234 3 230MB
Latin Pages 374 [371] Year 2010
Liturgies of the Universal Church
Syriac Studies Library
15
Sériés Editors Monica Blanchard Cari Griffïn Kristian Heal George Anton Kiraz David G.K. Taylor
The Syriac Studies Library brings back to active circulation major reference works in the field of Syriac studies, including dictionaries, grammars, text editions, manuscript catalogues, and monographs. The books were reproduced from originals at The Catholic University of America, one of the largest collections of Eastern Christianity in North America. The project is a collaboration between CUA, Beth Mardutho: The Syriac Institute, and Brigham Young University.
Liturgies of the Universal Church
Volume 12 Edited and Translated by
Joseph Aloysius Assemani
1 2010
gorgias press
Gorgias Press LLC, 954 River Road, Piscataway, NJ, 08854, USA www.gorgiaspress.com Copyright © 2010 by Gorgias Press LLC Originally published in 1749-66 All rights reserved under International and Pan-American Copyright Conventions. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, scanning or otherwise without the prior written permission of Gorgias Press LLC.
2010
O
1 ISBN 978-1-60724-808-8
Reprinted from the 1749-66 Rome edition.
Digitized by Brigham Young University. Printed in the United States of America.
Series Foreword
This series provides reference works in Syriac studies from original books digitized at the ICOR library of The Catholic University of America under the supervision of Monica Blanchard, ICOR's librarian. The project was carried out by Beth Mardutho: The Syriac Institute and Brigham Young University. About 675 books were digitized, most of which will appear in this series. Our aim is to present the volumes as they have been digitized, preserving images of the covers, front matter, and back matter (if any). Marks by patrons, which may shed some light on the history of the library and its users, have been retained. In some cases, even inserts have been digitized and appear here in the location where they were found. The books digitized by Brigham Young University are in color, even when the original text is not. These have been produced here in grayscale for economic reasons. The grayscale images retain original colors in the form of gray shades. The books digitized by Beth Mardutho and black on white. We are grateful to the head librarian at CUA, Adele R. Chwalek, who was kind enough to permit this project. "We are custodians, not owners of this collection," she generously said at a small gathering that celebrated the completion of the project. We are also grateful to Sidney Griffith who supported the project.
li; 106 ;
CODEX LITURGICUS e c c l e s i a universa TOMUS DECIMUS T E R T I U S .
4
CLAVIS CODICIS LITURGICI in XIII TOM OS DI STRIE UT/, Romamdccil-mdcglxvj,
apud Komarek (Tom. I), Angelum Roiilium
(II-IV),
Haredes Barbiellini (V-XII), et Hceredes Francisci Bizza rini Komarek (XIII).
T O M U S I ( — L I B E R I) R O M ^ 1749- D E C A T E C I 1 U M E N I S . T i t r e et 2$ff. préì. n. eh., p p . 1-276. II ( = „ II) „ 1 7 4 9 . D E B A P T I S M O , T i t r e et u f f . prél. n, eh., p p . 1 -3 50. Ili ( = „ III) „ 1750. D E C O N F 1 R M A T I O N E . T i t r e et p p . n i à e x x v n i ( i n - x i i et n x x v - c x x v m n. eh.), pp- 1 - 2 3 7 . IV ( = I V p. 1) „ 1 ; s J. D E E U C H A R I S T 1 A , I: M I S S A L E R O M A N U M V E T U S . T i t r e , g f f . prél. n. e h . , p p . 1 - 1 7 5 {Dissertatici) et 1 - 2 1 6 (Codex). V (= „ I V p . 2 ) ,, 1 7 5 2 . — II: M I S S A L E H I E R O S O L Y M I T A NUM. T i t r e , p p . i i i - l x x i , et 1-408, VI (= I V p. 3) „ 17 -.4- — IH: S A C R A M E N T A R I U M V E R O N E N S E V U L G O LEONIANUM, T i t r e . p p . i i i - x i j , 1-180, e t i - c x x i v . „ VII ( = „ I V p. 4) ,, 1754. — I V : MISSALE ALEXANDRINUM. Titre, pp. iii-xxn, 1-251 (parsi8), et 1 - 1 0 8 (pars 11 a ). Vili { = „ VIIIp.i) „ 1755. D E S A C R I S E C C L E S L E O R D I N A T I O N I B U S ree. c a s t i g . JOAN. Ivi OR INI. I: S A C R A : L A T I N O R U M ORDINATIONES. Titre, pp. 111-xxxn, e t 1-396. „ IX ( = 17 =6. II: S Y R O R U M MARONITARUM (tVIIIp.2)„ O R D Ì NATI O N E S . Titre , pp. n i - x v i , i-c, et 1-288. x ( V i l i p. 3) „ 17^8. — 111: S Y R O R U M M A R O N I T A R U M SACRAI, & MAJORES ORDIN A T I O N E S . Portrait d e C l é m e n t XIII. titre, p p . v - x x , i - l x , e t 1 - 2 5 5 . „ XI ( „ VIIIp.4) » 1762 - IV:SACR^TGRiECORUM ORDINATIONES. T i t r e , p p . i i i - x x , et 1 -3 51. „ XII ( „ Vilip. s i „ 1763. — V : D E G R j E C O R U M O R D I N A T I O N I B U S . T i t r e , p p . i i i - x x x , et 1-336. XIII ( „ Vlllp.6) „ ¡766V I : S Y R O R U M CHALD^EORUM, NESTORI ANORUM, E T M A L A B A RUM ORDINATIONES. Titre, pp. i n - v i n , 1 - 7 2 iPraefatio), et 1-276.
CODEX LITURGXCUS e c c l e s i a u n i v e r s a IN QUO CONTINENTUR LIBRI
RITUALES,
MI SSALE S,
PONTIFICALES,
OFFICIA, DYPTICHA ECCLESIARUM OCCIDENTIS
ETC. ET ORIENTIS
NUNC PRIMUM PRODIT
JOSEPH ALOYSIUS ASSEMANUS AD MSS. CODI). VATJCANOS, ALIOSQUE CASTIGAVIT, RECEN SUIT, LATINE VER TI 7] PRAiEA TI ONIB US, COMMENTARIO. ET VARIANTIB US LECTIONIBUS ILL US TRA VIT. EDITIO ITERATA, AD EDITIONIS PRINC1PIS EXEMPLUM, AB HUBERTO W E L T E R .
TOMUS DECIMUS
TERTIUS
PARISIIS & L I P S I A MDCCCCII EXPENSIS
HUBERT!
WELTER,
INSTITUTE OF CHRISTIAN ORIENTAI. RESEARCH CATI'«. UMIV. OF AMER.
BIBLIOPOLA,
Reproduction en Fac-similé Tiré à 250 Exemplaires seulement,
Par les Procédés anastatiques de
c
Reineckë s Nachfolger à Berlin. Pour
H. WELTER, Editeur, 4f
Rue Bernard Palissy, 4, à Paris,
et Salomonstrasse, 16, à Leipzig.
CODEX LXTURGICUS ECCLESIA
UNIVERSA
LIBER
D E
VIII.
O
R D I N E
In Qiro S a c r / c O r d i k a t i o n e s omnium EccLbsiarum O c c i d e n t i s ; EÌ; ORIENTIS ANTIQU/B , AC RECENTiORES , TUM SDIT/K, TUM INEDITE.
NU M C PRIMUM
PRODEUNT
JOSEPH ALOYSIUS
.
ASSEMANUS
Ad Mss. Vaticanox , alto/que caftigavït * recenfuit, Latine convertit > Adnotationibui iiiujlravit» P
A
R
S
V I .
S Y R O R U M CHALDifiOUUM , N E S T O R IANORITM , E T MALABARUM ORD1NATIONES . ACCBSSERUNT JOANNIS MORINI V E R S I O , E T ADNOTATIONfiS IN EASDBM ORDÏNATIONES.
R O M S
MDCCLXVI.
Hx T y p o c r a p h i a Hjeredum. F r a n c i s c i B i z z a r r i n i Komarbit •
SWB^IQ^VH
VEUM l SSV ,
Prof- II- BYrEKXAT, D. D-> Catholir, University of America, W A S H i M G r o X- D a
ALOYSIO MARLE T O R R I G I A N I S . R . E . CARD. AMPLISSIMO.
JOSEPH ALOYSIUS •P £ H ? £ TVstM
ASSEMANUS
F £ L I C IT UT
Z M.
Ditionem Liturgici Codicis Ecclefias Uni verfae BeN E D i C T i XIV. aufpicioincohatam CLHMENTIS XIII. pnefidio continu atam , & ad tomum x 1 1 . per a 2 du-
(IV)
ducftam , quum periequi vellem, Card, ampliffime, te mihi potiifimum delegi ex omnibus , cujus auxilio innixa , & nomine ornata hxc pars operis in publicam lucem prodiret. Id, ut facerem , qux me cauià impulerit dicarn paucis 5 ncc enim me meafquc res tanti facio, ut te longio ri Epiftola interpellare, atque a graviiilmis Reique publica?. Ìalutaribus curis avocare audeam . itaque iic habeto ; me videlicet voluiilè exilare ad ornnem poderi tat em aliquod monumentiim rnese in te obfervanti'de, animique a multis jam annis tibi dediti, tuaque virtutis amore inceniij atque admiratione obftupefa Summuique Pontifex collocavit , Reipubli*
(V)
blicas providentifsime fortifsimeque con* fulere, ac perpetuo excuhare pro Pontifici;« ditionis , ac totius Eccleiise felicitate : nihil de teipfo, ac privatis tuis rationibus cogitare , omnemoperam , induflriam animi, & corporis contentionern ad Dei gloriam & humani generis utilitatem conferre ; bonis auxilio effe t improborum cupiditatr contratre , omnelque conatus incredibili fapientia, atque invidio animi robore coercere, nec recufare , quotiefcumque res poftulat, quominus eorum fraudi furorique te obiicias, tamquam murum pro domo Dei, & fignum cui contradicatur. Hsec, inquam , me una tua virtus , Reique Chriftianas ac publiae juvandas fingularis ac perpetuus ardor tibi conciliat ardtifilmeque devincit, hsec una fecit ut cupiam incredibiliter te patronum defenforemque mihi adfcifcere, atque hoc quali-
(VI)
licumque officii genere demereri . Quod quidem officium te parvum fortaiTe, ab optimo tamen animo, ac fingulari erga te obfervantia profeótum tibi non injucundum fore confido . Tibi igicur habeto Pontificalem hunc librum, in quo Chaldasorum Malabarumque tam orthod o x o r u m , quam Neffcorianorum iàcrse Ordinationes Chaldaice-Latine notis il* luifcratas exhibentur , meque unacum libro accipe, atque in Clientum tuorum numerum adfcribe . Id fi feceris ma* gnum m e , atque eum quem, unum op t a v i , hujus laboris mei fruólum cepifle arbitrabor . Dabam e Romano Sapientiae Archigymnaiio Non, Aug 1766.
AP
(VII)
APPROBATIONES Facultas IlluBrijJìmì, & Reverendijßmi Rei Romance Sapientice $ Literarice univerfie Moderatorìs • Poterit imprimi fi iis videbitur ad quos pertinet.
Paulus Francifcus Antamorus ReBor Deputatus.
IM
(Vili) I M P R I M A T U R . SI v i d e b i t u r R e v e r e n d i f f i m o Patri Sacri P a l a t a A pò ftoiici M a g i f t r o . Dom. Jordan us Archiz]>,'Nhomtid,Viccfgereti$ •
J
* Uffa Rmi P. Fr. Auguftini Iliediinii Ord. Prad. S. P. A , Magiari legimus u n i . Codici: Liturgici Eccle/ttf univerf é Tomum , quo vir elaritfìmusJofeph Aloyfius A/Tenunus in Romano Sapienti^ ArchigymriafioLingua: Syro-ChaldaU c«e, & de Cbriftianorum Sacrii pubiICMS pro feflor Chaldaeo rum ? Nfeftorianorum, & Malabarum Ordina ti ones adnotaHonibus eruditiflimis illuftratas comple&itur , nihilque in eo depreheadimus, quod Ecclefiafticis regulis confonum non iìt ; inimo vero iilum plurimum conducere poife nobis vifum eft j & ad iacros Chrìiliaiiorum ritus illuftrandos, Se ad Neftorianos caterofque ejus generis Eterodoxos iifdern ipiòrum rnonuinenfcis at que regulis five ìnftruendos > live refeliendos : id quod doftìfilrnus collega, cium iè occafio obtulit, pratftare numquarn pratfermiÌlt » Quaraobrem opus luce digni filmimi exìftirnamus * Roma? in asdibus Minerva? vi Idus Augnili 1766* Fr. Vincenti us Maria Ba detta s Orà* Pra'd. in Roma fio Sapienti ce Archìgymnafio Theologize dogmatic ce profèjfor . Theodorai Hon orati Societatis JcJu .
ì M P R l M A T U R . F r . T h o m a s A u g u f t i n u s Ricchinius O r d i n i s P r e d i c a « t o r u m Sacri Palatii A p o f t o l i c i M a g i f t e r . PRiE-
•A D
PAULUM
R.
P.
D.
FRANCISCUM
ANTAMORO
S. CONSISTORII ADVOCATUM , ET ROMANI S A P I E N T I * ARCHIGYMNASII RBCTOREM D E P U T A T U M .
JOSEPHI
ALOYSII
ASSE M ANI.
PRIPATIO TOMI XIII. COD. i l TU K CI C I I C C l n i A i BHIVSRSAE
Codicìs Liturgici Ecclefiae univerfa: tomus , qui Icxtam Libri VI1J. partem comple.. ^ùur , tandem aliquando prosit , ria: lui ampliffime, in quo Syrorum Chaldaeorum , & quidcm Malabarum ctiam, tum Urthodoxorum, cura Neftorianorum facras ordinationcs Synace, & Latine exhibeo , eique iiibjicio Appendiccm , in qua cardcm ordinationes ex Merini verfionc reprafento. Multa lane dicenda hic forent, ut operis rationes ora"CS r'^u ' dc 9ua f e r m o cft 'fta^isa primo Umlh leculo ad noftra hxc tempora deduci aùs, Ecimus
terTTUS
%
& u s , & p o l i t i a o m m s i a c r a , 6c p r o f a n a , ejufq; viciiTitudines varix o b . o c u l o s p o n a n t u r ; Sed quoniam in aliis Codicis noftri L i t u r g i c i p a r t i b u quaedam expofuinvus , nonnulla in a d n o t a t i o n r b u s & commcntariis f u b j e f t i s huic t o m o , languori fòrte ac fafiori , q u a m par e r a t , c a l a m o d e c l a r a v i m u s , & in v u l g a n d i s aliis Codicis part i b u s non pauca d i c e n d a e r u n t , i d e o , u t t u o parerem i m p e r i o , in hac Pracfatione dc Chaldseis, i l l o r u m N c f t o r i a n i f m o , &. vario ftatu, de Neitorianifmi progreifionibus in variis orbis part i b u s , de i l l o r u m converfionibus ad fidem ort h o d o x a m , Libris Pontiiicalibus , & Appendice diilerere d e c r e v i , duce ci. P a t r u o meo [oièpho S i m o n i o , qui in fua celeberrima, elaboratili fima Bibliotheca orientali, Speciatim torn. 3.St 4. a r g u m e n t u m hoc e x h a u f i t . Spicilegium proinde in hoc T o m o , pro ratione mihi i n i t i t u t a , doftiffimi operis c o m p o f u i . Paneris itaque Praclül ampliilìme fi aliquando A f i a t i c u m dicendi m o relli , p r o patriae i n g e n i o , retineam / Sit e r g o . C A P U T De Chrìftidna
S
Chald&orum
I. Religione.
Y r i , qui Chaldaei, feu A i T y r i i , & a plaga o r b i s , q u a m i n c o l u n t , O r i e n t a l e s , abhaerei] , q u a m p r o f i c e n t u r , Neiloriani audi u n t , R e ligio-
%
& u s , & p o l i t i a o m m s i a c r a , 6c p r o f a n a , ejufq; viciiTitudines varix o b . o c u l o s p o n a n t u r ; Sed quoniam in aliis Codicis noftri L i t u r g i c i p a r t i b u quaedam expofuinvus , nonnulla in a d n o t a t i o n r b u s & commcntariis f u b j e f t i s huic t o m o , languori fòrte ac fafiori , q u a m par e r a t , c a l a m o d e c l a r a v i m u s , & in v u l g a n d i s aliis Codicis part i b u s non pauca d i c e n d a e r u n t , i d e o , u t t u o parerem i m p e r i o , in hac Pracfatione dc Chaldseis, i l l o r u m N c f t o r i a n i f m o , &. vario ftatu, de Neitorianifmi progreifionibus in variis orbis part i b u s , de i l l o r u m converfionibus ad fidem ort h o d o x a m , Libris Pontiiicalibus , & Appendice diilerere d e c r e v i , duce ci. P a t r u o meo [oièpho S i m o n i o , qui in fua celeberrima, elaboratili fima Bibliotheca orientali, Speciatim torn. 3.St 4. a r g u m e n t u m hoc e x h a u f i t . Spicilegium proinde in hoc T o m o , pro ratione mihi i n i t i t u t a , doftiffimi operis c o m p o f u i . Paneris itaque Praclül ampliilìme fi aliquando A f i a t i c u m dicendi m o relli , p r o patriae i n g e n i o , retineam / Sit e r g o . C A P U T De Chrìftidna
S
Chald&orum
I. Religione.
Y r i , qui Chaldaei, feu A i T y r i i , & a plaga o r b i s , q u a m i n c o l u n t , O r i e n t a l e s , abhaerei] , q u a m p r o f i c e n t u r , Neiloriani audi u n t , R e ligio-
ligionem Chriftianam ab Apoftolicis temporibus fuiceperunt. Apoftolos fuosagnofeunt prL mum Magos, qui gentium primitive fuerunt, rimiqueChriftum adorarunt. Deinde ex Duocdm Apoftolis Sanaos Petrum , Thomam , Bartholomscum , Matthaeum, & J u d a m Jacobi, feu Lebasum. Demum ex 70. Difcipulis Ad&um, feu Thaddeum , ejufquc diicipulos Marini, & Agheum ; fed pra ceteris laudant, orientifque Apoftolos per excellentiam vocant Thomam , Thaddeum, Marim, & Agheum, quibus 11011 modo chriftianam fidem acccptam referunt, fed inftitutam Epifcopalem , qux in Arcbiepifcopalem, Metropoiiticam , & Patriarchalem excre^ v i e , Selcucias & Ctefiphontis Sedem. Priorum quatuor feculorum, quibus chriftiana fides profiagabatur, hiftoriam confcriberenon eft locus , quare quaedam indicabo ; ac I. quod cum Parthis regnaret Artabanus , EdeiTenis Abgarus , Adiabenislzates feculo 1. nulla chriftianis, qui in diesaugebantur, moleftia creata fuerit, A b garus enim, qui Chrifto nomen dederat, Chriliianornm curam gerebat, Izates una cum maire fua Helena, fi non Chriftianam, Judaicam certe religionem colebat. Artabanus debellandis Romanis aemujis a Tiberio miflìs intentus , in^ Chriftianos ,quos fovebat Abgarus, iniquusfuiffe non legitur. I I , S u b C h o f r c e , qui altero Chri-
f
a %
ili
4
ßi leculo rcgnabat in Perfide, exeltatam adverfus Chriítianos Perfeciuionem fedavit Abraham Caicarenfis , cum filium ejufdem Regis a Demonio, ièucomitiali morbo liberaiTet. IlI.Chri« il £ ^.feculo infanus Manetis error exortus Orientem pervadere tentavit , fed per Archelauni Cafcarie Epifcopum profiigatus fuit . Chrifti feculo IV. in Mefopotamia , & AfTyria florere ccepit Monachatus , potiffim um opera Eugenii , quem Aonem, feu Patrem noftrnm , etiam vocant ; Monachorum opera per Aflyriam, & Perlidem religio in dies augebatur. V. Seculo quarto , & quinto Perfecutio Saporis & Vararanis Eccleiìam commovit, & turba vie. Periecutionis hiftoriam poft Aflemanum Patruum deferipiìt Stephanus Evodius Archiepiicopus A pames*; confobrinus meus , qui A èia Martyrum Orientalium chaldaicè latine vulgavit, & Pracfàtionibus, Admonitionibus, acadnotationibus do&iifimis iliuftravit. V I . Prsefatis ieculis varia; Synodi habitas fuernnt, in quibus Cánones piùres pro religione , & difciplina tuendis 5 pro Schifmatis componendis, & abufibus tollendis conditi fuere ; otto Synodos enumerat Patruus pag. clxxv. Alibi de iftis quaedam.
CA
C A P U T H . De Neflorianifino, ejufque propagations per Orienteni.
N
Eftorianos ab hxretico Neftorio Conftanunopolitano Patriarcha denominatos faille , explorata res eil. Ex quo igitur Chriitiani Chaldad Neitorii dogmata rcceperunt, & abEcclefia orthodoxa lecelferunt , Neftorianorum nomen ipfis inhabit . Paulus V . in cp. 8. Kai. Apr. 1614. Duplici afeïïu, ad ElhmChaUteorum Pat riarc harn fcribit „ Seftatores Ncilorii ne. „ faria ejus dogmata ex commentariis Theodo„ ri Mopfvelteni, aquo virus perditiffima: hx„ relis hauferat, & ex his, qua ab ejus fauto„ ribus contra B. Cyrillum ianftarnque Ephe„ finam Synodum feripta fuerunt, callidè in„ flaurare, atque in vulgus ferere fluduerunt. ma n " g » orientis pars poftmodum infe„ cta fuit ; prscipuè Chaldsi, qui hac de cau" xt « " " ^ Neftoriani difti font„ Chaldzos ex Ncflonana hxreß ad fidem redeuntes Neftorianos appellari inhibuit Eugenius I V . in Bulla , quae incipit, BenediBus Deus,dat V I I Non. Augufti an. 1445, cxflat in ConciJ. Florentin. Parte 3. numéro 20. Eandcm Neftoria. norum appellationem fibi perperam inditam , Vc-
6
Veteres, & Recentiores Neftoriani conquemntur. Et Veteresquidem,cum cernerent Epiicopos Or ¡en talcs, qui primum Neflorio faverant, ilium poitea deieruifle, cumquchasrefim retinere cuperent, fed nomen reformidarent, earn appellationem abjecerunt, vide Leontium Byzantinnm in lib. cui tituhis „ De Ncftorianorum im~ „ pietate fccreto tradita principio, & de ejus pa„ rentibus triumphus„ Recentiores pari ter ejut demSeéìx culiores paillm perinjuriam libi Ne * fiorii nomen impofitum affirmant, ut Ebediefus Sobeniis in lib. Margaritas Part, 3. cap. 4. Elias Patriarcha Ep. Synod, ad Paulum V . an. 1616. apud Strozzam in Synodalibus Chaldaeorum. Acacius Catholicusab Epifcopis Romani imperii reprehenfus, quod Neitorianam haerefimfovcrct , refpondit, fe neque Neftorium noiTe , ncque haerefim ejus tenere : Xenajam orientalium holt em id nomen ipfis affinxiife, Ajfeman. 3. pag- 382.Jefujabus Nilibenus faeculo x m . in ep. ad Saidum Diaconum , feu Apologia pro Neftoriani^ adverfus IgnatiumJacobitarum Patriarcham, adferit fidem Orientalium Apoflolicamque religionem antiquiifimam efle , fed nomen Neftorianifmi muhis poft Neftorium faxulis adChaldaeostradu&nm, Be th~ A riamenfis ( apud Afleman. torn. 1. pag* 352. ) in epiftola de Barfuma Nifibeno , & Neftoriana harefi
refi in Perfidem i n v e l a refert Xenajam cu tu nonnullis aliis contrariam Neftorianis fernentiam propugnali in AiTyria , quo tempore Barfumas , Micheas , Narfes, aliique fcholae EdcC icnae Alumni ibidem Neftorianam hxreGm fub Iba diíTeminabant. Ex ea Perlàrum contentione , quorum nonnulli Neltorium, alii Cyrillum defendebant, fimillimum veri eli, Neflorianifmi appellacionem Orientalibus Neftorii fautoribus impofitam . Sed quidquid fit de appellatane , paucis haerefis originem , & propagationem in Oriente exponamus. In urbe Edeffa fchola fuit Perficae gentis ab irnmemorabili condita , in qua lacras literas Chriíliani juvenes, qui fub Perlàrum ditione erant, docebantur , cumque Orientales Epifcopi Joannis Antiocheni faftionem fccuti adverfus S. Cyrillum, & Ephefinam Synodum, Neftorio faverint, ejuique doarinam circa Verbi Incarnationem , Cyrilliana repudiata , impenfe commendaverint, qui in Edeffena fchola Perfarum literis va« cabant, Neftorii partes fecuti , ejus, ac Diodori , Theodorique Libros Syriacè converfos per AiTyriam, ac Perfidem diiTeminarunt, gejcitilefque fuos eadem hasrefi imbuerunt. Et Ibas quidem Edeflenus Presbyter famofam epiftolam ad Marim Perfam fcripfit, in qua Nettonani erroris femina jecit. Sed , u t cuteros initia m
8
tam fautores, ant dllTcminatorcs , aut propagatorcs, Barfumas Nifibcnus auftor , & propagator per antonomafiam audit. Hie Mara: Carducniis iervus, cum in Edeifena fchola facris litcris opcram dediilet , indc fub Rabula Epi~ fcopo una cum fociis ejefhis t in Affyriam fe rcccpit, ubi an. Chr. 435*. fub Dadiefu Catholico Seleucix Mctropolita Nifibis ordinatus fuit. A b co autcm anno ad annum 489. nihil intencatum rcliquit, lit Chaldasos Periafque omncs in fuam hacrefim pertraheret. Adiutorem habuit Maancm Maris rerfac in Sede Ardaicircnfi fuc* ceilorem, & alios memoratse fcholae alumnos, Nariem fcilicet, qui icholam Nifibi inftituit, Joannem in oppido Bcth-Sori rcgionis Garmaeorum Epifcopum , Micheam Lafciumas Garmacorum & alios reliquos, quos cnumcrat Beth-Ariamenfisin cit.loc. Pherozem ipium Regem Periarum ad earn fcftam propagandam impulit ,hujus mmque au&oritate abutens, Babucum quidem Catholicum interficiendum curavit, Synodofque in Pcrfide , & Affyria celcbravit, in qiiibus tamen cum Neiloriano dogmate, Eccleiiafticx difciplinac corruptelam induxit . Peri it quidem Barfumas an. 489, , quo & fchola Edeifena opera Cyri Epifcopi Edeifeni Neitorianis in Mesopotamia fub Imperio Romano conftitutis infenfi , & aufitoritate Zenonis Imperatoris ever-
9
vería fuit ; Sed cum Barfuma non periít Neftoriana haerefis , quae altas in oriente radiccs egerat„ NaríesNifibenae ícholse reflor, ejufque fucceíTorcs jofeph JHuzita , Jcfujabns , Abraham , & Hanan errores NefWianos propugnare non deftiterunt uíque ad an. 496. Acacio Sc. ltucienfi ne quìdquarn relujante 5 Cujus fucceffor Babxus a Neítoríanís fubrogatus catholicam fid em ferè extinxic in Oriente. Babaeus itaque , ejnique fucceffores in Epifcopatu , & crroribus EpifcopalesSedesNcflorianis Antiftitibus implerunt , anftoruatemque Patriarchalem il hi ufurpantcs , nifi cadem haerefi imbuios Symmiftas , non ordinabant. Prater Patriarchas , & Epifcopos, operam quoque fuam in propaganda Neftoriana baerei! impenderunt Scriptores plurimi cjuiHem Sccix, quorum lucubrado* nes recen fu it Patruus/.'.Monachi etiam celebriorum in Aflyria Monaftcriorum , de quibus ex Thoma Margenfi fufe differii Patruus torn. 3* pag. 464. Uri & diverfarum fcholarum Alumni , quas fcholas five Patriarchi, five Epifcopi , leu Monachi in variis orientis regionibus ad excolenda puerorum ingenia condidere . ìrlx in Syria, Meíopotamia, Chaldíea , ac Perfide NeUonaniimi progresiones. Arabiam, iEgypturn, Mediam, Baftrianam , Hyrcaniam, Indiani , aiiafque terras eadem ratione contamib na-
IO natas fbiffe nullus dnbito ; five per Ncitorianorum Colonias ex Oriente, eo ded u£las j maxime f u b M a h o m e t a n s Principibus, qui opera Ncftorianorumfcribarum rnercatoramq^uciconf u e v e r u n t , quemadmodum ex ipibrum hiftoria conftat ; five per Epiicopos a Patriarchis iliac allegatos , qui una cum Chriftiana fide Neftorianam hxreiim barbaros docuerunt - Et revera ex hiftoriis Patriarcharum eniteicic illos difperfis per Hyrcaniam,Baftrianam,Tranioxia« nam, Tartariam , Indiam , Sinas , Perfidem, Ära« b i a m , & / E g y p t u m Sedariis Epiicopos pr&iicere numquam deftitifle. C A P U T
I IL
Neflorianorum Status fub Regibus Romanorum » Perfamm, xirabum, Tanarorum, & Turcorwii,
T
Heodofius Imperator poil Ephefinam Synodum legem tulit directam Leontio Praetorio Prasfe&o an, 43?. in qua Neftorianis publica 111 infamise notam intulit , leftionem L i brorum Neftorii vetuit , eofque undequaqDe conquifitosflammisdevoverijuifu . Ejus excmplum fecuti Imperatores in proicribenda a Romano Imperio Neftoriana hiereli Ecclefise adiu*
IO natas fbiffe nullus dnbito ; five per Ncitorianorum Colonias ex Oriente, eo ded u£las j maxime f u b M a h o m e t a n s Principibus, qui opera Ncftorianorumfcribarum rnercatoramq^uciconf u e v e r u n t , quemadmodum ex ipibrum hiftoria conftat ; five per Epiicopos a Patriarchis iliac allegatos , qui una cum Chriftiana fide Neftorianam hxreiim barbaros docuerunt - Et revera ex hiftoriis Patriarcharum eniteicic illos difperfis per Hyrcaniam,Baftrianam,Tranioxia« nam, Tartariam , Indiam , Sinas , Perfidem, Ära« b i a m , & / E g y p t u m Sedariis Epiicopos pr&iicere numquam deftitifle. C A P U T
I IL
Neflorianorum Status fub Regibus Romanorum » Perfamm, xirabum, Tanarorum, & Turcorwii,
T
Heodofius Imperator poil Ephefinam Synodum legem tulit directam Leontio Praetorio Prasfe&o an, 43?. in qua Neftorianis publica 111 infamise notam intulit , leftionem L i brorum Neftorii vetuit , eofque undequaqDe conquifitosflammisdevoverijuifu . Ejus excmplum fecuti Imperatores in proicribenda a Romano Imperio Neftoriana hiereli Ecclefise adiu*
11
trices manus dederunt ; Epifcopi. nempc , & Patriarchat operam oranem adhibuerunt ut eam ve! apertam , vel ìatitantem , ac diverfis forniis 9 feu larvis fe tegentem eliminarent. Ipii ctiam Monophyfitx adverius Neflorianos roe« m e r e . Scd revixit fub Conftantino Copronyroo circa' an. 750. Imperator ifte non modo Saiv f l o r u m Imagines, Lipfàna , IntercefHones oppugnavit , fed etiam Deiparx titulum Nelloriamo furore abolere ftuduit , DÌ de Cedrcnum Pari. 2. p. 459, & 465. Hanc infaniam ex Paulicianis hauièrat Copronymüs , qui f u b Gonfiarne Heraclii nepote circa an. 65*0. Manichxam hxrefim cum Samofatena , Neüorianaque conjungentes emerferant Conftantino quodam , qui & Silvani nomen u f u r p a v i t , duce. In Thr^cia autem propagati funt opera C o p r o n y m i . I i f dem Pauücianis favit impensè Niccphorus Imperator . Sed eos paulò poft exterminandos curavit Theodora A u g n i l a . Circa an. >790. R c v i vifcentem in Hifpaniis opera Felicis Urgellic , &: Elipandi Toleti Epifcopi comprefierunt Synodus Forojulienfis an.791.Ratisbonenf1s792.Francofordienfis an* 794. & Romana fub Leone I I L an. 799 Socinianiproxime elapfis ièculis in Occidente , & Septentrione eandem fufcitarunt , Novatorefqjnon pauci, quihaerefimquidem Nefiorii damnarunt, hujus tarnen patrocinilim futa 2 fce-
12
fceperunt • Sub Rcgibus Perfarum mclior Fuk conditio Neftorianorum, nam Pherozes lis nou Javit oiodo, fed & liccntiam dchacchandi inCatholicos ill Is permiftt. Sub ejus fucccfloribus , vario licet dilcrimine > Nciloriana tameri haerefis propagata fuit adco, ut Coihias indicopleulies in fua Topographia Ghriilianac ( utiquc Neftorianse, ) religionis in Pcrfide , & India lex* to feculofaciem ejufmodi cxhibeai $ Omnes, inquiens, quotquot inPerfide, India, Arabiafclicc Chriftiani degebant, Catholico Pcrfidis fubditi erant, a quo item ordinabantur carumrcgionum Epifcopi. Iplius Cofinae ccvo Patricius Thomac Edeifeni magi iter ad Archiepifcopalcs totius Pcrfidis thronos cvc£tus ell, Catholicus Pcrfidis in Cailianam Epiicopum ab fe ordinatum mittere Ibiebat. In male , five Malabar , aderat Chriftianorum Ecclefia : fimilitcrque in Sielediva infula ( Silan ) Ecclefia Chriltianorum , cum Presby tero , & Diacono in Periide ordinatis ac reliquo Ecclefiaftico minifterio . Item apud Baftros, Hunnos, reliquos Indos^ Perfarmenos, Medos, Elamitas, atque in tota Pcrfidis regione Ecclcfiae infinitse erant, Epii topi , Chriitianiquepopuli magno nuinero, Martyres multi, Monachi, Hefycaftae : finiiliterque in Infula, quae Dioicoridis vocabatur , nunc So cotora vitiato nomine 3 in mari Indico iita , Cie-
Clerici crani ex Pedule co midi , aique Eccleiia Chriitianorum , qui ibidem magno numer o v e r f a b a n t u r . Sublatis Perfis circa anno 640« a d A r a b a s id regnum d e v o l u t u m e l i , qui ChrJftianis m a x i m e Neftorianis f a v e r u n t , licet aliq u a n d o in eos m a l e a d f e & i f u e r i n t . A r a b u m i n Neitorianos adfe&ionis argumenta non panca in a d n o t a t i o n i b u s d e d i m u s . Anno Ch. 1258.8aracenicum regnum a Tartaris leu M o g u l i s occ u p a t u m fu it Primus T a r t a r o r u m R e x Gin« ghiz-Chan f u i t , q u i ubi U n c h a n u m , l e u Joannem Chriftianum T a r t a r o r u m I m p e r a t o r e m { v u l g o Presbyter Joannes dicitur } inter'fecit 9 filiamejus fibi matrimonii legi copulavi*, q u x C h r i f t i a n a fuiffe p e r h i b e t u r . Et ex ea q u a t u o r liberos fu feep i t , q u o r u m nomina hxc reccnfcntur , ' F h u f c i , Sciagathai, U c h a t h a i , T h u l i . T h y l i fucceifit Mango-Chan an. 1251. Coblajus & H u l a c h u s . Hic an. i2$S.cepit Bagdad u m , c u m q n e m a t r e m , u x o r e m q j Chriltianas h a b e r e t , C h n f t i a n i s , màxime Neftorianis f a v i t . Abaka H u l a c h o patri l u b f t i t u t u s an, 1265. in Chriftianos maximè Neuorianos bene adfcfilus fuit . T a c h o d o r Frairi Abakac fucceffit an. 1282 hic Saracenicam fu periti tionem a m p l e x u s , Achmed Chan appellat i vol u i t ; In Chriftianos iniquus repreicntatur ab A y t o n o l i b . d e T a r t . c a p 37» nam & eorum Ecclefiasdirui pracepit. Sed A l n i l p h a r a g i u s ^ /man, W/Ì/è,
14
man. t. 2. p. 515?. cnm cxhibet in Jacobitas he nò adfcfìum. & mirabilcdiploma reieripiìiTc prò acdificaucme Ecclefìarum Adorbigana;, Allyrise, atque Mefopotamias, Argonus Tanchodori ne~ pos , & Abakac filins regnum iniir an, 1284. Ineunte an. 1185* a Coblajo magno Tartarorum Imperatore contirmacus binas literas icripfit ? alterarti ad fubditos , alteram ad fummum Podtificem,Chriftianofque Europa; Principes 5 in hac ( de qua Raynald. ad an. 1285. ) Ilam oratorem luum cum Boga, Mango , T h o m a , & Ugheto, dellinatum figni ficai ad ìpfos, ut iecum , & cum magno Coblajo vires adverfus Saracenosconjungerent ^ fè gerere in votis, ut iuperitinone Mahometana deleta , religio Chriftiana effloreieeret . Barfumas Jagurita Monachus Epifeopus a Jaballaha Catholico ordinatus, legatus Argon! ad Papam venie . Nicolaus I V . opera Àrgoni Regis , ftudioJaballahx CathoI k ì , & Barfiimae Epiicopi, fu dori-bus Fratrum Minorum Catholicam fidem per orientem diC feminavit fecuJo 13. A ferriati, torn. 4. pag. 1 1 7 . D e f u n g o Argoni an. 1291. fucceffk Caigam frater, qui nullam habebat legem vel fidem , unde Tartarorum confpiratione , Baido , & Caffano anftoribus mteremptus an. 1295. Baidus filiusThargat, filii Hulachi, regnimi iniit eo~ dem anno , tamquam bonus Chriftianus resedi-
*5 díficavit Ecclefias ChrifUanorum ,in filis etiam cartrisEcclefiain circunifern & Campanas puliàri conceffit: ¡n Mahometanos nonnifi diffimulationc tifus bene aoimatus adparebat, eorumque ritibus exterius fefe adcommodabat , fed Saracenisfcientibus ipfumChriftianis propenfioremefle*, a N e u r u z o C a f f a n i d i i c e c x f u s f u i t i c ptimo regni menfe . Callan us ergo Argoni filius regnum iniit ab an. 129^. ad a n . i j c j . ab initio Mahometanis fe faventem oltendit ? Eccle. fiasChriftianorum , Idolorumfana, Judaeoruni. que Synagogas dirui praecepít, Chriítianos Pontífices infamia notavit , tributis & cxaftionibusgravavit: cavk ne ullus deinceps Chriitianus line cingulo in publicum prodiret , o m nefqnc Judaei confpicuum in vertice fignumgeftarent . Sed Hatemus Armenia Rex diploma ab eo obtinuit, quo cautum f u i t , ut ab everttndisChnftianorum Ecclefiis abftinerent. 1 taque Neuruzo e medio fublato, Chriftianis favere coepìt 5 imo & chriílianam fidem fufeepit ex multornm fententia . hf£tmzT\.apag*\zi.ad\%~¡. Chodabenda , feu Charbanda alter Argoni fihus fratri fucccffit an. 1303. Initio Chriíliañus fuerat, fufeeptoque bapufmo nomen N i colai aílumpferat : poíl Mahometanus fattus s Mohammad Gajattadin appellar! voluit . An; i $o8.infignem legationem mifit ad Clemen temV. a. 1504,
i6 a.i j04.Profeífioncm fideí, filìalemq; obedientlam Benedicto X L per Jacobum religioíum ord. Prxdicatorum cxhibu.it JabalJaha Neflorianorum Fatriarcha, Rayna/d. ad an. 1304* n. 23* manus p. 127, Vvadingus t. 3. Anna/, ah. 1305, refert epiftolamjoannis c monte Corvino Irancifcani datan) in c¡ vitate Cambaiiech regni Cataja; an. i ¡ o ; , in qua Joannes aííerit « a Ncltorianis erroribusad ortodoxam religionem a l ' o mu 1292. con veri umiegcmillius regionls Georgiura Neítorianum , qui erat de genere Joannis magni regis, enndemque an. ci rei ter 1298. dclinici:nm7 relicto Joanne filio , qiiem idem religio fus paterna; pietatis hacredem fon* íperabat ; fratres tamen ipíius regis Georgi? , curn cileni perfidi in errori bus NeftoriI, omnes q nos i ile converterat , poli regis obitum fu b ver tifié, adíchifma priítinum reducendo. AbuíTaid Charbendae filius regnavit ab an, 1317, ad an. 1335. ejus retate in Propaganda apud Neftcrianos Tartaros , Indos, Pcrfafque fide , Minores cuoi Pradicatnribus ilhic millos laudabili sennilatione certafTe affirmat 61J¡iman, p* 132, Haíanus Bujuch , feu magnus , Abufaido Patri fueceflit an, 1336. fundavitque Dynaíliam Tartarorum, qnx Kania, feu Kanormn abArabibus di£\a , dnravit uique ad ari. 1410. Nunc dcnium a Tartaris au Turcos reges devenio, & ftatum Ne-
n Neftorianorum fub illis brcviffimc indicabo . Turcicum imperium , quod modo Othomani tenant , bifariam olim dividebatur: & alteram quidem in Babylonia, & Media floruit, alteram in Afia minori . Primum Turcomani fundarunt poft everfam Tartarorum Dynaftiam , duravitqueaban.1410.adan, 1514« Alteram , &quidem antiquius , an. 1299. Othmano Grthogruli filio auátore íub Selgiuchidis regibus inftitutum fuerat; poílea vero fpoliisGraecorum Imperii iub Oth niani fucceflbribus Orchano, Morad , aliifq; ad banc > quam nunc ccrnimus amplitudinem , devenit, wt ipfum etiam Babylonicum , quod Turcomanis regibus an. 1514. Sophii Perlac eripuerant, regnum exhauferit. Qux Neflorianis comigerint lub Regibus Turcorum ? ex ipfcrum potiflimum hiftoricis petenda funt , ilia Affemanus in fuá Bibliotheca íparfim indicavit , nos ex ejus § v.c.5. tom.4. nonnuila innuemus in hac Praefatione , An. 1445. Ne(loríanos in regno Cypricommorantcs una cumTimothcoTaricnii ipiorum Metropolita fidem ortodoxam fufce* perunt opera Andreae Archiepifcopi Colocenfis Eugenii I V . in Cypro legati. AJJeman. p. 141. An. 1490. Simeon Patriarcha Neftorianorum Indis Epifcopos dedit. An. ijoo.contigit ftrages Chriftianorum Luiitanorum in Urbe Indias CaleQwih.Ajfeman. tom^.pag. 162.Anno lyji.Schifina inc
. i8 inter Neftorianos ortum,in quo Sulaka ab Orthodoxis Patriarcha eie&us fuit. A n n o iff22.Carmelitac Difcalccati in Meiopotamiam ad Chaldacos miifi , Eailoram praecipue excoluerunt. Hie Sabaeos, qui Chriftiani San&i Joannis audiunt, ad fidem catholicam a d d u f t o s , Goam Indiac Metro polim transferri iatagunt. Id i a f h i m an. 1622« 33. &4Ó. C A P U T I V.
De JSSeftorianorum crroribus, deque eorum converfionibus•
C
L.Patruus capite 7-de veterum ,ac recentiornm Neftorianorumcrroribus, 6c peculiaribus Ritibus agit per viginti tres paragraphos. E t quidem e finccris fontibus , & icriptoribus fide dignis diilinguit errores veros a falfis, feu recenièt errores , quos Neftoriani, vel omnes, v e l p l e r i q u e , vel aliqui tenuerunt, feu d o c u e r u n t , ab iis, quos fcriptores nonnulli antiqui , ac recentes illis affinxerunt. V u l g a t u s itaque Nettorii error e f t , duas in Chrifto perionas ftatuentis, alteram Verbi D e i , alteram hominis Jefu ; nam hominem in utero virginisformatum ajebat alium effe ab Unigenito Dei V e r b o , & Incarnationem non elle naturalem , & hypoftaticam V e r b i cum humanitate unionem,
. i8 inter Neftorianos ortum,in quo Sulaka ab Orthodoxis Patriarcha eie&us fuit. A n n o iff22.Carmelitac Difcalccati in Meiopotamiam ad Chaldacos miifi , Eailoram praecipue excoluerunt. Hie Sabaeos, qui Chriftiani San&i Joannis audiunt, ad fidem catholicam a d d u f t o s , Goam Indiac Metro polim transferri iatagunt. Id i a f h i m an. 1622« 33. &4Ó. C A P U T I V.
De JSSeftorianorum crroribus, deque eorum converfionibus•
C
L.Patruus capite 7-de veterum ,ac recentiornm Neftorianorumcrroribus, 6c peculiaribus Ritibus agit per viginti tres paragraphos. E t quidem e finccris fontibus , & icriptoribus fide dignis diilinguit errores veros a falfis, feu recenièt errores , quos Neftoriani, vel omnes, v e l p l e r i q u e , vel aliqui tenuerunt, feu d o c u e r u n t , ab iis, quos fcriptores nonnulli antiqui , ac recentes illis affinxerunt. V u l g a t u s itaque Nettorii error e f t , duas in Chrifto perionas ftatuentis, alteram Verbi D e i , alteram hominis Jefu ; nam hominem in utero virginisformatum ajebat alium effe ab Unigenito Dei V e r b o , & Incarnationem non elle naturalem , & hypoftaticam V e r b i cum humanitate unionem,
f9 nem , fed meram habitationem Dei verbi in ho* mine, ideft in humana natura per fe fubfiflen* te, velut in fuo tempio: idque , iecundumgratiam, vel fecundum operationem , vel fecundum dignitatem, vel aequalitatem honoris; vel fecundum auftoritatem , aut relationem , aut affeftum , aut virtutem, aut bonam voluntatem, aut beneplacitum ; vel fecundum homonymiam, per quam Deum verbum , Filium & Cfariftum vocans hominem lèpax^atim Chrif t u m , & Filium nominans, adeoque duas perfonas evidenter dicens , per iolam nominationem, honorem , dignitatem & adorationem unam perfonam, & unum Filium, & unum Chriitum afErmabatj ut loquuntur Patres v. Syn.Oecum. Can. 4. E x hac morali, & affettiva unione Verbi fequitur nullam effe in Chri> i l o , ut Theologi vocant, idiomatum communicationem, quas in vera , naturali , & hypoftatica unione verbi Dei cum natura humana fundatur, ut rnittam reliquas blafphemias , quse confequuntur ex Neftorii fcriptis, & liblis, & confezione Seftarioriim;qu2eq5 ex Veterum testimonio,Ecclefixque univerib judicio colliguntur, comprobantur, demonftrantur. Ularum Catalogus coram Patribus Ephefinis recitatus fuit Aft. 1. Sed, pro hxreticorum more , fubdole, & fallaciter tam Neitorius, quam Seftatores unam c 2 ali-
20 aliquando Perfonam , unumque Filium dicebant, unione fcilicct morali , & Mariani Deiparam , abuiivè iòlnm , appcllabant, Plura do6\c , & crudité dat Patrims in banc rem quatuor prioribusparagraphis Pagina autem 224.re£ìè fcribit Neftorianos confequenter ad cnarratam de Chrifto ha^refirn Neftorii, uti Do&ores , fanflofque Patres recipere Diodorum , Theodorum, Ncilorinm ; quorum commemoranoncm in divinis officiis coiunt, fcftitmqiic diem quotannis agunt feria v i . poít Dominicain 5. Epiphaniac. Quamobrem in hiftoria Coenfis Arch i epifeopi ab Antonio Govvea Auguftiniano conicripta damnare jubemur Malabares Neftorium , Diodorum * & Theodorum . Leontius Byzantinus in Lib de Ncftorianorum impietate lecreto tradita principio, refert Neftorianos fui œvi divifos fuiife in rigidos, qui Neftorium vifqnequaque probabant , & potiùs mori r quam ejus nomen communionemque defèrere parati étant , & in molles Neftorianos, qui Oeconomi « gratia fimulabant ie anathemaizare Neftorium y quibus accenfendi multi recentiores Neftoriani, quihujns nomen ièrò, nuper ipfis impoiitum ajunt apud AiTcmanum p. 226. 227. Nonnihil nos in adnotationibus de Patribus, & Synodis, quos répudiant, vel reciplunt, diximus. Non.
21
Nominili eorum auftores negarunt divinam naturam ab homìnibns, ab Angelis , ab ipfa Chrifti humanitatc intuitive vidcri poiTe ; Beatitudinem propterca Sanftorum non in intuitiva divinse natura vifione collocant, fed in revelationibus divinis, in luminc, & in vifione Humanitatis Chrifti 5 multi pariter Nettoriani Spiritus Sanfti proceflionem a folo Patre affli mant. Sed tam primi, quam alteri Neftoriani facile ex ipforum Authenticis Documentis , & Libris Ecclefiafticis convincuntur ; Quod pertinet ad Proceifionem SpiritusSanai, in Officio Annunciationis, iv. feilieet Dominica ante Natalem Domini, ad matutinum lcgiwr. Deus Jehom unus ejì .... Spiritus Santtus, qui ex eis ( i atre feilieet & Filio) procedi t : Et inconfeffione iidei,quae canonem fecundum conftituit Synodi Seleucienfis 40 Epifcoporum fub lfaaco,& Manu tha, de Spiriti! Sanéto : Confitemur(loquuntur) unum Spiritum uiuum, & Sanftum Paraclitum, qui ejì ex Patre, & FU io. Theodorus MopiVeftenus quofdam quidem Scriptum libros canonicos repudiavit, icilicet Iibrum job, Paralipomenon primum, kfecundurai, bldram , Canticum Canticorum, EpiftolamJacobi,& aliasaliorum Catholicas, fed EbcdJefus Sobenfts in catalogo cap. 1. canonem Seripturae referens , illos rcccnfet , quod fcccrunt & re-
22 & reliqui Canoniftae Neftoriani , cjui Conñítutioncs , Canonefque Apoftolicos luis Nomocanonibus inícruerunt . Vide Afíeman. 7. qui pag, 240. quofdam Apocryphos libros ab corum nonnullispro Canonicis haberi ícribit, lei-
licet , Apocalypjim Faulì , & Flange lium in-
fantiA Chrijli. Septenarium Sacramentorum numerum admittunt Neítoriani, etfi proaliquibus alia perperam obtrudant, in peculiaribusCodicis noílri tomis dottrinarli , errores ? ac dilciplinam Chald seo rum repraefentabimus, interim videri poteft Patruus $ . 8 . 9 . 1 0 . 1 1 . 1 2 . 1 3 - i f A C o d i c i s noftri primos tres tomos coníule . Errores, ac diíciplina circa Ordinem, do£trinaque eorum ex hoc tomo eluceícent \ I taque ad alios eorum errores re* ceníéndos brcviíTixne procedo. Ac precipuè circa ftatum animarum corporibus exutarum, Neílorianorum errores notandi veniunt íequentes 5 primus eft Jofephi Huzitse \ quianimam in ipla mundi creatione a Deo conditamfuiflc, unicuique poüea corpori humano , ubi primum formatur , uniendam affirmavit \ errorem tamen damnavit Synodus Timothei Patriarchs. Secundus eit JBabsei Archimandrite , & Georgii Arbelenfis , quem Synodali decreto probaPle Timotheum ]. Patriarcham inquit Auftor Nomocanonis Arabici apud Afleman. pag/342. Do.
Doçuerunt ifti animas corporibus folutas ornili prorfus fenfu carere, donec in communi refurre&ione iis iterum copulentur, Tertius Jcfujabi Nifibeni, Salomonis BaiTorenfis, & EbedJefu Sobenfts > qui affenierunt Animas San£torum corporibus folutas in paradifum çlefcrri $ Damnatorum vero Animas in inferiori loco apud eundem paradifum collocari atque ita manere ufque ad communem refurre&ionem , fcniu omni honorum, vel malorum carentes: poftea San&osquidemin cœlum cum corporibus fuis abituros, malos vero hanc terram inhabitaturos. QuartusTimotheiL aiferentis Sanftorum Beatitudinfem confiftere in revelationibus divinis &c. vide fupra. Quintus Diodori, Theodori , Salomonis Balforenlis , qui paenaruni inferni fine m faciunt, & Spiritus in gehenna purga tos poftquam Üatutam pxnam perfolverint, mifericordiam tandem a Deo impetraturos docuerunt . Contra Arbelenfis , & Sobenfis paenarum infernifine m negant. Sextus, ex di&is. lequitur Purgatorium a Neftorianis excludi , cum paradifum terreítrem pro juftis, & profundu m locum pro peccatoribus admittant• Veruni malos, qui in profundo f u n t , fuffragiis vivorum juvari poiTe, iifque peccata a Deo dimitti ob vivorum praeces & merita docent clarini me Neítoriani Scriptores, & liquido demonftrant
24
ft rant Liturgici illorum libri , ex qui bus etiam patet Beatitudinem San&orum non diiicrri ad extremum judicii univerfalis diem, nam commemorant ipiòs, cofque invocant pafíim in fuis Liturgicis Neftoriani, utique ex antiquo, & communi Ecclefiac ufu, & fenili. Vid* A]fem.§.i*i. Quodad Sacras I magines pertinet,lndiarum Neiìorianos nullamSandorum Iniaginem recipere ; ncque Iconesadmittere,prseter Crucem,adièrunt aIiqui.Sed cerium eft ex authenticis libris, & SeriptoribusGhaldaeos in Syria, Meíbpotamia,Tartar i a ^ ubiq; locorumex antiqua traditione Imagines San&orum colere, eorum reliquias venerari , & quidem ex decreto Nicseno confirmatum cultum Reliquiarum teftantur Scriptores Canoniftae illorum, Quod fi in nonnullis eorum Ecclefiis nulla; Icones, praeter Crucis lignum, confpiciantur, id faftum eft , vel ratione exterioris difciplinas , quae etiam priorum Ecclefix faeculorum, & periecutionum viguit &: infrequentem ufum imaginum reddidit, velexPiéìorum defeftu provenire dicendum eft: fcimus namque Bina-Catonam Moguloruni Regi nam ex Urbe Conftantinopolitana an. ¡285. binos pictores evocafle , ut Ecclefiam Tauriiienfem pifiuris ornaret. AiTeman. t. 2. p. 262. EbcdiefusSobenfis in epitorru Can. Part. 5. cap. 12» icqucntcm Canonem circa Sanétorum reliquias
quias ex Nicxno producit „ Placuit OEcumo» „ nicx Synodo offa eorum , qui pro Chrifto „ orthodoxe fidci martyrio coronati funt, in „ Ecclcfiis, & Monafteriis collocar!, ut egen„ ti bus opem ferant • Infupcr fingulis annis co« „ rum memoria ab univcrfis facro ritu recola„ tur j neve ut reliqiii defungi cenfeautur, led „ pnxcipuus illïs honor deferstur , quia funi; Ecv clelìx corona inter omnes horninum gradus, v & apud omnes gentes, atque eorum fangui„ ne exaltatum cil cornu Ecciefe, & quia per „ hoc ab Ethnicis &. reliquis Seftariis differì« „ mus, qui San&orum offa in quibus Deus „ yivus habitat, pro rebus fadiilìmis habent 9 55 & quidem illorum etiam corporum refurre„ ftionem negant . Quicumque enim Sanfto„ rum Sepulchrum honorât, una cum Sanftis „ Chriilum honorât^ & quicumque illos non ho„ norat, focius eft , & confers eorum , qui Cini„ ftum negant, &San£k>s ejus vitupérant. Hœe „ fecundum reguîam Apoilolorum definivi„ mus 5 & qui iita tranfgreffus fuerit, OEcu„ menica Synodus illum excommunicationi fu» biìcit Jofeph IL Patriarchi Neilorianosfuos reprehendit, qnoddie Dominicojn quadragefima jejunent, & quod vefperè feria: 4. & 6. per annum carni bus vefeantur . In hiitoria parid ter
z6
ter Malabarica inter errores Neftorianorum hie recenfetur,quod Sabato carnibus veicunturSed immerito, nam Malabares Orientalinm mo, re pro Sabato , in quo Ecclefia Romana jejnnium colit,feriarn 4*ex antiqua diíciplina habent.Quod veípere ferias 4. & 6. carnibus vefcantur , id ex antiquiffima Chriftianorum orientalium confuetudine faciunt , qui dies fuos a veípere incohant : quemadmodum autem Dominicos dies, 6c fella Sanftorum a primis veíperis in Ecclefia orientali , atque occidentali celebrare conf u e v i m u s , fic & jejunium orientales illi a primis vefperis incohabant, & in fecundis vefperis folvebant , nimirum ab occafu folis ad occafum jejunium perducebant, ut alii populi a media no£le ad mediam noftem jejunant . Sobeniis in Nomoc. Part, cap. 10, rccitat cano, nem Joannis, Filii Ifae, Patriarchi iequentem „ Non licere Chriftianis in die feriae 6. come5, dere carnem omninò, ñeque ante facram Li„ turgiam, neque poft fumptionem Sacramcn„ t o r u m , antequam Sol occidac , parfque no„ fhirna Sabati incipiat „ Jacobitac ab asvo BarEbrei jejunium inflar Graecorum a media nod e ad mediam noftem incoharunt,& f o l v e r u n t . Neftoriani antiquum ritum f e r v a n t . Culpandi fané f u n t , quod a feculo 13. circiter confuetudineminduxerint jejunandi in diebus Sabathi, & Do-
1*7 & Domímcís Quadrag. Orientalis namqjEccIeña jejunium Sabathi in Quadragefima, uno excepto fanfta refurre£tionis pcrvigilio, interdixit; Ecclefia univerfa lata lege fanxit, nc quis in die Dominico jejunaret, qua antiquiffima fuit difeiplina Neftorianorum , ut liquet ex can. 63. Apo~ ttolico , & ex can. 18. Gangrenfi, ex canone orientalinm apud Sobenfem in Epitom. can. parte 5. capa 1.& ex Georgio Arbelcnfi in declarar, divinorum officionun Traft. 2. cap. 4. vid. Aífeirían. 19. Prater ferias 4. & 6. quibusper anni circulum jejunium fervant, hac feptem jejunia Orientales colebant J.Quadragefima per íeptem hebdómadas ? a Dominica, quam illi Ingrefíus jejunii nominant, nos Quinquageüma dicimus, uf que ad Dominicam Refurreftionis , ne Sabato quidem, & Dominicas exceptis. II. Apoítolorum per totidem Hebdomadas a feria 2. poit Pentecofien, ufque ad 1. ^Eflatis, qua -7. eil a Pen teco ite, & in qua feítum 12. Apóftolorum celebrant. Sed Recentiores a feria 2. ditta illud inchoant, & perducunt ad 29, junii , hoc eit ad feftum Apoftolorum. I I I . AiTumptionis Maria a Kai. Augniti ad 15. ejufdem menfis , in quo feitum celebrant. I V . Elise, feu Crucis per 7. hebdómadas, a Dominica i. Elia;, qua: quartam JEi\atis fequitur, ufque ad feriam 6. quarta hebdómada Crucis, feu Elia feptirna. à 2 Hoc
2S Hoc omnino fublatum effe modo audio - V . Nativitatis Chrifti , feu Annunciacionis , five Adventus, a Dominica i. proximiore Kal. Deccmbris, ufquc ad dicm 25. Dccembris, in qua Nativitas Chrifti celebratur , excluiivè. Ad hoc jejunium, nei & Apoftolorum, ac Elise, fecuiares, fcu laicos ncquaquam adigi $ fccus Monachos , quos ex confuetudine jejunare totum quidem jejanium Annunciationis , fed duas tantum hebdomadas Elise 3 & Apoftolorum 7 Sobenfis Part, 5. Nomocanonis cap. 19. ex Gabrielis Metropolita Balforenfisauéìoruate oftendie. V i . Niniviticum, feu Rogationis per tres dies a feria 2. tertise ante Quadragefimam hebdomadas uique ad matutinum fcriac 5. ejuldem hebdomadas. V I I . Virginum tribus poil fèftum Epiphaniae diebus. Hoc fublatum ieribit AiTemanus 22. n. 70. Qui 20. de Lnmine iniraculofò, ut dicline, S. Sepulchri diiTerens, illiusmemoriam apud Machicam Patriarcham feculi 12. in ep. ad Principem Scftariorum fuoru m in Perfide commorantium ex Ilare ait 5 ibi cnim Machicha inter miracula, quibns veritatem Chriftianae fidei confirmari fuaadhuc xtatc fcribit, Lumen refert, quod ex Hierofòlymitano Chrifti icpulchro quotannis Sabato Sanilo prodire affirmat. De Lurninis hujus origine vid.Baron, ad an. iioj. & AiTeman. cit. ubi
2
9 ubi & obFervat Mahometanos velie ut a Chriftianis accendatur, licet ignem irrideant, propter magnum pecunia ex ilio proventum. Et fané, nifi tali lucro allicerentur, ediaum Hakenu Bamrilla Solcani ^Egypti de deftruenda Kelurreclioms Ecclefia editum an. 100-7. ( referente Olaimo Mahomethano in Chronico Hierofohmnano perduao ad an. Hegy. 000. ) ob faamum hunc ignem jamdiu executioni niandatum fuiifet. Sed longius protraheretur hxc Prxfatio, fi cirores nngulos , atque abufus Neftorianornm recitare veliera, quare, antequam varias Ne Ito ri anorum adfidem orthodoxam Converilones percurram, generarmi obfervo Neftorianos, ex quo atque ab Ecclefia: Romana: communione fe fel pararunt, in magnos errores prolapfos fuiifc ; & qindem adeo crafìbs, ut turpiffimle non modo S v S ì £ r t n;XC • ' f c d «ia ma propria Symca fecefboms defeaioniique Ì for Ì a iure ac merito « ™ 1-retSnm hom.nun icnpt.s tara publicis , qU am priva-
" P r
J 1 VCrÌUtis oii t S ' T Cattolica; teltimonia paffim occurrunt, ut Neitonani contra Neflorianos prò Orthodoxa religione pugnare videantur . Mirandum pronterea fubit, qua fronte M. V. la Groze adveribs Roma«
3°
Romanam Catholicam Ecclefiam cx reccptis Neftorianorum do&rinis fc colligerearbitratur in libello an. 1724. Gallicè evulgato, cui tinilum praefixit Hijioire duChriflianìfme des Indes . Hagae in 4. pag. 570. In hoc opnfculo ,, cujus confutationem fuicepit Patruus 23. , CroziuscummoresNeftorianorum a v . a d x v i , Chrifti fàecuhim rctuliiict , in hxc verba concludù pag 341. 342. „ Nos hic ( in Malaba„ ria ) antiquiflìmam Ecclefiam deprehendimus, „ cujus dogmata fere omnia cum lis conveniunt , „ qux Reformata religio profitetur. Chriitiani „ Orientales , qui Neftorianorum nomine noP „ cuntur, a v. jamfeculo ab omnium aliorum „ focietate icjunfti, eique Patriarch« fuhjeéti , „ qui ncc Romano imperio lubje&us eft , nec „ ullum cum eo commercium habet , aut lin,, gnam ejus , vel au&ores novit , eadem qux „ nos Sacramenta admittunt . averfantur . » „ RomanasTraditiones ferè omnes, quae a Pro„ teftantibus reiiciuntur . Fa£U res eil , quod „ fallitatisänfimulandi nulluseft modus. Hinc „ optima conclufione deduci poteft adverfus „ ho rum dogmatum antiquitatem , quorum ple„ raque parsin Romanam paulatim irrepik Ec5, ciefiam, nec tamenpotuit ufque in prasftntem „ diem in commnnem Graecorum religionem in» troduci,,, Crozius crambem repetitin Prasfationc »
3r uone. „Noshie,/m¿ Imo potius nova, & longe poft Neftorium exorta: nam idem Crozius affirm at Chriftianos in Malabanam feculo v. vel paulo ante penetrale . mus f i r m Antiquiores Neftorio Patres habemus braceos, Latinos, Svros a n n i W traria affert* N e f t o r i a n o r C D o a r l n í d o Z " ta traduntur . PraEterea p r o b a n d u m e r a t S o . Z1
° A r / " i ) p 0 n » T ' earn q„am Lufitani apud Neftonanos Malabares in venerimi reli gionem , non proceíTu temporis mutatam fuiffe, fed una cum antiquis eorura Patribus in Ma'
labariam ex Chaldea & Perfide invefìam , ibidemque fine ullo primaeva: puritatis detrimento confervatam . Cur enim Romani , Greci > Syri, qui ante Neftorium puram in Oriente , & Occidente Dottrinarci, juxta ipfum Crozinm, tenebant, novisantiquam fidem erroribus poil Neftorii xtatem inquinafîent : Neftoriani verò eamdem in extremis Indorum finibus puram retinuiffent? Cedo rationem ; Proférât Crozius (iugulare ejus gentis Privilegium a Deopromiiium veî conceflum , eximiarn morii m probitatem , aut dottrinam , infignem miraculorum gloriam , Sedium Epifcopalium pnerogativos honores, Seriptorum eruditionem , Paftorum pro dilatanda aut conièrvanda religione indefeffum ftudium, ëc caetera h. m, qux a primis iàcculis ad noftram setatem in Romano Imperio apud Latìnos > Grsecos, Syros cernere eil ? apud Nefiorianos non item 5 maxime in Malabaria valantes. Demum/i puram Evangelicamq; Do£lrinam in Chriftianis Malabaribus agnoicit Crozius, iì eos ab erroribus immunes pronunciat-Proteflantium doftrinx contrarias dicendo, judicioipfius Crozii ? errores erunt, hserefeiq;, Jamverò confiât ex publicis ac privatis Malabarum, & Neftorianorum iuonumentis, feilieer Liturgicis Codicibus, Canonum collefüonibus publica aufìoritate faclis, & recepus, Scriptoribns inlignibus, Neftorianos
nos ac Malabares , íi exclpias Pelagianum , ÍSIcflorianum errorem, cum Romana , & Giacca Ecclefia convenire ferè in omnibus dogmatis , nec nllum in feda Neitoriana ab Orthodoxa fide alienirm dogma effe , quod recens non fit ? recentiumque Antiftitum inventum, five id in Ritualibus libris irrepferit, five in Doftorum. ejufdem fefte fcriptis traditum legatur. Plura in hanc rem fcripfimus in noftris Praefationibus, & Differtationibus prioribus codicis Liturgici tomìs prafìxis 5 ac multa dai Patruus citquem adeiìs. Ad Converfiones Neftorianorum, & reconciliationes cum Ecclefia Romana recenièndas , iis miffis, quas ad Eutychianos Perlas , Armenos , & Mefòpotamenos pertinentes, Morinus in Praefatione Caldeéis, leu Neftorianis perperam adtribuit,utdemonftrat Affemanus C.8.P.407.408. Converfioncs Neftorianorum bifariam divido , in Particulares feilieet, feupopuli & Epifcoporum alicujus dizcefìs ad fidem orthodoxam converfioncs ; & Generales, quae a Patriarchi f a f u n t . Prioris generis quatuor exempla occurrunt. I.Sahaduna; Epifcopì, populique Garm^orum converfio fub Jefujabo Gadalenii Patriarcha circa an.63o.lLTimothei Tarfcn, fis,Neftorianorum in Cypro commorantium Metropolita, una cum fubditisfuis circaan, 1447. e III.
34 I I I . Neftorianorum in Malabaria opera Alexii Mcnczii. I V . Sabseorum , ien Chriftianorum S. Joannis opera Patrum Carmelitairum circa an* 1630. de his viel. Ailctnanum cap. 6. . i . R a y naid.adan. 1445. Joanncm Mariam Camporcum Soc.J.in Epiftola,quac exflattom- i j . C o n c . L a b b £ , Ignaüum a Jeiu in üb. de Chriftianis S Joannis . H u c referri poflunt plurimac Ncftorianorum convcrfioncs , quos five Pnedicatores in Perfide, five Minorität in Cataja^ & Afiyria ab an, 12S8, ejuratis erroribus c u m E c clelia conjunxerc. Sccundi gcncris convcrfioncs ex certis documentis fequentes occurrunt. Prima omniumque antiquiffima A r « Vicari) Orientis fufa Sabarjeiü Patriarcha. Hic fuo Jaudatique Patriarchxnomine formam fidei Innoc.IV exhibuitan* 1 1 4 7 . cui fubferipicrc praeter Chriftianos Sinenies , Archiepifcopus Niiibenus , & alij duo Archiepifcopi, tres Epifcopi. vid.Raynald. ad praedi£lum an.nnm. 32.49. II. reconciliatio contigit f u b Jaballaha Patriarcha , Ad hunc Nicoiaus I V . an. 1288. Jiteras mifit , quibus ipfius erga Minores in iis regionibus Evangelium promulgantes eximiam \*oiuntatem commendabat: fidei eüam formam adjunxit,qua fibi commilfos populos infbrmaret: eandcmque formam B a r i u m s Epiicopo, qui ad
3s
Sedem Apoüolicam accefferat, cxhibuit. Jaballaba fidci profeffionem fcripfit an. 1304. & tranf. mifit ad Benedittum X I . per Jacobum ordinis Praedicatorum reiigiofum , Raynal.adan. 1304. Spondan* ad an. 1303. I 1 L An. 1552* fafcla eft f u b Julio I I I . & Su* laka Patriarcha, quam continuarunt fucceíTorcs Sulakse Abdjcfus, Ahatalla, & Simeones tres uíq.adan. i6$iMd.Ajfeman.Tom.i.pag.6zi* I V . EIi& fub Paulo V . an. 1616. Hanc ex Petro Strozza deferibit Patruus Tom. i.apag. 543, V . Jofephi I. íub Innocentio X I . an. 168 quamejus fucceílores ad hanc ufque diem continuarli nt, V I . EUas I 1 L opera confobrini noftri Stepbani Evodn Archiepifcopi Apameenfis circa an. 1735. Hic Elias tnm Joiepho PetroGazeno MaronitarumPatriarchi literas, quum etiarti Romana Eccíefiac Epiftolas unacum profeffione fidei direxit. Sed ejus converfio lincerà habita non íuit, mi Mimonarj eo miífi retulerunt l m C U v r r ' r l n i m f ° n e D e n b a f u b Gregorio X 1 I L & Elia.íub Paulo V . concordia paulo poft interrupta eft in imiufque Patriarchatu ? t u r fucceílores Ehac, & Simeonis in ditionibns luis tandem eam non obfervant, ficut a fucceflbribus Jofephi rdigiofe obfervatur ? Quatuor cani: ías affignat Patruus pag, 413. Primum , quia c 2 dum
6 3 d u m concordiam
cum Ecclcfia Catholica inier u n t , corum libri Ecclefiaftici ab crroribus, quibus fcatcnt, purgati non f u n t . In iliis cnim hxrcfis Neftorii pailim continetur, & hscreticorum memoria colitur . Deinde Libri omnes tumSyriaci, tum Arabici, de Theologia, live de Canonibus tra&antes, quosPatriarchi, Epifcopi , Presbyteri, aliique veriànt, a Neftorianis auftoribus compofiti funt, adeoque hacrefeos veneno infe£ti.Hos tantum legunt * Nullum alium librum habent eorum fermone ab orthodoxis compoiitnm , quo de catholica veritate cdoceantur * Tertiò commercium literarum legationumque inter iplos , & Catholicam Eccleiiam interruptum e f t . Id lì continuatum fuiflet , tamqne NeÜoriani fuos Oratores apud Sedem Apoftolicam haberent, quam hxc illos per literas legatoiqueperpetuo viiitarct,initam femel concordiam , ut videtur, nunquam abrupiiTent. Denique Mi/fi Apoftolici, qui ad illos a Sommo Pontifìce deftinantur, linguas eorum, Rituiq; uc plurimuniignorant, nec fereeasregiones penetrant,-in quibus Patriarch« illorum commorant u r : quo fit, ut cum plebeiis agant, non cum Patriarchi vcl Epifcopis: nec de fide eos docere contenti , inutiles de Ritibus quaeftiones perfiepe movent, qux tenaeiffimos cofifqctudw num fuarumhomines, potius perturbane, quam conciücnt • C À-
C A P U T
37
V.
De Ordine, & /¿iris Pontifìcalihus*
2
Rdinem a Neítorianis pro Sacramento haheri ccrtum c f t , fìve eorum Pontificales sconfulamusjinquibus numerusOrdinum, materia , forma, Graxo ritui adamuifim refpondet, fi ve D o l o r e s , & Cánones ipforum audiam u s , in quibus de Hierarchia apud eos Eccle íiaítica, deque fmgulis Hierarchie ordinibus , gradibus, & officiis exaftè ea traduntur , qu& evidenter demonftrant Ordinem ab eis Sacra» mentum haberi. Elias Damafcenus Metropolita circa a n . C h . ç o o . l i b r u m , feu Traflatumedidit cum Neftorianis Hierofolym^ commorantibusEpifcopus prœeifet, quo tres Syrorum fisiones , Neftorianos feilieet, Melchitas , & Ja~ cobitas , in fubftantia , ut inquit, fidei convenire^ & in modo loquendi dumtaxat differrc contendit, & de Concordia fidei infcripfit¿ in co Syros praedi&os fecum convenire ait „ in religio. „ fa Dominicorum dierum Fefiorumque Chri„ fhanorum obfervatione, nec non in oblatio„ ne Euchariftia^ quam Chrifli Corpus &. San„ guinemeifeprofitentur. Sed&conientirein fi5> dePatrum 5i8.apudNicaiam c o n g r e g a t o m i , 33 qu¿e apud omnes in fingulis liturgiis recita« tur ;
8
„ „ „ „ „ ,, „
3tur: demura in Sacerdotii ventate, ejufque or
dinibus confcnare , Patriarchatu fcilicet, Epifcopatu , Pracsbyteratu,&; Diaconati!. Quod autcm in precum numero, aut fi;fiorimi ordì« n e . . . ab inviccm diiTentiant, id profeto nec in Religione > aut fide uUam differentiam, di£ cordiamve arguii : cum pro diverfitate, varietateque regionum ? &: lìnguarura diverfi variique ritus invalucrint, &: cuilibet genti ex „ tot quin pluribus, quae Chriflianam Religio„ nem amplexas eandem diligenter fìrmiffimeque tenent, fuggeiTerit Deus.. certos Chri„ uàiix pietatis ritus propriis locis accomrno„ datos „ Georgius Arbeleniìs in declaratione di vinorum Officiorum tra£L2. cap. 6. quodnam eft Officium uniufcujufque gradus Eccleiìailici a Patriarcha ufquc ad Leetorem , & ufque ad Bapiizatum, & qnare ita ordinati funt unus pofl alterum inquirens, Sacramentum ordinis aperte indicata Ebediefus Sobeniìs in lib. Margaritas de veritate Chriltianac religionis Part. 4.cap. 1. Sacramenta Ecclefias feptem eiTe fcribit, & quidem juxta mentem fcripturarum divinarum, ac primnm locum tribuit Sacerdotio , quod perficit omnia Sacramenta, Sacerdotemque comparai Patri carnali, homo fìquideiìi regenera« tur ex alvo fpiriruali Baptifmi per Sacerdotem 5 qui Pater e/i Spirituali*, quemadmodum a morbis
bis curatur per Medicos, ita a fordìhus peccatorum , ac morbis a Medici s Jpit it itali bus < qui funt Sacerdote Ecclefa, curatur, quando coruoi prseceptis vi tic lux regimen accomodai, Sciicitantiautem,quo pa£to Ungula feptem Sacramenta, quxenumerat, quorum neceffitatem, naturani , materìam ac fòrmam expoluerat, fanelitatem , & rationem Sacramenti habeant , reipondet „ Tria ad confeclionemcujuslibet Sacra„ menti concurrere: primum quidem eft ipfe „ Sacerdos verus, ad quem Ecclefiaftìca via „ tradu&um eft Sacerdotium : alterum vero eft „ verbum , & prxceptum Domini Sacramcnto„ rum, quod de fingulis Sacramentis mandavit; „ Tertium Confcìentiae minime haefitantes Sufcipiencium , & forti fide roboratae pro certo ,, habentes ea, quae in Sacramentis fignifican* „ t u r , virane coelefìi fieri ,, Timotheus I I . in Libro de Septcm Sacramentis, primum locum tribuit Sacerdotio, de quo Capite i. per 12 lefìiones diiTerit. Sed longus effem recenfendo omnia ejus gentisScriptorum opera, qui de Sacramentis Ecclefiae, deque divinis Officijs, quibus ea celebrantur, maxime de Ordinibusagunt ; quare de Hierarchia Ecclefiaftica apud Syros Neitorianos nonnihìl dicam , etiì in adnotationibus, uti & in ipfo textu Pontificalis multa occurant , quae Neitorianorum doftrinam & difei-
40 difeiplinam circa Hierarchiam manifeftent. Sacerdotium generatimi trifariam dividit Sobcnfis in lib. Marg, par, 4. cap. 2. in Sacerdotium icilicct icgis natura:, Molìs, & Chriiti. Chriftianum autem Sacerdotium ? cujus conditioncs ex Apoftolo ibidem recenièt, parte 3, cap. 8. de Eccleiia in tres Hierarchias, novemque Ordines dividit icribens ^ Nomcn Ecclefìx cxtwm , & „ celebritatem Ìignifìeat, atque Superimi ordi„ nes repreientat; quemadmodum enim novem iuntcnori majeftati divina: inièrvientes, quos „ in tres ordines diftinguimus, ita & Eccleiia „ choros novem enumerai : Patriarchi nimi„ rum, Metropolita^& Epicopi ordinem Cheru„ bim , Seraphim, & Thronorum fupplent • Ar?J chidiaconi vero, Periodeutae , & Presbyteri „ in ordine Virtutum , Po ce ila t uni, & Domina„ tionum confiftunt. Diaconi autem & Hypo„ diaconi, & Leflores in ordine Principatuum „ Archangelorum, & Angelorum mimitrant „ Tres item Hierarchias, pluresque ordines Ecclefìafìicos enti me rat Arbelenfis, qui capite 6* lib. 2. hos gradus Ecclefiafticos recenfet „ Le„ £ìor,Hypodiaconus,Diaconus, Presbyter, Pe„ riodcutes,Chorepiicopus,Epifcopus, Metro„ polita, Catholicus & Patriarcha,, fubjungitqnc Periodeutam quidem, & Chorepifcopum fo* lo Epifcopi juilu, abique ullaconiecratione,perirci
4*
f k i : Catholicum vero, & Patriarcham olim qui(lem in oriente diveriòs fuiile gradus, fed poilea in unum coaluiiFe, pofteaquam feilieet Nefìoriani ab Antiocheni Patriarchi obedientia rie* fecerunt* TimotheusII iea.5xap.1-cit.Hierar* chiam hifee ordinibus conftitui a nonnullisauftoribus feri bit, nimirum, Exorcifta, Cantore Lettore, Hypodiacono , Diacono, Presbytero » Epifcopo, Metropolitano, & Patriarcha . In Ivionumentis Ecclefiailicis Caldarorum , ac Neftorianorum hi ordines memorantur. Lefìor , Hypodiaconus, Diaconus, Archidiaconus,Prcfbyter, Archipresbyter, Chorepifcopus, Epifcop u s , Metropolita, & Patriarcha. E x his, qua: mdicavimus, colligitur quod licet in EcclcfiaftiCE JHierarchise ordinibus recenlendis non ima iit Neitorianorum tentenna, omnes tamen in co conveniunt, quod tres iacros ordines a Chrixto inltitutos dicant, Diaconatum feilieet, Prcfbyteratum, & Epifcopatum. Qnatuor Ncftorianorum errores notat Aiferaanus £ . 1 4 . p a g . ? 3 y . circa Sacros ordines. L JJiaconis & Presbyteris,etiam poft Sacrornm ordinimi fufeeptionem , conjugium permittunt ; ìdquc toties quoties illorum uxor deceflèrit. Qu are Menezius cimi Malabariam vilìtaret anno 1599. complures Presbyteros nuptiis hu jnfmodi inquinatos excommunicavit, aliquos ab f uxo-
42 uxoribns fèjunxit. Vid. AJfernan. pag. 327. II. nulla habetur in ordinandis aetatis ratio , hinc Diaconos feptcnncs, o&ennes ordinant; Prcsbyteros autem an. 17.18. & 20. qua in reNeoterici Ncilorianorum non modo ab Eccle(k_, univerlà, ftd majorum ctiam fuorum flatutis repugnant » Sobenfis namque in Epitome Ca. nonnm Part• 6. cap. 4. dc aetate ordinandorum dccernit, Pueros ante adokicentiam nonnifi ad Lc&oratum promovendos, cum autem ad adoIclcentiam pervenerint, H y p o diaconi ordinentur ; Diaconi vero , qui juvenes fuerint, qui fc.ad an.18. & ultra pervencrunt, ordinentur. Presbyteri ordinentur, qui ad virilem aetatem pervenerunt , &: prudentiam naturae convenientem funt aflecuti; ii autem f u n t , qui 25. jEtatis annum & ultra habent. Etii juxta antiquum mandatum ante an. 30. Presbyter non ordinaretur * III. Diaconos , &. Presbyteros Apoftatas in laicorum gradu habent , etfi tota virtute paenitentiam exhibuerint, manus impofitione itcrum ab Epiicopo donant. Ebed. Epitorn. Can. Part, 6. cap. o. I V . Patriarchs, ac reliqui omnes Clerici nullum habitum, quo a Laicis di~ itinguantur 5 defèrunt, neq; Ton fu ram in capite * Quoniam vero non eilpraeientisinftituti traétatus edere de Hierarchia Neftorianorum, & in adnotationibus è fcriptoribus deduximus nonnul-
la , quasdam breviter diccnda de Ritualibusipforum libris » Certasac ftatas formulas litúrgicas, potiíTimum Sacramentales, a Chrifto Domino edoftos Apoílolos Ecclefiac tradidiífe $ eafque ante V. Seculum ícripto confignatas fuiíTe díximus in nofìris Prsefatíonibus, atque in diífertationibus de Sacramento Confirmationis, & de origine Liturgiarum pluribus adferuimus * Chaldaei ergo una cum religione, Qrdinationis facrse rit u s , qui ab Apoftolicis temporibus in Ecclefia Orientali, maxime Antiochena ( a qua pendebant Chaldaei ) Syriacè, & Grasce vigebant , acceptos retinuerunt j variis tamen additarne litis congruis exteriori difciplinse illos ornarunt pro Syrorum, & Grsecorum more^ qui novos licet Rituales libros componerent, eos tarnenad inflar veterum , & ad formarti ac praicriptum antiquorum condebant. ExquoveròNe* iìoriana hsercfis Orientalem plagam infecit, Praefules ejus gentis Rituales componentes, velrecenfëntes, adfuasSeótedeliramentaaugere, vel emendare eos ftuduerunt j penitus tamen, corru m pere non potuerunt, utpotequi in Catholicorum etiam manibus erant • Quoniam vero uniform i tatem rituum maxime conducere ad politiam, & religionem confervandam perfpexer u n t & ipil Praefules Neftoriani Seleucieniès , bine nonnifi adprobatos , & recognitos Rituaf 2 les
les Jibros in univería , qu# ipfis fuberat, Ecclcfia vi Tarpan dos non le mei ianxerunt » Aliquorum proinde nomina praefert Pontificali líber , quem vulgamus ; Mar A bx Patriarchi fa> culi ícxti, Jefujabi Adía beni pariter Patriarchi taccilii feptimi,Cypriani Niiìbeni Metropohte iaculi o r l a v i , & Gabrielis Bailòreniis iaculi non i , de quibvis vide Aflcmanum T o m . 3. Biblioth. Rituales libros Catholici Patriarchi, & Epifcopi timi in Mefopotamia , cum in indiis, & Roma: deicripferunt , & expurgarunt ab erroribus . An autem plenè ac perfefte expurgarint, an fmeeritati primxvac reflitnerint, alioruni j u díelo relinquimus ; cathedram indebitami nobis ufurpare no 111 mus, potiflìmum cum Sacra Congregatio Particularis pro correzione, & editione librorum Eccleiiafticorum Orientalium initituta K o m x in libris Ecclefiaiticis Chaldasorum recenfcndis, emendandis, & puntati reiUtuend i s , arque pro publico eoruni Chriitianorum bono ed e n( lis infudet; optimo fané confilio, & itudìo Apoitolico fincero j quibus careni Novatores, qui Catholicatn , & Apoüulicam Romanie Ecclefìae Paftoralem follicitudinem tamquam mimi semillare fatagentes , religionem Chriílianam, & libros Ecclcfiañicos Orientales editos perOrientem , & Indias propagare afféftant; ied hos depravatos e v u l g a n t , illam corn i m-
rumpero conantur , vel corruptam invehere * Sed de his alibi • Vcnio jam ad Pontificales libros, ex qnibus Sacras Orcìinationes deícripfi , enumerandos • Sex codices in Vaticana Bibüothcca extantes confuliii .Primus(qui &9.Ainidenfis toWA. Bibliothec„ orient.pag.^^rtQ^nÍQim ) in 4.conitans uo.paginis exaratus fnit a Jofepho I- Patriarcha Chaldaeorum 5 continet Ordincm Sponialium juxta Ritum Chaldxorum : Benedittionem Sponfi , S p o i l f o , & tbaiami oupdalis : Ordincm Con* feffionis Sacramentalis : Tonfuram M o nacho rum , & Monialium ; Ordinationem Diaconi^ farum : Abdielu Patriarchal Chaldaeorum carmina IH. dc Joanne Sulaka Patriarcha ; Joannis Sulakae hUtoriam folata oratione. I I . (in. ter Amidenfes tit. X L ) literis paricer Chaldaicis ab eodem Jofephp an. 170Í. Romie icriptus in fot. bombyc.pa?. 1 1 3 . conftans continet : Confecrationem Al taris cum Chriímate « Liturgiam Apoítolorum : Evangelia pro aliquot feftis, & Feriis, Arabicè, literis tamen Chaldaicis: Claufulas V.in tine MiHk dicendas; Ordinationem Dia. coni,Presbyteri, Epifcopi¿Catholici, leu Patriarch« juxta traditionem Mar Abac Patriarchae,Gabrieiis BaiTorenfis, & Cypriani Niiìbeni. De Patriarcharnm numero, & dignitate, & de Romance Sedis Prima tu Cánones Nicsenos Syriacos.
46
D e Elezione Patriarchi ? Canones Mar Abx > & J c f i j j a b i Patriarcharum : Patriarchas Cnaldaeosreecenlet, qui a Romanis Pontificibus ordinati dicuntur* Jefujabi Canonem de Diaconi s 3 Prcsbyteris , & Epifcopis » Ordinationem Archidiaconi: Tonfuram Monachorum : Bene* dìftionem Dire&oris, feu magiftri novitiorum : Abfolutionem Sacerdotis a fufpenfione, & Irregularitate: Orationes fuper Energumenum , & infirmum ; Benedittionem Seminimi* III. Codex inter Syriacos Vaticanos i8e fcriptus a j o iepho Indonnii Epifcopo in Mafarnbich urbe apud Aethiopiaman. eh. 1576.6X coque Codice dcfcriptus, quem. Abrahamus in ccenobio Achae in Zebeda^a infnla Schote magifter an 1529, exaraverat In hoc continentur:Ordinatio Leilorum , Subdiaconorum, Diaconorum, Prcsbyterorum , Diaconiflarum , Archidiaconi , Perfeftionis Epifcopi a CathoKco . Orationes a Pra> fule dicendo poil ordinationem Epifcopi, ad Pallium, Tiaram ? veJum , Baculum , & ad EieA u r a , uti in codice AmidenfiXI. cit. Ordinatio Catholici juxta definitionem Marabx Cattolici , Gabrieiis Bailòrenfis, 8t Cypriani Nifibeni . Benediftio, cum Epiicopus ex oppido egreditur ; Oratio , qua Epifcopus fignat Ca> nobium fratrum ,cum illud ingreditur. Ad gra. dus. Oratio, cum egreditur e cenobio fratrum 5 Bene*
Benedillo Scholarium ab Epifcopo. Tandem Ad monitio de tempori bus ordinationum,in hac breviter Le£tor admonetur , quod Ordinario quolibet die perfici poffit, & quidem vcl ante vel poft Jaculatoriam myfteriorum , fiveetiam ante , five poli Symbolum decantatum , aut demum antequam dicatur Refponforium , aut ante claufulam obíignatoriam feu dimiilionem, qui bene dixit nos omni benedizione . Praeterea dicitur ordinatio fieri pofle quolibet probat o , & benevifo die etiamii Mifla non celebretur, IV". Codex ( Syriac. Vatican. 19. ) a Jofepho pariter Indorum Metropolita fcriptuscontinet : Ordinationem Sciahararum , feu vigilum ; Chorepifcopi \ Metropolitas per Epifcopum , In hoc Codice admonitio legitur, qnod ,fi ordinandus Metropolita fit fimplex Presbyter, & Monachus, five etiam Epiicopus, debeat ilare in habitu , Se ordine Presbyterorum , cum a Catbolico ad Metropolitatum hocce ritupromovetur. Benediftiones, quibus Epiicopusbenedicit Oppida , & Civitates, cum inde egreditur. Benedi£tionem , qua novus Epifcopus , vel Metropolita benedicit fuos Diaecelanos, cum primùm fuam iedemadit, ièctindum Alphabets feriem compofita ab Archidiácono Mari BarMeilìai V . Codex ( Syriac. Vatic. 17. ) feriptus ab eodem
48 codern Jofcpho Indo an, 1556. continet : Ordìnationes Clericorum c Latino in Syriacum conv e r t s , fcilicet, Oüiariorum y Leftorum 5 Exorciftarum , quos confundit cum Pfalmiitis, & Cantoribus 5 Achoiytorum, quosSubdiaconos dielt ; Subdiaconorum , quos Diaconos L e a o res Apofioü vocatj Diaconorum , & Praesbyterorum , Prasterea deferipta legitur Ordinario Lefitorùm , Subdiaconorum , Diaconorum , & Presbyterorum jux ta rit um Chaldaeorum. Codicem claudit admonitio de Ordinationum temporibus « V J . Codex ( Syr. Vatican. 18. ) ab eodem Jofepho ieriptus continet Ordinationes Latinas m Syriacum converiàs 5 fol. 139. habetur hoc Jo fèphi monitum ad le&orem „ H i f u n t quatuor „ ordines minores, 1. Oftiarius, ideil janitor. 2, Lektor , Syriacè Karuja. ^.Exorcifta, ideil 5, Periodeutes. 4. Acolythus, ideft, hypodia„ conus : hos fingulis diebus feftis poteit Epi„ fcopus conferre, Sequuntur très ordines fa„ cri ; ni mira m . 5. Subdiaconus, feu Paulus, feu qui Paulum legit; 6. Minifter, qui legit „ Evangelium, francicè diòìus Diaconi^7.Sa„ cerdos, hoc eft Presbyter,,. N os ex Codice IL deicripfimus ordinationes impoiitionis manus, quas viilgamus a paginai, ufque ad paginam 204, Ex Codice 1 V.Ordinationem
n e m S c i a h a r a e , & C h o r c p i f c o p i . E x Códice I1L Perfe&ionem E p i f c o p i . E x Códice I V . O r d i n a tionem Diaconifíaruni quia & omnes contul i m u s , a t q u e ex ó m n i b u s e x a c t u m Pontificalem L i b r u m v u l g a v i m u s . Latinas G r d i n a t i o n e s Syriacé c o n v e r f a s o m i í i m u s . S u b j e c i m u s a d n o t a t i o n e s , quse Jongiores a l i q u a n d o v i d e b u n t u r , q u a m p a r íit * ad difciplinam Clialdaicam penit i u s c o g n o f c e n d a m • Q u o d ad E d i t i o n e m n o í t r a m p e r t i n e t , fignis Chaldaicis c u m Inter p u n f l i o n i b u s Chaldaicis integris illam p r o c u r a r e v o l e b a m u s , fed c o m m o d é id cfficere n o n pot u i m u s , ñeque neceílarium d u x i m u s . E n i n i v e r o Syriaca , feu Chaldaica l i n g u a ( de c u j u s a n t i q u i t a t e , p r x f t a n t i a , & dialeflis variis m u í ti í c r i p f e r u n t , nos v e r o in G r a m m a t i c a , q u a m D e o d a n t e v t i l g a b i m u s , p h i r i b u s a g e m u s ) ubiq u e divina officia celcbrant Chaldsei, a c N e f t o riani & íi r u b r i c a s e x c i p i a s , quac a p u d I n d o s j N e í t o r i a n o s , & Chaldaeos M a l a b a r í c a l i n g u a fcriptíe a l i q u a n d o a d p a r e n t , ipfi etiam M a l a b a res cadem l i n g u a íacra officia p e r f o l v u n t . Epiflolam & E v a n g e l i u m , p o í t q u a m Syriacé lecta l u n t , v u l g a r i fermone ad p o p u l i c a p t u m recitare contcnti f u n t . i d q u e n o n í b l u m in S y r i a , M e í b p o t a m i a , Chaldsea 5 6c Períide , íed etiam in Tartaria, I n d i a , & Sinis. Irnoinrecentioribus C o d i c i b u s l e g i o n e s , q u i n & preces n o n n u ü a e ,
SO ac hymni Syriaco quidem Cara&ere, fèd arabica vulgari lingua de (cripta; leguntur . Quoniam vero de uiii linguarum in divinis ojfficiis alibi plenius, quidam hoc loco de formis literarum apud Syros dicam Trcs fcribendi, feu literas ( qux omnino z i . flint ) figniiicandi formas communitcr diftinguunt Syri . Unam antiquam , qnam StronghiJam , ièu rotnndam dicunt Grammatici , & ex ea ortos leu profc£ìos minufculos carafteres , cfoos rcliqui Syri Neilorianos vocant , quod Ncttorianis in ufu fint* Altera forma fimplex linea appellatur , qua ut potè faciliori utuntur Syri Maronita , Stjacobitae . III. forma dicitur duplicata feu geminata, nimirum ari eiegantiam, & ornatum ieriprionis duplicari iòlent , & gemmari quxdam litera, maxime initiales . Forma rotunda majufcula antiquiilima eft , & in pervetuitis Codicibus conipicitur; ferè talem formam exhibent omnes Codices exarati ante an. Ch, 800. Minufcula forma rotunda dcfcribl cccperunt Codices poil annum 800., & confervatur adhuc apud Neftorianos. Forma Amplici utuntur Syri Ma* ronitae &. Jacobitae ab an.Chrifli 1000. circiter* Minufcula rotunda vulgavimus ritus Baptifm i , & Confirmationis Chaldaeorum $ Simplici autem ritus S y r o r u m , & Jacobitarum, & uti. mur modo in vulgandisOrdinationibus Chal-
dacorum , ac Neflorianorum $ nam 8c utriuiquc formae eadcm eft poteftas, idem nomcn literarum , eadem fignificatio, idem forms ¿ quemadmodum autem qui linguant latinam callet, diAcerías latine feribendi formas facile leget , fie qui Syriacam linguam legit, & intelligit, nullo negotio qiiavis forma ex praídióiis delcrU ptos Codices leget , «k intelüget. Diflicultas lane , quod diffimulandum non eft , maxima tyronibus oritur ex defe&u (ignoram , fen punftorum , ac motionum vocalium j quibus carent Syri, Chaldaei, Arabes 5 Hatbrei &c. Litera; emm Orientalium praedi£torum funt confonantes , quae proinde fine vocis articulatione quadam, & commotione pronuncian ne-» queunt \ quare & vocales in le&ione fupplenl u r , quae in ícriptura defiderancur. Quera de^ feftum ut fupplerent, fignaquídam? qnx po¿ fitiones, punita, five lineas vocant, excogkarunt antiqui, quae infra, vel fupra literas polita varias vocalesdefignant, & ex figura, potevate aliifve adjunftis eadem nominare 5 & d i ítinguere fclent. Chaldaei ac Nefloriani veterem punfilandi morem íólliciti & íludiofi , quin & fuperftitiofi ,retinent ; contra Maronita, & Jacobitas non tantum iifdem Neftorianorum punftisutuntur, led etiam novis quibufdam figuris ad Graecarum vocalium fímilicudinem efíorg 2 matis
y1
.
matis ntimtur,quarum figurarum vocalium auftorem Theophylum EdeiTcnum perhibent, qui circa an. Ch. 791. decefîit . Primum occurriifc ad parent in Códice Syriaco 3. exarato an. Ch. 881, quem Patruus in Seetenfi monafterio reper cum in vaticanam Bibliothecam intulit, Nec an tiquas lolum literas , pu nfkor unique vocalium figuras Neíloriani retinent, verum etiam genuinum, vel fahem genuino proxi m iorem veterum Chaldaeorum Jegendi, proferendiquc more m . Cbaldsd recentiores, quos Orieiu tales Syros dicimus, cum Syris occidentalibus circa modum proferendi Syriacas voces non^ conveniunt. Nam primó literas fex cum afperitate , & lenitate pronundant ad" pracícripcum Grammatics, Occidentales veto plerumque, & vulgônon folent ita exa£teeas pronunciare . Secundó , illi vocalem , quse J zakapha, latineclatio dicitur,in quam nomina omnia perfe&a exeunt, A profcrunt, non O 3 ubi occidentales illam 0 , non A pronunciant . Sic dicunt Neftoriani s+h* M a r , Occidentales Mor• T e r t i o , quod Orientales literas geminant, quibus Zakapha, feu Patachaf apernó,) appoiita^ e f t , fi procédant litera: motas vocali a, feu i , quas Patacham, & Ruuaílam nuncupant.
ita profcrunt
Aliaba U^ia fcaddifcia 5 ubi
Occidentales nullibi literas geminant, fed pronunciant Aloho. Kadifcio Alia
Alia, fed leviora, diicrimina inter Orientales , Occidentalefque Syros notant Grammatici. Grcgorius Bar~Ebreus in Chronico Syriaco apud AlFemannm torn, 2. pag. 407. Neftorianos corrupta: pronunciations accuíat, eofque , feribit, olim cum Occidentalibus conveniífe : a Jofepho autem Huzita, cognomento uidentis , feu Prophets , novum hunc legendi, proferendique modum edoftos« Verum pro Orientalibus tota antiquitas clamat , eofque priicum legendi Syriacé morem retiñere fnadent turn voces, quse apud veteres Scriptores Grsecé, & Latiné Syriaco fermone exprellas leguntur , ut Abba, 1'ha lit a , Hake/dama; turn Urbiurn pagorumque nomina in A i f y r i a , Mefbpotamia, & Phoenicia , qux Orientalium more uiquc in pnefen. tem diem pronunciantur, ut l i ^ a a CapharAura J*»,*/» Refmaja , & camera h. m. quse a Syris Maronitis &: Jacobin's fecundum propriam iliorum diale&um aliter proferri deberent . Sed fatis de literis , & lingua Syrorum dixi j leftores admonitos v o l o , nos abflinuiífe a motionibus, feu vocalihus , aliifque fignis lenitatis , vcl aíperitatis defcribendis, primo, quod talia additamenta neceflaria haudquaquam cenfeamus Grammaticam Syriacam callentibus % fecundo, quod Typographorum fedulam cur a m , & laborem improbum exigere arduum, ac
54 ac perdifficile nobis vifum f u c r i t , quandoqnldern vix impetrare p o t u i m u s , ut c o r r e t o n e s n o f t r a s , vel latinas, exaftè, & adamuíTim obfervarent, & fphalmata emendarent. Syriaco textui latinam è regione verfionem ad¡unx¡mus,& Adnotationes, utidixi , longas ut plurimum fubjecimus euilibet ordinationis R i t u i , quas Adnotationes ex Patrui Bibliothcca depromptas fcvè totidem ipiius verbis defcripfimus ; in üs prse oralis habuimus düciplinam antiquam« ac recentem Chaldacorum Ne, fìorianorum ex receptis apud eas gentes monumentis exponere ; quamobrem multa forte occ u r r e n t , qua; pias, & Catholicas aures offendane $ fed expresiones, ac títulos, qui bus Seftarii fuos Do&ores infigniunt, erroreique fuos infinuant, caftigandos eífe nos etiam novimus ; retinuimus tamen , quo penitius Riiualis eor u m diíciplina innoteíceret , uti fepe monilim u s , ac praefertim in Praefatione tomi i. benevolo le&ori diretta. Multa fuperfunc, qux leti ores pro fuá eruditione deüderare merito queunt , led illa ex aliis Codicis libris petenda f u n i , interim fuam fitim expleturi adeant Bibliothecam Patrui ; fi qu£ autem obvia , & vulgaria a nobis in adnotationibus perferipta quifpiam perfpexerit, ne qusefo nos reprehend a t , quad lectores mole , & iàrcina fimilium adno-
a d n o t a t i o n n m
o p p r i m e r e
d e b i t o r e ?
f i m u s
m a j o r
n u m e r n s ,
eft
d u i m u s r u n t ,
,
,
f e d
d e
e a r n e f f e ,
i p f a r u m
u f q u e q u a q u e ,
&
a u t
o m n i b u f q u e
a d p a r e r e ,
o m n i n ò
tiae ,
q u a e
t i s ,
&
d i . v e r f u a s
a d f e & i b u s
e x
C r i j u d i )
i i q u i -
f u b l u n a r i i i m ,
c o n d i ù o n e m effe
p r o b a r i
,
u t
n e q u c a n t ,
,
c u m
d i i c r e p a n t e s
h o m i n u m
p e r i k p e
f a c i l e
5 o p t i m è
p e r i è f t a :
m i n u m d i v e f l à f i n c j u d i c i a ,
p o f t u l a -
e x p o n u n t
r e r u m
h u m a n a r u m
i t a -
c u r a v i ,
f u a s
v e r i t u s
n e d u n i
q u o r u m
n o b i s
a l i e n i s
m e r c e s
h a u d q u a q u a m
n o v i
a
,
c n m
i n f e r v i r e
f a t i s f à c e r e
q u i
t a m e n
b o n o
V i r i
d e f i d e r i o
n u l i a s
&
h p r n m
(
5 n a m
i n i i p i e n t i b u s
d o £ l i
n o f t r i c e v i
c e n i u r a s d e m
q u ò d
q u o r u m
t i c o r u m c a n t
i d
e t i a m
v o l u e r i m u s
h o -
f e n t e n -
t e m p e r a m e l i *
p r o f l u i t ,
C A P U T VI. De Appendice ,
A
P p e n d i c e m t i n e t
t i o n e s
T o m u s
S y r o r u m
e d i t a s
a
M o r i n o
C o m m e n t a r i o
P a r t .
S y r o r u m
f u b n e f t i t n e s
,
m u l t a n o f t r i s
&
q u i d e m h a b e t
, d e
C I .
i n
e r u d i t e
q u a e
i a c r i s
l u c e m
c e l e -
O r d i n a t i o n i b u s
P r a f a t i o n c
a d n o t a t i o n i b u s
i n
o r d i n a t i o n i b u s
N e f t o r i a n o r u m
c o n f c r i p t a
c o n *
O r d i n a -
M o r i n u s
M a r o n i t a r u m
S y r o r u m
,
N e f t o r i a n o r u m
b e r r i m o 2 .
h i c e x h i b e t
d e ;
O r d i n a t i o N e i t o r i a n i s
q u &
a c c i p i e n t
t a m e n e x 5
P r s s -
fatio-
a d n o t a t i o n n m
o p p r i m e r e
d e b i t o r e ?
f i m u s
m a j o r
n u m e r n s ,
eft
d u i m u s r u n t ,
,
,
f e d
d e
e a r n e f f e ,
i p f a r u m
u f q u e q u a q u e ,
&
a u t
o m n i b u f q u e
a d p a r e r e ,
o m n i n ò
tiae ,
q u a e
t i s ,
&
d i . v e r f u a s
a d f e & i b u s
e x
C r i j u d i )
i i q u i -
f u b l u n a r i i i m ,
c o n d i ù o n e m effe
p r o b a r i
,
u t
n e q u c a n t ,
,
c u m
d i i c r e p a n t e s
h o m i n u m
p e r i k p e
f a c i l e
5 o p t i m è
p e r i è f t a :
m i n u m d i v e f l à f i n c j u d i c i a ,
p o f t u l a -
e x p o n u n t
r e r u m
h u m a n a r u m
i t a -
c u r a v i ,
f u a s
v e r i t u s
n e d u n i
q u o r u m
n o b i s
a l i e n i s
m e r c e s
h a u d q u a q u a m
n o v i
a
,
c n m
i n f e r v i r e
f a t i s f à c e r e
q u i
t a m e n
b o n o
V i r i
d e f i d e r i o
n u l i a s
&
h p r n m
(
5 n a m
i n i i p i e n t i b u s
d o £ l i
n o f t r i c e v i
c e n i u r a s d e m
q u ò d
q u o r u m
t i c o r u m c a n t
i d
e t i a m
v o l u e r i m u s
h o -
f e n t e n -
t e m p e r a m e l i *
p r o f l u i t ,
C A P U T VI. De Appendice ,
A
P p e n d i c e m t i n e t
t i o n e s
T o m u s
S y r o r u m
e d i t a s
a
M o r i n o
C o m m e n t a r i o
P a r t .
S y r o r u m
f u b n e f t i t n e s
,
m u l t a n o f t r i s
&
q u i d e m h a b e t
, d e
C I .
i n
e r u d i t e
q u a e
i a c r i s
l u c e m
c e l e -
O r d i n a t i o n i b u s
P r a f a t i o n c
a d n o t a t i o n i b u s
i n
o r d i n a t i o n i b u s
N e f t o r i a n o r u m
c o n f c r i p t a
c o n *
O r d i n a -
M o r i n u s
M a r o n i t a r u m
S y r o r u m
,
N e f t o r i a n o r u m
b e r r i m o 2 .
h i c e x h i b e t
d e ;
O r d i n a t i o N e i t o r i a n i s
q u &
a c c i p i e n t
t a m e n e x 5
P r s s -
fatio-
56
jauonem ipfam,iu & vcrfioncm latinam una cum ipilus adnotationibns dcfcripfinuis , Syriacum textum omifirhus • Alteram iphalmata , ¡k nsevos Morini cenforia virga notarc noluimus , quod ex noftra veriione facilc corrigi queant\ Alteram Appendicem cogitaveram fubiicerc,in qua CataJogum Patriarcharum Orientis, & Seleucenfium Archiepifcoporum , feu Catholicorum Neitorianorum a Patruonoftro vulgaturn tarn torn. 2. quam 3. fuse Bibliothecx rcpr^entamus. Cata. logum Patruus confecit ex Scriptoribus Syris cum Jacobitis, turn Neftorianis, prxfertim ex Man, Amro, Bar Hebreo , aliifque monnmentis • Patrui veftigiis inhxrens CI. Lequien in oriente Chriftiano torn 2. Chronologiam Patriarcharum Neitorianorum vulgavit, quin 6c omnium ejus gentis Provinciarum , Ecclefiarum Epifcopalium, & Praefulum non contem* nendam notitiam itripile 5 Nos ex horumlaborc proficientes , Catalogo ubique adnotationes fubjecimus, in quibus prascipua geita Patriarcharum indicamus, Synodos fub iis celebratas compendio recitamus , & Scriptores illuftriores, qui cujuslibet Patriarchs cevo floruerunt, commemoramus; fed ad aliam Codicis partem Catalogum rejecimus. De Chaldaeorum icientia , fcholis , ik doftis viris multa in adnotatione iubjefta Ordinationi Patriarchs diximus, plu-
plurima tied it Patruus in Bibliotheca toni. in quo de Scriptoribus Syris agit, uti & tomo 4. cap. ij*. Atque iàtis* hxc difta funto de Appendice , hicque Fraefationi noftrae finem imponere decreveram, fed tuae voiuntati morem gcfturus nonnihil de Hierarchia Eccleftaftica ex Chaldaeorum diiciplina addenda cenfui, quo Novatoribus, alifque Scriptoribus, qui Romanx Eccleiiae detrahunt, osobitruerem. Chaldaei ergo, ac Neiloriani Petro Simoni fiJio Jonae a Chriito Domino Primatum in tota Eccìeiìaconceflum fatentur. Juvat infignem de Primatu Petri locum ex Elia Epifcopo Anbar ptorum privatornm teftimonia mittaimis, ad publicas Ghaldseorum tabulas veniamus $ in iftis Perro claves excelfi, & profundi a Chriíto concella: paffim dicuntur , lege pag. sz. 5-4. & alias. Sacerdotium Simonis proprium dicitur, & in ejus Sacerdoio aiii gradus Sacerdotii miniftrare dicuntur pag. 5 C l a v e s poteftatis Ecciefiailicac, domus Simonis, fcu Simonis dicuntur, &inde OEconomis, caeteriique difpenfatoribus concedi pag. 88., paifim lìmilia occurrunt 9 Impofitio iplà manus , per quam Saccrdotium propaga tur, Petraea dicitur , quia Petro collata, a Petra dimanat. Quoniam vero Poteftas Petro collata in aedificationem Corporis Ecclefiaftici, & PriHiatus ifte in Ecclefia perennis debuit effe , quamdiù Ecclefia ipfa duratura eft , hinc Chai. d x i , & Neftoriani Petri fucceíTorem in Primatìali poteftate Romanum Epifcopum fatentur , depredicant $ legenda funt auftoritates, qux in Pontificali Chaldaeorum exftantapag. 148, ex quibus, ut extera mittam, planum fit Romano Epifcopo divino inftitutionis jure Primatum honoris, & jurisdi&ionis lupra omnes Ghriftifideles, ned um laicos , fed & clericos, Presbyteros, Epifcopos , Metropolitanos, ipfofquc Pah 2
triar-
6o triarchas competere 5 unde optime Timotheus L apud Abulpharagium Benattibumícripiit „ Ca„ non Ecclefiafticus praccipit , ut inferior Superíori parea t , acque ita ab omnibus obedien„ tia in Romanum Patriarcham terminetur, „ ipfe enim Simonis Petri locum obtinet„ vid. pag. noitram 194. Hinc legitima argumentandi ratione concludicur Pontifici Romano divino inftitutionis jure ab Eccleiìa univerla, purioribus feculis ( ut loquuntur Novatores ) Ecclelìx , declarato, explicato > & recepto competere Primatum honoris, infpeétionis, dircttionis 3 & jurisdi£ligni< propriè difìx , & immediate fupra omnes Patriarchas , Metropolitas, & Épiícopos : in ipfum namque sedificii corporis Eccleiìaftici fundamentum , & caput terminare debet omnis obediencia quujusiibet Chriftiani . Id Cánones Ecclefiaftici , qui icripto , vel traditone , leu praxi ohtinebant primis quatuor fseculis , praxipiunt ex Neftorianorum , ( ut nihil de Syris Jacobitis > MelchL tis, aliifque , qui ante ièculum feptimum ab Ecclefix Romana communione ièceflèrant, dicam ) fèntentia 5 qui cauiàs majorcsrefervatas f u o C a tholico fatentes , & quidem a fèceillonis lux epocha , palam oítendunt tales refèrvationes antiquo EccJcfi*jure Patriarchis, & horum Principi , Capiti ? ac Superiori Romano Epifcopo com-
61
compctiiíTe • Quamobrcm fupinse ignoranti* , vel manifeítae calumnias redarguendi v c n i u n t , qui ante Juftinum Febronium ( vel quifquis íub hoc nomine lateat ) Romannm Ponüficem injufta; ufurpationis reum depredicant , do&oreique Romanos , & Canoniítas venditant tamquam adulatores, & ignorantes » quia Poteftatem Papae fupremam in Ecclefia pro. pugnane, ejuíque Poteílatis achis in Decretalibus expreiïosproponunt. Otium vobis tantum non efl , ut librum Juítini Febronii , de legitima Potevate Romani Pontifìcis ad reuniendos in religione diflìdentesChriiìianos, inf c r i p t u m , & coniàrcinatum oppugnemns j id alii d o d i viri fecerunt , & facere pergunt , & quidem nullo negotio, nani Febronii opufculum tot icatet contradi&ionibns , eafqu-_» Unionis, feu Reunionis(neicio cujus)Chriftianorum procurando vias , ac media proponi , qux,vel ìpfo Febronio judice, impoflìbilia f u n t , vel inutilia, ac pernicioià nemo non videt . Enimverò Majores caulas , qua: in Decretalib u s e x p o n u n t u r , Patriarchisquatuor,ac potiifimum Papae refervatas n o r u n t , & fàtenturom, nes Chriiliani, etiam ii > qui a Papa ièceilèrunt, & quidem ante SecuIumXL Certe iitiPoteftatis Patriarchalis, &: Primatialis jura non baulerunt ex Decretalibus5 quas vel ignotas, vel nul-
62
nullius aufloritatìs apud ipfos fuiflc ,
e ile
c o n f t a t . „ Ecquid ( Ter tulliani cap. z8« de Prfr
fcrìptione verbis loquar ) vcrifimile e i l , ut tot, v
„ „ „ „ „ „
ac tanta: ( Alationes Chrifliana ) in unamfi-
dem crraverint ? Nullus inter mukös eventus unus eli exitus. VariaíTe defuera terror doèlrinacEcclefiarum. Czterum, quodapud multos unum invenitnr, non eft erratum , fed traditum ; audeas ergo aliquis dicere illos erraffe , qui tradiderunt „ ? Aft opponi polle video & ego r* quod Neftoriani ipurios, & apocryphos Cánones producane ad fupremam Romani Epifcopi, c-xtqrorumque Patriarcharum fubordinatarn Pontifici, jurisdiftionem ,ac poteftatem ftabiliendam » 2. Regi minis Ecclefiaftici corporis forma m > quam ailèrunt, non juris divini eile, fed hu mani mutabilis admittant , & reviera a Romano Epifcopo cjuique obedientia defecerunt • Objeciones facile arripiunt, qui Ecclefi£ unitatem ejuique membrorum connexionem cum capite vifibili Polvere, ac feindere vellent j hos nos Può loco plenius confutabimus , interim nonnulla exponimus, ex quibus velini principiis, ac fundamentísiftorum ignorantia , & calumnia , ac Peceffio ab Ecclefia convincatur „ A d primam igitur objectionem ut refpondeam, opus non eífe cenièo laborioia , & critica
tica difquifitione de Canonum & Conftmuionu m Apoflolis , & Nicsenis Patribus tributorum , genuinitate , & fmeeritate , antiquitate & au&oritate, an feilieet ab iis revera editi fuerint, & an incorrupt! & fine ulla additione vel detrazione conservati, an feripto , vel traditione Ecclefiis perferipti? an , & quo fcculo primum innotuerint ? quis primus illos vulgaverit , a quibus primum recepti fuerint ? Quse ergo, ut a criticis altercationibus abftineam , certa íunt, explorata propono : ac primo, Syros tum Jacobitas, tum Neftorianos a feculo fèxto ad hanc uíque diem Cánones, & Gonftitutk> nés pracdiâlas recepilïe, & in fuum jus canonicum retuliiïe liquet . Suos ergo fecerunt , quibus au&oritatis fuae robur impertitsc funt Orientales Nationes; hinc contra eos, eorumque abuf u s , ac doctrinas Cánones, & conílitutionesmilitant ; &: ex principis ab ipfis admiiïis ad verfus eos argumentan licité poífumus . 2, Praediños Cánones ñeque Neftoriani a Monophyfitis , ñeque irti ab illis receperunt. Notum quippe eft quanto odio dux iílae Nationes inter íe arderent $ quot diffidia , quot contro verfiac ctiam in minutiffimis rebus inter cos , ejufdemque Ecclefix membra, exorta fuerint : quanto fludio una natio in alterius mores , fidem ac difciplinam inquireret» Verifimilitudinem ¡taque om-
64
omnem exccdit, quod ve! communi concilio , vcl peculiari alicnjus Prsefulis au&oritate MonophyfitK a Neftorianis, vel Neftoriani a Monophyfitis Cánones, leges, ac formam regimi« iiis acceperint. jnveriífimiie omnino elt Cánones pradicìos communi confi lio a Ncftorianis & Monophyfitis fuiffe condì tos, & Apoftolicis , ac Nicaenis Patribus inicriptosj praterquam quod enim talis fraudis aufclor, & epocha certo deiìgnari debet ab iis, qui tam coníidenter de iliis pronunciane, null us talis frau. dis finis aíiignari pote ft. Afta aliqua, vel inílrumenta fabricare homines poifunt ad fallenduni parati , quae iuo tempore in lucem profer a n t u r , & aliquibus fucum faciant, qui fuo teftimonio alios in errorem inducant. In Canonibus ,qu;e formam regiminis, &difciplinam confpicuam, & neceiTariam pro publico bono praeicribunt , quifpiamne cxiftimabit introduftam fuiffe netnine reclamante, & ftatim ubique fu fee« ptam & antiquam Apoftolicam abolitam ? Quo tandem fine 5 6cquo bono , nimirum in fraudem, & falfitatem confenfèrunt Plebs fidelis, ut libertatem fuam exuentes fubiicercntur Praesbyteris ,ifti Epifcopis , Epiicopi Mctropolitanis , Me. tropolitani Primatibus, & Patriarchis, Patriarcha: demum Romano Epifcopo. Ignorantes omnino fu«au£loricatis, Poteftatisjura nefcientes di-
6
>
dlcendi funt omncs qui confenferunt in tales Cánones $ vcl conlènfum omnium , leu plerorumque extortum violenter diccndum cric. Primum dici non poteft fine injuria tot tantorumq; Prselatorum Ecclefias ; alterumafferi non poteft, nifi Perfòna certa defignetur , qux in omnes auèìoritatem, & imperium exercuerit, eoegerit, ut vellent nollent cánones reciperent. At fi talis Pedona fuiffet, in Decretis fidei orri' nes continuiiìet, & dogmata duarum natura* r u m , ac unius Perfonae, ab omnibus recipienda iknxiliet, omneique in unam fidem collegi^ l e t . Ex hoc Principio infertur legitimé Cañones il los divifionem prseceiTifle , & communes fuifle tam Catholicis, quam Monophyfitis, 8c Neftorianis, aliàs in iis recipiendis non omnes conicnfiflent 5 qnemadmodum licet confentiant in recipiendis Conciliis Nicasno, & Conílantinopoíiiano, non tamen in fequentibus pro bandis conlentiunt, nam Neftoriani Epheímum , 6c íequentia non admittunt, Monophyfita: licet recipiant Epheímum , Chalcedoneníc , 5c quae confecuta funt Concilia non admittuntAft fieri potuit , ut Neftoriani ad ampliandam potellatcm fui Catholici, ad illam ipccio* fo titulo cohoneftandam Cánones prxdittos com. poluerint, &Nic&no, ac Apoftolis tribuerint, •ut tali titulo fallcrent ignorantes , qui fenfim
i
fine
66
fine fenfu decepti faltìs titulis privata auftoritate in Codices Canonum retulerint, quosCodices fine deleéhi , line examine oicitanter receperint Epifcopi , Se Patriarchi* De PoiFibiìi non difputo, fed de facto inquiro, a potentia cnim ad afhim non valet conci u f i o , ben è vero valet a fa&o ad potentiam, ut Scholac loquunt u r . Sed & il la pofiibilitas moralis non eftad* mittenda, i. quia verofimile non eftEpilcopos omnes, ctiam Neiìorìanos,canones recepiilè , & cohoneftare voluiife fpecioiìs titulis, qui ièrvitutem, & fubjeéìionem ipiis important alienam ab inftituto Chriiti, & a conditone fua primaeva , in cujus poffeiììone forcnt . 2. vcroiimile non e il quod Patriarchi Neftoriani,qui ih Eccle* fiaeuni-vcrix Primates^ capita jaéìabant ,atqj Ecclefiam Gatholicam nonniiì fux Cura Coni ni ifiàm , & penes fuos confiflentcm deprsedicabant, irti inguaili Neftoriani Pontifici Romano divino infiitiuionis jure iè fubjefìos, ac fubordinatos cifeaiTercrent: inCanonibns Condili OEcumenici, qiiod reguiam fidei irrefòrmabilem norunt, & fuprema in Eccleiìa auéìoritate poJlere fatebant u r . 3, verofimile non eft Neitorianos Patriar-, chx Antiocheni conceifione fuos Cathglicos Pri* mates Eccleiìae confìitutos aiferuiiTe , quando ab hujus obedientia dcfeceranc , a reliqnis Patriarchis feceflcrant, nifi documento aliquo cer-
57
certo, adult£raife,ac fuìs nioribus accomodaile, fed novam regiminis Ecclefiaftici formam non induxiiiè ; formam autem regiminis7quam fibi immerito omnino adferuerunt, fuiiTe in Ecclefia tu ni temporis communem, & ab Apoitolis dimanaife, ac ab Vn
7Z F.cclefiae explicatam. Atque hie PradFàtionis noftnt iìnis efto , Te obteftans, Praeful amplifltmc, in parcas fi pluribns l e graviflìmis etiris vacante m diftinucrim $ in alio, qui pxx manibus cit, Tomo de Syrorum Jacobitaruni ordinationibus, fimilia argomenta occurrcnt . Pcrge igit u r , & noitri Archigymuafii bonum promove , & quemadmodum ex terno Fabric« ornatui, qui ad alliciendam juventutem nonnihil conducit , intentimi te novimus , fie Magiitrorum , ac Lc&orum honori, cornmodo, bono incumbere pergas; omnium iiquidem popolorum conleniione liquet, itudia, ac bonas artes, Reipublicac tam Sacrai , quam Profana animarci , florere non polle , nifi Magiftri, & Le£torcs, doÉloreique exquifiti pneficiantur , iis bonis dotentur , quibus unis fuse profeffionis exercitiis vacare queant, & diiciplinje ac dcótrinx lux non vulgares fruchisin publicum edere valeant . Te hxc non latere fat ilio , velie etiam tibi adjacerenovi > fed pcrficerc invenies , fi cum Collcgis tuis operam impendas omncm quodquc cepiiìi iter , tenere non defiftas ; lie enim iìet, ut dum publico bono ftudeas, tuuin adaugeat, & conièrvet is, a quo eft omnc bonum , & datum optimum, quod ex corde Tibi prxcor : dabam &c< COD. Lt
CODEX
LITURGICUS
ECCLESIA
L I B E R
DE SYRORUM
UNIVERSA VI
I L
ORDINE
PARS
Vi.
CHALDJEORUM , NESTORÌ ANORUM ORDINATIONES ,
,
ET
MALABARUM
Virtute D. N. C. in cip hnu s fcrit/cre ìmpofiùonm manusDiaconornm > Domine ttoBer adjwva me, & ad p e r f e f tione m per duetto . Amen .
P
Rimum accedimi ordì-
trandi corani Epi/copo, 1 Cr cinguloprus
/¿W« J A - » — U & ^ - X a o
bus,
tomos
geHante
X } xx.—
conus
corion
, junflijque
£x oraria
leHìonum uno
.
voce
dicit
.iaik Ii—ici—a—JO if Ol yLop JZo—Jotd jA*— •
*
^sa^mli
fr^o
«
{¿a
*
*
*
JbkooM
•
y i - XU jLàf© . Utta ie»Z 1 -
•
Diaconis Ar chi
proclamai
jx>0 extra, ho
a
repetunt dcnec
, J*r A a ma m m *
»
•
•
•
f
•
*
4
CODEX ss >£r>
t
LITVRGICVS a ¡90» m&num fuam capittbus eo~ rum tmponens
Santifica hos ( 8 ) fervos Uis }o\ ^ J** X> tuos , Domine Deus Fortis & omnipotens. RepeV ( . u J I te, Et elige eos e l e z i o n e e» praeilatite per mulritudij \ ^O—-CD—3 yQ 1Ì JcX—A./o ^la ^¿J nem gratiac tuse , eoi que per tuam mifericordiam ve* JXXaOÌ&J* \. * I* "/ i v dignos effice » quibus eredatur Izéiìo librorum SanX5 /A—-o»— ftorum ? 6c verborumdivinorum coram popalo tao ele£to in Ecclefia tua yoot ,.i ^.a, i i i1 Sandìa , dum confervanIP )&„.. •A*v0 j_Oeo9 niílrent , & mandata tua fan¿la f a n ñ i f i c a n t i l A . SQ membrorum iuórutxt, perficiant, tu es eoim excei— / a — — i u s , c|U'í humiliafti altitu* ^ — y — dinetn magnítudinis ruae » & deiccndiiti in mundum « —1» noftrum & miniftrafti . ^aJOU ( operatili es ) ialutem omnium creaturarum.Tci, ©OjJ D o m i n e , dignos fac hos fervos tuos * qui ingrediantur alrare tuum lanctum , & miniftrent coram throno tuo iublimi , quod fixum eft in terrsu* ad typum illius Caelcftis * Largitor donorum fpirituahum omnium Domine , Pater , & Fili $ & SpU
H
CODEX »
L1TVRGICVS
fpirhus fanfìre inS^cuìa.
*
•
Et ingrcdiuntui rvero re , Prxjul
V
Aita' incipit
Canonem ; Domine qais ha» ¿a***» 3 J ftlSO bitabrt ; In puritate cogitSLtionuftì , Domine noiJb&^jòa l ^ i «pLo .^o iter , fac nos (tare coram L&SO) yftJOjO A l t a r i tuo . De inde fìat
Fra fu/ (3) f t i p et fuppedaMum ara9 & ordinandi fuh lampade adorant . Archidiaconus dicit . Oremus
aJQ
oo»
W»
Pax nobifeum ,
• M É f H
Epijcopus
orai
.
Optatum,Domine, mi• t*0)0>9 ^JX.:» ferationum tuarum auxiI * • co* lium , quod ab Altari tuo conce(Tum eft , (k conce* ditur adoratoribus tuìs omnibus gene rat ioni bus » ——Oo—• mundi, ipiurn circunridet IAAMO» ¿¿àa—jbt» ) * a dextris, & a Imiitris , ab anteriori parte , & a poiieriori > hos fervos tuos? . i—.ittflo—^ 1^9 ^JLaoc» . v Jalx J pJkòùG ijui adorant coram te , òc illud acciUHpere • M! dcfiderant , Largitor donorum fpiritualium Domine omnium . Deinde
Preefal
pomt
incenjum
j & incipit
hos
ctw tilt
E C C L E S I A i
U N I V E R S A :
tusi (4) Doee me Do m me viam.Oftende mihiDcmine viam tua m . Do ce me Domine , ut ambaleni , Hcpetc Gloria Gmni tempore eilote vigilante?. Et
dicit
Archi diaconia
.
i?
, —» w^-Jàs, , ^ — W _ J C V . Iph J — u i ^ a ^ .^ — - , * 1£ »—^c/«.VOO bernaculi vcritatis, quod Jl* . Ilo / Ji,/ qui non venifti miniftrava^-^AÄ lla-^a ^i^^io ri a fed miniftrare , offerimus prec'ationem pro ferJJ iù-^ , vis tuis iftis , qui fepara—ani* V » ti funt & fele&i in minifterium tuum ; perfice^ yM* * — — - o va— j cum eis Domine Deus no/«^¿a jA fier donum tuum , ut pre* v • \ • " * VA. f '»,* **&&ZÒ • * * clare minifirent corame ¿¿da-*'» JÄO et* . te , uti decet fanftitatem tuam Sanfte , qui a San.J , I 40.A.D ¿lis fanétificaris fanâe , largitor donorum fpiritualium Domine omnium . Canon : Beatua ille : Gratia Domini a feculo cft . Ora*
•
*
•
•
•
•
*
*
»
'
»
•
ECCLESIA! UNIVERSA*. 17 Gratiam domus S. Pe- ^ ^ao AaSJ l l o ^ , W 05 t r i , qua: defcendit in Ste- Uè phanum , effunde Domii ^ / j vCOOf. J^ft ne nofter J e f u jufte per vr—V» mifericorcliam tuam fuuaoA^jCbOA per fervos tuos , & ex- • wfloa^.a® pande , Eodem . O , qui • *. * • — íecifti Àngelos tuos fpi- J*a—J , WO) r i t a m , & miniftros tuos ignem urentem ; benedic f¿¿0 . Oi^k Domine nofter adorato- . j res tuos , ut miniftrent myfteria tua gloriofa . Eo- fooiH . ) — Jem . J e f u Domine ca?leItis » qui pofuit feipfum OiAjOüJJ U^oV miniftrum in Immilliate „ & volúntate , non autem • «làacu» in eífentia & natura-, ; X " *I concede virtutem. fpiritualem * quam accepit Stephanus juftus > fervis • O^Cfc IKÍ^MI t u i s , qui ftant hodie , & ad te refpiciunt cum fiducia , ut iìnt miniftri in mo- Jj^^eÄA* ojaào» do , & miniftrent corde / \ . „ • * tranquillo . Alius so dem . Ch riftus Dominus nofter in bonitate fuá 3 & abundantia fuaviratis f a x difpenfavit divitias doni fui juxtafapientiam feientiae íuar
&
i3
CODEX
LITVRG1
CV S
& ftatuif vos pro benepladto fuo minifiros in meX&J no) , dio Eccleiiarum fuarum , I... MkSkl & elegit vos in minifteotioj .^ftX iJ^t rium Domus fuae , & ad IKH^ iÜ li'lSfO t' circumferendum habita•A**» • oil will Vv» •• # culum fuum , ipfe diftri.XZo yQ't -¿U buat vobis thefauros fuos* ficut Dominationem ejus decet , & fanftificet vos virtute verbi fui, ut miJ l ^ l l ^ o . vmaia^Qo/ niftretis myfieriisEcclefla: I i^fti oo , wflu» < > k a * fu cuftodiatis^ac facia• ^bboI&aJQ ?aJLCUJo tis voluntatem ejus,& nomen fan&itatis ejus glof "" rificetis • Alius eodem . jf 90|«awQS Cum exercitu domus Stephani, &cohorte Domus P h i l i p p i c Parmenaej WQQQ^vflOa^ y^X yO.il& Procori, & Nicanoris* & Nicolai, & cum Apo. vCßtt^oZ/ itolis P e t r o & Paulo, & Praeconibus Matthaco ac : JicHoi^ * jJ^-ßBSfc A Marco , & cum Martyribus Sergio , & Baccho , & D. Georgio , ac Cyriaco, conjunge bos Servos tuos cum jufto, ac (a) Athanafio, Aut hunt. In muHItudine . Domine , in luce • '
Vfque
(4) Forte fervfts eft:
Conjunge bos Servos tnosr 0 fuße, immortd
ECCLESIA VNIVERSJE. Ip Vfqueadi manus mea auxi- • ©»li» x ^—A : iiata eft ei. Auxilium gratis^ t u « , Salvator nofter , ad junge , & comitari fac WM&O jLwe*S$ Adoratore s tuos , & corrobora eos 3 ut miniftrent tifai fanélè corde puro, & OinftAftfr—mttoi loo) ^««Âdûf vero 3 atque in fide . Gratiam Spiritus f a n d i , quam accepit Stephanus, aI ^*j a l h• / * \ & fociiejus,accipiant Do-ÛQ mine nofter fervi tui, qui feparati funt , ut ferviant altari tuo gioriofo, & farv- * • , /fa—— elo, & myfteriis tuis pro- ^aOf-—-.ÌX .39 pitiatoriis. Eodrn. Chrifte, qui Apo- l jïo—J .ao ftolis f a n a i s dedit fpiri- ^of-^JliSaj . jl^oìf tum in Unguis ignis , da Servis tuis his linguam«, ignis , & talenta Spiritus, i J S ^ i , / i ^ ù i i a ^ :jLioi o/ ut iis prediti diligenter ne- Oj Las* Ji—a** : gotientur , & lucrum fa^ii • j O O ^ i » I ciant in populo tuo fanßo. \ V p i m . I \ Aut bunc . I n diuturnità- X - •• .a imponen* manu m jtiam dexteram capiti illius , qui ordina» tur , Jiniilram 'vero extcndens in modttm deprccatìonis , •
É r orai q u i e t i ,
\
n
»
De uà
22
CODEX
L I T U R G I C Ü S
^„aXsoo JLa^ so>_Sìs% oo)
Deus nofter bone , & R e x nofter miferationibus piene . Repete. Q u i dives Jfe yioOHfc^Ä es in miferationibus , ZN>Q abundans in dementia . T u Domine bonitate tua ineffabili pofuifti me meM/» . M diatore m donorum tuo» rum divinorum in Ecciefia tua fanfta , ut darem in nomine tuo miniftris myikriorum tu or um fanélorum talenta minifteril I Aijlfi I iv» »O fo) Spiritus ; & juxta traditionem Apoftolicam, qux »X?* JLfcÄ^ ¡¿ASttA-*« ad nos per impofitionem manus minifterii Ecclefia» / JLoij J I f t ^ ^ itici delata eft,ecce prüfenY ti Ili tamus coram te hos fervos l&Axukh tuos , ut fini Diaconi eiein Ecclefia tua fan£ia. Oliti Sw^w^S* . ^ a ^ ^ M à O . Utadveniat fuper eos gratia Spiritus fancli, JJ^+JqIQ I perficiatque & confummet eos ad opus minifterii hujus ; ad quod praefentantur , per gratiam , & mifericordiam Unigeniti tui, c u i , & tibi, ac Spiritui fanfto gloriam , 8c honorem, & coafeffionem, & adorationem referamus nune , •
"
*
•
( /
*
Et
ECCLESIA VNI VERSA? » * Etjìgnat fuper capì ti bus ecMm , Refpondent . Amen. Archtdiaconus dicit: Ai- a - - a o . yaix^oil V*Jo tallite oculos veftros in excelfa fublimia, & mife- Jxu» ^yj jba*. i 0 ^ 0 ricordiam a Deo clemente pofcite proN.&N.Subdiaconis , qui ordinantur & coniìituuntur Diaconi ad A . A . On..Ar è »Ie* * VI * * Ecclefiam D e i , cui deftinati funt ; orate prò eis • o^*/ ^ Jûeo Et imponié manu m fuam dexteram Qapitibus eorum , JL—»jlä ©*L.\ finiHratn extendit in mol^fci Jjio* . dum deprecati on is , & dicit PrjefuJ /»per capitibus ìm%> Ubò*-*»*» i*«0o eorum . Domine Deus fortis omnipotens. Repete. fanéìus, & gloriofus, qui fervatpa• • • ¿tum & gratiam, & veritatem timentibus eum, & cuftodieniibus mandata fi>2*f (.âoââf ipfius ; T u , qui dedifti per gratiam tuam cognitionera veritatis omnibus hominibus in manifeftatione Filii tui unigeniti , Domini noftri J e f u Chrifti, quse in Carne faéla eft; & elegifti Ecclefiam tuam fan&am, & confUtuifti in ea Prophetas, & Apoftolos, & Sacerdotes, •
»
CODEX LITURG1.C US tes , & D o l o r e s in con. * T• t( • fummationemSanftorum, J M . J ^ O (.MA^Jkft \ ac pofuifti in ea eílam^ Diáconos paros ad miniJuoaAiö vS/ ©¿O ^^xfloß fterium myfteriorum tuorum glorioforum, 6c fan ¿lorum ; & quemadmo. voto »Jfloaia^ ^»Ä-Jl dum elegifti Stephan am , D a JÍ j^o) ¿a/ & Socios ejus ; ira nunc quoque Domine fecundum miíericordiam ruam da Í fervis -tuis iftis gratiamSpiritus fanfti, ut fint Diaconi elefti in Ecclefia tua fan ¿ l a , & miniftrcnt altari tuo puro cum corde.» mundo * & confcientia bona ; & fplendeant in operibus juftitiae ad mi ni iteJAs—aÄ* jjot ya.:»^jo ^.AXA^» jiSJ^M^OO rium myileriorum tuorum vivificorum,& divinorura, ac mereantur accipere a te bona cjcleftia in die retri/¿ja*-»— VQädJ^ jJU^fioo J&a9oIQ butionispro minifterio hoc puro & f a n f t o ,, quo miniftrant coram t e , per g r a t i a m , & mi fe radones Uni geniti t a i , c u i , & tibi , & Spirimi fanéto gìoriam, honorem , confeffionem & adorationem re fera mas nunc » *
..
•
*
*
«
»
•
*
•
t
Et
ECCLESIA UNIVERSA* ^ Et fnpcr e or um . ^o empita. ReJpondent.Amen. Deinde juíet eos adterrant k w v l x tìaJ* proñratos adorare, & fefe ^ à o f i i o J J ^ . x j a I o ; . a i o c f i J o erigere . tolht oraX ^sJjQBO : yQQi+yOf ¿¿r eo/Zo eorum , & po. JÜ . X i C O * J ti it Mud fuper burner urn jìnìHrum . Voñea ArchiO • jihiutA^ di aeon us tradii Epifccpo li/w/tf ((f) Apofioli , qui eum apprehendendum prseoilf—a l a ^ t te* uni cuique eorum 9 qui • • • • ordinantur $ eumque fignat in fronte digito , qui e fi pollici *vicinus 9 incipiens J « . — at inferiori parte, & ten- j t*s A J Z•^ — i w A X* ^ à l ) dens ad fuperiorem, ¿¿^ ti parte dexter a ad finìílram , ¿r ilich • . ImoVO Segregarus e l i ílíficatus
eít
,
fan-
( 7 )
perfe&us
e f t ^ & c o n f u m m a t u s
ell
in
E c c l e -
opus
iiaftici n e m
minifterii ,
&
in
maneris
& . F Ì 1 Ì Ì ,
&
M&JkJO
Spiritus
. JJOJ
Jia.ua
N .
executio*
levitici
J ì a x a x o
. ^
I M
S t e p h a n i c i ,
— à a * Jj—iöÄoo * in
n o m i n e
Luàa«
Patris
,
fanéìi.
Eumque ofeu/atur in capite, & dicit hunc Canonem. Archidiaconus circumducit Diaconos a dextris & finiHris Altaris . Epijcopus *vero litrum de manitus eorum L**viii,P.*vì, D tol-
a ffro gloria, honor , confef. ^.io/ ° f&*9oZo fio , & adorai io. Amen . (1) Subdiaconi fcilicet ordinati , & in medio Cancellorum grada c o l l o c a t i , quum ad Oiaconatus ordinem p r o m o v e n t u r , jubentur afcendere ad gradum fupremum , Pontifice ilante ad portarci Altaris , primum eos jubet d i c e r e : Oremus, Tax nobifcum : deinde fuper eis recitai orationem : Varus , & diligens purps : qua perfbfuta , introducic eos ad Altare , ibìque illos ordinat . Morinus ad ordinationem Subdiaconorum perperam refert , quae in Pontificali leguntur ab iis verbis : Et afctndtrc eos jubet : ufque ad : Oremus , Tax mbifcum . (2) Quum h * c precatio ad Chriftum Dei Filium dìrigatur, qui defcend'tt in mmidum , concluditur in hsec verba , Largii or Danorttm fp tri tuaHum , omnium Domine, Tater &c. Sed orationum conclullo apud O r i e a tales.cum ipiis prxcibus non femper conjungitur. Sic Graecì praecationes f«as terminare Ìolent iis v e r b i s : Ì{ttnc> & Jemper &c. Etiamfi cum p r x cedentibus non c o h s r e a n t , ut iu Liturgia Chryfolh apud Goartium pagXii. Sacerdos immittcns Santtam lanceam ex obliquo dexter/e partis oblato, extollit fancium panetti fìc diceits. ^uonim tclliiar de terra vita ejus, per. pettto , nunc , & fcmper &c. (g) Intra Cancellos Altaris e x Syrorum more pendere iblee lamp a s . Morinus pro ara; Suppedaneo reddit Sedem » & pro Lampade » Candelabrnm . (4) S u n t , ut vides , quatuor cantus 5 totidemque A r c i d i a c o n i proc b m a t b n e s ; Oremus Tax nobifcum: Et Epifcopi orationes . Vocantur aurera Cantus, & Canones e x recepto Ecclefiae Orìentalis more , quo C a n tores in Conc. Laodiceno Canonici dicuntur , & primus Cantorura apud Simeonem Thellalonicen . In libro de Tempio, &^iltarù Canonarcba , & in libro de Eccl. Ofjìc. Canonarcbarum primus vocatur *porox*ror*rxos , Se in numero L e f t o r u m recenietur. In fine cujufque Canonis dicitur,GlortaTatri &c. id que cum c a m t u f , jubetur ordinandus proiirationem l a c e r e , hoc e i t , ad terram pronus adorare,. ( 5 ) P r e c a t i o , quam Pontifexinclinatus iecreto r e c i t a i * vocatur/wdiustio apud Syros o m n e s . Neftoriani Gnscos imitantur, duni binas pra:D 2 catio»
*8
CODEX
LITURG1C
US
cationes fuper eleétum Diaconum recitant » quarum prima cß prxfens > aitera, Domine Deus fonts Omnipotent. In ConftÌtutionìbus Apoftolicìs nnicarn pra^ationem recitai HpiTcopus iuper Diaconum : Deus omnipotent* qui verax es : Similis precado dicitur in ordinatone Diaconi apud C o p t o s , quae incipit : Domine Deus omnipotens} qui verus fine falfitate in promijjìone tua : Syri J a cobite u nie am recitant orationem : Deus , qui Ecclefiam tuam (edificasi Maronita prater hanc, quinque alias precationes iniliper addunt, ut videre eit in Pontificali cormn edito a n o b i s . Porro formam ordinationis Diaconi confiftere in oratione Gnecorum : Domine Deus ws/fcnCoptorumj Domine Deus omnipotens: Neftorianonim,Deus noßerbone: Maronitarum, & Jacobitarum : Deus y qui Ecclefiam tuam ¿edificasi fu le ollenditur a Morino Exercit.2, cap.^.0*4. (Ci) Hoc eft Epiitolas Sandtì Pauli . Maronita tradunt Epìftolam, Thuribulum , Flabelium, feu velum C a l i c i s , & imponunt capiti ejus patenam cum corpore , Sc calicem cum Sanguine ChrilH. Jacobitje tradunt ordinato Diacono Flabelium , & Thuribulum. Neiloriani librum A p o l l o l ì . Sufpicari quis potcrit banc cerimoniamNeiìorianorum ab Epifeopis Indis, qui Pontificalem librum deferipfere , ex imitatione ritus R o m a n i , & Miflìonariorum adnionitionc additam fuiiTe : Diaconum enim exitìimarunt nonnulli Orientalium rituum ignari refpondere Subdiacono Latinorum , Ar~ chidiaconum D i a c o n o , tradì'tionemque inftrumentorum neceffariam effe ad fubflantìam ordinationis arbitrati fune. ( 7 ) H,ec peraihs ordinationis Enunciatio fit apud Syros o m n e s , & Coptos, cumordinantur Subdiaconi, D i a c o n i , Presbyteri s & Epiicopi • ut e x Pontificalibus liquet , ( 8 ) Hoc Liturgia:, feu Miife imtium ed apud Neftorianos. A t que hìnc p a t e t , quo tempore fieri foleat Diaconi ordinario. ( 9 ) H o c eit, fi Liturgia non celebretur. Idem dicitur in fine ordinationis P r e s b i t e r i . Nam D i a c o n i , & P r e s b i t e r i , ut & alii inferiores ordines tam in Mitili, quam extra iMitiam ordinari pollunt, ut in Pontificali Neftorianorum ( Cod. Syr. Mf. Faticati. 18. fot. 1 0 9 . ) adnotatur - In Euchologio Grajcorum in fine ordinationis Diaconi adnotatur, polfe tam in MiiTa p e r f e t t a , quam in ea , qua: Prarfandtìncatorum dicitur, ordinari; multoque magis L e & o r e m , e t Subdiaconum: quinimo Le&ores ordinari poife» etiam quando MiOfa non celebratur, dilette in Euchologio exprimitur; de Presbytero autem , Se Epifcopo aliud fentiendum e l i , teilibus Goart. pag. 2 3 3 . Morin. pag. 2 1 7 . debent enim cum Pontifice confecrante c e lebrare , & integrarci Liturgiam perficere j quod in Miifa Praefanctificatorum fieri nequit- Apud Syros cum Maronita*, tum Jacobitas , niiì pejacia Liturgia p r i u s , ordinationcs nulla; fieri folent*
ECCLESIA
UNIVERSA,
Item eodttn auxilio divino fcribimus
2s>
Ordinaiionem
~Pre$bytc fecundum mi feri cor dì am tuam *
P
Rìmum tondet "Prceful ©lAtoW
ordinandi capillos{ i) fcjof ¡»Wo y+onltsxs'y ¿my ¿T cingalo pr&cingit lum^—X ¿pi ejus, & mitt it pallium ^Jx'o c^a^a ejus ad bumerum ipfius fi; kxxoày» niilrum, ¿T ingrediens Hat — • U—— /« cancel brum . Et , saX . yaa^aW incipiunti Pater noiter (2)» . J b i J^»"® ^ui es inCaelis: Archidiay— proclamai: Pax nobifcum . Prtfful orat. U a — — ^ 11—***—j® Virtus tua (3) Domine J&— Deus nofler perficiat per lie—^aa*.« manus infirmitatis noflrat, ol*— & aciimplcat media par- J _ a > o . ^ x s a A l vitate noftra minifterium fc ^ I— hoc fpirituale conlationis .^.aj Sacerdotii, quod per gratiam nobis concreditum eft , largitor donorum fpiritualium , Domine omnium » Et
CODEX
30
L I T V R G I C V S
Er
incipit.
é l a , tono
s^xiM
WifM
*.
•
• , ß^ImO*fO
O^ISO
yoo» I, .vi, fco io ylo .fio «.«¿«»O» . allo : ^ ». . .MO / . I .V>^.....iClj J
04
antlpkona
(a) : Oti
tibi Sacerdos, quam magnas eil gradus,cui tu miniftras^am miniftri ignis, & fpiritus in confpeâu ejus contremifcunt(nw7/ff0•ventur) prx illius reverentia. Gloriofus eil Gabriel, & rnagnus Michael 9 hoc nomen eorum teßatur ; at 11 comparentur cum Sacerdotio , funt valde exi-
ao*
•.
Quam dile-
.
gu i
O . J—|1 .
répétant
. Et glorifie initium
an t
pfalmi
y
ac an-
enite accedamus adSacerdotium terrae Sal, quod virtute fpiritus dat faporem infipidis. tiphonatim£c)V
: Pax nobilcum • f r t f u l *ve. Stola , Domine , Sacerdoti , qua veraces tuos
Archidiaconus ro orat
{—a oioi
. Jic—M vete Sacerdotes fan&i, la- JjOO . vate confcientias veftìras JäjyLaa yaoofly yo^^a——r*? ab omni forde iniquitatis . Glorifica . Sacerdotes, qui V** 5e L » J? waju^M Ufa.—-O* digni fa¿ii eítis Angela« * „ * rum ftatu, cávete ab ini- r * quítate . Oratio , O l e o fanclitatis , Domine , unge hos fervos tuos , manus tua iis auxilietur ; brachium tuum corroboret e o s , ut v Sacerdotio fungantur in Ecclefia t u a í a n & a j & perfìciant mini»
32
CODEX
LIT
minifterium myfteriorurn tuorum propitiantium in aedificationem animarum . tc adorantium f largitor J ¿a«!!*» donorum fpiritualium->, . fr^» Domine omnium . • I—,**** Canon . Beatus ille . Dow»*? : ^ : r ^ a j ^ Ui* mine in lumine.l?/j«