162 25 13MB
Ancient Greek Pages 306 [312] Year 1961
SUPPLEMENTUM A R I S T O T E L I C U M
ED1TUM CONSILIO ET AUCTORITATE
A C A D E M I A E LITTERARUM REGIAE BORUSSICAE
VOLUMINIS PARS I
III
ANONYMI LONDINENSIS IATRICA
BEROLINI TYPIS ET IMPENSIS GEORGII REIMERI MDCCCLXXXXIII
ANONYMI
LONDINENSIS EX
ARISTOTELIS I A T R I C I S
M E N O N I I S
ET ALUS MEDICIS ECLOGAE
CONSILIO ET AUCTORITATE
ACADEMIAE LITTERARUM REGIA Ε BORUSSICAE
EDIDIT
HERMANNUS DIELS
ADIECTAE SUNT TABULAE DUAE
BEROLINI TYPIS ET 1MPENSIS GEORGII REIMERI MDCCCLXXXXIIl
AD FRIDERICUM G. KENYONEM EPISTULA EDITORtS
Iatricon libellus cum nunc in lucem prodit quem prius salutet quam TE, vir optime, qui cum de Aristotele ipso tum de Arietotelico hoc volumine unice sis meritus. quod simulatque ante duos fere aunos ex Aegypto in Museum Britannicum transvectum est, ubi nunc extat numero CXXXVII, Tu quamquam multis et gravissimis negotiis paene oppressus, statim lacera fragmenta explicave, levigare, ordinäre coepisti, tum scripturam et difficilem per se et saeculorum iniuria misere oblitteratam legere, conexus rimari, lacunas supplere, denique libri in dies magis crescentis materiam intellegere, aetatem constituere, fontes expiscari. quae omnia tarn incredibili celeritate ao sollertia perfecisti, ut iam mense Aprili MDCCCXCII viris doctis libri recentis formam et indolem breviter eed accurate exponere posses.' iam tum recte intellexisti, vir doctissime, priorem partem voluminis, quae in antiquorum medicorum memoria continetur et iterata Aristotelis mentione est insignis, excerptam esse ex Menonis Arietotelei Iatricis. qui nuntius ut alios ita me commovit. nam cum Aristotelicis litteris novum monumentum accrescere tum Doxographorum quaestionibus olim desertis novum quasi pabulum offerri sensi. itaque quae ex Musei penu TE quasi promo condo prolata erant, summa me expectatione replebant. quam augebant duae prions partis eclogae, quas FRIDERICUS BLASSIUS, vir eruditissimus, e Britannia redux peramice mecum communicaverat. quibus dum acrius incumbo, vidi sine totius voluminis contextu singula recte intellegi non posse, ita in dies vehementius editionem totius voluminis a VOBIS desiderare coepi. sed quaerenti mihi et instanti TU respondisti nihil eiusmodi aut abs TE aut ab aliis parari
' Classical Review VI (1892) p. 237—240,
VI
PEAEFATIO
ac sero, si umquam, fore ut huic desiderio satisfieret. simul tarnen, ne istius nuutii tristitiam nimis aegre ferrem, eximia benevoleutia apographum TUA manu confectum in meum usum commisisti. acceptum Volumen tractate, retractare, emendare, supplere meo marte coepi, qui labor etsi difficillimus erat, tarnen quo magis minui videbam fenestrarum numerum, eo maior erat in dies spes reetitueiuli omnia, sed ne solus tbesauro incubare viderer ut avarus, iam in publicum edendi cousilium ortum est. quod cum To probasses adiutoremque operis TB obtulisses, venia ab E . MAUNDE THOMPSON, summo bibliotbecae praefecto, viro doctissimo et humanissimo, facile impetrata institutum opus iam intentius promovere coepi, et quod privatim primo susceperam, iam Academiae nostrae auctoritate promulgare visum est, cuius Supplemento Aristotelico tarn insigne monumentum deesse fas non erat. Interim To nostram iam tamquam TÜAM rem gerere, papyrum paene cottidie excutere, nostras coniecturas religiose conferre cum exemplavi, TUA invicem supplementa mittere et acute excogitata et coram ipso teste probata, sic etsi aemulo illo studio labor incredibilem in modum procedebat, tarnen amicissimi hominis patientia et benevolentia abuti videbar, si diutius Tois oculis videre pergerem. ergo postquam quae ex supplenda altera voluminis parte subnata erant studia Erasistratea et Stratonea absolvi 1 , Londinum petii ac per mensem insolita caeli serenitate adiutus totam papyrum studiose perlustravi et in eius conspectu supplere quae biabant studui. nam sic tenuissimis litterarum umbris, quae vix cerni uedum describi accuratius possint, ad restituenda verba uti licebat. hic vero etiam plenius TE admirabar, quantum oculis valeres ac mentis ilia divinatione, quae caliginem ecripturae tamquam face praetenta illustrat. sciant enim, qui talia studia non ipsi experti sunt, plurima quae nunc sine ullo dubitationis signo in bac editione leguntur, plane obscura et inexplicabilia fuisse, donec sententia felici coniectura inventa simul lectionem aperiret. ergo laboris difficillima et fructuosissima pars posteriores plane lateat necesse est; nam secundus lector munitam quodammodo et expeditam viam inveniet. sic igitur ego ductus a TE sensim fallacissimae scripturae assuefactus ultro pedem proferre ausus sum. quare TUA sunt merito non solum ea quae ipse explieuisti, sed etiam quae explicare me doeuisti. 1 Über das physikalische p. 101—127).
System
des Straten
(Sitzungsberichte der Berl. Akad. 1893
νπ
PRAEFATIO
Inreni illam papyrum vitris diligeuter inclusam et iu undecim tabulas commode divisam, quarum conspectum subiuugo. 1 Qui singula« nunc in manus eumet tabulas, forsitan dubitet de ordinis veritate, quem Tu reetituisti egoque usu probatum inveui. at T I B I praeter posticae scripturae indicia, de qua postea loquar, ampliora ac magis continentia fragmina voluminis olim praesto fueruDt, quae ]>ostea demum forfice sunt discissa in commodioris usus partes, quibus in diversas tabulas translatis quae olim cohaerebant dirempta sunt. 9 etiam ceterae paginae aut nunc coniunctae servantur aut, si paucas excipias, manifesta prions conexus retinent vestigia, sed eingillatim haec persequi is tantummodo poterit, cui vitris sublatis ipsas Chartas examinare licebit. opto vero, ut Tu qui buius papyri fata ab initio cognovisti, aliquando huic desiderio satis facias. Voluminis quantum nunc restat longitudo, si partes contextas cogites, est tri um fere metrorum ac dimidii, latitudo (altitudo) XXIII fere centesimarum. plagularum singularum, ex quibus papyri corpus conglutinatum est, commissuras vidi XIX, quae quinis fere denis centesimis inter se distant, sed veri simile est paulo plures fuisse, ut paulo plus quam scapum, quem Plinius (Ν. Η. XIII 77) vicenis plagulis constare dicit, complevisse librarius videatur. ceterum scripturam commissuris plagularum nequaquam impeditam esse omnino hodie constat et hoc exemplo confirmatur.
tabula -
I continet paginas (eolumnas) 1 II III II Ill IV V VI
-
-
-
IV V VI VII VIII I X X XI XII XIII X I V X V X V I X V I I XVIII X I X et X X
-
VII VIII IX X
-
-
-
X X I XXII XXIII XXIV XXV—XXVIII XXIX XXX XXXI XXXII XXXIII XXXIV XXXV
-
XI
-
-
-
XXXVI XXXVII XXXVIII
ex scissuriä haec olim cohaesisse apparet extrema tabularum: II coniunctae fuerunt paginis tabulae I et III III IV XI V VI XVIII VI - VII XX VII - VIII XXIV VIII IX XXVIII X IX XXXI X XI XXXV
et -
XXXIX IV XII XIX XXI XXV
XXIX XXXII - XXXVI
a
^^
PRAEFATIO
vin
Paginae (sive columnae) litteris completae servantur XXXIX, ultima semi plena; intervalla vacua, binarum fere centesimarum, extremus tamen margo dexter, ubi librarius substitit, duplo maior. versuum numerus in singulis paginis a quadragenis quaternis sensim auctus est finem versus usque ad undesexagenos. summa vereuum, computatis etiam quos supplevi versibus, sed omissis, si qui inter versus aut extra additi sunt, est MDCCCCX; quibus si addas fragmenta posticae, fiunt MDCCCCXXVII. unde apparet quantum reliquum sit a iusti voluminis ambitu,cum praesertim ipsi versus legitimi stichi mensura (XV syllabarum) sint minores, nam XIII fere syllabarum (i. e. XXX fere litterarum) modulo continentur. initium voluminis non servatur. neque tamen ea iactura plus quam una vel duae paginae perierunt, quantum ex Prooemii superstitie natura coniectari potest, periit igitur etiam titulus libri cum auctoris nomine, quod si quis in inscriptione IV 1 8 . 1 9 invenire voluerit, non invidebo; ego quid sentiam, infra p. XVIII aperiam. Fragmenta
Praeter maiora fragmenta, quae olim incerta sede fluctuabant, nunc autem omnia a TE partimque a me in rectum ordinem restituta sunt, nonliulla frustula vaga servantur, quae editioni adiunxi sperans fore ut haec quoque forte fortuna aliquando corpori reddantur. his minutis fragmentis (III—XII) duo praefixi paulo ampliora, quae manu librarii in postica addita sunt, nam ut ipse liber iusto ordine i. e. in antica parte scriptus est, ubi secundum U. WILCKENII egregiam observationem fibrarum striae cum versuum lineis eandem derectionem tenent, ita fragmenta ilia in postica posita sunt, quae fibris contrariis facile agnoscitur. quae fragmenta cum pertineant sine dubio ad earn disputationem, quae in extrema pagina XXXIX non tam clauditur quam abrumpitur, cumque laborantis librarii baud obscura signa praebeant, conieci 1 propterea suppleta esse, quia cum ulteriora in exemplari magis magisque corrupto legentis laborem fallerent, ilia sola aliquatenus enucleari possent. etiam antea exemplaris condicionem tristiorem fuisse veri simile est, ut oblitterati apices oculis librarii vix ac ne vix quidem exciperentur. qua re excusatur aliquo modo illius incredibilis neglegentia, quae usquequaque cernitur. tot supplementa sunt inter versus et in margine, tot liturae, tot hiatus verborum et sententiarum. sed de his postea accuratius.
1
Über die Excerpte vol. XXVIII) p. 410.
von
Menons
Iatrika
in dem
Londoner
Papyrus
137
(Hermae
PRAEFATIO
IX
In postica praeter ea quae ipse librarius eupplevit praeceptum nie* dici invenitur rudi calamo eoque recentiore exaratum, ut possessorem voluminis id aspersisse credas; tum scholaetica exercitatio, quam in poetica tabulae II aliena (saeculi tarnen II p. Chr.) manu scriptam legimus. est epistula M. Antonii triumviri, quae incipit: Μάρκος 'Αντώνιος
Praeceptum
αδτοκράτωρ | τριών ανδρών δημοσίων πραγμάτων | άπο καταστάσεως τώι Kotvuii τών ά|πο ( s i c ) της 'Ασίας 'Ελλήνων χαίρειν.
Kai | πρότερον έντυχόντος μοι έν
Έφέσωι I Μάρκου 'Αντωνίου 'Αρτεμιδώρου τοϋ | έμοΰ φίλου και άλείπτου
κτλ.
integram epistulam Τε mox editurum esse pollicitus es 1 , praeter haec igitur duo calamorum posteriorum pericula cetera omnia unius librarii manu perscripta sunt tam contextus verba quam quae correcta suppletave sunt. De aetate librarii controversia est, de qua dixi Hermae 1. c. p. 411. ut enim Alexandra Philalethis crebra mentione circa Christi natalem alter terminus fixus haeret, ita inferior vacillat. assentior tameu T u a e sententiae, vir peritissime, qui scripturam altero saeculo haud posteriorem esse asseveras. 3 cum enim litterae sint similes primae potissimum quae exaravit v e s t r i Aristotelis manui, tum siglorum forma, ut idem Tu recte monuisti, simillima. neque enim universa ratio discrepat et octo notae plane eaedem (γάρ, έστίν, είναι, κατά, μεν, παρά, τών, -ήν). quodsi minutiae formarum rimeris, etiam antiquiora videantur Iatricon compendia quam Arietotelea.3 Compendiorum autem in hoc volumine duo genera inveniuntur: unum compendia liberum omnibusque sedibus concessum quod siglorum voco, alteruni extremis versuum vocabulis reservatum compendiorum, quae proprie dico. ac sigla quidem tabula priore huic editioni adiuncta illustravi, de compendiis vero finalibus haec habeto: —
^ α ο υ ω
lineola transversa superscripta quamlibet terminationem significat velut -χουφοτεμ (κουφότερο), γεν (γένηται, γενομένης, γενομένων), μυελό (μυελός), λαμβ (λαμβανομένη, λαμβάνεσθαι sim.) significat ην velut κεφαλ^ (κεφαλήν), τροφ~-- (τροφήν) superscriptum αν ον ου aut ους ως aut ων 1
Classical Review 1. c. p. 237. Classical Review 1. c. p. 239. 3 nam si derectae et simplices formae ex (lexis et compositis originem duxerunt (id quod in nonnullis notis demonstrari potest cf. Lehmann Tachograph. Abkürzungen Leipz. 1880 p. 102. 105), hie scriptor genere antiquiore usus est quaui Aristotelis. 1
χ
PRAEFATIO
S σ turn lilicriorc rationo: ανα (άνάδοαις vel άνάδοβιν XXV 19. 25), αναδα (άναδόσεως XXV μ α » 14), αναΟ« (άναΗυμιαΟεϊσαι VI 32), απερματι (σπερμοτικοϊς XXV 4ο) αισ (αίσθητόν saepe) " " ^ Χ οι (οίκοΰαοτν XIV 44), ήγεμονι (ήγεμονικοΰ XVI y8), νοσο (νοαολογεί XI 41), τυγ (τυγχάνειν XXIV a«) scriptura
De ipsa scriptura hoc clico, quod uni cuique autotypo nostro inspect!) oculis videre licet, librarium non artificem fuisse libros mercede scribere consuetum, sed homiuem mediocriter doctum, qui exemplar sive situ sive tri tu corrnptum in usum privatum describeret. eiusdem generis plerosque libros esse, qui nunc in Aegypto inveniuntur, et olim dixi 1 et nunc post tot tamque egregia inventa etiam confidentius assero. itaque cum duplex fuerit ut apud nostrates ita apud antiquos litteratura, una pulclira et antiqua ilia titulorum, qua antiquarii qui recte dicebantur libros Sosiorum vel Atticorum iussu affabre scribebant sive pingebant, altera vulgaris et cursiva, qua vulgus epistulas, commentarios, quidquid privato usui destinatum erat, currenti calamo conscribebat sive conscribillabat: homines docti qui librum descripturi erant cum vulgari genere uti uollent, artificioso nescirent, utrumque miscebant. talis est scriptura semicursiva eorum (jui Aristotelis r. p. Atheniensium exaraverunt, talis huius hominis qui conatus est (neque enim perfecit) in suum sibi usum Iatrica haec describere. ergo litteratura ista etsi ex cursivi generis levitate adspirat ad grandius illud, tamen parum accurate et distincte formatur, ut saepe immo plerumque incertum sit, utrum τ an ο, λ an a, λλ an μ, ν an at, γ an τ, α an e vel ο etc. voluerit scriptor. hinc maxima legendi difficultas oritur, praeterea fluctuant ipsae formae relabente subinde librario in vulgare genus, velut praeter κ sollemnem formam cursivam illam u non raro adhibet, ut καί an ώς scriptum sit plus semel haereas. inprimis cursiva utitur in eis quae vel supra vel extra versus supplet et in compendiis flnalibus. quae cum ita sint, tutissimum erat volumen totum lucis arte fideliter expressum lecturis ante oculos ponere, ν) δ]έ χειμεν(ων) [δει γινώσκειν ώς] των παθών τά [μ(έν) φ(αοιν) (είναι) ψυ]χιχά, τά δέ σωματικά, σω[ματιχά] λαμβάνοντες τά περί την [ζωτιχ]^ν δυναμιν λαμβανόμενα, [τάς τε α]λλας δυνάμεις άνπδιαστέ(λ)20 [λοντες κ]α! την ζωτικήν δυναμιν
TBSTIMOOTA
I 7] GALENDS De methodo medendi I 7 [ X 51 Κ . ] : πάντες γοΰν σχεδόν ol άπο της άμεθ τε xal μανιώδους ταύτης αίρέσεως [methodicae] την μέν ΰγείαν εύστάθειαν των κατά φύαιν ένεργειών εΤναί φασι χαΐ (σχύν, την δέ ν όσον οίικέτι βλάβην ένεργείας χαΐ άσθένειαν, άϊΧ οI μέν δ ι ά θ ε σ ί ν τ ι ν α βώμ'ατος, ol δέ σώμα πως διοχείμενον (cf. Χ 54)
NOTAE CBITICAB
I 1 π vel γ Ρ sensus fuerit περιλαμβάνοντας έν τώι τοΰ πάθους δρωι χαΐ την προς τών άρχαίων χομιζομένην [cf. ν. 6] κρίσιν, χαΐ ίπίτασιν χαΐ άνεσιν άνά λό(γον) δεχομένην cf. V 14 sqq. 3 αιν yel ην Ρ ανα vel απα, non απο Ρ 8. 9 σωματικής είτε Κ 9 εντοισσω scripsit loco deletae vocis ζωτικής, cuius initium pellucet, Ρ
11 Κ cf.
II 14 sqq. vocis σχέσιν extremae umbram servat Ρ 14 Κ 16 ψυχικά Κ ex su> litteris extremis linea deducitur usque ad v. 39 et continuata inter vv. 39 et 40 desinit, ubi post parenthesin filum partitionis resumitur 17 ματιχά] ultimae α umbra in Ρ 19. 20 parum certa supplementa Suppl. Ari9t. I I I
Auou. Lond. Iatrica.
1
PROOEMIÜM I 21-11 9
2 I
21
[τηι ψυ]χήι.
ψυχή δέ λέγεται τριχώς ·
[η τε] τώι δλωι σώματι παρεσπαρμένη χαί τό μόριον τό λογιστιχόν [χ]αι ετι ή έντρέχεια. * xai της μ(έν) έντρε2ft
[χ]όίας έπΐ τοΰ παρόντος οό χρηζομεν, [τ]ών δέ άλλων δύο σημαινόμενων, [χα]1 μάλλον τοΰ λογιστικοί,
περί γ(άρ) τοΰ-
[το] τ[ά] πρ[οηγ]ούμενα πάθη συνίσ[τατα]ι (χαί τά) χατ' έπαχολούθημα. * πάθη δέ (έστιν) 30
[τάδε] προηγούμενα χατά χείνησιν· [δ]εισιδαιμονία, λύπη, φόβος, φιλαργυρία· ταΰτα γ(άρ) έν χεινήσει* # χάρος δέ χαί λήθαργος έν σχέσει. * *
σωματικά δέ
[π]ορετός — προηγοΰμενον μ(έν) πάθος (έστίν) »5
[τ]οΰ σώματος, χατ' έπαχολούθημα[ι] δέ [τ] ή ς ψυχής — , μανία ομοίως· χαί ταΰτα έν κινήσει τά πάθη. * * έν σχέσ[ει] δέ παράλυσις, χάρος, τά παραπλή[σι]α· ουτω μ(έν) δή χρηστέον τώι δρωι [έπΐ]
40
[άπάν]τω[ν]. * των δέ παθών [τά μεν ψυ-] [χιχά, τ]ά δέ σωματιχά.
χρή δέ [είδέναι]
[δτι τά μέ]ν σωματιχά πάθη ά [
II
[
]να χαί περί τήν ζ[ωτικήν]
[
]ασται.
]
ώς ομοίως δ[έ . . . .]
[. .] περι[
] τοις σώμασιν, ώστε
[. .] Ιδίας [
]άσθαι ταΰτα τήν τε
[ζα>]τιχ[ήν χαί] τήν έν τοΐ(ς) σώμασιν [οδσαν] ψοχι[χήν. ψυ]χικόν δ' (είναι) πάθος το 5
τ[οιο]ΰτο· διάθεσιν ψυχής [χα]τά χείνησι[ν] ή σ χ έ σ ι ν χαί γάρ ή ψυχή δύναμίς (έστιν). λέ[γ]εται δέ ψυχ[η] τριχώς* ή τε δλη χα[ί] τό μέρο[ς τό λογιστιχόν] και αυτή ή έν[τ]ρέχεια.
[άλλ' έπΐ έχεϊνα ΐωμ(εν)] νϋν· 2ταν γ(άρ)
I 21—22 Κ 39 ουτωι Ρ 42 sqq. sensum talem divino: άπο τοΰ προηγούμενα χαί περί τήν ζωτίχήν δύ(ναμιν) (είναι) χ(ατ)ων[νία]τααθαι [χ(ατά)] την ψυχήν πά[0]η, περί τ[ήν] δλην λέ[γομ](εν) xal περί τ& [μ]έρος αδτ[ή]ς τδ λογιβ[τι]χόν. # τ(ών) τε ψυχ[ικ]ων παδ[ώ]ν 5 μ(έν) (έστιν) [κ(ατά) ώς φησιν περί αΰτοΰ ό αϋτδς φιλόσοφος, λέγει άποτελεΐσβαι τάς νόσους τρόπωι τούτωι·
15
δταν μ(έν) γάρ ή χεφαλή υγιής
η χαί |[κα&]αρα] χαλαρά, χα! ή τροφή απ' αυτής προστίθεται τώι δλωι σώματι [και oj υγιαίνει τδ ζ ώ ι ο ν * δταν δέ μή υγιής η , νόσους έπιφέρει τώι τάς διεξόδους άποφράσσεσΟαι · 'δταν γάρ, φ(ησίν), αύται άποφρα-
20
[γ]ώσιν, άνατρέχον τό περίσσωμα ώς τους κ(ατά) τήν χεφαλήν τόπους τ[έω]ς τώι μή εχειν διέξοδον ένμένει, έ[ν]μεΐναν δέ μεταβάλλει είς άλμυρόν καΐ δριμύ ύγρόν, και είτα
25
πλείονα [εν]μεΐναν χρόνον καϊ ρήίιν έργασάμενον φέρεται εις ότιοΰν μέρος
VII 41—44 Κ VIII 1. 2 Κ 3 suppl. incertum cf. IV 35 sqq. 4 τήν Κ 6 ανατρ vel ανατι; supplevi ex v. 20 7 περιασώματα Κ 8 γίνεται ego ut Κ legi 14 κεφαλή liquido Ρ : lege κοιλία 1δ dittographiam notavit Κ 20 Κ 23 IC 25 Κ
EXCKBPTA HBNONIA VIII 27—44 VIII
27
IS
x[al] παρά [τάς το]ότοο διαφοράς διαφόρους [τάί] νόσους έπιφέρει. # (εστι) δ' δτβ, φ(ησίν), χαΐ [άΟρό]ως οίσθέν έπI την τραχεΐαν
30
άρτηρίαν — λάρυγξ δέ αυτή — πνιγμοίκ [έπ]ιφ[έρει] *αΙ συντόμους έξαγωγάς [
]νην.' * νοβεΐν δε φ(ησιν) τήν χεφα-
λην [ή] δι' δπερβολή(ν) χ(ατα)ψόξεα>ς ή δι' όπερβ[ολ~|ήν θερμότητος ή διά πληγήν. * * 3&Ά[.]ας δ[έ] ί[δίω]ς οιεται γι(νεσθαι) τάς νόσους διά τάς τοΰ ένχεφάλου χαθάρσ(ε)ις. [χαθαίρεσ]θαι δέ τδν έγχέφαλον διά μυ[χτη]ρων, ώτων, δφθαλμων, σ[τ]όματος, χ(ατά) [τ]ε τάς διαφοράς [το[υ π]λή8ους] τ(ών) χα40
θά[ρσ]εων δγίειαν γί(νεσθαι) ή νόσον.
δταν μ(έν) γ(άρ)
χ(ατ') έλάχιστον γένηται ή χάθαρσις, δ[γι]αίνει τό ζώιον, * δταν δέ δπερ[χό]ρως, νοσεί.
λέγει δέ διά ταύτας
τ[ά]ς καθάρσεις γ((νεσθαι) πέντε χα[τ]άρρους
VIII 35] HIPPOCRATES q. f. de lociä in hom. 1 [VI 276,12 L.]: ή γάρ χοιλίη 4π6ot Si dic& χεφαλής Εοις άποχρίβιος 8t7 ώτων χατά φόβιν, 8t' άφθαλμΟν, 8ιά jbivüiv · τρεΖς οδτοι· χαΐ άλλοι δι1 ύπερφης ές φάρυγγα, ές βτιίμαχον, άλλοι Bid φλεβών έπΐ νωτιαίον, ές το αΓμα [τά Ιαχ(α L.], ot πάντες Ιπτά.
VIII 31 έπιφέρει] cf. Stephanas in Schol. Dietz. 1328,13 πνιγμούς έπιφέρ« 32 χ«τ . . νην Ρ: fortaese χ(ατά) άγχόνψ cf. Hippocr. de virgvVIII 468,12 L.; de re Gal. XVI 676 sqq. 33. 34 Κ 35 nouien incertum velut "Αβας, Α(ας. tertia littera potest esse ο 8i Mio verieimilius mihi videtur quam δ' δ Ί . , - , ς (Κ), hoc esset velut Ίασεϋς. contra non potest legi Κνίδιος vel 'Ρόδιος 36. 37 Κ 39 pleraque Κ 40 Κ 42 Κ 43 [μέτ]ρως vestigiis vix aptum 44 τάς Κ χαΒαρρους Ρ
14
E X C E R P T A MENONIA I X 1 — 2 0 IX
[
desunt
duo
fere
versus
]
3
[ . . .] ιτωι μ η [
]
[χ(ατά)ρ]ροος. * * [.
]
s
[' Η ρ ] ο χ λ ε ό δ ω [ ρ ο ; [
]
[ . . ] ενομεν
]
[τ]ήν αδτ[ήν
]
[.]
δύο ε?πον[
]
π α
]
[. . .]« ίο
15
[
[.
.]ev
Ρα[
2ταν
[
]
[τ]δ σ ώ μ α 6γ[ιαίνει ( ? )
]
τ ω ς νόαοι [
]
ται τά α ώ μ α [ τ α
]
ρα[.]προβενεχ[θέντο ( ? )
]
πλ[ή]0η,
άλ(λά)
[αΓα]περ [
]
x a l τ ά ς νόσ[οος
δοα-]
χρ[ό]τα>ς έ χ [
]
μετρίαν νάαο[ν
]
χαι χατάψυζιν [
]
2 θ ' Η ρ ό δ ι χ ο ς δέ [ό Σ η λ ο μ β ρ ι α ν δ ς οιεται]
I X 2 0 ] HIPPOCRATES q. f. Epidem. VI 3,18 [V 3 0 2 L . ] : Ήρόδιχος τους πυρεταίνοντας έκτεινε δριίμοισι, πάλησι πολλησι, πυρίηαι. κακόν. το πυρετώδες πολέμιον πάλ7]αι, περίοδοι δρόμοισιν, άνατρίψει. πόνος πόνψ. GALRNUS in h. 1. [ X V I I Β 9 9 Κ . ] : καΐ Πλάτων μέν μέμνηται τοΰ Ήροδίχου ώς πολλοίς περιπάτοις χρωμένου. τίνος γέ νΰν Έροδίκου μνημονεύει [Hippocrates], πότερον τοΰ Λεοντίνου [ a n Cnidii ? cf. s u p r a IV 40, Gal. VII 701] ή τοΰ Σηλυβριανοϋ περιττόν ζητεΐν. PLATO R e p . I I I 40G A — C : xa\ μέν δή, έφη, άτοπόν γε τ& π ώ μ α οίΐτως έχοντι. Οδκ, εί γ ' έννοείς, είπον, δτι τ ή π α ι δ α γ ω γ ι κ ή τών νοσημάτων τούτη τ η νΰν (άτριχη πρΑ τοΰ Άσκληπιάδαι ούχ έχρώντο, ώς φασι, πρίν Ήρόδικον γενέσθαι. Ήρόδικος δέ παιδοτρίβης ών χαΐ νοαώδης γενόμενος, μίζας γυμναστικήν (άτριχη, άπέκναισε πρώτον μέν καΐ μάλιστα έαυτόν, ϊπειτ' άλλους δστερον πολλούς, π η δ ή ; έφη. Μακρόν, ήν δ ' έ γ ώ , τον θάνατον αί>τψ ποιήσας. παραχολουθών γάρ τ ψ νοσήματι θανασίμψ δντι ούτε ίάσασβαι, οΐμαι, οΓός τ ' ήν έαυτόν, έν άσχολία τε πάντων ίατρευόμενος δια βίου (ζη άποκναιόμενος, εί τι της είωθυίας διαίτης έκβαίη, δυσθανατών δέ υπό σοφίας εις γήρας άφίκετο. Καλόν άρα τό γέρας, ίφη, της τέχνης ήνέγκατο. Οίον εικός, ήν δ' έ γ ώ , τον μη είδιίτα, δτι 'Ασκληπιός ούκ αγνοία ούδέ άπειρίψ τούτου τοΰ είδους της (άτριχης τοΤς έκγόνοις ού κατέδειξεν αυτό, άλλ' είδώς δτι πασι τοις εύνομουμένοις έργον τι έκάστψ έν τ ή πόλει προστέταχται, 8 άναγχαίον έργάζεσθαι, καΐ ούδενΐ σχολή δια βίου κάμνειν ίατρευομένψ. [cf. Schol. ad h. ].]. Prot. 316 D: έγώ δέ την σοφιστικών τέχνην φημί μέν είναι παλαιάν, τους δέ μεταχειριζομένους αύτήν . . . πρόσχημα ποιήσαι καΐ προκαλύπτεσθαι, τους μέν ποίησιν, οίον "Ομηρόν τε καΐ Ήσίοδον . . . ένίους
I X 1—19] d e x t r a pars periit 13 Κ μετριον Ρ
6 γενομεν- Κ
15 Κ αις vel οις ve! εις superser. Ρ 20 ηροδικοσ, non προδικοσ Ρ
7 Κ 16. 17 Κ
11 Κ 18 vel
EXCERPTA
IX
21
MEN0N1A I X 2 1 — X 27
τάς νόβοος [γί(νεσθαι) άπδ της διαίτης·
15
ταύ-]
την δέ (είναι) χατ[ά φόβιν, 8ταν πόνοι προσώσιν] χαΐ άλγη δ' 8σα [δει, χαΐ ούτως πέψιν μέν] Ι χ η ή τροφή, έπί[δοσιν δέ αεί λαμβάνη] 25
τά σώματα άν[αδιδομ(έν)ης της τροφής χατά] φόβιν.
οιεται γ[(άρ)] τή[ν μ(έν) ύγίειαν γί(νεβθαι) χατά]
φόβιν έχόν[τ(ων)] τ(ων) βω[μάτ(ων) περί τήν δίαιταν, την δέ] νόβον π[α]ρά φόβι[ν έχόντ(ων) αδτ(ων).
τοις μ(έν)τοι]
παρά φόβ[ι]ν διατεθεΐ[βιν πονεΐν π(ροβ)τάββει] 30
ή ιατρική παραγομέ[νη καΐ ο(υτως) είς τδ χατά] φόβιν άγει ταΰτα, ώ[ς αδτός φ(ηβιν).
* λέγοοβιν]
δέ τον άνδρα τήν ?α[τριχήν εντεχνον] άγωγήν εις τδ χ(ατά) φόβιν [χαλέβαι. * και ταΰτα μ(έν)] οδτως, [έ] κείνο δέ 8τ[ι απ' έναντί(ων) της τε] 35 θερμότητος χαΐ ό[γρότητος τ(ών) βωμάτων)] βονίβτανται νόβοι, [διατεθρόληται. * * ] ό δέ Αιγύπτιος Νινό[ας ιδίως λέγει τά μ(έν)] βονγενικά γί(νεβθαι) πάθη, [τά δέ αλλότρια *] χαΐ τά μ(έν) βονγενικά [Ιμφοτα τοις βώμαβιν] 40
είναι. * υπο δέ άλ(λης) α?[(τίας) βι>νίβταβθαι] τάς νόβους τρόπωι τ[οιοότωι·
δταν γάρ]
ή τροφή ληφθείσα μή [αναδοθη τ φ σώματι,] αλλ' ένμείνη, [ή θερμ[ότης ή έν]] ήμιν [οδβα περισβώματα] έζ αυτής άπογεννδι [ Χ
[ 27
[
desunt
versus
] fere
sex
et
viginti
] ] ινος
δέ τινας ησ&ημαι καΐ γυμναίτιχήν, οίον "Ιχχος τε 6 Ταραντΐνος χαΐ 6 νΰν ?τι ών οΰδενδς ήττων σοφιστής Ήράδιχος Α Σηλυμβριανός, το δέ άρχαϊον Μεγαρεύς. Phaedr. 227 D: Ιγωγ' οΰν οδτως έπιτε96μηχα άκοϋσαι, ώστ έάν βαδίζων ποιη τόν περίπατον Μεγαράδε, χαΐ χατά Ήρ μή sou άπολειφθώ. ARISTOTELES Rhel. A 5. 1 3 6 l b 4 : πολλοί γάρ ΰγιαίνουαιν ώσπερ Ήράδιχος λέγεται, ού; ουδείς civ εΰδαιμονίσειε της ΰγιείας διά τδ πάντων άπέχεσ8αι των άνθρωπίνων ή των πλείστων, cf. Plin. Ν. II. X X I X 4. IX 22] cf. HIPPOCRATES de flatibus 7 [VI 98 L.]: πονηρή δέ έστιν ή τοιήδε δίαιτα τοΰτο μέν δταν τις πλέονας τροφάς ή ΰγράς ή ξηράς διδφ τω σώματι ή τό σώμα δύναται φέρειν xal πόνον μηδένα τψ πλή&ει των τροφών άντιτιθη. I X 2 3 αλγηδοσα sic distinct« Ρ 25 post σώματα exhibet αν yel αλ Ρ 32 ίατριχήν Κ ίντεχνον] cf. Plato Legg. II 673 A 36 conicias νιίβοι velut XVII 25 al., at cf. XVIII 3 37 nouien plane incertum, Aegyptiuin tarnen esse negaat periti. Ninyas Nini f. not us 41 Κ
16
EXCERPTA MENONIA X 2 8 - X I SI X
28
so
[
] νόβΟϋί
[
] |*(έν) ε ΐ ν ο ι
[
] επι[.]ν
[ [
]αμ]ς νεφρούς
[
]
[
]ιον
θερμ(ήν) μέγα
[
] ή δέ
[
] χαΐ πρασο-
[ειδής
]ατος τδ αίμα
[
] αιτατον
[ 20
[6γίε]ιαν
ά ] λ μ υ ρ ά ν δέ
[
15
J ]v xal
[
δέ
πορρά
] μ α τ ο [ . . . ·]ον ή δέ μ έ λ α ι -
[να
]ντ(α>ν)
[. . . . ] μ έ ν ( ω ν )
[ων
]
[....]
αΓμα
δποστάσε-
τόπον ε χ ε ι
Χ 36 compendium explicaverim άλγηδν) τούτ(ων) μ ή έξ έαοτ(ών), αλλά παρά τάς [[πολλ]άς] (xal) άκαιρους της τροφής δόβεις. νοαοπ(οι)εΐν δέ ταΰτα χαΐ παρά τδ πλή15
θος χαϊ παρά τδν τόπον χαΐ είδος, μεταβάλλειν δέ οΓεται χαΐ δι' δπερβολήν πάντ(ων)·
χαΐ γ(άρ) θερμότητος χ[αΙ ψύξ]εως
ή τοιοότ(ων) παραπλ[η]α(ων·
χαϊ περί μ(έν)
τούτοι» φαίνεται παρα[πλη]σια>ς τοις 20
πρ[ότερον αίτιολογ]ών.
·
περιττό-
[το]τερος δέ α[δ]τ(ών) φαίνετ[αι] χ(ατά) τοϋτο· λέγει γ(άρ) τηχομένης της χολής xal τοΰ φλέγματος χαϊ υγρότερων γι(νομένων) άποτελεΐσθαι ίχωρας xal ίδρωτας· 25
αηπομένων δέ αδτ(ων) χαϊ παχυνομέν(ων) έπιφέρειν ήχον, μύξας, λ ή μ α ς ·
άνα-
ξηράνβει δέ [β]τερεών άποτελεσθ(έντων) π[ιμελήν xal βάρκας γί(νεσβαι)] έξ αΰτ(ών) λέγει [ 30
χ]αΙ αΓμα
π[ χολην [
] λεγόμενα ] φλέγματος
[έπι]μειχθ(έντος)
τωι αΓ[μα]τι [. . ·]μα [. . . τ]δ [φ]λέγμα [
]ν0έντος [δέ] αύτοΰ λευκ&ν
[φλέγμα γί(νεται)], 85
μελαν&έντος δέ xal μετα-
β[ληθέντος] μέλαινα χολή.
xal ή μέν
τοΰ Κ ώ ι ο υ δόξα τοιαύτη[ι]. » ·
Φασίλας
8 minus placet πάντα δέ δμοίως, φηοίν [sc. Aristoteles], Δ. ό Κ. οΓεται 9 αυνίατασθαι Ε 10 Κ 15 fortasse χαϊ (τό) είδος με ίο deletis n Uteris Ρ 18 τοιούτων] non ex tat των τούτοις (XIX 1) 21 Κ 28 π vel γι Ρ : suppl. Η. Schöne 33 άπολευχανθέντος vel έξογρανίΐέντος βυτου vel ετιαυ Ρ 35 ß aut θ Ρ 36 φασιλας potius quam φασιτας P. ultimae contractionem aeolicam esse negat 0. Hoffmann
EXCERPTA ΜΕΝΟΝΤΑ X I I 37—XIII 22 XII
19
37 δέ δ Τενέδιος λέγβι συνώταβθαι τάς νήσους ή παρά τήν άποφοράν των έν ήμϊν όγροτήτ(ιον) χαΐ προβτι40
θβμβν(α>ν) dvotxetotc τόποις ή dich τ ( ω ν ) άποχωρ(ημ«ίτων) αδτ(ων)·
είναι γ(βφ) φ(ησιν) έν ήμΐν
χατά φόσιν δγρότητ[α]ς χαΐ τάς μ ( έ ν ) [τάς] 5γρότΐ]τας ού χατονομάζει XIII
τ[
.] ] ]
5
ίο
χατά τά [
]
[ρημα
]
'·
]
η[
]
ται ή βτα[ν
]
ν[ίατααθαι τάς νόβους έχ τοΰ] φλέγμα[τ]ο[ς
]
λαμβάνει [
]
έξ έαοτ(ών)· εί ψ έπΐ [
]
αδτη γάρ έπιμε(να[σα . . .
] [ται δια[τι]0βισω(ν) [τδ δ]λον [ σ ] ω μ α ]
15
[ 9 μ μ π ] λέγει ηγετοι [. . τ]του[ς π ο ] λ λ ά ς σα'ρχας 6 π ά ρ [ χ ε ι ] ν , έ π ε ι δ ή π [ ε ρ α υ χ ( ώ ν ) ] 6στέα ά ψ υ χ [ ό τ ] ε ρ ά ( έ σ τ ι ν ) , *
XVI
μηροΰ[ς]
λήν όλί[γ]ας, *
τά
* περ[ί δέ τ ή ν ]
χεφα-
περί [ δ έ ] γ [ λ ώ σ σ α ν ] π ο ι [ ε ΐ ] τ α ι
αυτής
δστέα τ ά ψ υ χ ό τ ε ρ α
[μεστοί. * ]
αμελεί
άρ-
καΐ γη ξυμμίςας καϊ ζυναρμόαας, έξ όζέος καϊ άλμυροΰ ξυνθείς ζύμωμα ύπομίςας αύτοίς σάρκα εγχυμον και μαλακήν ξυνέσττ,σε. X V 3 6 ] PLATO T i m . p. 74 Β C : τήν δέ σάρκα προβολήν μέν καυμάτων, πρόβλημα δε χειμώνων, Ιτι δέ πτωμάτων οίον τά πιλητά έσεσθαι κτήματα, σώμασι μαλακώς καϊ πράως ύπείκουσαν, θερμήν δέ νοτίδα έντός εαυτής έχουσαν θέρους μέν άνιδίουσαν καί νοτιζομένην εξωθεν ψύχος κατά πάν τό σώμα παρέξειν οίκεϊον, διά χειμώνος δέ πάλιν αύ τούτο,) τω πυρί τόν προσφερόμενον έξωίΐεν καϊ περιιστάμενον πάγον άμυνεϊσθαι μετρίως. X V 4 3 ] PLATO T i m . 74 Ε 76 Α : δσα μέν ούν έμψυχότατα των όστών ήν, όλιγίσταις συνέφραττε σαρξίν, ä δ' άψυχότατα έντός, πλείσταις καϊ πυκνοτάταις, καί δή καί κατά τάς ξυμβολάς τών όστών, δπη μήτινα άνάγκην δ λόγος άπέφαινε δεΐν αύτάς είναι, βραχεϊαν σάρκα ϊφυσεν, ίνα μήτε έμποδών ταϊς χαμπαΐσιν ούσαι δύσφορα τά σώματα άπεργάζοιντο, ατε δυσκίνητα γινόμενα, μ ή τ ' αυ πολλαί καϊ πυκναί σφόδρα τε έν άλλήλαις έμπεπιλημέναι, δια στερεότητα άναισδησίαν έμποιοΰΐαι, δυσμνημονευτότερα καί κωφότερα τά περι τήν διάνοιαν ποιοϊεν. διό δή τό τε τών μηρών καϊ κνημών καί το περί τήν τών ίσχίων φύσιν τά τε τών βραχιόνων όστα καί τά τών πήχεων, καϊ ίσα άλλα ήμών άναρθρα. X V I 1] PLATO T i m . 7 5 A — C : 3σα τε έντόί όστα δι' όλιγότητα ψυχής έν μυελό} κενά έστι φρονήσεως, ταΰτα πάντα συμπεπλήρωται σαρξίν δαα δ' εμφρονα, ήττον, εί μ ή πού τινα αυτήν καθ' αίιτήν αισθήσεων Ενεκα σάρκα οδτω ξυνέστησεν, οίον τό της γλώττης είδος, τά δέ πλείστα έκείνως · ή γάρ έξ άνάγκης γιγνομένη καί ζυντρεφομένη φύσις ούδαμη προσδέχεται πυκνον όστοΰν καϊ
X V 39 fortasse μέν intercidit. post ταΐς εν ante lac. clare Ρ spntio propter papyri pessimam illic condicionem relicto Ρ 43 δέ Κ 4 5 κνήμας Κ 46 ΰπάρχειν Κ 47 Κ
4 0 τηικομε . . [ν]ον 41 έναντιοϋσΟαι Κ
X V I 1 γ[λώσσαν] basta obliqua extat in Ρ ; supplementa incerta σαρκός 2 ταψυχοτερα Ρ : τά ψυχδ' άπό των πλειόνων γίνεται, f)v μή τύχ^ χαλώς Ιχσντα της χρήσιος της πρός άλληλα; άνάγχη το (νυν της φΰσιος τοιαύτης ϋπαρχούσης *αΙ των άλλων πάντων χαί της τοδ άνθρωπου μή Sv είναι τ&ν άνθρωπον, άλλ' (χαβτον των ξυμβάλλομένων ές τήν γένεσιν (χειν τήν δύναμιν έν τφ σώματι οίηνπερ συνεβάλετό. χαί πάλιν γε άνάγχη άναχωρείν ές τ^ν έωυτού φύσιν Ιχαβτον τελευτώντος τού σώματος τού άνθρώπου τό τε ύγρόν πρός τό ύγρόν χαί τό ξηρόν πρός τό ξηρόν χαί τό θερμόν πρός τό θέρμόν χαί τό ψυχρόν πρός τό ψυχρόν. τοιαύτη δέ χαί των ζψων έστίν ή φύσις χαί των άλλων πάντων· γίνεταί τε όμοίως πάντα χαί τελευτφ όμο(ως πάντα, συνίσταται τε γάρ αύτών ή φύσις άπό τούτων των είρημένων πάντων χαί τελευτφ χατά τά είρημένα ές τό οώτό ίθεν περ συνέστη έχαστον, ένταύθα ούν χαί άπεχώρησεν. Ibid. 2 [VI 34,8L.]: των δέ ίητρών eil μέν τίνες λέγουσιν, ώς άνθρωπος αΓμά έστιν, ol δί αύτών χολήν φασιν είναι τόν άνθρωπον, Ινιοι δέ τίνες φλέγμα* έπίλογον Si ποιέονται χαί οδτοι πάντες τόν αύτόν· Εν γάρ έΐναί φασιν, ί τι Ιχαστος αύτών βούλεται όνομάσας χαί τούτο μεταλλάσσειν τ))ν (δέην χαί τήν δύναμιν άναγχαζόμενον ΰπό τε τού θερμού χαί τού ψυχρού χαί γ(νεσθαι γλυχί» χαί πιχρόν χ αϊ λευχόν χαί μέλαν χαί ποίντοΐον. έμοί δέ ούδέν τι δοχεΐ ταύτα οδτως Ι χ ε ι ν ol μέν ούν πλείστοι τοιαύτά τινα χαί έγγύτατα τούτων άποφαίνονται. έγώ δέ φημι· εί 8ν ήν ώνθρωπος ούδέποτ ί ν άλγεεν· ούδέ γάρ ήν ϋφ' ού άλγήσειεν 8ν έών· εί δ' ούν χαί άλγήσειεν, άνάγχη χαί τό {ώμενον 8ν είναι· νΰν δέ πολλά· πολλά γάρ έστιν έν τφ σώματι ένεόντα, S ίταν ύπ' άλλήλων παρά φύσιν θερμαίνηταί τέ χαί ψύχηται χαί ξηραίνηταί τε χαί ύγρα(νηται νόσους τίχτει.
VIII 45—48 Κ 48 Tel υπερβαλ, sed ύπερβαλλούσας vel propter spatium suppleri nequit 49 τε pallidiore atramento ante yereum supplevit Ρ XIX 1 τούτοις] incertaruin litt, apices inferiores fere servavit Ρ τούτων ή omissa a Ρ supplevit Μ. Fraenkelius παραπλήσιων (cf. XXXII 48. XXXVII 20. XXXIX 30 2 qui hiatus singulas litteras capientes in vv. 2—8 post tertiam quamque litteram apparent, papyri ruga effecti 4 όμοίως vestigiis infra relictis aptum Suppl. Ariel. I l l
Anon. Lond. latrica.
3
34 XIX
EXCERPTA MENONIA X I X 5 - 2 7
5
ψοχροΰ τε xal 0ερμ[ο5, οδ χωρίς οντ(ων) τ]ούτ(ων), άλλά κεκραμέν(ων) αδ[τ(ών), συνέστηκεν·
μετά-]
βαλδν δέ θάτερον θατ[ερψ νόσον απο-] τελεΐν. * δεοτέρα[ν δέ άποτελεΐσθαι] των σωμοίτ(ων) μετα[βολήν άπό αίματος τε] ίο
χαί φλέγματος xal χ[ολής ξανθής τε] καΐ μέλαινης,
dito δ[υνάμεως γ(άρ) πάντ(ων)]
τοότ(ων) ή ένός αδτ(ών) γί(νεσθαι) [ταότην την] μεταβολήν, ί) χ(ατά) τδν α[ότον τόπον γι(νομένης) της] αομμιξεως κ(ατά) φύσιν [γ(ίνεται)· έάν δ' έν τώι] 15
σώματι γ ί ν ε τ α ι ] χωρισ[θη τι άπο τ(ών) άλλ(ων),] νόσοικ γί(νεσθαι). ρίσθη[βαν] ρησεν.
νοαεΐν δέ και ά[φ' ώνπερ έχω-]
τόπων xal ε?ς [οδσπερ έχώ-]
Μενεκράτ[η]ς δέ δ Ζε[ος έπι-]
χληθείς έν Ίατρικήι δ[ε]ΐξίν [τινα τ(ών)] 30
σωμάτ(ων) έκτιθέμενος χαΐ [μέλλ(ων) αίτιολ(ογεΐν)] τά πάθη, πρότερον περί τ(ών) πο[ιοτήτων] πολοπραγμον(ών) τ(ών) σωμάτ(ων), σϋν[εστάναι] λέγει τά σώματα έκ τ(ων) τεσ[σάρων] στοιχείων,
25
β μ(έν) θερμών, [β δέ ψυχρών·
και]
θερμών μ(έν) αίματος (καΐ) χολής, [ψυχρών] δέ πνεύματος χαί φλέγμα[τος. « χαΐ] τουτ(ων) μ(έν) δ^ μη στασιαζόντ(ων), ά[λλ' εδκρό-]
X I X 8] H I P P O C R A T M de natura horn. 4 [VI 3 8 , 1 9 L. cf. Galen, de plac. Hipp, et Plat, p.677,13ss. Μ.]: τό ti σώμα του άνθρωπου 2χει έν έωοτφ αΓμα χαί φλέγμα χαί χολήν ξανθήν τε xal μέλαιναν, χαί ταότά έστιν αύτψ ή φύσις τοό σώματος χαί δι' αύτά άλγεϊ χαί υγιαίνει, ΰγιοίνει μέν οδν μάλιστα, 8ταν μετρίως Ιχη ταΰτα της προς άλληλα δυνάμιος *α'ι τοϋ πλήθεος xal μάλιστα μεμιγμένα IQ. άλγεϊ δ' δταν τούτων τι έλασσον Ή πλέον χωριστή έν τ ψ σώματι xal μή χεχρημένον ig τοϊβι πασιν. άνάγχη γάρ, ίταν τούτων τι χωρισθεί xal έφ' έωυτοϋ Οτξ, ού μίνον τοΟτο τό χωρίον, ίνβεν έξέβτη, έπίνοαον γίγνεσθαι, άλλά xal Ινθα 3ν ση} χαί έπιχυθη !>περπιμπλάμενον όδύνην τε xal πόνον παρέχειν. xal γάρ ίταν τι τούτων ίξω τοϋ σώματος έχρυη πλέον τοΰ έπιπολάζοντος, όδύνην παρέχει ή χένωαις· ή ν τ αύ πάλιν είβω ποιήσηται την χένωσιν χαί την μετοίβταβιν χαί τήν άπίκρισιν άπό των άλλων, πολλή αύτψ άνάγχη διπλήν την όδύνην παρέχειν χατά τά είρημένα, Ινθεν τε έξέστη xcl ίνθα ΰπερέβαλεν. X I X 18] cf. Ephippi Peltasta fr. 17 [II 260 Kock, cum not.]. Ael. V. Η. X I I 51
X I X 5 extr. OUT in sinistra marg. col. X X 5 Ρ 7 θάτερον βατέρου] cf. Hippocr. q. f. de locis in hom. 1 [VI 276. 278 L.] τό έτερον τψ έτέρψ νοΰσον ποιεί, compilator unum sed primarium contrariorum par respicit 7. 8 άποτελεϊν Κ 18 Κ 22—30 Κ
E X C E R P T A ΜΕΝΟΝΤΑ X I X 2 8 — X X 10
XIX
28
τως διαχειμέν(ων) δγιαίνει(ν) τ[δ σώμα,] δυσχρέτως δέ έχόντων νο[σεΤ(ν).
90
35
τότε]
γ(άρ) έχ8εΐ(ν) έχ τ ( ώ ν ) ημετέρων σω[μάτων φλέ-] γματα, δοθίονας χ[αΙ τά τούτοις 8μοια.] χαΐ χατάρροος δέ έ[χ της δπερβολής τοΰ] φλέγματος διαφόρ[οος γί(νεσί)αι)
]
^^ουμενον γ(άρ), φ(ησίν), έν τακ σώματι [ 35
σιόντι δέ
φλέγματι
το
χειθα[
εί-] ]
νομενεισ [ . ] αιπο [ . . ] την χ [
]
έμμειναν δέ τοΰτο πυρράν [χολήν] άπογεννδι.
έμμείνασα δέ α[δτη]
χαΐ παλαιωΟεΐσα μέλαιναν άπογ[ενναι] 40
χολήν. * ήν δέ χαΐ παλαιωθεΐσ[αν] χαΐ δπ^ρχολον γενομένην [δέχηταί τι,] 2ποο 3ν τ ύ χ η , μέρος χαΐ χ ο [ η , οδδέν φ(ησιν)] άγαθδν έργάζεσ[θα]ι· έπΐ Ιαχία ίσχιαδ[ι]χήν
45
οίσβεϊσα [μ(έν) γαρ] έμποιει,
έπί δέ τδν πνεύμονα περι[πνεΰμονίαν,] έπί δέ τάς πλευράς πλευ[ρεΐτιν,] έπΙ δέ τά σπλάγχ[να] ο?σ&ε[ΐσα] χαΰσον απεργάζεται·
XX
τοια[ΰτα δέ πολ(λά)]
χαΐ διάφορα γί(νεται) πά&η. * * δ δέ Α[ίγινήτης] Πέτρων σονεστάναι φ(ησ1ν) τά ή[μέτερα]ι σώματα έχ δισσών στοιχείων, ψ[οχροΰ] τε χαί θερμοΰ, έ φ ' έτέρωι δέ τού[των] 5
απολείπει τι άντίστοιχον, τώι μ[έν] θερμωι τδ ίηρόν, τωι δέ ψυχρώι [τδ όγρ(όν).] καΐ έγ μ ( έ ν ) δη τοότ(ων) σονεστάναι τά σ ώ [ μ α τ ( α ) . ] φησίν δέ γί(νεσθαι) τάς νόσοος άπ[λώς] [μέν] διά τάς περιττώσεις της τρ[οφής·]
ίο
δταν, δ σύμμετρα, ή χοιλια μή λ[α·]
X I X 28 υγιαίνει et 30 εχθει perperam scripsisse Ρ evincit δοθίονας ν. 3 1 : cor rex i 33. 34 fortasse άλλοιούμενον, sed deest sententiae finis 34 super σώματι addidit velut εστ, corruptelam simul indicans obliqua ad sinistraui lineola Ρ 39. 4 0 Κ 42 χυι vel χτι Ρ 43—47 Κ 47. σπλαγχαν sic Ρ X X 2—11 Κ 10 correcturae super δταν (fortasse γάρ vel φησίν) leve vestigium servare videtur Ρ ασύμμετρα clare Ρ ; fortasse α prius delendum, sed locus dubius
3*
36
EXCBRPTA MENONIA X X 11—43 XX
Ii
[βοΰσ]α, πλείω δέ, μή χατεργάσηται αδτά, συμβαίνει νόσους γί(νεσθαι).
ή άπ& τ(ων)
στοιχείων τ(ών) προειρημέν(ων), ?ταν ανώμαλα ήι, νόσους Απεργάζεται, 15
περί
δέ της διαφορας της χατά τάς νόσους οδδέν διαχριβοΐ.
περί δέ της
χολής ίδιώτερον παθολογεΐ.
φ(ησΙν) γ(άρ) αδ-
τήν δπδ τ(ών) [νόσων] [ « » μ α τ ( ω ν ) ] κ(ατα)σκευά£εσθ(αι). οί μ(έν) γ(άρ) άλλοι άπδ της χολής λέγουσι 20
γί(νεσθαι) τάς νόσοος, οδτος δέ άπδ τ(ών) νόσων την χολήν.
xal σχεδόν [οδτος ώ]ς
6 Φιλόλαος οΓεται μ ή (είναι) έν ήμΐν χολή[ν ή ] ά[χρ]είαν.
xal χ(ατά) μ(έν) ταΰτα συνηγόρευ-
σεν τωι Φιλολάωι, χ(ατά) δέ τάλλα αυτονει. 25 Φιλιστίων δ' οιεται έχ δ ιδεών συνεστάναι ή μας, τοΰτ' (ίστιν) έχ δ στοιχείων· άέρος, ύδατος, γης.
πυρός,
(είναι) δέ xal έχάστου δυ(νάμεις),
τοΰ μ(έν) πυρδς τδ θερμόν, τοΰ δέ άέρος το ψοχρόν, τοΰ δέ δδατος τδ δγρόν, 30
της δέ γης τδ ζηρόν. * » τάς δέ νόσους γί(νεσΟαι) πολυτρόπως x a t ' αδτόν, ώς δέ τόπωι χαΐ γενιχώτερον ειπείν τριχώς·
ή γ(άρ) παρά
τά στοιχεία ή παρά τήν τ(ών) σωμάτ(ων) διάθεσιν ή παρά τά έχτός. · παρά μ(έν) οδν τά 35
στοιχεία, έπειδάν πλεονάση τδ θερμδν xal τδ δγρόν, ή έπειδάν μεΐόν γένηται και ά[δ]μα[υ]ρόν τδ θερμόν.
* * παρά δέ τά
έχτδς γ · ή γ(άρ) δπδ τραυμα'τ(ων) xal έλχών ή [δπδ] όπερ βολής θάλπους, ψύχους, τ(ών) όμοιων, 40
ή δπδ μεταβολής θερμού εις ψυχρδν ή ψυχροΰ ε?ς θερμδν ή τροφής είς τδ άνοίχειον xal διεφθορός.
* παρά δέ την
των σωμάτ(ων) διάθεσιν ο(υτως)· '3ταν γ(άρ), φ(ησίν), εδ-
X X 1 1 πλειω ut videtur ex πληω corr. Ρ cf. X X X I I I 39
18 σωματ(ων), non
deletis οτ(ων) Ρ 23 άχρείαν scripsi cf. X X X 35. XVIII 39 sqq.: a . . ειαν yel a . . aiov Ρ 24 ταλλααυτονει vel τβαλλαηγνει Ρ ; post ea rescissa papyrus, ut tamen litterae procerae velut τ, ρ non possint suppleri. fortassg βύτο(γνμο)νεί vel ο6τον(ο)εϊ
EXCERPTA MENONIA XX 44—XXI 9. ECLOGAE PHYSIOLOGICAE XXI9—25 37 XX
44
πνοη δλον τ& σώμα xal διβ&η άχω-
46
λύτως τδ πνεύμα, δγίεια γί(νβται)· οδ γ(άρ μό(νον) χ(ατά) τ& στόμα χαΐ τοί>ς μοχτηρας ή άναπνοή γί(νεται), άλ(λά) xot χαθ' δλον χέ> σώμα.
δταν
δέ μή εδπνοη τ& σώμα, νόσοι γί(νονταρη]τ(ών) σωμα'τ(ων), φλεβός, Αρτηρίας, νεόρο(ο). άλλά τοδ[τ]ον παραιτητέον.
ao
· ήμΐν 61
λεχτέον, ά ς τδν σωμάτ((ΐ>ν) τά μ(έν) (είναι) άπλα τά δέ [σύ]ν&ετα, π(ρδς) αΓσ&ησιν τουτ(ων) λαμβα[νο]μέν(α»ν).
· * άπλα μ(έν) οδν (έστιν) τά δμοιο-
μερη [τά] *(ατά) τάς τομάς διαιρούμενα είς δμ[οι]α μέρη ώς έγχέφαλός τε χαΐ νέΰ36
ρον χαΐ άρτηρία (χαΐ) φλέψ χαΐ τά υγρά. 2χασ[το]ν γ(άρ) τούτ(ων) χαΐ δμοιομερές (έστιν) χαΐ τ[εμ]νόμενον είς δμοια μέ[ρη.
χωρίζεται
· · ] σύνθετα δ' (έστίν) τά άν[ομοιο]μερή ή τά
χατά [τά]ς τομάς είς άνόμοια χωριζό40
μεν[α] μέρη ώς χειρ, σχέλος, χεφαλή, ήπα[ρ, πν]εύμων, Ιχαστον τ(ών) τοιοότ(α>ν)· χαί γάρ [άνο]μοιομερη (έστιν) χαί χ(ατά) τάς τομάς είς ά[νόμ]οι[α] χωρ[ίζετ]αι μέρη.
* * τ(ών) δ' άπλ(ων)
τά μ[(έν) (έστιν) κεχερματισ]μένα, τά δέ ηνωμένα. 45
χ[εχερματισμ(έν)α] μ(έν) οδν (έστιν) αΓμα, χολή, φλέγμ[α xal 8λ]ως πάντα τά έν ήμΤν δγρά, ό[μοίως φΰσα], πνεΰμα, τά τούτοις έοιχότα, [ήνωμέν]α δέ τά μή τοιαδτα.
* · τ(ών) δέ
[ήνιομέν(ων)] αύτ(ών) τά μ(έν) (έστιν) διατεταμέ50
[να, τά δέ] παχέα τε xal διεστηριχότα, τά [δέ ουτε διεσ]τηριχότα οδτε
X X I 2 8 ; cf. X X I I 51] Galbhim q. d. Isag. 9 [XIV 6 9 7 Κ . ] : xal Έραοίατρατος ώς ίρχάς καΐ στοιχεία δλου σώματος υποτιθέμενος την τριπλοχίαν τών άγγείων νεύρα xal φλέβας xal Αρτηρίας. Galenus de nat. pot. II 6 [III 171,1 Helmreich, II 96 Κ.] φλέβα« Ιχειν έν έαυτψ xal άρτηρίας τό νεΰρον ώσπερ τινά σειράν έχ τριών Ιμάντων διαφερόντων r j j φύσει πεπλεγμένην. num λόγψ θεωρητά sint, disputat idem ib. [p. 172,3 sqq. Η. 97 sqq. Ε . ]
X X I 27 αίσ&ητήν] ante alteram η vidisse mihi videbar potius φ quam τ. at τ non excluditur et a sensu non commendatur velut χαθ' άφην 28 Κ 29 non extat τούτο μ(έν) 30 είναι claro compendio P. fortasse quod ferri potest, hie scriptor sibi non permisit. correxit quidem X X I V 32 Ρ 31—34 Κ 36—44 Κ 38 ανοιμερη, suprascr. ομοιο Ρ 44 χεχερματιαμένα hic et 45 spatiis et vestigiis ductus dubitanter supplevi, ut particularum in illis flumen Platonica voce significetur 46 Κ 48 Κ 50 Κ
KCLOGAE PHYSIOLOGICAE X X I 52—XXII 29
XXI
62
δια[τεταμά]να.
· · διατεταμένα μ(έν) οδν
ν[εδρον, άδή]ν, άρτηρία, φλέψ, τά τούτοι; XXII
έγγός.
* · δ[ιεατηρι]χότα δέ δβτέα, χόν-
δροι, τά ?μοια.
· τά μβτα& δέ τοότ(ων) ένχέ-
φαλος, μυελός, τά έοιχότα· χαΐ ή μ(έν) τοΰ ζώιοο αάστααις 5
τοιαότη (έατίν).
ώ[ς έν χβ]φαλα([οι]ς · · [ίδ]ιαι [δ]έ π[βρΙ της]
ο?χονομίας αδτη[ς νΰν άναγχαΐον δοχεΐ] ειπείν · οδτως γ(άρ) 3ν [ειη βόμμετρον τώι λό(γψ·)] άκ6 πάσης δή τοίνον [της σύστασεωί τ(ών)] σωμβίτ(ων) συνεχείς [μ(έν)] άιτ[οφοραΙ γινοντα]ι, 10
xal άπδ της έμψόχοι» μδλλ[ον ή ά]π& της [ά]ψόχοο διά τε τήν θβρμαβ^[αν χ]αί διά την χείνηβιν, * 8τ[ι χ(βτά) τήν διαφο]ράν των είρημέν(ων) άπ4 της [έν ήμίν θερμα]αιας μάλλον άποφοραΐ [τ(ών) αωμ]άτ[(ων) γί(νονται) ή] από
15
των έχτός· τά γ(άρ) έψόμενα [χαΐ άπλώς θερ-J μαινόμενο τ(ων) δδάτ(ων) μιχρότερα γί(νεται) [παρ]ά τήν θερμααών.
[ · · · • ] τώι άνω π[νέο]ο-
ααν αδτήν φόβει αοναποφέρειν [έαοτηι] άτμοειδως πολλήν 6γρότη[τα χαΐ ί μ α ] 20
λεπτυνόμενον δ«' αδτης τδ [6γρ]ί>ν άτμοειδως άπογέρεα[&αι. έπΐ τ(ών) έχτός.
χαΐ ούτως μ(έν)]
διά ταδτά [δέ δοχεΐ γί(νεσ8αι) ή]
άποφορά π(ρδς) της θερμασ([ας έπΐ των] ήμετέρων σωμάτ(ων). 25
· ήτ[μιαμ(έν)α γ(άρ) . .]
δύναται άποφέρειν ταοτ[.]τ(ων).
χαΐ τά μ(έν) [βαρ]έα
χαΐ παχέα δυσχόλως διαφορεΐται[, τά δέ] χοΰφα χαΐ έλαφρά εόχερώς, ως δν δή της χεινήαεως αί(τίας) δ(παρχουσης) της άποφορας. xal γ(άρ) τδ μ(έν) χατεραμμενον Ιδαφος X X I 53 νεΰρον Κ άδήν] ultimum bastam servat Ρ XXII 4 Κ 6 αυτού legerat Ε 7 exemplum supplement! 10 Κ 11 Κ έμψυχου P . minus placet xal άπό τής έμψυχου ut dittographiam delere 17 αι (vel ot vel it) ov (vel αν Tel εν vel ατι) Ρ ; non sufficiant αί(τία) έν. fortasse διά zl cf. X X X I 12 n. 18. 19 extremorum umbras servat Ρ 24 extr. αδτη com pendiose? 25 ταύτα ν) χαΐ πλείονα γε,
ψοχρόν τ ε δ π ά ρ χ ο ν τ δ
θ ε ρ μ ό ν έ χ π έ μ π ε τ α ι , δχε
δή
διά σ ω μ ά τ ( ω ν ) θ έ ρ μ ω ν ,
πνεϋμ(α)
φερόμενον άμ έ λ ε ι γ ( ά ρ )
τήν
e l a r n ο ή ν γ ί ( ν ε σ θ α ί ) φ η α ι ν ε ι ς τό τ δ π λ ε ΐ ο ν 40
θερμ&ν
τ [ δ ] π ε ρ ί τ ή ν χαρδίαν χ ( α τ α ) ζ β έ ν ν υ σ θ α ι χ a t μ ή σ ω μ α τ ο ό μ ε ν ο ν χ ( α τ α ) φ λ έ γ ε ι ν τά ματα.
»
*
σώ-
τοός τ ε δπνοος, ω ς φ η σ ι ν δ Ά ρ ι σ ( τ ο ) τ έ λ η ς ,
ά π ο τ ε λ ε ί α θ α ι ΐ ο ΰ τ ο ν τδν τ ρ ό π ο ν · γ α ρ χαρδίας φ ύ σ ε ι θ ε ρ μ ή ς 45
ίηνα
έχπεμπόμβνον
αποτελεί xb ·
είς
της
όπαρχουσης
x a l Ιζ
α δ τ ή ς Α ν η ρ τ η μ έ ν ο υ τοΰ θ ε ρ μ ο ϋ ,
τοΰ δ '
ένχεφάλοο ψυχρού,
περί τ ώ ι ένχεφάλωι
αυμβέβηχεν
αυνίατααθαι
όγρότητα τήν άναφερομένην
όπδ
[ τ ] ή ς θ ε ρ μ ό τ η τ ο ς άπό χαρδίας, 50
[ι)]ν δ ή συνισταμένων
χ(ατα)ψόχεσθαι
X X I I I 39 φησιν] vix E r a s i s t r a t u s cf. G a l e n u s 1. c. [IV 4 7 1 ] ή της έμφυτου Θερμασίας άνάψυξίς τ κ , ώς Φιλιατίων τε χαΐ Διοχλής Ε λ ε γ ο ν , . . . ή τούτων μέν οίιίέν, έπιπληρώσεως δέ ϋνεχεν αρτηριών άναπνέομεν, ώς 'Ερασίστρατος οίεται. X X I I I 4 2 ] A r i s t o t e l e s de somno et vigilia 3 [p. 4 5 6 » 3 0 — 3 2 ] : έχόμενον Si των είρημένων έστιν έπελθεϊν, τίνων γινομένων xal icrföev ή άρχή τοΰ πάθους γίγνεται, τοΰ τ ' έγρηγορέναι και τοΰ χαθεΰδειν. Ibidem [456 b 1 7 — 2 4 ] : ο6χ Εστιν 6 δπνος άδυναμία πασα τοΰ αίσθητιχοΰ, άλλ' έ * της περί τήν τροφών άναθυμιάσεως γίνεται τό πάθος τοΰτο· άναγχαϊον γάρ το άναθυμιώμενον μέχρι του ώ&εΐσθαι, είτ άντιστρέφειν xal μεταβάλλειν χαθάπερ εδριπον, τό δέ θερμόν έχάστου των ζφων προς το άνω πέφυχε φέρεσθαι* δταν δ' έν τοις äviu τιίποις γένηται, ά&ρόον πάλιν άντιστρέφει χαΐ χαταφέρεται. Ibid. [ 4 5 6 & 2 6 — 2 8 ] : βταν δέ £έψη χάτω χαΐ άντιστρέψαν άπωση το θερμών, τότε γίνεται ό δπνος χαΐ τά ζφον χαθεύδει. Ibid. [4571> 2 9 . 3 0 ] : πάντων δ' έστί τών έν τ ψ σώματι ψυχρότατον δ έγχίφαλος, τοις δέ μ η ίχουσι τά άνάλογον τούτω μάριον. Ibid. [ 4 5 8 » 1 — 5 ] : οδτως έν τ η άναφοργ του θερμού τ η πρός τόν έγχέφαλον ή μέν περιττωματιχή άναθυμίασις είς φλέγμα συνέρχεται (διό xal ol χατάρροι φαίνονται γιγνπερβαλλοόσης τη θερμσο[.]νον, δ ς τ ρ ω & ε ί ς 15
]ς εύρυκοιλιώτεραί εΐαιν τ(ών) αρτηριών, εύρυκοιλιώτεραι δέ οδσ[αι] πλείονα Ιξοοσιν καί την άνάδο« ν τήν είς αδτάς γι(νομένην). ρίαι πλεΐον ίχουαι 35
* * τδ δέ γ· αί μ(έν) άρτη-
τδ παρακείμενο ν [έν αυτ(αΐς)] πνεύμα,
[έλάχιστον δέ] τδ αίμα, * αί δέ φλέβες πλεΐον [εχουαι] τδ αΓμα, έλάχιστον δέ τδ πνεΰμ(α). άρέ[σκει] γ(άρ) ήμΐν καΙ έν αρτηρία καί [έν] φλεβί κατά φύσιν παραχεΐσθαι χαΐ αΓμα χαΐ πν[εΰμα], [ουτ]ως δέ ταΰτα παραχεΐοθαι, κα-
40
[θώς] πρόκειται.
* πλην έπεί έν μ(εν) αρτηρία
[πλεΐον] πλεΐον τδ πνεΰμα, έν δέ φλεβί [έναντί]ον τοΰτο, πιθανώτερον πλείονα γί(νεσΟαι) έν φλεβί τήν άνάδοσιν ήπερ έν αρτ(ηρί^). καί δια μ(έν) τούτ(ων) συνακτέον, ώς πλείων 45
[γί(νεται)] ή άνάδοσις έκ τ(ών) φλεβώ(ν) ήπερ ές άρτηριώ(ν). ό μέντοι γε Ηρόφιλος έναντίως διείληφ ε ν οίεται γαρ πλείονα μ(έν) γίγνεσθαι) άνάδοσιν έν ταϊς άρτηρίαις, * ήσσ[ον]α δέ έν ταΐς φλεψΐ öta δόο ταδτ[α]· α μ(έν), έπει-
50
δήπερ άμφότεραι μ(έν) όρεκτικ[ώ]ς εχουσι της τροφής, ή τε φλέψ κ[α]ί ή άρτη-
XXIX
ρία, έπεί δέ κατ' ίσον δρέγονται της τροφής, κατ' ίσον και ή άνάδοσις ε[ίς] |£] αύτ[άς] [(ων)] γενήσεται. δεύτερον δέ αί μ(έν) άρτηρίαι, φ(ησίν), σοστέλ(λ)ον-
X X I X 3] GALENDS de diff. puls. IV [VIII 702 Κ . ] : ίτι δέ μείζων άλλη διαφορά τοϊς ίατροϊς έ* παλαιού περί τ ω ν άρτηριών έγένετο τινών μέν ήγουμένων οώτάς έξ έαυτών σφύζε ιν . .
X X V I I I 28 των deleverim 35 Κ 4 0 vestigia secutus Κ utnbiam servat Ρ 4 5 γίνεται sensui et vestigiis a p t i u s quam έστ'ιν X X I X 2 ex έξ αύτών corr. ε(ς αύτάς Ρ
ένίων
42 έναντίον] 48—51 Κ
ECLOGAE PHYSIOLOGICAE X X I X 4 - 3 0
54
XXIX
4 5
ταί τε χαί διαστέλλονται τόν τε σφυγμδν άποδιδόασιν, αί δέ φλέβες ουτε συστέλ[λ]ονται οδτε διαστέλλονται οδδέ σφυγμωδώς χεινοΰνται.
* έπε! τοιγ(άρ)τοι at μέν άρτηρί(αι)
σφυγμωδώς χεινοΰνται, at δέ φλέβες οδ χεινοΰνται [σ]φογμωδως, ταύτη έπΐ τ(ών) 10
αρτηριών [δια [τ]ήν ώσ[ιν έ]χ[εί]ν[η]ν] εδ[λο]γον πλείονα γενέσθαι) την άνοίδοσιν ήπερ έπΐ τ(ών) φλεβών διά την είρημένην α(ίτίαν). μενος άνήρ έποίησεν.
* « οδχ δρθ[ώ]ς δέ ό προκείοδ γ(άρ) ένόησεν, ώς
εδροχοιλιώτεραί (είσιν) at φλέβες παρά τάς 15
αρτηρίας, εδρυχοιλιώτεραι δέ ουσαι πλείονα δεόντως Ιξοοσι χαί την έν αόταΐ[ς] γινομένην ανάδοσιν.
χαί π(ρδς) μ(έν) τό ä
τούτοο χεφάλαιον τοΰτο χαβήξει λέγειν, προς δέ τδ δεύτερον έροΰμ(εν), διότι [ωσπερ] 20
αί άρτηρίαι σφογμωδώς χεινοΰνται σοστε[λ](λ)όμεναι χαί διαστελλόμεναι, ο(δτως) δέ χεινούμεναι έχθλείψοοσιν είς τδ έκτος την τρο[φήν].
εί δέ ταΰτα ο(υτως) εχει, ομολογουμένως
έ[πι] συνάγεται, δ η πλείων άνάδοσις γί(νεται) τρο25
[φη]ς είς τάς φλέβας [ήπερ] είς τάς αρτηρίας.
* άλ(λά)
[(δμο)λογοο]μένως χ[ά]χεϊνο δει όπονοησαι, ώς [τροφή] παράχειται έν ταΐς άραιότησι τ(ών) φλεβών χαί [τ(ών)] αρτηριών,
χαί χοινώς έν πάση άραιό-
τητι τετμημένη χατά τδ ήμέτερον σώμα 30
[πα]ράχειται τροφή, χαί άνάδοσις γί(νεται) είς αδτήν
δέ σφύζειν μέν αυτά? [οώτοϋ vulg., corr. Susemibl] τοΰ χιτώνος αύτών διαστελλομένου τε χα1, συστελλομένου, χαδάπερ ή χαρδία, την δύναμιν δ' οίιχ έχουσών σόμφοτον η τούτο δρώσιν, άλλί παρά χαρδίας [χαρδίαν vulg., corr. Η. Schoue] λαμβανουσών · fj; γνώμη: Ιχεται xal 'Ηρόφιλος. Ibid. [VIII 717]: φαίνεται γάρ 6 άνήρ ούτος [Herophilus] ίπαβαν Αρτηριών χίνηβιν . . . άνομάζων αφυγμάν.
XXIX 9 Κ 16 εν ex εισ Ρ 23 Κ 25 Κ 26 λ-c.. μενωσ Ρ; (δμο)λογουμένως supplevi conl. v. 23. 31 χάχεϊνο Κ 28 Κ 29 τετμημένι^] media difficilia lectu, sed certa cf. Plato Tim. p. 70 D, Galen, de nat. pot, III 15 [II 210 Κ, III 254,1 Helmr.] 30 Κ
ECLOGAE PHYSIOLOGICAE X X I X 31—XXX G
XXIX
31
55
δμο[Χογ]οο[μ(έν)]ως τώι Skat ι σώματι, δστε χαί χ(ατά) τάς κοιλότητας τ(ών) αρτηριών και τ(ών) φλεβών παράχειται τροφή χαΐ άνάδοσις [γένεται)] αότης εις αύτάς.
» » χαί μην χά[χε]ΐνο
35 δει δπολαβ[εΐ]ν, ώς ή τροφή π[ασ]α ou προστ ί θ ε τ α ι αναδιδομένη τώι δλωι αώματι, [ά]λλά τδ μ(έν) νόστιμον τδ ά π ' αότης άνα[δ]ίδοται και π(ροσ)τίθεται τώι σώματι, τδ δέ άλλότ[ρ]ιον χαί σκυβα[λ]ώδ[ε]ς χωριζό40
[μ]ενον είς έντερα διά τ(ών) άποπάτ(ων) άπο[κ]ρίν[εται.
εί] γαρ τοι πασα ή λαμβανομέν(η) (τροφ(ή)]
άναλαμβαν[ομέν]η π(ροσ)ε[τ]ί&ετο, εΤτα [μη]δεμ[ία] ά π ' αδτης έγίνετο απόκρια ς , x]äv ή[μεΐ]ς ύ[περ]φυεΐς κ[ατά] τε τά μεγέθ(η) 45
[χαί] τάς [ρώ]μας έγινόμεθα, έπ(ε)1 [αεί ήμΐν] π(ροσ)τίθεται·
αλλ' [έπ(ε)ί]περ ή νόσ(τιμος)
[άεΐ τρ]οφή [της] αλλότριας αποκρίνεται [
J, μέτριοι κατά σώματα
[έσμεν] οδτ[ω]. 50
# τών δέ ύποδεδειγμέν(ων)
[πρώτον] (έστιν) τ[δ περί] τοΰ διά της κΰστεως [άποκρ]ινο[μ(έν)οι>, πε]ρί ου [ί]δία στάσις γεγένηται [και π]αρά τοις [άρ]χαίοις τ(ών) φιλοσόφων, [οί] μ(έν) γάρ ε!π[ον] έν τώι προσφερομέν[ψ]
XXX
υγρώι ένοπάρχειν φ[ύσιν διπλήν τοιάν-] δε* και νόστιμον και [φαΰλον έν(εΐναι), ών τδ μ](έν) νόστιμον άναλαμ[βάνεσθαι διά τών άραιω-] μάτ(ων) καΐ π(ροσ)τι&εσθαι το[ΐς σώμασιν,] τδ 5
δέ φαΰλον φέρεσ&αι ε[ίς τδ κάτω και] διά τάς άπουρήσεις άποκρ[ίνεσί)αι εις τδ] έκτ(ός).
X X I X 35 ΰπολαβεΐν IC α vit Ρ 46 νο Ρ
41 τρο atramento palliaiore ait marginem supple47 άει τροφή της incerta lectio;
οΰησ . . aegre
agnoscas in Ρ 48 fortasse ώς εΐρηται; cf. v. 38 sqq. fortasse post χατά intercidit τά ut X X X 32 49 έσμεν non sine vestigiis scripsi Αποδεδειγμένων] dicit caput iucohatuai de secretionibus X X X 2 ένεΐναι non sufflcit μέν] compendium in sinistro margine c. X X X I servat P ; item v. 4. 5. 6, 17
56 XXX
ECLOGAE PHYSIOLOGICAE XXX 7 - 3 4 7
οί δέ εφασαν παν μ(έν) όγρ[δν ομοειδές αότδ] έαυτώι (είναι), ήδη δέ χατά [την άνάληψιν] αύτοΰ τδ μ(έν) άναδιδ[όμενον προατίθεσθαι]
ίο
τοις σώμααιν, τδ δέ μ [ ή άναδιδόμενον είς] τους χατά την χύατιν [τόπους φέρεσβαι, δθεν διά] της έν τούτοις [ένυπα[ρχούαης]] δυνά[μεως
μεταβαλλόμ(εν)ον]
άποχρινεται δριμό τε [χαί άλμυρδν γενόμενον]. ταύτη γ(άρ) τδ οίρον 15
έλχούα[ης, δήλον]
δτι (έστίν) δριμύ τε χαΐ άλμυρόν.
[» π(ρδς) δέ έχει-]
νο ρητέον, δτι έπΐ τοΰ πρώτ[ου έχχει-] μένου γίνονται οί πλείου[ς τ ( ω ν ) άρχαία>]ν. και είς τοΰ[το ό]ποδείγματι χρών[ται r j | θα-] λάσση xal τώι ήλίωι· » ούτος [γ(άρ) τωι άναμ-] 20
μ α νοερδν έχ θαλάσ[αης είναι ά π δ ] τοΰ νοατίμου τοΰ χ ( α τ ά ) τήν 9[άλασσαν] τρέ[φ]εται, άναλαμβάνων μ[έν τδ λεπτόν, τδ δέ] αΐργότερον χαΐ παχύτερον x[al άλμυρδν χ(ατα)λεί-] πα»ν έν τήι θ α λ ά β η ) .
25
* άποφ[έρεται δέ δμοιως]
τοΰ π(ρο»)φερομένου δγροΰ τά τ[ρέφοντα ή μ α ς ] · άπδ γ ( ά ρ ) τούτου τδ μ(έν) νόστιμον [χαΐ λεπτδν] άναδίδοται εις τά αώμα[τα ή μ ώ ν , τδ δέ] φαυλότερον χαΐ άργοτερον σκ[ώρ γι(νόμενον) διά] τήν χυστιν είς τδ έχτδς άποκρ[ίνεται].
30 τούτων ούτως έχχειμέν(ων) α[πορούμ(εν)οι μ ( έ ν ) ] οδχ Ι χ ο μ ε ν παγίως ειπείν πε[ρΙ τοΰ δγροΰ] τοΰ άποχρινομένου χ ( α τ ά ) [τά] άπου[ρήματα, πό-] τερον τδ άλλότριόν (έστιν) τδ αποχρ[ινόμ(εν)ον, δ έν-] υ[πή]ρχεν τώι όγ[ρ]ώι xal [δ φύσει δοχεΐ]
XXX 18] cf. Aetios de placitis 1120,16 [Doxogr. 351b9]: Ήράχλιιτος xal Έχαταϊος [cf. Ε. Scbwartz Mus. Rhea. XL 242] άναμμα νοεράν το έχ Οαλότττ^ς είναι τον ήλιον. Ibid. II 20,4 [349 b 4] Κλεάνθης άναμμα νοερόν το έχ θαλάττης τον ήλιον. Abics Didymos fr. 34 ap. Stob. Ecl. 126 [Doxogr. 467,17]: Χρύσιππος τό άθροισθέν ϊξαμμα μετά τον ήλιον νοερόν έχ τοΰ άπό των ποτίμων ί>δάτων άναθομιάματος* διό χαΐ τούτοις τρέφεαθαι.
X X X 9 άναδιδόμενον Κ 12 μεταβαλλ(5μενον] cf. ν. 36 28 σχώρ] σχ perspicue Ρ ; tarnen supplementum non certum 31 περί] πε, fortasse πα Ρ 32 άπουρήματα] sic quod clare exbibet απου Ρ supplevi etsi sine exemplo vocabulum; etiam άπουρεϊν, άπούρηβις (XXX 6) rara
ECLOGAE PHYSIOLOGICAE X X X 3 5 — X X X I l ö
XXX
36
f,7
ένυπάρχειν άχρ(ε)ΐον υγρόν, [ή δ γι(νόμενον) έν τήι] κύστει μεταβάλλεται [πρός το φαΰλον.
» έ-]
κείνο δέ λέγομεν, δτι άπό τοΰ [π(ροσ)φερομ(έν)ου] 6γρο5 άποχρίνεται κατά τά σ[ώματα] υγρόν δριμύ τε και άλμυρόν.
* [και ταύτα μ(έν)]
40 περί της διοικήσεως της χ(ατά) τήν [χύστιν.
« πει-]
ρώνται δέ κ(ατα)σκευάζειν, 8τ>. άπό πα[ντός του] σώματος συνεχείς γί(νονται) άποφοραί, λο[γιζόμενοι] άπό τιν(ων) τοιουτ(ων)· και πρώτον άπό τ(ών) ά[ρωμα'των]. αρώματα γ(άρ), φασίν, εΐ π[ό]ρρω κέοιτο, [όσφραινό-] 45
μέθα τώι σώμα(τα) φέρεσΟαι άπ' αύτ[(ών) π(ρός) ήμας.] τάχα δέ πρός ταΰτ' έροΰσι άπό μ(έν) τ(ών) [άρωμάτ(ων)] μή γί(νεσ&αι) άποφοράν σωμάτ(ων), [δ]ια[τίθεσ&(αι)] δέ τόν αέρα π(ρός) τ(ών) άρωμάτ(ων), τρό[πον] δέ τοΰτο» κατά τάς είσπνοάς [αϊσθησιν γί(νεσΟαι)]
50
ήμιν τ[(ών)] άπό τ(ών) άρωμάτ(ων) δια[πνοών καί μή] είναι άποφοράν.
» » νωθρών δέ λία[ν φαίνεται]
τοΰτο· σώματα γ(άρ) (έστιν) κατά τό λόγωι Οε[ωρητόν] XXXI
τά αποσπώμενα άπο τ(ών) άρωμάτ(ων).
καΐ τοΰτο
δήλον έπΐ τ(ών) πεπαλαιωμένων άρ[αι]ωμάτων * ταΰτα γ(άρ) ασθενή καΐ ουκ ένεργοΰ[σ]αν ίσχει τήν δύναμιν διά τό πολλήν γεγενήσ&αι άπ' αύ5
των διά τόν χρόνον άποφοράν, έζ ώ[ν] συνάγεται τό λεγόμενον.
# » xal άπό τ(ών) χρεών δέ τάτό υπο-
μιμνήσχουσι λέγοντες τά μ(έν) £ωλα κουφότερα (εϊναι) καΐ δλιγοτροφώτερα, τά δέ πρόσφατα βα(ρύ)τερα καΐ πολυτροφώτερα. ίο
και τοΰτο δήλον έπΐ της
αδτοψίας· σταΟέν γ(άρ) τό 5ωλον χρέας χαταλήψη χοοφότερον, τό δέ π(ρόσ)φατον βαρότερον. τίνος αί(τίας) γι(νομένης); δήλον δτι τώι άπό μ(έν) τ(ών) εώλων πολλήν γεγονέναι άποφοράν, άπό δέ τ(ών) π(ροσ)φάτ(ων) δλίγον, χαΐ μή διαφέρειν ή κατά τό αίσθητόν
15
άπό τοΰ όποκειμένου ποιεΐσθαι άφαίρεσιν ή κ(ατά)
X X X 36 πρός] umbram servat Ρ 42. 43 Κ 44 πωρρω ut solet Ρ 52 Κ XXXI 5 Κ 12 τίνος αιτίας γινομένης] cf. X X I I 17. X X X I I 38. X X X V I I 2 14 an όλίγην? αίαβητόν] ο ex η ? Ρ
58
XXXI
ECLOGAE PHYSIOLOGICAE X X X I 1 6 — 4 2
16
τ& λόγωι θεωρητόν.
* * χαί μην χαί άπ6 τ(ών) άρτ(ων)
τάτο χ(ατα)σκευάζουσιν· οι γ(άρ) θερμότεροι βαρύτεροι τε χαί πολοτροφ[ώ]τεροι, οί δέ ψυχρότεροι χουφότεροι χαί δλιγοτροφώτεροι διά την αυτήν 20
αίτίαν.
χαί ταδτά πιστοΰσιν οί άλ(ε)ΐπται· ούκ άν
ποτέ γάρ π(ροσ)έφερον τοις άθληταΐς θερμούς τε άρτους χαί πρόσφατα χρέα, εϊ μή βαρύτερα ή(ν) χαί πολυτροφώτερα, τους δέ ψυχροτέρους άρτους χαί τα ίωλα τ(ών) χρεών έξέχλεινον, 26
εί μή δλιγότροφα χαί χοΰφα ύ(πήρχεν).
* * π(ρος) τούτους τους
λόγους άντιφέρονται οί 'Εμ(πειριχοί) λέγοντες· 'ούχ εί Tt από τίνος αφαιρείται, έχεΐνο Οφείλει χοΰφον γί(νεσθαι), ουδ' ει τί τινι προστίθεται, έχεΐνο βαρύτερον γί(νεται), αλλ' (εστίν) δτε π(ροσ)θέσεως γινομένης τί> 30
ΰποχείμενον χ(ατα)σχευάζεται χουφό(τερο)ν, (Ιστιν) δ' δτε χαί αφαιρέσεως γενομένης το υποκείμεν(ον) γί(νεται) βαρύτερον ώς έπί των ασκών χαί έπί τ(ών) τετελευτηχότ(ων) ζώιων χαί ανθέων.'
* * χαί α
[μ(έν) τ]οΰ άσκοΰ ύπομιμνήσκουσιν · ' ό άσκος 35
[γενόμ(εν)]ος χωρίς πνεύματος βαρύτερος (έστιν), πληρω(θείς) [δέ πνε]ύματος κουφότερος γί(νεται).
και τα ζώια
[έκ β τ]ούτ(ων) συνέστηκεν, ψυχής τε και σώματο(ς), [και δτε] μ(έν) αμφότερα ταΰτα πα'ρ(εστιν), κουφότ(ερό)ν (έστιν) [τδ ζώ] ιον, οτε δέ αφανίζεται απί» τοΰ σώματο(ς) 40
[ή ψυχή,] βαρύτερον γί(νεται) το σώμα.'
* ' και μήν, φ(ασίν),
[δτι] (έστιν) σώμα ή ψυχή, οί πλείους τ(ών) φιλοσόφων [λέγ]ουσι.
καΐ άσώματον δέ αυτήν απολεί-
X X X I 3 3 ] SiMPLicioe ad Ar. de caelo p. 313*>44K.: το δέ τον άέρα έν τ ή όλότητι τ $ έαυτοϋ μή ϊχειν βάρος χαί ό Πτολεμαίο; (in libro περί ^οπων quem citat a n t e a Simp].) ix. τοΰ αύτοΰ τεκμηρίου τοΰ κατά τόν άαχόν δείχνυσιν οί> μόνον προς τό βαρύτερον είναι τον πεφοσημένον άαχόν τοΰ άφυσήτου, ίπερ ίδόχζι Άριατοτέλει, άντιλέγων, άλλα χαί κουφότερον αϋτόν γενέαθαι φυσηθέντα βουλεμένος, έγώ δέ πειραθεϊς μετά της δυνατής άκριβείας τόν αυτόν εδρον σταθμάν άφυσήτου τε όντος χαί φυσηθέντος τοΰ άαχοΰ.
X X X I 18 πολυτροφίτεροι Ρ 29 fortasse γενομένης u t v. 31
25 a n t e spatium vacuum crasso p u n c t o d i s t i n x i t Ρ 33 ανθέων prave exaravit P , sed dubio vacat conl.
X X X I I 4 5 sqq. 3 5 vix praestat [γ(άρ) μόν]ος 36 IC 39. 40 Κ 4 2 [λεγ]ουσι p r i m a e litterae speciem exhibet Ρ
38 δτε Κ
E C L O G A E P H Y S I O L O G I C Α Ε X X X I 4 3 — X X X I I 10 XXXI
43>
[πον]τες
οδσίαν
43b [φα]νερδν 45
[γί(νεται)]
[χαΐ
βαρυτης ·
[ψ]υχ[ής
διά
[γενομένη)
χ(ατά)
γ(άρ)
της
ψυχή,
τδ
οδχΐ
τοίχου.
·
λέγομεν, χαί
τη^]
δέ
·
ή
[.
χοΰφον
πνευματική
υ(ποίρχουσα)
δέ
μ(έν)
ώς
άποΰσα
δέ
βαρύτερον·
της
τινι
π(ροσ)Ι)έσες
θυρίδι, [έπΐ]
ή ψυ[χ]ή
δι'
της
al(ria)
(έστίν)
[ . . . · ]
ήν
αίτίαν
παρού-
( έ σ τ ι ν ) τ δ ζ ω ι ο ν , δτι χαί π ν ε ΰ μ ( α ) την
[εδλόγως]
*
[αποτ(ων)αλ(ων)]
από
φόσιν ψυχή'
τοιαύ-
παροΰσ[α]
ο[δτα>ς] γ ( ά ρ ) γί(νεται)
τ(ών)
μ(έν)
[χο]ΰφον
δπδ της
τδ
ψυχής ίο
XXXI ίφαααν. credebant augerei,
·
χεινεΐται γ ( ά ρ )
αλλω[ν
δυ(να'μεων),
δλον
της
διά τοΰ γεώδους
διαβασταζούσης
43 ή ] η clare Ρ ;
conexus negativa
utiqne
[xal
non intellego.
potentia
porta
45 Κ
45. 46
X X X 51
47 ητικοβ vel ηγικοσ Ρ
ί>πεδε(ξαμεν
Κ
έχεϊνο
animam
α]υτα[ι
μ(έν) δέ] χει-
χαΐ
aut plura interciderunt post
eliam
ut addita
(sc. muro) maior, 46
ζώιον,
τείνεται]
an δύ(ναμίν)?
afficicbant,
diminuendo
σώμα
άερώδο]υς
οδ[τως
talis fuisse videtur:
quadam
quemadmodum
αδτά·
τδ
παρ-
ψυχ(ή;)
[δέ . . .] λεγειν τοΰτο
άπδ τ ( ώ ν ) νήαεων.
τε
άπο-
λέγομ(έν)
.]τικυιασε
χαΐ ή
β α σ τ ά ζ ε τ α ι τ δ δλον [ σ ώ μ [ α ] ] .
όπε-
μ[ωρ]ός
έχει 5
άφαι-
μικρότερα].
άφαίρεσι(ν)
ό λό(γος)
τούτου
[* »]
Βυρίς
δέ
χ(ατά)
είτα xal
ώς
κουφότατος·
δέ πνεΰμα
[τοπνεύμα],
[α]
γ(άρ) τήι
σης μ ( έ ν ) τ η ς ψυχής [ χ ο ] ΰ φ [ ό ] ν ή
[ώς
χουφότης,
ούτος
άφαιρέσ[ει]
άλ(λά)]
χουφό]τητος
]
ώς
π(ρόσ)&εσιν
(έστίν)
π(ροσ)τ£θεμεν
δέ τ ο ΰ
της
ίφ(ασαν),
«ίποδειΈομεν.
βραχ]έων
[
δ'
τινδς
γί(νεσθαι),
[αφαιροϋμ(εν)]
XXXII
ώς
λόγ]ος·
Ιχειν
έχ τ [ ο ύ ] τ ( ω ν ) ,
λείαν
ουτ]ως·
[π(ρόσ)θεσιν αδτδς
χαΐ
*
άπατ]ητιχόί,
[δείξομ(εν)
[δ
αδτήν
μ(ε)ίζ(α>ν) γί(ν=ται), προσθέσει
ο5ν τ ο ι γ ( ά ρ ) τ ο ι
[δε]ι'ξαμ(εν).'
50
ή τινα
ρέβει
59
λειανδ Ρ
ei
qui
corporis augendo
corpoream
pondus
levaret
minor
fieret
([π]λειονα
Κ)
non esse dempla
cf. X X V I
49.
50 forlasse post προατίθεμεν intercidit μέν
52 Κ XXXII
1 Κ
6 λεγειν vel λευειν vel λευσιν Ρ ; vix verum χ ( α τ ά ) χέλευσιν
7 incluei priorem lectionem (ubi ολων legi potest), quam
emendavit sed non delevit
P;
porro inter κεινήβειον et χεινεΐται aliquid velut χείνης i. e. της ψυχής videtur omisisse Ρ 9 άερώδους potius quam πορώδους Ρ
xal otiosum indicio esse videtur plura elementa
intercidisse, quo fortasse etiam δια (init. v. 10) pertinet cf. v. 17; Stoicorum stoecbiologia (Galen. I V 783 Ε . I I 4 5 , 4 Müller)
procul babenda
ECLOGAE PHYSIOLOGICAE X X X I I 11—39
60 XXXII
π
άνω· γινομένη[ς] γ ( ά ρ ) αύτη? της ψυχής γί(νεται)· διό δή και ρη[τ]έον, δτι ( ο ύ χ ) δταν τ[ινδς γένη]ται
π(ρόσ)-
Οεσις, έκεΐνο γί(νεται) βαρυτερον, ά λ ( λ ά ) [έάν] βαρέος τινός τινι γένηται π(ρόσ)Οεσις, έκεϊ[νο γί(νεται) βαρυτερο]ν. 15 ή δέ ψ υ χ ή τοσούτον [ ά π ] έ χ ε [ ι του (είναι)] βαρεία, ώ σ τ ε και τί> φύσει κ(ατα)ρρέπον κ[ου]φίζειν χαΐ βαστάζειν.
ταύτης ουν πα[ρ]ούσης δεόν-
τ ω ς χοΰφόν ( έ σ τ ι ν ) τδ ζώιον.
δταν μέντοι γε
[«γ]
άφανισΟη ή ψυχή, τ ώ ι μηκέτι παρεΐναι 20
τό κουφίζον
μηδέ αίωροΰν
λοιπόν
βαρέ[ι]α
φαίνεται εδλόγως τά νεχρά τ [ α ύ τ η ς ]
αί(τί^).
καΐ έπί τ ( ώ ν ) άσκών δέ π ε π λ η ρ ω μ έ ν ( ω ν )
[τοΰ
πνεύμ(ατος)] κουφότης
καταλαμβάνεται τ ώ ι τοΰτο κ[οΰφον] ον κοοφίζειν τον άσχόν. 25
δταν δέ μ ή [ π α ρ ^ ] το π ν ε ΰ μ ( α ) ,
βαρί>ς γί(νεται) ό ασκός τ ώ ι έ σ τ ε ρ η σ [ θ α ι ] τοΰ κουφίζοντος αΐ(τίου).
*
ά [ λ ( λ ά ) ] γαρ δι[ά] ταύτό [γί(νεται) και] τά
θερμών
άρτ(ων)·
και
ψυχρότεροι
μ(έν)
(κουφότεροι),
τ(ών) [&ερ]-
μότεροι βαρύτεροι (είσιν)·
και [βαρύτεροι μ ( έ ν ) ούτοι τώ]ι
π ω πολλήν άποφοράν γεγενή[σθαι] άπ' 30
(δέ)
μηδέ-
αύτ(ών),
οί δέ ψυχροί κουφοί (είσιν) τώι δλης [της υλης] ίκανήν άποφοράν γεγενησ&αι.
* ετι [δέ] και
άπο τούτ(ων) διδάσκουσιν, ώ ς γί(νονται) [ ο ν ] τ ω ; άποφοραΐ κ ( α τ ά ) τέ> λόγωι θεωρητδν κ[αΙ] α[. . . ]
αί(τίων)
ύ(παρχοντων) • τά γάρ υγρά τά έν άγγείοις τισίν 35
τα ποσους χρόνους έλάττω[ϊ3
[υπομε]ίναν-
καταισθάνεται.
και άπο τ ( ώ ν ) χ υ λ ώ ν τάτό γί(νεται)·
ένίοτε γ ( ά ρ ) υπό ήλιου
ή άλλων Ttv(ü>v) συνξηρανί)έντϊς έ π ί τίνος φαίνονται,
τίνος γ ε ν ο μ έ ν ο υ ) ; τ ώ ι δηλον(ό)τι λε[πτήν
φοράν γεγενησθαι ά π ' α ϋ τ ( ώ ν ) τοΰ
άπο-]
λεπτομ[ερεστέ]ρου,
X X X I I 11 γί(νεται) ultima vox videtur esse 13 έάν] Srav spatium non capit 14—17 Κ 16 το vel τα Ρ 20 fortasse corrigendum αίωρεϊν 21 Κ 23—25 Κ 27 θερμότεροι Κ 29 Κ 30 et 33 extrema dubia, αιτίων explicat v. 36 sqq. 35 καταισθάνεται omnibus litteris praeter θ perspicuis paene eerturn 38 cf. X X X V I I 2 τ φ ] cf. ad X X X I 12
ECLOQAE PHYSIOLOGICAE XXXII 40-ΧΧΧΠΙ IG ΧΧΧΠ
40
ßl
ύπομονήν δέ τοΰ γεωδεατέρου, [α] δή [αύ]τά [γί(νεται)] καί έπί τ(ών) άναπΧασσομέν(ων) κολλυρίων.
* καί
έπί τά φυτά δέ μεταβαίνουσιν χαΐ λέγουσιν τά μ(έν) παραυτά άποτμηθέντα βαρύτερα (είναι), τά δέ ποσοίκ υπομει'ναντα χρόνους [κο]υφότερ(α) 45
ώς έπί τη [ς] θριδαχείνης, έπί τ(ών) ανθέων ταΰ[τ]α γ(άρ) πάντα διά την άποφοράν ρυ[σόχ]αρ(φα) κατασκευάζεται.
έγ δή τουτ(ων) χαΐ τ(ών) τού[τοι]ς
παραπλήσιων πιστοΰσιν, ώς άποφορά γί(νεται) άπδ τοΰ σώματος.
* * πρδς τοΰτον τον λό(γον) λέγουσιν·
50 εί ή άποφορά αί(τία) (έστίν) της ρυσότητος, έχρήν μη μόνον χ(ατά) την άπότμηξιν ρυσοΰσθαι τά προκείμενα, άλ(λά) τι καί έπΐ τ(ών) δϊνδρ(ών)' και γ(άρ) καί από τοΰ δένδρους απουσία γί(νετ«ι)· [οδ] γί(νεται) δέ τοΰτο· ουκ άρα ή άποφορά αί(τία) έστϊ 55 XXXIII
της ρυσότητος.
* * συλλέγουσι δέ ούτοι
xb άνά λόγον γίν(εται) μ(έν) γ(άρ) καί επί των δένδρων άποφορά τ(ών) άνθέων [όΰ| π[λ]είων, [oMaSavSptav] έ[πί] δέ τ(ών) άφειρημέν(ων) [oüj πλείων. * καί επί μ(έν) |[τ[(ων)] επι] τώι δένδρει καί ή κείνησις αυτή άναλοΐ πλείω καί 5
ετι ή θερμασί[α] άναλοΐ ικανά,
* επί δέ των άποτετμη-
μέν(ων) και μή ύπδ φύσεως διοικουμέν(ων) έλάσσω τώι μήτε κείνησιν μήτε θερμότητα τι(να) (είναι) έπ' αύτ(ών). τις οδν ή αί(τία), παρ' ήν τά μ(έν) άποτμηθέντα ξηραίνεται, τά δέ έπί τώι δένδρει ου ξηραίνεται; * σα10
φής δέ αυτη καί φαινομένη· τά μ(έν) [γ(άρ)] επί [τώι] δεν δρει ου ξηραίνεται τώι π(ρί>ς) λόγον τής άποφορας γί(νεσθαι) χαί τήν πρόσθεσιν.
» # τά δέ άποτμηθέντα ξηραί-
νεται τώι μηκέτι γί(νεσθαι) ώς αυτά π(ρόσ)θεσιν, έξ ών [σαφ]ές ώς καί άπό τ(ών) φυτ(ών) γί(νεται) άποφορά. 15
άλογα δέ τ(ών) ζώιων [καταβαίνουσι].
* καί έπί τ[ά]
λαμβάνουσιν γ(άρ) τους [θηρευ-]
τάς κύνας, ώς ούτοι τήι ρινηλασία συν[θ]ηXXXII 46 ρυ . . . αρ Ρ: supplevi ex Dioscoridis I 13 p. 26, 1'2 ^υσβόχαρφον (sic libri) i. e. siccatione rugosum
47 Κ
XXXIII 3 ίφειρημένων] cf. ad III 30
10 Κ
13 ώααυτά Μ. Fraenkelius
62 XXXIII
ECLOGAE PHYSIOLOGICAE ΧΧΧΓΙΙ 17—45 17
ρεύουσι τά θηρία τρόπωι τοότωι· παραγίνονται έπΐ τάί ατραπούς, δι' ών χεχώρη[χεν] τά θηρία, χαί τ(ών) ατραπών όδμωμέν[(ων)]
20
χωροΰσιν έπΐ τήν θήραν.
τίνος αί(τίας) γι(νομένης); δή-
λον 3τι της άπ& τ(ών) θηρίων άποφορας προσχαθιζοόσης π(ρ&ς) τάς άτραποός.
ταύτηι δη
και έν τοις χαταξήροις τόποις θήραι οδ γί(νονται), έν με'ντοι γε τοις χαυνοτεροις. 25
χαί ή αί(τία) π[ρό-]
χειται, έπειδήπερ τά άπδ τ(ών) θηρίων σώματα άποσχιδνάμενα π(ροσ)πειπτοντα μέν γη άποχρότωι χαί [μη] χαταξτρωι [τη] χαταθχ[ίδν]αται, γαννατέρα.
δέ π(ροσ)πεσόντα χαί παραδεχόμενη
φολάσσεται χαί διαμένει, 30
ταύτη δή χαί οί θηρ[εο·]
ταΐ χύνες χωροϋντες χαί όσφρώμενοι της άποφορας της dich τ ( ώ ν ) θηρίων τώι πβρισώζεσθ(αι) αδτήν, είτα χωρήσαντες χαταλαμβάνουσι το θηρίον χαί αίροΰαι.
· ταύτηι δή χαί έπΐ τ(ών)
όετ(ών) οδ γί(νονται) ρινηλασίαι χατά Χόγον· έξαφανίζων γ(άρ) [ό όμ[βρος]]
35
τά άπδ τ(ών) θηρίων σχιδνάμενα σώματα χωλυτήριος γί(νεται) της θήρας, τρόπωι γί(νονται) αί θήραι.
χαί τοότωι μ(έν) τώι * * μάλιστα δέ γί(νονται) χαί έάν σχόλ[αχες]
[χες] ίπωνται τοΐς θηρίοις χαι έάν νέα ή ·
άπα-
λώτερα γ(άρ) όντα πλ[εί]ονα τήν άποφοράν ποιεί· 40
οδτως γε ή γή πλείονα δεχομένη τήν άποφοράν ραδίως σημαίνει τοΐς χοσΐ τά θηρία, εϊ δέ ταΰτα, φανερδν ώς γίνονται τίνες άποφοραί χαί άπδ τ(ών) αλόγ(ων) ζώιων. « * π(ρός) [δέ] τοότοις χαί Έρασίστρατο[ς] πειράται χ(ατα)σχεοάζειν τδ προ[τε]δεν.
45
εΐ γ(άρ) λάβοι τις ζώιον οίον όρνιθα ή τι των παρα-
XXXIII 19 ελασ-
60
σον τοδτο τώι σταθμώι τ«Η δηλον(ότι) πολλήν αποφοράν γεγενησθαι χ(ατά) τδ λόγωι θεωρητόν.
*
*
άλλά γ(άρ) [χαΐ] έπί τδν άν&ρωπον μεταβαίνοντες [ποιοΰ]νται τον λό(γον) ·
of τε γ(άρ) πιόντες αρώματα
[χ]αΐ οί σχορ[δ]οφαγήσαντες 2μοιον εχουσι 55 XXXIV
[τ]δ διά τ(ών) ίδρώτ(ων) χενουμ|"ε]νον τοις π(ροσ)ενηνεγμένοις, ώς äv δή οϊποφορας γεγενημέν(ης) χατά τδ λόγωι θεωρητδν άπο τ(ών) π(ροσ)ενηνεγμέν(ων) · εί δέ ταδτα έν τηι ήμετέραι συγχρίσει οντα άποφέρεται χ(ατά) τό λόγωι θεωρητδν χαί χατά τό α?σί)(ητόν),
5
χαΐ έχτδς όντα ήμών £ζει σώματα τινα απορρέοντα απ' αδτ(ών).
* * ό δέ Άσχληπιάδης πειράται
χατά τδν τόπον χαινολογεΐν· τά γ[(άρ)] αρώματα φ(ησιν) χαΐ τά σχόροδα την ίδιαν ποιότητα άποβα'λλειν έν τηι ή[με(τέ)]ρα συνχρίσει γενόμενα, ιο
εί γ(άρ) συνέσω-
[ζε]ν έν ταΤς ήμετέραις συγχρίσεσι τάς ποιότητας, [ένΐήν χαΐ ημάς χαΐ αίσ&άνεσ&αι χαί σοναντιλαμβ(α'νεσί)αι) [
]u γ(άρ) [έπί] λ[ε]λομένης καθ' ολον
[
] τά ληφθέντα χαί έξαιματω-
[Οέντα 15
]θεν μόριον ταΰ σώματος
[
]ρας ει τοΰτο
[ [ [
] χαΐ τοις μυχτήρσι ] γί(νεται) ανεν[
] ή ποιότης [έν τοις] ήμετέροις σώμασίν (Ιστιν)
[ 20
] ήμών, έπειδήπερ
[ τες [
] α?σθανόμεί>α γ(άρ) ] δτι δέ αί ποιότη] τώι σώματι δέ γενη[θ(
)J
άποφε]ρομένας αί(τι . . .) υπο
[
]ει * ίσως δέ τις έρεΐ
[. . .] συνδια [
]ες τ(ών) λαμβανομέν(ων)
X X X I V 5. G απορρέοντα etsi male scriptum liquido exhibet Ρ errore scripsisse puto Ρ : ήμών vel ιδία ( Κ ) minus apta vestigiis
7 Κ
!l ήμερα
64 XXXIV
ECLOGAE PHYSIOLOGIC Α Ε XXXIV 25—53
26
τή]ς ποιότητος
[.
] της έν χοΐς σώμασιν
[•
]μ(έν)αις φ[λεψΙ]ν Αναλύεται χαΐ άπόλ] έπί φανε[ρ]ά γένη [·]οι τα[.]λ[.]ι σωμ[. . . ,]ται και περισώζεται 30
[. .]λα.
» * πρ[δς μ(έν)τοι] τοϋτον πειρώνταί τίνες
[άντι]λέγειν, φ[έρεσθαι] μ(έν) καΐ έπί τοί>ς μοκτηρας το ά[να&υμια]τδν χαΐ έπί τά λοιπά μέρη [το]ΰ σώματος, [μηδέν] δέ έπί πλεΐον χαχοΰν την αισ&η[σ]ιν χαι χωλυτηριον γί(νεσθαι) της 35
άντι[λήψεω]ς τ(ών) έδεσθέντ(ων). καΐ οί βυρσοδέψαι·
* * δν τρο'πον
ούτοι γ(άρ) κεκαχωμένην Γσ-
χοντες την αίσθησιν οδδέν παραποδιζονται κατά τήν δδμήν· * τδν αυτόν καΐ ά[πδ] τ(ών) έδεστών χακουμένη αίσ&ησις 40
[ουκαντιλαμβ]
ουκ αντιλαμβάνεται της δυ(νάμεως) της ά π '
αδτ(ών).
ου πιθανώς δέ οϋδ' ούτοι έπιχειροϋσιν
·
ήμ(ε)ϊς δέ φ(αμεν) προς τδν Άσκληπιάδη, διότι ή αίσ&ησις τ(ών) έν ήμΐν ουκ άντιλαμβάνεται δι[ά] τδ μη ύποπείπτειν αδτή[ι] αΰτά. 45
μ[εν]ον έν οίχείωι
ον γ(άρ) τρόπ[ον] τδ πεσ(σ)ό-
τό[πωι] δει (είναι), Γνα πέψη,
και [δν] τρόπον το έξαιματούμενον δει έν οίκει'φ τόπωι γενέσθαι ε?; τδ έζαιματω&ήναι, ο(υτω) και τδ όδ[μ]ώμενον έν οί[κείω]ι τόπωι δει (είναι) εις τδ [δσ]φρηθήναι. 50
τά δέ έν ήμΐν ύ(πάρχοντα) μή 6πο-
πεί[πτ]ον(τα) τήι αίσ&ήσει είκότως έγλαν&άνει αυτήν· δι' ήν αί(τίαν) τ(ών) ευωδών λαμβανομέν(ων) [ή αισ&]ησις ου καταλαμβάνει τάς τούτ(ων) ποιότητας, και π(ρδς) μ(έν) τδν Άσκληπιάδη ταΰτα.
* * λέγουσι
XXXIV 28 Κ 29 fortasse σωματοΰται 32 άναθυμιατόν sensui ac vestigiis respondens, at singulari forma 33 μηδέν] cf. ν. 37 34. 35 Κ 35 post τρόπον non extitit Ιχουσιν, at audiendum, utique 8v τρόπον — όδμήν per anacolnthian est pro protasi, cuius apodosis sequitur v. 38 sqq. τον αυτόν κτλ. 38 Κ 41 ούτοι vel αυτοί Ρ προς αυτόν, quod ultro addiderat, illico digito abstergens atrameutum delevit Ρ 45 πέψη non πετο feste («ν, restat ut προβτεθέν yoluerit corrector ; 7 δννα'μεσι] seil, corporis XXXVIII 5 Κ
ECLOGAE PHYSIOLOGICAE X X X V I I I 12—46
72 XXXVIII
12
x a l τιλμών διεγείρονται αί δυ(νάμεις) και φυλάσσουσι τά έν τ ώ ι σώματι x a l ο δ χ ΐ έώσιν άφανίζεσ&αι, άλλά πυκνώσεως γινομένης τηρητικαΐ
15
γίνονται του τε πνεύματος x a l της θερμότη(το)ς· όπδ δέ τοΰ καστορείοο και τ ( ώ ν ) όμοιων ρωννύμεναι αί δο(νάμεις) ώς π(ρδς) τήν όσμήν το αδτδ ένεργοΰσι, » *
δπδ
μέντοι γε τ ( ώ ν ) α τ μ ώ ν ρωννύμεναι αί δυ(νάμεις) χαί προστρεφόμεναι προσαναχύπτοοσιν. · 20
δήλον
τοιγ(α'ρ)τοι, ώς άπδ τ ( ώ ν ) ατμών ρώννυνται αί δυ(νάμεις) άφικνουμέν(ων) τ ( ώ ν ) ά[ο-]τμών διά τ ( ώ ν ) λόγωι θ ε ω ρ η τ ( ώ ν ) πόρων, έξ ών ομολογουμένως
χατασχευάζ(ουσιν),
ώς x a l είσκρίνεται τινα ε?ς ή μ δ ς διά τ ( ώ ν ) λόγωι θ ε ω ρ η τ ( ώ ν ) πόρων της σαρκός. · 25 π ώ ς θερμαίνεται ή μ ώ ν τά σ ώ μ α τ α ·
·
ά λ λ ω ς τε ζητείται,
δήλον γ(άρ)
ώς τ η ς θερμασίας είσκρινομένης εις τά ήμέτερα σώματα κ[αι] άλεαινομέν(ων) προς αδτής.
εί δέ είσκρί-
νεταί τις θερμασια ε?ς ή μ δ ς , πώς δήτα ε γ κ ρ ί ν ε τ α ι ; σ ώ μ α γ(άρ) αδτη, σώμα δέ διά σώματος οόκ εΐβ30
κρίνεται, πόρους
οδχοΰν διά τιν(ων) εδρυχωριών;
« εί τοΰτο,
τοιγ(άρ)τοι χρήν άπολιπεΐν λόγωι θε(ω)ρητούς,
δι' ών είσκριδήσεται ή θερμασία. *
έχομένω(ς),
[φ(ησίν)],
καΐ έπΐ τοΰ χ ε ι μ ώ ν ο ς ψυχρότερα ή μ ώ ν (έστιν) τά σώματα [το] τώι τδν αέρα ψυχρών όντα και 35
είσιόντα εις ή μ α ς κ(ατα)ψύχειν ή μας. ·
ταύτη
γέ τοι έπΐ τούτ(ων) διαπορεΐται, τί δήποτε οί έκ τ ( ώ ν ) βαλανείων έξερχόμενοι x a l όπδ τ ώ ι άέρι εδ&έως κ(ατα)ψόχονται, ·
γενό(μενοι)
οί μ(έν)(τοι) γε μετά τδ λοοτρδν
περιχεάμενοι ψοχρώι έν τ ώ ι βαλανείωι, εΤτα 40
έν τ ή ι αίθριας γενόμενοι ήττον καταψύχονται, τίνος γενηθέντος;
δήλον δτι τής μ(έν) καταχό-
σεως τοΰ ψυχροΰ ποκνούσης την έπιφάνεια(ν) και κωλοούσης άφανίζεσθαι τδ έν ή μ ΐ ν 9ερμ(όν), τόν τε αέρα ψοχρδν όντα μ ή έώσης είσκρίνεσ&αι. 45
διά δη τοΰτο τδ αί(τιον) μ ή ραδίως καταψύχεσθαι τοί>ς ποταμούς. »
X X X V I I I 27 Κ ο an ω ambigue, Ρ
35
έπάν μ(έν)τοι γε τοΰτο μ ή γένη-
e prima ex * ut videtur Ρ
4 0 καταψύχονται,
ECLOGAE PHYSIOLOGICAE XXXVIII 47—XXXIX 15 XXXVIII
47
73
ται, αλλ' ήραιωμένοι χωρήσωσι ε?ς τον αέρα, θαττον δέχονται αότόν, xal 8ς είσιών είς τά σώματα ψυχρές ών κ(ατα)ψύχει αυτά.
50
εί δέ τοΰτο, φανερόν, ώς [είσ]χρίνεται τι άπδ τοΰ αέρος είς ή μας. · ·
διδάσκουσι δέ καΐ με-
τά ταΰτα, ύ>ς είαίν τίνες λόγωι θεωρητοί no'pot έν τοις ήμετέροις σώμαση», δπερ δή (έστιν) γελοΐον. πρώτον μ(έν) γ(άρ) έχρην τοΰτο χ(ατα)σχευάσαι xal τοΰ55
το προκ(ατα)στησαμένους λοιπδν διδάσχειν, δτι χαΐ αποκρίνεται τινα α π ' αυτών διάφορα, ώς ομοίως δέ χαΐ είσχρίνεται, [ w t e ] δ [οδ δοχ]εΐ [γί(νεσ&αι)]. τοΰτο ä.
άλζλά) δεύτερον δι' ήν αί(τίαν) [
άλλ' αοτη [.] ατιτα [
XXXIX
] ]
θαι 'Αλέξανδρος, π(ροσ)χρώνται.
[χαι α, φ(ησίν),] αποκρί-
νεται τινα άφ' ημών χαί είσχρίνεταί τινα είς ή μ δ ς πάντως διά τιν(ων) λόγωι θεωρητ(ών) πόρων, έπειδήπερ σώμα διά σώματος ο[υ λέγ]οοσι διελθεΐν. 5
χαί άλλως φ(ησίν)·
ώς ή φύσις τηρεί τδν [νόμ]ον, έποί[ησεν]
[πά]ντ(ων) άποφοράς τινας αίσθητάς χαί λόγωι 9ε[α>ρητάς] [κ]αΙ διαφόρους άποφοράς χ(ατά) τό αίσθητδν χαι χ(ατά) [το] [λ]όγωι θεωρητόν. ·
έπεί οδν κατά το αίσθητδν
[έ]ποίησέν τινας πόρους, χαί χ(ατά) το λόγωι Οεωρητδν 10
[έπ]οιήσατο, ·
δτι τρέφεται, (φησίν), πάντα [δι]ά [πόρ]ων
[το]ΰ σώμ[ατ]ος xal [ου] λέγουσιν σ[ώμα διά] σώ(ματος) [διελθεΐν], χαί το χολ[ω]τδν χαι τάλλα [τοΰ σ]ώμ(ατος [μέρη γί(νεται)] της τροφής διοδεοούσ[η]ς [ . ] α ι [ . . ] [
]ος μέρος τοΰ σώματος, [ώς] τ ( ώ ν )
[λό]γωι θεωρητ(ών) πόρων όντων ταύτη [. . .]
XXXVIII 52] Sextos Empib. adv. math. VIII 220 Άακληπιοίδη δέ ώς ένβτάσεως νοητών όγκων έν ν ο η τ ο ϊ ί άραιώμααιν (rubor cet. signa videntur).
XXXVIII 51 διδασκουσι] Asclepiadei 59 papyro infra abscissa dubium num quid praeter extrema vv. 58. 59 perierit XXXIX 1 θαι] sensus videtur [tf αίτίγ η *al Άσχληπιάδη φησίν χρήσ]8οι cf. V 5). nam Asclepiadem hinc disputare liquet collato v. 5 cum XXXVI 48 10 οιησατο sic P. ποιηβάτω Κ (initio utrum una an duae litterae fuerint, ambigitur), recte fortass.e ίποίηα(« τ)άτπαρχούσης 22,28 αίτίων Υπαρχόντων (?) 32, 33 τοΰ κουφίζοντος αιτίου 32,26 διά τοΰτο τό αίτιον 38,45 α ί ω ρ ε ΐ ν . τό κουφίζον μηδέ αίωροΰν 32,20 cf. n. ά χ ο ί ρ ο ς (δόσις) 12,13 ά χ α τ έ ρ γ α σ τ ο ς (τροφή) 5,9 cf. χατεργασία, χατεργάζεσθαι * ά χ ι ν η τ ε ΐ ν . άχεινη(τή>σαντες 5,6 ά χ ό λ ο υ β ο ς . τοΰ τε διχαίου χαΐ τοΰ άχολούθου τηρητιχή ή φύσις (dictum Asclepiadis) 36,50 ά χ ρ α τ ο ς (ύγρότης, ορρ. άνειμένη) 5,18 ά χ ω λ ύ τ ω ς 20,44 ά λ γ η δ ώ ν 10,36 ά λ γ ο ς plur. 9,23 ά λ ε α ί ν ε ι ν . άλεαινομένων (seil, των σωμάτων) προς ούτης 38,27 ά λ ε ί π τ η ς athletarum institutor 31,20 άλλα. praecedente ούχΐ 2,29 άλλα τοΰτο — μελήσει 2,30 άΧλά γάρ 14,32 17,21 22, 49 25,20 32,26 33,52 37,23 άλλά γάρ Tut 7,15 άλλά μήν [27,39] ά λ λ ε α θ α ι (άλλομένη ή χαρδία) 17,4 ά λ λ ή λ ω ν . άλλήλοις παραχέηται (cf. 14,21. 24) ά λ λ ο ι ο ϋ ν pass. (?) 19,34 n. άλλος, χαΐ [άλλη] έατίν [διαφορά] 35,27 περί μέν ψυχής άλλοις ά[να]βάλλομαι 21, 16 i. q. άλλοίος (κατεργασία) 36,18 οί μέν άλλοι —ούτος δέ 20,19 ί>πό ήλίου ή άλλων τινών 32,37 πάν τό παρ' άλ(λων) seil, καθαιρόμενον 37,12 τάλλα 37,16 20,24 et saepius ίπ άλλην (ορρ. έπΐ τάδε) 6,29 — άλλως ζητείται 38,24 (φη-
I
INDEX
σίν) 39,5 άλλοτε άλλως 3,11 [άλ]λως— άλλως 7,38 άλλως μέν — άλλως δέ 14, 36 ίτέ μέν —ότέ δέ —άλλοτε δέ 37,2 ά λ λ ό τ ρ ι ο ς . της τροφής τό μέν νόατιμον— τό δέ άλλότριον χαΐ σχυβαλώδες 29,39. 47 30,33 ά λ μ υ ρ ό ς (coni. δριμύς) 8,24 11,8 [30,13] 30,15. [23], 39 ά λ ο γ ί α (ορρ. διαλογισμός, fort, legendum άλογι(στί)α) 2,32 n. ά λ ο γ ο ς (Cov) 2 6 , 1 . 2 . 5 . 1 1 . 1 3 33,43 τά άλογα των ζφων 26,11 33,15 άλογον δέ τοΰτο 26,16 (μέρος ψυχής) L15,29] ά μ α [7,19 27,15] άμα υ ρ ός (τό θερμόν) 20,37 ά μ έ λ ε ι ceterum 16,2 άμέλει γάρ 23,38 άμέλει δέ 25,15 ά μ έ τ ο χ ο ς . άμέτ(οχ)α ψυχρού 18,10.16sqq. ά μ ν η μ ο σ ύ ν η 2,33 ά μ ο ι ρ ο ς (ΰγρότητος) 11,31 ά μ φ ί . άραιωμάτων των άμφ' αύτά 26,24 ά μ φ ό τ ε ρ ο ς 28,50 31,38 άμφότερα τά βοηθήματα 38,8 άν. cf. ώς άν, ώς δν δή, χάν άνά. τό άνά λόγον 33,1 (?) 1,3.4 η. ά ν α γ χ α ϊ ο ς [22,6] 23,3 24,19 αναγκαιότατος (coni. χυριώτατος) 6,15 [ ά ν ] ά [ γ χ η ] c. inf. 27,8 ά ν α δ έ χ ε σ θ α ι (eibos) 7,29 ά ν α δ ι δ ό ν α ι . άν[αδιδομένης τής τροφής] 9, 25. 42 29,36 άναδίδοται τψ βλψ σώματι 25,32.36 c. [37] άναδίδοται είς τά σώματα 30,27 τό άναδιδόμενον 30,9 sqq. ά ν ά δ ο σ ι ς digestio eiborum 13,43 25,9.14.53 26,21 sqq. 28,14 sqq. 29,30 (πλείων) 28,15. 19 sqq. 29, 24 (έξ ώμών) 25, 8. 11. 1 9 . 2 3 (διά στομάχου) 25,20 (έν χοιλίφ) 25,36 (άπό χοιλίας cet.) 26, 22 sqq. ά ν α θ υ μ ι ά ν . φΰσαι άναθυμ(ιαθεΐσαι) 6 , 3 2 τό ά[ναθυμια]τόν 34,32 άνα ι ρ ε ϊ ν (delere). άνα(ρ[ε]θεισών των τοΰ αίματος ίνών 17,30 άναιρεϊσθαι (mori) 28,9 37,36 ά ν α ι σ θ η τ ε ΐ ν 11,27 ά ν α ί σ θ η τ ο ς (γ[έροντ]ες) 11,29 (πέλματα) 11,31 ά ν α λ α μ β ά ν ε ι ν [τό λεπτόν] 30,22 passive (τροφή) 25,1. 6 ή λαμβανομένη τροφή άναλαμβανομένη 29,42 reeipi corpore 30,3 άναληφθέν (τό έλατήριον) 37,24
VERBORUM Αντιδιαστέλλει,
Α ν ά λ η ψ ι ς (τροφής) 25,48; cf. [30,8] Αναλοΐ 33,4
ύγρότητος 24,3
Αν[α]λουμέ[νης] της
Αναλουμένου τινός εις τά
σώματα 23,30 Α ν α λ ύ ε ιν.
[ ά ν α μ ] μ α (νοερών) stoice sol 30,19
med.
δυνάμεως 34,40
12,26.27
Αντιφέρειν.
Αναπλασσομένων
χολλυρίων
32,41
34,31 τι Αντίστοιχον (ορρ. βτοιχεΐον) Αντιφέρονται
λία) 16,18
Α ν α π ν ο ή 20,46.50
11 cf. 25 έχ
τοΰ
μυελοΰ
την
ψυχήν 14,43 Αναρταν.
ol
Εμπειρικοί
προς τούτους τους λόγους 31,26 ά ν ω [τείνεται] 32,11
Ανήφθ οι
τή;
20,5
Α ν α π λ ή ρ ω σ ι ς ( τ ω ν Αποφερομένων) 22,44 Ανάπτειν.
25,18
sentire
τ ω ν έν ήμΐν 34,43
Α ν τ ί λ η ψ ι ς (syn. αΓσθησις) 34,34 Αντίστοιχος.
Α ν α ξ η ρ α ί ν ε ι ν pass. 11,27 Αναξήρανσις
άντιλαμβάνειν [άντι]λέγειν
Αναλύεται χαΐ Απόλλυται 34,27
Αναπλάσσειν.
τάς άλλας δυνάμει; Αντι-
διαβτέλ[λοντες] ( η ) ζ ω τ ι χ ξ ) δυνάμει) 1,19
Α ν α λ ό γ ω ς 5,18 11,30 Αναλοΰν.
83
ά«6
πνέουσαν 22,17
άνω χαΐ χ ά τ ω
(χοι-
χαθαίρει 37,
άνω χινεϊν (ί. β. καθαίριιν) 37,
18 Α ν ώ μ α λ ο ς (στοιχεία) 20,13
ές αύτής Ανηρτημένου τοΰ θερμοΰ
23,45
Αξιόλογος.
Αξιολογώτεραι
17 sqq.
αϊ
φλέβες
28,
έν τιϋ Αζιολογωτέρψ 28,19
Α ν ά σ χ ε τ ο ς ν. Ανέχειν
Α π α λ λ ά τ τ ε ι ν (transitive ut videtur) 37,41
άνατιθέναι.
άπαλός.
Αναθέαθαι τάς αιτία; τιϋ Αέρι
άπας.
7,20 έχ τ ω ν περισσωμάτων
ρονται φΰσαι 6,12. τητα) 23,38
cf. 6,13
Αναφέ-
(pass, ίιγρό-
άνενεχθέντα ώ ; τους χατά
την κεφαλήν τύπους Α ν ε π ι τ ή δειος.
4,35
έν Ανεπιτηδείοις (seil, τό-
έφησεν άνήρ 6,13 14,32
ούτος άνήρ 11,33 18,39
(είπεΐν περί άνθρωπου?) 21,10
συνέστη-
ol άνθρωποι 5,6
(ορρ. τα άλογα ζωα 26,19 sqq.
Ανθ[ρωπ — ] 7,1
[31,47]
Απ(ε)ιθές είναι τ ψ αίροΰντι [λό]γω
(Stoic.) 2,29 Αποΰσα (ή ψυχή, ορρ. παρούσα)
άπειρος,
εις άπειρον ηδξετο 13,32
ά π ε π τ ο ς (τροφή) 13,41 [ 2 5 , 3 6 a ]
άνειμένη (ύγρότης, ορρ. άχρατο;)
Απευθυ[σμέ]νψ
seil, έντέρψ
25,51 Α π έ χ ε ι ν.
τοσούτον [Απ]έχε[ι τοΰ είναι] βα-
ρεία, ώστε — κουφίζειν 32,15 άπηχτος.
άπη[χτον] αίμα 17,31
(coni. μονοειδής) 36,2
θετος) 21, 19 sqq. 30 sqq.
(ορρ. σύν(αίμα)
12, 5
άπλοΰ; (?) 39,19 — Απλώς, γίνεσθαι τάς
Ανοίχειος
17,21.23
28,9.
νόσους άπ[λώς] 20,8 [22,15]
[χαθί]ση 17, 16
μετα-
τ ι ] ? 8,5
(τόπος) 12,40
έν Ανοιχείφ
βολή τροφής εί; τό Ανοίχειον χαΐ διεφθορός 20,42 τιμάς
Από.
άνομοιομερή τά χ ατά τάς
εις Ανόμοια χωριζόμενα μέρη 21,
39
ορρ. χ[ατά
και πρώτον Από Πλάτωνος seil. Αρχτέον
14,11
Ανομοιομερής.
Απέ τοΰ σώματος γίνονται
φοραί sim. 30,41 sqq. 33,21 μεως τής άπ
αύτών 34,40
Απο-
τής δυνάτό νοστίμον
το Απ1 αύτής (sc. τροφής) Αναδίδοται 29,
Ανόμοιος Αντί
Απατητιχός
άπλοΰς
5,18 10
[αίτια] Απάντων 23,10
Απευθύνειν.
τόν άνθρωπον (generatim) 33,52
[χεν 6] άνθρωπος 21,13
Ανΐέναι.
έπΐ
Α π ε ρ γ ά ζ ε σ θ α ι (νόσους) 20,14 cf. 19,48
ά ν θ ο ς plur. 31,33 32,45
26,9.10
24,4
32,5
ούκ Ανάσχετα (γεύματα) 16,26
άνήρ 38,7
άνθρωπος,
τ ω ν 14,42
Απείναι.
ά ν ε σ ι ς (ορρ. έπίτασις) 1,3 5,15 Ανήρ.
Απάβης
ά π α ξ (ορρ. πλεονάχις) 13,24 Απειθής.
ποι?) fr. 1,3 Ε ν έ χ ε ι ν.
ΰγρότητος
[ ά π ά ν ] τ ω [ ν ] 1,39.40 τ ω ν έν ήμΐν Απάν-
ά ν α τ ρ έ χ ε ι ν 8 , [ 6 ] . 20 Α ν α φ έ ρ ε ι ν.
άπαλώτερα (θηρία) 33,38.39 τή;
των
37
21,39.43 Αποφερομένων
22,38. 39
έγίνετο
πρόσθεαι;
τής δρμής έξαχουομένης οΰχί
—
Από τοΰ
ταύτην
περισσώματα γίνεται 6,3 φλέγμα είρήσΒαι 18,44 siui. 4,9. 13
παραποδίζεσθαι Από τοΰ φλέγειν
Από τούτου είρη-
Αν[τΙ] τής υπερτάσεως, Αλλά Αντί τοΰ χτλ.
ται 3,31;
2,28
ταύτό ύπομιμνήσχουσιν 31,6
Από τ ώ ν χρεών 6*
Από τούτων
84
I
άποβαλλειν διδάσχουσιν
32,32
άπο
τών
δυνάμεων
άπόπατος.
Ιξεστι σχοπεΐν 3 6 , 5 6 — c a u s a m i n d i c a n s
29,40
( = πρός c. g . 2 2 , 2 3 ) άπα της θερμασίας
άπορεϊν.
άποφοραΐ
άπορρεϊν.
γίνονται 22, 13
άπό
της
λής γίνεσθαι τάς νήσους 2 0 , 1 9
χο-
άπό τ ώ ν
ά τ μ ώ ν ^ώννυνται αϊ δυνάμεις 3 8 , 2 0
γεννάται περισσώματα 4 , 3 4 5 , 4 3
ά[ποροΰμενοι] (?) 3 0 , 3 0 τ ό αΓμα άπορεϊ (sic) τ ώ ν
φλεβ]ών 2 6 , 4 2 cf. 2 6 , 4 8 f άποσκιδνάναι.
έξ αύτής 9 , 4 4
19,38.39
άπο(πάθη)
άπο απάν.
31,47.48
άπεδείξαμεν 1,7 άποδείξομεν
ώ ς άποδείξομεν 2 6 , 3 5 2 8 , 1 7 efficere
άποδιδόναι
(τον
σφυγμόν)
29,5
χ α [ τ ά ] μέρος διάφορον σ χ ή μ α άπο[δίδγρότητας) 5,
(τά π ά θ η ) 5 , 3 3 etc.
άποιχειοϋται έπΐ τό οίχεϊον (ή
άποτελεϊν μίαν
[τελεϊσθαι] τ ά ζ ψ α 1 4 , 3 1 8,13 12,1
τροφή) 2 4 , 2 6
18,6
ά π ο ι χ ε ί ω σ ι ς έπΐ τό οίχεϊον 2 4 , 3 4
18,32
άποχρίνειν.
(έγρήγορσιν) 2 4 , 3
act.
πνεύμα
26,52— 27,1
(άσχός) άποχρί[νει] δ ι ' αίιτοΰ τό τε πνεΰμα Ογρόν
27,15
σύντηξις
άποχρίνεται
των
(νεΰρα)
τ ά άποχρινό-
μενα περισσώματα 2 5 , 5 4
(αΓμα) 2 6 , 3 7 .
άπότμηξις
(οδρον) 3 0 ,
*άπούρημα.
(πνεΰμα) 2 7 , 3 6 . 4 3 sqq.
13 sqq.
(δια τ ώ ν
άποπάτων) 2 9 , 4 0
νόστιμος τ η ς άλλοτρίας) 2 9 , 4 7 χύστεως) 2 9 , 5 1 32.33.38
(ή
(διά τ η ς
[είς τ ο ] έχτός 3 0 , 6 . 2 9 .
( ο ρ ρ . είσχρίνεσθαι)
36,44.50
άπόχρισις
(secretio) 1 3 , 3 0 . 3 9
27,34
(αίματος)
(τροφής) 2 9 , 4 3 . 4 4
*άποκοπροϋν. vertitur
3 3 , 8 . 12
in
stercus
25,41
άποτμηδέντα άποτετμημένων
evaporare
22,25
(αίτίαν)
11,43
τό λογιστικόν
έγχεφάλφ
15,29
(τό
16,36
τό πνεΰμα
5 sqq. evaporatio,
exhalatio
14. [ 9 ] . 2 8 3 0 , 4 7 . 5 1 3 1 , 1 3
22,
λογιχόν
περί άναγ-
(ορρ. ίιπομονή) 3 2 , 3 8 .
άποφράσσειν. 8,19
άποφραγώσιν
άποχώρημα
8,19.20
plur. 12,41
έ φ ' έ τ ί ρ ψ τ ο Ί τ ω ν άπολείπει τι άντίστοιχον
άραιότης
άσώματον αύτην άπολείποντες πόρους χρήν άπολιπεϊν
3 1 — άπολ(ε)ίπεσ&αι m e d . 2 6 , 4 8 c
ού38, pass.
[τόπον κε]νόν άθροϋν άπολειφθήναι
27,39
(τών
πρ[ός 8ν λόγον] άπολογοΰν-
13,5
όστέων) 1 7 , 3 8
p l u r . (τών
φλεβών) 2 9 , 2 7 άραιοΰν.
άλλ' ήραιωμένοι ( i . e . p o r i s l a x a -
tis) χ ω ρ ή σ ω σ ι είς τόν άέρα 3 8 , 4 7 άραίωμα.
τ ά καίΓ δλον τό σ ώ μ α
ματα 23,21 άπόλ[λυται] 3 4 , 2 7
33,If
τάς διεξόδους άποφράσσεσ&αι
ά ρ α in conclusione 32,54
ται 2 6 , 3 9
12,38
32,31.46.50
(ορρ. πρόσθεσις) 1 3 , 3 5 s q q .
καιότατον άπολείπει τ ώ ν έν ή μ ϊ ν 6 , 1 5 . 16
άπολογείσθαι.
evapo· 35,1.3.
3 3 , 2 1 . 3 9 . 5 0 . 5 1 3 4 , 1 s q q . 3 5 , 2 0 sqq. 36,
τους—τόπους)
άπολλύναι.
pass,
2 2 , 2 1 . 3 3 sqq. 3 0 , 2 4 3 4 , 4
39
25,40
32,43
414« άποφέρειν
ά π ο λ ε α ί ν ε ι ν [ 3 6 , 1 4 . 1 5 cf. n ]
σίαν 3 1 , 4 2
(φυτά) 33,5
άπου[ρήματα] 3 0 , 3 2 n
2 2 . 28. 3 4 f r . 1 , 6
20,5
23,43
άποτελεσ&έν-
32,51
ά π ό κ ρ ο τ ο ς (γή) 3 3 , 2 6 άπολείπειν
(δπνους)
στερεών
ά π ο υ σ ί α detrimentum 3 2 , 5 3 c f . H e r r n . X X V I I I
άποφορά.
άποκοπροϋτα[ι]
(ίχώρας) 1 2 , 2 4 (αΓμα) 17,29
ά π ο ύ ρ η σ ι ς plur. 30,6
rari
38,56 39,1
άπο-
(νόσους) 4 , 3 2
12,27
άποτέμνειν.
άπό τ ώ ν σ ω μ ά τ ω ν 1 3 , 2 7
τω
16,16
6 , 3 3 etc.
{»περάνω άποτελέη) ποιότητα 1 4 , 1 9
άποιχειοϋν.
38
16,5
(vox ex H i p p o c r a t i s q . f. de n a -
(πλεΐον) 2 3 , 3 5
28,11b]
ίλλέβορος άποθυμιώμενος
30
χαΐ
άρω-
m e d . τόν άτμόν 3 7 , 4 4
?v τι άποτελεϊ ά[πο]τετελεσ[μένον] 3 7 , 1 5
2,26
11,28 [ 1 3 , 1 8 n . ?
άποθυμιαν.
[έχει
β ώ μ α τ α απορ-
τ ά άποσπώμενα άπό τ ώ ν
[ ά ] π ο σ τ ή ρ ι [ γ μ α ] fulcrum
5,16 άποδεικνΰναι.
άποχρίνεται
[35,28]
ρέοντα ά π ' α υ τ ώ ν 3 4 , 5
ά π ο β ά λ λ ε ι ν τ ή ν ιδίαν ποιότητα 3 4 , 8 άπογενναν
διά τ ώ ν ά π ο π ά τ ω ν
INDEX
sim. 2 3 , 2 2 . 2 3 2 5 , 5
άραιώ26,24
[30,3] άρ[γείν] άργός.
16,3
τό άργότερον (ορρ. λεπτόν) 3 0 , 2 3
VERBORUM ά ρ έ σ χ ε ι ν . άρέσχει ήμϊν 24,27 28,37 ά ρ θ ρ ο ν plur. 16,6 ά ρ ρ ω σ τ ε ΐ ν [sic Ρ] 4 , 3 ά ρ ρ ώ α τ η μ α def. 3,28sqq. etyuiologia 3, 32 (ορρ. ίίίως νοσήματα) 3,15 (dist. άρρωστία) 3 , 3 3 α ρ ρ ώ σ τ ι α (dist. άρρωστη μα) 3 , 3 3 ά ρ τ η ρία 21,35. 53 (λόγψ θεωρητή Erasistrati) 21,28 plur. 23,19 2 6 , 2 9 . 3 2 . 36 sqq. 41 sqq. 27,3. 5 sqq. 30 28,1. 11 29,25sqq. 36,38 — (τραχεία, λάρυγξ δέ αδτη) 8,30 23,14 ά ρ τ ο ς 31,16 plur. 32,27 37,34.42sqq. άρχαϊος. [τί)]ν προς των άρχαίων χ[ομιζο]μέ[νην] 1,2 ή τεχνολογία [τών ά]ρχαίων 2 , 1 8 χατά τοίις άρχαίους 2,36 παρά τοις άρχαίοις των φιλοσόφων 29,52 οί πλείους τών άρχαίων 30,17 ά ρ χ ε ι v. xal πρώτον άπό Πλάτωνος (άρχτέον cogitando supplendum) 14,11 ά ρ χ ή (coni. δλη) 4,28 (τών νόσων) 18,31. 47 ά ρ ω μ α plur. 30,43sqq. 33,53 34,7 άαθενής. (άρώματα) 3 1 , 3 άσθενέστεραι φλέβες 28,28 ά σ ι τ ε ί ν 37,35 ά σ χ ό ς 2 7 , 1 2 . 2 8 31,32. 34sqq. 3 2 , 2 2 . 2 4 . 25 ά σ ύ μ μ ε τ ρ ο ς (?) 2 0 , 1 0 η . ά σ ύ μ π τ ω τ ο ς . τοις άσυμπτώτοις Ιοιχε σώμασιν ώς σίφωσί τε χαΐ χαλάμοις 26,50 27,11 sqq. 20. 22. 26 ά σ φ α λ τ ώ δ η ς (τόπος, 5δωρ) 24,43 ά α ώ μ α τ ο ς (ψυχή) 31,42 ά τ α χ τ ο ς (πάθος, ορρ. τεταγμένον) 3,lOsqq. ά τ ι δή της χεινήσεως παραιτίας ύπαρχούσης 22,23 sim. 23,37 ά τ μ ί ζ ε ι ν . ήτ[μισμένα] 22,24 ά τ μ ο ε ι δ ώ ς 2 2 , 1 9 . 2 1 25,5 26,31 ά τ μ 6 ς (άρτων) 37,42 sqq. 56 38,3.5.18.20.21 ά τ ρ α π ό ς. έπΐ τάς άτραπούς (τών θηρίων) 33,18 sqq. α ϊ 2 6 , 9 δέ αύ 17,25 cf. τε au α ύ θ ι ς δέ (praec. νϋν μέν) 6,29 α ύ τ ο γ ν ω μ ο ν ε ϊ ν (?) 2 0 , 2 4 η . α ύ τ ό θ ε ν 25,32 * α ύ τ ο ν ( ο ) ε ϊ ν (?) 20,24 η. α ύ τ ό ς (ipse) 6 , 2 0 . 4 4 15,27 17,37 33,4 άλλως 'Αριστοτέλης περί του 'Ιπποκράτους λέγει χαΐ άλλως αύτός φησιν γίνεσθαι 7, 40 χαΐ έν τοις έντέροι[ς ούχ αύ]τοΐς 25, 36 c αί)τά διάφορα έαυτών 14,39 [δμοιον
βαρύς
85
αύτό] Ιαυτψ 30,7 χαΐ αύτπό Έχατόμνου τοό Καρών βασιλέως ίάσασθαι αδτοΰ τους παϊδας άπογνωσθέντας Μαυσωλόν χαΐ Πιξώδαρον, έπΐ ύποαχέσει ίάσατο τοό παΰσαι τόν προς Καρας τιίτε αύτψ ένεστώτα πιίλεμον ίγραψεν Ίατριχόν βιβλίον Λ χαί Περί προγνώσεων β (ubi Κψους pro Καρας intellegit Kühn Addit. ad Fabricii elench. med. X I I , Lips. 1827, p. 6 ubi cetera testimonia. cf. infra Π ό λ υ β ο ς ]
II
INDEX
Δ η μ ό κ ρ ι τ ο ς panium odore supremos dies sustentat 37,35 sqq. ' Ε μ π ε ι ρ ι κ ο ί de gravitate 31,26sqq. Έ ρ α σ ι σ τ ρ ά τ ε ι ο ι de arteriis 2 6 , 3 9 . 4 0 27, 10. 24.46. 48 28,12 de concoctione 36,18 ' Ε ρ α σ ί σ τ ρ α τ ο ς de principiis visibilibus et invisibilibus 21,23 sqq. principia ponit nutrimentum et spiritum 22,51 adversarii contra eius principia pugnant 22,53 — 23,6 de respiratione 23, 18 sanguinem solum nutrimentum dixit 25,27 digestionem non fieri arteriis 2 6 , 3 1 experimentum aviculae in trutina pensae 33,44sqq. in pororum theoria ab Asclepiadeis ut videtur impugnatus 39,16 [de Erasistrato cf. praeter libros a Susemihlio citatos Alex. Literaturgesch. I 798 sqq. R. Fucbs Erasistratea I Lips. 1892 et quae disserui Sitzungsb. d. B. Ak. 1893 p. 104 sqq.] Ε ύ ρ υ φ ώ ν b Κνίδιος de morbis 4,31 sqq. consentit partim cum «o fierodicus Coidius 4,41 sqq. differt Hippocrateus Alcamenes 8,2 velut princeps sectae Hippocrateae perbiberi videtur 8,3 coli, cum 7,40 [Vita Hippocr. p. 450,23 Westerm. υπό ΓΙερδίχχα . . . παραχληθέντα (Hippocratem) δημοσίφ προς αύτόν έλθεΐν μετ' Ε δ ρ ο φ ώ ν τ ο ς , δς χαθ' ήλιχίαν πρεσβύτερος ην. Plato comicus fir. 184 (I 652 Kock.), ubi Cinesiam Ueletis f. tangit έσχάρας χεχαυμένος πλείστας ύ π ' Ε δ ρ υ φ ώ ν τ ο ς έν τψ σώματι. Gal. in Hipp. ep. VI 29 (XVII A 886 Κ.) είρηταί γε μήν ή πέμφιξ χάν τ α Τ ς Κ ν ι δ ί α ι ς γ ν ώ μ α ι ς , δς είς Ε ϋ ρ υ φ ώ ν τ α τον χαΐ ίατρόν [τόν Κνίδιον?] άναφέρουβί χατά τήνδε τήν λέξιν· "οδρεϊ δλίγον έχάστοτε χαΐ χάει χαΐ έφίσταται πέμφιξ οΓον έλαίοο χλωρής ώσπερ άράχνιον." Idem de acut. m. victu I 17 [XV 455] . . χαί κατ' αύτόν δέ τον Ίπποχράτην κατά το Π ε ρ ί δ ι α ί τ η ς δ γ ι ε ι ν ή ς . εί γάρ χαί μή 'Ιπποκράτους έστίν έχεΐνο το βιβλίον, άλλ' Ε δ ρ υ φ ώ ν τ ο ς ή Φαώντος ή Φιλιστίωνος ή Άρίστωνος ή τίνος άλλου των παλαιών (είς πολλούς γάρ άναφέρουσιν αδτc^tyc-rf Η
=
Έριατρα'τειοι X X X V I 18 νεώτεροι I I 30
υπάρχει
SUPPLEMENTUM A R I S T O T E L I C U M
EDITDH CONSILIO ET AUCTORITATE
ACADEMIAE LITTERARUM RLGIAE
BORUSS1CAE
VOLUMINIS ΠΙ PARS II
ARISTOTELIS RES PUBLICA ATHENIENSIUM
BEROLINI T Y P I S ET IMPENSIS QEORGIl REIMERI MCMIII
ARISTOTELIS RES PUBLICA ATHENIENSIUM
CONSILIO BT AUCTORITATE
AC Α DEMI A E L I T T E R A R U M R E G I A Ε
BORUSSICAE
ED1D1T
FRIDERICUS
G.
KENYON
BEROLINI T Y P I S E T IMPENSIS GEORGII RE1MERI Μ CM] II
PRAEFATIO Aristotelis libellus de re publica Atheniensium our in hoc Supplemento locum obtineat, facile sine verbosis argumentis quivis intelliget. Post cetera Stagiritae opera, quibus tempus edax pepercit, nunc sub finem saeculorum in lucem protractus, in editione Academica Berolinensi looum quasi de iure sibi vindicat, sociumque inveoit ilium de re raodica libellum quem, ab harenis Aegyptiacis simul arreptum unaque in Museum Britannicum illatum, abhinc decern annis felicissime edidit Hermannus Diels 1 ). de auctoritate huius Politiae hie nulla erit quaestio. Aristotelicum esse non minore iure quam Menonia ilia excerpta, nemo non concedet; immo opus idem esse quod ab antiquis scriptoribus Aristoteli ipsi una voce tribuitur, certissimis argumentis probari potest; itaque hie suum sibi looum postularet, etiam si ab ipsius Aristotelis manu et ratione alienum esse iudicaremus, — id quod tarnen nos nullo modo concedimus, neque sane adhuc a quoquam idoneis argumentis probatum est. Edendum igitur esse cum ceteris Arietotelicis lib lie in editione Academica hunc librum consentient omnes; de editore autem fortassc mirabuntur nonnulli. cum autem multi sint, — quorum inter primos Hermannum Diels et Udalricum de Wilamowitz-Moellendorff honoris causa nomino, — qui rem maiore sollertia, acumine, experientia, doctrina poragere possent, illis varias ob causae non contigit opus suscipere, praecipue cum papyrum ipsam sub oculis habere non possent; itaque mihi tandem, cui fors fortuna opportunitatem illis non concessam dederat, honos a collegio Academico oblatus est, ut qui quasi recens nato sedulus sed imperitus olim rninistraveram, idem nunc togatum inter adultos ponerem. quem laborem dum libenter idemque non sine timore suscipio, rationem huius novae editionis breviter exponam. Ante annum post Christum MDGCCLXXX de opere Aristotelico nihil nisi fragmenta a lexicographis aliisque antiquis scriptoribus citata exBtabat, ') Anonymi Londinentia ex Arittotelit latricis Menoniit et aliit medicit eclogue pUmentum Aristotelicum vol. III, pars 1; MDCCCLX5XH1).
(Sup·
t«11"'
PRAEFATIO
VI
°°Ηι"ιω*Γ quae post Neumannum in editione Academica optime collegit et edidit Valentinus Kose'). JIlo demum anno, cum iam terra Aegyptiaca divitias suas sepultas oculis nostris reddere coopisset·, duo folia codicis papyracei a Museo Berolinensi conquisita sunt, quae postquam a viro doctissimo, Friderico Blass, ut fragmentum historici anonymi continentia. edita sunt*), Theodorus Bergk, Academiae Regiae socius, ea. pertinere ad Aristotelis de r. p. Atheniensium libellum acute conspexit'). cum autem fragmenta haec yalde mutila sint et lectu difficillima, multum inter se discrepabant lectiones a viris doctissimis e papyro erutae; tandem autem omnia quae legi potuerunt legit, ordine vero disposuit, cum commentario edidit Hennannus Diels 4 ). Β fragmentorum Berolinensium (quae in adnotationibus criticis Β vocabimus) descriptio haec est. fragmentum "primum ([) altitudinem habet 13·2 cm, latitudinem 13-8 cm;aUerum (II) altitudinem 18 cm, latitudinem vero 10 cm. utrumque tarn in fronte quam a tergo scriptum est, ita ut facile pateat codicis, non volnminis, istas esse reliquias. scriptura tenuis, amplitudinis mediae, incompta, scribae non ita periti opus esse videtur; atramentum pallidum, idemque saepe lapsu ternporum evanidum. Aetas eins non omnino facile discernitur, sed quarti p. C. saeculi potissimum esse videtur. operis Aristotelici, quale nunc nobis plenius cognitum est, partes has habet: cc. 12,4; 13,1—5; 21,4—22,2; 22,4—7 (in hac editione pp. 13,1— 14,12; 14,29—15,15; 25,1—26,1; 26,12—26). lectiones, quotquot quidem discerni poterent, in adnotatione critica citatae sunt. Co n din»iisi$ " Hoc tarnen nil nisi gustus epularum lautiornm fuit. initio enim anni p. C. MDCCCXC Volumina nonnulla papyracea ex Aegypto (de loco quo inventa sunt nihil amplius publici iuris adhuc factum est) in Museum Britannicum adlata sunt, inter quae quattuor, non sine labore transcripta, de re publica Atheniensium agere videbantur; neque scriptoria nomen diu latuit, quia fragmenta ilia paene omnia, quae collegerat Rose, illa quoque quae in codice Berolinensi exstabant, hic suis locis reperta sunt, quae L volumina (quibus signum L — Londinensibus scilicet — dedimus) cum quasi fundamentum totius operis nostri sint, paullo fusius sunt describenda. altitudinem liabent 28 cm, praeter ultimum, quod 25 cm tantum est; latitudinem habet primum 220 cm, alteram 166-5 cm, tertium 91-5 cm, quartum, ut nunc accuratius dispositum est, 79 cm. nec tarnen haec pristina forma papyri fuit. in altero enim latere quod prius ad scripturam recipiendam adhibitum est (quippe quod papyri fihras pronas, non transverso ordine stantes habeat), scriptae inventae sunt rationes pecuniae acceptae et expensae, a villico quodam Didymo pro domino Epimacho in annis regni Vespasiani decimo et undecimo (post Chr. 78 et 79) confectae. harum ') Aristotelis opera; edit/it Acadcmia Regia Borussica. bantur iihrnrum fragmenta (MDCCCLXX). 2 ) Hermes, X V , 366 (MDCCCLXXX). ») Rheinisches Museum, X X X V I I , 87 (MDCCCLXXXI). *) Abhandlungen
der kyl. Akademie
der
Wissenschaften
Vol. V, Aristotelis
zu Berlin,
qui
fere-
MJjCCCLXXXV.
PRAEFATIO
TU
quidem rafionnm pars prior ea est quae partem Aristotelici operis ultimam (id est, volumen quartum) in tergo tenet; hoc tarnen aliud i'uisse volumen e mensuris quas supra dedi liquet, decimique anni rationes reddit. undecimi anni computus in tria volumina divisus est. primum ad partem Aristotelici operis priorem recipiendam ita adhibitum est, ut initinm scripturae Didymi a tergo extremum scriptoris recentioris pensum habeat; quin etiam, cum papyrus scriptori Aristotelis non sufficeret, folium aliud magnum addebatur. quod nunc pagina undecima Aristotelici operis occupat 1 ). prius tamen quam rerum publicarum Atheniensium fortunae hie narrarontur, initium fecerat aliquis commentaria (argumentum et scholia) in orationem Demosthenis Midianam transcribendi, post paginas autem unam et dimidiam trauscriptas finem Iabori posuerat*). hoc deinceps deleto, Aristotelici libri pars prior in paginis undecim conscripta est, quae ita inter sese discrepant ut undecima latitudinem 28 cm, decima 12 cm, nona 21 cm, ceterae autem circa 14—16 cm habeant. volumen alteram (littera Β a scriba signatum) tredeeim habet paginas, similiter dispositas, ita ut initium Aristotelici operis finem rationum Didymearum a tergo habeat; pagina prima latitudinem habet 16 cm, ceterae autem (aliis manibus transcriptae) 9 - 5 — 1 2 cm. Tertium (cui scriba verba ταμος γ praeposuit) paginae paulo ampliores sex occupant, latitudinis 11*5—16 cm, quarum una (octava et vicesima) mutila est; in hoc initium operis Aristotelici initium rationum Didymearum a tergo habet, quartum volumen, de quo supra diximus, septem paginas habet, latitudinis circa 11 cm; hae omnes lacerae et male habitae, ita ut verba multa sola coniectura lecta aut restituta sint., nonnulla adhuc obscura atque incerta maneant. De aetate codicis plura nunc snnt testimonia quam eo tempore fuerunt quo primum in lucem datus est, sed idem indicium, cum enim rationes quae in obverso latere papyri sunt annis post Christum natum 78 et 79 scriptae esse certum neque veri simile sit scripta talia diu esse servata, facile evincitur opus Aristotelicum circa A. D. 100 in averso latere esse transcriptum. quod indicium multis nunc testimoniis roboratum est, cum permultae eius aetatis papyri intra hos duodeeim annos inventae et publici iuris factae sint 3 ). unde papyrum Londinensem circa finem saeculi p. Ch. primi in Aegypto (fortasse prope oppidum Hermopolim, in qua regione rationes Didymeae confectae sunt) transcriptam esse constat. Archetypnm e quo transcriptum est exemplum Londinense mutilum fuisse inde patet, quod initium operis codex noster- omnino non habet, ') Cum hoc folium tum primum ad scripturam accipiendam adhiberetur, scriba recto latere (pronis scilicet fibris) usus est; aversum absque scriptura est. 3 ) Textus in editione mea tertia impressus exstat 3 ) Confer praecipue papyros Musei Britannici 289 (anno 91 scriptam), 142 (a. 95), 143 (a. 97), et Musei Raineri 215 (a. 83), quarum imagines pbototypicae exstant (Greek Papyri in the British Museum, vol. II, Atlas of Facsimiles, pi. 34, 43, 44; Papyrus Erzherzog Rainer, Führer durch die Ausstellung, Taf. IX).
vm
PRAEFATIO
neque unquam habuit. incipit enim in medio clausulae imperfecta«, quae in capite paginae primae reperitur, ante quam sp&tium paginae vacuum relictum est. hoc ideo esse factum ut initio voluminis quasi tutamentum esset facile creditor, cum in aliis quoque papyris (e. g. ea quae Herodae mimos servavit) simile inveniatur; sed quia in ceteris voluminibus huius operis nullum tale spatium relictum est, potest etiam illud conici epatium propterea relictum esse a scriba primo, quo initium deperditum, si unquam reperiretur, insereret. lacunas etiam alibi esse ubi exciderint partes Aristotelici operis suspicati sunt nonnulli, nec tamen satis demonstraverunt. 1 "Jl™ Ad scriptores libraries venimus, qui numero sunt quattuor. primus (quem L 1 in adnotationibus vocamus) volumen primum totum transcripsit, idemque paginam primam in volumine altero, scriptura ille usus minuta sed crassiore eius generis quod cursivum nuncupatur, multis compendiis, de quibus infra tractabitur. errores ipse suos plerumque correxit, neque, quod videmus, multos omnino fecit; non indoctus enim fuisse videtur, licet scriba peritus non fuerit. sub finem autem errores nonnullos correxit et litterae male formatas rescripsit etiam scriba quartus (L4). alter (L·'), qui paginas Septem et dimidiam (13—20) scripsit, unciali scripturae genere utitur, magnitudinis mediocris, visu non iniucundo, sed erroribus scatente, praecipue in ortbograpbia. correctoris opere functus est scriba quartus (L') r qui menda permulta sustulit, nonnulla tamen reliquit. in medio paginae vicesimae op as incipit scriba tertius (L"), qui partem voluminis alterius (pp. 20—24) confecit, idemque totum volumen quartum transcripsit. et hie quidem scriptura utitur interdum unciali, crassa atque deformi, saepius autem cursiva, tenui et rapida, ita ut nonnunquam verba vix legenda sint. quod cum accidisset, saepe scriba quartus eadem verba melius superscripsit, idemque errores nonnullos sustulit. volumen denique tertium huius scribae (L 4 ) totum est opus, qui omnia transcripsit et suos ipse errores correxit. scriptura parva et oursiva est, manui primae non diseimilis, sed minor et tenuior; et quanquam compendiis plerumque iisdem utitur, non omnia similia sunt 1 ), hunc autem scriptorem oum munere correctoris per totum librum (nonnunquam etiam in provincia scribae primi) fungi videamus, neque qui scriptoriam artem profiteretur sed potius privatum aliquem hominem haec exarasse: faoilis est coniectura eundem huius libri possessorem fuisse, cui nos tot post saecula, totoque divisi orbe, opus Aristotelicum servatum debemus. Compendia Compendia in hoo libro, quippe qui in usnm privatum scriptus sit, ita multa ut in paucis aliis usurpantur; neque tamen eadem apud omnes scriptores. L 1 haec adhibet compendia : ') De disorepantiis quibus L' et L4, ηβαηοα La et Lä, inter ββ distinguuntur, conferre licet qune in edition« mea tertia (pp. ΧίΙ, XIII) scripei.
IX
PRÄBFATIO h =
α δ τ ή ν (ρ. 9,8)
ο' =
γ =
γάρ
π
δ'
= δ ε
8 =
Praeter
haec
διά
π ε ρ vel ιηρ(
α' =
αόν
tw, =
^
τ —
την
=
έβτίν
ται
χ' =
χαι
τ =
τη«
χ =
χατά
τ =
των
jp =
μ
=
μεν
μ
=
μετά
aatem
compendia,
χρόνο;
v e r b a saepe quam
brevioribus
postremam
formis
in
1
c e n t u m triginta effieitL ; p r a e c i p u e a u t e m
-ον, -ος, - o u d e s i n u n t
γοναιχ 0 ,
σημει 0 ,
π λ η Λ 0 , ετυχ0,
άλλοις s e m e l habet, n e c n o n ω π β λ λ ω , x. τ, λ.
per ο s o l u m
eignificat,
et circa q u a d r a g i n t a pro ω ν
ita
retioet s u p e r
aliquantulo erigat; qaales s u n t Σ ό λ ω ν 0 , γινεα®, α γ ρ ω , x. τ. λ.
verbis plus q u a m quae
παρά
π' —
ν = • είναι
scribit a t litteras finales omittat, e a m q u e versum
οον
—
h o c in
terminationes πολεμαρχ0,
β. g.
alia, e t i a m
αλλ0
pro
s a e p e usurpt.., sicut π λ ο ο ο ι ® , ββαιλί 0 *,
m o d u s infinitives m e d i a e a u t passivae vooia s a e p e θ p r o ftai
habet, u t γινεα^, χομισαα^, χληροοσ®.
praeter h o c n o n ita s a e p e in c o n s o n a n t i
v o c e m claudit; exstant a u t e m Αρισχει , α ρ * , Αχτι*, βασι , ßot> , δυνα**, Θεμιβτο*, θβμιστοχ^, μ α ^ , ν α υ μ α * , ovo*1, Σ α λ α ^ , Σ ι χ β \ α υ μ μ α Χ , φ » \ φ υ \
si xup 1 , pro
χύριος et φ 1 } p r o φησίν a d d a s , o m n i a g e n e r a abbreviationis a L ' usitata h a b e s . In L
1
nulla o m n i n o s u n t c o m p e n d i a , n e c m u l t a in Ι Λ
hie t a m e n
ν
αρχαίων·
γέγραπται
άνα'χειται
γάρ
έν ά χ ρ ο π ό λ ε ι
είχών
Διφίλοο,
τε
ανα&ήματα έφ 1
ή
ίπι-
τάδβ· Διφίλου ' Αν&εμίων τήνδ'
άνέ&ηχε
Ο η τ ι χ ο ϋ α ν τ ί τέλους Ιππα'δ'
θεοΐς,
άμειψβίμενος.
2 rel μ«γΐ3τας (ΒΙ.·) vel μεν αλλάς (Diets et W n . ) i n papyro legi possunt; litteras aliquae esse inter μ ι et ας (pro hoc ille quidem ν legit), de quo dubitat Bl. s , certum est 7 τη«] γή; B y water i(t) L
8 ιππααια (vel δια: has litteras tres delevit corrector) 8(e) (tivat)
11 Διφίλου seel. Murray, al.; tuetur L u d wich, Festschrift
für
0.
Hirschfeld
p. € 1 ff. ώνέμαοε (xal tip πρώτψ ίνομα ήν Suid.) πενταχοαιομεδίμνων, τό δε6τερον (τψ διυτέρψ Suid.) Ιππέων, τό τρίτον (τιΰ τρίτψ Said.) ζευγιτών, τό τέταρτον (τψ τετάρτψ Suid.) θητών. πέμπτον (τψ πέμπτω Suid.) Ιπκάς έχαλεϊτο (έχ. om. Suid.) det.) 627 tit
τύ
cf. schol. Arixtoph. Eq. ( V
τρία γαρ μέρη τό παλαιόν των 'A8/jvaiu>v δι^ρητο & δήμος, ei; τ ι τυυ; πεντα-
χοβιομεδίμνους καλουμένους, 60; διά τό γεωργείν τοβαΰτα μέτρα ούτως ώνάμαζον, xal τοί>ί Ιππέας xal το!)ς βήτα«, οι μέν ouv πινταχοαιιμίδιμνοι ήσαν eteopn. των πενταχοαιομεδίμνων, μέχρι S i των τ έγεώργουν μέτρων.
ol δέ ίππεΐ; ήττον (iiv
Ιππεΐ; δέ αϋτοΰς ώνίμαζον διά
τό δΰναοβαι, είποτε αύτοϊς χρεία γένοιτο, Γππον ε*αατον αάτών τρέφειν
ή δέ τρίτη
τα'ξις ήοαν οι θήτε; παρ* αύτοϊς, οίς ο&δέ άρχειν έφεϊτ·}, ή διχάζειν xal έχχληιιάζειν μίνον, Ι * ' I*. τε τον» διχαστικού xal έχχληαιαβτιχοϋ τρέφοιντο (descr. Suid. Ιππείς).
Hesych ζευγίβιον: της έν
Ά β ή ν α ι ς πολιτεία; τίμημα οδτω χαλο-ίμενον. ήν δέ διηρημενη ή πολιτεία είς τέαααρα τιμήματα. 2 Hesych. β η τ ι χ ί ν : τό (3χατον τίμημα π·.·οά *Attr,vaioις.
Harpocr. β. ν. βήτες
xal
θητιχ^ν: ε(ς τέαιαρα δι^ρημένη; παρ' Ά&ηναίοις τής πολιτεία« ο( άποράιτατοι έλέγοντο βήτε« χαΐ θητιχόν τελεϊν. ούτοι δέ ουδεμία« μετείχον ά^χής, ώς -xal Άριβτοτέλη« δηλοί έν Αθηναίων πολιτεία
(Epitomcn descrips. Photius [uude E l y i c . gen., cx quo Et. M .
452,14 et S y m c o (?)] et Suid.) 7 Poll. V I I I 130 τιμήματα δ ' ήν τέτταρα, πεντακοϊίομεδίμνων, ιππέων, ζευγιτών, 8ητιχ«5ν (Θητιχών codd.), οί μεν έχ τοΰ πενταχέαια μέτρα ξι,ρά χαΐ ί»γρά ποιεϊν χληθέντε;· άνήλιίχον δ* εί; τό δημέβιον τάλαντον*
ol δέ τήν Ιπηάδα τελοϋντ:« έχ μέν τοΰ δΰναββαι τρέφειν ίππους
χεχλήβ9αι δοχοΰβιν, έποίουν δέ μέτρα τριαχάοια, άνήλιβχον δέ ήμιτοίλαντον ol δε το ζευγίΐιον (ίευγήσιον codd.) τελούντες άπο διαχοΐίων μέτρων χατελέγοντο, «νήλιϊχον δέ μνας δέχα* ol δέ τό θητιχόν ούδεμίαν άρχην ήρχον ο!>ϊέ άνήλιΐχον ούδέν, πίζεται δι' έπιγρβίμματο; 5τΐ άτ.ο
( Ι ο ί ) Ά ν ΰ ε μ ί ω ν δέ b Διφίλου καλλω-
τοΰ Οητικοϋ τέλου; εις την Ιππάδα μετέττη, xal είχών ί ϊ τ ι ν
έν άχροπόλει 'ίππο; άνδρΐ παρεβτηχώς* και τό ίπίγρομμα ^Διφίλου Ά ν θ ε μ ί ω ν τς δ '
έν&άδ' αότοϋ δοολίην
έχοντας, ή θ η δ ε σ π ο τ ώ ν έλεοβέροος εΟηχα.
20
αειχία
τρομευμέν[ου;],
τ α ΰ τ α μεν
νόμου, βίαν τβ χαί διχην ερεςα, χαί διηλΟον ώ ς
Άττιχήν
πλανωμένους,
χράτει
συναρμόσας,
υπεσχ[ό]μην.
θεσμούς Ο* όμοιως τ ψ χαχψ τ ε
χάγαΟω,
ευθείαν ε?ς Ιχαστον άρμόσας δίχην, έγραψα.
χέντρον δ '
άλλος ώ ς έ γ ώ
λαβών,
I πάλιν], lectio incerta, eed baec testigiis non incongraens est; potest etiam litten ultima c OMO Weesely.
ti leglt Wn., sed dubito
άποχοπης τών χρεών legit et eupplevit
ab αποχοπης (at vid.) incipit Frag. Birol. I a [ B ]
Platt, H-L, al.
4 δήμον χτλ.] ita interpunxit Jebb (S., al.)
5 βυμμαρτνροιην Β
6 ολυμπίων] ολ habet Β (L deficit)
I I ανη^αγον] ανη habet Β
3 οδνεχα ξυνήγαγον έπαυσάμην]
ααμαν Β
10 βιοχτνιτον L
14 πλανωμενους] πλαν . . . . ους I., . . . νιομενους Β
17. 18 χρατεεινομου L, χρατηομου Β, χρατει (al. -η) ομου Aristides ( Κ - W , ΒΙ.) 19 «πΐίίχομτ,ν L
20 «εσμον Β
» ' ] τε L*, » suprascr. L ' ; 8' (?) Β ( K - W , ΒΙ.)
Οέντας, άλλον έχδίκως, | άλλον διχαΐωί, τ»υς δ' άναγκαίης 6πο ] χρηβμδν λέγοντας γλώσααν ούχέτ' Άττικήν | ίέντας, ώ ; 3ν ποΧΚχχζ πλανωμένους, | tout δ* ένθαίδ' αίιτοΰ δουλείης iiivin | έ/οντας ήδη δεσποτών τρομευμένους | Ελευθέρους £3ηχα. χαί δίχτ(Μ ouvapuoja; | ϊρεξα χαϊ διηλ&ον ώς
ταύτα μέν χράτει | &μοΰ ßfav τε
>πιογόμην. | θεσμούς δ' δμο/ως τ ψ χαχφ τε
χΰγαθψ I eütkiciv εεν· ilitrii τε τοΰ δήμου φυλακή; τίνος προς αύτοϋ κυρήβαι, πρότερον ϊϋδοκιμήσα; ίν τη πρός Μεγαρέας γ^νορένΐ] aepatr^erj, Νίβαιαν τε έλών ν.αΐ άλλα άποδεςαμενο; μεγάλα εργα. 4 δέ δήμος 4 τών ΆΛηναίιον έ;απατη&εΙ; εδιβκέ αί τών αστών -/ατνλέξας ανδρα; τούτου;, οϊ δορυφόροι μέν οόκ έγένοντο Ι!(:ιοιατρ'ίτου, κορυντ,φόροι δέ· ξύλων γάο κορύνας έχοντες εϊποντό οι or.iaüc. συνεπαναστά»τες δέ ούτοι άμα Πειβιατράτιρ εσχί«ν τήν άκρόπολιν. ex nirratiunculis qua« sat multae de his rebus circuuiferuutur, possunt ex Ari.s.otcln aliqua ratione sumpta esse, quae Aelianus scribit v. h. VIII 1G Σόλων 6 κεατίόου γέρων ήδη ών ΰττώπτευε Ιίευίβτρατον τυραννίδι έπ!·1ήαεαθαι ήvha, παρήλθεν έ; την έχχληβίαν τών'ΑΙΗ)να(ων *ο;ί ητει φροri suprascr. L ' 14 xoλοτού L*, τ alteram (et fortasse alteram λ) suprascr. L'
6 διωχιι
13 φησιν] φ1! L 18 ώς χτλ.] structure
et sententia corruptae 2 0 χατέοχεν] διαχατεαχεν Bl., W n . (K-W 1 ), at non ü habet L, seil signum 7, ad spatia vacua sub finibus versuum complenda ία aliis codicibus papyraceis usitatum 21 αυγγινεαδ(αι) L 22. 23 ραχηδος L*, corr. L 1 •25 τότε Bl., al.; το L ανασωσααδαι L 28 πόλιν W n . (K-VV3) recte ut vid.
6 HEROD. I 60 μετά δέ ού πολλδν χρο'νον τωίιτό φρονήσαντε; οΐ τε τοΰ ΜεγαχΜος ατασιώται xal ol τοΰ Λυχο6ργοι> έςελαύνυίί μιν. ουτα> μέν ΙΙειίίατρατοί ίτχι το πρώτον 'Αθήνας, χαί τήν τυραννίδα ουχω χάρτα έρριζωμένην εχων Επέβαλε περιελαυνόμενος δέ τί) ατάαει δ Μεγαχλέης έπεχηρυχεύετο Πευιίτριίτψ, εί βούλοιτί ol τήν θυγατέρα ϊχειν («ναϊχα ίπϊ ττ] τυραννίδι, χ. τ. λ έν τψ δήμω τω IlatavU'i ήν γυνή τ ζ οδνομα ήν Φύη, χ. τ. λ. 28 Schol. Arist. Ach. 234 (R, Aid.) 3 δέ βούλεται ειπείν, τοΰτ0 έβτιν. δμοίια« διαχεϊσδαι xal τ Γ ^χέως Ιχειν προ; τον απεισοίμενον Λαχεδαιμονίοιί ώ ; πάλαι προ; ΓΙεισίατρατον Suppl. Λ list. Ill 2. Arist. r. p. Athen. 2
18
AEISTOTELIS
RES PUBLICA
ATHENIENSIDM X V 3 — X V I
5
μβνος τοΰ δήμου τά £πλα χατεΐχεν ήδη την τυραννίδα βεβαίως· χαί Νάξον έλών άρχοντα κατέστησε Αύγδαμιν. παρείλετο δε τοΰ δήμου τά 8πλα τόνοε τον τρόπον, έξοπλασίαν έν τιρ θησβίιρ ποιησάμβνο; Ικκλησιάίειν έπεχείρει, xai [χρόνον προσηγό]ρευεν μικρόν· οό φασκόντων δε χαταχουειν έκέλευσεν 5 αδτους προσαναβήναι προς τδ πρόπυλον της ακροπόλεως, Γνα γεγωνη μάλλον, έν φ δ' έχεΤνος διέτριβε δημηγορών, άνελόντε; οί έπί τοότψ τεταγμένοι τ[ά 2π]λα χαί [χατα]κλείσαντες είς τά πλησίον οικήματα τοΰ θησείου διεσήμηναν έλ&όντες πρΙς τον Πεισίστρατον. ό δε έπεί τον άλλον λόγον έπετέλεσεν, εΤπε και περί των οπλών τδ γεγονός ώς οι> χοή θαυμάζίΐν 10 οδδ' ά&υμεΐν, άλλ' άπελθόντας έπΐ των ιδίων είναι, τών öi κοινών αύ[τδς] έπ[ι]μελήσεσθαι πάντων.
3 4
6
X V I . ή μέν οδν Πεισιστράτου τοραννΐ; έξ άρχής τε κατέστη τοΰτον 1 τδν τρόπον χαί μεταβολάς εσχεν τοσαύτα;. διφχει δ' δ Πεισίστρατο;, 2 Stamp εΓρηται, τά περί την πόλιν μετρία»; χαί μάλλον πολιτικώς ή τυραν16 νιχώς· ev τε γάρ τοΐ; άλλοις φιλάνθρωπος ήν χαί πράος χαί τοις άμαρτάνουσι συγγνωμονικός, και δή χαί τοις ά[πό]ροις προεδάνειζε χρήματα πρδς τάς εργασίας, ώστε διατρέφεσδαι γβωργοΰντας. τοΰτο δ' έποίει 3 δυοΐν χάριν, Γνα μήτε έν τψ άστει διατρίβωσιν αλλά διεσπαρμένοι κατά την χώραν, χαί δπως ευποροΰντες τών μετρίων χαί προς τοις ίδίοις οντες 20 μήτ* έπι0υμώσι μήτε σχολάζω[σι]ν έπιμελεϊσ&αι τών χοινών. άμα δέ 4 σονέβαινεν αότφ και τάς προσόδους γίγνεσϊ)αι μείζους έξεργαζομένης της χώρας· έπραττε to γάρ άπ& τών γιγνομΐνων δεκα'την. διό χαί του; χατά 5 δήμους κατεσκεόασε διχαστάς, και αυτός έί^ει πολλάκ'.ς ε?ς την χώραν έπισχοπών και διαλοων τους διαφερομενους, οπως μή χαταβαι'νοντες είς τδ
2 παρειλε L (non παριιλετο); hoc e coai. leg. Bl. propter rhythmoa; est alibi mediae vocis, sed cf. p. 28,29 et p. 29,9 (ante coit.) 4 χ(αί) χρ( γαρ ένδέχεται ταϊς ήλιχίαις, έάν τις άναλογίζηται τον έκατέρου ßt'ov χαί έφ' ου άπέ&ανεν άρχοντος.
τελευτή-
3
σαντος δέ Πεισίστρατου χατεΐχον οί οίεϊς τήν αρχήν, προάγοντες τά πρά6 γματα τδν αύτάν τρόπον,
ήσαν δε δύο μεν i x
της γ α μ έ τ η ; , Ι π π ί α ς
xal
Ί π π α ρ χ ο ς , δύο δ' έχ τ η ; Ά ρ γ ε ί α ς , Ί ο φ ω ν χ α ί ' Ηγησίστρατος, ψ παρωνυμιον ήν
θέτταλος.
ίγημεν
γαρ
Πεισίστρατος
έξ * Αργούς
ανδρός Άργείου
4
θυγατέρα, φ ονομα ήν Γοργιλος, Τιμώνασσαν, ήν πρότερον Ισχεν γυναίκα Ά ρ χ ΐ ν ο ς ό ' Αμπρακιώτη; των Κυψελίδων· o8ev xal ή πρδς τοί>ς Ά ρ γ ε ί ο υ ς 10 ένέστη φιλώ, χαΐ συνεμαχέσαντο χίλιοι την επί Παλληνίδι μάχην ' Ηγησιστράτου χομίσαντος.
γήμαι δέ φασι τήν ' Αργείαν οί μέν έχπεσόντα τδ πρώ-
τον, οί δέ χατέχοντα τήν άρχήν. X V I I I . ήσαν δέ χόριοι μέν των πραγμάτων δια τά άζιώματα και διά τάς ηλικίας "Ιππαρχος x a l Ι π π ί α ς ,
πρεσβύτερος δε ών ό 'Ιππίας xal
15 φύσει πολιτικές και Ιμφρων έπερτάτει τής αρχής,
τ^
ό δέ "Ιππαρχος παιδιώδης
xal έρωτιχδς χαΐ φιλόμουσος ήν (χαΐ το?>ς π ε ρ ί ' Ανακρέοντα και Σιμωνίδην χαΐ τους άλλους ποιητάς ούτος ήν ό μεταπεμπόμενος), θέτταλος δέ νεώτερος πολι> χαϊ τ ψ
βίφ Ορασυς και υβριστής,
α δ τοις γενέσθαι πάντων των κακών.
αφ'
2
ου χαΐ συνέβη τήν βίρχήν
έρασΒείς γαρ τ ο ΰ ' Αρμοδίου x a l δια-
20 μαρτάνων τής πρδς αότδν φιλίας οό χατεΐχε τήν δργήν,
αλλ'
εν τ» τοις
άλλοις Ινεσημαίνετο πιχρώς χαϊ το τελευταϊον μέλλουσαν αότοΰ τήν άδελφήν χανηφορεΐν Πανα&ηναίοις έχώλυσεν λοιδορήσας τι τ&ν c Αρμόδιον ώς μαλακδν όντα, όθεν συνέβη παροξυν&έντα τδν' Αρμόδιον χαϊ τον'Αριστογείτονα πράττειν τήν πραζιν μετεχόντων πολλών. 36 τοις Πανάθηναίοις Ίππίαν (ετύγχανεν "Ιππαρχος άποστέλλων τήν πομπήν),
ήδη δέ παρατηροΰντες έν αχροπόλει γάρ ούτος μέν [δ]εχόμενος,
ό
3
δ'
ίδόντες τινά τών χοινωνουντων της
πρά[ξ]εως φιλανΟρώπαις εντυγχάνοντα τ ψ Ί π π ί ^
και νομίσαντες μηνύειν,
βουλόμενοί τι δρδσαι προ τής συλλήψεως, καταβάντες χαι προεξαναστάντες
2 ααλαμεινος L ίνομ' ΒΙ., K-W
4 προαγαγοντες L, corr. ΒΙ., al. 8· ovo'1 (i. e. ίνομα) L, 13 μέν τών] τ(ων) μί»ν) L, corr. Β1., al.
7 Plut. Cat mai. 24 ταύτην δέ την γνώμην πρατ'ερον ειπείν φααι 1Ιεΐ3(ατρατον τόν Α ' θηναίων τύραννον έπιγήμαντα τοίς ένηλίκοις παισΐ τψ Αργολίδα ϊιμώναβσαν, έξ ής Ίοφώντοι χαί Θεβααλον αύτψ λέγουβι γενέαθαι. 24 sqq. Taue. VI 56 ήοαν δέ ο6 πολλοί οί ξυνομωμοχάτες, άσφαλείας £ve*o. ib. 57 χαϊ ώς έπήλθεν ή έορτή, Ιππίας μέν ϊξω έν τψ Κεραμεικω χαλουμένψ μετά τών δορυφόρων διεχάσμει, ώ; ϊχαοτα έχρήν τής πομπής προϊέναι. I 20 ύποτοπήααντες δέ τι έκείνη τ^ ήμέρ$ xal παραχρήμα Αρμόδιος και 'Αριστογείτων έκ τών ξυνειδότιον αφίσιν ' Ιππία μεμηνϋσθαι, τοΰ μέν (ίπέοχοντο ώς προειδότος, βουλεμένοι δέ πρίν ξυλληφδήναι δράααντές τι xal κινδυνεΰίαι, τψ Ίππάρχω περιτυχιίντες περί τό Λεωχόριον καλούμενον τήν Παναθηναϊχήν πομπών διαχοσμοΰντι Επέκτειναν. VI 57 τον λυπήσαντα ούν σφας, χαϊ δι' ίνπερ παντα έχινδύνευον, έβούλοντο πρότερον, ε( δΰναιντο, προτιμωρήαασθαι, χαι ώαπερ είχον ώρμησαν είβω τών πυλών, χα· περ;έτυχον τψ Ίππάρχψ παρά τό Λεωκάριον καλούμενον, εύδϋς δ' . . . ετυπτον καΐ άποκτε(νο·^σιν αότίν. ib. 08 άγγελβέντος δέ Ίππί^ι ές τον Κεραμεικόν . . έπΐ τους πομπία, τους όπλίτας ...
ARISTOTELIS RES PUBLICA ATHENIENSIUM XVIII 3-XIX 3
21
των [άλλο)]ν τον μέν "Ιππαρχον διακοσμοΰντα την πομ^ήν παρά το Αεωχό- ρ.7 ρειον άπέχτειναν, την δ' δλην έλυμήναντο πραζιν. αυτών δ' ό μέν 4 'Αρμόδιο; ευθέως έτελεύτησεν ύπδ των δορ[υ]φόρα>ν, ό δ' 'Αριστογείτων ύστερον συλληφθείς χαΐ πολύν χρόνον αίχισθείς. χατηγόρησεν δ ' έν ταΐς 5 άνάγχαις πολλών οΊ χαΐ τη φύσει των έπιφανών χαΐ φίλοι τοις τυράννοις ήσαν. οό γαρ έδύναντο παραχρήμα λαβείν οδδέν ίχνος της πράξεως, άλλ' ό λεγόμενος λόγος ώς ό 5 Ιππίας άποστήσας άπδ των οπλών το&ς πομπεύοντας έφώρασε τους τά έγχειρίδια έχοντας ο i x αληθής έστιν· ού γάρ Ιπεμπον τό(τε) μεθ' 2πλων, άλλ' ύστερον τοΰτο χατεσχεύασεν δ δήμος. κατηγορεί 5 10 δέ των τοΰ τυράννοο φίλων, ώς μέν οί δημοτικοί φασιν, έπίτηδες, Γνα «σεβήσαιεν αμα χαϊ γένοιντο ασθενείς άνελόντες τους αναίτιους χαΐ φίλους έαυτών, ώς δ* Ινιοι λέγουσιν, οδχΐ πλαττόμενος αλλά τοί>ς συνειδότας έμήνυεν. καΐ τέλος ώς οόκ έδυνατο πάντα ποιών άποθανεϊν, έπαγγειλά- 6 μένος ώς άλλους μηνύσων πολλούς χαΐ πείσας αδτψ τδν Ί π π ί α ν δοΰναι 15 την δεξιάν πίστεως χάριν, ώς ελαβεν, δνειδίσας 8τι τ φ φονεΤ τάδελφοΰ την δεξιάν δέδωχε ουτω παρώξυνε τδν Ί π π ί α ν ώσθ' δπδ τής δργής 60 χατέσχεν έαυτδν άλλα σπασάμένος την μάχαιραν διέφθειρεν αύτόν. X I X . μετά δε ταΰτα συνέβαινεν πολλψ τραχυτέραν είναι την τυραννίδα* χαΐ γάρ διά τδ τιμωρεί» τάδελφψ χαΐ διά τδ πολλοίς άνηρηχέναι χαΐ έχβε20 βληχέναι πασιν ήν άπιστος χαΐ πιχρός. ετει δέ τετάρτφ μοίλιστα μετά τδν Ι π π ά ρ χ ο υ θάνατον, έπε! χαχώς.είχεν τά έν τψ αστει, τήν Μουνιχίαν έπεχείρησε τειχίζειν, ώς έχει μεθιδρυσόμενος* έν τούτοις δ* ών έςέπεσεν δπδ Κλεομένους τοΰ Ααχεδαιμονίων βασιλέως, χρησμών γιγνομένων del τοις Λάκωσι χαταλυειν την τυραννίδα διά τοιάνδ* αίτίαν. οί φυγάδες, 25 ών οί Άλζμεωνίδαι προειστήχεσαν, αδτοί μέν δι' αότών ούχ έδύναντο ποιή-
1 2
3
1 άλλων] lectio incerta; ιβρων Wn., [&τέ]ρων K-W», sed epatium magie 5 quam 6 litteris idoneum est; β(ον)«υμοτ(ών) Diels 8 αληθές L 9 τότε Rutherford, al. χατεσχευααεδημοΐ L*, vo suprascr. L1 11 αμα auprascr. L" ασθενείς supraacr. L1 (ανελοντες α L*, a postea deletuin) 13 ηδυνατο L, corr. H-L (v. Meisterhans p. 169) 15 post οτι, ταδελ scripsit L*, sed corr. inter scribendum 20 ameroc x(ai) max0 L 21 ev xaxau L*, corr. L1 τωι suprascr. L1 μουνυχιαν L 23 γινομ(εν)ων L 25 ηδυναντο L, corr. H-L εΰθΰς έχώρησε *ai . .. έχέλευσεν αύτούς, δείξας τι χωρίον, άπελθεϊν ές αύτά dveu των δπλων. χαΐ οί μέν άπεχώρησαν, οίέμενοι τι έρεϊν αύτόν · 6 it το?; έπιχοάροις φράσας τά Sitka !>πολαβείν, έξελέγετο εύθϋς ο£ις έπ^τιάτο no.: εϊ τις εβρίθη έγχειρίδιον ϊχων μετά γάρ άβπίδος χαΐ δόρατος είώθεσαν τάς πομπάς ποιείν. 24 HEROD. V 62 Ίππίεω τυραννεύοντος χαΐ ίμπιχραινομένου Άθηναίοιαι διά τον 'Ιππάρχου θα'νατον, Άλχμαιων(δαι, γένος έο'ντε< 'Αθηναίοι χαΐ φεόγοντες Πεισιστρατίδας, Iml τέ αφ ι άμα τοϊβι άλλοιβι 'Αθηναίων φυγάβι πεφωμένοπι χατά τό (αχυρόν ού προεχώρεε χάτοβοί, άλλά προσίπταιον μεγα'λω; πειρώμενοι χατιέναι τε χαΐ έλευθεροΰν τάς ' Αθήνας, Λειψύδριον τ4 ί)πίρ Παιονίης τειχς τ ω ν
έξεπβμψαν θετταλων
4 μετά] tit K.-W, ΒΙ., οχ E t y m . Mag. (σχΛιον εις 5 αίεί del. Hude, K - W , H-L, S 9 ο?] αι 13 eis TOUT ευθεως L ; εις τοϋΙΡ Ιως Bl. ( K - W , 17 βεσβαλον L 18 χειλιους L
δριον] χωρίον της Άττιχτ)ς 6ττέρ ΙΙάρνηθος (τα b. II. S u i d . ; τΑ ίιπεράνω Πάρνηθος L , περί TJJV ΓΙάρνηβον omisso τβ R) it 8 αονηλθίν τίνες των (των Suid., om. R L ) έχ τοΰ άστεως, ώς φησιν 'Αριστοτέλης έν 'Αθηναίων πολιτεία. — E t . gon. (inde S y m e o et Et. M. 361,31) i. o. Phot. = S u i d . tat Λειψυδρίιρ μάχη: χωρίον ύιτέρ τής Πάρνηθος, 8 έτείχισαν ol φυγάδες των τυράννων, ών (sic S y m e o ; οδ Ει. gen., Kt. Μ.; om. S u i d . ) ol Άλχμαιωνίδαι προεστηχεσαν. έχπολιορχηθέντων δ' αδτών ί>πό των περί Πεισίστρατον σχολιόν ε ί ί αύτου; ηδετο· " α ϊ αΧ Λειψύδριον (aic S y m . et Suid., Λυφύίριον Et. gen., Et. Μ.) προδωσέταιρον, οίους άνδρας άπώλεσας μάχεσθαι (δ' hie a d d . S u i d . ) αγαθούς τε χαΐ εύπατρίδας &π4τ* έδειξαν οΓων πατέρων έσαν ( s i c S u i d . , ϊασαν E t . ) " . 10 Schol. Ar. L y s . 1150 ( R ) 'Αριστοτέλης φησϊ μετά τον 'Ιππάρχου θάνατον χρησμόν γενέσθαι τοις Αβ'κωσιν -/αταλΰειν τήν τυραννίδα, της Πυθίας, ώς ol 'Αλχμαιωνίυαι έμισθώσαντο τόν έν Δελφοΐς νεών οίχοδομεϊν, συνϊχώς τούτο χρώσης αύτοις μαντευομένοις, έως πριίτερον μέν Άγχίμολον έπεμψαν χατά θάλασσαν, αποχρουσθέντος δ ' αύτοϋ έργισθέντες οί Αάχωνες Κλεομένη τόν βασιλέα συν μείζονι έξέπεμψαν στόλψ, χαΐ νιχήσας τους Θετταλούς είσηλθεν είς τ))ν Ά τ τ ι χ η ν ν.αι τόν Ίππίαν συνέχλεισεν εις το ΙΙελαργιχόν τείχος, ειο; ol παίδες των τυράννων έςιόντες έάλωσαν. 16 IIEROD. V 63 Λακεδαιμόνιοι δέ ώς σφι αίε! τωϋτο πρόφαντον έγίνετο πέμπουσι Ά γ χ ι μ ί λ ι ο ν τον 'Αατέρο; . . . . πέμπουσι δέ τούτους κατά θάλασσαν πλοίοισι . . . Θεσσαλοί δέ σιρι δεομένοισι απέπεμψαν . . . χιλίην τε ίππον xal τόν βασιλέα τόν σφέτίρον Κινέην ib. 6 4 : μετά δέ Λακεδαιμόνιοι μέζω στόλον στείλαντες απέπεμψαν έπϊ τάς'Αθήνας, στρατηγόν τής στρατιης άποδέςαντες βασιλέα Κλεομένεα τόν Άναξανδρίδεω, οΰχέτι χατά θάλασσαν σηίλαντις άλλά χατ' ηπειρον.
ARISTOTELIS RES PUBLICA ATHENIENSIÜM X I X 5—XX 3
23
ιππείς ένίκησεν κωλύοντας αδτδν είς την ' Αττικήν παρϊέναι, καταχλείσας ρ.8 τον Ίππίαν είς το χαλούμενον Πελαργικάν τείχος έπολιόρκει μετά των 'Αθηναίων. προσχαθημένου δ' αύτοΰ συνέπεσεν ύπείιόντας άλώναι τους 6 των Πεισιστρατιδών υίεΐς· ών ληφθέντων όμολογιαν έπΐ τη των παίδων 6 σωτηρία ποι^σάμενοι και τά έαυτων έν πένθ' ή μέρα t ς έκκομιαάμενοι παρέδωκαν την άκρόπολιν τοϊς Άθηναιοις έ π ΐ ' Αρπακτίδου άρχοντος, κατασχόντβς την τυραννίδα μετά την του πατρδς τελευτήν ετη μάλιστα έπτακαίδεκα, τά δέ σύμπαντα συν οις ό πατήρ ήρξεν ένδς δει πεντήκοντα. XX. καταλυθείσης δέ της τυραννίδος έστασίαζον προς άλλήλους Ίσα- 1 10 γόρας ό Τεισάνδροο φίλος ών των τυρα'ννων και Κλεισθένης τοϋ γένους ών τ ω ν ' Δλκμεωνιδών. ήττώμενος δε ταΐς έταιρείαις ό Κλεισθένης προσηγάγβτο τον δήμον, άποδιδοϋς τ φ πλήθει την πολιτείαν. ό δέ Ίσαγόρας 8 έπιλειπόμενος τη δυνάμει πάλιν έπικαλεσάμενος τ&ν Κλεομένην,? οντα έαοτφ ξένον, συνέπεισεν έλαύνειν το άγος, διά τδ τους Άλκμεωνίδας δοκεΐν elvott 15 tcöv έναγων. όπεζελθόντος δέ του Κλεισθένους (άφιχόμενος ό Κλεομένης) 3 μετ' δλίγων ήγηλάτει των'Αθηναίων έπταχοσίας οίκίας· ταΰτα δέ διαπραξάμενος την μέν βουλήν έπειρδτο καταλύειν, Ίσαγόραν δέ και τριακοστούς των φίλων μετ' αότοΰ κυρίους χαθιστάναι της πόλεως, της δέ βουλής αντίστασης και συναθροισθέντος τοϋ πλήθους ο( μέν περί τδν Κλεομένην 20 και Ίσαγόραν κατέφυγον είς την άχρόπολιν, ό δέ δήμος δύο μέν ημέρας προσκαθεζόμενος έπολιόρχει, τη δέ τρίτη Κλεομένην μέν καΐ τους μετ' 1 χαταχλείαας] χαταχλήσας K - W , H-L, Β1.; cf. ad p. 18,7 3 επεξιοντος L, corr. Wyse, al. 4 πισιστρατιδων L 6 αρπαχιδου (littera it ante ap deleta) L ; τ siiprascr. L 1 8 δει (quod etiam in Rbet. Β 13 habet MS. Par. 1741) retinendum esse videtur bic et in p. 30,7 (Bl., K-W»); δειν J . Ε. B. Mayor, S. 9 χαταλυθείβης] ante versuqi qai hoc verbo incipit coronis in margine depicta est 10 τισανδροο L φιλ(ος) om. L*, add. in marg. L 1 ' 11 αλχμεονιδων L ηττημ(εν)ος L, corr. Bl. sec. Herod. V. 66, al. 14 ελαυνειν super raeuram (ελ—, fortasse ελαυνειν male scriptum) L 1 15 άφιχάμενος & Κλεομένης inserunt K - W (Bl.) ex Herod. V 70 18 μ*τ' α&τοό] μ(ετα)του L 8 Schol. Ar. Yesp. (V) 500 έδάχει δέ ή τοραννίς χαταστηναι, ώς φηαιν Ερατοσθένης, έπΐ Ιτη ν, τοϋ άχριβοΰς διαμαρτάνων, 'Αριστοτέλους (sic Bentley, 'Αριστοφάνους libri) μέν τετταράχοντα χαΐ Εν [I. έννέα] φήσαντος, Ηροδότου Si 2ξ χαΐ τριάκοντα. 10 sqq. H E R O D . V 66 ούτοι ol άνδρες έστααίαααν περί δυνάμιος· έσσούμενος δέ 6 Κλεισθένης τον δήμον προσεταιρίζεται. ib. 70 έν τψ μέρει δέ έσσοΰμενος 6 Ίααγάρης ίντιτεχνδται τα'δε· έπιχαλέεται Κλεομένεα τδν Λαχεδαιμένιον, γενπέξεσχε· μετά δέ οίιδέν ήσσον παρήν ές τάς 'Αθήνας δ Κλεομένης ού συν μεγάλη χειρ!, άπχόμενος δέ άγηλατέει έπτακ"5σια έπίστια 'Αθηναίων, τά ol ύπέθετο 6 Ίσαγ ΚλεισΟένει.
1
τυράννοις, διδ χαί ήδον χαί εις τοΰτον έν τοις σχολιοϊς* Ι γ χ ε ι χαί Κήδωνι, διάκονε, μηδ' έπιλήΟου, ε? χ ρ ή τοις άγαΟοϊς άνδράσιν οινοχοεΐν.
10 τότε
δέ τοΰ πλήθους
προεστηκώς ετει τέταρτο) μετά την των
χατάλυσιν έπί Ίσαγόρου άρχοντος,
πρώτον μ έ ν ουν συνένειμε πάντας εις
δέκα φυλάς άντί των τεττάρων, αναμεΐξαι βουλόμενος, πλείούς της πολιτείας·
έχατόν.
δπως
2
μετάσχωοι
δΟεν έ λ έ χ θ η χαί τό μή φυλοχρινεΐν | πρ&ς τους ρ. 9
έςετάζειν τά γένη βοολομένους. 15 τετρακοσίων χατέστησεν,
τυράννων
επειτα την βουλήν πεντακοσιο[ο]ς αντί
πεντήκοντα
έ£
έκάστης
φυλής·
διά τοΰτο δέ ούκ εις δώδεκα φυλάς συνέταξεν,
τότε
δ'
3
ήσαν
δ π ω [ ς ] α ύ τ φ μή
συμβαίνη μερίζει ν χατά τάς προΰπαρχούσας τριττΰς· ήσαν γάρ έχ δ φυλών δώδεχα
τριττύες,
ώστ'
οδ
[συν]έπιπτεν
(3ν)
αναμίσγεσ&αι
διένειμε δέ χαί την χώραν χατά δήμους τριάκοντα
τό
πλήθος,
μέρη, δέκα μέν των
20 περί τδ άστυ, δέχα δέ της παραλίας, δέκα δέ της μεσογείου,
4
και ταύτα«
έπονομάσας τριττΰς έχλήρωσεν τρεις εις την φυλήν έχάστην, δπως έ/.άστη μ ε τ έ χ η πάντων των τόπων,
χαί δημότας έποίησεν αλλήλων τους οίχοΰντας
έν έ χ ά σ τ φ των δήμων, ίνα μ ή πατρόθεν προσαγορεύοντες έξελέγχωσιν τους
1 αφιεσαν L, corr. K-W (131., S) χλεισθενην L, quod retineut K - W , BL, S ; sed cf. p. 25,11 5 αλχμεονιδων L 9 επιατευεν ο δήμος L · , ο super εν scr. L·1; ίπίατευον K - W , deleiites 6 δήμος 11 πρώτον μ(εν) o(uv) ενειμε L, ττρ. μέν συνένειμε Newman (Bl., 8., al.), πρ. μέν ούν συνίνειμε cum lacuna ante πρώτον K - W , sed cf. ßoDitz Ind. Ar. p. 454»32 (Diels) 12 αναμιξαι L 16 ου x(at) εις L 16. 17 αυτωσυμβαινηι L*, ι super ω addidit L \ μη L 4 , ut vid. 17 χατά] προς L*, χ(ατα) suprascr L 4 18 σ(υν)επ»ιπτεν (compendii signum conspicitur, α periit) L, äv post οδχ add. Richards, H-L. melius ante αναμ- Hude, al.
12 Abist.. Pol! Γ 2. 1275'34 άλλ' Γαως έχεϊνο μάλλον Ιχει άπορίαν, δαοι μέτεσχον μεταβολής γενομένης πολιτείας, οΓον Άθήνησιν έποίησε Κλεισθένης μετά την τών τυράννων έχβολήν • πολλούς γάρ έφυλέτευσε ξένους xal δούλους μετοίκους. Ζ 4. 13191>19 |τι δέ και τά τοιαύτα κατασκευάσματα χρήσιμα προς την δημοχρατίαν τήν τοιαύτην, οΓς Κλεισθένη; τε Αθήνησιν έχρήσατο βουλεμένος αΐξήσαι την δημοκρατίαν, και περ! Κυρήνην οί τόν δήαον χαθίστάντες. φυλαί τε γάρ ίτεραι ποιητέαι πλείους y.al φρατρίαι, χαί τά των ίδιων Ιερών συναχτέον εις όλίγα χαί χοινά, χαι πάντα σοφιστέον 3πως civ οτι μάλιστα άναμιχθώοι πάντες άλλήλοις, αϊ δέ συνήθειαι διαζευχθώσιν αϊ πρότερον. 21 Psell. 'Ονόματα δικών ρ. 103 Boisson. ή δέ τριττΰς νεωτέρων (leg. νεώτερον) ίνομα παρά τοις Άθηναίοις έατί. Κλεισθένη; γάρ τις, εις τριάκοντα μοίρας την Άττικήν ίπαϊαν διανείμας έπειδη τό μέν αύτης έπιθαλαττίδιον ήν, τό δέ έπί τοΰ μέοοο καθήστο της χώρας, τό δέ παρά τό άστυ συνέστρωτο, δέχα μέν μοίρας τη παραλίφ συντέτευχε, δέκα δέ κατέστησεν έπί ttjv μεβιίγειον, δέκα δέ άστυνιίμους έποίησε· χαί τό τριτημόριον τριττϋς ώνέμαβτο.
ARISTOTELIS RES PUBLICA ATEIENIENSIUM X X I 4 - X X I I 2 νεοπολίτας,
άλλα
των
δήμων
σ φ δ ς αύτους τ ω ν δ ή μ ω ν .
άναγορεύωσιν ·
25
β&εν χαΐ χ α λ ο υ σ ι ν ' Α θ η ν α ί ο ι ρ. 9
χ α τ έ α τ η σ ε δέ χαί δ η μ α ρ / ο υ ς τ ή ν α ό τ ή ν έ χ ο ν τ α ς
6
έ π ι μ έ λ ε ι α ν τοις π ρ ό τ ε ρ ο ν ναοχράροις · χ α ΐ γάρ ΐ ο υ ς δ ή μ ο υ ς ά ν τ ι τ ω ν ν α υ χ ρ α ριών έποιησεν. 5 τους
δέ
άπδ
προσηγόρευσε των χτισάντων*
δε τ ω ν
δήμων
ού γ ά ρ
xob;
μεν
απαντες υπηρχον
ς δ' άλλους θ ε ΐ ν α ι τδν Κ λ ε ι σ θ έ ν η σ τ ο χ α ζ ό μ ε ν ο ν του πλή&ους, μέν
οδν
Ιτει
έν οϊς έ τ ε θ η xal ό π ε ρ ί τοΰ έ σ τ ρ α χ ι σ μ ο ΰ ν ό μ ο ς . πέμπτφ
μετά
ταυτην
ά ρ χ ο ν τ ο ς τ η βουλ-η τ ο ι ς πεντακοαίοις
τήν
χατάβτασιν
πρώτον
2
έ φ ' ' Ερμοχρέοντος
τδν Spxov έ π ο ί η σ α ν
δν ετι
xal
νΰν
1 Αθηναίοι] bic incipit frag. Berol. I M 3 επιμελιαν L, -ειαν Β 5 Ιτι] ita L (non cv, quod legit BI, t>ed ν non posset esse nisi formae rt, in hac papyro non usitatae); «ν Β (Bl., K - W ) 6 φατρίας L, φρα- Β 7 εποίησαν L*, corr. L 1 επώνυμους Β, επωνυμ . . ς L 11 χρασθαι Β χαινους K - W ; *αι[ Β 13 £ρμοι>|χρεοντος L , corr. K - W , cett.
2 Schol. Ar. Nub. 37 (dett. Aid.) ad verba Scixvti με δήμαρχάς τις] 'Αριστοτέλης δέ περί Κλεισθένους φησί "χατέστησε xal δημάρχους τήν αύτήν έχοντας έπιμέλειαν τοίς πράτερον ναυκράροις (ναυχλάροις Aid.), χαΐ γάρ τους δήμους άντί των ναυχραριών (ναυχλαρίων Aid.) έποίησεν." ol πράτερον ναύχραροι (ναύχλαροι Aid.) είτε bKo Σόλωνος χατασταθέντες είτε χαΐ πρότερον. ούτοι Si τήν πομπήν των Παναθηναίων έχέσμουν Κλεισθένους χαταστήααντος άντί ναυχράρων (ναυκλα'ρων Aid.). Harp. s. ν. ναυχραριχά: . . . 'Αριστοτέλης δ' έν 'Αθηναίων πολιτεία φησί "χατέστηβαν δέ δήμαρχους τήν αύτήν έχοντας έπιμέλειαν τοις πρότερον ναυκράροις δημίους άντί των ναυχράρων έποίησαν.'' Cf. P b o t . ναυχραρία, Bes. ναύχλαροι (supra test, ad 9,15). Harp, δήμαρχος: τούτους βέ φηαιν 'Αριστοτέλης έν Άθηναίών πολιτείφ tmö Κλεισθένους χατασταθήναι τήν αυτήν έχοντας ίπιμέλειαν τοις πρότερον ναυχράροις. Hesych. δήμαρχοι: ol πρότερον καλούμενοι να6χραροι. 4 Et. gen. (ex Photio) [exscr. Symeo et Et. M. 3 2 7 , 3 2 ] Ε λ ε ε ί ς : δήμος της 'Αττικής. ώνόμαβται δέ άπο τοΰ έν αύτψ έλους. έλώδης γάρ δ τόπος. οί γάρ δήμοι των 'Αθηναίων ή dtco τόπων ή άπο των παρακειμένων αύτοϊ; ή άπί> των έν αύτοΤς φ^τών ή άπό των έν ιύτοΐς χειροτεχνών ή άπό τών οίκησαντιον ανδρών ή γυναιχών. 7 Ad giossam.Lex. Bekk. quinti (BA 245,17 έπώνυμοι: άρχοντες δισσοί είσιν, ot μέν τεσσαράκοντα δύο τών ήλιχιών, οί δέ δέχα τον άριθμ^ν, ί φ ' &·ι αί φυλαΐ προοηγορεύθησαν) o!im pleniorem redeunt quae habent et (ex Phutio) Et. gen. (descr. Et. Μ. 369,15) έπώνυμοι: διττοί είσιν οδτοί, ol μέν λεγόμενοι τών ήλιχιών, χαΐ είσΐ δύο χαΐ τεαααράχοντα, ot χαλοϋνται χαΐ λήξεων έπώνυμοι, ol δέ δέκα, αφ* ών αϊ φυλαΐ προβηγορεύθηβαν, οίον Έρεχθεύς, Αίγεύς, Πανδίων, Λεώς, Άκα'μας ('Αλχμάς Et. gen., Άλμδς Et. Μ.), Οίνεύς, Κέχροψ, ΊπποθΑον, Αίας, Άντίοχος. ταΰτα δέ τά δέκα ίνόματα άπο ρ δ (άπορα 6 Et. Μ.) Πύθιος είλετο Κλεισθένη; (leg. Κλεισβένους) οδτω διαταξάμενος (leg. διαταξαμένου) τδ πδν πλήθος είς δέχα φυλα'ς, et Lex. Patm. p. 15: έπώνυμοι δέχα, dtp' ών έχλήθησαν αί φυλαΐ τοΰ θεοΰ τούτο χρήσαντος. ήσαν δέ ούτοι· Έρεχθεύς, Αίγ·ύς, Ά ρ γ ώ δ ω ν (sic!), Αεώς, Άχα'μας, Οίνεύς, Κέχροψ, Ίππ^θων, Άντίοχο;, Αίας. τούτους γάρ έξ Ονομάτων έχατον 6 θεός έξίλέξατο. Cf. Harp, έπώνυμοι ( P b o t . i Suid.l).
26
ARIST0TEL1S RES PUBLICA ATHENIENSIÜM X X I I 3 — 7
δμνυουσιν. Ιπειτα τους στρατηγούς ηροΰντο χατά φυλάς, έ£ εκάστης φυλής ρ. 9 ίνα, της δέ άπάσης στρατιάς ήγεμών ήν ό πολέμαρχος. ετει 61 μετά 3 ταύτα δωδεκάτφ νικήσαντες την έν Μαραθώνι μάχην έπί Φαινίππου άρχοντος, διαλιπόντες ίτη δύο μετά την νίχην, θαρροΰντος ήδη τοϋ δήμου τότε πρώτον 5 Ιχρήσαντο τφ νόμψ τφ περί τίν δστραχισμόν, δ; έτέθη δια την δποψίαν των έν ταΐς δυνάμεσιν, 8τι Πεισίστρατος δημαγωγός καΐ στρατηγός ών τύραννος κατέστη. και πρώτος ώστρακίσθη των εκείνου συγγενών 4 "Ιππαρχος Χάρμου Κολλυτευς, δι 8« χα! μάλιστα τον νόμον εθηχεν δ Κλεισθένης, έξελάσαι βουλόμενος αότόν. οί γαρ 'Αθηναίοι τους των τυράννων 10 φίλους-, δσοι μη συνεξαμαρτάνοιεν έν ταΐς ταραχαϊς, εΓων ο?κειν την πολιν, χρώμενοι τη βίωθυία του δήμου προρτητι· ών ήγεμών και προστάτης- ήν "Ιππαρχος. εδθυς δέ τφ υστερφ ίτει έπί Τελεσίνου άρχοντος εκυάμευσαν 5 τους έννέα άρχοντας κατά φυλάς έχ των προκριθέντων υπο των δημοτών πεντακοσίων τότε μετά την τυραννίδα πρώτον· of δέ πρότεροι πάντες ήσαν 15 αίρετοί· καΐ ώστρακίσθη Μεγακλής' Ιπποκράτους Άλωπεκήθεν. έπί μεν 6 ουν Ιτη f τους τών τυράννων φίλους ώστράχιζον, ών χάριν ό νόμος έτέθη, μετά δέ ταΰτα τφ τβτάρτφ ετβι χαί τών άλλων εΓ τις δοκοίη μείζων μεθίσταντο· χαΐ πρώτος ώστρακίσθη τών άπωθεν της τοραννίδος Ξάνθιππος ό Άρίφρονος. ετει δέ τρίτφ μετά ταδτα Νιχοδήμου άρχοντος, ώς έφάνη 7 20 τά μέταλλα τά έν Μαρωνείφ και περιεγένετο τη πόλει τάλαντα έκατον έκ τών Ιργων, συμβουλευόντων τινών τφ δήμφ διανείμασθαι τ4 άργυριον Θεμιστοκλής έχώλυσεν, οό λέγων δ τι χρήσεται τοις χρήμασιν άλλα δονείσαι χελευων τοις πλουσιωτάτοις 'Αθηναίων έκατον έκάστφ τάλαντον, εΐτ' έάν μέν άρέσκη t i άνάλωμα, της πόλεως εΤναι την δαπάνην, εΐ δέ 25 μή, κομίσασθαι τά χρήματα παρά τών δανεισαμένων. λαβών δ' έπί τούτοις έναυπηγήσατο τριήρεις έκατόν, έκάστου ναυπηγουμένου τών έκατδν μίαν,
1 [φυ]λης εχαστ[η]ς Β, qui faic (praeter litteras nonnullas incertas) desinit 4 ήβη om. L*, luprascr. L 4 6 οτε L, βτι Harpocr. (vid. testim.), 6 γαρ K - W 8 χολυττευς L 10 συνεξαμαρτανον L, συνεξαμαρτάνοιεν Poste, K - W , Bl. 3 , H-L 12 "Ιππαρχος] hic (praeter verburo unum in vfersu praecedente, quod HOD recte legebatur χισμω) incipit frag. Berol. II b ΰστέρψ] δστερον K-W, Bl. 3 13 δημοτ(ων) L (Bl., S), δήμων (vel δαμων, sec. Diele) Β, K - W 3 14 τότε] τοις L, corr. Bl. (K-W, H-L, S) 17 δοχη Β 17. 18 μ ε θ ι σ τ α ^ * , ν suprascr. L 1 ; μεθίβτατο retinet Bl. 19 ν[ι*ο]δημου Β, Dion. Hal. (S.); νιχομηδους L (K-W, H-L, Bl.) 20 τάλαντα om. L*, suprascr. L 1 20. 21 ex των έργων εχατον ταλαντα Β, ut vid. 24 τ))ν δαπάνην om. L*, suprascr. L 4 (videtur etiam Β habuisse); del. H-L, Bl. 26 τρ. έχατόν] hic desinit Β
8 Cf. Harp. s. Υ. "Ιππαρχος: άλλος δέ έστιν "Ιππαρχος i Χάρμου, ώς φησι Λυχοΰργος ·έν τψ χατά Λεωχράτους* περί δέ τούτου Άνδροτίων έν τη ß φησϊν ότι συγγενής μέν ήν Πεισιστράτου του τυράννου χαϊ πρώτο; έξωστραχίσθη τοϋ περί τον όστραχισμόν νόμου τότε πρώτον τεθέντος δια την ύποψίαν τών περί Πεισίστρατον, δτι δημαγωγός ών χαϊ στρατηγός έτυράννησεν (Epitomen descr. Phot.n Suid.V). 20 Lex. Bekk. quintum (BA 279,82) Μαρωνία (leg. Μαρώνεια)· τόπο» ήν της Άττιχής, ίποο τά μέταλλα ευρέθη.
AR1ST0TFLIS RES PUBLICA ATHENIENSIUM XXII 7—XXIII 5
27
et? έ ναυμάχησαν έν Σαλαμΐνι πρός τους βαρβάρους. ώστρακίσθη δ' έν ρ. 9 τούτοις τοις χαιροΐς 'Αριστείδης 6 Λυσίμαχου. τετάρτφ δ' ετει χατε- 8 δέξαντο πάντας τους ώστρακισμένους άρχοντος ' ϊ ψ ι χ ί δ ο υ , δια τήν Ξε'ρίου στρατείαν· χαί xb λοιπόν ωοισαν τοις όστραχιζομένοις έντός Γεραιστοϋ χαΐ 5 Σχυλλαίου χατοιχεϊν ή άτίμους είναι χα&άπαξ.
10
15
20
25
X X I I I . τότε μέν ουν μέχρι τοϋτου προήλβεν ή πόλις όΓμα r j j δημο- ] χρατί^ χατά μικρόν αδίανομένη· μετά δέ τά Μηδικά πάλιν Γσχυσεν ή έν Αρείιρ πάγψ βουλή xal διώκει τήν πόλιν, ούδενΐ δόγματι λαβοΰσα τήν ήγεμονίαν άλλα διά τό γενέσθαι της περί Σαλαμίνα ναυμαχίας αίτια, των γάρ στρατηγών έέαπορησάντων τοις πράγμασι xal κηρυξάντων σφ[ζ]ειν Εχασχον έαυτόν, πορίσασα δραχμάς έχάστφ όχτώ διέδωκε χαΐ ένεβίβασεν είς τάς ναΰς. διά ταυτην δή τήν αίτίαν παρεχώρουν αδτης τψ άζιώματι, xal 2 έπολιτευ&ησαν 'Αθηναίοι χαλώς [και] χατά τούτους χους καιρούς. συνέβη γαρ αδτοΐς περί τον χρόνον τοΰτον τά τε είς τόν πόλεμον άσκήσαι και παρά τοις Έλλησιν εδδοχιμήσαι χαΐ τήν της θαλάττης ήγεμονίαν λαβείν άκόντων Λακεδαιμονίων. ήσαν δέ προστάται τοϋ δήμου χατά τούτους S τους καιροί»; 'Αριστείδης δ Λυσιμάχου καΐ Θεμιστοχλής ό Νεοχλέους, ό μέν τά πολέμια δοχών (άσχεΐν), ό δε τά πολιτικά δεινός είναι χαΐ δικαιοσύνη των χα&' έαυτόν διαφέρειν · διό καΐ έχρωντο τ φ μέν στρατηγψ, τφ δέ συμβούλφ. τήν μέν ουν των τειχών άνοιχοδόμησιν χοινη διοίκησαν, καιπερ 4 διαφερόμενοι πρός άλλήλους, έπι δέ τήν άπόστασιν τήν των 'Ιώνων άπό της των Λακεδαιμονίων συμμαχίας 'Αριστείδης ήν δ προτρέψας, τηρήσας τους Λάχωνας διαβεβλημένους διά Παυσανίαν. διό καΐ τους φόρους 5 οδτος ήν ό τάξας ταΐς πόλεσιν τοί>ς πρώτους Ιτει τρίτω μετά τήν έν Σαλαμίνι ναυμαχίαν έπΐ Τιμοσθένους άρχοντος, και τους 2ρχους ώμοσεν τοις
2 χετάρτψ] τρίτψ K-W, Β1., cf. Plut. Ar. 8 3 οψηχιδου L*, ι supra η scr. L l 4 σχρβχιαν L ένχός] έκτΑς Wyse, Sandys, (cf. Philochor. fr. 79b μή έπιβαίνοντα ίνχος πέρα τοϋ Ευβοίας ακρωτηρίου); μ)) ante χατοιχεϊν ins. Kaibel, Bl.; textum retinent K-W, H-L 10 βωζειν L ut vid. 1'2 αύτής] αι:τ(ην) L, corr. Bl. (K-W 5 ); aixjj tou αξιώματος J. Ε. B. Mayor, K-W 1 , S 14 χ(ατα) L*, πε[ρι] suprascr. L 4 ; περί τον χρόνον τούτον del. K-W 16 αχοντ(ων) λαχ. L, non ακόντων των λαχ., ut antehac ab omnibus leetum est 18 ioxüiv άακείν] ασκών L1, δοκών Richardä, K-W, al. πολιχιχά] πολεμικά L *(αι) om. L*, suprascr. L1 20 ανωικοδομηιιν L 21. 22 άπΑ . . . συμμαχίας) χ(αι) τ(ην) τ(ων) λαχ. σ(»μ)μαχιαν L, corr. Bl., al. 23 τοΐκ Αάχωνας om. ΙΛ suprascr. L l 24 μετά] δ(ια) L*, corr. L 1 7 Arist. Pol. Ε 4. 1304*17 μεταβάλλομαι δέ καΐ είς δλιγαρχίαν xal είς δήμον χαί είς πολιχείαν έχ χοϋ εύδοκιμήσαί τι ή αδξηθήναι ή άρχεΐον ή μόριον χής πόλεως, οίον ή έν "Αρείφ πάγφ βουλή εΰδοκιμήσασα έν τοίς ΜηδιχοΤς εδοξε συνχονιοτέραν ποιήααι την πολιχείαν, χαί πάλιν ό ναυτικός όχλος γενόμενος αίτιος χής περί Σαλαμίνα νίκης χαι 8id ταύτης χης ήγεμονίας δια την χατά θάλίχχαν δΰναμιν τήν δημοχρατίαν ίσχυροτέραν έποίησεν. 9 Plut. Them. 10 ουκ όντων δέ δημοσίων χρημάτων τοις Άδηναίοις Άριοτοτέλης μέν φησι τήν έξ 'Αρείου πάγου βουλή ν πορίσαοαν όχτώ δραχμάς έκάστυι τών ατρατευομιένων αίπιοτάτην γενέσθαι χοϋ πληρωδήναι τας τριήρεις, Κλείδηι3[tv] I δστε τον αυτόν έχδρον είναι xal φίλον, έφ' οίς xal του; μύδρους ρ. 10 έν τ φ πελάγει χαθεϊσαν. X X I V . μετά δέ ταΰτα θαρρούσες ήδη της πόλεως καΐ χρημάτων 1 ήβροισμένων πολλών, συνεβούλευεν άντιλαμβάνεσδαι της ηγεμονίας χαΐ
δ χαταβάντας έχ των αγρών οίχεΐν έν τ φ άστει* τροφήν γάρ εσεσΒαι πδσι, τοις μέν στρατευομένοις, τοις δέ φρουροϋσι, τοις δέ τά κοινά πράττουσι, εΙΟ' αοχω κατασχήσειν την ήγεμονίαν. πεισΟέντες δέ ταΰτα και λαβόντε'ς 2 την αρχήν τοις τε συμμάχοις δεσποτικωτέρως έχρώντο πλην Χίων καί Λεσβίων και Σ α μ ί ω ν · τούτους δέ φύλακας εΤχον της αρχής, έώντες τάς τε 10 πολιτείας παρ' αδτοις xai άρχειν ων ίτυχον άρχοντες. κατέστησαν δέ 3 και τοις πολλοίς εδπορίαν τροφής, ώσπερ 'Αριστείδης είσηγήσατο. συνέβαινεν γάρ άπο των φόρων και των τελών και των συμμάχων πλείους ή δισμυρίους άνδρας τρεφεσΟαι. δικασται μέν γάρ ήσαν έξακισχιλιοι, τοξόται δ' έξακόσιοι χαΐ χίλιοι, καΐ προς τούτοις ιππείς χίλιοι καΐ διακόσιοι, βουλή 15 δέ πεντακόσιοι, και φρουροί νεωρίων πεντακόσιοι, xal πρ&ς τούτοις έ» τη πόλει φρουροί ν, άρχαΐ δ ' ενδημοι μέν εις έπτακοσίους άνδρας, όπερόριοι δ® εις f έπτακοσίοός· πρδς δέ τούτοις έπεί συνεστήσαντο τόν πόλεμον ύστερον, όπλΐται μέν διβχίλιοι κ«1 πεντακόσιοι, νήες δέ φρουρίδες είκοσι, άλλα ι δέ νήες α,Ι τους φόρους άγουσαι τους άπλ του κυάμου δισχιλίους 20 άνδρας, ετι δέ πρυτανεϊον καΐ Ορφανοί καΐ δεσμωτών φύλακες· άπασι γάρ τούτοις άπδ των κοινών ή διοίχησις ήν. X X V . ή μέν οδν τροφή τ φ δήμω διά τούτων έγίγνετο. Ιτη δέ έπταχαίδεκα μοίλιστα μετά τά Μηδικά διέμεινεν ή πολιτεία προεστώτων των 'Αρεοπαγιτών, καίπερ 6ποφερομένη κατά μικρόν, αόξανομένου δέ τοϋ
1
2δ πλήθους γενόμενος τοΰ δήμου προστάτης 'Εφιάλτης ό Σοφωνίδου, | δοκών ρ. 11 καΐ άδωροδόχητος ϊΐναι καΐ δίκαιος προς τήν πολιτείαν, έπεθετο τ η βουλή, χαΐ πρώτον μέν «νεΐλεν πολλούς τών 'Αρεοπαγιτών, αγώνας έπιφέρων περί 2 τών διψκημένων · επειτα της βουλής έπΐ Κόνωνος άρχοντος άπαντα περιείλε{το) τά έπίΟετα δι' ων ήν ή της πολιτείας φυλακή, καΐ τά μέν 30 τοις πεντακοσίοις τά δέ τ φ δ ή μ φ καΐ τοϊς δικαστηρίοις άπέδωκεν. επρα[ξ]ε δέ ταΰτα συναιτίου γενομένου Θεμιστοκλέους, δς ήν μέν τών 3 'Αρεοπαγιτών, ίμελλε δέ χρίνεσθαι μηδισμοϋ. βουλόμενος δέ καταλυΟήναι 4 πολλών ηθροιβμ(εν)ων L*, ordinem correxit litteris p, α superscriptis L 1 10 (τάς) παρ' K-W 15 rp del K-W, Bl.; sed cf. notam ap. Sandys 16 ήααν post μ(εν) habet L*, del. pnnctis superpositis L 1 17 έπταχοίίους falso iteratum notant K-W 18 οπλειται L 22 εγινετο L 24 τ(ων) in L dubium est 25 κ(αι) δοκών L, corr. K-W 29 περιειλε L, quod rctinet Bl. (cf. p. 18,2); περιείλετο Richards, K-W, S 25 A r i s t . Pol. Β 12. 1274»7 xal τήν μέν έν 'Λρείιυ ποίγι;) βουλήν 'Εφιάλτης έκ&ουβε χαΐ Περικλής. 31 Argutn. Areopag. Isocratis . . . 'Εφιάλτης τις χαΐ Θεμιστοκλής χρεωβτοϋντες τη πάλει χρήματα tiiixtt, 8τι idv ίι/άσωσιν οί Άρεοπαγϊται, πάντως (an πάντα?) άποδώβουαιν, χαταλΰααι αΰΐοΰς Ιπειβαν την ττόλιν, όντως ουπιος τινός μέλλοντος *ρι9ήναι. b γάρ Άριβτοτέλης λίγει έν τη Πολιτεία τών 'A8r(va(ς νς εις άπειρον Ιλθωβιν. 8 Plut. Nie. 2 eveeTtv οδν περί Νιχίοο πρώτον είπεϊν 8 γέγραφεν Άριβτοτέλης, βτι τρεις έγένοντο βέλτιστοι τών πολιτών χαί πατρικών εχοντες εδνοκχν και φιλίαν προς τον δήμον, Νικίας δ Νικηράτου χαϊ Θουκυδίδης & Μεληαίου χαί Θηραμένης 4 "Αγνωνος· ήττον δέ οδτος ή έκεϊνοι. 23 A e i S T . Pol. Ε 4. 1301 ·» 12 οΓον επί τών τετραχοαίιον τόν δήμον ίξηπόιησαν, φάαχοντες τόν βασιλέα χρήιιατα παρίϊαν πρός τόν πόλεμον τόν πρός Λακεδαιμονίους, ψευαάμενοι δέ κατέχειν έπειρώντο την πολι-είον.
AEISTOTELIS RES PUBLICA ATHEMIENSIUM XXIX 2—δ
38
τ4 ψήφισμα τοϋ Πυ&οδώρου τοιόνδβ· τδν δήμον έλέσβαι μετά των προ- 2 υπαρχόντων δέχα προβούλων άλλους είκοσι ix των υπέρ τετταράχοντα ?τη ρ. 12 γεγονότων, οίτινες δμόσαντες ή μήν σογγράψειν & iv ήγώνται βέλτιστα εΤναι TQ πόλει συγγράψουσι περί της σωτηρίας• έξεΐναι δέ χαΐ των άλλων 5 τω βουλομένφ γράφειν, ΐν έ? απάντων αίρώνται τδ άριστον. Κλειτοφων S δέ τά μέν άλλα χαΟάπερ Πυβόδωρο; εΤπβν, προσαναζητησαι δέ τοί»ς αίρβθέντας Ιγραψεν χαΐ τοΙ»ς πατρίους νόμους οδς Κλεισθένης ίθηχεν 8τβ χαθίστη την δημοχρατίαν, δπως (δν) άχούσαντες χαΐ τούτων βουλευσωνται τδ άριστον, ώς οδ δημοτιχήν άλλά παραπλησίαν ο3σαν τήν Κλεισθένους 10 πολιτείαν τξ Σόλωνος. οί δ* αίρε&έντες πρώτον μέν έγραψαν έπάναγχες 4 elvat τους πρυτάνεις άπαντα τά λεγόμενα πβρί της σωτηρίας έπιψηφίζειν, Ιπειτα τάς των παρανόμων γραφάς xal τάς εισαγγελίας xal τάς προσχλήββις άνεϊλον, βπως iv ot έ&έλοντες Ά&ηναίων συμβουλεύωσι περί των προχειμένων έάν δε τις τούτων χάριν ή ζημιοι ή προσχαλήται ή είσάγη βίς 15 διχαστηριον, ίνδειξιν αδτοΰ elvat xal άπαγωγήν πρδς τοί>ς στρατηγούς, tobe δέ στρατηγούς παραδοΰναι τοις ίνδβχα Θανάτφ ζημιωσαι. μετά δέ 5 ταδτα τήν πολιτβιαν διέταξαν τόνδε (τδν) τρόπον· τά μέν χρήματα (τά) προσιόντα μή έξεΐναι άλλοσε δαπανήσαι ή είς τδν πόλεμον, τάς δ' άρχάς Αμίσθους άρχειν άπάσας ίως 2ν ό πόλεμος πλην των έννέα άρχόντων 20 xal των πρυτάνεων οι iv ωσιν τούτους δέ φέρβιν τρεις άβολους δχαστον της ήμέρας. τήν δ' άλλην πολιτείαν έπιτρέψαι πάσα ν'Αθηναίων τοις δονατωτάτοις xal τοις σώμαβιν xal τοις χρήμασιν λητουργεϊν μή Ιλαττον ή πενταχισχιλίοις, Κως δν ό πόλεμος ή* χυρίους δ' είναι τούτους xal συνΟήχας συντίθεσθαι πρδς οδς iv έΟέλωσιν · έλέσθαι δέ χα) της φυλής 3» έχάστης δέχα άνδρας ύπέρ τετταράχοντα 2τη γβγονότας, οΓανβς χαταλέςουσι τοις πενταχισχιλίους δμόσαντες xa&' Ιερών τελείων. 1 του] το Β1, K-W» 8 δν add. K-W; cf. Meieterhans', p. 354 12 νομών π(αρα)γραφας L*, π(αβα) del. et ante νομών suprascr. L*» προχληβιις L, corr. BI, Wyse 14.15 η etc Sex. L 21 πασιν L, corr. Newman, eett 22. 23 ή πινταχιβχιλίοις] ita L*, ων suprascr. L4, qui fortasse ή non vidisset; hoc tarnen reeipiunt (ή delete) K-W, Bl* 24 τιθιαθ(αι) L*, βυν suprascr. L1 ((e) *(ai) L; 8' ix Herwerden (H-L, Bl, S, K-W*); *a£, i.e. bos novos insuper magistrates fieri 1 TBCC. V I I I 6 7 πρώτον μέν τόν δήμον ξυλλέξαντις «Τπον γνώμην δέχα άνδρας έλέαθαι ζυγγραφέας αύτοχρα'τορας, τούτους δέ ξυγγράψαντας γνώμην eiotveyxelv ές τόν δήμον ές ήμέραν ^ητήν, xaft' δ τι 4ριβτα ή πάλις οΐχήββται. Ιποτα, Ιπκδή ή ήμέρα έφήχι, ξυνέχληβαν τήν