Carmina; Liber de coloribus faciendis

Citation preview

Cum. CXDOSOILARONV CEXWPENVIGIO Milan

nn à ECOLE

The Library SCHOOL OF THEOLOGY AT CLAREMONT

WEST

FOOTHILL

AT COLLEGE

CLAREMONT,

AVENUE

CALIFORNIA

"P

uf RR

CORPVS CHRISTIANORVM

Continuatio Mediaeualis

XXV

J

CORPVS

CHRISTIANORVM

Continuatio Mediaeualis XXV

PETFRI. PIerere CARMINA NEC NON PETRI DE SANCTO AVDEMARO LIBER DE COLORIBVS

FACIENDIS

TVRNHOLTI TYPOGRAPHI BREPOLS EDITORES PONTIFICII MCMLXXII

BETT FAIETORIS CARMINA NEC NON PETRI DE SANCTO

AVDEMARO

LIBRVM DE COLORIBVS

FACIENDIS

EDIDIT

L. VAN ACKER

TVRNHOLTI TYPOGRAPHI BREPOLS EDITORES PONTIFICII MCMLXXII

halo

|_ibrary

SCHOOL OF THEOLOGY AT CLAREMONT California

SVMPTIBVS SVPPEDITANTE SvPREMO BELGARVM MAGISTRATV PVBLICAE InSTITVTIONI ATQVE OPTIMIS ARTIBVS PRAEPOSITO EDITVM

VORWORT An dieser Stelle danke ich allen, die mich mit Rat und Tat

unterstützt haben : den im Conspectus siglorum erwähnten Bibliotheken und dem “Institut de Recherche et d'Histoire des Textes" in Paris für die Beschaffung von Mikrofilmen, Herrn Abt Dom E. Dekkers für die Aufnahme in die Schriftenreihe der ''Continuatio Mediaeualis", dem belgischen "Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek'" und der "Alexander von Humboldt-Stiftung'" in Bad Godesberg. Im besonderen sage ich Herrn Prof. Dr. K. Langosch und Herrn Dr. P. Chr. Jacobsen (Kóln) für ihre bereitwillige Hilfe meinen herzlichen Dank. Die Arbeit sei meiner Frau gewidmet : Qui inuenit mulierem bonam, inuenit bonum (Prov. 18, 22). L.VAN ACKER Bevoegdverklaard

navorser N.F.W.O.

P RUM

sir fhixe-am gr

ris

Nest eme doieaa zi Tor ul et xr Ak Hl -—

sitzen

ss

EINLEITUNG I. Die Person des Dichters.

Über die Person des Dichters wissen wir wenig Sicheres. Aus den spárlichen Angaben kónnen wir seine Lebensgeschichte nur in groben Umrissen nachzeichnen. Den Namen des Dichters überliefern uns die Hss. mehrfach,

im Liber Floridus (G) z.B. wird er mit Petrus (bei den Gedichten IX, XIII, XIV), (P»etrus

x EAn,

,

«

En $PLI. As.

AV.

-

^

Mna nr.

Gn

TAT]

ues

VN

I4"

: N

gertus

9n

Nx Dix

e 22d 3917-12

;-

e"

aun

M

T

"

-

La th

!

-

sag sites

Duet

ILE.

(4."US

-

S

e

Iglu

E

d

^ u

4

D

en u

Sur Ld»

nml^ ü.

cse

— '

n

T [

H

-

u »

^ |

NEE fell AR

LU

]

t

À 1

í

"

*

=

wd

]

-

-

, -

»

Meo,

i

e

Ls

Ka m er mri nfl aTO

eun aos odia ner TENTE. iMe Vago wu. tem "dE nO wien stb wer, à zo

-

Bs.

^

= *

Y

]

u-

r

ví a

:

FIT.

"ud?

^ ur

ov

B

:

20iyio ds ipt tun

AC

4

^ IR

m f 14 €

Tux"

ad d «f^at

LOG py D 1

x

ze

er

5396 d 6h,

Ban

LU

ke

-

»

yop.

P ua ir e

7

sett "d.

| Ae iC EO m bets d 1&- 63 Tue) et xoetirLoetea

j

-

«ran A b

Vaart mtibabes:

[ 23e

'

+4 -— mnn

zacrte i ee,

ratos er :

-

ene

VEL

EAN Cigeti

poro

in

03e 17 2900 ca^ 4

o uomo MR SE

35 ui ds

[EM

Kur

S Lead in TIT so tinus Sd i a^ & AG CAO +4 re "bent 55 3 OMM Karı

dim

Pu

o4

Bee

Ps

x

\ t b^

-

» p

*

" & I

»

»

u

den

d.

e

conet

rg

mn mn

'

II LIBER DE SACRAMENTIS

CONSPECTVS SIGLORVM Berlin, Deutsche Staatsbibl., Lat. 180 (Phill. 1694), s. XII. Cambridge, St. John's College, E. 31 (134), s. XHlin. Erfurt, Wissensch. Bibl., Amplon. oct. 25, s. XII?.

Heiligenkreuz, Stiftsbibl. 221, s. XII. Kopenhagen, UB (Kong. Bibl.) Fabricius 81 in -89, s. XIlIex. London, Lambeth Palace 71, s. XIII.

Lyon, Bibl. Univ. 14 (42), s. XIII. clm 7950, s. XII. clm 17212, s. XII-XIII. Oxford, Bibl. Bodl., Bodl. 603, s. XIIlin. Oxford, Bibl. Bodl., Digby 65, s. XIII. Saint-Omer, Bivl. de la Ville 8, s. XIIex.

Paris, Bibl. Nat., Lat. 16699, s. XIlIex. Paris, Bibl. Paris, Bibl. Paris, Bibl. Straßburg,

Nat., Nat., Nat., Arch.

Lat. 8484, s. XIII. Lat. 11385, s. XIII. Lat. 11579, s. XII. et Bibl. de la Ville, Hortus Deliciarum, s. XII?,

iam deperditus. Troyes, Bibl. Mun. 215, s. XIlex. "Troyes, Bibl. Mun. 224, s. XII. Bibl. Vatic., Regin. Lat. 270, s. XIII.

Wien, Osterreichische Nationalbibl. 1665, s. XV.

Wilhering, Stiftsbibl., IX. 80, s. XV.

Wien, Osterreichische Nationalbibl. 769, s. XII. Wien, Österreichische Nationalbibl: 982, s. XII. Évreux, Bibl. Mun. 54, s. XII. Góttweig, Stiftsbibl. 265, s. XV. Mons, Bibl. de la Ville 56/115, s. XIII. clm 19488, s. XIV.

Paris, Bibl. Nat., Lat. 15291, s. XII. Trier, Stadtbibl. 728 (228), s. XIIex. Vorau, Stiftsbibl. 33 (CXI), s. XIIex.) $8! ul

n Mf Pe (Pa) Cb Od

e Sa E K (L4) Md WI! (Hb) Oc Vb (M) kk AM

WR 03 ASA ^0x m PP

m o

Busaeus Beaugendre Bast.

Busaeus, Perri Blesensis Opera p. [608] sqq. Beaugendre, Hildeberti Opera 1155-1168. A. de Bastard ; uide descriptionem cod. ms. Sa, p. cx.

II LIBER DE SACRAMENTIS PROLOGVS

^

Io

Omnibus in factis bene ceptis siue peractis Debet preponi Deus humane rationi, A quo dictatur ratio, res cuncta creatur, Vt nostris fautor sit principiis, sit et auctor. Principium uerum Deus est et clausula rerum, Quo sine quod ceptum fuerit, finitur ineptum. Debet adorari primum primusque uocari Auctor adoratus primum primusque uocatus : Non elongabit se cultoremque iuuabit. Ergo Deum fateamur eum, sed Cunctipotentem, Supplicibus nostris precibus uotisque fauentem. O Pater eterne, qui cuncta regendo superne Omnia disponis uirtute sacre rationis,

^

Carminis esto mei dux et uia materiei, Materiam, metrum, mendacia, prospera, Petrum, Presigna, forma, remoue, concede, renorma. Materiam primam da te, Deus, addeque limam, ed. : J. BvsAEvs, Peri Blesensis Opera, Moguntiae 1600, p. [608] sqq. codd. : Cb E Hb K Ld Md Mf Od Pd Pe $a WI (Eb Mb Pi Tc V4) ; Prologum om. B (codice Hb uero ad n pertinente) 5 Apoc. ı, 18.

13 Sap. 12, 15.

14 Hor., Sat. II, 6, 22 sq.

Lemma Libet de sacramentis Zifulum proposui 07.0.52 E Ld Pd WI — Incipit prologus magistri petri parisiensis super uersus de sacramentis Hb Incipiunt Incipiunt uersus magistri petri pictoris canonici uersus de sacramentis Mf Te sancti audomari de sacramentis altaris (Petri Pictoris Canonici S. Audomati De Anselmus de sacrificio K sacramento altatis poema in marg. man. rec.) Pe Metrum istud est (magistri petti s./. man. post.) de corpore et sanguine Christi Md Inuocat auctor sanctissimam "Trinitatem, Patrem, Filium, et Spiritum sancuide et lemtum, ut de S. Eucharistiae mysteriis digne scribere possit Busaeus mata carminis et epilogi siue] atque 1 bene ceptis] inceptis à! in ceptis L4 peragendis W7 fauctot 4 Vt ex Et corr. al. man. Md 3 ditatur à! L4, ex dictatur Hb Sa finie6 quod ceptum] conceptum Mh Pe Md factor E Mf Pd, corr. K primum8 primum] primumque Od ? primum] primus Sa Pe tur Hb Ante u. 12 scrib. cunctipotentem dub. Ld 10 eum dub. Ld que Pe Eb 12 Oratio ad Patrem Pe Ad Patrem Te Inuocatio Patris Busaeus (Sa ?) metrum 15 Materiem Od 13 sacre] sue Mf tue Te V4 Pater] deus Hb reuome Ld forma ex norma corr. Pe 16 Persigna E ex petrum corr. E primum 17 Materiem Od K Mf V4 Pd Md, ex Materiam Tr norma Ld date] date O4 W/ dato Hb dona ex date s... Mf — addeque ex atque 5. Pd corr. Hb

I2

LIBER DE SACRAMENTIS,

PROL. 18-44

Qua rem sublimem celesti dogmate limem. Tu faber es prudens, prudenter singula cudens, 20 Enormes normans res, deformes quoque formans. Tu nostre mentis fabricam sacris documentis Complue, fecunda, sustenta, dirige, munda,

Vt diuinorum uideat sacra misteriorum. Pressa fame Verbi mea mens in tempore uerbi 25 Vult refocillari, uult Verbi pane leuari. Nam Verbum panis Deus est, Verbum caro panis Quo nos intus alis, cibus est quia spiritualis. Hoc ex te natum, non factum siue creatum

Verbum cuncta regit, hoc tecum cuncta peregit. 5o Hoc super astra tonat et in aris pabula donat, Rector ibi celi, cibus hic potusque fideli. Hunc panem uerum quo uiuit machina rerum Pande mee menti, Deus, hunc gustare uolenti,

Nutriat unde fidem Christus crucis hostia pridem. 5; Rursus in altari uult hostia sacrificari,

Vult et in altari nos pane Deo satiari. Hunc ego scripturus laudesque nouas caniturus, Rex immense, peto : fer opem ceptisque faueto. Lux Deus eterna, lucens de luce paterna,

4o Cui par maiestas est cum Patre parque potestas, Huic operi presto sis, Christe, uocatus adesto.

Rex in preclara dextra Patris, agnus in ara, Pande tuum numen michi, funde tuum michi lumen, Vt duce te tutus scribam tua signa secutus. 20 1o: 15 1. r4. 27 II C 266 ;Hirp., Myst. 456. 28 Symb. Athan. 22. 32 SEDUL., P.C. I, 239. 39 Io. 1, 4-5. 42 Hebt. 1, 3. 43/44 Io. 8, 12.

18 Quam (Qam K) CP e Ld limen Od 19 condens E 20 normas a (praeter Od) Ld deformesque (informesque Sa) reformas (reformans Od) a Ld 21 sacre Mf Vd sacer Tc 23 Vt ex Bt corr. al. man. Md sacer CP satis I7 24 u. om. Pd uerba Od mea mens ex mens mea corr. Pe tempore] corpote Hb 25 leuari] iuuari Sa 26 Verbum!] Verbum est 8 27 es Od K Sa quia] quoque LZ 38 ex]estex Hb tes). Hb 39 te cum Od 30 Hoc ex Non 5s. corr. Md Hic E K et] quia P4 in aris] maris Pd atis] astris [// naus Od pabula donat] pro populo nat(dat Sa)aLd 31 cibus hic potusque] panis hic cibusque Hb potusque] populoque Cb 33 mee zr ras. Hb hunc dub. Ld 34 Christus] dominus ex deus C» deus hic OZ 35 4. 07. Pd — sanctificati 8 Mf Vd q Hb 36 z. om. m Hb in om. Eb 37 Nunc Ch scripturus oz. W/ nouas] do Pe 38 Res Od Anteu. 39 strib. Ad Filium Pe Te Inuocatio Filii Busaens (Sa ?) V. 39-46 post u. 66 pon. 8! Ld 89eterna deusPd eterne Ch luce] sede 8* L4, corr. Hb superna 9! (super(na» L4, fol. mutilato) 40 Qui n HL, corr. Pe es Hb po«testas» La, fol. mutilato 44 u. in marg. add. man. pos. WI opere Od 42 agnus] ignis Pd 43 tuum michi ex michi tuum corr. Od 44 m. om. Hb te 2. add. al. man. Md —— tutus ex tuus corr. Md tua| tu Md securus L4

LIBER DE SACRAMENTIS, PROL. 45-74

13

45 Non mea lux ardet, accedere si tua tardet,

Que te luce caret mens nullo lumine claret. Christe, Patris Verbum, sis os michi, sis michi uerbum,

Non uerbum fictum quod pertransit cito dictum, Sed quod ab ethre datum semper manet ex Patre natum. so In Verbo tali, Verbo tam perpetuali Pane salutari poscit mens nostra cibari. Subtrahe te panem mundo : dimittis inanem, Da : mox impletur, uiuit, uiget atque fouetur. Christe, ciba mentem te iugiter esurientem, 5A

Deficit ex toto, te uiuo pane remoto. Tu petra, tu panis, uia, ianua clausa prophanis,

Ianua tu celi populo reserata fideli, Tu uia, pande uiam qua pergitur ad theoriam : Nemo te certe reperire ualet nisi per te. 6 o Duritiam frange Petri, petra, duraque tange Corda supernorum dulcedine misteriorum, Vt uideam clare quis sacre sit cibus are, Quis fons, quis sanguis quo uita redit, perit anguis. Ianua tu uite, pulsanti nunc aperi te, 65 Hactenus ut clausam reseres quam postulo causam ; Res est sub uelamine, sed michi tecta reuela. Spiritus alme, Dei par, lux uirtusque diei,

A Patre procedens natoque nec inde recedens, Nostris aspira ceptis carismata mira, 7o Que super athletas Domini sanctosque prophetas Quondam fudisti, canerent ut prelia Christi. Tu fons uitalis sed et unctio spiritualis, Crismate fecundas sacri baptismatis undas, Hisque uiam pandis animabus uiuificandis. 48/49 Isa. 40, 8 (1 Petr. 1, 25). 56 Matt. 25, 10; Io. 14, 6; 1Cot. 106,4. 5%Io. 10, 7; 10, 9. 58 Io. 14, 6. 60 Matc. 16, 14. 63 Apoc. 12, 9. 64 Matt. 7,8 ; Sepur., P.C.I, 340. 68Io. 15,26. 69 Ov.,Met.1,2-3. — 72 Ps. 55, 10.

45 ardet] tardet Ch accendere Sa Pd Md Hb Te attendere W7 tardet ex ardet corr. Md 46 caret] claret Od mens om. e Ld lux Hb lumine] de lumine e Ld daret Od 4% uerbum patris Pd 49 ex] a HL, corr. E 51 53 uiuit dub. 52 panem dub. Ld possit Sa ?Ld Pone O4 u. om. K 56 panis dub. 55 uino Hb uiget] auget (?)Ld urget Mf L4, in ras. Hb prophanis] prophetis ( ?)Cb uia] uia tua W/ tu Sa Pd Md Hb tua Pi Ld 59 ualet] theoricam E, corr. K etheram Od 58 que Od 57 tu] in H^ 62 Petri] cordis Pd petri frange CP 60 frange s./. Hb potest n Hb 64apetite]aperiteölLd — 65 qua Pe uideans Pe ^ quidPe — 63quo]que CP

quam postulo ex ut sublimis s.). corr. al. man. in marg. infer. add. Md recta Pd Hb tu Od Spiritus sancti Busaeus (Sa 68 A Patre] Christus Od Od putificandis Pe

66 u. om. clausula corr. Cb quae uerba Res habet hec uela welamine ex leuamine corr. K Ante u. 67 scrib. Ad Spiritum 67 pax Ld ^ utriusque ?) nato Ch

sub uelamine ex W1 sed tu michi tecta reuela sed] sed uelamen Od sanctum Pe Te Inuocatio Cb Sa E Ld y Pd Hb Vd

73 sacti ex sancti s.). corr. Pe

74 uia

I4 7a

8o

LIBER DE SACRAMENTIS,

PROL. 75-102

Tu male torpentes peccati frigore mentes Celitus ignitas uirtutum dogmate ditas. Spiritus alme ueni, ueniens mea pectora leni, Que peccatorum suffocat spina meorum. Impedit internam mundi mala cura lucernam, Vt non sincere ualeam tua celsa uidere. Pelle malas curas uirtute tua ruituras,

8I

Perque tuum rorem Christi michi confer amorem. Esurio Christum, panem michi da precor istum : Hoc homo pane satur in Christo perpetuatur. Non reticere quidem uolo quod Verbum caro pridem Rursus in altari caro uult in pane sacrari. Spiritus ergo bone, cuius summa ratione Hec habet effectum res, da sensum michi rectum,

9o

Vt non de pane Christi loquar hic nisi sane, In quo nil uanum, nil sentitur nisi sanum.

9A

Hoc sacramentum michi per fidei documentum. Tu potes omnimodos Scripture soluere nodos, Quasque prius celas res, cum uis, ipse reuelas. Tu sacer impinguas mutas affamine linguas

Res est obscura, sed tu dissoluere cura

Et facis exertas, facis ad sacra bella disertas. Nil sine te scitur, sine te michi nil aperitur,

Io o

Mistica sacrorum resera michi dona tuorum. Ignis tu lucens, tu recte semita ducens, Carmen perfectum per callem dirige rectum. Dirigat ad celum mea mens te preduce uelum,

Velum cum naui rege, dirige siderea ui.

v8 Matt. 12, 7 ; 13, 22. 84 Io. 6, 55. Isa. 26, 7; SEDur., P.C. I, 79-80.

96 Sap. 10, 21.

99/100 Ps. 26, 11;

76 ignitas ex agnitas corr. K —— dogmata Od 779 eternam e Ld in terram Od mundi oz. K mala mundi L4 $0 celsa] sancta Pe iubere Mf 81 Velle E 82 Per que Od tuum ex totum 4. corr. al. man. Md michi Christi n Hb 83 da precor] deprecor a Ld Pi 84 Hic Od in] et Pe 85 quidem s.J. Eb Pj pridem] factum Tr, s.J. corr. Pj 86 sacrati] cibari P « 88 Hunc e L4 res habet effectum Pd 89 non oz. W/ nil Pd Hb christo Sa loquar hic christi K Ld — 90 z. om. Cb e Ld 91 dissoluere cura ex dissolue recura corr. Od 92 perfidie Mf Te Vd 93 omnimodos ex omnimodis corr. E, ex omnino dos s.l. corr. al. man. Md spiriture K soluere] tollere n, quod uerbum s. soluere add. Hb 94 pius Pd scelas ex zelas s. al. man. Md zelas (litt. z in ras.) Hb uis om. Od 95 a famine 8 Sa assamine Ld 96 expertas Od WI 97 scitur] citra Od — 98 sanctorum Od teseres Pd 99 tu recte] tu rectaque Tr directaque 8* 100 collem Sa 101 Dirigit Pe P2 Diriget Mf Te Vd — te ex me corr. E perduce e uelum ex ?elum corr. Md

102 siderea ui] sidereaui Pe sidere aui Od, sidere suaui (suasi W/) q Hb,

lac. 10 fere litt. uerbis lamine suaui expleuit man. post. K

LIBER DE SACRAMENTIS, 1-10 (CARMEN)

15

(I) Ouod uere una eademque caro sit que nunc in altari de pane consecratur, et illa que de Virgine nata et in cruce passa fuisse creditur. Panis in altari uerbi uirtute sacratus Fit diuina caro, nostri medicina reatus, Fit caro non alia quam Christi nos redimentis,

Plena sacramento, cibus et uegetatio mentis. A

Hec caro cottidie, quamuis caro non uideatur,

Panis habens speciem pro mundo sacrificatur. Heret natura, rerum stupet ordo sacratum

Io

De modico panis quondam de Virgine natum. Horret quod Verbum caro factum fit caro rursum, Quod naturalem mutat res condita cursum. ed. : J. BvsAEvs, Petri Blesensis Opera, Moguntiae 1600, p. [608] sqq. ; A. BEAvGENDRE, Hildeberti Opera, Parisiis 1708, 1155-1168 codd. : B Cb E E! Ha K Ld Lg Md Mf Oc Od Og P Pa Pd Pe $a T Ta Vb Wb WI Wz Wn (Gc M)

(I Arg.) Raps. I, 51-52 ; IV, 81 sq. 104.6,,5.2.:30,.56, 9.1o. 1, 14.

1 Hirp., Carm. min. 39 IV, 23.

2/3

Lemma (CARMEN) addidi — om. 8 e Ld Vb « Og P Mf Pd q Capitula in libro petri canonici de sacramento altaris M De sacramento altaris (im zzarg. super.) T Anshelmus de sacramentis noui sacrificii Sa (Tractatus de sacrosanctis uenerabilis sacramenti Eucharistiae mysteriis Busaeus) Incipit liber primus domni) Ildeberti episcopi de corpor

2.3

Hy -

E

uberatus

st s PO

ee

"

NE

Hé

5 ge

dt

Ans

in

Span

teme

/

Hur.

"TRIS

ars

Moin

Testi

3H]8BDRX CERTUS. RR > ex £ Pat

do.

hy

Lore ene DB"tV oso ,vO

ahel JP

"

Peruvwt,

AR n

ach i zur

5 Pibake-sd1V d sigmO ea

T9 16Farsi. we. bones

Bunt

T

dad

Lat

"

i

^w

ka

da

DLP

A

E

[ursasar Keristic, alis 2 A)

22

(r

dviato

lv

4

35

'

(OBERE

2

1 if

obotà «ix

Casdar tol zitTm omne, eifuod tir sure] —

3 3 RS E

:[3 $6

ing

eiu Ars olmptét dene upabx atio rn e

3

-

di. ni A Jay

sca A dinde wre rent 195i] bed Sueca ntAero Tirsut pes, 3A.

qma

r4

^

tM

add meae Li diam jrriusetb ., P

smit imu ois

e 6

,

£

;a ast deve Bisunaaotég dehnt ie

is»

ni

ns

490001 siiis actistd jasué sd3V«sisb

innato

Oti gei (Gomes epe ]

odit riasitoiqe

A LE2 rire

754 10990

du

tms

sup

sro iocisj ^ $uatbiaasi xujonse erisus 49btBO

Tur: L

-

43

stu ori

ob ran

DR ox

ii:

.

" «4

fe sn

rlT.

te

2e

^" x

‚Roma ode sschisummotiwe These Sch áp

mim .

$9

»

*

N

ii :

ini]

I

vr

quem

ae

2

e

^o,

31 reddo

y oua dtr

MS he q

a

Sk

Teck

"eon se er de mm. 83 orvbulasear 9 LIN e 4.4

[ D

1

Ly

' Lo

1

D n

N

T

i

D

2 m eo

-

= ]

XI

DE CRIMINE

SYMONIALI

CONSPECTVS SIGLORVM Gent, UB 92, an. 1112-1121. Kopenhagen, UB (Kong. Bibl.) Fabricius 81 in -89, s. XIIex. Leipzig, UB 256, s. XIII. clm 6911, s. XIV. clm 17212, s. XII-XIII. clm:-22227, s. XH. Saint-Omer, Bibl. de la Ville 115, s. XIlIex. Oxford, Bibl. Bodl., Digby 65, s. XIII. Oxford, Bibl. Bodl., Laud. misc. 290, s. XIlex. Paris, Bibl. Nat., Lat. 712, s. XIlex.-XIllin.

Paris, Bibl. Nat., Lat. 14195, s. XII. Prag, UB. XIII. G. 18 (2385), s. XV?. Wien, Österreichische Nationalbibl. 609, s. XIII. Wolfenbüttel, Herzorgl. Bibl. 4413 (Gud. Lat. 109), s. XII. Wolfenbüttel, Herzogl. Bibl. 656 (Helmst. 608), s. XV.

SSSEUIOQOEERDA^O 90

7 La Pb Pn Wj p Pg p'p*p?

Od Wk

K Mf Oe pi Mi Mc Wa

mt wm. €WwSNS? 3 Se

Wattenbach |N'attenbach,

N Arch. 6, p. 539-540.

XI DE CRIMINE SYMONIALI

A

Scribo stilo tali de crimine symoniali : Vndique mundi stagna profundi turbine mota Exagitantur, dampna minantur, pace remota. Grex uitiorum corda uirorum pulsat inique, Vndique terror, multus et error, luctus ubique. Ira, libido, ceca cupido cuncta magistrant,

IO

Et sceleratis impietatis arma ministrant. Aurea pestis seuior est his, seuius angit, Ingruit orbi lesio morbi cunctaque tangit, Quamque patenter, quam uiolenter secula uexet, Subtitulatus nuper aratus sermo retexet. Iam totam Romam

sibi uendicat ambitus eris,

Denarium Romam fer, qui uenalia queris. ed. : W. WATTENBACH,

P. 539-540)

Vita Hildegundis metrica und andere Verse (IN-Arcb. 6, 1881,

codd. : G K La Mc Mf Mi O Od Oe Pb Pg Pn Wa Wj Wk

Vide supra p. XLV. 2/3 2 Petr. 2, 17. 6 Ov., Met. III, 620. B.C. V, 286: 8 Ivv. VI, 292-293.

7 VERG., Aen. I, 150 ;SEDUL.,

Lemma De crimine symoniali Zizulum proposui ^— idem esse uidetur ac u. 1 in idem esse uidetur ac u. 1a-1b (cf. infra) in K Mc Mi Oe p! De simonia Pg Versus magistri petri de symonia Wa Versus magistri petri contra symoniacos Mf Alii uersus magistri petri de simonie uicio Pr Incerti poema de auaritia et simonia aulae Romanae» man. rec. Wj 1 z. oz. La O V. la, 1b-11 (cf. infra) post u. 48-49 pon. Pb (12) Signat (Signa Pb) musa petri (mihi Pb) uarii (uario K Mf p? Wazzenbach uaria Pr) natramine (narramina Oe narracione Pr modulamine Pg discrimine K)metri(petri OZ) ^ (1b) Quam (Quid Oe Quod Pz 177) sit feralis (fatalis Oe) contagio symonialis y praezer La O 2 stagna ex stanna corr. G 3 Exagitant Wj Wk p* dampna] cuncta Od dampna minantur] dum dominantur Oe minatur Pg Wj mirantur W% dant prelia p? pace remota] ledere mota Od 4 ubique Od Mf Oe p? Wattenbach, corr. Pg 5 multis I7; luctus p Watzenbach luctus] multus (multat Oo) pt p? Wattenbach luctus ubique] frausque dolorque (dolique Mc) p? V. 67; om. Od | 6 Ista Pg magistrat Wj Pg W'& ministrat p? capistrat p* Waitenbach capessunt Mi 7 Impietatis nam sceleratis W'& arma] tela p? WarZenbacb ministrat m (Od deficiente) Wj Wattenbach 8 Auida Pb est is K estis Od estus p? istis W& Mf Oe Wattenbach seuius] seu ius Pr 9 lesio] G

uis mala 0! Wattenbch

morbis.).Mf

^ cunctaqueLasPrzcettaque PP

fran-

git Oe 10 Quodque 77; K Oe Quidque Od potenter Mf Pg, ? Wj quod Wj qui K quid Od tam Oe uexat Wj Mi, s.l. corr. G fedet Oe 11 Nupet aratus subtitulatus (subtitulatur Oe pretitulatus O4) 0* W'aztenbach sermo] semper Og retexat Mj recedet Oe V. 12-47 om. Pb 12 Cum Mi Romam totam Oe uendicat ambitus] subdit seruitus p? 13 fer ex fert corr. G qui] cum La uenalis Wa

88

DE CRIMINE SYMONIALI,

Hic 15 Hic Hic Hic

14-37

pro denario donatur pontificatus, pro denario fit uirtus quisque reatus. abbatia prostat cum prepositura, et uenalis iacet ecclesiastica cura.

Hac omnis sacer ordo iacet uenalis in urbe,

Vt uendant et emant stant hic cum Symone turbe. 2o Venditor omnis habet merces hic ecclesiales,

Porticus omnis habet emptores symoniales. Signa Petrus quondam faciens sacra respuit aurum, Signa modo faciens cum Symone postulat aurum. Sic magus in Petrum transit uice pontificali, 2; Inque magum Petrus migrat uice symoniali. Roma potens fit uile forum, fit Symonis edes, Et fit auaritie templum Petri sacra sedes. Nec solam Romam grauat huius lesio morbi, Que caput est orbis, sed toti iam nocet orbi. 3o Nimirum capitis dolor omnia membra repleuit, Deque malo sic principio sanies mala creuit. Symon in orbe furit, amor auri feruet ubique,

Pontifices per eum populis dominantur inique. Argenti precio uenumdatur unctio sacra, 5; Reliquieque sacre uenduntur uti simulacra.

Lingua sacerdotis paruo uenalis habetur, Cui si nil dederis, diuinus sermo tacetur.

22/25 Act. 8, 19-23.

15 u. om. m, substituerunt Quodque magis flendum conceditur ipse papatus W& Mi Watienbach Et pro denario datur hic tibi sanctificatus Oc sit Wj queque La renatus Wj 16 abbaciam Oe p* prestat Ps Oe pt cum] omnis cum Od 17 iura pt 18 Hic p (praeter Mi) Wattenbach iacet ordo sacer p^. iacet uenalis] baec uerba wix leguntur in Wj Qn urbe» Wj fol. mutilato 19 et ... tutbe zz ras. G )

x:

EN

|

E

E

iXice

E"

EE

-eMLAA, UEI SES $iwi n

cn md

N

—

ri y

z

r

4 £

— "




(^

d

"a

m

^

ja

oboe,

(x3

MUI

“a »

Iu I II: Ar

Mey CA

^

Y (é

1T AM

me

i033» »

EX

AE

yita oisi]

ee

M A^

-

TUS epi

,

sa

3

*

E "hà

P

5,""

t

* :

a

c

Er a1

at3 {m

"

vada

sz b.e.

C

nc De) b- Si .peu d

dan

en

*

»

rr3*

:

land aT >

s

deer BEEROIVRITAP

ee

T notsbrts vs janacuisixod sica TI 1T 1

(

e

$$»

b

j

NS. B

17T

eos

4

gen vu

V "E

MiEMIORDIOM

SQ

IV

(26 "

IL

d Bob M. ally iudi

COR.»

BitilacimriEEeL I.

: :

Br,

ur E

'

P

!

rsen

|

IPIS

"

26

or

" *

b

P.

;

"je

*&d ct dil

X m

"

ede

1

x

,

?

y

4

oce

inniunmre a

—XÓ

eg ürvoo60l »9bn]l

ee d u UTOG

5b tdi Ü cured

v

zur

i.

Fei xsbal 1 xibal *

5

»

(Rae M Tura! J rei ug amat 2 -

"femu

atum e

y. EHI ex ,ded

Zi

DAL

"

TC trJ x-

L LS e

v. e

i» ve

1 ;

£Á-

. bs [on E T

OR

ER

"

,

Ano

I R

y.

X 417 AH )yP

b RgT

& er

1

ER, |

|

THEOLOGY LIBRARY CLAREMONT, CALIF.

am Lambert Po

; of Saint m Petri Pictoris (armin a : nec Mh

BR

Lambert, of Saint-Omer.

Th Clg v.25 *

Petri Pictoris Carmina, nec non Petri de Sancto Audemaro. Librum de coloribus faciendis edidit L. van Acker. Turnholti, Brepols, 1972. Meelxx.

247

dinevalis, 25)

p.

25 cm.

(Corpus

Introductory matter in German. Includes bibliographies. I. Acker, L. van, ed. 1. Paint. Liber de coloribus faciendis. 1972.

Christianorum.

Continuatio

II. Petrus de Sancto Audemaro. III. Series.

73-342389

"| PA8360.L3C3

CCSC/mmb

A40/7

d)

Be**e

.