Corpus scriptorum historiae Byzantinae: Volumen 1 [Reprint 2022 ed.] 9783112666340, 9783112666333

Citation preview

C O R P U S

SCRIPTORUM HISTORIAE BYZANTINAE. EDIT[O EMENDATIOR ET COPIOSIOR, CONSILIO

B. G. N I E B U H R I I C. F. I N S T I T U T A, AUCTOR1TATE ACADEMIAE LITTERARUM REGIAE BORÜSSICAE C O N T I N U A T A.

THEOPHANES. VOLUMEN!.

BONNAE I M P E N S I S ED. W E B E R 1 M DCCCXXXTX.

T H E O P H A N I S

C H R O N O G R A P H I A .

EX RECEKSIO.\E

IOANNIS

CLASSENI.

VOLUMEN I.

BONNAE

IMPENSIS F.D. WF.BERI MDCCCXXXIX.

PRAEFATIO

IOANNIS CLASSEN!.

T h e o p h a n i s in novo h o c Byzantinorum corpore

edendi

adolescenti ni ibi

officium,

quod

B.

scriptorum

Niebuhrius

novena a b b i n e annis

demandave-

r a t , diu inlermissum et propter locorum et t e m p o rum vicissiludines paene renunlialuna, nunc Uindetn ex aucloritate Illushium V i r o r u m , qui siiminam liuius editionis curani rum meorum rtint. edilio,

« c r u n t , ila absolvi, ut studio-

rationes

et subsidiorucn copiae tule-

Quii ni eiiim princeps liuius quae Parisiis anno

chronograpliiae

1 6 5 5 . p r o d i i t , inclioala

illa a Goaro et post immaluram eius mortem a loanne Combefiso edilorum

ad llnern

p e r d u c t a , turn

propter

sive festinationem sive negligentiam, luin

pro[)Ler scruni c o d i c u m , quos

nacti

sunt,

usuili,

lani multis obsessa csset viliis, ut persaepe impedita haereret lectio: h o c milii nova recensione eiiicienduin propositi, ut scriptor quantum fieri posset non aliis quam quae ipsius

lardilas

commisissel, viliis prernerelur.

ingenii

et

faluilas

Priinum igilur far-

raginerò illain variaruni l e c l i o n u m , quas editor P a -

VI

PRAEFATIO

risiensis p o s i l e x l u m

graecum,

quem vocanl,

lypis

expressum ex sex codicibus passim enolalas in im um congessit,

ita

quasi

vineulis suis dissolvi et acl v e -

r u m scriploris usum suo q u a m q u e l o c o c o n t u l i ,

ut.

q u i e q u i d b o n a e frugis in coacervalis istis copiis lal u e r i l , in lucem p r o d i r e t .

Quavum o p e q u u m iam

n o n paueos libri locos in m e l i o r e m formani r e d i g e r e liceret,

mullo

c o u t i g i l ex

maius a d i u m e n t u m

nova

collatione

et

vere

salus ei

prestantissimi

codicis,

qui in Regia b i b l i o l l i e c a Parisiensi inter Coislinianos sub n r o . 133.

asservatur.

Debetur

ea insigni

dili-

gentiae v i r o r u m doctissimorum et clarissimorum, C o u stantini Schinae Graeci, qui h o d i e O t h o n i Augustissimo Graeciae regi a consiliis civitatis est et primus A c a d e m i a m A t h e n i e n s e m faustis auspieiis c o n d i t a m

rexil,

et Maurilii P i n d e r i , professoris Berolinensis, qui anno 1827.

Parisios p r o f e c l i singulari cura et assiduitale

liane o p e r a m taedii p l e n a m

exantlarunl.

Praecellit

aulem liber Coislinianus l a m l o n g e ceteris o m n i b u s , e l curae a duumviris illis buie l i b r o cxculicndo lae conslantia e l fides t a n l o p e r e l e v i l a l e m diam

eorum

superat

qui

reliquos

T h e o p h a n e s nunc d e m u m

firmimi

clus

possit.

esse vere

praedicari

scriploris

manum

fundamenlum Nam

reslitui,

imi us seculus a u c l o r i t a t e m ,

haud

socor-

inspexerunt,

locis ex libro Coisliniano citra o m n c m veram

el

daut na-

innumeri»

dubitationem

saepissime raro

eius

acccdenlibus

a l i o r u m , inprimis P e y r e z i a n i e l B a r b e r i n i a n i , sufiragiis:

quumque

ducis

nostri

praestantiam

locis impedilissimis expertus essem, eliam vibus rebus il li m o r e m g e r e r e

baud

saepe in

dubilavj.

in

levioUbi

IOAMIS1S CLASS ENI.

VII

omnium librorum lectiones nonduin incorruptam scriptoris manum exhibere videbantur, coiiicctura veruni assequi conatus sum: cui tamen parcius indulsi, haud ignarus in tali scriptore ncque sermonis puritatem neque concinnitatem sententiarum esse quaerendam. Sed ea, in quibus pravus sequioris aevi usus YCI pingue hominis ingenium ab anliquis arlis et linguae praeceptis deflexit, in indiccm graecilalis referre quam inconsiderato iudicio ad priscam normam refingere malui. Codices quibus vel primus vel post Parisienses editores usus sum, his literarum signis notavi : A est codex Coislinianus nro. 133. a » » Francisci Barberini Cardinalis. b » » Vaticanus nro. 154. c » » — » 155. d » » — » 979. e >• » Palati nus. f » » Peyrezianus. De his praeter Coislinianurn in editione Par. pag. 511. liaec legitur Goari adnolatio: "llegium esemplar cum MSS. duobus aliis eisdemque correctissiinis collaluni; uno Eminenlissimi Cardinalis Francisci Barberini, altero Illustrissimi D. Peyrez biblioLheca acceplis. Hoc Peyrez ipse cum llegio comparaverat: nunc regium cum Peyreziano vicissim confertur. Aiterum ex collatione cum Valicanis sub numeris 154. 155. et 979. et uno Palatino num. 246. lectionum omnium discrimina in margine oslentat.«

VI FI

PRA.EFÀTIO »Regium nostrum

cum Barberino islo c o -

dice iterum comparator: quodque in eo ex Valicanis

et Palatino

colleclum, id

tolum

hue

transfunditur.« Unum est quod de mutata tolius operis forma moneam.

Annorum notationes in editione Par. ad

codicum exemplar ita comparatae sunt, ut in quovis novi regis vel episcopi accessione praeter annum mundi et divinae

incarnalionis

regimi et episcoporum

anni

etiam

reliquorum

diserie indicali sint,

tali fere schemate: 'Put urti

N

ffli-

Olf flr,

CJ g

£

(i litui Ç 'Ayc.0 1 ICh

il/I:

tioff

"< •

e. ci m $

KiovIlfQQtHv Pl'i/lrjç OTClftltiìiaxù¡UiodtV0V71Ów S Ku- nov fii'tâou Zrftutii.ttas }11(J /.ù¿'tus >/• yuu é'ioç p'. novUIn/.täuviuv t'tos f .

'Jfnouo'Avi tol.VlHltV yttnç éiiiiaxùniaxó • Itil: ~t(-nov^I'ht¿uuoiiowßifwoü fio s a . tlOÌ naofrvftóxsgov tytndui xovxoov ¿yxsXsíovxui' '> 4- nooanahdovritg

Par.

Q u a e mercatorìbus, ninnili pelagus , et longinqiia maria maioris lucri g r a t i a t r a i i c i c n t i b u s s o l e n t a c c i d e r e , iluin cnin i n v i c t i s flnclibus i i n d i s q u e c r e b r o se Ímpetu atrae p r o c e l l a e v e n t o r n m q u e vi a t q u e turbine validissime collidentibus l u c t a n t e s , prope desperata salute, ì i a i i t r a g i u m e x p e c t a n t : (si e n i m p a u l o s e r e n i o r i c a e l o s a l u t a r e ¡ u b a r p e r i c l i t a n t i b i i s ipsis alTulserit, e i u s l u c e p e r s p e c l a r e s p i r a n t , a n i m u m q u e r e c i p i u n t , a c r e c t o r e m n a v i s ad g u b e m a c u l a sedenLein liortanLur, ut a l a c r i u s m u ñ e r e funga t u r s u o : i 11 e v e r o s u b l a t i s o c u l i s s p l e n d o r e r a

XIV

THEOPHANIS

d ì t o ofif-ia

ztivug

ovzov xui

n¡tóg

iwv

Tofj

zovg

h/.iti'ug Tfi

tv&ft'ag

TI xui

xui

waniQ

rQÍpovg

ntjóukiovyíi

zr¡v vor¡zi¡v

uxv(invug

y.uTínsiyo¡.téi/otg

zov

zov

ùaifioi'ixwv

q)tXtüv dvó'¡)wv oixíi'a

coanío

}.ut(7i/¡()(uo&qvat ucpQÙozw

ntoiozaatmv,

d'sonvsvazoig

(jii'igztii zwj' uycoytfuov ¿yxguzn'ug

oifjiv

sxíi'viov

TTOÒG T¡¡V nod-ov(t¿vtjv

noénovzag

xÀvówvt,

TOI-

&úluzzuv,

uiáívog iiio&ev.

xuztayt¡(tsvoLg

xuxunu-

ònxTifttmai

(léiJkovzog

èntov(iBunsiv

xuTu/.úfi-

TÍyvr¡

Tr¡v ¿Xy.úóa •

¡¡tov

NEIQUO(t(Zv XUXUVZ'/jj v /.itvoig tcòv

¿ót¡y(¡j tn'av yùg nl'ati óv$av kóyog /.i uxori zw /.itauro zwv èxtiiov xazog&w5fuiimv dnoAfinó/iievog, zovvuvztov óè'/xùlXov, zfj zovzov [ivrjfxy •/.ai zoTg èxf.ii{ifìodui nsiQ(Ofj.èvoig ngvzuvevaui y/uyo/iuvog. dì.KÙ Tigò zov y.ntjnìóa zw Xóyio -iQoaztjaaa&ai y xut zoìg IÓQWOIV èvudXrtaui zcòv èyxtùfximv, z!jg dnOQÌug uìa&ùvouui. fioiì yùo lozòv tìg ertpijut'uv ngny.f.i'iittvoi' nuxitig xaì yévog, xaì xiy.iòau ipvaig, xui xuvzrjv ex [ityé&ovg dgtzìj naguzgéyovou, xaì nuvztov sìg dgyt-v dyoftsvcov, zi]v ngoaijy.ovaav gaòicog ovx i'aziv ei/gtìv. nazQÌg (tti> yag vóftoig syy.wuiwv, xaì zfj zovzov aìxiu xu&nnXioduaa, zà ngiaztìa ziZv uXXcov dnevéyxaadui (piloviixiì, ì 5 ui] tov oixtiov z'rtv cutnrfiiv y.uXXconia/.iazog vnof.itivai nvv litjxoig xaihxezivovoa • ycrt /jzogtg dì ngòg zovzoig, nuiÒu'u zs zi} zoì'znv xaì zgotftioig sva[ÌQvvòf.itì'Oi , xazóniv zavzrjv nuQayxa>vt%ovxui • dgszuì ùs zfi èxsivov ngo&taa zf xaì xzr\ati (.LiyuXuvyovf.uvui, avyèva z£ yuì>Qav ènuigovai xaì (.ityu 20 zotg aXXoig fornai, ngòg zrtv èxsivov ¡.lòvijv duióóvzeg stptaiv, ìjuazu zìjv rjzzav èniyvcozB. zi òijza ùgdoto x(tin)g ngay/xu3. Trotai' Par.

Toff] aùrots Par.

io. vixtìaa Par.

Ilas ego ut laiulatioiie p r o s e q u e r e r , milito rum a d l i o r l a t i o n e a d diictus, p r o i n p t o a n i m o p r o v i n c i a m suscepi, illiiis p r e c u m a u x i l i o f r e 1 iis : n o n u t v i r o d i v i n o a c a d m i r a n d o gloriali» c o n c i l i a m i ] ( q n a e e n i m ¡ i l i g l o r i a e x o r a t i o n e m e a , q u a e v i r i l i ti l>us e i u s l o n g e e s t i n f e r i o r , a c q u i r i p o t e s t i ) , s e d conLra p o t i n s , ut rebus a b i p s o gestis c o i n m e m o r a n d i s vira i p s a m d i c e n d i e x o r n a m i i , et eas i m i t a r i sLnilentibus adiiiin'eutuni n i a x i m u i n o i r e r r e m . ( j u a n i q i i a n i in i p s o s t a t i n i p r i n c i p i o , a n t e q u a m in i p s u m l a u d a t i o n i s s t n d i u m i n g r e d i a r , t a n t o i n e o n e r i i n i p a r e m sentii), simili e n i m et patria, et genus , e t n a t u r a p r a e s t a n tior, et qua magnitudine naturain superai virtus, viruin laudatiouis argumento propositum egregie lionestant; ut cunctis esordio occurrentibus, quid Iiorum magis c o n g r u a t , band facile quis inveniat. patria e n i m tuin l a u d a t i o n u i n l e g i b u s , timi p a r e n t i s titillo i n s t r u c t a , p r i mas sibi vindicat partes : o r a t q u e u o s , a t q u e obtestatur, n e propriis ornamentis spolietur. ]iarentes autein liane c u b i t o o p p o s i t o p r o p e l luut, e d u c a t i o n e ac disciplina ipsins gloriantes. virtutes vero, proposito eius ac possessione c o n f i s a e , gloriosain cervicein a t t o l l u n t , ìiiagnaque v o c e r e l i q u i s c l a m a u t , solimi illius slniliuiii, a t q u e aniiiium s p e c t a n t e s , t'acillinie victas se i l l a e a g n o s c a n t . e g o i t a q u e i n t e r r e s , q u a e se vinci non paliuntur, iudex constilntiis quid faciam? paruinper scili-

XVI

THEOPNANIS

Ttof

/jiiav

nv

TO Tg

jut you

Ì>7ÌFOOMRJQ

dpfxiZv

VUAXIDTItifiti'?] nt)vioi>

ti>7

"knyov

fiuyjjtà

liljX/t nani

dirt

ntlinav

v/jtopts

ol

TtjXixai'zy

ànùaaig

oiì TÙf ,

ftaaw,

fi

(pi'kznM

Tiuiiei'y FTO,

TI) TifV

yeti

¿riÌQ{ÌÙ\\OV (pih'uv

orJè

ytipt'azt]

ti' yf

770/J.ov

xai

xai

yXi/wv

| ' | . f o r t , y.ttztaiéti orto.

xai

Xfyo/Li&va

zoig

17.

fidhaza

ing

aiòniifitvoi xui

ft

n

vvv

f o r t , yeinlazrj

TW ,

ot

òtacpepóiTcog zovzoig

yivizni

aì-iw-

yQfta UVTWV

?

QtoSózrj

trjv j

%olg

¡iauiXtcov

ftéXfi.

y.azf-

/] xaXoxayadia

ipi>yrn xai

óiuòoyog

èniyQadgezalg

%évzi

nsgi

SinnOTtvTV

ndvzu

zi)v

zo-

¡¡'/jog, dvuyd.finiOf.iai.

yovjj

xo/tcòvzsg,

òoQVcpnoovfifvni

cii'RPNPTO,

rf

zw

iy-e

¿TIT

T¿¡v

dpyofiivrnv

nnpuzpt-ynv

tqood

;

fiaoileittg

mA/.coj' unaawv

zwv

¿dtXiov

Tit

oai]V

yzt'auvzog,

ngoStatv fj

cog

tinoitov

TOV

uazpig

rwv

ftdaam

y.ui)ianivai

nXovzw

xai

lìyòg

yuQiv

yu>ijt>oiiat

nuzinn

Xiyav

zw

otxnvmv

dè

qóftevoi,

oaov

itg nnlXù

; ìj tf/j/.nv f

Sciyd^vai

ventSijfihng

èxiivov

Tfìi it^icófiixTi

7iipi

"/rvòfirvog zov

FPI'LRQW

TI)V

&itvftdatov

dmjxtoftivìj,

Ovnav. ai'iijg

TOI

xttzù

TOV

"flvcyxe

vnonzi^vut ivofiiltjaac,

ytyhijiai

TCSV

iiXog

Swuf-Uiw

:i anzt'ooig

VITA.

èvó-

Tovrotg

¡¡fuv

fig

auvdfUttai

toì" tvy}]-

¡¡JV/jj.

c e t in p r i o , ¡ L u i s i m m o r a b o r , ut o s t e m l a a i , qn.ipnnin i p s e cre.itoris a m o r e iiillaminaliis contciii[jserit, et pro ìiìliilo d u x e r i l : tlciiule p i o illius propositi ratione virtiitibns eins e x p o n e m l i s tolns insistam. T u l i t v i r m n l u m e a i l i n i r a h i l e m «Ha p a t r i a , q u a e i m p e r i i d i l u i t a l e decorata , caeteris omnibus tantum anteccllil, quantum regiuaiu s n b d i l i s p r a r s t a r e p a r e s t : (le q u a m u l t a m e (licere v o l e n t e m i m p e d i t , turn q u o d n u l l a s e n n o n i s vi e x p l i c a r i p o s s u n t , q u a e d e I l l a s e n s u s r e n u n l i a t ; tnin q u o d o m n i b u s , q u a s c u n q u e sol a s p i c i t , t e r r a e p a r t e s lialiitantibus sunt cognita«, parciitibus ortus est tali s o b o l e , patriaq u e ilignis, qui divitiis ailluentes, militari gloria clari, omni virlntum c l i o r o o r n a l i , o m n i u m in se a m o r e i n p r o p e n s i s s i m o ailectii c o n v e r t e r a n t : non r o r n m duntaxat qui religiosi» m o r i b u s enitereut, ac quibus probitas i p s a aniicitiam f a c e r e t ; a n t q u i p a r i b u s erant. d i g n i t a t i b u s insignes , licet pessimo essent animo p r a e d i t i , atque amicitiam propriis c o m m o d i s nietirentur: v e r u n i etiain ty ranno rum, i p s o r u m q u e iniJieratoriim , q u i ipsi virlutis eoruin p r a e s t a n t i a m reveriti, longe cliarissimos habebanl. l s a a c i u s e t 'J l i e o d o t a , si q u i d v o b i s e t i a i n n o m e a est. c u r a e , v o c a b a n t u r . bis a m p l i s s i m a e h e r e d i t a t i s nntus est lieres i l l e , q u i n o b i s in p r a c s e n t i a l a u d a n d u s e s t : m a t e r n a q u e elFusus a l v o

2

TIIEOPHANIS

XVII

VITA.

fila» ngoxtifisvog, xaì zfjg /iirjzpMag vrjivog ixfjdXXixai tìaxégi rmcogivw svaXiyxiog ? xrjv xijg ipvyfjg coguinrrjza xjj evngtnsin y.aSvnocpuivcav xov awitazog. ov yùg èwxei ùviigòg yevv^zoii naìg è/j.f.iévai, dXXa FRSOÌO, èx ¡-irjxnag ì]yiaafxévog xarù TOV 5 ngocpr/trjv 'Itne/nTAV, y.aì TIÙOL y.aXotg ugyjftev fif/gì fitov Svofiwv ¿XXa/znofisvog. *AXX' o fisv rovxov ysvérqg TM /COQUO TWV xaxcòv FIGA/V TIQOO{ÌIOVQ , UVTUÌg (pQOVTl'dl XUl GT QUI Iffla TOVZO XlTlCOV, Z)]V WQTA/iiéVTJV v7itjX9£ nùaiv ànoSrli.tiavì xgtsiovg aj'tty TOV naidòg ìoxvyydvovxog. ì] Sì * Tov TOV sxt/vip è'^£iy.nviL,ov iig/.iovt'av, ¿v fj notZSsg oi iQtìg /Lisxa xijg àg/.iovt'ug xov xvgavvixov ngoaTÙyfxuTog xaxanTvaauvTsgy èv f.iéo(p xafxivov cpXoyòg xòv nayxóa^nov aìvov xrjj asacaxóxi ngoarjyayov. navxeg Sè ngòg xò &v/j.ijgsg xaì iScpaidgòv dveifiivoi, rtjv èniSuXdfiiov sxtivrjv snavfjyvgiCov £vco/''AV, dXX' ovx Tjf.ift\vv£ TCTVXA vovv xotg Ssioig èfiftiXfxcòvxa xai xtjv ngoaovaav ngóQeaiv è%uvvoai Staanovòdt,ovxa. vvy.x'og àrj xqi XOITWVI zjj ovitfh'w tifia ngvnooiiiodftg èrti xijg y.Xi'vrjg nagaxad'iGÙf.wog, clog te xcòv &ÌIOJV yevóiavog, azilovay/xw xo ngoaov Trt ipvyrj nd&og vnoarjf.iat'vcav, xoicòvóe Xóycov dnùgyexai' è ¡.isv nagcòv (ìt'og, co yvvai, figayvg, mg nùaiv tvòtjì.ov, xaì dóqXi'a xov (.léXXovxng xéXeov y.e/.gaxr^ié1 0 . D e s u n t m u l t a , ut et in L i p o m a n i C o d . q u e m ipsum l u m e V e n e t u m a r b i t r o r , cuius a p o g r a p h u m r e p r a e s e n t o . ( S o t . ed. P a r . )

15. (vur/iav Par.

a u t u m n a l i s t e l l a e p e r s i n i i l i s , e x i m i a corporis p u l c h r i t u d i n e , p a r e r a animi veuustatem sub obscuris indiciis prodebat. n e q u e enini n i o r talis l i o m i u i s , s e d d e i filius e s s e v i d e b a t u r , ex matris u t e r o in I e r e iniae p r o p h e t a e m o r e m s a n c t ì f i c a t u s , e t iam i n d e a b i p s o ortu a d e x tremuin u s q u e v i t a e f i n e m v i r t u t i b u s o m n i b u s illustris a c c l a r u s . A t p a t e r ipsius, cum e x i g u o t e m p o r i s spatio i n m a l o r u m h a c r e g i o n e v i t a m p r o d u x i s s e t , ea c u m curis a t q u e p r a e f e c t u r a r e l i e t a , p r a e fìnitae cunctis p e r e g r i n a t i o n i s t e r m i n u m a b s o l v i t , c u m i a m p u e r tri— m u l n s esset. mater autem . . . . l l l u d c a n t i c u m e x p r e s s e r u n t , q u o tres p u e r i , c o n t e m p t o l y r a n n i iussu , i n m e d i o c a m i n i a r d e n t i s s e r v a t o r e m c o l l a u d a r u n t . sed cum omnes ad liilaritatcm, laetitiamque profusi, nuptiarum convivium c e l e b r a r e n t , m e n s t a m e n i l l i u s n i h i l his o b t u s a est, q u a e d i v i n a m e d i t a retur, a n i m i q u e propositum e x p l e r e cuperet. c u m i a m itftque a p p e t e n t e n o c t e cum s p o n s a c u b i c u l i secreta p e t i i s s e t , ac l e c t o a s s i d e r e i , t o t o q u e a n i m o res d i v i n a s a g i t a r e t , s u s p i r i o i n d i c a n s desiderium s u u m , sic c a m a l l o q u i a g g r c s s u s e s t : v i t a e c u r r i c u l u m , c o n i u x , ut

Theophanis Fila.

*'

XVIII

TIIKOPIIANIS

VITA.

j'oç • vuzoç

ov yi'TQ TUFF uiiÇ rivi TWV nuvzwv xudtazijxi, nozt èjitX9 zm ov(ifiefìrjxÓTtt ovx ànovaia TOV vSazog ngòg ftezu/niliiup vno- i o ]V &yxrjv

èviavjòv

iw

äs

ìjsaav, ¡.isaaov

Tfj

nùmv Tìjg

syvwQi-

TOVTOV nguyßsvrcov

SwijasTcii,

ygacpfj

yti-

unovye

nugadovvui,

15 xuì

xav

sì

sv/xoig^atitv. vaio

T(3V òsofxèvav, Tglßov

joìg

TCÒV TOTS

Xiyog

s^sinetv

io

dvsßXv^ov.

sdav/uuì^ov

TOV xaXXivixov

TOV /xrj T^V d'tößgvTov

¿VTU$a1/Tsg.

2. oìiod-tv

notog

av

yXwaacòv

nQoaxaQTtQrjaavTsg, Qog

n'g

(xsQog

Stanouxov,

soì)ati

g

zw dè eixoorm

ovyxuTS&tzo

xai

ÙFA.(FÓTSQOL TUQ

ióícov dvaXcofcáTcov

&i]Qi(óvv/iiog

Xoytofiwv

TCOV

xai

/.la&còv Ascav

rfir¡ yùg

xai

fiaxágiov

TU

OTISQ

xaia-

r¡StTO, xai TU

TOV

r¡ zig

noieiv.

TUVTU

¡g

¿t¡

yívéa&ai

flnvlijTui

ex

oixéxr¡,

fiíov.

NXOVTOV

Ss o xaigòg

Stefiíftaiovto

TM

nov.

xai

svvfios P a r .

tuitiir, ac educatur. annorum factus duodecim, foeminae desponsae iunctus, c u m ea a n n i s o c t o vitam socialem agit. erant ambo opibus Trienplotissimi. p o r r o famuli c u i u s d a m domestici consiliis i n d u c t n s , ingenti desiderio t e n e b a t u r araplectendi status monastici, m a t r e vivis e x e m p t a , i m n i e n s i s q u e filio r e l i c t i s d i v i t i i s , c o g e b a t s o c e r vit n u p t i a r u i n l e g i t i m a i m p l e r e t , u x o r e m q u e filiam d n c e r e t . ac vero cum constituta dies advenisset, p o n i t u r thalainus, liymenaeus occinitur, r e l i quaque nuptiarum solennia peraguntur. urgebat, t e m p u s , i a m q u e vir beatus cum couiuge thalami secreta erat peliturus. t u m ilio a n i m i a r c a i i u m d e t e g e n t e , puella l u b e n s assentitur, c e r t o q u e aíiirmat, si q u i d i lie yelit, se q u o q u e p r o m p t e facturara, his i u v e n i s auditis, d e o g r a tias agit : exinileque a m b o diu n o c t u q u e p r e c i b u s assidui e r a n t . re cognita, L e o i m p i u s i m p e r a t o r , a c viri s o c e r , a p r o p o s i t o a d o l e s c e n tes p r o h i b u e r u n t . misit n a m q u e imperator C y z i c u m , eam in u r b e m s u a m o p e r a m c o l l a t u r u m : i a m eniin t u m e x s t r u e b a t u r . abiens vero p r a e e l a r u s i u v e n i s , suis i p s e s u m p t i b u s , q u o d i m p e r a t o r i s i u s s u n r b i p r a e s t a n d u m e r a t , efTecit. aetatis p o r r o illius a n n o vigésimo p r i m o ,

Theophanis

Fita.

****

h

TIIEOPIIANIS

OFFICIUM.

6 vèog, dXXu y.uì fj oìxovftèvtj yivsxui, EÌQijvTjg TU axijnrgu óiuòe$u/.ièvqg. ènei óè XUTÙ vovv nùvjoc avrai yéyove, T'iìg èvSsèai y.uì mcayotg ttjv ovoiuv UVTOV òitoy.óonias, y.uì rag oìxtt'ovg èXivdtoi'a itii/xtjy.8 • rjj d ì rifila UVTOV av^vyra XQrt(.IUTU noXXù nagutj/ó/iuvos, èv ifi TOV Tloiy/.tnog /norfi dnè~ xtiQBv, Eifjijvijv uvitjv «vxì MeydXovg òvofiwsaq. uvxòg äè Tip y.vyt'oì tuvxov npooipèiìiov liQOVQytt èv xij èv xm TWV 2iyyQia.vitt.iiov OQSI xeifiévtj fiòvfl, Jlolvyoovt'a Xsyo/.iévrr /.tovuyov òè UVTOV ytvof.ièvov, ovd' fiXcog t o agytiv xanòe^uTO • dXX' èv rfi xèXXrj xu&e'^ó/nBvog} oìy.eiav yitgwv xìjv ryoipr/V ènoQt%£io, y.uXXiyiiucpwv ¿^aszij yjjóvov òirjvtxmg èv xrj xaXov[itvtj vtjOM xrjg KuXtavv ¡.IOV, èv fj avvsaxìjauxo avxùg /.tovfj • xaì nuXiv epytrui èv irà Trjg ~iyy()iavijg ogti. TU òè nivxqxoatw rijg Qia?tg UVTOV XQÒvitì, do&ava'a rivi ntxyuóióaiai, rt rig ?JV Xt&i'ucng xvartcag xaì vttpQiTty.ìjg dxoXov&i'ag av^mmf.iu. èx TOVTOV Xoinòv TOV yuXtnov voa^fiuxog estive diù nuvxòg TOV ßi'ov xXivrtQrjg y.uì dxlvqxog. (itxù XUVTU ¿dinaro TU axtjniQU T¡¡g ßaaiXsi'ug yliiav è 'Agfièviog. dXX' oiu XOVTW ov/j.ßtß>jxtv, ovòtìg dyvoù. rèwg Òè o dvótjTog xuì dvòatog ni [int i TiQÒg TOV TOV &ÌOV uv&gconov, èXdè, Xèycav, fv'^at v n è p ly/uiòv, Sri xaiù ßugßügcov unèfjyofiui. uvxòg òè àià rò dxLvijTog eìvai, èx rijg tifidgi/g ftenrè&q (ig nXoìov, xaì rjyßtj n(tòg

cum L e o i m p e r a t o r , tum viri socer vitam commutante deincepsque n e diim iuvenis, seti et orbis ipse liber a g i t , I r e n e augusta sceptra p o s t modum m o d e r a n t e , cum i t a q u e ex voto c u n c t a successissent, egenis ac pauperibus substantial!) distribuita servosque l i b e r t a t e donavit. n o bilissiiuae a u t e m couiugi elargitus multas ]>ecunias, in Priucipis ita d i c t o monasLcrio d e t o u d i t , Megalus nomine in I r e n e n i l l i coiiimut a t o , is vero se domino munus cousecrat i n m o n a s t e r i o , q u o d in S i n grianorum m o n t e sitimi Polyclironii n u n c u p a t i o n e m h a b e t , factus m o n a c k u s , praeesse n u l l o modo s u s t i n u i t , sed in c e l l u l a sedens, m a Diiiirn labore vietimi p a r a b a t , scribendis codicibus sese impendens a n n o s sex. contimios in insula dieta Calonymus, i n eo monasterio q u o d e x s t r u n e r a t : i t e r u m q u e reverLitur ad Singrianae m o n t e m . aetatis a u t e m a n n o quinquagesimo aegritudini corpuscuium traditur, n e m p e v e sica p e t r e s c e n t e , ac renum m o l e s t o illi dolore, e x ilio deinceps m o r b o alilicta v a l e t u d i n e , totani vitam lecto d e c u m b e n s egit, n e c sibi motuin imperare Valens, postea L e o Armenius imperii sceptra c a p e s s i t : v e rum quid illi a c c i d e r i t , n e m o nescit. liactenus vero homo demens scelestusque ad dei viruin m i t t i t , i u b e t q u e veniat, ac sibi c o m p r e c e t u r , q u o d adversus liostes expeditionein suscepturiis sit. ille quod aegro corpore sese movere non posset, e plaustro i n scapham t r a n s f e r -

TIIEOPHANJS TJjf

ftuoiXtvovouv

'

vov ovx bTvys' ravsvatig dyufrù

i j j nunuzl/joii

jiuqs^w

Xoyrtxrjj'

xijg iiìv óvotidoi">Q otpiwg

Ti"kr^v ¡.tìjvvan

Xiywv

xiaoov, xuì

xuì

•

¿XQtjauTO nyòg /.tov,

xwv òwostZv

tìg oov

nayuóeiyfiu-

ft^

yctQ sipi'tfittt

óiù

ùxovaag,

Xóyovg

av/ovvTi

xai

Qalrjff&eìg

nuXuxìrp xuì

\ov

eìg xòv

,

rovxov

xuxu@QOVTijaug, xaì (lévov

avxòv

nstaui

xòv

ènuxovaug àvuxxogu, xaxuoxrjoug

, xqiiaaov av3ga o

4- "yxùy!1

xuì

—enyiov

nyòg

nuuuqu-

Xóycov

ufuXkuv

tm

¡.lùvxti

nefitóvxi

xijg

anipi'ug

dnéns/.trptv.

o òtÙMiog

rovxov

fis/v-

dyont'xov

/nit).~

dntjvéyxuro.

og

xrjow urtiamoti

ngbg e'v rivi

lìg

oìxijfiuxi

òiuxovùa&ui

rù

ùvtldmv

ai'òrj()Ovf rt

xò aoì scpfxóv.

rovxov

cpQOVQOvg mg titjÒs ''•

vg xft

xaì tm

è'rpt] (ìaoiì.iv

avxòv

o nsQt

Sf.tnin7.ij-

Bùxyov

èvSH'%ùf.itvogì

tvquvvov

fitxùyti

tm /.t avrei

yyovftsvog. xuì

xovxo

xuvxu

Eìy.oiouu/cov

aviov

qxxtjaug}

(iera9iZvoti

xvQuvvog,

xuì xuxuxlti'ti xuì

fiovjj

&rjauvQOvg'

ÙyÙ7lt]V.

''Iwùvvrj

tiòv

rò ufisxù&sxov

fiavimdi)

tj QfjXOQug So%uv

noòq

avxòv

¡.àaog

rovg

arjf.i£QOv •

flOV

dvxtney.xllvut.

¿v xft 'Oq/hìSi

xBifj.évr\ tm ovvsX&wv,

rò

xtvwarjg tvifjémonv

Xgioxov

Tiuoiòatxtv

OfiévM, axQt^lòrijrt

xuaov

o Ss o/tio-

t'pt],

tov

eì

r j j fiovfj

as

%v'kov, tj y.uì rò tivq xrjv

aoì xuì

dy/óvqg

XOV XVQUV-

uvxov

cpófiov as nqoa&rjaw.

xo òs ùyyèvrjg dvuiòtjg

xuì

ti (Sì ¡.iq yt} '£vIm

xaveg, v&ev lufiuza §Qvitg [yap] rotg èv ni'azti aoi ngoazQSyovai, y.aì TÌJV àyiav aov OOQUP nò&tt) ytQuioovai xai /Sowoi' nuvzu rà SQYA ì(.ivetzc zòv XVQIOV. liter p e r t u l i s t i , ileo gratias a g e n s ; tempio glorine tuae.

clamaus, b e n c d i c t u s es d o m i n e in

O d e 8. M a n i b u s expansis Daniel. Videns, vir b e a t e , Leo tyrannus firmo te proposito illi obniti' gravissimo nequissimus daimiavit exilio : tu vero laetus pertulisti, c l a m a u s , benedicite omnia opera domini dominion. Cum intelligeres honorem iinaginis ad exemplar transire, ad s t a dium ut quam legitimus a t h l e t a cucurristi, victorque acclamatili coronain accepisti, dulcius conciuens, omnia opera l a u d a t e d o m i n u m . Caeleste t i b i pro co quod in terra est tabernaculuin universorum domiuus c o n t u l i t : arctaeque custodiae loco l a t i t u d i n e m exultalionis in paradiso voluptatis ciun m a r t y r i b u s invenisti , c l a m a u s , benedicite umilia opera domini dominum. Spiritali luce illiistralus es, ac divino spiriti! p e r f u s u s , vir b e a t e T h e o p h a u e s : i n d e q u e sanitates scaturis iìdelibus ad te c o n f u g i e n t i bus , t u u m q u e sanctum loculum amore veneraiitibus, ac clainautibus, omnia opera l a u d a t e dominimi.

LIV

THEOPEIANIS OFFICIUM. 'S2ià. yii'&og d/t£iQ0TfH]Tog. "Anuvza

Sixaioavvrjv iwv

zòv fii'ov nxoQniaag eocpwg ùvz£xofiitov

loìg

dgsTiófievog zà ¿1' uìwvog Noaovg

Seganiveig,

vufisi •

Saifiovag

vokfiie,

óiò niazoi

d'eofiévoig, &£0(pÓQt, zjjt>

aoi àvazéXkovaav,

àvzì

7ia/.if.iay.ttQ , zov notQuxkrjzov

erar/cò? itniXuvveig &ttófitvoi

zog • zovg

lóyovg

zijv

zovg moiovg dxpd'ovov

nXs^uni,

ioo7i£Q ¿/itovv/nov y-zotg,

ARJV

zovzov

Svna-

as, &£0(pÓQ£, (taxaQÌC,Ofi£v.

t)vn£Q y.ai vvv yrftn/ntvoi Néfioig

zft

zjj èvsQytt'a %ovzov,

'H at) cpu>z0(p)o

yjiovoyQuqiovg

àxQijjùig

zcov

rov

èXXòyij-iog

f

s%eSrnA.tjaev zip

xs

(iiftXov

2. in&Q'/tov a d d . e x o m n i b u s c o d d . p r a e t e r g. noXXovs re O p r a e t e r g, ciXXovc re v u l g 4- àiEQevyqOttfievos A. 5 . j.ìaGi).to>q 'Pù)/xai(oy a b e. 16. àviia'^ty f. xovrov o m . A . 17. oy.onbv A a f , y.ónoy rell. vulg. 18. GvyyQcti[)iifA,e>'Os A a i ' , àvuyo. rell. Vulg. 19. xaiiXinty A. Syncelhis , vir eximius et e r u d i t i s s i i n u s , m u l t i s chronographorum et lilstoricorum libris evolutis , et n o n vulgari diligentia examinatis , compendiuriam ab A d a m o ad imperatoris et Christianorum p e r s e q u u toris Diocletiani t e m p o r a chronographinm scripsit; discussisque studiose temporum rationibus ad invicem comparavit, ernendavit, ac, u t nulltis ante eius a e t a t e m , solertissime c o m p o s u i t : priscorum i n s u p e r regmn et uationum u n i v e r s a r u m statu et regimine a n n o t a t o , s i n g u l o n u n q u e , q u a n t u m l i c u i t , o b s e r v a t i s a e t a t i b u s , s n p r e m a r m n e t nni— versalium sedium , Rornae, d i c o , et Cpolis , Alexandriae , Antiocliiae, et i l i e r o s o l y m o r u m , sive qui sanis d o g m a t i b u s , ceu p a b u l i s , e c c l e s i a m a l u e r u n t , sive q u i p e r v i m e t l a t r o n u m m o r e p r i n c i p a t i ! a r r e p t o , baeresuin pravitate gregem i n f e c e r u n t , pontiiìces enumeravit, et eoriun tempora et annos egregio ordine digessit. enimvero cum v i t a e t e r m i n o p r a e r e p t u s , a d p r o p o s i t u m finem n o n p o t u e r i t c o n s i l i u m siium p e r d u c e r e , s e d , ut p r a e m o n u i m u s , scriptis s o l u m m o d o q u a e D i o c l e t i a n i a t t i n g u n t aetateni, vitam liane m o r t a l e m deseruit, et c u m r e c t a fide a d d o m i n i m i p r o f e c t u s , n o b i s v e l u t s i n c e r i o r i b u s a n i i c i s , quod fuerat m o l i t u s , opus imperfectum simul reliquit, e t , ut quae

io

5

PROOEMIUM. ijv

avvitale

dreXìj

èXXstnovxa dyvoovvreg o a i ,

xaì

10g

rò

viiè

Ttjv

TOV

ioyQOvoyQacptlov

TOV

rjixiv aXXà

i 5 yQÙiovA I) c f . 1 7 . XQÓV^ì A , yqói/oiv

xaì

Toìg dyia TOV /a/;i£Q7iovg dici

zùg

O TCÒV ÙQ/UKOV

TOVTM

vulg.

acid, ex A a f. c?no$iúar¡ — vnti>(v'ir¡TAÍ A. CrjTtti A. j . i«¡3 om. A a f.

a. si ft¡ IS (p. 7 2 2 , 3 ) , Agathias antera p . 2 6 0 , 11. Lune regem e t iilium eius, qui in omnibus T h e o p l i a n i s codicibus i n f r a OvetQuytjs n o m i n a t u r , u n o e o d e m q u e n o m i n e OùuQciQàytjs n u n c u p a t . A n n u s m u n d i 6777. d i v i n a e i n c a r n a t i o n i s 277. R o m a n o r n m i m p e r a t o r i s D i o c l e t i a n i a. 1. P e r s a r u m regis Varachis a. i 5 . lioinae episcopi Caii a. 7. Jlierosolymormii episcopi ITymenaei a. i 3 . A l e x a n d r i n e episcopi Tiieoiiae a. 11. Antiochiae episcopi T y r a u u i a. 2.

8

THEOPHANIS

A.M. 5780 JTsgacàv

ßuaiXicag

To vi (1) B Xiov

Tip

xoivcovòv

av'iov

Ovagävov tzsi

sxog

a.

zhoy.Xrjjiuvog

dvsó'ti^uto

zijg

M.u'£ifitavòv aviov

ßaaiXsiag

ròv

'Eoy.ov-

im

renipT«1

xqovm.

A.M. 5 7 8 1

JlsQacSv

A.M. 5 7 8 2

Tovtlp

^ Xiog

ßaoiXsoog Tip

£Tti

'OßovaiQiv

nzov

fig

Ndposrng

xaì

eòarpog

trog

/hoy.Xtjxiavòg Kónimv

ci.

xaì nóXeig

xazia/.uijjav

5

Ma'^tuiavòg èv

Oijßatg

dnooTUTtjodoag

c

0

Ejg tijg

Aìyv'Pio/aui'cov

doyjg. Tovzt'ì

A.M. 57S.5 ^ Xiog Xsqiov.

A.M. 5786 ,r>

iti!

xai'auQag xaì

zìna

noòg

Ttjv

savTOv

0

ye

ngòg

TOvg

/hoxXijTiavòg

fièv

yà/xov

xaìtot

Tip

d'vyaTÈQa sxatsQiav

Pcó/.i>jg Tovnp vnb

up

Mutyfiiavòg xaì

¿fioxlijTiavòg faXXi^ito,

äsäioxs

0 'Eoxov-

Mu'£i/.uuvòv Ttjv

iuvzov

ó Jè 'Egy.ovXiog

Qioäiöyav

Tip

ug

frvyuMa^ifiiavòg

Kg>votuvtIw

è/òvTwv,

10

TaX-

ovvèCtv'£,e,

dncóoavio

òiù

Ttjvi5

OTOQyqv.

sniaxonov

'AXt^avSQSÌag

xaì

Kcovoidvtiov

yatuerùg

ßaoikeag

i

ozaaiav

em

ìnot'rjaav

MuqxsXXov

smaxònov

Tlézoov

tzog tov

ersi

'¿Ht^àvÌQtia

avv

'¿tyikliiag

aydeìaai,

ovx

a. 'iiQ(ìi.iaozvQOg

ijj

jliyvjiTtp

dvzéoyov

tfj

szog tig

a. dno-

'Pcofiaiiav

a. MaSifiTvov c f. 3. àvéSu^ev A a f. 6. ¿hoxhjr. x. M « J . ò 'Eoa. A, M. ò'E. x. ¿1. vulg. 7. Kóntoy aliquot codd. 11. Koivazavzivov, et raox KiavGzavztvip f. i5. xalxoi ys A a f, xaì zojy ys vulg. 16. tiqos A a f, i l j vulg. ßaaiXiis A. •20. avy. ùyzia-yov A, où xazìayoy vulg. ztj add. ex A .

A. C. 2S0 P e r s a r n m regis Varanis annus primus. Hoc anno, imperii sui quarto, Diocletianus Maximianum Ilerculium supremae potestatis socium renuuciavit. A.C. 281 Persarum regis Karsis annus primus. A. C. 2 8 2 Hoc anno Diocletianus et Maximiaiius Herculius Busirim et Coptum Tliebaidis in Aegypto civitates in Romauum imperium rebelles iiinditus everterunt. A . C . 585 Hoc anno Diocletianus et Maximianus Herculius Constantium et Maximianum Galerium instituerunt caesares : et Diocletianus quidem filiam suam Galerio locavit coniugem, et Maximianus pariter suam nomine Theodorara Constantio copulavit. uterque vero ex observantia et in imperatores amore coniugem, quam prius habebal, dato repudio lecti consortio reddidit alienano. A.C. 286 lìomae episcopi Marcelli annus primus. Alexandriae episcopi Petri sacri martyris annus primus. Hoc anno Alexandria et Aegyptus ab Achille ad defectionem concitatae, illatum a Romanis bellum sustinere non potuerunt: plu-

20

C H R 0 N 0 G R A P I I 1 A .

9

nyoaftoXjj, xud-' ?jv nXeìazoi txvfiQsdijaav, ÓixrjV óeJcoxózwv T'Zv trjg dnoazaaiag ahi'oov. B Tovzco ZW £T£I JioxXrfciavbg xai Ma%I(iiavòg 6 "EQXOiJ-A.M. 5;8j Xiog dia>y/.iòv /.tsyuv >cai q>QixwòèoTUiov xuzù XQIOXIavwv dvrj- V . 4 5 yetpav, y.ai noXXctg ¡.ivQidSag f.iaQXVQCOV snoirjaav, navxoiag fiaaùvovg ènivoovvzig, xai noXXù xaxà èyya^ófievoi. nspì wv tig ènsQyòf.uvog zì]V óy.xcifiipXov xijg ¿xxXtjatuaxixijg laiOQt'ag Evosfiiov TOV Ila/irpvXov ciberai. C 'Peó/tqg èmaxùnov Evotfttov srog a. A.M.5-S8 TOVZM n i ) erti vox>T£Qiauov yeyovórog sv TaXXiaig vnò 'A/xàvSov y.ai AiXiavov Ma'£i/iuavòg o 'Egy.ovXiog Stafiàg xa&tìXev avrovg. dXXa xai lÌQuaaog dvzf^t , y.ai Bpczzuvi'av xaziaye, xai ol nsvre Ttvxiavoi zrtv A(pQiy.rtv, y.ai AyiXXsvg •TRJV Aiyvnzov. dXXà KQUOOOV ¡.lèv ¿ni xQiaiv sxsoi zrtv BQBTi5ravi'uv xaxuayóvxa 'Aoy.Xijniòòozog o snaQyog àvitXsv. èv Ss tutg TaXXiuig dyyJarQocpog èx naoaóò'^ov ysyovs KCOVOZUVZI'M xaiauQL zvyrj. sv wyuig yùg ££ rijg avrijg fj/ASQag xai JJTzoi/xsvog coifid'i] y.ai vixcòv dniSsìy&rj. cip zi (xsv yào sntxXv-B aavtf.g ol 'AXavoi rw Kcovozuvzt'ov OZQUZW U/QI xai fig zù 20 ttlyji xazsó'i w'^av, avròg Jè ijy.oXov&ei reXsvrulog (psvyovzi io

4- (fìQixod. Par.

5. FITTQTVNAS A a e.

t i j add. ex A e.

8. TOU J / . ] ztjs TI. A . tlatzai A ìaetai v u l g . 12. KQCÌoiv.

òicayfióg.

Xóyov.

fiòvovg

ùnéveifisv,

èvrev&tv

ysvófievog,

ixxXijaìag

ru> &eim

iòv Xotarcaviafiov,

ovv&qxug

¿'ret o fttyug

/.tovoy.gùrwQ

rpQOvrió'a,

avxòv

nènavrai

To viro

° yfjg

avfifiuyqaavri òolenwg

r i j g cPco/.iai'cav ytjg

fiotoav

D yÙQixi

1

to)

TovT(p oravi

Hoc anno Licinio armoruin socio, et religionem Chrìstianam dolose simulanti sacratissimus Constantinus Iìomanoruin ditionis partem administrandam assignavit: eodemque imperii collega renunciato, n e quid mali adversus Christianos moliretur, (idem exegit et pacta, ab hoc tempore tyrannorum adversum nos dei gratia cessavit persecutio. A.C. 3io Hoc annQ magnus Constantinus Romanae ditionis compos factus, et solus imperio potitus, cu ram omnem ad disponendas res divinas convertii , ecclesias construens, ipsasque ex publico censu liberaliter largeqne ditans. hie legem scripsit, Crispo eius (ilio una cum eo sancicule , primum , idoloruin tempia viris Christo consecratis addieenda : secundum, solos Christianos in tnilitiam ascribendos, ipsosque gentibus et exercitibus imperare : qui perstarent in ¡dolorimi cultu, capite mulctarentur : tertium, duas paschales hebdoinadas, turn quae resurrectionem praecederet, turn quae sequeretur, ab omni opere feriari. his ita dispositis, profunda pax et iucunda tranquillitas, gentibus cunctis in dies ad Christi fidem studiose accedentibus et ba-

i5

CHRONQGRAPHIA.

azov

xuì

Ttov.

[ìujiti^o[ttìwv,

xòv xuì

5 Atxiviog

ovx

xuì

zìi nuTQ'òu tl'ómXu

zijS dvu[juascag

TOV NeiXov

nozufiov o9at,

óè ntj/vv

èv

zfi èxxkijai'u

óè TiQÒ TOV Tslti'mg

Qiozsxvov

xoù xaiu

yó?jTU xuì xovg

cog el'&urto

/¿uvijvui

avv

avvdÌMzxóvirtv

Aì'yvnxor

¿vofio9éxtjaev

nil —uounti'u),

èv

23

avviò

dvuffSQizoig "E'/J./jai. B

fig Avzii/iiuv fitxù

ski)oh'

nolXug

fiuaùvwq

dl i f t s . TovHp reo yfiùv tovovg

¿'rei Aixiviog

qy^uze

7IQi] xazii a e. 4- avxov om. a. 5. TO ßäni. A , zip ß. vulg. A . 'lo(i¿itvr] A , 'IoQÖayei vulg. 6. uXrjüiGiitjdv A , TO uhj&tg vulg. TO add. ex A . 9. 71101noiijaui. A , neQtnoiiZG&ui vulg. 10. t b v svceßij A a , toy navivneßij vulg. 11. ästxvvaiv a. i3. avvijQXtzo A e, ouvijvxno vulg. 1 4 . aionov A . i5. is Par. 19. I'i 'Eiivijs zqs b > 'EX. tx T>]e vulg. el fideni, post tyrannorum necem eum a Sylvestro Romae iuisse b a ptizatum: alii in Oriente, N i c o m e d i a e v i d e l i c e t , ab Eusebio ISicoineiliae praesule , Arianae partis f a u t o r e , cirra mortis tempus baptisnio liislratuin asserunt: quo loco eundem obdormisse contigit. differebat e j i i m , ut a i u n t , lordanis fluento se tingendum sperans. milii sane t;i!!:[uain pro vero compertum est eum a Sylvestro Romae baptizat i i m : perindeque constitutione« ad Miltiadem eius nomine vulgatas ab Arianis confictas apud me indubium. bine v e l suum facere stud r n t , v e l certe piissimum imperatorem infamare conantur, abs([ue bajitismate eum decessisse declarantes, qund absurdum est et a vero alinnum. nondum enim lustratus si Nicaenae interfuisset s y n o d o , sane nequo divinorum mysteriorum extitisset particeps neque onmiiio cum sancLis patribus convenisset: id vero d i c e r e , nedum sentire, iniquissimum est. alii vero Ariani el e t l m i c i , velut spurium calumniantur niagnum Constantinuin : at nienliunliir et i p s i , regia siquidem est eius f a m i l i a , et ante Diucletiauuin nobilis. pater quippe C o n -

THEOPHANIS

2 6

TÒV ftéyav Kwvazuvxtvov. eìys àb xaì aXXovg v'iovg sx QsoÒcaQug Tìjg &vyuT()òg Ma%i/*iuvov rov 'Egxovh'ov, ddiì.cpijg óè Mu&vu'ov , TOV y.uxà xr,v 'Pcó/.uji> TvyavvtioavTog, xuì dvui(je&èvTog VNÒ KOOVOTUVTÌVOV TISQÌ MovXvtav TI)V yètfvoav, ore xuì i o TOV oiavnov atjfieìov ¿ÀEAAUTO ¿p iw ov'oaviìi, xaì 5 Oavarag Tijg yu/.iei?ji TOV /usyùlov KÌOVOTUVTI'VOV. xaì /.itjòeìg &avfiandra, sì TIQO TOV (¡otTiTÌouuTOg ¿/J.tjviCovvtQ àio aSthpùg ty/]/.iuv o nuTtjQ xuì o vlóg. etai de ai ytvéatig avxwv ovrcog, cog vnOTéxaxTUU 2.

Mu^i/iiavov A , TOV Mai. vulg. Movhitav b , MovXaCay 8. èyq/xav A b , iyijfioy vulg.

vulg.

etantiiis Claudii imperatoris nepos extitit, et ex priore cura Helena coniuge connubio suscepit magnimi Ccmstantinum. habuit et alios Clios ex T h e o d o r a , Maximiani Herculii filia et Maxentii (qui diram R o mae tyranuidein exercuit, et ad Milvium pontem a Constantino fuit uccisus, cimi crucis signum in caelo conspexit) sorore, sorore item Faustae, magni Constantini coniugis. nullus autem miretur patrem et filium cthnico ritu viventes duas sorores in matrimonium sibi copulasse. haec vero est stirpis eoruin series, prout subiicitur:

27

CHR0N0GRAPH1A.

KavoTavTiog

o ¡.dyug

éx

QSOÓOJQUS 'EQXOVHOV

HvyuxQOq

KcoyOxáviioy 5

71 cnÍQa ráX-

Xov dakfiaxlov,

¿iakftchioi 'Ex

de

¿I

'AyafiáXkivóy

ov

xai

ó véos 'IovXiayov Elévr¡g

'O SE fiíyai

ytvva

10 onov,

ex

zov

WUVARAG

xai 'EI.Éyt¡y yuutxi¡v

xíyov,

hayov

Constantius

fiexf¡y

ya-

Ai/.iyíau.

(téyav

xa i

fxóvov.

DVYUXQOG 'EQXOV-

ytvva

Ktoydxuy-

4. htvapáXXiov

Ktavaxavxtav

na(¡a¡iáiov.

Kiavazvaitvov

h'ov

KQÍ-

xs

ráXXoy ,

xov

KiovaxavrTvoq

P.

ytvva.

'lov-

xoü mxQapáxou,

Kiayaxávnoy,

Kúvaxuvxa.

codil. et edil. y. supra p. 14> •wy vulg. 3. óià ^IJQUS A , 3iu ze vulg. 6. nuQuzi&ezcci f. tj/ add. ex A. 9. nQ0yv0vs\ yyoùs A. 10. TOOTOV oin. A. 11. ànfìXavat A , àntXauae vulg. TOV »hoaufiQyijrov Kuivoz- A f , tjj &eov auveqyeitf rou K. vulg. i 5 . ztav add. ex A. xazaaz^aavzos A f. ió'iovs A, oixiious vulg. 16. 0 &V>iq ili zà nàvTct A, àvijq za nàvxct vulg. 20. £vxv%lay A f , sitfvtay a l i i , EÙìpv/ÌUì/ vulg. A . C . 315

IO

TVQÙVVOOV,

iSi tvepytoi'ug èv xolg

TOVTOV

xìj óv vii fin

ìdiovg

òiù xrjV èv noXètuoig

òs

UQO-

dnrjXuvoe

ztòv

o ùvrjQ eig

XuLiTtQÒg, d'i' etvàQII'UV ipvyjjg, àia

fiìj

KWVGTUVXI'VOV

ovv

Qea-

JLOXV

xtXet'ug

èxnoòmv

ihnavveoytjzov

xuxuaxqaug

eig

ov

Xoinòv

zùg 5

rpiXuv-

, xaì

ot'uv

Xóycoii,

tig

/Liez'

uvxlvog

XqiuiiuvtZv

iìy/jvijg.

ztjv

xui

zrjv

olxtog

ysyovóxtov

TOV

xui

xaxù

o ùh zfj ovvrftei

vtmztQi%eiv

nQaóxaiog

èxèXtvae

'^ijQÙg

xyozqdévzog

>Ì A , {T fienai)>J vnlg. ìiylu xai (iì/.. A , L'.YTU oìx. vnlg. 1 8 . xrù p o s t ois add

ex. A .

19. Nìjai^iyog xai 'ìàx. A.

xai

Max.

A , xai ò M.

vnlg.

sus b a r b a r o : m o t i s excelsus, !N domesticis vero i n v i c t u s : in fide . i d e o stabilis et. i n c o n c u s s u s , ut nb h o s t i b u s cunctis v e l solis o r a t i o n i b u s victoriam r e f e r r e t . earn o b rem t e m p i a , quae dominica dicimus , ad ellmicoruiii conversionem per loca ili dei h o n o r e m e x t r u x i t . Eodem a n n o M a r t i n u s , exercita p e r tres menses t y r a n n i d e , occisus e s t : et Licinianus Lioinii ( ì l i n s caesaris insignibus a C o n s t a n t i n o exutus. Eodem q u o q u e a n n o Persarimi regis filius Narses, in M e s o p o t a MIA M excursioiiilnis factis, urliem A111 ulani coepit. C o n s t a n t i n u s caesar Constantini filius cnm eo c o n g r e d i t u r , et adversa suo vitio f o r t u n a aliquantuin usus , demuni ita superior in p u g n a e v a s i t , ut p r o digatimi Narsem interemerit. Hoc a n n o vicennalia Constantini Augusti c e l e b r a t a , et s a n d a universalis prima synodus treccnloruin decern et octo p a t r n m b a b i t a , q u o r u m p l u r i m i miracnloriun p a t r a t o r e s et m e n t i s angelis uequales, ex praeviis p e r s e c u t i o n i b u s Cliristi stigmata ili c n q i o r e c i r c u i n f e r e bant: i n t e r quos p r a e c i p u i l ' a p h n u t i u s , S p i r i d o n , Macarius et IVisib i n u s Iacobus, prodigiorum opifìees, qui niortuos eliam s u s c i t a r a n t ad

^

THEOPHANIS àvafiTTjaavxsQ avvóSov

xaì

noXlù

èv Nixaìa

MaxuQiog

è

TOV

Qtoae

/^^tvovotjg,

ìniaxonov

BsQQoiag

ov

àa&hsiav

nov

dvenlijpcoaav

gìjv

TFJ avvóSw,

• xaì

TQr¡Gazo. zózs noXXct e&vrj zw ¡HanziofiaTi nQoar¡X&ov zoig &av/.iaai zoíg ytvouivoig vnò zwv ai/jiaXíárcov zwv ¿ni TuXir¡vov TOV fiaotXéwg uiyjiaXwziodévzwv ao ÍÍQÉOHV NQÒZSQOV ¿x zwv ¿mó'Qafióvzcov zoíg cPw¡.iuíoig ToiStZv P. "jxui KeXzwv xui TaXazwv zwv eantqiwv. xai vvv SE ¿ni zov 2 . Sì a l t e r u m xqot v u l g .

add. ex A et aliis. i o . éxlt^úutvog a.

8.

y.al

add. ex A. j 6 . tV Alyal¡\

g . fjen¿>it>ayr¡s a .

tunc ipsa íilium Constantinum r o g a t , ut divinitus sibi imposita numera adiinpleret. ille divino nutu c o n c i t a t u s , inatri murerà gessit. p i u s i d e m C o n s t a n t i n u s u r b e m s u o de n o m i n e c o n d e r e v o l e n s , in p l a n i t i e , quae Ilio subiacet ad Aiacis t u m u l i i m , ubi Graecos ad Troianam expeditionem profectos naviiim stationem habuisse ferunt, i u s s u s est in s o n m i s a deo Byzantii, quae n u n c C p o l i s , i l l u d moliretur opus, urbe igitur praeclaris aediñciis e x t r u c t a , viros d i g n i t a t e p r a e c i p u o s a b u r b e R o m a a l i i s q u e s u b i n d e l o é i s selectos i l l u e t r a n s t n l i t , e t , p r a e c l a r i s h a b i t a t i o n i b u s a s s i g n a tis, urbem praecepit incolere, eo tempore sauctae Sophiae, sanctae I r e n e s , a p o s t o l o r u m , sancti M o c i i et archangeli ad l o c u m , q u i A n a plus dicitur, templa Christi amans iniperator extruxit : profan a r n e ¡ d o l o r i m i f a n a d e i i c i , et ecclesias a e d i í i c a r i iussit. t u n e t e m p l u i n A e s c u l a p i i a d A e g a s , e t V e n e r i s i n A p h a c i s , e t alia p l u r i m a s u n t e v e r s a , a t q u e i l l o r u m r e d i t u s e c c l e s i a e odd it ti. s u b h o c i d e m t e i n p u s i n u l t a e gentes a d b a p t i s m u m a c c e s s e r u n t , m i r a c u l i s m o l a e ediiis a quibusdam sacerdotibus, qui antea sub Galieno imperatore a G o t h i s , C e i t i s , et G a l l i s I T e s p e r i i s , q u i t u n c a d v e r s u s R o m a n o s i n c u r s i o n e s í a c i c b a n t , c a p t i v i d u c t i f u e r a n t : n u n c v e r o sub v i c t o r e

35

CLIRONOGRAPHIA. VIXI]TOV KfOVOTaVTlVOV X'jmjtm

nooaÓQcc/itòvta.

XQIOTM,

MtQioniov

t i o v rovg 5 pijaai &eov. èv

ofioitog

xaì

yvvuixòg Taira

Xeìaig

su'

TtZv xaì voi.

i5vov

avrov

ù/J.vv

TOTE xaì

ijxita^e, Xijvixà

in'

nXtìaru ,

OTÌOQ ài' ¿jiiaxóncov

dog

zw

(Doov/.tévèxei

lazo-

TÒV Xoyov

ytiQOioveì

ino

yivòfxtva

nuoà

dxrjxowg.

rijg

&uvj.iaju,

aviwv

TVQOV

xuiaXincóv,

yevòfitvog.

TOV B VÌVAVI io V

,

uU.cov

6 ènì

¿lioxXr^IU-

vnOjxa'vag,

'Pcofiaìxà

noXXoov

xaì xaì

OTXQIPDIG xaì

I. nXelaia RTSV A, nXtlata FIÌQI T. i. SQTT/xóvxa A a , 7iQ0O