ~ sit causa mali et peccati VI 256,24sqq; 257,lsqq; cf actus moralis, auctor, malum, peccatum. Deus est institutor et auctor naturae V 116,22; 345,32; sie administrat cuncta quae creavit, ut etiam ipsa proprios motus exercere sinat (Äug) V 214,31sq; VI 270,31sqq; ~ non aufert leges, quas dedit motibus uniuscuiusque naturae (Äug) V 214,32sq; ~ rarissime suspendit per miraculum creaturas ab operationibus suis V 2l4,36sqq. Deus nihil ad extra necessario agit, sed mere contingenter et libere seu voluntarie III 130,26sq; 297,17sq; 482,25sqq; 493,8sqq; quidquid ~ facit, contingenter vult facere III 493,20sqq; ~ est universale et liberum agens III 220,12; 345,11; 497,34sq; a nullo cogi polest, quia omnipotens I 498,25sqq; c/omnipotentia; eius voluntas non subditur alicui necessitati vel impossibilitati III 373,20; cf voluntas dei; ~ nihil potest facere nisi volens III 359,6sqq; 388,2; multa potest facere, quae non facit III 496,19sqq; multa potest facere quae non vult (Äug) III 496,25sq; quicquid potest facere, potest velle facere II 235,8 et 25; libere et contingenter agit et coagit creaturae IV 55,22sq; 221,18sq; c/coagere, concausare, contingenter; omne quod ~ ab aeterno potuit velle, potest nunc ab aeterno voluisse IV 107,24sq; ~ posset tollere mandata quae facit II 249,7sq. Deus potest facere quidquid non implicat contradictionem I 131,19sqq; II 339,23sqq; cf omnipotentia, potentia dei; non est possibile -um agere contra rectam rationem VI 244,30sqq; voluntas -i non nisi recta esse potest et ad se referens IV 84,33sq; ~ non potest secundum se mala praecipere VI 243,13sqq; ~ non potest dicere falsum nee mentiri I 336,7; III 391,31sqq; 397,31 sqq; 400, l sqq; 404,22sqq; VI 273,11; quia omnipotens, non potest falli nee mentiri (Äug) III 392,12sqq; 397,12; si posset mentiri, non esset ~ III 396,12sqq; 397,12; 398,2sqq. An ~ impossibilia praecepisset VI 85,24sqq; -o auctore non fit homo deterior (Äug) III 359,3sq; 386,17; VI 245,18sqq; neminem inducit ad peccatum I 385,3.

Index rerum et verborum

55

An ~ possit dare praeceptum odiendi eum III 386,10sqq; an odium -i possit licite esse I 259,5sqq; 263,7sqq; an homo possit odire -um meritorie III 366,30sqq; 385,29sqq; odium sui non potest ~ immediate se solo causare V 68,28sq; in -o est odium peccati, sed nulla tristitia I 233,18sqq; 234,8sqq. Omne bonum aut ~ aut ex -o (Äug) VI 262,26sq; 266,26; ~ est omnis boni principium et causa (Damascenus) VI 41,17sq; bonorum summum nobis est - (Äug) VI 31,5. Solo -o est fruendum I 243,20sqq; 246,2sqq; cf frui, fruitio; -o non est utendum I 248,28sqq; ~ debet esse ultimatus finis omnis nostrae volitionis et actionis VI 29,19sqq; 31,25sqq; 96,8sqq; 134,4sqq; 144,lsqq; 162,lsqq; 292,19sqq; 296,4sqq; 310,23sqq; 311,4sqq; c/actus moralis, amor, dilectio. Deus aeternaliter referebatur realiter ad creaturam quae non erat, et realiter refertur ad ipsam ex tempore III 170,12sqq et 30sqq; ~ loquitur per substantiam suam et per creaturam (Äug) V 88,18; 94,10sqq. Dei esse aliquam causam finalem potest dupliciter intelligi IV 84,26sqq; eius volitionis nulla est causa finalis proprie dicta IV 77,10sq; cf causa finalis. Deus non deliberat in agendo IV 107,8. Quomodo debet intelligi quod ~ non sit acceptor personarum III 320,19; 353,29sqq; VI 71,14sqq; quomodo intelligendum sit verbum Apostoli >deus vult omnes salvos fieri< III 344,14; 348,6sqq; 501,18; 507,29sq; 514,9sqq; ~ non vult omnes salvos fieri III 348,6sqq; quilibet fuit ab aeterno praedestinatus vel reprobatus III 324,2sqq; cf praedestinatio, reprobatio; ~ libere et gratis acceptat II 223,20; 224,6; 235,27; 237,8. Utrum cum divina simplicitate sit compossibile -um esse rem alicuius generis vel praedicamenti II 102,4sqq; quod ~ propter suam simplicitatem nullo modo sit in genere (opinio multorum) II 103,23sqq; 116,2sqq; 121,8sqq; 122,25sqq; ratione suae simplicitatis non repugnat -o esse in genere (responsio propria) II 124,12sqq; an ex aliquo alio fundamento negandum sit -um esse in genere II 124,27sqq; res importata per hoc nomen >deus< vere est in praedicamento substantiae II 128,4sqq; quaedam praedicabilia vere et proprie de -o dicta sunt in praedicamento II 130,6sqq; quomodo intelligendum sit dictum Augustini >deum abusive dici substantiam< I 473,5sq; II 137,6sqq; ~ nulli subsistere potest I 473,5sq; III 69,27. Deus alicuius theologiae est subiectum, et alicuius non I 137,21sqq; ~ inquantum glorificator est subiectum theologiae I 140,13sqq; c/theologia. Deus aliquando supponit pro hypostasi, aliquando pro natura communi I 441,21sqq; 443,1 Isq; 445,19sq; cf deitas, essentia divina, filius dei, pater, persona, spiritus sanctus, trinitas. Negantes istam >deus est trinitas< et concedentes istam >trinitas est deus< male dicunt I 443,28sqq. Utrum haec sit vera >deus genuit -um< I 443,2sqq; 445,27sqq; utrum haec concedenda sit >deus non genuit -um< I 444,18sqq.

56

Index rerum et verborum

- Utrum in -o sit aliqua distinctio perfectionum attributalium II 25,5sqq; cf attributum; eadem entitas est intellectio et volitio ac essentia, est tarnen aliquorum intellectio, quorum ipsa non est volitio nee essentia II 47,18sqq; 64,5sqq. - Cf omnipotentia, potentia dei, prescientia, scientia, voluntas dei. diabolus Diabolus creatus est bonus IV 385,2sqq; VI 120,27; ~ plura libere et vohmtarie agit V 69,32sq; ~ non habet liberum arbitrium ad bene faciendum V 60,34sqq; VI 36,30sq; quod ~ possit diligere deum et habere bonam voluntatem (Scotus) V 62,13sqq; quae sit causa eius obdurationis V 66,3sqq; ~ non omne quod semel vult, semper vult, et sie primo voluit Christum mori et postea non V 67,3sqq; an in -o delectatio esse possit I 222,26sqq; 223,4sqq; 228,33sqq; 229,20sqq; ~ exsultat in casu iusti I 229,30; -i insidiae, laquei et tentamenta VI 56,26; 91,4sqq; c/angelus malus, daemon. dialectica Circa idem genus versatur sophistica et ~ cum philosophia et metaphysica (Aristot) I 61,27sqq; 120,21. dialecticus Syllogismus ~ I 135,15. diameter Diameter est incommensurabilis costae I 24,29; IV 108,30; 281,12sqq; ~ est asymmeter I 26,33; 32,8sqq; 60,4sqq; 311,2sqq. diaphanus Lumen est actus -i secundum actum I 368,25sqq. dicere (T 1) Dicere sumitur dupliciter, scilicet ut idem est quod dictum proferre, et ut idem est quod per dictum aliquid significare III 390,5sqq. Differentia inter propositionem universalem et dictum de omni I 453,34sqq; Syllogismus regulatus per dici de omni 1453,28sqq; 457,14 et 30; III206,ll;210,lsq. dictamen Dictamen rectae rationis II 227,16; 245,21; 249,5; quod voluntas cuilibet recto -ini se conformare possit (opinio) VI 18,25sq; 21,12sqq; 65,4; homo non potest ex se habere aliquod rectum ~ practicum, nee conformiter velle et operari VI 19,7sqq; 72,15sqq. dictio - Dictio categorematica vel syncategorematica IV 109,32; 199,14sqq; ~ syncategorematica non potest significative supponere IV 214,25; fallacia figurae -onis IV 292,6. - Dictio et generatio filii dei II 50,27. Didymus V 341,6.

Index rerum et verborum

57

differentia Differentia communiter sumpta est omne praedicabile, quod polest esse medium negandi aliquod praedicatum a subiecto II 85,8sqq; ~ stride sumpta est ~ essentialis quae importat partem intrinsecam rei II 123,34sqq; definitio est per genus et -am I 365,31; II 74,7sqq; 105,20sqq; 113,34sqq; 140,17sqq; 384,28sqq; quid significat genus, et quid ~ I 286,10; II 116,5sqq; 117,15sqq; 120,4sqq; 121,lsqq et 16sqq; 122,21 sq et 25sqq; 123,10sqq; 124,30sqq; 132,24sqq; genus contrahitur per -am 1144,15; an omne quod est in genere sit compositum ex genere et ~ II 123,9sqq; -ae dividentes idem genus ex opposito sunt contrariae II 344, l sqq. Differentia essentialis et accidentalis, positiva et negativa II 124,lsqq; ~ constitutiva V 351,5sqq; ~ finalis V 335,4; ~ specifica V 332,12; 340,10; ~ substantialis V 251,22. digitus Digitus est unitas in mensura IV 255,16sqq. dignitas - Dignitas est propositio immediata vel per se nota I 276,23sq; 280,18; 283,30; 284,23; 289,20; ~ est necesse propter se ipsam (Aristot) I 285,16sq; 288,23sqq; ad -atem non est Syllogismus I 289,9sqq. - Dignitas hominis ad vitam aeternam II 225,lsqq; praecisa causa huius -atis est voluntas divina gratis acceptans II 225,10sq; c/caritas. dignus Nullus est ex se ~ vel meritorius vitae aeternae, sed mere ex gratia dei II 224,3 7sqq; 249,14sqq; c/acceptus, carus, gratus. dilectio (T 1) - Omne velle est ~ et econverso I 219,7sq; omnis ~ est vel usus vel fruitio I 189,32sqq; 190,7; non omnis ~ est desiderium vel delectatio I 217,12sqq; 233,8sqq; quod omnis ~ sit cognitio (opinio) I 211,lsq; 215,3. - Homo non potest ex se aliquid diligere nisi in relatione ad se ipsum VI 30,14sq. Nulla ~ non relata actualiter vel habitualiter in deum est ordinata I 252,14sqq; 261,20sqq. - Dilectio proximi VI 155,23; 311,2; c/amor, caritas; quod ~ fratris sit ipse Spiritus sanctus (opinio) II 217,1. - Dilectio dei est duplex, scilicet qua ipse nos diligit, et qua nos eum diligimus; et utraque dicitur ~ fraterna, sed sub diverse sensu II 220,lsqq; ~ dei sumitur generaliter, prout omne bonum deus diligit, et specialiter pro ea, qua praedestinatos tantum diligit II 229,21 sqq. Deus est prae omnibus diligendus I 249,13; 261,16sqq; 273,15; deus est propter se tantum diligendus I 249,9; 260,9sq; 261,27sqq; deus debet diligi sine intuitu praemii I 262,10; diligere deum propter aliud ab eo est illicitum I 257,4sq; 259,31 sqq; 260,24sqq; omnia alia a deo diligenda sunt tantum propter deum I 193,33sqq; 249,8sqq; 250,10; 252,23sq; 253,12sq; 260,20sqq;

58

Index rerum et verborum

VI 293,15sqq; 295,8sqq; nihil fit ab homine virtuose nisi ex -one dei VI 49,29sqq; 310,23sqq; 31 l,14sqq; nulla est recta intentio nisi dei propter se ~ VI 296,4sqq; ~ est plenitude legis (Rm) I 182,9. Aliquid esse propter se diligendum potest dupliciter intelligi I 254,2sqq; nulla creatura potest licite magis diligi deo, licet ipsa actu intension diligatur, quoniam ~ propter se semper est perfectior ilia quae est propter aliud I 273,13sqq. Homo non potest sine speciali auxilio diligere deum propter se VI 29,18sqq; 96,8sqq; 165,llsqq et 26sqq. Quid intelligatur per diligere deum meritorie II 220,33sqq; diligere deum meritorie sine habitu caritatis impossibile est de potentia ordinaria, non tarnen de potentia absoluta II 216,lsqq; 244,19sqq; triplex distinctio de -one meritoria ex puris naturalibus, et quae possibilis sit II 248,14sqq; c/caritas. - Dilectio actualis et habitualis, infusa vel acquisita II 230,13sqq; VI 310,24. - Quae ~ dei sit praxis I 152,23; 183,21sqq; 185,8sqq. diluvium IV 237,21. dimensio Utrum ~ seu quantitas materiae sit naturaliter corruptibilis V 265,19sqq; 266,20sqq; cf quantitas; an ponenda sit duplex ~, scilicet interminata et terminata V 280,16sqq. disponere Aliquid -it ad aliud per accidens et aliquid per se I 90,32sqq. discretio Discretio naturalis VI 241,27sqq; anni -onis V 307,23; VI 136,10sqq; 145,25; 205,8. discretus Generaliter sumitur -urn pro non continue II 301,26sqq; 403,5sqq. discursivus Notitia -a certa est a causa ad effectum, vel econverso I 367,llsq. discursus (T l et 2) Intelligere per -urn sumitur tripliciter V 202,2sqq; ~ proprie est tantum inter complexa I 376,1; 412,30; 425,8; non sequitur >intelligitur per -urn, igitur non distincte< V 221,4sqq; cognosci per -urn contingit dupliciter I 424,22sqq. Discursus scientificus est ex propositionibus primis et immediatis I 53,14sqq; utrum per -urn theologicum scientia acquiratur I l,5sqq; 40,12sqq; 53,7sqq; nullus theologicus ~ est demonstrativus I 2,3; nee est ex propositionibus probabilibus I 14,19sqq; theologicus ~ est ex propositionibus in sacra scriptura contentis I 18,2sqq. dispensatio Dispensatio iuris naturalis in nullo casu est possibilis VI 299,28sqq; 305,19sqq; c/ius.

Index rerum et verborum

59

dispositio Dispositio et dispositum dupliciter accipiuntur II 85,18sqq. dissensus (T 1) Dissensus non est actus a quolibet assensu distinctus I 32,13sqq. dissimilitudo Dissimilitudo polest dupliciter sumi V 117,7; 140,5. distans Distans non agit in - V 102,13; 138,3sqq; 289,28. distantia Cf visibilis. distinctio Ubi multitude, ibi ~ (Aureoli) V 259,27; ~ entitativa V 260,32; ~ realis et modalis III 189,23sqq. Quid sit ~ formalis ex natura rei secundum Scotum II 26,9sqq; 29,28sqq; VI 14,4. Cf distinguere. distincti vum Reale -um unius ab alio polest esse aliqua entitas vel aliquid complexe significabile II 183,19sqq. distinguere (T l et 2) Ly >distingui< polest exponi per >non esse idem< aut per >esse non idem< III 200,28sqq; aliquid -i ab alio se ipso primo polesl dupliciler sumi III 68,17sqq; aliqua esse aclu ab invicem dislincla polesl sumi dupliciler V 247,17sqq; aliqua -i ratione potesl sumi dupliciler V 247,17sqq; aliqua -i ralione potesl tripliciter sumi, et in quo sensu polest concedi aliqua -i ratione II 70,9sqq; 76,6sqq; 83,8sqq; aliqua -i per aliqua intelligitur dupliciter, scilicet per intrinseca aut per medium cognoscendi III 61,14sqq. Per nullam rem sibi inhaerentem aliqua res esl dislincta ab alia III 127,21. Aliqua -i vel differre genere vel specie et esse in diversis generibus vel speciebus non esl idem III 151,7sqq. Quomodo debel inlelligi >paler -itur a filio paternilate< III 65,21sqq; cf paler. distributio Distributio accommoda III 348,11; 517,20; ~ pro generibus singulorum, et pro singulis generum III 348,14sqq; 517,27sq; VI 156,22sqq; quando ab inferiori ad superius cum -one valeat consequentia IV 303,4; 310,12sqq. distributivus Cf signum. diuturnitas Duratio sive ~ non esl res dislincla a re quae durat IV 227, l sqq. diversitas Diversilas plures facil III 57,12sq; 94,15.

60

Index rerum et verborum

dives Divites divitiarum intuitu non sunt pauperibus praehonorandi VI 71,27; ad subventionem pauperum non licet furta -ibus facere VI 297,11; ~ et pauper VI 325,22; cf eleemosyna, pauper. dividere, divisus Omne ens est -um a quolibet quod non est ipsum III ll,18sqq; illud est -um in se, cuius est intrinsece aliquid, quod non est ipsum III 12, l sq. divinatio Comprehensionum divinarum quaedam dicuntur somnia et quaedam -ones et quaedam prophetiae (Averr) III 220,24sqq. divinitas In ratione -atis ponitur quodlibet .attributum II 98,19sqq. divinus In -is omne possibile est necessarium II 12,37sqq; in -is nihil est absolutum nisi essentia II 161,16; an discursus logicus et illatio valeant in -is I 452,17sqq. divisibilis Aliquid polest dici -e, vel quia habet partes actu vel potentia divisas, vel quia habet partes non actu divisas III 223,34sqq; IV 293,19sqq. divisio Opus -onis V 375,14sqq. divitiae Divitiae non sunt malae sed bonae, alias nullus eas posset licite possidere VI 290,29sqq; non est agendum propter -äs VI 290,12sqq. doctrina Apostolica VI 20,16; 60,7; 98,2; 170,6; ~ catholica VI 19,3; 62,19; 129,14; 137,9; ~ sanctorum VI 23,26; 52,21; 62,17; 70,13; 92,23; 122,20; 154,29; 157,33; 290,5; 293,25; 307,8. dolor Dolor est poena VI 227,25; quomodo ~ et tristitia dicantur mala VI 227,17sqq; 230, l sqq. Dolor carnis et animae V 362,22sqq; 365,8sqq; ~ peccatoris VI 64,10; ex gemitu et -ore poenitendi fit peccator dignus misericordia III 346,31 sqq. Dolor perpetuus VI 217,4sqq. donum (T 1) - De ratione -i est quod libere donetur II 159,19; aliud est esse ~ et aliud donari seu esse donatum II 175,29sqq. - Donum dei VI 32,26sqq; 48,16; 50,20sqq; 54,19; 55,21; 56,4; 69,3; 71,8; 87,13; 97,2; 144,1 Isqq; 162,14sqq; nullum ~ habituale sufficit ad bene operandum VI 67,21; 77,l Isqq; alia sunt -a filiorum dei, alia quae possunt accipere etiam ludaei et schismatici vel haeretici VI 50,31 sqq. Dona spiritus sancti II 202,6sqq; quandocumque datur spiritus, datur etiam aliquod ~ eius II 202,7sqq; 204,2sqq; possibile est dari spiritum sanctum

Index rerum et verborum

61

non dato aliquo -o, et econverso II 205,5sqq; -a possunt dari sine gratia gratum faciente VI 142,27sqq; 173,lsqq; Spiritus sanctus aliter adiuvat nondum inhabitans, aliter inhabitans (Äug) VI 142,31 sq. - Genus humanum fuit spoliatum gratuitis -is et in naturalibus bonis vulneratum VI 132,4; 146,19sq; 189,29. dos Dos subtilitatis et agilitatis V 49,17 et 27. dualitas Est species numeri V 259,19sqq. dubitare Qui -at, ignorare videtur (Aristot) I 85,10; actus dubitandi vel errandi non est experientia sui obiecti I 215,19sqq. dubitatio Ubi ~ est, non est fides (Hugo) I 55,15; 82,8; 83,24. duratio Nulla res durat -one alia sive -one a se distincta IV 227,lsqq et 32sqq. ebrietas Ignorantia contracta per -atem culpabilem VI 149,12. ecclesia - Christus est caput -ae VI 93,7; auctoritas -ae et fides evangelii I 20,26; 21,27; 22,4sqq; consuetudo -ae VI 43,12; 98,2; 104,23; doctrina -ae VI 25,10; 63,28; 89,32; 120,26; 169,11; 170,13sqq; 175,28; 259,16; 326,16; oratio -ae VI 55,9; 93,7; 94,3; 101,2; 102,16; 147,30; 321,4; ritus -ae VI 26,4; 98,5; 100,2; 206,1 sqq. - Separatus ab ~ VI 50,21. ecclesiasticus ludicium -urn VI 329,7. eclipsari, eclipsis

I65,llsqq;V203,4sqqet28. effectus Nullus ~ producibilis ab hac re est producibilis ab alia V 174,28sqq; nullus ~ est nobilior sua causa principal! IV 72,23sq; ~ intelligi potest non intellecta sua causa (Ockham) III 99,29sq; notitia ~ aliquando est causa notitiae causae, et econverso I 367,12; 390,8sqq; omnis ~ per accidens coniunctus est -ui per se III 125,4sq; ~ formalis dupliciter accipitur IV 200,11 sqq. - Utrum deus possit producere -um aliquem actu infinitum III 438,2Isqq; -um esse infinitum potest dupliciter intelligi III 420,26sqq; virtute divina potest ~ esse sine sua causa conservante III 126,25sq. efficiens Materia et ~ non coincidunt VI 5,25; cf causa. egredi Nihil -itur a se II 3,27.

62

Index rerum et verborum

electio (T l et 2) - Electio est actus, quo appetitur quid propter aliud VI 309,16; ~ est duobus propositis iudicium hoc alteri praeponens (Eustratius) I 153,17; 154,14sq; an ~ sit inter aequales omnino III 343,11; 345,4sq; ~ est dilectio, quae est desiderium I 233,5; prohaeresis seu ~ est principium praxis I 153,9sqq et 30sqq; ~ sumitur aliquando pro iudicio et aliquando pro actu voluntatis I 154,6sqq. - Electio sumitur stride ut est conclusio consilii, et communiter pro qualibet libera volitione, et haec adhuc est duplex; et quomodo ~ sit in deo III 344,22sqq; IV 110,20sqq; quod praedestinatio includat -onem III 343,10; 344,33; ~ seu praedestinatio III 321,25; 332,22; 335,14sqq; - gratiae HI 324,3 l;345,2sq. - De bonitate seu malitia -onis VI 282,28sqq; non semper secundum bonitatem intentionis est bonitas -onis VI 296,1 Isqq; semper malitiam intentionis concomitatur malitia -onis VI 309,26sqq. electuarium V 295,15; 305,31. eleemosyna Eleemosyna, si non datur propter deum, est peccatum I 194,5; VI 67,1; 75,3 Isqq; 168,30sqq. elementaris Cf forma. elementum (T 2) Elementum est illud, ex quo componitur res primo et est in eo (Aristot) V 301,2sq; ~ sumitur communiter pro omni principio intrinseco, et specialiter pro principio intrinseco materiali V 298,26sqq. Formae -orum sunt simplices II 331,9sq; 351,23sqq; et determinant sibi proprias magnitudines II 292,2sq; generatio -i ex eius symbolo facilior est V 275,2sqq; quattuor -a sunt in mixto II 327,Isqq; quomodo -a sint in mixto II 351,15sqq; 365,Isqq; formae -orum non manent perfecte nee sunt actualiter in mixto V 292,23sqq; 299,28sqq; de motu -orum seu corporum simplicium V 12,27sqq; cf corpus. elephans De magnitudine formicae et -tis III 433,Isqq. elicitivus De principio -o originis in trinitate II 15,8sqq; 18,13sqq; 23,4sqq; 161,14sqq. elicitus Actus - et imperatus VI l,9sqq; 2,18sqq; voluntas cum notitia obiecti est causa immediata actuum -orum VI 2,22sqq. eligere, electus Eliguntur qui iustificantur III 345,4; quare electi vasa misericordiae vocentur III 323,1 Isq; 337,22; an numerus -orum possit minui vel augeri HI 349,35sqq; 351,Isqq.

Index rerum et verborum

63

emanatio Quod divinarum -onum sint distincta principia (opinio) II 27,6sqq; 30,15sqq; non est aliquod principium -onum praeter ipsas personas II 43,31 sqq; 50, l sqq. embryo Embryo prius vivit vita vegetativa et sensitiva quam infundatur anima rationalis V 348,24; quantitates -onum sunt terminatae (Averr) II 295,14. Empedocles De actione amicitiae in entia secundum -em I 310,29sqq; ~ posuit quod motus coeli erat causa descensus terrae V 13,2sqq. empyreus Cf coelum. energia Est operativus et substantialis naturae motus (Damascenus) I 217,21 sqq. ens (T l et 2) - Non solum quae sunt, sed etiam quae esse possunt, dicuntur -tia IV 155,17sq; ~ praedicatur in quid de quolibet II 128,27; ~ derivatur ab esse V 246,15sq; aliquid, res et ~ possunt tripliciter accipi I 8,25sqq; III 113,9sqq; - distinguitur secundum quod significat essentiam, et tale est ~ reale et dividitur in decem praedicamenta; et secundum quod significat verum, et tale est ~ in anima et enuntiatur per affirmationem vel negationem I 9,10sqq; III 80,27sqq; 90,32sqq; 92,14sqq; 101,30sqq; 109,14sqq; 229,3sqq; 316,25sqq. - Ordines -tium sunt quattuor, et primus est eorum quae habent nobilitatem perfectam sine operatione (Averr) IV 38,14sqq; ~ reale principaliter et simpliciter est substantia II 132, l sqq; ~ reale non est nee fieri polest ~ rationis II 77,36sqq; ~ reale non praesupponit necessario ~ rationis II 27,8sq; ~ per accidens III 90,34. - Ens non significat dispositionem additam essentiae rei, cum quaelibet res sit ~ per se ipsam II 133,14sqq; ~ significat cuiuslibet essentiam immediate II 133,5sqq; secundum quod aliquid dicitur esse, sie etiam dicitur - vel essentia, quod idem significat V 246,16sq; ~ in actu polest accipi communiler pro omni quod esl, el specialiter pro essentia perfecta vel perfeclione delerminalae speciei; el per opposilum ~ in polenlia V 246,7sqq. - Divisio -tis in absolutum el respectivum non est per opposita III 153,7sqq; aliquid polesl realiler referri ad non-ens, el econverso III 166,2sqq; 169,12sqq. - Ens non esl genus II 125,6; 128,28; 133,5sqq; conceplus communis -lis I 416,31. - Bonum convertilur cum -le III 3,25sq; ~ el unum convertunlur III 10,26sq; 15,19sqq; 17,4sqq; 30,26sqq; 34,4sqq; 122,27sq; lermini - et unum si sumanlur simpliciler et uterque in numero singulari, sunt ad invicem convertibiles III 17,4sqq; ~ et unum possunt dupliciter accipi, secundum quod

64

Index rerum et verborum

personaliter et significative, vel materialiter supponant II 83,8sqq; ~ et unum sunt idem et una natura, non tarnen una ratione (Aristot) II 81,17sq; 83,8sqq; 91,28; praedicatio -tis de uno vel de bono non est in quid III 196,4sqq; ~ quicquid significat, primo significat et nihil consignificat III 196,6sq; quodlibet ~ est divisum a quolibet quod non est ipsum III 11,19. - Non quodlibet ~ fit ex qualibet potentia (Averr) II 104,1 Isqq; omne actu ~ possibile non esse est factum IV 44, l sqq. - Cf entitas, esse, essentia. - Ens primum est causa omnium IV 20,1; ~ primum non est factum IV 44,3; est ex se necesse esse IV 68,4sq; haec >ens primum est< non est per se nota I 294,14sqq; c/deus. entelechia Species est ~ seu actus V 309,22. enthymematice Argumenta ~ facta I 459,29sqq; 460,3sqq. entitas (T 1) - Essentia vel ~ seu natura vel substantia vocatur omne quod in suo genere est aliquid et habet esse VI 259,28sqq; 260,2; 263,26sqq; omnis ~ est quaedam essentia III 120,Isqq; VI 265,2sq; res sive formalitas vel quidditas seu modalitas possunt nomine -atis significari III 72,3sqq; omnis ~ est aliquod significabile per aliquod praedicamentorum III 109,16sqq; omnis ~ est aliqua bonitas III 4,lsqq; VI 266,3sqq; cuiuslibet -atis negatio est mala VI 229,llsq; omnis ~ potest bene fieri, licet non a quolibet VI 272,24sq. Omnis ~ quae non est deus, est creatura et ab ipso facta III 71,8sq; VI 259,1 Isqq; 260,17; 264,14sq; 265,10sqq; nullae duae -ates creatae sunt simul natura III 127,2sq; omnis ~ quae aliquo non producente potest produci, eodem non conservante potest per tempus durare III 360,21 sq. - Quamlibet -atem potest deus se solo facere III 361,21sqq; 384,18sqq; 385,25sqq; omnis ~ potest a deo conservari, nulla alia existente III 130,lsq; 442,30sqq; omnem -atem possibilem deus potest facere III 359,32sqq; quamlibet -atem futuram deus necessario praecognoscit III 285,29sqq; quamlibet -atem actualem vel possibilem deus necessario cognoscit III 314,7sqq; cf praescientia, scientia dei. - Quae ~ dicatur absoluta et quae relativa III116,18sqq; omnis ~ est absoluta III 117,5sqq; 141,10; omnis ~ est relativa III 121,l Isqq; 123,25; non omnis ~ est relativa per -atem sibi inhaerentem, aliqua tarnen est III 122,18sqq; 140,14sqq; quaelibet ~ est se ipsa ab alia distincta III 86,2; 121,llsq. - An plenitude -atis possit esse secundum Aristotelem sine infinitate intensiva III 413,Isqq; 420,20sqq. entitativus Cf distinctio. enuntiabilis, -e (T 1) - Dicuntur -ia illa cognoscibilia quae non sunt nee esse possunt aliquae es-

Index rerum et verborum

65

sentiae vel entitates III 228,20sqq; 312,28sqq; sicut et eorum enuntiationes quaedam -ia sunt vera, quaedam sunt falsa, et verorum quaedam necessaria et quaedam contingentia I 10,27sqq; 301,17sqq; III 113,4; 228,25sqq; 316,16sqq; 357,5sqq; illud dicitur verum, quod est -e per veram enuntiationem, et falsum, quod per falsam I 10,26sqq; -e per se notum I 283,6sqq; 299,7; -e affirmative vel negative, de inesse vel modaliter, categorice vel hypothetice III 313,16sqq; scientia -ium III 312,19sqq; 316,16sqq; 318,19sqq; cf scientia; impossibile est aliquod -e esse cognitum, quin illud de quo est, sit notum III 286,29sq. - Dicitur -e futurum quod enuntiatur per enuntiationem de futuro veram III 254,3sqq; nullum -e futurum contingens deus necessario praescit III 285,29sqq; deus praescit omnia -ia futura III 276,2sqq; quomodo omne -e sit scitum a deo III 230,16sqq; 317,5sqq; cf futurum, praescientia, scientia dei. An omne possibile -e deus possit facere esse verum III 358,8sqq; cf omnipotentia, potentia dei. enuntiatio (T 1) - Enuntiatio est oratio, in qua est verum vel falsum III 238,8sq; omnis ~ est vera vel falsa I 10,27sqq; III 248,36sqq; et verarum quaedam sunt necessariae, quaedam contingentes, falsarum autem quaedam possibiles, quaedam impossibiles III 316,15sqq; -ones contradictoriae III 238,23sqq; c/contradictio, contradictorius; ~ polest cognosci ut quaedam res est, et ut est ~ III 233,17sqq; utrum aliqua ~ singularis de futuro contingent! sit vera III 237,5sqq; quomodo deus cognoscat -ones contingentes futuras III 278,16sqq; cf futurum, praescientia, propositio. - Quaedam -ones mentales sunt vocalium imagines, quaedam non I 30,25sqq; quaedam mentales sunt simpliciter primae venientes in mentem naturaliter I 31,19sqq; non omnis ~ mentalis est assensus, licet econverso; et omnis notitia complexa est ~ mentalis, sed non econverso I 32,14sqq; nulla ~ mentalis sive affirmatio sive negatio est essentialiter ex partialibus notitiis simplicibus composita I 33,2sqq; 278,4sqq. eo quo Ly >eo quo< polest dupliciter accipi III 204,34sqq; ~ polest esse dictio specif icaliva I 166,27sq. Epicureus luxla -os voluptas est quasi regina, cui virtutes velul famulae subserviunl VI 313,31 sqq. epulo Dives-V 113,19; 201,15; 222,3. errare Errare non contingit homini ex nalura, sed ex vitio VI 136,15sqq; c/dubilare. erroneus Cf conscienlia.

66

Index rerum et verborum

error Error in moralibus non excusat a culpa VI 303,25sqq; et ipse est quaedam culpa VI 307,2sqq; cf conscientia, ignorantia. Esau Eius reprobatio II 229,31; III 322,24sqq; 338,lsqq; 339,7sqq; 342,6sqq. esse (T l et 2) - Secundum quod aliquid dicitur ~, sic etiam dicitur ens vel essentia V 246,16sq; ~ non est entitas distincta a re existente IV 214,9sqq; ~ non distinguitur ab essentia I 300,9; II 121,23sqq; 133,6; quod ~ in creatis differat ab essentia (Thomas) II 121,8sqq; cf essentia; ~ dei est eius essentia II 121,8sqq; 125,4; ~ clauditur in necesse esse IV 67,19. Omne - est a forma (Boethius) V 287,13; omne quod est, inquantum est, est bonum VI 262,6sqq et 22sqq; unicuique idem est ~ quod ~ unum II 91,26. - Inter - et non-esse non est medium II 412,7sq; de quolibet ~ vel non ~ I 293,28; 297,9; haec est falsa >cuilibet creaturae de se convenit non-essenon ex se convenit ei esse< IV 108,26sqq; nihil differt proprie ab eo quod non est II 85,3. Utrum quando res est, possit non ~, aut quando non est III 259,2sqq; omne quod est, quando est, necesse est ~ (Aristot) III 263,25sq; 265,29sqq; 300,29sqq; 302,9sqq; aliquid quod est nunc, potest non ~ nunc, sie quod propositio enuntians ipsum non ~ sit nunc vera III 261,2sqq; aliquid quod est in aliquo instand posse non ~ in illo instanti, potest tripliciter intelligi III 263,28sqq; utrum aliquid possit ~ tantum per instans II 265,16sqq; 266,16sqq; III 157,27sq; IV 137,14sq; cf instans. - Esse secundum actum dicitur simpliciter ~, non autem ~ in potentia, quod est ~ secundum quid II 337,27sqq; ~ in actu et ~ in potentia dupliciter intelligi possunt V 246,7sqq; c/actus, potentia. - Habere ~ ab alio IV 65,25; 100,26sqq; 112,24sqq; per >esse effective a deo< nulla entitas importatur IV 214,23sqq; nihil est intrinsece ex uno solo I 475,21sqq; transitus vel mutatio de non-esse ad ~ IV 11,5; 101,4; 105,22sqq; 109,9; 129,30; 130,9; 131,13sqq; 170,17; 182,4; 224,10; 249,28; continuatio in ~ IV 162,9; 205,24; 209,3sqq; 210,17sq; 216,25sqq; quomodo intelligi debeat >id quod fit desinit ~ quod prius fuit, quando ~ incipit hoc quod prius non fuit< V 380,18sqq. - Omne quod est principium essendi est principium operandi (opinio) II 16,1; multae formae sunt principium essendi, quae non sunt activae II 23,29sqq. - Ly >est< nihil secundum se significat, sed est purum syncategorema III 279,25sqq; haec locutio >esse hoc est ~ illud< vel >esse hoc non est ~ illud< diverse intelligitur II 91,17sqq; ~ sie in re, sicut propositio enuntiat, est causa quod ilia sit vera III 308,5sq. Aliquid potest dici ~ alicuius vel in aliquo dupliciter, scilicet proprie et improprie HI 66,33sqq; ~ in aliquo per identitatem III 67,5; >esse in< per

Index rerum et verborum

67

realem informationem, aut per praedicationem IV 199,22sq; ~ existere IV 170,8; 241,6 et 23. - Esse apparens I 499,27sqq; 500,3sqq; ~ imaginabile, intellectuale, intellectivum, intentionale III 87,8sqq; V 194,6sq; 204,26sqq; ~ materiale V 204,30sqq; ~ obiectivum I 499,27sqq; 500,3sqq; II 78,14sqq; V 151,32; 154,8sqq; ~ rei in se et in anima III 300,19sqq. - Cf ens, entitas, essentia. essentia (T 1) - Ab eo quod est esse dicta est ~ (Äug) II 137,16; V 246,13sqq; VI 221,16sq; 227,2; 259,19sq; 264,lsqq; ~ non est distincta ab esse (Ockham) I 300,9; omne quod est in genere est compositum ex esse et ~ (Thomas) II 121,8sqq; talis distinctio -ae ab esse non est in aliqua re creata vel increata II 121,23sqq; 133,6; quod ~ sit directe et per se in praedicamento, esse autem tantum per reductionem (Thomas) II 122,lsqq; ~ idem significat quod ens V 246,17; - dicitur natura, substantia III 119,26; VI 221,15sqq; 259,18sqq; 264,lsqq et 30sq; omnis ~ est entitas, et econverso III 120,lsqq; VI 259,30; 265,2sq. Omnis ~ est singularis II 138,21; non dicitur ~ relative ad alterum, sed quaelibet est ~ suimet III 120,5sqq; 121,5; quomodo intelligitur dictum >omnis ~, quae relative dicitur, est aliquid excepto relativo< III 121,22sqq; 146,16sqq; 176,34sqq; 187,31sqq; nulla ~ simplex constituitur in esse per aliquid, sed unaquaeque est se ipsa II 181,14sqq; in transitu -ae in -am non est aliquid commune, quod prius est haec ~ et postea est alia ~ V 380,18sqq. - A deo facta est omnis ~ VI 263,11; in qualibet ~ sunt species, modus et ordo VI 264,25sqq. - Cf entitas, esse, natura, substantia. - Essentia divina non general nee generatur, nee spiral nee spiratur I 450,22sqq; II 160,9sqq; 191,12sq; de syllogismis, quibus arguitur -am generare vel generari I 455,2sqq; de hac consequentia >essentia est paler generans, ergo est generans< I 448,19sqq; 456,17sqq; de recto intellectu auctoritatum quae sonare videntur quod ~ generet I 449,22sqq; 460,26sqq. Essentia non esl subieclum generationis divinae I 462,28sqq; 471,15sqq; utrum ~ sit terminus formalis generationis I 465,27sqq; 480,14sqq; quod ~ sit principium quo productionis filii (opinio multiplex) II 14,15sqq; ~ non est principium productivum filii II 17,33sqq; 159,22sqq; 175,20sq. - Proprielas personalis el ~ dislinguunlur formaliler ex nalura rei (Scolus) III 186,21sqq; ~ seu deilas nullo modo dislinguilur ex nalura rei a persona nee a proprielale personali III 192,3sqq; nomen -ae el nomen cuiuslibet personae de se invicem conversim praedicantur, tarnen utriusque ad reliquum non semper esl bona consequentia III 195,10sqq; el neutrius praedicatio de allero esl formalis III 195,27sqq. Ulrum hae sinl verae: >essenlia est eadem formaliter palernitati vel palriessenlia formaliler dislinguilur a palreessenlia el paler dislinguuntur formaliteressenlia el pater non sunt idem convertibiliten III 199,2sqq.

68

Index rerurn et verborum

essentialis Cf convenientia, dependentia, pars, praedicatum. eubulia Eubulia est consilium quoddam I 179,25sqq. eucharistia In ~ gravitas separata a materia et forma substantial! movet se ipsam V 26,2sqq; c/Iesus Christus, sacramentum. Eva Corpus -ae non fuit sine additamento materiae ex costa Adae formatum V 381,llsqq; c/Adam. evangelium An -o credendum sit ex auctoritate ecclesiae I 20,25sqq; 21,25sqq; credere -o est opus gratiae VI 55,7sqq; 96,29sqq; 98,18sqq. evidens Impossibile est quod falsum sit alicui ~ notum I 322,20sqq; idem non potest eidem simul ~ et creditum esse I 72,lsqq; c/falsus, iudicium, notitia, ratio. evidentia Res non est ponenda, ad quam ponendam non cogit necessaria ratio, ~ vel auctoritas IV 134,3; 207,20; 221,24; cf auctoritas, experientia, ratio. excedere, excessus (T 1) Aliquid unius speciei excedere aliud alterius sine proportione, potest dupliciter intelligi II 410,32sqq. exclusivus De propositione universal! ad -am de terminis transpositis est bona consequentia, et econverso I 459,34sq; 460,11 sq. excommunicatio Percutiens vel occidens clericum incurrit -onem et irregularitatem VI 326,28sqq; 329,lsqq; plerumque inflinguntur tales poenae pro minoribus peccatis et non pro maioribus VI 329,2sq. excusare Non omnis impotentia, necessitas vel ignorantia -at a peccato VI 87,lsqq; 113,19; 149,10sqq; 307,24sq. exercitus - Ars militaris ad dirigendum totum -um IV 21,28sq; in -u bene disposito omnes unum communem finem intendunt IV 92,3sqq. - Actus ~ pro signato cf actus. existens Utrum aliquid non ~ possimus naturaliter intueri V 162,9sqq; cf intueri, intuitio, notitia intuitiva. experientia - Omnis ~ est notitia quaedam intuitiva vel evidens iudicium consequens illam I 215,10sqq; omnis ~ est quaedam cognitio et omnis actus vitalis est quaedam ~ (Adam) I 210,lsqq; non omnis actus vitalis est ~ I 215,19sqq; ~

Index rerum et verborum

69

requirit notitiam intuitivam (Ockham) V 99,19sqq; - acquiritur ex multis memoriis (Aristot) V 160,18sqq. Demonstratio ex ~ certissima est I 318,4sqq et 31sqq; V 115,27sq; VI 2,3sq; probatio -ae sufficit I 383,9sq; principia scientiarum sumuntur per viam -ae et memoriae I 21,18sqq; 106,3; 129,2sqq; 284,10; 285,26sq; 313,18sqq; quaedam propositiones immediatae non possunt cognosci absque ~ I 283,27sq; 285,23sqq; - docet I 29,13; 44,18; 68,32; 90,4sq et 35sq; 128,27; 203,13; 204,15sqq; 205,7; 305,16; 310,21; II 291,36; 328,25; 332,22; ~ manifestat I 114,33; 326,29sq; - probat I 97,23; 197,13 et 36; 362,24; 364,3sqq; II 448,33; 458,32; III 218,31; - ostendit I 102,14; - communis V 121,lsqq; quod aliquid creatum sit causa efficiens potest tantum per -am probari (Ockham) V 99,24sq; nulla veritas contingens non nota nobis per -am est aeque nobis nota, sicut illa de qua habemus -am I 54,4sqq; hominem aliqua agere per liberum arbitrium est notum per -am VI 2,2sqq. Pluralitas rerum vel res non est ponenda, ad quam ponere non cogit ~, ratio vel auctoritas I 30,19; 213,23sqq; IV 207,33sq; 225,8; 314,23sq; V 8,16sq; 99,16sqq; 105,28; 138,23; 300,10; 339,29sq; 346,14sqq; 356,14sqq; 368,29sqq; cf auctoritas, evidentia, ratio. - Experientia boni et mali III 344,7sqq. experimentum Experimentum est causa assensus eorum principiorum, quae sumuntur ex experientiis singulorum, et eius causae sunt etiam experientiae multae I 21,18sqq. expositorie, expositorius Arguere -e III 29,28; 184,25; 385,11; Syllogismus - III 469,30; 470,10; cf Syllogismus. extasis V 94,20. extremum Medium et -a II 345,2sqq; 356,12sqq; nihil mutatur de -o ad -um nisi per medium II 300,27sqq; 310,28sqq; V 51,6sq; 194,lsq; 204,20sq; de potentia dei tarnen istud possibile erit, et quomodo III 428,37sqq; V 54,33sq. Ezechias III 402,10sqq; 405,7sqq. Fabricius VI 80,26sqq; 289,12sq. fabricator Fabricator mundi IV 118,4sqq. facere (T 1) - Aliquid dicitur ~ dupliciter, scilicet positive et negative III 357,32sqq; 381,13sqq; 409,22; non per se convenit facto in quantum huiusmodi, quod sit factum de aliquo neque in alio IV 59,6; 57,21sqq; quod omne factum sit factum ab aliquo transmutante et alterante (Aristot) IV 50,21sqq; nullum

70

Index rerum et verborum

factum est aeternum (Aristot) IV 11,4; omne factum est corruptibile IV 42,13; et polest aliquando non esse IV 45,21. - Utrum omne possibile fieri deus possit ~ III 355,3sqq; cf omnipotentia; quicquid deus polest ~, potesl velle ~ II 235,8 et 25. facialis Visio-1391,11 et 28; 414,15. factibilis, -e Factibile dicitur relative ad faclivum III 357,29; 360,1 Isq; aliud esl -e, aliud actibile cf actibilis. factio Factio accipitur dupliciter IV 5,10sqq; ~ distinguitur ab actione I 148,17sq; 149,10sqq; 184,1; 185,23; ~ importare videlur quandam successionem III 378,29sq; omnis ~ est molus vel mulalio (Arislol) IV 10,26sq; omnis ~ est a contrario (Arislot) IV 50,27sq; non omnis ~ est a contrario IV 64,4; cuilibet -oni subest aliquod subieclum (Arislot) IV 49,6sq; quanto minus praesupponitur -oni de re facta, tanto magis ipsa fit IV 56,10sq. factivus Ars -a 1166,25; habitus ~ 1148,15sq; 149,6sqq; scientia -a I 155,30sq; 173,3; cf factibilis. factura Dei - sumus (Eph) VI 37,10; 38,5sq; 279,26. facultas An actus dilectionis dei sil supra -alem humanae naturae VI 165,llsqq; cf dileclio. fallacia Fallacia accidentis I 451,19sqq; 452,5sqq; IV 269,8; ~ aequivocationis IV 269,7; - consequentis IV 89,31; V 219,3; VI 144,21; ~ figurae dictionis I 451,14sqq; III 470,7; IV 291,6sq; 292,6; alius et alius modus praedicandi in utraque praemissa, nisi aliud interveniat, non committit -am figurae dictionis I 451,22sqq. f allere Aliquem ~ est facere, ut assential falso III 392,8sqq; deus non polest ~ nee falli I 48,28; III 389,24sqq; 395,21sqq; 396,31sqq; 407,27sqq; 513,22sqq; cf decipere, falsus, menliri, omnipolens, polenlia absolula. falsidicus Dicens alleri falsum dicitur ~, quia falsam causal oralionem VI 269,5sq. falsitas Falsilas -ale excludi non debel VI 211,20. falsus, -um (T 1) - Illud dicitur -um et non ens, quod per -am propositionem enuntiatur I 9,8sqq; III 229,7sq; quomodo -um dicatur -um, cum nulla sil falsilas prima I ll,16sqq; impossibile esl quod -um sil alicui evidens notum I 322,21sqq; 334,9sqq; -um cognosci non potesl I 336,6; III 227,5; nemo -a novit, nisi

Index rerum et verborum

71

cum -a esse novit (Äug) I 322,21sq; III 318,4sqq; nulla positio -a roboratur probatione efficaci IV 45, l sq. - Dicere -um uno modo idem est quod proferre dictum falsum, alio modo idem est quod per dictum significare falsum, et hoc secundo modo adhuc dupliciter contingit, scilicet assertorie et non assertorie III 390,13sqq; deus non potest alicui dicere -um volens quod is, cui dicit, assentiat tlli dicto III 391,32sqq; absolute deus non potest dicere -um III 372,13sqq; 397,31sqq; quod deus possit dicere -um, nam de facto videtur -um dixisse (Hibernicus) III 402,3sqq; quod deus de potentia absoluta posset fallere (Adam) III 397,4sqq; cf omnipotens, potentia absoluta. fama

Agere bonum ultimate propter -am seu honorem est illicitum VI 289,33sqq; 291,4sqq; 293,32sqq; ad agendum pro bona ~, licet non ultimate, scriptura monet VI 290,21 sqq; etiam corporali vitae bona ~ praeponenda est VI 290,23sqq. fames VI 258,20. famosus Impossibile est ut -um sit falsum secundum totum (Averr) III 220,34sq. febris I 157,15; 175,9. fei Per augmentum -lis aut cholerae facilius iracundus incitatur ad iram VI 190,3sq. felicitas Felicitas est maxime continua (Aristot) IV 350,5sq; ~ est eligibilis propter se tantum (Aristot) 1191,28sq; 248,17sqq; 255,5sqq; an ~ sit diligenda propter se ipsam I 255,5sqq; c/beatitudo. fera Fera indomita VI 187,1. ferrum Ferrum attrahitur a magnete I 370,13; V 15,19sqq. fictio Fictio conceptus universalis praesupponit comprehensionem particularium I 397,24sq. fictus - Spiritus sanctus non inhabitat -um VI 142,13sqq; 143,24sq. - Cf conceptus, imago, species. fidelis Fidelis inquantum huiusmodi semper credit verum, quia primo credit auctoritati dei revelantis I 48,26sq; fides simplicis - et fides maximi theologi I 48,23sqq;

72

Index rerum et verborum

fidere Si de adiutorio dei fideret homo, malum angelum vinceret (Äug) VI 121,23sq; propriis viribus ~ VI 47,15. fides (T 1) - Fides est assensus absque evidentia et formidine I 55,28sq; 70,5sq et 19sqq; 82,7sqq; — est certitudo de rebus absentibus supra opinionem et infra scientiam constituta (Hugo) I 1,12; 72,19; 83,13; assensus -ei distinguitur a scientifico et opinativo I 12,13sqq; 69,34; ubi dubitatio, non est ~ (Hugo) I 55,15sq; 82,8; 83,24; si vides, non est - (Hugo) I 72,20; differentia inter -em et opinionem attenditur penes adhaesionem, et non penes earum media, quae sunt auctoritas et ratio probabilis I 82,7sqq; fides non est scientiae compossibilis circa idem I 72,26sqq; 84,1; ~ non potest esse de evidenter notis I 69,30sqq; 72,8sqq; 275,19; utrum ~ maneat adveniente scientia vel evidentia I 72,26sqq; ~ et doctrina catholica non sunt contrariae certae rationi I 452,30sqq; «* catholica nulli veritati adversatur nee prohibet assentiri III 400,lsqq. - Quod articuli -ei sint conclusiones, non principia in theologia (Aureoli) I 14,14sqq; 20,28sqq; articuli content! in scriptura sunt principia in theologia I 23,3sqq; articuli -ei et ea quae continentur in scriptura sunt nobis evidenter nota, ~ tarnen necessaria est propter assensum (Franciscus de Marchia) I 40,15sqq; 43,23sqq; non omnes articuli fidei nee omnia contenta in scriptura sunt per se nota I 44,2sqq; articulus -ei naturaliter cognosci non potest evidenter (opinio) IV 42,21 sq; non omnis propositio enuntians veritatem de articulo est proprie scita vel scibilis I 45,17sqq; si talis propositio esset scita, non esset necessaria ~ propter assensum I 46,7sqq. Ex discursu theologico acquiritur quaedam ~ I 53,10; 55,28sqq; cf theologia; ~ simplicis fidelis et ~ theologi I 48,23sqq. - Fides est argumentum non apparentium et sine ea impossibile est placere deo (Hbr) I 47,30sqq; 70,10; 72,22; 275,21; II 215,19; VI 160,17; est donum dei III 332,1; VI 97,2; 99,26sq; 143,10sqq; initium -ei non est ex nobis VI 97,15; ~ pertinet ad gratiam iustificationis VI 160,16; omne quod non est ex -e peccatum est (Rm) VI 302,34sq; 312,19; sine ea non potest esse vera virtus, nee opus bonum, nee bonus usus liberi arbitrii III 331,31sqq; VI 46,26sqq; 312,5sq; ~ dirigit intentionem (Äug) VI 281,22sqq; 312,6sq. Impossibile est de potentia ordinaria quemquam sine -e salvari III 516,10sqq. Habitus infusus -ei I 385,6sq; II 216,12sq; 218,15sq; 219,20. Ignorantia agendorum pertinentium ad -em VI 135,30sqq; 137,14sqq; 139,2. - Fides catholica, Christiana III 400,2; V 340,33; VI 21,4; 89,26; 137,16sqq; cf catholicus. Deficere a -e VI 34,6; alienus a -e VI 74,18; 213,10; 289,11; cf infidelis. fieri - Omne quod fit, ex aliquo fit praeexistente (Aristot) IV 49,5sqq; impossibile

Index rerum et verborum

73

est aliquid ex nihilo ~ (Aristot) IV 51,28; 56,34sqq; non est impossibile aliquid ~ ex nihilo IV 56,4sqq; 62,17sqq; c/creare, facere, nihil. - Possibile est aliquam rem simul totam ~ a deo, et tarnen nee ipsam nee aliquid eius tunc incipere esse IV 104,16sqq; possibile est aliquam rem totam simul a deo ~ sine aliqua mutatione IV 105,15sqq; omne quod fit in tempore, procedit de non-esse ad esse IV 109,7sqq; 129,28sqq; - Esse in continuo ~ dupliciter intelligitur IV 112,7sqq. figura - Figura est unum de quinque sensibilibus communibus IV 163,31 sqq. - Syllogismus primae -ae I 453,32; 455,23; 456,3; III 206,11; in secunda ~ V 304,2; in tertia ~ I 51,32; 455,9; III 184,26; cf Syllogismus. - Figura locutionis III 502,13; in -is, quod velut mendacium dicitur, bene intellectum verum invenitur III 407,15sq; cf locutio figurata; fallacia -ae dictionis cf fallacia. figuratus Locutio -a cf locutio; significatio -a III 508,26. filiatio (T 1) Filius dei est ipsa ~ subsistens II 162,9; 182,18sqq; III 103,8sqq; an per solam -onem distinguatur filius a spiritu sancto II 178,24sqq; 181,20sqq; filius non constituitur in esse personali per -onem II 182,25; haec est falsa >filiatio est prior origine filio< I 478,33sqq; proprietas filii est ~ vel genitura vel nativitas vel origo vel nascibilitas III 76,3sqq; paternitas et ~ III 4,12sqq; 64,9; 65,21 sqq. filius (T 1) - Pater et ~ sunt simul natura III 127,8sqq. - Filii dei VI 51,6sqq; 52,9; 78,18; -ii carnis, -ii promissionis VI 51,6; ~ irae VI 175,14sq; 200,12. - Filius hominis III 321,2; c/Iesus Christus. - Filius dei est deus III 71,13; ~ dei est deus de deo I 441,13; ~ accepit totam substantiam patris III 70,8sqq; unum sunt pater et ~ III 72,9sqq; ~ est virtus et sapientia patris (l Cor) I 504,27sq; ~ fuit semper necesse esse I 503,4sq; ~ est omnipotens III 7,25sqq; 9,9sqq. - Ideo ~ quia genitus, et econverso I 449,3; 458,14sq; 493,13; 503,23; II 187,lsqq; 188,24; 197,21; III 74,22sqq; 76,2sqq; 184,16; ~ est per se terminus generationis divinae 1491,25sqq; eo ~ quo verbum (Äug) I 503,22; II 187,1; quomodo intelligendum sit quod ~ non sit eo verbum quo sapientia III 204,37sq; ~ non est genitus ex essentia I 462,30sqq; ~ non distinguitur ab essentia III 192,2sqq; cf essentia divina; quomodo debet intelligi >filius est de substantia vel essentia patrisfilius est de essentia< I 479,19sqq. - Utrum pater genuerit -um natura et necessitate, aut voluntate I 496,3sqq; pater genuit -um necessarie et naturaliter, non tarnen violenter et indigenter I 498,20sqq; 502,30sqq; 504,3sqq; II 150,24sq; 171,17sqq; an pater

74

Index rerum et verborum

genuerit -um voluntarie I 504,19sqq; 508,5sqq; pater producit -um totum simul IV 365,13sqq; ~ fuit vere productus ab aeterno et producitur etiam nunc a patre IV 104,19; 106,35; ~ non est minus perfectus quam pater II 10,27sqq; ~ non proprie dicitur impotens generare II 12,10sqq; pater non est prior -o aeternitate, tempore aut natura, sed causalitate II 148,16sqq; 150,10sqq. - Non est aliquod principium quo productivum -ii aliud a principio quod producit II 16,13sqq; essentia non est principium quo productivum -ii II 17,33sqq; 175,19. - Pater et ~ sunt principium productivum spiritus sancti II 162,3sqq; 187,10; circumscripta spiratione ~ distinguitur a spiritu sancto II 178,24sqq; in -o praeter spirationem non est filiatio per quam constituatur in esse personali II 180,lsqq; 181,20sqq; ~ non constituitur filiatione nee spiratione II 181,20sqq; 185,llsqq; per quid ~ distinguatur a spiritu sancto II 184,llsqq; utrum pater et ~ sint unum principium spirans II 190,3sqq; haec >pater et ~ sunt unum principium< non est in sua proprietate accipienda II 193,17sqq. - Cf deus, generare, generatio, lesus Christus, pater, spiritus sanctus. finalis Causa ~ est cuius gratia (Aristot) I 196,17sq; an causa ~ sit aliud a fine IV 77,7sqq. Cf damnatio, differentia, iudicium. finis (T l et 2) - Est aequivocum, nam ~ dicitur ultima pars rei, vel forma et species materiae, et etiam cuius gratia; dicitur etiam complementum et actus III 457,6sqq; ~ est id, in quod appetitu aliud tendit IV 77,2sqq; et sie tripliciter accipi polest: communiter, proprie et magis proprie IV 80,20sqq; VI 282,6sqq. - Causalitas ~ est esse illud amore cuius aliquid agitur, et causatum ~ est id tantum quod agitur propter -em (opinio) IV 71,3sqq; 72,18sqq; causalitas ~ est esse id in quod appetitu aliud tendit IV 77,2sqq; et causatum ~ est omne aliud a -e tendens in -em appetitu proprio vel alterius IV 82,22sqq. Finis est causa, propter quam quod est ad -em est tale vel tale IV 14,25sqq; ~ est ad quod movetur, quod innatum est perfici per -em (Averr) IV 84,8sqq; ~ significat agens significatione propria (Averr) IV 3,31; 72,13sq; quod caret -e, caret motu (Averr) IV 72,11 sq; ~ est causa aliarum causarum, id est causalitatis earum IV 76,llsqq; qualiter ~ et causa efficiens sint sibi invicem causae IV 76,12sqq; 84,22sqq; 88,2sqq; volitio ~ est causa volitionis eius quod est ad -em 1196,10sq; 201,9; 205,1; non eodem actu appetitur ~ et id quod est ad -em I 105,10; 196,5sqq; 112,18sqq. - Finis habet bonitatem a se I 108,7sq; ~ dat amabilitatem his quae sunt ad finem I 232,17sqq; IV 72,3; non omnis ~ est nobilior eo, cuius est ~ IV 81,17sqq; aliquid non actu existens potest esse ~ III 170,2; IV 82,5sqq.

Index rerum et verborum

75

Natura et carentia cognitione agunt propter -em (Aristot) III 170,7sq. - Multiplex distinctio de -e: ~ natural is et voluntarius, inhaerens seu ~ quo et subsistens seu ~ cuius, ~ actu non existens seu desideratus et actu existens seu amatus, ~ ultimus seu propter se intentus et ~ medius seu relatus, ~ prima et ~ secunda intentione intentus, quidam est aliquid significabile complexe tantum, quidam vero aliquid incomplexe significabile IV 79,21 sqq; aliquid appeti tamquam ultimus ~ polest dupliciter intelligi I 193,16sqq. Diversitas -ium est ex diversitate formarum substantialium V 307,5. - Utrum ratione sit evidenter probabile deum esse universalem et ultimum -em omnium IV 70,2sqq; deus est ~ naturaliter ab omnibus intentus IV 85,2; 90,23sqq; nullus est - debitus nisi deus I 246,2sqq; VI 29,18sqq; 31,15sqq; 80,14sqq; 162,9 et 31; 292,19sqq; carentia debiti ~ reddit actum malum VI 286,8sqq; 289,24sqq; 291,22sq; -ibus discernendae sunt virtutes a vitiis (Äug) I 252,l7sq; ~ est potissima circumstantia actus moralis VI 310,18; ~ operationis virtuosae est qui secundum habitum (Aristot) V 61,11. - An dei sit aliquis ~ vel causa finalis IV 77,7sqq; 84,2sqq et 26sqq; 86,22sqq; quomodo primus motor moveatur a -e IV 40,4sqq. finitus, -um Infinitum et -um sunt passiones quanti III 3,16; quomodo intelligendum est illud Aristotelis >nullum -urn movet per tempus infinitum< III 412,17sqq; 418,12sqq;419,13sqq. flos Fructus est finis foliorum et -orum III 170,3sq. foetus Sperma agens in uniformem materiam ~ diversa membra causat III 220,1 sqq. folium Cf flos. fomes (T 2) Concupiscentia seu — est qualitas in anima ex vitio carnis causata VI 184,20sqq; 185,4sqq; peccatum originale est ~ VI 182,17sqq; non tamen omnis ~ est peccatum originale nee trahitur ex origine VI 194,1 sqq. In baptizato est ~, sed ipse non est in eo peccatum VI 194,25sqq; non minuitur ~ actione corporalium qualitatum VI 191,6sqq. An in Maria ~ totaliter exstinctus fuerit VI 207,15sqq; cf Maria. Cf concupiscentia, peccatum originale. forma (T l et 2) - Forma est entitas aliam perficiens et informans VI 16,4sq; ~ frequenter pro actu accipitur, et sic intelligentiae et ipse deus -ae appellantur, non quidem ab actu informandi sed ab actualitate essendi V 97,12sqq; definitio aliquando vocatur ~ II 139,24sqq; ~ accipitur etiam pro natura et essentia VI

76

-

-

-

-

Index rerum et verborum 16,3sqq; ~ potest accipi pro specie seu imagine V 98,20; 104,1 Isqq; 118,24; 119,14sqq. Forma substantialis est ilia pars compositi, secundum quam ipsum est hoc aliquid V 250,2sqq; 307,13sqq; 309,20sqq; 323,29sqq; ~ dat supposito esse specificum et esse simpliciter (Aegidius) II 369,7sq; ~ est entitas partialis secundum se constitutiva simul cum materia essentiae perfectae V 250,6sqq; compositum fit per se, ~ autem per accidens (Averr) I 484,20sqq; 487,22sqq; ~ non habet generationem et corruptionem nisi accidentaliter (Averr) I 487,27sq; idem agens est quod materiam transmutat et earn per -am actual (Averr) I 487,29sqq. Omne esse est a ~ (Boethius) V 287,13; ~ conservat suum subiectum in esse et denominat ipsum VI 16,8sq; 191,17; 201,12sq; ~ constituit Individuum V 349,8sqq; omnis ~ est principium alicuius motus IV 15,9sq; a ~ egreditur operatic V 97,24; ~ potest dici agens, quia est causa talium vel talium accidentium IV 14,20sqq. An ~ sit diversa a materia III 208,25sq; V 245,3sqq; materia est entitas actu distincta a ~ V 253,26sqq; quod materia et ~ in composite non sint duae entitates adinvicem distinctae (Aureoli) V 255,3sqq; materia non differt a ~ in composito nisi in potentia (Averr) III 16,5sqq; quomodo intelligi debeat quod ~ est esse materiae et entificatio eius V 255,25sqq; 260,9sqq; utrum cuiuslibet -ae sola materia sit immediatum subiectum V 281,32sqq; omnis ~ materiae immediate recipitur in sola materia V 282,5sqq; materia cum ~ est causa omnium accidentium sicut mater (Aristot) V 266,15sq; de unione materiae et -ae III 132,17sqq; 144,18sqq; 156,8sqq; 158,3sq et 33sqq; 161,Isqq; utrum materia a qualibet «* sit separabilis naturaliter V 265,14sqq; dei virtute ~ potest existere sine materia, et econverso II 145,19; 146,5sqq; V 285,10sqq; non materiae sed composito ~ substantialis dat suum effectum V 323,23sqq; diversitas -arum substantialium est causa quod materia et sua quantitas sint tantae vel tantae V 279,14sqq; an duae -ae possint eandem materiam informare II 338,14sqq. Latitatio -arum IV 7,2; 57,5; nulla ~ naturalis educibilis de aliquo subiecto potest naturaliter eadem numero educi de alio IV 55,9sq. Nulla ~ substantialis est perfectibilis per aliam substantialem II 117,22sq; nulla ~ praecedit rem cuius est ~ II 157,28; ~ non est composita ex actu et potentia intrinsece II 417,2Isqq; ~ est contingens composition!, simplici et invariabili essentia consistens (Gilbertus Porretanus) II 366,9sq; an quanto ~ compositior sit, tanto imperfectior II 366,12sqq; 417,26sqq. Nulla ~ nisi a creatore VI 250,24sqq; 262,28sqq; 266,27sq; 267,7sq; quaelibet res formatur per incommutabilem -am VI 16,9sq. Forma absoluta V 86,4 et 6sqq; 88,34; ~ abstracta III 217,19sqq; IV 16,1 Isqq; 22,22; 24,9sq; 31,Isqq et 25sq; 34,4sqq; V 97,4sqq; ~ accidentalis II 114,18sqq; 369,1 Isqq; 38l,18sqq; V 278,23; 283,30sq; 309,29sqq; 323,34sqq; 356,22sqq; -ae accidentales sunt simplices II 114,18sqq; — arti-

Index rerum et verborum

77

ficii III 217,19sqq; ~ cadaveris V 350,3; 352,lsqq; ~ complexionalis V 319,10sqq; 343,2; 346,8; ~ corporalis II 365,21sqq; - corporeitatis V 331,21; 349,16sqq; 353,4sq et 16sqq; ~ corporis V 104,26; 119,15sq; ~ elementaris V 291,12; 295,29sqq; ~ incommutabilis VI 16,9sq; - materialis IV 15,19sqq; 16,lsqq; V 321,25sqq; ~ miscibilis V 295,36; ~ mobilis et quiescens IV 156,18sqq; 164,13sqq; ~ naturalis IV 24,9sq; ~ remissa IV 151,lsqq; ~ respectiva V 86,5; - simplex IV 140,22sq; ~ scientialis V 98,17sqq; 118,21sqq; - substantialis II 369,6sqq; V 97,15sqq; 250,7sqq; 307,15sq; 309,29sqq; 323,29sq; 340,15sq; 347,17; 349,llsqq; 356,23sqq. Formae miscibilium possunt dupliciter accipi V 292,10sqq; -ae elementorum non manent perfecte nee remisse in mixto, nee secundum partes suas essentiales V 292,18sqq; 295,2sqq et 28sqq; -ae elementorum non sunt actualiter in mixto V 299,28sqq. Possibile est aliquam -am intendi continue II 252,20sqq; contingit quasdam -äs indivisibiliter acquiri, quasdam divisibiliter, quasdam partin sie et sie II 260,3sqq; -am induci de novo in subiecto contingit dupliciter II 262,10sqq; -am habere primum instans sui esse potest dupliciter intelligi II 262,20sqq; utrum cuiuslibet -ae sit dare primum instans esse et etiam ultimum II 262,32sqq; 321,30sqq; 323,llsqq; cf instans; an absolute per divinam potentiam sit dare primum vel ultimum instans esse -ae II 266,3sqq; cf potentia dei; nulla ~ est naturaliter tantum per instans II 265,16sqq; 388,19sqq; utrum -arum sit dare minimum II 289,26sqq; minimum -ae dupliciter intelligi potest II 289,26sqq; an in qualibet intensione vel remissione -ae sit dare primum intensum vel remissum esse II 313,12sqq; proprie loquendo nulla ~ augmentatur nee intensive nee extensive, sed ei additur aliqua — similis II 321,2sqq; generatio -ae accidentalis potest tripliciter accipi II 381,18sqq. Utrum ~ corporalis intendatur per depurationem a contrario II 326,18sqq; utrum -ae contrariae possint esse simul naturaliter, vel per divinam potentiam II 327,9sqq; 331,27sqq; 338,14sqq. Utrum ~ corporalis intendatur per acquisitionem novae partis II 365,2 Isqq; quod in intensione -ae nulla pars de novo acquiritur (opinio) II 367,20sqq; quod ~ sit indivisibilis et carens latitudine graduali secundum essentiam, non autem secundum esse (Aegidius) II 367,25sqq; 369,6sqq; quaelibet ~ corporalis intenditur per acquisitionem novae -ae eiusdem rationis II 380,16sqq. Quod in intensione -ae praecedens ~ corrumpatur (opinio) II 387,32sqq; in intensione ~ praecedens manet simul cum sequente et cum ilia constituit unam -am II 388,19sqq; V 269,25sqq; 271,8 et 38sq; 272,7sqq. Ad productionem alicuius -ae determinatum agens requirit determinatum passum, et econverso II 413,14sqq. Aliqua ~ augmentabili finita data in infinitum maior intensive dari potest II 461,1 Isqq; 465,10sqq; deus potest facere aliquam -am infinitam intensive II 460,5sqq; III 445,9sqq.

78

Index rerum et verborum

formalis Causa - II 142,16sqq; V 297,21; 311,27sqq; 312,10sqq; distinctio ~ II 29,29sqq; 37,8; 118,2sq; effectus ~ V 320,27sqq; 323,23sqq; 331,25; pars ~ V 279,25sq; esse in actu et in potentia -i V 26,34sqq; praedicatio ~ II 30,18; III 195,27sqq; terminus ~ I 470,2sqq; cf principium. formalitas Ratio quidditativa seu - II 29,33sqq; 32,17; 38,34sqq; 40,20sqq; 118,3sqq. formaliter (T 1) Ly ~ potest accipi ut est quidam modus verificabilis de tota propositione, vel secundum quod est casus vel casuale huius principalis >forma< III 199,12sqq. formare Formare seu simplex intelligere IV 32,28sqq; c/conceptus, species. formica Elephans et ~ III 433, l sqq. formido Formido est de essentia opinionis I 90, l sqq. fornicaria, fornicatio, fornicator VI 90,27; 241,14; 243,16; 246,20sqq; 248,4sqq; 306,18. forte Ly ~ importat dubietatem III 400,13. fortis Fortis delectatur in actu fortitudinis et sustinentiae malorum illatorum propter virtutem I 232,2sqq; fortitudo -ti bonum (Aristot) V 61,11 sqq. fortunatus III 221,10sqq. Francia III 470,24sq. frater Qui odit -trem suum, homicida est (l Jo) III 387,lsqq; cf dilectio. frenefactivus Ars -a IV 91,24. frigiditas Frigiditas et caliditas seu calor II 327,4sq; 329,26sqq; fructus Cf flos. frui (T 1) Quid est ~ et quid uti I 188,2sqq; ~ potest accipi tripliciter I 244,9sqq; quo vel quibus licite voluntas potest ~ I 245,2sqq; uti -endis peccatum est VI 134,17; cf perversio; alio a deo ~ est peccatum I 243,20sqq; VI 134,20; 162,10; quod deo non sit fruendum, et quod alio a deo sit fruendum (opinio) I 246,20sqq; 247,23sqq.

Index rerum et verborum

79

fruitio (T 1) Omnis ~ est amor alicuius propter se I 209,18; 240,22 et 31; omnis ~ est actus seu operatic solius voluntatis I 240,7sqq; non omnis ~ est delectatio, sed aliqua sie I 240,17sqq et 31sqq; non omnis delectatio est ~ I 240,22sqq. Nullum nolle est ~, sed usus quidam I 188,15sqq et 31sqq; omne velle est usus vel ~ 1189,17sqq; omnis actus voluntatis est ~ vel usus, et nullus actus est medius I 190,13sqq; quod usus et ~ sint unus actus (opinio) I 195,3sqq; nullus usus est ~ I 200,19sqq; usus et ~ possunt esse simul in voluntate I 205,27sqq; ~ polest esse in voluntate absque usu, et econverso I 206,2sqq. Fruitio ordinata et inordinata I 244,29sqq; dilectio creaturae non relata in deum est ~ creaturae, et per consequens peccatum I 194,5sqq; 259,31 sqq; dilectio dei erga nos non est ~ sed usus I 189,26sqq; quod deus non sit obiectum ordinatae -onis, et quod alio a deo sit fruendum (opinio) I 246,20sqq; 247,23sqq. frustra Frustra fit per plura, quod polest fieri per pauciora V 99,10sqq; c/pluralilas. furari VI 272,35sqq. furtum Velle per ~ indigenli subvenire VI 297,19sqq. fuga Voluntas prosecutionis el -ae III 508,27sqq. fundamentum Fundamentum relationis III 84,27; 88,26; 97,5sq; 102,33sqq; 129,7sqq; 143,lsqq; 146,6sqq; 154,lsqq; 155,10sqq; 160,24sqq. futuritio III 245,4; 378,23. futurum (T 1) - Quaedam -a sunt incomplexe significabilia, quaedam vero sunt complexe significabilia tantum III 274,16sqq; 285,10sqq. Futura dicuntur contingenter -a praecise, quia possunt fore et possunt non fore III 285,2sqq; contingentia -i consistit in indeterminatione de possibili et non de inesse III 268,29sqq; cf contingens, contingentia. - De veritate vel falsitate propositionis singularis de future contingent! cf propositio de futuro. - Deus est praescius omnium rerum -arum et etiam omnium enuntiabilium -orum III 274,29sqq; 285,26sqq; deus intuetur -a III 283,2sqq; V 196,12sqq; ex aliquibus effectibus apparentibus cogimur ponere deum habere certam notitiam de -is contingentibus III 220,14sqq; cf praescientia. Falsa est opinio dicens hanc esse falsam >deus seit quod aliquid est ~ vel quod aliquid erit< III 277,6sqq; an omne ~ comparatum ad dei praescientiam sit necessarium III 295,6sqq; quomodo debeat dictum Anselmi intel-

80

Index rerum et verborum

ligi >necesse est omne ~ esse futurum< III 299,8sqq; deus potest facere aliquod ~ non fore III 364,6sq et 15sqq; 373,10; 377,20sqq; aliquod ~ posse non fore potest dupliciter intelligi III 378, l sqq. - Prophetiae et somnia de -is III 220,17sqq. Gabriel V 2,30. Galilaea V 2,30. Gallia VI 122,33sqq. gaudium Est delectatio I 241,10. gehenna Timor -ae III 320,28; poena, cruciatus vel supplicia -ae V 69,13; VI 209,23; 210,25sqq; 212,23sqq; 213,10sqq; 218,7sqq. gemitus Ex -u fit peccator dignus misericordia, non tarnen ex natura ~ sed ex liberali ordinatione divina III 346,31 sqq. generabilis, -e Dicitur -e omne quod post non esse, est IV 9,27sq; 141,2sqq; non omne -e est factibile III 9,29sq; de factione rerum -ium IV 1,26; 2,14sqq; 20,20; 43,19; 165,10. generare - Generari est accipere esse IV 170,15; nihil -atur ex nihilo (Averr) IV 6,11; quod -atur, non est (Aristot) IV 131,16sq; V 245,16; 264,25sq; omne -atum habet esse in actu (Averr) IV 137,21sq; quae -antur, videntur corrumpi (Aristot) IV 47,26; 59,19. - Generare in divinis: Utrum ~ patris sit in ipso I 426,3sqq; termini ~ et generari sumuntur nominaliter et verbauter I 435,9sqq et 28sqq; ~ nominaliter sumptum est ipse filius, verbauter sumptum est proprietas patris I 437,34sqq; utrum essentia divina -et vel -etur I 448,3sqq; utrum essentia sit potentia seu principium generandi II l,3sqq; cf essentia, filius, generatio. generatio (T 1) - Generatio potest tripliciter accipi, scilicet pro principio, actu vel habitudine I 429,2sqq; 489,6sqq; ~ est productio viventis a vivente eiusdem naturae II 197,7; ~ est opus naturae (Damascenus) II 1,8; 24,13; ~ est propter formam (Averr) IV 82,14sqq; non est ~ quae non sit ad formam novam (Averr) I 488,19sqq; ~ est transitus de non esse ad esse, seu de potentia ad actum II 142,27; IV 130,11; VI 226,21; in -one non remanet aliquid idem numero V 252,4sqq; 254,24sqq; 285, l sq; 293,35sqq; ~ est a contrario (Aristot) IV 50,28; ~ non est ex privatione essentialiter (Averr) IV 8,14sq; ~ non est aliqua entitas successiva distincta a forma et a materia IV 153,5sqq.

Index rerum et verborum

81

Corruptio et ~ eiusdem rei non sibi succedunt sine medio V 6,20sqq; quomodo ~ et corruptio inferiorum regulentur III 413,13sqq. Nulla ~ est aeterna, sed ab aeterno fuit ~ (Aristot) IV 6,6; 11,21 sqq. Generatio carnalis VI 178,2; ~ spiritualis VI 196,24. - Quomodo ~ sit in divinis 1429,19sqq; quod in deo duplex distinguatur ~, et quod generatio-actio sit in patre et generatio-passio in filio (opinio) I 426,25sqq; non est talis duplex ~ in divinis I 431,19sqq; generatio-actio distinguitur a patre et est in filio I 430,5sqq; 431,28sqq; 433,21sq; ~ est actus patris I 430,10sqq; si ~ sumatur pro habitudine, non distinguitur a patre I 434,24sqq; et sie sumpta ~ est in patre III 67,10sqq; ~ non est aliud quam filius ipse I 431,25sqq. Utrum essentia divina sit subiectum an terminus -onis I 461,28sqq; 470,3sqq; essentia non est subiectum -onis I 462,28sqq; 471,15sqq; filius est per se terminus -onis I 491,25sqq; cf essentia divina, filius dei, pater. Paternitas et ~ III 76,2; 77,16sqq; differentia -onis et spirationis vel processionis II 197,25sqq; 199,22sqq; 200,3. genitivus Alius modus significandi est casus -i et alius nominativi II 61,29sq. genitor Deus pater vere est - I 430,2; 438,30; 493,9. genitura Genitura vel filiatio seu nativitas I 437,1; III 76,3. genitus Cf gignere. gentilis Etsi ~ non habeat legem scriptam, habet naturalem VI 140,llsqq; -es etsi legem non acceperunt, in multis peccaverunt VI 239,8sq; sine speciali auxilio dei -es non habuerunt notitiam quod deus est summe honorandus VI 148,28sqq; 150,lsqq; an in eis fuerint verae virtutes VI 46,24; 73,28sqq; 137,13sqq; 289,4sqq; deus tarn -i quam ludaeo retribuit secundum meritum VI 71,31sq; -es ad fidem conversi VI 84,21sqq; 141,10sqq; parentes -es III 335,3sqq; cf infidelis, paganus. genus (T 1) - Genus definitur quod praedicatur de pluribus differentibus specie in eo quod quid sive in quid II 128,24sqq; omne quod praedicatur vere et in quid de pronomine demonstrante rem aliquam et etiam de demonstrante aliquam aliam rem specie distinctam ab illa, nee tarnen sie praedicatur de quolibet, est ~ illius rei II 128,13sqq. Genus est materia, id est assimilatur materiae II 103,lsqq; 116,30; 119,21sqq; 140,12sqq; ~ in definitione non significat materiam seu partem, sed totum II 117,15sqq; 119,16sqq; 120,6; 134,llsqq; V 337,19sq; - significat totum, quod significat definitio, non tarnen eodem modo II 120,12sqq; V 337,17sqq; ~ non praedicatur convertibiliter de definito II 120,26sq; ~

82

Index rerum et verborum

dicit totam essentiam rei II 125,5sq; 133,2sq; quomodo intelligendum sit quod ~ sit forma media II 125,12; 134,10sqq; V 336,14sqq. Genus est pars speciei, id est eius definitionis II 102,10sqq; 139,18sqq; ~ et species II 98,24sq; 102,10sqq; 135,9sq; 139,17sqq; ~ et differentia II 39,27sqq; 102,12; 105,19sq; 116,4sqq; 117,15sqq; 120,19sqq; 123,9sqq; 140,17sqq; III 5,20sq; V 336,15sq; 337,20. Quaecumque distinguuntur praedicamentaliter, distinguuntur -ere; quae autem differunt -ere, differunt specie et numero III 80,22sqq; 115,19sqq; 164,27sqq; IV 188,15; aliud est aliqua esse diversorum -erum vel specierum, aliud aliqua differre -ere vel specie III 151,7sqq; aliqua esse plura -ere potest dupliciter intelligi III 164,30sqq; diversa -era sicut et eorum species et differentiae possunt de eisdem praedicari III 49,3 Isqq; quomodo idem ~ praedicetur de substantia et relatione III 163,30sqq. - Quod quaelibet res existens in -ere sit aliquo modo composita (opiniones plures) II 103,23sqq; 116,2sqq; 121,8sqq; 122,25sqq; non omne quod est per se in -ere, est compositum (determinatio propria) II 107,18sqq; 123,9sqq. - Utrum deus sit in -ere II 102,2sqq; quod deus non sit in -ere (diversae opiniones) II 103,23sqq; 124,16sqq; quod deus sit in -ere (determinatio propria) II 103,12sqq; 124,12sqq; 128,4sqq. Aliquid aliud ab ente est ~ commune deo et creaturis aliquibus II 137,32sqq; unus conceptus, scilicet ~, est commune relationibus divinis et creatis III 5,15sqq. - Genus humanum III 347,27; 353,23; 368,20; 403,15; VI 62,32; 63,11; 146,19 et 25; 152,29; 176,15; 179,20; vitiata massa -eris humani III 340,8. geometra Geometra considerat de continue seu magnitudine inquantum huiusmodi I 118,28; III 50,23. geometria Subiectum -ae est quantitas continua III 46,11; ~ non est proprie practica I 168,5; ~ est propter scire tantum I 184,20; ~ et perspectiva I 49,25; ~ et physica 160,8; 61,3; 118,1 Isqq; an secundum -am ponenda sint indivisibilia IV 320,14sqq; 326,10sqq. gerere Quidquid in mundo -itur, partim divinitus, partim nostra voluntate -itur (Aug) III 219,7sq; 487,7. gignere - Secundum Aristotelem: Genitum est ens quod contingit prius non esse IV 9,26sq; 130,8sq; omne genitum est corruptibile IV 45,26sqq; omne genitum est factum ab aliquo transmutante IV 50,2Isq; nullum genitum fuit ab aeterno IV 11,22. - In trinitate: Gignere est vocabulum relationis III 76,28sqq; filius semper est, quia semper est genitus III 75,3sqq; 76,Isqq; 184,16sqq; aliud est genuisse quam natum esse (Aug) III 74,31; lll,6sqq; filiatio et genitum esse III 103,5sqq.

Index rerum et verborum

83

gignitio Quod pater prius voluit -onem filii, quam genuerit (opinio) I 505,2sqq. Gilbertus Porretanus Cf Auctor sex principiorum. gloria - Gloria futura VI 56,34; ordinatio ad -am III 335,30sqq; deus libere dat -am III 349,24sqq; cf praedestinatio, vita aeterna. - Qui facit bonum amando -am hominum magis quam -am dei, non bene facit bonum (Äug) VI 79,18sqq; non est vera virtus, quando -ae servit humanae seu mundi VI 74,29sqq; 79,20; 83,34; 168,31; 313,25sqq; non est appetenda mundana ~ III 510,19; qui ultimate quaerit famam peccat peccato quod dicitur inanis ~ VI 291,4sqq; c/fama. gloriari Gloriari de meritis operum III 332,13; 353,27; ~ in se ipso VI 49,5; 99,18sqq; ~ in domino VI 38,24. glorificatio Vocatio, iustificatio et ~ III 321,29. glorificator Deus inquantum ~ est subiectum theologiae I 138,3; 140,20. glorificatus, gloriosus Cf corpus, medium. gradus (T 1) De -ibus formarum II 332,18sqq; 335,26sqq; 392,26sqq; 394,9sqq. Graecus Doctrina -orum de spiritu sancto et de trinitate II 177,4; 178,12; III 60,11; 76,11 sqq. grammaticalis Modus ~ III 187,24. grammaticus Secundum -os verbum resolvitur in suum participium et verbum >est< III 168,31 sqq. gratia - Nomine -ae qua iustificamur, intelligitur non solum ~ gratum faciens sed etiam ~ gratis data, et universaliter quodcumque dei speciale adiutorium VI 32,4sqq; 160,6sqq; ~ est nobis adiutorium infirmitatis et impotentiae VI 62,18sq; per -am sanantem non solum intelligitur habitus -ae, sed et ipse deus sanans VI 112, l sqq. Gratia est praedestinationis effectus, et sie haec ~ est triplex, scilicet vocatio, iustificatio et glorificatio III 321,25sqq; absolutio a culpa est effectus -ae III 333,lsqq; subtractio -ae est causa obdurationis V 69,2sqq. Prima est ~, secunda sunt opera (Aug) III 330,17sq; nemo bene operatur ut accipiat -am, sed quia accepit (Aug) III 330,15sqq; ~ operans et cooperans VI 17,7; 22,15; 70,11; 115,7; nisi gratis, ~ non est (Aug) II 236,7; ~ pro ~

84

Index rerum et verborum

redditur (Jo) II 236,9; 243,15sq; prima ~ seu donum possibilitatis VI 130,28sqq; ~ perficit naturam secundum modum naturae (Thomas) IV 386,9. - Gratia specialis: multiplex est ~ specialis alia a ~ gratum faciente VI 160,6sqq; 161,13sqq; ~ quae datur ad singulos actus bonos, est gratiosa motio qua deus facit hominem bene velle vel bene facere VI 161,15sqq; adiutorium speciale -ae non est aliquod habituale donum creatum in anima, sed quaedam specialis dei assistentia sive deus ipse specialiter assistens VI lll,21sqq; ~ dicitur omnis dei gratuita et specialis opitulatio ad bene agendum, et quaelibet gratuita divina motio et inspiratio et vocatio interior vel exterior VI 116,8sqq; 160,6sqq. Deus omnibus dat -am et salutem nisi sit impedimentum (Aureoli) III 343,14sqq; deus non omnibus vult dare -am et salutem III 345,12sqq; ~ datur ad singulos actus et non omnibus VI 116,12; 161,15sqq; deus praecise gratis et ex sua übertäte mere huic dat -am, illi non dat VI 72,4sq; nemo polest mereri primam -am VI 32,2sqq; 33,5sqq; -am dei non ad singulos actus dari et earn secundum merita nostra dari, fuit error Pelagii VI 61,10sqq. Gratia specialis requiritur et datur ad singulos actus bonos VI 26,8sqq; 61,12sqq; 98,1 Isqq; 100,6sqq; 156,1 Isqq; 158,6sqq; quod ~ requisita ad singulos actus bonos sit ~ gratum faciens (opinio) VI 156,15sqq; 159,15sqq; de necessitate -ae specialis VI 20,27; 25,Isqq; 26,8sqq; 27,20sqq; 34,3Isqq; 36,13sqq; 39,22sqq; 43,17sqq; 45,14sqq et 29sqq; 46,16sqq; 49,33sqq; 50,13sqq; 52,16sqq; 54,24sqq; 91,7sqq; 95,l Isqq; 98,18sqq; 115,3sqq; 117,18sqq; 122,7sqq; 132,25sqq; 135,17sqq; 153,32sqq; cf adiutorium speciale, arbitrium, homo. - Gratia gratum faciens est habitus infusus, quem quicumque habet est iustus VI 160,7sq; 171,15sqq; iustificat ~, ut iustificatus possit iuste vivere (Äug) III 330,16sq; sanctificatio et purgatio non est sine ~ gratum faciente VI 143,6sq; sine ea homo non potest agere meritorie II 453,17; VI 143,5sqq; ea infusa actus moraliter bonus fit meritorius IV 382,20; VI 64,9sqq; 81,15sqq; 124,5sq; acceptatio actuum elicitorum in ~ gratum faciente est mere gratuita VI 62,11 sq. Quandocumque datur Spiritus sanctus, datur etiam ~, et econverso II 204,2sqq; 214,5sqq; VI 143,2sq; dona spiritus sancti sunt etiam aliquando in non habente -am VI 142,27sqq; de potentia absoluta potest dari Spiritus sine ~, et econverso II 205,5sqq; 207,2Isqq; 212,9sqq; et aliquis potest esse gratus id est acceptus ad vitam aeternam sine ~ II 212,27sqq; 222,5sqq; de potentia absoluta aliquis non habens caritatem seu -am potest diligere deum meritorie II 220,33sqq; 244,19sqq; c/caritas. Habens -am gratum facientem non potest sine speciali aüxilio peccatum vitare VI 102,3sqq; 104,8sqq; 106,10sqq; 112,17sqq; ~ non sanat infirmitatem liberi arbitrii VI 132,5sqq; aliquando christianus non habens talem

Index rerum et verborum

85

-am actualiter adiutus a deo diligit deum propter se VI 172,5sqq; carens ~ gratum faciente polest agere actum moraliter bonum VI 142,24sqq; 159,13sqq; 171,9sqq. Gratia creatur in anima IV 106,4; 211,21; eius infusione tollitur peccatum originale VI 206,18sq; ~ baptismalis VI 195,23 et 28; status -ae II 221,1 Isqq; privatio -ae est effectus peccati mortalis VI 184,7sqq; ~ instaurat in nobis imaginem dei et sanat vitium VI 140,3Isqq; natura et ~ IV 386,9; 387,22sqq; VI 141, l sqq. - Gralias deo agere, reddere VI 34,15sqq; 44,12sqq; 98,3sqq; 101,4; 104,15sqq; 167,6; -arum actiones VI 25,31. Gratianus - Eius dictum de dispensatione iuris naturalis est falsum VI 305,19sqq. gratis - Deus ~ praedestinat, adiuvat, iustificat, miseretur, acceptat II 223,20; 225,11; 230,19; 235,26sqq; 237,8; 249,18sqq; III 326,23sqq; 330,32; 334,18; 340,7; 342,24; 345,24; VI 71,17sqq. - Amare deum ~ VI 29,25sqq; 30,18sqq; c/amor, dilectio. gratuitus - Bonitas -a dei III 322,13; 328,36; 337,20sqq; voluntas -a divina III 337,7; misericordia -a dei III 334,4; 353,26; praedestinatio -a III 323,4; 334,22sqq. - Bonitas -a vel meritoria III 325,27; dona vel bona -a III 344,11; 345,18; 516,15; VI 132,4; 146,19; 165,6; 189,29; c/donum. gratus (T 1) Aliquis potest dici deo ~ dupliciter, scilicet denominatione intrinseca ab habitu gratiae vel extrinseca a voluntate divina acceptante ipsum II 212,27sqq; c/acceptus, carus, dignus. gravis Grave movetur per se ad medium I 96,10; posito vacuo -e descenderet in instanti V 47,10sqq; 51,26sqq. gravitas Gravitas est principium motus deorsum I 238,22; 369,3Isqq; virtus motiva est forma -atis III 8,23; secundum augumentum -atis est diminutio temporis motus III 440,10; ~ in gravi movet totum et etiam se ipsam, etiam si esset separata a materia et a forma substantial! V 26,2sqq; cf levitas. An ~ infinita possibilis sit III 439,33sqq; 451,13sqq. habitio Habitio dei cf visio beatifica. habitualis Caritas ~ I 197,30; culpa ~ VI 180,7; donum -e VI 67,21; 77,8sqq; 124,8; vitium -e VI 180,8. habitudo (T 2) Habitudo radii ad solem, et similiter de aliis, non est res distincta ab eis IV 197,6sqq; 198,34sqq; quod relatio sit quaedam ~ media inter extrema (opinio) III 79,12; 81,16sqq; 92,9sqq; 97,Isqq; 135,24sqq.

86

Index rerum et verborum

habitus (T 1) - Habitus accipitur multipliciter I 171,15sqq; V 104,1 Isqq; proprie dicitur ~ forma causata in anima ex actibus praecedentibus et inclinans ad actus eiusdem rationis V 104,15sqq; ~ inclinat ad actus consimiles I 67,10sq; V 114,17; VI 65,27sq; ~ generatur et augetur per actus II 422,10sqq; 425,5sqq; 427,1 Isqq; VI 14,5; 65,26sq; 312,9; aliter actus est causa ~, aliter ~ est causa actus II 439,3Isqq; intensio ~ potest fieri continue II 427,9sqq; melior est actus quam ~ II 443,15sq. Habitus non potest necessitare voluntatem, in potestate enim eius est uti -u V 67,27sqq; 68,Isqq; 239,12sqq; 243,13sq; ~ non movet potentiam, licet adiuvet coagendo VI 106,4sq. - Quomodo generetur ~ scientificus I 49,2sqq; diversi ~ specie possunt esse de eodem subiecto, vel de eodem obiecto I 59,4sqq; 61,6sqq; 64,23sqq; media diversarum rationum circa idem obiectum causant actus et ~ diversarum rationum I 66,Isqq; diversorum -uum non potest esse una conclusio mentalis I 59,6sq; 67,10sqq; -uum specie differentium sunt actus proprii specie differentes I 67,10sqq. Theologia actus compossibilis est scientiae -ui et theologia ~ scientiae actui I 68,12sqq; 78,1 Isqq; cf theologia. Omnium conclusionum unius scientiae est unus ~ (opinio) I 93,2Isqq; non omnium conclusionum unius scientiae est unus ~ numero I 94,33sqq; nee unius conclusionis et suorum principiorum est unus ~ numero, nee ipsorum principiorum I 95,Isqq; 100,20sqq; 106,2sqq; c/scientia. Quis ~ sit practicus et quis speculativus I 163,10sqq; 171,15sqq; practicus est ille ~, cuius actus est formaliter praxis directivus I 171,17sqq; cf praxis; finis — practici et ~ speculativi I 175,3Isqq. - Utrum ~ existentes in intellects vel voluntate cognoscantur immediate in se ipsis I 382,6sq; 383,23sqq; tales ~ cognoscuntur immediate in se ipsis I 385,5sqq. - Habitus acquisitus V 195,32; 219,29; VI 65,22; 66,2; 172,18sqq; 187,13; ~ infusus V 219,29; VI 65,22; 75,32; 160,7; 171,15; 187,12; ~ intellectualis V 157,10; 159,16; 240,21; - quiescens et mobilis IV 156,30. - An ~ vitiosi, qui ex pravis actibus acquiruntur, sint culpae VI 180,2Isqq; ~ virtutis est compossibilis actui vitii oppositi I 78,11 sqq. - De -u caritatis cf caritas; sine aliquo -u supernatural! possibile est hominem esse deo carum II 222,13sqq; 245,33sqq; 250,4sqq. Quod ~, non species, requiratur ad cognitionem abstractivam (Ockham) V 100,26sqq; 103,Isqq; cf species. haereticus Schismaticus et ~ aliquali fide cognoscunt deum VI 311,28sqq; bona opera -orum et schismaticorum non fiunt sine gratia dei VI 39,26sqq; 51,17sqq; 92,29sqq; ludaei, -i vel schismatici comparantur filiis concubinarum VI 51,2sqq; -i putantes se debere credere et agere, quae credunt et agunt, peccant VI 302,19; -orum destructor Augustinus VI 170,9sq.

Index rerum et verborum

87

Hebraeus VI 66,18; 74,7; 320,17. Hector I 356,19. Heraclitus I 91,24. Hercules I 356,18. Hierusalem III 506,3; 512,5. hircocervus III 38,11; IV 242,24. historia Historia IV 352,18; veritas historica III 252,8. homicida III 387,2sq; 514,19sqq; IV 345,5; VI 247,27sqq; 326,30sqq; 328,30sq. homicidium (T 2) III 514,5; VI 149,14; 181,17sqq; 240,11; 246,15; 247,25sqq; 251,18sqq; 297,18; 298,llsqq; 299,9sq; 301,12sqq; 316,18; 317,25; 328,30sqq. homo (T 2) - Homo est animal rationale III 197,19sqq; V 337,30; ~ est substantia materialis rationalis seu composita ex materia et anima rational! II 74,8sqq; V 309,31sq; ~ est factus ad imaginem dei secundum animam V 306,6; deus immediate operatur ad formationem corporis -inis III 486,14sqq. - Quod intellectus uniatur -ini in annis discretionis, et quod idem intellectus numero sit omnium -inum (Averr) V 307,20sqq; 324,30sqq. Forma substantialis hominis est anima intellectiva V 307,lsqq; 309,8sqq; 318,15sq; et praeter earn non est alia forma substantialis -inis II 132,27sq; V 333,5sqq; 348,8sqq; unusquisque -inum habet proprium intellectum et rationem V 326,7sqq; forsitam non proprie anima sed ~ tantum dicitur intelligere V 324,4sqq; proprius et ultimus finis -inis est operatic animae intellectivae V 307,lsqq; cf anima, intellectus. - Animalia -inum gratia sunt (Aristot) IV 92,26 et 36sq; 93,4; - est finis rerum causatarum propter ipsum (Averr) IV 93,6; 95,15. - Eius summum bonum deus est VI 31,9sqq; quicquid ~ agat ultimate propter aliud quam propter deum, peccat VI 31,25sqq; 49,30; omnis ~ diligendus est propter deum (Äug) I 249,8sqq; 260,10; 261,27; ~ non polest licite frui se ipso, et se diligere debet propter deum I 253,23sqq; - posset ex puris naturalibus, saltern in statu naturae integrae, diligere deum propter se II 249,3sq; possibile est -inem esse deo carum sine habitu supernaturali II 222,5sqq; 250,4sq; c/caritas, gratia. - Primus homo cf Adam. - Homo in statu praesenti: utrum ~ possit quem actum moraliter bonum VI

8

Index rerum et verborum

22,12sqq; cf adiutorium, gratia; quilibet ~ contrahit ignorantiam boni VI 52,18sqq; 135,17sqq; 137,10sq; et contrahit concupiscentiam mali VI 137,34sq; omnes -ines perdiderunt possibilitatem naturalem bene agendi VI 123,12sqq; ~ vulneratus fuit in naturalibus VI 62,16sq; ~ infirmus et impotens est ad quemlibet bonum actum VI 26,8sqq; 87,5sq; ignorantia et concupiscentia sunt in eo poena peccati VI 62,15sq; ~ indiget gratia propter suam impotentiam VI 35,1 Isqq; 92,24. Absque special! auxilio non potest ~ agere aliquem actum moraliter bonum VI 24,1 Isqq; 122,7sqq; 130,7sqq; nee potest ~ sufficienter cognoscere, quid volendum et agendum sit VI 24,13sqq; 52,16sqq; 135,17sqq; 138,Isqq; 146,9sqq; 148,18sqq; nee habita sufficient! notitia potest ~ absque speciali auxilio conformiter velle vel agere VI 24,16sqq; 54,24sqq; 154,lsqq; nee potest tentationem superare VI 25,Isqq; 33,10sqq; 91,7sqq; 104,10sqq; nee potest ullam bonam cogitationem habere VI 45,16; 53,26sqq; nee potest diligere deum propter se II 246,8sqq; 248,19sqq; VI 29,18sqq; nee potest aliquid velle vel diligere nisi in relatione ad se ipsum VI 30,14sqq; ~ non potest vitare peccatum VI 89,5sqq; 96,8sqq; 102,3sqq; non sufficit sibi ~ nisi ad id quod malum est et perversum VI 128,31sq; 129,22 et 27; 130,Isqq; absque gratia non potest nisi male et perverse agere, id est non potest facere aliquem actum non culpabilem VI 28,23sqq; 129,5sq; non potest ~ habere bonam volitionem, sed tantum ad malam ex se sufficit V 60,28; VI 43,6sqq; ~ non est ex se sufficientior ad habendum bonum velle quam diabolus VI 28,13sqq;36,17sqq. Deus movet -inis voluntatem ad quemlibet bonum actum faciens earn velle id quod ipsa vult VI 77,7sqq; 105,35sq; sibi est impossibile ex se tantum bene agere, et tarnen ~ ad bene agendum tenetur VI 76,23sq; non omnis impotentia bene agendi excusat -inem a peccato VI 87,Isqq; non posse esse sine peccato non est culpa, sed poena VI 110,4sqq; homo potest esse sine peccato, sed non sine adiutorio dei VI 108,23sqq; 109,5sqq et 14sqq; 113,2sqq. Deus non vult omnes homines salvos fieri, et quomodo dictum Apostoli intelligendum sit III 348,6sqq; 514,9sqq; 517,18sqq. Quod ~ possit ex puris naturalibus agere actum virtuosum (error Pelagii ac modernorum) VI 58,16sqq; quod ~ ex puris naturalibus possit diligere deum super omnia (Ockham) VI 65,3 sqq; quod ex puris naturalibus possit elicere circa deum actus dilectionis (magister Albertus) VI 165,11 sqq; quod ~ ex puris naturalibus possit habere attritionem de peccato (Scotus) VI 64,27sqq; quod ~ ex puris naturalibus possit vitare peccatum VI 88,25sqq; quod *" incurrat praecise ignorantiam agendorum pertinentium ad fidem (magister Albertus) VI 135,28sqq; 139,17sqq. Non est in -ine via eius (Jer) VI 41,6; a domino gressus -inis diriguntur (Prv) VI 41,6; pravum est cor -inis et inscrutabile (Jer) V 208,26.

Index rerum et verborum

89

- Homo beatus V 93,3sq; ~ damnatus V 61,18sqq; 67,13; VI 137,33; - instabilis IV 92,7; ~ institutus VI 137,33; ~ virtuosus IV 373,2. - Possibile fuit infinitos -ines fuisse V 326,3sq; 331,6sqq. homousion I 477,1. honor Honor est maximum bonorum exteriorum (Aristot) VI 290,28; -ores etiam possunt rationabiliter appeti a maioribus VI 290,25sqq; quicumque agit bonum ultimate propter -orem, peccat 1193,9sq; VI 290,2sqq; 291,9sq; 293,33; 294,23sq; c/fama, gloria. honorare Honorare deum VI 148,20sqq; 149,16sqq; 150,11 et 26; 151,8; 327,32; ~ parentes VI 66,7; 73,22; 83,32sqq. Honorius imperator VI 21,5; 26,32. horologium IV 247,10sq; 254,25; 255,8; 257,19; 268,25. hostia II 363,6; 381,33; V 50,5; cf eucharistia, lesus Christus. hostis Decipere -em III 393,45; 403,lsqq; 406,5sqq; cf inimicus. humanitas De unione verbi ad -atem III 156,25sqq; misericordia et ~ III 348,24. humanus De unione naturae -ae ad verbum III 106,29; 144,12sqq; 156,17sqq. Infirmitas -a VI 27,8; 92,4; cf genus, gloria, natura. humiditas Humiditas cibalis V 304,32. humor Sanitas est debita -orum regularitas I 161,20sqq; complexio animalis corrumpitur per superabundantiam unius -oris V 352,4sq. hypocrite I 264,13sqq; VI 75,6. hypostasis Personae vel -es, id est subsistentiae 1441,22sq; III 60,10sq; tres -es trinitatis III 56,29; 67,31; ~ et proprietas II 9,10sq; 21,13; 24,33sqq; - et paternitas III 65,26; nomina relativa personarum quandoque significant -im quandoque vero relationem III 76,24sqq; 77,lsqq; divinae hypostases differunt ab invicem in solis proprietatibus I 426,20sqq; ~ nullam rem praeter naturam includit I 443,20. hypotheticus Propositio -a III 110,22; 249,14; Syllogismus ~ III 119,30.

90

Index rerum et verborum

lacob Eius praedestinatio II 229,31; III 322,24sqq; 323,5sqq; 338,lsqq; 339,18sqq; 342,10sqq; quod ~ patrem suum non fefellerit III 407,16sqq; eius lucta cum angelo V 33,20. lacobus Syrus Scripsit duas animas esse in uno homine V 338,22; 339,4. idea Idea in mente artificis I 165,13; quod deus cognoscat in suis -is enuntiationes de futuris contingentibus (opinio) III 278,24sqq. idem Ly ~ est relativum primi modi III 125,8sqq; quibus modis aliquid dicitur unum, dicitur et ~ III 181,25; quotiens ~ dicitur de eodem, necesse est esse quod dicitur III 299,30sqq. identicus Cf praedicatio. identitas Sicut et unitas ~ duplex est, scilicet numeralis et specifica III 181,25sqq; quod nulla ~ sit actualiter extra animam (opinio) III 81,22sqq; 84,38sq; 98,lsqq; ~ realiter est absque operatione animae III 83,8sqq; 85,18sqq; 102,24sqq; nulla res est sibi eadem per aliquam entitatem sive -atem sibi inhaerentem III 125,8sqq; quod ~ eiusdem ad se sit realis, si sit res HI 175,7sqq; 181,16sqq; ad -atem totius sequitur ~ partis I 58,8; praedicatio per -atem cf praedicatio. identitatio III 81,27; 98,7. idioma I 343,13. idiota III 107,12. idolatra, idolatria VI 151,14; 244,28. idolum (T 1) - Species, similitude vel ~ I 306,34; 319,3; 394,16; 395,14. - Adorare, colere ~ III 254,9sqq; VI 82,31; 151,18; 212,24; 304,12. leremias Fuit in utero sanctificatus VI 204,2; 207,6. lerusalem VI 50,32; 51,15; 157,28. lesus Christus - Christus est deus et homo II 58,7sq; III 156,32sqq; 158,12sq; ~ est una persona geminae substantiae (Äug) II 58,7sq; ~ est filius dei I 449,29; III 398,6; ~ est de patre I 460,32sqq; ~ semper fuit cum patre I 508,7; ~ est deus V 212,32sqq; omnia per ipsum et in ipso facta sunt (Col) III 489,1 Isqq;

Index rerum et verborum

91

dualitas naturarum in -o III 56,6sqq; de unione humanae naturae ad verbum III 144,12sqq; humana natura in -o ex aeterna gratuita praedestinatione unita est verbo III 334,12sqq; — habuit vere animam V 357,4sqq; ~ non de concubitu natus VI 199,13; ~ natus est de virgine I 19,10; 55,20; 70,24; de spiritu et virgine natus nullum habuit peccatum III 334,8sqq; VI 199,4sqq; ~ solus sine peccato concept us fuit VI 198,31 sqq. In -o fuit ab ipsa conceptione plenitudo charismatum et gratiae, et ideo in merito proficere non potuit (Lomb) IV 356,lsqq; eius anima non prius habuit caritatem quam beatitudinem II 224,17sqq; 225,19; anima -i habet scientiam omnium, quae seit deus, non tarnen aequatur scientiae dei III 465,18sqq; ~ sciebat omnia quae Ventura erant super eum (Jo) III 276,27sqq. - Homo lesus Christus, mediator dei et hominum VI 112,9; eius mediatio fuit placativa VI 204,21; ut peccatum tolleret, venit in mundum VI 330,28sqq; gratia dei per -um II 204,25; 219,10sqq; 236,5; VI 21,7; 55,32; 57,30; 88,16; 95,1; 108,25; 109,21; 111,4; 144,31sqq; 162,13; 164,llsqq; quos ~ respicit, plorant (Ambrosius) VI 70,22sqq; pro peccatoribus mortuus VI 200,18sqq; traditio et passio eius VI 272,16sq; 276,16; — occissus est pro nobis a ludaeis III 520,19sqq; in hora eius mortis tenebrae factae sunt III 489,24sq; ~ potuit non incarnari et non mori III 368,16sqq; 372,26sqq; cf passio Christi. - Christus apparebit in nubibus et iudicabit mundum III 251,31sqq; 274,23sqq; eius tribunal III 327,24; dextera -i et sinistra regnum est et gehenna VI 213,14sq; 214,5sqq. - Miracula -i I 22,1; III 341,6; eius doctrina I 22,21; 182,6; VI 321,21; contenta in scriptura fuerunt revelata a -o I 45,8; eius praeceptum III 510,17; fides -i VI 150,14; 160,14; eius Spiritus II 204,26; gratia -i VI 191,12; caritas -i VI 100,29. - Caput ecclesiae Christus VI 93,7; corpus -i et membra, id est ecclesia VI 51,8; consortium membrorum et filiorum -i II 204,16sq; quicumque baptizati sumus in -o, in mortem ipsius baptizati sumus (Rm) VI 183,21sqq; nihil damnationis est his qui sunt in -o (Rm) VI 195,24sqq; in eo creati sumus VI 279,27; per baptismum fimus membra -i III 334,14sq; ab eo derivatur omnis virtus moralis VI 44,27sq; 46,26sqq; creati in -o in operibus bonis (Eph) VI 279,27sqq; nemo nisi per eum bene utitur arbitrio (Prosper) VI 124,15; sine eo nihil possumus VI 37,8; 43,36; 125, l sq. - Corporis -i mutatio ad hostiam III 429,2sqq; corpus -i in sacramento I 295,31sqq; II 206,21sqq; 211,10sqq; 346,20sq; 363,5sqq; 381,32sqq; 402,34; IV 340,15; V 26,2sqq; 84,22; cf eucharistia, hostia. - Sustinere mortem propter -um VI 51,18. - Cf filius dei, mediator. ignis - Ignis producit calorem I 66,6; 98,11; ~ movetur sursum I 366,27sq; 369,34;

92

Index rerum et verborum

locus ~ IV 238,13; 248,6sqq; si haberet combustibile, ~ cresceret in infinitum II 312,lsqq; ~ concurrit ad mixtionem compositorum II 364,35sqq; deus potest eius actionem suspendere I 125,27. - Ignis aeternus, infernalis III 321,6sqq; V 59,4; 60,11; 62,10; VI 210,5; 211,8sqq; 212,26sqq; 213,8; 214,2sqq; c/gehenna, infernum. ignitio I 480,24; 490,34. ignorantia - Error seu ~ dispositionis I 7,4; 106,1 Isq; tolle -am, et tolletur dubitatio I 85,11. - Ignorantia agendorum est poena culpae V 62,33; 63,22; VI 52,19sqq; 62,15sqq; 133,13sqq; 135,18sqq; talis ~ est invincibilis sine gratia VI 138,2sqq; 146,9sqq; ~ culpabilis non excusat a peccato VI 87,3; 149,2sqq; 302,23sq; 303,28sqq; an imputentur quae ex ~ invincibili fiunt VI 148,27sq; 149,7sqq; ~ inculpabilis excusat VI 149,8sq; 298,14; 301,23sq; ~ eorum, quae quis scire tenetur, est peccatum VI 307,15; nemo debet se suae -ae conformare VI 302,25; cf conscientia, error. Quod homo non incurrat -am agendorum (opinio) VI 139,17sqq; 148,18sqq; cf peccatum originale. imaginabilis Esse-e V 194,7; 205,1. imaginarius Esse -um I 362,20; 395,14; 415,14; cf conspectus. imaginatio Imaginatio est vis sensitiva V 194,8; 367,29; ~ non requirit praesentiam sensibilis I 325,1; ~ in animalibus I 305,3. imaginations Virtus -a I 339,4sqq; IV 350,28; adunatio -ae et cogitativae et memorativae I 357,3sqq; species -a IV 350,27sqq; 379,12. imaginatus Aliquid dicitur -urn tripliciter I 395,8sqq. imago (T 1) - Imago est similitudo et repraesentativum rei I 391,24sq; ~ inquantum ~ est ad aliquid III 166,17sqq; diversi modi cognoscendi -inem I 343,17sqq; 391,15sqq; ~ et imaginatum III 168,6sq; 169,20sqq. - Species seu ~ in memoria I 308,33sqq; 338,19sqq; 341,13sqq; 342,10sqq; 344,13; 359,17; notitia abstractiva terminatur ad -inem seu speciem I 307,18sqq; intellectus comprehendit res absentes per -ines I 316,5sqq; 317,18sqq; 372,23sq; -ines causatae a sensibus et fictae I 358,23sqq; 395,3sq; differentia inter -ines fictas simplices et compositas I 362,10sqq; cf conceptus, species; -ines in somnis I 338,23. - An ~ in speculo sit per instans tantum II 277,3 Isqq; 288,17sqq; an talis ~ habeat ultimum instans sui esse II 273,10sqq; an sit res ipsa II 279,10sqq. - Imago dei V 306,6; VI 80,32; 84,16; 140,34.

Index rerum et verborum

93

immediate (T 1) Ly ~ potest teneri mere negative et infinite II 272,10sqq; III 429,25sqq. imtnediatus Cf notitia, propositio. immensus Deus est ~ I 21,6; 138,26. immobilis Motor ~ III 422,23sqq; cf motor; substantiae -es sunt aeternae IV 3,24; 26,8; an finis sit in rebus -ibus IV 72,llsqq; 89,32sqq. immortalis Immortale est ens quod mori non potest II 62,27. immutabilis Omne aeternum est -e III 273,2; 304,19; quod transit in praeteritum, -e est (Aristot) III 244,24sq; ly immutabiliter potest accipi dupliciter III 269,4sqq; cf incommutabilis. immutabilitas Immutabilitas optime stat cum contingentia I 498,11. impedimentum Nullum ~ est, ubi deus vult agere III 345,19sqq. Imperium Gloria -ii I 259,25sqq; 264,10sqq. implere Cf lex, mandatum, praeceptum. implurificabilitas Implurificabilitas in eadem specie non impedit veram singularitatem V 330,17. impossibilis Nullum -e est sensibile I 323,21. impossibilitas Omnis necessitas et — divinae subiacet voluntati (Anseimus) III 373,12sqq. impotentia Quae ~ excuset a peccato VI 87,lsqq; 131,llsqq; ~ bene volendi VI 154,2. impressus Cf appetitus, notio, notitia. imputabilis Actus non est ~, nisi fiat scienter et contingenter III 265,3sq. incarnatio VI 150,8; 202,29; c/Iesus Christus. incipere Ly ~ potest exponi per negativam de praeterito sive per negativam de futuro III 319,2sq; ly ~ potest exponi per positionem praesentis et negationem praeteriti, vel per negationem praesentis et positionem futuri IV 139,21 sqq.

94

Index rerum et verborum

incommutabilis Quod -e est, aeternum est II 143,23; IV 113,37; solus deus est ~ II 144,5sqq; IV 114,10sqq; cf immutabilis. incomplexus Significatio -a IV 268,5; VI 236,27; 254,33; 274,18; c/cognitio, intellectio, notitia, significabile. incontinens I 193,9sq; VI 306,17sqq; cf libido. incorporalis Quod -ia non sint in loco I 293,29sq; 297,11. incorruptibilis Omne -e est ingenitum (Aristot) IV 9,24; 46,lsqq; de possibilitate perpetuae durationis entium naturaliter -ium IV 45,15sqq. inde Ly ~ est nota causalitatis VI 181,20sq. indefinitus Ad veritatem -ae propositions sufficit veritas alicuius singularis suae I 444,25sq; conversio -ae I 449,11; particularis et -a convertuntur III 436,19; 437,28sqq; cf propositio. Indi V 164,5. indicativus Modus ~ III 514,27; VI 241,22; praeceptio -a VI 241,21. indigens Subvenire -ti III 510,6sq; VI 66,7; 73,22; 141,27; 296,23; 297,19sqq; cf dives, eleemosyna, pauper. indigentia Duplex distinguitur ~, scilicet formalis et obiectiva I 499,15sqq; necessitas -ae I 497,32; deus pater non genuit filium necessitate -ae I 499,14sqq. individualitas Universalitas et ~ comprehenduntur per intellectum (Averr) I 310,11; 351,4; cf intellectus. individuus, -um - Forma constituit -um suae speciei V 349,8sqq; quod principium singularitatis in materialibus sit materia individualis (Thomas) I 399,15sqq; nulla essentia extra animam est communis -is substantiis, sed omnis substantia -a habet aliquod commune praedicabile essentialiter et in quid de ipsa et de aliis II 138,14sqq; omnis essentia est singularis, et deus etiam est substantia -a II 138,14sqq; sub uno -o non comprehenduntur aliqua -a III 48,24sqq; ad cuiuslibet -i generationem concurrit simul cum principio naturali intelligentia agens (Averr) III 217,6sqq. - Ordo dependentiae inter -a eiusdem rationis V 168,31; 175,lsqq; 193,lsqq; tarn inter -a eiusdem quam diversarum rationum est ordo essentialis secun-

Index rerum et verborum

95

dum perfectionem II 382,34sqq; impossibile est duo -a diversarum specierum esse aeque perfecta II 399,3. - An intellectus comprehendat -um vel singulare sensibile I 319,29sqq; 346,13sqq; per intellectum possumus cognoscere singulare sensibile distincte, etiam cum est absens I 348,2sqq; 349,16sqq; singulare seu -um prius est cognitum ab intellectu quam universale I 396,18sqq; quod -um in rebus materialibus non intelligatur directe ab intellectu, sed indirecte et per quandam reflexionem (Thomas) I 399,13sqq; quolibet communi prius notum est aliquod -um I 410,16sqq. indivisibilis, -e Indivisibile dupliciter sumitur III 223,26sqq; IV 293,23sqq; V 40,10sqq; sicut aliquid est -e, ita est unum III 12,lsqq; 14,36; 28,24sqq; nullum -e est in rerum natura I 330,15sq; II 290,17; punctum et linea non sunt -ia realia IV 326,10sqq; nullum -e est in spatio vel in forma II 283,12sq; nulla magnitudo componitur ex -ibus IV 278,13sqq; 313,4sqq; V 268,10; nullum -e est sensibile I 330,2sqq; -e non reddit maius I 330,24; II 283,6; 290,25sq; 291,33; 434,12; V 268,9. indivisio Indivisio absoluta et relativa V 255,17sqq. inductio Per intellectum absque sensu non potest haberi ~ circa singularia sensibilia I 354,17sqq; quae ~ det certitudinem universalem IV 60,26sqq. indurare Indurare cor III 323,7; 338,28; 339,12sqq. inertia Atechnia seu ~ I 171,11. inesse Determinatio, vel indeterminatio de ~ III 258,23sqq; 268,33sqq; 270,32; cf propositio de ~ . inevitabilitas Necessitas -atis I 498,10; 502,18. infans Mala, quae in hac vita patiuntur -tes, sunt iusta poena pro culpa original! VI 179,17sqq; praesentia mala et damnationis iudicium incurrit parvulus propter originale peccatum VI 177,6sqq; parvulus brevis vitae plenus iracundiae est (Äug) VI 177,13sqq; utrum -antes decedentes cum solo originali puniantur poena sensus VI 209,16sqq; c/puer. infelicitas Non possumus velle -atem II 165,33; 173,23. inferior Non est inconveniens aliquid esse de ratione -oris, quod non est de ratione superioris II 43,24sq; 49,10sqq. Argumentum ab -ori cf argumentum.

96

Index rerum et verborum

infernum, infernus Poena -i III 387,11; IV 350,11; 378,4; VI 210,5; 211,11; peccator in -o punitur citra condignum II 455,32sqq; deus posset aliquem existentem in -o liberare II 237,29; descensus in -um V 1,6; 3,20; 31,5; existentes in -o nihil sciunt naturaliter de his quae hie fiunt V 201,26. inferre Ex his quae coniunctim de aliquo praedicantur, licet ~ de illo subiecto divisim quamlibet partem illius praedicati (Aristot) I 448,22sqq; 456,35sqq. infidelis (T 2) An -es bene agere possint VI 73,28sqq; 79,22sqq; 80,15sqq; 141,15sqq; 318,21; de virtutibus et bonis operibus eorum I 194,7sq; VI 40,2sqq; 68,18sqq; 81,lsqq; in -ibus nulla est virtus (Äug) I 194,5sqq; 265,3; VI 40,7sqq; 81,lsqq; nullus actus simpliciter -ium est moraliter bonus VI 311,28sqq; vix aliquis operatur recte VI 80,15sq; non omnis actus eius est malus VI 171,9sqq; 281,18sqq; ~ non polest salvari III 331,25sqq; ~ non potest esse theologus I 56,4; natus ex parentibus -ibus III 333,21; 336,7sqq; cf gentilis, paganus. infinitas Actualitas et ~ non sunt incompossibiles III 445,24sqq; -ati non repugnat partibilitas III 445,28sqq; ~ non destruit formalem rationem nee realitatem eius, cui additur II 43,17sqq; 49,2sqq; ~ non tollit rationem multitudinis nee magnitudinis III 443,13sqq et 32sqq; non debet negari ~ possibilis infinitorum agentium possibilium V 241,10; actualis ~ rerum III 36,28; 133,3sqq; 139,7 et 25; ~ durationis III 412,8; ~ intensionis III 415,19; ~ motionis III 415,18; 418,24; ~ vigoris III 412,10sq et 18. infinitus, -um (T l et 2) - Aliquid potest dici -um dupliciter, scilicet positive vel privative II 445,3sqq; -um potest sumi syncategorematice et categorematice IV 294,9sqq; 311,30sqq; a parte subiecti retentum syncategorematice -um reddit propositionem universalem, sumptum vero categorematice non IV 294,28sqq; illimitatum seu -um secundum essentiam potest extensive vel intensive accipi III 428,17sqq; aliquid augeri in -um potest tripliciter intelligi II 461,llsqq. Finitum et -um sunt passiones quanti III 3,16; quod -um non sit aliquid separatum a sensibilibus (Aristot) III 54,32sqq; quod ratio -i consistat in successione et in actu permixto potentiae (Aureoli) III 448,3sqq; quod -um sit quantum carens fine et complemento et actu (Aureoli) III 448,22sq; definitio -i est quod eius partem accipientibus semper restat aliquid accipiendum (Aristot) III 448,28sqq; 452,9sq; IV 119,8sqq; 145,7sq; non est de ratione -i simpliciter sumpti quod aliquid eius sit tantum in potentia III 456,22sqq; -o repugnat habere finem, id est ultimam partem determinatae quantitatis III 457,6sqq; quod positis extremis non sit possibile media esse -a IV 119,34sqq; nullum -um est potentiale ad aliquid (Scotus) II 125,21. Effectus ~, ut est ~, non est nisi a causa -a III 413,12sq.

Index rerum et verborum

97

Receptivitas -a non repugnat creaturae V 93,21 sqq; deus potest facere multitudinem et magnitudinem actu -äs II 395,8sq; III 441,17sqq; 443,30sqq; deus potest etiam facere formam -am, et praemium -um intensive II 460,5sqq; III 445,9sqq; IV 377,25. Possibile est esse aliquam multitudinem actu -am III 441,19sqq; IV 120,3sqq; 122,4; V 331,6sqq; omnis multitudo aliam finitam excedens ultra omnem proportionem finitam est -a IV 297,6sqq; aliqua multitudine finita data in -um maior dari potest II 462,9sqq; et similiter dicendum de magnitudine et forma II 463, l sqq; 465,10sqq. Quod unum -um non sit maius alio nee addat super aliud (obiectio) IV 48,3sqq et 22; 119,30sq; an -o possit fieri additio IV 119,llsqq; 121,Isq; unum -um potest comprehendere in se plura -a IV 60,4sqq; -is esse possunt, quinimmo etiam sunt plura IV 119,15sq; 121,3; 294,20; non est inconveniens praeter aliqua -a esse alia multa III 481,22sqq; quomodo una multitudo -a sit pars alterius et quomodo unum -um possit esse maius alio III 458,8sqq et 26sqq; haec non tenet >infinitum est minus -o, ergo exceditur ab eo< III 459,23sqq; unum -um potest dici totum respectu alterius, et maius et aequale III 458,26sqq; 460,10sqq; 464,26sqq; inter -as multitudines nulla est proportio numeralis IV 121,4sqq; ultra quemlibet numerum sunt -i III 226, l sqq. Si fuissent -i equi generati, non oportuisset quod aliquis fuisset primus ante quem nullus IV 121,11 sqq; non est impossibile -a esse pertransita IV 123,12sqq; quomodo -a possunt esse pertransita in aliquo instanti ante continue finita III 466,8sqq; secundum Aristotelem -ae revolutiones coeli et generationes hominum sunt pertransitae III 467, l sqq. Deus cognoscit simul -a singularia possibilia III 276,5; 425,21 sq. Processus in -um I 249,17; 385,18sq; 397,5; 416,11; III 31,6sqq; 126,3sqq; 128,lsqq; 129,3sqq; 133,3sqq; 214,24sqq; IV 1,16; 8,5; 40,33sqq; 94,lsqq; 95,2; V 193,6sqq; 238,25; 336,21sqq; 337,35sqq. Quodlibet continuum includit -as partes potentiales III 224,5sqq; et cuiuslibet continui actualiter sunt -ae partes III 441,19sqq; in uno continue sunt -ae partes proportionales III 481,18sqq; quaelibet magnitude est composita ex -is magnitudinibus IV 294,7sqq; quod in continue sint -ae partes in potentia tantum, non in actu, potest dupliciter intelligi III 441,29sqq; triangulum esse -um implicat contradictionem, quamvis non implicet magnitudinem esse -am IV 122,12sqq; magnitude -a potest esse quanta et divisibilis, et similiter multitudo -a III 461,25; haec est possibilis >infinitum partibile seu habens partes est in actu< III 446,12sq; quod impossibile sit esse aliquod partibile permanens actu -um (obiectio) III 448,3sqq. Possibile est aliquam magnitudinem per aliquod tempus continue esse finitam, et in instanti terminante esse -am; et similiter de multitudine III 447,19sqq.

98

Index rerum et verborum

Possibile est aliquod corpus esse -um III 443,30sqq; et tale posset moveri III 473,25sqq; 481,25; corpus undequaque -urn non posset moveri motu recto III 479,4sqq; utrum corpus -um secundum sursum tantum descenderet, si esset grave III 479,25sqq. Aristoteles reputavit impossibile esse aliquod corpus -um aut multitudinem -am corporum III 457,28sqq; et ipse non demonstravit, sicut putavit, quod coelum non est actu -um III 474,9sq. - Utrum sequendo praecise rationem sit ponendum deum esse -ae potentiae III 410,2sqq; deum esse -um potest intelligi secundum durationem et secundum potentiam, et quomodo Aristoteles ipsum posuit -urn III 417,29sqq; sequendo naturalem rationem quilibet habet ponere quod aliqua res, scilicet deus, est -i vigoris intensive III 424,3sqq; ratio Anselmi, qua nititur probare deum esse -um, non tenet III 432,13sqq. influentia - Influentia generalis dei est adiutorium, quo omne agens adiuvatur in omni actione sua VI 116,9sqq; ipsa subtracta omnes res perderent motus suos VI 117,llsqq; ~ est necessaria ad omnem effectum creaturae VI 29,12sq; 38,lsqq; 67,32; 86,21sqq; 124,25sq; 130,3sqq; 144,28sqq; 147,12sqq; 150,33sqq; 151,10sqq; 156,lsq; 163,llsqq;~ rarisimesubtrahitur VI 148,10; ~ generalis non est sufficiens ad actus bonos VI 22,12sqq; 24,12sqq; 37,17sqq; 154,22sqq; 165,lsqq; an ipsa sufficeret ante lapsum VI 116,18sqq; 154,19sqq. - Influentia specialis est qua tantum aliqua agentia iuvantur ad aliquas actiones VI 116,llsq; et ipsa est necessaria ad omnem actum bonum VI 22,12sqq; 36,13sqq; 87,24sqq; 164,5sqq; cf adiutorium, gratia. informis Illud, quod in comparatione perfectorum -e dicitur, non est nihil (Aug) VI 263,6sq; 267,6sq. infusus Cf fides, habitus. ingenitus Omne -um est aeternum et incorruptibile (Aristot) IV 9,22sqq; 46,5sqq. inimicus Deceptio -orum III 402,21 sqq; 407,8sqq; odium -orum III 403,23; 407,7; diligere -os III 403,22; cf hostis. iniquitas Quaelibet ~ est odibilis deo I 233,18sq et 25sqq; 234,18sqq; II 238,4sqq; odire -atem propter deum I 257,25sq. iniurari Nemini est -andum VI 141,16sqq; 238,3; 242,21sqq; 244,9; 245,10. innocens Sancti -tes III 336,30sqq.

Index rerum et verborum

99

innocentia Status -ae IV 382,3; 384,26; V 234,12; VI 187,11. Innocentius I papa VI 20,29; 21,lsqq; 25,21sqq; 26,32; 27,10; 33,28; 52,1; 90,16; 91,1; 93,10; 94,8; 104,17; 123,15; 124,16; 159,20. Innocentius II papa VI45,20sqq;126,llsqq. inquantum Haec dictio aut tenetur reduplicative, aut specificative II 53,8sqq. inquisitio Omnis ~ est voluntas I 219,27. insensibilis, -e Utrum res creatae -es intelligantur a nobis I 371,2sqq; quaedam -ia intelliguntur a nobis immediate in se ipsis I 372,22sqq; quaedam -ia intelligimus in speciebus propriis I 376,33sqq; V lll,13sqq; 140,16sqq; quaedam in conceptibus fictis I 379,20sqq; singülare sensibile prius est intellectum a nobis quam -e I 407,27sqq. instans (T l et 2) - Instans est ilia res, quae est, immediate autem non fuit nee erit IV 230,13sqq; ~ est ipsum mobile IV 231,6sq et 34sqq; 258,14sqq; 270,25sqq; ~ non est aliqua res indivisibilis, non permanens neque durans IV 223,25sqq; 239,3; 249,10sqq; eadem res dicitur tempus et ~, non tarnen secundum eandem rationem IV 231,7; 258,15; 269,llsqq; V 43,11; ~ accipitur dupliciter IV 258,13sqq; nullum ~ polest esse aeternum IV 11,1; lll,7sqq. Nullum - est -ti immediatum II 264,22; 269,10; 270,4; 283,27; III 430,2; IV 224,1; 366,34; 368,17; 370,27; V 44,28; 51,25; inter quaelibet duo -tia est tempus IV 138,13; 145,32; 225,26; 386,28; tempus non componitur ex -tibus II 270,4sq; 391,34; 392,4sqq; 393,36; non sunt diversa -tia secundum rem in tempore IV 225,33; quomodo intelligendum est, quod in tempore sint plura -tia et infinita IV 271,25sq; ~ continuativum temporis, initiativum et terminativum IV 271,27sqq. - An cuiuslibet formae, quae de novo acquiritur, sit dare primum ~ esse et etiam ultimum II 262,31 sqq; cf forma; aliquid habere primum vel ultimum ~ esse potest dupliciter intelligi II 262,20sqq; 323,1 Isqq; omnis forma habet vel habuit primum ~ sui esse II 263,4sqq et 21 sqq; omnis forma perdita habet primum ~ sui non-esse II 263,35sqq; 264,18sqq; non est dare ultimum ~ in esse rei permanentis II 264,17sqq et 24sqq; III 133,24sqq; IV 143,29; V 45,22; nulla res potest esse tantum per ~ II 265,16sqq; III 157,27sq; IV 137,14sq. Per potentiam dei potest esse primum et ultimum ~ cuiuslibet rei creatae, et quaelibet res potest esse tantum per ~ II 266,3sqq; c/potentia dei. institutio Institutio conceptuum et vocum I 415,21; 416,7.

100

Index rerum et verborum

instrumentum Instrumentum sensuum I 320,30; 337,lsqq et 17sqq. integer Cf natura humana. integritas Integritas naturalis V 234,12. intellectio (T l et 2) - Intellectio sumitur dupliciter, scilicet pro omni notitia formaliter existente in intellectu, et sie omnis sensatio hominis est ~, et pro notitia tantum intellectus V 366,28sqq; iuxta communem usum sumitur ~ pro ipsa cogitatione V 73,7sq; ~ causatur ab intellectu et obiecto simul I 136,16; ~ distinguitur ab intellectu et a re intellecta V 72,15sqq; 74,16sqq; 76,5sqq; 95,5sqq; 96,6sqq; non omnis ~ existens in intellectu cognoscitur ab eo I 383,6sqq; an actualis ~ egeat tamquam termino -one obiectali I 499,27sqq; 502,19sqq; volitio praesupponit -onem I 408,8. Quaedam ~ est simplex vel incomplexa, quaedam iudicativa vel complexa; et quaedam incomplexa est intuitiva, quaedam abstractiva I 206,30sqq; V 195,2sqq; ~ abstractiva est per speciem V 207,lsqq; ~ intuitiva est, qua res immediate in se ipsa apprehenditur V 207,4sqq; et ipsa est causa speciei V 206,28sq; 207,21sqq; quaedam ~ est propria et distincta, quaedam universalis et communis I 353,31sqq; ~ actualis et ~ habitualis V 73,3sq; ~ recta et - reflexa I 383,8; de -one rerum insensibilium et sensibilium cf insensibilis, intellectus, intelligere, sensibilis; aliqua ~ est vere praxis I 150,1 Isqq; cf cognitio, notitia. - In deo eadem entitas est ~, volitio ac essentia, licet aliud et aliud connotent II 47,18sqq; 48,3sqq; 55,18sqq; 61,8sqq; quod in deo ~ creaturarum sit natura posterior -one sui ipsius (Scotus) II 149,8sq; eadem est ~ qua deus se et creaturas intelligit I 149,10sqq; III 222,35. intellectivus (T 2) Quod possit probari animam -am esse formam corporis etiam de mente Philosoph! V 309,2sqq; utrum potentia -a differat ab anima V 254,14sqq, Cf anima, appetitus, cognitio, potentia, virtus, visio. intellectualis Esse -e V 204,35sqq; cf habitus, locutio, verbum. intellectualitas Est de quidditativa et formali ratione essentiae divinae II 36,12sqq; 43,20sq; 49,6. intellectus (T l et 2) - Intellectus polest sumi pro intellectione seu operatione et pro potentia intellectiva V 71,4sqq; 371,27sqq; — est potentia, qua veritas intelligitur II 61,30sq; V 110,31sq; ~ est virtus apprehensiva et memorativa V 207,36sq; ~ est habitus principiorum, scientia autem est conclusionum (Aristot) I 3,29sq; 59,26sqq; 105,16sqq; 419,12sqq; 421,8sq.

Index rerum et verborum

101

Anima est omnia intelligibilia per -um (Aristot) I 302,15sqq; 370,27sq; V 153,23sq; ~ est anima potens intelligere I 170,13; 370,23sq; ~ non distinguitur realiter ab anima nee a voluntate I 170,13; 216,15; II 47,10sqq; 60,27sqq; V 368,20sqq; 371,30sqq; nee distinguitur a memoria V 373,15; ~ et sensus humanus V 367,8sqq; ~ est incorruptibilis V 325,36. Intellectus seu anima intellectiva est forma substantialis hominis V 308,7sqq; 309,9sqq; 312,24sqq; quod ~ sit quaedam substantia per se abstracta, quae non unitur homini a principio sui esse, sed cum est in annis discretionis (Averr) V 307,20sqq; 316,lsqq; 317,22sqq; et quod idem ~ numero sit omnium hominum (Averr) V 306,21 sq; 307,10; 324,32sqq; de modo continuationis ~ possibilis seu materialis et — agentis cum homine secundum Averroem V 308,19sqq; contra talem modum dicendi de continuatione ~ V 316,2sqq; 317,23sqq. Intellectus agens, possibilis et speculativus V 80,24sqq; 328,23sqq; ~ possibilis est purum potentiale in genere intelligibilium (Aristot) V 155,lsqq; ~ agens reducit -um possibilem ad actum V 155,4sqq; 308,19sqq; ~ materialis seu possibilis I 316,31; 347,8sqq; notitia principiorum immediate causatur ab -u agente I 419,12sqq; 421,9; ~ agens ponitur propter abstractionem intentionum universalium IV 19,26sqq; 64,5sqq; ~ possibilis movetur ab -u agente et a phantasmate (Aristot) V 80,19sqq; ~ possibilis non prius recipit quam agens abstrahat V 317,14sqq; an ~ agens et possibilis cum phantasmate sufficiant ad intellectionem V 154,33sqq; ~ agens cum phantasmate non sufficit ad omnem cognitionem V 159,5sqq; sed requiruntur etiam species in -u I 352,31sqq; 358,23sqq; 387,26sqq; V lll,13sqq; 159,5sqq; c/conceptus, species; quomodo ~ possibilis concurrat ad intellectionem, et quod forsitan non distinguatur ab -u agente V 15 8,31 sqq. Differentia inter -um speculativum et practicum I 178,4sqq; 179,17sqq; cf praxis; ~ activus seu practicus vel consiliativus non distinguitur a contemplative nisi secundum officia I 314,9sqq. Operatic ~ elicitur nullo organo mediante V 90,31 sq; ~ hominis dependet in operando a virtute phantastica et a sensibus V 233,33sqq; an ~ sit tantum passivus respectu intellectionis V 159,29sqq; 233,7sqq; 240,10sqq; eius actus subest imperio voluntatis V 240,10sqq; VI 12,3sqq et 34sqq. Intellectus distinguitur a sua intellectione, qua se vel alia intelligit V 72,15sqq; non omnis actus ~ nostri est notitia sui I 268,6sqq; nullus actus ~ est notitia sui immediata vel intuitiva I 268,26sqq; nee est distincta notitia sui abstractiva I 269,17sqq; aliquis actus ~ polest esse notitia abstractiva sui confusa I 270,2sqq; non quodlibet praesens -ui causat eius cognitionem I 382,31 sqq; in -u possunt simul esse plures actus I 202,22sqq; 279,21; quod non possint simul esse plures actus in -u (Durandus) I 201,19sqq; circa obiectum scientiae ~ habet actum enuntiandi, et cognoscendi et assentiendi I 24,3sqq; cf actus.

102

Index rerum et verborum

Notitia ~ simplex et complexa I 310,22sqq; notitia intuitiva et abstractiva I 315,7sqq; 389,25sqq; c/cognitio, conceptus, intellectio, notitia, species. - Quomodo intelligendum est dictum >sensus est singularium, ~ vero universalium< et similia I 302,24sq; 309,30sqq; 346,13sqq; 349,16sqq; 352,2sqq; 370,21; 399,25sqq; 403,6sqq; V 112,23sqq; universalitas et individualitas comprehenduntur per -um (Averr) I 310,llsqq; 350,lsqq; ~ accipit consimilitudinem inter particularia et facit ea unam intentionem (Aristot) I 397,14sqq; ~ innatus est dividere adunata in esse (Averr) II 82,19sq; 87,10sqqet 22sqq. Intellectus habet de sensibilibus notitiam simplicem intuitivam et abstractivam et notitiam complexam I 309,23sqq; 315,7sqq; V 161,23sqq; ~ cognoscit singulare sensibile signatum, et non tantum in universal! I 311,15sqq; singulare prius est cognitum ab -u quam universale I 396,18sqq; singulare sensibile prius intelligitur quam insensibile I 407,27sqq; cf Individuum, sensibilis, singularis; de cognitione intellectual! insensibilium I 371,2sqq; cf conceptus, insensibilis; mens vel ~ intelligit se immediate I 374,25sqq; quod ~ et species ac intellectiones et volitiones non cognoscantur immediate in se ipsis (obiectio) I 381,17sqq; in -u naturaliter sunt impressae quarundam rerum notitiae I 385,22sqq. - De cognitione intellectual! dei I 412,2sqq; cf cognosce re, conceptus, deus. - Quod in deo ~ et voluntas distinguantur ex natura rei (Scotus) II 27,6sqq; 29,10sq; talis distinctio non datur II 46,32sqq; 198,24sqq; quod ~ sit principium quo productionis filii (opinio) II 198,21 sqq. intelligentia (T 2) - Memoria, ~ et voluntas I 214,24sqq; V 234,8; 368,24; 369,29sqq; 370,13; 372,17sqq; 373,2; intellectio et ~ V 95,28sqq; ~ simplex seu incomplexa et composita seu complexa I 4,17; 28,30; 109,20; 134,14; 310,22sqq; 317,2. - In trinitate: filius est ~ I 501,27; 502,24. - Secundum Aristotelem: ~ prima, scilicet deus, est motor appropriatus primo orbi, active movens IV 24,29sqq; 34,15sqq; quaelibet alia ~ movet active suum orbem et est finis sui motus IV 24,31 sq; 30,24sqq; 34,15sqq; quaelibet ~ necessario movet suum coelum I 498,17; prima ~ non causat efficienter desiderium sui in aliis -iis IV 32,2sqq; -ae non sunt factae, sed aeternae IV 18,10sqq; 45,20sqq; 50,23sq; 74,26sq; causa finalis -arum est deus IV 74,25; - est principium, non tarnen causa efficiens coeli IV 13,21sqq; quomodo una ~ aliam intelligat V 86,29sqq; 90,20sqq; nulla ~ est aeque simplex ut deus V 95,28sqq. intelligere (T 1) - Aliqua res potest immediate in se ipsa intelligi, vel in medio cognito; item aliquid intelligi potest dupliciter, scilicet intellectione propria et distincta, et intellectione universal! vel communi sibi et aliis I 353,22sqq; 372,10sqq; - particulariter et ~ universaliter V 314,lsqq; ~ discurrendo potest tripliciter accipi V 202,2sqq; sentire et ~ non sunt idem convertibiliter V 367,18sqq.

Index rerum et verborum

103

Scire est per demonstrationem ~ I 24,11; 40,3; 113,17; quod intelligimus, debemus rationi, quod credimus auctoritati (Äug) I 53,27sq; contingit plura scire, ~ autem non (Aristot) I 202,9sq; 208,8sqq; ~, credere et opinari I 39,3sq; ~ est passio (Aristot) I 226,21; V 80,22; 155,15; 159,29sqq; forsitan non anima coniuncta ~ sed homo tantum dicitur ~ V 324,4sqq; intelligentia praestantiora sunt I 420,23. De modo -endi sensibilia et insensibilia I 309,22sqq; 315,7sqq; 353,22sqq; 371,2sqq; cf cognoscere, insensibilis, intellectus, sensibilis. - Secundum Aristotelem deus est semper actu intelligens, et sua substantia est sua intellectio, nihil tarnen aliud a se -it III 211,28sqq; sequens praecise rationem naturalem habet ponere quod deus -at alia a se III 215,2sqq; cf cognoscere. intelligibilis Esse -e V 194,6; 199,1; species -es cf species. intensio (T 1) Intensio est motus seu alteratio infra eandem speciem II 252,lsqq; 399,26; ~ et remissio II 398,3sq; quod motus -onis duplex sit, unus de genere passionis et alius de genere ipsius formae (Burlaeus) II 393,5sqq; ista distinctio de motu est tarnen ficta II 393,19sqq; de -one formarum c/caritas, forma. intentio (T 2) - Intentio est volitio finis, et polest tripliciter sumi, sicut et de fine dicitur VI 282,3sqq; ~ est dilectio alicuius propter se VI 296,5sqq; utrum secundum bonitatem vel malitiam -onis sit bonitas vel malitia operis VI 281,3sqq; bonitas et malitia -onis attenditur penes conformitatem et difformitatem ad rectam rationem VI 282,28sqq; sola ilia ~ est recta, qua intenditur vel diligitur quod propter se diligendum est VI 291,30sqq; omnis ~, qua aliquid aliud a deo intenditur, est mala VI 292,19sqq; nulla est recta ~ nisi dei propter se dilectio VI 296,4sqq; 310,26sqq; ad bonitatem moralem requiritur ~ debiti finis VI 134,13; non semper secundum bonitatem -onis est bonitas electionis VI 296,llsqq; semper malitiam -onis concomitatur malitia electionis et operationis VI 309,26sqq; bonum opus ~ facit, -onem fides dirigit (Äug) VI 281,13 et 22; 312,6sq. - Qualiter ~ voluntatis requiratur ad cognitionem V 73,16sq; 152,22sqq; 231,7sqq; 241,25sqq. - Intentio imaginativa sive species I 316,8 et 22; 320,27; 337,25; 338,1 Osqq; V 74,20sqq; 154,4sq; 157,16; 308,26sq; 313,23; 316,4 et 25; 325,5sq et 9sqq; 327,6; 330,8sqq; intellectus comprehendit -ones universales et particulares, cogitativa individuales tantum I 310,5sqq; 350,lsqq; 352,2sqq; V 112,29sq. intentionalis Esse -e in medio et in sensu vel in imaginativa V 204,29sqq. interemptio, interimere Interemptio minoris I 502,11; interimere assumptam I 272,16.

104

Index rerum et verborum

intransitivus Cf constructio. intueri Utrum aliquid non existens possimus naturaliter ~ V 162,9sqq; quod non existens vel non praesens possit a nobis tarn per sensum quam per intellectum intuitive cognosci (opinio) V 163,6sqq; 177,28sqq; non existens non possumus naturaliter ~ V 163,23sqq; nulla creatura intuetur cogitationes vel affectiones humanas V 212,7sqq; c/intuitio. intuitio Nulla res causat -onem alterius V 166,20sqq; 170,10sqq; 171,llsqq; 187,26sqq; nulla ~ causabilis ab uno sensibili est causabilis ab alio V 170,10sqq; 173,24sqq; 189,12sqq; nulla ~ rei sensibilis praesentis est ~ alterius V 172,5sqq; 185,3sqq; nulla ~ est naturaliter non existentis V 190,13sqq; quod ~ possit esse naturaliter non existentis vel non praesentis (opinio) V 177,4sqq et 28sqq; cf visio. An deus possit causare -onem sensibilis non praesentis, vel ipso non concausante causare vel conservare I 321,10sqq; 340,25sqq; V 186,24sqq et 31sqq; 190,30sqq. intuitivus Cf cognitio, intellectio, notitia. invidia I 226,16sq. invitus Invitus dicitur nolens I 272,17sq. lohannes Baptista Fuit sanctificatus in utero VI 204,2; 206,7; 207,6. lovinianus Secundum -um voluntas est determinata ad bonum VI 169,3sqq; 170,11 sqq. ipse Solitus est Aristoteles, ubi de abstractis loquitur, circumloqui ea per ly >ipsum< III 55,12sq. ira Ira est passio animae et ebullitio sanguinis circa cor I 175,5sq; ~ est semper circa singularia (Aristot) I 235,25; quanto diuturnior est, tanto magis facit hominem iracundum II 430,5sq; ~ intenditur ex maiore apprehensione obiecti II 430,20sq. ironicus Locutio -a III 390,18sqq. irregularitas Excommunicatio et — VI 326,31. Isaac Fuit filius promissionis VI 51,3sqq; praeceptum de eius immolatione III 386,27; 503,8; 507,3.

Index rerum et verborum

105

Isaias Habuit de deo visionem spiritui interiori praesentatam I 391,30sq. Israel III 11,4; VI 167,20sqq; utrum deus praeceperit filiis ~ Aegyptios decipere III 402,22; 403,15sqq; VI 246,12; 247,15sqq. Israelita III 406,6. ludaeus ludaei non crediderunt, quia praedestinati non fuerunt III 340,20sqq; -i ad vetus testamentum pertinentes quaedam opera legis implebant, illa vero quae ad bonos mores pertinent, non poterant (Äug) VI 50,lsqq; 63,7sqq; 155,15sqq; -i et schismatici vel haeretici VI 51,l sqq. Deus voluit occissionem Christi esse, non tarnen quod -i occiderent III 520,16sqq; 524,21sqq; VI 276,14sqq; -i crucifixerunt lesum et blasphemaverunt IV 191,llsqq; 200,28sqq; V 357,12; VI 272,17; 302,15; deus tarn gentili quam -o retribuit secundum merita VI 71,31 sqq. ludas Iscariotes III 328,4; 406,19; VI 103,17. iudex Deus est iustus ~ II 239,30sqq; 243,23sqq. iudicare - Deus libere et contingenter iudicabit mundum I 45,17sqq; 54,14. - Assentire, ~ sie esse et enuntiare mentaliter sunt idem actus I 27,20sqq. iudicativus, iudicialis, iudiciarius Cf apprehensio, intellectio, notitia. iudicium (T 2) - Notitia simplex et ~ sunt diversi actus I 203,26sqq; omne ~ seu assensus est verus vel falsus I 27,25sqq; similia -a non semper causantur ex similibus apprehensionibus V 165,25sqq; deus falsum ~ in nobis causare non polest I 336,lsqq; in deo non distinguitur ~ et intuitio sicut in nobis III 283,15. Quod relatio sit quoddam ~ obiectivum (opinio) III 81,14sqq; 85,24sqq; 87,4sqq; 106,17sqq. - Iudicium rectae rationis VI 238,25; 283,5sq; 284,27; 298,26; cf ratio recta; nemo debet se erroneo -o circa agenda conformare VI 302,4sqq; cf conscientia. - lustum ~ dei III 326,14; 336,29; 341,5sqq; 348,18; - damnationis I 223,8; 230,17; VI 177,18; 214,35; quomodo deus possit mutare ~- damnationis III 350,4sqq; ~ finale I 45,17sqq; VI 216,2. lulianus lulianus Pelagianista VI 39,30sqq; 74,16sqq; 136,34; 141,13; 205,10; 285,32;

289,5. iuramentum VI 299,8 et 20; 308,25.

106

Index rerum et verborum

ius Adversus ~ naturale nulla dispensatio admittitur, nee in casu perplexitatis, et in hoc reprehendendus est Gratianus VI 299,28sqq; 305,20. iustificare Glorificare, vocare et — sunt praedestinationis effectus III 321,22sqq; 323,27sqq; 329,lsqq; 334,26sqq; peccator -atur absque eius dispositione praevia VI 71,15sq. iustificatio lustificatio includit vel exigit remissionem peccatorum III 332,26sqq; vocatio et ~ sunt effectus praedestinationis III 321,22sqq; 330,8; 332,26; 346,9sq; vocatio et ~ sunt causa boni usus liberi arbitrii, et non econverso III 329,16sqq; 330,13sq; an aliquid praecedat in peccatoribus, quo digni efficiantur -one III 343,23sqq; 346,19sqq; non est necesse beatum praehabuisse caritatem propter -onem II 224,14sqq; gratia -onis indebite datur II 240,3sqq; deus est causaliter salus et ~ omnium iustorum IV 85,15. iustitia - Iustitia est reddere unicuique quod suum est (Äug) I 416,20; II 69,28sq; 243,5; ~ perfecte non diligitur, nisi odiatur iniquitas I 234,21; 257,25; ~ commutativa et distributiva non sunt unus habitus numero I 115,21 sq. - Quomodo iniustus possit cognoscere -am I 382,10sqq; 385,22sqq; nobis impressa est naturaliter notitia -ae I 386,4sqq; 417,lsqq; 420,5sq; ~ cognoscitur in prima veritate causaliter, non autem obiective I 419,6sqq. Summa natura est ipsa ~ (Anseimus) II 37,3sqq; 42,15; 67,16sqq; 97,13sqq; 99,6sqq; divina voluntas est prima et summa lex -ae III 368,28sqq; incommutabilis forma et regula -ae I 417,14sqq; 420,6. - Aliquis polest dupliciter dici amittere -am IV 374,17sqq; carentia -ae originalis VI 182,15; 189,23sqq; privatio -ae originalis non est peccatum originale, sed potius eius effectus VI 184,7sqq; 193,20sqq. - Iustitia dei connotat creaturam cui reddatur poena vel praemium II 62,3sqq; 89,36sq; misericordia et ~ significant eandem essentiam dei, connotant tarnen aliquid aliud II 89,34sqq; dei ~ non est sine misericordia (Glossa) II 244,3sq; quomodo deus dicatur iuste retribuere bona pro bonis II 243,23sqq; nos sua non nostra ~ iustos facit, ut ea sit vera nostra ~, quae nobis ab illo est (Äug) VI 164,18sqq; dei - VI 75,22sqq; 216,22; 240,17. Quaedam deus non potest de ~, quae polest de potentia III 368,28sqq; illud repugnat divinae -ae, quod repugnat divinae volunlali III 368,28sqq. Deus possei de polenlia absolula perseveranlem in ~ non admillere ad beatitudinem III 369,7sqq. . iustus - Nihil est -um nisi quod est conforme divinae voluntati III 368,30sqq; 396,15sqq; ~ gaudet -a operalione I 232,9. - luslus esl habens graliam VI 102,4; 160,8sq; -os specialiler inhabilal spirilus sanclus II 209,25sq; ~ indigel speciali auxilio ad vilandum peccalum VI

Index rerum et verborum

107

102,3sqq; 106,10sqq; cf adiutorium, gratia; eis non tarn redditur quam donatur vita aeterna II 243,20sqq; c/acceptus, carus. iuvare Deus libere et contingenter -at quemcumque -at VI 86,15. iuventus Pulchritudo est passio consequens -utem (Aristot) I 209,12. laboriosus Quae ad finetn, -a omnia (Eustratius) I 232,22. laetitia Laetitia est consensio in eo quo fruimur I 220,12; 239,35sq; ~ est amor fruens eo quod amatur habito I 239,30; gaudium, ~ et delectatio idem sunt I 220,30; - differt a cupiditate I 220,9sq; 239,35. languor Concupiscentia seu carnalitas et ~ VI 184,3 et 25. lapsus Quomodo ~ temporis requiratur ad verificationem successivam contradictoriorum II 206,2sqq; 208,10sqq; 210,31sqq; 212,23sq; 233,7sqq; cf contrad ictorius. latio Omnis actus feribilis inquantum huiusmodi est ~ IV 148,15sqq; sola ~ circularis potest esse infinita (Aristot) II 300,3sqq; secundum numerum -onum coelestium est numerus substantiarum aeternarum et immobilium (Aristot) IV 26,4sqq; 31,lsqq; cf motus. latitatio Latitatio formarum IV 7,2; 57,5. latitude - Longitude, - et profunditas IV 322,29sqq; 323,17sqq. - Latitude intensiva formarum II 313,8 et 28; quod ~ formae sit composita ex gradibus indivisibilibus (opinio) II 392,25sqq; 393,12sqq; cf forma. latria I 181,4. lavacrum Lavacrum aquae et infusio Spiritus sancti sunt simul II 214,17sqq. Lazarus Lazarus mendicus I 349,11; V 201,15sqq. Leo I papa II 203,lsqq; VI 197,26; 222,4. leuga III 477,19sqq. levitas

Levitas est principium motus ad superius I 238,21 sq; 366,23; 369,30; gravitas et ~ non sunt formae sensibiles I 369,36sqq; quomodo conceptus -atis formetur I 366,20sqq; 369,30sqq; c/gravitas.

108

Index rerum et verborum

lex - Lex potest communiter et specialiter sumi VI 241,8sqq; ~ indicativa est qua significatur aliquid non esse agendum, ~ imperativa est qua imperatur alicui agere vel non agere VI 241,10sqq. - Lex aeterna seu divina est ipse deus, sive ratio vel voluntas dei III 522,13; VI 235,lsqq; 240,24sqq; 242,13; omne peccatum est contra -gern aeternam VI 240,33sq; 242,12sqq; 317,23; 330,6; ~ aeterna iubet naturalem ordinem servari VI 238,10; 239,16; quilibet tenetur nihil velle contra -gern aeternam III 522,8sqq. - Lex communis, statuta seu ordinata II 216,2; 222,29; 243,11; 457,15; IV 349,3; 351,33; V 87,12sqq; 363,32; ~ naturalis animae impressa est I 386,4sqq; 420,6; VI 139,30sqq; ~ scripta et - naturalis VI 84,21sqq; 140,llsqq; agens contra solam -gern naturalem peccat VI 238,19sqq; qui sine -ge peccaverunt, sine -ge peribunt (Rm) VI 136,20sqq; gratia et ~ II 204,12sqq. An homo naturaliter possit implere praecepta -gis VI 17,14sqq; 22,23sqq; 68,18sqq; 80,21 sqq; 83,27sqq; 170,23sqq; implere -gern quis dupliciter dici potest VI 83,27sqq; impletio -gis est dilectio et caritas I 182,6sqq; II 246,13sqq; cf amor, dilectio; ad implendam -gem indiget homo speciali auxilio gratiae II 246,12sqq; VI 55,13sqq; 62,30sqq; 84, l sqq; 155, l sqq et 15sqq; 158,31 sqq; 161,25sqq. - Lex communis naturae I 346,8; V 363,32. - Lex membrorum VI 166,36; 184,3; 186,11. Über, libere - Aliquid produci -e vel naturaliter potest intelligi secundum distinctionem principiorum vel secundum distinctionem modorum producendi II 163, l sqq; causa -a in hoc differt a naturali, quia positis omnibus requisitis potest agere et non agere II 167,14sqq; 174,30sqq; III 261,4sqq; posita causa -a cum ceteris requisitis potest poni actio IV 106,20sqq; distinctio principii naturalis a -o attenditur tantum secundum diversitatem modi eliciendi actus suos II 169,22sqq. Libere produci accipitur proprie, ut distinguitur contra naturaliter produci II 167,1 Isq; 169,8sqq; 172,18sq; 174,30sqq; aliquando dicitur aliquid -e et voluntarie produci, quod complacenter producitur II 172,25sqq; non est nobis -um quod in potestate non habemus (Äug) II 164,3sq; 168,21sq; illud dicitur -e agere, quod cum potest agere, potest etiam non agere, vel quod non necessario agit, sed in potestate eius est ut agat et non agat II 163,19sqq; 167,19sq; 175,8sqq; illud solum est nobis -um quod et eius oppositum possumus II 168,28sq; 169,5sq; illud tantum fit -e, quod fit contingenter, non necessario II 169,5sqq; omne agens -um agit contingenter, et omne, quod sie agit contingenter, agit -e II 175,14sq; impossibile est idem ab aliquo fieri necessario et -e II 167,5sqq; 169,8sq; quod activum -um possit necessario agere (Scotus) II 166,30sq; idem potest esse principium

Index rerum et verborum

109

naturale et -um respectu diversarum productionum II 170,2sqq; non omnem actum voluntas elicit voluntarie, id est -e I 227,29sq. - Deus nullam rem necessario producit vel conservat, sed mere -e et contingenter II 235,1 Isqq; 276,4; 283,30; III 297,13sqq; 484,4; 493,8sqq; IV 221,19; 245,29; VI 86,15; deus non influit seu concurrit necessario, sed contingenter et -e III 218,33sqq; ipse gratis et -e praemiat II 245,28; creatio est -e seu voluntarie et contingenter a deo II 24,15; cf contingenter. - Cf activum, agens, arbitrium, causa, principium, voluntarie überaus, liberalitas Liberalis non honorat divitias propter ipsas, sed gratia donationis (Aristot) VI 290,12sqq; liberalitas VI 290,30. liberator Deus est ~ miserorum (Lomb) II 89,32. libertas (T 2) Liberias sumpta, ut opponitur necessitati in agendo, est quaedam contingentia et facultas ad utrumque II 173,32sqq; ~ arbitrii IV 53,1 Isqq; 373,9; 384,9; cf arbitrium; ~ sumpta, ut opponitur servituti peccati, est tanto maior, quanto voluntas immunior est a peccato II 173,34sqq; quod necessitas et ~ conveniant eidem principio respectu eiusdem productionis (Scotus) II 164,23sq; 165,29sqq; necessitas et ~ non sunt compossibiles in eodem respectu eiusdem II 167,3sqq. Prima radix -atis est in voluntate II 159,16sq; cf voluntas. libido Libido est concupiscentia carnis VI 192,25sq; 193,4sqq; ~ est vitium, non pars animi VI 185,6sqq; ex ardenti -ine causantur vitiosae qualitates corporales VI 191,Isqq; omnes in peccato concept! sunt, quia non sine -ine VI 200,4sqq; sordem peccati trahit parvulus de malo -inis VI 177,13sq; c/peccatum originale. Non in fructu ligni, sed in flatu serpentis fuit ~ VI 191,20sqq. Admixtio coniugalis pro explenda -ine non est sine culpa VI 306,19sqq; cf accedere, admixtio, coitus, commixtio. linea (T 2) Corpus, superficies et ~ dupliciter accipi possunt IV 322,17sqq; longitude incorporea et existens tantum in animo vocatur ~ IV 324,6sqq; immediate post hanc divisionem in ~ polest fieri alia divisio, non tarnen aliqua divisio potest fieri in ~ immediate post hanc II 287,2sqq. Linea recta et ~ curva IV 328,33sqq; cf curvus; de ~ instantanee tantum recta II 271,2Isqq; de puncto ad punctum contingit -am rectam ducere (Euclides) I 119,1; super quamlibet -am rectam contingit triangulum aequilaterum collocare I 5,32sqq; 10,9sqq; 118,26; omnis ~ recta finita est divisibilis in duo media I 133,21; finitam rectam in continuum quantumlibet contingit protrahere II 464,33sq.

110

Index rerum et verborum

locus (T 2) - Locus non est species quantitatis, sed passio eius V ll,16sqq; quamvis eadem res sit ~ et quantitas seu superficies, non tarnen secundum eandem rationem V l l,21sqq; ~ dicitur de continente V 12,15; nullus ~ est vacuus I 286,18; distinctio -i a locato III 208,14sqq; esse in -o dimensionaliter vel circumscriptive, et definitive V 30,19sqq; de prioritate secundum -um II 155,2sqq. Mutatio de -o ad -um in instanti III 440,35; 464,18; quod idem possit naturaliter simul esse in pluribus -is in transitu subitaneo, sed non permanenter V 52,30sqq; virtute divina duo corpora possunt esse in eodem -o primo II 339,16sqq; 346,8sqq; et idem corpus potest simul esse in diversis -is II 346,27sqq. - De -o angelorum IV 277,13sqq; 331,18sqq; cf angelus; ~ non proprie dicitur de deo II 131,13sqq. - Locus ab auctoritate negative est infirmus I 239,22sq; loqui de -o a similibus vel proportionalibus I 208,14; per -um a definitione II 197,9; per -um ab inferiori ad superius I 448,30; per -um a maiori I 162,27; II 80,24; 464,28; V 170,32; 172,10; 185,7sqq; 188,28; VI 3,16; 53,5; 245,14; per -um a minori I 84,10; II 10,19; 237,22; III 221,20; IV 53,23; 341,17. locutio Locutio artificialis V 372,9; ~ condicionalis III 391,14; ~ disiunctiva VI 317,23; - exclusiva VI 267,13; - figurata III 390,19; 407,11; 510,28; 513,24; ~ intellectualis V 221,14sqq; ~ ironica III 390,18; ~ mentalis I 28,12sqq; ~ de praesenti VI 201,11; ~ prophetica III 407,11; ~ transitiva I 277,30; III 60,15sqq; VI 231,7; - tropica VI 185,9; - vocalis V 222,27. logica Logica considerat de ente consideratione probabili, philosophia autem consideratione demonstrativa I 62,3sqq; an ~ sit practica I 151,27; 152,4 et 9sqq; ~ ostendit quae consequentiae sint bonae et qui syllogismi concludentes I 152,15; Syllogismus est primum subiectum -ae I 135,14sq; in una parte -ae consideratur de syllogismo topico, in alia de demonstrative et in alia de syllogismo simpliciter I 134,21sqq; quod quaelibet scientia habeat quandam -am specialem I 39,12; an discursus logicus valeat in divinis I 452,17sqq. Cf regulae logicales. longitude Longitude dupliciter accipi potest IV 322,17sqq; nulla - est in re sine latitudine et altitudine I 364,7sq; IV 323,17sqq; 326,13sqq. loqui (T 2) Quomodo angeli -untur ad invicem V 222,6sqq; cf angelus; quomodo debet intelligi quod deus -itur creaturae per substantiam V 94,10sqq; quid est ~ intellectualiter V 222,24sqq.

Index rerum et verborum

111

Lucifer IV 383,10. ludificare I 321,5sq; 339,30sqq. lumen Lumen est actus diaphani secundum actum I 368,25sqq; quanto corpus luminosius est, tanto in instanti ~ intensius causat II 310,37sq; dependentia -inis a corpore luminoso I 332,15sqq; de intensione -inis II 252,21sqq; 260,11 sqq; 350,23; 379,12sq; ~ est causabile indivisibiliter II 268,17; non est dare minimum ~ intensive separatum II 295,31 sqq. luna Luna illuminatur a sole V 199,35sq; ~ est eclipsabilis, quia inter earn et solem opacum interponi potest I 112,36sqq; eclipses -ae sunt arcuales, quia terra rotunda est I 65,7sqq; dies -ae IV 142,23sq; orbis -ae, lunaris IV 55,26; 59,25; sphaera -ae V 33,3; 48,16. lupus Lupus, agnus et ovis V 117,8sqq; 140,7sqq. lux (T 1) Lux sic dependet aliquando a corpore luminoso quod sine eo esse non potest; aliquando non, sicut in oculo I 332,15sqq; - est principium illuminationis et calefactionis II 44,11; 50,10. luxuria VI 188,28; 190,8. magister Non est tutum contraire communi opinioni -trorum nostrorum VI 218,15sqq. magnalia Mirabilia seu ~ dicuntur quae fiunt contra cursum naturae II 340,27; cf miraculum. magnanimus VI 290,27. magnes Magnes attrahit ferrum I 370,13; V 15,19sqq. magnitudo (T 2) Magnitude est species quantitatis III 1,9; ~ est quantitas continua III 33,13; 43,lsq; ~ dicitur aequivoce, scilicet de molle et de perfectione, et quomodo dicatur de deo III 2,5sqq; 9,2sqq. Numerus et ~ III 46,13; 50,22sqq; omnis virtus in -ine est finita (Aristot) III 418,12sqq. Nulla ~ componitur ex indivisibilibus II 392,17sqq; 394,10sqq; IV 278,13sqq; quaelibet componitur ex infinitis -inibus IV 294,7sqq; quod in -ine non sint infinitae -ines, sumpto ly >infinitae< categorematice (opinio) IV 299,12sqq; nullius -inis est ultima pars III 457,27; in nulla est aliquid

112

Index rerum et verborum

indivisibile sibi intrinsecum IV 313,4sqq; in nulla est aliquod punctum IV 313,16sqq; quomodo ~ sphaerica tangat planum in puncto IV 327,23sqq. Quantalibet -ine possibili finita in infinitum maior fieri polest II 462,10sq; 463,2sqq; deus potest facere -inem actu infinitam II 395,9sq; III 443,30sqq; in infinitum deus potest augere -inem III 444,19sqq; cf infinitus. magnum, maius, maximum (T 1) Magnum et parvum I 404,6sq et 16sqq; II 336,27sq; III 150,1 Isqq; 162,24sqq; maius et minus sumuntur proprie et improprie, et utrum unum infinitum sit maius alio III 458,26sqq. De maximo et minimo visibili, et an sit dare maximam distantiam in qua aliquid videtur I 331,18sqq; II 279,20sqq; 280,9sqq; de maximo et minimo formae II 289,26sqq; cf forma, minimum, minus. Possibile est aliquando transire de minori ad maius transeundo per omnia media, et tarnen non venire ad aequale II 454,18sqq. malefactor Occidere -orem VI 247,28. malitia Malitia seu malum, unde primo aliquid dicitur malum, non est aliqua entitas, sed privatio boni debiti VI 220,29sqq; 225,6; 287,29sq; 293,4; ~ est tarnen in aliqua entitate VI 224,7sqq; -ae seu mali per se nulla est causa efficiens VI 226,15sqq; bonitas et ~ opponuntur privative VI 228,Isqq; 293,3; cf malum. Multorum hominum talis est ~ qualis et daemonum (Prosper) VI 129,25; ~ potest intendi et fieri bestialitas II 438,17sqq. De ~ intentionis, electionis et operationis VI 281,3sqq; 309,26sqq; ~ attenditur penes difformitatem ad rectam rationem VI 282,28sqq; ~ est corruptiva principii practici (Aristot) V 65,4; de ~ operationis exterioris VI 316,3sqq; cf operatic. maius, -um (T l et 2) - Malum substantive seu simpliciter sumptum dicitur id, unde primo aliquid est -um; adiective seu denominative sumptum dicitur illud quod denominatur -um VI 220,10sqq; 230,3sqq; 253,29sqq; 255,16sqq; 273,34sqq; quaedam denominantur -a denominatione activa, quaedam denominatione passiva VI 225,29sqq; aliquod denominatur -um ad se seu absolute, vel in ordine ad aliud VI 222,13sqq; item aliqua denominantur -a diversimode secundum diversam analogiam ad malum simpliciter VI 220,18sqq; peccatum est -um, non tarnen eadem ratione dicitur -um et peccatum VI 234,4sq; 255,16sqq. Utrum -um sit aliqua entitas VI 220,5sqq; -um substantive sumptum est pura privatio boni debiti VI 219,13; 220,28sqq; 221,7sqq; 225,5sq; 233,2sqq; -um est corruptio boni II 452,30sq; VI 221,2Isqq; 232,12sq; -um nulla natura vel entitas est VI 221,28; 226,15sq; -um est deficere ab essentia et ad id tendere ut nihil sit (Äug) VI 264,5sq; -um est aversio ab incommutabili

Index rerum et verborum

113

bono et conversio ad commutabilia (Äug) I 193,31sq; -um non est entitas aliqua, est tarnen in aliqua entitate VI 220,28sqq; 224,7sqq; non sine bonis et nisi in bonis -um est (Äug) VI 224,12; si adiective accipiatur, quoddam -um est entitas et quoddam non VI 221,lsqq; 225,27sqq. - An deus sit auctor -i VI 251,4sqq; 252,8sqq; 256,24sqq; 259,10sqq; 260,28sqq; 264,8; 273,32sqq; mala, inquantum sunt, sunt a deo, non autem inquantum -a sunt III 499,14sqq; actus -i, quem efficit peccator, deus est immediata causa partialis VI 257,2sqq; mali substantive sumpti vel malitiae nulla est per se causa efficiens VI 221,4sq; 226,15sqq. Mala sunt cognita a deo cognitione simplicis notitiae III 233,2sqq. - An de duobus -is minus -um sit eligendum VI 298,28; 300,28sqq; 303,32sqq; 308,29sqq; de duobus -is neutrum est eligendum, sed minus -um est minus fugiendum VI 304,lsqq; non sunt fienda -a, ut eveniant bona VI 309,6; 322,26. - Hominis pronitas ad -um et insufficientia ad bonum VI 28,29; 44,31; 46,12; 73,lsqq; 117,28; 118,12; 119,7sqq; 126,lsq; 128,lsqq; 129,16sqq; 169,24sq; 173,29; 187,16; 195,12; cf arbitrium, homo, peccatum; -a nostra solummodo nostra sunt (Gregorius Magnus) VI 44,1. - Malum culpae et poenae VI 252,11. - Cf actus, intentio, operatio, voluntas. mandatum An -a dei servari possint VI 18,3; 23,11; 79,6sqq; vita aeterna est praemium pro observatione -orum VI 62,20sqq; 68,8sq; homo sine auxilio speciali non polest -a implere II 246,8sqq; VI 20,25sqq; 21,32sqq; 27,4sqq; 47,17sqq; 63,24sqq; 94,14sqq; 115,18sqq; 147,5sqq; 148,3sqq; 158,34sq; 162,lsqq; 170,31; 173,22sqq; quomodo observatio -orum sit facilis VI 166,26sqq; praevaricare -a III 507,21; 509,23; deus posset tollere -a et absolvere hominem a debito observandi illa II 249,7sq. Mandatum de dilectione dei I 182,6sqq; 246,14sqq; II 246,8sqq; c/amor, dilectio. maneries 131,32; 182,4; III 101,7; 215,26. Manichaeus, -i Secundum eos: Deus non est auctor omnium naturarum VI 259,10sqq; materia est aeterna et non facta IV 117,18sqq; 118,4sqq; tenebrae sunt entitas quaedam III 113,2sq; 114,3sq; diabolus habet propriam naturam mali IV 371,21sqq; 374,4sqq; mala voluntas est connaturalis quibusdam naturis IV 373,21 sqq; natura hominis est simpliciter mala VI 81,26; 107,13sq; 137,lsqq; 152,24sqq; voluntas est determinata ad malum VI 169,4sqq; -i negant peccatum originale VI 180,2sq. manutenentia Productio et ~ IV 100,6sqq; lll,24sqq.

114

Index rerum et verborum

Marcion Negavit naturam hominis bonam esse VI 107,13sq. märe VI 44,20; 105,7sqq. Maria virgo (T 2) Utrum gloriosa virgo mater dei fuerit concepta cum peccato original! VI 197,2sqq; dicendum videtur earn fuisse cum original! conceptam VI 198,7sqq; non tarnen fuit nata cum originali, quia sanctificata in utero II 421,16sq; VI 205,30sqq; fomes peccati originalis fuit in ipsa in secunda sanctificatione extinctus vel saltern debilitatus VI 207,15sqq; in ea numquam fuit actuale peccatum II 421,17sq; de augmento caritatis in beata virgine II 421,13sqq; de eius dilectione erga deum IV 359,24sqq; de ea natus est Christus I 19,9sqq; 55,17sqq; 70,23sqq; III 400,llsqq; V 357,11; quod quicquid est honoris debeat sibi attribui VI 203,lsqq; in canone pauca scripta sunt de ipsa VI 203,4. Martinus VI 328,18. martyrium III 336,30; VI 326,24sqq; 328,9sqq. massa Massa vitiata, ~ peccatrix seu perditionis III 340,8; 341,5sqq; VI 201,27; 217, l sqq. Mater dei Cf Maria. materia (T l et 2) - Materia est potentia simpliciter I 347,8sqq; II 115,30; 125,11; 140,20sq; V 251,3sqq; essentia -ae est potentia ad aliud III 161,lsqq; secundum se est in potentia ad omnes dispositiones substantiales et accidentales II 106,25sqq; 109,19sq; ~ est primum subiectum ex quo fit aliquid (Aristot) IV 8,2; ~ est subiectum generationis V 245,19; 264,16sqq; omnia, quae transmutantur, habent -am (Averr) II 104,3; ~ est ens in potentia, quia est pars eius quod est in actu III 19,6sqq; ~ est ens in actu accipiendo ens in actu pro omni eo, de quo verificatur esse V 248,8sqq; non tarnen, accipiendo ens in actu pro essentia aliqua integra II 140,19; V 250,2sqq; ~ est corpus V 351,17. Materia fuit creata IV 118,15; V 249,17; VI 266,28; ~ est naturaliter ingenerabilis et a solo deo producibilis IV 316,19sqq; est incorruptibilis naturaliter IV 316,36sqq; V 266,11; ~ est simplex, et non ex aliquo 1475,7sq; ~ non est perfectior quam substantia composita II 114,30; quod ~ sit ingenita et incorruptibilis (Aristot) IV 6,5; 7,22sqq; 42,18sq; 45,25; 74,21 sqq; ~ est deo coaeterna et non facta (Manichaeus) IV 117,25sqq; 118,4sqq. Omne ens cum ~ communi habet -am propriam (Averr) II 109,9sqq; 110,25sqq; differentia inter -am remotam et propinquam II 108,16sqq; 110,28sqq; differentia inter -am primam et -am artificialium V 250,32sqq.

Index rerum et verborum

115

- Quantitas -ae est alia res a substantia et qualitate, informans -am ipsam V 266,31 sqq; sola ~ est subiectum primum quantitatis V 264,3sq; eadem quantitas numero est semper in ~ ei coaeva et non corruptibilis naturaliter V 266,19sqq; 267,12sqq; ~ non suscipit magis et minus V 294,12sqq; quantitas est prima inter dispositiones -ae ad suscipiendum formas II 292, l sq; cf quantitas. - Utrum ~ sit entitas actu distincta a forma V 245,3sqq; est entitas distincta a forma actualitate mutuae negationis, non tarnen actualitate separationis V 253,26sqq; 254,27sqq; forma et ~ sunt adunatae et constituunt unam substantiam compositam II 87,12sq; 106,21 sq; 117,28; 119,5sq; finis -ae est forma (Aristot) IV 74,24sq; ~ perficitur realiter per formam II 117,24; 119,4; 371,11; ~ est talis per formam II 370,23sqq; ~ est substantia et non per formam essentialiter II 120,2; ~ est naturaliter prior hac forma, sed non forma II 145,16sq et 29sqq; ~ non est determinata ad speciem aliquam, sed ad omnes indeterminata V 250,llsq; ~ est a qualibet forma substantial! separabilis V 266,8sqq; ~ non polest naturaliter existere sine forma II 145,20sq et 29sqq; 466,26; per divinam potentiam polest tarnen existere sine ulla forma substantial! vel accidental! V 285,10sqq. Materia est subiectum primum et immediatum omnium accidentium et formarum corporalium I 208,2sq; V 281,32sqq; 352,16; generatio cuiuslibet formae est in determinata et propria ~ II 112,22sq; eductio formae a ~ V 320,16sqq; 323,9sqq; ipsa ~ sola differenter est subiectum formae et accidentis V 284,7sqq. Forma et ~ in composite III 16,5sqq; 17,14sqq; 18,23sqq; 67,2; inter -am et formam nullum ligamentum vel medium est necessarium II 211,32sq; 370,1 Isqq; III 132,17sqq; 156,8sqq; 158,lsqq. Quomodo debet intelligi quod -ae diversentur secundum diversitatem transmutationum rerum generabilium II 110,12sqq. Materia individualis est principium singularitatis (Thomas) I 399,13sqq. Similitudo inter genus et -am II 140,12sqq. materialis Singular! -i repugnat intelligi inquantum -e (Thomas) I 402,16; intellectus intelligit rem -em per conversionem ad phantasma (Thomas) I 401,22sqq; cf esse, forma, intellectus, substantia. materialiter Nihil est ~ ex se ipso (Anseimus) I 475, l sqq; supponere ~ I 436,2; 438,33sqq; IV 167,4; 169,4; 194,18; 268,35. matutinus Cf cognitio. Mauri Opinio -orum II 85,27sq. Maximinus Negavit substantialem identitatem filii cum patre in trinitate I 476,36sqq; 480,6sqq; III 9,9sqq.

116

Index rerum et verborum

maximum Cf magnum. mechanicus Dirigitur in suis actionibus per multas conclusiones geometricas I 152,17; 162,32sq. mediatio Mediatio placativa Christi VI 204,21. mediator Christus - VI 112,9; 196,27; 198,21; 201,21; 202,14sqq; 203,15sqq; c/Iesus Christus. medicina - Subiectum -ae est corpus sanabile I 131,27sqq; 132,25sqq; 135,18sqq; ~ dividitur in theoricam et practicam 1156,26sqq; 158,11 sqq; 160,4sqq et 30sqq; 169,4sqq; 172, l sqq; 174,31 sqq; 181,12sqq; utraque est scientia I 157,2sq; 161,3sqq; ~ est quaedam physica I 165,30sqq; 170,32sqq. - Quaedam -ae augent carnales concupiscentias VI 187,4sqq; 189,32sqq. medicus - Chirurgicus I 167,5; aliquando putrifieri facit aliquam partem, ut melius possit curare I 169,10sq; experientia -orum de infirmitate organi memorandi I 3 06,21 sqq. - Deus, ~ noster VI 42,18; 76,35; 77,14; 104,2sqq; 109,13; 112, l sqq. medium - Est quodammodo utrumque extremum et utrique contrarium (Aristot) II 345,25sqq; 356,11 sqq; 359,6sqq; quomodo debet intelligi ~ componi ex contrariis II 355,23sqq; ~ est prius secundum situm quam extremum V 41,6sqq; 54,36sqq; transitus de uno ad alterum extremum non est nisi per ~ II 300,27sqq; 310,26sqq; 311,16sqq; V 51,6sq; 194, l sqq; 204,20sqq; de potentia dei aliquid potest mutari ad extremum et non per ~ V 54,33sqq; non semper subiectum est prius sub -o quam sub extremo II 310,28sq; convenientia -ii cum extremis V 70,24sq; corpus non agit in distans nisi per ~ II 277,23; resistentia -ii V 21,2sqq; 29,8; 41,22; 47,22sqq; 48,27; nihil est medium recipiendi se ipsum IV 126,27; 158,29; V 336,28sq. - Species in medio I 328,15sqq; 331,23sq; V 49,2; 156,13; 199,23; 201,20sq; 233,19; esse intentionale in -o V 204,30sqq. - Linea recta divisibilis est in duo -a I 133,21sq. - In omni discursu ~ debet esse proportionatum cognito I 412,28sqq; 425,lsqq; diversa -a concludendi causant actus et habitus diversos I 65,25sqq; 66,lsqq; cognoscere in -o cognito I 353,25; 389,30sqq; 393,26sq. Medium scientiae est demonstratio, fidei vero auctoritas I 75,14sq; ~ demonstrativum I 25,23; 45,26sqq; 66,15; differentia inter ~ demonstrativum et probabile seu creditivum I 36,27sqq; ex quo -o generetur habitus scientificus I 49, l sqq; per ~ demonstrativum habetur assensus evidens, per theologicum certus, et formidolosus per ~ probabile 167,22sqq; ~ necessarium I

Index rerum et verborum

117

42,13sqq; 49,3sqq; probabile I 25,23; 85,19; theologicum I 78,6; topicum I 26,l;37,23sqq;66,14;69,10. Medium in syllogismo I 455,29sqq; 457,15 et 32; ~ non debet intrare conclusionem I 52,2. - Quoad virtutes, oportet ~ eligere, quod est ut recta ratio dicit (Aristot) VI 285,lsqq; 292,28sq. Megaricus Opinio -orum III 259,28. Melania VI 158,3. Melchisedech II 147,24. membrum - Lex -orum VI 166,36; 184,3; 186,1 Isq; 195,27; indecens motus in -is VI 193,4sqq. - Membra Christi II 204,17 et 27. meminisse Non possumus ~ nisi quae sensimus I 360,1; 363, l sq. memorari, memoratio Actus -andi est actus intellectus I 348,23sqq; quid sit obiectum memorationis I 341,14sqq; non praesens -atur, quia eius similitudo est in memoria I 308,25sqq; 341,7sqq. memorativus Cognitio -a V 147,23; 160,23; notitia -a V 189,25. memoria - Recordatio seu ~ I 306,17; ~ vocatur etiam vis conservativa I 358,29; bona naturalia, id est ingenium et ~, corrupta sunt, sed non subtracta (Lombardus) VI 146,17sqq; intelligentia, ~ et voluntas I 214,24sqq; V 234,8; 354,23sqq; 368,23sqq; 369,33sqq; 372,17sqq; 373,lsqq; ~ intellectiva, intellectualis V lll,28sq; 150,33; 207,30sq; 214,20; ~ sensualis, sensitiva V 207,30sqq; 214,19; 363,8sqq; organum -ae V 364,4sqq; memoratum et ~ III 166,27sqq; 168,3sqq. - Scientia, praescientia et ~ in deo II 64,18sqq; 66,9sqq; an ~ sit principium dicendi verbum II 29,6sq; 47,4sqq; 59,21sqq; 60,27sqq; 170,12. mendacium Mendacium est falsa enuntiatio cum voluntate fallendi (Äug) III 392, l sqq; 393, l sqq; 395,13sqq; 407,33sqq; VI 317,19sqq; nullum ~ est iustum VI 319,25sqq; omne ~ est peccatum III 392,29; 393,9sq; 396,12sqq; VI 240,lsqq; 317,6sqq; 322,23; ~ officiosum III 399,3sqq; 400,23sqq; c/mentiri. mens Mens est Spiritus rationalis V 340,9sq; ~ accipitur pro intellectu I 314,24sq; de natura -tis humanae V 371,7sqq; quomodo ~ dicatur pars nobilior ani-

118

Index rerum et verborum

mae V 371,16sqq; - non est corpus nee compago vel temperatio corporis I 315,23sqq; quomodo se ipsam intelligat I 361,7sqq; 374,25sqq; ~ semper se habitualiter novit V 73,lsqq; 157,27; -tem esse sibi praesentem polest dupliciter intelligi I 410,26sqq; verbum -tis praecedit dictis et factis I 314,23sqq; amor, ~ et notitia I 241,20sqq; 272,lsqq. Mens angelica 134,26sq; 279,26sq; ~ practica I 156,24; 177,21sqq; rationalis I 316,5; scientifica seu speculativa I 177,19sqq. Poenae -tis V 93,36sqq. mensura - Mensura est quid minimum in illo genere III 426,32sqq; 430,33sqq; esse -am maxime convenit unitati IV 255,llsqq; relatio mensurati ad -am III 98,30sqq; VI 14,18sqq; 15,16sqq. - Deus est - omnium substantiarum (Averr) III 426,32; 430,36; IV 30,22. mentalis Cf enuntiatio, propositio, Syllogismus. mentiri An aliquando sit -endum VI 307,32sqq; 318,26; 320,12; 322,7sqq; ~ est peccatum VI 239,25sqq; an deus praecepisset ~ VI 246,12sqq; 247,14sqq; deus non potest ~, nee de potentia absoluta III 372,13sqq; 374,24sqq; 391,32sqq; 395,21sqq; 397,31sqq; VI 239,25sq; c/fallere, falsus. merces Merces operum bonorum II 236,3; 239,32; VI 75, l sqq. mereri Nullus -etur nisi per actus liberi arbitrii VI 32,12; quantum vis, tantum -eris (Hugo) VI 325,30; status -endi VI 100,9sq; nemo -etur primam gratiam VI 32,2sqq; nemo potest ex naturali virtute nee etiam ex supernatural! dono ~ de condigno vitam aeternam II 249,20sq; per nullum actum meritorium -etur quis vitam aeternam, quae prius immediate non sibi esset a deo ex gratia deputata II 453,15sq; quod ex puris naturalibus possimus ~ (Pelagius) VI 60,12sqq; non est proportio actus boni et mali secundum ~ et demereri II 244,10sqq; utrum per actum meritorium quis -atur in tempore aut in instanti II 431,6sqq et 16sqq. meritorius Nulla actio est -a, nisi sit in potestate agentis II 247,7sq; 248,10sqq; opera nostra ex sola gratiosa acceptatione sunt -a (Adam) VI 60,18sq; actus ~ est speciale donum dei, et non fit sine speciali adiutorio VI 146,6; 152,7; 157,31sqq; 320,22sqq; cuiuslibet actus -ii gratia est principium II 453,15sqq; actus ~ non est alterius rationis a non meritorio VI 64,4sqq; idem actus potest successive esse ~ et non meritorius VI 64,3sqq; actus ~ est actus bonus elicitus in statu gratiae gratum facientis VI 64,7sqq; non omnis actus bonus est ~ VI 27,20; 35,6sqq; 37,21sqq; 44,13sqq; 48,28; 51,17sqq; 65,llsqq; 171,22; nullus actus bonus est apud deum ex se ~ vitae aeternae II 245,23sqq; 249,15sqq; immo, nee est ~ cuiusquam praemii apud deum II

Index rerum et verborum

119

244,15sq; actus malus non condigne punitur, bonus ultra condignum praemiatur II 244,13; 451,38sq. Agere -e, opera -a VI 27,28; 39,22sqq; 40,12; 68,29; 81,6; dilectio -a VI 166,13sqq; cf dilectio. Quod voluntas possit ex se in actum -um (Ockham) VI 65,llsqq; quod aliquod peccatum sit -um (opinio) VI 318,23sqq; 320,5sqq. meritum Meritum est donum dei (Äug) III 518,18; VI 32,26; ~ est in voluntate IV 344,11; VI 325,30sqq; ~ non est, nisi actus fiat scienter et contingenter III 265,3sqq; nullus actus est alicuius ~ a quo non efficitur (Hibernicus) IV 356,11; nullum ~ est, ubi nulla difficultas est (obiectio) IV 382,1; - nulla est entitas VI 254,26sqq. metaphoricus Dictum -um III 391,3; 508,10; 511,7. metaphysics Ens inquantum ens est -ae per se primum subiectum I 139,llsqq; ~ habet etiam deum pro subiecto I 142,27sqq; 184,22sqq; ~ considerat de deo rationem bonitatis I 183,25sqq; 185,16sqq; dialectica et ~ versantur circa idem genus subiecti I 120,20sq; quod ~ sit de rebus abstractis, de quibus non est alia scientia (opinio) I 60,22sqq; 62,14sqq. Sola ~ proprie sapientia dicitur (Aristot) I lll,4sq; aliquando dicitur prima philosophia I 64,lsqq; ~ est aliis scientiis nobilior, quia est de deo (Aristot) I 184,22sqq; theologia excedit in dignitate -am I 142,23sqq; 145,8sqq; ~ est speculativa I 159,23sq; 163,20sqq; 168,2; 184,24. metrum Quomodo ~ sit unum et indivisibile III 28,11 sqq. metus Metus est dissensio eorum quae accidere nolumus (Äug) I 219,32sqq. Milevitanus Concilium -um VI 21,5; 25,26; 26,31; 52,1; 55,30; 94,27sqq; 124,17; 144,10; 162,12; 175,20. militare Propter pacem ~ VI 142,21; 144,3. minimum (T 1) Utrum cuiuslibet formae sit dare ~ II 289,26sqq; ~ in forma potest accipi secundum intensionem et secundum extensionem, et utroque modo adhuc dupliciter II 289,27sqq; an detur ~ perceptibile, vel maximum non perceptibile seu visibile I 327,4sqq; 329,21sqq; II 280,10; 284,23sqq; 285,lsqq; an sit dare ~ in quo forma potest, vel maximum in quo non II 295,21 sqq. minister Minister iustitiae VI 247,27; 316,19. minuere Augere et ~ dupliciter accipi possunt III 351,lsqq.

120

Index rerum et verborum

minus Malus et ~ dupliciter sumuntur III 458,26sqq; 464,26sqq. minutio Opus -onis V 375,12sqq; 376,4; 377,6sqq. miraculum Per ~ suspendit deus creaturas ab operationibus suis, quod tarnen rarissime contingit V 214,35sqq; VI 148,10sqq; c/magnalia; -a Christi I 22,1. misceri Pro suscipienda prole ~ VI 306,21. miscibilis Formae -ium ex elementis dupliciter considerari possunt V 292,12sqq. miseratio Deus convertit hominem gratuita -one (Äug) VI 71,6; 173,15. misereri Deus miserens III 323,7sqq; 338,26sqq; 342,30sqq; 343,23sqq; 346,19sqq; 353,13; VI 37,9; 72,11; 129,21; 158,21sqq; quomodo intelligendum sit dictum Augustini >deus non -etur, nisi voluntas praecesserit< III 346,19sqq; obduratio vel reprobatio seu nolle ~ III 338,33; 340,4sqq; 346,5sq; 353,10sqq. Propinquorum suorum - VI 80,11. misericordia - Dei ~ connotat creaturam peccantem II 62,5sq; 90,1; praedestinatio est ex sola ~ III 337,6sqq; sine ~ dei nemo polest bona operari III 340,7sq; VI 39,19; 50,6sqq; 133,25; 160,27; vasa -ae III 323,12; 335,19; 337,18sqq; iustitia et ~ dei II 89,20sqq; 90,10sqq; 243,26sqq. - Opera -ae facta ab infidelibus I 194,8; VI 66,34sqq; 75,31 sqq. Subventio exhibita pauperi dicitur ~, quia est signum -ae III 508,12sq. misericors Quomodo deus dicatur iustus et — II 90,20sqq; 239,26sqq; 243,5sqq. mixtio Mixtio tripliciter sumitur V 302,2sqq; ~ est miscibilium alteratorum unio (Aristot) V 289,14; 305,17sqq; quae ~ sit corruptio miscibilium, et quae non V 301,14sqq; 305,17sqq; ~ naturalis V 280,6sqq. mixtum (T 2) Multipliciter accipi polest II 351,lsqq; V 302,2sqq; formae substanliales elemenlorum non remanent in -is V 292,18sqq; 299,28sqq; forma -i esl alia a partibus formarum elementorum V 297,2sqq; cf elementum. mobilis, -e - Omne corpus esl -e III 440,21; omne -e esl divisibile (Arislol) II 348,5; resislenlia ~ V 41,23; 47,22sqq. - Primum -e non conlinetur ab aliquo alio coelo IV 168,llsq; 172,24sq; non esl prima vice revolulum, sed movelur aelernaliter (Arislol) IV 267,10sq; 272,2sqq; eius molor el anima el forma esl deus (Arislol) III 415,26sqq; 422,10sqq.

Index rerum et verborum

121

modalis Propositio copulativa de modo et categorica ~ II 283,17sq; c/enuntiabilis; distinctio ~ non est per operationem intellectus (Scotus) III 189,26sqq. modalitas An ~ sit aliqua entitas II 371,24sqq. modus Modus imperativus VI 242,5; — indicativus VI 241,22; ~ significandi II 42,9;61,29sq;74,5sq. moechari, moechia VI 164,13; 236,5; 242,7; 244,28; 246,19. mollis Molle est quod cedit non econtra circumstando (Aristot) II 335,32. monstrum Pauciora -a accidunt in hominibus quam in aliis animalibus IV 93,7sqq. moralis - Actus ~ bonus est conformis rectae rationi VI 24,6sqq; cf actus; de necessitate gratiae ad actum moraliter bonum VI 24,llsqq; 28,23sqq; c/adiutorium, gratia; de ignorantia pertinentium ad vitam -em VI 52,16sqq; 135,18sqq. An virtutes -es sint vel fuerint in infidelibus VI 85,6sqq; 281,20; 313,15; 314,15sqq; c/infidelis. - Philosophia ~ est scientia practica I 172,10; 181,12sqq; et ipsa considerat hominem inquantum est susceptivus virtutis et vitii I 132,1. mori In potestate hominis est ~, cum velit, ad tenendum vero vitam voluntas non satis est (Äug) VI 121,14sqq. mors Mors est privatio tantum, et ideo deus eius auctor dici non polest VI 226,32sqq; peccatum et ~ II 235,33sqq; 237,22sqq; 244,9sqq; VI 175,17sqq; 176,27sq; 198,24; ~ est poena peccati originalis VI 176,17sqq; ~ corporalis et spiritualis VI 200,30; ~ secunda seu aeterna VI 213,22sq et 27sqq; 215,26sqq. mortalis Cf culpa, peccatum. mortuus Quomodo animae -orum possint scire de his, quae actualiter fiunt in mundo V 201,22sqq; 222,13sqq; c/anima separata, defunctus. mos Mores rationi subiciendi sunt VI 238,llsqq; de insufficientia hominis ad bonos mores VI 50,4sq; de ignorantia circa mores VI 137,20sqq; 146,22sqq; cf actus moralis. motio - Quae ~ sit univoca et quae aequivoca, et qualiter aliquid se ipsum moveri

122

Index rerum et verborum

possit V 26,14sqq. - Divinum adiutorium et - III 331,9sqq; 335,4; VI 75,33; 77,27sqq; 160,10 et 3 3 sqq. motor - Quanto ~ est superior, tanto est simplicior et magis regulärem habet virtutem HI 413,20sq; proportio inter -orem et motum III 416,13sqq. In nullius effecti per se efficientibus aut moti -oribus est processus in infinitum, non semper tarnen devenitur ad idem primum IV 41,8sqq. - Primus ~ est ~ coniunctus primo orbi et est actio pura et movens active de necessitate naturae (Aristot et Averr) II 13,16sqq; 14,lsqq; III 414,lsqq et lOsqq; 422,10sqq; IV 24,23sqq; 30,3sqq; 34,15sqq; 40,4sqq; an Aristoteles sufficienter probaverit primum -orem esse immobilem V 23,21 sqq; 28,13sqq; primus ~ non est virtus in magnitudine (Aristot) V 320,2sqq; an Aristoteles sensisset primum -orem esse motionis infinitae III 411,28sqq. Differentia inter primum et ceteros -ores coelestes IV 35, l sqq; 36,25sqq; de -oribus orbium coelestium III 422, l sqq; IV 21,8sqq; 24,23sqq; 34,15sqq; 39,24sqq; 77,20sqq. motus (T l et 2) - Nullus ~ est res successiva a permanentibus distincta IV 128,15sqq; 147,30sqq; 154,18sqq; ~ non componitur ex mutatis esse II 251,25; 290,32; 297,10; 394,4sqq; IV 136,19sqq; quod ~ sit quaedam entitas successiva distincta a rebus permanentibus (Burlaeus) IV 125, l sqq; 236,21 sqq; ~ est actus entis in potentia secundum quod in potentia (Aristot) II 106,11; 360,24; IV 49,26sq; 101,31 sqq; 115,9sqq; 151,9; 154,18sqq; 166,12sqq; 226,26sqq; 248,12sqq; ~ est actus imperfectus (Aristot) IV 152,11; 156,9; 165,7; ~ est actus permixtus potentiae et perfectio diminuta, et componitur ex esse et non-esse (Averr) IV 151,34sq; 152,16; 154,30sq; 155,5; ~ est via ad actum perfectum (Averr) IV 126,18sq; 159,16sq; 165,7sqq; ~ est in genere eius ad quod est ~ (Averr) II 115,23; IV 127, l sqq; 151,25; ~ est generatio vel acquisitio partis post aliam II 366,31 sqq; ~ est successio III 426,9sqq; causa successionis in -u est resistentia II 343,10sq; 350,29sqq; V 47,10sqq; omnis ~ est partibilis II 259,22; de continuitate ~ II 256,9sqq; 258,23sqq; 324,16sqq; ~ proprie continuus est qui in infinitum partibilis est II 324,17sqq; 325,9; tempus et ~ et id, secundum quod est ~, aequaliter dividuntur II 299,25. - Quomodo debet intelligi >ad -um non est motus< et >motus est via< IV 159,10sqq et 15sqq; 164,12sqq; 165, l sqq; quomodo debet intelligi >motus est in mobili vel est actus eius< IV 159,27sqq; 166,33sqq; quomodo ~ sit in diversis praedicamentis IV 159,20sqq; 165,18sqq; non sequitur >motus desinit esse ~, ergo desinit esse< IV 161,4sqq; non de quolibet -u recte dicitur quod est, aliquis tarnen ~ proprie potest dici esse IV 155,10sqq. - Impossibile est duos ~ contraries succedere sibi in eodem sine quiete media II 389,lsq; termini - sunt incompossibiles II 390,17; 399,24; 412,1; quilibet ~ est ex opposite in oppositum II 412,4; omne, quod stat cum -u ad aliquam formam, stat cum termino ~ II 343,6sq.

Index rerum et verborum

123

- Motum esse infinitum dupliciter intelligi potest, scilicet vel infinitae durationis vel infinitae velocitatis III 420,26sqq; an possibilis sit aliquis rectus continuus in infinitum II 470,1 Isqq; 476,25sqq; an ~ ex intrinseco suo requirat terminum ad quem II 470,17sqq; 477,l Isqq; aliquis ~ tarn ad formam quam ad locum potest continue velocitari, et tarnen in fine non est acquisitum spatium infinitum nee forma infinita II 441,15sqq; de -u corporis infiniti III 473,25sqq; cf infinitus. - An - possit fieri in instanti III 415,22sqq; 417,3sqq; 426,8sqq; 440,6; IV 162,16sqq; V 46,26sqq; ~ corporis gravis in vacuo esset in instanti, quia nulla esset resistentia V 47,10sqq; 51,26sqq; 53,35sqq; tempus et ~ III 41,4sqq; IV 257,4sqq; cf tempus; prima mensura -uum III 48,31sqq. Motus naturalis corporis gravis est per lineam rectam ad medium mundi III 479,34sqq; de -u corporum simplicium V 13,2sqq; cf corpus, movere; de -u angelorum V 29,26sqq; c/angelus; quod omnis ~ coelestis habeat motorem per modum agentis et finis III 422,23sqq; 423,24sqq; cf motor; ~ diurnus seu primi rnotoris IV 25,28; 28.22sqq; ~ circularis est proprius animae (Averr) IV 15,13sqq; ~ acquisitivus et deperditivus IV 157,Isqq; V 33,6sqq. - De cognitione dei per viam ~ III 427,6sqq; 431,6sqq. movens Non omne ~ est agens V 28,21sq; primum ~ V 19,9; VI 261,20; c/deus. movere (T l et 2) - Movere potest sumi pro mutatione successiva vel pro subita III 428,27sqq; V 46,26sqq; omne quod -etur, est in potentia V 23,14; omne quod -etur, ab alio -etur V 23,6sqq; 28,5sqq; an totum -eat totum V 26,2sqq; an aliquid se ipsum -eat V 26,8sqq; voluntas -et et transmutat se ipsam VI 7,15sqq; aliquid -eri ex se potest dupliciter intelligi V 24,22sqq; aliquid -eri a se ipso primo dupliciter intelligi potest V 27,20sqq; eadem actio dicitur >movere< et >moveri< (Averr) IV 193,18sqq; non omnia semper -entur (Aristot) II 258,23sqq. Omne quod naturaliter -et, si nullam habet resistentiam, -et in instanti V 29,3sqq; nihil quod -etur, adquirit ubi distinctum a loco V 3,23sqq; aliquid -eri sursum vel deorsum potest dupliciter intelligi II 353,30sqq; 360,15sqq; quomodo -eri sursum et -eri deorsum sint contraria, et quomodo non II 353,30sqq. - Corpora simplicia non -entur immediate a coelo nee a locis suis nee a generante V 13,2sqq; 15,2sqq; 17,2sqq; sed -entur immediate ex se ipsis V 19,8sqq; cf corpus. Angelus potest a se ipso -eri de loco ad locum in instanti transeundo per medium, et potest etiam a deo -eri in instanti non transeundo per medium V 47,5sqq; c/angelus. Moyses II 137,17; 425,36; III 369,22; 376,13; VI 84,23; 238,23.

124

Index rerum et verborum

mulier De formatione -eris ex costa viri V 374,5sqq; cf Eva. multiplicatio Opus -onis V 375,10sqq; 376,3sqq; ~ panum V 382,8. multiplicitas Non est in deo nisi in intellectu (Averr) II 82,27; 88,3. multitude - Multitude dicitur divisibile in discreta (Aristot) II 302,8; III 56,14sqq; an ~ sit constituta ex unitatibus simpliciter III 15,14sqq; 16,32sqq; 20,16sqq; in omni -ine naturali est ordo IV 92,15sqq. - Omnis ~ est finita vel infinita IV 297,4sq; aliqua -ine finita entium in infinitum maior ~ dari potest II 462,9sqq; 467,14sqq; deus polest facere aliquam -inem actu infinitam II 395,9; III 441,17sqq; quod impossibile sit esse -inem actu infinitam (obiectio) II 467,19; IV 120,3sqq; cf infinitus; de -ine infinita partium continui III 456,22sqq; cf magnitude; deus cognoscit totam -inem comprehendentem numeros omnes III 225,27sqq; 443,21 sqq. Aliquam -inem esse maiorem alia dupliciter intelligi potest III 458,26sqq; 460,10sqq; quomodo una ~ infinita potest esse totum aut pars respectu alterius III 458,8sqq; cf infinitus; istud dictum >unitas addita -ini constituit maiorem -inem< valet tantum de -ine finita III 460,28sqq; proportio numeralis est tantum inter -ines proportionales, non inter infinitas IV 121,4sqq. multus Dicitur -um quod dividitur secundum numerum in rebus discretis (Aristot) II 302,9. mulus Non similatur in virtute generativa suo genitori II 22,9. mundanus Gloria -a III 510,18. mundatio Mundatio a culpa est effectus praedestinationis III 336,7sqq; 337,3sq. mundus - Mundus non habuit initium neque habiturus finem, non tarnen est deo coaeternus (Plato) II 144,llsqq; ~ non est vere factus, sed aeternus (Aristot et Averr) IV 5,23sqq; 6,22sq; 7,20sqq; 8,12sqq; 10,10sqq; 48,28sqq; rationes philosophorum non efficaciter probant impossibilitatem creationis -i IV 51,19sqq; cf creatio; possibile fuit -um ab aeterno fuisse IV 98,27sqq; 108,4sqq; 115,25sqq; 118,19sqq; V 331,6; ~ potest etiam nunc fuisse ab aeterno IV 108,3sqq; cf aeternus; ante constitutionem -i nullum tempus fuit II 156,10;«- quantolibet posset esse maior II 464,16sqq. In prima institutione -i deus tribuit rebus virtutes proprias naturales III 487,lsqq; quicquid in -o geritur, partim divinitus geritur, partin nostra voluntate (Äug) III 219,8; nihil potest produci in -o, non producente vel com-

Index rerum et verborum

125

producente deo libere III 275,2sqq; 485,7sqq; quicquid fit in -o est opus divinae sapientiae et providentiae III 221,30sqq; 487,6. - Finis -i III 371,5; deus libere et contingenter iudicabit -um I 45,17sqq. - Medium, centrum -i III 479,34sqq; IV 81,10; anguli -i III 137,8; diameter -i IV 336,18. - Mundus, caro, daemonia diversa movent proelia VI 89,19; totus ~ in maligno positus est (l Jo) VI 129,24; spiritus huius -i VI 53,2; gloria -i VI 74,29; adversitas -i VI 103,18sqq. mus Sol et - I 446,3sqq. musica Musica est scientia subalterna, quia procedit a principiis notis in arithmetica I 49,10sqq; 51,26sqq; 163,2sq. mutabilis Mutabile tempori obnoxium est (Äug) II 143,24sqq; inquantum -es sumus, intantum ab aeternitate distamus (Äug) II 143,27sq; 144,6sq. mutabilitas Mutabilitas repugnat divinae perfection! Ill 314,27sq. mutare (T 2) Omne quod -atur, -atur ex aliquo in aliud III 112,7sqq; 113,22sqq; omne quod -atum est, quando primo -atum est, est in eo ad quod -atum est (Aristot) IV 145,16sqq. An aliquid possit -ari de loco ad locum in instand V 47,5sqq; si aliquid -aretur in instanti, esset simul in omnibus locis intermediis et in termino V 52,30sqq; 53,35sqq. mutatio (T 2) Quod ~ sit entitas indivisibilis, per quam aliqua forma acquiritur tota simul (opinio) IV 126,lsqq; ~ subita non est aliqua res indivisibilis distincta ab omnibus permanentibus IV 147,8sqq; omnis - est ex aliquo in aliquid (Aristot) I 484,3; III 112,7; 113,23; terminus -onis formalis est forma I 483,14sqq; terminus -onis polest accipi dupliciter II 114,18sqq; cf transmutatio. Nulla novitas vel ~ est in deo III 181,10; 272,23; 290,18sqq; 369,17sq; 513,4. mutatum esse (T 2) Quod -a esse sint entitates indivisibiles, quibus mobile dicitur esse mutatum (opinio) IV 125,13sqq; ~ non est talis entitas indivisibilis, nee motus componitur ex -is esse II 251,25; 290,32; 297,10; 391,32sqq; IV 136,19sqq; 145,16sqq; quod omne ~ mensuretur instanti IV 145,18sqq. Nabuchodonosor VI 142,23. nasci Nasci est proprietas filii dei III 60,26sqq; 74,26sqq; 76,lsqq; aliud est natum esse, aliud procedere (Äug) II 184,35; sine diminutione filius nascendo sub-

126

Index rerum et verborum

stantiam patris accepit III 70,5sq; 72,17; ~ dicit relationem novam (Hilarius) III 146,2sqq; 159,15sqq. nativitas Filiatio vel ~ seu nascibilitas est proprietas filii dei III 76,lsqq; ~ est substantialis generatio III 159,19; ~ ponitur etiam pro hypostasi filii III 77,lsqq; generatio seu ~ I 427,3; 430,32sqq; filiatio vel ~ I 436,34sq. natura (T 1) - Natura dicitur omne quod in suo genere est aliquid et habet esse, et idem est quod entitas, essentia vel substantia (Äug) VI 16,3sqq; 221,13sqq; 259,10sqq; 263,24sqq; appellamus -am cognitum nobis cursum -ae (Äug) II 340,26; an propositio >natura est< sit per se nota vel demonstrabilis I 286,32sqq; 290,8sqq. Deus omnium -arum est auctor V 345,28sqq; VI 259,16; 263,25; 264,19; nulla ~ malum (Äug) VI 221,13sqq; nulli -ae est mala voluntas sempiterna IV 373,21 sq; in omni ~ est species, ordo et modus (Äug) VI 264,25sqq. - An deus contra -am agat II 340,17sqq; rerum -ae nutui dei subiectae sunt, ut cuicumque sit naturale, quod facere de illa voluerit deus II 340,17sqq; mirabilia dicuntur quae fiunt contra cursum -ae II 340,27; c/miraculum; ~ et potentia dei II 480,10sqq; deus sie naturali cursu humanam -am administrat, ut in sibi necessariis non deficiat V 345,31 sqq. Cursus -ae, naturalis III 333,18 et 30; 334,31sqq; V 82,5; 345,32; 363,32; ordo -ae IV 93,11; 99,4; 108,17sqq; lex -ae VI 63,10; 171,5; praeceptum -ae est ipsa discretio naturalis (Hugo) VI 241,24sqq. - Natura nihil imperfectum facit neque frustra (Aristot) II 292,12; IV 93,3sq; ~ non agit otiose (Averr) II 388,28; IV 137,23; ~ non deficit in necessariis et maxime in rebus perfectis (Aristot) V 342,24sq; 345,27sqq; ~ per multa media quodam ordine pervenit ad finem IV 83,26sqq; ~ agit propter finem III 170,5sqq; omnia propter hominem facit (Aristot) IV 92,15sqq; 93,4sqq; quod ~ semper procedat de imperfecto ad perfectum dupliciter intelligi potest I 406,17sqq. Prius ~ dicitur omne quod potest esse sine alio, et non econverso (Aristot) II 144,32sqq; 303,2sqq; IV 108,18sq; inter quaecumque est ordo -ae, illa sunt distincta II 149,19; in omni multitudine per -am constituta partes habent ordinem inter se et ad aliquid unum IV 92,15sqq; ~ magis servat ordinem in magis perfectis IV 93,7sqq. - A causis eiusdem -ae non sequitur nisi una ~ (Averr) I 96,24sqq; videtur quod quaelibet ~ habeat causam materialem (Aristot) I 62,20; quod modus agendi consequatur -am principii activi II 174,30sqq. - Distinctio ex - rei II 26,9sqq; 29,28sqq; III 186,22sqq; 189,2sqq; cf distinctio. - Natura humana: Eius insufficientia in moralibus VI 27,14; 28,16; 34,1; 43,1; 62,31sqq; 81,29; 84,8sq; 88,15sqq; lll,7sqq; 125,7sqq; gratia et - VI 81,25sqq; 84,19sqq; 88,15sq; 108,24; lll,28sqq; 128,2sqq; 141, l sqq;

Index rerum et verborum

127

166,llsqq; an ipsa malo carere possit VI 110,21sqq; quod — humana sit simpliciter mala (error Manichaeorum) VI 152,25; 153,7sqq; 169,4sqq; quod ipsa sit determinata ad bonum (error loviniani) VI 169,5sqq; an ignorare et errare in moralibus contingat homini ex natura sua, aut ex aliquo vitio VI 136,9sqq; c/homo. Natura polest debilitari multis accidentibus tarn spiritualibus quam corporalibus VI 249,5sqq. - Status -ae integrae II 249,4; V 64,29; 65,18; VI 166,3sqq; ~ corrupta, infirma, lapsa, vitiata, vulnerata VI 18,21; 43,6; 154,32; 166,7sqq; 170,30; 178,24. - De unione humanae -ae ad verbum III 106,29; 144,12sqq; 145,lsqq; 156,17sqq; 158,8sqq; 334,22sqq; c/Iesus Christus. - Natura divina: Deitas supponit pro ~ I 445,23; communis ~ personarum I 441,21sqq; 443,2sqq; an ~ sit subiectum generationis I 471,10sqq; utrum pater genuerit filium ~ et necessitate aut voluntate I 496,3sqq. naturalis, naturaliter - Differentia modi agendi naturaliter et libere II 167,14sqq; 174,30sqq; idem polest esse principium -e et liberum respectu diversarum productionum, non tarnen respectu eiusdem II 167,2sqq; 170,2sqq; proprie dicitur agere naturaliter quod, cum polest agere, necessario agil I 328,15sqq; II 163,15sqq; 167,14sqq; 175,lsqq; 253,1 Isqq; 297,13sqq; 398,27sq; 410,27; IV 52,23sqq; 357,29sqq; agenli -i non repugnal aclionem lotam simul producere IV 360,26sqq; c/aclivum, agens, causa, potenlia, principium. - Effeclus -es arguunt causam -em, et supernaturales causam supernaturalem I 42,17sqq; agens -e et agens divinum I 488,8. - Quid possit homo ex suis puris -ibus II 228,12; 232,26sqq; 246,4sqq; 248,15sqq; VI 21,12sqq; 58,10sqq; 60,12sqq; 62,20sqq; 64,28sqq; 66,6sqq; 73,2Isqq; 77,5sqq; 148,19sqq; 151,29sqq; 152,20sqq; 165,13sqq; 166,5sqq; 168,14; 169,10. Bona -ia sunt corrupla, sed non sublracla (Lombardus) VI 146,20sq. necessarius, necesse esse (T 1) - Aliquid dicilur -um quadrupliciler I 497,26sqq; agens polesl Iripliciter dici necessarie agere, id est violenter, indigenter el inevilabililer I 498,13sqq; -um dicilur id quod esl impossibile aliler se habere I 498,6sqq; 500,22sq; -um dicilur de eo quod esl causa in permanenlia rei (Arislol) I 500,26sq. - Omne ens esl possibile non esse vel necesse esse II 276,20sq; IV 67,12; an possinl esse plura necesse esse IV 65,23sqq; 69,10sqq; nulla enlilas alia a deo esl necessaria I 6,27; 8,15; 10,7; III 110,24sqq; 493,13sqq; deus esl summe necesse esse III 174,16sqq; 185,20sqq; 208,35sqq; 493,15; 497,21sqq; an necesse esse sil in genere II 126,3sqq; 135,12sqq; nullum dependens esl ex se necesse esse IV 67,26sqq; non sequilur >hoc non est ex se necesse esse, igitur ex se esl non necesse esse< IV 67,29sq; non necesse esse el possibile non esse consequunlur se III 258,20sqq.

128

Index rerum et verborum

- Non est eadem res -a et contingens I 178,13; de differentia modi agendi -o et contingenter II 175,llsqq; omne agens naturaliter agit -o, et econverso II 175,13sqq; non est possibile idem producere idem libere et -o II 167,2sqq; idem polest esse principium contingens et -um respectu diversorum II 170,18sqq; cf contingens, über, naturalis. - Quomodo intelligendum sit quod omne, quod deus praescit, necesse est esse III 272,3sqq; 299,8sqq; omne futurum comparatum ad causam primam est -um, comparatum autem ad causas proximas contingens (Thomas) III 295,6sqq; idem diversis respectibus esse -um et contingens tripliciter intelligi polest III 295,22sqq; non quodlibet futurum esl -o fulurum a causa prima III 296,34sqq; nullum futurum deus -o seit esse futurum III 286,33sqq; 297,30sq; nihil esl impossibile vel -um, nisi quia deus ila vult (Anseimus) III 373,14sq; cf futurum, praescientia. - Quomodo intelligenda sinl dicta ista et similia: >Necesse est omne futurum esse futurum< III 299,8sqq; >quotiens idem dicimus de eodem, necesse est esse quod dicitun III 299,30sqq; 365,19sqq; 374,lsqq; >omne quod est, quando est, necesse est esse< III 237,16sqq; 263,25sqq; 265,29sqq; 271, l sqq. necessitas - Necessitas potesl esse indigenliae, immulabililalis seu inevilabililatis et coaclionis I 497,26sqq; ~ inevilabililalis non stat cum conlingenlia I 498,9sq; ~ dicilur res quam impossibile est non esse II 62,10sqq; ubi nulla indigenlia, nulla ~ (Äug) I 502,6sq; nulla ~ indigentiae est in deo I 496,22; 502,6sq. Duae sunt -ates, simplex et absoluta una, altera condicionalis vel condicionala sive consequenliae II 285,32; 286,29; 288,5sq; III 267,28sqq; 271,5; 296,6sqq; 298,3sqq; 299,8sqq; ~ consequenliae curril per omnia lempora (Anseimus) III 365,19sqq; 374,lsqq; ~ consequenlis III 267,5sqq el 28sqq; 298,30. - Necessilas esl nobilior differenlia enlis (Scolus) II 166,12; perfecla ~ divinae nalurae III 174,20sq; ~ non lollil condicionem principii perfect! II 166,10sqq; 174,13sqq; ~ est perfections in omni condicione entis, cui est possibilis II 166,llsq; 174,26sq. - Quod überlas el ~ non sinl incompossibiles (Scolus) II 164,23sq; 165,29sqq; überlas el ~ non sunl compossibiles in eodem principio respeclu eiusdem aclionis II 167,3sqq. - Necessilas praelerilorum ad fuisse el fulurorum ad fore non esl absoluta sed condicionala III 379,19sqq; 384,lsqq; deus non producil de -ale exlra se III 494,33sqq; non omnia eveniunt de -ate III 482,15sq; omnis ~ el impossibilitas divinae subiacel volunlali (Anseimus) III 373,12sqq; 384,5sqq. negatio Cf äffirmatio. negativus Proposilio vera -a significal divisionem in enlibus (Averr) III ll,20sqq;

Index rerum et verborum

129

semper quando affirmativa est vera, -a est falsa III 255,26sqq; an universalis -a et particularis affirmativa sint contradictoriae III 436,25sqq; conversio universalis -ae III 250,lsqq; de veritate vel falsitate singularis de inesse -ae de futuro III 253,6sqq; 255,5sqq; 256,2sqq et 11 sqq; quae sit -a immediata secundum Aristotelem IV 188,llsq; 195,26sqq. Nicolaitae I 235,2sq. nigredo Albedo et ~ sunt contraria passiva ad invicem II 332,15sqq. nihil, nihilum (T 2) - Ly >nihil< potest teneri syncategorematice et tunc aequivalet huic complexo mullum ensnon ens< IV 63,8sqq; purum nihil non est aliud ab ente, nee etiam ab non-ente III lll,9sq et 16sq; de -o loquimur quasi aliquid sit III 112,25sqq; ly >nihil< vel >non aliquid< significant omnem rem, licet destructive non constructive, et ideo personaliter supponere non possunt III 435,3sqq; >nihil< et >aliquid< tripliciter sumi possunt I 335,13sqq; >nihil< non est potentia passiva IV 51,6. - Nihil fit ex -o (opinio philosophorum) IV 5,27sqq; 7,25sqq; 48,32sqq; 51,5; 52,10; 63,20sqq; et quod impossibile sit aliquod agens aliquid ex -o agere IV 6,25sqq. Non est impossibile aliquid fieri ex -o IV 56,4sqq; cum dicimus aliquid fieri ex -o, ly >ex< est nota materiae sed negative IV 62,17sqq; produci de -o multipliciter intelligi potest I 477,23sqq; c/creare, fieri. De -o in nihil vel de non-esse in non-esse non est possibilis transmutatio (Aristot) III 290,32sqq. Ninive, Ninivitae III 402,5sq; 404,25sqq. Noe IV 306,2sqq. nolitio Nulla ~ est clara ~ sui I 266,18sqq; aliqua ~ potest esse confusa ~ sui I 268,2sq; nulla creatura est simul ~ et volitio etiam respectu diversorum I 267, lsq; cf volitio. nolle Est quaedam fuga voluntatis I 188,18; nullum - est fruitio I 188,15sqq; omne ~ est usus I 188,31 sqq; omne ~ est odium, et econverso I 219,8; 221,18. nolleitas Volitio actus et ~ eius non contrariantur V 343,13sq. noluntas I 220,7. nomen - Nomen potest accipi communiter ad mentale et vocale et scriptum II 73,10;

130

Index rerum et verborum

diversa -ina habentia diversas definitiones pro eadem re supponere possunt II 49,26sq; eiusdem rei possunt esse plura -ina vocalia non Synonyma II 73,14sq; illud quod significatur quoquo modo per ~, dicitur illi -ini subiecere II 90,16sq; apud omnem demonstrantem oportet esse praecognitum quid -inis tarn subiecti quam passionis I 291,3sqq. Nomina sunt ad placitum I 486,36; IV 117,14; ubi constat de intellectu seu non latet sententia, non est curandum de -ine II 147,7; III 189,9; cf vocabulum, vox. - Nomen principale seu abstractum II 95,30; ~ absolutum et relativum III 108,8sqq; 160,24sqq; ~ adiectivum et substantivum VI 273,34sqq; ~ notionale cf notionalis. - Definitio dicens quid -inis cf definitio. - An habenda sit cura de bono -ine VI 290,1 et 23sqq; cf fama, honor. nominativus Cf genitivus. noscere (T 1) Nosse falsum nemo polest (Äug) I 322,23; 334,10; III 318,4sqq; cf falsus; quid dicitur per se notum I 282,3sqq; cf propositio; nullum per se notum cadit proprie sub fide I 275,19; idem non potest eidem simul esse notum et ignotum etiam respectu diversorum I 71,2sqq et 15sqq; quod non sit inconveniens idem eidem esse notum et ignotum secundum aliud et aliud (opinio) I 71,2sqq; cf cognoscere. notio - Impressa est nobis ~ beatitatis et sapientiae (Aug) I 386,12sqq. - Proprietas seu ~ personarum in trinitate I 436,18; 437,5; 438,17; 458,8; >principium< est nomen -onis II 19,llsq; utrum eadem -one pater et filius sint principium Spiritus sancti II 191,4sqq; 194,19sqq. notionalis Nullum nomen -e praedicatur de essentia, sed solum de hypostasibus II 19,8sqq; 75,24; 154,17sq. notitia (T l et 2) - Notitiarum alia est simplex seu incomplexa, alia complexa I 303,18sq; 384,8sqq; HI 230,lsqq; V 165,6sq; 180,8sqq; 189,12sqq; 197,1 Isqq; et simplicium quaedam est intuitiva, quaedam abstractiva I 303,20sqq; 384,12sqq; ~ complexa dicitur etiam iudicativa, iudicialis, iudiciaria seu enuntiativa III 230,Isqq; 285,16sqq; 318,7sqq; item quaedam ~ est sensualis, quaedam intellectualis I 303,24sqq; et tarn sensualium quam intellectualium alia est intuitiva, alia abstractiva I 392,23sqq; quaedam ~ est practica, quaedam speculativa I 155,27sqq; ~ practica potest sumi stride, large et largius I 155,30sqq; proprie practica est ~ complexa praxis formaliter directiva I 156,15sqq; 163,6sqq; 164,12sq; 185,13; quae sit distinctio -ae practicae a speculativa I 160,4sqq; cf praxis; ~ recta et ~ reflexa I 381,17sqq; V 158,Isqq; 242,35; cf reflexus; quaedam -ae habituales sunt animae naturaliter impressae I 386,4sqq.

Index rerum et verborum

131

Utrum aliqua ~ possit esse ~ sui ipsius I 244,6; 268,6sqq; non omnis actus intellectus est ~ sui I 268,6sqq; nullus actus intellectus est ~ sui immediata seu intuitiva I 268,26sqq; nulla ~ in nobis naturaliter habita est distincta ~ sui abstractiva I 269,17sqq; aliqua ~ naturaliter polest esse ~ abstractiva sui confusa I 270,2sqq; aliqua ~ supernaturaliter homini concessa polest esse distincta ~ sui abstracliva I 270,15sqq. Quod omnis volilio sit cognitio seu ~ (Adam) I 209,27sqq; non omnis volitio est ~ I 212,2sqq; ~ obiecti est per se parlialis causa volitionis I 215,28sqq; 265,7sqq; VI 2,24sq; 10,llsqq; non omnem -am praecedit intentio voluntatis V 243, l sqq. Nulla ~ simplex a nobis naturaliter habita terminatur ad id quod non esl I 321,30sqq; V 107,14sqq; 123,12sqq; 124,2sqq; 163,33sqq; nulla ~ unius rei continet virtualiter -am alterius, nee ~ subiecti continet virtualiler -am passionis I 127,4sqq; ~ simplex subiecli el passionis non conlinet virtualiter -am principii I 129,2sqq. Omnis ~ complexa vel complexi praesupponit simplicem -am lerminorum I 376,25sq; 384,10sqq; 412,31; 413,7sqq et 23sqq; 425,9sqq; causa parlialis -ae complexae seu iudicii est ipsum obiectum I 334,14sq; 335,30sqq; V 180,8sqq; nulla ~ complexa causabilis immediate ab hoc sensibili et hac ~ intuitiva eiusdem esl naluraliter causabilis ab alio sensibili et ~ sui intuiliva V 189,12sqq; an deus possil -am complexam causare vel conservare obiecto non existente I 336,lsqq; an ~ complexa possit esse falsa III 318,4sqq; V 180,8sqq; cf falsus; ulrum.animalia habeant -am complexam I 304,20sqq; cf animal. Nulla ~ non per se nota vel ex per se notis deducta est certa infallibiliter (Franciscus de Marchia) I 41,6sq; ~ discursiva certa videtur esse a causa ad effectum, vel econverso I 367,12; non omnis ~ evidens seu scientia esl demonstrabilis I 289,24sq. Idem actus est conclusio et ~ et assensus I 27,14sqq. Notitia intuitiva est quae immediate lerminatur obiective ad rem cognitam seu qua formaliter res immediale in se ipsa cognoscitur; ~ abstractiva est qua formaliter res in medio repraesentativo cognoscitur I 389,26sqq; 392,lsqq; 408,25sqq; III 234,10sqq; V 107,3sqq; 122,9sqq; 149,19sq; quod ~ intuitiva sit, qua polest sciri rem esse, si est, vel non esse, si non est, et similes veritates contingentes; abslractiva vero, per quam non possunt lales veritates cognosci (Ockham el alii) V 107,6sqq; 122,4sqq el 13sqq; 124,16sqq; quantum ad intuitivam non interesl quod obieclum realiter existat vel non, sed quod ipsa ad illud terminetur I 392,4sqq; dicitur abslracliva, non quia abslrahat ab existenlia rei vel condicionibus singularibus, sed quia abslrahit a praesentialitale obiectiva rei cognitae I 392,9sqq; quod non omnis intuitiva terminelur immediate ad rem ipsam, nee omnis abstractiva fiat mediante imagine (Aureoli) I 394,4sqq.

132

-

-

-

-

Index rerum et verborum

Quod intuitiva non distinguatur a specie (Aureoli) V 153,5sqq; omnis intuitiva distinguitur essentialiter a specie rei V 149,19sq; 153,2sqq; intuitiva et iudicium sequens sunt diversi actus I 203,26sqq et 31sqq; omnis abstractiva et species rei distinguuntur essentialiter V 149,17sqq; cf species. Eadem ~ numero est intuitiva et abstractiva, sed non respectu eiusdem; et omnis abstractiva est intuitiva, sed non econverso I 392,32sqq; 393,20sqq; ~ abstractiva est per speciem rei cognitam intuitive I 269,20sq; omnis ~ abstractiva rei praesupponit intuitivam de eadem re I 384,19sq; V 172,34; 195,28sq; an intuitiva aliquem habitum derelinquat I 343,36sqq. Res cognita congenerat -am sui (Äug) V 74,6sq; 77,29; 81,30; 85,24; 107,33; 200,29; per -am unius rei non polest haberi intuitiva alterius I 127,19sq; nulla res sensibilis causat intuitivam alterius V 166,20sqq; 170,9sqq; 173,24sqq; 187,26sqq; nulla intuitio rei sensibilis praesentis est intuitio alterius sibi similis non praesentis V 170,9sqq; 185,3sqq; quod intuitiva de non existente sit naturaliter possibilis (Johannes Scotus) V 163,6sqq; 166,2sqq; 169,llsqq; 177,4sqq; 188,10sqq; quod ~ sensitiva intuitiva potest fieri re absente nee actualiter praesente (Aureoli) I 320,7sqq; ~ sensualis exterior non potest naturaliter fieri absque obiecto sensibili praesente, nee remanere eo destructo I 321,27sqq; V 163,33sqq; per divinam potentiam tarnen potest fieri talis ~ absque obiecto I 321,33sqq; 332,28sqq; V 186,24sqq; rem illam quae est ~ intuitiva, deus sine obiecto potest conservare, non tarnen tunc est ~ I 340,29sqq. Notitia abstractiva causatur a specie seu repraesentativo rei I 306,16sqq; 315,20sqq;341,7sqq; V 106,2sqq; lll,13sqq; 120,2sqq; 139,13sqq; 145,12sqq; 152,27sqq; cf species; cum res cognoscitur abstractive in sua specie, eadem ~, qua res cognoscitur abstractive, species cognoscitur intuitive V 152,27sqq; recordatio est ~ abstractiva rei absentis et intuitiva praesentis I 341,7sqq; V 145,16sqq; quod ad abstractivam non requiratur species, sed habitus (Ockham) V 100,2sqq et 26sqq. Notitia abstractiva distincta et propria, universalis et communis I 353,22sqq; V 172,34; 189,25sqq; 195,28sq; 197,4sq; 216,22. Notitia rerum sensibilium: De sensibilibus habemus -am sensualem simplicem et complexam, immediatam ac etiam mediatam I 304,2sqq; de eis habemus etiam -am intellectualem simplicem et complexam, immediatam et mediatam I 309,23sqq; 315,7sqq; de notitia sensibilium non sensatorum I 354,3sqq; 355,24sqq; 358,13sqq; 365,22sqq; 367,20sqq; cf intellectus, sensibilis. Notitia rerum insensibilium: De insensibilibus habemus -am intellectualem immediatam et mediatam I 372,17sqq; cf insensibilis, intelligere. Quae notitia dei a nobis haberi possit I 412,3sqq; ~ dei non est prior nee ex illa proceditur ad -am aliorum, sed econtra I 420,26sqq; cf cognoscere, conceptus, deus.

Index rerum et verborum

133

- Notitia rei singularis sensibilis est prius quam ~ singularis insensibilis I 407,28sqq; prima ~ intellectus est intuitiva alicuius singularis sensibilis I 409,2sqq; intuitiva singularis sive sensibilis sive insensibilis est prior quam abstractive eiusdem I 408,23sqq; ~ rei singularis est principium acquisitionis universalis (Aristot) I 398,lsqq; 409,30sqq; 410,16sqq; ~ universalis non est prima in intellectu I 401,19sqq; 406,3sqq; cuiuslibet universalis -am praecedit ~ alicuius singularis ipsius I 399,7sqq. - Notitia complexi exigit -am utriusque termini I 412,31; 425,9; ~ termini est duplex, scilicet qua cognoscitur quid significat ipse, et alia qua cognoscitur quod ille de ente verificatur I 425,10sqq. - De notilia, quam deus habet de creaturis III 211,5sqq; deus est sua — intuitiva et omnium aliorum III 235,18sqq; 305,6sqq; 307,30sqq; scientia simplicis -ae III 229,20; 231,24; 236,4; 312,27; 313,9; 508,32; cf cognoscere, deus, intelligere, praescientia, scientia. - De notitia angelorum cf angelus. - Notitia in verbo V 91,5sqq; 95,8sqq; 146,14sqq; 196,17sqq; 232,23; ~ vespertina V 232,24. - Cf cognitio, intellectio, intuitio, sensatio. nugatio Ad -onem requiritur quod dicatur idem nomen bis II 120,31sqq; non qualiscumque additio nominis aliquo modo idem significantis facit -onem II 121,5sq; duo attributa iungere non est ~ II 75,12sqq; 89,3sqq; cur in definitione non sit - II 117,12; 120,31 sqq. numeralis Quomodo termini -es dicantur de deo III 10,4sqq; 34,26sqq. Unitates -es non sunt res superadditae rebus numeratis HI 43,17sq. numerare, numeratus Numerare dupliciter sumitur III 41,9sqq; numeratum potest dupliciter accipi IV 263,11 sqq. numerus (T 1) - Omnis ~ est quantitas III 35,1; 42,19sqq; 45,24; 54,1 Isqq; ~ est quantitatis numeratorum significativus (Damascenus) III 49,8sq; 55,30sqq; omnis ~ est multitudo finita II 476,10; nullus ~ proprie loquendo est aliqua entitas per se una, sed plures III 44,26sqq; 51,33sqq; ~ est pluralitas unitatum seu plures unitates (Aristot) III 44,13sqq; ~ habet partes distinctas et est essentialiter divisibilis (Aristot) II 384,15sqq; non quilibet - est divisibilis in -os III 43,9sqq; unus ~ est duplus ad alium III 137,6sq; quilibet ~ finitus potest esse radix -i quadrati aut cubiti III 214,20; aequalitas -i ad -um non est res superaddita -o III 138,1 Isq; -os inaequales esse eiusdem speciei potest dupliciter intelligi III 47,8sqq. Unum est principium -i III 27,14sqq; quilibet ~ tot vocatur, quotiens habet unum (Aug) HI 28,Isqq; in -is est devenire ad minimum (Aristot) III 29,11 sqq.

134

Index rerum et verborum

- Non omnis - est per apprehensionem animae III 35,21sqq; quod nullus ~ habeat esse absque operatione animae (Aureoli) III 36,27sqq; ~ aliquo modo sumptus non habet esse sine anima III 40,4sqq; quod -i non sint nobis per sensus noti (Äug) III 27,30sqq; quod ~ sit accidens inhaerens rebus numeratis (Thomas) III 10,18sqq; 34,31sqq; 41,27sqq; ~ non est aliquod tale accidens III 44,13sqq; 137,5. - Duplex est ~, scilicet quo numeramus seu termini numerales et ~ numeratus III 49,6sqq; IV 263,11 sqq; item duplex est ~, scilicet simpliciter et secundum quid III 52,29sqq; ~ simpliciter non reperitur in rebus corporalibus, sed in spiritualibus tantum III 53,5sqq; in rebus corporalibus invenitur ~ secundum quid III 54,4sqq; -um esse separatum a sensibilibus potest dupliciter intelligi III 55,4sqq. Aliquando accipitur ~ large pro omni pluralitate distinctorum ab invicem, aliquando stricte solum pro pluralitate discrete rum III 40,4sqq; 55,24sqq; si primo modo sumatur ~, trinitas divinarum personarum verus est ~ III 56,25sqq. Aliqui -i sunt compositi, aliqui etiam superficiales et aliqui solidi III 52,8sqq; ~ singularis et pluralis III 17,4sqq; 74, l sqq. - Deus intelligit -os infinites, et omnes simul et quemlibet possibilem (Äug) III 224,32sqq; 225, l sqq; 443,21 sqq; IV 298,6; nullum tarnen -um infinitum deus novit III 443,26; nullus ~ est infinitus III 214,22; 225,21; nullus ~ est ultimus, a quo proceditur ad multitudinem infinitam III 226,l sqq; augmentum -orum procedit in infinitum, id est non est dare -um maximum II 472,33sqq; singuli -i sunt finiti, et omnes infiniti (Äug) IV 298,5sq. nummus III 117,28sq; 119,19; 124,3sqq; 139,2; 140,24; 173,17sq. nutritio Augmentum et ~ animatorum II 306,22sqq; 312,5. nutus Quarumlibet rerum naturae sunt -ui dei subiectae II 340,17sqq; 341,8sqq. obduratio (T 1) Obduratio accipitur dupliciter, scilicet pro ipsa reprobatione et pro obstinatione seu induratione mentis III 346,4sqq; 348,20sqq; an ex meritis et demeritis sit iustificatio et ~ III 343,23sqq; 344,17sqq; 345,27sqq; c/praedestinatio, reprobatio; quae sit causa -onis angeli et damnatorum V 66,3sqq; 69,2sqq; c/angelus. obex Obex gratiae III 326,lsqq; 332,15sqq; 342,6sqq. obiectalis Intellectio ~ I 499,28; 502,20sqq. obiectivus Apprehensio -a III 82,5sqq; 84,17sqq; 88,25sqq; 98,12sqq; iudicium -um III 85,22sqq; 87,4sqq et 13sqq; 106,17sqq; esse -um I 499,29sqq; 500,3sqq; II

Index rerum et verborum

135

78,14sqq; V 151,32; 154,8sqq; praesentia -a rei cognitae I 382,32; 410,28sqq; 422,3sqq. obiectum (T 1) - Obiectum scientiae dupüciter accipitur, scilicet pro eo quod scitur, et pro eo de quo aliquid scitur I 174,9sqq; differentia inter ~ et subiectum scientiae I 2,14sqq; 168,6sqq; 174,9sqq; ~ scientiae est ipsa propositio scita (Ockham) I 2,14sqq; ~ scientiae non est conclusio, nee res extra, sed significatum totale conclusionis I 3,32sqq; de eodem -o potest haberi theologia et scientia I 67,22sqq; cf scientia. - Obiectum potentiae divinae accipitur dupliciter III 381,25sqq; c/potentia. obliquus Casus rectus et ~ II 42,11; 61,21sqq; 74,7sqq; 140,28; IV 216,20; circulus ~ IV 258,3sqq; terminus ~ V 11,30; 337,12. oboedire Divinis mandatis ~ VI 147,5sq; - praelato VI 299,18. obsessus IV340,3;342,17sqq. obstinatio Cf obduratio. occidens - Non omnis ~ est homicida VI 247,24sqq. - Occidens et oriens III 463,19sqq; 476,33sqq. occultus Deus -orum est cognitor (Dan) II 150,8. oculus - Oculus est receptivus et retentivus luminis I 332,15sqq; an alia et alia pars visibilis videatur per aliam et aliam partem -i II 274,8sqq; 280,13sqq; visio hominis non est extensa secundum extensionem -i, cum sit subiective in anima II 280,13sqq; quaelibet pars rei visae causat in bruto visionem sui in qualibet parte -i II 280,18sqq; -i molles I 321,7sq; 340,13sqq. - Oculus cordis, id est voluntas I 184,26sqq. odire - Aliquid ~ est illud nolle I 221,19 et 28; ~ deum III 387,10sqq; 409,9sqq; ~ fratrem III 387,lsqq; ~ inimicos III 407,7sqq. - An iniquitatem deus -at negative, aut etiam positive I 233,24sqq; 234,18sqq; nihil est odibile a deo, quin divina voluntas reperiat in eo aliquid odibile (Aureoli) II 227,27sq; aliqua forma creata est deo odibilis ex natura rei (Aureoli) II 238,2sq; aliquis potest esse oditus a deo propter carentiam alicuius actus II 230,29; 231,32sq. - An quis possit ~ deum meritorie III 366,30; 385,29sqq; deum ~ est contra legem aeternam et rectam rationem VI 239,23sqq; 242,19sqq; an deus possit causare actum odiendi se VI 269,29; 276,6sqq; quod deceptus a diabolo vel perplexus posset teneri blasphemare vel ~ deum (Bradwardinus) VI

136

Index rerum et verborum

298,22sqq; 299,11 sqq; talis nequaquam tenetur deum ~ VI 303,21sqq; 307,2sqq. odium (T 1) - Omnis actus voluntatis est dilectio vel ~ I 218,30sqq; omni -o opponitur aliquis amor I 223,11; omne nolle est ~, et econverso I 219,8; 221,18; non omne ~ est tristitia I 221,14sqq; 223,10sqq; 227,13sqq; 233,16sqq; 235,6sqq; aliquod - est de aliquo malo in universal!, et in hoc est differentia inter iram et ~ I 235,21 sqq; impossibile est aliquid esse ~, nisi sit aliquid eo odiens III 385,18sq. - Aliquis actus virtuosus non est dilectio, sed - II 230,11; quomodo in deo sit - iniquitatis I 233,18sqq et 25sqq; 234,18sqq. - Odium dei semper est peccatum III 385,7; VI 239,23sqq; 242,19sqq; 252,30; ~ dei posse esse sine peccato dupliciter intelligi potest I 259,5sqq; 263,7sqq. An ~ dei possit deus facere nullo alio coagente III 385,3sqq; VI 269,29; 276,5sqq; an deus possit praecipere ~ sui III 366,30sqq; 386,10sqq; VI 246,l sqq; 247, l sqq. offensio Magnitudo -onis aestimanda est secundum magnitudinem offensi (Chrysostomus) II 456,5sq. officiosus Cf mendacium. officium Officium est quod faciendum est; non -iis sed finibus a vitiis discernendae sunt virtutes (Äug) I 252,17sqq; VI 31,13sqq; 285,31 sqq; non actibus sed finibus pensantur -a (Äug) I 194,17; bonum ex genere vel -o VI 40,10; 73,29; 75,35; 79,16sqq; 286,7; 288,17sqq; 289,34. omnipotens (T 1) Omnipotens non dicitur a potentia passiva, nee ab omni activa, sed quia omne possibile fieri est potens facere III 9,23sq; 356, l sqq; 359,25sqq; 505,24sq; 511,19sqq; - inaniter velle non potest, quodcumque voluerit (Äug) III 359,20sqq; 505,27sqq; 511,27sqq; deus est et vere creditur ~ II 341,22; III 1,14; 356,lsqq; 359,21sq; 392,12sqq; 482,30; 505,18sqq; 511,19sqq; IV 107,22sq; 117,18sqq; 118,3sqq; 313,32; quaelibet persona divina est ~ III 7,25sqq; quia ~, deus fallere et mentiri non potest III 392,8sqq; 395,21 sqq. omnipotentia - Omnipotentia non attenditur secundum potentiam ordinatam, quoniam secundum talem deus non omnia potest III 395,24sq; ~ dicitur respectu creabilium tantum III 9,32sq; articulus de ~ IV 208,22; 215,6; 314,9sq; V 285,12; 286,25sqq; non erit impossibile apud deum omne verbum (Lc) III 358,16sq; IV 364,11; apud deum omnia sunt possibilia (Mt) III 358,15sq; cf potentia dei.

Index rerum et verborum

137

- Deus potest facere quidquid non implicat contradictionem I 321,19sqq; II 339,23sqq; omnia quae non repugnant simul esse, deus potest simul producere IV 363,22sq; quodcumque intellectus humanus potest cognoscere non esse impossibile fieri, deus potest facere et etiam quae comprehendere non possumus III 441,lsqq; omnem entitatem possibilem deus potest facere III 359,32sqq; omne possibile enuntiabile deus potest facere esse verum III 358,8sqq; omne enuntiabile non verum, ad quod esse verum non sequitur contradictoria esse simul vera, deus potest facere esse verum III 361,6sqq. Deus potest omnem causalitatem extrinsecam supplere I 216,6sqq; deus potest omnem effectum causae secundae immediate facere II 244,32; III 402,14sq; IV 189,12sq; 208,15; 215,4sqq; VI 246,1; 269,31; potest immediate se solo quidquid potest concurrente vel mediante creatura I 137,24; 332,32sqq; III 361,21sqq; quidquid potest creatura deo concurrente, potest deus per se ipsum III 366,27; 384,17sqq; 389,15sq; 408,29sqq; deus potest se solo quamlibet entitatem conservare in esse III 442,30sqq; cuiuslibet causae secundae effectum potest deus impedire IV 208,7sq; virtute divina quaelibet causa potest esse sine suo causato IV 315,27sq. Omne absolutum potest deus separare V 86,13; quodlibet accidens absolutum potest separare a subiecto III 130,6; deus potest quaslibet res facere et conservare sine suis naturalibus sequelis III 131,4sq; omne factibile a deo potest fieri ab ipso, non facto aliquo alio II 205,13sqq; omnis entitas potest a deo conservari nullo praeter deum existente III 130, l sq. Omne dabile a deo creaturae deus potest non dare II 205,17; omne dabile a deo homini possibile est ei dari a deo, non dato aliquo alio II 205,7sqq; possibile est dari spiritum sanctum, absque quod dentur eius dona, et econverso II 202,10sqq; 205,5sqq; possibile est aliquem esse deo carum non habendo caritatem infusam, et econverso II 222,5sqq; 234,23sqq. Quodlibet corruptum potest deus reficere et annihilatum recreare II 268,8. Virtute divina unum corpus potest simul esse in pluribus locis, et duo corpora in eodem loco cf corpus. Virtute divina potest esse visio non existente re visibili I 198,8sq; 216,3sq; 321,23sq; 332,28sqq; 335,30sq; 336, l sq; 340,25sq. An virtute divina contraria simul esse possint in eodem II 338,13sqq; cuicumque rei est naturale, quod facere de illa voluerit deus II 340,17sqq. An deus possit facere praeteritum non fuisse III 362,lsqq; 366,15sqq; 367,5sqq; 369,32; 374,12sqq. omnis An terminus >omnes< sumptus collective possit addi termino habenti infinita supposita IV 298,lsqq; officium eius est universaliter consignificare IV 298,20sq; ly ~ colligit id ad quod additur (Boethius) IV 298,21 sq. operari

Quomodo deus -etur in nobis et in mundo III 219,10sq; 329,32sqq; 330,30sqq; 482,25sqq; 485,7sqq.

138

Index rerum et verborum

operatic (T 2) - Operatic dicitur generaliter omnis actus secundus sive motus operativae potentiae I 148,3sqq; 218,8sqq; 226,7; aliquando sumitur ~ praecise pro actu imperato a voluntate I 148,5sqq; omnis ~ existens in potestate nostra est praxis I 148,20sqq; 153,10sq; 185,9sq; cf praxis; energia, id est ~ vel actio, est operativus et substantialis naturae motus (Damascenus) I 217,21sqq; ~ est uniuscuiusque substantiae innatus motus (Eustratius) I 217,24. Omnis ~ est naturalis vel voluntaria, et quaelibet est ~ divinae providentiae III 487,12sqq. - Bonitas et malitia -onis attenditur penes conformitatem et difformitatem ad rectam rationem VI 282,28sqq; 291,25sqq; 292,31sqq; quod ad bonitatem -onis non requiratur conformitas rectae rationi secundum omnes circumstantias (Franciscus de Trevisio) VI 283,8sqq; non semper secundum bonitatem intentionis est bonitas -onis VI 296,llsq; semper malitiam intentionis concomitatur malitia -onis VI 309,26sqq. Aliqua ~ exterior est peccatum VI 317,6sqq; omnis ~ exterior ex mala voluntate proveniens est mala VI 317,27sqq; omnis ~ moralis est bona vel mala, et nulla simul utrumque VI 318, l sqq; homo plus extensive, non intensive, peccat peccando mala voluntate et mala -one quam mala voluntate tantum VI 323,27sqq; 324,3sqq; homo non magis demeretur per malam voluntatem et -onem simul quam per voluntatem tantummodo VI 324,8sqq. Cf actus moralis, opus. opinio (T 1) - Accipitur aequivoce, nam aliquando sumitur pro praesumptione seu assensu temerario et aliquando pro assensu cadente super significatum propositionis; et isto modo potest adhuc tripliciter accipi I 87,20sqq; ~ proprie est acceptio unius partis contradictionis cum timore alterius seu adhaesio cum formidine I 82,10sqq; 88,4sqq; 90,1 sqq; quod ~ non habeat necessario annexam formidinem (opinio) I 85,23sqq; ~ magis proprie est acceptio veritatis contingentis inquantum huiusmodi I 88,7sqq; ~ potest accipi pro habitu quo quis conclusionem opinabilem concludit, et pro actu vel habitu assentiendi tali conclusion! I 81,2sqq. - Quomodo et qualiter ~ compossibilis sit theologiae I 81,9sqq; differentia inter fidem et -onem I 82,7sqq; fides est -one superior I 1,12; 83,12sqq; ~ potest etiam esse ex auctoritate I 82,15sqq; actus -onis est compossibilis habitui theologiae I 84,15sqq; c/theologia. Scientia et ~ specif ice distinguuntur I 61,24; de compossibilitate vel incompossibilitate scientiae et -onis I 84,24sqq; habitualis ~ est compossibilis scientiae actuali I 85,13sqq; c/scientia. oppositio Ubi non cadit ~ relativa in divinis, ibi nulla est distinctio II 177,9sqq.

Index rerum et verborum

139

oppositus, -um - Omnia -a relative dicuntur ad invicem, non tarnen omnia, quae dicuntur ad invicem, sunt opposita relative III 150,20sqq; quae ex -o distinguuntur, non possunt esse unum et idem V 86,2sq. - Quod impossibile sit idem simul esse in potentia ad -a immediata (Aristot) IV 46,24sqq; 47,7sqq; possibile est idem simul esse in potentia ad opposita, non tarnen ad opposita simul IV 52,5sqq; 58,13sqq; quod impossibile sit naturam unius -i mutari in naturam alterius IV 50,11 sqq. Regula de quattuor terminis, quorum duo sint invicem contradictorie -i IV 46,8sqq. opus - Operum quaedam dicuntur bona ex officio seu genere tantum, quaedam ex circumstantiis etiam seu bona moraliter VI 79,15sqq; quaedam sunt bona moraliter, quaedam naturaliter tantum VI 82,14sqq; bona moraliter dicuntur quae fiunt propter quod et quemadmodum fieri debent, id est propter deum VI 79,27sqq; 162,lsqq et 29sqq; 289,10sqq; 310,28sqq; 312, l sqq. Liberum arbitrium non est per se idoneum peragere -era moraliter bona VI 32,15sqq; 83,lsqq; de necessitate gratiae ad ~ moraliter bonum VI 23,19sqq; 39,22sqq; 69,1; 83,9sqq; 125,20sq; 160,27sqq; 163,lsqq; ~ gratiam praeveniens est culpabile. An quaedam -era infidelium sint moraliter bona VI 68,18sqq; 79,15sqq; 313,6sqq; cf infidelis. Non omnia -era moraliter bona sunt deo accepta seu meritoria VI 27,25sqq; 39,22sqq; 68,27sqq; 83,4sqq; -era nostra non ex se, sed ex divina acceptatione sunt meritoria (Adam) VI 60,17sqq; vita aeterna non ex debito pro bonis -eribus redditur sed gratis donatur II 236,1; 237,24; 239,26sqq; 243,5sqq. Utrum secundum bonitatem vel malitiam intentionis sit bonitas vel malitia -eris VI 281,5sqq; 296,1 Isqq; cf electio, intentio, operatic; an homo plus peccet et demereat per ~ exterius VI 323,27sqq; 324,8sqq. - Opus dei: Quod nullum potuit esse ab aeterno (opinio) IV 103,24sq; possibile est aliquod ~ esse ab aeterno IV 104,2sqq. orare, oratio Orare pro auxilio dei VI 25,29; 33,19sqq; 53,18sqq; 55,Isqq; 93,2sqq; 102,30sqq; 147,17sqq; 321,2sqq. Oratio dominica VI 33,30; 93,8; ~ ecclesiae VI 34,2sqq. oratio Quod res sit causa, ut ~ sit vera (Aristot) III 308,5sqq; sicut res se habent ad esse vel non esse, sic -ones ad veritatem et falsitatem (Aristot) III 241,3sqq; 268,2Isqq; sola ~ enuntiativa est vera vel falsa (Aristot) I 211,28sq; cuilibet -oni mentali potest subordinari aliqua vocalis id ipsum significans I 214,15sq; cf propositio. Oratio non potest significative supponere IV 214,25sqq.

140

Index rerum et verborum

orbis De motibus et motoribus -ium coelestium III 414,13sqq; 415,32sqq; 422,10sqq; 423,8 et 29; 474,lsqq; omnes -es sunt propter primum IV 20,18; an secundum Aristotelem quilibet ~ habeat duos motores IV 21,8sqq; 34,15sqq. ordinäre, ordinatus - In essentialiter -atis necesse est stare ad aliquod unum primum I 94,19; 116,5sqq; 123,12sq; 136,13; quaecumque sunt essentialiter -ata, sunt numero et specie distincta I 116,16. - Cf potentia -ata. ordinatio - Omnis ~ seu virtus est fruendis frui et utendis uti (Äug) I 189,7; 245,24; 257,30. - Ordinatio divina II 216,2; 234,3sqq; 240,20; 243,9; 245,9 et 25; 248,16; 249,1; 449,2; 458,11; licet non secundum hanc -onem deus possit quidquid absolute polest, nihil tarnen absolute potest, quin possit ordinäre se illud facere III 396,lsqq; cf potentia dei. ordo - Ordo potest sumi proprie et communiter III 176,12sqq; omnis ~ est per convenientiam in uno IV 91,28sq; nihil est in unitate -inis universi, nisi quia habet -inem essentialem ad ipsum primum (Scotus) IV 65,15sqq; in omni multitudine naturali est ~ IV 92,15sqq; ad providentiam dei pertinet omnis ~ qui est in entibus II 409,34sq. Ordines entium sunt quattuor, et primus est entium quae habent nobilitatem perfectam sine operatione (Averr) IV 38,14sqq; an in individuis eiusdem rationis sit ~ essentialis secundum perfectionem II 380,28sqq; 382,34sqq; an inter huiusmodi individua sit ~ essentialis dependentiae V 168,31;175,4sqq;193,lsqq. - Ordo naturae IV 99,3sqq; 108,14sqq; ~ naturalis magis servatur a natura in magis perfectis IV 93,7sqq. Lex aeterna iubet naturalem -inem servari VI 235,5; 238,10sqq; 239,16; 240,26; malum vel peccatum est corruptio naturalis -inis VI 221,21sqq; 232,1 Isqq; 255,23. - Quod in divinis sit ~ naturae et originis (Scotus) II 149,2sqq; 151,3sqq. organum Mediante -o fit sensatio V 90,29sq; ~ corporale, sensus, visus, tactus V 180,33sq; 204,3Isqq; 207,34; 344,27; anima est in diversis -is diversarum operationum primum principium V 353,25sqq; virtutes seu potentiae sensitivae et -a V 356,9; 358,7sq; 361,26sqq; ~ corporale non recipit sensationem in se, sed est medium per quod sensibile causat sensationem in anima V 362,15sqq; 364,16sqq; ~ memoriae V 364,4. Origenista V 59,26.

Index rerum et verborum

141

originalis (T 2) Cf peccatum -e. origo Esse prius -ine alio est esse causam illius I 505,13sqq; 506,2sqq; II 151,30sqq; prioritas -inis est prioritas causalitatis 1505,21 sq et 27sqq; relatio -inis I 434,29sq; II 15,8sqq. paganus Opera -orum, etiam si virtuosa videantur, sunt moraliter mala I 194,5sqq; 263,32sqq; VI 66,23sqq; 74,12sqq; 79,15sqq; 311,28sqq; sine auxilio dei non habuerunt notitiam quod deus est summe honorandus VI 148,18sqq; de peccato -orum interficientium Christum et martyres VI 302,13sqq. Discursus theologicus non causat adhaesionem in animo -i I 54,29sqq; theologia accepta ut fides non polest a -o acquiri I 56,2sqq; c/gentilis, infidelis. palmus Palmus ut mensura numeratur per digitos tamquam per unitates IV 255,llsqq; unitas -i est indivisibilis per institutionem III 28,llsqq; IV 255,14sq. panis - Conversio ~ in carnem V 304,31 sqq; ~ est malum accipitris VI 223,27sqq; 225,32. - Substantia ~ et sacramentum altaris II 206,20sqq; 211,9sqq; III 143,32sqq; 156, l sqq. De multiplicatione -um V 375,2sqq; 382,6sqq. paradisus De beatitudine Adae in -o II 331,19sq; cf Adam. parens - Parentes non possunt facere hominem, sed ex -tibus deus (Äug) III 486,29sqq; quod -tes velint filios baptizare, provenit ex speciali gratia III 333,16sqq. Sine praecepto posset homo cognoscere -tes honorandos esse VI 237,38sqq; ex puris naturalibus polest homo honorare -tes, non tarnen ullimale propler deum VI 66,6sqq; 73,21 sqq; 80,10sqq; 83,31 sqq. - Peccalum originale Irahilur de -libus VI 176,12sqq; 180,32sqq; 185,23sqq; 197,3sqq; 200,4sqq; 210,8sqq; cf peccatum originale; sequelae peccati primi -lis c/Adam. Parisiensis Cf articuli -es. pars (T 1) - Pars esl aliquid tolius III 62,20sq; de ralione -lis esl esse non perfeclum II 58,5sq. - Aliqua habere -les polesl quadrupliciter intelligi III 17,14sqq; omne habens -lern el -lern esl aliqua, quorum unum non esl aliud neque ipsum III 13,14sqq; nullum composilum proprie loquendo esl ens vel enlilas, sed

142

Index rerum et verborum

entia III 17,4sqq; 28,30sqq; de nullo habente -tem et -tem potest praedicari unum simpliciter, potest autem cum aliquo adiuncto III 13,14sqq; 30,13sqq; 33,9sqq; quod habet -tes, actu vel intellectu est dissolubile (Anseimus) II 34,24sq; non omnis multitude -tium est constituta ex unitatibus simpliciter III 15',14sqq; 16,22sqq; cf compositum. - Pars et totum possunt dupliciter accipi III 457,37sqq; impossibile est totum esse, nisi ~ eius sit V 248,13sq; non quoad omnia idem est semper iudicium totius et -tis V 305,6sqq; nomen -tis non praedicatur in quid de nomine totius, cum ~ et totum realiter distinguantur V 335,16sq; 361,9sq; totum non est sua ~ II 42,32sq; omne totum est maius sua -te I 277,20sqq; quomodo intelligitur >totum est omnes suae -tes< HI 14,14sqq; 469,6sqq; qualiter concedi potest aliquam -tem non esse minorem toto III 445,12sqq; 449,10sqq; 457,36sqq; 461,4sqq; 464,33sqq; ad identitatem totius sequitur identitas -tis I 58,7sq; in toto est ~ et non econverso II 155,24; cuiuslibet divisibilis prius acquiritur ~ quam totum II 405,13sq; contradictio est quod ~ sit primo suum totum vel primo eadem toti II 119,lsq; natura prior est ~ quam totum II 145,5sq; 270,15sq; 296,20sqq; 303,lsqq; secundum perfectionem totum dicitur prius -te II 155,13sqq; cf totum. Nulla est haec consequentia >partes sunt eiusdem rationis quantum ad materiam et formam cum toto, et totum potest per se habere existentiam, igitur et -tes< II 296,12sqq; 302,19sqq. - Quaedam dicuntur -tes materiales et quaedam formales V 279,23sqq; quaedam secundum extensionem et quaedam secundum intensionem II 262,3sqq; 281,14sqq; 289,27sq; 295,26sqq; 304,35sqq; 397,18sqq; 401,33sq; V 4,1 Isqq; quaedam essentiales, quaedam quantitativae III 18,23sqq; quas -tes vocant Aristoteles et Averroes -tes in potentia, et quas vocant -tes in actu III 18,23sqq; ~ determinatae quantitatis et ~ proportionalis II 312,13sqq; quaelibet ~ proportionalis est divisibilis in media III 453,39sq. - De -tibus continui et magnitudinis cf continuum, magnitudo; quomodo debent intelligi doctores dicentes -tes esse in continuo solum in potentia III 19,22sqq. partibilitas

Partibilitas formae potest accipi tarn secundum intensionem quam secundum extensionem II 262,3 sqq; 289,26sqq; infinitati non repugnat ~ neque -ati actualitas III 445,28sqq. participium

De quocumque praedicatur ~, praedicatur et verbum et econverso I 448,32sq; verbum resolvitur in suum ~ et hoc verbum >est< III 169,1; omne ~ est natum praedicari formaliter tantum I 453,13sq; suppositio materialis infinitivi pro suo indicativo vel -o IV 194,18sqq; cf verbum. particularis, -e

Singulare seu -e prius est cognitum ab intellectu quam universale I 396,18sqq; 401,7sqq; universalia sunt collecta ex -ibus ad intellectum

Index rerum et verborum

143

(Averr) I 397,12sqq; -ia sunt infinita (Averr) III 213,19sq; cf singularis, universalis. parvitas Termini augmenti et decrement! sunt magnitude et ~ II 412,18sqq; in -ate intensiva formae est dare magis et minus II 412,21. parvulus Cf infans, puer. parvum Magnum et -um, inquantum sunt dispositiones magnitudinis, dicuntur accidentia quantitatis, et cum recipiuntur unum respectu alterius, sunt relativa (Aristot) III 162,24sqq; magnum et -um non sunt contraria (Aristot) II 336,27sqq; III 150,1 Isqq; magnum et -um sunt magis universalia, id est notiora secundum intellectum, quam rarum et densum I 404,Isqq; cf minimum. passio (T l et 2) - Passio polest sumi pro principio passivo, et pro actu eius et pro habitudine eius quod patitur ad agens I 429,10sqq; IV 176,l Isqq; actus passi ab agente est ~ (Aristot) 1463,33sqq; 474,1 Osqq; IV 179,2sqq; cum aliquid agit et aliud patitur, ~ est inter ea (Aristot) IV 185,2sqq. Passio est vera res extra animam III 91,l Isqq; 102,9sqq; omnis ~ est realiter distincta a patiente IV 177,16sqq; nullius patientis — est res distincta a re quae fit in illo ab agente IV 183,33sqq; 189,2sqq; 196,l Isqq; aliqua ~ est motus et aliqua non IV 185,9sqq. Utrum actio sit res distincta a -one IV 175,27sqq; omnis ~ est actio, non tarnen omnis actio est ~ I 393,29sqq; II 97,32sqq; IV 178,6sqq; 187,18sqq; 193,3sqq; actio et ~ eandem rem numero significant, sed secundum diversas rationes II 73,20sqq; 81,21sqq; 84,2sqq; IV 188,7sqq; 195,16sqq; actio et o* sunt idem secundum subiectum et differunt secundum quidditatem (Averr) IV 188,3sqq; 195,6sqq; ~ est effectus illatioque actionis (G. Porretanus) IV 176,6; 203,22sqq; cf actio. Agere potentiae passivae inquantum huiusmodi est potius pati quam agere II 7,33sqq. - Omnis ~ est aliena a natura divina I 474,13; II 131,16; utrum in divinis sit generatio-actio et generatio-passio I 426,25sqq; 489,6sqq; cf generatio. - Passio et subiectum possunt accipi pro terminis mentalibus vel pro rebus ipsis I 123,29sqq; definitio -onis per subiectum tamquam per additamentum non habet locum universaliter III 10,33sqq; 34,19sqq; ~ cum subiecto facit unum per accidens V 287,8sqq; quod ~ et accidens non sit magis separatum quam suum subiectum V 321,Isq; quomodo intelligi debet >passio et subiectum sunt idem< III 155, l Osqq; ~ non semper importat rem distinctam a subiecto III 34,l Isqq; accipiendo subiectum et -onem ut res, non omne subiectum scientiae continet primo virtualiter suam -onem I 124,13sqq; 125,2sqq; 132,21sqq; notitia subiecti non continet primo virtua-

144

Index rerum et verborum

liter notitiam -onis I 124,15sqq; 127,3sqq; notitiae incomplexae subiecti et -onis non continent primo virtualiter ipsum principium vel propositionem immediatam I 124,20sqq; 129,2sqq; an aliud sit cognoscere -onem aliquam de subiecto et aliud scire propositionem hoc enuntiantem esse veram I 42,20sqq; 46,7sqq. An omnis scientia aliquam aliam -onem de suo subiecto probet, quam alia non probat I 62,12sqq; 63,23sqq; 118,8sqq; 134,17sqq; illud est subiectum scientiae, de quo sciuntur proprietates et -ones I 133,25sq; cui demonstrat, oportet esse praecognitum quid nominis tarn subiecti quam -onis I 291,3sqq; cf scientia, subiectum. - Passio animae potest accipi communiter pro omni operatione recepta in ea, et specialiter et sie solae operationes appetitus, et magis proprie illae appetitus sensitivi, dicuntur -ones I 226,4sqq. Quomodo -one seu specie praesente memoratur res absens I 308,25sqq; 341,7sqq; cf species. - Passio Christi vere fuit dolor in anima V 357,4sqq; tota trinitas voluit -onem Christi, non tarnen peccatum ludaeorum VI 276,14sqq; in potestate Christi erat vitare suam -onem III 372,19sqq; diabolus prius voluit -onem, et postea non V 67,3sqq. - Passiones martyrum non sunt ex se meritoriae vitae aeternae II 245,23sqq. passivus, -um Positis activo et -o naturaliter agente et patiente in dispositione debita necesse est hoc agere, illud pati I 381,28sqq; II 108,13sqq; 167,25sqq; 261,21sq; 297,12sqq; IV 52,23sqq; 55,16sqq; V 99,12sqq; 195,20sqq; 232,32sqq; 271,30sqq; in quibusdam rebus potentia activa erit in ipso -o, et in quibusdam in alio (Averr) VI 7,11 sq; passio est opus et finis -i (Aristot) I 429,12; IV 176,19sqq; 177,21. Cf passio, passus, patiens. passus, -um Utrum actio sit res distincta ab agente et -o IV 175,27sqq; omnis actio est in -o 1432,lsqq; IV 179,2sqq; 186,25sqq; 200,10sqq; passio non est res distincta a re, quae fit in -o IV 183,33sqq; 191,2sqq; 200,10sqq; agens et -um sunt dissimilia in principio et similia in fine (Aristot) V 24,lsq; 28,23sqq; agens naturale potens agere in aliquod -um bene dispositum necessario agit II 253,1 Isqq et 30sqq; 297,17sqq; 305,5sqq; 342,29sqq; 349,34sqq; 373,30sqq; 398,27sqq; 410,25sqq; 427,1 Isqq; V 209,20sqq; an perfectio effectus sit semper secundum propinquitatem agentis ad -um II 404,3sqq; non quodlibet agens potest in quodlibet -um agere II 413,14sqq; non semper requiritur resistentia proprie dicta in -o, ut agens agat in tempore II 458,20sqq; possibile est plures effectus simul product ab eodem agente in eodem -o III 216,18sqq; cf passivus, patiens. pater (T 1) - Pater est praedicabile per se relativum et ad aliquid II 130,6sq; ~ est rela-

Index rerum et verborum

145

tivum, quia est ~ alterius seu quia refertur ad filium I 428,24sqq; 434,28sq; 449,4sq; III 96,1 Isqq; 101,15sqq; 105,15sqq; 108,4sqq; 114,27sqq; 117,5sqq; 126,5sqq; 139,27sqq; 145,1 Isqq; 160,24sqq; 163,9sqq; 173,14sqq; 176,17sqq; 203,29sqq; V 322,14sqq. Ad hoc quod quis sit ~, requiritur filius I 437,24sq; 451,15sqq; 454,12sqq; III 90,19sqq; esse -trem non est aliud quam habere filium III 118,1 Isqq; 123,8sqq; in creaturis ~ potest esse sine filio, non tarnen polest esse ~ sine filio I 340,31sq; III 103,5sqq; 107,17sqq; 115,lsqq; 175,34sqq. Prae extraneo diligendus est ~ l 153,3; pueri appellant -trem omnem virum (Aristot) I 407,3sqq. Pater vere dicitur de deo II 130,6sqq; ~ in divinis aliquando est nomen hypostasis, aliquando proprietatis I 437,Isqq; 458,6sqq; II 9,9sqq; 24,27sqq; hoc totum >deus pater< potest dupliciter proferri I 447,5sqq. Unus solus deus est ~ et filius et spiritus sanctus I 442,19sqq; 443,20sqq; II 148,23sqq; 202,25sqq; non est aliquis deus, qui non sit deus ~ I 430,2; 441,8sq; essentia, quae est ~, est filius et spiritus sanctus I 19,16sqq; 448,7sqq; 451,13sqq; 454,22sqq; 456,25sqq; III 67,2Isqq; 69,29sqq; 72,9sqq; 74,12sqq; 159,15sqq; 164,13sqq; 184,6sqq; 192,3sqq; 205,17sqq; 206,9sqq. Neutra harum est formalis >deitas est pater< et >pater est deitas< III 195,27sqq; quomodo intelligi debet >essentia est eadem formaliter -tri vel paternitati< III 199,3sqq; non est idem deo -tri esse -trem et esse II 24,2sqq. Pater est per se ipsum et a se ipso et a nullo alio I 501,8sq; ~ non est deus de deo I 441,13; 470,20; non potuit non esse -trem I 502,35sqq; ~ est causa prima sine principio et sine causa III 63,lsq; — intelligitur memoria I 501,26; II 29,6sq; 47,4sqq; 59,20sqq; omnia novit in se ipso I 501,17sqq. >Essentia et ~ non sunt idem convertibiliter vel adaequate< potest dupliciter exponi III 202,2sqq; haec est falsa >essentia formaliter distinguitur a -tre< III 200,2sqq; de veritate istarum >essentia et ~ sunt idem formaliter< et >essentia et ~ distinguuntur formaliter< III 201,23sqq. Proprietas -tris est paternitas seu quod aeternaliter genuit filium I 448,17; 456,8sqq; II l,13sqq; 24,16sqq; III 60,15sqq; 75,lsqq; 86,5sqq; 103,5sqq; 170,18sqq; quomodo innascibilitas et generatio-actio patris non ad invicem distinguantur III 67,10sqq. Utrum generare -tris sit in ipso -tre I 426,4sqq; quomodo generatio distinguatur a -tre et quomodo non I 429,2sqq; 430,5sqq; 434,24sqq. Principium productivum filii est ~ II 4,23sqq; 43,3Isqq; 51,12sqq; 147,16sqq; 162,10sqq; diversitas opinionum quantum ad principium quo generationis II 14,16sqq; non est aliquod principium quo generationis aliud a principio quo II 16,7sqq; quomodo ~ dicatur terminus generationis I 489,15sqq; 493,7sqq; ~ est causa filii II 147,16sqq; quomodo intelligatur filium esse genitum de substantia seu essentia -tris I 449,22sqq; 460,26sqq; 462,28sqq; 470,17sqq; 476,16sqq; 479,9sqq; 494,21sqq; 504,12sqq; II 36,3sqq.

146

Index rerum et verborum

Utrum - genuerit filium natura et necessitate aut voluntate I 496,4sqq; ~ non genuit filium violenter, nee indigenter I 498,25sqq; 499,14sqq; genuit eum tarnen inevitabiliter et naturaliter I 502,30sqq; 504,2sqq; II 15,27sqq; 23,14sqq; — non genuit filium voluntarie antecedenter nee subsequenter, sed complacenter I 504,19sqq; 508,14sqq et 19sqq; quod ~ prius voluit gignitionem filii quam genuerit (Scotus) I 505,2sqq. - Alius est ~, alius est filius I 428,10sqq; 439,4sqq; tripliciter potest intelligi >pater distinguitur a filio paternitate< III 65,2 Isqq; 67,2Isqq; dupliciter potest intelligi -trem distingui a filio se ipso primo III 68,17sqq; ~ refertur ad filium et ad spiritum sanctum una relatione tantum secundum rem III 66,6sqq; cf persona, proprietas, relatio. - Pater non est prior filio aeternitate nee tempore aut perfectione vel natura II 148,23sqq; ~ est prior filio causaliter seu productivitate aut origine II 150,10sqq; filius dei nunc producitur a -tre IV 104,18sqq; 365,13sq; 368,31sq; non bene dicitur -trem prius posse generare quam generet II 150,26sqq; ~ non est potentior filio II 3,28sqq; 9,35sqq; 12,5sqq; ~ est aequalis potestatis cum filio et spiritu sancto III 7,8sqq. - Pater et filius sunt principium Spiritus sancti II 43,3Isqq; 51,12sqq; 147,16sqq; 162,Isqq; 186,18sqq; utrum ~ et filius sint unum principium spirans spiritum sanctum II 190,3sqq; ~ et filius necessario, id est naturaliter et non libere, producunt spiritum sanctum II 170,18sqq; 171,5sqq; cf spiritus sanctus. paternitas - Potest sumi pro aliqua entitate incomplexa et pro aliquo complexe significabili 1435,22sqq; III 89,1 Isqq; 115,Isqq; ex deo patre nominatur omnis ~ (Eph) II 130,17sq. - Paternitas in divinis: ~ est proprietas patris I 436,18sqq; III 76,Isqq; est constitutivum personae patris (opinio) I 427,17sqq; II 18,26sqq; non est in patre, sed est pater I 434,27sqq; III 67,2Isqq; 77,16sqq; cum dicitur >pater distinguitur paternitate< ly >paternitate< potest tripliciter sumi III 65,21sqq; haec >essentia est paternitas< conceditur, sumendo -atem synonymice ad patrem et patrem substantive III 184,6sqq; 210,3sqq; haec >pater communicavit filio -atem< potest habere duplum sensum III 203,13sqq. Paternitas et generare sunt idem realiter, sed distinguuntur ratione I 427,10sq; 428,3sqq; 434,28; 436,12sqq; 438,23sqq; II 2,20sq; 3,23sq; 6,13; actus generationis non est ~ I 437,10sqq; ~ non est posterior filio I 427,19sqq; 437,2Isqq; ~ est principium generandi (opinio) II 6,12sq; 16,Isqq; cuiuscumque pater est productivus, eius est productiva ~ II 162,11. patiens In quocumque est passio, ipsum est ~ IV 186,15sq; in quocumque est actio, ipsum est ~ IV 186,19sq; omnis passio est realiter distincta a -te IV 177,16sqq; cf actio, passio; actio agentis est in -te I 430,22sqq; 432,6sqq; IV 187,4sqq; idem est actus agentis et -tis, non tarnen sicut esse idem (Aristot)

Index rerum et verborum

147

II 68,6sqq; 73,20sqq; 81,21sqq; 84,2sqq; 91,29sqq; nihil — inquantum ~ est agens II 98,15; impossibile est aliquod ~ pati et non pati ab agente IV 179,30sq; cf agens, passivum, passum. patientia Virtus -ae est donum dei VI 50,18sqq; ~ lob VI 101,14sqq; ~ dei erga peccatores VI 71,9sqq. patria - Actus Romanorum pro übertäte -ae I 259,20sqq; 264,9sqq; ex puris naturalibus polest homo pro ~ fortiter pugnare VI 66,6sqq. - Visio in - succedit fidei I 56,30sqq; 72,26sqq; 80,12sqq; 139,18sqq; 377,lsqq; V lll,31sq; visio non est obiectum fruitionis beatificae, sed deus ipse I 249,23sqq; dilectio dei in ~ non est praxis I 185,8sqq; fruitio -ae succedit desiderio viae I 242,21 sqq; 250,27sqq; caritas imperfecta evacuabitur in ~ II 409,10sqq. Paulus Eius raptus I 391,26sqq; gratia ei data in conversione III 345,21sqq. pauper

Actus dandi eleemosynam -eri, si non referatur in deum, est peccatum I 194,5sqq; subventio exhibita -eri vocatur misericordia et pietas III 508,12sqq; furta non sunt facienda ad Subventionen! -erum VI 297,10sq; dives et ~ VI 325,22sq. peccatum (T 2) - Peccatum actuale potest proprie et improprie sumi VI 233,31 sqq; ~ non est aliud quam voluntarie committere aliquid vel omittere contra rectam rationem VI 234,7sqq; 238,8sqq; 245,lsqq; 272,2sqq; 288,9sq; multa ex se sunt -a, et non praecise quia prohibita VI 236, l sqq; 237,28sqq; ~ est voluntas retinendi vel consequendi quod iustitia vetat (Äug) VI 114,8sq; 131,14sq; 219,25sqq; 236,15sq; 237,19sqq; 316,14sq; 330, l sqq; ~ est dictum vel factum vel concupitum aliquid contra aeternam legem (Äug) III 522,8sqq; VI 235,Isq; 237,1 Isqq; 317,22sq; 330,4sqq; quilibet actus moralis carens aliqua debita circumstantia, et maxime circumstantia debiti finis, est ~ VI 283,26sqq; 289,24sqq; omnis actus non propter debitum finem, scilicet deum, elicitus est ~ I 192,7sqq; 193,16sqq; 252,13sqq; 259,31 sqq; 263,32sqq; VI 30,27sqq; 49,6sqq; 75,31 sqq; 79,15sqq; 96,8sqq; 285,19sqq; 287,26sqq; omne quod est contra conscientiam sive rectam sive erroneam est ~ I 192,14sqq; 194,30sq; VI 302,2sqq. Peccatum non est aliquid incomplexe significabile, sed complexe tantum VI 235,30sqq; nullum ~ est aliqua entitas VI 248,19sqq; quodlibet ~ est malum, quodlibet tarnen alia ratione dicitur malum et alia ~ VI 255,16sqq. Distinguuntur tria genera -orum, scilicet oris, cordis et operis VI 237,1 Isqq. Impossibile est aliquem voluntarie odire deum et non peccare II 339,6sq; omnis non resistens tentationi noxiae peccat VI 89,12sqq; 100,20sqq; nullus peccat faciendo id, quod deus vult eum facere III 359,13sqq; 389,10sqq;

148

-

-

-

-

-

-

Index rerum et verborum

contingit quod aliquis peccat volendo quod vult deus, quia non recto fine illud vult III 524,21 sqq. Aliqua operatic exterior est ~ VI 317,6sqq; omnis operatio moralis exterior ex mala voluntate proveniens est ~ VI 317,27sqq; utrum homo plus peccet per Operationen! exteriorem VI 316,3sqq; cf operatio. Non semper secundum bonitatem intentionis est bonitas electionis aut operationis exterioris VI 296,llsqq; c/intentio; circa ea quae sunt mala, semper est peccare (Aristot) VI 240,7sqq; 244,21 sqq; quicumque eligit minus malum, etiam propter maius malum vitandum, peccat VI 300,28sqq; 303,32sqq; eligere mala propter bonum finem est ~ VI 296,1 Isqq. Peccatum mortale est illud, per quod homo meretur mortem aeternam II 235,33sqq; 237,19sqq; 240,7sqq; 244,8sqq; 449,8sq; omnis culpa mortalis meretur etiam omnimodam annihilationem II 455,35sqq; actualis -i poena est cruciatus perpetuae gehennae VI 209,23sq; 210,25sq; 217,15sqq; ~ mortale tollit totaliter caritatem infusam II 418,9sqq; 426,35sq; 448,25sq; 449,lsqq; 450,2sqq; 451,16sqq; 453,2sqq; IV 351,25sqq; catechumeni et christiani in -o existentes possunt bene, licet non meritorie agere VI 171,9sqq. Peccatum veniale est illud, quod hominem usque in reatum perpetuae mortis non gravat, verumtamen poenam meretur, sed facile indulgetur II 449,13sqq; VI 68,18sqq; quilibet pro suo -o veniali punitur a deo II 452,26sqq; 457,28sqq; caritas infusa non minuitur per ~ veniale II 418,10sqq; 449,12sqq; 452,6sqq; potest tarnen minui caritas quantum ad fervorem II 450,16sqq. Quodlibet ~ corrumpit vel diminuit aliquod bonum peccantis II 452,30sqq; 457,39sqq; IV 373,5sqq; VI 255,16sqq; 256,6sqq; magis facienti quam patienti obest ~ (Äug) VI 255,27sq; carentia caritatis est ~ in non habente, et potente et debente habere earn II 223,6sqq; 228,6sqq; 232,21sqq; possibile est aliquem esse sine caritate et sine -o II 222,24sqq; habitus caritatis acquisitae remanet post ~ mortale in homine II 422,8sqq; ad omne ~ aut erubescimus aut timemus I 386,25sq. Ex actibus -i frequentatis generatur habitus -i II 422,8sqq; 450,28sqq; per ~ fit homo magis habilis ad vitium VI 232,6sqq; continuatio -i aggravat ipsum II 431,19sqq. Aliquem esse auctorem -i potest dupliciter intelligi VI 253,22sqq; accipiendo ~ pro actu malo, quem efficit peccator, deus est immediata causa, partialis tarnen, eiusdem III 384,17sqq; VI 256,24sqq; deus non est causa immediata totalis -i IV 371,14sqq; V 67,19sqq; VI 251,4sqq; c/auctor; deus neminem inducit ad ~ I 385,lsqq; diabolus tentat ad ~ I 223,Isqq; 229,16sqq; V 30,2sqq; VI 91,l sqq. Deus non facit hominem peccare, sed permittit tantum II 29,10sq; III 359,lsqq; 503,27sqq; 518,35sqq; 521,33sqq; simul slant praescientia dei et contingentia -i III 272,12sqq; 286,33sqq; 302,24sqq.

Index rerum et verborum

149

Deus non polest per se peccare III 392,8sqq; 408,29sqq; in deo est odium -i I 233,18sqq; II 227,27sqq; deus non potest homini praecipere ut peccet VI 243,13sqq. Utrum homo in statu praesenti possit absque dei adiutorio speciali quodlibet peccatum vitare VI 87,26sqq; nullus homo etiam Justus potest absque speciali auxilio dei vitare omne - aut quodlibet ~ II 228,llsq; 232,26sqq; VI 76,19sqq; 89,5sqq; 96,8sqq; 102,3sqq; 104,8sqq; 108,20sqq; cf adiutorium, gratia specialis, homo, iustus; sine -is venialibus haec vita non ducitur (Äug) VI 68,24sq; servitus -i II 173,32sqq; immunitas a -o est possibilis sine habitu caritatis II 222,32sqq; 224,28sqq; 228,6sqq; 232,21 sqq. An necesse sit hominem peccare et in quo sensu possit dici quod ~ est necessitatis VI 109,lsqq; 113,lsqq; ex vitiis, non ex conditione naturae est quaedam peccandi necessitas VI lll,7sqq; 129,13sqq; hominem non posse sine -o esse non est culpa, sed poena -i originalis VI 110,4sqq; ignorantia, quae est ~ vel poena -i, non excusat a -o VI 87,lsqq; 149,2sqq; 298,7sqq; 307,2sqq; non omnis impotentia bene agendi excusat hominem a -o VI 87,lsqq; 113,14sqq; 154,19sqq; etiam in casu perplexitatis eligere et facere minus malum est ~ VI 299,lsqq; 322,7sqq. Omne ~ est poena dignum VI 240,20; 319,15; 321,14sqq; nullum ~ hominis remanet penitus impunitum in vita ista VI 256,6sqq; quodlibet ~ nocet peccanti VI 255,16sqq; 256,8; deus est ultor -i VI 269,21sqq; 275,24sqq; quia peccamus, deus vult punire, scilicet consequenter III 347,10sqq; 515,5sqq; 518,7sqq; reprobatio est dei propositum, quo praeordinavit dare pro -is aeternam poenam III 322,20sqq; 324,14sqq; 353,6sqq; 496,4sqq; obex finalis -i non est causa reprobationis III 342,6sqq; cf praedestinatio, reprobatio; ~ mortale citra condignum punitur poena aeterna II 244,10sqq; 451,38sqq; 455,28sqq; si aliquis decederet sine caritate et sine -o, in ipso nihil esset puniendum II 232,33sqq. Remissio -i praesupponit ipsum VI 198,26sq; remissio -i est effectus praedestinationis III 332,15sqq; cf praedestinatio; dolor et attritio de -is non potest haberi sine speciali auxilio II 234,lsqq; VI 64,27sqq; 70,13sqq. Peccatum originale: Omnes ex naturali usu nascentes contrahunt originale ~ VI 175,9sqq; ~ originale est culpa VI 176,8sqq; ~ est poena culpae et causa culpae VI 180,32sqq; 181,12sqq; ~ originale est carentia originalis iustitiae cum debito habendi illam (Anseimus) II 228,14sqq; 233,3sqq; VI 182,14sqq; praeferenda tarnen est sententia Augustini, qui per ~ originale intelligit ipsam carnalem concupiscentiam seu fomitem V 67,20sqq; VI 182,17sqq; talis concupiscentia seu fomes est qualitas existens in anima et in ea ex vitio carnis causata VI 184,19sqq; c/caro, concupiscentia, fomes, libido; in homine est unum tantum ~ originale VI 192,11 sqq. Effectus originalis -i sunt: Carentia iustitiae originalis VI 184,7sqq; ignorantia agendorum et concupiscentia noxiorum V 93,34sqq; 234,lsqq; VI 62,4sqq; 132,27sqq; 149,2sqq; 178,26sqq; impotentia bene agendi et bene

150

Index rerum et verborum

volendi VI 29,10sqq; 87,lsqq; 113,14sqq; 126,19sqq; 153,32sqq; defectus adiutorii nunc poena -i est (Äug) VI 121,4sqq; cf Adam. Utrum in baptismo tollatur ~ originale VI 194,7sqq; ~ originale tollitur quoad reatum, non autem quoad essentiam seu concupiscibilitatem VI 194,7sqq; possibile esset quod pueri in baptismo absolverentur a reatu -i originalis absque infusione caritatis II 223,lsqq et 23sqq; 228,14sqq. Utrum decedentes cum solo originali -o puniantur aliqua poena sensus VI 209,17sqq; quod tales tantummodo poena damni puniantur (Lomb) VI 210,8sqq; quod puniantur etiam poena sensus (Äug) VI 211,2sqq. Utrum gloriosa virgo fuerit concepta cum -o originali VI 197,3sqq; dicendum videtur earn fuisse cum originali -o concepta, non tarnen cum originali nata VI 198,7sqq; 205,31sqq; cf Mater dei. - De peccato angelorum c/angelus. pecus Homo differt a -oribus secundum animam seu mentem V 110,lsqq; lll,24sqq; 340,7sqq; non per naturam, sed per vitium comparatur homo -oribus eisque similis fit VI 188,24sqq; c/brutum. Pelagius Errores -ii: Quod homo ex vi proprii arbitrii possit implere praecepta et elicere actum bonum ex natura sua meritorium vitae aeternae II 215,22; 246,20sq; 249,14sqq; III 331,25sqq; VI 56,20sqq; 58,17sqq; 94,16sqq; quod gratia requiratur tantum, ut sciamus quid agendum sit V 65,10sqq; VI 56,8sqq; 57,17sqq; 58,23sqq; 163,lsqq; quod gratia non detur ad singulos actus VI 26,8sqq; 61,10sqq; 98,10sqq; quod gratia requiratur tantum, ut facilius impleantur praecepta VI 26,8sqq; quod gratia detur secundum merita VI 61,10sqq; error -ii fuit, quia posuit quod ex puris naturalibus possimus mereri (Adam) VI 60,11 sqq. Moderni pelagiani effrenatius deviant a doctrina catholica quam ~ VI 18,19sqq; 23,24sqq; 58,17sqq. Epistola ad Demetriadem fuit -ii VI 84,31sqq; cfl 386,24sq. per De significatione praepositionis >per< IV 199,9sqq; 214,22sqq. perceptio, percipere Percipere et comprehendere cognoscere est I 40,8; de perceptione rerum sensibilium per sensus I 302,4sqq; V 148,28sqq; 163,6sqq; 241,3Isqq; cf notitia. perditio Filii -onis II 449,10sq; VI 103,14; massa -onis cf massa; de statu -onis ad statum salutis nemo potest pervenire ex puris naturalibus III 335,3sqq. perfectibilis, -e Perfectio et -e sunt correlativa V 319,28; quaelibet perfectio distinguitur a suo -i V 260,21; educi de potentia materiae non est aliud quam -e deduci ad actum V 320,19sq; actus est perfectio sui ~ V 260,19sq; diversitas specifica in -ibus V 353,34sqq.

Index rerum et verborum

151

perfectio (T 1) - Perfectio simpliciter potest accipi pro aliquo significabili incomplexe vel pro complexe tantum II 9,35sqq; omnis ~ est formaliter in eo, quod per ipsam perficitur IV 191,7; omne quod est in genere est aliquod determinatum secundum -onem II 125,8sq; 126,28sq; 133,21 sqq. Prius -one dicitur omne perfectius respectu imperfections II 144,30sq; 155,16sqq; duo entia diversarum rationum non possunt esse aequalia in -one II 352,19sqq; 382,36; 399,3sq; in individuis eiusdem rationis est ordo essentialis secundum -onem II 380,28sq; 382,34sqq. Summa ~ caret omni potentialitate et perfectibilitate I 472,13; ultimus finis naturalis omnium entium est ~ subsistens IV 95,12sqq; cf finis. Infinitas -onis non tollit a re quod ipsa sit ens per se II 133,26sq; utrum deus possit producere infinitum secundum perfectionem intensivam II 460,5sqq; III 438,23sqq; cf infinitus; nulla creatura potest esse ~ infinita simpliciter, potest tarnen esse infinita ~ in genere III 446,15sqq; nulla creatura potest esse aequalis deo in -one III 305,16sqq; 445,12sqq. - Perfectio naturalis VI 83,24; 222,23sqq; ~ naturalis angeli IV 386,9sqq. Perfectio divinae gratiae VI 168,8sqq; ~ est esse sine peccato VI 107,16sqq; 110,25sq; ~ virtutum II 439,6sqq; VI 128,8sqq. - Deus est ~ infinita simpliciter II 56,20sqq; 125,9sq; 133,23; 470,23sq; III 446,16sq; essentia divina est summa ~ I 138,26sq; 464,14sqq; 472,llsqq; divina ~ excedit infinite -ones aliorum entium III 430,17sqq; sequendo rationem naturalem ponendum est deum esse infinitae -onis III 425,12sqq. Nulla ~ est in una persona divina, quae non sit in qualibet III 3,7sqq; 209,15sqq. - Perfectio attributalis vocatur entitas, quam significat et pro qua supponit abstractum attributum de deo dictum II 69,16sq; 75,27sqq; utrum in deo sit aliqua distinctio vel pluralitas -onum attributalium II 25,3sqq; quod illarum sit quaedam distinctio formalis ex natura rei (Scotus) II 26,9sqq; nulla ~ attributalis est in deo aliqua entitas extra animam distincta a deitate ipsa praecise secundum se sumpta II 32,15sqq; non sunt in deo aliquae -ones attributales inter se distinctae vel plures, quarum haec non est illa II 32,19sqq; 37,19sqq. Utrum -ones attributales distinguantur ratione II 67,13sqq; 75,3sqq; ~ attributalis nee re nee ratione distinguitur ab alia et nulla est multitudo nee ex natura rei nee secundum rationem talium -onum II 71,2sqq; 76,26sqq; 88,24sqq. perfectus, -um Perfectum continet virtualiter imperfectum V 153,11 sq; totum et -um idem (Aristot) V 261,29sq; haec >natura semper procedit de imperfecto ad perfectum< potest habere duplicem sensum I 406,17sqq. perficere Deus est qui operatur velle et ~ (Phil) VI 19,30sq; 37,1 Isq; 38,7; 43,35; 45,4sq; 55,22; 56,32; 59,17; 70,18; 78,32; 124,12sq.

152

Index rerum et verborum

periurium Lex naturalis est a -o abstinere VI 140,14sq; quando ~ committatur VI 300,23sqq; 308,24sqq. permanens Est quod secundum se totum primo polest durare per tempus et in diversis instantibus esse IV 175,lsq; successivum et ~ ex opposite distinguuntur III 448,3sqq; IV 124,25sq; 175,9sqq; nulla res durat formaliter per aliam rem -tem IV 227, l sq. permissio, permittere Permissio est signum fugae voluntatis divinae III 509,15sqq; quaecumque deus permittit, vult negative, id est non impedit ea fieri III 502,28sqq; 503,27sqq; peccatum deus solum permittit, non proprie vult III 344,lsqq; 359,13sqq; 406,5sqq; 503,28sqq; 518,7sqq; non quilibet tenetur voluntatem suam in volito voluntati divinae -onis conformare III 521,33sqq. perpetuus, -um Perpetuum vocatur omne, quod semper erit II 241,30; IV 46,15sq; nullum -um est factum (Aristot) IV 45,20sqq; an -um possit aliquando non esse IV 45,20sqq; 58,2sqq; in -is non differt esse et posse (Aristot) IV 101,23sq; nullum creatum -um aliud excedit quantum ad posse, licet de inesse unum fuerit alio prius IV 60,9sqq; c/aeternum. perplexitas De peccato in casu -atis VI 299,lsqq; 305,7sqq; 307,2sqq. perseveratio Finalis ~ in caritate II 221,13sqq; 224,31 sqq; 225,5sqq; 230,3sqq; 231,8sqq; 234,25sqq; ~ finalis in peccato II 222,30sq; 230,21 sqq; ~ angelorum in iustitia IV 385,7sq. persona (T 1) - Pluralitas humanarum -arum non est nisi in pluribus hominibus (Anseimus) I 444,13sqq. - Nomen >deus< quandoque supponit pro ~, quandoque pro communi -arum natura I 441,21 sqq; 443,9sqq; deus est trinitas -arum, non tarnen est divisus in -äs II 38,4sqq; quaelibet ~ est secundum se et formaliter deus III 209,2sqq; omne suppositum in divinis est ~ II 180,36sq; 182,13sqq. Quaelibet ~ est simplex omnino III 62,5sq; 63,25sq; 70,13sq; 71,30sq; 193,31sq; summa simplicitas -ae excludit entitates cuiuscumque generis I 463,17sqq; 475,17sqq; 493,20sqq; 495,3sqq; II 17,23sqq; 31,13sqq; 37,19sqq. Relationes non sunt aliud quam ipsaemet -ae I 435,7; II 21,5sqq. Omnia sunt communia tribus -is praeter proprietates personales I 426,17sqq; quaelibet divinarum -arum est memoria, intelligentia et voluntas (Äug) V 369,23sqq; 372,17sqq; quaelibet ~ est perfectio simpliciter III 209,15sqq; in tribus -is est una et eadem virtus activa III 128,29sqq; quaelibet ~ est in magnitudine aequalis utrique reliquarum et ambabus simul III 2,5sqq; divinae -ae sunt aequales in potentia III 5,29sqq.

Index rerum et verborum

153

Distinctio personalis est maxima in deo II 192,29; utrum divinae -ae suis proprietatibus constituantur et ab invicem personaliter distinguantur III 59,5sqq; -äs distingui ab invicem per aliqua potest dupliciter intelligi III 61,14sqq; cum de distinctione -arum loquitur, tripliciter potest quis nominibus abstractis >paternitas< et >filiatio< uti III 65,21sqq; nullis proprietatibus -ae divinae constituuntur III 61,29sqq; -ae distinguuntur personaliter se ipsis II 31,13sqq; 39,lsq; 57,6sqq; 188,21; III 61,32sq; 63,14sqq; quomodo -ae distinguantur proprietatibus III 61,29sqq; quomodo intelligendum est dictum >in -is proprietas adoretur< III 73,4sqq et 17sqq. Quaelibet trium -arum est una essentia, substantia seu natura I 16,21sqq; 449,18sqq; II 50,33; essentia et ~ sunt una res, sed essentia est plures -ae I 448,15sqq; 456,8sqq; 458,6sqq; 462,28sqq; 471,15sqq. Utrum in deo ~ distinguatur ab essentia aliquo modo ex natura rei III 184,6sqq; deitas communis patri et filio et spiritui sancto nullo modo distinguitur ex natura rei ab aliquo illorum, sic quod aliquid cum ipsa sint duae entitates III 192,3sqq; proprietas personalis et essentia non sunt distinctae ex natura rei III 194,2sqq; nomina -arum et deitatis de se invicem conversim praedicantur, et tarnen inter ipsa non semper est utriusque ad reliquum bona consequentia III 195,10sqq; neutrius praedicatio de altero est formalis III 195,27sqq; cf proprietas. perspective Considerat tantum de visuali linea I 61,lsq; ~ et geometria I 49,10sqq; 51,15sqq. perversio Humana ~ est fruendis uti et utendis frui (Äug) I 245,22sqq; 250,7sq; 253,9; 257,5sqq; 261,33sqq; 266,2sq. pes Pes, ut accipitur ad mensurandum, est unitas per institutionem III 28,11 sqq. phantasia Est species rerum sensibilium in anima V 135,3sqq; 159,23sq; ~ non est res ipsa extra, sed similitudo eiusdem in spiritu V 109,23sqq; 136,24sqq; 149,26sqq; species seu -ae causatae a rebus et fictae I 318,4sqq; 358,23sqq; de cognitione sensibilium absentium per -am I 315,20sqq; 338,14sqq; V 100,12sqq; 132,19sqq; cf imago, species. phantasma Phantasma est species rei extra in anima V 121,5sqq; 135,3sqq; 159,23sqq; ~ non est res extra, sed similitudo eius in spiritu V 109,23sqq; 136,24sqq; -ata sunt sicut sensibilia, praeter quod sunt sine materia (Aristot) I 317,21sq; solum sensibilium sunt -ata I 412,22; in anima separata non sunt -ata sensibilia V 159,13. De cognitione rerum absentium per -ata I 341,7sqq; 356,9sqq; 360,9sqq; V 133,17sqq.

154

Index rerum et verborum

De copulatione -atis et intellectus V 80,19sqq; 155,lsqq; 158,3 Isqq; 200,24sqq; 317,9sqq; 327,2sqq; -ata sie se habent ad intellectum sicut sensibilia ad sensum (Aristot) I 317,4sqq; V 116,3sq; 139,5sq; 155,9sqq; nequaquam sine -ate intelligit anima (Aristot) I 317,8; 412,23sq; 424,19sq; intellectus noster non intelligit aliquid nisi per comparationem ad -ata (Scotus) V 209,8sqq; intellectus movetur ab intellectu agente et a -atibus ad intelligere V 80,19sqq; simul et indivise concurrunt ~ et intellectus ad causandum intellectionem V 318,5sqq; intellectus nullum singulare materiale potest intelligere nisi convertendo se ad -ata (Thomas) I 399,19sqq; 401,22sqq; ~ non agit aliquid in intellectum agentem, nee econverso (Averr) V 317,29sqq; ~ non est necessarium ad omnem intellectionem V 159,5sqq; diversa -ata movent intellectum ad diversas intellectiones non obstante unitate intellectus (Averr) V 327,2sqq. Cf imago, species. philosophia Philosophia considerat de ente consideratione demonstrativa (Averr) I 62,4sq; circa idem genus versatur sophistica et dialectica cum ~, est autem dialectica tentativa, de quibus ~ est sciens (Aristot) I 61,27sqq; non est intentio Philosoph! quod physica esset prima ~, id est metaphysica, sed ~ prima, id est communis I 64, l sqq. Philosophia moralis considerat de nomine, inquantum susceptivus est virtutis et vitii I 131,33sqq; est scientia practica I 172,10sq; 181,17sq; 184,20sq; 185,26sqq. philosophus De -is antiquis vel modernis praeter Aristotelem et Averroem non est multum curandum III 172,20sqq; cf Aristoteles, Averroes; sequendo rationem naturalem non est ponendum illud, quod -i maxime ratione veritates rerum investigantes negaverunt (obiectio) III 410,7sqq. Utrum -i senserint omnia alia entia a primo esse facta IV l,6sqq; 42,4sqq; 43,6sq; 44,22sqq; secundum eos impossibile est aliquid fieri ex nihilo IV 56,34sqq; 63,19sqq; -i negaverunt creationem proprie dictam V 263,14sqq; posuerunt materiam ingenerabilem et incorruptibilem V 249,30; negaverunt resurrectionem esse possibilem III 392,19sqq; multi posuerunt reditum animarum ad corpora V 331,2sqq; multi naturaliter cognoverunt deum esse beatum et intelligentem II 69,5sq; secundum eos primum mobile non continetur ab aliquo superiori IV 168,1 Isqq; 172,23sqq; aliqui dixerunt libidinem partem animi esse vitiosam (Äug) VI 185,5sq; experiebantur concupiscentiam et congenitam nobis fassi sunt (Äug) VI 189,10sqq. Multa demonstraverunt de deo, igitur cognoverunt deum I 413,10sqq; ad cognoscendum deum summe esse honorandum indigebant -i speciali adiutorio dei VI 148,18sqq; 150,9sqq; -i virtutes morales habuerunt, non tarnen sine speciali dei adiutorio VI 17,20sqq; 23,Isqq; 46,22sqq; 84,31sqq; 312,26sqq; cognoverunt -i multas veritates practicas et in multis peccave-

Index rerum et verborum

155

runt VI 237,35sqq; obscuratio mentis -orum non solum fuit poena peccati, sed etiam peccatum VI 307,2sqq. phlegma Materia -atis est cibus unctuosus et dulcis II lll,21sq; cholera et ~ II lll,13sqq. phrenesis, phreneticus Furia vel ~ VI 187,20sqq; V 109,5sqq; 135,15sqq; VI 187,20sqq. physica In aliqua eius parte consideratur de corpore mobili ad ubi et in alia de mobili ad formam I 135,4sqq; scientiae -ae sunt de sensibilibus I 309,28sq; 370,24sq; quomodo ~ distinguatur ab astrologia et a geometria I 60,7sqq; 61,2sqq et 17sqq; 63,23sqq; 65,7sqq; 92,16sqq; 118,8sqq; ~ et metaphysica I 62,14sqq; 64,lsqq; an ~ sit scientia practica I 162,30sqq; 165,4sqq et 30sqq; 167,28sqq; 168,29sqq; 169,27sqq; 170,32sqq; 178,16sqq. physicus Ad -um spectat considerare de continue finito et infinite, loco et tempore et similibus, quia ea conveniunt corpori secundum quod mobile est (Aristot) I 139,8sqq; ~ considerat de astris et de magnitudine sub alia ratione quam astrologus et geometra I 63,24sqq; 118,19sqq; III 50,17sqq; ~ probat deum esse et separatum a materia (Aristot) IV 29,5sqq et 25sqq. pica Pica format verba et nihil cognoscit per ilia I 295,20sq. picture Species existens in memoria est velut ~ quaedam (Aristot) I 308,25sqq; 341,7sqq; 342,lsqq; tabula et ~ V 86,25sqq; 90,10sqq. pietas - Subventio exhibita pauperi vocatur ~ pro eo quod est signum -atis III 508,llsqq; opera -atis VI 67,8; aliquid -atis ex nobis habere non possumus VI 48,5sqq; 54,8sqq; 78,9. - Pietas, id est cultus dei I 264,8sqq; VI 75,18sqq; 93,27sq; 312,12sqq et 28sq; 3l3,8sqq; nemo sine vera -ate veram potest habere virtutem (Aug) I 264,24sq; VI 75,18sq; 312,12sqq; 313,28sq; ~ inconcussa, id est fides VI 261,27sq; 265,30sq. piper Piper est actu virtualiter calidum V 27,10. piscis De productione -ium ex aqua tantum V 289,5sqq; 299,31 sqq. pisum De cognitione -orum per tactum V 166,8sqq; 167,5sqq; 187,14sqq. placitum - Placitum est quieta voluntas (Aug) I 219,12; complacentia et ~ idem I 219,12sq. - Dei ~ est causa unica praedestinationis et reprobationis III 353,6sqq.

156

Index rerum et verborum

planta

Plantae animalium gratia sunt (Aristot) IV 92,36; ex semine generatur ~ V 381,31 sqq. planum

An sphaericum et -um tangant se secundum aliquid divisibile vel indivisibile IV 321,19sqq; 327,23sqq; sphaera tangit -um secundum punctum, id est indivisibiliter IV 330,7sqq; duo -a se tangentia infinitis suis partibus se contingunt, nulla tarnen harum primo contingit IV 329,35sqq. Plato Plato posuit ideas esse realiter subsistentes (Aureoli) I 165,13sq; ~ attribuit mundo vitam sine initio et sine fine II 144,1 Isqq; IV 10,10sqq; ~ posuit aliquid esse quod movet se IV 61,lsq; secundum eum possibile esset plures mundi et plura prima mobilia esse IV 265,30sqq. Platonicus Platonici videntur posuisse dualitatem esse aliquid separatum secundum se III 55,5sqq; forte posuerunt esse unum hominem communem III 209,22sq. plenitudo

Plenitudo non est in eo, quod est ex portione III 3,1; entitatis et potentiae ~ est sine infinitate intensiva (Aristot) III 420,19sqq. pluralitas - Oportet esse -atem extra animam in his, ex quibus aliquid dicitur realiter esse I 465,15sq; non omnis ~ facit compositionem II 39,5; unitas et ~ producentium non variat rationem productionis II 198,12sq. Discretorum ~ est numerus III 35,24sqq; 55,24sqq; 56,14sqq; c/numerus. - Utrum in deo sit aliqua pluralitas perfectionum II 25,5sqq; 71,2sqq; cf perfectio attributalis. - Non est ponenda ~ rerum sine necessitate et ratione II 110,8; non est ponenda ~, ad quam non cogit experientia, ratio vel auctoritas V 339,29sq; 346,14sqq; 356,14sqq; 368,29sq. plures

Unum et -a opponuntur privative III 16,25; si aliqua sunt -a, ipsa sunt distincta et divisa III 94,12sqq; nullum includens -a est aliquod illorum III 70,32sqq; 193,24sq. poena (T 2) - Poena dicitur a >pendo, pendispunio< VI 231,38sqq; ~ est quoddam malum VI 227,23; 230,27sqq. - Peccato mortali debetur ~ aeterna, veniali vero ~ temporalis VI 321,14sqq; ~ aeterna distinguitur in -am sensus et damni II 222,31; VI 228, l sq; 231,3sqq; ~ damni potest intelligi intransitive et transitive VI 231,3sqq; ~ damni est carentia visionis dei VI 210,9sqq; 215,5sqq; ~ sensus est supplicium ignis aeterni seu ~ inferni VI 210,8sqq; 212,10sqq; 215,14sqq; 217,15sqq; ~ sensus etiam est ~ damni VI 231,18sq.

Index rerum et verborum

157

- Nihil est dignum ~, nisi sit voluntarium VI 174,10; sine iniustitia non polest pro libito ~ infligi III 344,1 Isqq; nonnisi culpae ~ debetur VI 176,18sq; 179,6sqq; 196,2sqq; solis peccatis debetur ~ III 353,14sqq; 518,8sqq; VI 32,12sqq; 176,20; 288,24sqq; 321,7sqq; 327,6. Poena attenditur secundum voluntatem eorum, qui peccant VI 324,27sqq; an secundum proportionem inordinatae delectationis sit proportio -ae et tormenti VI 209,25sqq; 216,26sq; ex quolibet peccato peccator patitur -am VI 256,9sq; per venialia praecise nemo potest mereri -am aeternam, sed solum temporalem II 452,6sqq; 456,18sqq; VI 321,14sqq; per peccatum mortale meretur quis -am sensus aeternam II 232,33sqq; 237,19sqq; 453,8sqq; 455,19sqq; VI 209,23sq; 210,23sqq; 216,24sq; 217,15sqq; actus malus citra condignum punitur ~ aeterna II 244,8sqq; 451,38sqq; 453,2sqq; 455,Isqq; de ~ damnatorum I 230,Isqq; IV 275,18sqq; V 61,18sqq. - Non solum culpae actuali sed etiam original! debetur ~ sensus VI 209,18sqq; quoad -am primi peccati cf Adam, peccatum originale. - Deus ab aeterno praeordinavit -am aeternam III 324,14sqq; praeparatio -ae aeternae pro peccatis est reprobatio III 321,Isqq; 322,19sqq; 326,13sqq; 353,6sqq; 496,4sqq; deus vult -am consequenter, non antecedenter III 518,7sqq; possibile est animam esse in culpa mortali, et non esse reprobatam ad -am aeternam II 237,19sqq. - De -is, quae ecclesiastico iudicio vel etiam saeculari inflinguntur peccantibus, non potest argui gradus demeriti apud deum VI 328,29sqq. - De ~ diaboli I 230,16sqq; IV 275,18sqq; V 58,33sq; 60,33sqq; 64,10sqq; 69,12sqq;VI36,30sqq. poenitentia - Nemo potest agere -am sine auxilio dei speciali VI 70,13sqq; 173,l Isqq; poenitens non est dignus iustificatione ex natura suae -ae, sed ex überall ordinatione divina III 346,19sqq. - Tarn per -am quam per baptismum absolvitur anima a reatu et decoratur gratia VI 180,2Isqq; cf sacramentum. polus Poli sunt quaedam indivisibilia, et coelum non movetur ab eis (Aristot) IV 319,25sqq. pondus Pondus terreni corporis V 57,25; VI 28,18; 134,29; ~ pravae cupiditatis IV 384,11. populus Populus, id est aggregatum hominum III 16,19sqq; 18,12sqq; 28,34sqq; 44,26sqq;V315,22sqq. Populus dei III 406,5sqq; VI 103,llsq; 177,16sq; 196,22sqq; fides -orum VI 98,29; peccata -i I 264,19sq. porcus Porcus audiens torqueri alium statim insilit in tortorem VI 152,23sq; 153,3sqq.

158

Index rerum et verborum

positio Nulla ~ falsa roboratur probatione efficaci IV 45,lsq; propositio immediata dividitur in dignitatem et -onem I 285,27sq; 289,26sq. positivus Comparativum praesupponit -um II 317,11; 320,lsqq. possibilis, -e (T 1) - Possibile dicitur, quo posito non sequitur impossibile III 258,12; 296,22sqq; contingens est -e non necessarium III 258,5sqq; c/contingens; non necesse esse et -e non esse consequuntur se III 258,20. Possibilium quaedam sunt incomplexe significabilia, quaedam complexe tantum; et primo modo adhuc dupliciter sumitur, scilicet ut -e distinguitur contra actu ens et contra necessarium, secundo modo etiam dupliciter accipitur, videlicet ut distinguitur contra verum et contra necessarium III 356,27sqq; quaedam sunt -ia simpliciter seu de potentia absoluta, sunt autem impossibilia de potentia ordinata III 368,2sqq. - Quodlibet -e potest poni in esse, sed non quaelibet -ia simul IV 58,19sqq; potentia dicitur ad -e II 93,20; cf potentia; non omne -e esse erit aut omne -e non esse non erit IV 54,25sqq. - Utrum omne -e fieri deus de sua potentia absoluta possit facere III 355,4sqq; omne -e enuntiabile deus potest facere esse verum, communiter capiendo facere III 358,8sqq; non omne -e enuntiabile deus potest facere esse verum, positive capiendo facere III 358,25sqq; omnem entitatem -em deus potest facere III 273,12; 359,32sqq; deus cognoscit distincte omnia -ia III275,2sqq;312,19sqq. Omne in deo -e est necessarium II 12,37sq. - Propositio de -i II 113,16sqq; V 35,28sq; 59,31sqq; 177,15sqq; 246,7sqq. posterior, -ius - Posterius natura non contingit esse sine priori IV 108,20; semper -ora praecedentia sequuntur (Aristot) III 164,35sqq. In motu est prius et -ius IV 248,3sqq; V 41,6sqq; 54,22sqq; prius et -ius in tempore IV 221,29sqq; 232,2sqq; 236,21sqq; V 42,9sqq; 43,2sqq; 46,17sqq. - Demonstratio a priori et a -ori I 65,22sqq; omne per se notum excludit notius tarn a priori quam a -ori I 292,12sqq. potentia (T l et 2) - Potentia et actus dividunt ens et quodlibet genus entis (Thomas) V 355,22sqq; 358,32sqq; actus et ~ sunt principia communia omnibus praedicamentis (Averr) III 163,lsqq; in quolibet praedicamento est exitus ad actum ex sua ~ (Avicenna) II 104,31sqq; 112,27sqq; quodlibet ens fit ex propria ~ (Averr) II 104,9sqq; res et scientia atque sensus dividuntur secundum actum et -am (Aristot) I 63,2sqq; non est possibile idem esse simul in actu et ~ V 23,13sqq; 26,33sqq; in motione aequivoca possibile est idem esse simul in actu virtuali et in ~ formali V 27,lsqq; aliquem actum esse medium inter -am et alium actum potest intelligi dupliciter I 400,4sqq;

Index rerum et verborum

159

405,38sqq; omnis ~ dicitur respectu actus IV 148,25; 176,17sqq; 180,8; VI 253,2sqq; ad possibile dicitur ~ II 93,20; ~ est respectu alicuius II 2,30sq; 7,lsqq; 39,19sqq; cuius est ~, eius est actus V 282,14; 356,10sq; omnis actus alicuius -ae est realiter distinctus ab illa I 430,14sq; IV 177,16sq; via -ae ad actum est de genere actus, qui est complementum (Aristot) IV 165,12sq. Actus et ~ accipiuntur vel ut sunt differentiae ends, vel ut principium activum vel passivum et eius operatio V 358,32sqq. Ens in ~ dicitur vel illud quod non est ens actu sed polest esse, vel illud quod, etsi sit ens, est tarnen quaedam partialis et incompleta essentia V 246,7sqq. Materiae ~ non est aliud ab ipsa materia III 146,24sqq; 161,lsqq; materia prima est ens in ~ tantum I 347,9sq; II 104,9sqq; 106,25sqq; 109,19sqq; 115,29sq; V 250,2sqq; de ~ materiae ad formam III 167,15sqq; V 245,5sqq; 265,16sqq. Possibile est idem simul esse in ~ ad opposita IV 52,5sqq; 58,13sqq; 101,7sqq; contraria non sunt existentia insimul actu, sed ~ (Aristot) II 337,5sqq; ens in ~ est possibile ut exeat in actum I 309,llsqq; non omnes -ae simul in aliquo existentes possunt simul ad actum reduci IV 53,29sqq; 58,19sqq; 101,31sq; 115,9sqq; omnis una - polest reduci ad actum II 468,14sq; non omnis ~ necessario exibit ad actum IV 54,25sqq; definitio eius, in quo non est ~ ad aliquid, est ul numquam exeal ad aclum (Averr) IV 47,15sq; 59,12sq; in deo ~ non iungitur actui II 125,2sq. Potenlia polest accipi specialiler pro principio proprie aclivo seu faclivo tanlum, et communiter tarn pro ~ activa propria quam pro ~ productiva III 6,8sqq et 32sqq; unam -am esse aequalem alteri vel inaequalem potesl inlelligi dupliciler, scilicet secundum entitatem, quae est ~, et secundum effeclus -ae III 5,29sqq; 6,13sqq; ~ seu principium operativum est de secunda specie qualitatis V 356,4sq; 359,24sqq; ~ esl similis arli I 179,2sqq; 262,27sq. De differenlia inter -as ralionales seu liberas el -as naturales IV 52,23sqq; cf agens, causa. Potentia dividitur in activam et passivam, et utraque est principium sui actus, sed diversimode I 432,27sqq; ~ activa est terminanda per ultimum finem eius quod agit, et passiva per minimum eius a quo patilur (Averr) I 328,lsqq; cuilibel -ae aclivae correspondet propria ~ passiva IV 51,lsq; 64,13sqq. Potenlia acliva definitur per esse principium transmutandi aliud I 432,30sqq; IV 7,7sqq; 176,1 Isqq; 181,12sqq; 205,26sqq; V 23,24sq; VI 5,22sq; 6,30sqq; ~ acliva polest accipi, ut dicitur universaliter eliam de ~ producliva, et specialiter proul dicilur de Iransmutativa lanlum I 433,Isqq; IV 64,13sqq; omnis ~ acliva esl principium sui aclus IV 206,25sq; ~ passiva definilur per esse principium transmutandi ab alio I 432,3Isq; II 7,22sq; V 102,24sqq; 283,Isqq; VI 7,13sq; omnis ~ passiva determinalur sufficienler per agens sufficiens V 102,24sqq; ~ receptiva alicuius rei est de genere illius

160

-

-

-

-

Index rerum et verborum

rei (Averr) II 106,13sq; 114,32sqq; ~ productiva definitur per esse productivum alterius inquantum alterum II 5,14sqq; 7,14sqq; quomodo intelligitur -am productivam esse perfectionem simpliciter II 2,25sqq; 9,35sqq; nulla ~ productiva habet in se actum, cuius est ~ I 432,2Isqq; a ~ productiva nihil egreditur nisi quod ab ea producitur II 3,19sq; 12,17sq. Utrum ~ generativa in homine sit perfectior quam in aliis animalibus V 342,26sqq; 346, l sqq. Potentiae animae: Omnia, quae sunt in anima, sunt passiones vel -ae vel habitus VI 187,9sq; -äs prius accipimus, deinde operationes reddimus (Aristot) V 316,15sq; una ~ numero polest habere plures et diversos actus I 69,19sqq; 94,2Isqq; 116,18sqq; non tarnen ita potest una ~ in plures actus simul sicut in pauciores I 207,25sqq. Utrum in homine ~ sensitiva vel intellectiva realiter distinguatur ab eius anima I 303,28sq; V 354,14sqq; cf anima, intellectio, intellectus, sensatio, sensus, volitio, voluntas. Polenlia dei est ipse deus II 40,8sqq; 41,5sqq; 57,18sqq; ~ connotat creaturam possibilem II 62,7sqq; et dicitur de deo relative II 93,19; 95,4; deus est omnipotens III 7,25sqq; 356,lsqq; cf omnipotens, omnipotentia. Utrum sequendo praecise naturalem rationem sit ponendum deum esse infinitae -ae seu virtutis intensive III 410,4sqq; quod Aristoteles non senserit deum esse -ae infinitae intensive III 411,27sqq; quilibet sequendo naturalem rationem habet ponere, aut saltern non negare, quod est aliqua res infiniti vigoris intensive III 424,3sqq; naturaliter loquendo ponendum est, deum esse infinitae virtutis intensive III 424,25sqq. Utrum personae divinae sint aequales ~ III 5,29sqq; personae sunt aequales in entitate ilia, scilicet essentia, quae est ~ III 7,8sqq; sunt etiam aequales in productione aequalium effectuum III 7,15sqq. Potentia productiva ad intra: An in divinis sit aliqua ~ vere elicitiva II 2,5sqq; an ~ productiva in deo sit essentia vel relatio aut aliquid aliud II 14,7sqq; de ~ generativa patris I 426,4sqq; 440,19sqq; quae sit ~ vel principium spirandi spiritum sanctum II 160,3sqq; 190,4sqq. Potentia ordinata et absoluta: Illud dicitur deus posse de sua ~ ordinata, quod potest stante sua ordinatione et lege aeterna, illud autem dicitur posse de ~ absoluta, quod simpliciter et absolute potest III 368,2sqq; quaedam non potest deus de iustitia, quae potest de ~, id est illud non potest de iustitia, quod est incompossibile suae ordinationi et voluntati III 368,28sqq; licet non secundum hanc ordinationem deus possit quidquid absolute potest, nihil tarnen absolute potest, quin possit ordinäre se illud facere III 396,Isqq; de ~ absoluta sunt possibilia quaecumque non implicant contradictionem III 371,28sqq; IV 364,13sq; omnipotentia dei attenditur secundum -am absolutam III 395,24sqq; cf omnipotentia. De ~ absoluta est possibile dari spiritum sanctum, absque quod dentur dona eius, et econverso II 202,10sqq; et possibile est aliquem esse deo ca-

Index rerum et verborum

161

rum et acceptum non habendo caritatem infusam, et econverso II 222,5sqq; 234,23sqq; de ~ absoluta possibile est aliquem non habendo caritatem diligere deum meritorie II 244,19sqq; c/caritas. Utrum omne possibile fieri deus de sua ~ absoluta possit facere III 355,4sqq; quia omnipotens, omne factibile polest deus facere III 9,22sqq; omne enuntiabile non verum, ad quod esse verum non sequitur contradictoria esse simul vera, polest per divinam -am esse verum III 361,6sqq; omnem enlitatejm, quam deus coagenle secunda causa potesl efficere, polest per se illa non coagenle III 361,21sqq. Ulrum praeterilum per divinam -am possil non fuisse: solulio affirmaliva el negaliva cum suis probalionibus el defensionibus III 366,15sqq; 369,32sqq; IV 104,9sqq; quamlibet rem praeterilam potesl deus facere non fuisse (conclusio addilionalis) III 362,2sqq. Ulrum deus per suam infinilam -am possil producere effectum aliquem aclu infinitum III 438,23sqq; deus polest facere aliquam mulliludinem aclu infinilam II 462,18sqq; III 441,17sqq; possibile est esse aliquam magnitudinem infinitam II 463,2sqq; cf corpus, magniludo; deus polesl facere aliquam formam infinilam inlensive in sua specie II 465,10sqq; III 445,9sqq; caritas polesl augeri seu fieri maior inlensive in infinilum II 460,5sqq; 465,10sqq; c/carilas. Per divinam -am polest esse ullimum inslans cuiuslibel rei crealae II 266,3sqq; el eliam possibile esl aliquam rem esse per unicum instans II 266,16sqq; possibile est aliquam rem habere esse per duo lempora se consequenlia, el praecise per inslans copulans illa lempora habere lolaliter non-esse II 267,32sqq; ilem possibile esl aliquam rem indivisibililer, poslquam non fuil, causalam non habere nee habuisse primum inslans sui esse II 268,12sqq; possibile esl aliquam rem impartibililer corruptam vel annihilalam non habere nee habuisse primum inslans sui non-esse II 268,27sqq. Ulrum de -a absolula possinl conlraria simul esse in eodem subieclo, dubium grande est II 338,14sqq. Virlule divina possibile esl nullum mobile moveri ullo modo IV 226,19sqq; item possibile est movens mulari ad exlremum non per medium V 54,33sqq; possibile esl vacuum esse V 39,18sq. De ~ absoluta possibile est materiam exislere sine forma V 265,26sqq; 273,24sq; 285,10sqq; simililer accidens potesl esse sine subieclo, et econverso I 125,17sqq; V 286,31 sqq; possibile est aliquod paliens habere suam passionem actualiler, nullo agenle habenle in ipsum suam aclionem IV 178,28sqq. De ~ absolula polesl esse visio non exislente re visibili I 216,3sq; 321,23sq; 332,28sqq; 335,30sq; 336, l sq; 340,25sq; 345,34sqq; notiliam inluitivam polest deus facere vel conservare sine praesenlialilale obiecli I 198,8sq; 321,13sqq;V186,24sqq.

162

Index rerum et verborum

De ~ absoluta possibilis est annihilatio animae II 261,27; verbum posset iterum incarnari III 369,27sqq. - De ~ absoluta deus non potest facere actum malum, id est peccare III 366,27sqq; 384,17sqq; VI 256,24sqq; deus non potest praecipere omnia quae homo potest facere VI 243,13sqq; deus non potest praecipere alicui quod odiat deum III 366,31 sqq; 385,29sqq; deus non potest mentiri nee falsum dicere III 391,32sqq; 397,31 sqq; deus non potest praecipere aliquid contra rectam rationem VI 243,13sqq; nulli potest deus praecipere ut mentiatur VI 247,14sqq; c/f allere, falsus, mentiri. potentialis, -e Quaelibet res est intrinsece composita ex actuali et -i sui generis (opinio) II 103,27sqq; non tarnen ponenda sunt talia -ia intrinseca II 107,16sqq. potio Potio causativa sanitatis I 108,31 sqq; 113,19sqq; 188,10sqq; 201,8sqq. practicus Cf praxis. praeceptum (T 2) - Praeceptum potest dupliciter accipi, scilicet pro -o indicativo et pro imperativo VI 241,7sqq; ~ potest esse positivum et negativum seu prohibitio III 510,1 sqq; quilibet tenetur observare quodlibet ~ dei affirmativum vel negativum III 521,19sqq; in -is negativis illa quae prohibentur, proprie dicuntur peccata, et in affirmativis opposita eorum quae iubentur VI 236, l sqq. Praeceptum, prohibitio et consilium sunt signa voluntatis simplicis complacentiae et displicentiae III 502,7sqq; 508,7sqq; 513,15sqq; non omne quod deus praecipit vel consulit ut fiat, vult fieri, neque omne quod prohibet, vult non fieri III 503, l sqq; 506,28sqq; 512,25sqq; deum non praecipere nisi volentem potest dupliciter intelligi III 507,7sqq; 513,llsqq; in praeceptione aliquando aliud est quod praecipitur, et aliud propter quod praecipitur III 510,12sqq. - Homo non potest ex puris naturalibus sine speciali auxilio implere divina -a II 246,19sq; VI 17,13sqq; 22,22sqq; 26,8sqq; 34,31 sqq; 60,20sqq; 62,24sqq; 63,14sqq; 83,27sqq; 94,13sqq; 107,lsq; 109,14sqq; 113,lsqq; 155,15sqq; 165,1 Isqq; 170,23sqq; non tarnen deus homini impossibilia praecepit VI 23,6sqq; 47,11 sqq; 85,23sqq; implere -a legis scriptae dupliciter quis dici potest VI 83,27sqq; finis -i caritas (l Tim) I 182,6sqq. - Multa potest homo facere, quae deus non potest illi praecipere ut facial VI 243,13sqq; quodlibet ~ factibile ab homine potest deus se solo facere VI 246, l sqq; 247, l sqq; nullus potest fieri deo praecipiente deterior VI 245,18sqq. Deus nulli potest praecipere ut mentiatur, nee hoc umquam alicui praecepit III 406,5sqq; VI 246,10sqq; 247,14sqq; deus non potest alicui praecipere, quod ille odiat deum III 366,30sqq; 385,29sqq.

Index rerum et verborum

163

Cf lex, mandatum. Deus non praecepit Osee ut fornicaretur VI 246,19sqq; 248,3sqq; nee etiam Samsoni homicidium praecepit VI 246,15sqq; 247,24sqq. praedestinatio (T 1) - Praedestinatio est propositum aeternum dei dandi vitam aeternam III 321,23sqq; 330, l sq; 496,10sq; 517,3sqq; ~ non est attributum dei II 96,28sqq; scientia, providentia ac ~ sunt ad aliquid III 171,llsqq; 229,12sqq; quomodo ~ includit electionem et quomodo non III 343,7sqq; 344,22sqq; de dilectione dei erga praedestinatos II 229,21 sqq. - Utrum quilibet homo fuerit ab aeterno praedestinatus vel reprobatus a deo III 320,5sqq; quilibet fuit ab aeterno a deo praedestinatus vel reprobatus III 324,2sqq; non solum deus praedestinat quemquam ad praemium aeternum, sed etiam ad determinatum praemii gradum III 328,1 Isqq; nullus est praedestinatus propter bonum usum liberi arbitrii, quem deus praescivit eum habiturum III 326,17sqq; nullus est praedestinatus, quia praescitus fore finaliter sine obice gratiae III 332,15sqq; quemcumque deus praedestinavit, gratis tantummodo et misericorditer praedestinavit III 337,6sqq; utrum sit possibile aliquem praedestinatum damnari, et quod sie in sensu diviso III 348,28sqq; IV 109,18sqq; 113,lsqq et 21sqq; 115,25sqq; 388,lsqq. - Vocatio et iustificatio sunt effectus -onis III 321,22sqq; 323,27sqq; 330,7sqq; 332,26sqq; 346,9sq; item sanctitas et puritas nostra VI 110,28sq; bonum usum liberi arbitrii non est causa sed effectus -onis III 328,24sqq; adiutorium dei speciale ad bene agendum est effectus -onis III 330,30sqq; VI 279,16sqq. - Cf reprobatio. praedicabilis, -e Praedicatum vel -e respectu subiecti habet similitudinem formae II 134,18sqq; omnis individua substantia habet aliquod commune -e essentialiter et in quid de ipsa et de aliis II 138,22sqq; unum -e non componitur ex alio, nee una res componitur ex terminis -ibus II 123,9sqq; divisio per absolutum et respectivum non est divisio rerum, sed potius -ium III 153,13sqq. Quaedam -ia vere et proprie de deo dicta sunt in praedicamento II 128,llsq; 130,6sqq. praedicamentum (T 1) - Omnis entitas est aliquod significabile per aliquod ~ III 109,16sq; omnis entitas significabilis per -a est incomplexe significabilis III 110,5sq; ens, secundum quod significat essentiam, significatur per simplices dictiones -orum II 133,12sq; III 229,2sqq; 316,25sqq; quodlibet ~ significat aliquam rem ex his, quae sunt in rei veritate III 81,Isqq; 90,32sqq; 101,30sqq; 109,28sqq; dicere unumquodque -orum esse ens derivatur ab esse (Averr) V 246,15sq; quodlibet ~ praedicatur aliquando de aliquo in potentia, aliquando de aliquo in actu II 104,3Isqq; 112,26sqq; 113,9sqq; 115,13sqq; III

164

Index rerum et verborum

163,7sqq; ens reale dividitur per decem -a II 127,30sq; 136,3sqq; III 80,26sqq; 92,14sqq; V 7,19sqq; 10,28sqq. - Quaecumque distingüuntur praedicamentaliter, distinguuntur genere III 80,22sqq; quodlibet ~ habet principia propria II 104,20sqq; lll,27sqq; eadem res polest esse in diversis -is III 47,28sqq; 50,3sqq; 152,15sqq; 164,18sqq; IV 196,5sqq; eadem res polest esse in pluribus speciebus eiusdem -i III 152,lsqq; in eadem specie eiusdem -i possunt esse aliquae res distinctae III 50,11 sq. - An quaelibel res cuiuscumque -i ex nalura rei sit aliquo modo composita II 103,23sqq; non omne quod est per se in -o, esl composilum ex esse el essentia II 121,23sqq. Utrum cum divina simplicilale sil compossibile deum esse rem alicuius -i II 102,4sqq; cf deus; aliqua -a vere de deo dicunlur II 130,6sqq; -a artis dialelicae minime conveniunl nalurae dei (Lomb) II 127,18sqq. praedicare, praedicatio (T 1) - Quaedam -ones sunt absolutae, quaedam vero relativae, secundum quod dicunt aliquid esse ad se vel ad aliud III 95,6sqq; 153,16sqq; ~ relativa secundum se numquam significat id, de quo dicilur praedicalum, esse aliquam essentiam III 119,7sqq; non omnis ~ relativa significat aliquam entitatem inhaerere ei, pro quo subiectum eius supponit III 122,18sqq. Praedicari in quid accipitur communiter pro praedicari in recto et non denominative, et strictius pro praedicari in recto et non denominative nee accidentaliter, et strictissime pro praedicari in primo modo dicendi per se et non denominative II 95,25sqq; ~ quidditativa, id est cum unum de alio in quid praedicatur II 42,22sqq; quae -ones in quid dicantur identicae non formales, et quae quidditativae et formales et in primo modo dicendi per se II 96,12sqq; 98,lsqq; III 188,21sqq; nulla ~, cuius subiectum aliquid significat vel consignificat quod non eodem modo significat vel consignificat praedicatum, est in quid III 196,lsqq; numquam ~ in abstracto est vera, nisi sit primo modo per se, id est quidditativa (Scotus) II 36,22sqq; in praedicatis in quid non est processus in infinitum (Aristot) V 336,14sqq; 337,34sqq. Praedicatio formalis est ~ in quid vel in quäle quid et in primo modo dicendi per se II 98,lsqq; III 195,27sqq; 196,9 et 19sq; nullius abstract! mere absoluti de aliquo per se relative ~ in recto est formalis III 195,30sq; de quibuscumque, quorum unius de alio ~ est formalis, verum est dicere quod esse hoc est esse illud III 197,15sqq; ~ formalis est, cum praedicatum est formaliter idem subiecto III 188,25sq. Praedicatio in primo modo dicendi per se et ~ in secundo modo dicendi per se I 123,29sqq; 126,20sqq; 393,31sqq; 405,3sqq; 451,22sqq; 453,5sqq; II 44,27sqq; 53,26sqq; 98,lsqq; III 10,31sq; 198,lsqq; V 334,33sqq. Praedicatio abstracta II 36,22sqq; 40,20sqq; 42,15sqq; 96, l sqq; 98,5sqq; ~ affirmativa et negativa II 130,20sqq; ~ denominativa II 95,25sqq; III

Index rerum et verborum

165

178,lsqq; ~ essentialis IV 60,24sqq; V 305,20sqq; ~ per identitatem sive identica I 451,13sqq; II 96,12sqq; 98,3sqq; ~ necessaria et contingens I 286,20sqq; — in coniuncto et in diviso I 448,21 sqq; — in recto et in obliquo II 74,2sqq; 95,25sqq; 140,25sqq; III 116,27sqq; 195,29sqq; ~ eiusdem de eodem I 298,25sqq; 300,5sqq; 393,20sqq; non omnis ~ eiusdem de eodem est per se nota I 300,10sqq. Esse in per -onem IV 167,2sqq; 195,16sqq; 199,21sqq. - Quomodo attributa praedicantur in quid de deo, et quomodo non II 95,25sqq; cf attributum. praedicatum - Praedicatum est pars propositions I 133,8sqq; 134, l sqq; ~ semper appellat suam propriam formam III 384,33sq; IV 169,38sq; V 170, l sqq. Utrum enuntiatio mentalis sit essentialiter composita ex partialibus notitiis simplicibus, quarum una sit subiectum et alia ~ I 33,2sqq; 124,2sqq; 278,4sqq; notitia subiecti etiam cum notitia -i non continet primo notitiam complexam principii I 130,27sqq; in quibuscumque simul idem ~ reale vere affirmatur et negatur, illa ex natura rei aliquo modo distinguuntur II 29, l sqq; 46,26sqq; quomodo intelligi debet >de quibuscumque verificantur -a contradictoria, si quodlibet est res, sunt distinctae res< III 185,4sqq; 207,9sqq. Per propositionem universalem denotatur quod ~ verificatur de quolibet suo supposito vel singulari, et per dictum de omni ultra hoc denotatur quod de quocumque verificatur subiectum, verificatur et ~ I 453,35sqq. Praedicatum natum praedicari formaliter I 453,5sqq; de distinctione subiecti et -i II 37,13sqq; 43,5sqq; 85,29sqq; oppositum -i infert oppositum subiecti I 275,12sq; 281,12sq; 300,21 sqq; de continentia -i in subiecto I 123,3sqq; 136,4sqq; 143,12sqq; 285,29sqq; 293,9sqq; 297,2sqq; 298,19sqq; 299,30sqq; 453,5sqq; II 469,32sqq. - In composito substantial! non sunt tot entitates distinctae nee tot formae substantiales quot sunt -a, quae de eo dicuntur in quid V 332,24sqq; 333,5sqq. praedicere, praedictio Praeterita narrantur, futura praedicuntur V 107,14sqq; 120,15sqq; 124,19sqq; praedictio futurorum III 240,22sqq; 241,29sqq; 276,30sqq. praelatus De oboedientia debita praecepto -i VI 299, l sqq; 304,19sqq. praemissa Praemissae sunt causae conclusionis I 102,31 sqq; 287,30sqq; -ae sunt principia immediata et proxima, ex quibus immediate conclusio deducitur I 119,24sqq; notitia conclusionis necessario praeexigit notitiam -arum I 104,20sqq; 107,2sqq; 109,30sqq; lll,6sqq; an -ae contineant primo virtualiter conclusionem I 130,13sqq; quomodo notitiae -arum causant notitiam conclusionis I 29,15sqq; 102,18sqq; 104,7sqq; 114,28sqq; 123,12sqq; 133,29sqq; 136,13sqq.

166

Index rerum et verborum

Non omnes -ae immediatae cognoscuntur ex terminis I 137,3sqq; una ~ non continet primo virtualiter aliam, nee una cognoscitur per alteram I 124,23sqq; 130,2sqq; 136,8sqq; 137, l sqq. Praemissae mentalis demonstrationis sunt notitiae, quibus cognoscitur sie esse sicut per ipsas significatur I 29,15sqq; 50,16sqq; 102,18sqq; 104,20sqq; -ae demonstrationum non dicuntur scitae vel intellectae, sed significata adaequata ipsarum I 280,14sqq; 282,10sqq; non est aliquis unus habitus conclusionis et -arum, nee ipsarum -arum I 100,20sqq; 106,2sqq; significata totalia -arum non sunt obiectum scientiae I 7,17sqq. Omnis adhaerens sine formidine -is adhaeret sine formidine conclusioni necessario sequenti ex illis I 55,2sqq; assensus fidei circa unam -am cum assensu scientifico circa alteram non causat circa conclusionem nisi assensum fidei I 75,24sqq; 77,26sqq; ex altera ~ speculativa et reliqua practica potest sequi conclusio practica I 160,23sq; 181,25sqq. Idem est subiectum minoris et conclusionis in demonstratione, cuius ambae -ae sunt immediatae I 59,26sqq. praemiare, praemium (T 1) Praemium est duplex, scilicet aeternum et temporale II 221,lsqq; soli deo convenit praemiare et punire V 210,16sqq; 213,17sqq; nulla peccata deus proprie praemiat, etiam -o temporali, sed indirecte et per accidens aliquando praemiat I 259,19sqq; 263,32sqq; de -o Romanorum pro strenuis actibus suis I 259,19sqq; 263,32sqq; nullus praemiabitur a deo propter merita, quae nee eius nee alterius sunt, fuerunt aut erunt (Äug) III 327,8sqq. De -o vitae aeternae pro bonis operibus II 235,26sqq; 243,5sqq; 245,13sqq; 249,14sqq; 456,15sq; sine speciali auxilio dei non potest homo exercere actus dignos -o aeterno VI 34,25sqq; 60,30sqq; 74,3sqq; 81,9sqq; 83,lsqq; 92,13sqq; secundum proportionem caritatis est proportio -ii aeterni II 420,2; de proportione virtutis et -ii II 434,14sqq; 445,21 sqq; 447,36sqq; ~ vitae aeternae est ultra condignum II 236,26sqq; 244,5sqq; 249,14sqq; 452,2sqq; 456,4sqq; de possibilitate -ii infiniti IV 347,26sqq; 376,6sqq. Non maius ~ meretur homo propter voluntatem et opus quam propter aequalem voluntatem tantum sine opere VI 325,13sqq. praenuntiatio Praenuntiationes singulares de futuro contingent! contentae in sacra scriptura sunt verae III 251,27sqq; 270,30sqq; 404,22sqq. praeparatio Voluntas praeparatur a gratia seu a deo, ut fiat bona III 330,30sqq; 347,4; VI 46,6sqq; 52,5sqq; 70,2sqq; 77,34sqq; 81,30sqq; ~ gratiae seu vitae aeternae est praedestinatio, ~ vero poenae aeternae est reprobatio III 321,7sqq et 26sq; 322,14sqq; 323,17sqq; 326,12sqq; 329,lsqq; 333,lsqq; 341,3sq. praescientia (T 1) Nomen -ae connotat futurum II 48,11; 62,5sq; 63,7sqq; 65,lsq; ~ est cognitio futurorum II 47,29sqq; 64,18sqq; 66,9sq; 94,34; III 148,23; 229,24sq;

Index rerum et verborum

167

275,5sq; 291,15sq; 313,12sq; IV 113,6sq; ~ dei polest accipi pro simplici intuitione futurorum entium et pro notitia iudiciali futurorum enunliabilium III 285,16sqq; 293,18sqq; ~ dei est deus ipse III 148,14sqq; 272,17sq; 312,lsqq; 497,16 et 28; 499,22sq; ~ non est attributum II 96,24sqq; in quo sensu - sit perfectio simpliciter III 291,7sq; 293,8sqq; praedestinatio aliquando dicitur ~, et econverso III 323,22sqq. Utrum deus sit praescius omnium futurorum III 271,21sqq; deus est praescius omnium rerum futurarum III 274,30sqq; 497,14sqq; est etiam praescius omnium enuntiabilium futurorum III 276,2sqq. Quomodo enuntiabilia futura cognoscantur certitudinaliter a deo (opiniones variae) III 278,16sqq; modus ille quo dei sapientia cuncta futura certe praenoscit, incomprehensibilis nobis est, possumus tarnen aliqualiter concipere quod, sicut ea quae nostris oculis sunt praesentia, intuitive videmus, sie intellectualis aeternusque oculus dei intuitivam omnium rerum habet visionem III 283,2sqq; 305,6sqq; 307,30sqq. Quid requiratur ad certitudinem -ae III 300,10sqq; simul slant quod deus praesciat futura et quod illa sint contingenter futura III 284,30sqq; 286,33sqq; de necessitate deus est praescius futurorum, nullius tarnen futuri ipse de necessitate est praescius III 293,31sqq; non obstante quod ~ sit necesse esse, deus contingenter praescit III 497,21 sqq; quomodo intelligendum est dictum >quod deus praescit futurum, necesse est esse futurum< III 299,8sqq; et >quia deus praescit, ideo res sunt futurae< III 305,21 sqq; 309,27sqq; dictum >ideo deus praescit futura, quia illa futura sunt< polest habere duplicem sensum III 307,13sqq. Utrum ~ dei possit augeri vel minui III 311,4sqq; aliquam rem, quam deus non praescil, polesl praescire, el simulier plures quam praescil polesl praescire III 232,lsqq; 315,8sqq; nullam rem polest deus incipere praescire III 232,7sqq; 315,36sqq; aliquam rem, quam deus praescit et praescivit, polest non praescire et pauciora quam deus praescil el praescivil polesl praescire III 232,20sqq; 316,4sqq. praesens - Praesens ul dislinguilur conlra fulurum el praelerilum II 96,24sqq; III 275,4; 293,22sq; 316,11; IV 47,29sqq; 239,14sqq; 240,7sqq; 243,5sqq; 249,10sqq; 253,9sqq; 259,2sqq; 262,23sqq; 270,32sqq; 322,10sqq; desiderium esl respectu futuri, delectalio vero respeclu -lis I 204,27; 219,22sqq; 224,28sqq; 228,33sqq; 236,10sqq. - De -libus non esl fides I 73,16sqq. praesentia De ~ essenliali el obiecliva I 382,3Isqq; 410,26sqq; 422,3sqq; de - locali el immedialionis obieclivae V 121,22sqq. praesumere Mullum sibi -it humana natura, cum -il se sine adiulorio posse agere opus virtuosum VI 125,19sqq.

168

Index rerum et verborum

praesumptio Opinio potest accipi pro -one seu assensu temerario I 87,21 sqq; 91,22sqq. praeteritum - De ratione -i est quod sit totum acceptum et completum IV 119,5sqq; quod est verum de -o, aliquando fuit verum de praesenti III 403,33sqq; -a narrantur, futura praedicuntur V 107,14sqq; 120,15sqq; 124,19sqq; de -o prout distinguitur contra futurum et praesens cf praesens. - Aliquod ~ posse non fuisse potest dupliciter intelligi, scilicet cum suppositione constantiae subiecti et simpliciter III 378, l sqq; nullum ~ potest naturaliter non esse ~ seu non fuisse 199,13sq; an aliquod ~ possit de potentia dei non fuisse, et ponuntur probationes tarn pro solutione negativa quam pro positiva III 366,15sqq; 369,32sqq; IV 102,24sqq; 104,9sqq; 116,5sqq; quamlibet rem -am potest deus facere non fuisse (conclusio additionalis) III 362,2sqq; 408,4sqq; cf potentia dei; an propositio de -o affirmativa vera sit necessaria II 242,21 sqq; cf propositio. praevaricatio Praevaricatio dupliciter accipitur VI 243,5sqq; ~ legis est peccatum VI 238,19sqq; 240,14sqq; sine gratia ~ legis vitari non potest VI 154,34sqq; 155,32sqq. praevidentia Praevidentia est cognitio respectu futurorum III 229,25; 289,16sqq. praxis (T 1) Praxis in Graeco dicitur actus seu operatio in Latino, et potest accipi communiter et specialiter, prout habitus activus distinguatur a factivo vel non I 148,2sqq; ~ est operatio existens in hominis potestate I 148,19sqq; descriptio data de -i a Scoto in duobus deficit I 150,2sqq; aliqua intellectio est vere ~ I 150,10sqq. Quae notitia sit practica, et quae speculativa I 155,30sqq; stricteet proprie notitia practica est notitia formaliter — directiva, et quaelibet talis est complexa I 156,15sqq; 158,6sqq; non est bene dictum quod practica est de particularibus et speculativa de universalibus I 160,4sqq et 30sqq. Quis est habitus practicus et quis speculativus I 163,10sqq; utrum per obiecta vel fines proprios extrinsece distinguantur habitus speculativi a practicis 1174,7sqq; quomodo scientia practica seu activa distinguatur a prudentia et scientia factiva distinguatur ab arte I 173,2sqq; an theologia sit practica vel speculativa I 180,12sqq. primitas, primus (T 1) Primitas communitatis I 64,5sq; ~ attributionis I 134,28sqq; ~ generationis I 388,16sqq; ly >primo< vel >prima< potest negative exponi I 64,5; II 120,24; de primo instanti II 262,20sqq. principium (T l et 2) - Omnia aut sunt -a aut ex -iis (Aristot) III 122,lsq; ~ inquantum ~ est ad aliquid II 18,9sqq; nulla res est ~ sui ipsius I 430,13; IV 177,19; omnis actus

Index rerum et verborum

169

alicuius -ii est realiter distinctus ab illo IV 177,16sqq; omne quod est ~ essendi est ~ operand! II 16,1. Distinguitur ~ quo et ~ quod I 450,14sqq; II 14,7sqq; 19,13sqq; 22,18sqq; V 323,37sqq; ~ activum et passivum I 166,18sqq; 429,2sqq; 432,21 sqq; II 13,33sqq; 23,29sqq; 169,12sqq; IV 176,11 sqq; V 195,11 sqq; 358,32sqq; ~ constitutivum III 62,35sqq; V 308,7sqq; 309,22sqq; ~ efficiens IV 2,25sqq; 44,22sqq; 65,5sqq; ~ elicitivum I 497,9sqq; II 15,8sqq; 18,26sqq; 23,4sqq; 24,9sqq; ~ formale I 481,12sqq; 483,1 Isqq; 489,25sq; IV 29,10sq; - generativum I 429,2sqq; 439,18sqq; ~ intrinsecum V 298,26sqq; 307,13sqq; ~ materiale I 477,3sqq; III lll,13sqq; V 251,6sqq; ~ numeri III 10,8sqq; ~ operationum V 97,23sq; 314,14sqq; 316,14sqq; 331,28sqq; 359,24sqq; ~ productivum I 432,21sqq; 439,18sqq; 476,30sqq; II 2,5sqq; 14,26sqq; 23,25sqq; 27,14sqq; 48,28sqq; 51,3sqq; 159,4sqq; 166,10sqq; 174,13sqq; 187,19sq; III 6,8sqq; ~ singularitatis I 399,15sqq. Qualiter ~ naturale et ~ liberum distinguantur II 162,31sqq; 173,2sqq; VI 9,12sqq; c/agens, causa; in eodem -o respectu eiusdem actionis überlas et necessitas non sunt compossibiles II 167,2sqq; idem ~ potest esse naturale unius productionis et alterius liberum II 170,2sqq; ad productionem effectus determinati cum -o naturali concurrit simul ~ liberum III 216,18sqq. Principium potest sumi pro prima parte rei, et finis pro ultima III 457,6sqq. An -a omnium praedicamentorum sint eadem vel diversa II 104,20sqq; 11 l,27sqq; 113,9sqq; -a communia omnibus praedicamentis sunt potentia et actus III 162,32sqq. Principia prima sunt propositiones immediatae I 106,22sq; quomodo intelligendum sit quod -a non habent fidem per alia I 20,21 sqq; 21,16sqq; de cognitione primorum -orum I 4,26sqq; 72,8sqq; 106,2sqq; 123,12sqq; 130,2sqq; 136,13sqq; 276,6sqq; 280,14sqq; 284,8sqq; 400,4sqq; 403,27sqq; 410,16sqq; 417,19sqq; 419,6sqq; unum ~ non continet primo virtualiter aliud I 130,2sqq; non omne subiectum -ii continet primo virtualiter suam passionem 1125,2sqq; 130,13sqq; notitiae incomplexae distinctae subiecti et praedicati non continent primo virtualiter notitiam complexam -ii I 129,2sqq. Principiorum non est scientia sed intellectus I 3,26sqq; 51,15sqq; 53, l sqq; 104,18sqq; 105,16sqq; omnis scientia, quae in nobis naturaliter acquiritur, fit in nobis ex notitia -orum I 50,12sqq; de unitate et diversitate scientiarum ex -iis earum I 116,23sqq; 160,4sqq; 177,27sqq; de -iis in scientiis subalternis I 49,10sqq; de -iis theologiae I 13,2sqq; 40,1 Isqq; 49,10sqq; c/theologia. Conclusio non cognoscitur nisi per -a vel notitiam eorum I 41,2sqq; 94,6sqq; 105,10sqq; 112,15sqq; 114,2sqq; 123,13sqq; 196,24sqq; 206,14sqq; 390,4sqq; 487,8sqq; de deductione conclusionis ex -iis 1160,10sqq; 162,6sqq; 172,13sqq; 173,22sqq; 180,2sqq; -a et conclusiones in scientiis practicis I 171,28sqq; 181,27sqq; unius conclusionis et suorum -orum non est unus habitus numero I 59,26sqq; 100,20sqq; 107,2sqq; 109,17sqq; 114,2sqq; 200,12sqq.

170

Index rerum et verborum

- Principium contradictionis seu primum ~ aequaliter valet vel non valet in omnibus III 249,8sq; lex primi -ii est quod, si una contradictoriarum est falsa, reliqua est vera III 241,27sq; 248,15sqq; non polest simul de eodem idem vere affirmari et negari III 437,3sq; IV 189,2sqq; omne enuntiabile non verum, ad quod esse verum non sequitur primum ~ non esse verum, deus polest facere esse verum III 361,6sqq; cf omnipolenlia, polentia dei; ad aliquod praelerilum non fuisse non sequitur primum ~ non esse verum III 366,15sqq; 370,32sqq; 383,5sqq. - Principia practica vilae moralis V 58,7sqq; 65,4sqq; VI 141,15sqq; malilia esl corruptiva -ii (Aristol) V 65,4. - Principium simpliciler primum est deus III 172,20sqq; ut praedicabile ~ vere dicitur de deo II 130,6sqq; ~ primum est electum per se IV 25,4sqq; ~ primum movet ut appetibile et desideratum IV 22,13sqq; de distinclione inier ~ primum el alia -a abslracla IV 25,4sqq. Ulrum naturaliter possit evidenter cognosci esse unum universale ~, a quo cetera entia sunt producta IV 42,4sqq; 70,4sqq; utrum Aristoteles et Averroes fuerint opinati plura entia non habere ~ effectivum IV l,3sqq; utrum plura entia carere -o effectivo fuerit ab Aristoteli evidenter et efficaci ralione probatum IV 44,22sqq; an naturalibus rationibus possil ostendi non esse plura enlia non habenlia principium effeclivum IV 65,5sqq; 66,23sqq; cf causa prima, deus. - Principium in Irinitate: ~ est nomen notionis II 19,llsq; utrum essentia divina sit potentia seu ~ generandi filium II l,4sqq; non esl aliquod ~ quo productivum filii aliud a -o quod producit II 16,8sqq; essentia divina non est ~ quo productivum filii II 17,33sqq; proprietas personalis non est ~ quo productivum filii II 21,12sqq; voluntas divina non est ~ productivum Spiritus sancti II 160,3sqq; utrum pater et filius sint unum ~ spirans spirilus sancli II 190,4sqq. prior, -us (T 1) Multi sunt modi, quibus vel aliquo eorum aliqua res dicitur -or alia, verbi gratia aeternitale, lempore, perfectione, natura, causalitate II 143,16sqq; principaliter et magis proprie dicitur -us de -ori secundum tempus II 156,lsqq; ordinata secundum -us et posterius sunt in duplici differentia II 154,34sqq. Prius aeternitate II 143,20sqq; IV 114,10sqq; ~ secundum tempus II 144,26sqq; 154,34sqq; IV 221,29sqq; 236,21sqq; 273,13sqq; V 42,5sqq; 317,4sqq; ~ secundum locum II 155,2sqq; ~ secundum perfectionem II 144,30sq; 155,13sqq; V 278,18sq; ~ secundum naturam II 144,32sqq; 303,lsqq; IV 108,14sqq; 373,30sq; V 161,lsqq; VI 277,lsqq; ~ secundum causalitatem seu originem II 146,12sqq; 154,22sqq; 157,lsqq; 158,6sqq; III 154,29sqq; V 16,27sqq; 161,lsqq; de prioritate communitalis et consequentiae II 138,10sqq; 158,13sqq; III 155,lsqq.

Index rerum et verborum

171

privatio Privatio potest sumi proprie, et tunc supponit constantiam subiecti, vel improprie VI 233,8sqq; omnis ~ proprie accepta est subiective in aliqua entitate VI 224,30sqq; malitia seu malum est pura — boni debiti VI 220,28sqq; 255,16sqq; 293,4sq; ~ non tollitur nisi per positionem habitus oppositi II 228,16sq; unum contrariorum est ~ alterius II 337,15sqq. probabilis, -e (T 1) Probabilia dicuntur, quae videntur pluribus vel sapientibus (Aristot) I 83,4sq; -ia dicuntur, quia approbantur et creduntur (Äug) I 83,6sq; quare Aristoteles cum demonstrationibus inducit rationes -es et auctoritates I 77,9sqq; 86,29sqq; 89,28sqq; probatio per auctoritatem sapientum mundi est ratio ~ I 83,7sq. probare, probatio Dictio >probat< est aequivoca, aliquando enim significat idem quod ex aliquibus concludere, aliquando idem quod approbare I 292,lsqq; de -one demonstrativa I 26,2sqq; 37,23sqq; probatio per auctoritatem I 83, l sqq. processio (T 1) De -one spiritus sancti et quomodo distinguitur a generatione II 19,5sqq; 159,4sqq; 177,4sqq; 190,4sqq; III 74,24sqq; ~ spiritus sancti non proprie dicitur origo II 154,30sq; c/spiratio, Spiritus sanctus. processus De -u naturae ab imperfecto ad perfectum I 398,33sqq; non est ~ in infinitum in entibus, quorum unum in altero sit subiective I 385,18sq; in per se moventibus non est ~ in infinitum (Aristot) IV l,15sqq; 40,23sqq; 94,13sqq; in finibus naturalibus respectu eiusdem non est ~ in infinitum IV 94,lsqq; in praedicatis in quid non est ~ in infinitum V 336,21sqq; 337,34sqq; nee in essentialiter ordinatis V 193,6sqq; in speciebus sicut in numeris est ~ infinitus III 214,17sqq; 225,lsqq; cf infinitus. producens Producens potest dici constituere in esse ipsum productum III 62,22sqq; omne ~ praeintelligitur suae production! II 142,29sq; 157,33sqq; omne ~ est prius producto prioritate causalitatis I 506,9sq; II 142,8sqq; 155,31 sqq; unitas et pluralitas -tium non variat rationem productionis II 198,12sq; productivum dicitur ad producibile III 139,19sq; 167,13sq; 169,19sqq; nullum productum potest cogere ~ ad sui productionem I 498,26sqq; non omne ~ aequivocum est nobilius suo producto VI 8,8sqq. Omnium quae fiunt deus est causa immediate producens III 483,26sqq; cf causa prima. In deo est vere ~ et qui producitur, et productus a -te habet esse III 63,6sq. producere - Producere praesupponit esse II 142,30; non minus est possibile idem secundum totum a duobus -i quam idem secundum totum a duobus conservari VI 277,38sqq; distinctio principiorum producentium et distinctio modorum producendi II 162,31sqq; 167,2sqq; 173,2sqq.

172

Index rerum et verborum

Deus necessario -it ad intra, et contingenter ad extra II 163,13sq; quicquid deus -it, contingenter vult ~ III 493,20sqq; nihil potest in mundo -i non producente vel comproducente deo libere et contingenter III 216,18sqq; 275,6sqq. - Produci de nihilo potest tripliciter sumi, et quomodo filius in divinis producitur de nihilo I 477,17sqq; cf productio. productio (T 1) - Productio potest multipliciter intelligi I 489,9sqq; II 8,25sqq; IV 367,10sqq; ~ non est älia res a re producta IV 110,30sqq; 181,4sqq; omnis ~ inquantum huiusmodi est actus principii productivi II 6,28sqq. De principio -onis I 481,llsqq; 487,lsqq; II 4,23sqq; 27,17sqq; 43,31sqq; 50,lsqq; 159,4sqq; de subiecto -onis I 462,28sqq; 471,15sqq; 474,7sqq; 477,17sqq; de termino -onis I 465,27sqq; 470,23sqq; 480,14sqq. Omnis ~ suppositi eiusdem naturae cum producente est naturalis I 504,10sq; ad -onem univocam sufficit quod producens et productum sint unius naturae secundum speciem I 492,17sqq. De -one materiae I 469,lsqq; V 245,5sqq; 265,16sqq; possibile est aliquam rem indivisibiliter produci II 260,3sqq; IV 104,2sqq; 351,18sqq; ~ successiva II 250,15sqq; 365,23sqq; IV 356,2 Isqq; de possibilitate -onis ab aeterno IV 97,12sqq. - Personae divinae sunt aequales in potentia productiva III 6,32sqq. Utrum essentia divina sit principium productivum I 448,4sqq; 470,4sqq; II l,4sqq; de -one seu generatione filii I 470,4sqq; II l,4sqq; 142,4sqq; de -one seu spiratione spiritus sancti II 159,4sqq; 177,4sqq; 190,4sqq; 197,4sqq. profunditas Linea, superficies et corpus seu profunditas dupliciter accipi possunt IV 322,17sqq; magnitudo quae ad tria continua est, dicitur ~ (Aristot) IV 322,19sqq; de tactu corporum secundum -ates IV 321,9sqq; 327,8sqq. prohaeresis Prohaeresis id est electio I 153,24; ~ accipitur pro voluntate I 155,9sqq. prohibere Non omne, quod deus -et, vult non fieri III 503,5sqq; 510,16sqq; multa ex se sunt peccata et non praecise quia prohibita VI 237,28sqq. prohibitio (T 2) Prohibitio potest accipi communiter tarn pro indicativa quam pro imperativa, et stricte pro imperativa tantum VI 237,30sq; 241,7sqq; ~ est praeceptum negativum III 510,lsq; in -onibus ilia, quae prohibentur, proprie dicuntur peccata VI 236,Isqq. Prohibitio est signum voluntatis divinae simplicis complacentiae III 503,Isqq; 509,15sq; ~ est signum quod, si is, cui quidquam deus prohibet facere, faceret, utique deo displiceret III 510,10sq et 24sq. pronitas Pronitas carnalis homini congenita non sibi convenit per naturam, sed per

Index rerum et verborum

173

vitium VI 44,29sqq; 128,23sqq; 188,24sqq; quomodo talis - polest augeri et minui ex alimentis et medicinis quibusdam VI 187,4sqq; 189,32sqq; de -ate liberi arbitrii ad malum VI 28,23sqq; 126,19sqq; de -ate brutorum ad desideria carnalia VI 186,18sqq; 188,24sqq. pronomen Cf demonstrativus seu demonstrans, relativus. propheta, prophetia Prophetiae futurorum causantur in hominibus a deo III 220,17sqq; numquatn deest veritas in his, quae in sacra scriptura spiritu prophetico futura praenuntiantur III 251,27sqq; deus non dixit falsum per prophetas III 404,22sqq;407,8sqq; donum prophetiae frequenter est in habente caritatem VI 143,18sqq; visiones prophetarum I 322,12sqq; 326,33sqq; 338,10sqq. proportio, proportionalitas (T 1) Proportionatum in cognoscendo contingit dupliciter, uno modo secundum perfectionem, alio modo secundum illationem. Secundo modo deus cognoscitur a nobis per medium proportionatum, sed non primo modo I 425, l sqq. Excedere aliud sine -one potest dupliciter intelligi II 410,32sqq; indivisibilis ad divisibile nulla est ~ IV 304,22; inter infinitas multitudines nulla est ~ numeralis IV 121,4sqq. Proportio praemii ad caritatem II 419,33sqq; ~ meriti ad voluntatem VI 325,29sqq; ~ poenae ad peccatum IV 348,7sqq; 377,27sqq; qualis est ~ velocitatis ad velocitatem in producendo, talis est ~ virtutis producentis ad virtutem, vel conatus ad conatum II 419,12sqq; 459,2sqq; III 491,18sqq; 492,27sqq; ~ inter motorem et motum III 414,8sqq; 423,10sqq; ~ in motu et tempore III 440,5sqq; V 24,7sqq; 29,14sqq; — activi et passivi V 224,31 sqq; ~ elementorum in mixto V 294,3sqq; 299,6sqq. propositio (T 1) - Propositio est oratio verum vel falsum significans III 229,8sqq; 238,8sqq; 247,23sqq; 316,33sqq; sicut res se habent ad esse et non-esse, sie orationes ad veritatem et falsitatem III 241,3sqq; 268,21 sqq; semper veritatem -onis comitatur esse rei, falsitatem vero non-esse III 239,31 sqq; 246, l sqq; 267,28sqq; 308,5sqq; -onem esse immutabiliter veram potest dupliciter intelligi III 269,4sqq; contingit eandem -onem successive esse veram et falsam I 5,30sq; contingit aliquas -ones esse veras per instans tan t u m II 267,16sqq; ~ non significat nisi ratione suorum terminorum II 29,16sqq; actus cognoscendi -onem praesupponit notitiam terminorum I 107,8sqq; si duarum -onum una est vera et alia falsa, necesse est aliquem terminum in una diversum habere significatum ab aliquo termino in altera II 29,13sqq; 48,3sqq; 64,35sqq; si aliqua ~ verificatur pro rebus et ad eius verificationem duae res non sufficiunt, necesse est ponere aliam tertiam II 227,35sqq; 231,8sqq; IV 189,30sqq; 198,19sqq. Propositio verificatur immediate de rebus V 154,22sq; 158,5sqq; non solum -ones ipsae dicuntur verae et falsae, sed etiam earum significata I 2,19sqq;

174

Index rerum et verborum

5,17sqq; 10,26sqq; 102,18sqq;an ~ sit obiectum scientiae I 2,14sqq; 53,14sqq; 64,23sqq; 102,18sqq; 132,15sqq; 143,5sqq; 280,14sqq; ~ non est obiectum assensus, sed significabile per earn I 12,6sqq. De partibus -onis I 107,3sqq; 124,2sqq; 133,8sqq; II 85,29sqq; cf praedicatum, subiectum. - Quaedam -ones sunt verae, quaedam falsae, et verarum quaedam necessariae et quaedam contingentes, falsarum autem quaedam possibiles et quaedam impossibiles I 86,7sqq; 89,10sqq; III 316,16sqq. Propositio vera affirmativa significat compositionem (Averr) I 35,19; III 11,22; V 247,21; ad affirmativam de praedicato infinito sequitur negativa de praedicato finito III 186,1; ad affirmativam de praeterito sequitur affirmativa de praesenti, et non econverso; ad negativam de praesenti sequitur negativa de praeterito, et non econverso II 243,lsqq; de expositione affirmativae, cuius praedicatum est terminus connotativus III 168,9sqq; non semper in affirmativa vera terminus de virtute sermonis verificatur de eo, pro quo supponit III 169,6sqq; nulla singularis categorica et affirmativa, alia ab ista >deus estomne fulurum contingens erit< el >aliquod fulurum contingens erit< non sunt necessariae, si subiecta stent pro enlitatibus; si vero stenl pro enuntiabilibus, sunt necessariae III 253,26sqq. Propositio immediala esl ilia, qua non esl allera prior (Arislol) I 289,20sqq; V 203,lsqq; dividitur in positionem et dignitatem I 285,27sq; 289,26sq; excludit indigentiam notitiae allerius extrinseci I 284,22sqq; non omnis est per se nota I 129,2sqq; 137,3sqq; 285,23sqq; 291,13sqq; discursus scientificus esl ex -onibus immediatis I 53,14sqq; notilia incomplexa dislincla subiecli et praedicati non continet primo virtualiler -onem immedialam I 129,2sqq. Ad verilalem -onis indefinitae sufficit verilas alicuius singularis suae I 444,20sqq. Proposilio de inesse el ~ de possibili II 113,9sqq; III 163,9sqq; V 246,7sqq. Proposilionum mentalium esl duplex genus I 30,23sqq; 358,23sqq; an ~ menlalis sil essenlialiler composila ex partialibus notitiis quibusdam, quarum una sit subiectum et alia praedicalum I 33,2sqq; 124,2sqq; 134,lsqq; 278,4sqq; 361,30sqq; 367,22sqq; an ~ menlalis componalur ex notiliis terminorum I 103,7sqq; 268,15sqq. Propositio necessaria II 276,36sqq; 285,14sqq; III 271,Isqq; 300,31sqq; IV 14, l sqq. Propositio negativa immediata esl in qua unum genus generalissimum negalur ab alio universaliler IV 188,1 Isqq; 195,26sqq; c/negalivus. Proposilio particularis I 459,5sqq; 460,3sqq. Propositio per se nota communiler dicitur ea quae ex sola notilia terminorum est nota I 276,6sqq; 293,5sq; 294,32sq; 296,2Isqq; 297,20sqq; ~ ideo dicitur per se nola, quia eius significalum est per se notum I 280,14sqq; 282,3sqq; ~ per se nola esl illa quae cuilibel uli ralione polenli polest naluraliler esse nola absque indigenlia noliliae extrinseci alicuius I 283,22sqq; ad hoc quod aliqua ~ sit per se nota non sufficit quod praedicatum sit de ralione subiecti I 297,2sqq et 17sqq; 299,30sqq; ~ per se nota est enuntiatio quam quilibel probat auditam (Boethius) I 44,22sq; 284,13sqq; 287,14sqq; 293,9sq; intelleclus immediale assenlil -oni per se nolae I 25,8sqq; 44,17sqq; 289,28sqq; 298,25sqq; -ones per se notae naturaliler veniunt homini in mentem I 283,22sqq; 299,15sq; de -onibus per se notis non polesl haberi fides I 72,8sqq; utrum aliqua ~ per se nola sil demonstrabilis I 286,29sqq; utrum >deus est< sit ~ per se nota I 292,32sqq.

176

Index rerum et verborum

Propositio de possibili II 113,9sqq; III 163,9sqq; 260,7sqq; 290,4sqq; 292,8sqq; 442,2sqq; V 246,10sqq. Propositio de praesenti IV 241,21sqq; 297,19sqq; V 246,8sqq; quaelibet ~ de praeterito nunc vera habuit prius unam de praesenti correspondentem veram III 454,25sqq; 470,15sqq; omnis — vera mere de praesenti habet aliquam de praeterito necessariam III 263,9sq; an omnis ~ de praeterito vera sit necessaria II 239,16sqq; 242,21 sqq; IV 98,lsqq; 116,5sqq; 123,9sqq; omnis ~ affirmativa de praeterito, si est vera, est necessaria III 272,24sq; 349,32sqq; 364,10sqq; -onum de praeterito quaedam sunt, quae, ut sint verae, dependent a veritate quarundam de futuro III 302,30sqq; 350,3 Isqq. Propositio prima venit naturaliter in mentem V 329,6sqq; ea non est altera prior, qua valeat demonstrari I 291,15sqq; non omnis ~ prima est per se nota I 291,12sqq. Propositio reduplicativa III 205,6sqq. Propositio singularis categorica de futuro II 277,2sq; 286, l sqq; III 237,5sqq; ~ singularis de possibili affirmativa II 467,29sqq; 471,21 sqq. Propositio universalis 1459,5sqq; 460,3sqq; ad veritatem universalis sufficit quamlibet singularem eius esse veram III 250,32sqq; 436,33sqq; ~ universalis et copulativa ex omnibus eius singularibus semper convertuntur III 251,3sqq; de cognitione -onis universalis I 309,23sqq; 397,29sqq; proprium est intellectui iudicare infinita in -one universal! (Averr) I 310,6sq; V 112,27sqq; 319,22sq; differentia inter -onem universalem et dictum de omni I 453,28sqq; de -one universal! in syllogismo I 457,8sqq; ab universal! ad exclusivam de terminis transpositis est bona consequentia I 459,32sqq. Propositio vocalis I 30,23sqq; 35,12sqq; 134, l sqq; 299,18sqq. Cf regulae logicales. propositum Propositum dei est immutabile III 320,30sqq; 354,18sqq. proprietas (T 1) Proprietas polest accipi, ut est aliquod signum per se praedicabile de aliqua persona divina tantum, vel ut est aliquid significabile III 59,26sqq; -ates personarum ultimo modo sumptae possunt tripliciter accipi, scilicet pro ipsis personis, et pro aliquo incomplexe significabili in eis vel complexe III 60,4sqq; aliqua abstracta, ut paternitas, filiatio et huiusmodi, tripliciter accipi possunt III 65,21 sqq. An principium generandi sit ~ personalis II 14,16sqq; 21,12sqq; ~ patris est generare I 426,4sqq; 436,1 Isqq; 458,8sq; II l,13sqq; 15,10sqq; ~ filii est genitum esse I 436,11 sqq; 475,17sqq; II l,13sqq; 178,24sqq. Utrum divinae personae suis -atibus constituantur et ab invicem personaliter distinguantur III 59,5sqq; nullis -atibus, qualitercumque sumantur -ates, personae divinae constituuntur III 61,29sqq; personae divinae distinguuntur personaliter -atibus, id est se ipsis III 63,14sqq; personae non distinguuntur personaliter -atibus, id est aliquibus entitatibus in eis III

Index rerum et verborum

177

69,20sqq; personae distinguuntur aliquo modo -atibus, accipiendo -ates pro aliquo complexe significabili III 74,22sqq; utrum ~ personal is distinguatur ab essentia aliquo modo ex natura rei III 184,6sqq; deitas nullo modo distinguitur ex natura rei a -ate personali III 194,2sqq; quomodo intelligi debet >in personis ~ adoretur< III 73,17sqq; cf persona. propter Propter quod unumquodque et illud magis (Aristot) I 242,28sq. prosecutio Voluntas dei polest dividi in voluntatem simplicis complacentiae vel displicentiae et in voluntatem -onis et fugae III 508,27sqq; est autem ~ appetitus velle aliquid esse vel fieri, fuga vero nolle esse vel fieri III 509,6sq; operatic est signum affirmativum voluntatis -onis III 509,16sqq; voluntas -onis semper ponit effectum in esse III 513,25sqq. providentia Providentia est cognitio dei respectu gubernandorum III 229,13sqq; omne, quod fit in mundo naturaliter vel voluntarie, est opus divinae -ae, et nihil fit a casu III 487,4sqq; 499,29sqq; divina ~ statuit ab aeterno ordinem rerum III 492,10sqq. proximus Contenta in sacra scriptura dirigunt nos ad dilectionem dei et -i I 182,6sqq; mandatum de dilectione -i VI 155,15sqq; iniuriari -o est aeterna lege prohibitum et contra rectam rationem VI 242,20sqq; 245,4sqq; dilectio -i propter deum procedit ex dei caritate VI 311,lsq; de dilectione meritoria -i II 210,5sqq; 216,8sqq; 220,4sqq; malum -i displicet homini virtuoso I 228, l sqq. prudentia Prudentia est amor bene discernens ea, quibus adiuvetur in deum, ab his quibus impediri potest (Äug) VI 311,22sqq; ~ est circa contingentia I 173,14sqq; 178,9sqq; 179,30sqq; 183,29sqq; 313,32sqq; actus -ae est bene consiliari (Aristot) I 173,26sq; 179,17sqq; opus perficitur secundum -am et moralem virtutem (Aristot) VI 310,6sqq; quomodo scientia practica distinguitur a ~ I 173,2sqq. pudicus Non veraciter dicitur ~, qui non propter deum fidem connubii servat uxori (Aug)VI311,10sq. puer - Puer vere est homo et eiusdem rationis cum adulto V 308,7sqq; -eri appellant patrem omnem virum (Aristot) I 407,3sqq; an ~ extra consortium hominum in loco inhabitato crescens aliquid intelligat V 316,21sqq; homicidium et adulterium et similia non sunt peccata in -eris VI 298,10sqq; 301,7sqq. - Omnes -eri nascuntur in peccato III 516,22; VI 175,20sqq; 176,25sqq; 181,2sqq; 182,12sqq; 192,13sqq; 198,29sqq; 210,8sqq; 211,2sqq; -eri bapti-

178

Index rerum et verborum

zandi sunt in remissionem peccati originalis VI 175,20sqq; de efficacia sacramenti baptismi in -eris II 214,8sqq; 218,30sqq; VI 194,7sqq; 328,21sqq; an -eri possint absolvi a peccato sine infusione caritatis II 223,lsqq; 228,14sqq; 233,3sqq. Pueri non habent ex cursu naturali, sed a praedestinatione, quod baptizentur III 333,8sqq; -eri morientes sine baptismo fuerunt aeternaliter reprobati a deo III 324,14sqq; 342,lsqq; 353,29sqq; 516,4sqq; utrum -eri decedentes cum solo peccato original! puniantur aliqua poena sensus VI 209,17sqq; secundum Augustinum tales -eri patiuntur poenam sensus VI 211,2sqq; reri baptizati morientes in aetate infantili non fuerunt praedestinati propter bonum usum liberi arbitrii, quem habituri fuissent, si vixissent III 326,28sqq; cf infans. punctum, punctus (T 2) Punctum vocatur aliquid indivisibile habens situm III 10,1 Isqq; 33,18sqq; 223,27sqq; IV 320,24sq; talia -a vel indivisibilia secundum veritatem nulla sunt I 330,12sqq; II 290,15sqq; 297,21sqq; 445,3sqq; III 33,7sqq; 131,27sqq; 134,13sqq; IV 238,22sqq; 291,28sqq; 313,4sqq; quomodo debet intelligi sphaeram längere planum secundum ~ IV 330,7sqq; in nullo genere causae linea est causa -i IV 315,25sq; cf indivisibilis. pun ire (T 1) Qui poenam infert, ~ dicitur VI 232,Isqq; -iri gravius potest intelligi intensive et extensive secundum durationem poenae IV 378,lsqq; soli deo convenit praemiare et ~ V 210,16sqq; 213,17sqq; deus -it propter peccata III 347,10sqq; 515,5sqq; 518,7sqq; VI 275,24sqq; 278,14sqq; 321,14sq; quemlibet actum malum deus -it citra condignum II 244,8sqq; 451,38sqq; deum ~ citra condignum potest dupliciter intelligi II 455,28sqq; affligere et ~ non est reprobare, nee deus reprobat quemquam ut -at III 344,Isqq; 347,10sqq. purgatio - De -one cholerae per rheubarbarum I 128,4sqq; 129,4sqq; 313,18sqq. - Sanctificatio et ~ non est sine gratia gratum faciente VI 143,3sqq. purgatorium Poena in -o debetur peccato veniali II 449,12sqq; IV 350,7sqq; 378, l sqq. puritas Puritas nostra est effectus praedestinationis VI 110,25sqq; ~ ab originali peccato VI 199,16sqq; 209,4sqq. quadratum Quadratum et circulum I 88,28sqq; 311,2sqq; 367,27sqq; IV 54,20sqq; 285,Isqq; de diametro et costa -i IV 281,12sqq. quaerere Omnis qui -it, invenire vult (Äug) I 219,22sqq; VI ll,23sqq; quot quaeribilia, tot scibilia I 287,29. quaestio Ubi non est ~, non est scientia I 121,26sqq; 145,28sqq; quomodo intelligitur

Index rerum et verborum

179

omnem conclusionem demonstrationis esse -onem I 25,3sqq; 35,22sqq; 121,26sqq; 145,28sqq. Quaestio >quia est< est alia a -one >propter quid est< I 113,9sqq; >propter quid< est ~ de causa finali IV 74,8sqq; 75,20sqq. qualis, -e Quäle dicitur etiam in mathematicis III 52,8sqq; -e stride sumitur secundum qualitatem III 94,16sqq; 101,lsqq; -e est -e per qualitatem sibi inhaerentem III 115,28sqq; 140,20sq. qualitas (T 2) - Qualitas non dicitur ens simpliciter II 132,lsqq; conceptum communem -atis potest quis intuitive cognoscere I 270,10sqq; 365,18sqq; -ates non sunt compositae ex propriis actualibus et potentialibus entitatibus II 107,23sqq; de speciebus -atis III 50,3sqq; 152,6sqq; de -atibus sensibilibus I 61,2sqq; 117,18sqq; 131,9sqq; 369,36sqq; II 290,7sqq. Qualitas et substantia distinguuntur sicut duae res III 143,14sq; substantia quaedam non distinguitur a se ipsa per -ates II 77,8sqq; 79,24sqq; in deo ~ est idem quod substantia II 55,29sqq. - An -ates contrariae stent simul in eodem subiecto II 338,14sqq; quomodo in mixto possunt esse contrariae qualitates II 343,13sqq; 351,lsqq; V 290,18sqq; de intensione et remissione -atum II 250,15sqq; cf forma; de mutatione -atum in alteratione II 107,31sqq; 321,30sqq; 352,lsqq; IV 150,16sqq; 160,33sqq; falsum est quod omnis factio et generatio sit a contrario et per -ates passivas et activas IV 50,27sqq; 64,2sqq. - Peccatum originale est ~ quaedam in anima VI 184,14sqq; 194,7sqq; 207,16sqq. - Utrum deus possit producere infinitum secundum -atem intensivam III 438,23sqq. quando Quando potest sumi adverbialiter vel coniunctionaliter III 265,29sqq. quantitas (T 2) - Quantitas potest dupliciter accipi, scilicet communiter et specialiter II 402,26sqq; ~ est ingenerabilis et incorruptibilis (Averr) I 480,29sq; ~ non est forma activa (Averr) II 112,4sqq; V 89,lsqq; non omnis ~ est accidens III 49,31 sqq; ~ est accidens et dat esse secundum quid tantum V 277,17sqq; 278,14sqq. - Quantitas dividitur in continuam et discretam, et utraque subdividitur III 45,32sqq; 50,12sqq; magnitudo molis est species -atis continuae III l,9sq; 9,2sqq; 33,llsqq; 43,lsq; in deo non est ~ dimensiva III 35,lsqq; 57,26sqq. - Inter omnes dipositiones materiae ad suscipiendum formas ~ est prima II 292,2sqq; quamlibet formam, quae de novo inducitur in materiam, praecessit in eadem materia ~, praecessione tarnen perfectionis forma substantialis praecedit -atem V 278,14sqq; formae materiales sunt causa determinatae magnitudinis et -atis IV 16, l sqq; formam substantialem esse cau-

180

Index rerum et verborum

sam -atis in materia potest dupliciter intelligi V 278,26sqq; sola materia est subiectum primum et adaequatum -atis V 263,34sqq; 278,7sqq; 283,6sqq; ~ materiae, supposito quod sit alia res a substantia et a qualitate, inhaeret sibi et est inseparabilis ab ea V 266,3 Isqq; ~ immediate informal materiam V 322,35sq; causae diversae in -ate habent causata diversa in -ate I 96,29sqq; V 299,12sqq. Omne informatum -ate necesse est esse quantum V 320,14sq; in materia est tantum una ~, quae potest terminari maiori et minori extensione V 280,30sqq; infinitas partes eiusdem -atis esse potest intelligi multipliciter IV 303,13sqq; 311,6sqq; omne quantum est divisibile in partes II 296,7sqq; 301,21sqq; III 42,19sq; de partibus in -ate continua et discreta III 441,30sqq. Quantitas continua seu magnitudo non est mensura nisi ad numerum vel ad unitatem reducta IV 255,11 sqq. - An ~ possit magis et minus suscipere et an intendatur per additionem alterius -atis II 381,6sqq; 383,22sqq; utrum possit esse ~ actu infinita, et quod sic II 460,8sqq; 463,24sqq; 479,6sqq; III 438,23sqq; 443,30sqq; 456,22sqq; finitum et infinitum sunt passiones quanti solum III 3,16sq; de maximo et minimo secundum -atem II 289,26sqq; V 279,20sqq; de augmento in -ate molis et in -ate virtutis II 400,12sqq; 414,8sqq. Nee in rarefactione nee in condensatione ~ materiae corrumpitur nee etiam nova acquiritur V 267,12sqq; nee, cum una res corrumpitur et alia generatur, aliqua nova ~ generatur aut antiqua corrumpitur V 270,28sqq; nee in augmento aut decremento ~ aliqua totaliter de novo generatur aut quae praefuit tota corrumpitur IV 152,23sqq; V 275,22sqq; 374,5sqq. - Quomodo tempus sit ~ et quomodo non IV 236,21sqq; 273,13sqq; de motu secundum -atem V 277,8sqq; 284,32sqq; de -ate in mixtis V 277,27sqq; 279,20sqq; 292,26sqq; 299,6sqq; locus est passio -atis V ll,8sqq; numerus est - Ill 35,1; 41,27sqq; 45,23sq; 54,9sqq; 55,24sqq. quantum De ratione -i est esse divisibile in partes II 296,7sqq; 301,2Isqq; ~ dividitur in continuum et discretum II 301,25sqq. quidditas Quidditas potest accipi pro essentia quam explicat definitio, et pro ipsa definitione III 104,28sq; IV 194,27sqq; ~ sumitur pro definitione II 140,3sqq; IV 195,lsqq; V 256,15sqq; definitio indicat -atem rei I 403,17sqq; II 26,27sqq; 105,4sqq; 117,lsqq; 120,12sqq; 139,17sqq; res est sua - II 34,5sqq; 73,Isqq; 372,9sqq; res non sciuntur nisi propter suas -ates (Averr) I 412,19sq; de differentia rerum secundum -atem IV 188,lsqq; 194,27sqq; in deo non distat ~ ab esse I 293,2sq; 296,5sqq; II 121,19sq; quaestio >propter quid< quaerit -atem I 145,29sq. quies - Quies rei sensibilis non est res distincta ab aliis sensibilibus III 50,26sqq; de mora -etis IV 229,2sqq; 257,5sqq; non est de ratione omnis -etis habere

Index rerum et verborum

181

ultimum instans V 42,15sqq; 45,3sqq; de -ete et motu II 258,23sqq; 296,33sqq; 346,15sqq; 348,12sqq; 361,26sqq; 400,27sqq; IV 112,7sqq; 154,18sqq; 163,22sqq; 171,2sqq; 227,6sqq; 307,6sqq; de -ete in alteratione II 256,9sqq; 259,4sqq; impossibile est duos motus contraries succedere sibi in eodem mobili sine quiete media II 258,34sq; 389,lsqq; IV 137,24sqq. - Delectatio importat -etem voluntatis I 219,10sqq. quiescere - Quiescere in loco proprio nullus omnino est actus I 238,12sq; ~ secundum ubi non est aliud quam ipsum et omnes partes eius esse ubi erat prius, id est in eodem loco V 7,27sqq; omne quod -it, in tempore -it IV 260,16sqq; 265,15sqq; V 45,34sqq; formae quiescentes significantur nominibus non significantibus actum verbi IV 156,15sqq; 164,25sqq. - Quiescere per amorem est frui I 220,13sq. quo >Quo< potest dupliciter accipi, scilicet secundum quod est pronomen et secundum quod est coniunctio reduplicativa vel causalis III 204,34sqq. De principio quo I 450,14sqq; II 14,7sqq; V 323,37sqq. radius De -o corporis luminosi II 273,27sqq; 279,29sqq; 289,9sqq; ~ solis II 232,9sqq; 262,10sqq; 268,lsqq; 278,1 Isq; 306,3sqq; III 343,14sqq; IV 189,llsqq; 197,4sqq; V 49,35. radix Radix numeri quadrati aut cubiti III 214,20. rapina Ex praecepto domini filii Israel res Aegyptiorum auferentes nee furtum nee -am commiserunt VI 246,10sqq; 247,14sqq. raptus - In -u et transitu subitaneo aliquid potest esse simul in pluribus locis V 53, l sqq. - De -u Pauli et visione faciali I 391,26sqq; de -u virorum contemplativorum I 206,5sqq. rarefactio Rarefactio est alteratio, et magis rarefieri est intendi secundum raritatem II 254,23sqq; 379,8sqq; 416,7sqq; in -one fit augmentum sine additione novae materiae II 414,8sqq; in -one non corrumpitur quantitas materiae V 267,20sqq; 275,22sqq; 381,15sqq. raritas, rarus Raritas et densitas sunt primae qualitates materiales II 378,20sqq; ~ est qualitas non distincta a substantia et quantitate II 409,27sqq; ~ est in qualibet parte corporis rari II 416,19sqq; res tanto est rarior, quanto ipsa sine additione alicuius extrinseci maiorem occupat locum II 378,25sqq; quanto in eadem extensione materia est paucior, tanto est rarior V 374,13sqq.

182

Index rerum et verborum

ratio - Ratio polest accipi pro lumine naturali -onis et pro argumentation I 288,25sqq; nomen >ratio< potest supponere pro conceptu significante quid rei vel quid nominis et pro ipsa essentia seu intrinseca entitate II 58,16sqq; 71,7sqq; 73,6sqq; omnis definitio est ~ et omnis ~ habet partes (Aristot) II 105,5sq; 116,28sqq. - Quae per -onem nota sunt, credi non possunt I 74,30sqq; quod intelligimus debemus -oni, quod credimus auctoritati (Äug) I 53,27sq; non est sumenda distinctio, quod fides causetur ex auctoritate, opinio autem ex -one probabili I 82,15sqq; probatio per auctoritatem sapientum est ~ probabilis I 83,lsqq; de -onibus probabilibus et opinione I 81,2sqq; 86,24sqq; 89,20sqq; nulla res est ponenda, ad quam ponere non cogit experientia, ~ vel auctoritas I 30,19sqq; 213,23sqq; III 172,8sqq; IV 134,2sqq; 207,16sq; 225,8sqq; 314,23sqq; V 8,16sqq; 105,28sq; 149,3sqq; 300,10sqq; 339,29sqq; 346,14sqq; 356,14sqq; 368,29sqq; pluralitas rerum non est ponenda sine necessitate et -one II 110,8sqq. - Non cuilibet potenti uti -one potest absque alterius extrinseci notitia esse naturaliter notum deum esse I 275,3sqq; 281,3sqq; 292,32sqq; deum tarnen possumus naturaliter cognoscere per discursum a creaturis I 412,3sqq; sequendo naturalem -onem ponendum est aliquod esse in rerum natura, quo maius non potest cogitari (Anseimus) III 410,13sqq; ratio Anselmi, quamvis sit vera, non est tarnen demonstrativa III 432,13sqq; utrum naturaliter possit evidenter cognosci esse unum universale principium a quo cetera entia sunt producta IV l,6sqq; 42,4sqq; 44,22sqq; 65,5sqq; 69,21sqq; utrum -one naturali sit evidenter probabile deum esse universalem et ultimum finem omnium entium aliorum IV 70,4sqq; sequens praecise -onem naturalem habet ponere quod deus intelligat alia a se III 211,5sqq; item habet ponere, aut saltern non negare, quod est aliqua res infiniti vigoris et quod deus est infinitae virtutis intensive III 410,4sqq; 424,3sqq et 25sqq; utrum evidenter possit probari animam intellectivam esse substantialem hominis formam V 306,5sqq. Per -onem naturalem non potest homo cognoscere, quid recte agendum sit secundum omnes circumstantias V 62,27sqq; VI 52,16sqq; 135,28sqq. - Ratio recta dictat, quid agendum et quid vitandum, et quomodo VI 244,lsqq; 245,4sqq; 272,2sqq; 276,20sqq; 292,8sqq; 323,1 Isqq; perfecta ~ hominis ceteris utitur propter deum (Äug) I 189, l sqq; 245,6sqq; 258, l sqq. Bonitas et malitia actuum attenditur penes conformitatem et difformitatem ad rectam -onem I 150,6sqq; 152,20sqq; 154,17sqq; 243,8sqq; VI 234,7sqq; 237,28sqq; 282,28sqq; si per impossibile ~ divina seu deus ipse non esset, adhuc si quis ageret contra rectam -onem angelicam vel humanam aut aliam aliquam, peccaret VI 235,17sqq; c/actus moralis, peccatum; quicquid est contra rectam -onem, est contra -onem divinam seu contra aeternam legem VI 235, l sqq.

Index rerum et verborum

183

- In nullo casu quis erronee iudicans aliquid a se esse agendum vel non agendum debet se tali iudicio conformare VI 302,4sqq; nullus debet agere contra suam -onem erroneam VI 302,27sqq; quilibet debet non agere contra -onem suam erroneam VI 303,5sqq; quilibet debet non agere secundum suam -onem erroneam VI 303,10sqq. - Aliquid distingui ab aliquo -one potest intelligi tripliciter II 70,9sqq; 76,6sqq; aliquid distingui secundum proprias -ones potest accipi proprie et improprie II 58,29sqq; nulla res potest a se ipsa differre -one II 72,33sqq; 76,26sqq; quomodo potest intelligi unam rem distingui -one a se ipsa II 79,24sqq; unius rei possunt esse plures -ones II 73,4sqq; 77,8sqq; differentia -onis non est sufficiens pro ordine naturae II 149,17sq. Quomodo perfectiones attributales dei distinguuntur -one et quomodo non II 67,13sqq; 75,3sqq; cf attributum. - Ratio attributalis est ~ explicans, quid per attributum importatur II 69,9sqq; 75,25sqq. realiter Adverbium >realiter< est casuale huius nominis >res< et eius sumptum est >reale< III 199,17sq. reatus Reatus praesupponit peccatum VI 197,28sqq. rebellio Rebellio appetituum non esset talis sine concupiscentia VI 189,7sqq. receptio Receptio est potentia ad rem (Averr) II 114,32sqq. receptivitas Receptivitas infinita non repugnat creaturae V 93,21 sqq. recipere (T 2) Quomodo debet intelligi >omne, quod recipitur, recipitur per modum recipientis< V 322,35sqq; 325,9sqq; non valet semper quod, si recipiens est singulare, receptum est singulare V 325,9sqq; 330,8sqq; omne recipiens oportere esse denudatum a natura specifica recepti, potest multipliciter intelligi V 318,30sqq; 321,6sqq; omne recipiens aliquam formam per transmutationem -it illam per naturam potentiae passivae II 106,15sq. recordari, recordatio Memorantem recordari immediate de re extra potest intelligi dupliciter V 145,12sqq; recordatio est notitia rei absentis per eius speciem in memoria existentem I 306,25sqq; 343,4sqq; 352,17sqq; 358,23sqq; 376,33sqq; V lll,13sqq; 113,9sqq; 121,llsqq; 140,16sqq; 142,12sqq; 149,17sqq; 160,llsqq; 189,12sqq; 216,9sqq; recordatio est etiam actus intellectus I 348,2sqq; 376,33sqq; cf memoria, species. rectitude (T 2) De -ine intentionis VI 282,2sqq; cf intentio; de -ine electionis VI 296,1 Isqq; 309,26sqq; de -ine actus moralis et operationis exterioris cf actus moralis, operatic.

184

Index rerum et verborum

reduplicatio Reduplicatio polest fieri gratia concomitantiae tantum vel etiam gratia causae II 53,6sqq; ~ aliquando stat specificative I 393,34sqq; II 53,26sqq; III 205,6sqq; «- aliquando denotat praedicationem esse in primo modo dicendi per se II 98,3sqq. reflectere, reflexio, reflexus Nullum reale reflecti super se ipsum potest dupliciter intelligi III 37,9sqq; 39,12sqq. Contingit aliquid esse scitum ante -onem intellectus super ipsam demonstrationem vel super praemissas I 277,9sqq; 282,30sqq. Notitia -a potest dupliciter sumi V 157,34sqq; aliquae notitiae intuitivae sunt -ae, si notitia -a sumitur improprie I 381,17sqq. Actus rectus et ~ non sunt idem I 408,4sqq; actus ~ III 504,14sqq; V 75,24sqq; 76,16sqq; 89,lsqq; 211,lsq; 214,1 Isqq; 225,18sqq; 238,23sqq. regeneratio Regenerari non significat aliud quam denuo generari, et per consequens ~ est resuscitatio I 486,19sqq; ~ baptismalis VI 194,7sqq; 206,27sqq. regula - Regulae aeternae et prima principia impressa sunt animae a veritate prima I 416,35sqq; 419,6sqq; ~ moralis cf ratio recta. - Regulae logicales: Ab inferiori ad superius affirmative a parte praedicati valet consequentia I 448,30sqq; 457,8sqq; II 362,Isqq; cf argumentum. Ab universal! ad exclusivam de terminis transpositis est bona consequentia I 459,32sqq. Ad affirmativam de praedicato infinite sequitur negativa de praedicato finito III 185,34sqq; 209,19sqq. Ad affirmativam de praeterito sequitur affirmativa de praesenti, et non econverso; ad negativam de praesenti sequitur negativa de praeterito, et non econverso II 243, l sqq. Ad bonitatem consequentiae requiritur quod oppositum consequentis vel aliquid necessario consequens ad ipsum repugn et antecedent! Ill 250,22sqq; 300,2Isqq; cf antececens, consequentia. Alius et alius modus praedicandi in utraque praemissa, nisi aliud interveniat, non committit fallaciam figurae dictionis I 451,13sqq. Contradictionis non est medium per abnegationem III 247,10sq; contradictoria non possunt esse simul vera I ll,16sqq; III 249,21sq; c/contradictorius, oppositus. Oppositum praedicati infert oppositum subiecti I 275,12sq; 281,12sqq; 300,21 sqq. Quaelibet propositio singularis de possibili affirmativa, in qua subicitur praecise pronomen demonstrativum, si est vera, est vera in sensu composite II 467,29sqq; 471,25sqq; cf propositio.

Index rerum et verborum

185

referre (T 1) Referri realiter dicitur referri vere non per operationem animae III 166,8sqq; aliquid potest realiter referri ad non-ens, et non-ens ad ens III 166,17sqq; 169,12sqq; deus aeternaliter referebatur realiter ad creaturam quae non erat, et realiter refertur ad creaturam ex tempore III 170,12sqq et 30sqq; deum referri relatione aeterna potest dupliciter intelligi III 182,20sqq. relatio (T 1) - Relatio sumitur tripliciter, primo modo pro ipso relativo, secundo et tertio modo pro eo quo ipsum relativum est relativum, sive illud sit complexe significabile sive incomplexe III 92,23sqq; aliqua ~ primo modo accepta est vera res actualiter existens extra animam III 83,8sqq; 93,24sqq; nulla ~ secundo modo dicta est aliqua res vel entitas .existens extra animam HI 109,14sqq; aliqua ~ tertio modo dicta est vera res III 114,17sqq; ad -onem realem non plus requiritur nisi quod praeter operationem animae ipsum, quod refertur, sit tale, quale denotatur per praedicationem relativam III 182,3sqq; non solum termini sunt ~ seu relativi III 94,29sqq; ~ rationis non potest esse perfectior in cognoscibilitate quocumque ente realiter (Scotus) I 141,18sqq. - Nulla ~ est entitas ab omni entitate absoluta distincta III 24,38sqq; 115,16sqq; 148,llsqq; 162,llsqq; omnis entitas est absoluta et relativa I 479,lsqq; II 94,2sqq; III 117,5sqq; 153,9sqq; aliquod relativum non est relativum formaliter per aliquam entitatem sibi inhaerentem, aliquod tarnen est III 122,18sqq; 140,14sqq; nullum relativum est formaliter relativum per aliquam entitatem sibi inhaerentem a qualibet absoluta distinctam III 141,10sqq; quod ~ sit res ab absolutis distincta (opinio) III 141,17sqq. - Fundamentum -onis accipitur pro re ipsa, quam significat terminus absolutus III 160,24sqq; fundamentum et ~ distinguuntur, et quo modo debet intelligi >fundamentum et ~ sunt idem< III 154,lsqq; an ~ possit esse sine fundamento III 129,7sqq; qualiter -ones oppositae possint esse in eodem fundamento VI 7,25sqq. - Terminus -onis non est absolutum secundum esse absolutum, sed secundum esse relativum I 493,7sqq; omnis terminus -onis est aliud a relativo III 173,3sq; 175,28sqq; non omnis ~ dependet in esse a suo termino III 89,25sqq; 98,23sqq; 103,llsqq; ~ est in substantia utriusque extremi (Aristot) I 428,22sqq. - Quomodo intelligitur quod inter omnia praedicamenta ~ est esse debilioris III 80,3sqq; 91,21sqq; 97,26sqq; 102,17sqq; 147,13sqq; 164,8sqq; quomodo intelligi debet >ad relativum non est per se motus< III 143,20sq; 153,24sqq; qualiter ~ sit una dispositio existens inter duo III 79,18sqq; 90,19sqq; 97,9sqq; 101,3sqq; an possibile sit -onem alicuius ad aliud desinere esse manente quolibet eius absolute III 141,17sqq; 147,20sqq; quomodo potest intelligi quod ~ possit augeri, dum nullum absolutum relativum augeatur

186

Index rerum et verborum

III 141,29sqq; 149,3sqq; quomodo intelligi debet dictum Augustini >relatio dicitur secundum accidens< III 146,2sqq; 160,28sqq; quomodo ~ et substantia sint sub eodem genere, et quomodo non III 147,7sqq; 162,32sqq; quod nulla ~ a qualibet re absoluta distinguatur praedicamentaliter III 164,18sqq; aliquid transmutari relative polest dupliciter intelligi III 183,4sqq. - Relatio in deo: Praedicamentum -onis vere et proprie de deo praedicatur II 130,6sqq; 138,25sqq. Relationes ad intra accipiuntur aliquando pro proprietatibus personarum complexe significabilibus II 21,lsqq; proprietates personarum aliquando vocantur -ones, quia nonnisi relative possunt designari III 75,31sqq; in deo nulla ~ secundum se est aliqua entitas distincta quoquo modo ex natura rei ab essentia, quae sit in una persona et non in qualibet III 3,7sqq; 189,2sqq; per habitudinem importatam per >generatio< filius et pater referuntur ad invicem I 428,20sqq; 439,26sqq; 449,lsqq; 490,6sqq; 493,7sqq; patris ad filium non est nisi unica ~ I 434,26sqq; Spiritus sanctus dicitur relative ad patrem et f ilium II 186,4sqq; III 95,19sqq; pater ad filium et spiritum sanctum refertur una -one tantum secundum rem III 66,6sqq; nulla distinctio rei datur inter personam et -onem I 435,3sqq; II 162,lsqq; III 66,6sqq; nulla ~ divina fundatur in aliquo II 23,5. - Relationes ad extra: Utrum deus ad creaturam realiter referatur III 165,llsqq; c/referre; deus est finis ad quem omnia referuntur IV 84,26sqq. relativus, -um - Relativa possunt dupliciter sumi, scilicet communiter et stricte III 179,5sqq; stricte sumpta sunt quaecumque haec ipsa quae sunt aliorum sunt, seu quorum esse est ad aliud se habere III 172,28sqq; 175,17sqq; 179,12sqq; non solum termini sunt -i seu relatio, sed etiam res extra III 94,4sqq; eadem res est aliquo modo absoluta et aliquo modo -a III 108,4sqq; res et nomina dicuntur -a, res quidem quia sunt ad aliquid, nomina vero quia significant illas III 108,27sqq; quid intelligatur per entitatem absolutam et per entitatem -am III 116,18sqq. Quae sit differentia inter -a duorum primorum modorum et -a tertii modi secundum Aristotelem III 173,24sqq; 177,6sqq; multa reperiuntur -a, quae proprie non pertinent ad aliquem illorum trium modorum III 178,21 sqq. Non omnia -a sunt simul natura III 89,34sq; 103,15sqq; 126,33sqq; -a dicuntur ad convertentiam (Aristot) I 428,7sq; III 100,18; 169,12sqq; 180,10sqq; V 8,30sq; omne -urn est connotativum, licet non econtra II 63,22sqq; multiplicato uno -orum in uno extremo multiplicatur correlativum in altero I 428,8sq. - Pronomina -a: Relationem personalem et simplicem polest habere -urn >se< I 271,23sqq. reliquiae Reliquiae sanctorum V 352,31 sqq.

Index rerum et verborum

187

rememoratio Rememoratio est de re non praesenti animae secundum se I 309,Isqq; 348,5sqq; cf recordatio. remissio - Remissio formae accipitur proprie pro partiali corruptione formae secundum partes intensivas II 347,17sqq; 398,2sq; etiam in formis spiritualibus existentibus in anima est intensio et ~ II 379,13sqq; cf forma. - Remissio peccatorum est effectus praedestinationis III 332,15sqq; ~ peccati praesupponit peccatum VI 198,26sq; de -one peccati originalis VI 174,4sqq; deus potest poenam aeternam peccato mortali debitam remitiere II 237,19sqq. remuneratio Quemlibet bonum actum deus remunerat ultra condignum II 451,38sq; 456,10sqq. replicatio Numerare est aliquam multitudinem per -onem unitatis mensurare III 41,9sqq; mensura per -onem est quid minimum secundum quantitatem III 430,33sqq. repraesentatio De -one rerum sensibilium et insensibilium in speciebus et conceptibus I 303,4sqq; 371,3sqq; 388,16sqq; V 70,9sqq; 98,3sqq; 118,4sqq; 162,1 Isqq; 193,29sqq. Non valet universaliter >eadem est ~ unius simillimorum, quae est ~ alterius< V 176,lsqq; 183,29sqq. reprobatio (T 1) - Per -onem significatur aeternum dei propositum non dandi vitam aeternam III 322,19sqq; 323,Isqq; 346,5sq; 496,10sqq; praeparatio aeternae poenae est ~ III 321,6sq; obduratio potest accipi pro -one vel pro sequela eius III 346,4sqq; 348,20sqq; affligere et punire non est reprobare III 347,10sqq. - Status -onis vocatur ille, in quo si quis perseveraverit, deus illi dabit poenam aeternam sensus vel damni II 222,30sq; possibile est aliquem hominem non habende habitum caritatis non esse in statu -onis II 222,24sqq; possibile est animam esse in culpa mortali et non esse reprobatam II 237,19sqq. - Quilibet fuit ab aeterno a deo praedestinatus vel reprobatus III 324,2sqq; 496,4sqq; 514,32sqq; utrum in reprobatis sit causa suae -onis (diversitas opinionum) III 325,3sqq; nullus est reprobatus propter malum usum liberi arbitrii, quem illum deus praevidit habiturum III 337,28sqq; nullus est reprobatus, quia praevisus finaliter fore cum obice gratiae III 342,6sqq; nulla omnino est causa -onis III 348,lsqq; 353,6sqq; utrum sit possibile aliquem reprobatum salvari, et quod sie in sensu diviso et quomodo III 348,27sqq; IV 113,lsqq; 115,25sqq.

188

Index rerum et verborum

repugnantia (T 1) Quomodo intelligitur mullae propositiones magis repugnant quam contradictoriae< I 37,5sqq. res (T 1) - >Aliquidres< et >ens< possunt accipi tripliciter, ita quod non omne, quod aliquo modo dicitur aliquid vel ~, sit aliqua essentia vel entitas secundum se I 8,25sqq; III112,3sqq; VI 249,28sqq; 253,14sqq; eiusdem rei possunt esse plura nomina vocalia non synonyma et plures conceptus de illa praedicabiles II 73,13sqq. - Omnis ~ est absoluta et relativa III 108,4sqq; 117,5sqq; divisio tarnen per absolutum et relativum non est proprie divisio rerum, sed potius praedicabilium III 153,9sqq; nullae ~ universales sunt praeter signa universalia IV 121,16sqq; quod quaelibet ~ per se existens in praedicamento sit intrinsece composita ex actuali et potential! sui generis (opinio) II 103,27sqq; non omnis ~, quae est per se in genere, est essentialiter sie composita II 107,16sqq; nulla ~ habens partem et partem est indivisa et simpliciter una III 13,14sqq. - Omnis ~ alia a deo est contingens I 6,27; nulla se ipsam formare potest VI l,16sqq; 16,3sqq; utrum quando ~ est, possit non esse, aut quando non est III 259,2sqq; aliqua ~, quae est nunc, potest non esse nunc, sie quod ipsa propositio enuntians ipsam non esse sit vera III 261,2sqq. Utrum per aliquam potentiam fuerit possibile rem aliam a deo fuisse ab aeterno sive fuisse sine principio suae durationis IV 97,12sqq. - Aliquam rem intelligi a nobis contingit tripliciter, scilicet immediate in se ipsa, in specie propria a se in intellectu causata et in aliquo conceptu de ipsa ab anima formato I 353,22sqq; 358,31sqq; 372,10sqq; 387,26sqq; 389,26sqq; de cognitione rerum sensibilium et insensibilium cf sensibilis, insensibilis, notitia. Res extra non est obiectum scientiae acquisitae per demonstrationem I 6,20sqq; prima quaestio de re est, utrum ipsa sit (Äug) I 275,7sq; 281,5sqq. - Quomodo intelligitur aliqua distingui secundum rem I 471,26sqq; II 70,12sqq; nihil distinguitur a se ipso II 76,26sqq; sicut se habet distingui re ad ens rationis, sie distingui ratione ad ens reale II 81,13sq; distingui re est distingui per reales quidditates IV 188,lsqq; 195, l sqq. - Definitio dicens quid rei explicat quid est res illa, de qua dicitur II 33,17sqq; 42,8sqq; 69,22sqq; 73,lsqq; quomodo paries rei respondent partibus definitionis V 336,14sqq; 337,1 Isqq; quomodo intelligi debet omnem rem definibilem esse compositam ex partibus intrinsecis II 105,Isqq; 113,27sqq. resistentia Resistentia potest accipi proprie et metaphorice II 458,26sqq; III 412,28sqq; 420,16sqq; causa successionis in motu est ~ II 343,6sqq; 350,29sqq; ~, propter quam apponitur tempus in motu, est multiplex, scilicet medii ad mobile et mobilis ad motorem V 29,14sqq; 47,20sqq.

Index rerum et verborum

189

resistere Idem non sibi -it V 29,17sq; 41,24; voluntati dei quis -it? (Rm) III 320,30sqq; 339,14sqq; 506,7sqq; 512,9sqq; ~ tentationibus VI 25,lsqq; 88,25sqq; 102,3sqq; 120,29sqq; 321,20sqq. respectus Nullus respectus est entitas secundum se distincta ab absolutis III 24,35sqq. resurrectio Resurrectio non proprie dicitur generatio I 481,7sqq; 486,19sqq; philosophi negant -onem esse possibilem III 380,10sqq; 392,19sqq; omnes resurgent, non tarnen omnes immutabuntur VI 210,lsqq; ~ Christi III 366,1 Isqq; 369,25sq; IV 85,8sqq. retributio Retributio et iustificatio I 25 8,21 sq; 262,6sqq; deus retribuit secundum merita VI 71,3Isqq; de -one pro bonis operibus II 239,26sqq; 243,5sqq; VI 32,2sqq; de -one pro peccato II 235,33sqq; 239,26sqq; 243,5sqq. reus Solo peccato quis ~ est VI 137,7sq; 177,22sq; 183,2sq; an Habens malam voluntatem sit magis ~, si opus sequatur VI 324,2Isqq; 326,9sqq; 327,12sqq. revelare, revelatio (T 1) Deus non potest revelare falsum III 372,13sqq; 391,32sqq; c/falsus; omne revelatum a deo esse verum non est per se notum I 42,12sqq; 44,2sqq; fidelis semper credit verum, quia primo credit auctoritati dei revelantis I 48,19sqq et 23sqq; quomodo facta -one alicuius rei de futuro stat illius contingentia III 372,13sqq; 376,16sqq; 382,29sqq; 403,30sqq; 408,4sqq; quomodo deus revelet in verbo beatis creaturas V 91,2sqq. revolutio Aristoteles concedit infinitas -ones coeli, quia non ponit primam -onem III 467,lsqq; IV 267,10sq; de -onibus coeli III 413,1 Isqq; 475,lsqq; IV 12,10sqq; deus potest subito coelum complete revolvere III 426,l Isqq; 429,9sqq. rheubarbarum Cf cholera. Romanus De praemio -orum pro strenuis actibus suis I 259,15sqq; 263,32sqq; VI 66,23sqq; 74,12sqq; 313,6sqq. sacramentum Effectus -orum VI 39,22sqq; ex re operata, scilicet -o, confertur gratia VI 328,2Isqq; ~ baptismi II 249,1 Isqq; VI 211,2sqq; 213,2sqq; ~ eucharistiae II 206,19sqq; 211,4sqq; 381,31sqq; 420,26sqq; III 143,32sqq; 156,lsqq; V 84,19sqq; 286,3Isqq; ~ poenitentiae II 451,2sqq. saeculum Saeculum accipitur pro toto tempore praesentis vitae ab initio mundi usque ad finem IV 245,7sqq.

190

Index rerum et verborum

salus, salvare - Consecutio -utis est effectus praedestinationis III 332,15sqq; deus est causaliter ~ et iustificatio omnium iustorum, et est incarnatus et mortuus propter nostram -utem IV 85,8sqq; quicumque habet spiritum sanctum est in statu -utis II 204,2sqq; sine gratia non polest homo cognoscere pertinentia ad -utem VI 52,'16sqq; sacra scriptura sufficit ad nostram -utem I 20,11 sqq. - Non omni creaturae rational! dat deus gratiam et -utem III 343,14sqq; 345,8sqq; quomodo intelligendum est dictum Apostoli >deus vult omnes homines salvos fieri< III 344,14sqq; 348,lsqq; 501,18sqq; 507,29sqq; 514,9sqq; secundum Augustinum haec auctoritas intelligenda est secundum distributionem accommodam, et polest etiam inlelligi, ul sil dislribulio pro generibus singulorum, non pro singulis omnium generum III 348,6sqq; 517,18sqq; deus non vull omnes homines salvos fieri III 348,6sqq. - Ulrum, si aliquis decederet sine caritate el sine peccato, damnaretur vel salvaretur, el quod ulrumque deus possel II 232,33sqq; ulrum quilibel praedeslinalus de necessilale salvabilur, el quod non III 320,23sqq; 349,lsqq; 354,18sqq; 369,2sqq; si quis essel cerlus suae damnalionis, non esset sibi licitum orare pro finali -ute sua III 523,24sqq; 524,8sqq; quomodo inlelligi debet dictum sanctorum >si Adam non peccassel, illi solum fuissenl nati qui nunc salvati vel salvandi< V 168,33sqq; 175,11 sqq. Samaritanus VI 146,22sqq; 152,19sqq. Samson (T 2) Samson occidendo se el alios nee peccavil nee commisil homicidium VI 246,15sqq; 247,24sqq. sanctificatio Sanclificalio non est sine gratia gratum faciente VI 143,6sqq. sanctus Omnia merita -orum referenda sunt ad deum VI 42,28sqq; 127,31sqq; oratio -orum II 233,8sqq; 234,8sqq; VI 26,lsqq; 53,18sqq; 100,20sqq; 102,3sqq; corpora -orum V 350,15sqq; 352,31sqq; auctorilas -orum IV 382,8sq; VI 218,15sqq. sanitas Sanilas est debita humorum lemperies vel adaequalio I 161,20sq; ~ esl quasi forma in sano (Averr) II 142,17sqq; corpus humanum conlinel virtualiter rationem -atis I 132,25sqq; ~ el scienlia medicinalis I 134,28sqq; 156,lsqq; 161,19sqq; 396,lsqq; II 112,3; ~ el polio amara I 108,28sqq; 113,21sqq; 188,10sqq; 201,8sqq; acquisilio el conservalio -alis IV 34,24sqq; 79,5sqq el 30sqq; 80,7sqq; 82,5sqq. sapiens Quaedam concepliones animi sunl communes omnibus, quaedam lanlum -libus I 293,19sqq; 297,2sqq; lux sapienliae omnibus -libus esl una communis (Aug) I 419,26sqq; probalio per auclorilalem -lum mundi esl ralio

Index rerum et verborum

191

probabilis I 83,lsqq; de distinctione inter - et sapientiam II 26,1 Isq; 46,5sqq; 56,25sqq. sapientia - Sapientia est unus habitus totalis includens tarn intellectum quam scientiam I 110,29sqq; certissima et nobilior scientiarum est ~ (Aristot) I 107,14sq; 184,6sqq; forte sola metaphysica dicitur secundum Aristotelem ~ proprie I lll,4sq; notio impressa -ae I 386,4sqq; ~ et amor I 211,4sqq; 216,33sqq. - Sapientia dei: Deus ipse est sua ~, et non est ibi distinctio realis nee formalis II 32,23sqq; 37,19sqq; 43,14sqq; 67,21sqq; 71,16sqq; 91,8sqq; III 67,8sq; 188,lsqq; 204,34sqq; filius est ~ increata I 460,26sqq; 492,15sq; 496,20sqq; 501,lsqq; 503,20sqq; 504,24sqq; 507,9sq; II l,13sqq; 90,31sqq; 175,17sqq; III 7,28sqq; 188,lsqq; ~ dei non est aliqua entitas distincta ab aliis perfectionibus attributalibus, et quomodo distinguatur ratione II 37,19sqq; 49,15sqq; 58,16sqq; 71,2sqq; 88,29sqq; ~ praedicatur de deo in quid II 96,17sqq. Sapientia dei variis nominibus appellatur secundum diversitatem cognoscibilium III 227,23sqq; deus sua — novit omnia III 283,2sqq; 314,2sqq; omnia quae in mundo sunt, habent esse in ~ creatoris (Avicenna) III 221,3Isq; ~ increata est artifex omnium (Sap) III 360,4sqq; cognitio in luce divinae -ae I417,19sqq;419,5sqq. sauciatus Parabola -i VI 122,19sq; 146,13sqq; 152,26sqq. scibilis, -e Illud est -e quod est demonstrabile (Aristot) I 3,26sq; 12,27sqq; -e est aeternum et ex necessitate (Aristot) I 6,20sqq; 10,4sqq; -e non est opinabile I 88, l sqq; de -ibus non est consilium (Aristot) I 179,17sqq; diversa specif ice obiecta -ia habent idem subiectum I 59,14sqq; de relatione scientiae ad -e II 93,20; 94,19sqq; III 82,30sqq; 98,30sqq; 104,17sqq; 173,24sqq; 177,6sqq; 180,7sqq. scientia (T 1) - Scientia potest dupliciter accipi, scilicet stride pro ~ acquisita per demonstrationem et communiter pro omni evident! et certa notitia vel iudicio alicuius enuntiabilis III 294,32sqq; aliquando vocatur ~ ille habitus quo quis novit defendere fidem, sed hoc scire non est Anteiligere per demonstrationem I 56,12sqq; ~ est evidens et certa notitia rei I 325,24sq; II 61,23sqq; 63,30sq; ~ est de necessariis et aeternis et impossibilibus aliter se habere (Aristot) I 6,20sqq; 10,4sqq; 45,19sq; 179,17sqq; ~ est notitia veri necessarii, et est tantum verorum I 37,18sq; III 277,1 Isq; 289,14; error et ~ opponuntur II 328,17sqq; 336,6sqq; 349,6sq; quomodo intelligendum est dictum >de singularibus non est scientia< I 146,11 sqq; 396,18sqq; 407,28sqq; omnis discursus, per quem per se acquiritur ~, est ex propositionibus primis et immediatis vel ex his, quae per tales mediate vel immediate notae

192

-

-

-

-

-

-

Index rerum et verborum

sunt I 53,14!sqq; ~ proprie dicta ad solum intellectum pertinet I 303,9sq; cf scire. Scientia propter se ipsam appetitur (Aristot) I 254,29sqq; ~ est causa desiderii et -ae causa est ipsum desideratum bonum VI 8,18sqq; 10,27sqq. Scientia potest sumi vel pro aliquo uno habitu unius conclusionis vel pro collectione plurium habituum diversarum conclusionum pertinentium ad unam talem -am I 133,13sqq; quadruplex genus -arum I 42,30sqq. Quomodo ~ sit una et respectu quarum conclusionum sit una I 116,23sqq. Ad distinctionem -arum non requiritur distinctio subiectorum vel praedicatorum I 66,30sqq; diversae -ae eandem rem diversimode considerare possunt I 63,2sqq; III 50,17sqq; ~ acquisita per demonstrationem a priori alia est specif ice a ~ acquisita per demonstrationem a posteriori I 65,22sqq; 406,13sqq. Scientia subalterna procedit ex principiis sibi creditis, notis autem in lumine -ae superioris (Thomas) I 49,llsqq; omnis ~ fit in nobis ex notitia principiorum I 50,6sqq; quod omnis habitus procedens ex principiis in lumine superioris -ae tantum notis sit ~ subalterna, potest dupliciter intelligi I 51,18sqq; ~ subalternans et ~ subalternata differunt sicut notitia principiorum et notitia conclusionis I 105,16sqq. Quae ~ dicitur practica et quae speculativa I 155,27sqq; 163,10sqq; eo praecise aliqua ~ est practica quo est directiva I 166,16sqq; ~ speculativa perscrutat de causis rerum et definitionibus earum I 172,22sqq; quomodo ~ practica distinguitur a prudentia I 173,2sqq; quomodo intelligendum sit dictum >scientiae activae et factivae sunt de his quorum principium est in nobis, speculativae vero de his quorum principium non est in nobis< I 178,21sqq; utrum per obiecta vel fines proprios extrinsece distinguantur habitus speculativi a practicis I 174,7sqq; non quilibet habitus practicus a quolibet speculative distinguitur subiecto I 174,31sqq; quilibet habitus practicus a quolibet speculative distinguitur obiecto, et etiam proprio fine I 175,19sqq et 31 sqq. Quid est obiectum -ae I 2,6sqq; obiectum -ae potest dupliciter accipi, scilicet pro eo quod scitur et pro illo de quo aliquid scitur; id est pro obiecto proprie dicto et pro subiecto -ae I 2,14sqq; 174,9sqq; nee conclusio demonstrationis, nee res extra sunt obiectum -ae I 3,32sqq; 6,20sqq; significatum totale conclusionis est obiectum -ae I 7,17sqq; diversi habitus specie possunt esse de eodem obiecto I 64,23sqq. Subiectum -ae est illud de quo aliquid scitur I 2,14sqq; 174,12sqq; potest dupliciter accipi, scilicet pro termino mentali et pro re ipsa quam terminus significat I 123,29sqq; quod importat subiectum est pars obiecti I 58,6sq; diversi habitus specie possunt esse de eodem subiecto I 59,3sqq; quae sit ratio subiecti I 133,8sqq; subiectum -ae non continet virtualiter omnes veritates illius -ae I 130,13sqq; non omne subiectum -ae continet primo virtualiter suam passionem, nee notitia subiecti continet sie notitiam passionis

Index rerum et verborum

193

I 124,13sqq; 125,2sqq; 127,4sqq; subiectum et passio non continent virtualiter ipsum principium I 129,2sqq. Quis ex actibus intellectus proprie dicitur ~ I 24,3sqq; idem actus est conclusio, notitia et assensus I 30,15sqq; 67,13sq; conclusio demonstrationis mentalis est assensus de sie esse et cognitio qua cognoscitur sie esse I 27,1 Isqq; 28,4sqq; 39,25sqq; actus sciendi est iudiciarius et enuntiativus I 109,17sqq. Proprie ~ dicitur habitus ille, quo quis prompte et faciliter elicit act u m sciendi I 40,8sqq; omnis habitus, qui innititur medio necessario, est proprie scientificus 142,13sq; diversi habitus specie possunt esse de eodem subiecto et etiam de eodem obiecto I 59,4sqq; 64,23sqq; diversorum habituum specie non polest esse una conclusio mentalis I 67,10sqq; cum actu et habitu sciendi sie esse, sicut conclusio aliqua significat, compossibilis est habitus probandi et deducendi eius contradictorium I 69,6sqq. Utrum omnium conclusionum, quae considerantur in una totali ~, sit habitus unus numero I 92,23sqq; cf habitus. Scientia et theologia: Utrum ab eodem de eodem possit haberi simul ~ et theologia I 58,22sqq; cf theologia. Scientia et opinio: Utrum ab eodem de eodem possit haberi simul ~ et opinio I 84,24sqq; opinio accepta pro conclusione ex rationibus probabilibus compossibilis est -ae I 84,27sqq; opinio accepta pro assensu conclusion! probabili non est compossibilis -ae I 85,2sqq; actus sciendi est aliquo modo compossibilis habituali opinioni I 85,13sqq; de quibuscumque polest esse ~, potesl esse opinio I 61,22sqq; de aliquo obieclo eodem potesl haberi theologia et ~ el opinio I 67,22sqq. Scientia dei: Deus esl sua ~ III 495,29; quomodo ~ dicitur de deo relative et quomodo est attributum II 93,15sqq; 94,2sqq; ~ dei non polesl falli III 349,9sqq; est intransmutabilis III 311,27. Scientia dei est una tantum et simplex, sed appellatur variis nominibus secundum diversitatem cognoscibilium III 227,23sqq; 229,12sqq; 312,19sqq; generaliter sumendo respectu cuiuslibet a deo noti et cogniti consuevil vocari ~ simplicis noliliae seu simpliciler notitia vel cognitio; alio modo polest sumi specialiler, el hoc dupliciler secundum quod cognitorum quaedam sunt res seu entilales acluales vel possibiles, quaedam vero enunliabilia, et secundum hunc modum aliqui dislinxerunt -am dei in -am enuntiabilium el -am rerum III 228,17sqq; 230,lsqq; 312,19sqq; rursus ~ rerum dividilur in -am simplicis notitiae, in -am visionis el in praescienliam III 229,15sqq; 236,1 sqq; 313,7sqq; et eodem modo potesl distingui ~ secundum quod ipsa est iudicium enuntiabilium III 313,14sqq. Sequens praecise naturalem rationem habet ponere deum cognoscere alia a se III 215,2sqq; cf cognoscere, intelligere; utrum deus cognoscat alia a se inluilive vel abslraclive, et quod intuitive III 227,19sq; 234,10sqq; omnem rem actualem vel possibilem, praelerilam vel praesenlem vel fuluram deus

194

Index rerum et verborum

cognoscit actu notitia simplici III 230,1 Isqq; 313,34sqq; omne enuntiabile est scitum a deo notitia simplici, non autem omne notitia iudiciaria III 230,18sqq; 231,14sqq; 317,5sqq; quamlibet entitatem actualem vel possibilem deus necessario cognoscit simplici notitia, non autem ~ visionis III 233,3Isqq; 314,7sqq. Utrum ~ dei possit augeri vel minui III 311,4sqq; notitia simplici nullam rem, quam deus nescit, potest scire, nee econverso III 231,23sqq; 314,10sqq; non plura nee pauciora quam deus seit, potest scire III 231,3Isqq; 314,30sqq; nullam rem potest deus incipere scire vel non scire III 231,35; 315,lsq; ~ autem visionis aliquam rem, quam deus non seit, potest scire III 232,Isqq; 315,3sqq; loquendo de ~ enuntiabilium contingentium, aliquid, quod deus non seit, potest scire, et econverso III 232,25sqq; 318,19sqq et 24sqq. Cf praescientia. scire Scire accipitur proprie et communiter 140,5sq; ~ est per causam cognoscere (Aristot) I 108,23sqq; 112,27sqq; III 291,16sqq; ~ est per demonstrationem intelligere (Aristot) I 4,13sqq; 12,27sqq; 24,10sqq; 40,2sq; 75,14; 113,16sqq; id ~ dicimus, quod mentis firma ratione comprehendimus (Äug) I 40,5sqq; quomodo intelligendum sit dictum Aristotelis >contingit plura ~, intelligere autem non< I 202,9sq; 208,8sqq; sciens et scientia III 93,19sq; 114,27sqq; 140,16; 178,8sqq; sciens est quodammodo scitum I 63,18sqq. scriptura - Scripturae sunt res quaedam et etiam signa ad placitum instituta I 343,4sqq; ~ in membrana I 202,25sqq. - Sacra scriptura sufficit ad nostram salutem I 20,1 Isqq; omne contentum in ea est revelatum a deo I 42,15sqq; non omnia in ea contenta sunt per se nota vel ex per se notis deducta I 44,2sqq; mere creditum est quod contenta in sacra - fuerint a deo revelata I 45,6sqq; nihil in ea continetur, nisi inquantum analogatur modo quoquam ad deum I 138,18sqq; contenta in ~ dirigunt ad dilectionem dei et proximi I 181,22sqq; discursus proprie theologicus est, qui constat ex propositipnibus in sacra ~ contends vel ex his, quae deducuntur ex eis vel saltern ex altera huiusmodi I 18,2sqq; ex dictis sacrae -ae, quae sunt propositiones vere theologicae, sequuntur multae conclusiones non determinatae per ecclesiam ad credendum I 17,19sqq; veritates -ae sunt principia theologiae I 20,Isqq; cf praenuntiatio. se Relativum >se< potest habere relationem personalem et simplicem I 271,23sqq. sensatio - Sensatio seu sensualis notitia vocatur omnis notitia, ad quam causandam per se concurrit virtus aliqua sensitiva I 303,24sqq; cf notitia; ~ est qualitas formaliter inhaerens sentienti III 140,17sqq; ~ est forma simplex (Adam) V

Index rerum et verborum

195

361,23; ~ recipitur subiective in potentia sensitiva animae V 342,4sqq; 344,29sqq; 361,19sqq; 365,19sqq; c/anima; quomodo omnis — hominis est intellectio et quomodo non V 84,lsqq; 366,9sqq; omnis ~ hominis est in intellectu I 203,l sq; 212,16sqq; 302,27sqq. Sentire et intelligere sunt actiones perfectae (Averr) IV 354,4sqq; sentiens est quodammodo sensatum I 63,17sqq; actus sensibilis et actus sentientis IV 180,22sqq; sensus potest simul habere plures -ones I 202,25sqq; 205,3sq; — duo subiecta requirit, unum per quod est vera, id est ipsum obiectum, et aliud per quod est unum entium in mundo I 316,14sqq. - Sensationes somniantium non sunt -ones sensuum exteriorum I 337,15sqq. - An ~ possit fieri sine obiecto I 319,12sqq; V 120,2sqq; c/cognitio, notitia. sensibilis, -e (T 1) - Sensibile dicitur ad sensationem III 177,14sqq; 180,10sqq; V 155,9sqq; 159,29sqq; an -e et sensus sint simul natura II 157,24sq; III 104,20sqq; 167,20sqq; est dare minimum distincte -e vel maximum non -e a sensu II 436,30sqq; quid intelligitur, quando dicitur -ia communia esse quinque III 46,14sq; 51,2sqq; IV 159,3sqq; 163,22sqq; omne -e est singulare I 302,21 sq. - Utrum res -es intelligantur a nobis naturaliter I 302,4sqq; V 106,2sqq; 158,5sqq; de rebus -ibus habemus notitiam sensualem tarn simplicem quam complexam, et simplicem immediatam et mediatam I 304,llsqq; 306,7sqq; possumus etiam habere notitiam intellectualem simplicem et complexam, immediatam et mediatam I 309,23sqq; 315,7sqq; cognitio sensitiva immediata non potest fieri sine praesentia obiecti, nee manere ipso amoto I 321,30sqq; 325,5sqq; V 105,17sqq; 120,9sqq; 167,18sqq; per divinam potentiam talis sensatio potest fieri sine obiecto I 332,28sqq; per sensualem notitiam potest cognosci res non praesens in sua specie vel imagine I 341,7sqq; per intellectum possumus cognoscere singulare -e distincte et determinate, etiam cum est absens I 346,13sqq; 348,2sqq; V 123,17sqq; 162,11 sqq. Qualiter intelligimus -ia, quae numquam sensimus I 353,22sqq; non est naturaliter possibile quod aliquis intelligat immediate in se ipso aliquod absens -e alias non sensatum ab eo I 354,3sqq; V 163,32sqq; -ia non sensata a nobis non possumus cognoscere in speciebus receptis a -ibus I 355,24sqq; V 170,9sqq; huiusmodi -ia non sensata non possumus intelligere in aliqua specie ficta seu conceptu simplici sibi proprio, sed tantum in conceptu communi I 358,13sqq; nee ea intelligere possumus in aliquo conceptu composite sibi proprio, sed in conceptu composite communi I 365,22sqq. - Utrum prima notitia intellectus primitate generationis sit notitia intuitiva alicuius singularis ~ I 388,16sqq; utrum singulare -e sit prius cognitum quam singulare pure intelligibile I 407,28sqq; cf singularis. - Animalia irrationalia habent de -ibus aliquam notitiam complexam in sensu communi I 304,20sqq.

196

Index rerum et verborum

sensitivus (T 2) Utrum potentiae -ae differant ab anima et inter se, et quid sit potentia -a V 354,14sqq; cf potentia. sensus Sensus dupliciter accipitur, scilicet pro ipsa vi sensitiva seu anima et pro instrumento per quod anima sentit I 337,lsqq; V 364,22sqq; 367,8sqq; organum ipsum corporale non recipit sensationem in se immediate, sed est quoddam medium per quod sensibile sensationem causat in anima V 362,10sqq; ~ et intellectus V 366,1 Isq; 367,16sqq; ~ non sentit absque exteriori sensibili V 77,20sqq; per ~ exteriores immediate ipsa sensibilia sentimus I 306,9sq; actus sensibilis et ~ IV 180,22sqq; 184,24sqq; transmutatio ~ per sensatum IV 354,17sqq; quinque sunt ~ exteriores et unus interior V 366,13sqq; 367,22sqq; ~ communis et ~ particulares I 305,lsqq; 320,22sqq; 337,lsqq; 351,13sqq. sententia Sententia est conceptio distincta et certissima (Avicenna) I 157,10sqq; ~ est consensus (Damascenus) I 231,27sqq; ubi non latet ~, non est curandum de nomine II 147,7. serpens Caro primorum parentum ex flatu illius venenosi -tis infecta est VI 191,27sqq; sibilum -tis VI 191,31sqq; venenum -tis VI 223,24sqq. servus Servus dicitur relative ad dominum II 94,7sqq; III 90,23; 101,9sq; 117,27sqq; 118,19sqq; 120,4sqq; 138,15sqq; 167,18sqq; 176,lsqq; IV 79,30sqq; completo septimo anno servitutis ~ fiebat liber apud Hebraeos II 233,15sqq. sicut Iste terminus >sicut< habet virtutem confundendi terminum sequentem II 284,20sq. significabilis, -e (T 1) Cognoscibilium quaedam sunt simplicia, quae incomplexe possunt significari, quaedam vero sunt complexe tantummodo -ia III 227,33sqq; 312,28sqq; quomodo debet intelligi quod complexe -e sit ens vel res, et quomodo non I 8,25sqq; nullum tantum -e complexe est entitas secundum se II 229,5sqq; III 60,26sqq; 109,14sqq; 304,14sqq; VI 13,13sqq; 226,5sqq; 248,19sqq; 254,26sqq; 272,24sqq; cf peccatum, perfectio, possibilis, proprietas, relatio. Omne complexe -e deus cognoscit notitia simplici III 230,18sqq; 317,5sqq; cf complexe, enuntiabilis. significare Significare polest accipi etiam communiter ad consignificare II 48,4; 64,36; quaedam enuntiationes mentales -ant naturaliter, quaedam vero ad placitum et per institutionem I 30,23sqq; 59,6sqq; 92,lsqq; propositio non -at nisi ratione suorum terminorum II 29,13sqq; modus -andi II 74,3sqq.

Index rerum et verborum

197

significatio Significatio falsa cum voluntate fallendi est mendacium III 392,lsqq; 393,3sqq; 395,13sqq; ~ figurata seu tropica III 508,25sq. significatum (T 1) Significatum totale conclusionis est obiectum scientiae I 7,17sqq; 280,14sqq; 282,26sqq; quo modo ~ totale conclusionis est aliquid et quomodo non I 8,25sqq; 268,21sqq; III 110,22sqq; non solum propositiones dicuntur verae, sed etiam earum -a adaequata I 10,26sqq; numquam notitia principii cadit super ~ suum, quin cadat super ~ terminorum I 110,11 sqq. signum - Signorum quaedam sunt naturalia, quaedam ad placitum I 59,8sq; 396,20sqq; commune est omnibus -is, ut per nullum res aliqua possit cognosci, nisi ipsa cognoscantur esse -a illius I 341,7sqq; 360,9sqq; 362,23sqq; 365,2sqq; 398,llsqq; dici non competit rebus, sed terminis et -is rerum III 100,21 sq; 108,31sqq; ~ tantum quid sit ostendit, non vero efficit quod designat III 307,1 Isq; distinguitur duplex modus cognoscendi in -is alia repraesentantibus I 343,8sqq; propositio et scientia sunt -a III 307,4sq. - Signum universale IV 12,35sqq; ~ universale polest addi termino habenti significata infinita IV 298,16sqq; ~ distributivum IV 109,32sqq; 310,12sqq. - Contingere ~, id est recte agere VI 285,8sqq; 293,6sqq. - De -is voluntatis dei III 502,7sqq; 506,17sqq; 508,7sqq; non est dare in deo plura -a originis II 150,27sqq. similis, -e Esse -e est esse quäle est aliud III lOl.lsqq; 114,21sq; 150,23sqq; -e non polest cognosci esse -e, nisi cognoscatur cui est -e III 104,4sqq; quod alteri est -e dicitur aliquando esse illud I 395,22sq; -e est -e per qualitatem ei formaliter inhaerentem III 140,14sqq; -e est -e absque operatione animae III 99,lsqq; 105,15sqq; quomodo -e et similitudo distinguuntur III 114,27sqq; de non -i polest aliquid fieri -e sine ulla sui mutalione III 153,24sqq; nihil augetur nisi per -e II 321,15sqq; 366,19sqq; 372,22sq; 373,7sqq; 380,16sqq; 384,5sqq; 386,36sqq; 413,14sqq. similitudo (T 1) Similitudo dupliciler polesl accipi, scilicel pro convenienlia essenliali secundum genus el speciem et pro convenienlia quadam accidenlali V 117,3sqq; 140,lsqq; ~ est id, quo simile est simile III 88,35sqq; 93,18sqq; 149,39sqq; - esl res exlra animam III 83,29sqq; 87,13sqq; 94,4sqq; 97,2sqq; 99,lsqq; 101,lsqq; 102,24sqq; 105,15sqq; 114,17sqq; ~ non esl aliqua enlilas inhaerens qualilali III 84,6sqq; 105,36sqq; 130,17sqq; ~ el dissimililudo non sunt opposita relative nee contrarie III 150,3sqq; 200,12sqq. simplex (T 1) - De ratione -icis est non includere plura et esse indivisibile II 37,19sqq; 62,20sq; III 13,2sq; 14,5sqq; 26,30sqq; 53,17sqq; nullum simpliciler ~ est intrinsece ex aliquo I 464,25sqq; 475,7sq; nullum ~ constituitur formaliter

198

Index rerum et verborum

in esse per aliquid, sed unumquodque est se ipso et non aliquo alio I 491,30sqq; Π 181,16sqq; nulla entitas ~ est ~ per aliquid superadditum III 23,lsqq; ~ nihil, quod ipsum non sit, habet in se III 71,30sqq; 174,16sqq; 186,22sqq; 194,22sqq; aliquid dupliciter dici potest ~ III 223,26sqq; ~ actu non recipit accidentia V 277,lsq; 282,27sqq; 284,5sq; quomodo ~ se ipso distinguitur III 65,9sqq; 69,16sqq; quanto ens aliquod est simplicius, tanto est perfectius II 106,6sqq; non omne ~ est perfectius quolibet composito II 417,29sq; utrum -icia possint esse in praedicamento, et quod sie II 102,4sqq. - Quomodo intelligi debet >in -icibus non est aliqua quaestio neque doctrina< I 121,20sqq; 145,28sqq; >simplex aut totaliter scitur aut totaliter ignoratur< potest dupliciter exponi I 145,19sqq; 412,9sq; 423,26sqq; ~ potest esse obiectum scientiae I 145,19sqq. - De corporibus -icibus cf corpus, elementum. simplicitas - Simplicitas est perfectio simpliciter, non tarnen omne simplex est perfectius quolibet composito II 106,6sqq, 114,29sq; 417,26sqq. - Deus est summa ~ II 25,5sqq; 75,3sqq; 102,4sqq; 170,2sqq; 179,31sqq; III 189,14sqq; 190,13sqq; 196,21 sq; ratione divinae -atis excluditur distinctio termini formalis et termini per se generationis I 491,28sqq; item excluditur distinctio principii quo et principii quod generationis filii II 14,7sqq; item distinctio formalis et ex natura rei inter proprietates et relationes et essentiam divinam et attributa ad invicem II 25,5sqq; item negatur perfectiones attributales distingui ratione II 75,3sqq; item negatur relationes esse distinctas ex natura rei ab essentia vel a personis III 59,5sqq; 184,6sqq; ratione suae -atis non repugnat deo esse in genere vel in praedicamento II 102,4sqq. singularis, -e (T 1) - Omnis essentia est ~ II 138,21; IV 121,16sqq; deus non facit res universales, sed singulares IV 121,16sqq. Singularia sensibilia cognoscuntur intuitive per sensum et per intellectum I 315,7sqq; per intellectum cognoscitur -e sensibile demonstratum I 311,15sqq; per intellectum potest cognosci -e sensibile distincte et determinate, etiam cum est absens sensibus I 319,29sqq; 348,2sqq; -e prius est cognitum ab intellectu quam universale I 396,18sqq; -e sensibile prius est intellectum a nobis quam -e insensibile et mere intelligibile I 407,28sqq; quod -e in rebus materialibus non intelligatur directe ab intellectu (Thomas) I 399,13sqq; notitia intuitiva rei ~ est prior quam abstractiva I 408,23sqq; quomodo intelligi debet >de -ibus non est scientia< I 146,11 sqq. situs Nullum continuum caret -u III 33,9; an ~ indivisibilis possibilis sit IV 322,lsqq; 330,18sqq et 26sqq. sol Sol est tantum unus V 132,25sqq; in omnem partem aeris diffundit ~ radios suos III 343,15sq; - et lumen V 285,25sqq; calefactio est signum perfectio-

Index rerum et verborum

199

nis -is IV 200,22sqq; ~ non in quocumque causal lumen, causal consequenter calorem I 77,31sqq; de motu -is III 426,14sqq; 474,lsqq; V 14,26sqq; 44,10sqq; de eclipsibus -is I 65,11; V 203,4sqq; ~ et luna I 113,3sq; V 199,35sqq. somnium Somnia de futuris non accidunt casualiter III 220,14sqq; de sensationibus somniantium I 319,19sq; 320,22sqq; 324, l sqq; 337,17sqq; 344,21 sqq; 394,7sqq; V 109,5sqq; 135,15sqq. sonatio Sonatio est auditio V 155,llsq; sonativi actus est ~ IV 184,25sq. sonus Soni sunt res et etiam signa I 343,10sqq; sicut -i differunt, sie auditiones V 181,5sqq; ~ ad aures, significatio ad mentem pertinet (Äug) I 314,30. spatium In -o non est minimum extensive nee indivisibile II 283,12; 309,5; infinitum ~ esse pertransitum polest intelligi dupliciter III 475,20sqq; quomodo inlelligi debel quod molus dividilur divisione -ii IV 160,13sqq; 168,5sqq; 172,17sqq; 233,16sqq; molus corporis super aliquod ~ II 282,12sqq. species (T l el 2) - Nomen >species< mulliplicem habel significalionem V 104,20sqq; 119,9sqq; differentia addila generi consliluil -em II 344,8; omnis ~ habel genus el differenliam II 102,llsq; 105,20sq; 124,30sq; 139,30sqq; non omnis ~ habel differenliam essenlialem II 121,23sqq; 132,22sqq; praedicalio differenliae essenlialis de -e non esl in abstraclo III 195,33sq; genus esl pars definilionis -ei II 102,7sqq; 139,17sqq; ralio generis dislinguilur a ralione -ei, sicul ralio lolalis a parliali II 98,22sqq; genus differt ralione a sua -e el praedicalur in quid de illa II 99,4sq; 117,18sq; genus proximum non conlinel sub se aliud genus, sed immediale dividilur in ~ specialissimas I 206,26sqq; realilas generis el realitas differentiae in -e non composita ex diversis rebus aliquo modo componunl ad invicem (Scolus) II 39,27sqq; genus non differl -e a sua -e nee eliam eiusdem -ei esl cum illa V 334,22sq; quae differunl genere, differunl -e el numero III 80,23sq; 115,20sq; 164,27sqq; aliud esl aliqua esse diversorum generum vel -erum el aliud esl aliqua differre genere vel -e III 151,7sqq. Nalura el forma -ei polesl accipi dupliciler, scilicel pro essenlia el nalura exlra animam el pro definilione -ei II 383,3sqq; non conceplus -ei, sed definilio -ei esl conceplus compositus II 125,23sqq; 135,7sqq. Species specialissima I 206,26sqq; II 129,34; 344,14; III 47,8sqq; 48,22sqq; 50,12sqq; 142,23sqq; 151,15sqq; V 26,16 et 30; - subalterna I 206,32sqq; II 344,5sqq; III 47,15sq; 49,3. - Quid requirilur ad idenlilalem specificam III 182,9sqq; dislinclae res eiusdem -ei dicunlur esse eaedem ralione, quia earum esl una ratio specifica II 70,22sqq; impossibile esl duo individua diversarum -erum esse aeque per-

200

-

-

-

-

-

Index return et verborum

fecta II 399,3sq; quaecumque sunt essentialiter ordinata, sunt realiter numero et -e distincta I 116,16sq; III 47,8sqq; in perfectionibus specificis potest esse processus infinitus II 461,llsqq; III 214,24sqq; 226,13sqq; 445,9sqq; omnis forma alicui formae alteri incompossibilis est incompossibilis cuilibet eiusdem -ei cum ilia I 100,17sq. Species naturasque ipsas deus et facit et ordinal (Äug) VI 226,25sqq. Species cognitiva: In materia cognitionis polest iste lerminus >species< quadrupliciler accipi, proprie tarnen sumilur pro forma, quae esl similitudo seu imago rei cognitae manens naluraliler in anima el apla nala ducere animam in notitiam rei cuius ipsa est imago V 104,20sqq; 119,llsqq; ~ exislens in memoria esl quaedam res secundum se et est imago vel simililudo allerius rei I 342,15sqq; II 94,11 sqq; ~ repraesenlat aliquam rem, a qua ipsa immediate est causata I 269,20sqq; ~ ab aliis nominalur imago, phantasma, phantasia, similitudo, forma V 135,11 sqq; duplex est genus -erum, per quas et in quibus res ipsae absentee cognoscuntur, scilicet ~ receptae et fictae I 358,23sqq; sive ~ fictae sint in intellectu sive in parte animae sensitiva, praeter eas tarnen oportet fateri in intelleclu esse alias ficlas abstractions et universaliores, sive vocenlur ~ sive intenliones seu formae vel conceplus I 363,20sqq. Tarn in polentia sensitiva interiori quam in intellectu sunt ~ rerum sensibilium I 306,16sqq; 315,20sqq; V 106,2sqq; 112,lsqq; 113,9sqq; 120,9sqq; cf sensibilis; in anima sunt etiam ~ rerum aliquarum insensibilium el mere intelligibilium V 140,16sqq; quaedam insensibilia intelliguntur ab inlelleclu in propriis -ebus ab ipsis causalis, quaedam intelliguntur in -ebus seu conceptibus fictis seu formalis per animam I 376,33sqq; 379,20sqq; V lll,13sqq; 112, l sqq; 113,9sqq; cf conceplus, insensibilis. Nullius rei propriam -em vel conceplum naluraliler repraesenlativum possumus habere, nisi quam in se ipsa immediate apprehendere possumus I 355,24sqq; 414,19sqq; aliquas res homo aliquando cognoscit et non per -em V 148,28sqq. Per notiliam quae terminatur immediale ad -em, non lantum ~ ipsa cognoscilur, sed eliam res cuius esl imago, quamvis non in se el immediale, sed mediale el in -e sua I 319,17sqq; 341,7sqq; de -e existente in memoria possumus habere duplicem notiliam, quarum una ipsa cognoscilur secundum se el ul esl quaedam res, el alia cognoscilur ul imago allerius I 343,4sqq. Quod nee in inlelleclu nee in polenlia sensiliva inleriori ponenda sil ~ (Ockham el alü) V 99,3sqq; 102,33sqq; 122,4sqq; 137,13sqq; 141,16sqq; 143,17sqq. Praeler -em non esl in potenlia sensiliva habilus elicilivus suae noliliae abstractivae V 113,29sqq. Species rei dislinguilur essenlialiler a nolilia abslracliva el nolilia inluiliva eiusdem rei V 149,17sqq; 153,2sqq; cf nolilia.

Index rerum et verborum

201

- Utrum angeli cognoscant res per ~ V 160,5sqq; c/angelus. speculatio Aliqua ~ est vera praxis 1150,10sqq; unum intellectum speculari necessaria et alium contingentia polest dupliciter intelligi I 179,17sqq. speculativus Quae notitia sit practica et quae -a I 155,30sqq; cf habitus, scientia, theologia. speculum De imagine in speculo II 273,10sqq; 277,31sqq; 279,10sqq; 288,7sqq; V 145,25sqq; videre per ~ in aenigmate I 390,33sqq; V 92,23sqq; in essentia divina relucent omnia velut in -o III 234,28sq. spes Spes est de non visis I 70,2sqq; ~ est habitus infusus a spiritu sancto II 216,8sqq; ~ evacuabitur in patria I 70,6sqq; 73,8sqq; 74,4sqq; 80,28sqq; ~ vel est vel includit desiderium futuri I 204,25sq; ~ est delectabilis, non tarnen est delectatio I 77,5sqq; 91,19sq; 231,18sqq; filii dei sunt per -em heredes vitae aeternae II 208,28sqq. sphaericitas, sphaericus (T 2) Sphaericitas est passio de coelo et astris demonstrabilis I 126,32sqq; quod astra sint sphaerica et terra rotunda, scitur per physicam et per astrologiam I 65,8sq; de tactu -i et plani IV 321,19sqq; 327,23sqq. spiratio (T 1) Spiratio est productio spiritus sancti II 50,20sqq; ~ Spiritus sancti seu processio eius et generatio sunt productiones distinctae sicut et personae, modus tarnen distinctionis est nobis ignotus II 199,22sqq; ~ activa est communis patri et filio, immo est ipse pater et ipse filius II 178,24sqq; 192,8sqq; III 66,15sq; ~ passiva est proprietas spiritus sancti II 179,24sqq; 192,8sqq; utrum potentia spirandi sit vere productiva II 2,5sqq; essentia non spiral nee spiratur II 160,8sqq; quomodo haec >spirare est in spiritu sancto< est concedenda et quomodo non I 437,38sqq. spiritualis Creatura, forma, natura seu res vel substantia spiritualis II 418,3sqq; V 95,llsqq; 198,19sqq; 201,21; 215,6sqq; 228,15sq; 316,35; 317,28; 321,32sq; 329,13. spiritus (T 1) - Spiritus rationalis seu mens V 340,7sqq; anima est ~ rationalis et intellectualis V 340,32sqq; 355, l sqq; an corpus possit in -um agere V 199,8sqq; 201,lsqq; cognitio vel imago in -u seu intellectu V 110,lsqq; 115,30sqq; 134,16sqq; 136,13sqq; 138,29sqq; caro et ~ V 360,19sqq. - Spiritus coelestes vel angeli V 33,23sqq; 85,10sq; 198,26sq; 356,2; nomen >spiritus< vere praedicatur in quid de deo II 45,16sqq; 56,lsqq; 128,4sqq; 138,10sqq.

202

Index rerum et verborum

- Spiritus sanctus est deus de deo procedendo I 441,14sqq; processio seu spiratio est proprietas - sancti III 76,4sqq; ~ sanctus relative dicitur ad patrem et filium III 66,6sqq; 95,19sqq; essentia est ~ sanctus, qui procedit I 450,24sqq; 451,7sqq; 456,25sqq; III 192,2sqq; >spiritus sanctus procedit a patre et filio< est conclusio determinata per ecclesiam ad credendum I 17,19sqq; 22,24sqq; quomodo intelligi debet dictum Anselmi >spiritus sanctus procedit de deitate patris et non de paternitate< II 19,29sqq; ~ sanctus est posterior origine seu causalitate quam pater et filius II 150,10sqq. - Utrum voluntas divina sit principium productivum ~ sancti, et quod non II 160,3sqq; an ~ sanctus producatur libere vel naturaliter II 162,31sqq; quod ~ producatur necessario et libere, non autem naturaliter (Scotus) II 164,18sqq; ~ sanctus producitur naturaliter et non libere I 504,15sq; II 171,5sqq; quomodo concedi potest haec >pater spirat voluntate< I 505,24sq; II29,7;47,4sqq;59,18sqq. - Utrum si ~ sanctus non procederet a filio, non distingueretur ab eo II 177,4sqq; non praecise per hoc, quia filius spirat -um sanctum et ille spiratus est ab eo, ipsi sunt ab invicem distincti II 184,22sqq; si non procederet a filio, ~ sanctus non esset II 186,4sqq. - Utrum pater et filius sint unum principium spirans II 190,4sqq; licet haec >pater et filius sunt unum principium Spirans -um sancturm sit vera et communiter concessa, non est tarnen accipienda in sua proprietate nee in sensu quem primo facit et de virtute sermonis II 21,24sqq; 147,16sqq; 190,21sqq; 193,17sqq; pater et filius et eodem modo et simul tamquam unum principium spirant -um sanctum II 20,8sqq; 21,24sqq; 194,lsqq; non est dare principium quo productivum - sancti aliud a principio quod II 16,14sqq; 193,6sqq; utrum processio ~ sancti, id est spiratio, sit generatio II 197,4sqq. - Utrum ~ sanctus mittatur vel detur creaturae rationali, vel non ipse sed tantum dona eius II 201,6sqq; ipsa persona ~ sancti secundum se datur homini, et non tantum dona eius II 202,6sqq; 207,32sqq; 209,24sqq; III 172,4sqq; quandocumque datur ~ sanctus, datur etiam aliquod donum eius, scilicet gratia gratum faciens, et econverso II 204,2sqq; 216,8sqq; de potentia absoluta possibile est dari -um sanctum, absque quod tune dentur eius dona, et econverso II 205,5sqq; 207,21sqq; 222,12sqq; III 158,22sqq; ~ sanctus est datus et donum II 44,3sq; 50,lsqq; 175,29sqq; 184,22sqq; 186,llsqq; 198,29sqq; persona ~ sancti duobus modis est in rebus, scilicet generaliter in omnibus creaturis et specialiter in iustis II 209,24sqq; ~ sanctus aliquando spirat dona sua etiam in eis, quos non inhabitat VI 142,27sqq; an spiret dona sua in infidelibus VI 74,3sqq; 84,12sqq; 140,16sqq; 150,23sqq; 172,38sqq; de septem donis VI 54,8sqq; 142, l sqq. Stipendium

Stipendium peccati mors II 235,33sqq; 237,21sqq; 244,8sqq.

Index rerum et verborum

203

subiectum (T l et 2) - Subiectum potest dupliciter accipi, scilicet pro -o informationis sive quod informatur aliqua forma et pro -o praedicationis IV 194,27sqq; Averroes frequenter utitur vocabulis >dispositio< et >dispositum< pro praedicato et -o propositionis II 85,18sqq; 134,22sqq. - Subiectum informationis: Omne quod est realiter ~, est alicuius rei ~, et non rei quae ipsum est I 471,20sq; 473,17sq; omne ~ vel materia recipit in se actum aliquem respectu cuius dicitur ~ I 463,24sq; 480,19sq; aliqua esse idem secundum ~ et differentia secundum quidditatem potest dupliciter intelligi IV 194,27sqq. - De -o formae II 262,10sqq; 291,18sqq; 349,34sqq; 367,20sqq; 369,24sqq; 413,14sqq; III 161,lsqq; IV 31,16sqq; V 245,5sqq; 265,16sqq; 323,23sqq; quandocumque aliquod ~ fit magis tale per aliquam formam, ipsum transmutatur secundum illam II 376,2sqq; quomodo intelligendum est dictum >subiectum denudatur a forma< II 292,lsqq; V 278,lsq; 280,16sqq; 321,6sqq; cf forma, materia. Subiectum et accidens dicuntur esse unum I 242,2sqq; c/accidens. Utrum contraria possint naturaliter esse simul in eodem -o, et quod non II 331,27sqq; 341,24sqq; 347,1 Isqq; IV 174,14sqq; V 329,25sqq; dubium grande est, an de potentia absoluta possint contraria simul esse in eodem -o II 338,14sqq; 346,2sqq; 359,24sqq. De -o quantitatis V 264,2sqq; 270,14sqq; 278,7sqq; 281,3Isqq; de -o motus IV 124,14sqq; V 264,16sqq; 277,8sqq; 284,22sqq; de -o generationis I 461,28sqq; 470,4sqq; V 245,14sqq; 252,10sqq; 351,26sqq. - Subiectum praedicationis: ~ potest accipi dupliciter, scilicet pro termino in propositione habente ~ et praedicatum et pro eo, pro quo talis terminus supponit I 57,29sqq; 123,29sqq; 133,8sqq; 168,8sqq; 174,9sqq. De -o scientiae I 2,14sqq; 92,lsqq; 122,25sqq; 123,29sqq; III 46,9sqq; cf scientia; de -o theologiae I 137,17sqq; cf theologia; passio et ~ possunt accipi dupliciter I 123,29sqq; definitio passionis per ~ tamquam per additamentum III 10,29sqq; 34,19sqq; quomodo intelligi debet >passio et ~ sunt idem< III 155,10sqq; cf passio. - Non omne ~ continet praedicatum primo virtualiter I 129,2sqq; 136,4sqq; II 469,32sqq; de differentia -i a praedicato in propositionibus de rebus materialibus et abstractis II 37,13sqq; 43,5sqq; 82,12sqq; 85,18sqq; constantia -i III 378,Isqq; 380,5sqq; 511,15sqq. Praedicatum appellat propriam formam, non autem ~ IV 159,38sq; non omne praedicatum, quod est de ratione -i, est per se notum de -o I 299,32sqq; non omnis propositio, cuius praedicatum includitur in ratione -i, est per se nota I 285,29sqq; 297,2sqq; non omnis propositionis per se notae praedicatum includitur in ratione -i I 285,31 sq; 286,24sqq; 293,9sqq; 295,10sqq; non potest vere affirmari aliquod praedicatum de -o complexo, nisi una pars illius -i verificetur de alia I 295,4sqq; verificatio praedicati per

204

Index rerum et verborum

se noti de -o I 294,8sqq; consequentia inter praedicatum et ~ I 275,12sq; 281,12sq; 300,20sqq; quod quandocumque ~ est abstractum ultima abstractione et praedicatum non est natum praedicari nisi formaliter, propositio, si est vera, necessario est in primo modo dicendi per se (Scotus) I 453,5sqq. subsistens Quod est per se ~ non constituitur in esse personali per aliquid formaliter nee tamquam per materiam II 182,36sqq. substantia (T 1) - Substantia dicitur a substare vel subsistere I 473,2sq; II 135,27sqq; ~ polest dupliciter considerari, scilicet quantum ad eius derivationem et quantum ad eius significationem, et secundo modo adhuc dupliciter, videlicet generaliter et specialiter II 135,25sqq; secundum quod est genus generalissimum primi praedicamenti, idem significat quod hoc totum >ens per se< II 136,3sqq; ~ est genus generalissimum II 103,14; ~ est prima pars entis (Aristot) II 131,24sqq; ~, essentia vel entitas II 36,8sqq; 385,27sqq; III 71,lsqq; 119,16sqq; 173,14sqq; 176,17sqq; VI 221,18sq; 249,3sq; 259,21sq; 264,3sq. Utrum omnis ~ sit definibilis, an solum composita II 103,27sqq; 116,2sqq; 124,12sqq; 384,19sqq; ~ simplex est in genere -ae et per consequens definibilis II 107,16sqq; de definitione -arum per genus et differentias in recto et obliquo II 74,3sqq. Non implicat contradictionem et per consequens possibile est esse -am sine aliqua entitate superaddita III 22,5sqq; non omnis ~ est corpus V 334, l sq; ~ composita ex materia et forma est per se unum hoc aliquid V 254,27sqq; 263,4sqq; 333,28sqq; utrum materia -ae corporalis sit entitas actu distincta a forma eius V 245,5sqq; materia non est ~ simplex actu V 250,2sqq; 282,llsqq; cf forma, materia. - Substantia non est sensibilis proprie I 357,1 Isq; 358,8sqq; an ~ cognoscatur in se immediate vel in sua specie vel tantum in conceptu formato per intellectum, et quod in aliquo conceptu proprio negative, qualis est >ens naturaliter per se existens< I 382,8sq; 385,15sqq; nullo modo recte dicitur sciri aliqua res, dum eius ignoratur ~ (Äug) I 412,15sq; de cognitione -arum separatarum I 380,12sqq. - Deus est in praedicamento -ae II 103,12sqq; 128,13sqq; IV 68,15sq; quomodo intelligendum est dictum Augustini >manifestum est deum abusive dici -am< I 472,27sqq; II 126,1 Isqq; 135,25sqq; deus est ~ individua II 127,lsqq; 138,14sqq; deus est summa, prima ~ II 68,19; 75,7sq; IV 26,4sqq; est ~ intellectualis III 212,Isqq; nihil aliud est dei ~ quam deitas I 424,11; quidquid in deo secundum qualitates dici videtur, secundum -am vel essentiam est intelligendum (Äug) II 45,16sqq; 56,Isqq; in deo sunt tres personae distinctae et una «- III 65,14sqq; dei ~ est cognoscibilis a nobis, licet non in se ipsa immediate I 424,7sqq; quomodo intelligendum est dictum >deus

Index rerum et verborum

205

loquitur per -am suam ad creaturas intellectuales illuminandas< V 88,17sqq; 94,10sqq. substantialis Substantiate potest accipi, ut distinguitur contra accidentale et ut accipitur pro essentiali II 34,28sqq. subtilitas Dos -atis V 49,16sqq. subtractio Additio et ~ II 367,30sqq. successio In instanti non est possibilis ~ II 260,27sqq; 388,19sqq; 419,28sqq; III 264,12sq; 426,9sq; causa -onis in motu est resistentia II 343,10sq; 350,29sqq; V 36,23sqq; 38,21sq. successivus, -um Successivum potest habere duplicem definitionem IV 174,26sqq; -um et permanens ex opposito distinguuntur IV 124,25sq; 175,9sqq; de esse -orum IV 129,17sqq; quid requiritur ad esse -orum IV 239,26sqq; 242,14sqq; generatio et motus sunt de genere -orum IV 129,25sqq. superficies Superficies potest dupliciter accipi IV 322,17sqq; ~ dicitur de magnitudine inquantum est extensa secundum duas dimensiones IV 313,12sq; 322,20sqq; V ll,21sqq; ~, latitude et profunditas IV 322,17sqq. supplicium Supplicium dicitur de omni poena iusta VI 176,20; de -o aeterno reproborum V 59,lsqq; 61,18sqq; VI 324,27sqq. suppositio Suppositio materialis et simplex I 436,2sqq; 438,31sqq; II 49,15sqq; 58,34sqq; 60,27sqq; 83,16sqq; 84,2sqq; 158,13sqq; III lll,20sqq; 155,15sq; 437,33sqq; IV 194,18sqq; V 11,18; ~ personalis et significativa I 436,2sqq; 438,31 sqq; II 49,15sqq; 58,31 sqq; 60,27sqq; 70,2sqq; 83,8sqq; 84,2sqq; III 110,26sqq; lll,19sq; 155,14sq;433,19sqq;437,28sqq; IV 214,22sqq; non omnis terminus pro eo potest supponere significative et personaliter quod ipsum significat III 435,3sqq; conceptus naturaliter repraesentativus praecise earn rem repraesentat et significat, pro qua etiam potest supponere I 415,1 Isqq. suppositum Quomodo grammatici utuntur hoc vocabulo I 435,12sqq; habitudo naturae ad ~ prior est habitudine eius ad actum secundum II 143,2sq; 158,29sqq; omnis productio -i eiusdem naturae cum producente est naturalis I 504,10sq; omne ~ in divinis est persona II 180,30sqq. susceptio Susceptio realis et logicalis II 321,2sqq.

206

Index rerum et verborum

Syllogismus (T 1) Syllogismus est subiectum primum logicae I 135,7sqq; demonstratio est ~ faciens seht I 2,2sq; 4,14sq; 12,28; 24,1 Isq; 30,6sqq; 32,22sq; 104,12sq; proprie loquendo de demonstratione, illi soli -i mentales, qui constant ex propositionibus quae sunt formaliter notitiae, dicuntur et sunt demonstrationes I 32,20sqq; notitia propria singularis non polest esse pars -i demonstrativi I 409,29sqq; omnis ~ bonus reducitur ad perfectos -os primae figurae I 456,3sq; quid requiritur ad perfectionem -i expositorii I 455,2sqq; III 206,9sqq; 210,lsqq; 250,20sqq; quid requiritur ut ~ reguletur per dici de omni I 453,28sqq; 457,8sqq; a< est purum ~ IV 197,llsqq; 199,9sqq; quomodo >est< sit purum ~ III 279,25sqq; >infinitum< potest accipi categorematice et syncategorematice IV 294,7sqq; 297,llsqq; 302,llsqq; 311,30sqq; 312,18sqq; item >nihil< IV 63,19sqq; item >totum< IV 12,26sqq; cf categorema, categorematicus. synonymus, -um (T 1) Synonymum potest sumi dupliciter II 101,lsqq; nomina -a significant eandem rem secundum eandem rationem IV 266,20sq; utrum attributum abstractum et eius concretum dicta de deo sint -a II 93,28sqq; 100,12sqq. tactus, tangere (T 2) In duplici sensu potest dici quod aliqua se tangunt IV 329,15sqq; dupliciter potest intelligi corpora tangere se secundum profunditates IV 327,8sqq; de -u sphaerici et plani IV 327,23sqq; possibile est per potentiam divinam tangere non-ens, si tangere accipitur pro perceptione tangibilis I 335,22sqq; tactio est in -u I 320,33; de cognitione per -um I 213,9sqq; 251,5sqq; de notitia per -um in surdo et caeco a nativitate I 131,9sqq; 369,14sqq. temperantia Si a continentia totaliter excluditur difficultas, tollitur continentia et inducitur ~ I 90,9sqq; continentia disponit ad -am, et tarnen habet aliquid annexum corruptivum -ae I 91,4sqq; ~ et actus ei oppositus II 344,18sqq; 355,lsqq; ~ et amor dei VI 311,17sqq. tempus (T 2) - Tempus potest dupliciter accipi, scilicet pro mora seu diuturnitate motus et quietis, et pro mensura huiusmodi morae IV 219,28sqq; 263,llsqq; 272,8sqq. Quod ~ sit res successiva distincta a qualibet re permanente (Burlaeus) IV 220,9sqq; 236,21 sqq; ~ non est aliqua res non permanens, successiva et

Index rerum et verborum

207

divisibilis IV 220,22sqq; 239,5sqq; ~ non est res distincta formaliter inhaerens motui IV 247,23sqq; ~ est res extra animam existens IV 227,6sqq; 251,13sqq; si ~ accipiatur pro mensura, nulla res extra animam existens est ~ absque operatione animae IV 232,2sqq; ~ est numerus motus secundum prius et posterius (Aristot) IV 255,32sqq; - non est nisi prius et posterius motus continui divisa et numerata seu multiplicata per animam III 40,19sqq; quomodo debet intelligi Augustinus dicens ~ esse tantum in anima IV 261,35sqq; 272,8sqq; necesse est, si aliquid movetur, ~ esse IV 252,2sqq; corpus continue et regulariter motum est ~ IV 253,26sqq; ~ accipitur communiter pro omni continue moto et proprie pro corporibus coelestibus continue motis IV 257,7sqq. - De prioritate et posterioritate secundum ~ II 144,26sqq; 148,23sqq; 154,34sqq; IV 221,29sqq; 236,lsqq; 273,13sqq; V 42,5sqq; 46,17sqq; quomodo intelligi debet >omne ~ dividitur in prius et posterius< IV 262,8sqq; omne ~ est divisibile in infinitas partes proportionales II 432,22sqq; 436,22sqq; 456,18sqq; III 447,12sqq; 473,4sqq; an dandum sit minimum ~ a nobis naturaliter perceptibile, vel maximum non perceptibile II 284,23sqq; 447,lsqq; de motu per ~ infinitum III 411,28sqq; ~ infinitum esse praeteritum est impossibile data prima eius parte, ubi vero non daretur prima pars -oris nee infiniti, posset infinitum esse pertransitum in -ore III 466,26sqq. Quomodo debet intelligi dictum Apostoli >tempora sunt aeterna< IV 236,6sqq; 277,6sqq; nullum ~ fuit creatum ante angelos, nee ante quodlibet ~ creati fuerunt angeli IV 275,3sqq et 18sqq; angeli fuerunt creati, antequam aliquod ~ fuit ~ IV 276,7sqq. tenebrae

Tenebrae nulla entitas sunt III 113,2sq; 114,2sqq; VI 229,22sqq; ~ sunt tarnen in aliqua entitate VI 224,7sqq. tentatio (T 2) Nemo potest sine auxilio speciali -onem superare VI 25,lsqq; 33,10sqq; 89,12sqq; 100,20sqq; 113,6sqq; iustus non potest sine speciali auxilio omni -oni resistere, nee quamlibet superare VI 102,3sqq; 104,8sqq; an Adam ante suum lapsum per solas vires naturales -oni resistere potuerit VI 120,29sqq; 131,20sqq; cf Adam; implorandum est auxilium dei, quo possumus resistere -onibus VI 25,28sqq; 33,19sqq; 93,2sqq; 101,lsqq. Resistere -oni est vincere -onem, et non solum resistit qui resistit meritorie VI 90,4sqq; refutatur opinio dicens quod resistere -oni sit peccatum veniale VI318,25sq;321,20sqq. De praeceptis datis ad tentandum III 386,21sqq; 512,25sqq; diabolus desiderat lapsum iusti et ad hoc tentat eum I 223,lsqq; 229,16sqq. terminare

Terminari dicitur metaphorice de cognitione, et cognitionem -i ad aliquid nihil aliud est quam illud cognosci per illam I 344,28sqq; >terminatum< et >interminatum< possunt in duplici significatione accipi III 428,2sqq.

208

Index rerum et verborum

terminus (Tl) - Terminus propositionis: Propositio non significat nisi ratione suorum -orum II 29,13sqq; intellectus non componit propositionem nisi ex -is II 85,29sqq; notitia principii praeexigit notitiam -orum I 109,28sqq; 280,33sqq; 284,4sqq; ante omnem demonstratione m necessario praesupponitur, quid significant -i I 295,16sqq; notitia -i est duplex, scilicet una qua cognoscitur quid significat ipse ~, alia qua cognoscitur quod ille ~ de ente verificatur I 425,8sqq; solum -i, ex quibus componitur definitio, sunt sibi essentiales II 383,18sq. Terminus in plurali numero magis proprie supponit pro pluribus singularibus coniunctim quam in numero singulari II 191,34sqq; secundum proprietatem sermonis -i pluraliter addito -o numerali vere praedicantur, cum actualiter supponunt pro pluribus II 195,16sqq; similis positio -orum in syllogismo, cuius medium est singulare et hoc aliquid, est causa deceptionis I 455,26sqq. Quidam -i dicuntur contrarii respectu generis praedicabilis, quidam respectu generis subicibilis II 354,28sqq; 361,3sqq; -i mentales et vocales I 123,29sqq; -i obliqui et recti V 337,l Isqq; -i absoluti et connotativi V 379,7sqq; ~ absolutus supponit pro re absoluta III 94,24sqq; 116,27sqq; 160,24sqq; de -is relativis II 146,26sqq; III 116,29sqq; non solum -i sunt relativi, sed etiam res III 94,29sqq; 99,17sqq; 106,27sqq; 141,lsqq; 162,24sqq. - Terminus productionis potest dupliciter accipi, scilicet pro ea re ad quam vel per quam productio terminatur, et sic est ~ a quo aut ad quem, et pro re quae ab ipsa productione denominatur I 489,15sqq; similiter ~ mutationis dupliciter accipi potest II 114,18sqq; ~ formalis productionis dicitur ~ quo, id est quo productum est tale, ~ totalis seu per se dicitur ~ quod seu qui, id est quod producitur I 467,36sqq; 469,9sqq; 490,13sqq; de ratione -i formalis non est accipere esse in se per productionem I 466,5sqq; 482,29sqq; ~ est terminus terminal! I 490, l sqq. - An essentia divina sit ~ formalis generationis I 462,lsqq; 480,14sqq; cf essentia, filius. - Termini relationis III 103,1 Isqq et 22sqq; 104,28sqq; 128,lsqq; 166,17sqq; 181,5sqq; non omnis relatio dependet in esse a suo -o III 103,l Isqq; 181,5sqq. terra Terra non appetit nee movetur ad se IV 81,8; finis -ae est esse deorsum IV 79,13sqq; V 18,23sqq; quod ~ sit rotunda, scitur per physicam et astrologiam I 65,7sqq; 119,5sqq; ~ quiescens, circa quam coelum movetur, est motus eius, inquantum est actus extrinsecus eius IV 168,l Isqq; 172,23sqq. theologia (T 1) - Theologia potest dupliciter accipi, scilicet pro habitu vel habitibus quo vel quibus contenta in sacra scriptura sciuntur, et pro assensu tarn actuali

Index rerum et verborum

209

quam habituali I 68,2sqq; ~ polest accipi pro habitu unius conclusionis theologicae tantum et pro collectione multorum talium habituum I 137,17sqq; obiectum -ae acquisitae per theologicum discursum est significatum totale conclusionis theologicae I 4,2sqq; 7,33sqq. Quis discursus sit proprie theologicus I 13,3sqq; improbatur opinio tenens quod discursus theologicus est ex propositionibus probabilibus ad conclusiones creditas et de quibus iam determinatum est per fidem, quid sit credendum I 13,3sqq; discursus theologicus est, qui constat ex dictis in sacra scriptura contentis vel ex his, quae deducuntur ex eis, vel saltern ex altera huiusmodi I 18,2sqq. Principia -ae non sunt propositiones probabiles, sed ipsae veritates sacrae scripturae I 17,8sqq; 20,lsqq; non sunt nobis nota I 51,lsqq; habent fidem per se ipsa, et non per alia principia ex quibus demonstrentur I 20,21 sqq; 21,16sqq. Conclusiones theologicae vocantur omnes veritates non secundum se formaliter in sacra scriptura contentae, sed ex contentis in ipsa de necessitate sequentes I 20,4sqq; non solum propositiones creditae et iam determinatae, ut credantur, sunt conclusiones theologicae I 17,16sqq. Assensus theologicus est adhaesio tarn actualis quam habitualis in anima fidelis acquisita per discursum theologicum I 68,8sqq; reducitur ultimate in sacram scripturam non in auctoritatem ecclesiae I 21,16sqq. Utrum per discursum proprie theologicum acquiratur de obiecto theologico scientia proprie dicta I 40,12sqq; non omnes articuli fidei nee omnia contenta in sacra scriptura sunt per se noti vel ex per se notis deducti I 44,2sqq; non omnis propositio enuntians veritatem de articulo est proprie scita vel scibilis I 45,17sqq; si propositio enuntians veritatem de articulo aut alia veritate sacrae scripturae esset scita, etiam ipse articulus esset scitus vel faciliter posset sciri I 46,7sqq; impugnatur opinio tenens quod ex discursu theologico acquiratur scientia subalterna I 49,10sqq; 50,6sqq; ex discursu theologico non per se acquiritur scientia I 53,6sqq; acquiritur adhaesio in animo dantis fidem sacrae scripturae, in aliis autem non I 54,20sqq; non acquiritur adhaesio cum formidine I 55,2sqq; acquiritur fides quaedam I 55,28sqq; qualiter theologia est fides I 23,29sqq; 53,16sqq; per discursum theologicum non acquiritur notitia complexa superior fide I 56,12sqq; ~ solum dicitur scientia large, non stride I 184,6sq. Utrum de obiecto theologico possit haberi scientia vel opinio I 59,2sqq; de aliquo obiecto eodem potest haberi ~ et scientia et opinio I 67,22sqq; utrum ab eodem homine possit haben de eodem obiecto simul ~ et scientia I 68,2sqq; accepta ~ pro actu vel habitu compossibilis est tarn habitui quam actui scientiae in eodem homine circa idem obiectum I 68,12sqq; accepta pro assensu ~ actus non est compossibilis scientiae actui I 69,30sqq; ~ actus compossibilis est scientiae habitui et ~ habitus scientiae actui I 78,11 sqq; ~ habitus non est compossibilis scientiae habitui I 78,24sqq; utrum ab eodem

210

Index rerum et verborum

possit de eodem simul haberi ~ et opinio I 81,2sqq; opinio accepta pro demonstratione probabili est compossibilis -ae I 81,9sqq; ~ sumpta pro assensu non est compossibilis opinioni acceptae pro assensu I 81,33sqq. - Utrum omnium conclusionum theologicarum sit unus habitus numero I 92,23sqq; non unus habitus numero neque specie est omnium conclusionum theologicarum, sed una communis ~ I 120,25sqq; 121,4sqq. - Utrum deus, inquantum deus, sit subiectum in ~ nostra I 121,17sqq; deus, inquantum deus, est subiectum primum -ae nostrae I 137,28sqq; non inquantum deus absolute, sed contracte inquantum glorificator, est deus subiectum -ae I 139,2sqq; 140,13sqq. - Utrum ~ sit speculativa vel practica I 147,3sqq; loquendo de ~ secundum quod est unus habitus tantum veritatis theologicae, aliqua ~ est practica, aliqua speculativa I 180,15sqq; loquendo de ~, ut est unus habitus totalis omnes partiales de omnibus veritatibus theologicis comprehendens, ~ est practica I 181,12sqq. theologus Nullus est ~ sine studio et notitia sacrae scripturae I 22,18sqq; quomodo fidem gignit ~ inquantum ~ I 23,21sqq; quomodo magnus theologus potest non habere maiorem notitiam nee maiorem fidem quam simplex fidelis I 56,23sqq; fides simplicis fidelis non habentis theologiam non minus est determinata ad verum quam fides maximi -i I 48,23sqq; non est possibile aliquem infidelem esse theologum I 56,3sqq. timor Voluntas fugiens quod ei adversatur ~ est (Äug) I 221,22; non omne odium est ~ I 233,16sq; 235,31sqq; sensationes timentium I 319,20sq; 321,lsqq; 339,26sqq; ~ dei VI 50,9sqq; 54,8sqq; 74,3sqq; ~ poenarum VI 50,18sqq; 83,31 sqq. totum (T 1) - Definitio quid nominis -ius est quod continet aliquid et amplius I 291,2sq; nullum ~ ex pluribus intrinsece constitutum est simpliciter unum III 14,9sqq; ~ et perfectum idem (Aristot) V 261,29sq; ~ potest accipi categorematice et syncategorematice IV 12,26sqq; 245,4sq. - Totum et pars possunt dupliciter sumi III 457,37sqq; impossibile est ~ esse, nisi pars eius sit II 145,8; V 248,13sq; omne ~ est maius sua parte I 277,24sqq; 287,lsqq; 289,31; 290,19sqq; 293,28; 297,9sq; II 406,21sqq; IV 303,32; et quomodo pars infinita formae potest esse aequalis toti formae III 464,26sqq; c/pars. transmutatio, transmutare (T 2) - Transmutatio stride sumpta est de opposite in oppositum II 269,32sq; 348,28sqq; V 89,30sq; aliquid existens sub forma transmutari in aliam potest dupliciter intelligi II 347,25sqq; ~ essentialiter est de quiescente in quiescentem (Averr) IV 164,15sqq; in qualibet -one est idem subiectum numero differens sub utroque termino -onis, et in hoc differt a generatione

Index rerum et verborum

211

II 107,31sqq; V 252,4sqq; subiectum -onis I 483,29sqq; II 114,18sqq; subiectum -onis est aliquo modo in potentia (Averr) I 463,27sqq; II 109,19sqq; in toto tempore -onis subiectum secundum aliquam partem est sub forma priori II 309,38sqq; quandocumque aliquod subiectum fit magis tale per aliquam formam, ipsum transmutatur secundum illam formam II 375,15sqq; non in qualibet -one quod transmutatur prius pervenit ad medium quam ad extremum II 310,26sqq; ~ extremi ad medium vel extremi ad extremum II 356,23sqq. - Potentia activa est principium -onis in aliud, passiva vero -onis ab alio I 432,30sqq; IV 7,7sqq; 181,15sqq; V 23,24sq; 283,2; VI 5,22sqq; 6,30sqq; omne transmutabile transmutatur ab aliquo ex aliquo in aliquid (Aristot) I 484,29sqq; quandocumque aliquid ab aliquo indivisibiliter transmutatur, tunc primo simul ab illo transmutatum est II 263,35sqq; 269,17sq; 270,35sqq; 389,4sqq. - Terminus -onis polest dupliciter accipi II 114,20sqq; terminus distinguitur a subiecto -onis I 483,21 sqq; de non-esse in non-esse non est possibilis ~ III 290,32sq; omne, quod est transmutatum ad aliquid, quando primo est transmutatum, est in eo ad quod est transmutatum II 269,18sqq; 376,2sqq; III 136,25sq; IV 361,19sqq; ~ agentis naturalis, qua transmutat materiam, non terminatur ad purum potentiale sed ad actum II 109,19sqq. - Transmutatio rerum ingenerabilium et generabilium II 110,12sqq; ~ substantialis et accidentalis V 252,22sqq; 304,27sqq; 347,14sqq; nulla ~ polest esse infinita praeter lationem circularem II 300,2sqq; 308,25sqq; aliquid Iransmutari -one relativa polest dupliciter accipi III 183,4sqq; ~ relativa el absolula III 165,13sqq. Cf mulalio. triangulus Anguli -i valenl duos rectos I 28,10sq; 42,33sq; 77,18sq; 128,22sq; super quamlibel lineam rectam contingit -um aequilaterum collocare I 5,32sqq; 10,8sqq; 118,19sqq; ~ aequilalerus el gradatus III 48,13sqq; IV 280,32sqq; ~ isosceles II 53,21 sqq; -um esse infinilum implicat conlradiclionem IV 122,12sqq. trinitas - Deus est ~ personarum, non lamen est divisus in personis II 38,lsqq; credimus -atem personis distinctam III 63,19sqq; utrum ~ personarum sil verus numerus III 55,24sqq; haec simpliciler esl concedenda >deus esl trinitaslrinilas esl deus< I 443,20sqq; deus esl trinus et unus I 19,7sqq; 43,15sqq; 45,26sqq; 47, l sqq; 54,9sqq; 138,23sqq; 142,10sqq; 159,10sqq; 180,28sqq. Inseparabilis est operatic -atis ad exlra II 187,27sqq; III 128,29sqq; lola ~ est in omnibus creaturis generaliter II 210,5sqq. - Differentia inter -alem increalam el creatam in nobis I 214,24sqq; V 369,23sqq; ~ quae esl in retenlione, contemplalione el dileclione fidei I

212

Index rerum et verborum

74,10sqq; 377,lsqq; ~ id est mens, amor, notitia I 272,lsqq; ~ in memoria I 308,11 sqq. tristitia - Tristitia est dissensio seu nolitio 1219,32sqq; 222,lsqq; 227,19sqq; ~ respicit obiectum actualiter existens I 221,21sqq; quomodo ~ sit malum et quomodo non VI 227,14sqq; 230, l sqq. Omne triste est involuntarium (Aristot) I 221,llsq; aliqua ~ elicitur voluntarie I 227,29sqq; non omne odium est ~ l 221,14sqq; 223,10sqq; 227,13sqq; 228,18sqq; 233,14sqq; 235,21sqq; delectatio expellit -am (Aristot) I 222,26sqq; 223,19sqq; 229, l sqq. - In deo nulla est ~ I 233,14sqq; 234,5sqq; nee in beatis est ~ I 230,lsqq; 235,6sqq; de ~ diaboli V 59,12sqq; 69,32sqq; de poena -ae in pueris decedentibus sine baptismo VI 210,13sqq; 216,10sqq. tropicus, tropus III502,13;508,25sq. Tullius Cf Cicero. turtur Oculi -uris iterum generantur I 481,3sqq. ubi (T 2) Ubi est quid indivisibile et durans tantum per instans (opinio) II 400,27sqq; nulla res, dum movetur, acquirit aliquam talem rem de genere permanentium a se distinctam et loco, sibi formaliter inhaerentem, qualem multi opinantur et appellant >ubi< V 3,23sqq; ubi non est aliqua res a loco et locato distincta V 8,6sqq. Omnis quaestio facta per interrogativa pertinentia ad praedicamentum >ubi< quaerit de loco V 9,lsqq; nee anima nee angelus habet ubi dimensivum, sed definitivum V 31,22sqq. ulna Ulna est species mensurae III 430,33sqq; IV 255,14sqq; 272,19sqq. ultor Quomodo intelligendum est >deus eius rei est ultor, cuius non est auctor< VI 269,21sqq; 275,24sqq; c/auctor. unio Uniones multiplicantur secundum fundamenta (Ockham) III 159,lsq; de -one materiae et formae I 483,lsqq; II 370,llsqq; III 132,17sqq; 144,18sqq; 158,33sqq; de -one accidentis ad subiectum II 206,29sqq; 21 l,28sqq; de -one partium continui III 133,24sqq; 144,6sqq; 156,14sqq; de -one naturae humanae ad verbum III 106,26sqq; 144,18sqq; 156,17sqq; 158,8sqq; 171,34sqq. unitas (T 2) Unitas connotat divisionem intrinsecam negative II 63,33; ~ potest esse simpliciter et secundum quid III 14,28sqq; 53,9sqq; ~ accipitur multipliciter, scilicet pro -ate numerali, aut specifica specialissime aut generis ge-

Index rerum et verborum

213

neralissimi aut generis subalterni 1117,2sqq; diversi sunt modi -atis, quibus partes faciunt unum II 396,3sqq; 402,12sqq; de -ate compositi V 291,7sqq; de -ate in deo I 460,26sqq; III 26,30sqq; 32,20sqq. De -ate numerali I 115,27sqq; III 10,4sqq; 27,14sqq; 34,28sqq; ~ est principium et pars numeri III 33,16sq; an quaelibet ~ addita numero variet speciem numeri III 45,15sq; quod non dividitur in numeris, est ~ (Averr) II 384,27sq; entitas -atis est essentialiter una vel potius ~ III 31,15sq; esse mensuram maxi me convenit -ati IV 255,11 sqq. universalis, -e (T 1) Universale non est aliqua res extra animam, sed est tantum quidam conceptus fictus seu formatus per animam communis pluribus rebus, aut forte signum aliquod exterius ad placitum institutum I 396,19sqq; V 334,29; nulla omnino in mundo res est ~ aut communis pluribus substantiis, sed omnis essentia est singularis II 138,14sqq; actio dei non est terminata ad res in universal! sed in particular!, cum nullae res -es sint praeter signa -ia IV 121,15sqq; conceptus ~ I 345,31sqq; 363,20sqq; utrum -e sit prius cognitum ab intellectu quam singulare, et quod non I 388,19sqq; 396,18sqq; 409,19sqq; quomodo intelligi debet dictum Aristotelis >universale est notius secundum intellectual, singulare vero secundum sensum< I 346,18sqq; 349,16sqq; 399,28sqq; 403,27sqq; item >ex -ibus in singularia oportet procedere< 1388,19sqq; 404,2 Isqq; 409,19sqq; -ia sunt collecta ex particularibus ad intellectum (Averr) I 397,12sqq; cf conceptus, individuus, particulars, singularis. Universum Unitas -i est secundum quod omnia ordinem habent ad primum IV 65,13sqq; in universitate entium est aliquod ens, quod omnia alia tamquam suum finem et bonum naturaliter intendunt IV 90,22sqq. unum - De ratione -ius est esse indivisum in se II 45,Isqq; 54,Isqq; 60,2Isq; 62,18sqq; 63,32sqq; 77,29sqq; III ll,16sqq; 32,1 Isqq; non autem est de ratione -ius esse ab alio divisum III 12,7sqq; terminum >unum< praedicari de aliquo potest intelligi dupliciter, id est simpliciter et secundum quid II 302,12sqq; III 12,15sqq; 32,1 Isqq; ~ et multa opponuntur privative sicut divisum et non divisum (Aristot) III 12,1 Isq; V 259,20sqq; ~ potest de aliquo dici secundum quod est convertibile cum ente vel secundum quod est principium numeri III 10,8sqq; 33,4sqq. - Utrum ~ convertibile cum ente vere de deo dicatur III l l,8sqq; de quolibet supponente praecise pro re simplici potest praedicari - III 13,2sqq; de nullo supponente pro re habente partem et partem potest praedicari ~ simpliciter, sed tantum secundum quid III 13,14sqq; ~ non significat aliquam entitatem distinctam et superadditam rei, quae dicitur una II 45,6sqq; 54,13sqq; 60,17sqq; III 20,28sqq; iste terminus >unum< verissime praedicatur de deo III 26,30sqq.

214

Index rerum et verborum

Unicuique idem est esse quod esse ~ II 91,24sqq; ens et ~ consequuntur se sicut principium et causa (Aristot) III 15,19sqq; ens et ~ sunt idem et una natura, non tarnen una ratione ostensa (Aristot) II 81,16sqq; 91,26sqq; ens et ~ possunt dupliciter accipi, uno modo secundum quod supponunt personaliter et significative et sie verum est quod sunt una natura, alio modo secundum quod supponunt materialiter et sie non sunt synonyma II 83,8sqq; si isti termini >ens< et >unum< sumantur simpliciter et uterque in numero singulari, sunt ad invicem universaliter convertibiles, et ita intelligi debet Philosophus et dictum commune III 17,4sqq. - Utrum ~, quod est principium numeri, dicatur vere de deo III 27,14sqq; unum, principium numeri, non dicitur simpliciter nisi de rebus simplicibus sive de terminis pro illis supponentibus III 27,26sqq; cum adiuncto dicitur vel polest dici de his terminis, qui supponunt pro habentibus partem et partem III 30,13sqq; non significat aliquam entitatem superadditam ei, pro qua supponit id de quo praedicatur III 30,26sqq; unum, principium numeri, dicitur vere de deo III 32,20sqq. - Ex nullo, quod est purus actus, polest aliquid per se et simpliciter ~ constitui tamquam ex materia vel subiecto I 463,22sqq; 475,17sqq; uni tanlum ~ est conlrarium (Aristot) V 344,21. usus, uti (T 1) - Uti est assumere in facultalem volunlatis aliquid propler aliud, id esl quia aliud assumitur, et hoc vel actualiter vel habitualiter I 188,7sqq; uti polest communiter, specialiter el specialius sumi I 256,3sqq; polest etiam aequivoce accipi I 262,25sqq. - Ulrum omnis aclus volunlalis sil fruitio vel usus I 188,2sqq; omne nolle esl usus I 188,31sqq; omne velle esl ~ vel fruitio I 189,17sqq; omnis aclus volunlalis esl ~ vel fruilio, el nullo modo esl dare aclum medium I 190,13sqq; 248,28sqq; 251,34sqq; 265,32sq; ulrum omnis ~ sil fruilio I 195,3sqq; quod si ~ accipialur slriclissime, omnis «* sil fruitio (opinio) I 195,3sqq; nullo actu, quo quis vult aliquid propler aliud sive quod esl ad finem propler finem, vull finem, el per consequens nullus ~ esl fruilio I 196,5sqq; 200,19sqq. - Ulrum isli aclus >usus< el >fruitio< possint simul esse in voluntate I 201,19sqq; fruilio el ~ possunl simul esse in volunlale I 205,27sqq; fruitio potesl esse in voluntate absque -u, et econverso usus absque fruitione acluali I 206,2sqq. - Accipiendo -um pro assumere aliquid in facullalem volunlatis propter aliud, quacumque re creata vel increata voluntas viatoris polesl uli I 256,17sqq; VI 295,15sqq; sumendo -um pro assumere aliquid in facullalem volunlalis propler aliud, quo fruendum esl, deo non polesl volunlas uli, omni aulem crealura polesl I 243,20sqq; 245,2sqq; 257,8sqq; quomodo abusus el ~ eiusdem obiecli sunl conlraria I 262,14sqq; humana perversio est utendis frui et fruendis uti (Äug) I 245,22sqq; 250,7sq; 253,9; 257,30sq; 266,2sq; IV 88,31sqq; VI 134,9sqq.

Index rerum et verborum

215

Cf frui, fruitio. uxor Reddere debitum -ori VI 318,25sqq; 321,24sqq; accedens ad -orem propter explendam libidinem peccat VI 306,13sqq; concupiscere -orem proximi VI 236,22sqq; cf coitus, libido. vacuum Vacuum est locus privatus corpore I 286,15sqq; ~ esse per potentiam dei est possibile V 39,18sqq; 54,5sqq; si aliquod corpus grave descenderet de loco ad locum per ~, descenderet in instanti V 39,18sqq; 47,10sqq. velle (T 1) Omne ~ est usus vel fruitio I 189,17sqq; ~ absolutum et condicionale I 224,34sqq; 236,10sqq; 239,2sqq; V 343,6sqq; cf volitio. velleitas Velleitas magis dicit quod voluntas vellet quarn vult III 514,15sqq; velle condicionale magis ~ quam volitio dici solet V 343,6sqq. verbum - Verbum interius et exterius I 28,1 Isqq; 30,23sqq; 314,16sqq; 395,28sqq; ~ vocale et intellectuale V 222,27sqq. - De quocumque praedicatur participium -i, praedicatur et ~ I 448,3 Isqq; omne ~ et participium praedicatur formaliter et non per identitatem I 451,16sq; 453,12sqq. - Verbum divinum: Filius est ~ et non donum II 199,12sqq; de emanatione -i II 27,14sqq; 51,12sqq; impossibile est deum esse sine -o suo perfecto I 503,20sqq; 506,34sqq; quidquid est in patre, est in eius -o III 72,19sqq; ~ dicitur relative III 188,lsqq; 204,34sqq; quomodo intelligi debet >verbum natum de patris essentia< I 449,22sqq; 460,26sqq; item >non eo ~ quo sapientia< I 492,15sq; de unione humanae naturae ad ~ III 106,27sqq; 144,12sqq; 156,17sqq; 171,34sqq; 334,2Isqq; V 318,17sqq; 340,19sqq; 352,25sqq; c/filius. - Omnis creatura per — facta est 1499,8sq; de notitia in -o, quam habent beati et angeli I 65,Isqq; 204,4sqq; 270,15sqq; 390,22sqq; V 85,Isqq; 91,2sqq; 95,8sqq; 126,3sqq; 148,2sqq; 158,1 Isqq; 196,15sqq; 200,14sqq; 232,18sqq; cf visio. veritas (T 1) - Nomine -atis intelligitur aliquid, quo res recte apprehenduntur sive ut apprehendi debent II 63,1 Isqq; unumquodque sicut se habet ut sit, ita et ad -atem (Aristot) I 107,22sqq; lll,10sqq; verum potest accipi secundum quod consuevit dici quod ~ est entitas rei HI 113,5sqq; de -ate rei et -ate propositionis I 5,17sqq; III 239,28sqq; non solum propositiones dicuntur verae, sed earum enuntiabilia I 10,26sqq; de -ate propositionis I 5,17sqq; 46,28sqq; 301,17sqq; III 239,28sqq; 245,27sqq; 268,21sqq; de -ate conclusionis I 108,28sqq; 113,19sqq; nulla ~ contingens non nota nobis per experientiam est aeque nobis nota, sicut ilia de qua habemus scientiam I 54,4sqq;

216

Index rerum et verborum

scientiae theoricae finis est ~ et practicae opus (Aristot) I 176,23sqq; non valet consequentia >negans -atem esse ponit -atem, igitur ~ est< I 275,14sqq; 281,14sqq;300,31sqq. - Veritas interior, quae est praesens animo et omnibus communis, est deus ipse I 387,33sqq; 416,35sqq; 419,19sqq; ~ prima est causa notitiae omnis -atis I 419,6sqq; aliquid cognosci in -ate superna polest intelligi dupliciter I 419,6sqq; enuntiabilia possunt dici vera a -ate prima I ll,7sqq; non est per se notum quod deus sit ~ I 300,31 sqq; prima ~ est Christus II 339,25sq. verum

Verum polest accipi pro ipsa enuntiatione vera et pro enuntiabili seu significato adaequato illius enuntiationis verae I 10,26sqq; III 113,4sq; 316,16sqq; 357,5sqq; 438,lsqq; polest eliam accipi secundum quod consuevit dici quod veritas est rei entitas III 113,4sqq; illud dicilur ~, quod esl enunliabile per veram enuntiationem, possunl autem el omnia talia vere enuntiabilia dici -a a veritate increata I ll,3sqq; vel potesl dici aliquod enunliabile esse ~, quia sie esl, si ipsum esl affirmalivum, vel quia sie non esl, si esl negativum I ll,25sqq; 301,17sqq; ~ affirmationem habet in composite, et negationem in disiunclo (Arislot) V 247,19sq; 254,7; dicere ens esse et non-ens non esse ~ (Aristot) I 9,10sqq; III 247,23sqq; ~ est quod per veram affirmationem vel negationem enuntialur III 228,34sqq; 316,25sqq; omne ~ esl aliqua enlilas III lll,2sq; ~ est quod potesl inlelligi vel apprehendi ab intellectu II 55,1 Isq; in ratione -i connolalur inlelleclio II 44,27sqq; 53,6sqq; nihil scilur nisi ~ I 2,19sq; 10,26sqq; non esl aliud alicui assenlire quam iudicare illud esse ~ I 3,8sq; omne quod est ~, quando est ~, necesse est esse ~ III 237,27; 240,lsqq; 242,lsqq; 267,28sqq; 271,lsqq; cf enuntiabilis, proposilio. vestigium

De praesentia rei per ~ in memoria I 74,10sqq; 377,lsqq; V 107,21sqq; 124,27sqq; cf species. via - Via potesl accipi proprie et transsumptive, et quomodo motus dicitur ~ ad aclum perfectum IV 165, l sqq. - Inlelligimus deum in ~ per discursum, el lamen distincle I 412,3sqq; V 221,4sqq; dileclio dei, quae habelur in ~, non est bealitudo nee pars bealiludinis I 185,8sq; II 235,4sqq; fruilio in palria succedil desiderio -ae I 242,22; 250,27sqq; fides -ae evacualur in palria I 139,27sqq; c/patria. vigor

- Utrum sequendo praecise naluralem ralionem sil ponendum deum esse infinilae polenliae seu -oris inlensive III 410,4sqq; 424,3sqq et 25sqq; cf potentia dei. - Vigor virtulis cf virlus. vilis Occupare inlelleclum circa -ia non semper -e est III 213,10sqq; 222,32sqq.

Index rerum et verborum

217

vinum - Homo est ebrius per ~ I 487,13; melius dicitur quis desiderare gustare ~ quam ipsum ~ I 247,lsqq; gustare ~ in somniis I 324,13sqq; V 109,7; 135,15sqq. - De accidentibus -i in sacramento altaris II 211,9sqq; 381,31sqq. violentia Necessitas -ae et coactionis I 498,2sqq. virga Virga, qua utimur ad mensurandum I 284,29sqq. virgo - Utrum de corrupta facere possit deus -inem III 363,19sqq; 367,5sqq; 370,6sqq; 374,15sqq; 376,25sqq; aliquam suscitari -inem post suam violationem potest dupliciter intelligi III 376,25sqq. - Virgo Maria cf Maria. virtus - Virtus seu potentia: Sicut se habet ~ ad agere, sic forma ad perficere II 368,33sq; dupla - in medietate temporis facit aequale II 408,13sqq; si tanta ~ movet magnitudinem in aliquo tempore, media ~ movebit medietatem illius magnitudinis in aequali tempore (Aristot) V 24,10sqq; proportio inter -utem moventem et magnitudinem motam V 29,14sqq; cuiuslibet -utis activae vel passivae vigor aestimandus est secundum ultimum sui, differenter tarnen I 327,27sqq; unam -utem esse aequalem alteri vel inaequalem potest dupliciter intelligi III 6,13sqq; — principii potest intelligi adaequari per productionem aliquam quadrupliciter II 51,20sqq; aliqua creatura est sua potestas et sua ~ II 35,2sq. - De -utibus seu potentiis animae V 100,18; 103,34sq; 207,36; 310,18; 319,9sqq et 21sqq; 360,32; 362,lsqq; 372,1. - Utrum sequendo praecise naturalem rationem sit ponendum deum esse infinitae -utis intensive, et quod sie III 410,4sqq; 424,3sqq; utrum personae divinae sint aequales in -ute, et quod sie III 5,29sqq; cf potentia dei; Christus est ~ et sapientia dei 1461,5sqq; 504,27sq; - spiritus sancti, id est gratia II 203,19sqq. - Virtus seu habitus virtuosus: ~ stride et proprie dicitur habitus, qui est principium agendi quod et propter quid et quemadmodum est agendum VI 313,18sqq; actus virtuosus est actus conformis rectae rationi secundum omnes circumstantias, et nullus carens aliqua debita circumstantia est virtuosus VI 18,21sqq; 24,6sqq; 286,27sqq; cf actus moralis; ~ est animi habitus naturae modo atque rationi consentaneus (Äug) VI 285,5sqq; omnis ordinatio, quae ~ etiam nominatur, est fruendis frui et utendis uti (Äug) I 189,7sq; 245,24sq; 257,30sq; commune est omni -uti secundum rectam rationem operari (Aristot) VI 284,31sqq; 292,24sq; ~ est habitus electivus immediate existens quoad nos determinata recta ratione et ut utique sapiens determinabit (Aristot) VI 284,33sqq; 292,25sqq; ~ facit intentionem

218

Index rerum et verborum

rectam (Aristot) VI 310,8sq; -utis est delectari et tristari in quibus et qualiter oportet (Aristot) I 227,36sqq; ~ est quaedam perfectio (Aristot) II 439,6sqq. Virtus et vitium sunt relationes III 93,lsqq; de corruptione -utis per vitium oppositum II 328,9sqq; 344,18sqq; 355,lsqq; 435,3sqq; 445,31 sqq; de augmento -utum seu qualitatum spiritualium II 418,3sqq; 427,9sqq; 431,24sqq; 437,27sqq. - Virtutibus est utendum, non fruendum I 245,6sqq; 253,7sqq; 254,2sqq; quomodo intelligi debet >virtutibus nemo male utitur< I 259, l sqq; 263, l sqq; quomodo -utes sunt propter se diligendae et quomodo non I 191,22sqq; 193,16sqq; 248,7sqq; 252,13sqq; 254,2sqq; 260,lsqq; VI 295,lsqq. - Virtutes nemo potest habere sine auxilio speciali dei VI 22,15sqq; 47,28sqq; 122,7sqq; 153,32sqq; homo non est ex se sufficiens etiam ad actum desiderandi -utem VI 128,4sqq; actus infidelium, etiam si boni videntur, non sunt verae -utes, quia non ultimate in deum referuntur seu alia debita circumstantia carent I 194,13sqq; 259,15sqq; 263,32sqq; VI 30,28sqq; 39,29sqq; 46,22sqq; 74,3sqq; 79,15sqq; 171,9sqq; 281,18sqq; 284,2sqq; 287,26sqq; 289,24sqq; 311,4sqq; cf infidelis. - De electione virtuosa I 150,31 sqq; de intentione virtuosa VI 281,5sqq; de operatione virtuosa I 147,13sqq; 184,20sq; VI 17,6sqq; 22,15sqq; cf actus moralis, operatic. - Virtutes theologicae I 216,33sqq; II 217,6sqq. vis - Per -res naturales praecise absque speciali auxilio dei non potest homo cognoscere, velle et agere actum moraliter bonum, nee peccatum vitare VI 17,6sqq; 22,5sqq; 115,6sqq. - De viribus animae cf anima, potentia. visibilis, -e (T 1) Quomodo intelligi debet >sicut -ia ad visum, sie intelligibile ad intellectum< V 210,27sq; 220,l sqq; vel est dare maximam distantiam in qua determinatum -e potest videri, vel minimam in qua non potest I 325,34sqq; 327,25sqq; non est dandum minimum -e, sed est dare maximum non -e I 3 29,21 sqq; II 279,10sqq; 280,9sqq; IV 352,4sqq. visio (T l et 2) - Visio dupliciter accipitur, scilicet pro forma informante visum et pro actu vitali I 337, l sqq; ~ dicitur proprie de operatione potentiae visivae I 394,22sq; distinguuntur tria genera -onum, scilicet corporale, spirituale et intellectuale V 109,12sqq; 136, l sqq. - Quae non sunt videri non possunt I 322,2sqq; 326,33sqq; V 162,1 Isqq; quod non existens possit a nobis tarn per sensum quam per intellectum intuitive cognosci seu videri (opinio) I 320,7sqq; V 163,6sqq; ~ non potest naturaliter manere in absentia visibilis, sic saltern quod sit ~ eius dum absens est I 216,lsq; 325,5sqq; V 78,10sqq; 174,12sqq; 179,2sqq; 188,13sqq; c/intuitio;

Index rerum et verborum

219

nulla — naturaliter praecedit rem visam IV 357,32sqq; deus polest -onem causare et conservare absque praesentia obiecti sensibilis I 215,28sqq; 332,28sqq; stante -one corrupto visibili cessaret iudicium quod res ilia esset I 334,14sqq. Quomodo prophetae viderunt futura I 322,30sqq; 326,33sqq; III 220,17sqq. - Visio fit in corpore mediate tantum, et immediate in anima informante ipsum V 364,16sqq; - sensualis est essentialiter distincta a re visa V 83,Isqq; 149,23sqq| ~ est causa speciei in memoria, et — intellectualis est causa speciei in intellectu V 115,30sqq; 138,22sqq; 150,4sqq; 207,20sqq; ~ hominis non est extensa, cum sit in sola anima intellectiva subiective II 274,8sqq; 280,13sqq; V 362,7sqq. - Possibile est -onem corporalem et intellectualem partibiliter acquiri IV 357,1 Isqq; ~ aliqua fit tota simul IV 351,35sqq; possibile est quod aliqua qualitas sit ~ tantum per instans III 140,6sqq; ~ intenditur per additionem similis in specie II 384,5sqq; 430,30sq. - Nomen >visio< dictum de deo significat eius notitiam connotando determinate res, quae sunt vel fuerunt aut erunt III 229,19sqq; 313,14sqq; quomodo intelligi debet >deus omnia videt in essentia sua< III 234,23sqq; cf praescientia, scientia. - Visio beatifica est notitia simplex de deo I 159,6; est videre deum in se ipso immediate seu ~ facialis I 56,30sqq; 122,16sqq; 242,18sqq; 299,18sqq; 390,33sqq; 414,15sqq; ~ beatifica non est obiectum fruitionis beatificae, est tarnen partialis causa delectationis I 249,23sqq; 250,13sqq; deus polest facere -onem infinitam sui obiective, non autem talis ~ essel comprehensiva ipsius III 465,7sqq. - Visio, qua beati verbum et omnia alia in verbo vident, est creata V 85,Isqq; 91,2sqq; quomodo ~ creaturae in verbo esl variabilis el quomodo non, et an semper permaneat, dum creatura noviler videlur in verbo V 91,2sqq; ~ in verbo est perpetua et non variat V 91,2sqq. - Ad beatitudinem per se et essentialiter requiritur ~ I 216,21 sq; II 240,24sqq; ~ qua deus habetur, partialis causa est delectationis beatificae I 250,13sqq; -one beatifica est utendum, non fruendum I 248,26sqq; 250,Isqq; de carentia -onis dei in pueris decedentibus sine baptismo VI 209,18sqq. visus Visus dupliciler accipitur, scilicet pro organo et pro vi visiva I 337,Isqq; ~ nominatur etiam visio I 205,5sq; -um habere est videre (Aristot) I 208,14sq; animalia -um habent, ut videant I 176,14sq; sensum ~ prae aliis diligimus (Aristot) III 215,17sqq; ~ comprehendit per praesentiam rerum sensibilium I 317,12sqq; de relatione ~ ad videntem III 180,Isqq; conceptus >perceptibile visu< est signum rerum lucidarum I 366,8sqq; potentia visiva non destruitur ad destructionem organi ~ V 358,6sqq.

220

Index rerum et verborum

vita - Anima est ~ corporis V 357,2; ~ vegetativa et sensitiva V 348,21sqq; ~ viventium insensibilium V 358,28sqq. >Vita< proprie dicitur de deo II 37,13sqq; 40,8sqq; 41,5sqq; 42,15sqq; 43,5sqq; 49,5sqq; 100,12sqq. - Vita activa ordinatur ad contemplativam I 183,16sq; VI 232,28sqq; -ae contemplativae potior pars est amor quam cognitio I 185,2sq. - Vita aeterna est primum et maximum beneficiorum dei III 323,19sq; propositum dandi -am aeternam est praedestinatio III 321,23sqq; 517,3sqq. - Vita aeterna non tarn redditur quam donatur, nam gratis tantummodo donatur II 235,26sqq; 239,26sqq; 243,5sqq; non ex condigno debetur meritis nostris II 244,5sqq; 249,14sqq; 456,10sqq; de actibus meritoriis -ae aeternae VI 27,20sqq; 34,25sqq; 39,4sqq; 60,1 Isqq; 68,18sqq; 79,15sqq; 83,lsqq; 92,29sqq; 98,32sqq; 151,Isqq; 157,27sqq; etiam ubi non sit difficultas, actus dilectionis mediante caritate elicitus polest esse meritorius IV 382,16sqq. - Esse acceptum ad vitam aeternam dupliciter polest intelligi II 221,7sqq; de possibilitale acceplalionis ad -am aelernam sine carilale II 208,26sqq; 209,18sqq; 213,35sqq; 215,1 Isqq; 220,33sqq; 222,5sqq; 234,23sqq; 244,19sqq; 455,3sqq; c/caritas. - Aliquem esse scriptum in libro -ae polesl dupliciter intelligi II 221,22sqq; III 365,27sqq; 369,l Isqq; aliquem deleri de libro -ae potesl eliam dupliciler inlelligilll 369,11 sqq. vitalis Actus ~ nullus dicitur, nisi qui est operatio vitae I 215,26sq; non omnis actus ~ est experienlia obiecli I 210,Isqq; 215,19sqq. vitiosus Actus ~ est ille, qui non est conformis reclae ralioni secundum omnes debilas circumstantias VI 24,6sqq; 234,7sqq; 283,26sqq; quaelibel res eo ipso, quod carel aliqua perfectione sibi debita, imperfecla est el vitiosa VI 222,23sqq. vitium - Vilium est ad aliud referre quod ad aliud referendum non est el ad quod sunl cetera referenda I 245,18sqq; humana perversio, quae eliam ~ vocalur, esl fruendis uti el ulendis frui (Äug) I 245,22sqq; cf usus; quod non fit propter deum, etsi bonum videalur, non dicitur virtus, sed ~ I 194,5sqq; 252,13sqq; 253,14sqq; 263,32sqq; VI 30,28sqq; 39,29sqq; 46,22sqq; 73,21sqq; 79,15sqq; 171,9sqq; 283,26sqq; 291,30sqq; 309,26sqq; 311,4sqq; omne ~ esl contra naluram, cuius esl ~ VI 136,25sqq; ~ conlra naturam est, quod utique sanat gratia (Äug) VI 84,12sqq; 140,31 sqq. Vitium corrumpit vel minuil bonum IV 373,5sqq; non quaelibel negalio maioris boni esl maius ~ VI 233,Isqq; ~ £l virlus sunl relaliones III 93,lsqq; de remissione el inlensione -ii II 328,9sqq; 344,18sqq; 355,lsqq; 424,18sqq; 450,36sqq; 457,39sqq.

Index rerum et verborum

221

- Duo -ia, scilicet ignorantiam boni et concupiscentiam mali, contrahit homo ex primo peccato VI 135,17sqq; 170,lsqq; ~ primae nativitatis est peccatum originale (Äug) VI 182,17sqq. vituperare Omnis qui peccat, inquantum huiusmodi recte -atur VI 234,27sq; quicquid recte -atur, ideo -atur, quia non est ita ut esse debuit VI 222,23sqq; 234,27sqq; 284,2sqq; 319,15sqq; nihil est vituperabile, nisi sit voluntarium VI 174,10sqq; 196,2sqq; omnis culpa est vituperabilis VI 174,12. vocabulum Vocabula sunt ad placitum I 306,2sq; II 137,4; III 95,7sq; de -is non est curandum, ubi sensus non latet I 220,7sq; II 137,4sq; 403,3; V 122,26sq; cf nomen, vox. vocatio Vocatio est effectus praedestinationis III 321,22sqq; 328,24sqq; 340,10sqq; ~ non est gratia gratum faciens VI 160,12sqq; nihil conservari polest, nisi sit vocatum a deo VI 258,15sqq; 267,21sqq. volitio (T l et 2) - Augustinus vocat >voluntates< actus voluntatis, quos -ones usitatius moderni appellant I 199,14sqq; 205,7sqq; 218,25sqq; 220,5sqq; V 64,lsqq; 372,17sqq; ~ connotat bonum existens vel apparens, nam dick consensionem in bonum vel apparens bonum II 48,6sqq; 54,3 Isqq; ~ est alia res a voluntate I 198,20sqq; 267,l Isqq; V 75,3Isqq; nulla ~ creata est distincta ~ sui I 265,7sqq; 271,4sqq; aliqua ~ creata potest esse confusa ~ sui I 267,27sqq; distinguitur velle absolutum et velle condicionale V 343,6sqq; omne velle est usus vel fruitio I 189,17sqq; omnis actus voluntatis est dilectio vel odium I 189,34; 218,30sqq; omnis ~ est dilectio VI 291,30sqq; cf fruitio, usus. - Volitio seu actus elicitus voluntatis est immediate in potestate voluntatis VI 2,28sqq; voluntas est immediata causa productiva -onum VI 2,28sqq; 15,26sqq; notitia obiecti est per se partialis causa effectiva -onis I 136,15sq; 215,28sqq; 265,7sqq; 408,4sqq; VI 10,1 Isqq; actuum elicitorum voluntatis obiectum non est inquantum obiectum immediata causa productiva VI 13,10sqq;-ones non capere distinctionem formalem ab obiectis habet duplicem sensum VI15,Isqq; an quamlibet -onem praecedat notitia VI l l,23sqq; 12,2Isqq; utrum aliqua ~ sit essentialiter notitia, et quod non I 209,27sqq; 212,2sqq; non omnem notitiam etiam libere elicitam necessario praecedit ~ elicita V 242,15sqq; non omnem sensationem praecedit ~ V 241,2Isqq; quomodo ~ potest esse respectu incogniti et quomodo non I 215,28sqq; V 231,23sqq; quilibet intelligit immediate suum actum volendi I 373,Isqq; 381,17sqq. - Utrum aliqua ~ sit tola simul producibilis, an quaelibet partibiliter et successive IV 345,16sqq; possibile est aliquam -onem indivisibiliter seu simul totam produci et in instand III 261,llsq; 262,lsqq; 464,15sq; IV 351,18sqq;

222

Index return et verborum

360,20sqq; possibile est aliquam -onem successive et partibiliter produci IV 356,21sqq; ad nullam -onem possibile est voluntatem esse transmutatam, quin ad illam sit in aliquo instanti primo transmutata IV 361,2sqq; angelus potuit in primo instanti malam -onem elicere et peccare IV 360,llsqq; utrum plures -ones possint esse simul in voluntate, et quod sie I 201,19sqq. - Volitio finis, id est intentio VI 282,3sqq; cf intentio; ~ finis est causa -onis I 196,9sqq; aliquid est volitum propter aliud aliquando actualiter, aliquando habitualiter I 197,20sqq. Rectitude -onis attenditur penes conformitatem ad rectam rationem III 523,3sqq; VI 46,2sq; 234,7sqq; 282,28sqq; 288,7sqq; 317,27sqq; sola ~ est recta seu moraliter bona, qua propter se volitum est quod est propter se volendum VI 291,30sqq; nulla ~, quae non est de deo propter se vel de alio a deo propter deum ultimate, est recta VI 134,9sqq; 296,4sqq; quomodo intelligi debet >mala voluntas est peccatum< VI 219,16sqq; 280,15sqq; cf peccatum. Ad omnem rectam -onem est necessaria gratia dei specialis VI 46,16sqq; 55,13sqq; 72,15sqq; 76,14sqq; 130,16sqq; 161,25sqq; 168,13sqq. voluntarius, -e (T 1) Voluntarie potest sumi tripliciter, scilicet antecedenter, consequenter et concomitanter, et iterum in tertio modo potest dupliciter intelligi, scilicet libere et contingenter vel libere et complacenter I 504,19sqq; voluntarium, ut distinguitur contra naturale, dicitur in potestate nostra, id est quod possumus facere et non facere II 163,21sqq; 167,14sq. voluntas (T l et 2) - Nomen >voluntas< aliquando sumitur pro potentia volitiva, aliquando pro actu eius, qui volitio vel nolitio dicitur III 521,5sqq; V 371,27sqq; ~ significat ipsam essentiam animae connotando Operationen! eius, quae est velle V 368,20sqq; 370,18sqq; definitio -atis potest esse >aliquid quo quis potest velle vel nolle< II 61,31sq; in artificialibus principium est ~ (Aristot) I 155,9sqq; 166, l sqq. - Actus -atis sunt volitio seu consensio et nolitio seu dissensio I 220,5sqq; VI l,10sqq; sola ~ est susceptiva amoris et odii I 240,14; eligere est in voluntate I 109,llsqq; ~ reflectens super actum suum I 222,4sqq; cf volitio. - Omne volitum est cognitum V 125,34sqq; ~ non potest velle incognitum, sed potest velle scire incognitum V 231,7sqq; VI 12,21sqq; an ~ sequatur tantummodo compositionem vel divisionem intellectus, vel etiam simplicem apprehensionem I 251,lsqq; cogitatio et affectio per se dependent in movendo intellectum ad notitiam sui ab ipsa -ate eius, cuius sunt V 213,23sqq; ~ non potest intellectum ab omni intellectione suspendere, nisi etiam se suspendat ab omni volitione VI 12,34sqq; non est in potestate -atis quod stante notitia ipsa causet vel non causet speciem V 207,9sqq; in causando intellectionem abstractiva ipsa species aliquo modo dependet a -ate V 207,14sq; 239,2sqq; quomodo debet intelligi Augustinus dicens quod ~ copulat visibile sensui V 231,7sqq; 242,8sqq.

Index rerum et verborum

223

Intellectus et ~ aliquando sumuntur ad significandum operationes quae sunt intelligere et velle, aliquando autem ad significandum potentiam intellectivam et volitivam, et quomodo distinguantur V 371,27sqq; ~ est cognitiva per intellectionem, cum ipsa sit intellectus 1216,14sqq; non quaelibet potentia cognitiva est distincta a -ate I 241,15sq. Utrum actuum liberi arbitrii ~ hominis sit causa immediate productiva VI l,5sqq; ~ est immediata causa productiva suorum actuum elicitorum III 182,2sqq; V 26,12; VI 2,28sqq; cum -ate concausat tarnen notitia obiecti VI 10,1 Isqq; 15,26sqq; ~ inquantum virtualiter continet in se actum suum, transmutat se ipsam inquantum est eius formaliter receptiva VI 7,15sqq. Voluntas est libera ad causandum et non causandum volitionem II 169,17sqq; III 218,37sq; 261,4sqq; VI 2,2sqq; non tarnen est libera respectu omnis volitionis II 173,20sqq; quomodo libertas est condicio -atis II 166,4sqq; 174,9sqq; quomodo stant certitudo praescientiae divinae et libertas -atis III 273,28sqq; 281,4sqq; 289,16sqq; 297,13sqq; ~ vult libere deo concurrente III 218,33sqq; 330,30sqq; 483,18sq; 487,4sqq; VI 256,24sqq; deus sequitur determinationem -atis in actu malo, quoniam ideo illum actum agit, quia eum ~ agit VI 277,Isqq; cf causa prima; non omnem actum nolendi ~ elicit voluntarie, id est libere I 227,29sqq. Nullus habitus potest necessitare -atem, ut semper sit sub actu eius II 439,23sqq; V 67,27sqq; ~ libera potest intendere actum suum et velocitare V 39,3sqq; a nulla re ~ cogi potest, ut sit serva libidinis V 68,19sqq; non omnis actus -atis est immediate in potestate eius I 221,7sqq; 227,3sqq; an ~ possit tarn cito non velle, sicut cito potest II 276,25sqq; 284,23sqq; ~ potest desistere ab actu, absque quod eliciat alium actum II 447,23sqq; non est de ratione -atis in communi quod sit principium producendi amorem suum II 161,30sqq; ~ nihil refugit, nisi quia aliud diligit I 188,18sqq. Omnis actus -atis deliberatus est bonus vel malus I 190,18sqq; de insufficientia -atis ad actum moraliter bonum II 219,Isqq; 247,15sqq; V 64,18sqq; VI 17,6sqq; 22,15sqq; item ad vitandum peccatum VI 87,26sqq; ~ pro praesenti statu cum sola influentia generali non est indifferens ad bonum et ad malum, sed est determinata ad malum VI 169,13sqq; deus iuvat ad bonum velle faciendo ipsam -atem partialiter concausare, ita quod ipsa ~ partialiter concausat applicata et quasi instrumentaliter mota a deo, in qua tarnen motione ipsa non necessitatur VI 77,7sqq; 105,34sqq; cf adiutorium, arbitrium, gratia. Voluntas dei potest distingui secundum distinctionem volibilium vel nolibilium, respectu bonorum est volitio et respectu malorum nolitio III 504,19sqq; 508,27sqq; ~ dei sumitur proprie et tunc significat divinum beneplacitum aeternum, et improprie et tunc significat signa beneplaciti dei, unde dividitur in -atem beneplaciti et signi III 502,7sqq; 508,7sqq; ~ beneplaciti dividitur in -atem simplicis complacentiae et displicentiae et in -atem prosecutionis et fugae III 508,27sqq; ~ signi dividitur, nam quaedam

224

Index rerum et verborum

sunt signa simplicis complacentiae, quaedam autem prosecutionis et fugae III 509,15sqq; quomodo intelligi debet distinctio in -atem antecedentem et consequentem respectu status finalis hominum III 514,9sqq. - Deus est sua ~ III 4,84,17; 499,20sq; volitio dei est deus seu sua voluntas I 198,22sq; III 293,13sq; volitio dei est necesse esse, et tarnen non necessario deus vult III 302,27sqq; ~ dei est penitus indistincta ex natura rei ab essentia II 159,22sqq; intellectus et ~ nullo modo ex natura rei distinguuntur II 198,24sqq; intellectio et volitio non distinguuntur in deo ex natura rei, et tarnen volitio aliud connotat quod non connotat intellectio II 46,32sqq; 55,18sqq; 59,6sqq; 64,lsqq; 89,8sqq; 159,22sqq; 198,21sqq; III 230,7sq. - Utrum ~ dei sit principium productivum spiritus sancti, et quod non II 159,4sqq; 160,2sqq; ~ divina non est principium volendi nee libere vult essentiam divinam sed naturaliter II 173,6sqq. - Utrum ~ dei sit omnium, quae fiunt, prima efficiens causa, et quod sie III 482,4sqq; V 372,30sqq; VI 256,24sqq; omnium, quae fiunt, dei ~ est causa mediate vel immediate ilia de non-esse ad esse producens III 360,14sqq; 484,8sqq; omnium, quae fiunt, est causa immediate de non-esse ad esse producens III 485,7sqq; omnium, quae facta sunt, est causa immediate in esse conservans III 488,2sqq; quorumcumque deus est causa, est prima causa simpliciter III 490,2sqq; non omnium, quae fiunt, deus solus est immediata causa producens, nee omnium, quae facta sunt, ipse solus est causa immediata conservans III 490,llsqq; quaecumque deus facit, libere et non necessario facit, et similiter quae conservat, libere conservat III 493,8sqq; quidquid deus facit, contingenter vult facere III 493,20sqq; ~ dei est prima iustitia III 368,34sq; nullum impedimentum est, ubi deus vult agere III 345,19sqq; omnis necessitas et impossibilitas divinae subiacet -ati (Anseimus) III 373,12sqq; cf omnipotentia, potentia. - Utrum ~ dei semper impleatur III 501,4sqq; 507,16sqq; ~ beneplaciti semper impletur III 505,15sqq; 511,19sqq; ~ signi non semper impletur III 506,17sqq; 512,21sqq; ~ dei impediri non potest III 349,llsqq; ~ dei non subditur alicui necessitati vel impossibilitati III 373,12sqq; 384,5sqq; quomodo intelligendum sit dictum Apostoli >deus vult omnes homines salvos fieri< III 507,29sqq; 514,9sqq. - Utrum quilibet homo potens uti libero arbitrio teneatur voluntatem suam -ati divinae universaliter in volito conformare III 520,5sqq; quod sic quoad -atem signi, si intelligatur de praecepto vel prohibitione, et quod non, si intelligatur de consilio vel permissione III 521,17sqq; quantum ad -atem beneplaciti quilibet tenetur -atem in nullo difformare -ati divinae et tenetur velle omne, quod vult deus III 522,5sqq et 21sqq; non quaelibet voluntas divinae -ati conformis in volito est recta III 523, l sqq. voluptas Voluptas eligitur propter se ipsam (Aristot) I 191,29sq; 248,18sq; 254,29sqq; frui dicimur ea re, de qua capimus -atem (Äug) I 209,14; 241,6sq.

Index rerum et verborum

225

vox

Voces res quaedam sunt et etiam signa ad placitum instituta I 343,8sqq; de significatione -cum exteriorum I 30,23sqq; 35,12sqq; 280,4sqq; 314,16sqq; per -ces significativas apprehenduntur res significatae V 94,10sqq; 222,27sqq; audire per sensum non est aliud quam -ces prolatas percipere V 223,7; c/nomen, vocabulum. vulnus In -eribus non delectatur fortis I 232,2sqq; ~ et cicatrix I 199,28sqq; 201,1 sqq. vultur

Cf cadaver. Zeno Ratio -onis II 376,22sqq; III 471,37sqq; IV 287,1 sqq.

Tabula Primi Libri (Introductio secundum codicem V) Ut ex tabula ista quod quaeritur, possit faciliter inveniri, studeat inquirens in sui marginibus libri distincte conscribere principalia quaestionis argumenta, articulos, conclusiones et corollaria, aliorum opiniones et motiva, dubia et ad s conclusiones vel quaestionem principaliter obiecta. Advertat insuper quod aliquando de pluribus simul distinctionibus unica ponitur quaestio, sicut exempli gratia 19ae et 20ae, et tunc solum in tabula prima distinctio nominatur, scilicet 19a. Quando etiam unius distinctionis sie est unica quaestio, illa >prima< scribitur in tabula, licet improprie. 10 Et notandum quod conclusiones in margine signari debent, ubi probantur, quia ut plurimum conclusiones omnes simul praemittuntur, deinde distincte probantur. Ubi ergo est probatio, ibi signetur conclusio. Et si aliqua in tabula sententia foret obscura, ut ex sono litterae aliquid veritati non consonum caperetur, in libro quaeratur. Nam propter brevitatem is non semper, ut iacent in libro, conclusiones et alia potuerunt in tabula registrari, et forte quandoque (est) ex defectu tabulantis sensum mutantis, ubi solum credebat litteram variare. (Introductio ex editione Venetiana 1522) Sequitur alia tabula per ordinem alphabet! conferens ad inveniendum omnia 20 notabilia contenta in hoc Primo authentic! doctoris Gregorii Italici de Arimino. Ut ex tabula ista quod quaeritur inveniri in promptu possit, studeat inquisitor in sui libri marginibus distincte annotare quaestionis principalia argumenta, numerum articulorum et conclusionum et corollariorum, doctorum 25 opiniones cum suis motivis, necnon quotare debet dubia et ad conclusiones principaliter obiecta. Advertatque quod aliquando de pluribus simul distinctionibus unica ponitur quaestio, et tarnen solum in tabula distinctio prima nominatur. Et illa unica quaestio, sive sit de pluribus distinctionibus aut de una distinctione, in 30 tabula vocatur prima quaestio, licet improprie. Insuper textus conclusionum signari et scribi debet in margine, ubi probantur, quoniam ut plurimum conclusiones omnes ante earum probationes praemittuntur. 5 corollaria] correlaria V et sie deinceps 14 aliqua] quando V 20 alia] subintellige post tabulam quaestionum 25 corollariorum] correlariorum λ et sie deinceps

Tabula Primi Libri

227

ablativus Ablativi casus, quales sunt isti >voluntatenecessitate< et huiusmodi, possunt teneri nominaliter et adverbialiter. Quando tenentur nominaliter, iterum dupliciter, scilicet materialiter vel significative. Et faciunt diversas sententias propositionis: dist 6 q 1 art 1 in principle quaestionis I 497,1 sqq. s absolutum Quid absolutum dicitur: dist 28 q 2 ante conclusiones in principle III 116,18sqq. Omnis entitas est absoluta: ibid, et est concl 1 III 117,5sqq. actus 10 Actus intellectus, qui proprie dicitur scire vel scientia, est ipsa conclusio demonstrations, inquantum est actus cognoscendi. Et quod idem actus est conclusio, notitia et assensus: q 1 prologi art 3 in fine I 39,25sqq. Actus theologiae non est compossibilis scientiae: quaere >theologia< I 68,12sqq. is Omnis actus remittit habitum sibi oppositum, et quomodo stat cum eo: q 2 prologi art 2 per totum et art 3 concl 3 in fine I 68,12sqq; 84,6sqq; 85,13sqq; 86,24sqq. Nullo uno per se actu numero polest cognosci esse, sicut enuntiant praemissae et conclusio: q 3 prologi art 1 in probatione 2 conclusionis I 20 103,23sqq. Quod conclusionis et praemissarum sit unus actus numero et etiam habitus, obicitur multipliciter ibid contra 2 et 3 conclusiones I 107,2sqq. Omnis actus voluntatis est fruitio vel usus: dist 1 q 1 art 1 concl 4 I 190,13sqq. 25 Quod est aliquis actus voluntatis, qui nee est usus nee fruitio, obicitur multipliciter ibid contra 4 conclusionem I 191,7sqq. Nullo uno actu quis vult finem et aliquid propter finem: ibid art 2 concl 1 I 196,5sqq. Unus actus potest simul esse nolitio et volitio, usus et fruitio: ibid opinio so Ockham et Aureoli art 2 I 195,3sqq. Quod nee in intellectu nee in voluntate possunt simul esse plures actus, opinio: ibid art 3 in principio I 201,19sqq. Quod plures actus intelligendi possunt simul esse in intellectu et plures volendi vel nolendi in voluntate: ibid contra opinionem art 3 concl l et 2 I 35 202,15sqq. Quomodo omnis actus est primo in potestate voluntatis: dist 1 q 2 art 2 I 227,3sqq. 5 Quando . . . propositionis] om V 9 Omnis . . . absoluta] De absolutis. Quomodo omnis res est absoluta, quaere >relativum< V 30 Unus] Quod nullus unus V 31 ibid . . . art 2] ut ponit quidam doctor in improbatione 1 conclusionis V 37 Quomodo . . . art 2] om λ

228

Tabula Primi Libri

Omnis actus volendi vel odiendi, et per consequens fruitio, est quaedam notitia, Adam opinio: dist 1 q 2 art 1 in principle I 209,27sqq. Improbatio praedictae opinionis: I 212,1 sqq. Et quod non omnis actus vitalis est experientia sui obiecti, patet de actibus dubitandi et errandi et etiam actu credendi: ibid in responsione ad 1 ratio 5 nem opinionis I 215,10sqq. Non omnis actus intellectus nostri est notitia sui: dist 1 q 3 art 3 concl 3, de hoc quaere >notitiaagere praesupponit esseprincipiumalius< aliquando capitur adiective aliquando substantive: quaere >deus< I 446,18sqq. amor 35 Quomodo intelligitur illud Augustini >amor quo mens amat se et notitia sunt una essentiasensus< I 304,20sqq. ars s Quomodo ars distinguitur a scientia factiva: q 5 prologi art 2 in fine, de hoc etiam quaere >practicatheologia< I 23,3sqq; 44,2sqq. 10 assensus Assensus non est proprie nisi significabilis per complexum: q 1 prologi art I in fine in responsione ad 3 obiectionem I 12,6sqq. Assensus est enuntiatio et conclusio demonstration is atque iudicium de sie esse etc: ibid art 3 concl 1 I 27,20sqq. is Assensus, conclusio et notitia aliquando sunt idem actus: ibid concl 2 et 3 I 28,4sqq; 30,15sqq. Omnis assensus mentalis est enuntiatio, licet non econverso: ibid in responsione ad rationes primo factas I 32,3sqq. attributum 20 Distinctio inter attributa divina seu perfectiones attributales est distinctio formalis, opinio: dist 8 q 1 art 1 per totum II 26,9sqq. Nulla perfectio attributalis seu nomine attributi significata est in deo aliqua entitas: ibid art 2 concl 1 II 32,23sqq. Nullae perfectiones attributales sunt a deo et inter se distinctae: ibid concl 2 25 II 37,19sqq. Quid sunt attributa divina, quid perfectio, quid ratio attributalis: ibid q 2 in responsione ad quaestionem in principio II 75,18sqq. Attributa divina distinguuntur ratione, immo verius rationibus; quae distinctio est nominum et non rerum: ibid art 2 per totum et in responsione ad 30 argumentum 2 II 88,29sqq. Attributa divina de deo praedicantur in quid. Et quod nee praescientia nee praedestinatio sunt attributa. Quid requiritur ut aliquid sit attributum: ibid art 3 II 96,17sqq. Attributa abstracta et concreta possunt capi dupliciter, et quomodo sunt 35 synonyma: ibid art 4 II 100,12sqq. augmentum Utrum augmentum formarum, magnitudinum et multitudinum possit esse in infinitum: quaere >infinitum< II 462,4sqq. 9 sint sciti] scita λ 15 et conclusio , . . etc] cui assentitur V 25 a deo . . . distinctae] inter se distinctae in deo V 27 Quid1] Quae λ 29 immo ... quae] et quod V 36 et . . . synonyma] om V

230

Tabula Primi Libri

De augmento caritatis et intensione aliarum formarum secundum gradus: quaere >caritas< dist 17 (q 6) II 465,10sqq. beatitudo

Beatitude sumitur tripliciter, scilicet pro obiecto beatificante quod est deus, secundo pro beatitudine formaliter nos perficiente, tertio pro beatitudine s primam et secundam comprehendente: dist l q 3 art l iuxta finem in responsione ad auctoritatem pro 2 opinione I 255,8sqq. caritas, carus

Aliquis non habendo habitum caritatis infusum stante dei ordinatione potest deum meritorie diligere, opinio: dist 17 q l art l in principio II 10 216,8sqq. Stante dei ordinatione sine tali habitu non est possibile deum meritorie diligere: ibid art l II 217,6sqq. Esse carum deo potest sumi dupliciter: Uno modo prout idem est quod esse ordinatum ad vitam aeternam finaliter obtinendam, sicut sunt electi; alio 15 modo idem est quod esse in statu vel dispositione in qua si perse ve raver it, deus illi dabit vitam aeternam: ibid art 2 in principio II 220,33sqq. Possibile est de potentia dei absoluta aliquem esse deo carum non habendo habitum caritatis infusum: ibid concl 1 II 222,12sqq. Anima non habendo talem habitum non potest esse deo cara, obicitur: ibid 20 in obiectionibus II 226,2sqq. Possibile est aliquem non esse deo carum habendo caritatem infusam: ibid concl 2, et obicitur contra, II 234,23sqq. Quod impossibile est aliquem non esse deo carum et acceptum sic habendo caritatem, obicitur: ibid in obiectionibus contra 2 conclusionem II 25 238,2sqq. Possibile est aliquem non habendo habitum caritatis diligere deum meritorie: ibid concl 3, contra quam obicitur multipliciter, II 244,19sqq. Caritas potest augeri: dist 17 q 5 art 1 concl 1 II 420,13sqq. Caritas vel alia forma non augetur ex hoc praecise, quia depuratur vel 30 minus miscetur cum suo contrario: ibid concl 2 II 421,8sqq. Et quomodo intelligitur Augustini dictum quo inquit: >Caritatis venenum est spes adipiscendorum, et eius nutrimentum est minutio cupiditatis etcMinuitur cupiditas caritate crescenteinfinitum< II 467,1 sqq. causa Causa potest dupliciter sumi. Et altero modorum pater in divinis est causa filii, alio modo non: dist 9 q 1 in decisione quaestionis II 147,16sqq. 30 Quid vocant doctores primam causam efficientem, et quot modis aliquid dicitur causa efficiens alterius: dist 45 q 1 in decisione quaestionis III 483,3sqq. Quod alicuius causae esse aliam causam potest intelligi dupliciter, scilicet quoad esse et quoad esse causam: ibid III 483,4sqq. 35 Aliquid dicitur causa efficiens alicuius, vel quia facit id esse post non esse,

4 caritatem . . . gradum] gradum praecedentem V 6 ubi ... argumentis] om V 11 Quod intensio ... dubii] om λ 16 Habitus . . . concl 3] om λ 21 et statim . . . concl] Quod caritas per nostros actus possit minui, ibid in obiect contra 4 concl V 23 Caritas . . . concl 3] Utrum caritas possit in infinitum augeri, quaere >infinitum< V 26 Ubi postea . . . approbat] om V 32 et quot... alterius] om V 35 scilicet... et] primo V 36 id esse] om λ

232

Tabula Primi Libri

vel quia conservat: ibid III 483,21 sqq. Omnium quae fiunt voluntas dei est causa mediate vel immediate ilia de non esse ad esse producens: ibid concl l et etiam immediate concl 2 III 483,26sqq. Quod omnium quae fiunt voluntas dei est causa immediate de non esse ad 5 esse producens: ibid concl 2 III 485,7sqq. Omnium quae facta sunt, deus est causa immediate in esse conservans: ibid concl 3 III 488,2sqq. Quorumcumque aliquo praedictorum modorum deus est causa, ipse est causa prima simpliciter: ibid concl 4 III 490,2sqq. 10 Non omnium, quae fiunt et sunt, solus deus est causa immediate producens nee factorum conservans: ibid concl 5, quae impugnatur argumentis 4, III 490,llsqq; 491,12sqq. Ubi nota in responsione ad quartum quod est alius modus causandi vel conservandi, quo cum alio conservat, ab eo quo se solo: III 492,35sqq. is Idem effectus potest esse a diversis causis agentibus, et quomodo: ibid in responsione ad l obiectionem III 492,2sqq. Omnia, quorum deus est causa vel quae facit seu conservat, libere et non necessario facit et conservat. Et omnia, quorum est causa vel quae facit, contingenter vult facere: ibid concl 6 et 7 III 493,8sqq et 20sqq. 20 Quod non quaecumque deus facit, contingenter vult facere, obicitur. Et nota responsionem ad obiectionem propter formam arguendi: ibid in obiectione ad 7 conclusionem III 494,2sqq; 497,21 sqq. Causam esse necessariam potest dupliciter intelligi: vel quod habeat necessario esse, vel quod necessario causet: ibid in responsione ad argumentum 25 principale III 499,24sqq. casus Aliquid fieri a casu potest dupliciter sumi: Uno modo quoad omnem suam causam, alio modo solum quoad aliquam causam. Primo modo nihil fit a casu, secundo modo aliquid fit a casu: ibid in responsione ad argumentum 30 3 principale III 499,29sqq. cognitio Nulla cognitio est cognitio distincta sui ipsius: dist l q 3 art 3 concl 5, de hoc quaere >notitia< ubi plene habetur, I 269,17sqq. Quae et qualis cognitio de deo in via possit haberi, et qualis conceptus: dist 35 3 q 4 per totum, quaere >deusnotitia< λ 35 Quae . . . deo] De cognitione dei, quae et qualis de ipso V

Tabula Primi Libri

233

Quid sit cognitio intuitiva et quid abstractiva, et quomodo differunt: ibid q 3 art l, quaere >notitiahabitusscientiadeusessefuturum< III 278,16sqq. concretum De concretis et abstractis, quomodo et quando sunt synonyma: dist 8 q 2 art 35 4 per totum, quaere >attributummedium componitur ex contrariisagens contra conscientiam, sive rectam sive non, peccalquando aliqua consequenlia est bona, ergo eodem 35 addito utrobique adhuc erit bona< habet veritatem, et quomodo non: dist l q 3 arl 2 in responsione ad 4 obieclionem conclusionis 2, el eliam dist 33 q l art 3 dubio 2 I 263,19sqq; III 200,7sqq. Quare ista consequentia non valet >essentia divina est pater generans, ergo 6 qui] quae λ 26 aliquid, puta . . . in respectu] potest esse simpliciter vel in respectu V 28 et quotuplex . . . medius] et quod medium dupliciter potest sumi V 38 et etiam ... dubio 2] om V

Tabula Primi Libri

235

essentia est generans vel est pater filiiIn infinitum minor albedo quam ista fuit acquisita, ergo ista albedo est infnitaIn infinitum aliquis n merus est maior binario, ergo binarius est infinitus in parvitateDeus< in sacra scriptura aliquando ponitur supponere pro hypostasi, ali- 30 quando pro natura communi: dist 4 q l in decisione quaestionis in principio I 441,21 sqq. Haec est concedenda >deus genuit deumdeus non genuit deumnon deus genuit deumdeus est trinitas< et concedentes istam >trinitas est deus< male dicunt: ibid 443,28sqq. Haec consequentia debet concedi >deus general, ergo deus general se vel aliumergo general se deum vel alium deumalius< aliquando tenelur subslanlive, aliquando adieclive: ibid in responsione ad 2 ralionem in oppositum I 445,27sqq. Haec >deus genuit deum, qui est paten non est proprie concedenda, et quare: ibid in solutione ad 3 rationem I 447,5sqq. Deus esl in praedicamenlo, et qualiter; ibi respondetur ad rationes opinio- 10 num: disl 8 q 3 per lotum, quaere >praedicamentumfuturum< III 286,33sqq. is Utrum deus possit aliquid scire quod primo nescivit, vel ulrum eius scienlia possit augeri vel minui, et quomodo plura polest et quomodo non: quaere >scientia< III 311,4sqq; 314,10sqq el 29sqq. Ulrum deus possit dicere falsum, mentiri, fallere elc: disl 42 q 2 per lolum, quaere >falsummfmilum< III 410,4sqq; 424,3sqq. Quomodo debet intelligi illud Petri >deus non est acceptor personarumpotenliavolunlas< III 507,16sqq. deltas Deilas non polest supponere pro hypostasi sicul ly >deusdeus non genuit deumnon deus genuit deumDe< praepositio quandoque denotat consubstantialitatem principii et distinctionem alicuius ab eo, quandoque sumitur communius: dist 5 q 2 art 1 in responsione obiectionum ad 5 contra concl 1 (I 479,9sqq) λ 14 eorum] aliquorum futurorum V

Tabula Primi Libri

237

Quomodo debet intelligi >delectatio perficit operationemdilectioconclusio< I 27,11 sqq. dicere Dicere aliquid, sicut dicere falsum, sumitur dupliciter: scilicet pro proferre enuntiationem falsam, alio modo per illud significare etc: quaere >falsum< III 390,5sqq. 25 Diffinitio Diffinitio proprie dicta est solum compositorum ex materia et forma substantiali. Et quomodo debet intelligi quod genus in diffinitione significat materiam aut partem et totam quidditatem: dist 8 q 3 art l in responsione ad l rationem 2 opinionis in fine II 119,16sqq. 30 Omne diffinibile est compositum loquendo de diffinibili proprie: ibid in responsione obiectionum II 113,27sqq. dilectio Non omnis dilectio est desiderium vel delectatio: dist l q 2 art 2 concl 4 I 233,14sqq. 35 Non omnis dilectio est delectatio: ibid concl 3 I 233,8sqq. Quod omnis dilectio sit desiderium vel delectatio, obicitur multipliciter: ibid in obiectione contra 4 conclusionem I 237,9sqq. Quod aliquid aliud a deo sit diligendum propter se polest dupliciter intel6 Delectatio . . . articuli 2] Item de delectatione infra quaere >dilectio< V 18 Non tota ... evidens] Utrum tota demonstratio sit scire V 31 loquendo . . . proprie] si intelligatur de diffinitione proprie dicta V

238

Tabula Primi Libri

ligi; per quam distinctionem solvuntur multae difficultates: ibid q 3 art 1 in responsione ad 1 obiectionem 1 opinionis I 254,2sqq. Nulla creatura potest licite magis diligi deo, licet actu intensiori diligatur ipsa creatura1, quoniam dilectio propter se semper est perfectior ilia quae est propter aliud etc: ibid in fine quaestionis in responsione ad 2 principale I s 273,13sqq. dissensus Dissensus non est aliquis actus a quolibet assensu distinctus, quinimmo quilibet est assensus quidam: q 1 prologi art 3 post probationem 3 conclusionis in praemissis pro solutione obiectionum I 32,3sqq. 10 discursus Quid sit discursus theologicus et ex quibus propositionibus constat: q 1 prologi art 2 respondendo ad articulum I 18,2sqq. distinctio Aliqua distingui ratione potest tripliciter sumi, et in quo sensu potest con- is cedi aliqua distingui ratione et in quo negari: dist 8 q 2 art 1 in principio II 76,6sqq. Quod sit ponenda distinctio rationis, quae non sit realis, etiam secundum mentem Philosophi et Commentatoris: obicitur ibid, et in solutionibus nota sensum plurium auctoritatum, II 81,16sqq; 83,8sqq. 20 Quid intelligit Philosophus et alii doctores, quando dicunt aliqua distingui ratione. Et quomodo >ens< et >unum< supponunt personaliter vel materialiter: ibid in solutione ad 1 obiectionem II 83,8sqq. Aliqua distingui per aliqua intelligitur dupliciter: Uno modo per intrinseca, alio modo per medium conclusivum vel cognoscendi: dist 26 q 1 in deci- 25 sione quaestionis III 61,14sqq. Quomodo debet intelligi >pater distinguitur a filio paternitateprimo< id est quolibet sui, vel >primo< id est nullo alio: ibid in responsione ad so 5 obiectionem III 68,17sqq. Aliqua distingui vel differre genere vel specie et esse in diversis generibus vel speciebus non est idem: dist 28 q 2 in responsione ad 6 obiectionem contra 5 conclusionem HI 151,7sqq. De distinctione essentiae divinae a proprietatibus personalibus, utrum for- 35 maliter distinguantur: quaere >essentia< III 186,22sqq; 192,3sqq. 1 per quam . . . multae] et nota distinctionem pro solvendo aliquas difficultates V 5 licet actu . . . aliud etc] om V 10 obiectionum] add ubi diffuse habetur V 13 respondendo ad articulum] pro hoc quaere >theologia< V 18 Quod sit] Non est λ 20 et in ... auctoritatum] om V 22-23 Et quomodo ... materialiter] omV 24 per aliqua] om V 25 Uno modo .. . cognoscendi] Vel per se ipsa vel per aliquod medium concludens etc V

Tabula Primi Libri

239

Quomodo attributa divina vel perfectiones attributales distinguantur, et quomodo non: quaere >attributa< II 88,29sqq. Ly >distinguitur< exponi potest per esse non idem vel per non esse idem: dist 33 q l art 3 in responsione ad dubia 2 et 3, et nota ibi quomodo essentia et pater distinguuntur formaliter, III 200,2sqq; 201,23sqq. 5

donum Aliud est donum, aliud donari vel esse donatum. Per quod intelligitur illud Augustini >Exiit non quomodo natus, sed quomodo datusscientia dei< III 316,16sqq.

ens

25

Ly >ensres< et >aliquidrelativum< III 116,18sqq. essentia Essentia divina nee general nee generatur: dist 5 q l in concl l et 2 I 450,19sqq. 35 De syllogismis, quibus arguitur essentiam generare vel generari, et quomodo respondetur ad eos: quaere >syllogismus< I 448,12sqq; 455,2sqq. De hac consequentia >essentia divina est pater generans, ergo est gene-

3 idem2] add qui modi differunt V 5 et nota . . . formaliter] om V 7 Per quod] Et ex hac distinctione V 13 specialiter... consequens] et quae non cadit inter aequalia et quae est praedestinatio V 18 opinionis ... obiectionem] om V

240

Tabula Primi Libri

ransnulla essentia vel omnis essentia non generaK, nep etiam ista >aliqua essentia divina generat< est proprie particularis; et de conversione ipsarum: ibid in responsione ad 6 rationem 5 principalem I 459, l sqq. De intellectu auctoritatum sanctorum quae sonare videntur, quod essentia generet: ibid in responsione ad 7 rationem et sequentium I 460,17sqq et 26sqq. Essentia divina non est subiectum generationis divinae: ibid q 2 art l concl 10 l I 471,15sqq. Deinde obicitur quod sie I 475,30sqq. Utrum essentia divina sit terminus formalis in divinis, et quis sit talis terminus et quid est esse terminum formalem: quaere >terminus< I 480,14sqq. Quod essentia divina sit principium quo productionis filii, opinio multiplex cum motivis: dist 7 q l art 2 in principio II 14,16sqq. is Essentia divina non est principium productivum filii: ibid concl 2, quaere >principiumessentia est eadem formaliter paternitati vel patriformaliteressentia et pater non sunt idem convertibiliter, vel sunt (idem inconvertibiliteromnis essentia, quae relative dicitur, est aliquid excepto relativoforma< II 265,16sqq; 266,16sqq. >Esse hoc est esse illud< vel >esse hoc non est esse illudpersonapotentia< III 355,3sqq. 25 falsum Dicere falsum potest dupliciter sumi: Uno modo idem est quod proferre enuntiationem falsam; alio modo per dictum illud significare falsum est dicere falsum, et isto modo contingit dupliciter, scilicet assertive et non assertive: dist 42 q 2 art l III 390,13sqq. 30 Deus aliquo modo potest dicere falsum, licet non assertive vel volens fallere: ibid distinctione ultimo posita III 391,17sqq. Deus non potest alicui dicere falsum volens quod is, cui dicit, assentiat: ibid concl l et 2 III 391,32sqq. Quod absolute in sensu secundo deus non potest dicere falsum: ibid concl 2 35 III 397,31 sqq. Quod deus potest dicere falsum et decipere, immo de facto dixit, obicitur multipliciter; et nota solutionem: ibid art 2 per totum III 402,3sqq.

11 Esse hoc . . . obiectionem] om V 20 Utrum unum Individuum] ut unum λ 24 Omne . . . fieri] Quomodo omne possibile V 35 Quod absolute ... concl 2] om V 37 et decipere] vel revelare V

242

Tabula Primi Libri

filiatio, filius Haec est falsa > filiatio est prior origine filiofilius est de substantia vel essentia patris filius est de essentiafilius est natus de patris substantial III 479,19sqq. Filius non debet dici impotens nee minus perfectus, quia non polest producere filium sicut pater: dist 7 q l art l in solutione ad 3,4,5,6 et omnes sequentes II 9,35sqq. 10 Filius circumscripta spiratione distinguitur a spiritu sancto, quia aliud est distinctivum, scilicet filiatio, (opinio): dist 11 q l art l in principio II 178,24sqq. In filio praeter spirationem non est filiatio, per quam constituitur in esse personal!: ibid in improbatione opinionis II 181,20sqq. is Quod non per hoc praecise, quod filius producit spiritum sanctum, distinguitur ab eo. Et de hoc nota bonum sensum: ibid in responsione ad articulum l II 183,19sqq. Non sequitur >spiritus sanctus non procedit a filio, ergo non distinguitur ab eofilius non est eo verbum quo sapientiapater< II 148,16sqq. 25 fides Fides est nobis propter assensum necessaria, opinio: q l prologi art 4 in principio I 40,19sq; 43,23sqq. Fides non est necessaria propter assensum. Et nota multa contra opinionem dictam et eius motiva: ibid in corollario 3 conclusionis contra opinionem I so 47,9sqq. Fides non potest esse de evidenter noto: q 2 prologi art 2 concl 2, ubi improbando earn multa dicuntur notanda I 69,30sqq. Utrum fides maneat adveniente scientia vel evidentia: ibid in probatione dictae 2 conclusionis I 72,26sqq. 35 Fidei et opinionis differentia consistit circa adhaesionem, et quod non attenditur eorum differentia penes eorum media, quae sunt auctoritas et ratio probabilis: ibid art 3 concl 2 I 82, l sqq.

7 Et quomodo . . . substantia] om V 15 personali] filiali V 20 opiniones . . . diversa] et nota causam et modum communem V 33 multa ... notanda] om V 38 et quod .. . probabilis] et quod hoc non debet negari V

Tabula Primi Libri

243

finis Quis est finis habitus practici et quis speculative, et quomodo ex fine differunt: q 5 prologi art 3 concl 3 I 175,31 sqq. Idem est actus, quo diligitur finis et quod est ad finem, opinio: dist l q l art 2 in principle I 195,3sqq. 5 Nullo uno actu quis vult finem et aliud propter finem: ibid concl l I 196,5sqq. forma Possibile est aliquam formam intendi continue in aliquo tempore: dist 17 q 2 art l concl l II 252,21sqq. 10 Quod nulla forma sic potest intendi continue, obicitur: ibid in obiectione ad l conclusionem II 255,19sqq. Contingit quasdam formas simul totaliter indivisibiliter acquiri, quasdam totaliter divisibiliter, quasdam partim sie et sic: ibid art 2 in principio II 260,3sqq. 15 Omnis forma impartibiliter secundum se totaliter acquisita habet vel habuit primum instans sui esse, ante quod nihil eius fuit: ibid concl l II 263,4sqq. Omnis forma secundum se totam partibiliter acquisita habet vel habuit primum instans sui esse, ante quod tarnen aliquid eius et cuiuslibet quod est 20 eius aliquid fuit: ibid concl 2 II 263,21 sqq. Omnis forma secundum se totam simul perdita habet primum instans sui non-esse, ante quod immediate quodlibet eius fuit et nihil eius erit post illud: ibid concl 3 II 263,35sqq. Nota consimiliter ibid concl 4,5,6,7 et 8, quae sunt de potentia dei ordinata. 25 Deinde nota de forma 5 conclusiones, ibid post, quae sunt de potentia dei absoluta. Nota etiam obiectiones et solutiones, et sunt huiusmodi conclusiones de primo et ultimo instante formae. Quarum quidem conclusionum textus est talis: Omnis forma secundum se totam partibiliter perdita habet primum instans 30 sui non-esse, ante quod aliquid eius et cuiuslibet quod fuit eius aliquid prius non fuit: concl 4 II 264,8sqq. Nulla forma indivisibiliter perdita habuit ultimum instans, in quo ipsa aut aliquid eius fuit: concl 5 II 264,17sqq. Nulla forma secundum se totam partibiliter perdita habuit ultimum in- 35 stans, in quo ipsa aut aliquid eius fuit et post quod nihil eius fuit: concl 6 II 264,24sqq. Omnis forma secundum se totam partibiliter perdita habuit ultimum instans, in quo ipsa fuit et post quod non quodlibet eius fuit, aliquid tarnen eius fuit: concl 7 II 264,32sqq. 40 14 sie et sie] divisibiliter, partim indivisibiliter V 19 partibiliter] particulariter λ 29 Nota consimiliter . . . talis] om V 33 ultimum] om λ

244

Tabula Primi Libri

Nulla forma est tantum per instans sie, quod nihil eius ante illud fuerit nee aliquid eius post illud erit; aliqua tarnen habet esse sie per instans tantum, quod ante illud non quodlibet eius fuit et post non quodlibet eius erit: concl 8 II 265,16sqq. Quod per divinam potentiam possibile est cuiuslibet formae vel alterius rei s creatae esse ultimum instans, in quo ipsa sit et post quod nihil eius sit: ibid concl l iuxta 2 sensum II 266,3sqq. Quod per divinam potentiam possibile est aliquam formam esse tantum per instans ita, quod nee ante nee post aliquid eius fuerit: ibid concl 2 in eodem sensu II 266,16sqq. 10 Quod possibile est per divinam potentiam aliquam formam vel aliam rem habere esse per duo tempora sequentia et non esse in instanti illa copulanti: ibid concl 3 II 267,32sqq. Quod possibile est per divinam potentiam aliquam formam vel aliam rem indivisibiliter acquisitam non habere nee habuisse primum instans sui esse: is ibid concl 4 II 268,12sqq. Quod res non possit esse per dei potentiam tantum per instans et quod non possit sie dari primum vel ultimum instans, ut dicunt istae 4 conclusiones ultimae, obicitur multipliciter: ibid in obiectionibus earum II 268,35sqq. Quod forma indivisibiliter perdita habuit primum instans sui non-esse et 20 contra alia dicta, in primis scilicet conclusionibus ante positis, obicitur multipliciter: ibid in obiectionibus earum II 273,5sqq. Utrum in formis sit dare minimum: quaere >minimum< II 289,26sqq. Nulla forma habens partes extensivas vel intensivas componitur ex indivisibilibus: ibid art 3 in probatione l et 2 conclusionis II 290,15sqq. 25 Non in qualibet intensione formae est dare primum intensum esse, nee in remissione primum remissum esse: ibid art 4 concl l et 2 II 313,12sqq. In aliqua remissione et in aliqua intensione contingit sic dare primum remissum et primum intensum esse: ibid concl 3 II 314,14sqq. Secundum proprietatem sermonis nulla forma nee intensive nee extensive 30 augetur vel minuitur, aut suscipit magis vel minus: ibid in responsione ad 1 rationem principalem quaestionis II 321,2sqq. Quod non in formis acquisitis per motum sit dare primum instans esse: ibid in responsione ad rationes principales quaestionis et potissime ad 3 II 3 23,11 sqq. 35 Forma non suscipit magis et minus nee intenditur vel remittitur, nisi quia magis miscetur formae contrariae, opinio: ibid q 3 art 1 in principio II 327,20sqq. Et statim sequitur improbatio illius opinionis: II 327,29sqq. 3 illud fuerit nee ... erit] nee post instans sit, aliter tarnen bene est possibile V 22 Quod per divinam potentiam possibile est cuiuslibet formae . . . earum] Sequuntur aliae 5 conclusiones, quae facilius est ibidem videre λ 39 Et statim sequitur ... opinionis] om V

Tabula Primi Libri

245

Utrum plures formae substantiales eiusdem rationis vel diversae aut contrariae possint esse simul in eodem subiecto per divinam potentiam: ibid art 2 concl l II 338,14sqq. Utrum formae contrariae possint esse simul naturaliter vel per divinam potentiam: quaere >contraria< II 331,31sqq; 339,13sqq. s In intensione formae nulla pars de novo acquiritur, sed secundum maiorem dispositionem subiecti, opinio: ibid q 4 art l II 367,20sqq. Ubi nota improbationem eiusdem opinionis, (et quod) inesse non est aliqua forma distincta a forma nee forma causal aliquam tertiam entitatem forma est compositioni contingens simplici et invariabili essentia etcforma intensa est plures formae numerocaritas< II 418,3sqq. formaliter Ly >formaliter< potest sumi, ut est quidam modus vel prout est casus de ly >formaessentia< III 195,27sqq. frui, fruitio Quid est frui et quid uti: dist l q l art l in principio I 188,2sqq. Nullum nolle est fruitio, sed usus quidam: ibid concl l et 2 I 188,15sqq et 10 31 sqq. Omne velle est usus vel fruitio: ibid concl 3 I 189,17sqq. Dilectio dei quoad nos non est fruitio sed usus: ibid in probatione 2 concl 3 I 189,26sqq. Omnis actus voluntatis est fruitio vel usus, et nullus actus est medius: ibid is concl 4 I 190,13sqq. Omnis actus dilectionis in creaturam non relatus in deum est fruitio creaturae et peccatum: ibid in solutione 4 obiectionis et etiam aliarum I 194,5sqq. Etiam ibid q 3 art 2 solvendo l obiectionem contra 2 concl I 259,31 sqq. 20 Usus et fruitio sunt unus actus, opinio: ibid q l art 2 in principio I 195,3sqq. Et sequitur improbatio eius: ibid concl 2 I 200,19sqq. Fruitio et usus possunt esse simul in voluntate: ibid art 3 concl 3 I 205,27sqq. Fruitio potest esse in voluntate absque usu, et econverso usus absque frui- 25 tione actuali: ibid concl 4 I 206,2sqq. Omnis fruitio est actus seu operatic solius voluntatis: dist l q 2 art 3 concl l I 240,7sqq. Non omnis fruitio est delectatio, sed aliqua sic: ibid concl 2 I 240,17sqq. Non omnis delectatio est fruitio, sed aliqua fruitio est delectatio: ibid concl 30 3 et 4 I 240,22sqq et 31 sqq. Frui capitur tripliciter: ibid q 3 art l in principio I 244,9sqq. Quo vel quibus licite voluntas potest frui: ibid I 245,2sqq. Quod tarn deo quam creatura potest voluntas frui, sed deo licite, creatura illicite, intelligendo de fruitione ordinata: ibid I 245,2sqq; 246,2sqq. 35 futurum Secundum Philosophum non quaelibet propositio singularis contingens de futuro est determinate vera vel falsa; et nota rationes Philosophi: dist 38 q l art l in principio III 238,23sqq. l et utrum] om λ 4 Ly] iste terminus V 4 de ly] a V 17 creaturam] creaturis λ 22 Et sequitur ... eius] Quod nullus usus sit fruitio V 30 Non omnis ... delectatio] om V 35 Quod tarn ... ordinata] om λ

Tabula Primi Libri

247

Quod Philosophus verum dixerit, opinio Aureoli sub duabus conclusionibus cum suis probationibus: ibid in fine articuli III 244,2sqq. Quaelibet talis propositio de future est determinate vera vel determinate falsa: ibid art 2 concl 1 III 245,30sqq. Quaelibet talis de futuro vera, quandocumque fuit, semper fuit vera: ibid 5 concl 2 III 252,20sqq. Nulla propositio singularis de inesse de futuro, cuius enuntiabile sit futurum contingens ad utrumlibet, est necessario vel inevitabiliter vera: ibid concl 3 III 253,6sqq. Nulla propositio de inesse particularis vel universalis affirmativa enuntians 10 aliquam entitatem contingentem futuram esse futuram est necessaria: ibid concl 4 III 253,17sqq. Huiusmodi propositiones >omne futurum contingens erit< et >aliquod futurum contingens erit< non sunt necessariae, si subiecta stent pro entitatibus. Si vero stent pro enuntiabilibus sunt necessariae et quaelibet talis sin- is gularis est contingens: ibid in corollario conclusionis 4 III 253,26sqq. Quaelibet talis propositio singularis de futuro contingent! potest numquam fuisse vera: ibid concl 5 III 254,28sqq. Quaelibet talis enuntians futurum pro determinato tempore vel instanti potest successive esse vera et falsa: ibid concl 6 III 255,5sqq. 20 Nulla talis potest sic successive esse vera et falsa ante instans vel tempus, pro quo enuntiat illud futurum: ibid concl 7 III 256,2sqq. In aliquo sensu capiendo >mutabiliter verum< quaelibet talis affirmativa est mutabiliter vera et negativa falsa: ibid concl 8 III 256,11 sqq. Quomodo tales propositiones possunt incipere esse verae vel falsae et in 25 quo sensu: ibid post conclusiones III 256,25sqq. Quid respondetur ad rationes Philosophi et aliorum, quibus arguitur quod propositio contingens de futuro singularis non est determinate vera: ibid art 3 III 267,24sqq. Quaedam futura sunt res incomplexe significabiles et quaedam sunt 30 enuntiabilia complexe: ibid q 2 art 1 in principio III 274,16sqq. Deus est praescius omnium futurorum tarn incomplexe quam complexe significabilium: ibid concl l et 2 III 274,30sqq; 276,2sqq. Falsa est opinio dicens hanc esse falsam >deus seit quod aliquid est futurumdeus< I 496,4sqq. genus 25 Quomodo intelligitur >genus est materia in definitionequaecumque sunt plura genere, sunt plura specieforma< II 409,32sqq.

1 est] contingentia est nobis V 1 licet] add aliqualiter V 7 de ... significabili] incomplexe significabilis V 13 Et obicitur . . . determinate] Quod contingentia futurorum non stet cum praescientia dei, obicitur ibid in obiectionibus V 16 Et in responsione . . . sensum] om V 23 De generatione . . . genuerit] Pater genuit λ 30 et quod . . . speciebus] om V 36 inducuntur ... in tempore] inducitur V

Tabula Primi Libri

249

gratus Aliquis potest dici gratus dupliciter, scilicet denominatione intrinseca vel extrinseca: dist 14 q l art 2 in responsione ad obiectionem 2 II 212,27sqq. habitus Diversi habitus specie possunt esse de eodem subiecto: q 2 prologi art l in s principio concl l I 59,4sqq. Falsa est opinio dicens impossibile esse habitus differre se ipsis, nisi sint de distinctis totaliter vel partialiter: ibid in probatione concl l I 60,22sqq. Diversi habitus specie possunt esse de eodem obiecto: ibid concl 2 I 64,23sqq. 10 Media diversarum rationum causant actus et habitus diversarum rationum, licet non generaliter sit verum de causis diversis: ibid in probatione conclusionis 2 I 66,2sqq. Diversorum habituum non potest esse una conclusio mentalis secundo modo posito supra: ibid concl 3 I 67,10sqq. 15 Habituum specie differentium sunt actus proprii specie differentes et de eodem obiecto possunt esse habitus et actus specie differentes, licet in diversis intellectibus: ibid concl 3 et 4 I 67,10sqq. Theologia habitus est compossibilis scientiae actui, et econverso, et habitus virtutis actui vitii oppositi: ibid art 2 concl 3 I 78,1 Isqq. 20 Sed theologia habitus non est compossibilis scientiae habitui: ibid concl 4 I 78,24sqq. Omnium conclusionum unius scientiae est unus habitus et etiam principiorum et conclusionum, opinio: ibid q 3 prologi art l in principio I 93,21 sqq. 25 Non omnium conclusionum unius scientiae est unus habitus numero: ibid concl l I 94,33sqq. Unius conclusionis et suorum principiorum non est unus habitus numero: ibid concl 2 I 100,20sqq. Principiorum non est unus habitus numero: ibid concl 3 I 106,2sqq. 30 Quod sit unus habitus et unus actus principiorum et conclusionis, obicitur: ibid in obiectione I 107,2sqq. De habitu caritatis: quaere >caritas< II 216,8sqq; 222,5sqq. De habitu practico et speculative: quaere >practicaImmediate< tenetur dupliciter, scilicet mere negative, id est post et nullum medium erit antequam, alio modo indefinite: dist 17 q 2 art 2 post conclusiones secundi sensus articuli in responsione ad 2 contra 3 et 4 concl factam II 272,3sqq. 5 intellectus, intelligere, intellectio In intellectu possunt simul esse plures actus intelligendi: dist 1 q 1 art 3 concl 1 I 202,22sqq. Aliquid polest intelligi a nobis in se et in alio, et in alio multipliciter; (item) proprie et distincte formaliter vel aequivalenter, (et) in universal! vel com- 10 muni. Et ponuntur 4 conclusiones. Quarum prima est quod non est naturaliter possibile quod aliquis intelligat immediate (in) se ipso aliquod absens sensibile alias non sensatum ab eo: dist 3 q 1 art 2 in responsione ad 4 dubium I 353,22sqq; 354,2sqq. Intellectio rerum insensibilium potest tripliciter fieri. Et nota 3 conclusio- is nes. Prima, quaedam insensibilia intelliguntur a nobis immediate; secunda, quaedam mediantibus speciebus propriis; tertia, quaedam in conceptibus fictis: ibid q 2 art 1 in principio I 372,10sqq. Intellectus noster intelligit se ipsum immediate et non per discursum: ibid in 3 ratione probando 1 conclusionem I 374,25sqq. 20 Intellectus noster non cognoscit in se immediate intellectiones, volitiones et se ipsum, obicitur: ibid art 2, in quo ponuntur 4 brevia dubia, et nota quartum I 381,17sqq. Non quodlibet praesens intellectui causal eius cognitionem, nee in actibus intellectus est processus in infinitum: ibid in responsione ad 2 obiectionem 25 1 dubii I 382,31 sqq. In intellectu naturaliter sunt impressae quarundam rerum appetitus et notitiae, quas etiam non actualiter visas appetit, cuiusmodi sunt beatitude, iustitia etc: ibid in 4 dubio I 385,22sqq. Secundum mentem Philosophi deus nihil intelligit extra se, et vide eius ao motiva ad hoc et Commentatoris. Sed sequens rationem naturalem habet id ipsum dicere, opinio Aureoli. Secundum autem veritatem est oppositum tenendum. Ubi nota bonas rationes et Philosophum contradixisse sibi: dist 35 q 1 per totum III 211,5sqq. 5 >Immediate< ... factam] om V 7 intelligendi] add cum quibusdam obiectionibus, opinio λ 8 concl 1] add de hoc etiam quaere >actus< V 9 a nobis . . . alio2] in se et in alio λ 14 proprie et distincte . . . dubium] om V 17 secunda . . . propriis] quod intellectus noster intelligit aliqua insensibilia in propriis speciebus ab ipsis causatis V 18 tertia . . . fictis] quod a nobis intelliguntur quaedam insensibilia in conceptibus fictis et ex pluribus conceptibus non propriis fit unus complexus proprius V 23 in quo ... quartum] dubio l et alibi V 32 id ipsum . . . Aureoli] dicere cum Philosopho deum nihil intelligere extra se, opinio V 33 Secundum . . . tenendum] Quod etiam sequens naturalem rationem habeat ponere deum extra se intelligere V

Tabula Primi Libri

251

Deus intelligit omnes partes continui et omnes numeros; et ad quid terminatur eius visio talis: ibid in responsione ad 7 et 9 obiectionem III 223,17sqq;225,lsqq. Deus omnia futura intuitive intelligit et videt et nihil abstractive, et quomodo: ibid in responsione ad 3 dubium III 234,10sqq. s De intellectione rerum sensibilium et de modo intelligendi: quaere >sensibile< I 302,4sqq. De intellectione substantiae: quaere >substantia< I 382,8sq; 385,15sqq. infinitum Aliquid posse fieri maius alio in infinitum potest tripliciter intelligi, sicut ly 10 >infinitum< potest ad multa referri: dist 17 q 6 in decisione quaestionis II 461,llsqq. Aliqua multitudine finita data in infinitum maior eiusdem rationis dari potest: ibid concl l II 462,18sqq. Et de magnitudine idem: ibid concl 2 II 463,2sqq. is Aliqua forma augmentabili data in infinitum maior intensive dari potest: ibid concl 3 II 465,10sqq. Quomodo haec sit vera et quomodo non >omnes animae creabiles possunt esse creataein continuo sunt infinitae partes in potentia, non autem in actu< possunt habere bonum et malum sensum: ibid in probatione conclusionis l III 441,29sqq. Possibile est aliquod corpus esse infinitum: ibid concl 2 III 443,30sqq. 40

5 3 dubium] 10 obiectionem VX

252

Tabula Primi Libri

Deus quamlibet formam intensibilem vel remissibilem intensive infinitam in sua specie potest facere: ibid concl 3 III 445,9sqq. Possibile est aliquam magnitudinem per aliquod tempus continue esse finitam et in instanti terminante esse infinitam. Et similiter de multitudine: ibid in fine articuli in quodam corollario III 447,19sqq. s Nullo modo potest esse infinitum nee in magnitudine, nee in multitudine nee in perfectione, obicitur multipliciter et subtiliter: ibid art 2 in principio III 448,3sqq. Unum infinitum potest dici totum respectu alterius et minus et aequale. Et quomodo totum in aliquo sensu potest esse aequale parti: ibid in re- 10 sponsione ad 3 et 8 obiectionem III 460,10sqq; 464,26sqq. Quomodo infinita possunt esse pertransita in aliquo instanti ante continue finita, nota ibi multa bona: ibid in responsione ad 11 obiectionem III 466,8sqq. Infinitum corpus, si esset, posset a deo moveri circulariter seu gyrative: ibid is art 3 concl 1 III 473,25sqq. Philosophus non demonstravit, ut credidit, l Coeli coelum non esse infinitum: ibid in corollariis conclusionis 1 III 474,9sq. Si corpus esset infinitum undequaque, non posset moveri motu recto; nee si secundum unam dimensionem tantum esset infinitum, secundum illam 20 posset moveri, licet secundum finitam posset: ibid concl 2 III 479,4sqq. Corpus infinitum, si esset, non posset moveri circulariter, obicitur: ibid in obiectione ad 1 conclusionem III 474,12sqq. Utrum, si corpus infinitum secundum sursum et secundum deorsum finitum esset grave, descenderet. Nota causam, quare non moveretur: ibid in 25 obiectione posita in probatione 2 conclusionis III 479,25sqq. instans Quod in nullo instanti ulla forma acquiritur primo, sed est acquisita: dist 17 q 4 art 2 ad 5 argumentum II 403,21 sqq. In productione rerum et similiter in corruptione dupliciter potest dari pri- 30 mum instans et ultimum: dist 17 q 2 art 2 in 2 distinctione ibid posita, quaere etiam >formaforma< II 262,32sqq. 35 lux Lux sic dependet aliquando a corpore luminoso quod sine eo esse non potest; aliquando non, sicut in oculo: dist 3 q 1 art 2 in responsione ad 2 rationem primi dubii I 332,15sqq.

9 minus] maius λ 23 Corpus . . . conclusionem] om V om λ 35 quaere >formaubicumque est dare magis et minus, et aequale dari potesK, quia non in omnibus: dist 17 q 5 art 2 dubio 2 in responsione ad l obiectionem 4 conclusionis II 454,18sqq. maximum De maximo et minimo visibili vel distantia, quomodo dantur: quaere >visi- 20 bile< II 280,9sqq. minimum Minimum formae polest sumi dupliciter, uno modo intensive, alio modo extensive; et uterque modus subdividitur: dist 17 q 2 art 3 in principio II 289,26sqq. 25 Accipiendo minimum quo nihil polest esse minus nullius formae extensivae est dare minimum extensive: ibid concl 1 II 289,34sqq. Similiter accipiendo minimum nullius formae intensivae esl dare minimum intensive: ibid concl 2 II 290,22sqq. Accipiendo minimum extensive quod polest per se separatum existere et 30 nihil eo minus eiusdem speciei ex se et naluraliter existere potesl, cuiuslibet formae est dare minimum vel maximum non possibile minus omni sua parte possibili per se subsislere in specie ilia: ibid concl 3 II 291, l sqq. Non cuiuslibet formae, quae polest intendi et remitti, est dare minimum separatum intensive: ibid concl 4 II 295,26sqq. 35 Non est dare minimum extensive, ul dicilur in 3 conclusione, sed inlensive, ul negal quarta. El nota raliones: obicilur ibid in obieclione II 296,7sqq. motus Aliquis molus lam ad formam quam ad locum conlinue velocitatur, et lamen in fine non esl acquisilum spalium infinilum: disl 17 q 5 art 2 in to 9 mala] non entia V 27 extensive] intensive λ 33 per se . . . ilia] in specie sua V

30 existere] om λ

31 potest] om λ

254

Tabula Primi Libri

responsione ad 2 obiectionem conclusionis l dubü l II 441,15sqq. De motu corporis infiniti, utrum si esset, posset moveri: quaere >infinitum< III 473,25sqq. moveri Moveri sursum et deorsum aliquo modo sunt contraria, aliquo modo non. s Et quomodo sunt contraria: dist 17 q 3 art 2 ad 8 obiectionem II 353,30sqq. natura Naturae rerum sunt in intuitu dei et eas polest mutare. Et quod nihil facit contra naturam proprie loquendo: dist 17 q 3 art 2 paulo ante obiectionem II 340,17sqq. 10 Utrum sequens rationem naturalem habeat ponere deum nihil intelligere extra se: quaere >intelligere< III 211,5sqq. necessarium Aliquid potest dici necessarium quadrupliciter: dist 6 q l in principio I 497,26sqq. is Aliquid potest dici elicere necessario suam actionem tripliciter. Et quo (modo) illorum pater necessario genuit filium: ibid ultra quaere >pater< I 498,13sqqet 20sqq. notitia Nulla notitia unius rei continet virtualiter notitiam alterius rei: in q 4 pro- 20 logi art 1 concl 2 I 127,4sqq. Notitia simplex subiecti et passionis non continet notitiam principii: ibid concl 3 I 129,2sqq. Non omnis actus intellectus, immo nullus est notitia intuitiva sui: dist 1 q 3 art 3 concl 3 et 4, quaere >actussensitivum< vel >sensibile< I 304,2sqq. Notitia complexa posset in intellectu remanere, et non erit notitia. Non autem sic est de simplici: ibid in responsione ad 5 rationem contra 3 con- 40 clusionem primi dubii I 335,30sqq. 16 potest dici elicere] elicit

Tabula Primi Libri

255

De notitia rerum insensibilium: ibid q 2 quasi per totum, de hoc tarnen quaere >intelligereintuitivum< et >abstractivum< secundum praedicationem non sunt incompossibiles, licet non secundum idem: ibid corol- 10 lario 3 I 393,20sqq. Prima notitia intellectus primitate generationis est notitia alicuius singularis sensibilis intuitiva: ibid q 3 art 4 I 409,1 sqq. Notitia rei singularis praecedit notitiam universalis: quaere >singulare< I 396,18sqq. is Notitia termini est duplex: una qua cognoscitur quid significat ipse terminus, alia qua cognoscitur quod iste terminus de ente verificatur: dist 3 q 4 in responsione ad 4 argumentum principale quaestionis I 425,10sqq. De notitia der, qualis a nobis haberi possit in via: quaere >deus< I 412,3sqq. De notitia practica: quaere >practica< I 148,3sqq; 155,27sqq. 20 notum Quid est per se notum et de propositione per se nota: quaere >propositio< I 282,3sqq. Idem non potest eidem simul esse notum et ignotum, etiam respectu diversorum: q 2 prologi art 2 concl 2 improbando responsionem quandam ad 25 1 rationem eiusdem conclusionis I 71,2sqq et 15sqq. numerus Non omnis numerus est per apprehensionem animae: dist 24 q 2 art 1 in principio conclusionis 1 III 35,21sqq. Quod omnis numerus sit per apprehensionem animae, obicitur ibid et sol- 30 vuntur obiectiones III 36,27sqq; 38,17sqq. Numerus aliquo modo sumptus non habet esse sine anima. Et nota ibi distinctionem in fine articuli III 40,4sqq. Numerus, qui est quantitas discreta, ponit accidens additum supra res, de qurbus drcitur, opinio: art 2 in principio III 41,27sqq. 35 Duplex est numerus, scilicet quo numeramus et numerus numeratus: ibid in responsione ad obiectionem 1 III 49,6sqq. Iterum duplex est numerus, scilicet simpliciter et secundum quid: art 3 in principio III 52,29sqq. Quod numerus simpliciter non reperitur in rebus corporalibus, sed spiri- 40 2 quasi . . . >intelligereIn peccatoribus aliquid praecedit etcaugetur opinio, ergo et formidonecessariumpater prius in signo originis intelligit vel voluit filium s quam genuiK, et de intellectu illius dicti: ibid usque ad finem articuli I 505,27sqq. Pater non genuit filium voluntarie, id est consequenter vel subsequenter, ut ab aliquibus exponitur: ibid iuxta finem articuli I 508,5sqq. Neque pater genuit filium voluntarie concomitanter, ut voluntarie idem est 10 quod libere contingenter, sed genuit complacenter: ibid I 508,14sqq. In patre non est potentia productiva vel in patre non est principium productivum, opinio cum motivis: dist 7 q l art l in principio II 2,5sqq. Pater est principium productivum, et responsio ad rationes contrariae opinionis: ibid circa medium articuli II 4,23sqq. is Quod pater non sit potentior filio, quia potest producere filium, quod non potest filius; et quomodo intelligitur ex hoc filius impotens: ibid in responsione ad 3 et 6 et 9 rationes opinionis II 9,35sqq; 12,5sqq et 23sqq. Pater non est prior filio in divinis aeternitate nee tempore nee perfectione vel natura. Et ibi nota de instanti naturae et originis: dist 9 q l art 2 concl l 20 II 148,16sqq. Quod pater est prior filio causalitate, quia pater est causa filii: ibid concl 2 II 150,10sqq. Falsa est opinio dicens patrem prius posse generare quam generet. Et de ordine instantium originis et naturae: ibid in probatione concl 2 II 25 150,26sqq. Haec de proprietate sermonis non est vera >pater et filius sunt unum principium spiritus sanctiistae sunt omnes partes continuiistae sunt 35 omnia, quorum quodlibet est pars continuitotum< III 14,14sqq. passio Passio sumitur tripliciter: dist l q 2 art 2 in solutione ad l obiectionem contra l conclusionem I 226,18sqq.

I filium voluntarie] voluntarie V; filium voluntate λ 8 vel subsequenter] om V II ut voluntarie . . . complacenter] om V 12 potentia] ratio λ 16 potentior] potior λ

Tabula Primi Libri

259

Quomodo passio differ! a subiecto, et quomodo mutuo se continent et ad invicem comparantur: quaere >subiectum< I 123,29sqq. perfectio De perfectionibus attributalibus in divinis, quomodo a deitate vel inter se distinguuntur, quia nullo modo: quaere >attributa< II 32,15sqq. 5 Quomodo debet intelligi quod natura semper procedit de imperfecto ad perfectum: dist 3 q 3 art 2 in fine I 406,17sqq. persona Quaelibet persona divina est aequalis in magnitudine seu perfectione utrique reliquarum et ambabus simul: dist 19 q 1 art 1 in principio III 2,10sqq. 10 Quod quaelibet persona divina sit quaedam perfectio distincta a perfectione, quae est alia persona: ibid opinio cum rationibus III 3,7sqq. Quomodo intelliguntur sancti dicentes personas divinas esse aequipotentes, et ibi nota distinctionem de potentia: ibid art 2 iuxta principium III 6,13sqq. is Personae divinae sunt aequales in potentia, etiam accipiendo potentiam primo vel secundo sensu: ibid concl l et 2 III 7,8sqq. Utrum personae divinae constituantur proprietatibus vel distinguantur per eas: et de hoc quaere infra >proprietas< III 59,5sqq. potentia 20 Unam potentiam esse aequalem alteri potest dupliciter intelligi, et nota distinctionem pro aequalitate personarum: dist 19 q 1 art 2 in principio III 6,13 sqq. Quomodo potentia in personis divinis est aequalis: ibid III 7,8sqq. Potentia materiae non est aliud ab ipsa materia, et quomodo debent intel- 25 ligi auctoritates: dist 28 q 2 in responsione ad auctoritates contra 5 conclusionem III 161,1 sqq. possibile Possibilium quaedam sunt incomplexe significabilia, quaedam complexe tantum: dist 42 q 1 art 1 in principio III 356,27sqq. 30 Posse facere aliquid potest dupliciter intelligi, scilicet positive et negative, id est non prohibendo: ibid III 357,32sqq. Omne possibile enuntiabile deus potest facere esse verum, communiter accipiendo facere: ibid concl 1 III 358,8sqq. Quod non omne eiusmodi possibile enuntiabile deus potest facere esse ve- 35 rum, primo modo accipiendo facere: ibid concl 2 III 358,25sqq. Omne possibile primo modo, scilicet pro entitate, deus potest facere, primo modo accipiendo facere: ibid concl 3 III 359,32sqq. Omne enuntiabile non verum, ad quod esse verum non sequitur contradic13 aequipotentes] omnipotentes λ 17 sensu] modis λ om λ 24 ibid] add quaere etiam hie ante >persona< V vel conservando V

19 et de hoc . . . >proprietasfalsum< III 389,13sqq. 10 praxis

Praxis potest dupliciter sumi, et quid est praxis: q 5 prologi art l I 148,3sqq. Non bene describitur praxis a Scoto: ibid postea I 150,2sqq. Non solum operationes inferiorum potentiarum sunt praxes, sed etiam aliquae operationes intellectus et voluntatis: ibid I 150,10sqq. is Quod praxis sit solum respectu potentiarum inferiorum, obicitur: ibid I 153,9sqq. Quae notitia est practica et quae speculativa, et quid notitia practica stricte, large et largius: ibid art 2 in principio et ultra I 155,30sqq. Notitia practica stricte et propria est notitia praxis directiva formaliter et 20 quaelibet talis est complexa: ibid I 156,15sqq. Nulla talis propositio >deus est trinus et unuspater generat< est practica: ibid corollario 2 contra opinionem I 159,10sqq. Non est bene dictum quod practica est de particularibus et speculativa de universalibus: ibid corollario 3 et 4 I 160,4sqq et 30sqq. 25 Quis est habitus practicus, et quid est et quod habitus practicus potest intelligi pro uno habitu vel pro collectione multorum: ibid I 163,10sqq; 171,15sqq. Quae differentia est inter scientiam practicam et prudentiam, et scientiam factivam et artem: ibid in fine articuli I 173,2sqq. 30 Non quilibet habitus practicus a quolibet speculative differt subiecto, sed quilibet differt obiecto: ibid deus vult omnes homines salvos fieripossibile est praedestinatum damnari< est impossibilis in so sensu composito, sed in sensu diviso est vera: ibid art 3 in principio III 348,28sqq. Quod haec propositio >ille, qui fuit praedestinatus, polest damnari< non sit vera, obicitur: ibid in obiectione III 349,28sqq. praedicamentum 35 Quod deus non est in praedicamento propter eius simplicitatem, et quaelibet res alicuius praedicamenti est aliquo modo composita, opinio: dist 8 q 3 art l II 103,23sqq. Quod deo non repugnat esse in praedicamento et quod res simplices sunt in praedicamento; et quod accidentia non sunt composita eo modo quo dicit 40 l speculativa] add et quae est talis V quibus λ

18 quia] add forte λ

36-37 et quaelibet] ex

262

Tabula Primi Libri

opinio: ibid in improbatione opinionis II 107,16sqq. Quod deus non sit in praedicamento substantiae, obicitur: ibid art 2 in principio II 124,27sqq. Deus sive res importata per hoc nomen >deus< est in praedicamento: ibid in improbatione opinionis concl 1 II 128,4sqq. 5 Quaedam praedicabilia de deo dicta proprie et vere, sicut >creator< et huiusmodi, sunt in praedicamento: ibid concl 2 II 130,6sqq. praedicari Praedicari in quid polest tripliciter sumi, et quomodo attributa divina praedicantur in quid de deo: dist 8 q 2 art 3 per totum II 95,25sqq. 10 praedicatio Quae est praedicatio formalis, et quod essentia divina non praedicatur formaliter de aliqua personarum: quaere >essentia< III 195,27sqq. praemium Praemium dabatur Romanis pro eorum strenuis actibus. Et quomodo debet is intelligi Augustinus: dist 1 q 3 art 2 in responsione ad 3 obiectionem contra 2 conclusionem I 263,32sqq. praescientia De praescientia dei respectu futurorum contingentium, et quomodo stant simul praescientia et contingentia: quaere >futurum< III 278,16sqq. 20 principium Principia prima aliquando habent fidem per alia, licet non demonstrentur per ilia: q 1 prologi art 2 in responsione 1 obiectionis I 21,16sqq. Quae sunt principia prima in theologia: quaere >theologia< I 13,3sqq. Principiorum non est unus habitus numero: q 3 prologi art 1 concl 3, quae- 25 re >habitusessentia< II 14,16sqq; 16,8sqq. Quod proprietas patris sit principium productivum filii, opinio: ibid II 15,29sqq. Non est aliud principium quo productivum filii, aliud principium quod: 35 ibid concl 1 II 16,8sqq. Idem est principium quo et quod in productione filii vel nullum est principium quo, et quod relatio patris non est principium quo: ibid concl 3 II 21,12sqq. 1 opinionis] add in margine inferiore Quod >propter se< dupliciter dicitur vel accipitur vel per negationem causae finalis vel per reduplicationem, ut valeat hanc dictionem >ex sepater et filius sunt unum principium Spiritus sancti< non est vera: dist 12 quasi per totum II 190,21 sqq. prior Una res potest esse alia prior quinque modis, scilicet aeternitate, tempore, is perfectione, natura et causalitate: dist 9 q l in decisione quaestionis II 143,16sqq.

Deus est prior omni creatura, etiam si creaturae fuissent ab aeterno, et quomodo materia est prior forma: ibid in processu II 143,20sqq. Quomodo in aliquo instanti prioritatis aliquid dicitur esse in aliquo priori 20 in quo non est aliud, et de intellectu huius: ibid in processu 2 conclusionis 11 150,27sqq. De prioritate patris in divinis respectu filii: quaere >pater< II 148,16sqq. primus De primo instanti, quomodo dupliciter dari potest in productione rerum, et 25 similiter de ultimo: quaere >instans< II 262,20sqq. productio Utrum essentia divina sit producendi principium: quaere >essentia< II 14,16sqq. De productione filii a patre, utrum sit principium productivum eius: quae- 30 re >pater< II 2,5sqq; 4,23sqq. De productione spiritus sancti, utrum voluntas divina sit eius principium productivum: quaere >principium< II 160,3sqq. Produci de nihilo potest tripliciter sumi, et quomodo filius in divinis producitur de nihilo: dist 5 q 2 art l ad l obiectionem I 477,17sqq. 35 Spiritus sanctus producitur naturaliter et non libere, ut >naturale< distinguitur a >liberopaternitasfiliatio< et huiusmodi aliquando accipiuntur pro proprietatibus primo modo, aliquando secundo, aliquando tertio: ibid in deductione 4 conclusionis III 76,2Isqq. Utrum proprietas personalis aliquo modo distinguatur, videlicet formaliter, ab essentia divina: quaere >essentia< III 186,22sqq; 192,3sqq. 20 probabile Quare Philosophus cum demonstrationibus quandoque inducit rationes probabiles, quandoque auctoritates, et aliquando ante demonstrationem, aliquando post: q 2 prologi art 4 in responsione ad 3 I 89,28sqq. processio 25 De processione spiritus sancti, et quomodo distinguitur a generatione et si sint plures productiones: quaere >spiratio< II 199,22sqq. propositio Propositio non debet proprie dici per se nota, sed eius significatum, licet usus ita dicat, et de eius definitione: dist 2 q l art l circa principium I so 282,3sqq. Nulla propositio contingens est per se nota: ibid corollario l I 285,12sqq. Nulla propositio categorica affirmativa singularis de inesse alia ab ista >deus est< est per se nota: ibid corollario 2 I 285,18sqq. Non omnis propositio immediata est per se nota: ibid corollario 3 I 35 285,23sqq. Non omnis propositio, cuius praedicatum includitur in ratione subiecti, est per se nota, nee econverso: ibid corollario 4 I 285,29sqq. Quod aliqua propositio per se nota sit demonstrabilis, opinio: ibid I 286,32sqq. 40

24 Quare Philosophus . . . ad 3] om V

30 licet... dicat] om λ

Tabula Primi Libri

265

Nulla propositio per se nota est demonstrabilis: ibid in improbatione opinionis I 288,9sqq. Quod haec propositio >deus est< sit per se nota, (opinio): art 2 quasi per totum I 292,32sqq. Dicta propositio >deus est< non est per se nota: ibid in improbatione opi- s nionis et in toto articulo I 294,8sqq. De propositionibus de contingent! et futuro: quaere >futurum< III 238,23sqq; 245,30sqq. proportionalitas Proportionatum in cognoscendo contingit dupliciter, uno modo secundum 10 perfectionem, alio modo secundum illationem. Secundo modo deus cognoscitur a nobis per medium proportionatum, sed non primo modo: dist 3 q 4 in responsione ad 4 argumentum principale I 425,1 sqq. punitio Punire citra condignum dupliciter potest intelligi: Uno modo comparando is praecise quantitatem culpae ad quantitatem poenae, alio modo comparando eas secundum statutum divinae misericordiae: dist 17 q 5 art 2 dubio 2 in obiectione contra 4 conclusionem respondendo ad confirmationem argumenti 1 II 455,28sqq. relatio 20 Ly >relatio< sumitur tripliciter: Primo modo synonyme ad ista nomina >relativumad aliquiddeus punit citra condignurm et quod punire sic V 17 secundum statutum] secundum statum V; ad statum λ 21 Ly] Hoc nomen V 21 synonyme . . . nomina] ut sumitur in eadem significatione cum istis nominibus V 26 nee ab ... dependens] existens sine operatione intellectus V 27 Nulla relatio . . . animam] Quod relatio accepta pro complexe significabili non est aliqua res vel entitas extra animam: ibid concl 2. Quod relatio sic complexe significative est vera res extra animam obicitur ibid in obiectionibus contra 2 concl V 29 Aliqua relatio . . . animam] Quod relatio accepta pro incomplexe significabili, quo aliquid est relativum, est vera res ab operatione animae independens V

266

Tabula Primi Libri

>relativumrelatio< sunt nomina primae intentionis: ibid in probatione l conclusionis III 94,29sqq. Relativum est relativum per aliquam entitatem sibi formaliter inhaerentem, opinio: ibid q 2 in decisione quaestionis III 115,28sqq. Contra quam opinionem 5 conclusiones ponuntur: Quarum prima est, om- 5 nis entitas est absoluta; secunda, omnis entitas est relativa; tertia, non quodlibet relativum est formaliter relativum per entitatem sibi inhaerentem; quarta, aliquod est relativum per entitatem sibi inhaerentem; quinta, nullum relativum est formaliter relativum per aliquam entitatem sibi inhaerentem a qualibet aut quibuslibet entitatibus absolutis distinctam: III 10 116,9sqq. Quid est entitas absoluta et quid relativa seu respectiva: ibid ante probationes conclusionum III 116,18sqq. Quod non omnis entitas est relativa, obicitur: ibid in obiectionibus ad 2 conclusionem III 121,19sqq. \s Aliqua sunt relativa, quae ad nullum trium modorum pertinent; nota de relativis secundum esse et secundum dici: ibid q 3 ad l obiectionem contra 3 conclusionem III 178,21sqq; 179,5sqq. Quod relatio sit res distincta ab omnibus absolutis, obicitur: ibid in obiectione post 5 conclusionem III 141,17sqq. 20 Quomodo debent intelligi tales > relatio potest transire manente quolibet absoluto< et >relatio remittitur absolute intensoad relationem non est per se motusnullae propositiones magis repugnant quam contradictoriaepraedestinatio< III 322,35sqq. res Res extra animam non est obiectum scientiae: q l prologi art l concl 2 I 6,20sqq. Quod tribus modis dicitur res, et quo illorum significatum totale proposi- 10 tionis est res: ibid in responsione ad argumentum l pro opinione contraria 1 8,25sqq. revelatio Quomodo facta revelatione alicuius rei de futuro stat illius contingentia: dist 44 q 2 art 2 in responsione ad 3 obiectionem III 408,4sqq. is Utrum deus possit revelare falsum: quaere >falsum< III 391,32sqq; 397,31 sqq. scientia Ad scientiarum distinctionem non requiritur distinctio subiectorum vel praedicatorum: q 2 prologi art l in probatione conclusionis 2 I 66,30sqq. 20 Quomodo scientia alicuius sit compossibilis opinioni eiusdem, et quomodo non: ibid art 3 et 4 per totum, quaere >opinioscientiaobiectum< I 2,14sqq. Utrum theologia sit scientia proprie dicta vel ex discursu theologico acquiratur scientia: quaere >theologia< I 53,6sqq. Diversae scientiae eandem rem diversimode considerare possunt: dist 24 q 35 2 art 2 in responsione ad 2 obiectionem III 50,17sqq. Scientia dicitur dupliciter, scilicet rerum et enuntiabilium. Primo modo scientia significat scientiam dei secundum quod est simplex apprehensio entitatum, secundo modo secundum quod est evidens iudicium eorum 10 Quod . . . illorum] Res, ens, aliquid differunt et quo illorum modorum λ 14 Quomodo] om λ 37 Scientia . . . enuntiabilium] Quomodo scientia dei vel scientiae possunt accipi pro scientia rerum et pro scientia enuntiabilium V

268

Tabula Primi Libri

enuntiabilium complexe: dist 39 q l art l III 312,19sqq. Scientia dei primo modo iterum potest sumi tripliciter: Primo modo respectu omnium possibilium, secundo modo solum respectu praeteritorum, praesentium et futurorum, tertio modo solum respectu futurorum: ibid III 313,7sqq. s Item de scientia dei nota multas alias divisiones ad propositum utiles: ibid III 313,14sqq. Omnem rem praesentem, praeteritam et futuram vel possibilem deus actu seit accipiendo scire primo modo pro simplici notitia: ibid concl l III 313,34sqq. 10 Omnem entitatem, prout entitas distinguitur ab enuntiabili, deus necessario seit: ibid concl 2 III 314,7sqq. Nullam rem, quam deus nescit, eodem modo accipiendo rem vel entitatem potest scire, quia nullam nescit: ibid corollario l III 314,10sqq. Nullam rem, quam seit, ipse potest nescire, sed quamlibet seit necessario: \s ibid 2 concl corollaria III 314,13sqq. Quod non plura quam deus seit, potest scire nee pauciora: ibid 3 concl corollaria III 314,29sqq. Nullam entitatem potest incipere scire vel nescire, qualitercumque exponatur ly >incipitdeus potest incipere scireincipitdeus incipit scire hoc< V

Tabula Primi Libri

269

Non plura quam deus seit vel scivit, deus potest scire, nee etiam pauciora: ibid concl 4 III 319,8sqq. sensus vel sensibile vel sensatum De sensibilibus rebus possumus naturaliter habere cognitionem sensualem tarn simplicem quam complexam: dist 3 q l art l concl l I 304,11 sqq. s Animalia irrationalia habent de sensibilibus aliquam notitiam complexam secundum sensum communem: ibid in dubio conclusionis l I 304,20sqq. De sensibilibus habemus sensualem notitiam simplicem, qua res immediate secundum se sentitur, et aliquam qua mediate: ibid concl 2 I 306,7sqq. Cum res sensibiles cognoscuntur abstractive, non immediate terminatur 10 cognitio ad rem ipsam sed ad speciem: ibid I 306,34sqq. De sensibilibus possumus habere notitiam intellectualem simplicem et complexam: ibid concl 3 I 309,23sqq. De sensibilibus possumus habere notitiam intellectualem immediate ad ilia terminatam et etiam aliquam mediate: ibid concl 4 I 315,7sqq. \s Notitia sensitiva aliquando potest fieri re sensata, ad quam immediate terminatur, non praesente (opinio): ibid art 2 in 1 dubio I 320,7sqq. Sensualis notitia non potest naturaliter fieri sine praesentia, nee manere ipso sensibili amoto: ibid concl l et 2 I 321,30sqq. Per divinam potentiam talis sensatio potest fieri sine obiecto et remanere 20 ipso remoto: ibid concl 3 I 332,28sqq. Per sensualem notitiam potest cognosci res non praesens in sua specie vel imagine: ibid in declaratione 2 dubii I 341,7sqq. Nullum sensibile alias non sensatum a nobis naturaliter potest intelligi in se ipso immediate: ibid 4 dubio concl 1 I 354,3sqq. 25 Sensibilia non sensata a nobis non possumus cognoscere in speciebus receptis a sensibilibus: ibid concl 2 I 355,24sqq. Quod non sensata a nobis possunt cognosci in se, obicitur multipliciter: ibid in obiectionibus ad l et 2 conclusiones I 356,27sqq. Sensibilia non sensata non possumus intelligere in conceptu simplici sibi 30 proprio, sed in communi. Et quomodo ipsa etiam sensata et non sensata a nobis multipliciter intelliguntur, et quomodo species universales abstrahuntur: ibid concl 3 et in eius probatione I 358,13sqq. Sensibilia non sensata non possumus cognoscere in conceptu composite proprio, sed communi, et qualiter formatur talis conceptus: ibid in 4 dubio 35 I 367,20sqq. De notitia intuitiva et abstractive sensibilium et intelligibilium: quaere >notitia< I 389,26sqq. Utrum sensibile singulare prius intelligatur: de hoc quaere >singulare< I 407,28sqq. 40 15 ilia . . . etiam] illam . . . ad λ Sensualis notitia ... concl l et 2 λ

23 Per sensualem ... 2 dubii] transposuit post 33 ibid] ibid 3 dubio VX

270

Tabula Primi Libri

Sensibilia quinque communia non sunt quinque res inter se et a sensibilibus particularibus distinctae: dist 24 q 2 art 2 ad 2 obiectionem III 51,2sqq. significabile Quomodo debet intelligi quod significabile complexe sit ens vel entitas, et quomodo non: dist 28 q l concl 2 et in eius obiectionibus III 109,14sqq. s significatum De significato totali propositionis, quid est et quomodo est obiectum scientiae: q l prologi art l concl 3, quaere >obiectumdemonstratkx I 32,20sqq. similitudo Similitudo et dissimilitudo non sunt relativa opposita nee etiam contraria: dist 28 q 2 in responsione ad 4 obiectionem post 5 conclusionem III 20 150,3sqq. simplex Quomodo debet intelligi quod simplex aut totaliter cognoscitur aut totaliter ignoratur: dist 3 q 4 ad l rationem principalem I 423,26sqq. Quomodo debet intelligi >in simplicibus non est quaestio neque doctrinanotitia< I 303,18sqq. Utrum simplicia sint in praedicamento: quaere >praedicamentum< II 103,27sqq. singulare so Singulare prius intelligitur ab intellectu quam universale: dist 3 q 3 art 2 I 396,18sqq. Quod singulare in rebus materialibus non intelligitur directe ab intellectu nostro, obicitur: ibid in obiectione I 399,13sqq. Singulare sensibile prius est intellectum ab intellectu nostro quam in- 35 sensibile: ibid art 3 per totum I 407,28sqq. Notitia intuitiva rei singularis praecedit abstractivam distinctam: ibid art 4 in principio I 408,23sqq. De propositione singulari: quaere >futurum< III 237,5sqq.

8 scientiae] conclusionis λ 11 sic regulari] singularem λ 19 relativa ... etiam] om V 25 Quomodo . . . in] De λ 34 intellectum . .. nostro] in intellectu λ

Tabula Primi Libri

271

species Idem calor numero est in pluribus speciebus praedicamenti relationis: dist 28 q 2 in responsione ad 7 obiectionem post 5 conclusionem III 151,33sqq. spiritus sanctus Spiritus sanctus producitur necessario et non libere, et quomodo et a quo s principle: quaere >principium< II 171,5sqq. Quomodo, si filius non produceret spiritum sanctum, distingueretur ab eo: quaere >filius< II 178,24sqq. Spiritus sanctus secundum se datur aliquando homini et non solum dona eius: dist 14 q 1 concl 1 II 202,6sqq. 10 Quandocumque datur spiritus sanctus, datur etiam aliquod donum eius, scilicet gratia, et econverso: ibid concl 2 II 204,2sqq. Possibile est spiritum sanctum dari absque hoc quod dentur eius creata dona: ibid concl 3 II 205,5sqq. Quod spiritus sanctus non possit secundum se dari hominibus noviter, obi- 15 citur: art 2 in principio contra 1 conclusionem II 207,32sqq. Quod non sit possibile spiritum sanctum dari, nisi aliquod donum creatum detur, obicitur ibid multipliciter: in obiectione contra 3 conclusionem II 208,26sqq. Duobus modis dicitur spiritus sanctus esse in homine, et tarnen neuter est a 20 nobis comprehensibilis: ibid ad 1 obiectionem 1 conclusionis II 209,24sqq. spiratio Spiratio spiritus sancti vel processio eius non est generatio: dist 13 q 1 in decisione quaestionis II 199,22sqq. Spiratio et generatio sunt productiones distinctae sicut et personae, et ta- 25 men modus distinctionis est nobis ignotus: ibid II 199,28sqq. substantia Substantia capitur tripliciter, et quomodo est primum praedicamentum vel genus generalissimum: dist 8 q 3 art 2 ad 5 rationem opinionis II 135,25sqq. Substantia cognoscitur in conceptu proprio et negative, et quomodo: dist 3 30 q 2 art 2 in responsione ad 3 dubium I 385,15sqq. subiectum Ratio primi subiecti in scientia est continere in se primo virtualiter omnes veritates habitus, opinio: q 4 prologi art 1 in principio I 122,25sqq. Subiectum et passio possunt accipi pro rebus significatis vel pro ipsis ter- 35 minis: ibid in improbatione opinionis I 123,29sqq. Non omne subiectum continet virtualiter passionem, nee notitia subiecti sic continet notitiam passionis: ibid concl l et 2 I 124,13sqq. 3 Idem calor . . . conclusionem] om V 8 Quomodo . . . >filiussubiectum scientiae non debet esse simplextheologia< I 137,17sqq. De subiecto practice et speculativo: quaere >practica< I 155,27sqq. synonymum is Synonyma dicuntur dupliciter, et quomodo in attributis divinis concreta et abstracta sunt Synonyma et quomodo non: dist 8 q 2 art 4 per totum II 100,12sqq. terminus Quid est terminus formalis productionis in divinis, et quae est ratio illius et 20 quis est terminus totalis seu quo et quod: dist 5 q 2 art 2 quasi per totum I 480,14sqq. Persona filii est per se terminus generationis seu terminus quod: ibid concl 1 I 491,25sqq. Nullus est terminus formalis condistinctus a termino per se in divinis: ibid 25 concl 2 I 491,28sqq. theologia, theologicus Quod theologicus discursus est ex propositionibus probabilibus ad conclusiones creditas, opinio: q 1 prologi art 2 in principio I 13,3sqq. Nullus discursus theologicus est sic ex propositionibus probabilibus pro- so prie: ibid concl 1 contra opinionem I 14,18sqq. Propositiones probabiles non sunt principia theologiae proprie sumptae: ibid concl 2 I 17,8sqq. Non solae propositiones creditae et determinatae sunt conclusiones proprie theologicae I 17,16sqq. 35 Theologicus discursus est ille, qui est ex contentis in sacra scriptura: ibid in responsione ad articulum I 18,2sqq. 1 notitiae] notitia VX 8 intelligi] om λ 8 non debet] om λ 9 debet esse] om λ 21 dist 5 ... per totum] dist 7 q 1 art 2, quaere >principiumpractica< I 20 180,15sqq. totum Haec est impropria >totum est omnes suae partestotum est omnia, quorum quodlibet est pars illiusTotumparsmaiusminus< possunt sumi dupliciter. Et in quo sensu potest concedi >totum est aequale suis partibustotum est omnes suae partesfruitio< I 189,17sqq. veritas

Quomodo valet haec consequentia >si nulla veritas esset, verum esset nullam veritatem essevideo A albedinem, ergo A estsingulare< I 396,18sqq. volitio, voluntas Aliquid est volitum propter aliud aliquando actualiter, aliquando solum habitualiter: dist l q l art 2 concl l I 197,20sqq. Volitio alicuius ipsa stante et animam informante non potest desinere esse 20 volitio: ibid I 197,33sqq. In voluntate possunt simul esse plures volitiones: ibid art 3 concl 2 I 204,11 sqq. In voluntate simul esse possunt fruitio et usus: ibid concl 3 I 205,27sqq. Fruitio potest esse in voluntate absque usu, et econverso usus absque frui- 25 tione actuali: ibid concl 4 I 206,2sqq. Utrum aliquis actus voluntatis sit cognitio vel notitia: quaere >actus< I 209,27sqq. Quomodo volitio potest esse respectu incogniti, et quomodo non: ibid q 2 art l in responsione ad 2 obiectionem et sequentes I 215,28sqq. 30 Non omnis volitio vel amor est assensus: ibid art 2 in responsione ad 2 obiectionem 2 conclusionis I 228,23sqq. Voluntas non semper sequitur compositionem et divisionem, sed aliquando simplicem apprehensionem: ibid q 3 art l ad 4 obiectionem pro l opinione I 251,lsqq. 35 Nulla volitio creata est distincta volitio sui ipsius: ibid art 3 concl l 265,7sqq. Aliqua volitio creata potest esse confusa volitio sui ipsius: ibid concl 2 I 267,27sqq. Quod omnis volitio sit volitio sui ipsius, obicitur: ibid in obiectione ad l 40 concl I 271,4sqq. 31 assensus] consensus V

Tabula Primi Libri

275

Voluntas dei sumitur proprie et improprie, improprie iterum multipliciter: dist 46 principium< II 160,3sqq. voluntarie

Voluntarie polest sumi tripliciter, scilicet antecedenter, consequenter et concomitanter; item in tertio modo polest dupliciter intelligi, scilicet libere et coniingenier vel libere el complacenler: disl 6 q l art 3 in principio et 10 fine I 504,19sqq. vsus, vti De usu, quid est et quomodo licitus esl: quaere >fruilio< I 188,2sqq. Uti potesl sumi Iripliciler, et quomodo distinguitur contra abuti: disl l q 3 arl 2 I 256,3sqq. 15 Omni re, sive creala sive increala, voluntas viatoris polesl uli, licet non semper licite: ibid concl l I 256,17sqq. Volunlas non polesl uli deo Heile, sed omni alia re polesl: ibid concl 2 I 257,8sqq. Quod non solum aliquid diligere propter deum, sed etiam odire odienda 20 propter eum esl usus licilus: ibid in probalione 2 conclusionis I 257,13sqq. Quomodo debet intelligi dictum Augustini >virtulibus nemo male ulilurfrui< I 188,2sqq; 256,3sqq. ymago 25 Imago sive species rei existens in memoria polest cognosci in se et ut imago est. Et secundo modo ducil in cognilionem rei, cuius esl imago: disl 3 q l art 2 in declaratione 2 dubii I 341,7sqq. De hoc etiam quaere ibid q 3 art 1 circa principium, quaere etiam >sensusprima< ponitur, licet improprie. Et notandum quod conclusiones in marginibus signari debent, ubi earum probationes ponuntur, quia ut plurimum conclusiones omnes simul praemit- is tuntur, deinde probantur distincte. Ubi igitur est probatio, ibi signetur et conclusio. Et si aliquando in tabula sententia foret obscura vel aliquid veritati non consonum quis eliceret, ad librum recurrat nee doctori illud imponat. Nam propter tabulae prolixitatem vitandam non semper, ut iacent in libro, possunt 20 conclusiones et alia registrar!, et forte quandoque est ex defectu registrantis sensum mutantis, ubi solum aestimavit litteram variare, licet utrumque pro posse vitaverit.

a Quod haec praepositio >a< non importat habitudinem distinctam ab extre- 25 mis, cum sit purum syncategorema nihil secundum se significans: dist 1 q 5 in responsione ad 1 obiectionem contra 3 conclusionem IV 197,11 sqq. actio et passio Quod haec nomina >actio< et >passio< possunt accipi pro potentiis vel pro operationibus: dist 1 q 5 in principio quaestionis in decisione IV 176,11 sqq. 30 Quod omnis actio est realiter distincta ab agente cuius dicitur actio, similiter passio a patiente: ibid art 1 concl 1 IV 177,7sqq. 3 Primi] Super primum J 4 aptius] apertius J 4 inquirens] sic quaerens AJ 4 provideat] praevideat A 8 quandocumque] quandoque J 10 dicto] om A 10 illas] alias A 12 unius] verius A 12 solum] om J 14 signari] ibi poni J 15 probationes] om A 15 simul] om J 21 est] om J 22 licet] sed AJ 23 Sicut in tabula Primi... vitaverit] Alia tabula per ordinem alphabet! conferens ad inveniendum omnia notabilia contenta in hoc Secundo λ

278

Tabula Secundi Libri

Quod omnis passio est actio, non tarnen omnis actio est passio: ibid concl 2 IV 179,18sqq. Quod nullius agentis actio est res distincta a re quam facit, nee patientis passio a re quae in illo fit: ibid concl 3 IV 181,4sqq. Quod aliqua actio est motus et aliqua non, similiter aliqua passio est motus 5 et aliqua non: ibid concl 4 IV 185,9sqq, Quod nulla actio est in agente, nisi illud agens sit patiens: ibid concl 5 IV 186,15sqq. Quod actio non distinguitur ab agente: ibid contra l conclusionem et similiter contra alias conclusiones IV 187,14sqq. 10 Quomodo debet intelligi >actio est in motuactus< potest habere duplicem significationem, scilicet 10 complexam vel incomplexam. Secundo modo est entitas, sed primo modo est significabile complexum, et sie peccatum est actus et non secundo modo: dist 34 q l art 2 ad 5 obiectionem VI 254,32sqq. Quod actus mali, prout actus est entitas, deus est causa efficiens immediata: ibid art 3, quaere etiam >peccatumoperatio< VI 323,27sqq. Utrum ad bonos actus Adam ante lapsum indiguerit speciali auxilio, et etiam utrum in praesenti statu homo possit sine speciali auxilio facere bonum actum moraliter: quaere infra >Adam< VI 116,18sqq; 122,7sqq. 40 9 Quod non . . . quaestionis] om λ 33 Quod nullus . . . conclusionis] om λ

26 deum vel aliud] rectum vel aliquid λ

280

Tabula Secundi Libri

Adam Quod Adam ante lapsum non fuit sufficiens per suas vires sine auxilio generalis influentiae dei agere bonum actum: dist 29 q l art l in principio conclusionis l VI 116,18sqq. Quod Adam ante lapsum indiguit ultra generalem influentiam adiutorio s speciali ad bonos actus, et quod tale adiutorium erat aliquid superadditum libero arbitrio et quomodo: ibid concl 2 VI 117,18sqq. Quod etiam angeli non boni vel alii non potuerunt ex se ipsis tales bonos actus facere: ibid in probatione conclusionis 2 VI 120,12sqq. Quod homo in praesenti vita sine speciali auxilio dei non potest facere 10 bonum actum moraliter. Et quomodo primus homo ante lapsum plus poterat ad bonum actum et quare: ibid in probatione dictae 2 concl VI 122,7sqq; 123,30sqq. Quod Adam ante lapsum per liberum arbitrium et vires naturales suas ac adiutorium gratiae superadditum, quod habebat cum generali influentia, is sine alio speciali auxilio poterat agere actum moraliter bonum: ibid concl 3 VI 130,12sqq. Quod Adam potuit sine speciali gratia tentationem superare et peccatum vitare ante lapsum, obicitur: ibid in obiectione 3 conclusionis VI 131,20sqq. Quod Adam post peccatum non potuit sine speciali auxilio dei agere bo- 20 num actum moraliter: ibid art 2 concl l VI 132,25sqq. Quod ex peccato Adae quilibet homo naturali usu nascens contrahit ignorantiam agendorum, ita quod nullus sine speciali auxilio dei potest in his quae ad moralem vitam pertinent sufficienter cognoscere, quid agendum vel volendum secundum omnes circumstantias requisitas etc: ibid concl l 25 corollaria VI 135,17sqq. Quod non bene dicitur quod ex peccato primi hominis solum incurramus ignorantiam agendorum de his quae pertinent ad f idem: ibid in probatione dictae concl l corollariae VI 135,28sqq. Quod ex peccato primorum parentum quilibet homo contrahit impoten- 30 tiam ad bene agendum moraliter sine speciali auxilio dei: ibid concl 2 corollaria VI 153,32sqq. Quod homo possit sine tali gratia speciali aliquos actus moraliter bonos facere, obicitur: ibid in obiectione 2 conclusionis corollariae VI 165,11 sqq. adiutorium 35 Quod duplex est adiutorium dei, scilicet generale et speciale. Primum requiritur in omni effectu, secundum autem requiritur ultra primum ad bonos et meritorios: dist 29 q l art l in principio VI 116,8sqq. aeternum cf eternum. angelus 40 Utrum angeli fuerint creati ante tempus vel simul cum tempore: dist 2 q l art 2 in principio, quaere etiam >tempuspotentia rationalis valet ad oppositaunum post aliud intelligereunum per aliud intelligeremoverepotentia< V 354,14sqq. animal Quod animalia irrationalia cognoscunt se: dist 34 q 1 art 1 ad 2 obiectionem 1 conclusionis VI 230,20sqq. appetitivum 25 Quod in appetitive bonum actuale non causat appetitum immediate sed mediate tantum, quia efficit notitiam sui quae partialiter efficit appetitum: dist 24 q 1 ad 6 obiectionem vel dubium contra 1 conclusionem VI 8,18sqq. bonitas, bonus Quae intentio sit bona vel recta: quaere >intentio< VI 282,28sqq. 30 De bonitate actus, et quis est moraliter bonus et quis non: quaere >actus< VI 24,6sqq; 283,26sqq. causa Quomodo debet intelligi dictum Philosophi 2 Metaphysicae >in causis efficientibus non est processus in infinitummalum< VI 226,15sqq. Quod causa totalis potest dici totalis totalitate relata ad causam vel totalitate relata ad effectum. Primo modo deus et creatura non semper sunt 40 eiusdem effectus causae totales, secundo modo sie et quomodo: ibid scilicet dist 34 q 1 art 3 ad 9 obiectionem VI 277,26sqq.

Tabula Secundi Libri

285

cognitio De cognitione intuitiva et abstractiva rerum sensibilium et ad quid terminantur: quaere >species< et >notitia< V 149,17sqq. De cognitione angelorum, an sit per species et utrum unus videat cognitiones alterius: quaere >angelus< V 160,5sqq; 212,7sqq. s Quod ut aliquid cognoscatur ab alio plus requiritur quam quod unum sit cognoscibile et reliquum cognitivum, et ex hoc solvuntur quaedam difficultates: dist 9 q l ad obiectiones V 217,9sqq. conscientia Utrum homo debeat agere secundum suam conscientiam erroneam vel 10 contra, et quomodo: quaere >intentio< VI 302,4sqq. corpus Quod hoc nomen >corpus< aequivoce accipitur: Quandoque significat ipsam quantitatem seu dimensiones, quandoque omnem naturam seu substantiam quantam, et quandoque materiam et quandoque solum materiam organi- 15 zatam. Et quomodo solum materia sit in homine corpus: dist 16 q 2 ad l et 2 obiectionem 4 conclusionis V 350,23sqq. Utrum corpora gravia et levia moveantur a se ipsis: quaere >motus< vel >moveri< V 12,27sqq. costa 20 Quod ex costa Adae praecise non fuit facta Eva: quaere >potentia dei< V 381,llsqq. creatio et conservatio Quod creatio vel creare multipliciter sumitur, et quomodo differt a conservatione et quomodo non: dist l q 6 in decisione quaestionis IV 205, l Osqq. 25 Quod creatio est entitas a deo distincta, posito quod deus aliquid creet: ibid concl l IV 206,8sqq. Quod nulla res creatur a deo creatione ab ilia re distincta: ibid concl 2 IV 207,6sqq.

Quod nulla res conservatur a deo conservatione ab ilia re distincta: ibid 30 concl 3 IV 208,28sqq. Quod nulla creatio est conservatio, nee econverso: ibid concl 4 IV 210,20sqq. Quod omnis creatio est actio, licet non omnis sit passio, sed aliqua: ibid concl 5 IV 211,18sqq. 35 Quod omnis conservatio est actio, et non omnis est passio, sed aliqua sie: ibid concl 6 IV211,28sqq. Quod creatio distinguitur a re creata, et similiter conservatio a re conservata, obicitur: ibid in obiectionibus IV 212,11 sqq.

31 Quod nulla ... concl 3] am λ 34 omnis1] nulla A

32 Quod nulla creatio . . . concl 4] om A

286

Tabula Secundi Libri

credere Quod sine speciaji auxilio del credere non possumus verbo divino: dist 26 q 2 art 1 in probatione 2 conclusionis VI 96,16sqq. culpa Quod peccatum originale est culpa et poena ac causa culpae: dist 30 q l, s quaere >peccatumintelligentia< IV 24,23sqq. Quomodo deus non debet esse acceptor personarum et quomodo sic: dist 10 26 q 1 art 3 ad 1 obiectionem VI 71,14sqq. Utrum deus sit immediata causa peccati, et quomodo sic et quomodo non: quaere >peccatum< VI 256,24sqq. Quod deus non potest praecipere omnia quae potest homo facere, et quae sunt ilia; et utrum possit praecipere odium sui: quaere >praeceptum< VI is 243,13sqq. Utrum deus aliquam creaturam potuit facere ab aeterno: quaere >eternum< IV 97,12sqq; 106,2sqq. discursus Quod discursus potest tripliciter sumi, et utrum angelus intelligat per dis- 20 cursum: quaere >angelus< V 202,2sqq. distinctio Quod aliqua esse actu distincta potest sumi dupliciter: Uno modo actualitate divisionis et mutuae negationis, alio modo actualitate separationis: dist 12 q 1 art 1 iuxta principium V 247,17sqq. 25 electio Utrum bonitas electionis semper sequatur bonitatem intentionis: quaere >intentio< VI 296,11 sqq. elementum Quod formae miscibilium ex elementis possunt sumi in comparatione ad so aliquid aggregatum ex eis, antequam sequatur generatio substantialis, vel ad substantiam ex eis genitam: dist 15 q 1 art 1 V 292,10sqq. Quod elementorum formae substantiales non manent perfecte in mixto, ut dicit Avicenna: ibid concl 1 V 292,26sqq. Quod tales formae nee manent remisse vel fracte, ut dicit Commentator: 35 ibid concl 2 V 295,2sqq. Quod tales elementorum formae non manent secundum aliquas earum partes essentiales: ibid concl 3 V 295,28sqq. Quod formae elementorum non sunt actualiter in mixto: ibid concl 4 V 299,28sqq. 40 14 omnia] animae λ 24 actualitate . . . mutuae . . . actualitate] activitate . .. unitate .. . activitate λ 35 manent.. . fracte] movent. .. refracte λ 36 Quod tales .. . concl 2] om A

Tabula Secundi Libri

287

Quod formae elementorum non totaliter in mixto corrumpantur et contra alias conclusiones, obicitur: ibid in obiectionibus V 300,29sqq. Quod mixtum ex elementis potest tripliciter sumi, et quomodo est generatio et quomodo non: ibid ad l obiectionem V 302,2sqq. Quod prima corpora, sicut ignis et aqua et huiusmodi, vocantur elementa s aliorum, licet non sint in eis: ibid V 302,21 sqq. ens Quod ens in actu potest accipi pro eo de quo contingit enuntiare vere per propositionem de praesenti et de inesse esse, et sic materia est ens in actu; alio modo pro essentia perfecta in specie vel quae est perfectio alicuius 10 determinatae speciei. Et per oppositum ens in potentia: dist 12 q l art l in principle V 246,7sqq. esse Quod haec est falsa >cuilibet creaturae de se convenit non essenon ex se convenit essegeneratio fuit aeterna< vel >motus coeli fuit aeternusab aeterno fuit generatio< et huiusmodi, et quare: dist l q l art l in improbatione opinionis 20 bene ultra IV ll,20sqq. Quod intelligentiae et coelum sint aeternae et non factae secundum Philosophum et Commentatorem l Coeli, et nota solutiones rationum eorum: ibid q 2 art l IV 45,20sqq. Quod non fuerit possibile aliam rem a deo fuisse ab aeterno, opinio: ibid q 25 3 art l IV 98,32sqq. Quod possibile est aliquam rem simul totam fieri a deo, et tarnen nee ipsam nee aliquid eius incipere esse: ibid concl l IV 104,16sqq. Quod possibile est aliquam rem simul totam fieri a deo et tarnen sine mutatione subita vel successiva: ibid concl 2 IV 105,15sqq. 30 Quod possibile fuit aliquam rem aliam a deo fuisse ab aeterno: ibid concl 3 IV 106,2sqq. Quod deus ab aeterno potest fecisse A, tenendo praeteritum posse non esse praeteritum per dei potentiam: ibid concl 4 IV 107,19sqq. Quod fuit possibile per dei potentiam totum mundum, sicut nunc est, ab 35 aeterno fuisse: ibid art 2 in principio IV 118,19sqq. Quod non fuit possibile mundum, sicut nunc est, fuisse ab aeterno: obicitur ibid et nota obiectiones IV 118,28sqq. finis Quod finis potest accipi tripliciter: Primo communiter pro omni volito, 40 secundo proprie pro eo propter quod aliud est volitum, tertio magis proprie 4 Quod mixtum . . . obiectionem] om λ

36 Quod f u i t . . . principio] om A

288

Tabula Secundi Libri

pro eo propter quod aliud est volitum et ipsum propter se ipsum est volitum: dist 38 q 1 in principio VI 282,6sqq. forma Quod nulla forma naturalis et naturaliter educibilis de aliquo subiecto potest naturaliter educi de alio: dist 1 q 2 art 1 in probatione 3 conclusionis IV 5 55,9sq. Utrum formae elementorum maneant in mixto: quaere >elementum< V 292,10sqq. Utrum possit probari animam intellectivam esse formam corporis, et utrum in homine sint plures formae substantiates: quaere >anima< V 10 306,5sqq; 331,14sqq. fomes Quid est fomes peccati et quomodo originale peccatum est fomes: quaere >peccatum< VI 182,17sqq; 184,14sqq. habitude 15 Quod habitudo solis ad radium, et similiter de aliis, non est res distincta a sole et a radio: dist 1 q 5 ad l obiectionem et 5 tertiae concl IV 197,4sqq; 198,34sqq. homo Utrum homo ex suis viribus naturalibus possit omne peccatum vitare et 20 quod non sine speciali auxilio dei: quaere >peccatum< VI 87,26sqq. Utrum in homine sint plures formae substantiales vel animae et quod non: quaere >anima< V 331,14sqq. Utrum in homine potentiae intellectivae vel sensitivae differant inter se et ab anima: quaere >potentia< V 354,14sqq. 25 Utrum homo sine speciali auxilio possit aliquem bonum actum moraliter facere et quod non: quaere >actus< VI 22,15sqq. homicidium Utrum homicidium licite possit fieri, et quid est homicidium et quod non omnis interficiens hominem committit homicidium, et quare et quomodo: so quaere >peccatum< vel >praeceptum< VI 247,24sqq. infinitum Quod deus potest facere infinitum in actu in numero et quantitate: dist l q 3 art 2 ad obiectiones IV 120,31 sqq. Quod si praecessissent infiniti dies, deus non potuisset qualibet die facere 35 circulum vel triangulum aliquem semper maiorem in determinate excessu, et nota causam: ibid ad 8 obiectionem et sequentes IV 122,12sqq. Quod non est impossibile infinita esse pertransita, et quomodo: ibid ad principalem rationem IV 123,12sqq. Quod iste terminus >infinitum< potest sumi dupliciter, scilicet categore- 40 4 nulla] una λ 27 Utrum homo ex suis viribus . . . >actuspraeceptummagnitude* IV 294,7sqq.

infidelis s Quod nihil polest fieri virtuose et bene moraliter a simpliciter infidelibus: disl 38 q l arl 2 corollario 3 conclusionis 2 VI 311,28sqq. instans Quod nulla res polest naluraliler tantum esse per inslans: disl l q 4 art l in probalione 2 conclusionis IV 137,14sqq. 10 Quod inslans non esl res indivisibilis non durans, ul dicunl aliqui, simililer nee etiam tempus: quaere >lempus< IV 223,25sqq. Ulrum aliqua volilio possit fieri in inslanti, el quod sic el quomodo: quaere >volilio< IV 351,18sqq.

in teiligere, intellectus vel intellectio 15 Quod secundum Commenlalorem unus inlelleclus numero esl omnium hominum, et quomodo falsum esl: quaere >anima< V 324,32sqq. Quod inlelleclus humanus inlelligil se inlelleclione ab ipso dislincta essenlialiter, posilo quod se aclualiler inlelligal: disl 7 q 2 art l concl l V 72,25sqq. 20 Quod si intelleclus inlelligil aliquid in eo subieclive exislens, intellectio illius distincla esl ab ipso el a re inlellecta: ibid concl 2 V 74,26sqq. Quod si intelleclus inlelligil aliquid exlra se, quicquid sil illud, inlelleclio esl ab ulroque distincta: ibid concl 3 V 76,23sqq. Quod intelleclio non addil aliquid absolulum supra polenliam inlellecli- 25 vam, sed solum respeclum, opinio: ibid in obieclionibus 3 conclusionis V 85,26sqq. Quod inlelleclio vel visio bealifica crealurae non esl ab ipso deo distincla, opinio: ibid ullra V 87,9sqq. Ulrum angelus possil simul omnia inlelligere, quorum habel species. Quod 30 sie el quomodo: quaere >angelus< V 232,2sqq. intelligentia Quomodo debet intelligi Commenlalor dicens quod inlelligenliae sunl formae orbium: disl l q l arl l ad auclorilales Commenlaloris IV 13,21 sqq. Quod prima inlelligenlia, scilicel deus, non sil molor coniunclus alicui orbi 35 active movens, et quod aliae intelligenliae non movent per modum finis et prima efficit desiderium in aliis, opinio: ibid art 2 IV 21,8sqq. Quod secundum Philosophum el Commenlalorem prima intelligentia, scilicet deus, est motor appropriatus aclive primo orbi: ibid concl l IV 24,29sqq. 40 3 Utrum in ... >magnitudovolitioangelusanimaanima< V 309,2sqq. Utrum potentia intellectiva differat ab anima: quaere ibid, scilicet >anima< V 354,14sqq. 10 intentio Quod hoc nomen >intentio< potest sumi tripliciter, sicut dicitur de fine: dist 38 q 1 art 1 in principio VI 282,3sqq. Quod bonitas et malitia intentionis attenditur penes conformitatem et difformitatem ad rectam rationem: ibid VI 282,28sqq. is Quod sola ilia intentio est recta vel moraliter bona, qua intenditur vel diligitur quod propter se est intendendum seu diligendum: ibid concl 1 VI 291,30sqq. Quod omnis intentio operantis qua aliquid aliud a deo intenditur, id est propter se non propter deum diligitur, est mala et vitiosa: ibid concl 2 VI 20 292,19sqq. Quod nulla est cuiusquam operantis recta intentio nisi dei propter se dilectio: ibid concl 3 VI 296,4sqq. Quod non semper secundum bonitatem intentionis est bonitas electionis: ibid art 2 in principio concl 1 VI 296,11 sqq. 25 Quid est intentio, quid operatic et quid electio: nota ibid in probatione conclusionis 1 VI 297,21 sqq. Quod secundum intentionem semper sit electio bona vel mala et nulla secundum se mala, obicitur: ibid in obiectionibus VI 298,7sqq. Quod in nullo casu quis erronee iudicans aliquid esse agendum vel non 30 agendum debet se tali iudicio conformare: ibid ad obiectionem 1 conclusionis propositione 1 VI 302,4sqq. Quod nullus debet agere contra conscientiam vel rationem suam erroneam: ibid propositione 2 VI 302,27sqq. Quod quilibet debet non agere secundum conscientiam et rationem suam 35 erroneam. Nota quod ista stant simul: ibid propositione 4 VI 303,10sqq. Quod semper malitiam intentionis concomitatur malitia electionis et operationis: ibid concl 2 VI 309,26sqq.

6 etiam de] et A 9 Quod possit probari... >animaintentio< VI 302,4sqq. libertas De libertate voluntatis, utrutn sit causa libera immediata sui actus: quaere s >voluntas< VI 2,18sqq. liberum Utrum liberum arbitrium possit bonum actum facere sine speciali gratia dei: quaere >actus< VI 22,15sqq. linea 10 Quid sit linea et quomodo distinguitur a superficie: de hoc quaere >magnitudo< IV 322,17sqq. locus Quod locus non sit species quantitatis, sed passio: dist 6 q 1 art 2 ad 1 obiectionem V ll,8sqq. 15 Quod idem possit naturaliter simul esse in pluribus locis raptim, sed non permanenter: ibid q 3 ad 1 obiectionem 1 conclusionis V 52,30sqq. Utrum angelus sit in loco, et an in loco divisibili vel indivisibili et quomodo: quaere >angelus< IV 331,18sqq. loquela, loqui 20 Quomodo debet intelligi quod deus loquitur creaturae per substantiam suam: dist 7 q 2 art 1 V 94,10sqq. Quomodo angeli loquuntur ad invicem et de eorum loquela: quaere >angelus< V 222,6sqq. magnitude 25 Quod nulla magnitudo componitur ex indivisibilibus: dist 2 q 2 art 1 concl 1 IV 278,13sqq.

Quod quaelibet magnitudo componitur ex indivisibilibus: obicitur ibid multipliciter in obiectionibus ad 1 conclusionem IV 289,14sqq. Quod quaelibet magnitudo est composita ex infinitis magnitudinibus: ibid 30 concl 2 IV 294,7sqq. Quod in magnitudine non sint infinitae magnitudines accepto >infinitae< categorematice, obicitur: ibid in obiectionibus 2 conclusionis IV 299,13sqq. Quomodo potest concedi quod in magnitudine sint infinitae partes eiusdem quantitatis: ibid ad 10 obiectionem IV 311,6sqq. 35 Quod in nulla magnitudine est aliquid indivisibile sibi intrinsecum, sicut punctus, linea et huiusmodi: ibid concl 3 IV 313,4sqq. Quod in qualibet magnitudine sint puncta et alia indivisibilia, obicitur: ibid in obiectionibus 3 conclusionis IV 320,14sqq. 3 Utrum iudicio . . . >intentiovoluntatisactusmagnitudoesse inde duobus malis minus (malum) est eligen- 25 dum< est falsum, et quomodo debet intelligi, id est > minus malum est minus fugiendumpeccatum< VI 255,16sqq. 30 Quae sit mala intentio et quae bona: quaere >intentio< VI 291,30sqq, Maria Utrum beata Maria fuerit concepta vel nata in peccato original!: quaere >peccatum< VI 197,3sqq. materia 35 Quod materia est ens in actu, accipiendo ens in actu pro omni eo de quo verificatur esse: dist 12 q l art l concl l V 248,2sqq. Quod materia non est ens in actu, prout ens in actu solum accipitur pro

2 Quod linea . . . principio] om λ 7 unde primo] quod Αλ 17 Quod mali... est] Quod malitia quae est entitas aut est causa illius quantum λ 21 non] om λ 31 Quod illud commune ... >intentiopeccatumquantitas< V 266,19sqq. mixtum 20 Utrum in mixto formae elementorum maneant vel non, et de miscibili: quaere >elementum< V 289,5sqq. motus vel mutatio

Quid est motus et quid mutatum esse secundum opinionem, quae ponit ipsa distingui a permanentibus: dist l q 4 in decisione quaestionis IV 125, l sqq. 25 Quod nullus motus est res distincta ab omnibus permanentibus: ibid art I concl l IV 128,15sqq. Quod mutatum esse non est res aliqua distincta ab omnibus permanentibus: ibid concl 2 IV 136,19sqq. Quod mutatio subita non est res indivisibilis mensurata instanti distincta a 30 permanentibus: ibid concl 3 IV 147,8sqq. Quod nee motus localis, nee alterationis, nee augmenti nee generatio non sunt nisi ipsae res permanentes, et quomodo sunt ipsaemet res permanentes: ibid concl 1,2,3 et 4 specialibus IV 147,30sqq. Quod motus vel mutatio distinguatur ab omnibus rebus permanentibus, 35 obicitur: ibid in obiectionibus IV 158,10sqq. Quod non sequitur >motus desinit esse motus, ergo desinit essepotest esse in instantiquantitasad motum non est motusmotus est in mobili vel est actus eiusspecies< V 149,13sqq. nihil Quod non est impossibile aliquid ex nihilo fieri, et quomodo: dist l q 2 art l 15 concl 4 IV 56,4sqq. Quod ex nihilo aliquid fieri polest dupliciter inlelligi secundum Auguslinum el Anselmum, scilicel calegoremalice et syncalegoremalice: ibid ad 3 ralionem Philosophi pro 2 via IV 62,17sqq. operatic 20 Quod operalio aliqua exterior est peccatum: disl 42 q l concl l VI 317,6sqq. Quod omnis operalio exlerior ex mala volunlale proveniens esl moraliler mala: ibid concl 2 VI 317,27sqq. Quod omm's operalio moralis exlerior esl bona vel mala moraliter, et nulla simul utrumque nee etiam neulra: ibid concl 3 et 4 VI 318, l sqq. 25 Quod nulla operatio vel aclus culpabilis esl moraliler bonus: ibid in probalione 4 conclusionis, quaere >acluspeccalum< VI 174,4sqq. passio Ulrum passio distingualur ab aclione el a passo, el quid esl passio: quaere >aclio< IV 176,11 sqq. 4 similis rei non] rei λ 6 Quod non . . . conclusionis] om λ 13 Quomodo notitia . . . >speciesactuspeccatumactiovoluntarie facere contra rectam rationem< large loquendo de >facerecontra rectam rationem< quam >contra divinam rationemfactorem eius, quod est peccatumfactorem alicuius, quod ipse faciendo peccatactus< potest habere significationem complexam et incomplexam, et quomodo est peccatum et quomodo non: ibid ad 5 obiectionem VI 254,32sqq. Quod quodlibet peccatum est malum primo modo loquendo de malo, licet 10 non omne sed aliquod sit malum secundo modo loquendo de malo; alia tarnen ratione est malum, alia peccatum. Et quomodo nullum remanet impunitum in vita ista: ibid concl 3 et eius corollario VI 255,16sqq. Quod actus mali vel peccati, accipiendo peccatum pro actu malo quem efficit peccator, deus est causa immediata efficiens: ibid art 3 concl l VI is 256,24sqq. Quod ad omnem actum et etiam ad omnem effectum deus concurrat immediate: ibid in probatione conclusionis VI 257,6sqq. Quod non bene dicitur deum non esse causam immediatam peccatorum vel esse causam omnium entitatum id est substantiarum: ibid in 3 probatione 20 concl l VI 259,10sqq. Quod deus non sit causa efficiens actus mali vel peccati, obicitur: ibid in obiectionibus VI 268,24sqq. Quomodo deus est auctor malorum vel peccatorum, et quomodo non: ibid ad obiectiones VI 273,32sqq. 25 Quod nulla sunt, quae sint secundum se peccata, opinio subtilis cum rationibus: dist 38 q l art 2 in obiectionibus l conclusionis VI 298,7sqq. Quae intentio operantis sit peccatum vel mala et quae non: quaere >intentio< VI 291,30sqq. Utrum actus vel operatio exterior sit peccatum distinctum ab actu interiori: so quaere >operatio< VI 317,6sqq. Quomodo adimpletio praeceptorum sit peccatum et quomodo non: quaere >praeceptum< VI 83,27sqq; 247,24sqq. poena Quod poena damni potest sumi tripliciter, scilicet pro poena quae est dam- 35 num, et est constructio intransitiva, vel secundo pro poena quae infert damnum, vel tertio communiter pro utroque. Ex hoc potest haberi differentia inter poenam sensus et damni: dist 34 q l art l ad 4 obiectionem 2 conclusionis VI 231,3sqq.

33 Quae intentio . . . praeceptum] om λ informatur λ

36 quae infert] quae infertur in A; qua

300

Tabula Secundi Libri

posse Quod deus possit unam rem in aliam transmutare, opinio Hugonis: dist 18 q 1 in decisione quaestionis V 374,25sqq. Quod deus non possit res transmutare per opus multiplications vel minutionis, ut dicit Hugo: ibid concl l et 2 V 376,2sqq. s Quod ex costa Adae non fuit facta Eva sine additamento: ibid concl 4 V 381,1 Isqq. Quod deus non possit unam rem aliam facere vel in aliam transmutare: ibid V 381,15sqq. Utrum homo possit per liberum arbitrium sine gratia speciali facere bo- 10 num moraliter: quaere >actus< VI 22,15sqq. Utrum homo possit vitare per suas vires quodlibet peccatum, et quod non: quaere >peccatum< VI 87,26sqq. Utrum omnia possit deus homini praecipere, quae homo potest facere: quaere >praeceptum< VI 243,13sqq. is Utrum deus possit praecipere adulterium et alia peccata: quaere >praeceptum< VI 245,33sqq. potentia Quod possibile est idem simul esse in potentia ad opposita, contra Philosophum et Commentatorem: dist 1 q 2 art 1 concl 1 IV 52,5sqq. 20 Quod non omnes potentiae simul in aliquo existentes possunt ad actum reduci: ibid concl 2 IV 53,29sqq. Quod non omnis potentia necessario exibit ad actum nee omne possibile esse erit vel non esse non erit: ibid concl 3 IV 54,25sqq. Quod idem simul possit esse in potentia et actu respectu eiusdem, et de 25 potentia virtuali et formali: dist 6 q 1 art 3 ad 5 obiectionem conclusionis 6 V 26,33sqq.

Quod potentia sensitiva animae est qualitas subiective in anima et corpore simul, opinio: dist 16 q 3 art 1 in principio V 355,17sqq. Quod potentiae sensitivae non distinguantur realiter inter se et ab anima: 30 ibid in improbatione opinionis V 356,14sqq. Quod potentia sensitiva sit quoddam compositum ex corpore sic mixto et anima, opinio: ibid in 2 opinione V 360,2sqq. Quod sola anima sit potentia sensitiva et in ea sensatio immediate recipiatur: ibid in 3 opinione V 361,19sqq. 35 Quod non sola anima intellectiva sit potentia sensitiva in homine: ibid in obiectionibus ad 3 opinionem V 366,9sqq. Quod anima intellectiva sit suae potentiae intellectivae, scilicet intellectus et voluntas: ibid art 2 in principio V 368,20sqq. 4-5 multiplicationis vel minutionis] multitudinis vel unionis A; multiplicabilis vel unionis λ 15 Utrum homo possit per liberum .. . >praeceptumpro- 5 hibitio< VI 241,7sqq. Quod multa sunt, quae deus non potest homini praecipere, quae tamen homo potest facere: dist 34 q 1 art 2 corollario 3 VI 243,13sqq. Quod nihil homo possit facere, quae sibi deus non posset praecipere, obicitur: ibid in obiectionibus 3 corollarii VI 245,33sqq. 10 Quod deus nulli potest praecipere ut mentiatur, nee hoc praecepit filiis Israel: ibid ad 4 obiectionem VI 247,14sqq. Quod Samson implendo praeceptum dei nee peccavit nee commisit homicidium, et quid est homicidium: ibid ad 5 obiectionem VI 247,24sqq. Quod deus non praecepit Osee ut fornicaretur: ibid ad ultimam obiectio- is nem VI 248,3sqq. primum, principium Quod secundum Philosophum et Commentatorem omnia alia entia a primo sint producta, opinio: dist 1 q 1 art 1 IV 2,14sqq. Quod secundum Philosophum et Commentatorem non omnia alia entia a 20 primo habeant esse effective ab eo, sicut coelum et intelligentiae: ibid in improbatione opinionis IV 5,23sqq. Utrum secundum Philosophum et Commentatorem prima intelligentia moveat alias ad movendum orbes: quaere >intelligentia< IV 32,2sqq. Quod naturali ratione possit probari non esse plura prima principia, et nota 25 solutionem hoc probari nolentium, opinio: ibid q 2 art 2 in principio IV 65,5sqq. prohibitio Quod prohibitio potest accipi dupliciter, similiter praeceptum et lex: Uno modo communiter, ut dicitur tarn de imperativa quam de indicativa, alio 30 modo solum pro imperativa. Indicativa est ilia, qua significatur per verbum indicativum aliquid non esse agendum; imperativa, quando aliquid praecipitur inferiori a superiore imperando, et isto modo stricte est prohibitio. Et nota ex hac distinctione, quomodo aliqua sunt peccata ex se, non quia prohibita stricte etc: dist 34 q 1 art 2 in responsione ad obiectionem 2 35 corollarii VI 241,7sqq. punctum Quod non sit dare punctum, ut communiter accipitur, et similiter de linea: dist 2 q 2 art 1 in probatione 3 conclusionis, quaere etiam >magnitudoprohibitiointelligentiamateria< V 281,32sqq. Quod peccatum originale sit quaedam qualitas in anima nascens ex vitio carnis: quaere >peccatum< VI 184,14sqq. 5 quantitas Quod quantitas materiae, supposito quod sit res distincta a materia, sibi inhaeret et est inseparabilis ab ea: dist 12 q 2 art 1 in principio V 266,31 sqq. Quod nee in rarefactione nee in condensatione quantitas materiae corrumpitur: ibid concl 1 V 267,20sqq. 10 Quod cum una res corrumpitur et alia generatur, nulla nova quantitas generatur: ibid concl 2 V 270,28sqq. Quod nee in augmento nee in decremento quantitas aliqua totaliter generatur, nee aliqua, quae praefuit, totaliter corrumpitur: ibid concl 3 V 275,22sqq. is Quod quantitas materiae aliquando corrumpitur, obicitur: ibid in obiectionibus dictarum conclusionum V 276,25sqq. Quomodo debet intelligi quod forma substantialis sit causa quantitatis in materia: ibid ad 4 obiectionem V 278,26sqq. Quae sunt dimensiones interminatae, et quomodo quaelibet pars mixti est 20 mixta: ibid ad 5 obiectionem V 279,20sqq. Quod quantitas est solum subiective in materia et non in forma: ibid art 2 V 281,32sqq. recipiens Quomodo debet intelligi >recipiens denudatur a natura receptiomne receptum in alio recipitur per modum recipientisintentio< 30 VI 291,30sqq. Samson

Utrum Samson peccaverit, quando interfecit se et alios vel tune homicidium fecerit: quaere >praeceptum< VI 247,24sqq. sensitivum 35 Utrum potentiae sensitivae differant ab anima et inter se, et quid sit potentia sensitiva: quaere >potentia< V 354,14sqq.

5 Quod omnis . . . >peccatumintentiopraeceptumpotentiaangelus< V 160,5sqq. sphaericum Quomodo sphaericum tangit planum, utrum in puncto: quaere >tactus< IV 329,10sqq. 35 subiectum Utrum materia sit subiectum immediatum omnium formarum corporaHum, et quomodo: quaere >materia< V 281,32sqq.

20 Quod nihil . . . principalis] om λ 32 Utrum cognitio .. . >angelustactusmateriapeccatum< VI 102,3sqq. tempus Quod tempus sit res successiva distincta ab omnibus permanentibus, opinio: dist 2 q 1 in decisione quaestionis IV 236,21 sqq. Quod tempus non est res non permanens: ibid in improbatione opinionis is concl 1 IV 238,27sqq. Quod licet tempus esset res distincta a mobili et a termino, non esset tarnen res formaliter inhaerens motui: ibid concl 2 in improbatione opinionis IV 247,23sqq. Quod instans non est res indivisibilis non durans: ibid concl 3 in impro- 20 batione opinionis IV 249,10sqq. Quod tempus est aliqua res et quid est: ibid post improbationem opinionis concl 1 IV 251,13sqq. Quod necesse est, si aliquid movetur, tempus esse, et econverso: ibid concl 2 IV 252,2sqq. 25 Quod corpus continue et regulariter motum est tempus vel primum coelum; et quomodo debet intelligi definitio Philosophi de tempore, et quid est instans et quod idem est cum tempore, nota: ibid concl 3 et eius probatione IV 253,26sqq. Quod tempus non sit res permanens et contra alia dicta obicitur: ibid in 30 obiectionibus ad conclusionem IV 259,2sqq. Quomodo debet intelligi Augustinus et alii dicentes tempus esse in anima: ibid ad 15 obiectionem IV 272,8sqq. Quod nullum tempus fuit creatum ante angelos: ibid art 2 concl 1 IV 275,3sqq. 35 Quod sumpto tempore communiter non ante quodlibet tempus fuerunt creati angeli: ibid concl 2 IV 275,18sqq. Quod loquendo de tempore proprie secundum aliquam opinionem angeli

4 modo . . . alio] om λ 4 salvis propriis figuris] solus proprius finiti λ 7 Et nota . .. nota] om λ 11 Utrum homo . . . >peccatumtempora sunt aeter- s naposse< V 374,25sqq. ubi 10 Quod ubi non est aliqua res a loco et a locate distincta: dist 6 q l art 2 concl 2 V 8,6sqq. Quod ubi sit res distincta a loco et locato, obicitur: ibid in obiectionibus 2 conclusionis V 10,28sqq. unitas \s Quod unitati maxime convenit esse mensuram, et quomodo: dist 2 q l concl 3 principali ad articulum in eius probatione IV 255,11 sqq. visio Quomodo visio creaturae in verbo est variabilis et quomodo non; et an semper maneat, dum creatura noviter videtur in verbo. Nota pulchra de 20 hac materia et multos modos dicendi et intentionem Augustini in hoc: dist 7 q 2 art l ad obiectionem contra 2 partem concl 3 V 91,2sqq. volitio, voluntas Quod nulla volitio possit fieri in instanti, opinio: dist 3 q l art l in principio IV 345,16sqq. 25 Quod possibile est aliquam volitionem simul totam fieri et in instanti: ibid in improbatione opinionis concl l IV 351,25sqq. Quod possibile est aliquam volitionem partibiliter et successive fieri: ibid concl 2 IV 356,21 sqq. Quod non est possibile aliquam volitionem successive fieri, obicitur: ibid in 30 obiectionibus 2 conclusionis IV 358,12sqq. Quod angelus in primo instanti potuit malam volitionem habere et peccare: ibid concl 3 IV 3 60,11 sqq. Quomodo debet intelligi Augustinus dicens quod voluntas copulat visibile sensui: dist 11 q l ad l rationem principalem quaestionis V 242,8sqq. 35 Quod homo per voluntatem et libertatem aliqua agat: dist 24 q l in decisione quaestionis VI 2,2sqq. Quod voluntas est immediata causa productiva suorum actuum elicitorum: ibid concl l VI 2,28sqq. Quod voluntas non sit causa effectiva suorum actuum, sed passiva solum, «o

9 Utrum deus ... >posseactus< VI 24,11 sqq.

Explicit tabula super 2° Sententiarum magistri Gregorii.

3 rei ... concausa] concausa rei volitae Αλ

20 Explicit... Gregorii] finis λ

20

Index auctoritatum et auctorum Index locorum Scripturae Sacrae Genesis (Gn) III 30U, IV 453, 2752, 1,1 VI 26712 VI 226s 1,1 sqq VI 22812, 229i6 1,2 III 49016 1,11-29 1,14 IV 228i2, 257i4 1,26 VI 844, 14018 1,31 VI 225 18, 228l! 2,7 VI 16i8 2,8 III 485l 2,22 V 3744 3,14 IV 385i 3,19 III 4868 3,22 III 390? 8,21 VI 4420, 1283, 193i3 17,12 III 336i9 18,14 III 35815 21,2 II 341 18 21,10 VI 512 21,12 VI513 22,1 sqq III 38615 22,1-14 III 50316, 50720, 510n,5124 25,5-6 VI516 25,23 III 32213, 338s 27,5-29 III 4076 32,24 V 333 Exodus (Ex) 1,15-21 VI 664, 74i2 1,17-20 VI 32017 1,20 VI 66s 1,21 VI 665 3,14 I 18i9, II 137io VI 2469 3,21-22 3,22 III 402i5, 40320, 406i 4,21 III 34820 11,1-2 III 40614.1, IV Iiii39

11,2-3 VI 2469 12,35 III 40215, 406 1 12,35-36 IV Iiii39, VI 2469 15,3 III 3566 20,2-17 VI 176, 236 20,13 VI 24719 20,14 VI 23619 20,14-15 VI 242l! 20,17 VI 10915, 23911 21,2 II 233ii 32,4 VI 4715 32,31 VI 19316 32,31-32 III 3656 33,13 I391io 34,10-26 VI 176, 236 Numeri (Nm) 16,35 II 4253 22,28 sqq II 341 19 Deuteronomium (Dt) 5,6-21 VI 176, 236 5,21 VI 10915 6,4 14444,111115 6,5 1 24618 15,12 11233l! 30,9-14 VI 16718 30,10 VI 16610 30,11 VI 1656 30,14 VI 1656 32,35 V 21010 losue (los) 2 VI 32018 6,25 VI 32018 8,4-8 III 4078 ludicum (Idc) 14,19 VI 24611 15,8 VI 246l! 15,14-16 VI 24611 16,30 VI 246io

308

Index locorum Scripturae Sacrae

1 Regum (1 Reg) 2,3 VI 44i8 24,4-8 VI 155i3 2 Regum (2 Reg) 11,1-27 VI 1813 3 Regum (3 Reg) 8,39 V 21213 III 40319 22,5-38 22,20 III 40216 22,21-22 III 40216 1 Paralipomenon (1 Par) 29,18 VI 10320 2 Paralipomenon (2 Par) 6,30 V 21213.15 Tobias (Tob) V 334 5,1 sqq 6,1 sqq 12056 lob (lob) 2,13 VI 296 n 9,17 VI 215? 10,9 VI 1016 10,12 VI 103s 10,22 I 23014 14,1 VI 17716 14,2 VI 17719 14,3 VI 17716 14,4 VI 177(8, 192i II 36i7, 42i4 24,1 ,34,30 I 26421 38,8 VI 10514.15 40,12 VI 29919 Psalmi (Ps) II 22714, 2388, III 5,5 482i I 23311, VI 2418, 5,7 322i2 6,3 VI 86i6 VI 24718 7,9 12,4-5 12298 13,1 III 3918 VI 10319 15,1 16,4 VI 16611 16,14 III 2269

17,24 17,30 23,10 24,17 26,9 31,11 32,11 32,20 36,4 36,39 44,8 48,13 49,11 49,14 50,7 50,8 52,1 58,11 68,3 73,23 74,6 78,9 79,8 79,20 83,3 93,10 100,3-4 101,28 104,16 110,2 113,11 (B 3) 114,5 115,2 117,13-14 118,1 118,12 118,20 118,26 118,35 118,59 118,68 118,112

VI 10713 VI 1002 VI 44,17

VI 109?, 110l, H i n VI 102i3, 10410 12512 III 3204 VI 10620 1251l VI 1062 I 2339, 23414, 441s VI 188s, 1896 III 22613 VI 10411 VI 1814, 201s III 405io III 3918 VI 50i4 11171l, 1188 IV 275s VI 242io VI 17016 12528, VI 7111 VI71n V 365l VI 145io III 522s I 1820 VI 25817 III 508s III 3242, 4933, 49615, 4993, 5082 VI 47i5 VI 19911 VI 100l VI 10712 VI 14719 VI 564 VI 14719 VI 4716 I 29517 VI 14719 I 2584, 2629

Index locorum Scripturae Sacrae 118,119 118,133 118,135 118,137 120,3 126,1 134,6

VI 238», 2403 VI 53i, 14719 VI 14719 VI 47i5 VI 95s VI95? III 3242, 3554, 4933, 49615, 4993, 501s, 5082, 51217 138,6 13223 139,8 VI 106i 142,8 VI 53i, 147i8 144,13 III3893 146,5 III225? Proverbia (Prv) 7.2 VI 6314 8,17 II 238io 8,35 secundum LXX: II 2193, III 33118, 3478, VI 52io, 77io,81i4 9.3 123i9 16,4 IV 85i8 20,24 VI 4111 23,26 V 2109 Sapientia (Sap) 1,5 VI 1427, 143i 1,7 II 207s, VI 1179 1,11 VI 322i i 1.14 VI26712 4,11 III 22719, 33617 7,21 III36019 7,23 III 77, 36019 7,25 III 75.8 7,27 III 76, 36020 8,1 HI48819, VI 11710.12 8.3 VI 24718 8,21 VI 37i4, 382, 959, 11017, 155io 9.4 VI 95io 9,11 III 31414, VI 96i i 9.15 V 23411, 236i9, VI 110s 11,21 VI 250i

11.25 11.26

309

123415,1122920 III 360i, 487i4, 4897, 4932, 4993, VI 258i6, 26711 12,12 III 347io 12.15 III 347ii 12.16 VI24718 12.17 III 50615, 51220 12.18 III 50616, 512i 13,1 141312 13,5 141313 Ecclesiasticus (Eccli) 1.4 IV 2362 15.14 VI 15117, 15218, 2708 15,14-15 VI 793, 1152, 13014 15,16-18 VI6810 15.17 VI 1698 15.18 VI 1697 23,29 III 275i8, 312s 35,21-26 VI 24718 40.1 VI 189io 41.15 VI 290s Isaias (Is) 6,1 sqq I 391 n 6,6 V 310 6,10 III 34113 7,9 secundum LXX: I 1315 11.2 VI 1424 11,2-3 VI 54s, 14317 38,1 III40212 38.5 III40213 45,21 VI4715 53,1 III 34112 53,7 III36820 66,24 V 59i2, VI 214s Jeremias (Jer) 1.5 VI 20415, 207s 10.23 VI 4110 12,1 VI4715 17,9-10 V 2084 23.6 VI 47i5 23.24 II 2078 32,18 II 6811

310

Index locorum Scripturae Sacrae

33,16 VI 47i5 34,15 II 23311 Lamentationes (Lam) 3,22 II456? Ezechiel (Ez) 18,20 VI 1743 IV 38319 28,14-15 36,27 VI 78i2 Daniel (Dan) 3,8 sqq VI 1482 3,19 sqq VI 116? 3,24 sqq II 36312, V 28514 3,49-50 I 12519, V 2152 13,42 II 15014, III 27516 Oseas (Os) VI 246i3 1,2 1,2-3 IV Iiii39 2,16 III 254s IV 381s 3,1 Jonas (Jon) 3,4 III 40211 3,10 III 402u 4,2 III 4046 Aggaeus (Agg) VI 25818 1,11 Zacharias (Za) 2,3-4 V 2244 Malachias (Mal) 1,2-3 II 2292, III 32213, 32314, 3389 2 Maccabaeorum (2 Mcc) 7,22-23 III 486io Matthaeus (Mt) 1,20 VI 2079 2,16 III 33618 3,17 15084 5,43 III 4033 5,44 III 4032 III 3439 5,45 VI 107l! 5,48 6,2 I 26418, VI 666, 7518 6,5 I 26418 6,8 III 27619

6.9 6.10 6.12 6.13

6,22 7.2 7,12 7,17 8,12 9.3 9.4 9.12 9.13 10.20 10,24 10.29 10,31 11.21 12,13 12.33 13,42 14,17-20 19.12 19.17 19.18 19,26 19,28 22.13 22.30 22,37 22,37-40 22.40 24,51 25,30 25,31-34 25.34 25.41 25,46 26,41 26,53 27.19

VI 10217 III350? VI 11220 VI 339, 93s, 102n, 1104, 11219, 13219 I 18416 VI32419 VI 17017 VI 3163 VI21315 V 21317 V 21216 VI 766, 109io VI 76s, 1099 II 18612 II 456s III 33512, 336i4 III33613 III 3405.7, 342i VI 69i8 VI 69i6 VI 213i5 V 375s VI 35i8 VI6313 III 3216, 3244 II 33915, III 358n 1486io VI 213i5 V 93io, VI 232io I 24618, VI 109i4 I 18220 VI214 VI 213i5 VI21315 III 3216, 3244 VI 21316, 2142 III 3216, 3244, VI 213i7,214i V 59i2, VI 2144 VI 33s, 9314, 953 III37216 V 6718

Index locorum Scripturae Sacrae 27,45 28,19 Marcus (Me) 1,40-45 5,9 9,43 12,25 15,33 16,16 Lucas (Lc) 1,17 1,26 1,28 1,35 1,37

1,40-44 2,14 5,5 6,45 10,13 10,20 10,30 10,30-35 10,35 15,10 16,19-31 16,23 16,25 16,26 16,28 17,10 19,10 21,19-30 22,32 22,61 22,61-62 23,45 Joannes (Jo) U 1,1-3

III 48912, V 28513 14443 III 50317, 51012 IV 340i V5912 V93io V 28513 III 39817, VI 9613 II 2042 V28 V2s II 20313, 2043, 42112, VI 207io II 33914, III 35814, 36416, IV 3648, V 28512 VI 20414, 207? III 346s VI 98i2 VI 22620 III 3405.7, 342i II 22112 VI 139i2, 189i2 VI 12214, 14614, 15220 VI 14616 12057 V2223 V 201ii 1349s V 201ii V113i II 236i, VI 603 VI 81n III 49018 VI 33io VI 708.9 VI 706 V 28513 I 18i6,442n I 49914

1,3 1,9 1,12 1,14 1,16 1,29 2,19 3,2 3,5 3,8 3.16 3.18 4,24 5.17

5.19 5,19-20 5,20-21 5,22 5,26 6.65 6.66 8,31-32 8,44 8,55 10,18 10.29 10.30 12,37-40 13,27 14,6 14,10-11 14,16 14,26 15,3 15,5

15,9 15,13 15,15 15,26

311

III 484io.i3, VI 2196, 2606, 26516, 26712 III 51712 VI 81i3 II471i5,III3184 II 23619, 243? VI 33021 III 40615 I 1224 II 2147, VI 39i5 VI 54n, 14212 II 1972 III 39818 II 1292 III 48518.1, 4864, 48817 HI 62, 89.10, 7720 II 18718 III 48519 III 77i9 III 4882 III 276s VI 9810 1417? IV 3456, 38316 III 3919 III 36819, 37211.12 I 4936, III 69i7 II 1487 III 341 n III 40616 I 2754, 2814 III 28 I 44614, II 2028, 203io II 1773 VI 1032 V 643, VI 37is, 386, 43i2, 47i7, 78i8, 94is, 125s II2209 1148020.2.3,481s 121118 II 1773

312

Index locorum Scripturae Sacrae

16,2 VI 1034, 30214 16,8-9 VI 96i4 16,15 III 72i6 16.33 VI 1034 17.11 VI 103i 17.12 VI 103i 17,15 VI 1033 18,4 III2766 Actus Apostolorum (Act) 1,8 II20314 1,11 III 25120 8,20 II 18613 10,1-4 VI 39ιι,16θ2θ 10,4 VI 27ιο 10.34 III 3203, VI 72i8 10.35 VI 72i8 12,7-10 V 29 17,28 III 48820, VI 1106, 117u Ad Romanos (Rm) 1.18 VI 148s 1,18-32 VI23912 1.19 14139, VI 1484 1.20 I302i, 413s, 424i i, VI I486, 149l! 1.21 II 2149, VI 149?, 1686, 30715 1,32 VI2416 2.11 VI 71i5 2.12 VI 13618 2.14 I 38713, VI 173, 223, 6812, 14016, 1684, 28916 2,14-15 VI809 3.4 VI 19911 3,7-8 VI 30914 3,8 VI 309i3, 322i3 3,19-21 VI 55i6 3.24 VI7113 4.15 VI 2404 4,17 III23110, 314i2 4.25 IV 8515 5.5 I 1947, II 2029,

5,12

21818.20, 2194, VI 49ii, llOis, 167i VI 11019, 1136, 11415, 149io.i2, 17014, 1758.9,

5,20 6,2-3 6,11-12 6,23 7,7-12 7,8 7,12 7,14 7,17 7,18 7,23 7,24 7,25 8,3 8,9 8,11 8,14 8,16-17 8,17 8,18 8,22 8,24 8,26 8,27 8,28 8,28-29 8,29 8,30 8,37 8,38-39 9,5 9,7 9,8

17613.14,

18319, 1973, 1987, 2016 VI 2389 VI 183l VI 1832 II 23517, 2376, 240i, 2436, 24414 VI 55i6 VI 1827 VI 174, 224 VI 1816, 193io VI 18617 VI 424, 12718, 186i6 VI 16612, 18615 VI 16612 VI 16713 VI 19913, 20015 II 1773, 20420 II 1773 II 20416, 208i2, VI 52u, 78i4 II 20416 II 208i2, VI 511 II 23620.2, 24518 I 23519 I 702, 772 II 21819, 22712, VI 279 II 21819 ΙΙΙ33θ8,335ιι III 3219 III 33316 ΙΙΙ322π,3293,330ιι, 3346 VI 1003 II 21815 III 52516 VI513 VI514

Index locorum Scripturae Sacrae 9.11 9,11-13 9.12 9,12-13 9.13

III 338i i, 34217 III 32213, 338s, 33917 III34219 III vi, 330n, 332io II 2292, III 323 u, 3389 9.14 III33917 9,16 III 33813, V 643, VI 37i6, 1586 9.18 III 32315, 338i4, 342s, 34311, 353i6, VI 72i9 9.19 III 320s, 339i9, 50613, 512i8 9.20 III3402 9.21 III 3403, 34518, 35320 9.23 III 323i7, 335io 9,27 III3359 10,1-2 VI 98n 11,5 III34517 11,33 III v, 34114, 3543 11.35 VI 323, 334 11.36 III 13920, 4823, V 84i s 12,19 V 210io 13,10 I 182i 14,23 VI31216 l Ad Corinthios (l Cor) 1.24 I 4612, 504i, VI 44i9 2.11 V 210? 2.12 VI 52i6, 74i5, 1386 3,7 III 4853, VI 147i7 3,12 II 449io 3.15 II 449io 3.16 VI 14313 3,16-17 VI2063 3.17 VI3914 4,6-7 VI 38io 4,7 II 237s, III 3294, VI 28i6, 37i9, 38s, 40s, 50i6, 9719.20, 99i6 6,9 VI21212 6,19 VI2063 7.2 VI30612 7.3 VI3214

7.5 7.6 7,28 7,37 8,1 12 12,3 12.6 12,9-10 12.11 13 13,1 13,1-2 13,10 13.12

313

VI3214 VI30613 III 521s VI689 VI 1459 VI 99i4 II2014 III4824 VI 14319 VI 54io, 142l! VI 99i4 II 217io, V 222s, 228s VI 14320 I 13919 I 122?, 3903, 414is, II 47911, V 929 13.13 ISOio, II 21711 14,38 VI30718 15,10 VI 1258, 158? 15,22 III35319 15,27 V 2227 15,36-38 III48520 15,51 VI2103 2 Ad Corinthios (2 Cor) 3.5 II 22713, III 3314, V 643, VI 189, 2310, 42s, 532, 12719, 1534 4.7 VI 482.6 4,13 VI 14318 5.6 VI 2329 5.7 VI 49io 5,10 III 32718 5,14-15 VI 200i 6,16 VI2063 12,2-4 13919 12,15 11480l 13.7 VI 94i6 Ad Galatas (Gal) 2,14-21 VI 55i6 2,21 VI 63i5 3,19-25 VI 55i6 4,6 II 1773, 1869.12 4,24 VI 19618

314

Index locorum Scripturae Sacrae

4,26 4,30 5,4 5,6 5.13 5.14 5,17

VI5020 VI512 II20417 I 82i7, VI 51s VI 5013, 15511 II2462 V 323i6, 34419, 3603, VI 1756, 182i2 Ad Ephesios (Eph) 1.4 II 156i9, III 332i2, 337s, 343s, 49619, VI 10714, 110? 1.5 III 337s 1,5-6 III33720 1,5-14 III49620

1,11 2.3 2.4 2,8 2,10

IH337i,4934,4993

VI 1757, 20018 II6810 III 332s, VI 160i III 3296, VI 37i7, 383, 2793 2,19 VI 15619 3,14 II 1304 4,8 II 24311 5.5 VI241? 6,23 II 219s Ad Philippenses (Phil) 1.6 VI 35l, 42i9, 45s, 78i3 1.7 II4206 1,23 II4209 2,6-7 III773 2,13 III 329s, 331i9, 3328, 3357, VI 35l, 37i8, 384, 42i9, 43ii, 45i, 484, 5519, 566, 7811.19, 792, 973 2,21 VI 309 4,3 II 22112 4,23 VI7920 Ad Colossenses (Col) 1,12-13 III3358 1,16 VI26712 1,16-17 III4898

V 28616, VI 25712 1,17 II 21712 3,12 II 21713 3,14 VI 47i5 4,1 2 Ad Thessalonicenses (2 Th) 1.3 II420? 1 Ad Timotheum (l Tim) 1,5 I 182i 1,15 VI 1584, 33021 2,1-3 III5203 2.4 III 34412, 5013, 507i, 517io 2.5 VI 69i4, 11216, 1986, 21713 3.7 VI 9116 6.15 III 361s 6.16 I 192 2 Ad Timotheum (2 Tim) 2,13 III 39214, 397io.i3 2,19 III3506 2.25 VI 1734 2,25-26 VI 7110 2.26 VI 9116 4,7-8 II23918 4.8 III 2435.10 Ad Titum (Tit) 1,2 IV 2364 3,5 III 33318.20 3,5-6 II2146 3,7 II20418 Ad Philemonem (Phlm) 20 12446 Ad Hebraeos (Heb) 1.2 II 15017 1.3 III 489io, VI 257i3 2,10 VI26712 4,13 III 23111, 31413 4,15 VI 199io, 33020 6,18 III 39212, 394i 7,3 II 147i 9,12 VI2013 9,15 VI2013 11,1 I 473, 702, 72io, 73i4,

Index locorum Scripturae Sacrae

11,6 11,32 12,23 Jacobi (Jac) 1,17

1,22 2,1-3

2,9

275s I 473, 145i, 275?, VI 16018 VI 24612 VI 24718 III 2906, 3569, VI 322, 4218 I 147s VI 71 16 VI 71 14 VI 71 1?

2,10 1 Petri (1 Pt) II 15620 1,20 2,22 VI 205i6 2 Petri (2 Pt) 2,4 VI 36io 1 Joannis (1 Jo) VI 47i5 1,9 VI 4715 2,1 2,9 III 38718 VI 192s 2,16 3,2 V 92s

3,4 3,8

315

VI 31916 IV 34615, 374io 3,14 III 38717 III 38716 3,15 4,7 VI 14511 4,7-8 II 216s VI 33021 4,9 VI 1657 4,10 II 2166 4,16 VI 16716 5,3 5,7 III 35s VI 1299 5,19 Apocalypsis (Apc) III 74, 3565, IV 8513 1,8 Ι 235Π 2,6 II 22112 3,5 III 35213 3,11 4,10 VI 10412 VI 47i5 16,5 18,7 VI 2092 21,4 III 252l III 2522 21,5

Auctoritates a Gregorio et ab editoribus allegatae ADAM GODDAM (WODEHAM) (Reportatio et Ordinatio Oxoniensis: codd Paris Mazarine 915, Paris Universite 193, Vat lat 955, Vat lat 1110; Lectura secunda: cod Cambridge Gonville et Gaius 281) - In 1 Sent Prol q 1 art 1: I 2122.3, 2149.10, V 361s; q4 art 2: I 305i2; q 6:1 259. - Dist 1 q 1 art 2 (cod cit; ed G. Gäl, in: Franciscan Studies 37, 1977): I 10712.15, 1104;? 2; V 879, 92?; q 3 art 2:1 209s, 2106.9. .12, 211n.i9, 212i, 2134.7, 214ii, 21513, 217s, 241 n; q 4: V 864; art 2: II 3494; q 5:1 215is; q 8 art 1: II 447s; art 2: II 436i9; q 10art 1: VI 18io, 602, 62n, 653; q 11 art 1:1 2473,2486, 2513,25416, 2582,259io, 260i8, 262?.s; q 11 art 2:1260i9; q 12 art 3:1 21620; q 14:1 2162. - Dist 2 q 1: V 175?. - Dist 13 q 1: II 198n. - Dist 17 q 1 art 2: VI 18720, 19117; q2: VI 39n-q4art 1: II 343n, 346s-io; art 2: VI 39i2; q 4 art 1: II 343i3, 346s-io; art 2: V 294i; q 10 art 1: VI 79?. - Dist 33 q 1 art 2: III 184s, 199i3, 200i4, 202i6; art 3: III 207n, 20922. - In 2 Sent q 4: V 382n; q 9 art 1: II 45319, 4543. - In 3Sent q 5: III 392i8,393i9, 3977.12; q 11: IV28418. - Dist \4q2art2: III 24310; q 3: III 2992; q 10: IV 306s. AEGIDIUS ROMANUS - Commentaria in octo libros Physicorum (ed Venetiis 1502), lib 2 lect 5: VI 7i. - Lib 4 lect 17: V 280i9. - Lib 8 lect 27: III 41110, 412n, 413i9. - De gradibus formarum (ed Venetiis 1502) pars 2 cap 1-2: V 3502. - Expositio in artem veterem (ed Venetiis 1507), Liberpraedicamentorum: III 937. - In libros priorum analyticorum expositio (ed Venetiis 1516), liber 1: III 25015.7

- Inprimum librum Sententiarum (ed Venetiis 1521), Prol pars 1 princ J q 3:1 137i4, 14020.2, 144n; princ 2 q 1:1 139is; pars 2 princ J q 1:1 497, 5114. Dist 3pars 1 princ 1 q 2:1 2857, 2929, 295is.i6; q 3:1 293n. - Dist 6princ 1 q 1: II 1346. - Dist 7princ 1 q 2: II 145. - Dist 8 pars 2 princ 1 q 3: II 1216, 125i8.i9.i, 13517. - Dist 11 princ 2 q 1: II 193i3, 196io; q 3: II 1856; q 4: II 1903. - Dist 17 pars 2 princ 1 q 2: II 304n, 3663, 3679, 369is, 3729, 373i2, 3794, 39517. - Dist 24 princ 1 q 1: III 27?, 324. - Dist 30 princ 1 q 2: III 180u. - Dist 37pars 2princ 1 q 1: IV 3327, 333n.i4, 335i; q 3: IV 3416.7; princ2q3:V 42io, 43i2.i4,44i6, 474, 48s, 496. - Dist 38princ 3 q 1: III 2952, 2966, 306io. - Dist 39princ 1 q 2: III 2282. - Dist 43princ 1 q 1: III 412n. Dist 46 princ 1 q 1: III 5146. - In secundum librum Sententiarum (ed Venetiis 1581), dist 3 pars 1 q 1: II 134s, 13516; q 2: V 220i7. - Dist 4 q 1: IV 38020, 3814. - Dist 18 q 2: V 382i4. - Dist 24 q 1: VI 11920. - Dist 27 q 2: II 244i3. - Dist 28 q 2: VI 90n. - Dist 37 q 1: VI 276i3. - Dist 41 q 2: VI 242i2.

Auctoritates a Gregorio allegatae

317

- Quaestiones metaphysicales (ed Venetiis 1501), lib 8 q 5: V 280 »9. - Quodlibeta (ed Lovanii 1646), Quodlib 2 q 14: II 367s, 368n.M, 37312, 378i.2 - Quodlib 3 q 2:1 137i4, 139i8, 1402.3 - Quodlib 5 q 3: II 370i7.i«; q 14: II 37019.20, 3711-5 - Theoremata de corpore Christi (ed Romae 1554) prop 44: V 280i9. ALBERTUS MAGNUS - De animalibus libri XXVI (ed H. Stadier, Münster 1920 - Beiträge zur Geschichte der Philosophie des Mittelalters 15.16): I 48120. - De praedicamentis (ed P. Jammy, torn I, Lugduni 1651): III 936. ALBERTUS OP (socius GREGORII): VI 135i4. ALCHERUS CLAREVALLENSIS —· PS-AUGUSTINUS De spiritu et anima

ALCUINUS - De trinitate ad Fredegisum quaestiones (PL 42,1171 -1176; PL 101,9-64): II 403,41n. ALGAZEL - Über philosophiae (ed Venetiis 1506): IV 2874.5, 28912. - Metaphysica (ed J. Muckle, Toronto 1933): I 2021 s. ALHACEN - Opticae thesaurus (ed Basileae 1572): I 287n, 290is.i7, 29118. AMBROSIASTER (= PS-AMBROSIUS) - Commentaria in epistolas S. Pauli (PL 17,45-508; ed H. I. Vogels, Vindobonae 1961-68 - CSEL 81) In Rm 7,18: VI 18512; 7,22: VI 18512; 14,23: VI 302i6, 303i. - In Gal 5,22: I 248?. AMBROSIUS - De fide ad Gratianum Augustum (PL 16,527-698) 1,2,18-19: III 57s; 1,2,19: III 353; 1,8,55: III 8617; 1,9,58-60: I 506n; 1,9,59-60:1 433is, III 1466. - De Isaac et anima (PL 14,501-534) 7,60: VI 221 , 2236. - De officiis ministrorum (PL 16,23-184) 1,30,147: VI 2812. - Deparadiso (PL 14,275-314) 8,39: VI 240s. - De spiritu sancto ad Gratianum Augustum (PL 16,703-816) 1,4,60-7,81: II 201s; 7,77,116: V 3ii. - Expositio evangelii secundum Lucam (PL 15,1527-1850) 1,36: II 2042.3; 2,56: VI 198s; 2,84: VI 40?; 10,89: VI 70s.

318

Auctoritates a Gregorio allegatae

- Hexaemeron: (PL 14,123-274) 7,7,2: IV 103i9, 117s.

ANSELMUS CANTUARIENSIS -

-

-

-

-

-

-

(Opera ,omnia, ed Franciscus Salesius Schmitt, Stuttgart - Bad Cannstatt 1968) Contra insipientem — Quid ad haec respondeat editor ipsius libelli Cur deus homo (ed cit, torn I, vol 2,37-133) lib 1 cap 12: III 396s, 39816; cap 16: III 35110; cap 19: III 366s. - Lib 2 cap 16: VI 2014.7, 206s; cap 17: III 364i, 3652.4, 37318.19, 37420.7 De casu diaboli (ed cit, torn I, vol 1,227-276) cap 1: III 357n, 360s, 487is, VI 25715, 26816; cap 3: IV 385is; cap 5: IV 347i9, 374i5, 382i2, 384?; cap 6: IV 387s; cap 11: III 112i6.3, 114i9, 4354, VI 2222; cap 12:1 2554; cap 13: VI 300s, 30916; cap 19: VI 229is; cap 20: III 487is, VI 2209, 22110, 2636, 268i8.i9 De conceptu virginali (ed cit, torn I, vol 2,135-173) cap 2-3: VI 182s; cap 5: VI 18619, 2223, 223s, 22710, 229is; cap 18: VI 1972; cap 26: VI 1771. De concordia praescientiae et praedestinationis et gratiae dei cum libero arbitrio (ed cit, torn I, vol 2,243-288) q 1 (1): III 272s; (2): III 2723, 298i3, 29917-19.1, 3003, 36715, 374s; (3): III 29920; q 4 (3): VI 456; (11): V 3702, VI 55; (13): II 3319, VI 30io. De libertate arbitrii (ed cit, torn I, vol 1,201-226) cap 5: I 2719, 272i4-i6; cap 7: I 2054.5, 26610. De processione spiritus sancti (ed cit, torn I, vol 2,175-219) cap 1: II 1774, 18520.1, III 76i6.i7, 1976; cap 2: II 2115, III 939; cap 4:1 441s, III 186n; cap 9: I 4416, II 20io; cap 10: II 1473, 195?; cap 12: II 20i3; cap 14: II 195s, 196i i; cap 16:1444s. De veritate (ed cit, torn I, vol 1,169-199) cap 8: IV 180i; cap 10:1 l l n . Epistola de incarnatione verbi (ed cit, torn I, vol 2,1-35) 4: II 37s; 5: II 40n; 7: II 346. Monologion (ed cit, torn I, vol 1,1-87) cap 7: I 475is; cap 8: IV 6220; cap 10: I 3020; cap 11: I 361s, 3956; cap 15: II 10i6.n, 942, 966, 99u, III 4i9, 1858, 19619-1, 293i6; cap 16: I 4949, II 37i8.i9, 42i2.i3.is, 672, 752, 97?.8, 9913.15-18, 10019, 1013.4, III 198io; cap 16-17: II 4U; cap 17: II 372, 662.3, 68s, 752, 91s, 92i5; cap 18: l\\n\cap 19: IV 633.4; cap 25: III 124n, 14110, 16019.20, 1729; cap 27: II12714; cap 39: III 60?, 75i3; cap 44:1 449io, 492is, 494io; cap 45:1 46U; cap 54: II 199; cap 55: II 442, 5111, 198s, 199i6; cap 60:1 5013. Proslogion (ed cit, torn I, vol 1,89-122) prooem: III 432n; cap 2: III 4102.3.5; cap 2-3:1 29412; cap 4: III 4343; cap 7: III 367i6, 3746; cap 11: III 368i. Quid ad haec respondeat editor ipsius libelli = Responsio editoris ad Proslogion (ed cit, torn I, vol 1,130-139): III 4104, 41U-9, 433i9, 43420.2.

Auctoritates a Gregorio allegatae

319

ARISTOTELES (Opera, ed I. Bekker, Berolini 1831-1870; Juntina, Venetiis 1562-1574, unv. Nachdr., Frankfurt a. M. 1962) - Analyticaposteriora, lib 1, cap 1 (tc 2): I 29812; cap 2 (tc 7): I 610, 10820, III 29U; (tc 7-8): I 45is; (tc 7-17) I 25s; (tc 8): I 2s, 4n, 242, 30t7, 323, 40n, 532, 1042, 113io; (tc 9): I 50e.io, 52i8, 5320, 102i9, 288n, 2912; (tc 10): I 94; (tc 13): I 3s, 2896, 29120.2, V 20310; (tc 14): I 284i8, 285s, 289e, 2912; (tc 15): I 24s, 413, 50n, 242i, 249i2, 2583, 4811, II 220io; (tc 16): I 244; I cap 3 (tc 21): I 27612, 280i3, 284is, 289?, 2912; cap 4 (tc28): I 45is; (tc 36): I 123io, V 2720; cap 6(tc 44): I 45is; cap 7(tc56): III 40i9; (tc 58): III 4020; (tc 60): I 1058, 1183; cap 10 (tc 76): I 2852, 288i8, 2912; (tc 77): I 2853, 288i8.20, 289s, 2912; cap 13 (tc 102): I 105s; cap 18 (tc 134): I 354i; cap 23 (tc 155-159): IV 1882; cap 24 (tc 160): I 1729; cap 26 (tc 176): I 1729; cap 28 (tc 179): I 583, 11716, 1182, 1198, 13317, 1354, 1469; cap 29 (tc 180): I 927; cap 31 (tc 182): I 3024; cap 32: (tc 186): I 120io; (tc 188): I 120io; (tc 193): Ι 120ιι; cap 33 (tc 199-201): I 85s; (tc201): I 6113. Lib 2, cap 1 (tc 1-3): I 25?, 1139; cap 19 (tc 104): I 21 is, 1069, 1296, 3132, 39819; (tc 107): I 1043, 105?. - Analyticapriora, lib 1, cap 2: III 250u.is.i7; cap 4: I 26n, III 1843, 206i2; cap 6: I 51is, 455n, III 1844; cap 13: III 258n, 285i2; cap 32-33: I 455i7; cap 33:1 45513. - Lib 2, cap 15: II 78n; cap 20: I 2317; cap 23:1 584. - De anima, lib 1, cap 1 (tc 8): I 397i6; IV 330i6; cap 4 (tc 64): V 324i2; cap 5 (tc 77): V 2979. Lib 2, cap 1 (tc 1): V 309is; (tc2): V 863, 3076, 309n, 3142; (tc5): I 218io, II 211i, V 30914.18, 3143, 3309; (tc 7): III 156i6, IV 212i9, V 2576, 31020; (tc8): V 310s; cap 2 (tc 13): V 338i9; (tc 15): V 31112, 3394; (tc 19): V 31 I n ; (tc 21): V 310i, Sllio; (tc22): V 31112; (tc 24): I 77s, II 247s, V 3106, 3569; (tc 26): II 291ii, V 3394; cap 3(tc27): V 311?; (tc30): V 3118.9; (tc 31): V 3394; cap 4(tc 35): VI 282s; (tc 36-37): V 312is; (tc 41): II 30119, 312i9, 460s; cap 5 (tc 52): I 3247, V 779, 1863, 200?; (tc 57): V 89i8, 159n; (tc 59): I 3248, 34614, 3496; (tc 59-60): V 200?; (tc 60): I 3249, 346i4, 3496, V 239s; cap 6 (tc 64): IV 159s, 163s; cap 7 (tc 74): II 277s, 343n; cap 12 (tc 121): I 350?, V 15418. Lib 3, cap 1 (tc 133): III 46s; (tc 135): IV 3212; cap 2 (tc 136): I 312i6, V 11621; (tc 138): IV 18019.20; (tc 139): IV 18020, 184i4, 187n.i2, V 155s; (tc 144): I 20420; (tc 145): II 165is; (tc 146): I 20420, 311 is, 3134; cap 3 (tc 152): V 3664; cap 4 (tc 2): I 226is, V 1556; (tc 2-3): V 8020; (tc 3): V 153i6, 1552; (tc4): I 302s, V 3\9n;(tc5): V \55\;(tc6): V 1134,155s, 3063, 31920; (tc 7): V 878, 903, (tc 8): I 3037, 408is, V lOOs.io; (tc 10): I 399?, 4034; (tc 12): V 8020; (tc 14): V 8020, 86s.6; (tc 15): IV 329.10, V 712.3, 74i6, 867; (tc 16): V 727; cap5(tc 17-18): V 80is; (tc 18): V 239s; (tc20): V 317s; cap 6(tc21): I 2712, V 714; cap 7 (tc 28): IV 3543.4, 379i3; (tc 30): I 3172, 412s, V 80i9; (tc 32): I 317s; (tc 33): I 317s; cap 8 (tc 37): I 3023, 395s, V 153ie; (tc 38): I 582,

320

-

-

-

Auctoritates a Gregorio allegatae

62i9, 633.5, 375i6; (tc 39): I 303?, 317s, 375i6, V 80i9, 116n, 1392; cap 9 (tc 45): V 34215; cap 10 (tc 49): I 1772; (tc 53): V 34113; (tc 54): VI 613, 80. Categoriae, cap 3: III 454; cap 4: III 1099; cap 6: II 302s, 33620.21, III 1502, IV 54i2, 23813, 320is, 325i8.i9, V 10i9; cap 7:1 4932, HI 924, 962