Access 2016 PL w biurze i nie tylko 9788328323087, 9788328317376, 8328317370, 8328323087

Citation preview

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Opieka redakcyjna: Ewelina Burska Projekt okładki: Studio Gravite/Olsztyn Obarek, Pokoński, Pazdrijowski, Zaprucki Materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock. Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: [email protected] WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek) Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://helion.pl/user/opinie/a16biu Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję. Dodatkowe materiały dołączone do książki na płycie CD można znaleźć pod adresem: ftp://ftp.helion.pl/przyklady/a16biu.zip ISBN: 978-83-283-2308-7

Copyright © Helion 2016

 Poleć książkę na Facebook.com

 Księgarnia internetowa

 Kup w wersji papierowej

 Lubię to! » Nasza społeczność

 Oceń książkę

Spis treści Wstęp . ............................................................................................ 7 Rozdział 1. Podstawowe informacje o obsłudze systemu zarządzania bazami danych Access 2016 . ........................................ 9 Uruchomienie i zamykanie programu . ............................................................................ 11 Baza danych .................................................................................................................... 13 Otwarcie istniejącej bazy danych . ............................................................................... 13 Otwarcie istniejącej bazy danych ze zmodyfikowanymi parametrami uruchomieniowymi .................................................................................................... 16 Tworzenie nowej bazy danych ..................................................................................... 20 Narzędzia bazy danych ................................................................................................ 21 Bazy danych a wersje programu Access . ........................................................................ 25 Otwieranie bazy danych z wcześniejszej wersji programu Access ............................. 26

Rozdział 2. Tabele . ......................................................................................... 27 Tworzenie tabeli i jej struktura ........................................................................................ 27 Typy danych pola ........................................................................................................ 28 Tworzenie tabel ........................................................................................................... 28 Tworzenie tabeli przez wprowadzanie danych . .......................................................... 30 Tworzenie tabeli w widoku projektu . .......................................................................... 35 Tworzenie tabeli — polecenie Importuj . ..................................................................... 43 Tworzenie tabeli — polecenie Połącz tabele . ............................................................. 49 Klucze podstawowe tabeli ........................................................................................... 52 Obsługiwanie tabeli ......................................................................................................... 55 Nawigowanie w tabeli ................................................................................................. 56 Zaznaczanie pól i rekordów ......................................................................................... 61 Prezentacja danych w tabeli ......................................................................................... 62 Aktualizacja danych w tabeli ....................................................................................... 74 Modyfikacja struktury tabeli ........................................................................................ 84

Rozdział 3. Relacje i kwerendy . ....................................................................... 91 Relacje — informacje podstawowe . ............................................................................... 91 Tworzenie, edytowanie i usuwanie relacji . ..................................................................... 94 Konstruowanie relacji „jeden do wielu” . .................................................................... 94 Aktualizacja tabel pozostających w relacji „jeden do wielu” . ..................................... 99 Konstruowanie relacji „wiele do wielu” . .................................................................. 102 Aktualizacja tabel pozostających w relacji „wiele do wielu” . ................................... 113

4

Access 2016 PL w biurze i nie tylko Kwerendy — informacje podstawowe . ......................................................................... 116 Tworzenie kwerendy w widoku projektu . .................................................................... 116 Tworzenie kwerendy za pomocą kreatora . ................................................................ 122 Kwerenda wybierająca ............................................................................................... 125 Kwerenda parametryczna ........................................................................................... 135 Kwerenda krzyżowa .................................................................................................. 139 Kwerendy funkcjonalne ............................................................................................. 148 Kwerenda tworząca tabelę ......................................................................................... 149 Kwerenda aktualizująca ............................................................................................. 153 Kwerenda usuwająca ................................................................................................. 160 Kwerenda dołączająca ............................................................................................... 167

Rozdział 4. Formularze, formanty i raporty . .................................................... 173 Formularz — informacje podstawowe . ......................................................................... 173 Tworzenie formularza związanego . .......................................................................... 173 Formularz z wieloma elementami (tabelaryczny) . .................................................... 176 Formularz jako arkusz danych ................................................................................... 178 Formularz dzielony .................................................................................................... 181 Tworzenie formularza za pomocą kreatora . .............................................................. 183 Tworzenie formularza w widoku projektu . ............................................................... 188 Zmiana właściwości formularza . .............................................................................. 194 Formularz — umieszczanie obrazu (grafiki) . ........................................................... 196 Formularz jako okno dialogowe . .............................................................................. 199 Tworzenie podformularzy .......................................................................................... 202 Formanty — informacje podstawowe . .......................................................................... 209 Umieszczanie formantu na formularzu . .................................................................... 210 Grupa narzędzi Formanty .......................................................................................... 213 Raporty — informacje podstawowe . ............................................................................ 215 Tworzenie raportu za pomocą polecenia Raport . ...................................................... 216 Tworzenie raportu za pomocą kreatora . .................................................................... 219

Rozdział 5. Makra i edytor języka Visual Basic . ............................................. 225 Makra — informacje podstawowe . ............................................................................... 226 Tworzenie makra ....................................................................................................... 226 Uruchamianie makra .................................................................................................. 230 Edytor języka Visual Basic ............................................................................................ 236 Obsługa edytora VBA ................................................................................................ 236

Rozdział 6. Jednoręki bandyta, czyli grafika i losowość w jednym . .................. 251 Zadanie projektowe ....................................................................................................... 251 Założenia szczegółowe do projektowanej bazy danych . ........................................... 251 Konstruowanie tabel bazy danych . ............................................................................... 256 Konstruowanie tabeli Tab_fot .................................................................................... 257 Konstruowanie tabeli Wynik ..................................................................................... 264 Konstruowanie formularzy ............................................................................................ 265 Formularz Tabela wygranych .................................................................................... 265 Formularz START ..................................................................................................... 272 Formularz Logo ......................................................................................................... 290 Makra . ........................................................................................................................... 298 Makropolecenie Makro1 ............................................................................................ 300 Makropolecenie Makro2 ............................................................................................ 300 Makropolecenie Makro3 ............................................................................................ 301 Makropolecenie Makro4 ............................................................................................ 302

Spis treści

5 Obsługa zdarzeń formularzy i formantów . ................................................................... 302 Formularz START ......................................................................................................... 304 Formularz Logo ......................................................................................................... 314

Rozdział 7. Kalendarze, czyli funkcje i kwerendy w jednym . ............................ 315 Zadanie projektowe ....................................................................................................... 315 Założenia szczegółowe do projektowanej bazy danych . ........................................... 315 Konstruowanie tabel oraz kwerend bazy danych . ......................................................... 319 Konstruowanie tabeli Rok .......................................................................................... 320 Konstruowanie tabeli Święta ..................................................................................... 321 Konstruowanie kwerendy aktualizującej ROK Kwerenda . ....................................... 323 Konstruowanie kwerendy aktualizującej Święta Kwerenda ..................................... 327 Konstruowanie kwerendy aktualizującej Data_0_Kwerenda .................................... 328 Konstruowanie kwerendy aktualizującej Aktualizacja . ............................................ 329 Konstruowanie formularza ............................................................................................ 332 Konstruowanie formularza Kalendarz_rok . .............................................................. 332 Makro . ........................................................................................................................... 347 Makropolecenie Makro1 ............................................................................................ 349 Obsługa zdarzeń formularza i formantów . .................................................................... 351 Formularz Kalendarz_rok .......................................................................................... 351 Filtrowanie formularza Kalendarz_rok . ........................................................................ 364

Rozdział 8. Wykresy, czyli liczby w słupkach . ................................................. 371 Zadanie projektowe ....................................................................................................... 371 Założenia szczegółowe do projektowanej bazy danych . ........................................... 371 Konstruowanie tabel i kwerendy bazy danych . ............................................................ 375 Konstruowanie tabeli Tab_osoby . ............................................................................. 376 Konstruowanie tabeli Tab_transakcje . ...................................................................... 377 Konstruowanie tabeli Parametry . .............................................................................. 379 Konstruowanie relacji pomiędzy tabelami Tab_osoby i Tab_transakcje .................. 380 Konstruowanie kwerendy Suma_Kwerenda . ............................................................ 384 Konstruowanie formularzy ............................................................................................ 388 Formularz START ..................................................................................................... 388 Formularz Parametry ................................................................................................. 412 Formularz Wykres ..................................................................................................... 420 Modyfikacja wykresu .................................................................................................... 428 Konstruowanie raportu .................................................................................................. 436 Konstruowanie makropoleceń ....................................................................................... 446 Makropolecenie Makro1 ............................................................................................ 448 Makropolecenie Makro2 ............................................................................................ 448 Makropolecenie Makro3 ............................................................................................ 449 Obsługa zdarzeń formularzy i formantów . ................................................................... 449

Skorowidz . ................................................................................. 453

6

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Wstęp Postęp ludzkości jest ściśle związany z zapotrzebowaniem na informacje. Obecnie, w dobie społeczeństwa informacyjnego, gdy informacje i wiedza stanowią podstawowy zasób produkcyjny (obok surowców, kapitału czy pracy), tworzenie baz danych oraz metod ich przetwarzania przy zastosowaniu techniki elektronicznej stają się sprawami zasadniczymi w działalności gospodarczej człowieka. Dlatego też, gdy o rozwoju firmy decyduje dostęp do informacji oraz szybkie i wieloprzekrojowe jej przetwarzanie, dobrze jest mieć narzędzie, za pomocą którego można tego dokonać. Narzędziem takim jest niewątpliwie Microsoft Access, stanowiący zaawansowany i profesjonalny program obsługi baz danych, dostępny również dla niedoświadczonych użytkowników. Microsoft Access jest systemem zarządzającym bazą danych (DBMS — Database Management System), za pomocą którego można tworzyć bazy danych i administrować nimi. Dzięki aplikacji Microsoft Access można zarządzać wszystkimi niezbędnymi informacjami, używając jednego pliku bazy danych. W takim pliku możemy:  zapisywać i przechowywać informacje w tabelach,  wyświetlać, dodawać i aktualizować dane w tabelach za pomocą formularzy,  za pomocą kwerend możemy pobierać tylko te dane, które są niezbędne,  za pomocą raportów możemy drukować dane w określonym przez siebie

układzie. W Accessie możemy opracowywać raporty gotowe do wydruku lub tworzyć wykresy, pracując na dynamicznie zmieniających się danych. Celem niniejszej książki jest pokazanie podstawowych zastosowań Accessa 2016, pozwalającego na:  projektowanie struktury tabeli (określanie typu danych) oraz aktualizację jej

zawartości,  tworzenie i modyfikowanie relacji pomiędzy określonymi tabelami,  konstruowanie kwerend oraz opracowywanie sposobów manipulowania danymi,

8

Access 2016 PL w biurze i nie tylko  budowanie formularzy oraz raportów,  automatyzowanie przetwarzania danych za pomocą poleceń języka VBA.

Książka zawiera również płytę CD, na której znajdują się przykładowe bazy danych, do których odwołują się opisy budowania różnych elementów lub zastosowania procedur przetwarzania danych.

Rozdział 1.

Podstawowe informacje o obsłudze systemu zarządzania bazami danych Access 2016 Zanim zagłębimy się w szczegóły dotyczące wykorzystania Accessa do tworzenia baz danych oraz sposobów przetwarzania informacji w nich zawartych, musimy poznać kilka podstawowych pojęć, pozwalających nam na lepsze zrozumienie całości zagadnień związanych z tym tematem. Baza danych Baza danych (ang. database) to zbiór informacji wspólnych, logicznie uporządkowanych, służących do opisania (odwzorowania) pewnej rzeczywistości (np. zdarzeń gospodarczych, księgowych itp.), w formie umożliwiającej ich przetwarzanie za pomocą techniki elektronicznej (komputera). Prostymi przykładami baz danych są cenniki, ewidencje pracowników, kartoteki materiałów. System zarządzania bazą danych Zbiór programów (ang. Database Management System — DBMS) służących do utrzymywania zasobów danych, zarządzania nimi (tworzenie, aktualizacja) oraz umożliwiający wyszukiwanie i zabezpieczanie danych. Plik Plik (ang. file) jest to jednostka zapisu i przechowywania danych. Tworzy go ciąg bitów danych opatrzonych nazwą. Nazwa pliku z reguły składa się z nazwy głównej i rozszerzenia (oddzielonych od siebie kropką).

10

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Format pliku Sposób zapisu (zakodowania) danych. Informacja ta jest (z reguły) ciągiem znaków stanowiących rozszerzenie nazwy pliku. Na przykład:  Dane zapisane jako baza danych we wcześniejszych wersjach Accessa

posiadają rozszerzenie *.mdb.  Dane zapisane jako baza danych Accessa 2007, 2010, 2013 oraz 2016 posiadają

rozszerzenie *.accdb.  Dane zapisane w formacie tekstowym posiadają rozszerzenie *.txt.

Obiekty bazy danych Microsoft Access Obiekt w ujęciu programistycznym to połączenie fragmentu kodu i danych — zorganizowanych w logiczną strukturę tworzącą jedną całość, przeznaczoną do wykonania określonych zadań lub pełniącą określone funkcje. Obiekty mogą mieć prezentację wizualną (np. formularz, raport) lub pozostawać w sferze abstrakcji. Obiekt charakteryzują właściwości, metody oraz zdarzenia. Do tworzenia bazy danych w SZBD (system zarządzania bazą danych) Access wykorzystywane są obiekty typu:  Tabela (ang. table) — stanowi zbiór rekordów przechowujących dane w sposób

zorganizowany.  Rekord (ang. record) — zestaw składający się ze skończonej liczby danych

elementarnych (pól).  Pole (ang. field) — element rekordu opatrzony nazwą.  Kwerenda (ang. query) — procedury odwołujące się do informacji w tabelach,

umożliwiające ich wyszukiwanie, porządkowanie, wyświetlanie oraz modyfikowanie.  Formularz (ang. forms) — obiekt bazy danych przeznaczony do tworzenia

interfejsu baza danych-użytkownik, pozwalającego na wprowadzanie, wyświetlanie i modyfikowanie danych za pomocą formantów (pola tekstowe, przyciski, etykiety, pola wyboru itd.) lub bezpośredniego udostępnienia rekordów tabeli.  Raport (ang. report) — obiekt bazy danych umożliwiający prezentowanie

jej zasobów w formie wydruków i (lub) na ekranie monitora. Umożliwia grupowanie rekordów według żądanego kryterium oraz dokonywanie określonych podsumowań.  Makro (makropolecenie) — samodzielna instrukcja lub zestaw instrukcji

powodujących wykonanie określonych działań (akcji lub serii akcji) obiektu lub na obiekcie. Daje możliwość wprowadzenia automatyzacji działań przy eksploatacji bazy danych.  Moduł — zbiór (zbiory) przechowywanych razem deklaracji, instrukcji i procedur,

napisanych w języku programowania Visual Basic, pozwalających na działanie bazy danych. W Accessie rozróżniamy moduły standardowe i moduły klasy (moduły zawierające definicję obiektu, np. formularza, raportu). Kod zawarty w module klasy dotyczy (działa w obrębie) konkretnego obiektu, na przykład formularza (raportu), i przeznaczony jest do opisu jego właściwości oraz reakcji

Rozdział 1.  Podstawowe informacje o obsłudze systemu zarządzania bazami danych

11

(zachowania obiektu) na związane z nim zdarzenia. Moduły standardowe są „pojemnikami” dla deklaracji i procedur, które nie są związane z żadnym obiektem lub są często używane. Kod zawarty w module standardowym może być uruchamiany w dowolnym miejscu bazy danych. Formanty Formanty są obiektami formularza, raportu lub strony dostępu do danych. Wszystkie informacje w formularzu lub raporcie są zawarte w formantach. Za ich pomocą możemy między innymi:  wprowadzać (wyświetlać) dane,  wykonywać akcje (uruchamiać makra, otwierać inne obiekty typu formularz,

raport),  przechowywać (wyświetlać) informacje graficzne.

W dalszej części tego rozdziału przedstawimy podstawowe informacje umożliwiające obsługę produktu firmy Microsoft — Access 2016. Informacje te pozwolą osobom zaczynającym pracę z bazami danych na opanowanie niezbędnych do ich tworzenia i używania umiejętności, natomiast osobom stosującym wcześniejsze wersje Accessa umożliwią (ułatwią) szybkie zapoznanie się z nowymi elementami programu. Wszystkie rysunki przedstawione w tej książce zostały utworzone w systemie Windows 7.

Uruchomienie i zamykanie programu Każdy program komputerowy, który chcemy wykorzystywać w swojej pracy, należy najpierw zainstalować, do czego potrzebna jest pomoc zaprzyjaźnionego informatyka lub determinacja użytkownika. Osoby wykazujące tę ostatnią cechę muszą najpierw włożyć do napędu CD-ROM płytę instalacyjną pakietu biurowego Microsoft Office 2016 i postępować zgodnie z kolejno pojawiającymi się komunikatami. Osoby z „dobrymi znajomościami” mogą przystąpić (oczywiście po udanej pracy przyjaciela) do pierwszego uruchomienia Accessa 2016, wykonując następujące czynności: 1. Kliknąć znajdujący się na pasku systemu Windows 7 przycisk Start. 2. Wybrać polecenie Wszystkie programy. 3. Wybrać i kliknąć opcję Microsoft Office 2016. 4. Wybrać i kliknąć opcję Access 2016.

Przebieg procesu pierwszego uruchomienia programu Access 2016 przedstawia rysunek 1.1.

12

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Rysunek 1.1. Otwieranie programu Access 2016

Jeżeli wszystkie kliknięcia odbyły się prawidłowo, Access 2016 zostanie uruchomiony, a na monitorze zobaczymy ekran startowy Access o szacie graficznej przedstawionej na rysunku 1.2. Rysunek 1.2. Ekran startowy programu Microsoft Office Access

Rozdział 1.  Podstawowe informacje o obsłudze systemu zarządzania bazami danych

13

Okno to umożliwia:  utworzenie nowej, pustej bazy danych Office lub utworzenie bazy danych na

podstawie szablonu,  otwarcie ostatnio używanej bazy danych,

Teraz coś dla osób zmęczonych otwieraniem programu Access. Tak jak można otworzyć program, tak również można go zamknąć. Oto niektóre sposoby zamknięcia aplikacji Access 2016: 1. Naciśnij klawisze Alt+F4.

lub 2. Kliknij ikonę sterowania programem oznaczoną znakiem X, znajdującą się

w prawym górnym rogu okna programu (rysunek 1.3). Rysunek 1.3. Zamykanie programu za pomocą ikony sterowania oknem programu

Baza danych Po otwarciu Accessa możemy przystąpić do pracy, to znaczy:  otworzyć już istniejącą bazę danych w celu jej eksploatacji (modyfikacji)

lub  utworzyć nową bazę danych.

Otwarcie istniejącej bazy danych Otwarcie istniejącej bazy danych przeprowadzamy według poniższych kroków: 1. Otworzyć program Access. 2. Wybrać polecenie Otwórz inne pliki (rysunek 1.4, oznaczenie 1). 3. Działanie z punktu 2. spowoduje otwarcie okna dialogowego Otwórz,

w którym należy kliknąć polecenie Przeglądaj (rysunek 1.5, oznaczenie 1).

14 Rysunek 1.4. Polecenie Otwórz inne pliki

Rysunek 1.5. Okno dialogowe Otwórz

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Rozdział 1.  Podstawowe informacje o obsłudze systemu zarządzania bazami danych 4. W oknie dialogowym Otwieranie (rysunek 1.6): a) wybrać określony folder, b) wybrać istniejącą bazę danych (kliknąć nazwę bazy danych), c) kliknąć przycisk Otwórz.

Rysunek 1.6. Okno Otwieranie 5. Działanie wykonane w punkcie 4. spowoduje aktywację wybranej bazy

danych i wyświetlenie wszystkich jej obiektów (formularze, tabele, moduły, raporty itd.) w Okienku nawigacji (rysunek 1.7, oznaczenie 1). Rysunek 1.7. Okienko nawigacji

15

16

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Jeżeli to my byliśmy projektantami bazy danych (i posiadamy dobrą pamięć), bez trudu ją uruchomimy — dwukrotnie klikając nazwę formularza rozpoczynającego pracę bazy danych. Okienko nawigacji zastąpiło okno Bazy danych występujące we wcześniejszych wersjach Accessa. Okienko nawigacji jest dokowane z lewej strony okna aplikacji i można je zwinąć, klikając przycisk opisany symbolem 50 (rysunek 3.94,

oznaczenie 1),  w wierszu Kryteria i polu ROK2003 wpisać tekst .

Wycofanie (usunięcie) określonego pola z listy Zaznaczone pola odbywa się przez zaznaczenie pola, które chcemy usunąć, po czym kliknięcie przycisku oznaczonego symbolem > lub 1 And Val(E_obraz3.Caption) = 1 Then

Sprawdzenie, czy jest to sekwencja obrazów typu:  dowolny obraz — dowolny obraz oprócz obrazu „wisienki” — obraz

„wisienki”. Jeżeli tak, to nastąpi poniższa aktualizacja punktacji. WPOP = Val(E_wynik.Caption) E_wynik.Caption = WPOP + 2

Aktualizacja stanu licznika punktów (formantu E_wynik) przez dodanie do poprzedniej liczby punktów wartości 2 — zgodnie z zapisem w tabeli wygranych. End If

Zakończenie struktury warunkowej sprawdzającej, czy wystąpiła sekwencja obrazów:  dowolny obraz — dowolny obraz oprócz obrazu „wisienki” — obraz

„wisienki”. If Val(E_obraz1.Caption) > 1 And Val(E_obraz2.Caption) = 1 And Val(E_obraz3.Caption) = 1 Then

Sprawdzenie, czy jest to sekwencja obrazów typu:  dowolny obraz — obraz „wisienki” — obraz „wisienki”.

Jeżeli tak, to nastąpi poniższa aktualizacja punktacji. WPOP = Val(E_wynik.Caption) E_wynik.Caption = WPOP + 5

Aktualizacja stanu licznika punktów (formantu E_wynik) przez dodanie do poprzedniej liczby punktów wartości 5 — zgodnie z zapisem w tabeli wygranych. End If

Zakończenie struktury warunkowej, sprawdzającej, czy wystąpiła sekwencja obrazów:  dowolny obraz — obraz „wisienki” — obraz „wisienki”. E_obraz1.Caption E_obraz2.Caption E_obraz3.Caption E_obrazy.Caption

= = = =

0 0 0 0

Ustawienie wartości zerowych w formantach przechowujących informacje o wylosowanych obiektach graficznych. End Sub

7. Zapisać utworzony kod (wybrać polecenie File/Save) i zamknąć edytor

(wybrać polecenie Close and Return to Microsoft Office Access).

313

314

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Formularz Logo Kod dla formularza Logo należy utworzyć według poniższych kroków.

Kod programu obsługi zdarzenia formularza — Przy załadowaniu 1. Otworzyć formularz Logo w widoku projektu. 2. Aktywować okno Arkusz właściwości formularza. 3. Wybrać kartę Zdarzenie, po czym umieścić kursor w polu zdarzenia Przy

załadowaniu, powodując tym samym pojawienie się dwóch przycisków z prawej strony pola. 4. Za pomocą przycisku ze strzałką rozwinąć listę dostępnych poleceń, po czym

wybrać opcję Procedura zdarzenia. 5. Po wybraniu opcji kliknąć przycisk z wielokropkiem, aktywując tym samym

edytor kodu języka Microsoft Visual Basic. 6. Uzupełnić procedurę Private Sub Form_Load() kodem programu w sposób

przedstawiony na rysunku 6.118. Rysunek 6.118. Wygląd kodu programu dla procedury Form_Load (obsługa zdarzenia Przy załadowaniu) formularza Logo Private Sub Form_Load() Form_logo.E_punkty.Caption = Form_START.E_wynik.Caption

Wprowadzenie do formantu E_punkty znajdującego się w formularzu Logo łącznej liczby punktów zdobytych w grze, a przechowywanych w formancie E_wynik umieszczonym w formularzu START. Form_logo.E_czasgry.Caption = Form_START.Caption

Wprowadzenie do formantu E_czasgry znajdującego się w formularzu Logo czasu zużytego na przeprowadzenie tury gry. Czas ten był wyświetlany na pasku formularza START. DoCmd.RunMacro "Makro2"

Uruchomienie makropolecenia o nazwie Makro2, powodującego zamknięcie formularza START. Wydanie polecenia zamknięcia formularza START występuje dopiero w tym miejscu programu, ponieważ najpierw musiało nastąpić pobranie z niego określonych wartości, co jest możliwe tylko przy aktywnym formularzu. End Sub

Zapisać utworzony kod (wybrać polecenie File/Save) i zamknąć edytor (wybrać polecenie Close and Return to Microsoft Office Access).

Rozdział 7.

Kalendarze, czyli funkcje i kwerendy w jednym Zadanie projektowe Zaprojektować bazę danych pozwalającą na realizację następujących zadań:  automatyczne tworzenie rocznego kalendarza na podstawie określonego

przez użytkownika parametru rok,  wyświetlenie na pasku tytułu formularza aktualnie wybranej (klikniętej) daty

w zapisie rrrr-mm-dd,  wyznaczenie świąt ruchomych,  filtrowanie kalendarza według miesięcy, dni świątecznych, dni tygodnia,

zakresu dat,

Założenia szczegółowe do projektowanej bazy danych Oprócz tego, że baza powinna zapewniać realizację wymienionych zadań, powinna być zaprojektowana według następujących założeń szczegółowych:

Założenia dotyczące tabel i kwerend bazy danych 1. W skład bazy danych wchodzą trzy tabele: a) tabela o nazwie Rok (rysunek 7.1) będąca specyfikacją wszystkich dni w roku,

zawierająca 366 rekordów oraz 6 pól służących do zapisu:  kolejnego numeru dnia w roku — jednorazowy wpis w poszczególnych

rekordach,

316

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Rysunek 7.1. Struktura tabeli Rok

 pełnej daty utworzonej na podstawie numeru dnia oraz roku określonego

przez użytkownika — aktualizacja za pomocą kwerendy,  nazwy dnia tygodnia przypadającej na określoną datę lub tekstu ŚWIĘTO

— aktualizacja za pomocą kwerendy oraz kodu programu,  numeru dnia tygodnia przypadającego na określoną datę — aktualizacja

za pomocą kwerendy,  nazwy miesiąca,  nazwy święta przypadającego w danym dniu — aktualizacja za pomocą

kwerendy oraz kodu programu, b) tabela o nazwie Święta (rysunek 7.2) będąca specyfikacją dni świąt stałych

w roku, zawierająca (na dzień projektu) 8 rekordów oraz 5 pól służących do zapisu:  numerycznej prezentacji roku — aktualizacja za pomocą kwerendy,

na podstawie roku określonego przez użytkownika,  numerycznej prezentacji miesiąca święta stałego — jednorazowy wpis

w poszczególnych rekordach,  numerycznej prezentacji dnia święta stałego — jednorazowy wpis

w poszczególnych rekordach,  pełnej daty utworzonej na podstawie roku oraz numerycznej prezentacji

miesiąca i dnia święta stałego — aktualizacja za pomocą kwerendy,  nazwy dnia świątecznego — jednorazowy wpis w poszczególnych

rekordach. Rysunek 7.2. Struktura tabeli Święta

2. Zawartość tabel Święta oraz Rok modyfikowana jest za pomocą odpowiednio

skonstruowanych kwerend aktualizujących.

Rozdział 7.  Kalendarze, czyli funkcje i kwerendy w jednym

317

3. Kwerenda aktualizująca tabelę Święta wykorzystuje cyfrową prezentację roku

wprowadzoną przez użytkownika oraz zapisy dokonane w polach mc i dn zawartych w tabeli Święta. 4. Kwerendy aktualizujące tabelę Rok wykorzystują: a) cyfrową prezentację roku wprowadzoną przez użytkownika oraz zapisy

dokonane w kolejnych rekordach kolumny dzień w roku, b) zawartość tabeli Święta.

Założenia dotyczące formularza bazy danych 1. W skład bazy danych wchodzi formularz o nazwie Kalendarz_rok —

formularz startowy, umożliwiający obsługę bazy danych (wybór wartości numerycznej roku i utworzenie na jej podstawie kalendarza, przeglądanie i (lub) filtrowanie kalendarza), 2. Uruchomienie bazy danych odbywa się przez aktywację formularza startowego

(rysunek 7.3), w którym pierwotnie wyświetlone dane dotyczą roku bieżącego. Rysunek 7.3. Wygląd uruchomionego formularza startowego (Kalendarz_rok)

318

Access 2016 PL w biurze i nie tylko 3. Zmiana wartości numerycznej roku odbywa się w formularzu startowym przez

zwiększenie lub zmniejszenie aktualnego „numeru” roku o wartość 1 — poprzez kliknięcie jednego z dwóch przycisków wchodzących w skład formantu ActiveX — SpinButton. 4. Wyliczenie dni świąt ruchomych (Wielkanoc, Boże Ciało) należy wykonać

przez zaprojektowanie funkcji realizującej algorytm Karla Friedricha Gaussa. 5. W formularzu Kalendarz_rok należy wykonać wyróżnienia dni świątecznych

z wykorzystaniem formatowania warunkowego. 6. Dni świąteczne wyróżnione są przez tekst wyświetlony czcionką koloru białego

na czerwonym tle, przy czym dni świąt (ruchomych i nieruchomych) wyświetlone są w postaci tekstu ŚWIĘTO bez względu na przypadający w tym dniu dzień tygodnia. 7. Zapisy w polu daty, wykonane w formacie rrrr-mm-dd, powinny być wyróżnione

przez wyświetlenie ich czcionką pogrubioną na jasnoniebieskim tle. 8. Bezpośrednio po wyświetleniu formularza startowego widoczne są pola

(kolumny) dotyczące: a) kolejnego numeru dnia w roku, b) zapisu daty dnia w formacie rrrr-mm-dd, c) nazwy dnia tygodnia. 9. Oprócz pól, które wymieniono w punkcie 8., w formularzu znajdują się pola

(kolumny) zawierające zapisy: a) numeru dnia w tygodniu (poniedziałek — pierwszy dzień tygodnia — 1), b) nazwy miesiąca, c) ewentualnej nazwy święta przypadającego w danym dniu.

Pola te dostępne (widoczne) są po użyciu poziomego paska przewijania (rysunek 7.4). 10. Formularz Kalendarz_rok powinien posiadać: a) przycisk pozwalający na przemieszczenie się do pierwszego rekordu

wyświetlonego kalendarza, b) przycisk pozwalający na przemieszczenie się do ostatniego rekordu

wyświetlonego kalendarza, c) przycisk pozwalający na przeniesienie się do rekordu dotyczącego zapisu

bieżącej daty bez względu na aktualnie wyświetlony rok. 11. Formularz startowy powinien być wyposażony w formant Etykieta, w którym

wyświetlona zostanie nazwa dnia świątecznego w przypadku kliknięcia pola zawierającego datę dnia świątecznego (pola o jasnoniebieskim tle).

Rozdział 7.  Kalendarze, czyli funkcje i kwerendy w jednym

319

Rysunek 7.4. Prawa część formularza Kalendarz_rok

12. W przypadku kliknięcia pola z datą, do której nie jest przypisany żaden dzień

świąteczny, pole etykiety jest puste. Pole etykiety pozostaje również puste przy kliknięciu daty określającej dzień „niedziela”. 13. Każde kliknięcie pól, które wymieniono w punkcie 12., powoduje wyświetlenie

zawartości pola data na pasku tytułu formularza Kalendarz_rok.

Konstruowanie tabel oraz kwerend bazy danych Konstruowanie tabel rozpoczynamy od utworzenia nowej bazy danych (sposób ich konstruowania został szczegółowo opisany w rozdziale 6.), przy czym jako nazwy bazy danych należy użyć tekstu — KALENDARZ.

320

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

W niniejszym rozdziale wszystkie kroki dotyczące aktywacji poszczególnych okien konstrukcyjnych tabel oraz kwerend są takie same jak w rozdziale 6., dlatego też opis konstruowania bazy danych KALENDARZ zostanie ograniczony tylko do niezbędnych szczegółów. Wszystkie okna obiektów wyświetlone będą w tradycyjnej formie okien dialogowych (informacje o zmianie trybu wyświetlania okien obiektów zawarto w rozdziale 2.).

Konstruowanie tabeli Rok Tabela Rok, zgodnie z założeniami, zbudowana jest z 366 rekordów oraz 6 pól. Konstruowanie tabeli należy wykonać w sposób następujący: 1. Na karcie Tworzenie kliknąć polecenie Projekt tabeli. 2. Wpisać nazwy pól, określić typ danych oraz niektóre właściwości zgodnie

z zapisami podanymi w tabeli 7.1. Tabela 7.1. Nazwy i właściwości pól tabeli Rok Nazwa pola

Typ danych

Właściwości

P1

Liczba Data/Godzina Tekst Liczba Tekst Tekst

Rozmiar pola/Liczba całkowita Tytuł/dzień w roku Rozmiar pola/Data krótka Rozmiar pola/10 Tytuł/dzień tygodnia Rozmiar pola/Liczba całkowita Rozmiar pola/15 Rozmiar pola/50

data dzień week miesiąc sw

3. Nazwy pól rozmieścić tak, jak pokazano na rysunku 7.5. Rysunek 7.5. Widok projektu tabeli Rok

Rozdział 7.  Kalendarze, czyli funkcje i kwerendy w jednym

321

4. Kliknąć ikonę z symbolem X, znajdującą się w prawym górnym rogu okna

widoku projektu tabeli, co spowoduje pojawienie się okna z komunikatem dotyczącym potwierdzenia zapisu zmian w projekcie tabeli. 5. Kliknięcie przycisku Tak spowoduje pojawienie się okna dialogowego

Zapisywanie jako, w którym domyślną nazwę tabeli, Tabela1, należy zmienić na nazwę Rok. 6. Kliknąć przycisk OK, co spowoduje zakończenie tworzenia tabeli. 7. Przeprowadzić pierwszą aktualizację tabeli Rok w sposób następujący:  w okienku nawigacji kliknąć dwukrotnie nazwę tabeli,  po wyświetleniu tabeli w widoku Arkusz danych (rysunek 7.6) w kolumnie

dzień w roku wpisać kolejno liczby od 1 do 366. Rysunek 7.6. Aktualizacja kolumny dzień w roku (tabela Rok)

 po aktualizacji kolumny zamknąć tabelę.

Konstruowanie tabeli Święta Utworzyć tabelę Święta tak samo, jak była tworzona tabela Rok, przy czym nazwy pól, typ danych oraz niektóre właściwości powinny być zgodne z zapisami podanymi w tabeli 7.2. Tabela 7.2. Nazwy i właściwości pól tabeli Święta Nazwa pola

Typ danych

Właściwości

rok

Liczba

Rozmiar pola/Liczba całkowita

mc

Liczba

Rozmiar pola/Liczba całkowita

dn

Liczba

Rozmiar pola/Liczba całkowita

data

Data/Godzina

Rozmiar pola/Data krótka

opis

Tekst

Rozmiar pola/50

Nazwy pól rozmieścić tak, jak pokazano na rysunku 7.7.

322

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Rysunek 7.7. Widok projektu tabeli Święta

Po zakończeniu prac związanych z tworzeniem pól tabeli należy: 1. Kliknąć ikonę z symbolem X, znajdującą się w prawym górnym rogu okna

widoku projektu tabeli, co spowoduje pojawienie się okna z komunikatem dotyczącym potwierdzenia zapisu zmian w projekcie tabeli, w którym klikamy przycisk Tak. 2. Po aktywacji okna dialogowego Zapisywanie jako wpisać nazwę tabeli, Święta,

po czym kliknąć przycisk OK, co zakończy tworzenie tabeli. 3. Przeprowadzić pierwszą aktualizację tabeli Święta w sposób następujący  w okienku nawigacji kliknąć dwukrotnie nazwę tabeli,  w tabeli wyświetlonej w widoku Arkusz danych (rysunek 7.8) należy

w kolumnie opis wpisać kolejno nazwy świąt stałych, Rysunek 7.8. Aktualizacja kolumn mc, dn oraz opis, zawartych w tabeli Święta

Rozdział 7.  Kalendarze, czyli funkcje i kwerendy w jednym

323

 w kolumnach mc oraz dn wpisać odpowiednio numeryczną prezentację

miesiąca oraz dnia, w którym przypada określone święto,  po aktualizacji kolumn zamknąć tabelę.

Konstruowanie kwerendy aktualizującej ROK kwerenda Zadaniem kwerendy jest aktualizacja tabeli Rok przez utworzenie odpowiednich zapisów w polach data, dzień, week, miesiąc oraz sw — na podstawie podanego przez użytkownika „numeru” roku oraz „numerów” dni (od 1 do 366) znajdujących się w kolejnych rekordach pola P1. Do zbudowania wyrażeń aktualizujących użyto standardowych funkcji VBA: DateSerial(), Weekday(), Format(). Funkcja DateSerial — zwraca wartość typu Data dla określonego roku, miesiąca i dnia. Składnia DateSerial(rok, miesiąc, dzień)

Argument

Opis argumentu

rok

Wymagany. Liczba całkowita. Liczba z zakresu od 100 do 9999 włącznie lub wyrażenie liczbowe.

miesiąc

Wymagany. Liczba całkowita. Dowolne wyrażenie liczbowe.

dzień

Wymagany. Liczba całkowita. Dowolne wyrażenie liczbowe.

Funkcja Weekday — zwraca wartość typu Wariant, zawierającą liczbę całkowitą reprezentującą dzień tygodnia. Składnia Weekday(data, [pierwszy_dzień_tygodnia])

Argument

Opis argumentu

data

Wymagany. Wartość typu Wariant, wyrażenie liczbowe, wyrażenie tekstowe lub dowolna kombinacja mogąca reprezentować datę. Jeśli argument data zawiera wartość Null, zostanie zwrócona wartość Null.

pierwszy_dzień_tygodnia

Opcjonalny. Stała określająca pierwszy dzień tygodnia. W przypadku pominięcia tego argumentu przyjmowana jest wartość 1.

Argument pierwszy_dzień_tygodnia może mieć następujące ustawienia: Wartość

Opis

Wartość

Opis

0

Ustawienia systemowe

4

Środa

1

Niedziela (domyślnie)

5

Czwartek

2

Poniedziałek

6

Piątek

3

Wtorek

7

Sobota

324

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Funkcja Format — zwraca wartość typu Wariant (ciąg) zawierającą wyrażenie sformatowane zgodnie z instrukcjami zawartymi w wyrażeniu formatującym. Składnia Format(wyrażenie[, format[, pierwszy_dzień_tygodnia[, pierwszy_tydzień_roku]]])

Argument

Opis argumentu

wyrażenie

Wymagany. Dowolne prawidłowe wyrażenie.

format

Opcjonalny. Prawidłowe, nazwane lub zdefiniowane przez użytkownika wyrażenie formatujące.

pierwszy_dzień_tygodnia

Opcjonalny. Stała określająca pierwszy dzień tygodnia.

pierwszy_tydzień_roku

Opcjonalny. Stała określająca pierwszy tydzień roku.

Argument pierwszy_dzień_tygodnia może posiadać następujące ustawienia: Wartość

Opis

0

Ustawienia systemowe

1

Niedziela (domyślnie)

2

Poniedziałek

3

Wtorek

4

Środa

5

Czwartek

6

Piątek

7

Sobota

Kwerendę aktualizującą tabelę Rok należy utworzyć w widoku projektu w następujący sposób: 1. Kliknąć polecenie Projekt kwerendy (grupa Kwerendy na karcie Tworzenie). 2. Działanie z punktu 1. spowoduje wyświetlenie okna projektu kwerendy

oraz aktywnego okna dialogowego Pokazywanie tabeli (rysunek 7.9), z którego należy wybrać tabelę Rok. Rysunek 7.9. Okno projektu kwerendy oraz okno dialogowe Pokazywanie tabeli

Rozdział 7.  Kalendarze, czyli funkcje i kwerendy w jednym 3. Wywołać menu podręczne kwerendy przez kliknięcie prawym przyciskiem

myszy w obszarze oznaczonym symbolem 1 na rysunku 7.10, po czym wybrać polecenie Typ kwerendy/Kwerenda aktualizująca. Rysunek 7.10. Menu podręczne kwerendy

4. Stosując technikę przeciągania polegającą na:  naprowadzeniu wskaźnika myszy na nazwę pola w tabeli Rok,  wciśnięciu i przytrzymaniu lewego przycisku myszy,  przeciągnięciu wybranego pola do siatki kwerendy,

umieścić w kolejnych kolumnach wiersza Pole nazwy pól tabeli: data, week, dzień, miesiąc, sw (rysunek 7.11). Rysunek 7.11. Wygląd siatki okna projektowego kwerendy po przeciągnięciu wybranych pól tabeli Rok

325

326

Access 2016 PL w biurze i nie tylko 5. W wierszu Aktualizacja do (rysunek 7.12) w kolejnych polach umieścić zapisy:  w polu data DateSerial(Val(Forms!Kalendarz_rok!E_rok_start.caption);1;rok!P1)

 w polu week Weekday(DateSerial(Val(Forms!Kalendarz_rok!E_rok_start.caption);1;rok!P1);2)

 w polu dzień Format(DateSerial(Val(Forms!Kalendarz_rok!E_rok_start.caption);1;rok!P1);"dddd")

 w polu miesiąc Format(DateSerial(Val(Forms!Kalendarz_rok!E_rok_start.caption);1;rok!P1);"mmmm")

 w polu sw Null

Rysunek 7.12. Wygląd siatki okna projektowego kwerendy po zapisaniu zmian w wierszu Aktualizacja do 6. W wierszu Kryteria (rysunek 7.13) dla pola data wpisać warunek: Year(DateSerial(Val([Forms]![Kalendarz_rok]![E_rok_start].[caption]);1; [rok]![P1]))= 1583 And rok 1699 And rok 1799 And rok 1899 And rok 2099 And rok 25 Then d6 = d5 - 7 End If

Wielkanoc = DateSerial(rok, 4, d6) If d4 . Wycofanie (usunięcie) określonego pola z listy Pola wykresu: odbywa się w podobny sposób, przy czym po zaznaczeniu pola do usunięcia klikamy przycisk z symbolem > lub . 6. Działanie z punktu 5. spowoduje, że okno dialogowe przybierze postać jak na

rysunku 8.149. Po dokonaniu grupowania klikamy przycisk Dalej, przechodząc tym samym do trzeciego okna kreatora raportów. Rysunek 8.149. Wygląd okna kreatora po utworzeniu dwóch poziomów grupowania

7. W trzecim oknie kreatora (rysunek 8.150) należy dokonać ustawień podsumowań

mających się ukazać w raporcie. W tym celu klikamy przycisk Opcje podsumowania.

438

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Rysunek 8.150. Trzecie okno kreatora raportów

8. Po aktywacji okna Opcje podsumowań zaznaczamy pola wyborów dotyczących

funkcji Suma dla trzech pól kwerendy: Suma Of Towar1, Suma Of Towar2 oraz Suma Of Towar3 (rysunek 8.151). W sekcji Pokaż zaznaczamy opcję Tylko podsumowanie, po czym klikamy przycisk OK. Rysunek 8.151. Okno dialogowe Opcje podsumowań

9. Po dokonaniu ustawień podsumowania klikamy przycisk OK, powracając tym

samym do okna dialogowego, z którego została wywołana procedura ustawień podsumowania raportu. 10. Po powrocie do trzeciego okna kreatora raportów klikamy przycisk Dalej,

co spowoduje aktywację czwartego okna dialogowego kreatora raportów, o wyglądzie przedstawionym na rysunku 8.152. W oknie tym dokonujemy wyboru układu raportu oraz orientacji jego wydruku. W naszym przypadku raport otrzyma układ Krokowy o pionowej orientacji.

Rozdział 8.  Wykresy, czyli liczby w słupkach

439

Rysunek 8.152. Czwarte okno kreatora raportów — wybór układu raportu

11. W ostatnim oknie kreatora raportów (rysunek 8.153) pozostawić nazwę

domyślną raportu — Raport1, po czym przy zaznaczonej opcji Podgląd raportu kliknąć przycisk Zakończ. Rysunek 8.153. Ostatnie okno kreatora — określenie nazwy raportu

12. Działanie z punktu 11. spowoduje wyświetlenie okna dialogowego (rysunek

8.154) z żądaniem wprowadzenia parametru mc — wartości liczbowej miesiąca, którego dane zostaną pokazane w raporcie, co jest zgodne z założeniami projektowymi bazy danych (dokładniej — kwerendy wybierającej). Dla potrzeb testowych wybieramy jako przedział czasowy wszystkie miesiące — przez wprowadzenie symbolu zastępczego (gwiazdki), a następnie klikamy przycisk OK. Rysunek 8.154. Okno dialogowe wprowadzenia wartości parametru — mc

440

Access 2016 PL w biurze i nie tylko 13. Kliknięcie przycisku OK spowoduje pojawienie się następnego okna dialogowego

(rysunek 8.155), tym razem z zapytaniem, którego roku mają dotyczyć dane. Podobnie jak poprzednio, wybieramy jako przedział czasowy wszystkie lata — przez wprowadzenie symbolu zastępczego (gwiazdki) — a następnie klikamy przycisk OK. Rysunek 8.155. Okno dialogowe wprowadzenia wartości parametru — rok 14. Wprowadzenie drugiego parametru w postaci gwiazdki, a następnie kliknięcie

przycisku OK spowoduje uruchomienie raportu o wyglądzie przedstawionym na rysunku 8.156. Możemy zobaczyć „nadmiarową” (względem założeń) ilość informacji wchodzących w skład raportu. Rysunek 8.156. Wygląd wyświetlonego raportu

Rozdział 8.  Wykresy, czyli liczby w słupkach

441

15. Zamknąć formularz przez kliknięcie przycisku X (przycisk znajdujący się

w prawym górnym rogu okna raportu). 16. Otworzyć raport w widoku Projekt, co spowoduje wyświetlenie wszystkich

sekcji i pól raportu (rysunek 8.157).

Rysunek 8.157. Wygląd raportu w widoku Projekt 17. Kliknąć dwukrotnie etykietę z tekstem Raport1 (rysunek 8.158) — przejdzie

ona w stan edycji, co pozwoli na modyfikowanie zawartego w niej tekstu. Nowy tekst etykiety to Zestawienie sprzedaży. Po wprowadzeniu tekstu kliknąć w dowolnym miejscu raportu. Rysunek 8.158. Etykieta w stanie edycji (widoczny migający kursor w polu etykiety)

18. W sekcji NAZWISKO — nagłówek (rysunek 8.159) naprowadzić wskaźnik

myszy na pole NAZWISKO, a następnie wcisnąć i przytrzymać lewy przycisk myszy, po czym przeciągnąć pole do sekcji ID — nagłówek. 19. Wysokość sekcji NAZWISKO — nagłówek „ustawić na wartość 0” przez

przemieszczenie górnej krawędzi sekcji Szczegóły do góry (rysunek 8.160).

442

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Rysunek 8.159. Przeciąganie pola NAZWISKO do sekcji ID — nagłówek

Rysunek 8.160. Zmiana wysokości sekcji NAZWISKO — nagłówek

20. W sekcji Nagłówek — strony zastąpić etykiety kolumn z tekstem: SUMA

Of Towar1, SUMA Of Towar2 oraz SUMA Of Towar3 nazwami bardziej „przyjaznymi” — Towar 1, Towar 2 oraz Towar 3 (rysunek 8.161, oznaczenie 1). Rysunek 8.161. Sekcja Nagłówek — strony, wygląd po modyfikacji tekstu etykiet

21. Usunąć z sekcji Nagłówek — strony etykiety kolumn z tekstem: ID, NAZWISKO,

mc oraz rok (rysunek 8.161, oznaczenie 2). Usuwanie polega na kliknięciu wybranej etykiety, a następnie naciśnięciu na klawiaturze klawisza Delete. 22. W sekcji Szczegóły przeciągnąć pole mc oraz pole rok na początek (lewą

stronę) obszaru sekcji (rysunek 8.162). Rysunek 8.162. Przemieszczanie pola mc oraz pola rok

Rozdział 8.  Wykresy, czyli liczby w słupkach

443

23. Z sekcji NAZWISKO — stopka usunąć pole oznaczone na rysunku 8.163

symbolem 1 (pole zaczynające się od ciągu znaków ="Suma dla ". ....). Rysunek 8.163. Sekcja NAZWISKO — stopka, wygląd i lokalizacja pola przeznaczonego do usunięcia

24. Usunąć z sekcji ID — stopka (rysunek 8.164, oznaczenie 1) wszystkie

znajdujące się w niej pola, po czym wysokość sekcji „ustawić na wartość 0” przez przemieszczenie górnej krawędzi sekcji Stopka strony do góry.

Rysunek 8.164. Sekcja ID — stopka 25. W wyniku działań przeprowadzonych w punktach 17. – 24. raport otrzymał

końcową postać (rysunek 8.165) pod względem użytych do jego budowy elementów (formantów). 26. Ostatnią czynnością związaną z konstruowaniem raportu będzie nadanie

odpowiedniego wyglądu formantom wchodzącym w skład poszczególnych sekcji (rysunek 8.166) . Modyfikacje te polegają na określeniu właściwości formantów takich jak: kolor, rozmiar i styl czcionki, efekt specjalny formantu, kolor wypełnienia formantu.

444

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Rysunek 8.165. Końcowa struktura raportu

Rysunek 8.166. Wygląd raportu w widoku Projekt z dokonanym formatowaniem

Rozdział 8.  Wykresy, czyli liczby w słupkach

445

Kolor wypełnienia zastosowany w formantach raportu podających informacje z określonej „grupy” towarów jest zgodny z kolorem użytym przy tworzeniu formatowania warunkowego pól podformularza znajdującego się w formularzu START.

Aby dokonać ustawienia właściwości Efekt specjalny, Kolor czcionki oraz Kolor wypełnienia formantu, należy wywołać menu podręczne formantu (kliknąć prawym przyciskiem myszy w jego obszarze), po czym podświetlić żądane polecenie i z udostępnionej w ten sposób palety wybrać odpowiednią opcję (rysunek 8.167). Rysunek 8.167. Menu podręczne formantu

Aby dokonać ustawienia atrybutów czcionki, jaką wyświetlana (również drukowana) będzie zawartość określonego formantu, należy:  kliknąć lewym przyciskiem myszy żądany formant;  nacisnąć na klawiaturze klawisz F4, co spowoduje aktywację arkusza właściwości

formantu;  wybrać zakładkę Format (rysunek 8.168);  kliknąć pole żądanego atrybutu czcionki, po czym za pomocą przycisku

ze strzałką (przycisku wyświetlonego z prawej strony pola właściwości) wyświetlić dostępną listę ustawień i dokonać wyboru określonej wartości.

446

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Rysunek 8.168. Formatowanie czcionki formantu

Konstruowanie makropoleceń Do obsługi bazy danych Wykres wykorzystane zostaną 4 makropolecenia o nazwach: Makro1, Makro2, Makro3 oraz Makro4. Makropolecenie konstruujemy według poniższych kroków: 1. W bazie danych Wykres, na karcie Tworzenie kliknąć polecenie Makro

(rysunek 8.169, oznaczenie 1).

Rysunek 8.169. Rozpoczęcie tworzenia makropolecenia 2. Działanie z punktu 1. spowoduje aktywację okna projektu makropolecenia

(rysunek 8.170). Rysunek 8.170. Okno projektu makropolecenia

Rozdział 8.  Wykresy, czyli liczby w słupkach

447

3. Za pomocą przycisku oznaczonego symbolem 1 na rysunku 8.170 rozwinąć listę

z dostępnymi akcjami, a następnie dokonać wyboru żądanej akcji (rysunek 8.171). Rysunek 8.171. Lista rozwijana akcji dostępnych dla makropolecenia

4. Po dokonaniu wyboru akcji w dolnej części okna projektu makra zostaną

wyświetlone (jeżeli występują) Argumenty akcji, które można określić przez wybranie ich „wartości” z dostępnych list rozwijanych lub też przez dokonanie odpowiedniego wpisu. 5. Aby zakończyć projektowanie makropolecenia, należy kliknąć ikonę z symbolem X,

znajdującą się w prawym górnym rogu okna projektu makra, co spowoduje pojawienie się okna z komunikatem dotyczącym potwierdzenia zapisu zmian projektu makropolecenia (rysunek 8.172). Rysunek 8.172. Okno z komunikatem dotyczącym potwierdzenia zapisu zmian do projektu makropolecenia 6. Kliknięcie przycisku Tak spowoduje pojawienie się okna dialogowego

Zapisywanie jako, w którym należy wpisać nazwę makra lub pozostawić nazwę domyślną, po czym kliknąć przycisk OK (rysunek 8.173).

448

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Rysunek 8.173. Okno dialogowe Zapisywanie jako

Makropolecenie Makro1 Utworzyć makropolecenie o nazwie Makro1, w którego skład wchodzi akcja Otwórz Formularz o argumentach przedstawionych w tabeli 8.10. Wygląd okna projektu makra przedstawia rysunek 8.174. Tabela 8.10. Argumenty akcji wchodzącej w skład makropolecenia Makro1 Akcja

Argumenty akcji

OtwórzFormularz

Nazwa formularza

Parametry

Widok

Formularz

Tryb okna

Normalny

Rysunek 8.174. Okno projektu makropolecenia Makro1

Makropolecenie Makro2 Utworzyć makropolecenie o nazwie Makro2, w którego skład wchodzi akcja Otwórz Formularz o argumentach przedstawionych w tabeli 8.11. Wygląd okna projektu makra przedstawia rysunek 8.175. Tabela 8.11. Argumenty akcji wchodzącej w skład makropolecenia Makro2 Akcja OtwórzFormularz

Argumenty akcji Nazwa formularza

Wykres

Widok

Formularz

Tryb okna

Normalny

Rozdział 8.  Wykresy, czyli liczby w słupkach

449

Rysunek 8.175. Okno projektu makropolecenia Makro2

Makropolecenie Makro3 Utworzyć makropolecenie o nazwie Makro3, w którego skład wchodzi akcja Otwórz Raport o argumentach przedstawionych w tabeli 8.12. Wygląd okna projektu makra przedstawia rysunek 8.176. Tabela 8.12. Argumenty akcji wchodzącej w skład makropolecenia Makro3 Akcja

Argumenty akcji

OtwórzRaport

Nazwa raportu

Raport1

Widok

Podgląd wydruku

Tryb okna

Normalny

Rysunek 8.176. Okno projektu makropolecenia Makro3

Obsługa zdarzeń formularzy i formantów Programowa obsługa zdarzeń formularzy wchodzących w skład bazy danych Wykres polega na „przypisaniu” odpowiednich makropoleceń do trzech przycisków polecenia. Pracę rozpoczniemy od „zaprogramowania” formantu P_parametr znajdującego się na formularzu START. W tym celu należy:

450

Access 2016 PL w biurze i nie tylko 1. Otworzyć w widoku projektu formularz START. 2. Kliknąć przycisk P_parametr, a następnie nacisnąć klawisz F4, aktywując tym

samym okno dialogowe właściwości formantu. 3. Wybrać kartę Zdarzenie, po czym umieścić kursor w polu zdarzenia Przy

kliknięciu, powodując tym samym pojawienie się dwóch przycisków z prawej strony pola. 4. Za pomocą przycisku ze strzałką rozwinąć listę dostępnych poleceń, po czym

wybrać opcję Makro1 (rysunek 8.177). Rysunek 8.177. Okno właściwości przycisku P_parametr — karta kategorii Zdarzenie

5. Zamknąć okno właściwości przycisku P_parametr. 6. Zamknąć formularz START i zapisać zmiany. 7. Otworzyć w widoku projektu formularz Parametr. 8. Kliknąć przycisk P_wykres, a następnie nacisnąć klawisz F4. 9. Po aktywacji okna właściwości wybrać kartę Zdarzenie, po czym umieścić

kursor w polu zdarzenia Przy kliknięciu, powodując tym samym pojawienie się dwóch przycisków z prawej strony pola. 10. Za pomocą przycisku ze strzałką rozwinąć listę dostępnych poleceń, po czym

wybrać opcję Makro2 (rysunek 8.178). 11. Zamknąć okno właściwości przycisku P_wykres. 12. Kliknąć przycisk P_zestawienie, a następnie nacisnąć klawisz F4. 13. Po aktywacji okna właściwości wybrać kartę Zdarzenie, po czym umieścić

kursor w polu zdarzenia Przy kliknięciu, powodując tym samym pojawienie się dwóch przycisków z prawej strony pola. 14. Za pomocą przycisku ze strzałką rozwinąć listę dostępnych poleceń, po czym

wybrać opcję Makro3 (rysunek 8.179).

Rozdział 8.  Wykresy, czyli liczby w słupkach Rysunek 8.178. Okno właściwości przycisku P_wykres — karta kategorii Zdarzenie

Rysunek 8.179. Okno właściwości przycisku P_zestawienie — karta kategorii Zdarzenie

15. Zamknąć okno właściwości przycisku P_zestawienie. 16. Zamknąć formularz Parametry i zapisać zmiany.

451

452

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

Skorowidz A Access wersja, 25, 26 Access 2016, 7 pierwsze uruchamianie, 11 zamykanie, 13 algorytm Gaussa, 318, 363 autoformularz, Patrz: formularz związany

sortowanie, Patrz: sortowanie typ, Patrz: typ udostępnianie, 193 wprowadzanie, 11 data, 316 database, Patrz: baza danych Database Management System, Patrz: DBMS DBMS, 7, 9 dokument kartotekowy, 42

B baza danych, 9, Patrz też: tabela aktualizacja, 260 format, 22 domyślny, 22, 24 zmiana, 24 nazwa, 22, 23 otwieranie, 13 z wcześniejszej wersji Accessa, 26 ze zmodyfikowanymi parametrami, 16, 17 system zarządzający, Patrz: DBMS tworzenie, 20, 256, 257, 264 zapisywanie, 22 Boże Ciało, 318, 363

D dane aktualizacja, 74, 99, 113 nota, 82, 84 obiekt OLE, 75 alfanumeryczne, 74, 173 arkusz, 178 filtrowanie, Patrz: filtrowanie formatowanie, 143, 409, 410 warunkowe, 406 prezentacja, 62

E ekran startowy, 12 etykieta, 10

F field, Patrz: pole filtrowanie, 68, 364 kryteria, 72 według formularza, 71 według pustego pola, 72 z wyłączeniem wyboru, 70 formant, 10, 11, 173, 209, 242 ActiveX, 215 etykieta, 211, 213, 272, 290, 332, 340, 413 grupa opcji, 213 karta, 214 pole, 214 linia, 214 lista, 373 narzędzia, 213 obraz, 196, 211, 214, 251, 273, 280, 290 podformularz, 214, 373, 388 podział strony, 214 pole listy, 388 tekstowe, 213, 266, 332, 335, 373, 388, 413 wyboru, 213

454

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

pole prostokąt, 214, 273, 280 przycisk opcji, 213 polecenia, 214, 273, 290, 332, 373, 389, 413 przełącznika, 213 punkty konstrukcyjne, 211 ramka niezwiązana,196, 211, 214 związana, 196, 214, 266 usuwanie, 211 wstawianie, 210, 211 formularz, 10, 11, 173, 226, 242 arkusz danych, 178 dzielony, 181 forms, 10 główny, 202 hierarchiczny, 202, Patrz też: podformularz jako okno dialogowe, 199 niezwiązany, 199 obraz kopia, 199 wielkość, 197 wstawianie, 196 startowy, 254, 272, 274, 304, 317, 373 tabelaryczny, 176, 177 tworzenie, 183, 188, 265, 266, 274, 290, 291, 332 uruchamianie, 173 widok, 180 właściwości, 391, 413, 420, 421 zmiana, 194 z wieloma elementami, Patrz: formularz tabelaryczny związany, 173

G Gaussa algorytm, Patrz: algorytm Gaussa

I

klucz podstawowy, 46, 47, 52, 93, 101 autonumerowanie, 52 jednopolowy, 54 wielopolowy, 55 kwerenda, 10, 116, 226 aktualizująca, 116, 153, 157, 327, 328, 329 z parametrem, 158, 159 dodawanie pola, 118, 121 tabeli, 121 dołączająca, 116, 167, 172 formatowanie danych, 143 funkcjonalna, 116, 148 krzyżowa, 116, 139 błędy, 144 z parametrem, 145, 148 parametryczna, 116, 135, 138 tworząca tabelę, 116, 149, 153 tworzenie, 116, 117, 118, 120, 122, 323, 384 usuwająca, 116, 160, 163 z parametrem, 164, 166 usuwanie pola, 120, 121, 123 tabeli, 120, 121 wybierająca, 116, 125

L lista, 373, 388 rozwijana, 33

M makro, 10, 11, 225, 226, 446 tworzenie, 226, 229, 298, 300, 301, 302, 347, 349 uruchamianie, 230, 231, 233, 235, 247 Microsoft Graph, 374 moduł, 10 formularzy, 238, 239 klasy, 10, 238, 239 standardowy, 10, 238, 239

N

indeks, 47

J jednoręki bandyta, 251 język Visual Basic, Patrz: Visual Basic

K kalendarz, 315 karta, 214

Null, 29, 52, 54, 65, 93

O obiekt, 10, 21, 209, 226 DoCmd, 247 okno, 42 OLE, 29, 75 prezentacja wizualna, 10 ramka, 78 typ, 10

Skorowidz

455

obraz, 78, 196, 214, 251, 416 okno dialogowe, 42, 199 nawigacji, 16, 17, 21 obiektu, Patrz: obiekt okno

P Paint, 77 pasek przewijania, 58 plik, 9 .accdb, 10 .mdb, 10 .txt, 10 format, 10, 22, 24 nazwa, 9, 10 podformularz, 202, 214, 373, 388, 406 tworzenie, 202, 203, 205, 207, 209 pole, 10, 27, 31 blokowanie, 64 dodawanie, 89 kombi, 214 listy, 214, 388 memo, 82 Memo, Patrz też: typ nota nazwa, 27, 31 odblokowanie, 64 odkrywanie, 63, 64 odnośników, 29, 33 rozmiar, 48 domyślny, 37 tekstowe, 10, 213, 266, 332, 335, 373, 388, 413 ukrywanie, 63 usuwanie, 31, 89, 90 wstawianie, 31 wyboru, 10, 213 zaznaczanie, 61, 62 zmiana położenia, 84, 85 polecenie importuj, 30, 43 raport, 216 procedura, Patrz też: moduł Function, 239, 242, 243 ogólna, 241 Sub, 239, 241 zdarzenia, 242 program Microsoft Graph, Patrz: Microsoft Graph przełącznik, 213 przycisk, 10, 173, 373 Formanty ActiveX, 215 kreatora formantów, 215 opcji, 213 polecenia, 251, 332, 389, 413 przełącznika, 213 zaznaczania obiektów, 215

Q query, Patrz: kwerenda

R ramka, 213 niezwiązana, 214 wiązana, 214 związana, 266 raport, 10, 11, 209, 215, 226 kolor, 445 tworzenie, 215, 216, 219, 436, 438, 443, 445 układ, 438 record, Patrz: rekord rekord, 10, 27, 30 dołączanie, 167 filtrowanie, Patrz: filtrowanie selektor, 56, 57 sortowanie, Patrz: sortowanie zaznaczanie, 61, 62 relacja, 91, 93 edytowanie, 98 jeden do jednego, 93 jeden do wielu, 94, 99, 380 tworzenie, 94, 380 usuwanie, 98 wiele do wielu, 93 tworzenie, 102, 113 report, Patrz: raport

S siatka projektowa, 334 słowo kluczowe Dim, 239 Private, 240 Public, 240 Static, 239 sortowanie, 47, 65 proste, 65 złożone, 67 stała, 239 deklarowanie, 241 strona dostępu, 209 system zarządzający bazą danych, Patrz: DBMS

Ś święto ruchome, 318, 363 stałe, 329, 363

456

Access 2016 PL w biurze i nie tylko

T tabela, 10, 27, 55, Patrz też: baza danych aktualizacja, Patrz: dane aktualizacja kolumna, 30, Patrz też: pole modyfikacja struktury, 84 nadrzędna, 92 nawigowanie, 56, 57, 58, 60 podrzędna, 92, 100 podstawowa, Patrz: tabela nadrzędna prezentacja danych, Patrz: dane prezentacja tworzenie, 28, 30, 116, 149, 153, 375, 376, 377 importowanie, 43 łączenie z tabelą zewnętrzną, 49 przez wprowadzanie danych, 30, 33 w widoku projektu, 35, 36 table, Patrz: tabela typ, 28 autonumerowanie, 29, 52 data/godzina, 29 hiperłącze, 29 konwersja, 85, 86 liczba, 29 nota, 29, 82, 84 obiekt OLE, 29, 75 pole odnośników, 29, 33 tak/nie, 29 tekst, 29 waluta, 29 załączniki, 29

V VBA, 236, 237 kod programu, 245 tworzenie, 247

moduł, Patrz: moduł procedura, Patrz: procedura stała, Patrz: stała zmienna, Patrz: zmienna Visual Basic, 10, 225 Visual Basic for Applications, Patrz: VBA

W wartość Null, Patrz: Null Wielkanoc, 318, 363 wykres, 374, 420, 422 kolor, 433 modyfikacja, 428, 430 typ, 423 tytuł, 425 wyszukiwanie, 47

Z załącznik, 29 zdarzenie Form_Load, 305, 352 formularzy obsługa, 302, 449 obsługa, 173 przy bieżącym, 353 przy cyklu czasomierza, 306 przy kliknięciu, 303, 309, 310, 357, 360 przy załadowaniu, 304, 314 przy zamknięciu, 353 SpinButton, 355, 356, 357 uruchamianie makra, 233 zmienna, 239 deklarowanie, 239, 240 lokalna, 239

Materiały dodatkowe Dodatkowe materiały do książki można znaleźć pod adresem: ftp://ftp.helion.pl/przyklady/a16biu.zip Rozmiar pliku: 2,1 MB