Pashto 03 [Revised Edition]

Citation preview

‫پښتـو‬

‫د پوهنې وزارت‬

‫دريم ټولګی‬

‫پښتو ‪ -‬دريم ټولگی‬ ‫کال‪ 1398 :‬هـ ‪ .‬ش‬

‫ملي سرود‬ ‫دا وطن افغانستـــــان دى‬

‫دا عـزت د هـــر افـغـان دى‬

‫دا وطن د ټولو کـــور دى‬

‫د بـــــلـوڅــــــو د ازبـکـــــــو‬

‫کور د سولې کور د تورې‬

‫د پښتــــون او هــــزاره وو‬ ‫ورسره عرب‪ ،‬گوجــر دي‬

‫براهوي دي‪ ،‬قزلباش دي‬ ‫دا هېـــــواد به تل ځليږي‬

‫پــه سينــــه کې د آسيـــــا به‬ ‫نوم د حق مو دى رهبـــــر‬

‫هر بچی يې قهرمـــــان دى‬

‫د تـــرکـمنــــــو د تـــاجـکـــــو‬

‫پــاميــــريان‪ ،‬نـورستانيــــــان‬ ‫هـــم ايمـــاق‪ ،‬هم پشـه يان‬

‫لـکـــه لـمــر پـــر شنـه آسمـان‬ ‫لـکـــه زړه وي جـــاويـــــدان‬

‫وايو اهلل اکبر وايو اهلل اکبر‬

‫د پوهنې وزارت‬

‫پښـتو‬ ‫دريم ټولگی‬

‫کال‪ 139۸ :‬ه‪.‬ش‪.‬‬ ‫أ‬

‫د کتاب ځانګړتیاوې‬

‫‪----------------------------------------------------‬‬‫مضمون‪ :‬پښتو‬

‫مؤلفین‪ :‬د تعلیمي نصاب د پښتو ژبې او ادبياتو څانګې د دريس کتابونو مؤلفني‬ ‫اېډېټ کوونکي‪ :‬د پښتو ژبې او ادبیاتو د اېډېټ څانګې غړي‬ ‫ټولګی‪ :‬دريم‬

‫د منت ژبه‪ :‬پښتو‬

‫انکشاف ورکوونکی‪ :‬د تعلیمي نصاب د پراختیا او دريس کتابونو د تألیف لوی ریاست‬ ‫خپروونکی‪ :‬د پوهنې وزارت د اړیکو او عامه پوهاوي ریاست‬

‫د چاپ کال‪ 1398 :‬هجري شميس‬ ‫د چاپ ځای‪ :‬کابل‬

‫چاپ‌خونه‪:‬‬

‫برېښنالیک پته‪[email protected] :‬‬

‫‪----------------------------------------------------‬‬‫د چاپ او خپرونې حق له پوهنې وزارت رسه خوندي دی‪.‬‬

‫دا کتاب د "افغان ماشومان يې لويل" پروژې په‬ ‫تخنیکي مرسته تألیف شوی دی‪.‬‬ ‫ب‬

‫د پوهنې د وزير پيغام‬ ‫اقرأ باسم ربک‬ ‫د لوی او بښونکي خدایﷻ شکر په ځای کوو چې موږ ته يې ژوند رابښلی او د لوست او ليک له نعمت‬ ‫څخه يې برخمن کړي يو‪ ،‬او د اللّٰه تعالی پر وروستي پیغمرب محمد مصطفی‪ ‬چې الهي لومړنی پیغام‬ ‫ورته (لوستل) و‪ ،‬درود وايو‪.‬‬ ‫څرنگه چې ټولو ته ښکاره ده ‪ ۱۳۹۷‬هجري ملريز کال د پوهنې د کال په نامه ونومول شو‪ ،‬له دې امله به‬ ‫د گران هېواد ښوونيز نظام‪ ،‬د ژورو بدلونونو شاهد وي‪ .‬ښوونکی‪ ،‬زده‌کوونکی‪ ،‬کتاب‪ ،‬ښوونځی‪ ،‬اداره او‬ ‫د والدينو شوراگانې د هېواد د پوهنيز نظام شپږگوين بنسټيز عنارص بلل کيږي‪ ،‬چې د هېواد د ښوونې‬ ‫او روزنې په پراختيا او پرمختيا کې مهم رول لري‪ .‬په داسې مهم وخت کې د افغانستان د پوهنې وزارت‬ ‫د مرشتابه مقام‪ ،‬د هېواد په ښوونيز نظام کې د ودې او پراختیا په لور بنسټيزو بدلونونو ته ژمن دی‪.‬‬ ‫له همدې امله د ښوونيز نصاب اصالح او پراختيا‪ ،‬د پوهنې وزارت له مهمو لومړيتوبونو څخه دي‪ .‬همدارنګه‬ ‫په ښوونځيو‪ ،‬مدرسو او ټولو دولتي او خصويص ښوونيزو تأسيساتو کې‪ ،‬د دريس کتابونو محتوا‪ ،‬کيفيت او‬ ‫توزېع ته پاملرنه د پوهنې وزارت د چارو په رس کې ځای لري‪ .‬موږ په دې باور يو‪ ،‬چې د باکيفيته دريس‬ ‫کتابونو له شتون پرته‪ ،‬د ښوونې او روزنې اسايس اهدافو ته رسېدلی نه شو‪.‬‬ ‫پورتنيو موخو ته د رسېدو او د اغېزناک ښوونيز نظام د رامنځته کولو لپاره‪ ،‬د راتلونکي نسل د روزونکو په‬ ‫توگه‪ ،‬د هېواد له ټولو زړه سواندو ښوونکو‪ ،‬استادانو او مسلکي مديرانو څخه په درناوي هيله کوم‪ ،‬چې‬ ‫د هېواد بچيانو ته دې د دريس کتابونو په تدريس‪ ،‬او د محتوا په لېږدولو کې‪ ،‬هيڅ ډول هڅه او هاند‬ ‫ونه سپموي‪ ،‬او د يوه فعال او په ديني‪ ،‬ميل او انتقادي تفکر سمبال نسل په روزنه کې‪ ،‬زيار او کوښښ‬ ‫وکړي‪ .‬هره ورځ د ژمنې په نوي کولو او د مسؤوليت په درک رسه‪ ،‬په دې نيت لوست پیل کړي‪ ،‬چې‬ ‫د نن ورځې گران زده‌کوونکي به سبا د يوه پرمختليل افغانستان معامران‪ ،‬او د ټولنې متمدن او گټور‬ ‫اوسېدونکي وي‪.‬‬ ‫همدا راز له خوږو زده کوونکو څخه‪ ،‬چې د هېواد ارزښتناکه پانگه ده‪ ،‬غوښتنه لرم‪ ،‬څو له هر فرصت‬ ‫څخه گټه پورته کړي‪ ،‬او د زده کړې په پروسه کې د ځريکو او فعالو گډونوالو په توګه‪ ،‬او ښوونکو ته په‬ ‫درناوي رسه‪ ،‬له تدریس څخه ښه او اغېزناکه استفاده وکړي‪.‬‬ ‫په پای کې د ښوونې او روزنې له ټولو پوهانو او د ښوونيز نصاب له مسلکي همکارانو څخه‪ ،‬چې د دې‬ ‫کتاب په ليکلو او چمتو کولو کې يې نه ستړې کېدونکې هلې ځلې کړې دي‪ ،‬مننه کوم‪ ،‬او د لوی‬ ‫خدایﷻ له دربار څخه دوی ته په دې سپيڅلې او انسان جوړوونکې هڅې کې بريا غواړم‪.‬‬ ‫د معياري او پرمختليل ښوونيز نظام او د داسې ودان افغانستان په هیله چې وگړي ېې خپلواک‪ ،‬پوه او‬ ‫سوکاله وي‪.‬‬ ‫د پوهنې وزير‬ ‫دکتور محمد مريويس بلخي‬ ‫ج‬

‫لړ ليک‬ ‫اونۍ‬

‫اونۍ‬

‫مخ‬

‫مخ‬

‫لومړۍ اونۍ‬

‫‪6-1‬‬

‫پنځلسمه اونۍ‬

‫‪90 - 85‬‬

‫دوميه اونۍ‬

‫‪12 - 7‬‬

‫شپاړسمه اونۍ‬

‫‪96 - 91‬‬

‫درميه اونۍ‬

‫‪18 - 13‬‬

‫اووه لسمه اونۍ‬

‫‪102 - 97‬‬

‫څلورمه اونۍ‬

‫‪24 - 19‬‬

‫اتلسمه اونۍ‬

‫‪108 - 103‬‬

‫پنځمه اونۍ‬

‫‪30 - 25‬‬

‫نولسمه اونۍ‬

‫‪114 - 109‬‬

‫شپږمه اونۍ‬

‫‪36 - 31‬‬

‫شلمه اونۍ‬

‫‪120 - 115‬‬

‫اوومه اونۍ‬

‫‪42 - 37‬‬

‫یو ویشتمه اونۍ‬

‫‪126 - 121‬‬

‫امته اونۍ‬

‫‪48 - 43‬‬

‫دوه ویشتمه اونۍ‬

‫‪132 - 127‬‬

‫نهمه اونۍ‬

‫‪54 - 49‬‬

‫درویشتمه اونۍ‬

‫‪138 - 133‬‬

‫لسمه اونۍ‬

‫‪60 - 55‬‬

‫څلور ویشتمه اونۍ‬

‫‪144 - 139‬‬

‫يوولسمه اونۍ‬

‫‪66 - 61‬‬

‫پنځه ویشتمه اونۍ‬

‫‪150 - 145‬‬

‫دولسمه اونۍ‬

‫‪72 - 67‬‬

‫شپږ ویشتمه اونۍ‬

‫‪156 - 151‬‬

‫دیارلسمه اونۍ‬

‫‪78 - 73‬‬

‫اووه ویشتمه اونۍ‬

‫‪162 - 157‬‬

‫څوارلسمه اونۍ‬

‫‪84 - 79‬‬

‫اته ویشتمه اونۍ‬

‫‪168 - 163‬‬

‫د‬

‫‪1‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ﷻ‬ ‫ال ّله ‬

‫آ‬

‫ب‬

‫پ‬

‫ت‬

‫ټ‬

‫ث‬

‫ا‬

‫آلو ‬

‫بابا ‬

‫پښې ‬

‫حرکت ‬

‫ټولگی ‬

‫ثواب‬

‫انار ‬

‫آسامن‬

‫ژبه‬

‫توپ‬

‫سرتگې‬

‫بوټ ‬

‫وارث‬

‫مخلوقات‬

‫خالق‬

‫اهللﷻ‬

‫نعمتونه‬

‫د اهلل ﷻ شکر څنگه ادا کولی شو؟‬

‫موږ اهللﷻ پيدا کړي يو‪ .‬اهللﷻ د‬ ‫ټولو مخلوقاتو خالق دی‪.‬‬ ‫اهلل ﷻ موږ ته ډېر نعمتونه راکړي دي‪.‬‬ ‫ عقل يې راکړی دی چې ښه او بد‬‫ورباندې وپېژنو‪.‬‬ ‫ ژبه يې راکړې ده چې ښې خبرې‬‫ورباندې وکړو‪ .‬په ژبه بايد د اهللﷻ ذکر وکړو‪.‬‬ ‫ سترگې يې راکړې دي چې شيان ورباندې ووينو‪.‬‬‫السونه يې راکړي دي چې ښه کارونه ورباندې وکړو‪.‬‬‫ پښې يې راکړې دي چې ورباندې وگرځو‪ .‬نو بايد د اهللﷻ عبادت وکړو‪.‬‬‫امر يې ومنو او د نعمتونو شکر يې ادا کړو‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫انځوريزې کلمې‬

‫پښتو‬

‫دريم ټولگی‬

‫پښتو‬

‫دريم ټولگی‬

‫پښتو‬

‫دريم ټولگی‬

‫جمع‬

‫مفرد‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫زده کوونکي بکس‬ ‫پنسل پاک‬

‫څوکۍ‬ ‫کتابچه‬ ‫د حارضۍ‌کتاب‬ ‫املارۍ‬ ‫رنگه قلمونه‬ ‫ترقي تعلیم‬ ‫پنسل‬ ‫مدیر‬ ‫کتاب‬ ‫پنسل پاک‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪2‬‬

‫اداره‬ ‫ترقي تعليم‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫چ‬

‫ح‬

‫خ‬

‫جومات‬

‫چمن‬

‫حمید ‬

‫خوندي‬

‫حج ‬

‫وچ ‬

‫محمدﷺ‬

‫ج‬

‫ُامتيان‬

‫مخ ‬

‫تعليم‬

‫څ‬

‫ځ‬

‫څپلۍ ‬

‫ځنگل‬

‫سمڅه‬

‫ښځه‬

‫فرض‬

‫حضرت ُم َح َّمدﷺ‬

‫څنگه د حضرت ُم َح َّمدﷺ ښه ُامتيان‬ ‫کېدای شو؟‬

‫اهللﷻ حضـرت ُم َح َّمـدﷺ د انسـانانو د‬

‫الرښـوونې لپـاره رالېږلـی دی‪.‬‬

‫حضرت ُم َح َّمدﷺ له ماشومتوب څخه‬

‫د ښو اخالقو څښتن و‪ .‬تل به يې رښتيا‬ ‫ويل‪ .‬امانت به يې خوندي ساتل‪ ،‬ځکه به ټولو امين باله‪ .‬حضرت‌‬ ‫ُم َح َّمدﷺ به خلک ښو کارونو ته هڅول‪ .‬حضرت ُم َح َّمدﷺ فرمايي‪:‬‬

‫((د علم زده‌کړه پر هر نارينه او ښځينه مسلمان فرض ده‪ )).‬نو بايد‪:‬‬ ‫ ‪-‬علم زده کړو‪.‬‬

‫ ‪-‬رښتيا ووايو او ښه کارونه وکړو‪.‬‬ ‫ ‪-‬امانت ښه وساتو‪.‬‬

‫که د حضرت ُم َح َّمدﷺ الرښوونې عملي کړو‪ ،‬ښه ُامتيان به يې شو‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫جملې‬

‫‪ .۱‬قرآن کريم پر چا نازل شوی دی ؟‬

‫‪.‬؟‬

‫‪ .۲‬موږ اهللﷻپيدا کړي يو ‪.‬‬ ‫‪ .۳‬موږ خپل ټولگی پاک ساتو___‬ ‫‪ .۴‬موږ يو له بل سره مرسته کوو___‬ ‫‪ .۵‬موږ د چا ُامتيان يو___‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫ټولگی‬ ‫تخته‬

‫تخته‬ ‫توپ‬ ‫کتاب‬ ‫تخته پاک‬ ‫چمن‬ ‫مېزونه‬ ‫لوبغاړی‬ ‫جال‬ ‫تباشیر‬ ‫بېټ‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪4‬‬

‫دلوبو ميدان‬

‫توپ‬

‫‪1‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ذهني وده‪ :‬ښه غوږ نيول‬ ‫مخامخ کېدل‬

‫چوپ پاتې کېدل‬ ‫د رس په اشارې‬

‫رسه د معلوماتو‬ ‫تاييدول‬

‫پوښتنې کول‬

‫د سرتګو متاس‬ ‫نوښتي لیکنه‬

‫څنگه کولی شو د خلکو خربو ته ښه غوږ ونيسو؟‬

‫له چا سره چې خبرې کوو بايد ورته وگورو‪.‬‬

‫__________________________________________‬ ‫کله چې څوک خبرې راته کوي‪ ،‬موږ بايد چوپ واوسو او‬ ‫خبرې يې په غور سره واورو‪.‬‬

‫پوښتنې‬

‫__________________________________________‬

‫نوبت‬

‫__________________________________________‬

‫غوږ‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪5‬‬

‫‪1‬‬

‫اونۍ‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫‪.‬؟‬

‫ب‬

‫الف‬

‫‪ .۱‬ډېوه ښوونځي ته ځي ‪.‬‬ ‫‪ .۲‬ستاسو ښوونکی څه نومېږي ؟‬ ‫‪ .۳‬زه له ښوونځي رسه مينه لرم‬ ‫‪ .۴‬ستاسو ښوونځی چېرته دی‬ ‫‪ .۵‬هيله زما ټولگيواله ده‬

‫ج‬

‫مفرد‬

‫گالن‪ ،‬کتابونه‪ ،‬ونې‪ ،‬اوبه‪ ،‬مېزونه‪،‬‬ ‫شني‪ ،‬څوکۍ‪ ،‬املارۍ‪ ،‬مجله‪ ،‬بوټي‬

‫جمع‬

‫کتابتون‬ ‫مجله‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫اِمال‬ ‫‪6‬‬

‫چمن‬ ‫گالن‬

‫‪2‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫د‬

‫ذ‬

‫ډ‬

‫ ‬

‫دنده ‌ ‬

‫ ‬ ‫ډنډ‬

‫ذره بين‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ژوند‬

‫ ‬ ‫پنډ‬

‫کاغذ‬

‫پوهه‬

‫پوهه څنگه حاصلولی شو؟‬

‫خدمت‬

‫اسانتياوې‬

‫پوهه‬

‫ښوونځی د زده کړې ځای دی‪ .‬په‬ ‫ښوونځي کې د نجونو او هلکانو پوهه‬ ‫زياتېږي‪ .‬پوهه د دې لپاره زياتوو چې‬ ‫ژوند مو ښه شي‪ .‬په پوهه ځان‪ ،‬کورنۍ‬ ‫او هېواد ته خدمت کولی شو‪ .‬د دې لپاره چې پوهه مو ډېره شي‪ ،‬بايد‪:‬‬ ‫ د ښوونکو خبرو ته غوږ ونيسو‪.‬‬‫ خپل درسونه ولولو او په معنا يې ځان پوه کړو‪.‬‬‫ کورنۍ دنده ترسره کړو‪.‬‬‫ د ښوونځي د درسونو ترڅنگ نوره مطالعه هم وکړو‪.‬‬‫ گرانو زده کوونکو! که پورتنيو الرښوونو ته پام وکړو پوهه به مو‬‫ډېره شي‪.‬‬ ‫‪7‬‬

‫اونۍ‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫‪2‬‬

‫کلمې‬

‫ل‬

‫‪۱‬‬

‫مېز‬

‫کتابونه‬

‫هلکان‬

‫توپ‬

‫‪۲‬‬

‫زده‌کوونکي‬

‫هېواد‬

‫نجونې‬

‫قلمونه‬

‫‪۳‬‬

‫کتابچې‬

‫بکسونه‬

‫ځان‬

‫کمپيوټرونه‬

‫‪۴‬‬

‫ښوونکي‬

‫انځورونه‬

‫ټولگی‬

‫تخته‬

‫‪۵‬‬

‫ښوونځی‬

‫پنسل پاکونه‬

‫تباشير‬

‫کاغذونه‬

‫‪۶‬‬

‫گالن‬

‫سرښوونکی‬

‫ونې‬

‫څوکۍ‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫ب‬

‫الف‬ ‫رنگه قلمونه‬

‫تخته‬

‫پنسل‬

‫مدير‬

‫تخته پاک‬

‫درس ورکول‬

‫اداره‬

‫رسمول‬

‫ښوونکی‬

‫پنسل تراش‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪8‬‬

‫‪2‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ر‬

‫ړ‬

‫رڼا ‬

‫ ‬ ‫ړنگ‬

‫زمرد ‬ ‫ُ‬

‫کتابتون‬

‫مناسب‬

‫کور‬

‫‌‬

‫ربړ ‬

‫مطالعه څنگه وکړو؟‬

‫ز‬

‫ژ‬

‫ږ‬

‫ژرنده ‬

‫ږمنځ‬

‫روژه ‬

‫کېږدۍ‬

‫پياز ‬

‫مطالعه‬

‫مطالعه‬

‫د کتاب او نورو ليکنو لوستلو ته مطالعه‬ ‫وايي‪.‬کور‪ ،‬ښوونځی او کتابتون د مطالعې‬ ‫لپاره مناسب ځايونه دي‪ .‬په پارکونواو‬ ‫باغونو کې هم مطالعه کوالی شو‪ .‬د مطالعې‬ ‫پر وخت ناسم کېناستل او نامناسبه رڼا‬ ‫تاوان لري‪ ،‬نو بايد‪:‬‬ ‫ ‪ -‬په لږه رڼا کې مطالعه ونه کړو‪.‬‬ ‫ ‪ -‬رڼا دې د شا يا څنگ له خوا پر کتاب ولگېږي‪.‬‬ ‫ ‪ -‬موږ بايدپه کړوپه مال مطالعه ونه کړو‪.‬‬ ‫ ‪ -‬کتاب له سترگو څخه دېرش سانتي متره لرې ونيسو‪.‬‬ ‫ ‪ -‬په ځير سره مطالعه وکړو‪.‬‬ ‫ ‪ -‬د مطالعې په وخت کې ټول پام کتاب ته واړوو‪.‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪2‬‬

‫اونۍ‬

‫لوست‬

‫‪4‬‬

‫جملې‬

‫‪ .1‬بايد په لږه رڼا کې مطالعه ونه کړو‬

‫‪.‬‬

‫‪.‬؟‬

‫‪ .2‬د مطالعې لپاره کوم ځايونه مناسب دي ؟‬ ‫‪ .3‬موږ ښوونځي ته د زده کړې لپاره ځو‬ ‫‪ .4‬تاسو څو کتابونه لرئ‬ ‫‪ .5‬زه له ښوونځي سره مينه لرم‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫الف‬

‫ب‬

‫ښوونځی‬

‫کتابچه‬

‫زنگ‬

‫نی‬

‫قلم‬

‫ښوونکی‬

‫مشواڼۍ‬

‫ساعت‬

‫توپ‬

‫د لوبو ميدان‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪10‬‬

‫‪2‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ذهني وده‪ :‬پام ساتل‬

‫نوښتي لیکنه‬

‫تاسو څنګه خپلو ورځنيو کارونو ته پام ساتئ؟‬ ‫زه د درس لوستلو پر مهال شورماشور آراموم‪.‬‬

‫__________________________________________‬

‫ژوره ساه‬

‫__________________________________________‬

‫پام‬

‫زه د لوستلو پر مهال د خط الندې خپله گوته تېروم‪.‬‬

‫__________________________________________‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪11‬‬

‫مناسب ځای‬

‫‪2‬‬

‫اونۍ‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫ب‬

‫الف‬

‫‪.‬؟‬

‫‪ .1‬بايد په ځير سره مطالعه وکړو ‪.‬‬

‫‪ .۱‬کاغذ قلم‬ ‫کتاب‬

‫‪ .۲‬خط‬

‫‪ .۳‬پاڼې مېز‬ ‫‪ .۴‬گل‬

‫بکسونه‬

‫‪ .2‬کتابونه څنگه وساتو ؟‬

‫هلکان‬

‫‪ .3‬موږ ښوونځي ته ځو‬

‫ښوونکی‬

‫‪ .4‬تاسې څو کتابونه لرئ‬

‫ساعتونه گېالس‬

‫‪ .5‬زه له ښوونځي سره مينه لرم‬

‫ج‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪12‬‬

‫الف‬

‫ب‬

‫گالن‬

‫اوبه‬

‫گېالس‬

‫کتابچه‬

‫قلم‬

‫پاڼې‬

‫بکسونه‬

‫کتابونه‬

‫‪3‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ش‬

‫ښ‬

‫س‬ ‫ ‬ ‫سالم‬

‫شفتالو ‬

‫ښار‬

‫ ‬ ‫مرسته‬

‫ ‬

‫خوښ‬

‫مزاحمت‬

‫داش ‬ ‫مرسته‬

‫پاملرنه‬

‫ښه ټولگيوال‬ ‫څنگه ښه ټولگيوال کېدالی شو؟‬ ‫ښه ټولگيوال يو بل ته سالم کوي‪ .‬په‬ ‫درسونو کې له يو بل سره مرسته کوي‪ .‬د‬ ‫مطالعې پر وخت ټولگيوالو ته مزاحمت‬ ‫نه کوي‪ .‬له نورو ټولگيوالو سره مرسته‬ ‫کوي‪ .‬پر يو بل مهربانه وي‪ .‬يوځای لوبې‬ ‫کوي‪ .‬همدارنگه د دې لپاره چې ښه‬ ‫ټولگيوال واوسو‪ ،‬بايد‪:‬‬ ‫ ‪ -‬د ټولگيوالو خبرو ته غوږ ونيسو‪.‬‬ ‫ ‪ -‬څه چې ځان ته خوښوو‪ ،‬نورو ته يې هم خوښ کړو‪.‬‬ ‫ ‪ -‬له ټولگيوالو سره په درسونو کې مرسته وکړو‪.‬‬ ‫ ‪ -‬که پورتنيو ټکو ته پاملرنه وکړو‪ ،‬ښه ټولگيوال کېدالی شو‪.‬‬ ‫‪13‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫الف‬

‫ب‬

‫مېز‬

‫قلمونه‬

‫قلم‬

‫کتابچې‬

‫توپ‬

‫مڼې‬

‫مڼه‬

‫توپونه‬

‫کتابچه‬

‫مېزونه‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫‪ .۱‬سپين غر‬

‫تورغر‬

‫باباغر‬

‫بزگر‬

‫‪ .۲‬کتاب‬

‫گل‬

‫خط کشونه‬

‫قلم‬

‫‪ .۳‬لوبغاړي‬

‫لوبه‬

‫تيږه‬

‫بېټ‬

‫‪ .۴‬المارۍ‬

‫کاغذ‬

‫کتابونه‬

‫ونه‬

‫‪ .۵‬ښايسته‬

‫ښکلی‬

‫ښه‬

‫کمپيوټرونه‬

‫‪ .۶‬نجونې‬

‫هلکان‬

‫زنگ‬

‫ماشوم‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪14‬‬

‫‪3‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ظ‬

‫ع‬

‫غ‬

‫صابون‬

‫ضرب ‬

‫طاووس‬

‫ظاهر ‬

‫علم‬

‫غوږ‬

‫اخالص‬

‫حوض‬

‫احتياط‬

‫لحاظ‬

‫نعناع‬

‫بيرغ‬

‫ص‬

‫ض‬

‫ط‬

‫دوست‬

‫غوسه‬

‫ ‬

‫حوصله‬

‫کتاب‬

‫نه درته غوسه کوي‬

‫نه در نه گيله کوي‬

‫ښه دوست او ملگری دی‬

‫ډېـره حوصــله کوي‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫نه درتـــــــه غوســــه کــوي‬

‫ي‬ ‫نـه در نـه گـيلـه کـــو ‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ښه دوست او ملگری دی‬

‫ډېـــــره حــــــوصله کــــــوي‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ته کــــــه يې ملگــــری شې‬

‫ډېر څـــــه بـــه در وښيــــي‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫بدو تــه دې نــــه پــــرېږدي‬

‫ښـــــه ښـــــه به در وښيـــي‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫نـــوم يې دی کتاب کتاب‬

‫ښه ملگـری خوند کــــوي‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ښه دی چـــــــې کتاب سره‬

‫څوک په مينه ژوند کوي‬ ‫‪15‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫جملې‬

‫‪.‬؟‬

‫‪ .1‬اکرام زما ښه ټولگيوال دی ‪.‬‬ ‫‪ .2‬ډېوه ولې ښوونځي ته نه ده راغلې ؟‬ ‫‪ .3‬موږ ټول کورنۍ دنده ليکو‬ ‫‪ .4‬ستاسو ښوونځی د لوبو ميدان لري‬ ‫‪ .5‬موږ په ښوونځي کې ترانې لولو‬

‫غ‬

‫ل‬

‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫‪.۱‬‬

‫دېوال‬

‫کور‬

‫کوټه‬

‫آسمان‬

‫‪.۲‬‬

‫رسم‬

‫انگور‬

‫کتابچه‬

‫رنگې‬

‫‪.۳‬‬

‫قلم‬

‫باغ‬

‫کاغذ‬

‫رنگ‬

‫‪.۴‬‬

‫کتاب‬

‫مجله‬

‫غر‬

‫کتابتون‬

‫‪.۵‬‬

‫انار‬

‫مېوه‬

‫مڼه‬

‫خط کش‬

‫‪.۶‬‬

‫دقيقه‬

‫موټر‬

‫ثانيه‬

‫ساعت‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪16‬‬

‫‪3‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ذهني وده‪ :‬خپلو کړو وړو ته پام کول‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫ولې موږ بايد خپلو کړو وړو ته پام وکړو؟‬ ‫موږ خپلو کړو وړو ته ځکه پام کوو چې نور راسره په‬ ‫تکليف نه شي‪.‬‬

‫__________________________________________‬

‫لوبې‬

‫__________________________________________‬

‫پام‬

‫__________________________________________‬

‫خوندي‬

‫__________________________________________‬

‫بريالي‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪17‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫‪.‬؟‬

‫ب‬

‫الف‬ ‫مفرد‬

‫جمع‬

‫‪ .1‬د خپلو ټولگيوالو درناوی کوو ‪.‬‬

‫کتابچه‬

‫کتابونه‬

‫‪ .2‬د څو ټولگيوالو نومونه پېژنئ ؟‬

‫کتاب‬

‫هلکان‬ ‫کتابچې‬

‫هلک‬

‫ج‬

‫‪ .3‬ولې د ټولگيوالو درناوی کوو‬ ‫‪ .4‬د ټولگيوالو د حال احوال پوښتنه کوو‬ ‫‪ .5‬پرون ولې ټولگي ته نه وې راغلی‬

‫‪.۱‬‬

‫دېوال‬

‫کور‬

‫کوټه‬

‫آسمان‬

‫‪.۲‬‬

‫رسم‬

‫انگور‬

‫کتابچه‬

‫رنگې‬

‫‪.۳‬‬

‫قلم‬

‫باغ‬

‫کاغذ‬

‫رنگ‬

‫‪.۴‬‬

‫کتاب‬

‫مجله‬

‫غر‬

‫کتابتون‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫نه درته غوسه کوي‬ ‫نه درنه گيله کوي‬

‫امال‬ ‫‪18‬‬

‫ښه دوست او ملگری دی‬

‫ډېـره حوصــله کوي‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ف‬

‫ق‬

‫ک‬

‫گ‬

‫ل‬

‫م‬

‫فيل مرغه‬

‫قلم ‬

‫کوتره ‬

‫گل‬

‫لمن ‬

‫مرغه‬

‫معارف‬

‫برق‬

‫موږک‬

‫چرگ‬

‫فيل‬

‫سالم‬

‫اغزن بوټي‬

‫بيړه‬

‫وژغوره‬

‫ښه ملگري‬ ‫په ځنگله کې فيل مرغه‪ ،‬کوتره او موږک ملگري وو‪ .‬يوه ورځ د فيل‬ ‫مرغې بچی په اغزن بوټي کې بند شو‪.‬‬ ‫کوتره په بيړه موږک ته ورغله‪ .‬ورته‬ ‫ويې ويل‪ :‬د فيل مرغې بچی په اغزن‬

‫بوټي کې نښتی دی‪ .‬چرگې راته‬ ‫ويلي وو‪« :‬موږک په غاښونو بوټي‬

‫پرې کوالی شي‪ ».‬مرسته ورسره‬ ‫وکړه‪ .‬موږک وويل‪ :‬ما هغه ځای ته‬ ‫يوسه‪ .‬کوترې موږک پر شا کېناوه او‬

‫والوته‪ .‬موږک اغزن بوټی په غاښونو پرې کړ‪ .‬د فيل مرغې بچی يې‬

‫وژغوره‪ .‬فيل مرغه چې خبره شوه‪ ،‬ويې ويل‪ :‬ډېره مننه‪ .‬تاسې زما ښه‬ ‫ملگري يئ‪.‬‬ ‫‪19‬‬

‫اونۍ‬

‫‪4‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫‪. 1‬‬

‫خوشحال‬

‫______‬

‫‪. 2‬‬

‫______‬

‫شين‬

‫‪. 3‬‬

‫جالل‬

‫ل‬

‫______‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫غټ خټکی‬

‫ټيت هلک‬

‫مېنه _‬ ‫_____‬

‫‪. 4‬‬

‫بوټي‬

‫______ ‬

‫ډنډ‬ ‫______ ‬

‫‪. 5‬‬

‫ورځ‬

‫______ ‬

‫کار‬ ‫______ ‬

‫‪. 6‬‬

‫آباد‬ ‫______ ‬

‫هوايي‬

‫______‬ ‫توره‬

‫______‬ ‫فيل‬

‫______‬

‫ډگر _‬ ‫_____‬ ‫مېنه‬

‫______ ‬

‫جوار _‬ ‫_____‬ ‫تخته‬ ‫_____ _‬ ‫چرگ‬

‫______ ‬ ‫مرغه‬

‫______ ‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫غټ انار‬

‫جګ هلک‬

‫کوچنی خټکی‬

‫لنډ خط کش‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪20‬‬

‫اوږد خط کش‬

‫نری کتاب‬

‫پنډ کتاب‬

‫کوچنی انار‬

‫‪4‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬ ‫ نارنج ‬ ‫شکوڼ‬

‫گاونډيان‬

‫لمن‬

‫لمونځ‬

‫سالون‬

‫ن‬

‫ژوبڼ‬

‫مڼه‬

‫بڼکه‬

‫بڼ‬

‫ڼ‬

‫کاغۍ‬

‫ستومانه‬

‫گاونډيان‬

‫ښه گاونډی‬ ‫په يوه ځنگله کې يوه کوتره او يوه مرغۍ‬ ‫اوسېدلې‪ .‬يوې کاغۍ د دوی کورونو‬ ‫ته نژدې کور جوړاوه‪ .‬هغه ستړې او‬ ‫ستومانه وه‪ .‬د کوترې او مرغۍ ورپام‬ ‫شو‪ .‬هغوی د مرستې لپاره ورغلې‪.‬‬ ‫کوترې ورته وويل‪:‬‬ ‫کاغۍ خورې! مور به مې ويل‪:‬‬ ‫«له گاونډيانو سره مرسته ثواب لري‪ ».‬موږ ستا مرستې ته راغلې يو‪.‬‬ ‫کوترې ورته خاشې او خلي راوړل او مرغۍ ورسره ځاله جوړوله‪ .‬د دوی‬ ‫په مرسته ځاله ژر جوړه شوه‪ .‬کاغۍ له کوترې او مرغۍ څخه مننه وکړه‪.‬‬ ‫هغې وويل‪ :‬شکر خدايه چې ښې گاونډيانې لرم‪.‬‬

‫‪21‬‬

‫اونۍ‬

‫‪4‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫جملې‬

‫‪:‬‬

‫‪ .۱‬کوترې کاغۍ ته وويل‪ :‬موږ در سره مرسته کوو‪.‬‬ ‫‪ .۲‬اتل سباوون ته وويل سبا لوبې کوو‪.‬‬ ‫‪ .۳‬اوربل زرلښتې ته وويل راځه چې درس ووايو‪.‬‬ ‫‪ .۴‬د ډېوې دغه مېوې خوښې دي مڼې او انگور‪.‬‬

‫‪ .۵‬زبير وويل السالم عليکم و رحمت اهلل و برکاته! درنو مشرانو‪.‬‬ ‫‪ .۶‬سپوږمۍ گاللۍ ته وويل راځه چې ښوونځي ته والړې شو‪.‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫الف‬

‫ب‬

‫تور‬

‫شپه‬

‫ژړا‬

‫ناروغ‬

‫خپه‬

‫خوشحاله‬

‫روغ‬

‫خندا‬

‫ورځ‬

‫سپين‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪22‬‬

‫‪4‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ذهني وده‪ :‬د خپلې حافظې کارول‬

‫‪۱۰۱‬‬

‫‪،۱۰‬‬

‫‪۰،۹‬‬

‫‪۹‬‬

‫ا ب ت ‪...‬‬

‫د ټولگي مقررات‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫جميلې او احمد غوښتل چې د الفبې د تورو‬ ‫غږونه تکرار کړي‪.‬‬

‫__________________________________________‬

‫پيل‬

‫د جميلې د ټولو تورو غږونه په ياد وو‪ ،‬خو احمد‬ ‫د ځينو تورو غږونه هېر کړي وو‪.‬‬

‫__________________________________________‬ ‫احمد د الفبې د تورو غږونه زده کړل‪.‬‬

‫__________________________________________‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪23‬‬

‫کوښښ‬ ‫خوشحاله‬

‫‪4‬‬

‫اونۍ‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫‪:‬‬

‫ب‬

‫الف‬ ‫‪. 1‬‬

‫مزار‬ ‫______‬

‫‪. 2‬‬

‫سپين‬

‫______‬ ‫سور‬

‫‪. 3‬‬

‫______‬

‫‪. ۴‬‬

‫جالل‬

‫______‬

‫غر‬ ‫______ ‬

‫‪ .۱‬زده کوونکو وويل‪ :‬موږ سره‬ ‫ملگري يو‪.‬‬ ‫‪.۲‬کوتره موږک ته ورغله ورته‬ ‫يې وويل‬ ‫‪ .۳‬حميد خوشحال ته وويل سبا‬ ‫مېلې ته ځو‪.‬‬ ‫‪ .۴‬احمد ما ته وويل کور ته والړ شه‪.‬‬

‫شريف_ ‬ ‫_____‬ ‫غر‬ ‫______ ‬ ‫مالټه‬ ‫______ ‬

‫اوبه‬ ‫______ ‬ ‫لنډی‬

‫______ ‬

‫ج‬

‫آباد‬ ‫______ ‬ ‫سيند‬ ‫______ ‬

‫الف‬

‫غټ‬

‫شتمن‬

‫بې وزله‬

‫تياره‬

‫رڼا‬

‫خپه‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪24‬‬

‫ب‬

‫خوشحاله‬ ‫وړوکی‬

‫‪5‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬ ‫ه‬

‫و‬

‫ ‬ ‫ورځ‬

‫ناروغۍ ‬

‫روغه ‬

‫ ‬ ‫زړه‬ ‫کينه‬

‫نسخه‬

‫هـ‬

‫ي‬

‫هېواد‬

‫ملگري‬

‫تهمينه ‬

‫کينه‬

‫موسکا‬

‫يو بل منل‬ ‫کاغۍ ناروغه وه‪ .‬فيل مرغ ته ورغله‪ .‬ورته ويې ويل‪:‬‬ ‫همېشه مې زړه خپه وي‪ .‬گاونډۍ بلبله مې بده اېسي چې ويې‬ ‫وينم‪ ،‬زړه مې خپه شي‪ .‬نسخه راکړه چې په درملتون کې درمل‬ ‫واخلم‪ .‬گوندې روغه شم‪ .‬فيل مرغ ورته وويل‪:‬‬ ‫«ستا د ناروغۍ درمل له ما سره دي‪ .‬کينه ساتل د ناروغۍ سبب‬ ‫کېږي‪ .‬له زړه څخه دې د بلبلې کينه وباسه!»‬ ‫بله ورځ کاغۍ بلبلې ته په موسکا‬ ‫سالم وکړ‪ .‬بلبلې يې سالم واخيست‬ ‫او خوږې نغمې يې ورته وغږولې‪.‬‬ ‫د کاغۍ زړه باغ باغ شو‪ .‬هغه‬

‫خوشحاله او رکه روغه شوه‪.‬‬ ‫‪25‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫‪ .1‬‬

‫ ‬ ‫فيل مرغ‬

‫مرغ‬

‫ ‬ ‫باغ‬ ‫ ‬ ‫فيل‬

‫‪ . 2‬‬

‫ ‬ ‫تور‬

‫ ‬ ‫پېکۍ‬

‫ستوری ‬

‫‪ .3‬‬

‫ ‬ ‫نېک‬

‫خوښ ‬

‫بخت‬

‫‪ . 4‬‬

‫ ‬ ‫کورنۍ‬

‫ ‬ ‫دنده‬

‫ټولگی ‬

‫‪ . 5‬‬

‫ ‬ ‫نېک‬

‫ ‬ ‫غر‬

‫عمل‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫ب‬

‫الف‬ ‫همېشه‬

‫دوا‬

‫درمل‬

‫ښايسته‬

‫ښکلی‬

‫همسايه‬

‫گاونډی‬

‫تل‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪26‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ې‬

‫ی‬

‫کوترې ‬

‫ښکلی ‬

‫ ‬ ‫پښې‬

‫بچی ‬ ‫هيلۍ‬

‫ئ‬

‫ۍ‬ ‫سپوږمۍ ‬

‫وليکئ‬

‫ ‬

‫ولولئ‬

‫هيلۍ ‬ ‫ډوبېږي‬

‫مننه‬

‫نېکي‬ ‫مازديگر باران شوی و‪ .‬کوتره د ډنډ پر‬ ‫غاړه والړه وه‪ .‬د موږک بچی راغی چې‬ ‫اوبه وڅښي‪ .‬پښې يې وښوېدې او اوبو‬ ‫ته ولوېد‪ .‬کوترې چې وليد‪ ،‬ژر والوته‪.‬‬ ‫هيلۍ ته يې ځان ورساوه‪ .‬ورته ويې‬ ‫ويل‪ :‬هله چې د موږک بچی په اوبو کې‬ ‫ډوبېږي‪.‬‬ ‫هيلۍ په منډه راغله‪ .‬د موږک بچی يې راوايست‪ .‬بيا يېموږک ته‬ ‫کيسه وکړه چې کوترې راته وويل‪« :‬هله چې د موږک بچی په اوبو کې‬ ‫ډوبېږي‪ ».‬زه ورسره الړم او ستا بچی مې له اوبو څخه راوايست‪ .‬موږک‬ ‫له هيلۍ او کوترې څخه مننه وکړه‪.‬‬ ‫‪27‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫جملې‬

‫‪ .۱‬کاغۍ فيل مرغ ته وويل‪ :‬همېشه مې زړه خپه وي‪.‬‬ ‫‪ .۲‬کوترې هيلۍ ته وويل د موږک بچی ډوبېږي‪.‬‬ ‫‪ .۳‬سپوږمۍ مريم ته وويل د بڼ گالن مه شکوه‪.‬‬ ‫برکاته‪.‬‬ ‫‪ .۴‬ابراهيم ادريس ته وويل السالم عليکم و رحمة اهلل و‬ ‫ُ‬ ‫‪ .۵‬ښوونکي وويل د مور او پالر درناوی کوئ‪.‬‬ ‫‪ .۶‬د زلمي د قلمونو رنگونه دا دي تور‪ ،‬شين او سور‪.‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫الف‬

‫ب‬

‫باران‬

‫ِگلم‬

‫سپېڅلی‬

‫قوي‬

‫اوړی‬

‫دوبی‬

‫پياوړی‬

‫پاک‬

‫ټغر‬

‫اورښت‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪28‬‬

‫‪:‬‬

‫‪5‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ذهني وده‪ :‬په يوه وخت کې د څو کارونو تررسه کول‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫جميله او احمد متن لولي او هغه کلمې چې د (و) او‬ ‫(هـ) توري لري په نښه کوي‪.‬‬

‫__________________________________________‬

‫کوښښ‬

‫__________________________________________‬

‫کلمې‬

‫__________________________________________‬ ‫د درس په پای کې به دوی د متن ټولې هغه کلمې چې‬ ‫د (و) او (هـ) توري لري‪ ،‬په نښه کړي‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪29‬‬

‫خوشحاله‬

‫‪5‬‬

‫اونۍ‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫‪:‬‬

‫ب‬

‫الف‬

‫ ‬ ‫‪.1‬‬

‫سپين‬

‫ ‬ ‫‪.2‬‬

‫توشک ډگر ‬

‫ ‬ ‫‪.۳‬‬

‫سيند‬

‫جالل‬

‫بام‬

‫‪ .۱‬ويې ويل‪ :‬ډېره مننه تا او‬

‫غر ‬

‫هيلۍ زما بچی وژغوره‪.‬‬

‫هوايي ‪ .۲‬کوترې هيلۍ ته وويل هله‬ ‫چې د موږک بچی ډوبېږي‪.‬‬ ‫آباد‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪30‬‬

‫ج‬

‫الف‬

‫ب‬

‫سمسور‬

‫ناپاک‬

‫دود‬

‫رواج‬

‫ناولی‬

‫شين‬

‫‪6‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬ ‫ټ‬

‫ط‬

‫ث‬

‫س‬

‫ص‬

‫ز‬

‫ت‬ ‫ترافيک‬

‫ټال‬

‫طاهر‬

‫ثواب‬

‫سويه‬

‫صابر‬

‫زرک‬

‫وخت‬

‫موټر‬

‫وطن‬

‫وارث‬

‫رسېدل‬

‫ناصر‬

‫تېز‬

‫مېله‬

‫ترافيکي نښې‬

‫اوسپنې‬

‫بې احتياطي‬

‫په ځنگله کې حيواناتو مېله جوړه کړې‬ ‫وه‪ .‬پيشو په ځان جوړولو ډېر وخت تېر‬ ‫کړ‪ .‬سويې پيشو ته وويل‪:‬‬

‫پيشو! ملگري وايي چې ژرکوه‪ ،‬ناوخته‬ ‫شو‪ .‬پيشو ځواب ورکړ‪ :‬غم مه کوه! اوس‬ ‫به مو د سترگو په رپ کې ورسوم‪.‬‬ ‫پيشو موټر چاالن کړ‪ ،‬خو ډېر تېز يې چالوه‪.‬‬ ‫سويې په وارخطايۍ ورته وويل‪ :‬پيشو! ترافيکي نښو ته پام کوه‪.‬‬ ‫بايد موټر ورو وچلوې‪.‬‬ ‫پيشو موټر نور هم تېز کړ‪ .‬موټر ناڅاپه له اوسپنې څخه جوړې شوې‬ ‫لوحې سره وجنگېده‪ .‬پر لوحه ليکل شوي وو‪:‬‬

‫«له نه رسېدو څخه‪ ،‬وروسته رسېدل ښه دي‪».‬‬ ‫‪31‬‬

‫اونۍ‬

‫‪6‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫سپين غر ‬

‫_______ ‬

‫_______‬

‫ _______‬

‫_______ ‬

‫______ _ ‬

‫_______‬

‫_______‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫ ‬ ‫‪ .1‬تور‬

‫ ‬ ‫سپين‬

‫ ‬

‫‪ .۶‬اوړی ‬

‫ژمی‬

‫ ‬ ‫‪ .۲‬خپه‬

‫ ‬ ‫ــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫‪ .۷‬چاغ‬

‫ــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫‪ .۳‬نېکي‬

‫ ‬ ‫ــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫‪ .۸‬تود‬

‫ــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫‪ .۴‬وچ‬

‫ ‬ ‫ــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫‪ .۹‬خوږ‬

‫ــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫‪ .۵‬ژړا‬

‫ ‬ ‫ــــــــــــــــ‬

‫‪ .۱۰‬دوستي ‬

‫ــــــــــــــــ‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪32‬‬

‫اونۍ‬

‫‪6‬‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬ ‫ذ‬

‫ظ‬

‫ض‬

‫پ‬

‫ف‬

‫ح‬

‫هـ‬

‫ذاکر‬

‫ظريف ‬

‫ضابط‬

‫پخال‬

‫فريده‬

‫حج ‬

‫پوهه‬

‫کاغذ ‬

‫حافظ ‬

‫فرض‬

‫توپ‬

‫لطيف‬

‫صالح‬

‫هندواڼه‬

‫ودان‬

‫مروره‬

‫ډېوه‬

‫سوله‬

‫جنگ جــــگړه چې نه وي‬

‫زړونـه بـه مـــــو ښــه وي‬

‫پـــوهـــــــه بــــــه ډېوه وي‬

‫ورکـــــــه بـه تيـــــاره وي‬

‫ســـولــــــه بـــــه اوبـه وي‬

‫ژونـــد بـــه لکــه گــــل وي‬

‫کــلي به مــــــو شنـــه وي‬

‫ښــار‪ ،‬ښـار بـــه ودان وي‬

‫ټــول ســره خــــــواږه وي‬

‫خـــلـک د وطــــــــن بـــــــه‬

‫کټ کټ پــــــه خندا شه‬

‫سولـــې سولـــې راشـــــــه‬

‫مـــــوږ ســـره پخـــال شــه‬

‫مــــــــــه شې مـــــــــــــروره‬ ‫‪33‬‬

‫اونۍ‬

‫‪6‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫جملې‬

‫‪.۱‬سويې په وارخطايۍ پيشو ته وويل‪ :‬ترافيکي نښو ته پام کوه‪.‬‬ ‫‪ .۲‬مريم زرلښتې ته وويل سپينه کوتره د سولې نښه ده‪.‬‬

‫‪:‬‬

‫‪ .۳‬په دې کتاب کې د دې مرغانو انځورونه دي لکه کوتره او طوطي‪.‬‬ ‫‪ .۴‬دا کسان د ډېر درناوي وړ دي لکه مور‪ ،‬پالر او نور مشران‪.‬‬ ‫‪ .۵‬اسماعيل ابراهيم ته وويل راځه چې له پالر سره مرسته وکړو‪.‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫ ‬ ‫‪ .1‬پوهه‬

‫ ‬ ‫ناپوهي‬

‫‪ .۶‬ودان ‬

‫وران‬

‫ ‬ ‫‪ . 2‬تکړه‬

‫ــــــــــــــــ ‬

‫‪ .۷‬ورک ‬

‫ــــــــــــــــ‬

‫‪ . 3‬خواږه ‬

‫ــــــــــــــــ ‬

‫‪ .۸‬دوست ‬

‫ــــــــــــــــ‬

‫‪ . 4‬سوله ‬

‫ــــــــــــــــ ‬

‫‪ .۹‬شتمن ‬

‫ــــــــــــــــ‬

‫‪ . 5‬مروره ‬

‫ ‬ ‫ــــــــــــــــ‬

‫‪ .۱۰‬لوړ ‬

‫ــــــــــــــــ‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪34‬‬

‫‪6‬‬

‫اونۍ‬

‫لوست‬

‫‪5‬‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ذهنې وده‪ :‬د معلوماتو سم تنظيمول‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫جميلې او شکيال غوښتل چې د اختر لپاره چمتووالی ونيسي‪.‬‬ ‫هغوی د يو بل په مرسته لومړی د اړتيا وړ شيانو لېست جوړ کړ‪.‬‬

‫__________________________________________‬

‫مېوه‬

‫__________________________________________‬

‫دوکان‬

‫__________________________________________‬

‫پيسې‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪35‬‬

‫اونۍ‬

‫‪6‬‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫‪:‬‬

‫ب‬

‫الف‬

‫لوست‬

‫‪ .1‬ښوونکي وويل‪ :‬تل د مرشانو درناوی کوئ‪.‬‬ ‫‪ .2‬زرغونې وويل تاسې ښه زده‌کوونکي ياست‪.‬‬ ‫چې په ټولگي کې يو له بل رسه مرسته کوئ‪.‬‬

‫زردآلو‬ ‫______‬

‫______‬

‫‪ .3‬مور مې راته وويل خپل درسونه ووایه‪.‬‬

‫______ ‬

‫ج‬

‫_____ _‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪36‬‬

‫الف‬

‫ب‬

‫خوږ‬

‫لوند‬

‫پخال‬

‫کرکه‬

‫مينه‬

‫تريخ‬

‫وچ‬

‫مرور‬

‫‪7‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري‬

‫ا‬

‫آ‬

‫ب‬

‫پ‬

‫ت‬

‫ټ‬

‫ث ‬

‫ج‬

‫چ ‬

‫ح‬

‫خ‬

‫څ‬

‫ځ‬

‫ر‬

‫ف‬

‫ق ‬

‫ک‬

‫گ‬

‫ل‬

‫م‬

‫ن‬

‫ڼ‬

‫د‬

‫ډ ‬

‫ذ‬

‫نوبت‬

‫احتياط‬

‫امانت‬

‫کتابتون‬

‫څنگه د کتابتون ادبونه وپېژنو؟‬

‫څوک چې غواړي معلومات يې زيات شي‪ ،‬کتابتون ته ځي‪ .‬له‬ ‫کتابتون څخه هر څوک گټه اخيستالی شي‪ .‬کتابتون ځينې ادبونه‬ ‫هم لري‪ .‬کله چې کتابتون ته ځو‪ ،‬بايد‪:‬‬ ‫ نوبت مراعات کړو‪،‬‬‫ که خبرې کوو‪ ،‬په ټيټ غږ يې وکړو‪،‬‬‫ د کتاب پاڼې په احتياط واړوو‪،‬‬‫ په کتاب کې خط ونه کړو‪،‬‬‫ د کتاب مهم ټکي په کتابچه کې وليکو‪،‬‬‫ امانت اخيستل شوی کتاب بېرته‬‫وسپارو‪،‬‬ ‫ کتاب بېرته په خپل ځای کې کېږدو‪.‬‬‫گرانو زده کوونکو! همدا د کتابتون ادبونه دي‪.‬‬ ‫‪37‬‬

‫اونۍ‬

‫‪7‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫کتابونه ‬

‫يخچال ‬

‫کتابچې ‬

‫قلمونه‬

‫زده کوونکي‬

‫ښوونکي‬

‫ونه ‬

‫ټولگيوال‬

‫کورونه ‬

‫کوټې ‬

‫دېوالونه‬

‫انگور‬

‫‪ .۱‬ډېوه کور ته والړه ‪.‬‬

‫‪.‬؟‬

‫‪ .۲‬چېرته ځې ؟‬

‫‪ .۳‬زه زده کړه کوم‬ ‫‪ .۴‬له پالر سره مرسته کوم‬ ‫‪ .۵‬نوم دې څه شی دی‬ ‫‪ .۶‬کور مو چېرته دی‬ ‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫ب‬

‫الف‬ ‫تخته‬

‫کتابتون‬

‫توپ‬

‫زده کوونکی‬

‫اذان‬

‫د لوبو ميدان‬

‫کتاب‬

‫جومات‬

‫ښوونکی‬

‫تباشير‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪38‬‬

‫‪7‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫توري‬ ‫ذ‬

‫ر‬

‫ړ‬

‫ښ‬

‫ص‬

‫ض‬

‫ه‬

‫ي‬

‫ز‬

‫ی‬

‫ې‬

‫ ژ ‬

‫ۍ ‬

‫ئ س ‬

‫ط ظ ‬

‫ع غ ‬

‫احساس‬

‫ ‬

‫ږ ‬

‫و ‬

‫غوره‬

‫هـ‬

‫ش‬

‫ميدان‬

‫د رسۍ کشول‬ ‫په لوبه کې د گډون پر وخت څه‬

‫احساس کوئ؟‬

‫په ځنگله کې حيوانات راټول شوي‬ ‫وو‪ .‬دوی د رسۍ کشولو لوبه‬

‫پيلوله‪ .‬دوی نه پوهېدل چې کوم‬ ‫حيوان په کومه ډله کې ونيسي‪.‬‬

‫سويې غږ وکړ‪« :‬غرنۍ وزه او سور‬

‫لنډی دې يوه خوا شي‪ .‬لېوه او‬

‫گېدړه دې بله خوا شي‪ ».‬غوره شوي حيوانات ميدان ته راووتل‪ :‬شور‬

‫او هيجان پيل شو‪ .‬پړانگ وويل‪« :‬آفرين وزې‪ ،‬شاباس سور لنډيه!»‬ ‫زمري وويل‪« :‬آفرين لېوه‪،‬آفرين گيدړې!»‬

‫له ډېرې هڅې وروسته‪ ،‬لوبه غرنۍ وزې او سور لنډي وگټله‪.‬‬ ‫بايلونکې ډلې دوی ته مبارکي ورکړه‪.‬‬

‫‪39‬‬

‫اونۍ‬

‫‪7‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬ ‫الف‬

‫ب‬

‫خوشحال‬

‫ښار‬

‫هوايي‬

‫لښته‬

‫تون‬

‫روغ‬

‫ډگر‬

‫ميدان‬

‫مېنه‬

‫زر‬

‫‪ .۱‬احمد وويل‪ :‬زه راځم‪.‬‬

‫‪ .۲‬زما دا درې رنگونه خوښېږي شين‪ ،‬نارنجي او سور‪.‬‬

‫‪ .۳‬محمود وويل زه درس لولم‪.‬‬

‫‪:‬‬

‫‪ .۴‬ځينې ترافيکي نښې دا دي سور څراغ‪ ،‬شين څراغ او ژېړ څراغ‪.‬‬

‫‪ .۵‬ښوونکي زده کوونکو ته وويل کتابونو ته وگورئ‪.‬‬

‫‪ .۶‬حضرت محمدﷺ فرمايي د علم زده کړه پر نر او ښځې فرض ده‪.‬‬ ‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫ب‬

‫الف‬

‫تور‬

‫تريخ‬

‫خام‬

‫ورځ‬

‫خوږ‬

‫رڼا‬

‫شپه‬

‫سپين‬

‫تياره‬

‫پوخ‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪40‬‬

‫اونۍ‬

‫‪7‬‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ذهنې وده‪ :‬د حافظې کارول او په يوه وخت کې د څو کارونو تر رسه کول‬ ‫‪۰،۹‬‬

‫‪،۱۰‬‬

‫‪۹‬‬

‫‪۱۰۱‬‬

‫ا ب ت ‪...‬‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫احمد د هغو مېوو نومونه چې د دوی په کلي‬ ‫کې شته په شعر کې ويل‪.‬‬

‫جميلې غوښتل له هغه سره همدا لوبه ترسره کړي‪.‬‬ ‫__________________________________________‬ ‫__________________________________________‬

‫تمرين‬ ‫ناک‬

‫__________________________________________‬

‫انار‬

‫__________________________________________‬

‫مڼه‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪41‬‬

‫‪7‬‬

‫اونۍ‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫ب‬

‫الف‬ ‫کتابونه‬

‫گلونه ‬

‫باغ ‬

‫قلمونه‬

‫کورونه‬

‫زمريان‬

‫ونې‬

‫گل‬

‫چرگان ماهيان ‬

‫ج‬

‫‪:‬‬

‫‪ .۱‬مور وويل‪ :‬مشرانو ته‬ ‫درناوی کوه‪.‬‬

‫‪ .۲‬احمد نارې کړې دلته راشه!‬

‫هېواد دوکانونه پنسلونه ساعتونه‬ ‫مېزونه ‬

‫لوست‬

‫گروپ‬

‫ډاکټر داسې الرښوونه وکړه‬ ‫ناپاک خواړه مه خورئ!‬

‫‪ .۴‬پالر زوی ته داسې نصيحت‬ ‫وکړ زويه د مشرانو خبره منه‪.‬‬

‫الف‬

‫ب‬

‫لوی‬

‫ژړا‬

‫کم‬

‫ورځ‬

‫خندا‬

‫کوچنی‬

‫شپه‬

‫زيات‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪42‬‬

‫‪8‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توری او کلمې‬

‫تميم ‬

‫ ‬ ‫تبر‬

‫تورپېکۍ ‬

‫ ‬ ‫ستړی‬

‫ ‬ ‫ناست‬

‫لوستونه‬

‫ ‬ ‫مکتب‬

‫مرسته ‬

‫ساعت‬

‫تريو‬

‫پخلنځی‬

‫ت‬

‫درناوی‬

‫درناوی‬ ‫تميم کور ته راغی‪ .‬بکسه يې د کوټې په‬

‫منځ کې واچوله‪ .‬اوږد وغځېد‪ .‬تمنا وويل‪:‬‬ ‫ولې دې بکسه په خپل ځای نه ږدې؟‬

‫تميم په تريو تندي وويل‪ :‬په تا يې څه‪.‬‬

‫مور يې چې د دوی خبرې واورېدې‪ ،‬راغله‪.‬‬

‫ويې ويل‪ :‬تميمه زويه! ولې په غوسه يې؟‬

‫تميم وويل‪ :‬زه وږی او ستړی له ښوونځي‬

‫څخه راغلم‪ .‬تمنا وايي چې ولې دې بکسه بې‌ځايه اچولې ده؟‬

‫مور يې وويل‪ :‬زويه! چې وږی يې‪ ،‬ډوډۍ به درته راوړم‪ .‬تمنا ښه‬ ‫درته وايي‪ .‬هغه دې خور ده‪ .‬خبره يې بايد ومنې او درناوی يې‬ ‫وکړې‪.‬‬

‫تميم له تمنا څخه بخښنه وغوښته‪.‬‬

‫‪43‬‬

‫اونۍ‬

‫‪8‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫خوږ ‬

‫خوږه‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫کوچنۍ‬

‫ ‬ ‫کوچنۍ‬

‫کوچنی‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫اليق‬

‫اليقه‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ورېره ‬

‫وراره‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫کشر‬

‫کشره‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫هوښيار‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫هوښياره‬ ‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫کوچنی‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫کلمې‬

‫ ‬ ‫‪ .۱‬زه درس وايم‪.‬‬

‫کتاب ‬

‫ ‬ ‫‪ .۲‬اتل اوبه څښي‪.‬‬

‫تيږه ‬

‫ ‬ ‫‪ .۳‬حامد بازار ته ځي‪.‬‬

‫ونه ‬

‫‪ .۴‬سمون کورنۍ دنده ليکي‪ .‬‬

‫قلم ‬

‫‪ .۵‬هغه سودا راوړي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫پيسې‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪44‬‬

‫اوسپنه‬ ‫ ‬

‫گېالس‬ ‫موټر‬ ‫ بوټ‬ ‫لرگی‬

‫‪8‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫بريالی‬

‫بريالی‪ +‬توب‬

‫برياليتوب‬

‫هلک‬

‫هلک‪ +‬توب‬

‫هلکتوب‬

‫کوچنی‬

‫کوچنی‪ +‬توب‬

‫کوچنيتوب‬

‫زلمی‬

‫زلمی‪+‬توب‬

‫زلميتوب‬

‫ښوونځی‬

‫مرسته‬

‫دنده‬

‫له کورنۍ سره مرسته‬

‫طيب په دريم او طوبا په دويم ټولگي‬ ‫کې ده‪ .‬يوه ورځ دوی له ښوونځي‬ ‫څخه کور ته راغلل‪.‬‬ ‫طيب طوبا ته وويل‪ :‬پالر مې په‬ ‫باغچه کې کار کوي‪ .‬زه به له پالر‬ ‫سره مرسته وکړم‪.‬‬

‫طوبا وويل‪ :‬ښه ده‪ .‬زه به هم له مور سره مرسته وکړم‪.‬‬ ‫طيب له پالر سره د باغچې کار خالص کړ‪ .‬بيا دواړه کور ته راغلل‪.‬‬ ‫گوري چې طوبا او مور هم د کور کارونه سر ته رسولي دي‪.‬‬ ‫پالر يې وويل‪ :‬آفرين بچيانو! دا دی کارونه مو وختي خالص کړل‪.‬‬ ‫اوس به ډوډۍ وخورو‪ .‬بيا به زه په درسونو کې درسره مرسته وکړم‪.‬‬

‫‪45‬‬

‫اونۍ‬

‫‪8‬‬

‫لوست‬

‫‪4‬‬

‫جملې‬

‫تېرمهال‬

‫اوس مهال‬

‫هغه ښوونکی و‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۱‬هغه ښوونکی دی‪.‬‬ ‫‪ .۲‬زه ورزش کوم‪ .‬‬

‫ما ورزش وکړ‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۳‬زبير مور ته سالم اچوي‪.‬‬

‫ز بير مور ته سالم واچاوه‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۴‬هغه ډوډۍ خوري‪.‬‬

‫هغه ډوډۍ وخوړه‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۵‬زما شين قلم خوښېږي‪.‬‬

‫زما شين قلم خوښېده‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۶‬دی کتاب لولي‪.‬‬

‫ده کتاب ولوست‪.‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫ ‬ ‫‪ .۱‬اتل چای څښي‪.‬‬ ‫‪ .۲‬څانگه کورنۍ دنده ليکي‪ .‬‬ ‫ ‬ ‫‪ .۳‬زه بازار ته ځم‪.‬‬ ‫ ‬ ‫‪ .۴‬حامد مېوه خوري‪.‬‬

‫بوټ ‬ ‫قلم ‬ ‫ونه ‬

‫موټر‬

‫سيند ‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪46‬‬

‫پياله‬ ‫تبر‬

‫انار ‬

‫‪ .۵‬سباوون المبو وهي‪ .‬‬

‫کلمې‬

‫ ‬

‫غر‬

‫سړک‬

‫‪8‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬ ‫د احساساتو اداره کول‪ :‬د احساساتو پېژندل‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫جميله پرون ډېره خوشحاله وه‪.‬‬ ‫هغې له خپلې ملگرې شکيال سره لوبې کولې‪.‬‬

‫__________________________________________‬

‫وياړ‬

‫__________________________________________‬

‫ستونزې‬

‫__________________________________________‬

‫وارخطا‬

‫__________________________________________‬

‫مرسته‬

‫شکيال خپه وه‪ ،‬ځکه چې په کورنۍ دنده نه پوهېده‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪47‬‬

‫اونۍ‬

‫‪8‬‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫ب‬

‫الف‬

‫‪ .۱‬زه اوبه څښم‪ .‬‬

‫کشره‬ ‫کشر ‬ ‫مدير‬ ‫مديره ‬ ‫زړه‬ ‫زوړ ‬ ‫ځوان‬ ‫ځوانه ‬ ‫ی خورځه‬ ‫خوري ‬ ‫هوښيار هوښياره‬

‫ج‬

‫کشر‬

‫کشره‬

‫ ‬

‫‪ .۲‬زبير ونې ته خېژي‪.‬‬ ‫‪.۳‬هوسۍفيرنيخوري‪ .‬‬ ‫‪.۴‬سپوږمۍمخمينځي‪ .‬‬

‫بام ‬

‫کلمې‬

‫پياله‬

‫مېوه‬ ‫کاشوغه‬ ‫کاغذ‬

‫زينه‬ ‫درس‬ ‫اوبه‬

‫ ‬ ‫‪ .۱‬زمری ښوونځي ته ځي‪.‬‬

‫زمری ښوونځي ته والړ‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۲‬زما شين قلم خوښېږي‪.‬‬

‫زما شين قلم خوښېده‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪.۳‬زبير مور ته سالم اچوي‪.‬‬

‫ز بير مور ته سالم واچاوه‪.‬‬

‫‪ .۴‬ماللۍ مور ته درناوی کوي‪ .‬‬

‫ماللۍ مور ته درناوی وکړ‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪48‬‬

‫‪9‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توری او کلمې‬

‫ ‬ ‫طالب‬

‫ ‬ ‫طاهره‬

‫طاهر ‬

‫ ‬ ‫سطل‬

‫مطلب ‬

‫لطيف‬

‫ ‬ ‫خياط‬

‫ضابط ‬

‫وطن‬

‫اسوېلی‬

‫خوندوره‬

‫ط‬

‫شتمنه‬

‫کورنی اقتصاد‬ ‫طالع گل په خولو لوند کوټې ته‬ ‫راغی‪ .‬سوړ اسوېلی يې وايست‪.‬‬ ‫طيبې ورته وويل‪ :‬سړيه! ولې خپه‬ ‫يې؟ طالع گل وويل‪ :‬نوم مې طالع‬ ‫گل دی‪ ،‬خو طالع نه لرم‪ .‬ډېر کار‬ ‫کوم‪ ،‬خو ژوند مو ښه نه شو‪ .‬طيبې‬ ‫وويل‪ :‬له يوه السه ټک نه خېژي‪ .‬پس له دې به زه هم درسره مرسته‬ ‫کوم‪ .‬زه به خوندوره حلوا پخوم‪ .‬ته يې په بازار کې خرڅوه‪ .‬غږ به‬ ‫داسې کوې‪ :‬واخلئ! واخلئ! خوندوره حلوا واخلئ! وروسته له دې به‬ ‫طيبې خوږه حلوا پخوله‪ .‬طالع گل به سهار وختي بازار ته وړله‪ .‬همدا‬ ‫وو چې د طيبې له برکته غريبه کورنۍ شتمنه شوه‪.‬‬ ‫‪49‬‬

‫اونۍ‬

‫‪9‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫خوشحاله‬

‫ ‬ ‫خوشحاله‬ ‫ ‬ ‫والړ‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫ ‬ ‫خپه‬

‫ ‬ ‫ستومانه‬

‫غوسه‬

‫ ‬ ‫روانه‬

‫ ‬ ‫ژړا‬

‫خندا‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫کلمې‬

‫‪ .۱‬دا تيږه توره ده‪ .‬‬

‫تخته ‬

‫‪ .۲‬هوسۍ په درس کې کوښښ کوي‪ .‬‬

‫زيار ‬

‫ ‬ ‫‪ .۳‬زمری غښتلی ماشوم دی‪.‬‬

‫زوړ ‬

‫قوي‬

‫ ‬ ‫‪ .۴‬سپوږمۍ په کوټه کې لمونځ کوي‪.‬‬

‫خونه ‬

‫اوبه‬

‫ ‬ ‫‪ .۵‬زما ټولگی ښايسته دی‪.‬‬

‫ښکلی‬

‫بدرنگه‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪50‬‬

‫ډبره‬ ‫ ‬

‫منډه‬

‫‪9‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫مشر‬

‫مشر‪+‬توب‬

‫مشرتوب‬

‫ساده‬

‫ساده‪+‬توب‬

‫ساده توب‬

‫ماشوم‬

‫ماشوم‪+‬توب‬

‫ماشومتوب‬

‫مېړنی‬

‫مېړن‪+‬توب‬

‫مېړنتوب‬

‫باغچه‬

‫اندېښنه‬

‫مشوره‬

‫مور‬

‫د پسرلي ښکلی موسم و‪.‬‬ ‫يوه ورځ طاهر او طاهره په خپله شنه‬ ‫باغچه کې ناست وو‪.‬‬ ‫مور يې له طاهرې سره سبق وايه‪.‬‬

‫طاهر کتابچه او قلم په الس‪ ،‬خپه ناست‬ ‫و‪.‬‬ ‫مور يې ورته وويل‪ :‬زوی جانه! ولې داسې خپه ښکارې؟‬ ‫طاهر سر وخوځاوه او ويې ويل‪:‬‬

‫مورې! پرون موږ ته ښوونکي وويل‪« :‬تاسې د مور په هکله يو څه‬ ‫وليکئ‪».‬‬ ‫مور يې په خندا وويل‪ :‬زويه! اندېښنه مه کوه‪ .‬زه او خور به دې درسره‬ ‫مرسته وکړو‪.‬‬ ‫په دې خبرې سره د طاهر تندی وغوړېد او خوشحاله شو‪ .‬بيا يې د‬

‫مور او خور په مشوره خوږه ترانه وليکله‪.‬‬ ‫‪51‬‬

‫اونۍ‬

‫‪9‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫جملې‬

‫تېرمهال‬

‫اوس‬ ‫‪ .۱‬زه کور ته ځم‪.‬‬ ‫‪ .۲‬زه ډوډۍ خورم‪.‬‬ ‫‪ .۳‬سمسور له ما سره مرسته کوي‪.‬‬ ‫‪ .۴‬هغه خوښ دی‪.‬‬ ‫‪ .۵‬زه د مور او پالر درناوی کوم‪.‬‬ ‫‪ .۶‬زه تږی يم‪.‬‬ ‫‪ .۷‬زه درس لولم‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫الف‪ .‬ما ډوډۍ وخوړله‪.‬‬ ‫ب‪ .‬هغه خوښ و‪.‬‬ ‫ج‪ .‬ما درس ولوست‪.‬‬ ‫د‪ .‬زه کورته والړم‪.‬‬ ‫ح‪ .‬ما د مور او پالر درناوی وکړ‪.‬‬ ‫و‪ .‬زه تږی وم‪.‬‬ ‫ز‪ .‬سمسور له ما سره مرسته وکړه‪.‬‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫کلمې‬

‫‪ .۱‬زده کوونکي ښوونځي ته ځي ‪.‬‬

‫زده کړې ‬

‫لرگی‬

‫ ‬ ‫‪ .۲‬زه مېوه خورم‪.‬‬

‫ ‬ ‫تيږه‬

‫انگور‬

‫‪ .۳‬عطر ور څخه جوړېږي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫گالن‬

‫خاوره‬

‫ ‬ ‫‪ .۴‬زه المبو وهم‪.‬‬

‫سړک‬

‫سيند‬

‫‪ .۵‬درمل ورڅخه جوړېږي‪ .‬‬

‫شيشه‬

‫بوټي‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪52‬‬

‫‪9‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫د خپلو احساساتو اداره کول‪ :‬تاسو څه احساس کوئ؟‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫احمد وارخطا و‪ .‬په هغه ناوخته شوې وه‪.‬‬

‫__________________________________________‬

‫بايسکل‬

‫__________________________________________‬

‫احتياط‬

‫__________________________________________‬

‫د ښوونځي زنگ‬

‫__________________________________________‬

‫تصميم‬

‫احمد په وخت ښوونځي ته راورسېد‪.‬‬ ‫هغه خوشحاله و‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪53‬‬

‫اونۍ‬

‫‪9‬‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫ب‬

‫الف‬

‫‪.۱‬زه وږی يم‪.‬‬ ‫ ډوډۍ‬ ‫‪ .۲‬رڼا ملونځ کوي‪ .‬کور‬

‫خپه هلک‬

‫خوشحاله‬

‫خپه‬

‫ستومانه‬

‫خندانه ‬

‫والړ‬

‫غوسه‬

‫وېرېدلې‬

‫ځمکه‬

‫آسامن‬

‫‪ .۳‬مريويس بازار ته ځي‪ .‬منگی‬

‫موټر‬

‫کتاب‬

‫چای‬

‫‪ .۴‬زرلښته درس لويل‪.‬‬ ‫حيرانه‬

‫کلمې‬

‫ج‬

‫‪ .۱‬زه کورته ځم‪.‬‬

‫الف‪ .‬ما ډوډۍ وخوړله‪.‬‬

‫‪ .۲‬زه ډوډۍ خورم‪.‬‬

‫ب‪ .‬زه کورته والړم‪.‬‬

‫‪ .۳‬زه درس لولم‪.‬‬

‫ج‪ .‬احمد تږی و‪.‬‬

‫‪ .۴‬احمد تږی دی‪.‬‬

‫د‪ .‬ما درس ولوست‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪54‬‬

‫‪10‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫تميم ‬

‫ ‬ ‫لوستل‬

‫مياشت ‬

‫توت ‬

‫ ‬ ‫طاووس‬

‫سطل‬

‫ ‬ ‫خياط‬

‫ ‬ ‫طاهر‬

‫وطن‬

‫کرښې‬

‫غوسه‬

‫ت‬ ‫ط‬

‫خوندي‬

‫زغم‬

‫کوټې ته ورننوتم‪ .‬گورم چې وړه‬ ‫خور مې‪ ،‬طاهره زما پر کتابچه‬ ‫کرښې باسي‪ .‬په غوسه شوم‪.‬‬ ‫غاښونه مې وچيچل‪ .‬نژدې وو‬ ‫چې طاهره ووهم‪ ،‬خو مور مې‬ ‫راغله‪ .‬راته ويې ويل‪ :‬څه خبره ده‬ ‫چې غوسه يې؟‬

‫مور ته مې وويل‪ :‬مورې! طاهرې مې کتابچه خط خط کړې ده‪ .‬مور‬ ‫مې يو گېالس اوبه راکړې‪ ،‬ويې ويل‪ :‬اوبه وڅښه‪ ،‬غوسه به دې سړه‬ ‫شي‪ .‬اوبه مې وڅښلې‪ ،‬فکر مې آرام شو‪ .‬مور مې وويل‪ :‬گرانه زويه!‬ ‫طاهره خو وړه نجلۍ ده‪ ،‬نه پوهېږي‪ .‬بيا به داسې نه کوي‪ ،‬خو ته دې‬ ‫هم خپل کتابونه او کتابچې په خوندي ځای کې ږده‪.‬‬ ‫‪55‬‬

‫اونۍ‬

‫‪10‬‬

‫‪2‬‬

‫کلمې‬

‫خوشحاله‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫ ‬ ‫خوشحاله‬

‫ستړی‬

‫ ‬ ‫ډنگره‬

‫ ‬ ‫ټيټ‬

‫ ‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫ ‬ ‫خپه‬

‫چاغ‬

‫ ‬ ‫جگه‬

‫َزړه‬

‫کلمې‬

‫ ‬ ‫‪ .۱‬زرمينه اليقه نجلۍ ده‪.‬‬ ‫ ‬ ‫گاللۍ‬

‫تکړه‬

‫ ‬ ‫‪ .۲‬فهيم ځيرک هلک دی‪.‬‬ ‫ ‬ ‫هوښيار‬

‫ښکلی‬

‫ ‬ ‫‪ .۳‬زه له مور سره مرسته کوم‪.‬‬ ‫ ‬ ‫کومک‬

‫مينه‬

‫ ‬ ‫‪ .۴‬زه د امال مشق کوم‪.‬‬

‫ ‬ ‫لوستل‬

‫ ‬ ‫‪ .۵‬زموږ کور ښکلی دی‪.‬‬ ‫ښايسته ‬ ‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪56‬‬

‫تمرين‬ ‫لوی‬

‫لوست‬

‫‪10‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫تور‬

‫تور‪+‬والی‬

‫توروالی‬

‫سپين‬

‫سپين‪+‬والی‬

‫سپينوالی‬

‫ښه‬

‫ښه‪+‬والی‬

‫ښه والی‬

‫زوړ‬

‫زوړ‪+‬والی‬

‫زوړوالی‬

‫رښتيا‬

‫مينه‬

‫ملتيا‬

‫پالر‬

‫ راتـــــه موســـکــا کوي‬ ‫ ‬ ‫پــر ســر مو الس تېـروي‬ ‫مــوږ ســـره ميـــنه ‬ ‫ميــنه‬

‫پـــالر په رښــتيــا کوي‬

‫ ‬ ‫راتـــه کتـــاب کتابچـــــې ‬

‫قـلـــــــــم‪ ،‬قلــــــم راوړي‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫نور ډېر شيــــان ورســـــره‬

‫رقــــــــم رقـــــــــم راوړي‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫د کـــــــار خبــــــــرې راتـــــه‬

‫صفـــــا صفــــــا کــــــوي‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫باغ ته مـــو هــــــم بيايـــــي‬

‫چـــې په کـــې ولــوبېږو‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫چې خــوشحالـــۍ وکــــړو‬

‫چـې کټ کټ وخنـدېږو‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫پالر وي راگــډ پــه لوبــو‬

‫زمـــــوږ مـلـتــيــا کـــوي‬

‫‪57‬‬

‫اونۍ‬

‫‪10‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫جملې‬

‫تېرمهال‬

‫اوس‬

‫الف‪ .‬خيبر پرون ښوونځي ته الړ‪.‬‬

‫‪ .۱‬زه ليک ليکم‪.‬‬

‫ب‪ .‬ځالند کورنۍ دنده تر سره کړه‪.‬‬

‫‪ .۲‬زه ډوډۍ خورم‪.‬‬ ‫‪ .۳‬خيبر نن ښوونځي ته ځي‪.‬‬

‫ج‪ .‬محمد خپل کتابونه ښه ساتل‪.‬‬

‫‪ ۴‬پلوشه درس لولي‪.‬‬

‫د‪ .‬ما له خپلې خور سره مرسته وکړه‪.‬‬

‫‪ .۵‬ځالند کورنۍ دنده تر سره کوي‪.‬‬

‫هـ‪ .‬ما ليک و ليکه‪.‬‬

‫‪ .۶‬محمد خپل کتابونه ښه ساتي‪.‬‬

‫و‪ .‬ما کتاب ولوست‪.‬‬

‫‪ .۷‬زه له خپلې خور سره مرسته کوم‪.‬‬

‫ز‪ .‬ما ډوډۍ وخوړله‪.‬‬

‫‪ .۸‬زه کتاب لولم‪.‬‬

‫ک‪ .‬پلوشې درس ولوست‪.‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫کلمې‬

‫‪ .۱‬زه بې ځايه لگښت نه کوم‪.‬‬ ‫ کار ‬

‫مصرف‬

‫‪ .۲‬زه شين پړونی لرم‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ ټيکری‬

‫خولۍ‬

‫‪ .۳‬زما پالر بزگر دی‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ خټگر‬

‫دهقان‬

‫‪ .۴‬ميرويس ښوونکی دی‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ معلم‬

‫ډاکټر‬

‫‪ .۵‬زه خوشحاله يم‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ خپه‬

‫خوښ‬

‫د منت بیا لوستل‬ ‫‪58‬‬

‫‪10‬‬

‫اونۍ‬

‫لوست‬

‫‪5‬‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫د خپلو احساساتو اداره کول‪ :‬د بدو احساساتو اداره کول‬ ‫ستل‬

‫له ملگروسره‬ ‫خبرې کول‬

‫ه اي‬

‫ه سا‬ ‫ژور‬

‫د ځای بدلول‬

‫له يو څخه تر لسو‬ ‫د عددونو شمېرل‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫جميله ډېره په غوسه ده‪.‬‬

‫_________________________________________‬

‫ژوره ساه‬

‫_________________________________________‬

‫ځای‬

‫_________________________________________‬

‫مور‬

‫_________________________________________‬

‫کورنۍ‬

‫_________________________________________‬

‫آرامه‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪59‬‬

‫اونۍ‬

‫‪10‬‬

‫‪6‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫ب‬

‫الف‬

‫‪ .۱‬زرمينه اليقه نجلۍده‪ .‬‬

‫کلمې‬

‫گاللۍ‬

‫تکړه‬

‫‪ .۲‬فهيم ځريک هلک دی ‪ .‬هوښیار ښکلی‬ ‫‪ .۳‬زه له مور رسه مرسته کوم‪ .‬کومک مينه‬

‫‪ .۴‬زه د امال مشق کوم‪.‬‬

‫‪ .۵‬زموږ کور ښکلی دی‪ .‬‬ ‫ستړی‬

‫خوشحاله‬

‫ټيټ‬

‫ډنگره‬

‫خپه‬ ‫جگه‬

‫چاغ‬

‫لوستل مترین‬

‫ښايسته لوی‬

‫ج‬

‫زړه‬

‫‪ .۱‬زه ليک ليکم‪.‬‬

‫الف‪ .‬ما ډوډۍ وخوړله‪.‬‬

‫‪ .۲‬زه ډوډۍ خورم‪.‬‬

‫ب‪ .‬ما ليک وليکه‪.‬‬

‫‪ .۳‬خيبر ښوونځي ته ځي‪.‬‬

‫ج‪ .‬پلوشې درس ولوست‪.‬‬

‫‪ .۴‬پلوشه درس لولي‪.‬‬

‫د‪ .‬خيبر ښوونځي ته والړ‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪60‬‬

‫‪11‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توری او کلمې‬

‫ثواب ‬

‫َکلثوم ‬

‫ ‬ ‫ُث َريا‬

‫ ‬

‫کثافات ‬

‫ُعثمان ‬

‫کوثر‬

‫ ‬ ‫غياث‬

‫ ‬ ‫حديثه‬

‫وارث‬

‫سيمه‬

‫سمسوره‬

‫ث‬

‫ورزش‬

‫سمسورتيا‬

‫څنگه کوالی شو خپله سيمه سمسوره‬ ‫کړو؟ گرانو زده کوونکو! چېرته چې‬ ‫ونې او بوټي ډېر وي‪ ،‬سيمه ښکلې‬ ‫ښکاري‪ .‬هوا يې تازه وي‪ .‬بارانونه په‬ ‫کې ډېر او دوړې په کې کمې وي‪ .‬خلک‬ ‫ډېر نه ناروغه کېږي‪ .‬سمسور ځايونه د‬

‫مطالعې‪ ،‬ورزش او تفرېح لپاره ښه وي‪.‬‬ ‫نو بايد‪:‬‬ ‫ ونې او گالن وکرو‪،‬‬‫ د وچو ونو پر ځای‪ ،‬نوي نيالگي کېنوو‪،‬‬‫ ونو او گالنو ته په وخت اوبه ورکړو‪،‬‬‫ د ونو او گالنو له ماتولو څخه ډډه وکړو‪،‬‬‫ په سمسورو ځايونو کې کثافات وانه چوو‪ .‬گورئ زده کوونکو! که‬‫پورتني ټکي په پام کې ونيسو‪ ،‬سيمه به مو سمسوره شي‪.‬‬ ‫‪61‬‬

‫اونۍ‬

‫‪11‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫ښه هلکان‬

‫ښې نجونې‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫هوښيار هلکان ‬

‫هوښيارې نجونې‬

‫ ‬ ‫روان هلکان‬

‫روانې نجونې‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫مهربانه پلرونه ‬

‫مهربانې ميندې‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫اليق هلکان‬

‫اليقې نجونې ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫ښه هلکان‬

‫ښې نجونې‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ ‬ ‫تکړه هلکان‬

‫تکړه نجونې‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫ ‬ ‫انار‬

‫ ‬ ‫وزه‬

‫ ‬ ‫پياز‬

‫روميان‬

‫ ‬ ‫غوا‬

‫بېنډۍ ‬

‫ ‬ ‫ناک‬

‫چرگه‬

‫ ‬ ‫کدو‬

‫انگور ‬

‫ ‬ ‫پسه‬

‫مڼه‬

‫څاروي‬

‫سابه‬

‫مېوې‬

‫کدو‬

‫انار‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫غوا‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪62‬‬

‫‪11‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫ستر‬

‫ستر ‪ +‬ه‬

‫ستره‬

‫لوړ‬

‫لوړ‪+‬ه‬

‫لوړه‬

‫جگ‬

‫جگ‪+‬ه‬

‫جگه‬

‫ځيرک‬

‫ځيرک‪+‬ه‬

‫ځيرکه‬

‫نعمت‬

‫زېرمې‬

‫کثافات‬

‫د څښلو پاکې اوبه‬ ‫گرانو زده کوونکو! اوبه د اهللﷻ لوی نعمت دی‪ .‬له اوبو پرته ژوند نه‬ ‫کېږي‪ .‬د څښلو پاکې اوبه په څاگانو‪،‬‬ ‫کارېزونو‪ ،‬چينو او نلونو کې وي‪.‬‬ ‫ناپاکې اوبه انسان ناروغه کوي‪ ،‬نو‬ ‫بايد‪:‬‬ ‫ د اوبو د زېرمو شاوخوا پاکه وساتو‪،‬‬‫ د اوبو نل خالص پرې نه ږدو‪،‬‬‫ د اوبو د زېرمو په شاوخوا کې کثافات وانه چوو‪،‬‬‫ د اوبو له څاه او نل سره نژدې حيوانات پرې نه ږدو‪،‬‬‫ کناراب بايد د اوبو له څاه څخه لرې جوړ شي‪،‬‬‫ د اوبو زېرمې بايد پاکې وساتو‪ .‬د اوبو د لوښو سرونه پټ وساتو‪.‬‬‫دې سره به د ناروغيو مخه ونيول شي‪.‬‬ ‫‪63‬‬

‫اونۍ‬

‫‪11‬‬

‫لوست‬

‫‪4‬‬

‫کلمې‬

‫کلمه‬

‫مثبت امريه‬

‫منفي امريه‬

‫تلل‬

‫ځه!‬

‫مه ځه!‬

‫خوړل‬

‫وخوره!‬

‫خندل‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫مه خانده!‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫ ‬ ‫پالر‬

‫ ‬ ‫پاکه هوا‬

‫ ‬ ‫مور‬

‫تخته‬

‫شنه ځايونه ‬

‫ ‬ ‫خور‬

‫غرونه ‬

‫دښتې‬

‫ ‬ ‫ورور‬

‫ ‬ ‫زده کوونکی‬

‫ ‬ ‫معلم‬

‫تباشير‬

‫کورنۍ‬

‫ښوونځی‬

‫چاپېريال‬

‫پالر‬

‫معلم‬

‫شنه ځايونه‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪64‬‬

‫‪11‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ټولنيز مثبت مهارتونه‪ :‬د خلکو د احساساتو پېژندل‬ ‫زه څه مرسته‬ ‫درسره کولی‬

‫ولې خپه يې؟‬

‫شم؟‬

‫نوښتي لیکنه‬

‫د نورو خلکو پر احساساتو پوهېدل څه ارزښت لري؟‬

‫موږ بايد د خلکو پر احساساتو ځانونه پوه کړو ‪.‬‬

‫__________________________________________‬ ‫کله چې تاسو د خپل ملگري احساساتو ته پام‬ ‫نه کوئ‪ ،‬هغه څه احساس کوي؟‬

‫__________________________________________‬ ‫کله چې څوک ستاسو احساساتو ته پام نه کوي‪،‬‬ ‫نو څه احساس کوئ؟‬

‫__________________________________________‬

‫پام کول‬

‫خپه‬

‫ناراحت‬

‫دا ښه ده چې د نورو احساسات بايد وپېژنو‪ .‬دا کار له موږ سره مرسته کوي‬ ‫چې ښه ملگري ولرو‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪65‬‬

‫اونۍ‬

‫‪11‬‬

‫‪6‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫الف‬ ‫ ‬ ‫واړه هلکان‬

‫وړې نجونې‬

‫زړور هلکان‬

‫زړورې نجونې‬

‫جگ هلکان ‬

‫جگې نجونې‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫خوشحاله هلکان خوشحالې نجونې‬

‫ ‬ ‫زړور هلکان‬

‫زړورې نجونې‬

‫ج‬

‫ب‬ ‫کلمه‬

‫مثبت امريه‬

‫منفي امريه‬

‫ليکل‬

‫وليکه!‬

‫مه ليکه!‬

‫راوړل‬

‫راوړه!‬

‫څښل‬

‫کميس‬ ‫کوتره ‬ ‫ُخرما ‬

‫مه څښه!‬

‫امال‬ ‫‪66‬‬

‫مرغۍ ‬

‫پتلون ‬

‫ډوډۍ ‬

‫څادر ‬

‫الوتونکی‬

‫کايل‬

‫خواړه‬

‫کوتره‬

‫کميس‬

‫ناک‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫ناک‬

‫کارغه ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪12‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توری او کلمې‬

‫سېالبونه ‬

‫ ‬ ‫سودا‬

‫پوستکی ‬

‫ ‬ ‫اوسپنه‬

‫ ‬ ‫پالستيک‬

‫احساس‬

‫ ‬ ‫سيمه‬

‫ ‬ ‫انسان‬

‫نس‬

‫خوندي‬

‫کثافات څنگه خوندي کړو؟‬

‫ميکروب‬

‫س‬

‫سره‬

‫کثافات‬

‫پوهېږوچې په کثافاتو کې ميکروبونه‬ ‫پيدا کېږي او انسان ناروغه کوي‪.‬‬ ‫ناروغ انسان کمزوری او خپه وي‪ .‬که‬

‫کثافات د چا د کور خوا ته واچوئ‪،‬‬ ‫غوسه به شي‪ ،‬نو گورئ!‬

‫‪ -‬کثافات په ټاکلي ځای کې واچوئ‪.‬‬

‫ د مېوو پوستکي او د ترکاريو پاتې شوني حيواناتو ته ورکولی‬‫شو‪ .‬که يې ښخ کړو سره ورڅخه جوړېږي‪.‬‬

‫‪ -‬کاغذونه‪ ،‬ښيښې‪ ،‬اوسپنه او پالستيکي شيان له کثافاتو بېل‬

‫کړئ‪ .‬دا شيان خرڅېږي‪.‬‬

‫ کاغذونه ژمي ته وساتئ او په بخارۍ کې يې وسوځوئ‪.‬‬‫‪ -‬سودا په ټوکرينو کڅوړو کې راوړئ‪.‬‬

‫که همداسې وکړو‪ ،‬کثافات به کم او خوندي شي‪.‬‬ ‫‪67‬‬

‫اونۍ‬

‫‪12‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫لوی هلکان‬

‫ل‬

‫لوی هلکان ‬

‫غټ غوايان ‬

‫برگې چرگې ‬

‫ژېړ خټکی‬

‫ ‬ ‫سرې مڼې‬

‫برگ چرگان ‬

‫وړې نجونې ‬

‫غټې‌غواگانې‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫ ‬ ‫پالر‬

‫ ‬ ‫گلپي‬

‫پالک ‬

‫کاهو‬

‫ ‬ ‫توشکې‬

‫دېوال ‬

‫ ‬ ‫مور‬

‫کوټه‬

‫ ‬ ‫المارۍ‬

‫ ‬ ‫ورور‬

‫بېنډۍ ‬

‫خور‬

‫د کورنۍ غړي‬

‫سابه‬

‫کور‬

‫پالر‬

‫گلپي‬

‫المارۍ‬

‫\ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪68‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪12‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫ناروغ‬

‫ناروغ ‪ +‬ي‬

‫ناروغي‬

‫هوښيار‬

‫هوښيار ‪ +‬ي‬

‫هوښياري‬

‫ځيرک‬

‫ځيرک ‪ +‬ي‬

‫ځيرکي‬

‫گالب‬

‫گالب ‪ +‬ي‬

‫گالبي‬

‫تالنده‬

‫برېښنا‬

‫باران‬

‫تندر‬

‫په باران کې څنگه ځان خوندي کړو؟‬

‫په باران کې مو کالي لندېږي او کېدای شي‬

‫ناروغه شو‪ .‬په تېز باران کې سېالب راوځي‪.‬‬ ‫کله کله له باران سره تالنده برېښنا هم وي‪.‬‬

‫تندر يا برېښنا پر ونو‪ ،‬ستنو‪ ،‬آنتنونو او‬

‫لوړو ځايونو لوېږي‪ .‬تندر د مرگ ژوبلې سبب‬ ‫گرځي‪.‬‬

‫نو گورئ! په باران کې چترۍ پر سر ونيسئ‪ .‬که چترۍ نه وه‪ ،‬په خوندي‬

‫ځای کې ودرېږئ‪.‬‬

‫په خوړونو او ژورو ځايونو کې مه گرځئ‪.‬‬

‫پام کوئ! که تالنده برېښنا وي‪ ،‬تر ونو الندې مه درېږئ‪.‬‬ ‫د برق له ستنو او آنتنونو څخه لرې شئ‪.‬‬

‫دا ټکي مو د باران او برېښنا له خطر څخه ساتي‪.‬‬ ‫‪69‬‬

‫اونۍ‬

‫‪12‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫کلمه‬

‫مثبت امريه‬

‫منفي امريه‬

‫راوړل‬

‫راوړئ!‬

‫مه راوړئ!‬ ‫مه څښئ!‬

‫څښل‬ ‫خوړل‬ ‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫وخورئ!‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫ ‬ ‫توپ‬

‫پنسل ‬

‫ ‬ ‫مېږه‬

‫ ‬ ‫قلم‬

‫مارکر ‬

‫جال ‬

‫ ‬ ‫وزه‬

‫ ‬ ‫اوښ‬

‫ ‬ ‫بېټ‬

‫وېکټې‬ ‫ ‬

‫گډ‬ ‫تباشير‬

‫دلوبو وسايل‬

‫څاروي‬

‫د ليکلو څيزونه‬

‫توپ‬

‫وزه‬

‫قلم‬

‫\ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫\ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪70‬‬

‫\ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪12‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ټولنیز مثبت مهارتونه‪ :‬د خلکو د احساساتو په اړه وړاندوينه‬

‫نوښتي لیکنه‬

‫د خلکو د احساساتو په اړه وړاندوينه ولې مهمه ده؟‬

‫د دې لپاره چې له خلکو سره ښې اړيکې ټينگې کړو‪.‬‬

‫څنگه کولی شئ د خلکو پر احساساتو ځانونه پوه کړئ؟‬ ‫__________________________________________‬

‫خبرې‬

‫__________________________________________‬

‫پوهېدل‬

‫__________________________________________‬

‫ټولگيوال‬

‫__________________________________________‬ ‫کله چې موږ د خلکو پر احساساتو پوه شو‪ ،‬نو له هغوی سره‬ ‫ښې اړيکې ټينگولی شو‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪71‬‬

‫ځواب‬

‫‪12‬‬

‫اونۍ‬

‫‪6‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫ب‬

‫الف‬

‫کلمه‬

‫مثبت امريه‬

‫منفي امريه‬

‫راوړل‬

‫راوړئ!‬

‫مه راوړئ!‬

‫څښل‬

‫وڅښئ!‬

‫خوړل‬

‫!‬

‫مه خورئ!‬

‫ج‬ ‫چاغ هلکان غټ غوايان برگې چرگې‬ ‫سرې مڼې برگ چرگان‬

‫ژېړ خټکی‬

‫وړې نجونې غټې‌غواگانې‬

‫کرېکټ‬

‫پنسل‬

‫مېږه ‬

‫رسۍ کشول‬

‫قلم ‬

‫مارکر ‬

‫توپ ‬

‫زمری‬

‫فيل ‬

‫لېوه‬

‫واليبال‬

‫تباشير‬

‫لوبې‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪72‬‬

‫ژوبڼ‬

‫د ليکلو څېزونه‬

‫‪13‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ ‬ ‫ثواب‬

‫ ‬ ‫وارث‬

‫کثافات ‬

‫ ‬ ‫سيند‬

‫ ‬ ‫پسرلی‬

‫الس‬

‫ ‬ ‫نصير‬

‫اخالص‬

‫ ‬ ‫صفا‬

‫ ‬

‫پام‬

‫صفايي‬

‫ث‬ ‫س‬

‫ص‬

‫اشر‬

‫د ښار پاکوالی‬ ‫څنگه کوالی شو‪ ،‬ښار پاک وساتو؟‬

‫ښار زموږ گډ کور دی‪ .‬که د ښار‬

‫صفايي ته پام ونه شي‪ ،‬په ناروغيو‬

‫به اخته شو‪ .‬د دې لپاره چې ښار صفا‬ ‫او ښکلی وساتو‪ ،‬بايد‪:‬‬

‫ په خپلو کورونو او شاوخوا کې‬‫ښايسته نيالگي کېنوو‪،‬‬

‫‪ -‬کثافات په ټاکلي ځای يا کثافت دانۍ کې واچوو‪،‬‬

‫‪ -‬د والړو اوبو ډنډونه له منځه يوسو‪ .‬په لښتيو‪ ،‬ويالو او سيندونو‬

‫کې کثافات ونه غورځوو‪،‬‬

‫‪ -‬د پاکوالي په اشر کې برخه واخلو‪ .‬د خپلې سيمې صفا ساتل ثواب‬

‫لري‪ .‬گرانو زده کوونکو! ښار زموږ گډ کور دی‪ .‬بايد پاک يې وساتو‪.‬‬ ‫‪73‬‬

‫اونۍ‬

‫‪13‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫غټ هلکان‬

‫ل‬

‫غټ هلکان ‬

‫واړه هلکان‬

‫ناست هلکان ‬

‫وړې نجونې خوشحال هلکان ‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫ناستې نجونې ‬

‫خوشحالې نجونې‬ ‫غټې نجونې‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫ ‬ ‫هندواڼه‬

‫ ‬ ‫بوټي‬

‫آسونه ‬

‫انگور‬

‫پسونه ‬

‫الوچې ‬

‫ ‬ ‫نيالگي‬

‫اوښان‬

‫چمنونه ‬

‫ ‬ ‫غواگانې‬

‫ ‬ ‫شفتالو‬

‫گالن‬

‫حيوانات‬

‫سمسورتيا‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫گالن‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫مېوې‬ ‫شفتالو‬

‫پسونه‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪74‬‬

‫‪13‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬ ‫کلمه‬

‫کلمه ‪ +‬وال‬

‫کلمه‬

‫ليک‬

‫ليک‪+‬وال‬

‫ليکوال‬

‫هېواد‬

‫هېواد‪+‬وال‬

‫هېوادوال‬

‫کلي‬

‫کلي‪+‬وال‬

‫کليوال‬

‫نړۍ‬

‫نړۍ ‪+‬وال‬

‫بڼ‬

‫تلوسه‬

‫نړيوال‬

‫زرغونه‬

‫د پسرلي ترانه‬ ‫ژمـــی تېـــر شـــو‪ ،‬هـــوا ښـــه شـــوه‬ ‫پســـرلي وږمـــه خـــوره شـــوه‬ ‫بلبـــل بيـــا ســـندرې وايـــي‬ ‫بـــڼ‪ ،‬بېديـــا نغمـــه نغمـــه شـــوه‬ ‫نارنـــج گل شـــو‪ ،‬انـــار گل شـــو‬ ‫غـــر او ســـمه رنگينـــه شـــوه‬ ‫شـــاگردان مکتـــب تـــه درومـــي‬ ‫د لي ــک لوس ــت ي ــې تلوس ــه ش ــوه‬ ‫د بزگـــر لـــه کار او زيـــاره‬ ‫وچـــه ځمکـــه زرغونـــه شـــوه‪.‬‬ ‫‪75‬‬

‫اونۍ‬

‫‪13‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫کلمه‬

‫مثبت امريه‬

‫منفی امريه‬

‫خندل‬

‫وخاندئ!‬

‫مه خاندئ!‬ ‫مه ژاړئ!‬

‫ژړل‬ ‫لټول‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫ويې لټوئ!‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫واسکټ ‬

‫ ‬ ‫زرکه‬

‫سپين‬

‫ ‬ ‫سور‬ ‫لونگۍ ‬

‫شين ‬

‫کميس ‬

‫مرغۍ‬

‫کوتره ‬

‫طوطي ‬

‫ ‬ ‫تور‬

‫څادر‬

‫رنگونه‬ ‫سور‬

‫الوتونکي‬ ‫طوطي‬

‫جامې‬ ‫کميس‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــ‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪76‬‬

‫‪13‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ټولنیز مثبت مهارتونه‪ :‬د خلکو احساساتو ته ځواب ويل‬ ‫ماشومان څه ډول احساس لري او مور يې څه احساس کوي؟‬

‫نوښتي لیکنه‬

‫موږ بايد د خلکو پر احساساتو ځانونه پوه کړو‪.‬‬

‫تېره ورځ چې زه ناوخته کور ته ورسېدم‪،‬‬ ‫مور مې ډېره وارخطا وه‪.‬‬

‫__________________________________________‬

‫مينه‬

‫__________________________________________‬

‫فکر‬

‫__________________________________________‬

‫ستونزې‬

‫__________________________________________‬

‫لوبې‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪77‬‬

‫‪13‬‬

‫اونۍ‬

‫‪6‬‬

‫کلمې‬

‫لوست‬

‫ب‬

‫الف‬ ‫غټ هلکان‬

‫کلمه‬

‫کلمه‪+‬وال‬

‫کلمه‬

‫بڼ‬

‫بڼ‪ +‬وال‬

‫بڼوال‬

‫نړۍ‬

‫نړي‪+‬وال‬

‫نړيوال‬

‫گډون‬

‫گډون‪+‬وال‬

‫گډونوال‬

‫ج‬ ‫ش‬ ‫خط ک ‬ ‫قلم ‬ ‫بانجان ‬

‫خپه هلکان همزولي هلکان‬ ‫غټ هلکان‬ ‫همزولې نجونې وړې نجونې خوشحال هلکان‬ ‫خوشحاله نجونې خپه نجونې‬

‫قرطاسيه‬

‫قلم تراش‬ ‫ــــــــــ‬ ‫ـــــــــ‬ ‫ـــــــــ‬ ‫ـــــــــ‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪78‬‬

‫رنده ‬

‫قلم تراش ‬

‫روميان ‬

‫ ‬ ‫پياز‬ ‫کتابچه‬

‫ترکاڼ‬

‫پنسل پاک‬

‫اره‬ ‫ــــــــــ‬ ‫ـــــــــ‬ ‫ـــــــــ‬ ‫ـــــــــ‬

‫اره‬ ‫چکش‬ ‫گندنه‬

‫سابه‬

‫گندنه‬ ‫ــــــــــ‬ ‫ـــــــــ‬ ‫ـــــــــ‬ ‫ـــــــــ‬

‫‪14‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ ‬ ‫توريالی‬

‫تالوت‬

‫ساتنه ‬

‫ ‬ ‫ساعت‬

‫ ‬ ‫ترانه‬

‫طالب‬

‫ت‬

‫ ‬ ‫مطالعه‬

‫ضابط ‬

‫خياط‬

‫ط‬

‫باور‬

‫خپه‬

‫اندېښنه‬

‫په خپل ځان باور‬ ‫جاوېد نوی په لومړي ټولگي کې‬ ‫شامل شو‪ .‬د دوی د کور او ښوونځي‬ ‫تر منځ الره کږه وږه وه‪.‬‬ ‫هغه خپه و چې ښوونځي ته به څنگه‬ ‫ځي‪ .‬د جاوېد پالر صابر هغه په غېږ‬ ‫کې ونيوه‪.‬‬ ‫ورته يې وويل‪ :‬زويه! اندېښنه مه کوه‪ .‬ورور به دې ښوونځي ته‬ ‫بيايي‪ .‬جاوېد د پالر په خبره خوشحاله شو‪.‬‬ ‫صابر خپل مشر زوی ته وويل‪ :‬جاوېد ښوونځي ته بيايه او راوله يې‪.‬‬ ‫څو ورځې تېرې شوې‪ .‬جاوېد پر الره بلد شو او پر ځان يې باور‬ ‫پيدا شو‪ .‬هغه خپل مشر ورور ته وويل‪ :‬مننه وروره! زه نور په‬ ‫خپله ښوونځي ته تالی شم‪.‬‬ ‫‪79‬‬

‫اونۍ‬

‫‪14‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫‪ .1‬واړه‬ ‫____‬

‫____‬

‫____‬

‫‪____ .2‬‬

‫____‬

‫____‬

‫‪____ .3‬‬

‫روان‬ ‫____‬

‫____‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫والړ ‬

‫خپه‬

‫واړه ‬

‫غټه‬

‫خوشحاله‬

‫غټ‬

‫والړې ‬

‫روان‬

‫وړې‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫کلمې‬

‫‪ .۱‬زه کوټې ته ځم‪.‬‬

‫خونې ‬

‫آسمان‬

‫کومک ‬

‫الر‬

‫‪ .۳‬امين له الرې څخه ډبرې لرې کوي‪.‬‬

‫غر ‬

‫تيږې‬

‫‪ .۴‬پلوشه درس لولي‪.‬‬

‫سبق ‬

‫لمر‬

‫‪ .۵‬اتل ښايسته ماشوم دی‪.‬‬

‫ښکلی ‬

‫مېز‬

‫‪ .۲‬زه له خپلې خور سره مرسته کوم‪.‬‬

‫‪ .۶‬څانگه کور پاک ساتي ‪.‬‬

‫خونه ‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪80‬‬

‫ستوري‬

‫‪14‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ ‬ ‫ ثور‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫کثافات‬

‫انسان ‬

‫ ‬ ‫سهار‬

‫ صابر ‬

‫ ‬ ‫بصيره‬ ‫ککړتيا‬

‫وارث ‬ ‫ ‬

‫درس‬ ‫خالص‬

‫غوڅ‬

‫ث‬ ‫س‬

‫ص‬

‫ټاکلي‬

‫پاکه هوا‬ ‫څنگه د هوا د ککړتيا مخه نيوالی شو؟‬ ‫هر څوک پاکې هوا ته اړتيا لري‪.‬‬

‫ککړه هوا انسان ناروغه کوي‪.‬‬

‫زموږ په هېواد کې ډېرو کسانو‬ ‫ښکلي ځنگلونه غوڅ کړل‪ .‬د هوا‬

‫صفايۍ ته يې زيان ورساوه‪.‬‬

‫گرانو زده کوونکو! د دې لپاره چې‬

‫په پاکه هوا کې ژوند وکړو‪ ،‬نو بايد‪:‬‬ ‫‪ -‬گالن او بوټي وکرو‪.‬‬

‫ ونې کېنوو او ښکلي باغونه جوړ کړو‪ .‬د ونو او گالنو ښه ساتنه‬‫وکړو‪ .‬پالستيکي او ربړي شيان ونه سوځوو‪.‬‬

‫‪ -‬کثافات په ټاکلي ځای کې واچوو‪.‬‬

‫ شنې ونې‪ ،‬ځنگلونه او بوټي پرې نه کړو‪ .‬نو راځئ! پورتنيو الرښوونو‬‫ته پام وکړو‪ .‬د خپلې روغتيا لپاره د هوا دککړتيا مخه ونيسو‪.‬‬ ‫‪81‬‬

‫اونۍ‬

‫‪14‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫‪ .1‬برگ‬ ‫____‬

‫____‬

‫____‬

‫‪____ .2‬‬

‫____‬

‫____‬

‫‪____ .3‬‬

‫____‬

‫____‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫ ‬ ‫ ‬

‫‪ .۲‬ډېرې خبرې مه کوه‬

‫برگ ‬

‫والړ‬

‫ناسته ‬

‫روان‬

‫ ‬ ‫سور‬

‫والړې‬

‫روانې‬

‫کشاميل پرسلی مرسل‬ ‫گالب اوړی‬ ‫شنبه‬ ‫پنجشنبه رامبېل‬ ‫ژمی‬ ‫جمعه منی‬ ‫دوشنبه‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫‪ .۱‬ژر کور ته الړ شه!‬

‫ناستې ‬

‫برگې‬

‫!‬

‫گالن‬

‫کشاميل‬

‫‪ .۳‬رښتيا ووايه‬

‫د اونۍ ورځې‬

‫‪ .۴‬دروغ مه وايه‬

‫دوشنبه‬

‫‪ .۵‬د مشرانو درناوی وکړه‬

‫د کال فصلونه‬

‫پرسلی‬ ‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪82‬‬

‫‪14‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫د احساساتو اداره کول او ټولنیز مثبت مهارتونه‪ :‬د يوه کار يا‬ ‫حالت په اړه د خلکو ډول ډول احساسات‬

‫نوښتي لیکنه‬

‫څنگه کولی شئ د خپل ملگري پر احساساتو ځانونه پوه کړئ؟‬

‫موږ بايد د خلکو احساسات وپېژنو او مناسب چلند ورسره وکړو‪.‬‬

‫ ‬ ‫موږ بايد له خپلو ملگرو سره خبرې وکړو‪.‬‬ ‫__________________________________________‬

‫__________________________________________‬ ‫__________________________________________‬ ‫__________________________________________‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪83‬‬

‫خوشحاله‬ ‫خپه‬ ‫پوهېدل‬ ‫کوښښ‬

‫‪14‬‬

‫اونۍ‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫ب‬

‫الف‬

‫‪ .1‬دلته راشه!‬

‫وړې‬ ‫____‬

‫____‬

‫____‬

‫____‬

‫لوست‬

‫!‬

‫‪ .2‬شور مه کوه!‬

‫____‬

‫‪ .۳‬رښتيا ووايه‬

‫‪ .۴‬دروغ مه وايه‬ ‫‪ .۵‬د مشرانو درناوی وکړه ‬

‫____‬

‫والړ‪ ،‬خپه‪ ،‬واړه‪ ،‬غټه‪ ،‬خوشحاله‪،‬‬ ‫غټ‪ ،‬والړې‪ ،‬روان‪ ،‬وړې‬

‫گالن‬

‫ج‬ ‫کشاميل‪ ،‬مميز‪ ،‬پښې ‪ ،‬السونه ‪،‬‬ ‫چارمغز‪ ،‬رامبېل‪ ،‬رس‪ ،‬گالب‪ِ ،‬پسته‬

‫کشاميل‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪84‬‬

‫وچې مېوې‬

‫بادام‬

‫د بدن غړي‬

‫سرتگې‬

‫‪15‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ ‬ ‫زمری‬

‫ ‬ ‫وزه‬

‫باز ‬

‫ ‬ ‫گازره‬

‫ ‬ ‫زړه‬

‫زرکه‬

‫ ‬ ‫ترموز‬

‫ ‬ ‫پياز‬

‫بزگر‬

‫کمزوری‬

‫ِ‬ ‫صحي‬

‫ز‬

‫مناسب‬

‫ِصحي خواړه‬ ‫يوه ورځ زرمينې خپل زوی کلينيک ته‬ ‫وړی و‪.‬‬

‫د هغې زوی ډېر کمزوری او ډنگر و‪.‬‬

‫زرمينې ډاکټرې ته وويل‪ :‬ډاکټرې‬ ‫صاحبې! دا زوی مې ډېر کمزوری دی‬

‫او تل ژاړي‪ .‬ډاکټرې زرمينې ته وويل‪:‬‬ ‫خورې! دې ماشوم ته دې ِصحي او مناسب خواړه نه دي ورکړي‪.‬‬ ‫زرمينې پوښتنه وکړه‪ِ :‬صحي او مناسب خواړه کوم دي؟‬

‫ډاکټرې وويل‪ :‬خورې! ښه پوښتنه دې وکړه‪.‬‬ ‫ِصحي خواړه هغه دي چې پاک وي‪ .‬بدن مو قوي کړي‪ .‬له ناروغيو‬

‫مو وساتي‪ .‬ډاکټرې زياته کړه‪ :‬موږ بايد ډول ډول خواړه وخورو‪ ،‬لکه‪:‬‬ ‫شيدې‪ ،‬هگۍ‪ ،‬مېوې‪ ،‬سابه‪ ،‬لوبيا‪ ،‬نخود‪ ،‬غوښه او داسې نور‪.‬‬

‫زرمينې وويل‪ :‬خير يوسې! اوس پوه شوم‪.‬‬ ‫‪85‬‬

‫اونۍ‬

‫‪15‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫‪ .۱‬ايمل پاک خواړه خوري‪.‬‬

‫کلمې‬

‫(هغه) پاک خواړه خوري‪.‬‬

‫هغه‬

‫‪ .۲‬زه‪ ،‬ځال او خيبر پاک خواړه خورو‪.‬‬ ‫( ‬

‫هغې‬

‫) پاک خواړه خورو‪.‬‬

‫‪ .۳‬سپوږمۍ او څانگه روغتون ته والړې‪.‬‬ ‫( ‬

‫موږ‬

‫) روغتون ته والړې‪.‬‬

‫‪ .۴‬ښکال ته يې درمل راوړل‪.‬‬ ‫( ‬ ‫ل‬

‫هغوی‬

‫) ته يې درمل راوړل‪.‬‬ ‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫الف‬

‫ب‬

‫تيږه‬

‫شفاخانه‬

‫پړی‬

‫شين‬

‫جوړ‬

‫روغ‬

‫ښکلی‬

‫رسۍ‬

‫سمسور‬

‫ډبره‬

‫روغتون‬

‫ښايسته‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪86‬‬

‫‪15‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫ځم‬

‫زه ‪ +‬ځم‬

‫زه ځم‬

‫ځو‬

‫موږ ‪ +‬ځو‬

‫موږ ځو‬

‫خاندو‬

‫موږ ‪ +‬خاندو‬

‫موږ خاندو‬

‫ليکي‬

‫هغوی ‪ +‬ليکي‬

‫هغوی ليکي‬

‫لوبه‬

‫مطالعه‬

‫دوړې‬

‫د سترگو ساتنه‬

‫زلمي زمرک ته وويل‪ :‬راځه چې په‬ ‫کمپيوټر کې لوبه وکړو‪.‬‬

‫هغوی يو ساعت لوبه وکړه‪ .‬د دواړو‬ ‫سترگې سرې اوښتې وې‪ .‬د زلمي مور‬ ‫وويل‪ :‬گرانو! لوبه بس کړئ‪ .‬سترگې‬ ‫مو خرابوي‪ .‬زمرک وويل‪ :‬ترورې! ته‬ ‫رښتيا وايې‪ .‬زما سترگې سوی کوي‪.‬‬ ‫د زلمي مور يو کتاب ورکړ‪ .‬ويې ويل‪ :‬واخلئ! د کتاب دا ځای ولولئ‪.‬‬ ‫وروسته زلمي د کتاب هماغه برخه په لوړ غږ ولوستله‪ :‬که ټلويزيون‪،‬‬ ‫کمپيوټر يا موبايل ته ډېر وخت وگورئ‪ ،‬سترگې مو خرابېږي‪ .‬په لږه‬ ‫رڼا کې مطالعه مه کوئ‪ .‬لمـر ته مخامخ مه گورئ‪ .‬سترگې مو له دوړو‬ ‫وساتئ‪ .‬که شيان ښه نه وينئ‪ ،‬د سترگو ډاکټر ته ورشئ‪.‬‬ ‫‪87‬‬

‫اونۍ‬

‫‪15‬‬

‫لوست‬

‫‪4‬‬

‫جملې‬

‫‪، :‬‬

‫‪ .۱‬د پستې ځنگلونه په دې واليتونو کې دي‪ :‬بدخشان‪ ،‬تخار‪،‬‬ ‫بغالن او سمنگان‪.‬‬ ‫‪ .۲‬زما د وروڼو نومونه دا دي اتل خيبر شمشاد او حميد‪.‬‬ ‫‪ .۳‬زموږ دا مېوې خوښېږي لکه انار مڼې انگور او خټکي‪.‬‬ ‫‪ .۴‬موږ بايد ډول ډول خواړه وخورو لکه شيدې هگۍ مېوې او لوبيا‪.‬‬ ‫‪ .۵‬د کاميابۍ الرې دا دي هڅه کوښښ تعليم او مطالعه‪.‬‬ ‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫الف‬

‫ب‬

‫روغ‬

‫تياره‬

‫لوړ‬

‫پاک‬

‫تود‬

‫تور‬

‫سپين‬

‫ټيټ‬

‫ناولی‬

‫رنځور‬

‫رڼا‬

‫سوړ‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪88‬‬

‫‪15‬‬

‫اونۍ‬

‫لوست‬

‫‪5‬‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫مثبت ټولنیز مهارتونه او د شخړو حلول‪ :‬ښه ملگري‬

‫نوښتي لیکنه‬

‫احمد او راشد ښه ملگري دي‪.‬‬ ‫دوی هره ورځ يو ځای لوبې کوي‪.‬‬ ‫____________________________________________‬

‫ناروغ‬

‫____________________________________________‬ ‫يوه ورځ راشد ناروغ و‪.‬‬

‫ښوونځي‬

‫____________________________________________‬ ‫احمد وارخطا و چې راشد به له درسونو وروسته پاتې شي‪.‬‬

‫مرسته‬

‫____________________________________________‬

‫درس‬

‫راشد احمد ته وويل‪ :‬ته مې ډېر ښه ملگری يې‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪89‬‬

‫‪15‬‬

‫اونۍ‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫الف‬

‫‪ .۱‬احمد پاک خواړه خوري‪.‬‬ ‫( هغه ) پاک خواړه خوري‬ ‫‪ .۲‬زه‪ ،‬ځال او حامد پاک خواړه خورو‪.‬‬ ‫) پاک خواړه خورو‪.‬‬

‫( ‬

‫‪ .۳‬زهره او زرڅانگه روغتون ته والړې‬ ‫) روغتون ته والړې‪.‬‬

‫( ‬

‫‪ .۴‬رڼا ته درمل راوړي‪.‬‬ ‫( ‬

‫ب‬

‫کلمې‬

‫جوړ‬

‫هغه‬

‫هغوی‬ ‫موږ‬ ‫هغې‬

‫شفاخانه‬

‫ښکلی‬

‫شين‬

‫سمسور‬

‫روغ‬

‫تيږه‬

‫ښايسته‬

‫روغتون‬

‫ډبره‬

‫) ته درمل راوړي‪.‬‬

‫ج‬ ‫‪ .۱‬موږ درې وروڼه يو‪ :‬اتل‪ ،‬خيبر او شمشاد‪.‬‬ ‫‪ .۲‬زموږ دا مېوې خوښېږي لکه انار مڼې او انگور‪.‬‬ ‫‪ .۳‬زما دا سابه ډېر خوښ دي لکه بېڼدۍ پالک تور بانجان او کدو‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪90‬‬

‫‪:‬‬

‫‪،‬‬

‫‪16‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توری او کلمې‬

‫ ‬ ‫ذره بين‬

‫ ‬ ‫ذبيح‬

‫ذاکر ‬

‫ ‬ ‫نذير‬

‫ ‬ ‫تذ ِکره‬

‫آذان‬

‫ ‬ ‫کاغذ‬

‫ ‬ ‫ذکيه‬

‫محاذ‬

‫نس ناستی‬

‫کانگې‬

‫ذ‬

‫ناولي‬

‫نس ناستی‬ ‫نذير چې کور ته راغی‪ ،‬ويې ويل‪:‬‬ ‫مورې! زموږ ښوونځي ته ډاکټران‬

‫راغلي وو‪ .‬د نس ناستي په باره کې‬

‫يې خبرې وکړې‪ .‬مور يې په خوشحالۍ‬ ‫ترې وپوښتل‪ :‬ښه زويه! ډاکټرانو څه‬

‫ويل؟ نذير وويل‪ :‬ډاکټرانو ويل چې د‬ ‫نس ناستي ناروغان ژر ژر تشناب ته‬

‫ځي‪ .‬کېدای شي کانگې وکړي او نس يې وخوږېږي‪ .‬که ډېر وخت‬ ‫دوام وکړي‪ ،‬د بدن اوبه يې کمېږي‪ .‬موږ ته ډاکټرانو دا هم وويل‪:‬‬

‫« ناولي خواړه او هغه څه بايد ونه خورو چې مچان ورباندې گرځي‪.‬‬ ‫ناپاکې اوبه هم بايد ونه څښو‪ .‬د ډوډۍ له خوړلو مخکې بايد‬

‫السونه پاک ومينځو‪ .‬د حاجت له رفع کولو وروسته هم بايد السونه‬ ‫ومينځو‪ .‬السونه بايد په صابون او پاکو اوبو ومينځل شي‪».‬‬ ‫‪91‬‬

‫اونۍ‬

‫‪16‬‬

‫لوست‬

‫‪2‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫‪ .۱‬زلمی درملتون ته والړ‪.‬‬

‫کلمې‬

‫‪ .۲‬تلوسې له خپلو ملگرو سره ښه چلند کاوه‪.‬‬

‫هغه‬

‫(هغه) درملتون ته والړ‪.‬‬ ‫( ‬

‫) له خپلو ملگرو سره ښه چلند کاوه‪.‬‬

‫( ‬

‫) روغتون ته ځو‪.‬‬

‫( ‬

‫) درمل واخيستل‪.‬‬

‫‪ .۳‬زه او وږمه روغتون ته ځو‪.‬‬

‫موږ‬

‫‪ .۴‬ننگيالي او ښکال درمل واخيستل‪.‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫هغې‬ ‫هغوی‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫‪.۱‬‬

‫تياره‬

‫رڼا‬

‫تورتم‬

‫ځنگل‬

‫‪.۲‬‬

‫کوچنی‬

‫ډاکټر‬

‫لوی‬

‫وړوکی‬

‫‪.۳‬‬

‫ملگری‬

‫انډيوال‬

‫دښمن‬

‫قلم‬

‫‪.۴‬‬

‫پوهه‬

‫ماشومان‬

‫ناپوهي‬

‫علم‬

‫‪.۵‬‬

‫ساړه‬

‫يخ‬

‫سابه‬

‫گرم‬

‫‪.۶‬‬

‫مېړانه‬

‫زده کړه‬

‫بې زړه‬

‫زړورتيا‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪92‬‬

‫‪16‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫خوره‬

‫و‪+‬خوره‬

‫وخوره!‬

‫څښه‬

‫و‪+‬څښه‬

‫وڅښه!‬

‫ليکه‬

‫و‪+‬ليکه‬

‫وليکه!‬

‫خانده‬

‫و‪+‬خانده‬

‫وخانده!‬

‫واکسين‬

‫ذاکر ذکيې ته وويل‪ :‬خورې!‬

‫خوړ‬

‫ناروغي‬

‫واکسين‬

‫ذبيح اهلل کاکا نه پرېږدي چې لمسيان يې‬ ‫واکسين کړم‪ .‬وايي چې زما لمسيان‪ ،‬خو‬ ‫روغ دي‪ ،‬واکسين ورته نه کوم‪ .‬ذکيې‬ ‫وويل‪ :‬راځه چې په گډه يې پوه کړو‪.‬‬ ‫دوی ذبيح اهلل کاکا ته ورغلل‪ .‬ذکيې‬ ‫ورته وويل‪ :‬گوره کاکا! تا کور په لوړ ځای کې جوړ کړی دی‪ .‬ولې‬ ‫دې په خوړ کې نه جوړاوه؟ ذبيح اهلل کاکا وويل‪ :‬په خوړ کې‪ ،‬خو کله‬ ‫کله سېل راځي‪ .‬ذکيې وويل‪ :‬ناروغۍ هم که نن نشته‪ ،‬سبا به پيدا‬ ‫شي‪ .‬که ماشومان واکسين نه شي‪ ،‬کېدای شي په ناروغيو اخته شي‪.‬‬ ‫واکسين د ځينو ناروغيو مخه نيسي‪ .‬ذبيح اهلل کاکا غږ وکړ‪ :‬هلئ!‬ ‫ماشومان راولئ چې واکسين يې کړي‪.‬‬ ‫‪93‬‬

‫اونۍ‬

‫‪16‬‬

‫لوست‬

‫‪4‬‬

‫جملې‬

‫‪، :‬‬ ‫‪.۱‬زما د خويندو نومونه دا دي‪ :‬تلوسه‪ ،‬ښکال‪ ،‬ځال او مينه‪.‬‬ ‫‪ .۲‬زموږ هېواد ډول ډول مېوې لري لکه ناک زردآلو شفتالو او مڼې‪.‬‬ ‫‪ .۳‬روغتيا ته دغه سابه گټور دي لکه پالک گلپي او شلغم‪.‬‬ ‫‪ .۴‬يو کال څلور فصلونه لري پسرلی دوبی منی او ژمی‪.‬‬ ‫‪ .۵‬ز موږ بيرغ درې رنگه لري تور سور او زرغون‪.‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫‪.۱‬‬

‫زوړ‬

‫سپين ږيری‬

‫روغتيا‬

‫ځوان‬

‫‪.۲‬‬

‫سوله‬

‫درمل‬

‫روغه‬

‫جگړه‬

‫‪.۳‬‬

‫ودان‬

‫ويجاړ‬

‫باران‬

‫آباد‬

‫‪.۴‬‬

‫غښتلی‬

‫واکسين‬

‫پياوړی‬

‫کمزوری‬

‫‪.۵‬‬

‫روغ‬

‫جوړ‬

‫هېواد‬

‫ناروغ‬

‫‪.۶‬‬

‫وړکتوب‬

‫مېوه‬

‫ځواني‬

‫ماشومتوب‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪94‬‬

‫‪16‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ټولنیز مثبت مهارتونه‪ :‬په گډه کار کول‬

‫نوښتي لیکنه‬

‫شکيال غواړي د باغچې گالن اوبه کړي‪.‬‬ ‫د دوی باغچه ډېر گالن لري‪.‬‬ ‫__________________________________________‬

‫کار‬

‫__________________________________________‬

‫مرسته‬

‫_________________________________________‬

‫احمد‬

‫شکيال له خپل ورور څخه مننه وکړه‪.‬‬ ‫هغه وويل‪ :‬موږ بايد له يو بل سره مرسته وکړو‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪95‬‬

‫‪16‬‬

‫اونۍ‬

‫‪6‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫الف‬

‫ب‬

‫‪ .۱‬زلمی درملتون ته والړ‪.‬‬ ‫(هغه) درملتون ته والړ‪.‬‬ ‫‪ .۲‬تلوسې يوه ښايسته کتابچه واخيسته‪.‬‬ ‫) يوه ښايسته کتابچه واخيسته‪.‬‬

‫( ‬

‫‪ .۳‬زه او وږمه روغتون ته ځو‪.‬‬ ‫) روغتون ته ځو‪.‬‬

‫( ‬

‫‪ .۴‬ننگيالي او ښکال درمل واخيستل‪.‬‬ ‫) درمل واخيستل‪.‬‬

‫( ‬

‫کلمې‬

‫تياره‬

‫هغه‬

‫هغې‬

‫ښکال‬

‫تورتم ځنگل‬

‫کوچنی ډاکټر‬

‫لوی‬

‫وړوکی‬

‫جوړ‬

‫هېواد‬

‫کلی‬

‫انډيوال ملگری دښمن‬

‫قلم‬

‫پوهه ماشومان تيږه‬

‫علم‬

‫روغ‬

‫زه‬ ‫موږ‬ ‫هغوی‬

‫ج‬

‫‪ .۱‬زما د خويندو نومونه دا دي تلوسه ښکال او ځال‪.‬‬

‫‪، :‬‬

‫‪ .۲‬زموږ هېواد ډول ډول مېوې لري لکه ناک زردآلو او شفتالو‪.‬‬ ‫‪ .۳‬زموږ بيرغ درې رنگه لري تور سور او زرغون‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪96‬‬

‫‪17‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ ‬ ‫زکريا‬

‫ورزش ‬

‫پياز ‬

‫ ‬ ‫کارېز‬

‫زرمينه ‬

‫ذره بين‬

‫ ‬ ‫عذاب‬

‫ ‬ ‫کاغذ‬

‫تذکره‬

‫واليبال‬

‫ذهن‬

‫ز‬ ‫ذ‬

‫ژمنه‬

‫ورزش‬ ‫زکريا هره ورځ له ملگرو سره په کوڅه کې‬ ‫واليبال کاوه‪ .‬يوه ورځ د دوی توپ د زرمينې‬

‫ترور په کور کې ولوېد‪.‬‬

‫زرمينه ترور له کوره راووته او زکريا ته يې‬

‫وويل‪ :‬زويه! ولې مو په دې توپ هسې ځان‬ ‫له کاره ايستلی دی؟‬

‫زکريا ورته وويل‪ :‬ترورې! ځان له کاره نه‬

‫باسو‪ ،‬ورزش کوو‪ .‬زرمينې ترور وويل‪ :‬زويه! ورزش څه گټې لري؟‬

‫هغه ځواب ورکړ‪ :‬ترورې! څوک چې ورزش کوي‪ ،‬بدن يې ښه وده‬ ‫کوي‪ .‬ذهن يې ښه وي‪ .‬ژر نه ناروغه کېږي‪.‬‬

‫زرمينې ترور وويل‪ :‬زويه! چې دومره گټې لري‪ ،‬بيا په مناسب ځای‬ ‫کې ورزش کوئ‪ .‬خو په داسې ځای کې نه چې څوک په عذاب شي‪.‬‬

‫هغوی ژمنه وکړه چې نور به په سم ځای کې لوبې کوي‪.‬‬ ‫‪97‬‬

‫اونۍ‬

‫‪17‬‬

‫لوست‬

‫‪2‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫‪ .۱‬خوشحال هره ورځ ورزش کوي‪.‬‬ ‫ ‬

‫کلمې‬

‫(هغه) هره ورځ ورزش کوي‪.‬‬

‫‪ .۲‬زرغونې پرون يو ښکلی قلم واخيست‪.‬‬ ‫( ‬

‫ ‬

‫) پرون يو ښکلی قلم واخيست‪.‬‬

‫‪ .۳‬زه او څانگه خپل غاښونه پاک ساتو‪.‬‬ ‫( ‬

‫ ‬

‫) خپل غاښونه پاک ساتو‪.‬‬

‫ ‬ ‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫هغې‬ ‫موږ‬ ‫هغوی‬

‫‪ .۴‬زلمی او توريالی درس لولي‪.‬‬ ‫( ‬

‫هغه‬

‫) درس لولي‪.‬‬ ‫د لغتونو زېرمه‬

‫‪.۱‬‬

‫خام‬

‫اومه‬

‫واليبال‬

‫پوخ‬

‫‪.۲‬‬

‫لوړ‬

‫ټيټ‬

‫جگ‬

‫ورزش‬

‫‪.۳‬‬

‫ويښ‬

‫ورځ‬

‫ويده‬

‫بيدار‬

‫‪.۴‬‬

‫گټه‬

‫زيان‬

‫فايده‬

‫توپ‬

‫‪.۵‬‬

‫صبر‬

‫ميدان‬

‫بې صبري‬

‫زغم‬

‫‪.۶‬‬

‫عالم‬

‫چمن‬

‫پوه‬

‫جاهل‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪98‬‬

‫‪17‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫ځم‬

‫زه ‪ +‬ځم‬

‫زه ځم‬

‫گورو‬

‫موږ ‪ +‬گورو‬

‫موږ گورو‬

‫راځي‬

‫هغوی ‪ +‬راځي‬

‫هغوی راځي‬

‫ځي‬

‫هغه ‪ +‬ځي‬

‫هغه ځي‬

‫غذا‬

‫سالمتيا‬

‫ملتيا‬

‫د روغتيا ترانه‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫خپله روغتـــــــــيا ساتمـــــــه‬

‫ســـــــالمتــــــــيا ساتمـــــه‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫مـخ او الســـــونه مينځـــــــــم‬

‫جامــــــې صـــــــفا ساتمــه‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫پاک مـې غاښــــونه ساتــــــم‬

‫د ځــان ښــــکـال ساتمـــــه‬

‫ ‬

‫نه خورم ناپاکــــــې مېــــــوې ‬

‫پاکـــــــه غـــــــذا ساتمـــــه‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ورزش مې کار دی هر وخت‬

‫دغــــــه ملتـــــيا ساتمــــــه‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫گرد او غبــــــار دی مــــــرض‬

‫ځان لــه بــــــال ساتمـــــــــه‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫لـــــه نــاپــــاکـيـو څـــخــــه‬

‫پاک شاوخــوا ساتمــــــــه‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫خيال د خپل کـــور د پاکــۍ‬

‫په بيـــا او بيا ساتمــــــــــه‬ ‫‪99‬‬

‫اونۍ‬

‫‪17‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫جملې‬

‫‪، :‬‬

‫‪ .۱‬ورزشي لوبې دا دي‪ :‬فوټبال‪ ،‬کرېکټ‪ ،‬منډې وهل او واليبال‪.‬‬

‫‪ .۲‬د اونۍ ورځې دا دي شنبه يکشنبه دوشنبه سه شنبه چهارشنبه پنجشنبه او جمعه‪.‬‬ ‫‪ .۳‬زما دا رنگونه خوښېږي شين سور ژېړ سپين او تور‪.‬‬ ‫‪ .۴‬دا خواړه زموږ روغتيا ته گټه رسوي لکه غوښه لوبيا نخود او سابه‪.‬‬ ‫‪ .۵‬زموږ هېواد ډول ډول وچې مېوې لري لکه بادام پسته جلغوزي او‬ ‫غوزان‪.‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫‪.۱‬‬

‫مينه‬

‫محبت‬

‫کرکه‬

‫بڼ‬

‫‪.۲‬‬

‫کوچنيان‬

‫ماشومان‬

‫جامې‬

‫لويان‬

‫‪.۳‬‬

‫ستړی‬

‫ښکلی‬

‫هوسا‬

‫ستومانه‬

‫‪.۴‬‬

‫توان‬

‫روغتيا‬

‫طاقت‬

‫ناتوان‬

‫‪.۵‬‬

‫سهار‬

‫گهيځ‬

‫ماښام‬

‫غذا‬

‫‪.۶‬‬

‫ښکلی‬

‫غاښونه‬

‫ښايسته‬

‫بدرنگ‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪100‬‬

‫‪17‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ټولنیز مثبت مهارتونه او د شخړو حلول‪ :‬مثبت چلند او د ځورولو‬ ‫مخنيوی‬

‫نوښتي لیکنه‬

‫احمد او راشد ښه ملگري دي‪ .‬دوی تل يوځای‬ ‫لوبې کوي‪ ،‬خو زلمی راشد ځوروي‪.‬‬ ‫زلمی تل راشد وهي او کتابونه يې ترې اخلي‪.‬‬ ‫__________________________________________‬ ‫خپه‬ ‫__________________________________________‬ ‫ژړل‬ ‫__________________________________________‬ ‫مخنيوی‬ ‫__________________________________________‬ ‫ملگری‬ ‫__________________________________________‬ ‫ښه‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪101‬‬

‫اونۍ‬

‫‪17‬‬

‫‪6‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫الف‬

‫کلمې‬

‫‪ .۱‬خوشحال ورزش کوي‪.‬‬ ‫(هغه) ورزش کوي‪.‬‬

‫‪ .۲‬زرغونې قلم واخيست‪.‬‬ ‫( ‬

‫ب‬

‫) قلم واخيست‪.‬‬

‫هغه‬ ‫هغې‬ ‫موږ‬ ‫هغوی‬

‫‪ .۳‬زه او څانگه خپل غاښونه پاک ساتو‪.‬‬ ‫( ‬

‫) خپل غاښونه پاک ساتو‪.‬‬

‫‪ .۴‬زلمی او توريالی درس لولي‪.‬‬ ‫( ‬

‫ ‬

‫) درس لولي‪.‬‬

‫خام‬

‫اومه‬

‫پوخ‬

‫ملر‬

‫لوړ‬

‫بريغ‬

‫جگ‬

‫ټيټ‬

‫گټه‬

‫تاوان‬

‫توپ‬

‫فایده‬

‫مينه‬

‫قلم‬

‫جفا‬

‫محبت‬

‫ستړی‬

‫ښکال‬

‫هوسا ستومانه‬

‫ج‬ ‫‪ .۱‬ورزشي لوبې دا دي‪ :‬فوټبال‪ ،‬کرېکټ‪ ،‬منډې وهل‬ ‫او واليبال‪.‬‬

‫‪، :‬‬

‫‪ .۲‬د اونۍ ورځې دا دي شنبه يکشنبه دوشنبه سه شنبه چهارشنبه‬ ‫پنجشنبه او جمعه‪ .‬‬

‫‪ .۳‬زما دا رنگونه خوښېږي شين سور ژېړ سپين او تور‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪102‬‬

‫‪18‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توری او کلمې‬

‫ ‬ ‫ظاهره‬

‫ظرفونه ‬

‫ظريف ‬

‫ ‬

‫نظيفه ‬

‫ ‬ ‫مظلوم‬

‫نظر‬

‫ ‬ ‫محفوظ‬

‫لفظ ‬

‫لحاظ‬

‫لرغونی‬

‫منارونه‬

‫ظ‬

‫مرکز‬

‫د غزني لرغونی ښار‬ ‫غزني د افغانستان يو پخوانی او لرغونی‬ ‫ښار دی‪ .‬يو وخت په دې ښار کې مشهور‬

‫عالمان او پوهان اوسېدل‪.‬‬

‫اوس ډېر خلک غواړي چې دا ښار وگوري‪.‬‬ ‫ظريف تېره اونۍ غزني ته تللی و‪ .‬هغه وويل‪:‬‬

‫موږ ښوونکي د لرغونو آثارو ليدلو ته‬

‫بوتلو‪.‬‬

‫ظاهرې وپوښتل‪ :‬وروره! هلته مو څه وليدل؟‬

‫ظريف ورته وويل‪ :‬موږ د غزني دنگ او ښکلي منارونه وليدل‪ .‬دا‬ ‫منارونه ډېر پخوا جوړ شوي دي‪.‬‬

‫ظاهرې وويل‪ :‬ښه! نور مو کوم ځايونه وليدل؟‬

‫هغه ځواب ورکړ‪ :‬بيا د سلطان محمود پاچا باغ او قبر ته والړو‪.‬‬

‫موږ ته ښوونکي وويل‪« :‬دا ښار پخوا د غزنوي پاچاهانو مرکز و‪».‬‬ ‫‪103‬‬

‫اونۍ‬

‫‪18‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫‪ .۱‬هوسۍ د مشرانو درناوی کوي‪.‬‬

‫کلمې‬

‫‪ .۲‬وحيده او سارا د مشرانو خبرو ته غوږ نيسي‪.‬‬

‫موږ‬

‫(هغه) درناوی کوي‪.‬‬ ‫(‬

‫) د مشرانو خبرو ته غوږ نيسي‪.‬‬

‫( ‬

‫) جومات ته ځي‪.‬‬

‫( ‬

‫) کلي ته تللي وو‪.‬‬

‫دوی‬

‫‪ .۳‬نجيب او عزيز جومات ته ځي‪.‬‬

‫هغه‬

‫‪ .۴‬زه او مور مې کلي ته تللي وو‪.‬‬

‫غ‬

‫ل‬

‫ت‬

‫هغوی‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫‪.۱‬‬

‫حامد خپل ځان ( پاک) ساتي‪.‬‬

‫‪.۲‬‬

‫سپوږمۍ (‬

‫) ته راغله‪.‬‬

‫‪.۳‬‬

‫توريالی (‬

‫‪.۴‬‬

‫خالد د (‬

‫‪.۵‬‬

‫(‬

‫‪.۶‬‬

‫موږ ټول (‬

‫) ته والړ‪.‬‬ ‫) تالوت کوي‪.‬‬

‫) يې ښه وده کوي‪.‬‬ ‫) يو‪.‬‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪104‬‬

‫کلمې‬ ‫پاک‬

‫دريم‬

‫لمر‬

‫کور‬

‫کاغذ‬ ‫کتابچه‬

‫غزني‬ ‫قرآن شريف‬

‫افغانستان‬

‫بدن‬

‫خويندې‬

‫افغانان‬

‫‪18‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫ځم‬

‫زه ‪ +‬ځم‬

‫زه ځم‪.‬‬

‫الړو‬

‫موږ ‪ +‬الړو‬

‫موږ الړو‪.‬‬

‫کوو‬

‫موږ ‪ +‬خبرې کوو‬

‫موږ خبرې کوو‪.‬‬

‫ځي‬

‫هغوی ‪ +‬ځي‬

‫هغوی ځي‪.‬‬

‫پښېمانه‬

‫سراج العمارت‬

‫ژمنه‬

‫ونو ته پام‬ ‫خيبر او سهراب په ننگرهار کې د سراج‬ ‫العمارت په باغ کې گرځېدل‪.‬‬ ‫سهراب د يوې ونې نري ښاخ ته السونه‬ ‫ورواچول‪ .‬هغه يو دوه ځله په کې وزنگېده‪.‬‬ ‫ښاخ رامات شو‪ .‬خيبر وويل‪ :‬سهرابه! څومره‬ ‫ښايسته ښاخ و‪ ،‬ولې دې مات کړ؟‬ ‫سهراب ځواب ورکړ‪ :‬څه يې کوې‪ .‬مات دې‬ ‫وي‪ .‬په يوه ښاخ به څه وشي‪ .‬په دې وخت کې محمد گل ښوونکی‬ ‫راغی‪ .‬ورته ويې ويل‪ :‬نه زويه! که هر څوک يو يو ښاخ مات کړي‪،‬‬ ‫يوه ونه به هم پاتې نه شي‪ .‬په ونو او گالنو زموږ هېواد ښکلی دی‪.‬‬ ‫سهراب په خپل کار پښېمانه شو‪ .‬هغه ژمنه وکړه چې بيا به د ونو‬ ‫ښاخونه نه ماتوي‪.‬‬ ‫‪105‬‬

‫اونۍ‬

‫‪18‬‬

‫لوست‬

‫‪4‬‬

‫جملې‬

‫اوس‬

‫راتلونکی‬

‫‪ .۱‬زرغونه ډوډۍ خوري‪.‬‬

‫زرغونه به ډوډۍ وخوري‪.‬‬

‫‪ .۲‬احمد ورزش کوي‪.‬‬

‫احمد به ورزش وکړي‪.‬‬

‫‪ .۳‬هغوی خپل درسونه وايي‪.‬‬

‫ل‬

‫هغوی به خپل درسونه ووايي‪.‬‬

‫‪ .۴‬زه نيالگيو ته اوبه ورکوم‪.‬‬

‫زه به نيالگيو ته اوبه ورکړم‪.‬‬

‫‪ .۵‬هغوی خپله سيمه سمسوروي‪.‬‬

‫هغوی به خپله سيمه سمسوره کړي‪.‬‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫‪.۱‬‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫کلمې‬

‫فريد (هوښيار) هلک دی‪.‬‬

‫‪.۲‬‬

‫ځال او ښکال (‬

‫) کېنوي‪.‬‬

‫‪.۳‬‬

‫غزنی ښايسته (‬

‫) لري‪.‬‬

‫‪.۴‬‬

‫موږ خپل ټولگی (‬

‫‪.۵‬‬

‫ز موږ د هېواد نوم (‬

‫‪.۶‬‬

‫د افغانستان پالزمېنه (‬

‫آسمان‬

‫هوښيار‬

‫نيالگي‬

‫اوبه‬

‫منارونه‬

‫نارنج‬

‫) ساتو‪ .‬پاک‬

‫اوبه‬

‫) دی‪.‬‬

‫کونړ‬

‫افغانستان‬

‫) ده‪.‬‬

‫کابل‬

‫ننگرهار‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪106‬‬

‫‪18‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫د شخړو حلول‪ :‬د ځورولو پېژندل او په گوته کول‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫ظريف د څلورم ټولگي زده کوونکی و‪ .‬ده به هره ورځ ظاهر ځوراوه‪.‬‬ ‫ظريف به ظاهر په بد نوم ياداوه‪.‬‬

‫_________________________________________‬

‫محفوظ له خپل کشر ورور ظاهر څخه پوښتنه وکړه‬ ‫چې ولې خپه يې؟ ظاهرخپل ورور ته کيسه وکړه‪.‬‬

‫_________________________________________‬

‫محفوظ وويل‪ :‬زه به له ظريف سره په دې اړه خبرې وکړم‪.‬‬ ‫هغه به په دې پوه کړم چې ځورول ښه کار نه دی‪.‬‬

‫_________________________________________‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪107‬‬

‫خپه‬ ‫ځورول‬

‫مننه‬

‫اونۍ‬

‫‪18‬‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫ب‬

‫الف‬ ‫‪ .۱‬هوسۍ درس لولي‪( .‬هغه) درس لولي‪.‬‬ ‫(‬

‫‪ .۳‬خيبر او اتل غزني ته ځي‪.‬‬ ‫(‬

‫) غزني ته ځي‪.‬‬

‫ته غوږ نيسي‪.‬‬

‫کلمې‬ ‫هغه‬ ‫موږ‬

‫‪ .۴‬زه او ځال کلي ته تللي وو‪.‬‬

‫هغوی‬

‫) کلي ته تللي وو‪.‬‬

‫دوی‬

‫(‬

‫کلمې‬

‫‪ .۱‬ښه زده کــوونکـي د مشرانو ــــــــــــــــ‬

‫‪ .۲‬ډېوه او سپوږمۍ ښوونځي ته ځي‪.‬‬ ‫) ښوونځي ته ځي‪.‬‬

‫لوست‬

‫کتاب خبرو‬

‫‪ .۲‬زما ټولگيوال ــــــــــــــــ دي‪.‬‬

‫لمر خوشحاله‬

‫‪ .۳‬ښوونکی ــــــــــــــــ ته والړ‪.‬‬

‫ځمکې ننگرهار‬

‫‪ .۴‬خالد له ملگرو سره ــــــــــــــــ نه کوي‪.‬‬

‫کتابچه‬

‫النجه‬

‫‪ .۵‬زه ډېر ــــــــــــــــ لرم‪.‬‬

‫کتابونه‬

‫کابل‬

‫ج‬

‫را تلونکی‬

‫اوس‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪.۱‬پروېز خپلو گاونډيانو سره مرسته کوي‪.‬‬

‫پروېز به له خپلو گاونډيانو سره مرسته وکړي‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۲‬زه نيالگيو ته اوبه ورکوم‪.‬‬

‫زه به نيالگيو ته اوبه ورکړم‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۳‬هغوی خپل ښار پاک ساتي‪.‬‬

‫هغوی به خپل ښار پاک وساتي‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۴‬زه ښوونځي ته ځم‪.‬‬

‫زه به ښوونځي ته الړ شم‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪108‬‬

‫‪19‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توری او کلمې‬

‫ ‬ ‫ضيا‬

‫ضابط ‬

‫ضرورت ‬

‫ ‬ ‫مرضيه‬

‫عريضه ‬

‫حضرت‬

‫ ‬ ‫حوض‬

‫مريض ‬

‫عارض‬

‫نوټونه‬

‫ناچله‬

‫ض‬

‫ارزښت‬

‫افغانۍ‬

‫د ضيا کوچنۍ لور‪ ،‬مرضيې وويل‪:‬‬

‫پالره! پيسې راکړه چې د رسم کتابچه‬ ‫واخلم‪ .‬پالر يې پنځوس افغانۍ‬ ‫ورکړې‪ .‬هغه نژدې دوکان ته ورغله‪.‬‬ ‫دوکاندار يوه کتابچه او څلور زاړه‬ ‫لسگون نوټونه ورکړل‪ .‬مرضيې وويل‪:‬‬ ‫ما ته نوي نوټونه راکړه‪ .‬دوکاندار ځواب ورکړ‪ :‬څه ناچله خو نه دي‪.‬‬ ‫مرضيه خپه شوه‪ .‬دوکاندار وويل‪ :‬مه خپه کېږه‪ .‬زه به نوي نوټونه‬ ‫درکړم‪ ،‬خو خلک پيسې ښې نه ساتي‪.‬‬ ‫مرضيه چې کور ته راغله‪ ،‬پالر ته يې کيسه وکړه‪.‬‬ ‫پالر يې وويل‪ :‬دوکاندار ښه وايي‪ .‬نوټونه بايد ښه وساتل شي‪ .‬افغانۍ‬ ‫زموږ د هېواد پيسې دي‪ .‬د افغانيو په چاپولو ډېرې پيسې لگېږي‪.‬‬ ‫هر څوک بايد پيسې ښه وساتي‪.‬‬ ‫‪109‬‬

‫اونۍ‬

‫‪19‬‬

‫‪2‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫کلمې‬

‫‪ .۱‬زه او هوسۍ له خپلو پيسو سره مينه لرو‪.‬‬

‫موږ‬

‫(موږ) له خپلو پيسو سره مينه لرو ‪ .‬‬ ‫‪ .۲‬خالد پنځوس افغانۍ راکړې‪.‬‬ ‫( ‬

‫دوی‬

‫) پنځوس افغانۍ راکړې‪.‬‬

‫هغه‬

‫‪ .۳‬ابراهيم او يوسف په پيسو قلمونه اخلي‪.‬‬ ‫( ‬

‫) په پيسو قلمونه اخلي‪.‬‬

‫هغوی‬

‫‪ .۴‬هيله او مرضيه له يو بل سره مرسته کوي‪.‬‬ ‫( ‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫لوست‬

‫) له يو بل سره مرسته کوي‪.‬‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫کلمې‬

‫‪ .۱‬زه (هرات) ته ځم‪.‬‬ ‫‪ .۲‬افغانستان زموږ (‬ ‫‪ .۳‬زموږ پيسې (‬ ‫‪ .۴‬زما مور (‬

‫) دی‪.‬‬ ‫) دي‪.‬‬

‫) ده‪.‬‬

‫‪ .۵‬د احمد کور په (‬ ‫‪ .۶‬هوسۍ د (‬

‫آسمان‬ ‫هېواد‬

‫) ټولگي زده کوونکې ده‪.‬‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪110‬‬

‫کلی‬

‫کتابچې‬

‫افغانۍ‬

‫کابل‬

‫دېوال‬

‫ښوونکې‬

‫) کې دی‪.‬‬

‫هرات‬

‫کور‬

‫کتاب‬

‫دريم‬

‫‪19‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫ځو‬

‫موږ ‪ +‬ځو‬

‫موږ ځو‪.‬‬

‫خوري‬

‫هغوی ‪ +‬خوري‬

‫هغوی خوري‪.‬‬

‫ځي‬

‫هغه ‪ +‬ځي‬

‫هغه ځي‪.‬‬

‫راځي‬

‫دوی ‪ +‬راځي‬

‫دوی راځي‪.‬‬

‫لرغونې‬

‫غاټول‬

‫ُبز کشي‬

‫ِ‬ ‫دگل ُسرخ مېله‬

‫د گلِ ُسرخ لرغونې مېله هر پسرلی په‬

‫بلخ کې جوړېږي‪ .‬سږ کال ضيا له کورنۍ‬ ‫سره دې مېلې ته تللی و‪ .‬گوري چې د‬ ‫شاديان دښته سرو غاټولو پوښلې ده‪.‬‬ ‫دښته داسې سره وه لکه سور بخمل‪.‬‬ ‫ضيا يو هلک وليد چې ښکلې جامې او‬ ‫برگه چپنه يې اغوستې وه‪.‬‬ ‫پر سر يې سره خولۍ وه‪ .‬دوی سره‬

‫ملگري شول‪ .‬هغه ضمير نومېده او د هغه ځای اوسېدونکی و‪ .‬لږ لرې‬ ‫په لوی ميدان کې خلکو آسونه ځغلول‪ .‬ضيا وويل‪ :‬دا خلک څه کوي؟‬ ‫ضمير ځواب ورکړ‪ :‬دوی ُبزکشي کوي‪ .‬راځه چې زه او ته هم لوبې‬

‫وکړو‪ .‬ضيا او ضمير لوبې وکړې او له مېلې څخه يې خوند واخيست‪.‬‬ ‫‪111‬‬

‫اونۍ‬

‫‪19‬‬

‫لوست‬

‫‪4‬‬

‫جملې‬

‫اوس‬

‫راتلونکی‬

‫‪ .۱‬موږ له خپلو پيسو سره مينه لرو‪.‬‬

‫موږ به له خپلو پيسو سره مينه ولرو‪.‬‬

‫‪ .۲‬هوسۍ او غوټۍ خوشحاله دي‪.‬‬

‫هوسۍ او غوټۍ به خوشحاله وي‪.‬‬

‫‪ .۳‬افغانان له افغانستان سره مينه لري‪.‬‬

‫ل‬

‫افغانان به له افغانستان سره مينه ولري‪.‬‬

‫‪ .۴‬زه ډوډۍ خورم‪.‬‬

‫زه به ډوډۍ وخورم‪.‬‬

‫‪ .۵‬زه د مور او پالر درناوی کوم‪.‬‬

‫زه به د مور او پالر درناوی وکړم‪.‬‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫‪ .۱‬موږ يو پر بل (مهربانه) يو‪.‬‬ ‫‪ .۲‬غوټۍ او ښکال سره (‬ ‫‪ .۳‬د افغانستان بيرغ (‬

‫) دي‪.‬‬ ‫) رنگه لري‪.‬‬

‫‪ .۴‬د افغانستان پالزمېنه (‬ ‫‪ .۵‬احمد خپل کتابونه (‬ ‫‪ .۶‬سليمان (‬

‫کلمې‬

‫مهربانه‬

‫غرونه‬

‫سړک‬

‫خويندې‬

‫درې‬

‫پنځه‬

‫) دی‪ .‬کندهار‬ ‫) ساتي‪.‬‬

‫) کوي‪.‬‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪112‬‬

‫کابل‬

‫ښه‬

‫ساعت‬

‫لمونځ‬

‫اوبه‬

‫‪19‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫د شخړو حلول‪ :‬ځورول او د زده کوونکو عکس العمل‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫ظريف ال هم ظاهر ځوراوه‪.‬‬ ‫ظاهرخپه و او نه يې غوښتل چې ښوونځي ته والړ شي‪.‬‬

‫_______ __________________________________‬

‫مور او پالر‬

‫_________________________________________‬

‫نصيحت‬

‫د ظاهر ټولگيوالو تصميم ونيو چې له هغه سره‬

‫مرسته وکړي‪ .‬هغوی خپل ښوونکي ته وويل چې‬ ‫ظريف تل ظاهر ځوروي‪.‬‬

‫________________________________________‬

‫مخنيوی‬

‫د ظريف ورور محفوظ او ټولگيوال خوشحاله وو‬ ‫چې ظريف اوس ظاهر نه ځوروي‪.‬‬

‫_________________________________________‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪113‬‬

‫ټولگی‬

‫اونۍ‬

‫‪19‬‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫ب‬

‫الف‬

‫‪ .۱‬زه او هوسۍ له خپلو پيسو سره مينه لرو‪.‬‬ ‫( ) له خپلو پيسو سره مينه لرو‪ .‬‬

‫‪ .۲‬خالد پنځوس افغانۍ راکړې‪.‬‬

‫کلمې‬

‫(‬

‫‪ .۴‬هيله او اسما له يو بل سره مرسته‬ ‫کوي‪( .‬‬

‫ج‬

‫مهربانه‬

‫‪ .۱‬موږ يو پر بل (مهربانه) يو‪.‬‬

‫هغه‬ ‫موږ‬

‫‪ .۳‬د افغانستان بيرغ ( ) رنگه لري‪ .‬درې‬

‫‪ .۴‬د افغانستان پالزمېنه (‬

‫دوی‬

‫‪ .۵‬احمد خپل کتابونه (‬ ‫‪ .۶‬سليمان (‬

‫) له يو بل سره مرسته کوي‪.‬‬

‫) دي‪.‬‬

‫) دی‪.‬‬ ‫) ساتي‪.‬‬

‫) کوي‪.‬‬

‫غرونه‬

‫سړک خويندې‬

‫‪ .۲‬غوټۍ او ښکال سره (‬

‫( ) پنځوس افغانۍ راکړې‪.‬‬ ‫‪.۳‬ابراهيماويوسفپهپيسوقلمونهاخلي هغوی‬ ‫) په پيسو قلمونه اخلي‪.‬‬

‫کلمې‬

‫کندهار‬ ‫ښه‬ ‫لمونځ‬

‫پنځه‬ ‫کابل‬ ‫ساعت‬ ‫وبه‬

‫راتلونکی‬

‫اوس‬

‫‪ .۱‬موږ له خپلو پيسو سره مينه لرو ‪.‬‬

‫موږ به له خپلو پيسو سره مينه ولرو‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۲‬هوسۍ او غوټۍ خوشحاله دي‪.‬‬

‫هوسۍ او غوټۍ به خوشحاله وي‪.‬‬

‫‪ .۳‬افغانان له افغانستان سره مينه لري‪ .‬‬

‫افغانان به له افغانستان سره مينه ولري‪.‬‬

‫‪ .۴‬زه کور ته ځم‪ .‬‬

‫زه به کورته الړ شم‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪114‬‬

‫‪20‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ظفر ‬

‫محفوظ ‬

‫ظرف ‬

‫نظر ‬

‫منظرې ‬

‫ضرب‬

‫ ‬ ‫ضيا‬

‫ ‬ ‫عارض‬

‫عريضه‬

‫خندق‬

‫دښمن‬

‫ظ‬ ‫ض‬

‫امن‬

‫زرغونه انا‬ ‫راضيې له ظريفې څخه پوښتنه وکړه‪:‬‬ ‫زرغونه انا څوک وه او ولې يې انا بولو؟‬

‫ظريفې وويل‪ :‬زرغونه انا د احمدشاه‬ ‫بابا مور وه‪ .‬کله چې احمدشاه بابا پاچا‬

‫شو‪ ،‬مشرانو ورته وويل‪ :‬د کندهار ښار‬

‫شاوخوا دېوالونه راتاو کړه‪ .‬خندق هم‬ ‫وکينده چې له دښمن څخه په امن شو‪.‬‬

‫زرغونه انا چې خبره شوه‪ ،‬ويې ويل‪:‬‬

‫زويه! ته خو د ټول افغانستان مشر‬

‫يې‪ .‬بايد داسې پاچا واوسې چې ټول وطنوال درسره مينه وکړي‪ .‬که دا‬

‫ښار په دېوالونو ساتې‪ ،‬نو ټول وطن به څنگه وساتې؟ ته بايد د ټولو‬ ‫وطنوالو د ساتنې فکر وکړې‪ .‬راضيې وويل‪ :‬پوه شوم‪ .‬انا ځکه ورته‬

‫وايو چې د ټولو وطنوالو په فکر کې وه‪.‬‬ ‫‪115‬‬

‫اونۍ‬

‫‪20‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫کلمې‬

‫‪ .۱‬اجمل او ايمل له هېواد سره مينه لري‪.‬‬

‫موږ‬

‫(هغوی) له هېواد سره مينه لري‪.‬‬ ‫‪.۲‬محمود او خالد ښوونځي ته ځي‪.‬‬ ‫( ‬

‫دوی‬

‫) ښوونځي ته ځي‪.‬‬

‫‪ .۳‬ماللۍ په دريم ټولگي کې ده‪.‬‬ ‫( ‬

‫دی‬

‫) په دريم ټولگي کې ده‪.‬‬

‫‪ .۴‬خوشحال او الهام لوبې کوي‪.‬‬ ‫( ‬

‫هغوی‬

‫) لوبې کوي‪.‬‬

‫‪ .۵‬زه او ياسين د هېواد ترانه لولو ‪.‬‬ ‫( ‬ ‫ل‬

‫هغه‬

‫) د هېواد ترانه لولو‪.‬‬ ‫غ‬

‫ت‬

‫‪.۱‬‬ ‫‪.۲‬‬ ‫‪.۳‬‬ ‫‪.۴‬‬ ‫‪.۵‬‬ ‫‪.6‬‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫کلمې‬

‫زه ( ښار) ته ځم‪.‬‬ ‫پر موږ خپل هېواد (‬ ‫دا د لوبو (‬ ‫زرغونه انا د (‬

‫) دی‪.‬‬

‫) دی‪.‬‬ ‫) مور وه‪.‬‬

‫پلوشه او سپوږمۍ په پيسو (‬ ‫بالل او حارث (‬

‫ښار‬

‫آسمان‬

‫گران‬

‫لوبې‬

‫ميدان‬

‫لوستل‬

‫احمدشاه بابا اوبه‬

‫) اخلي‪.‬‬

‫) ته ځي‪.‬‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪116‬‬

‫غر‬

‫کتابون‬

‫لمر‬

‫بازار‬

‫‪20‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬ ‫وايي‬

‫هغوی وايي‪.‬‬

‫هغوی ‪ +‬وايي‬

‫خاندو‬

‫موږ ‪ +‬خاندو‬

‫موږ خاندو‪.‬‬

‫اوري‬

‫دی ‪ +‬اوري‬

‫دی اوري‬

‫ځي‬

‫دوی ‪ +‬ځي‬

‫جلگې‬

‫د بوډۍ ټال‬

‫دوی ځي‪.‬‬

‫زرغون‬

‫د وطن ترانه‬

‫وطن‬

‫ور ســـره مينـــه لـــرو‬ ‫ښـــکلی وطـــن زمونـــږه‬ ‫د بـــوډۍ ټـــال يـــې وا وا‬ ‫خـــوږې مېـــوې يـــې اهـــا‬ ‫د شــپې يــې ســتورو بانــدې‬ ‫غرونـــه‪ ،‬رغونـــه وا وا‬ ‫جلگـــې‪ ،‬بـــــاغونه اهـــا‬ ‫پـــه علـــم‪ ،‬پوهـــه بانـــدې‬ ‫ت ــور‪ ،‬س ــور‪ ،‬زرغ ــون وا وا‬ ‫د خـــدای احســـان دی اهـــا‬ ‫د زړه دارو او درمـــان‬

‫را بانـــدې گـــران دی‬ ‫افغـــــــــانستـــــــــــــان دی‬ ‫ميـــده بـــاران ښايســـته‬

‫رنگيـــن گالن ښايســـته‬ ‫ښـــکلی آسمــــــــــان دی‬ ‫دښ ــتې‪ ،‬درې تک ــې ش ــنې‬ ‫واه منظـــرې تکـــې شـــنې‬

‫دی‬ ‫ودان‬ ‫ودان‬ ‫بيـــــــــرغ نښـــان لـــــــــرو‬ ‫افغـــــــانستــــــــان لــــــــــرو‬ ‫د هـــر افغـــــــــــــــان دی‬

‫‪117‬‬

‫اونۍ‬

‫‪20‬‬

‫لوست‬

‫‪4‬‬

‫جملې‬

‫راتلونکی‬

‫اوس‬ ‫‪ .۱‬موږ له مور سره مرسته کوو‪.‬‬

‫موږ به له مور سره مرسته وکړو‪.‬‬

‫‪ .۲‬زه له خپل پالر سره درس وايم‪.‬‬

‫زه به له خپل پالر سره درس ووايم‪.‬‬

‫‪ .۳‬ښوونځی د زده کړې ځای دی‪.‬‬

‫ښوونځی به د زده کړې ځای وي‪.‬‬

‫ل‬

‫‪ .۴‬هوسۍ لمونځ کوي‪.‬‬

‫هوسۍ به لمونځ وکړي‪.‬‬

‫‪ .۵‬نصير احمد تالوت کوي‪.‬‬

‫نصير احمد به تالوت وکړي‪.‬‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫‪ .۱‬خوشحال او الهام ( ټولگيوال) دي‪.‬‬ ‫‪ .۲‬سپوږمۍ د (‬ ‫‪ .۳‬زه د مور (‬

‫) ترانه لولي‪.‬‬ ‫) کوم‪.‬‬

‫‪ .۴‬ز موږ د هېواد نوم (‬

‫) دی‪.‬‬

‫‪ .۵‬ماللۍ د هېواد ملي (‬ ‫‪ .۶‬ماللۍ د کوم (‬

‫) وه‪.‬‬

‫) وه؟‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪118‬‬

‫کلمې‬

‫اوبه‬

‫ټولگيوال‬

‫آسمان‬

‫وطن‬

‫درناوی‬

‫خبره‬

‫افغانستان‬

‫ننگرهار‬

‫ښوونکې‬

‫اتله‬

‫کتاب‬

‫هېواد‬

‫‪20‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫د شخړو حلول‪ :‬د ځورولو مخنيوی کول‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫ذبيح د لوبو په ميدان کې زده کوونکي ځوروي‪.‬‬ ‫هغه زده کوونکو ته بد نومونه اخلي او وهي يې‪.‬‬

‫_________________________________________‬

‫ښوونکی‬

‫_________________________________________‬

‫ټولگی‬

‫_________________________________________‬

‫ملگري‬

‫_________________________________________‬

‫خوشحاله‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪119‬‬

‫اونۍ‬

‫‪20‬‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫ب‬

‫الف‬

‫‪ .۱‬اجمل او ايمل له هېواد سره مينه لري‪.‬‬ ‫(هغوی) له هېواد سره مينه لري‪.‬‬

‫‪ .۲‬زه او خالد ښوونځي ته ځو‪.‬‬ ‫) ښوونځي ته ځو‪.‬‬

‫(‬

‫‪ .۳‬ماللۍ ملي اتله ده‪.‬‬ ‫(‬

‫) ملي اتله ده‪.‬‬

‫‪ .۴‬خوشحال او الهام لوبې کوي‪.‬‬ ‫(‬

‫) لوبې کوي‪.‬‬

‫کلمې‬

‫هغوی‬ ‫موږ‬ ‫هغه‬ ‫دوی‬

‫‪ .۵‬ياسين د هېواد ترانه لولي‬ ‫(‬

‫ج‬

‫دی‬

‫کلمې‬ ‫تيږه‬

‫زه (ښار) پاک ساتم‪.‬‬

‫لوبې‬

‫پر موږ خپل هېواد ــــــــــ دی‪.‬‬

‫ښار‬ ‫گران‬

‫لوستل ميدان‬

‫دا د لوبو ــــــــــ دی‪.‬‬ ‫باغوان گالنو ته ــــــــــــ ورکوي‪.‬‬ ‫پلوشه او سپوږمۍ په پيسو ــــــــــــ اخلي‪.‬‬

‫کور‬ ‫لمر‬

‫اوبه‬ ‫بکسې‬

‫) د هېواد ترانه لولي‪.‬‬

‫راتلونکی‬

‫اوس‬

‫‪ .۱‬زه ژوبڼ ته ځم‪.‬‬

‫زه به ژوبڼ ته والړ شم‪.‬‬

‫‪ .۲‬بزگر په ځمکه کې کار کوي‪.‬‬

‫بزگر به په ځمکه کې کار وکړي‪.‬‬

‫‪ .۳‬هغوی خپل هېواد سمسوروي‪.‬‬

‫هغوی به خپل هېواد سمسور کړي‪.‬‬

‫‪ .۴‬هوسۍ لمونځ کوي‪.‬‬

‫هوسۍ به لمونځ وکړي‪.‬‬

‫‪ .۵‬سليم تالوت کوي‪.‬‬

‫سليم به تالوت وکړي‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫وطن‬

‫امال‬ ‫‪120‬‬

‫‪21‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ ‬ ‫مېز‬

‫ ‬ ‫زبير‬

‫زرکه ‬

‫ ‬ ‫بزگر‬

‫پياز ‬

‫نذير‬

‫ ‬ ‫کاغذ‬

‫ذره بين ‬

‫ذاکر‬

‫موسکی‬

‫روغ‬

‫ز‬

‫ذ‬

‫گټې‬

‫زېور اکا‬ ‫‌ذاکر او ذکيه د خپل بابا ليدو ته تللي‬ ‫وو‪ .‬هغه زېور اکا نومېده‪ .‬پاکې جامې يې‬ ‫اغوستې وې او لونگۍ يې پر سر وه‪ .‬هغه‬

‫ښه ښکارېده‪‌‌ .‬ذاکر ورته وويل‪ :‬بابا! ته د‬ ‫څو کالو يې؟‬

‫زېور اکا ورته موسکی شو‪ ،‬تک سپين‬

‫غاښونه يې ښکاره شول‪ .‬ويې ويل‪ :‬پوره‬

‫نوي کلن يم‪ .‬ذکيې پوښتنه وکړه‪ :‬نو غاښونه دې څنگه داسې روغ‬

‫پاتې دي؟ زېور اکا وويل‪ :‬بچيانو! زه هر وخت تر خوراک وروسته‬ ‫غاښونه په ُبرس يا ِمسواک مينځم‪ .‬بدن مې پاک ساتم او ورزش‬ ‫کوم‪ ،‬نو شکر بدن مې روغ دی‪ .‬ذاکر وويل‪ :‬ښه! زه اوس پوه شوم‬

‫چې پاکي او ورزش څومره گټې لري‪.‬‬ ‫‪121‬‬

‫اونۍ‬

‫‪21‬‬

‫لوست‬

‫‪2‬‬

‫کلمې او جملې‬ ‫‪ .۱‬ذکيه موزيم ته ځي‪ .‬‬

‫(هغه) موزيم ته ځي‪.‬‬

‫کلمې‬

‫‪ .۲‬ادريس او زکريا خپل ځانونه پاک ساتي‪ ( .‬‬

‫) خپل ځانونه پاک ساتي‪.‬‬

‫( ‬

‫) د منارونو سيل کوي‪.‬‬

‫‪ .۳‬کريم د منارونو سيل کوي‪.‬‬

‫ ‬

‫‪ .۴‬زرمينه او ذاکره د داراالمان ماڼۍ ته ځي‪( .‬‬ ‫‪ .۵‬ځال د مور او پالر خبرو ته غوږ نيسي‪ ( .‬‬

‫دوی‬ ‫هغوی‬

‫) داراالمان ماڼۍ ته ځي‪.‬‬

‫) د مور او پالر خبرو ته غوږ نيسي‪.‬‬

‫هغه‬

‫‪، :‬‬

‫‪ .۱‬ز موږ هېواد ډېر لرغوني ځايونه لري‪ ،‬لکه‪ :‬د هرات جامع جومات‬ ‫او منارونه‪ ،‬د غزني منارونه‪ ،‬د هلمند د ُبست کال‪ ،‬د رستم تخت او داسې نور‪.‬‬ ‫‪ .۲‬زموږ د هېواد پيسې دا نوټونه لري د يوې د دوو پنځو لسو شلو پنځوسو‬ ‫سلو پنځه سوو او زرو افغانيو نوټونه‪.‬‬

‫‪ .۳‬ښوونکي وويل راتلونکې اونۍ کې د رسم پښتو رياضي او دينيات مضمونونو‬ ‫ازموينه ده‪.‬‬ ‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫کلمې‬

‫‪ .۱‬احمد خوشحاله دی‪.‬‬

‫ناست‬

‫خوښ‬

‫زده کړه‬

‫درس‬

‫‪ .۲‬زه پوهه ترالسه کوم‪.‬‬

‫علم‬

‫‪ .۴‬محمود ستړی دی‪.‬‬

‫ستومانه‬

‫‪ .۳‬بالل سبق وايي‪.‬‬

‫کور‬

‫‪ .۵‬زه ښوونځي ته ځم‪.‬‬

‫بډای‬

‫‪ .۶‬ظاهر شتمن دی‪.‬‬ ‫د لومړي منت بیا لوستل‬

‫‪122‬‬

‫مکتب‬

‫خپه‬

‫مکتب‬

‫غټ‬

‫‪21‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ ‬ ‫ظاهر‬

‫ ‬ ‫لفظ‬

‫لحاظ ‬

‫ ‬ ‫ضابط‬

‫ ‬ ‫حوض‬

‫فرض‬

‫ ‬ ‫مظلوم‬

‫موزيم‬

‫ ‬ ‫رياض‬

‫مجسمه‬

‫مرضيه‬

‫ظ‬

‫ض‬

‫لوښي‬

‫موزيم‬ ‫ظاهره او مرضيه په دريم ټولگي کې‬ ‫زده کړې کوي‪.‬‬ ‫مرضيه ناروغه وه‪ .‬هغه ورځ ښوونځي ته‬ ‫نه وه تللې‪ .‬ښوونکي يې ټولگيوال موزيم‬ ‫ته بېولي وو‪ .‬ظاهره هم ورسره تللې وه‪ .‬کله‬ ‫چې کور ته راغله‪ ،‬مرضيې ته يې ټوله کيسه‬ ‫وکړه‪ .‬ويې ويل‪ :‬ښوونکي مجسمې‪ ،‬ډبرين او خاورين لوښي راوښودل‪.‬‬ ‫پر مرمرينو ډبرو ليکنې شوې وې‪ .‬د حيواناتو او الوتونکو انځورونه‬ ‫مو هم وليدل‪ .‬بيا يې ډول ډول جامې راوښودې‪.‬‬ ‫مرضيې وويل‪ :‬څومره ښه ځايونه مو ليدلي دي‪ .‬کاشکې زه هم درسره تللې‬ ‫وای‪ .‬پالر يې مرضيې ته وويل‪ :‬لورې! کله چې جوړه شې‪ ،‬بيا به دې‬ ‫زه موزيم ته بوځم‪.‬‬ ‫مرضيه خوشحاله شوه چې پالر يې موزيم ته بيايي‪.‬‬ ‫‪123‬‬

‫اونۍ‬

‫‪21‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬ ‫( هغه ) قلم لري‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۱‬اتل قلم لري‪.‬‬

‫کلمې‬

‫هغه‬

‫ ‬ ‫‪ .۲‬پلوشه او زرمينه باغ ته ځي‪.‬‬

‫(‬

‫) باغ ته ځي‪.‬‬

‫‪ .۳‬احمد او محمود موزيم ته تللي وو‪ .‬‬

‫(‬

‫) موزيم ته تللي وو‪.‬‬

‫‪ .۴‬ما او تلوسې له يو بل سره مرسته وکړه‪ .‬ما او (‬

‫هغوی‬ ‫هغې‬

‫) له يو بل سره مرسته وکړه‪.‬‬

‫راتلونکی‬

‫ ‬ ‫اوس‬ ‫ ‬ ‫‪ .۱‬ډېوه موزيم ته ځي‪.‬‬

‫ ‬

‫ډېوه به موزيم ته الړه شي‪.‬‬

‫‪ .۲‬زړگی خپلې جامې پاکې ساتي‪ .‬‬

‫ ‬

‫زړگی به خپلې جامې پاکې وساتي‪.‬‬

‫‪ .۳‬لېمه خاورين لوښي جوړوي‪ .‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫لېمه به خاورين لوښي جوړ کړي‪.‬‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫ ‬ ‫ناروغان‬

‫ ‬ ‫زړې وسيلې‬

‫پخواني لوښي ‬

‫مجسمې‬

‫زاړه کتابونه ‬

‫ ‬ ‫ډاکټر‬

‫ ‬ ‫کرېکټ‬

‫درملتون‬

‫ ‬ ‫باسکټبال‬

‫ ‬ ‫درمل‬

‫واليبال ‬

‫فوټبال‬

‫روغتون‬ ‫ډاکټر‬

‫موزيم‬

‫پخواني لوښي‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪124‬‬

‫ورزش‬

‫فوټبال‬

‫‪21‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫د شخړو حلول‪ :‬د ځورولو مخنيوی کول‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫مريم د دريم ټولگي زده کوونکې ده‪ .‬هغه د لوبو په ميدان کې کوچني‬ ‫ماشومان ځوروي‪ .‬مريم کوچني ماشومان پورې وهي‪ ،‬جامې يې ترې‬ ‫کشوي او هغوی ته بد نومونه اخلي‪ .‬ټول ماشومان له مريم څخه ډارېږي‪.‬‬

‫_________________________________________‬ ‫_________________________________________‬ ‫_________________________________________‬ ‫مريم پوهه شوه چې په ځورولو سره ملگري نه شي‬ ‫پيدا کولی‪ .‬مريم د ماشومانو ځورول پرېښودل‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪125‬‬

‫ښوونکی‬ ‫ټولگي‬ ‫خبرې‬

‫‪21‬‬

‫اونۍ‬

‫‪6‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫الف‬

‫‪ .۱‬مرضيه موزيم ته ځي‪.‬‬

‫کلمې‬

‫(هغه) موزيم ته ځي‪.‬‬

‫هغوی‬

‫‪ِ .۲‬ادريس او زبير خپل ځانونه پاک ساتي‪.‬‬ ‫( ‬

‫) خپل ځانونه پاک ساتي‪.‬‬

‫هغه‬

‫‪ .۳‬کريم او ظاهر د منارونو سيل کوي‪.‬‬ ‫(‬

‫ب‬

‫دوی‬

‫) د منارونو سيل کوي‪.‬‬

‫ج‬

‫مرضیه خوشحاله ده‪.‬‬

‫ناست‪ ،‬خوښه‬

‫زه پوهه ترالسه کوم‪.‬‬

‫علم‪ ،‬ښوونځي‬

‫بالل سبق وايي‪.‬‬

‫زده کړه‪ ،‬درس‬

‫ظاهره ستړې ده‪.‬‬

‫ستومانه‪ ،‬خپه‬

‫زه ښوونځي ته ځم‪.‬‬

‫کور‪ ،‬مکتب‬

‫محمود شتمن دی‪.‬‬

‫بډای‪ ،‬غټ‬

‫راتلونکی‬

‫ ‬ ‫اوس‬

‫ځال او هوسۍ به پغمان ته والړې شي‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ .۱‬ځال او هوسۍ پغمان ته ځي‪.‬‬ ‫‪ .۲‬لمر او روښان کتابتون ته ځي‪ .‬‬

‫ ‬

‫لمر او روښان به کتابتون ته والړ شي‪.‬‬

‫‪ .۳‬ډېوه موزيم ته ځي‪ .‬‬

‫ ‬

‫ډېوه به موزيم ته والړه شي‪.‬‬

‫‪ .۴‬شمشاد او خيبر په الوتکه کې بلخ ته ځي‪ .‬شمشاد او خيبر به په الوتکه کې بلخ ته والړ شي‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫اِمال‬ ‫‪126‬‬

‫‪22‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توری او کلمې‬

‫ ‬ ‫حاجي‬

‫محمد ‬

‫اصالح ‬

‫ ‬ ‫حامد‬

‫ ‬ ‫محمود‬

‫نصيحت‬

‫ ‬ ‫نکاح‬

‫ ‬ ‫صلح‬

‫صالح‬

‫شنه خونه‬

‫اغزن‬

‫ح‬

‫ډاگ‬

‫شنه خونه‬

‫تېر کال هلته يوازې وچ اغزن ډاگ و‪.‬‬ ‫د حميدې پالر حکيم خان په کې د‬ ‫ترکاريو فارم جوړ کړ‪.‬‬ ‫هغه سپين ږيری دی‪ ،‬خو کار کوي چې‬ ‫اوالدونه يې مکتب ووايي‪ .‬د حميدې‬ ‫پـــالر لـــــــه بې کاره ځمکې شنه خونه‬

‫د ترکاريو په پيسو زموږ د‬

‫جوړه کړه‪ .‬دی په دې شنه خونه کې‬

‫کور او مکتب ټول لگښتونه‬

‫بادرنگ او بانجان کري‪ .‬هغه په يوه‬ ‫کال کې دومره پيسې وگټلې چې ښه‬ ‫گوزاره يې وشوه‪.‬‬ ‫حــــميــده وايي‪(( :‬پالر مـــــې وخت‬ ‫بې ځايه نه تېروي‪ ،‬کار کوي‪.‬‬ ‫‪127‬‬

‫پوره کوي‪)).‬‬ ‫حميده د شنې خونې په جوړېدو‬ ‫خوشحاله ده‪ .‬هغه هر مازديگر‬ ‫شنې خونې ته ځي او له پالر سره‬ ‫مرسته کوي‪.‬‬

‫اونۍ‬

‫‪22‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬ ‫‪ .۱‬زه بادرنگ کرم‪ .‬‬

‫منفي فعل‬

‫زه بادرنگ (نه کرم)‬

‫‪ .۲‬زه روميان راټولوم‪ .‬‬

‫زه روميان (‬

‫‪ .۳‬شمشاد بانجان اوبه کوي‪.‬‬

‫شمشاد بانجان (‬

‫نه کرم‬

‫)‬ ‫)‬

‫‪ .۴‬خيبر هر مازديگر فارم ته ځي‪ .‬خيبر هر مازديگر فارم ته (‬ ‫‪ .۵‬ځال ترکاري خوښوي‪.‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫ځال ترکاري ( ‬

‫نه اوبه کوي‬ ‫)‬

‫) ‬

‫ ‬ ‫روميان‬

‫__________‬

‫ ‬

‫بادرنگ‬

‫ ‬ ‫مستې ‬ ‫کوچ‬ ‫مڼې‬

‫__________‬

‫ناک‬

‫حبوبات‬ ‫ ‬

‫دال‬

‫دال‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫__________‬

‫__________‬

‫لبنيات‬ ‫کوچ‬

‫__________‬ ‫__________‬

‫شيدې‬ ‫مېوې‬

‫لوبيا‬

‫ناک‬

‫ ‬ ‫نخود‬

‫بېنډۍ‬

‫روميان‬

‫__________‬

‫__________‬

‫ ‬ ‫و‬ ‫زردآل ‬ ‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪128‬‬

‫نه خوښوي‬ ‫نه ځي‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫شنه خونه‬

‫نه راټولوم‬

‫‪22‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫څښم‬

‫نه ‪ +‬څښم‬

‫نه څښم‪.‬‬

‫خورم‬

‫نه ‪ +‬خورم‬

‫نه خورم‪.‬‬

‫کرم‬

‫نه ‪ +‬کرم‬

‫نه کرم‪.‬‬

‫خاندم‬

‫نه ‪ +‬خاندم‬

‫نه خاندم‪.‬‬

‫زعفران‬

‫نړۍ‬

‫پلورل‬

‫زعفران‬ ‫په ننگرهار کې د زعفرانو د کښت په‬ ‫اړه غونډه جوړه شوه‪ .‬په غونډه کې د‬ ‫کرنې مسؤولينو او بزگرانو گډون کړی‬ ‫و‪ .‬غونډه د قرآن کريم د څو مبارکو‬ ‫آيتونو په تالوت پيل شوه‪ .‬بيا د کرنې‬

‫چـــــې د کوکنارو پر ځای د‬

‫رييس د زعفرانو په ارزښت خبرې وکړې‪.‬‬

‫زعفرانو کښت پيل کړو‪ .‬موږ‬

‫هغه وويل‪ :‬زموږ د هېواد زعفران د نړۍ‬

‫ته بايد د زعفرانو د کښت په‬

‫په بازارونو کې ښه پلورل کېږي‪ .‬زعفران‬

‫برخه کې الرښوونې وشي‪.‬‬

‫د خوړو‪ ،‬درملو‪ ،‬عطرو او رنگونو په جوړولو‬

‫پــه پای کــــې د زغفرانـــو‬

‫کې کارول کېږي‪.‬‬

‫د راټولولو په اړه يو فلم‬

‫وروسته يوه بزگر وويل‪ :‬مـــــــوږ غـــــواړو‬

‫وښودل شو‪.‬‬

‫‪129‬‬

‫اونۍ‬

‫‪22‬‬

‫لوست‬

‫‪4‬‬

‫جملې‬

‫ ‬ ‫‪ .۱‬اتل بانجان کري‪.‬‬

‫( س )‬

‫ ‬ ‫‪ .2‬حامد غنم کري او خيبر يې اوبه کوي‪.‬‬

‫( م )‬

‫ ‬ ‫‪ .3‬مسلمه بادرنگ اخلي او کورته يې وړي‪.‬‬

‫( ‬

‫) ‬

‫‪ .4‬حميده چای څښي ‪ .‬‬

‫( ‬

‫) ‬

‫ ‬ ‫‪ .5‬حديثه زعفران اخلي او کورته يې وړي‪.‬‬

‫( ‬

‫) ‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫څاروي‬

‫ ‬

‫اوښ‬ ‫__________‬

‫ ‬

‫__________‬ ‫__________‬

‫ونې‬

‫ ‬ ‫چنار‬

‫__________‬

‫ ‬

‫__________‬ ‫__________‬

‫رامبېل ‬

‫ ‬ ‫لمر ‬

‫چنار‬

‫آسمان‬

‫ملر‬ ‫__________‬

‫غاټول‬ ‫ __________‬ ‫ ‬ ‫اوښ‬ ‫ ‬ ‫نښتر ‬ ‫اسپه‬ ‫سپوږمۍ‬

‫__________‬

‫گالن‬

‫نرگس‬ ‫__________‬

‫نرګس‬ ‫__________‬ ‫ ‬ ‫صبر ‬ ‫__________‬ ‫ي ‬ ‫ستور ‬ ‫اس‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪130‬‬

‫‪22‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ټولنیز مثبت مهارتونه‪ :‬له خلکو رسه چلند‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫زه له خپلو ملگرو سره د لوبو شيان شريکوم‪.‬‬ ‫زما ملگري له ما سره مينه لري‪.‬‬ ‫زه بايد څه وکړم چې خلک را سره مينه ولري؟‬

‫_________________________________________‬

‫مهربان‬

‫_________________________________________‬

‫بخښنه‬

‫_________________________________________‬

‫مرسته‬

‫زه چې ښه کارونه کوم نو خلک را سره مينه لري‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪131‬‬

‫اونۍ‬

‫‪22‬‬

‫‪6‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫الف‬

‫منفي فعل‬

‫‪ .۱‬زه بادرنگ کرم‪.‬‬

‫نه کرم‬

‫زه بادرنگ نه کرم‪.‬‬ ‫‪ .۲‬زه روميان راټولوم‪.‬‬ ‫زه روميان (‬

‫)‪.‬‬

‫‪ .۳‬شمشاد بانجان اوبه کوي‪.‬‬ ‫شمشاد بانجان (‬

‫ج‬

‫ب‬

‫)‪ .‬‬

‫نه راټولوم‬ ‫نه اوبه کوي‬

‫ ‬

‫څاروي‬ ‫ ‬ ‫__________‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫__________‬

‫__________‬

‫ونې‬ ‫__________‬

‫ ‬ ‫__________‬

‫__________‬

‫‪ .۱‬زه د زعفرانو چای څښم‪.‬‬

‫(س)‬

‫‪ .۲‬اتل بانجان کري او خيبر يې اوبه کوي‪.‬‬

‫(م)‬

‫‪ .۳‬اوربل بادرنگ خوري او کورته يې وړي‪.‬‬

‫( )‬ ‫( )‬

‫‪ .۵‬ستوری زعفران اخلي او کورته يې وړي‬

‫( )‬

‫‪ .۴‬حميده چای څښي او پياله مينځي‪.‬‬

‫رامبېل ‬ ‫ملر ‬ ‫__________‬ ‫چينار‬ ‫__________‬ ‫غاټول‬ ‫__________‬ ‫نښرت‬ ‫ ‬ ‫پسه‬ ‫سپوږمۍ‬ ‫گالن‬ ‫ ‬ ‫خر‬ ‫__________‬ ‫کشاميل‬ ‫__________‬ ‫ ‬ ‫صرب‬ ‫__________ ‬ ‫ ‬ ‫ستوري‬ ‫وزه‬ ‫اسامن‬ ‫ ‬ ‫سپوږمۍ‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪132‬‬

‫‪23‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ ‬ ‫مڼه‬ ‫ ‬ ‫شهرت‬ ‫ ‬ ‫هوا‬

‫السي صنايع‬

‫ ‬ ‫نېټه‬

‫اره‬

‫ ‬ ‫جوهر‬

‫مهربان‬

‫ ‬ ‫هيلۍ‬

‫هېواد‬

‫نندارتون‬

‫ه‬ ‫هـ‬

‫ليمڅي‬

‫السي صنايع‬ ‫نن د پکتيا په مرکز کې د السي صنايعو‬ ‫نندارتون پرانيستل شو‪ .‬د السي صنايعو‬ ‫نندارتون د قرآن کريم د څو مبارکو آيتونو په‬ ‫تالوت پيل شو‪.‬‬

‫لري‪ .‬د پلورلو لپاره يې بايد‬

‫ورپسې د نندارتون مشر وويل‪ :‬زموږ السي‬

‫مناسب بازارونه پيدا شي‪.‬‬

‫صنايع شړۍ‪ ،‬ليمڅي‪ ،‬غالۍ‪ ،‬ټغر‪ ،‬د مريو‬

‫دولت بايد د کسبگرو ستونزې‬

‫خولۍ او نور دي‪ .‬دا ټول نړيوال شهرت لري‪.‬‬

‫واوري او حل يې کړي‪ .‬وروسته‬

‫موږ بايد د السي صنايعو لپاره د کار مناسب‬

‫نندارچيانو د نندارتون ټول‬

‫ځايونه ولرو‪.‬‬

‫السي صنايع وليدل‪ .‬نندارتون‬

‫ورپسې يوه سوداگر وويل‪ :‬زموږ السي‬

‫په دعا کولو سره پای ته‬

‫صنايع په بهرنيو هېوادونو کې ډېر مينه وال‬

‫ورسېد‪.‬‬

‫‪133‬‬

‫اونۍ‬

‫‪23‬‬

‫لوست‬

‫‪2‬‬

‫کلمې او جملې‬ ‫منفي فعل‬

‫ ‬ ‫‪ .۱‬زه پکتيا ته ځم‪.‬‬

‫زه پکتيا ته (نه ځم)‪.‬‬

‫‪ .۲‬زه السي صنايع پېژنم‪ .‬‬

‫زه السي صنايع ( )‪.‬‬

‫نه ځم‬ ‫نه پېژنم‬

‫‪ .۳‬ميرويس د السي صنايعو نندارتون ته ځي‪.‬‬ ‫ميرويس د السي صنايعو نندارتون ته ( ‬

‫ ‬

‫‪ .۴‬زرلښته ليمڅی اوبدي‪ .‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫)‪.‬‬

‫زرلښته ليمڅی ( ‬

‫‪ .۵‬خالد سوداگر دی‪ .‬‬

‫نه دی‬

‫خالد سوداگر (‬

‫نه ځي‬

‫)‪.‬‬ ‫)‪.‬‬

‫نه اوبدي‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫ ‬ ‫غالۍ‬

‫ ‬ ‫پالر‬

‫مسواک ‬

‫کريم‬

‫ ‬ ‫مرسته‬

‫ ‬ ‫ټغر‬

‫ ‬ ‫برس‬

‫درناوی‬

‫ ‬ ‫مور‬

‫مهرباني ‬

‫ ‬ ‫اوالدونه‬

‫شړۍ‬

‫السي صنايع‬

‫ټولنيزې اړيکې‬

‫____‬

‫غالۍ‬ ‫________‬ ‫_________‬

‫مرسته‬ ‫________‬ ‫_________‬

‫____‬

‫_________‬

‫کورنۍ‬

‫____‬

‫مور‬ ‫________‬ ‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪134‬‬

‫د غاښونو د پاکولو‬ ‫____‬ ‫وسايل‬

‫مسواک‬ ‫________‬ ‫_________‬

‫_________‬

‫‪23‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫ځم‬

‫نه ‪ +‬ځم‬

‫نه ځم‪.‬‬

‫گرځم‬

‫نه ‪ +‬گرځم‬

‫نه گرځم‪.‬‬

‫کوم‬

‫نه ‪ +‬کوم‬

‫نه کوم‪.‬‬

‫وړم‬

‫نه ‪ +‬وړم‬

‫نه وړم‪.‬‬

‫غونډه‬

‫نندارچيان‬

‫کسبگر‬

‫آهنگر‬ ‫د غبرگولي پر دويمه په کابل کې د‬ ‫آهنگرۍ نندارتون جوړ شو‪ .‬د ملــــي‬ ‫ټلويزيون خبريال وويل چې غونډه د‬ ‫قرآن کريم په تالوت پيل شوه‪ .‬بيا د‬ ‫کسبگرو مشر محمد شريف د آهنگرۍ‬ ‫په باره کې خبرې وکړې‪ .‬هغه وويل چې‬ ‫آهنگري له اوسپنې څخه د ډول ډول‬ ‫شيانو جوړولو ته وايي‪.‬‬ ‫ځينې ځوانان چې بې کاره وو‪ ،‬اوس‬ ‫په آهنگرۍ بوخت دي‪ .‬په نندارتون کې‬ ‫بېلچې‪ ،‬کولنگ‪ ،‬تــــبر‪ ،‬تــــرښځ‪ ،‬لور‪،‬‬ ‫رمبی او نور شيان وو‪ .‬ننـــــدارچــــــيانو‬ ‫‪135‬‬

‫د آهنگـــرۍ سامانونــــــه وکتل‪.‬‬ ‫ځينو خلکو د خپل ضرورت وړ‬ ‫شيان ترې واخيستل‪ .‬کسبگر‬ ‫ډېر خوشحاله وو‪ .‬ژمنه يې وکړه‬ ‫چې نور به هم ښه ښه شيان جوړ‬ ‫کړي‪ .‬دغه نندارتون د نندارې‬ ‫لــــپاره درې ورځــــــــې پرانيستی‬ ‫و‪.‬‬

‫اونۍ‬

‫‪23‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫جملې‬

‫ساده‬ ‫توريالی درس لولي‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫توريالی درس لولي او بريالی ورسره‬

‫بريالی ورسره مرسته کوي‪.‬‬

‫مرسته کوي‪.‬‬

‫څانگه تالوت کوي‪.‬‬

‫‪۲‬‬

‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫احمد ورته غوږ نيسي‪.‬‬

‫ننگيالیلهبېوزلوسرهمرستهکوي‪.‬‬

‫‪۳‬‬ ‫ل‬

‫مرکبې‬

‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫مرسته کول ښه کار دی‪.‬‬ ‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫ډار ‬

‫زده کوونکی‬

‫خوشحالي ‬

‫ ‬ ‫اوړی‬

‫درسي مواد ‬

‫پسرلی ‬

‫يکشنبه ‬

‫ژمی‬

‫ ‬ ‫شنبه‬

‫ ‬ ‫خپگان‬

‫ښوونکی ‬

‫سه شنبه‬

‫احساسات‬

‫____‬

‫ټولگي‬

‫داونۍ ورځې‬

‫____‬

‫د کال فصلونه‬

‫____‬

‫خوشحالي‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫درسي مواد‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫شنبه‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫ژمی‬ ‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫____‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪136‬‬

‫‪23‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫دشخړو حلول‪ :‬بخښنه غوښتل‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫بخښنه غوښتل او بخښنه کول دواړه ښه کارونه دي‪.‬‬

‫_________________________________________‬

‫غلطي‬

‫_________________________________________‬

‫ستونزه‬

‫_________________________________________‬

‫ملگري‬

‫_________________________________________‬

‫اړيکې‬

‫موږ بايد له خلکو بخښنه وغواړو او نورو ته بخښنه وکړو‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪137‬‬

‫اونۍ‬

‫‪23‬‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫الف‬

‫لوست‬

‫ب‬ ‫منفي فعل‬

‫‪ .1‬زه خاندم‪.‬‬ ‫زه (نه خاندم)‪ .‬‬ ‫‪ .2‬زه اليس صنایع پېژنم‪ .‬نه خاندم‬ ‫)‪.‬‬ ‫زه اليس صنایع ( ‬ ‫نه‌اخلي‬ ‫‪ .3‬وحيده جامې اخيل‪.‬‬ ‫نه‌جوړوي‬ ‫)‪.‬‬ ‫وحيده جامې (‬ ‫‪ .4‬آهنګر ډول ډول شيان جوړوي‪.‬‬ ‫)‪.‬‬ ‫آهنګر ډول ډول شيان (‬

‫‪۱‬‬

‫نه‌پيژنم‬

‫‪۲‬‬ ‫‪۳‬‬

‫سالم اکا آهنگر دی‪.‬‬

‫سالم اکا آهنگر دی او‬

‫زوی يې مرسته ور سره کوي‪ .‬زوی يې مرسته ور سره‬ ‫همت زرگر دی‪.‬‬ ‫عبداهلل زرگري زده کوي‪.‬‬ ‫هيلۍ غالۍ اوبدي‪.‬‬ ‫هاجره مرسته ور سره کوي‪.‬‬

‫کوي‪.‬‬ ‫‪-------------------‬‬

‫‪-------------------‬‬

‫ج‬

‫بايسکلونه ‬

‫ ‬ ‫حمل‬

‫موټرسايکل ‬

‫ ‬ ‫جوزا‬

‫شړۍ ‬

‫ ‬ ‫غالۍ‬

‫خبره منل ‬

‫درناوی ‬

‫ ‬ ‫ثور‬

‫موټرونه‬ ‫سالم‬ ‫ټغر‬

‫السي صنايع‬

‫د پسرلي مياشتې‬

‫سړک‬ ‫____‬

‫مور‬

‫_________‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫حمل‬ ‫_________‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫بايسکلونه‬ ‫_________‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫سالم‬ ‫_________‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫شړۍ‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪138‬‬

‫‪24‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ ‬ ‫فريده‬

‫گوړه ‬

‫لښته ‬

‫ه‬

‫ ‬ ‫هرات‬

‫هگۍ ‬

‫مهال‬

‫هـ‬

‫ ‬ ‫حج‬

‫محمود ‬

‫اصالح‬

‫ح‬

‫دنده‬

‫ټولنه‬

‫مبارک‬

‫دنده اړتيا ده‬ ‫پرون د دندې د اړتيا او ارزښت په باره‬ ‫کې غونډه وه‪ .‬غونډه د کابل په نوي ښار‬ ‫کې جوړه شوې وه‪ .‬غونډې ته گڼ شمېر‬ ‫خلک راغلي وو‪ .‬په پيل کې د قرآن کريم‬ ‫څو مبارک آيتونه تالوت شول‪ .‬ورپسې د‬ ‫کار او ټولنيزو چارو رييس وويل‪ :‬دنده‬ ‫يا وظيفه يوه ټولنيزه اړتيا ده‪ .‬بايد خپلې‬ ‫دندې پر خپل وخت او سمې ترسره کړو‪.‬‬ ‫ټولنيزې ستونزې به له دې سره کمې شي‪.‬‬ ‫په يوه ټولــــــــنه کــــې بېالبېلې دندې وي‪.‬‬ ‫ښوونکی زده کوونکو ته تدريس کوي‪.‬‬ ‫‪139‬‬

‫ډاکــــټر د ناروغـــــانو درملنه کوي‪.‬‬ ‫انجنير کـــــورونه او ودانــــــــۍ جوړوي‪.‬‬ ‫بزگر په کرنه بوخت وي‪ .‬پوليس‬ ‫امنيت ساتي‪ .‬که خپلې دندې په‬ ‫صداقت ترسره کړو‪ ،‬ټولنه به مو هوسا‬ ‫وي‪ .‬ژوند به مو ښه شي د هېواد په‬ ‫آبادۍ کې به مو ونډه اخيستې وي‪.‬‬

‫اونۍ‬

‫‪24‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫زه ټلويزيون نه گورم‪ .‬‬

‫‪ . 1‬زه ټلويزيون گورم‪ .‬‬ ‫‪ . 2‬غونډه جوړه شوه‪ .‬‬

‫غونډه جوړه ______‪.‬‬

‫‪ . 3‬ستونزې په کې وې‪ .‬ستونزې په کې _____‪.‬‬ ‫‪ . 4‬خبريال خبر ورکوي‪ .‬خبريال خبر ______‪.‬‬

‫‪ . 5‬ښوونکی په اداره کې ستونزه لري‪ .‬‬

‫ښوونکی په اداره کې ستونزه ______‪.‬‬

‫ ‬ ‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫منفي فعل‬

‫نه گورم‬ ‫نه ورکوي‬ ‫نه لري‬ ‫نه شوه‬ ‫نه وې‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫زده کوونکی‬

‫سور‬

‫ښوونکی ‬

‫خبرونه‬

‫سرښوونکی ‬

‫مرکه‬

‫ ‬ ‫خبريال‬

‫زرغون ‬

‫ښوونځی‬

‫ملي بيرغ‬

‫____‬

‫ټلويزيون‬

‫____‬

‫____‬

‫نيکي‬

‫سرښوونکی‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫تور‬ ‫_________‬

‫_________‬

‫خبريال‬ ‫_________‬

‫_________‬

‫زړه خوږی‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫ ‬ ‫تور‬

‫____‬

‫ ‬ ‫مرسته‬

‫زړه خوږی ‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪140‬‬

‫ښه چلند‬

‫‪24‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫وينم‬

‫نه ‪ +‬وينم‬

‫نه وينم‪.‬‬

‫کرم‬

‫نه ‪ +‬کرم‬

‫نه کرم‪.‬‬

‫اورم‬

‫نه ‪ +‬اورم‬

‫نه اورم‪.‬‬

‫مينځم‬

‫نه‪ +‬مينځم‬

‫نه مينځم‪.‬‬

‫شور‬

‫حکمت‬

‫برکت‬

‫د ښوونکي ترانه‬

‫هغـــوی ودان دي‬

‫پـــر مـــخ روان دي‬

‫ښوونکی‪ ،‬ښوونکې‬

‫چې پـــر چا گـــران دي‬

‫چې نـــه يې شـــور وي‬

‫چې نـــه يې ځـــوږ وي‬

‫چـــې د ښـــوونکو‬

‫ســـبق تـــه غـــوږ وي‬

‫دا نـــو بـــې شـــکه‬

‫ښـــه شـــاگردان دي‬

‫کـــه علـــم‪ ،‬پوهـــه‬

‫او کـــه حکمـــت دی‬

‫بـــس د ښـــوونکو‬

‫پــــــــه بــــــرکــــت دی‬ ‫‪141‬‬

‫اونۍ‬

‫‪24‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫جملې‬ ‫مرکبې‬

‫ساده‬ ‫مشر شفقت کوي‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫کشر درناوی کوي‪.‬‬ ‫ښوونکی درس ورکوي‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫زده کوونکي غوږ نيسي‪.‬‬ ‫حميرا د ښوونکي ترانه لولي‪.‬‬

‫‪3‬‬ ‫ل‬

‫مشر شفقت کوي او کشر درناوی کوي‪.‬‬

‫نور ټولګيوال يې اوري‪.‬‬ ‫غ‬ ‫ت‬

‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫يو گون ‬

‫ ‬ ‫يوم‬

‫ ‬ ‫آذان‬

‫انځورگري‬

‫ ‬ ‫رسامي‬

‫لسگون‬

‫ ‬ ‫لمونځ‬

‫کښت‬

‫ ‬ ‫محراب‬

‫ ‬ ‫پټی‬

‫ ‬ ‫خطاطي‬

‫سلگون‬

‫افغانۍ‬ ‫____‬

‫جومات‬ ‫____‬

‫هنر‬ ‫____‬

‫بزگر‬ ‫____‬

‫يوگون‬ ‫________‬

‫_________‬

‫محراب‬ ‫_________‬

‫_________‬

‫رسامي‬ ‫_______‬ ‫_________‬

‫يوم‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪142‬‬

‫‪24‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫ټولنیز مثبت مهارتونه‪ :‬د يوې ښې ټولنې جوړول‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫د هر چا خوښېږي چې په ټولنه کې ژوند وکړي‪.‬‬ ‫زما خوښېږي چې له خپلو خلکو سره مرسته وکړم ‪.‬‬

‫_________________________________________‬

‫يو ځای‬

‫_________________________________________‬

‫بخښنه کول‬

‫_________________________________________‬

‫مسووليت‬

‫_________________________________________‬

‫جوړول‬

‫_________________________________________‬

‫مثبت‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪143‬‬

‫‪24‬‬

‫اونۍ‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫الف‬

‫ب‬

‫ج‬

‫‪. 1‬‬

‫ ‬ ‫زه ټلويزيون گورم‪.‬‬

‫زه ټلويزيون نه گورم‪ .‬‬

‫‪. 2‬‬

‫ ‬ ‫اتل خبرونه وايي‪.‬‬

‫اتل خبرونه ______‪.‬‬

‫‪. 3‬‬

‫مدينه درس ورکوي‪ .‬‬

‫مدينه درس ______‪.‬‬

‫‪. 4‬‬

‫ ‬ ‫غوټۍ کتاب لولي‪.‬‬

‫غوټۍ کتاب ______‪.‬‬

‫منفي فعل‬

‫نه گورم‬

‫نه ورکوي‬ ‫نه لولي‬

‫نه وايي‬

‫مرش شفقت کوي‪.‬‬ ‫مرش شفقت او کرش يې درناوی کوي‪.‬‬ ‫‪ 1‬کرش يې درناوی کوي‪.‬‬ ‫مور خربې کوي‪.‬‬ ‫‪------------------------------------------------‬‬‫‪ 2‬ماشومان يې خربې اوري‪.‬‬ ‫حمید گالن کري‪.‬‬ ‫‪------------------------------------------------‬‬‫‪ 3‬خالد اوبه ورکوي‪.‬‬ ‫يو گون‬

‫مېز ‬

‫غږ ‬

‫کښت‬

‫زړه خوږی‬

‫يوم‬

‫ښه چلند‬

‫څوکۍ‬

‫مرسته‬

‫لسگون‬

‫سل گون‬

‫تخته‬

‫ټولگی‬

‫افغانۍ‬

‫نيکي‬

‫بزگر‬

‫مېز‬ ‫_________‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫لسگون‬ ‫_________‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫ښه چلند‬ ‫_________‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫کښت‬ ‫_________‬ ‫_________‬ ‫_________‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪144‬‬

‫‪25‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬ ‫ ‬ ‫ملي‬ ‫ ‬ ‫شتمني‬

‫ ‬ ‫سړی‬

‫دولتي ‬

‫ټولگي ‬ ‫ ‬ ‫يرغل‬

‫احمدزی‬

‫درناوی ‬ ‫روغتون‬

‫کلی‬ ‫پارکونه‬

‫ي‬ ‫ی‬

‫درملنه‬

‫ملي شتمني‬ ‫ملي شتمني څه ته وايي؟‬ ‫هغه څه چې د وطن د ټولو خلکو دي‪ ،‬ملي‬ ‫شتمني بلل کېږي‪ :‬ښوونځي‪ ،‬پوهنتونونه‪،‬‬ ‫روغتونونه‪ ،‬پارکونه‪ ،‬سيندونه‪ ،‬غرونه‪،‬‬ ‫ځنگلونه‪ ،‬کانونه او نور ټول ملي شتمنۍ‬ ‫دي‪ .‬همدارنگه سړکونه‪ ،‬پلونه‪ ،‬بندونه‪ ،‬د‬ ‫برېښنا ستنې او مزي هم ملي شتمنۍ دي‪ .‬ملي يې ځکه بولي چې گټه يې ټولو‬ ‫هېوادوالو ته رسېږي‪ .‬د بېلگې په توگه‪ ،‬په ښوونځي کې د هر چا بچيان سبق‬ ‫وايي‪ .‬په روغتون کې د هر چا د ناروغ درملنه کېږي‪ .‬خلک بايد خپلې ملي‬ ‫شتمنۍ خپل مال وگڼي او ښې يې وساتي‪ .‬ستاسو ښوونځی‪ ،‬ټولگي‪ ،‬مېزونه‪،‬‬ ‫څوکۍ او کتابونه ملي شتمنۍ دي‪ .‬نن تاسې له دې شيانو گټه اخلئ‪ ،‬سبا به‬ ‫نور زده کوونکي ترې گټه اخلي‪ .‬پام ورباندې وکړئ چې خراب نه شي‪.‬‬ ‫‪145‬‬

‫اونۍ‬

‫‪25‬‬

‫‪2‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫کلمه‬

‫کلمه‬

‫بې ‪ +‬کلمه‬

‫کلمه‬

‫بې‪ +‬کلمه‬

‫کلمه‬

‫ګټې‬

‫بې ‪ +‬ګټې‬

‫بې ګټې‬

‫واک‬

‫بې ‪ +‬واکه‬

‫بې واکه‬

‫مزه‬

‫بې ‪ +‬مزې‬

‫بې مزې‬

‫پروا‬

‫بې ‪ +‬پروا‬

‫بې پروا‬

‫زړه‬

‫بې ‪ +‬زړه‬

‫بې زړه‬

‫کار‬

‫بې ‪ +‬کار‬

‫بې کاره‬

‫وطن‬

‫بې ‪ +‬وطنه‬

‫بې وطنه خوله‬

‫بې ‪ +‬خولې‬

‫بې‌خولې‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫الف‬

‫ب‬

‫سړه‬

‫بدي‬

‫لږ‬

‫ژړل‬

‫گټه‬

‫سپين‬

‫نيکي‬

‫توده‬

‫خندل‬

‫ناپوه‬

‫تور‬

‫تاوان‬

‫پوه‬

‫ډېر‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪146‬‬

‫‪25‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫کار‬

‫بې ‪ +‬کاره‬

‫بې کاره‬

‫الر‬

‫بې ‪ +‬الرې‬

‫بې الرې‬

‫مينه‬

‫بې ‪ +‬مينې‬

‫بې مينې‬

‫کور‬

‫بې ‪ +‬کوره‬

‫بې کوره‬

‫اوسپنه‬

‫کان‬

‫بټۍ‬

‫د حاجيگک کان‬ ‫بېل‪ ،‬څټک‪ ،‬تبر‪ ،‬کولنگ‪ ،‬موټر‬ ‫او بايسيکل خو مو ليدلي دي‪.‬‬ ‫څه فکر کوئ‪ ،‬دا شيان له څه شي‬ ‫څخه جوړېږي؟ دا او ډېر نور شيان‬

‫له اوسپنې څخه جوړېږي‪ .‬پوهېږئ‬ ‫چې اوسپنه چېرته پيدا کېږي؟‬

‫اوسپنه په کان کې وي‪ .‬د حاجيگک د اوسپنې کان د باميانو په واليت کې‬

‫دی‪ .‬دغه کان ډېره اوسپنه لري‪ .‬اوسپنه په ډبرو کې گډه وي‪ .‬انجينيران‬ ‫له کان څخه د اوسپنې ډبرې راباسي‪ .‬وروسته يې په بټيو کې اچوي‪.‬‬ ‫په بټيو کې ډبرې وېلي کېږي چې اوسپنه له نورو توکو بېله شي‪.‬‬

‫وروسته له اوسپنې څخه بېال بېل شيان جوړېږي‪ .‬که دولت کانونه‬ ‫راوباسي‪ ،‬د وطن اقتصاد به مو پرې پياوړی شي‪.‬‬ ‫‪147‬‬

‫اونۍ‬

‫‪25‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫چې چا ته اړ نه شو‪.‬‬

‫‪ .۱‬موږ ملي شتمني ساتو‪ .‬‬

‫موږ ملي شتمني ساتو (ځکه) چې چا ته اړ نه شو‪.‬‬ ‫ ‬ ‫‪ .۲‬زه راغلم‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ زه راغلم (‬ ‫ ‬

‫) ته نه وې‪.‬‬

‫موږ کور ته ځو ( ‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫ځکه‬

‫ته نه وې‪.‬‬

‫‪ .۳‬موږ کور ته ځو‪.‬‬

‫بريالی ښوونځي ته ځي‪.‬‬

‫خو‬ ‫او‬

‫) بريالی ښوونځي ته ځي‪.‬‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫کلمې‬

‫‪ .1‬زه سړې اوبه څښم‪ ( .‬تودې ) ‬ ‫‪ .2‬موږ تور رنگ خوښوو‪( .‬‬

‫هغوی گټه کوي‪( .‬‬

‫سپين‬

‫)‬

‫‪ .3‬ښوونکي په خندا راغلل‪( .‬‬ ‫‪ .4‬‬

‫کلمې‬

‫تودې‬ ‫) ‬

‫ژړا‬ ‫لږې‬

‫) ‬

‫‪ .5‬زموږ هېواد ډېرې ملي شتمنۍ لري‪( .‬‬

‫)‬

‫‪ .6‬موږ د ورځې کار کوو ‪( .‬‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪148‬‬

‫) ‬

‫تاوان‬ ‫شپې‬

‫‪25‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫زیار او زحمت‪ :‬په مثبته توگه د ځان پېژندل او پر ځان باور‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫دا مهمه ده چې تاسو بايد خپلې ځانگړتياوې وپېژنئ‪.‬‬ ‫ستاسو ځانگړتياوې ستاسو وړتياوې دي‪.‬‬

‫_________________________________________‬

‫درناوی‬

‫_________________________________________‬

‫وياړ‬

‫ځينې خلک په لوستلو کې غښتلي وي‪ .‬ځينې نور‬ ‫بيا په غوږ نيولو کې تکړه او پياوړي وي‪.‬‬

‫_________________________________________‬ ‫که پر ځانونو باور ولرئ‪ ،‬نو کولی شئ د ژوندانه‬ ‫ستونزې مو حل کړئ‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪149‬‬

‫ټولنه‬

‫اونۍ‬

‫‪25‬‬

‫لوست‬

‫‪6‬‬

‫کلمې‬

‫ب‬

‫الف‬

‫الف‬

‫ب‬

‫کلمه‬

‫بې کلمه‬

‫الرې‬

‫بې الرې‬

‫رنگ‬

‫بې رنگه‬

‫ځای‬

‫بې ځايه‬

‫دروند‬

‫خولې‬

‫بې خولې‬

‫غم‬

‫ورځ‬

‫سوله‬

‫سپک‬

‫ج‬

‫شپه‬

‫خوښي‬

‫لوړ‬

‫جگړه‬

‫خواږه‬

‫ترخه‬ ‫ټيټ‬

‫‪ .۱‬زه اوبه څښم‪ .‬چې تږی يم‪.‬‬ ‫ زه اوبه څښم (ځکه) چې تږی يم‪.‬‬ ‫ ‬ ‫‪ .۲‬زه درځم‪.‬‬

‫ته هم راشه‪.‬‬

‫ زه درځم ( ‬

‫) ته هم راشه‪.‬‬

‫‪ .۳‬موږ کور ته ځو‪.‬‬

‫بريالی ښوونځي ته ځي‪.‬‬

‫موږ کور ته ځو (‬

‫) بريالی ښوونځي ته ځي‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪150‬‬

‫کلمې‬

‫ځکه‬ ‫خو‬ ‫او‬

‫‪26‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫بېل ‬

‫ډبرې ‬

‫اوسپنې ‬

‫ې‬

‫گورئ ‬

‫وساتئ‬

‫پوهېږئ‬

‫ئ‬

‫ښاپېرۍ ‬

‫هيلۍ‬

‫ۍ‬

‫گاللۍ ‬

‫ ‬

‫ِپسته‬

‫خوندوره‬

‫خوندي‬

‫د ِپستې ځنگل‬ ‫افغانستان د ِپستې لوی لوی ځنگلونه لري‪ .‬دغه‬

‫ځنگلونه په بدخشان‪ ،‬تخار‪ ،‬بغالن‪ ،‬سمنگان‪،‬‬ ‫فارياب‪ ،‬بادغيس او هرات کې دي‪.‬‬

‫د ِپستې ونې په خپلــه هم شنې کېږي‪ .‬ډېرې اوبه‬ ‫نه غواړي‪ .‬د باران په اوبو هم خړوبېږي‪ .‬دا ونې‬

‫په خاورينو غونډيو کې ښه وده کوي او اوږد‬

‫عمر لري‪.‬‬

‫د ِپستې په ځنگلونو کې ډول ډول ځناور او مرغان ژوند کوي‪ .‬شا او خوا‬ ‫ورسره ښکلې او گاللۍ ښکاري‪ .‬هلته څوک مېږې او وزې نه څروي‪،‬‬

‫ځکه چې د ِپستې تنکي نيالگي خرابوي‪ .‬د ِپستې ونې خوندوره مېوه‬ ‫نيسي‪ .‬د ِپستې خوړل گټه لري‪ .‬گورئ! د افغانستان ِپسته په دنيا کې ښه‬ ‫نوم لري‪ .‬پسته نورو هېوادونو ته هم استول کېږي‪ .‬له دې الرې وطن ته‬

‫ډېرې پيسې راځي‪ ،‬نو راځئ چې د ِپستې خپل ځنگلونه خوندي وساتو‪.‬‬ ‫‪151‬‬

‫اونۍ‬

‫‪26‬‬

‫‪2‬‬

‫کلمې‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫×‬

‫✓‬

‫ ‬ ‫‪ .۱‬جوړه‬

‫بې جوړه‬

‫ ‬ ‫‪ .۲‬وطن‬

‫بې وطنه‬

‫‪ .۳‬ځم ‬

‫بې ځم‬

‫ ‬ ‫‪ .۴‬خورم‬

‫بې خورم‬

‫ ‬ ‫‪ .۵‬ژبه‬

‫بې ژبې‬

‫ ‬ ‫‪ .۶‬هرات‬

‫بې هرات‬

‫×‬ ‫✓‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫الف‬

‫ب‬

‫يوم‬

‫ډبره‬

‫څروي‬

‫ړنگوي‬

‫ښکاري‬

‫بېل‬

‫هېواد‬

‫پيايي‬

‫خرابوي‬

‫لېږل‬

‫استول‬

‫معلومېږي‬

‫تيږه‬

‫وطن‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪152‬‬

‫لوست‬

‫‪26‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫کلمه‬

‫بې ‪ +‬کلمه‬

‫کلمه‬

‫وعده‬

‫بې ‪ +‬وعدې‬

‫بې وعدې‬

‫کار‬

‫بې ‪ +‬کاره‬

‫بې کاره‬

‫وفا‬

‫بې ‪ +‬وفا‬

‫بې وفا‬

‫خرڅالو‬

‫شتمني‬

‫مسلکي‬

‫زمرد‬ ‫ُ‬ ‫زمرد يوه قېمتي او ارزښتناکه ډبره ده‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫زمرد په گاڼو کې کارول کېږي‪ .‬همدارنگه‬ ‫ُ‬

‫د فضايي بېړيو په جوړولو کې ورنه کار‬ ‫اخېستل کېږي‪ .‬زموږ د هېواد د پنجشېر‬ ‫زمردو کانونه‬ ‫او بدخشان په غرونو کې د ُ‬

‫زمردو‬ ‫شته‪ .‬دا ُ‬ ‫زمرد د نورو هېوادونو د ُ‬

‫زمرد چې کله له کان څخه را وايستل‬ ‫په پرتله شفاف او راڼه دي‪ُ .‬‬

‫شي‪ ،‬بيا ډلبندي کېږي‪ .‬له ډلبندۍ وروسته د خرڅالو لپاره کورنيو‬

‫زمرد په نړيوالو‬ ‫او بهرنيو بازارونو ته استول کېږي‪ .‬د افغانستان ُ‬ ‫بازارونو کې لوړه بيه لري‪ .‬کانونه د افغانانو ملي شتمنۍ دي‪ .‬په‬ ‫کار ده چې ټول کانونه په قانوني او مسلکي توگه راوايستل شي‪ .‬له‬

‫دې سره به هېواد آباد او د خلکو اقتصاد به پياوړی شي‪.‬‬ ‫‪153‬‬

‫اونۍ‬

‫‪26‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫‪ .۱‬خيبر ِپسته اخلي‪ .‬‬

‫کلمې‬

‫شمشاد زمرد خرڅوي‪.‬‬

‫خيبر ِپسته اخلي (او) شمشاد زمرد خرڅوي‪.‬‬ ‫‪ .۲‬ډېوه راغله‪ .‬‬ ‫ ‬

‫زه ځم ( ‬

‫ ‬

‫ل‬

‫نسيمه رانغله‪.‬‬

‫ډېوه راغله ( ‬

‫ ‬ ‫‪ .۳‬زه ځم‪.‬‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫خو‬

‫) نسيمه رانغله‪.‬‬

‫چې پالر مې راغی‪.‬‬

‫ځکه‬

‫) چې پالر مې راغی‪.‬‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫‪ . 1‬زه له الرې تيږې لرې کوم‪ .‬‬ ‫‪ .2‬په هېواد کې ِپسته کرو‪.‬‬

‫کلمې‬

‫وطن‬

‫ډبرې‬

‫‪ . 3‬د غره پر سر لمر ښکاري‪ .‬‬ ‫‪. 4‬‬

‫او‬

‫نصير په لوړ ځای والړ دی‪.‬‬

‫‪ . 5‬زمرد په لوړه بيه پلورل کېږي‪ .‬‬

‫‪ . 6‬د افغانستان ِپسته په نړۍ کې مشهوره ده‪ .‬‬ ‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪154‬‬

‫جگ‬ ‫معلومېږي‬ ‫دنيا‬ ‫خرڅېږي‬

‫‪26‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫زیار او زحمت‪ :‬د موخو ټاکل‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫د موخو ټاکل د هر چا لپاره مهم دي‪.‬‬ ‫د موخو ټاکل درسره مرسته کوي چې خپلو هېلو ته ورسېږئ‪.‬‬

‫_________________________________________‬ ‫_________________________________________‬ ‫_________________________________________‬ ‫_________________________________________‬

‫موخو ته د رسېدو لپاره تاسو بايد ټول ضروري کارونه‬ ‫او پړاوونه وپېژنئ‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪155‬‬

‫کار‬ ‫پالن‬ ‫ستونزې‬ ‫حل الره‬

‫اونۍ‬

‫‪26‬‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫الف‬

‫‪-۱‬جوړې بې جوړې‬ ‫‪-۲‬ځم ‬

‫بې ځم‬

‫‪ -۳‬کار ‬

‫بې کاره‬

‫‪ -۴‬هرات ‬

‫بې هرات‬

‫ج‬

‫‪ .۱‬زه درس وايم ‪ .‬‬

‫✓‬

‫ب‬

‫×‬

‫✓‬

‫الف‬

‫ب‬

‫نجار‬

‫هټۍ‬

‫پلورل‬

‫ترکاڼ‬

‫دوکان‬

‫لېږل‬

‫خرابوي‬

‫خرڅول‬

‫استول‬

‫وطن‬

‫هېواد‬

‫ړنگوي‬

‫درس ويل ښه کار دی‪.‬‬

‫ زه درس وايم (ځکه) درس ويل ښه کار دی‪.‬‬ ‫‪ .۲‬زه تږی وم‪.‬‬ ‫ ‬

‫زه تږی وم(‬

‫اوبه نه وې‪.‬‬ ‫) اوبه نه وې‪.‬‬

‫‪ .۳‬اتل ښوونځي ته ځي‪.‬‬ ‫ ‬

‫اتل ښوونځي ته ځي ( ‬

‫لوست‬

‫محمد کور ته ځي‪.‬‬ ‫) محمد کور ته ځي‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪156‬‬

‫کلمې‬

‫ځکه‬ ‫خو‬ ‫او‬

‫‪27‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫برقي ‬

‫ مزي‬

‫ښوونځي ‬

‫ي‬

‫پوهېږئ ‬

‫وژغورئ ‬

‫وليکئ‬

‫ئ‬

‫نړۍ ‬

‫سپوږمۍ ‬

‫چترۍ‬

‫ۍ‬

‫توربين‬

‫وړانگې‬

‫لگښت‬

‫برېښنا‬

‫هغه ماشين چې برېښنا توليدوي‪،‬‬

‫توربين يا ډاينمو بلل کېږي‪ .‬توربين په‬ ‫اوبو‪ ،‬باد‪ ،‬گاز او بخار تاوېږي‪ .‬که د‬

‫لمر وړانگې په لمريزو ښيښو پرېوځي‬ ‫هم برېښنا توليدېږي‪ .‬برېښنا د مزو‬ ‫په وسيله کورونو‪ ،‬ښارونو‪ ،‬فابريکو‬

‫او روغتونو ته لېږدول کېږي‪ .‬برېښنا‬

‫ماشينونه په حرکت راولي‪ .‬څراغونه روښانه کوي‪ .‬اوتو‪ ،‬بخارۍ‪،‬‬ ‫يخچال او د کور نور برقي وسايل په برېښنا چلېږي‪ .‬په برقي وسايلو‬

‫کارونه آسانېږي‪ .‬د برېښنا په لگولو کې احتياط په کار دی‪ .‬که برېښنا‬

‫بې ځايه ولگوو‪ ،‬ډېر لگښت راباندې راځي‪ .‬همدارنگه بيا نورو خلکو‬

‫ته پوره برېښنا نه رسېږي‪.‬گورئ! د برېښنا لوڅو مزو ته الس ور وړل‬

‫خطر لري‪ .‬که برېښنا خرابه شي يا يې مزي پرې شي‪ ،‬برقي خبر کړئ‪.‬‬ ‫‪157‬‬

‫اونۍ‬

‫‪27‬‬

‫‪2‬‬

‫کلمې‬

‫ل‬

‫✓‬

‫ ‬ ‫‪.۱‬حوصله‬

‫بې حوصلې‬

‫ ‬ ‫‪.۲‬وړم‬

‫بې وړم‬

‫ ‬ ‫‪ .۳‬خوند‬

‫بې خونده‬

‫ ‬ ‫‪ .۴‬کبر‬

‫بې کبره‬

‫ ‬ ‫‪ .۵‬خورم‬

‫بې خورم‬

‫ ‬ ‫‪ .۶‬عقل‬

‫بې عقل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫لوست‬

‫×‬

‫✓‬

‫×‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫مترادفې کلمې‬

‫ويښ‬

‫تياره‬

‫لرغوني‬

‫مصرف‬

‫اتفاق‬

‫ويده‬

‫ښايسته‬

‫پخواني‬

‫خواږه‬

‫بې اتفاقي‬

‫لگښت‬

‫ټنډه‬

‫جگ‬

‫دروغ‬

‫تندی‬

‫ښکلی‬

‫رښتيا‬

‫ترخه‬

‫ذخيره‬

‫پام‬

‫تور‬

‫ټيټ‬

‫شتمني‬

‫زېرمه‬

‫رڼا‬

‫سپين‬

‫احتياط‬

‫دارايي‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪158‬‬

‫‪27‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫کلمې‬

‫فکر‬

‫بې ‪ +‬فکره‬

‫بې فکره‬

‫کار‬

‫بې ‪ +‬کاره‬

‫بې کاره‬

‫کور‬

‫بې ‪ +‬کوره‬

‫بې کوره‬

‫باک‬

‫بې ‪ +‬باکه‬

‫بې باکه‬

‫معدن‬

‫برکتي‬

‫گاز‬

‫ملي شتمني‬

‫غــر‪ ،‬ځنــگل دی کــه معــدن‬

‫ش ــريک م ــال د ټ ــول وط ــن‬

‫دا د ځمکـــې النـــدې گاز‬

‫دا د ځمکـــې النـــدې تېـــل‬

‫دغـــه شـــته د ټـــول ولـــس‬

‫نــه چــې گوښــي دي يــا بېــل‬

‫پـــه ملـــي شـــتمنۍ ټـــول‬

‫د هېـــواد بچـــي شـــتمن‬

‫غــر‪ ،‬ځنــگل دی کــه معــدن‬

‫ش ــريک م ــال د ټ ــول وط ــن‬

‫کـــه رڼـــې رڼـــې اوبـــه‬

‫کـــه دي کاڼـــي قيمتـــي‬

‫دا خـــوږه خـــوږه هـــوا‬

‫پـــرې وطـــن برکتـــي‬

‫دا وط ــن دې وي ب ــاغ ب ــاغ‬

‫وي دې شـــين لکـــه چمـــن‬

‫غــر‪ ،‬ځنــگل دی کــه معــدن‬

‫ش ــريک م ــال د ټ ــول وط ــن‬ ‫‪159‬‬

‫اونۍ‬

‫‪27‬‬

‫‪4‬‬

‫لوست‬

‫کلمې او جملې‬

‫‪ .۱‬زه د قيمتي ډبرو دوکان لرم‪ .‬ادريس د تېلو سوداگر دی‪.‬‬

‫کلمې‬

‫زه د قيمتي ډبرو دوکان لرم (او) ادريس د تېلو سوداگر دی‪.‬‬

‫او‬

‫ ‬ ‫‪ .۲‬حميده هگۍ پخوي‪.‬‬ ‫حميده هگۍ پخوي ( ‬

‫ ‬

‫نسيمه يې نه خوري‪.‬‬

‫خو‬

‫) نسيمه يې نه خوري‪.‬‬

‫‪ .۳‬سهار وختي پاڅېدم‪ .‬‬

‫په وخت ښوونځي ته ورسېدم‪.‬‬

‫سهار وختي پاڅېدم (‬

‫) په وخت ښوونځي ته ورسېدم‪.‬‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫ځکه‬

‫د لغتونو زېرمه‬

‫کلمې‬

‫‪ . 1‬زموږ هېواد ډېرې قيمتي ډبرې لري‪ ( .‬زياتې)‬ ‫‪. 2‬‬

‫هوا ډېره سړه ده‪ (.‬‬

‫گرمه‬

‫)‬

‫زياتې‬

‫‪. 3‬‬

‫ ‬ ‫د زرمينې تور رنگ خوښېږي‪( .‬‬

‫)‬

‫سپين‬

‫‪. 4‬‬

‫ ‬ ‫ښکال له رڼا سره مرسته کوي‪( .‬‬

‫)‬

‫کومک‬

‫‪. 5‬‬

‫ ‬ ‫زموږ کور ښايسته دی‪( .‬‬

‫‪. 6‬‬

‫ ‬ ‫موږ د برېښنا د بې ځايه لگښت مخه نيسو‪( .‬‬

‫مصرف‬

‫) ‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪160‬‬

‫)‬

‫ښکلی‪            ‬‬

‫‪27‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫زیار او زحمت‪ :‬څنګه خپلو موخو ته ورسېږو؟‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫خپلو موخو ته د رسېدو لپاره‪ ،‬پالن جوړول ډېر مهم دي‪.‬‬ ‫زما موخه دا ده چې ‪:‬‬

‫_________________________________________‬

‫خدمت‬

‫_________________________________________‬

‫مشوره‬

‫_________________________________________‬

‫راتلونکې‬

‫_________________________________________ زيار او زحمت‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪161‬‬

‫اونۍ‬

‫‪27‬‬

‫‪6‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫الف‬

‫ب‬

‫‪.۲‬وړم ‬

‫بې وړم‬

‫‪ .۳‬خوند ‬

‫بې خونده‬

‫‪ .۴‬سيند ‬

‫بې سينده‬

‫الف‬

‫ب‬

‫مترادفې کلمې‬

‫مترادفې کلمې‬

‫×‬

‫✓‬

‫‪.۱‬پيسې بې پيسو‬

‫✓‬

‫ښايسته‬

‫لرغونی‬

‫×‬

‫کوچنيان‬

‫ج‬

‫ويښ‬

‫غوټۍ قيمتي ډبرې خوښوي‪.‬‬ ‫امال هم بايد زده کړم‪.‬‬ ‫) امال هم بايد زده کړم‪.‬‬

‫‪ .۳‬زه بينډۍ ډېرې خورم ‪ .‬خوښېږي مې‪.‬‬ ‫زه بينډۍ ډېرې خورم (‬

‫ ‬

‫) خوښېږي مې‪.‬‬

‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪162‬‬

‫ښکلی‬

‫دروغ‬

‫زه قيمتي ډبرې اخلم (او) غوټۍ قيمتي ډبرې خوښوي‪.‬‬ ‫لوست مې زده دی (‬

‫پخوانی‬

‫الف‬

‫رښتيا‬

‫‪ .۱‬زه قيمتي ډبرې اخلم‪ .‬‬

‫ماشومان‬

‫ب‬

‫دوستي‬

‫‪ .۲‬لوست مې زده دی‪ .‬‬

‫لوست‬

‫دښمني‬ ‫ويده‬

‫کلمې‬ ‫ځکه‬ ‫خو‬ ‫او‬

‫‪28‬‬

‫اونۍ‬

‫‪1‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬

‫ ‬ ‫اوبه‬

‫ميده ‬

‫هغه ‬

‫ه‬

‫هوا ‬

‫خميره ‬

‫مهرباني‬

‫هـ‬

‫گاونډيان ‬

‫ ‬ ‫جوړوي‬

‫ملگري‬

‫مواد‬

‫ماشين‬

‫ي‬

‫خوند‬

‫کاغذ څنگه جوړېږي؟‬ ‫پرون زده کوونکي د کاغذ جوړولو‬ ‫فابريکې ته تللي وو‪.‬‬ ‫د فابريکې رييس وويل‪ :‬پخوا به خلکو‬ ‫پر تيږو‪ ،‬د حيواناتو پر پوستکو او نورو‬ ‫شيانو ليکل کول‪ .‬وروسته بيا کاغذ جوړ شو‪.‬‬ ‫جاوېد پوښتنه وکړه‪ :‬کاغذ له څه شي او کلک شي‪ .‬بيا ماشين کاغذ‬ ‫څخه او څنگه جوړېږي؟‬

‫هواروي او وچوي يې‪ .‬وروسته‬

‫هغه ځواب ورکړ‪ :‬کاغذ له ونو څخه يې بل ماشين پرې کوي‪ .‬کاغذ‬ ‫جوړېږي‪ .‬د پرې کړو ونو پوستکي لرې له کارول شويو کاغذونو هم‬ ‫کېږي او په ماشين ميده کېږي‪ .‬بيا اوبه جوړېږي‪.‬‬

‫ورسره گډېږي چې خميره شي‪ .‬وروسته زده کوونکو د فابريکې له کتلو‬

‫ځينې نور مواد ور اچول کېږي چې سپين خوند واخيست‪.‬‬ ‫‪163‬‬

‫اونۍ‬

‫‪28‬‬

‫‪2‬‬

‫کلمې او جملې‬

‫لوست‬

‫منفي کلمې‬

‫‪.۱‬کاغذ له ونو څخه جوړېږي‪.‬‬

‫نه اخلي‬

‫‪.۲‬احمد کاغذونه اخلي‪.‬‬

‫نه جوړېږي‬

‫‪ .۳‬ماشين کاغذونه ميده کوي‪.‬‬

‫نه ميده کوي‬

‫جملې‬ ‫کلمې‬

‫‪ .۱‬زه فابريکې ته ځم‪ .‬ته کور ته الړ شه‪.‬‬

‫زه فابريکې ته ځم (خو) ته کور ته الړ شه‪.‬‬

‫‪ .۲‬موږ له بې وزلو سره مرسته کوو‪ .‬‬

‫موږ له بې وزلو سره مرسته کوو(‬

‫ ‬

‫‪ .۳‬هغوی اوبه څښي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫هغوی اوبه څښي(‬

‫ ‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫اړتيا ورته لري‪.‬‬

‫)اړتيا ورته لري‪.‬‬

‫تاسې شربت وڅښئ‪.‬‬

‫) تاسې شربت وڅښئ‪.‬‬

‫او‬ ‫خو‬ ‫ځکه‬

‫د لغتونو زېرمه‬ ‫کرنه‬

‫____‬ ‫کښت‬ ‫_________‬

‫____‬

‫ملی شتمنۍ‬

‫____‬

‫اهنګر‬

‫څټک‬ ‫_________‬

‫ځنګل‬ ‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫_________‬

‫د لومړي منت بیا لوستل‬ ‫‪164‬‬

‫کښت ‬

‫څټک‬

‫ځنگل ‬

‫اوبه‬

‫ترښځ ‬

‫معدن‬

‫ ‬ ‫تخم‬ ‫افغانۍ ‬

‫رنده‬

‫‪28‬‬

‫اونۍ‬

‫‪3‬‬

‫لوست‬

‫توري او کلمې‬ ‫سړي ‬

‫منگي ‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫درناوی‬ ‫ ‬ ‫وگورئ‬

‫منگ ‬ ‫ی‬ ‫وخورئ ‬

‫ ملگری‬ ‫ ‬ ‫وڅښئ‬ ‫ ‬

‫شيدې ‬

‫خاورې‬

‫نړۍ ‬

‫ ‬

‫نجلۍ‬ ‫نهرونه‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫کبان‬

‫قوي‬

‫ناوې‬

‫افغانۍ‬

‫ي‬ ‫ی‬ ‫ئ‬ ‫ې‬ ‫ۍ‬

‫خړوبېږي‬

‫د اوبو بندونه‬ ‫د اوبو بندونه څه گټې لري؟‬ ‫چېرته چې واورې يا بارانونه ډېر ورېږي‪،‬‬ ‫سيندونه يې ډېرې اوبه لري‪.‬‬ ‫پر سيندونو بندونه جوړېږي‪ .‬اوبه له‬ ‫بندونو څخه نهرونو او ويالو ته ځي‪.‬‬ ‫بندونه ډېرې گټې لري‪ .‬بندونه د اوبو د بې ځايه تللو مخه نيسي‪ .‬له‬ ‫بندونو څخه د برېښنا په توليد کې هم کار اخيستل کېږي‪ .‬چېرته‬ ‫چې اوبه وي هلته مرغان هم ډېر وي‪ .‬په بندونو او ډنډونو کې کبان‬ ‫روزل کېږي‪ .‬د بندونو په اوبو ډېرې کرنيزې ځمکې اوبه کېږي‪.‬‬ ‫همدارنگه ونې او باغونه پرې خړوبېږي‪ .‬د بندونو په اوبو ډول ډول‬ ‫ترکاري او غلې دانې کرل کېږي‪ .‬د اوبو بندونه ډېرې گټې لري‪.‬‬ ‫بايد د اوبو بندونه ښه وساتو‪ .‬اوبه بايد بې ځايه ونه لگوو‪.‬‬ ‫‪165‬‬

‫اونۍ‬

‫‪28‬‬

‫لوست‬

‫‪4‬‬

‫کلمې‬

‫‪.۱‬کوم ‬

‫‪ .۲‬فکر ‬

‫بې کوم‬

‫بې فکره‬

‫‪ .۳‬گورم ‬

‫بې گورم‬

‫‪ .۴‬پروا‬

‫بې پروا‬

‫✓‬

‫×‬ ‫×‬

‫‪.۱‬خورم ‬ ‫‪ .۲‬کار ‬

‫✓‬

‫‪.۳‬درس ‬ ‫‪ .۴‬ويده ‬

‫ل‬

‫غ‬ ‫ت‬

‫‪ .1‬زه خپلې پيسې ښې ساتم‪.‬‬

‫( روپۍ‬

‫‪ .2‬هلکان ښوونځي ته ځي ‪ ( .‬‬ ‫‪ . 3‬موږ رڼا خوښوو‪ .‬‬

‫( ‬

‫‪ . 4‬کاغذ سپين رنگ لري‪ ( .‬‬ ‫‪ . 5‬زموږ هېواد ښکلی دی‪ .‬‬

‫( ‬

‫د دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪166‬‬

‫×‬

‫بې درسه‬

‫✓‬

‫بې ويده‬

‫ناوخته ده‪.‬‬ ‫‪ .۱‬زه ځم‪ .‬‬ ‫زه ځم (ځکه) ناوخته ده‪.‬‬ ‫درس نه لولي‪.‬‬ ‫ ‬ ‫‪ .۲‬اتل کتاب لري‪.‬‬ ‫) درس نه لولي‪.‬‬ ‫اتل کتاب لري (‬ ‫ ‬ ‫پر کشرانو شفقت‪.‬‬ ‫ ‬ ‫‪ .۳‬د مشرانو درناوی کوو‪.‬‬ ‫د مشرانو درناوی کوو( ) پر کشرانو شفقت‪.‬‬ ‫ ‬ ‫د لغتونو زېرمه‬

‫✓‬

‫بې خورم‬

‫بې کاره‬

‫×‬

‫کلمې‬

‫ځکه‬ ‫خو‬ ‫او‬

‫)‬

‫کلمې‬

‫)‬

‫مکتب‬

‫)‬

‫روپۍ‬

‫)‬ ‫)‬

‫تياره‬ ‫ښايسته‬ ‫تور‬

‫‪28‬‬

‫اونۍ‬

‫‪5‬‬

‫لوست‬

‫غوږ نیول او خربې کول‬

‫زیار او زحمت‪ :‬د ستونزو حلول‬

‫نوښتي لیکنه‬ ‫د ستونزو حلول مهم او ضروري دي‪.‬‬

‫_________________________________________‬

‫کوښښ‬

‫_________________________________________‬

‫زحمت‬

‫_________________________________________‬

‫پړاوونه‬

‫_________________________________________‬

‫مرسته‬

‫موخو ته د رسېدو لپاره بايد له ستونزو سره مقابله وکړو‪.‬‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬ ‫‪167‬‬

‫‪28‬‬

‫اونۍ‬

‫‪6‬‬

‫ب‬

‫کلمې او جملې‬

‫الف‬

‫✓‬

‫‪.۱‬موخه ‬

‫بې موخې‬

‫‪.۲‬زيان ‬

‫بې زيانه‬

‫‪ .۳‬خوند‬

‫بې خونده‬

‫‪ .۴‬څښم ‬

‫بې څښم‬

‫لوست‬

‫×‬

‫✓‬

‫الف‬

‫ب‬

‫مترادفې کلمې‬

‫نيکي‬

‫انډيوال‬

‫ملگری‬

‫دنيا‬

‫الف‬

‫ب‬

‫ويښ‬ ‫دروند‬ ‫درناوی‬

‫سپک‬ ‫سپکاوی‬ ‫ويده‬

‫نړۍ‬

‫ج‬

‫ښېگڼه‬

‫‪ .۱‬زه ښوونځي ته ځم‪ .‬غواړم چې ښوونکی شم‪.‬‬ ‫زه ښوونځي ته ځم ( ځکه ) غواړم چې ښوونکی شم‪.‬‬ ‫اجمل لوبې نه کوي‪.‬‬ ‫‪ .۲‬احمد لوبې کوي‪.‬‬ ‫احمد لوبې کوي ( ) اجمل لوبې نه کوي‪.‬‬ ‫‪ .۳‬ميرويس کورنۍ دنده ليکي‪ .‬څانگه کتاب لولي‪.‬‬ ‫‪.۴‬ميرويس کورنۍ دنده ليکي (‬ ‫د لومړي او دويم منت بیا لوستل‬

‫امال‬ ‫‪168‬‬

‫) څانگه کتاب لولي‪.‬‬

‫کلمې‬

‫ځکه‬ ‫او‬ ‫خو‬