Liturgies of the Universal Church 9781463223298

Citation preview

Liturgies of the Universal Church

Syriac Studies Library

15

Sériés Editors Monica Blanchard Cari Griffïn Kristian Heal George Anton Kiraz David G.K. Taylor

The Syriac Studies Library brings back to active circulation major reference works in the field of Syriac studies, including dictionaries, grammars, text editions, manuscript catalogues, and monographs. The books were reproduced from originals at The Catholic University of America, one of the largest collections of Eastern Christianity in North America. The project is a collaboration between CUA, Beth Mardutho: The Syriac Institute, and Brigham Young University.

Liturgies of the Universal Church

Volume 7 Edited and Translated by

Joseph Aloysius Assemani

1 2010

gorgias press

Gorgias Press LLC, 954 River Road, Piscataway, NJ, 08854, USA www.gorgiaspress.com Copyright © 2010 by Gorgias Press LLC Originally published in 1749-66 All rights reserved under International and Pan-American Copyright Conventions. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, scanning or otherwise without the prior written permission of Gorgias Press LLC.

2010

O

1 ISBN 978-1-60724-803-3

Reprinted from the 1749-66 Rome edition.

Digitized by Brigham Young University. Printed in the United States of America.

Series Foreword

This series provides reference works in Syriac studies from original books digitized at the ICOR library of The Catholic University of America under the supervision of Monica Blanchard, ICOR's librarian. The project was carried out by Beth Mardutho: The Syriac Institute and Brigham Young University. About 675 books were digitized, most of which will appear in this series. Our aim is to present the volumes as they have been digitized, preserving images of the covers, front matter, and back matter (if any). Marks by patrons, which may shed some light on the history of the library and its users, have been retained. In some cases, even inserts have been digitized and appear here in the location where they were found. The books digitized by Brigham Young University are in color, even when the original text is not. These have been produced here in grayscale for economic reasons. The grayscale images retain original colors in the form of gray shades. The books digitized by Beth Mardutho and black on white. We are grateful to the head librarian at CUA, Adele R. Chwalek, who was kind enough to permit this project. "We are custodians, not owners of this collection," she generously said at a small gathering that celebrated the completion of the project. We are also grateful to Sidney Griffith who supported the project.

C O D E X

L I T U R G I C O S

E C C L E S I A UNIVERSA L I B E R D E

V i l i .

O R D I N E ,

In quo Sacra Ordinationen omnium Ecciefiarum Occidenti!, & Orientis antiqua, acrccentiores,tum editayt um inedita N U N C

P R I M U M

P R O D I U H T .

JOSEPH ALOYSIUS ASSEMANUS Ad Mff. V acicanos, aliofque caftigavit, rcceniUit, Latine convertit.

T Jt ^ S

P

i M jt

JOHANNIS MORINI Sa crac Latinorum Ordinaüoncs •

H n $4 *M Avvn H E E D E S

M fi c c L r/.

BAR^ISU-INI

£ V V E i^l 0

Ai

AD

FORUM

PASQUIMI

PJEHMISSV.

c

L E M E N T I A R G E N V I L L E R IO S. R. E. Tituli SS. Trinitatis in Monte Pincio

PRESBYTERO CARDINALI

JOSEPH ALOYSIUS F«.

ASSEMANUS

O D i c i s Liturgici Univerfee

Tom. Vili.

Eccleßce

S ACRAS

L A T I N A ECCLESIA O R D I N A TION ES concIndens gnibus

exornatusprodit

AmpJißme,

quo ßbi

Tuis

infl-

CARDINALIS fuoque A ».

Editori ma¡ti'/.UM

1

?

"

l\/f

1

J

ximum habeatprcefidiumjn eoenìm chrìHìani Orbis JanBiJßmo Ecckjìa&ico Senatu confpicuus cerneris, ad cujus dignitatem Te Tua t vexit virtus , quam non vulgi rumor , qui imp er itorum aures fòlet decipere, Jed Summi Pontificis fapientif fimi, oequijfìmique Perfonarum, & meritorum cognitoris, & Retrìbutorìs certa deciaravit fententia in/acro Patrum conferì• ptorum Senatu, ¿w/ Tefuperioribus annis Cardinalem creavit. Sed quoniam fngularis tua modeBia lata lege meprohibuit a tuìs laudibuspertexendis dum hoc objequentijfimi animi argumentum profero, bine tuo ingenio conformai ambiens, mihi gaudere patieris profe&o , Tibique, ac Gymnafo notfro gratulari ; mihi equidem gaudeo, quod vota me a in prioribus Tomis expreffa rata habuerit, acjusta comprobaverit, qui omnia fu avi ter fortiterque di/ponit Deus.

Gymnqjìo autem Romano gratulorjl enim in minor ¡bus conjlitutus ìllìus bono tanta follertia advigilaBi, ut ad Liter arum bonum natus v i f u s f u e r i s j n amplijjtma modo conBitutus dignitate omnia procul dubio bona Hitprocurabis, & in eo/dentice arte/que ingenue? omnes, quee reflorucrunt, perennabunt. Perge igitur CARDINALIS AmpliJJtme, nova, ac Eminenti [¡ima dignitate auBus Religionem, literafque cole,promove ; RÉ3ligionis Liter arum Alumni , poiijjìmum Ubi devin&i, clementi ce Tua, Tuique Patrocini iperfentiant e f f e Bum, quem EccleJìce, ac Re/pub lie cab ono impendant. Quoniam vero Co dì cis Liturgici Ec eieJìce Univerfce, & EccleJtaBicarum de Chrifìianis Sacris injlitutionum colleBionem, ac editionem, & SSmi Pontificis nomine , & tui auBoritate o f f i c i i olmi mihi demandagli) opus ad calcem per duci Juij-•

v> «

que abfiolutum numerìs cura, quo fiet, ut fi quis inde/aeree Eruditionis amatoribus Ecckjiicque ipjì conjìiterìt fiutius, 7'j- & Pontifici, Epißola

JOHANNIS MORINI

Commentarli

Ordinationibus .

T T ^ X E Sacris Ecclefia? Ordinationibus ( quo nomine miI ^ J nores j ac majores , ut v o c a n t , Ordines veniunt) ingcntia volumina implevcrunt plurimi, iique praeftantiflìmi Scriptores* fed quia unus Johannes Morinus vir C I . ad propofitam mihi Provinciam magis acceffit, bine aureum tanti viri Commentarium Codici meo > & quidem integrum inferere conditili, quo Eruditorum , ac Typographorum votis facerem facis, quin a propofito mihi feopo nimis aberrarem > Itaque 3 ut unico veluti ob t u t u , vir Ampliiiime videas quam maxime ad noftrnm inftitutnm faciat > patere ? fi Tuis fubjiciam oculis tanti Commentarli Titulum 3 Praefationes ^ atquc Adprobationes 3 fic igitur h a b e n t . C O M M E N T A R I U S De

I

Sacris Eccleßa Ordinationibus & recenti or es Latinos, GrxcöS) in

tres

Partes

feciindum Syros3 ¿5* Baby

aritiquos, Ionios >

difiinflus.

N quo deoionflratur , Orientalium Ordinaiioncs Conciliis G e n e r a libus , & Summis Pontifkibus , ab initio Schifmatis in hunc ufque diem fuiiìe probatas , & ab Advcrfariis vendicatasi Plurimi Ordinationum libelli Rituales e x antiquiifimis illorum populorum Sacramentariis eruti nunc primum eduntur ; Grsrci, di Syri latinitate donantur . Variae Exercitationes Ecclefiaftioe e l a b o r a n t u r , qutbus qttgftioncs omnes de Ordinis Sacramento in Scholis difpucari f o l k » , fecuadum iftos

vii;

P

R• M

F

A

T

I

O.

iilos libellos , & anriquos P a t r e s probabiliter d e f i n i u n t u r : perpetua E c cieiìac Orientaliis cum Occidentali in hoc Sacramento convenienza > & q u a n d o > q u a v e occasione 3 & caufa u t r a q u e Eccleila , aut a l t c r u t r a nov u m ritum ad did it antiquo , l u c u l e n t e r d o c e t u r . Q n i n q u e iniuper a n t i qui ili mar um fub Epifcopa li dignitatum origines , varia i n c r e m e n t a l d c c r e m e n t a e n a r r a n t u r , His a c c e d u n t .

Simeonis Thc¡¡alonicenfis Archiepifc. Libcr de Sacramente Ordinisy & ejus myjìeriis : Auxilii de Ordinationìbus Formoji PapiC non iterandis libri duo ; Cophticarum QrdìnationumL.» exemplar : Omnia ex antiqua membranis exfcripta, & haHcnus dejìdcrata. Denique Adnotationes in verba, ritus, ornamenta Ecclefìaflica > aliaque ejufmodi obfcura, Latinh inujìtata} in RHualiìm Gratis, Syris occurrentia. A u t h o r s J O A N N E M O R I N O Btefenii , C o n g r e g a t b n i s O r a t o r i i D o m i n i Noftri Jcfu Chrifti P r e i b y t e r o .

Editto nova , a mendis qua: in edition cm Parijìnam rant repurgata * Antuerpia:. Venalia* proflant Excmplaria.

irrepfe-

A m f t e l o d a m i . Apud Sccphaitum Lucam. In foflfa vulgo'tHockin MDCLXXXXV. * . .

Eminenti/Jìmo, ac Reverendi/fimo Principi FRANCISCO CARDINALI BARBERINO Joannes Morinus Congregationis Oratorii D• jS£ Jefu Chrijìì Presbyter.

Q

l l x res in Libri nuncupatione d u x plurimura confiderari (olent , e x mihiambae p e r f u a f e r u n t , ut nomini t u o hunc n i m c u p a r e m ; diuturna E m i n e n t i « f u s e in me b e n e v o l e n t i a , & confilium de hoc O p e re coliigcndo , a t q u e edendo domi tuatr natum . H a r u m altera ut ile a g e r e m ; h o r t a t a e i i ; aitera p e r f u a f i t . ifiquuin cnim eft corolla! de fioribus in h o r t o p r ì m u m e r o r t i s , q u u m calyculi e r u m p u n t , Se e x p a n d t g e r t t u n t , fundi Domino t e x e r e , illique a p p e n d e r e . Sed p e r p e t u a b e n e v o l e n t i « t u « teftimonia t u m mihi , tupt aiiis de me , cum le dedit o c cafìo , reddita , cfFecerunc , ut ingrati animi dicam m e r i t o mihi impingi poife c r e d c r e m , nifi in ¿pio libri limine , pub lice teftarer , quantum-* E m i n e n t i « T u « debeam > q u a n t a i q u e , cum r e f e r e n d o non firn , illi h a beam g r a t i l e . Ma-

P

R

P A T I O . jx ile ^xiiìiniavi notimi patte rìs faceré , , Magtìj in fu per miliar i tate ^ Epiftolis , & laudibig f Eminentiam Tuam amie ir* ** » • * me Jam tot annisc ~n«quidctn adeo imperitas rerum « I t ì m a t o r , Emi ut P u r p u r * tuse íplendorem t a n . £um admi^^** tibí , & a t e amari gloríer , Tanta dienitas e :s 9 nec meritis femper , fcá forti noonunqiu nimendationíbus ambitiofe ernen¡mis 3 defertur • & fecuíidíífirnam fortunam fufpicío , is jemgnifllme afpiravií. Fortunam eoim omnes 3 cascam , brutam. , & infanam efle, quac " amat, adulantibus titulis ornare , iis iuaWj^Mjmkii honorum deliciarum exoculata effufìone ienocinari. nnigenumque Raro enira fots & yinus, ¿kmifcmtur in unum . i mi itti a i

_

»

T e ipfum in eminenti

dignità»

munì fuípicioí Summam trilione o r ; cum hominum maagnicudi nfani filmo honorum 3 divitiarumque incremento , 3c audaci pec !l coititi a m e c i r i . T u vero quum omnia pofles , o .rifhanum iub beatísimas m e m o r i « P a t r u o t u o Urbano O a a v o P . M , k tuis reseres » fumm« fortunat decus effe tibí perfúadebas , *tis ai i e i l e , mediocria — - -• • • • am r iort ma ; contra quam v a n i , & illiberali« ingeni i homines quum m fortunse fu briden tis libidini fefe dedidcre , verfatüem natura lui onem etiam dedìfeunt ; immernorcs, fé perituros a c c e . KBF pi fíe pe Mare momento verti ; ac eodem die ubi iuferunt naviI fli.«¡ ìli ratione adverfa fortuna anìmum tuum frangerete qui f e fortiter fuíHnueras?7v(«//4)tnquit S. Auguih ' chas frangit, quem nulla felicitas corrumpit Sccun 1Iw» m.: i m»num te felicem fecerat,fed adverfa , quae te poiir " magnum probavit • I t a te exagìtari pafl r. uk continua? feìicitatis fpiendure , cui pror a fune omnia , i » & marceret Vlrtin tua » Memini cum R o m a pulfus P a i confugiiFet » tfeumque familiariter veri|r|r, fortuitosbus fermones haberemus , me isepìus admiratum herol» malis fert ndis patientiam . Injuriarum aifultu non j f . i» ^ ci fi a ti 11*1 ^^ » aut t x t e h rííai SS

íittMiiimm

*

x P R m F A T I O . r u m , non te fcriiifent. Neminem incufabas, de nemine c o n q u c r c b i r i s , fat vindici e de omnibus fumptum r itus, fi omnibus ignoviffes . N e c dolo* rem corde premere, triftia vero fronte fercnare videbarss, fed tot uni radici tus excuiTiife, affìigentiumque amore & r e v e r e n d a commucaife . Kecurfabat tum animo meo quam acres doloris aculeo* aiUi&is in» fiacre frleat prÌfiinse felicitatis recordatio » Cenfent enim hujus mundi Sapientes infortunii genus e|e infeiiciilìmum > aliquando fuiife felicem s V e t e r e m infuper ferendo injuriim , nec ulciicend >, i n v i t a r i , 8c acceril novam . RecurÌIibat iterimi hanc fortuna proceliam ab iis in te e x c i t a m , quos omni bonomm > &C dignitatum genere cumuiaveras ; quos ut e x f o l l e r e i , omnes t u x authoritatis & felicitatis n e r v o « , & machinas c o m raoveras, ita ut videreris patiffimum felix fui/Te , utiilos feliccs faceres, honoribus abundaffe , ut i i b s fionorares , & b e a r e ! . Adverfa fortuna omnibus artifìci^ ufa e i t , ut amarior , & mfeftior tibi i n c u m b e r e c . Sed quo firn fila in te affjigendo induftrior , co fui« ìli in ea toleranda generoiior : Quo crudelius tela fua infìgebat , eo tius e x c i p i e b a s , Quo contumclioilds infultabant inimici t u i , eo con* flantius & tacebas , & iis parceb.is. Ad quid h;ec ad v e r t e fortuna irrataeemmata ? ut patientrae vere curi (tran« pulchefriraw f p e c i m i n a ^ : ederes ì ut magnifìcentius de ipfa tritrnphares , & ea triumphaca , tuis cai!bus gloriofior , ut tandem c o n t i g i t , r e f u r g e r e s , Sic balfamum iocifum itquorem nobis fundit fuaviiTimum; fic frumentoruin femina gelu> & nivibus operta & preifa faecundantur ; ile aquis diluvà Arca non o b rucbatwr, fed ih fupernatans, f-Iudibus, & p r o c e I I i s in alcuro tollebatur. Iila , & innumera e j u i m o d i . q u x prastermitto , fentiendo longe cop io il u s , quam Ìcrìbendo » me muito magis in cui ad mi rationem r|ptre^ runt , quam Purpume tu;^ .lumina , mihique honorifìcentiflìmum effe ptriuaferunt aliquod ingenii mei monumentum p a t e n t a t i reìir.quere , quo c o n i l a r e t , me tanto Cardinali vircntum omnium the fa uro locupletulimo ? ìiterarum f a n f t j r u m columini , Urbani V i l i , lummi .pontificii ne p o t i , familiariter notum fuiife ; dumque O r b e m chriftianum fapieiu tiiHmi's c o r p | i s fuis regeret , Regum Si Frincipum Legatis refponfadar e t i mei , laborumquc meorum curam interpofuiife * M e m o r e s igitur piuturnic Ùix erga nos benevolenti^ , m eorum » quorum occaftone Hòc .opus aggreili fumus > ilihts frontern rad iis, (Se fulgoribus nominis cui mica re , & vallari grato animo voluimus* L e v i ufcu* lum , f u e o r , uìunus ; fed humilitas noitr^ praeIlare magna non p o t e | , nec iìseget Eminentia T u a . Veruntamen fi caiculos fubducens animino Jm ' » SCSi - gl _ " , v ^ , . m' meum adjungas, ut de tua bcmgmtate confido » juitu n pondus deprekmà€$ * AU;

P R iE P A T I O » xj AUCTORIS AD LECTOREM CAlHOLICUM

R JE F A T I O. occafione motus tam multos ordinationum li bello s 3 omnium Nationum , iff omnium S&cuhrum in va* rtis Bibliothecis latitantes ; adeo fin dio-ie conquifivit : confitto conquijitos interfe* & cimi Schclajlicorum Sententiis comparavit y & exercitationes ex hijz comparartene prode* untes cu?n ipjts Ritualium libellis in luccm edidit *

ss m

Um anno falutis fexcentefimo tricciìmo nono fupra millefimum Ro* marti profe&us e fieni , abEminchtiifiino , & Religioiìiìlaio Cardi*?sfe/Francifco Barberino vocatus 3 paucis poft adventum mejjji die bui Oluit me cuidam Theolop-orum Con errerà rioni ad^iTf» , m qua filili iuu> r> & adfideiGathòlkse canonem, &ftateramexaminabantiir. Cuoi priflium buie Congregatami adfcriptus fum > coeptaerat in GrsJorum.* m Ordinati« inquino* | i r | Theofogi varia* Indici* fcvtnóì ratiels imbant * Mihi non mh ttttutip .videbatur. ex folis Dotforum Scholaitico... 1» », ••: '¡¿s I H ••Il » rum dl&atis de re tanti momenti prommtiare; Expcriebar eriim eosnnl| la Graccoru in morurn feientia tirfros, nulla lingua: Grxcx cognitione afperfos > nunquara illis in mentem veniflfe , il inquirercnt , quse > quot, qualefve efent Grsec* Ordinationes. Mquxm non judìcabam ad eorum | loia axtomata , tamquam ad lapidem lydium, iiìas Ordinationes¿xifere. „„^ ^ I . f , # v . . ili.;: p * cum cis. coniennunt , probare ;• qvx, diflentiunt, eo, mio iati!» ut qux frs

:

i

1

o

«

;

,

.

1

U

V

pulii, fermone , moribus, & habitatione quam longifime diflìtis confi. ttilis,&propcuniufmodis Religio mihi erat ex iolis eorum h o m i n u m decrttis »qui ne leviiTima quidem esrum rerum Cognition« imbuti fuifienf , de rebus tantis J u d i c i u m ferre. DiflSdentia illa, quam de Dcdoribus Scholafticis hac in caufa conce^ - miln videbatur eorum plscitis diferte comprobari; ita ut il aliter KB

xl I

. ...

.... ' W

?

R

••aii'-

J,

ter apod rue ftatuiflfem, contra id ^ h&uras viderer> Fereenim quotqu< mine maxime cclebrari foknt, conv< ijcm nonefle abfolute neceflariam : precatlva datum , eo quod Gbi ptizando, earn formam. uftrpai ma cnim Baptifmi Oriental!*, ut 6t ta eft apud eos pr^ftmj 5 » « » ** . • lidi Sacrament! certum argu] nos! doc innumeris Ml I c a t , ceteris • '-.I , Thomas TI rheolofforum apices in*

jilo docent, ingenii aculo expi-cffiowlere forma d e 1 Orientalem ba)c faifum-iit; f o r 8 A Attamen tanopinio, ut c a m e f f e v a ire non dobitent, velut »'IBs, furami

Scot us in 4; dift.J, qu. 2. txpi us , fed potiilim feus Suarez «Vjf wkkZ? difp.21. í e é i i . & If f? IHii 111* corum piacicaada

Iffl ft^^I

• P R JE A T I Q . xii; cerdotes , & li pilco pos non o r d i n a b a t , procul omni errore , Sc dubio Graecorum * " * * ins1 autem C a t h o RC conlcqüCHf n t* t » IS Uhus demonstratio occafionem dedit — Wjßitjji: Wißs/ßi' ^S"1"..' V v " "

I filimi

fu;

. ifi®iss ¡fii«


ab Äd verfarior u rrL»

.

via poil priorem fecuritfima mihi fecundum quos Gvxci nunc & poft dic e l e b r a n t , cum i.is ritibus» . Nam fi utriquc iidem iisiiis cariai lib i • r

ma o r p h a n t u r

•

itcs erat Ordinal tradì

q u3

mm

íft , duoquc prx tm non poterat , peditata f u n t , q u i ices q m ab ea iongi Jcem comparo , anti. t • H s e Infirm w cc inter hxc ma* quiífimos euin recentipribus , utrofque c ni momenti diferi mina deprehendo . Itaq Rituales antiqui 1 recentiorcs quoq t e ñ i o s , aut r e f a t r u m r e r u m ami Schokfticorum Huchologi N a m cum pari fío cobo Goartío D ferrera , cum m bus in Bibliothecis laceren editioneta» quam medit&bat confecerat» d i t a r e , SLÌÌÌU • ^ ... -¿Naftiqu O r i e n t is facras Ordínationes , S y r o r u m » videli _ i Gat botici f u n t , & Líbanum Montorn incoiunt : ; qui per S y r i a m , B a b y l o n i a m , PecfivBSÄ ¡¡¡¡¡¡¡Il I dem su

xjv P R JE F A T I O . dcm , extremoQiuc fr.Jts difperii Chriitiànum nomen, & Religionern profit e ut u r ; Et Jacobitarum > quorum non modo in Syvìx plenfque lock map us eft numerui , fed etiam per Aegyptum > & Aechiopiam , us vltraque |equino||ialefri circuium ? Zonamque torri dam I at iflìme diffunduntur. Qua rat ione in [flarum gentium rituales libello« inekk rim us, f rxfationibus , qu|s unlcuiqtie ri tut praepofuimus, a nobis explteatur ; ideo haze adnotalfc nunc fu ffic it • In iifdem autcm Prsefationibui uniiis* cujufque gent is mores religions enarramus ; quando, & quoties cum Romana Ecclefia reconciliati fune ; quos Reges & Precipes in India ha. bue runt 5 quando funditus apud eos principatus interiit, multaque ejusmodi > ex variarum hiftoriarum k&ione , & comparatone coliigimus » Ledo rem a litem hie obiter monemus iftorum Schifritóicarnm Ordina, ti on e s ab Ecclela Romana probata* e (Te , & quotidie prebari . Kec hoc tantum , fed univerfam Ecciefiam oliro ab initio damniat* hjcreiìs, & Schifatati idem prseUitlflTe > ecrumquc _ Clericos orefipifcentts f t " r . , & ad, Heclcfiam redeuntes, poftfolamhaerefis im , & Schiimatis abjuratirw.mtm - a... onem > & annthematizationem cum acceperant > in Unum recepirle , & to vii fnterea dum hanc colktiònem initituo * 8C Urarcos ntos Urdinatio , common ìeiio , qui turn J Gallica; Monarchia? habenas conditoinoraoderàbatur> «inicuiqùe pro animi libidine m i M x*xìm• Revocations caufts Igaanro . Sed Wiglm ìjf% •

6C aiperrima quoque fubildunt ; qnique ron ammari juilum, & fantì««* qnod ipfi lubet, ¡ndignabundus audk . In -Gallura revcrius, Ordina* tionum iacrarum non me cepit oblivio* animo faepe recurrunt, eumque nulfant. Videbam cum Ritualibul Grarcurum antiqui*, Si hoótetm con' venire,qux | Dionyluj de Ordtnatiombus tradìt >n libns de Hi rardfa Ecclefiafiiea ; qux edam 5. Cletnensin Conftitutionibus Apoilolicis . Conllderabam ambos prafcrtim convenire in -mirtone eorum omnium, foh fubilantialia iacns Ordinibus adeo multi tradiderunt Schoiailiidem experiebsr ieri ab antiqui» Patribuscmmbai tam tati»» , «„«^ quam Grxcis,nt\fìA apudn.iAe quosÓ!fìYÌìnnim altiilìmumiilmtiirm iilentiumomnium omniumininmobus qu Scholailici plerique tradunt Diaconatus , H r e s h — * materias, & formai. Quapropter animutn fubiit defiderium inquiren. di, an etiam antiqui^imi Rituales Latini recentioribus hac in caiifa fin client .hRationibi ^! ' -1-"-M ixBicfltis iufpicabar mule • * • * ' ' V » » » • » • l'I e » uuìuus Sciiolallii ceremoma« lapfu tempori« Ritualijbus a is ruifle plerisé %

s - §®

P R i E F A T I O . XV pi e ri que , prxccritis antiquis, materia« , & formas Sacramentale« ailtg n a r u n t . Sufpicionem tneam augebat e x e m p l a r Ritualis antiqui , q u e m e x Italia mecum a f p o r t a v e r a m , aliufque Ro.voe editus in G r e g o r i a n o Sacramentario, in quibus m a l t a eiufmodi o m i t t u n t u r f a u t ad alias O r d i * nationes t r a n s f e r u n t u r . I t a q u e varia» Bibliothecas l u f t r o manuferiptis d i v i t e s , non m o d o Lutetiac , quae e j u f m o d i Bibliothecis abundat , fed ctiam aliis in locis , p r o ut occaiìo , f o r f u e f e r e b a t . InceiTebat etiam animum m e u m R i t u a Ìium Poenitentialium cupido . Q u i t q u o t igitur o c c u r r u n t Pa:nitenti;e , ant O r d i nation um bona: notse Rituales libelli , ex i h ' i b f . Jam p r o p e r quadriennium e f f i u x i t , c u m O p e r e poenitentiaii d e f u n f t u s f u m ? a t q u e cum eo P o e n i t e n t i a l e s libello« ìeéhi dignos publici juris feci . S e r m o n e i g i t u r de his p r e t e r m M b , d u m i n n u m e r o s Codices h u e , & ¿Hue v e r f o , fitinfpicio» incidunt in m i n u s meas nonnulli antiquiifìmi . In illis id , quod fufptcabar , d e p r e h e n d o , o m i t f k m e m , f e i l i e e t , e o r u m o m n i u m , in quibus Scholaiiicorum v u l e u s i a c r a r u m O r d i n a t i o n u m materia* , de rorrrus ìnhaercre c r e d i t . Simillimae f u n t iis , quos nobis e x h i b e t S. C l e m e n s in Con(litutionibus Apoilolicis ; m u k i f q u e additaraentis carene in Dionyilanis , Se omnibus G r e c i a Ritualibus l e g u n t u r . Q ^ a p r o p t e r a d i d h t i s Scholafticorum m a g i a , quara ipii Gricci r e c e d u n t . Si

quam quod neceiTarium eflfet, Quamquam nec hictraélatus haberi pofilt à fcopo noftro alienus . Cum autem multa pafllm occurrant, velli um. ornamentorum inilrumentorum dignitatum , rituumve vocabula , in Ritualibus tarn Gnecis, quam Syris , qua: Latinis iHorum morum infue* tis negotium faceflerc poflunt , ea ad fìnem uniufcuiufque Ordinationis Grxcae , vel Syrie non indiligenter explicamus. Fini quoque Ordinationum Latinorum libelios duos Auxilii de Ordinationibus à Papa Formolo fa&is, nondum cditos , diu tamen multumque à viris do&is deilderatos adtexuimus , quibus lux maxima e {funditur illuftnffimaE quadlioni, qu* ante fepcingentos ferrae , & quinquagmta an nos in Ecclefia Romana , magna animorum contentione in utramque partem agitata eil, tarn in thefi , quam in hypothefi : An fcilicet Ordmationes à Formofo Papa celebrate , valida; eflent, an iterando . Plurimi en im eas adeo improbarunt, ut iterarint : Ali i , fed numero panctores , end em tempore proba runt > quorum un us erat Auxilius , cujus ed im us in Formoli defeniionem opufeula . Sed eodem tempore , atque__> etiam multis feculis ante > & poil illud tempus , generaliuj quaefiturci eil; atque frov / r « difputatum ; An Ordinationes contra Canonum prüfen pta fa&* , client vali Ix , an iterando . Plurimi casiterarunt, credentes , non fufficere Ordinationen! , ut rata iîr, Sc efficax , eile favini ab Epiicopis Catholicis , & juxta Rituales ab Ecclefia praeferiptos , fed etiam fieri debere fee und um Canones Ordinatoribus » & Orai nan dis k Concili is fecund um tempora latos . Infidtbat ¡gì tur eorum animo ea fententia , quam modo ex Mica vi mus, quoque hodiernis Tlieologis eil communiflima ; Ecclefiam ici licet qujrumdam Sacrarne ntoru m materia particulars décret is reilringere , aut ampliare poife , fpiritumque Sa, R a n ita decreti s lili* fefe attemperare , ut fee und um ea vira fu a m exe rat , *ut comprimât , & fie qua: Eccleiîa ligaverit, alliget, quae fol ver it diflblvat. Hase qux.ìio fui oi>f curi tate f & perplexis ambagibus , Eccleite Dotf >res diutillime diftinuit, atque etiam vexavit. Tandemquc quadri, genti s abhinc annis communi confenfu, re maturi us confederata* coni cl u fer u n t , & definierunt, Canones ab Ecclefia fecund um tempora . & Lih. FIIJ. Tar. L

c

1

occ i

xviij

P

R

M

F

A

T

I

O.

occafiones de his rebus condiros , Ordinationis fubitantiam } Sc effica« ciam non afficere > fed tantum executionem ; ordines conferendi , aut collatos exercendi potentiam non auferre , fed tantum legitimam authoritatern . Dux iihe partes bails fant & fundamentum , cui poti (Ti mum innitun tur Exercitationes , quae operis nortri tertiam , & poftremam partem con (lit u lint , fedulò cnim examinatis his antiquis , & recentjoribus Sacrarum Ordinationum Codicibus , & confideratis Summorum Pontificum continuis pro Ordinationibus Orientalium decretis , ea cum variis S a n ) r u m Patrum fententiis , & utraque cum plerifquc Scholaih'corum Dodlo urn placitis contulimus . Cum autem in co iiudio nonnihii nos e x ercfuiffernus, videreturque nobis utriufque ritus, Occidentals, & Orient a l i s , maximus in rebus Subihntialibus effe confenfus , nec opus p t r p l e x i s , & impeditis Scholaiticorum diftin&ionibus , ut alter in a l t e rius gratiam redi ret , fed fponte , & a i roju*Tat nulijfque cum ambagibus fefe mutuo ample&erentur , tandem decrcviraus , exercitationem noiìram ulterius protendere » & omnes quaeitiones , quae de Ordinationibus in fcholis agitari f o l e n t , fecundum haec principia veititi ad Aurifi» cis trutinam examinare , & expendere , Itudiumque noftrum in lucem edere ; ut il L e & o r i Catholico luberet , eandem com para t ion em « Defenioribus , & Graccorum Chartophyiace ; & in ea ve luti ad coronidem univerfo operi imponendam exponeremus , quae fuerint uniufcujufque dignitatis , tam fecundum Latinos , quam lecundum Grjecos> origines incrementa , & minifteria ; quanta fuerit authoritas > qua ratione variis fcculis variata e f t , tutta , imminuca , & immutata . Denique U é h r e m , in cujus manui hoc opus incident tituli memin e r i t , moncmus : Exercitationes , videlicet, nos fcribere , non decisone s , ad umbrat ione* delineare , non rei expreiliones ja&are , initrud i ones ad litigiofarum de Ordinationibus quxftionum dijudicationem fuppeditare, nihil decretorio judicio ituuere . Sapientis cujufdam vulgo fertur apophtegma , Exercitationem omnia poife . Verum inediocritatis & tenuitatis ingenii noilri confeti, hoc nobis non arrogamus . Tanta^, cordi non inert confidcntia. Qaapropcer fi legenti oifendieuium aliquod occurrat , illud a tu removeat » aut benigne excufet , deprecamur , de co non ex verbis , fed ex mente , & coniìlio noilro fententiam ferens • Con-

t R i E F A T l O . ' xjx Confili um nobis fu it illi prode Oc , non obeffe, ilium a d j u v a r e , non ia e r r o r e m inducere ; Traditionen! antiquam cura recentiore 6c h o d i e r n a ^ conferre , & utramque ex mutuo lumine illuftrare 5 . Si forte caligine ali— qua offufa e fi , e a ni prillino nitori & fplendori re iti tu er e : Si ali quo fit u obduéta , eum detergere , In hoc conatu , fi quando nos c s c u t i r e , & labi deprehendat , quod faepe nobis contigifle non inviti crediraus, p o r r e i manu benigne nos erigat > averfosin re&am viam r e d u c a t . Nam , ut fcribit S. Dionysius ad Demophilum . A M t u r S t otS v ^ r f r ì t nv$ £>M#t/rne ? ^ aut aliquando i m p r o -

PermiiTio R. P. Generalis m

WÊËËWÊÊÊËÈÊÊRancifcus Bourgoing P r e s b y t e r Prxpoûtus Generaîis C o n g r e g a l o , nis Oratori! Je fu ChriiH Domini noltri , juxta Regium diploma d a tum 14. Jul h quo Bibliopoli* omnibus prohîbetur ne libro* ejuf-» dem Congregation is i m p r i m a n t , aut venale! exponant citra noftram licentiam,Permittimus Gafparo Meturas Pariiìenfi Bibliopola , ut librurn, qui infcrìbìtiìriCommentarius de Sacris Ecclejut Ordinationibus fecundum antiquo; , & recentiore s Latinos, Gracos , Syros & Rabylonios , A u t h o r c Joanne Morino , Congregations O r a t o r i j Domini Noitri Jefu Chrifìi 5f by cero t i m p r i m e r e , ac libere divendere poiTìt. Datum P a n i n i prid. non. Auguili 1 e x t e r n e x e q u u n t u r . R i t u s S a c r o s , & c e r e m o n i a l v e t e r i s > & novae R o m a e , & p r i m a r u m fedi u m i n t e r fe c o n f o r t , Sc a n n o tat , & in tanta r i t u u m d i v e r i l t a t e fidem e a n d e r n , & illibatarn , H i n c p o r r ò enatas quaeftiones m a x i m a operse , ex v a r i a n t e d i f c i p l i n a R c l i g i o 3Dis j & p r a x i , c o t e f u b t i l i d i l p u t a t r i c f s T h e o l o g i e agitat , & c x p l a n a t . o p u s in m a x i m u m Hcciefiae d e c us c e f s u r u m j u d i c a m u s , cedati nil i n e o contineri 5 q u o d Fidei C a t h o l i c s a d v e r f e t u r . D a t u m Fariilis die

'frìtti itti féSf*

Ch aß e Ilain, Chapelas , turatüs $. ^acobiiè

C

O m m e n t a r i u m de Sacris O r d i n a t i o n i b u s A u t h o r e Joanne M o r i n o Blefenfi e x C o n g r e g a i ione O r a t o r i i D o m i n i N o f t r i Jefu C h r i f t i P r e s b y t o r o l e g i n o n m i n o r e c u m fru & gloriain nobis u m s quarramiis . Q u o n i a m autem l a u d a t u s Commencarius nonnullis fcatet mendis , & multa in eo de fide r a n t u r , q u x a CU Scriptore omifla funt/ive quod fini, q u e m is fibi pr«ixxerat,illa peropportuna haudquaquam judicaveric, five quod monumenta ex quibus ea colligcnda e r a n t , habere minime potuerit , five de mum ex ignoratio ne linguaruni^ Orientalium q u i d a m fibi excidcre paflfus eft > feu invito excidcrunt > hinc > ut Ritualem librum Sacrarum Ordxnationimi antiquarum , & recentiorum omnium Ecclefiartim ( five iftae a Romana Ecclefia veritatis magiftra 5 & unitatis centro fcjuni t e finti five cum ilia adhuc f m à e m chriftiani jure fiat confociatse i )

P R J E F A T I O « xxj ciatae, ) integrimi publici juris faciamus, & Codicem L i t u r gicum Ecclefta» Universe 3 quoad hanc etiam Ritualem partern 3 perficiamus 3 emendare tcncabimus 3 qua: corre&ioac digna videbuntur , omiffa fupplere •> atque dcfedus implerc conabimur , itaut Eruditi Morini Commentarium integrum liabeant 5 & perfe&um , variifque monumentis adauAum 3 & ditatum;qua* omnia cum uno. vol umine in Quarto 3 uti dicunt 3 quamvis maxima molis concludi nequeant 3 cenfuimus librimi hunc O&avum Codicis noftri in plures tnbuere partes ordinem f e c u t i , qui & commodior, & opportunior videbitur. Sed fatis Praefatus funi 3 pluribus enim tuas graviifimas difturbari curas ncfas j u d i c o , qua: autem ilice fint, &quor~ fum tendant.patiaris fi tu is verbis recitem quibus fi bene memini , Superiori menfe Te loquentem audivi in magna noftri Gymnafii aula in collegarum tuorum, meorumque plenario Concilio • Cum prim um hujus noftra: Accademia regimen fu fee pi , intcllexi quantum mihi oneris imponeretur , ut cgreqias in earn voiuntati, quam tot coìlatis bcneficiis SS, D. N. BE NE DICI US XIV. P. M. demon fir avit, facerem fatis, ac non indignus fucceifor viderer eo Anteceifore , quem honoris caufa nomino , C L E M E N T E C A R D I N A L I A R G E N V I L L E R I O ? qui iltatn integro feptenmo eli moderatus, cui que bonae Artes, ae disciplina: quantum debeant 3 vobis omnibus perfpectum , atque exploratum effe non ignorabam. In hanc igitur curam toto animo incubai, ut quando r pro mearum virium tenuitate , non implerem qux huic tantae fuffxcerent expe¿htioni , me a faitem Ad mini il ratio » pro sequo bono aeilimanda , non inueiiis judicaretur . Neque opera» propterea , neque diligenti^ me peperciife , vo* ipfi Teiles prope rnodum e (lis , quorum in conipe&u haec omnia a me c&pta, & conferà funi , qua: videtis . Scholas nimirum Superiores in commodiorem , ampiioremque locum. transiatas confpjcitis ; amplum fuperjus , & perornatum Conclave perfedt.ua>, in quo Phyikes experiraenta fieri commodiiTime poffunt, & ejulr

xxìj P R i E F A T I O . cjuimoui Iniìrumenta decenti ifime aflervantur * q u o r u m ampia fupellex c i K inque die» i u l ì r u & i o r . A d C h e m i an autem quod attinct , quae ut a p t i o r f , atque utiliort m e t h o d o i m p o f t e r u m t r a d e r e t u r , fu mm o p e r e ftudui, eia bora tori u n i , ut v o c a n t , vetus >abfolutum ? p e r f t d u m q u e v i d e t i s , acque aliud itidem , iu q u o exhalationis e x p e r i m e n t a fine «Ilo adminiflrorum, & f p e d a n f i u m d e t r i m e n t o , aut pericolo aguntur . Si v e r ö d e Mineralium c o l l e z i o n e » quae in p r o p a t u l o iam vobis eil, verba facienda fune , nihil c e r t e tota»Etruria , nihil tota hac Pontificia D i t t a n e , ac finitimi* Regionibus reperiri h u j u f m o d i r e r u m potuit > quod h u e i n v t t ì u m non fit, c u m aiiis quamplurimi* , qua; ad naturalem h y . ftoriam iiluitrandam maxime f a c i u n t . H o r t u m autem Botanicum , quem , ut in eam * quam c e r n i t i s , for» mam c o l e r e t u r , o r n a r e t u r , a u g e r e t u r jam ì feptennio *nte e l a b o r a v e r m , ut m u l t o nunc ornatior , e u l t i o r q u e e i l e t , c u r a v i diligenti/lime , ubi quam plurima h e r b a r u m genera aptifllmo o r d i n e pofita v ì r e i c u o t , a v e il in is q u o q u e , k Pelignis , & Marlis c o n q u i s t a , & q u a m p l u r i m a in H o r t i D o m o infunt comparata vaia vitrea , in quibus omnigena i e r v a n t u r /emina , quae non modo a propinquis , v e r u m etiara a Ionginquis e x * teris Nationibus a d v e h u n t u r , q u o r u m o m n i u m I n d e x locupletine mus iam pubiicam lueem a f p e x i f i e t , fi licuiffet per Collegi} pecuniam > q u x plurima h u j u s anni c u r r i c u l o in f u m p t u s neceffarios ex pen fa efi „ His ver© omnibus a d i u n g e n d u m eil c e r t e illud , quod , m e o q u i d e m J u d i c i o » m a x i m u m fortafìe R e i n a f t t t t L i t t e r ari « incrementum f e r e t , felli ce t inftitutum n u p e r fludiofae inventuti p r e m i u m , h o n o r i s n e m p e L a u r e a , p r o I u r i s p r u d e n t i a , & p r o Medicina , quae dignitfìmis A d o lefcentibus quotannis d l f t r i b u e n t u r , quod nobis enixe optanti b u s , a t q u e iu adenti bus , infigne q u o q u e T h e o l o g o r u m Collegium r e t r o Eiapiis d i e , bus p r o Sacris Üudiis decrevifle multopere c o m m e n d a m u s . H,ec c e r t e h o n o r i s , & v i r t u t i s publica > ac p e r p e t u a teilifìcatio , q u a n t u m ad e x * citanda iuvenilia ingenia v a l è a t , q u a n t u m ad i n f k m m a n d a m S t u d i o r u m c o n t e n t i o n e m , per Vofmetipiòs agnofeere iam potèfiis . Ea tarnen cum p c r c e n f e o , nihil m i h i , nihil duobus mihi in m u n e r e a d j u n d i s S o c n s , viris Illuftriifimis, aufim a r r o g a r e , fed cundla B e neficenti tfimo Pontifici aeeepta r e f e r a n t u r , neceiTe e i l , c u n f t a egregiis, q u » apud nos R e l i q u i e , e x e m p l i s C a r d i n a l i s Ampliflimus A R C E N V I L iBRius, c i m i l a o m n i u m N o f t r o r u m Illuilriifimorum Collegarum menti » ac v o l u n t a t i , qui nobis ad a g e n d u m iiimuloi a d d i d e r u n t p r e c l a r i ili mos. N e e Icvcm vobis h a b e m u s gratiam , Profeilore« D o f l i i f i m i > qui ve (Iris vigi-

P

R

J

E

F

A

.

T

I

O

.

xxiij

vigili is , ac lafcoribus o p e r a m noilrarn roagis f r u & u o f a m r e d d i d i i l i s , q u i * q u e novis i m m o r t a l i b u s L i t t e r a r u m m o n u m e n t i s Aecademiie f a m a m c i toilitis , cum h o c i p i b m e o t e m p o r e ( q u o d fortuna; m e x t r i b u e n d u m e f t ) a v e f t r u m nonnullis ea edita lint v o l u m i n a , qua: apud E x t e r o s fidem f a cient luculentiifimam , R o m a n a ftudia e He in p r i t t i n u m m t o r e m , ac d u g n i t a t e m , v e f t r i s potiiTimum ingeniis rcilituta . Adminiilrationis i t a q u e m e a e , quae viginti t a n t u m Menfium ìpatio c o n t i n e t u r , R a t i o n i b u s hoc m o d o , p r o debito in Collegas noilros o b f e q u i o , rite cxpofitis , illius nunc iurtante fine , laetiffimc m i h i mandatati* curam Succeffori p r o p e d i e m t r a d a m meo , qui e x nobis o m n i b u s d e i l g n a ri c o n t i n e n t , q u o r u m u n u f q u i f q u e & illam, accademiara nettipe , me p o t e r i t fapientius moderar» , & in illuftri jam , & f i o r e n t i collocatam fiata fervabic diligenti (lime , ac nova fortafle b o n a r u m A r t i u n i acce filone , q u a m A n i m o jam m o l i e b a r , amplificabit * Ut finem d e m u m dicendi faciam , iììud r e i i a t , c u i u s rei caufa h u e c o n v e n i f t i s , ut n i m i r u m in hac Coiiegii Noftri , & V e i l r o r u m o m n i u m f r e q u e n t i a , illos c o l l a u d a l i A d o i e i c e n t e s , q u i i ì u d i o r u m f u o r u m p r e m i u m , hanc L a u r e a m m c r v e r u n t , quod p r o e o r u m v i r t u t e fa ciò q u a m libentiffime . Digniifimos c e r t è hoc t u m o r e iiios c e n f e o , e o f q u e h o r t o r , ut p u l c h e r r i m a m in ftudiis c o n t e n t i o n e m R e m i t t a n t numquam> m a i o r e m fcmper 'iiudem c o n f e c u t u r i . & c .

Ha&enus tua verba , fi probe te lieo * recitavi , quare fpes vera nos non fallir Te Re&ore > B E N E D I C T O XIV. Patrono i A U C E N V I L U Ì R I O D U C E 5 noitram Àccademiam priltino decori reftitutam priftinis privileges condecorandam . Vale AC Tibi bonifque omnibus vive. Dabam idibus Augniti 1755«

MB*

xxjv

BENEVOLO LECTORI

P R ^ E F A T I O .

Q

Doniam vero CU viri Johannis Amorini Commentari um integrum de Sacris Ordinationibus nova Editio+ ne donare-y Ö* Codici Liturgico intextre dccrevi, primum Libri VllL voltimeli dedi Latinorum Ordinationibus . Prodeunt ergo in hoc vdumine Ritus jacrarum Qrdinationum Latina Ecccleßa^ quas Johannes Morinus in parte Jecunda fui Commentarti vulgavit. ^uibujdam Ordinibus quajdamjubjeci adnotationes plerumque depromtas ex CU FranefJco Anto* nio yezjofi Clerico Regulari Theatino meritijjìmo & in noßro Gymnaßo hiflorm Eccleßaßicä Proftjjore do&ijfimo in nova^» elaboratiJJi?na operimi ven. Card. Thornaßi editione 3 quam is publico bonodedit • Codices Petavianos 7 quos Morinus laudat > in ßibliotheca ¡Vaticana nobis verfare contigit, quemadmodum fc} Sacramentaria Gregoriana > Rituales > Jeu Pontificales plures libros manu exaratos in ßibliothccis Barberina , ¿j* I/alliCeliano, de Urbe conjului , a multis referendu ,Jeu variantibus Leftionibus objervandis conjulto abßinui, contentus qmfiam tantum ordines ex CU Edmundo Ahrtenio mutuare ^ quos in Appendtcem Jeu Supple?nentum con] eci'^quemadmodum ¿3* ad nexui Ritum Sacrarum Ordinationum ex Pontificali Romano Clementi* Vili, fcf Urbanipariter VUL aucloritate vulgato excerptum 5 quo Ecclefiaßic* dijciplint ßudioß modemos etiam ritus edoffli} hos cum antiquis confer ant, & ita unum cundcmque Ecckßaßicdß disciplinaJpirìtum in Romana Eccltßa femperobtinere nullo negocio videanr . Plures Ritus cum editos a variis Scriptoribus, cum nondum publica donatos luce in hoc volu-

P R / E F A T I O . xxv ¡umine recitare omifi, cum nejufiam exctderet molem , tum quod hiudquaquam opportutium cenjui >fi Dens vires dederit, & atium y at que e Reipubhca £,iterari& bono ejjfc judicabimui infupplementis Codicis omnes refer am . Sed ut Johannis Ahrini conßlium in edendis Lxtinis Or* d:nationibus notum habeas 3 placuit hoc loco ipjius Frafationem autem habet. fecit a re

P R JE F A T I O u,

In Rituales Latinos Sacrarum Ordtnationum , ex antiquìi Pariarum Provinciarum Codicibus exfcriptos, nunc primum editos \ qua AuUoris jcopus in Ri ttia Hum ißo~ rum inquißtione, & edit ione explica tur. U m Ordinattonum Graecarum tenorem formulas meelitärer , eafque cum Latinis vulgaris compararcm , diferimen inter utrafque maximum deprehendi > potiffimtim in inftituta comparatione innixus multorum, &cclebrium Schoiafti corum axiomatis . Videbam enim ex iis neceflfario confequi Orientales omnes prorfus Sacerdotio deftitui > cum nihil corum 5 quÄ fubftancialia credunt Ordinibus magni Uli 5 & famofi Scholaftici a Graecis, cceterifque Orieñtalibus in Ordini! m collationc obfervetur . H o c tarnen abftirdiflinuiin 3 & diÄ u h orre nd um mihi videbatur > contrai* i um in iti per Ecclefia JWh

*

R o m a n o m e n t i , & ejus quotidiana? praxi, ut ex iis 5 q u a t o t a parte prima hu jus operis demonftravimus manifeftiffimum eft . Mihi pra?terea viia eft abfurditas multo major, cum ocu« Iis vidi antiquiffiiTorum rituum Graf corum cum hodiernis conformitatem , qui non minus a vulgaris latinis diiTentiunt, quam recentiores. Secundum enim xftorum Do&orum PrinctLib. VIH, Tar. / , d pia

xxvi

P

R

m

F

A

T

I

O.

t

pia fequcretur Antiquos Patres > qui Conciliis Generalibus interfucrunt J non minus cíTe Sacerdotio fpoliandos 3 quam neoterici Grasci 5 cum e#dcm fmt turiufque Ordinationis formulae . Vi de bam etiam paucos quofdam D o l o r e s , fed recenñores 3 qIiibus hoc difcrimen i n n o t v i t , iftorum Scholafticorum Sententias ampleäentes s difficultatem hanc c o n c i l i a r c i equi dent 3 fed ita ut in multis aqua 3 ut dicitur, lilis hasrerct. Alios non lenge plures 5 recentiores quoque 5 rationem inire 5 qua res tam difpares ad concordiam non difficulter adducimi*, fed rationem illam novam effe > & inventam videri 3 magis^ ut avertatur dificultas , q u a m \ ut diffolvatur > velut apud Trágicos Poetas dii cerò ¡xr)%am hup&vìms cum argumenti exitum explicare non p o f f u n t . Qu um hxc animo ve r far e m 5 tandem judicavi confugiendum effe ad a n t i q u i s m o s Latinorum Rituales 5 mihi perfuaàtns vix fieri poife 5 vel potius fieri non poffe 3 ut in rebus fubfrantialibus ab antiquis Grare is differrent. Speravi quoque hac arte me in fontes diferiminis, quod maximum putatur 3 & revera tale eft 5 fi Scholafticorum fyllogifmis ftatur 3 digitimi intendere poffe . Ncc in «troque me fefellit opinio. Anti qui ili mi e n im Rituales Latini Crucis antiquis flint fimillfmi : Nihil eft in iilis , quod fubftantiale ccnieri poffit, quod in his fimiliternon reperiatur 3 ita ut argumentorum 5 quibus fch o lai tice Ordinationes Gxxcx imp ugna unir > nullum ve itigititi! 3 nulla umbra in antiquiffimis Latinorum Ritualibus a p p a r e a t . Hodierni quoque diferiminis fons 3 &: fcaturigoeadem opera recluditur • Hoc enim fa ¿tum elt ^ co quod Pontífices Romani pofteriores 5 atque etiam Giteci 5 nonnullas ceremonias antiquis ritibus addiderunt 3 ut ordinis ritum magnificcntiorem 3 auguftiorem * & commcndatiorem redderent , quas poftmodum Scholaftici nonnulli in vulgaris Ponti ti-

P R M F A T I O. avi | tihcalibus deprehendemes 3 & more fuo matcrias , & iormas OrdinatiòAum indagantes 3 Ìuperadditas illas ceremonias Apoftolis coxvas judicarunt>& vereApoftolicis in fcriptura a Spiriti! Santìo laudatis prastulerunt. Ha?c animadverfio non c a n jechiris 5 fed certiffimis argumentis 5 &c experientia demonftratur . T o t a enim a Scholaftice petita argumentatio 5 n o r u veri tate , fed imaginario fondamento niticur 5 unde nonnumquam fa ¿turn eft 3 ut in ejufmodi rebus neque caelum 5 ncque terram 5 ut dicitur , a t t i g e r i n t . Si Codices antiquos Latinos cum Grsecis antiquis, & utrofquc cum recentioribus L a t i n i s , & Graecis ; Si ho s omncs ite rum cum Latinorum , Se Graccorum Patrum , & Canonum di cum prope omnia , quae p r a t e r mittimus , in Ritualibus pr^cedeaubus hie infertis verbum e verbo exprimantur • HaHenus Mori mis, cui plura ad de re hoc loco peropportunum baudcenfemus ¡temmatum ergo > fcf monument or clenchum ear um > qu£ in hoc volumine continentur 3 accipe Leóìor benevole , & noßra aualicumaue estuila , Deum f- j fcontentiti j. /•» O.Mfupplexprecare * ut vires y at que JuhJiäia congrua Juggerat ad Codicem integrum vufgandum ,ßquidem in majorem ipßus gloriam fit ceßirus , eo enim omnis noflra dirigi tur intentio. Pale •

SERIES •

.

.. .. •

'

EORUM .

' .'¡¡0.'

••

ßijß:

--*

"

• •'

lijß;

•

fl

Quae in hoc volumine continentur.

,

' '

OAerar Um Ordinationum Ritus ex Concilio Carthaginenfi ^ quarto depromptus * Pag* 1 Sacrar um Ordinationum Ritus ex antiquißimo, & venerando undeeim Seculorum codice dec erpt us. 4 Saerarum Ordinationum Ritus ex Codice Nongetitorum an nor um (Ctate fuperante dec er pt us ^ 1/ Saerarum Ordinationum Ritus ex antiquißimo Corbe ¡enfi Codice oBingentorum annorum éctatem longs fuperante decerptus* 30 Or do quali ter in Romana Ecclefia Diaconi, & Presbyterì ordinandi funt, Menfisprimi, quarti, feptimi, & decimi Sabbatorum die in duodecim leUionibus ad , S. Petrumy ubi Mi [¡a celebrantur. $4

^x I N D E X , Sacrar um Ordìnationum Ritus ex antiqui (fimo HìbliothcCtf Vaticana Codice dccerptus. Sacrarum Ordìnationum Ritus ex antiquijfimo Corbe]enfi* Monajlerit Codice de ferì firn . Or do qualiter in Romana Ecclejìa Preslyterì} Diaconi, S ub diaconi ordinandi funi . Sacrarum Ordinathnum Ritus ex antiqui fimo Rotomagenjìs Ecclefitc annorum faltem offiingentorum CodiAnglicano dccerptus . Sacrarum Ordìnationum Ritus ex antiquijfimo Rcmenfh Ecclcfttf annorum obììngentorum Codice dcfcriptus . CWtf, qualiter in Ecckjìa Romana Subdìaconì, Diaconi, Presbyteri ordinandi funi. Sacrarum Or din ationum Ritus ex antiquijfimo Senonenfì Codice decerptus. Ordo, qua liter in Romana Ecclejìa Presbiteri, Diaconi ordinandi junt. Sacrarum Ordìnationum Ritus ex Manu/cripto annorum prope fcptingentorum Codice dccerptus , Eie Elio q uomo do a Clero, ¿^ 0 Populo eligìtur Epìfcopus in propria Sede cum cotfcnju Regis} ArchipracJuHsque, omniumquc de Populo. Sacrarum Ordìnationum Ritus ex antiquo ocìingentorum annorum Codice Thuano decerptus. Ottste , qualiter in Romana Sedis Apoflolìctf Ecclejìa , Presbyteri, Diaconiy vcl Sub di a coni ordinandi funt. Sacrarum Ordìnationum Ritus ex Codice annorum feptìngcntorum netatcm fu per ante decerptus . O/W0, qualiter in Romana Ecclejìa Diaconi, Presbiteri eligendi funt , Menfe primo, quarto jfeptimo & dccimo. Ritus ami qua s e/edìionis} examinis & Ordinationis Episcopali s. Sacra-

4!

57

^ 77 80 g^ £3

j

I0

! jp \2 j j

J39 l 6 o

I N D E X « xxx; Sacrarum Ordìnatìonum Ritas ex duobus Codicibas Belhvaccn/ìbuSi quorum units e/i fexcentùrum, &> quinquagìnta annorum, alter paulo poflerior> decerptus. i Defenfor dici tur. Prafatìuncula ad modum Interrogationis, Refponjionis . 2¿0 dppendix. Ordo Primus. Ex ms.Pontificali Infgnis Ecclefì quem vulgavit Martenius lib. 1. cap. 8. art. xu * 277 CW0 quaiìter in Romana Ecclefa Diaconi, Presbyteri eligendi funt 280 CW¿? Secundas. Ex m. Pontificali infignis Ecclcfìac Aio* guntincc } annorum cìrcìter 400, quod extat in blìotheca Regìa n.387o* hunc vulgavit Martenius laudatus Ord. XVI. 297 Ordo Tertius. Pontificali Romano "Bibliothecg Colbertine n.qióo. Apud Martcnium in o r d i n a eft X V I I . Quartus, Ex Pontificali Romano Clementis Vili, prìmum nunc denuo Urbani Vili. auUoritau reco¿«//cu 3JJl AD.

*xxi; A D P R O B A T I O . P o t e r i t i m p r i m i , fi iis ita videbitur ad quos p e r t i n e t .

TJholain Marta de F'eccbis Reblor dcputatm O Kevi fane abfolvimus examen hu jus Prim*partis libri I J off avi de Ordine, cum in e a C I : Auetor Jol'ephus Alovituj Aflemanus in noflro Art higymnafio Sapicntiae Linguaruitt^ O r i e n t a l i u m , & Eccleiialticarum de C h r i f t j a o o r m n Sacris Inftitutionum Profeflor reeudi cu ret celeberrimi Joannis Aiotini Sacrai Ordinationen • Suam tarnen ipi> meretur laudem ,

cum i l las emendare tentabili us , qua correi ione dìgna ì)idebuntur, omißa fopp lere , atque de f t &us imp lere conabimur, itaut eruditi Morini Commentar ium int cgi um babeant, ¿y •perfektum, variìjque monumenti^ adautlum, dita tum .Sunt Auctoris verba , quae piene adimplevjt minime aberrando principiis C a t h o l i c s I idei , & Chrafti an orniti mor u m . Q u a re i fi perniile ri t Rmus P. F. Auguilinus Orfi S. P. A. M a o j fler , haec ipfa Prima Pars in pubiicani lucem proferri p o t d t , & debet propter Lireratorum utilitatem.. Ita cenièo ex Coenobio S. Eufebii de U r b e die 14. Augnili 1755.

Ego P» Fridcricus de Judice Abbas Ctlejtinwum f ac Sacrorum Dogmatum Publicus Profßor. Ego P. Antonius Francìjcus V zzo/i Prfpoßtus C# a . 0» Jloritc Eccicfiujiìca in Archigymnajw Romano Prof, publm Ego ò ih tri us 0/ bini in eodem ArMgymnaßo]. V. Prof Pub* I M T \ l M

T V ^

Si viikbhur Revcrendi'iTimo Patri IViagiifro Sacri Pai. Apoiloi.

/-. M. de ì\ubcis Patri at eh a Confi. Ficefe»

I M T \I

M U TV

Fr. Viri cent in s Elena Ordinis Prard. Revercndifs. Patri* Mag. Sacri Pai. Apoft Soc.

C RA: A

ER ü D IT 10 N1 S T

O

R

I

B

U S HKi

II M R E D E S B A R ß l E

L L I N I

O h a n n w Moft ini Viri CL Commmtarim aureus de Saeris Ö r din a t Ion ih us cum rarus evati Ilet, quoniam preciofus 3 c Rei L u c r a n e Publica* bono fore ccnfuimus* fi tanti viri prseclariffim um opus nova e di» tione donaretur* acque pulvere., quo aurum quodvis ob duci con lue vi t s excuilo , iplendidius illud adpareret , & d e i e d u s quos in ipiò Eruditi homilies obfervarunt 5 fu pp leren tur . Arduam provine

ciani in fé fufcepit CI. ^ofeph Altiyfim Ajjemanus, qui & Codici iuo Liturgico celebcrrirnum opus in* ~

il

• '

•

e*

^

•

*««

n

"'

*

texere conitituit , & Nòti« « M i t r a r e * atque infigai M-.) ri arile fi torci ni acceilione ditare » Cum e n i t t u Syrorum , & JEgyptiorum Ordinationes mancas 3 ac muti las deprehendiffet, Armenas autem penitus defide rari j Iiis in nova editione locarti dedif 9 & reliquas integras ex Codtcibus MSs. v u l g a v i t . atque nova veriione t donatas d ige ili t recenfuit Latinas Ordinationes aclaux.it , variofque ordines à Murino praetermiffos- v u i g a v i t . Crucis Ordina- . - -1"*

Wï'fSS. -, J J t awviiffiiv., r

1

?

_ - -

s

•, •

ioni bus C o n f t i t u r i o n e s variorum P o n t i f i c u m , m a x i m e B • E N E D• I vi"/'.C T ! X I V . f é l i c i t e r R eS-*g n a n ^mm tis 3 p r œ r m i k r Exercitatîon.es M o n n i a n a s Notis s ac P m f e t i o n i b u s i l l u f t r a v i t , arque ha?c o m n i a ita per rice re cu ravit > u t & Morinu-m i n t e g r u m ha~ be a n t ora ..nés, & C a d i c i s Li tur g ici,s- Ecclciiœ U n i v e r fie e d i t i o n e m non i n t e r r a a i p e r e t ; & qui f u b f c r i p f e r u n t contraóhii iocietatis inito ab anno j 74 p . c u m Nicoìao Monito Bibliopola ^ cui nos fuffeéli fortius , i n f e r t u m il lu m h a b e r c n t r & ii , qui cont r a r i t i - h u j u f m o d i m . non f u b f c r i p f e r u n t , f e j u n d u m , a t q u e feorixm à Codice Liturgico, i p f a t n iìbi cp m p a r a r e nt . P r o d i t itaque Torirus p r i m u s C o m m e n t a r l i prrefaîï c o m p i e r t e n e Latina* Ordina* fanes* qui C o ti ici s L i t u r g i c i eft T o m us o i t a vu s * Sub praelo vero f a n t Syroram Ordinationes . Editionem & Marini, & Codicis L i t u r g i c i brevi a b f o l v c r c d e c r e v i m u * t fi D c o bene l'avente o p e r a m nu 1 ira ni utilern Rci"•'t..'®! ptibîica: I 1 • L i t e r »ari & gor a t a m q u e 1pe* ri»ne x cri m u s . V e 4

m

fi n i m crif i g ì t u r Sacras E r u d i tionis A m a t o r e * * u t c o n a t u s noftros j u v e t i s f y m b o k m coni ere ores j quo fu ni tu s g r a v i ilimos pro E d i t i o n s neceffarios f u b e a m u s * & e . R o m a i n foro P a l q u i n i ad f ï g n u m ^ S, P u ^ I I N T I KaL S c p t c m b r i s 1755

I

CODEX LITURGICUS ECCLESIJE

UNIVERS

L I B E R

JE

V i l i .

DE SACR1S ORDINATiONIBUS P A R S

P R I M A .

SACRiE L A T I N O R U M

SACRA RUM

ORDINA TIONES .

ORDINATIONUM

Ritus ex Concilio Carthaginenß quarto dcpromptus m U I Epiícopus ordinandus eft, antea examinetur , fi natura (it prudens, fi docibilis, iì moribus temperatus , fi vita catìus, fi fob riti s , fi fcmper fuis negotiis cavens, fi humilis , fi a f fabilis , fi mi le ricors , fi literatas, fi io lege Domini inftruitus , fi in Scripturarum fontibus cautus , fi in Dogmatibus Eccleíiaflicis exercitatus j & ante o m n i a , fi Fidei documenta verbis fimplicibus affé r a t , i d e f t , Patrem , & Filium , & Spiritimi San&um unum De um e fie confirmans, totamque Trinitatis Deitatem coefientialcm , & confubftantialem , & co^ternalem , & coomnipotentem pra> dicans : fifingularem quamque in Trinitate perfonam plenum Deum , 8c totas tres perfonas unum Deurn . Si incarnationem divinam non in Patre , neque in Spirita S a n d o h i h m , fed in

Lib.VlU. ParJ. JLat. Ordin.

\

¿j:0

z

CODEX

LITV

RGICVS

/ilio tantum c red a t , ut qui erat in divinitate Dei Pat ri sfili u s , ipfe fieret in homine hominis matris filius : Deus verus ex Patte , homo verus ex Matre , cameni ex Matris vifceribus ha- > b e n s , & an imam humanam rationalem \ fimul in eo amba nat u r e , ideit, Deus, & homo , una perfona , unus Filius, unus Chriilus, unus Dominus, Creator omnium , quae f u n t , 8c aut o r , & D o m i n u s , öc rector cum Pat re > & Spiritu Sanilo , omnium creaturarum . Qui pafius fit vera carnis paifione; mortuus vera corporis fui morte , refurrexit vera carnis fuse r t f u r r e & i o n e , & vera animse refumptione , in qua veniet judicare vivos , & m o r t u o s . Quaerendum etiam ab eo , fi n o v i , & veteris Te ita men t i , ideft, Legis, Sc Prophetarum , 8c Apoftolorum u n u m , mm detti que credat auto rem , & D e u m . Si Diabolus non per conditionem , fed per arbitrium lit mal us * Quserendum etiam abeo Ii credat hujus, quamgeftamus, & n o n alterius carnis refurreitionem • Si credat judicium futurum , & reeepturos üngulos pro h i s , quae in carne gelferunt, vel pasnas, vel glori am # Si nuptias non improbat ; fi fecunda matrimonia non d a m n e t , fi carnium pereeptionem non culpet ; ii Paenitentibus reconeiliatis com m uni ce t , lì in b a p t i f m o o m iiia peccata, ideil, tarn illud originale c o n t r a t t u r a , quam illa, qux voluntarie ad mi da f u n t , dimittantur . Si extra Ecclefiam Cathoiicam nullus fai ve t u r . Cum in his omnibus examinatus, inventus fuerit piene inftruAus , tunc cum confenfu d e r icorum % & La icorum, & conventu totius Provincie Epifcoporum , maximeque M e t r o politani vel authoritate, ve] pnefentia ordinetur E p i f c o p u s . Suicepto in nomine Chrifti Epifcopatu , non luae deledtationi, Jiec fuis m o r i b u s , fed his Patrum definitionibus a e q u i e f e a t . In cujus ordinati one etiam aetas requiritur , quam Saniti Patres in praeeligendis Fpifcopis confiituerunt • Dehinc dilpoBitur qualiter Ecclefiaitica officia o r d i n a n t u r . JLpiicopus cum o r d i n a t u r , duo Bpifcopi p o n a n t , & t e neaut

ECCLESÌA

*ÜtflVER

3

EC ant Evangeliorum codicem fupra caput, & cervícem ejus , & uno fuper eum fundente benediíiionem , reliqui omnes E p i ícopi , qui ad í u n t , inanibus íuís caput ejus tangant • Presbyter cum ordinatur , Epifcopo eum benedicente, & manum íuper caput ejus tenente, etiam omnes Presbyteri, qui praefentes íunt, manus fuas juxta manum Epiícopi fuper caput i Hi usteneant. Diaconus cum ordinatur , folus Epifcopus , qui eum b e nedicit, manum fuper caput illius ponat, quia non ad Sacerdotium , fed ad minifterium confecratur. Subdiaconus cum ordinatur, quia man us impofitionem non accipit, Pate nam de Epiícopi manu accipiat vacuam , & Calicem vacuum. De manu vero A r c i d i a c o n i urceoium cum aqua, & mainile , & manuter^ium . I!)

Acoly thus, quam ordinatur, ab Epifcopo quidem doceatur quahter in officio fu o agere debeat. Sed ab Archidiácono accipiat Ceroferarium cum cereo , ut feiat fe ad accendendo Ecclefiae luminaria mancipan * Accipiat & urceoium vacuum ad frggerendum vinurn in Euchariftiam Sanguinis C h r ì f t i . Exorciftacum ordinatur accipiat de manu Epiícopi libe!l u m , in quo feripti funt e x o r c i f m i , dicente fibi E p i f c o p o , Acci pe , & commenda memorise, & habeto poteítatem imponendi manus fuper Energumenum , five baptizatum , five Catechu menum . L e & o r cum ordinatur , faciat de ilio verbum Epifcopu* ad plebcm , indi cans ejus fìdem , ac vi tarn, atque ingeni um . Poflhaec fpecUnte plebe , tradatei c o d i c e m , de quo l e d u m s eft, dicensad e u m . Accipe , & efto Ledlor verbi D e i , habíturus, fi fideliter, & utiliter impleveris o f f i c i u m , partem cum eis ,qui verbum Dei minirtraverint, Oftiarius cum ordinatur , poft quam ab Archidiácono jnftruflus fuerit, qualiter in domo Dei debeat c o n v e r f a r i , ad fuggeitionem A r c i d i a c o n i tradat ei Epiicopus claves Ecclcfisc A i

de

4

CODEX

LITVRGICVS

de aitano, dicens; iic age, quad redditurus Deo rationeni pro his rebus, qua; his clavibus recluduntur. Pfalmifta, ideft, Cantor, poteft abique icientia Epifcopi j fola juifione Presbyteii > offici urn fufcipere cantandi, elicente fibi Presbytero : Vide , ut quod ore cantas, corde credas, & quod corde crcdis, operibus probes . Sanftimonialis Virgo, cum ad confecrationem fuo Epifcopo ojFertur, in ralibus veftibus applicatur, qualibus Temper ufura e il ^ profe/fioni, & Santimonia* aptis. SACRARUM

ORDINATIONUM

Ritus ex antiquijfimo, d^ venerando un de cim codice decerptus *

Seculorum

T £7 Hibliotheca viri ampli(fimi D, Potami Sena ¿or is Parla* J menti Parifìenfìs integerrimi codox ejl omnium codicum Ritualium > quos nobis videro contigit, antiqul/Jlmus ; Accurals admodum jeriptus , Uteris unciatibus majoribus , bene quadraits , & fplendìde efformatis • In gratiam Ecclejìa Pidi avi e nfit videtur olim deferiptus : Nulli us enim Sancii prater Hìlariì Mi (jam f p e eia liter continet, ipjius nomine in orat io nibus , in Pr&fationc, 0s* infra aBìonem , cxprejj'o ; C(Cter& communes funi. In Memento quoque pofl Cofmam, Damianum Hìlariì fit memoria , & Adartinl ; Codicem ìllum Gallìcum f u i f j o dubitavi non potejì, cum in Mijfa pro Regìbus Francorum , m varììs orattonibus imperium Romanum nunquam commemoretur j fed perpetuo Deus in co pro Regni Francicì profperitate txoretur. ìtaque mihi videtur > Codex Uh poji annum , fed ante annum 560. in Gallia jeriptus Galli ¡que nondum in unum fopulum cum Francis coalefcentibus. Ter enim pro Regno Francorvini no mi 11 ¡s , preces Jiunt : alias pro Francorum principati! > alias y pro Principibus Francorum, &femcl% profalute, & in-

ECCLES

MB

VNìrERSsB. 5 & incolumitate Regni Francorum . Codex Ule vctu/late , c> charaBcris magnificentia adeo venerandas, e Gallia migravi: Siokoìmum Sue cor am Rtgiam, a Cbrijlìna incomparabili S accora m Principe , cum innumeris aliis auro rcdemptas . Magna ilia Regina Vernante juvcMutìs flore moría Hum genus ex empie fuo docuit, gloriofius effe Regnum fa/Udire, quam pojfidere. Non fluenti illi hoc maxi mi Regis decretum : Nunquam imperi tun

vivus am it ta in , idemque erit Regni mei, qui & Spiritus finis ; 1Verno tamen baBenus regno felubens abdicami, cui event us omnes ex fententia procefjerint > quemque faBi tandem, non pwmtuerit . Confili a enirn hominum magis moderatar fortuna, quam humanajapicntia. Imo reUc Poeta . Nefcia mens hotnijuum fati , fòrtiique futurse . An cafitum, quibus humana rotuntar, gnara , omnibus cavcrit ypofieri narrabunt. Incipit antiqaijfìmus i lì e, & pulcherrimus Codex a Sacris Clericorum Ordinationibus,fed initio aliquid deejl. Diùlio ìjla fupereil » recluduntur , ex prócedcntibus periodìs deperditìs. Po/Ica fcq aitar totius Ordinationis ritus integer in hunc medum . Ad mónitas cjlo , Leètor , nos multa verba, atque edam phrafes, què non abs re judicaripcjjcnt Scribarumerrata >&allucìnatìma non correxifje, txempiaris vetu/late^S* joc^\r,ypoesia cohibitos. Deinde earum repetido fa a fit ¡ nobis id fa&um effe, non feribg ih co gitanti a , aat paragrammate ,fed ex vulgato idiomate Gallico 3 quodtunc Latinum erat > needum, quodpoflca contigli} unil'erjum Gcrmanicorumpopulorum barbarie fbdatum .

INCIPIT DE SACRIS GRDINIBUS. 0filari us cum ordinatur ,poflqaam ab Archidiácono inflruBus fuetti qua liter in domo Dà debeat converfart> adfugge/Homm Arc hidi a coni tra dai ci Epìfcopas claves Ec cie fia de altari diceus ; Sic age quaiì redditurus Deo rationem pro his rebus,

qiiíE iíiis clavibus reeluduntur ( 1 ) •

ACO(1) Hm defidcrantHr afad Mmmm ,fid extant afud V. Card* IvomaJ.

6 CODEX LI TV Ä Gl CV S AC0L1TVS cum ordinatur , ab Archìdìacooo quidem doccä* tur qualìter officii fuo agere debeat : fed ab ipfo Archidiácono ticcìpiat ceroferarium cum cereo \ ut f c i a t f e ad accendenda Eccleßtf luminaria mancipari : accipìat orcìolum vacuum ad f i g g e r e n dum vìnum Eucharijlìa Corporis Cbrifli . Exorcißa cum ordinatur , accipiat de manu Epifcopì Ubellum in quo fcriptìfunt Exorcìfmi , dicente fibi Epifcopo ; A c c i p e &

c o m m e n d a ; ¿c h a b e t o

energumenum

five

poteftatem imponendo

baptizatum j

five

matius

catechumenuui

iiiper

,

Diaconus c um ordinatur,folus Epifcopus ei bcncdicat} mati umfuper caput illius pon at. Per Presbyter^cum ordinatur, Epifcopus et benedicat, manum fuam fuper caput ejus teneat ; etiam omnes Presbiteri qui prüfen tes funt, manus fuas juxta manum Eptfcopifuper caput il• ¡tus teneant. Epifcopus cum ordinatur, duo Epifcopì manus eorumfuper caput ejusponant ; teneant Evangcltorum codìcem fupra ccrvicem ejus : uno fuper eum in fundente benediStionem , relìqui omnes Epifcopì qui adfunt, manibusfuìs fuper caput ejus teneant HencdiElìo Dßearii. ( i ) •

D

Eum Pat rem omnipotentem fuppllciter deprecemur : ut

ficii

hunc famulum

fiium

benedicere dignetur ;

U f l c a r i i e l i g e r e d i g n a t u s c f t ; u t fit e i

fideliííima

q u e m in ofc u r a in

j

die( ì ) E J e d e m o r a t i o n e s in O r d i n e R o m a n o p r o Iiis , & f e q u e n t i b u s O r d i n i b u s u f q u e ad E p í í c o p a t u m • E x l e m illa ni o r a t í o n e s h j b e n t u r in p e r v e t u í l o MiiTált B i b l i o t l u c x ' Regiae n u m . ad c u j u s o r t ; m h o c l o c o i t a legit ur • Hi fprfcopi erunt Ecolifmenfcs : Heiius q u i d e m t e m p o r e C a r o l i C a l v i ; H u g o v e r o m e d ' o foe ilo d e c i m o . I t a q u e h i e r i t u s e f t G a l l i c a n u s , non R o m a o u s . M bill.

Hjins Scot igen a fie faci tbat : & Epifcopus Vgo Secundum ordì» nem ltynanu?» .

Contrari um patìus credìderim e f f e ex fmdiUis t+ndiidenium : ritus enim iße Sacrar um ordìnationum Koma.» nu$

E C C L E S Ì A

V t f l F E R S ^ .

7

dicbusac noitibus ad di iti milione m horarum certarlm ( I. cer~ tarum J , ac invocanduai nomea D o m i n i . P e r & c . Alia

é

Domine S a n i l e , Pater omnipotens, eterne D e u s , benedicere digneris famulum tuum hunc Uftiarium : ut inter l a n i tores Ecclefiaeparet oblèquia ; & inter partem tuatn mercatura habere mercedeni » Per & c . Hencdìdlìo

Acolytì.

Ornine S a n i l e , Pater omnipotens a&tene Deus, qui M o y J L J feti & Aaron locutus es , ut accenderetur lucerna in t a be rnaculo tiftitlKmii : fic benedicere & làndlificare digneris bunc famulum tuum , ut fit Acolytus in Ecclelìa t u a . Per Prtfatìo

L efforts

+

E

L ; gunt te fratres tui : ut fis L e i l o r in domo Dei tui ; & agnofeas officium tuum, ut impleas illud: pot ens eft cairn Deus, ut augeat tibi gratiam • Per & c . UefledìBto

Ledi oris

.

Domine S a n i l e , Pater omnipotens, aeterne Deus , benedicere digneris famulum tuum hunc nom• illum in officium Leftoris : ut affidai tate ledlionum diftindtus atque ordinatus curis modolis, ipiritali devotione lingua refonet E c c i d i « . PItJE» * W$ videtur, non Gallìcanus, fi frafertìm Ilium conferds cum Gelafiano 3 quod & ipfe AJabrìlonius agneverat, quum Liturgia Gallicana num. 7. jcripfit de, hoc Mijìali trancorum : led ncc ditfìtcnciurn q i x d a m effe ( in hoc fciiicet Mifjaii ) ad f r o d i ' m Ordinum G e b i i a n i , & G r e g o r i a n i . O R i > I N < A T I © N U M quippe R H U S , E T P R E C A I I O N E S catdem r e p e r i u m u r iti orbine R u m a n o . Typograpbum forfan ÌIUHS ferite ntia ordimm sduitcrajfe diundum. IucI.Vezzoil.

8

D

CODEX

L/rVK

Pr.icfutiQ Exorcifltf

a-tcvsi m

Hum Patrem omnipotentem fupplices deprtcamur ; ut hunc faniulum íuum nom. Uh benedicere dignetur in officio Iixorciitas , ut (it fpiritalis Imperator ad abjiciendos d armones de corporibus obfeffis cum omni nequitia eorum multiformi . P e r & c .

Hencdictio Exorcißä:, Domine S a n i l e , Pater omnipotens, eterne Deus, benedicere digneris famulum tuum hunc nom. ill. in officio Exorc i i t e : ut per impofitionis manuum & oris officium , eumeligere digneris : & impcrium habeat fpirituum immundorum caercendorum ; & probabilis fit medicus Eccle/iai t u x , grati« curationum virtute confirmatus. ALJLOCUTIO. Ad Subdiaconum Ordinandum ;

)EMbeatur in confpe&u Epifcopi patena {i ) & calia vacuus & dicat ci Epifcopus :

V

ide cujus miniíierium tibi t r a d i t u r . Et ideo fi ufque nunc fuifli tardus ad Ecclefiam , ammodo debes effe aflìduits Si ufque nunc ebriofus, amodo fobrius. Si ufquè nunc i n honeilus, amodo caft u s . Oblationes, quse veniunt in Aitan o , panes propofitionis appellantur. De ipfis oblationibus tantum debet in Altario p o n i , quantum populo poflit lufficer e ; ne aliquid putridumi in Sacrario maneat. Pallce vero q u # f u n t i n fubflraturio ( z ) in alio vaie debentlavi ; in alio corporales p a l t e . Ubi pallse corporales lavata f u e r i n t , nullum Jenteamen Ibidem aliud debet lavi ; ipía aqua in üeptiíterio debet / • * -•• vcr( 0 Hue fpc quem ad Presbyterii munas d i g i t , ca'leftia dona multiplicct ; & qua: ejus dignatione fufeipiunt , ejus exequantur a u x i l i o . Per Dominum •

hem

ECCLESÌA VNIVERSsE. 15 _ Item alia. Exaudí nos Deus falutaris nofter: & fu per hunc famulum tuutn benedizione Spiritus Saniti, & gratis Sacerdocalis efc funde virtutem : ut quein tua pietatis fufpeitibus offerimusconiecrandum, perpetua muneris tu i largitale profequaris . Per Sic, Confecratio. Domine Santfe, Pater onmipotens, aterne Deus, honorum omnium dignitatum, q u a ; trbi militant, d i f t r i b u t o r , p e r q u e m p r o f i c i u a t univerfa, per qnem cu afta firmantur, amplificata femper in melius naturale rationalis incrementi*, per ordinem congruam r tionem diipofitum : unde SacerdoUles Gradus» & officia Levitarwm Sacramenti myfticis indituta crevcrunt Ut cum Pontífices Summos regendis populis pratecifies, ad eorum iocietatis & operis adjumentum fequentisordinis viros & Secunda Dignitatiselegeris. Sic in e rem® pei L A X . virorum prudentium mentes Moyfi ipiritum propagali): qui bus i!le adjutoribus ufus in populo , innúmeras multitudines tacile gubernavit. Sic & Eleazaro Se Ithamar filias Aaron paterna plenitudini* abundmtiam transfudifti : & ad Jaoltias ialutares, & frequentroris officii Sacramenta iufficerec «lentum Sacerdotum . Hac providentia , Domine , Apoitolis tui D o l o r e s fidei comités addedifti, quibus illi orbem totum Secundis P r ^ H ^ . r o n h u , impleverunt. Quapropter info innati quoque noflra , Domine , quafumus , hac a d e m e n ta largire : qn. tanto magis fragi liares fonms, tanto his piùnus indigemus. Da» quaiumus, onmipotens Pater in hoc famujo tuo dio Ptesbyterii dignitatem : innova in vifeeribus ems bpiutum Sanititatis . A c c e p t u m a t e , Deus, fecundi meriti rouuus obteneat : cenfuramque morum esemplo iitaconverìatioms inhnuet. Sit providus cooperator ordinis noftri : eiaf tioñlT

t0t

:;,S

tün

"VuftÍtÍíS

: U t bon 1;11 f

'

« i o n e m difpea-

14

CODEX Confummatio

LITVRGfCVS Prabyterii.

Sit nobis , Fratres , communis oratio : ut hic , qui ithJ adjutorium & utilitatem veftrx ialutis eligi t u r , Presbyteratus b c n e d i a i o n e m divini indulgentia muneris coniequatur : ut Saniti Spiritus Sacerdotali dona privilegio virtutum , ne impar loco d e p r e h e n d a t u r , obteneat per fu u n i . Per Dominum .

Item "BencdiUìo. Sanilificationum omnium A u i t o r , cujus vera confecrat i o , piena benedi&io eft : t u , D o m i n e , fuper hunc famulum Ilio, quem Presbyterii honore dedicamus, manu tu tuae benedi&ionis eum infonde : ut gravitate actuum, & cenfura vivendi probet fé eiie Seniorem, bis inftitutus diiciplinis, quas T i t o & Timotheo Paulus expofuit : ut in lege tua die ac no i t e , omnipotens , m e d i t a n s , quod elegerit, crcdat ; quod c r e d i , d e r i t , doceat ; quod d o c u e r i t , imitetur : juiiitiam , conftantiam , mi feri cordi am , fortitudinem in fe oftendat : exemplum probet y admonitionem confirmet ; ut purum atque immaculatum Minifterii tui d o n u m c u f t o d i a t : & perobfequium plebis tu se Corpus & Sanguifero Filii tui immaculata b e n e d i z i o n e tran.sformet : & inviolabili caritate in virum p e rfe ¿tu m , in ineniuram astatis plenitudini* C h r i f t i , in die juititiae e t e r n i judicii , collidenti a p u r a , fide piena , Spirito Sanòto plenus p e r f o l v a t . Per D o m i n u m .

. *

" .'.

Coufccratìo

munus.

t o n f c c r e n t u r manus i A x $ J » n £ t i f i c e n t u r per iflam un(fttonem, & no Aram benediilionem ; ut q u a l u n q u e benedice ri nt , b e n e d i c a fint, & q u a l u n q u e f a n d i f k a v e r i n t , ù n t t i -

Mccntut M Per Dominums Ä

• 1/em alia*

Ußguantur manus ifi in omni opere bono confirmet caritatis exemplum . Secundum volu ntatem ergo Domini in locum la lift« me mori it Hit now* virimi venerabile 111 ///# tetti monio Preib) te rerum & totius Cleri, & con (ilio ci v min ac coniiiientium credi mus eligendum vi rum ( u t noftis ) natalibus nobilem , ni ori bus clarum , religione p r o b u m , fide itabilem, mifericoi dia abundantem , humilem, juftum , pacificum , p a t i e n t e m , cantatem habentem t tenacem , cunitiiqueSacerdos e l i g e n d i funt bonis omnibus exuber intem . Hunc ergo , diledii ili m i F r a t r e s , teiHmon i boni operis eleftum > d gmifimum S a c e r dotium confonantes laudibus, clamate & d i a t e ; Dignus eli * ORAr

CODEX

LITI)RG1C1)S

ORATIONES ET PRECES De Epifcopis ordinandis*

O

Remus, dileitiffimi nobis ut his vins ad utilitafcem Eccleíise providendis benignitas omnipotentis Dei gratix fiiaetribuat largitatene. Per Dominum . E x a u d í , D o m i n e , fupplicum preces: ut quod noftrum gercndum eft minifterium , tua potius virtute firmetur • P e r Dominum n oft ru m • P r o p i n a r e , Domine , fupplicationibus noftris : & íncllnato fuper hos fámulos tuos cornu gratix Sacerdotalis, benedidionis tux in eos effunde virtute f Per Dominum *

... " y

••

'

"

'

''

'

r

Collegio fcquUur . D e u m , totius fanélificationis ac pietatis A u & o r e m , qui plagationem f u a m , & facrificia, & facra conftituit, Fratrcs d i i e d M i m i , deprecemur, uti huncfamulum fu u m , quem exaltare in Ecclefia , & Semorum Cathedra ( concordibus fua infpi ratio ne judiciis, & effufis fuper plebem fuam votis fìdeiibus ac vocum teftimoniis ) voluit i m p o n i , con localis e um c u n u Pri n ci pi bus populí fui; ad eorum nunc precem uni verfam eum~ dem Summum Sacerdoti urn debita honoris plenitudine , d i a ri Í m at um gratia , fanílificationum ubertate , ac precipue h u militatis virtute locupletet : ut Rector potius non extollatur; fed in omnibus fe , quantum eft major humilians, íit in ipfis quafí unus e s i l l i s ; omnia judicii Domini íioftri non pro fe tantum , fed & pro omni p o p u l o , qui follicitudini fuae credit u r , contremifcens ; ut qui mcminerit de Speculatoruni m a nibus omnium animas requirendas, pro omnium falute pervig i l e t , paftorali erga créditas (ibi oves Domini diligenti« ejus lem per fe flagrantiilimum adprobans. T e deliítorum adigitur prcefuturus, ex omnibus eledlus, ex omnibus univeríis facris fa-

ECCLESIM VNIVERSJB. ì? facrandifquc idoneus fìat iiib hac, qux eft homiaì per hominem poftrema benedico coniìunmata acque perfetta fu* confecrationis, noftrae fubplicationis adtentiilìme concordiflimiique omnium precibus adjuvemur : omnium prò ipfb oratio ¿ncumbat ; cui exorandi prò omnibus pondus imponitur # Impetret ei affedus totius Ecclefìtf virtutem , pietatem , l'anetiiicationem , & cseteras Su ni mi Sacerdoti*! facras dotes u inverile Ecclefiae profuturas, Domino Deo noftro ( qui facrorum munerum profluus fons eft, qui dat omnibus adfluenter ) quod Sacerdoti pio affé d a pofeitur ad cxundandam in omnibus fan. ¿lificationem iiiorum omnium , promptiffime ac plemilime conferentem . Per Dominimi noftruui Jefum . • • '. .-• ' •'

Confcerati». Deus honorum omnium, Deus omnium dignitatutn , qua glorias tuas iacris famulantur ordinibus ; Deus, quilVoviun famulum tuum fee re ri familiari a M u inter carte,-a carleftis documenta cultura, de habitu quoque indumenti S a c e r d o t i lis mitituens, ele&um Aaron myfticò ami ¿tu veftire inter laera juififti : ut intelligenti» le n fu ni de exemplis priora m caperet fècutura porte ritas ; ne cruditio doOritue tax ulli dee Oct «tati : cum & apud veteres reverentiam ipfam fignificarionum Ipecies obtineret } & apud nos certiora cflent ex perimenti rerum, quam snigmata figurarum . Illrus namque Sacerdotii antenoris habitus, n oft rie mentis ornatus eft : fic Pontificali* gloru non jam nobis honorem commendai veftium, fed fplendnt?m anÌtviA«. ' D *TI ... r 1 aorem atumarum . Quia & ilia, qua; tunc camalibus blandiebantur obtutibus, potiusqua: ipfìs erant intelligenda poicebant. Etidcirco famulis tuis , quos ad Summi Sacerdotii minifterium elegifti, liane , qusfumus, Domine, gratiam lamiam : «t quicquid illa velamina in fulgore auri, in nitore 4 maium, & multimodi opens varictate fìgnabant ; hoc in hurum jnonbus aaibuique clarefcat Compie, Domine , in Sacerdo, riti. P(tr,/, Lat, Orditi. G tibus mBmt *

18 CODEX LITVRG1CVS tibustuis myfterii tui iumaum : & ornamenti? totius glorilicationis inftru&os, caeleftis unguenti flore ianftifica . H o c , Domine, copiofe in eortim caput influât : hoc in oris fubjeita decurrat : hoc in totius corporis extrema defeendat : ut tui Spiritus virtus & interiorum ora repleat , & extcriora ci reuniteg a i . Abundet in his ( eo ) conftahtia fidei, puritas dilcftionis, iïnceritas pacis # Sint fpeciofi munere tuo pedes ho rum ad evangelizandum pacem , ad evangelizandum bona tua. Da eis, Domine , mmifterium reconciliations in verbo & in faftis & in virtute & fignorum & prodigiorum. Sit fermo eorum ("ejus) & pr«dicatio non in perfuafibilibus human« i apienti as verbis , fed in oiienfione fpiritus & virtù ti $ . Da eis, Domine , clave« regni ccelorum: utantur necglorientur poteftate , quam tribues in aedificationem non in deftru&ionem . Quodcunque ligaverint fu per terram , fit ligatum & in cœlis; & quodcunque folverint fuper terram , fit folutum & in caelis. Quorum detinuerint peccata , detenta funt ; & quorum dimiferint, tu dem it tas. Qui benedixerit eis , fit benedi&us : & qui maiedixerit eis , malediiìionibus repieatur. Sint fervi fideles & prudentes , quos confiituas tu, Domine, fuper familiari! tuam : ut dent Ulis eibum in tempore neceflario ; ut exhibeant omnem hominem perfe mifericors Deus: ut quoda&um eft noftra? feryitutis officio, tua benedizione firmetur • Per & c . Jtem alia m Ecclefiam tuarn » Domine, benignus inlumina : ut & gra* tis tui proficiat ubique fucceffus : & grati fiant nomini tui f te 1 n rt ri pv • / gubernante , Pattores. Per D o m m u m f i ) »

SACRARUM ORDINATIONUM RITUS JEx Codice Nongentorum annorum aitate r i luperante decerptus * Oft antiquiffimus quodj cn * 1eft 1 •Sacramentarìum 7 WSf . J 1 hunc. Codìcem n dam Gelafianum ex eadem Dwltotbeca ir et avi an a depro mft um nobis perhumane eommodatum • Antiquiffimum iftum Sacramentorum Uhr um deferìpfimus in fine commentarti noßri hifiorici derAdminißratione Sacramenti (%)/ ubi vaM*' manufcriptoi • i'j ,Penitenti* nr rtos libros > qtübus in so opere ufifumm, enarraC % mui—^. S% * 1 ft . C O Orationes poliremo titulum Super oblata f e q u e n t e s , funt o r a tiones Ordinatione faéta ad Miflam complendam dicendo . Poftea f e q u i tur in aiatiquiflimo ilio Codice ritus c®niecrationis Virzin um , in cujus fine datur ei pallium cum his verbis > Recipe puella pallium f quod per*

ferasfinemacula ante Tribunal Domini J^oßri fefu Cbrifli, cui ¡lefthur f emne genu Caleflium , & Tcrreftrium & infcrnorum . Succedìt b e n e d i c o t & confecratio veftimcntorum viduge. Deinde Ricus viduae c a f t i t a tem proiìccntis . De Abbate nihil habet C o d e x : Hafterms Morinus pa-

gin. 217. c&terum bos I^tus nos in alio Codicis Libro rcferemus • ( 2 ) D e c o q u x d a m üiximus in DiiTertat. praefixa J e l i o n e 6.

de Origin* L i u r g . tom.iv»

20 CO D EX LITVRGICVS mu : Ideo plura hìc non addemm. In [fio Codice pofi AUffamJ Sabbati ante u. ùominicam ¿¿vadrag efima fa kgitur. O R D Q, Quajiter in Romana Sedis Apoftolicae Hcclefia Presbyteri, D i a c o n i , vel Subdiaconi eligendi flint . Menfts ( i ) primi, > m i . v i i . & x. S abbai or um die inxiì; Leti tona ad Sanftum Pctrum > ubi Mìjfe cckhrantur. Pofl quam (2) Antìphonam ad Introitam dixerint, data or attori e, adnuneiat Pontifcx in Poptilo diecns : Uxiliante Domino D e o , & Salvatore Noftro J E S U C H R I S T O* ' Iter um dieh : Auxiliante Domino Deo Salvatore noftro ]efu Chrlfto Elegiinus in ordine D i a c o n i , five Presbyteri, illum Subdiacomm de Ti tu Io ilio. Si quj$ autem habet aliquid contra hos v i r o s , pro D e o , & propter D a i n i cuin fiducia exeat, & dicat Vcruntamcn memor gì communionis i\ix.

À

T

1-

"

, -

."r

,

i

a " » . » « / "3

Etpofl modicum intervallimi mox incipiunt ommt : K y r i e eleifon cum Litanìa , Ha e expjeta afeendunt ipft eletti ad Scdcm Pontificia ; bcncdicit cos, a quo vacati funt> & defeendunt „ ordinesfuos y bcncdiclìoneperccpta . Per Dominami quitt r oratio de 'Benedict, require ipfam in quarto , a ut x* Aden fé * J

AD (1) Menfts primi , hoc e il Marti! , quarti , Junii fcilicet, feptimi, ocptcmbrjs , & Decimi , Dccembris nimirum , I ab ha to? un? diebus in ciifodecim Lcttioncs &c. Ita locus ille interpretetur ex vctuHiilimis RitL,-ai':b us de ijcns Ordmibus , quorum più res occurrunnt apud Martemum de antiqui« Hccleiix Ritibus lìb.h cap. 8. artic.p. Ita cL Vezzo fi. F* I * «i ^intìobona ante facrifìcium caneretur. •ita legnar m MS. a p u d Bolkndi.m Vi. /ipriiis pag. H4a

s


inChrijfto firmi, & ftabiles perfeverent: digniique iucceilìbus de inferiore gradii per gratiam tuam potiora capere mereamur . Per & c .

Ad con fumando Diaconi officia » C o m m u n e v o t u m , communis oratio profequatur: ut hi t o tíus Eccleíiae prece, qui in Diaconatus miniiterio p n e p a r a n tur , L e v i t i c i benedi&ionis, & fpiritali converíatione p r e f u l gentes gratia ian&ifìcationis eluceant. P e r & c .

,

Sequilar bencdiBìo »

Domine Sanitee S p e i , fidei , g r a t i n , profe&uum munerator, qui in cadeftibus, & terrenis Angelorum minifteriis ubique difpofitis, per omnia elementa voluntatis tuse difFundis effettuili: hos quoque fámulos tuos noftri fpeciali dignare afpei ì u ; ut tuis obfequiis expedíti, facris Altaribus M i n i f t r i p u r i aderefeant : & indulgenza puriores , eorum gradu , q u o s A p o floli tui in feptenarium numerum Beato Stephano Duce , atque p r e v i o S a n i l o Spirita auétore , e l e g e r u n t , digni exifiant: & virtutibusuniveríis, quibus tibi f e r v i r e o p o r t e t , inftrufti complaceant • P e r & c . ( 1 ) f

Lib. VIH. Par.I. La tO Y din.

D

XCV.

( O ííoec tantum de ordinatíonibus eo manuferipti l o c o , fed poíl r í tum dedication!« Ecclefte cap, p j , De ordinationibus hiec iterum Itgun-

lur» lea Mor in us pag. 218.

I

%e

CODEX

L/TV

X C V* I N C I P I T De

(i)

facris Grdinibus: ( 2 )

RGICVS

ORDO beiiediccndis.

sEc ( j ) autem Jlngulis Gradibus ohfcrvatida funt tempora ( 4 ) f i a b infantici Ecckftajìicis (a) Minijìris nomcn dedcrit, inter Lefóores ufque in vigejìmum ¿tatis annum continuata obfcrvatione perduret ( $ ) . Si ma]ori ¿tate jam acce/ferii, ita ' ' Ir ** .'••• ii: : i. • 1 ( a ) Miniilris in ord. Rom. MìniiTcriis. ( 1 ) Sacri ©rdines. vocantur il lie omnes Ecclcilaftici Ordinis gradus . Vide Menardum . Adnot. 6%%.

( 2 ) De facris ordtnibus benedicendo s , hoc eft ritus conferendi Eccle*

fiuflicos Ordines, benedicere enim facros Ordines in veterum chartis idem denotai in re profetiti , ac ad ordinis E c c l e f e gradus aliquos promovere. (? ) In libro Pontificali Egberti Eboracenfis apud Alartene de Antiq. Ecclef. ritibus lib. r. par, 1 1 . cap. 8* cap. 9. pag. 3 5:0 , & in Pontificali C a t uree ni] apud eumdem pag. 380. perantiquis fane Ecclefix monurnenris , quorum unum nongentorum erèditur annorum > alterum o&ingentoi u m integra harc de remporum intervallis inter Ecclefufticos Ordines conferendo* inftitutio Innocenzo Pontifici Summo tribuitur hac infcriptio-

jne . Incipit fermo Innocentii 7yap h ¡erere debet : (i) exfiuffragantibus meritis ßtpendiis per tot Grudia , datis propria fidei documenti; , Presbytern Sacerdotium poterit promereri * De quo loco , ßillmn exaotìor ad bonos mores vita perduxerìty Summum Pontificatum [perare debebit, hac tarnen lege fervata , ut neque jBigamus , neque (2) poenitens ad hos Graduspojjit admitti. Sane ut etiam(z) Defenjores Ecclefix, qui ex Lai eis ßunt, fupradiSîa obßervatione teneantur , fi meruerint eß'e in ordine Clericatus # Epifcopus cum ordinatur duo Epificopì ponant, & (4) tcD i neant C O Zcfimus , & duo prarlaudata Pontificalia apud Martcne

Exinde ß (Fruganti bas meritis &c. -

habent,

( 2 ) Ncque pœnitcns , qui fciïicet ob patratum g r a v e crimen public» penitenti« iefe filbmiierat ; hi porro ab Eccieiìaiìicis Ordinibus arct baut u r : quemadmodum innumeri fere e a d e re Conciiiorum Canones fidem f a c i u n t . Ab h a c lege eximendos volunc aliqui , quibus lubenter adfentirer , eo»> qui pro levi culpa , ardenti in Delira pietate , publicum (ponte pornitentiam fufeipiebant . Confule Ed. M a r t e n e d e antiquis Eoe!, ritibus ìib. 1 . par. ï i . cap. 8. art. n . num. 5. Caetera ad Clerum , & Ordirus Ec~ CÎeiîas recipiendos una cum Bigamis , & pœnitentibus , nec admit ebantur Haer e t i c i , £ t Sch rimatici , neque Neophiti > neque C l i n i c i , fi ve G r a buta ri i , neque f e r v i , neque milites , neque c u n u l e s , ncque illiterati, neque corpore vitiati , neque illtgitimi s de quibus omnibus videfis praelaudatum art. 1 1 . Ed. Martene . Ita Fe zzo.fi.

( 3 ) Defenfores Ecclefîx , qui faerint

fatis eonftat,

ìlli enim crani , quì-

bus Ecclefiae bona ut curarent demandabatur > qui Eccitila; jura d e f e n debant, & pauperum curam gerebant : quique modo e Clericis , modo e Laicis eligebantui', Vide Du - Cangium ad eam vocem inGloflario ï Ita Vezzofi • ( 4 ) Ritum tenendi Librum Evangcìiorum f u p e r caput illiuj , q u i Epifcopum ordinatur ? improbat amalarius iib, 1 1 . de Offic. JBccleilail. cap.

¿8 , neant

CODEX

Evmgeliorum

j'¡indente

ion em,

caput

Presbyter eilam

Ojdicem

benedici

nib ut Juh omnes

amnes

cum

nedicit,

manum

te juxta

manum

Subdiaconus

ordinatur caput

Epifcopi

, fed

Calicemvacuum

:. de manu aqulmanile

ma-

eitm

relìquì

caput illius ponant

ordinatur

Patenam

qui adfunL

de manu

benedlcentemy

Eplfcapus,

I Hi us panati

ad lidinijlcrlum cum

cum

(z)funt+*

( j ) folus

fuper

new non accìpìt, , &

Eptfcopum

qui pr^jentes

y

fuper

Epifcopi,

uno fuper

ant.

cum or din at ur (i)

Diaconus

cum aqua

fa per caput ejus

relìquì

ejus tang

Presbiteri

Sacerdotium

LirVRGICVS

qui eum

be-

vero

Sacerdo-

: quia

non

ad

confecratur. ,

quia

Epifcopi

vero Archi ( 4 ) ac (?)

manuum accipiat

impofitlovacuam}

dia coni accipiat

&*

urceolum

manutergitum

Mcò* cap. x i v utpote qui neque vetei'i aucfcoritate comprobetur , ncque Apollo! ica t r a d i t o n e > aut canonica au&arifcate . Quas quantum a vero abiuri an t Fu fé demonitrant de facris Ordinationibus agentes , & qui Greg. M. in era ni, qua: adfacras ordinationesfpe&ant, exfcripferamus: Eas tum propter antiquitatis majeßatem, Ó* venerationem > tum propter LeSìoris commodum, aliis ejufdcm generis infer ere, //cet aliunde eas recuperare po/fit, non fore inutile ] uditavi mas # terum , hic omifit Amanuenfis, quia fupra retulerat. Sed poi! benediétionem Subdiaconi , refert loco non fuo confecrationem man us Prtsbytcri , iis prorfus verbis , qua: inox in Codice Corb^jeniì dcprchendes. Poftea in eodem Codice fequuntur Miifx in Naralitiis con fecrat ion is D-aconi > 8c Pres by f e r i . Sequitur Oratio de Epifcopis or linandis. Oremus DìltUiffimì &c. omnia ut in Codice Corbejenii fequente, praeter Epifcopi confecrationem , qua: eadem eil cum ca , quae in ordine Romano edita eft quamque ex antiqui (fimo Codice Gallicano iupra exh'ibiiimus. ItaqucLj» nihil in eo eft , de Unzione rnanus & pollici« i & a l i l i , qua: in Codice Romano Fufe deferipta leguntur . Poftharc fequitur in eo Codice Virginum confecratio , qua: ut ibi adsotatur in Epiphanìa, vel l i . Feria Paichae, aut in Apoftolorum Natalitio celebratur . H idenus Morinus. Vide fi placet Tom. i v , Codicis noftri Lkurg. pag, oz t & feqq. & CI. Vezzoiì laudatum . *

ECCLESIA VNlFERSœ. _ Incipit ordo ad fueros Ordînes benedicendo*.

31

r ™ * * 0 ™ g l ' a d t I S a n t e Ev^geliuai ; Minores vero poft fi n ^ o U , 1 , a n e i " , d a n t U r ' E t n u * n o r e s