Corpus scriptorum historiae Byzantinae: Corpus scriptorum historiae Byzantinae [Reprint 2021 ed.] 9783112408766, 9783112408759

Citation preview

CORPUS

SCRIPTORUM HISTORIAE BYZANTINAE. EDITI O

EMENDATIOR

ET

COPIOSIOR,

CONSILIO

B. G. N I E B U H R I I

C. F.

I N S T I T U T A, A

U

C

T

O

R I T

A T

E

ACADEMIAE L I T T E R A R U M REGIAE BQRUSSICAE CONTINUATA.

CHRONICON

PASCHALE.

VOLUMEN

II.

BONNAE I M P E N S I S

ED.

MDCCCXXXII.

W E B E R !

CHRONICON PASCHALE A

I :X E M P L A R

P

V A T I C A N U M

R E C E N S U I T

L U D O V I C US DIND ORFIUS.

V 0 L.

11.

BQNNAE 1 M P £ N S [ S

ED.

W E B E 1! I

MDCCCXXXII.

r R A E C E L L E NT I S S T M O

.

A C

C H R I S T I A N I S S I M O L

U R

D E

G

O U

V

M

T R I U PIO,

C

O

,

M A X I M O , M P H A T O 11 1,

FELICI,

P A T R I F I D E I

I

R E G I

P A

A D S E R T O R I

AUGUSTO, T R I A E T

E, V I N D I C I ,

L I T T E R A R U M PARENTI AC PATRONO.

,,-A.ntiquis temporibus mos fuit bonarum artium studia mandare litteris, atque in libros redacta offerre Princip i b u s , quia iieque aliquid inchoatur, nisi post Deuin faverit

Imperator. "

SACRAI»

MAJESTATEM

TUAM

iis-

dem mihi nunc affari verbis liceat, REX CHRISTIANISSIME, quibus olim Valentinianum Augustum Flavius Vegetius Renatus, cum suos ei offerret de R e militari commentarios. Tametsi enim quod in h o c opere p e r tractatur argumentum, nihil habet quod potentissimum R e g e m proprie spectet, nihil quod elegantia scriptionis ac materiae dignitate Vegetiano l o n g e non cedat, haud alienum tarnen ab officio meo esse d u x i , si post dicatas aliquot nostras MAJESTATI TUAE qualescunque Clironicon Paschale vol. II.

1

2

E P I S T O L A .

lucubrationes, hanc quoque postremam velut priorum leve corollarium Tibi Artiuni parenti nuncuparem. Neque inea me ac munusculi mei tenuitas deterruit id cogitantem quod Varius ille Geminus Rhetor de Imperatore summo dictitabat, „ut qui apud T e audent dicere, magnitudine«» Tuam ignorant, ita qui non audent ignorare humanitatem." At hoc loco mihi, Princeps Iivyictissime , in Sacrae Majestatis Tuae praeconia laudesve excurrere, vel eximias illas Regiasque prorsus animi virtutes, quibus T e Deus Optimus Maximus ad Galloruin Tuoruin felicitatem beavit, commemorare consilium non est, nedum tot bello ac pace praeclare a T e gesta, quae et habentur in ore omnium, et qualis quantusque sis abunde exteris ipsis dissitisque nationibus Tom. i. declarant. „Multum namque Tuis onusta virtutibus curFrancr'1^ ^ a m a c u m P o n t lere, et veris opinionibus jam adsuep. 857.ta de T e tantum didicit non mentiri," id quod de Theodeberto Rege e decessoribus Tuis, sed T e longe inferiore, jactavit olim Arelatensis Antistes Aurelianus. Quid quod laudum titulos omnes, quibus vel Reges Frantici post illustria facta exornati olim, vel Regiae Majestatis Tuae jam ab aliis quamplurimis intra extra delibatae virtutes, quarum vel sola recordatione orbis quam late patet attonitus obstupescit, unus buie praeGregor. M.ßxus Epistolae titulus complecti videtur. Nam ecqua joan. Tir. potest Praecellentissimi Principis appellatione excogiConventua t a r i illustrior, qua prae caeteris insigniti Francorum R e ad Ande-ges; tum a Summis Pontificibus, tum a Praesulibus Gal' oXcenmi- ücanis in publicis numerosi Cleri Comitiis saepe fuere? nìac. efc.An non in T e vox illa cadit aptissime, qui non tam Regni quod obtines amplitudine ac dignitate, quam rerum gestarum laude ac fama caeteris orbis Principibus multo Praecellis? Jam studiuin illud singulare quod in revellendis reliquiis haereticae pravitatis, quae sceleJoan.xxn.ratis factionibus Galliam Tuam, ( „ u b i inter caetera munEpisTse- ^ r e g n a clarere Religio Christiana noscitur") pridem cret. p. 126. paene concusserat, tum in avitae religionis integritate

3

EPISTOLA.

tuenda nullo non die adhibes, haud paullo verius, quam nobilissimos Antecessores Tuos, T e E C C L E S I A E ac C H R I STI ANAE F I D E I

DEFENSOREM,

VINDICEM et

ADSERTOREM,

T e PiuM, T e C H R I S T I A N I S S I M U M praedicant. Circumfertur illud sane de duobus Imperatoribus Cliristianae rei defensoribus clarissimis adsertoribusque celebratum, Paganorum Fana Constantinus Magnus clausit, Theo- Theodorit. dosius evertit. T u post receptas ab Invitissimo P a - ' rente quas rebelles sectarii contra jus fasque omne in- Pasch, in vaserant civitates, non modo Tempia quae per vim T h c c d nobis abstulerant, et eas quas violatis Legibus sanctissimis extruxerant Basilicas ipsis eripuisti, verum etiam justo perduellionis atque impiae seciae odio incitatus aequari solo et ubique dirui quae excitaverant Fana jussisti. Quid ita? ratus scilicet nec expiari posse, et sacros in usus conferri, quae essent ab his iinpia superstitione et inexpiabili perduellione inquinata, futurumque demum ut post detersam hujusce labis recordationem ipsain, floreaf, vigeatque illustris per T e in Gallia Christiana pietas, neque ullis postinodum inaculis obscuretur. Quis deinde non satis unum id esse perspiciat, si L U D O V I C U M M A G N U M quis appellet, ut REGUM

MAXIMUS,

TRIUMPHATOR,

FELIX,

AUGUSTUS,

confestim agnoscatur? nisi forte minus honorifice sentire ac loqui de his Principibus, quos intuentur ipsi coram ac suspiciunt, Gallis absque piaculo licet, quam externis ac peregrinis, qui de his aliquid fama duntaxat et auditione acceperunt: quibus proinde haec ipsa praeconia non adulatio, quam in subditis ac domesticis p r o num est suspicari, sed quae ubique vel apud hostes dominatur, vis una veritatis extorsit. Nam cur in Scriptoribus Anglicis haud certe postremus R E G E M F R A N C O R U M Matth. TERRESTRIUM R E G E M R E G U M esse prodidit? aut cur^'® Franciam R E G N U M R E G N O R U M idem appellavit? cur Gregorius Pontifex, tum reipsa, tum appellatione Magnus, cum ad Childebertum scriberet, Q U A N T O C A E T E R O S H O - Lib. MINES

REGIA

DIGNITAS A N T E C E D I T ,

TANTO CAETERARUM

EPIST

Pa-

5.

4

E P I S T O L A .

G E N T I U M R E G N A R E G N I F K A N C I C I CULMEN dixit E X C E L L E RE? Cur ipsa deinde Graecia, unde hoc opus in Gallias Tuas advectum, quod nunc apparet in Tuo nomine; cur ipsa, inquam, non cujusvis, aut e promiscua zinna plebe, aut e grege Scriptorum, sed ipsius Annae Com** n e n a e o r e I ^ e g e m Franciae, quanto autein illis temporibus te minorem? R E G E M tarnen esse R E G U M , M A J O R E M 9 H E OMNIBUS QUI SUB C A E L O SUNT, in Alexiade praedicavit. Quid aliud quam perspecta Francicae Majestatis dignitas auctoritasque impulit, ut cum ea esset Alexii Comneni Augusti fìlia, Imperatorioque sanguine, ac Caesarea etiam appellatione nobilis, palmain nihilominus Regiae praerogativae nostris Principibus ultro deferret? Cur Alexii postea nepos, et idem Imperator Constantinopolitanus Manuel Comnenus, cum ad Alexandrum Apui ßa-Suramum Pontificem litteras daret, Ludovicum Francor il8o" R U M R E G E " 1 P B O T O N O B I L I S S I M I cognomento donavit, nisi Regii generis nobilitate et vetustate, perinde atque Imperii amplitudine caeteris orbis Principibus longe praestare eum idem agnosceret? Quod si prioribus illis hi tituli jure merito adscripti fuere, quanto potiore Tibi uni universi competunt, qui sparsas in singulis virtutes ac dotes, quas vetera Annaliuni monumenta commemorant, collectas in T e uno repraesentas? Quod igitur R E G U M M A X I M U S audis ubique ac diceris, licet aegre ferat innata M A J E S T A T I T U A E moderatio, non est tarnen impetratura a nobis quin sic sentiamus; non poterit hanc afferre vim animis judiciisque nostris: cum vix quisque nostrum ab ipso R E G I S R E G U M titulo abstineat et temperet; qui quanto tarnen in T e verius quam in priscos Parthorum et Persarum Reges ipse conveniat, hunc si cuipiam caeteris adjungere animus fuerit, cum Regibus caeteris non semel sed saepius, quibus stare eos oporteret ac juvaret, leges perscripseris, unus belli nempe ac pacis in hoc orbe arbiter. Quamvis autem ea sit animi T u i magnitudo, nihil ut moliaris famae laudisque captandae apud omnes studio : sed suis T e illecebris virtus ipsa traxerit ad verum de-

EPISTOLA.

5

cus, patere saltern non tarn ob Regni, cui peculiari Numinis erga nos benefìcio praees, dignitatem, productosque tandem illustribus Tuis ac gloriosis tropaeis eo usque fere illius fines, quo vetus Gallia protendebatur, quam ob eximias illas ac vere Regias animi dotes quibus insigniter adornaris; patere, inquam, non jam T e Magjíum, qua T e appellatone, quod olim Arcadio contigit Theo- Si/n««/»s dosii Magni filio, in ipso fere aetatis flore appellari o r ' d e " " gavisi summopere sumus: sed Rerum Maximum, a Tuis praecipue Gallis, quibus es probe perspectus ac cognitus, atque adeo in amore ac deliciis salutari. Patere post tot nobiles ab hoste reportatas victorias, post tot expugnatas urbes, ac tot receptas provincias Triumphatoeem Te inscribi. Patere nos expertas felici-Fest. Rufus tati Tuae, quae consiliorum atque industriae sic est adjutrix, liane ut illa nunquam superarit, nec sit in T e Eutrop. de aliud praeter honestarum rerum prosperitatem, adgra- (ons ^ nU ~ tulari. Patere Augusti Tibi a nobis nomen imponi, quod a Francorum Regibus pridem manavit, eorumque fuit peculiare ac proprium, et quod aeque atque antecessoribus Tuis Philippo n. et Carolo vm. Tibi jure optimo deberi, testantur tam multae res ante liunc diem, a Te pie, fortiter ac praeclare gestae. Sed inter tot magníficos illos títulos erit et liuic non omnium certe postremo locus, ut T e Patrem P a t r i a e , quae fuit Ludovici xii. apud majores nostros nomenclatio, ob singularem Tuam humanitatem in subditos, ac in calamitosos benignitatem Te praedicemus. Denique ut Franciscum Regem maxime anterior aetas cognominavi

Litterarum Parentem ac Patronum, pro Tua eximia

erga viros litteratos effusione, pro Tuo erga disciplinas omnes atque ingenuas artes, quas profitemur, amore, patere dici ac celebran. Votis caetero nostris Numen annuat, Rex Christianissime, annos si Tuos de nostris, de hostium spoliis si triumphos, Serenissimum-

que Delphinum, ac nobilissimos Pueros , Nepotes Tuos, servet incólumes, si Iiis perpetua decernat IM-

6

EPISTOLA.

peria tum nostris ut posteris, et seris longo post intervallo nepotibus, infìnitis saeculorum continuationibus Jul. Fir- ipsi imperent; tum ut per eos omni malorum acerbitat a u c t o r extitisse p o t u e r i t , non ideo tarnen, uti s u p r a attiginici Pa- m u s , A l e x a n d r i n u m illud appellar) d e b u e r i t , sed Chronicon Peschalis. t r ; Alexandrini. Deinde P e t r u s iste Alexandrinus E p i s c o p u s , c u j u s nomen legitur initio S y n t a g m a t i s de P a s c h a t e , quod Codici V a l i cano p r a e f i g i t u r , p r o u t certe e x a r a t u m editumque e s t , Chronici auctor esse non p o t u i t , cum M a r t y r d i c a t u r , P e t r u s q u e isLe m a r tyrium obierit i m p e r a n t e D i o c l e t i a n o , ut prue caeleris t e s l a t u r E p i p h a n i u s 3 ) , et ex eo forte s c r i p t o r P a s c h a l i s Chronici 4 ), p r o indeque ili Heraclii t e m p o r a , in quae protrailiLur, illud deduceV e r u m quin idem P e t r u s a u c t o r non sit habenre non potuerit. V 5 d u s , suadent non s o l u m , imo probant omnino q u a e in S y n l a g m a te de Pascliate p r o f e r u n t u r a Chronici s c r i p t o r e ex illius libro d e J u d a e o r u n i et Christianoruni Pascliali i ' e s t i v i t a l e , ubi eadem l a u d a n t u r f o r m u l a , q u a H i p p o l y l i l ' o r t u s E p i s c o p i , Apollinarii H i e rapolitani E p i s c o p i , Clementis A l e x a n d r i n i , el Alhanasii s c r i p t a , qui pari ratione Chronici a ü c t o r e s dici potuerint. Illud autem P e l r i Alexandrini o p u s c u l u m e x t a r e vel extitisse in Bibliotheca Scorialensi cum alio h o c t i t u l o , IIsqI tov TLaß^u, tittl rcov tovrov ^rjrrjficxTtov, d o c e m u r ex illius indice Codicum Graecoruin i n e d i t o : s e d et haberi in Bibliotheca Collegii Societatis J e s u C a e s a r a u g u s t a . ni in H i s p a n i a monet Petavius 5 ), a q u o semel a c iterum laudatur.

) Herwart. la Chronol. cap. 194. ) Ad Graeca liusebii p. 411. 2. edit. ) In liaer. Meletian. P. 276. 5 ) To. 2. de Doctr. temp. p. 893.

1 2

3

PRAEFATIO.

13

Deinde Alexandrinae annorum epochae vel a e r a e , q u a e et A e g y ptiaca f u i t , nulla est in eo menlio, sed longe potius Antiochenae, Uli censct H e n r i c u s Valesius ' ) ; quod quidem Chronicon, inquit ille, nescio cur Haderus Alexandrinum vocaverit: ego certe AnEtenim auclor illius Chronici diligentioc henum vocare mallem. tissimus est in rebus Antiochensium commemorandis et annis, et P 6 mensibus eorum perpetuo utitur2), ut olim notavi in Epistola ad Jacohum Usserium. Et alio l o c o 3 ) : Chronicon Alexandrinum, quod quidem libentius Antiochenum vocaverim. V e r u m licet A u c t o r Chronici aera Antiochena saepe u t a t u r , alia tamen f u i t A n tiochenorum a m u n d o condito annos p u t a n d i r a t i o , ac diversa ab ea qua is i^titur, u t in hac Praefatione 4 ) observamus. V i l i . Neque cliam potiori j u r e Alexandrinum Chronicon ap-Neque apollali d e b u e r i t , q u o d ab Alexandrino quodain S c r i p t o r e e x a r a - l i u s quistuin inde f o r t e existirnari d e b e a t , quod cum t o t u m v e r s e t u r i n P ' a m forte disquirendis Paschalis Festivitatis et examinandis difficultatibus, Aegyptii maxime hujusce supputationis peculiarem habuisse notitiam d i c a n l u r , u t loquitur S. Leo P a p a , seu u t P r o t e r i u s in E p i stola ad eundeni Pontificem 5 ) , quod Aegyptiorum Ecclesia maier hujusce laboris extiteril. Idque vel inde p a t e t , q u o d in Concilio Nicaeno cum decretum fuisset, ut eodem omnes t e m p o r e E c clesiae Pascha c e l e b r a r e n t , datum id Alexandrinis negotium f u e r i t , qui s y d e r u n i peraeque et ordinandorum t e m p o r u m scientiae c r a n t m a j o r i s quam caeteri, et ut illorum Praesules legitimum cel e b r a n d i P a s c h a t i s diem quotannis i n v e n i r e n t , ac caeteris Ecclesiis i n d i c a r c n t , quod longe ante Christi nativitatem factitatum t e s t a t u r Joannes P h i l o p o n u s 6 ) . Adde quod A u c t o r idem P a s c h a lis Chronici Reguin P e r s a r u m usque ad A l e x a n d r u m M. ac deinde A e g y p l i o r u m R e g u m ex Ptolemaeis usque ad Cleopatram Catalog u m describit, et annos regni cujusque accurate recenset ac p r a e figit, sed et singularia quaedam de Alexandria s u b i n d e i n t e r m i s c e t , v. g. ubi de Pharo l o q u i t u r , et cum a Diocletiano p r a e b i t u m esse Panem castrensem Alexandrinis anno Imperii x v i n . o b s e r v â t ; ac interdum menses Aegypliorum admittit. V e r u m p a r i r a t i o n e Romano c u i p i a m , vel G r a e c o , vel etiam J u d a e o idem alius forte adscripserit, quod anni p e r Coss. p e r O l y m p i a d a s Alexandrinis incognitas, (licet suas alias O l y m p i a d a s habuisse

*) In Not. ad Hist. Theodoreti, lib. 2. c. 10. * ) Pag. 16. 177. 187. 192. 208. 230. 232. 262. 263. 270. 272. 279. 289. 290. 292. 294. 296. 316. 321. 328. 331. b. 334. b. 377. 382. 3 ) In Not. ad Euseb. p. 434. 2. ed. 4 ) Sect. 25. 5 ) Epist. 64. c ) Lib. de Pasc. p. 290.

14

PRAEFATIO.

Aegyptios t e s t e t u r Georgius S y n c e l l u s 1 ) ) ac p e r Indictiones in eo digesti l e g a n t u r ; menses vel M a c e d o n u m more, vel L a t i n o r u m , p e r K a l e n d a s , I d u s et JNonas e f f e r a n t u r ; a n n o r u m initium a K a lendis J a n u a r i i , vel Septembris d u c a t u r , c o n t r a q u a m a p u d Alex a n d r i n o s , a p u d quos anni initium s u m i t u r a mense T h o t , c u j u s p r i m u s dies r e s p o n d e t x x i x . diei mensis Augusti. Quibus a d d u cti rationibus non d e f u e r e qui hosce Annales Constantinopoli f u i s se conscriptos e x i s t i m a r e n t , ubi p r a e d i c t a omnia e r a n t in u s u V 6 v u l g a r i , magna p a r t e ex veteri Roma t r a d u c t a simul cum I m p e r i i s e d e , lion item in reliqua Graecia a Latinis nominibus magis a b s t i n e n t e , illudque m a x i m e , inquit Hensclienius 2 ) , ex p o s t r e m i s Chronici annis l i q u e t , in q u i b u s t a m p r o l i x e d e s c r i b u n t u r acta Boni Magislri in T e m p i o S t u d i t a r u m Constantinopoli sepulti anno Heraclii xvir. u t n o n t a n t u m ibidem scripsisse A u c t o r e m , ( vel p o t i u s C o n t i n u a t o r e m , de quo i n f r a a g e m u s ) sed et ex Studitis u n u m fuisse a p p a r e n t verisimillimum. Quando ilI X . Verum c u m Chronicon istud, seu Paschalion, ex variis li us auctorScriptoribus centonis i n s t a r concinnatum s i t , j u x t a P e t a v i u m , P 7 et u t ait S c a l i g e r , ex bonis aliquando pannis consutum, ex quinon vixerit dis-^ u s tenuis fructus sit qui ex his colligi possit, i d q u e i p s u m quiritur. observet exacti vir judicii H e n r i c u s Valesius, m u l t a q u e h a c t e n u s inedita in eo inserta A u c t o r u m s e g m e n t a , q u o r u m persaepe n o m i n a reticet, multa ex Africano ( c u j u s assecla d i c i t u r a Goaro 3 ) E p i p h a n i o , E u s e b i o , Marcellino Comité, I d a t i o , Joanne Malela A n t i o c h e n o , aliisque verbo tenus descripta s i n t , non plane asseq u o r q u o m o d o i n d e , non n o m e n d u n t a x a t d i c o , sed s c r i p t o r i s p a t r i a m aut genus quispiam vàleat subodorari. Nam q u o d q u a e d a m ex Alexandrinis v e l Anliochenis, et aliis ejusmodi r e b u s , u t v i d e t u r , singularibus subinde l o q u a t u r a u c t o r , m i r u m videri noil d e b e t , c u m opus s u u m praesertim c o n t e x u e r i t e x variis civ i t a t u m vel p r o v i n c i a r u m Pasclialibus, u t semel ac iterum profit e t u r , in quibus ea solebant inserere potissimum quae p a t r i a m s p e c t a r e n t , ita u t Paschale Constantinopolitanum r e s Constantin o p o l i t a n a s , A l e x a n d r i n u m A l e x a n d r i n a s , Antiochenum A n t i o c h e n a s u n a cum singularum Epocliis contineret, e x q u i b u s q u a e d a m p r o u t sibi videbatur selegit scriptor. H i n c t a m varii ac div e r s i Chronologici cbaracterismi ac c o m p u t i o c c u r r u n t in h o c C h r o n i c o , turn in annis a m u n d o c o n d i t o , turn in e o r u m variis s u m p t i s initiis, quae quidem i n t e r d u m ab aequinoctio v e r n o et M a r t i i x x r . d e d u c e r e se profitetur, et i n t e r d u m o r d i t u r a S e p t e m -

a 3

P . 197. ) In Exegesi praelim. ad tomum 3. Martii, cap. 2. n. 13. ) In Praef. ad Syncel.

PRAEFATIO.

15

b r i , q u a e r e s , inquit P e t a v i u s 1 ) , et Chronicum ipsum conturbai , et lectoris confondit ingenium. Neque aliunde Fasti Consulares exscripti s u n t , cum in Pascbalibus ii describi solerent. ut infra observamus. Sic porro Latinos I'uschalia sua confecisse palam est, ex Tabulis quas Cereis Paschahbus appendere soient singulae vel civitates vel d i o e c e s e s 2 ) , in quibus singularia ista, quae illas spectant, annotali soient. Eniiiivero et si rem ut a se visam interdum enarret idem scriptor, vel ei gestae interfuisse alkjuatenus colligi videatur posse ex ejus scriptis, veluti cum Melcliisedecis et. liieremiae elogia perstringit, nemo ignorât ejusmodi Chronicorum confeclores, dum sua ex alienis resarciunt, scriptoruni verba integra, nullo habito delectu, inserere, cum quae ab illis visa sunt, vel eorum peracta aelale recensent, quasi a se visa , vel sua tempestate gesta enarraut. Atque id potissimum observare est ex Chronicis Georgii Syncclli, Georgii Hamartoli, Symeonis Logolhetae, et aliis; tametsi fatendum sit, quae quo ipsimet vixere tempore contigere, noil ab aliis scriptoribus solere muluari, sed ea ex suo penu p r o m e r e , ita ut siquidem Paschaiii Scriptor, vel certe Continuator sub Heraclio vixerit, in cujus annum xx. Chronicon perducitur, quae sua aelate, aut proxime contigere, vel quae viderit, aut sciverit, enarrasse vero proximum sit. Verum an idem scriptor sub Heraclio vixerit, addubilat Goarus in Praefatione ad Georgii Syncelli Cbronologiam, cujus verba hie apponam: Chronicon Alexandrinum haui V 7 ledum Gcqrgio Syncello, nee Pholio memoratum, aetatis penes me non est inclubiae. Quod enim ad Heraclii tempestatem historian* profiteatur deducere, auctoris pariter et librarvi testimonium esse potest, qui opus nondum forte absolutum nactus in Heraclii annos, ejus finem incidere, non auctorem vixisse testaturi, prout P 8 non absimili loquendi more, quo annis quingentis posteriorem Georgium Syncellum ano ASàfi (ié%Qi ¿hoxkrjTiavov, ad Diocletiani Principis Imperium Chronographiam continuasse librarius noster scriptum in titulo reliquit ; quamvis circa dubium nec sennec litem movere placet. Hactentiam ex tribunali pronuntiare, tenus vir doctissimus, mihique d u m viveret amicitia junctus, qui auctorem Paschaiii Syncello et Photio posteriorem videtur inde colligere, vel certe conjicere, quod de ilio prorsus siluerint. Cui quidem iìrmandae conjecturae illud addere poterai, eundem Pholium trium a u c t o r u m , quorum alter est Metrodorus, duo alii sunt anonymi, scripta de Paschate recensuisse, auctoris vero Chronici nostri non meminisse. Sed haec rem haud omnino p r o b a n t , cum nec omnia vidisse vel legisse Pliotium quae sua tempestate supererant Volumina pro certo haberi debeat. 1 2

) Lib. 9. de Doctr. temp. cap. 3. ) Vide Gloss, med. lat. in Cereus Paschalis.

16

TRAEFATIO.

IlliusauctoX. Quoad igitur aetatem auctoris Chronici, cum non unus res duo: extiterit a quo elucubratum f u e r i t , constat saltern ilium, a quo CoMtMtio a d H e r a c l i u m perductum est, non esse totius opens scriptorem, alter sub alterius, quod in annum Constantii x v u . qui est Christi Iieraclio cccxiv. desierit, Continuatorem et interpolatorem. Id docemur vixit. praesertim ex doctissimi Holstenii observationibus, quas Codici suo Chronici Alexandrini edito subinde affixerat, hisce ad praedictum annum Constantii, post haec verba, eiôàv Avyovdrov, adscriptis : Hie desiit aucior CHRONICI PA S CHAL IS, caetera sunt Continuatoris. Id certe subodoratus fuerat vir admodum sagax Franciscus Pilhoeus, qui de hoc Chronico verba faciens 1 ), aiebat illud videri scriptum ultimo Magni Constantini anno, Feliciano et Tatiano Coss. Inde ergo colligitur primurn auctorem Paschalii vixisse circa tempora Constantii, quibus adhuc vigebant de Pasclialis Festivitatis die controversiae : quae cum recruduissent sub Heraclio, ut infra observamus, occasionem alteri praebuerint Paschale istud Chronicon pridem conscriptum, Scriptoris insistendo computisticae rationi, ad sua usque tempora perducendi, atque adeo priorem liane editionem subinde interpolandi, dum sua vel aliena intermiscet. Prius istud Chronicon vidit Holstenius, et quantum conjicere licet, ex Codice MS. quetn, ut ex V. C. Emerico Bigotio didicimus, Abbas de Farina Siculus Piegi Catliolico ab Oratorio Constantinopoli comparaverat, ipsique communicaverat 2 ). Illud deinde cum editione Raderiana idem Holstenius contulit ; variis ad margines adscriptis lectionibus, suis etiam interdum admislis emendationibus et conjecturis: ubi quae subinde erant inserta ab interpolatore, deerantque in eodem MS. exemplari diligenter adnotavit. Quinetiam in reliqua deinceps Chronici parte einendationes ex ingenio adjecit. Quae quidem omnia in Notas nostras retuiimus, eique, u t par est, adscripsimus, turn ne alium dicamur suppilasse, turn quod viri undequaque doctissimi in re literaria adepta pridem existimado et auctoritas Lectorem in illius sententiam liaud aegre forte adduxerit. Quin porro continuator Chronici sub Heraclio vixerit, negali fere non potest, turn quod Libri titulus in Codice Vaticano ac in Codd. Bibliothecae Regis Catholici, illud in annum XX. Heraclii, vel certe in illius tempora desinere innuat, P 9 turn quod quae de eodem Augusto, ejusque gestis n a r r a n t u r , ac denique exscriptae prolixiores epistolae ad Persarum Regem vel Toparchas, atque adeo descriptorum in actis publicis ejus Imperii et filii Constantini annorum accurata notatio, et quod ipsum Heraclium v¡icSv ¡iaodéu vocet, id suadeant omnino. Atqui ta-

' ) Pithoeana MSS. 2 ) Vide Apparatum Labbei ad Hist. Byzant. p. 8.

PRAEFATIO.

17

men n o n i n d e s e q u i t u r Georgium P i s i d e m , q u o d eodem Hcraclio imperante v i x e r i t , Chronici auctorem liaberi d e b e r e , quod Joannes Georgius H e r w a r t u s 1 ) v i d e t u r existimasse, nulla alia c o n j e c t u r a quam ex v e r b i s Suidae male intellectis. X I . Ut u t est, c u r Alexandrinum Clironicon potius dicatur,An Connulla u r g e n s r e d d i p o t e s t ratio, inquit n u p e r u s s c r i p t o r 2 ) , idem-stantinopoque d o c t i s s i m u s , cum nihil m i n u s quam A l e x a n d r i n u m sit, ni-'' t ®,' lu ! na P~ Inique c o m m u n e h a b e a t cuin Alexandrinorum r a t i o n i b u s : a d e o ^ j t ' a r i ut m i r u m s i t , c u r R a d e r u s bocce lemma Chronico indiderit a se e d i t o , Musis invitis, ac reclamantibus q u o t q u o t sunt eruditis, tametsi b a u d aliter liactenus Iaudatum s i t , ex q u o Raderiana ista edilio p r o d i i t , quo notiori nomini ac r e c e p t o usui serviret u r . H i n c Jacobus G o t t h o f r e d u s in NoLis ad Philostorgium, Ch.ronicon quod hodie dicitur jllexandrinum semper l a u d a t : et scile q u i d e m , c u m ante Raderianam editionem aliis extaret et laudaret u r t i t u l i s , iisdemque minus etiam i d o n e i s , licet alias potiori sui parte decurtatum. Non d e f u e r e interea qui Constantinopolitanuin illud appellari posse c e n s u e r u n t , atque in iis Joannes Leunclavius 3 ) , q u o loco Edictum Justiniani I m p e r a t o r i s fidei confessionem continens p r i m u s edidit, praemissis iisdem v e r b i s , quae liabet b o c c e Clironicon Paschale ad a n n u m x x v . Justiniani, ex v e t e i i b u s Annalibus , quos quidam, uti s u b d i t , Constantinopolilanos appellant, d e s c r i p t i s , adeo u t p a r sit existimare b o c c e vidisse C h r o n i c o n , et ex eo idipsum exscripsisse E d i c t u m , t a m etsi ex alio q u a m Augustanae Bibliotbecae Codice: quod vel inde p c r c i p i t u r , quod in eo quo usus est R a d e r u s , in Edicto isto Justinianeo 4 ) m a g n u s h i a t u s r e p e r i a t u r in loco qui in Codice V a t i c a n o , et apud Leunclavium integer d e s c r i b i t u r , ex quibus d e f e c t u m Editionis Raderianae in hac Regia s u p p l e v i m u s , adj u n c t a veteris I n t e r p r e t i s v e r s i o n e Latina. Sed et in locis aliis cjusdem E d i c t i diversae i n t e r d u m lectiones occurrunt., adeo u t j u r e d u b i t a r e liceat an E x e m p l a r Augustanum ex Vaticano des c r i p t u m f u e r i t . In eadem p o r r o senlentia, q u o a d titulum Chronici , v e r s a t u r vir e r u d i t i s s i m a Daniel P a p e b r o c h i u s 5 ). .. . . . . , , . . . . Chronicon XII. Verum quisquis istius Chronici a u c t o r fueriL, s c n p s i t Paschale ille n o n tam Chronicon, quain C o m p u t u m Paschalem, ut ipsemet appellari debere probatur. а

In Chronol. cap. 154. 203. 214. 325. 236. Steph. le Moine in Var. Sacr. In jure Gr. Rom. pag. 321. Pag. 820. edi. Rader. In Proleg. ad vit. S. Georgii n. 27. et in Propylaeo ad Maium p. 88. Chronicon Paschale vol. II. 2

) ) 4 ) б ) 3

18

PRAEFATIO.

in Praefatione 1 ), seu Syntagmate de Paschate, cujus meminiinus, p r o i i t e t u r , vel IIuG%afoov, uti Graeci Ecclesiastici v o c a n t , hoc est Canonem de celebrando Pascliate, cujus primos conditores Alexandrinos agnoscunt veteres omnes scriplores Graeci. Id p o r r o noininis i u d i l u m , quod non modo utriusque Pascliatis, Judaici scilicet, seu Legalis, et Typici vel Christiani, sed et praecipuarum festivitatuin, quas SeGTtotixàg, seu Christi vocant G r a e c i , Latini vero Mobiles, quod a Paschalis die pendeant, indicem exhibeant, diesquc notent quibus singulae p e r a g u n t u r : p io de quibus quidem Paschaiiis, seu Paschalibus, egere S c a l i g e r 1 ) , et Petavius 2 ) : sed et lios quaedam de iis attigimus in Glossario mediae Graecitalis. Istiusmodi computos Paschales, seu xvxXovg IOQTUGXMOVG, Paschalia, Paschales cyclos, circulos, cursus , recursus, passim vocant Victorius, Gennadius, Senator, Ado Viennensis, B e d a , Paulus Warnei'ridus, et alii: recentiores V 9 vero ex Graecis s c r i p t o r i b u s , in quibus sunt S. Maximus 3 ) , et Nicephorus Gregoras 4 ) , IIaG% óóy¡¿ati rr¡g ak^&eíag, KAACÍ pera ctxQijhíag ra itavxa ry Exxlr¡cía xtxr¡qvxrai' rlg yaQ ¿Qi&(ir¡acti rag ftr] dvvaf.lévag G r a e ^ a t *°" disquirit, ut et de cyclis decemnovennali et vigin-

54

PRAEFATIO.

tioctennali, ac de cyclo DXXXTI. annorum agit, ad quos exigendos dies Pascliales contendit: tum de Solis Epactis, de Solis et Lunae cyclis, de Epactis Lunae, de quartadecima Lunae, et aliis hujusmodi, quorum omnium metlioduin prosequitur. In cujus argumentum ac elucidationem binas proponit tabulas, quas Rotas vocat, quarum prima continet cyclum vigintioctennalis Solis in seipsum semper recurrentis, quo denotantur quovis anno Epactae: altera rationem inveniendi Pascliatis legalis complectitur. Inter liaec , methodos in toto subinde opere daturum se deinceps pollicetur, alque ex iisdem cyclis ostensurum se, supradictis omnibus patefactis ac declaralis, quibus eorundem cyclorum annis singulae Dominicae Feslivitates , seu ÖEßjtonxai tOQxai, contigerint, additis qui a mundi conditu eflluxere annis. Tum tractatum alium subdit de legali Paschate et Lunis, quibus V 35 utrumque Pascha celebrari debeat. Quibus exactis, consilium suum aperit, de condenda annorum ab Adamo, seu a mundi exordio brevi historia, qui scripturae sacrae et SS. Patribus , ao rite hactenus celebratis in Sancta Dei et Catholica Ecclesia concinant. Ex quibus palet omnino Chronicon istud non esse aliud quam IlaG%ctkiov, brevi rerum gestarum ad annus singulos narr a t o n e subinde adornatum, tum ne prorsus nudum prodiret, tum etiam, quemadmodum attigimus, ut perpetuus in Cliristianae religionis antiquitate ac continuatione scriplorum consensus ejusmodi descriptione firmaretur. Hujus autem syntaginatis cum pleraque fuissent a Petavio edita in Uranologio ex schedis An— dreae Schotti Bomae antea descriptis, quae ex iis deerant ex Vaticano codice nobis describi curarunt viri iideni supradicti eruditi; neque haec modo, sed et tabulas binas alias, seu l l o tas, quae ex eodem MS. codice inseruntur pag. 197- editionis P 39 Regiae, et pag. 288. post annum scilicet primuin Olympiadis CCLXXXI. ut et aliquot variantes lectiones, de quibus a ine c o n sulti fuerant, cum Ruderianam integrum editionem cum ipso V a ticano exemplari conferre majoris fuisset otii et laboris. Unde hisce contentus, dum forte alius liane sibi operam proponat, caetera quae in utraque edilione forsitan occurrunt ayccXpata, ex ingenio seu conjcctura ita emendavimus, ut non nisi monito prius lectore id praestiterimus, quo divinationes nostras in exa— men ad arbitrium velit adducere. De Latina XLV. Cum porro Latina Raderi versio, viri caeteroquin versione, eruditi, et cui literae multuin debent, quibusvis haud arriderei, ut qui in plaerisque auctoris mentem non videretur assecutus, quod alii ante nos monuerunt, tum quod Codex quo usus fueral, pluribus scateret mendis, nec esset probe scriptus, tum etiam quia extremam versioni manuin apponere, atque adeo earn recensere, per otium non licuisset, aliatn uteunque adornavimus, quae

PRAEFATIO.

55

fortasse etiam culliorìbus minus placeat, sed q u a e , nisi ipse f a l l o r , ad scriptionis genium propius accedat, ubi v e r t i m u s , ut s o n a n t , v e r b a , cum auctor plaeraque stylo humiliori ac plebeio e x a r a v e r i t , unde scripior idiota dicitur Scaligero, seu ipsemet sua s u i s , vel aliena alieiiis verbis ita reddiderit : q u a m q u a m u t verum f a t e a m u r , principio non tarn n o v a m , quam interpolatam interpretationem dare propositum nobis erat, sicque in locis a l i quot usi sumus. Verum cum auctoris verba aliter saepe quam eruditus interpres reddiderimus, asserendae nostrae vel illius confutaiidae versioni immorari debei'e minime censuimus, tum q u o d sensus aliata diversitus sententiam nostrani, si non firmat, saltern p r o d a t , de utraque judicandi relieto [-ectori arbitrio : t u m etiam quod ex alienis erratis, si quae o c c u r r a n t , quod fecere viri aliquot doctissimi, qui toti fere sunt in iis notandis in alio— rum versionibus, gloriam aucupari procul absit a moribus nostris. Id autem in primis praestitiinus, in iis quae ex Sacris libris e x cerpta s u n t , veterum P a l r u m utriusque linguae e s e m p l o , u b i versiones r e c e p t a s , quantum licuit, sumus s e c u t i , non omissa etiain scribendi apud Hebraeos usitata ratione in nominibus a p pellati vis r e d d e n d i s , q u i , ut ait Joseplius, '¿v avrcòv trofia, xal zeievTYjv f d a v semper servant, contra quam Graeci ac Latini, qui ea öta t o t j J j ygaqjrjg svnQtnég, suis Unguis accommodant. Adde q u o d , quando Latiuae linguae lepores et munditias p l u s quam p a r est sectatur interpres, vertendo saepe e v e r t a t , u t censet Hier o n y m u s : cum praeterea vrjg tQfirjvtiag fióvrj agcrij sit Gacprjvuu, ut ait Galenus x ) . i n quam sententiam praeclare Clemens Alex a n d r i n u s a ) , ij ficv ks^ig olov £a&i]g lew 61ófiarog, rà Ss nga- V 36 yfiara, Gagxeg eial seal vsvqa. ov ^g-rj roLvvv ri]g ia&ijtog ngò trjg roti Cwficrroff oartjQÌag xrjóeo&ai, dictio veluti vestis est corporis. Res autem ipsae, carries sunt et nervi, non igitur prae corporis salute vestium habenda cura.

X L VI. Q u o a d vero Notas, quas illustrando u t e u n q u e s e r i - D e Nota p t o r i nostro subjecimus, in eo argumento ita sumus v e r s a t i , u t tionibus loci qui lucem aliquam expelere v i d e r e n t u r , brevi d u n t a x a t dilucidarentur annotatione: aut si ab aliis vel ex p r o f e s s o , a u t alia qualibet occasione r e s de qua agitur esset p e r t r a c t a t a , Lectori tantum i n d i c a r e t u r , ne actum dicamur a g e r e , vel aliorum o b s e r - p 40 vationibus nostras infarcire: cum alias minime persequi eorutn potius sit. qui ne satis m u l t a , quam qui ne satis utilia scribant ve-

' ) Galen. I. 9. de simpl. medie, p. 121. *) Lib. 1. Stroui.

56

FRAEFATIO.

r e n t u r : ac denique aliud sit n o t a s , aliud commentarios scribere. U n d e saepe ad Scaligerianas in Chronicon E u s e b i i , ex quo p l e r a q u e vel certe p l u r i m a hausit scriptor, lectorem amandamus, c u m in iis explicandis vir omniscius nihil o m i s e r i t , quibus etiain eas a d d e r e Lector poterit quas Arnaldus Pontacus ejusdem E u s e b i i Chronico s u b d i d i t ; ut et ad P e t a v i u m , S a l i a n u m , caeterosque ejusmodi r e r u m Chronologicarum eruditos el accuratos s c r u t a t o r e « , ex quibus si quid naevi aut dubii suboleat, illius e n o d a t i o nem h a u r i r e quivis tacile possit. Scriptores q u i p p e qui universalem historiam aliquatenus c o m p l e c t u n t u r , cujusmodi sunt Chron o l o g i , qui prolixioribus Commentariis a d o r n a r e a g g r e d e r e t u r , s u p e r v a c a n e a m ac i n a n e m , vel certe importunarci luderet o p e r a m , u t i n u p e r m o n u i m u s in Praefatioue ad Joannis Zonarae Annales, c u m quae ii in tanta r e r u m varietate levi m a n u attigere, p l u r i b u s longe verbis enucleare necesse h a b e r e t , et comnientarioruin mole l e c t o r e m , c u j u s fastidiis p o t i u s quam aliorum tardi tati o c c u r r e n duin in h o c genere est, penitus obruerel. E a p r o p t e r multa p r a e terinisimus ex lis quae fortasse potuissent illustrari, ut sunt q u a e sacros libros s p e c t a n t , a t q u e in primis Annales illos Ecclesiasticos ex veteri T e s t a m e n t o , quod id a r g u m e n t i multa cum e r u d i tione p r i d e m p e r t r a c t a t u m sit ab eruditis illius i n t e r p r e t i b u s , iis— q u e qui d a t a opera Historiam Sacrain ab ipso m u n d i condilu p e r a n n o r u m s e r i e m , vel aliter sunt p e r s e c u t i , q u i nihil fere i n t a c t u m vel iutenlatum r e l i q u e r e . Ab iis vero quae descriptionein u r b i s Constantinopolitanae, vel illius aedes ac regiones s p e c t a n t : atque adeo a G r a e c o b a r b a r i s , a u t insolentis notionis vocabulis, quibus passim hocce inspergitur C h r o n i c o n , illustrandis vel enodandis consulto abstinuiinus, cum aliud nihil nobis o c c u r r e r e t , q u o d in Constantinopoli C h r i s t i a n a , et in Glossario mediae et i n iimae Graecitatis a nobis hactenus editis illustratum vel explicat u m non f u e r i t , r e r u m ac verborum d u n t a x a t confecto indice, quae in u t r a q u e l u c u b i a t i o n e p i e n e , o p i n o r , pertractata Lector reperiet. Notis noslris varias lectiones et c o n j e c t u r a s eruditissimi Holsteini, q u a r u m s u p r a m e m i n i m u s , subinde inseruiiiius, q u o nihil p r a e t e r i r e t u r ex iis quibus hocce Chronicon possit illus l r a r i . Chi'onologicis vero c a l c u l i s , qui crebrius in eo o c c u r r u n t e x p e n d e n d i s , interduin et p r o u t se se o b t u l i t occasio insti— t i m u s , nec tarnen s e m p e r , turn q u o d h a e c m a j u s otium ac d i l i gens examen efilagitent, quibus examinandis immorari minime d e b e r e visum e s t , c u m satis esse a r b i t r a r e m u r si quae ab aliis s u b i n d e essent in liane r e m annoiata d u n t a x a t i n d i c a r e n t u r , via caeteroquin aliis r e l i e t a , q u o ignota e suis loculis p r o f é r a n t , ac V 37 iis praesertim qui in bisce studiis o p e r a m suam collocarunt. Sed et n e q u e , ut f a t e a m u r q u o d r e s e s t , n u m é r o s loties passimque descriptos s c r u p u l o s i u s ad calculos r e v o c a v i t n u s , vel an in his a u c t o r vel a n t i q u a r i u s p e c c a v e r i t , e x a m i n a v i m u s , u t r a q u e d u n -

PR A E F ATIO.

57

t a x a t editione r e c e n s i t a , a c i n v i c e m quantalibet c u m fide c o l l a t a et e x h i b i t a . X L V I I . U t p o r r o t e m p o r u m certiores essent n o t a e , in Con- P 41 s u l u m F a s t i s annos ab U. C. a Palilibus V a r r o n i a n i s a d Christi De annis a Tv'ativitatem, d e i n d e a N a t i v i t a t e annos D i o n y s i a n o s s i n g u l i s P a - ° | " n ( * 0 £ u ~ l ibus C o n s u l u m , annos etiam m u n d i j u x t a G r a e c o s , in m a r g i n i ' t ' b u s s u b i n d e a d s c r i p s i m u s , p r o u t lios suo c o d i c i edito a d s c r i p s e - C h r i s t i N a r a t Antonius Allenus vir d o c t i s s i m u s . In r e c e n s e n d i s v e r o Regumtali Chronivel J m p e r a t o r u m a n n i s , c u m in editione R a d e r i a n a I n d i c t i o n i b u s 0 0 additi», ii s u b j i c e r e n t u r , in S c a l i g e r i a n a v e r o , ( n e s c i o au eliani in M S . c o d i c e ) p r a e p o n e r e n t u r , in h o c u t c o m m o d i o r e m S c a l i g e r i a n a m sumus secuti. C u m denique lectorem n o s s e i n t e r s i t , q u a a p u d a r l i s i s t i u s c o m p u t i s t i c a e s c r i p t o r e s r e c e p t a m e t h o d o ac r a t i o n e u s u s sit i d e m a u c t o r P a s c h a l i s , ut q u a e a p u d illos varia sit, n e c p r o i n d e u n i c a , t u m in p u t a n d i s Mundi c o n d i l i , vel Christi annis a c i n d i c t i o n i b u s , vel in inveniendis E p a c t i s , N o v i l u n i i s , P a s c h a l i b u s a l i i s q u e F e s t i s , q u a e in i d a r g u m e n t u m o b s e r v a t a sunt a P e t a v i o p r a e s e r t i m , qui ejusdem auctoris C h r o n i c i P a s c h a l i s c o m pili os a d c e n s u r a m et e x a m e n s a e p e a d d u x i t , in Selectis s u b j i cicnda d u x i m u s . N e q u e h a e c d u n t a x a t , s e d et v i r i doctissiini o b s e r v a t i o n e s q u a s d a m C h r o n o l o g i c a s a d i d e m Chronicon q u a e serius in m a n u s n o s t r a s p e r v e n e r u n t , h u i c Praefationi s u b d i d i nius. E x i l l o r u m eniin et a l i o r u m Chronologorurn s c r i p t i s , v e l uti f o n t i b u s , o m n i u m qui d e i n c e p s in istis c o n t r o v e r s i i s v e r s a t i sunt d i s p u t a t i o n e s et commentarli p r o f l u x e r u n t : c u m nihil f e r e p o s t illos sit allatutn, q u o d non i n d e p r o m p t u m a c deriva t u m f u e r i t , u t qui ea q u a e ìlii attigerunt l e g e r i t , i s t o r u m o m n i u m u t et n o s t r a m i n d u s t r i a i n n o n m a g n o p e r e desideret. S e d et a d d i d i m u s S e l e c t a a l i q u o t q u a e ad Chronici illustrationem a l i q u a t e n u s n e c e s s a r i a visa sunt, p a r t i m ex editis p a r t i m ex M S S . c o d i c i b u s e r u t a , v e l cum iis c o l l a t a , de q u i b u s fere o m n i b u s a c t u m est vel in h a c n o s t r a P r a e f a t i o n e , vel in JVotis a d idem C h r o n i c o n P a s c h a l e . Hisce denique L a t e r c u l u m Mensium M a c e d o n i c o r u m a d j u n x i m u s , q u i b u s p e r p e t u o a u c t o r Chronici u t i t u r , q u o s fere s e m p e r c u m mensibus a L a t i n i s r e c e p l i s c o m p a r a r e s o l e t , a d j e c t i s I d i b u s , Nonis, et K a l e n d i s . A t q u e lios q u i d e m menses M a c e d o n i c o s mediae v e tustalis s e x i p t o r e s , p r a e s e r t i m C h r i s t i a n i , cum S y r o m a c e d o n i c i s , q u o s et A s i a n o r u m m e n s e s a p p e l l a n t , ut p l u r i m u m c o n f u n d u n t 1 ) , cum apud Priscos scriptores, Syromacedonum, seu A n q u o s et EXkyvag intert i o c h e n o r u m , s e u d e n i q u e SvQosWr^vmv, d u m nude v o c a n t , m e n s i u m alius in anno s i t u s q u a m M a c e d o n i c o r u m f u e r i t , n o n m o d o v e t e r u m , q u o s l u n a r e s f u i s s e opinatili -

1

) Ccncil. Su erat. Evagr. Suid.

58

PRAEFATIO.

P e t a v i u s 1 ) , at que ad co recentiorum ac f i x o r u m , u t observatum p r i d e m a viris eruditis 2 ) . Sed et alii a d n o t a r u n t Scaligerum menses Macedónicos et Syromacedonicos p e r p e r a m existimasse semper fuisse Julianos, cum antequam haec aequatio facta esset, tnensis Macedonicus aliqua sui p a r t e menses duos Julianos a t t i n g e r e i , ac deinde ad eum mensem totus accommodatus s i t , quem longe maxima ejus p a r s antea occupabat.

M Petav. ad Epiphan. p. 132. 138. 139. 2 ) Joan. Pearsonius dissert. 2. de annis priorum Romae Episcop. cap.

ANALYSIS

CHRONOLOGICA AD

CHRONICON EX

PASCHALE

O B S E RY AT I O N I B U S

J O A N N I S B A P T I S T A E HAUTINI, REG II IN P R A E F E C T U R A CONSILIAIIII,

VIRI

LONGE

A C IN R E C H R O N O L O G I C A VERSAT1SSIMI,

PARISIENSI

QUAS MECUM

V. C. E X F I L I O

DOCTISSIMI,

PRAE

CAETERIS

COJOIUNICAVIT

NEPOS.

I n hoc Cbronico non eadem semper et ubique observatur supputatio annorum mundi. Nam verbi gratia Augusti m o r s , sive finis 56. ejus annorum, inferri videtur anno mundi 5521. pag. 189. d. (ed. Reg.) postea taruen ejusdem Augusti annus 39. comparatur cum anno M. 5506- p• 534. c. quo fit ut annus ejusdem 56. sive ultimus, iinem habeal in anno M. turn 5523. non 521. et sic ubique semper in annis collectis est metachronismus biennii, cum in annis expansis sit prochronismus eiusdem. Notandum autem quod ab eodem anno 5523. in quo mortem Augusti constit u i t , elsi is vulgo putetur 6. menses praeter 56. annos imperasse, Tiberii turn primum etiam inchoat. Nam annum Tiberii 15. comparât cum anno M. 5537- p. 209. quod ut fiat necesse fuerit p r i mum Tiberii annum comparare cum anno M. 5523 imo c o m p a r â t 18. et p. 211. a. cum anno M. 5536. Jam dicendum est A u gusti mortem eum constituere in ilio primo anno qui notatus erat 5521. et Tiberii initium in 5522. sicque nullus erit metachronismus deinceps, qui deprehensus est turn in Christi Natali, ut dixi. Et vero legendum esse 5536. non 5537. apparet ex s u p putatione annorum infra p. 215. a. deinde secundum eandem supputationem comparât annum 19. Tiberii cum anno M. 5540p. 220. d. et 221. et si id referat sub anno turn 18. ejusdem Ti-

60

ANALYSIS CHRONOLOGICA

berii p. 2 1 7 . d. ideoque annum eius 2 0 . bis numerai p. 2 2 5 . et 2 2 9 . Caligulae tum mortem, quae secundum liane supputationem incidebat tum in anno JV1. 5 5 4 7 . refert anno M. 5548- p- 2 3 0 . b. Indict. 8. sicque est metachronismus hujus anni et continuus, sed annos Galbae et tyrannorum confundit cum ultimo Neronis usque ad iinem: itaque censendus in hoc Chronico Tiberii annus 2 3 . non 22- ut dico infra. Existimatur in hoc Chronico Christus natus anno 16. Cycli Lunaris i. p. 199. c. Nam etsi ibi dubiam lectionem notavi, haec tamen lectio confirmatur ex eo quod p. 215- c. annus C h r i sti 32. comparatur cum Cyclo Lunari 9. secjuitur enim inde primum annum comparari deberi cum Cyclo 16. non 15. Exislimatur item Christus natus Cyclo solari 19- nam annus Christi 32. comparatur cum Cyclo solari 22. ibid. p. 2 1 6 . a. I I lius autem Cycli anno 32. retro ante fuit 19. Etsi non exprimitur in hoc Chronico qui sint anni Bissextiles, colligi tamen potest cx methodo qua in eo feriae inveniunt u r : nam anno cujus feria indagatur, tot adduntur dies quot Bissexta transierunt, quod vocatur quarta pars anni quaesiti. Cum igitur ab ilio anno quarta parte exacta exiini potest, sic ut nullus numerus supersit, cujus quarta pars deduci non potest, ilio anno Bissextum est, ut in anno Chr. 31. qui est annus mundi 5 5 3 6 . quarta pars illius numeri 5536. est 1384. quae est i n tegra et solida pars quarta illius numeri 5 5 3 6 . De eo enim n u mero 5 5 3 6 . nihil amplius dividendum superest, sed quatuor numeri 1384. conficiunt exacte ilium numeruin 5 5 3 6 . Itaque ille annus proculdubio Bissextilis est. Quoties vero integra quarta pars anni quaesiti eximi nequit, et de ilio anno quacsito uliquis numerus superest, qui in quatuor dividi non potest, tunc ille annus non est Bissextilis, et numerus indivisibilis indicat quotus ille annus sit a Bissexto; si enim superest unum, datur intelligi ilium annum primum esse a Bissexto, hoc est proxime P 43 sequentem Bissextum, si duo supersunt, esse secundum, si tria, tertium , nunquam vero quatuor supersunt, quia quatuor in quatuor per unitatem dividi possunt, tuncque est Bissextum. Verbi gratia post ilium annum 5 5 3 6 . qui est Bissextilis, sequitur annus mundi 5 5 3 7 . cujus quarta pars est item 1 3 8 4 . ut erat anni 5 5 3 6 . Sed de 37. superest unus numerus, qui in quatuor dividi non potest, et ideo indicat ilium annum primum esse a Bissexto. Sic anni sequentis 5 5 3 8 . quarta pars item est 1384. sed de 3 8 . duo supersunt indivisibilia, quae indicant ilium annum esse secundum a Bissexto, sicut anni 5 5 3 9 . quarta item pars est 1 3 8 4 . sed de 39. supersunt tria, quae indicant ilium annum esse t e r tium a Bissexto, et ita etiam vocatur hic pag. 221.TQLTOV ïrovç ovtoç fiEtà to Biat%xov. Trinus autem ille numerus indicat etiam diei quadrantes praecessisse, sic ut ia anno seguenti quadrans ultimus

AD CHROMCON PASCHALE.

61

c u m t r i b u s illis p r a e t e r i t i s conficiat u n u m d i e m , cujus c a u s a ille a n n u s est B i s s e x t i l i s , cum ille dies n u m e r e t u r B i s s e x t o K a l e n d a s Martias. E r g o quarti q u i q u e unni a c o n d i t u m u n d i B i s s e x t i les s u n t , Iii n e m p e 4. 8- 12. verbi g r a t i a , q u o d et c o n f i r m â t I s a a c A r g y r u s in C o m p u t o Paschali cap. 2 . p a g . 1 0 . c u m ait B i s s e x t i l e s a n n u s , e s s e q u a r l u m , o c t a v u m , et c o n s é q u e n t e s , et c u m ait 1 6 . c. I. p. 4. p r i m u m n e m p e diem a p r i m o s e p t i m a n a e d i e c o e p i s s e , s e c u n d u m a s e c u n d o , tertium a t e r t i o , q u a r t u m a q u a r t o , quintum a u t e m non a q u i n t o , sed q u i a q u a r l u s annus f u i t B i s s e x t i l i s , a s e x t o s e p t i m a n a e die i n c o e p i s s e . A n n i mundi liujus C h r o n i c i initium s u m u n t a die 2 1 . Mar— t i i , ut hic pag. 7 2 . ergo p r i m u s mundi a n n u s per decern p r i m o s a b o r b e condito menses c u r r e n s in die d e m u m 2 0 . mensis tertii anni s e q n e n t i s , h o c est mensis Martii anni s e c u n d i desinit. Itaq u e h i e et Christus d i c i t u r c o n c e p l u s 8. K a l . A p r i l e s anno m u n d i V 5 5 0 7 . pag. 1 9 9 . c. et in t e m p i o s u s c e p t u s a S y m e o n e die 2- F e b r . a n n i s e q u e i i t i s , qui tum e r a t i d e m annus m u n d i 5 5 0 7 . pag. 2 0 5 . c . R é p u g n â t tamen q u o d hie s c r i b i t u r s u b annum mundi 3 8 3 9 . pag. 75 c. Auctor enim h u j u s c e Chronici ilium annum ait f u i s s e m u n d i 3 8 3 8 - a die v e r o 21- Martii i n c h o a t u m esse annum m u n d i 3 8 3 9 - q u o d si e s t , s e q u i t u r a n n u m mundi p r i m u m per d u o s t a n t u m m e n s e s d u r a s s e et dies 2 0 . nempe a d i e p r i m o J a n u a r i i a d d i e m 2 1 . Martii. N e e d i c e n d u m est ilium annum ideo nuncupa— t u m e s s e 3 8 3 8 . quia d e eo c u j u s 10- m e n s e s p r a e t e r f l u x e r a n t a n n o p r a e c e d e n t e , s u p e r e r a n t a d h u c ill! d u o m e n s e s , vel p a e n e t r è s u s q u e ad 2 1 . Martii. S i c enim a minori p a r t e annus d e n o m i n a r e t u r , et aliud a b s u r d u m s e q u e r e t u r , q u o d secundus m u n d i a n n u s p r i m u s n u n c u p a n d u s e s s e t , s e c u n d u s v e r o t e r t i u s , et s i c d e i n c e p s , decern vero p r i m i m e n s e s nulli o m n i n o anno attribuì p o s s e n t , siquidem p r i m u s a n n u s is tum v o c a r e t u r qui a J a n u a r i o p o s t decern illos p r i m o s e x a c t o s menses inciperet. At v e r o usi— t a t i u s est p r i m u m annum ilium v o c a r i q u i constat primis illis d e cern m e n s i b u s , s e c u n d u m q u i decern ultimis m e n s i b u s anni s e q u e n t i s , ita ilium a n n u m a c u j u s die 2 1 . Martii e x o r d i u m s u m i t u r anni mundi m a g i s e x p e d i t 3 8 3 9 . a p p e l l a r e , q u a m 3 8 3 8 . q u i a non in anno mundi 3 8 3 8 . incipit 3 8 3 9 - s e d 3 8 3 8 . a n n u s d e s i n i t in 3 8 3 9 . ut s e c u n d u s a n n u s m u n d i non h a b u i t orlum in p r i m o , sed p r i m u s annus p o t i u s finem p o s u i t ill 3ecundo. Aliud d i c e n d u m est de annis C h r i s t i , q u i a ii non o r t u m habent a se ut anni mundi, sed ab i p s i s m u n d i annis d e d u c u n t u r et originem s u m u n t , u t in anno Christi 6 1 9 p. 3 8 8 . 5. dicitur i n e h o a t u s j a m esse a n n u s Christi 6 2 0 . q u i a in h o c C h r o n i c o non is p r i m u s p u t a t u r a n n u s Christi q u o vel c o n c e p t u s vel n a t u s e s t , s i c q u e non a se o r t u m h a b e n t anni C h r i s t i , sed ille tantum q u i p r i m u s p o s t N a tivitatem Christi coepit et n u m e r a r i et nominari, ut in h o c C h r o nico C h r i s t u s p u t a t u r n a t u s 2 5 . D e c e m b r . anno mundi 5 5 0 6 - q u i

62

ANALYSIS CHRONOLOGICA

est mihi 5 5 0 5 - uon is t a m e n p r i m u s annus Christi v o c a t u r , sed 6equens tura ortum h a b e n s a J a n u a r i o p r o x i m o s e q u e n t i , nempe annus 5 5 0 7 . ergo et s e c u n d u s C h r i s t i ortum liabebit in eodem anno mundi 5 5 0 7 . nempe a die 2 5 . Decembr. ejusdem anni 5 5 0 7 . s i c et annus Christi 5 6 2 0 . ortum h a b e t a die 2 5 . D e c e m b r . anni m u n d i 6 1 2 5 . qui est mihi 6 1 2 4 . in quo et desinit annus C h r i sti 6 1 9 . S e d his omissis, aliud o r i t u r dubium solutu difficilius de anno qui sensim et sine sensu in h o c Clironico irrepsit. Etenim p e r deductiouem annorum ab ipso mundi e x o r d i o , annum quo C h r i s t i natales signantur reperio i n c i d e r e in annum m u n d i 5 5 0 5 . p. 1 9 6 . h i e tamen is annus n u n c u p a t u r 5 5 0 7 . ibid. 1 9 9 . c. quasi duo anni d e s i d e r e n t u r , qui sive per i m p r u d e n t i a m omissi sunt, sive lictitie a d d i t i , c e r t e ab h o c C h r o n i c o penitus absunt. Sequens autem annus itidem n u n c u p a t u r 5 5 0 7 . p 2 0 5 . c . qui m i h i est t a n t u m 5 5 0 6 . sicque unus d u n l a x a t annus desiderari v i d e t u r . T a m e n pag. 2 0 9 . c. et 2 1 0 . d. annum mundi nouiiuat 5 5 3 6 . qui m i h i q u o q u e idem e s t , sicque v e r e is e s t ; Christum q u o q u e n a tum esse anno m u n d i 5 5 0 6 . n e c c s s e e s t , quae est Cedreni s e n l e n tia et Nicetae apud Paulo de Mildeburgo lib. iv. d e die Passionis Domini p. 3 8 1 . nun autem anno m u n d i 5 5 0 7 . Sed a u c t o r l i u j u s C h r o n i c i variat ; nam paullo post eundem annum q u e m d i x i t esse 5 5 3 6 . nominat 5 5 3 7 . p. 2 1 5 . c. et sequentem 5 5 3 8 - et s i c deinceps usque ad finem anno uno s e m p e r p r a e c u r r i t . Q u o d ideo f o r t e factum e s t , quia T i b e r i i anni t a n t u m 2 2 . p u t a n t u r , c u m s e x menses p r a e t e r e a i m p e r a v i t , qui j u n c t i s e x mensibus qui P 44 Augusto q u o q u e c o m p e t u n t , p r a e t e r 56- a n n o s , q u o r u m q u e n u l la h i e habeturratio, conficiunt unum annum solidum, ita u t T i b e r i u s dici possit 2 3 . annis imperasse. Q u o d si ille annus 2 3 . qui h i e n o t a t u s non est, admittitur, r e d e Caligulae caedes i n c i d e t in a n n u m mundi 5 5 4 8 . alias unus annus in Caligulae I m p e r i o a b u n d a r e t , u t alibi dixi. Quia igitur annus qui h i e deest fini tamen T i b e r i i addendus e s t , ideo dicendum Christum n a t u m die 2 5 . D e c e m b r , anno mundi 5 5 0 5 . primuinque Christi vulgo dici et n u m e r a r i annum 5 5 0 6 . baptizatum autem anno m u n d i 5 5 3 6 . c r u c i affixum anno mundi 5 5 3 9 . T i b e r i u m v e r o I m p e r a t o r e m m o r t e m oppetiisse anno mundi 5 5 4 4 . non ut h i c 5 5 4 3 - sicque Caligulae caedern r e c t e i n c i d e r e in annum muli di 5 5 4 8 . ut h i c n o t a t a e s t , et sequentes p r o p t e r e a anni usque ad finem r e c t e n o tati erunt. A n n u m tamen Constanlini 2 0 . ait a u c t o r s e c u n d u m p r i o r e m supputationein esse RI. 5 8 3 3 . p. 2 8 3 . c. c u m si primus annus T i b e r i i 2 3 . a d m i t t a t u r , sit 5 8 3 4 . S e d n u n c tandem d e preliendi ilium annum v e r e esse 5 8 3 3 - non 5 8 3 4 . q u o d patet e x Cyclis solaribus 5 . e x feriis H e b d o m a d a r u m quae i n f r a n o t a n t u r , u t in anno mundi quem s c r i p s i 5 8 3 9 - p. 2 8 5 . a. c u m dies i l . Maii d i c a t u r esse feria s e e u n d a , id n o n h o c anno c o n t i g i t , sed p r u e -

AD

CHRONICON PASCHALE.

63

c e d e n t i , nempe mundi 5 8 3 8 . ut et n o t a v i , idemque postea u b i que praestiti, cum Cyclus solaris esset 1 4 . et litera Dominicalis 1). item anno mundi 5 8 4 6 . p . 2 8 6 . d. ubi dies 2 2 . Maii dictus est esse feria i. et P e n t e c o s t e , verius est et scribi debuit 5 8 4 5 . quo Cyclus solaris erat 2 1 . et litera Dominicalis B. ut et infra anno mundi qui notatus est 6 1 1 8 . pag• 3 8 1 . c. quo dicitur Aprilis dies i. fuisse feria 3. sursum retrahendus est ad annum p r a e c e dentem, neinpe mundi 6 1 1 7 . Ilio enim tum anno 6 1 1 7 . Cyclus solaris fuit 1 3 . et litera Dominicalis E , quae indicat diern pri— mum Aprilis notatum litera G . esse feriam 3 . seu diem Martis, et sic in sequentibus. Ergo ab anno mundi 5 5 8 8 - pag. 2 4 9 . a. ubi monui emendandos esse hos n u m e r o s , unusquisque annus mundi vcl Cycli lunaris solarisque minuendus est una unitate u s que ad finem Chronici. F e r i a ilem r e c t e notata est in anno M . 5 4 9 0 . p. 1 9 3 . c. ubi dies 8 . Septembris dicitur esse dies l u n a e : Cyclus enim solis erat 2 . et liLera Dominicalis E . Sed haec r e gula feriarum non in omnibus p r o c e d i t , aut sibi c o n s t a t , sed plerumque fallii. Nam p. 3 0 7 . d. annus mundi 5 9 1 2 - cum C y clus solis est 4 . litera Dominicalis B . dies 6 . Kal. Jul. sive 2 6 . J u n i i dicitur esse feria Hebdomadis 2 . cum tamen sit prima : qui error culpa librariorum adrnissus est. Nam in eodem anno dies pridie Nonas Octobr. sive 6 . Octobr. r e c t e dicitur feria 5 . ibidemque dies 4- I d u s , sive 1 2 . Octobr. r e c t e dicitur feria 4 . r e c t e item ibidem Indict. 13. p. 3 0 9 . b. dies 3 . Kal. Aug. sive 3 0 . Julii dicitur esse feria 6- Cyclo solis 1 5 . litera Dominicali C. et dies 8 . K a l . Octobr. sive 2 4 . Sept. feria 6 . ibid, unde discilur literam Doniinicalem sive Cyclutn solis non m u t a l i in initio S e p t e m b r . quod tamen putat Scaliger 1. 7. de Emendat. temp. p. 7 1 1 . a. Sed nomen mensis interdum aliud p r o alio ponitur fit]vt

roQnialo) tcqci g. Idcòv Oktco^ìcùv r)^i(>ct xv^iany, cum roQTiialog

sit September, non October. F e r i a tamen r e c t e notata est s e cundum O c t o b r e m , et videtur Jiic auctor ubique loq-xicdov p r o O c t o b r i a c c i p e r e : verbi c a u s a , ibid. p. 3 1 0 . b. (itjvl FogniaLa uqÒ 4• Novvàv Sinxt^qimv tj^sga 6a§@aztp, nam in Septembri nullus est dies 6. Nonas S e p t e m b r i s , in Octobri vero 6 . Nonas, sive 2 . dies est feria 7 . ilio anno solis 1 5 . At p. 3 1 3 . c. Ind. 4 . roQTCìaìos pro Septembri a c c i p i t u r , et secundum eum recte no— t a l u r feria 3. 8 . Id. Seplembr. Cyclo solis 2 1 . litera Dominicali B. Sed ibidem error est, cum dies 6- Id. Jul. sive 1 0 . Julii d i citur feria 7. erat enim Dominica, nisi si Cyclus mutetur ante S e p t e m b r e m , et pro 3- 21- sit adhuc 2 0 . ut dixi supra ex S c a l i g e r o : tunc enim cum sit litera Dominicalis C. dies 10. Julii fuit feria 7 . Sed non p u t o , ut dixi s u p r a , mutationem Cycli nisi i n mense Januarii f i e r i , quod p r a e t e r exemplum supra citatum apparet in Ind. 1 4 . p. 3 1 0 . b. et Ind. 2- p. 3 1 0 . c. apparet etiam p. 3 8 4 . b. Ind. 1 5 . Nam cum ibi et dies 3 . Maii recte dicatur

64

ANALYSIS CHRONOLOCICA

fuisse feria 4. et dies 13. Augusti feria 1. Cyclo solis 16. litera Dominicali A. ita et post mensem Septembr. s e r v a t u r , eadem l i tera Dominicalis idemque Cyclus, cum dies 5- Decembris dicitur fuisse feria 3. Itaque loco citato ex pag. 313. c. magis puto mendum esse ut 6- Idus Jul. scriptum sit, p r o 7. Idus. Nam V 40 pluribus aliis in locis feriae mendose c o r r u p t a e s u n t , u t pag. 313. d. Ind. 6. 7. Id. April, sive 7. Aprii, dicitur fuisse feria 2. cum fuerit 7. litera G. et Ind. 3. p. 319. b. dies 25- Augusti dicitur fuisse feria 5- cum fuerit 6. Cyclo solis 22. litera Dominica A. et p. 322. Ind. 3. dies 2. Sept. dicitur feria 4. cum sit 5. Cyclo solis 9. litera Dominic. C. E t p. 385- b. Ind. 2. dies 28Octobr. dicitur feria 7. cum sit 2. Cyclo solis 18. litera F. et p. 390. a. Ind. 9. dies 5. Junii dicitur feria 1. cum sit 6. Cyclo s o lis 25- litera I). Et quia h o c in Chronico frequenter anni initium constituitur in die 21. Martii, quo aequinoctium a l'atribus stab i l i t u m , ut infra p. 72. b. ubi omnino sciendum neque post 21. Martii Cycli solaris vel literae mutationem fieri, ut patet p. 382. b. Ind. 13- ubi dies 20. Martii recte dicitur feria 6- Cyclo solis 14. litera I). et consequenter dies 22. dicitur 16- feria 1. et c o n sequenter item dies 3- Octobr. feria 7. ita ut eo anno a 20. Martii u s q u e ad 3- Octobr. eadem proculdubio sit litera Dominicalis. Initium enirn anni secundum Romanos est a J a n u a r i o , ut patet ex pag. 379. Cycli tamen solares et lunares paene omnes uno anP 45 no ante scribuntur quam o r i a n l u r , ut in anno mundi 5 5 0 4 . p. 194. c. dicitur esse Cyclus 14. cum sit tantum 13. quia niinir u m putatur esse annus 5505. non 5504. Sic et anno mundi 5 5 0 5 . Cyclus lunaris dicitur esse 16- cum sit tantum 14. quia videlicet existimatur esse annus M. 5507. non 5505- pag. 199. c. sic et pag. 215. b. annus M. 5537- Cyclus lunaris dicilur esse 9. et solaris 22. quia existimatur esse annus M. 5538- cum sit t a n t u m 5537. et Cyclus lunae 8. et solis 21. et annus M. 5539- pag. 220. d. cum sit annus 10. Lunaris, dicitur quidem esse cpvaii decimus, &SGSI vero u n d e c i m u s , quod nondum capio, et conseq u e n t e r annus mundi 5 5 4 0 p. 229. c. dicitur esse Cyclus lunaris 11. xarà tpvGiv, cum secundum consequentiam praecedentium debuerit esse 12. sed &éssi tantum videlicet. Christi ortum secundum hoc Chronicon deducendum esse ab anno mundi 5507. u t d i x i , non 5 5 0 6 . ex eo confirmatur prim u m , quod annus qui milii est Christi 6 1 9 - d e quo supra iIli est proculdubio 620. Deinde annus H e r o d i s 3 5 . quo dicit Christum natum p. 191. b. exacte incidit in annum mundi 5507. quia annos Her o d i s deducit ab anno m u n d i 5473. Itaque priinum annum Christi comparabo in meo Chronologio cura anno mundi 5507. non u t in h o c Chronico, cum anno m u n d i 5506- Vere enirn hujus Chronici haec mens est Christum natum esse 25. Decembr. anno

AD

CHRONICON

65

PASCHALE.

mundi 5 5 0 6 . priniumque aiinum C.Inisti componendum c u m anno mundi 5 5 0 7 . Caeterum adjunxerat Codicis sui Haderiani marginibus vir eruditissimus seriem accuratam non modo annoi uni a mundo condito , ned et a Christi Nativitate, et a Resurrectione, atque adeo Auiiochenorurn , additis praeterea uniuicujusque anni C\clis lunae et solis: quae quidem alias passini habentur apud ejasmodi Annalium et Ephemeridum scriptores. Sed 11 subinde iisdem marginibus notas quasdam breviores, uc locorum cullationes adscripsi rat, ex quibus aliqnot excerpsimu v, quas Aie exhibemus , ne hi.? lector Jraudetur. Pag. ed. Bonn. 1 1 9 . 7 . Mita .

SELECTA AD ILLUSTRATIOiAT.il

76 \ III.

à'VYYQCTFIFIA

•&7]Twv rov

KVQIOV,

ExxtyGiccGTixov

AtùQod-éov

IISQI

ETIIGXOTIOV

TWP

O

TVQOV,

/.IA-

À(J-

Xcciov àvÒQÒQ, e t c .

Dorotheus de LXX. Discipulis Domini etc. Ex Codd. Reg. 2760. et 2819. IX. Tei"v AnoGróltav ai nuTQÌdcti} Kaì rà òvófiara Twv ysvvjjaàvTcor. Duodecim Apostolorum patriae, eorumque nomina, ex quibus sunt nati. Ex Cod. Reg. X. Theodoritus Episcopus Tyri, de baptismo Sanctorum Apostolorum et Deiparae. Ex Chron. MS. Symeonis Eogothetae. XI. Fragmentum ex Fastis Cuspinianeis, in omissorum specimen. XII. Descriptio Consulum ex quo primum ordinati sunt, Fastorum Idatianorum lemmate hactenus edita, ad MS. exemplar Cottegli Parisieiisis Soc. Jesu Fasatenrecognita, et cum Arnaldi Politaci Episcopi sis editione collata. XIII. Fasti Graeci ab an. Chr. cxxxvin. ad ann u m CCCLXII. Ex Cod. Savilliano, et Editione V. C. Henr. Doduelli in Append, ad Dissert. Cyprianic. XIV. Fasti Graeci alii, ex apographo Vossiano, ah anno ccxxii. ad annum DCXXX. EX edit, ejusdem Doduelli. XY. Fragmentum Fastorum ab anno Chris ti ccv. ad annum CCCLIV. EX Bucherio. XVI. Ex temporibus Gallieni, quis, quantum temporis Praefecturam Urbis administraverit, ab anno Christi CCLIV. ad annum C C C L I V . EX Bucherio. XVII. Catalogus Pontificum Romanorum, in quo Fasti aliquot Consulares recensentur. Ex Bucherio. XVIII. Paschalis centum aunorum, ab annoCliriV. 322 sti cccxii. ad annum ccccxr. Ex Bucherio, ubi emàc ula tus datur. X I X . Laterculus Fastorum Consularium , ab Ausonii et Olybrii Consulatu, ad XVII. Post - Consula-

CHRONICI TASCIIALIS.

77

turn Basilii. Ex Cod. Colbert. 240. et ex edit. Arnaldi Pontaci post Notas in Eusebii Chronicon. X X . Laierculus aher Consulum, post Chronicon Senatoris. Ex eodem Cod. Colbert. X X I . Methodus qua invenitur cujusque mensis quaecumque dies, et in quam septimanae feriam incurrit, et in quem annum incidit Bissextus. Ex Commentario Heraclii Irnperatoris in TCQO%ÌÌQOVQ Ptolemaei Canones, ex edit. Doduelli V. C. X X I I . Variae Lectiones ad binas Epistolas Dionysii Exigui de ratione Paschae. Ex variis Codd. MSS. Regio, Colberteo et Petaviano. X X I I I . De Paschate Judaeorum. Ex Cod. Colberteo. X X I V . Argumenta Aegyptiorum, quorum meminit Dionysius Exiguus in Epistola ad Petronium, et Victorius in Canone Paschali. Ex Cod. Colberteo 240. post Epislolam Paschasini Episcopi ad Papam Leonem. X X V . De triplici Graecorum aera, et ea qua utitur Auctor Paschalis Chronici. Ex Petavio lib. ix. de JDoctr. temp. cap. in. X X V I . De duabus Epochis Christi, etc. Ex eodem Petavio, lib. vili, Auctarii cap. i. X X V I I . Methodus Epactarum, et Novilunii investigandi ratio, qua utitur Auctor Chronici Paschalis. Ex eodem, lib. ix. de Doctr. temp. cap. V. XXVIII. Methodus ad Paschales terminos sive Judaica Paschata cognoscenda, qua Auctor Chronici Paschalis utitur. Ex eodem, lib. vni. Auctarii cap. xi. X X I X . Laterculus mensium Macedonicorum.

P 404 V 323

T *•' XP

»y?.

O N JIN

— £t¡& — Evaç — Kaïvuv — MaXeXsì¡X IagêS — Evá% — Mu&ovGÚXa Aáfisx _ jy IrjGovç — Oí ngsGßvrsgoi „' XovûagGa&ên ro9ovir¡ X — AiyXúyt. —

A P I 0 M H Z I 2 ,

— — — — — — — — _

— — — — — — — —• _

— — —• — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —

— — — — — — — — _

— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —

K A I

— — — — — — — _

— — — — — — •— — — — — — — — — — — — — — — —

— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —

O B

ïrr¡ GX' as gV go çj-e' glifi qHs' Q7tr¡ cp Q r gXs qX QX' gXß' gX' gXß' qX' Go' o' g' I' we' ft? iß' oí' «' fi' Xß' v' *r¡' v' if¡'

AS.

vXe jks tphs' %% aG7iÍ¡ (roiíf aXnß' ß^pß'

I. T E M P O R U M P U T A T I O E T SUMMA. .Adam — _ Selh Enos — Cainan — MalaleeI — Jared _ Enoch — Mathusala Lamech — Noe — Sem _ Arphaxad Cainan — Sala — Heber — Phaleg — Ragau — Seruch — Naclior — Tharrha — Abraam — Isaac — Jacob — Levi — Canili _ Aram — Moyses — In deserto Jesus — Seniores' — Chusarsathem Otlioniel — Aeglom _

— _

— _

— _

arin. _

— — — — — — — — — _ _ _ _ — — — — — — — — — — — — _ _ _ _ _ _ — — — — — — — — _ — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — _ _ _ _ _ — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — _ _ _ _

— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —

230 205 190 170 165 152 165 167 188 500 100 135 130 130 132 130 132 130 270 70 100 60 85 47 62 75 80 40 32 50 50 50 18

435 625 795 960 1122 1287 1454 1642 2142

3909 8959 3977

80

SELECTA AD ILLUSTRATIONEN!

Aá9 — — 2e(ieyaQ IißovGaioi — ¿hßßoQu SÍQÍcp ¡tal Zi¡(p rtôeœv — AßifieXe % — 0ÒXa — Iaì]Q — A^^iavhai Jscp&aê — P 405 Eaaißcov — Ali rav — AßScov — ¡PlXlGTLlífl

— — — —• — — — — —— — — — —

AvctQ^iuç xai ligi] vtjç HXl iiQEvg — £a¡iovr¡X itçsvç — — — SaovX Aaviä — — V 324 SoXo¡iúv — — — — Poßoa fi Aßia — — Acá — — IwGatpaz — — IcOQUfl — — OyfiGÍag — — rosolia — —

Jcoag

—

—

Ojia?

—

—

A^aolag la afrufi E&xíag MavctGGijg A/iág IaGÍag Iua%ctg

—

—

—

— — — — —

JwCÍJCEtft —

—

—

— — — — —

—

Ie%ovLctg — — StStx'iag — — — Naßov%o$0v0G0(> Ovala fiaô cío á'i — BakraGctQ — — AaQsîoç Kttì Aazváyr¡g

v> X' x' p'

f*1

V' xß' xß' lì]'

5'

?

i' r¡
áyr¡, ly'. Ma'^ifioç, og £Gcpáyr¡ èv AxvXía, y'. IlofXTtîvoç Gvv AXßLva, (ir¡vag y'. roQÒiuvóg rjy^ev èavxòv èv Acpçixrj" og èxgâxtjai OiXmuog, oj sccpáyi] èv Kqnoig Beçiavoïg, Aêxiog, éGcpáyr¡ èv tà (pòpra, a'. ráXXog xal BoXovaiavàg, ß'. ralsQiavòg xal raXirjvòg, is'. P 411 KXavSiog, sxr¡1 a'. AßgiXiavog, g . Taxrjxog xal (Plagiavog, ¡irjvag ç'. IlQoßog, J'. KuQog, Gvv visai Kaçivta xal Novfisçiava, ß'. AioxXrjXiavog xal Ma^ijiiavòg o EçxovXiog, xô'. V 329 Ma|ifucivòs o FaXéçiioç, xal Ma^èvxiog óviògrov EçxovXiov, •&'. OfioV str¡ xv&', xal (itfvag g1. Ano xrjg xov Kvqîov IlaQovGÍag, sag âvaâtigsag xov MsyâXov KavGxavxívov, sxr¡ zìi,' xal ¡ir¡vag e/. Kai oso i èv Tià BvÇavxia èßaGÍXsvGav Bao iXsìg Pa/xaìoi XçiGxiavol op&ódoìjoi.

KmvGxavxlvoç ó Miyag, sxr¡ Xß'. KavGxávxiog ó viòg avxov, Aqsiavòg, xò'. IovXiavòg 6 nagaßctxrjg, ß', xal r¡¡iiGv. Icoßiavog, a'. OvaXevxiviavòg, to'. OváXr¡g, Agsiavòg, iS'. OsoôoGiog 6 7Méyag xal rçaxiavôg èv Pàfiy, xal OvaXevxiviavòg S vsog ig . AgxáSiog, o viôç avxov , iv Pa¡ir¡, x s', (irjvag y'. 0SOÒÓGlog, AqxuòLov viòg, Gvv Evòoxia rrj yujisxy avxov, xal ¿ásXcprj tlovX^sqia, ¡xß'. Magxiavòg, ó ya¡.ißgog avxov, Gvv xr¡ ya¡isxij avxov IIovX%SQÍt¡t, xxi^si xà XaXxoTtqáxia, xal xàg BXayJgvctg, g'. Aiav o (isyag, ht] ir¡'. Asav juxQog, a'. Zr¡va>v AÇêcpa, smxXrj&sìg ayóvaxog, xalóvíóg, iÇ. AvaGxaGiog, 6 xaXov/isvog ó ¿ííxoQog , x£'. lovGxïvog o nqàxog, &'. lovGxiviavòg ó ngâxog. Ovxog xrí&i tijv ¡isyáXrjv ExxXr¡GÍav ' ¡hr¡ Xr¡'. lovGxïvog o vsog, iy'. TißsQiog nal KavGxavxïvog, ô'. Mavglxiog,'éxr¡x'. Œaxâg, o xvçavvog Mavqixíov , r¡'. HqáxXsiog , Movo&sXíxr¡g, Xa'. Kavgtavxïvog, o viòg avxov, a'.

CHRONICI PASCHALIS.

93

Alexander Mammaeae filius, interfectus e s t , ann. x m . M a x i m u s , is Aquileiae interfectus e s t , ann. i n . Pompinus cum Albino, menses HI. Gordianus, laqueo sibi gularn fregit in Africa. Is imperavit ann. vi. Philippus, is interfectus est in hortis Verianis, ann. v u . Decius, interfectus est in f ' o r o , ann. i. Gallus et Volusianus, ann. n. Galerianus et Galienus , ann. x v . Claudius , ann. i. Aurelianus, ann. vi. Tacitus et F l o r i a n u s , menses vi. P r o b u s , ann. VII. C a r u s , cum flliis Carino et Numeriano, ann. n. Diocletianus et Maximianus Hcrculius, ann. x x i v . Maximianus G a l e r i u s , et Maxentius Heraclii filius, ann. TX. Colliguntur anni C C C L I X . et menses -vi. A Christi N a t i v i t a t e , usque ad inaugurationem Constantini Mag n i , anni C C C X V I I . menses vi. Deinceps quotquot Byzantii regnarunt Imperatores Roiuani Christian! orthodoxi. Constantinus; Magnus, ann. x x x i i . Constantius illius filius, Arianus, ann. x x i v . Julianus A p o s t a t a , ann. n . el dimidium. J o v i a n u s , ann. i. Valentinianus, ann. x i . Valens, A r i a n u s , ann. x i v . Theodosius Magnus et Gratianus R o m a e , et Valentinianus Junior, ann. x v i . A r c a d i u s , filius illius, ann. x x v . menses m . T h e o d o s i u s , Arcadii filius, cum Eudocia uxore', et sorore sua Pulcheria, ann. X L I I . Marcianus, illius affinis, cum u x o r e Pulcheria condidit Chalcopratia et B l a c h e r n a s , ann. vi. Leo Magnus, ann. x v m . Leo Minor, ann. i. Zeno A z e p h a , cognominatus absque genibus, et filius, ann. x v n . Anastasius cogn. Dicorus, ann. x x v i i . Justinus 1. ann. i x . Justinianus I. Hie condidit magnam E c c l e s i a m , ann. x x x i x . Justinus Junior , ann. x m . Tiberius, ann. v i . Mauricius, ann. x x . F o c a s , tyrannus Mauricii, ann. v n i . B e r a c l i u s , Monothelita, ann. x x x i . Constantinus, illius filius, ann. x x v i i .

94

SELECTA AD ILLUSTRATIONEN!

KmvGrctvzïvog, ovios avrov'

ytog, tç'.

¿ rrjg ç1 Svvódov TIazQi¿Qyt]g Pícoq-

IovGziviavàç, o vioç avrov, o PivoKÓmrjg , y'. Aióvnog, y'. P 412 Aiptfiagog, o xal Tißsqiog, IovGziviavbg náXiv o PivoxoTZtj&sìg TO ß', g1. WlklTZTllXOg, o xrù BciqÔuvÎOkoç , ß'. Açrêfiiog, O xal AvaGzaGiog, a', ß'. &eoSoGiog ó AzQUfivzrivog, a'. Aêcav 6 EtxovoKXaGzr¡g ó Iaavçog, xe'. KmvGzavzïvog o KaßaXlvog o (IxovoxXaGzrjg , o tuog «tìtoli-, ó Svggtß-tjg, Xí'. Aécov, ó vioç avzov ó ¿x rr¡g XaÇaçag, e'. KavGzavzïvog, ó vio g avzov, Gvv £t Qtjvy rr¡ (ir/zpí avzov• og xriÇei z?jv IJoGccog, i'. KmvGzavzïvog o avròg fiôvoç xazsßißaae rijv ¡irjziQa, EtÍQr¡vr¡ fir¡zr¡Q avzov fióvr¡ ro ß', szr¡ E'. Nt,xi], xç'. KmvGravrïvog TIoQ(pvQoyévv7¡zog, gvv zm vím avrov Pm/iavm, u'. Pm/iavog, o vldg Kiavazavzívov, fiera rmv vítüv avrov BaeiXsíov xaì KcovGzavzívov, y'. NíxrjtpoQog, o xaì (Dcoxàg, Gvv rm BaaiXsíta xal KmvGzavzívta, ç' xal r¡¡iiGv. BaGÍXeiog, ft£r¿ zov ¿SeXyov KcovGzavzívov, va'. RmvGzavzïvog, o ¿SeXfpôç avzov, tzr¡ y Pca/iavòg Açyvçôg, ¡vr¡ s', firjvaç t'. Mi.%atjX o véog ó IlafpXttyàv, ízr¡ ¡ir¡vag t]'. KuvGravzìvog ò Movo¡iá%og, ïzr\ iß', fiijvag f .

CHRONICI PASCHAUS.

95

Constantinus illius filius. vi. Synodo Patriarc. Georgius praefuil, atm. xvi. Justinianus, illius filius , naso t r u n c a t u s , aim. i n . Leontius, ann. i n . Apsimarus, qui et Tiberius, ann. v n . Justinianus naso truncatus iterum, ahn. vi. Philippicus, qui et Bardaniscus , ann. n . Artemi us, qui et Anastasius , ann. II. Theodosius Atramytenus, ann. r. Leo Iconoclasta Isaurus , ann. xxiv. Constantinus Caballinus Iconoclasta, illius illius, impius, ann. XXXV.

L e o , filius ejus, ex Chazara n a t u s , ann. v. Constantinus, illius filius, cum Irene ejus matre. Is condidit aedemPoseos: ann. x. Constantinus ipse solus malrem exauctoravit, ann. vn. Irene illius mater sola iterum , ann. v. Nicephorus, ann. ix. Stauracius, illius filius, mens. n . dies x. Michael, ejus affinis , ann. u . Leo impius et ferini ingenii, qui interfectus est in Dominico, seu aede sacra, ann. vn. et dimid. Michael alius Balbus, ann. xi. Theophilus haereticus, ann. x n . Michael, illius filius, cum Basilio Macedone, ann. xv. Basilius Imperator, ann. xx. L e o , cum lilio Constantino, et Alexander illius frater, Alexander, Leonis f r a t e r , ann. I. mensem i. Constantinus ejusdem Leonis filius Porphyrogenitus cum Nicolao Patriarclia cognomento Longobardo tutore ab Alexandre dato , quod Constantinus puer esset, ann. VII. Romanus senex, qui post cum filiis suis Christop h o r o , Stephano, et Constantino genero ejus P o r p b y r o genito, ann. xxvi. Constantinus Porphyrogenitus, cum filio Romano, ann. xv. R o m a n u s , filius Constantini, cum filiis suis Basilio et Constantino, ann. m . Nicephorus, q u i e t F o c a s , cum Basilio et Constantino, ann. vi. et dimid. Basilius, cum fratre Constantino, ann. M. Constantinus, illius f r a t e r , ann. ni. Romanus Argyrus, ann. v. menses v. Michael Junior Paphlagon , ann. vn. menses v i n . Constantinus Monomachus, ann. x n . menses v n .

96

P 413 V 331

SELECTA AD ILLUSTRATIONEM

IV. L I B E R G E N E R A T I O N I S AB ADAM USQUE AD ORDINEM QUAE* CONTINETUR IN HOC LIBRO. Dinumeratio temporwn et annorum. Generationes saeculi usque in hunc diem. Terme divisio tribus filiis Noae. Declaratio gentium, quae ex quibus factae sunt, et quas singuli terras et civitates sortiti sunt : quantac Insulae clarae : qui ex quibus gentibus transmigraverunt : quot Flumina nominata: quot Muntcs nominati. Quot Judices: et quis quot annis populum judicavit. Quot Reges in Tribù Juda : et quis quot annis regnavit. Declaratio Paschae, et quis quando servavit ex temporibus Moysi in hunc diem. Reges Persarum a Cyro, et quis quot annis regnavit. Reges Macedonum ab Alexandro, et quis quot annis regnavit. Imperatores Romanorum ab Augusto, et quis quot annis imperavit. Tempora Olympiadum ab IJìto, usque in praesentem Olympiadem. Nomina Patriarcharum ac generationes. Nomina Prophetarum. Mulieres Prophetissae. Nomina Regum Hebraeorum et Regum qui in Samaria regnaverunt supra decern Tribus: et quis quot annis regnavit? Nomina Sacerdotum. Nomina Episcoporum Romae, et quis quot annis praefuit ?

Quandoquidem oportet instructum esse v e n t a t e , necessarium existimavi, F B A T R E S CARISSIMI, hunc in brevi de Sanctis Scripturis facere sermonem ad corroborandam doctrinam, ut per paucas enarrationes, non sine causa inquisitas virtutes veritatis citius agnoscamus , abscidentes prius indoctorum generatam contentionem, quae obumbrat sensus, hujuscemodi indoctum edoceat. Summa autem cum industria praevidere cupientes juxta veritatem cognoscimus Gentium D I V I S I O N E M , et parentum dinumeratain GENERATIONEM. Inhabitatorum quoque tempora , b e l lorum commissiones, et Judicum tempora, dispensationes, et Regum annos, et Prophetarum tempora, qui et ex quibus Regibus nati s u n t , qualesque captivitates populi , quibus Regibus, et quibus judicibus contigeriut, quique Sacerdotes, quibus temporibus fuerint, et quae perditio facta sit, quae ammodo gene* sic MS.

CHRONICI

97

PASCHALIS.

ratio scininis Israel de Patribus in Cubisto completa sit, et quot quantique per quanta tempora dinumerentur anni a creatura saeculi usque in liunc diem. Existimavimus autem incipientes a Genesi juxta verborum ostensionem , sicut expetit, declarare, lion ex nostra quadam parte , sed ex ipsis sanctis Scripturis testificari. Hinc ergo occasionem arripientes juxta ordinem de Genesi sermonem facimus. Explicit Incipit

LIBER

Praefatio. Narratio.

G E N E R A T I O N IS

HOMINUAl.

Quo die fecit Deus Adam, ad imaginem Dei fecit eos. Vixit autem Adam annis c c x x x . et genuit Setli. Vixit autem Setli annis ccv. et genuit Enos. Et vixit Enos annis clxi. et genuit Cainan. Et vixit Cainan annis clxx. et genuit Malaleel. *) Annis clxv. et genuit Jared. Et vixit Jared annis clxii. et genuit Enoch. Et v i x i t Enoch annis clxv. et genuit Mathusalam. Et v i x i t Mathusalam annis clxvii. et genuit Lamec. Et v i x i t Lamec annis clxxxviii. et genuit Noe. Et erat Noe annorum d. et genuit tres iilios, Sem, Cham el Japliet. Post annos autem c. postquam generatus est Sem, fit Diluvium , cum esset annorum sescentorum Noe. l i u n t ergo ab Adam usque ad Diluvium generationes xi. anni n. mccxlii. Istae sunt generationes Sem. Sem cum esset annorum c. genuit Arfaxat anno secundo post Diluvium. Et vixit Arfaxat annis c x x x v . et genuit Cainan. P Et vixit Cainan annis cxxx. et genuit Sale. Et vixit Sale annis cxxx. et genuit Heber. Et vixit Heber annis cxxxiv. et genuit Phalec. Usque ad h u n c , generationes v. an. dxxxx. ab Adam autem, generationes x v . anni sunt 11. mdcclxxi. DIVISIO TEP.RAE ET DE TRIBUS FILIIS NOE. Post Diluvium autem, S e m , C h a m , et Japliet, triura frat r u m , Tribus divisae sunt. Et Sem quidem primogenito a Persida et Bactris usque in India longe et usque in Rhinocoruris est. *) Malaleel vixit Chronicon

Paschale

vol.

II.

7

98 V 332

SELECTA AD ILLUSTRATIONEM

Cham autem secundo a Rhinocoruris usque Gadira. J a p h e t a u t e m i n . a Media u s q u e G a d i r a u s q u e B u r o a m . H a b e t a u t e m J a p l i e t flumen T i g r i d e m , q u i d i v i d i t Mediam et B a b y l o n i a m : S e m a u t e m E u f r a t e m , e t C h a m G e o n , qui v o c a t u r Nilus. Confusae sunt autem linguae post Diluvium. Erant autem q u a e c o n f u s a e s u n t l i n g u a e LXXII. et q u i T u r r e m aedificabant e r a n t gentes LXXII. q u a e e t i a m i n l i n g u i s s u p e r f a c i e m totius t e r r a e divisae s u n t . N e b r o t a u t e m gigans filius C h u s , A e t h i o p s , in escani i n e diis v e n a n d o s u b m i n i s t r a b a t b e s t i a s in c i b u m . V o c a b u l a a u t e m LXXU. h a e c s u n t . Filii J a p h e t , G a m e r , e x q u o C a p p a d o c e s M a g o g , d e q u o G e l t a e et G a l a t a e . M a d a e , de q u o Medii. V a n , d e q u o G r a e c i et Iones. T l i o b e l , u n d e et T h a l i e n s e s . Mosoc, unde Illyrici. Thiras, u n d e Traces. Cetliyn, u n d e Macedones. E t filii G a m e r , A s c a n a z , d e q u o S a r m a t a e . R i f a n , de quo Sauromatae. T h o g o r m a , de quo Armenii. E t filii V a n , E l i s a n , u n d e Siculi. T h a r s i s , ex q u o H i b e r i , q u i e t T y r r e n i . C i t h i i , d e q u o R o m a n i , q u i e t L a t i n i , R o d i i : oinnes x v . de his extiterunt. I n s u l a e g e n t i u m , s u n t a u t e m C y p r i i e x Citiensibus. E x J a p h e t s i q u i d e m i n v e n i m u s , e t eos q u i s u n t a d B o r r a m e x ipsis d e ea t r i b u C i t i e n s i u m . S u n t a u t e m e x ipsis e t i a m gentes q u a e s u n t in E t i a d a , p r a e t e r eos, qui p o s t m o d u m a d v e n e r u n t ibi: Reges qui habitaverunt c i v i t a t e , q u a e a p u d G r a e c o s h o n o r a t u r A t l i e n a s et T h e b e o r u m : q u o n i a m S i d o n i o r u m s u n t i n h a b i t a t o r e s , et q u i c u m q u e s u n t alii similiter, posthaec a p u d Halladarn transmigraverunt. C j g n o s c i m u s a u t e m h a e c e x Lege et P r o p h e t i s . E r a n t ergo d e J a p h e t a d c o n f u s i o n e m T u n i s T r i b u s x v . e t h a e g e n t e s J a p h e t . A M e d i a u s q u e V e s p e r u m O c e a n i dilTusae s u n t adtendentes usque ad B o r r a m . M e d i , A l b a n i , G a r g a n i , A r r e i , A r m e n i , A m a z o n e s , Culi, Corzieni, Benageni, C a p p a d o c e s , Paflagones , Mariandeni, T i barenses, Chalibes, Mossynnoti, Colchi, Melanceni, Sarmatae, Sauromatae, Meothes, Scytes, T a u r i , T h r a c e s , Bastarni, Illuri, Macedones, Hellenes, G r a e c i , Lybies, I s t r i , Vieni. Dauni, D a p i e s , Calabrii, Pici, L a t i n i , q u i et R o m a n i , T y r r e n c i , G a l l i q u i et C e l t a e , L i b y e s t i n i , C e l t i b e r i , H i b e r i , G a l l i , A q u i t a n i ,

CHRONICI PASCHÀLIS.

99

Illuriani , Casanotes , C y r l a n i , L u s i t a n i , Vaccei , Cunienses, Brittones qui et in insulis habitant. Q u i autem eorurn noverunt l i t t e r a s , hi snnt: Hiberi, Latini qui vocanlur llomani, Hispani, G r a e c i , Armeni. Sunt autem fines eorum ad Borrarn usque G a d i r a m , a P o t a meda fluvio usque ad Mastusiadilion. ï e r r a e autem eorum hae sunt : M e d i a , Albania, Amazonis, Armenia minor, Armenia m a j o r , C a p p a d o c i a , Pailagonia, G a laLia, Collis Indiae, B o s p h o r m a , Mediaerris, S a r m a t i a , T a u r i a n a , S c y t h i a e , Bastarnia, T h r a c i a , Macedonia, Dalmatia m o l l i s , Tliessalia, L o c r i a , Boctia, Betolia, A t t i c a , Acliaia, P e l le nia , quae appellatur Peloponnensus , Arcanea , Epirotia, Illy— r i a , Aodiinus, I l a d r i a c e , ex qua pelagug Hadriaticum, Calatia, L u s i t a n i a , Italia, T h u s g e n e , Massalia , Celtes, G a l l i a , Hispania, G a l l i , lliberia , Hispania major. Hue usque définit terra J a p h e t , u s q u e ad Britannicas Insulas omnes ad Borram respicientes. Sunt autem his et Insulae istae : Britannicae, Sicilia, E u boea , B h o d u s , Chi us , Lesbus , C h i t h e r a , Iacentus, Cefalenia, ltliace, C o r c y r a , et Cyclades I n s u l a e , et p a r s quaedam Asiae, quae appellatur Ionia. Flumeti autem est his Tygris dividens inter Mediam et B a byloniam. Hi sunt fines Japhet. Filii autem Cham: Chus ex. quo Aethiopes. Mestraim, ex quo Aegyptii. F u d , de quo ï r o g l o d i t a e . Chanaan, de quo Afri et Fenices. E t filii C h u s : S a b a , E v i l a t , S a b a t , R e g m a et Sagabacata. Filii autem R e g m a , Saba et Dadan. E t Chus genuit Nebroth. Aegyptiorum p a t r i a e , cum Mesraim p â t r e i p s o r u m , v i n . Dicit e n i m , Et Mesraim genuit Ludirn, u n d e L y d i i ; Enemim de quo Pamfili; P 415 Labain de quo Laboez , Neptoin et Patrosonim, unde Cretes, Casluin, u n d e L y c i i , unde exierunt F i l i s t i m , et Capturin, unde Cileces. Chananeorum sunt patriae c u m patre eorum x n . Dicit enim, E t Chanaam genuit Sidona pritnogenitum, ex quo Sidonii, et Cheteum, et J e b y s e u m , et Arnorreum, et G e r g e s s e u m , et A r a c e u m , et E u v e u m , ex quo T r i p o l i t a e , et Aseneam, et Aradium, unde Aradii, et S a m a r e a m , et A m a t h i , unde Amathusi. Est autem habitatio eorum a Rinocoruris usque Gadiram. E x his autem nascuntur Reges vel gentes: A e t h i o p e s , T r o gloditae, Aggei, Isabini , ictyofagi , Velanni, Aegyptii, F o e n i c e s , Libyes , Marmaredae , Charisilittae , M y s i , Mossynoeci,

100

SELECTA AD ILLUSTRATIONEM

Friges, Magones , Bithyni , Nomades , Lycinii , Ma.-iandeni, Pamfyli, Minisci, Dipisideni, Lygallii, Cilices, Maurosii, Cretae, Magartae, Numidiae, Macrones, Nasomones. Hi possident ab Aegypto usque ad Oceanum. Sunt autem Insulae in his communes hae: Corsolu, Lupad u s , Agaudius, Meletae, Cercenna, Menis, Cardinia. Galata, Corsuna, Cretae, Gaidus , Rheda, E t h e r a , Careatus, Astypala, Chius, Lcsbus, Tenedos, Imbrus, Jassus, Cobus, Ghnidos, Nisurus, Megistae, Cyprus. Qui autem eorum sunt litterati, hi s u n t : Fenices, Aegyptii, Pamfyli, Fryges. Sunt autem fines Cham a Rinocoryris, quae dividit Syriain et Aegyptum, usque Garira in longum. Nomina autem gentium, haec s u n t : Aegyptus et ielhiopia quae tendit adversus Indian), et altera Aetliiopia, unde proficiscitur flumen Aetliiopuin, Erythara, quod est rubrum altendens ad Orientem: Thebea Libyae, quae extendit usque Syites, liabens gentes lias: Nasamonas, Macas, Tautameos: Lytiae quae a Lepti extendit usque minorem Syrtem: Numidia , Masseria, Mauritania quae extendit usque Herculeas, quod est Heracleoticas stellas contra Gadiram. Habet autem ad Rorrain maritimam Ciliciam, Pamfyliam, Pisidiam, Mysiam, Lycaoniam, Frygiam, Canialiam, Lyciam, Cariam, Lydiam, Mysiam aliam , Troadem , Aolidem, Bityniam veterem , Frygiam altiorem. V 333 Habet etiam Insulas has: Sardiniam, Cretam, Cyprum, et flumen Geon, qui appellator Nilus. Dividit autem inter Cham et inter Japhet, et os vespertini maris. Haec media Cham generatio. De Sem autem seniore filio Noe, sunt tribus cognitae x x v . Hi ad Orientem inhabitaverunl. Filii Sem, Aelam, de quo Aelymei et Assyrii: Et Arfaxat, unde Chaldaei et Ludii, undeLazones: Et Aram, unde Ethes prioris hos excidit Abraham: et filii Aram Oscevi, de quo Lidii, et Gart, de quo Gasfeni, et Mosoc, unde Mossyni: Et Arfaxat genuit Sala, et Sala genuit Heber, unde Hebraei: et Heber nati sunt duo filii, Falec et Deboc, unde ducitur genus Abraham, e t T a c t e m , et Jectan. Jectan autem genuit Elmodal, de quo I n d i ; et Salef, de quo Bactriani, et Asarmol de quo Arabes priores, et D u r a n , de quo Camehi; et Derra, de quo Mardi, et Ezei, de quo Arriani, et Declam, de quo Cedrusi, et Gebal, de quo Scythii priores, et Abimeel, de quoHircani, et Sabat, unde Arabi p r i m i : et Ufir, de quo Armenii, et Oevilat, unde Gemnosofaetae. Hi omnes Bactriani. Omnes autem de tribus filiis Noe sunt LXXII.

CHR0NIC1 PASCHALIS.

101

Omnium autem filiorum Sem habitatio est a Bacris usque Rhinocoruris, quae dividit Syriam et Aegyptum , et Rubrum mare ab ore Arsinoes, quae est fndiae. Hae sunt autem quae sunt factae ex his Gentes: Hebrei qui Judaei, Persae, Medi, Poenes, Arriani, Hircani, Assyrii, Indi, Macardi , Parthi , Gerinani , Helymei , Cessei , Arabes primi, Cedrusii, Scytae, Arabes ullra, Sapientes qui dicuntur Gymnosofistae nudi sapientes. Habitatio autem eorum usque Rinocorura et Cilicia. Qui autem eorum noverunt litteras, hii s u n t : Judaei, Persae, Medi, Chaldei, I n d i , Assyrii. Est autem babitatio eorum, id est filiorum Scm, in longum quidem ab India usque Rinocorura : lata autem a Pei side et Bactris usque Indiam. Vocabula autem genlium haec sunt: Persis , Bactrianae, Hircania , Babylona , Corbulia , Assyria , Mesopotamia, Arabia v e t u s , Alimales, India, Arabia eudaemon, Caelessyria, Com— magena, e t F y n i c i a , quae est filiorum Sem. Gentes autem quae linguas suas h a b e n t , hae sunt: Hebrei qui et Judaei, Assyrii, Chaldaei , Persae, Medi, Arabes, Madian, Adiabenici, Taleni, Alamosenni, Saraceni, Magi, Caspii, Albani, I n d i , Aethiopes , Aegyptii, Libyes, Chetei, Cananaei, Ferezaei, Euvei, Gergesei, Jebusaei, Idumei, Samaritae, Foenices, S y r i , Cilices, Tharsenses, Cappadoces , Armenii, Hibeni, Librani, Scytae, Colchi, Sanni, Bosphorani, Asiani, Hisaul ienses, Lycaones, Pysidae , Galatae, Paflagones, Fryges , Achai, Thessali, Machedones, Traces, Mysi, Bessi, Dardani, Sarmatae, Germani, Pannoni, Peones, Norici, Dalinatae, Romani, P 416 q u i e t L a t i n i , Ligures, Galli, qui et Celtae, Aquitani, Biittani, Hispani qui et Tyrreni, Mauri, Baccuates, et Massennas, Getuli, Afri qui et Barbares , Mazicei, Garamantes, qui et Marrnaredae, qui usque Aethiopiam extenduntur. Necessarium autem putavi et inhabitationes Gentium et cognominationes declarari. Incipiam autem ab Oriente: Persarum et Medorum inhabitatores Parthi et vicinae gentes p a d s usque Syriam cuele. Arabum inhabitatores Arabes Eudrmones : hoc enim nomine appellantur. Arabia Eudemones Chaldaeorum inhabitatores Mesopotameni. Madianensium inhabitatores Cynedocolpilae el Troclodytae et Icthyofagi. Graecorum au^em gentes et vocabula v. Iones, Arcades, Boeli, Aeoli, Lacones. Horum inhabitatores fuerunt Pontici, Bitini, T r o e s , Asiani, Cari, Legii, Pamfili, Cyrinei, et Insulae plures, id est Cyclades

102

SELECTA AD ILLUSTRATIONEM

q u i d e m decern q u a e Myrti p e l a g u m continent. H a e c sunt autem nomina earum. A n d r u m , T e n o e m t e o , N a x u s , G e o s , G y a r u s , D e l o s , Fy— n u s , R e n e a , C y r n o s , Maraton. S u n t a u t e m et aliae Insulae m a j o r e s x u . q u a e etiam civitates h a b e n t p l u r i m a s , q u a e dicuntur S p o d e s ; in q u i b u s inliabitaverunt Graeci. H a e c sunt auletn n o m i n a e a r u m : Euboea , C r e t a , S i c i l i a , C y p r u s , C o o s , S a m u s , R h o d u s , C h i u s , T h a p s u s , L e i n n n s , L e s b u s , Samotx-ace. Est a u t e m a Boeolia E u b o e a , sicuti ab l o n e I o n i d e s civitales x v i . l i a e : Cladiomena, Mitylene, F o c a e a , Priene, E r y t , Sainos, Tcos, Colofon, C i u s , Efesus , S m y r n a , Berinthus, Byzantium, Calc e d o n , P o n l u s et Amisos libera. R o m a n o r u m , qui et C i t i e n s i u m , gentes et inhabitationes b a e s u n t : T u s c i , E m i l i c n s e s , Picens , C a m p a n i , A p u l i e n s e s , Lucani. A f r o r u m gentes et inliabitationes b a e s u n t : L e b d e n i , Cinti, Numidae, Nasamones, Saci. I n s u l a e autem h a e s u n t , q u a e liabentes c i v i t a t e s : S a r d i n i a , C o r s i c a , G i r d a quae et B e n i g g a , C e r c y n a , G a l a t a . M a u r o r u m autem gentes et inliabitationes liae s u n t : M u s u l a n i , T i n g i t a n i , Caesarienses. H i s p a n o r u m autem gentes et inliabitationes liae s u n t , Ty— ranni et T u r r e n o r u m , qui et T e r r a c o n e n s e s , L y s i t a n i , Beticii, A u t r y c o n i , V a s c o n e s , C a l l e c i , qui et Astures. I n s u l a e autem q u a e pertinent ad H i s p a n i a m T e r r a c o n e n s e m tre» s u n t , q u a e a p p e l l a n t u r V a l l i a r i c a e . Habent autem civitates V. h a s : E b u s o , P a l m e , P o l l e n t i a , q u a e dicitur M a j o l i c a , T o m a e n c , M a g o n a e , q u a e a p p e l l a l u r Minorica. H a r u m inliabitatores f u e r u n t Cananei fugientes a facie J e s u fìlli N a v e : n a m et Sidona qui c o n d i d e r u n t et ipsi Cananei. G a d i s autem J e b u s a e i c o n d i d e r u n t , et i p s i similiter p r o f u g i . G a l l o r u m a u t e m N a r b o n e n s i u m gentes et i n l i a b i t a t i o n e s : Amaxobii Graecosarmatae. E t hos autem necessarium f u i t d e c l a r a r e t i b i , ne i g n o t a r u m gentium v o c a b u l a , et g e n t e s , manifesta flumina ignorares. Incipiain ergo d i c e r e d e g e n t i b u s ab Oriente. Adiabenici et T a l e n i c o n t r a A r a b i a m , S a r a c e n i , S a r a c e n i alii Atalenos contra A r a b i a m . Albani contra F y a s Caspias. M a dianitae m a j o r e s , q u o s e x p u g n a v i t M o y s e s , inter M e s o p o t a m i a m et m a r e B u b r u m , Minor autem M a d i a m est contra m a r e R u b r u m j u x t a A e g y p t u m , ubi regnavit R a v e l s o c e r R l o y s i , qui et J o t h r a . Contra C a p p a d o c e s a p a r t e d e x t r a A r m e n i i , H i b e r i i , B i r r a n i , S c y t a e , Colclii, B o s f o r a n i , S a n i , qui a p p e l l a n t u r S a n n i c e s , u s q u e Pontuin e x t e n d e n t e s , ubi est A c c e s s u s , A b s a r u s , et S e b a s t o p o l i s , et Ussilimen q u o d est p o r t u s , et P a s i u s ilumen, u s q u e T r a p e z u n t o e x t e n d u n t u r bae gentes. V 334 Montes autem sunt nominati x u . C a u c a s u s , T a u r u s , A l l a n s ,

CHRONICI PASCHALIS.

108

Parnaysus, Citeron, Helicon, Partlienius, Nysa , Lucabantus, Penitus, Olympus , Libanus. Flumina autem sunt magna et nominata x l i , Idos qui et Frison, Nilus qui et Geon, Tigris, Eufrates, Jordanis, Cefisos, Tanaes, Menos , Erimarithus, Alys , Asopus , Thermodon, E r a sinus, Rius, Borusthenes, Alfeus, T a u r u s , E u r o t a , Meander, Hermus, Axius, Pyramus, Hajus, Hebron, Sangarius, Achelous, Penitus, Ebenus, SpercLius, Caj'ster, Simois, Scamand e r , Stryfon, Partlienius, Ister Illurius qui et Danubius, R h e n u s , Rhodanus, BetÌ3, Heridanus, Thember qui nunc dicitur Tiberis. Filiorum igitur trium Noe tripartitum saeculum divisorern. Et quidem Sem primogenitus accepit Orientem: Cham aulein mediterraneans: Japliet Occidentem. Et ostensis gentibus, quae de quo creatae sint, necessario decurremus ad annos. Falcc annorum c\xx. genuit Ragau. Ragau annorum cxxxn. genuit Seruch. Suruch annorum cxxx. genuit Nachor. Nachor annorum lxxix. genuit Tharam. Thara annorum l x x . genuit Abraham. Abraham autem erat annorum i x x v . quo tempore edixit illiDeus, u t exiret de terra sua, et de domo patria sui, et v e niret in terram Chanaam. Fiunt igitur a divisione usquequo venit Abraham in terram Chanaam generationes quinque, anni dcxvi. ab Adam autem generationes xx. annis m . mccclxxxvii. P 417 Conversatus est autem cum Chanaam annis xxv. et genuit Isaac. Isaac annorum l x . genuit Jacob. Jacob annorum lxxxvi. genuit Levi. Levi annorum xi.. genuit Caath. Caath annorum l x . genuit Amram. Amram annorum i x x , genuit Aaron. In octogesimo autem et tertio anno Aaron, egressi sunt fìlii Israel de Aegypto, ducente eos Moyse. Fiunt igitur omnes anni ccccxxx. In deserto x l . annos facit populus sub Moyse. Jesus Nave transito Jordane facit in terra annos x x v n . bellum agit annis vii. et postquam possedit t e r r a m , vixit annis xx. Fiunt ergo , ex quo Abraham venit in terram Chanaam, u s que ad mortem Jesu Nave, generationes numero vii. anni n. ex Adam autem generationes x x v n . anni in. mccclxxxiv. Post mortem vero Jesu peccans populus traditur Cusarsaton llegi Mesopotamiae, cui servit annos vili, et cum clamasset ad Dominum, exurrexit Golhoniel frater Caleb junior de Tribù

104

SELECTA AD ILLUSTRATIONEM

J u d a , qui denuntiavit ipsi Cusarsaton, et occidit illum, et gessit ducatum populi annis xxxi. Et iteruin dum peccaret, traditus est Eglon RegiMoab, et servivit illi annis X V I I I . Converso autem p o p u l o , surrexit Aod, vir de Tribu E f f r e m , et occiso Eglon principatus est populo annis L X X X . Mortuo autem Aod, delinquens populus traditus est Jabin Regi Cananaeorum, ciii servivit annis xx. Sub eo prophetavit Deborra, uxor Lapidod, de Tribu Effrem: et per ipsaui ducatum gessit Barac Aminoen, de Tribu Neptalim. Hic denuntiavit Jabin Regi, et occidit e u m , et regnavit judicans cuín Deborra annis XL. Post cujus mortem peccavit p o p u l u s , et traditus est Madianeis annis vn. super quos surrexit Gedeon de Tribu Manasse, qui in ccc. viris cxx. liostium perdidit. Hic rexit populum annis XL. Hujus filius Abimelec. Post hunc praefuit populo Thole filius F a l e , íilii Caram , de Tribu Effrem annis xx. Post liunc, judicavit Jair tíaladitis de Tribu Manasse, et praefuit annis X X I I . Post h u n c , peccans populus traditus est Ammanitis annis x v n i . et cuín claniasset ad Dominum, surrexit illis Princeps Jepte Galaadita, de Tribu G a d , de civitate Maseíath, et gessit d u c a tum annis vi. Post h u n c , judicavit Elon annis x. Post h u n c , judicavit H e b r o n , lilius Allelon Farathonoin, de Tribu Effrem , annis v m . Post h u n c , peccans populus traditur Allofilis per anuos x i , Post liaec, conversis íiliis Israel surrexit Satnson, filius Manoe , de Tribu Dan. Hic debellavit Alloíilos, et gessit p r i n cipatum annis xx. Post h u n c , Heli Sacerdos judicavit annos x x . Post Samuel Propheta imxit Saiil in R e g e m , et ipse judicavit populum annis xxx. Post tempus, cum regnaret David, eduxit arcam de domo Aminadab, et divertit v í t u l o s , et cum reverteretur opposuit manus filius Atninabad, nomine O z i a , et percussus e s t , et t ¡ muit David, et induxit illam in domum Abeddarat Getliaei, et fecit ibi menses tres. Regnavit autem Saül annis x x x . Erat autem illi Dux Abner, filius Ner. Ipse autem Samuel unxit David in Regem. Fiunt igitur ab Jesu usquequo conversus cepit David regnuni de Tribu J u d a , generationes ix. an. cccci.xxx. ab Adaui autem generationes xxxiv. an. iv. M C C C L X I V . Deinceps regnat David annis XL. mensibus sex.

CHR0N1CI PASCHALIS.

105

I n E b r o n autem regnavit annis VII. /nensibus s e x , et in Jerusalem annis XXXIII. Sub h o c Sacerdos A b i a t h a r , filius A b i u i e l e c , ex genere H e l i , ct ex alia patria Saddoe. P r o p l i e t a b a n t autera teinporibus David Gat , et N a t h a n . E r a t autem ipsi David Dux Joad , films S a r v i a e , sororis David. H i e d i n u m e r a v i t p o p u l u m , et erat n u i n e r u s , quos nuraeravit filiorurn Israel millies cenlies milleni: filii autem Juda q u a d r i n genlies septies milleni. Levi autem et B e n j a m i n n o n d i n u m e r a vit. N u m e r u s autem eorutn qui ceciderunt ex I s r a e l , LXX. P o s t David autem , r e g n a t Salomon lilius ejus annis XL. e l sub ipso adliuc N a t h a n p r o p h e t a t , et Achias e x S e l o n , et inter eos S a c e r d o s Soddoc. Post S a l o m o n e m , r e g n a t Roboam filius e j u s annos xiv. S u b h o c divisuin est r e g n u m , et regnavit in Saramia Jeroboam s e r vus S a l o m o n i s , de t r i b u Effrem. P r o p h e t a t a u t e m , et sub J e r o boam Achias Selonites, et Sanieas filius Aelarni. P o s t R o b o a m , r e g n a t Abias filius ejus annis XVII. P o s t Abiam , regnat Asab filius ejus annis XLI. H i e in t e m p o r e senectutis pedes doluit. P r o p h e t a b a t autem sub eo Azarias. P o s t Asab , r e g n a t filius ejus J o s a p h a t annis x x v . Sub h o c p r o p h e t a t H e l i a s , et Micheas filius J e m b l a s , et Abdias filius Ananiae. S u b Michea autem erat P s e u d o p r o p h e t a Sedecias filius Cananaei. P o s t J o s a p h a t , regnat filius ejus Joram annis x x . et sub ipso p r o p h e t a t Helias, et post liunc p r o p h e t a t Heliseus sub filio J o r a m O c h o z i a , sub quo p o p u l u s in Samaria filios s u o s , et stercus V 335 coluinbinum m a n d u c a b a t , regnante in Samaria J o r a m . P o s t J o r a m regnavit filius ejus Ochozias a n n o u n o : et s u b P 418 h o c p r o p h e t a t G o t h o l et Labdone. Post h u n c , regnat G o t h o l i a , m a t e r O c h o z i a e , annis v n r . Q u a e e x u r g e n s occidit natos filii s u i : erat enim de genere Achab Regis I s r a e l : s o r o r autem O c h o z i a e , nomine Z o s a b a a e , cum e s set Joi'adae Sacerdotis u x o r , furata est J o a s , filium Ochoziae, cui Joi'ada Sacerdos i m p o s u i t regimonium. P r o p h e t a t autem s u b Gotholia Eliseus. Post h a n c , regnat Joas filius Ochoziae annis XL. Hie i n t e r fecit Z a c h a r i a m filium Joiadae Sacerdotis, P o s t Joas, regnavit filius ejus Amasias annis VIII. P o s t A m a s i a m , r e g n a t filius ejus Ozias annis i n . Hie l e p r o s u s f u i t u s q u e q u o m o r e r e t u r . J u d i c a b a t a u t e m sub eo J o a t h a n i filius e j u s . Proplietabant sub Ozia A m o s , et Esaias filius e j u s , et Oseae filius B e l i e r i , et Jonas filius A m a t h i ex Gofer. P o s t O z i a m , r e g n a t filius ejus J o a t h a m annis x v i . Sub h o c Proplietae E s a i a s , O s e c , Micheas M o r a t h i t a , et Joel filius Batuel. Post J o a t h a m , r e g n a t filius ejus A c h a s annis x v . et sub h o c P r o p l i e t a e E s a i a s , Osee el Micheas; Sacerdos a u t e m Urias. S u b

106

SELECTA AD ILLUSTRATIONEN!

hoc Salmanassar Bex Assyriorum eos qui erant in Samaria translnigravit in Mediam et Babyloniam. Post Aclias, regnavit filius ejus Ezechias annis xxv. Sub hoc Prophetae Esaias, Micheas, et Osee. Post Ezecliiam, filius ejus Manasse ann. x-v. Post Manasse, regnat filius ejus Arnos annis duobus. Post Arnos regnat filius ejus Josias annis xxxi. Hic Idola et altarium Samariae dissipavit. Sub hoc Pascha celebratum est anno xvm. regni ejus. Nam ex quo mortuus est Jesu Nave, non est servatum Pascha sicut tunc. Sub hoc Celcias Sacerdos pater Jeremiae Prophetae invenit in sacrario librum Legis in X V I I I . anno regni Josiae. Prophetant autem sub eo Oliba uxor Sellim A veste Sacerdotis, et Sofonias, et Jeremias, sub quo Pseudopropheta Ananias. Post Josiam, regnat Sofonias annis quinque, mensibus undecitn. Post Sofoniam, regnat'Joachas filius ejus menses quatuor. Hunc ligavit Nechao Rex Aegypti, et adduxit in Aegyptum, ordinato in loco ejus Eliachim, qui cognominatus est Joachim, r e gnat annis xi. Sub hoc prophetat Jeremias, et Buzi, et Urias filius Samace ex Cariathiarirn. Hunc Nabucliodonosor ligavit catenis aereis Joachim Regem Juda, et duxit in Babylonia. Post Joachim, regnat filius ejus Joachim annis tribus, et hunc ducit ad eum compeditum Nabucliodonosor Rex ßabylonis, et alios cum eo. Per ipsum, constituitur in loco ejus frater Joachim, cujus nomen Sedecias, qui et Jechonias, qui regnavit annis xi. In anno duodecimo transmigravit illum in Babyloniam, effossis oculis, et populum transduxit cum eo, praeter paucos, qui postea in Aegyptum descenderunt. Prophetant autem sub Sedecia Jeremias et Ambacum; in anno autem ix. regni ejus prophetavit in Babylonia Ezechiel. Post hunc Prophetae Naum et Malachias, etDanihel, qui vidit de Hebdomadis in primo anno Darii Regis, filii Assueri, de semine Medorum, qui regnavit s u per Regnum Chaldeorum. In primo autem anno regni sui Cyrus dimisit populum r e dire in Jerusalem. Eo autem tempore, quo templum aedificavit, prophetant simul Aggeus et Zacharias. Post quos Neemias filius Acheli de Semine Israel fabricavit civitatem Hierusalem, cum esset ab annis Artaxersis Regis: et post hunc secundus Mardochaeus. Fiunt igitur a David usque Sedechiae, qui et Zeconiae, transmigrationem, generationes x v m . an. C C C C L X X V I I I . menses I X . ab Adam autem usque in transmigrationem Babyloniae sub Jechonia, generationes Li. anni iv. M D C C C X L I I . menses ix. Et post transmigrationem Babyloniae, usque ad generatio-

CHRONICI PASCHALIS.

107

nem Christi, generationes xiv. an. D C L X . et a generatione Christi usque ad Passionein anni xxx. et a Passione usque ad hunc annum, qui est xiii. Imperii A L E X A N D H I annus, an. ccvi. Fiunt igitur omnes anni ab Adam , usque ad tertium decimum ALEXANDRI Imperatoris annum, anni v. M D C C X X X V I I I . Ut autem et aliter ostendamus non tantum per tempora Regum, sed etiam a quo Pascha servatum est, dinumerantes simul annos dicemus. Ab Adam usque Diluvium an. n. M C C X L I I . A Diluvio usque ad exitum Abraham de terra sua MCXI/V. Hinc usquequo exirent Israelitae de Aegypto, educente eos Moyse, quando et Pascha fecerunt, anni sunt ccccxxx. Ab Exodo Aegypti usque in transitum Jordanis, quando .lusus Pascha celebravit, sunt anni XLT. Ezechias post annos CCCCLXIV. celebravit Pascha. Post Ezechiam Josias anno cxiv. Pascha celebravit. Post Josiam Heszras post annos cvm. Pascha celebravit. *) Post Heszram seroatoris usque geiierationes Christi post annos D I , X I I I . Pascha fit. A generatione autem Christi post xxx. annos, cum passvs est Dominus, Pascha celebratur, ipse enim erat, justum Pascha. A Passione autem Domini usque in X I I I . annum imperii Impe- P ratoris ALEXANDRI Caesaris anni ccvi. servatum est Pascha, quod id commemorationem Domini nostri J E S U C I I R I S T I servcctur a nobis. Fiunt igitur omnes anni ab Adam usque in hunc diem anni quinquies mille septingettti triginta octo. REGES PERSARUM EX TEMPORE CYRI. Cyrus reg navit Persis annis xxx. Post h u n c , Cambyses annis novem. Smerdius Magus mensibus octo. Darius annis xxxvi. Xerxes annis xxvi. Artaxerxes Longimanus annis xxxvi. Xerxes dies sexaginta. Sogdianus menses septem. Darius Nothus annis xvin. Artaxerxes, Cyri junioris frater, annis L X I I . Ocor, quiet Artaxerxes annis xxin. mensibus septem. Arses Nothus annis tribus. Darius annis xn. Hie est, quem Alexander Macedo deposuit in bello, quod fuit inenarrabile. *) Italica supplentur ex alio Cod.

108

SELECTA AD ILLUSTRATIONEN

Fiunt oinnes anni CCXLV. Post quos, teinpora jam apud Graeeos ex constructione Olympiadutn sunt clara: nam usque ad Alexandrum Macedonein fiErunt V 336 Olympiades cxiv. quae faciunt annos CCCCLVI. ab Ip/iito qui lonstituit Olimpiades. Ab Alexandro usque ad Christum Olympiades i x i x , quod sunt anni cccxx. A Christo autem usque annum x n i Imperii ALEXANDRI tlympiades L V I I I . quod sunt anni ccxxxvi. Sunt ergo omnes Olympiades usque annum x n i ALEXAFDRI Caesaris Olympiades cci.iii. quod sunt anni M X I I . Hactenus

Cod. vetus

N O M I N A

Colleg. Soc. Jesu

Paris.

C R E A T Ü R A E .

Adam, Seth, Enos, Caïnan, Malaleel, Jared, E n o c , M a tusalam, Lamech, Noe, Sem, Arfaxat, Sala, Heber, Palec, sub quo divisa est t e r r a , Ragau, S e m e , JSIagor, T h a r a , Abrah a m , Isaac, Jacob, J u d a , Fares, Esrurn, Arain, Amimdab, Naasson, Salmon, Boz, Obet, Jesse, David , Salomon, Roloam, Abiam, Asa, Josaphat, Joram, Ochozias, Joas, Amasias, Ozias, Joatham, Achaz, Ezechias, Manasses, Arnos, Josias. Josias autem genuit Jonaan et Joachim et fratres ejus, Elia— chim qui et Joachim et Sedeciam qui et Jeconias dietts est S alum. In transmigratione autem Babyloniae Joachim genuit Jtchoniam et Sedeciam. Jeconias autem genuit Salathiel, Fameam et Sale, Saer et Joconiam, Ortamno et Deebi et Filifania, 2'orobabel et fratres ejus Abiut et Masolam et Ananias, et Saladi loror eorum, et Sedbel et T h o u l , et Arcliia , et Asadia, et Solesec. Aedificatum est autem sanetuarium tempore Zorobajelis, cujus filius Abiud: dehinc Eliachim, Azor, Sadoc, Achim Hel i u d , Eleazar, Mathan, Jacob, J o s e p h , eui desponsati fuit Virgo M A R I A , quae genuit J E S U M C H R I S T U M ex Spiritu Sanct). P R O P H E T ART'M

N O M I N A .

Adam, Noe, Abraham, Isaac, J a c o b , Moyses , Aaron, Jesus Nave, Heldab e t M o d a t , Natan, David, Salomon, Elmodac, Achias Silonita, Sameas filius Elain , Ananias , Helias, Micheas filius Emblac, Abdiu, Heliseus, Abladan, Arnos, Esaias, Osee filius Beeri, Joanas, Micheas, Raban, Johel filius Biluel, Jeremias filius Helciae Sacerdotis, Sophonias, Buz, Eze-hiel, Urias, Sameas, Ambacuc, Naum, Daniel, Malachias, Ag:aeus, Zacharias, et sub Christo Simeon et Joannes Baptista. I T E M Mulieres Prophetissae, Sarra, Rebecca, Maria soror Moysi, Debbora, Oliba , et sub Christo Anna, Elisabeth, MARIA quae genuit C H R I S T U M .

CHRONICI PASCHALIS. N O M I N A

109

R E G U M .

Saul de Tribù Benjamin. Poslquam autem transl/atum est regnum in Tribum Juda, David, Salomon, Roboain, Abia, Asa, Josaphat, Joram, Ochozias , Joatham , Achaz , Ez-ecliias , Manasses , Amos , Josias, Joachim, Eliachim, Sedecias, et Jeconias: sub hoc transmigratio facia est sub Nabuchodonosor. Nomina Regurn, qui regnaverunt in Samaria super decern Tribus ex quo regnum divisum est, Jeroboam filius Nabath annis x x n . Nabath filius ejus annis duobus. Saba filius Acliiae annis xxiv. Hie vindicavit domum Jeroboam. Hela filius Base annis duobus. Zambri annis x n . Achab filius ejus annis x:xir. Ocbosias, filius Achab, et Joram filius Jeconiae, annis x n . Sub hoc filios suos et stercus columbinum hi qui erant in Samaria mauducaverunt. J e h u , filius Namsi, annis x x v m . Hie in initio pius f u i t : fecit vindictam super domum Achab, occisis Joram et Jezabel, et Ochosia Rege Juda. Joachaz annis X V I I . Joas filius ejus annis XVE. Hie Amaaiam Regem occidit, et destruxit de muro Jerusalem cubita cccc. Jeroboam, filius Joas, ainnis xv. j Azarias , filius Jeroboam , mensibus tribus. Selem , filius Abia, mense uno. Unornane, filius Gadi, annis decern. Falacias Manaae annis duobus. I a c e a , filius Romeliae, annis decern. Hie obsedit Jerusalem, regnante Achaz, non possedit earn. Osce, filius Dale, annis octo. Sub hoc decern tribus transmigratae sunt in regione Medorum a Salmanassar, qui et ipsum Osee conligatum habens abiit r regnante Acliaz super duas Tribus in Jerusalem. NOMINA

S A C E R D O T I ! M.

Aaron genuit Eleazar , Finees , Achias , Razaza , Moriat, A m a r i a , Amitob, Settis, Aclhivas, hujus filius Helias Propheta, et Salon, Joram, Amos Joadae filius, Sedecias, Sedecia, Jehel, Uria, Tieem, Salon qui genuiit Celciam, cujus filius Hieremias Propheta et Azarias filius Azazae, Sareu, Josedech qui genuit Jesum qui fuit Sacerdos, cuna instauraretur templum post capti vitatem, Celicias, Joachim, Caedue. Item alia patria, ex qua fuit Ezechiel Propheta: Jode, Fa-

LIO

SELECTA AD

ILLUSTRATIONEM

i u e a , A m o r i u s , Z a d i a r , S a m u h e l , E v e x i a , ftlelchius , Sblon, C o t n o r i u s , B a r r a c i m , S o f l o n i a s , M a x s e s , C e l c i u s , B u z i , Ezc;biel. I t e m alia p a t r i a , u n d e Heli S a c e r d o s , c u j u s filii Fimes et Ofin r a p i e b a n t i m m o l a t i o n e m : P r i n c e p s p a t r i a e d e Filiis Caad, A c h i m e l e c l i , H a b i a t h a r , U r i u , N a t h a n , Heli. I t e m p a t r i a L e v i t i c u n i , u n d e f u i t S a m u h e l P r o p h e t a : Chore q u i restitit M o s i : filius h u j u s H e l c a n a , S u f e m et A b i a r , Zeiaam, C h e l c h a n u , S a m u e l . H u i c f u e r u n t d u o filii m u n e r u m a c o p t a t o r e s , J o h e l et Habia. Ini ti a m p a t r i a e L e v i t a r u m , u n d e s u n t S a c e r d o t e s , miiistri et Levitae. A m b r a m lilius C a h a a d , filius L e v i , filius Jicob. L e v i g e n u i t G e r s o n et C a h a a d , et Merari. Filii a u t e m Girson Semei et E m e h e r . Hi filii Levitae et filii C a h a a d , Amlrani, E s a a r C e f r o n , Odiel. A m b r a m genuit Moysen et A a r o n , ei Mar i a m . A a r o n g e n u i t e x l l e l i s a b e t s o r o r e N a a s s o n , N a d a l , et A b i u d , et E l e a z a r , et í t h a m a r . M o r t u i s u n t a u t e m Nad.b et A b i u d offerentes ignem alienum. P o s t A a r o n , E l e a z a r s u s e p i t S a c e r d o t i u m , p o s t E l e a z a r u m , F i n e e s . I t h a m a r a u t e m et íilius e j u s : I s a a r a u t e m f r a t e r A m b r a m et ipse L e v i t a . Hujui filii C h o r e et N a b i t h et G a z e r : et filii C h o r e Air et Helcana et ¿ b i a s a p . H i c C h o r e r e s t i t i t a d v e r s u s Moysen et A a r o n , el Cha> a b s o r p t u s est in Viriseel. C e b r o n f r a t e r A m r a r a , A e r c i u s filii e j u s M i s a l i e l , E l i s a p h a t h , et S e t i s , et Dile. Hi Levitae t'aditi sunt. O m n e s a u t e m A a r o n et Filii ejus A r c a e T e s t a m e n t , u t m i n i s t r a r e n t e i , et t o l l e r e n t e a r n , et f a c t a est eis p a r s dicima V 337 S a c e r d o t i b u s i n i t i a t a , et p r i m o g é n i t a , et q u a e i n sacrificiis ;on— s t i t u t a , et p r i m o g é n i t o , et destinata Levitis d i c t a est l e s , u t q u a e c u m q u e a c c i p e r e n t a p o p u l o ex d e c i m i s , d e c i m a s d a r e r i S a c e r d o t i b u s , u t e x i s t i m a r e t u r eis t a n q u a m oblatio. Initio e i r u m t r a d i t a e s u n t illis etiam civitates r e f u g i o r u m s e x , et h a r u m i r a t a sementia i n c i r c u i t u c u j u s q u e civitatis c u b i t i d u o m i l l i a , e; h a e civitates XLII. S a c e r d o t i b u s q u i d e m d e c e r n , Levitis v e r o x n i P u t o l a t i u s nos d i x i s s e , q u a m s p e r a v i m u s , t a m e n n e c e s a r i a p r o h i s q u i s c r u p u l o s i u s r e q u i r e r e v o l u n t , et m u l t a lege-unt: q u o s e x i s t i m o facile p e r c i p e r e , q u a e s c r i p t a s u n t : sed e: illi, q u i p a u c a l e g e r u n t , facilius ad i n t e l l e c t u m p o s s u n t p e r v e n r e e x i l l i s , q u a e a nobis p e r b r e v i a t a m i n q u i s i t i o n e m d e c l a r a t a s u i t . MACEDONUM R E G E S J Ü X T A

ALEXANDRINOS.

ALEXANDER filius P h i l i p p i , p o s t D a r i u m a n n i s VIT. P t o l e m a e u s Lagi s o c e r , a n n i s LII. P t o l e m a e u s fihus, P h i l a d e l f i , ann. x x x v m . P t o l e m a e u s filius, E v e r g e t e s , a n n i s x x x . P t o l e m a e u s , E v e r g e t a e filius , a n n i s x x v . P t o l e m a e u s P h i l o p a t o r , annis x v n . P t o l e m a e u s f r a t e r , a n n i s XXIII.

C H R O N I C ! PASCHALIS.

lit

P t o l e m a e u s F u s c u s , annis 11. E v e r g e t e s annis x x v i . P t o l e m a e u s A l e x u s , annis x x . A l e x a n d e r frater P t o l e m a e i A l e x a e , annis x v i u . P t o l e m a e u s D i o n y s i u s , an. x x i x . C l e o p a t r a filia , annis x x v . F i u n t i n s i m u l anni CCCXLVI. Sequentia absunt a Canisio. IMPERATORES

ROMANORIJM.

A u g u s t u s annis I.VII. T i b e r i u s annis XXII. mensibus v n . diebus x x m . Cai'us annis t r i b u s , m e n s i b u s n o v e m . C l a u d i u s annis x i i i . m e n s e , a n n o , d i e b u s x x v m . N e r o annis x i u . m e n s i b u s o c t o , d i e b u s x x v m . G a l b a mensibus q u i n q u e , diebus x x v i . Otlio mensibus o c t o , diebus Septem. Vilellius mensibus n o v e m , diebus x v . * * T i t u s annis t r i b u s , mensibus d u o b u s , d i e b u s d u o b u s . * * T r a j a n u s annis x v n . m e n s i b u s o c t o , d i e b u s s e x . H a d r i a n u s annis x x . mensibus d e c e r n , diebus x x v n i . A n t o n i n u s pius m e n s i b u s o c t o , diebus XXH. M a r c u s annis x i x . m e n s i b u s q u i n q u e , d i e b u s d u o d e c i m . C o m m o d u s annis x n . mensibus o c t o , d i e b u s x x i v . A e l i u s P e r t i n a x mensibus Septem. Julianus mensibus d u o b u s , d i e b u s Septem. S e v e r u s annis x i v . A n t o n i n u s , c o g n o m e n t o C a r a c a l l a , S e v e r i filius, annis s e x , mensibus n o v e m , d i e b u s d u o b u s . M a c r i n u s anno u n o , diebus s e x . A n t o n i n u s annis s e x , m e n s i b u s o c t o , d i e b u s x x v m . ALEXANDER annis t r e d e c i m , d i e b u s n o v e m . REGUM HEBRAEORUM. S a u l annis x x x . D a v i d annis XL. S a l o m o n annis XL. R o b o a m annis x v n . A b i a annis t r i b u s , A s a annis XLI. Josafat annis x x v . Joram annis n o v e m , O c o s i a s a n n o u n o , G o t h o l i a mater a n n i s o c t o , Joas annis XL. Ainessias annis x x x v m . O z i a s annis L v i n . Joalham annis x v i . A c h a s annis x v n . E z e c h i a s annis x x x i x . M a nasses annis LV. Arnos annis d u o b u s , Josias annis x x x v . J o a c h i m f r a t e r Joachaz annis x i . J o a c h i m filius H e m e r a s annis t r i b u s ca— p t i v i t a t i s , S e d e c i a s annis x i . N a b u c h o d o n o s o r r e d u x annis x v . C y i n a r o t h filius annis x n . B a l d a s a r f r a t e r annis x i v . Darius A s s u e r u s annis XLIII. C y r u s a n n o p r i m o . Caetera deerant in MS. Exemplari.

P

112

SELECTA AD ILLUSTRATIONEM

V 338

V . E T 2 E B I O T

Msrà 6ijfit]Sev ¿yíag

Maqiaç, fiera

x&

vreo

Iatâvvov,

xal

alla

iviavxà

iaravQ(ó&r].

zo

avxij

av&Evzixov

* TOT , „ 6r¡fiaívsG&ai

EK.

IrjGovç

vov

Ev

xovxa

Gfiov

Ô£ xo i.

¡3, rrjç

r¡¡ié(/a

zo noôitov,

avxov

rjiiêqa

Iltt&oç

úsltjvrjg

yéyovs

ÔÈ ro

Ati'/Q-Évxoç

ovv

Gagna

ôiwpoQaç

ixàv

rav

ayvo'iaç

Ivôixiàvoç ¡it¡vog,

ovv

zcôv

ovrco

IlaQ&évov

¿no

AôàjÂ.

Eroç

àè xal

,£(p\ô'

'érei'

iv

Gvvzófxa

y.

rrjç

IUQ&S-

sQovar¡ ílg ztjv xy

' H a e c absunt in aliis

, 'sv xs

ènicpavEÎaç,

rovroiç

xrj

Gaçxa

xçiaxoGxov

IavovaQÍa avrov

ôè ¡nrjvoç

ÔÀ&T], xal GZCCVQUQÛÇ , avzrj

Codd.

rov

TO GXICSÔEÇ IlciG/a

tjziç rjv r rjç Gckrjvrjç IÔ . rov is',

rrjç

itqoç

í>aycáv (yàP)

EiGayayàv

¡ir¡vl

ert]

XTÎGECOÇ xoûfiov

airo

xo xaxà

v.aï àç^o/iÉvov

xa&ù q>r¡Giv óslovxâç,

êfiôofiaâoç

,fqoiy

X P O N 1 K J I V .

xal ôrj ysvvrjOEiç

zrjç

xal

TSIN

r o 7ilr¡ov rcòv i(Ì sìg zvSf rfiisgag, noni xarà y èri; rov Xsyofiivov ¿fi^oXi/xav (irjva, sniGvvayófisvov tf[isQatg Xy rQEiGxaidsxarov. Ti]v Ss rov i'rovg fisGo/i^viav rov nag avrolg Ktyofisvov NiGÙV, tjroi roti xs' rov MKQZ'LOV, (itjvòg s%si nuvrors, rjzig iati nqcoroxziGrog tffiéga, sv y róSs TO' nàv Ix fiy 'óvzcov slg xò tìvai nuQayayàv o &sòg xar avrtjv svSoxia rov Hargòg, xaì evvSQyla rov ayiov IIvsv fiat og, ivoixtjGag iv rrj ayla avrov Mr\XQÌ xaì IlaQ&éva ztò avrà 'szsi èvav&QcónrjGs, xaì xar' avrtjv xaì

CHRONICI

PASCHALIS.

115

triplicia s u n t : vel enim s e c u n d u m n a t i o n u m dilTerentias , q u a e eosdem h a b e n t annos ab eodem coeptos p r i n c i p i o , sed in n o m i n i b u s d i v e r s o s , vel etiam in norninibus ct r e b u s , cum i n norninibus scilicet, in a n n o r u m autem initiis d u o b u s vel t r i b u s , a u t ad p l u r i m u m in sepLein diebus d i s s e n t i a n t , d u m a n n i vel mensis p r a e v e r t u n t initia , ac denique in mensibus e a d e m liabentibus p r i n c i p i a , aliter autem anno. Romani igitur et Graeci eadem mensiutn h a b e n t i n i t i a , sed in norninibus t a n t u m difi'erunt. A Romanis q u i p p e q u i v o c a t u r A p r i l i s , a Graecis X a n t h i c u s a p p e l l a t u r , i d e m q u e babet principiuin : p r i m u s eniin dies Xantliici p r i m u s est dies Aprilis. J a m v e r o a n n u m i n e u n t G r a e c i a S e p t e i n b r i , Romani autem a Januario , sicque R o m a n i et. Graeci eadein h a b e n t m e n s i u m , non vero a n n o r u m p r i n c i pia. R u r s u m Graecis et Alexandrinis ac Aegyptiis eadein s u n t a n n o r u m inilia, cum ipso eodem mense T h o t h , non v e r o dieb u s iisdem a n n u m ineant. Sed ac anni et Indiclionis initium d u c u n t Graeci p r i m o mensis a Romanis appellati Septembris d i e : Alexandrini autem priuiuin Septembris mensis diebus t r i b u s p r a e v e r t u n t , x x i x . scilicet mensis Augusti anno inito. Difi'erunt etiam circa m e n s e s , d u m singulis mensibus x x x . dies a d s c r i b u n t , ita u t CCCLX. diebus constent X I I . eorum menses, q u o t ii dies conficiunt: c o m p l e n t u r v e r o vicesimo tertio ipsius Augusti annis singulis , aliumque efficiunt mensem q u i n q u e d i e r u m ex reliquis v. d i e b u s , scilicet xxzv. x x v . x x v i . x x v i r . et x x v i i i . Si vero quadriennium o c c u r r a t , id est Bissextus, s e x Hunt ejusmodi E p a c t a e , uti ab iis v o c a n t u r , singulis q u a d r i e n n i i s , sex dierum. Veteres p o r r o Aegj'ptii C C C L X V . dies d u n t a x a t anno a d s c r i b e b a n t , n o n vero C C C L X V . q n e m a d m o d u i n R o m a n i , G r a e c i , et Alexandrini per annos M C C C C L X . Ac ipsi c u m Alexandrinis et Graecis anni p r i n c i p i u m ineunt , et p o s t iv. annos ante u n u m d i e m , scilicet x x v n r , die mensis A u g u s t i : sicque singulis iv. annis praeverso die u n o , p r o p t e r p r a e d i c t o s M C C C C L X . a n n o s , restituitur. Q u a t e r enim C C C L X V . conficiunt MCCCCLX. Annus p o r r o et menses s e c u n d u m Judaeos , seu sec u n d u m divinam l e g e m , nomine et r e a G r a e c i s , Romanis et Aegyptiis difi'erunt. Mensibus enim l u n a r i b u s , singulis d i e r u m x x i x . e o r u m a n n u s c o n s t a t , iisque XII. mensibus completis i n t r a dies C C C L I V . facit in tertio quovis anno mensem d e c i m u m t e r t i u m , colligitque dies x x x m . Habet autem omnino m e d i u m anni mensem , quern Nisan v o c a n t , seu x x v . mensis Martii, q u i p r i m u s est dies a Deo conditus , q u o q u i c q u i d e s t , p r o d u x i t e x tiihilo Deus s e c u n d u m Patris p r o p o s i t u m et c o o p e rationem Sancti S p i r i t u s , qui liabitaris in sancta sua Matre et Virgine , ipsomet anno i n c a r n a t u s e s t , ac ipsomet die ex

116

SELECTA AD ILLUSTRATIONEM

EX xátpov ¿vÍ6xr¡. Avxr¡ toívvv xaì rjuìv xaxà rr¡v xov 0eov áyíecv ExxXi¡GÍav ¿Q%r¡ Exovg 's'ora návTore, xa&' ov xaì xò àyiov Ilaaict EVQLGXOVZES si'? KvQiay.ì)v íutcítiiov ¡iita zr¡v xrjg GsXt¡vr¡g xovós xov ¡Á.7¡vóg , ovx IovòaixcSg , ¿XX' AnoGroXixcòs sxxeiovfiev, xaxà v xal Eßqa'uov nQoaßoXijv ¿y.rpvyEÍv ßovXofiEvoi, ¿v zoig FIEGoyaíoig nXr¡GÍov Tr¡g AqyvQonóXzog ExxXr¡aíav aXXrjv ¿vsyEÍqovCiv, i¡v KavGTavTLVog ó fiéyag BaGiXEvg (lETÉnEiTa fisi'Çozéqav nsnolr¡xiv, GTavQOEiSrj avTr¡v SiayQatpáfiíEvog, (¡ovXófiEvog xal to avzov Gàjia IXEÏGE xuTaTE&rjvat,. AXX ' insidi] Xomhv ra TOV Bv&vríov r¡v¡¡i¡&r¡, GvvsßovXivGav oí GvvóvzEg raí KavGravrívtp jtIR¡ SEIV K'JJA&EV rrjg noXecog ra TGJV BaGiXÉcav Gtófiara a'jtoxoft/ffG&ai. TOVTOV ovv %açiv STÎQOÇ ¡JLEV ránog EÍg raq>r¡v TCÜV BaGiP 433 Xécov éyÉvETO. O SÈ ysyovug olxog ¿¡xipíEQcó&r¡ to ig èv rea vófia xaQTEQixoïg xal &E¿cpQOGiv Eitzù Tlaiolv xal EXtu^áqm rà AQ%LEQEÏ, ETÛÙZOTIOÇ

CHRONIC! PASCHALIS.

133

zantii Episcopum constituorat. Andreas quippe in Pontum trajiciens, Byzuntiis Christuni annuntiare decrevit, At cum ea tempestate vir insigni crutlelilate Zeuxippus locum ilium tum regelet , quotquot ex advenis Byzantium appellebant, priusquain ingrederentur, an Christum colerent rogabat , p e r misso postea si negarent urbis ingressu. Si vero Christum quispiain confiteretur , confestim in vincula conjiciebatur, ac deinde pedibus manibusque ligatis in mare praecipitari jubeb3tur. Qua quidem audita crudelitate, Bj'zantium praeternavigans Andreas, in ea Thraciae parte, quae Byzantio a d j a c e t , stadio circiter uno ab Argyropoli, per biennium constit i ! , coarto illic legis ac veritatis amantium hominum coetu. Duobus igitur circiter millibus ibi collectis , erectoque Argyropoli Christo a l t a r i , ac Stachy constituto Episcopo, Sinopcn Ponti perrexit. Exactis autem a Stachy in Episcopatu annis sedecim, ei successit Onesimus, cujus meminit Paulus Apostolus in Epistola ad Philemonem ; cuinque eo esset functus officio per annos q u a t u o r d e c i m , cum ilio Polycarpus Byzantii Episcopns triennium constituitur: quo post decern et octo anuos e x t i n r t o , Episcopatum adeptus est Plutarchus , cui annis sedecim peractis , Sedecion successor subslituitur , per annos liovemdecim: post quem Diogenes anno PonliOcatus decimo quinto vitam exuit; post h u n c , sedem Episcopalem obtinuere Eleutherius per septern, Felix deinde per quinqué, ac denique Polycarpus per annos tredecim. Horum corpora in sepulcris lapidéis hic recondita sunt, u t et Nataliae corpus, et Adriani qui postea Martyrium subiit. In alio vero conditorio tumultuarie tum facto, tredecim Martyrum reliquiae depositae sunt: in arca autem plumbea solus depositus est Adrianus Nataliae v i r , quae quidem sepulcra omnia usque ad liaecce tempora prostant in subterraneo antro , in quo altare erexit Andreas Apostolus. Enimvero eorum qui in Christum c r e d u n t , p l u rimo coacto c o e t u , cessataque post Zeuxippi obilum Byzantii tyrannide , cum qui Argyropoli Ecclesiae praeerant multorum locorum essent compotos, et Gentilium ac Judaeorum i m p r e s siones defugere satagerent, in mediterraneis juxta Argyropolim aliam erexerunt Ecclesium, quam postea Constantinus Magnus Imperator, in crucis liguram confectam ampliorem fecit, cum in hac corpus suum recondendum decrevisset. Verum Byzantio majorem amplitudinem nacto , qui Constantino adhaereb a n t , Imperatorum corpora extra urbem minime esse transferenda subjecere. Unde locus alius ad Imperatorum sepulcra postea delectus est. Ecclesia autem illa fortibus illis, ac piis in lege septem pueris et Eleazaro Pontifici deinceps dicata

134

SELECTA AD 1LLUSTRATI0NEÌVI

rrjv àg%c ovitcq xal KavGxavrlvog o aeiGéfiaGrog i'vcxev rrjg ngòg AÌXÌVIOV 7taQaxai~ewg xttxaXa(Sa>v ro Bv£avxiov, xal àgiGd-elg xrj rov àvSgòg Gs/xvórrjU, xal rr)V ràv xonav svxoGfuav èvvo^Gag, réag xaìg £vyalg rov MtjXQoipavovg

CHRONIC! PASCHALIS.

135

est, retenla tarnen vcteri loci appellalione: Elaeon quippe seu Olivetum ab antiquo locus v o c a b a l u r , quod quidem oratorium A t h e n o d o r u s , qui post Polycarpum extitit E p i s c o p u s , primus incoepiL, hicque per quadriennium Poiitiiieatum obtinuit. Post h o s , undeciaius Byzantii Episcopus constituitur E u z o i u s , qui et ipse cum annos sex sedisset, Lamentio Pontificatimi reliquit. Hunc post undecim annos sexque menses e x a c t o s , ex— cepit A l y p i u s , annis tredecim cum dimidio eo politus. Hursum post bunc Perlinax fit E p i s c o p u s , qui annis novemdecim sedem obtinuit. Hie autem Pertinax vir Romanus et C o n s u l a r i s , ac Magister iniliturn, cum in difiicilem incidisset mor— bum , atque in Thraciae partibus ea tempestate versaretur, plurimaque miracula Byzantii fieri a Christianis accepisset, Alypium in Elaeae appellata Ecclesia Episcopum convenit, c u j u s usus contubernio, illius manus impositione quibus v e x a b a tur doloribus liber factus est, indeque Idolorum abdicato cullu a c e r r o r e , militiaeque dimissa p r a e r o g a t i v a , baptismo d o n a t u s , fide in Christum exiinia, ab Alypii latere non discedebat, a quo Presbyterii dignitatem consecutus, in compunctionis lacrymis singulis diebus exactis , tandem post Alypii excessum in Episcopum ordinatur. Cum porro adtnodum locuples esset Pertinax, Ecclesiam aliam r u r s u m erexit versus maris littora, in loco qui Sycae n u n c u p a t u r , Irenes data a p p e l l a t o n e : quem quidem locum a Christianis in urbis speciem deinceps eflectum, variis ac compluribus excilatis a e d i b u s , Constantinus semper Augustus moenibus postea donavit. Post Pertinacem , in aede Irenes nuucupala E p i s c o p u s constituitur O l y m p i a n u s , in qua per annos undecim sedit. Huic successor fit Marcus per annos tredecim, post hunc Cyrillianus per annos sedecim, ac deinde Castinus per annos septem Episcopi extitere. Constantinus igitur primo ipsius anno aliam intra Byzantium erexit Ecclesiam versus Aquilonem , ubi * ) Anemodulium p r o s t a t , E u phemlae Martyris , quae ea tempestate martyrium o b i i t , E c clesia appellala. Reliquo igitur Pontificatus tempore ibi exacto, Titum successorem reliquit , qui annis triginta quinque cum mensibus sex expletis, Domitium Probi Imperatoris fratrem successorem conslituit, cui post exactos annos viginti quntuor cum sex mensibus, Probus Domitii filius in Pontificatu sufficit u r , in quo annos duodecim exegit: post quos Metrophanes, Probi f r a t e r , et Domitii filius, Byzantii fit E p i s c o p u s , qui p e r annos decern sedem obtinuit. Q u a tempestate Constantinus semper Augustus cum propter bellum Licinianum Byzantium accessisset, viri conversatione delectalus, locorumque contem-

*) Vide Constantino pol. Cltrist. lib. 2. sect. 16. n. 3.

136

SELECTA AD ÍLLUSTRATIONEM

èyxQarrjç rov xarà Aixíviov noiéfiov èyêvsro, xal ev&vg T¿ xrjg Poiutjç ßuGiXsia. eis rò J'iv'çàvTiov fisxaxí&r¡Giv, TSI^SGÍV te avxrjv ôyvQMGnç, xcà ÔQuqjoiç, naçio%àç re âatpiXeiç xolç itoXixaiç y/içtaà/isvoç, xaxà xrjv avxov ènmvv^iav. Tavxa ó 7tavàç;xoç AaQtyiïtoç èv PofiKÏxoïç Gvyyoáfi/iaGiv xaraXtXoiTztv , ¿vxsßir/ih'/Gdv ri xal nag r¡ftrav èv Titania Qûo^êvov xal ÜQoßov, óm¡víxa Iuavvr]Ç o Enlazónos Pœfiyç rjXv&sv èv KtavGxavxivovTióXíL. IIQOxçctnùç yàç VTto rov rrjç noXfmç Aqyismaxonov GvXXeixovçyijGai avrçà èv XOLÇ yeveftlioiç xov XQLGTOV , ¿nr¡y¿QívGsv xovxo noirjGai, èav fti} TtQtoxo s * xov xijç noXscoç EHIGY.OTIOV hQaxsvGt], o sa re ôrf xrjç P(o¡xr¡g TtQo KcovGxavxLvov nóXctag EnÍGxonov ói^afisvr¡g. KivrjGsag ovv èx xovxov ysva¡iévr¡g, èx xàv Gvyy^ufipazcov xov FITyáXov ACOQO&SOV xrjv GvGxuGiv oí KcovGTavxivovnôXswç èTVOIOVVXo, ôsixvvovxsç TtqoytvsGxsQcív rrjç Pa>(i.r¡g xrjv KmvGxavxivovnóksaç sivai EmGxonxr¡v. Iaávvr\g Ss o Pcofiaimv ETILGXOTCOÇ xò ¡isv GvyyQapfia ACOQO&SOV àlrj&sg sïvai öitßsßaiovxo, 7tQoxi¡iÚG&ai uvoç axavQu&ûç èv avxrj xrj Pojf.ii] ti aux tx ui TCQO XQICÔV KaXavô cov lovlLwv. ß . AVÔQSCCÇ Ó à()CL(pôç avxov nùaav xr}v nuQaXiav xrjç BidvvLaç TS xaï l'lóvxov &Q¿xr¡GT£, xa\ Zxv&aç dirjkdtv svayyehfofisvoç xòv KVQIOV. Msxsnsixa ÈTTOQSV&Y èv 2sßaGxojioXsi xr¡

P 435 {isyaly, onov 1\ TiaosaßoXy Aipaooç, xal ó Qo&éov, ori ó £í[ia>v ó Kvorjvaïog sGTavgco&R] vtisq tov Xqigtov' xal or m to o Jsçsfiiaç tsçsvg cov xal noocpr¡xr¡g •9-eía Ilvivfiaxi 7iQO&swQr¡Gag xal xr¡v xr¡g IsQOVGaXtìa ufyfiaXwGÍuv, fiera xr¡v xsV 350 Xevrrjv Icogíov tov BaGiXéag IovSaíag, aQag xrjv Gxr¡vr¡v xr¡v MCOGa'ixi)v, xal rrjv xißarov rrj g Sia&i']y,r¡g, xal navra ra ayia ra èv cívxrj, xal 7távxa ra Gxsvr¡ a MeoGrjg xarsGxsvaßsv, èX&oìv lìg to' OQog Naßaov sv&a o MmGr¡g avxog éxáqjfj, svqev GnijXaiov, xaxsl návxa ¿nsdsro , xal r¡v£cao sv%r¡v, ¿¡Grs fii¡ cpavSQio&rjvai, avrà, tcoç GvvrsXsíag xov aíüvog. Kal k'xroxs o xóitog ayvaqiGrog èysvsro xal av'xoig xoíg isqtvßiv a fia reo IsQSfKÍu ¿no&sfisvoig avra. Svv o ig xal ravra tvQr¡xa¡itv ' ènl vitar dag FaXßov xal 2¡vXXu, èiti xovxct) Tra Tnmcp vrcò xqvovç KaycaftsÍGr¡g rí¡g Xí(ivr¡g F¿vr¡GaQsr, i¡ &vyáxi]Q rr¡g HQCoölttSog xaxct xíQ ipiv ènl tov ttayovg ansßaivsv. Tov (ís rtáyov SiaTQvßsvxog, to' Gàfia avxrjg xaTírtó&t] vito rov ìtayovg cívúi&ív èfMpvévzog- H Ss lÌQCoSiàg sul xàv y ova-

CHRONICI PASCHALIS.

139

n u n t i a s s e t , sepelitur Hierapoli c u m Septem suis sororibus , q u a r u m m e m i n i t L u c a s in Actis A p o s t o l o r u m . vi. Bartliolomaeus A p o s t o l u s , I n d i s , qui Felices v o c a n t u r , p r a e d i c a t o Evangelio , iisque d a t o Matthaei Evangelio, m a r t y r obit C a r b a n o p o l i magiiae Armeniae u r b e . v u . T h o m a s A p o s t o l u s , P a r t h i s , Medis, P e r s i s , G e r m a n i s , B a c t r i s et Magis annuntiato Christi Evangelio, m a r t y r i u m p a t i t u r Calamitae Indiae u r b e sic a p p e l l a t a . v i n . Mattliaeus Evangelista lingua Iïebraica Evangelium t r a d i d i t Ecclesiae Hierosolymitanae , praedicans C h r i s t u m , ac m a r t y r i o vitam finivit Hierapoli u r b e Syriae. i x . J u d a s Jacobi filius in universa Mesopotamia a n n u n tiato C h r i s t o M a r t y r i u m passus E d e s s a e , ibi h u m a t u r . x . S i m o n , cognominaLus J u d a s , E l e u t h e r o p o l i , et a Gaza u s q u e in Aegyptum praedicato Christo h u m o c o n d i t u r Ostra— cinae u r b e A e g y p t i , crucifixus T r a j a n o i m p e r a n t e . xi. Matthias duodecim Discipulis loco Judae annumera— t u s , cum in prima Aethiopia Christum p r a e d i c a s s e t , M a r t y r i u m p a s s u s , ibi sepultus est. xii. Simon Zelotes universa Mauritania p e r c u r s a , C h r i s t o q u e in ea p r a e d i c a t o , p o s t m o d u m in Brilanniam p r o f e c t u s , M a r t y r elFectus, ibi sepelitur. Haec in Latinis suis C o m m e n t a r i i s , ex Graecorum et J u d a e o r u m scriptis collecta nobis tradidit D o r o t h e u s : quae q u i dem v e l u t bona et p r o b e accepta simul congesta in p u b l i c u m e m i s i m u s , u t vel i n d e Constantinopolitani E p i s c o p a t u s p a t e r e t i n i t i u m , q u o v e e x genere o r t u s esset Melrophanes. Invenimus praetorea in historicis p r a e d i c l i divini viri Dorothei libris, S i m o n e m Cyrenaeuin p r o Christo fuisse c r u c i f i x u m : ac H i e r e miain Pontificem et P r o p h e t a m , divino afflatum s p i r i t u , H i e rosolyrmtana praevisa captivitate , post Josiae Regis Judaeae obi tum , Moysis t a b e r n a c u l o , a r c a q u e testamenti , et sacris o m n i b u s quae in eo r e c o n d i t a e r a n t , ac vasis universis a Moyse confectis s u b l a t i s , cum venisset in montem N a b a o u , invenisse a n t r u m , ubi ipse Moyses s e p u l t u s f u e r a t , in illoque omnia ista d e p o s u i s s e , ac preces f u d i s s e , u t ea u s q u e ad saeculi c o n summationem n o n r e v e l a r e n t u r . Unde liactenus l o c u s ille i n cognitus mansit Pontificibus, atque ipsi adeo q u i ea d e p o s u e r a t llieremiae. C u m iis et ista r e p e r i m u s , Galba et Sylla Coss.An. Chr.34. p r a e frigore conglaciato l a c u G e n e s e r e l h , Herodiadis iiliam l u dicri gratia in glaciem d e s c e n d i s s e , eaque d i s r u p t a , ac facto liialu , illius c o r p u s fuisse a b s u m p t u m , glacie d e s u p e r c o a lescente: I l e r o d i a d e m v e r o , s u m p t o intra genua fìliae capite,

140

SELECTA AD ILLUSTRATIONEN!

xcov avxijg ¿TCO&efievrj xtjv xsrpaltjv zrjg d-vyaxgog, xXalovßa, ofioXoyei ¿id zov ahrjßao&tu avxrjv zr]v xetpaXrjv Iaävvov zov BaitxiGzov zovxo vTtejj.ii.vev. Kai HQ(6dr)g de xaxa xavxijv BaßiXevg raiv IovScdav xevQaQxrjGag ane&avev GxcoXixoßgeoxog yevofievog. ExXt}(>ovop.T\Gev de rov HjicoSrjv o tliXäxog , %a&ozi * xarotp&aXfiovg HQIÖSOV xai 01 xeGGageg viol avxov, xal avxtj rf Hgadiag, I1QOK6TZIOS •j;g £Gy_ev avxovg, GxcoXixoßgcozoi yevopevoi ¿¡¡¿ipvgav. xoivvv x'ig rov nqtGßvrtQiov ^ t w ' f t E i / o s , ßLa> xe xal Xöya evGeßeiag diaxQeipag, xal naGy xrj nE^i tag yQacpag eppeXeia xs xal ifiiteiQLa ¿el evuGxrj&elg, xal evxvyr\xmg xalg iGzoQixaig Gvyyqaqiaig xov ayitaxaxov xal [laxagMoxaxov EmGxoicov Kai MuQTVQog AaQoQ-eov, zavza navza ijfuv eyygaqjag xazaXiXoiTtev. Xagig xoivvv avxov xolg novoig, xal rfj a&avaxm (tvijft^, vvv xal ael xal elg xovg aicSve/g xäv alävav, Afirjv. Prostat in Cod. Reg. i r . M D C C C C X . fol. 2 5 7 . brevior indiculus MX. Apostolorum , cujus auctor Hippolytus Tyri Hpiscopus dicitur, eadem serie qua apud Dorotheum, ex quo variantes aliquot lectiones hic apponimus, ne quid in hisce Lector desideret. 11. EniGr.onog 26Xcov. 15. slovxäg EvayyeXiGxi)g ' ovtoi oi is Ix zcSv o zvyiavovxeov dtaGxoQTtia&evzaov iizl xa ^¡.laxi o elitev 6 Kvgiog, Euv fit? xig cpayrj zrjv Gaqxa, xal itiei ¡¿ov alfia, ovx eGziv ¡iov a^iog. AXX o ft£V did TlezQov, o de dia UavXov naXiv ¿TzavaxaXvtyavxeg, ngog Kvgiov evayysXi&G&ai xaxa^iovvzon, VTteg ov euagzvgiGav, o f t £ V nvQTZoXvd-elg, o äe GzavQco&elg eitl eXaiag. 1 8 . KXtfprjg. 2 0 . Eniox. Uavvo viag. 2 4 . BagGaßäg. 2 6 . Eq^ioyevr] g, ov zog o ' f t o CPQOIV avxov yeyovev. 2 8 . AneXXrig. 3 1 . EmGx... TÜQGOV. 32. Ayaßog o nqoqnqzrig. 33. Povcpog. 34. ETC. TQxaviag. 35. MaQ•&wv. 37. IläzQOxXog. 38- En. QiXimccov. 43. HgaSiav. 44. Aovxiog. 48. Tegevxiog. 49. BrjQvzov. 55. AvQQayLov. 56. MaQxog. 5 7 . IovGzog ETZIGX. EXev&. 5 8 . Agrepag. 5 9 . ETC. SaaSuviag. 69. STtovStjg. P 437 Habetur praeterea alia series eorundem. l x x . Christi Discipulorum in Chronico MS. Symeonis Logothetae, in qua iidem qui a Dorotheo et Hippolyto recensentur, aliquot, tarnen omissis, aliis substitutis, qui non habentur apud Dorotheum. Ii sunt, Ilffiaxog, ov [ie(ivrjxai AnoGzoXog TIavXog ev rrj icgog Tijxo&iov ft emazoXy, öj ErcLaxoTiog XaXxidog eyevezo. Krjcpäg, 'ov o An'oGzoXog IlavXog iv Avzioyila ijXey^ev' ovxog Eniaxonog KüXaveiag eyevexo. lyvaxiog o QeocpoQog, o yero/iEVog Avxioyeiag Enioxonog, og ev P c o f i i ^ ¿TZL Tgaiavov 0"r}QiOji.a'icL. Eipav o ayyagevd-elg Iva agy xov Gzavoov xov Kvgiov, o xal GxavQad-elg VTCIQ XQIGZOV xeXeiol xov ßiov. Na&avai]i o 1'QajifiLuxevg, o elmov, Ex Na'¡aQcX Svvaxai ti aya&ov dvai. Deinde huic seriei haec subduntur: Kai xmv fiev o AnoGxoXtov xct ovöfiaxa ¿vxav&a ovzag iyQacprjGav. Ev de tolg &eiois

V

351

141

CHRONICI PASCHALIS.

confessarli esse cum ejulatu id se perpessam quod Joannis Baptistae caput petiisset. Quin et ipse perinde Herodes Judaeorum Rex ac Tetrarcha a vermibus corrosus periit. Herodis autem haereditatem adiit Pilatus, ut qui Herodi inviderei. Sed et quatuor illius filii, ipsaque Herodias ex qua hos suscep e r a t , vermibus consumpti pariter pericrunt. Procopius quidam Presbyterii dignitate donatus, vitae sanctitate ac eloquenlia praestans, et in omni circa disciplinas concinnitate et expejienlia semper veisatus, cum in Históricos sanctissiini et b e a tissimi Episcopi et Martj'ris Uorothei commentarios incidisset, baec omnia scriptis nobis reliquil. Gratias igi'ur agamus illius laboribus et immortali memoriae , nunc et semper et in saecula saeculorum, amen.

Evayyskioig, T'TSQCT O koig,

xal

Kt]Qvy(iaTog. {lu&rjTctg,

el'ff

(JLOVOV ,

ziva

o'I y.al

koiTtoig ¿dux Gvvtgyovg

/xcv

uvu&hoig TOVTO

izznii'izi

¿vziyqucpct

tjycovijaavTO

ytvvaiag

TOV OQS-OV xal

o fiaxaQiog

oft vnrjoyov,

mg iv

roig

rijs ahrj&tiag IJavlog

Soy fiatog Tovg

tig

ipcvdajioGzoo

xcd

XQIGXOV

xahl.

Describitur denique in alio Cod. Reg. sign. ii. mdccccli. fol. 233Syntagma TOV Enirpaviov Emaxonov Kvnoov TISQI ZUV ¿yicov AnoCtzoXiov, Tiov exaGrog avtdv ¿xijgvije y.al Tistjl xal nov izeXsvrrjGav, xal Riag , ¿nò OtjìaiSag vfjg xofnr\g, rjvioyoi xò inixrjdsvfia. Gcofiùg, O KCÙ AiSvpog ,