Syri Orientales, seu Chaldaei, Nestoriani et Romanorum Pontificum Primatus: Commentatio Historico-philologico-theologica 9781463226503

Citation preview

Syri Orientales, s eu Chaldaei, Nestoriani et Romanorum Pontificum Primatus

Syriac Studies Library

105

Series Editors

The Syriac Studies Library brings back to active circulation major reference works in the field of Syriac studies, including dictionaries, grammars, text editions, manuscript catalogues, and monographs. The books were reproduced from originals at The Catholic University of America, one of the largest collections of Eastern Christianity in North America. The project is a collaboration between CUA, Beth Mardutho: The Syriac Institute, and Brigham Young University.

Syri Orientales, s eu Chaldaei, Nestoriani et Romanorum Pontificum Primatus

Commentatio Historico-philologico-theologica

George Ebedjesu Khayyath

l 2011

gorgias press

Gorgias Press LLC, 954 River Road, Piscataway, NJ, 08854, USA www.gorgiaspress.com Copyright© 2011 by Gorgias Press LLC

All rights reserved under International and Pan-American Copyright Conventions. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, scanning or otherwise without the prior written permission of Gorgias Press LLC. 2011

1 ISBN 978-1-61719-206-7

Digitized by Brigham Young University. Printed in the United States of America.

Series Foreword

This series provides reference works in Syriac studies from original books digitized at the ICOR library of The Catholic University of America under the supervision of Monica Blanchard, ICOR's librarian. The project was carried out by Beth Mardutho: The Syriac Institute and Brigham Young University. About 675 books were digitized, most of which will appear in this series. Our aim is to present the volumes as they have been digitized, preserving images of the covers, front matter, and back matter (if any). Marks by patrons, which may shed some light on the history of the library and its users, have been retained. In some cases, even inserts have been digitized and appear here in the location where they were found. The books digitized by Brigham Young University are in color, even when the original text is not. These have been produced here in grayscale for economic reasons. The grayscale images retain original colors in the form of gray shades. The books digitized by Beth Mardutho and black on white. We are grateful to the head librarian at CUA, Adele R. Chwalek, who was kind enough to permit this project. "We are custodians, not owners of this collection," she generously said at a small gathering that celebrated the completion of the project. We are also grateful to Sidney Griffith who supported the project.

IAOVJ d u r a l Tu es PETRA et super hanc meam (Matth. XVI. 18.) ;

2.3(71 v-ivo PETRAM

oflal

aediücabo Ecclesiam

J ^Ausa loenrufiv : IÜjDSOS ; V o V 3 oTSöiwiii -pAjato

. )l*X=iD

WÌT.-OJ3Ò .

ÖO

(LTj_.lo .Äojxucra

(ò^A^lVj

Futurus erat ut abseonderetur in coelo Christus Petra veritatis; ideo constituit Vicarium suum in terra, quem appellavi tPetram aedificii. (Elias Anbarae Episc.)

Princeps Discipulorum sortitus est Matrem Civitatum; et ceu Capiti inüxit illi oculos Fidei. (Narses).

INDEX

PROLOGUS

pag.

I

CAPUT I. Nestorianorum testimonio adstruitur B. Petri in totam Ecclesiam Primatus » 1 CAPUT II. Eorumdem Nestorianorum testimonio adstruitur Rom. Episc. in Sedern Apost. Romanam B. Petri successio, ac ejusdem plenae potestatis in universam Christi Ecclesiam possessio » 21 §. I. Argumentationes et illationes ex capite praecedenti »ib. §. II. Testimonium Ignatii Episc. Antioch. hieromartyris Apostolici » 24 §. III. Testimonia ex Officio Magno Dominicali Chaldaeo-

rum §. I Y . Testimonium Timothei I. Patriarchae Nestoriani » §. V. Testimonium Narsetis Doctoris Nestoriani » §. YI. Testimonium Eliae Metropolitae Damasci Nestoriani » §. VII. Testimonium Abdullahi Abulfaragii Benattihi Bagdabensis Nestoriani » §. Vili. Testimonium Ebedjesu Sobensis, et Codicis Juris Nestorianorum, » §. IX. Testimonium Jabalahae III. Patriarchae Nestorianorum » §. X. Testimonium Epistolae Arae Vicarii Orientis et Nestorianorum Patriarchae »

»33 36 41 43 48 53 60 61

§. X L Testimonium Epistolae Coetus Maussulani Nestorianorum pag. 62 §. XII. Testimonium Eliae Patriarchae, et Adami Archimandritae Nestorianorum » 63 §. XI LI. Testimonium Simeonis in Persidis finibus Nestorianorum Patriarchae » 66 §. XIV. Testimonium Simeonis alius Nestorianorum Pa» 67 triarchae §. XV. Testimonium Eliae Chaldaeorum Nestorianorum Patriarchae »ib. CAPUT III. De sententia Nestorianorum circa Inerrantiam Romani Pontificis, ut Ecclesiae universalis Doctor is, Magisterii, ex ipsorum monument is deprompta » 72 Animadversiones praeliminares »ib. §. I. Primum Argumentum indirectum ex oracitlis Evangelicis B. Petri Infallibilitatem comprobantibus ad ejusdem successores applicandis generatim, ex Nestorianorum sententia » 73 §. II. Secundum Argumentum indirectum ex iis, quae in Officio Divino de B. Petro praedicantur penes Nestorianos » 78 §. III. Tertium Argumentum indirectum ex Anbarensi Episcopo Nest or i ano » 80 §, IV. Quartum Argumentum indirectum ex Benattibo Presbítero ac Doctore Nestoriano »ib. §. V. Quintum et sextum argumentum indirectum ex Epitome Canonum Synodalium Ebedje&u Sobensi seu Codice Juris Nestorianorum » 82 §. VI. Septimum argumentum directum ex Narsete Doctore Nestoriano » 89 §. VII. Octavum argumentum directußi ex « Hudra » Officio Magno Divino, et « Gazza» Sanctorum, penes Nestorianos » 90 §. Vili. Nonum argumentum directum rursus ex Hudra seu Officio Magno divino Nestorianorum . . . » 92 §. IX. Decimum argumentum directum ex Epistola Arae Vicarii Orientis et Patriarchae Nestorianorum . » 94 §. X. Undecimum argumentum directum ex Actis Coetus Mossulani Nestorianorum » 95

. XI. Duodecimum argumentum directum ex Script is Eliae Patriarchae ceterorumque simul Nestorianorum ad Paullum V. Pont. Max pag. 95 . XII. Decimum ter ti um argumentum eoo Epistola Eliae Patriarchae Nestorianorum » ib. » 103

APPENDICES

I. Continet brevem notiti am Auctorum et documentor um in opere citatorum, ordine alphabetico » 105 A P P E N D I X II. Continet Ecclesiae Syrorum Orientatimi h. e. Chaldaeorum Geneseo;, denominations, linguae et primordiorum concisam expositionem . » 139 CAPUT I. De origine et ratione nominis Syrorum Orientalium seu Chaldaeorum deque eorumdem lingua. » ib. §. I. De nomine Chaldaeorum in genere . . . » ib. §. II. De eodem arg (mento in specie » 142 §. III. De Chaldaeorum linguae praerogativis et antiquit at e » 144 CAPUT II. Chaldaeorum Ecclesiae ambitus et Confinìa » 147 CAPUT III. Prospectus historiens Provinciae patriarchalis, turn subjectorum Metropolitarum Ecclesiae Chaldaeorum » 148 CAPUT IV. Quibus Apostolis Chaldaeorum Ecclesia Christi fide imbuta ac institut a » 157 CAPUT V. Ecclesiae Chaldaeorum status post acceptam Christianam Religionem usque ad tertium saeculum inclusive » 166 §. I. De saeculo I. . • » ib. §. II. De saeculo II » 168 APPENDIX

Appendicula de Nestorianismi origine et in Oriente h. e. penes Chaldaeos §. I. Caussae et modus hujus originis

. .

progressi! .

. .

. .

» 171 .

»

ib.

§. II. Nestorianismi pregressiones in S y r i a , Mesopotamia, Chaldaea et P e r side

» 172

§ . I I I . Ejusdem haereseos initia et incrementa in I n dia, et T a r t a r i a » 174

§. III. De saeculo Christi

tertio

» 180

.

» 193 » 196

CONCLUSIO INDEX ALPHABETJCUS

.

.

.

PROLOGUS

Iamdudum mihi in animo posueram, et studia mea, in otii horis, quas, inter occupationes sacri ministerii, captare poteram, eo quandoque direxeram, ut collectis ex nostris Nestorianis testimoniis ac documentis, demonstrarem: Fidem Catholicam Apostolicam et Romanam apud eosdem exstitisse semper, ac fere hodie exsistere, unam eandemque, uno dempto addititio ilio de Dominica Incarnatione nestoriano Dogmate. Quae autem haeresis quando, quanam ratione, et quibusnam mediis apud Syro-Orientales liosce christianos irrepserit, eorundemque, quam sanam et integram a suis Apostolis, inde a primordiis Ecclesiae, susceperant, fidem maculaverit, quinto scilicet in sextum vertente saeculo, historia clare docet (1). Quisque vero cernit, ex concordantia nestorianorum in Catholica sententia cum ipsa Catholica et Romana Ecclesia, una excepta haeresi in Concilio 3° oecumenico damnata, luculentum ac inexpugnabile exsurgere argumentum ad robur, extrinsece licet, addendum ventati ac antiquitati eiusdem Catholicae Fidei, etsi illa iam septuagies septies sit probata ac iustificata. (1) De hac re habebitur sermo in fine in App. II.

XV

Profecto maiori ac nova confusione cooperientur saeculi XVI novatorum asseclae, qui, post Lutherum, Magdeburgenses aliosque, Romanam, ac proinde totani Catholicam Ecclesiam recentioris imposturae, ac innovationis incusare ausi sunt, circa plura doctrinae capita, quum ipsi, e contra, veri nominis Novatores atque mendaces et sint, et ab illis uti tales manifeste ac solemniter convincantur ac damnentur, quibus eadem Dogmata sunt antiqua, et qui, licet a quinto Christi saeculo ad hunc usque diem ab Ecclesia Romana et Catholica excisi, Religionis tamen et Hierarchiae formam custodientes, non destiterunt exsistere. Et re quidem vera, quum ab ipsa nestorianismi origine, ac deinceps, numquam non conspiciatur eorum eadem in credendis cum Ecclesia Romana conformitas, obvium unicuique est concludere: non aliam posse huiusmodi conformitati assignari caussam, nisi haeresi atque schismate antiquiorem fidem ac traditionem : Item , et pro tempore quod nestorianismum praecedit, nullam istiusmodi traditionibus acc redendi rationi dari posse originem, praeter unam, quae ubique eadem exstitit, scilicet Apostolicam. Heic enim applicatur Praescriptionis regula, quam Tertullianus, Lirinensis aliique adversus haereticos omnes tam secure ac tam in viete urgebant. Interim duo hic adnotasse iuvabit: Primum: non sine speciali Divinae Providentiae dispositi one factum videri, quod Sectarum omnium, quae sub Caelo supersunt, antiquissima, nestoriana nempe, in formali ac integro ferme hierarchico suo statu, semiviva licet, adhue subsistat, vetustissimis patrum suorum circumdata documentis, tenaxque adhaerens traditionibus

ac Ritibus. Profecto id, inter alios inscrutabilis iudicii Dei intuitus, ideo certe sic dispositum fuisse videtur, ut continuo ac publice, vivum eloquensque praebeatur Catholicae veritati testimonium. Similis est hac in re Filia Chaldaeorum nobilissimae simul ac nimis miserandae nepti suae Progenie! Abrahae, quae, praeter alios divinae misericordiae fines, ad hoc praecipue vivit, ac in individualitate sen autonomia sua conservatur , ut scilicet sit oraculorum divinorum pro Christo eiusque Ecclesia solemnis ac irrevocabilis testis. Secundum : minime inficiandum aut dissimulandum, apud nostros Nestorianos, pedetentim, ac per tanti temporis decursum, alios praeter haeresim Nestorii irrepsisse quoque errores, quemadmodum omnibus fere evenit Sectis, posteaquam a vivente Ecclesiae Catholicae corpore ac infallibili Magisterio evulsi iacuerint. Verum huiusmodi nestorianorum in quosdam errores lapsus neutiquam vim argumenti nostri ab ipsis deductum infirmât; immo illud magis corroborât. Sane, testimonium, quod a nestorianis desumimus ex tribus praecipue robur mutuatur suum: scilicet primo: quod versetur circa ea Fidei dogmata quae eadem profiteer Ecclesia Catholica ac Romana, a qua secta Nestorianorum iamdiu separata reperitur. Secundo: quod testimonium istiusmodi ea pollet praescriptionis, uti aiunt, lege ac nota, ob quam nulla possit cogitari rationabilis ac vera origo iis dogmatibus, quae sunt testimoni! ipsius obiectum, praeter unam apostolicam traditionem. Tertio denique: quod huiusmodi dogmata numquam atque nuspiam non exstiterint totius, quae late patebat, sectae Nestorianae propria.

VI

Verumtamen non ita se res habet quoad errores aliquos apud eosdem nestorianos, sensim sine sensu, per longum schismatis intervallum, hue illue, ingressos. Sunt enim huiusmodi errores et catholicae Eeclesiae doctrinae, et universae antiquitati Christianae oppositi. Sunt insuper novi, novitatis notam praeseferunt, et suos agnoscunt auctores, assertores, tempus et ortum. Praeterea errores, de quibus sermo, non reperiuntur ut plurimum, nisi apud unum aut aiterum individuimi, in eadem secta plus vel minus auctoritatis habentem. Haec quae asserui, historia et ipsorum nestorianorum monumenta demonstrant. Stat igitur fìrmissimum ac inconcussum : illud revera esse et dicendum de Apostolica fide , quod semper, quod apud omnes, quod ubique unum idemque exstitit; quod Romae sicut et Seleuciae et Ctesiphonte, Carthagine sicut et Anbarae ad Euphratem, Lugduni sicut et Nisibi, sic in Hispania ut in Assyria, in sacro fuit custoditum deposito, inde a die, in qua « in Universa Terra exiit evangelizatio eorum (Apostolorum scilicet), et in extremis Orbis terrarum verba ipsorum» (Psal. 19 juxt. vers. Syro-chald.). lis, itaque, temporibus, quae tantopere a Protestantibus aliisque extolluntur, una eademque fuit, et perseveravi usque adhuc, Syrorurn horum Orientalium, seu Chaldaeorum, ac quae nunc, uti semper, in Ecclesia Romana viget, fides et Doctrina (1). (1) Hinc intelligitur quanta ratione et quam landabiliter Romani Pontiflces, omni aetate et occasione, de divino suo munere curandi atque tnendi, pro Ecclesia, et pro Mundo, omnis Boni, Veri et Pulchri, tum in Religiosis et in scientiis, tum in Re Pnblica et Civili, in hoc quoque saepe verterint animum, ut sumptibus et sollicitudine, libros manuscriptos Orientales, cuiusque generis, compararent et cu-

VII

Exstat nempe, praeter alia omnia, apud nestorianos vera doctrina cattolica de Peccato originali : De © libero arbitrio : De Gratiae Christi necessitate : De novae Legis sacramentorum septenario numero: De vera notione poenitentiae : De loco expiationis pro peccatis in altera, vita, h. e. de Purgatorio: De suffragiis faciendis, cum profectu , pro Defunctis: De usu SS. Imaginum: De venerati one SS. Reliquiarum: De Invocatione ac intercessione Sanctorum in Caelo regnantium: De Ieiuniis: De Caeremoniis Ecclesiasti cis: De Excelienti a SS. Immaculatae Virginis super omnes sanctos: De aeternitate poenarum Gehennae: De ventate Sacrificii incruenti in S. Missa: De Transubstantiatione, ac de reali Christi praesentia in SS. Eucharistiae Sacramento : De Potestate sacerdotii in Ecclesia remiftendi peccata: De necessitate confessioni» sacramentalis ad remissionem culpae: De Canone SS. Scripturarum: De Excellentia Virginitatis et status Religiosi: et denique, ut alia praetermittam, de stodirent, eorundemque studia maxime foverent. Peculiariter vero Ipsorum elucet Zelus in inculcanda et curanda Rituum Orientalium veneranda vetustate, et integritate, omnibus quibus possit modis, salva scilicet tantum Fidei et Morum puntate. Quod sane non adhortationibus solum, sed et comminationibus quoque in huiusmodi Decreta Pontificia transgressores non raro factum praedicamus. Hinc merito dolendum et querendum, una cum recte sentientibus, et commodis suis non servientibus omnibus, quod quidam, nonnullis abhinc annis temporis imperitia et obscuritate abusi, per iniuriam, nullo ra,tionabili impulsi motivo, contra veritatem, contra boni sensus iudicium, eitra S. A. Sedis consilium; imo neglectis Eiusdem admonitionibus etDecretis, a sancta antiquitate recedentes, sibi licere arbitrati sint mutationes et innovationes inducere in S. nostram Liturgiam atque in libros nostros Divinum cultum continentes. F a x i t Deus, ut Summi R e i Christianae Rectoris et Custodis auspiciis et nutibus, huiusmodi infecta nubila et contumeliosae tenebrae e Caelo sanctissimo Ecclesiae nostrae quamprimum profligentur!

Vili

Principati! iurisdictionis ac Magisterii in Ecclesiam universam a Christo Domino B. Petro eiusque in Sede Romana successoribus collato. Quae certe capita omnia et singula, allätis documentis, bene dilucidata ac disposita, in lucem quamprimum edere peroptabile atque mihi apprime in votis est (1). Ast in praesentiarum et tempus et opportunitas et rerum adiuncta iam suadent, ut ceteris ad congruentiorem, si Deo placebit, remissis occasionerà, unum ex iis, illudque ultimo loco modo memoratimi, caput, paucis evolvam ac publici iuris faciarn. Illa scilicet monumenta ac momenta, quae a nestorianis habemus, pro Romani Pontificis in universalem Ecclesiam tum iurisdictionis tum etiam Magisterii suprema potestate. Hoc quippe caput est, et, haud dubio, maximi exsistit ponderis atque necessitudinis, hac maxime nostra aetate, quae plus aequo volens libertati indulgere, omnem quodammodo invidet auctoritatem. Insuper hie inter Religionis Christianae articulos facile habendus est princeps, quippe qui cum illis omnibus naturali ac necessario connectatur vinculo, eosque fere includat. Etenim quum tota Ecclesiae constitutio ac stabilitas in Unitate Fidei ac Regiminis sit sita, utrumque vero absque unius Pastoris Auctoritate suprema nec subsistere nec conser(1) Circa hujusmodi Eei Christianae Amicis gratissimo argumentum jam non contemnendam in Scrinio paratam servo materiam; jam Amici ut id absolvam et juris publici faciam exstimulant, jamque nil aliud ad consilium exsequendum desiderari videtur, nisi penitior aliqualis disquisitio et digestio monumentorum, atque operis congruens dispositio, quae, si D. 0 . M. opitulante , permiserint adjuncta temporis, fortunatissimus ero, ac voti compos, quo valeam quamprimum de Ecclesiae Catholicae triumpho ac de Sacris Studiis, licet perpaullulum, benemereri.

IX

vari queat, pronum est concludere, tanti faciendam Romani Pontificis plenae ac supremae potestatis firmitatem, quanti est ipsiusmet Religionis Christi stabilitas atque conservatio. Norunt hoc Portarum inferi ministri, qui proinde, quum sint « prudentiores in generatione sua ipsis LucisNatis » (quamquam illud stulte sibi persuadeant: posse nempe aliquando creaturam quod posuit Creator amovere) eo consueverunt suos omnes conatus dirigere, quo Ecclesiae ipsum hoc fundamentum, supremam videlicet auctoritatem Pastoris unius evellerent, si fieri posset. Optime quippe callent vaferrimi homines tamdiu Inferorum potestates non esse contra ipsam Ecclesiam praevalituras, quamdiu firmum man et eius fundamentum: Petra seu Petrus, qui in successoribus suis semper vivit. Praeterea hoc qualecumque de Episcopi Romani Primatu specimen, ad nostrates quod attinet, specialem praesefert respectum; simul enim et omnes generatim Sedis Apostolicae inimicos refellit, et ipsos etiam Nestorianos adeo constringit, ut necessario ad alterutrum adigantur: ut scilicet aut libris, ritualibus, canonibus, maioribusque suis valedicant, aut, ne in contradictione cum semetipsis diutius detineantur, Romano Pontifici soli B. Petri in primatu successori debitum velint praestare obsequium ac obedientiam. Quod postremum ut cito concedat Dei gratia, et iuxta ardentissima vota nostra, faciat, ut hi fratres nostri separati ad Catholicam unitatem quamprimum adducantur, vestris, prestantissimi ac urbanissimi Lectores, ferventibus ad Nu men supplicationibus, ap-

—

X

prime indigemus; quod vos libenter praestituros, opellamque istam meam, immaturam licet (1), minime dedignaturos, in Vestra confisus humanitate ac charitate, fìrmiter audeo sperare. Scribebam Romae die 29 Junii, Festo BB. AA. Petri et Pauli an. 1870.

(1) Fateor equidem immatnrum atque moncum hoc meum esse opnsculum, pluribus nimirum vitiatum defectibus, quorum alios recognosco et non dissimulo, alios certe latere et furtim elapsos puto. Ne cui tarnen videar inconsulte et temere aggressus id, ad quod nonnisi graves appulere me rationes, scilicet: Yeritatis obsequium: in S.Ecclesiam Matrem pietas: rem propemodum novam, sacrae scientiae Studiosis offerendi cupido : argumenti opportunitas : et amicorum sollicitatio ; ne , inquam , tantis parendo caussis , opellam istam , etsi mancam, minus consulte aggressus videar, rationes a d s u n t , quae, spero, penes Benevolos me piane excusatum efficiunl : Quod nempe opus, adiunctis , tempestate praesertim heu nimis túrbida superveniente, sic imperantibus, plenum exstiterit festinationis: quod Codices manuscriptos, qui erant consulendi, nec omnes heic reperi, neque ( qui Vaticanae insunt Bibliothecae , facile adire saepius potuerim : quod, quae in Archiviis Urbis servantur nostratia manu scripta monumenta, ad ea ire praepeditus prorsus sim : quod Domi nullos fere, vel primae necessitatis libros, prae manibus habeam. Quod denique exercitationi atque scriptioni linguae latinae , septemdecim abhinc annis, ad hoc usque tempus, valedixerim, sacro Ministerio, et Literis a latinitate disparibus, nativis aliisque in Oriente vigentibus Unguis, totus deditus. Haec si considerentur, confido me benigne indulgentiam consequuturum.

CAPUT NESTORIANORUM BEATI

PETRI

IN

I.

TESTIMONIO

TOTAM

ADSTRUITUR

ECCLESIAM

PRIMATUS.

I. S. Ephraem Ecclesiae Pater, ac Doctor, quum a Nestorianis etiam ut talis et inter suos, quos syros vocant, doetores, primus habeatur, ac opera illius in maxima aestimatione apud eosdem sint, merito primo loco heic est citandus. In hymno syriaco (1) de B. Petro (apud J . S. Assem. B. 0. t. 2. pag. 95) sic ilium alloquitur: «Beatus es Simon Petra, qui tenes claves quas Spiritus confecit ! Verbum sane grande ac ineffabile, quod sursum et (1) N.B. Nomen Syrorum commune semper f u i t ac est iis qui lingua syriaca u t e b a n t u r , ac hodie etiam u t u n t u r , praecipue i n Rebus Sacris ac in L i t u r g i a ; atque qui generatim syri christian! simpliciter dicebantur sive in regione Edessena, sive in interiore Oriente dege. rent, ante divisiones per Nestorianismum, turn per monophysitismum factas. E x i n d e discrimen i n t e r syros occidentales sen monophysitas et Jacobitas, et Syros orientales sive Nestorianos : inde etiam illi Syri simpliciter. hi Orientales simpliciter vel Chaldaei dicti. L i n g u a vero sive e a m S y r a m sive Syro-chaldaicam sive Aramaeam, sive simpliciter chaldaicam appelles, omnibus notum est E r u d i t i s : unam eandemque fere esse, demptis nempe aliqualibus formis ac pronunciandi modis recentioribus, vel n i h i l substantiam a t t i n g e n t i b u s . Ideo in isto opusculo promiscué invenies me u t i turn Syriaee turn Ohaldaice turn 8yrochaldaice vocibus, ad unam Aramaeam nostram linguam designandam. Vide quae de hoc argumento r u r s u s in Appendicis I I . nota (f).

i

—

2

—

deorsum ligavit ac solvit ! Beatus , qui factus es ceu caput, et sicut lingua Corpori fratrum tuorum» (A). II. In officio divino, sive Dominicali per anni circulum, sive feriali, pluries recurrit cantus numero vicesimus, ubi de Petro ac Paulo haec liabentur: « Beata es Roma celeberrima, Urbs Regalis, Sponsi caelestis Ancilla, in qua quasi in portu positi sunt duo Praecones veritatis, Petrus ille caput Apostolorum super cujus firmitatem aedifìcavit Servator noster Ecclesiam suam fidelem, et Paulus electus ac Apostolus... » (B. 1.). Qui Hymnus repetitur etiam in speciali officio SS. Petri et Pauli, de quo in sequenti numero. Perfrequens autem est in Officio eorum, sicuti et alias passim, appellatio Petri, vel (ipsis trito, ac proprio nomine) SIMONIS KEPAE Capitis vel principis Apostolorum (B. 2.) (1). 1=jJ-ü a * « ¡L

^ovao* u y j o ^

uilJá

IñsolA»

U]j'-O 7

Wo

: ^ *p_» ¿ s i

u-c&ij

(A)

]iJ>o

A"-»oji OA'JÍL?

.ADXÓ %'úsal

CTwiojoo )»?ócr3 ^ . a X á ? ^ . ^-j.'X+sb

t^-ils

013 3X I—Si,? • V * ^ * ! ?

ÓCT

. . „ . \¿*1XQ

TLiiapx

crA.soli "¡.Ulia IS-ÓX

wS»cÍ0S0 )jj>b.jOnSO oiAs—V. . 1^*1x3

(B. 2.)

(1) Quae appellatio vulgatissima est in ore Arabum, et apud Scriptores ubique Hohammedanos ipsos, jam inde ab initio, Nestorianis familiarissi mos, quibus solemne e s t , u t , Simonem Kepam (rarius Petrum) nominantes, vel in ipsis pedestribus sermonibus, duo scrupulose caveant: nempe: ne sine addito dignitatis, h . e. Principia Apoatolorum; neve sine clausula i l l a , — Reverentiae et Cultus Religiosi tessera; — Cui Fax: pronuntient ¡ ut dicant, nimirum: (j.0jLjssJÍ (J^SrL) Apostolorum, cui pax.

Simon Kepa Princeps

3

-

III. In veteri Graza seu Thesauro, sic appellato, continente officia sanctorum festivitatum per annum recurrentium, ad Festum Commemorationis S. Petri, quod bis per annum celebratur: scilicet Commemorationis Petri ac Pauli in 2. Feria VI. post Epiphaniam, et Petri et Joannis in Feria VI. post Pentecosten , in horum , inquam dierum officiis sequentia de Petri Principatu inter cetera canuntur, ac juxta tritum adagium « Ratio orandi lex credendi» creduntur. (Supersedeo ilio cantico jam supra ex Officio Dominicali allato u Beata es Roma etc.» quod et heic repetitur: En alia) (B. 3.). « Sapiens Archicnj

MABSL (B.3.)

fcoo

&

= óajJj3 ViiioD l ^ a Zs>la ai»ò

v-fijÓ3^à — VÉSOCVO )»Ò033 15-iJxj A'ita V

^CVXSX _ \i,ypX±!3

_ Xio^.3 oiià^i Vj+Jjcs )Ài C — U - ? ^

I-FLJÒIOÀO )ÀD

_ Aocr AjcruiAlI ^ ¿ a i ^ a — TiJipjàia oiAdkJ

si

W^jAi?? UJ»

•

-Visori

s

woiaÌJó fci+ixÓ

IsVào I¿Sls \i±Maxl V«?3? ^ó-*

_ VT&Y&X

_

i&àcx. wiaÌ33 ^Jiòjcroci ¿»o^o

_ ^cAE uJao ul*« ^JLa

V»'i 3?»0D J i l y^ò

tfjxiio^ : ixZo -pft^.

)>òx oi4 TMJ&A'A'J )LjLj3±i odi )sòo_a ^cd IddxJ? N

&0L.3.«

ò±s ^Osiox ID'^I^d

^óìaJI

Mx.

i

oiot

|0-0Ì'_V3 U?=?* o j i__.DcfiixZo ALal? lliUsÒ ^ÓCTJAS 0J01 — . )*30XJ AixJ

^óXaox di ai — òifib»^* lìò+saa j i ^ i i i ^oioLi»;? uJxJóaÒ ^¿¿)Ì33 2.301

^DCÒS

)jL.3Ì3

JjbSOOXO }.iÒ033 1?+Jxi3 )Ì=ipJ^ wtoÓi^a OJOl — ÀJ3 ^oZi) an^3J30aa IsXJO 3Ói»)j3 ^JClÒià .HA

^»jfijji 3 u j 01

X> 3 ^ A | 2 Oli 1

sa Ba_a

__ 4

—

tecte, Constructor Ecclesiarum, Petre, cui Dominus tuus dedit Claves thesauri spiritualis, ut ligares ac solveres quidquid in terra et in Caelo ! — 0 Simon Petra, possessor clavium altitudinis et profunditatis ! — 0 Petre, princeps Apostolorum plantator Ecclesiae! — Beatus es, Petre, qui es fundamentum ! — Petrus caput, et Paulus electus plantaverunt in Ecclesia Unitatem ! —. Ecclesia per sacerdotium Petri locupletata fuit. — 0 Princeps discipulorum, Simon fili Jonae, super quem aedificayit Dominus noster Ecclesiam suam. — Gratia ilia quam accepit Simon Princeps Apostolorum venit per Traditionem (seu successionem) in omnes generationes, et perfìcit fìdeles, et eligit Sacerdotes ad perfectionem Sacramentorum, et operatur per manus eorum omnia prodigia ac signa. —Beatus es Simon Bar-jona, cui os vivens affirmavit dicens: Beatus es, quia super te aedificabo, et stabiliam firmiter Ecclesiam sanctam. — Hie est Petra in veritate, cui impositum fuit ab ore ilio sanctissimo nomen , quum dixit illi: Tu vocaberis Petra, et promisit super ipsum aedifìcaturum se Ecclesiam sanctam. Hie est Simon Sanctus, et omnes Reges ac tyranni non praevalebunt super Ecclesiam, cujus fundamentum fixum ac positum est super Eum (l)..Hic est Simon Sanctus cui data fuit potestas a Servatore nostro in Ecclesiam hanc quae est in terra et in illam, quae est supra, in Caelo. Hie est Petrus Beatus cui commissae fuere Claves Excelsi ac Profundi a Servatore nostro ut ligaret atque solveret praecepto (seu ut alibi) praecepto suo. IV. Synodus Dadjesu Cattolici h.e. Primatis Orientalium seu Syro-Chaldaeorum, anno 4° Regis Persarum Varharani, i.e. Christi423. celebrata, aPatribus, qui erant 3G. episcopi cum Primate, quibus accesserunt ceteri omner-', et summa ejusdem actuum inserta fuit in Codice Nestork-

(1) Sic vertendum ad melius exprimendam constructionem phrasis chaldaicae.

_

5

—

norum (1), sic decretuin fuit (C): «Modo quo ad nos attinet non licet discipulis superbire contra Magistrum suum, et fieri judices illius: Non enim data f a i t illis hujusmodi facultas a Christo Domino eorum, secundum justam legem, quam Deus Creator posuit in natura liominum, qua non licet filiis excludere patres ab ^ereditate eorum... I n sancta vero Ecclesia eo magis necesse est ut adimpleatur omnis perfectio, quod sicuti unus est Pater verus, et unus (1) Summa Decreti hujus Synodi laudatili 1 , et auctoritatem facit in Epitome Canonum Synodicorum Sobensis, et in Nomocanone Eliae Damasceni.

sJ^f)

ftjsj

0>CX_f33

vJis

l^SolA

^p

^àuii IjjJT-i

yAici ^«53 tfr'llls-à • r 5 3 "

Ttó»? . • . ^doiAoAìÌ-ji

lèni:

^

}LÌ:o

ZS^lxi

H?**5-^

&ooiiaL àufjuls 3JU A o i

odi

lò^òk

>-ÌA'l c q i b

.

ftj^a

uaoAa

> wjAsKÌ

^aerila Aòl ^—¿.«.xxo

Xsj*3 loill

....i-jdiajiLs

3 ^ji-»^?

coi 3_w )ÀAtr )_^->JL3 33 ITU.DÌ

«wJj^b cri (-jdb&c^b

oi^isò3

^ci^i'vi

T^kiioi

Iscti

.^òoiaB

t r j j l .^ocnisó Ià+xìo

Isfjxi

3J3 ^ÓJOOX ]L»Olj(TOO lijpj).^

cf.kj.pl V - à ) ^

lotrsoiò

o_x3àj«J ^jja

odi 3nQ y^xio ^LnòsS ocn ]LÌÓu>

v-JbC3(7UOÌO ^oj (C)

3«

li*. ^Al Aoi?

AÀàAxl

cr]_»i p i

^jààasoè ]bé3 Iootj

l—kìtò*, a )• à3.s> ].oi7i

DXJÌA^

^COllad

pi

oons )jx5_«oTSo

^àA^vai» ^.liàiilL

^cAjIo

Xvcmisls )j53S>ìoó )aì»ojì> oocn ^-¿¡¿Vìo ^ÌóiììL ^ÓJOja ^Aj-kÌ ^ttòàl C/VjL

^jÒ+SOI- 01.3 ÌjJJS ljlfcSÒ.ÌA . . )iÒ3Òn3

L3*. anJbso

—

6

—

filius ejus Servator Christus, et unus Spiritus ejus Paracletus, pari modo unus est Ejus Thesauri Dispensator (sive Aerarii Praefectus, vel Praetor) fidelis Simon Bar-jona, qui cognominatus fuit Petra, et cui promisit dicens : « super hanc Petram aedificabo Ecelesiam meam: » et insuper: «tibi dabo Claves Regni Caelorum.» Jamvero non fuit dictum a Christo omnibus discipulis: super vos aedificabo, et vobis dabo. E t quamvis donum sacerdotii omnibus Apostolis concessum f u i t , ast Principatus unus, qui est paternitas spiritualis non omnibus, sed, sicuti est penes unum Deum verum, sic penes unum Domus Praefectum (1) fidelem, ut ipse sit caput, gubernator, ac dispensator fratrum suorum... Vos autem, Patres nostri (sic alloquebatur Agapitus Episcopus Bethlapatensis, cui subscripsere omnes) scitis, omni tempore, visas fuisse discordias et contentiones inter nos, et ipsos Patres occidentales inventos fuisse defensores atque auxiliatores unius Paternitatis, in qua nos, discipuli ac fìlii, sumus alligati ac conjuncti, ceu membra totius Corporis, in CAPITE rege membrorum » (2). V. Narses Presbyter ac Doctor Nestorianus, qui apud suos tantae reputationis semper habitus fuit, ut primus inter Doctores Syros, quos Nestoriani ut suos proprios colunt, post S. Ephraem, ponatur (3); linguae Orientis ac citharae Spiritus Sancti appellationibus honestetur, atque ejus scripta in omnibus scholis ac in Ecclesia etiam legerentur, in Sermonibus, qui pauci ex plurimis ejusdem exstant, monumenta sequentia de B. Petri Principatu nobis r eli quit. (1) Voci chaldaicae respondet graeca oi-/.¿vo^o; et italica Maggiordomo et Maestro di Casa o Prefetto di Palazzo; unde duxi vertendum : Domus praefectus. (2) Vide Appendicela 1. ubi de actis hujus Synodi. (3) Revera Narses, praeter singularis prorsus eloquentiae prae* stantiam, ordine etiam temporis, omnium Syrorum seu Chaldaeorum Doctorum , saltern quorum opera supersunt, exsistit post Ephraem, Antiquissimus, quum sit saeculi quinti. Vide quod de eximio isto Scriptore penitius in Appendice I. adnotabo.

__ 7

—

In sermone de Evangelistis ait (D. 1.): a Simeon praedicavit in Regione Romanorum Evangelium novum: Diyinitatem (scilicet) quae induta est corpore, ut vivificaret omnes: Piscator piscium exiit PRIMO ad piscandas Gentes : et projecit rete , et piscatus est Metropolim Civitatum. Princeps Discipulorum venatus est Urbem Principatus, et introduxit illam et detinuit intra propugnacula Fidei. P R I M U S , qui primitias habuit in confitendo F I L I U M esse Dei Filium, ipsemet PRIMO obtulit sacrificia Conversionis Gentium. Posuit Confessionem (seu Fidem) suam in similitudinem P E T R A E in P R I N C I P I O Domus, et construxit et conjunxit populos scissos, fulcris charitatis. Clamavit Romae , et concussa sunt aedificia Idololatriae; et cecidit Superstitio, quam Daemones aedificaverunt in Cultum Falsitatis. Contremuere a voce illius Daemones, et homines Daemonum Cultores; spreverunt cultum norninis Numinum; et obsequuti sunt Y e r i t a t i . . .

Kvaoilt

(D.l,)

B^soi'

JOJ

l-iso*. ^C O^i ; cqi loiil

s l ^ . )A.aA

O^JC^M uiijla

aa?

.

w_.3a2io ¿4-??

30Pi '-pub . jl—ioicV

O-Jil

: LiUi

Cjs^a C^j

o i i i j o lejilt T * r ; ]l>0 = (713^3

era r^D^ioi

, )i*AiO .

Aj,>03±] 071

»30XJ fan

Aosoaj .

?

15)*

Aisjo

o^io ; y^j

(Tjaloj

• 031)

«-AAj^XO :

l i ^ a AJCJAD

).x'jla

i"-^? ^»MMO

flia»li. -*AO "¡.¿slip

Id).x.

. ••..)i*0J3

- idncAVp-n ujjoxl'o \ WW^D^S

— 8 — Marcus coluit semen, quod Petra (Petrus) Romae sparsit, et per sua verba, dulcedine vitae, adaquavit fructus Rationales. Construxit doetrinam suam super iidem PETRAE Electae, minime ^pavescens rumorem procellarum spirituum Erroris.» E t in Sermone de Pentecoste, Antithesim instituens inter Legem per Moysis, et Legem per Petri mediationem, datas, inter que ilium et istum, ait (D.2.) : «Heic Princeps JDuodecim tranquillus adest et laetus, et pax dominatur in mente sociorum ejus. Moyses clamat: pavore ac timore sunt plenae cogitationes meae; et Simon annuntiat spem, amorem ac fidem. Moses sciclit vestem quam Sponsus miserat Sponsae: et Simon induit Ecclesiam Gentium Stola (¿¡rloriae: Simon resonare fecit strepitum novum in Terra Romae: et docuit illos (Romanos) viam JDominationis unius Creatoris. Princeps Discipulorum in sortem habuit Matrem Urbium, et ceu in Capite plantavit in ilia Oculos Fidei. » Jamvero quid praeclarius dici potest ? VI. Timotheusl. Patriarcha Nestorianorum in epistola sua ad MaranzchaEpiscopumNinives (1), quamquam totis viribus, atque argumentis eloquenter ac captiose conges t s , conetur demonstrare Sedem Suam Seleuciae et Ctesiphontis, etsi quintam numero, attamen excellentiorem

. U]i>o>po

:

aa

>_JLffL3

V-X GX3 . X 3Jib J ¿10 TLi30*0

^¿icr

I

^OJOOXO

(D.2.)

:

Ao>J diAibiv ^oVioxo : lAlsdi JiA*. ¿3X3 3

jJspOOlB?

V^ »-»»SpxL

^sblaiiV^so Is^Soifli u x s

: ^ j o i i j a*. 3 &03>b

ujhasij^ XxMseLjTi?

¡QXXiX

¡x^IA

. A ^cjZ s i l l o

cr-3 WV^UJ ]L*5J=33 crpla

J ^ii-isos (.

iso

(1) Vide quae de isto Patriarcha et ejus scriptis, in Appendice I.

—

9

—

esse habendam ceteris q u a t u o r ; nihilominus fateri non dubitat a Romae propter Petrum Apostolum Ordinem primiim ac principaliorem servari » (E. 1.). V I I . Elias Episcopus Anbarae omnium Nestorianorum Ecclesiarum facile theologus ac christianae philosophiae praeceptor (1) in celebri opere suo Centuriarum, cui nomen Exercitationes ( scientificae ), ad cap. I . Sermonis 6. qui est tertius P a r t i s secundae Centur. 2" sic disser i t (F). (1) "Vide infra in Appendice I. de isto scriptore uberiorem notitiam. ^¿¿=±1 y^lx. wCOCÓ^à v-l^NS )seòm5J (E.l.) (F) En textus: : M j l a M l :

IDJ^joS AjI ¿j

;

)*=??? (• ^•^

lòòxi

: y&jco ]L»i*x:>o ;

•

)->ia!L j

lacr

l_25

. « . 7-ilLS

Ax

JjpooSo

eraòJLAi -parilo : la ax 5

ffuajSo^

T'jjnoj

Aoses-bo :

A»*-? ^¿gSOO : 7-JÌJJESO

>_=i£b ^¿>ocx . ;

^cjsiexi

—& 0-ibòo o a s ? Lsiocsi

Itì^jaó

I^T-s. : )i=u.'14

:

wuctuÌjdò ;

^Lix^soo

sii

OjOJI . "¡¿Lfe

AEJOXJ .^ììjjd

^¿èscia loC7i

y*^3

'

^.jiòià trobx ^olà . )ixo.D

lòjp )i>òià ; Vài I5xi

' °

^—4 DUI l^sooa

. .

) ¿aXSo ; lacn iifloo ^òoiAaskt ola jsA

ij

là-DÌV>p3 _xi'2. ftùJ'o

; T-iòia (rxucj ujoi-OXI )_ììjjcìo5 ;

il5

yisòl uJi, Oli -pj-xito

cnroòox ^>0 » «ot_»dxi . ^ojsó-jdia "JìsalAx ;

; ¿noxi Isctj? Ioti

i-*?01

JJtslo

utào ^SJI&x )—nó5à . %-ió-j àa

Io cri

— 10 — «(N°. 59.) Est Eruditis investigalo, et scientibus veritatem quaesitus : cur Servator appellavit Simeonem filium Jonae Petram? Ipse Christus Servator magnus est Petra vera, cur igitur alium appellavit Petram et ae. .

^jój ói-i

uj^ÄI; li^i :

),A;a ¡ l a d t ¿ j yöaiiisvto .Zio ai* j oóoi

^ccrxjs -

:

y~>*xx>

.

ciepox ^.ffsfli ;

Tìij^

V-^te lànfttft

:

:

ü ^ f ? I-m

^ffeo X s ^ i a

y&i&b

^-50? : ]Ì*>Ò3Ì3 i idi XVOJO.S . V-dòdS ut5acx3 . K\omj>Ìxì'

oA'iZ

: ) àà5s ;

^cJocxi

JjaJoxi wääi W-»oij3J3 ;

A V_iv y JÌ3A>0 3 I—si Ócn ; ZB-iÌXO

)_4jsi?JO •

: i jìizi

Z^'oZJ

ylàjl

.

jpoAa

ZaoiA?

I^dLs

oxi

ySxxa

ly^gÒD

xió U--.L yi-bx.o

;

)ÌÒJ ¿ j j . y^y^

Zoffu? loäxso

V^**

cibò

: T-àÒàa »-^jffUOXn

io^ó-dj là^ai-Só ;

}Liòoox ff)4 Wjlso . : ?

lo^a

.

.)L(ÌJ«xicj:? lixo-Q A-»nonÌ

:

:

^ a i j j j a •'falsati

: Iftpio VÌ.DOOX.Ì

yiafsà

a^^ÓM'Z

y&ysk

^asiòao ¡i&o^sAi] ^aaàlpi^ja . jU^Voo

•

ZofflJS

^LsòoaJ

: TLÌDOXI AS>0 J i i j UC3S . )Ì>4BZAXO •

i_Ì3s

(r_i

loffio TOpfSxZM ; 1 •

: ^sòxdììj

: %J*i'xcx ^lAs^ip Ipcno .

¿Ó_»

.Z^o'Zjpò

"¡.so

i'Z

^«-»¿x? ; i^so cnJ v-j=o£$x £

^ oA'il crji ¿scZip ; li-fcv1^? joAi

àAi vJftZ c/]i: . y

: XiòDCTÙO

ujÓjJxi oil y—XÌ

l - Ì ' , y l ò J l

SÒOOD &oäJxj 3 1

la^i-a .;. wh& .;. » t ^ U i

s x j )i'Z Zoaio

dificii caput? (Resp.) Pro communione (vel identitate) appellationis et nominis , dedit Simoni nomen Petrae, sicuti erant in Lege, pro Mundo, Christi et Servatores... Christus Petra vera futurus erat, ut se reciperet ;

ooi láxdaAo

wjjfeä

.».

•>

i—»aiöiij.Jx4'

}.ii3 crys'xto .J>j— Icü'l'-i

. y ¿.xojp ^—¿¿iti^Si ; lixi^jj

^jicnáso

,,."¡.Hoxis

tf]-.2i : AjJ

•• • Ail'Aá .

oii>J^a cr¿-ais ; liaV . l^ÓSÁ ^ÓCJljííiiAlo ;

lá?-?

;

)_•=!_J lotr . )Í*J>OD &0_i0X

;

V-jioiJó .1¿j.S0ÍPÍ

.

^ ÜíolA*

\_Lox 1 jol

^cna .

J )_íájÍ35O

fal-a ; &o¿J>oo p i o l o

.]._¿>oovaó )_>¿03? l?>ixn

J )U»i>0

30Ä

9a

V*=iox v^pikD

Läao-ao

y>0 yÓísSOJC . )_yÍfjUJlAl Z^'SIJÓ

: li.5oJ.j3 j

)¿30J3

avolxk

.

:

^^

.15>OOÄ,

jtr¿o

a!; usjói^a

wíoór^a uy»t

ä-b

t ;

. K\3_i3X

l^xlz

. ^.^LiA V^icx äs o 2&c.d.s .

1—iT-jä-GD ¡ I j l i l 5j-i Ol4

. 1Í-Í3.3 v-J3¿4 VijJOO

:133X3

WX9X .

t-ijs 33X : j¿X3J=3

ÓáVÓA

Jixani lacrj? :

^ccnxjxjbi

U-DflsJ W.J 71cA'v.0 . : lisolla

OOläE ( : i

v-jcr_.Djii . 1=3*3 ^Íojxjjct?

;)—üaa

: 7 £—>003 ^¿J-SSAJ 01JJ>,30 . )iiiAaO.EÄ

uiijjois

l^so

;

^M^xsib

• ^Jr

V M ^

—

12

—

in Caelum, et posuit Vicarium (1) suum in terra et nominavit ilium Petram aedificii. Ipse est qui portat in se imaginem ac simulacrum (2) Magistri sui et Domini sui super terram , atque mediator (3) est inter nos et Filium, et Pontifex est ad instar Prototypi sui. (N°. 60.) Ipse quippe Christus est Pontifex Magnus et mediator inter nos et Deum .... qui elegit et stabilivit sibi vices gerentem (4) super terram pro Ecclesiis , Simeonem Senem Bar-Jonam fundamentum Fidei. Appellavit eum de nomine suo proprio Petram; nemo enim adlxuc Petra vocatus f'uit, ut futurus esset Ecclesiae fundamentum, atque aedificii caput. Non eum appellavit de nomine suo Salvatorem, quia fuerant in Populo Salvatores, ast non erat Christus aboliturus potestatem filii Jonae sicut aboleverat illorum potestatem. Neque Christum appellavit eum; quia fuerant Christi in Juda, et l^jpcji UU

. lis*. "pi, 2.001

0010

uno^j . "¡¡¿lis .

(1) Chaldaice est vox

; Xojse-jdrai 033

3

^oi?

.1s

: 1=

J>oo3 AcaJx>3 . ),i»co3 quae potiusquam vicarium, sue-

cessorem, vicem et personam alterius gerentem proprie, et in usu, significat, et est ex mutationis

commutare; unde in signification Oom-

occurrit in Psalm. 54. qui est in vers. Syr. simpl.55. v. 20.

hebraice n i a ^ r r et Marc. VIII. 37. Cui respondet verbum arabicum eiJLa., unde ^jXjdsX*, c i - L i , et ¿ ¡ u l ^ quae significationem ve/

rae , et realis successionis in locum , personam et munera alterius exhibent, (2) Chaldaice Tlixioj imago, statua, simulacrum ;

persona,

imago, simulacrum. (3) mediator intercessor; idem verbum atque quod et hie et ubique usurpatur, cum de mediatione Christi inter homines et Deum Patrem est sermo. (4) Chaldaice et est graecum s-lraoTtoq qui alterius personam et munia absolute agit (G-alat. IV. 2).

— 13 — abrogavit eos Filius Dei, sed minime cum illis abrogavit Petrum. (N°.61.)Bis Christus nominavitPetram FiliumJonae: primo quum eum vocavit, et secundo quum elegit. Alteram scripsit Joannes, et alteram Matthaeus: In Joanne dixit: tu vocaberis Petra, et in Matthaeo: tu es Petra... (N°. 62.) Jamvero Dominus Simeonem oeconomice et mysteriöse Petram vocavit; scilicet a) ut incolume esset et stabile quod supra Petram aedificatur: b) ut super illam imponatur ac secure elevetur constructio usque ad altitudinem tecti: c) dixit Petram quasi diceret bases, fundamentum, atque caput anguli Ecclesiae sanctae, nec non aedificii Confessionis (seu Fidei) lapidem: d) appellavit Petram, ut tali modo aedificium supportaret, quo structura recta evekeretur usque ad perfectionem , et ipsum aedificium immobile staret in pluviis ac tempestatibus, inconcussumque et firmissimum, contra ventos et torrentes: e) Petram denique dixit ad significandam firmitatem fidei, et quod Eeligio (seu Confessio) vera Christi non est super arenam constructa (1). (N°. 63.) Quum Christus Filium Jonae ad se vocavit, illi promisit se, posthinc, ipsum Petram appellaturum. Quando autem eum elegit et dixit i l l i : Tu es Petra, aliam tunc promissionem illi fuit pollicitus, se, scilicet, illi Claves Caeli daturum, quum dixisset: Tibi dabo, videlicet post Passionem, quando de mortuis resurrexero, et in Nova fuero gloria, Tibi dabo Glaves Regni Caelorum N°. 68. Est tertia clavis spiritualis quam commisit Dominus Apostolis suis... quae consistit in rnunere docendi atque ad Religionem vocandi, quo nascuntur filii Deo; quam quidem Clavem tradidit Pontifieum Maximus Apostolis Pontifieum principibus: per manus Petrae Barjonae Primi Patriarchae tradidit illam Pontificibus at(1) Mirifice haec consonant ac parallela sunt S. Leonis M. effatis eloquentissimis in Serm. IV. (al. III.) c. 2. in diem Natalis sui, quae consule.

— 14 — que Sacerdotibus, qui sacerdotio funguntur pro Ecclesia sancta. » In numero autem 50 capitis primi Sermonis octavi, qui est secundus Partis tertiae, sic ratiocinatur Anbarensis. a Triplici, ait, ratione nomen suum habet Princeps ac Primus Apostolorum, scilicet: Simeonis, Petri, ac Kepae (seu Cephae), quasi triplici mysterio. Simeon quidem hebraice : Petrus autem graece : Kepa vero syriace... Ter in domo Caiphae negavit Filium tempore Passionis, atque item ter confessus est in Resurrectione, justa aequalitatem numeri. Factus fuit Patri servus justitia, et Filio Ejus Discipulus gratia, et Spiritui Apostolus charitate, et Tribus Praeco. (Factus fuit) Fidei fundamentum et Apostolis, fratribus suis, Princeps, et Ecclesiae Sanctae Constructor, et in hisce tribus victoriosus. Hoc mysterio accepit in donum Claves excelsi ac profundi, scilicet Caelum et Terram et Regnum, in signum triplicis Potestatis. Pascitur etiam gregem (1) rationalem respectu trium ordinum: oves (quae gignunt): et oves (mistas cum capris): et agnos (vel arietes) (2), juxta mandatum Pastoris Universorum. Laus Filio Dei, qui vocavit ilium Petram ver am, et super illum superposuit aedifìcium Fidei sanctae.» In N°. autem 30. Cap. I. Sermonis 9. haec habet disertissimus Anbarae Episcopus Nestorianus: «Ipse quoque Petra veritatis Christus Redemptor Creaturarum misit super faciem Terrae duodecim discípulos veraces. Majorem eorum appellavit Petram, ut esset veritati fundamentum, utque super illum ascenderet constructio Fidei verae. Vocavit quidem eum Petram ad firmitatem adversus contraria, atque ut super illam elevarentur structu(1) Vox chaldaica sen Syriaca significat oves cujusvis speciei seu gregem ovium. (2) Hujusmodi prope sunt significations trium liorum yocabnlorum diversas species ovium designantium, nti habentur eaedem in S. Joanne c. XXI, quibus adamussim respondentia, in lingua latina, ignoro.

— 15 — rae usque ad tectum murorum, ut quemadmodum petra conjungit ac constringit structuram fortiter inter se ipsam , pari modo et Ipse in Fide conjungeret (rentes cum Populo (liebraeo). Laus Petrae veritatis ex qua defluxit vita mando, et Ipse factus est caput Constructions gtructurae Regni Excelsi pro terrestribus. » Hucusque Anbarensis. Quae sane verba ita sunt clara, diserta, atque ad vim Primatus in tota sua plenitudine a Christo Domino Petro Apostolo collati exprimendam explicita ac peremptoria, ut nihil relinquant desiderandum, nulloque Commentario indigeant. V I I I . Accedat Benattibus Abulpharagius Nestorianus Bagdadensis Presbyter ac Doctor (1) qui 1° in suo Commentario ad S. Matthaeum ad c. X . v. 2. loco a primus Simeon, etc. » glossatur a Princeps eoruni (i. e. Apostolorum) Simeon qui vocatus est P e t r a » (Gr. 1.). 2° E t insuper verba Christi ad cap. 16. v. 18-19. commentans ait (Gr.2.): « Illud: Tu es Petra significai funda(1) Vide quae in Appendice I. dicenda sunt de isto scriptore eiusque scriptis Arabicis.

^lIxLo

(G-.l.) Testus arabicns : U ^ J f ^ c x I f (Q-. 2.) Accipe textum arabicum

bcu>

* — . jj's^i

.jìjS^fj

OJl

^ x . ì^^ssJÌ J.4 Lijtj .

j ¿¿Iaaäj'

jtj^ij

0Ì : U j j j ^JXäaj ^jÄjf isü^äJf fi

^-wf ¡^rjjj^j

• *d»4«siJf L^j lXJJJ ¿CaajJÌJ . l-g-u^Jj

JJÀ^ÌJ tXjÌtA^Jf l-gj i-X-Jj-J

s-J^fj •

CiSj.izaLo oJU'f

j tjJji U

fi

I

^

j; (j^JCjj

ISjamJÜJ ^ I j j . J (Xi. Sjj ^./Jf JUa-OJÌ

oJLs'f UJÌ

—

16

-

mentum Fidei et Confessionis, et haec est remuneratio pro ilia Confessione. Et dicens: Super hanc Petram aedificabo Ecclesiam meam, vult dicere: Congregatio (fidelium utique) te sequetur in Fide et in Confessione, et tu eris Princeps illius: per Ecclesiam vult Congregationem (fidelium), et Petrus est nomen Grraecum , quod interpretatur P e t r a : et Portae Inferi significant aerumnas ac adversitates quae Ecclesiae seu Congregationi fidelium superveniunt. E t illud: Tibi dabo etc. significat : Tibi committo Legem meam ac Evangelium meum: E t illud quodcumque ligaveris etc. significat: quodcumque praeceperis in terra de iis quae haec lex exigit, praeceptum erit et in Caelo. » 3° E t locum Joannis XXI. 15, 16.17. commentans ait (Gr. 3.): «Per Agnos, et Arietes etOves intelligit (Christus) omnes fidelium classes hominum et mulierum; Dixit ergo illi (Simoni): si tu me diligis dilectione plena et perfecta fac participes meorum charismatum, donorum scientiae

.

* * J i—«aiaSffcè u_.aijfiL5xi

. Vii&b D^ioi'

.oiA^V. byoi Vfi. Xibioii òli ^•A-.òsto TLÀJbòàcnào ^di "j

V

^o^

fvjajjo • ^-flsàà

uasjJO^ll

ftàAv

(1.2.)

^=U53 IÌAOXJS • . Vf?

2=^3030 .

3.33 ffl A MS0_.(7I3 Liaofloo IsjMÌJbS

(1) Vide quae in Appendice I. de isto eximio Patriarcha qui initio saeculi VI. vivebat.

— 19 — morationem peculiarem Petro et Paulo in Officio, citra r e l i q u o s Apostolos assignavit, ait u Beatus Jesujabus ea mente, ut adjiceret majorem honorem iis, qui inter Apostolos sunt insignes , quemadniodum Roma celebrabat Petrurn et Paulum qui in ipsa dormiunt, voluit eos qui ibi sunt imitari... E t insuper quia Petrus Apostolorum erat Princeps, Paulus autem habetur ut gentium Episcopus » (K). XII. Einem pono his tantis monumentis testimonio solemni ac valde authentico Epitomes Canonum synodalium Sobensis, qui liber est jurisprudentiae Christianae ac Ecclesiasticae, et suprema pollet auctoritate, apud Nestorianos (1). In capite itaque primo Partis IX tomi II Petrus appellatur Princeps Apostolorum et Paulus Doctor Gentium (L.I.). Et infra supponit «B. Petrum habuisse potestatem in totam universitatem Ecclesiae » (L. 2.), ut inde Rom. Pontificis primatum adstruat, juxta Cánones nicaenos. De hocce Testimonio, nec non de aliis, ab eodem adducendis, redibit sermo in capp. seqq. (2).

(K) Accipe textum chaldaicum: 2ml» 1

Sispak

«-=jaAa

^ÓfflS _tosida2 —i^o

.Oójftse )J¿ioio Jää-ni&aL

(1) Vide qnae tnr in Appendiee (2) Heic duxi neque fatigandns

)

^ósáu wíbóloa . )

lotr

de Sobensi, ejns operibus, et hoc praesertim notanI. sistendum , quum non sit tempus insumendum Lector in aliis, quae infinita prope essent, de eo *

—

20

-

Itaque luce meridiana clarius liquet: Principatum jurisdictionis B. Petri super Apostolos ac totam Ecclesiam, et quidem ea natura atque vi, qua melius a viro cattolico desiderari nequeat, a Christo Domino collatum, apud Nestorianos omnes et ubique semper, extra ornnem dubitationis aleam, jugiter haberi, et assertum ac creditum fuisse. dem argumento, congerendis Nestorianorum monnmentis, qui, ceterum, numquam, hac super re, ullam movere dubitationem, quantumvis in Schismate jamdiu pertinaces. Verum quidem e s t , ut in relatis vix insinuatum vidimus, in sequentibus autem documentis non raro explicite disputatum occurret, ipsos, nimirum Nestorianos contendere B. Petri Primatus divini praerogativas suo Patriarchae competere. Ast eas Dotes in B. Petro non ideo praecise praedicant , quia suae Oommunionis Caput iisdem cohonestare in animo posuerunt; sed ideo, ut unusquisque primo intuitu percipit, quia Principi Apostolorum in bonum Ecclesiae, illas a Christo collatas cementes, et credentes, atque, pro Unitate servanda, necessarias esse persuasi, suo Primo Antistiti ceu Ecclesiae suae, ut unice verae, Capiti, prae ceteris, exclusive, dixerim, cum manifesta contradictione, suis tarnen cohaerentes falsis principiis, omni studio, nituntur accommodare. De eodem argumento recurret oratio in sequentibus duobus capitibus.

—

21

—

CAPUT E0RUNDEM NESTORIANORUM

II.

TESTIMONIO ADSTRUITUR :

ROM. EPISG. I N SEDEM APOSTOL. ROMANAM AC EJUSDEM PLENAE

POTESTATIS

ECCLESIAM

IN

B. P E T R I

UNIVERSAM

SUCCESSIO, GHRISTI

POSSESSIO.

§• IQuod Primatum jurisdictionis Romani Episcopi attinet, primo animadvertendum, quod alioquin omnibus notum atque extra omne dubium est positum : huiusmodi Primatum ex Petri Primatu necessario fluere, supposito 1. Cliristum Potestatem uni Petro prae ceteris in Univarsam Ecclesiam collatam in perpetuum duraturam voluisse. 2. B. Petro legitimum in Sede Suecessorem, ac proinde ejusdem Primatus heredem unicum esse Romanae Ecclesiae Episcopum. Jamvero utrumque a Nestorianis est, et semper fuit admissum, atque assertum. Et primum quidem: certe velint nolint Nestoriani id fateri coguntur ex precibus publicis ac officiis quae recitant; ex historiographis quos recipiunt; ex doctoribus quos venerantur; et ex Codice legum , Synodorum et Canonum, juxta quae judicia sua proferunt, et disciplinam Ecclesiasticam observant. Recolenda hoc loco essent fere omnia quae superiori capite congessi documenta, de Petri Primatu, quibus ipsis, vis, natura ac necessitudo perpetuitatis ejusdem Primatus explicantur, vel facili negotio arguuntur. Et re quidem vera, si potestas illa Petro commissa non fuisset duratura cum Ecclesia, ad quid hic accepisset Claves thesauri Spiritualis ut ligaret, solveret et omnia suo praecepto in Ecclesia Christi disponeret? Et quonam fundamento alio subsisteret Ecclesia, si ipse qui fundamentum positus est, periturus esset? Ast Sacerdotio Petri Ecclesia jugiter locupletatur: Ipsi Petro superposuit Chri-

_

22

—

stus Aedificium Ecelesiae suae: Gratia et munera quae accepit Petrus in omnes succedunt ac traduntur generationes: Mediator exsistit, utique permanens, Petrus, ac Pontifex, inter nos et Filium: Yicarius in Terris Domini sui Magni Pastoris: Non erat abrogaturus Christus potestatem Filii Jona sicut abroga vit Salvatores atque Christos qui apparuerunt, ab ipso missi, in variis mundi aetatibus (1). Insuper quid expressius testimonio in cap. superiori n.IV. adducto ex Synodo Dadjesu ad perpetuitatem Primatus Petri adstruendam ? Praetermitto modo ea testimonia, quae duxn Primatum Successoris B. Petri in Sede Romana directe asserunt, banc eandein veritatem simul, saltern indirecte, supponunt atque confirmant. Bed de bisce infra. Nunc videamus quid de Secundo Nestoriani sentiunt. B. Petro legitimum in Sede successorem, ac proinde ejusdem in universam Ecclesiam Principatus heredem unicum esse Romanae Ecclesiae Episcopum per Nestorianorum Confessionem duplici testimoniorum genere comprobatur: Uno quidem, per ea omnia testimonia quae directe ac diserte docent Romanam Ecclesiam ac ejus Episcopum habere in universam Ecclesiam Primatum propter B. Petrum, et quia Episcopus Romanus locum P e t r i tenet, et hisce similia: Sed de istiusmodi testimoniis, quae certe mirifìce, etsi indirecte, thesim nostram probant, mox dicemus in paragraphia distinctis. Alterum testimoniorum genus iis constat quibus historice a Nestorianis asseritur: B. Petrum Ecclesiam et cathedram Romanam rexisse usque ad fìnem, quum, martyrio ibi effectus, supremum diem obiit, sub Nerone, cruci affixus. Inutile certe est in huiusmodi monumentis congerendis tempus terere. Nihil enim vulgatius est apud Nestorianos historica hac veritate, itaut numquam quisquam ex iis illam in dubiuin evocare f'uerit tentatus (2). (1) Recole praesertim quae snpra in cap. I. nn. III. et VII. retnlimus ex officio Commemorationis B. Petri, et ex Elia Anbarensi. (2) Sane successami istum in historia et oeconomia divina Religionis Christianae tarn insignem. anteqnam qnis insaniendo änderet

— 23 — Constat itaque ex ipsorum Nestorianorum Documentis, atque confessione .Romanum Pontificem possidere Primatum. Petro a Christo Domino collatum, in universam Ecclesiam. in dubium revocare, deberet primum universae omnino humani generis historiae , et eventuum certitudini valedieere. Idcirco nemo nmqnam ex Orientalibus de ilio dubium aliquod habuisse fertur. Nihilominus non pigebit ab ultimis bisce nostratibus nonnullos testes, praeter supra c. 1. obiter relatos, speciminis instar, audire. I. Sit primo loco Officium festi Petri et Pauli, jam laudatum: In ^.¿L^cti h. e. Responsoriis (quae sunt e Narsetis carminibus excerpta et Juris Ecclesiae Ohaldaicae, ejusque Cultus facta), sic canunt Chaldaeo-Nestoriani : u j o i à i s s 3-pS »òllLs

- p l j ? }à^b

« Nero instar Leonis

^ói)

s

locTi - p w

^siuxh

| ' •f^0

\ioso3ja

u_£bòieàa o a s ò à ^ à o

»..kibDj

. ^cjl

)

wJaoJoSo rugiit ad terrendos Petrum et Paulum ; at ipsi duxerunt ilium veluti culicem per aera tinuientem: jussit audacissimus et exesecrabilis Nero interfici duos fratres carissimos, Petrum et Paulum. » Iterum in eodem Officio canunt ).—X3 )_>OQ!j5 « Petrus Princeps

. J—ioSojo )

sàJkè

. ^ IjJQ

v.£>cisàa wa^l

.&3>0

¿130^*4

so occn

oliali

Apostolorum Ecclesiae Sator; et Paulus Gentium Doctor, qui Romae coronati fuere per manus Neronis. « Rursus de Petro solo

(TÓ^à

o^- 3

s-jCTiokjlo . ) i i i 3 Vyósxà^ «Corpus ejus depositum fuit., cum honore,

^f)

in Ecclesia, in Magna Roma, estque, ibidem, scaturigo auxiliorum. » II. In calce Constitutionum seu Svnodi I. Apostolorum, ubi agitur de dispensatione Doni, cum impositione manuum, Sacerdotii, quod accepit unaquaeque Regionum ab Apostolis , haec legimus de B. Petro }U.Ì3Qtt> ò i i a o

T^-i*?

-pa, oqio Tbòsx ^ofii looi

o c m x o loui ^ o à a

%là±i . . .

.òxj*SS

^xsòcnài

%-aslAx loer l o ai wnjfl»?

24 — §.

II.

Nunc ad directa ac positiva documenta veniamus idem comprobantia. E t Primo ]oco: audiamus S. Ignatiuiu Märtyrern Episcopum Antiocliiae, et totius Orientis tunc re, etsi non

« Aceepit manum Sacerdotii Apostolorum Antiochia et tota Syria, et Cilicia et Galatia usque ad Pontum a Simone Kepa, qui posuit fundamentum Ecclesiae illius , et functus fuit sacerdotio et ministerio ibidem usque ad tempus, quo ascendit Romam causa Simonis Magi... accepit manum Sacerdotii Apostolorum Roma Urbs et tota I t a l i a , et Hispania, et B r i t a n n i a , et Gallia cum ceteris aliis Regionibus circumdantibus, ab eodem Simone Kepa, qui illuc profectus erat Antiochia et factus Antistes, et Moderator in Ecclesia ab Ipso ibidem aedificata... Paulum... occidit Nero gladio, qui et Simonem Kepam (occidit)." I I I . Salomon Bassorae seu Prath-Maisanae Metropolita Nestorianus, an. 1222. Clarus, in cap. 48. Operis Aramaico-arabici «Apis» inscripti, ubi de Apostolorum Vitis, scribit

jbsìòo -NJLST>

cnjtD a

^jojào ^¡OA

ioi

.^ifìSais

U : J s

^jq-i^a ^PA

se

a

lam

O_Ó.DA2

Oaxò

.nmV

^¿o*

-^-icrcA-.!

cña

ID+SÒÌAS

.

Au-s

. "pD-DoJ • LA»«

7nmñ

IviémM

Simon, qui de B e t h - S a i d a ./'JEAÌO

erat e Tribu Naptali. Hic praedicavit primum Antiochiae, ubi et Ecclesiam aedificavit omnibus Ecclesiis antiquiorem . . . in qua unum annum commoratus est. Ibi discipuli dieti sunt Christiani. Inde pet i i t Romam, ubi mansit viginti et septem annos; et Nero affixit eum cruci, capite inverso. » I Y . Consonai Bassorensi, in altera fere Chaldaeorum Ecclesiae extremitate. ejusdem coaevus, Nisibenus Metropolita, Jesujabus, in

— 25 — nomine, Patriarcham, in Epistola sua ad Romanos. Interea notandum duco : istud testimonium non ideo afferò quia Syriace seu Chaldaice habetur, et est antiquissimum; neque ideo, quia de iis Patribus est Ignatius qui l i b . Adv. Sectas , P a r . 2. c. 8. arabice scribens... L ^y^Jy^Jf ^Jf

. . . ¿oljL^fj

i_«aJf

jJ

.»Lijf LÀ-O-JO

^p^qfj . . . J^IAJI' CiLLi' J> AA-CLO LAAXAUÌ

LÀAJI/JJ

A.Cj^jf ) Ì ^ J J

( J J ^ J

U^AJJ

^ . XAÌJWÌÌ •

(jT^

¡i Simon Kepa docuit Syriam, Antiochiam, Romani, et Hi- (oir-ii:'"'2-^ spaniam... E t abiit in partes Orientis, in quibus tamen din manere n o l u i t . . . : sparsoque in Ecclesia nostra (Chaldaeorum videlicet) semine spirituali, eandem dimisit, et Eomam versus se contulit. V. Amrus Matthaei ¿ l i u s T v r h a n e n s i s ( a ) , saec. X I V . Clarus , Maris Salomonis Assyrii pene exscriptor, et ipse, ab aequali fere suo Alio Mausseliensi, exscriptus, in libro T u r r i ,

historiographus initio saeculi X I . Scriptoris S i l v a (Cruce) J o a n n i s de B . Petro , quem in

le et. 4. Fund.

isj-«jJ[ ¡ j ^ ^ j

appellai ( ^ ^ [ j •

« Principem Coetus Apostolici, et Basini Ecclesiaè

(j-^JJ^ 2 * 3

¿a^Sa^-IÌ

¿jwJÌ

Christianae » in p a r t . 5. F u n d . 1. sic arabice enarrat Là^aJf ^ ^ a ^ J j ciLLjàfj .

¡^

^

. ÌÌ.AM

P j s J Ì (J--

A/O j j j

C.J

LS^"

iL^-LxJ

.

J))

f ,J p^ ^

(^j.JjJÌJ

( J j )• J-ib J

(.). J yM.

LÀ-ó-L-Jj,

- 6

"*- )

(JjJA.J ^^

¡J"^ (J

^Jf

. ••.XsO jJ-Àa^Ì

^joj^

f

IjiJTà* j - A a J

y ^ j j J z j WS 1 »-L«£> ¡j /

a—oL*.*^ ¿oL^sJvLíJf (j.^jfj.3 . . .

JJzs] XXz (J^x. ¿JOj\ (JjJjXJ ¿LÍ^LkáJf

caLjiX^Àjf,

of J ^iÜJt

__ 49 — Hic animadvertendum duco I o hune a Benattibo allatum canonem illi adamussim consonare, quem ex Elia Damasceno supra in §. praecedenti attuli. Item chaldaice eundem, et iisdem fere plirasibus, habet Ebedjesus Sobensis in Epitome, quem in sequenti §. aiieremus. Canon vero iste, qui a Benattibo dicitur secundus inter Nicaenos a Marutha in Syriacum seu Chaldaicuin t r a n s l a t e s , a Damasceno ponitur secundus inter cánones ab ipso post nicaenos recensitos, et communiter ab omnibus receptos dictos; ab Ebedjesu vero dicitur ex oeeumenicis, — qua denominatione ubique Nicaenos intelligit, seu quos uti taies habet — iste, inquam, canon idem est ac qui inter vulgo arabicos sub num. 37 habetur. Quidquid autem sit de liorum arabicorum canonum origine, authenticitate et auctoritate definitive, certum est a) eruditos nonnullos opinari : I o . Sin minus Nicaenae, Sardicenae certe adscribendos videri aliquos ex his canonibus. 2°. E t tum Romanos Pontífices antiquissimos u t J u lium I . Leonem I. et Innocent. I. tum Synodum generalem et Ephesinam, et Arelat. 2. tum SS. P a t r e s Basilium, Ambrosium, Augustinum, Theodoretum aliosque, quosdam ex hisce canonibus adduxisse u t Nicaenos, eorumque auctoritatem exaltasse u t authenticorum, et saltern u t ea continentium , quae nisi ab omnibus accepta fuissent, et uti legitime statuta, aliqui reclamassent, et vim allegatae auctoritatis negare, vel suspicari non dubitassent. Certum est i) ab Orientalibus semper illos fuisse receptos, et in Collectionibus synodalibus, ut nicaenos insertos, Chaldaice quidem seu Syriace apud Syros-Nestorianos et Syro-Jacobitas; arabice autem apud eosdem ipsos qui

t

V—A.V.O

f Lr . ¿it . ¡ojíXjJZjj

— BO — Arabicam tandem linguam adoptaverunt, et apud Cophtitas, et alios. Quod profeeto solum satis superque est ad nostrum scopum et nostrani demonstrationem, quidquid de cetero sentiatur. Iste igitur canon in collectione arabica et apud Eccbelensem sic se habet : MXJ^1 (JsA^O

o j — * — £ — — * — ^

^JAS^ V 'Ì-2.J J f Lòc^Jf

J9

(Ji-Jf

. . isuj^ ! LjiXÌÌ (^lisajfo : |5ljLiLÌ[j jjfejLo (Jjf

jjf Qj-CJj . it-L/'1 ^LAJÌ

¡IaJjJz-UU^! f C^J^oî L>

:'¿s^jJÛf J ^ I / IAÌ^Ì '¿.SUJÌ f

¿Jycjj-i {^J^2-}

u Canon tricesimus septimus : sint P a -

' (

J )

triarchae in toto Orbe quatuor, non plures, ad instar Evangelistarum quatuor, fluviorum quatuor, elementorum mundi quatuor... quoniam bisce quatuor rebus stat totus Orbis in sua firmitate: et sit Princeps inter illos, et praeses ille, qui possidet Sedem B. Petri Romae, quemadmodum inandavere Apostoli.» Animadvertendum II. clausulam illam « sicut mandaverunt Apostoli vel aequivalentem, quae in omnibus leetionibus hujus Canonis babetur, manifeste non referri ad totam canonis enunciationem , sed ad ea verba solummodo , quae immediate praecedunt, ac de Romani Patriarcbae Primatu sunt, quod probatur. 1°. Ex positione bujus clausulae perpetuo immediate post ea, quae de Romano Pontifiçe sunt ; alioquin enira debuisset poni in fine, si nimirum ad totam extensionem canonis referretur ; vel post verba quae quatuor decernunt Patriarchas non plures, si ad hoc determinanduin adhibita fuisset. 2°. Quod si Apostolica ex institutione totus esset canon, absurdum sequeretur ; quia nemo dicet Ephesinam

— 51 — Sedem fuisse dignitate Patriarchalem ab aevo vel a praecepto Apostolico, et multo minus Constantinopolitanam, quasi per translationem juris Ephesinae ad illam j u x t a canonem, inter eosdem arabicos, num. 38. Sic etiam non potuisset, contra suppositam institutionem Apostolorum dari locus secundus Sedi Constantinopolitanae juxta canonem 41. Hinc vero obiter confitendum, impossibile esse, ut hi cánones Nicaeni dicantur, cum collecti, et conglomerati potius appareant ex ipsis Nicaenis aliquibus, Sardicenis, et canonibus, multo post, editis a Conciliis vel aliis Constitutionibus. Ad propositum vero nostrum et probationem, quae ad hominem, uti aiunt, potissimum vim habet, nihil hoc officere plane liquet. Praestat quoque heic per transennala observare : ex praemissis sequi non esse audiendum Ebedjesum Sobensem, qui quinqué Sedes Apostolos instituisse uti patriarchales asserit in cap. I. part. I X . torn, 2. Epitomes, sibimet contradicens, et multa contra veritatem alucinatus ; uti videre est apud Jos. Assern. (Bib. Or. t. 3. par. 1. pag. 249). Animadvertendum I I I revocare, hoc loco, juvare quae observa vi §§. I V et V I hujus capitis, de vero sensu quo accipienda sit clausula illa « quemadmodum mandaverunt Apostoli v vel huic aequivalens. Ibi ostensum est, ex rei ipsius natura, et aliatis exetnplis, declarative accipiendam esse hujusmodi Apostolicam Constitutionem, non positivam, seu non ut canonem discipliuarem. Certe, ut jam dictis aliquid addam, plura saltem Apostolorum instituta et praecepta Christo ipsi tribuenda auctor est Cyprianus (serm. de Abl. ped.) aiens: a sicuti par est Spiritui Sancto et Christo divinitas, ita in suis institutis aequa est auctoritas et potestas ; nec minus ratum est quod dictante Spiritu Sancto Apostoli tradiderunt, quam quod ipse tradidit. » Consentit et S. Petrus frater major S S . Basilii et G-regorii Nysseni, qui in libro, qui exstat in Bibl. Vatic, arabice verso, inscriptione *

— 52 —

yLbj.Jf (Demonstratio) c. de jejunio, ait u sane quidquid praeceperunt Apostoli sancti Fidelibus, est Christi praeceptum, et quidquid lege sanxerunt, est lex ipsius, et quidquid per canonem jusserunt est de jussu ipsius (N). Quod autem proprie et mire ad rem nostram facit, hoc in capite, est: quod Nestoriani solemniter praedicent, ac celebrent veluti apostólicas plures Institutiones, quae partim, sine ambage, divini sunt juris, partim ad disciplina™. referuntur apostolicam utique, at essentialern et fere immutabilem. Loquatur Grazza magnum, seu Officium Festivitatum, si ve Commemorationum immobilium anni. Porro in commemoratione SS. Evangelistarum haec habentur(B.5.): «Instituere et ordinavere Apostoli sancti in Orbe terrarum omnes Constitutiones admirabiles nimis, virtute Spiritus sancti, qui eas sancivit, et eosdem commovit ut instituerent : instituerunt SS. Apostoli Eeclesiam ad typum illius, quae in Caelis est: instituerunt pastores, qui pascerent Ecclesiam; et Baptisma ad remis.

j-4

' f i

^

(jL^ff J á í j l ^ ^f

~ j

^-.ÌTÒ J-^cÒ

y M S O

U.LCi

(N)

JX-Ö-ä

4 —i.2. Ciö^

)Ìj2CÌO>s5O0 . K\3>J yÓV-3J 3 XvÒJO ..^¿JDOJOOa

/ y * y > \

oso+xito OÍBA^ (B.5.)

^Q J-Jó i-M^l 0013 ?fJ 3-f333 cn£kä»iS0^3 0 } L l = Ö M 3

) _ j L i 3 ± l

(Li^ffilB ^4(71 . ^C0U3ik03 3Ì3XJ

O f f i l ^

,

OSO

^ J - i ^ Q

..03JV3

— 53 — sionem culparum; et Oleum Unctionis (S. Chrisma); et Sacerdotes illustres et Diaconos : instituerunt SS. Apostoli, u t Psalmos Davidicos canamus: instituerunt preces ad celebranda mysteria, et can&nes et judicia omnis generis : instituerunt u t oblationes faciamus pro d e f u n c t i s , utque coramemorationes eorum quoque anno celebremus. Haec, et plura similia constituerunt SS. Apostoli. » Post haec, quisnam ambiget: in mente Nestorianorum (quod et de aliis orientalibus in loca parallela dicendum) asserere Primatum Romanae Sedis super ceteros omnes per mandatum et canones Apostolorum fuisse statutum, ita esse intelligendum: quatenus nimirum, quamquam sit ipse Primatus j u r i s et institutionis divinae, illius tamen Apostoli exstiterunt p r o m u l g a t o r s et confirmatores ? E t enim, ut vidimus, turn in Nestorianorum aliorumque veterum sententia certissima, multa de institutione divina, Apostolorum institutioni r e f e r u n t u r , eodem prorsus sensu; turn apud ipsos Nestorianos, aliunde, abunde ex praejactis constat: Cathedram Romanam B. Petri esse, et a Christo Domino, in ejusdem persona institutam, ceu Unitatis et veritatis centrum, in perpetuum duraturam, et ad versus illam, potestates tenebrarum numquam praevalituras. §. V I I I . I n jam memorata celeberrima Epitome Canonum Ebedjesu Sobensis, quae u t Codex jurisprudentiae christianae et Ecclesiasticae habita f u i t , et usque modo habetur, inEcclesia Nestoriana, ex quo a praefato Metropolita Nisibeno, compilata fuit, u t aliis collectionibus elucidior et complet e r , et a TimotheoII. P a t r i a r c h a coaevo approbata, praeclara exstant testimonia pro Romani Pontificis P r i m a t u . I . Sane in istius operis torn. 2. part. I X . cap. I . quod de Sedibus Patriarchalibus agit haec liabentur (L. 3.): «Loca ^jaVsba ) sa^D

jL'iaa-na J-xJoa, òafi^io o^òx-iaav

i »¿xd

so^ (L. 3.) jV d) * ^iji ^ìo a

— 54 — itaque, in quibus a sanctis Apostolis dignitas patriar Chalis fuit instituía, Urbes istae quinqué sunt.... In his igitur quinqué urbibus, post revelationem Dei Verbi in Carne, constituti fuerunt a beatis Apostolis quinqué Episcopi Metropolitae, qui Patriarchae nominantur. Quoniam vero unicuique ex praedictis civitatibus non ex principati! et antiquitate ejusdem solummodo dignitas Patriarchalis et praerogativa data fuit, sed etiara propter Apostolum, qui earn in Christiana doctrina instituit, et regem in ea regnante, magnae Romae data fuit propter geminas co-

Xvo^ÌSd

ì.3X)y*¡9 Jisbajb V-*?

p

Ieri La

y^-tÒl^D

: %Ls»oòlòa

áAá ]ÌÌJd:>O v-x>o¿. yS'ÓJltoSl "¡JOOU

^QJOI

ai'

^—>0 l^M

» j¿JX!i>>0

)ÍJÜ1C»¿ ¿li' AjcnjAlZ 0?Á0 ?Óm1ÌIOT^OSOuO-bOCñíSaaÁXsl •da? JrUboa cfijnsoifliso C70

i_Slì )4Z ^íoÁájó^aa

3 ^--làAi IDOÌOV, J^iO

• Iscxi.? ]LsáJbb 001 óJoáo —

jftl ).¿ó

j 5 )_5eÓCT3Ì òioìl wOsqs^^

]Lxdo Risosi: %i,soòori o^oaia

.

)-£i=J? %J¿*AxÓ XvCCTOOXiO

)¿4>?0 . . . .

5 3 2 Í

. )—i'2 òiot l a ^

^tedox i X\áá>5o£iD yáanijp ]L3a^¿o ooji

u&caaugí&J

looi

yiò

;

}Laáaja * ^OJOO-dj ^-à5v>p

laetijo ...)bó4>. misa ^áoou

máAja .^ócrüjájxa o>o,mA¡3 lULaA

en

iLhót? }Lj3-doS cr¡-»L )spoai¿3 ocn

ijk,

. . feòs.vfe&jZI? AjmA • Oli y>0*SB

— 55 — lumnas in eadem positas, Petrum, inquam, Apostolorum Principem et Paulum Doctorem gentium: ipsa est Sedes prima et caput Patriar char urn. Sedes autem secunda Alexandria e s t . . . Causa vero PROPRIA est excellentia Apostolorum qui istarum Sedium fuerunt conditores atque erectores : Simonis, nimirum , Petrae , Marci Evangelistae etc... Ad hujus vero rei demonstrationem et elucidationes stent Canones occidentales (sequentes) : Canon oecumenicorum (Conciliorum nempe) (1) « — facta est voluntas Synodo oecumenicae, ut quatuor Patriarchae sint in toto Orbe.... et sit caput ille, qui Romae est, juxta mandatum Apostolorum, quod in suis canonibus decreverunt. Post ilium, ille, qui Ale^andriae ... qui autem transgreditur haec, sub anathemate ponit illuxn Synodus oecumenica (2). — » ( 1 ) Hoc titillo intelligit ubique Nicaenos Canones, nec non qui uti tales habentur ab Orientalibus, ut superius adnotavi de Arabicis. ( 2 ) Hic Canon, ut cernis, ipsissimus est ille, quem Arabice superius attuli ex Damasceno, et Benattibo ; nec non ex vulgo arabicis , inter quos est numero 37. Heic , provinciam huic lucubratiunculae meae praefixam nolens transgredi, unum et alteram solummodo afferam extraneorum testimonium, ob locorum parallelismum, atque materiei et adjunctorum analogiam. Primum quidem est Abulpharagii Barhebraei Maphriani sive Primatis Orientis seu Syro-Jacobitarum, qui in suo opere Direction u m , quod est corpus juris fori ecclesiastici totius Sectae illius, (c. 7. Sect. 1 . ) , ait « Canon est Nicaenae ut quatuor sint Patriarcliae , j u x t a numerum quatuor Orbis piagar um , caput autem magnum omnium ille, qui Eomae est: dein ille, qui Alexandriae; dein qui Constantinopoleos, ad quam Patriarchatus Epheso transiit, et quae Roma nova fuit appellata ; dein qui Antiochiae e s t , cui pote9 5-9 * * . » 1 . * stas super totum Orientem » c u — — ' t - ^ 3 •' h^Aaj»

9

»

Ol&XVO sA-iOOOlj» OOI yOOvio» •j» a^D-ä/ 9

.

9*

}-AIJS,A.4.S ^Ofl

con ovSQ.i.0 . [•••>» i y

f-ócLAAj/« 000 oviOJi.0 .

ji j«

.

j'

y

IL^AÌ «dood»o

../f. 9 Alterum testimonium est .(|--jooi ^ i o

i

9

y

y

9

9

/

^-LÜO

T^N) 001 T|

'

L^xà. onLa.^ y

i ^ y w^xa ^.i.»

— 56 — II. In capite autem quinto cui titulus a de Auctoritate H a s s u d i i celeberrimi muslemici scriptoris, qui in libro j a m l a u d a t o inscripto « P r a t a a u r i » de I m p e r a t o r i b u s R o m a n i s d i s s e r e n s ait « E t fer u n t u r occisi fuisse sub (Neronis) Regno P e t r u s et P a u l u s Romae: et amplificata f u i t Religio C h r i s t i a n a Romae : et ipsa est Sedes omnium Christianorum, et ad ipsam referuntur negotia Religionis eorum. » I n T r a c t a t u autem «De cognitione mensium gentium» s c r i b i t « P a t r i a r c h a e quidem apud C h r i s t i a n o s q u a t u o r s u n t : P r i m u s eorum ille, qui est Romae, dein secundus, qui est Constantinopolis, quae est E p h e s u s , et nomen ejus a n t i q u u m B y z a n t i u m , quam Graeci vocant, hoc nostro tempore, civitatem Regiam; t e r t i u s autem qui est A l e x a n d r i a e in Aegvpto: demum q u a r t u s qui est Antiochiae; est autem et haec P e t r i (sedes): i n c e p e r u n t vero Roma , quia P e t r i est , et concluserunt A n t i o c h i a

q u i a P e t r i est

. y j ^ J p j i f tili-« ^ :

. A — j j r o f

ÌXiJJ

1

^.jy> j

Jls

¿ u J f j ci j t ^ i À Ji /

: ÌCAJJÌ (JJL^LÀJÌ LXÀX. fiÀjb LÀX5j jji l ^ j ^ ^ u - J

: ( j i ' ^ i j j ^ i - isj3uo ^ L i j f J U j ) . '¿f^-jjj-i ji-Ji-^A-if

o J ^ ü f jT'-. c i X l i j t a Ugjf I^àjc i j L a J f

. fj^y

[if^Jjif

.9

^

..sbj)'¿.Ss^zaL k j f

fjjf ^

*

, y & A ^Jpj f (J»-* ¿Ò^J lXÀ-CaJ^I f f-

UÜU I n t e r e s t a d n o t a r e a l u c i n a r i Almassudium , dum e x i s t i m a t Cons t a n t i n o p o l i m seu B y z a n t i u m , i n T h r a c i a , eandem esse cum Epheso, in Asia m i n o r i , et v i d e t u r , quod a C h r i s t i a n i s de hoc a r g u m e n t o h a u s e r a t , male i n t e l l e x i s s e ; est enim allusio ejusdem heic m a n i f e s t a ad Canones 38 et 41 i n t e r Arabico-nicaenos, quibus d e c e r n i t u r t r a n s l a t i o sedis patriarchalis ( u t i ibidem p e r p e r a m a p p e l l a t u r ) E p h e s i , ad TJrbem Regiam Constantinopolim. Ceterum non m i r u m n e q u e n o v u m est i n h u j u s m o d i r e b u s e r r a r e i s t u m , c e t e r o q u i n , i n t e r Gregalium s u o r u m h i s t o r i o g r a p h o s , eximium Scriptorem, quorum i l l e est h a b e n -

qua pollet Patriarcha etc.» sic habetur (L.4.). «Facta est voluntas synodo oecumenicae ut super omnia negotia, quae indebite conficiuntar, sive sab manu Metropolitarum, sive sub manu Episcoporum, habeat potestatem Pat r i a r c h i , qua auctoritative praecipiat de iisdern (negotiis); quoniam Patriarcha pater est universitatis , et omnes Metropolitae atque Episcopi sunt filii hereditatis ejus. Honor ig-itur Patriarcbae , uti P a t r i , debetur a filiis. Quemadmodum autem habet Patriarcha auctoritatem faciendi quidquid y u l t , r i t e , in eos , qui sub ejus sunt

dus castigatior qui mendis chronologicis, et fabulis minus abundet. In hosce enim defectus mirum in modum oifendunt omnes omnino scriptores arabes, ubi de rébus alienigenis, primorum Christianorum et Hebraeorum p r a e s e r t i m , sermonem h a b e n t . quum ab eorundera certissimis traditionibus déviantes, passim imaginationibus vel spuriis narrationibus, nimia credulitate vel rnala fide, indulgeant. Profecto, vel in hoc, Mohammedani haud dissimiles se probant a suae Sectae conditore, qui in Alcorano, ipsis sacro ae divino libro , anaebronismis, et naevis non est inops.

5:'r. o^S "tarii I j ^ l ç *

(L.4.)

^iîO ]i>J.3A L.S» ¿3TJCÎS.1 Au« A

¿3

? 1 i j 1 A a*. A S£>

— 58 — potestate, eodem modo sit potestas Patriarchae Romae super cunctos Patriarchas, SICUTI B . P E T R U S SUPER TOTAM UNIVERSITATEM. Etenim et Petri etiam locum conservat in tota Ecclesia Me qui Romae est {Patriarcha). Qui autem transgressus fuerit haec, sub anathemate ponit eum Synodus oecumenica » (0). Jamvero supersedeo iis quae Ebedjesus, bisce in locis citatis, falsa veris eommiscens, et sibiinet ipse contra-

( 0 ) Huic respondet adamussim canon vulgo arabico-nieaenus, qui exstat sub numero¡44, et sic se habet: ¡ J L í j ^ j - W í j-k-^ xJf AJIiXLj

J

j f : .OojLh-« (j..« lJÜÍj ( j á J Í

¿JycíJ «jls

aJj.Á^sJ isLí

L«Ls .

^.aI-C

M ^ J y ^ i

O"0 J-* 1 QLLLW oA_.l

(Q. 2.)

(1) Est eadem plane loquutio sen clausula, qua Elias alius usus fuerat in Epistola ad Paulnm V. an. 1610, ut supra retuli. (2) Quamquam de Magisterio R. P. in specie, enucleatius et propius, agendum mihi sit in sequenti capite.

— 70 — et Principatus soli possessore» legitimi in perpetuum evaserunt, et agniti sunt. Jamvero quis non ipsam veritatem Christianam et doctrinam Apostolicam heic conspicit circa hunc articulum, vel ex ista sola Nestorianorum in luce iam posita confessione ? Praesertim si bene in mentem quis revocet: hujusmodi sententiam per omnes et totius, quae late patebat, Sectae illius vetustissimae aetates, et per omnia ejusdem variatissimae conditionis adjuncta, usque vigentem, interruptamque numquam, et nuspiam , non aliam certe posse habere originem praeter Apostolicam Traditionem et Fidem. Praeterea facile comprehendo bene possibile fuisse ut per tot saecula, Nestoriani, in ceteris Christianae religionis articulis, praeter dogma Nestorianum et ejus consectaria, cum Ecclesia Romana ac proinde cum Ecclesia cattolica universa concordarent et perseverarent ; nihil enim id eidem Sectae in sua schismatica exsistentia officiebat; immo maxime id illi profìciebat, et bonam existimationem, et in suis libertatibus, atque adeo jactatis praerogativis, confìrmationem apprime conciliabat. Ast non potest intelligi, e contra, nisi vis invincibilis veritatis supponatur, quomodo Nestoriani universim in credendo RR. PP. Primatu consentirent, et perdurarent, multo vero minus in eo articulo cudendo, vel novo amplectendo (juxta nugas S. Sedis adversariorum), quum sit hujusmodi Primatus maxime ipsis adversans, immo eversor omnino ipsorum ordinarie agendi rationis, ipsorum Autonomiae, qualis ab ipsis sibi vindicatur, Patriarcharum suorum privilegiis, suisque ipsorum praerogativis praesumptis, quibus praecipue se solos in vera fide perseverasse et suos Patriarchas, dum alias Ecclesias omnes et Patriarchas singularum earum in errores lapsos traducant, passim jactitant. Jamvero ingenue fateor hujus tanti facti nullam me posse reperire, uno dempto revelationis luinine, seu Apostolicae Traditionis imperioso impulsu, probabilem cau-

_

71 —

sam: ut scilicet Universa G-ens Chaldaeo-Nestoriana, illustris nimirum illius, qui dicitur Orientalis, Nationis et Ecclesiae, quae, per decern potissimum saecula, longe late que extendebatur, per Syriam, Palaestinam, Mesopotamia™, Assyriam, Parthiam, Armeniam, Mediani, Persidem, Tartariam, Scythiam, Hyrcaniam, Chorosanam,Transoxanam, Sinam, Chataiam, Indiam, Arabiam, Babyloniam alibique, cum Romanis atque occidentalibus catbolicis, nullis communicationis, amicitiae aut facilitationis cujuslibet mediis, conjuncta, nulloque partium studio pro iis, aut utilitatis fine, illecta; sed contra, ab iisdem, itineris difficultate ac fere impossibilitate, locorum longinquitate, imperio, civilibus vicissitudinibus ac conditionibus, politicis actionibus, lingua, genere, moribus, usibus, ac modis, prorsus separata ac dispar usque exsistens, Romani, nihilominus, Patriarchae Primatum, ea qua supra est expositum, authenticis prolatis monimentis, ratione, nulla non aetate, aut opportunitate, confessa atque testata sit.

— 72 — CAPUT DE SENTENTIA

NESTORIANORUM

ROMANI PONTIFICIS ,

UT ECCLESIAE

MAGISTERII ,

EX IPSORUM

III. CIRCA

1NERRANTIAM

UNIVERSALIS

DOCTORIS ,

MONUMENTIS

DEPROMPTA.

1. Articulus iste velu ti coiisectarium est habendus eorum , quae de B. Petri, ejusdemque in cathedra Romana successoribus, in universa Ecclesia Principatu, a Christo Domino collato, hucusque, in praecedentibus duobus capitibus, ex sententia Nestorianorum fuse exposuimus. 2. Interea est bene •animadvertendum: hocce Apostolicae Traditionis caput non fuisse illico, et primis usque Ecclesiae saeculis, evolutum, atque in luce sua positum. 3. Idipsum pluribus ali is Fidei catholicae articulis accidisse compertum est. 4. Itaque usque ad quintum ferme Ecclesiae saeculum, quo Ecclesia ista Syro-Chaldaeo-Orientalis a corpore catholicitatis fuit separata, fere neque occasio facile data fuerat Rom. Pontificibus magisteri um infallibile Ecclesiae Christi per sese exercendi, neque opportunitas, neque tunc temporum adjuncta: difficultas, scilicet, communicationis cum toto Orbe, persequutiones, et alia hujusmodi. 5. Quum autem primum inceptum fuisset, cum pace Ecclesiae reddita, ut praecipua et fundamentalia Religionis Christi capita impugnarentur, opportunius fuit ut tanto malo per Concilia generalia, Primum nempe et Secundum, sine mora, et solemniori quo potuisset ratione, ad haereticorum, qui totum aedificium Novae Legis a fundamentis evellere, per mysterium SS. Trinitatis negationem, conabantur, pervicaciam, per universum Orbem Christianum, retundendam. 6. Postmodum, jam coeperat in 3. et 4. Conciliis oecumenicis elucescere Rom. Pontificis magisterii auctori-

— 73 — tas et exercitium: ejusdemque decretorum dogmaticorum irreformabilitas praedicari non obscure, et recognosci in Ecclesia, et ab ipsis Synodis generalibus. Ast haec duo Concilia oecumenica, et cetera sequentia omnia, in quibus, pedetentim, magis atque magis, oblata occasione, hujusmodi S. Cathedrae Apostolicae praerogativa enucleata , explicata, atque celebrata ab Ecclesia fuit, non sunt recepta a Nestorianis. 7. Mirum non est igitur si in hujus vetustae Sectae monimentis ( quod et de aliis, si quae sunt, antiquis Sectis similiter dicendum) clara non reperiatur confessio aut enunciatio Privilegii hujus S. Roin. Sedis, a Christo Domino, in B. Petro, pro bono Ecclesiae, concessi. 8. E t re quidem vera, circa alia quoque plura Christiana dogmata, quae explicata et definitive declarata non fuere ab Ecclesia, uti talia, nisi sero, et data opportunitate, pari fere modo sese habent antiquissimae quaecumque su per sunt Sectae, et apprime haec Nostratium (1). 9. Hisce praenotatis, nihilominus, ex praejactis duobus capitibus, Argumentis, ut reor, non contemnendis, conabor ostendere: ex ipsa Nestorianorum sententia, sive directe sive indirecte, depromi: Romanorum Pontifìcum, in rebus Fidei vel morum Magisterium ex cathedra, infallibilitate ac irreformabilitate gaudere. 8. I.

De constanti et certissima Nestorianorum sententia, Romanus Pontifex obtinet in universa Ecclesia locum (1) Sunt hujusmodi inter cetera: Status animarum corporibus exutarum usqne ad diem judicii — Judicium particulare — Indulgentiae — Purgatorii locus — Minister Ordinarius Sacr. Confirmationis — vera idea et causa efflciens Transubstantiationis in SS. Sac. Euch. — Cultus SS. Corporis et Cordis D. N. J . C . — Gratia et Liberum arbitrium — Conceptio Deiparae ab omni macula originali immunis — numerus praecisus et Canon Librorum Inspiratorum — omnimoda indissolubilHas Matrimonii consummati christianorum — et alia.

Pi'imnm argu-

ment mentum mdll'e"

ctam ex oracu-

— 74 angelicis B. Petri (1). Jamvero Petrus lcompro- constitutus Doctor, a Christo ns ad e- fallibilitate in docendo,' et in i sucoes_ ippiioan- cernendis.

— quà universalis Ecclesiae Domino donatus fuit inrebus fidei vel morum de-

' yti G7* ft- tlTYl

enti a NeNam 1. factus fuit Ecclesiae ipsius fundamentum, lorum. q u a e m a x i m e j n jp^g veritate fundata est; totum proinde Ecclesiae aedificium seu tota fides ejus super Petrum basim habuit (2): si igitur ipse Petrus potuisset errare, tota Ecclesia ruisset, et in potestatem tenebrarum et haeresis incidisset, contra Christi absolutam et necessariam pollicitationem. 2. Fundamentum relate ad domum est instar capitis relate ad corpus. Est praeterea Ecclesia Corpus morale Christi perenne, vivens et aspectabile, cui proindè datus fuit ab ipso divino Fundatore, vice sua, Petrus, Caput visibile ; at ad caput pertinet totius corporis directio, ita, ut si caput vertigine laboret, et male quae recte sint agenda indicet; inevitabile prorsus evadat ejusdem periculum et aberratio. 3. Petrus, ut Caput Ecclesiae, donatus fuit clavi scientiae, et potestate ad viam Regni caelorum dirigendi, etilluc introducendi; quod praecipue et unice primum per veri scientiam, tum per ejusdem observantiam attingitur: ergo Petrus ad illud munus sine erroris periculo exercendum, et auctoritatem et privilegium necessario accepit. 4. Petro, ut Ecclesiae Capiti, contulit Christus potestatem ligandi et solvendi quidquid absolute ad salu(1) Sunt ipsissima celeberrima verba supra aliata ex Epitome Canon. Sinodic. Ebedjesu Sobensis, de quo Auctore iterum mox. (2) Superfluum esse duco observare in lingua Syro-chaldaica, qua loquutus est Christus, nomen Kepa utrobique idem esse, et adhibitum: turn dicendo: Tu es Kepa (Petra seu Petrus): turn dicendo et super hane Kepa (Petratti): Kepam (scilicet Petram) ilium tunc vocavit, sicut promiserat (in Joanne) dicens illi : Tu voeaberis Kepa. Porro, hac de re, postquam studium hujus nostrae linguae Syriacae seu Aramaicae invaluit in Europa, non amplius repetunt, ni fallor, Proter stantes hujusmodi IGNORANTIAE ridiculum olim Achillem suum.

— 75 — tem et bonum regimen animarum spirituale conferat; quod est praecise in discernendo vero a falso, in proscribendis erroneis doctrinis, in ostendenda recta, circa fìdem et conscientiam, sententia. Haec autem sine auctoritate erroris nescia non consistunt. 5. Petro creditus fuit totus Christi Grrex pascendus. Boni autem Pastoris est primum munus praebendi ovibus pascua sana, et avertendi illas a pestiferis: sanam igitur doctrinam ab erronea discernere, et exhibere, Petri fuit; quod sine magisterio erroris immuni exerceri nequáquam potest. 6. Petrus jussus a Christo Domino fuit, ut, commo tis scandalis, et concussis Ecclesiae doctoribus, aliquando, ipse, cui Pastor aeternus pollicitus est plenitudinem et immobilitatem Pidei, sua vice, opportuno nempe tempore (1), fratres suos confirmaret ; quod, quum ex ipso Christi verbo, et ex natura muneris sibi commissi, sine aucto(1) Etenim in lingua syriaca sive chaldaica, cujus dialecto loquebatur Christus, sicuti et tota Palaestina, verbum in imperativo convertere, quod TJ convertili Yulgatae Latinae respondet, in simili loquendi ratione , non conversionem significai sed aequivalet vocibus tua viee, tempore opportuno: cito: tine cunetatione, et aliis hujusmodi. Id, quod in linguis semiticis commune est, et possem allatis exemplis demonstrare , indicasse hic sufficiat. (Cfr. Psalm. 6. v. 7. Vers. Syriac. et respond. Psal. v. 4. hebraice , ubi POIIU pro Syr. eodem sensu est.) Non igitur iljud convertus ad conversionem Petri e crimine negationis, saltern tantummodo, debet intelligi; nam praeterquam quod vox Syro-chaldaica id non necessario, per se, importet, adsunt et rationes Hermeutices, quibus, consideratis Christi loquentis scopo, substrata materia, et adjunctis temporis, evidenter fateri adigimur : oraculo ilio solemni Christum Dominum, miseria ilia momentanea Petri posthabita, ut in sapientissimo suo erat more, occasionem ex proxima Discipulornm agitatione nactum, de futuris in saeculis longaevis, scandalis, fideliumque in Fide titubationibus. atque de necessitate tantis periculis, per Magisterium Veritatis, opera Primi Fratris et Pastoris, omni cum sollicitudine subveniendi, sermonem, promissionem, jussionemque opportune instituisse.

— 76 — ritate mentes captivante, implere non potuisset Petrus, dicendus charisma Inerrantiae in Magisterio, ipso actu, accepisse. 7. Quae vero singula oracula a Nestorianis, explicato sensu, accipi, non obscure innuitur turn in supra jam relatis (1), turn in infra afferendis. Unum tantumraodo heic inseram testimonium ex saepe jam laudato Cor pore Juris Ecclesiastici totius communionis Nestorianae. Quod documentum eo libentius hune in locum adducam quod 1. Quum de Principatu B. Petri c. 1. esset sermo, ne prolixior essem, illud ad hanc occasionem reservaverim (2); et quod 2. In ipso memorentur omnia et tria oracula divina et praesertim illud Lucae XXII. 32. quod in quaestione Magisterii B. Petri et ejus successorum specialis exsistit ponder is. Ceterum locus iste Epitomes Sobenis etsi de Patriarchatus in genere, ut mos est Nestorianorum, institutione est directe prolatus, de Beato Petro tamen, proindeque de ejus solis in cathedra successoribus, ob nexum, subjectum, seriemque totam loquutionis est jure intelligendus, et ar(1) Recole quae in horum divinorum oraculorum dilucidationem, atque penes Nostrates aceeptionem snpra retuli c. 1. praesertim n. III. ex Officio Sanctorum n. VII. ex Anbarensi et n. VIII. ex Benattibo. Nihilominus non possum non dolere, me non potuisse, abundantiae licet gratia, heic invenire, atque allegare, in rem nostram, duos alios auctores Nestorianos maxima apud suos auctoritate pollentes, quorum rarissima et pretiosa opera in manuscriptis elialdaicis in Patrio solo habeo. Horum alter est Jesudadus Hadithae ad Maussul, Episcopus, an. Christi 850. clarus, in sua Dilueidatione ad Nov. Foed. Alter est fama inclytus Theodoras Mopsuestenus a Nestorianis Doctor oecumenicus, et Commentator per antonomasiam dictus et habitus, in suo Eruditis desideratissimo Commentario in Joannem, cujus exemplar in Codice unico Chaldaico , anno superiori a me , maximo cum gaudio , in Coenobio S. Georgii ad Tigrim , prope Maussul repertum, nescio an uspiam alibi habeat exemplum. (2) Videsis supra c. 1. n . X I I .

— 11 — gumento, lit aiunt, ad hominem, hisce prae ceteris Patriarchis, et quidem solìs vindicandus (1). Sic vero se habet istud documentimi u (L. 5.) Veteres tradunt: Christum Patriar chatum, qui est principatuum principatus in Ecclesia, turn mysteriose instituisse, cum claves Regni Caelorum dedit Simoni, quo actu, ipsum principem Apostolorum constituit Salvator: Vicariatum autem (seu praefecturam) super eorundem universitatem donavit illi, quum diceret: Tu quoque aliquando con vertere et confirma fratres tuos: Jurisdictionem vero super totain Rempublicam (seu universitatem) catechumenorum (seu eorum qui discipuli fiunt, et Credentes) illi concessit per pastorale munus, quo pasceret agnos, oves et pecora. » Quid clarius quidve splendidius posset in Codicem referri Nestorianorum, in rem nostram (L. 6.) ? (1) Nonne, paullo post haec verba, eadem Epitoma ista, Parte scilicet IX., testabitur (quod supra beic et alibi quoque citavi), Bom. Pontificem solum, prae ceteris Patriarchis, locum Simeonis Petri et anctoritatem obtinere in tota Ecclesia ? (L. 5.) En textus originalis: ex cit. Epist. Sob. T. 2. part. IV. c . l . ^.AóAh

ISo^Ja^

V-XXA:

; Okòx^oak i&iix:?

IÒ>O).)gd

« «¿sop ^u»cro

.

3 » s

15JOI= ü i o A ü

^.J.ÜJSO'JQS)

XvoaàioJ^S

DA .^ÓXiOxS ]-¿>p* v-ii.3

}_jBj-à:?

1—xào^D

^»at

^—>p

1dj.ÍXI A M j T - k S

&0>ea»..p0

. CTÍ&áJ^ 1 ÒÒ53. DITI

^jJSlAl (7i4 ^ á *

\—òoah

^atp TCjisoAaífcoD

cnj*

ujra "-^S?)^?« .&amò

IL9DV.0

(L. 6.) Non possumus praeterire aliud splendidum sane, in rem, testimonium ejusdem eloquentissimi Ebed. Sobensis, quod habemus in hymno seu interpretation« vulgo Tur gam Jso^áoA ante Evangelii Lectionem canenda, de Eitu chaldaico, quodque jam per ferme sex saecula, ab aetate scil. Auctoris usque in hunc diem, gaudet jure Liturgico et communi Nestorianorum Ecclesiae. Est vero hujusmodi iAi. »-ko* I l a ? ")L—

— 78 — §• I L Inter ea, quae supra c . 1. 11. III. ex Officio divino de tum ex iis, Petri Principatu attuli, sequentia habentur «Petrus cui e m officio D o m i n u g dedit Claves Thesauri spiritualis : Petre, tu es icuridum ai-

) 3 a o x ^.acrC. . J j j j i s wSslAx oAula

Jsooà

UbCSJas dìo 1

AoaÌsod

\

li-Sid

.3S5-CJ2

l

0401A3

)

i'I

.1A-JS

• TisalAx

vòx

)—le

)—S)

:

X\Oj3pcrj3

-pjoOjjcrjJv-?

TLil : IKLmU

:

OTJOJJto^J

do

1àSà

y-*3?

Z^k?

^P^*0

loOTJ "P^-DL

^O V?**3

J a « Ordinem pulcher-

: &clkMO

)

&

)Jo )>oiòV3

sjAJDI^

.

: li-iiia (^S?*»

iJiaX-Mjl

Z?-^?

OSI " p i v a . XvoJoo

u_Ìo.*X3

i-liJXJ

criOAlW» U]sè> IH

-p-jàAAj

1

£5

:

Is^ln

tnòJ^a - p i

I

OsO^At ^j^D-L.

-pjo-na ; l A t ycael

^soj

J v

. X i o a i x_lao

rimum perfecit amore Sponsus Novus, et scripsit Sponsae Regnum caelorum in dotem. Dedit dona impositionis manuum novi Sacerdotii, et in Caesarea Philippi fnndavit Ecclesiam, quum Simoni f e c i t p r o missionem rerum futurarum dicens: Tu es Petra, super quamponemus òasim : Tibi committo Claves Segni Divinitatis : super Te aedificabo cen super lapidem Ecclesiam formosam, quarn non Vincent terroribus Serae Inferorum ; etenim Petra v i n c i t , minime vincitur difficultatibus. Debacchati equidem sunt in Eam venti Judaismi et Idololatriae; at nequaquam eam eommovere spiritus et flnctus erroris. Doctores Popilli ( Judaei ) et Reges populorum ( Gentilium ) et exercitus eorum numquam praevaluerunt illi, quamquam modis flagitiosis et tragicis dimicaverint... Erga Te, o Ecclesia, confectum et completum f u i t verbum illud: quod scil. Deus est in medio illius nec commoveòitur adver-

— 79 — fundamentum: super Petrum extruxit Dominus Ecclesiam Divino de Beasuam fidelem : Charisma, quod Simon accepit excipitur cantur°quaeque i n e r r a n t i a e do ; xper successionem, in omnibus generationibus, et perficit ' ° . num supponunt fideles : Iste est S. Simeon, super quem positum et pian- i» ipso, tatum est fundamentum Ecclesiae; et idcirco omnes Tyranni non vincent earn. » Kursus in officio BB. Petri et Pauli feriae YI. 2. post Epiphaniam. u Ait Ecclesia: unus eorum (duorum) est Simeon Cephas Princeps Pastorum meorum, super cujus fìrmitatis confessionem fortificatae exsistunt bases meae. Ecclesia posita est super fundamentum lapidis et Petrae veritatis ( vel fìrmitatis ) Simonis Capitis Duodecim (Discipulorum).... » (B. 6.). Haec porro charismata et attributa quum nequeant cum errore consociari, sintque praeterea Petro concessa et eredita, quatenus erat Princeps Ecclesiae constitutus a Christo Domino, consequenter eadem in ejus successoribus Romanis Pontifìcibus sunt confitenda, ex Nestorianorum utique confessione et principiis, q. e. d. sitatibus. Foedus aeternum quod tibi sancivit, sit in signum firmiiati« filiorum tuorum turn ovium, turn Pastorum: CAPUT tuum exaltetur super omnes gentes, omnesque Sectas, et super te adveniat omne genus benedictionum et laetitiarum.» Yides ne, juxta hunc hyainum, de more suo, Nestorianos ita indefectibilitatem, atque Inerrantiam Ecclesiae una simul ab uno divinitus posito fundamento nempe Petra explicite et asseveranter derivare, ut adstruant, hoc modo et pacto, et foedus initum fuisse , et p o l l i c i t a t i o n s adimpletas Christi, et oracula Scripturarum de Ecclesiae robore comprobari? Imo aperte docent ob PETRAE flrmitatem non ovium solum sed et Pattorum h. e. Episcoporum in securo poni, et vim suam acquirere Fidei stabilitatem, et sic CAPUT Ecclesiae triumpho, et exultatione potiri super omnes ceteras, quae in mundo sunt, Communiones, eodem charactere divino minime insignitas. (B.6.) Quum hos alios textus non attulissem in cit. c . l . n n . I I . e t l l l . heic accipe: ^ S ?

^ - S * )

.XiaajVsKs

oca )—a)

a

^ayxxD

. I^^JBoJoao

^octu>o3m

lasxa

^ E X S

UDOmO

—

80

—

§. H I . Multa pariter quae inter asserta ab Elia Anbarensi ™ Auba- Episcopo reperiuntur, et quae allegavi in cit. c. l . n . V I I . isserente idipsum conficiunt, quoad nostram propositionem. Etenirn am argu-

n-

ibi dicitur Petrus Vicariua, locum, tenens, vicem, character em, imaginemque Christi gestans, in perpetuum: Mediator inter nos et Christum, uti est Christus relate ad Patrem: particeps ejusdem Christi Firmitatis: fundamentum Fidei non transiturum in aeternum : Basis et lapis

angularis Ecclesiae, et petra aedifieii Religionis seu Confessionis Fidei : Petra iterum persistens in ventis et pluviis, et tempestatibus : et in signum et notijicationem Firmitatis Fidei. K u r s u s dicitur accepisse Glavem docendi gentes, et muneris parturiendi filios Deo, quae Clavis per ipsum perhibeturpervenire ad Pontifices et sacerdotes doctoresEcclesiae: praedicatur insuper: Fundamentum Fidei et Veritatis, et Petra, qua per fidem conjungantur gentes cum

Populo (Dei) etc. Jamvero haec si consideres, nullum restat tibi dubium de infallibili magisterio B. Petri qua caput, Rector, Pastor, et Doctor Ecclesiae fuit constitutus, et quidem ea lege , ut non esset cessaturus usque in saecula : ac ut proinde dotes illas omnes in successores suos Romanos Pontifices esset tranfusurus. Quae omnia diserte docet inter Nestorianos theologus magnus Anbarae Episcopus, q. e. d. . IV. rtum arAbulphargius Ben-Attibus Presbyter et Doctor Bagda;iilImagie densis, in locis jam c. 1. n.VIII. allatis: In Commentario BxBenat- a( j Matth. XVL 18. ait a Illud: super hanc Petrarn aedificabo etc. significai: Rempublicam Christianam seu Ec-

—

81

—

clesiam (1) te, Petre, sequi debere (2) in Fidei Symbolo (3), et in Gonfessione: E t illud: quidguid

ligaveris

etc. signi-

ficat: quidquid decreveris super terram circa ea , quae haec lex mea (seu Religio) exigit, erit decretum et in Caelis: E t illud: tibi dabo claves etc. significat: tibi committo, seu tui muneris et curae facio (4) legem meam (5) et Evangelium seu praedicationem Doctrinae (6) meae.» E t in paraphrasi loci Joannis c. 21. ait « Dixit (Christus) illi: Si tu me diligis... impertire mea charismata, dona scientiae meae et Thesaurorum Religionis meae, CREDENTIBUS in m e . . . . ut DOCEAS OMNES HOMINES SCIENTIAM VERITATIS et praecepta evangelica, quibas ii conducantur ad vitam aeternam. » E t alibi in eundem locum scribit a Pasee, mea vice, OMNES omnino fideles ... principales (seu praesules) eorum (7), medios et infimos. » Porro huiusmodi loquutiones tum in sese , tum ex tota sermonis serie et substrata materia suadent 1°B. Petro concessum fuisse a Christo, ex modo explicandi Nestorianorum hosce textus divinos , magisterium supremum, et Obligatorium in rebus Religionis ab omnibus sequendum, ac proinde iniallibile; 2° hujusmodi praerogativam Petro soli donatam, licet in praemium, at uti Ec(1) Ipse eo loco glossans vocem ÏLCL^S»

ecclesiam, significare dicit

Congregationem seu Kempublicam (ital. Communità).

(2) Sic vertendum verbum {¿LÄ.AXJ sensu obligatorio et imperativo, quod usus loquendi non prohibet, substrata autem materia postulat. (3) Vox ioLoî Symbolum Fidei significai potius quam Fidern, in usu ecclesiastico. *

-

a

(4) Hunc sensum expostulat verbum fcuJUu c X l i j LAÌ.3' (5) Sic sonat vox

w

>

(6) Sic importât usus vocis

ÖJLÄJ

(7) Sic vult loquutio arabica:

apud Christianos arabes. ¡ j J j í i Kecole totam dictio-

nem originalem 1. c. 6

clesias Rectori et totius jReipublicae Christianae Universali ac Supremo Pastori eonstituto, ad docendos omnes, et singulos Doctores et Discipulos quae credendo, et observanda sunt ad salutem acquirendam (GL 2.)- E r g o idipsnm est B . Petro suceessoribus in ejus cathedra attribuendum, j u x t a ipsorum Nestorianorum principia: q. e. d.

In Codice Canonum Nestorianorum iam crebro lautaproKom. dato de ipsorum Patriarchis sequentia decreta et rigo'reformabi- r o s e custodienda habentur: e , rationi1°. e . 5. Par. I X . t . 2. a Statuimus (ajunt Patres occiem, sed o- dentales, abolita Constitutione priori, qua judicium Pai^usUmixa triarchae seu Primatis Orientis ipsis Patriarchis occidenaritate, ut talibus reservabatur), statuimus, aiunt, iudicem omnium

•iiintum et

t, de minori .ajus, a for-

.

. .

.

t,

•

i

Christianorum, qui in Oriente sunt, Patriarcham exsistere: !nr ex iis, Patriarchae autem judicem esse Christum» ( L . 7.). E t ruro ^ n i ^ a e s u s " Ipse Patriarcha sit judex et vindex in universa EcPatriarciiis at, in pari c lesia Orientis, et ipse dominetur et gubernet» (L. 8.). E t stione.

(G-. 2.) Sane eodem loco ait Benattibus «illud (Christi effatum): Tu es Petra — signifìcat: tu es fundamentum Fidei et Confessionis, et hoc est (N. B . ) PRAEMIUM Confessionis jJiJf

ejus: »

Jj^j'^i

I

.sUjJf ^

jfji'^

jf ¿J^Sj ^LvfjOjJ

J J ? (J.J AMI ( L . 7 . ) Epit. Can. Synod. Sobens. c. 5. par. 9. t. 2. accipe textuni chaldaicum: ^¿joas

:

:

: ^

: ls>o].>o?

lXQXjS^

.

tTJ^.30 cai^.3

^¿òjfis

: en

wise 3

:

)j.j3_.3 01J10ia

—.crofìLl ^ . s s ^ ó - ò ^ à loo-j • SÒm^jo J ^ Ì A X J

^

^jcjjbrp

?>?-?=

001 ( L . 8 . ) 001Q . y^ioìpo

— 83 — ex Synodo Dadjesu «Itaque quicumque sit, a catholico (Primate) (1) et infra, discipulus est, et subditus, et judicandus (seu judiciis obnoxius) est ab ipso Catholico (Primate); et alacriter obtemperet omni definitioni seu decreto quod ab ipso emanetur, et nos Archiepiscopi et Episcopi, et qui veniet post nos, obtemperabimus et consensum praestabimus, sive longe sive prope inveniamur, omnibus, quae aget Paternitas Patris nostri Domini Catholici, et qui erunt in ejus sede post ipsum. Haec definimus, approbamus, et decernimus in verbo SS. Trinitatis Dominae saeculorum » (L. 9.). Hisce positis sic arguo. a) Si ille, qui ab ipsis Nestorianis, omnibus pene ceteris Patriarchis habetur ut numero minor, nihilominus, ob bonum et pacem Ecclesiae, constituitur in absoluta potestate super cunctis negotiis, et eximitur a judicio suorum ipsius superiorum, et, multo fortius, subditorum, cujuscumque gradus sint, nonne potiore, aut pari saltern jure, vel ipsorum Nestorianorum sententia, idem est de Romano Pontifiee sentiendum? b) Si decreta quaelibet generatim a Patriareha Orien^-Jola —JLr^so _

v-ssoscrjoib ^-—>00 (L.9.) IDJOOJA 1 .OiafìL.1 AV.Í-SÍÓ ) ¿JJÓAjj uiâJ " p i ù k^i"?*»0 . }L¿*JÓAJÍ

• V.J3SÌ CTlS>0 3 ^BPó

^-»AÎIa ,.j,J_f Ì. a

^ozils (TiAamjt • CTUíoioa. ."¡.iàli- tosò

-pajoiiiJ

cac_nû>sLo

^ìao

sswo

sa

.cniAij ^JAÌÌ? ^JL>lo VéuióAtá ^»oAU.? ^làxlo

(1) Aetate Synodi Dadjesu nondum introducta erat denominatio Patriarchae, in ulla Ecclesia, neque etiam adirne Orientales hi nostri amplexi fuerant schisma et haeresim, quae serins eos invasero. Verum Nestoriani hnne Synodi canonem suum fecerunt, et ad perversum snum sensum detorserunt, et forte etiam interpolaverunt: vide notata ad Synod, istam in Appendice I. *

— 84 — tis emanata debent a subjectis quibuslibet observari ala«riter, potiori jure, idipsum attribuendum Patriarcharum omnium Episcopo, et Universitatis superiori, similia agenti : et hoc juxta principia ab ipsis Nestorianis admissa. c) Sane ex eodem Nestorianorum Codice et sententia, ut vidimus: eodem modo se habet Patriarcha Romanus relate ad ceteros patriarchas et universitatem fideliumf quo se habet Patriarcha quisque, ac proinde et Seleuciensis, seu Orientalium, erga suam Ecclesiam. Ast hujus, in omnibus, judex est solus Christus. Ergo et, pariter saltern, Romani Pontificis solus judex est Christus; et consequenter ejus decreta absolute quidem quaelibet, pro suo munere emanata, sunt irreformabilia. d) Quod urgere licet eo vel magis, quod hujusmodi Privilegium Patriarchae seu Catholico Orientis, in Dadjesu Synodo, ea ratione adscribitur et vindicatur, quatenus particeps exhibetur memoratus Primas Privilegii a Christo Dno B. Petro concessi. Igitur multo majori jure debet id sibi vindicare, qui vere et legitime solus exsistit Petri successor, et qui hujusmodi propterea privilegii piene et adaequate heres instituitur (1). Quae omnia, quum ipsis Nestorianorum principiis consonent, ex iisdemque inferantur, assertionem nostram apprime comprobant (2). II 0 . Timotheus I. Patriarcha Nestorianus saec. IX. celeberrimus, canonem publicavit in synodo Bagdadi habita an. Imperii Arab. 174, quem confirmavit rursum in. altera synodo an. 189 ejusdem Imperii, et qui ab Ecclesia Nestoriana receptus, a nostro Ebedjesu Metropolita Nisibis (1) Confer Canonem Synodi Dadjesu mox citatum cum jam supra c. 1. n.IV. allegatis ejusdem Synodi, in eandem rem, Decreti, ab Agapito ceterisque Patribus prolatis, verbis. (2) Istud et sequens argumentum, una simul, et breviter delibavi in Epistola scripta ad Rmum DD. Jac. Jtt. I. jam Episcopum Lucionensem, quae una cum ejusdem ci. Praesulis in rem Responso prodiit nuper typis Petri H. F. Marietti Taurini 1870 impressa.

— 85 — seu Sobae in hac Epitome Canonum ut Regula in Foro ecclesiastico observata Semper, et tune renovata, fuit insertus c. 6. ejusd. Par. IX. t. 2. De supremo et irreformabili Magisterio Patriarcliae liaec constitutio agit, circa librorum examen et judicium. In isto igitur Decreto Timotheus, similitudine ex nummo desumpta, cui impressum sit oportet signum seu sigillum Regis, ut verum ac validum evadat, et a falso discernatur, etiamsi ipse in sua materia non sit falsificatus, pergit ingenióse demonstrare necessitatem decreti Pa triar chae, ut vera dignoscatur doctrina et reeipiatur, vel falsa et rejiciatur atque condemnetur. Sic autem disserit (L.10.) «Simili modo et in Ecclesia catholiäosouojö? |ì>Ì3-.3tj-Joa> oißc^J wioàLftsój^ utoòaóiaoasa ^.sqlvo I AZI

. L-'-I*^3

oóàLo

flòxj

OSXVIÓ

^jd;

AJXD

&:?>szj HÜo ^Doaá

üiJ

ft-'l

là^aSs

O

Jxá (L.10) CTJ_I3

tñzi ; ¿x>£ 1

¿ysx^isbp ÄciiJxi ka_.3>o 0i4 3J.JDÜ3 Ò01

OCT1 .Jl3iOaJsÓD )-LJx> l5j_0 ^_jjjJò\vÌ3

^.JFTÄFTA

cr-iA-.!?

ILÜJXJ (LT4X!4

CTu=I3

CT-Í-J?

oli . oci'l

3J.*.1 JjOlJj

AfiiZ >—ioio3_.)jd¿ct ^—»3>ó . . . crsojoá oci'li lfl3>¿3

•

i__»U10fìL.l ).j>l¿D±l ^¿-DD-jO )—J1X

.

XíoikisjpD Lä-kici UJAI ^¿..cjnAlp ^¿o òai DZK

^JÄLLO

oA'D

hipl XíaáJysD áJ^a» u.xi'2.3 ooijIO . . . )¿>px.ó

OÚJDCJI

1—Í-FJJE

15JJD

)—il . . cas-ncuza ¿^ i—.mT-isa ]LÍ:1 . . .

OI

Ääo^o ^vóáoD

[t3j)jd ó cri 9 oon

òT-itóf*

ipso loJ1 3*m1 T-AjA'V. ^—>0 1=.¿>» . .otx3j V?-?c4 t5? I? 0 '

")LliáJsp -x> L-xj'l p b leniza

— 86 —

ca (1), quae est civitas Regia Regis caelestis, Minister qui•

).>Ò*SOD u j c t i

ivScjijàsoj pjVJ 035«I

pa

0+MI.D

)_J3X0a3

iiài

Viói

0CT13

-_*JL»1:

pàtria

03^89

^Òi7ii_i3

Ioti

A'—i:oxdà • lotn

oo>sl

^AA^soó

1

a . àtrii

o2Ì

)—ÌAcna

iaoio

lom

Ism^I

^òa-J

Icji

l o ai

-„-DJ j

locn ^ia^o

Lo on

)_iljl0

jj

y—ML yOoMu

oZi

^_.33r*X>0

^¿Djj^a

v-Jj po

]Llàcin.i

oaio

"¡.—icjjoò Aà a a ai ^->ox

oooi

^.-.oi

là-à

o^jsoi

—J3J l

^—jslg

oocn

]

crjocn

^ajoV.

)—A:

loai v-dSä

l—ioÀioào

^òctiKojÌ^oj ^ÓOI.L.3

^—»?

033X

0.DA

I o ai

a c.n&>HLi

.

J-l^j^j

ftijjj

^.i-s^ünha

3jv.

l5_.j-ao VàsbS

oafha

^-»pjx

. . . . X\3>odu,:soQj ^50 vaiali

.^*03ìo

i-joiofiLl

òS^so

oo>i2. ^ a s j ó ó - i i ó ^ a

)

^àcrJ3*.o^3Ì

^iòÀibà

00(71

v—d^äo

oop -¿à&àà

^Ò(7U>0

f.S'0

}._Àat710

oocn

OOCCT^jAl'idÓ ^ÓJOI

kai

)j3.D0ä

lò^s

. ^ÓCTli

at

. 3 ) 0 - — » C P

. . .

}.ìòj-Ù

^òjois »0X

^]

^Zo

. . . ^ÓJI

. ^oifjxikjs .IDOJJ

^03-13 J j

j&Jbo

3CUfc=33

30-Oä oli

.

A.Z3

(1) Sic catholicam etiam suam a p p e l l a n t , et p r a e s e r t i m a n t i q u i t u s a p p e l l a b a n t , Ecclesiam N e s t o r i a n i , non eo sensu quo d i s t i n g u a t u r ab a l i i s ; sed sensu u n i y e r s a l i t a t i s r e l a t i v a e p o t i u s , et e x t e n s i o n i s , ubicumque, scilicet, r e p e r i a n t u r suae P r o f e s s i o n i a d h a e r e n t e s . Quandoque etiam hoc nomine u n a c o m p r e h e n d u n t a l i a r u m Communionum Congregationes quae in s u b s t a n t i a l i b u s , u t ipsis v i d e t u r , non disc r e p a n t . N i h i l o m i n u s non d i s s i m u l a n d u m : N e s t o r i a n o s suam Communionem solarn v e r a m C h r i s t i Ecclesiam constituere, omnisque def e c t i o n s et maculae immunem p e r s i s t e r e , u t p l u r i m u m , d i c t i t a r e , u t jam adnotavi.

— 87 — dam est Regi Regum caelesti super nummos praepositus, et habet sigillum regium illius, quo imprimendi sunt nummi rationales Imperii ipsius... Iste vero Minister, qui hoc munere fungitur, Patriarcha est, sive , si plus placet, Catholicus (h. e. Primas)... Itaque, cui creditum fuit sigillum hoc, et cujus manibus est depositus typus regius primus est Patriarcha, quemadmodum Dominus Regni dixit Petro : Tibi dabo claves Regni caelorum: Quod si aliquis ausus fuerit sine jussu illius, cui typus creditus fuit, nummos cudere rationales et signare, licet eadem prorsus figura et similitudine veri typi; attamen , quia praeter recognitionem Depositarli Regii, cui creditum fuit munus et signum, formidabilis poenae dignus efficitur... Quid porro opus est hujusmodi verbis? Consuetudo sane vetusta obtinebat et observabatur in Ecclesia Dei, ut nullus Doctorum accederet ex se ipso ad aliquam interpretationem (scripturae Sacrae nimirum), vel Commentarium proferendum, neque ad elucubrationem aliquam conscribendam absque jussu et permissu illius, qui gubernacula universalis Ecclesiae Regiminis tenet, et moderatur: hoc modo egerunt omnes qui Commentarium protulerunt, et opera conscripserunt; scilicet opera, quae componebant vel interpretationes, aut commentaria, si quae conscribebant, antequam publici juris facerent, ad Patriarcham mittebant, vel ipsimet ea afferebant. Patriarcha autem si ipse per se poterat examinare illa scripta , id faciebat juxta scientiam propriam, sive admittendo ea simul et coronando , sive excludendo ab Ecclesia et condemnando n prosequitur heic Timotheus exempla antiquitatis id confìrmantia adducendo.... et subdit « si autem Patriarcha per sese, et sua ipsius intelligentia, non erat capax examen hujusmodi scriptorum instituendi et perficiendi, ad hoc advocabat Episcopos peritos et Doctores expertos (1); et, hac ratione, conficiebatur communi eo(1) Non vero hinc videtur teneri, ad hoc, Synodum aliquam Episcoporum, et multo minus oeeumenicam Patriarcha cogere.

—

88

—

rum opera decretimi, de recipiendis aut rejiciendis libris atque elucubrationibus illis. Talis erat Yeterum canon. Sic et in diebus nostris...» pergit enumerare esempla, quae in suo Patriarchatu locum habuere, agendi rationis erga ipsum, Doctorum perillustrium, obsequii scilicet supremi, eum quidem in modum, ut libenter u protestati, ait, sint: sua scripta sin minus acceptabilia ipsi viderentur, igne cremanda, aut mari projicienda esse. » Profecto non vacat, nec opus est in bisce satis d a r e pro ilia aetate et statu rerum a Timotbeo sive decretis, sive de antiqua traditione prolatis, commentandis immorari. Solummodo animadverto: juxta nunc canonem , Patriarctam aut considerandum ut caput Ecclesiae particulars; aut ut caput Universalis: Si primum; ergo a fortiori idipsum Privilegium erit affirmandum et attribuendum Romano Patriarchae, utpote universali, et omnium ceterorum Principi : Hoc enim ipsorum Nestorianorum concessa principia postulant, ut saltern eodem jure gaudeat qui totam moderatur Ecclesiam , quo qui partem iliius. Praesertim quum oraculum Christi, super quod, ut vidimus , fundat Timotheus hujusmodi juris originem et fìrmitatem, ad Simeonem Petrum sit directum, cujus proprie successor et locum tenens solus exsistit Romanae EcclesiaePatriarcha. Quod jam ostensum est aNestorianis doceri et credi, et nominatim, in ipso hoc Epitome Ebedjesu, et ab ipso hoc Timotheo 1° alibi (1). Si vero secundum, h. e. si Patriarcha heic accipitur ceu caput totius Ecclesiae catholicae in vero sensu (quod a mente Timothei, licet cum contradictione sibi ipsi, non videtur alienum , consideratis loquutionis serie et indole), tunc, ea hypothesi, emendato errore, et instituto argumento, ut ajunt, ad hominem, uni Romano Pontifici, utpote unice veraci et legitimo totius Ecclesiae Christi (1) Cfr. c. 2. supra, §. IV. et §. VIII.

— 89 — capiti, ad ceterorum , per consequentiam naturalem, exclusionem, tantum Privilegium attribuere cogentur Nestoriani. Q,. E. D. §. VI. Narses presbyter et Doctor Nestorianus in testimo- septimum arnio jam capp. 1° et 2° allato (1) haec canit a Prineeps ^ZumTe £ Eomi Discipulorum piscatus est civitatem Principatus, et ceu olesiae inae .

.

.

,

.,

.

magistem

m ilia plantavit oculos Fidei. v Ast, ut in fi- indefeotibiiitagura insistamus, oculi in capite, relate ad totum Corpus, Narsetis™agni se habent instar lucernae domus super candelabrum po- DoctoSs^aec™ sitae: et instar Solis in firmamento relate ad terram velu v. ad Universum nostrum: et instar lucis in tenebroso loco. Patet autem non posse dirigi Corpus absque oculis, sicut nec mundus absque Sole: Nec potest lumen degenerari in in capite,

t e n e b r a s ; N a m usi lumen quod in nobis est jit tenebrae,

te-

nebrae quid erunt? » ait Christus. Fixit autem Petrus, certe sic disponente Domino, ex sententia Narsaei, oculos seu lumen Fidei in Ecclesia Romana ceu in capite: ergo 1°. E t ipsa semper Caput erit, ne Oculi extra caput reperiantur, ut in monstro, et contra constitutionem Apostolorum Principis. In hoc autem est primatus Ecclesiae Romanae. Ergo 2°. Et ipsa Rom. Ecclesia in fide numquam errabit; immo ipsa totam Ecclesiam veritatis doctrina et luce illustrabit; apud ipsam enim praesident oculi Fidei. In hoc autem est Magisterii indefectibilitas et inerrantia. Jamvero quidquid de Romanae Ecclesiae primatu dictum cernimus et praedicatum ad ejusdem Episcopum principaliter pertinet ; immo et ex ipso necessario fluit, propter Petri cathedram, et in ejusdem Episcopatum et principatum successionem. Q. E. D. (1) Quod confer cap. 1. n. V. et c. 2. §. V., ubi et textum originalem chaldaice recensui ex ejus sermonibus seu Carminibus de Evangelistis, et de Pentecoste.

— 90 — §. v i i . jtaviim arIn allato s u p r a , c. I . n. I I . ex Officio Circuii Anni imdTEomT Documento sic canunt Nestoriani (1) a Beata es Roma e s i a e i n d e - celeberrima, Regalis civitas, Sponsi Caelestis Ancilla, in Militate ex

.

.

qua, ceu in porta, positi sunt duo praecones veritatis: m i°et panìi P e t r u s ille Apostolorum Princeps, super cujus firmitatem omptum. construxit Salvator Ecclesiam suam Sanctam, et Paulus Doctor Gentium etc. » Huic parallelus est alius locus ex Officio B. Petri, in festo commemorationis ejus, in Feria Y I . 2. post E p i p h a m a m , qui sic jacet u Beata es, o Ecclesia, in qua depositi inveniuntur Apostoli Jesu (Pet r u s et Paulus)... in Vobis autem, o SS. Apostoli quasi turribus et muris inexpugnahilibus, r e f u g i u m liabet Ecclesia. Ipsa autem bene collegit et deposuit ossa vestra, et tempia magnifica vobis construxit; vestra autem ista ossa ecce scaturiunt omne auxiliorum genus, vestro quidem honori, Jesu autem laudationi et gloriae» (B. 7.). Hisce suppositis, considerandum est: 1°. Beatissimam dici, et solemniter praeconizari Ecclesiam Romanam propter Petrum et Paulum ita, u t (quod nuspiam de ulla alia Ecclesia, Apostolica licet, credunt . Divin. et

(1) Stropham hanc canendo repetunt pluries in anno , sive in Officio Dominicali, quod Circoli

^Zìs&mD^ dicitur, sive in feriali,

sive speciatim in commemoratione SS. AA. Petri et P a u l i , ut suo loco adnotavi, et textum originalem dedi. (B. 7.) Quum hoc testimonium nullibi adhuc allegassem in isto opusculo, iuvat eius textum tradere, quem accipe:

.

OJ1 ^Óia

Zero . ^c^i A ì j 7.MJ.J3X OlAwÒjjcAió ^CÄIjD 1 D±Lf)A

Ti+SaJ? läoxo

1.0

^òÌaioAipib Axjä

oj

^Òikj^ÒS^

.iv_A>òisab ujtocó^a ^jaos-SI^ _va \ . O«òxjD

— 91 — aut proferunt Nestoriani) in ipsa semper et usque in consummationem saeculi tantum privilegium et laudem 'celebraverint et eelebrent, et sint celebraturi, nimirum quamdiu Officium Divinum sunt Chaldaeorum filii recitaturi et canituri in Ecclesia (1). 2°. Ergo Ecclesia Romana in aeternum exsistet beata h. e. ab infelici praesertim errore et turpi haeresi libera ob suam utiqueConstitutionem in B. Petri Cathedram. 3". Et insuper illud priyilegium numquam non possidebit; quoniam est ancilla Christi, qui minime patitur indignam, et impuro errore maculatam in conspectu suo sistere, et famulari. 4°. Etenim ejus Sponsus caelestis Jesus semper vivit in gloria Patris, cui est proinde ipsa vicissim Sponsa electa (2) et numquam infìdelis aut immunda futura. 5". Est etiam et dicitur Roma portus, utique securitatis, in quem appulerant, ut ibidem usque requiescerent, SS. A A . Petrus et Paulus. Ast in hypothesi defectionis hujus Ecclesiae a Fide, decepti fuissent isti Apostoli et praecipue Petrus ; et hymnum praeterea suum Nestoriani deberent ali quando aut mutare aut mendacem pronuntiare: utrumque autem sententiae ipsorum répugnât, absurdumque existit suppositu. 6°. Nec minus indefectibilitatem Fidei Ecclesiae Romanae ilia indicant verba, quibus Apostolorum in ipsa (1) Sane

nulli

dubium

ipsos Nestorianos

suam

Communionem

usque in finem non perituram , ceu veram et unicam Christi Ecclesiam passim contendere. P o r r o rationem precandi, j u x t a i l l u d Tertull i a n i , credendi esse L e g e m liquet.

Chaldaeos vero sive sint Nesto-

r i a n i sive catholici, quum ferme idem habeant Officium Divinum, canendoque i l l u d usque persolvere soleant (quod v i g e t f e r e apud ceteros Orientales), res

manifesta est in finem saeculorum,

perdurante

nimirum Ecclesia Catholica, illud in usu futurum. ( 2 ) Sicuti

est Universalis Ecclesia

sponsa , pari modo, etsi per

figuratam

vere

et

adaequate

Christi

loquutionem , v e r e tamen et

non illusorie, partem principalem pro toto sumendo, Ecclesia Romana in Officio nostro dicitur Sponsa Christi ; liquet enim heie Sponti caelestis,

idem valere ac Sponsam ejus.

Ancillam

— 92 — deposita Corpora, dicuntur : Refugium Ecclesiae simum, et opum fontem

in gloriarti

Christi.

fortis-

Absolute et

fìdenter hoc istic asseritur. Jamvero quid magis ad gloriam Christi confert, et quid magis necessarium ad inimicos Ecelesiae repellendos et ad verum auxilium obtinendum, quam subsidium gratiae particularis in preservationem ab erroris potestate? Non obscure igitur hoc testimonio declarata elucescit Ecclesiae Romanae, ac proinde ejusdem Pastoris indefectibilitas et inerrantia in Fide et Doctrina: Q. E. D. §. v i l i . Nonum arJam allegavi c. 2. §. III. Antiphonam ante Sessionem ^ex^officio in Officio Divin. Domin. 2. Dedicationis seu Sanctificationis Ecclesiae cani solitam, quae sic habetur: deducitur « Roma dicit: in generationem generationum stat aeEom. Eo° ° T1 iae mdefe- diücata Ecclesia : et non vmcetur nec a Regi bus neque aitate. a Potestatibus. » Sic cantitat, sic oravit, sic profìtebitur Communio universa Nesjtorianorum, omni aetate et usque ad fìnem. Jamvero heic animadvertere praestat: 1°. Ingenuo cuilibet, primo intuitu, liquide patere: hanc antiphonam ad divinum oraculum Matthaei 16. 18 hujusmodi prae se ferre allusionem, ut facile possit per paraphrasim sic reddi : « Dicit Roma penes me est illa Ecclesia quae principalis est, et in qua est B . P e t r i mei primi Antistitis et Satoris Cathedra, super quam ceu Petram fundamentalem constructa fuit cum mea, tum reliqua in Universo diffusa Ecclesia, et ideo Portae inferi, Tyranni, scilicet, adversi omnes, et tenebrarum Potestates non praevalebunt ei in generationem generationum, nimirum in aeternum. n 2°. Hujusmodi Romanae sive Civitatis sive Ecclesiae proclamatio solemnis, in re ad fìdem pertinente, et in Officio Divino et Publico inserta, debet certe, nullo non tempore, reverentia et cultu a Nestorianis, juxta suam

— 93 — ipsorum mentem, excipi. Ast in hypothesi, quod Ecclesia praefata in turpis haereseos dilabatur aliquando pravitatem et sententiam, tunc alterutrum dicendum: aut haeretieum os laudandum solemniter, et ejusdein verbis ceu Oraculo, in Cultu, Oratione , et fere Fidei professione sua, utendum esset Nestorianis: aut ilia antiphona ab Officio delenda. Atqui utrumque alienum est a Nestorianorum mente et consensu. Ergo non est penes illos admittenda hypothesis ilia : quod scil. Ecclesia Romana deficiat umquam a vera Fide. 3°. Rursum : in isto sacro hymno vox Ecclesia aut intelligitur referenda ad Romanam, ut principalem licet (1), aut ad Universalem per Orbem dispersam, seu Catholicam. Si primum comprobata erit thesis, et indefectibilitas Ecclesiae Romanae a Nestorianis solemniter proclamata. Si alterum; tunc, nisi admittatur in Rom. Ecclesia donum indefectibilitatis in Fide, tanta proclamatio nullum ha(1) Hanc primam acceptionem magis probabilem suadent: 1°. Series antiphonae et nexus, secus enirn, in altera acceptione, vim aliqualem pateretur sensus.— 2". Usus in Officio Divino non raro adhibitus, quo scilicet Ecclesiae nomen, absolute etiam, pro sola Romana, vel (quod magis elucet in loquutionum serie) pro ea, utpote principali et totam Universitatem comprehendente, usurpatum invenitur. S i t exemplo citatum in argumento antecedenti testimonium ex Officio S S . AA. P e t r i et Pauli, quod habet « in vobis SS. Apostoli praesidium tenet Ecclesia... et ipsa Ecclesia collegit et deposuit ossa vestra, et gloriosa vobis construxit Sanctuaria, unde ex vestris ossibus scaturiunt auxilia etc. » Ubi patet utrobique Ecclesiam pro Romana sumi, sive simpliciter , sive quatenus est Princeps et nomine totius Ecclesiae Catholicae agens ; quod ceterum ad rem nostram idem e s t . — 3U. F i gura ipsa, rhetorica licet, usualis tamen et saepe in sacris loquutionibus usurpata idipsum suadet, ut nimirum pars, praesertim si principalis, pro toto accipiatur. — 4°. Idem confirmat usus loquendi vulgaris Chaldaice hodieque penes Nostrates vigens qui vocem Ecclesiae sine addito , et simpliciter pro Ecclesia, et ipsa civitate Romana adliibent, ut dicant v. g. misit Ecclesia: ivit N. ad Ecclesiam: venit de Ecclesia, Almam Urbem ubique intelligentes.

— 94 — beret serisum: E t ineptissime Roma t a n t a verba loquens, et quasi Oraculum propbeticum praedicens adeo solemniter in medium traduceretur. Hue quoque pugnarent rationes 11.1. et 2. jam allatae. Quo, demum, quaeso, pacto, quave fidantia a Nestorianis crederetur Ecclesia Universalis immaculata p e r d u r a t u r a , si concederent Ecclesiam ejusdem prineipem et Matrem, in qua ubique ipsimet asserunt cathedram veritatis et fundamentum Fidei jacere, in quibus praecise firmitas ejusdem et in aeternum invincibilitas consistit , si concederent, inquam , banc Ecclesiam Matrem posse in Satanae potestatem venire et haeresi maculari? Quoquoversum itaque v e r t a s testimonium istud celeberrimum, concludas oportet: ex mente Nestorianorum probari Ecclesiae Romanae indefectibilitatem Q. E . D. §. I X . In jam allegato superius c. 2. §. X . ex Epistola Arae idem aire- Vicarii Orientis Nestorianorumque Patriarchae documenc arum ™fid® E o m ' l habetur pro inerrantia Magisterii Romani Pons t e r i i i n e r r a n - tificis confessio. Haec enim in eadem Epistola leguntur: aeXvfoaiii°o^ u P a t r i P a t r u m , Decori Pastorum, fonti pietatis, perfeoto ¡LITIS SUI P a - {n divinis, excellenti in spiritualibus, SOLI J U S T I T I A E , CUDecimum arUm

a r o l i a e et esoopatus Ne- J U S L U X ORITUR, S U P E R Q U A T U O R M U N D I C L I M A T A , QUI L U C E T , i r i a n a e Com. . m i o n i s n o m i - E T S P L E N D E T I N E C C L E S I I S C A T H O L I C I S S A N C T I S . . . . pOSlta est man oentiuradiv ^ b u s vestris P O T E S T A S ligandi atque solvendi et 1247.

n Profecto errantia in doctrina de fide vel moribus nequit componi cum bujusmodi nomin i b u s , et officiis; neque qui est lux potest devenire tenebrae, aut qui tenet potestatem omnium mysteriorum confundet verum cum falso, et in potestatem sive servitutem omnium tenebrarum praecipitabit.

OMNIUM M T S T E R I O R U M .

X. .

,

Splendidum admodum testimonium in rem nostram . . _ . , . < . _ . .

•

T,

. . r,

TJndecimum argumentum ex

habemus m Epistola Nestorianorum m causa Domini bu- Epistola a Nelakae missa ex coetu Mausulano ad R. P . Julium I I I . (1). S r V a u s t In ea enim Epistola sic emphatice, et quasi spontanee et J ™ ^ de more , Pont. Maximum alloquuntur a Tu es in loco liumiii. missa Christi Domini Nostri. T u es fons, cujus aquae non de- cum;D-Sulakaficiunt, et quisquis sitiverit, aequum est, u t ex te bibat aquas vivas, et sedet sitim suam. T u es Lucerna , quae sed illustrat omnes creaturas , sicut non extinguitur, Candela in Candelabro posita. I n te videt lumen tota Christiana Respublica, idest filii Ecclesiae Catholicae. » Quid, quaeso, expressius quid magnificentius dici poterat, et quidem a Nestorianis viris, talique cum securitate, ad Charisma infallibilis Magisterii, quo, ad docendam Ecclesiam Catholicam u t i t u r Romanus Pontifex, quatenus est omnium P a t e r , Pastor et Doctor in B . Petro a Christo Domino constitutus ? §. X I . Non minus splendidum extat pro Kom. Pontificis iner- argumentum Duodecimum . f , . . . , . . • -¡Ti -i • ex rantiae privilegio testimonium m actis et scriptis Jiiiae a c ti 3 Eiiae paPatriarchae , necnon Adami Archimandritae et Archi(1) Citata est jam supra c. 2. §. XI. Porro eo libentius monimentnm istud, in Historia nostra celeberrimum, heic i n rem, de qua agimus, repeto, quod 1" in memoriam revocat nobilissimum ilium primum pene passum, quo ad unionem cum Ecclesia Catholica turn primi, adeo solemni modo, et cum adhaesione totius fere Nationis, accessere gentiles mei in ipso Patriae meae solo, tam viriliter difficultates tot saeculorum separationis, superantes, et aditum aperientes ulterioris, c u m ibidem, turn alibi, in eadem f a u s t i s s i m a Reconciliatione progress i : et quod 2° hoc ipso vel solo documento confusione obruantur qui Nostrates vel ipsos Catholicos, et nominatim cives hosce meos, calumniando, dum scribo, dictitare audent inauditum iisdem, ac invisum fore Dogma mox definiendum Pontifìciae Inerrantiae.

— 96 — PaiTium diaconi ante reconciliationem. et unionem, ad Paulum Y

itum

ante _

__

.

mem mis- P . M. missis an. 1612 (1). 1612 E t 1°. quidem, in Epistola Patriarchae haec habentur u fateor quod Ecclesia Romana sit mater Ecclesiarum ; et qui hoc non ita fatetur sit anathema. 0 Pater, ecce Fides mea pervenit ad tuam sanctitatem cum Epistolis; et videas si est dolus in Professione nostra aut error, aut recessio quaelibet a Maire nostra Ecclesia Romana: (tunc) admone et faciemus, doce et obediemus n (2).

(1) Vide ea supra c. 2. §. X I I . (2) Haec et sequentia, dixi, exhibuit Patriarcha E l i a s ante reconciliationem et unionem, quae quatuor post annos locum habuit cum Ecclesia Romana et Catholica, anno scilicet 1616. Eo enim anno, accepto Responso Pauli V. habita fuit Synodus Amidae, in qua Elias et Archiepiscopi sui, recognitis tandem et abjuratis erroribus nestorianis, in primis illis Actis adeo propugnatis , et piena et perfecta idcirco conclusa Communionis Nestorianae (hac 4. vice in numero Reconciliationum generalium) cum Ecclesia Romana Reconciliatione, Epistolam Synodicam ad eundem E . P . miserunt, una cum Elogio D. Gabrielis Archiepiscopi Hesnae in honorem ejusdem R . P. artificiose admodum conscripto, et Elucubrationis, quam Adam olim Archimandrita et Patriarchae Archidiaconus (postmodum autem Jerusalem et Amed Archiepiscopus) de Fide Catholica, Romae, composuerat, compendio et adprobatione. Jamvero heic opportunum duco quaedam ex hisce Actis excerpta in rem nostrani confacientia in medium proferre, quod licet directe minime scopus hujus opusculi permittat, congruens tamen esse sequentes suadent rationes — 1". Quia in relationibus omnibus, quae turn ante turn post unionem inter Chaldaeo-nestorianos et Rom. Pontificem, ea in occasione, et iis in adjunctis, locum habuere, nuspiam apparet quaestio vel dubitatio ulla ex parte Nestorianorum circa Primatum et praerogativas Sedis Apostolicae Romanae: sed de aliis capitibus, quae proprie ejus Sectae sunt, solummodo. Immo, contra, quod ad hoc attinet, expresse protestantur Nestoriani illi se majoresque suos semper recte et favorabiliter sensisse et credidisse (ut supra vidimus). 2°. Id insuper opportunum suadet analogia subjecti Actuum istorum et omnium adjunctorum t a n t i Pacti. 3°. Quia sic exhibetur veritatis catholicae , et S. Sedis exaltationis amatoribus , Monumentum Sententiae Chaldaeorum, post eo-

— 97 — 2 \ In Fide, seu Fidei professione sua, Elias, Consilio Cleri sui conscripta, quae ceteroqnin erroribus nestoria-

rnndem ex Communione Nestoriana Conversionem , circa hanc Inerrantiae Pontifìciae doctrinam ( 3 ). Yideamus modo quid liabeatur , in rem nostram , in memorati« actis Synodalibus Chaldaeorum anni 1616. Et 1° in Epistola Patriarcliac ab Archiepiscopis etiam subscripts quae incipit « a Minimo Filiorum Tuorum » legimus: Ideo assentimur Sentcntiae Sanctae Ecclesiae Romae ( J ) ut fateamur unam personam Verbi in Christo Fecimus Congregationem hanc et misimus ad Sanctitatem "Vestram haec scripta, idest banc Epistolam et Fidem (libellum Fidei) D. Timothei Archiepiscopi Ierusalem et Amed (olim P. Adami Archidiaconi) et. Commentaries, qnos ipse fecit adversus verba Nestorii, et alia ejusdem scripta.... arabice et syriace (idest Chaldaice). Et si fuerit aliquid, quod non placet vobis ex his, quae misimus, faciemus ut placeat vobis: nunc Deum supplicamus, ut confirmetur Sedes vestra in generationem generationum, ad gloriam totius christianitatis. 2°. In approbatione scriptorum Timothei Archiepiscopi legimus «Elias humilis offert munera osculorum immaculatorum sanctis vestris manibns habentibus claves Altitudinis et profunditatis vere et exacte.» 3°. Audiatur autem iste D. Timotheus, et 1" quidem in Sermone de Fide ait « sicuti est unus Deus , sic una est Fides de Ilio (Deo), et una Ecclesia sancta Romae, mater omnium ecclesiarum, et una est Petra solida, in qua positi sunt ordines ecclesiastici omnium eccleBiarum a sapiente architecto, conditore Universi ; neque enim frustra et vane dedit claves altitudinis et profunditatis Petro , fundamento Ecclesiae suae, neque fortuitu tradidit Sili ipsi greges rationales emptos sanguine suo pretioso. Et sic longa successione post Petrum accepit summum Pontiflcatum Pater noster Papa ( e ), caput sublime totius christianitatis, qui est verus vicarius Christi D.N. super (°) Sane monimentum istud ilio antiquius, splendidius et solemnius e s t , quod ex opere Speculo terso Iosephi II. nuper allegavi, de eodem disserens argumento, in paullo ante (in Nota 1) memorata Epistola ad Rmum DD. Bailles olim Episcopum Lucionensem. ( 4 ) Notum est Chaldaice non recte juxta usum efformari adjectivum gentilitium, ut scilicet ex Roma Romanus dicatur, idcirco genitivi casum eum in sensum adhibent, ut dicant perpetuo: Ecclesiam Bomae, pro Romana. ( e ) De Papa Paulo V. loquitur.

7

— 93 — iris scatet (quos errores et P a u l u s V . P . M. rescribens. eidem n o t a v i t ) haec confitetur « Suscipio omne quod do-

terram universam per successionem veram et l e g a l e m , quae ab ilio derivata est, cum seipsum non laudasset, ut esset Pontifex; sed qui dixit ei : pasce mihi agnos rneos etc Praeter hoc fundamentum nemo aliud potest ponere. E t ideo etiam nos ponentes fondamenta Fidei nostrac super hanc petram immobilem, modo omnibus haec dicimus : jam transacta sunt a n t i q u a : nunc vero quamnam veritatem realam invenietis, F r a t r e s , p r a e t e r earn, quae est Romae, secundum dispositionem Dei? Ideo, decet omnes c.hristianos, uliicumque, servara praecepta Domini Papae plena vitae, u t pupillam oculi, et a b j u r a r e et respuere omnes haerescs, et anathematizare eos omncs, qui a verbo ejusdem discedant, qui adducunt fallacias j u x t a suam propriam vol u n t a t e m . Ecclesia autem catliolica Romae per anathematismum determ i n a i ( li. c. decernit, dennit ) contra quemcumque v a r i a t veritatem synodorum sanctarum et, electarum.... ADHAESIO PORRO DECISIONIBUS PAPAE NECESSARIA EST OMNI F I D E L I AD LUCRANDAM VITAM ANIMAE SUAE. » 2'. I n altero sermone Timothei qui est contra liaereses dissentientes a v e r i t a t e Ecclesiae catholicae Romao — nbi de numero Sacramentorum agitur — haec l e g u n t u r «Septem Sacramenta Dominica, quae recipit Ecclesia Apostolica Romae, de qua spec i a l i t y dictum est: quod sit fundamentum verum et miter eaelesiarum.n 4". Concladunt Patres « Nos autem in Congregatione nostra assensi sumus huic sententiao D. N. Timothei. » Datum in civitate Amed anno Graecorum 1927. (Christi 1616.) die 15. Martii, per abjectos Presbyteros Baccus et Abdelahliad. Ego Elia per gratiam Dei P a t r i a r c h a Orientis subscripsi. Ego Gabriel Arcliiepiscopus Hesnae subscripsi. Ego humilis Elias Arcliiepiscopus Seert subscripsi. Ego humilis Ioseph Archiepiscopus Insulae (Gezirae) subsc. Ego humilis Timotheus Archiepisc. Jerusalem et Amed subsc. Ego Abraham Episcopus Persidis Ditionis subsc. 5". Denique memoratus Gabriel Archiepiscopus Decanns, in carmine, quod in laudem P a u l i V. composuit, in ipsa synodo Unionis, et una cum Actis ejusdem misit, haec i n t e r cetera affirmat «Te solem in Firmamento Ecclesiae , et splendorem omnium Congregationum, et caput omnium P a t r u m , P e t r u s Princeps radicavit: Tu radix es Sacerdotii, et P a s t o r , magister Pastorum et caput omnium Communionnm ; et P e t r u s Ephode te i n d u i t : Tu es dux Saeerdotum et Beparator Ecclesiarum, et lumen Ohri' stiantimi, et Thesauri Spiritus disp ens at or, et Gonßrmator, Fi-

— 99 — cet S. Apostolica Catholica Ecclesia Romana (1) omni amore et veneratione, et credo et recipio otnnes etiam Doctores Ecclesiae Romanae, et tèneo quoti Sedes Sancta Romana sit Apostolica etc.... et quod Papa Romaevere Christi personam referat,.... et ipse sit Pater Doctornm omnium Christianorum... et semper obtemperabo ordinibus et confirmationibus (defìnitionibus scilicet) atque legibus Pontificis ìlagnae Rom&e. v 3". In praefatione ad Commentarium P . Adami , inscriptum «de Fide Orientalium (Nestorianorum) cum Fide Domini Papae concilianda v liaec leguntnr. «Ecce libri nostri admonent nos de Ecclesia Sancta et Sede Apostolica Domini Papae Romae: — quia iste est Pater patrnm, et Caput pastorum: ipsum audite et non declinate a prae-

dei Haec commentatione non egent; snntque praeclare dicta tam pro E. P. Primatn, quam pro ejusdem dutibus et privilegiis, et nominatim pro Supremo et i n f a l l i b i l i Magisterio, titulis licet et vo-jabulis aequivalentibus: at satis explicitis. (1) Patet ex antecsdentibus et subsequcntibus, liisce t i t u l i s et notis d e s i g n a n a Patriarcha Eeclesiam particularem, licet principeni et Matrem, Eomae ex&istentem.

(°) Accipe textum oriyinalem ex Petro S t r o z z a , in opere jam citato: Synodalia chaldaeorum:

. U i c j a ^.oda? U]_.ÍL.l )j¿ rx .

yi-x+Axò

)_Ì>X

)_x=i ..sacò^à AjI

-x.=AZ:

v-

— 110 - , qIj

qI

Oi

* La. ^lÀÌ] ä^JzjL (jjJO'

.

il—A-ÌL6-J JJL)3 J j i j (J--Ö9 , . . *J Loir

¿A^ii iiXuOi. .

JLjLSj

(J.^ ^A-kii! JLilj

J y u ^ j Ä^aiif JU^L jaJIAJ ^J /

^J^A^-IU ^f

L^j-k.i

. «LX^U^SSÌJ ¿.-Li-aJ

>

yi L — a — « . l i J f I—.jlAaxu

j ÖiAaJj

J ) ^ L J i xaIj if

(J^i . (Jjajf l^sS-^jj

jjJ! ¿¿sJJ u-Ajüláí ^ I a Í u J Ü Í * i = , L k j I f

£30r J

£ > L.

^ u fclaJi

J^ují

sili

^—Cf

¡ y j f ¿--^Ir"

¿fe.xJüú ¿Lui) ¿ÜU-^lCJÍ ÍUJJ J j ' U j j lgÀ£ C_Jiij' o iA.r

)ll

ùóòZi )Lùhl

.aï

}.jai ^i-sjtjp

« Ab Adamo usque ad con- . ( l i ^ - s ? ^oe^L*) stractionem T u r r i s unus erat in Mundo sermo sermo Aramaeus , h. e. S y r u s . E s t autem qui ilium fuisse hebraicum. A s t Hebraei, nonnisi Abraham transiit (hebar) flumen Euphrates , isto nomine vocari. »

lio-i! , scilicet contendit postquam coeperunt

4. Ebedjesus Sobensis in Schol. ad Praef. Lib. Carm. Parad. Eden, idem, modo licet aliquatenus diverso, sentit, et S. Ephraem citans, ait : -p-^al lcrl;£ «»lib aia s . -peris)!

¿>é=>Ì3

••Jp'A&a

«I^s^p « _ > . « . j i ì ó j

wiìi

^t-o-b

i^

òhi

c-*oy. %~*£hcsB ¿jtfk.

woàs

. V';àw^ajaVlf

-psi

^ast

2- =5cria is*.

u Porro S. Ephraem d i x i t : linguam syriacam esse linguam primam, qua usus est Deus patrem nostrum Adam colloquens, et quae remansit penes Heber, et perduc-ta fuit successive usque ad Abraham. Hic autem quum transiit (hebar) fluvium vocatus fuit hebraeus. » 5. J e s u - B a r - N u n P a t r i a r c h a ( saec. Y I I I . ) in Grammatica tradit: v »ctìo»)!

osi ï^ôJp&l ^aòzso-px.

nj.3 ai-sò,». o 19 cria -paiis la uVso . . .

«-li.

sa

KióSau J^DOSS

oooi

"P-??-3 r* 80

— 147 — .^óímXóXj^ ,)j¿30t> i .cnofiLl? iron ^-iiòvj a Syria, de nomine Syri, sic appellata í'uit, qui Syrus, f r a t r e interfecto, r e g n a v i t in Mesopotamia, et inde vocata f u i t tota regio ejus dominii Syria. A n t i q u i t u s autem Syri vocabantur Aramaei... E t scito Abrahamum lingua aramaea loquutum fuisse, quae est syriaca.» Supersedeo autem rationibus intrinsecis idem com probanti bus. I I I . Ad versionem Syriacaro, mtZ^oPscittam, ceterarum antiquissiraam, quod spectat,pervulgata est penes Scriptores Syro-Chaldaeos sententia, quam Jesudadus supra citatus in sua,.ElucidationeN.F. t r a d i t scribens (1): V*^303»-* Tbeaaxi 1_J30_«10

Aifs.0 \iicrrxio

o páA^á .

L . l i » * o hoVso

trapeo "pò**.?

^-jcrool ^ / s r ^ j t p casjppi

y^òxzc

c^caAftl a

o -«£>1

kv3

bk^

u In syriacum sermonem

versi

f u e r u n t libri sacri hoc modo, scilicet: Pentateuchus quidem et J e s u h - B a r - N u n , et Judices et R a u t h et Samuel et David et Proverbia et Ecclesiastes et Cantica Canticorum et Job, tempore Salomonis, rogatu Hirami ejus amici, regis T y r i ; libri autem ceteri turn V. turn, N. T . , tempore Abgari regis Edessae, cura Thaddaei ceterorumque Apostolorum; u consentiunt fere ceteri omnes Scriptores Chaldaei, nec non Syri-Jacobitae, et nominatim Bar-hebraeus. CAPUT Chaldaeorum

Ecclesiae

li. ambitus

et confinici.

Magna itaque Syrorum Orientalium seu Chaldaeorum Ecclesia, jam inde a suis incunabulis in orientalem maxime, atque septentrionalem Asiae partes continuo se se (1) Hoc Jesudadi testimonium allegat Gabriel Sionita in Praef. ad Psalt. Syr. ab ipso tvpis vulgatnm.

— 148 — exporrigens , majoris suae propagations et vitae adultae diebus, comprehendere conspiciebatur Mesopotamiam, Assyriam , Parthiam , Mediam , Babyloniam , utramque Arabiam, Armeniam , Persidem , Tartarian!, Chatajam, Scythiam, Hyrcaniam, Chorosanam, Transoxanam, Indiana , Siriani, nec non , in parte, Syriam Anteriorem, Palestinam, Cilieiam et Aegyptum, non exclusis etiani Oceani insulis, ad Arabiam Felicem, vel ad Indiam spectantibus. Et quamquam, ab initio, Chaldaeorum Ecclesia Antioclienae Appendicis instar fuerit , quippe cujus Sedis olim, ante adeptum scilicet patriarchatum, Ordinationi, Primates illius se se obnoxios ultro proiitebantur, nihilominus Dioecesis Chaldaeorum vel Orientalium ideo speciatim, praeter supra allatas rationes, posteriori saltern aetate, nominari coepit, quod in regione Chaldaeorum et in Babylonia primordia illius fuerunt, ubi et primaria numerosae hujus Ecclesiae Sedes constituta est; et quod, quum extra Romani Imperii fines tota Orientem versus distenderetur, ejusque potior pars Partitica ditione primum contineretur, Ecclesia magna Seleuciae, quae ad Tigrim, cum Ctesiphonte urbe altera, posita erat, principalis totius idcirco Dioeceseos vel Patriarchatus Civitas habita usque fuit. Inde nomen trahens, qui deinceps ad hunc usque diem , in eodem pene solo Sedem figit suam ejusdem Ecclesiae, ad paucitatem licet hodie reductae, Patriarchatus primum Orientalium, tum Chaldaeorum et Babylonensis retinuit appellationem. C A P U T III. Prospectus historicus Provinciae Patriarchalis, tum subjectorum Metropolitarum Ecclesiae Chaldaeorum.

Ad eorum, quae de statu olim perprospero Ecclesiae Chaldaeorum modo delibavi, majorem dilucidationem, juvat notitiam Provinciae Patriarchalis, nec non ejusdem Metropolitarum , quamquam brevissime, tradere, prout certissimis documentis et vestigiis illas provincias exsti-

— 149 — tisse edocti sumus, aetate, qua florentissimae res christianae penes Nostrates succedebant, lenta licet Nestorianae haereseos et schismatis tabe peredente , per decern nimirum, et amplius signate secula. Jam vero constat imprimis, quem summum Sectae Nestorianae Antistitem audiebat, eum fuisse Seleuciae et Ctesiphontis (1) Episcopum: Babyloniae Aramaeaeque Arcliiepiscopum seu Metropolitam: Chaldaeorum Assyriorum Persarumque Primatem seu Catholicum: omnium denique Nestorianam haeresim profitentium , proindeque Ritu ehaldaico utentium, Patriarcham. Porro tamquam Babyloniae, seu Aramaeae Metropolita , Chaldaeorum Patriarcha triginta plus minus Episcopos , suas proprias provincias tenentes, subjectos habebat(2), quae Provinciam Magnam Cocliensis apud Seleuciam in Babylonia Ecclesiae Magnae S. Maris Apostoli efformabant. Metropolitae autem eidem Patriarchae subjecti 27. numerantur. 1. Elamitarum seu Gandisapor (3). - 2 . Nisibis (4). (1) Hae duae civitates Regiae dicebant.ur in Kegione Aramaeorum, et sedes Imperii primum Parthici, dein Persici: a Chosroe Anuscirvano coepit ibidem nrbs Mahnza Kegalis esse et nominari. In illa vicinitate Babel sen Babylonia erat, non quidem illa prima, ubi Turris, sed altera a Semiram Regina eodem ferme loco exstructa, quae usque ad Theodosii Magni tempora supererai, testibus scriptoribus nostratibus. Imperium Arabum Bagdadum eidem substituit, Babelis nomine quandoque appellatam. (2) Cfr. J . S. Assem. B. 0 . t. 3. p. 2. pag. 361. (3) Urbs Susianae seu Huzitidis a Sapore Persarum rege condita, a Susa sex Parasangis dissita. In Metropolim a Nestorianorum Patriarchis erecta Lapetae successit. Hinc Metropolita Elamitarum, Lapetae, Gaudisaporis, et Huzitarum apud Chaldaeos pro uno eodemque accipitur. Quatuor subjectos episcopatus habuit. (4) De ista Metropoli disserui supra in adnot. ad nomen Arae in Append. I., quae celeberrima olim civitas in ruinam, Arabum devastationibus, redacta paucos hodie numerai fideles ut plurimum advenas, quorum curam gerit presbyter Chaldaeus a suo episcopo Mardinensi missus, cujus Administration! hujus Ecclesiae exiguae, carae tarnen, reliquiae sunt commissae. Ibidem cernuntur vestigia Magnae olim Ecclesiae S. Jacobi, quam, ut alias conquestus sum, licet ab immemo-

— 150 — 3. Perath-Mesenae seu Bassorae (1). - 4. Mossul sive Assyriae (2). - 5. Arbelae seu Hazae et Adjabenae (8). 6. Reth-G-armae seu Reth-Seleuciae et Carcliae (4). rabili jugiter in possessione légitima fuisset Chaldaeorum, quinque tarnen abbine annis , Syri Jacobitae , auro , Literis Ministerialibus Constant.inopoli extortis , usurpare ausi sunt, frustra nobis, viribus omnibus , uno AURO exeepto , elamitantibiis. (1) Urbs Babyloniae ad Tigrim sita, prope Sinum persicum, plures episcopatus subjeetos numerabat. Metropolis instituta fuit a Papa Seleuciensi Primato, anno Christi 310. Nunc paueos âdeles, inter millia Arabum, continet , quorum curam gerit presbyter a Patriarcha Babylonensi Chaldaeorum mitti solitus. ( 2 ) Mossul, mea patria, notissima urbs ad Tigrim , e regione antiqnae Ninives, cujus Ecclesia Chaldaica, multi s abbine annis a Patriarcha Babylonensi, qui in ipsa ob multitudinem fidelium et adjacentium pagorum magis quam Bagdadi residet, administratur. F u i t aliquando Adjabenae seu Arbelensi Ecclesiae conjuncta , aliquando vero ab ea divisa. J u x t a tabulam Eliae Damasceni Metropolitae, saeculo I X , liabebat sex episcopatus subjeetos. Sunt hodie in Mossnlana civitate Syrorum etiam, tarn Catholicorum Unitorum, quam Jaeobitarum Ecclesiae et Antistites. (3) Ultra Mesopotamiam, primae omnium Persici Regni provinciarum, Adjabene et E l a m i t i s fide m Christianam quamcitissime , in ipsis scilicet nascentis Ecclesiae primordiis, susceperunt. Id patet ex martyrum numero, qui sub Sapore passi sunt, et ex Sozomeno scribente (lib. 2. c. 12.) de Adjabene « haee Persidis regio est maxima ex parte a Christianis habitata. » Arbela itaque Adjabenorum Metropolis a Papa Seleueiae Primate, circa Nieaeni Concilii tempora, constituta f u i t , quum antea Sedes episcopalis tantum esset, cujus Autistes Assyrios Adjabenosque olim regebat. Quum vero ex ruinis Niniviticae Urbis, eis Mesopotamiam, ampia civitas Mausel seu Mossul consurrexisset, episcopatuque primum aucta fuisset, dein metropoliticis donata privilegiis , aliquando Abjabenicae Sedi fuit praelata, aliquando eidem ita conjuncta , ut unus idemque Metropolita modo Arbelensis seu Adjabenicus, modo Mausulanus et Athurensis seu Assyrius diceretur et esset. Plures urbes episcopales Arbelensis Metropolita subjeetos liabebat praeter eos, quae ad Provinciam Maussulanam pertinent, inter quas in historia Chaldaeorum emicant Marga, Telia, Maaltha aliaeque. Post vastationes hujus Ecclesiae praeeipue a Mohammedanis annis Christi 1295 et 1401 factas, vix de tanta Provincia très vel quatuor pagi hodie supersunt. (4) Beth-irarma, regio Assvriae, Arbelitidi imminens. in qua fuit

— 151 — 7. Halavauae seu Halachae (1).- 8. Persidis (2).- 9. Maru

C a r c l i a seu o p p i d u m B e t h - S e l e u c i a e , q u a e i n t a b u l a E l i a e D a m a s c e n i 6. episcopos s u f f r a g a n e o s n u m e r a t , e t liodie e s t Urfrs K e r k u k M é t r o politain liabens Chaldaeum: v e r u m totius regionis nomen est

hodiernum

Sciaharzul.

(1) H a l a v a n a e s t C h a l a c h , a S. S c r i p t u r a c i v i t a s M e d o r u m a p p e l l a t a , f u i t q u e u r b s i n confinio A s s y r i a e , t r a n s T i g r i m , p o s i t a , c u j u s quatuor episcopatus suffraganeos memorat Elias Damascenus. Sequiori aevo H a l a v a u e n s i s Sedes in urbem H a m a d a n a m t r a n s l a t a f u i t . Chal a c h e r e d i t u r f u i s s e i n loco, u b i h o d i e e s t U r b s S u l e i m a n i a d i c t a , a d Métropolitain Chaldaeum Senae, Regni Persici, p e r t i n e n s . ( 2 ) P e r s i d i s M e t r o p o l i t a n i olim a S e l e u c i e n s i A r c h i e p i s c o p o div e r s i , a t n o n d i v i s i , Ecclesias in tota Persia et Magna, India regeb a n t , u t de J o a n n e i n Concilio N i c a e n o l e g i t u r , e t u t p r a e s e r t i m ex epistolis J e s u j a b i A d j a b e n i Patriarcliae constat. Saeculo U k r i s t i s e x t o j a m sub s u a p o t e s t a t e h a b e b a n t , p r a e t e r P e r s a s e t I n d o s , C h r i s t i a n o s e t i a m O a t a r e n s e s , M a r u a n i t a s , et C a r m a n o s . S e q u i o r i aevo l i m i t e s e j u s c o a r c t a t i c o m p r e b e n d e b a n t P e r s i d e m p r o p r i e dictant , C a r m a n i a m , A r a b i a m f e l i c e m , et I n s u l a m S e i l a n I n d i a e . A saeculo Y . e t V I . c o n a t i s u n t se ab a u c t o r i t a t e P r i m a t i s S e l e u e i e n s i s s u b t r a h e r e , u t ex J e s u j a b o A d j a b e n o l i q u e t . D i u h a c d e r e cont e n t s e x a r s i t , d o n e e sub G e o r g i o p r i m u m , d e i n d e s u b T i m o t h e o I. P a t r i a r c h i s t a n d e m s o p i t a f u i t . I n l i o d i e r n o solo e t R e g n o P e r s i c o Ecclesia Cbaldaeo-catholica u l t r a Senanum, a l t e r a m h a b e t Metropol i t a m S a l a m a s i e n s e m v i d e l i c e t , q u i C h o s r a v a e r e s i d e t , et U r m i a m totamque Adorbegianam m o d e r a t u r . Ibidem plnres s u n t N e s t o r i a n i suos L a b e n t e s p r a e s u l e s , q u o r u m P a t r i a r c b a , i n finibus P e r s i d i s , n o m i n e Simeon residet i n K o c i a n o s oppido, estque successor illorum Simeonum, q u i p o s t S u l a k a m j a m o r t h o d o x i , m e t u E l i a r u m de s t i r p e M a m a e i n Man sul an a d i t i o n e N e s t o r i a n o r u m P a t r i a r c l i a r u m , a d m o n t a n a i l i a loca se se r e c i p i e n t e s , u s q u e a d d i m i d i u m s a e c u l i e l a p s i u n i o n i s cum S. R . E c c l e s i a r e l a t i o n e s f e r e c o n s e r v a v e r e («). I n m e d i u m C h n s t i colarum Persidis j a m ingressi s u n t aliquot abbine a n n i s , Ministri P r o t e s t a n t e s n o n s i n e s e c t a t o r u m n u m e r o , e N e s t o r i a n i s , a u r o e t liberalium literarum illecebris, captatorum.

(«) N o s t r a a e t a t e e j u s d e m g e n e r i s P a t r i a r c h a e c e t e r i s e t i a m , u b i c u m q u e d e g a n t p r a e s u n t N e s t o r i a n i s , q u i s u n t s e i l , p r a e s e r t i m in D i o e c e s i b u s S e e r t e n s i , tìezirensi, A m a d i e n s i e t A k r e n s i , n e c n o n i n Regno Persico . nbi sunt Cbaldaeis Catholicis multo numerosiores.

— 152 — seu Chorosanae ( 1 ) . - 1 0 . Harae ( 2 ) . - 1 1 . Razichitarum seu Arabiae et Cotrobae (3).- 12. Sinarum ( 4 ) . - 1 3 . Indiae(5).

(1) Maru Chorosanae Metropolis , sedes olim regum Selgiucidarum, in Tabula Eliae Damasceni, très enumerai episcopos subjectos. (2) Hara seu Herath urbs Chorosanae praecipua in Metropolim erecta fer tur anno Chr. 411 ab Achaeo Patriarcha. (3) Unus Metropolita erat Razichitarum seu Ramanitarum in Sena seu Cordaliabedae, vel Insularum in Cotroba, regebatque ultra hasce Ecclesias, Homeritarum etiam christianorum, Jamanae, insulae Socotrae, aliasque. (4) Sinarum Regio j u x t a Orientales duplex est : alteram absolute dicunt Sin sen Cin, qua désignant borealem Sinam, quae Chat a j a quoque iisdem appellatur, et cujus Metropolis Pekinum , alias Chan-Balek seu Chanbalu dicitur : alteram Masin seu Macin, quo nomine Meridionalem Sinarum partem intelligunt, quae hodie Sina proprie dicitur , et cujus Metropolis Chumdan sive Nankinum est. Chaldaei jam utrobique frequentes. Ebedjesus Sobensis in Epit. Can. par. 8. c. 15. scribit «Heriae et Samarkandae et Sinae Metropolitanos creavit (metropoliticis nempe privilegiis donavit) Slibazcha Catholicus h. e. Patriarcha (>J< 714). Ajunt vero quidam Achaeum ( ^ 4 1 1 ) , vel Silam (>J< 503) illos constituisse. » Celebre est in historia Chaldaeorum monumentum Syro-sinico in Sina an. Christi 1625 repertum a praeconibus Nestorianis Ecclesiasticis Chumdani seu Nankini anno Chr. 781. erectum, sub Hananjesu P a t r i a r c h a , de quo viri docti, et omnium eruditissime J . S. Assem. disserit B i b l . Or. tom. 3. par. 2. pag. 538. Cetera ad Sinarum Métropolitain spectantia infra adnotabo, ubi de Chan-Balek. (5) Indiae episcopus olim, ut vidimus, Persidis Chaldaeo Metropolitae subjectus ab eodem illuc mittebatur. Postea, et certe ante ann. Chr. 852, Metropolitanus Indis datus. Thomas, Sopores et Pherozes episcopi Chaldaei, nono saeculo, Culani, Angamelae et Cochini Ecclesias regebant. Ab anno Christi 1490 ad annum 1720. Angamelae, ut plurimum, sedes fuit Metropolitarum Chaldaeorum modo orthodoxorum modo nestorianorum , j u x t a Patriarchae eos mittentis credendi modum , quorum nomina servavit historia ab anno Christi 1490 ad annum 1720, et qui in Malabaria viginti circiter urbs Indo-Chaldaeorum regebant, praeter eos, qui Meliaporae in provincia Seilan commorabantur. Jacobitae Syri non ante annum 1663 coeperunt suos habere episcopos et sectatores in India, quos in dissensionibus Ecclesiam Malabaricam vexantibus, Patriarcha Jacobitarum occasionem nactus ad suum Ritum, Chaldaico, linguae identitate

— 153 — 14. Armeniae ( 1 ) . - 15. Syriae seu. Damasci ( 2 ) . - 1 6 . Barduae seu Adorbigianae (3).- 17. Rajae et Tabrestanae(4). affinem attraxit, primo Metropolita Gregorio Hierosolymitano ad eos rnisso, quem, usque ad hunc diem successores Coehini ordinatim e x cipiunt ab eodem Patriarcha allegati. Ceterum Nestoriani j a m defecerunt in Malabaria, et qui ibi reliqui sunt de Ritu Chaldaico catholici, iis per Yicarium Apostolicum Romanus Summus Pontifex moderatur. (1) E x Cosma Indicopleuste constat olim episcopos Armeniae omnes, qui Nestorianam Sectam colebant Metropolitano sive Primati Chaldaeo Persidis fuisse subjectos. Postea circa an. Chr. 800. a Timotheo Patriarcha institutus fuit Armeniae Metropolitanus , qui in Tabula Eliae Damasceni decimum obtinet locum inter Metropolitas Nestorianos, quique Episcopis Tanae, Chalatae, Arzingae, Arzeruni, aliisque per Armeniam constitutis praeerat, sede primumAdabini fixa, post in urbem Yanam translata. Hananjesus Vanae Metropolita Synodo Amidensi ab E l i a Patriarcha pro unione cum S. E . Romana an. 1616. celebratae interfuit, et eadem Vana recensetur a Simeone Patriarcha , in epistola ad Innocentium X . an. 1653. scripta, inter urbes suo Patriarchatui subjectas. (2) Chaldaeorum historia sub Metropolitano Syriae seu Sciamae recenset ecclesias Damasci, Hierusalem, Alepi, Manbegae sen Hierapolis, Mopsuestiae, T a r s i , Malatiae seu Melitenae , nec non Nestorianos per Aegyptum, Cyprumque insulam aliasque dispersos. Sedes Metropolitani primum Damasci fuit, dein Hierusalem ( a ) ac Tarsum translata. (3) Bardaa urbs Aderbiganae seu Mediae quae fuit Metropolis totius regionis, et cujus Antistes subjectas habebat ecclesias: Taurizi seu Ecbatanae, Ardebilis Maraghae, Salmasae aliasque; fuerunt aliquando, loco Bardaae, juribus metropoliticis auctae Tauriz seu Tabriz et Salmas. ( 4 ) R a j a urbs J r a k a e Agemicae seu Gebalae, hoc est, Partiae, a conflnio Aderbiganae et Mediae octo circiter distat parasangis. E l i a s Damascenus septimum locum tribnit Metropolitano R a j a e eique subjectum episcopatum Gergianae recenset. In tabula Pseudo-Amri Matthaei sextum decimum locum habet Metropolita R a j a e et Tabarestanae, quae est regio majorem continens partem antiquae Hyrcaniae. Rajae Metropolitani memorantnr Abibus sub Timotheo I . , Jacobus sub Theodosio, et Marcus sub Joanne Patriarchis. Post saeculum X . quandoque legitur unita Halavanensi Metropoli.

(a) Vide infra quae de Hierosolymitano Metropolita adnotabo.

— 154 — IB. Dailamitarum et Grhilanitarum (1). - 19. Samarkandae (2). - 20. Turchistanae (3). - 21. Balchae et Tocharistanae (4). - 22. Hierusalem (5). - 23. Segesta(1) Metropolita Dailamitarum décimo séptimo loco recensetur in tabula Amri. E x Abulpheda ( Descript. Geogr. c. 25. ) Dailama cum Ghilana , Taborestana , et Mazanderana antiquam Hyrcaniam exaequat. Dailamae et Gilanae sen Ghilanae nnns Metropolitanns ab initio praefectus fuit a Timotheo I. Patriarcha, Subhalisesus scilicet, quo a barbaris caeso, duo in ejus locum Metropolitani ab eodem T i motlieo ordinati fnerunt Kardagus, nimirum Gilanae, et J a b a l a b a Dailamae. (2) Samarkanada Metropolis Mavaralnaharae hoc est, Transoxanae Regionis, a fluviis Gilion et Silion aequali fere spatio distans, en jus Episcopatus institutus videtur circa annum Clir. 411. vel 503, metropoliticis vero privilegiis auctus anno 714. nt colligitnr ex verbis Sobensis supra allegatis («) rite, ni fallor, hoc sensu intellectis. In epístola Theodosii Patriarchae décimo quarto loco Metropolitanus Samarkandae ponitur; in tabula Amri décimo octavo. Novissimae post Christianos Tartariae Imperatores, eorumdem Tartarorum vastationes nomen Christianum, in ilia regione, sicuti et in vicinis terris et quocumque irruerunt fere universim, penitus extinxerunt. (3) Turchestana, hoc est, Turcarum regio, j u x t a orientales Geographos totum ilium terrarum tractum comprehendens qui est, trans fiuvium Sihon, sen J a x a r t e m usque ad fines Chatajae sen Sinae borealis Metropolitanum habebat Kasgarae vel Kandae sedem figentem, qui apud Amrum, inter Metropolitas Chaldaeos, nndevicesimo loco recensetur. (4) Tachuristan, regio, quam Ptholomaeus in Bactriana ponit, Metropolitanum habuit in tabula Amri vicesimum inter Metropolitanos Chaldaeos locum occupantem, inque urbe Balach seuHalach residentem, quae ab Abulpheda, et in monimento Chaldaico-Sinieo memoratur. (5) Hierusalem apud Nestorianos episcopalis fuit usque ad annum 1200. sub Metropolitano Damasci et Syriae ; deinde Metropolitana et ipsa. Jesujabus Archiepiscopus Hierosolymitanus anno 1247 laudatur. Timotheus ab Ara , in Epistola ad Innocentium I V .

(a) Ubi de Indiae Metropolitano. (5) Hanc epistolam supra , suo loco allegavimus. Addendum in eadem Aram Vicarium Patriarchae memorare etiam et. commendare Latinorum charitati, tune Terrae sanetae jam potitorum , Chaldaeos suo s fratres quos Christianos orientales de more vocat, Antiochiae,

nae (1). - 24. Hamadanae (2). - 25. Chan-Balek (3). -

Hierusalem et Amidae Archiepiscopi Celebris est in Actis et legaticele Eliae Patriarchae Chaldaeorum ad Paulum V. et in synodo Amidae celebrata ab eodem Patriarcha an. 1616. ut suo loco commemoravimus, ubi (°) et mentio fit Cleri Chaldaei in Monasterio S. Jacobi Hierusalem degentis ( 5 ). Sane Ecclesia Chaldaica ibi usque ad initium hujus nostri saeeuli nondum cum Latini Ritus populo erat concorporata, ut liquet ex Literis Sacrae Congreg. de Prop. Fide ad Joannem Hormez tunc Maussulanum Hetropolitam et Patriarchatus Administratorem anno 1802 missis , quibus hunc adhortabatur ut Chaldaeis illis Praesulem de proprio Ritu daret. (1) Toti Segestanae , antiqui Persarum Regni Provinciae, inter Chorosanam, Macranam et Sindiam sitae in jure ecclesiastico Chaldaeorum primum Episcopus praeerat Metropolitano Harae subjectus, uti liquet ex Eliae Damasceni Tabula; postea Metropoliticis et ipse privileges auctus fuit, uti scribit Amrus. In Slibazchae Patriarchatu, saeeuli octavi initio , Stephanus quidam Segestanae Coenobium condidit. (2) Hamadan urbs Gebalae sen Irakae Agemicae , hoc est, Parthiae, in praesentiarum ad regnum persicum pertinens, in Tabula Eliae Damasceni Episcopalis sub Metropoli Halavanae; postea Metropolitana et ipsa. In Historia Chaldaeorum memoratur Joannes ab Elia I I I . Patriarcha a Mossulana Metropoli ad Hamadanensem translatus. (3) Chan-Balek , seu Chambalu , hodie Pekinum dictam Abulpheda ponit « in extremis Orientis partibus in Regione Chatajae », hoc est, Sinae septentrionalis, cujus est Metropolis. Sedes fuit Metropolitani Chaldaei, qui in Tabula Amri ( c ) vicesimum tertium locum occupai , quique aliquando unitus legitur cum Metropolitano Tanchetensi, ut de Jabalaha anno 1279 , tempore Denhae P a t r i a r chae, scribit Abulpharagius Barhebraeus. Primus Latinorum Chambaliensis Archiepiscopus creatus fuit anno 1307.

Tripolis, et Accae sen Ptholemaidis, aliorumque locorum Syriae Íncolas anno 1247. quo Ara scripsit (Cfr Innoe. IV. lib. 4. epist. 119 et Raynald. ad annum 1247. n. 32 - 49). («) Hoc est in Epist. Eliae Patriarchae ad Paulum V. an. 1610. scripta (Cfr. Strozza Synodalia Chaldaeorum). P ) Hoc monasterium novissime, quo jure nescio, Armeni Heterodoxi occuparunt. (e) Vel potius in Appendice ad ejusdem Amri Tabulam.

-

156 —

26. Tanchet (1). - 27. Casgarae et Nuachete (2). — Hae erant Metropolitanae Sedes uni Orientalium Patriarchae subjectae, quarum unaquaeque suos suffraganeos, ut ajunt, episcopatus habebat, medio inter 6 et 12 numero. Crescebat enim Chaldaeorum Ecclesia jam inde ab incunabulis suis usque ad X I V . fere seculum, ex quo ingens illa tanti aedificii moles extenuari coepit usque eo, quod vix levia vestigia posteritati reliquerit. Nec mirum; humanum quippe opus, qualiter post Schisma evasit, humanarum vicissitudinum sortem evitare nequivit : avulsum siquidem a Vite Y I T A E palmitem siccatio certa manet : atque omnis planta , quam Pater Christi non sevit eradicanda: et Domus a P E T R A F U N D A M E N T I , quam Sapientissimus posuit Conditor amota serius ocius corruat necesse. Uni namque et soli Ecclesiae suae super Petrurn extructae immortalem exsistentiam, vitam jugiter augescentem, et contra omnia triumphum Deus est pollicitus : Portae Inferi non praevalebunt.

( 1 ) Tangut regio T a r t a r i a e Magnae in parte meridionali versus Sinas, in cujus pluribus civitatibus nestorianos habuisse ecclesias tum ex certissimis Chaldaeorum documentis, tum ex M. Paulo Yeneto 1. 1. a cap. 4 5 .

manifestum est. Metropolitana sedes Tanchetensis

apud

Amrum vicesimum quartum locum occupai, cujus praesules in historia nestoriana laudantur Simeo, J a b a l a h a et Jesu-Sabranus aliique. ( 2 ) Nuacheta Turchestanae regio, cujus caput Casgara Metropolitanum habebat, qui ab Amro X I X . loco recensetur, diciturque Turchestanae Casgarae et Nuachetae Metropolita, In historia Eliae I I I . Pat r i a r c h a e laudantur Ioannes et Sabarjesus Casgarae Metropolitani.

— 157 C A P U T IY. Quibus

Apostolis

Christi

Fide

Ghaldaeorum imbuta

ao

Ecclesia instituta,

1. Parthicum Imperium, ubi Chaldaeorum numerosae ecclesiae et prima Sedes, in Christianae religionis primordiis, Apostolo Christi Thomae, non exclusis, in parte, aliis quibusdam Apostolis (1) contigisse quod evangelica doctrina imbuerit, Origenis imprimis est, Syrorum, Graecorum aliorumque documentis confirmata vetus traditio (2). 2. Prima autem fìdei Christianae semina Ss. Magos, qui Christum natum, Stella duce, adoraturi ab Oriente in Palestinam vénérant , Terris fecundis Majorum nostrorum commiserant. Hosce enim ad illam, haud dubie, Orientis partem, quae ad Ecclesiam Chaldaeorum, prout exploratum est omnino pertinet, unde vénérant, regressos Christum suis nuntiasse, ex evangelica historia, certum esse debet. 3. Verum maxime interest gravissimum istum in Historia Ëcclesiae Nostrae Eventum paullo penitius exponere, et certissimis constantissimae Nostratum Traditionis documentis collustrare. Unde patebit a) SS. Magos perinde dici et esse Persas ac Chaldaeos vel Assyrios: atque b) illos missos fuisse a Perside aeque ac ab Assyria: c) eosdemque vere fuisse suis Conterraneis Nuntios Pacis, et Evangelii Salutis, Christo puero, per Mariam, sic divinitus disponente. Age nunc Audiamus 1. Narsetem qui A) in poemate de Natali Domini haec eloquentissime docet ^ (1) Etenim praeter Thomam ex XII. Petrus quoque et Bartholomaeus , et Matthaeus et Judas Jaeobi Syrorum Chaldaeorumque Apostoli traduntur (Cfr. S. S. Assem. B. 0. t. 3. par. 2 pag. 4). (2) Apud Eusebium H. E. 1. 3. c. 1.

— 158 — ]L_>3 0CTL3 , jbói, 0.5^3 -p3J3 1}LO31 D-3X

^.¿iiS

^Cj*.J ^SAJJD ; )SÒÌOX Òfk~3

; ^iXOXJ

^Òjl "pA*.

TLjiàó cpj>s 15-.CTÙÌÓ ; lUaL» oivto ^saDoicr.Dj

wdooä

•—»TIC^JtD "3 2 03:71

• Ji.hX.3

. , .

i l a ö i j

3

_ 13 oxspx • • •

ZiiOiòa 0-i.JCjAl

cnifeo*« sklo

: LjisäAÜ

u Stellam misit . . . instar Legati ad invitandas GrENT E S , ut venirent yidere Redemptionem universalem, quae in Populo (seil, hebraeo) ortum habuit. I n quo aberraverunt erudivit illos (Ethnicos) ut cognoscerent veritatein : quod adoraiatur fecit Ductorem ante Aäoratores. Per chaldaismum (Astrologia™) enim aberraverant, et fata adoptaverant, et sidera fecerant arbitra mortis et vitae . . . A u d i v e r u n t C H A L D A E I promissionem verborum externorum ( Herodis ) et minime animadverterunt dolo in mente latenti. Yidit Herodes se nimis fuisse despectum ab A S S Y B J I S , quapropter evomuit rabiem suam atrociter in infantes . . . » B) In Hymno autem eiusdem Solemnitatis haec inter cetera canit Narses »-a»:?ä Ascuo : : ^ccrJ

ò

m^oioj

^p lä-^cnj

. . • Vficri ^P

Yxci^ioA A i j . ^s^toJ mio l^yp ^Ó^jo ; ^c.=j.»J^Aj3 waòà ci^Q ) 1.33 0J3 O^Sto • A—x^òl s a 3CAL '¿A—SÌ ; ;

SÄ ^fisòà ^.»xS .

lòpea

; ujusinj

l Ji\ioAjp3 lòjai cupò-ba . oii e_»A_»Lo )ad5oj3 oi.px

. ^oaVuoSÌI (

"oaijj? ) j i

: ^ÒAtiiaU olaol

| ^óaA_.33*?3

ctÜÄJ

. ^ »AZa crul ^3

Òic^j .UuojaJa

; ^aJsojcnAA Jkxojps ^LüjJÄ

^LkXjn l ^ii] oi a ti

i -p___, 5>o ^ . óu_&3.óió ^-fJS ¿cVtoJ : )SöA>» ) sóo .

As-cls

^»T1^

u Resplen- • «oasoomAì: o--?** l ò x j ;

2 ct^OAIX erj^iexs

; ^ÖÄAijflsij v-wjms OTAoàAsos

— 159 — duit lux Ejus (Christi) super ORIENTEM et illuminata fuit PERSIS stella. Unum ex luminaribus Siderum Coelum misit Praeconem P E R S I C I S , ut profectionem pararent ad contuendum, et adorandum REGEM.-Magna ASS Y R I A cum primum id pereepit advocavit Magos dixitque illis : Accipite munera et ite solvere tributum Regi Magno in Judaea manifestatum... Principes itaquePersiae laeti portarunt dona, et accedentes obtulerunt Filio Yirginis Aurum et Myrrham et Thus (1) - (Maria dicit Magis) : Pacem afferte in Terras vestras : securitas abundet in Plaga vestra: A P O S T O L I Yeritatis habeamini per totum traetum vestri itineris. (Magi) Pax Filii tui nos conducat incolumes ad Regionem nostram, sicuti venimus, et quando Potestas Ejus possederit Mundos, visitetetPlagam nostram, atque benedicat illam (Maria) laetetur Persis nuntio yestro, exultet Orbis profectione vestra ; ubi autem Regnum Eilii mei refulserit, Ejus pax incolat fines vestros. » II. Magnus Tomus Officii praeter ilia quae de ejusdem Narsaei carmine modo citato habet adscita, haec alia ad Dom. II. Natalis exhibet Asm )>oo5.= J ó ^ q ì )_£=> lòcnA^a OÄÖS

. ciftjaààs

a Stella iter fecit per ex- 3-0? ^o? H*»? troia» ^oà-aij celsa sublimia, et concitavit FILIOS PERSIDIS , prodigio maximo , ut se conferrent ad. honorandam Nativitatern Regis, qui ex David. » III. Timotheus I. Patriarcha in loco citato supra c. II. §. IV. de suae Nationis et Communionis excellentia agens ajebat : « Nos Orientales ante omnes credidimus et confessi sumus Christum, testimonio fidei nostrae solemniter exhibito per Legatos nostros duodecim, qui, Sidere du-

(1) Hos quatuor versículos Narsaei jam insérait et caiiit Ecclesia Chaldaeorum in suo Magno Tomo Circuii, seil. Officio Divino Anno, inter Natalem et Epiphaniam.

—

160

—

ctore, yiam edocti fuerunt, et per dona quoque ilia, quae Nos obtulimus Ipsi (Christo). » IY. Idem tradunt, ut alios sileam, Jesu-dadus Episcopus Hadithae Commentator saeculo IX clarus in Elucidatione Novi Foederis: Elias Episcopus Anbanae in Genturiis: et Jesujabus Archiepiscopus Nisibenus in Sect. 2. par. 4. Demonstrationist qui praeterquam quod Traditionem a praefatis auctoribus evulgatam, et penes Chaldaeos constantem répétant, plura alia magni momenti docent, ab Atavis memoriae prodita, circa numerum Ss. Magorum, fìguram et qualitatem Sideris prodigiosi (1), et praedictiones Zaradosht (Zoroastri) Magismi fundatoris , de hoc signo apparituro; quae omnia licet pulcherrima, non vacat nec expedit heic exponere. Ceterum abunde, ni fallor, est probatum Ss. Magos dici et esse tum ex Perside et Persos, tum ex Assyria et Assyros, tum Chaldaeos et Babylonios, seu Orientales, eo nempe sensu, quem fuse superius circa hujusmodi denominationum promiscuam acceptionem, illustravimus. Quod praeterea mirifìce corroboratur testimonio Ciceronis tanto eventui fere coaevi. Hic enim 1. 1. c. 1. de Divinatione scribit: « Principio Assyrii , ut ab ultimis (2) auctoritatem repetam , propter planitiem magnitudinemque regionum, quas incolebant... trajectiones motusque Stellarum observitaverunt: quibus notatis, quid quoque signifìcaretur, memoriae prodiderunt.» Qua in Natione, Ghaldaei non ex artis, sed ex gentis vocaiulo nominati diuturna observatione (1) De stella namqne illa docent proditum esse veterum memoriae figuram exhibuisse luminosam PUELLAE PUERUM AHPLEXANTIS: Utinam Hoc perpenderint Iconomachi recentiores , inter quos ceterum sapientes plures andiunt, atque antiquitatis, et horum praesertim Orientalium fldei simplicitatem admiratores : dein dicant an quodJNestorianis testibus, Dens Omnipotens Magis in imagine ostendit, quo ducerentur ad Regis Regum ejusque Matris Virginis cognitionem, no line licet Ecclesiae Catliolicae, eundem ferme in finem, pro ignorantibus flliis suis aeque ac sapientibus saeculi hnjus, quotidie renovare ? (2) H. e. antiquioribns.

—

161

—

Siderum scientiam putantur effecisse, ut praedici posset quid cuique eventurum, et quo quisque fato natus esset » (1). 4. Praeterea, Parthi, et Medi, et Elamitae, et qui habitabant Mesopotamia;!! Apostolos post acceptum Spiritum Sanctum variis linguis loquentes admirati (2) rumorem de Christi fide in regiones suas et ipsi, procul dubio, invexere. 5. Harum vero regionum administrandarum provinciam Thomas Apostolus Taddaeo vel Addaeo Domini, e septuaginta duobus Discípulo commisit, quem jam Edessam ad regem Abgarum miserat. Interim ipse postquam hunc Regem ejusque regnum ad Christum conversos visitasset, ad regiones ulteriores profectus Mesopotamiam omnem et Babyloniam primum, Christum ubique nuntiando, peragravit; tum deinde Persidem aliasque provincias, quae Parthorum tunc Imperio suberat; et Indiam denique Evangelio imbuit. 6. Addaeus quoque discípulos habuit sacri sui Minister ii adjutores Aghaeum et Mar im. Ipse vero Orhoeä seu Edessä egressus inNisibena regione, Assyria, Maussulana terra, Arbelitide et Babylonia seu Aramaea praedicasse, et statim in Osrhoenam seu Orhognam reversus fertur. 7. Mares autem prae ceteris diu conversatus fuit, praedicavit, plurimos fidei Christianae initiavit, et ecclesias aedificavit in provinciis ultra Tigridem, in Babylonia, Cascarae, tum in TJxiana seu Huzia regione, et in Persia. Hie Christicolas multos invenit jam per Addaeum nuntiatos. (1) Hinc ci. J. S. Àssemanns (cit. tom.3. p.2. pag. 3. suae Bibliothecae dementino-Yaticanae) de eadem SS. Magornm Missione disserens scite ad rem scribit « Magi, sive ii ex Arabia, sive ex Chaldaea et Perside venerint (utrumque enim Evangelii Commentatores tradnnt) ad Orientem, unde accesserant redierunt : illos autem ad Chaldaeos spectare constai non minus si Arabes, quam si Persae fuerint; quum Ecclesia Chaldaeorum Arabes Persasque comprehendebat. » (2) Act. c. 2.

—

162

-

8. In Regione enim Huzitarum, qui sunt Elamitae (Act. 2. v. 9.), ubi Metropolis fuit Beth-Lapatli, deinde Gandisapor dicta, nec non in Perside proprie dicta et infra existebant iam C'hristifìdeles, tum es praedieationis Ap. Thomae semine, turn ex commercio liarum Regionum virorum mercatorum cum Edessenis, inde a primordiis Evangelii , a tempore seil. Addaei. Quod autem protuli certissima comprobant monumenta, e qiiibus unum citabo. Manuscripta Vita B. Maria Apostoli sic habet ViäÜ-JsQ v»àiò . . . .

IxSbüZs.

^¿zfox

LVckOJ

ail Ax^aci

v» à i o ^ l ^ ä

l^Qcn

W a s

1

^Aotc*

CKD

Z6l\2>

QA-mJ a ^ a

. Ixv-Ax

.

à^iQ a

^ x ^ a

ZJkiiaio

^asnufiA. v

ilJl^ibX

va.*,

Lj,ib ä f i a

3 ta

^

.

LVqot

ZU)

— 163 — a De Regione Maisanorum profeotus fuit B.Ma* . res ad Regiones Huzitaruin et Persarum . . . In civitatibus porro illis incolebant negotiatores Huzitae , sicut et nunc. In Perside etiam erant negotiatores qui commercii gratia se contulerant in Occidentem, ubi ad Dei pietatem accesserant per B. Addaeutn Apostolum. Hi igitur fìdeles Huzitae et Persae ab Occidente regressi plures ad fidern converterunt in istis regionibus... Quum itaque pervenit B. Mares ad terrain Huzitarum, et ibi Christifideles vidit, et Persarum insuper conversionem percepit, inaximo gaudio affectus fuit , quia paullulum frumenti inter zizania reperit. Tunc per regiones ill as cicumivit, et plurimos Fidei initiavit, quo facto, ad regiones inferiores descendit, quo usque odor S. Thomae Apostoli perculerat: et ibi ingentem populum ad Dominum nostrum adduxit.» 9. Constitit autem Mares Seleuciae et Ctesiphonte, Imperii Metropoli, in cujus praecipua Ecclesia Sedem suam primatialem fìxit et administravit, ubi subinde , anno Christi 82. vita functus, sepultus f u i t (1). (1) I n f i n i t a p r o p e m o d u m s u n t S y r o - C h a l d a e o r u m s c r i p t o r u m mon u m e n t a , quae h u c n s q u e m e m o r a t a de p r i m i s i p s o r u m Apostolis confirmant. E x s t a t i n s u p e r penes nos m a n u s c r i p t u m p e r v e t u s t u m Acta AA. A d d a e i , e t p r a e c i p u e M a r i s c o n t i n e n s . F u n d a t o r e m suae p r i m a t i a l i s Ecclesiae, quae decursu t e m p o r i s P a t r i a r c ì i a l i s e v a s i t , p r a e t e r Thom a m e t Addaeum, m a g i s p r o p r i e Marim c e l e b r a n t C h a l d a e i . P r i m a e t a n t i q u i o r c e t e r i s , q u a s e m p e r usi s u n t C h a l d a e i L i t u r g i a n o m i n e h o r u m duorum A p o s t o l o r u m est i n s c r i p t a et p e r v u l g a t a , n i h i l q u e p r a e s e f e r t quod a u t h e n t i c i t a t i buie ejusdem a d v e r s e t u r . L a u d a t o r u m t r i u m Apostolorum u n i u s c u j u s q u e specialem m e m o r i a m i n Officio suo Magno iidem c o l u n t : T h o m a e quidem Apostoli die 3 J u l i i : T h a d d a e i autem Dominica V. post R e s u r r e c t i o n e m : et Maris F e r i a Y I . Hebdomadae I I . A e s t a t i s h . e. h e b d . I X . post P e n t e c o s t e n . M a g n a cum v e n e r a t i o n e s e m p e r Ecclesia et Coenobium et Schola S. M a r i s i n D o r K e n a i n B a b y l o n i a i p s i s f u e r e donec s u p e r s t i t i o M o h a m m e d a n a i l l u d m o n u m e n t u m u n a cum ceteris fere omnibus solo a e q u a v i t , i n p o s t r e m a p r a e s e r t i m v a s t a t i o n e propemodum i r r e m e d i a b i l i , quae in i l l a Regione, u t a l i a s m e m i n i , C h r i s t i c o l a s cunctos, licet s c h i s m a t i c o s , q u a l i t e r t u n c ibidem e x i s t i m a n t u r f u i s s e fere omnes, l e t a l i affecit excidio. *

— 164 — 10. Peculiarem mentionem meretur inter Regiones, quae primae omnium nomen Christo dederant, nobilissima ilia G-armaeorum in Assyria (1). Qua de re praeter jam prolata, alia adsant authentica monumenta. — E t a) in Actis Mart y r u m Beth-Seleuciae (Straboni Soloce), quae exstant in

vetusto ms. clialdaico (2) haec hebentur

1-iaâJb

0»

^cdcx^W

a ü

läcjuö f U v x A ^soj

^acniiû

X^ACJl

làâA

vSbûàpiib^M a

laäbw

vuojl

^ç^cn

j^Sbû

. 2

QÛCDCk

u Oppidum ( seu U r b s ) itaque B e t h - S e l e u - («]àla» ciae, quod aedifìcavit Seleucus ( U n u s e Servis Alexandri, in memoriam Sardanae Regis, qui primus construxer a t ipsum Oppidum) moratum est in ethnica superstitione usque ad accessum Ss. Apostolorum ADDAEI et MARIS, qui missi f u e r u n t a Spiritu Sancto praecones ad Regionem

(1) De qua consule Ptholomeum lib, 6. c. 1. (2) Exstat hie Codex n. XVIII. inter Codd. Borgianos Coll. Urb. de Prop. Fide nuper exscriptus de Codice Amadiensi, qui penes nos, apud Maussul, in Coenobio Hormizdiano asservatur. Exstat etiam in Museo Britannico sub n. LIX. inter Syriaeos Richianos, nec non, si bene memini, in Codice Membranaceo pervetusto , quem possidet Ecclesia nostra Amidae seu Diarbekiri Acta Martyrum aliorumque continente.

- 165 nostrani. Exinde autem ortum habuit semen fìdei Christi in civitate (hac) et plurimi ex illis (incolis scilicet) receperunt Baptisma, et Christo nomen dederunt. b) Gabriel Sirzorensis, in Actis Martyrum SultanMalidocht et fratrum (1), haec memoriae prodit: V

2 Q C D \\-XZ

. . .

t TM

SKcsn

u Anno nono Regni Saporis ( Hohnis d a e l l . filii) Regis Persarum (Christi anno 318.) quum jampridem Evangelium Christi super totum universum fuisset dilatatum erat hoc tempore Ecclesiae Christi gubernator in regione Larab fin Provincia Garmaeorum in Assyria) B. Abda Episcopus septimus eorum qui post Apostolos Sedem sanctam Harbet-Gelal occuparunt. » 11. Addo et Melitonis testimonium in Apologia, quam Antonino Imper. obtulit pro Christiana Religione, cujus fragmentum, quod ad rem nostram spectat, ab Eusebio lib. 4. Hist. Eccl. conservatum sic Chaldaice habetur (2):

(1) Hie Scriptor est sexti saeculi de quo Margensis lib. 2. Hist. Monast. cap. 18. apud I. S. Assem. Bib. Or. t. 3. pag. 456. Acta vero Ohaldaica hucusque ignota exstant in sup. cit. Cod. XVIII. Borgiano de Propaganda Fide. (2) Prodiit in « Spicilegio syriaco * ex ms. Musei Britan. per el. W. Cureton. - Loud. an. 1855.

—

166

«PMiosophia,

—

3

gdVuoou^a

a i t , nostra (1) primum pens populos Barbaros (2) progressa fauste e s t ; locum quoqae dein habuit in Populo tuo, diebus A u g u s t i . » Porro manifestum est hisce verbis Episcopum Asiaticum Sardium comprobare quod jam breviter attigimus de SS. Magis Evangelii, de Parthis, Medis, et Elamitis Actuum Apostolorum; nee non quae de SS.Thomae, Addaei, Maris, aliorumque in Oriente interiore, sub Regibus Parthicis, Regulisque Edessenis et Adjabenis constitutes populis, extra Romanum Imperium, et Barbarorum vocabulo, penes Romanos et Graecos, comprehensis, statim ab initio, Christi nominis Praedicatione. CAPUT

Y.

Ecclesiae Chali,aeorum status post aeeeptam Ghristianam Religionem usque ad 3m seculwm inclusive. §• I. I . Post Abgarum I. christicolam, alii de ejusdem Stirpe Orhoönorum Reges f u e r u n t usque ad annum Christi 217, e quibus duo potissimum ab Epiphanio et Africano sanctissimi, christianae religionis cultores Principes vocant u r . P a r t h i i ceteris regionibus, ubi Ecclesia Chaldaica jam extendebatur, regnarunt usque ad annum 116, quo, Romanorum expeditionibus, Imperium illud per aliquod

(1) Christiana scilicet Religio. (2) Neminem latet d e n o m i n a t o n e Barbarnm et populos extra imperium Romanum degentes generatim olim significar!, et heic, maxime, apud Melitonem comprehendi Assyrios, Parthos, Persas, Babylonios, ceterosque orientales, qui tempore Augusti famosi e r a n t , et ubique B a r b a r i vocabantur. Praeterea aliunde nullam fere aliara gentem ante hos ipsos Christo aomen dedisse prae Romanorum subditis historiee constat.

— 167 — intervallum perturbatimi, iterum revixit usque ad annum 226, quo Ardascirus ( A r t a x a r e s ) Parthico deleto, Persicum regnum instauravit. I I . In bocce itaque rerum civilium statu , Ecclesia Chaldaeorum post Maris obitum Abrem Archiepiscopum seu Primatem habuit. Abri, an. Christi 98 defuncto successit Abraham Cascarensis, qui persecutionem. in suos Christianos, in Perside excitatam a Chosroe rege, sedavit, quum fìlium ejusdem Regis a daemonio, vel j u x t a alios a comitiali morbo, liberasset (1).

(1) Testibus Anct. Carm. de Patr. Chald., Mari, Barhebraeo et Pseudo-Amro.

En Barhebraei verba ex Chron.

Syr.

33V\x2c>

l.jL^.&àà 1-Xm

l - j . à ^ . i l a ;

C^cxuj ^ - ¿ ^ 3 3 3

L x i b a ^ a K l ^ a

à - i i l

ctxq

S D A A ^ ^ ami 3

VìQaIQ

3_Xa3.I1

3

QCD

^SbZ^Zc^ n a ..Jbli3

AJ3X3 ^-Inck

0 7 3 ^

t

.

^ ^

:

IaÌÒÌÌ^

x à

wnurma^a.

Oli

.

Qcnai

.

lw.ij.xia3

c n e » A

ììkx.^

h^f

3

.

acn

^ - i a S b a

KX^O 3

CD 3 3 1

'NV.*- C P 3 l J

« Abraham Antiochiae ordina-

t a , eaque missus in Orientem tempestate fuit, qua Christifideles a Persis (seu melius Parthis) vexabantur. Laboravit autem regis Persarum Alius comitiali morbo , et nunciatum fuit illi : Abrahamum Christianorum Religionis Antistitem posse ei sanitatem

reddere,

—

168

—

I I I . Porro inter ceteras regiones, in Adjabene (1), hisce primordiis , Helena Adjabenorum regina ejusque filiis Ecclesiae sin minus nomen, certe patrociniuni impendentibus (2), mirum in modum Res Christiana crevit et propagata f u i t . Idcireo de eadem loquens Sozomenus (lib. 2. c. 12.): haec (sc. Adjabenes) Persidis regio est, ait, maxima ex parte a Ghristianis habitata: ab initio scilicet ad sua usque tempora.

§. I L I . Abrahamo anno Christi 120. defuncto, Jacobus arcliiepiscopus et Cliristianorum omnium in Parthico-persico imperio existentium Primas successit. Jacobo anno 1B9. vitam mortalem in immortalem commutanti suffectus f u i t Achadabues. Hic quum Antiochiam, de more, summum sacerdotium suscepturus praefato an. 139. esset missus, ibi apud Praesidem tamquam Persarum explorator ima cum socio Jabjesu, delatus f u i t . Quapropter memoratus Jabjesus cum hospite in crucem f u i t sublatus, quam poenam Achadabues quoque subiisset, nisi Hierosolymam profugisset. Ibi ordinatus Seleuciam P a r t h o r u m repetiit. F e r t u r pontificatum, pace Ecclesiae sub Chosroe et Vologese I I . concessa, tranquille administrasse usque ad annum 159., quo ejus obitus consignatur.

Quum autem accersiri et ad se introduci hominem jussisset, atque moestum tristemque eonspexisset, caussam moeroris illius rogavit. Ille vero conquestus fuit de malis quibus ipse una cum populo suo a Persis afficiebatur. Rex spopondit, si quidem Abraham ipsius filium sanaturus esset continuo se persecutionem a Christianis sublaturum. Sanctus itaque vir, fusis ad Deum precibus, manuque Alio regis imposita, eum sanitati restituii: atque ita pax reddita est Fidelibus. (1) Theodoritus in Hist. Relig. docet, quae prius Assyria dicebatur deinceps Adjabenem fuisse appellatam , et quae Mesopotamia, Parthyaeorum Kegionem fuisse nuncupatam. (2) Baron, an. 44. n. 66. el. Basnag. Annal, torn. I. pag. 553.

169 I I . Consonai et historia manuscripta Martyrum BethSeleuciae, quae de pacatis Christianorum, in Parthia, diebus, circa eamdem tempestatela memoriae in hunc modum prodidit: a A tempore Balaslii, inquit (scilicet Vologesis I I . anno Christi 1 7 0 . ) , usque ad XX u m annum Saporis filii Ardasciri (scilicet an. Christi 260.) spatio nimirum 90. annorum , oppidum Beth-Seleuciae Grarmaeorum (item dicendum consequenter de ceteris Parthico-Persici imperii regionibus) ager fuit opimus absque ullis loliis » (1). I I I . Ob metum itaque ejusmodi vexationis et necis, eo vel magis, quod bellum Romanos inter et Parthos anno 161. incohatum fuerit, Sciahlupa Cascarensis, post obitum Achadabuis, 3. annos Sedi primatiali vacanti electus nequivit Antiochiam majorum exemplo, ordinationis caussa pergere, sed Seleuciae ab orientalibus Episcopis fuit ordinatus. Hie primus fuit, qui hunc in modum accepit ordinationem, et qui propterea dicitur dedisse Orientali Ecclesiae libertatem. Nestoriani vero non infìciantur imo contendunt, documentis ad hoc exhibitis, id factum ob necessitatem, Occidentalium tamen venia et auctoritate. Qua in re non vacat heic immorari. I V . In Ecclesia Beth-G-armaeorum, cujus, ut supra annotavi, tranquillus erat status, per totum ferme hoc saeculum fertur claruisse inclytus quidam Episcopus Beth-Seleuciensis, nomine Theocrates, qui dicitur (2) ; Ardabano ex Ashganitarum familia Parthyaeo-Persis, et (1) In supra cit. Cod. Chald. Bibliot. Borg, de Propaganda Fide n. XVIII. En textus

3a>)>i

si?»«.ó

odàa

oia.= ^ ^kj

Aooi Puto tamen

errore amanuensis

irrepsisse ^-»XxA (90-) P™

i H 3 ^ ( 7 0 . ) Etenim hoc ultimo modo

concordai Chronologia Abnlfedae scribentis (in Hist. Ante-Islamica) Balasium ex Ashganitarnm Dynastia regnasse ab an. Christi 106. et Saporem e Sasanitarum ab anno 216. (2) In cit. Actis Chald. Martyr. Beth-Seleuc. in Cod. Borg. XYIII,

— 170 — Hadriano Romanis imperantibus (1), ab Antiochena ditione ob persequutionem una cum plurimis fidelibus aufugus illuc venisse, secundusque inter Episcopos hujus partis Assyriae in Oppido Seleuciensi praesul honore exceptus, Ecclesiam illam mirabili disciplina, sacris constitutionibus apostolicisque canonibus ditasse. Jamvero splendebant, eodem tempore, ibidem, Episcopi: Sciaherkardensis qui inde ab apostolico aevo clicitur metrapoliticis juribus fuisse insignitus, Lasciumae, Herbat-Gelali et Darae. Y . Sub Abgaro praesertim Maani fìlio, qui ab anno Chr. 152. ad annum 187. regnavit Edessae, Ecclesia illa jam inde ab anno 115. Lysia Trajani duce aliisque Praesidibus, dire vesata, coepit respirare. Hunc enim Abgarum testatur Epiphanius sanctissimum virum religioni» nimirum christianae cultorem fuisse, Bardessanisque familiarissimum. Id comprobat etiam turn otium quo usi sunt tunc christiani, ut studiis vacarent, tum Scholae ibidem, eadem tempestate jam florescentes nonnullae. Imprimis memoriae proditum est saeculo hoc secundo floruisse Scholam illam Edessenam syriacae linguae jam initio exortae christianae religionis erectam in vicinarum civitatum, et Persarum potissimum commodum. Quod generatim quidem tradit Auctor vitae S. Alexandri Acaementae et alii; Persicae autem Grentis (2) quod attinetScholam Edessenam subsequentis praecipue aetatis historia, (documenta enim antiquiora perierunt) plane praesupponit etdemonstrat(B).

( 1 ) Porro ex cit. Abulfeda historio-Greograpliico Islamico celebri habemus Ardabanura I. Ashghanitam regnasse ab anno Christi 114. ad an. 126. et Hadrianum Caesarem ab an. 107. ad an. 128. ( 2 ) Quo vocabulo v e n i e b a n t , tunc temporis, Christiani quicumque Persicum seu Parthicum Kegnum incolebant. ( 3 ) Sane Theodorus L e c t o r de saeculo licet quinto sermonem habens (lib. 2. p. 5 5 8 ) clare tameu doeet inibì ab origine, Scholam P e r sarum Nationis fuisse; scribit enim u In Urbe E d e s s a E R A T Schola Christiana Persicae Gentis. ut ajunt. »> Haec porro Schola prascipua

Ibidem etiam, illa aetate, sacras Scripturas interpretabatur Macarius, auditoresque plurimos numerabat, inter

caussa f u i t i n t r o d u c t i o n s n e s t o r i a n i s m i penes Chaldaeos. Qnapropter ob analogiam et rei g r a v i t a t e m p r a e s t a t heic appendiculam subjicere circa hunc i n f a u s t u m n i m i s A t a v i s n o s t r i s e v e n t u m .

APPEÌDICUL1 DE NESiTQRIANISMI O R I G I N E E T PROURESSU IN O R I E N T E H . E . P E N E S CHALDAEOS.

§• I . Caussae et modus hujus

originis.

Compertum i t a q u e est in u r b e Edessena Scholam fuisse ab immemorabili conditam Persicae Genti, in qua niaairum, qui s u b P e r s a r u m e r a n t ditione, C h r i s t i a n i j u y e n e s Sacras p r a e s e r t i m L i t e r a s edocebant u r . P r a e t e r e a Orientales Episcopi J o a n n i s A n t i o c h e n i f a c t i o n e m , a d r e r s u s S. C y r i l l u m Sacramque E p h e s i n a m Synodum, sequuti, Nestorio f a v e r a n t , ejnsque doctrinam, circa "Verbi I n c a r n a t i o n e m C y r i l l i a n a r e p u d i a t a , impense commendaverant. P o r r o ex hisce duobus veluti fontibus ortum suum d u x i t apud Chaldaeos N e s t o r i a n u s e r r o r . Qui enim in Edessena P e r s a r u m Schola l i t e r i s v a c a b a n t , quum Nestorii p a r t e s s e q u e r e n t u r , ejusque ac Diodori Theodorique l i b r o s syriace versos per Assyriam, B a b y l o n i a m ac P e r s i d e m d i s s e m i n a r e n t , g e n tiles suos eadem h a e r e s i i m b n e r u n t . Qui Edessenae Scliolae A l u m n i eo m a j o r i aestu v i r u s N e s t o r i a n i s m i i n t e r Chaldaeos e f f u d e r u n t , quod Edessa eandem ob caussam j a m expulsi, ad suos f r e m e b u n d i redier u n t , speciem Y e r i t a t i s caussa persequutionem p a t i e n t i u m p r a e se ferentes, ubi etiam plerique ex ipsis Episcopi r e n u n c i a t i f u e r u n t : « ii » enim, scribit B e t h - A r s a m e n s i s (Scriptor P e r s a - C h a l d a e u s Synchro» nus), qui E d e s s a pulsi fuere in regionem P e r s a r u m se r e c e p e r u n t , ubi s * » »

et Episcopatum obtinuere: n i m i r u m n e f a r i u s B a r s u m a s Nisibis, Maanes H a r d a s c i r i , J o a n n e s etMicheas in regione Garmaeorum, Paulus L e d a n i s H u z i t a r u m , P h u s e s Sustrae H u z i t a r u m . et A b r a h a m Medorum...» ( a ) Quos ceterum, p r a e i v e r a t Ibas quum adhuc P r e s b y t e r

(a) In E p i s t . de B a r s u m a et N e s t o r i a n i s a p u d J . S. Assem. B. 0 . t . I . a p. 346. — Consonat Theodorus Lector L i b . 2. h i s t . Eceles. — Auetor C a t a l . P a t r i a r c h . Chald. (Cod. S y r . Y a t . n. 11.).

— 172 — quos fuit S. Lucianus , qui postmodum jam presbyter martyrio affectus fertur anno 312. Videsis Bolland. Act.

esset Edessenus per famosam illam Epistolam ad Marini Persam scriptam ( a ) . Nomen autem Nestorianorum nostratibus licet Nestorii haereseos fautoribus , et sectatoribus exosum semper f u i t , ut patet ex Ebedjesu Sobens. in lib. Margarita. P a r . 3. c. 4. - et Elia P a t r i a r c h , in Epist. Synod, ad Paullum V. P . M. alias laudata. Videtur autem Nestorianismi appellatici , j a m ab initio, Orientalibus Nestorii sententiae faventibus imposita in ilia contentione ejusdem Gentis inter se a Simeone B e t h - A r s a m e n s i e n a r r a t a , cujus alii Nestorium, alii Cyrillum acriter defendebant. §. II. Nestorianismi

Progressiones in Syria, Chaldaea et Perside.

Mesopotamia,

Quemadmodum omnibus fere novis Sectis eommuniter evenit, Seetae Nestorianae apud Chaldaeos receptionis et propagationis caussae praecipuae ac media fuere: Relaxatio disciplinae: Corruptio morum: et Principum h u j u s mundi f a v o r et fines politici. Id praesertim, initio, contigit opera i m p u r i Barsumae, sub Pheroze Persici Imperii Dominupsit, et Patribus natore; Barsumas enim Mammaeae Sanctimoniali (Episcopis) atque Sacerdotibus idem faciendi facultatem (duobus Conciliabulis ad hoc coactis) concessit (s). Ferunt etiam (c) : Pherozem lata lege praecepisse, ut caelibes feminae bonis omnibus spoliarentur. Praeterea Barsumas haec auribus Pherozis clam et dolose insusurrabat adversus Catholicos Synodi Ephesinae propugnatores in Persico Imperio degentes: Isti, ajebat, Bomanorum fidem tenent,eorum-

(°) Optime itaque Paulus V. Summus Pontifex in Epist. ad Eliam P a t r i a r c h a m Chaldaeorum (Dat. 8. Kal. Apr. 4614. incip. Duplici affectu) a i t « Sectatores Nestorii, nefaria ejus dogmata ex Commentariis Theodori Mopsuesteni.... et ex his, qui ab ejus fautoribus contra B. Cyrillum Sanctamque Ephesinam Synodum scripta f u e r u n t callide instaurare, atque in valgus serere studuerunt. Unde MAGNA ORIENTIS PARS postmodum infecta f u i t ; praecipue CHALDAEI , qui hac de causa deinceps Nestoriani dicti sunt. ( 5 ) Amrus et Barhebraeus in v i t a Babuaei, aliique. ( c ) Amr. ibid.

— 173 — iSanct. 15. et 17, Januar.—Sozorn. H . E . 1. 3. c.— Socrat. lib. 2. c. 6.

que esploratore» sunt. Da igitur mihi potestatem in eos, ut illos comprehendam. Fecit itaque Pherozes Bex Barsumam Nisibis Episcopum, (>J< 435.), collata eidem, quam poposcerat, facultate Ex a l t e r a p a r t e , Narsaeus Barsumae socius in celebri Setola, quam N i s i b i , loco excisae Edessenae, i n s t i t u e r a t , et per 50. annos rexit, Nestorii errores propugnare non destitit usque ad An. Chr. 496. quo i n t e r i i t . Successore^ habuit in eadem S À o l a item Nestorianos ( s ) , quorum, Auditorumque eorum o p e r a , Néstorianismus longe lateque propagatus f u i t , nequidquam reluctantibus Seleuciensibus Archiepiscopis, Babuaeo, inquam , quem Barsumas curavit interfici, et Acacio, quem din v e x a v i t . Sed tandem vicit error tot tantisque illecebris , armisque instructus, et a Babaeo ( c ) ac deinceps , quinque Archiepiscopi Chaldaeis praefuerunt, quorum alii decretis synodalibus, alii exemplo et factis impuram Barsumae licentiam conflrmaverunt, et rapide fìdem catholicam per Assyriam, Babyloniam, P e r s i d e m , ceterasque regiones fere e x t i n x e r u n t ( d ) . E t sic Schisma consequenter, per separatio-

(o) Barliebr. loc. cit., Auctor Catal. P a t r i a r c h . Chald. in Cod. syr. Yet. n. 11., et alii. I n t e r hos, speciminis gratià, Hananus Adiabenus , seu Assyrius octingentos habebat auditores , circa an. 570., sub Ezechiele P a t r i a r c h a . («) Auctor Operis «La Chaldée», alias laudatus, perperam confudit hunc Babaeum cum Babuaeo orthodoxo quem I . dicit, sibique contradicens, hunc ultimum tum Barsumae complicem tum ab eodem trucidatum scribit. I g i t u r Babaeus , qui I I . hujus neminis esset, non Babuaeus seu Babaeus I. et quidem post Borsumae i n t e r i t u m , primus f u i t Orientalium Nestorianus Catholicus seu P a t r i a r c h a . Dixi fere entinxerunt : etenim praeter innúmeros , omni aetate et etiamnum Nestorianos, qui m a t e r i a l i t e r , u t a j u n t , t a n t u m tales sunt, spiritu autem, bona fide f r u e n t e s ad Catholicam Ecclesiam vere p e r t i n e n t , non defuerunt in ipso Nestorianismi ingressu et aestu qui palam catholicos seu ortodoxos se declararunt, et pro fide Catholica dimicarunt. Id, in penuria Documentorum hac de re, elucescit non obscure ex h i s t o r i a S. Isaaci Ninives Episcopi, Sahdonae in Regione Garmaeorum A n t i s t i t i s , et J o a n n i s Sabae Monachi Daliathensis qui, saeculo sexto, in Assyria, orthodoxae Fidei et Communionis fuerunt, quique certe consentientes plurimos h a b u e r u n t .

— 174 — VI.

Quapropter

noscantur

viri,

non

qui,

ínirum

s i i Hi u s

in Osrhoena

aetatis

et A s s y r i a

plures

Uteris

et

nem ab Antiocheno P a t r i a r c h a prîmum, et deinceps ab Ecclesia Oatholica E o m a n a consummatum est. Hinc Episcopales sedes omnes in Oriente a N e s t o r i a n i s occupatae s u n t ; siquidem P a t r i a r c h a e , jam N e s t o r i a n i nisi eadem haeresi imbutos non ordinabanfc. Veruni quidem est Mar-Abam P a t r i a r c h a m , coacta a n . 544. S y n odo, disciplinae Cleri corruptelam illam exterminasse; et eodem tempore A b r a h a m u m Cascarensem collapsos Monaehorum mores r e f o r masse; a s t hoc, quiái*fldem Catholicam Chaldaeis r e s t i t u e r e t , eos, contra, magis in haeresi et schismate quodammodo confirmavit. Commanioni illorum vim, aestimationem, et Orthodoxiae p r a e s u m p t a m opinionem maxime conciliando. Ejusmodi etenim disciplinae reformatione, oeu v i t a e principio, enata f n i t et per X. ferme saecula p e r d u r a v i t , apud N o s t r a t e s , Coenobiorum et Monaehorum i n c r e d i b i l i s ilia mult i t u d e et p r a e s t a n t i a , exiiniorum Praesulum celebritas, Scholae et Doctores, nec non i n g e n t i b u s conversionibus fecundae Missiones. §. H I . Ejusdem

haereseos initia

et incrementa

in India,

et

Tartaria.

H i n c factum est ut nbicumque h a b e b a n t suae Ecclesiae subjectos e t R i t u s Chaldaici cultores N e s t o r i a n i Archipraesules, illuc et haeresim suam i n t r o d u x e r u n t . Sane J e s n j a b n s Gradalensis P a t r i a r c h a circa an. C h r i s t i 636. Episcopos ac P r e s b y t e r o s in Iridiam Sinarumque Regnum m i s i t («). J e s u j a b u s a l t e r A d j a b e n u s saec. item V I I . in sua ad Simeonem P e r s i d i s Métropolitain Epístola, c o n q u e r i t u r quod ejus culpa populi

(°) P o r r o fuisse a n t e a ibi Ecclesiae Chaldaicae sectatores cons t a t : ex dictis de S. Thomae Apostolatu, quem una I n d i a e et suum Apostolum s y r i Orientales sen Chaldaei c o n s t a n t e r t e n e n t ; ex Gelasio Cyziceno, qui J o a n n e m ilium P e r s i d i s Episcopum, cujus in Actis Concilii Nicaeni e x s t a t subscriptio, dicit Ecclesias in t o t a P e r s i a efc Magna I n d i a r e p r a e s e n t a s s e . Persidem vero C h r i s t i a n a m Ecelesiae Chaldaicae p a r t e m fuisse sicuti et. est n u l l u s dubito. Idem miriiice confirmatur ex Y i t a J o n a e Goenobii A n b a r a e f u n d a t o r i s , S. Eugenii discipuli scripta medio saeculo IY. acoaevo Zadoe Coenobii S. Thomae quod in I n d i a erat. Quod a n t i q u i s s i m u m m o n u m e n t u m om'nes a u t h e n t i c i t a t i s notas p r a e se f e r e n s p l u r a a l i a nos docet circa n o s t r a e Ecclesiae historiam. E x s t a t in ms. Chaldaico saepe laudato Coll. Urb. de Prop. F i d e sub numero X V I I I . j u x t a recensionem n u p e r r i m e a c. v. J o s . David

— philosophicis

Indiarum rum

175

•--

ditìciplinis e l a r u e r u n t (1). E x c e l l e n t

episcopis

carerent.

Idem

alibi

Barde-

de d e p e n d e n t i a

Incola-

Chorosanae e t B a e t r o r u m a Sede S e l e u c i e n s i l o q u i t u r . Idipsnm

colligifcnr de S i n a r u m , T a r t a r i a e , B a e t r i a n a e , T r a n s a x i o n a e q u e r i a n i s ex m o n u m e n t o

Nesto-

l a p i d e o C h t i m d a n a e i n S i n a e r e e t u m an. Chri-

s t i 781. et ex T i r a o t h e o P a t r i a r c h a a l i i s q u e eodem Saec. Y I I I . et I X . Missos f a c i o p o s t e r i o r e ^ T i m o t h e o I . P a t r i a r c h a s , q u i per H v r c a n i a m , B a c t r i a n a m , T r a n s o x i a n a n a m , T a r t a r i a m ,

dispersis Indiam,

Sinas, Persidem, A r a b i a m , et A e g y p t u m Sectariis, Episcopos praeficere n u m q u a m d e s t i t e r u n t . N o v i s s i m i s v e r o t e m p o r i b u s N e s t o r i a u i i n India Malabarica quidem in duas partes divisi sunt, alii n i m i r u m e c o n v e r s i s a V i c a r i o A p o s t o l i c o g u b e r n a n t u r ; a l i i a b a n . 1663. S y r o r u m J a c o b i t a r u m R i t u m et. h a e r e s i m s n s c e p e r n n t , e t i l l i u s S e c t a e E p i s c o p o hodieque p a r e n t . I n Imperio vero Ottomano, et Regno Persico qui item u n i o n em C a t h o l i e a m s u n t a m p l e x i a P a t r i a r c h a B a b y l o n e n s i huffraganeis A n t i s t i t i b u s r e g u n t u r ; ceteri autem omnes , qui in h a e r e s i p e r s i s t a n t

subiiciuntur Patriarchis , qui j u r e

ejusque adirne

^ereditario

s u c c e d u n t , e t N e s t o r i a n i s o m n i b u s d o m i n a n t u r , a s s u m p t o n o m i n e Sim e o n i s , Sedem h a b e n t e s i n P a g o K o c i a n o s p r o p e fines P e r s i a e s i t o , in

Kurdistania. (1) Q u a m q u a m , proli d o l o r ! p e n e o m n e s i s t i n a u f r a g i u m i n

fecerint.

fide

I n d e f a c t u m e x i s t i m o , quod ex e o r u m o p e r i b u s a d n o s n i s i

f a c t a m , c u j u s Codicis p r o t o t y p u s h a b e t u r i n Coenob. H o r m i z d a t i s p r o p e Man s s u l . J a m v e r o i n d e h a b e m u s : 1*. R e v e r a C a t a r a e o s ( a d Sin n m P e r s i c u m ) e t I n d i a m ad A n t i s t i t e m P e r s i d i s s e m p e r p e r t i n u i s s e . 2". U n u m E c c l e s i a e O r d i n e m et R i t u m i l l o s o b s e r v a s s e cum A n b a r e n s i E c c l e s i a , q u a e e r a t i n B a b y l o n i c a P r i m a t i a l i P r o v i n c i a , ad E u p h r a t e m . 3." S. T h o m a m A p o s t o l u m f u i s s e i l î o r u m i n E v a n g e l i o i n s t i t u t o r e m . 4». E o r u n d e m f u i s s e E p i s c o p u m J o a n n e m . i l i u m P e r s a m , q u i cum S. J a cobo N i s i b i s Conc. N i c a e n o i n t e r f u i t . 5°. E n n e J o a n n e m i n S. E u g e n i u m Monachatus apud Chaldaeos Patrem Magnum incidisse prope Nisibin. 6". M e n t i o n e m p e n e s y n c h r o n i K a r d a g h i R e g u l i B e t h - G a r m a e i , i n A s s y r i a , n o b i l i s s i m i M a r t y r i s , e j u s d e m q u e in â d e i n s t i t u t o r u m E b e d j e s u A r c l i i m a n d r i t a e , e t B e r i s e r e m i t a e , q u o r u m a l i o q u i n A c t a C h a l d . gen u i n a i n m s s . p o s s i d e m u s . 7°. C o e n o b i u m i l i u m S. T h o m a e e x s t i t i s s e j a m a n t e C o n c i l i i N i c a e n i t e m p o r a , et a n t e d i s c i p n l o r u m E u g s n i i p e r R e g n u m P e r s i c u m dispersionem, et Coenobiorum per eosdem f u n d a t i o n e s . Q,uae o m n i a o p t i m e c o h a e r e n t cum p a u l l o s e r i o r i s a e v i d o c u m e n t i s , p r a e s e r t i m v e r o cum i i s , quae ex J ' e s u j a b i A d j a b e n i E p i s t o l i s , e t Cosm a e I n d i c o p l e u s t i s r e l a t i o n i b u s , gaeculo s e x t o e t s e p t i m o h a b e m u s .

— 176 — sanes, de quo Auctores subsequentis aetatis plura prodiderunt (1). Schythianus hujus magister et teterrimi Manetis praecursor (2), Harmonius praefati Bardaissanis Alius, qui cum suo patre primus hymnologus syrorum exstitit (B), Kokus alius sectarius Syrus (4), Tatianus Justini M. discipulus (5) et Buddas seu Terbinthus alter v i x p a r s m i n i m a p e r v e n e r i t . D a m n a t a enim scripta igne cremari j u b e b a n t u r , j u x t a Ecclesiae apostolicum morem. (1) Bardessanes, quem S y r n m Eusebins, E d e s s e n u m E p i p h a n i u s , Edessenum et S y r n m Theodoritns, B a b y l o n i u m H i e r o n y m u s et Porp h y r i n s a p p e l l a n t « principio, a i t E p i p h . ( h a e r . 56. c. 1.), longe optimus v i r f u i t ac libros b a u d paucos c o n s c r i p s i t , qnnm adhuc s a n a a t q u e i n t e g r a mente e s s e t . . . . Quumque Abgaro E d e s s e n o r u m Regulo, viro S a n c t i s s i m o , f a m i l i a r i t a t e c o n j u n c t n s e s s e t , atqne cum eo concorditer se in omnibus g e r e r e t . . . de fide catholica, quam primnm prof i t e b a t n r , optime m e r i t u s est » Eusebius vero (H. E . lib. IV. c. 30.) auctor est « B a r d e s s a n e m i m p i e t a t e m V a l e n t i n i , cui a d h a e s e r a t , postea improbasse, sed v e t u s t i a t q n e i n o l i t i e r r o r i s sordes non p e n i t u s extersisse. » V i t a m p e r d u x i t usque ad finem h u j u s saec. I I . (2) De S e h y t h i a n o Manichaeorum primo p a r e n t e , e j u s q u e q u a t n o r libris d i s s e r u n t E p i p h a n i u s , Theodoritns aliique. J e s u - B a r - N u n Pat r i a r c h a (saec. V I I I . ) t r i b u i t Schytiano peculiarem formam s c r i p t i o n i s Syriacae sen Aramaicae, eumqne vocat B a r d a i s s a n i s m a g i s t r u m . (3) E t e n i m H a r m o n i u s p a t r e m i m i t a t n s modornm s u a v i t a t e captos a u d i e n t i u m aniinos ad e x i t i u m p e r t r a h e b a t . Q u a p r o p t e r E p h r a e m n s compositionem modorum ab h i s m n t n a t u s p i e t a t e m canticis permiscere conatus e s t . Consule Sozom. 1. 3. c. 16. et Theodor. H . E . lib.4. e. 29. necnon F R I D . STRUNZIUM in « Ilist, Bardesanis et Bardstanistarum, n et AUGTJSTTJM HAHN in uBardesanes gnostious Syrorum Primus Hymnologus. » (4) H u n c E o k n m ^ ^ O a , © )

m e m o r a t S. E p h r a e m u s i n t e r haere-

ticos Syros a n t i q u o s qnos i m p u g n a t . (5) T a t i a n u m , q u i se ipse a i t Natione A s s y r i u m esse ( i n O r a t . Adv. Graecos ) S y r n m a p p e l l a n t Clem. A l e x a n d r i n u s , et Theodoritns, Syrum et in Mesopotamia n a t u m E p i p h a n i u s . E t recte omnes j u x t a superins a d n o t a t a . P r a e t e r e a E p i p h a n i u s docet T a t i a n u m , circa a n . X I I . A n t o n i n i Pii, in Mesopotamia novam condidisse Sectam. E b e d j e s n s Sobensis in Catal. S c r i p . S y r . et in P r a e f a t . ad E p i s t . Cann. Synodd. T a t i a n i D i a t e s s a r o n Syriacum (unum l i b r u m ex quatuor E v a n g e l i i s digestum) l a u d a t , quod, testibus Barsalibaeo et B a r h e b r a e o , S. E p r a e mus commentariis i l l u s t r a v i t .

— 177 — Schythiani discipulus (1). Hi sunt praecipui Syri Literarum periti, hujus saeculi. VII. Jamvero praetereundum non est documentimi sane praeclarum ad demonstrandam ingentem dilatationem Religionis christianae jam factam, ante saeculum hoc secundum, in toto imperio Parthico, et ulterius in iis nimirum regionibus, quae cum tunc, tum deinceps Ecclesiam Chaldaeam constituebant, quod Bardessanes nobis exhibet in Dialogis de Liberiate Hominis, « vel de Legibus Regionum » XioäAl? oJ ad versus Chaldaeorum de Fato doctrinam. Porro in fragmento hujus Dialogi graece versi, ab Eusebio nobis conservato (lib. 6. Prop. Evangel. c. 10.) (2), sic disserit Bar-Daissan « In Syria quondam et Osrhoöna plerosque Opis in honorem abscindi moris erat: verum quum repente jussisset rex Abgarus, ut quibus abscissa verenda essent, iis etiam manus abscinderentur, nemo se deinceps in tota Osrhoena abscidit. Quid porro de Christianorum Institute dicemus, cujus nos sectatores et PLURIMI et DIVERSIS in TERRAE PARTIBUS exstitimus, qui tarnen in omni cum (rente tum climate, uno omnes eodemque nomine appellati sumus? Enimvero nec in PARTHIA CHRISTIANI, PARTHI licet, pluribus utuntur uxoribus, nec in MEDIA defunctorum corpora canibus objiciunt, nec in PERSIDE, Persae licet, filias uxores ducunt, nec apud (1) De ilio Budda loquor, qui Schythiani servus, discipulus et heres, in Perside, Manetis impietatem praeseminasse et ibidem periisse, hoc saeculo, fertur. (2) Idem Euseb. H. E. 1. IV. rursus istum Dialogum Bardessanis memorat, et Hieron. in Cat. Script. Eccl. ait « Clarissimus et fortiss i m a liber, quem Marco Antonio de Fato tradidit Bardesanes » item Epiphan. in Panario, et Photius Cod. 223. Porro hujus Dialogi fragmentnm exhibet praeter Eusebium, Auctor Becognitionum sub falso nomine Clementis Eomani, quod Ruffinus vertit; et Caesarius Greg. Nazianzeni frater in Dialogo II., licet cum aliquali modo; at, quod magni momenti est, textum Dialogi originalem Aramaeum habemus a v. c. Cureton editum in Spicilegio Syriaco, ex Cod. Nitriensi Musei Britannici, quem, ex. parte, heie dabo.

12

— 178 — BACTROs aut Gallos nuptiarum honestatem et jura contaminant. Ita, ubicumque degant, nec legum morumque sceleratorum improbitate vincuntur, nec ad flagitium ullum Praeceptoris sui legibus interdictum, nascendi condition s ex Principum Astrorum imperio nutuque descriptae vi adiguntur. » Originale autem Chaldaicum sic jacet : QQcn

â^ûli

Îa^Û . . . w^Jl

^ n i b â i

î ^ û a axiai

a

î a x a a j j a bûcx*

. . . ^AÛIiZUÙ ^

1112

. . . ¿ x i

^JLAqAjc^Û

^ » n »ta, a

¿>V2

.

JÛc*.

«Zen a ^

Lvtm

vSh. . i ^ a a

â n A^Û

^lA

¿AâajJb

^AäÄ ^ Ä i

^¡-AnâJu,

ûÂâ^na

AxSÛ ^oA^i^a

.

^XnDJc*

. ^çn^Ci^a

^ r

AâàQi

. . . ^acnlAj^ . . . .

(^^aàaO

aiAû à n ^

. . . KâJLû

• . .

1—sa-i^ç—X

^¿n-ou

« In Syria et Osrhoëna se abscindebant quidam... Statim

— 179 — autem ac credidit Abgarus rex (1) jussit, ut cui abscissa essent verenda manus quoque abscinderetur. Quid vero dicam de Nati one nova nostra Christianorum, quam in omni regione atque in omnibus flag is constituit CHRISTUS adventu suoVEcce enim nos omnes ubicumque simus ab UNO NOMINE CHRISTI CHRISTIANI vocamur : et in UNA die Dominica congregamur: et indicatis diebus a cibis abstinemus. Atque nec fratres.... qui in Parthia sunt binas uxores ducunt, neque... sorores nostrae, quae in regionibus Grlielanitarum (2) et Kashanitarum (3) sunt se contaminant cum extraneis, neque qui in Perside sunt filias suas in uxores ducunt, neque qui in Media sunt fugiunt a mortuis s u i s . . . neque qui in Hetra (4) lapidant fures .... neque qui in Osrhoëna interficiunt uxores suas... etc.» (1) De Primo igitur Abgaro loquitur qui primus crediderat praedicationi S. Addaei. (2) Ghelana, Hyrcanicae antiquae pars , Dailamae regioni contermina, ad oram maris Caspii. Hinc Ghelanitis et Dailamitis unum Metropolitam praefecerat Timotheus I. Patriarcha , Schubhaljesum scilicet, quo a Barbaris caeso, duos in ejus locum Metropolitanos idem ordinavit : Kardagum nimirum Ghelanitis et Tabalaham Dailamitis ; et sic alios deinceps. (3) Superius Bardesanes dixerat « Bachtriani qui et Kashanitae appellantur. » Eusebius habet Baxrçoiç tantum : Caesarius Soocioiç rvi BapuXiôvo? ; et Ruffinus in Becognitionibus « in Susis. » Transoxanae et Tartariae urbs ad boream Bactrianae et Chosasanae (ubi sunt etiam Urbes Samarkandae et Bocharae). Est autem Abulfedae ^ o U j ^ e t ^ U s T de qua Strabo Geog. XV. p. 728. AsyovTai Si xai KiVffioi of lovaioi ; in flnibus scilicet Susianae Elamitarum sita. Videsis etiam Ptolom. Geog. YI. 3. Bactrianae autem eos olim fines habuit quos inposterum et nunc Chorasana, cuius Urbes praecipuae Maru, Herat, Tus , Nisabur , et Balch. Loca omnia recensita in historia ecclesiastica Chaldaeorum et maxime Nestorianorum, sunt insignia. (4) Hetra seu Chetra locus in Assyria esse videtur , ubi Trajanus , in bello Parthico fuit paullo ante suam mortem (Cfr. Tillemont. Histoire des Empereurs, y. 2. p. 209.). Plura hujus nominis loca etiamnum in Assyria noscuntur ; praecipuum est Oppidum, quod saepe memorat Thomas Margenius in Hist. Monast. saec. 9. in

—

180

—

§. III. I. Ab obitu Shahlupae anno 182. usque ad electionem Papae ad Sedem primatialem Seleuciae et Ctesiphontis an. 247. aut nomina unius vel alterius Antistitis a catalogis exciderunt, inquit ci. J. S. Assemanius, aut episcopatus ille vacasse per annos circiter 65. dicendus. Ego autem existimoPolychronium iJlum, qui, turn inMartyrologiis, in Per side et Baby lone Episc. et Martyr, turn ab Adone et Notkero Babyloniae et Ctesiphontis Praesul, in persequutione Decii martyrio affectus perkibetur an. 251. unum saltern esse ex iis, quorum nomina desiderantur in serie ilia Antistitum Chaldaeorum Ecclesiae. Conjecturam comprobat tempus et locus ceteraque adjuncta. II. Cum S. Polyehronio plures alii e Cleri coetu praesertim martyres passi feruntur in Perside ejusque Ditionibus, in eadem persequutione; et speciatim subreguli Abdon et Sennen, qui corpus praefati sui Episcopi ad muros Babyloniae sepelierant, et dein Romam adducti martyrio et ipsi affecti die BO Julii fuere. Horum certamina videtur prae ceteris conscripsisse Jacobus Magnus Nisibis Episcopus , teste Gennadio in catalogo Script. Ecclesiastic. III. Quod rite Pagius observat (1): Ascetas nimirum in Ecclesia semper fuisse — quo nomine vocabantur priscis illis temporibus, qui inter christianos strictius quoddam ac durius vitae genus ut veri philosophi profìteban-

Ditione Margae una cum Akra, Cherpa , Chardes Kop et aliis pagis, qui supersunt. Alia proinde est haec Chetra, a Cataraeorum Eegione i n Mediterraneis Arabicae Felicis contra Persidem , f quae saec. VI. jam plures sedes Episcopales numerabat et a saec. III. jam coenobia et Monachos habebat, quaeque nescio an recte a v. c. I. S. Assemanio (Bibl. Or. tom. 3. p. 632.) eadem cum Bactria existimatur. (1) Ad an. 62. num. 4.

—

181

—

tur (1); Monachorum vero nomen ac institutum serius coepisse, id in Ecclesia Chaldaeorum comprobatum con-

( 1 ) Sane praeclarum est hane in rem et generatila in Christianae Religionis laudem, Comodo Imperatore , Celebris Galeni (Claudii Pergameni) testimonium , quod

licet alias ex Ibn Al-Wardi Abnl-

fedae continuatore cum arabice , tum latine vesum ediderim ( « ) , praestat et heic adducere ex Abulie da ipso ( s ) , cui consonai Greg. Abulph. Barhebraeus ("). En verba Abulfedae j j — ^ f iSjLcjJ]

(j-p

o l ^ j

C j L j ^ f ^ J 0

AJL/" J

^b^sS-o [¡J—^

t^UjJfj

fU

^ÀJU

y-c j L À ^ Ì j ^ i L j

J

:

^àaj)

¿bit ^

^u. ¿Li { L 4

. « u ì L s s J l j ¡¿jÀ^XàXJ)

(a) Videsis 1' Univers

^

d J 3j

J

iW

o ^

^

vJ>'L-ÌjJ Ü.A^ÄÜ

^»¿»¿ojo lÄ j /

^

-»-^t

\00*J=> ^O

JJ

Q ^ ^ u O (_4.J1j.Jf p ü J f ^j-st' (jf

¿sUÓLftJf (j^, Ji'b

[ ^ J j ofjjds*!^

j j^Jj

( a ) Hune librum Galeni f r u s t r a quaeres apud Fabricium aliosque; sed apud Orientales t r i b u i t u r illi. Barhebraeus testimonium hoc Galeni ex commentario ejus in Paedonem Platonis citat. Apud Casirium Bibl. Escur. I. p. 253. sq., hic ipse locus Galeni e B i b l . P h i l o s . Arab, c i t a t u r et v e r t i t u r .

— 183 —

Mesopotamiam, atque inde in totam Ecelesiae Clialdaicae ingentem provinciam saeculo quarto ineunte sit invectus (1), attamen in ipsa, hue illuc, exempla non rara

« Conspiciuntur viri i s t i , qniNazziraei . * L u j J l j y ^ w j a j