Türkiye Üzerine(Şark Meselesi) [2 ed.]

Citation preview

türkiye azerane ••

•

•

(ŞARK MESELESI)

Jı

KARL MARX

(ŞARK M ESELESi)

Çevirenler : Selahattin Hilav - Attila Tokatlı

GERÇEK

YAYINE\�

Cağaloğlu Yokuşu, Saadet iş Ham , Kat 4 İSTAN BUL

GERÇEK YAYINLARI

Birinci Baskı : Aralık 1966 !kinci Baskı

:

Aralık 1974

Kapak: Said Maden Kapak Baskısı : Reyo Ofset

Dizgi ve Baskı: Yelken Matbaası

Cilt: Fono Matbaası

iÇiNDEKiLER

Ön�z

5

Türkiye'deki Milliyetler

12

Londra Basını - Türk Meselesinde Napolyon'un Politikası

22

Türkiye'deki Gerçek Anlaşmazlık Noktası 26 Türk Meselesi

32

Avrupa Türkiyesi Ne Olacak?

39

Türkiye Ve Rusya

46

İngiliz Ye Fransız Donanm.ası -«Tinıes»Rusya'nın Büyümesi

49

Rus Blöfü

52

Türkiye Ve Rusya - Aberdeen Hükümetirün

Rusya'ya

Gösterdiği

Müessif Hatır Sayarlık Rusya'nın Türkiye Politikası Türk

- Rus

56 62

Anlaşmazlığı - ingiliz

Kabinesi Boyun

Eğiyor - NesseL

rod'un Son Notası

69

Rusya Ve Batılı Devletler

75

Rusya'nın Geleneksel Politikası

81

Urquhart - Bem - Türk Meselesi Lordlar Karnarasında Türk Meselesi Avam Kanıarasında Açıklanıalar

89 99 115

ONSOZ

Marx, 1849 yılında Kolanya'da tanıştığı Charles Au­ gustus Dana'nın1 teklifini kabul ederek, New York Tri­ bune adlı gazete için aşağı yukarı on yıl boyunca, Avru­ pa ve Asyadaki politik olayları ele alan haftalık maka., leler yazmıştı. Amerika'da yayınlanan New York Trihı.i­ ne, iki yüz bini aşan tirajıyla, o yıllarda, belki. de dünya­ nın en büyük gazetesiydi. «Türkiye Üzerine»� Marx'ın2 bu gazeteye, «Şark Meselesi» ile ilgili olarak yazdığı ma­ kaleleri kapsamaktadır. «Türkiye Üzerine>>, geçen yüzyılda büyük devletler arasında kurulan politik ilişkilere «Şark Meselesi>> açısın­ dan ışık tuttuğu gibi, Marx'ın Osmanlı lmparatorluaunun politik durumu ve toplumsal (sosyal) yapısı hakkında­ ki fikirlerini de dile getirir; bu bakımdan bizi özellikle il­ gilendirmektedir. Bugüne kadar, yurdumuzda, Marxcılı­ ğın genel öqretisi ve metodu hakkında çeşitli çeviri ve ya­ zılar yayınlandığı halde, Osmanlı Imparatorluğunun top� lumsaı ve ekonomik yapısı hakkında Marx'ın neler dü­ şünmüş olduqu araştırılmamıştı. Bu önsözde, çevırısını verdiğimiz yazılara dayanarak, Marx'ın bu konudaki dü­ şüncelerinin kısa bir döküm ve yorumunu yapmaya çalı­ şacağız� ı

New York Tribune'un dış haberler yayın müdürü.

2

Bu yazılardan bir

kısmının tamamen Marx' aait olma­

dığı cAçıklamalar»da belirtilmiştir. Biz, karışıklık olmasın diye, geleneğe uyarak,

«Marx'ın» dedik.

alan > söz ettiğini görüyoruz. Marx'ın bu konuda kesin terimler kullanmayışı dikkati çekiyor. >nin ekonomik temeli ü:ıerinde yükselen bir toplu­ luk olarak gördüklerini söyleyebili1·iz. «HaraÇ rejimi>> ya drı «Vergi Rejimi>> dendiği zaman, halkın üzerinde bir olarak yer almış bulunan asker ve memur ta­ bakasmın te-msilcisi olan Devletin artık - ürüne sahip çık-. maı,-ı aniaşıimaktad·ır. Bu ·mde ya da