Vendidadi: Capita Quinque Priora [Reprint 2022 ed.] 9783112693087

Citation preview

VENDIDADI

CAPITA

QUINQUE

PRIORA.

EMENDAVIT

C R I S T I ANUS U S S E Y . L1TTBRARUM

INDICARUM

IN

ACADEMIA

B0RU3SICA

UOIVNIK A P U I>

A I) O I. P I I U M MltCt'CI.II.

MAHCUM.

RHKNANA

P.

P.

0.

L

F

(

T

I

R

S . P.

S

D.

CHRISTIANUS

Quinque

I

LASSEN.

haec priora Veadidadi c a p i t a ,

quae

nunc in lucem prodeunt, pluribus iam abhinc annis typis exscribenda

eo Consilio c u r a v e r a m , ut quum

ipse, tum alii in docenda lingua Zendica ad manum h a b e r e n t librum a mend is, quantum iam licet, vindicatum , quibus scalere constat apographa scriptol'um Z e n d i c o r u m , posthac autern aliis negotiis magis urgentibus ab h o c labore avocatus editionem in aliud tempus distuleram, quam n u n c resumere c o a stitui tum ob caussam iam m e m o r a t a m , u t studia Z e n dicarum litterarum ex aliqua parte p r o m o v e r e m , tum idep,

quod

novissimo t e m p o r e

cultae liaetius

florere

eae adhuc parum

i n c e p e r e , q u u m , quo maxime

opus erat, criticae reliquiarum scriptorum Zendicorum gravissimorum editiones aut inchoatae sint aut praeparentur

Sperare itaque l i c e t , ut mox plures

Orientalium Musarum cultores, est,

quam antea factum

accuratiori linguae, litterarumque Zendicarum

indagationi academica vertat.

operam magis

ad

navaturi eas

sint

alque

ediscendas

iuventus

animura

ad-

IV Vitiorum, quibus foedati sunt libri Zendici, duplex esl genus.

Prius in

eo c e r n i t u r , quod haud

raro loci inveniuntur insilivi, quos detegere necesse est, ul genuina

conlexlus

conditio

appareat.

h o c genere depravationis egregie disseruit SPIEGELIUS

De

FRIEDERICUS

et exemplis p r o b a v i t , huiuscemodi

dis explorandis

maximum

interpretalione

afferri

Huzvàreshica * ) ,

men-

adiumentum

in

ab

qua quae

non

reperiuntur sententiae, a vetustis el incorruptis scriptorum Z e n d i c o i u m exemplis alienae et poslhac insertae esse d e b e n l .

Hue etiam referendae sunt sen-

sentiae el singula verba, quibus contextus orationis interrumpitur.

T a l i a additamenla non fas esl e texlu

e i i c e r e , quum iam

olim ei interposita f u e r i n t , sed

praestat ea significare. Alterum vitiorum genus constat ex peccatis in rebus grammaticis, quae originem traxerunl brariorum

ignorantia

linguae

Zendicae,

ex

li-

qui sine

certo iudicio aut formas grammaticas diversas inter se permutaverunt exaraverunt.

aut eadem vocabula vario

modo

Ad posterius genus quod attinel, cri-

licus editor officio suo

non

satisfecerit,

nisi

scri-

pturam singulorum verborum ad rectam et conäentaneam normam adegerit.

In prioris generis m e n -

dis sanandis cautius nobis est agendum, quia regulae linguae Zendicae grammaticae rate

examiaatae

nondum

s u n t , ut pro certo

tam

accu-

affìrmare pos-

* ) Yid. eius disserti. Studien über das Zendavesla

der D. hl. Ges. I, p. 24(t seqq. et lieber einige schoberte Stellen im Vcndidad p. 5 seqq.

in Z.

einge.

V simus, quando illae a I egibus sermonis humani generalibus et usu cogaatarum linguarum discrepent et quando errores ignorantìae scribarum attribuendi sint et quos editor corrigere haud dubitabit. Locorum, quos equidem emendavi, quorumve emendationem in promptu esse arbitror, in notis mentioncm feci. Restat, ut de subsidiis criticis, quibus in edendo hoc libello usus sum, verba faciam. Notae sunt editiones I B S T I O L S H A U S E N I et H E R M A N N I B B O C K H A U S I I * ) , quarum prior in initio paragraphi V. meae editionis substitit, altera autem collectionem tenet, quae P^endidad-Sade inscribitur, cuiusque pars praecipua fendidad est. In hac accurate repetitus est textus codicis manuscripti Parisini, quern lapide exprimendum curavit B U R N O U F I U S J subiecta ei est varietas scripturae editionis Bombayensis **). Hisce nuperrime accessit prima pars eius, quam adornan* ) Tituli hi sunt : Vendidad, Zendavestae Pars XX. adhuc super s tes. Sub auspiciis felicissimi Frederici VI. Daniae regis augustissimi e codd. mss. Parisinis primum edidit, varietatem lectionis adiccit I U S T U S OLSHAUSEN Holsatus. Pars I. Hamburgi 1829. Vendidad Sade. Die heiligen Schriften Zoroasters, Yaçna, Visperedund Vendidad. Nach den lithographirten Ausgaben von Paris und Bombay mit Index und Glossar herausgegeben von Dr. H E R M A N N B R O C K H A U S , ordenti. Professor der orientalischen Sprachen an der Universität zu Leipzig. 1850. * * ) Posterions editionis titulos a

BJBOCKJUUSIO

in praef.

VI dam suscepit prosperum serit

fìnem

Vir,

perdacta f u e r i t ,

tum penitiori

numentorum liori

FRIEDERICUS - S P I E G E L * )

id

religionis olim

mihique

huius

liaguarum

genus

quae

nova lux

Iranicarum

cognilioni ,

Zoroastieae Academiae

quum

lum

afful-

et

mo-

accura-

perscrulationi. civis

Idem

diligentissimus,

probatissimus, posthac commUnione

diorum et c o m m e r c i o epiatolarum

ad

6lu-

coniuactisslmus,

benevolum saum erga m e animum praeclare teslilicatus e s t , quippe q u i , quum ego subsidiis ad

re-

censenda capita quartum et quintum Vendidadi a e gre carerem, mihi opportune auxiliatus est c o m m u nicatione varietatis scripturae, quam e sex codicibus manuscriplis Havniensibus enotaverat. Dabam B o o n a e XI» ante cai. Novembre« MCGCCLI, X. enotatos invenient lectores, prions hic est: Vendidad-Sadé, l'un des livres de Zoroastre lilhographié d'après le manuscrit Zend de la Bibliothèque Royale et publié par M. E. BUBNOUF. Paris 1829.—1843. * ) Hoc indice insignita est: Atesta, die heiligen Schrif. ten der Parsen. Zum ersten Male im Grundtexte sammi der Huzvâresch - Ueberselzung herausgegeben von Dr. FRIEDRICH SPIEGEL, Professor der morgenländ. Sprachen an der Universität zu Erlangen, und Mitgliede der kön. Academie der Wissenschaften zu München und der deutschen morgenländischen Gesellschaft zu Halle und Leipzig. Erste Abtheilung. Vendidad. Fargard I—X. Leip. zig 1 8 5 1 .

V E N D I D A D.

FARGARD

>GM?M¿

. ¿«UQMptSlUJJ

. MQ-X>M

• g ^ i i S - j i ^

. M>>OJ?y*AJgt'CpMQ

.

1.

' ^ J

• i f f i ^ ü ' O

. gp^MiifOiMej

. MIM

0

•

1

g^coi^zy

9

. f f ( O Ì M l i )

.ÇÎfXJvU^ . ^ » / O « ^

.föiPM

•

•

.giro

-^»/¿g^e^

-vw^eí^wev]

(P^'ss .àpOj^ieV [. .

..«.>?> .
>M

.

. ÇÎJM

.

.JOjU^W .g£¡MiiMJJ

liMÇ

-Girt)

. ¡¿MÇOJMp

4. m¿¡Í . çgjM

.

• gjWco^jg^g^Mx»^

. fOVM

•ç-siças'lG' .

•

ÇÎCWiW -frvßJ^-'S

. Çp^MiiÇOiMV

.^'(vjç^evjLujj-x'

.\?>e}iM . V n í

¡i>x>ç . V?3V

.

çgçjuoiv

• Aie»'

0 . M fi

• g ^ Ç U ^ ^

' V e M f l ^ g 'Çypl-^M

•GtJ&F'^J

-h^JJ^Ç

o . >ÇO?>j .Mçi

jmç

.

.

•

.

- çt&fl^'vS'G^k

.

. ÇÊCWiev

. ç i r t ) • çi^uMij

- S^j

jgJp^KlXJ

. M f S Ç ^ I M ? . M ç à ç ' f f w i v j j M . g^ceíüGT' JMÇ .

. ÇtjM

.JÇKAKVW . çy-MjpMVJ

• g£COOi£V

. WHJJ^S . g i r t i . Ç ^ J ô i V ^ W • S ^

o . «vçvjvaju^

'ÇéJ-*-'.ggdjg^ei/'G'UM^à

• ggpo^HJày«*^»

•gg/^'iò^ot)

. g i r o •çgcog^AJ*^ •

g?£5

. «AAJ^Ü •

• g^pja-'evjLue»

. »«J^O o . çceMj^wjD

7.

•

• Çp^iiÇOiMej

. «AjU^J

. «X« J>•

.

.

.çèJ

.

.

.

• GîS M • ^ > ^ . -^eiro • WG -¿poro

.

. tí , JjxiCvü^-'Qj

- M l f l ì ì ^ G ,

. /oey •

. wçc

2,

.iuJjJ-MÇ

• gì"**** . .

. mç

.

¿MU) . fôÇ . ÇCJM

. -WCO - e s j ^

./O/

8 o .

•

•

ioo

M

é j

• ¿CO¿Ü^'

. Agirti

•

Çfiiu^oMif

•ttiev . j . ^ . ' ( x j ^ c j j o . ' j ^ ^ c e v . ^»çjj .

. à? 6"

a^^pojj

• G^

•yi7 . joM-M) . .ofo^jcjj^j^^jjev

• G?3** •

. gOMJW .Mpi^ûlZpMÇ

.

•

•

.Mçi

•Çi{M&S(o(«

J^'Ç . V ^ ® ^ ' •-C(V)

£ev

• Çèfe^Q?

-ÇiÇVJ

•Mí^xig

12. -ÌS^M^M

.VAX» .gCeMJ

.^ÇCÛmçks

14 • W í O

0

• H)ÇO

•

^ ^

•

V ^ ' ^ ü i O

50Ü

0

.

. y i

,MJ£?MÇ

.

'Vçsrv

. MGLuyM

• «•'-'ôiJirt^'-'Oû.X)-«-^ tp^'Ç

• y i

•

^.»»^üGT

.

. ^ G é C i /

.

. MÇCJJjgJÇ

. W? MVA)?}/}

¿¿çy^'G

.

.

A i 00

.

VGSC0*!

.

. Çp*t>>2

14..Ç(JM

•

. «jíxíj

.

gepo

.

Mp

¡CMOM

.MiiJi**JJ¡

- V e s /

.

> k W

IKOGMO*

•

S^dA^CO«

.

. JXWEVJLU

. ¿ÇQJSMCÇY

.

. ÎÇOJ^ÎW

.

•

.

•

. iV/Hi

.

j ^ ^ e e v

• ¡OM?MJ . MÍ» . . MÇÀMÇ&V IJI?MM¡I?C$ .

¿ V r o

.

. ¿jjjev^»

• M?GM

¿(«i

•

.

•

. MÇCFTIM •

, •

.MÇIMÇWIJPM)

PM¿¿

?

.

MFIMÇVUIJ^Ç

YA

.

•

.

.

.

. M •

.

.^ÇA .

vu/

. /CEVJLU

. .

ÇI&JJ

16

1 8 . . VGSOO-*-'^

•A.'^

.

•

.

. MçiiViM

. i ç o i - M i )

M ç i i ç j f SM

.

MÇOMJJ

. M$ilft)M¡M?Mj

.

.

•

.

.

.

.

¿(\3

. Mpifò>>A.'

>AJU

JMÇ

. i ? M Ç O j g J M

g y i J S Ç I O i M » ç O J J M

• ¡éWjM

. . g M f é ^ M Ç

O M

.

.

.

19.

.

.

.

Jjtw^

.

n i l ^ M C Ä f s ?

.

S

MçiJJM'?

17

. MçiXiMÇO

.

M .

.

>(V)U-