Corpus scriptorum historiae Byzantinae: Georgii Codini excerpta de antiquitatibus Constantinopolitanis [Ed. emendatior et copiosior. Reprint 2022] 9783112692004

Citation preview

CORPUS

SCRIPTORUM HISTORIAE BYZANTINAE. EDITIO

E M E N D A T I OR

ET

COPIOSIOR,

CONSILIO

B. G. N I E B U H R I I I N S T I T U T

C. F.

A,

A U C T O B I T A T E

ACADEMIAE L I T T E R A R U M R E G I A E BORUSSICAE CONTINUATA.

GEORGIUS

CODINUS.

BONNAE I M P E N S I S

ED.

MDCCCXLIII.

W E B E R I

GEORGII

CODINI

E X C E R P T A DE ANTIQUITATIBUS

CONSTANTINOPOLITANIS

EX RECO GNITIONE

IMMANUELIS

BEKKERI.

BONNAE IMPENSIS

ED.

W E B E R l

MDCCCXMII.

EMINENTISSIMO E T REVERENDISSIMO PRINCIPI F R A N C I S C O S. R.

lì.

B A R B E R I N O , CARDINALI,

DOMINO MEO SUMMA OBSERVANTIA COLENDO,

PETRUS LAMBECIUS

Multa

sunt,

Eminentissime

Princeps,

S.

quae

homini

ad

iinmortalem gloriam adspiranti r i a m praebent; veftim aut me

amor propriae opinionis fallii,

nec compendiosior vel

quae

harum

eruditis

aut ulla nec honestior

polest reperiri quam vel ipsa eruditio exhibetur

benevolentia

altera quibuscunque egenìs

ad suminam laudem aditus patet,

et

benignitas.

et obscuris terrae

iis non denegarit indolem, nec ipsi profectui suo diligentia,

famae

autem

filiis

dummodo natura aptam

legitima

non

desint

debita

ambitione.

altera illis duntaxat ad claritudinem pervenire licet, quibus eam

generis potentiae et fortunarum amplitudinem largiri

deus

voluit,

ergo

hos

tiantur:

hi

ut protegere alios possint et sustentare,

colunt,

illi

ut necessariis ad studia adminiculis po-

contra illos fovent,

ut monumentis litterarum

nominis et virtutis suae memoria apud posteros celebrelur; ila ulrique per se indigentes alteri allerorum vigent auxilio.

LAMBECII

VI

quare beatissimos ego semper omnibus numeris

existimavi qui hanc

velut

perfectam felicitatem consecuti sunt,

ut

pariler splendidissimo vitae statu et merito haud vulgaris eruditionis

venerabiles

sint

atque

conspicui.

in his

Te

numero, Eminentissime Princeps, qui cum maiestate sacrae purpurae et pontificalis familiae praerogativa satis sine ullo aliunde

perito

studio

inier

splendore publica

fulgeas,

tantae

adeo tamen litterarum

dignitatis

semper et etiamnunc es deditus,

munera

et

fuisti

ut cum iis qui tota vita

aliud nihil egerunt iure et audacter de multifariae scientiae palma possis contendere,

testatur enim lioc dilissima

tua

qua post Vaticanam

nihil

magnificentius ; testalur

haud

leclissimaque

bibliotheca,

Roma perfectius habet

aut

exiguus praestantium ingeniorum numerus, quibus aula tua nunquam

non

fuit exornata;

testatur

publicum

doctissi-

morum virorum de T e iudicium, qui saepe gravissimarum quaestionum arbitrium Tibi detulemul. öbund«,

Iii fallor,

quod cum ita sit,

apparet quibus ego nunc causis

im-

pulsus volumen hoc Originum Gpolitanarum Eminentissimo nomini Tuo dedicare andeam. nime

uempe iam primum

mi-

dubito tjuin pro. sihgulari t a o erga litteras affectu,

quicquid hoc munusculi litterarii est, laetissimo vultu sis excepturus :

deinde praecavebo hac dedicandi ratione

ne

exprobrari mihi possit, quod olim Anacharsin philosophum in Graecorum ludis improbasse refert Laertius, /Litv tovg Tt/vlrag,

Y.QIVUV

òt rovg (.ir]

TÌ/VÌTUQ.

dywviua&ai certuni

denique habeo obtensam nominis lui auctorilatem non honor! tantum laboribus meis fore, sed et praesidio adversus malevolorum improbas detrectationes ; quod videlicet nemo sanus ea lacessere ausurus quae Tibi oplimo acerrirooque scriptorum

censori

probantur.

et hae quidern praecipuae

DEDICATIO.

VII

ex iis sunt quas cum omnibus eruditis communes habeo causas,

cur

Tibi

potissimum,

Eminentissime

Princeps,

quicquid hoc et qualecunque est libri, merito ac lubens consecrem: insuper vero alias multas privatim habeo, quas domesticas appellare lubet; easque tanto caeteris graviores existimo quanto veheinentius reor.

crimen subire ve-

uyuqiCTiag

etenim repetenti milii memoriam omnis eius tem-

poris quod studiorum causa exteris regionibus perlustrandis impendi, yix ullus occurrit dies qui singulari aliquo Tuo in me collato beneficio non sit notabilis.

advenienlem me

primum Lutetiam humanissime per eos qui turn rebus Tuis agendis ibi praeerant excipi curasti,

mox ipse Lugduno

reyersus participem me fecisti mensae, admisisti inter intimos; et ut paucis omnia complectar, tanto me prosecutus es affectu ut maiorem ab avunculo non potuissem desiderare.

eandem benevolentiam Romae postea expertus sum,

ubi integrum biennium in aula Tua commoranti mihi ea videndi multa et discendi fuit occasio,

ut vere gloriari

possim plus me in luce illa et strepitu aulico quam in ullo Academiae recessu et umbra profecisse. Galliam

incredibile

reyersus deinde in

memoratu est quantam ex commen-

datione Tua cum aliis multis locis utilitatem perceperim, turn vero inprimis Tolosae, cuius urbis illustrissimus archiepiscopus Dn. Carolus de Montchal, vir sanctitatis simul et prudentiae et eruditionis rarissimae, continuos odo menses in palatio suo plus quam paterna liberalilate et cura me tractavit. credo

plura eius generis addere inconveniens esse

et superfluum, turn quod ipsa liaec beneficioruxn

enumeratio nescio quid videatur habere levilatis et arrogantiae,

tum quia vel ex minimo eorum quae iam dieta

sunt satis superque elucet, quanta obligationis necessitale

LAMBECII DEDICATIO.

VIII

Tibi siin devinctus. et boni meae

consule

qualeincunque

fructum,

studeo

accipe igitur, Emiaentissime I'riuceps,

quo

declarare,

pariter

reputes,

commissum

iam

gralitudinexn

diligentiae raeain

Tibi

quodsi forte nonnusquam edilicnein

minus feliciter curatam triennium

iuvenilis

et quanli faciarn iudicii tui acumen el

auctoritatem nominis. benigne

et

liunc

ex

deprehendes,

ignoscas

yelim,

quo haec Lutetiae absoluta

praeteriisse,

est erroris,

ideoque

quicquid

abseutiae meae

esse

sub

et

reliqui, praelo

tribuenduin.

vale. Dabain Hainburgi prid. Id. Deceinbr. 16,")3.

L A M B E C I I PRAEFATIO

Cum

AD

LECTOREM.

ante biennium Lutetiae Parìsiorum agerem, tantum

apud me potuerunt innatum publicae utilitatis studium et amicorum

cohortationes

et exempla complurium

doctissi-

morum yirorum, ut summnm nefas esse crederenj inceptae editioni corporis historiae Byzantinaé qualicunque mea opera deesse,

quaesivi igitur cui potissimum parti laborein im-

penderem,

et cum fere omnia ab aliis praeoccupata esse

viderem, tandem mecum cogitare coepi operae pretium fore si hactenus inedita Codini excerpta de anliquitatibus Cpolitanis in publicum

producerem.

praeterquam

enim

quod

pertineant ad rem et multum lucis afferant historiae B y zantinae, hoc etiam nomine edi merentur, quod a gravissimis huius et superioris saeculi scriptoribus saepius laudala et ad

confirmationem dubiarum opinionum adhibita sint.

etenim Ioannes Leunclavius in Pandectis historiae Turcicae libri de aedificiis frequentissime mentionem facit; et quaecunque Nicolaus Alemannus notis suis in Procopium }/• zwv àvixdórwv Petrus

iiaTQLwv CP inseruit, inde desuinpta sunt,

item

Gilius ex supradicto libro de aedificiis et allero

de statuis integras transsci'ipsit paginas.

certuni quoque est

LAMBECII

X

iiieditum illud Chronicon Cpolitanum, quod Ioannes Meursius in

Glossario Gracco-barbaro et alibi creberrime citat,

nihil

aliud fuisse quam ineditam partem excerptorum

dini,

quae nunc publicatur.

Co-

testantur hoc citata loca,

testabitur integrum Chronicon,

et

si quando in lucem veniel.

similiter etiam per antiqua ilia collectanea d-eafidroìv urbis C P , quae doctissimus Iacobus Sirmondus in notis ad Sidonium Apollinarem citat et in multis bibliothecis occurrere ait,

haec

sunt,

alias non

eyulgata

Codini excerpta intelligenda

adderem plures coaetaneos auctores, in quorum scri-

ptis ea citantur, nisi longum esset illos enumerare et supervacaneum.

cum

itaque

Codini illa

uvixòoja,

iam

omnino

decrevissem

nihil mihi anliquius

edere

fuit quam

ut

propositum hoc ayunculo meo per litteras significarem, qui illud non tantum non improbavil, verum ut coeptum urgerem monuit,

atque insuper

manu

quibus continebantur

scriptos,

duos mihi subinisit codices haec Georgii

Codini

opuscula niQi

iwv

ncnqiwv

ntQi

rijg

a/^fiaroyQaflag

7itQÌ uyaXfj.uzwv

rrjg

Koìvoxainivovna'kiiog, lijg

attjlwv

KwvaTavTtvovnóXecog,

xat

SiafÄUztav,

ntfù xziG(j.a.Toni, ntQÌ

tijg oìxoSo/xijg tov

71ÌQÌ

TTÜV

rrjg

vaov

ßuailtvouvicav

NUGÀ

TWV

ntQÌ Tijg Tacito? naXmlov

xal

tv

TI]

'Ayaqtjvwv TWV

rijg [nyak^g

quintum,

Georgio

Francisco Iunio

Dousa, edita

publicantur.

fuerunt:

2oq>lug,

Ji(OV Si

liidxfov

i]

lv.[iTrf)in>&Haa

Tìv^avxa.,

tftaire

nQOTQtnó/ittvog. U.VT0V

ìtvg

5 0 y.aì

xcuv vtog

TÌ~ TI~>V xapnr'r

St

fioQqy

xalov/ievov

Tovg

TTQog

ol

rtuQaSocuì

TI;V

5

CP.

nQoauyoQtvovaiv.

nuQ&trovg.

nouxai

r/Xiy.lag

rpoftfQog

•/.'•one

av TOV y.azà.

Sytxpuoyg y.uì

y.uì

vntQtpuU.f

5 miào/vi

rijg

aìyòg

TQOKjùaa

Qqaxlag

RROOAT/I)I'ANIV

oroua

i4/iiuX&(i(tg

0RIC1NIBUS

ovv

nóhv

1 0 c?7tò? an

Er,,v tnm vf-dav Sì

c

azt(fU3>ì]v xal

di

zòo

zavza

zàv .Ttj$,

JSzQaziyyiov

Sì

àvwztQM

nvgyotc

zotg

yuQ

[.lèv xazà

zàv vvv zov

y.aXovftt'vov

vavv

' zòv

Jloaetówvog

tv // y.al Xvaig zwv Sì

uXXo zi

ayaX/.ia

zezlfiTjzo,

'Ey.dnjg

zotg

zà zwv noXffilwv

l

ev

y.al zu> nQog

¿è ztjv zov zelyovg

veu>v ze

àvrjyiiQtv,

TTOTaufìn' fii'iet, ìyyvg

zeiyovg

fiezà

zónov

8iu-/.txócj.irtza.i,

rj (pwvtj Tig tztpa

napuXei'ipo/.iev

¡IMTIQYUCFIZO.

zotg nolizaig

z f j 9-akaaaf]

rezo.

ov

zà

yàp

ze xal 3LI]'/ÌLV uXXrjXoig

uXXà /.ifjv xal

evzòg zov

Tc/.itvt] zwv itiwv y.rjg Xeyó/.itvov

zovg

t§ eztQOV zòv r\yov ¡.uztòiSov,

y.ii[.itvM naqine^inov.

P 3 avyygatfjaaiv

zwv

yuQ GuXmyi

àvioy.oSójxu

zijg

xal'A&ijvag

oQog.

9 Jo yog rjv] léyovaiv 8 iazd[i£vov ivtòg] rnìg ivròg ovai Hes. Hes. 12 Tv%aiov Hes. Tti%eIOV vulgo. re apud L . 19 ijfgodg Hes. 23 'AcpQoSizrjs] •frgaxys Hes. adlnvantibuB moeala omni praedicatione excellentiora exstrnxit. septem enim turres ita coaptavit ut loqui inter se et responsare viderentur : quippe si tubae aut alius aliquìs Bonus turres illas. percut&ret, altera alteri solium ad ultimam usque transmittebant. est et aliud quod ab harum rerum scriptoribus memoriae proditum minime silentio praeteribimus : turrim scilicet, quae Herculis nuncupatur, hostium arcana civibus prodere solitam narrant. absoluto muri ambitu delubra quoque condidit; e t Rheae quidem templum et simulacrum in loco nuncupato Basilicae erexit, quod etiam nt Fortunae fanum a civibus colebatur. Neptuni quoque templum inxta mare exstruxit, ubi nunc Menae martyris aedes e s t ; Hecates autem, ubi Hippodromus, Dioscurorum Castoris et Pollucis ad fluminum confluentes, in quo etiam a morbis homines liberabantnr. prope Strategium Aiaci et Achilli aras erexit, ubi etiamnunc thermae cognomento Achilleae sunt, praeterea Ampliiarao vati in regione Sycaena, quae a ficnbiis nomen habet, aedem dedicavit; et aliam Veneri palilo supra Neptuni fanum, Dianae vero et Minervae ad montem Veneris.

20

DE ORIGINIBUS CP. 1

Emi

Xnmùv

ravra

tòr

¿flf.iova,

ce

rov

JJVÇUI'TOÇ

noXiv,

5yi;v

xat

nçôç

tniévraç

TOVÇ

TOV

BvÇaç

fi ti à TTjv iÌQìy.itv^v

fiaçfîdçov

nokiftiovç' y.AI

NÇ'UÇ

OV TJ

nqbç rov

GU(.ltV1] zbv 1 itàd-Qowç

zà

ITTF ÒHV

Tfpt

Kiçotoo^ç

iiir.tyofiivoç

y.aì

TUTGXG/LIF'vovç

ovv

ìjXavve

TOVÇ

mçauod-tiç Ij/ç

noXiWç

TI/SJDVÇ

ôirflmïÇvto, av ¡x^iayla

aorpi-

'

ovç

avXXafiovaa Sîxfjv

TFIPNI

yùp

tqçovQii,

(iiXwv

àçyumç;

yçôvov

Tty&iiç, âvva/.itv.

àxovxtwv TOVTG)

ju£&oç ànoXXvnv

tw

tpéçaai, OTA

D Srfîofifioç

TiôXtfiov ty.ivtXxo

fmcptçii

rovvona,

liai

iaXXo/.itvu)v, iv ùqiaaiu

3 Sivsmg Hes.

%QT)euvTO Vat. ióvtmv Hes.

psyaguicov Vat.

Tag TWV

zoTg yt noXkaig

SttztXovv.

4 inat/xCas alii.

20 &avdtcov alticcv ¿w. Hes.

ìv

Tuìg

uvrtQ 19 Sii-

23 èni(ìal-

Scythica natio commota est: praestantissimi etiam Graecornm et Rhodiorum non contemnendae copiae convenerunt, unaque vicinae Chalcedonis dominus Dinaeus, qui deducta Megaris colonia novendecim annis ante Byzantis principatum sedem illic sibi elegerat. Chalcedon autcm appellata e s t , ut quidam volunt, a fluvio Chalcedone, si ve ut alii, a Calchantis vatis filio, qui post Troianum bellum vixit: alii vero a Chalcide Euboeae urbe, unde missi ilio coloni, quos et caecos appellarunt, quod solum Byzantii non animacivertissent. caeterum Dinaeus cum magna classe suppetiatum Byzanti veniens, cum ad urbem appellere non posset Byzante eius rege paulo ante defuncto et universo populo ea re perturbato , ad Anaplum, ut vocant, pervenit, ibique commoratus Hestias loco nomen dedit. nec multo post urbem ingressus est, et barbaris profligatis ipse secundus Byzantiorum praeturam gessit. bac tempestate varia serpentum genera urbem infestabant et perniciem civibus afferebant, quos Neptuni ope, ut aiunt, ciconiarum superventu interfecerunt. paulo post cnm aves inimicum animum iildiiissent, serpentesque quos ceperant in cisternas proiicerent, et cives in plateis publicis

DE Si

Tig

TQÜg

xwv

ix

Tvuvcov

fit/Qi

TOV vvv

'Eni

toig

M

/iizaXXaiavzog, S,azo,

trp

natg

re

TavTijv

ouß(tov

Tovg

vt(pÙ>ag

naQuxitfiivoig

TOV TTI/pvg,

(xuylav

Svvapiv

tnoXtoQxst

r o T g zilyini

zìjv nóXiv

TiQog vXaxijv

ToXg (iQXXtooig TÌJV

noXiv

óiarf&aQÌvzag xai

imo

TU ztX/og

tg

TV/.ißoavvijv

Tfrunivitg

iitgiquving

zovg

öiuXvOtPzog

zov

Maxzòórag noXifiov

xrvag,

tx TWI> ìnv.X'é,(tg

txaXtauv,

Xafi-

óè npòg Ivlxrjdav.

OiXmnog

ot

ytvofttvip' Totg

zàg

avfrtg

xai

OVJIÌQ

OiXinnio nvQyovg

'

ytyove

uvaozr,ouvxog

rio

C

TTJV nóXiv,

Tonoig'

üyaX/ua.

r / n TQonip

tSt'¿4[ivvzov

TOV &dov

uvoty.oSo^aavztg

àvaaztjaavziC

ßtov

aatXi'/Vov,

avzotg

tnüyovzog

zovg

TOV

nqoamXdi^cav

¿mi.ußo/itvng

ti /o'j Tig

Ov òr/ yufjtv 'EXUTTJS

ßaaiXtvg,

vvxrog

XiO-oig,

/hvaiov

TtjV uQirnoy.Q(i.xiav

ì'^uioiov,

rfii]

aXXrjXovgt ¿niffotr^uai

Maxeòóvtov

¡ny/avaiq

(jadiwg

xarà

nvQog

XiO~oi< "£eozov

cvyywQovvztg

ozpaztjyov

t7iayófievog

uvuXußovzig

nafyfpoQov

2 0 zovno

tlXe

TOV

rwv

noXefiixaTg

ìntyiQ'Jtvitg

1 5 tgyvouvzo, Tuqxov

u.v

ov

zwv Brigaviiwv o

xaTUQQaytvrog

oi\iif.ia/iu,

¿ij/LWi

tig

noXXt/i' xai

ix

oQtZi'zag

ytvog.

lìqijpiivoig

ov OiXmnog

yeyovwg,

StWQv'^i

* AnoXXwnog

dmf.itrovaiv,

vttiov

P

CP.

uvzijiooatóncog

TO Ttov ntXapycöi'

Tfj nóXti 5

xai

Tovrof.ta

uvKJTi'i

GKORGIUS CODINÜS

10 arQUT^ybg Xayrjg, nfjìtg ròv xurà tiovriòog,

T] rig furaci)

tv txilvhì fiov.

anoßaXwv

xùrai

Siù rwv ìyytyQaftfUviov 'Ivayjijg

ixtìat

SiumoCofurrov

ìXSùv TIrm-

xaì XyvoonoXecog,

anónugav

tXufißavt

avvino fi tvrtv tytov avrw, àvaarrjoag

noXt-

vóorp ßXrj- 5 airfj

ßitiuijv

ovrw

yàg

o tiiq

xal

arlywv àqiSr\Xag tfiq>aivtrai, /QOVOJV.

fit/Q>-

iloì Sì ot artyai ovroi.

ov$* àn

Boauooiov

xaì

rov

tx 'gtorov Xifrov.

ovx tlfà ßoog rvnog,

10

ìfitto

ntXuyog.

yà.Q t ò nuQotd-f ßai>vg yóXog rjXaatv "Hqag

ig 0UQOV tvvtrig

ìjòt (S5 i'/ài KiXQoitig lìfu

rjv Sè XuQrpog,

rffit

Où.inndwv

ßoudtov tvvtrig Tov

Bv^avrlcov

TI)V uxQav rìjg

lutivi] jj yvvì] rov XuQTjrog,

xXrjQtrai àvrwnòv xflvyv

àvrlnaXog

vvv ót

rijg niìXttùg yiXy.ta

ìy.nXtvaavrog

ITgwrofiayog

iìg rovg tnamoruvrag

©(>«- 20

rotg onXoig tv riti xuXovfitvio MtXiw Tortai

àviorr^t

j j f i i ] 1J vulgo.

Xd^rog

uftrfortontg.

tig ^ A&i)vag

àoyjp* Stadt'yirai,

15

axu(ft(ov.

rjntiQOig rtQTiouai

xag y.araSovXwaàfitvog

vixvg.

tuXwv «cirm fioïgav rçattîÇjjs rjyovv TOV ÂIASVYIOV Vat. 15 cpvQzav Vat., Ì>QÓVXOJV Lambecius. eia exhibent, ova nimirum aene.is obeliscis iinposita. quousque igitur Severus superstes f u i t , ab eius filio Antonino urbs Antoninia appellabatur. a Byzante autem usque ad Severum anni 685 elapsi sunt. Sed revocanda oratio est, et narrandum quomodo Severus Byzantio potitus sit. profectus Roma Severus Byzantium venit, quod Niger T i mesii filius tune occupaverat; pacisque foedere sancito cum proceribus suis urbem ingressus est. postea vero cum Byzantii gravi Macedonum obsidione premerentur, Severus contra Macedonas egressus pro Byzantiis pugnavit. exiturus vero filiam suam Nigri filio uxorem dédit : exercitum: enim suum Severus Chrysopoli reliquerat. cum igitur nuptiae celebrar e n t u r , duo quidam philosophi Romani, quibus Phorton et Marcion noHien e r a t , meiisae astiterunt, Byzantinis epulantibus dicentes "inane gaudium et dolorem indemnem adduximus." quare Niger, vocatis ad se philosophis suis, quid sibi hoc dictum vellet inquisivit. sed nullns interpretari poterat. unus autem ex convivis admodum ingeniosus, iam senex, apophthegma illud considerans, "hoc e s t " inquit "equestre et gymnicum certamen." tum Severus in honorem affinis sui Nigri duo

14

GEORGIUS

ty.uoe

6vo Xovxgu , ioiofrtv fitv rijg nokt(og xal nli}aiov

Xuxtov

tv,

iu

y.ulovLitvov Ztv^innov,

vvv xuXovixtva I' 7 i/.

CODINUS

Si

Kaj.dviu,

xfjg vntqpokrfi

yiXiuStg

IXovovxo.

dixov nvqog. o&t] nag'

XOVTQOV iv/ntyt&tg TOV {.itytd-ovg avzov

avzov

y.ul

agia&avfiuoxov. fn-ttQU Svo

IJJITT St TO TOIOVTOV XOVTQOV /xtxa TOV ^tfir^ov,

ywuiy.bg

yj\qag.

na-

tv txuovfl

TO Si /-¡¿XQI TOV vvv awtfifxtvov

¿.Stiff tov xal

xov

i^co&iv St Tijg nuXtwg TU

TOV Mrr

cumoS(toj.nov

y.rjnwv ovxoiy txtiot

ixxi-

Svo

Tiviuv

(ttygi. /ufV ovv TOZ y.akxov

xlovog

TOV TtXQUTlkiVQOV TltStVOg TjV 0 TQJtQg, UJIO SA TOUTOV XTTL (J-tyQt zijg

—rfjivdovijg

i.vrlytt)Qritv TOV XVQIOV ly.y.bjfjtav xai TO ytvixbv xal TO idr/.ov xul TO BiaTiaptov , xal TOV K.afiul'kuv, xal to 2ijf.ia, xul TO "ilmov TO nQog Ti]v vtav y.cif.i(vov xai fit/Qi Tijg ovofiatojitrr^ aiSr^UG M'LQTRJG, xal TO XATOTITQOV XOVTQOV , xat 5 TO. nu'luTiu Ta inuvio (it/pi TOV TIQUVIOV , xul TO XQVOOXXU/SOV, yal TO fityu IOVTQOV TOV oly.ovoj.dov TO nXi-atu'^ovrigTO j'Qvy.uvtaTijQiov, f'/ov tv&iy/.ag ¡-ma xal ¿cuSexa OTOug, xai xo\vj.i(3av tv/.iiyt&tj tvyaSov. xal al /.itv tma ivdi~y.ai ilg f.u'/.tijatv TOJV tnTU nXavijrwv, al (5f ¿oiSexa czoul TIOV dwdtxa /iiijvuv Tag 10 xQu.ottg I'aaCov. taiu^tTo ¿t [tt/oi T-ijg paaiktiug Nixi](f,0()0v TOV Qa>xu. o St 'Itouvvris o TXvf.ua/jig xuztXraiv UVTO , xal D fx T/jg vhjg ¿y.Tioi rrtv JCuXxiJi', I'vO'a xai tzatp]. ftovXoutvog ¿¡i XTtoai xal inmxbv xaTa vt]v filfnjoiv Tijg 'Pw/.i^g tiiQi TO TOV —TFIR^OV, xul uviTih'I(JW(RIV UVTO, rjyovv TO fV fllQOg 15TCUV fiu&fdSiov TMV ¿to mqinu.Tfx>v, xal avca TWV xayxillcov xai tov acpivdova xal Tovg xafiaTijgag xal roiig Stf/uovg. ndvTU

XTIata)Jug

¡.ti]

T»)v

TO Ityó/itvov

T U JHUVQIUVOV

xaì uXXà

{¡ov\of.dvovg

dXqqiaoiv

(Mfyetyt- »¿v votò* vov

tv ìoyoSóatov tig

xal

UVZWV

è »àìS|tvog xtVffTtQvay

¿JUJ-ivlvog TY.ziatv olxov

tdo^av

Ss xaì zùg yjiQwv oovoiv tig

avrug.

dt

rwv

yvovg

dì o

tirai

vno TOV

tyyvg avzivv.

LAROQLAI elaiv '

OvuXtvnviavov,

inoxaru)

WQlad"rj òè r ò fwSiov xovftovXiov ìf.tnón())v nÌTtQaaxt rivi fiaaiXtvg

ì'xoipt rag

òt tv rm C

ol jXd^ri ÌY.SÌ&SV C. 19 xioviwv C . Modlum quod vocant, horologiam erat et examen modi!, positum snpra arcum Amastriani, inter duas manus, a Valentiniano constructum ; qnare etiarn iis TÌcinum est signum Lamiae. infra autem in vnlumine manuum historiae inscriptae snnt, quas periti earum rerum facile interpretantur. caeterum cum lege sancittim esset ut modius frumenti cumulate venderetur, mercator quidam contra «dictum ad regulam alicui vendidit; qua de re certior factus imperator manus illi amputari iussit, e a s q j e una cum modio in exemplum publice erigi curavit. ibidem quoque collocatum erat horologium. In loco nuncupato Amastriano positae erant Solis in currn marmoreo et Herculis recubantis statuae. ibidem Lycus fluvius est, qui a lupo nomen habet. item Tisuntur ibi testudines plenae avibus, et dracones octodecim, et statua marmorea domini cuiusdam Paphlagonis, et alia statua servi ex Amastriana regione Paphlagoniae oriundi, urina et stercore obruta. uterque autem in eo loco daemonibus immolatili fuit. ibidem visuntur columnae candidae in figuram semirotundam erectae. multae etiam daemonum suscitationes ibi fìebant.

46

GEORGIUS

CODINUS

Eig Si tov xa\ov/.t(vov Bovv xu/.uvog rjv na^ifuyt&rjg ixxiOfitvtj, jSoug i'/ovaa y.tcfu'krjv. i'v&a xal ot xaxoi'Qyoi hi/iwqovvto , ofrtv xui 'IovXtavbg ngofpuaei xdiv xaxadlxwv noXXovg iv aiijj xu.xlxv.voi Xgioxiavovg. rtv df fj xa/xivog fioog xvnog P 26 na/.i/.tiyfd'iOTUTOv d-iu/.iazog, ov xura ¡ilj.irtatv xal iv tw vtwQlw 5 fiovg uviivmu&T]. rjv St i] xu(.uvog twg CPwx«, ulXu imb 'Hquxltlov i/mviv^t] Id'/oj (foltwv. iv uvziv Se Tip xotim xui uipititq Xi&ivag. To *E'£olzioviov /iQOuwv i}v ni/og tiu.qu xov fxtyalov Iitov-10 (Havrivov y.iia&iv, dirjQXtot ] TloXvavd^og &tjvai.

al dì Xomal

7W.QÒ. IìiyXiov

dia

xàzoì&iv Tò

à/Mpórega

aat]y.Qtjzov xal

axgißfj

noXXìjv

xalov/utvov

uozQOvójxov,

,

ozi

zòv

%Q6VOV

noXig naqà zwv Maxidóvcov. zov Xaov.

"azazo

di,

ol Xaol,

oxzw.

Kwvazavztvog

ò

dì

¡.tiyag

B ìx dì zov azqazov

ìazìv

IcTUjxivov

y.Xov nazQixlov

'Idrato

ìy.ttat

ÌQQÓytvct XQVGO-

10

divo/nuafrr] nagà

tgaxoatovg

ijytiQtv

avzìjv

XQvoónoXtv, ztaauQaxovza. iv zjj

nóXti.

ozi ntSlov rp> o zénog. 15

2zQazrjyiov. a7ióxXaa/.ta r\v zov

¿nò zwv s4&r;vwv natia

zov f.IIXQOV

dì tìg zò avzò SzQazqyiov ÌVÌOTWZU

zotg5

lAXt'^ivdQov ZOV

fj az^Xi] tìg zrjv

yjióvovg

J~y.t dì

tv zotg yoovoig

nu.Qioyjy/.óxa za

avzov

zò I0ZU/.UVOV txtiat

tìg zò innty.óv,

dì

y.al 'lazazo nQwrtv

dia zovzo wvo/Liaa&tj

ol azQazimzai,

wvoj.iuad'Tj

dì fiovóXi&ov

avw&tv

aziva or^ulvovat

zò dì 2zQazrtyiov

wg avTjytiQav uvzfjv

Tò

az^Xi]

azqazòv

' xal

aig tì'grjzai,

dì ìntdoy.ijAulfivzo

ijxaoi

yvwaiv.

2TQaz^yiov

òinXtjv (¡óyav zov iva

tvw-

ÌXÌLOÌ

fxizà zrjg yvvaty.ttag

, rj iv z Vat. 1 3 p. 46 Band.

ÌÓQVfxivov

fai

xiovog

tt\ Xi&oazQWTi!), ci te

xovg "nnovg

txzio&ì]

nXyotov

àvriytQ&rj

f j nóXtg.

ìxaxtqwv

5 p. 27 Band. 14 jrgtoraGTjMgrjTOu C.

twv ¡.iìqwv

tìg

twv nu(>à òè

to

fjvlnyot,

6 lieo panili} Bav. 19 p. 16 Band.

et catinus Tricaccabi, qui positus est in loco nuncupato Tfciri: his enim prò oraculo erat. eidem loco propinqua erat fortuna urbis, quam Bardas Caesar, patruus iraperatoris Michaelis, in alium locum transposuit; reliqua vero confregit. de monolitho chronicon auctor eandem refert historiam. caeterum Strategium parvum dicitur statua Leonia Macelli. Portus Sophianus constructus est a Iustino curopalate, marito Sophiae cognomento Lobes. in medio huius portus visuntur quattuor statuae, Sophiae nempe et Iustini, Arabiae et Vigilantiae matris eius. earnm duae ablatae sunt a Philippico : continebant autem notas rerum futurarum. Portum Eleutherii exstruxit Constantinus magnus : in eo stabat lapidea statua Eleutherii a secretis, scapulare super humeros et ligonem manu gestans, utrumque lapideum. cum autem erigeretur statua Theodosii supra columnam in Tauro, terra fossili in hunc portum ingesta totus oppletus est. Crucem collocatam supra columnam prope Artopolia, in aula lapidibus strata, erexit Constantinus magnus, quo tempore urbein condidit. antiquitus autem ntriusque factionis aurigae equos ibi agitabant, Georg. Cod. (te Orig. Cp. 4

50

GEORGIUS

CODINUS

nu! ivrft]/.n%ovTtg tktyov "xov aiavçov f j Svva/Âiç (iorfttia avzotç." xal txtïat dì "oxotvxo xal nvXai yaXxaï xwv xiaaâçiùv fttçwv, ntçlnaxoi yvQW&tv xlaaaQtç, y.at atj/utwcfoçiy.à tioUm, xaì ôiijoP 28 xtaav fti'/çi tov ®to. 49 Band. 17 avzriv UVIIVSQixrà &óXm. ò Ss olxog avtov èxetai rjv. ò avzòg il f/v itti 'Hgaxtäov ßaoäimg. C. 18 p. 41 Band. magnns mona erat, ubi Byzantii populorum occidentalium invasionem metuentes excubias agebant. Biglentia, ut vocant, firmissima erat custodia Constantini magni, cum Byzantium occupavit. Neorii sive natalis prima fundamenta posuit Constantinus magnus. illic forum erat eorum qui maritimas negotiationes ezercebant, quod postea sub Iustiniano translatum est in portum Iuliani. Aquae ductum magnorum arcuum Valens exstruxit, qualem niinc ridere est. A sparis cisterna sub Leone magno ab Aspare et Ardaburio patriciis condita est; qua absoluta ambo inibì interfecti fuere. domus autem Asparis erat quam deinde possedit Basilius accubitor. Ad cisternam Aetii, quam Aetius patricius construxit, ipsius Aetii statua posita erat. Cisternam Boni Bonus patricius Roma rediens condidit, eamque cameris cylindricis texit. Ex simulacris Roma advectis aliquot multa in Hippodromo collocata sunt, in primis vero sexaginta, inter quae etiam Augusti est.

53

DE SIGNIS CP.

Alyovazov. uno Ntxo/.irlStiag azìjXat noXXaì fjxaoiv, o&tv xaì •>] TOV /!ioxXrtztuvov tv zio ln7i0§Q0fil0) owì^tzai i'wg vvv, intxovcpog ovffu, àvaf.iiaov TOV xafrio/uazog laTu^itvtj TOV ¡3aoiXixov. óf.ioiwg xal ¿tiò 'Ad-tjvtuv xaì uno KvQxov xaì KatouQiiag xaì 5 TquX^g xaì r,g xaì Mcoxiaaov, xaì ano 2fftaaztlag xaì 2azuXcov xaì XaXòn'ag xaì Avzio/tlag rijg /LieyaXijg xaì KVUQOV, C xaì uno JK^Ttjg xaì lP6òov xaì Xiov xaì Idttnklag xaì 2[tv(>vrjg xtìiì 2iXtvxtlug xaì uno Tvuvwv xuì 'Ixoviev xaì ano Bid-vvdtv Nixuiag xaì ano HixtXiag, xaì uno nuocóv zwv nóXlwv uvaToXrjg 10 T£ xuì òvatwg ìjxaoi òiuqoQoi az-rp.ui xuì &ìu/xaza nugà tov /.iiyuXov Kiovazavzivov, a xuì ìxtdr^av xaì eGzrf.ojdrjaav. Aozt/.uóog f) azr'jXì] ìv reo Innixw tazlv, t'vd-a ol naXaiovtig SoxifxaQovTai. 01 ò'è rtoouQig xfXQVoa>[.iivoi "nnoi, ol vneQ&ev zwv xay15 xiXXcov OQW/.UVOI, ix zrjg Xiov ijy.uaiv ini Qioòoaiov TOV /MXQOV. 'Ev T(P niQmuzm zwv òvo ¡.itywv tqunnoi azijXui xaì niQaì r^aziavov xaì OvaXivxtviavov xaì QtoSooiov xaì TOV XVQTOV D GyiQ'itìXiuvùv itpòg yiXiùta ì'aztjaav. Ai Sì yivvùxsuì &ìf(Mtg mi àv&^tónavg èod-iovaai ir rol 20 \NN0ÒQ0J.LÌitulis e t s p i r i s , item pectora statuarum in sphendone et gradus et solia, haec omnia uncle eo perlata fuerint adscriptum est. .sod praecipue in portis a s i e i s omnos visuntiir historiae iillimorum dierum, quas ibi Matuit Apollonius T y a n e u s in sempiternam et indelebilem rerum quae futurae

55

DE SIGNIS CP. [ivrl/j.rlv Twv h'ivyyavóvxcov

Siù

y.uì ini

Tcctfftjg rrjg

xà àyuX/xaxu

ì'xovxtg

òov.i^irjv rwv

àlafrrjzwg. 5 y.uì

noi.ewg

rb

mrfhoniyMv

uvtSuktinzov

u7ioxeXiaf.idxwv

ounuoQ Sì y.uì ol xQmoStg

al

ì'(ft7i7iot

arijXai

eivai.

ypa'f ovat

bfioltug

ìaxoiytiéaaro.

ol òì-

tvqrjoovai

zwv Jthpr/.iZv

óS

rjv uhiuv

ndvxa

y.ay.xd/3a>v

ì'azr/Oav y.uì ri

oi]{iulrovatv. c0

xuì

Avyovaxog

H'UXRPTV

Avyovaxov. 10 Sì

h

5Avxévmv

'Ozxafiiavbg

avTw

hixrfii ìvSixxov

xaì

tìg

Avyovaxw

xÒ ngozepov

Sì xaì

tytvvrjdrj

2TN-CIPJQÌ(