239 41 35MB
Greek Pages 597 [712] Year 1807
NOVUM
TESTAMENTUM G R A E C E.
A D
CODICES MOSQUENSES UTRIUSQUE EIBLIOTHECAE SS. SYNODI, TABULARll IMPERIALJS, ATQUE UNIVERSITATIS. ITEM AUGUSTAJNOS, DRESDENSES, GOETT1KGENSES, GOTHANOS, GUELPHERKYTANOS, LANGERI, MONACHIENSES LIPS1ENSES, N1CEPHORI ET Z1TTAVIENSEM, ADHIBITIS PATRILM GRAECORUM LECTIONIBUS EDITIONIBUS N. TESTAMENTI ,
,
PR1NC1P1BUS ET DOCTORUM VIRORUM LIBELLIS CRITiCIS. JTERUM RECENSU1T, SECTIONES MAIORES ET M1NORES EUSEB1I, EUTHALU ET ANDREAE CAESARIENS1S NOTAVIT, I'RIMUM QUO QUE NUNC
LECTIONES ECGLESIASTICAS EX USU
ECCLESIAE GRAECAE DESIGNAVIT A C
SYNAXARIA EVANGELIARII T
E
P
R A X A
O
P
A D D
D
I
T O L
S I
I
T
E T
CRITICIS INTERPOSITIS ANIMADVERSIONIBUS E D
I
D
I
T
CHRISTIANUS FRIDERICUS
db
MATTHAEI,
L1TTERARUM CRAECARUM LATISARUMQUB IN UMVERSITATE CAESAREA MOSQLEXSI PROFESSOR V. O. ET CONSLLIARIUS AULICUS.
TOM.
III.
CONTJOJENS EPISTOLAS PaULI ET JOAKNJS
ApOcalypsin.
RONNEBUIIGI. A P V
t)
A '» G
U
ANKO MDCCCVII.
St V M
S
CHUM
A N
A".
4 .%
AUGUSTISSIMO ET
POTENTISSIMO PRINCIPI ET
A
t
v A A m t% U K h
it?
JU j£
DOMINO i}
>/r
jr%
KJ
A
IMPERATORI ET
A U T O C R A T O R
I
ROSSORUM OMNIUM ETC. ETC. ETC. I
SuMWA
ANMMI P/LTAfR rOXSECRAl I'M,
N IN alio modo I^iri
o
hie filentio praetermittere poffum nome**
longe PracfiantiJJimi
nunc
pends haec editio .FniDERicu.?
t a.
Adoi.phus
_,
eft
Wimmer,
fcliolae Plauienfis in Variscis,
item graecis
imp ends, conatu
periculofo, in
dignifiimus,
lucem
Vir copiofa litteris
forti,
perfecit,
ut
prodiret.
beneficium
:
et lectiflima
orientalibus,
Hie ergo
fnis
ac
conftanti, ac pro-
hie
liber,
luce
Quod
ergo
olim
praeftitit Joanjstes
Fell,
Oxonienfis, haud exlguis, nt credibile
undans
Eft is
tota.
in edenda nova Novi Teftamenti edi-
Joaxni Millio, tione,
im-
et
a pluribus annis Rector
et latinis eruditiflimus.
familjae fuae
pemodum
perfecta
inprimisque
praeditus,
doctrina
ope
cuius cura,
idem
milii
praeftitit Frider.icus
,
eft,
Epifcopus opibus ab-
multo generouore etiam animo,
Adolphus Wimmer, vix mediocris
fortunae homo, certe nullis Anglicanis the fa oris locuples.
Etil
humane
auxilio,
liaec legentur, et
propemodum plus, quam etiam poll obitum meum, quamdiu
vero pro hoc,
me
familia eius
habebit gratiffimum: tamen, ut ipfe
pro hoc merito aliquid
emolument!
habeat, ex animi iententia exopto.
Mofquae ,
d.
gg
Oct. 1S0G.
CHRISTIANUS FKIDERIGUS de MATTHAEI.
APOCALYPSIS I
O A N N
I
S.
PRAEFATIO* dontextum, quern vocant, ex priore editione mea in Ontario
critico
,
in
hoc
quae cum duplici com."
prodiit Rigae et Lipfiae 1785* 8*
Ad hunc contextum accommodatae ctiones et animadverfiones,
funt variae le-
quas hie deinceps fub*
Probabiliores lectiones Codicunij littera
iecimus. A.,
libello exprefll
minus probabiles,
quas, his inferiores,
addita littera C.
De
notavimus.
littera B.
Reli-
interdum etiam indicayimusj
admodum
locis,
paucis, hid
copioMus ep,imus ; cum pleraque in editione priore occupaviilemus*
Veteruin
et
receiitiorum
de hoc
iibelloj
et
auctore eiusj contrariae fententiae, noli funt ignotae*
Hoc
haud adeo
quilibet
yidet^
fide teftari
cum omnis repetita (it numeris. Quod UOs attinetj
pofmmusj nos, ut
decet, tractaffe hunc libellurhj
fumma,
inventionem eiu3
fuifle difficilem^
evqeaiKoylocs d(po^fxri a
bona
ipfe
virurri
honeftunt
tanquam divinumj
et cura, et diligentia, et reli^ione*
a
a.
Poft
P
4.
r a e f a t
i
o.
meam
Poft priorem editionem
denuo examinavi, quos appello
feptem Codices 15.
7,
Lectiones Ioannis Hentenii,
22. 25.
thae exemplari, ab
Hos octo Codices interdum
Eorum autem
hie latidavi.
ex eius Are-
editoribus neglectae, hie
aliis
notantur numero 20.
19. 21.
17.
variae lectiones
cum
reliquorum in totum N. Teftamentum brevi poft prodibunt.
Omnes
meae,
prioris
et
liuius editio-
nis Codices Apocalypfeos pro cuiusque auctoritate
in quinque claffes diftribuo.
niae
claflis
k. 19.
fere
r.
21.
17. p. i5.
I.
Quartae
Tertiae o. 20. 23.
Poft
Steph.
funt
meam
Praeftantifiimi ac pri-
fecandae 7.
clallis
Quintae 23.
priorem editionem Birgius ad
maiorem examinavi t,
quatuordecim.
contendere potuiffet,
certe notavit, Codices
Quos vix
edit.
fi
cum mea
emerfura
editione
fuiffet
tertia
praefertim vitio forum
pars variarum Iectionum
,
Codicum Andreae
Andrea corruptorum,
et ex
uti Latir. IV, 32. etc.
d enter hoc apparebit, lectiones prodierint.
fi
lectiones excludantur.
vel-
Evi-
cum meorum Codd. variae Ex Birchii Codicibus octo
omnino, quos etiam frequentius appellat, funt notabiles.
Alterus
Praefatio. Alterus quatuor examinavit,
quo 2.
5
quos eo ordine,
varietates lectionum notavit, appello, Vind.
Tertius
4.
5.
commentarium An-
quartus
et
i.
dreae habet. Editores priores, qui fere
Erasmum
fecuti funr,
procul in hoc libro aberraverunt a vero. Erasmus
enim uno
folo
Codice Reuchlini, eoque adeo muti-
lo, inftructus fuit.
Ifte
autem Codex, ut perhibenr,
adiunctum habebat commentarium Arethae
Cum
dreae.
An-
et
yero hos commentarios in nullo Codice
confufos invenerim: probabile mihi videtur, folum
Andreae, aut Arethae commentarium additum
Inde
tot
reperiuntur
corruptiones
in
Fuifle.
editione
Erasmij quas ipfe etiam, adhibitis Codicibus Latinis,
fuis coniecturis,
ac
fuis
corruptionibus auxit.
Poftea Erasmus adhibuit eriam edition em Compluteniium^
Verum
hi
quoque, vel uno folo Codice
Andreae, meliore tamen, te
eius
inftructi fuerunt, vel cer-
Codicem potifllmum
generis
fecuti
funt.
Inde accidit, ut editio Complutenus fimillima
meo Mofquenli
Codici
ut vocatur, repetitus
dreae Codicibus,
o..
eft
ex
lit
Textus ergo receptus, vitiolis
quod dudum
Arethae
et
An-
in priore editione
demonftravio.
Cum
Praefatio.
6
Cum
Benc;elius in
cau/Tis accuratius
ab
hoc
quern inulHs de
libello,
et religiofms tractare decreverat,
una parte, per veriionem Latinam vulaatam,
per Cod. Alexandrinum, per corruptiones Andreae ei
Amhae,
ab
altera,
per lectiones praeliautilTmio-
rum Codd. ad extremas
anguftias
videret,
per
fummam
criticus,
ni.G
idoneis ac in primis
fe
defperationem,
compul[um
quod nemo
hiftoricis
argu-
mentis inotus
fa cere folet,
excogitavit rccenjioneni
Airicanam
Aiiaticam.
Codicem ergo Andreae
et
Palatinum refert ad recenfionem Afianam:
Codi-
cem
quern
3 utem
eiusdein Andreae Auguftanum,
nos quoque tractavimus, exhibere opinatur,
(v,
Africanam recenfionem
Apparat,
crit, p.
780.
§.
IX.)
Qa\ vero accuratius ad Codices atteuderit, ac Codices Andreae, Arethae, et ex his corruptos, a ce^ teris praeftantiorihus feparavorint,
de
vertent,
hie
prori'us
vanum
Simile p.ojft
e/Te
aliquid
diverfis
ii
cogitare
uiu venit mihi
examinavi
qaoque
enim,
|nj
duo £mt cum Theophylacti
Hi
in EvangeJiis,
Inter ceteros Co-
dices
\U
recenfionibus,
atque temerarium.
priorem editionem pieam.
fiis
facile aid inad-
tres
yehcaiervter, et inter fe, $\
Auguftanos,
fcholiis a,
io, et
ceteris praeftan-
ftantioribus
Praefatio.
7
Codicibus diffentiunt.
Scnbae enim
fuerunt, et leves, (pyjv
habet hanc:
GOAUfAiTteV
et
lam
CCVTtygCCtpGOV,
TOOV
TO)
SV
rx>v
U(>o-
CcyiO)
Q^€t
etc
men-
quis iftiusmodi fpecioiis
fi
daciis fcribaram /idem habeat,
cem cum recenfionum
fabris
cenfionem Hierofolymitanam
Theophylactus Bulgarorum garicam.
ir. >u7rcypc&-
iyfc&tpy %&!} ccvrefihySi}
7Td\cil00V
a.7ioY.etfxhct;v.
Codex
audaces.
facile
hunc Codiad
referre pofllt
,
re-
alterum vero, quod
fuit epifcopus,
Ut enim Bengelius alterum ex
ad Buiiftis
Co-
dicibus ad Afiaticam, alterum ad Africanam recen-
ne quidem uno huiusmodi men-
fionem referret,
daci teftimonio unius iftorum
moveri potuit. fcliolia
Tertius Codex,
duorum fcribarum quern 12 appello,
excerpta habet ex Chryfoiiomo, et ex eo
pedime atque impudentifiime corruptus
eft.
Ita
ergo evadit recenfio tertia, feu, ut Griesbacliius vocat, Chryfoftomica. Ta rifum
movent
Verum huiusmodi commenqui integrcs et adulte-
Griticis,
ratos Codices difcernere didicerunt.
quod
in Catena in
Marcum, quae vulgo
Antiocheno tribuitur,
quenfem
Voll.
II.
legitur. (v. edit,
Victori
meam
Mof-
pag. 122. et edit. N. Teft. Bir-
chianam pag. 316.) ~w$iw iuayysAiQv
Obiter addo,
Nam
pccoy.ov*
ibi
memoratur wakoH-
His ergo confirmari pot-
ent
Praefatio.
8 erit
Verum ex
Semleri recenfio Palaeftina.
nihil licet
certo
fatis
colligere, :
faille
accuratiiiimum ,
nifi.
hoc,
ac ne id quid em
evangelium, et antiquillimum, et
in Palaeftina,
forte Hierofolymis,
idque poftero tempore translatum fcribae Codicis Aug,
rum
fcriba ifte eo
in
if,
e^[e,
montem
effe
v7roy$ot
i
i
'i\»^gfet» tieio-Koirov KUitrn^tixi x-HTrTUdtKicCi
in
K.p(^.
BO
(fSftAffM ,
%tfWW
b-
r«
r.)
9
T6V
7100YI(>Y\.
t«
II,
II,
ra
Z. 7.)
yeXca.
H-) T05
to:
tm
KS*/
i.
I, 9«
ty\s s
sqyd{j.oov
rrjs
hychijaloif
dy*
t7,s
h
Svccr&qois sKuXyialccs dy~
i8.
i7Fs^oiXiASva
HI,
r
rH\s
h
cdqasaiv sxxXrjcjlots dy-
i,
yqcttpsVTCt
Ill,
T&J
TJJff
£V
(piXobdektp&CC
SMXy\ yeho).
Cap.
II, 8cv}(ActvBsvTci
yeXa.
d 7toy.ocXv^\jsois ,
i.
$v\X(c§svTct
rot
/3.)
9
2-.
sBsoiaocro iV ixeaco Ati%v/ept
rov
7ts%)
/.)
ve(psAr,v
Tftqi
AA. AB.)
Ssov
AF.)
:
%Xf
dvccipsShrss
£
rr,s
to/v
TTff*
dyysAov
X,
%c$
Tgiv 1.
o ivctyysAtzris
XT, 3.
n\!c6.
XI,
ctvczwcrcvrctf.
clyloov
IvCpeciry Avo«
S*
7Toos
7is(>)
tw
ccyysAou rov 7tse^s(^Af\f*svQv
fW%
ice.)
Yjklccs
y^c) roov Its\
^^
duplfioov
IX, 13,
&{&?\iooc gtcv £k rov
X,
etAvQev.
roo-9
I.
rv\v crvvrsAeioov iseoyty]Vhovrog.
ygy
K0.) luces ro
A-)
dyysAcv
$•
dyyshoov.
fAivoQv
KH.
cxoTiS-fxov
12.
VIII,
(px^riQxv.
10,
'uTTo 1
rov avTi%«;V