Corpus scriptorum historiae Byzantinae. Michaelis Attaliotae Historia: Opus a Wladimiro Bruneto de Presle, Instituti Gallici Socio, inventum descriptum correctum [Reprint 2022 ed.] 9783112685242

Citation preview

C O R P U S S C R I P T O R U M B

Y

Z

A

N

T

H I S T O R I A E I

N

E D I T I O EMENDATIOR E T

A

E

.

COPIOSIOB,

CONSILIO

B. G. N I E B U H R I I C. F. I N S T I T U T A ,

AUCTORITATE

ACADEMIAE LITTERARUM REGIAE BORUSSICAE CONTINUATA.

M I C H A E L ATT A L I OTA.

BONNAE IMPENSIS

E D. W E B E B I

MDCCCLIII.

MICHAELIS

ATTALIOTAE

H I S T O R I A .

OPUS

A W L A D I M I R O BRUNETO DE P R E S L E , INSTITÜTI GALLIGI SOCIO,

INVENTUM DESCR1PTUM

CORRECTUM

RECOGNOVIT

IMMANUEL

BEKKERUS.

BONNAE IMPENSIS

ED.

MDCCCLIII.

WEBERI

WLADIMIRI BRUNETI DE PRESLE PRAEFATIO.

Duodeviginti iam elapsi sunt anni ex q u o , ad noyam Gedreni editionem adornandam hortatu dilectissimi magistri C. B. Hasii V. CI. codicem graecum bibliothecae Imperaloriae Parisiensis inspicienli mihi, ecce ineditus nec conlemnendus sese obtulit scriptor, cuius ope res gestae undecimi seculi et litterarum historia novam lucem accipere mihi videbanlur. Is codex optimae notae, membranaceus, seculi duodecimi, olim bibliothecae Coislinianae, nunc Imperatoriae, No. 136 inlerSangermanenses, prima fronte exhibet historiam Ioannis Scylilzae curopalatae, cuius lectionum varietatem tunc misi ad clarissimum virum 1mm. Bekkerum editorem historiae Cedreni ac Scylitzae, quae duobus voluminibus prodiil Bonnae a. 1838. Sequitur fol. 167 verso eadem manu exaratum aliud opus inscriptum sic:

VI

"WLADIMIR! BRUN ET I DE PRESLE

'Icrtogia TOV

XQITOV

ext ¿%l

Eitra itagà Mt^a^A

TOV

Ì%3ZO§QÓ[lOV

3tal

aidecrifiaTa-

TOV

ßi/XoV

TOV

Praefixa est epistola dedicatoria

'ArtaXeiaTov.

imperatörepa Nicephorum Botaniatem.

ad

R e s quarum

ipse testis extitit., brevi quodam orationis genere ac simplici narrare se profitetur 1 ) sript àv ovx axori

(¿vSoig étégav

xal

•jiagdXaßov àXX' àv avTÓmriQ xal *iòta-

rrig è^grì^driaa.

Exorditur a Michaele Paphlagone,

qui anno Christi 1 0 3 4

imperator factus est.

Inde

q u i u q u e sequentium Augustorum vitas breviter p e r sequitur;

cum autem

ad Romani Diogenis

et

Mi-

chaelis Ducae tempora pervenit, quorum sub i m p e rio variis functus est magistratibus, iam autae inutabiles status, bei Ii casque expeditiones quibus interfuit, fusius narrare coepit.

Nicephoro denique Botaniate

omnia quae per biennium gesta sunt summis c u m u lat laudibus, caetera deinceps se relalurum p r o m i t tens 2 ). Botaniates vero post aliquot menses ab Alex i o C o m n e n o palatio expulsus cessit: unde coniicere mutalione n o s t r u m ,

in monasterium

possis in tam

subita

se-

rerum

si m o d o patròni ruinae supér-

fuit cliens, ne prioris domini laudes crimini sibi verterentur, nihil magis optasse quam ut in oblivionem veniret.

Q u o d ei diu

et forsan ultra spem

conti-

gisse videtur. Nullam enim eius apud scriptores qui eadem aetale

floruerunt,

mentionem invenio.

Con-

stant tamen illa de nostri libris ac vita, partim eius de se ipso testimoniis. 1 ) fol. 1 6 8 r e c t o . 2 ) fol. 2 3 9

verso.

ex

Fu it Michael Attaliates

PRAEFÀTIO,

(seu Âttaliota) iudex et Anthypatus (vix

enim pro-

consulem audeo dicere) ' ) inter iurisconsultos sequioris aevi non ignobilis.

Idem anno 107Ü Michaelis

Ducae imperatoris iussu scripsit Synopsin legum in Monumentis iuris graecoromani a Leunclavio editano 2 ). Nee latuit omnino doctos homines eiusdem historia, de qua nunc agimus. Possevinus enim in appendice ad apparatum sacrum p. 133 earn indicat sub falso nomine Michaelis Kaliotae. accuratius Philippus Labbe in delineatione apparatus historiae byzantinae -1) haec habet: „Michaelis

Attaliotae

chronicon

sive histo-

riam a Michaele Balbo usque ad Michaelem Ducam Parapinacium audio delitescere in Scoriaceasi Laurentina

bibliotheca."

Eadem repetunt Vossius'1), Morerius r'), Saxius 6 ), Fabricius in bibliotheca graeça 7 ), Harlesius8), testem 1) Cursus honorum Michaelis Attaliatae ex ipsius scriptis sic potest constitui : KQITÏ,Î TSÜ otçaioaéâov

anno 1068. — (Hietor.)

nazçCxioç anno 1069 (ibid.) XQiTrjs xaì a'yfbvnatos anno tertio Michaelis Ducae. (Synopsis) fiâyiaTQOS, péotijç,

xQixqç ini

toC tnnoS^ófiov

xaì

zov

ßijiou

a. 1080. (tit. historiae.) 2 ) Franco furti 1596 —

Conf. Fabric, bibl. graec. t. XI p. 193

ed. Harless — Zachariae, historiae iuris graecoromani delineatio p. 71 — Mortreuil histoire du droit byzantin t. 3 p. 218. 3 ) De Byzantinae historiae scriptoribus publicam in lucem emittendis HQOTQemixôy.

Parisiis 1648. p. 46.

4 ) De histoî. graec. 1. IV p. 499 ed. Lugd. Bat. 1650. 5 ) Le grand dictionnaire historique. Paris 1732 sub v. Attaliates. 6 ) Onomasticon t. 2 p. 190. 7) t. VI p. 667 — (t. VIII p. 79 ed. Harless.) 8 ) ï . X I p . 194.

Tili

WLADIMIRI BRÜNETI DE

PRESLE

adducens Pluerum '), denique Haenelus V. CI. 2 ). Nemo tamen, quod sciam, menlionem fecit codicis bibliotbecae Parisiensis, ad quam tamen doctis hominibus et indigenis et peregrinis facillimus semper fuit aditus. Neque Montefalconii catalogus bibliothecae Coisliuianae, quo continetur Codicis 136 accurata descriptio, 3) ullius ut videtur salivam movit. Nusquam enim ullum locum huius hisloriae laudatum reperì, neque in glossario mediae et infìmae graecitatis Cangiano, neque in ipsiiis Montefalconii palaeographia graeca. Quapropter simulatque inveni opus adbuc paene incognitum, nihil antiquius duxi quam ut accuratam codicis Escoriacensis acquirerem notitiam. Etenim is codex a Michaele Balbo, si fides Labbeo acFabricio adhibenda, hoc est ab anno 820 initium sumpsisse dicebalur, noster contra a Michaele Paphlagone, anno tantum 1034 incipit. Sed frustra flagitavi ut haec mea de re ilia dubitatio significatione aliqua tolleretur. anno tandem 1842 Eduardus Laboulaye academiae inscriptionum socius, Hispaniam peragrans, qua fuit semper in Ine benevolenza, rogatu meo Scoriacensem bibliothecam adiit, codicem invenit, inspexit, misitque mihi descriptionem, quam omni parte comprobavit accuratus eius-

1) in Itinerario per Hispaniam, Lipsiae 1777. p. 182. 2) Catalogi librorum MSS.

Lipsiae 1830. qui tamen fallitur

iadicans codicem 18 Plut. I. arm. 2 . quo continentur Michaelis Apostolii varia scripta. 3) Bibliotheda Coisliniana olim Segoierana. Parisiis 1715 p. 106.

IX

PRÀEFATIO.

dem bibliolhecae catalogus, a viro docto Millero nuper editus '). Is igitur codex, decimi quarti, ut videlur, seculi, olim bibliothecae Malthaei Danduli,

initio

mutilus, fert in fronte sed manu recentiori illud:

'h-tTaXeiâ-vov %çovixôv

oÎTéXeÔTov, DIRÒ TÎJÇ ßaaiXeiag (¿é%çt Trjç ßaaXeiag

ac

fine

lemma

dxécpaXov

xal

Miya.I\K TOV T ç a v À o v

ML%ariX TOV Aovxôç.

Unde omnes fere in errorem inducti sunt. D o clus ta m en quidam anonymus margini adscripsit a n notationem illam: „Non te

decipiant

inscriptiones

appositae, sed confer codicem hune cum Cedreni annalibus

Georgii

graecolatinis impressis Basileae a

pag. 4 l 4 linea ultima illius editionis, et videbis primis hic haberi ultimam partem scilicet a medio finem,

in-

historiae illius,

imperio Michaelis Balbi usque ad

quem finem videre est fol. 2 6 7 pagina secunda

huius codicis.

Sed ea pag. secunda huius fol. 2 6 7

sequitur Michaelis Atlaliotae ad imperatorem Botaniatem pro historia perfecta quam scripsit

epistola

dedicatoria, et fol. 2 6 9 historia. imperfecta utrinque est, 2 ) scilicet ab ultimo imperio Michaelis Paphlagonis usque ad Michaelem D u c a m , cui successit Nicephorus Bolaniates, quo tempore

floruisse

probatur

h i c scriptor qui sic lacerus ad nos pervenit."

Ini-

tium historiae Attalialae et cuiusque paragraphi prima 1) Catalogue des MSS. grecs de la bibliothèque de l'Escoria par E . Miller. " Paris 1848 p. 136. 2) Initio unicum folium deesse videtur a verbis to tjJì latoglas . . . ad verba 37t^açA dovxòs TOV ¿ioxeiavoO fol. 168 codicis Coisliniani.

X

WLADIMIRI BRUNETI DE PRESLE

verba, quae in usum meura contulit vir ci. et ornatissimus eruditione Laboulaye, conspirant cum codice Parisiao, nisi quod in Escoriacensi deest folium unum initio et abrumpitur sermo post verba oi aroXéfuoi Trig arparoTCsdeiag

auzoa^ovrai,

quae legun-

tur in cod. Goisliniano fol. 211 verso, tertia parte libri et amplius amissa. Solus igitur, quod sciam,Coislinianus codex integrami nobis servavit Michaelis Attaliatae historiam. Neque ilia quidem diutius in bibliothecarum latebris delitescere debuit, quum multa alia scripta minoris momenti typis expressa sint. Fatendum tamen non apparere omnia in ea nova et inaudita. Multae enim verborum comprehensiones, interdum etiam integrae paginae, paucis mutatis leguntur inter additamenta quae sub nomine Ioannis Scylitzaé ad calcem Gedreni edita sunt. Unde fit ut quaestio satis implicata, quisnam sit huius historiae legitimus auctor, novam disceptationem requirat. Cedrenum enim alii, alii Scylitzem furti accusaverunt: nunc tertius in iudicium supervenit Attaliates. lam vir doctissimus Hasius, inspectis variis Scylitzaé codicibus, statuit *) Scylitzem primum composuisse Synopsin historiarum a Nicephoro àjtò Tevcxav Augusto ad Isaaci Gomneni imperium anno 1057, quam fere integrai» Cedrenus transtulit in compendium suum historicum. Poslea vero idem Scylitzes, ab Alexio Gomneno curopalatae munere auctus, historiam suam 1) In Comment, de IoanneLydo p. 33 in libro loan. Laur. Lydi de Magistratibus, Parisiis 1812.

PRAEFAT10.

XI

deduxit ad annual 1081. Inque hac altera editione mullos locos historiae Michaelis Attaliatae

transeri-

psit ad verburn , tacito auctoris nomine, resectisque omnibus iis quae ad laudem Nicephori Botaniatae dicta fuerant, Eiusmodi fraudem apud auctores medii

aevi,

im mo in omni memoria, non ita rarana, mire iuvit continuala deinceps domus regnatrix norum.

Quis enim tunc inquirebat de

ad"

Comne-

Nicephoro

Botaniata vel de bucinatore laudum eius?

praeser-

tim quum Scylitzes, Bryennius, Anna Comnena eadem

narraverint

riam.

Comnenorum

glo-

Nobis tarnen, qui testes in utramque

ad

maximam

par-

tem audire cupimus, satius videtur fontes ipsos quantum licet adire, ferventes interdum vel nonnumquam turbidos, quibus tamen plus saporis inest quam stagnantibus

aquis

qualia fere

aut varia

corrivatione

permixtis:

nobis praebent Cedreni Zonarae

rumque id genus

alio-

chronographorum Synopses

vel

Synagogae. Talia monente Hasio, rerum ad historiam litteras pertinentium

summo

fautore meo , facile inducta

arbitro,

magistro

et ac

est illustris Academia

regia Berolinensis ut Michaelis Attaliatae

historiam

in ByzantinorumScriptorum corpus reciperet, in quo iam ante ducentos annos locum ei assignaverat P h i lippus Labbeus. Codice igitur quam accuratissime descripto, apographum m e u m , denuo cum membranis anno 1844 Bonnae quod

nunc

demum

collatum,

in manus bibliopolae publici

iuris

fit

cum

tradidi, latina

X»

WLADIMIRI BRUNETl DE PRESLE PRAÊFATIO.

translatione v. cl. Nathanis Rosenstein Gedani. Typographorum plagulas absenti mihi iaspicere non licuit: sed recognitionem suscepit vir summus qui iam diu in emendandis priscornm voluminibus felicissimam operam posuit, Immanuel Bekkerus. Cuius illustre nomen titulo afFixum opellam meam lectoribus abunde commendabit. Scrib. Parisiis, XV Gal. Iun. a. 1853.

MIXAHA

TOT

I ¿TOP

Mich.

Altai.

Hist.

ATTAAEIATOT I A.

1

AOrOZ IIAPA KPITOT

TIP02Q&NHTIK02 MIXAHA TOT BA2IAEA

MAriZTPOT ATTAAEIATOT TON

EK&S2NH0EI2! BEZTOT

KAI

TIPOH

TON

BOTANEIATHN.

5 JSv (lèv, co dsiótars (ìaotXev , nàoav natStiav sv te argaTimiixolg onXoig xaì ftà/ratg xaì axQattjyi'ùttg navroSancug xaì àvÒQuyudt'aig xaì HQO xPT G (ìaoiXtiag ¿'^ijaxtjxcig, xaì 9opoig xagiofiaot, kevaaPTtg

navxcov

yap

xai

xai

s%o/mxsQap

navxoiaig

xaxtkafingvpag

vnqxoov,

ro

{¡aaiXixcoiegog,

xgarovg

TOV

xai dtoQOtg xai

oaoig ovde ndvxeg oi ngo aov

101)5 ¿P TOig ygopoig

paoiiecop

rfj

Tifiutg

avxav

dv&gconovg

xai ysyovag r&éyyexai, dkV fj xàv xaivongènmv %voig ov (¡ovXexai Taira aiyfj nagel9eiv xai tig Xr¡&t¡v xovxmv xovg àv&gànovg ¿X&etv), xavxtjv mantg xi xaX20 Xisgijfia xai de'£i'mfia óovXixòv xf¡ afj (ptluv&gconia xai Q '¿Xxovxa xwv tv diaxtxgiftsvtov xai dnoxQonrjV TCOV uavfijSovlcog xai dvaxktcog nengayfiivrnv ev noke/ioig xai /id/atg xai kotnoig avayxaioxdzoig sntyeiQ^aai xai ngn^X^fAaai. iio5 v avxog avxonxrjg xai 9iaxtjg ¿XQ1~ fidrtoa, iva fti) kqihjs jSv&oigdta tijg xov %gbvov nagaggot\g 15 TO koyov xai a%ia ovyxmo9itsv, dkkd xrjv (tvqfiqv ad'avuxov ¡¡Xr¡fiíaig avyxgoxovfisvrj xai %ágioi xai natano/iotg s^aigofiévr¡ xr¡g nóXscog, nXr¡v oaov jo xov ovvtj&ov{ vnegq>vovg

6 . ßotjdtias] itf' tnnov

anovórji'i an ága>yr¡i"i C. 2 3 . to suspectum.

11. Ovgtxa

C.

16.

g e n t e s et c i r c u m primam barbam florentes, nonnullos etiam maturos faciendos c u r a r e t c u n u c h o s , et genus suum h o c modo d e l e r e t , i n s a num Studium a d h i b e r e prudentibus visus est, qui tanto auxilio et p r o pinquorum opibus se nudaret. Attamen etiam divino et conimuni festo admirandae r e s u r r e q t i o nis Christi dei n o s t r i , quod p a s c h á salutiferum ab iis qui v e r a e fidei addicti sunt nominatum est, cum r e g i a pararetur pompa, antistites fori s t r a g u l a S é r i c a p r c t i o s e t e x t a humi s t e r n e n t e s inde a r e g i a ipsa usque ad portas v e n e r a b i l i s et maximi templi sapientiac sanctae divinae r a tionis in his ut r e x cum ordine satellitum eum comitante ingrederetnr certatim effecerunt. deinde a u t e m , etiam nova die festa cum equis pompa fieret circum s t e r n c b a n t h i c et illic p r e t i o s a t e x t i l i a et a e s t i mata , et ornatus alius auro et a r g e n t o fulgens e m i n e h a t : et omnes qui 111 foro serta g e r e b a n t et festum c e l e b r a b a n t laeti ct salutares o s t e n t a b a n t u r : p r o s e c u t i o autem admirabilis erat r e v e r a et r e g i a , u n dique a c c l a m a t i o n i b u s ajpplausa et gratiis et paeanibus elata u r b i s ;

13

HISTORIA. tiQtòiatTtQQv

ytvofj.évr¡g

avvsToatsQOvs

TV &éavgov

oxevao&ijvat Saafiévtjv

OTÓXCOV eì%B TO naXàriov, ttjg

ànoòoxijg

eanigav

r s xaì

(vrjoog

fieXetfupopovoav Tf¡ S' ènavQiov

TOV ngáyfutTog,

xaì iri

xaì

nàvTwv

TOvg nsgixvxXtú,

ev&vg

Xr¡v xaraa^ovaav

zovg

20 ngòg

aXXog àlXov tov

xaì

èSsi'xvvov,

ngoxaTÙg%aa9ai

xadeavwiog

sneiyofiévov

xaì

avvi fifoog

r¿

nags-

TU xgáxiara.

«5 f¡

TT¡V svavTÍav dvTsar¡xw9T¡ xaì

aanovSov ysvéo&at

xaì

nagsX-

xkivfiaoTt-

negiiSgaptv

Tifiijg

%r¡v ov

x¡}g

TOV Sè tei J e

à&góoV

sansvSs

Svofieveìag

ngòg

rgi/ag.

¡ÜovXofisvtov

r¡v IStiv

9eg/¿óxsgog

2. ovftflalávTas

tàg

T SIí(inù,

ròv xgavovvia

rijg

aXXov ngoq>9ávsiv

ànoatfivvvsiv

Ss XATÌTITÌJ TU TOV nà&ovg

xà

avTì]

noXXoìg

nsgì

éyt'vs TO, TOV fúv

xcüg iniléyovTOg,

fioovvoig

toìg

xaì

fiaoiXéa

Ss Sèanoivav

xexaQ(iévr¡v

qiiKotifiía

&o var¡g yfisgag 15 &év, xaì

Ss

• fièv

(pQOvavvra tr\v

¡taraxaitanov-

TWV xogvtpatmv

vaov

fiéya

ngono/in^g,

f¡ TIgiyxinog

lOnóggm)

èvanéSet'^e Ss ibv

TOVgoV.

sSóxtt

exnlrj%ig

ovfx^állovTag

TT¡V ngóoSov

o (¡aoitevg

5 otite ùya9òg 9ig

Trjg ngoskevaemg

roav deazmv,

avaiSsiag.

ftSTaporoìg

(piXoxifilag, è'fyysìgeTO,

xaì

(p^ftrj

xr¡g xar' xavxa

xaQ~ r¡v xaì av/xefta-

C.

nisi quod propter solito prius factam processionem consternatio capiebàt prudentiores inter spectantes, reputantes, antequam p a r a t u m e s set theatrum et impletac viae, regem pompam institutam ostendisse; ñeque omen bonum yidebatur intempestivitas : interea regem quidem rursus reversum e máximo templo celsorum apostolorum continebat palatium alte elatum quod contigerat ei tanta salutatio et prosecutio; dominam autem Principus (insula haec reginae non longe abest) ili— gris indutam vestibus et tonsam capillos. Postero autem mane cum etiamtum multitudini ignota esset res instans, certamen narrationum de superiore die fiebat, cum alius haec, alius illa mirifica nominaret et alius prius narrare studeret relictum et omnes celebrare vellent maxima; cum autem concideret populo animi motus et pervagaretur fama omnes circum, statim poterat spectari contraria mutatio, quae omnes occupasset, et aequata sunt laetis tristia ; et pro honore et certamine, quae imperatori praestabant, odium implacabile excitabatur, et alius alio calidior studebat fieri, et contra eum inimicitiam prius exercere et impudentiam. quae cum animadvertisset rex et vellet deprimere ardentem perturbationein Byzantrorum inscriptionem quandam curari iussit his in celebriore loco fori

14

MICHAELIS

fyxtog

o

ftaoikevg,

TOV nafrovg TOV

Xijg

fiovXofxtvog

xmv Bv^avzimv,

ÈNIOTIPÒISQOV

raqtiqov

Tag

TOHOV

ah tag

¿ni

ngoxtttaQ^afiévtfg

xaretpyaoaTO, nov&óxwv

xai

r ò v xanvòv

niTTaxiov f. 169 v. dxQÓaaiv, ftivov

ntnovdviav,

xai

TS

vfÌQtOTiXTjV

(furvTjV

tptovjj. avxixa •fyytfióvt

olov to

T I x ( f yktòxxav

(ìoijg

xai

dkakuy/icàv

xai

j8mxivag fioiqag

apyijg, onkotg xai

tcòv

xaxafiaXavtsg dàadtjoav,

xai

làg

¿7iaf}%ixmv xai

ola

Si'xtjv

xà

22. xazapfMovxtQ

fvytiv

xttpahiji

T«C icSv

ne-

xivóvvw. rò

sXa&s

nvp.

TOV

yàp

tig

xrjv

ènèQQtvaev

xai

xai

ttg

fa'&ov

ngtioxog

pokijv

nXij&og

axQUXijyovitevov, xai

xwv

xarà

xrtv

ndpovxeg,

oi

¿/.mògcov tovroig

TOV avfifxiyovq

ovv

ofiotav

xtòv

yvai*

sndp/ov mg

iji vqy' 15

wont$

/utvà

ei%ov

xaz aoxQsif/uvxeg

xarà

Ttjg

xQafì» (iaoikixrjq

xai

Tovrovg

UQSÌJV

àvayxaaavttg

ov

àtaoxe*

xaxt/grjaavxo. aio/jitòg

ènatpfjxs

tov

¿'goii ulktoli

TCÒV

èxtìai,

nkr^dovgxai

IO

ngot-

frakdaoyg

DYQIAWOFIÈVTJG

s%OQ(irjOMvrtg

dy^tftaxoig

ngo(ìovhiv(ia&

tpcov^v TOV dvayivoéoxovxag.

¿'^¿Qgrj'^s *

xai

tig o%Xog

f*tfiov-m

savTOV

nsQixQbpr\

tiefialcàv

xarà

rijg

rò

tijg

iiadgaatu

nSQixsyvfiévov

òtjfioztxù

fiìjv fiov

iva

xvfiai'vta&ai, àtfitig

ovv

xaxtà

nXttaiog

óevrégav

ì)Q%ATO TO nXij&og

éova&at

tog uvrijg oviog

¿ni

vncómsvs

x&èvxog

ovós

xai

(pXtyptatvov

tovtetg

i?jv ndviag

ov

noutxui

q>ÓQOv ènavayvtoaStjaófitvov,

vntxxkivmv

dvunxv

ti

TOV

\psvàsninXaaxctvy

\pv%ùg

TO

xaruoTtilai

è'yygcupóv

aviQixmtSQOv

oxijy/iv

nQOfirjdovfisvog òs

xai

ATTALIOTAE

^tjQtvovra

ap-

C.

tecitandam, quae causas conferret in caautn ; sena tu ipso antea i n c i piente, virilius hie consilium confecit, excusationem omnino malo c a pitis sui excogitans Cetani, ut flecteret eorum, qui aliquid passi eraut, animos et quod suspicabatur efl'ugeret periculum. sed inscius cum fumuni vitaret incidit in ignem : tabula enim e v o l u t a plurìma plebs confluxit ad earn audiendam: et cum nedum alteram quidem v o c e m l e g e n s pronuntiasset, incepit multitudo instar saeyientis maris tumesc e r e et quasi fluctuare. atque aliquis primus aliorum superbam quandam v o c e m emittens etiam lapidis iactum addidit v o c i ; statim igitur circumfusa multitudo ibi tanquam a duce hoc populari directa eandem sententiam et linguam p r o r u p i t , et contra praefectum magno cum clamore et acclamationibus bellicis inceden.tes qui aderant, ita ut erant animi et i r a e , et mcrcatorum delentes deversoria armis his cominus adhibendis contra regios et praefectos abusi sunt : atque hos oinnina deiicientes et ad fugiendum turpiter cogentes non dissipati sunt, v e l u t mi*ta multitudo, duce o r b a t a , sed quasi superne ducti nobilioribus consiliis ad maiora se c o l l c g e r u n t , et accessionem quaque bora e x iig, qui quasi confluebant, c a p i e b a n i : gumma autem pars consilii eraty

HISTORIA.

15

%ijyov, dXX' Money avm&ep axQaxtjyovfisvoi ysvvaioxsgoig @ov Xivfiaai ngòg to mptsqwtsqov dvtXdfiftavov eavtovg, xai VQOo&qtijV exaaxijg co (tag èie xmv ovgoiovnov ¿Xd/Ltfiapov, xè dè xtcpdXaiop xrjg ftovliji;, fitj svdovpui /tttjis /uaXaxia&ijvar « 5 xai dvufisfikyfisvov na&tiv, dXXà xòv d/aQLaxov xai ayvtiftoya TtSQÌ tqv evegyéxw, xoti dSixi'uv xaxù xmv (fQixwStaxùxmv OQxmv nsnoiqxóxa, xijg dgxijg xad?Xeiv cog dXixtjgiov xai ratiTt]S dvd%iov. fiot) ój3o v navTÓg dnaXXa-10 %ai xai xivévvov TOV noXefitjTogog. sno/i]9tl(sa TOI'VVV ¿ inißovktjv, ngòg xaigòv fièv^ég vaxsgov xò dnozékeofta nagadéSwxev, o/ucog ò' odv xaxeazei'kazo. xazrjyoQTj&tig ovv o ngosxg>wvtj9sig avzov avy-15 ysvqg cog zijg axàasag xai zfjg ßovkijg àgy^yóg, xai mg slg avxòv àvag>sgofisvi]g rqg xvgavviäog, nagukveiui xijg àg%qg xai fxovaàixw nagaói'óoxai a/^tazi, xai i f , fxeyakonokti averog xai ycogig zivog jiagacpvkaxijg dnokvszai. xsxagzqv Ss a. 1047 ngòg z f j àexàzrj äyovxog xov osnzs/tßgiov fitjvóg, xa&' ijv xò20 ¡^monoiòv atjftsìov vipovfisvov aìgsxat ovv s%ikstòasi nokkij (ngwiq äs iväixxog ìjv, énóxs xai o Kgòvog avvcöäsvas rc5 Au), ka&gct xtjg ßuatkevovo*ig ànoepouà, xai äi' ìnnmv xaxà 16. Imßovkqs

interpres.

22. xQÓvos C. c o r r e x i t i n t e r p r e s .

privati, cum „a iudiciis" n o m i n a r e t huius praesidem. in h o c p r o v i n ciarum iudices et c o m p o n u n t facienda inscriptione et q u a e in tabellig erant d e p o n u n t a e q u a l i a p r o p t e r suspicionis liberationem. Sed ille qui invidet semper pulchris aliud rursus m o v e t b e l lum i n t e r n u m h a c e x causa, propinquum habuit r e s ex Adrianopoli Leontcm nominatum : h u n c ad illustrem ut decebat eifert fortunali), et patriciorum, d e i n d e etiam vestiariorum dignitate amplum r e d d i t : i m peria m u l t a et magisteria ei credens : uno tamen veris t e m p o r e cum i l l e Mclitenae imperium h a b e r e t , Macedonum turbati sunt exercitus, longam defectionem meditantes. atque rex clementer deprimens horum animos solvit insidia», in t e m p o r e q u i d e m , ut postea exitus tradidit, sed tamen deprcssit. accusatus igitur eius antea commemoratus c o g n a t u s ut seditionis et consilii dux et quasi ad euin d e f e r r e t u r d o m i n a tici, solvitur imperio et monasticae traditur v i t a e , et in urbem liber et sine ullo pracsidio diinittitur: q u a r t u m autem ad decimuin a g e n t e s e p t e m b r e m e n s e , quo viviiìcuin Signum elatum tollitur multo cum p i a c u l o , primus autem erat indictionis, cum etiam Saturnus c o n v e n i r e t

HISTORIA. Siaiofflv ìaxa/zèvtov vnonxegog oàaavfì x f j 'ASgiavov nagaStdoiai nòia, ¡ceti ovvtj&goioxo nuv avxixa fiaXu t o tj)V OXQUxevoifiov qXixtav e%ov eonégiov xaì dtà óvo xaì xgimv tjjiegmv eig •nXtjS'og fiéya xaì axguxiàv d^tóXoyov naQaSò'^mg ènaixaì totg nagaoij/xoig xoofirj&eìg fistà 5 perai q avvù&goiaig. xijg {¡aoiXixìjg èadìjxog o (pvyaSiag axgaxtjyòg avxoxgctxcog nagù xmv avvóvrmv dvqyogev&q , xaì òtxxijv ¿xégav qfiégav diaXinmv mgfiyos avv noXXj] ntnoid'ijafi ngòg trjv evSaifiova fieyaXónoXiv. ol tfè ngoux&èvxeg nagà xov jitaoiXevovTog 10 avrijs ai QUI imi ut, xai uvee iw siUORJFMOV xov naXaxi'ov ngoo/iévovieg èg aaiv X ijg 2qXv/t(}giag, mg epadvv xqv rovxov sfpoSov noXXqv xaì dvvnoiaiov ùg (iagel axgaxiy xuì /¿a~ %ifxmiuz(t) ovyxgoxovfiévqv, t) noÒmv ti/ov ytyóvuoiv Smod'ógfiTjvoi. xaì ol ènì xmv vnuidgmv, ètpodiaaavxeg èavxovg (¿g 15 exàaxtg nugtZ%e xò ènixei/ÀSvov xov xatgov, ènì xàg nvXag d&ovvto xijg nóXemg, aXXog aXXov ngoq>9àveiv xoneneiyó/xevoi. fuxgòv à' voxegov tj xov dnooxdxov sntóqfiia cpofiegà xig xaì xaxanXt]xxixij xaxrjyyèXXexo, inn(ff oxgaximixtjj xaì nstyxqi Svvaftei ¡ir) dnoSéovaa ngòg (¿àytjv (¡aaiXixqv. èdtjovvxo Ss 20 xaì xà ngoaxvxòvxa xaì Siijgnà^ovxo • xaì ovSevòg fjxxàxat xmv è&vixmv ó è[igsvftévog

èàtixvvxo, nsQiíi'xovxo.

xí¡g q¡QOV(>ág ¿xfiXrjdstaa syxágaiog OT¡g sxsgag Xexo naga

soxtj

xai

C.

ovv

xai

xf¡

x tig

fiiav

f j ai'o9>]Oig av'rqi nékexvg

xaì

svsgyil'

kcógoig

fit^ovlevxat, vedili

Ss xaxaxXiasmg

anav

9avarov

y o

nenoirjxai

igàyijXog

xò

o

xaì

avv&s-

Ss

ftéys9og

Xsnxq) og&iog àlX'

fiaoiXevg

ovofta

xa/zqXov

avxjj

xa/xnvXòxaiog.

xafitjXonàgSaXiv

noXi'xaig

xov

xgayij-

còV ovy otite

nsgì

cog xò

gitudo ei buccinae instar, et ea omne tractat; datum et in tergo s e dentibus , qui eum r e g u n t , p o r r i g i t , et cibum admittit ori, et telum contra hostes habet et praesidium invictum. loris autem omnibus ant frenis non cedit, sed sensus ei faciendi quae regentibus placuerunt, securis est contra verticem acta, annos autem multos in ventre latus (per decern enim annos matris utero velatur), ossium coniunctionem duram et firmam quod ad componendum attinet, ostendit. propterea etiam in terram succumbere non potest, cum non valeat articulos p e dum iuncturis componere et circumduccre. pro succumbendo inclinationem ad arborem aut manu factum lignum aut parietem uno l a tere facit, erectus in his se fulciens solum. Praeter hoc animai etiam sic dictam camelopardalim ex Aegypto missam sibi civibus rex ostendit; est autem etiam hacc secundum n o men composita, maculas pardalis habens, cameli autem magnitudinem et collum et abscissam et tenuem naturain colli nisi quod collum ei erectum non ut cameli factum est nimis curvatum sed ne in medio quidem dorso curvitate excedit, simili autem modo directionem inde a dorso usque ad caudam t e n e t , non autem aeque altitudine, nam dorMich. Altai.

Hist.

4

90

MICHAEL®

fiiaov

rfjg gdytmg

TCOV

XVQTCO/XU

a%Qi

VCOTCOV

t«

'kaxiqav Ottawa, totg ixetva

uM.'

¿va\ha£

xivei,

Toiovrog

is sni

xai

XFJG TOV jiiov

olds

oncoaovv xai

TCOV

Soaiv Qivog

tovg

nQOtsQOvg ot^Qorrjai

ovg

dnavicav

OVTCO

1. tat] C.

xai

TY/uiovftevwv

a i r e q>govgai odvg/uog.

ex/nveXiKwv

^iijft«TU

TCOV

nkrjdovoai

eisgag

xai

SS

nKivqug

tvy%dvtov

(itrafSoXfjv yap

10

0

noliuxog

tovg

xai

xa&eXxoftst>MV

eQ-

xai

(iiovg TCOV

Si'xag adixovg

tov

rmv denote-

angoonzovg xai

0 ngb

zotg

tcov svayofisvoav,

neiga&ivTutv

sfinoSag

d-Qvipeoi

oexQSttxovg

nQopkij/Ltura. xai

dvo

/povovg ts

tyjfiiag qv,

eoansg

agati.

/NEFIRJ/AVRJFIIVAG xareooqti'oazo, tvnogovvTcov

xivi 5

¿tdtpOQOv

eh a tovg

tijg

nQOoisfrstg

dvdgav-,

agdrjv

dvmqitQU

nXevqag

xoci

^afia^

• ov yag

XATAOTQOTPIJG sviavrwv

xaXetv,

xaivoqxxvij

000g

TOvg

xivrjoei

entStt^aTO.

v ovx svXafSovvxo, xai SsÇiàv itaiç naxQtxw %QUÌVSI cpòvoì, xai d$iXoçSç r\o9ovxo xai xcoxvxòv ai&éqiov tjyeiçav. à XX à xai aç vix/jxîjç dvadei/ihsiç ovxoç o Ko/xvtjvàç xijv snivixiov svtpqfiiuv xaxqvtyxt, xai eepaoxoç aaçu nàv%ai? dvayoçevôfiivoç xai ntQÎftXfJixQÇ nàyxaç èXqiwv ènxèst 3. itpfqat Ci correxit interpres. finibus Micaeae appropinquant : pxaeoccupans autem Isaakius Nicaeam urbem ad se transducit et a sua parte stantem reddens populum, a tergo hanc relinquit et contra hostes longius progreditur: conserentes autem pugnam oppositi urbi decern stadiis in loco qui duplex antiquitus cognomen habebat Polemonis et Tartari, certamen vehemens instituerunt. atque dextrum quidem cornu laborabat Comneno, in sinistro autem densens phalangem per nobilcs viros, una contra hostes proficiscitur : et conversa victoria fugiunt qui Byzantio missi erant : et cum dextrum cornu sentirct cladcm hostium et rursus se recolligeret, omnino fuga regii exercitus oritur, et cadunt ex utraque parte multi : plurimum autem ii, qui fugam c l e g e r a n t , trucidati sunt, turn igitur pater et filius, naturae quasi obliti, ad caedem fervere inter se non desistebant, et dextram filius patris contaminai sanguine : et frater fratri vulnus letale immittit : et affinitatis aut consanguinitatis sive ex codcin genere ortorum misericordia neque djscrimen e r a t , donee, cum ira et bacchicus furor desinerent, casum sentirent, et g e mituin usque ad coelum excitaient, sed sic quoque victor dcclaratus hic Comnenus victricem laudem r eporta v i t , et augustus ab omnibus

50

MICHAELIS

ATTALIOTAE

gov cog xcov xaxd axonov (irj iia/uaQx^aovTag. i/jgiaxtvat Sh nXsov xmv aXXcov xai xgaxaiog ev xovxq) rep noXs/uw eSti/td'ij xai NSQIFIIRPOC, Nixyrpogog (idyiaxgog O Boxaveidxijg, EX yevovg s'/cov eniqiavovg xo ev xatg axQaxtjyiaig xai xotg dvSgaya&rjftaoiv exSyXoxaxov xai sni$oS,ov. 5 Tr\ 3' eniovorj rag Svvdfitig avsiXtjipcog tqg ngbg xrjv fiaoikiSa (fBQOvaijg ijnxexo. xai ngo xov xotg ngonovxioig ngoatyyi'aai irjs noXecog, ftovlrj naga xivmv xcov ev relet xaxd xov (¡aoiXevovxog ev KcovaxavxivovnoXei ygxiixo. tixe de xai 6 xijg dQxieQwervvtjg i^ag/og xai naiQiagxyg, o KijgovXa-10 (¡tog XSXOIVCOVIJXE xovxoig xfjg axexptatg, (ITS xai (TY , atiqXov xai ngocpavhg ovSev. oftmg 6' ex nQoXi/ifjecov xai imv ¡xtxd xavxa ovvtvs%9evxcov xa xijg vnovoiag tig dXtjdit'ag dfivdgdv NQOXEYTOQ^XAAI e/LI yap (fyzof Ixukeotv TCOV avfinvtvaavToav xar avrov ov/n/toyta, 5 xai o kayos ovzog aXQ1 xtt * Tijfitgov entxgaTijai. xai fiixgov anod'tv rijg avwisQav xwfiTjg Ttjg Xgvaonoltcog (prjfirj TOV Jio/uvtjvov negi TOVTCDV xazsXafis, SaQQttv nagtyyvmfisvij OTI zcgoqvtyxTai avzw za avdxToga, xai o drjfiog anag ztjg noXeo>S UVTOV tvcptjfiei. snia^s Se rqv ogpi^v , sag evztleg TI to jlift negi rijg TOV ysgovTog xa&aigeosag nv&oizo. xai Sijva TOV naTQiaQyov naviag TOvg sv zsXei (xtxuxa'ktaajxsvov ngog kavzov, ovg fiev hxovaioag, ovg Je dxovaimg ¿y.fhuo&ivutg, tv/ov oixovoftixcog, azgaiimzixd ¿s xai Sr^ozixu avvzuy/uuTa kjiitoi TtjV ftuoi'ltiov e%ovaiav dipvwg f.uz ear ¡¡ouzo, xai dg/ug 15 tots ngdyfiaaiv, onooai TOVT

Mich. Allai. Bist.

5

as

MICHAELIS? ATTALIOTAE

nm'fitvog. xai o fiév paoiktvg fittavoia ¡i\?]9ttg HUÍ TT¡V ágtxtjv tviajiq&eig tev ¿vtigóg, fir¡ eyatv oig rgonoig tijV áfíapráóu ¿navoQ^wauixo, ¿viÍ/ucoq %ov vexyov avrov tiaa/&í¡vai ngbg zr¡v ftaatlevovaav ói trapazo, xai naoaSLdozai rij OOQW ¿V (pneg éxstvog zona) xa i £av fitiíza£aio, ¡tata T o uveysQ&é p5 naaviov q>Qoi>iiavrtQiov, d~avfta ftéyioiov xai TOV agáog rijs á(>xleQttTlx*¡S Tt\ti(a&r¡vui ar¡/u.ttov áneQtyQaniov éef£a( ff¡v ¿v yjtQi tov axuvtJiy.ov aijfitítoaiv oxq/Ltaiog. xai fit* (tévtjxev r¡ ripia TW ovti /.tip tovtov tov xvnov njQtvaa TÍ¡g ¿ta rov aravQov tÍQT¡vr¡Qr¡~ (MaríKOj TOOOVTOV xai ngovotjiixbg xtav te ítgoxrjgvxtov xai twv (uyádiov, ¿g xai návxag xijg TOVTOV dtp&oviag a/tábv ánóvuo9ai • xai &av/uct£tiv xskeov. Tav dé ngvg ijkiov ívvovxa 2avgofiaxmv xagaxxo¡us~20 VMV) avv avxoig DS xai itav ntgi tov "IOTQQV 2XV&WV , ovg f. 180 r. IluTtyváxavg TO nXrj&og xixk/joxovoiv , syvoo Xomov o fiaaiítvg tag cP(0/naixag dvváfieig snsveyxstv xar' avxiov. xai ra ng¿g TOV n¿i.e/MV s'gagzvaag, xai rov AT^TEXIAUXA» XUXATEnitentia ictus et virtutcm verens viri, nesciens, quomodo delictum corí'igeret, honorificc cadaver eius inferri regiae iussit, et traditur sepulcro, in quo loco illc etiam vivens imperaverat, in monasterio ab eo erecto: miraculum maximum et digne perductae dignitatis pontiiicalis signum sempiternuin ostendens in manu cruciatae formae significationem, et mansit honorata revera manus hunc typum servaos pacis crucis et benedictionis ctiam adhuc, non mutata omniiio morte corporis. Creatur autem patriarcha Constantinus praeses et protovestiarius Lichudes, vir máxime illustris regiis eX civilibus rebus inde a Monomachi usque ad huius declarationem et hoc tempus particeps in regia administrationis totius. et fuit ad donandum turn pronus et prospiciens sacroruui diaconis et mixtis, ut etiam omnes eius liberalitate fere fruerentur et prorsus eam admirarentur. Cum autem qui versus occidentem habitant Sauromatae conturbarentur, comque iis etiam Scythae circa Istrum habitantes (quos Patzinacos multitude vocal), statuit iam rex Graecas vires ducere contra eos,, et postquam quae ad bellum sunt necessaria praeparavit et

67

HISTORIA» yov noiijadutvog,

naaiOQca/uog

xijg ytvófitvog sX&ftt

xai

xaianlfj^ag

avvTjvàyxaae

, xuì

/usiaoiQctTOTieóevei 5 xai

tjyéfiovsg voi

tpófiov

navzòg

yeilei

xQt]G(pvytzov 10 ytiQug

(Selzè

Sovvai

SiUTsdetg vog.

zizay&ei'oqg 15 7irtò§ fit rà

xazd avzw

q>vyàg

xai

(pgovgàv

zrjv ènavodov Utgi

20 dnijvga.

gaySatog

zaggaysig

xai

viiptiòg

ÒQÒfiov skavvovzog, Xyfi^g

èvénì.t}osv,

qdélijos

ngòg

zovzov

dvziza'§ófiednoi'aazo

rà

fitgiàog

àv-

Tivi vXy mantp

xai

0

xai

zig

fiaoiktiig

«AcSi» TO

axQaztjybv

èniozr)-

ènoitìto. ).óg Tt¡v Tifiijv. xai fiévrot xai TJJV ioQiáaifiov rjfiégav áiTjvtxwi sné/xtvev sxeias, xtjv SiaymytjV ovx dfjSij xa&oqmv Tiveg Se RAP xíjg (¡aoiXtvovotjq xaxoq&cog Siaxe&évxeg, wg TOV (iaoiXémg %aQaxxr¡qag nagayvfivovvxog ovx evytvtlg xai áaxa10 Tovviog TOig Xóyoig xai ngóg TO @aaiXixov óXia9aivovxog gia/ua, TO de xai fiSTafioXijg sgcovxeg ¿Xm'Si Xt¡[iuátiov xaivmv, §ovXr¡v novrjgav e^agxvaavxtg agxi ngo^e^ovXtvfiévt¡v av'xotg, ¡uexaSiSóaat Tr¡g Xvftrjg uvxijg ov fióvov axgaxiaxav TI ai xcov nsQi xr¡v T¡TIÍIQOV dXXa xai xoVg ano TOV flaoiXixov atóXov xai Tf¡g xaxa &áXaaaav Sogvipogiag TÍ xai Svváfteag. 15 xai *¡v avTotg SITYVCAAFMSVOV TT xai avyxtífisvov Iva TOV §aatXémg exi xatg (luyxvgixaig éfiquXoymgovvxog axt¡vatg OQ&QIwTSQOV, ngó TOV óiayeXav dnág'^aa9ai xtjv qfisgav, oi f¿ev avv aXaXay/xw xai ¡üojj xai &ogvf3q) fityiaxw Tag Trtg nóXemg nXaxeíag óiaxaga^aai, xai xatg (pgovgaZg ngogjiaXóvTsg apa- 20 at ai O v anav TO E'fiqigovgov dnegyáatovtai, xai noXXovg TCSV bfioíav ngóg dvxagaiav Sitge&i'aaoiv, oi Se xíjg ¡¡ovXijg avxolg avfifiSTéyovTtg vavxtxoi xoig dxaxioig ngo xiov aXXcov ngoaoxeiXcoai Tf¡ %¿ga(¡> Tav fiagxvgixwv extívwv oxqvmv, xai 2. n i . Ti¡y ivxoi.rjy'i pleret imperatam reverentia imperantis, magis etiam ut festo m a r t y ris delectaretur, et tradere voléns defínitum talentum ad salutationem praesentiae, a d f u i t , sacrificaturus ei regie honorem et festam diem assidue remansit ibi, victum non iniucundum spectans. quidam autem contra imperium male dispositi, quasi rcx mores denudaret minirae n o biles, et infírmus in orationibus , et regii favoris oblivisceretur, turn etiam mutationis cupidi spe commodorum novorum, consilium malum instruentes nuper excogitatum a s e , communicant ignominiam non solum cum militum in continente quibusdam , sed etiam cum militibus Tegiae classis et navalis armaturae et cxercitus: atque erat ab iis agnitum et statutum, ut rege adhuc in martyrii versante tentoriis antequam illucescere coepisset, alii bellico cantu et clamore et tumultu máximo urbis vias perturbarent et praesidia aggressi desertum omne praesidiuin facerent et multos similiuin ad seditionem excitarent , alii autem consilii iis participes navales milites lintribus ante ceteros a p pellerent martyrii illis tentoriis et regem appropinquantem belli t u multu exterritum et ad regiam aditurum seque conftrmaturum contra

HISTORIA. xov ftaotXéu xaxióvxa xw xvSoi/ntji xaTtnxotjfièvovxaì itQÒg tà (}aditela fiéXXovxa nagaytveodai xaì xaxaaaigt9eig dnQoadoxr¡xcog

o vxe-

*«Sè

xr¡v yt-

vófitvog.

3. TOVIO?

5. xooovtovs

C.

h u n c a e s t u m et omnino persuaeum -est regiis et regi ipsi, partís q u a n dam malevolentiam et conspirationem turbasse subiectos, neqiie vero pactioneitt communem et coniurationem hime bello induxisse , et a n i mo impioti sunt, ad inquisitionem statini surrexit et inceptorum u l t i o nem imperator. atque cum non latere possent tanti mali auctores et seditiosi et conscii, deprcliendebantur horum multi et dedicatione ad regem lata iudicabantur, atque alii quidem vinculis publicis, alii tristibus acdificiis tradebantur, alii autem horum mortem evitare studente« promissis libertatis molliti prodebant alios , et quotidie capiebantur multi, et metus tenebat plurimos, ne caperentur accusati, postquam autem per tempus aliquod castigavit horum quosdam imperator et in lucem insidiantes produxit, quos ne antea quidem ignoraverat cum consilium prorupisset, exsilio hos et publieatione p u n i v i t , neminem sanguine se puniturum pollicitus, sed generose iniuriam et modcratius ferens. Ante omnes autem commemoratus praefectus conscientiae accusatus et damnatus exilii et publications eodem die turbae inductus est, ingressus in regiam, quasi aliquid necessarioruin bene fecisset et seditionem composuisset, privatus autem eingulo et insignibus et damnatus praeter exspectationem factus.

76

MICHAELIS 'Enó&tjat

Ss xwv aXXcov unávxwv

imv Sijfiooiav

/g?¡fidx(ov

àxQÒaaiv xai xovxoig ítiag,

xai zcòv iSitoxixwv

xr¡v (isi%ova (pgovxiSa

(pTjftì xai oxgaxijytxmv xoig

Sr¡ Taira

xai avxofpavxixatg

Sixavixmv

xà xotavxa

(isxa§al.itv

nagàyovxa.

xai xai

xai

ijxxov

f, 182 r. fotov èva (fi eìv

negi

xai

vov

negi

iegà,

XT¡V

xcSv xoiovxwv

xazà

otpùg

ftovovov%i ona9ég,

xò

t¡ ngòg dgextj

èaxaat'à^ov.

oaw xai

(pikónta^ov

Si'

ai'ftaxog

afta

xai

sxoifxov ,

rtv ò (ir,

xai

a$imv,

xai

nsgi

noXXàg

xò nega

Sisnxotjfiè-15 evvoia

èni/uéXmav,

xai

vnoxei'fievov

rpqcpovg xò

xò yàg

tvotftèg

xai xò (ir¡ ngòg xw s/ovri

negi xs

xai

xò evngòaixov,

nXrjv àXXà

xà

xetpáXaia

xà avxò

éq>r¡nX(oio.

qiiXofióvaxov avxò

exega

yvtoaiv

(iexgiòtfitl^ov

TOV

[isQOg

T f j 'Pwftaixjj

aq>9ooXoaxe-

oixtiwatag

Ttjg aQSTijg TOV ßaoiXswg avwXe&QOv

vipi-

Ttjg eXsqfioovvqg

TO

vysxovf xai ydyovsv vno nole/xi'oig rotavxTj noXig ¡xtiu xcav noXlxvi'mv xai xcav vnuidgcov avxmv Si' anXtjaxiav xai XQr!ft°tT$ jSaotksvovxog oxi noXXaxtg ftev tovqoe xai Statpopcog avlaxrjv yéyovtv ddgóov osiofiòg xcov noinoxe yevo/iévmv sxnXijxxixcóxtgog, ex xwv eontgi'cov /uegwv dg'^à/xtvog. xoaovxog òè qv zi fiiyt9og tòg xaì oìxt'ag àvaxgèxpai noXXdg, òh'yag Ss dvvßgiaxovg xa- 5 xaXintìv. ovSs vaoì xijg xovxov aqtoSgòxijxog d9iyttg (itfitvrjY.aoiv dXXà xaì avxoì xaxà xiva fiégq , è'axi S' olg xaì xà nXtìaxa ntgieggdyqaav • xaì xt'ovtg wontg xiai ka^tvxqgioig 7iegitSgv(p9i)oav. ov yàg una% ngoaßaXcov , mg xà noXXà tìw&ei, ¿Xcóiftjatv, dXXà fi tra atpoSgóxijxog xivqotig xgstg ngo-10 oi%mg sxtXéo9rj(jav. dq>' cov xoaxvxòg (xiyiaxog xaì (poßog oaog cvòénco xotg dv9gwnoig snénsat, xaì xóóv oìximv è'£iovxtg i o ovvt]9tg snicptàvijfia nghg 9tòv dvfßöav, xaì yvvatxtg 9aXa-* fitvófitvai, tw ]oav, xmv ngorjytjaafiivmv no\X(j> x(j! ntgióvxi s\dxtovtg • ij yàg uv, si xotg ngiòqv sciatovi ai, ovòsv yv xò xwXvaov fir/ ovyj nnoav Sftov xr,v xxfjaiv ài 7jg sntnóXaas xaì ijv snijX9sv , ix ßd&gcav avxmv dvaxganrjvai xaì tìg ovShv 20 XQijoifttvoai xaì nayytvtì xovg oìxrjxogag nàvxag oìxxi'axov f 9avàxov ytvoao9ai. xa9' ov (TjJ Xòyov xaì xotg (pvoioXoyovtit ntgì otiofiàv cig t i x f j xaì dvaio9>}z(og Sia xrjg xov vSuxogèv

tertiam agente eodem mense circa alteram noctis yigiliam factus es derepente terrae motus iis, qui unquam fuernnt, terribilior, ab occidentalibus partibus incipiens : tantus autem erat magnitudine, ut etiam domos everteret multas, paucas tantum illaesas relinqueret, neque tempia huius impetu intacta manserunt, sed et ipsa in nonnullis partibus, in aliis autem plurima fracta sunt, et columnae quasi stilis lacerabant u r : neque enim semel incidens ut plerumque fieri solebat desiit, sed magna vi motus tres continui absoluti sunt, ex quibus fletus maximus et timor quantus nunquam hominibus obvenit, et domibus egressi solitam invocationem ad deum clamabant, et mulieres in thalamis viventes, metu concussae , pudorem deposuerunt et in aperto stabant, eandem emittentes vocem : deinde illa nocte circiter decem et duodeeim tremitus terrae secuti sunt, prioribus multo minores : profecto enim si prioribus fuissent pares, nihil impediisset, quominus omnis sirnul possessio, per .quam curreret et cui obveniret, e fundamentis ipsis everteretur et ad nullam rem utilis esset et omnino incolae omnes miserrimam mortem gustarent: secundum quam rationem etiam iis qui pbilosophantur de terrae motibus, dìcentes, temere et »ino

HISTORIA.

80

rofg xoíkoig tr¡9aaag

avl.fi

avrog o xavxa

vtno/nsvmv

o

dftov

sxaxgaxtiav

to-xara

fiovov

Tlgo.

naaiv Tqv

novovg

/go-5 /¿era

sds£axo

vtvi'xtjxt

xai

xoig

ak\d

axtjvijg

TtjV ceo'av

xai

ovSe

T f j anoaxtvfj xai

TOVTOV

nagsntiatv.

veonaytjg

ovvtxaXsoaTO,

eo5as fiaoiXixtjg

&v(iqiiav,

unoaxtvijv

uaviaxidtv

(¡aoiktia,

ngog

xoig fiov-

LAVTA TOI xai

t«

TO SiaTU%aa9ai

qv,

-xai

Tijg

toTg

aywvwv

xai ¿id

rijg exSixiag

T'OV xgaxovvxa oxi tig

fiaoiXeiw

ij

xktog

ovuftaXovtut;

¿v av'xoig ajQavimxmv

nohtfiixwv

tig

T¡¡g

ovgavov

\d%aa9ai

f. 187

TOVTOV

¡¿ijkog

xe

ntgi

ngoofloXdg.

fiaaikt'da o

avu'xa

ezoifia^eiv,

rag

ntgi'odov

nagtaTTjaaTO /3aatXt'da

xai

TO jiapaaq/uov

anOipoiTTjaiv, fisyqig

,

xarsa/t

atXrjvaiuv

noviig,

ydg

TCOV nagaiv/OVTCOV

ngta^sviag

SiuxvaXvtiv

ovxi

JiTTqv

xai

avvofxiXtiv

Xivtofrai, vog

Tjg%aTO

¿tufuyfiaai

uviw

¿itv9txii5v

ti

xfj de 20 ovvno-

s i t i o n e m , cum maxime privignos circum s e haberet consiliorum p a r ticipes v e l , ut verius dicam, insidiarum auctores cumque iis a v u n culum Ioannem Caesarem. coepit enim statim in ipsis constitutionibus publicis etiam eorum qui aderant militum illustrioribus uti et dc b c l . licis certaminibus deliberare et legatos instruere et undique hostibus impedire incursiones. propterea etiam tempus non diuturnum retinuit liunc in r e g i a , sed post alteTum lunae circuitum orientalis Propontis hunc e x c e p i t : ct splendor r e g i i tentorii omnibus simul ostendit regiam ad orientalem expeditionem et i t e r : atque studium ultionis yicit l u xuriam et voluptatem , quae essent in r e g i a : atque g l o r i a , quae in expeditionibus usque ad coelum veniret- imperatori persuasit ut etiam labores harum mutaret e a : quod quidem omnibus stuporem iniecit cogitantibus, ad instruendum solum cxpeditionis apparatum et impedimenta ne trium quidem totorum spatium mensium s u f f i c e r e : ille autem modo firmatus et reliqua constituebat -et ad impedimenta etiam e x e r citum e x occidente et terra Cappadocum c c l e r i t e r delegit et Scythas convocavit atque ante horum adventum cum iis solis qui in r e g i a aula e i a n t iter studiose iniit. cum autcm et ipse qui haec scribit s e q u e n tes s e ex e l e c t i o n e h a b e r e t , et proposita exercitus administraret in

HISTORIA. ¿\éang xa

sv

xQí'oeai,

xa&s'£qg

E Í / J /¿sv uvzr¡v

olv

(ÜQvyi'a,

üyovxo

éx

jjv

a/j.ov

xai

(ir¡

1 5 \oi

xai

nr¡Qwg

xai

nívi%QOvg.

x¿Qav

xi'va

xai

onaóovg

xQÓnov

xaXéaoixo, xoav

Si

noXXr¡v

a'^íav

ngóg xai

tig

ovó$v

tuvxa

,

advfxiuv to

TISV

¡JISV

xai

xoig

Xo%ayovs

i£

C.

nXeíovog

éx

xQijaifisvovxeg

xa-

fiovovov/J

aita-

toaneq

evagi&fii]TOvg dvaXoyt^ofiévoig

nóaov xoig

16. an

xai TOV

éx

xwv

dno xai o&tv

xqv

/póvov

xdy/xuatv

xoig

xr¡g xai

énaveXsvaoviai

xai

noXoxjjcovia-

Sti-

ogcofiévag

día

nayuQ

óia

évavxioig

ar¡fiaiag

riQoaijyov

onXoig

éx

avyxtixai

avveXa9évxtg

é%ovoag

énoXeXtifipévcov

ntvi'q.

xaxa{¡aXXd/¿tvoi

ytvvalov

nivuqug

«'p^afov

T¡¡

xoig

XvnQÜg

xág

é(ftno¡xévovg

óXiycov

•

xaXamagiav

avxág

xáy/ua-

é'§

dcpcoQtafiévov

/uixpóv

xai

TO OX Q ax ion I XOV, xai

dnoQOVfiévmv

7 . ló%ovs

xaxa

xayfiáxmv

axgaxsvaafiévov xbv

avvr¡-

xwv ¿xáaiov

noXs/ntxrjg

xai

¿tjxáxqv

xai

cog

ol

Xó%ovg

(iaoiXécog

¿ F^SR'

x a

xai

dvenXqQOvv

LUJIOV

iáuv,

áno(p9-éyyía&ui

xanvov

20 xai

tig

áváXxiStg

xsq>at'vovxo.

BTIUQXÍU,

nQOof}oXr¡g ovxwg

avxanxi'ag

avaxoXixmv,

avyxsxvqióxav

xai

£§

BT&vvtZv

TWV

Ttttyv

[ir¡de xtjv

dniiXi¡Xoyòg ix xr¡g ànOazdaecog iva /nr¡ zm uavvr¡&si TOV xavaoovog Sta0 rjXiog dnoztdezai, Xto(it)&fi t o azgazóneóov xaì vóooig uXwot/uov y¿vr¡zai. 10 'Ev ToaovMj) òs xqovi%ovzos zovzov Xá&ga ngoofiaXóvieg (Tovgxovg ós zovzovg vvvì è Xòyog oidi xaXtìv) 01 Jlégaai xtfv Neoxaioàgnav ¿£ àngoòmov xr¡g sniógo/xìjg xazaozQSg èniaxaaiag iayv/jcog imvaQxtjuavxmv, nokvg (isv qjóvog xovxuv syèvtxo avxi'xa vcàxa deémxóxcùv xai ngòg qtvyrjv oQfiijadvxcav. oaoi óè xai £a>y-15 pe/'a eaXaaav, ovósv dnmvavxo xijg lài'ag %*jg, fxayaiqag SQyov ysvófitvoi. tj fiévxoi leia nàaa, aitò av&Qtónov etog xxTjVovg, sXev&£QCi>9'tiaa xòv {¡uotXèa xai yXtóaaj] xai &avftaxt ènevq>rjiATj davfiaaxòv xw ovxi xai ¿Xoyov yèyovtv, iva (iaoiXevg cPa>ftaitov dxoaxmg diwxij yoogìg xijg^Q olxeiag dnoaxsvijg, fzexà fióvov xov ISiov onXixixov, siti oXag ¿¡[¿¿gag òxxcó, Sia xóntav àdtjXcov re xai dftàxmv, xai fttj tino* T»)S ¿mfioXiji. 1. avxy ? cum' eius p r i v i g n b , qui a d e r a t , Andronico, quem quidem ipse regera creans ut pignus àut imperii gocium habebat aut aequaturum locum huius si qua saepe accedens et cum gravi armatura instans hostibus vulnus letiferum ut homo acciperet. ipse autem cum toto cquitatu persequebatur hostes et per imi Ito 8 altissimos colles terrae Tephricap perveniens et hostibus instare ex obliquo contendens ita exercitum perfecit, ut quamquam hostes ptoximi essent et ab iis conspicerentur, tamen non possent eius militibus per equos celeriter currere et m e moria dignum factum dgere : aitameli cum inexspectata re concussi essent hostes et fama impetus regis valde horrerent, magna caedes horum facta est, cum statim terga dedissent et in fugam se vertissent, 11011-usui» habuerunt suae vitae, gladii opus f a c l i : praeda autein omnis ab homine usque ad pecudem liberata regeni et lingua et admiratione c e l e b r a v i t : etenim admirabile profecto et meinojabil« fuit, quod rex Graecorum incontinenter persecutionem exscquiliir sine propriis impedimtntis cum sola sua gravis arniuturae manu totos dies octo per loc« ignota et inyia neque exctfit proposito.

«ISTORIA.

107

'YnooxçétjJa'ç óvv èxtt&ev eiç ryv 2s^aax?jveSv fiijrçôaohv nQfòiTjV ayovioç rov òriceO^QÌOV ftijvôç, xai âiuvanavoaç TOP axQaxov sv /.lôvaiç q/iéçaig TQIOÌV, 'açaç exeifav tijç npôç Svçt'uv ayovatjç ei/exo, xai âià TWV TRJÇ Kovxovaov avhwvmv 5 xai SvaSis%oôsvTfov axçanwv eiç rtç/navi'xeiav xaxaaxùç eiç TÒ &éfia TÒ xakov/uevov Ttlov% naçà TOÏÇ 'Açfitvtotç sìofiuXXet, TiQÓTSQOv ovx òXiytjv ànoTt/tôfisvoç (pdXayya axçaxicoxixtjv fiexà avvxayixaxà(>xov, xai siç MeXixtjvtjv èxné(i\[/aç ¿ni ' w ât ââçâç âvvâfteooç neçiyivsod'ai TOV no15 Xéfiov dXXôfpvXoç èniyévouo. à XX' ovxoç ovx ev&açoàiç fiç «7ia| xai dqtiXoxt'ficoç yçrjoâfitvoç xw xaiçtjj xai TOÏÇ nçàytiaoi, fiixçov x(j> ftaotXeï dtnXovv nôXsfiov, vaieçov/xévc^ TOI* avxrjç axQUXLÙç fiaxificoxâxqç, dvd' anXov nçot%èvijas. noiXaxiç yàç nçoxaXovfièvmv aóxòv xàv ¿%9-QWV, xai fiy ina ïov30 TOÇ ètyévai TOV aareoç Tijç MeXixîjvijç xaixoi TWV oxpaxieo-* rmv nQo&v(A,onoiov(ièvoiv avxoïç dvTsne'ÇeXdeïv, rnç sïâov êxsï~ voi TÒ ykîoxQOV avrov xai nigideèç xai dnôksfiov, òtà xôntov dâijXav (¡aâioavTtç xfji ftaaikixrfi oxçaxiàç /¿oiça ttvi Si' 14.

naQuyCyio&ai C : jCQrre»tt J n t e r p r e a .

Reversus igitur inde ih Sebastefioruin urbem capitalem primtìft* agente mense octobre et quietem concédons exercitui solos très dies, profectus inde viam iniit quae ad Syriani ducit, et per Cucusi vallea et difficiles vias in Germanica se constituens in provinciam quae v o catur Teluch apud Arincnios, incidit, postquam antea non pa'rvam a b scidit phalangem militimi cum praefecto ordinis et ad Melitenem emisit ad praesidium provinciarum orientis et ad resistendum hostibus ibi tum insidias parantibus: quibus quidem imperavit vir callidus et pugnax, nomine Ausinalius, propterea enim rex cum centuriis et c e n turionibus etiam omnes Francos, homines sanguine gaudentes et b e l licosos, huic duci tradidit, ut valida vi sustineret bellum in quibus locis ilii quando bellum externum instaret: sed hic non fortiter uno iclu et sine honoris studio usus occasione et rebus, paene regi duplex bellum nudato tali pugnacissimo exercitu prò simplice excitavit. cum enim saepcnumcro provocarent eum liostes neque ille sequeretur ut excederet urbe Melitene, quanquam milites parati erant cum iis congredi, postquain illi viderunt tenuem constantiam (tenuitatem) eius et îimiditateui et belli imperitiam, per loca ignota ingressi rtgii ezercittts

V.

108

MICHAELIS

ATTÀLIOTÀE

àyogàv aizi'tov ¿giovar] ngooéfìaXov • xaì ti ftrj za/i/ Siavaazà; o ftaoiXevQ ex iijg (pqfiiji agfitjat xaz' avzmv, xàxetvoi pitj vrtoazàvztq $ièq>vyov, ràya av dncòltxo fiègog azgazimzmv ovx evxazatpgòvrjzov. avQa>v djiéTV/ov, nQoXafiòvxmv tmv noXtfii'cov xai ovoxevaoafiévcov avrà eotviwv sv tw dnoÌQÙvai. Kai Tavta fisv ini rijg (isyaXonò'kemg sxtivtjg, %ttg dfxayTjxi XQatrj&tiaa nokXqv sifidqeiav déótoxs roig atga20 Timxaiq ngòg %rtv èxetae diaymyqv, nXfjV tivmv nvgyuv vxjjrjloiàtùìv, TQimv rj reaadQwv, ev&a SaQttxqvoi avióvieg, xai tijv avoSov mg aterònOQOV xaraa^óvteg, stptXovtixqoav 7. Saoi interpres: C. Boat. Arabes autem cum Turcis etiam, qui iis aderant, non pancia, quibus i m perabat Tir strenuus et genus iactans regium e Perside nomine A m e r tikes, ex longinquo sequentes et quasi satellites se gerentes aut iactantiae causa circum currentes. circa vesperum autem castra ponens r e x ante Hierapolin urbem fossam ibi et valium ex consuetudine fixit. ita autem impedimenta Gracci fortiter in tentoriis deponentes, ncque vero versantes in his quicunque laboribus imperabant et ordini A r m e n i o rum, adversus urbem profecti sunt : et quandoquidem invenerunt eam non omnino per eos qui intus erant defensam (antea enim Saraceni metu adventus regis fugam ceperant trans Euphratem fluvium), c e l e riter portas frangentes intus insilierunt: atque frumenti et reliqui v i ctus ad sallietatem commcatum inde fecerunt. copiam enim horum r e pererunt ibi et vini partem et vilissimorum g e n e r u m , praeda autem magis aestimata exciderunt, cum hostes eam praeripuissent et secum portassent effugientes. Atque haec quidem in illa u r b e , quae sine pugna vieta multam facilitatem praebuit militibus ad victum in ea terra , exceptis nonnullis turribus altissimis, tribus aut q u a t t u o r , ubi Saraceni ascendentes et iter ut angustum occupante? certarunt ex patrio suo more

110

MICHAELIS

ATTALIOTÀE

xarà TÒ nàxgiov avxcov vòfii/uov rijg ìSìag nQOxivSvvsvaai f. 189 r. d-pqoxeias xai nóXscog. akX' ovx iì$vvq&f]oav H¿/,Qi navxòg àvxioytiv' àia noXXmv yàg fitgéáv níQia/óvxtg avxovg oi 'Pcofittìoi, xai lòkfiT] nokkij xai onXoig ixrj^óXoig xai avvaamo(*(j) xaxanXfj'gavxíg, áopvxxtjxovg avxovg nenoir¡xaoiv. ini 5 Sé ye Tìjg dxQonoXeag (sari yàg èitinsSog ¡lèv xai avxq xcci TT) nòXti ofióaxoiyog, Ttiytoi de vipqXoxúxotg ayav xai nvQyoig atQtoig nsnvxvwftévij xai olov uvdXmxog) ov XOIUVXTJV BVQOV ol 'Pca/uaìoi tr¡v evxoXíav • sxtias yàg tlatòv 2uQaxr¡vwv ovx svaQÍ9ftf¡jov nXijdvg èQQMfxèvfOQ ìjfivvaro. ov f*r¡v noXXov xf¡v cpvXuxyv rijg axgag xygeìv ijdvvìjdtjoav • xvxXóas yàg o (ìuoiltvg bnXoig xai fiy/uvatg avxovg xaxaxtivag, xai nsxgoflóXaig ÒQyàvoig xai %o%oiq wg viqxxai xaxaxovxioag, xai ¿cd/uccti' z?jv akaaiv ix noXiogxi'ag èmdet$à(xtvog, vnoonòvdovg nenoir/xs. nQtofitvoavxtg yàq xa,i avyyv(áfxr¡g xvytCv aixtjaà/ue-15 voi, xai XVXQOV ir¡v IxtxijQi'av avxwv xs xai yvvaixtSv xai nai3g xai óagtàg dnoyowauq "kaftetv ánoazursiav saxánr¡ati xai avxtxa xovg avvavxmvxag cpogolóycov re xai Xoinovg oxvXevtiv xai StagTiá^etv xai navxa Sgav oaa deanóTOV dnonxv5 ovai yuXivovg. jg s(fiaxa¡A.évt¡g, engage flèv ysvvaiov ovòiv, sna&s òè (iSk15Aov navv xaxóSg. è/xntaòvteg yàg ol oxgaximxai toig rcòv oxqvtSv xaXcoSioig, xai avfinXaxèvrtg avxoig, yvwaiv zofg Ogáyyotg Tìjg èniftovXìjq nsnoujxaaiv. oì cog Tovgxcov nXij&og ooov ovna no rè ngò Siaoxq/uaxog ovx òXiyov XttjXaztì xai xazaxgèxti rtjv %àgavt è%éntfi\pe /xsv (lègog ti xijg oxgaxiag xaz' av'xcov, fitjóèv dà

magna facta cominus perfecit. progredienti autem regi inde post dies aliquot adveniens et servi instar omnia faciens sequutus est regem et ipse paucos quosdam suorum militum adducens. ceteros enim reliquit in Maurocastri cui imperabat castello in uno Armeniacorum locorum sito in colle alto et inaccessibili, incusatus autem apud regem quasi meditaretur etiam rursus crudele quid et infìdum in ipsius centuria ( n a tura enim infìdum genus F r a n c o r u m ) et quod non voluntas sed amicorum cius absentia remissionem efficeret, quominus insidiaretur r e g i , valde diiudicatus ut ingratus et deo invisus, inde dimissus est exercitu : non pure convictus, sed suspectus propter priorem p r a v i t a tem et quia a Nemitzo quodam illustrium accusatus erat magnopere. amici autem huius postquam audiverunt rem, profecti e castello Mesopotamiam aggressi sunt, multa mala incolis incursione facessentes. Sed cum rex cum multitudine veniret ad Caesaream, deinde etiam Larissae se coniungeret et fama famam praeverteret Turcarum multit u d i n e m , quanta nunquam a n t e a , intervallo non parvo diripere et percursare t e r r a m , misit partem aliquam exercitus contra c o s : nihil antem perflcientem sed fugientem excipiens missum exercitum ordine

192 r.

MICHÀELIS ATTALIOTAE avvmayjuidvvaaç, àkXà qitvyov vnoôe'Çctpivoç TO ntfiqid-iv, vioç ztjç Ttçôam (fSQOvarjç tïytTO. afta ôs t w xaraXa^sîv TOV zijç naçsfipokïjç zónov xaì zòv (SaoiXsa Ttjv (SaotXixijv oxijvqv vnsX&stv, (iij TÛÇIQOV , /iq %ÙQaxoç NTQIOTÙVTWV, dXl.' sv oyXq> T^Ç TWV oxsvwv dno&sotwç TOV OTQUTOV xa&earwioç, 5 stpdvqoav

oî noXéfiioi

rà

sQVFIVÈIATU TWV TÔnav

xaxiyovisç

xaì zàç dxçoXotpiaç av'rdç. OVTW yàp 'sXaytv 0 tonoç èxttkqî âéattoç, wç Ttjv fisv nsôidôa TOVÇ 'Pwfiaiovç xatèyuv, elç ii tovç nsçixvxXovvxuç ¡Hovvovç ntQixsyva&ai TOVÇ svavxîovç, Xav&àvovtaç nçwtjv ex TOV xaioniv avitôv dnoxQvmtodai. 10 ffoijç ôs yevofiévqç, atai TOV {¡aoiXémç FTR, sxôsôwxôTOÇ savxov siç dvànuvaïv, aXlÀ TO svvàXiO¥ aaXni'aai nçoara^AVTOÇ, BQOfjeaav xaxà TÙÇIV ai uTçaTiWTai, [irjôs Ttjç ovçaytaç srt xuTaXafîovaqç àia TO oxoXatwç {iaôi%eiv f.iç (pvXaxtjV xaì ôiâacoaiv TWV ènayofisvwv TTJV ctyoçûv. dç9évitov ovv TWV at]- 15 ftei'av xaì xarà (pdXayyuç Trtç organài ovyTayJïsiotjç, TOV (JaoïXéwç nçodyovioç nçoéxvipav fùv TWV ¿vavrt'wv noXXoî, nçoXa^ôvrwv ôs TWV ray^dtav sv fièv TWV ytvxaôvwv Xeyo* fxtvov, sv ôè TWV fansgi'wv dQi&fiwv, xaì TOV awtjâovç dijaQVTSQOV xarà TWV èvavTi'wv sXdaavTU nçôç qivyqv tv&vç am-28 ôiïv xartjvdyxaaav. NQO(II@À'ÇTOVTOÇ 3s TOV ftaoïXéwç TT)V Xoinyv OTQaTiàv xaì TO Xoinòv TWV noXs/ni'wv nXrjd'oç TOÎÇ çpevyovot avvâisifvysv. ¿nsi ôè xajà VWTWV TWV èvavtiwv ¿Xavvovie; 20. {Xàaayxos C. viam adversus ferentem tenebat : simul atque autem occuparunt castrorum locum et rex regiuni tentorium subiit, non fossa , non vallo circumstante, sed in turba depositorum impedimentorum exeveitu v e r sante, apparuerunt hostes, fivmissima loca obtinentes et vertices m o n tium ipsos. ita enim constitutus erat locus ille, ut planum Graeci o b tinerent, per colles autem circumiectos fusi essent hostes, latentes antea quia post eos occultabantur. clamore autem facto et rege non tradente se remissioni, sed ut bellicum canerent imperante, p r o g r e diebantur ordine milites, cum ne ultimi quidem capercnt, quia lente ibant ad custodiendos et arccndos eos, qui accederent, mercatum, sublatis igitur signis et secundum phalanges exercitu composito, rege praeeunte se flexerunt hostes multi : accipientibus autem ordinibus unum Lycaonum dictum, alium occidentalis multitudinis, et solito v e hementius ilio contra hostes profecto, fugam statini s p e d a r e eos coegerunt. traiieiente autem rege reliquum excrcitum, etiam reliqua hostium multitudo cum fugientibus fugit. cum autem in tergo hostium proficiscentes Graeci, praetereunte etiaiu agmine mercenario Scytha-

HISTORIA.

m

ot 'Pwfiatoi, ngoi¡yovftévov xai f¿io9o 2xv&¿v, nagr¡X9ov zovg /¿tjvoeidíig kxtivovg àyxàvag xai xazoniv éys-* vovzo, kó/og Tovgximg xa&qftsvog sv' ùdqty zj¡ 'P(o/j.aixf¡ nugt(i{ioXf¡ ngooenékaosv, ¿v ov'x oh'yoig dvógáot nagafit&zgovftsvog' oí)i oí naga\uq>&èvzsg tig i óià

sXavvtov

etpaivtzo,

oiev conto v èniyi'vtrat,

oqfiai'ag

èv dgiazsgà

OTgaTÒnsSov,

rrjv togioftsvrjv

oavia

oäovg,

fiat'cov dxXsùg

sv

ßadsl

io

azgarimzixTjv

fièv

ätaßeßktjfiivov

av/ovvzi

äia

tavza

fièv

TOVTOV

TOV

/uegcöv o ßaotievg xpv/gmv '

dxgaróSg

zgònov yàg

äiadsgfiaivöfisvog.

6 là

dlka/ód^ev

xai

noitjoai

Totg svavri'oig nóKtftov

svonXov

èngdx&qaav,

snsXdßsTO

äi'

ti/ezo ruvzà

eyxazèlinsv,

is

yióvog

zovzcov, TÒ OK FI a TOI xai

qiviaxtjv

dvzlngoigov

zcZv

svgtaiv

qvayxdodi]

sniorijoai,

ävvafiiv.

xai

Soys tw fièv

eavTtö äs xai

rotg

rex contra Romanopolin proflciscens appareret, ex qua descensio ad Chliat angustiis fit, mutans sententiam et 9igna in sinistro cornu constituens oberrantein dimisit exercitum et definitam viam a dextra p r o cedentem, donec fama eos occupans reduxit eum ad viam a r e g e n o vatam : degredientes igitur praeruptas quasdam et praecipites vias in profundo loco regem castra habentem invenimus ibique primam sententiam malo Graecorum ingloriose reficientem. diyidens enim b i f a riam exercitum tradidit validiorem partem P h i l a r e t o , v i r o militarem iactanti circumspicientiam, vitae autem turpis et accusatae, et qui e x i mie cum populo pugnaverat, in maximis autem reiecto et despecto ut par e r a t , tarnen non abstinente h i s , sed affectante imperium propter -avaritiae et vanitatis propositum. Atque haec quidem hoc modo facta sunt, septentrionales autem partes rex occupavit propter repertam nivem et aquas frigidas : impotenter enim tenebatur his corpus diu calore perfusum. propterea quidem etiam coactus est impetum aliunde facere et praesidium constituere ut quidem censebat, et hostibus contrariam v i m , et Philareto bellum arjnorum r e l i q u i t , sibi autem et qui cum eo erant bellum quod ex loco

20

133

HISTORIA.

avvovai rov sx xijg dvo%mgiag ov% jjttova. dteX&cov yag iia noXXmv xga/ifcov xai Svo{lax