Gaii institutionum commentarii quattuor [Reprint 2021 ed.] 9783112409084, 9783112409077

Citation preview

G A11

INSTITVTIONVM COMMENTARI! QVATTVOR KX MEMBRANIS DELKTICIIS VERONENSIS

BIBLIOTHECAE

CAPITVLARIS

E K V I T

IO. F R I D . L V D . GOKSCHEN

A C C F. D I T

VETERIS IVRISCONSVLTI DE IVRE FISCI FRAGMENTVM KX ALIIS EIVSDEM BIBLIOTIIECAE MEMBRANIS TRANSCRIPTVM

CAROLVS LACHMANNVS AD SCHEDAS GOESCHENII HOLLWEGII BLVMII RJ5COGNOVIT

GOESCIIENIANA CVM

EDITIO

TAIJ V L I S A E R I

TERTIA

INCISIS

B E R 0 L I NI IN AEDIBVS GEORG/I ANDRE Ali REIMKRI MDCCCXLII.

VIRIS SVMNE

REVERF.NDIS

IISDGMQVE ILLVSTRISSIMIS ATQVE HVMANITATIS

DOTIBVS

CAPITVLI

CVMVLATIS

ECCLESIAE

E P I S C O P A L I S PRAESIDI E T

OMNIBVS

V E R O N E N S I S SACERDOTIBVS

RF.GIA S C I E N T I A R V M ACADEMIA BORVSSJCA S.

En

P.

D.

Vobis Vestrum, Vi ri Summi, Gajum, quem no-

strorum curae et iidci commisistis, reddimus: et talem quidem reddimus, qualem sperabamus Vobis gratissimum fore.

Nam cum Dei Providentia et majorum

merito domini et dispensatores facti sitis supellectilis litterariae cum copia conspicuae tum praestanlia paone incomparabilis, Vos tanto thesauro non incubalis, res ad erudiendum genus humanuni utilissimas non premitis neque eas orbi litterato quam primum impertiendi laudem cuiquam, modo digno et ad id negotium apto, invidetis: sed illud potius e re Vestra, illam Vestram maximam laudem putatis, si Vestrae tantae opes h o -

IV

DKDICATIO

die polius quam eras ¡la pviblicenlur, ul ad Dei immorlalis gloriarci, ad vorae scientiae amplificalionem, ad honorum ingemorum alimenlum, quam plurimus inde fructus redundet. Quarc cum Augustissimi Picgis noslri ad Summuni Pontificem oralor, collega nosier, Ii. G.

Nieburus,

vir ad excolenda el adjuvanda oplima sludia nalus, urbem Veslram ante hos qualluor annos transiret celeberrimamque illam bibliolhecam invisere cuperel; Yos tanquam Yestro earn aperuislis et permisislis ul, quae velici, diligcnlius ille inspicercl cl Iranscriberel. Ila factum est ut codicis illius/ preliosissimi, cujus particulam jam vir ille doclissinius, quem suum olim fuisse Veslra Verona merito sibi gralulalur, Maffeius,

Scipio

veluti aug-urans quanti thesauri primilias

orbi litterato offerret, publici juris fecerat, ejus inquam codicis ceterae quoque partes abscondilae hucusque et alius operis characteribus obrutae, sludio et sagacitale viri optimi detegerenlur.

Neque hie

substitit Vester erga bonas artes favor; neque Vos thesaurum hunc, quod alii fecissent, nunc aut multo magis anxie secludebalis, aut vana Vos patriamque celeriori quam solidiori honore maclandi cupidilate abrepti, minus exercilalis manibus adornandum tradebalis: sed cum audissetis esse apud nos viros ali— quos, qui hoc polissimum jurium antiquitalis Studium,

I'RIMALi HD1TION1S.

v

quod saecult) proximo por universam Europam m a r cescebal, strenuo instaurarenl; non tlubilaslis, quae Veslra est animi magnitudo, viris extraneis, quos nos Vobis commcndaveramus, copiam Tacere scrinia V e slra adeunili, eotlicein in orbo l e r n m i m sui generis unicum manibiis tractandi, ci oousquo illi insudaiidi, doncc omnia quae lemporis injuria non piane e v a nuerinl, in cliartas suas inde conferrent. , Qua in r e officia alque

indefessum

sludium

benevolenliamque

Vostri Bibliothccarii, Viri reverendissimi et illustrissimi, Barlholomaei Comilis Guarien/i,

qui uos omnes

co munerc sibi devinxit, iratissima memoria rccolere solent.

Postremo liumanissiine eos dimisislis animo-

que aequissinio et benignissimo conccssistis, ut a p o grapliuni il luti auro gemmisque acquiparandum domuni asportarent uboriori liic olio perpolienduin e t , jam peractum vidolis, cum orbe erudito

quod

communi-

canduni. ltaque Vobis, Viri Summi, id acceptum d e b e lur, quod Gaji opus illud, ex quo jam olim, vigente Romano imperio, a docloribus elcmenla Iuris Romani Iradebanlur, postquam per tot saecula e rerum n a tura delelum creditum e s t , nunc denuo eidem g r a vissimae scienliae Iradendae in noslris etiam scholis inservit.

Vostro inorilo debetur inventum, quod in

maxiinis inde ab instaurationc litterarum est n u m e -

vi

DED1CATI0 PRIMAE

randuni.

KDITION1S.

Vestrum est quod nova lux his litleris a f -

fulsit, quodque velut nova aetas jurisprudentiae R o manae nunc surgit.

Quas igitur tota Vobis respublica

lilteraria gratias debet, eas patimini ut nos potissimum Vobis agamus, quos in meriti illius consortium q u a damtenus r e c i p e r e dignati estis, cum viros a nobis ad Vos missos tanta et humanilate et liberalitate ad honorificentissimum illud munus adinitteretis. Cujus meriti quam vellemus ut r e quoque par Vobis r e f e r r e conlingeret!

Interim quae nobis

re-

iicta est, publicam liane sensuum nostrorum testificalionem, et, doni instar, illud ipsum quod Vos nobis donaslis, benigne ut accipialis rogamus enixe. Dabamus, Berolini mense Novembri Anni MDCCCXX.

PAVLVS

ERMAN

FRIDERICVS DANIEL

EIINESTVS

SCHLEIERMACHER I O A N N E S GEORGIVS T R A L L E S P H I L I P P V S BVTTMANN

PRAEFATIO I. F. L. GÖSCHEN» PRIMAE EDITION! PRAEMISSA. *

tìibliotheca

Capitularis Veronensis, librorum man«—

scriptorum copia alque praeslantia Celebris, maxime meinbranis,

quae juridici argumenti

sunt,

excellit.

Inter quas prinnim fere locum eae obtinent,

quas,

Reverendissimo Capilulo consenliente, hoc yolumine typis exscribendas curavit Academia Scientiarum R e gia Borussica.

Sunt aulem h a e :

1. Codex membranaceus rescriptus, olim XV., nunc XIII., quo sub quibusdam S. Ilieronymi scriptis genuinae Gaji Instiluliones continentur. 2.

Folium singulare m e m b r a n a c e u m ,

in quo

de

praescriptionum et interdictorum jure exponitur, ipsum quoque ad genuinas Gaji Institutiones p e r tinens. * (Quae annotationibus nunc addenda visa s u n t ,

uncis inclusi.

Keliqua,

leviora tamen i l i a , quae cmendatione indigebant,

correxi.)

[Ita G ö s c h e n i i i s editione secunda.

Quae e g o

tacitus

Carolus

L a c l u n a n n u s addidi, j>er totuni voltimeli diverso unconun genere circum duxi.]

PRAEFATIO EDITORIS

Vili

3. Folia membranacea duo, quae lamen inter se cohaerent; incerti auctoris fragmentum, quod in jure fisci declarando versatur. Folia, quae sub numeris 2. et 3. recensui, parvulo ìnsunt volumini, varii argumenti fragmenta complexo, cui titulus inscriptus legitur hie: „Vetera P a ralipomena Mss. Codicum Capituli Veronensis, a Ioh. I a c o b o de D i o n i s i i s Veronensi canonico in unum collecta. 1758." Iam, quo pacto in publicum emerserit harum membranarum notitia, exponendum est 1 . Vtriusque, de quo dixi, fragmenti, tam ejus, quod de praescriptionum et interdiclorum, quam ejus, quod de lìsci jure agit, primus meminit, magnum illud Italiae decus, S c i p i o M a f f e i .

Hunc enim in c o -

dicum Capitularium manu exaratorum indice, quem suae Veronensis civitatis descriptioni inseruit, cum scriberel: „Più carle lacere e sciolte d'antico majus1

Conf. Zeitschrift f ü r geschichtliche Rechtswissenschaft, her-

ausgegeben von F . C. v. S a v i g n y , Goeschen.

Dritter Band.

C. F . E i c h h o r n und I. F . L .

Berlin 1617. pag. 129. sq. — A b h a n d -

lungen der historisch-philologischen Klasse der Küniglicli-Preussischen Akademie der Wissenschaften aus den Jahren 1 8 1 6 — 1 8 1 7 . Berlin 1819. pag. 307. sq. — Göttingische gelehrte Anzeigen. 1816. pag. 2009. sq.; 1817. pag. 601. sq. et pag. 1056.; et pag. 1849. sq. —

1818. pag. 17. sq.

Leipziger L i t e r a t u r - Z e i t u n g . 1816. pag. 2529.

sq.; 1817. pag. 2641. sq. — ( I g n a z i o

Conte Bevilacqua

La-

z i s e ) Notizia d'alcuni F r a m m e n t i di antica Giurisprudenza Romana scoperti nell' anno MDCCCXV1I fra i Codici della Biblioteca Capitolo Canonicale in Verona. Bibliothèque du Jurisconsulte. Paris. 1820. pag, 288. sq.

Vicenza. 1S17. 8. —

del

Théinis ou

T o m e premier. Troisième Livraison.

I'RIMAK K D I T I O N I

l'RAKMISSA.

IX

colo, lina della quali par fosse d'un codice delle P a n delie,

ed

altra ¿'un'opera

d'anlico

Giurisconsullo;

quai codici se si l'ossero conservali, nienlc si ha in lai genere, che lor si potesse paragonare" 2 , ad n o stra fragmenta respexisse constai. eo subslilit M a f f e i u s .

Ncque tamen in

Nam in Opusculis suis e c -

3

clesiaslicis , ubi codicum Capilularium Ihesaurum diligentius recenset, primum quidein, pag. 61., brevi hac annoiamone fraginenla nostra significai: „Carle lacere da un codice delle Pandette, o d'anlico Giurisconsullo"; deinde v e r o , p. 90., plenius ea persequilur ita: „Legum menlio chartarum frusta quaedam milii in memoriam revocai a vetustissimo codice olim d e cisa, in quo antiqui Iurisconsulli interpretatio h a b e balur, aut compendium quoddam Iusliniani Inslilulionum.

Ilaec v e r b a , velut ex horreo incenso grana,

aucupalus sum. sces."

Libri quarti XV lilulum slatini a g n o -

Quae sequunlur, fragmenli de praescriplionum

et inlerdictorum jure salis amplam partem, a verbis

Super est, ut de interdictis dlspiciamus, quae pag. 1. vers. 19. Iegunlur, usque ad verba quorum

honorum,

quae pag. 2. vers. 22. conlinentur, exhibent.

Post

quae ila pergit M a f f e i u s : „ I n pagella altera: 2

Verona

illustrata.

Parte

terza.

Verona,

an-

1732. 8. c a p . 7.

p a g . 4G4. *

Istoria T e o l o g i c a

cinquu primi

delle

d o t t r i n o e delle

secoli della C h i e s a

del liliero a r b i t r i o ,

opinioni corse

in p r o p o s i t o della divina

e della P r e d e s t i n a z i o n e .

Si a g g i u n g o n o a l c u n i

Opuscoli E c c l e s i a s t i c i d e l l ' A u t o r m e d e s i m o c o n i m p o r t a n t i in m e m b r a n e a n t i c h i s s i m e r i n v e n u t i .

ne'

Grazia,

T r e n t o . 1742. fol.

Anecdoti

X

PRAKKATIO liDITORIS

cilia Caesaris, quae liberos hubuif\ Haec verba ex altero ilio frammento de jure lisci deprompta sunt, ubi in folii posterioris columna prima vers. 23. el 24. leguntur. Quae vero adjicit M a f f e i u s : „et in alia: secundum naturalem signißcalionem verum esse debet" etc., ea iterum ad fragmentum de praescriptionum et interdictorum jure referenda sunt; hujus enim prima pagina, a fine vers. 3. usque ad verbum solet in vers. 13. principio positum, ea, quae hoc loco in medium profert M a f f e i u s , comprehenduntur. Eodem denique pertinet scripturae specimen, quod in secunda tabula, quae Opusculis ecclesiasticis jungitur, sub numero X. aeri incisum conspicitur, repraesentans illud paginae 2. versus 5 — 9. a verbis unde omnia interdicta usque ad verba edilts formulis. Cujus speciminis postea partem aliquam (pag. 2. vers. 5 — 7.) iterum aeri incisam, atque etiam typis, licet minus accurate, exscriptam Novi tractatus de re diplomatica auclores exhibuerunt \ Quod ad codicem XIII. attinet, multo tardius evenit, ut juridicum ejus argumentum innotesceret; quippe quod occullum inanserit ad novissima usque tempora. Quamquam codicem ex palimpsestorum n u mero esse, M a f f e i u m minime fugerat: cujus rei testis est librorum manuscriptorum catalogus, qui in Bibliotheca Capitolari asservalur, manu exaratus, a M a f f e i o compositus, post huius autem obitum a doNouveau Traité de diplomatique. 1757. pag. 20S. Tab. 4«.

Tome troisième.

Paris.

PRIMAK E D I T I O N I P R A E M 1 S S A .

XI

dissimo A n t o n i o M a s o t t i recognitus 5 ; in eo enim de codice nostro inter alia leguntur haec: „Multae ex cliartis codicem alium conslituerant: dilutis siquidem, anterioribus literis ac delelis, quae nunc c e r nuntur superinductae sunt, quod et in aliis codicibus animadverli pluries, primae scripturae satis se p r o dente vestigio, ac si anliquilus adeo infrequentes o c currerent ovinae pelles, ut nisi alterius interitu n o vus liber oriri non posset" 6 .

Itaque, codicem XIII.

rescriplum e s s e , neque M a f f e i u s ignorayit, neque Masottius,

quamquam hanc notiliam typis vulgare

supersederunt ambo; quale aulcm esset delelae scripturae argumentum, id vel ipsos latuit. Nulla igilur de singularibus codicis XIII. dotibus apud viros doctos erat suspicio.

Quae vero de

reliquis illis, quarum menlionem habuimus, m e m b r a nis publici juris fecerat M a f f e i u s , ea, in Germania saltem, oblivio fere deleverat; ila ut Celeberrimus Hauboldus,

cujus ingentem eruditionem nihil fere

solet f u g e r e , memoriam eorum peculiari programmate 7 renovandi optimo jure consilium caperet.

In

quo libello elaborando cum adhuc occupatus esset, nova atque inopinata accessione aucta est V e r o n e n s Constat duobus voluminibiis in fol.

T i t u l u s sic h a b e t :

Sci-

p i o n i s M a f f e i Biblioth. Manuscripta Capitularis recognita digesta suppleta sub auspiciis Amplissimi Capituli ab A n t . M a s o t t i Bibl. Veronae M D C C L X X X V N l . ® L o c u m lume exhibet Vol. I. pag. 62. i

Notitia Fragmenti Veronensis ap. lHSfi.

SKCVNDAli KIMTIOM.S.

LXXl

henditur, ila comparali sunt, ut senlentia numerimi milies augeri non sinat.

Velut Iibrarius pag. 10. vers.

12. sic scripsit: q xnn

annos

aefatis

expleuerit.

Adde ejusd. pag. vers. 14. 15.: si udirne minor minor'

xx ; pag. 9f>. vers. 17. : si minor sit ann.

sit ov;

ejusd. pag. vers. 2 1 . : majori

ya7 ann. ; pag. 124. vers.

8. : minorem

Quae exempla sufficient.

annis

Yxx.

Denique in annotalioiiibus ad locos cos, quos, cum in codice ipso piene legi 11011 poluissenl, in contexlo conjectura freins inlegros exhilnii, plerumque quidein primum ductus, quos scliedae oflerrent, indicavi, deinde quae inea de primitiva codicis scriptura opinio esset, subjeci; sed aliquoties ordinem lume i n v e r t i " .

Quod,

quamvis eum, qui attente annolaliones inspexerit, fai— lere non possit, tarnen admonendum visum est, ut omnis erroris causa praecidatur. Vnum illud reliquum est, ut Yiros doctos, quorum observationes criticas meis annotationibus intermiscui, omnes nominatim enumerem.

Sunt autem hi:

b. A n d r e a e , B a u i n b a c h i u s , B l u h m i u s , B r i n k mannusButtmannus, rus

13

, Dirksenius

Caplickius,

Eulerus,

Crame-

b. H a u b o l d u s

,f

,

i 1 Velut ill not. 13. 14. 18. 19. ad Commentar. I. §. 22. ' * Coni. Notae suliitaueae ad Gaji Inslitutionum Coinmentarios. Alidore H. K. Brinkmanno. SIesvici. 1S21. is Conf. lid. 1. iiag.3tJ7.36S. item Brinkmann! Notae subitaneae. '1 Conf. Dirksenii lilier: \ ersuche zur Kritik und Auslegung der Quellen des Römischen Redits. Leipz. 1B23. pag. 104. sq. '5 Cont. Kd. 1. pag. 36b. item: Zcitsclinit für gesdiiditliclie KeclitswissensdiaK. Tom. III. pay. :>)S. si|.

l'RAEFATIO SECVNDAE

IXXII

Heisius16,

Hollwegius,

Kellerus, Niebuhrius

18

EDITIONIS.

Hugo17,

, Sanderus, Savinius1',

Schraderus, Vnterholznerus Scribebam

Huschkius,

Gottingae,

2I)

. mense

Decembri

Anni MDCCCXXIV. Io. F r i d . Lud. 16

Goeschen.

C o n f . Z e i t s c h r i f t fiir gescliiclitl. Rechtswissen,seh. T o n i . III.

pag. 297. sq. "

Conf. Ell. I . p a g . 3 6 S — 3 7 0 . i t e m : Z e i t s c h r i f t fiir gescliiclitl.

Reclitswissensch. T o n i . III. p a g . 2S9. sq. 1 8

Conf. Z e i t s c h r i f t f ü r gescliiclitl. R e c h t s w i s s e n s c h . T o n i . III.

p a g . 129. sq. 1 9

Conf. Z e i t s c h r i f t fiir gescliiclitl. K e c h t s w i s s e n s c h . T o m . IM.

p a g . 129. sq. et p a g . 305. sq. 1 0

C o n f . C. A. D. V n t e r h o l 7 . n e r i C o n j e c t u r a e ile s u p p l e m l i s

lacunis, q u a e in G a j i I n s t i t u t i o n i u n C o m m e n t a r i o q u a r t o o c c u r r u i i t . Wratislav.

1623. i t e m :

T o m . V. p a g . 26, sq.

Z e i t s c h r i f t fiir gescliiclitl.

Kechtswissensch.

L XXIII

PRAEFATIO CAROLI LACHMANNI.

C u m operam a Göschenio in ininoribus Gaii institulionuin exemplaribus ornandis poni coeplani absolvendam amicis hortantibus suscipcrem, cum officio meo conjunctnm esse existimavi ut quae tironibus et cursini Iecturis suppeditaremus, doctis viris ac studiosis e a deni fruenda proponerentur et cumulaliora: quod nisi fieret,

ne librarii quidem ejus commodo, qui in hunc

librum m a j o r e s quam alius ullus sumptus impendisset, r e c t e prospici intellegebam ; quandoquidem libros eo exemplo factos quod Göschenius anno

SIDCCCXXIV

com-

posuerat, jandudum nullos in labernis esse c o m p e r e ram.

Itaque hac nova editione instituenda nihil aliud

egi, nisi ut quidquid boni exemplaria cum brevioribus commentariis édita haberent, in haec majora t r a n s l'erendum curarem, et quaecumque apographis ab a m i cis nostris in Germaniam perlatis continerentur, eoruni nihil quod memoria dignuin esset praetermitterem. Nam nisi cum hominibus laboriosissimis in aliquam laboris societatem et quasi concerlalionem venissem, non s a tis digne mihi videbar perficiendi eorum studii tueri susceptionem.

Ingenio auteni cum nullo contendere

volui. sed ingeniosorum sollertia sapienler uti; p r a e -

PRAEFATIO

LXXIV

serlim cum me juris peritia, nisi Rudorffnis percontantem comiter, ut solet, docuisset, non satis valere intellegerem.

Göscheniana paucissimis exceptis ser-

vavi omnia, nec facile quicquam nisi ipso jubente inmutavi.

Mea, hoc est quae minoris formae exem-

plaribus adscripseram, partim reformavi, alia, quae pro non scriplis haberi volo, praeter».

Sunt etiam

quae, quia nimis incerta vel audacia viderentur, tacueriin.

Ejus modi est quod aliquando suspicatus suni

comment. I §. 198 in Yeronensi codice non esse, ut Göschenio et Hollwegio visum est, duri uoluit, (lari solent;

sed

quo admisso magnas difficultates lolle—

mus, praesertim cum Gaiutn institutiones vel Iotas vel majore ex parte anno post Christum nalum 161 scripsisse constet.

Pariter incertum quidein putabani. sed

veri simile, comm. II, 11 scribendum esse lath esse intelleguntur. momentum.

universi-

Sed hoc quidein non facit

Nec commemoratione dignum II, 47 n. 9

scribi posse ed Ha, ad similitudineni paragraphi 4 2 ; aut III, 141 n. 19 fortasse scribendum esse » ( n o n ) recfe earn; item § . 1 4 3 per miss a. ubi in schedis est pmis.su;

denique IV, 128 n. 19 rtirsus

ea

adiectìone.

Cognitu utilius est, quod mihi primus observasse v i deor, Veronensis libri scriptorem ex eo exemplari quod ante oculos habueril non panca suscepisse manu parum eleganti, ut videlur, emenclatoris non doctissimi adscripta.

Hie quae bene et apte correxit. nobis

apparere non possunt, nisi cum a librario, imperitissimo homine, perperam intellecla sunt: quod factum

C'AKOI.I I.ACU MAN.M.

I.XXV

est !. 4 3 n. 1 1 . 1 3 , ubi perturbata oralionis membra in ordinem r e d i g e r e templavit: item II, 157 11.35, ubi addidil quae librarius aliquot vocabulis et syllabis ininoala rettulit; item II, 1 2 5 n. 22. IV, 4 3 n. 1 7 . 1 9 , ubi recte adscripsit test amenta heredibus

et a

milia,

quae deiiule in alienum locum Iralala sunt: 111,221 n. 13. ubi noil Titiae nuit.

sed filiae scribeudum esse m o -

Sed idem corrector aliquotiens vera scriptura

interpolanda lurpiler peccavil, velut II, 3 5 11. 14 et III, 8 5 n. 4 a praeposilione adicienda, el IV, 167 11.11 vel m unci ¡¡undo:

in quo g e n e r e gravissima notavi 11.218

n. 10 ct IV, 4 4 11.26.

Sed non inagis sincera judico

I. 1 9 n. 3 (tut paedagogwn,

quae delenda esse ex

§ . 3 9 intellegi potest: ct 1 , 1 1 8 n . 8 deliberandum puto de his verbis, est nec ob id filiae loco: n. 14, ubi est id nobis adquiritur, tutiones probare dubito.

neque II, 94

imperiales insti-

Nam cetera, quae observavi,

leviora sunt el eis quae proxime comniemoravi simi— lia, neque ea rem pervertunt, sed orationem lanlum: cujus modi est illud regula,

de quo dixi I, 4 3 n. 1 6 :

ilem id est I, 3 9 n. 8 , id est mancipato id est legis actionem n. 5 5 permission

facere

est,

IV, 31 n . 3 ; item II, 1 6 3

III, 146 n. 14 (¡uaeritur,

1 9 8 n. 19 et probatum,

III,

eodeni loco n . 2 9 q e, quo mihi

videtur notari quaesitum bet q. e. quaerendum

II, 1 6 0 n . 4 0 ,

est:

nam Papias p. 1 6 6 0 ha—

est, el mensores solent scribere

•v q, cum significant sic

quaeramus.

Scribebam Berolini. d. x x v in. lunii. a. 1812.

CORRIGENDA. PAGINA

33,

40,

13

IN MARGINE 2 3 ,

50,

9 IN MARGINE

76,

9

VERSV

SCRIBE

8,

rer/i *

J

[ —

—

J

* * * * * —

«

m a n c i p a -

—

L a t i n u m —

—

—

|

12

11*

§.§. 154. 160. 276.

6

manumissi

§ - 2 2 .

sunt,

L a / m i

In-

L X X V .

b. r.

[Ceteris quae in hoc versu supersunt iitteris

«//«/ quid faciendum sit non definio : licet teintare scrip\\ius 12

alius non summoveal.]

heres

Scripturae, quae hac pagina con-

tinetur, vestigia Ed. 1. nulla exhibet.

Quae B l u h m i o indagare

licuit, Iiaec s u n t : (tin. 1.) *onf (vel (j) r (vel /p pro tr) [Sic] *»*»* sz/nnstalep

**» «ninne ».*/)io»*** ( l i n . 3 . )

culus (An P r o c u l u s ? ) ste•»/«.**c'nlo

(lin. 5.)

(lin. 6.) cxdtusuaenalu sex

(vel o) rn/an

/a

snii/xu spurios — etora

ditor

o

(lin. 4.) ells

(lin. 7.) sito —

(lin. 8.)

(lin. 9.) pa

creed — o

(lin. 10.)

/> (vel r) /«/

s/»*»/« tate

debitoris

clcl (lin. 11.) leijia (vel e, vel /) 1/ (vel I f , vel n pro h) ¡¡nud (vel o) at tct/pii * * * art

(lin 12.) fu/er

pecu-

nia n — n — * * * (lin. 13.) sulo

/

(lin. 14.) parcaf/naedamn

(vel f ) // (vel t) w [Sic]

(?) a/ustat/

(lin. 15.) ea