Commentaria in Aristotelem Graeca: Vol XVIII.I-III Pars I: Eliae in Porphyrii Isagogen et Aristotelis categorias commentaria. Pars II: Davidis Prolegomena et in Porphyrii Isagogen commentarium. Pars III: Stephani in librum Aristotelis de interpretatione commentarium 9783110807998, 9783110165470

Citation preview

COMMENTARIA

IN

ARISTOTELEM GRA ECA

EDITA CONSILIO ET AÜCTORITATE

A C A D E M I A E LITTERARUM REGIAE BORUSSICAE

VOLUMINIS PARS I

XVIII

ELIAS IN PORPHYRII ISAGOGEN ET ARISTOTELIS CATEGORIAS

BEROLINI TYPIS ET IMPENSIS GEORGII REIMERI MCM

Ε L I Α Ε IN PORPHYRII ISAGOGEN ET ARISTOTELIS CATEGORIAS COMMENTARIA

CONSILIO ET AUCTORITATE

ACADEMIAE LITTERARUM REGIAE BORUSS1CAE

EDID1T

ADOLFUS BÜSSE

BEROLINI TYPIS ET IMPENSIS GEORGII REIMER! UCM

P R A E F Α Τ Ι Ο

Quibus teetimoniie nixi hie in Porphyrii Isagogen et in Aristotelis Categorias commentariis, quae nunc primum illibata in lucem proferuntur, Eliae nomen1) praefixerimus, cum et in praefatione Isagoges (p. XXXVI sq.) et in disputatiuncula'), quae inscribitur Die griechischen Ausleget· der Isagoge des Porphyriiis (p. 7 sq.), fueiue exposuerimus, restat ut argumenta ibi explanata paucis verbis in memoriam revocemus atque doceamus, quae fundamenta huic editioni substruenda esse putaverimus. ac primum quidem monearis prius commentarium in omnibus codicibus, qui illud vel integrum vel decurtatum ad nostram aetatem servarunt, auctoris nomine carere, alterum quod est in Categorias codicum omnium consensu Dayidi philosopho attribui. sed Isagoges commentarium ab Elia profectum esse testis est Philoponus, qui vocatur') (Brand, p. 10" 20), a quo Elias laudatur bis verbis (p. l l b 3 7 ) 'Ηλίας δέ δ έξηγητής των ε' φωνών ένΐ χαΐ τω αυτοί άρχεϊται παραδείγματι, λέγων τδν 'Αχιλλέα Πηλείδην μέν δια τ4ν προσεχή πατέρα τον Πηλέα, Αίακίδην δέ διά τδν πόρρω Αίακόν, xal Φθιώτην μέν διά την προσεχή πατρίδα την ΦΟίαν, Θετταλδν δέ διά την πόρρω πατρίδα την

θετταλίαν, quibuscum conferas huius editionis p. 52,18 ήμεϊς δέ ένϊ xal τψ ούτοι κτλ. accedunt duo testimonia codicis Marciani 201, de quo infra exponam.

prius legitur f. 6 Γ ό δέ 'Ηλίας ό φιλόσοφος προστίθησιν καΐ αλλας

') De Eliae vita ac scriptis non constat nisi quod ex commentariis coniectura assequimur. quoniam p. 246,14 Philoponum laudat, quod est illustre testimonium Philoponi in Categorias commentarii, atque Olympiodori discipulus fuisse videtur, floruisse putandus est saeculo VI. in scriptis eius praeter commentaria Aristotelica (cf. Porpb. Isag. p. XLIII not. 1 Ammon. in 1. De interpr. p. XXVI H. Omont lim. Somm. Ill p. 296 de codice Paris, suppl. 678 Heliae philosophi scholia in Aristotelis priorum Analyticorum librum I contiuente) liber Περί αιρέσεων numerandus est, qui p. 6,9 laudatur. '-) Beilage zum Programm des Friedrichs-Gymnasiums zu Berlin. Ostern 1892. 3 ) De quo videas quae Porph. Isag. p. XXXVIII exposui.

ΤΙ

PRAEFATIO

β' κοινωνίας, Stt πασαι φιλόσοφοι είσιν χτλ. (cf. ρ. 93,32). f. 6

Τ

alteram invenitur

χαΐ ταδτα μέν ό Πορφύριος, ό δέ φιλόσοφος 'Ηλίας φησί γ' χόινά χαΐ

πέντε διάφορα χτλ. (cf. ρ. 96,19)·

denique commentario codice Monacensi

eiusque asseclis servato testimonium quamyie debile continetur.

nam

illud codicum titulis Davidi adscribitur, scholiis inde derivatis, quae in codicibus Vindobonensi phil. gr. 139 et Parisino 1845 servantur, notis τοδ ήλία praefixis Eliae esse confirmatur.

sed tituli fide digni esse non

videntur, quia commentarium initio mutilum est.

scholiastes autem num

integrum commentarium in manibus babuerit, dubitatur, quod ex parte nunc deperdita scholion non legitur.

ac cum commentarium posteriore

aetate ita compositum sit, ut ex Davidis et Eliae libris contextum amborum nomina non iniuria prae se ferat, non longe a vero nos aberrare puto, si et titulos et notas ex ingeniis virorum doctorum pro similitudine Eliae et Davidis interpretationum nomen auctoris apponentium profecta esse coniciamus 1 ).

quamobrem hoc testimonium quamquam per se fere

nihil valet, tarnen ad ea quae dixi accedens momentum augere videtur. His arguments cum commentarii auctor extra dubitationem positus esse videatur, etiam qua tituli forma liber antiquitus ornatus fuerit, ex quibusdam codicibus potest elici. X I exaratus f. 1—2

T

nam codex Laurentianus 72,5 saeculo

anteposito titulo προλεγόμενα της φιλοσοφίας απο φωνής

δαβίδ τοδ Οεοφιλεστάτοο xai θεόφρονο; ex Davidis prolegomenis philosophiae exiguam partem exhibet, incipientem ai φιλοσοφίας λόγων έρωντες (cf. Brand, p. 12» 3), f. 2"—6 r post titulum προλεγόμενα σον θεώ της πορφορίοο εισαγωγής άπ& φωνής ήλιοδ φιλοσόφου Davidis in Isagogen prooemium, quod incipit μέλλοντες συν ί)εω άρχεσΟαι τοδ παρόντος σογγρα'μματος (cf. Brand, p. 16·43), terminatur ή δέ λογιχή είτε μέρος έστί της φιλοσοφίας είτε όργανον, έν ταΐς χατηγορίαις μαΟησόμεθα.

έν οίς συν θεω χαι ή παροδσα πρδςις χαϊ τά

προλεγόμενα της πορφυρίοο εισαγωγής, scholia autem, quae f. 6 r —6* leguntur et f. 7—20 ad Isagogen in marginibus appicta sunt, maximam ex Eliae libro

fluxerunt.

partem

etenim incipiunt έπειδή μετά το προτελεϊσΟαι χαι

τοδ τελεΐσθαι χαφός (cf. ρ. 40,4)').

apparet igitur scboliastam et Eliae et

>) Eliao et Davidis libros pro arta cognatione saepo confusos esse et facile intellegitur et imaginibus, quae codice Yaticano 1023 servatae sunt, probatur. altera imagine ante Davidis prolegomena philosophiae appicta ό φιλόσοφος ήλίας ίςηγούμενοί τάς πέντε ψωνάς exprimitur, altera ante Davidis commcntarium scripta notis illustratur ό φιλόσοφο; πορφύριος, 6 δπατος χρυααόριος, ό Sato θεσσαλονίκης. 2 ) Codicem Laurentianum 71,11 saeculo X I V scriptum si non ex ipso Laurentiano 72,5, at certe ex eodem exemplari transcriptum esse, ex tituli forma colligitur mirurn in moduli) cum Laurentiano 7 2 , 5 congruente προλεγόμενα oyv θεώ τής εισαγωγή« πορφυρίου

PRAEFATIO

νπ

Davidis commentaria in manibus habuisse neque dubium est, quin titulum Eliae nomen exhibentem ex eodem fonte hauserit atque Eliae interpretationes. culpam autem et scholiastes et librarius in se admiserunt. nam scholiastae crimini dandum est, quod titulo recte posito non Eliae, sed Davidis prolegomena appinxit, librario, quod auctoris nomen socordia sua depravavit; nam debebat άπο φωνής ήλιο» exarare. hac coniectura probata genuinus commentarii titulus existimaudus est προλεγόμενα crov θεω της πορφυριου εισαγωγής άπο φωνής ήλιου φιλοαόφου. Itaque hoc libro non commenta Eliae ipsius manu litteris mandata traduntur, sed illius scbolae ab aliquo discipulo calamo exceptae ac publici iuris factae. hoc si perpenderis, facile est multas offensiones sublevare, quae in hoc libro inesse videntur. iam non philosopho crimini vertes, quod nihil fere de suo ingenio in medium protulit, sed satis habuit vetustiorum commenta iterum ac saepius explanare atque dilatare. neque opprobrio ei est, quod iuterdum aliam induit personam, velut p. 14,8 versibus Callimacheis positis perrexit έγώ δέ τάναντία έχείνψ φημί επη ο5τως· εί μή γράμμα χτλ., quos versus a Davide (Brand, p. 13 b 43) docemur ab Olympiodoro originem cepisse. quodsi Elias ex Olympiodori libro omnibus conspicuo hos versus in suum commentarium tranecripsisset, haud dubie furti culpam in se admisisset. in scholis autem magistri versus sui iuris facere, minus turpe esse videtur. sed quid obstat, quominus culpam in discipulum scholas excipientem conferamus? nonne probabile est a praeceptore in dicendo adnotationem ώς φηα·.ν ' Ολομπιόδωρος additam, a discipulo, ut est eorum levitas, in scribendo omissam esse? sed restant aliae maculae, argumenta sunt exilia ac futilia, ratio dicendi inculta atque horrida, taedio sunt transitiones iteratae, velut δει δέ είδένβκ, έφ' οΐς παραβάλλει, mirabilis interdum forma orationis, velut ημείς δέ προαεθήχαμεν (ρ. 96,20), vetustiorum scriptorum loci haud raro falso signati. omnes hae offensiones nulla opera tolluntur, dummodo opinione informemus hunc librum ex scholis esse profectum ac fortasse invito philosopho ab discipulo non ita erudito in vulgus editum. Librum autem, qui est in Gategorias, titulo in omnibus codicibus Davidis nomen exhibente recte a nobis Davidi abiudicatum et Eliae adscriptum esse et discrepantiae Davidis in Isagogen commentarii et Eliae in eundem librum expositiones congruentes docent. ac primum proferantur ilia verba, quibus Davidis in Isagogen prooemium terminatur άτΛ φωνή« ήλιοϋ φιλοσόφου, qui ipse quoque excipitur commentario μέλλοντος σϊ>ν θ«ΰ> άρξααβαι (sic) τοϋ παρόντος ουγγράμματος.

vm

PRAEFATIO

(Marc. 599 f. 167') ίστέον δτι τδ παρδν σύγγραμμα υπδ την λογιχήν αναχτέον, ή δέ λογιχή είτε μέρος έστί της φιλοσοφίας είτε οργανον, έν ταϊς Κατηγορίαις μαθηβόμεθα. Elias de arte logica idem sentit, sed in Analyticis de hac re se quaesiturum esse promittit (p. 26,36 39,32). quid igitur? in hoc Categoriarum commentario quoniam ilia quaestio non tangitur, David aut promisso non stetisse putandus est aut illud non conscripsisse. accedunt aliae discrepantiae. confer expoeitionem de nomine Peripateticorum, quae legitur p. 112,28 sq., cum iie quae David de eadem re exponit (Brand, p. 20 b 16 sq.), aut huius commentarii de capitibus in prooemiis tractandis verba (p. 127,8 sq.) maximeque quae leguntur p. 128,1 sq. νοθεύονται γαρ τά βιβλία πενταχως χτλ. cum Davidis de hac re expositionibus, quae leguntur in Grameri Anecd. Gr. IV p. 434,16 sq. ac potissimum cum verbis (p. 435,18) γίνεται δέ νόθον σύγγραμμα χατά τέσσαρας τρόπους χτλ.; iam concedes haec non ab eodem scriptore profecta esse, eundem autem auctorem et Eliae in Isagogen commentarium et bunc in Categorias librum conscripsisse cum universe librorum consensu ex sententiarum ordine ac ratione dicendi conspicuo docemur tum illo illustri loco (p. 116,27), qui ad verbum cum eo qui laudatur (p. 33,3) concinit1). neque difficile est coniectura informare, quomodo factum sit, ut Categoriarum commentarium faleum auctoris nomen acciperet. monendum enim est iam extremam in Isagogen commentarii partem inde a lemmate τδ μεν ουν γένος (ρ. 99,6) cum Davide ad verbum congruere, sed, ut ex ratione interpretandi facile perspicitur, in Eliae libro suum locum habere, itaque hoc commentarium sive a Davide imperfectum relictum sive casu mutilatum est, dubitari non potest, quin ad Davidis commentarium supplendum ex Eliae libro quidam vir doctus pannum assuerit. sed haec extrema pars totum in Categorias commentarium secum traxit effecitque, ut Davidis commentarium, cuius Armeniaca versio aetatem tulisse atque in scholiis codicis Urb. 35 etiam graeca frusta ad nos pervenisse videntur, interiret et Eliae liber in eius locum succederet. ac postquam Davidis in Isagogen commentarium et Eliae in Categorias über in codicibus coaluerunt, librarii titulum alterius libri ad titulum prions accomodaverunt et Davidis nomen inculcaverunt. quare cum Eliae in Categorias commentarium nobis non traditum ßit nisi cum Davidis libro in unum

') Alter locus Isagoges commentarii (p. 83,2) affertur p. 249,25. 26. in his consensus non plenus esse videtur propter notam p. 249,27 additam VLOX έν τφ αΰτύϊ τ C b littera C*,

foliorum 95 et 96 littera C b signavi.

has lectiones inter se

conferre magni nostra interest; nam ex mendis in Ο

et C b congruentibus

conici potest, qualis fuerit indoles exemplaris, unde codex C fluxit, ex mendis discrepantibus colligitur, quae fuerit ratio librarii.

iam in exem-

plari homoeoteleuta omissa fuisse patet ex loco lacunoso p. 92,32; exitus verborum compendiose scripta fuisse ex compluribus mendis intellegitur; itacismi maculas non defuisse docemur p. 91,11.

liaec menda nefaria

χι

PRAKFATIO

quadam neglegentia codicis C librarii aucta atque amplificata sunt, velut homoeoteleuta omissa p. 92,3 Gb 92,12 C a , compendia perverse expressa p. 91,12 Ο

91,14 C \ litterae neglectae p. 91,10 Ο

omissa p. 91,22 Ο

92,23 Ο ,

addita p. 91,18 Ο

itacismi vitia admissa p. 91,14 Ο 92,33 C b .

92,17 C b ,

91,25 Ο

verba

92,32 C \

ac quod in his quattuor

foliis mendorum ac depravationum deprehendimus, per totum librum grassari videmue.

nam innumera sunt itacismi exempla, sescenties con-

sonantes perverse aut

duplicatae aut

neglectae, homoeoteleuta praeterita.

omissae, voculae

additae aut

atque etiam graviorem codex passus

est defectum p. 43,7, ubi figuris methodicis genuina verba exturbata sunt, neque desunt additamenta, quae primitus in marginibus ex Davidis vel Ammonii libris scholiorum loco adscripta postea in contextum irrepsisee putanda sunt, velut p. 3,6 54,17 57,4 100,22.

quae cum ita essent, cor r

rector latum habebat campum, in quo artem coniciendi exerceret. late nunc patent alterius manus correctiones.

et

sed nos plus habemus, C '

cur illius viri docti Studium reprehendamus quam laudemus.

nam cum

alterius exemplaris subsidium adscivisse non videatur, eius correctiones non plus valent quam cuiuslibet coniecturae, sed specie veri induta facile nos in errorem deducunt aut genuinis verbis rasura deletis me· moriam reddiderunt dubiam.

exemplo sit verbum προαγαγεΐν (p. 93,2),

quod priore manu compendioee exaratum ab altera horridam formam προαγάγαι accepit, vel χδ παραβάλλων (p. 97,13), quod scribi debebat τις παραβάλλων, ab altera manu deformatum est correctione το παραβάλλον. in tanta varietate mendorum et compendiorum nonnullas

correctiones

esse laude dignas, quis est qui miretur? sed libenter his careremus, si codicis memoria altera manu non esset obfucata. De recentioribus codicibus Ρ et V non est, quod pluribus dieputem. illi enim inquinati sunt omni genere macularum, quae in libris postrema aetate manu scriptis reperiri solent.

codex Parisinus 1977 (Ρ), quo ex- Ρ

hibentur prolegomena philosophiae, ex exemplari bonae notae transcriptus esse videtur, sed incuria librarii cum multos passus est in homoeoteleutis defectus, tum p. 26,19—27,34 ampliorem iacturam accepit.

neque divi-

nando ilium abstinuisse docent p. 24,13 πλατωνιχήν pro πλατιχήν, p. 28,23 S.v είναι μεν pro ανιμεν, p. 32,23 λυσωμεν ouv pro λήσομεν. correctoris manus vestigia non inveniuntur. Etiam maiorem culpam in se admisit codicis Vindobonensis 69 (V) V librarius, cuius socordia factum est, ut ampliores commentarii

partes

(p. 60,24—64,29; p. 75,5—76,23; p. 92,19—95,34; p. 100,28—104,12) inter-

PRAEFATIO

III

ciderent, nisi forte ex exemplari mutilato codex derivatus est. scholia compluribus locis in verborum contextum recepta sunt, homoeoteleuta V'saepius praeterita, calami menda innumera admisea. alter i us manus correctiones et paucae sunt neque ex fonte videntur fluxisse. Impreesa sunt prolegomena philosophiae et commentarii prooemium (p. 1—39,33) in Crameri Anecdotia Partsinia IV p. 389—433, cuius edic tionis discrepantiae littera c signavi. ac cum Cramerus id spectaret, ut codicis G verba integra nullo artis criticae praesidio adhibito in publicum ederet, libri condicio ab eo adiuta non est. in Brandis» scholiis p. 6»22—9 b 34 excerpta ex prolegomenis philosophiae, quae codex Ρ subministravit, leguntur. quamobrem Brandisium paucis locis laudatum invenies. Eliae in Categorias commentarii editio nititur tribus codicibus, quos ex uno fluxisse archetypo et lacunarum et interpolationum consensu docemur. ex ingenti lacunarum multitudine apparet archetypi librarium nefaria neglegentia in scribendo usum esse, qua factum est, ut capitum numeri, quibus librum divisum fuisse notis ταΰτα εχει ή παροΰσα θεωρία (ρ. 108,14), έν οίς ή πραξις (ρ. 119,12) aliis demonstratur, omnino evanescerent. interpolationes originem ceperunt ex notis a quodam viro docto in marginibus adscriptis et a librario ineptis saepe locis in verborum contextu positis. plerasque adnotationes vir doctus ex ingenio addidisse videtur, paucas (p. 235,14 250,19) ex Philoponi libro hausit. atque etiam reliquorum mendorum omne genus codex archetypus librarii nequitia paesus est. quod facile perspicies, si lemmata aut locos aliunde sumptos (cf. p. 133,20) in examen vocaveris. has maculas abstergere nullius erat operae, quamquam in lemmatis emendandis, veritus ne ipsum scriptorem Aristotelis vorba neglegentius apponentem corrigere viderer, maximam temperantiam adhibendam esse putavi. hanc igitur memoriam misere depravatam codicum qui supersunt librarii diversas vias ingressi maioribus etiam sordibus adsperserunt. ex illis tres mihi digni videbantur, qui in adnotatione locum occuparent, H a m i l t o n i a n u s 5 3 7 ( H ) 1 ) , M a b c i a n u s 599 ( K ) , P a r i s i n u s 1900 (P). quorum quis sit detcrrimus, facilo dispicitur, optimus Ρ minus apparet. nam codicem Ρ memoriae deformitate reliquos antecedere quaevis pagina docet. tarnen quod ille cognationem Marciani 599 prae se fert, idoneus videbatur in dissensu ceterorum ad genuinam lectionem enucleandam. nam favente fortuna factum est, ut codicum Η ') Hunc eo qui in usutn nostrum descripsit auctore in siglis (p. 106) falso nuroero 382 instruzi.

PRAEFATIO

Zill

et Κ librarii, re male geeta ambo vituperandi, contrariam culpam in se admitterent. etenim Hamiltoniani librariue, homo indoctus artieque reete Η Bcribendi imperitus, pravitate verborum formae memoriam inquinavit, Marciani librarius, vir doctus, sedulitate maculae abstergendi peccavit. Κ hac re perspecta non erat difficile cognitu, quam viam in dissensu codicum ingredi opporteret. nam in ortbographicis et in lemmatis terminandis decebat Marcianum ducem sequi, sed ubicunque grayior dissensio inter lios codices erat, praesertim si in Marciano lectio inveniebatur coramodior, cavendum esse videbatur, ne memoria corrigendo vitiata in errorem duceremur. hi» locis etiam codex Ρ dignus erat, cuius lectionibus aliquid momeuti concederetur. Alterius manue correctiones ties codices experti sunt, atque ei qui correxerunt omnes codicum subsidia in usum verterunt. quae littera H ' H 9 signata sunt, et rara sunt et leriora menda tollunt. codicis Ρ corrector Ρ ' maxime operam dedit, ut lacunas prioris manus culpa factas in marginibus suppleret. lectiones nota Κ 2 signatae, quas raro appositas esse Κ 9 dolemus, dignissimae erant, quas in examen vocaremus, quia dubium non est, quin ex codice iis qui supersunt libris meliore fluxevint. uno loco (p. 224,35) vestigium tertiae manus voculam in margine recte addentis invenitur. Impressa sunt ex prolegomenis quaedam capita in Brandisii scholiis (p. 22*1—30 b 26), quorum discrepantias in hac editione nota b signatas b inrenies. ex commentario Brandis pauca scholia elegit atque imprimenda curavit, quae p. 39*34—93 b 4 sub nomine Davidis collocata passim inveniuntur. quamquam Brandis in prolegomenis codices haud bonae notae in usum vertit, tamen yiri doctissimi opera haec editio nonnullis locis sublevata est. particulam denique, quae est de Aristotelis scriptis (p. 113,17—117,13), Fridericus Littig in dissertatione inaugurali, quae inscribitur AndroniJtos von Rhodos (München 1890) p. 53—57 divulgavit. Scr. Berolini a. d. V Id. Jun. MDCCCC

AD.

BUSSE.

SUPPLEMENTUM

PRAEFATIONIS

I CONSPECTUS LIBRORUM MANU SCRIPTORUM ET IMPRESSORÜM COMMENT ARU IN ISAGOGEN SCRIPTI. C

COISLINIAMOS 387 [ H . Omont III p. 195] membranaceus saeculo X vel XI exaratus f. 2—41 T prolegomena philosophiae et prooemium, f. 42 r —54 r Isagogen, f. 54'—108* commentarium exhibet. prolegomena, prooemium, commentarium eadem manu qua Isagoge scripta sunt, altera manus priore non multo posterior fuit. poet f. 90* πεφοχέναι (p. 88,25) codex perturbationem passus est. nam foliis 91 et 92 continentur παρόν σώζον (p. 91,8) — έχείνων δέ προ — (p. 93,6), f. 93 r scriptum incipit a verbis πλεΐν 6 Πορφύριος (p. 88,25) atque ita continuatur, ut ea, quae in foliis 91 et 92 exarata sunt, iterum in foliis 95 et 96 appareant. causam perturbationis indagantibus nobis librarius post verbum πεφυχέναι (p. 88,25) videtur ea quae leguntur p. 88,25—91,8 πλϊΐν—ως μήτε in scribendo, cum inciperet f. 91, casu praeteriisse, et post folium 92 errore perspecto non solum partem omissam revocasse sed etiam verba f. 91 et 92 exarata iterum transcripsisse. ratio scribendi saeculi X vel XI virtutes et vitia prodit. nam ut litterae eleganter exaratae sunt, ita exitus verborum compendiis mutilati, voces perverse aut ligatae aut distractae, consonantes geminatae, vocales mutatae, i mutum raro adscriptum, plerumque omissum. figurae methodicae innumerae inter versus adiectae sunt, quarum quae genuinae essent, facile ex auctoris verbis praecedentibus ac ceterorum codicum testimoniis intellegebatur; reliquae scholiastis debere neque dignae esse videbantur, quae in adnotatione apponerentur. de codicis fide atque auctoritate vide p. X. contulit prolegomena a Cramero divulgata (p. 1—39) H. Diels, commentarium (p. 40—104) A. Elter, professor Bonnensis, comiter descripsit.

L

LAURENTIANUS 7 2 , 5 [vide praefationem Porphyrii Isagoges p. XXIII] f. 2V exhibet titulum προλεγόμενα σον θεώ της πορφορίοο εΐααγωγής άπα φωνής ήλιου φιλοσόφου, at quae sequuntur prolegomena non Eliae sed Davidis sunt. f. 6 r demum Davidis prolegomenis peractis scholion ex

SÜPPLEMENTÜM PRAEFATIONIS

xv

Eliae non prolegomenis, sed commentario excerptum invenitur, quod incipit Επειδή μετά τδ προτβλεϊσΟαι xai τοΰ τϊλεΐα&αι χαιρός (ρ. 40,4), terminatur (f. 6 ν ) xal τ& είναι εχοοβιν (ρ. 48,29). seqaitur Porphyrii Ieagoge uberrimis scholiie illustrata. haec scholia in tria genera diecedunt. antiqua eaeculo XI exarata paene omnia ex Davidis commentario fluxerunt paucie ex Eliae libro interiectis, posteriora paulo post saeculum XI addita praeter unum omnia Eliae debentur. postrema scholia eaeculo XIV apposita nihili esse videntur. antiqua autem et posteriora, quae quidem ex Eliae commentario deprompta eint, in hac editione paranda magno nobis usui fuerunt. horum varietates infra pro codicis vetustate illibata eubioientur. produnt memoriam codicis G. sed in antiquis scholiie quibusdam locie primaria yerba situ evanida recentiore manu refecta sunt; quae qui correxit, codicem Yindobonensi consimilem in usum vertit. scholia descripta sunt H. Vitellii opera et comitate. f. β' El. p. 40,4 man. ant. 'Επειδή μετά τό προτελεΐβθαι || 6 ίιποδυσώμεθα || 7 post διδ. add. ήμάς || 11 ένός om. || 18 ίιερχόμεθα || 20 άγγελος || p. 41,2 δει || τοΰ om. || 5 8του έσΐν] ότουοΰν II έπεϊ] έπϊ || 16 λοιπών] f. β ' || 18 ποιεϊβθαι ex. coll. || 19 τούτο] οδτοι || 21 σαφηνίαει || οδτος || 22 τεββ.] τριών || 22. 23 ώς —προλαβοΰβι om. || p . 42,3 οΓον om. || γαλήνια || 7. 9 τόν] των || 9 λέγη || 11. 12 tit. et lemma om. || 13 xal λέγ. δτι om. |j 14 ante άναγκ. et ένδεχ. add. τοΰ, sed locum maiius recens refecit || 17. 18 καΐ τό διαλ. —διαλέγεαθαι om. || 19. p. 43,4 καθολ. — αναγκαίου] διά τοΰτο xat προετάγη || p. 48,4 τινά] δΐ II άντιπαράκεινται || 5 alt. xal om. || 6 εαυτό] έαυτοϋ m.' || 6 . 9 αύτη—Ιχομεν om. || 9 έατι om. || 9. 10 τά δι' άλλο «ίρετά || 10 ή om. || 11 τοις—ζώοις om. || έπιδέχοιτο || 12 έν γ. ύποδ. coll. || δυν.—ύποδ. om. || 13 ώς είρηται add. m. 3 || 13. 15 ούκ—ίντος] άναγχαίου είπεν || 15 έπειδή ή] ή γαρ || 16. 17 Αγαθόν — έαυτάς] ώς μη δι' έαυτοϋ αίρετή || 17. 19 ή γνώβις—τά πρα'γμ.] ώς μή παραίτησιν δεχομένη || 21. 23 τοΰτο—χυμού om. || 23 ωαπερ xal] ώς ή II 24. 25 αδτη—ένεργείαις om. || 25 τοίνυν om. || 26 έντ. έχρήσ. coll. || 6 Πορφ. om. || 27 έβτιν om. || 27. 30 πάσα—φύγωμεν om. || 31 post πραγμάτων pergitur αύτίχα περί των γενών τε χαΐ ειδών, τά ίντα πάντα ή ύφεστώτά είβιν ή έν ψιλαϊς έπινοίαις θεωρείται, καΐ ΰφεατώτα μέν είσιν, ίσα (ρ. 47,1) || ρ. 47,1 είσί || 2. 3 έξ ήμών om. || 3 λεγ.] θεωρούμενα είσίν || 6 οίδεν om. || 7. 9 έκ τών—Ιπποκένταυρον om. || 9 χαθό || 10 ή έν ψιλαΤς έπιν. θεωρ. ή ΰφεστώτων ίντων || φηαίν om. || 11. 12 εύλογους—διαφωνία om. || 12 Ιλεγον γάρ τών παλαιών ol μέν II 13. 14 xal ol τοιούτοι om. || 14. 23 Άντισθ. — άλλήλουί] Άντισθ. δέ ούχ οδτως Ιλεγεν. || 24 δειχθέντος δέ τούτου || 24. 26 ού—έξεδέχ.] άλλη ζήτησις || 27 τά καθόλου— είδη om. || post σώματα add. έβτιν || 28. ρ. 48,11 εύλογους—καθόλου om. || ρ. 48,11 έτι] δειχθέντος ούν 2τι άσώματα || 12 ούδέποτε γάρ || χρόνον] χαιρόν || 14. 16 ούχ—έξεδέχ.] άλλη πάλιν ζήτησις || 18. 25 οΓον—παραδείγματος om. || 28 είσι om. || 29 ϊχουσι] expl. t, 7Γ ΕΙ. ρ. 52,30 man. ant. & Πλάτων ε' γένη λέγει (τοΰ ίντος), οϋσίαν, ταύτόν, Ετερον, κίνηαιν, οτάβιν. πάντα γάρ τά δντα, ή (ρ. 53,1) || ρ. 58,3 στάσις] expl. f. 7" El. p. 58,18 man. ant. Τό έοικε σημαίνει γ'· πρέπει, όμοιοι, φαίνεται, φ νΰν χέχρηται. f. 7» El. p . 52,1 man. post. Ί'ριττη τοΰ γένους ή διαφορά χα) £ν μέν αύτοΰ αημαινόμενον II 2. 3 μετά—καλοΰσιν om. || 3 alt. ol om. || 4. 12 ένταΰθα—λέγονται om. || 13 post pr. έμψυχος add. ώς πατήρ, δ xal έμψυχον προσεχές καλείται, πόρρω δέ Ιμψυχον ό πάππος || post άψυχος add. ώς πατρίς || xal έμψυχος—μητρίς (26) om. || 27 σημ. τοΰ γένους om. || είδος expl. f. 7» El. p. 55,2 man. post. ΠρΙν είπεϊν || τά δύο τά || 3 δευτ. μή δντος om. || 4 λέγ.] φανερον || έχάτ. αύτών om. || 5 γάρ om. || 10. 11 χαΐ τά δεύτ. — φαίνεται] χαΐ πρώτα τά δεύτ. τη φ. || 11 ό om. || 17. 18 βουλ. — ούχοϋν om. || 18 αύτώ om. || 19 έπειδή αδτη om. II χωρ. το(χ. μέν. coll. || δέον || 19. 20 του; συνέχ. om. || 20 έπεί—δύν.] άλλ' ού δύν.

XVI

SUPPLEMENTUM PRAEFATIONIS

στη ναι || 21.22 xal έπειδί)—γης] ot μ!) ίροσσομένης γης γενέσθαι ού δύνανται || 23 δρύξεως] βχρί. f. β' ΕΙ. ρ. 6 8 , 9 man. post. Πώς ίιπογραφ)] τούτο έστίν; δτι έχ των κατά || 12. 13 τοσούτον—&ρισμώ om. || 13 post pr. τό add. γάρ || 15 αδτού (alt. 1.) || 16 έπεισοδ.] έπουσιωδών II 17. ΙδχαΙ έπευ. αίιτώ έστι om. || 18 χαϊ ίιττογρ. || 19 μη om. || δρισμιίς] expl. f. 9r ΕΙ. ρ. βΟ,29 man. post. ΙΙερΙ είδους. Μ τί άνωτέρω r)]v || λέγ.] φαμέν || ρ. βΐ,ΐ ήγουν προόδου om. || 2. 3 ώς—μεριχ. om. || 3 ή διαφ. του είδ. om. || 4. 5 το δέ—διαφορά; om. II 6 υποστάσεως xal om. || 8 γινώσχεται] βχρί. ί, 9» ΕΙ. ρ. β4,1 man. ant. (πω«) ή ούσία διαιρείται εις || 2 τ( ουαα om. || 3 λέγ.] φασιν || 4 . 5 δίχην — δώροις om. || 6 διαχονήση || 6 . 7 δίχην — έπιδέχονται om. || 7 άρμόζει om. jj 8 τϊ| ουσία μίνον || άρμόζει γένεσιν || 8. 9 οίον—τις om. || 9 τί γάρ 8ν || 10. 11 xal λέγομεν δτι — ίτι om. || 12 είς το δλον om. || 13 alt. εις om. || post ξμψ. add. τό γάρ ίμψυχον έχ ψυχής xal σώματος αύγχειται || 15 pr. διηρέθη om. || 18 άτοπον] expl. f. ΙΟ* ΕΙ. ρ. ββ,21 man. ant. Καλώς || post προοεχ. add. είδος || 22 τά γενιχώτατα || προσεχή expl. f. 18' El. p. 77,21 man. post. Κοινώς διαφορά || 22 διά τοιαΰτ. αίτίαν om. || 23. 24 εί— χρ. || post σπα'Θη add. χαϊ τά τοιαύτα tum pergitur άναιροϋσι δέ τίνες τά συνώνυμα λέγοντες ίτι (142,1) || ρ. 142,2 θεωρούνται || συν. τ. οί* είδ. C II 3 τάς om. || 4 ει γε || δείχνυνται || λέγομεν Β || 5 τό γάρ—λευχόν (7)] όπό γάρ τας ι' κατηγορίας ανάγονται τά συνώνυμα ούχ δτι είδός είσι τών ι' κατηγοριών, ώσπερ τό λευχόν || 9 post ποιότητα pergitur μόνων γάρ τών πρός τι είδο; τά συνώνυμα, ταϊς δέ λοι-αϊς θ ' χατηγορίαις ώς δλη χέχρηνται, ώσπερ τό είδος τοΰ σωκράτους θεωρούμενον ποτέ μέν έν κηρώ κτλ. ') huius auctoritas ex quarundam expositionum cum Urb. 35 consensu

dispicitur.

SÜPPLEMENTUM

XXIV

PRAEFAT10NIS

Paris. 2051 f . 137·· El. p. 142,16 τρίτα είκότως τά παρώνυμα τάττει, έπειδή προηγείται || 18 και έπΐ μέν] έπΐ γαρ των |] χοινοΰ ένόματος (γαρ om.) || 20 post διαφ. add. όνόματο; || 2 1 post διαφ. add. πράγματος (expl.) Paris. 2 0 5 1 f . 138? Marc. 217 f . 2 0 ' E l . p. 145,34 και δ δριομδς δέ τοΰ ανθρώπου το ζώον (I 34. 3 5 νοϋ—δρισμδς om. || 35 ταΰτα πάντα coll. || τώ om. || ρ. 146,1 πάντα om. || πολλά γάρ (τοΰτο om.) || αύτδ om. || τδ ή τδ || 2 p o s t συμπ. add. λέγει || άριθ.] άρθρον || 2. 3 alt. i f . — όκτώ] χαΐ σύνδεσμος χαΐ αντωνυμία || 3 δέ] μέν || 5 άντΐ τοΰ είπεν ούτος om. II 6 θμηρος μέν (δ om.) || post λίγους add. άεΐ || 6. 7 ή—είπε om. || 7 τοΰτο τ ώ ] τδ || 9 άπαμ.] βχρί. Paris. 2 0 5 1 f . 141' Marc. 217 f . 2 2 ' E l . p . 147,8 την διαίρεσιν δέ ποιούμενος δύο αντιθέσεις λαμβάνει, μίαν || 9 ante έχ μέν add. και || τδ καθόλου || 10 την ούσ. και τδ συμβ. Β : τδ ούσ. και σ. C || και τεσσ.—χαθ. συμβ. (11) om. Β || χαΐ τεσσ.] τεσσ. ούν C || 12 post χαθ. ούσ. add. ώς τιμιωτέραν Β : ante την χαθ. ούσ. C || alt. ως om. || 13 δέ om. || 14. 15 έσχ.—ούσίας om. || 16 μία έπιστήμη

ήτοι γνώσι;

Β:

μία ή έπιστ. ήτοι γν. C || post

γνώσι; add. δ γάρ είδώς τδ άληθές χαΐ τδ ψεΰδο; έπίσταται και δ τό λευχδν είδώς και τδ μέλαν οΐδε || 16. 17 διχαιολ.—χαθ. είναι] τοΰ τε χαθόλου συμβεβηκότο; και της μερική; ούσίας, τοΰ μέν καθόλου συμβεβηκότος δεΐν λέγοντος προτάττειν (προτάττεσθαι C) τδ μερικόν (τοΰ μερικοΰ C), της δέ ούσίας όφείλειν λεγούσης προταγήναι τοΰ συμβεβηκότος || 17 και την ψήφον om. || 18. 19 ή δτι τώ — ούσίαι είναι post μεριχόν (20) coll. C || 19 ούσία Β || 2 0 δτι το" χαθόλου τών άλ. προυχομεν κοινά γάρ τά μεριχά ήμών χαΐ τών άλογων ζώων.

άλλως

τε και εις τάς μεριχάς γνώσεις προδχει ήμών τά άλογα εχοντά τινας αισθήσεις άχριβεστέρας ήμών* άετδς μέν γάρ και ΐέραξ τάς όψεις, χήν δέ την άχοήν, τήν δέ γεΰσιν ή γαλή και τήν ίσφρησιν δ κύιον.

μόνη δέ τ ή άφή προδ/ομεν τών άλόγων.

θέναρ έδημιούργησεν, ha

μ ή έν ταϊς άντιλήψεσι (άλείψεσι Β),

διδ και ή φύσι; άτριχον τδ λέγω δή (λ. δ.] καΐ Β )

τοις

σφυγμοις έμποδίζηται (cf. ΕΙ. ρ. 204,20), ή "ίνα (22) || 23 χαταλήξη Β || 24 παντ. γάρ] διά || 2 5 μέσον ήλασεν, όφρα χαϊ ούκ έθέλων τις άναγκαίη πολεμίζη, άλλ' 'ίνα δυναμωθή τά συμβεβηκότα ύπδ της ούσία;.

οίίτω γάρ || 26 ϋποσελήνων || 27 ϋποσέληνα || και έν || ύποσελή-

νοις II πράγμ. om. || 28 pr. χαΐ om. Β |j post ίίδωρ add. γάρ || 29 πυρός τε || γ ή ; ] expl. Marc. 217 f . 4 5 r El. p . 177,14 και άλλως τε αμφότερα άληθή·

εί μέν γάρ λάβης τδ

έγχατατ. || 15 πράγμα—σχετ. (16) om. || 16 post άνθρ. add. τουτέστι τά έν τοις πολλοίς || 17 κατηγορούνται, tum pergitur έρωτώμενοι γάρ τι έστιν άνθρωπος, ζώον άποκρινούμεθα. εί δέ II 17. 18 χαΐ σχ.] δπερ έστΐ τδ καθόλου || 18 post κατηγ. pergitur τοΰτο ε ί ; τδ (sic) ποιάν γάρ τινα ούσίαν σημαίνει,

ούχ άπλώς φησι ποιότητα παρίστησιν δ άνθρωπος, άλλά δύο

τινά τούλάχιστον κτλ.

Ε

Τ — I —10 [Miller ρ. 107] chartaceus anno MDXLI scriptus f. 90 —191" titulo quem inscripsimus auteposito huuc Ii brum praebet. ex notis, quas Torstrik de codice fecit, colligitur eum propinquum esse codici Vaticano 1018. Escurialensis Γ

p. 107,4 αύτοΰ !| 5 περιβάλλωμεν || 6 πυθαγορίω || 8 αύτοΰ τήν coll. || p. 2 5 5 , 3 5 άλλότριον om. || 37 γυναίκα] expl.

Η

Κ

H a m i l t o n i a n u s (nunc Berolinensis) 5 3 7 ( 3 8 2 ) [Catal. p. 9 0 ] chartaceus saeculo XIV scriptus f. 119'—216 v hoc commentarium exhibet. praecedunt Davidis prolegomena et in Isagogen expositiones, folia quae sequuntur (216 v —221) tabulis methodicis occupata sunt, codice tineis pereso quaedam voculae interierunt, quas non adnotavi nisi locis incertis. librarius admodum rudis fuit mendaque innumera admieit, sed ex exemplari bonae notae descripsit. in marginibus notae fere nullae inveniuntur. de reliquis vide p. XIII. descripsit codicem E. Richter. Marciainus

599

[Zanetti p. 3 1 2 ] chartaceus saeculo

XIV

exaratus

SUPPLEMENTUM PRAEFATIONIS

XXV

f. 22 l r —291 v hunc librum exhibet. quibusdam locis litteras initiales librarius rubricandas reliquit. multa radendo correxit, quaedam erasa supplere omisit (cf. p. 169,6). in marginibus notae non ita multae appietae sunt, velut κείμενο ν, έρμηνεία, ζήτει έν άλλψ βιβλιψ, ζητητέον εί δεΐται διορθώσεως (cf. ρ. 235,25 not.), altera manue priore paulo posterior correctiones paucas sed laude dignas atque ex alio quodam codice derivatas adiecit. tertiae manus uno loco (p. 224,35) invenitur vestigium, de auctoritate codicis vide p. XIII. contulit C. Kalbfleisch. Laubentianüs 72,5 [vide p. XIV] praeter Ammonii et Philoponi L expositiones etiam ex Elia derivata scholia exhibet, quae omnia saeculo XIII manu posteriore adiecta sunt, ac scholiastes quamquam philosophi interpretationes artius contraxit, tarnen in exscribendo satis diligenter scriptoria vestigia pressit, ut nonnullis locis haec scholia in emendando nobis subsidio fuerint. nunc eorum, quae J. Tschiedel in usum nostrum descripsit, discrepantias subiciam. f. 23·· El. p. 149,4 τεσσάρων || γένηται—ψυχή (6) evan. || 10 ov || 15 6 om. || συμβεβηκός] expl. f. 28» El. p. 153,11 "Οταν πρώτον δευτέρου κατ. j| 12 και δεύτ. τρίτ. || 15 χατηγ.] expl. f. 28 v El. p. 155,11 Μετά τον κακόνα || 21 άντιδιαιρούμενα δέ ώς το λογιχόν καί δέ είαι τά άντιδιαιροΰμενα (ρ. 156,10) || 12 τοϋ γάρ — σώματος (ρ. 157,20) om. Κ ρ . 167,21 είσιν || 27 είσιν] expl. f. 28* El. p . 158,17 Διελών || 18 alt. ούσίαν—alt. αυμβ. (19) um. || 20 χατηγ.] expl. f. 24 r El. p . 159,9 διά τί είσι ι' χατηγορίαι; καί ιραμεν δτι το δν ή έν ϋποκ. έστϊν ή ούχ II 13. 14 xäv—έστί μεριστόν om. || 15 άλλην || 16 εξ] expl. f. 25ν ΕΙ. ρ. 171,4 'ίνα μή || 5 γένει] expl. f . 26r El. p. 171,12 ένταΰθα τά ίδια καταλέγει της ουσίας, και δέον || 13 έπΐ om. || 15 alt. ών] ον II 16 xäv om. || τών on). || αύτήν || 17 μη δυν. ούν ό άρ. (διά τοΰτο om.) || 17.18 ειπείν post ούσ. coll. || 18 ό et το om. || 21 διό—οτι om. j| τί δέ δήπ. ίδιον || 22 λέγ.] φασί || προς τοΰτο om. || 24 τό άνομοιοειδές || 2 4 . 2 5 αλλ'—είναι] χαΐ || 25 φύσει om. II 25.26 τψ—χατ.] δτι || 28 ούσία χαΐ μόνη ή ού πάση χαΐ μόνη· χαΐ εί || post χαλεϊ pergitur κοινόν δέ πάση ουσία τό (172,6) || ρ . 172,7 ουσία όπάρχει om. || 8 δείξει] expl. f . 28·· El. p . 182,26 ίδιον της ουσίας || 28. 29 ούδέ—υγιαίνει om. || 29 μίαν καϊ την αύτήν om. || 31 άλλως τε] οπότε || 32 τό περ. || 33 διαιρ.] expl. f. 8 0 r El. p. 194,20 τρισϊ χαρακτηρίζει τό θετόν άριστ. || 21 τώ] τό (bis) |j 22 δείξ.— συνεχ. om. || 23 ή ούν γρ. || άμα δλη coll. || 26 δέχ. || είπεϊν —δτι om. || τής γάρ γρ. || 2 8 iri τοϋ σώμ. || 29. 30 ούδέ] οϋτε || 30 ές om. || δέχ. || 6 χρ. γάρ (ίδοϋ om.) || 32 και ούχ έστι om. || 33.34 τοϋ άριβμοΰντος — γίνεται] ομοίως || 3 4 . 3 δ άλλ' ούδέ] ούτε ούν || 3ό ούδέν τούτων om. || ο — κάτω (195,2)] τό μη δλον ύφεστώς. οΰτε θετικόν έπίρρημα δέχεται ώς μη δλον όν. τοΰ γάρ μή οντος δλου πώς τό μέν άνω τό δέ χάτω; (expl.) f . 31 r El. p . 196,27 ή άντιπαράστασις τοιούτω λύεται τώ πρώτω έπιχειρήματι, δτι τό μέγα || 30 λέγεται || προ; λ.] λευκοΰ || 31. 32 χαΐ έπΐ—έπιχείρ. om. || 32. τό δέ μέγα χαΐ μικρόν ούχ έναντία· δει γάρ τά έναντία χτλ. f. 81» El. p . 197,22 και άλλο έπιχείρημα, δτι τό άνω καϊ τό κάτω || post, έναντ. add. αύτά || 23. 24 ώς είρ.—έπιχείρ.] καϊ άλλως || 25 τρίτ.] καί άλλως || εί τό—έναντίον (198,6) om. II ρ . 198,6 γάρ και om. || 7 άλλήλαις om. || καί τους τόπ. om. || 8 πολ. οντάς om. || 9 ώς om. || τόπος || εί] ή || 10 τοΰτο πρ. om. || δέ om. || 11 έστίν om. || 12 συμμεταβ. || 13 ή τούν.—δειχ». δτι (17) om. || 17 ούδέ] αλλ* ού || τώ] τό || 18. 19 τώ πυρί || 19 alt. τό πϋρ. γεν. om. || 21 είσι || άλήλλοις] expl.

ΧΧΤΙ

SUPPLEMENTUM PRAEFATIONIS

f . 8 2 ' EI. p . 2 0 0 , 1 8 εί παντί ποσώ ίδιον τό ίσον χαί άνισον, πώς λέγομεν (20) || 21 έστίν II γίν. om. || πρός δ] χαί || 22 χαί άνισ. || 24 άνισοι] expl. f . 82» El. ρ . 20β,33 δτι τά πρ γάρ είσι ταΰτα δι' έαυτών πρό; τι άλλα (5) || 7 είσΐ om. || χαλεΐται || ή δλα χείται χαί χαλεϊται άνάχλιαις ή τά μέν ούτως τά δέ ούτως χαΐ χαλεΐται χαθέδρα. (expl.) f . 8 8 r El. p . 2 0 9 , 3 2 άνστρέφουσι γαρ τά ίδια- οίον εί γελ. || 33 λέγ.] έστιν || ρ . 210,3 πρός άντ. ού coll. | | 4 ούδέ || 6 . 7 ή χαΐ γελ. om. || 7 λεγ.] expl. f . 33r El. p . 2 0 9 , 1 0 δει είδέναι || 12 τά έναντ. || alt. τό om. || 13. 14 ε{ δέ μή, ούχ έπιδέχονται || 15 τό έν. ούδέ om. || 16 πατήρ—υΙός om. || τδ om. || 19 έπε) || θεωρείται || έπιδ. ταύτα om. || 20 έναντίον || έιηατήμη om. || 21 ώς om. || alt. θερμόν] expl. f . 88» El. p . 210,33 ταΰτα || 34 ού πάν δέ] xal ούχ άντιστρέφει* ού γάρ πάν [| 36 πλοία—χάνθαροι (211,4) om. || ρ . 211,6 χαί πηδ. χαΐ ζώου om. || 7 ϊστι || 9 ή ίααις || 10 ίσα om. || ίσούται || 11 δει post ειπείν (12) coll. || 11.12 όνομ. xal om. (όνοματοθήσαντα superscr.) || 16 alt. πτερωτόν] expl. f . S i ' El. p . 212,25 δύο τινά παραδίδωσιν ήμϊν- δτι δταν || 27 εύροι: || 29 δύσν. τό δραπ. coll. || χαΐ τά τοιαύτα om. || 30 δούλος δεσπ. coll. || 31 τού] τό || 32 παρ. τά πολλά om. II i τοιούτος ίσται δεβπ. || 32. 33 τότε—άπόδ. om. || ρ . 218,1 είναι om. || 2 τό] τω || 4 φασί τίνες (δέ om.) || 5 ή om. || 5. 6 έχ τού δεβπ. τό άνθρ. χαΐ έχ τού δούλου || 6 ούδέν] ούχ Κ 6. 7 οίνθρ. γάρ μη ίντος || 7 τί— ειπείν] χαί φαμεν || 8 δτι—άνθρ. (10)] δτι ούχ ώσπερ 6 άνθρωπο; άναιρεί τόν δεσπότην, ούτω xal 6 δεσπότης τόν άνθρωπον. άλλά νύν συμβέβηχε τω δεσπότη τό άνθρωπος, τά γάρ πρός τι σχέσις μόνη χαρακτηρίζει. εΓ τι ούν παρά την σχέσιν, τή σχέσει συμβεβηχέναι λέγεται, ώς μή 3ν τής σχέσεως χαραχτηριστιχόν άλλά τίνος άλλου δηλωτιχόν. || 12 συμβαίνει] expl. f . 8 5 r El. p . 218,30 δτι τά μέν άλλα άμα τή φύσει έστίν, επιστήμη δέ || 33 pr. τοΰ] τό II έπΐ δέ—χρόνου (214,1) om. || ρ . 214,3 τού τόν θαλήν || 4 πρός—έπιστ. om. || 5 ούτος || 6 ante εί add. δτι || 7 οδπω || 8 διά τό] έπειδή || άληπτος ήν 4 τετραγωνισμό; || 9 τό όέ—έπιστητός έστιν (11) om. || 11 έπειδή || 12 παραδείγματος om. || γάρ om. || Ιο ούχ άναιρ.] ούχί (expl.) f . 85» El. p . 215,21 ήδη μέν II 22 είσιν || αύτά απερ έστίν om. |[ 24. 25 δρνιθος—πηδ.] χαί των λοιπών || 27 άλλά—πλάτωνος (30) om. || 30.31 νύν ούν βοΰλ. διορθ. χαί φησιν οΰ μ(ίνον, ώ πλ. || 31 χαί ζώον om. || χα! (ante πτερόν) om. || 33 τών om. || 34 δέ ουσία συμβ. II χατά φ.—δοχούσαν (36) om. || 36 χαί τεχν.—λίγου (216,1)] τεχν. ούν xal τήν τού πλάτωνος ύπογραφήν έχβάλλει χαί την αύτού άντεισάγει |j p . 21tt, 1 χαί λέγει—άληθές (6) om. || 6 τοιαύτη om. || 7 ή (ante δλη) om j| 8 δευτ. δλη || 9 μέν ούν || 12 ή γάρ (αΰτη οω.) !| 12. 13 λαμβ. — προαδ.] ή άπροσδιορίστως έχφέρεται || ante τις add. μέν || χωρίς προσδ.] άνευ δέ διορ. || 18. 19 άπροσδ. τών πρός τι, οΓον ή πρώτη χαί δλη (έστιν om.) || 19 ό γάρ—χτήμα (20) OID. || 21 ή (bis) om. || 22 ούδέ αΰτη — η οιη. Ι| 26 δυοϊν — χαχώς (29)] άνάγχη ούν, ό (sic) πλατών, δεςασθαί σε την ούσίαν συμβεβηχός. έιτεί δέ τούτο άτοπον, χαχώς || 29 υπογραφή] expl. f. 37' El. p. 224,35 τετραχώς ή ποιότης || 35.36 πάρων. —άχατον. om. [ 37 άπό της γρ. — ιατρός om. || ρ. 225,2 ή ποιότης om. || 2 χαχού || 4 είρηται om. !| 6 ούδέ — ειρηται (11) om. II 11 τό δεύτ.—ποιότ.] ώς J 12 εί—ιόνομ. om. |j πυχτ. γάρ || 12. 13 χαί γραμμ.— ιϊηερ om. || 13 εΰρηται] expl. f . 37·· El. p . 226,9 όπογράψας Η 9. 10 τής κοιότ.] αύτής (expl.) f . 87» El. p. 228,6 τίς έστιν δύ-^μις; έπιτηδειότης προχόψασα, χεχιόρην.ε δέ χαϊ διά ψυχής xal σώματος (14) || 16 χαί ό —άτελεϊς (20) om. || 21 ποιεϊν || 22 χαϊ τό] τό δέ || άδ.—παθεΐν] τό έναντίον || 23 δέ post συναμφ. coll. || 24 ποιήσαι] expl. f. 87Γ ΕΙ. ρ . 229,11 περί όνομάτων δύναμις χαί αδυναμία, δρα πώς οίχείοις οίχεϊα

SUPPLEMENTUM P R A E F A T I O N I S

XXVII

άποδίδωοιν- τ ώ γαρ ποιεΐν την δΰν. || 12 οΓον—άδυν. (IG) om. 16 (στέον δέ || 19 αϊ om. || 22 ούδέ—καθόλου (24) om. || 24 όνομ. δέ ίξεως καΐ δια». || 26 τά έξ ora. || del om. || 29 alt. μέν om. | | 2 9 . 3 0 τον] το || 33 κώλο] expl. f . 8 8 ' El. p . 2 8 0 , 9 Ιστι δέ διάχριαις τών παθητικών ποιοτήτων ά π ' άλλήλων· διαφέρουσι γάρ, ότι Κ 12. 13 άπορα—πώς γάρ] άπορία πώς || 13 post θερμ. add. λέγεται ή || 14 γλυκΰ το δέ θερμών || 1 δ ίπορον—προχείμ.] πώς δε καΐ ποιότης || 18 λέγ.—δτι] λύβις || 19 αύται om. II ή θερμ.—μέλιτος om. || 21 καΐ πλ.—τί έβτιν (22) om. || 22 δέ om. || λέγ. τό μ. ποτέ μέν coll. || 25 χωρίς post ποιότ. coll. || 26 μέλι om. || ante ώς add. τήν || 28. 29 δτι— λαμβ. om. II 29 δέ—ταύτα] διά τί τά χρώματα || 33 ή—γλυκέος] ώοπερ θερμαίνεται ό τοΰ θερμού II 34 άντιλ.] expl. f . 8 9 ' El. p . 2 8 4 , 1 6 ώς ή || γεγενημένη || πα», π. λέγ. coll. || 17 τοιούτον üra. || 18 λέγεται] expl. f . 89» El. p . 2 8 8 , 1 5 διττόν το τραχύ || 16 τό λεϊον om. || 17 post γαρ add. τινα || 18 τό τε—πρίονι om. || 20 ή λειότης om. || 21 άνάγ.] expl. f . 40» El. 2 8 5 , 2 3 τά έναντία τη || 25 άκρου] expl. f . 4 8 ' El. p . 2 4 8 , 1 8 τά άμεσα ή ούβ. || 20 ή ώς νόβ. καΐ ογ. & έπουβιώδη, διότι γίν. || 2 1 χωρίς—φθοράς om. || 22 τοΰ φαιοΰ om. || 23 μόνον] μέν || τών έν. om. || πάντως om. || διά—έκείνου (24) om. || 24 ύπ. μέν || 25 μέλαν] expl. f . 48» El. p . 2 4 4 , 1 1 δει εΐδέναι δτι ha || 1 1 . 1 2 el; συνδρ. χρ. coll. || 12 γάρ μή coll. || 17 ούδέ—6p« om. || 17. 18 ο ϋ — έ χ ε ί ν ω ] έπειδή ού πέφυκεν έν τ ώ χρ. έκ. ίχειν όδόντας || 18 αδτη—οδτως (21) om. || 21 ίατι δέ βτέρ. || 2 1 . 2 2 φύσ. δεκτ. om. || 22 χρόνον] expl. f . 4 4 ' El. p . 2 4 5 , 3 2 ού λέγεται || ρ . 2 4 β , 1 πήρ. σκελών] expl. f . 44» El. p . 2 4 « , 3 0 έχει ή διάζρ. || 32 xal om. || άμψ. άπ. δυν. coll. || ρ . 247,1 ζώον om. II 4 . 5 xal τό—τυψλ. om. || 5 έν. ταΟτα om. || 6 . 7 δτι—δύν. om. || 7 δέ om. || άμα om. II 9 πάντως om. || 13 Ιτυχεν] expl. f . 4 β ' ΕΙ. ρ . 2 4 8 , 1 2 ή κατάφασις καΐ άπόφαβις διαιρεί || 1 2 . 1 3 ή γάρ—ού καθ. om. || 14 ή χαΐ ή στ. || δντα om. || 15 έάν — ψεΰδος (17)] τό γάρ πατήρ οδτε άληθές ούτε ψευδές, χαΐ έάν είπω δψις, ούτε ήλήθευσα οδτε έψευσάμην || 17 έάν δέ λέγοι τις || 18 χαΐ λ. δτι] οΓον II υιός] πατήρ || 18. 19 alt. αωχρ. — Ιχει ora. |] 20 τών om. || alt. έπΐ om. || 24 λέγεται || καΐ τούτων ού πάντων || 25 ή δψιν—ίχειν (26) om. || 27 τυφλ.] expl. f . 47' El. p . 251,21 διαιρείται τό πρότερον || 25 τούτο xup. coll. || 27 μόνον] expl. f . 48» El. p . 2 5 4 , 3 διαφέρουσιν άλλήλων. άλλ' ή μέν χατά τόπον ουδεμία τών άλλων, καΐ δηλουαι || 4 ο'>ς προείρ. om. || 9 έλάττονα] expl. ft 4 9 r El. p . 2 5 4 , 2 0 ίστέον || 21 xal om. || 22 γη ή έν τη μ. coll. || τ ώ ] τόν || 23 τ ώ ] τά II 24 τ ώ ] τό || 2 5 ή ψοβ. om. || 27 δέονται (pr. 1.) || αύτης—ουράνια om. || 2 8 χαΐ τά τοιαύτα om. || 32 χατά—γίν. om. || διαστ.] expl. f . 4 9 ' El. p . 2 5 4 , 3 6 δτι έναντία τή κινήσει || ρ . 2 5 5 , 1 άλλά—κίνησιν (3) om. || 4 καΐ τή—έναντ. om. || 5 ό άρ. om. || 6 τά έν.] τό έναντίον || 7 δέ φθ. coll. || τούναντίον] expl.

399 [V. p. XV]] Eliae in Categorias commentarium biß exhibet, f. 73 r —146 r et f. 278 v —412 r . baec eadem manu scripta sunt, ßed ex divereis fontibus derivata. prius commentarium eodem quem inecripsimue titulo instructum ex Parisino 1937 vel eius nescio quo gemello videtur transcriptus esse, librario satis neglegenter rem agente, alterum commentarium titulo orbatum ex exemplari bonae notae fluxit, sed librarii oecitantia multa accepit menda. specimina, quae olim pavavi, ita distinguam, ut ubi lectiones differant, prius commentarium nota M», alterum nota Mb eignetur. MONACENSIS

p . 107,4 αύτοΰ || 5 περιβάλλωμεν || 6 πυθαγορίω M a || τήν τοΰ πυθ. Η* || 7 μεταγόντι (sic) M« II 8 αύτοΰ τήν φιλ. coll. Μ» || 15 xal έπειδή om. M b || p . 108,4 τοΰ om. Μ · || 5 νόμω τέχνης] όμοτέχνης Μ» || 8 τέλεια] τέλη Μ»: τέλειαν (sic) Μ·> || 9 εί] ή Μ || 19 ante έπειδή

Μ

SUPPLEMENTUM PttAEPATIONIS

XXVIII

add. ώ ς Mb l| ~2o γαρ ανδρός in uirg. s u p p l . Mb || 2 7 πρόκειται Mb || Hi) ά λ λ ο υ ; ] αλλήλους Μ " II 3 0 σ υ μ φ ω ν . ] διαφωνοϋσι Μ» || 3 1 αϋρεσιν o m . Mb || 3 2 γαρ om. Μ " || 3 5 αίρέσεως Mb || 1>. 1 0 9 , 1 έρετριεϊς δια μενέδημον τον iter. Mb || 2 ίλιακοί || 3 ίλιάδος || 5 ώ ς οί] ofov || 7 παρμενίδιος || 1 0 δ om.

Mb

|| 11 κατασκευάζειν Mb

|| ένόμιζε

Μ» || τοϋ o m . Μ» || 21 πασαν

ταΐς Mb || p . 2 5 5 , 3 3 παύεται δέ αύτη Μ>

Ν

AMBROSIANUS Ν 2 8 4 sup. chartaceus saeculo X I V (?) scriptus Aristotelis Categories exhibet scholiis ornatas, quae quamvis discrepent, ex Elia videntur petita esse, specimen, quod subiciam, A. Gercke comparavit. f . 2 0 r El. ζητητέον.

p. 1 8 5 , 6 έκ

των

δαδ περί

α ' τ η ν τ ά ; ι ν , β ' εί ( 8 )

ποσού, μ ε τ ά την ούσ(αν περί ποσοϋ λέγει.

|| 8 το π ο ι ο ν ] έστϊ

ποσοϋ

|| 9 τ ο ύ τ ω ν — η

Εξ δέ

om. || post

ροπής add. γένος τδ ποσόν || φησϊ om. || a l t . καϊ om. j| 1 0 pr. και om. || δ άστρο v. om. || 12

post

συνεχούς

δυσϊν (δίοις

pergitur . . . . ( ? )

τυ7 π ο σ φ , τ ω

α ύ τ φ προ τ η ς

ποιότητος,

μη

δτι

εχειν

β ' ή δλη

μετά

πληρωΟήναι.

ποσοΰται

γάρ τ φ

μικροϋ καϊ μεγάλου,

καϊ τό δεύτερον

επιδέχεται,

ς ' και αύτη ή

β ' δοκεϊ μ ή

γένο; είναι

αλλήλων πρός δπαρξιν,

ώ;

τοϋ

είτα

άρι9μιρ. λέγων

πρώτη

ποσοϋ έστιν,

ποιοϋται.

γ ' ή ίίλη

τοϋτο δέ ποσοϋ το

έπεϊ

συμβεβηκότο;.

γάρ ουσία καϊ

μία.

ε ' ή ουσία διυτέρα.

διό

καϊ ό άριίΐμός δ ποιών την τ ά γάρ ειδη ού δείται

τά δέ συνεχές ποσόν δεϊται τοϋ διορι-

σμένου· τό γάρ σ ώ μ α τρεις ε/ει διαστάσεις, 8 διωρισμένος έστΐν άρι9μός.

λύσις· τριών ( 1 8 6 , 8 ) ||

ρ . 1 8 0 , 8 τρία] τ ρ ε ϊ ; || 9 γάρ άλλω τινι τρισιν αύται; είναι, ού κ α θ ό σ ώ μ α . || 1 0 . 1 1

κοινωνεί

' ο ί δεύτεραι ούσίαι ποιόν τι

τό ποσόν συνεχούς και διωρισμένου·

τ ό άλογον οϋ τοϋ λογικού,

10 έδει] και || συνιστ. τ ό on:. j| σ ώ μ α είη

ουσία

διό γειτνιϋν εικός

3 ποσά, καϊ έδει τον περϊ τ ο ύ τ ω ν λόγον

περί ουσία; έμνήσ&η

την

έναντίον

μέλ. ςανθ. λ ε υ κ .

έτι εί τ ά τρία ||

|| 1 1 . 1 2 ? 31. 32 άντι-αρακείμενον Ρ 33 ουν ora. Cc 34 χορηγη C

ELIA Ε PROLEGOMENA PHILOSOPflIAE c. 5

13

τψ σώματι αίσθησιν xal κίνησtv· προαιρετικός δέ θανατάς έστιν, ήνίχα μή συγχωροΰμεν τη ψυχη επεσθαι ταΐς ήδοπαθείαις, άλλ' έπιστατήσει λοιπόν ή ψυχή,

2τι αότή μέν ' Ολυμπία γηγενές δέ το σώμα,

χρεΐττον υπό τοΰ χείρονος άρχεσ&αι.

τοΰτον

xal οI» θέμις τό ίο

τόν θάνατον

οι φιλόσοφοι

5 υπομένουσι μόνοι, περί ών φησιν 6 ποιητής δισθανέες, οτε τ ' άλλοι απαί θνήσκοοσ'

άνθρωποι.

εΐ ουν διττός ό θάνατος, οδ διαφωνεί γε έαυτφ δ Πλάτων, ποτέ μέν λέγων 15 δτι δει μελετδν τόν θάνατον, ποτέ δέ λέγων μή λύειν, άχρις ου λύσει ό δήσας,

άλλά τόν μέν φυσιχόν δεσμόν έατέον

τ ή φύσει λυειν, δτέ φίλον

10 αύτη, τόν δέ προαιρετικόν δεσμόν, (ον) ήμεΐς έδήσαμεν, ημείς και λυσωμεν, Γνα πανταχού τά τοΰ Πλάτωνος κράτη καΐ τό δησαν έκεϊνο και την λόσιν έπαγάγη.

λέγουσι δέ και τοιαότην διαίρεσιν, 2τι τέσσαρα τινα παράκεινται 80

άλλήλοις, είναι, μή είναι, εύ είναι, κακώς είναι, και είναι μέν ποιεί ή φυσική ζωή, μή είναι δέ 6 φυσικός θάνατος, ευ είναι ό προαιρετικός θάνατος, κακώς 15 είναι ή προαιρετική ζωή.

δυο δέ ούσών αντιθέσεων εξ γίνονται συμπλοκαί,

ώ αί μέν τρεις συνίστανται,

αί δέ άλλαι τρεις άσυστατοί είσι,

καθώς τό

διάγραμμα τοΰτο δηλοϊ"

*5

φυσική ζωή

άσυστατον

φυσικός θάνατος

συν 20

ά

ί

° V

^

σύ

.'.β*"·

στα ται

lψτ,λϊο Cc τείχεω; Cc ές Cc G ουτι -α9ών] oöoέν (ίων Anth., Amm. ίτλάττωνο; C 7 Iv τό] έν τώ CPc, Anth. 8 έγώ] ef. Busse Porph. Is. p. XLI Ιπη] έπει Ρ Ο έμην PDav. coni. Cramer: Ιμ. (una litt, erasa) C: Sv c 10 Ιλυαα Ρ Dav.: ϊδησα Cc πολλϋ χηδέα C: πολύ «ηοέα c 11 εί] ή C an τρόπον? 15 ot Στωικοί] cf. Zelleri Ph. Gr. IV3 p. 305 18 φα?(ν· scripsi: φηαίν libri 20 αί om. Cc γαρ] 5έ c 21 παρουσία Ρ (cf. Olymp, schol. in Plat. Phaedo. p. 5,25 Finckh) post παρουσίαν spatium XI fere litt, vacuum C 3 έπισκωμάζοντα; Ρ αίσχριρημονοΰντας C 24 σποίνην Ρ 28 Μενικεΰς Ι' (cf. Eur. Phoen. 7G8) 29 έπΐακωμά^οντα; CP 30. p. 15,1 οδτω γοϋν] οδτω; Cc

ELIA Ε PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 6

15

γοΰν Πυθαγόρειον γυναιον υπδ τυράννου συσχεθέν και άναγκαζόμενον έξορχήσασθαι τά απόρρητα, τοΰτ' εστι την αίτίαν ειπείν, δι' ήν οδκ έσθίοοσι η κυάμους (ήν γαρ παρ' αότοΐς τδ Τσόν τοι κυάμους φαγέειν χεφαλάς τε τοχήων), 5 εφη ' φάγοιμι 3ν ή ειποιμι,' τοΰ δέ φαγεΐν άναγχάζοντος πάλιν ε ΐ π ε ν ' ειποιμι άν ή φάγοιμι.' τέλος οδν άναγκαζομένη δυοΐν θάτερον πραξαι, ή φαγεΐν 20 ή είπεΐν, μασησαμένη την έαυτής γλώτταν άπέτεμεν ώς όργανον διαλέχτου χαι γευσεως, χαΐ έντευθεν αίχιΓομένη μετήλλαξε τδν βίον. ή δια μακράν νόσον χωλύουσαν έπΐ πολί» δργάνψ χρήσθαι τήν ψυχήν τ φ σώματι εδλόγως 10 δει έξάγειν αυτήν· διδ και ό Πλάτων ουκ αποδέχεται τδ διαιτητικδν της ιατρικής ώς παιδαγωγοΰν τά νοσήματα χαι ποιοΰν έγχρονιζειν, αλλ' άπο- 8» δέχεται τδ χειρουργικδν χαΐ φαρμαχευτικόν, ψ έχρήτο Άρχιγένης δ στρατόπεδον θεραπεύων. φησί δέ xal Σοφοκλής ου προς ίατροΰ σοφοΰ θρηνεΐν έμπφδάς προς τομώντι τραυματι. ή διά πενίαν χαΐ καλώς φησιν ό Θέογνις 20 χ ρ ή πενιην φευγοντα xal ές μεγαχήτεα πόντον ριπτεΐν χα'ι πετρών, Κυρνε, κατ' ήλιβάτων. ή διά λήρον* ώσπερ γάρ έχει ή μέθη ελυε τδ συμπόσιον, ούτως κάνταΰθα 20 ευλόγως εστι τινά έξαγαγεΐν έαυτόν διά λήρον· οδδέν γάρ έστι | λήρος, εΐ 405 μη φυσική μέθη, χαι ουδέν έστι μέθη, εΐ μη προαιρετικές ληρος. χαι ταΰτα μεν περί τούτου. 15

' Ο μέντοι Πλωτίνος περί εύλογου έξαγωγής γράφει μονόβιβλον χαΐ ούδένα των πέντε τρόπων τούτων αποδέχεται· φησί γάρ 3τι ώσπερ δ θεό; ß 25 oöx αφίσταται ημών προνοουμενος, αλλ' ήμεις έαυτους ποιοΰμεν άνεπιτηδϊίους χαΐ νομίζομεν τον θεδν πόρρω είναι αφ' ήμών άεΐ παρόντα πασιν έπισης, ώς δηλοΰσιν οί χαθαροί τδν βίον, αΰτόπται τοΰ θειου χαΐ συνομιληταΐ γινόμενοι· ωαπερ και ό ήλιος χορηγεί έπίσης τδ φως, αλλ' αί νυχτερίδες ίο άνεπιτήδειοι ουσαι άποφευγουσιν αδτδν χαί ού φωτίζονται έξ αότοΰ, αλλά 30 σκότος αύτδν νομίζουσιν είναι πηγήν φωτδς υπάρχοντα· ούτως δει xat τδν φιλόσοφον μιμούμενον θεδν xal ήλιον μη άμελεΐν πάν τη τοΰ σώματος δι' έπιμέλειαν της ψυχής, άλλά την προσήκουσαν αότοΰ ποιεΐσθαι πρόνοιαν, 1 πι>8άγορον Cc (cf. Zelleri Ph. Gr. I* p. 288. 291 not. 1 297 not. 2) άναγκαζομένη Ρ 3 παρ' om. Ρ τό om. Brand. 4 τοι] τδ Ρ 5. 6 ή] ei utrobique coni. Brand, (p. 8» 1 not.): φάγοιμι άν η είπομι άν et ειποιμι äv }j φάγοιμι άν Olympiodori meliores codd. (Finckhius utrobique haud recte el pro ή; cf. Nauck ad Iambl. De Pythag. vita 193 sq. p. 139,9) 5 φαγεΐν om. Cc 10 6 om. Cc Πλάτων] Reipubl. III, 15 p. 477 D άποδέχεται] άπο in ras. C 2 12 Ά ρ χ ι γ . ] cf. Pauly-Wissowa, Encycl. II p. 484 4] ώ ; Ρ 13 θεραπεΰον Ρ Σοφοκλής] Ai. 581 Ιό ατομώντι Cc τραύμ] πήματι Soph. 16 Θείγνης Ρ (ν. 175 Bergk) 17 βαθυκήτεα Tbeogn. codd. 20 ευλόγως om. Cc αύτον έξαγάγαι Ρ ei] ή Ρ 21 καΐ ουδέν έατι μέβη in mrg. C'J 23 Πλωτίνος περί εύλογου έξαγωγής] Enn. I lib. 9, sed quae sequuntur, apud Plotinum frustra quaeras. 23. 24 o(>?4 h a Ρ 27 »eiou] ttei in ras. C J 29 άνεπιτήδειαι Ρ post αύτόν XVII litt, erasae C 30 πηγήν φωτός υπάρχοντα] παρέχοντα πηγήν φωτός Ρ 31 πάντα Cc

16

ELIAE PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 6

Ιως οδ έχεΐνο άνεπιτηδειον γενόμενον διαστησοι έαυτό της πρός τό σώμα ΐδ χοινωνιας- άτοπον γάρ το πρό καιροί» έξάγειν έαυτόν, πρό ου λύση δ δήσας. δηλοΰσι δέ χαί ο? 'Ρωμαίων νόμοι, μη πρότερον ταφη παραδίδοντες τά των έξαγαγόντων έαυτους σώματα, πρίν άν αίχίσωνται χατά των ποδών, ή 5 χαι εστίν ειπείν έπ' αύτών τό ρηθέν όπο τοΰ ποιητοϋ έπί τψ σώματι 20 του Έχτορος χωφήν γάρ δή γαΐαν άειχίζει μενεαίνων. χαί ταΰτα μέν περί τούτου. "Αλλος ορισμός της φιλοσοφίας έχ τοΰ πόρρω αδτης τέλους λαμβα10 νόμενος ό λέγων αδτήν 'όμοίωϋιν θεψ χατά τό δυνατόν άνθρώπψ' · έν γάρ 25 τω Θεαιτητψ τψ διαλόγψ πρός τινα Θεόδωρον Κυρηναΐον γεωμέτρην εισάγει τόν Σωκράτη τον έαυτοΰ διδάσκαλον ό Πλάτων διαλεγόμενον. έχει δε ή ρήσις ουτω· ' αλλ' έπεί τά χαχά, ώ Θεόδωρε, ένθάδε χαί τόνδε τον βίον περιπολεί, φευχτέον ένθένδε.' 'τίς δ! φυγή;' είπόντος τοΰ Θεοδώρου, τοΰ 15 προς ον ό λόγος, εφη ό Σωκράτης 'όμοίωσις θεψ χατά το δυνατόν άν-so θρώπψ.' 'χαί τίς ό τρόπος της όμοιώσεως;' είπόντος εφη 'δίκαιον γενέσθαι χαί δσιον μετά φρονήσεως χαί ταΰτα γινώσχειν.' ταΰτα μέν ουν ό Πλάτων. Άποροΰσι δέ τίνες 8τι ' π ώ ς δύναται ό φιλόσοφος όμοιος τψ θειρ | 20 γενέσθαι;' χαί λέγομεν δτι έπειδή ?χει τά χαραχτηρίζοντα τό θείον· οί 406 γάρ ποιηταί τρισσώς τό θείον χαραχτηρίζουσι, τψ άγαθψ, τυ5 δυνατψ, τ ψ γνωστιχψ, ώς δηλοΐ τό θεοί δωτηρες έάων, θεοί δέ τε πάντα δύνανται, & 25 θεοί δέ τε πάντα ίσασιν. οδχ ασφαλώς δέ ένταΰθα ειρηται τό θείον πάντα δύνασθαι δια τό άδοναμεΐν περί τό χαχοποιεΐν υπερβολή άγαθότητος· ώς γάρ τό πΰρ ψύχειν οό δύναται διά τό έν θερμότητι αδτό ούσιώσθαι χαί ή χιών θερμαίνειν ου δύναται 1« διά τό έν ψυχρότητι αδτό οοσιώσθαι, ουτω χαί τό θείον χαχοποιεΐν οδ δύ30 ναται διά τό έν άγαθότητι αδτό ούσιώσθαι. ουτω γοΰν χαί έπί τών ανθρώπων έστιν ίδεΐν δτι τινές οντες φύσει αγαθοί, xäv εί έπιτηδεύσωσι χαχοί γενέσθαι, οδ δύνανται, δυνατόν δέ χαί τό ύπό τών ποιητών είρημένον είναι άληθές· τό γάρ χαχοποιεΐν οδχ εστι δύναμις αλλ' αδυναμία άγαθότητος, δσπερ χαί αϊ συμβαίνουσαι άρρωστίαι έξ αδυναμίας τοΰ ύγιαίνειν IG 35 γίνονται, έπειδή δέ άλλο τό έν τψ θεψ αγαθόν χαί δυνατόν χαί γνωστιχόν 1 άνεπιτήδιον Ρ έαοτόν Ρ τό σώμα] scribas τήν ψυχήν 2 προ οδ scripsi: προ τοΰ CPc λύσει Cc 3 τά ODD. Ρ 4 έξαγς παρα- & γίνονται, διά τδ έσχηχέναι τινά ή γονείς τοιούτους ή διδασκάλους. xal απλώς ειπείν των αρετών αί μέν μετά λόγου, αί δέ χωρίς λόγου, xai αί μέν πάντη χωρίς λόγου ώς at φυσιχαί, αί δέ μετά λόγου μέν άλλ' ή τοΰ δ θύραθεν, τοΰτ' εστι τοΰ διδάσκοντος, οίαι αί ήθιχαί, ή τοΰ οΐχοθεν, οΓαί είσιν αί μετά παιδεία; xal πόνου τινι προσγινόμεναι. διά τοΰτο οδν πρόσ- ίο χειται τδ ' x a l ταΰτα γινώσκειν' άντί τοΰ Γνα Ιχωμεν άρετάς οδχ άλογους, άλλά τάς μετά λόγου, τοΰ οΓκοθέν φημι, τάς μετά πόνου τινί προσγινομένας- 6 γάρ Πλάτων τάς φυσιχάς άρετάς άνδραποδώδεις καλεί ώς xai 10 άνδραπόδοις δυναμένας δπάρχειν, ό δέ Πλωτίνος άτελεΐς, διότι πρδς τδ μή u άντιστρέφειν xai άντιπράττουσιν αλλήλαις · ώς γάρ ειπομεν, ει τις Οερμδς ών έπιτηδευσει άνδρεΐος εΤναι, ό τοιοΰτο; ού πάντως σώφρων (διά γάρ τήν θερμότατα άχόλαστος), xai ε? τις πάλιν ψυχρδς ών έπιτηδεύαει βώφρων είναι, ό τοιούτος οδ πάντως άνδρεΐος άλλά δειλός, αί δέ μετά πόνου xal 15 παιδείας άρεταΐ άντιστρέφουσι μή άντιπράττουσαι. ταΰτα xai περί τοΰ Μ τετάρτου όρισμοΰ της φιλοσοφίας ειπείν Ιχομεν. Πραξις η'. Πέμπτος δρισμδς της φιλοσοφίας ε ι ς ' Αριστοτέλην άναγόμενος ό λέγων α δ τ ή ν ' τ έ χ ν η ν τεχνών xal έπιστήμην έπιστημών'· έν γάρ τη Μετά τά 86 20 φυσιχά πραγματεία Θεολογική έπιγεγραμμένη εΐρηται αδτψ δ δρισμδς ούτος, xai είχότως έχ της δπεροχής ούτος λέγεται ώς xai έν τη Θεολογιχη πραγματεία είρημένος. διδ xai άποροΰσιν δτι ' διά τί τοιούτφ έπαναδιπλασιασμφ χέχρηται;' xai λέγομεν τούτου αίτιας πέντε. Πρώτην, 3τι θαυμάσαντές τίνες τδ υψος της φιλοσοφίας τούτψ έχρή- so 25 σαντο τω έπαναδιπλασιασμφ* ώς el xai τις θεασάμενος λευχδν εΓποι πολλάκις 'λευχδν λευχδν xal πάντη μελανίας άνέμφατον', xai γλυχέος τις γευσάμενος είποι'γλυχδ γλυχί» xai πάν τη πικρίας άψαυστον', ούτως xai έπΐ της φιλοσοφίας | θαυμάσας τις τδ ύπερέχον της γνώσεως είποι ' γνώσις γνώσις' 411 πολλάχις ' x a i οδδαμώς άγνοια'· μόνη γάρ ή φιλοσοφία γνώσις. αΰτη πρώτη 30 αίτια. Δευτέρα αιτία, 2τι εοιχεν ή φιλοσοφία βασιλεΐ xai θ ε φ . xai ώσπερ s ό βασιλεύς καθίστα άρχοντας, δι' ών δμιλεΐ πδσι, xai πάντας δρα μηδένα όρων μηδέ διαλεγόμενος (ούδέ γάρ ρυπαίνεται τ φ πολλφ των ανθρώπων δμίλφ), xai ώσπερ ό θεδς χατέστησεν άρχαγγελιχάς δυνάμεις, δι' ών

3 των άρετών om. Cc 6. 7 πρόκειται Gc 8 prius τάς om. Ρ τοΰ οΓχοθέν — πάνου om. Ρ 9 Πλάτων] Phaedo ρ. 69 Β 10 ύπάρχειν έποχεΐν Ρ Πλωτίνος] Enn. I, 3,6 ρ. 22 11 άλλήλας Ρ ε&ιομεν] εΓρηται Ρ (cf. ρ. 19,33) el] fj Ρ 13 θεμάτητα C 16 ίπέχομεν Cc 19 τζ μετά τά φυυιχά πραγματεία] μετά την φυαιχήν πραγματείαν Ρ (cf. Α 2 ρ. 982» 4 sq.) 21 οδτως Ρ τη om. Cc 22 είρημένος] οδτως Ρ 26 γλοχέως Ρ 28 ί>περέχων Ρ γνώαις γνώοις] γνώ γνώακ Ρ 29 ο6δαμοϋ Ρ 34 4;ιιλία Ρ

ELIAE PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 8

21

φροορεΐ tiv χόσμον, ούτως xal ή φιλοσοφία έν άχροπόλει τινί οδσα διά των χατά μέρος τεχνών xal έπιστημών γινώσχει τά χατά μέρος, χαΐ ίο δσπερ δ βασιλεύς άρχων έστίν αρχόντων, ούτως ή φιλοσοφία τέχνη τεχνών λέγεται. χαι ώσπερ πάλιν ό θεός λέγεται βασιλεύς βασιλέων, ούτως δ χαι ή φιλοσοφία έπιστήμη έπιστημών. τοΰτο δεύτερον. Τρίτη αιτία, δτι ταΐς αλλαις τέχναις xal έπιστήμαις χορηγεί τάς 15 αρχάς ή φιλοσοφώ' φησί γάρ 'Αριστοτέλης έν Άποφθέγμασιν 8τι '8σοι ταΐς άλλαις τέχναις xal έπιστήμαις σχολάζοντες της φιλοσοφίας άμελοΰσιν, έοίχασι τοις μνηστηρσι της Πηνελόπης, οΓτινες αύτη σογγενέσΟαι μή δυνοί10 μενοι ήγάπων xäv ταΐς θεραπαίναις αδτης σογγίνεσβαι'. της γάρ γραμματιχης λεγοόσης ' των φωνηέντων τά μέν έστι φύσει μαχρά, τά δέ φύσει ϊθ βραχέα, τά δέ έπαμφοτερίζει', έρωτωμένη δια τι τ& η xal τδ ω φύσει μαχρά, άγνοεΐν ομολογήσει, εις δέ τον μοοσιχδν φιλόσοφόν σε αποπέμψει, ομοίως της {άτριχης λεγούσης τέσσαρας χους χομοός, έπειδή xal τέσσαρα 15 τά στοιχεία, έρωτωμένη διά τί τέσσαρα xal ούδέ πλείονα ούδέ έλάττονα, 35 αναπέμψει ήμας εις τον φυσιχόν φιλόσοφον· τφ δέ Άριστοτέλει δέδειχται έν τφ Περί γενέσεως χαΐ φθοράς διά τί οόδέ πλείονα των τεσσάρων τά στοιχεία ουδέ έλάττονα. ομοίως της ρητοριχής διελομένης έαοτήν είς τρία, εις το συμβουλευτικών χαΐ διχανιχδν χαί πανηγοριχάν, χαΐ τέλος είπούσης 20 είναι τοΰ μέν συμβουλευτιχοΰ τδ συμφέρον, τοΰ δέ διχανιχοΰ τδ δίχαιον, ao τοΰ πανηγοριχοΰ τό χαλόν, χαΐ έρωτωμένης τί τδ όντως σομφέρον, τί τδ όντως δίχαιον ή τί τδ χαλόν, αύτη τοΰτο άγνοεΐν ομολογήσει, παραπέμψει δέ ήμας τφ πολιτιχφ φιλοσόφφ. οδ μόνον δέ ταΐς τοιαύταις τέχναις χαι έπιστήμαις αρχάς χορηγεί, αλλά και ταΐς βαναύσοις τέχναις· ή γοδν τεχτο- 88 25 νιχή βουλομένη ποιήσαι | εδθεΐαν αποτείνει την στάθμην δτι μάλιστα, λα- 412 βοΰσα παρά γεωμετρίας 3τι εδθεΐά έστιν ής τά μέσα τοΐς άχροις έπιπροσθεΐ· τότε γάρ λέγομεν έπ' εοθείας τρεις εστάναι ανθρώπους, εΐ ισχύσει ό μέσος τοΐς άχροις έπιπροσθησαι, el δέ περιφέρειαν ποιοΰσιν, αλλήλους s όρωσιν- διά τοΰτο γάρ τά θέατρα χοχλοτερή διά τδ αλλήλους βλέπειν, χαΐ 30 αϊ διατριβαΐ χοχλοτερεΐς, Γνα δρωσιν αλλήλους χαΐ τον διδάσχαλον. άλλα χαΐ τή οίχοδομιχη δίδωσιν αρχάς· βοολομένη γάρ γνώναι εί δρθδς ό τοίχος, χέχρηται βαρολλίφ, ίδοδσα 2τι τά βαρέα προς όρθάς φέρεται τφ όρί1. 2 Sid των κατά μέρος τεχνών] διά τι τοΰ μέρους των τεχνών Ρ 2. 3 χαΐ ώσπερ ό βασιλεϋ;— έπιστημών (5) ex Davide videntur irrepsisse 3 ante dpχόντων add. τών Ρ 5 τούτο δεύτερον om. Cc 7 Άριατ. έν Άποφδ.] potiue 'Αρίστων έν Όμοιώμασιν, cf. Stob. Flor. IV, 110 Diog. L a e r t II, 79.80 άποφθέγματι Brand. 9 πηνελώπης Ρ 10 συγγενέβθαι Ρ 12 ήτα Ρ 13 «ίγνωεϊν C 14 τέββαρας λεγούσης colloc. Ρ 15 τά om. Ρ οδτε . . οδτε Ρ (cf. ν. 17.18 ρ. 2,1. 2) έλλάτονα C 17 Περί γεν. χ. ς πατέρας γηράσχοντα? άποσφάττειν), ή φιλοσοφία έφίστησι λέγουσα δτι ό μέν νόμος θέσει (άλλος γάρ παρ' άλλοις), τδ δέ δίχαιον φύσει πανταχού 3ν τδ αδτό· άδιχον γάρ τδ τά αίτια συγχεΐν τοις αίτιατοΐς xat ποιεϊν τδ » 10 αίτιον αίτιατδν χαΐ τδ αίτιατδν αίτιον ή τά άρχοντα άρχόμενα ποιεϊν, £περ έστίν έπΐ της μητρογαμίας· ή γάρ πάλαι αίτια xal άρχοοσα ώς μήτηρ αιτιατή xal αρχομένη ώς γυνή γίνεται, άδιχον δε παρά φιλοσοφίαι χαΐ τδ τους πατέρας γηράσχοντας χατασφάττειν, ώς λύοντας τδν φυσιχδν δεσμδν παρά γνώμην τοΰ δήσαντος. πάλιν της ρητοριχής άντιδιαιρουσης τδ δίχαιον 26 15 τψ συμφέροντι, χαΐ την Άντιλόχου περί τδν ίδιον πατέρα τδν Νέστορα πρδξιν διχαίαν μέν οδσαν ώς υπέρ πατρδς οδ συμφέρουσαν δέ τφ σώματι 2τι έτρώθη, ή φιλοσοφία φησί 'χαΐ δίχαιον τδ τοιούτο χαΐ συμφέρον* παν γάρ συμφέρον δίκαιον χαΐ παν μή συμφέρον οδ δίχαιον* τί γάρ π ρ δ ς ή μ δ ς » τά τοΰ σώματος τραύματα;', ή μας την ψυχήν ειπούσα, ουτω τρωθείς τις 20 έν πολέμφ δπέρ φίλου 2φη αδτόν μ' έζεσάωσα* τί μοι μέλει άσπίς έχείνη; έρρέτω, αδτδν μέν την ιδίαν ψυχήν ειπών, άσπίδα δέ τδ Ιδιον σώμα χαλέ|σας. χαΐ 418 άλλος διψήσας εφη ' απέρχομαι τδν £νον μου ποτίσαι', ονον τδ σώμα 25 χαλέσας, χαΐ τδ 'πτίσσε, πτίσσε τδν Άναζάρχου θυλαχον, αδτδν γάρ Ά ν ά ξαρχον οδ μή πτίσ^ς ποτέ', πάλιν της ρητοριχής λεγουσης δτι χρεΐσσον τδ άδιχεΐν ή τδ άδιχεΐσθαι, ή φιλοσοφία τοδναντίον φησίν 2 τ ι ' μακρψ χείρον 6 τδ άδιχεΐν τοΰ άδιχεΐσθαι* ό γάρ άδιχών είς έαυτδν βλάπτεται χαΐ εις ψυχήν, ό δε άδιχουμενος ή είς τδ πρώτον χτήμα άδιχεΐται, τοΰτ' εστίν 30 είς τδ σώμα, ή είς τδ δεύτερον χτήμα, φημι τά υπάρχοντα* μαχρφ δέ χείρον τήν ψυχήν χαχώς έχειν ή τδ σώμα καΐ τά έκτος', φησίν 'οδδείςΐο σε βλάψει, ει μή συ σαυτόν* χατά τήν ψυχήν γάρ οδχ εστίν υφ' έτέρου άδιχηθήναι'· δ γάρ Πλάτων οδχ οίδε τδν άνθρωπον ψυχήν xal σώμα, άλλά ψυχήν λογιχήν δργάνψ χρωμένην τφ σώματι* τρισί γάρ προσρήμασι προσ35 αγορεύει τδν άνθρωπον, έγώ, τδ έμόν, τά τοδ έμοΰ, έγώ χαλών τήν ψυχήν, 1 μώλιβδος Ρ 5 άλλους] άλλοις C 7 έφίστηβι] άπίφηνε Ρ 10 αίτιατόν xat τδ αίτιατόν αίτιον om. Ρ 12 άναχωρείτω λέγων'είδον πολλούς χηρούς τδ αύτδ έχτύπωμα έχοντας'· εστίν οδν τδ έν τω δακτυλίφ τδ πρδ τών πολλών, τδ έν τοις κηροΐς τδ έν τοις πολλοίς, ό έστώς xai θεασάμενος τούς τύπους τδ έπι τοϊς πολλοίς, xal ούτως μέν | 60ν 25 έπι τοΰ παραδείγματος, έπί δέ τών πραγμάτων αδτών τά πρδ τών πολλών έβτιν έν τφ δημιουργψ, τοΰτ' εστίν οί λόγοι χαθ' ους τά όντα δημιουργεί (χαί τούτους τούς δημιουργικούς λόγους ό Πλάτων Ιδέας καλεί), τά έν τοις πολλοίς έν τη ΰλη, έπειδή άχώριατά είσι της υλης (έν ταύτη γάρ θεωρούνται), xai τδ εΐναι εχουσι τά έπί τοις πολλοίς έν ταΐς ψυχαίς τών έπιστημόνων· έν γάρ 30 τη τούτων φαντασία τδ είναι εχουσι τά γένη xai τά είδη ητοι τά καθόλου. Ταϋτα πάντα δυνάμενος ζητησαι οδ ζητησω, αλλ1 ωσπερ έπί εισαγωγική διδασκαλία; διαλεχτιχώτερον τά περί αδτών διδάξω, τοΰτ' εστί τί τίνι υπόκειται καΐ τί τίνος κατηγορείται. ύποκείμενον τυχόν έστι τδ περί ού ο λόγος, κατηγορούμενον δέ τδ περί έκείνου λεγόμενον* 1 (ιφιλόν C 4 μόνη om. V ante άθάνατον ras. VIII litt. C 5 αυτών C 6 άρχειν] Ιχειν V 7 ταύτας] τάς (in marg. ταύτας) V 9 6μοΙιος om. V έπειϊή V 10 έαοτ.] i t ' έαυτοΰ G 11 δίπηχυ *αϊ τρίπη/υ V έτι — άαώματα (14) om. V 16 τότε] τούτου C χελοφών (superscr. χλε) V 18 ποίον τούτων] ποίον (superscr. ω) τούτο V 20 ή Έχτορος om. V άποματτώμενοι V 21. 22 άναχωρίτων C 2 3 τό (post οδν)] τό> V τό (ante έν τοϊς χηροϊς)] xal Ο 23. 24 τό έν τοϊς πολλοί; — έπί τοις πολλοίς om. V 27 β ί α ς καλεί τά] Si χαλεΐν & τά V 29 ταΐς ψυχαϊς] τοις πολλοί; V 30 τά γένη — χαβιίλου om. V 31 ζητεΤβαι (pr. 1.) C ζητώ (alt. 1.) V έπί] έπεί C 32 ϊιαλεχτιχώτερον post αύτών transp. V 33 pr. τ< om. V

ELIAS IN PORPHYRII ISAGOGEN [Porph. p. 1,9—12] c. 17

49

otov ' άνθρωπος vixä' · xb άνθρωπος υπόχειται, χατηγορεΐται δέ t i νιχ$.

ή

xal άλλως* υποχείμενον έστι τδ τ φ άρθρφ συνταττόμενον, χατηγορούμενον δέ τδ μή συνταττόμενον άρθρψ, οίον ' ό άνθρωπος περιπατεί',

xal άλλως

δέ, 6τι xb μέν χατηγορούμενον ή μείζον έστι του υποχειμενου ή Γβον αδτψ, 5 Ιλαττον δέ οδδέποτβι τδ δέ υποχείμενον παν τοδναντίον ή Γβον ή Ιλαττον, οδδέποτε δε μ ε ί ζ ο ν εί γάρ εΓπω ' δ άνθρωπος ζφον', τδ ζφον χατηγορεΐται τοΰ άνθρωπου χαθολιχώτερον αότοΰ όν, έάν δέ ειπώ ' ό άνθρωπος γελαστιχόν', τδ γελαστιχδν χατηγορεΐται ίσον ον τφ άνθρώπφ* ε* τι γάρ άνθρωπος, γελαστιχόν, xal ει τι γελαστιχόν,

άνθρωπος,

το δέ 6ποχείμενον

οΓον ό

10 άνθρωπος ή ίσον έστί τφ χατηγορουμενφ οΓον τφ γελαστιχφ, ώς εΓρηται, | ή Ιλαττον τοΰ κατηγορουμένου οΐον τοΰ ζψου, οδδέποτε δέ μείζον.

ρ. 1,9

61Γ

Α δ τ ί χ α π ε ρ ί τ ω ν γ ε ν ώ ν τε x a l β ι δ ώ ν . Ειπών ότι

των

βαθύτερων

γαγε το α δ τ ί χ α π ε ρ ί

των

άπέχομαι

γενών

τε

ζητημάτων

xal

ειδών,

προσφόραις ?τι

περί

έπη-

τούτων

15 ήδυνάμην πολλά ζητήσαι.

ρ. 1,10

Tb

μέν είτε

υφέστηχεν.

Διαφέρει έπίνοια ψιλής έπινοιας, ότι ή έπίνοια το όν άλλως ποιεΐ νοεΐσθαι, οίον έχ τοΰ χαλχοΰ τριγώνου χωρίζουσα αυτδ

έπινοοϋσα

τδ

τρίγωνον,

τδ σχήμα xal αυτδ χαθ'

ψιλή δέ έπινοια ή τά αδύνατα

τη

φύσει

20 άναπλαττομένη ώς τραγέλαφον xal τά τοιαΰτα.

ρ. 1,11

K a i πότερον χωριστά.

Χωριστά

τά πρδ των πολλών νοητέον, έν τ ο ι ς α ί σ θ η τ ο ΐ ς τά έν

τοις πολλοίς, π ε ρ ί τ α ΰ τ α ύ φ ε σ τ ώ τ α τά έπΐ τοις πολλοίς, ώς xal ανωτέρω είρηται.

25 ρ. 1,12

Παραιτήσομαι λέγειν

βαθύτατης.

ΜηδεΙς έγχαλείτω τ φ Πορφυρίφ, δ xal τοις ρήτορσιν έγχαλοδσιν δπισχνουμένοις μέν σιωπαν,

λέγουσι

δέ τά δφείλοντα σιωπηθηναι* οόδέ γάρ

τοϋτο έποίησεν, άλλά λέγει μέν τά προβλήματα, σιωπά δέ τά έπιχειρήματα.

2 δρθρω] 4νθρ«ίιπα> C 3 άρθρω] δρθρον G 5 6πο6 et 7 6 (utrobique) om.' C 6 xi ζώον om. V 7 χαθολιχέτερον C ίν] ί>πάρχον V δέ om. V 9 4 om. C 10 τό γελαατιχάν V 11 ούϊέπετε V 12 των om. C (cf. τ. 14) 17 ή on. V ποιεΐν V 18 χωρήζουαα V τό (ante σχήμα) om. V 21 πράτερον C χωρηστά V 22 τά (ante πρ6) supra scr. C: om. V 23 ταύτα] ταοταϋτα C: τά V 24 εΓρηται] ρ. 48,17 25 παραιτήαομε C 2G. 27 &πιβχνείβθαι V 27 λέγειν V 28 λέγειν V 1 ί>ποχε(|ανον G

XC{|U(MV0V

C

Comment. Arial. X V I I I . 1

Eliae in Porph. laag. et Ariat. Cat.

50

ELIAE IN PORPHYRII ISAQOGEN [Porph. p. 1,14—18] c. 17. 18

p. 1,14 Τ δ δέ δ π ω ς π ε ρ ί α ύ τ ώ ν χ α ϊ τών π ρ ο κ ε ι μ έ ν ω ν . ΜηδεΙς νομίση διττολογεΐν τον ΓΙορφύριον είπόντα α ύ τ ώ ν χαϊ τ ω ν π ρ ο κ ε ι μ έ ν ω ν · α δ τ ώ ν μεν γαρ νοητέον γενών τε και ειδών (τούτων γάρ χαϊ προσεχώς έμνήαθη), τ ώ ν δέ π ρ ο κ ε ι μ έ ν ω ν άντί χοο ύφέν δλων όμοΰ 5 τών πέντε φωνών. |

ν V 26 οίον post μέλαν transp. 0

60

ELIAE IN PORPHYRII ISAGOGEN [Porph. p. 2,21—3,21] c. 20. 21

σατο εις παράδειγμα, έπΐ δέ τών άλλων jiovot? δνόμασιν έχρήσατο; καΐ λέγομεν ?τι εδλόγως· τά γάρ γένη xat τά εϋδη καΐ αί διαφοραΐ καΐ τά ίδια αεί ωσαύτως εχουσι μή μεταβάλλοντα τά δέ συμβεβηκότα μεταβάλλουσί ποτε. είκότως οδν έπΐ μέν των άλλων τδ ονομα ελαβεν είς παράδειγμα 5 ως έν ταϊς χλίσεσι χατά χρόνον μή μεταβάλλον, έπΐ δέ τοδ συμβεβηχότος έχρήσατο xal τφ ρήματι ώς μέταβάλλοντι χατά χρόνον· άρμόδιον άρα ήν τδ μεταβάλλον χατά χρόνον τω μέταβάλλοντι χατά φύσιν είς τδ έναντίον.

ρ. 2,28 Οΐ δ ι α φ έ ρ ο υ σ ι χαΐ τ φ είδε ι α λ λ ή λ ω ν αλλ' ο υ χ ί . Καλώς είπε τ φ ά ρ ι & μ φ μόνον· τά γάρ τφ είδει διαφέροντα xal 10 τφ αριθμώ πάντως διαφέρουσιν, τά δέ τφ άρι&μφ διαφέροντα ου πάντως τφ είδει διαφέρουαιν. ρ. 3,18 "Α οόχ έν τ φ τ ί έστι κ α τ η γ ο ρ ε ί τ α ι . Ή μέν διαφορά έν τφ ποιόν τί έστι κατηγορείται μόνον, το δέ συμβεβηκδς ή έν τ φ ποιόν τί έβτιν ή έν τφ πως εχον κατηγορείται, και 15 ευλόγως, ?τι ή μέν διαφορά ή κυρίως ουδέποτε μεταβάλλει ή χωρίζεται, τδ δέ συμβεβηκδς διττόν, ή χωρκϊτον ή άχώριστον, καΐ τφ μεν άχωρίστφ οΐχεϊον το έν τ φ ποιόν τί έστι κατηγορηθηναι, τψ δέ χωριστφ οίκεΐον | τδ έν τ φ πώς εχον κατηγορεϊσδαι · οίον πως έχει Σωκράτης; υγιαίνει ή 68Τ νοσεί, α έστι χωριστά συμβεβηκότα.

20

(Πρδξις κα'). ΓΙερΙ είδους. ρ.3,21 Τ δ δέ εϊδος λ έ γ ε τ α ι μέν καΐ επί καθδ εΓρηται.

τ η ς εκάστου

μορφής,

Ουπω πέπαυται δ περι τοΰ γένους λόγος· έκκρεμής γάρ έστι και 25 κατά γνώσιν και κα&' υπαρξιν, αναμένων τδ είδος, καΐ Τνα γνωσθη xat ίνα υποστη. και μή λεγέτωσαν οί έςηγηταΐ διά τί προέταξε τδ είδος της διαφοράς· ούδέν γάρ Ιτερον ζητοΰσιν ή διά τί προέταξε τδ γένος της διαφοράς, τδ δέ ζητείν τοΰτο εΰηΟες· τδ γάρ γένος έν έαυτφ έχει τδ εΐδος. και πώς, φασίν, ανωτέρω την διαφοράν προέταξε; και λέγομεν δτι δπου ψιλής 1 εί; om. V (cf. v. 4)

δέ om. V

χρησα'μενος V

3 μεταβάλοναι (alt. 1.) C

δ χλήβεβι C μεταβα'λον C 1 6 τ ω ] το CV 7 τω μεταβ.] τό μετββάλλειν V 8 οΐ] ή V 10 post pr. άριθμυϊ add. οιαφέροντα V 12 κατηγορείται om. Porph. 13 διαφορά] αναφορά V δποίον V 14 πώς ?χον] ζοΐον τί έστι V 15 άλ. p. 5,23 Τ ά δ ή π ρ δ τ ω ν ε ί δ ι κ ω τ ά τ ω ν ά χ ρ ι τ ο ΰ γ ε ν ι κ ω τ ά τ ο υ α ν ι ό ν τ α γ έ ν η λ έ γ ο ν τ α ι κ α ΐ ε ι δ η x a l υ π ά λ λ η λ α γ έ ν η , οίον ' Α γ α μ έ μνων 'Ατρείδης Πελοπίδης Τανταλίδης. 5

Δείςαντοί τοΰ Πορφυρίου ϋτι ώς ομώνυμο; φωνή διαιρείται τδ δν είς τός δέχα κατηγορία;, δ Πλάτων ώς γένο; τά δν βούλεται διαιρεΐσθαΐ κατασκευάζων ούτω;· οτι ' 3 λέγετε ύμεΐ; ΙπΙ των γενών δτι οδκ εατι τδ πρότερον καΐ ύστερον, τά αδτά λέγω κάγώ έπΐ των όμωνύμων| 2τι οδκ εστίν οδδέ έπΐ τοότων τάξις· οδδέ γάρ πρότερο; ό ένοδρος κόων ς όριζομένους τον άν&ρωπον ούτως 'ζφον νοΰ χαΐ έπιστήμης δεχτιχόν' χαΐ τά άλλα έάσαντας χαί μόνης φροντίσαντας της αντίστροφης (οδδέ γάρ τοΰτο ίδιον όρισμοΰ, άλλα οί ορισμοί της άνατομής χαΐ άναπτόζεως χάριν των φύσεων έπενοήθησαν), xal δέον αδτους πάντα χαταλέγειν τά ουσιώδη χαΐ συστατικά τοΰ πράγματος, τοΰτο δεύτερον. τρίτον Marc.

ίδίας άγομένης C :

malim

lila

ELIAE I S PORPHYRII IS AGOG EN [Porph. p. 6,16. 8,8] c. 27. 28

76

είδιχωτάτων χαί ατόμων, τδ μεν γενιχώτατον χαι ύπάλληλον χαί είδιχώτατον υπεγράφη, τδ δέ άτομον οδχ ύπεγράφη. διδ νυν χαί το άτομον υπογράφει λέγων οδτως· ά τ ο μ ό ν έ σ τ ι ν τδ έ ί ι δ ι ο τ ή τ ω ν συστάν, ών τδ ά θ ρ ο ι σ μ α οδχ VL del. V 29 xal (post ποκειμένω 33 τώ Ο : τό C»

ELIAE IN PORPHTBH ISAGOGEN [Porph. p. 12,24. 13,6] c. 34. 35

93

2λως μή ov οδδέ έν όποχειμένφ εστίν. χαί την τρίτην άπορίαν λύσεις οδτω λέγων* έπί των άλλων φωνών οδχ ήδυνατο άποφατιχώς προαγαγεΐν τάς ύπογραφάς και είπεΐν 'γένος έστίν δ μήτε διαφορά μήτε είδος μήτε ίδιον μήτε συμβεβηχός' ή ' είδός έβτιν δ μήτε γένος μήτε διαφορά' χαΐ τά 5 λοιποί, μήπω γινωσχομένων αυτών τι είσι, διά τδ μή ευδυς άπορεΐν τινα ' τί γάρ έστι γένος χαί τί ε ί δ ο ς . έχείνων δέ προ|εγνωσμένων χαί άλλης λοι- 96* πδν μή ούσης φωνής εΐ μή ταύτης, είχότως χαί άποφατιχώς προήλθεν ή υπογραφή.

? 17 συντήβηοιν Η έπιχείριμ. Η 1 19. 20 διά—«ν in mrg. suppl. Ρ ' 20 άντιπεΐν Ρ ίυνηθή Ρ 21 πασαν KP 22 της έν.] των Ιργων b άτάπου Ρ 24 έφιχτοί HP 25 δέ om. b 26 δια(ρεακ Κ τριπλδς] τριπλα'αιον Κ άποχρ.] άπορίας b 27 βτι ΗΚΡ: εΓτε b: τί έστιν Olymp. άθάν. ή θν. b 28 έχλήθηβαν δέ xal άπορηματιχοί b 30 ol γάρ Πρωταγ.] cf. Ammon. p. 66,26 31 έφιχτιχους Ρ 32 έν τφ Θεαιτήτφ] spectare videtur p. 182 I) sq. 3τι om. h λέγεται Ρ

110

ELIAE IN CATEGORIAS PROOEMIUil

είναι χατάληψιν ή μή χατειληφόχες; καΐ εί μεν χατειληφότες, ίδου | εστι 222» κατάληψις· εί δέ μή κατειληφότες, ού πειθόμεθα ύμϊν μή χατειληφόσιν oxt εστίν «καταληψία'. τους δέ Πρωταγορείους έλέγχει έν τψ Πρωταγόρα διαλόγω λέγων ούτως* δτι 'ημείς, ώ Πρωταγόρα, λέγοντές σε δοζάζειν κακώς 5 άληθευομεν ή ψευδόμεθα; εί μεν γαρ άληθευομεν, συ ψεύδη, καί ίδοί> εστι xb ψεΰδος· εί δε ψευδόμεθα σοΰ άληθευοντος, ίδοί) πάλιν εστι τδ ψευδός, ψευδή ουν, καν τε άλη&ευης χάν τε ψεύδη', χαΐ έπάγει λέγων δτι Πρωταγόρας ψεύδεται, καν τε άληθευη καν τε ψευδηται. ό δέ 'Αριστοτέλης δι' ένδς καί τοΰ αδτοΰ έπιχειρήματος ελέγχει διά τδ αξίωμα της αντιφάσεως10 εί γάρ οί μέν πάντη ψευδή δοξάζουσιν οί δέ πάντη αληθή, άντίφασις το τοιούτον, ουδέποτε δε ή άντίφασις συναληθευει· οόδέ γάρ πάντως άληθη ουδέ πάντως ψευδή, ταύτης δέ της αίρέσεως ένόμισάν τίνες και τ&ν Πλάτωνα είναι διά τδ κεχρήσθαι διστακτικοΐς προσρήμασι, λέγοντα "δοκώ μοι' καί 'ίσως' και 'τάχα' καΐ ' υπολαμβάνω'. αλλά ταΰτα μέν ό Πλάτων δι' 15 άκρίβειαν ελεγεν, ουτε δέ ό ακριβής πάντως έφεκτικδς οΰτε ό έφεκτικδς ακριβής, πλην ούκ έφεκτικδς ό Πλάτων· εστι γάρ πολλαχοΰ άχοΰσαι αότοΰ λέγοντος καί άποφαινομένου, δπη ελεγεν ως κατά τον ποιητήν, έν μέν τψ Φαίδρψ δτι ή ψυχή πάσα αθάνατος καί έν τψ Φαίδωνι δτι άδαμαντίνοις δει δεσμοϊς τήν δόζαν ταύτην έχοντα περί της αθανασίας της ψυχής εις 20 "Αιδου ίέναι, κάν τοΐς Νόμοις δτι άληθέστερα τά νΰν λεγόμενα τοΰ τήν Κρήτην νήσον είναι (έν Κρήτη γάρ τάς διατριβάς έποιεϊτο* οδ γάρ ήςίου ετι σκηνάς των αδτοΰ διαλόγων ποιεΐσ&αι τάς 'Αθήνας διά τά συμβάντα έπΐ Σωκράτει), καί έν τη Πολιτεία φησίν δτι μισθωσώμεθα κήρυκα Στεντορος μεγαλοφωνότερον, δστις άναβάς έφ' υψηλοΰ βήματος άναβοήσει ώς 25 δ μέν δίκαιος ευδαίμων, χαΐ εί λάθη πάντας άνθρώπους τοιούτος ών καί διά τοΰτο άδικος νομιζόμενος μαστιγοϊτο, ό δέ άδικος άθλιος, καί εί λάθη πάντας ανθρώπους τοιούτος ών και διά τοΰτο δίκαιος νομιζόμενος τιμψτο ύπδ πάντων, έπεξέτεινα δ' 5ν τάς χρήσεις τοΰ Πλάτωνος κατασκευαζουσας δτι οδκ ήν έφεκτικός, εί μή δτι πρόλογος νΰν 'Αριστοτελικών πρόκειται, 30 οδχΐ δέ Πλατωνικών.

1 xal om. b post {Sou III litt. eras. Κ 3 έν tu! τοΰ Πρωταγόρου διαλόγψ b τ ψ Πρωταγ.] potius in Euthyd. p. 287 Ε sq. vel Theaet. p. 170 Α sq. 4 post οδτως add. Sea περί ψεύδους δτι εστι Ρ χακως δοξ. σε coll. b 6 pr. τδ om. b 7 άληθεύης] άληθεύεις n post alt. ψεύδη add. πάντως (πάντη b) δέ ψεύδη HPb 8 Άριστ.] Metaph. Γ 4 μ. 1007 b 18 sq. 10 πάντι (pr. 1.) Η : πάντα b πάντα (alt. 1.) P b 11 Αληθεύει KP 11. 12 πάντα (utrobique) b 13 δισταχτ.] είκβστικοϊς b λέγοντος Ρ 1δ έφεκτ. πάντ. coll. b 17 δπη] δτι b 17. 18 έν μέν τ ψ Φαίδρω] ρ. 245 C 18 έν τ ψ Φαίδωνι] potius Reipubl. Χ 15 ρ. 619 Α 20 άφιέναι Η 1 κάν τοις ΝΊμοις] II 7 ρ. 662 Β 22 σχηνήν b αύτοΰ b : αύτοΰ HPK τάς Ά», π. coll. b 23 έν τη Πολιτεία] I 24 ρ. 353 Ε sq. IV 19 ρ. 445 Α μιβθωαάμεθα Ρ 24 δστις] δς b 25. 26 corrigas λάθοι 25. 27 παντός ανθρώπου HP 26 post τοΰτο add. δίκαιος νομίζόμενος τιμώτο οπό πάντων del. Ρ μαστιγώτο H P b λάθει Ρ 28 έπεξέτινα Ρ ante κατασκ. add. τάς b 29 post μή addas ένενιίησα 30 δέ om. H P b

111

ELIAE IN CATEGORIAS PROOEMIUM Πέμπτος τρόπος ήν της

Ιπωνυμίας των κατά φιλοσοφίαν

αιρέσεων

άπ& του τρόποι» της ζωής, ώσπερ οί Κυνικοί φιλόσοφοι. Κυνιχοί δέ έχλήθησαν διά τέσσαρας αιτίας· ή γάρ διά τδ άδιάφορον τοΰ ζψου, έπειδή χαΐ αδτοί άδιαφορία έπετήδευον ώς οί χύνες δημοσία έσθίειν χαί άφροδισιάζεσβαι 5 χαί άνυπόδετοι | περιπατειν χαΐ έν πί&οις χαί έν τριόδοις χα&ευδειν. τοΰτο 223Γ δέ έποίουν τοδ φύσει χαλοΰ δρεγόμενοι· Ιλεγον γάρ δτι εί άγα&όν έστι, δει χοινή χαί ?δία πράττεσθαι, εί δέ οδχ εστίν άγαδόν, ουτε xotv^j οΰτε ?οία αότδ διαπραχτέον· οδ γάρ ήν παρ' αδτοΐς αλλά τδ μέν φάσθαι το δέ έγχεχρυμμένον είναι, 10 άλλ' ήν παρ' αδτοΐς τδ είπέ χαί άμφαδίην, έπεί οδτινα δείδια εμπης. αυτη πρώτη αιτία,

δευτέρα αίτία, δτι αναιδές ζφον ό χυων, έπετήδευον

δέ χαί αυτοί την άναίδειαν, ού την χείρονα της αίδοΰς άλλα τήν κρείττονα· διττή γάρ ή άναίδεια, ή μέν χειρών τ η ; αίδοΰς ή δέ χρείττων, 15

ή τ ' άνδρας μέγα σίνεται ή δ' δνίνησι. ταυτην οδν τήν άναίδειαν έπετήδευον τήν κρείττονα αίδους, otov υλαχτοΰντες χατά των άλλοτρίων της αυτών φιλοσοφίας,

τρίτη αίτία, δτι φρουρητιχδν

ζφον ό χυων* έφρουρουν δέ χαί αδτοί τά δόγματα της φιλοσοφίας διά των άποδείζεων χαί μέγα έφρόνουν έπΐ τ ο ύ τ ψ · φαίη γάρ 5ν ή τ υ χ η πρ&ς Ά ν 20 τισ&ένην τον προστάτην της αίρέσεως ταύτης ούτως έννέα δή προέηκα τανυγλώχινας δϊστους, τοΰτον δ' οδ δυναμαι βαλέειν χυνα λυσσητηρα, δτι, φησί, τοσαυτας α δ τ φ χαταβαλεΐν το φρόνημα,

συμφοράς έπήγαγον, χαί οδχ ήδυνήθην αδτοΰ αυτη χαί ή τρίτη αίτια,

τετάρτη δέ δτι δια-

25 χριτιχον ζφον ό χυων γνώσει χαί άγνοια τ& φίλον και tb άλλότριον όρίζον δν γάρ γινώσχει, νομίζει φίλον είναι, χαί εί ρόπαλον έπιφέροιτο, δν δ' άγνοεΐ, έχθρόν, χαί εί δέλεαρ έπιφερόμενος ειη· ούτως οδν χαί οδτοι τους μέν έπιτηδείους πρδς φιλοσοφίαν φίλους ένόμιζον χαί εδμενώς έδέχοντο, τους δέ άνεπιτηδείους άπήλαυνον δίχην χυνων κατ'

αδτών υλαχτοΰντες. διδ και ό

30 Πλάτων έν τ φ Γοργί^ φησίν δτι έχει τινά σοφίαν δ χυων διαχρίνειν φίλον άπ& έχδροΰ.

χαί τό διαχρίνειν δέ άλήθειαν χαί ψεΰδος μόνου φιλοσόφου,

ούτως χαί ό πέμπτος τρόπος. "Εκτος δέ τρόπος άπδ τοΰ τέλους, ώσπερ

οί Ήδονιχοί·

τέλος

γάρ

των δντων τήν ήδονήν ελεγον· ών της φιλοσοφίας χατήρξεν 'Επίκουρος, φ 2 τρόπου] πρώτου Ρ post φιλόσοφοι add. διά τ{ χυνιχοI Ρ 3 toO ζώου] της ζωής b 4 άδιαφορίαν b 7 εί δέ] ή HPb ante ούτε χ. add. χαί HPb 8 οώτό om. Hb άλλά om. Kb (cf. Horn, λ 443) φάαθαι] φαίνεαθαι Κ xal χεχρ. Horn, χεχρυμμένων Pb 11 είπέ] ήέ Horn. Η 196 δείδιμεν Horn. Εμπτης Κ: ίμπυς Ρ 12 δευτέρα αίτία in mrg. suppl. Ρ άνεδές Η 14 ή μέν χρείττων . .ήδέχ. b 15 ij τ ' Horn. Ω 4δ: ήτε Hb: ήτις KP ή δ'] ή δέ ΗΚΡ: ήτε b: ήδ' Horn. 17 αύτών Iibri 20 προσόντα Η 21 έννέα] δχτώ Horn. Θ 297 τανυγλώχεινας Ρ 22 τοΰτον . .] Horn. Θ 299 24 χαταβάλαι HPb ή om. Κ 27. 28 έπιττ,δείαΡ 28 εδμενεϊ« b 30 έν τψ Γοργί?] potius Reipubl. II 15 p. 375 Ε sq. τι HP an διαχρίνων? 33 6 ίχτος b τρόπος om. Κ 34 ών της φιλ. b: τη« φιλ. ών ΗΚΡ

112

ELIAE IN CATEGORIAS PROOEMlUMi

συνήκμασεν δ Μένανδρος, ούτοι δε of Επικούρειοι καΐ μέχρι των ουρανίων Γάτων την πρόνοιαν, Γνα μη πράγματα σχη το θείον περιεργαζόμενον τά τηδε. μέμνηται δέ της δόξης ταύτης xal Μένανδρος έν τοις Έπιτρέπουσιν, ήνίκα φησίν 5 οιει τοσαυτην τους θεοί>ς άγειν βχολήν, ώς άγαθόν τε xal κακ&ν χαθ' ήμέραν νέμειν έχάστφ σμικρδν ήν; ούτοι ελεγον τέλος εΐναι τήν ήδονήν, οό την αίσχράν δήθεν τήν δι' αφροδισίων χαΐ άλλων ήδυπαθειών, άλλά την άσχολιαν των παθών χαΐ κατα10 στηματικήν, την καθιστωσαν τήν ψυχήν ώστε μή πάσχειν | αίσχρόν τι 223» πάθος· οόδέ γαρ ήδονή τέλος της φύσεως· οδδέ γάρ διά τοΰτο ένεργει ή φύσις, Γνα ήδώμεθα, άλλα συνέπλεξεν ήδονήν τη ένεργεία οίον δελεάσασα xal γοητεύσασα ήμδς δι' αύτής πρί>; zb έπίμοχθον των ένεργειών· έπίμοχθον γάρ μή πεινώντα έσθίειν καΐ μή διψώντα πίνειν. ή ήδονή ο3ν 15 οδκ εστι τέλος, άλλ' ίπεται ήτοι συμπλέκεται τη κατά φυσιν ένεργει^, ωσπερ ή σχιά τφ έν φωτΐ βαδίζοντι. ούτως χαΐ ό Ιχτος τρόπος. Έβδομος τρόπος της έπωνυμίας των χατά φιλοσοφίαν αιρέσεων ό Ονομασθείς άπό τίνος συμβεβηχότος, ώς οί Περιπατητικοί άπ& του Πλάτωνος χατά περίπατον τάς συνουσίας ποιουμένου διά το αμα τη ψυχη τύ σώμα 20 γυμνάζειν. καΐ των ανθρωπίνων άναχωρήσαντος διαδέχεται τήν σχολήν αδτοϋ Σπευσιππος ό υίδς της Πρωτώνης αδελφής τοΰ Πλάτωνος- ούχ έτυγχανε γάρ τηνικαΰτα παρών ό 'Αριστοτέλης· μετασταλείς γάρ ήν υπδ Φιλίππου έν Μακεδονία έπΐ τω παιδεΰσαι τόν υΐόν αδτοΰ Άλέξανδρον, δν παραλαβών ούτως έπιμελώς έπαίδευσε τήν βασιλικήν έπιστήμην ώς έπι25 λέγειν τδν 'Αλέξανδρον, ήνίκα μηδένα ώφέλησεν, δτι "σήμερον οδκ έβασίλευσα* ούδένα γάρ εδεργέτησα'. χαί ποτε τοΰ Αριστοτέλους είπόντος 3τι άπειροι κόσμοι χατά Δημόκριτον, έπιδακρΰσαί φασι τον Άλέςανδρον, 8τι ούδ' ένδς 2λου κόσμου ήδυνήθη έπιχρατήσαι. έκεΐθεν δέ υποστρέψας ό 'Αριστοτέλης διαδέχεται τήν σχολήν τοΰ Σπευσίππου συν Ξενοκράτει, καΐ 30 άμφότεροι έλέγοντο Περιπατητικοί τοις τόποις διαφέροντες· οί μεν γάρ έκαλοΰντο Αυκειοι Περιπατητικοί, ώς οί 'Αριστοτελικοί, οί δέ άλλοι 'Ακαδημαϊκοί Περιπατητιχοί, ώς οί τοΰ Ξενοκράτους, τφ χρόνφ δέ, οία συμβαίνει, έξέλιπε (των) μέν τδ £νομα του τόπου καΐ έκαλοΰντο Περιπατητικοί χωρίς τοΰ 1 post μένανδρος add. 66ξα έπιχουρείων Ρ οί Επικούρειοι] cf. Useneri Epic. p. 241 3 ταύτης om. b Μέν. έν τοΤς Έπιτρ.] frg. 178 (Kock III p. 51) 4 ήνήχα Η 5 olfial b τους] προς (cooi. τους) b 6 τάγαδίν τε χαΐ τό χαχόν coni. Kock 7 αμικρ. ήν] Σαιχρίνη corr. Meineke 8 τέλος iter. del. II 12 έσυνέπλεξεν Ρ ofo b 14 αίσθίειν Η ή om. HP 15 Ιστι] Ιτι Η 17 της έπωνυμίος om. b 18 συμβεβηχύτως Η 1 19 τήν αυνουσίαν b ποιούμενοι Ρ 20 xel] an οδ? άναχωρ.] χωρ. KP 21 Πρωτώνης] corrigas Ποτώνης, cf. Diog. L, III 4, Said. 8. y. Πλάτων et Σπεύαιππος, Aristotelis vitae Marc. p. 429,11 (Rose) 22 6 om. Κ 23 τ φ ] τό H P b 24 έπιμελώς om. Kb 25 μηδέν KPb 26 ώηργέτησα HP 27 δτι] είπιίντα b 28 ήδυνή»ψ Hb ό om. Κ 31 et 113,1 Λ6χειοι b : λϋχιοι libri 31 άλλοι om. b 31 et 113,2 άχαδημιαχοί Hb 32 ώς om. b 33 των inserui

EtlAG IN CA'fEGORIAS PftOOEMlüM Αυχειοί, των δέ Ξενοχρατείων τδ της ένεργείας ονομα έξέλιπε χαΐ έχαλοΰντο Ακαδημαϊκοί. Περιπατητικοί οίν έχαλοΰντο, οόχ δτι χατά περίπατον έζηγοΰντο, αλλ' βτι διεδέξαντο την σχολήν τοΰ Πλάτωνος, διά μέσου Σπευσίππου, χατά περίπατον ποιουμένου τάς έξηγήσεις. δ Ουτοί είσιν οί έπτά τρόποι της έπωνυμίας των χατά φιλοοοφίαν αιρέσεων. προσθώμεν δέ και ημεΐς χαΐ την αίτιον τοΰ είναι έπτά μόνον τους τρόπους χαΐ μήτε πλείονας μήτε έλάττονας. δει είδέναι 8τι ώνομάσ&ησαν αί χατά φιλοσοφίαν αιρέσεις ή άπί> τύχης, ως Περιπατητικοί, ή άπδ διανοίας, (από δέ διανοίας) ή dub περιβτατιχοϋ ή dnb προηγουμένου, χαΐ 10 άπ& περιβτατιχοϋ ή δνόματος ή τόπου, χαΐ εί μέν ό νάματος, ώς Πλατωνικοί, εί δέ τόπου, ή χωριστού ή αχώριστου, και εί μέν αχώριστου, ποιεί την της πατρίδος έπωνυμίαν, | εί δε χωριστού, ποιεί τήν dich τόπου 224 τοΰ τέλους, ωσπερ οί 'Ηδονικοί, ή άπδ της πρb τέλους χατασκευής, χαΐ ταύτης ή γνωστικής ή ζωτιχης. χαΐ 15 εί μέν γνωστικής, ποιεί τους Έφεχτιχούς, εί δε ζωτιχής, ποιεί τους Κυνιχους. ταΰτα χαΐ περί της αίτιας των έπωνυμιών. Δεύτερον ήν χεφάλαιον των προτεθέντων τί> είπεΐν την διαίρεσιν των 'Αριστοτελικών συγγραμμάτων χιλίων όντων τλν αριθμόν, ώς Άνδρόνιχος παραδίδωσιν ό f ποίτου ένδέχατος γενόμενος διάδοχος, των τοίνυν ' Αριστο· 20 τελιχών συγγραμμάτων τά μεν είσι μερικά τά δέ χαθόλου τά δέ μεταξύ, μεριχά δέ λέγονται ούχ άπλώς τά πρδς 2να γεγραμμενα (δυνατόν γάρ xal χαθολιχδν πράγμα πρδς Ινα γράψαι* ουτω γοϋν ή Περί κόσμου πραγματεία καθολική ουσα προσπεφώνηται' Αλεζάνδρφ τ φ βασιλεϊ), αλλά μεριχά λέγω δαα περί ένδς χαΐ μερικού χαΐ πρδς ίνα, ώσπερ αί έπιβτολαΐ αότοΰ· αί γάρ 25 έπιστολαΐ προς 2να είσΙ γεγραμμέναι, ας έν όχτώ βιβλίοις βυνήγαγεν Ά ρ τέμων τις μ ε τ ά ' Αριστοτέλην γενόμενος, χαΐ χαθόλου δέ λέγονται 8σα περί πάντων των μονοειδων διαλαμβάνει, ώ ; ή Φυσική άχρόασις φυσικών πάντων χαΐ ή Περί ούρανοΰ χαΐ τδ Περί γενέσεως. χαΐ φθοράς χαΐ τά Μετέωρα πάντων των έν τ φ μεταρσίφ τόπφ ισταμένων, τά δέ μεταξύ 8σα μήτε 30 περί πάντων μήτε περί ένδς άλλα περί πλειόνων διαλέγεται, ώς ή ιστορία, διττή δε αυτη, ή μέν πολιτική ώς αί Πολιτεΐαι, δς ίστόρησεν έχ τοΰ πολλήν γην περιελΟειν ί μ α Άλεξάνδρω τ φ βασιλεζ δς έχδέδωχε χατά στοιχεΐον διαχοσίας πεντήκοντα ούσας τδν αριθμόν, ή δέ φυσιχή ώς ή Περί φυτών χαΐ ζφων ιστορία. 1 post Aüxttoi add. οί 'Αριστοτελικοί b έξέλιπε post ξενοχρ. colloc. b 2. 4 χατά περίπατον scripsi: χατά περιπάτων ΗΚΡ: χατά περιπάτους b 5 χαΐ ούτοι Hb 6 προοβωμεν—έπωνυμιων (16) om. b ή μας Η χαΐ (alt.) om. Κ (cf. p. 119,12) 7 πλείους Κ δει δέ Η 8. 9 drei δέ διανοίας ex Olympiodoro inserui 9 ή άπό προηγ.— περιβτατιχοϋ (10) in mrg. suppl. Ρ 10. 11 ε( μέν] ή μέν Ρ 15 τήν έφεχτιχήν Κ 19 6 ποίτου HPK: 6 τούτου b: άπό τούτου Littig, an 6 Περιπάτου? (cf. p. 117,22) 25 βίβλοις Hb 26 xai eicias 28 τά μετ.] μετεώρων Κ 29 τώ om. Κ τόπων Ρ βυνιβταμ. Hb 32 πολήν Η τώ om. Kb 33 post άριθμάν add. τίς ή φυιιχή Ρ φυαιχή δέ (ή om) HPb 34 post Ιστορία add. τίς ή χαθάλου Ρ

114

ELIA Ε IN CATEGORIAS PROOEMIÜM

Των δέ καθόλου τά μεν eta ιν υπομνηματιχά τά δέ συνταγματικά, χαί υπομνηματιχά μέν λέγονται έν οίς μόνα τά χεφάλαια άπεγράφησαν δίχα προοιμίων χαί έπιλόγων χαί της πρεπουσης έκδόσεσιν απαγγελίας, τά δέ τοΰ υπομνήματος ονομα παρά Πλάτωνι χεΐται έν τη Έπινομίδι συνόψει 5 ουση των νόμων· φησΐ γάρ έχει περί των νόμων ανεκδότων μεινάντων ' ώς άρα φθάνουσί τίνες υπομνήματα αδτών είληφότες'. διο οδδέ δεΐ έχ των δπομνηματικών πιστοΰσθαι τάς 'Αριστοτέλους δόξας ώς διόρθωσιν υπομεινάντων. των δέ δπομνηματικών τά μέν μονοειδή τά δέ ποικίλα, μονοειδή μέν ώς ένομίσθη τδ Περί ερμηνείας υπομνηματικον διά την άσάφειαν, πριν 10 γράψαι τον φιλόσοφον Άμμώνιον εις αύτδ όπόμνημα χαί δεΐξαι 2τι χαί προοίμιον εχει και έπιλόγοος χαί την πρέπουσαν τη έχδόσει άπαγγελίαν, τά δέ ποικίλα ώς τά πρδς Εύχαίριον αυτψ γεγραμμένα έβδομήχοντα βιβλία Περί συμμίχτων ζητη | μάτων χωρίς προοιμίων και έπιλόγου χαί της 224» διαιρέσεως. 15

Των δέ συνταγματικών τά μεν είσιν αυτοπρόσωπα, & και ακροαματικά λέγονται, τά δέ διαλογικά, δ και έ£ωτερικά λέγονται, χαί ώς μέν αυτοπρόσωπα αντίκεινται τοις διαλογιχοΐς, ώς δέ άχροαματιχά αντίκεινται τοις έ£ωτερικοΐς * πάντας γάρ . ανθρώπους ώφελεΐν βουλόμενος 6 ' Αριστοτέλης εγραψε χαί προς τους έπιτηδείους της φιλοσοφίας ές οίκείου προσώπου (διο 20 χαί ακροαματικά λέγονται, ώς δέον αότών πάντως άκροάσασδαι· 2Βεν χαί Φυσική άκρόασις, έπειδή ε&δοκιμεΐν δοκεΐ ό ' Αριστοτέλης μάλιστα έν αύτη και δέον αδτής πάντως άκροάσασΟαι τους έχοντας έπί φιλοσοφιαν), εγραψε δέ και πρδς τους άνεπιτηδείους προς φιλοσοφιαν τά διαλογικά, και έν μέν τοΐς άχροαματικοΐς ατε δή πρδς άνδρας μέλλοντας φιλοσοφείν διαλεγόμενος 25 (αναγκαστικοί;, έν δέ τοΐς διαλογικοΐς) πιθανοΐς κέχρηται λόγοις. χατασχευάζων δέ την άΟανασίαν της ψυχής καν τοΐς άκροαματικοΐς δι* αναγκαστικών λόγων κατασκευάζει, έν δέ τοΐς διαλογιχοΐς διά πιθανών είχότων* φησί γάρ έν τοΐς Περί ψυχής άκροαματικοΐς δτι ή ψοχή άφθαρτος· εί γάρ ην φθαρτή, έδει μάλιστα αδτήν φθείρεσθαι υπ& τής έν τω γήρα άμαυρώ30 σεως* τότε δέ ακμάζει τοΰ σώματος παρακμάσαντος, ώσπερ ο υ ν παρακμάζει 2τε τδ σώμα άχμάζει* τδ δέ 2τε δεΐ φθείρεσθαι άκμάζον άφθαρτον* ή ψυχή άρα άφθαρτος έστι. χαί ούτως μέν έν τοΐς άχροαματικοΐς. έν δέ τοΐς διαλογικοΐς φησιν ούτως* δτι ή ψυχή άθάνατος, έπειδή αδτοφοώς 2 άπεγράφετο Ρ 4 έν η ) Έπινομίδι] ρ. 980 D 9 έλογίοθη (in mrg. ένομίσδη) Κ 10 άμώνιον Η 11 έπίλογον K b (cf. Ammon. in 1. De interpr. p. 8,21 sq.) 12 προς e&xaipiov] πρός εύχαιρίαν coni. Rose (Arist. frg. p. 427,8 not.); an πρός ε&χαιρον? (cf. Hesychii ind. 168, p. 17 Rose) 13 έπιλάγων b 18 πάντες b 19 τζ φιλοαοφί? b 20 πάντας b 22 πάντας Pb post φιλοαοφίαν add. έπιτηδείως b 23 τους (post προς) om. HPb 25 άναγχαατιχοϊς—διαλογικοί; inserui ex Brandisii coniectura, qui coniecit άναγχαατιχοΐς έν δέ τοϊς έζωτεριχοΐς 26 δέ] corrigas γάρ χάν] corrigas έν μέν 27 πειθανών Η ε(* θάρρος τών αποδείξεων (ταδτα γάρ κυρίως μανθάνομεν, τά δέ είκάζομεν ηπερ μανθάνομεν), χαΐ δτι έν τούτοις διδασκόμεθα πώς δει μανθάνειν, δτι γραμμικαΐς άνάγκαις, ουκ αξιοπιστία προσώπων άναπαυουμενοι, χαΐ διά Πλάτωνα έπιγράψαντα προ τοΰ μουσείου ' άγεωμέτρητος μηδείς είσίτω.' 20

Οί δέ λέγοντες δτι δει άπο της λογικής άρχεσθαι εφασκον δτι οργανον ή λογική και δει πρώτον είδέναι το οργανον καΐ εϊθ' ούτως ποΰ δεΐ χρήσασθαι τψ δργάνψ· ουτω γάρ και έπι βαναυσων τεχνών εχει· 6 γάρ φοιτήσας ε?ς τέκτονα πρώτον μανθάνει τά όργανα, οίον τρυπανον τέρετρον, και είθ' οδτως άρχεται αυτής τής τεκτονικής, ούτως μέν οδν καΐ ούτοι. | 25 φέρε δέ ημείς ειπωμεν τάληθές πόθεν δει άρχεσθαι. εδει τοίνυν άρχεσθαι 226Τ ήμδς άπο τής ηθικής διά τους λέγοντας δεΐν άπο τής ηθικής άρχεσθαι* τούτων γάρ δριμύτερον οδδέν εχομεν. αλλ' έπειδή διδασκόμεθα τά ήθη οδχ έχ συνήθειας καθάπερ τά πληγ^ νεμόμενα ζψα, δεΐν άρχεσθαι άπο τής λογικής, μηδέ ούτως άμελήσαντας τών ήθών άλλ' άμωσγέπως αδ 30 κοσμήσαντας διά παραινέσεων έγγράφων ή άγράφων, οΓαί είσιν αί 'Ισοκράτους, Γν' ίτοιμον εύροι ό λόγος το δ τι ακριβώς έπαγιώθη έν αύτω· ίστέον γάρ δτι τής φιλοσοφίας είς το θεωρητικδν καΐ το πρακτικδν διαιρουμένης xal τοΰ μέν θεωρητιχοϋ περί τό έν λόγοις άληθές και ψεΰδος καταγινομένου τοΰ δέ πραχτικοΰ περί το έν πράξει άγαθόν καΐ κακόν, παρήλθεν ό συλ35 λογισμός όργανον κοσκινού δίκην οΓον έχλογής και άπεκλογής, ιν' έν μέν 3 παιδία Ρ 6 φησιν αύτός] Leg. ρ. 689 D 7 πλέειν νεΐν Ρ an έπίστηται ? 9 δεΐν b : om. ΗΚΡ (cf. τ. 26) 11 νεϋραι b 12 xal Sri b ; Sri — πραγματείαις eicias, cf. p. 114,21 14 τών om. Ε 16 τά δέ — μανθάνομεν om. K P an τά δέ (άλλα μάλλον)? 17 γραμματικών Ρ άξιοποτεία Η 17. 18 άναπαυέμενον b (recte, nisi malis άναπαυομένου;) 18 άγεωμ.] cf. Zelleri Pb. Gr. II 3 p. 357 not. 3 21 xal δεΐ—δει (p. 119,30) om. b 22 Ιχει] ίφη Κ 23 πρώτον] πρν Ρ 30 άπεφήνατο b 31 Si om. Ρ ί om. IIP

ELIAE IN CATEGORIAS PROOEM1UM

121

ή φυσιολογία περί δέ άχίνητα ή θεολογία, αλλ' οδν τά ακίνητα, φημί, των δια χινήσεώς εισιν αίτια), ώσπερ ανάπαλιν δ Πλάτων αεί φυσιολογων θεολογεί, πανταχού παρεγχυχλων τό δόγμα των ίδεων. Ιν οίς χαΐ τό τέταρτον χεφάλαιον. 5

10

15

20

25

30

Πέμπτον δε χεφάλαιον ήν, έν φ έζητοΰμεν τίνες α! μετάξι) οδοί. δει δέ είδέναι δτι πέντε είσΐ βαθμοί της φιλοσοφία;, λογική ήθιχή φασική μαθηματική θεολογία, άκρα μέν έν τούτοις δύο, λογιχή χαΐ θεολογία, μέσα δέ τά λοιπά, χαΐ τούτων τά μέν περιρραντηρίοις χαΐ θειώσεσιν Ιοικε, τά δέ προτελείοις χαΐ αύταΐς ταϊς μοήσεσι· περιρραντηρίοις μέν γάρ χαΐ θειώσεσιν εοιχεν ή ήθιχή άποχαθαίρουσα την ψυχήν των μοχθηρών δογμάτων, ίνα τεταγμένη οδσα χαθαρά η χαΐ καθαρή προσομιλήση τη φιλοσοφία (ή γάρ τάξις πρός τφ ένί, ή δέ αταξία προς τ φ πλήθει), προτελείοις δέ εοιχεν ή φυσική · εί γάρ χαΐ ακίνητα ζητοΰμεν έν η) θεολογία κινούμενα δέ έν τη φυσιολογία, αλλ' οδν κινήσεως αίτια τά θεία χαΐ έκ των χινουμένων εις εννοιαν έρχόμεθα των νοητών· τό γάρ άφανές έχ τοΰ φανεροΰ ταχίστην εχει την διάγνωσιν. αυτοΐς δέ τοις τελείοις εοιχεν ή μαθηματική ωσπερ χλΐμάξ τις χαΐ γέφυρα διαβιβάζουσα ήμας από των πάντη ένύλων έπΐ τά πάντη άολα. τοΰτο δέ πάντως δλον τέμενος ή 'Αριστοτέλους φιλοσοφία, ή δέ λογική τριγχοΰ δίχην φρουρεί τά έν αύτη θεωρήματα. Έ ν τη παρούση πράξει ζητήσωμεν το ίχτον και ίβδομον χεφάλαιον* ήχομεν γάρ δμας τε χαί ήμας έξετάσοντες. ζητείσθω δέ έν τφ 2κτω κε· φαλαίφ όποιον δει εΐναι τον άκροατήν τφ τε βίφ και τη γνώσει, έν δέ τφ έβδόμφ όποιον δει χαΐ τόν έξηγητήν. έστω τοίνον ό μέν ακροατής κατά ζωήν τεταγμένος χαΐ μικρός κόσμος, Γνα διά μέν της έν αύτφ τάξεως την μίαν τοΰ παντός αρχήν γνφ (ή γάρ τάξις προς τφ ένί ή δέ αταξία προς τφ πλήθει), διά δέ τοΰ έν αύτφ μικρού κόσμου τόν δλον χόσμον έπιγνφ. έσται δέ μιχρός κόσμος, εί ωσπερ έν τφ χόσμφ τά κρείττονα των χειρόνων άρχει· αίσχρόν γάρ άνδρί τινι ή μορίφ κρατεΐσθαι 6πό τοΰ χείρονος, ώς φησιν ό Πλάτων, διό κρατείτω μέν ό λόγος τοΰ θυμοΰ ό θυμός δέ της έπιθυμίας* κοσμεί γάρ τόν μέν λόγον φρόνησις τόν (δέ) θυμόν άνδρεία την δέ έπιθομίαν ή σωφροσύνη* τούτου γε εδ έχοντος χαΐ ίδιοπραγοΰντος έπιφαίνεται ή δικαιοσύνη, οδχ έν τφδε τφ μορίφ οδσα της ψυχής ή τφδε άλλ' οίον αρμονία τις οδσα τούτων χαι τό έπιγινόμενον είδος, τοιούτος μέν εστω χατά ζωήν. χατά δέ γνώσιν έστω άχριβής μή έπανα-

1 rept δέ] χαΐ b 3 έν ofe — «εφα'λαιον (4) om. b 5 δέ om. Hb /ol τίνες b 8. 9 περιραντ. Η 9 προτελείαις b γάρ om. KP 10 άποκαθέρουσα Ρ 11. 12 ή γάρ τάξις —πλή»ει eicias (cf. v. 25) 12 τελείοις Κ : τφοτελεία b 15 νοητών ex νοημάτων corr. Ρ 19 τριγχοΰ] τοίχο« b (cf. Plat. Reip. VII, 14 p. 534 Ε) τά—θεωρήματα om. b 21 ήκομεν — έξηγητήν (23) om. b έξετάβωντες Η 1 23 icrd τοίνυν Ρ μέν om. KP 24 την ζωήν b 25 ή γάρ—φιλόσοφο; (ρ. 122,32) om. b 26 δέ supra scr. Η 28 μωρίω HP 29 φησιν πλα'των Η (spectat Reipubl. IV, 16 p. 441 C sq.) 30 pr. δέ om. KP τής om. II alt. δέ inserui 31 δέ om. HP σοφροσ. Ρ 32 riot Ρ 34 τοιούτος scripsi: τοιούτον libri

12*2

ELIA Ε IN CATEGORIAS PROOEMIUM

πάυόμενος | τ η αξιοπιστία των προσώπων*

ό γάρ τοιοΰτος μ ή πιστεύων 228*

ώς ετυχε τοις παλαιοΐς αλλ ω τρόπφ πιστεύει· πιστεύει γάρ Σωχράτει λέγοντι ' χαϊ Σωκράτους μέν δλίγον φροντιστέον της

αληθείας δέ πολύ'

χαΐ

Ά ρ ι σ τ ο τ έ λ ε ι λέγοντι έν τ η Ή θ ι κ η 'φίλος μέν δ άνήρ, φίλη δέ καϊ ή άλή5 θεια* άμφοΐν δέ φίλοιν όντοιν αίρετέον μάλλον το α λ η θ έ ς ' ,

κοί δι' άλλην

δέ αίτίαν έστω ακριβής, επειδή έκ τοΰ αύτοΰ πάθους γίνεται μισολογία καΐ μισανθρωπία, ώς φησιν ό Πλάτων έν τ φ Φαίδωνι, έκ τοΰ ραδίως πιστεύειν ή ήθεσιν ή λόγοις· καϊ οί είσοιχισάμενοι γάρ τινας ώς χρηστά ή θ η έχοντας έπ* αυτοφώρω καταλαβόντες δτι φαΰλοί είσι τοΰ λοιποΰ μισάνθρωποι γε10 γόνασι, καϊ οί πιστεύσαντες λόγοις τισίν ώς άρραγέσι τελευταΐον δέ όρώντες αδτους δπδ των διαλεκτικών ταραττομένους τοΰ λοιποΰ μισόλογοι έγένοντο. ίνα οδν μήτε μισόλογοι γενώμεθα μήτε μισάνθρωποι, δέον ή μ δ ς τους άκροατάς ακριβείς είναι καΐ μ η άνέχεσθαι των άποτάδην λόγων, αλλ' έκδιδόναι έαυτοΰς τοις κατά πεΰσιν καΐ απόκρισιν λόγοις διά Σωκράτην λέγοντα πάλιν 15 δτι 'ε? μ ή συ σεαυτοΰ

λέγοντος ακούσης,

ά λ λ ψ λέγοντι μ ή

πιστεύσης',

τοΰτ' εστίν εί μ ή συ ό δεδωκώς τάς προτάσεις και ές άνάγκης το συμπέρασμα δεδωκώς, ά λ λ φ μ ή πιστεύσης* δ γε τδ σπέρμα δεδωκώς τοΰ φΰναι τδ κακάν αίτιος έστι.

εστι δέ ειπείν πρδς τους εξωθεν έπιχεφοΰντας λέγειν

zh συμπέρασμα άλλου δεδωκότος τάς προτάσεις ' π ώ ς &ν σύ μοι λέξειας α 20 με χ ρ ή λέγειν;', καΐ πρδς τδν δεδωκότα τάς προτάσεις άγανακτοΰντα δέ έπ'ι τ ω συμπεράσματι δτι ' σοΰ ταΰτα, οδκ έμοΰ κλυεις'.

δει αυτόν μ ή είναι δύσ-

εριν καΐ φιλόνεικον· ' ό γάρ τοις έναργέσι μαχόμενος', φησίν ό 'Αριστοτέλης, 'αίσθήσεως ή κολάσεως δεΐται· εί γάρ είδώ; άντέλεγε τ η άληθεία, κολάσεως, εί δέ άγνοών, αίσθήσεως'. 2δ

τοιοΰτος μέν ό ακροατής.

' Ο δέ έξηγητής εστω αμα έξηγητής καΐ έπιστήμων.

εστι δέ έξηγητοΰ

μέν έργον ή άνάπτυξις τών ασαφών έν τ η λέξει, έπιστήμονος δέ ή χρίσις τοΰ άληθοΰς και τοΰ ψεύδους, ήτοι άνεμίων και γονίμων,

δεϊ αδτδν

μή

συμμεταβάλλεσθαι οίς άν έξηγήται δίκην τών έν σκηνη όντων καΐ διάφορα πρόσωπα υποδυομένων διά τδ μιμεΐσθαι διάφορα ή θ η , καΐ Ά ρ ι σ τ ο τ ε λ ι χ δ ν 30 μέν γίνεσθαι τά τοΰ 'Αριστοτέλους έξηγούμενον καΐ λέγειν δτι ουκ εγένετο φιλόσοφος τοιοΰτος, Πλατωνικά δέ έξηγουμενον λέγειν δτι ουκ έγένετο κατά Πλάτωνα φιλόσοφος,

Πλατωνικών

γίνεσθαι και

δει αυτδν μ ή έκ παντός

τρόπου βιάζεσθαι καϊ λέγειν δτι πάντως άληθεόει ό άρχαΐος ον έξηγεΐται, άλλα πανταχοΰ έπιλέγειν 'φίλος ό άνήρ, φίλη δέ καΐ ή

αλήθεια,

άμφοΐν

2. 3 Σωχράτει λέγοντι] Pbaedo. ρ. 91 C (De vita Arist. p. 432,11 Rose) 3 σωχραχράτους Ρ ς χαί μηδέποτε λήγοντας.

1 φιλαιτέρα] φιλέτερος H P : φιλτέρα δέ b Ίάμβλ.] cf. Zelleri Ph. Gr. V 3 p. 685 6 της itepl]: τψ περί b (cf. 114,33 sq.) Ιστιν] d Η : om. Ρ 7 πδσαν στροφήν περιστρ. b : πδσαν τροφήν περιτρέφειν H P : πάση σπουδή περιτρέπειν Κ δει αδτόν— ϊν είναι (15) om. b 11 πλάτωνα Ρ 12 alt. τό om. Κ 13 τοΰτο τοίνυν coll. Ρ 14 εΓπη Ρ αΰτό scrips!: αότώ libri 15 post πράγμασιν add. ώ : γάρ πρόσφορον είναι αύτώ τοις ί>ποχειμένοις πράγμασιν' del. Η Sv om. Ε γάρ om. b 16 6 om. Κ 19 τψ scripsi: τό libri 20 χαί om. Κ άπόντας ex Olympiodoro correxi: δπαντβς libri ίδιωτισμοϋς b 21 ό Ερμογένης] baec adnominatio in Hermog. arte rb«t. non invenitur, sed caput Π ώ ; τά χοινά διανοήματα ίδιώσομεν (II ρ. 449 Sp.); similiter dicitur Rhet. Gr. I p. 328 Sp. τά μέν χαινά παλαιώς, τά δέ παλαιά χαινώς, cf. Plat. Pbaedr. p. 267 Β Isocr. Paneg. p . 4 2 C τέχνη om. Ρ χοινά]χαινάΡ 22 τά γάρ—νοήται (25) om. b 23 χαμέζηλονΡ 25 βαβεία Ρ «τι γάρ δρισμύς . . ] cf. Arist. frg. 667 (p. 419 Rose) post. alt. δριμύς add. έατι b 26 Σιοχρ.] corrigas 'Αλεξάνδρου 27 έχαλεϊτο Κ 28 έάσω Tit. Arist. p. 440,12 (Rose): πείσω HKPb δισαμ-ατεϊν HP 29 ί γ χ η . . ] Ilom. η 120. 121

124

5

ιο

15

20

JELIAK IN CATEGORIAS PROOEMIUM

Έ ν oe τοις μεταξύ, φημί δέ ταΐς διτταϊς ίστορίαις, άχριβής χαί διηρθρωμένος, 3περ μάλιστα αρμόζει τη ιστορώ' ο& γαρ Ιστιν ώς έπι των άλλων εξωθεν έπιχειρήσαι, οδτω χαΐ έπΐ της (στόρια;, έν δέ τοις καθόλου έν μεν τοις διαλογικοί;, τοις χαΐ έζωτεριχοΐς, σαφής ώς πρδς τους εζω φιλοσοφίας διαλεγόμένος, ώς δέ έν διαλεχτιχοΐς ποιχίλος ταΐς μιμήσεσιν, Αφροδίτης [ονομα] γεμων χαΐ χαρίτων άνάμεστος. έν δέ τοις χαθόλου τοις αύτοπροσώποις, | τοις χαΐ άχροαματιχοις, κατά μέν την λέξιν ασαφής· γίνεται δέ ή άσάφεια διά 229Γ τοϋ δνοματοποιεΐν, ώς δταν λέγη κατηγορίας οδ τάς έπΐ έγχλήμασι δίχας, ώς εθος, αλλά τά γενιχώτατα, ώς Ιθος εχει del χατηγορεΐσθαι χαΐ μηδέποτβ όποκεϊσθαι, χαΐ χεφαλωτδν χαΐ πηδαλιωτδν χαι πτερωτόν, ώς ήνίχα λέγει * · , ή πάλιν τόπον, ώς ήνίχα λέγει οδ το πέρας του περιέχοντος καθ' 8 περιέχεται τδ περιεχόμενον, ώς ώρίσατο έν τοις Φυσιχοΐς, άλλα τδ έπιχείρημα τδ πολλών έπιχειρημάτων περιεχτιχόν, χαΐ έρμηνείαν, ώς ήνίχα λέγει την άχαλλώπιστον λέζιν έν τψ Περί έρμηνείας. αλλά χαΐ άλλως άσαφής έστιν άπορών γάρ οδχ εδθυς την λύσιν τίθησι παροίλληλον, αλλ' έπισυνάπτει δευτέραν χαι τρίτην άπορίαν χαι οδτω διά της λόσεως της τρίτης απορίας λύει την πρώτην άπορίαν. έν δέ τη διανοίορ οδκ έξίσταται του φαινομένου* διδ δυσωπεΐ άεΐ χαΐ καταναγκάζει τους άχροατάς έχ της έναργειας των φαινομένων. χα! τά δειχθέντα αδτψ διά τοΰ λόγοο έπισφραγίζει διά της των παλαιών μαρτυρίας, 8τι οδτω δοχεΐ χαΐ Ήραχλείτφ χαΐ Έμπεδοχλεΐ. χαΐ τά υπέρ φυσιν ζητών πιστοδται αυτά έχ των χατά φύσιν· διό del ό'Αριστοτέλης θεολογών φυσιολογεϊ, ώσπερ άνάπαλιν ό Πλάτων del φυσιολογών θεολογεί, παντελώς παρεγχυχλών τδ δόγμα των (δεών. έν οίς χαι ή παρούσα θεωρία.

25

Ένατον χεφάλαιον ήν τών προτεθέντων τδ ζητήσαι διά τί την άσάφειαν έπετήδευσεν ό 'Αριστοτέλης· ου γάρ φύσει ήν άσαφής χαί τι δι' άσθένειαν άπαγγελτιχήν τοδτο έποίει (πολλαχοΰ γάρ σαφώς άπαγγέλλει, οίον έν τοις μεριχοΐς πασι χαΐ έν τοις μεταξύ, χαΐ τών χαθόλου έν τοις διαλογιχοΐς πασι χαΐ τών αδτοπροσώπων εν τισιν, οίον έν τοις Μετεώροις 30 χαΐ τοις Τόποις χαΐ τοις Σοφιστικοΐς έλέγχοις), άλλά φύσει ων σαφής έπετήδευσε τήν άσάφειαν. έπιτηδεύει δέ αδτήν διά τρεις αιτίας* ή γάρ κρύψεως χάριν ή δοκιμασίας ή γυμνασίας* Ζπερ γάρ τοις ποιηταΐς I τοις s c r i p s i : ταίς libri (cf. p. 123,17) διττοί;] cf. p. 113,31 ακριβής om. Ρ 3 xal om. H P b (cf. v. 16) 5. 6 άψρ. £νομα γέμων H K P : Ά φ ρ . 6νομα τέμνων b : ίνομα, quod primitus supra άφροδ. additum fuisse videtur, inclusi: Ά φ ρ . έννομου γέμων cooi. Bernays (Dial. d . Arist. p. 137): Άφροδίτας άλοχα τέμνων scrips. Bergk (PL 4 III p. 718): 'Αφροδίτη; θ ' 3μα γέμων coni. Kaibel (Stil der Πολ. Ά θ . des Arist. p. 116 not.) 7 γίνεται —άπορίαν (17) eicias (cf. v. 25) 8 λέγει Η κατηγορίαν Κ έπ' έγχλήματι b 9 ϊχοντα b 9. 10 ίιποχείοβω Κ 10. 11 λέ/g (utrobique) b 10 post λέγει lacunam statuit Brand., excidisse videntur verba Aristotelica (Cat. p . 7»5) ένίοτε δέ χαΐ ίνοματοποιεϊν χ. τ. λ. ή πάλιν — λέγει (11) om. Κ (supra lineam τόπον m. 1 suppl.) I I τόπους b ού tö] οδτι Κ 12 ώρίαατο έν τοϊς Φυσιχοϊς] Δ 4 ρ. 212*5 sq. το πολλ. b : τών πολλ. ΗΚΡ 13 λέγ^ b 14 έρμηνίας Η 18 ένεργείας B P 23 έν—ίλ. (30) om. b 25 ίννατον KP 26 φΰσι Η χαί τι—έποίει (27) om. Κ (fort, recte) χαί τι] χαίτοι Ρ 28. 29 διαλογ.] λογιχοϊς KP 31 έπιτηδεύει] έπετήδευσε b

ELIAE IN CATEGORIAS PROOEMIÜM

125

ot μΰδοι χαΐ τοις ίερεΰσι τά παραπετάσματα, τοΰτο τώ ' Αριστοτέλει ή ασάφεια μονονουχί έπάγοντι τί> Όρφιχδν έχεΐνο άείδω ξυνετοΐσι, θύρας δ' έπίθεσθε βεβήλοις, χαΐ τδ 3μοιον τούτφ 5 χαχοφραδέων δέ βέβηλων ούατα λαχνήεντα περισχεπέτωσαν άράχναι, χαΐ τ4 Καλλιμάχειον έχεΐνο τον χάλαθον χατιόντα χαμαΐ δέρχεσθε γυναϊχες, μηδ' άπο τοΰ τέγεος μηδ' δψόθεν αδγάσσησθε, ιο [χαΐ 'Αριστοτέλης έγχαλούμενος δπ&'Αλεξάνδρου έπΐ τη έχδόσει τών αυτοϋ συγγραμμάτων 'χαΐ έχδέδοται' φησί 'χαΐ οδχ έχδέδοται', αίνιττόμενος την άσάφειαν, ώς χαί τις των Πυθαγορείων έχδους τδ μονόβιβλον τδ Περί των άλογων γραμμάτων ναυαγίφ περιέπεσεν ώς τα απόρρητα έξορχησάμενος] χα'ι δ φησιν δ Πλάτων διά την άσάφειαν, Ύν' εί ή δέλτος τι πάθη ή έν 15 γη ή έν θαλασσή, ό άναγνους μη γνψ', ουτω μέν | χρύψεως χάριν, ή δοχι- 229» μάσεως των έπιτηδείων χαΐ άνεπιτηδείων, ίνα ol μέν άνεπιτήδειοι πρ&ς φιλοσοφίαν χατανωτίσωνται, (πρδς οδς εστίν ειπείν πη φεύγεις μετά νώτα βαλών χαχδς &ς έν όμίλψ;), οί δ' έπιτήδειοι πρδς φιλοσοφίαν έτοιμότεροι γένωνται, μανθάνοντες ώς 20 πλείονος έπιμελείας δέονται τά μαθήματα, πρδς ους εστίν ειπείν τδ Πλατωνικά ν έν τη Έπινομίδι είρημένον ούτως· 'είτε χαλεπά είτε ράδια, ταύτη ίτέον, ταΰτα (τά) μαθήματα, αδτη ή οδός* άμελεΐν δέ οδ δει1, ουτω γουν xai οί άετοί χρίνουσι τήν γνησιότητα χαΐ την νοθείαν των νεοττίων· ίστώντες γάρ τά νεότπα άντιχρΙ> τοΰ ήλίου, Saα μέν άσχαρδαμυχτί δύνανται άντω25 πησαι πρδς τάς αδγάς τοΰ ήλιου, έπανάγοντες εις την χαλιάν ώς γνήσια έχτρέφουσιν, 8σα δέ μή δυνηθώσιν άντωπησαι προς τάς αδγάς τοΰ ήλίου, ώς νόθα αποβάλλονται· ώ ; γάρ δΐος χαΐ βασιλιχδς ό αετός τήν βασιλιχωτέραν των αισθήσεων ήχριβωμένην Ιχει, φημί δέ τήν οψιν. 2τι δέ βασιλικός ό αετός, δηλοΐ τδ μή θέλειν αδτδν θνησιμαΐον έσθιειν ποτέ. ουτω 30 χαΐ οί ΚελτοΙ τψ ' Ρ ή ν ψ ποταμφ χρίνουσι τά γνήσια τέχνα χαι τήν νοθείαν των βρεφών* έμβάλλοντες γάρ εις άσπίδα τά βρέφη άφιδσιν έν τοις υδασι,

1 τώ om. Ε 3 dtßm ξυνετοΐαι coni. Brand, ex Lobeckii Aglaoph. I p. 452 sq.: del 8' άξυνέτηαι Β: del ί ' άξυνέτοιβι KP; cf. Mullach I p. 166 βεβήλοις] βέβηλοι legendum docet Lobeck 1.1. p. 451 4 τούτφ b: τούτο HKP 5 χαχοφραδέων . ..] hoc fragmentis Orpbicis addendum 7 χαλλιμάχιον codd. (bymb. Cer. 3.4) 8 δέρχεβθε] »aoeioftc Call. γυναίκες] βέβαλοι Call. 9 τω Call. αύγχ 2θτι Η 9 ante διά add. καΐ Hb 10 τών νοημ. Hb 11 δοξάζαυαιν Η 1 οί om. Ρ αδτδ KP 12 διά λέγων (sic) Ρ τδν om. b 13 οδν scripsi: ώ{ libri είπομεν HKb 14. 24 μέσων b 15 το] τώ Κ 17 & om. Κ 18 φωνών—άπλών (19) in mrg. Ρ 21 δέ b: om. ΗΚΡ 25 τδν μέν . . τδν δέ KP εί τδχοι b 26 προαδιορηβ. Η 27 τώ] τδ Ρ 28 προβημαίνοντα HP 29 προσσημαίνοντα b: προσημαίνει HP: προσσημαίνει Κ 30 εΓρηται] ν. 22. 23 *al om. Ρ 9*

132

ELIAE IN CATEGORIAS PROOEMIUM

βιβλίου των Κατηγοριών διαλαμβάνει περί της πρώτης θέσεως των άπλών φωνών των σημαινουσών άπλα πράγματα διό μέσου άπλων νοημάτων, χαι τούτων αόκ είδιχωτάτων οδκ ατόμων οδ μερικών οδχ υπαλλήλων, άλλα γενιχωτάτων. έν οΓς συν θεψ χαί ή παροδσα πρδξις. .5 Δεύτερον οδν χεφάλαιον τδ χρήσιμον. οδ χρήσιμος ή παροΰσα πραγματεία, τολμώ λέγειν, προς φιλοσοφίαν, αλλά χρήσιμος ώς αδτή ή φιλοσοφία· καΐ ή φιλοσοφία γαρ γνώσίς έστι πάντων των όντων χαί το παρδν βιβλίον πάντα τά όντα περιέχει· ύπο γαρ τάς δέκα κατηγορίας πάντα τά όντα ανάγεται, χαί δι' άποφάσεως το χρήσιμον ρητέον τοδ παρόντος 10 βιβλίου ούτως· εί μή ήν ή πρώτη θέσις των άπλών φωνών, ή δευτέρα οδκ &ν ήν· εί μή ήν ή δευτέρα θέσις, δνόματα χαί ρήματα οδχ &ν ήσαν τούτων δέ μή όντων πρότασις οδχ ήν· προτάσεως δέ μή ούσης συλλογισμός οδκ ήν· συλλογισμοΰ μή όντος άπόδειζις οδκ ήν· | αποδείξεως μή 282» ούσης άπέλειπον άν τά όργανα τά διαχριτιχά, έν μεν θεωρία διάχρισις τών 15 άληθών χαί τών ψευδών χαί ή έκλογή μεν τών άληθών άπεχλογή δέ τών ψευδών, έν δέ πράςει διάχρισις αγαθού από χαχοΰ χαί ή έχλογή μέν τών άγαθών άπεχλογή δέ τών χαχών· εί μή ήν τδ θεωρητικδν χαί τδ πραχτιχόν, ή φιλοσοφία οδχ ήν· εί μή ή φιλοσοφία ήν, τδ εδδαιμονειν ουχ ήν. χαί έχεις διά τοδ δι' αποφάσεως χρησίμου και τήν τάξιν, ότι δει προ20 ηγεΐσθαι τδ παρδν βιβλίον παντδς άλλου λογικού βιβλίου, επειδή χαί ή πρώτη θέσις τών άπλών φωνών πάντων προηγείται. Έ φ ' οΓς είπωμεν χαϊ τήν αίτίαν της έπιγραφής. εξ τοίνυν έπιγραφαι φέρονται τοδ παρόντος βιβλίου· οί μέν γάρ έπέγραψαν Κατηγορίαι, ώς αυτός ό 'Αριστοτέλης, οί δέ Περι τών κατηγοριών, ώς τίνες έταΐροι τοδ 25 'Αριστοτέλους, οι δέ Περι (τών) δέκα γενών # * τοδ όντος, ώς Πλωτίνος άντιλέγων ταΐς κατηγορίαις, οί δέ Πρδ τών τόπων, ώς 'Αρχύτας ό Ταραντΐνος, οί δε Περί τών καθόλου λόγων, ώς Άδραστος ό Άφροδισιευς ό Περιπατητικός, vixqi δέ πάσας ή τοδ 'Αριστοτέλους· ό γάρ έπιγράφων ότι Κατηγορίαι ένδείκνυται ότι οί λόγοι δι' οίκείαν ίσχυν ίσχυσαν γενέσθαι όπερ τά πρά30 γματα. ουτω καϊ 'Αριστείδης χάριν μαρτυρών τών Υ π έ ρ τών τεττάρων έπέγραψε τους λόγους ουτω· Κίμων, Μιλτιάδης, Περικλής, Θεμιστοκλής, και ό Πλάτων δέ έπιγράφει ούτως· Γοργίας, Φαίδων, Φαΐδρος. οί δέ έπιγράφοντες Περι τών κατηγοριών ή * * Περι τών γενών τοδ όντος ή Περί τών 4 έν—πρ. out. b 5 ουν] ήν Hb οί>] που b 6 άλλά Urb. 35: πλην ού HKPb αδτη ΗΚ 9 διά προβφάαεως Η 10 πρώτη om. Κ 12 πρώτααις Η πρωτααεως Η 1 13 συλογισμοΟ Ρ 14 άπέλιπον Kb μέν οδν Κ 15 άληθών] άγαθών Ρ (coir. ead. m.) 16 άπό] xal b ή om. b 19 διά τοΰ om. b 23 ίιπέγραψαν KP 24 δ αδτος dp. Κ οί δέ—άριβτοτέλοος (25) iter. Ρ ώς Η'Ρ (poster, loco): ών KP (priore 1.) b έταΐροι Urb. 35 b: ϊτεροι HKb 25 των inserui post γενών laeunam eignavi, quae suppleri potest ex Urb. 35 περί τών δέχα γενών, ώς άλλοι έταΐροι αύτοΰ πάλιν έγραψαν γάρ χαί οδτοι κατά ζήλον τοΰ διδαιχάλ&υ τοιαύτα βιβλία, τ.ερϊ τών γενών τοΰ ίντος, ώ; πλωτΐνος, (cf. ν. 33) Πλωτίνο;] Enn. VI, 1 (ρ. 566 sq.) 27 άφροδΐ9ει>ς ΗΚΡ 29 περιγενέβθαι Η1 30 Αριστείδης] III ρ. 433 Nindorf τών ί>πέρ Urb. 35: τά ΰζέρ IIKPb 32 δέ om. b 33 inseras ΙΙερΙ τών δέκα γενών r, (cf. ν. 25)

E L I A E IN C A T E G O R I A S P R O O E M I U M

133

χαθόλου λόγων ένδείχνυνται 8τι οί λόγοι δι* οίχείαν άσδένειαν κατόπιν έγένονχο των πραγμάτων χαΐ ουκ ίσχυσαν γενέα&αι ώς αδτά τά πράγματα, vixqi δέ xal τήν Πρό των τόπων έπιγραφήν· εί γάρ χαί έξόν την τάξιν έπιγραφήν ποιήσαι, ώ ί έν τη Μετά τά φυσικά, αλλ' έχει εδλόγως· καΐ ö μόναις γάρ Ιπεται ταΐς Φυσικαις χαί μόνα, τδ δέ παρόν βιβλίον οδ μόνων πρόκειται των Ί ο π ω ν αλλά και άλλων, οΐδε δε πάσας τάς έπιγραφάς ό 'Αριστοτέλης έπιγράφειν, Κατηγορίαι, Τόποι, άλλά χαί την Περί οόρανοΰ χαί κόσμου. αδτη χαί ή αίτια της έπιγραφής. Έ φ ' οΐς ειπωμεν τδ γνήσιον. γνήσιον τοίνυν έχ τοΰ παλαιού το 10 παρόν βιβλίον άπό της φράσεως χαί της δεινότητος των ένΟυμημάτων χαί έχ τοΰ δνομαστί μεμνήσ&αι αδτόν τοΰ παρόντος βιβλίου έν άλλοις αυτοΰ βιβλίοις χαί λέγειν 3τι ' ώ ς είρηται έν Κατηγορίαις', χαί έχ τοΰ χατά ζήλον αυτοΰ γράψαι τους έταίρους αδτοΰ όμώνομα βιβλία χαί χρήσασθαι τ η ' περΓ προθέσει, χαί έχ τοΰ εδδυνας δεδωχέναι αυτό τοις Ά τ τ ι χ ο ΐ ς έξηγηταΐς· 15 τεσσαράχοντα γάρ βιβλίων εόρε&έντων έν παλαιαΐς βιβλιο&ήχαις των Ά ν α λυτιχων και δυο των Κατηγοριών τέσσαρα μόνα των 'Αναλυτικών έχκρίνουσι I και των Κατηγοριών Ιν, και ε? μη γνήσιον ήν τδ παρόν σύγγραμμα, 233' άχέφαλος ήν πδσα ή λογική πραγματεία* Συριανός μεν γάρ ό φιλόσοφος έπέγραψε τω Φαίδωνι νοθευομένψ 6πό τίνος Παναιτίου· 20 ει με Πλάτων οδ γράψε, δυω έγένοντο Πλάτωνες· Σωκρατικών δάρων άνΟεα πάντα φέρω. αλλά νόθον μ' έτέλεσσε ΙΙαναίτιος, 2ς ρ' έτάλασσε χαί ψυχήν θνητήν χαί με νόθον τελέσαι. έγώ δέ, φησίν ό ημέτερος διδάσκαλος, έπιγράφω ταΐς Κατηγορίαις 25 εί μη 'Αριστοτέλους γενόμην, ή δίπλοος ούτος, ή σοφίην άχάρηνον έδείματο νόσφιν έμεΐο. ούτως χαί τδ γνήσιον. Έ φ ' οΓς ειπωμεν τήν εις τά μόρια διαίρεσιν. εις τρία τοίνυν διαιρείται τδ παρόν βιβλίον, (εις τά προ των κατηγοριών), εις τάς κατηγορίας, 2 ούχΐ b

έξ ώ ν Η 1 : έξών Ρ

3 εί γάρ—ποιήσαι (4) in m r g . s u p p l . Ρ

5 γάρ μάναις coll. b superscr. H P

μόνα] fidvov H P

videas B o n i t z i i ind. p. 102» 16 μόνον IIb

ώς ε(ρψαι

βιβλία om. K P

14 αύτώ Ρ αύγρ. Ρ

έν Κ α τ . ]

χρήσθαι K P

15 τεσαρ. Ρ

16. 17 έχκίνουσι Ρ :

μ η ex μέν corr. Κ

9 γνήσιον (alt.)

12 δτι om. K P

13 έτέρο«: Ρ

13. 14 η ) περί προ8έσει] cf. ρ . 132,24 superscr. Κ χ α τ . Hb

6 i om. K b

11 αίιτοϋ b : οΰτοΰ H K P

έγχρ. b

19 έπέγγραψαι Η

γάρ 17 8ν τ ω ν Φαίδωνι

corr. B r a n d i s ex Asclep. in M e t a p h . p. 9 0 , 2 3 (Ilayduck) cf. Zeller I I a 4 4 1 : φαίδρω libri νοδεοσαμένω K P

2

ού — τελέσαι (23) om. b Anth.:

δύο

ΗΚΡ

γάρ ών Η Κ ' Ρ

με K 2 b : μέν Η Κ ' Ρ

20 εί κ τ λ . ] cf. Antbol. P a l . I X 3 5 8 06 γροίψεν Κ : γένοντο

Κ2

21

υπέγραψε H P : σωχρατιχόν

22 μ ' έτέλεσε Π : με τέλεσε Ρ

Κ : δς έτέλεσε Η : ο'ύ (sic) έτέλεσε Ρ : δς ρ* έτέλεσσε A n t h . τελέσει Π Κ 1 : τέλεσε Ρ : τελέσει A n t h .

έπέγραψε Ρ ΗΚ'Ρ

δύω όα'ρων

Κ2:

Si ρ ' έτ&ασσε] «ς ρ ' έτάλίσε 2 3 χαί με] χάμέ A n t b .

24 ήμέτερος ex ί>μέτερος corr. Ρ : υμέτερο: Η

25 'Αριστοτέλους γενόμην b : άριστοτέλης έγενίμην Η Κ Ρ 29 εί: τά προ των κατηγοριών ex Olymp, i n s e r u i

ούτο; b : οδτως Η Κ Ρ

134

ELIAB IN CATEG0R1AS PROOEMIUM

τοϋτ' εστίν εις αδτους τους αγώνας, καΙ είς τά χρήσιμα προ« τάς κατηγορία«· τί> πρώτον γάρ καΙ τδ τελεοταΐον τμήμα χρήσιμα διδάσκει πρδς τάς κατηγορίας, πλην ου τά αυτοί· έν μεν γάρ τφ πρώτφ τμήματι έκεϊνα τά χρήσιμα διδάσκει, ών οδδεμίαν εχομεν πρόσκλησιν έκ της συνθείας, περί 5 ομωνύμων, περί υποκειμένου, περί κατηγορουμένου*

έν δέ τ φ τελευταίφ

τμήματι έκεΐνα των χρησίμων διδάσκει, 3 καΐ έκ της συνήθειας γινώβκομεν, περί προτέρου, περί τοΰ αμα,

περί τοΰ εχειν, περί κινήσεως,

ουκ ήβου-

λήθη δέ πάντα τά χρήσιμα έν ένΐ μέρει είπεΐν, ίνα μή τά προτέλεια μείζονα ποιήσω των άγώνων.

καΙ ήμεις

οδν Γνα μή τά προοίμια μείζονα

10 ποιήσωμεν, των μεν προοιμίων αλις, έπ' αδτους δέ τους αγώνας λοιπδν χωρήσωμεν και τήν έξήγησιν της λέξεως, έν οίς καΙ τά προλεγόμενα τών Κατηγοριών.

7 τοΰ δμα b: &μα ΗΚΡ 11 οίς] τούτοις b

10 μέν] νΰν Κ: μέν γάρ Ρ 12 Κατηγ.] expl. b

λοιπόν öm. Ρ

' Α ρ χ ή

ρ. 1»1

σί>ν

θ ε inserui 19 δέ] an γάρ ? 22 ποιητών] Horn. Ρ 720 24 foot) Ρ 26 ante μα'χ. add. ή HP 28 xal Νηματικοί« in mrg. suppl. Ρ δνοματιχά scripsi: παρώνυμα ΗΚΡ 29 τρυφή et θε γάρ όρώμεν δτι ή άνείδεος υλη προϊοΰσα έκ της 35 ουσίας πρότερον ειδοποιείται πως τάς διαστάσεις προσλαμβάνουσα ποσουμένη, είτα ποιοΰται, είτα ποιεί τδ εμψυχον σώμα, μετ' αυτδ τδ ζψον, είτα έπί τούτοις τον άνθρωπον και τδν Σωκράτην εσχατον, κάκεΐ άποτελευτα. και τά μέν προ τοΰ Σωκράτους | πάντα είδοποιοΐς διαφοραΐς διαφέρει 242» 2 δή om. HP η κοί όιτοχείμενον iuclusi 7 το όριατον om. KP 12 μεμαθήκαμεν] in eommeiit. Porph. Isag. p. 89,26 sq. 14 λέγουαα Urb. 3δ: Θέλουσα 11 Ii Ρ lß δπερ το 2τερον Urb. 35: οαιΛΗΚΡ 19 αδτη scripsi: αδτη ΗΚΡ 24 τώ] το Ρ 2δ χαϊ τοΰ σημείου eicias 26 έχλαβ.] an έπιλαβ. ? 27. 28 xal έν ζασιν—ουσα eicias 30 τώ] το II 33 άλλος Ρ 34 άνίδεος II 37 τον (ante σωκρ.) om. Ρ 38 αωκράτης Η

E L l A E IN CATEGORIARUM c. 3 [Arist. p. l b 10. 16]

155

αλλήλων, δ δε Σωκράτης τινί ιδιοτροπία διαφέρει των άλλων ανθρώπων, ^τινι έπιφοιτ^ τδ είδος το μερικδν τοΰ τίνος ανθρώπου μηχέτι άλλην χατά φυσιν διαφοράν έπιδεχόμενον, διδ καί μένει άδιαίρετον. χαί Spa πώς ή αδτή υλη, πασιν υποχειμένη κοινώς, xal ίδια έκάστφ υπόκειται. οδτω 5 xal έπί τοΰ ζφου εχει ή τοϋ εμψύχου· τδ αύτδ καί χοινδν καί ίδιον εκάστου γίνεται, κοινδν μέν ώς πολλοίς υπάρχον, ίδιον δέ προσλαβδν ειδοποιούς διαφοράς xal γινόμενον εΐδος άλλοτε άλλο, κατ' άναλογίαν της ΰλης πααιν όποχείμενον κοινώς και ίδια έκάστφ. ταΰτα εχει καί ή παροΰσα πραζις.

10

p. 11> 16 Τ ω ν έ τ ε ρ ο γ ε ν ώ ν x a l μ ή ύπ' άλληλα τ ε τ α γ μ έ ν ω ν £τεραι τφ ε ι δ ε ι x a l αί διαφοραί, οίον ζ φ ο υ και ε π ι σ τ ή μ η ς .

Μετά τδν χανόνα τοϋ βάθους ερχεται xal έπί τδν χανόνα τοΰ πλάτους, xal έπειδή τδ πλάτος at διαφοραί ποιοΰσι, διτταί (δέ) αί διαφοραί (ή γαρ συστατικοί ή διαρετιχαί), xal τά γένη δέ διττά, τά μεν υπ' άλληλα τά δέ ούχ υπ' άλληλα, ζητεί δια τούτων ό 'Αριστοτέλης πώς εχουσιν αΓ τε συστα1 & τιχαι διαφοραί xal αί διαρετιχαί προς τά υπ' άλληλα γένη χαι οδχ υπ' άλληλα, xal αποφαίνεται λέγων δτι τών έ τ ε ρ ο γ ε ν ώ ν χαι μ ή υπ' άλληλα τ ε τ α γ μ έ ν ω ν ί τ ε ρ α ι τ ω ε ι δ ε ι x a l αί δ ι α φ ο ρ α ί , τών δέ υπ' άλληλα τεταγμένων αί μέν συστατιχαι αί αδταί πάντως, αί δε διαιρετιχαι ποτέ μέν αί αύται ποτέ δέ Ιτεραι. έ τ ε ρ ω ν δέ γ ε ν ώ ν άκουστέον τών υπδ διαφόρους 20 κατηγορίας άναγομένων * * ώς ζφον καΐ έπιστήμη, ή τά ύπδ την αδτήν χατηγορίαν αναγόμενα άντιδιαιρούμενα δέ, ώς το σώμα καί άσώματον. καΐ έπί μέν τών υπδ διαφόρους κατηγορίας άναγομένων xal αί συστατικαί και αί διαιρετικοί πάντως Ιτεραι ε?σιν, ώσπερ ζφου χαί έπιστήμης, ών αί χατηγορίαι διάφοροι· αί μέν γάρ συστατιχαι τοΰ ζφου τδ εμψυχον και τδ 25 αίσθητικόν, αί δέ διαιρετικαί τδ λογικδν καί τδ άλογον, θνητδν xal άθάνατον, της δέ έπιστήμης συστατιχαι μέν τδ άπταιστον χαί βέβαιον χαί τδ περί τά αεί ώσαύτως έχοντα χαταγίνεσθαι, διαιρετικαΐ δέ, ώς διεΐλεν έν τφ Γοργία δ Πλάτων, 3τι τών τεχνών αί μέν είσι μόνως λογιχαί, ώς ή διαλεκτική, αί δέ μόνως πρακτικαί, ώς ή γραφική, αί δέ λογικαί αμα καί 30 πρακτικαί. καί τοΰτο τριχώς· ή γάρ έπίσης Ιχουσι τφ λόγφ την πραξιν, ώς ή χιθαρφδία χαί ή πεττευτική προλέγουσα τάς βολάς ών χρείαν εχει, ή πλείονα Ιχει τδν λόγον της πράξεως, (ώς ή υποκριτική), ώς έπί τοΰ

2 ήτινι] ή τινί Β Κ ] Ρ 3 μαίνει Η 5 eras. Κ τό ίμψυχον Κ 6 υπάρχων et προαλαβών Η 7 ίίοποιοϋ; Η 12 τό] τοϋ Ρ δέ Laur. 72,5: om. Η KP 13 ή xal (sic) διαιρετιχαί i n mrg. suppl. Ρ γένει Η δέ om. Ε 15 αί (ante διαιρ.) om. B P 16 xal (ante μή) om. H E 17 ίτεραι —τεταγμένων om. E P 20 χαταγομένων E P ante ώς lac. signavi ante ζωον add. τό HP 25 διαιρ. δέ coll. H P 26. 27 τό περί iterala corr. Ρ 27. 28 έν τ φ Γοργία] p. 449 Α sq. 28 6 om. HP 29 pr. αί δέ iter. Ρ 31 πεττευτιχή Urb. 35: μαντευτιχή Η KV (Plat. Gorg. 450 D) βολάς scripsi: βουλάς H E P ών Urb. 3 5 : ώ ; H E P 32 ώς ή ΰποκριτ.] ώς υποκριτική Urb. 35: om. H E P

156

δ

10

15

20

25

30

35

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 3 [Arist. p. 1M6]

α δ' έλαβες, άπόδο;, πατρός έμοϋ λαβών πάρα εϊπόντος του δέ χατά τδ σιωπώμενον άνανευσαντος μόνον 'άπαγε' πάλιν [' Ορέστης] οο χρήματ' εΤπον, ή τδ άνάπαλιν πλείονα την πραςιν τοΰ λόγου, ώς επί της {άτριχης μάλλον πραχτιχής ούσης ή λογικής, ή λόγω μέν | δια την διάγνωσιν 243' χρηται xal θεραπείαν· ό γάρ άριστα διαγνου; άριστα θεραπεύσει * * . ού μόνον δε επί των ύπδ διαφόρους χατηγορίας αναγομένων έτερων γενών ό κανών ούτος άληθεύει, αλλά και έπί των μή υπ' άλληλα, μή υπ' άλληλα δε έστι τά άντιδιαιρούμενα, ώς τδ άσώματον τ φ σώματι και τδ εμψυχον το} άψυχφ χαί τά τοιαϋτα· ουδέ γάρ τελεί τδ Ιτερον ύπδ τδ 2τερον έπΐ τούτων· του γάρ σώματος συστατικαί μέν διαφοραί τδ τριχη διαστατδν τδ θετδν ήτοι θέσιν εχον, διαιρετικοί δέ τδ εμψυχον xal τδ άψυχον. τοΰ δέ ασωμάτου διαιρετιχαί μέν τδ θεΐον, τδ άγγελικόν, συστατικαί δέ πρδ των διαιρετικών οδσαι τούτων τδ άδιάστατον, τδ άθετον. Διδ χαΐ άποροϋσι λέγοντες δτι και έπΐ τών ύπδ μίαν χατηγορίαν αναγομένων άντιδιαιρουμένων δε χαΐ μή δπ' άλληλα όντων δυνατδν τάς αυτάς εΤναι διαφοράς· έάν γάρ διέλω τδ ζφον είς χερσαϊον και ενυδρον, είτα τδ χερσαϊον ei; εναιμον, οίον άνθρωπον Γππον, ή είς άναιμον, οίον μελίττας, ακρίδας, διέλω δέ και τδ ενυδρον είς εναιμον, οΓον λάβραχα, θΰνον, δρφών και τά τοιαϋτα, ή είς άναιμον, οίον σηπίαν τευθίδα χάραβον, ίδου χαί τών άντιδιαιρουμένων χαί μή υπ' άλληλα έτερων γενών at αύται εδρίσχονται διαφοραί. κάν διέλη τις τδ ζφον είς εναιμον χαί άναιμον χαί τδ εναιμον διέλη είς ενυδρον και χερσαΐον χαί τδ άναιμον ομοίως διέλη εις ενυδρον χαί χερσαΐον, χαί ούτως πάλιν εδρίσχονται αί αύται τών αυτών άντιδιαιρουμένων αί διαφοραί, και τά παραδείγματα δήλα. τί οδν φαμεν πρδς ταΰτα; 3τι έτέρας τ φ είδει διαφορά; ό 'Αριστοτέλης λέγει τά; ποιούσας Ιτερα είδη αεί διαφέροντα αλλήλων χαί μηδέποτε ταύτδν οντά* τδ γάρ εναιμον τδ χερσαΐον τ φ έναίμφ τω ένύδρφ ουδέποτε έστι ταύτδν τ φ είδει, ούδε τδ άνάπαλιν τδ άναιμον τδ ενυδρον τ φ χερσαίφ τ φ άναίμφ ταύτόν έστί ποτε τ φ ειδει. αί διαφοραί δέ ούχ οτι αί αύται διάφέρουσιν αλλήλων* πώς γάρ τδ Ιναιμον τοΰ έναίμου διοίσει ώς εναιμον, εΐ μή προσλάβω ίδιώματά τινα xal γίνηται ποΰ μέν άνθρωπο; ποΰ δέ ίχθυς, εί τύχοι; δει δέ και τοϋτο έπίστασθαι, ως φησιν Ευστάθιος ό φιλόσοφος δπομνηματίσα; τά; Κατηγορίας, 2τι οταν λεγη δ'Αριστοτέλης τ ώ ν δέ γ ε ύ π ' ά λ λ η λ α ουδέν

1 16. 25]

δπαλλήλου, ένδέχεται τάς διαιρετικά; xai τάς αοτάς είναι xai έτέρας. xai ota τι τδ μέν άναγχαΐον τδ δέ ένδεχόμενον; έπειδή τδ η} συναντιθέσει άντίστροφον άεΐ dito τοΰ έπομένου γινόμενον αυτδς έκ τοΰ ηγουμένου έποίησεν · είπε γάρ | δτι των έτερογενών καΐ των μή δπ' άλληλα τεταγμένων ίτεραί 244Γ 5 είσι πάντως αί διαφοραΐ άμφότεραι * #, όφείλων ειπείν δ τ ι ' ών δέ at αύται εΐαι διαφοραί, ταΰτά δπ' άλληλα', καλώς δέ πρόσκειται δτι Ι τ ε ρ α ι τ φ ε ι δ ε ι , ίνα τάς ουσιώδεις λάβωμεν διαφοράς' εΐ γάρ μή ταύτας αλλά συμβεβηχυίας λάβωμεν, δυνατόν των δπδ διαφόρους κατηγορίας άναγομένων τάς αδτάς είναι διαφοράς· διαιρώ γάρ το ζφον είς υπόπουν xai άπουν, xai το σχεΰος ίο εις όπόπουν xai άπουν, xai το μέν ζψον άνάγεται δπδ την οδσίαν τδ δέ σκεΰος ως όργανον δπδ το προς τι. δει δέ xai τοΰτο είδέναι δτι δπάλληλον ένιχώς μάλλον δεΐ λέγειν ή όπάλληλα πληθυντικώς* τά γάρ 6πάλληλα δοκοΰσιν υφ' έαυτά άνάγεσθαι, δπερ αδύνατον· οδδέ γάρ τδ ζψον δπδ τδ λογιχδν τελεί ποτε, εί xai τδ λογιχδν δπδ τδ ζφον. ταΰτα Ιχει 15 ή πραξις.

p. 1 b25 Τ ω ν χ α τ ά μ η δ ε μ ί α ν σ υ μ π λ ο κ ή ν λ ε γ ο μ έ ν ω ν . Διελών ό Αριστοτέλης τά λεγόμενα εις τά μετά συμπλοκής καΐ άνευ συμπλοκής xal τά όντα είς χα&όλου οδσίαν xal μερικήν οδσίαν, καθόλου συμβεβηκδς xai μεριχδν συμβεβηχός, διαιρεί τά άνευ συμπλοκής είς δέχα 20 κατηγορίας, xai άποροΰσιν δτι διά τι ανωτέρω μή έπεξήλθε πάση tq διαιρέσει, δτε διήρει τά λεγόμενα xai τά όντα. xai λέγομεν δτι άναγκαίως τελευταίαν έφυλαξε τήν διαίρεσιν ταυτην, Γνα λήξη μέν τδ πρώτον τμήμα είς ψιλήν άπαρί&μησιν τών κατηγοριών, άρζηται δέ τδ δεύτερον αδτής της άχριβοΰς διδασκαλίας* ώσπερ γάρ οί άριστοι τών γραφέων πρδ της τελείας 25 μορφής της διά τών χρωμάτων άμυδράν εννοιαν παρέχονται τοΰ γραφησομένου διά της σκιαγραφίας ή λευκογραφίας, οΰτω xai ό 'Αριστοτέλης λόγφ δπογράφων τά πράγματα άμυδράν έμφασιν ήμΐν παρέχει τών κατηγοριών ή μέν γάρ παχυμερής αδτών διδασκαλία έπΐ ψιλών τών παραδειγμάτων πρόεισι μόνον, ή δέ λεπτομερής τά τε ίδια καταλέγει έκάστης και 30 τήν διαίρεσιν, ίνα xai τά δπάρχοντα έν ταΐς κατηγορίαις γνώμεν διά τών ιδίων και τά οίς αδται υπάρχουσι διά της διαιρέσεως, άλλ* αδτδς μέν 'Αριστοτέλης έπΐ παραδειγμάτων ποιείται τήν άπαρί&μησιν τών δέκα κατηγοριών, φέρε δέ ήμεΐς έφ' ένδς και τοΰ αδτοΰ παραδείγματος ποιησώμεθα τήν διδασκαλίαν, έπΐ τοΰ Σωκράτους* αδτδς γάρ οδσία έστΐν ώς άνθρωπος 35 και ποσδν ώς δίπηχυς ή τρίπηχυς καΐ ποιδν ώς λευχδς- ή μουσικδς καΐ

5 post άμφότεραι lacunam signafi, suppleveris των δέ ί>π' άλληλα ο6 πάντως ιτεραι άλλά xal αϊ αύται Ζιάφοραι άμφότεραι 9 *αΙ τδ—άπουν (10) in mrg. suppl. Ρ 11 είδέναι xal τούτο coll. Κ 12 ένιχδς Ρ 14 τό (ante pr. λογ. et ζώον) om. Κ 19 xal fiepix. βυμβ. om. Ρ 24 διδααχ.] διαιρέσεως Κ τελ.] τελευταίας Κ 26 ή λευχογραφίας om. Κ 6 om. Κ 27 λάγω ύπογρα'φων Paris. 2051 Marc. 217: λογογραφών ΗΚΡ 31 οΓ«] ei« Ρ 32 an έπΐ τί)ν . . λεγομένην ΗΚΡ 24 ώς addidi ήτις . .] cf. υ. 19 28 τά ΐϊδη om. Arist. 29 oüa. λεγ. coll. Arist.

166

ELIAE IN CATEG0R1ARÜM c. 5 [Arist. p. 2 »14. 19]

εΤπεν· ίοτι γάρ και έν συμβεβηκόσι γένος xal είδος, ως χρώμα xal τδ λευκόν. Γνα οδν ταΰτα φύγΐβ, άκριβέστερον εΐπεν δτι δευτέρας οδσίας καλώ τάς περιεχούσας την άτομον οδσίαν, τήν γενικήν χαΐ την είδικήν. ταΰτα ίχει ή πραξις.

5 ρ. 2» 19 Φ α ν ε ρ δ ν δέ έ χ τ ω ν

10

15

20

25

30

35

είρημένων.

Έπαινέσας ό 'Αριστοτέλης πανταχόθεν τήν άτομον οδσίαν, άπδ των φωνών δια τοΰ κυριώτατα, άπδ των νοημάτων δια τοΰ πρώτως, απο των πραγμάτων διά τοΰ μάλιστα, έπειδή ησθετο έαυτοΰ μή άζίωζ της εδφημίας δπογράψαντος (τψ γαρ οντι οδ τί εστίν εΐπεν, άλλά τί οδχ εστι), χαΐ δτι τοΰτο αρμόζει τ φ μηδαμη μηδαμώς οντι, έξαίρει αδτήν διά της όπογραφής δυνάμει ταΰτα λέγων· οδ δει στηναι μέχρι της αποφάσεως, άλλά δει έλθεΐν και έπΐ το άντιχείμενον* οδ γάρ αί αποφάσεις το τί Ιστt λέγουσιν, άλλά τδ τί οδχ εστι· διά τοΰτο γάρ οδ λέγω αδτδ χαθ' υποκειμένου, έπειδή δπόχειται τοις καθ' υποκειμένου, ώς διά τοΰτο χρείαν παρέχειν τήν άτομον οδσίαν πασι τοις παρ' έαυτήν* τριττών γάρ όντων πάντων, ή πρώτη οδσία, ή δευτέρα, τά συμβεβηκότα, περί τήν άτομον οδσίαν τά συμβεβηχότα χαΐ αί δεύτεραι οδσίαι, άλλά τοις συμβεβηκόσι χρείαν παρέχεται προς υπαρξιν, ταϊς δέ δευτέραις οδσίαις προς χατηγορίαν. ε? ουν πασι χρείαν παρέχεται τοΐς παρ' έαυτήν, πως οδ δικαίως χυριώτατα χαΐ πρώτως και μάλιστά έστιν οδσία; δτι δέ χρείαν παρέχει πασι τοΐς παρ' έαυτήν, τεχνικώς κατασκευάζει αδτός, και οδ δείκνυσιν δτι ή είδική οδσία δεΐται της άτομου | οδσίας προς κατηγορίαν, οΓον άνθρωπος (τοΰτο γάρ 248·· πασι κατάδηλον, ώς δηλοΐ το πολλάκις κόριον ονομα ε?ς τδ προσηγορικδν μεταβάλλειν καΐ αντί τοΰ είπεϊν 'κάλεσόν μοι τδν Σωκράτην' φάναι 'τδν άνθρωπον έχεϊνον χάλεσόν μοι'), * * καΐ δεικνύων αδτδς δτι γε τδ ζω ο ν δεΐται της άτομου οδσίας χατασκευάζει ούτως· οδκ εστι ζφον 8 οδκ εστίν ίππος ή βοΰς ή άνθρωπος, οδκ εστίν άνθρωπο; δς οδκ εστι Σωκράτης ή Πλάτων ή 'Αλκιβιάδης, οδκ εστίν άρα ζψον ο οδκ έστιν έν Σωχράτει ή ΓΙλάτωνι ή 'Αλκιβιάδη, ομοίως και έπΐ των συμβεβηχότων οδ δεικνύει δτι τόδε τδ λευχδν δεΐται της ατόμου οδσίας, αλλ' δτι τδ χ ρ ώ μ α , λέγων ούτως· οδκ εστι χρώμα 8 μή έστιν έν σώματι, οδκ εστι δέ σώμα ο μή έστι λευχδν ή μέλαν ή πυρρόν, οδχ εστίν άρα χρώμα ο μή έστιν έν τωδε τοϊ σώματι ή έν τω δε. ουτω τοΰ 'Αριστοτέλους δείςαντος δτι πασι τοις παρ' έαυτήν χρείαν παρέχεται ή άτομος οδσία και δτι μή ούσης ταύτης οδδέν τών άλλων υφίσταται, έπιτείνων ό Άφροδισιεΰς 'Αλέξανδρος τήν είς φιλοσοφιαν καινοτομίαν πειράται κατασκευάζειν δτι και φύσει πρότερα εστίν ή άτομος οδσία πάντων· δτι γάρ συναναιρεΐ, εδειςεν αδτδς ό 'Αριστοτέλης,

3 ίδικήν HP 5 φανεραΐ Ρ 6 άτομον οοο. Κ 8 άζίαι; Κ 8. 9 τής εύφψ μ{ας scripsi: τοις εΰφη^ίαις libri 11 τη; ο ω. KP 16 pr. τά scripsi: ή libri 18 τήν δπαρξιν KP 21 ο'!> eras. Κ 22 τη;] τοϊ; Ρ 24 φάναι scripsi: φαμέν libri post φάναι add. οτι II 25 ante xal lac. signavi 27 8; scripsi: 8 libri 28 οωχράτη Η 32 πυρ(ίν Η 36 έπιβχευβ'ζειν Η 37 βυναιρεϊ Ρ

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 5 [Arist. p. 2» 19. 27]

167

δτι δέ ου συναναιρεΐται, παραδεικνυει αδτδς οδτως · ιδού, φησίν, ό καθόλου ήλιος αναιρεθείς τδν τινά ήλιον οδκ άνεΐλε. πρδς δ φαμεν δτι τδ καθόλου διττόν, το μεν σχετικδν ώς πας άνθρωπος (το γαρ πας άεΐ σχετιχόν), τδ δέ ένιαΐον και χατ' αδτήν την φυσιν λεγόμενον, ώς το άνθρωπος ουτωσί 5 ψιλδν λεγόμενον. δλον ούν τδ καθόλου, οδ τδ σχετικδν λέγω αλλά τδ ίτερον, έχώρησεν έν τψ ή λ ί ψ · ήδυνήθη γάρ δ ήλιος πάσας τάς ιδιότητας δέξασθαι τοΰ καθόλου ήλιου, δπερ έπί τοΰ ανθρώπου αδύνατον· οδδείς γάρ Ανθρώπων πάσας τάς ιδιότητας τοΰ χαθόλου ανθρώπου δέξασθαι ήδυνήθη διά τδ άλλον μέν εΤναι γραμματιχδν άλλον δέ ίατρόν. διδ και χέρματα 10 ανθρώπου τους χατά μέρος ανθρώπους είπεν ό Πλάτων, χαΐ ταΰτα μεν έν τούτοις. 'Απορεί δέ δ Συριανδς οότωσΐ λ έ γ ω ν εί τδ καθόλου συμβεβηκδς έν τη άτόμψ οδσία δφίσταται, ίαται καΐ τδ μερικδν συμβεβηκδς έν τη χαθόλου οδσία. πρδς δ φαμεν δτι τδ χαθόλου συμβεβηκδς λέγομεν έν τη άτόμψ 1 δ ούσια ύπάρχειν, οδχ δτι χατ' άλήθειαν έν αδτη [τή χαθόλου οδσία] την υπαρξιν έχει, αλλ' δτι προηγουμένως τά συμβεβηκότα πάντα έν ταΐς άτόμοις οδσίαις έχουσι τδ είναι, χάν εί άβώματος τ υ χ η ούσα ή άτομος οδσία, έν αδτη πρώτως δπάρχουσι τά συμβεβηκότα αδτής, ώς έπΐ της ψυχής (έν γάρ τη τινί ψυχη θεωρείται αρετή ή κακία · μεταβάλλει γάρ κατά ταΰτα), 20 κατά δεύτερον λόγον καΐ έν | τοις χαθόλου λέγονται είναι, έπινοητικώς 248Τ δέ. πρδς δέ τδ δεύτερον φαμεν δτι τδ μερικδν συμβεβηκός έστιν έν τη καθόλου οδσία;, οδχ δτι κατά άλήθειαν έν αδτη υφίσταται (κάν γάρ τδ σώμα εΐπης τδ καθόλου, καΐ τοΰτο άσώματόν έστιν), αλλ' δτι τους λόγους εχει ή καθόλου οδσία, ήτοι τδ χαθόλου σώμα, προαγωγούς των συμβε2ό βηκότων.

ρ. 2»27 Τ ω ν δέ έν ύ π ο χ ε ι μ ε ν φ ό ν τ ω ν έ π ΐ τ ώ ν π λ ε ί σ τ ω ν ο ύ τ ε τούνομα ούτε ό λόγος κ α τ η γ ο ρ ε ί τ α ι τοΰ δποκειμένου. Δει δέ είδέναι δτι έπί τίνων συμβεβηχότων τινά όμωνυμως κατηγορείται της οδσίας, συνωνυμως δέ οδδέποτε· οίον τδ λευκδν κατηγορείται 30 τοΰ σώματος όμωνυμως, οδ συνωνυμως* ουδέ γάρ τον όρισμδν τοΰ λευχοΰ έπιδέχεται τδ σώμα· οδοεις γάρ λέγει τδ σώμα λευκδν χρώμα διακριτικδν όψεως, τινά δε ουτε όμωνυμως ούτε συνωνύμως, ώς έπί τοΰ χρώματος· οδδείς γάρ λέγει τδν άνθρωπον χ ρ ώ μ α , άλλ' οδδέ τδν όρισμδν τοΰ χρώ-

3 ώς] το δέ (superscr. ώς) Ρ 4 την b : om. ΗΚΡ 4 . 5 λεγόμενον (utrobique) b : λέγομεν Η Κ Ρ 4 οίιτοσΐ K P 5 λέγω scripsi: λέγων Η Κ Ρ : λέγει b 6 έχώρισεν Κ τώ om. Ρ 10 δ Πλάτων] vox κέρμα apud Platonem non occurrit; είδος άνθρωπου in quaestionem vocatur Parm. p. 130 C. 13 ύφίστασθαι H P Ιό ττ[ καθόλου ούα(α inclusi: ή τη μερική in mrg. Κ (cf. v. 22) 17 εί] ή Η τύχει II 18 ΰπάρχου3α Ρ 20 δεύτερον —κατά (22) iter. Κ δεύτ.] δέ δστερον II 21 alt. δέ suppl. Κ 2 23 xal τοΰτο—alt. καθόλου (24) in mrg. suppl. Η και] χατά III' 2 τους om. IIP 26 έπί μέν Arist.

168

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 5 [Arist. p. 2»'27. b 7 ]

ματος έπιδέχεται· οδδέ γάρ λέγει τον κύκνον χρώμα ή δτι κύκνος εστί χρώμα ίδιον αίσ&ητής όψεως.

ρ, 2b7

Τ ω ν δέ δ ε υ τ έ ρ ω ν ο δ σ ι ω ν μ ά λ λ ο ν ο υ σ ί α τ δ ε ί δ ο ς γ έ ν ο υ ς · Ι γ γ ι ο ν γ ά ρ τ η π ρ ώ τ η οδσιοι έ σ τ ί ν .

τοΰ

5

"Ετι διά τούτων προτίβησι την άτομον οδσίαν ό 'Αριστοτέλης· έν γάρ ταΐς δευτέραις οδσίαις μάλλον οδσία ή ειδική έστι της γενικής ώς μάλλον πλησιάζουσα τη άτόμψ οδσία τη μάλιστα οδσία δειχθείση· ώς γάρ οί πλησιάζοντες τψ πυρί μάλλον θερμαίνονται καΐ οί πλησίον της μονάδος άριθμοι μάλλον ένιαΐοί ε?σιν, ουτω καΐ ή ειδική οδσία πλησιάζουσα τη 10 άτόμψ οδσία μάλλον οδσία έστί· πάν γάρ ου εχει τοις πλησίον μάλλον μεταδίδωσιν. δτι δέ μάλλον οδσία ή ειδική της γενικής, δίχως κατασκευάζει, άπό τε της έγγύτητος καΐ της άναλογίας. καΐ άπδ μέν τής έγγυτητος ούτως· δτι οίκειότερόν έστι καΐ έγγύτερον τον Σωκράτην άν&ρωπον ειπείν ή ζψον. άπδ δέ τής άναλογίας ούτως· e t τήν άτομον οδσίαν οδδέν άλλο 15 έχαρακτήριζε καΐ έποίει μάλλον οδσίαν, ε? μή τδ δποκεΐσΟαι πάσι τοις παρ' έαυτήν, τοΰτο δε τδ δποκεΐσΟαι είδεσι μέν πρδς γένη όπάρχει, γένεσι δέ προς είδη οδχ δπάρχει (οδ γάρ υπόκεινται τά γένη τοις είδεσι), διά τοΰτο μάλλον οδσία ή ειδική τής γενικής ώς όποκειμένη αδτη. λέγεται δέ έξ άναλογίας, δτι δύναται και μετά άναλογίας πλακήναι ούτως· δτι δν λόγον 20 εχει ή άτομος οδσία πρδς πάντα τά παρ' αδτήν υποκείμενη αδτοΓς καΐ διά τοΰτ' ουν μάλιστα οδσία λεγομένη, τοϋτον τον λόγον εχει και ή ειδική πρδς τήν γενικήν· δπόκειται γάρ αδτη καί διά τοΰτο μάλλον έστιν οδσία. καΐ ταΰτα μέν έν τούτοις. Άποροΰσι δέ τίνες δτι π ω ; λέγει μάλλον οδσίαν καΐ ήττον οδσίαν 25 αδτός, ώς 3ν ουτω εν ίδιον καΐ τοΰτο, μέλλων καταλέγειν τά ίδια τής οδσίας καΐ εν ίδιον καΐ τοΰτο λέγειν το μή έπιδέχεσ&αι τδ μάλλον και ήττον, καΐ λέγομεν δτι καΐ έπιδέχεται τδ μάλλον καΐ ήττον και οδκ | επιδέχεται· 249' ουσία μέν γάρ ουσία παραβαλλομένη, οίον γενική πρδς είδικήν, έπιδέχεται τδ μάλλον καΐ ήττον, αδτή δέ πρδς έαυτήν παραβαλλομένη άνεπίτατός έστι 30 καΐ άνάνετος· οδδείς γάρ λέγει μάλλον άνΟρωπον Πλάτωνα καΐ ήττον άνθρωπον Σωκράτην. Διά τί, φασίν, ωσπερ την άτομον οδσίαν πρώτην έκάλεσεν οδσίαν δι' ας είπομεν αιτίας, μή και τήν είδικήν δευτέραν και τήν γενικήν τρίτην έκάλεσεν, άλλ' ένΐ όνόματι δευτέρας έκάλεσε τάς είδικάς και γενικάς; καΙ

2 χρώμα eicias 4 τής -ρώτης ούαίας Arist. 8 πλησίον] πλησιάζοντες II 1 10 ού] 8 Κ 11 γβνηχή« Ρ 16 γένη] γένει Ρ 17 γένη] γένει Η 18 ίδηχή τη« γενηχήί II 21 ούν] ήν IIP 22 ανιτ^ scrlpsi: αδτη libri 25 (!>s 8ν scripsi: δσον libri οδτω] ουπιο Κ 2ν— τοΰτο om. Κ μέλλον Ρ 26 χαΐ 8ν-λέγειν om. H P 27 τό om. IIP 29 αύτη scripsi: α5τη libri 30 iva'v.] άνβ'ντης K ' P 32 φαοίν scripsi: φησ£ν libri 33 εΓπωμεν Η (cf. ρ. 165,3) 34 δευτέ^ν Κ

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 5 [Arist. p. 2 b 7 — 2 2 ]

169

λέγομεν δτι τούτου ετοχον τοΰ όνόματος, έπειδή μίαν χα'ι την αδτήν αδταΐς χρείαν παρέχεται ή άτομος οδσία πρδς κατηγορίαν.

p. 2b9

Γ ν ω ρ ι μ ώ τ ε ρ ο ν χαί οίκειότερον αποδώσει τδ είδος άποδιδοίίς ή τδ γένος.

5

Διά τι ειπών γ ν ω ρ ι μ ώ τ ε ρ ο ν προσέθηκε τ δ ο ί κ ε ι ό τ ε ρ ο ν ; χαι λέγομεν ότι το γνωριμώτερον οό ποιεί μάλλον οόσίαν την ατομον, έπειδή και τα συμβεβηχότα πολλάκις χαΐ αδτης της ατόμου οδσίας είσΐ γνωριμώτερα· οίον άντί τοΰ ε ί π ε ΐ ν ' κάλεσον τδν Σωχράτην' λ έ γ ω ' κάλεσον τδν φιλόσοφον'. δια τοδτο οδν προσέθηκε τδ οίκειότερον· τά γάρ γνωριμώτερα οδ δηλοΰσι πάντως 10 την φύσιν τοΰ πράγματος, ώς πολλά των συμβεβηκότων, τά δέ οίχειότερα μάλλον δηλοΰσι.

p.2b 12

Το μέν γάρ ίδιον μάλλον τοΰ τ ί ν ο ς ά ν θ ρ ώ π ο υ .

ΚαΙ πώς μάλλον ίδιον τδ μηδέ δλω; ίδιον; χαΐ λέγομεν, ώς τδ ήττον βαρί) μάλλον χοΰφον λέγομεν, οοτω χαί το ήττον χοινδν μάλλον ίδιον φαμεν* 15 ό γάρ άνθρωπος ήττον χοινδν ώς πρδς τί» ζωον* τά μέν γάρ γένη κατά των ειδών κατηγορείται, τά δέ ειδη χατά των γενών οδκ αντιστρέφει, χατά φύσιν έχούσης της κατηγορίας· ή (γάρ) κατηγορία τριττή, ή χατά φύσιν ή παρά φύσιν ή χατά σομβεβηχός. χατά φύσιν, δταν τά γένη τών ειδών χατηγορήται, παρά φύσιν δέ, δταν τά είδη τών γενών, ώς Γνα είπη τις δτι τόδε τδ προσερχό20 μενον ζφον άνθρωπος έστιν (ευρίσκεται γάρ κατηγορών τδν άνθρωπον τοΰ ζφοο), χατά συμβεβηκδς δέ, ώς δταν (τά) έν τω αότψ όποχειμένφ συμβεβηκότα αλλήλων κατηγορήται, οίον τοΰ Σωκράτους όντος φαλαχροΰ χαί φιλοσόφου λέγωμεν δτι δ φαλακρός φιλόσοφος έστιν. ή κατά συμβεβηκδς ή κατηγορία, ώς δταν ή ουσία τοΰ συμβεβηκότος κατηγορήται, οίον ινα ειπώ δτι το 2δ λευκδν τδ προσερχόμενον ζωόν έστιν* εόρίσχομαι γάρ κατηγορών τοΰ σομβεβηχότος τδ ζφον.

ρ. 2ΐ>22

Αότών

δέ τ ώ ν ε ι δ ώ ν δσα μ η έ σ τ ι γ έ ν η ο υ δ έ ν έτερον έτερου ουσία έστίν.

μάλλον

Συγχρίνας ό 'Αριστοτέλης τάς ουσίας χατά βάθος, δτε την άτομον 30 πρδς την καθόλου παρέβαλε, δεικνυς δτι μάλλον ουσία, και δτε την καθόλου 3 οίχειώτερον II 4 ήπερ Arist. 5 χαί om. Hl 1 6 τό γνωριμώτερον eras. Κ οϋ ποιεί — άτομον, post άτομον addito άλλά, ante προσέθηχε (δ) coll. Η Κ Ρ ; correxi ex Urb. 35 13 ίλως] ώς «λον Κ 16 τά δέ είδη] χαί τά είδη KP (γρ. τά δέ είδη χτλ. in mrg. Κ') ante ο&χ superscr. άλλ' Κ 16. 17 χατά 34 Λ έ γ ω δέ α υ τ δ ν τ δ ν μ ε τ ά φ ω ν ή ς λ ό γ ο ν . Ό λόγος διάφορα σημαίνει* λέγεται γάρ λόγος χαί ό ένδιάθετος, χαθδ 15 και τους αγγέλους φαμέν λογικούς, xal ό προφορικός, περί ου δ λόγος δ προκείμενος, λέγεται και ό άποτάδην λόγος, οίον ό ρητορικδς χαί ό ίατριχός. λέγεται λόγος καί ή σχέσις των μεγεθών, ως δταν λέγω μεν δτι δν λόγον έχει τόδε το μέγεθος *· #, τοιόνδε πρδς άλλο μέγεθος, λέγεται λόγος και ή αίτια, καΟδ και ό Πλα'των φησί 'τέχνην δέ έγώ οό χαλώ, δ 20 3ν ή άλογον πράγμα', διά τοοτο οδν εΤπε λόγον τον μετά φωνής, τοΰτ' έστι τον έχφωνούμενον, πρδς άντιδιαστολήν τών άλλων σημαινομένων, Γνα δείξη δτι ούτος ό λόγος ό μετά φωνής ύπδ διωρισμένον ποσδν ανάγεται, ου μην καί τά άλλα σημαινόμενα του λόγου, τοΰτ* εστίν ό ένδιάθετος καί ή σχέσις xal ή αίτια, άποροϋσι δέ τίνες λέγοντες πώς ό Αριστοτέλης 25 φησί τδν λόγον τον μετά φωνή; τοΰ ποσοΰ είναι· 6 γάρ λόγος διανοίας έστι σημαντικός, χαι διά τοΰτο σύνθετος έστιν ώς συγκείμενος έξ δνομάτων χαί ρημάτων· νυν δέ οδ περί συνθέτων φωνών έστιν ό λόγος τ φ Άριστοτέλει, αλλά περί τών απλών φωνών· αδτδς γάρ ό 'Αριστοτέλης λέγει δτι τών κατά μηδεμίαν συμπλοκήν λεγομένων το μέν οδσίαν σημαίνει τδ δέ 30 ποσδν xal τά εξής· πώς ουν τον λόγον φησί τοΰ ποσοΰ είναι σύνθετον οντα χαί κατά συμπλοκήν δνομάτων καί ρημάτων; χαί λέγομεν δτι ένταυθα μέμνηται τοΰ λόγου ουχ ώς συνθέτου, αλλ' ώς διω'ρισμένου απλώς xal συγκειμένου έκ συλλαβών, ώς καί αύτδς ό Άριστέλης δηλοΐ λέγων δτι τδ καταμετρεΐσθαι μακρα xai βραχείς συλλαβή τδν μετά φωνής λόγον δείκνυσιν I χρ. καί τόπος coll. Arist. 2 post τί add. Si Κ 10 ή γάρ άατρονομία om. EP II pr. 6 om. HP τόπον om. Ρ 14 i om. Η 16 άποατάδην HP οίον superset'. II f,rrop. 1' 17 λέγομεν (alt. 1.) Ρ 18 defectum signavi, suppleveiis zpö« τόδε το μέγεθος τοιόνδε—μέγεθος in mrg. suppl. P J 19 Πλα'των] Gorg. p. 4G5A 20 βλογον] άλλο Κ 21 post αημ. add. λόγων HP 24 λέγοντε; oid. KP 28 λέγει] p. 1*>25 33 i om. Κ

192

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 6 [Arist p. 4 b 26—5*4]

αδτδν τοδ διωρισμένου ποσοδ. χαΐ δήλον fat λόγον ένταδϋά φησι χαΐ το Ιν όνομα χαΐ τ& §ν ρήμα χαί άπλώς την μίαν λέζιν χαΐ την άσημον φωνήν, είπερ χαι ταδτα καταμετρείται μακρά χαΐ βραχεία συλλαβή, έν δέ τω Περί έρμηνείας διαλαμβάνει τδ συνθετον xal σημαντιχόν· οριζόμενος 5 γάρ φησι ' λόγος (έστι) φωνή αημαντιχή, ής των μερών τι σημαντιχόν έστι χεχωρισμένον'. ρ. 4«>26

ΟΓον

ό πέντε

ε? ε σ τ ι των δέχα χοινδν έ χ ε ι δρον.

μόριον,

πρ&ς

οδδένα

Εδλόγω; ύποθετιχώς τδν λόγον προήγαγεν ό π έ ν τ ε ε ί Ι σ τ ι 10 δέχα μ ό ρ ι ο ν , διότι ό πέντε οό μόνον τοδ δέχα δύναται μέρος εΤναι, χαΐ τοδ δεκαπέντε χαι τοδ είκοσι χαΐ άλλων πολλών, χαΐ δτι οδχ ώρισμένον μέρος ό πέντε· δυνατδν γάρ τοδ δέχα μέρη λαβείν τδν και τρία χαΐ τδν £ς χαΐ τέσσαρα. ρ. 5*3 15

Τά

γάρ

τοδ έ π ι π έ δ ο υ μ ό ρ ι α π ρ ο ς συνάπτει, τήν γραμμήν.

τινα

χοιν&ν

των αλλά εστίν έπτά

δρον

Παρά μέν τοις παλαιοΐς ταδτον εΤναι δοχεΐ έπιφάνεια χαι έπίπεδον· έπΐ τοδ αδτοδ γάρ χαΐ το της έπιφανείας χαΐ το τοδ έπιπέδου λαμβάνουσιν όνομα. I παρά δέ τοις νεωτέροις διαχέχριται έπιφάνεια έπιπέδου· τδ μέν 260' γάρ έπίπεδον έπί μόνης της ομαλής έπιφανείας λαμβάνουσι της έξ ίση υ ταΐς 20 έαυτής εδ&είαι; χειμένης, τήν δέ έπιφάνειαν χαι ής τά μέσα τοις άχροις έπιπροσδεϊ χαι f της έλαχίστης τών παθών τά αδτά πέρατα έχουσών, χοίλων τυχόν ή κυρτών, χοινοτέρα ουν παρά τοις νέοι; ή έπιφάνεια, φερομένη χαί χατά τής ομαλής έπιφανείας, ήτις έστίν έπίπεδον, χαί χατά τής κοίλη; χαΐ κυρτής. •25 ρ. 5«4 Ω σ α ύ τ ω ς δέ χαΐ έ π ί τοδ σ ώ μ α τ ο ς έ χ ο ι ς Äv λ α β ε ί ν χοιν&ν δρον, γ ρ α μ μ ή ν (ή) έ π ι φ ά ν ε ι α ν , πρδς δν τά τοδ σ ώ μ α τ ο ς μόρια σ υ ν ά π τ ε ι . Τά δέ μέρη τοδ σώματος συνάπτει πρδς χοινδν δρον, τήν έπιφάνειαν, 2 alt. τήν stiperscr. Η 4 δρώμενος—τι (5) ODD. K P 5 φησι] De interpr. p. 16b 26 έστί inserui post αημαντιχή add. κατά συνθήχην Arist. (sed cf. Ammon. p. 58,4.19) 6 ante « χ ω ρ . add. λέγων Κ 7. 9 4] τά Arist. 8 κοινον ίρον συνάπτει Arist 10 διτ:. Arist. (cf. τ. 28) 24 γάρ inserui τοΰ scripsi: τό libri 28 ή έν. τοΰ ποαοΰ π. τ. τόπον δο·*. Arist. (cf. v. 23) 32 *al iter. Η 34 διέστιχβ Η

199

ELIAE IN CATEG0R1ARUM c. 6 [Arist. p. 6 »12] διάστασιν της έκ τοΰ χέντρου εστι λαβείν, την δλην διάμετρον,

αλλ'

ώς

κύκλος χέντροο χαί πέριξ μέσου πλείστον διέστηχε· τά δέ πλείστον διεστώτα εναντία·

δ οδρανδς άρα τ η γη έναντίος.

δτι δέ έναντίος, δήλον· τδ γαρ

συμβάν τούτοις, λέγω δε ή πλείστη διάστασις, δρισμδς γέγονε των έναντίων. 5 προς δ φαμεν δτι οδχ άρχει ή πλείστη έναντία· δείχνυται

διάστασις πρδς τδ

ποιήσαι τά

ε? γαρ τ η πλείστη διαστάσει τά έναντία χρίνεται καΐ έχ τούτου δ οδρανδς τ η γη έναντίος,

έπειδή μείζω της έχ τοΰ χέντρου

πρδς τδν χόχλον διαστάσεως έστι λαβείν, την δλην τοΰ χυχλου διάμετρον, εσται τά πρδς ήμδς άνω χαΐ χάτω μάλλον έναντία, τοΰτ' εστι τδ υπέρ γήν 10 ήμισφαίριον χαΐ τδ δπδ γήν, ώς την δλην διάμετρον διεστώτα, ήπερ τά προς την φυσιν, τοΰτ ίστιν δλος ό οδρανός, έψ δν άττει τά χοΰφα, χαΐ ή γη, έφ' ήν ßpiöet τά βαρέα, μόνην την έχ τοΰ χέντροο (διάστασιν) διεστώτα· διπλασία γάρ ή πάσα τοΰ χυχλου διάμετρος της έχ τοΰ χέντροο πρδς τδν | χόχλον 263 Γ διαστάσεως,

αλλά

χαΐ

τδ

πΰρ

ούχέτι

15 μάλλον τ η γη πλείστον διεστώση·

τ2 τά πρώτα—πρί; τι (26) suppl. Ρ® τά πρώτα scripsi: τά Η : πρώτα τά Ρ : om. Κ 26 πριίς τι] πρώτη Ρ 27 ήρημένων ΗΚ 27. 28 έν τψ περί ποαοϋ λόγφ] ρ. δ·>2 sq. 29 πρίησιν Ρ 31 πτωαιν scripsi: ϊξιν libri

208

ELIA Ε IN CATEGORIARüM c. 7 [Arist. p. 6 » 3 7 ]

θεσις τοϋ διακειμένου διάδεσις — τδ διακείμενον διαθέσει διάκειται'. ό τρίτος χώρο; των παραδειγμάτων πρόεισιν έχ των μή δι' έαυτά πρός τι όντων, άλλά δια το γένος, ώς ή γραμματική· αυτη γαρ οδ δι' έαυτήν πρός τι, αλλά ötä τδ γένος· οδ γάρ λέγεται φωνων γραμματική, αλλ' επιστήμη. 5 ομοίως χαί ή άνάκλιβις οδ δι' έαοτήν πρός τι, άλλα δια τδ γένος· οδ γάρ λέγεται ή άνάχλισις άναχεκλιμένου άνάκλιοις, αλλ' άνακεκλιμένου θέσις· ή γάρ πάντα ορδιά είσι τά μέλη και λέγεται στάσις, ή πάντα ύπτια και λέγεται άνάχλισις, ή τινά μέν όρθια τινά δέ άναχεχλιμένα και λέγεται καθέδρα. οδ δύναται δέ ουτε ή χαθέδρα ούτε ή άνάκλισις outs ή στάσις ίο οδδέ τά τοιαύτα πρός τι είναι· £ ν γάρ τούτοις μετέχον έστί και μετεχόμενον· χαί ό καθήμενος γάρ της χαθέδρας μετέχει xal δ έστώς της στάσεως και ό άναχεκλιμένος της άνακλίσεως. [ό φίλος καΐ ό έχθρδς των πρός τι οντα δοκοΰσι μή είναι πρός τι. δοκοΰσι δέ μή είναι των πρός τι ταΰτα διά την ταυτωνυμίαν xal τδ μίαν είναι έν αδτοΤς διάθεσιν* οδδέ γάρ αντίκειται 15 άλλήλοις δσον γε άπδ της λέξεως, δει ουν εί μέλλοιεν εΤναι πρός τι, άντικειμένως αδτά έκφωνεΐν, οΓον ό φίλος φιλούμενον φιλεϊ καΐ ό έχθρδς έχθραινόμενον έχθραίνει, xal εδρίσχονται πρός τι.] τά δέ πρός τι οδ δόναται μετέχειν άλλήλων ώς αντικείμενα· οδδέποτε γάρ ό οίδς τοΰ πατρδς ώς πατρδς μετέχει, και τδ άνάπαλιν, οδδέ τδ δεξιδν τοΰ αριστερού μετέχει, 20 xal τδ άνάπαλιν, οδδέ τδ δλον τοΰ μέρους μετέχειν ώς μέρους κατηγορείται (οδδε γάρ ό λόγος τοΰ δλου τοΰ μέρους κατηγορείται), οδδέ τδ άνάπαλιν, οδδέ τδ κεφαλωτδν της κεφαλής μετέχει, έπειδή οδδέ δ λόγος τοΰ κεφαλωτοΰ της κεφαλής | κατηγορείται, οδδέ ή έπιστήμη τοΰ έπιστητοΰ μετέχει. 267* καθόλου ουν τά πρός τι οδ δύναται άλλήλων μετέχειν ώς αντικείμενα 25 αλλήλων, οδδέ τά μετέχοντα άλλήλων πρός τι δύναται εΤναι. καΐ άποροΰσιν δτι δσον έχ των ε?ρημένων οδδέ θέσις καΐ θετδν πρός τι· μετέχει γάρ τδ θετδν της θέσεως, πρδς δ φαμεν δτι άληθές τοΰτο, έάν θέσιν λάβωμεν τήν ποιότητα, αλλά θέσιν ληπτέον τήν κατά τδ δεξιδν xai άριστερόν, πρόσω και όπίσω, άνω και κάτω* ταΰτα γάρ οδ δύναται μετέχειν 30 αλλήλων· οδδέ (γάρ) τδ δεξιδν τοΰ άριστεροΰ μετέχει ποτέ οδδέ τδ άνω τοΰ κάτω οδδέ τδ πρόσω τοΰ όπίσω. ?στέον δτι •(• πάσης θέσεώς τε καΐ άνακλίσεως καΐ στάσεως καΐ καθέδρας, τά είδη της θέσεως καΐ οίονεΐ χαρακτήρες, υπδ τήν ποιότητα ανάγεται· πας γάρ χαρακτήρ ποιότητος υπδ τήν ποιότητα ανάγεται· έάν ουν ταΰτα πρός τι είναι συγχωρηθείη, ποιό35 τητες οντα xai χαθ' αυτά, παν συμβεβηκδς των πρός τι ποιήσομεν, οίον ή λευχότης λελευκωμένου λευχότης και ή μέλανσις μεμελασμένου μέλανσις, δπερ άτοπον, οδ δύναται ουν ή άνάκλισις άνακεκλιμένου λέγεσδαι άνάχλισις

3 ώί—γένος (4) om. K P alt. μή] χα) μηδέ HP

12 δ φίλος—πρ>28]

209

οδδέ ή στάσις έστώτος στάσις ουδέ ή χαθέδρα του καθήμενου χαθέδρα, έπειδή μετέχον έστίν, ώ ; εφητο«, χαί μετεχόμενον· εστι γάρ ή διάχρισις ούτως· εστίν άναχεχλιμένον χαί τελεί τοΰτο υπδ την οόσίαν, χαί άνάχλισις και τελεί τοδτο υπδ την ποιότητα, χαί το άναχεχλίσθαι χαί τελεί όπδ την 5 χεισΟαι χατηγορίαν. και έπί των άλλων δέ ούτως άνάλογον δει νοεΐσθαι. ταΰτα τδ πρώτον ήμΐν παραδίδωσι χεφάλαιον.

ίο

15

20

25

Δεύτερον δέ χεφοίλαιον, έν φ δύο Γδια ψευδή των προς τι παραδίδωαι, τδ μή εχειν εναντίον χαί τδ μη έπιδεχεσθαι τδ μάλλον και τδ ήττον, ταΰτα δέ οδδέ πάσι τοις προς τι υπάρχουσιν ουδέ μόνοις. αλλ' ίνα γνώμεν τίσιν υπάρχουσι χαί τίσιν ούχ υπάρχουσι, χανόνι τοιουτψ χρησώμεθα* δει είδέναι δτι τα προς τι οίχείαν δλην μή Ιχοντα έν έννέα χατηγορίαις θεωρείται· έάν οδν ή χατηγορία έχείνη έπιδέχηται έναντία χαί τδ μάλλον χαί τδ ήττον, χαί τά έν αύτη προς τι έπιδέχονται ταΰτα, ε? δέ μή έπιδέχεται, ουδέ τα προς τι έπιδέχονται· πατήρ γάρ χαί υίδς των προς τι, χαί ούχ έπιδέχονται τδ έναντιον ούδέ τδ μάλλον καΐ ήττον, έπειδή ούδέ ή ουσία, έν ή τά προς τι ταδτα, πατήρ φημι χαί υιό?, ουδέ τδ διπλάσιον χαί ήμισυ έπιδέχεται τά έναντία ουδέ τδ μάλλον χαί ήττον, έπειδή οόδέ τδ ποσόν, έν φ ταΰτα (τά) πρός τι. έπιστήμη δέ χαί έπιστητδν έπιδέχεται τά έναντία χαί τδ μάλλον χαί ήττον, έπειδή χαί ή ποιότης, έν ή ταΰτα θεωροΰνται, έπιδέχεται ταΰτα · τη γάρ έπιστήμη έναντία ή άγνοια, και εστι μάλλον έπιστήμη χαί ήττον έπιστήμη, ώς χαί μάλλον θερμδν χαί ήττον θερμδν χαί τά παραπλήσια, άποροΰσι δέ δτι εί ου πάσι τοις πρός τι υπάρχουσι ταΰτα, ήδυνατο και χαταφατικώς αυτά προαγαγεϊν, ώσπερ οδν προήγαγε, χαί άποφατιχώς, Γνα είπη δτι Κιον των πρός τι τδ μή έπιδέχεσθαι | τά έναντία χαί τδ μάλλον 268' χαί τά ήττον· διά τί χαταφατιχώς αδτά προήγαγε; χαί λέγομεν δτι τά Γδια ορισμούς μιμούμενα είσι τψ άντιστρέφειν έπεί δέ οί ορισμοί τά της φύσεως των πραγμάτων σημαίνοντες θετιχώς χαί χαταφατιχως λέγονται, διά τοΰτο χαί τά ιδια χαταφατιχως προήγαγε.

ρ. ßb28 Π ά ν τ α δέ τ ά π ρ ό ς τι π ρ δ ς ά ν τ ι σ τ ρ έ φ ο ν τ α 30

λέγεται.

Δυο ίδια παραδους ήμΐν ά Αριστοτέλης των πρός τι, χαί τρίτον ήμΐν ίδιον παραδίδωσιν· * * άλλο άντιστρέφειν χαί άλλο πρδς άντιστρέφοντα λέγεσθαι· άντιστρέφουσι γάρ χαί τά ιδια· εί γάρ γελαστιχόν, άνθρωπος, χαί εί άνθρωπος, γελαστιχόν. πρδς άντιστρέφοντα δέ λέγεται δσα αδτά απερ

2 εΓρηται] ρ. 208,10 5 δέ om. Ε 7 δεύτ.—xetp. out. Ε post τι additum χατηγοριών del. Η 8 το (ante ήττον) om. Η 9 pr. ούδέ] ού Κ 10 χρησ6· μέθα Ρ post δει add. δέ HP 12 έπιδέχεται Ρ 14 έπιδέχεται (pr. 1.) Η : έπιδέχεσθαι Ρ pr. xat om. Ρ 16 φημη Ρ 17 ante ήττον add. τδ Ρ 18 pr. τά addidi (cf. v. 15) 20 έναντία—ήττον έπιστήμη (21) in mrg. suppl. Η 23 ιτροαγάγαι (pr. 1.) H P ouv post τί (25) transponas 24 είπεν H P 26 έπεί δέ scrips): έπειδή libri 27 καΐ (ante χαταφ.) om. Ε 29 π(ίντα] ταΰτα Ε 31 defectum signavi; suppleveris τό προ; άντιβτρέφοντα λέγεσθαι. ϊστι δέ άλλο άντιστρ. —Ιδια (32) ex Paris. 1917 inserui: om. H E P 32 ante γελαβτ. superscr. τό Ε 33 εί] δ Ε 33 άντιδιαστρέφοντα Ρ δέ om. Ρ

210

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 7 [Arist. p. 61)28]

έστίν έτερων είναι λέγεται· λέγεται,

τοϋ υίοΰ,

λέγεται γεται·

τδ

ό -/«ρ πατήρ χατ'

χαΐ ό υίδς ομοίως*

πατήρ,

τά

δέ

αδτδ το πατήρ έτεροι»

6 πατήρ οδν προς αντίστρεφαν

άντιστρέφοντα

οδ

πρδς

άντιστρέφοντα

λέ-

οδ γάρ ό άνθρωπος καθδ άνθρωπος τοϋ γελαστικοΰ λέγεται άν-

5 θρωπος,

ουδέ το γελαστικδν καθδ γελαστιχδν

λαστιχόν.

ή και άλλως·

γελαστικός,

τοΰ ανθρώπου λέγεται γε-

δτι ό άνθρωπος γελαστιχδν μέν λέγεται ή xai

γελαστιχοΰ δέ ό άνθρωπος οδ λέγεται οδδέ οΐδεν ή

συνήθεια τοιαυτην σόνταξιν xai ανθρώπου 10 σύντα&ς οδχ

γελαστιχον εδρίσκεται.

έπι συλλογισμών και

παλαιά

τδ δέ γελαστιχον λέγεται άνθρωπος, λέγεται

Γδιον.

έπΐ

δέ των

χυρίως πρός τι

τοιαύτη

δει δέ είδέναι δτι ή αντιστροφή φέρεται

xal

έπί προτάσεων χαι έπΐ δρων, ήτοι άπλών φωνών,

άλλα την μέν έν συλλογισμοΐς xal προτα'σεσιν αί περί τούτων πραγματεΤαι διδάξουσι, νΰν δέ πρόχειται τήν έν άπλαΐς φωναΐς άντιστροφήν ζητήσαι. δέ αντιστροφή

δπου δάν ή , ισότητα

15 χυχλιχών κινήσεων·

ή

δηλοΐ, οΓον Ιαοστροφήν οδσαν δυο

ή γάρ στροφή έπ!

πλέον ή περιστροφή

ήτοι αντι-

στροφή κυκλικήν χΓνηβιν δηλοΐ· ή γάρ αντιστροφή τ ψ άντί ισον δηλοΐ, ώς άντίθεος

χα'ι ώς άντιάνειρα·

οίον έπί μέν τών

πρός τι γίνεται χυκλική

κίνησις ούτως, δτι άπδ τοΰ αδτοΰ άρχεται χαι εις αδτδ λήγει ' ό πατήρ υίοΰ πατήρ — ό υίδς πατρός υίός' · που μέν γάρ άπδ πατρδς άρχεται και 20 ε?ς αδτδν λήγει, που δέ άπδ υίοΰ άρχεται και είς αδτόν λήγει, τών ίδιων συλλογιστικώς ουτω γίνεται ή αντιστροφή·

καΐ έπί

εί γελαστικόν, άν-

θρωπος, ε? άνθρωπος, γελαστιχον. Άποροΰσι δέ τίνες

δτι οδδέ τά

όμολογουμενα

πρός τι

αντιστρέφει

πάντως [άντι τοΰ οδχΐ ίσοστρέφει] διά τδ κατ' άλλην μέν προϊέναι πτώσιν 25 κατ' άλλην δέ όποστρέφειν· ίδου γάρ ή έπιστήμη τοΰ έπιστητοΰ έπιστήμη xal

τδ

έπιστητδν

έπιστήμη έπιστητόν,

υπέστρεψε δέ κατά δοτικήν.

xal προήλθε μέν

κατά

γενικήν

προς δ φαμεν· οδδέν μέλει τη αντίστροφη

της ταυτότητος της όδοΰ άλλα της ταυτότητος τών άκρων, οΓα δάν η τά μέσα, δτι οδ τψ πράγματι διαφέρει ή οδός, αλλά τη προφορά, xal οδδέ 30 πάση τη προφορά αλλά τη πτώσει μόνη. | άλλην άπορίαν άποροΰσιν, δτι 268 ν πολλά τών όμολογουμένων όντων πρός τι προς άντιστρέφοντα οδ λέγονται, xal ίδου ώς έπι τριών υποθέσεων γυμνάζει τον λόγον,

έπί κεφαλής xal

ζώου και πηδαλίου και πλοίου και πτεροΰ καΐ δρνιθος· ταΰτα γάρ πρός τι ομολογουμένως και ουκ αντιστρέφει· ή γάρ κεφαλή ζώου κεφαλή, οδ πάν 35 δέ ζωον κεφαλήν ε χ ε ι , ώς πνεύμων θαλάσσιος,

καΐ τδ πηδάλιον πλοίου,

οδ παν δέ πλοΐον πηδάλιον ε χ ε ι , ώς τά μικρά πλοία, α διά τδ μέγεθος 1 έστίν Laur. 72,5: εία'ιν ΗΚΡ 2 άντιστρέφον Laur. 72,5: άντιστρέφοντα ΗΚΡ 3 οδ om. Ρ 6 6 Laar. 72,5: om. ΗΚΡ 14 an ίσοστροφή οδββ ? οδσαν suppl. Ρ 3 1 5 χυκλικών scripsi: χδχλων libri 16 γάρ] an δέ ? τφ scripsi: τό libri 17 άντίθεος] άντίθεσις Ρ ώς om. Ρ 20 αύτό (alt. 1.) Η 21 συλλογιστικών HP 24 άντί—ίσοστρέφει inclusi ούχί] ούχ Ρ μέν om. KP 27 δποστρέφειν Ρ μέλλει HP 28 αύτότψοί (pr. 1.) HP 29 πράγμ.] προστάγματι Ρ xal οδδέ—προφορά (29) om. Ρ 36 ώς Laur. 72,5: διά ΗΚΡ

E L l A ß IN CATEÖOltlARÜM c. 1 tArist. p. 6>>28]

5

10

15

20

25

30

2ll

έρέττεται αμα και ιθύνεται, xal ή όρνις πάντως πτερών εχει, οδ παν δέ πτερδν όρνιθος* των γαρ πτερωτών τά μέν σχιζόπτερα, ώς αί κατοικίδιοι όρνεις, τά δέ όλόπτερα, xal των όλοπτέρων τά μέν δερματόπτερα, ώς αί νυχτερίδες, τά δέ δμενόπτερα, ώ ; αί μέλιτται xal οί κάνθαροι. xal λέγομεν δτι ουκ άντιστρέφουσιν ώς άνισα· ποί> μέν γάρ τδ δλον του μέρους καθολιχώτερον, ώς έπι πλοίου και πηδαλίου xal ζιόου χα'ι κεφαλής (τδ γάρ πλοΐον τοΰ πηδαλίου έπι π λ έ ο ν είσΐ γάρ πλοία μή έχοντα πηδάλια xai ζωα μή έχοντα κεφαλάς), έπι τίνων δέ το μέρος καθολικώτερον, ώς έπΙ πτεροΰ xal όρνιθος· οδ παν γάρ πτερδν όρνιθος, τις οδν ϊασις τούτων; τδ τά άνισα γενέσθαι ίσα. ισούνται δέ τά άνισα ή τοΰ μείζονος καθαιρουμένου ή τοΰ έλάττονος αδςομένου. Γνα οδν γένηται τοΰτο, δει ένοματοθετησαι και άντί τοΰ ζψου ειπείν χεφαλωτόν, άντι τοΰ πλοίου πηδαλιωτδν και άντί τοΰ όρνιθος πτερωτόν τότε γάρ προς άντιστρέφοντα λεχθήσεται· το γάρ πηδάλιον πηδαλιωτοΰ πηδα'λιον xal το πηδαλιωτδν πηδαλίφ πηδαλιωτόν, και ή κεφαλή κεφαλωτοΰ κεφαλή και τδ κεφαλωτδν κεφαλή χεφαλωτόν, καΐ το πτερον πτερωτού πτερδν και τδ πτερωτδν πτερφ πτερωτόν. άποροΰσιν δτι πώς ουν ό Αριστοτέλης δνοματοθετεΐ, πανταχοΰ παραινών μή καινοτομεΐν τά κείμενα μηδέ ξένοις χρήσθαι όνόμασι διά τδ μή άπολέσθαι τδ κοινωνικδν ημών, και δτι έν μέν τη χρήσει τών δνομάτων δει τη συνήθεις έξακολουθεΐν έν δέ τη χρήσει τών σημαινομένων μόνοι; τοις έπιστήμοσι χρηστέον, οίον δγιεινδν μέν δει χαλεΐν, ώς οί πολλοί νομίζουσι, τδ συμμέτρως εχον πρδς υγίειαν, πώς δέ χρηστέον τών δγιώς σημαινόμενων τ φ έπιστήμονι άκολουθητέον. αυτη ή άπορία. λέγομεν δέ τούτου λύσεις πέντε· μίαν δτι οδκ δνοματοποιεϊ ό 'Αριστοτέλης, αλλά διδάσκει πώς δνομασθήσονται, εί τεθείη αδτοΐς δνόματα, δεύτερον δτι ουδέ ξένοις δνόμασιν έχρήσατο αλλά τά όντα παράγει, τρίτον δτι ουδέ παραβαίνει τήν συνήθειαν τήν μή ουσαν δλως (οδδέ γάρ άτοπον δνοματοποιεΐν αδτόν, ε ν θα μή κείνται δνόματα, ένταΰθα δέ | οδ κείνται δνόματα), τέταρτον δτι 269' δει όνοματοποιεΐν μέχρι τοΰ δεΐξαι τήν άναλογίαν, ουκ έπιτρεπουσι δέ χρήσθαι τοις δνόμασι, διότι ή χρήσις ουκ εχει (της γάρ γυναικδς γενικής γύναιξ λέγουσι τήν εδθεΐαν, xal τοΰ μεγάλου ομοίως μεγάλος λέγουσι), πέμπτον δτι μετά ένδοιασμοΰ δνοματοποιεϊ λέγων ί σ ω ς δέ ο δ δ έ ν ά τ ο π ο ν όνοματοποιεΐν.

1 έρέττεται ill mrg. Κ : ήρτηται Η Κ Ρ 2 ίρνι&ος scripsi: ίρνις libri (cf. Υ. 9) 3 δρνις Κ Ψ τά μέν om. Ρ al om. HP 4 al et ol om. H P 5 ποί>] ποΰ H P : τοΰ Κ post γάρ add. xal KP 7 post πηδαλίου addas xal τό ζψον τής κεφαλής 16 χαΐ τό πτερον πτ. πτερον um. Κ πτερωτοδ iter. Η πτεροτοΰ et πτεροτόν (pr. 1.) Ρ 17 παραινών] cf. Top. Β 1 ρ. 109»28; 3 ρ. 110» 14 Poet. c. 22 p. 1458» 18 18 κενοτομεΐν H P 21 χρηβτέον] an άκολουθητέον ? 22 an τ φ ΰγιεία σημαινομένφ ? 23 λέγομεν scripsi: λύομεν libri (cf. p. 212,14) 25 τεθεΐεν HP άνόμ,ατα Η 1 : όνομα H S PK 26 παραβαίν.] παραλαμβόνειν Ρ 1 την om. Ρ 1 27 οδδέν Η 28 χεΐται (pr. 1.) Η ένταϋβα—όνόματα om. Ρ 29 μέχρη Ρ 32 λέγων superscr. Η ίσως . .] ένίοτε δέ xal όνοματοποιεΐν ίσως άναγκαϊον Arist. 1/1*

ELIAE IN CATEGORIARÜM c. 7 [Arist. p. 7»22]

p. 7*22

Πάντα

ουν τ ά π ρ ο ς τ ι , έ ά ν π ε ρ ο ί κ ε ί ω ς πρδς άντιστρέφοντα λέγεται.

άποδίδωνται,

Ε ι π ώ ν ό Αριστοτέλης δτι τά προς τι πάντα πρδς άντιστρέφοντα λέγεται χαί

άπορήσας ώς έπΐ τριών υποθέσεων,

5 πηδαλίου,

όρνιθος χαΐ

πτεροΰ,

ζψου χαι κεφαλής, πλοίου χαΐ

ώς προς

στρεφόντων δέ δια τδ μ ή έζισάζειν,

τι μέν όντων αδτών μ ή άντι-

χαΐ ποιήσας τα άνισα ισα διά τοΰ

δνοματοποιήσαι χαί είπεΐν χεφαλωτδν χαί πηδαλιωτδν χαΐ πτερωτών, άπορίαν. ήμΐν χαταλέλοιπεν· σποροΰσι γάρ τίνες δτι οδ καλώς π α ρ ή χ θ η τά όνόματα ταΰτά* τδ γάρ χεφαλωτδν 10 έοίχασι γάρ τ ω χ ι ν η τ ψ ,

χαι πηδαλιωτδν

δπερ έστί δυνάμει,

χαΐ πτβρωτδν δυνάμει έστίν* τοΰτ' εστι τ φ πεφυχότι χαΐ

δυναμένφ χινεΐσθαι- εδει δέ τά δυνάμει πρδς τά δυνάμει παραβάλλειν και τά ένεργείφ πρδς τά ένεργεία · χαί δυνάμει μεν είσι ταΰτα τά προρρηθέντα, χεφαλωτόν, πηδαλιωτδν χαι πτερωτόν, ένεργεία δέ ή χεφαλή χαΐ τδ πηδάλιον χαι τδ πτερόν. χαί λέγομεν τούτου τρεις λύσεις· μίαν δτι τά δ νάματα 15 πάντα θέσει και έξδν δνοματοποιειν, ώς βούλεταί τις. ένεργείβρ παρήχθησαν,

δευτέραν δτι έχ των

τοΰτ' Ιστιν έχ της κεφαλής τδ χεφαλωτδν χαΐ τά

λοιπά ομοίως, τά δέ έχοντα μέρη ένεργεία xal αδτά ένεργεία είσί.

τρίτην

δτι εχομεν έν τ η συνήθεια; τοιαύτα πολλά, οίον ένδυτδν xal ύφαντόν· σημαίνει γάρ τοΰτο τδ ήδη υφαντόν, ού τδ μέλλον χαί δυνάμει, 20 μέν ήμεΐς.

ό δέ ' Αριστοτέλης φησίν δτι έχ δη τούτου φανερδν

χαι ταΰτα δτι δταν

δύο τινά παραβάλληται άλλήλοις χαι μέλλ^ πρδς άντιστρέφοντα λέγεσθαι, δει αδτά έςισάζειν, χαί # * ίνα καθ' αδτδ γένηται ή άπόδοσις. άλλά περί τοΰ έζισάζειν ευχερές έστι γνώναι ποίον ποίου χαθολιχώτερον* έχ γάρ τούτου τδ έξισαστέον γνωρίζεται,

είτε δέ χ α θ ' αύτδ είτε χατά συμβεβηκδς γέγονεν

25 ή άπόδοσις, τοΰτο άδηλον τέως. διδ χανόνα παραδίδωσιν ή μ ΐ ν τούτου, λέγων δτι δταν δύο τινά παραβάλληται άλλήλοις, έάν άφέλίβς πάντα τά συμβεβηκότα αδτοΐς χαί εδρης οόδέν ήττον μένουσαν τήν άντιστροφήν, έπίστασο δτι χαθ'

αδτδ γέγονεν ή άπόδοσις·

οίον έπΐ δούλου χαί δεσπότου αφελε τά

συμβεβηχότα τ ψ δούλφ, οίον τδ δραπετιχόν, τδ δύσνουν | χαί τά τοιαύτα, 269 ν 30 χαί οδδέν ήττον εμεινεν ό δοΰλος δεσπότου δοΰλος, χαί τοΰ δεσπότου άφαιρουμένων πάντων των συμβεβηχότων α δ τ φ , οΓον τοΰ εΤναι φιλόδουλον, έλευθέριον, παρορώντα τά πολλά, οδοέν ήττον δεσπότης ό τοιοΰτος* τότε ουν χαθ'

αδτδ ή άπόδοσις.

εΐ δέ άφέλίβς τά έχατέρφ συμβεβηχότα χαί μή

γένηται ή άπόδοσις, τότε χατά συμβεβηχδς γέγονεν ή άπόδοσις*

οίον έάν

1 άποδίδονται HP: άποδιδώται Arist. 3 ante ειπών additum χαί άπορ— del. Ρ 5 μή om. Κ 9 κεφ. xal πηδ.] χεφαλαιωτόν Ρ 10 xal snperscr. Η 11 πρός τά δυνάμει om. Ρ 15 διοτέρα KP 17 τρίτη Κ : compend. Ρ 19 μέλλον scripsi: μάλλον libri 21 παραβάληται Κ μέλλει Ρ 22 ante ίνα lac. signavi γένοιται (sic) Η 23 ίζιααβτίον Urb. 35: έξισοίζον ΗΚΡ 25 καραδίδοσι Η 27 χαί εδρ^ς scripsi: xal eSpotc Laur. 72,5: εδροκ δν ΗΚΡ άντιυτρ. scripsi: άναατρ. libri 28 οΓα Ρ 30 ante pr. δεσπότου additum τοΰ del. Η δεσπότου δούλος suppl. Ρ ! 30. 31 άφερουμ. Η 1 31 τοΰ Urb. 35: το ΗΚΡ 34 τό αυμβ. Κ

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 7 [Arist. p. 7 » 2 2 . M 5 ]

213

αφελής τοΰ ανθρώπου το δεσπότην είναι χαί είπης ' ό δοΰλος ανθρώπου δούλος', έπειδή τ ψ άνθρώπψ συμβέβηχε τ& δεσπότης, κατά συμβεβηκδς γέγονεν ή άπόδοσι»· ό γάρ δοΰλος ανθρώπου πάντως δοΰλος, ού πας δέ άνθρωπος δοΰλον lyet. τινές δέ φασιν Ζτι χαΐ έπί της πρώτης αντιθέσεως ό αφαιρουμένων των συμβεβηχότων ο& -γίνεται ή άπόδοσις· άφελε γάρ έκ τοΰ δούλου χαί τοΰ δεσπότου xi άνθρωπος, χαί οόδέν αντιστρέφει· μή "/dtp οντο; ανθρώπου οδδέ δοΰλος εσται ουδέ δεσπότης, τί ουν δεΐ ειπείν; δτι ου πρώτω; αναιρουμένου μή γίνεται ή άπόδοσις, έχεινου τεθέντος χαθ' αυτί) γίνεται ή άπόδοσις* οίον αναιρεί ό άνθρωπος αναιρούμενος την άπό10 δοσιν, αναιρεί χαΐ ό δεσπότης, αλλά πρώτώς ό δεσπότης δευτέρως δε δ άνθρωπος* συμβέβηχε γάρ τψ δεσπότη νΰν 6 άνθρωπος, χαΐ τοΰτό έστι τί> πολυθρύλλητον, δτι ή ουσία ποτέ συμβαίνει· τδ γάρ δεσπότης χαί άπλως τα πρός τι ή σχέσις μόνη χαρακτηρίζει · ει τι ουν παρά την σχέσιν, εκείνο συμβεβηχεναι λέγεται, ώς μή ον αδτής της σχέσεως χαραχτη15 ριστικδν άλλα τίνος άλλου παρά την σχέσιν δηλωτιχόν.

p. 7Μ5 Δ ο χ ε ϊ δέ τ ά π ρ ό ς τι ά μ α τ η φ ύ σ ε ι ε ί ν α ι . Τέταρτον των πρός τι iStov το άμα τη φύσει είναι, αμα δέ τη φύσει είσΐ τά συνυπάρχοντα άλλήλοις, τά συνεισφέροντα έαυτά χαι συναναιροΰντα* μέσα γάρ οντα (τά) άμα χαθολιχωτέρων χαί μεριχωτέρων ήτοι προτέρων 20 χαί υστέρων, εν άφ' έχάστου ήρανίσατο, από μέν των προτέρων χαί χαθο- , λιχωτέρων τδ συναναιρεΐν, άπδ δέ των μεριχωτέρων χαι υστέρων τδ συνεισφέρειν. δτι δέ άμα τη φύσει είσίν, έχ τοΰ πρδ αυχοϋ ίδιου πιστοΰται, τοΰ άντιστρέφειν, λέγων ούτως* τά πρός τι αντιστρέφει, τά άντιστρέφοντα έςισάζει, τά έςισάζοντα οΰτε ύπεραίρει ουτε ελλείπει, τά μή όπεραίροντα 25 μήτε έλλείποντα ουτε πρότερα ουτε υστέρα, τά μή πρότερα μήτε υστέρα άμα τη φύσει, τά πρός τι άρα άμα τη φύσει, ώσπερ δέ άνωτέρω έλεγεν δτι τά πρός τι ούχ άντιστρέφοντα πάντα λέγεται, ώς χεφαλή ζψον, πηδάλιον (πλοΐον), όρνις πτερόν, ουτω χάνταΰθά φησιν δτι ού πάντα τά πρός τι άμα τη φύσει είσί· πατήρ μέν γάρ χαι υιός χαί ήμισυ χαί διπλάσιον άμα τη 30 φύσει είσίν, έπιστήμη δέ χαί έπιστητδν χαί αίσθησις χαι αίσ&ητδν ουχ άμα τη φύσει, χαι τοΰτο δείχνυσι χαί άπο τοΰ χρόνου χαί άπδ της φύσεως, άλλ' | έπί μέν της έπιστήμης χαί τοΰ έπιστητοΰ προτάττει τδ 270·· άπδ τοΰ χρόνου τοΰ άπδ της φύσεως, έπι δέ της αίσθήσεως χαί τοΰ

1 δεσπότην είναι Urb. 3 5 : δ δεσπότης ΙΙΚΡ post είπης additum ανθρώπου del. Ρ 3 πάντως] π ά ν τ α Ρ an (άλλ* ούχ & άνθρωπος δούλου άνθρωπος)· ού πας γάρ ? 7 όντως Η 8 ante έχεινου addi.a οΓον άναιρεΐ 4 άνθρωπος άναιρούμενος del. Ρ 10 πρώτος . . δεύτερος Ρ 11 συμβεβηχός Η 12 πολυθρύλητον H P συμβέναι Ρ 1 13 τά] το Κ 14 έχείνω Η αύτοϊς Ρ 16 post είναι addita άμα Si τη φύσει είαί del. Ρ 19 τά inserui 23 ante άντιστρέφοντα add. δέ Κ 25 τά μή πρ. μήτε ύστερα suppl. Ρ 3 26 άρα-om. Κ 27 ponas ού πάντα τά πρός τι 28 πλοΐον inserui ante πρ28

έφ' οΓς

π ώ ς δέ ποιεί τοΰτο, ή έξης θεωρία παραστήσει.

Ε ί μ έ ν ο υ ν ί κ α ν ώ ς ε χ ε ι ό τ ω ν π ρ ό ς τι ο ρ ι σ μ ό ς , ή τ ω ν χ α λ ε π ώ ν ή των αδυνάτων λϋσαι τήν άπορίαν.

Καταψηφισάμενος

ό 'Αριστοτέλης

της

Πλατωνικής

υπογραφής

των

1 διά μέσου—έκβάλλει ex Laur. 72,5 inserui 6 τετραχώ; Laur. 72,5: διχώ; ΗΚΡ (cf. Pbilop. p. 124,29) 8 οωχρα'του;] 3ω*ρατι*η Κ 10 δί om. Ρ 16 ονιδέ —ζιΰον (18) delevi (cf. v. 20) χαί] κατά Κ 17 τ'.ς (post τινός) utrobique super, scr. Η 18 τί om. Ρ 19. 20 δούλο« ή άγρος utrobique scripsi: δαναό; libri 23 άνθρωπου iter. Κ 26 άνάγχη superscr. Η 27 καλώ; Κ άλλ'—πρώτον (28) οπ>. Ρ (αίρεΐται τδ πρώτον suppl. Ρ8) 28 δεύτερον scripsi: πρώτον ΗΚ το την scripsi: τήν Κ: otn. Η ούαίαν — πρώτον in inrg. supp). Η 32 Εχει— δρ.] ό τών πρ«ί« τι δρ. άποδέδοται Arist. 33 ΤΛΊΊ χαλ. Arist. λϋσαι τήν dr.] έιτί το δείξαι ώ; ουδεμία οΰιία τών προ'; τι λέγεται Arist.

ELIAK IN CATEGORIARUM c. 7 [Arist. p. 8»28]

217

πρός τι, διότι το ζφον χαί την χεφαλήν, πλοΐον χαί πηδάλιον, πτερδν χαί όρνιθα των πρός τι έποίει, οδσίας οντα, αδτδς νΰν άν&ορίζεται λέγων δτι πρός τί έστιν ο ί ς τ δ ε ί ν α ι τ α δ τ ό ν έ σ τ ι τ φ π ρ ό ς τ ί π ω ς ε χ ε ι ν , τοΰτ' εστίν οίς τδ είναι έστιν (ή) πρδς έτερον σχέσις. χαί μή θαυμάσης εί τδ έτερον 5 δια τοΰ έτέρου υπογράφει· την γάρ σχέσιν διά των έχόντων την σχέσιν υπογράφει· μόνα γάρ | τά πρός τι δι αλλήλων υπογράφεται· δ γάρ είδώςεν 271» των πρός τι την ουσίαν αύτοΰ οΐδεν, ό τήν οδσίαν αότοδ είδώς την προς έτερον αύτοΰ σχέσιν ο ϊ δ ε ν ό άρα εν των πρός τι είδώς τήν πρός ετερον αδτοΰ σχέσιν οίδε. δει δέ είδέναι ταΰτα, δτι οδχ έπεται τη υπογραφή τήν οδσίαν 10 πρός τι ποιεΐν, ώς τη Πλατωνική ειπετο τήν. χεφαλήν χαΐ τδ ζφον των πρός τι λέγειν, τοΰτο οδχ έπεται τη 'Αριστοτελική υπογραφή· εί γάρ προς τί είσιν οίς τδ είναι ή πρδς έτερον σχέσις, τά δέ πράγματα το είναι έχει έν τ φ κα&' αύτο χαΐ ουκ έν τ φ πρδς έτερον λέγεσθαι, ή κεφαλή χαί τδ ζφον οδ π ρ ό ς . τ ι · ποιεί γάρ ταύτην οδ χεφαλήν τδ ου έστι χεφαλή 15 (εστι γάρ χεφαλή χαί μή δντος τοΰ λοιποΰ σώματος), αλλά μέρος μόνον* τδ γάρ μέρος χαί τδ δλον των πρός τι. συμβέβηχε δέ τδ μέρος έχεΐνο χεφαλήν είναι τδ δέ δλον ζφον. χατά συμβεβηκδς οδν ή χεφαλή και τδ ζφον των πρός τι* ώς μέρος γάρ χαι δλον, χαί οδχ ώς χεφαλή χαί ζφον. χαί ταΰτα μέν ήμεΐς προληπτιχώτερον. δ μέντοι 'Αριστοτέλης πορίσματα 20 συνάγει έχ των προαποδεδειγμένων* εί γάρ πρός τι, φησίν, εστίν οίς τδ είναί έστιν ή πρδς έτερον σχέσις, τρία ταΰτα έπεται πορίσματα· οδχ εστι γάρ επί των πρός τι τδ μέν είδεναι τδ δέ άγνοεΐν· οίον έάν οίδα τον πατέρα ώς πατέρα, οίδα χαί τδν υίδν ώς οίδν χαί τδ άνάπάλιν· ου γάρ δυνατόν έίδέναι μέν τδν πατέρα ώς πατέρα τδν δέ υίδν (ώς υίδν) άγνοεΐν· εί 25 γάρ τοΰτο δυνατόν, έξεστί μοι τήν υλην τήνχειρίστην πασών, ώς τρυγά, χαλλίονα ειπείν, μή άπαιτουμένφ ειπείν τίνος έστί χαλλίων. τοΰτο πρώτον, δεύτερον δέ δτι έπΐ των πρός τι οδχ εστι τδ μέν ακριβώς είδέναι τδ δέ παχυμερώς, μή ίνα τδν μέν πατέρα οίδε τις άχριβώς, τδν δέ υίδν παχυμερώς. τρίτον οδχ έστιν έπί των πρός τι τδ μέν είδέναι χατά τδν κα&όλου λόγον τδ δέ 30 χατά τδν έπί μέρους, αλλ' ή άμφότερα χατά τδν καθόλου ή άμφότερα χατά τδν έπί μέρους, ώς έπί διπλασίου χαί ήμίσεος, μή ?να τδ μέν διπλάσιον οίδας χατά τδν χαθόλου λόγον δτι διπλάσιόν έστι τδ εχον ήμισυ, οίον έάν η , τδ δέ ήμισυ Γνα οίδας χατά τδν έπί μέρους λόγον ώς δεύτερον ή τέταρτον, τούτων ούτως προληφδέντων ή χεφαλή χαί τδ ζφον 2 αύτόι Olli. Κ 3 pr. πρός τι om. Ρ τψ] το Ρ 3. 4 τοΰτ' Ιβτίν om. KP 4 οίς] εις Ρ ή addidi (cf. v. 12) 5 τήν γάρ—υπογράφει (6) suppl. Ρ 2 8 6 άρα—οίϊε (9) iter. Κ 9 a n εΜέναι ότι οδχ £π. ταύτη? 10 τών om. Κ 11 λέγειν iter. Ρ Επεται] έπέ/εται (sic) Ρ 13 pr. τψ] τό Η 14 οϋ κεφ. Marc. 217: *εφ. ο& Η Κ Ρ 17 χεφαλή (pr. 1.) Ρ είναι — χεφαλή suppl. Ρ 3 alt. τό om. Ρ 18 κεφαλή scripsi: χεφαλήν libri post χεφαλή iter, έΐναι (17) — χεφαλή (τό ante (ώον om.) Ρ 19 μέντι Η 22 έάν] an εί ? 24 ώς υΐόν addidi 25 πάααν Κ ώς scripsi: %α\ libri 26 d-αιτουμένψ scripsi: άπαιτούμενος ΗΚ: άπετοΰμενος Ρ 27 έπί om. Κ ούχ Ιστι— παχυμερώς suppl. (ante οδχ addito 2τι) Ρ ' 28 post πα/υμ. addita τρίτον ούχ εοτιν έπί τών πρός τι del. Η μέν om. Ρ ο3 οΓον iter. 1» έάν] fort, δάν ut 218,28 34 χαί superscr. Η

218

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 7 [Arist. p. 8»28]

ουκ etat των πρός xt· εί γάρ οδχ εστίν έπΙ των προς τι τδ μέν είδέναι τδ δέ άγνοεΐν, την δέ κεφαλήν δύνομαι είδέναι άγνοομένου οδ έστι χεφαλή διά το έγκεκαλυφθαι το λοιπόν σώμα, δ πέπονθεν' Ηλέκτρα έπΙ τοΰ 'Ορέστου * * . χα! τδ αυτδ εστίν ειπείν έπι τοΰ προτείνοντος την χεΐρα έγκεχαλυμ5 μενού δέ τδ λοιπδν σώμα. τίνες πρδς τοΰτό φασιν δτι εί μη οίδα τίνος έστίν ή κεφαλή, ουδέ εί χεφαλή έστιν οΐδα, χαχώς λέγοντες· τήν γαρ κεφαλήν γινώσχομεν άπδ μεγέθους, σχήματος, | τριχών, κάν μή ή τδ 272' λοιπδν σώμα. άλλοι φασί δτι ναι, οΐδα χαί τίνος έστί κεφαλή* οΐδα γάρ δτι άνθρωπου, πρδς οδ; φαμεν δτι τδ λήμμα ουχ ούτως εχει, ?να τδ μεν 10 οίδας ώς μερικδν τδ δέ ώς καθόλου, τδ δέ λέγειν δτι 'έάν ίδω χεφαλήν, οιδα χαί τίνος έστίν· ανθρώπου γάρ' καθολιχόν έστι χαί μεριχόν, διότι ή όρωμένη χεφαλή μεριχή ό δέ άνθρωπος χαθόλου.

15

20

25

30

Ά π ο ρ ε ι δέ ό 'Αλέξανδρος πρδς ταΰτα δτι παρά θύρας προήλθεν ή λυσις της απορίας· ήπορήθη γάρ έπΙ της απλώς κεφαλής, λέλεκται δέ έπι της τινδς κεφαλής· ανωτέρω γάρ έλέγετο δτι ή κεφαλή ζφου κεφαλή, νΰν δέ έπι της όρωμένης κεφαλής λέλυται, ήτις έστιν έπΙ μέρους· ή γάρ χαθόλου κεφαλή αόρατος, διδ αύτός λέγει λύσιν άλλην· φησί γάρ δ η ' συλλέλυταί μοι καί τδ πρώτον, ο έπΙ της όρωμένης κεφαλής λέλυται, ήτις έστίν έπΙ μέρους· ε? γάρ ή τις κεφαλή μή έστι των πρός τι, ούδέ ή άπλώς χεφαλή τών πρός τι (οσα γάρ τών έπάνω κατηγορείται, χαί των όποκοίτω), καί εί ή άπλώς κεφαλή οδχ εστι τών πρός τι, οδδέ ή τις κεφαλή διά τήν αυτήν αίτίαν'. χαί φαμεν ήμεΐς πρδς τδν Άλέξανδρον δτι δσον άπδ λύσεως σου ούχ εσται εν σημαινόμενον τών πρός τι τδ διά τήν πρδς τδ γένος άναφοράν, 8 ανωτέρω ήμΤν δέδεικται· δυνατόν γάρ τψ μέν μεριχφ μή υπάρχειν, τ φ δέ χαθόλου ύπάρχειν, οίον ή τΙς γραμματική, μή ουσα τών πρός τι δι' έαυτήν, διά τδ γένος τών πρός τι λέγεται είναι, τί οδν άτοπον τήν τινά μέν χεφαλήν μή είναι τών πρός τι, τήν δέ καθόλου τών πρός τι είναι; οί περί Ά μ μ ώ ν ι ο ν δέ φασιν δτι ουδέ έπι της άπλώς δυνατδν είπεΤν τίνος έστι κεφαλή έπι τών όμοιων ζωων, λόχου καί κυνός, φάττης και περιστεράς· άδηλον γάρ τίνος διά τήν πολλήν ομοιότητα, χαί ταΰτα μέν έν τούτοις. Ό μέντοι χριτικώτατος Συριανός φησιν δτι οδδέν διαφέρει ή πρώτη υπογραφή δευτέρας, άλλ' ή έξήγησίς έστιν έτέρα της έτέρας· διά τί γάρ τά πρός τι δσα αυτά απεο έστιν έτέρων είναι λέγεται; έπειδή τδ είναι

2 ου έστι Κ 2 : ούκ Ιιτι Η Κ · Ρ 3 πέπονθεν Ηλέκτρα] spectat Eur. El. 572 sqq. 4 post Όρέβτου lac. signavi, conicias ή κεφαλή ούκ ειτι τών πρ. iter. II έχουσα ή scripsi: ή ίχ. Η Κ Ρ : ίχ. Brand. 12 4 om. Η 13 του om. HP Ixavö« Η 15 γάρ superscr. Η εχει Η 17 δι' α!)τοϋ; χαλεπούς scripsi: δι' α&τους χαλεπή (sic) libri 19 εΓη] εί ή Η: ή Ρ 1 9 . 2 0 άγνομόνως Η 21 έπεσκεμμένον scripsi: έπεβκεμμένος Η: έπεσκεμμένως KP 22 δει "στ.] διίστ. Η 24 άποροϋμεν Η οί>δέ iter. Ρ 30 έν οΓς om. HP

διαπορ.] άπορ. Κ

2δ ευπορίαν Κ 2 : έμπορίαν (sic) Η Κ.'Ρ

220

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 8 [Arist. p. 8 b 2 5 ]

Περί p. 8t>25

5

10

15

20

20

30

ποιοΰ

xal

ποιότητος.

Ι ί ο ι ό τ η τ α δ έ λ έ γ ω κ α θ ' ην π ο ι ο ι τ ί ν ε ς λ έ γ ο ν τ α ι .

Τέσσαρα δέ κεφα'λαια της παρούσης κατηγορίας δει προλαβειν, πρώτον μεν την τά£ιν της ποιότητος την προς τάς Χοιπάς χατηγορίας, δεύτερον την αίτίαν της έπιγραφής, τρίτον την διαίρεσιν αυτής, τέταρτον την τάξιν των διαιρεθέντων ειδών, ων ή παρούσα (πραξις) δυο τα πρώτα παραδίδωσι, την τα'ζιν χαΐ την έπιγραφήν. δια τί τοίνυν τετάρτην είληφε τάξιν μετά την οϋσίαν καί τδ ποσδν χαί τά προς τι; χαί λέγομεν τούτου πέντε αιτίας, πρώτην μέν· αυτη μόνη ελειπεν έν ταΐς άπλαΐς κατηγορίαις και εδει περί ταύτης μετ' έκείνας διαλαβεΐν. δευτέρα αιτία* δτι έδεήθη των προς τι ή ποιότης έν οικεία έπιγραφή αύτη ς , προσεχώς δέ περί τών πρός τι διελεγόμεθα, είκότως μετά τά πρός τι περί αυτής διαλέγεται· έπιγέγραπται γαρ Π ε ρ ί π ο ι ο ΰ κ α ί π ο ι ό τ η τ ο ς , απερ είσί τών πρός τι· ή γάρ ποιότης | πε- 273Γ ποιωμένου ποιότης καί τδ πεποιωμένον ποιότητι πεποιωμένον. πώς δέ τών πρός τι ή ποιότης νοηθείη, έν τοις έξης ρηθήσεται. διδ καί νόμφ τών πρός τι δι' αλλήλων αυτά δπογράφει, τδ ποιον διά της ποιότητος καί την ποιότητα διά τοΰ ποιοΰ· μόνων γάρ τών πρός τι ίδιον τδ δι' αλλήλων δπογράφεσθαι. τρίτη αίτια, δτι εδει λοιπδν καί περί της ποιότητος διαλαβεΐν μετά τρεις χατηγορίας διά τους λέγοντας μη εΤναι φύσει τάς ποιότητας, αλλά τη θέσει τών ατόμων Ιπεσδαι, χατά τους λέγοντας' νόμω γλυχύ, νόμφ πικρόν'. τετάρτη αίτιος δτι εδει περί ποιότητος διαλαβεΐν ώς έπειγούσης της ζητήβεως διά τους λέγοντας μή εΓναι καθ' αότάς τάς ποιότητας, αλλ' έν τη προς Ιτερον σχέσει τδ είναι εχειν· τδ γάρ μέλι ου καθ' αυτδ γλυκύ, φασίν, άλλα προς τον δγιαίνοντα (τω γάρ ίκτερικφ πικρδν φαίνεται), τδ πϋρ ου καθ' αυτδ θερμόν (ού γάρ πασι θερμόν· ου οήπου γάρ καί τη σαλαμάνδρα), οδδέ 6 ήλιος πασι φωτεινός· ταΐς γάρ νυκτερίσι σκοτεινδς δοκεΐ είναι, πέμπτη αιτία, δτι εδει και περί της ποιότητος συντόμως διαλαβεΐν δι' Άντισθένην καί τους περί αδτδν λέγοντας 'άνθρωπον όρώ, άνθρωπότητα δέ οδχ όρώ', ώς άναιροΰντας την άπλώς ποιότητα, έν οίς τδ πρώτον κεφάλαιον. Δεύτερον δέ κεφάλαιον ή αίτια τ η ; έπιγραφής, διά τί Π ε ρ ί π ο ι ο ΰ κ α ί π ο ι ό τ η τ ο ς έπέγραψεν ένταΰθα μόνον, έπί άλλων δέ οδχ ούτως έπέγραψεν,

1 ποιοΰ καί om. H P post ποιότητος add. προλεγόμενα Κ 2 lemma om. Κ λέγονται scrips:: λεγόμεθα H P : είναι λέγονται Arist. (cf. p. 221,33) 3 δέ om. Κ χεφάλεα Ρ *ατηγ.] πραγματείας Κ 4 post μέν additum της τάξις (sic) del. Ρ δ ύπογραφής Κ 1 6 ών superscr. Ρ πράξις inserui 9 ίλιπεν Η 13 ποοότητος Η 14 ποιότητι πεπ.] ποιότητος πεπ. Η : ποιώτητος (sic) πεποιωμένον in mrg. suppl. Ρ 20 άτ.] 1. άν&ρώπων 21. 22 έπιγούσης Κ ' Ρ 22 ζητ.] έξηγήσεως Κ post τάς additum αιτίας del. Ρ 23 είναι om. Ρ 24 φένεται Ρ 28 'Αντίί».] cf. Zelleri Phil. Gr. II p. 254 άν&ροπότητα HP 29 άναιροΰντας corr. Brand.: άναιροϋντα Η Κ Ρ 31 οέ om. Κ 32 έπέγραφεν Η

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 8 [Arist. p. 8b25] οΐον Περί οδσίας και οδσιότητος χαΐ Περί ποσού

221

χαΐ ποσότητος.

χαΐ λέ-

γομεν δτι ή ποιότης δι' έαυτήν έπιγέγραπται οδτως, αί δέ άλλαι ού οι' έαυτάς αλλά διά την ποιότητα· χαΐ ή οδσιότης γάρ χαΐ ή ποσότης ποιότης, έπειδή πας χαραχτηρ ποιότητος,

δει δέ είδέναι 2τι τρία σημαίνει το ποιον

5 παρά τά> Άριστοτέλει, τήν ποιότητα αυτήν, τήν κατηγορίαν, δτε λέγει δτι υπάρχει τ ψ ποιψ το έπιδέχεσδαι τδ μάλλον χαΐ τδ ήττον χαΐ τά έναντία, αλλά και τδ δεδεγμένον, τοΰτ' εστι τδ πεποιωμένον, δτε λέγει π ο ι ό τ η τ α λ έ γ ω χ α 9 ' ή ν π ο ι ο ί τ ί ν ε ς λ έ γ ο ν τ α ι (το γάρ ποιον τδ δεδεγμένον σημαίνει τδν χαρακτήρα· εστι γάρ έν έκάστη κατηγορία χαραχτηρ, πας δέ χαρακτήρ 10 ποιότητος ίδιον), ή τδ συναμφότερον, δτε χαι των πρός τ ι · ε? μ η γάρ τά αμφότερα τις νοήσει, ποώτητι,

τδ δεδεγμένον, τοΰτ' εστι τδ πεποιωμένον, αμα τ η

oö δύναται ειπείν αυτά των

πρός τι.

έφ'

οίς και άποροΰσιν

δτι διά τ ί Ιν τ η έπιγραφη τδ ποιδν της ποιότητος προέταξε. δτι ώς σαφέστερον· 15 πα'λιν

σαφέστερον γάρ τδ δεδεγμένον αυτής τής

και λέγομεν ποιότητος.

άποροΰσι διά τί έν ταϊς ύπογραφαΐς προέταςε τήν υπογραφή ν τής

ποιότητος τής υπογραφής τοϋ ποιοΰ.

χαί λέγομεν δτι εδλόγως· σαφεστέρα

γάρ ή υπογραφή τής ποιότητος ώς έκ τοϋ πεποιωμένου γενομένη τής | υπο- 273 ν γραφής τοϋ ποιοΰ έχ τής ποιότητος γενομένης ασαφεστέρας ούσης,

εστι

δέ και άλλη τις απορία· έπειδή ανωτέρω έλέγομεν έπΐ των πρός t t μη είναι 20 μετέχον και μετεχόμενον, έπειδή τά πρός τι αντίκειται άλλήλοις, πώς λέγομεν έπΐ ποιότητος πρός τι,

έπειδή ή ποιότης πεποιωμένου ποιότης χαΐ

τδ άνάπαλιν; μετέχει γάρ τδ πεποιωμένον τής ποιότητος,

εστι δέ και ή

λυσις αυτη · δτι ουτε ή ποιότης ποτέ κυρίως πρός τι (καθ' αύτδ γάρ), ουτε τδ δεδεγμένον, άλλά κυρίως πρός τι έπΐ ποιότητος οΓον ή λευκανσις, ή μέ25 λανσις, ώς σχέσις δυο πραγμάτων ουσα· μία γάρ ή σχέσις των πρός τι, ώς είναι τρία, λευκότητα, λελευχωμένον, λευχανσιν. χαι ούτως επί πάσης ποιότητος

αναλόγως χαΐ παντδς πράγματος,

ή λευκανσις, ή Οέρμανσις,

και άλλως λ υ τ έ ο ν δτι τδ μέσον,

αύτδ τδ πρός τ ί εστι, τδ έχφωνουμενον αύτδς

ό χαραχτήρ τοϋ πρός τι χαΐ ή ποιότης (πας γάρ χαρακτήρ ποιότητος), τά 30 δέ αχρα,

οίον τδ θερμαΐνον χαΐ τδ βερμαινόμενον, τά πρός τί είσι τά

πεπον&ότα τήν σχέσιν χαΐ πληθυντικώς έκφωνουμενα. κείνται τά όνοματα.

οδκ έπΐ πάντων δε

ταϋτα Ιχει ή πρδξις.

ρ. 8»>25 Π ο ι ό τ η τ α δ έ λ έ γ ω χα&' ή ν π ο ι ο ί τ ί ν ε ς λ έ γ ο ν τ α ι . Τρίτον χεφάλαιον των προτεθέντων ειπείν τήν διαίρεσιν τής ποιότητος. 35 αλλ' Τνα γνώμεν τήν διαίρεσιν, τρία τινά αδτής προλάβωμεν, τήν άπαρίθμησιν των ειδών τήν ψιλήν χαΐ τήν ύπογραφήν αυτών έχάστου χαΐ τήν διαφοράν. χαΐ άρχτέον άπδ τοΰ πρώτου, τέσσαρα τοίνυν είδη ποιότητος χατά συζυγίας 4 τρία Olymp.: τέββαρ* ΗΚΡ 5 τφ] το Η 6 τδ (ante ήττον) om. Η 7 alt. το] τώ Η 8 λέγω om. Κ τίνες είναι Arist. 10 εί μή] ειμί Π 11 all. τδ om. Ε 19 άνωτέρω] ρ. 208,17 25 γάρ] an δέ? 27 τδ om. Ρ 30 τό utrobique superscr. Κ θερμαινομενάμενον (sic) Η 32 τά om. ΠΡ 33 τίνες είναι Arist. 35 αΰτοϊς Ρ

E L l A E I N C A T E G O R I A R U j M c. 8 [Arist. p. 8b25]

-22-2

προφερόμενα, 2ξις και διάθεσις,

δύναμις και αδυναμία, παθητική ποιότης

και πάθος,

τέσσαρα δε και ουχί όκτώ

σχήμα και μορφή,

είσι τα είδη

αυτής, διότι κατά συζυγίας ταΰτα προφερόμενα τω μάλλον και ήττον διαφέρουσι, το δέ μάλλον καΐ ήττον είδους έςαλλαγήν ου ποιεί· £ξις γαρ και 5 διάθεσις τω μονιμωτεριυ και δλιγοχρονιωτέριρ αδυναμία τώ εύκόλω

και δυσκόλω.

διαφέρουσι, δύναμις δε και

παθητική δέ ποιότης χαι πάθος δια-

φέρουσιν, δτι παγιουμενον το πάθος εις παθητικήν ποιότητα μεταβάλλει, αλλά και σχήμα καΐ μορφή τω σχήμα περί τά χατ'

μάλλον και

ήττον

διαφέρουσι·

το

γάρ

έπίνοιαν λαμβάνεται, οΓον τρίγωνον ή τετράγωνον, ή

10 μορφή έπί των φυσικών· εικόνες δε τά έπινοήματα των φυσικών, και διά τοΰτο # * όφειμέναι είσίν αί εικόνες τών ών είσιν εικόνες, δέ τήν μορφήν

έπί τών φυσικών οΐδε λέγων

σχήμά

κ α ι ' Αριστοτέλης τε

και

ή

περί

ί κ α σ τ ο ν υ π ά ρ χ ο υ σ α μ ο ρ φ ή , διά τοΰ ί κ α σ τ ο ν το φυσικδν αίνιττόμενος. και ταΰτα μεν περί τούτων. 10

Έ φ ' οίς τάς υπογραφάς αυτών λεκτέον.

εζις τοίνυν έστί ποιότης δυσα-

πόβλητος τελειωτική ή κακωτική τοΰ υποκειμένου, τελειωτική μέν ως έπιστήμη και άρετή και ή τών πεντάθλων ύγίεια, κακωτική δε ώς ληστρική, έκτικος πυρετός,

διάθεσις δέ έστιν · ή εις εςιν οδός. | δύναμις δέ έστιν 274 r

έπιτηδειότητος προκοπή,

αδυναμία δέ ή δυσκολία, καθώς φαμεν τον νωθή

20 άδυνάτως εχειν προς γεωμετρίας μάθησιν. δυσκολία

χαί αυτη δέ ή άδυναμία ήγουν

και ή δύναμις ήγουν ή εδκολία,

ήτοι έπιτηδειότητος προκοπή,

υπδ τήν ποιότητα ανάγονται ώς κράσει επόμενοι, προκοπής τήν δύναμιν λέγουσιν βέλτιον προκοψάσης·

όθεν καΐ έπιτηδειότητα

ώς της κράσεως, ει τινι Ιπεται, έπί τδ

ή γάρ άπλώς δύναμις,

ήγουν τί> δύνασθαι, και ή

25 αδυναμία ταΰτα παντί άνθρώπψ επεται, έπειδή πας άνθρωπος πρδς πασαν τέχνην και έπιστήμην έπιτηδείως εχει, άδυναμίαν δέ πάλιν πας άνθρωπος εχει τοΰ Γπτασθαι. και

έπιστήμης

διδ ταΰτα πασιν άπλώς υπάρχοντα άνθρώποις ώς νοΰ

δεκτιχοΐς

ουσιν οΰσίαι

δεκτικδν ουσία τοΰ άνθρωπου,

είσι·

τό γάρ

νοΰ χαί

έπιστήμης

το δέ άλλο σημαινόμενον τδ της δυνάμεως

30 χαι αδυναμίας, ώς μή πασιν δπάρχον (τοΐς μέν γάρ δυσκολία υπάρχει τοίς δε ευκολία), υπό τήν ποιότητα ανάγεται ώς κράσει έπόμενον. δέ ποιότης έστίν ή πάθει τινί συνεζευγμένη. έμποιεΐ έν ήμΐν,

άπδ πάθους

παθητική

τριττή δέ αυτη· ή γάρ πάθος

δέ ουκ έγένετο, ώς ή θερμότης τοΰ πυρός

(αυτη γάρ πάθος έμποιοΰσα έν ήμΐν θερμαίνουσα ήμας άπό πάθους οόκ 3d έγένετο), ή άπό πάθους μέν έγένετο, πάθος δε ου ποιεί, ώς τά χρώματα* ταΰτα γάρ

άπδ πάθους οντα,

παρώνυμον έαυτοΐς·

της κράσεως, έν ήμΐν πάθος

ου ποιοΰσι

ουδέ γάρ λευχαίνουσιν ή μας δρώμενα τά λευκά

χρώ-

1 προφερέμ.] φερο'μ. KP 2 ώχτώ Ρ 4 ου om. Κ 5 ίλιγω/ρ. Η 8 γαρ] μέν Η 9 post ο/ήμα adilita περί τά κατ' έπίνοιαν del. Η περί τά] έ~1 τών Η 11 post τοΰτο lac. signavi 12 δέ om. Κ τε scripsi: ίέ ΗΚΡ 15 αυτά ς Κ 17 xal (post άρετή) om. HP ΰγία Ρ 18 δέ (post διάθ.) om. HP ή om. HP 19 χ«»227

άπδ ?ατροΰ e h lατριχδν μεταβολήν φθοράν. ετι δε ίατρικδς μεν καί ρητορικοί ό τοις μαθήμασι τέως ένδιατρίβων καί μήπω τέλειος ών περί τήν τοιούτον έπιστήμην, ?ατρδς δέ καί ρήτωρ ό περί ταΰτα τέλειος· γίνονται γάρ τοιαΰται μεταβολαί άπδ τοΰ κρείττονος επί τδ χείρον δι' άμελετησίαν 5 ή μήκος χρόνου ή λήθην δπδ πάθους λήθαργου, περί ής φησιν δ Θουκυδίδης δτι πιεζόμενοι υπό της νόσου σφών τε αδτών έπελάθοντο και των έπιτηδείων. Δει δέ ειδέναι δτι τελειοτέρα ή Ιςις της διαθέσεως* διαφέρει γάρ ή ε£ις της διαθέσεως τ φ μονιμωτερφ· μονιμωτέρα γάρ ή ?ςΐς της διαθέσεως. 10 και τοΰτο πιστοϋται έκ της λεκτικής συνήθειας· τους γάρ έτοίμως έν τοις αδτοΐς νΰν εις τάναντία περιτρεπομένους δίκην Ευρίπου φασί μή εχειν εξιν, ώς δν της Ιςεως τω μονιμφ χαρακτηριζόμενης, διττή δέ ή διάθεσις, ή μεν της ίίξεως κατηγορουμένη ή δέ άντιδιαιρουμένη. διδ και πλέχεται σόφισμα τοιούτον· ή Ιςις διάθεσις, ή διάθεσις οδχ εξις, ή 2ξις άρα οδχ 15 2«ις. και λέγομεν δτι ομώνυμος ό μέσο;· δτε γάρ λέγει τ ι ς ' ή ίζ'.ς διάθεσις', καθολικωτέραν τήν διάθεσιν έποίησεν, δτε δέ λέγει ' ή διάθεσις οδχ έξις', τήν άντιδιαιρουμένην λαμβάνει. οό δει δέ έν συλλογισμφ τον μέσον δρον είναι δμώνυμον. είτα φασιν δτι εστω καθολικός ό μέσος, λέγοντες ούτως· ή ?£ις διάθεσις, ή διάθεσις οδχ Ιξις, ή Ιξις άρα οδχ εζι;. προς δ φαμεν δτι δτε 20 λέγεις "ή διάθεσις οδχ Ι ς ι ς ' , τί λέγεις; δτι οδδεμία διάΟεσις 2ξις; ή γάρ διάθεσις κατηγορείται Ιςεως. εί δέ λέγεις δτι ' τοΰτο λέγω, δτι τις διάθεσις ?ξις', άτοπον συνάγεται· έν γάρ τ φ πρώτο) σχήματι ευρίσκεται ή μείζων πρότασις μερική, δπερ άτοπον, πάλιν δέ άποροΰσιν δτι εί τ φ μονίμφ διαφέρει ?ςις διαθέσεως και εδμεταβλήτφ και παθητική δέ ποιότης και 25 πάθος τ φ αδτφ διαφέρει, τί οδν διοίσουσι. καί φαμεν δτι οδ τά τ φ αδτφ διαφέροντα είδη τά αδτά- θερμδν γάρ και λευκδν καί ψυχρδν καί μέλαν τ φ διακριτικφ καί συγκριτιχφ διαφέρουσι, χαί δμως πολέμιον τδ λευχδν τ φ θερμφ (μέλανες γάρ οί θερμοί ώς έπίπαν), καί ψυχρδν μέλανι πολέμιον· I λευκοί γάρ οί ψυχροί ώς έπίπαν. εί δέ καί τοις αδτοΐς κέχρηται 276» 30 παραδόίγμασιν έπ' άμφοτέροις, οΓον νόσφ καί υγεία καί θερμότητι καί τοις τοιουτοις άλλοις ώς δυσμεταβλήτοις οδσι, ταΰτα τά παραδείγματα μόνον.

ρ. 9*14 " Ε τ ε ρ ο ν

δέ γ έ ν ο ς

ποιότητος μικούς.

καθ'

8 π υ κ τ ι κ ο υ ς ή δρο-

Έ ί τινα δει προλαβεΐν τοΰ δευτέρου είδους της ποιότητος· πρώτον 35 μέν τί έστι δύναμις καί άδυναμία αδτά κατά τδ δεύτερον είδος, δεύτερον δτι εί πεφοίτηκε τοΰτο τδ είδος διά ψυχής, διά σώματος, διά τοΰ σον4 άμελετιβίαν Ρ 5 λήθη Ρ Θουκυδίδης] II, 49 extr. 8 τελειωτέρα Κ 1 διαφέρει—διαθέσεως (9 pr. 1.) om. Κ γάρ] δέ Ρ 12 χαριζομένης Ρ 13 χατηγορουμένης Η : χατηθοργουμένη (sic) Ρ 16 χαθολιχοτ. Ρ 18 λέγοντες scripsi: λέγων libri 19 ή Εξις άρα ούχ Εξις suppl. Ρ 2 23 δέ om. Κ 27 διαχριτηχω Η 29 ante ψυχροί additum θερμοί del. Η άλλ' libri δυσμεταβλ.] potius ε&μεταβλ. (cf. Arist. p. 8 b 36)

25 αυτό Ρ 31 άλλοι; scripsi: 1ft·

228

ELIAE IN CATEGORIARÜM c. 8 [Arist. p. 9· 14]

αμφοτέρου, τρίτον πώς Sv πλέγμα γένοιτο έκ των δυο βιδών της ποιότητος, πρώτου χαί δευτέρου, τέταρτον ποσαχώς δύναται λέγεσθαι τά είδη ταΰτα και ποσαχώς νϋν λέγεται ύπδ 'Αριστοτέλους, πέμπτον περί δνομάτων δυνάμεως και αδυναμίας, έκτον καθόλου περί δνομάτων Ιξεως, διαθέσεως, 5 έπιτηδειότητος χαί των μετεχόντων, έχτοΰ, διακειμένου, έπιτηδείου. αλλ' ή παρούσα θεωρία τρία κεφάλαια παραδίδωσι. πρώτον τ ί δύναμις χαί αδυναμία; δτι δύναμις έστιν έπιτηδεώτης προχόψασα, ή ως εστίν (εν) άνθ' ένδς ειπείν, δύναμίς έστιν ευκολία, αδυναμία δέ ή δυσκολία* ουτω γαρ δύνασθαί φαμεν τδν όξΰν προς γεωμετρίαν, μή δύνασθαι δέ τον νωθή. χαί άλλως ή δτι ΙΟ οδχ άπλώς φαμεν δτι δύναται ποιεΐν, αλλ' δτι ραδίως δύναται ποιβΐν, χαί ού δύναμίν φαμεν άπλώς αλλά δύναμιν φυσιχήν* ώς γαρ χρασιν εχουσαν συνεργδν και διά τοΰτο έπιτηδειότητα οδσαν προκόψασαν. ταΰτα μέν περί δυνάμεως ζητείσθω. έφ' οΐς τδ δεύτερον κεφάλαιον, έν φ δείκνυται δτι κα'ι διά ψυχής κεχώρηχε και σώματος δύναμις χαί αδυναμία χαί τοΰ συν15 αμφοτέρου. διά μέν ψυχής, ώς έπί τών φυσικών αρετών χαί ηθικών· αύται γαρ ώδίνουσι τάς πολιτικάς, και ό έχων μίαν τούτων διά της τοΰ λόγου προσθήκης ευχερώς κτάται τάς πολιτικός, περί ών είρηται, περί μέν τών φυσικών ' τ δ γάρ φύσει άκράτητον', περί δέ τών ηθικών ' ε χ ε ι γάρ τι κα'ι τδ τραφήναι καλώς', καί δτι Πλάτων άνδραποοώδεις αδτάς είναι λέγει, 20 Πλωτίνος δέ άτελεις. αλλά καί διά σώματος χωρεί δύναμις καί αδυναμία, χαθό φαμεν δτι τδ σχληρδν δυναμιν εχει τοΰ ποιήσαι άδυναμίαν δέ τοΰ παθεϊν, χαί τδ μαλακδν άδυναμίαν εχει τοΰ ποιήσαι δύναμη δέ τοΰ παθεΐν. διά δέ τοΰ συναμφοτέρου, ώς έπί νόσου καί όγείας* δ γάρ υγιαίνων άδυναμίαν εχει τοΰ παθέϊν ύπδ λοιμοΰ εόχερώς δύναμιν δέ τοΰ ποιήσαι, ό 2δ δέ νοσών τοΰμπαλιν. ταΰτα καί περί τοΰ δευτέρου κεφαλαίου, τρίτον κεφάλαιον· ζητείσθω πώς εν πλέγμα γένοιτο υπδ τούτων, ε? γβ οί εις τοΰ γραμματικοΰ φοιτώντες πρώτον δυσκολαίνουσιν, επειτα έπιτηδειότητα φέρουσιν, εΤτα άμυδράν γνώσιν λαμβάνουσι, | καί εΤθ' ούτως την τελείαν 2ςιν. καί 277r εστι μέν ή δυσκολία ή αδυναμία, εδκολία δέ ή δύναμις, ή δέ άμυδρά 30 γνώσις διάθεσις, ή δέ τελεία γνώσις ή 2ίις. έφ' οίς άποροΰσιν· ε? τ φ μάλλον καί ήττον διαφέροϋσι ταΰτα άλλήλων, διά τί μή Sv είδος άλλά δύο; καί λέγομεν πρδς τοΰτο δτι ού μόνον τ φ μάλλον καί ήττον διαφέρουσιν, άλλά καί τω ειοει· δπου μέν γάρ πάρεστι τδ είδος, ώς έπί Ιςεως χαί διαθέσεως, δπού δέ άπεστιν, ώς έπί δυνάμεως χαί αδυναμίας, χαί δπου 35 πάρεστι, μάλλον πάρεστιν, ώς έπί ίξεως ήπερ έπί διαθέσεως, δπου δέ άπεστι, μάλλον έπί αδυναμίας άπεστιν ήττον δέ έπί δυνάμεως.

1 πλέγμα] πραγμα Η* 3 νυν om. KP δ έπιτηδίου Ρ 7 Βν inserui 9 νωθήν Η ή] scribas δέ 11 γάρ eras. Κ 12 έπιτηδειιίτητος Ρ π«ρΙ om. Η 13 έφ' scripsi: έν libri 16 ώδύνουαι Ρ 17 εΓρητβι] cf. Arist. Eth. Nie. Β 1 p. 1103*19 Κ 10 p. 1180*14 18 άχρ«{τητον scripsi: άχράτιοτον libri 19 δτι Πλάτων κτλ.] cf. ρ. 20,9 21 χαθ(5 om. Η 23 βυναμφέτερα Ρ 24 λοιμού Laur. 72,5: λυομένου ΠΡ: lac. Κ 26 post γε add. εί II 28 οδτος 1" 33 κιΐ οιη. Κ 35 μάλλον ζα'ρεϊτιν—μ'ϊλλον (36) in mrg. snppl. If2

ELIAE IN CATEGOKIARUM c. 8 [Arist. p. 9 »14]

p. 9»14

Έτερον

δέ

γένος ποιότητος χαθ' μιχούς.

229

8 π υ χ τ ι κ ο ΰ ς ή δρο-

Έ π Ι τά λοιπά των κεφαλαίων ελθωμεν. τέταρτον χεφάλαιον των προτεΟέντων τδ ζητησat ποσαχώς δύναται λεγεα&αι δόναμις xal αδυναμία, 5 xal ποσαχώς λέγεται 6πδ 'Αριστοτέλους. ίστέον βτι τετραχώς δύναται λέγεσΟαι· τεσσάρων γάρ όντων, ποιεΓν, μή ποιειν, πάσχειν, μ ή πάσχειν, έχάστφ τούτων συμπλέκεται ή δόναμις xal ή αδυναμία, xal τα παραδείγματα τούτων ρητέον, οίον έπΐ τοΰ ποιειν 'δύναται ποιεΐν' 'δύναται μή ποιειν', xal έπΐ τοΰ πάσχειν 'δύναται πάσχειν' 'δύναται μ ή πάσχειν'. το10 σαοταχως οδν δυναμένης λέγεσ&αι της δυνάμεως xal της άδυναμίας ό 'Αριστοτέλης οίχειοις οικεία άποδιδοί»; χαί εόφήμοις εύφημα τ φ ποιειν τήν δύναμιν προσήψε, τ φ δέ πάσχειν τήν άδυναμίαν, οίον ώς έπΐ σχληροϋ xal μαλαχοΰ* έπΐ μεν σχληροϋ δτι δύναται ποιειν μόνον εΐπε, δυνάμενος είπεϊν xal δτι οδ δύναται πάσχειν, ίτά δέ μαλαχοΰ δτι οδ δύναται ποιεΐν μόνον 15 είπε, δυνάμενος ειπείν δτι δύναται πάσχειν. έν οίς xai τδ τέταρτον χεφάλαιον. πέμπτον χεφάλαιον τδ ζητησαι περί όνομάτων δυνάμεως και άδυναμίας. ίστέον δτι δλον τδ δεύτερον είδος της ποιότητος ακατονόμαστων έστι· τδ γάρ πυχτιχδν παιδίον xal τδ δρομιχδν οόχ άπο της πυχτιχής ή δρομιχής παρωνομάσθη* πυχτιχή γάρ χαϊ δρομιχή αί τέλειαι ίςεις, αφ' ών ό πύχτης xai ό δρομευί οί τάς 20 τελείας εχοντες όζεις· el γάρ ώνομάσ&ησαν at ποιότητες, ά φ ' ών παρωνομάσ&ησαν τδ πυχτιχδν παιδίον xal τδ δρομιχόν, πυχτιχότης 3ν ώνομάζετο xal δρομιχότης, ών τά δνόματα ή συνήθεια οδκ έ χ ε ι , οδδέ ειρηνται παρά τινι δνόματα ταΰτα. έν οις xal τδ πέμπτον χεφάλαιον. Ικτον χεφάλαιον ήν των προτεθέντων τδ ζητησαι χα&όλου περί δνομάτων Ιζεως, δια25 θέσεως, έπιτηδειότητος xal των μετεχόντων, έχτοΰ, διακειμένου, έπιτηδείου. δεΐ είδέναι δτι τούτων τά Εξ τά μέν άεΐ δνομάζει ή συνή&εια, οίον 2ξιν 277Τ xal έχτόν (γραμματικήν γάρ δνομάζει xat γραμματιχόν), τά δέ οόδέποτε δνομάζει (διάθεσιν γάρ οόδέποτε δνομάζει οδδέ έπιτηδειότητα), τά δέ ποτέ μέν δνομάζει ποτέ δέ ούχ δνομάζει* ποτέ μέν γάρ τδν διαχείμενον δνομάζει 30 τδν έπιτηδειον μή δνομάζουσα, xal τδ άνάπαλιν, ώς ίατριχδν χαί ρητοριχδν τδν διαχείμενον ήδη xal πράξαντά τι της τέχνης, τδν δέ έπιτηδείως πρδς ταΰτα διαχείμενον μήπω δέ πράξαντα ουκ δνομάζει. έπΐ δέ τοΰ πυχτιχοΰ βρέφους τδ έπιτηδειον ούτως δνομάζει τδ εχον μακρά κώλα, τδν μέντοι διακείμενον οδχ δνομάζει ούτως.

4 προτιθέντων Ρ 7 ή (ante άδυν.) om, Η 12 ώς om. Ε 13 αχλ. μέν coll. Κ 14 έπΐ δέ μαλαχοΰ — πάσχειν (15) in mrg. suppl. Η 16 τό (ante ζητησαι) om. KP 21 δν Laur. 72,5: om. HKP 24 τό om. HP 26 post δει add. Si Ρ δτι om. KP 27 γάρ om. KP 28 ούδί—dvoprfCet (29) suppl. P 3 29 γάρ scripsi: etvai libri 30. 33 έπιτήδιον Ρ 33 τδν] τό KP

230 p. 9»28

5

10

15

20

25

30

35

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 8 [Arist. p. 9«28]

Τρίτον

δέ γ έ ν ο ς

ποιότητος πάθη.

παθητιχαί

ποιότητες

χαΐ

Ή παρούσα θεωρία δύο κεφάλαια ήμΐν παραδίδωσι, διάχρισιν των παθητικών ποιοτήτων άπ' αλλήλων έν πρώτιο χεφαλαίψ, χαΐ διάχρισιν των παθών άπ' αλλήλων έν δευτερψ κεφαλαία), οδ μην διάχρισιν των παθών άπδ των παθητικών ποιοτήτων ώς ήδη είρημένην ήμΐν έν τ φ περί ££εως χαί διαθέσεως λόγω, δτι τω εδμεταβόλω χαί δυσμεταβόλψ ταΰτα διαφέρει αλλήλων, αλλά πρώτον την διάχρισιν ήμΐν παραδίδωσι των παθητικών ποιοτήτων χαί φησιν δτι διαφέρουσα αύται αλλήλων, δτι αί μέν άπδ πάθους έγένοντο οό ποιοΰσι δέ πάθος πόρΐ τήν αίσθησιν, ώς τά χρώματα, at δέ άπδ πάθους μέν οδκ έγένοντο πάθος δέ ποιοΰσι περί τήν αίσθησιν, ώς ή έν πορι θερμότης χαί ή έν μέλιτι γλυκύτης. άπορα δέ ταΰτα πάντα τά παραδείγματα· πως γαρ παθητιχή ποιότης ή έν πορί θερμότης, ή έν μέλιτι γλυκυτης; τί γάρ παθδν το πΰρ ή το μέλι το μέν έγένετο θερμδν το δέ γλυκό; άπορον δέ χαί τδ άλλο· πως γάρ ποιότητες αί προκείμεναι, ή έν πυρί θερμότης καί ή έν μέλιτι γλυκυτης; κατ' ουσιαν γάρ αύται υπάρχουσιν αδτοΐς, ήμΐν δέ πρόκεινται ποιότητες ώς συμβεβηκδς λαμβανόμενοι, οόχ αί κατ' οδσίαν. λέγομεν δέ προς το πρώτον δτι παθητιχαί ποιότητες αύται λέγονται, ή θερμότης τοΰ πυρδς και ή γλυκυτης τοΰ μέλιτος, ούχ δτι άπδ πάθους έγένοντο, αλλ' δτι πάθος ποιοΰσι περί τήν αίσθησιν ημών. χαί τούτου μάρτυς χα'ι Πλάτων χαί 'Αριστοτέλης, ό μέν Πλάτων λέγων ' τ ο γάρ ποιοΰν ποιόν τί έστιν', 'Αριστοτέλης δέ ποτέ μέν λέγων το μέλι δεδέχθαι γλυκύτητα ποτέ δέ μή δέχεσθαι· οδ δέδεκται γάρ τήν συνουσιωμένην γλυκύτητα τδ μέλι, οδδέ τδ πΰρ τήν θερμότητα· έκάτερον γάρ χωρίς της χατ' ουσίαν ποιότητος οδδέ έπινοηθήναι δύναται, δέχεσθαι δέ έκάτερον λέγεται τδ μέν πΰρ τήν θερμότητα τδ δέ μέλι τήν γλυκύτητα ώς θερ|μαίνουσαν χαί γλυκάζουσαν, αΓπερ συμβίβήκασιν αυτοΐς. καί λύεται 278» καί τδ δεύτερον άπορον, δτι ποιότητες αί προκείμεναι, αϊ ώς συμβεβηχδς λαμβάνονται, άποροΰσι δέ χαί προς τά χρώματα δτι πώς ταΰτα λέγομεν άπδ πάθους γενέσθαι πάθος δέ μή ποιεΐν· διακρίνουσι γάρ χαί συγχρίνουσι. χαί λέγομεν δτι δικαιότερον αφ' ων έγένοντο δνομάζειν αδτάς παθητικάς ποιότητας ή άφ' ών ποιοΰσιν· ου γάρ παρώνυμον ποιοΰσιν έαυτοΐς πάθος· οδδέ γάρ λευκαίνεται ό λευκοΰ Αντιλαμβανόμενος ή γλυκαίνεται ό γλυκεος αντιλαμβανόμενος, καί ταΰτα μέν ήμεΐς. ό μέντοι 'Αριστοτέλης απορεί περί τών χρωμάτων· δτι έπί τούτων τών πρόσκαιρων χρωμάτων δυνατδν κρδσιν λέγειν αίτίαν αδτών, έπί μέντοι τών έκ φύσεως ή έχ γενέσεως, εί

1 Si om. Κ

3 τών οαι. Κ

H P : ιίρημένων Κ (cf. ρ. 227,8) T h e a e t . p. 182 A 29 δέ om. K P

5 μέν Ρ

6 είρημένην s c r i p s i : είρημίνον

7 χαί δυβμεταβιίλω i n m r g . s u p p l . Η

22 Άριατοτ.]

21 Πλάτων]

cf. Cat. p. 9 « 3 3 Hist. a n . Ε 2 2 p. 5 5 4 a 10

30 γάρ om. Ρ

31 δικαιότερον s c r i p s i : δίκαιον lil>ri

3 3 ή γλυκένεται (sic) — αντιλαμβανόμενος (34) suppl. Ρ 2 3 5 δτι — προακέρων (sic) χ ρ ω μ ά τ ω ν s u p p l . Ρ -

γλο/.αίο; Η

34 μέντι Η

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 8 [Arist. p. 9*28-19]

231

καί δλω τ φ εϊδει δπάρχουσι, τί έροΰμεν, ώς έπί της τοΰ κύκνου λευκότητας και της τοΰ πράσου χλωρότητος; καί λύει τοΰτο λέγων δτι ή κρδσις ή ποιήσασα το πρόσφατον χρώμα καί τδ έκ γενετής έποίησεν, οίον ώς έπί τοΰ δι' αιδώ έρυθριάσαντος καΐ διά φόβον ώχριάσαντος· έν γαρ τ φ έρυθριαν 5 ή φύσις τδν φίλιον χυμδν προβάλλεται δίκην των τάς χείρας τοις δφθαλμοϊς έπιτιθέντων, Γνα μή θεάσωνται α μη δει, μονονουχί παρέχουσα λέγειν το πάντων δέ μάλ'ιστ' αίσχύνεο σ αυτόν. καΙ έπΐ τοΰ διά φόβο ν ώχριάσαντος καταφεύγει τδ αίμα εις τήν καρδίαν, ώς είς άκρόπολίν τινα. διδ καί πάντων έσχάτη φθείρεται ή καρδία · εΐ 10 γάρ καΙ καρδιοολκούμενα ζ η , αλλά διά το καθήκειν αρτηρίας είς δλον τδ σώμα άπδ καρδίας * *. λέγουσι δε καί άλλην διαφοράν, δτι που μεν προηγήσατο ή φαντασία, ώς έπί τοΰ αίδεσθέντος και ώχριάσαντος, έπί δέ τών έκ γενετής ου προηγήσατο. ψευδός δέ καΙ τοΰτο· οί γάρ έπιμελώς τρέφοντες τάς περιστεράς θαλλους περιπλέκουσι ποικίλα χρώματα έχοντας 15 έν τοΐς περιστερεώσιν, ίνα οία βοόλονται σχοΐεν τά τεχθησόμενα, και ουκ άποτυγχάνουσι της έλπίδος. καί τις γονή Αιθίοπα Ιτεκε μήτε Αίθίοπι συγγενομένη μήτε Αίθίοψ ουσα, άλλ' έν τω καιρφ της συνοοσίας Αιθίοπα φαντασθεΐσα. προηγείται ουν ή φαντασία καί τών έκ γενετής, και ταΰτα μέν περί τούτου. 20

Έ φ ' οίς διακρίνει τά πάθη απ' άλλήλων, δτι τ φ μάλλον και τ φ ήττον διαφέρουσιν. εϊπέ δέ σΰ δτι καί άλλως διαφέρουσι τά π ά θ η · δτι τδ μέν έν τu" γίνεσθαι εχει τδ είναι, το δέ έν τ φ γεγονεναι· έν μέν τ φ γίνεσθαι το ώχριαν καί έρυθριαν, α καί υπο το πάσχειν άνάγεται, έν τ φ γεγονεναι δε, δταν μόνιμον τδ πάθος έγγένηται, δ καί υπο τήν ποιότητα 25 ανάγεται, ο υ τω καί έπί της ψυχής ου λέγεται δργίλος ό διά περίστασιν δργισθείς, άλλ' ό φύσει ών τοιοΰτος, περί ου ειρηται | τ 19-10»11]

οδσιώδες, ώς τδ λευχδν τ φ ψιμυΟιψ ή τη χιόνι χαΐ τί» έρυθρ&ν τφ αΓματι χαΐ τδ μέλαν έν τφ της σηπίας χομφ. ρ. 9»>27 ' Ο μ ο ί ω ς γαρ π ο ι ο ! χατ' α δ τ ά ς λ ε γ ό μ ε θ α . Ποιότης έστί χα&' ήν ποιοι τίνες λέγονται· ε? οδν λέγονται ποιοί 5 άπδ των εδαποβλήτων πα&ών, δήλον 3τι ποιότητες ταΰτα λέγονται. ρ. 9·>33

'Ομοίως

δέ τ ο ύ τ ο ι ς χαι χατά τ η ν ψ ο χ ή ν π ο ι ό τ η τ ε ς χαι π ά θ η λ έ γ ο ν τ α ι .

παθητικοί

Οό μόνον γάρ περί τδ σώμα θεωρούνται (αί) παθητικαΐ ποιότητες χαΐ τά πά&η, άλλα καΐ περί την ψοχήν. 10 p. 9b35 "Οσα τ ε γάρ έν τ η γ ε ν έ σ ε ι ε ύ θ υ ς από τ ί ν ω ν παδών γεγ έ ν η ν τ α ι , ποιότητες λέγονται. "Ωσπερ ή έν τφ Αί&ίοπι μελανία έχ γενετής οδσα παθητική ποιότης λέγεται. ρ. 10*2 15

' Ο μ ο ί ω ς δ έ καΐ α λ λ α ι ε κ σ τ ά σ ε ι ς μ ή φ υ σ ι κ α ί , αλλ' άπό τίνων συμπτωμάτων γεγένηνται.

Πάλιν ώς ή άπδ μαχρδς νόσο ο γενομένη άχροια λέγεται παθητική ποιότης, οδτω χα'ι ή άπό τίνος συμπτώματος εκστασις ή άλλο τι τοιούτον παθητική ποιότης λέγεται. ρ. 10"11 20

Τ έ τ α ρ τ ο ν δέ γ έ ν ο ς π ο ι ό τ η τ ο ς σ χ ή μ ά τε κ α ι ή π ε ρ ί ?χαστον έ ν ο π ά ρ χ ο ο σ α μ ο ρ φ ή .

Διαιρεί το τέταρτον είδος της ποιότητος είς σχήμα xal μορφήν. διαφέρει δέ το σχήμα τής μορφής, διότι το μεν σχήμα έπί των κατ' έπίνοιαν λέγεται, ή δέ μορφή έπί των φοσιχών. πάλιν τδ σχήμα xal έπί έμψυχων και άψυχων λέγεται, ή δέ μορφή έπί έμψυχων μόνον χυρίως λέγεται, καΐ 25 τοΰτο δήλοι δ Αριστοτέλης, διά τοϋ π ε ρ ί Ιχαστον και του έ ν υ π ά ρ χ ο υ σ α τδ φυσικδν αίνιττόμενος. χαϊ βτι πολλά σχήματα συνερχόμενα μορφήν άποτελοΰσιν.

3 χατά ταύτας Arist. 5 post 5τι add. ούοέ HP: 2 χυμω της βηπ. coll. Κ 8 αϊ inserui 10 τε ono. Arist. post eras. Κ 7 λέγεται Arist. 10. 11 γεγένηται Arist. 14 άλλα ι] δβαι Arist. πα&ών add. δυσκινήτων Arist. 15 post τίνων add. άλλων Arist. 1!) γένος] είδος Κ 1 20 Υπερέχουσα Η: υπάρχουσα Ρ Arist. (cf. v. 25) 22 ίέ] γάρ Η1 μέν super :r. Η 24 μ«5νων Ρ 25 !>ra£p·/. Arist. 26. 27 χαϊ οτι— άποτελοΰσιν eicias

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 8 [Arist. p. 10» 12.13]

p. 10*12 " Ε τ ι δέ π α ρ ά τ α ΰ τ α ε δ θ ύ τ η ς χ α ΐ

233

χαμπυλότης.

Κα! ταΰτα όπδ τδ τέταρτον είδος άνάγει δια τρεις αίτιας· ή δτι χα! ταΰτα σχήματα πώς είβιν (ώαπερ γαρ τά μέρη των ουσιών οδσίαι είσίν, οδτω xal τά μέρη των σχημάτων σχήματα ε?σιν), ή δτι χοινά ταΰτα 5 σχήματος xal μορφής ώς δι' αμφοτέρων διήχοντα, ή δτι σχήματα πώς είσι της γραμμής. ρ. 10» 13

Κ α Ι δσα άλλα τ ο ι α ύ τ α .

Τοΰτο προσέθηχε διά τά μέσα σχήματα τά έλιχοειδή · ή γάρ γραμμή ή άχρως έπιτέταται χα! ποιεί την ευθείαν, ή άχρως χέχαμπται χαι ποιεΐ την περι10 φέρειαν, ή μέσως πως εχει xal ποιεί | τά μεταξύ, τά έλιχοειδή. χα! ταΰτα 279' μέν περ! τούτου, απωθείται δέ ό Αριστοτέλης τοΰ τετάρτου είδους της ποιότητος λειότητα χα! τραχύτητα· δοχοΰσι γάρ σχήματά πως είναι, χα! ταΰτα τής έπιφανείας· ή γάρ δλα τά μόρια έν ένί ε?σιν έπιπέδφ χα! ποιουσι την λειότητα, ή μεταξύ ανισότητα έχει, χα! των μορίων τά μέν υπερέχει τά δέ είσέχει, χα! 15 ποιεί τήν τραχύτητα, διττδν δέ τδ τραχί» χαι τδ λεΐον· ή γάρ έν τω χατά παράθεσιν δλω θεωρείται, ώς έν τοίχψ τδ λεΐον ή τδ τραχί) τδ έν τω πρίονι, χαι τότε υπδ τά προς τι ανάγεται (σχέσιν γάρ δηλοΐ των λίθων xal τής πηλοΰ τό τε λεΐον τδ έν τω τοίχω ή τδ τραχί» τδ έν τω πρίονι), ή έν συνεχεΐ δλψ θεωρείται, ώς έν μήτρα φύσει τραχείς ουση ή τραχύτης 20 τής μήτρας χα! ώς έν μετώπψ χα! μήλω ή λειότης· ταΰτα γάρ φύσει λεία χα! τοΰ δλου ενα χαραχτήρα δηλοΰσι, διδ χα! ύπδ τήν ποιότητα ανάγονται. απωθείται δέ ου μόνον σχήματος χα! μορφής, αλλ' δλης τής ποιότητος πυκνότητα χα! μανότητα πδσαν. διττδν δέ τδ μανδν χα! τδ πυχνόν, τδ μέν έν τοις χατά παράθεσιν μορίοις θεωρούμενον, ώς χισσήρει 25 χα! σπόγγψ, δτε χα! όπδ τά πρός τι ανάγονται, ή έν συνεχεΐ δλφ θεωρούμενον, ώς τδ μανδν τδ έν πυρ! χα! αέρι* τότε γάρ τοΰ δλου Ινα χαραχτήρα δηλοΰσι χα! δπδ τήν ποιότητα ανάγονται · είωθε γάρ 'Αριστοτέλης τά λεπτότερα των στοιχείων μανά χαλεΐν τά δέ παχύτερα πυχνά. τά τοιαΰτα ουν πυχνά χα! μανά έπειδή τοΰ δλου ένα χαραχτήρα δηλοΰσιν, υπδ τήν ποιό30 τητα ανάγονται, ετι τδ μανδν χα! πυχνδν διττόν· ή γάρ τεχνητόν έστιν, ώς έπ! ιματίου, χαθό φαμεν πυχνδν τδ έχον πλησίον τοί>; στήμονας χα! τήν χρόχην, μανδν δέ ήτοι άραιδν τδ μή ούτως έχον, δτε χαι υπδ τδ

1 προς τούτοις Arist. post εύθύτης add. τε HP 2 alt. xal superscr. II 3 βχήμα EP 5 post ή superscr. χα! Η 7 xal εϊ τι τούτοις δμοιόν έατιν Arist. 10 xal ποιεί om. Ρ 11 άποβείται Η'Ρ 14 άνιαότητο{ Ρ χαΐ των μορ. scripsi: των μορ. χαΐ Κ: των μορ. HP 17 πρίονι] πλείονι Η1 20 τής iter. Κ: om. Ρ: της μήτρας eicias 21 τοΰ om. KP (cf. v. 29) ί>πό] έ-l Κ 22 άποθειται UP 23 post δέ add. χα 1 Ρ 24 χατά παρά».] βάβος Κ 27 Άριοτ.] cf. Bonitxii Ind. p. 445. 660>· 29 μανά xal πυχνά coll. Κ 30 ante πυχνόν add. τό Ρ 32 ώραϊον II 1 : αίραΐον Π 3 Εχων Ρ xal om. KP

234

ELIAE IN CATEG0R1ARUM c. 8 [Arist. p. 10*13.27]

κεΐσθαι Ανάγεται έκάτερον (θέσιν γαρ τινα των μορίων δηλοΰσιν), ή φοσικόν. καΐ ή έν ένΐ ύποκειμένω ώς έν άέρι και υδατι τδ μανδν καΐ το πυκνόν λεγομεν, δτε και υπδ την ποιότητα ανάγονται (ποιδς γαρ κατ' αυτδ γίνεται δ άήρ, ου τω άφεστάναι αλλήλων τά μόρια αδτοΰ, άλλά τψ κοΰφος είναι 5 και εδδιαίρετος), χαι είη άν μανον οδχ φ τδ ποκνόν, άλλ' ω τδ στερεόν έστιν άντικείμενον, δ xal βαρύ έστι και δυσδιαίρετον. ή ουκ έν ένί αλλ' έν -λείοσιν υποκείμενοι; θεωρείται τδ μανδν και τδ πυκνόν, δτε κάν φυσικά ώσιν, οδ λέγονται ποιότητες αλλά θέσεις, οίον ή των δδόντων πυκνότης ή μανότης· εί γάρ και έκ φυσεώς έστιν, άλλά τψ μή έν ένί θεωρεΐσθαι 10 υποκείμενα) αλλ' έν πλείοσι τοις δδοΰσιν οδ λέγεται ποιότης.

ρ. 10»27

15

20

2δ

30

3δ

Ποιότητες

μεν

αί

είρημέναι, λεγόμενα.

ποια

δέ τά ά π '

αδτών

Μετά την υπογραφήν της ποιότητος υπογράφει και τδ ποιόν, καΐ έν μεν τη | έπιγραφή προέταξε τδ ποιόν, έν δέ ταΐς υπογραφαΐς τήν υπο- 279' γραφήν της ποιότητος προέταξε, και εΐθ' ούτως τήν υπογραφήν τοΰ ποιου, ένδεικνύμενος οτι πρός τι τδ ποιον και ή ποιότης καΐ οδ δύναται ταΰτα ώς συνυπάρχοντα χωρίς αλλήλων υποστήναι. διδ και νόμψ των πρός τι ίδιον τδ δι' αλλήλων υπογράφεσθαι. διδ και άποροΰσιν· δτι έπΐ των πρός τι ό τδ ίτερον είδώς και τδ λοιπδν οΐδε, διά τί μή ήρχέσθη τη υπογραφή της ποιότητος, ώς δι' αδτής χαΐ τήν όπογραφήν τοΰ ποιοΰ εχων; καΐ λέγω τούτου λύσεις δυο* μίαν μέν, δτι διά τδ προσθεΐναι τδ ή δ π ω σ ο ΰ ν ά λ λ ω ς καΐ ποιδν υπογράφει λεγόμενον ένταΰθα, δφεϊλον δέ κατά κοινοΰ και έπί της ποιότητος λέγεσθαι. και δι' άλλην δέ αίτίαν δπογράφει τδ ποιόν· υπογράψας γάρ την ποιότητα καΐ παραδους ήμΐν αδτης τά εϊδη, όφείλων λοιπδν έλθείν έπί τά ίδια, ίνα άψοφητί ποίηση ταύτην τήν μετάβασιν, πρότερον δπογράφει τδ ποιόν* και ή υπογραφή γάρ ίδιόν πώς έστι τψ έκ των συμβεβηκότων λαμβάνεσθαι, η και Αντιστρέφει, εχει δέ ούτως ή όπογραφή· ποιόν έστι τδ άπδ της ποιότητος παρωνύμως λεγόμενον ή δπωσοΰν άλλως, οίον άπδ της θερμότητος θερμοί, άπδ της λευκότητος λευκοί, άπδ της ανδρείας ανδρείοι, άπδ της δικαιοσύνης δίκαιοι, τδ δέ ή δ π ω σ ο ΰ ν ά λ λ ω ς πρόσκειται, έπειδή της ποιότητος τετραχώς ή κατηγορία, παρωνύμως όμωνύμως έτερωνύμως άκατονομάστως. διδ και άποροΰσιν· εί τετραχώς ή ποιότης κατηγορείται, διά τί των παρωνύμων έμνημόνευσε μόνων; κα'ι λεγομεν δτι μάλλον παρωνύμως ή ποιότης κατηγορεϊ-at ή άλλως, λεκτέον δέ ούτως, δτι τεσσάρων όντων ειδών της ποιότητος τά μέν δύο παρωνύμως κατηγορούνται, εςις και διάθεσις καΐ

2 alt. τό om. Κ 4 alt. τψ] τό HP 7 πλείωοιν Η χδν] καΐ Ρ 11 μέν ουν είσιν Arist. ein' αύτών] κατά τούτος παρωνύμως Arist. 13 imγραφήν Κ 15 της superscr. Η 21 προιθήναι Η 21. 31 όποαοΰν II 22 όφείλων ΗΚ'Ρ 27 τψ] τό ΠΚ'Ρ 29 όποοοϋν HP 31 om. Κ 32 όμονύυ.ω; Η χ«ϊ om. Κ 33 post χζτηγ. addita η άλλως— όντων (35) del. Ρ

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 8 [Arist. p. 10« 27. »12]

235

παθητική ποιότης καΐ πάθος, τά δέ άλλα δύο τά μέν άκατονομάστως, ώς δύναμις καΐ αδυναμία, τά δέ όμωνύμως, ώς σχήμα xal μορφή' το γαρ σχήμα καΐ ή μορφή δμωνυμως κατηγορούνται· τρίγωνον γαρ λέγεται και τδ σχήμα και τό σώμα τδ εχον τδ τρίγωνον. ομοίως δέ καΐ έπΐ τοΰ τετρα5 γώνοο χα! των άλλων σχημάτων νοητέον. μόνη δέ άρετή και σπουδαίος έτερωνυμως. εΐ δέ απορήσει τις λέγων 1 ουδέν ήττον μένει ή άπορία· δυο γάρ παρωνύμως κατηγορούνται είδη και δυο ου παρωνύμως', προς τοδτό φαμεν 2τι έφ' ών κείνται όνόματα ιδικά, μάλλον παρωνυμως κατηγορείται ή ποιότης ή όμωνύμως, έφ' ών δέ ού κείνται τά όνόματα, ή ούδέ 10 όλως κείνται, άκατονομάστως, ώς έπΐ δυνάμεως και αδυναμίας, ή κείνται μέν ιδικά δέ (οδ) κείνται, ώς έπί σχήματος καΐ μορφής· κοινά γάρ αδτών τά δνόματα | πάντα όμωνύμως κατηγορούνται, εν δέ μόνον έτερωνύμως 280r κατηγορείται, άρετή καΐ σπουδαίος. μάλλον ουν παρωνυμως ή ποιότης κατηγορείται ήπερ άλλως.

15 p. 10t>12

' Ε π ι δ έ χ ε τ α ι δέ ή π ο ι ό τ η ς και τ ά έ ν α ν τ ί α .

Μετά τήν υπογραφήν τοΰ ποιοΰ και της ποιότητος καΐ τά ειδη αυτής ερχεται και έπι τά Γδια | ό φιλόσοφος, πρώτον τοίνυν ίδιον τής ποιό- 282Γ τητος τδ θεωρεΐσθαι έν σώματι έναντία, ώς τδ λεοκδν τδ μέλαν, ψυχρδν καΐ θερμόν, και έν ψυχή έναντία (έναντία γάρ ή δικαιοσύνη τη άδικίαι), 20 καΐ έν τ φ συναμφοτερω, ώς νόσος και δγίεια. πλήν si καΐ έν τοις τρισί τούτοις δύναται θεωρεΐσθαι, οδ πάντως κα'ι πάση ποιότητι υπάρχει έναντιότης* τοΤς γάρ μέσοις χρώμασιν ουδέν έναντίον, οιον φαιφ ή ξανθφ οδδέν έστιν έναντίον, οδδέ τω χ λ ι α ρ φ , έπειδή τά έναντία τη πλείστη διαστάσει κρίνεται, πλείστον δέ διέστηκεν οδ τδ μέσον τοΰ άκρου, άλλα τδ άκρον τοΰ 25 άκρου, καΐ Γνα μή ένΐ δύο έναντία άντιτάξη ή φύσις, πλήν εί καΐ μή πάση ποιότητι ύπάρχει, αλλ' οδν μόνη ποιότητι δπάρχει· ε? γάρ και τ φ ποιεΐν δπάρχει έναντιότης, ώς τδ θερμαίνειν τδ ψύχειν, και τ φ πάσχειν υπάρχει έναντιότης, ώς τδ θερμαινεσθαι τδ ψυχεσθαι, άλλ' ώς ποιότητος μετέχουσιν αδτοΐς υπάρχει έναντιότης· δπάρχει γάρ και τοις πρός τι 30 έναντιότης ώς ποιότητος μετέχουσι καΐ τη οδσίαι· πΰρ γάρ οόσία 8ν τ φ υδατι έναντίον ουσία ovtt διά τάς ποιότητας, όπότε οδδέ έναντία ή έν

3 ή om. Ρ 4 έχων II τό (ante τρίγ.) om. Κ τρίγονον Η 1 δέ om. HP τοΰ om. HP ί> δέ] γάρ Κ τά om. Κ 10 an (xal κατηγορούνται) άχατον. ? 11 ού inserui 12 πάντα] an δντα? 13 ή ποιότης superscr. Κ 14 post άλλως lemmate Τέταρτον γένος ποιότητος σχήμα τε καΐ ή περί Εκαστον υπάρχουσα μορφή anteposito ea, quae apud Philoponum p. 151,13—156,13 τέταρτον τοΰτο είδος—άνδρών ζήτησις legnntur, addiderunt Η Κ Ρ 15 υπάρχει δέ xal έναντιότης κατά το ποιόν Arist. 17 xal om. HP 18 σώμααι KP 22 ή om. Κ 23 έστιν suppl. Ρ 2 25 άντιτάςει Η μή om. Κ (ούχ ύπάρχει δεϊν οΐμαι λέγειν add. in mrg.) 26 τ ψ ] το Ρ 27 ώς τό δερμ.—έναντιότης (28) in mrg. suppl. Ρ βερμαίνον Η : θερμένειν Ρ τω (ante πάσχ.)] τό Η 28 τά (ante ψύχεσθαι)] τώ Κ ποιότητες UP 29 τοις] της IIP 31 ούδέν Η

286

E L I A E IN CATEGORIARUM c. 8 [Arist. p. 10b 1 2 . 1 7 ]

εΐ ούβιώδεις

πορί Οερμότης xal ή έν υδατι ψυχρότης, τέρω έδείχδη. υπάρχει

τη

ληφβεϊεν, ώς Ανω-

ό δέ 'Αρχύτας χαθολικώτερον τδ ίδιον προάγων φησίν 2τι ποιότητι ίδιον τδ

έπιδέχεσ&αι τά

έναντία ή στέρησιν.

χαί

τούτοις συνάδει ό'Αριστοτέλης · προϊών γάρ αμφιβάλλει εΐ έναντία ή διχαιο5 σύνη τη άδιχία·

δόςουσι γάρ έναντία είναι ώς μεταβάλλοντα,

στέρησις εΤναι ή άδιχία' τδ γάρ α στερητιχόν.

δόίει χαΐ

2ί)εν χαΐ άποροΰσιν 2τι

πώς μάχεται ή στέρησις τ ω ειδει, (οίον) τις δν γένοιτο έν τφ άνδρώπφ. πρδς S φαμεν· άλλ' δλη

του

ουτις äv γένοιτο έν τφ άνΟρώπψ,

άν&ρώπου γένοιτο,

10 (γίνονται

χαί

γάρ χαΐ απογίνονται),

αλλά τις έν τη

έπειδή ώς έν δλη συμβεβηχότα

μάχεται ή στέρησις

τφ

εΐαί

εΓδει ώς σομ-

βεβηχδς συμβεβηχότι.

ρ. 101)17

"Ετι

έάν τ ω ν

εναντίων

θάτερον

ή

ποιόν, χαί τδ

λοιπδν

ποιόν. Δεύτερον Γδιον της ποιότητος

τδ τ φ

ποιω έναντίον ποιον είναι, χαί

15 χα&όλοι> ής χατηγορίας τδ Ετερον, της αδτης είναι χαι τδ λοιπόν, οδ λέγει δε νϋν τδ πρόσεχες γένος ό 'Αριστοτέλης τοΰ ποιοδ, άλλα τδ πόρρω, μη τις νομίση δτι πάντα τά έναντία ύφ' εν γένος άνάγονται· γάρ τοΰτο ό 'Αριστοτέλης έν τφ περί άντιχειμένων λόγφ, τριττά*

χαί

διορθοΰται

δτι τά έναντία

ή γάρ ύπδ §ν γένος άνάγονται, ώς τδ λευχδν χαί τδ μέλαν ύπδ

20 τδ χρώμα, ή ύπδ άντιδιηρημένα, ώς διχαιοσύνη χαί άδιχία ύπδ άρετήν χαί χαχίαν,

ή

οδδέ δλως άνάγονται 6πδ γένος τφ οϋιτά γένος εΐναι, ώς τδ

άγα&δν χαι

τδ

χαχόν·

διά γάρ τών

δέχα

διήχοϋβι χατηγοριών.

χαί

πιστοΰται τά νΰν λεγόμενα | ό 'Αριστοτέλης έχ της έπαγωγής* πολι> γάρ 282' τδ έπαγωγιχδν έν τη παροόση πραγματεία περί τών γενιχωτάτων οΰση, δ 25 οδδέν εχει πρδ αδτών αλλά μετά ταύτα· εί γάρ τψ δξεΐ τφ έν χομοΐς τδ γλυχί» τδ έν χομοΐς αντίκειται, έχεϊνο δέ ύπδ τήν ποιότητα, χαί τοΰτο δπδ τήν ποιότητα άναχ&ήσεται.

χαί ε? τδ δξδ τδ έν γωνίαις όπδ τά πρός τι

(δξεΐα γάρ ή έλάσσων δρ&ής), χαί τδ άμβλδ τδ έν γωνίαις ύπδ τά πρός τι· αμβλεία γάρ ή μείζων δρΟής, 30 χαί

ομοίως,

χαί οόχέτι έν ποιότητι μόνη ανάγεται, 35 εΐναι.

χαί λέγομεν οτι ουκ είπεν ό

τών .έναντίων

χαί τδ λοιπδν άναχθήσεται,

ύπδ τηνοε τήν χατηγορίαν

άλλα τδ τφ ποιοι έναντίον ποιον

διδ χαί άμφιβόλως τδν λόγον προήγαγε λέγων · οίον si ή διχαιοσύνη δόςα γάρ γέγονεν οτι ή άδιχία οδχ εστίν έναντία τη

1. 2 Ανωτέρω] ρ. 180,3 9 γίν.ιτο scripsi: οέ Arist.

isTi Η

ή έναντιότης.

δτι εί τδ Ετερον

έναντίον τη άδιχία·

Arist.

χαί τδ άμβλΰ

άλλ' δσον έπί τουτφ διάφοροι έσονται χατηγορίαι τών έναντίων,

'Αριστοτέλης

an

τδ δέ μείζον χαί ελαττον τών πρός τι.

εΐ τδ δςυ τδ έν φωναϊς ύπδ τδ ποιεϊν άναχΟήσεται,

3 τί ( om. Κ

γένηται libri

11

θάτερον] θεάτρων HP 17 νομήσει Η -Λ-Λ ?

7 οΓον inserui ή om. Κ

21 ante pr. γένο; add. το Ρ

27. 28 γονίαις I I

8 γένοιτω Η

post συμβεβτ,κος add. ώ ;

II

12 έτι

post λοιπόν add. Ιστοί 25 προ] πρός HP

31 Ισονται] έπονται IIP

32 ούχ

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 8 [Arist. p. 10b 17]

237

δικαιοσύνη· ή γάρ αδικία στέρησις, το δέ άντι/εία®νον τη δικαιοσύνη άκατονόμαστόν έστι, χαΐ ου δει τας Εξεις στρερητικοις όνόμασιν δνομάζειν, ωσπερ ή αδικία στερητικ&ν ονομα εχει, Εξις ουσα. πλην οδκ άληθής δ λόγος· οδ γαρ αεί αί στερήσεις στερητικοΐς ένόμασιν Ονομάζονται · ίδοί» γαρ ή 5 τυφλότης χαί κωφότης, στερητικά οντα, στερητιχοϊς δνόμασιν ουκ δνομά£ονται, ώς τδ ασώματο ν, άθάναταν, άίδιον, άγέννητον.

10

15

•20

25

Τρίτον δέ ίδιον της ποιότητος το άπογεννώμενον έχ τοΰ πρώτου ίδιου, τοΰ έπιδέχεσΟαι τά έναντία, το έπιδέχεσθαι τδ μάλλον χαί ήττον· αεί γαρ ταοτα Επονται άλλήλοις· οπου τά έναντία, εκεί πάντως τδ μάλλον χα! ήττον, χαί 2που τδ μάλλον χαί ήττον, έχει χαί τά έναντία, χαί 2που οϋχ εστι τδ Ετερον, ουδέ τδ λοιπόν, ταΰτα δέ χαί έν μόνη τη ποιότητι θεωρούνται, πλην ουκ έν πάση· τψ γάρ σχήματι ουδέν έστιν έναντίον, ουδέ τοις μέσοις των χρωμάτων, δπου γε χαί δόξα γέγονε μηδέ αυτήν την ποιότητα έπιδέχεσθαι τά έναντία, αλλά τά μετέχοντα μόνον" ώσπερ γάρ πυρχαϊας μιας χαί της αυτής οΰσης οί μεν μάλλον θερμαίνονται οί δέ ήττον τ φ μάλλον μετέχειν ή ήττον, χαί της δικαιοσύνης μιας χαί της αύτη ς ουβης οί μεν μάλλον οί δέ ήττον μετέχουσι της δικαιοσύνης, οδτω χαί έπί της ποιότητος εχει. ίστέον δέ δτι οδδέ έν πδσι τοις μετέχουσι της ποιότητος ή έναντιότης* τρίγωνον γάρ τριγώνου (οδ) λέγεται μάλλον τρίγωνον, ή τετράγωνον ή κύκλος· καθόλου γάρ ειπείν, τδ μάλλον και ήττον χαί τά έναντία οδδέ έν οίς πάντη ό αδτδς ορισμός, ώς έπί δύο τριγώνων, οδδέ έν οίς πάντη διάφορος, ώς έπί τριγώνου χαί κύκλου, θεωρούνται (οδδέν γάρ τούτων προς τδ άνό|μοιον λέγεται μάλλον ή ήττον), αλλ' έν οίς π η μέν ό αδτδς λόγος 283Γ πη δέ διάφορος, ώς έπί δυο λευκών· ό γάρ λόγος δ αδτδς έπί έκατέρου, αλλά χαί διάφορος* λευχδν γάρ έστι και τδ λελευχωμένον, λευχδν δέ έστι χαί αδτδ τδ χρώμα, αλλ' εστι μάλλον διακρίνειν και ήττον.

Τούτων δέ των δύο ιδίων και ανωτέρω έμνήσθημεν, άλλα που μέν ώς μή υπαρχόντων, οίον έπί οδσίας και ποσοΰ, που δέ ώς δπαρχόντων, ώς έπί των πρός τι και ποιότητος, ωσπερ δέ ανωτέρω τά ψευδή ίδια των 30 αληθών προέταττεν, ουτω κάνταϋθα μετά τά ψευδή ιδια έρχεται έπί των κυρίως καί φησιν δτι τέταρτον ίδιον της ποιότητος ώσπερ οδσίας τδ ταδτδν και Ετερον· οδδέν γάρ έστιν όμοιότης ή ποιοτήτων ταυτότης, ώσπερ άνομοιότης ποιοτήτων διαφορά, τοϋτο δέ χαί έπί ψυχής ληπτέον, φημί τδ ομοιον, 35

ώς αίεί τον όμοΐον άγει θεδς ώς τδν όμοΐον, καί έπί σώματος παΰροι γάρ χαί παίδες όμοιοι πατρί πέλονται, χαί τίχτουσιν δέ γυναίκες έοικότα τέκνα γονεΰσι.

3 Ιξει« Η 5 χουφώτης Ρ 9 έπεται Η 12 έατιν om. KP 15 θερμαίνονται in mrg. suppl. Ρ 19 ού addidi 25 pr. λεοχόν—έμνήαθημεν (27) in mrg. suppl. Κ '29 δέ om. Κ 35 ώς αίεΐ . . ] Horn, ρ 218 37 παΰροι . . ] ITom. β 27C ν,αΐ] τοι ltom. ::ατέρι If τίκτοοβιν . .] Hes. op. et d. 235

ELIAE IN CATEGORIARÜM C. 8 tArist. P· 1 0 M 7 ]

238

Μετά τά τέσσαρα ιδια της ποιότητος απορεί δ 'Αριστοτέλης £ςιν και διάθεσιν

ήτοι έπιστήμην

προς τι και την ποιότητα·

υπδ δύο άνήγομεν κατηγορίας,

ή γάρ ίξις καί

έπιστήμη

των πρός τι* ή γάρ έπιστήμη έπιστητοΰ έπιστήμη 5 αλλά

δτι π ώ ς δπδ τά

παραδείγματα

ήσαν

καί ή £;ις έκτου

ίζις.

και πρώτον είδος της ποιότητος ήσαν 2ξις και έπιστήμη ήτοι διάθεσις.

έσται οδν τι κοινδν τών γενικωτα'των καί ούκέτι δέκα αί κατηγορίαι, έοικυΐαι τα'γματι χιλίων ανδρών εις δέκα έκατοντάρχας διηρημένων, έν οΓς το έτερον ου τελεί υπδ τδ ετερον. πρός τι και ού

καί λύει τοΰτο λέγων δτι ή καθόλου

ποιότης,

ή δέ τίς έπιστήμη,

οΓον ή

έπιστήμη

γραμματική

ή

έν

10 Ά ρ ι σ τ ά ρ χ ψ , ή ρητορική ή έν Δημοσθένει, ποιότητες καί ού πρός τι. τοΰτο κατασκευάζει έκ τών ορισμών έκατέρου, τητος·

καί

τών πρός τι καί της ποιό-

πρός τι γάρ έστιν δσα αύτά απερ έστίν

έτερων είναι λέγεται·

έπιστήμη οδν τών πρός τι· ή γάρ έπιστήμη έπιστητοΰ έπιστήμη.

ή

Λοιότης

δέ έστι κ α θ ' ήν ποιοί τίνες λέγονται είναι· λεγόμεθα δε γραμματικοί άπδ 15 της γραμματικής·

ούδέ γάρ άπδ

της

καθόλου

έπιστήμης

λεγόμε&α

επι-

στήμονες τοΰδΐ τοΰ γράμματος (ουδέ γάρ ένδεχεται άνθρωπο ν ενα πασαν έπιστήμην

εχειν,

εί και ό Πλάτων κέρματα

ανθρώπου έκάλει τους κατά

μέρος ανθρώπους, ώς μή δυναμένους πασαν έπιστήμην έχειν), αλλά λεγόμεθα έπιστήμονες από τίνος έπιστήμης·

ή γάρ γραμματική ού λέγεται γραμμα-

20 τική φωνών, αλλ' έπιστήμη φωνών,

καί ίδοΰ οίδε καί ό 'Αριστοτέλης τδ

σημαινόμενεν τών πρός τι τδ μή δι' έαυτδ πρός τι, αλλά δια την πρδς τδ γένος άναφοράν, οίον ή γραμματική,

καί άποροΰσι πρδς την λύσιν δτι π ώ ς

τοΰ γένους υπ' άλλην αναγομένου τά είδη υπδ έτέραν κατηγορίαν ανάγεται· ίδου γάρ ή έπιστήμη | υπδ τά πρός xt, ή δε γραμματική είδος οδσα της 283 Τ 26 έπιστήμης καί διά τοΰτο τών πρός τι δπδ την ποιότητα· άνωτέρω δτι δσα τών έπάνω κατηγορείται, τά πρός

τι της έπιστήμης

θήσεται;

καί γάρ έλέγετο

καί τών δποκάτω*

διά τί οδν

κατηγορούμενα της γραμματικής ού κατηγορη

καί λέγομεν πρδς τοΰτο δτι ή έπιστήμη

ώ ς ποιότ/,ς κατηγορη-

θήσεται της γραμματικής, οδχ ώς πρός τι, εί καί συμβεβηκεν αύτ-ζ άμφό30 τερα, καί πρός τι είναι καί ποιότητα κατ' άλλο καί άλλο νοούμενον.

καί ώ ς

ποιότ/,ς μεν οδσα κατά φύσιν, διεβίβασε τδ κατηγορουμενον αύτής κατά φυσιν είς τά είδη, τδ δε πρός τι ώ ς κατά δεύτερον λόγον αύτη υπάρχον ού διεβίβασεν είς τά οίκεΐα είδη.

λέγει καί δευτέραν λύσιν δ 'Αριστοτέλης· δτι εί τδ αύτδ

δπδ δύο κατηγορίας άνήγετο, ων ούδέ ετέρα πρός τι, άπορεΐν έχρήν, (αλλ' ούκ 35 άπορεΐν έχρήν) δτι εί τδ αύτδ δυνατδν δπδ δύο κατηγορίας άνάγεσθαι, ών ή έτερα [ού] πρός τι.

τούναντίον άπορεΐν έχρήν δτι εί τδ αύτδ μή καί δπδ

3 παραδείγμ. ήσαν] cf. p. ßt>2. 3 5 πρώτον εΓδος] cf. p. 8 b 2 7 . 2 9 om. Ρ 1 0 δημωί&. Η

8 οπό] έπΐ K P 11 τι om. Η

ante τοίις add. πάντα; Κ 2 4 γάρ iter. Ρ

4 ή (ante ?ξις) om. H P ήτοι

ή iter. Η

26

17 Γΐλίίτων] cf. ρ . 1 6 7 , 9

άνωτέρω] ρ. 1 5 3 , 1 1

καί Κ

3 4 . 3 5 άλλ'—έχρήν inserui

6 ουν

9 ή (ante γραμμ.) om. Κ

2 0 ä W — φ ω ν ώ ν in mrg. suppl. Ρ

κατηγορ. addita x a l λέγομεν προ« τοΰτο del. Ρ

του έκτου Η

διάθεσι; post έξις transponas

2 8 ή om. Κ 3 2 εΐδει Η 1 3 5 Ανάγεται Η

ανθρώπων

UP

6 om. Ρ 2 8 . 2 9 post 3 4 post εί add. 3 6 ού delevi

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 8. 9 [Arist. p. 10b 17. l l b l ] άλλην χατηγορίαν άνήγετο·

239

ούδέν γαρ των όντων πρός τι μάνως, άλλ' ή

πρός τι καί οδσία ή προς τι καί

ποσδν ή προς τι καί ποιόν,

είπέ καί

άλλην σί> λύσιν, δτι ουδέν άτοπον τδ αδτδ ύπδ δύο κατηγορίας άνάγεσθαι κατ' άλλο καί άλλο· οίον ή γραμματική ώς έπιστήμη και 6πδ τά πρός τι 5 και ύπδ την ποιότητα· εΐ μέν γαρ ώς προς το έν ψ υπόκειται, την ψυχήν, άπίδη τις, ποιότης, εΐ δέ πρδς τδ περί ο ένεργεΐ, φημ'ι τάς φωνάς, έπιστήμη. αλλά

ποίαν

συνέχειαν εχει τά νΰν λεγόμενα προς τδ τέταρτον ίδιον της

ποιότητος; και λέγομεν δτι ναι, ε* γε κατέληξεν ό περί ποιότητος λόγος εις τδ δμοιον και άνόμοιον, ταΰτα δέ καί πρός τι (τδ γάρ δμοιον όμοίφ δμοιον 10 καΐ τδ άνόμοιον άνομοίφ άνόμοιον) έστι ποιοτήτων ταυτότης.

και ποιότητες άμφω*

ταΰτα έχει ή θεωρία,

όμοιότης γάρ

έν οίς καϊ ό περί ποιό-

τητος λόγος.

Π ε ρ ί τ ο 5 π ο ι ε ΐ ν και π ά σ χ ε ι ν . Οδχ

αί μέν των κατηγοριών άπλαΐ αί δέ συμπεπλεγμέναι · οδ γάρ

15 συμπεπλεγμένον τδ ποιεΐν καί πάσχειν, εί και τδ ποιούν καί τδ πάσχον· έξ ουσίας γάρ καϊ ένεργείας τδ ποιοΰν, άσθενείας δέ καί πείσεως τδ πάσχον, οδδέ τδ έν τόπψ είναι ή χρόνω σύνθετα, ε? καί τδ έν τόπψ 8ν έξ ουσίας καί τόπου καί τδ έν χρόνω 3ν έξ οδσίας καί χρόνου, καί διά τοΰτο σύνθετα, οδδέ

τδ κεΐσθαι καί τδ εχειν σύνθετα,

εΐ καί τδ κείμενον καί τδ εχον

20 σύνθετα έξ οδσίας καί θέσεως καί σχέσεως,

άλλά πδσαι αί κατηγορίαι

άπλαΐ* πάσα γάρ κατηγορία άπλή έστι νοήσαι καί γενικώτατον. άπορεΐ άπλα

εΐ δέ τις

δτι πώς γενικώτατον τδ έκ συμπλοκής άλλων γενόμενον (τά γάρ πρότερα

τών

συνθέτων),

έροΰμεν

λύσιν τοιαύτην· δτι άληθές τδ

προηγεΐσθαι τά άπλα τών συνθέτων, καί προτέτακται ή ουσία πάσης κατη25 γορίάς, δεύτερον τδ ποσόν, τρίτον τδ πρός τι, τέταρτον τδ ποιόν (οδκοΰν καί έν συνθέσει τή s c r i p s i : αδτη libri 23 δτι] ϊ τ ι Ε : evan. Ρ άντίχειται Arist. post άντιχ. additum άλλήλοις del. Η 25 μετά τον όρισμον τής στιρήοιως—pr. axepηαέακ (26) suppl. Π 3 όφίλον (sic) Η είπβν Η 26 alt. x a l om. Η 29 λ ^ τ α ι Κ 30 ή om. Ε δψεος Η αίρει Η 31 pr. χαί om. Ε : evan. Ρ 32 χατά μέν Ενστασιν om. K P 34 ί ψ ι ς Ρ

246

ELIAE IN CATEGORIARÜM c. 10 [Arisl. p. 12b 16. 26]

μόρια· οδ λέγεται ή χωλότης πήρωσις δρθότητος σκελών, αλλά πήρωσις σκελών, χαΐ τδ σκότος οδ φωτός σκότος, αλλ' αέρος σκότος, ουτω καί τυφλότης ουκ όψεως τυφλότης, αλλ' όψεως στέρησις λέγεται διά την πρδς τδ γένος άναφοράν. οδτω μέν κατ' ενστασιν. αλλά και χατά αντιπαράστασιν ούτως 5 2χει· εί και συγχωρήσομεν δτι λέγεται όψεως τυφλότης, οδ δήπου και αντιστρέφει· οδδέ γάρ λέγει τις την όψιν τυφλότητος όψιν, έπεί μη προϋπάρχει τυφλότης όψεως, αλλά ναί, φασί, προϋπάρχει, ως έπί των έκ γενετής τυφλών. άλλα ψεΰδος· και έπί τούτων γάρ προηγείται ή όψις, δσον έπί τδ πεφυκέναι. πάλιν ένίστανταί τίνες ότι εί λέγεται ή τυφλότης 10 όψεως στέρησις, χαί όψεως τυφλότης λεχθήσεται· καθόλου γάρ έάν γένος τινδς κατηγορηται εχον και άλλα είδη, ανάγκη £ν των ειδών έκείνων κατηγορεΐσθαι τοΰ πράγματος εκείνου· τδ ζφον κατηγορείται άνθρωπου είδη εχον τδ λογικδν καί τδ άλογον· άνάγχη και τδ λογιχδν χατ^γορεΐσθαι του άν&ρώπου. δ Φιλόπονος τούτου έπιλαμβάνεται λέγων δτι οδ καλώς είπεν ειδη 1 δ στερήσεως· τοΰ γάρ μη όντος οδκ είσίν είδη. ψευδής δέ ό λόγος, έπε·.δη μηδαμη μηδαμώς ανέλαβε την στέρησιν, δπερ άτοπον· αδτη γάρ ή στέρησις οδκ εστι πάντη μή όν, αλλ' άμυδρδν είδος εχει. διδ καί έν άρχαΐς δπδ 'Αριστοτέλους τάττεται· τδ δέ πάντη μή 3ν άρχή πώς αν ε?η; εστι δέ καί άλλως διακρΐναι τά πρός τι άπδ Ιξεως χαί στερήσεως, διότι τά μεν πρός 20 τι συναναιρεΐ άλληλα, 2ξις δέ χαί στέρησις οδχ ούτως, καί δτι τά μεν πρός τι άμα απεστι καί άμα πάρεστιν, ίςις δέ καί στέρησις ουδέ άμα πάρεστιν οδδέ άμα άπεστιν.

ρ. 12^26 Ο δ δ έ ώ ς τά έ ν α ν τ ι α ά ν τ ί κ ε ι ν τ α ι τ ά χ α τ ά σ τ έ ρ η σ ι ν κ α ί 2ξιν. Διακρίνας ό 'Αριστοτέλης τά πρός τι άπδ τών έναντίων χαί £ίεως χαί 25 στερήσεως, δφείλων τά αδτά πρός τι διακρΐναι χαί άπδ της αντιφάσεως, Γνα πληρωθεισών τών σχέσεων τών πρός τι πρδς τά μετά ταΰτα έτέραν | αρχήν προστησάμενος κατά δίαυλον ειπ-g τήν διάχρισιν τών έναντίων άπδ 287» πάντων τών μετά ταΰτα, οδ τοΰτο ποιεί, άλλά διακρίνει πρώτον τά έναντία άπδ Ιξεως χαί στερήσεως, τοΰτο δε ποιεί, έπειδή χοινών εδπορήσει λόγων 30 διακρινόντων τήν άντίφασιν άπδ πάντων τών μετ' αδτήν. εχει δέ ή διάκρισις τών έναντίων άπδ έζεως καί στερήσεως ούτως· τριττών όντων τών έναντίων, αμέσων, έμμέσων, καί έμμεσων ή άπεΐναι δυναμένων άμφοτερων τοΰ υποκειμένου, ώς έπί λευχοΰ χαί μέλανος, ή μή δυναμένων άμφω άπεΐναι τοΰ υποκειμένου διά τδ άφωρισμένως τδ έτερον υπάρχειν τοϊ υπο35 χειμένψ, τών τριών ειδών τών έναντίων διακρίνει £ςιν χαί στέρησιν* τών I ή om. Ρ άλλά πήρωαις ακελών om. Κ 5 alt. χαί om. KP 6 έπεί] έπΐ Ρ 7 τυφλότης—προϋπάρχει om. Ρ φασί scrips!: φηο< libri τών] τον Η 8 γεννητής HP: γεννετης Κ 9 το] τω KP πάλλιν Η ένίβταντέ Ρ I I κατηγορείται HP τών om. Ρ 13 το (ante άλογον) om. Η 14 Φιλόπονος] of. Philoponi in Categories comm. p. 180,9 o-!> superscr. Κ an είπον ? 17 ποίντι Η 18 Άριβτ.] cf. Phys. A 8 p. 191b 15 192«5 23 αντίκειται Arist. 26 πληριοθησών Η 34 άφιρισμ. Ρ

ELIA Ε IN CATEGORIARUM c. 10 [Arist. p. 12 b >26]

247

γάρ άμεσων έναντίων ανάγκη θατέρου μετέχειν τδ όποκείμενον ζφον (ή γάρ υγιαίνει δ άνθρωπος ή νοσεΐ, καί δ άριθμδς ή άρτιο« ή περιττός), ίζις δέ καί στέρησις τούτο οδκ έχει· το γάρ νεογνδν παιδίον οίίτε νωδδν λέγεται ουτε δδόντας εχειν, καί τδ άρτιγενές σκυλάκιον ουτε οψιν εχειν λέγεται ούτε 5 τυφλότητα, ούτως μέν των αμέσων έναντίων ταΰτα διαφέρει, των δέ έμμεσων αμφοτέρων δυναμένων απεΐναι, δτι έκεΐνα άμφω μεν άπεΐναι δύνανται, 2£ις δέ καί στέρησις αμα απεΐναι ού δύνανται· τοΰ γάρ χρόνου όντος έπιτηδείου πάντως θάτερον υπάρχει τ φ ζ ψ ω . των δέ έμμέσων έναντίων, έφ' ων τδ ίτερον πάντως όπάρχει τω ζαίω, διαφέρει Ιξις καί 10 στέρησις, διότι έκεϊ άφωρισμένως τδ 2τερον υπάρχει τ φ υποκειμένφ, οίον τδ λευκδν τη χιόνι καί τδ μέλαν τ φ κόρακι, έπί δέ Ιςεως καί στερήσεως ούχ ούτως* ού γάρ άφωρισμένως ό δείνα άνθρωπος τυφλότητα έχει ή οψιν, αλλ' ώς ετυχεν. ό μέντοι Συριανδς λαμβάνεται τοΰ παραδείγματος, ου ειπομεν περί τοΰ παιδίου καί τοΰ σκυλακίου, δτι ούτε Ιξιν λέγεται εχειν 15 ουτε στέρησιν, μή προστιθεΐς δέ και τήν αΐτίαν. αλλά φέρε ήμεΐς καί την αίτίαν προσθώμεν, δτι τδ παράδειγμα δοκεΐ ήμαρτήσθαι διά τδ τδν χρόνον άνεπιτήδειον είναι, έγώ δέ πρδς τοΰτο είποιμι άν, δ έξηγητής υμών, δτι δι' αύτδ τοΰτο λέγεται μήτε εξιν εχειν μήτε στέρησιν διά τδν άνεπιτήδειον τοΰ χρόνου· ινα γάρ γένηται στέρησις, χρεία χρόνου έπιτηδείου καί των 20 λοιπών των είρημένων. ουτω ταΰτα ειπών ό 'Αριστοτέλης, ώς εί καί τις δείςας δτι τοΰ ισοπλεύρου τριγώνου αί δυο πλευραί της λοιπής μείζονές εΐβι καί τοΰ ισοσκελούς αί δυο της λοιπής μείζονες καί τοΰ σκαληνοΰ αί δυο της λοιπής μείζονες καθόλου αποφαίνεται δτι παντδς τριγώνου αί δυο πλευραί μείζονες της λοιπής είσιν · αλλ' ένταΰθα μέν έπί των τριγώνων 25 άληθές τδ έκ των κατά μέρος έπί τδ καθόλου άναδραμεΐν καί άποφήνασθαι, έπειδή ίσχύσαμεν έναριθμήτων όντων των σημαινομένων πάσιν έπεξελθεΐν· παχυμερής γάρ ή τοιαύτη δεΐξις· ουδέ γάρ έπί πάντων δυνατδν πδσι τοις σημαινομένοις έπεςελθεΐν· ουτω κάνταύθα ό 'Αριστοτέλης μή αρκεσθείς τοις τρισίν ειδεσι των έναντίων είς τδ | καθολικώς άποφαίνεσθαι περί πάντων 288Γ 30 των έναντίων, άλλως δι' έτέρου λόγου καθολικού αποφαίνεται περί τών έναντίων λέγων ούτως· δτι τά έναντία, οντος τοΰ δεκτικού, πέφυκε μεταβάλλειν είς άλληλα, ε£ις δέ καί στέρηαις ούχ ούτως· ή μέν γάρ εςίς είς τήν στέρησιν μεταβάλλει, στέρησις δέ είς τήν ίξιν ού μεταβάλλει όπδ φύσεως ή τέχνης· τη γάρ προνοί^ι ούδέν αδύνατον, καλώς δέ εΐπεν ο ν τ ο ς τ ο ΰ 35 δ ε κ τ ι κ ο ΰ · εί μή γάρ είη κοινδν όποκείμενον, ού γίνεται μεταβολή· περί γάρ τδν τόπον ή μάχη, ώς Πλωτίνος φησι. καί άλλως δέ διακριτέον ταΰτα· δτι τάναντία είδοπεποιημένα είσίν, εξις δέ καί στέρησις ούχ ούτως· ή μέν

1 θατέρου scrips!: θάτερα H P : CQmpend. Κ 3 νεόγονον H P 5 post άμέβ. add. τών Κ 6 ά μ φ ω ] άμφότερα Ρ 7 τοΰ] τοΰτο Η 1 12 Αφορισμένος Ρ εχειν Η : evan. Ρ 15 pr. xal om. Ρ 22 σχαλινοΰ Η 23 χαθέλου— λοιπής (24) om. K P 26 post πάοιν add. ως H P 27 παχυμερίς Η 28 έπεξελθεΤν s c r i p s i : έξελθεΐν libri 29 άποφήνασθαι Κ 31. 32 (λεταβίίλειν Η 3 3 alt. τήν om. II 34 προννοία Ρ όντως Π Κ : ύποίρχοντος Arist. 35 εϊτ,] ή I I P :S26—13*36]

γάρ 2ξις είδοπεποίηται, ή δέ στέρησις ου.

χαΐ άλλως· 2τι τά έναντία δύο

πράγματα είσιν, ?ξις δέ χαΐ στέρησις ον και μή όν είαιν.

ρ. 13«37

" Ο σ α δέ ώ ς χ α τ ά φ α σ ι ς ή ά π ό φ α σ ι ς

Τεσσάρων όντων 5 τήν

έν

τη

έπΐ

τδν

μονάδι

ειδών των

Εισαγωγή

αντικείμενων

ΓΙορφυρίου

μέδοδον,

αντίκεινται

εξ γίνονται σχέσεις πολυπλασιαζόντων

έλάττονα τον τρία, τετράχις τρία δώδεκα, xai των συν-

αχΟέντων λαμβανόντων τά ή μίση* ή μίση γαρ τ ω ν δώδεχα 2ξ. σεις, των πρός σχέσεις),

χατά

τέσσαρα

Si οδν σχέ-

τι πρδς τά έναντία xal προς εξιν xal στε'ρησιν (ίδοί» δύο

και τ ω ν

έναν:ίων

πρός την 2ξιν xal στέρησιν

(ίδου χαί άλλη

10 σχέσΐί), άλλαι δέ τρεις γίνονται σχέσεις άπδ αποφάσεως xai χαταφάσεως πρδς τά λοιπά,

διαφέρει δέ των τριών ή άπόφασις xal χατάφασις, διότι

ή μέν άπόφασις xai χατάφασις διαιρεί την αλήΰειαν xai το ψευδό; ( ή γάρ άλη&εόει ή ψεύδεται 'Σωκράτης χά&ηται — δέ πρός τι και τά έναντία

καΐ

Σωκράτης οδ χάβηται'),

τά

ίξις και στέρησις ώς άπλαΐ φωναΐ όντα

15 οδτε άληθεύουσιν οδτε ψεύδονται· έάν γάρ εΐπω ' π α τ ή ρ ' , οδτε

ήλήθεοσα

ουτε έψευσάμην, χ3ν ειπώ ' λευχδν ή μέλαν' ή ' όψις ή τυφλότης', τούτων Ιχαστον χαΟ1 αυτδ οδτε άλη&έ; ουτε

ψεΰδος.

ε? δέ τις λέγει δτι συμ-

πεπλεγμένα αυτά λαμβάνω καΐ λέγω δτι ' Σωκράτης υίός έστι', ' Σωκράτης μέλας έ σ τ ί ' ,

' Σωκράτης όψιν εχει', αλλά και οΰτω διαφέρει

τούτων

ή

20 άντίφασις· αδτη γάρ xai Ιιά τών όντων xai έπί μη όντων διαιρεί την άλήθειαν

xai

το

ψεΰδος,

οίον ' άν&ρωπος

εστι', ' σκινδαψδς

οόχ εστί',

τά

δέ άλλα έπϊ μόνων τ ω ν όντων* ό γάρ μή ών Σωκράτης ουτε λευκδς οδτε μέλας ουτε πατήρ

οδτε υίδς ουτε όψιν εχει οδτε τυφλότητα·

μόνων των όντων ταΰτα λέγει, και ού τών απάντων. ·

οδκοΰν έπί

· οδ γάρ λέγεται ή

25 ψυχή δεξιά ή αριστερά, ουδέ ό αήρ λευκός ή μέλας ή όψιν ή τυφλότητα τι τοιοδτον σκυλάκιον

εχειν. το

και οδδέ έπί πάντων

άρτιγενές

τών

όντων

ή

δεκτικών*

το γάρ

οδτε όψιν εχει ουτε τυφλότητα xai τ&

νεογνδν

παιδίον ουτε νωδόν έστιν οδτε όδόντας ίχει.

ρ. 13»>36 30

" Ε σ τ ι δέ έ ξ α ν ά γ κ η ς ά γ α δ δ ν μ έ ν κ α κ ψ

ΔιαλεχδεΙς

ό 'Αριστοτέλης

Ιναντίον.

περί πάντων τ ώ ν αντικειμένων, και ίδιοι

περί I τών έναντίων διαλέγεται* έτίμησε γάρ τάναντία ή ώς φυσικός ή οτι Üi8 r καϊ αύτη ή φυιις τοις έναντίοις χρίνεται, κινήσει χαι ήρεμί?., xai ή χίνησις δέ xai ή

ηρεμία,

αίς

ή φύσις χαρακτηρί.ΐται, τοις έναντίοις κρίνεται*

3 ϊ) nm. Η: xai Arist. ά-itb.t ιται Arist. 5 Ε Iny. Πορ?·] p. 17,14 sp. τέαιαρα smpsi: τεααάρων libi'i 6 τρ;1ς] τρί; Κ 7 λαμβανόντων -cripsi: λαμβάνοντες libri ήαισυ (»it. 1.) Κ 11 τών οιπ. Ρ 14 xal τα έναντία ltrr. Η 20 τών um. ΙΙΚ 21 ούχ οιπ. Ρ 24 lac. signavi; inseius xal '-ύθ£ τών δνταιν ά~.νντω·< 25 δψις Κ 26 τοιούτον] τούτων IIP 27 ve μέν χαχον Arist. ΰΟ ττερί πάντων — iota iter. Κ 31 φυσιχώς II ρο4 alt. ή add. ώς Ρ 33 pr. ή ο πι. Ρ

249

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 11 [Arist. p. 13b36] πάσα γάρ μεταβολή

άπό τοΰ έναντίοο είς

χανόνας ήμΐν περί των έναντίων παραδίδωσι.

τό έναντιον -γίνεται,

τρεις δέ

χαΐ πρώτο; μέν κανών ούτος,

δτι τό άγαδόν τψ χαχφ μόνφ έστίν έναντίον, τό δέ χαχόν χαΐ τφ άγαθφ εναντίον χαΐ άλλφ χαχφ' οίον ώς έπΐ των άρετων* έχάστη αρετή δυο χαχίαις 5 παρασπίζεται, ή δικαιοσύνη τη πλεονεξία χαι μειονεξία, χαΐ απλώς ειπείν έχάστη άρετς

υπερβολή χαΐ ελλειψις παράχειται, τη φρονήσει πανουργία

χαΐ άνοια, τη σωφροσύνη ακολασία χαι ήλιδιότης, τη ανδρεία θρα'σος χαΐ δειλία μάχεται,

μάχεται

οδν ή άρετή χαί τη δπερβολη χαΐ τη έλλείψει

ώς άγαδόν χαχφ, ή δέ υπερβολή χαΐ ελλειψις έχάστη αδτών μάχεται τη 10 έτεροι, δτι ή μέν έστιν υπερβολή ή δέ ελλειψις, μάχονται δέ χαΐ τη άρετη ώς χαχόν άγαδφ.

αλλ' άδικος ή φύσις ένΐ δύο άντιτάξασα. προς δ φαμεν

δτι χάνταϋδα Εν ένΐ άντίχειται· ώς γάρ συμμετρία ή άρετή ώς ασυμμετρία ταΐς δυο αντίκειται,

ούτος δέ ό κανών άληδής χαι

έπΐ των άρετων, χαι έπί ζ ω ή ς ,

έπι πραγμάτων,

ώς

δτι οί μέν άγαδοί τους χαχους μόνους

15 μισοΰσιν, οί δε κακοί χαι τους άγα&ους χαΐ τους χαχους (εΐ γάρ ώς χαχοί ένεργήσειαν, ουδέ έαυτών φείδονται άλλά χινοΰσιν έαυτούς), χαι έπΐ λόγων άληδής

ό κανών ούτος,

δτι μάχεται ή άλήδεια τφ ψεύδει μόνψ, τό δέ

ψεύδος χαΐ τη αλήθεια μάχεται και τφ έτέρφ ψεύδει, οίον τ φ λόγφ ήγουν τη προτάσει τη

λεγούση δτι ' ου

πας άνδρωπος δίκαιος'

μάχονται

δυο

20 λόγοι ψευδείς, ό λέγων δ τ ι ' ουδείς άνθρωπος δίκαιος' και ό λέγων δτι ' πας άνθρωπος δίκαιος', άλλ'

έκεΐνοι χαι

λέγει δτι οδδείς, ό δέ λέγει δτι πας.

πρός έαοτους μάχονται· ούτος μέν ό πρώτος κανών,

ό μέν γάρ δεύτερος

χανών δ « τά έναντια δύνανται ποτε συνυπάρχειν έαυτοΐς έν γένει, δτι των ζφων τά μέν λευκά τά δέ μέλανα, χαΐ έν ε*δει, δτι των άνδρώπων οί μέν 25 υγιαίνουσιν οί δέ νοσοΰσι, δύνανται χαΐ μή συνυπάρχειν έαυτοΐς, ώς χαΐ έν τη Εισαγωγή ειρηται, έν τ φ αδτα χατ' άριδμόν δποχειμένφ χάν τ φ αδτφ μέρει χαΐ έν τ φ αύτφ χρόνφ χαΐ έν τ φ αΰτω τόπφ. χανών.

ούτος χαΐ ό δεύτερος

τρίτος χανών δτι τά έναντία ή υπό Εν γένος ανάγονται, ώς λευκόν

χαΐ μέλαν δπό το χ ρ ώ μ α , ή

υπό άντιδιηρημένα γένη, ώς δικαιοσύνη και

30 άδιχία υπό άρετήν χαΐ χαχίαν, ή οδχ άνάγονται υπό γένος τφ αδτά γένος είναι, ώς τό αγαθόν χαΐ κακόν· ταϋτα γάρ γένη είσί. χατηγορίαι τούτων προστεδέντων*

χαΐ οδ δώδεκα αί

ταΰτα γάρ γένη είσΐν ούχ οΓα τά παρά

Άριστοτέλει διαμερισάμενα πάντα τά όντα, χαΐ τό τελούν | υπό τοΰτο τό 2 8 9 ' γένος

υπ' άλλο οδ τελεί

(χαΐ γάρ έχρήσατο

τφ

διωρισμένφ ποσφ

έπΐ

35 τών δέκα κατηγοριών, οδ μήν τι» συνεχεϊ, δέχα λέγων τά γενικώτατα, ών τό έτερον οδ τελεί υπό τό ετερον · δέχα γάρ φωνάς εΐπεν άπλας σημαίνουσας 3 pr. τό odd. Ρ μόνον Κ χαΐ om. Ρ 5 περιααπίζεται Ρ 6 πανουργία HP 7 dvipiijt Κ 9 μάχεται—Ιλλειψι« (10) om. Ρ 10 alt. δέ om. KP 12 ώς γάρ—άντίχειται (13) om. Ρ 14 τών om. Κ 1 δ xaxoüe xai τους άγ. coll. Η 15 γάρ scripsl: δέ libri 16 ένεργήιειεν ΗΚ'Ρ χινοδοιν] χοινοΰ Ρ : scribas μισοΟιιν 18 pr. τώ om. HP 19 λεγοάΐει Η1 μάχονται —πάς άνθρ. δ(χαιο; (21) in mrg. suppl. Η 20 λέγον (utrobique) Η 2 5 . 2 6 έν τξ Είοαγ.] ρ. 83,2 28 εν om. Κ 29 τό oiu. HP 31 αϊ om. KP 33 άριστοτέλην Ρ 35 τφ] τό Ρ

250

ELIAE IN CATEUORIARUM c. 11 [Arist. p. 13 b36. 1 4 » 2 2 ]

άπλα πράγματα δια μέσου απλών νοημάτων· Ικαστον τούτων καθ' θεωρείται

αμιγές

τοΰ

έτερου),

διήκοντα χα'ι δι' αλλήλων· συνεχεΐ κέχρηται καΐ τ φ

αλλ'

έαυτό

οΓα τά παρά Πλάτωνι διά πάντων

ούτος γαρ πέντε λέγει γένη τοΰ όντος και τω διωρισμένω τρόπφ αυτά θεωρών τά πράγματα

5 xal τά νοήματα χωρίς φωνών, ώς εχουσι φύσεως συνυπάρχοντα άλλήλοις, συνεχές μεν νοήσας την δίιξιν τών πραγμάτων δι' αλλήλων, δέ το άσύγχυτον τών διελθόντων·

διωρισμένον

το γαρ άγαθόν και τό κακδν διά τών

δέκα κατηγοριών διήκουσι, και άγαθόν μεν έν ουσία γένεσις κακόν δέ φθορά, έν ποσφ άγαθόν μεν τδ δίπηχυ λόγου χάριν κακδν δέ τδ πηχυαΐον, έν ποιφ 10 άγαθόν μέν συμμετρία κακδν δέ ασυμμετρία, έν προς τι αγαθόν μεν τδ Ιχειν κακδν δέ τδ μ ή εχειν, έν τη ποτέ άγαθον μέν τδ πλεϊν θέρους καχδν δέ τδ πλεΐν χειμώνος, έν τω ποΰ άγαθόν μέν έν δγιεινφ χωρίω διαιτασθαι χακδν δέ έν νοσερφ, έν τ φ κεϊσθαι άγαθον τ φ νοσοΰντι ή τοιάδε άνάχλισις κακδν δέ ή τοιάδε, έν τ φ εχειν αγαθόν μέν τό εχειν τέκνα ή σίδηρον· 15

αυτός γαρ έφελκεται άνδρα σίδηρος· κακόν

δέ τό μ ή εχειν,

έν τ φ ποιεΐν

άγαθόν τό διδάσζειν κακόν δέ τό

άδικεΐν, έν τ φ πάσχειν άγαθόν τό διδάσκεσθαι κακόν δέ τό άδικεισθαι.

και

ούτως μέν δ ' Αριστοτέλης εναντία γένη εϊναί φησι τό άγαθόν καί τό κακόν, άκριβολογουμένοις δέ ουδέ έναντία φανήσεται, άλλά κατά στέρησιν καί ίξιν 20 άντικείσθαι· δει γάρ τών έναντίων έκάτερον είδοπεποιήσθαι καί ώρισμένην εχειν φύσιν,

ώσπερ τό λευκόν καί τό μ έ λ α ν

τό δέ κακόν οδκ ε χ ε ι ώρι-

σμένην υπόστασιν · άμετρία -γάρ τις έστιν, ή δέ άμετρία πώς εΐδος δν σχοίη ώρισμένον; δθεν ουδέ όρισμφ υποπίπτει ή κακία, άλλ' ώσπερ ή στέρησις τ ή απουσία της Ιξεως παραγίνεται αυτή ουκ έχουσα ώρισμένην τινά φύσιν, 25 ουτω και ή κακία τ η απουσία της αρετής παραγίνεται ή καθ' ΰπερβολήν ή κατ' ελλειψιν·

έκείνης γάρ έν συμμετρία θεωρουμένης ή τοΰ μετρίου

παρατροπή κακίαν έποίησε κατά τό πλεονάζον καί έλλεΐπον. ρ. 14»22

Δ ι κ α ι ο σ ύ ν η δ έ κ α ι ά δ ι κ ί α έν τ ο ι ς έ ν α ν τ ί ο ι ς γ έ ν ε σ ι *

τοΰ

μ έ ν γ ά ρ ά ρ ε τ ή τ ο ΰ δέ κ α κ ί α τό γ έ ν ο ς . 30

Ίστέον δτι εΐ και υπό τά έναντία τελεΐν γένη εφη τά έναντία, οδ κατά τό γενικώτατον αδτών γένος εΓρηκεν, άλλά κατά τό προσεχές καί υπάλληλον ανάγκη γάρ πάντα τά έναντία υπό τό αυτό τελεΐν γένος·

εί γάρ και ή

άδικία υπό την κακίαν τελεί και ή δικαιοσύνη υπό την άρετήν, ή άρετή και ή κακία 6φ' ?ν τι τελοΰσι κοινόν γένος,

άλλά και

τήν εξιν λέγω και

35 τήν I διάθεσιν, αυτά δέ υπό τήν ποιότητα, ήτις έστί γένος γενικώτατον 289 Τ 2 ad οία add. ούχ in mrg. Κ 6 δίηξις libri

3 πέντε λέγει γένη] cf. Plat. Sophist, p. 254 D.E

10 άσΰμμετρον Ρ

an έν (τΐβ>?

IS Horn, π 2 9 4

τυΐ] τό Η

17. 18 καί οδτως—

ΰποκειμένψ ( 2 5 1 , 3 ) fort, scholiastae debentur, nam άκριβολ. (19) — ί»ποκειμένο> ( 2 5 1 , 3 ) paene ad verbum congruunt cum Pbilop. p. 190,28 — 191,14 βΆογοΰμενα HKP

Γοααχώς αν ΗΚΡ: ζώς άν είδος Philop. άποπίπτει Ρ 3 0 pr. τά om. KP

άχριβολογουμένοις Philop.: άχρι-

2 0 είοοπεποιεΐϊθαι Ii: είδοιτοιεϊιθαι KP 2 5 -αραγίν. Pbilop.: γίνεται ΙΙΚΡ 31 αύτόν HP

22 πώς είδος äv scripsi:

23 ipiσ,ιιώ Philop.: έν ώρΐ5|χένω ΙΙΚΡ 32 ή om. Ρ

26 θεωρούμενος Ρ 33 u-ö την 'ip. ή Six. coll. Κ

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 11. 12 [Arist. p. 14«22. 26]

πάντων έναντίων. χαί είκότως 6φ' εν τά γάρ ή φύσις τον προς άλληλα αυτών είδυΐα αυτά δήσαι, άνωδεν μέν τω κοινψ γένει μένψ. ταΰτα και περί αντικειμένων χαί ή

5

15

20

25

30

έναντία τελοΰσι γένη: έσπούδασε πόλεμον άνωθεν τε και κάτωθεν κάτωθεν δέ τψ κοινψ υποχειπαροΰσα θεωρία.

ΠερΙπροτέρου. ρ. 14«26

10

251

Π ρ ό τ ε ρ ο ν δέ έ τ ε ρ ο ν έ τ έ ρ ο υ λ έ γ ε τ α ι

τετραχώς.

Και περί προτέρου διαλέγεται δ Αριστοτέλης· έδεήθη γάρ και τούτου ού μόνον έν τψ των κατηγοριών τμήματι, δτε την ούσίαν διηρει εις πρώτον χαί δεύτερον χαι δτε πρώτην ελεγε τήν ούσίαν τών άλλων κατηγοριών, δεύτερον £έ τδ ποσδν, αλλά χαι έν τοις προς τι, δτε πρότερον τδ αίσθητδν της αίσθήσεως και τδ έπιστητδν της έπιστήμης, χαί έν τοις άντικειμένοις, δτε πρώτα ελεγε τά πρός τι, δεύτερα τά έναντία, τρίτην τήν οξιν χαί τήν στέρησιν, τετάρτην άπόφασιν χαί κατάφασιν. δ ουν ποιεί τδ τρίτον τμήμα πρδς τδ (δεύτερον) τών Κατηγοριών τ μ ή μ α , τά χρήσιμα διδάσχον πρδς έκεΐνο, τοΰτο ποιεΐ αδτδ πρδς έαυτδ χαί τά χρήσιμα διδάσκει, ων έδεήθη έν τ φ περί τών αντικειμένων λόγψ. πανταχού τά πρός τινα διδασκαλίαν έτερων παραλαμβανόμενα ύστερον διδάσκει, τετραχώς δέ λέγων τά πρότερα, πέντε αυτά απαριθμείται, ως ένδς μη δντος χυρίως προτέρου, και δ στοιχειωτής λέγων αιτήματα πέντε, Εξ αυτά άπαριθμεΐται, ως ένδς μη δντος αίτήματος. διδ και δυνάμενος Ικαστον είδος τών αμα έκάστψ είδει τοΰ προτέρου άντιΟειναι τψ ένί ουκ άντέταξεν ως άλλοτρίψ φιλοσοφίας, διαιρείται δέ τδ πρότερον είς ταΰτα οδχ ώς γένος ε?ς είδη· έν γάρ τοις ώς γένος ε(ς ειδη ουκ εστι τδ μέν κυρίως τδ δέ ου χυρίως. εν τοίνυν ε?δος τοΰ προτέρου τδ χατά χρόνον, ο και χυρίως πρότερον, ουχ δτι χαί τοΰ φύσει προτέρου πρότερον, αλλά τη συνήθεια χυρίως τοΰτο πρώτον εγνωσται, ώς τά Τρωϊχά τών Μηδικών χαί Πλάτωνος Σωκράτης, αλλ' έπί μέν έμψυχων χαί παλαιότερον χαί πρεσβύτερον λέγεται, έπί δέ αψύχων παλαιότερον μόνον, δεύτερον είδος τοΰ προτέρου τδ συναναιροΰν και μή συναναιρούμενον, συνεισφερόμενον χαί μή συνεισφέρον, ώ ; τδ ζωον τοΰ άνθρωπου φύσει πρότερον χαί ή μονάς τής δυάδος. οδ λέγω δέ χαί τδ καθολικώτερον · ή γάρ μονάς τής δυάδος φύσει μέν προτέρα, χαΟολιχωτέρα δέ ούκ εστίν · ου γάρ λέγεται ή δυάς μονάς τω τοΰ γένους δνόματι. τρίτον είδος τοΰ προτέρου τδ τη τάξει πρώτον, ώσπερ αί συλλαβαί τών λέξεων τά δέ γράμματα τών στοιχείων, έπειδή αί γραμμιχαί δείξεις ου δέονται τών στοιχείων εδθΰς δια τής καταγραφής δειχνύουσαι τδ σχήμα ήγουν

3 post γένει add. χάτωθεν (sic) μέν κοινψ γένει Ρ ό post προτ. add. καΐ ϋβτέρου Κ 6 πρότερον ετέρου Ετερον Arist. 9 δευτέραν H P ίλεγε] ρ. 2» 11 10 έν τοις πρ23 12 Ιλεγε] p. l i b 2 0 14 δεύτερον inserui 16 παντ.—διδάαχει (17) eicias τινα scripsi: τι libri 18 στοιχειωτη«] cf. Euclid. Elem. I p. δ. 9 not. (Heib.) 20 δυναμένου KP 21 άλλοτρίου IIP 22 έν γάρ — είδη in inrg. suppl. Η 30 alt. xal om. Ρ 31 μίνος Ρ 33 γραμματικαι Ρ

252

ELIAE IN CATEGORIARUM C. 12. 13 [Arist. p. 14»26. b24]

το διάγραμμα γραμμιχόν, χαί πολλοί έροΰσι μάκρους | λόγου; μήτε 290' γράμματα μήτε συλλαβάς είδότες. χαί τά προοίμια χαί αί διηγήσεις των αγώνων τη τάξει πρότερα· ό γάρ άτεχνος ρήτωρ δύναται τοις προοιμιοις έπί τέλει χρήσασ&αι, xal οί άρεοπαγΐται ουτε έπιλόγων ουτε προοιμίων δ ήχροώντο. ταύτα τη τάξει πρότερα· εξεστι γάρ προτάξαι ήμδς α βουλόμεΟα. τέταρτον είδος τοΰ προτέρου τδ άντιστρέφον καί έξισάζον, όπωσοΰν δέ αίτιον Οάτερον θατέρφ τοΰ είναι, ώς πατήρ χαι υίός. ταΰτα αντιστρέφει, αλλ' ό μεν πατήρ χαι τοΰ είναι τοϊ υίω ώς άνδρώπψ αίτιος χαι της σχέσεως, ό δε υίδς της σχέσεως μόνης τω πατρί αίτιος, πέμπτον είδος 10 τοΰ προτέρου τδ χατά τήν άξίαν, ώσπερ λέγομεν πρωτεύοντας έν πόλει, δπερ άλλότριον τοΰ προκειμένου· ού γάρ φιλοσοφίας τδ λογίζεσθαι τύχας είδυίας τδ της τύχης (γάρ) ρεΰμα μεταπίπτει ταχύ xal τδ lä

ώ μήτερ, (ήτις) έχ τυραννικών δόμων δούλειον ήμαρ είδες, είσί δέ πέντε τρόποι δι' αίτίαν τοιαύτην· τδ πρώτον ή έν λόγοις χαΐ ποιεί τδ τη τάξει πρώτον, ή έν πράγμασι. χαι τοΰτο διχώς· ή γάρ δι' έαυτδ ή δι' άλλο, χαί ε! δι' εαυτό, ή μείζον χαι ποιεί τδ τη φύσει πρώτον 20 (μείζον γάρ τδ ζ^ον τοΰ άν&ρώπου), ή ίσον χαί ποεΐ τδ άντιστρέφον, ως επί πατρδς χαι υίοΰ. (εί) δι' άλλο δέ, ή διά τδν χρόνον xal ποιεί τδ πρώτον ήγουν τδ παλαιότερον, ή διά τήν άξίαν χαί ποιεί τδ πέμπτον, δπερ άλλότριον έδείχθη της φιλοσοφίας.

Περί 25 p. 14ΐ>24

"Αμα

δέ

κυρίως

τών

α μ α.

λ έ γ ε τ α ι ώ ν ή γ έ ν ε σ ι ς έν τ φ χρόνφ.

αδτψ

Καί περί τών αμα διαλέγεται ό 'Αριστοτέλης· έδεήΟη γάρ χαί τούτων είς τάς κατηγορίας, δτε ελεγε τά πρός τι άμα τη φύσει είναι, χαί ort ου μόνον τά έναντία άμεσα ή εμμεσα, άλλα καί τών πρός τι τά μέν άμεσα 30 τά οε εμμεσα (άμεσα πρός τι δεξιδν χαί άριστερόν, εμμεσα δέ μείζον ελαττον · μέσον γάρ τδ ί σ ο ν καί τδ πρότερον καί το ύστερον· μέσον γάρ τδ άμα), καί δτι τά άμα έχ της αποφάσεως τών άκρων γνωρίζονται· α γάρ μήτε πρότερα άλλήλωι/ μήτε υστέρα, ταϋτα άμα. τρία δέ είδη τών αμα λέγει, 2 εΐδίτες om. Ρ 3 δ γάρ] οίι γάρ ούοέ Η: ουδέ γάρ Ρ 5 ίατι KP 6 τοΰ om. HP το om. Ρ άντυτρέφον scripsi: άντιστρεφιίμενον libri 7 θατέρου (alt. 1.) IIP 8 τφ υΐψ scripsi: τον uiöv libri 7. 9 ώ; άνΟρωπφ et της σχέσεως om. Κ 10 κατ' άξίαν Κ προτε6οντας ΗΚ: προτερεύοντας Ρ 13 τό τής τύχης . .] Menandr. fr. 94,5 (p. 29 Kock) γάρ om. libri μεταπίπτον HKP 14 *αΙ]κατάΚ: evan. Η 15 ώ μητερ δούλειον (δούλιον Η) $)μαρ είδες Η τυρ. δ. ΗΚΡ (cf. Eurip. Hec. 55. 56) 19 εί om. HP 21 εί inserui 25 δέ λέγ. ά~).ωί μέν xal κυριώτατα ών ή γέν. έατιν Arist. 28 Ελεγε] p. Τ1) Ιό οίι] εί Κ 29 post - p i ; τι addita δεςιον καί άριστερόν del. Ρ

ELIAE IN CATEGORIARUM c. 13. 14 [Arist. p. 14b 24. i5»13]

•253

xal τρία άντικεϊσθαι τοις τέσσαρσιν ειδεσι τοΰ προτέρου· τώ γαρ ένί, ώς εϊρηται, ουδέν άντιτίθησι. πρώτον δέ εΐδος των ί μ α τδ τω χρόνφ αμα, ώς τά μόρια τοΰ έμβρυου. τοΰτο χυρίως αμα xai αντίκειται τ φ χατά χρόνον προτέρφ. δεύτερον εΐδος των αμα τδ άντιστρέφον χαί έξισάζον, μηδαμώς 5 δέ Ιτερον έτέρου αίτιον τοΰ εΤναι, ώς τδ δεξιδν xai το άριστερόν· ώς μέν γάρ δεξιδν xal άριστερδν αμα xai άντιστρέφοντα, ώς δέ πράγματα οδδέν οδδενδς αίτιον · οόδέ γάρ ή δεξιά χεΙρ της άριστερδς αιτία xai τδ άνάπαλιν ώς χειρ χειρός, τοϋτο τδ σημαινόμενον δύο σημαινομένοις τοΰ προτέρου άντίχειται, τ φ τη φύσει προτέρφ, έν φ τδ μείζον xai ελαττον (τοΰτο γάρ 10 ισον χαί μόνον), xal τ φ άντιστρέφοντι μέν χατά τδ είναι όπωσοϋν δέ δυναμένφ αίτίφ εΤναι τ φ ένί, ώς πατήρ xal υιός* έν|ταΰθα γάρ οδδέν οδδενδς 290« αίτιον, ώς τδ δεξιδν xal άριστερόν. τρίτον σημαινόμενον των αμα τδ τη τάξει ααα, ώς τά έχ της διαιρέσεως χαταγόμενα, τδ λογιχδν xal άλογον· τοΰτο άντίχειται τφ τη τάξει προτέρφ. ταΰτα μέν έν τούτοις. 15 Έ φ ' οίς διαλέγεται xai περί χινήσεως, οδχΐ τδν πρέποντα τη φυσιχη τρόπον* τοΰτο γάρ ποιεί έν τοις τελευταίοις της Φυσικής τέτταρσι λόγοις xal έν τ φ τρίτφ· ου γάρ νΰν ορίζεται την κίνησιν οόδέ λέγει τά αίτια της χινήσεως. άλλά τδν πρέποντα τη διαλεκτική τρόπον διαλέγεται περί αότής, απαριθμείται τά σημαινόμενα της χινήσεως, λέγει τάς διαφοράς αότής xal 20 ποία ποία αντίκειται διαλέγεται δέ περι χινήσεως, έπειδή xal αδτής έδεήθη έν ταϊς χατηγορίαις, έν μέν τη οόσία λέγων δτι ή οδσία χατά την οίχείαν εαυτής μεταβολήν των εναντίων έστι δεχτιχή (ή δέ μεταβολή χίνησις), xal έν τη ποιότητι, δτε έλεγε τάς Ιξεις [χαί διαθέσεις] άμεταβλήτους είναι, ή δέ μεταβολή χίνησις (ποτέ γάρ xal αδται μεταβάλλονται έν μεγάλη 25 μεταβολή), xal δτε τδν λόγον xai τήν δόξαν ελεγεν αυτά μέν άχίνητα διαμένειν, τοΰ δέ πράγματος μεταβάλλοντος xal αδτά μεταβάλλειν. εξ δέ ε?8η της χινήσεως · γένεσις, φθορά, αυξησις, μείωσις, άλλοίωσις, ή χατά τόπον μεταβολή. Εξ δέ ειδη είσΐ δι' αίτίαν τοιαυτην ή χίνησις έξάλλαξίς έστι xal έχστασις. έξίσταται δέ τις ή έαυτοΰ xai ποιεί γένεσιν xai φθοράν, ή 30 των έαυτοΰ (χαι τοΰτο διχώς· ή γάρ μεριστδν xal ποιεί τδ ποσόν, έν φ αυξησις χαι μείωσις, ή άμέριστον xai ποιεΐ τδ ποιόν, έν φ ή άλλοίωσις), ή των περί αδτδν xai ποιεΐ τήν χατά τόπον μεταβολήν· δ γάρ τόπος περί ήμας xai οδχ έν ήμΐν. ίστέον δέ χαι τοΰτο, δτι οδχ ώς γένος εις ειδη ή χίνησις διαιρείται· έν γάρ τοις ώς γένος ε?ς ειδη διαιρουμένοις οδχ εστι 35 τάξις· πρότερα δέ ή χατά τόπον χίνησις των λοιπών διά τά οδράνια* ταΰτα γάρ τήν μέν χατά τόπον χίνησιν ελαχον, οδδεμιας δέ άλλης χινήσεως μετέσχον, ούτε γενέσεως ή φθοράς, οδχ αδξήσεως ή μειώσεως ή αλλοιώσεως. Τρία προεθέμεθα ζητησαι περι χινήσεως, τήν άπαρίθμησιν τών ειδών 2 εΓρηται] ρ. 251,21 τών] τοΰ HP 8 αημαινόμαινον et σημαινομαίνοις Ρ 9 Ιλλαττον Η 1 10 τ φ ] τό Ρ δποαοΰν Ρ 15 ante έπογραφαί 61,23 τό είδικώτατον 61,35 sq. τψ είδει διαφέρειν 36,22 57,14 sq. ε ί κ ά ζ ε ι ν 118,16 ε ί χ α ι ο λ ό γ ο ς 108,28 ε ί κ ο σ ι π έ ν τ ε 190,31 ε ί κ ώ ν ορρ. άρχέτυπον 17,29 sq. εικόνες τά νοήματα τίϋν φυσικών 222,10 ε ί λ ε ΐ σ θ α ι περί τόν άποφαντικόν λόγον 241,32 ε ί ν α ι (φυσική ζωή), μή είναι (φυσικός θάνατος),

266

I

είρχτή

εύ

είναι

(προαιρετικός θάνατος),

είναι (προαιρετική ζωή) dist. ή σχέσις 5 1 , 5

13,13

χαχώς τό είναι

το δν 4 2 , 1 3 sq.

γένος των κατηγοριών 6 7 , 2 2 sq. 161,13

τά ίντα 6,27

τά λεγόμενα 145,4 sq. 6 , 2 8 sq.

εΓς.

έ ν α ι μ ο ς 156,19 sq. ένα ν τ (ο ς.

ob

ού δύναται

159,27

έναντίον 178,21. 2 5 al.

γνώσις των ίντων

πλείστη διαστάσει χρίνεται 1 7 9 , 2 5

ή

235,23

1 8 1 , 1 0 sq.

τάς είρχτάς δραπετεύειν 1 2 , 1 5

σθαι) 7 0 , 2 1 sq. μέσα όμωνύμων χαΐ γενών δμώνυμα

1 4 0 , 2 0 sq.

143,32

τό ένδεχόμενον dist. αγαθόν

ένδιάθετος είσαγωγική δι-

λόγος 9 5 , 2 9 . 3 0

183,22

ένδυμα,

ένδύματα γάρ τής ούσίας αι λοίπαΐ

χατηγορίαι 6 3 , 1 5 έ ν δ υ τ ό ς 8 7 η . ένδεδυμένος 2 1 2 , 1 8

60,24

έ>λαμβάνεσθαι

ένέργεια. 154,26

ένεργεί? ο ρ ρ . έπινοίοι 7 7 , 2 8 . 3 3

δυνάμει

ορρ.

119,1.16

118,35

212,12

132,15.16

έχλογαΐ

συγ-

γραμμάτων 1 2 8 , 1 8 . 1 9

83,29

2 1 4 , 3 3 sq.

8 4 , 1 sq.

έναχεθεί; τοΤς άπόροις 1 7 3 , 1 3

έ χ μ α ν ή ς έραστης φιλοσοφίας 1,19

ε ν ι α ί ο ς 167,4 168,9

28,6

έ ν ο π λ ο ς (πυρρίχιος όρχησις) 3 0 , 6

έχνευρίζειν.

έχνενευρισμένος 3 1 , 1 5

ένοϋν

253,29

176,16

130,20

ένσχιροϋν.

έ χ τ ι χ ό ς πυρετός 2 2 2 , 1 8

ούλη . . ένσκιρωθεϊσα 7 8 , 2 7

έ ν σ τ α σ ι ς ορρ. λύιις 8 0 , 3 . 2 1

48,19.20.22

έ ν τ ό ς ποιεϊν τινά τίνος 1 3 9 , 1 6

έλιχοειδής.

έ ν υ λ ο ς ο ρ ρ . άυλος 27,37 sq.

τά ελικοειδή σχήματα 2 3 3 , 8 . 1 0

έ λ κ ε ι ν xal άνθέλχειν τόν Άριστοτέλην 1 2 9 , 2 0

ένυπόθετος

έ λ κ ο υ ν 1,11

ϊζ.

ορρ.

πλεονάζειν

έλλείψωσι (?) 5 , 9

ορρ.

5,6

2 4 , 2 8 al.

ΰπεραίρειν 2 1 3 ,

163,34

έξαγγελτιχό;.

τό έξαγγελτικόν 3 7 , 3

έ ξ ά γ ε ι ν εαυτόν mortem sibi consciscere έξαίρειν

έ λ λ ε ι π ή ς αριθμός 2 4 , 3 1

166,10

έ λ λ ό γ ι μ ο ς dist. λογικός 7 9 , 2 9

έξάλλαξις 253,28

έ λ π ί ς.

έξαπλοΰν.

έλπίδα (Ομώνυμα) 1 4 0 , 8 έμμεσα έναντία 1 8 1 , 1 0 sq.

242,

32 243,17. 26 246,32 παν έμψυχον τρεις έχει δυ-

νάμεις 6 4 , 2 3 έν.

μετασταλείς έν Μακεδονία 112,23 έν τινι ένδεκα σημαινόμενα 149,16

finis

16,2.3

14,17 sq.

τό έξ^ρημ-ένον (πράγμα),

δνομα έξηπλωμένον 4 , 1 1 1 3 8 , 1 0

τό έξηπλωμένον τής φράσεως 4 2 , 3 έ ξ ή γ η σ ι ς έγχύχλιος 2 7 , 2

έ μ ψ υ χ ο ς ορρ. άψυχος 5 2 , 1 3 s q . 6 3 , 2 6 8 1 , 12 2 5 1 , 2 6

vitae

τοΰτ' έστι τό πρό τών πολλών 177,17

έ λ λ ε ι ψ ι ς 151,35 249,6

έμμεσος.

186,

δ έξ τέλειος άριθμός 2 4 , 2 7 2 5 , 4

έ ξ α γ ω γ ή rolimtariue

24. 25

W

183,24

11 1 9 6 , 1 3 . 2 0 2 4 5 , 3 1

έλέφας 103,26

έλλείπειν

τό

ένθεος 7,15

έχμάττεσθαι

έχτύπωμα

1 8 7 , 5 sq.

διτνόν 8 6 , 5 sq.

κατ' ένέργειαν μη παροΰσαν δυνάμει 8 6 , 4 sq. ένέχειν.

έ κ λ υ τ ο ς 31,15

έχσταβις

191,

14 ένδοιασμός 211,32

122,8

έ χ ε ΐ σ ε ι'6ι 3 9 , 9

έχλέγεσθαι

καΐ

έ ν α ρ θ ρ ο ς φωνή 3 7 , 4

έ χ α τ ο ν τ ά ρ χ η ς 238,7 έχχρεμής

έξις χαΐ

άπόφασις

4 2 , 1 3 sq.

δασχαλία 4 8 , 3 1 εισοιχίζεσθαι

246,27

έ ν ά ρ ε τ ο ς (οΰχ εδρηται) 2 2 5 , 9

ό εισαγόμενος 2 9 , 6 4 5 , 2 3

ε ι σ α γ ω γ ι κ ό ; τρόπος 4 4 , 1 6

διαίρεσις

χατάφασις 2 4 8 , 1 1

ένδέχεσθαί.

ε ι σ α γ ω γ ή 3 8 , 3 8 sq.

έχλογή

άντιχείμενα 2 4 1 , 3 5

243,14

199,4

έμμεσα, άμεσα

dist. τά πρός τι 2 4 3 , 8

στέρησις

ώς τά α φ ' ένός χαΐ προς Εν (διαφεΐ-

τά έναντία τ ή

τριττά 2 3 6 , 1 8

243,17

τό ίντως άγαθόν 1,14

ε ι σ ά γ ε ι ν.

τό δεχτιχόν είναι

τών έναντίων 1 8 2 , 2 6 sq.

των ίντων -ξ δντα 8 , 8 sq.

226,22.24

συνυπ-

τό μηδέν έχειν

τριττά 27,37. ορρ.

4 6 , 7 sq.

71,3

τά έναντία

άρξαι άλλήλοις 8 3 , 2 sq.

ΰφεστώτα ή έν ψιλαϊς έπινοίαις θεωρούμενα είρχτή.

INDEX

έξηγητής 60,26

1 2 1 , 2 3 1 2 2 , 2 5 sq. οι Άττιχοί

133,14

ol έξηγηταί 4 έξηγητής

υμών 247,17 τού

έξις.

πρός τι 2 0 7 , 3 1 . 3 4

(εΐοος

ποιότητος)

222,1

έξις και διάθεσις expl.

222,15

VERBORUM έξις χαΐ ατέρησις (αντικείμενα) 242,1 sq. ή καθ' 2ξιν ένέργεια 86,5 έ ξ ι σ ά ζ ε ι ν 86,28.30 94,11 212,6 213,24 252,6 al. έ ξ ω τ ε ρ ι κ ά ς . έξωτεριχάσυγγράμματαsyn.διαλογικά ορρ. άκροαματιχά 114,16. 18 124,4 έ ο ι κ έ ν α ι. το Ιοικε τρία σημαίνει 53,18 έπαγωγή 178,26 236,34 ορρ. άπιίδειξις 178,32 παχυμερής 178,34 έ π α γ ω γ ι χ ό ς . το έπαγωγιχόν 178,30 236,24 έ π ? δ ε ι ν 34,10.17 γραϋς έπάδουσα 6,9 έ π α μ φ ο τ ε ρ ί ζ ε ι ν 21,12 έ π α ν α δ ι π λ α σ ι α σ μ ά ς 20,22.25 έ π α ν α χ ά μ π τ ε ι ν 244,19 έ π ά ν ω 76,14 έ π α ρ χ ί α . ή της πατρίδος μητρόπολις ήγουν ή έπαρχία 52,17 Ι π α σ μ α . έπ$σματα μουσικά 31,14 έ π ε ί σ α κ τ ο ς ορρ. συμφυής 27,1 μαρτυρία 82,28 έ π ε ι σ κ ω μ ά ζ ε ι ν 14,23.29 έ π ε ι σ ο δ ι ώ δ η ς ορρ. ούσιώδης expl. 36,8 78,9.16 89,7 243,20 έπεισοδιαιδώς 36,9 έ π έ κ ε ι ν α τοϋ άληθοϋς 27,31 41,8 έ π ε κ τ ε ί ν ε ι ν 110,28 έ π ε ξ έ ρ χ ε σ θ α ι 158,20 247,26.28 Ε π ε σ β α ϊ logice 98,9 102,19 έ π έ χ ε ι ν τάς λύσεις 109,25 έ π ι γ α μ β ρ ε ύ ε ι ν . ol έπιγαμβρεύσαντες 54,17 έ π ι γ α μ β ρ ί α 52,2 έ π ι γ ί ν ε σ θ α ι ορρ. πρότερον είναι 103,15 έ π ι γ ρ α φ ή 38,32 132,22 206,2 έ π ι δ ι α ί ρ ε σ ι ς dist. διαίρεσι; 25,31 ΐιποδιαίρεσις 65,28 έπιθυμητικάς. έπιβυμητικόν μρέτις 3,27 ε ϋ ω δ ία τοϋ μήλου 152,5 sq. ε ύ ω χ ε ϊ σ Ο α ι 14,18 έ φ ε κ τ ι κ ό ς 110,15.16.29 έ φ ι σ τ ά ν α ι τινί 176,30al.

268

Ιχειν

ε χ ε ι ν im φιλοσοφίαν 114,22 το έχειν (ή κατηγορία) διχώ; 241,11 ή Ομώνυμος φωνή 255,28 8ξ σημαινόμενα 255,29 τό Ιχεσθαι (διά τί μη κατηγορία;) 160,3

Ζ ω γ ρ ά φ ο ; 45,7 139,24 ζ ω ή 2,12 10!),11 διττή (φυοιχή χαϊ προαιρετική) 12,24 ζ ω μ ό « , ή του ζωμού γλυκύτη; 223,6 ζιμον 4,17 19,8 διαιρείται 25,31.32 63,27 6 4 , 9 . 1 9 sq. ούσία Εμψυχο; αισθητική 58,13 al. άλλο έστΐν ειπείν ζφφ είναι καΐ ζψον είναι 144,20 ζωοΰν 19,5 ζ φ ό φ υ τ ο ν 63,27 64,19 sq. ζ ω τ ι κ ό ; , τά ζωτικά πάθη 37,5.6

"11.

άδηλον γαρ ή την ίδίαν ή την τών ϋπεναντίων (άρχήν καταλύσει) 126,19 ή δ ο ν ή 111,34 112,8 sq. ή δ υ π ά θ ε ι α 12,28 13,2 112,9 ή θ ι κ ή 117,21.26 121,6.10 sq. ή θ ι κ ό ; φιλόσοφο; 3 1 , 3 0 ήθικαΐ άρεταί 19,32 20,1 228,15 ήθικά συγγράμματα 115,19 116,15.16 τό ήθικόν 31,28 sq. τά ήθικά 117,26 ή λ ι α κ ό ; . ήλιακαΐ άκτϊνε; 28,16.18 ή λ ι θ ι ό τ η ; 25,1 ή λ ι ο ε ι δ ή ; 204,5

I

INDEX

θ έ α τ ρ ο ν . τά θέατρα κυκλοτερή 21,29 θ ε ϊ ν . θέειν 1,4 66,5 θ ε ι ο ; ορρ. ανθρώπινο; 11,19 sq. τά χαρακτηρίζοντα τό θείον 16,20 sq. τό θείον 172,33 ορρ. ol άνθρωποι 18,13.24 156, 14 τά θεία 27,38 186,27 σώμα Ιχειν (ol Στωικοί ϊλεγον) 47,30 θεία ούσία 68, 30 176,15 θ ε ί ω σ ι ; . θειώσεσιν Ιοικεν ή ήθική 121,8.9 θ έ ν α ρ άτριχον 204,22 θ ε ο λ ο γ ε ί ν 53,12 121,2 124,23 θ ε ο λ ο γ ί α 28,23 121,7.13 θ ε ο λ ο γ ι κ ό ; , τό θεολογικόν 27,36 θεολογικά συγγράμματα 115,19 116,12 θ ε ό ; 7,5 sq. 15,24 sq. 47,2 63,28 83,13 87,2 93,25 119,32 έπΐ γη; 6,32 7,24 12,14 κατ' αίτίαν προϋπάρχει τοϋ κόσμου 120,17 129,18 ?να μόνον θεόν (φαμεν) 138, 2 ή φιλοσοφία ϊοικε θεψ 2 0 , 3 1 . 3 4 21,4 τό λογικόν διαιρείται εί; θεόν καΐ άνθρωπον 66,1 ούκ άτοπον τόν θεόν σώμα είναι 66,4 λογικόν ώ ; υπέρ λόγον (έχει) 66,9 θεοί διά τό θέειν άεί 66,5 θεό; coni. νοϋ;, ψυχή 162,12 def. 164,28.29 δ πάντα είδώ; 219,29 θ έ ρ μ α ν α ι ; 221,28 θ ε ρ μ ό τ η ; ή έν πυρί 230,13 θ έ σ ι ; (παράδοξο; ϋπόληψι; ένό; τών κατά φιλοσοφίαν γνωρίμων) 108,26 ή πρώτη θέσι; τών άπλών φωνών 131,23 sq. πρό; τι 202,13 203,8. 19 208,6 sq. θέσει ορρ. φύσει 22,4 sq. 212,15 220,20 θ ε τ ι κ ό ; , τά Εξ θετικά έπιρρήματα 194,21

ή λ ι ο ; 167,2 δ πεντάκι; έβδομηκονταπλασίων τ η ; γη; ών 204,27 ή μ ί ο ν ο ; 101,30 sq. ήμισυ;. τοϋ ένό; ήμισυ χρόνου 189,22. 29.30 ή μ ι σ φ α ί ρ ι ο ν 197,17 199,10 τό υπέρ γήν καΐ οπό γήν 241,6 ήπαρ 205,7 ή ρ ε μ ί α 255,1 sq. ή τ τ τ ο ν vide μάλλον

θετικώ; 209,27 θ ε τ ό ; , τό θετόν 156,12 έπιδιαιρεί τό ποσόν εί; θετόν καΐ άθετον 194,7 τρισί τισι χαρακτηρίζει τό θετόν 194,20 πρό; τι 208,26 θ ε ω ρ η τ ι κ ό ; φιλόσοφο; 20,13 τό θεωρητικόν (μέρο; τή; φιλοσοφία;) 26,7 sq. 118,32 εΓρηται ώ; τέλο; έχον τά θεία όραν 27,4 διαιρείται εί; φυσικόν, μαθηματικόν, θεολογικόν 27,35 θεωρητικά συγγράμματα 115,17 διαιρούνται εί; φυσιολογικόν, μαθηματικόν, θεολογικόν 115,18 θ ε ω ρ ί α , τό τέλο; τή; θεωρία; άρχή τ ή ;

Θ ά ν α τ ο ; , μελέτη θανάτου 8,10 12,4 θάνατο; διττό;, φυσικό; καΐ προαιρετικό; 12,22 sq. θεατρικό;, άκούααντε; θεατρικών μελών έκνενευρισμένοι γινόμεθα καΐ έκλυτοι 31,14

πράςεα»; 55,16 θ η λ υ κ ό ; , θηλυκόν γένο; 52,30 53,11 θ ν η σ ι μ α ί ο ; 125,29 θ ν ή σ κ ε ι ν 90,1 θ ν η τ ό ; , τό θνητόν 81,13

VERBORUM θ ρ ε π τ ι κ έ ς , θρεπτική δΰναμις 64,24 sq. θ ρ υ α λ λ ί ς 92,19.20 θ υ μ ι κ ό ς . θυμίκον μόριον της ψυχής 18,29 θ υ μ ο ί ι δ ή ς . θυμοειδές μόριον της ψυχής 19,17 θ υ μ ό ς coni. λέγος, έπιθυμία 9,30sq. 18,31 sq. 121,29.30 180,9 sq. » ό ν ο ς 156,20 θ ύ ρ α . εύθυς έχ θυρών 107,3 παρά θύρας προήλθεν ή λύσις 218,13 θ ύ ρ α θ ε ν , ό θύραθεν λόγος 20,5

' Ι α τ ρ ι κ ή 3,25 5,23 21,14 def. 5,34 sq. μάλλον πρακτική ούσα ή λογική 156,6 (άτριχη ψυχών (φιλοσοφία) 9,9 27,14 31,10 ι α τ ρ ι κ ό ς dist. ιατρός 226,34 227,1 229,30 ol ιατρικοί 117,29 τά ίατρικα' 4,9 ι α τ ρ ό ς 26,18 43,29 ol ιατροί διδάσκουσι τά δηλητήρια 127,24 ι δ έ α 121,3 123,3 124,23 ίδέαι (δημιουργικοί λόγοι) 48,27 ί δ ι χ ό ς ορρ. κοινός 8,1 154,22. 34 235,8.11 ( δ ι ο π ρ α γ ε ΐ ν 9,32 18,34 121,31 ί δ ι ο ς . τό Ιδιον 36,17.25 περί ίδίου 89,2 κυρ/tue ίδιον 90,4 (ϊίως διαφορά 77,17 sq. ίδιαίτατα 77,18 sq. Ι δ ι ό τ η ς 76,5 ι δ ι ο τ ρ ο π ί α 155,1 ήθών 52,23 ι δ ί ω μ α 139,5 156,32 ( δ ι ω τ ι κ ό ς ορρ. πολιτικός 5,24.25 ιδιωτικώς 99,16 Ιδ ι ω τ ι σ μ ό ς 123,20 { χ τ ε ρ ι ά ν 202,7 204,7 ι κ τ ε ρ ι κ ό ς 220,24 ί ν α consecutive 76,9 209,23 οΓον ώς ίνα ε(πω 5,11 διέλω 25,31.32 ώς ha είπω 5,34 26,3 65,28 al. οίον ίνα 18,34 190 20 ίνα μή quin 76,10 μη ίνα οίδέ « ς 217,28 μή ίνα οίδας 217,31.33 ί π π ε ι ο ς . ίππειον είδος 102,6 Ι π π ο χ έ ν τ α υ ρ ο ς 47,6 129,17 ί π τ α σ θ α ι 17,20 Ιρις 40,22 ί σ ο δ υ ν α μ ε ϊ ν 10,29 sq. ί α ά χ ι ς 200,11 (β ο ς. τό ίσον καΐ άνιαον 200,10 sq. { σ ο σ θ ε ν ή ς 198,21 * ί σ ο σ τ ρ ο φ ή 210,14 {σόβτροφος 5,7

χατακόαμηβις

269

ί σ ό τ η ς 210,14 Ιαοϋν 211,10 Ι σ τ ο ρ ε ι ν . ol ζωγράφοι τήν τύχην . . Ιστοροΰβι 45,7 {της. ίππου άγαθόν τό ίτην είναι 2,5

Κ α θ α ρ ε ύ ε ι ν 41,30 χ α θ α ρ τ ι χ ό ς φιλόσοφος dist. ό χεχαθαρμένος 12,9 χ α θ έ δ ρ α 241,11 πρός τι 208,9 χ α θ ή χ ε ι ν . τά καθήκοντα 18,12 κ α θ ι σ τ ά ν α ι . καθιστή 20,32 κ ά θ ο δ ο ς vide ά ν ο δ ο ς χ α θ ο λ ι κ ό ς ορρ. μερικός 11,29 al. χαθολικώτερος 42,13.19 65,25 251,30 χ α θ ό λ ο υ ορρ. μερικός 8,29 sq. 145,5 sq. φωνή 35,26 36,4 τά χαθόλου (syn. τά γένη καΐ τά είδη) οί μέν Ιλεγον ΰφεατάναι. . 'Αντισθένης δέ . . Ιλεγεν μή είναι 47,11 sq. τό χαθόλου τριττόν 48,16 διττόν, τό μέν σχετικόν . . τό δέ ένιαΐον 167,2 ή χαθόλου ουσία ορρ. ή άτομο ς 163,11 sq. κ α θ ό τ ι 115,27 καινός, τά χοινά χαινώς χαΐ τά καινά χοινώς 123,21 χ α ι ρ ό ς . έν καιρψ 93,20 κ α ί τ ο ι cum participio 90,2 94,25 quamquam 172,27 χ α χ ί α ορρ. άρετή 24,82 sq. 249,4 κ α κ ο π ο ι ε ΐ ν 16,27 sq. χ α χ ό ς . τό χαχόν χαΐ τιρ άγαθφ έναντίον χαΐ άλλφ χαχψ 249,3 τό άγαθόν καΐ χαχόν (γένη διά πάντων διήκοντα) 249,31 κ α λ ι ά 125,25 κ α λ λ ω π ί ζ ε σ θ α ι 46,2 κ α μ π τ ή ρ 25,21 κ ά ν cum ind. 34,3 175,23.30 239,32 cum opt. (?) 170,14 χδν ei 167,17 254,2G loco xat 171,16 κάν . . κάν 152,32 157, 19 κάν τε . . κάν τε 82,5.6 89,28 110,7.8 κ α ν ώ ν 40,10 41,1 51,22 249,2 al. κ ά ρ α β ο ς 156,21 καρδ ιουλκεΐν. καΐ χαρδιουλχούμενα 231,10 χ α ρ υ κ ε ί α 223,7 χ ά ρ φ ο ς 64,31 κ α σ τ ό ρ ι ο ν 83,30 κ α τ ά β α σ ι ς vide ά ν ά β α σ ι ς χ α τ α χ ό β μ η β ι ς 26,10 27,21

270

I

χατάληψις

INDEX

χ α τ ά λ η ψ ι ς opp. ωννύναι. 163,19

ούκ ίρριοται

ό κανών

136,15

VERBORUM Σ α ί ν ε ιν 2,16 σ α λ α μ ά ν δ ρ α 202,7 204,6 220,26 σ α ρ κ ο φ ά γ ο ς . τά σαρκοφάγα 26,4 σ α φ ή ν ε ι α 45,13 σ ε λ ή ν η , τά ΰττό την σελήνην 120,16 147,26 σ ε λ ή ν ι α κ ό ς . ή σεληναχή σφαίρα 198,11. 13.14 σ η μ α ν τ ι κ ό ς . σημαντική φωνή 35,19sq. σ η μ ε ϊ ο ν 150,2 187,2 sq. σ ή π ε ι ν (τά συγγράμματα) δια παραθέσεως νέων πυρών (not-i tritici granis adieclit) 128,8 σ η π ί α 156,21 σ ή ψ ι ς . τά έχ σήψεως γενόμενα . . ο!) γεννάται πάντα ίξ ίμοίων 65,2 σ ι μ ό ς 76,6 al. σ ι ω π α ν . χατά το σιωπώμενον 196,6 σ χ η ν ή . σχηνάς των διαλόγων ποιείσθαι 110,22 σ κ ι α γ ρ α φ ί α 4,26 56,16 158,26 σ κ ι ν δ α ψ ό ς 3,8 35,18 248,21 σ χ ο π ό ς 35,6.14 40,9 sp. 129,6 sq. σ]κοτεινός. το σχοτεινόν 42,1 σ κ υ λ ά κ ι ο ν 242,27 άρτιγενές 244,17 247,4al. σ χ υ τ ο τ ό μ ο ς 23,7 σ χ ώ λ η ξ 65,20 σ ο λ ο ι κ ι σ μ ό ς , ή περί πλείονας φωνάς άμαρτά:5,30 εϋρηται ώς σώου λόγου αίχισμός 5,31 σο φ ία. μεχρί των'Ομήρου χρόνων ήδιχεϊτο καΐ έρυπαίνετο το της σοφίας όνομα, φερόμενον κατάπαντός τοΰ ότιοΰν είδότο; 23,34 σ ό φ ι σ μ α 227,14 σ ο φ ι σ τ ι κ ό ς συλλογισμός 117,1.7 σπαρτός. άνθρωποι σπαρτοί και γηγενείς (irridendi causa) 47,32 σ π ι θ α μ α ΐ ο ς 194,23 σ π ή λ α ι ο ν 28,16.19 σ π ο υ δ α ί ο ς (οί» παρωνύμως ειρηται) 225,2 235,8.13 σ τ ά θ μ η 117,9 σ τ α θ μ ί ζ ε ι ν . οί δμα σταθμιζόμενοι χρυσοί 75,21 σ τ ά σ ι ς 241,10 πρός τι 208,7 σ τ ε ν ο ΰ σ θ α ι 151,8 σ τ ε ν ο χ ω ρ ε ι σ θ α ι 90,9 171,30 175,16 σ τ ε ρ ε ό ς ορρ. μανός 234,5 στέρησις. Εξις xal στέρησι; 242,1 sq. όρισμός στερήσεως 244,21 σ τ ε ρ η τ ι κ ό ς 243,2 244,23 al. σ τ ή μ ω ν . οί στήμονες καΐ ή χρόχη 233,31 σ τ ο ι χ ε ί ο ν 38,5 τέσσαρα τά στοιχεία 21,14. 15 τά στοιχεία syn. τά άπλα 214,30

σονβργός

277

σ τ ο ι χ ε ι ω τ ή ς (Euclides) 251,18 σ τ ρ α τ ό π ε δ ο ν ingens multitude (Άρχιγένης 6 στρατόπεδον θεραπεΰων) 15,12 σ τ ρ ο φ ή 210,15 σ υ γ γ ι ν ώ σ χ ε ι ν . συνεγνωσμένος notus 174,8 σ υ γ χ ρ ι τ ι χ ό ς 80,18sq. σ υ γ χ ρ ο τ ε ί ν 33,4 38,7 116,25 σ υ ζ υ γ ί α 95,1 σ υ λ λ α β ή (βραχεία, μαχρά) 189,7 sq. μαχρά τεσσάρων χρόνων 189,8 βραχεία τριών χρόνων 189,10 μαχρά ένός ήμισυ χρόνου 189,22 σ υ λ λ ο γ ι σ μ ό ς 2 3 , 5 . 6 πέντε είδη 116,35 σ υ λ λ ο γ ι σ τ ι κ ό ς , συλλογιστιχώς 210,21 συμβαίνειν. τό συμβαίνον 4 , 1 4 . 2 4 το συμβεβηχός 4,20 36,18. 27 χωριστόν ή άχώριστον 60,16 91,17 92,3 περί συμβεβηχότος 91,2 χαθόλου, μεριχόν 145,5 147,11 χατά συμβεβηχός 169,18. 21 ορρ. χ α » ' α&τό 174,4 212,24 sq. συμβουλευτιχός. τό συμβουλευτιχόν 21, 19 sq. σ υ μ μ ε τ ρ ί α 249,12 250,10 σ υ μ π λ έ κ ε ι ν. συμπλαχήναι 81,24.27 το συμπεπλεγμένον ορρ. άπλοΰν 145,31 sq. σ υ μ π λ η ρ ο ϋ ν ούσίαν 170,27 sq. σ υ μ π λ η ρ ω τ ι κ ό ς 157,4 al. σ υ μ π λ ο κ ή 13,15 65,9 τά μετά συμπλοχής χα! άνευ συμπλοκής 145,4 sq. σ υ μ π ό σ ι ο ν. Ιοιχε, φασίν (οί Στωικοί), δ βίος μαχριίϊ συμποσίφ 14,17 sq. σύμπτωμα. τά χρώματα συμπτώματα είπεν 131,33 σ υ μ φ υ ή ς 37,1 σ υ ν ά γ ε ι ν concludere 153,18 sq. 227,22 των συναγομένων λαβείν τό ήμισυ 99,22 100,1 τό συναχθέν πλήθος 100,24 σ υ ν α γ ω γ ή (λέξεων) 4,8 σ υ ν α ί ρ ε σ ι ς άναλυτική 76,19 σ υ ν α κ μ ά ζ ε ι ν 112,1 σ υ ν α μ φ ό τ ε ρ ο ς . τό συναμφότερον 5,20.33sq. σ υ ν α ν α ι ρ ε ΐ ν 68,23 sq. 95,7 sq. 101,22 162,4. 5. 213,18 dist. άναιρεϊν 242,6 σ υ ν α ν τ ί θ ε σ ι ς 158,2 σ υ ν ά π τ ε ι ν intrans. 187,4 al. trans. 187,23 190,10 193,16.17 al. σ υ ν ε ι σ ά γ ε ι ν 68,26 sq. 101,25.26 σ υ ν ε ι σ φ έ ρ ε ι ν 95,8sq. 101,24162,4.5213,18 σ υ ν ε π ε χ τ ε ί ν ε ι ν 154,20.24 σ υ ν ε π ι χ ρ ί ν ε ι ν 182,7 σ υ ν ε ρ γ ό ς 228,12

278

συνέχεια

σ υ ν έ χ ε ι α . κατά συνέχειαν 191,2.3 σ υ ν ε χ ή ς , έν συνεχεί ίλψ 233,19. 2δ το ποσον γένος συνεχούς xal διωρισμένου 186,1 τί συνεχές 186,33 sq. διαρείται εις πέντε 188,3 σ υ ν θ ε τ ι κ έ ς , συνθετική διαίρεσις 76,18. 21 συνθετικώς 8,7 σ ύ ν θ ε τ ο ς ορρ. άπλοΰς 145,36 sq. σ υ ν θ λ ί β ε ι ν. συνθλίβεσθαι υπό της άπορίας 82,22 σ υ ν ι σ τ δ ν 75,19 81,29 186,9. 10 σ υ ν ο μ ι λ η τ ή ς τοϋ θείου 15,27 σ υ ν ο υ σ ι ο ΰ ν 27,15.23 συνουσιωμένος 230, 23 σ ύ ν ο ψ ι ς 107,4. 5 συνταγματικές. τά συνταγματΙκά συγγράμματα 114,1.15 σ υ ν τ ε ( ν ε ι ν 77,31 σ υ ν τ ο μ ί α 107,5 σ ύ ν τ ο μ ο ς 4 , 5 . 8 107,4 σ ύ ν τ ρ ο φ ο ς 118,10 συνώνυμος, περί συνωνύμων 141,19 sq. 144,5 το εί ϊστι 141,22 τό συνώνυμον διττέν 175,19 συνωνύμως χατηγορεϊσθαι 97,23.28 141,21 al. *συοΰν. συωθέντες 119,22 σ ϋ ρ ι γ ξ 31,16 σ υ σ τ α τ ι κ έ ς ορρ. φθαρτιχές 179,22.33 συστατιχαΐ διαφοραί 57,1 78,29 81,5 sq. 155,13 sq. σ υ σ τ έ λ λ ε ι ν . ορισμός συνεσταλμένος 4,12138,9 σ υ σ φ ί γ γ ε ι ν 147,28 σφαίρα. έπτά σφαΐραι 120,21 σφαίρα άναστρος 3,9 σ φ ε ν δ έ ν η 48,19 σ φ ε τ ε ρ ί ζ ε σ θ α ι 28,26 σ φ ρ α γ ι σ τ ή ρ 28,5 σ φ υ γ μ έ ς 187,34 204,23 σ φ ύ ρ α 29,24 sq. σ χ έ σ ι ς 33,3 62,9 sq. αίτιος της σχέσεως dist. τοϋ είναι 51,5 252,8 σχέσει διαφέρειν 61,27.30 έν σχέσει ορρ. καθ' α!>τέ 29,10,16 69, 6. 8 70,14 σ χ ε τ ι κ έ ς 167,3. 5 177,16. 18 σχετική ούσία 162,17. 25 σ χ ή μ α 28,1 sq. σχήμα καϊ μορφή 222,2. 8 . 2 2 3 , 2 2 232,21 σχάμα xal βάμα vide Πυθαγέρειος σ χ ι ζ έ π τ ε ρ ο ς 211,2 σ ώ μ α ορρ. άσώματον 63,26 sq. πέτερον τά καθέλου σώματα ή ά σώματα 47,'29 οί

I

INDEX

Στωικοί σώματα είναι Ιλεγον 47,29 συνεχές ποσέν 190,7 σ ω ρ ε ί α 4,8 σ ω σ τ ι κ έ ς 197,3 199,24 σ ω φ ρ ο σ ύ ν η expl. 18,31 19,21 121,31

Τ ά γ μ α χιλίων άνδρών 238,7 τ ά ξ ι ς 35,6 39,29 185,7 201,18 220,7 al. τάττειν. τεταγμένος 120,3 sq. 121,24 ταγήναι 147,14 τ α υ τ έ τ η ς 202,12.33 τ ε κ τ ο ν ι κ ή 21,24 τ ε λ ε ϊ ν opq. προτελεϊν 40,4. 5 τ έ λ ε ι ο ς άριθμές 24,27.30 sq. τά τέλεια ορρ. προτέλεια 121,16 τ έ λ ο ς ορρ. ίιποχείμενον 5,22sq. διττέν, προσεχές ή πέρρω 8,33 sq. τά γάρ έναντία τέλη είσίν 180,35 181,2 τ έ μ ε ν ο ς 121,18 τ έ σ σ α ρ ε ς . δ τέσσαρα άριθμός δυνάμει δέχα 25.18 τ ε τ ρ α γ ω ν ι σ μ έ ς κύκλου 214,5.9 τ ε τ ρ ά γ ω ν ο ς άριθμές 30,17 sq. 190,28.31 τετράγωνον σχήμα 28,1 τ ε υ θ ί ς 156,21 τ έ χ ν η xal έπιστήμη 5,21 sq. τέχνη τεχνών 20.19 sq. διαίρεσις τών τεχνών 155,28 τ ε χ ν η τ έ ς ορρ. φυσικές 233,30 τ ε χ ν ο ΰ ν 139,16 τ έ ω ς 80,22 227,2 243,8 τ η ν ά λ λ ω ς 186,9 τ ί ς . τέ τί έστιν 2,30 37,11 56,11 coni. εί έστιν, όποΐέν τί έστι καϊ διά τί έστι 3,6 135,10 al. έν τψ τί έστι χατηγορεϊσθαι 36, 22. 24 sq. 57,2.10 τ ο π ι κ έ ς 198,3 (?) 199,21.35 τ έ π ο ς 124,11 127,30 197,13sq. 241,1 άγγείον άχίνητον 149,19 έπιφάνεια 188,17 συνεχές ποσέν 190,16 193,14 τ ρ α γ έ λ α φ ο ς 3,8 47,5 49,20 129,16 τ ρ α χ ύ ς ορρ. λείο; 233,15 sq. τ ρ α χ ύτ η ς ορρ. λειότης 233,12 sq. τ ρ ι α κ ο ν τ α έ ξ 190,29.30 τ ρ ι γ / έ ς 121,19 τ ρ ι μ έ ρ ε ι α 18,22 19,13 τ ρ ί π ο υ ς (ή αίρεσις τών Εφεκτικών) 109,26 τ ρ ο χ έ ς 68,12 τ ρ υ γ ώ ν. σώφρων ή τρυγών 20,1 τ ρ ύ ξ 217,25

VERBORUM τ υ γ χ ά ν ε ι ν . ε! τύχοι exempli gratia 80,6 al. τυχόν 131,25 192,22 τ ύ π ο ς 2,20 τυραννεΐν. ή ήμετέρα διάνοια έτυράννησε 47,7 t u pa ν ν ίς. τυραννίδα μελετδν 12,14 τυφλότης. ού λίγεται ή τυφλότης όψεως τυφλότης 245,30 sq. τ ύ χ η . οί ζωγράφοι την τύχην έπΐ τροχοΰ Ιστοροϋσι 45,7 άπα τύχη« ορρ. άπό διανοίας 139,30

Ύ α ι ν α 68,12 υ γ ε ί α , νόσος xal υγεία (εναντία άμεσα) 181, 15 243,20 ϋ γ ι ά ζ ε ι ν 1,12 ί > λ α χ τ ι χ ό ς 36,18 δ λ η 28,3 sq. 48,28 80,24. 28 άμορφος 57,6 xal Ασχημάτιστος 8 8 , 2 ορρ. είδος 87, 30 sq. 176,4 (Ινείδεος 90,2 154,34 185, 19 def. 164,30 172,33 ϋ μ ε ν ό π τ ε ρ ο ς 211,4 υπάλληλος, τδ ϋπάλληλον 158,1. 12 163, 26 ϋπάλληλον γένος 62,6 63,34 sq. 157,6 υπάλληλα 72,7 75,12 sq. syn. τά μέσα 73,10 vide ά λ λ ή λ ω ν δ π α ρ ξ ι ς syn. ϋπόστασις 63,15 al. δπαρξιν I/etv 3,9 sq. ορρ. άνυπαρξία 91,36 κατά δπαρξιν 60,25 προς δπαρξιν ορρ. προς χατηγορίαν 166,18 172,22 sq. 175,21 sq. 186,4 ύ π ε ρ α ί ρ ε ι ν ορρ. έλλείπεη 213,24 ϋ π ε ρ α ν α β α ί ν ε ι ν . ϋπεραναβεβηχδς γένος 56, 19 63,29 ϋπερβάθμίος. ϋπερβάθμιον πόδα τείνειν 73,9 74,14 ϋ π ε ρ β α ί ν ε ι ν 2,12 ϋ π έ ρ β α τ ο ς . σύνταξις χ α θ ' ϋπέρβατον 74,11 ϋ π ε ρ β ο λ ή ορρ. Ιλλειψις 249,6 ϋ π ε ρ θ ε τ ι χ ό ς 170,11. 12 ϋ π ε ρ ο ύ σ ι ο ς 173,1 υ π ε ρ ο χ ή , δρισμδς έκ της υπέροχης 7,28 8,1 sq. 20,21 ύ π ε ρ τ ε λ η ς άριθμός 24,31 sq. ύ π ο β α ί ν ε ι ν . ΰποβεβηκδς είδος 63,31 ϋποβεβήχασι τά άτομα 63,32 al. υ π ο β ρ ύ χ ι ο ς , το ϋποβρύχιον των νοημάτων 42,1 * ύ π ο γ ρ ά φ ε ι ν 3,26

φέρε iv

279

ϋ π ο γ ρ α φ ή dist. δρισμός 4,13 sq. 56,13 sq. ϋ π ο δ ι α ί ρ ε σ ι ς 26,2 dist. έπιδιαίρεσις 65,27 ϋ π ο δ ύ ε σ θ α ι . τά υποδυόμενα την άπόδειζιν 115,21 116,30.34 ϋ π ο χ ά τ ω 76,13 ΰ π ο κ ε ϊ σ θ α ι ορρ. χατηγορείσθαι 48,33 75, 24 ϋποχείσ»ωσαν 19,10 48,18 63,19 το ίιποχείμενον ορρ. τέλος 5,21 sq. διττόν, ή καθόλου ή μεριχόν 8,29 ορρ. χατηγορούμενον 48,33 sq, 94,4 τό χ α θ ' υποκειμένου (καθόλου), ού χ α θ ' υποκειμένου (μεριχόν), έν ϋποχειμένψ (συμβεβηχός), ούχ έν ΰποκειμένψ (ούσία) 148,1.13 υπόμνημα, το τοΰ υπομνήματος ίνομα παρά Πλάτωνι χεΐται έν τη Έπινομίδι (ρ. 980 D) 114,3.4 ΰ π ο μ ν η μ α τ ι χ ό ς . τά ϋπομνηματιχά ('Αριστοτέλους συγγράμματα) 114,1 sq. ύ π ο σ έ λ η ν ο ς . τά ϋποσέληνα 205,7 ( ι π ό σ τ α σ ι ς 28,3.12 61,6 62,14 al. ΰ π ο σ τ ρ έ φ ε ι ν 207,30.33 syn. άντιστρέφειν 210,25 sq. ύ φ έ ν 50,4 93,14 94,33 ΰ φ ε σ ι ς είδους 182,20 πρός τι 202,12 203,5 ϋ φ ι έ ν α ι . ϋφειμένη γραφή 4,25 είχών 222, 11 φωνή 62,6 ΰ φ ι σ τ ά ν α ι . ύφίστασθαι 4 , 1 9 . 2 0 60,26 61, 7 al. δφέστηχα syn. δπαρξιν Ι χ ω 3,7 ύποστηναι 4,16 ΰφεστάναι ορρ. έν ψιλαΤς έπινοίαις θεωρεΐσθαι 46,7

Φαίνειν. τό φαινόμενον manifestum 124, 17. 18 φ α ι ό ς , το φαιόν μέσον ον λευχού χαΐ μέλανος 7,10 243,22. 34 al. φ α λ α χ ρ ό ς 76,6 φ α ν ό ς 24,6 φ α ν τ α σ ί α 28,4.6 29,33 231,12 sq. άσώματος 30,29 85,30 φαντασίαν παρέχειν 172,20 φ ά ν τ α σ μ α , σχιοειδή φαντάσματα 13,29 φαρμαχευτιχός. τό φαρμαχευτιχόν 15, 12 φάρος, δηλοϊ θηλυχώς μέν έχφωνούμενον τ)]ν πόλιν, άρσενιχώς δέ τδ χτίσμα, ούδετέρως δέ τδ ίμάτιον 141,7 φ ά τ τ η 103,28 φ ε ι δ ω λ ί α 33,5 φέρειν.

φέρεσθαι χατά τίνος 42,14

ένε-

280

I

φθάνειν

χθέντες (έναχεθέντες ?) ταϊς άπορίαις 173, 15 φ θ ά ν ε ι ν . τά φθάσαντα 6,24 100,29 146,13 το φθάσαν μέγεθος σχηματισθηναι 30,27 190,33 φ θ α ρ τ ι χ ό ς 85,57 sq. 187,6 sq. ορρ. συστατιχός 179,32 ορρ. σωστίχός 197,3 φ θ α ρ τ ό ς ορρ. άίδιος 11,22 sq. φθορεί 91,7.25sq. είδος κινήσεως 253,27sq. φ ι λ ά ν θ ρ ω π ο ι , φιλάνθρωπον είδος συγγραφής 46,6 φ ι λ ό δ ο υ λ ο ς 212,31 * φ ι λ ο χ α θ ό λ ο υ 107,10 161,20 163,6 φιλοχαθόλου ol φιλόσοφοι 130,28 φ ι λ ό ν ε ι χ ο ς 122,22 φ ί λ ο ς . φιλαίτερος 123,1 φ ι λ ο σ ο φ ε ί ν 3,19 sq. φ ι λ ο σ ο φ ί α , μέγα το άγαθόν της φιλοσοφίας I,21 τί υπόκειται τ^ φιλοσοφώ χαΐ τί τό τέλος αύτής 6,26 ϊξ όρισμοί 7,26 8,8 ή τάξις αύτών 7,29 πρώτος 10,11 άλλος I I , 1 7 τρίτος 12,3 τέταρτος 16,9 πέμπτος 20,18 ίχτος 23,21 διαιρείται είς το θεω ρητιχόν χαΐ πραχτιχόν 26,7 115,15 118, 32 ίάτριχη ψυχών 9,9 μεγίστη μουσική 9,29 φ ι λ ό σ ο φ ο ς φωνή 35,16 93,32 φ ι λ ο β ώ μ α τ ο ς 13,28 φ ι λ ο τ ι μ ί α βααιλιχή 128,5 φ λ ε γ μ α ί ν ε ι ν . πό 'Αθηναίων έπανελθεϊν, χαΐ μή πεισθείς άντέγραψεν κτλ. 123,26 έγκαλούμενος υπό 'Αλεξάνδρου έπΐ τη έκδόσει των αύτοϋ συγγραμάτων 'χα! έχδέδοται' φηαΐ 'χαΐ ούκ έχδέδοται' αίνιττώμενος τήν άσάφειαν 125,10 πανταχού παραινεί μη χαινοτομεϊν τά χείμενα μηδέ ξένοις χρήσθαι όνόμασι 211,17 έν διαλεκτικοίς ποικίλος ταϊς μιμήσεσιν, 'Αφροδίτης γέμων καΐ Χαρίτων άνάμεστος 124,5 άσαφής 124,7 διά τί 124,25 διά τρεις αιτίας 124,31 ούδέ γαρ ήν φύσει τοιούτος (άσαφής), ώς δηλούσιν αί ΈπιστολαΙ αύτού σαφείς ούσαι και ol Τόποι χαΐ τά Μετέωρα πάνυ σαφή δντα 107,20 άεΐ θεολογών ί 'Αριστοτέλης φυσιολογει 120,31 124,21 ώς φησιν 'Αριστοτέλης έν τψ Προτρεπτιχφ έπιγεγραμμένφ 3,17 έν τη Μετά τά φυσιχά πραγματεία Θεολογική έπιγεγραμμένφ 20,19 φησί γάρ 'Αριστοτέλης έν Άποφθέγμασιν (potius'Apiστων έν Όμοιώμασιν) 21,7 διαιρεί τό πρακτικόν είς ήθικόν, οικονομικών, πολιτικών 31,28 έν τψ τρίτιρ λώγφ τής Περί άθανασία; τής ψυχής 123,5.6 γεγραμμένα αύτφ είσι τά Ή θ ι χ ά προς Εδδημον μαθητήν και άλλα πρός Νικόμα/ον τόν

Αριστοτελικός

283

πατέρα, τά Μεγάλα Νιχομάχεια, καΐ προς Νιχώμαχον τόν υΐιίν, τά Μιχρά Νιχομάχεια 32,34 sq. 116,16 γέγραπται αύτψ 4 Οικονομικώς 33,2 116,24 6 Πολιτικώς 33,7 116,19 γεγραμμέναι δέ αύτψ είσι xal Πολιτειαι, διακόσιοι πεντήκοντα τόν άριθμών, 3ς συνεγράψατο έχ τού πολλήν γην συμπεριελθεϊν Άλεξάνδρψ τψ βασιλεϊ 33,8 113,32 είς τάς 'Αριστοτέλους χαΐ τών άλλων Κατηγορίας· ούτοι γάρ κατά ζήλον τού οίχείου διδασχάλου όμώνυμα συγγράμματα τούτψ χατέλιπον 36,34 έν τή 'Αποδεικτική 39,33 πάσα γάρ γνώσις χαλή, χαβά φησιν Ά ρ . (cf.Metaph. Α 2 ρ. 982 »7) 43,28 ol μέν Ιλεγον ύφεστάναι τά γένη χαΐ τά εϊδη (syn. τά καθώλου), ώς Πλάτων χαΐ 'Αριστοτέλης 47,12 είωθε τά λεπτότερα τών στοιχείων μανά καλεϊν τά δέ παχύτερα πυκνά 233,27 ό 'Αριστοτέλης (potius Πλωτίνος) τό διακονικόν αίτιάται τού άέρος (de odore mali quaerens) 152, 10 ού συνάδει τά νύν λεγόμενα τοις έν τη Φυσική· ούκ δν γάρ πάσχοι 4 'Αρ. έν τί) Φυσική γενέσθαι αδξησιν χωρίς άλλοιώσεως 254,14 vide ' Α ρ ι σ τ ο τ ε λ ι κ ό ς 'Αριστοτέλης. άλλοι 'Αριστοτέλεις έγίνοντο έπΐ αύτού, ώς 4 παιδοτρίβης καΐ έπίκλην Μύθος 128,12 ' Α ρ ι σ τ ο τ ε λ ι κ ό ς , ol 'Αριστοτελικοί 108,13. 35 τά 'Αριστοτελικά (άπεστενωμένα) 42,4 οί 'Αριστοτελικοί λο'γοι 107,3 τά 'Αριστοτελικά συγγράμματα (συντάγματα) 107,12. 25 χίλια τόν άριθμών, ως φησι Πτολεμαίος 4 Φιλάδελφος (?) άναγραφήν αύτών ποισάμενος xal τόν βίον αύτού χαΐ τήν διάθεσιν (?) 107, 12 χίλια δντα, ώς'Ανδρόνικος παραδίδωσι 113,18 μεριχά, καθόλου, μεταξύ 113,20 sq. ή Περί κόσμου πραγματεία . . προσπεφώνηται 'Αλεξάνδρφ 113,22 αϊ έπιστολαί, δς έν ώκτώ βιβλίοις συνήγαγεν Άρτέμων 113,25 τών καθόλου τά μέν ΰπομνηματικά τά δέ συνταγματικά 114,1 τών συνταγματικών τά μέν αύτοπρώσωπα, & χαΐ άκροαματικά λέγονται, τά δέ διαλογικά, 3 καΐέξωτερικά λέγονται 114,15 124,3 sq. (τών αύτοπροσώπων) τά μέν είσι θεωρητικά τά δέ πρακτικά τά δέ λογικά ήτοι ώργανιχά 115,16 καΐ ϋκαστον τούτων εις τρία διαιρείται 115,17 τίς ή αρχή τών 'Αριστοτελικών συγγραμμάτων 117,17 δει άρχεσθαι άπό τής λογικής 118,28 τέλος

284

Άρίσταρχος

της 'Αριστοτελικής φιλοσοφίας τό γνώναι 3τι πάντων μία έστίν άρχή 119,30 τί τό εΐίος της 'Αριστοτέλους άπαγγελίας 123, 12 ίζ κεφάλαια δεί προλαμβάνειν 127,4 τό γνήσιον 128,1 σκοπός τών Κατηγοριών 129,7 sq. τό χρήσιμον 132,5 ή τάξις 132,19 ή αίτία τής έπιγραφής 132,21 τό γνήσιον 133,9 ή ((ς τά μόρια διαίρεσις 133,28 8ξ έπιγραφαΐ φέρονται 132,22 τεσσαράχοντα γαρ βιβλίων ευρεθέντων έν παλαιαΐ; βιβλιοθήχαις των 'Αναλυτικών χαΐ δυο τών Κατηγοριών τέσσαρα μόνα τών . 'Αναλυτικών έχχρίνουσι χαΐ τών Κατηγοριών ϊν 133,15 Πτολεμαίο; τά 'Αριστοτέλους συνήγαγε 128,6 Άρίσταρχος. ή γραμματική ή έν 'Αριστάρχφ 238,9. 10 ' Α ρ ι σ τ ε ί δ η ς χάριν μαρτυρών τών 'Υπέρ τών τϊττάρων έπέγραψε τους λόγους οδτω- Κίμων χτλ. 132,30 ( Ά ρ ί α τ ω ν έν Όμοιώμαβιν) 21,7 Ά ρ τ έ μ ω ν τις μετά 'Αριστοτέλην γενόμενος (τάς 'Αριστοτέλους έπιστολάς έν όχτώ βιβλίοίς συνήγαγεν) 113,25 Ά ρ χ ι γ έ ν η ς 6 στρατόπεδον θεραπεύων 15,12 ( ' Α ρ χ ί λ ο χ ο ς ) (frg. 6,3) 22,21 Ά ρ χ ι μ ή ϊ η ς . . ϊφη '(πάρ) τάν χαφαλάν χαΐ μη τάν γραμμάν' 28,34 ' Α ρ χ ύ τ α ς 6 Ταραντΐνος (Πρό τών τόπων έπέγραψε τάς Κατηγορίας) 132,26 (cf. Έ ρ μ ΐ ν ο ς ) τήν ^οπήν είδος τοΰ ποβοΰ ένόμιζε 185,10 τετάρτην άπονέμει τοις πρός τι τάξιν 201,23 χαθολιχώτερον τό Ιδιον (της ποιότητος) προάγει 236,2 " Α τ λ α ς 204,31 Ά ρ τ ε ύ ς 67,13 Α τ τ ι χ ό ς . ol'Αττικοί έξηγηταί 133,14 Άττιχή σύνταξι; ή συνήθεια 137,17 Α φ ρ ι χ ό ; vide ' Α λ ε ξ ά ν δ ρ ε ι α ' Α φ ρ ο δ ί τ η . 'Αφροδίτης γέμων 124,5 Ά χ έ ρ ω ν 33,16 ' Α χ ι λ λ ε ύ ς 48,20 52,19 Β ο η θ ό ς & Σιδώνιος άπό τής φυσικής λέγει (δεϊν άρ/εσθαι) 117,21 Β ο ι ώ τ ι ο ς . Βοιωτία 5ς 119,23.24 Γ α λ ή ν ε ι ο ς . τά Γαλήνεια (έζηπλωμένα) 42,3 Γ α λ η ν ό ς (quioque categorias commendat) 160,21 Δ ε λ φ ο ί . & έν Δελφοί; 72,18 Δημόκριτος, άπειροι κόσμοι χατά Δημόχριτον 112,27

II

INDEX

Δ η μ ο σ θ έ ν η ς 5,25 ό färtop 38,38 238,10 χατά τόν Παιανιέα (Demosth. X I 23) 129,4 Δ ι ο γ έ ν η ς Antistbenis discipulus 47,14 Δ ί ω ν coni. Θέων exempli gratia 9,12 sq. Έ χ τ ω ρ 48,20 51,17 Έ λ ε ν ο ς χαΐ Ε λ έ ν η ούχ ίατι παρώνυμα 143,1 Έ λ λ η ν ί ς . αϊ Ελληνίδες φωναί 5,28 11,15 Έ μ π ε δ ο χ λ ή ς e. g. 124,20 Έ π ι χ ο ό ρ ε ι ο ς . ol 'Επικούρειοι 112,1 Ε π ί κ ο υ ρ ο ς , ψ συνήχμασεν ό Μένανδρος, (κατήρξε τής τών'Ηδονιχών φιλοσοφίας) 111,34 Έ ρ ε τ ρ ι ε ύ ς . ο( Έρετριείς 109,1 Έ ρ μ α ϊ χ ό ς . Έρμαϊχόν μώλυ (Horn, χ 305) 119.20 Έ ρ μ η ς Άργειφόντης έχλήθη (άποχτείνας Άργον) 140,30 Έ ρ μ Τ ν ο ς (περί πραγμάτων εΓρηχε τόν σχοπόν τών Κατηγοριών) 129,11 6 Περί τών τόπων έπιγράψας τάς Κατηγορίας 241,30 (cf. Αρχύτας) Ε ρ μ ο γ έ ν η ς έν τη 'Ρητορική τέχνη φησί 'τά χοινά χαινώς χαΐ τά χαινά κοινώς' 123.21 Ε δ β ο υ λ ο ς e. g. 136,6 sq. 144,9 Ε & δ η μ ο ς. 'Ηθικά πρό; Εδδημον 32,35 Ε ύ κ α ί ρ ι ο ς ( Ρ ) 114,12 Ε ύ κ λ ε ί δ η ς ό Μεγαρεύς 109,2 ό στοιχειωτής (Elem. I ρ. 8. 9) 251,18 ( Ε υ ρ ι π ί δ η ς ) (Hec. 55 56) 252,15.16 (Orest. 643 644) 156,1.4 54,6 (Phoen. 472) (Med. 1067) 180,11 9,34 (Hippel. 772) (El. 572 sq.) 218,3 (Aeol. 15,2) 61,14 Ε δ ρ ί π ο ς , δίχην Εύρίπου 227,11 Ε ύ ρ ύ χ λ ε ι α 59,25 Ε ύ σ τ ά θ ι ο ς (περί φωνών είρηχε τόν σχοπόν τών Κατηγοριών) 129,10 156,34 Έ φ ε χ τ ι χ ό ς . ol Έφεχτιχοί 109,28 έχλήθ») χαΐ τρίπου; ή αϊρεσι; αυτών 109,25 άπορηματιχή 109,28 Ζ ε ύ ς . πατήράνδρώντεθεώντε 11,36 67,10.12 διττός 69,26 ένάλιος, χθόνιο;, αίθέριο; 69,27 Ζ ή ν ω ν ό Κιττιεύς 109,6. 10 ό Έλεάτης 6 καΐ Πάρμενίδειο; 109,7 sq. ' Η δ ο ν ι κ ό ς , οί'Ηδονικοί 111,33 ' Η λ ι α κ ό ; , οί 'Ηλιακοί 109,2 ( Η λ ί α ; ) , οειχθήσεται συν θειίϊ έν τοις 'Αναλυτικοί; ότι ή λογική ο!> μέρος τής φιλο-

NOMINDM σοφία; άλλ' ίργανον 26,36 ώ ; είρηται ήμϊν έν τοις τής Πορφυρίου Είσαγωγης προλεγομένου (ρ. 33,3) 116,27 ώ ; χαΐ έν TQ Εισαγωγή είρηται (ρ. 83,2) 249,25 ώς είρηται έν τψ Περί αΙρέσεων 6,9 ώ ; δειχθήιεται συν θεψ έν rjj Άποδειχτίχη 39,32 τηλιχούτους άνδρα; (Πλάτωνα καΐ Άριστοτέλην) διαφωνούντος έάσωμεν 70,18 εις συμφωνίαν του; φιλοσόφους άγάγωμεν 86,2 έγώ δέ, έφη & ήμέτερος διδάσκαλο: (i. β. Elias), έπιγράφω ταϊς Κατηγορείς 'el μή Ά ρ . χτλ.' 133,24 έγώ δέ πρό; τοϋτο ε(ποιμι άν, δ έξηγητή; ίιμών, δτι δ ι ' α&τό τούτο χτλ. 247,17 ' Η ρ α κ λ ε ί τ ε ι ο ς . τά Ηρακλείτεια 42,1 ' Η ρ ά κ λ ε ι τ ο ς . 42,2 124,20 ή 'Ηρακλείτου (θέιις) ίτι πάντα χινεΐται 108,24 ' Η ρ α κ λ ε ί δ η ς . ol Ήραχλειδαι e . g . 52,3 sq. 54,21 ' Η ρ α χ λ ή ς e. g. 52,4 sq. ( Η ρ ό δ ο τ ο ς ) (I, 47) 72,19 (I, 65) 7,1 24,23 (VII, 141) 126,20 (VIII, 142) 126,24 ( Η σ ί ο δ ο ς ) (Theog. 265) 40,19 (Op. et d. 235) 237,39 Θ α λ ή ς 214,3 Θ α ύ μ α ς vide Ί ρ ι ; Θ ε μ ι σ τ ο κ λ ή ς 126,23 Θ ε ό δ ω ρ ο ς Κυρηναϊος (Plat. Theaet.) 16,11 ( Θ ε ό κ ρ ι τ ο ς ) . εΓρηταιτψ βουχολιαστη (1,18) 231,26 Θ έ ο γ ν ι ς (Υ. 175) 15,10 θ ε τ τ α λ ί α 52,22 θ ε τ τ α λ ό ς 52,21 θ έ ω ν coni.Aiv9,12sq. άπό τοϋ θεός 143,29 Θ ή β α ι 61,29 Θ ο υ κ υ δ ί δ η ς (II, 49) 227,5 θ ρ ά ξ . τήν μουσική ν εδρον ol θράκες 30,2 Ί α μ β λ ί χ ε ι ο ς βχοπό; 136,29 Ί ά μ β λ ι χ ο ς . προσπάσχων τψ Πλάτωνι συνδίδωσι τιιϊ Άριστοτέλει ί τ ι oöx άντιλέγει τ ψ Πλάτωνι 8td τ ά ; ίδέα; 123,2 Ελυσε τους άνδρας (μαχομένους περί τοϋ σχοποϋ των Κατηγοριών) 130,14 Ί ο β ά τ η ; 6 Λιβύων βασιλεύς συνήγαγε τά Πυθαγόρου (βιβλία) 128,5 ( Ί π π ο χ ρ ά τ η ς ) Aphor. 2,10 ( M . G r . X X I I I p. 713 Kühn) 117,29 ' Ι π π ο κ ρ ά τ ε ι ο ς , τά 'Ιπποκράτεια (άπεστενωμένα) 42,5

Όλυμπιόδωροΐ

285

Ί ρ ι ς θαύμαντο; θυγάτηρ 40,19 Ι σ ο κ ρ ά τ η ς 118,30 Ί ώ vide " Α ρ γ ό ς Καλλιμάχειος. το Καλλιμάχειον (hymn. Cer. 34) 125,7 Κ α λ λ ί μ α χ ο ς (frg. XXIII) 14,3 Κ ε χ ρ ο π ί δ η ς . Κεχροπίδαι 54,24 Κ έ λ τ ο ς . ol Κέλτοι τψ ' Ρ η ν ψ ποταμψ κρίνουσι τά γνήσια τέκνα 125,30 126,29 Κ ί ρ κ η 119,23 Κ λ ε ό μ β ρ ο τ ο ς 14,2.16 Κ λ υ τ α ι μ ν ή σ τ ρ α 31,20 Κ ό ρ α κ ο ς π έ τ ρ α 145,33 Κ ρ ή ς 7,16.18 Κ ρ ο ί σ ο ς "Αλυν διαβά; χτλ. 126,17.18 Κ υ ν ι κ ό ς , ol Κυνικοί έχλήθησαν διά τέσσαρα; αίτιας 111,2 sq. Κ υ ρ η ν α ϊ χ ό ς . Κυρηναϊχοί 108,19.36 Κ υ ρ η ν α ΐ ο ς 108,19 Κ ω χ υ τ ό ; 33,15 Λ ά κ ω ν 7,17. 18 Λ υ χ ε ΐ ο ν . έν Λυχείψ 149,9. 17 159,5 Λ ύ χ ε ι ο ς . Λύχειοι Περιπατητικοί 112,31 Λ υ χ ο ΰ ρ γ ο ς 6,33sq. 7,17 24,21 Λ ω τ ο φ ά γ ο ς 28,30 Μ α ρ ί ν ο ς ίφη 'είδε πάντα μαθήματα ή ν ' 28,29 Μ έ γ α ρ α , έν Μεγάροις 178,4 sq. Μ ε γ α ρ ι χ ό ς . ol Μεγαριχοί 109,1 Μεγαρικη φιλοσοφία 109,2 Μ έ ν α ν δ ρ ο ς frg. 819. 850 (Comm. Att.frg.III p. 227 Kock) 27,16.17 έν τοΐςΈπιτρέπουσιν (frg. 178) 112,3 (frg. 94,5) 45,6 252,13 Μ ε ν έ δ η μ ο ς δ Έρετριεύς 109,1 Μ ε ν ο ι χ ε ό ς 14,28 Μ η δ ι κ ό ς , τά Μηδιχά 251,26 Μ ί ν ω ς 7,17. 20 33,14 Μ ο ΰσα. ή των Μουσών έπίπνοια 31,7 Μ ύ θ ο ς . 'Αριστοτέλης έπίχλην Μύθος 128,12 Ν ε ά π ο λ ι ς 145,34 Ν ε ί λ ο ς 4,35 30,9 Ν έ σ τ ω ρ 22,15 Νικόμαχος. Ή θ ι χ ά πρός Νιχόμαχον τον πατέρα, τά Μεγάλα Νιχομάχεια, xal πρό; Νιχόμαχον τόν υΐόν, τά Μικρά Νιχομάχεια 32,35 116,17 Ξ ά ν θ ο ς 6 ίππος 170,5 Ξ ε ν ο κ ρ ά τ η ς successor Speusippi 112,29 ' Ο δ υ σ σ ε ύ ς 119,22 ή ούλϊ) του 'Οδυσσέως 59,25 'Οδυσσέα έν χαιρψ Ούτιν έαυτόν χαλέσαντα 178,3 κΰων 'Οδυσσέως2,8 170,4 ( Ό λ υ μ π ι ό δ ω ρ ο ς ) . έγώ δέ τάναντία έχείνφ

286

'Ολύμπιο?

φημί Ιπη οδτως· εί μτ) γράμμα Πλάτωνος κτλ. 14,8 ' Ο λ ύ μ π ι ο ς . 'Ολυμπία (ή ψυχή) 13,3 ' Ο μ η ρ ι κ ό ς . 'Ομηρικά Ιπη 31,23 Όμηρος Α 50 89,25 Α 69 . · 10,22 Α 130 146,9 Α 528 146,3 Α 544 63,18 Β 204 119,32 Γ 40 52,10 Γ' 170 53,19 Δ 299 147,25 Ε 441 17,7 Ζ 235 9,7 Η 196 111,11 θ 94 125,18 θ 281 81,32 θ 297 111,21 I 3Γ2 115,8 I 656 63,3 Ο 189 69,24 0 412 24,1 Π 617 30,7 Π 857 13,31 Ρ 720 200,17 Χ 32 51,27 ψ 712 242,16 Ü 45 111,15 Ω 54 16,7 α 216 52,7 β 276 237,37 γ 267 31,18 δ 379.468 16,25 » 325 16,23 » 329 225,8 » 358 53,21 ι 366 178,3 κ 305 119,20 * 306 16,24 λ 443 111,9 μ 22 13,5 π 181 78,7 π 294 . . · . . . . 250,15 ρ 218 237,35 τ 34 63,3 τ 178 7,23 υ 18 180,22 έπεί σοφό; ήραρε τέκτων 24,3 μέχρι των 'Ομήρου χρόνων 23,35

II

INDEX

' Ο ρ έ σ τ η ς 67,13 ' Ο ρ φ ι κ ό ς , τδ 'Ορφικών 125,2. 4 Ο δ τ ι ς vide ' Ο δ υ σ σ ε ύ ς Π α ι α ν ι ε ό ; vide Δ η μ ο σ » έ ν η ς Π α ν α ί τ ι ο ς vide Σ υ ρ ι α ν ό ς Π ά ρ ι ς 139,33 Π α ρ μ ε ν ί δ η ς , ή Παρμενίδου (»έσις) ότι £ν τό 8ν καΙ άκίνητον 108,25 109,16 Παρμενίδη Ιν λέγοντι τδ δν καΙ τδ είδος, έκ τής ένεργείας πολλά τά ίντα 119,16 Π ε λ ο π ί δ η ς . ΙΙελοπίδαι 54,21.24 Π ε λ ο π ο ν ν η σ ι α κ ό ς , έν τψ Πελοποννησιακή (χρόνψ) 149,12 έν τοις Πελοποννησιακοί: 149,11 έπ! των Πελοποννησιακών χρόνων 159,6 Π ε ρ ι π α τ η τ ι κ ή ή τοΰ 'Αριστοτέλους φιλοσοφία 107,9 108,4 Περιπατητικός, οί ΙΐεριπατητικοΙ (έκλήβησαν) άπο τοΰ Πλάτωνος κατά περίπατον τάς συνουσίας ποιουμένου 112,18 113,2 Λΰκειοι, 'Ακαδημαϊκοί Περιπατητικοί 112, 31 Πέρσης, ol Πέρσαι e. g. 51,20 παρά Πέρσαις τδ ταΐς μητράσιν εαυτών συγγίνεσβαι καΙ άδελφαΐς καΙ »υγατράσι (κατά τοί>ς τεθέντας νόμους έστί) 22,5 Π ε ρ σ ί ς vide ' Α λ ε ξ ά ν δ ρ ε ι α Π η λ ε ί δ η ς 52,19 Π η λ ε ύ ς 52,20 Π η ν ε λ ό π η 21,9 Π ί ν δ α ρ ο ς (Olymp. VI, 4) 40,14. Πλάτων, τον μέν Ε6»6φρονα έπέγραψεν Έύθΰφρων ή περί δσίου', την δέ ΓΙολιτείαν 'Πολιτεία η περί δικαίου' 18,20 γεγραμμέναι είσΐν αϋτυϊ Νόμοι έν δεκαδύο διαλόγοις 33,12 τρεις νεκυΐαι, ή έν Γοργία . . ή έν Φαίδωνι . . ή έν τ ψ δεκάτφ τής Πολιτείας 33,13 sq. Ιλεγε ΰφεστάναι τά γένη καΙ τά είδη syn. τά καθόλου 47,12 carpit Antistbenem 47,16 τοΐ>; δημιουργικοί); λόγους ίδέα; καλεί 48,27 τά παρά Πλάτωνι έν τη θεολογία πέντε γένη τοΰ ίντος, ούσία, ταίιτόν, Ζτερον, κίνησι;, στάσις 52,30 250,3 δ Πλάτων ; γένος τδ δν βοΰλεται διαιρεΐσδαι (εί; τάς δέκα κατηγορίας) 70,6 refutat Ephecticos 109,32 Protagoreos 110,3 204,32 ούκ έφεκτικός έστι 110,15 sq. πεπαιδευμένος παρά Πλάτωνι οϋχ 4 πολλά είδώ; καΙ ^έων χρήσεις άλλ' δ τδν έν α6τω παΐδα κατεσταλμένον έχων 118,4 Πλάτων

Πυθαγόρειος

NOMINUM έπιγράψας προ τοΰ μουσείου 'άγεωμέτρητος μηδείς είσίτιο' 118,18 119,4 del φυσιολογών θεολογεί, πανταχοΰ παρεγχυχλών το δόγμα των ιδεών 121,2 124,22 διά τής μέθης Ιχρινε τήν γνησιότητα τών έπιτηδείων 126,10. 29 6 μέν Πλάτων (λύει την άπορίαν), δτι ούχ έχωρίσ&η τοΰ ΰ-οκειμένου (ή εύωδία τοΰ μήλου) 152,7 6 Πλ. άνομοίως ώμοιώσθαι λέγει (θεόν xal δλην) 164,32 χέρματα άνθρωπου τοΰ: χατά μέρος άνθρώπους είπεν & Πλάτων 167,9. 10 238,17 6 μέν 'Αριστοτέλης τόδε τι χαλεΐ την άτομον οΰσίαν, τοιόνδε τήν δευτέραν, 6 δέ Πλάτων ΰπεναντίως 177,25 χατά Πλάτωνα πάντα (τάναντία) έμμεσα λέγεται 181,10 194,15 242,30.31 6 Πλάτων χαΐ οί ά π ' αύτοΰ τον τόπον σώμα έλεγον είναι τριχή διαστατόν 188,18 έπεται τ φ Πλάτωνι τά έναντία δρίζοντι τη πλείστη τοΰ τόπου διαστάσει μη λέγειν τό δδωρ πυρί έναντίον 200,2 Π λ α τ ω ν ι χ ό ς . ol Πλατωνιχοί 32,1 108,18 85 118,24 διαιροΰσι τό πραχτιχόν ε(ς νομοθετιχόν χαΐ δικαστικών 32,26 Πλατωνιχόν διαιρετιχόν παράγγελμα 73,1 ol Πλατωνιχοί . . τέσσαρά τινα έγχλήματα προσάγουσι τη τοιαύτη λύσει 84,22 Πλατωνιχή υπογραφή τών πρι5ς τι 205,21 215,21 Π λ ω τ ί ν ο ς περί εύλογοι» έξαγωγής γράφει μονόβιβλον (Enn. 1, 9) 15,23 δ δέ Πλωτίνος άτελεϊς τάς φυσιχάς άρετάς χαλεϊ (Enn. I, 3,6) 20,10 228,20 (Enn. III, 4,2) 64,25 (Enn. III, 2,16) 85,12 (Περί τών γενών) τοΰ ίντος έπέγραψε ταΤς Κατηγορίαις 132,25.33 εί ούν τά μαχόμενα περί Ιν ύποχείμενον μάχονται, ως φησι Πλωτίνος 179,6 περί τον τόπον ή μάχη, ώς ΓΙλωτίνός φησι 247,36 Plotini opinio de odore mali 152,12 quattuor categorias commendat 160,31 Π ο ρ φ ύ ρ ι ο ς . έπιγέγραπται (τό παρόν βιβλίον) Εισαγωγή 38,32 ού μόνον ή παροΰσα πραγματεία αύτψ γέγραπται πρός Χρυσαόριον, άλλά χαΐ άλλοι, οΓον τό Περί διαστάσεως Πλάτωνος χαΐ 'Αριστοτέλους 39,6 έπαίδευσε Χρυβαόριον 39,8 άπεδήμησεν έν Σιχελίφ 39,9 ή παροΰσα πραγματεία (Ε(σαγωγή) συναγωγή έστι τών έν τη Ί ο π ι χ η πραγματεία σποράδην είρημένων τω Άριστοτέλει 59,15 cf. 79,11 90,17

287

αύτοΰ είσι τά όνόματα, τό χοινώς χαΐ ιδίως χαΐ ίδιαίτατα 79,10 περί νοημάτων (potius φωνών) εΓρηχε τον σχοπόν τών Κατηγοριών 129,11 ούχ ένάρχησε μέσην τινά φύσιν ειπείν ούσίας χαΐ συμβεβηχότος χαΐ ταύτη παραθέσθαι τάς διαφοράς 173,10 (Isag. ρ. 13,1) 173,30 (Isag. ρ. 17,14) 248,5 Π ο σ ε ι δ ώ ν 69,21 Πρόχλειος. σύνταγμα ΓΙρόχλειον 107,25 τά Πρόχλεια (έξηπλωμένα) 42,4 ΓΙ ρ ό χ λ ο ς. b δέ φιλόσοφος Πρόχλος βούλεται έν τοις είς Φαίδωνα ύπομνήμασιν ίχειν xal τά άλογα άνάμνησιν 2,10 ταΰτα πάντα τοΰ Πρόκλου λέγοντος δεϊν προλαμβάνειν άρχομένους τών Αριστοτελικών συνταγμάτων έν τη συναναγνώσει 107,24 Π ρ ω τ α γ ό ρ α ς a Piatone refutatur 110,4 204,33 έχέχρητο ταϊς μεγαληγορίαι; ταΐ; τρισΐ ταύταις φάσχων οδτως* 'πάντων χρημάτων μέτρον ό άνθρωπος', 'ώς φαίνεται τά πράγματα, οδτω xal ϊστι', 'τό δοχοΰν έχάστψ άληθές' 204,13 Π ρ ω τ α γ ό ρ ε ι ο ς . οί Πρωταγόρειοι (λέγοντες δτι τό δοχοΰν έχάστιρ άληθές έστιν) 109,29 ΓΙρωτώνη 112,21

(Ποτώνη?)

άδελφή

Πλάτωνος

Π τ ο λ ε μ α ί ο ς ό Φιλάδελφος (φιλόσοφος?) 107,13 συνήγαγε τά 'Αριστοτέλους βιβλία 128,6 Π τ ο λ ε μ α ί ο ς & άστρονόμος (τήν βοπήν είδος τοΰ κοσοϋ ένόμιζε) 185,10 Π υ θ α γ ό ρ α ς τόν έχ της έτυμολογίας τόν ίίκτον (όρισμόν της φιλοσοφίας) χαΐ τους δύο τους έχ τοΰ υποκειμένου είπε 8,15 23,25 ού χατέλιπε συγγράμματα . . . ούδέ γάρ ώς έν άγγείω άψύχω ωετο δεϊν χαταλιπεΐν τους έαυτοΰ λόγου; 10,14 ούτε Πυθ. έρωτώμενος άποχρίνεται οδτε οί μαθηταΐ αύτοΰ άλλο τι άποχρίνονται ή δτι 'αύτός Ιφα' 23,31 ή χατά Πυθαγόραν μουσική 29,20 άρμονιχόν λόγον άπεγράψατο 29,28 Πυθαγόρας Ιπαυσέ τινα τοΰ έρδν 31,11 τά τ ψ ίντι χρυσά έπη Πυθαγόρου (I, 447 et I, 460 Mullach) 34,11.17 231,7 ή Πυθαγόρου έπιγραφόμενα βιβλία μη δντα Πυθαγόρου άλλά Πυθαγοριχών 128,3 Π υ θ α γ ό ρ ε ι ο ς 107,6 ΓΙυθαγόρειον γύναιον 15,1 ήν π α ρ ' αύτοΐς (Πυθαγορείοις)' τό

288

Πο&αγοριχός

II

I N D E X NOMINUM

'bdv τοι χυάμους φαγέειν χεφαλίit τε τοχήων* 15,3 οδτω γάρ φααι xal ol Πυθαγόρειοι 'σχάμα xal βαμα' 28,21 χαί τις των Πυθαγορείων έχδού; το μονόβιβλον τό Περί των άλόγων γραμμάτων ναυαγίψ περιεπειεν ώς τά άπόρρητα έζορχησάμενος 125,12 ol Πυθαγόρειοι xal του; έπιτηϊείονς xal τους άνεπιτηδείους προς τήν αύτών φιλοαοφίαν δ ι ' όνειράτων προεγίνωσχον 126,3.29 είσεδέχοντο έν t q σχολή ήγουν έν δμαχοίφ 126,6 Π υ θ α γ ο ρ ι χ ό ς . ol Πυθαγοριχοί 128,5 Π υ θ ί α 6,33sq. 14,27 Π υ ρ ι φ λ ε γ έ θ ω ν 33,16 ' Ρ α δ ά μ α ν θ υ ς 33,14 ' Ρ ή ν ο ς ποταμός 125,30 126,29 ' Ρ ω μ α ΐ ο ( . ol 'Ρωμαίων νόμοι, μή πρότερον ταφη παραδίδοντες τά των έξαγαγόντων έαυτοΰς σώματα, πρίν δν αίχίαωνται χατά των ποδών 16,3 παρά 'Ρωμαίοις τά βττλα (πογράφηται || p . 9 4 , 1 άναλύη || δ άνάγεται || 9. 10 ταΰτα εχει] έν οΓί συν θεώ καΐ || f. 7 r Dav. ρ. 9 5 , 9 To προοίμιον τρία ταΰτα διδάσκει ήμδς, τόν σκοπόν τό χρήσιμον καΐ τον τρόπον τόν διδασκαλίκόν. f. 7 r Dav. p. 9 5 , 1 Δια τοΰ xal συνδέσμου έσήμαναν δτι οϋ μόνον (ρ. 97,5) || 6 χρησ.— σύγγρ. om. || 7 φιλ.] διαλεκτικών μέθοδον συμβάλλεται (expl.). f. 7ν Dav. ρ. 1 3 3 , 1 7 Έ ν τ ώ ειπείν χατηγ. || 19 λέγειν] ειπείν || p o s t καθόλου a d d . ώς μη κατά πλειόνων φερομένας (expl.).

LAURENTIANUS 71,11 [Bandini I I I p. 7] chartaceus saeculo XV exaratus LA initio mutilus est, n a m ilia expositio, quae f. 1—2 r continetur incipiens xal λέγομεν τούτου δύο αιτίας, dcsinens ώς δειχθήσεται συν θεώ έν τή αποδεικτική, extrema pars Eliae in Porph. Isag. prooemii est (El. p. 3 8 , 3 4 — 39,33). sed f. 2 r — 1 0 alterum prooemium legitur, quod ornatum est titulo προλεγόμενα συν θεώ της εισαγωγής πορφυρίου άπδ φωνής ήλιοΰ φιλοσόφου atque incipit μέλλοντες σον θεώ άρςασθαι (sic) τοΰ παρόντος συγγράμματος τά είωθότα (cf. Dav. p. 80,5). haec ad verbum congruunt cum memoria Laurentiani 72,5 neque dubium est, quin ex eodem fonte fluxerint. MONACENSIS 399 [videas Eliae commentariorum praef. p. xvx] f. L R —72 R M Davidis commentarium inde a verbis μέλλοντες συν θεφ άρχεσ&α1. (ρ. 80,5) habet instructum titulo Δαβίδ φιλοσόφου έρμηνεία τών ε ' φωνών, αρχή συν θεώ τών προλεγομένων τών ε' φωνών άπί> φωνής δαβίδ τοΰ θεοφιλέστατου καΐ Οεόφρονο;. particulae cuiusdam discrepantias occasione oblata adnotavi; iam ex specimine intelleges codicem n u m e r a n d u m esse in deterrimis. p. 8 0 , 7 κόρος (const.) || 8 C"!ou] ξύλου m 1 || 8. 9 έν αύτη είσιν αί αίσθ. coll. || 11 όκτιυ ταΰτα κεφ. (τόν άη. om.) || 14 καΐ om. || 17 τά πάντα τά || 19 post σκοπόν add. χαϊ || 20 όκνηροτέρως || ρ . 81,4. 5 . 1 4 προθυμοτέρως || 6 βέλη || 9 ή superscr. || 15 λεγ.] κείμενα || 21 ποιήσει || 24 pr. τούτου] τοιούτου m l || 27 έπιγράμμασι (sic) || 28 μόνου || γαρ om. || 2 8 . 2 9 την δμων. τών συγγρ. coll. || 29 νοδεία] νόθα || 30 καΐ τό άλλου τοΰ έκείνου || 31 δέ om. II ρ . 8 2 , 1 ευρεθβ om. || καΐ (ante βουλ.) om. || 3 εύδόξου || 9 post συναγ. a d d . αϋτοϋς || καΐ] καν || διώρ.] δη ώρισε || 11 άπέφερον || 11. 12 προσκτ.] πάθος κτώμενοι || 15 έπιγρ. διδάσκει coll. Ι] 16. 17 αυτοί ποιήσαντες τά χρ. επη έπέγραψαν πρό; τιμήν τοΰ οίκ. διδ. τό ίνομα αΰτοΰ || 19 ζητ. άναγκ. coll. || 23 post είσι a d d . τοΰ ποιήσαντος || εΰρομεν || 30 πρώτον || ή καΐ τό έναντίον || ρ . 8 3 , 1 πρώτον || 6 έν οίς συν θεώ και ή παροΰσα πραςις.

MONACENSIS 99 [Hardt I p. 521] chartaceus saeculo X V I exaratus MA f. 1 — 77 Davidis librum a verbis μέλλοντες συν θεφ άρχεσθαι (p. 80,5) exhibet ornatum titulis f. 1 ante prooemium προλεγόμενα συν θεψ τής πορφυρίου εισαγωγής άπο φωνής δαΟιδ τοΰ θεοφιλέστατου χαι θεόφρονος φιλοσόφου, f. 8 a n t e commentarium (p. 95,5) τοΰ αύτοΰ σχόλια εις την είσαγωγήν πορφυρίου. specimen deest. MONACENSIS 2 0 1 [Hardt II p. 338] bombycinus saeculo X I I I exaratusM b f. 5 3 — 5 6 exiguam particulam ex Davidis prolegomenis continet incipientem οί τών της φιλοσοφίας λόγων έρώντες. titulus auctoris nomine caret; est enim τά προλεγόμενα συν θεω άγιοι τής φιλοσοφίας, f. 8 4 — 8 6 alterum fragmentum ex prooemio commentarii legitur, quod titulo praefixo αρχή συν θεώ. τά προλεγόμενα τών ε' φωνών incipit μέλλοντες συν θεώ άρχεσθαι. inde a f. 87 Eliae in Categorias expositiones leguntur. specimen deest. Comment, in Arist. XVIII *>. T)«v. P m W

ft in P n m h Τ*-·· ~

d

SÜPPLEMENTUM

XVIII

PL

PRAEFATIONIS

PARISINUS 1 9 3 8 [H. Omont II p. 1 6 7 ] chartaceus saeculo X V I scriptus f. l r — 9 4 R

hoc commentarium

continet

inde a verbis

μέλλοντες συν 8εώ

άρχεσβαι (Dav. ρ. 8 0 , 5 ) anteposito titulo αρχή συν θεώ των προλεγομένων των πέντε φωνών άπο φωνή; δαβίδ τοΰ θεοφιλέστατου χαΐ θε^φρονεστάτου. hoc codice cum Cramer Anecd.

IV

Pans.

earn

commentarii

p. 4 3 4 — 4 4 2

omni

particulam elegerit,

emendatione

ncglecta

ex

quam in imprimen-

dam curavit, cuius discrepantias littera c signatas in hac editione adnotavi, opus non est hoc loco specimen adicere,

praesortim cum codex prorsus

nullius sit pretii. P*

PARISINUS 1 8 4 5 [H. Omont I I p. 152] bombycinus saeculo X I V exaratus, de quo in

praefatione Ammonii

in Porph. Isag. commentarii [p. x x v n ]

exposui, in marginibus varia scholia appicta exhibet, quorum quaedem ex Davidis libro

deprompta

esse videntur.

nam specimen

quod olim inde

transcripsi memoriam Davidis p. 1 1 8 , 1 5 prodit, quamquam foliis peresis ac laceratis multa adeo sunt oblitterata, ut nisi quae evanuerunt suppleveris, sensus extricari vix possit f. l r mrg. Dav. p. 118,15 άποροϋσί τίνες διά τ( έπεί περί γένους xal είδους [εϊπεν], ούχ έποιήσατο [μνείαν] χαΐ των άλλων, οίον διαφοράς ίδίου χαΐ συμβεβηκότος.

άναγχαίον γαρ ζητεϊν

καΐ έπΐ τούτων είτε ΰφέστηκε είτε χαΐ [έν μόναις ψιλαϊς έπινοίαις κείται, φαμέν δέ] ότι δικαίως τόύτων ούχ έμνήοΆη, έπειδη ήρκει ούτω μνησβή-.αι γένους καΐ είδους, [διά γάρ τών άλλων] διήχει το γένος xal το είδος,

[λέγων ούν] τό γένος xal το είδος συμπεριλαμβάνει xai τάς

ολλας [τρεις φωνα'; · εχει γα'ρ, ώς ίφαμεν,] ή διαφορά γένος [xai] είδος, γένος μέν, ώς ίνα είποις την διαφοράν την έν έμοί χαΐ έν τ ω ϊππω καΐ έν τ ώ χυνί και έν τοις άλλοις [είδεσι]. το ούν κατηγορούμενο'/ ειδών τοΰτο [γένος] καλείται, αυτή δέ ειδών κατηγορείται, ώς 'ίνα [άτομώϊης

την

έπΐ τά] πολλά [είδη φερομένην] διαφοράν [xal

εΐπης

αΰτη γάρ ατόμων κατηγορείται, τδ δέ [άτιμων] κατηγοροόμενον [ειδός] έστι.

είδος δέ, λογιχότης].

αλλά μην [χαΐ

έν τ ώ ] ίδίω έστί γένος καΐ [είδος· γένος μέν, ώς "να είπης τό] ίδιον τό [έν παίι τοις είδεσιν], ϊν γάρ xal εκαατον είδος [έχει τι ίδιον είδος δέ, ώς ίνα εϊπης] τό γελβστιχιίν. κατηγορείται τό γελαιτικόν,

[τό δέ άτιμων χατηγορεϊσθαι είδους έστι.

ατόμων γάρ

πάλιν χαΐ έν

τώ

αυμβεβηκότι έστί γένος χαΐ είδος]· γένος μέν, ώς 'ίνα είποις τό σρμβεβηχός [τό ον έν] λευκώ xal μέλανι έν άγνοια έν γνώαει· [τούτο γάρ γένος έίτΐ τ ώ έπΐ πολλά φέρεα9αι είδη],

είδος

δέ, ώς [ίνα εΐπης] τό θερμόν· άτομοϊς γάρ έχεϊνο τό συμβεβηχός τό έπΐ πολλά φερόμενον, σημαίνει δέ h τι συμβεβηχο'ς, δπερ εΐδός έατιν (ρ. 119,12).

R

VATICANUS 1 0 1 8 [videas Ammonii in librum De interpr. praefationis p. LV] f. 1 — 3 6

post titulum

περί πέντε φωνών Davidis

commentarium

incipiens μέλλοντες συν θεώ άρχεσθαι (p. 8 0 , 5 ) exhibet eique f. 3 6 adiunctam Eliae Categoriarum interpretationem iam pleniore titulo inetructam έςήγησις συν θεώ τών δέχα κατηγοριών änb φωνή; δαβίδ τοΰ θεοφιλέστατου φιλοσόφου, ex

specimine,

quod Α. Mau nobis comparavit,

apparet exemplar

codicis

cognatum fuisse codici Vaticano 1023 ( T ) atque illud a librario litterarum imperito sed muneri dedito esse transcriptum. p . 9 7 , 1 τί τε] και τί || 4 τών om. || 9 έποίει || 10 τών om. || 11 διδαακ. om. || 12 xal τά έξ.] xal τι ίδιον xal τί συμβεβηκός || 13 τε om. || 15 τρίτον] τέταρτον || 16 xal om. || 2 0 τέθηκε || 22 είπ. έξωθεν coll. || 2 5 άεΐ xal ώς || 26 xal om. || 29 δ σωκρ. om. || 3 0 είς πο'δας, είς χείρας xal κεφ. || λέγεται || 3 3 xal άλχιβ. || διαιρούνται || ρ. 9 8 , 2 ων om. || καθ' έαυτην ούσα om. || 5 χαΐ πόδας || 7 ά'μα om. || 11 λέγουοι (alt. 1.) || 13 δν || κατά μέρος] καθόλου || 15 χαΐ ο άλχιβ. om. || 17 έν om. || 20. 21 δεωρ. δμοίως χαΐ ίμοτίμως || 23 μόνη (post κεφ.)

SUPPLEMEMTUM

PRAEFATIONIS

XIX

om. || 25 χά om. || 26 τοίνυν ϊλ&. coll. || 28 ούαιώδης || 29 έπουαιώδε{ || p. 99,1 irpiutep. (constant.) || 2 τιμ.] ίϊιαίτερον Q 3.4 |χέν irapiv coll. || 5 οΰτε || 11 αύτώ || 14 τοΰ (ante είδ.) οιη. || 15 λογιχόν || alt. έατι om. || 16 πρωτεΊιει || 18 έατι || 20 έπουα. %al οΰα. coll. || 23 ότι om. || 24 xal (ante iv8p.) om. || 26 ού] ουδέ || 28 xal ή παρούσα iyu coll. VATICANUS 1 0 2 3 [vide Eliae libri praef. p. x x x ] f. 8 V — 9 8 v hoc commen- Τ t a r i u m e x a r a t u m praebet. t i t u l u s d e e s t ; eius loco f. 8 V pictus est vir doctus dextra m a n u librum tenens, sinistram ad tres pueros tendens, qui illustrat u r nota ό φιλόσοφος ήλία; έξηγουμενο; τάς ε' φωνάς. altera imago conspicitur f. 4 8 v ante i n t e r p r e t a t i o n e m Isagoges (p. 95,1), ipsa quidem evanida, sed o r n a t a his notis ό φιλόσοφος πορφύριος, ό ύπατο; χροσαόρΜ;, 6 δαιδ θεσσαλονίκη; έςηγούμενο;. titulus, qui in ceteris codicibus hoc loco apparet, desid e r a t u r . in marginibus notae nullius pretii raro occurrunt, velut απορία, λύσις. q u a n t a auctoritate codex sit, videas p. v n . contulit A . Mau. VATICANUS 1 4 7 0 [Brandis p. 5 8 ] chartaceus t r i b u s m a n i b u s sed eodem V saeculo e x a r a t u s eodemque ex exemplari, ni fallor, derivatus Davidis l i b r u m foliis 1 — 1 5 8 exhibet. p r i m a folia tineis peresa ac m a d o r e corrupta s u n t , u l t i m a omnino i n t e r i e r u n t ; n a m codex iarn t e r m i n a t u r verbis έν τη θεωρία ή[Mv δεδειχται (p. 207,36). paulo post opus confectum corrector boni exempli subsidio nisus compluribus locis et corrigendo et addendo m e n d a abstersit. uno loco alterius correctoris vestigium i n v e n i t u r . de fide codicis vide p. VII. contulit A. Mau.

II

DE DAVIDIS [ELIAE] PSEUDEPIGRAPHI IN PORPHYRII ISAGOGEN COMMENTARIO

T r i b u s codicibus, q u a n t u m scio, Monacensi 3 9 9 [ H a r d t IV p. 2 3 3 ] , T a u r i n e n s i 108 c. I V , 2 8 [Pasinus I p . 2 1 4 ] , Parisino 1939 [H. O m o n t I I p. 167] c o m m e n t a r i u m Isagoges initio m u t i l u m ad nostram a e t a t e m p r o p a g a t u m est, quod incipit a verbis έν τη προτεραία δι' άριβμητιχης θεωρία; υπεσχόμεΟα άποδειχνύειν αίτίαν, δι' ήν 2ς είσιν οί τ η ; φιλοσοφία; ορισμοί, φέρε δή ταύτην διεςελΟωμεν. δεΐτοίνον είδε ναι δτι των αριθμών οί μεν είσιν άρτιοι οί δέ περισσοί (cf. Dav. p. 51,7). titulus in codice T a u r i n e n s i saeculo X I V exarato s e c u n d u m P a s i n u m est Δαβίδ θεσσαλονικέως τοΰ φιλοσόφου είς τά προλεγόμενα της φιλοσοφίας, είς τ ά ; πέντε φων«; τοΰ πορφυρίου χαι είς τά; δεχα χατηγορία; τοΰ άριστοτέλοος. in codice Monacensi 399, saeculo X V I scripto, q u e m ipse inspexi, hoc comm e n t a r i u m f. 148 r — 2 6 8 r exhibetur. sed f. 148 r nihil legitur nisi titulus Δαοίδ έξήγησις είς τον Πορφύρων xai Άριστοτέλην, f. 1 4 8 ν scriptura vacat, f. 149 r alter t i t u l u s cernitur Δαοιδ τοΰ φιλοσόφου πίνας ταύτη; της βίβλου, f. 1 4 9 Τ — 1 6 1 ν t a b u l a a r g u m e n t o r u m i n v e n i t u r in omnia q u a e s e q u u n t u r c o m m e n t a r i a p e r t i n e n s , id est in Isagoges i n t e r p r e t a t i o n e m , in Eliae

XX

SUPPLEMENTUM

PRAEFATIONIS

Categoriarum e x p l a n a t i o n e m , in Sophoniae p a r a p h r a s i n , incipiens Διά τι είσιν ες οί της φιλοσοφία« ορισμοί, denique f. 162 r c o m m e n t a r i u m , de quo agimus, incipit anteposito titulo Δαυίδ φιλοσόφου έξήγησις εις τά Πορφυρίου και 'Αριστοτέλους συγγράμματα της λογικής, t e r m i n a t u r f. 2 6 8 r verbis είσί δέ χαί άλλαι πολλαί κοινωνίαι χαι διαφοραί των ε ' φωνών, ας ζητών εύρήσει δ έπιστήμων. έν οις συν θεψ ή πρδςις και ό παρών λόγος πληρούται ευτυχώς, in codice Parisino 1939, ipso q u o q u e saeculo X V I exarato, de quo m e H. O m o n t , vir illustrissimus, pro sua comitate certiorem fecit, f. 1 titulus a p p a r e t Δαυίδ έςήγησις είς τον Πορφύριον χαί Άριστοτέλην, f. 3 — 1 7 t a b u l a a r g u m e n t o r u m praefixo titulo Δαυίδ φιλοσόφου πίναξ incipiens Δια τί είσιν ες οί της φιλοσοφίας ορισμοί, f. 1 8 — 2 3 scriptura vacant, f. 2 4 — 1 2 l v hoc c o m m e n t a r i u m continetur o r n a t u m titulo Φιλοσοφία. Δαυίδ τοϋ φιλοσόφου έξήγησις πα'νυ ωφέλιμος. Δια τί είσιν ες οί της φιλοσοφίας ορισμοί, hos titulos omni fide carere duobus argumentis ostenditur. p r i m u m cum principio libri etiam t i t u l u m interisse consentaneum est, t u m perversitate formae f r a u s detegitur. n a m illi tituli non solum ad Isagogen sed etiam ad Categorias spectant. et sequitur in omnibus codicibus Isagoges explanationem Categoriarum interpretatio. haec titulo caret, sed principio τών αριστοτελιχών Αρχόμενοι λόγων εύί)υ; έκ Ουρών φίλα τ φ άριστοτέλει d e m o n s t r a t u r id Eliae c o m m e n t a r i u m esse, quod constat in omnibus codicibus Davidis nomine esse o r n a t u m . u n d e tuo iure conicias scholiastam ex titulo alterius comm e n t a r i i n o v u m ad duo c o m m e n t a r i a s p e c t a n t e m iinxisse atque priori anteposuisse. sed eandem Isagoges expositionem in q u i b u s d a m codicibus Eliae adscriptam fuisse c o m p r o b a t u r scholiis ex hoc commentario derivatis a t q u e codice Parisino 1845 et codice Vindobonensi 139 [videas Ammonii in Porph. Isag. praef. p. x x v i n . x x x i x ] servatis, q u a e notis τοΰ ήλία o r n a t a sunt. Eliae nomen n u m plus auctoritatis habeat, d u b i u m est, quia intellegi iam non potest, u t r u m integrum c o m m e n t a r i u m scholiastis praesto fuerit an m u t i l a t u m . e u m certe codicem, qui scholiastae codicis Vindobonensis 139 in manibus f u e r a t , diligentius fuisse e x a r a t u m q u a m quos s u p r a diximus, vel inde a p p a r e t , quod c a p i t u m n u m e r i , quos scholiastes accurate apposuit, servati erant. sed q u i c u n q u e hoc c o m m e n t a r i u m cum Eliae et Davidis libris comparaverit, non d u b i t a b i t , quin a l t e r a m nomen eadem fide dignum sit q u a a l t e r a m , n a m auctor scitissime a m b o r u m libros ad s u u m u s u m transtulit ac cum de suo fere nihil proferret, ex p a n n i s inde collectis s u u m c o m m e n t a r i u m contexuit. quod u t perspicias, q u a e d a m specimina ex codice Monacensi 399, unde Guilelmus Schmidt Brunsvicensis c o m m e n t a r i u m transcripsit, a t q u e ex scholiis codicum Vindobonensis 139 et Parisini 1845, quae ipse descripsi vel contuli, ita subiciam, u t leviores maculas tacite abstergam a t q u e Eliae Davidisque locos congruentes in m a r g i n e significem. Dav. p. 29,30

Mon. 399 f. 171 r . . . Sti δε ου λέγει (Πλα'των) μελεταν τίν φυσικον Αάνατον τον φιλόσοφον, δεικνύομεν διά τεττα'ρων έπιχειρημάτων. πρώτον μεν δτι el περί τούτου ελεγεν, ουκ άν έν τω αϋτφ διαλόγω ήναντιοΰτο έαυτω δ Πλα'των· φησί γαρ παρακατιών ' ώ ς αρα εν τινι φρουρά Ισμεν οι άνθρωποι και ού δεΐ

SUPPLEMENTS!

PRAEFATIONIS

XXI

άποδιδράσκειν απ' αυτής, αλλ.' άναμένειν τον δήσαντα μέχρις ου λύσει τον δεσμον, ον εδησε', τοΰτ' εστίν δτι ου οεΐ φονεύειν εαυτόν προ τοΰ λΰσαι τον δεσμδν του σώματος τον δήσαντα· παρά τοΰτο γαρ χαί δέμας το σώμα παρά τοις ποιηταίς Dav. ρ. 31,13 ώς δεσμός ών της ψυχής και πάλιν σώμα ώς σήμα καί τα'φος υπάρχον της ψυχής, ει οδν τον φυσικδν ελεγε μελετδν θάνατον, ουκ άν ήναντιοΰτο έαυτψ ό φιλόσ φος. έν οίς τδ πρώτον έπιχείρημα. δεύτερον δτι ού δει έξάγειν έαυτδν τον φιλόσοφον, εϊ ώμ'.ίωται τω θ ε ω · τοΰτο γάρ πράττων ου μόνον δμοιος ουκ εσται τω θεψ, άλλ.ά χαί ενάντιος, ει γε προεξανίσταται χαί λυειν έπιχειρεΐ τον δεσμδν πρινή χελεΰσαι τον δήσαντα· τοΰτο γάρ τυραννίδος ΐδιόν έστι χαί ουχ δμοιώσεως θεοΰ. τοΰτο και τδ δεύτερον, τρίτον εστί τδ τοΰ Πλωτίνου* αύτδς ει. ρ. 15,53 γάρ φησιν έν ταΤς Έννεάσιν, δτι ου δει έξάγειν εαυτόν τον φιλόσοφον, ει γε ώμοίωται Οεω· ό γάρ Οεδς άγαθδς ών πάσιν ίσως επιβλέπει και πάσιν ίσως επιχορηγεί την αγαθότητα τοις τε πρώτοι; και τοις δευτέροις. ταΰτα δε ώς εχουσιν έπιτηδειότητα καί αγαθότητα και άνεπιτηδειότητα, τδ ήλιακδν φώς αυτοΐς χορηγείται, καί γάρ καί αί νυκτερίδες σκοτεινδν τοΰτο καί άφώτιστον εχουσι τη ει. ρ. 15,Ά άνεπιτηδειότητι της όψεως, el ουν ώμοίωται τψ θεο> ό φιλόσοφος, ου καταφρονεί των δευτέρων, φιλόσοφος δέ έστιν ή ψυχή, δεύτερον καί χείρον τδ σώμα. (ουκ άρα την ψυχήν) δει έςάγειν έαυτήν καταλιποΰσαν τδ σώμα, αλλ' άναμένειν τον δήσαντα. οδτω γε καί τδ τρίτον, τέταρτον έπιχείρημα Πρόκλου τοΰ ύπο- El. ot Dav. om. μνηματίσαντος ΠλωτΓνον· ούτος γάρ φησιν ό Πρόκλος, δτι ή αρετή αυτάρκης έστί πρδς εύδαιμονίαν, ή δε ευδαιμονία ουκ αποφεύγει τά δεινά, αλλά τούτοις έγκαρτερεΐ. καί ή φιλοσοφία δέ χώρος (χορδς cod.) ουσα τών αρετών εύδαιμονίαν έχει* δηλονότι έγκαρτερεΐ τοις δεινοΐς καί αυτη τούτων ουκ άποδιδράσκει. δτι δέ τοΰτο αληθές, δήλον· καί γάρ Πλωτίνος δ φιλόσοφος έρωτηθείς, εί άρα Dav. ρ. 30,31 ευδαίμων έστίν ό άνήρ ό ζών έναρέ:ως μέν Πριαμικαΐς δέ τύχαις περιπεσών καί Ίλιάδι περιβεβλημένος κακών καί μετά θάνατον έρριμμένος άταφος επί της γης, ούδεν ετερον άπεκρίνατο, εΐ μή δτι 'άπαγε της μικρολογίας' (τοις μικρολόγοις cod.), τοΰτ' έστιν δτι ταΰτα πάντα τό τε σώμα καί τά περί τδ σώμα [περί τά δντα] ουδέν συμβάλλονται τη άρετη της ψυχής, ίστέον δέ δτι οί φιλόσοφοι τρία τινά λέγουσι· έγώ, τδ έμόν, τά τοΰ έμοΰ· έγώ μέν την ψυχήν, έμδν δέ τδ σώμα, ^ ρ ' w i s τά τοΰ έμοΰ δέ πάντα τά έκτος τά περί τον άνθρωπον· καί γάρ Σωκράτης δ 'Αθηναίος ε φ α τ / ε ν 'έμέ άνθρωπος άποκτεΐναι μέν δύναται, βλάψαι δέ με ού δύναται', τοΰτ' έστι την ψυχήν μου ουκ αδικεί ώς άσώματον, τδ δέ σώμα φονεύει ώς φθαρτόν. καί πάλιν ό Άνάξαρχος τυπτόμενος έφασκεν· 'πτίσσε τοΰ Άναξάρχου ΕΙ. ρ. 22,25 θύλακον, ου γάρ ποτε πτίσσεις Άνάξαρχον', θύλακον καλέσας τδ σώμα. και πάλιν ό Άμφίμαχος φονευόμενος ελεγε αυτόν μ ' έξεσαωία (έγώ με εζεσα cod.) · τί (οδτι cod.) μ'Λ μέλει άατπς έκείνη; έρρέτω.

Mon. f. 189 r inf. . . . ειπωμεν λοιπδν καί τους κατά μέρος ευρετάς αυτών EL et Dav. on· (τών έπιστημών) τους άριστεύσαντας έν αδταΐς· της μέν τοι αριθμητικής προέστη δ Νικόμαχος, της δέ λογικής ό Διόφαντος, πάλιν τής μουσικής προέστησαν οί Πυθαγόρειοι, τής δέ γεωδαισίας "Ηρων, τής δέ αστρονομίας Παΰλος καί τής σφαιρικής ό Θεοδόσιος. Mon. f. 193'' ' Ε π ε ι δ ή δευτέρως ήμΐν δπάρχει εις ζήτησιν τδ πρακτικδν τής

SUPPLEMENTÜM

XXII

PRAEFATIONIS

φιλοσοφία;, μ ή τούτο περκρρονήσαντες κ α τ α λ ί π ω μ ε ν

πρώτον γάρ χα! άναγχαΐόν

έατιν, ει γε χατά τδν Πλάτωνα ουκ εστίν έχεΐνος φιλόσοφος ό ορμαΟους έπισυDav. ρ. 5,22 ρόμενος θεωρημάτων, αλλ' δ άχηλίδωτον και άρρύπωτον την ζ ω η ν διαφυλάττων, χαν EL ρ. 118,6 μήτε γράμματα μήτε νεΐν έπίστηται.

δ ε ι δέ είδέναι δτι οί των 'Αθηναίων λογάδες

έδίδασχον τους εαυτών παΐδας γράμματα, χα! νήχεσδαι ρ"

g ^ j συνεχώς γαρ έπολέμουν οί 'Αθηναίοι, σοφίας χατά μεν τον Άριστοτέλην γαρ οί 'Αριστοτελικοί νομικδν πολιτικόν.

δε δια τάς ν α υ μ α χ ί α ; ·

διαιρείται τοίνυν το πρακτικδν της φιλοδε είς δύο·

φασ!

δτι τδ πραχτιχον διεΐλεν ό 'Αριστοτέλης είς ήδιχον

είς τρία,

χατά

Πλάτωνα

οίκο-

χα! δτι τοΰτο αληθές, φασΐν δτι ίσάρι&μοι πραγματεΐαι έγρά-

φησαν τπό τό ποσόν om. KT 32 ώσπερ δέ Υ 33 καί μίαν φύσιν άποτελεϊ iteratum del. Κ

DA.VIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPH1ÄE c. 5

H

"Ελθωμεν ουν και όρισώμεθα την φιλοσοφίαν. αλλ' επειδή ωσπερ αδύνατον εστί τινα πλέξαι συλλογισμών, ε{ μή πρότερον μάθη τί έστι συλλογισμοί χαί πόθεν γίνεται, τον αυτόν τρόπον χαί όρίσασθαί τι αδύνατον εστί τινα, et μή πρότερον μάθη τί έστιν δρος χαί πόθεν λαμβάνεται· τοΰτο 5 γινώσχοντες έννέα χεφάλαια παραδίδομεν. χαί πρώτον μεν έστι χεφάλαιον έν φ λεγομεν τί έστιν ορισμός, δεύτερον δέ έν ω λέγομεν τί διαφέρει όρισμδς δρου χαί υπογραφής χαί ύπογραφικοΰ όρισμοϋ, τρίτον έν φ λεγομεν πόθεν λέγεται ορισμό?, τέταρτον έν φ λέγομεν πόθεν λαμβάνονται οί ορισμοί, πέμπτον έν ο> λέγομεν ποΐος τέλειος χαί ποίος ατελής ορισμός 10 χαί τις ή χαχία χαί τις ή υγίεια του όρισμοΰ, 2χτον έν φ λέγομεν πόσοι ορισμοί της φιλοσοφίας, εβδομον έν ψ λέγομεν διά τί τοσοΰτοί είσιν οί της φιλοσοφίας όρισμοί χαί μήτε πλείους μήτε έλάττοος, ογδοον έν φ λέγομεν τήν τάςιν αυτών, ενατον έν ω λέγομεν τίνες έφεϋρον τους ορισμούς τούτους, έν οίς χαί ή παρούσα πραξις.

15

Πραξις ε'.

Άρξώμεθα τοΰ πρώτου χεφαλαίου χαί ειπωμεν τί έστιν ορισμός, ίστέον δτι ορισμός έστι λόγος σύντομος δηλωτικές της φύσεως τοΰ υποκειμένου πράγματος, αλλ' έπειδή, ώς μαθησόμεθα, οί δροι είώθασιν από γένους χαί συστατιχών διαφορών λαμβάνεσθαι, ειπωμεν ποία λέξις έν τω 20 παρόντι δρισμφ αναλογεί τψ γένει χαί ποία ταΐς συστατιχαΐς διαφοραΐς. αλλ' Γνα σαφής ήμΐν ή διδασκαλία γένηται, χρησώμεθα παραδείγματι τω ορψ τοΰ ανθρώπου, ίστέον δτι ό άνθρωπος έστι ζωον λογιχδν θνητδν νοΰ χαί έπιστημης δεχτιχόν· ίδου ενταύθα το μεν ζωον αντί γένους είληπται (χοινότερον γάρ έστι χαί χατά πλειόνων φέρεται· φέρεται γαρ κατά 25 τε ανθρώπου χαί χυνδς χαί ίππου χαί των τοιούτων), αί δέ λοιπαί λέξεις αντί συστατιχών διαφορών | παραλαμβάνονται, ούτως ουν χαί έν τω 132Γ όρισμφ τούτφ τοΰ όρισμοΰ ό μεν'λόγος' αντί γένους ειληπται (κοινότερος γάρ έστι και χατά πλειόνων φέρεται· φέρεται γάρ χατά τε τοΰ ένδιαθέτου και προφορικοΰ), αί δε λοιπαί λέξεις αντί συστατιχών διαφορών παρα30 λαμβάνονται, ελθωμεν ουν και έξηγησώμεθα. ίστέον δτι ό λόγος πρόσκειται προς άντιδιαστολήν τοΰ ό νάματος· χαί γάρ χαί το ονομα δηλοΐ τήν φύσιν τοΰ υποκειμένου πράγματος, οίον τδ άνθρωπος, χαί δπερ ό δρος ποιεί δια πλειόνων λέξεων, τοΰτο τδ ονομα ποιεί δια μιας λέξεως. δθεν

3 post γίνεται add. συλλογισμός V 3. 4 ίρίβαοθαί τινα άδ. έστι (τι om.) V 4 πρότερον om. Κ δ post έννέα add. τινά V 6 δέ om. Τ 9 ποίος τέλειο: om. Υ 11 post φιλ. add. εΐαίν V είσιν om. Τ 11. 12 οί δρ. τής φιλ. colloc. V 13 Ιννατον KV 14 έν οίς—πρδξις om. TV 18 είώθασιν] συνίστανται (λαμβάνεσθαι ν. 19 om.) V 22 6 om. Κ 27 τοΰ δρισμοΰ 4 μέν λίγος scripsi: 4 τοΰ δρισμοΰ μέν λίγος Κ : & τοΰ δρισμοΰ λόγο; Τ : τοΰ όρισμοΰ μεν λίγος Κ 29 χαί τοΰ προφορ. V 30 δ om. K T 31 χαί (post γάρ) om. Κ

12

DAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 5 καί άνΟορι'ζονται* όνομα μεν γαρ, φάσιν, εστίν δρος συνεσταλμένος, τοΰτ' εστι κατά σύνοψιν ήγουν έν συντόμψ, δρος δέ έστιν όνομα έίηπλωμένον. ίνα ουν χωρισ&η τδ όνομα, πρόσκειται λόγος,

καί εΐ άρα δπερ ποιεί τδ

όνομα, ποιεί και ό δρος (και γάρ και το όνομα και ό δρος την φύσιν τοΰ 5 υποκειμένου πράγματος δηλοΰσι), δια τι έπενοήθη ό δρος; καί λέγομεν δια τδ

γνώναι

ήμΰς

τάς συστατικάς διαφοράς, τοΰτ' εστι

τά συστατικά τοΰ

ύποκειμένοο πράγματος· έάν μεν γάρ είπωμεν άνθρωπος,

ου γινώσκομεν

τάς συστατικάς διαφοράς, έάν δέ είπωμεν ζιρον λογικδν και τά έςής, οίδαμεν ταύτας,

'σύντομος'

δε πρόσκειται διά τοί>ς έκτεταμένους λόγους, οίον δια

10 τον Περί στεφάνου, καί τους διηγηματικοΰς λόγους· οΰτοι γάρ λόγοι είσίν, αλλ' ου σύντομοι, 'δηλωτικδς δέ της φύσεως τοΰ υποκείμενου πράγματος' πρόσκειται

ή

διά

τά αποφθέγματα οΓον διά τδ 'μηδέν άγαν' κ α ί ' γ ν ώ δ ι

σαυτόν' (ταΰτα γάρ λόγοι είσ'ιν και σύντομοι, αλλ' ού δηλοΰσι την φύσιν τοΰ υποκειμένου πράγματος), ή διά τάς υπόγραφα';· αύται γάρ ού δηλοΰσι 15 την

φύσιν

τοΰ

υποκειμένου πράγματος αλλά τά περί την φύσιν καί τά

παρεπόμενα αύτη,

οίον ώς δταν είπα»' άνθρωπος έστιν όρ&οπεριπατητικδν

γελαστικδν πλατυώνυχον'· ταΰτα γάρ τά παρεπόμενα αύτιΰ δηλοΰσιν.

έν

οίς τδ πρώτον κεφάλαιον. "ΕλΟωμεν 20 υπογραφής

δέ καί έπί τδ δεύτερον καί είπωμεν τι διαφέρει όρισμδς

καί όρου καί υπογραφικοΰ όρισμοΰ.

γραφής διαφέρει, την

ιστέον δτι όρισμδς υπο-

δτι ό μέν όρισμδς έζ ούσιωδών φωνών λαμβάνεται καί

ούσίαν αυτήν καί την φύσιν τοΰ υποκειμένου πράγματος δήλοι, οίον

άνθρωπος

εστι

ζωον λογικδν Ονητδν νοΰ καί έπιστήμης δεκτικόν,

ή

δέ

υπογραφή άπδ συμβεβηκότων λαμβάνεται καί τά παρεπόμενα τιί> ύποκει25 μένω πράγματι 'άνθρωπος

καί τά περί την φύσιν αύτοΰ δηλοΐ,

οίον ώς δταν είπω

έστιν όρθοπεριπατητικόν γελαστικδν πλατυώνυχον'.

έπειδή δέ

είρήκαμεν δτι ό μέν όρισμδς άπδ ούσιωδών φωνών λαμβάνεται, ή δέ υπογραφή άπδ συμβεβηκότων, μάθωμεν τι έστιν ουσιώδες καί τί συμβεβηκός. | ίστέον δτι ουσιώδες έστιν ο παρδν μέν σώζει τον άνΟρωπον, άπδν δέ φβεί- 132ν 30 ρει, ώσπερ τδ λογικόν· τοΰτο γάρ παρδν μέν σώζει τδν άν&ρωπον, άπδν δε φθείρει* βηκός

αδύνατον γάρ είναι άν&ρωπον (καί) μή είναι λογικόν.

συμβε-

δέ έστιν δ ούτε παρδν σώζει ούτε άπδν φθείρει αύτόν, ώσπερ τδ

λευκόν* τοΰτο

γάρ

ούτε παρδν σώζει ούτε άπδν φθείρει τδν άν&ρωπον ·

1 post άνθορ. add. οδτως Τ φησιν V 5 λέγω Κ : λέγει Τ post λέγ. add. δτι διά τοΰτο έπενοήθη ό δρο; V 7 μέν γάρ om. Κ : μέν οω. Τ 8 post λογιχόν add. θνητόν V 8. 9 οίδαμεν ταύτας] γινώσκομεν τάς σοβτατιχά; διαφοράς V 9 σύντομον Τ 10 ΓΙερΙ ατ.] Demostbenis orationem spectat 11 ού] ούν V 13. 14 δηλοΰσι φύσιν ύποκ. (την et τοΰ om.) V 14. 15 ή διά τά; ύπογρ.—πράγματος om. KT 16 είπωμεν V (cf. v. 25) 17. 26 πλατυδνοχον K T 17 αύτψ δηλ.] δηλοΰσιν αΰτ. Τ 6 δτινα] 4 Τ ίιφ'] παρ' Τ 7 υφιστάμενα Τ 9 τινα om. KV 10 ante 6 άνβρ. add. και KV ante όνομ. add. ν.ι\ Τ 11 έν τω et ϊατι] cf. p. 1 , 1 5 1 5 . 1 6 6 ίατp. δέ πάλιν (xat om.) Τ 17 συνίστ. αώμ. coll. Τ auvijtatai Τ 17. 18 oße φιλ. coll. KV 18 λαμβάνει om. KV post δτι add. *ai Τ 21. 22 τον ίρον τον Τ 24 alt. Εχει oin. Τ 25 διττών] διπλούν ϊ 25. 26 πασα—διττών om. Τ 26 pr. Ιχει om. Κ 27 καΐ (ante προα.) om. Τ 28 γέν. τό λεγ. coll. Τ 29 τής ναυπ.] παραδείγματος Τ 30 εχει (post ίιποχ.) om. Τ 31 ΰποχ. (post π; και εστίν ειπείν δτι ουκ έναντιοΰται έαυτφ. αλλ' ινα δείςωμεν δτι ου* έναντιοΰται έαυτώ, είπωμεν δλι'γα τινά.

ίστέον δτι ή ζωή αντίκειται τ ψ θ α ν ά τ φ · ή μεν γάρ ζωή εςις εστί

καί αιτία τοΰ είναι ήμας, ό δε θάνατος στέρησις.

καί τούτων έκάτερον

διττόν έστιν· χαϊ γάρ ή ζωή διττή έστιν· εστι γάρ φυσιχή, εστι χαί προ10 αιρετική, χαί φυσική μεν ζωή έστι συνάφεια της ψυχής χαί τοΰ σώματος, χαί)' ή ν χορηγεί τ ω σώματι ή ψυχή αίσθησιν και χίνησιν, κ α θ ' ήν άπαντες ζώμεν, κ α θ ' ήν το σώμα δεσμεϊ τήν ψυχήν, δθεν καί δέμας λέγεται οιονεί δεσμός της ψυχής, δθεν καί σώμα λέγεται οιονεί σήμα καί τάφος τής ψυχής, προαιρετική δδ ζ ω ή έστιν, ήνίκα τδ χείρον νικά το κρεΐττον, τοΰτ' εστίν ως δταν ή ψ υ χ ή 15 νικαται έκ τών σωματικών ήδυπαθειών, ήτις ζωή καί ακόλαστος έστι, τοΰτ εστίν ού σώφρων, φυσικδς δε θάνατος έστιν ό διαχωρισμός τής ψ υ χ ή ς έκ τοΰ σώματος, καθ 1 ον άπαντες τελευτώμεν. προαιρετικός δέ θάνατος έστιν ή κατ' άρετήν ζωή, τοΰτ' εστίν ως δταν τοΰ ζω ου σωζομένου μελέτ/j γίνηται τοΰ θανάτου διά τοΰ νέχρωσιν άπεργάζεσθαι τών παθών,

τούτων ουν ούτως έχόντων

20 τέσσαρά τινα έκ τούτων συνάγονται· τδ είναι, τδ μή είναι, το ευ είναι, τδ κακώς είναι, καί είναι μέν έστιν ή φυσική ζωή, μή είναι δέ ό φυσικός θάνατος, ευ είναι δέ ό προαιρετικός θάνατος, χακώς δέ είναι ή προαιρετική ζωή. ό Πλάτων λέγει ώς δει μελετάν τον θάνατον,

ήνίκα ουν

τον προαιρετικδν θάνατον

δει νοεϊν, τοΰτ* εστι τον κατ* άρετήν θάνατον, ήγουν τήν νέκρωσιν τών παθών. 25 ήνίκα δέ λέγει δτι ού δει τινα έαυτδν άναιρεϊν, τον φυσικδν θάνατον | δει 14h νοεϊν, καθ' δν άπαντες τελευτώμεν.

ταΰτα μέν έν τούτοις.

Ίστέον δέ δτι Κλεόμβροτός τις νομίζων δτι δ Πλάτων τδν φυσικδν θάνατον λέγει τδν φιλόσοφον μελεταν, ρίψας έαυτδν έκ τοΰ τείχους έτελεύτησε. 30

περί ου φησιν δ Καλλίμαχος ούτως· Είπας " Ή λ ι ε , χαίρε' Κλεόμβροτος Άμβρακιώτης ή λ α τ ' α φ ' υψηλοΰ τείχεος είς Ά ί δ η ν , άξιον ουτι παθών θανάτου κακόν, άλλά Πλάτωνος εν τδ περί ψ υ χ ή ς γ ρ ά μ μ ' άναλεξάμενος.

πρδς τοΰτο δέ είπεν Ό λ υ μ π ι ό δ ω ρ ο ς δ φιλόσοφος

3 τούτων . . έχόντων V J 4 δτι (ante oö) om. Κ ό. 6 xal Ιστιν—έαιιτψ] ούδαμώς Τ 10 τής et τοΰ om. Τ 11 χωρηγεϊ Κ 12 καθ' ήν—τάφ. τ. ψυχής (13) eicias δεσμός—οίονεΐ (13) suppl. V 8 δεσμός τις V 13 λέγεται (post σώμα) om. V 16 έχ] άπό Τ 17 έβτιν om. Τ 18 γίνεται TV 19 ούν om. Τ 20 έκ τούτων ante τεασ. coll. V ante τό κακώς add. χαί Τ 21 ή om. Ε 23. 25 λέγη Τ 23 θάνατον (post & om. Κ 22 δέ (post ευ είναι) om. Κ 25. 26 δει νοεϊν θα'ν. colloc. Τ ττροαιρ.) om. Τ 25 τινα; εαυτούς Τ 30 ειπών Brand. χαίοειν Υ 29 & Καλλίμαχος] fr. X X I I I ed. Wilam. 31 ήλλατ' libri τείχους libri 32 οδτι παθών] ουδέν ίδών Amm. 33 Εν το] έν τώ KV της ψυχής Κ 34 ante όλυμπ. add. i KV

32

DAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 11

el μή γράμμα Πλάτωνος έμήν έπέδησεν έρωήν, ήδη λυγρδν έλυσα βίου πολυχηδέα δεαιχόν, τ ο ϋ ΐ ' εστίν εΐ μ ή ώφελήθην έχ Πλάτωνος τρόπον ευζωίας, προέχρινα άν μή είναι ή κακώς εΤναι* και γαρ, ώς έμάθομεν, δ Πλάτων λέγει δτι οδ 5 δει τινα έαυτδν άναιρεΐν. θώμεν

Γνα δε μή πολλοί γένωνται Κλεόμβροτοι, προσ-

έν τ ω δρω τινά της αύτης σημασίας φυλαττομένης χαι ε "πω μεν

αδτδν ούτως· 'φιλοσοφία έστί μελέτη θανάτου του ζ ω ου σωζομενου', τοΰ τ ' εστίν οδ τοΰ φυσιχοΰ άλλα τοΰ προαιρετικού θανάτου,

έν οις συν θεπο τοΰ λιμοΰ Κ θεάγνης Τ (ν. 175 Bergk) 20 λέγων οδτω colloc. V 23 post δτι add. τοΰτο Τ ώς] δτι Τ εαυτόν άναιρεΐν colloc. Κ λέγει δτι om. Τ 24 πανταχού τόν πένητα colloc. Τ post σπείρειν add. τουτέοτι KV άβάτις Τ 26 χαχόχυμα είναι colloc. Τ γάρ om. Τ 27 άν{βτ. ε&λδγω; coll. Τ 31 Ί ο υ λ ι α ν φ cf. Zelleri Pb. Or. V* p. 733 αύτώ om. Κ ταΰτα om. Τ

ÖAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 11

S3

ήμισύ μου τέθνηχε, το δ* ήμισυ δέρχεται η ώ ς · οΓχτειρον, βασιλεΰ, Kuvtxöv ήμίτομον, τουτ' εστίν χέλευσον ή Γνα περιοδευθω ή Γνα φονευθώ,

ό δε εΤπέ προς αύτδν

άμφοτέρους αδικείς, χαΐ Πλουτέα χαι Φαέ&οντα, 5

τον μεν ετ* είαορόων, τοΰ δ' άπολειπόμενος. πάλιν διαλύεται τό συμπόσιον διά περίστασιν τινα ί δ ι χ ή ν χαΐ γαρ τοΰ έστιάτορος έςαίφνης ή άρρωστήσαντος ή άχούσαντος φίλων άπώλειαν άνίστανται οι έστιώμενοι χαι διαλύεται

τδ συμπόσιον.

ούτως

οδν και {διχής τίνος

περιστάσεως χαταλαβούσης ευλόγως τις αναιρεί εαυτόν,

όθεν χαΐ Πυ&α-

10 γορεία τις γυνή ή και Θεανώ λεγομένη χρατηθεΐσα υπδ τοΰ έν Σικελία τυράννου χαΐ έρωτωμένη

διά

Ιλεγε 'φάγοιμι άν ή εϊποιμι'.

τ ί οό τρώγουσιν

φ ά γ ε ' , Ιλεγεν 'εϊποιμι δν ή φάγοιμι'. έτελευτησε.

οί Πυθαγόρειοι χυάμους,

χαΐ πάλιν έκείνου λέγοντος αύτη 'ούχοΰν χαΐ ουτω χαταδάχνουσα την γλώσσαν

ποίλιν διαλύεται τδ συμπόσιον διά μεΟην· χαι γάρ μεΟυόντων

15 των έστιωμένων ευλόγως διαλύεται τδ συμπόσιον.

ούτως ουν ευλόγως τις

αναιρεί έαυτόν, ήνίχα έλΟη έν τ φ έσχάτq> γήρα χαΐ άρξηται ληρεϊν χαί παραφρονεϊν.

πάλιν διαλύεται τδ συμπόσιον, ήνίχα οί έστιώμενοι άρχονται

μάχεσΟαι άλλήλοις χαΐ ά&έμιτά τινα προς έαυτοΰς διαπράττεσδαι.

ούτως

ουν ευλόγως τις αναιρεί έαυτόν, ήνίχα κρατηθείς όπδ πολεμίων άναγκάζεται 20 ά&έμιτά τινα διαπράςασΰαι, τοΰτ' εστίν ή μητρογαμήσαι ή φαγεΐν τι άΟέμιτον. πάλιν διαλύεται τδ συμπόσιον διά χοινήν περίστασιν· χαΐ γάρ χοινής περιστάσεως χαταλαβούσης, οΓον έμπρησμοΰ ή έπιδρομής βαρβάρων, άνίστανται οί έστιώμενοι χαΐ ευλόγως διαλύεται τδ συμπόσιον.

ούτως ουν ευλόγως τις

αναιρεί έαυτδν διά χοινήν περίστασιν, οΓον ώς δταν πολεμίων έπελδόντων 25 τ η πάλει χαι μελλόντων αυτήν πορ&εΐν ό πολίτης τ φ φ ό β φ νιχώμενος αναιρεί έαυτόν.

ταΰτα μέν ούτοι.

Ίστέον δέ δτι ίτεροί τίνες τρεΐς μόνους τρόπους παραδιδόασι, χαί)' οδς ευλόγως τις αναιρεί έαυτόν· φασί γάρ δτι φύσει ή ζ ω ή τριττή έστιν· ή γάρ αρίστη εστίν ή μέση ή χειρίστη,

ήνίκα ουν έστί τις έν τη άριστη ζ ω η

30 ή έν τ η μέση χαΐ όρα έαυτδν μάλλον έπί τδ χείρον έχχλίνοντα, ευλόγως αναιρεί έαυτόν.

πάλιν ήνίχα τις έν τη χειρίστη ζ ω η έστι και δρα έαυτδν

αεί έν τοις αυτοΐς οντα και μηδέποτε έπί τήν άρίστην μετερχόμενον, ευλόγως αναιρεί έαυτόν.

ταΰτα μέν έν τούτοις.

I ήμιβο] cf. Anth. IX 137 ήώς] ώς Τ 3 pr. ή otn. Κ 4 άμφοτέρου: dStxitt om. Τ πλούτωνα V G διά περιστατικήν τινα ί(κην KV 9 58εν] ώαπερ V s 10 γυνή] τη μοιχΊη V 1 : ή μοιχεία V' (cf. Eliae comm. p. 15,1) I I ante Sti add. tlr.t V 12 Ελεγε post εϊποιμι colloc. Τ post είποιμι add. άν V1 αίιτξ om. KT 13 φα'γε] Εφαγε V 1 post φάγοιμι add. άν V 14 μέθης V 15 τις post έαυτίν (16) colloc. Τ 16 άρζεται KV: άρχεται Τ 20 τοΰτ' Ιβτιν om. Τ άθέμτον] των οί) θεμιτών Τ 21 κοινής] τινό; V 23 ουν om. Τ 24 οΓον ώς om. Τ 25 χαΐ μελλ. αυτήν πορβεϊν om. Τ τω φ τέμν. ol dp. coll. Τ 35 post τριπλ. add. xal τετραπλααιαζομένη Υ

52

DAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 17

προς έαυτήν πολλαπλασιαζομένη πάντως άρτιους άριθμοί»; αποτελεί, χαΐ άλλως δέ ή δυάς ούχ έστιν άριθμός, ειπερ πας άριθμός χαΐ αρχήν έχει χαί μέσον χαί τελευταϊον · · . ταΰτα μέν περί της δυάδος. Ό δέ τρι'α αριθμός ούτως ώνομάσθη παρά το άτειρής τις είναι χαι 5 ακαταπόνητος, ουτω δέ λέγεται διό το μή δύνασθαι αυτόν εις ίσα διαιρεΐσΟαι* εις μονάδα γαρ χαι δυάδα διαιρείται* ουδέ γαρ δυνάμεθα διαιρεϊν αυτόν εις εν ί^μισυ χαι εν ήμισυ, έπειδή, ώς εϊρηται, οί αριθμητικοί οδ τεμνουσι την μονάδα, εί δέ τις είποι 'τουτφ τ φ λόγω έχαστος περιττός άριθμός ούτως ώφειλε λέγεσθαι παρά το άτειρής είναι χαΐ άχαταπόνητο;, τοΰτ' εστι 10 παρά το μή δύνασθαι διαιρεϊσθαι] εις ίσα, οίον ώς έπι τοΰ πέντε χαΐ τοϋ έπτά* ούτοι γάρ ου διαιρούνται εί; ισα* | ό μέν γάρ πέντε είς τρία χαι δυο διαιρείται, ό δέ έπτά είς τρία χαι τέσσαρα', λέγομεν δτι δ τρία ώς προτερεύων αυτών τούτου χάριν την δνομασίαν προϋφήρπασεν. ίατέον δέ δ « ό τρία αριθμό; έ σ τ ι ν εάν γάρ τόν τρία μή είπωμεν είναι αριθμόν, έπειδή 15 ό δύο ουχ εστίν άριθμός, τούτω τ φ λόγω οόδέ ό τέσσαρα έστιν αριθμός, έπειδή ούχ έστιν ό τρία άριθμός, αλλ' ουδέ ό πέντε έστίν άριθμός, έπειδή ουδέ ό τέσσαρα, χαϊ έπέχεινα εις άπέραντον. αλλ' ουν ό τρία άριθμός έστι· χαί γάρ πολυπλασιαζόμενος μείζονα αριθμόν αποτελεί ήπερ συντιθέμενος· τρία γάρ έπί τρία έννέα, τρία δέ και τρία εξ' Ιδοί» πολυπλασιασθείς 20 μέν τον έννέα αριθμόν απετέλεσε, συντεθείς δέ τον £ς, ό δέ έννέα μείζων έστι τοΰ 2ξ. τοΰτο δέ, ώς ειρηται ανωτέρω, ίδιον έστι των αριθμών, οίον τετράχις τέσσαρα δεχαέξ, τέσσαρα δέ χαί τέσσαρα δχτώ, δθεν έδείχθη ή μονάς καΐ ή δυάς μή ουσαι αριθμοί, αλλω; τε δέ ό τρία αριθμό; έστιν, χαθό έχ πλήθου; μονάδων σύγχειται, δπερ Γδιόν έστιν άριθμοΰ* π α ; γάρ 25 άριθμός έχ πλήθους μονάδων σύγχειται, οΓον ό τέσσαρα χαϊ ό πέντε χαι ό εξ χαι οί έξης. χατά τοΰτο δέ δοχεΐ ό τρία μή είναι άριθμός, χαθό ουχ εχει έρ. και τό πρ. Τ 35 έμάθομεν] ρ. 20,29 35. 36 έοτι «εώ coll. Vat. 2253: θεώ έβτι KTV έπειδή ouv ή φιλοσοφία όμοίωσίς έστι θεώ Vat. 2253: om. KTV

D A V I D I S P R O L E G O M E N A P H I L O S O P H I A E c. 18

δβ

τδ θείον, τάς μέν θεωρητιχάς τάς δε πραχτικάς (και θεωρητικάς μέν χαθδ γινώσχει πάντα, πρακτικάς δέ χαθδ πάντα δημιουργεί), τούτου χάριν xai ή φιλοσοφία ε?ς δύο διαιρείται, τοΰτ' εστίν είς θεωρητικών xai πραχτιχόν.

xai

διά μέν τοΰ θεωρητικού μιμείται τάς θεωρητιχάς xai γνωστικάς δυνάμει; 5 τοΰ θεοΰ (διά γάρ τούτων πάντα γινώσχει τά όντα), διά δέ τοΰ πραχτιχοΰ μιμείται τάς πραχτικάς δυνάμεις· διά γάρ τούτων τ ω ν άτελεστέρων ψυχών προνοείται διά τδ από της άγνοιας έπί την γνώσιν αύτάς μεταφέρειν. δέ αιτία έστίν αυτη· ή φιλοσοφία exoxov εχει την ψυχήν χοσμήσαι.

τρίτη έπειδή

δέ ή φιλοσοφία σκοπδν εχει τήν ψυχήν χοσμήσαι, διττάς δέ δυνάμεις εχει 10 ή ψυχή, τάς μέν γνωστιχάς τάς δέ ζωτιχάς, xal γνωστικάς μέν αΓσθησιν φαντασίαν δόξαν διάνοιαν και νοΰν, περί ών ανωτέρω έμάθομεν, ζωτιχάς δέ βουλησιν προαίρεσιν θυμδν xai έπιθυμίαν, τούτου χάριν xai ή φιλοσοφία εις δύο διαιρείται, τοΰτ' εστίν είς θεωρητιχδν xai πραχτιχόν, Γνα διά μέν τοΰ θεωρητιχοΰ

τάς

γνωστιχάς

δυνάμεις

της

ψυχής

κόσμηση,

διά

δέ

τοΰ

15 πραχτιχοΰ τάς ζωτιχάς· xal γάρ τδ πραχτιχδν διδάσκει ήμδς τδ χρατεΐν τοΰ θυμοΰ xai μη έρδν τ ω ν μη προσηκόντων. Ταϋτα μέν περί τοΰ είς δύο διαιρεϊσδαι τήν φιλοσοφίαν, τοΰτ' εστίν είς

θεωρητιχδν

xai

Ετερον xai νικαται

πραχτιχόν.

ίστέον δέ δτι έχάτερον τούτων

νικα τδ

υπδ τοΰ έτερου· xai γάρ τδ θεωρητιχδν νικα τδ πρα-

20 χτιχδν χατά τδ δποκείμενον, δτι τ ω μέν θεωρητικά) πάντα τά όντα δπόχεινται πρδς γνώσιν τ ψ γάρ

τάς

ανθρωπινός

δέ πρακτικφ

μόναι at άνθρώπιναι ψυχαί* μόνας

ψυχάς κοσμεί τδ πραχτιχόν, οό μήν xai τάς

των

αλόγων, τδ δέ θεωρητιχδν καΐ τάς των άλογων φύσεις έπίσταται. | τδ δέ 152' πραχτιχδν νικα τδ θεωρητιχδν χατά τδ τέλος· τέλος μέν γάρ τοΰ θεωρητι25 κοΰ

ή

αλήθεια,

πραχτιχοΰ

χοσμεΐ

τοΰ δέ πραχτιχοΰ τέλος έστΐ

τδ αγαθόν*

διά γάρ τοΰ

τις τδ οίκειον ήθος xai έχχόπτει τά πάθη (τοΰτο δέ

αγαθόν έστι), διά δέ τοΰ θεωρητικού θεωρεί τις τήν έν τοις οδσιν άλήθειαν. τδ δέ άγαθδν

τιμιώτερόν έστι τοΰ αληθούς ώς περιεχτιχώτερον*

xai γάρ

ει τι μέν άληθές, τοΰτο xai αγαθόν, οδχ ει τι δέ αγαθόν, τοΰτο και αληθές· 30 εστι γάρ δτε xai ψεΰδος αγαθόν, ώς έπί τούτου τοΰ παραδείγματος· οίον

3 είς τό θεωρ. Τ om. T V

5 πάντα del. et post ί ν τ α add. Υ

add. γάρ V

post prius γ ν ω « . add. έχει V

1-3 τό θεωρ. Κ

10 post prius μέν

11 ά ν ω τ έ ρ ω ] ρ. 46,28

14 κοβρήοη Vat. 2253: κοσμήοωμεν K T V (cf. ν. 5 )

γάρ καΙ Τ coll. Τ

8. 9 έπειδή—κοαμήσαι

9. 10 ή δέ ψυχή διττός Εχει τάς δυνάμεις Τ

alt. τ ό ] τοΰ Τ

21 ανθρώπειοι K T

15 καΙ

23 τ ω ν άλ. τάς φ.

23. 24 τό δέ πρ.—θεωρητικών] πάλιν δέ νικαται τό θεωρ. ί>πό τοΰ πρακ-

τικού Τ

27. 28 διά δέ τοΰ θεωρητιχοΰ τήν άλήθειαν

ήμας τήν έν τοις ούσιν άλ. V αύτοϋ ί ν V

τό θεωρητικόν δέ διδάβχει

28 περιεκτ.] καθολικώτερον καΐ

έμπεριεκτιχώτερον

post περιεκτ. add. τό δέ άγαθόν καθολικώτερον έστι τοΰ άληθοΰς οδτως

ώαπερ εί τι μέν άνθρωπος, τοΰτο ζ ώ ο ν

r.ä( γάρ άνθρωπος τοΰτο ζ ώ ο ν

οΰκ εί τ ι δέ ζώον,

τοΰτο καΐ άνθρωπος* οδ μόνον γάρ i άνθρωπο; έστι ζώον, άλλά καΐ ίππος καΙ κΰων καΐ τά τοιαΰτα V

χαΐ γάρ] οδτως V

add. τό γάρ άληθές άγαθόν έστιν V xal supra scr. Κ

τό ψεΰδος V

post άγαθόν add. ευρίσκεται V

29 pr. τοΰτο] πάντως V δέ om. Κ

post άγαθάν (prius)

30 εστι γάρ] άλλ' Ιβτιν V

post ψεΰδος add. πολλάκις γάρ χαΐ ψεΰδος V ante ώς add. οΓον V

τοΰ παραδ. οίον om. V

DAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 19

57

παρέθετό τι; τινι ξίφος σωφρόνων και έν καιρψ μανίας ήλθε Οέλων λαβείν αύτό, ίνα άτοπα τινα διαπράξηται, ό δέ γνους ήρνήσατο λέγων 'οδδέν δέδωκάς μοι' χαι έψευσατο, ?να μή έχεϊνος άτοπα πράξη λαβών τδ ξίφος· χαΐ ίδου ψεΰδος αγαθόν, καί πα'λιν λησταΐ κατεδιωχόν τινα, ?να αότδν 5 φονευσωσιν, οίτινες δπαντηθέντες τινι ήρώτων περι τοΰ διωκομένου, 6 δε χαίπερ είδώς ήρνήσατο μή ϊίεΐν, χαϊ έσώθη δ φεύγων· και ίδοο ψεΰδος βγαθόν.

Πραξις ιθ'. Ε π ε ι δ ή τήν φιλοαοφιαν είς θεωρητικδν χαΐ πραχτιχδν διείλομεν, 10 έχαβτον δέ τούτων των διαιρεθέντων σκελών υποδιαιρείται, ελθωμεν καΐ ύποδιέλωμεν αδτά. αλλά πρώτον το θεωρητικδν ύποδιέλωμεν* χαΐ γάρ τοΰτο δοχεΐ τιμιώτερον εΐναι τοΰ πραχτιχοΰ, έπειδή τω μέν θεωρητικιϋ πάντα τα οντα όπόχεινται πρδς γνώσιν, τψ δέ πρακτικω μόναι αλ ανθρώπινοι ψυχαί· μόνας γάρ τάς άνθρωπίνας ψυχάς κοσμεί, ού μήν και τάς 15 τών αλόγων, ίστέον δέ δτι άλλως δ Πλάτων τδ θεωρητικδν διαιρεί και άλλως δ 'Αριστοτέλης· και γάρ δ Πλάτων υποδιαιρεί τδ θεωρητικδν είς φυσιολογιχδν χαί θεολογιχόν, τδ δέ μαθηματιχδν ουκ ήβούλετο μέρος είναι της φιλοσοφίας άλλά προγύμνασμά τι, ώσπερ ή γραμματική χαι ή ρητορική, δθεν και πρδ τοΰ ακροατηρίου τοΰ οικείου έπέγραφεν " άγεωμέτρητος 20 μηδείς είσίτω." τοΰτο δέ έπέγραφεν, έπειδή είς τά πολλά δ Πλάτων θεολογεί και περί θεολογίαν καταγίνεται, συμβάλλεται δέ είς ειδησιν της θεολογίας τδ μαθηματικάν, ούτινος μέρος έστίν ή γεωμετρία, δ δέ 'Αριστοτέλης υποδιαιρεί τδ θεωρητικδν είς φυσιολογιχόν, μαθηματικόν, θεολογικόν· καΐ γάρ τδ μαθηματικδν μέρος της φιλοσοφίας έδόξασε· και αύτδ γάρ 25 έπιστήμη Ιστί. ταΰτα μέν έν τούτοις. Άξιον δέ ζητήσαι διά τί είς τρία υποδιαιρείται τδ θεωρητικόν, τοϋτ' εστίν είς φυσιολογικόν, μαθηματικόν, θεολογιχόν. και εστίν είπεΐν ταυτην

1 αωφρονών om. V 2 γνους om. V λέγων δτι V 3 ίνα—ξίφος] ϊνα μή δια του ξίφους άτοπα τινα διαπράξηται V 4 χαΐ (ante πάλιν) om. V 4. 5 φον. αυτόν colloc. V 5 οϊτινες] χαΐ έν τώ χαταδιώχειν αυτόν V ύπαντ.— διωχ.] ίιπαντήθηβάν τινι χαΐ ήρώτηααν ei εΐδεν έχεϊνον V 6 χαίπερ (ίδιας om. V μή ίδεϊν] λέγων 3τι ούκ είδον αυτόν V 10 τών διαιρ. αχελών] διαιρεθέντων Κ : είς διαιρεδέντα βχέλη Τ 11 άλλά πρ.] χαΐ πρώτον μέν Τ ύποδιέλωμεν om. Τ 12. 13 έπειδή—γνώβιν] διά το {ιποχεϊσθαι αύτώ εις γνώσιν πάντα τά οντα Τ 13 τψ δέ πραχτιχφ—άλάγων (15) om. Τ 15 δέ om. Τ 16 ό Πλάτων] cf. Zelleri Phil. Gr. II 3 p. 488 17 θεολογιχόν] μαθηματικάν (in mrg. γρ. θεολογιχόν) Κ 19 τοΰ οικείου ακροατηρίου Τ 19. 20 έπέγραψεν Wellm. (bis) 19 άγεωμέτρητος] cf. p. 5,12 20 δ Πλάτων om, Τ 21 έθεολάγει Τ χαΐ περί—καταγίνεται om. Τ 22 θεολογ.] φιλοβοφίας Τ 22. 23 δ δέ 'Αρ.] cf. Zellen Phil. Gr. III 3 p. 179 23 χαΐ θεολ. Brand. 24 χα! γ ά ρ - θ ε ο λ . (27) in mrg. suppl. V* έδέξαζε V 25 ταϋτα μέν έν τούτοις om. V 26 post δέ add. έβτΐ Τ 26. 27 τοϋτ' Ιβτιν om. Κ 27 μα», χαΐ θεολ. Τ

58

DAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 19

την απολογίαν · τψ θεωρητικοί πάντα τά οντά υπόκεινται προς γνώσιν, τά δέ οντα τριττά εστίν· ή γάρ και τη υποστάσει και τη έπινοία ενυλά είσιν ώσπερ ξύλον, λι'θος, δστοΰν (ταΰτα γάρ χαι τη υποστάσει ενυλά είσι και τη έπινοί^· I ουδέ γάρ δύναται τις ζώλον ή λι'θον ή δστοΰν έπινοήσαι άολον), 152* 5 ή χαί τή υποστάσει χαί τη έπινοία άυλα εισιν ώσπερ άγγελος, θεός, ψυχή ή άνεο σώματος οδσα (ταΰτα γάρ και τη υποστάσει άυλά είσι χαί τη έπινοία;· ουδέ γάρ δύναται τις έπινοήσαι θεδν ή άγγελον ή ψυχήν άνεο σώματος οδσαν ενυλόν), ή τη μεν όποστάσει ενυλά είσι τη δέ έπινοία άυλα ώσπερ τά σχήματα· και γάρ ταΰτα τη μεν υποστάσει ενυλά είσιν (ουδέ γάρ δύναται τρίγωνον 10 ή τετράγωνον ή τι τοιοϋτον σχήμα άνευ υλης συστήναι· ή γάρ έν £ύλω εχει την υπαρςιν ή εν λίθω ή έν χαλκψ ή εν τινι τοιούτο)), τη δε έπινοία άυλά είσι· χαι γάρ ήνίχα τις φαντάζεται χαι αναπολεί τδ σχήμα αυτδ καθ' άνατυποΐ αυτδ έν τη οικεία διανοία· ώσπερ γάρ δ κηρδς άναματτό-

ίαυτό,

μενος την σφραγίδα έκ τοΰ δακτυλίου αυτήν μόνην τήν σφραγίδα άναμάτ15 τεται, ου μήν αφαιρείται τι έκ τοΰ δακτυλίου, τον αύτδν τρόπον χαί ή διάνοια φανταζομένη τά σχήματα ουκ αφαιρείται τι έχ της ΰλης, αλλ' αύτδ μόνον τδ σχήμα φαντάζεται και διατυποΐ έν εαυτή.

έπειδή ουν τφ

θεωρητιχω πάντα τά οντα υπόκεινται προς γνώσιν, τά δέ οντα, ώς είρηται, τριττά είσι, τούτου χάριν καΐ τδ 20 φυσιολογικόν,

μαθηματικόν,

θεωρητικδν

θεολογιχόν.

λογικών καταγίνεται περι τά χαί τη

χαί

είς τρία διαιρείται,

ίστέον

υποστάσει

δτι τδ

και τη

είς

μέν φυσιο-

έπινοία ενυλα

(ζητεΐ γάρ περι τών τεσσάρων στοιχείων πώς σύγκεινται), τδ δέ θεολογικδν καταγίνεται περι τά και τη υποστάσει χαι τη έπινοία

άυλα, τδ δέ

μαθηματικόν καταγίνεται περί τά τη μέν υποστάσει ενυλα τη δέ έπινοία 25 άυλα. Τούτων αότών.

ουν ούτως έχόντων

ίστέον

δτι

ελθωμεν

τδ φυσιολογιχδν

χαί

πρώτην

πλησιάζον ή μ ΐ ν , ατε δ ή πάντη ενυλόν ον. τοΰ

τε φυσιολογικοΰ

καί

θεολογικού

ώς

είπωμεν

περί τής

τάςεως

έχει τάξιν ώ ς σύντροφον χαί

τδ δέ μαθηματικόν μέσον έστΐ και

τών

δύο

μετέχον·

καί γάρ

30 ενυλόν έστιν ομοίως τ ω φυσιολογικψ χαί άυλον ομοίως τ ω θεολογιχψ·

ώς

εΓρηται γάρ, τδ μαθηματικόν τ η μέν υποστάσει ενυλόν έστι τ ή δέ έπινοία άυλον.

τδ

δέ

θεολογιχδν

ές ανάγκης

υστερόν

έστιν·

ουδέ γάρ

δύναται

είναι μετά τδ φυσιολογικόν, έπειδή ου δει άπδ τών πάντη ένύλων ευθέως επί τά πάντη άυλα ερχεσθαι, έπεί πάσχομεν 8 πάσχουσιν οί πολύν χρόνον

1 άπολογίαν] αίτιον Τ πρός] είς Τ

τά όντα post γνώσιν colloc. Λ'

2 είσιν om. V

3 ξύλα 'Γ

4 άυλον Vat. 2 2 5 3 : άυλα K T V 6 καί τη ίιποστ.] τά ΰποστ. V ενυλα T V (cf. v. 4) 12 άναπολη Τ

9 τρίγ. δύναται colloc. Τ 2 0 μαθ. χαί θεολ. Τ

colloc. Τ

22 σύγκειται T V

2 8 ών Τ

29 τε om. Τ

μέν add. καί V

δ ή καί—Ινυλον (7) om. Κ 7 τις] τι V

13. 14 άποματτόμενος Τ

κεινται τά δντα coll. Κ

υπόκειται Τ καί (post γάρ) om. V

3 4 πολλϋν Τ

θεόν om. V

11 τοιούτο,«] άλλω Τ 17 αυτό om. Τ

18 Επί-

21 καταγίνεται post ενυλα

22. 2 3 θεολ. δέ colloc. Τ ώς om. Κ

βεός om. V Ινυλον Vat. 2 2 5 3 :

μετέχων Τ

27 έπέχει Τ 3 1 ante τη

DAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 19

59

έν σκότει διάγοντες χαί ευ&υς προς τδν ηλιον θεωροΰντες· οί γάρ πολύν χρόνον έν σκότει διατριβοντες καί ευθέως είς τον ηλιον θεωροΰντες άποτυφλοδνται.

ούτως οδν

οδ

δει άπο των πάντη ένύλων εδθέως έπΐ

τά

πάντη άυλα ερχεσθαι · οδτω γάρ αίνιττομένη ή ποίησις λέγει περί "Ωτου 5 χαί Έ φ ι ά λ τ ο υ ταΰτα· *Οσσαν έ π ' Οδλόμπψ μέμασαν θέμεν, αδτάρ έ π ' "Οαση Πήλιον είνοσίφυλλον, ιν' οδρανδς άμβατδς είη. xai

χατά

μεν

τδ

φαινόμενον

τοΰτο λέγει

δτι ό Ώ τ ο ς χαί ό 'Εφιάλτης

ήθελησαν θεΐναι ορη έπάνω άλλήλων, βοολόμενοι | μηχανήσαοθαι την είς 153Γ 10 οδρανδν

άνοδον,

άλληγοριχώς

δέ

νοούμενα

ταΰτα

δηλοΰσιν

δτι

έχεΐνοι

εδθεως από των φυσικών χαί πάντη ένύλων πραγμάτων έπΐ τήν γνώσιν των θείων ήβουλήθησαν έπιπηδήσαι. τά θεολογικά ερχεσθει.

άπο οδν τοΰ μαθηματικού δει έπί

ότι δέ τοΰτο αληθές έστιν, δηλοΐ δ Πλάτων περί

τοΰ μαθηματιχοΰ διαλεγόμενος και λέγων δ τ ι ' α δ τ η οδός, ταΰτα μαθήματα, 15 ειτε ράδια ειτε χαλεπά, ταύτη ίτέον, άμελεΤν δέ οδ δ ε ΐ ' , τοΰτ' εστίν δτι όδψ χεχρημένους τοις μαθήμασι διά τούτων δει βαδίσαι έπί τά θεολογικά, χαί ό Πλωτίνος δέ τοΰτο δηλοΐ λέγων ' παραδοτέον δέ τοις νέοις τά μαθήματα προς συνεθισμδν της ασωμάτου φύσεως, δι' ων τήν άσώματον φύσιν γινώσκουσιν.'

ίστεον δέ δτι έοίχαat τά μαθηματικά χλίμαχι χαί γεφύρ^·

20 δ σ π ε ρ γάρ έν τ η χλίμαχι άπδ των κάτω έπί τά άνω έρχόμεδα χαί έν τ η γεφύρι δέ άπο τοΰδε τοΰ μέρους είς τδ έξ έναντίας μέρος έρχόμεθα, οδτω χαί διά τοΰ μαθηματιχοΰ έπί τδ Οεολογιχδν έρχόμεθα* χαί γάρ συμβάλλεται τδ μαθηματιχδν είς την εΐδησιν τοΰ θεολογιχοΰ.

ταΰτα μέν έν τούτοις.

Άποροΰσι δέ τίνες λέγοντες· εί άρα οδ μόνον τδ μαθηματιχδν μαν25 θάνεται αλλά χαί τδ φοσιολογιχδν χαί τδ θεολογιχόν, διά τ ί τοΰτο μόνον λέγεται μαθηματιχδν χαί μη χάχεΐνα λέγονται μαθηματικά; χαί έπιλύονται λέγοντες

δτι τδ

φοσιολογιχδν ου δύναται λέγεσθαι μαθηματιχόν,

έπειδή

τοΰτο πάντη ενυλον 3ν χαί άεί έν ροη χαί άπορροη δν ·Λιί άλλοτε άλλως εχον

οδχ

υποπίπτει

άχριβεΐ

γνώσει,

άλλα

τυχδν σήμερον μέν τοιώσδε

30 γινώσχεται αδριον δέ τοιώσδε διά τδ άλλως εχειν. λογιχδν

δύναται

λέγεσ&αι

οντα χαί ακατάληπτα

μαθηματιχόν,

είκασμω

άλλ' ουτε δέ τδ θεο-

έπειδή τά θεία άτε δή άόρατα

μάλλον γινώσχονται ήπερ άχριβεΐ γνώσει.

1. 2 ol γάρ—θεωροϋντες om. Τ 4 ή ποίηαι; αίν. colloc. Τ (cf. Horn, λ 315) περί τοΰ ώτου Τ 6 έπ' όλύμπαι V: έν έλόμπω KT αύτάρ] άτάρ Τ 7 είνοβίφυλον Κ : ήνοσίφυλον V άμβατός] άμα τε Τ post είη add. παίδες άλωηος V 9 αλλήλων] άλλων ΚV τήν om. Brand. 10. 11 εύβέως έχεΐνοι colloc. Τ 11 χαί om. Τ 12 έβουλή&ησαν Brand. έπιπηίήσαι] έπιτηδεΰσαι Τ 13 τά τέλεια θίολογιχά Τ δέ Vat. 2253: γάρ KTV χαί & πλατών Τ (cf. Epinom. 13 p. 992 A) 16 χεχρημένος Τ 17 4 Ιΐλωτϊνος] Ennead. I 3,3 (ρ. 157,20) δέ om. Τ (bis) 18 βυνηθισμόν KV 20 γάρ om. Τ 21 μέρος om. Τ 25 τό θεολ. χαί τό φοσιολ. colloc. Τ 26 χάχεΐνοί Wellm. (errore typ.) λέγονται μαβηματιχά om. Τ 30 οδτε δέ] άλλοτε V 1 : άλλ' οδτε τε V s 31. 32 άχατα'λ. ίντα χαί άόρατα Τ 32 γινώοχεται TV

60

DAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 20

έ£ ανάγκης ουν τοΰτο λέγεται μαθηματικον μόνον, άλλως xe δέ δια τοΰτο αύτδ μόνον λέγεται μαθηματικον, έπειδή α ύτί> διδάσκει ή μας πώς δει μανΟάνειν τά πράγματα· ε? γάρ και έν τη λογιχη τοΰτο διδάσχει ή μ δ ; ό 'Αριστοτέλης, αλλ' ουν έχ τοΰ μαθηματικού έλαβε τήν άφορμήν. ετι δέ, 5 ώς φασιν οί Πυθαγόρειοι, δια τοΰτο μόνον λέγεται μαθηματικον, έπειδή έν τη διάνοι^ εχει την δπαρξιν· μόνη γάρ ή διάνοια μανθάνει· ό γάρ νοΰς άπλη προσβολή πάντα γινώσχει. ταΰτα έν οίς σον θεψ χαί ή παροΰσα πρδξις.

Πραξις χ'. 10

Διελόντες το θεωρητιχον εις φυσιολογικόν, μαθηματικον, θεολογιχόν, έλθωμεν χαΐ ίχαστον τούτων διέλωμεν. αλλ' έπειδή ή διαίρεσις τοΰ φυσιολογιχοΰ χαί θεολογιχοΰ πολυσχιδής έστι χαί μείζονος άχροάσιως δέεται, ταότην ταΓς μείζοσι πραγματείαις παραπέμψωμεν, ελθωμεν δέ νΰν | και τήν διαίρεσιν τοΰ μαθηματικοΰ ειπωμεν τήν σαφεστέραν· εστι γάρ χαί 153" 10 άλλη πολυσχιδή;, ητις έν ταΐς μεγάλαις πραγματείαις λεχθήσεται, πλήν χαί ή λεχθησομένη διαίρεσις ακριβώς έχει. ίστέον δτι πέντε κεφάλαια έχομεν περί τοΰ μαθηματικού ειπείν, χαί έστι πρώτον χεφάλαιον έν ψ λέγομεν πόσα και ποΐά εισι τά είδη τοΰ μαθηματικοΰ, δεύτερον δέ έν ψ λέγομεν δια τί τοσαϋτά ε?σι, τρίτον έν ψ λέγομεν τήν τάξιν αυτών, τέταρτον 20 έν φ λέγομεν τίνων ε?σίν ευρέματα, πέμπτον δέ έν «ρ λέγομεν τίνα παράκειται τοις τοιούτοις είδεσιν. "Ελθωμεν ουν έπΐ το πρώτον και ειπωμεν πόσα και ποΐά ε?σιν είδη τοΰ μαθηματικοΰ. ίστέον ουν δτι τέσσαρά είαιν είδη τοΰ μαΟηματιχοΰ, αριθμητική, μουσική, γεωμετρία, αστρονομία, ελθωμεν δέ χαί έπί τ& δεύτερον 25 και ειπωμεν διά τί τοσαΰτα ειόη είσί τοΰ μαθηματικοΰ. ίστέον δτι τδ μαθηματιχδν περί xb ποσον καταγίνεται' ή γάρ περί τους αριθμούς καταγίνεται ώσπερ ή αριθμητική (τοΰτο δε ποσόν έστιν), ή περί τάς σχέσεις τών φθόγγων ώσπερ ή μουσική (και τοΰτο δέ ποσόν έστι· ζητεί γάρ ποία τον διπλάσιον λόγον εχουσι χαί ποΐα τον έν ήμιολίω), ή περί τά διαστή30 ματα της γης καταγίνεται ώσπερ ή γεωμετρία (χαί τοΰτο δε ποσόν έστιν), ή περί τάς κινήσεις τών ουρανίων σωμάτων καταγίνεται ώσπερ ή αστρονομία· και τοΰτο δε ποσόν έστιν· εχουσι γάρ τινα διαστήματα, τούτων

1 μόνον (post μαθημ.) Vat. 2253: om. KTV δέ] xal Wellm. 2 pr. αύτο om. Τ 3 γαρ supra scr. Κ έν τή λογική τοΰτο Vat. 2253: θεολογήοαι KTV 5 πυθαγόριοι V1 (cf. Zelleri Phil. Gr. V3 p. 128) 7. 8 ταΰτα—πράξις om. TV 10 χαί θεολ. Τ 12. 15 πολοβχεδής TV1 13 δεϊται Κ (cf. ρ. 48,5) 17 το πρώτον Τ 20 ευρήματα Brand. Wellm. δέ om. Τ 21 τοις τοιούτ.] τούτοι; τοις Τ 22 post πρώτον add. χεφέλαιον Τ 23 ούν om. Τ 24 xal (post δέ) om. TV 25 τοσ. είσί τοδ μαβ. τά είδη Τ 29 ή περί—τινα διαστήματα (32) in mrg. suppl. V» 31 η περί τάς χινήσεις—ποαόν έβτιν (32) om. Τ 32 post διαστ. add. χαί περί τά διαβτήματα V

DAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 20

61

οδν ούτως έχόντων χαί γνωσθέντων οτι τά μαθΛ,ματικα περί το ποσόν καταγίνεται, δει γινώσκειν οτι το ποσόν διττόν έστιν · ή γάρ συνεχές έστιν ή διωρισμένον. xoi συνεχές μεν ποσόν έστιν οΰ τά μόρια είς ίνα δρον συνάπτονται, ωσπερ έπί τοΰ τοίχου* οδτοί γάρ συνεχές ποσόν έσπ· και 5 γάρ έάν τέμγ,ς τοΰτον δυνάμει εις πολλού; τόμους, πάντα τά μόρια τά τμηθέντα εις ίνα δρον συνάπτονται* και γάρ τοΰτο τό τμήμα μετά τοΰ άλλου συνημμένον έστι διά τής γραμμής τής νοητώς παραληφθείσης έν τφ γενέσθαι την τομήν· χαί γάρ τής γραμμής τής δυνάμει τήν τομήν ποιησάσης μεταξύ ούσης των δυνάμει τμηθέντων ευρίσκεται τόδε το μέρος 10 συναπτόμενον τη γραμμή χαί το άλλο τη γραμμή ομοίως χαί διά τής γραμμής συνάπτονται άλλήλοις* δυνάμει γάρ τη τομη χαθυπεβλήθησαν, oö μήν ένεργεία, ίνα χαί διαχωρισθώσιν αλλήλων, διωρισμένον δέ ποσόν έστι τό διαχεχωρισμένον χαί μή έχον τι μεταξύ το όφεΐλον συνάφειαν ποιήσασθαι τοΰδε προς τόδε, ώ ; έπί των αριθμών* και γάρ ό δέχα αριθμός 15 διαχεχωρισμένος έστίν* είτε γάρ από μονάδων λάβης αδτόν συγχείμενον είτε άπό τοΰ πέντε χαί τοΰ πέντε, ουκ έχει άλλον αριθμόν μετάξι) | τον 154r δφείλοντα συνάφειαν τοΰδε τοΰ άριθμοΰ ποιήσασθαι πρός τόνδε* έάν γάρ προσλάβη ίτερον αριθμόν, ευρίσκεται έκπίπτων τοΰ δέκα μείζων γενόμενος, χαί τούτων δέ έχάτερον διττόν έστι* χαί γάρ χαί τό διωρισμένον ποσόν 20 διττόν έστι* τό μέν γάρ έστι καθ' έαυτό, τό δέ χατά σχέσιν. χαί χαθ' έαυτό μέν, ως δταν τους αριθμούς αύτους καθ' έαυτους λάβωμεν, οίον ως δταν τόν δέχα αυτόν καθ' έαυτόν λάβωμεν χαί μή έξετάσωμεν αυτόν προς άλλον αριθμόν, χατά σχέσιν δέ, ως δταν τόνδε τον αριθμόν έξετάσωμεν πρός τόνδε, οίον ώς δταν τον δέχα έξετάσωμεν προς τον πέντε λέγοντες 25 δτι ό δέχα διπλάσιον λόγον έχει πρός τόν πέντε, χαί πάλιν το συνεχές ποσόν διττόν έστι* τό μέν γάρ άκίνητόν έστί, τό δέ χινητόν. χαί άχίνητον μέν ώσπερ ή γή (αυτη γάρ άχίνητός έστιν* ουδέ γάρ απέρχεται έχ τοΰδε τοΰ τόπου είς τόνδε τον τόπον), χινητόν δέ ωσπερ ό ούμανός· ούτος γάρ αεί κινείται, τούτων οδν ούτως έχόντων έπειδή τό μαθηματιχόν περί τό 30 ποσόν καταγίνεται, τό δέ ποσόν, ώς ειρηται, διττόν έστιν (ή γάρ συνεχές έστιν ή διωρισμένον), έχάτερον δέ τούτων διττόν έστιν (έστι γάρ ποσόν διωρισμένον καθ' έαυτό χαί ποσόν διωρισμένον χατά σχέσιν χαί ποσόν συνεχές άχίνητον χαί ποσόν συνεχές χινούμενον), τούτου χάριν πρός άναλογίαν των τεσσάρων τούτων τών συναγομένων έχ τοΰ ποσοΰ τοΰ τε διω35 ρισμένου χαί τοΰ συνεχοΰς τέσσαρα είσι τά είδη τοΰ μαθηματικού, οίον αριθμητική, μουσιχή, γεωμετρία, αστρονομία, χαί ή μέν αριθμητική καταγίνεται περί τό ποσόν τό διωρισμένον τό καθ' έαυτό, ή δέ μουσιχή περί 4 ώσπερ—συνάπτονται (6) om. V 8 τής 8υν.] τή δυνάμει Τ 14 τόδε ex τοΰδε corr. V1 & iter. V 14. 15 διαχεχωρισμένον Τ 16 χαί τοΰ πέντε om. Κ άριθ. άλλον colloc. KV 17 τοΰ άριθ. τοΰδε colloc. Κ 18 γινόμενο; Τ 19 ώρισμένον V 20 xal (ante χα»' έαυτό) om. Τ 21. 22 οΓον-λάβωμιν om. V 22 α&τόν (post δέχα)] άριθμόν Κ 24 ώς om. Τ έξετάσωμεν om. Τ 26 post prius άχίνητον add. διττόν V 36 ante άβτρον. add. χαί Τ 37 τδ (ante χαθ' έαυτό) om. Τ

62

0

10

15

20

25

30

35

DAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 20

το ποσδν το διωρισαένον το -/.ατά αχέσιν, ή δέ γεωμετρία περί το ποσδν τδ συνεχές τδ ακίνητον, ή 8έ αστρονομία περί τδ ποσδν το συνεχές τδ κινούμενον. ταΰτα μέν και το δεύτερον κεφάλαιον. "Ελθωμεν δε και έπΐ χέ> τρίτον και είπωμεν την τάξιν αυτών, ίστέον δτι ή Αριθμητική χαΐ ή μουσική προτερευουσι τη« γεωμετρίας και Αστρονομίας, επειδή ή μεν Αριθμητική καΐ ή μουσική περί τδ ποσδν τδ διωρισμένον καταγίνονται, ή δέ γεωμετρία και ή Αστρονομία περί το ποσδν τδ συνεχές· τιμιώτερον δέ τδ ποσδν τδ διωρισμένον τοϋ ποσοΰ τοΰ συνεχοΰς· και γάρ τδ ποσδν τδ διωρισμένον δύναται Ασογχύτως δέξασθαι διάφορα είδη* ίδοί» γάρ δ κε' Αριθμδς ών ποσδν διωρισμένον δέχεται ασυγχυτως διάφορα ειοη· εστι γάρ και κύκλος και τετρα'γωνος. και κύκλος μέν, δτι ώσπερ έν τ φ κύκλω ή Αρχή τψ πέρατι συνα'πτεται, ουτω και ένταΰΟα άρχεται Απδ τοΰ πέντε έν τψ πολλαπλασιασμω και εις αότδν λήγει αποτελούμενος, I οίον πεντάκις πέντε εικοσιπέντε* ίδοΰ και έν τ φ πολλαπλα- 154ν σιασμφ Απδ τοΰ πέντε άρχεται και Αποτελούμενος είς τδν πέντε καταλήγει, τετράγωνος δέ λέγεται, έπειδή πας αριθμδς είς έαυτδν πολλαπλασιαζόμενος τετράγωνον αριθμδν Αποτελεί, οίον τρις τρία έννέα, τετράκις τέσσαρα δεκαές* ούτως ουν και πεντάκις πέντε εικοσιπέντε, τδ δέ ποσδν τδ συνεχές ού δύναται Ασυγχύτως διάφορα είδη έπιδέζασθαι · ίδου γάρ έν τ φ κηροϊ, δσπερ έστί συνεχές ποσόν, έάν ποίηση τις είδος Έκτορος, ου δύναται ποιήσαι άλλο είδος, εΐ μή Αφανισθη τδ πρώτον είδος, έπεί συγχυσις γίνεται, έπειδή ουν τδ ποσδν τδ διωρισμένον τιμιώτερον έστι τοΰ ποσοΰ τοΰ συνεχοΰς, τούτου χάριν ή αριθμητική και ή μουσική ώς περί τδ ποσδν τδ διωρισμένον καταγινόμεναι προτερεύουσι της γεωμετρίας και της αστρονομίας ώς τούτων περί τδ ποσδν τδ συνεχές καταγινομένων. ή δέ αριθμητική προτερεύει της μουσικής, έπειδή ή μέν αριθμητική, ώς Ανωτέρω ειρηται, περί τδ ποσδν τδ καθ' έαυτδ καταγίνεται, ή δέ μουσική περί τδ ποσδν τδ κατά σχέσιν· προτερεύει δέ τδ καθ' έαυτδ τοΰ κατά σχέσιν, έπειδή πρώτον δει απλώς τι είναι και τότε έν σχέσει προς ετερον παραλαμβάνεσθαι. ή δέ γεωμετρία προτερεύει της Αστρονομίας, έπειδή ή μέν γεωμετρία περί τδ ποσδν τδ συνεχές τδ Ακίνητον καταγίνεται, ή δέ Αστρονομία περί τδ ποσδν τδ συνεχές τδ κινούμενον καταγίνεται· προτερεύει δέ τδ Ακίνητον τοΰ κινουμένου* Αρχή γάρ κινήσεως ή ηρεμία έστίν· ό γάρ μέλλων κινεΐσθαι Απδ ηρεμίας προέρχεται, αυτη μέν οδν έστιν ή αίτία της τάξεως αδτών.

1 τό (ante κατά) om. Τ 1. 2 τό συνεχές ποαον Τ 3 κινούμενον] κινητόν Τ 4 Si om. Τ και (post δέ) om. V ίστέον δέ Brand. 7 καταγίνεται TV 8 post τιμ. δέ add. έστι ΐ τοΰ συνεχούς ποσοΰ Τ 11 τετράγωνον Κ καΐ (ante κύκλος μέν) om. Τ 15 τον] τό TV 17 οίον τρεις (sic) in mrg. suppl. V 18 τό δέ συνεχές ποσόν Τ 19 κηρψ] καιρώ V 1 20 ποιήστ]] σφραγίση Τ 21 ante άλλο add. *al ΐ είδος άλλο coiloc. V 22. 2 3 τοΰ συνεχοΰς ποσοΰ Τ 23. 24 περί ποσόν διωρισμ. (τό bis om.) Τ 24 καταγίνομαι V 1 26' άνωτέρω] cf. ρ. 61,36 31 καταγίνεται τό άκίνητον (τό ακίνητον suppl. m. 2 ) coll. V 31. 32 ή δέ άστρ.—καταγίνεται in mrg. suppl. V 1 3 3 ή om. Τ

63

DAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 20 "Εστί os και ά'λλην αίτίαν ειπείν ούτως.

αναλογεί μεν ή αριθμητική

τη μονάδι, ή δέ μουσική τη δυάδι, ή δέ γεωμετρία τη τριάδι, ή δέ αστρονομία τη τετράδι.

προ; άναλογίαν οδν της τάξεως των αριθμών έκτήσαντο

χαί ταύτην την τάξιν· xal γαρ ή αριθμητική τη μονάδι αναλογεί (περί 5 γαρ τδ χαθ εαυτό ποσδν καταγίνεται, τδ δέ καθ' έαυτδ εν τί έστιν), ή δέ μουσιχή τη δοάδι αναλογεί (χαί γαρ περί τδ έν σχέσει ποσδν καταγίνεται, ή δέ σχέσις τδ έλάχιστον έπί δυο λαμβάνεται), ή δέ γεωμετρία άναλογεΐ τη

τριάδι (χαί γαρ ή γεωμετρία περί τά έπίπεδα σχήματα καταγίνεται,

πρώτον δέ σχήμα τδ τρίγωνόν έστιν· ουτε γαρ μία γραμμή ουτε δύο 10 γραμμαί άποτελοΰσι σχήμα), ή δέ αστρονομία άναλογεΐ τη τετράδι· και γαρ ή αστρονομία περί τά ουρα'νια σώματα καταγίνεται, παν δέ σώμα τριχη διαστατόν έστιν· εχει γαρ μήκος πλάτος βάθος, ίχαατον δέ τούτων ΰπδ δύο δρων περιέχεται ήγουν δύο πέρατα εχει, έξ ών περιέχεται· και γαρ και τδ μήκος ενθεν και ενθεν περιέχετει και τδ πλάτος ομοίως χαί 15 τδ βάθος, ωστε συνάγεσθαι ες δρους ήγουν πέρατα,

εκ δέ τούτων τών

εξ τέσσαρα γίνονται· και γάρ τδ εν | πέρας κοινόν έστι τών δύο* τδ γαρ 155Γ πέρας τοΰ πλάτους ευρίσκεται αρχή τοϋ μήκους ή τοΰ βάθους,

έπειδή

ουν ή αστρονομία περί τά ουράνια σώματα καταγίνεται, παν δέ σώμα τριχη διαστατόν έστιν (εχει γάρ μήκος πλάτος βάθος, ταΰτα δέ τέσσαρας 20 δρους ήγουν τέσσαρα πέρατα εχουσι), τούτου χάριν λέγουσιν αδτήν τετράδι άναλογεΐν.

τη

εχομεν ουν δια τί πρώτη εστίν ή αριθμητική χαί

δευτέρα ή μουσική και τρίτη ή γεωμετρία και τετάρτη ή αστρονομία,

έν

οΓς χαί τδ τρίτον χεφάλαιον. *Ελθωμεν δέ και έπί τδ τέταρτον και είπωμεν τίνων εισίν ευρέματα. 25 ίστέον δτι τήν άριθμητικήν οί Φοίνικες ευρον ως έμποριχοί οντες και δεόμενοι τών αριθμών είς τάς ψήφους,

τήν δέ μουσικήν οί Θράκες* έκειθεν

γάρ ήν ό Όρφεύς, δστις λέγεται ευρηκέναι τήν μουσικήν· Θρας γάρ δ Όρφεύς.

έπενόησε δέ έμβατήρια μέλη διεγείροντα προς 1)υμδν αδτους ώς

άγαν δντας πολεμικούς· ή γάρ ψΰξις άποχλείουσα τδ Οερμδν έν τω βάθει 30 δριμύτερον αυτό ποιεί, δθεν και θυμώδεις είσί χαί πολεμικοί τη βία τοΰ θερμοΰ χαί δρχηστικοί δέ διά τάς έτοιμους φυγάς τών βελών εστι γάρ και πυρρίχιος παρ1 αυτοΐς δρχησις, δ έστιν ένόπλιος, κατά τδ είρημένον τω ποιητη

4 τί) om. Τ 5 γάρ om. Τ χαταγινομένΐ) Τ pr. δέ supra scr. Κ : om. V ante Sv add. ποσόν Τ 10 γραμμαΐ om. Τ 12 βάθος xal πλάτος Τ 13. 15 ήγουν] ήτοι Brand. 14 post δμο(ως add. περιέχεται Τ 1C πέρας] ϊν μέρος TV 17 vj] xal Brand. 19 έβτι διαστατόν colloc. Υ βάθος πλάτος colloc. Τ 21. 22 xal (tribus locis) om. ϊ 24 και (ante έπί) om. V post τέταρτον add. χεφάλαιον TV ευρήματα Wellrn. 25 ώς om. Brand. 26 τους ψήφους Brand. 27 pr. i om. TV δστις—μουσιχήν in mrg. suppl. V3 27. 28 Θροξ—Όρφεΰς oui. V 28 δέ om. V 28. 29 α&τοΰς— πολεμιχούς] ώς άγαν πολεμικοί όντες V 29 ή] χαί Brand. 31 δέ om. Τ βελών] μελών Τ έστι] έτι V 32 παρ' om. Κ 33 τφ ποιητή] Horn. Π 617

DAVIDIS PROLEGOMENA PHILOSOPHIAE c. 20

64

Μηριόνη, τ ά χ α χέν es χαί δρχηστήν περ έόντα. την δέ γεωμετρίαν οί Αίγυπτιοι ευρον έξ άνάγχης· χαί γαρ το5 Νείλου συνεχώς ανιόντος χαί τήν Αιγυπτον έπιχλύζοντος συγχυσις των δροθεβίων έγίνετο χαί ήρχοντο οί Αιγύπτιοι είς μάχην χαί έφόνευον αλλήλους χαί 5 λοιπόν έχεΐθεν έπενόησαν μέτρον τι, δι' ου έμέτρουν τήν γήν χαί έκαστου τδ ίδιον έφυλάττετο· δπερ μετρον χαι άχαιναν έχάλουν διά τδ μ η χαίνειν, δ έστι φονεύειν, έπειδή δι* αύτοϋ έστερήθησαν τοΰ χαίνειν χαι φονευειν. ούτως της γεωμετρίας έξ άνάγχης άνεφάνη τδ χρήσιμον.

τήν δέ άστρονο-

μίαν οί Χαλδαΐοΐ' χαί γαρ έν τ φ χλίματι, έν φ είσιν ούτοι, χαθαρός έβτιν 10 ό οδρανδς χαί

άνέφελος, χαί εδχερώς έχεΐθεν έπενόησαν τήν περί των

οδρανίων σωμάτων διδασχαλίαν ήγουν τήν άστρονομίαν.

ταΰτα μέν χαί τδ

τέταρτον χεφάλαιον. "Έλθωμεν ok έπΐ τδ πέμπτον χαί εΓπωμεν τι παράχειται τούτοις τοΤς ειδεσιν.

ϊστέον οτι τ η άριθμητιχη ή λογιστιχή παράχειται.

διαφέρουσι

15 δε αλλήλων, οτι ή μεν άριθμητιχή τήν φύσιν αότήν των αριθμών ζητεί χαί περί τοΰ καθ' έαυτδν νοουμένου αριθμού διαλαμβάνει χαί ού τέμνει τήν μονάδα, ή δέ λογιστιχή περί τοΰ έν τοις πράγμασι θεωρουμένου äptöμοΰ διαλαμβάνει· άντί γαρ τ η ς μονάδος λαμβάνει ή ίνα ανθρωπον ή ίνα Γππον ή πηχυαΐον ζύλον χαί τέμνει τήν μονάδα εις ήμισυ τρίτον £χτον χαι 20 εις τα τοιαΰτα.

τ η δέ μουσική ή ενυλος μουσική παράχειται.

χαί ϊστέον

οτι ή μέν μουσική τ ω | λόγιρ μόνφ χέχρηται, ή δέ ενυλος μουσιχή τοΐς 155* δργάνοις οίον τοις χυμβάλοις χαί τοΐς αύλοΐς. δαισία παράχειται.

τη δέ γεωμετρία ή γεω-

χαί ή μέν γεωμετρία τον λόγον των μεγεθών χαί τών

σχημάτων παραδίδωσιν, ή δέ γεωδαισία χέχρηται τ ω έργφ χαί τέμνει τήν 25 γήν, 2θεν χαί γεωδαισία λέγεται παρά τον δασμδν ήτοι τδν μερισμδν της γης.

τη δέ αστρονομία ή σφαιρική παράχειται.

περί μόνα τά ουράνια

σώματα χαταγίνεται,

αλλ' ή μέν αστρονομία

ή δέ σφαιριχή περί πασαν

σφαϊραν χαταγίνεται* λέγει γαρ τά συμβαίνοντα έχάστη σφαίρα, είτε δστραχίνη είη είτε ξύλινη είτε λιθίνη, σκοπούσα τά υπάρχοντα πάση σφαίρα, ού 30 μόνη τη οΰρανία, ώς Θεοδόσιος έν τοΐς σφαιριχοΐς διαλαμβάνει,

χαί έστιν

ή σφαιριχή άυλοτέρα της αστρονομίας ώς διαλαμβάνουσα περί της τ φ λόγψ θεωρούμενης σφαίρας, άλλων

ίστέον δέ οτι φησιν ό ' Ολυμπιόδωρος ώς τών μέν

μαθηματιχών ειδών μέχρι τοΰ νΰν φυλάττεται λείψανα, οιον της

άριθμητιχής της γεωμετρίας της άστρονομίας· περί δέ της μουσιχής φησιν

1 μεριάνη Κ: μυρώνη Τ 2 τήν δέ γεωμετρ(αν—χρήσιμον (8) post άστρονομίαν (11) colloc. KV ol om. Τ 5 μέτρον] μέρος V 6 άχεναν V 1 1 6. 7 χένειν V (bis) 8 άνεφάνη] ευρέθη (in mrg. γρ. άνεφάνη) Κ: έφάνη V 9 χλήματι Τ ούτοι om. V 9. 10 χαθαρός χαί άνέφελός έστιν 6 ούρανάς colloc. V 11 ήγουν] ήτοι Brand. 13 δέ χαί έπΐ Τ 15 ίέ] γάρ Τ 18 ή (ante Ενα άνθρ.) om. V 20 tie (post χαί) om. V 21 τψ inc. pag. iter. Κ: om. Τ 22. 23 γεοϊοσία Υ (const.) 25 ήτοι τον] χαί V 29 πlv οδτε 6φ». Κ ίέ om. TV 25. 26 δμων. λέγονται— όφ&αλμός om. Τ 26 δέ] γάρ Τ 28 οδτε το πραχτ. θεωρ.] οδτε τό θειϋρ. πραχτ. KV 1 29 xal (ante τό θεωρ.) om. V 29. 30 φιλ. λέγεται coll. Τ 30 4μ. τη ς] όμήρου KV 10. 11 ίπλαττον KV 11 έπέφερον] άπέτρερον KVc αύτψ] αύτούς V 15 έπιγρ. διδασχ. colloc. Tc 16 χαί γάρ—έποίησαν om. V οδτοι Par. 2089: αύτοί KTc 16. 17 τά χρ. Ιπη έπ. coll. Κ 16. 18 ποιήσαντες τά χρ. ί π η έπέγραψαν τό 5ν. τοΰ οίχ. διδ. προς τιμήν αύτοΰ Τ : ποιήσαντες τά χρ. έπη έπέγραψαν προς τιμήν τοΰ οί*. διδ. τό ffv. αύτοΰ c 19 ζητ. 1 sq. 28 τη διαιρ«τιχή KT 29 είς (ante τά) om. V 30 Απογράφεται V

94

DAVIDIS IN PORPHYRII ISAGOGEN PROOEMIUM c. 4 τ ω άναλυτιχω, ήνίχα τάς όπογραφάς των πέντε φωχων αναλύει είς τ α ; λέξεις,

χαί έχάστην

των λέξεων σαφηνίζει λέγων δια τί έκαστη τούτων

πρόσχειται έν τη απογραφή, χαί πάλιν διαλαμβάνει περί της ολης χαΐ τοΰ είδους, είς α τά φυσιχά πράγματα αναλύονται, χαί λέγει δτι τη μεν υλη 5 το γένος αναλογεί, τω δέ είδει ή διαφορά,

ταΰτα μέν χαι περί τοΰ διδα-

σχαλιχοΰ τρόπου. "Ελθωμεν δε χαί εϊπωμεν την δπό τι μέρος άναφοράν.

Ιατέον δτι

το παρόν σύγγραμμα 6πδ τήν λογιχήν άναχτέον, ή δέ λογιχή είτε μέρος έστί της φιλοσοφίας είτε δργανον έν ταΐς Κατηγορίαις μα&ησόμεθα.

ταΰτα

10 εχει ή παροΰσα πρδξις χαί τά προλεγόμενα της Πορφορίοο Εισαγωγής. |

4 είς τά φυσ. πρ. άναλόων αΰτά V χαί (ante λέγει) om. V post είπωμεν add. χαί V 8 άναχτέον] άνα'γεται Κ 9 έστί post φιλοσ. colloc. Κ post κατηγορίαις add. συν θεώ KT ταΰτα ίχει (έν οίς σον θεώ V) —εισαγωγής KV: έν τούτοις καΐ ή παροΰσα σϊ>ν θεώ πραγματεία τετέλεσται Τ

ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΝ ΘΕΩΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗΝ ΠΟΡΦΓΡΙΟΤ ΑΠΟ ΦΩΝΗΣ ΔΑΒΙΔ TOT ΘΕΟΦΙΛΕΣΤΑΤΟΥ ΚΑΙ

167ν

ΘΕΟΦΡΟΝΟΣ

ΦΙΛΟΣΟΦΟΓ.

ς οοτε ή κεφαλή, αλλ' άμα πάντα τά μέρη. δια τοΰτο δέ τά άτομα διαιρούμενα οδ σώζει τδ οίκεϊον είδος, έπειδή ώς δλον είς μέρη διαιρούνται, τά δέ ώς δλον είς μέρη διαιρούμενα ου σώζει το οίκεϊον εΤδος· έάν γάρ διαιρεθώσιν, οδκέτι φυλάττουσι το αδτδ εΐδος, δπερ εΐχον και πρότερον. λέγουσι δέ τίνες δτι κακώς λέγετε τά ώς δλον είς μέρη διαιρούμενα μή σώζειν το οίκεϊον εΐδος· ?δοί> γάρ ό καθόλου άνθρωπος δλον τι ών διαιρείται είς τους κατά μέρος ανθρώπους, οΓον είς Σωκράτην Πλάτωνα και Άλκιβιάδην, και φυλάττει το αυτό εΐδος· και γάρ ό Σωκράτης άνθρωπος έστι και ό Πλάτων ομοίως και ό 'Αλκιβιάδης, προς ους εστίν ειπείν δτι οδκ εστι τοΰτο δλον, αλλά καθόλου* άλλο γάρ έστι το δλον καΐ άλλο το καθόλου* τά μέν γάρ καθόλου όμοειδώς έν έκάστω των ειδών αότοΰ και των ατόμων θεωρείται, οΓον το καθόλου ζω ο ν όμοειδώς έν παντΐ τών ειδών αύτοΰ θεωρείται* και γάρ ό άνθρωπος ζψόν έστι και ό ίππος ζψόν έστι και ό κυων ομοίως, καΐ έν παντί δέ τών ατόμων αύτοΰ όμοτίμως θεωρείται* και γάρ και ό Σωκράτης ζφόν έστι και ό Πλάτων, τδ δέ δλον ού θεωρείται όμοτίμως έν παντί τών μερών* | και γάρ ό Σωκράτης 169Γ ού θεωρείται έν χειρί μόνη ή έν ποδί μονω ή έν τη κεφαλή μόνη άλλ' έν δλοις άμα τοις μέρεσιν* ουτε γάρ ή χειρ τοΰ Σωκράτους Σωκράτης έστίν ουτε ή κεφαλή, άλλ' αμα πάντα τά μέρη.

"Ελθωμεν τοίνυν και είπωμεν περί της τάξεως τών πέντε φωνών, ίστέον δτι, ώς έμάθομεν έν τφ σκοπώ, ήνίκα την διαίρεσιν της φωνής έποιούμεθα, τί) γένος καΐ τά εΐδος και ή διαφορά ούσιώδη είσί, τδ δέ ίδιον και τδ συμβεβηκδς έπουσιώδη. εστι δέ καΐ τδ ίδιον πολλάκις ούσιώδες, 30 ώς έκεϊ μεμαθήκαμεν. έπειδή οδν το γένος και ή διαφορά και το εΐδος μόνως ούσιώδη είσί, τδ δέ συμβεβηκδς έπουσιώδες και τδ ίδιον ομοίως (εί και ευρηται ούσιώδες, άλλ' ουν ουκ άεί έστιν οδσιώδες), τούτου χάριν το 2 τι om. V ών om. KT 2 . 3 χαθ' έαοτήν οδαα Paris. 2089: om. KTV 4 λέγονται V 5 χαΐ πόδας Τ 7 post πους add. κατ' ιδίαν V δμα om. KT τά om. V 9 αώζουσι V 10 aurö om. Κ 11 λέγετε scripsi: λέγουβι KT: λέγεται Υ 12 διαιρούμενα om. V 13 8λον] iv Υ 14 άλκιβιάδην] γεώργιον KT αύτο] οίκεϊον V χαΐ γάρ χαΐ Τ 15 χα'ι 4 'Αλκιβιάδης om. KT 17 έν om. KT 17. 19 ειδών] ίδιων V 19 i ίνθρ.] καΐ άνθρ. V 20 Cuidv έβτι (post ίππος) om. Τ 20. 21 θεωρ. όμοτίμως Κ: θεωρ. δμοίως χα> δμοτίμω; Τ 21 καΐ γάρ—Πλάτων om. TV 22 Αμοτίμω; post μέρων colloc. Τ 23 μίνψ om. Τ μ βοάλομαι (ρ. 110,20) inseruit V 30 post άναγχαίου add. χρυ?αφέατηχε KT 25 έν έπινοια] ψιλή έπίνοια KT 26 φθορά δέ] χαΐ φθορά Υ

DAVIDIS IN PORPHYRII ISAGOGEN c. 4 [Porph. p. 1,9]

109

φύσις οδχ έδημιούργησεν, αλλ' ή ημετέρα έπίνοια την φύσιν τυραννήσασα καθ' εαυτήν έπενόησε τι έχ τράγου χαί έλάφου, δπερ ή φύσις ήγνόησε. τοΰτο δέ σώζει δσον περί αδτοΰ ένθυμεΐται χαί λογίζεται, άπόλλυσι δέ αδτδ δταν έπιλάθηται. ωατε γένεσις μέν ή ημετέρα έπίνοια φ δορά δέ ή ήμετέρα 5 λήθη. δφιστασθαι δέ φαμεν δπερ ή φύσις δημιουργεί χαί γινώσχει, δπερ ή ήμετέρα διάνοια ουτε σώζει περί αύτοϋ λογιζομένη ουτε φθείρει έπιλανθανομένη αύτοϋ, οίον δ άνθρωπος χαί δ χύων της φύσεως δημιουργήματα έστι· περί τούτων χ3ν ένδυμηθη τις χάν τε μή, ή οδσία ου φθείρεται ουτε σώζεται, χαλώς οδν ελεγεν δτι ού βούλομαι ζητήσαι εΐ εστι γένος ή δια10 φορά, Γνα μή ποικίλη χαί δεινή δφθη τούτων ή διδασκαλία. τινές δέ λέγουσι* τί γάρ; άμφεβάλλετο δλως τοΰτο, εΐ εστι γένος ή διαφορά, δτι λέγει δτι ήδυνάμην ποιήσαι αύτήν ποιχίλην, ζητών ει έστιν ή μή εστίν; χαί φαμεν δτι χαί άμφεβάλλετο παρά τοις παλαιοϊς, εΐ εστι γένος χαί εΤδος· ελεγε γάρ δ 'Αντισθένης μή είναι γένος μήτε είδος* φησι γάρ 'άνδρωπον ορώ, άνδρω15 πότητα δέ ούχ όρώ, ιππον όρώ, (ππότητα δέ ούχ ορώ, ώστε ουν ουκ εστι τδ χαθόλου'. ληρώδες δέ τδ τοιούτον· ουτε γάρ πάντα τά δντα υποπίπτει ταΐς αίσδήσεσιν. τούτφ δέ τψ λόγφ τά πολλά τών | όντων οδχ εστι* τά γάρ 173» θεια αίσθήσει ούχ δποπίπτει, χαί δμως εστίν· άλλα μήν ουτε λογιχή ουτε άλογος ψυχή ουτε φυσιχή εστι, χαθδ αίσθήσει οδχ υποπίπτει, άλλως τε 20 δέ αίσδήσεσιν οδ δει χαταπιστεύειν· 16ου γάρ δ ήλιος ποδιαΐος ήμΐν φαίνεται τών πραγμάτων δειχνύντων αότδν έχατονταεβδομηχονταπλασίονα της γης δπάρχειν. χαί τών πραγμάτων δειχνύντων ήμΐν τήν έν ί>δασι χώπην μή χεχλάσδαι, ή δρασις λέγει αδτήν 'μή είναι δγιή. πάλιν έν νηΐ χαθημένων ήμών και τών παρ' αίγιαλδν δοχούντων ήμΐν χινεΐσδαι, τά πράγματα 25 ψεύδος είναι τδ τοιούτον έπαγγέλλονται. δείζαντες ουν άδιχως τον Άντισδένην τών χαδόλου άναίρεσιν ποιησάμενον φέρε χατασχευάσωμεν πώς εστι, πρώτον δι' δρισμοϋ αδτά παραδόντες. χαθόλου τοίνυν έστί τδ εν τω άριθμ({· χατ' είδος, υπδ πολλών δε μετεχόμενον. εν τφ άριθμψ ειπομεν, χαδδ ίν τί έστιν. έπειδή δέ χαί ή υλη ίν τί έστι, προσεθήχαμεν τδ χατ' 30 είδος· χδν γάρ ίν τι υπάρχη ή υλη, άλλ' οδ χατ' εΤδος. δτι δέ οδ χαθόλου έστίν οδδέ μεριχόν, έντελώς είσόμεθα έν φυσιχοΐς λόγοις γινόμενοι, υπδ πολλών δέ μετεχόμενον, έπειδή §ν υπάρχον έν πολλοίς δεωρεΐται. πώς δέ ίν τι δπάρχον έν πολλοίς θεωρείται, ε?σόμεθα· τά άτομα χοινωνεΐ 3 άπάλλοαι] άπόλει V 4 φθορά δέ] χαί φθορά TV 5 ΰφίστααθαι] Οφεβτώς KT φαμεν] μέν V 6. 7 έπιλανθ. αύτοϋ] αύτό έπιλανθ. Υ 7 χαί (ante & χύων) om. V 8 eist KT ή em. V 9 οδ« σώζεται om. V GUV om. Κ 11 άμφεβάλλετο] άμφέβαλέ τις V τοΰτο δλως colloc. Τ 3τι (post λέγει) om. V 13 δτι om. KT άμφεβάλετο Υ 14 Άντιβθ.] cf. El. p. 47,14 16 δέ om. Κ ail o6tl ? 18 χαί ίμως—υποπίπτει (19) om. Κ 19 ψυχή οδτε άλογος colloc. Τ 20 δέ om. V 23 μή είναι αίιτην coll. KT έν νηΐ—ήμΐν (24)] τ6ν (sic) παρ' αίγιαλόν δοχούντων ήμών έν πλοίω καθιδρυμένων V 25 έπαγγέλλεται V ουν om. Υ τόν άντισθ. άδίχως colloc. Κ 26 χαί πώς V 27 αδτά Par. 2089: αΜ KTV 28 εΓπωμεν V 29 ή om. V τά om. KT 30 xiv—είδος om. Υ ού χαθόλου] ούδέ χαθολιχδν Υ 31 εΜμεθα ουν θεώ Υ 33 τι om. KT

110

DAVIDIS IN P O R P H Y R I I ISAGOGEN c. 5 [Porph. p. 1,9]

πα'ντως ή κατά τδ αυτό ή κατά το δμοιον· οίον ό Σωκράτη? και ό 'Αλκιβιάδης χαι ό Πλάτων πάντως κατά "t χοινωνοΰσι χαι ei μεν κατά τό αδτό χοινωνουσιν, αυτό&εν Ιχομεν το ζητούμενον (το αυτό γάρ εν έστιν, ώστε τό είδος ίν τί έστιν υπό πολλών δέ μετεχόμενον), εί δέ χατά το δμοιον 5 χοινωνουσιν, ή χατά ίν τι κΊΐνωνοΰσιν ή κατά πολλά, χαΐ εί μέν χατά ίν τι, τδ ζητοόμενον εχομεν, εΐ δε χατά πολλά, ζητοΰμεν πάλιν και τά πολλά χατά τί χοινωνοΰσι, χατά πολλά ή χατά εν τι. χαΐ εί είπης χατά πολλά, πάλιν ή αυτή ζήτησις μένει, εως ου εις εν τι λήςη τά πολλά κατά την χοινωνίαν, ή έπ' άπειρον τι χωρεί ή ζήτησις· κατά γάρ εν τι κοινωνεί 10 τά πολλά, καλώς ουν ε χει 6 ορισμός ό λέγων το καί)όλου εν τ] οδτε V

13 λέξωμεν Τ 14 άριστοτέλειν (sie) λέγοντα Τ δποο γε] έξ οδ V & om. V 16 ένεχεν TV γάρ om. V 17 πάντη] παντί Κ 18 άπολογιαάμενοι Κ οδν om. Κ ϋπέρ τών άρ. διαιρέσεων V 19 xal om. K T έχθησώμεθα Τ 20. 21 xal (ante άσώμ. et είς)] ή V 22 pr. έστι om. V 22. 2 3 τά γάρ κινούμενα V 23 xal om. V έν τ&ιφ] έχ τόπου Κ 24 τδν τόπον Κ άπλανής scripsi ex Urb. 3 δ : άπλώς KTV 27. 28 άπό δυσμών] άπδ άνατολών, sed in mrg. adscripta sunt οδτω έχρην οΐμαι λέγειν el μέν α π ' ανατολών είς δυσμάς, γίνεται ή υπέρ γήν σφαίρα* εί δέ άπδ δυσμών έπί ανατολάς, γίνεται ή ίιποχάτω Κ 28 έπί άνατολάς om. Τ scribas γίνονται αϊ ΰποχάτω χαί πλανώμεναι (ποιεί σφαίρας τών πλακωμένων άστέρινν Urb. 35) 29 pr. χαί] ή Υ alt. e t tert. είς om. Τ 29. 30 φυτιχήν χαί άλογον secundum Eliam pseudepigr. scripsi: φυτιχήν xal Ενυλον Κ : φυσιχήν χαί ένυλον Τ : φυσιχην χαί άλογον V

152

DAVIDIS IN PORPDYRII ISAGOGEN c. 18 [Porph. p. 4,13.15. 17. 18]

θείον (τοΰτο γαρ άβώματόν έστι χαΐ αεί άφθαρτον χατά την φόσιν χαΐ χατά την ένέργειαν), ei δέ χατά μέν την φύση» άφθαρτον χατά δέ την ένέργειαν φθαρτόν, δηλοΐ τήν λογιχήν ψοχήν. τδ μιχτδν άπ& σώματος χαΐ ασωμάτου έστί, διδ χαΐ μιχτ&ν χαλεΐται. ποιεί δέ τοΰτο τδ εμψυχον· 5 εμψοχον γαρ έστι μιχτόν. το εμψοχον διαιρείται εις τδ ζφον χαι ει; τδ ζφόφοτον χαΐ είς τδ φυτόν. χαΐ εί/μέν -ξ τδ φοτον χαμαιπετές, λέγεται πόα, εΐ δέ δψιπετές, δένδρον, ει δέ μέσον, θάμνος, οδχ Ιστι δέ άνεπίληπτος ή τοιαύτη διαέρεσις* χαχώς γάρ λέγουσιν τδν τόπον εΤναι σώμα* εσται γάρ σώμα δια σώματος χωροΰν, et τά κινούμενα έν τόπφ κινείται, άλλά μήν 10 τοΰτο άτοπον, οδχ εστίν οδν ό τόπος σώμα. άλλως τε έχ των αυτών δείχνοται 3τι οδχ Ιστι σώμα* ei γάρ το σώμα έν τόπφ θέλει είναι, σώμα δέ ό τόπος, εσται δ τόπος έν τόπφ, ετι δέ χαι ό άλλος τόπος έν τόπφ χαΐ (τοΰτο) έπ' άπειρον, δπερ άτοπον.

ρ. 4,15 15

Κ α θ ' έχάστην χατηγορίαν έστί τινα γβνιχώτατα.

Φησιν δτι εδρίσχομέν τινα γβνιχώτατα χατηγοροόμενα χαι τινα είδιχώτατα* γενιχώτατον μέν ώ ; ειπομεν τήν ούσι'αν, είδιχώτατον δέ ώς ειπομεν τδν άνθρωπον. λέγουσι δέ δτι οδχ ώφειλεν ειπείν γενιχώτατα* ούτε γάρ χατηγορεΐται ?ν τι πολλών γενιχωτάτων* δει οδν ένιχώς λέγειν γενιχώτατον ή τδ πληθοντιχδν άνθ* ένιχοϋ νοεΐσθαι.

20 ρ. 4,17

Υ π έ ρ δ ο δ χ άν ε Γη ά λ λ ο δ π ε ρ β ε β η χ δ ς γ έ ν ο ς .

Καλώς είπε γ έ ν ο ς · ίατι γάρ τό 8ν έπαναβεβηχος της ουσίας, ητις γενιχώτατον λέγεται, άλλ' οδχ εστι γένος, ώς φησιν 'Αριστοτέλης. Άριστοτέλει οδν πειθαρχών ο Πορφύριος οό λέγει τδ δν γένος, εί χαΐ τά μάλιστα βοόλεται ό Πλάτων αδτδ είναι γένος.

25 ρ. 4,18

Μ β θ ' 8 ουχ Äv ε Γη ά λ λ ο υ π ο β ε β η χ δ ς ε ί δ ο ς .

ΚαΙ ώδε χαλώς είπε τδ εΤδος* εστι γάρ χαΐ άλλα τ φ εΐδει οποβεβηχότα ώς ό Σωχράτης χαΐ Πλάτων, άλλ' οδχ εΓδη.

1 χαΐ (ante dil) om. TV 2. 3 ίφθαρτον—ένέργειαν om. V 3 τοΰ σώματος V 4 τδ om. V 5. 6 χαΐ ιίς ζαχΙφ. χαΐ etc f . Τ: ή etc τό ζα>ώρ. rj tit τό φ. V 6 (Γη Κ: ton V 7 ού* Εστι] ο&χέτι V 8 elvat τον τ. colloc. Κ: είναι τόν τόπον elvat Τ 9 ei τά κινούμενα] είτα χινοάμενον V 10 ante τοΰτο add. χαΐ Τ 11 τό om. Υ 12 Ιτι—τώυφ om. Τ 13 τούτο ex Urb. 35 inserni 15 κατηγορούμενα γενιχωτάτων Υ 15. 16 poet Μ. add. χαΐ Υ 16 γ«ιχβτ(ίτων Υ είπομεν] ρ. 148,4.5 17 όφεΟει Υ οδτε] ού Υ 19 άντί ένιχών νοε(αθω Υ 20 ΰπερβεβ.] έπαναβεβηχός Porph. (cf. τ. 21) 31 χαλώς ούν Τ 22 ώς φησιν Άριστ.] cf. Metapb. Δ 7 p. 1017*22 sq. 22. 23 άριστοτέλη Τ 23 τά om. Τ 24 αύτό & πλ