Birinci Enternasyonelde Örgütlenme Meselesi [2 ed.]

Citation preview

BİRİNCİ ENTERNASYONALDE ••

••

ORGUTLENME MESELESi •

MARX

-

ENGELS

o BİRİNCİENTERNASYONALDE

/

ÖRGÜTLENME �ELESİ

- �

·

.

' EKİM,YA.YINLARI: -l.O'· .

.

B!ffiNCİENTERNASYONALDE

ÖRGÜTLENME MESELESi ŞUBAT-199Q

, ·

2. BASKI

BİRİNCİ BASRI: Ekim SER YAYINEVİ

EKIM

1975

SANAT YAPIM

tm.EriM

Yöneten: Abdullah NEFES

. Yazışma: PK 328 Yenişehir-ANKARA

Tel: (9:4) 117 97 47 Ankara •

·90.06.Y.0072.01 10 •

•

Dağıtını� VERSO A.Ş Konur Sk. 13/7 Ankara Genel

• .

•

MacDizgi: ATÖLYE SEVEN Baslo.: RENK OFSET Matbaacılık

K. MARX

-

F. ENGELS

Birinci Enternasyonalde ·

ÖRGÜTLENME MES.ELESI •

ENTERl'fASYONAL işçi BİRLİGİ BELGELERİ 1864-1872

Türkçesi:

, CENAP .ÖKTEN.ER

ekiın yayınları

Bu_ kitaptaki yazılar iki kaynaktan derlendi: Da­ vid Fembach'ın hazırladığı Marx, -The Ffrst Interna­ tional and After, Peng uin _Books, 1974 ve Marx­

Engels, Selected Worksf Volume H, Progress Publis­

hers,1969.

I, II, N, · v. VII, IX, XI, XII, XVI ve XVIII. -bölümler The First International and After'dan; m, VI, VIII, X,

XIII, XV ve XVII. bölümler Selected Works'ten alındı.

-- "Enternasyonal İşçi Birliği Genel Konsey i nde n '

Cenevre'deki Rusya Şubesi Komitesi-Üyelerine" Rusça­ dan; "Genel Konseyden Fransız İsviçresi Federal Koh­ seyi'ne", "İşçi Sınifının Politik Eylemi Üzerine",

.

"En"'

temasyonalde_ Oldüğu iddia Edilen Bölünmeler" ve "Lahey_ Genel Kongresi'nde Allfl:an Kararlardan" Fran­ sızca'diın; !'Lahey Kongresi Üzerine Konuşma" Alman­

ca'dan

İngiliz ceye

yapılan çevirilerinden,

öteki bö.,.

lümletin hepsi İngilizce asıllanndan Türkçeye çevril­ miştir.

Dipnotlar, David Fembach'ın ve Selected Works'

ün d ipn o t ıa n birleştirilerek hazırlanmıştır. "Örgütlenme·

Meselesi"fıin

·

ilk basımı Ekim 1975'

te_ SER YAYINEVİ tarafından yapılmıştır.

İÇİNDEKİLER

Bölüm I Bölüm ll Bölüm III Bölüm IV · Bölüm V Bölüm VI Bölüm VII Bölüm VIII

Giriş . . ...... .. ..-....................-..................................... g_ Enternasyonal İşçi' Birllğinin Kuruluş . ..... .. ...- ....................................�............. ll Entemas;Yonalin Geçici 'Tüzüğü..................... 24 ABD BaşkaruAbraham Lincoln'e . .. .. . . . .. 29 Cenevre Kongresi Delegelerine Talimat... 32 Brüksel Kongresine Sunulan Rapor........... 45 Birleşik Devletlerin Milli Emek Birfiğine 52 Basel Kongresine Siınulan Rapor................. 55 Enternasyonal İşçi Birliği Genel -:. Konseyinden Cenevre'deki Rusya Şubesi l\oılıitesı 'Üyelerine. . �........................................... 14 Genel Konseyden Fransız İsviçresi - Fecleraİ l\onSe;yin.e .... . . . . . .... . ... . . . .. ... -76 İşçi Sınıfinın Politik Eylemi Üzerine.......... 87 Londra Konferansının İşçi Sınıfinın Politik Eylemi Üzerine KararL . . .. 90 'nal adına ne hayasız işler yapmış ol· duğunu göstermektedir. ( 1 0 U { 1 00) ( 1 0 1)

Allessandro Cagliostro olarak da bilinen ' Guiseppe Balsano, 18.

yüzyılda bir İtalyan maceracısı;ydı. t Duruşma tutanaklanndan parçalar yakında yayınlanacaktır. Orada; oktiyucu. Bakunin'in dostlannın Enternasyon:al'e mal edilmesine neden olan hem gülünç hem de zararlı düsturlann ömeklerini bula·· ' · cakbr.[Marx'ın notu!. � Gizli devrtınci faaliyet yapmakla suçlanan öğrencilerin Neçayev Duruşması diye bilinen duruşmalan 1 87 1 yazında St. Petersburg'da-, yapıhnışb. Daha 1869'da Neçayev, Bakunin1e t.emas kurmuş ve bazı Rus şehirlerinde Narodnaya Rasprava(Halkın Intikamı) adlı gizli bir örgüt kunnaya· glrtşmiştt. Bu örgüt, · "h erşeyi yıkmak" gibi anarşist görüşleri savunuyordu. Devrimci eğilimli öğrenciler ve orta sınıf aydmlan, çarç-ı rejimi sert bir şekilde eleştıren ve ona karşı kararlı bir

-

mücadele verilmesini isteyen bu örgütün fikirlerini ciZ:ip buluyorlai:dı. Neçayev, Bakunin'den sözüm ona Avrupa Devrimci Birliği. adlı bir örgütün temsilciliğini gösteren evraklar almıŞ ve bunlarla kendisini,

1 13

Bu sırada, İttifak, Genel Konseye karşı önce Le Locle şehrirİde · ç ıkan Progres'de� sonra da Bakurunci

. bazı İttifak üyelerinin bulunduğu Fransız-İsviçresi Federasyonunun resmi gazetesi Egalite'de açık bir po�

lemiğe girişti. . Genel Konsey, Bakunin'in kendi gazete­

si olan Prog re..5 deki saldırılara aldımıadı. ama .Egali­ '

te'dekileri görmezlikten gelemezdi çünkü bunlar FC7

derasyanun onayı olduğu izlenimini yaratıyordu. Bu­ nun üzerine Genel Konsey, ı Ocak

1 870 tarihli genel-

­

gesini yayınladı. Bu genelgede şöyle deniyordu:

l l Aralık 1 869 tarihli _ Egaitte'de şunu ôkuduk:

"Genel Konseyin çok önemli meseleleri ihmal ettiği

kes indir Y,önetmeliğin II. maddesinin 2. fıkrasınct.a belirtilen :yükümlülülderini hatırlatalım: - 'Genel Kon sey, Kqngre kararlarını uygulamak zorundiıd:U', vs Genel Konseye; cevaplan oldukça uzun bir belge tuta­ cak sorular sorabiliriz. Bunlan sonraya bırakıyo� ... . Şündilik, vs vs "·Ne Tüzükte ne de Yönetmelikte, Genel Konseyi Egalite ile yazışmaya ya da tartışmaya 9inneye ya da gazetelerden gelen "sorulara cevap ver' meye" zorunlu tutan bir madde yoktur. Genel Konseye karşt, Fransız İsviçresinin şubelerini sadece Cenev­ re'deki Federal Komite temsil eder. Federal Komite. ricalarını ya da itirq.zıarını bize · meşru olan tek yol� dan, yani s ekre te ri aracılığıyla bildirdiği zaman, ·Genel Konseye cevap vermeye daima hazır olacaktu". Ama Federal Komitenin, görevlerini ne Egalite'nin ve Progres'in editörlerine devretıneye ne de bu gazetele� .

­

.

• • .'

.

.

.

.•.

. : . örgüt)lniln üyelerine. Enternasyonal mensubu olarak yuttunnuştu. ; 1 87 1 'de Neçayev örgütü dağıldı ve üyelerinin duruşması sırasında maceracı yöntemleri açığa Neçayev'in çalşımalan arasmda, Ba­ kunin'iri Marx'ın : Kapi tal'ini rusçaya çevinn ek üzere anlaştığı bir

çıktı. ·

,

yayıncıdan tehditle

. koyan

'fıara sızdırmak gibi olaylar vardı. Bu olayı ortaya

deliller. Lahey Kongrestnde Bakunin'in Enternasyonalden · · ' ablınasında önemli rol oynş,dı.

1 14

_

. rin kullanınasma izin vermeye hakkı yoktur Genel olarak, Genel Konsey ae ulusal ve yerel komiteler arasındaki idari yazışmaıanri kamuya açıklanması. .

Birliğin geitet çıkarlan bakırnindan çok zararlı bir şeydir. Dolayısıyla� Entemasyonalin diğer yayuı or­

ganları Progres ve Egalite'yi taklid edecek olsalardı, Genel Konsey ya seşsiz kalarak kamu oyunda itiba­ nnı zede.lemek ya 'da açık bir cevap vererek yükb.m­ lülüklerini ihlal etmek zorunda kalacaktı. Egalite, Progres ile birleşmiş ve her ikisi Le Travail'ı · (btr Pa­ ris gazetesi) Genel Konsey e · saldırmaya · kzşJa.rtmışlar­ dır. Bu gerçekten bir ligue du · bien public'tlr.

Bununla birlikte daha bu genelgeden haberleri olmadan Fransız İsviçre si Federal Komitesi. bütün İttifak taraftarlannı · Egalite'nin yazı kurulundan za­ ,

ten uzaklaştırmıştı. ı Ocak 1 870 tarihli genelge. 22 Aralık 1 868 ve 9 Mart 1 869 genelgeleri gibi, Enternasyonalin bütün şubeler! tarafından onaylandı. İttifak ta'rafından kabul e dilen koşullardan hiçbirinin yerine geUrtlmediğini de söylemeye gerek yok. İttifak'ın sözüm ona şubeleri Genel Kons ey içirt bir sır olarak kaldı. Bakunin, İspanya ve italya d ak.i . dağınık gruplan ve Enternasyonalden kaptığı Napali ş ub e sini kişisel otoritesi altında tutmaya çalıştı, İtalya'nın diğer şehirlerinde, işçilerden değil avuka­ lar gazeteeller ve diğer buıj uva doktrincilerinden oluşan küçük gruplarla yazışmaktaydı. Barselona' daki etkisi bir kaç arkadaşı tarafından canlı tutulu­ yordu. Fransa'ru.n güneyindeki bazı şehirlerde. itti­ fa� Lyonlu Gaspard Blanc ve Albert Richard'm ön­ derliğinde ayrılıkçı şubeler kurmaya çalıştı. Bu ş a hıslar hakkında ilerde söyleyeceklerimiz var. Kı­ sacası, Ent ernasyona l içindeki Enternasyonal o r ·

f

9

�

-

talığı

kanştırrnayı sürdürdü.

İttifakın en büyük girişimi, Fransız İsviçresi

ön·

derliğini ele geçiTine çabası, 4 Nisan 1870'de açılan La Chaux·de·Fonds Kongresinde cereyan etti. Kendi hesaplarina göre� ittifakın taraftarlan Fe· derasyon üyelerinin beşte biri kad ar tuttuğu h ald e Basel'de çok başanlı olan m,anevralann tekrarlan­ ·

,

ması sayesinde. görünÜşte bir iki oyluk bir çoğunluk

sağlamayı başardılar. Kendi yayın · organlarının iti­ rafına göre (7 Mayıs 1 8 70 tarihli Solidarite'ye . bakı­ nız) onbeş şubeden fazlasını temsil etmeyen bir ço­ ğunluktu bu -oysa yalnız Cenevre'de otuz Şube vardı! Bu oylamayla Köngre. oturumianna ayn olarak de­ vam eden iki parçaya aynldı. İttifak taraftarlan, kendilerini tüm Federasyonun meşru tem�ilcileri o­ larak gördüklerinden ·. Federal Komitenin ikametgahı­ nı La Chaux-de-Fonds'a geçirdiler ve Neuchatel'de yurttaş Guillatime tarafından yönetilen Solidarite adlı kendi yayın organlannı kurdular. Guillaume ad­

lı bu genç yazann özel görevi Cenevre'nin "fabrika iş­

çilert"ne(102l şerefsiz "buıjuva"lar diye küfretmek. Fe­ derasyonun kendi gazetesi olan Egalite'ye saldırmak ve her tÜrlü politik çalışmadan tümüyle uzak durma­ yı teşvik etmekti. Bu son konu üzerine en keskin ma­ kaleler MarsUya'da Bastelica(*J Lyons'da lttifak'ın iki büyük direği. Albert Richard ve Gaspard Blanc tarafından yazılıyordu . Cenevre de legeleri döndükten sonra kendi şube­ lerini genel bir toplantıya çağırdılar ve bu toplantıda, Bakunin ve arkadaşlarnun muh alefetine rağmen, de-

· {1 0 2) (•)

1 16

Cen�e ve çevresindeki büyük ve küçük imalathanelerde saat ve mücevher üretiminde ' çalışan işçiler ne bu işi evleıinde yapan küçük

üreticiler. Bir matbaacı olan Andre Bastelica Bakunin taraftanydı. Komüncıilerin , · Ekim-Kasım 1 870'dekt Marsilya- ayaklanmasına ve daha sonra PariS . Komiinüne aktif olarak katılmıştı.

legelerin Cl:ıaux-de-Fonds Kongresindeki tavırlan o­ naylandı. Kısa bir süre sonra, �n ile en faal mü­ ritleri asıl Fransız İsviçresi . Federasyonundan atıl­ dılar. Kongre daha yeni sona ernıişti ki, yeni La Chaux- · de-Fonds Komitesi. duruma müdahrue etmesi için Ge­ nel Konseye başvurdu. Mektubu sekreter olarak F. Rn­ bert ve başkan olarak, iki ay sonra Komitenin organı Solidarite tarafından hırsız diye suçlanacak ola;ı· Henrt Chevalley imzalamıştı. Her iki tarafın s�vun­ malarını dikkatle inceleyen Genel Konsey, 28 Hazi­ ran 1 870'de Cenevre Federal Komitesinin eski görev­ lerini sürdürmesine ve La Chaux-de-Fonds'un yeni Fe­ deral Komitesinden de yerel bir ü'nvan almasının is­ tenmesine karar verdi. İsteklerine tümüyle ters düşen bu karar yüzünden. Chaux-de-Fonds Komitesi. Genel Konseye müdahale etmesi için başvuranın kendisi _ olduğunu bütünüyle · unutarak, onu despotlukla suç­ ladı. _Bu Komitenin Fransız İSViçresi · Federal Komitesi ünvanını gaspetmeyi sürdürmesinden ötürü İsviçre Federasyonunda doğan meseleler. Genel Konseyi bu Komite ile _ b'9-tün · resmi ilişkilert kesrnek zorunda bıraktı. Louis Bonaparte ordus.unu Sedan'da henüz teslim etmişti. Her yerde Enternasyonal taraftarlanndan, . savaşın sürdürolmesine karşı protestolar yükseliyor. du. 9 Eylül tarihli mesajlııda, Genel Konsey, Prusya' nın f!=!tlh planlannı mahkum ederek Prusya'mn zafe­ rini proletaıya davasına ne kadar zararlı olacağını ortaya koydu ve Alman iş«iilerini, bunun sıkıntısını ilk çekenlerin kendileri olacaklan yolunda uyardı. İngiltere'de sarayın Prusya taraftan eğilimine karşı bir ağırlık yaratmait . için mitingler yapıldı. Alman­ ya'da Entemasyonalci 'ışçiler cumhuriyetin tanın­ masıin �e "Fransa için şerefli olacak bir banşı" iste..

'

·

ı 7

yen gösteriler düzenlediler.

Neuchaterdeki t aşkın ve savaşçı Gufllaume'un

sy

aklına Pru alılarla savaşmak üzere serbest İ sviçre birliklerinin kurulmasım isteyen imzas ız bir bil di­

riyi resmi gaze te Solidarite'n1n eki olarak yayınla­ mak gibi parlak bir düşünce geldi . Ama herhalde iş uygulama nqktasına gelseydt , politikadan uzak dur­ ma- yönündeki inançlan bunu gerçekten yapmasına engel olurdu. Sonra LyQris ayaklanmasıfi OS} geldi. Bakunin he­ men oraya koştu. Albert Richarn, G aspard Blanc· ve Bastelica'nın de steğiyle 28 Eylül'de belediye sarayın� oturdu. Ama binayı korumak için herhangi bir glı1şimde bulunmadı çünkü bu politik bir eylem olurdu. Zorlu bir çalışmadan sonra "Devletin kaldınlması" karamamesini en sonunda yaratabilınişti ki, birkaç ulusal muhafız tarafından dışan atılarak kepaze ol­ du.

1 870 Ekim'inde, Genel Konsey, Fransız üyelerinin yokluğu· sırasında yurttaş Paul Rdbin'i üye o larak aldı. Brest'li bir mülteci olan Robin , ittifak'ın en ünlü taraftarlarından biri ve halil Chaux-de-Fonds komi­ tesi muhabiri olduğu Egalite'de Genel Konseye karşı yayınlanan · saldınların yazanydı. 1 4 Mart 1 87 l 'de, İsviçre anlaşmazlığını çözümlernek üzere Entemas­ konferans · toplamasını' önerdi. Paris'

yonalin gizli bir

olaylar yaş anacağım gören Konşey bunu · derhal reddetti. Robin bu İneseleyi bir kaç defa tekrar getirdi ve . hatta anlaşmazlık üzerine te çok yakında önemli

ko nseyiİı kendi başırıa kesin bir çözüm getirmesini (ı 03}

1 18

Lyons ayaklanması. 4 Eylül

1870'de. Sedan yenilgis1n1n haberinin geı. mesi üzerine başladı. Bakunin. 1 5 Eyhllde Sedari'a geldi ve hareketin önderliğint ele geçirerek kendi anarşist programını uygulamaya. kal.kıştı. Taraftarlan, 28 Eylül'de bir darbe yapmak istediler, ama işçiler tarafından desteklenmedikleri ve kesin bir eylem programlan bulunmadlğı için başanlı olamadı4ıt". ·

önerdi. 25 Temmuz'da Genel Konsey bu konunun 1871 Eylülünde -toplanacak olan Konferansa getirilecek meselelerden birt olmasına karar verdi. Yaptığı işlerin .bir konferans tarafından dikkatle incelenmesine hiç de hevesli olmayan ittifak, 10 A­ ğustos'ta kendisini o ayın altısından itibaren geçerli olmak üzere feshettiğini açıkladı. Fakat, 1 5 Eylülde "Dinsiz �osyalist Şube" kisvesi altında yeniden or- taya çıktı ve Konseye kabul edilmesini istedi. Basel kongresi tarafından kabul edilen İdari Yönetmeliğin II . _ maddesinin 5. fıkrasına göre, Konsey önce Cenevre Federal Komitesine damşmadan bunlan kabul ede mezdi. Cenevre Federal Komitesi · ise çeşitli selqer şu:.. belerle yap tığı iki yıllık mücadeleden sonra yıpran­ mıştı. Aynca, Konsey zaten Genç Adamlann Hıristi­ yan Birliğine (YM CA) , Entemasyonalin hiçbir ' dini grubu tammayacağını bll dirnıişti İttifakın fesih tarihi olan 6 Ağustosta La Chaux­ de-Fonds'un Federal Komitesi' bir yandan Konseyle resmi ilişkilere giniıe talebini telrrarlarken bir yan­ dan da 28 Haziran tarihli karan· dikkate almamaya · devam edeceğini ve nbu konuda Genel Kongre karar ve­ rir" bahanesiyle Fransız İsviçresi Federal KomiteSi olarak. Cenevre yerine kendisini sunacağnu bildirdi. 4 Eylülde, ayın Korriite, Konferansın toplanmasını ilk ısteyen kendisi olduğu halde, Konferansın yetkisine karşı çıktı. Buna. karş� olarak Konferans. İsviçre anlaşmazlığını çözmede Paris Federal Komitesinin nasıl bir yetkiye sahip olduğunu pekala .sorabllirdl, çünkü , Chaux�de-Fonds Komitesi kuşatmadan önce ondan da bu konuda karar verilmeslni _isteİil.işti . U 04) Bununla birlikte, . Paris Komitesi_ Genel Konseyin 28 ...

.

(l04) ·

Birinci Paris Kuşatması 1 870 Ekiminde başlamıştı. ı s70 Nisanında Bakunin taraftarı olan Paul Robin, Paris .Federal Konseyine, La Chaux-dc;:-Fonds kongrestnde anarşistlertn kurduğu Federal Konseyi .

.

1 19

.­

H_aziran 1 870 tarihli kararını onaylamakla yetindi. (2 1 Ekim 1 87 1 tarihli EgaUUlye. bakınız.) · ·

-IIIİsviçre'ye sığınan bazı yasa dışı Fransızlarm var­ lığı ittifaka yeni bir hayat kıVılcımı getirdi. Enternasyonalin Cenevre üyeleıi bu insanlar için ellerinden gelen - h er şeyi yaptılar. Onlara yardım et­ tiler ve İsviçre yetkililerinin Versay hükümetinin ge­ ri gönderme istemine boyun eğmesini engellemek

için

şiddetli �itasyonlara giıiştller. Bazı kii.nseler mülte­ çilertn sınırp. ulaşmasına yarclım etmek için Fransa' ya giderek ciddi tehlikeleri gö�e aldılar. Dolayısıyla, Cenevre işçilerinin, B. Malonl105l gibi bazı liderlerin derhal İttifak \lyeleriyle ilişkiye geçtiğini ve İttifakın. Fransız İsviçresi Federal Konseyi olarak tanımalamu önerdi. Genel Konsey. Pclrts Federal Komitesi üyelerine, İsviçre'deki bôlümnenin ne· demek olduğunu açıkladıktan sonra, Komite, mesele tamamtyle Genel Konseyin yetki alaruna girdiğinden ·kanşmaya hakkı olmadığını ka-_ • rarlaştırdı. ll OS) Üç ay sonra, teksir edilmiş bir bıldirtyle Malon'u "Entemasyonalin ku­ rucusu" ve kitabını da "Komün Üzerine yazılmış tek bağımsız kitap" o­ larak tanımlayan arkadaşlan, Les Batignolles milletvekilinin Şubat seçimlerinden önceki tavrınnbiliyorlar mı, merak ediyoruz. O sırada, Komünü beklemeyen ve sadece meclise nasıl seçilebileceğint hesapla­ makta olan Malon. kendisini Enternasyonal üyesi olarak dört Komi� tesinin listesine koydurabilmek için· d alaplar çeviriyordu. Bu düşün­ ceyle, Paris Federal Komitesinin varlığını inkar · edecek kadar ha. yasızlaşb ve kendisi tarafından Les Batignolles'de kurulan bir şubenın tsimlertni� bütün Enternasyonalden gelmiyormuş gıbi komitelere sun­ du. Daha sonra, 1 9 Mart'ta kamuya yaptlğı bir duyuruda, bir gün önce gerçekleştirilen büyük devrimin önderlerine h�t etti. Bu tpini ko­ parmış anarşist, bugün. bir yıl önce dört komtteye söylediğint yayınlamakta veya yayınlatmak.tadli': "L'Enternationale, c'est moif' (En­ ternasyonal benim!) Malon. böylece komik bir şekilde hem XIV. Louis'yi hem de çikolata ımalatçısı Perran 'u tekrarlamaktadır. Üstelik PeiTOn, hiçbir zaman yenecek tek çikolatanm kendisininkl olduğunu ·' tddia etmemiş tl. (Marx'm notu} · Boyacı olan Benait Malon, sol Proudhoncu . ve . Paris -Komünü

üyesiydi.

120

·

·

·

·

·

e·ski sekreteri N . Jukovski'ninU06l yardımıyla Cenev­ re'de Fransız İsviçresi Federasyonunun tümüyle dı­ şında yeni bir "Sosyalist Devrimci Propaganda ve Ey­ lem Şubesi'' kurmaya çalıştığını görünce nasil hay­ rete düştükleri tahmin edilebilir. Bu örgüt, tüzüğünün birinci maddesinde "Entemasyonal İşçi Birliğinin Genel Tüzüğüne bağlılığını açıklamakla birlikte Bir- . liğin Tüzüğü ve Kongreleriyle kabul edilen özerklik ve · federasyon likesinin mantıki bir sonucu olarak ken­ disine verilen tüm · eylem özgürlüğünü ve i:rıJsyatif hakkını_ saklı tuttuğunu ilan etmektedir. " bir başka deyftş,le. İttifakın çalı�asını yürütmekte k�ndini · bütünüyle serbest görmektedir. Malon'un 20 Ekim 187 1 tarihli bir mektubuyla bu· yeni şube Genel Konseyden kendisini Entemasyonale kabul etmesini üçüncü · defa istedi. Basel Kongresi ta­ rafından kabul edilen Yönetmeliğin IL maddesinln 5. fıkrası uyarınca, Konsey, C enevre komitesine damştı ve Cenevre Komitesi Konseyin bu yeni "tertip ve bö­ lücülük merkezi"ni tanımasına kesinlikle karşı çık­ tı. Gerçekten de, Konsey, Malon ve Jukovski'nin arzu­ larını bütün bir federasyona zorla kabul ettirmelerini redderlecek kadar "despotça"- hareket etti.. Solidarite artık çıkmıyordu , bu nedenle İttifakın yeni üyeleri Bayan Andre Lee'nun genel yönetmenliği altınd�- · La Revolution Sociale'ı kurdular. Bayan - Leo bundan kısa bir süre önce Lozan'daki Banş Konfe­ ransında "Raoul Rigault ve Ferre'nin. Komün'de. bo-:­ şuna bile olsa rehinelertn öldürülmesine 'varıncaya kadar kan dökmekten vazgeçmeyen iki_ meşum tip� · olduklannı : belirtmişti.U 07) Bu gazete, ,ilk sayısından itibaren Figaro, Gaul'

(106) ( 107)

Nikolas Jukovski bir Rus - mültectsiydi ve Bakunin'in yakın çalışma

ar-

kadaşıydı. Marx'ın buradaki kaynağı Neuchatel'de 187l 'de yayınlanan La guerre soeiale '(Sosyal Savaş) adlı broşürdür. Andre Leo, Benait Malon'mı ka-

i2 1

lois, Paris-Journal ve diğerleri gibi küfürnarnelere yetişmeye ve hatta onlan geçmeye çalışti ve onlann Enternasyonale attıklan iftiralan. seviriçle tekrar:. ladı. Zaman, Enternasyoanl içinde bile milliyetçi kinlerin ateşini tutuşturriıak için elverişli · .görünü� yordu. Gazeteye göre, G enel Konsey, ardında Bis� marckvari bir zeka bulunan bir Alman komitesiydi. (lOS)

Genel Konseyin belli üyelerinin "herşeyden önce ·ve en çok Galli" olduklannı iddia etmeyeceklerini iyi� "Ce anladıktan sonra, La Revolution sociale'in Avrupa polisinin ikinci sloganını b enimsernek ve Konseyin "despotluğu"na saldıpnaktan başka çaresi kalmadı Bu ç-ocukça saldınların dayandınldığı kanıtlar neydi? Genel Konsey, ittifakı doğal bir ölümle ölmeye bırakmış ve-_ Cenevre Federal Komitesi ile birlikte ha..: · reket ederek dirilmesini önlemişti. Buna ek olarak, Chaux:_de;.. Fonds Komitesinden. · İsviçre Entemasyo· nalcilerinin ç.oğunluğu ile banŞ içinde yaşamasına olanak verecek bir ünvan almasım- istemişti. Bu "despotça" davraruşlann dışında, 1869 Eki· minden 1 8 7 1 Ekimine kadar _ Genel Konsey, Basel Kongresinin kendisine tanıdığı geniş yetkileri ne şe­ kilde kullandı? L 8 Şubat 1870'de Paris'tekr "Poziti$t Proleter· ler Derneği" kabul edilmesi için Genel Konseye baş· vurdu. Konsey, sermaye ile mücadele eden bu derneğin tüzüğünde bulunan pozitivist ilkelerin Genel Tüzüğün önsözüyle apaçık çelişme. halinde olduğunu ve bu ne-_· denle buiilan çıkartmalan ve , Enternasyonale "po.

nsı Leodile Champseix'in takma adlydı. Raoul Rigault v e TheophUe Ferre, Komünün yenilgisinden sonra kurşuna dizilen Blanquincilerdi.

(108) Aslında, Konseyin miliyetlere göre bileşinit şöyleydi: 20 İngiliz, 1 5 Fransız. 7 Almaıi {beşi Entemasyonalin kurucusu), 2 İsviçrcli, 2 Ma­ car, 1 Polonyalı, ı Belçikalı, 1 irlandalı, ı Danimarkah ve ı İtalyan [Mapc'ın

notuJ. ·

·

zitivistler•'• olara),{ değil "prol eterlerıı olarak _k atıl­

maları gerektiğini, ama yine de teorilerini Birliğin genel ilk�leriyle uzlaştınn a da tamamen özgür ola­

caklannı bildirdi. Grup , bu karann adilliğini kabul

ederek ·Entemasyonale katıldı.

2. Lyons'da _ 1 865 şubesi ile daha yeni kökenli bir şube arasında bölünme çıkmıştı. Yeni şubede - İttifak,

fevkalade dürüst iŞçilerin _ yanısıra Albert Richard- ve Gaspard Blanc tarafından temsil ediliyordu. Böyle du­

rumlarda sık sık olduğ� gibi, İsviçre'de kurulan bir hakem mc;thkemesinin kararı tanınmamıştı.

Yeni

kurulan şube 1 5 Şubat 1 8 70�de Genel Konseyden Yö­ netmeliğin II. maddesillin 7. fıkrasına göre anlaş­

mazlık üzerine bir karar vermesini istemekle kal­

madı. 1 865 şubesine iftira _ eden ve onları kovan bir

11karanıı imzalanmak ve postayla geri gönderilmek üzere Genel Konseye gönderdi. Konsey, böyle duyul­

mamış bir harekete karşı üzüntülerini bildirerek

kanıt istedi. Bu isteme karşı, 1 865 şubesi, Albert Rich­

ard aleyhindeki suçlamalarm kanıtlarının hakem

mahkemesine sunulduğunu, fakat Bakunin'in bunlan ele geçirdiğini ve vermeyi - reddettlğini ve böylece Ge­ nel Konseye iletilmeler!ne olarak kalmarlığını bildir­

di. Konseyin .bu konurlald 8 Mart taıihli karan taraf-­

hiçbir itlrazıyla karşılaşmadı. 3. Londra'daki Fransız şubesi, en hafif deyimle kuşkulu karakterde üyeler kabul ede.rek sonunda. Fe­

ların

lix Pyaf'run(1 09l mülkü haline gelmişti. Pyat, bu şu-

, beyi, Louis Bonaparte'm katledilriıesinden yana onur kıncı gösteriler düzenlemek ve saçma

sapan bildirile­

rini Enternasyonal kisvesi altında Fransa'nın her ta-:­

rafına göndermek için kullandı. Genel Konsey, Bir�

liğin organlannda Pyat'nın artık enternasyonal iiye-. (ı09)

Bir küçük

üy�iydi.

bwjuva demokrab

olan

Felıx. Pyat, . Paris Komününün -

12

si olmadığım, dolayısıyla yap ac ağı ya da söyleyeceği . ş eylerden Genel Konseyin sorumlu olmadığıpı - belirt­ mekle yetindi. Bunun üzerine Fransız şubesi ne Genel Konseyi ne de kongreleri tanımadığını - ilan

etti.

Bütün

- Londra'ya ke ndisi dışında · E nt emasyonalin tüniunün karşı-devrimci bir demek ol duğu nu belirten afişler astı. Fransız üyelerinin, h alk oylamasından(ı ıoı bir . gün önce komplo · bahanesiyle tutuklamalan (bu - as­ lında p olis tertibiydi. �akat Pyat'nın bildirileriyle böyle bir ihtimal olabileceği görüntüsü kazanmıştı) Genel ' Konseyi. Marsei!laise ve Reveil'de 1 0 Mayıs 1 870 tarihli kararını yayınlamak �orunda bıraktı. Bu kararda sözde Fransız şubesinin iki yıld an faz-. ·

Iadır Entemasyonale b ağlı olmadığı ve çalışma- · Bu adımın gerekli olduğu Paris- Federal Komltesin.ip. aynı ' gazetelerde yayınlanan b il dirisi ve Parisli Entemas­ yonalctlerin mahkeme sırasındaki bildirileriyie. ka. nıtlandı. Her iki bildiri - de Konseyin kararım temel alıyordu. Fransız ş ub e si savaş başladığı zarrian orta­ dan yokolınuştu. ama İsviçre'de ittifalan çıkışı gib i · o d a Londra'da yeni müttefiklerle ve yeni isimler al­ larının gerç ekte polisin işi olduğu belirtiliyordu

.

,

tında yeniden ortaya çıktı. Konferansm son günlerinde . sürgün ed:ilmiş Ko­ müncülerden bazılan, otuz beş kişilik bir " 187 1 Fran(1 1 0)

Halk oylaması, 1 8 70 Mayıs'ında III . Napolyon _ tarafından yaptınldı. Amacı, imparatorluğun politikasım kitlelere onaylatmaktı. Sorular öyle bir laf kalabalığıyla doluydu ki, ikinci imparatorluğun politikasını reddeden, aynı zamanda her türlü demokratik refonnu da reddebntş oluyordu. Birinci Entemasyonalin Fransa şubelerl, bu demegojik ma­ nevrayı teşhir ettiler ve üyelertne oylamayı boykot etme talimatı ver­ diler. Halk oylamasından bir gün önce, Paris Fedeasyonu üyeleri III Napolyon'a: suikast hazırlamak iddiasıyla tutuklandılar. Hükümet bu tertibi, çeşitli Fransız şehirlerindeki Enternasyonal üyeleı1ne karşı baskı ve soruştunnaya girişrnek için bahane olarak kullandı. Paris Federasyonu üyelerinin 22 Haziran'dan 5 Temmuz 1870'e kadar ·aüren duruşmalan s.ırasmda tertip ortaya çıktı. Buna rağmen, bazı Enternasyonal üyeleri, sırf' Entemasyonale üye olduklan için hapis cezalanna çarpımldı1ar.

sız Şubesr' kurdular. Genel Konseyin ilk "despotça"

hareketi, bu şubenin sekreteri olan Gusta ve D urand'ı Fransız polisinin aj anı olarak kamu önünde mah­

kum · etmek oldu. Elimizdeki deliller polisin Durand'a yardım ederek, onu önce Konferansa so'nra da Genel

Konseye solanak istediğini kanıtlamaktad ır. Yeni şubenin tüzüğü, üyelerini "Genel Konseye, kendi grup­

lanndan başka delegasyon kabul etmemeye" zorunlu tutuyordu. Bu nedenle yurttaş TheiszU ı ı ı ve Bastelica Konseyden istifa ettiler. 1 7 · Ekim'de, bu şube iki üyesini resmi talimatlarla _

Konseye temsilci olarak gönderdi. Bunlardan biri topçu komitesiriinU 1 2) eski üyelerinden biri olan Chautard'dı. Konsey 187 1 Şubesinin tüzüğünü incele­ dikten sonra, bu temsilcileri kabul etmeyi . reddetti o ı aı . Bu tüzüğün yol açtığı tartışmadaki belli başlı noktaları hatırlamak burada yeterli olacaktır. Bun-. lar 2. maddeyle ilgilidir: "Bir kimse , gruba üye olabilmek için geçim kay­ naklarını göstermeli, ahlaki güvenceler getirinelidir, vs. " 1 7 Ekim 187 1 tarihli kararında, Konsey, "geçim . kaynaklarını göstermeli" ibaresinin çıkarılmasını ônerdi ve şunu söyledi: "Kuşkulu durumlarda, bir şube elbette ahlaki güvence olarak bir kimsenin geçim kaynaklarını soruşturabilir. Ama mültecilerin, grev­ e! işçilerin söz konusu olduğu durumlarda, geçim kay­ _

naklannın - yokluğu pekala ahlaki güvence yerine geçebilir. Entemasyonale kabul edilmeleri için aday­ Iann geçim kaynaklarını göstermelerini istemek, Genel Tüzüğün ruhuna ve lafzına aykı.n bir buıjuva ( l l 1)

(l ı2) ( l ı3)

Albert 'Ihefsz. Proudhoncu ve Paris Komünü üyesiydi. Paıis MUli Muhafizlarınm topçu komitesi : Kısa bir süre sonra, Genel Konseye' zorla sokmak istedikleri bu adam, 'Ptters poltsini.n ajanı olduğu için kendi şubesinden atıldı. Kendisini, suÇlayanlar, daha önce kendilerini Genel Konseyde en iyi temsil ede­ cek kimsenin bu adam olduğunu düşünüyorlardı (Marx'm notu}.

125

icadı olur. " Şube, Genel Tüzüğün üyelerinin alıla­ kından şubeleri sorumlu tuttuğu � dolayısıyla orilara uygun gördükleri güveneelert isteme hakkım tanıdığı

cevabını verdi. Genel Konsey buna, 7 Ekim'de şu kar·şıİığı verdi: ·

Bu- görüşe göre, işçi kullanmayanlar tarafından kurulan bir Enternasyonal şubesi özel tüzüğüne ş öyle bir madde koyabüir: · "Bir kimse, şubeye üye olabil­ mek için içk ty e el sümıeyeceğine yemin etmelidir. " · Kısacası, ş ub e le rin özel · tüzüklerine Entemasyonale kabul . edilmek için en saçma ve olağanüstü koşullar kanabilir - özellikle. bu, üyelerin ahlaklı olmasını ·. sağlama bahanesiyle yap dırs a. 1 87 1 Fransız ş ubesi "grevcilerin g eçim kay­ nağı'nın grev fonu'nda bulunacağını" ileri sütmüştür. · .•

Buna verilecek cevap şudur: Herşe!Jden önce çoğu za­ man böyle bir '1on " 'bulunmaz. Üstelik, resmi İngiliZ . anketleri, İngiliz işçi­ lerinin çoğunluğunun; grevler, işsizlik. yetersiz üc­

retler, hakça olmayan ödeme koşulları ve daha bir çok nedenler dolayısıyla sürekli o larak rehtnci ve

faiZcilere

başvurmak zorunda kaldıkların i kanıt--

lamıştır. Buniar.

bi r kimsenın özel hayatına gereksiz müdahalelerde bulunmadan öğrenilemeyecek "geçim · kaynakları"dır. Bu durumda iki olasılık vardır:. Ya ş ub e, "ahlaki güvence" olarak "geçim kaynaldan"nı soruştunnaz ki

o zaman Konseyin önerisi çok yerindedir. . . . Ya da şube, tüzüğünün 2. maddesinde, "ahlaki güvenceler''e ek · olarak "geçfm kaynaklan"nın gösterilmesi · koşu� lunu kasıtlı olarak koymuştur... ki · o zaman Konsey.

bunun. Genel. Tüzüğün ruhuna --ve . lajzuu;ı aykırı. bir · burjuva icadı olduljunu ilan eder. ·

126

Şube tüzüğünün 1 ı . maddesi şöyle diyor: "Genel Konseye bir veya_ bir kaç teıp.silci gönderilecektir. Konsey bu _maddenin çıkartılınasını istedi 11Çünkü En­ te:ı;nasyorialin Genel Tüzüğü hiçbfr şubeye Genel Kon­ seye temsilci gönderme hakkını tanımamaktadır�'.' Konsey, şunu e.kl edi: Genel TüzükJ Genel Konseye üye seçimi için iki yo l tammaktadır: Bu üyeler ya Kongre tarafından - seçilir ya da Genel Konseyin üyeleri tarafından . atanır Lon­ dra'daki çeşitli şubelerin Genel Konseye temsilci gön­ dermeye çağnldiklan doğrudur. Ancak Genel Tüzüğü ihlal etmemek için bu sürekli şöyle yapılmıştır: İlk . önce Genel Konsey, her şu be tarafından gönderilecek temsilci sayısım. bunlann görev yapabilme yetenek­ lerini değerlendirerek -kabul ya da reddetme hakkını. saklı tutarak - tesbit etmiştir� Bu temsilciler. şubeleri tarafından gönderildikleri için değil, Koriseye tüzükle tanınan yeni üyeler atama yetkisi dolayısıyla Genel Konsey üyesi olmuşlardır. Son Konferansın karanna kadar hem Entemasyonal Birliğin Genel Konseyi, · hem de ingiltere Merkez Konseyi olarak görev yapan Londra Konseyi, doğrudan doğruya aldığı üyelerin yamsıra şubelerin gönderdiği temsilcileri de kabul et­ menin yararlı - olacağını düşünmüştür. Genel Konse­ yin seçilme yöntemini, Brüksel ya da Madıid Federal Konseyleri gibi ulusal bir , kongre tarafından seçilmiş ulusal bir konsey bile olmayan Paris Federal Konse­ yinin seçiminde kullamlan yöntemle kıyaslamak çok yanlış olur. Paris Federal Konseyi bütünüyle Pa­ İis şubelerinin temsilcilerinden oluşuyordu . . . Genel Konseyin na,sıl seçileceği Genel Tüzükle b elirlenmiş­ tir . ve üyeleri Tüzükten ve İdari Yönetmelikteli daha üstün hiçbir emir kabul edemezler II. madde bir önceki paragrafın ışığında okunduğunçla, Genel Kon­ seyın yapısun baştan aşağı değiştirmekten başka bir ıı

. . .

•.

.

. .

. . .

127

_

arılama gelmez. Bu şekilde , Genel Konsey, . Genel Tü.­

züğün 5 . maddesine aykın olarak, · sadece Londra şu- � belerinin temsilcilerinden. olu şur ve yerel gruplarm etkisi, . Enternasyonal İşçi Birlİğinin tü.münün . etkisi-" nin

yerini alır. Sonuç olarak . başta gelen görevi Kongrelerin ka­ rarlannı uygulamak olan Genel Konsey (Cen�vre Kon-: gresi · tarafından kabul edilen İdari· Yönetmeliğin II. - maddesinin 2 . .f�asına bakınız.) 1 8 7 ı Fransız şubesi tarafından,' Genel - Tüzüğün Genel Konseyin bileşimi ile ilgili maddelerinde köklü değişiklikler yapılma­ sına ilşikin olarak ileri sürülen . düşüncelerin mese,_ leyle hiçbir ilgisi bulunmadığ� b elirtti. Konsey ayrıca, diğ er L9ndra şubeleıtnden kabul edilen temsilciler hangi koşullarla kabul edildiyse, -. bu şubeden de iki delegeyi aynı _ koşulla kabul edeceğini açıkladı. Biı cevabı hiç de doyurucu bulmayan 11 1 87 l . Şubesi'' 14 _Atalık'ta, · kısa"_bir süre sonra uygunsuz davra .. ınşlan - yüzünden mülteci derneğinden kovulan yeni sekieteri de dahil olmak üzere bÜtün üyelerinin imza.. ladığı bir "Bildiri11 yayınladı. Şu bildiriye göre, Genel Konsey bir yargı _ organının görevierini yapmayı red- · d ettiği için "sosyal . düşünceyi tamante:n -natilralist _bir · şekilde. tahrif etmekten" s uçluydq . Bu belgenin hazırlanmasında rol oynayan iyi ni­ yetten ·bazı örnekler verelim. _

Londra Konferansı, Alman işçilerinin savaş sıra.. sındaki davtanışını . onaylamıştı. Açıktır ki; bir İs­ viçre . . temsilcisi tarafından. önerilen, bir Belçikalı ta­ rafınc:lan . des�ekleneri ve oybirliğiyle kabul edilen bu karar s ad ec e savaş . sırasındaki . anti-şoven- faaliyetle� rirıden d olayı . h�psedilmiş -veya hala hapiSte olan- , Alınan . üyelertyle ilgiliydi. Karann alçaltıcı bir şekil­ . de '.ı ·yorumlaı:mıası ihtimalini önlemek . için, Genel •

_

12

.

Konse)rin Frans a sekreteri, karann kesin

anlamını

Qui Vivel, La. Constitution, Le Radical, L'Emancipa­ tion. L'Europe· ve diğer gazetelerde yayınlanan bir

mektupla çok açık bir şekilde koydu. Ne var ki, bir hafta sonra, 20 Kasım i87 l 'de " 1 87 1 Fransız Şubesi" nin on beş üyesi, Qui Vie!'e Alman işçilerine saJdın- · larla dolu _olan. ve Konferansın kararını, ·oenel Kon­ seyin ·:Pan-Alman düşüncesi"ne tıiti.ılmuş olduğui1un

çürütülmez bir kanıtı olarak suçlayan bir "protesto" gönderdiler. . Almanya'nuı b ütün feodal, liberal ve po­ lis. kontrolündeki basını, Alman işçilerine- uluslara-­ rarası birlik royalarının ne kadar. boş olduğunu gös­

termek için bu olaya sanln'ıak.ta gecilanedi. · Nihayet, 20 Kasım protestosu , 187 i ·şubesinin 1 4 Anilık Bildi­ risinde bütünüyle onaylandL

·

"Genel Konseyin despotluk eğilimine düşmekte

olduğunu" göstermek · için, bildiride "Genel "(üzüğün ,

Genel Konseyin kendisi tarafından düzenlenmiş · res­ . mı basıını"ndan söz ediliyordu . Oysa, ekierde her pa­ ragrafın kaynaklanna yapılan atıflardan bU: parag­ raflann gerçekliğini te sb it etmek için Tüzüğün yeni · basımıı:ıa · bir göz atmak yeterlidir! "R,esmt_ b asun" iba­ resine gelince, Entemasyonalin Biiinci Kongre si ''Tü. zük ve Yöne tmeliğin Resmi ve bağlayıcı metinlerinin ge nel Konsey tarafından yayınlaması"ru kararlaştır­ mıştır. (Congres ouvrier de l'AssociatiOn Intematw­ naıe des Travaü.leurs, teri.u a Geneve du 3 au B Septem-. · bre 1866, s. 27, nota balonız) Söylemeye gerek yok ki, " 1 871 şubesi" C enevre ve Neuchatel'in muhalifltrriyle sürekli llişki halindeydi. üyelertnden biri olan· ve Komünü sawnmakta gq ster­ diği e neıj iden· daha· fazlasını G enel Konseye saldır­ makta gö steren . Chalain'in itiban. kısa · bir süre önce bir konsey üyesine yazdığı mektupta hakkında çok

ciddi . suçlamalarda bulunan Mal on· tarafından ani-

129

·

den geri verildi. -Her durumda, . " 18 7 1 Fransız şubesi" bildirisini henüz yayınlamıştı ki·, saflan arasında - iç savaş çıktı. önce · Theisz, Avnaıtıı4) ve Camelinat istl� fa ettiler. Sonra şube bir kaç ·küçük gruba daha bö­ lündü. Bunlardan birinin önderliğini,. Varlin ve baş­ kal anna iftira ·ettiği içilı G enel Konseyden sora da 1 868 Brüksel Kongresinin atadığı Belçika Komitesi tarafından Enternasyonalden atılan Pierre Vesinier adında bir bey yapıyordu. Bu gruplardan b_ir tanesi de ''bir dah a politikaya veya _ Entemasyona}in Fransa' · daki çalışmalanna katılmaniak" üzere verdiği sözden Polis şefi P ietri nin 4 Eylül de aniden firar etmesiyle kurtulan ·B. - Lande'ck tarafından kuru lmuştu (Troi­ ·

'

'

.

sieme Proces de l'Association Iritemationale des Tra­ vaiUeurs de Paris, 1 8 70. s. 9'a bakınız) öte yandan Londra'daki bir çok Fransız mülteci� Genel Konseyle tam bir uyum içinde olan şube kurdular. · ·

-IV- ·

Neuchatel Federal Komitesi kılığına bürünen it- ·

tlfak taraftarlan, Enternasyonal! parçalamak üzere

bu defa daha geniş çaplı bir girişimle şubelerini Son­ viiHer'de 12 Kasım 187 1 'de toplanacak bir Kongreye çağırdılar. Üstat Guillaum�. Temmuz'da, arkadaşı Ro� bin'e yazdığı iki mektupta� Genel Konsey " Cenevre eş-· kiyaları" yerine kendilerini tanımamakta direndiği takdirde böyle b� harekata girişecekleri tehdidini ·sa­ vurmuştu. Sonvillier . Kongr�si. aralannda Cenevre'de yeni kuruhın "Sosyalist Devrimci Propaganda ve Eylem Şubesi"nin de bulunduğu dokuz şubeyi temsü eden oıi (1 1 4)

Maklnist olan Augustin Avrial, sol Proudhoncu ve Paris Komünü üyesiydi. Bronz işçisi olan Zephyıin Caınelinat da Proudhoncu ve Pa� rls

130

Komün? üyesiydi.

altı temsilciden oluşmu-ştu Onaltılar, Fransız İsviçresi Fe de rasyonunu fes� het:tiklerini ilan eden anarşist bir karaİname yayın­ layarak işe başladılar. Federasyon, buna İttifak ta­ raftarlarını bütün şubelerinden derhal atarak cevap ·. · verdi ve onlan kendi "özerklik"leriyle başbaşa bırak� tı. .Ancak, bunlann bir parçacık daha akıllan kalmış olmalı ki, Lo ndra Konferansının kendilerine verdiği ''Jura Federasyonu" ünvanmı kabul etmeye karar ver- · diler. .

_

Onaltılar - Kongresi daha sonra Entemasyonali "yeniden örgütlenieıı faaliyetine girişti. Konferansa _ ve Genel Konseye karşı 11Entemasyonal İşçi Birliğinin bütün federasyonlarına genelge"yi çıkardı Bu genelgenin yazarl�n. genel Konseyi 1 87 ı 'de Kongre. yerine Konferans toplamakla suçluyorlardı. Yukanda yapıl an aç-ıklamalardan, böyle s aldınla nn aslında b ütün Enternasyonali hedef aldığı açıktır. · Zi­ ra Konferansın toplanmasını · b ütü n Epte masyan al kabul etmiş, üstelik ittifak da bu Konferansta Robin ­ .

,

{ ı ı s) ve Bastelica yurttaşlar tarafından . temsil edilme­ ye karşı koymamıştı. Genel Konseyin her Kongrede . temsilcileri ol­ muştu. Örneğin Basel'de altı temsilcisi vardı. Şimdi, Onaltılar "Genel Konseyden, oy hakkı bulunan altı temsilcirıfil çağrılmasıyla Konferansın çoğunluğunun önceden ayarlandığını" iddia ediyorlardı. Gerçek şuy­ du: 'Genel Konsey tarafından · Konferansa gönderilen temsilciler Paris Komününün temsilcilert olan . Fran­ sız mültecilertydi. Gelecek Kongreye sunulan tutanak� lardan da anlaşılacağı gibi. ingiliz ve İsviçreli üyele­ rin oturumlaia katılmaları normal olarak mümkün değildi. Konsey temsilcilerinden birl ulusal bir fede � ( 1 1 5}

Paul Robin. Guiltaume gibi. ·öğretmendi ve Bakwıin'in İttifak'ınm önde -

gelen üyelerinden ,·bitiydi.

13 1"

rasyona vekalet ediyordu. Başka birisinin vekaleti · · ise , Konferansa - gönderilen bir _ rnekhip uyarınca geri _ alındı� çünkü gazetelerde bu şahsın öldüğü yazıyordu (*)-. Geriye yalnız bir temsilci kalıyordu ki, bu durum­ da _sadece Belçikalılar Genel . Konseyi bire karşı alp.yla · · geçiyorlardı. . . Olup bitenleri Gustave Durand'ın şah sında kenar­ dan izleyen uluslararası - polis, "gizli" btr Konferans yapılmasıyla Genel Tüzüğün ihlal edildiğinden acı acı şikayet ediyordu. İdaıi yönetmeliğimizi 'bilsele;r di, Kongrelerin · idari oturumlarirun gizli yapılmasının . zo.runlu olduğunu da bilirlerdi. Yine de bu Şikayetler, Sonvillier · Onaltılan tara­ · fından yakınlıkla karşılandı. Şöyle s-öylediler : "Her­ şeyin · üzerine tüy · dikmek üzere, bu Konferansın bir karan. Genel - Konseyi gelecek Kongrenin ya da onun yerine toplanacak' ·Konferansrii. yer ve zamanını taytrl etmekte serbest bırakmaktadır. Böylelikle, -genel , kongreleriri, Enternasyonaljn kamuya açık bir muh�­ teşem oturumlarının yapılmaması - tehdidi il e · karşı karşıyayız; " Onaltılar, bu karann sadece bütün hükemetlere ne kad ar baskı önlemi alırlarsa - alsınlar, Entemas- · yonaliri genel toplantılarına şu veya bu şekilde devam etmeye kararlı olduğunu ihbar etmek olduğunu kabul etmelidir. Cenevre - şubelerinin - 2· Aralık 1S7 1 'de yapılan ve Mal on ve Lefrançais( 1 1 6 l yurttaşlan hiç iyi karşıla"" mayan genel toplantısında, b.u ' kişiler, Sonviiher On­ altılarının çıkardığ-ı karamarneleri doğrulamaya, aniann . Gene,l Konseyden şikayetlerini ve Konfransın -

_

·

-

-

·

(•) ( 1.1 6)

Bu şahıs Marx'tır. Zaman

, çıkardı.

zaman,

gazetelerde ôldüğüne dair haberler

' . Paris Komünü - ' Oğretmen olan Gustave Lefrançals sol Proudhoncu ve , üyesiydi.

me şruluğunu . reddetmelerini kuvvetlendirmeye yar­ drm edecek bir öneri sundular. Konferans "kamuya

duyumlmak üzere alınmamış olan kararlar çeşitli ülkelerin Federal Konseylerine veya· Komitelerine Genel konsey in . yazışma sekreterleri · tarafından bil""

dirilecektir': şeklinde bir kara·r almiştı. Genel Tüzüğe

·

ve Yönetmeliğe tümüyle uygun olan bu karar Malon ve arkadaşları .tarafından şöyle tahrif edildi:- "Kon­ feransın ka'rarl arınd an bir kıSmı. sadece Fe de ra l · Konseyiere ve yazışma sekreterlerine bildirilecektir. " Genel · Konseyi "açıklık'' kullanmak istem eme sinde n dolayı, bir kere daha '''içtenlik· · ilkesine uym.amaW.a" · suçladılar. Elbe_tte bU, biricik amacı. Enternasyona- _ lin yas ayla ya-saklandığı ülkelerde _ye ni d en örgüt­ lenmesi olan kararlan polise ihbar etmekten başka bir işe yaramazdı . . Malon ve · Lefranç ais yurttaşlar, şu -itirazlan da yaptılar: "Konferans Genel Kongreye, şub eleriİı ve fe­ derasyonların, Birliğin _dayandığı ilkeleri şube ye fe­ Q.erasyonlann çıkarlarını ya d a tüm Birliğin genel çıkarlannı _ tartışan yayın organlannı suçlamak veya . . tanımamak yetkisini vererek düşünce ve ifa de öz­ gürlüğünü ihlal etmiştir. (2· 1 Ekim tarihli Egalite'ye bakınıZ) " · Eg alite 'd e ne görüyoruz? Konferansın şu uyanyı yapan karanru: "Bundan b öyle Genel Konsey Progres ve Solidraite örneklerini izleyerek, sütun­ laruıda, orta sınıfın gözleri önünde, yalnızca yerel ·

veya Federal Komiteleri ve ·aenel Konseyi veya Fede­ ral ya da Genel · Kongrelerin gizli v:e idari oturumlannı

ilgilendiren. meseleleri tartışan Enternasyonal yayın organlan açıkça mahkum· etmek ve tanımamak 'zo.- · -

runda kalacaktır� ..

Malon'un feryatlannı tam olarak anlayabilmek iç in , _ bu karapn� Entertıasyonalin resmi komitelerı:..

nin yerine geçnieyi ve orada, gazeteci bohemlerin bur-

juva dünyasında oynadığı rolü oyriamayi amaçlayan belli gazetecilerin çabalarina kesinlikle son verdiğini hatırlamak gerekir. Sözü edilen çabalara benzer bir çabadan, s'onra , Cenevre Federal Komitesi, Fransız

·

İsviçresi Federasyonunun resmi gazetesi

Egal�te'nin, ·

İttifak üy(!leri tarafından onlara tümüyle düşman bir tavır içinde yönetilmesi gibi bir durumla karşı kar­ şıya kalmıştı. Her durumda, Genel Konseyiİı böyle gazetecilik suistimalierini açıkça mahkum etniek ve tarumamak için Londra Konferansına hiç de ihtiyacı' yoktu. Çün­ kü Basel Kongresi şunu _ ilan etmişti: "Nerede Enter­ nasyonale karşı saldınlar yayınlanırsa en yakın şube veya komite bu yayının pir nüshasını derhal Genel Konseye göndermekle yükümlüdür.�� (İdari Yö­ netmelik, madde _ V, fıkra 7) Fransız İsviçresi Federal Komitesi

20

Aralık 1 87 1 tarihli bildirisinde şöyle

diyordu (24 Aralık tarihli

Egaliieye

bakınız) :

·

Açıkt_ır k4- bu madde, Genel Konseyiiı sadece, Bir­ liğe saldıran gazeteleri arşivlemest - anlamına gelmez. Konsey, bunlara cevap · vermeli ve gerektiğinde iftira­ larm ve kötü- niyetli saldınların dağuracağı zararlan etkisiz hale . getirmelidir. Aynı derecede açıktır ki, bu madde genel olarak bütün gzeteler için geçerlidir ve eğer, biz burjupa gazetelerinden gelen saldırılan özümleyemiyorsak, o _ zaman kendi - Birliğimiz adına bize saldıran gazeteleri tanunamak üzere merkezi. tems.üctmizi Genel Konseyi daha kuvvetli bir şekild.e kullanm:alıyız. · Sırası gelmişken9 şunu da kay-dedelim ki, kapita­

İist basının devi The

Times,

liberal buıjuvazinin ga­

zetesi Lyons Progres ve ultra gerici gazete

Journal de ·

Geneve Konferansa aşağı yukarı Malon ve Lefrariçais ,

yurttaşlarm kullandığı sözlerle saldırdılar. . Önce Konferansın toplanmasına, sonra üyelerine ve sözüm ona gizli niteliğine- saldıran Sonviiller ge­ nelgesi sonunda bi.Zz_at kararlara saldınyordu. Önce Basel Kongresinin "Genel Konseye, bir şubeyi Eİıtemasyonale kabul veya reddetmek veya Entemas-· yanaiden atmak - hakkıİlı tanıyarak" kendi yetkisini Konseye devrettiğini tıan eden genelge, daha sonra bu suçu Konferansa yüklüyor: "Bu Konferans öze rk ._. şubelerin serbest bir federasyonu olan Enternasyona­ li, disiplin altına ahrımış şubelerin keyfine göre on- · lan kabu l veya red e decek · veya çalışmalanna son verecek olan Genel Konseyin kontrolünde, _hiyerai-şik ve otoriter bir örgüt · haline getinneye yönelik. . . karar­ lar almıştır. " Sonra tekrar Basel Kongresine dön- . meıcte · ve onu ''Genel Konseyin yetkilerini- doğal özel­ liklerinden uzaklaştıran" bir Kongre· olarak tanım. . .

·

lamaktadır.

.

SonviiHer genelgesindeki bütün çelişmelertn özü şudur: 1869'daki Basel Kongresindeki oylamanın so­ rumlusu- �87 1 Konferansıdır ve Genel Kon�ey, onu Kongre kararlarını uygulamakla yükümlü ,tutan Yö­

netmeliğe uymakla suçludur. Aslında, Konferansa yapılan bütün saldınlann gerçek nedeni, ilk bakışta görülenden daha az açık olan 'bir. ş eyd ir Bir kere Konferans, kar arla nyl a İttifak grubunun İsviçre'deki bütün tertiplerini boz. muştur. İttifak taraftarlan İtalya da İspanya'da, kıs� men İsviçre· ve Belçika'da inanılmaz bir azimle ça­ lışarak · Bakuilin'in medası geçmiş programı ile En­ ternasyonal İşçi Birliğinin programı arasında planlı bir · kanşıklık yarat::rnış ve bunu korumuşlardı. Koriferans, işçi sirufıpın p olitik eyle� ve sekter hesaplan olan şubeler üzerine iki karariyl a� bu ka­ sıtlı _ kanşıklığı açığa çıkardı. Bakunin'ih progra-. · .

'

,

- 135

ınında ileri sÜrülen "politikadan uzak dunna" dü­ şüncesine . hakkettiği. karşılığı veren birinci karar, o güne kadar yaşanan olaylarla tümüyle doğrulamyar

ve Genel Tüzükle, Lozan Kongresi kararlanyla1 ve di� ·' ğer benzer örneklerle destekleniyordu .U I 7J . .

Şimdi sekte r · şubeler meselesini ele alalım:

Ş

Proletaryanın buıjuvaziye kar ı mücadelesinin

ilk aşamasına damgasını vuran şey sekterlikti�. Bu­

nun nedeni, proletaryanın henüz bir sınıf olarak ha­

reket edecek derecede gelişmiş olmamasıdır. Tek t�k düşünürler sosyal uzlaşmazlıklarm eleştirisini geti-

- tirler ve

işçi kitlesinin sadece .kabul edeceği. · yayacağı ve uygulamaya kayacağı düşsel çözümler sunarlar. Bu · 6nderlerin kurdukları hizipler, doğaları gereği her· şeyden uzak dururlar, - bütüri gerçek ·eylemlere, politl­

_kaya, grevlere � -uzlaşmalara, kısacası her türlü bir­

leşik harekete yabancidırlar. Proleter kitlesi bun- lann 'propagandalanna düşmanca bir tavır göster- . mese de bu propagandadan etkilenmez. ingiltere'de

Chartistler ye sendikacılar ·Qwencilert ne kadar iste­

. dilerse. Paris ve Lyons işçileri de Saint-Simoncul�. Fouıiercileri ya da Icariacılan · a kadar istediler. Bü­

tün bu hizipler b aşlangıçta harekete bir . itici güç sağlarıarsa da, h3.!eket llerler iledemez ona kal-şı bil;' engel haline gelirler. daha sonra . da gerici olurlar . . Fransa ve İngiltere'deki ' hizipler bunun kanıtlandır.

-

Daha yakın bir örnek, Almanya'da yıllarca proletar­ yanın örgütüne . engel . olan ve sonunda polisin aleti haline gelen Las allecflerdir. Gerçekte, proletarya ha-

reketi, astroloj i ve ş4myanın, biliı.tıin . çocukluk dö- nemi olduğu zamanlarla kiyaslayabileceğimiz çocuk. luk dönemini yaşıyor. Aına . En�ernasyonalin. kurula.

· (1 1 7)

Asıl metinde, burada bir. dipnotla Londra Konferansının işÇi sınıfının politik eylemi üzerine IX numaralı karan bütünüyle aktanlmakta,dır.

Söz konusu karar, bu kitabın, XI. bölümünü oluştunnakta,dır.

.bilmesi için . proletaryanın bu a ş amad an geçmesi runluydu

zo-

·

.

Hizip l e rin hayali

örgütlerine

ve

birbirleriyle uzlaşmayan

kıyasla? Enternasyonal. · her

ka­

ülkenin,

pitalistlere . toprak sahiplerine ve onların devlet ta-.

rafından örgütlenen sınıf iktidarına karşı ortak sıriı.fl anmn gerçek ve militan örgütÜdÜr. Bu nedenle. Entemasyo· · nalin Tüzüğü, yalnız. aynı hedefe u1aşmaya çalışan ve ­ hepsi aym prograriu · kabul eden işçi demeklerini ·s öz . konusu yapar. Bu program. proleter hareketinin belli başlı özellikleriyle sınırlı dır ; teorinin aynntılarını pratik mücadele den · esinlenecek Çözümlere · b ır ak.: . mıştır ki, bunlar, şub elerin gazete ve kongrelerinde belirtilen bütün sosyalist görü şlere eşit değer verile­ rek şubeler arasında yapılan düşünce • alışverişinden filizlenmektedir. Tarihteki yeni aşamalan;rı diğerlerinde olduğu gibi, . eski hatalar belli bir sürb için · ve sadece tekrar kaybolmak üzere yüzeye çıkarlar� Aynı Ş ekilde En­ ternasyonal de , kendi içinden sekter şubelerin dağ- _ duğutiu görmüştür, fakat bunun olağanQ.stü bir özel­ liği yoktur. İttifak, bizipierin dirilişini büyük bir il erl eme sayarak geçmişe ait tHd uğunu kesin bir şekilde gös­ termiştİr. · Zira. başlangıçta belli · il eric i unsurlan temsil etmekle birlikte. ittifakın programı, Kura nsız bir Muhanınıed" gibi� görevi ancak buıjuvaz:inin daha . aptal kesimini korkutmak veya Enternasyonalcilere ·karşı Bonapartçılar ve . diğer savcılar için cephane _ sağlamak olan keskin ibarelerle kaplanmış bir ölü · başka bir şey değildir . . dü Şüncel er kole;ksiyonundan ' (1 18} _ mücadelede el ele ve rmiş olan_ proleter

�

•.

• .

'

11

,

-

( 1 18)

Jules Favrc'in Av:ru� devletlerine genelgesi ilC?

milletvekili Sacaze'nin

137

Sosyalizmin her cinsinin temsiİ edildiği Konfe- · rans, sekter şubelere karşı karan oybirliğiyle kabul etti . · Enternasyonali tekrar kendi zeminine oturtan bu kararm, Enternasyonalin ileri dönük hareketinde yeni bir aşarpayı belirlediğinden _ emindi. Bu karann , idam fennanlan olduğunu anlayan İttifak taraftar- . lan, bunu sadece, Genel Konseyin Enterna13yonale karşı kazandığı bir zafer olarak görebiliyorlardı. Ge­ nelgelerinde açıklandığı- gibi, böylelikle, Genel Kon­ sey bazı üyelerin "özel programını", · " onların kişisel doktrinini", "katı doktrini11, "Birlikte duyulabilecek

kabul ettinn eyi başarmış oluyordu . var ki. bu, bir kaç üyenin hatası değil, zorunlu · sonuçtu;- onların Genel Konseye mensup olmasından gelen ''yozlaştıncı etkiydi11, çünkü nyoldaşlan üzeiine yetki(!) s ahibi olan bir kirri_senin ahlaklı bir insan o­ larak kalması kesinlikle olanaksızdır; Genel Korisey bir entrika şebekesi haline gelmiştir." Sonvillier . Onaltılannın görüşüne göre, Genel Konseyi Geriel Tüzüğün verdiği yetkiyle yeni üyeler a­ tamakta serbest bıralmıak. büyük- bir hataydı. Bu yet­ kiyle. diyorlardı. "Konsey sonradan, çoğunluğun eğili­ mini · tümüyle değiştirebilecek bütün bir grubu ataya­ bilir." Onlara göre, sadece Genel Konsey üyesi olmak, insanın yalnız ahlakıri.ı değil sağduyusunu da yıkıma uğratmaya yeterlidir. Yoksa. çoğunluğun� yeni üyeler atayarak kendısini azınlık haline düşürebileceğim · nasıl varsayabilirler? . Bununla birlikte, Onaltılarm k endileri çle bu noktada pek emin gözukmüyorıa.r. Çünkü, daha sontek resmi teoriyi"

Ne

Dufaure'un kanun tasansı üzerine verdiği rapor da dahil olmak llzere, son zamanlarda Enternasyonal hakkında polis tar�fından yayın­ Ianan yorumlann hepsi, Ittifakın tantanalı bildirilerinden alıntılarla dolup taşmaktadır. it:t:ifakçılaniı yalnız lafta radikal olan iisluplan, ge­ Iicilere aradıklan malzemeyi sağlam�tadır. {Maıx'ın notu)

ra, Genel kongeyin "beş yıl ardarda sürekli olarak ye· - ·

niden seçüen . aynı kimselerden oluştuğundan" · şika� yet ediyorlar. Öte yandan da 'bunlann çoğu, herhangi bir Kongre tarafından seçilmedikleri için düzenli · ola­ rak seçilmiş temsilcilerimiz değillerdir" diyorlar. ·

Meselenin doğrusu şudur: Her ne kadar, belirli ku­

rucu üye�er, Belçika. İsviçre vs. Federal Konseylerinde

olduğu - gibi, kalınışiarsa da, Genel Konseyin · üyeleri

sürekli olarak değişmiştir.

için

.

Genel Konsey, üzerine aldığı görevi

"'·

yürütebilmek

üç temel koşulu yerine getirmek zorundadır. Bi..

rincisi, yapılacak işler için yeter derecede üyeye sahip olması gerekir;

ik.iiı cisi;.

"Enternasyonal Birlikte .

temsil edilen çeşitli ülkelerin işçilerinden" oluşma­ lrdır; ve· s a riu çta üyeler içinde . işçi sınıfından gelen

unsurlar · ağır basınalidır. Konsey üyesi işçilerin 'Çalışma koşullan konseyin üyelerinde sürekli bir de­ ğişmeyi kaçınılmaz hale getirdiğine göre. Konsey;

·

yeni _üyeler atama hakkına sahip olmadan bu ko·

Ş:ullan nasıl yerine getirebilir? Ne var ki, bu hakkın daha kesin bir şekilde tanımlanmasına · ihtiyaç vardı

ve bu da son Konfraılsta ele alındı.

-

-

ingiltere'nin kıl payı temsil edilebildiği Kongre�

lerde Genel Konseyin elciuğu gibi yeniden seçilmes�.

- onun. olanakim içinde görevini yaptığının kanıtı o- larak görülebilirdi. Ne var ki, Onaltılar bunu, sadece ''Kongrelerin körü körüne inancı"nın, Basel'de "yet­

kisini �endiliğinden Geneı• Konseye terketme nokta� sına" kadar -varacak bir inancın

düler.

kanıtı olarak gör� ·

Onlara göre, Konseyin "normal rolüu, "sadece ya�

zışma ve istatistik tutma için bir büro" olmalıdır. · Bu tanım, · Tüzüğün . yanlış _ bir çeVirisinden çıkart�ştı.

Entemasyonalin .Genel Tüzüğü, herhangi bir bur� juva demeğinfu. aksine, . onun idaıi örgütüne dokun.. .

139

maz. Bu, deneyim yoluyla çözülmek ve formüle edil­ mek üzere gelecekteki Kongrelere bırakılmıştır. Yine _ de, çeşitli ülkelerin şubeleri arasında köklü bir ulus­ lararası nitel ik yaratacak olan - şey s�dece birlik ve - ortak eylem olduğundan, Tüzük, Genel Konsey üze­ rinde örgüt içindeki -herhangi bir başka unsurdan daha fazla dunnuştur. ·

Madde 6 şöyle der: "Genel Konsey,' ·çeşitli- ulusal ve yerel g lll pl ar arasında uluslararası bır aracı görevi yapacaktır" ve sonra nasıl davranacağına · d air - ör­ nekler verir. ·Aslında bu örnekler _ arasında şöyle bir talimat vardı: Genel Konseye,'iderhal pratik adımlar atılmasrm gerektireri mesela uluslararası çatışmalar gibi durumlar olduğu zaman, Birliğe bağlı dernekle-rin aynı anda ortak eyleme geçebilmelerini" sağlama- _ !ıdır. Bu madde şöyle devam eder: "Uygun .görüldükçe Genel . Konseye çeşitli yerel ve ulusal demeklere ; önert götünne inisyatifine sahip olacaktır. " · Tüzük aynca, Konseyin Kongrelerin toplantıya çağınlması ve ha­ zırlanmasında oyuayacağı rolü belirlemekte ve ona, kongrelere götürolmesi gereken özel işler vermekte­ dir; _ . Tüzük, grupların kendiliğinden eylemi ile Bir­ liğin ·ortak eylemi arasında hemen hemen · hiçbir zıtlık görmediğinden şöyle - der: -

Her ülkedeki işçi hareketini_ başarılı kılacak tek kuvvet birlik ve ortak çalışmadır. Enternasyonal

.

Genel .Konseyinin y.ararlı olması · da, _ büyük çapta; az sayıda ulusal işçi birliği merkezlerty le mi yoksa _ · say ısız küçük ve birbirinden .kopuk yerel demeklerle­ mi çaltşacağınq. baglıdır. Bu nedenle, - Enternasyonal Birliğin üyeleri, kendi ülkelerinin birbirinden kopuk - işç� demeklerini merkezi ulusq..l organlar · tarafındiın_ · · temsil . edilen ulusal kuruluşlar haliiıde · birleştirmek içi n bütün. gay�etıerini göstereceklerdir · •

140 -

.

-· cenevre Kongre s i tarafından kabul edilen İdari

·

2. fıkrası ş öyl e der: "Ge� n el Konsey Kongre kararlannı uygulamak zonın­ dadir. " Bu yönetm ; Genel Konseyin ta başından b eri Birliğin uygulayıcı kolu olma durtımunu res­ mileştirdL Başka h içbir ��serbestçe verilmiş yetki" yokken. · manevi "yetki.. ohnaksızın emirleri uygula- mak zor o luyo rdu Cen�vre Kongresi aynı zamanda , Genel Ko ns eye "resmi · ve bağlayıcı Tüzüğ ü� yayın­ lamasım da ·emretmiştt Aym Kongre şu karan aldı: "Her- şub e yerel yö­ netimi için yerel koşuilara ve o _ ülkenin y asalanna . uygun tüzü� ve içtüzükler yapmakt� özgürdür. Fakat bu tüzük ve içtüzükler, G enel Tüzüğe ve Yönetmeliğe aykın bir şey içe remezle r.-' Yönetmeliğin ' II, maddesinin

e).İk

.

.

'

·

'

Her şeyden önce şunu· görüyoruz ki. bu kararlarda.

ne - özel ilkeler ilan edilmesine ne de Entemasyoncil.in •.

- bütun gruplan tarafııldan g ü d ül e n ortak amaç dı­ şında h erh a·ng i bir grubun kendi inisyatifiyle özel . görevler yüklenmesine en ufak bir atıf yo ktur Mesele · sadece, her şubenin Genel Tüzüğü ve Yönetm_eliği ��ye­ rel koşullara ve kendi ülkesinin yasalarına" uydurmak h akkına sahip olmasıdır. İkinci olarak. böyle özel tüzüklerin . Genel Tüzüğe uygun olup o lmadığını kim tesbit edecektir? Açıktır ki, bunu yap maya yetkili- bir otorite" bulunmazsa, yukandaki karar geçersizdir O zaman sadece düşman veya polis şubeleri kurulmakla kalmaz. aynı zaman­

.

·-

n

• .

da kendi sınflannı te rke tmiş olan buıjuva ins ans e­ veriert de Birliğe s1zarıai. Bunlar B irliğin tüm hite- · 1iğini değiştirmeleri bir yana, sayılan yetecek olurs a Kongrelerde işçileri azınlıkta da bırakirlar. · B aşından beri, uiusal ya da. ye rel federasyonlar kendi bölgelerinde yeni şubelerin kabul veya · red de­ dllmesinde, bu şu elerin tüzüklerinin Genel üğe .

.

�

'füz

14 1

uyup uymadığma bakarak bunlan kabul veya reddet� me hakkına sahip olmuşlardır. Bu görevin Genel Kon· sey tarafından yapılması, · yerel bağunsız · derneklerin, yani kendi ülkelerindeki federal ağın dışında kuru­ lan derneklerinde Genel Konseyie doğrudan bağlar . kurmasına izin .veren 7 maddesi lle qngörülmüştür." İttifak, bu hakkı kullanmaya tenezzül etmedi ve do-:­ layısıyla da 'Basel kongresine . temsilci gönderme ko­ şullanm yerine getiremedi. Tüzüğün 7. maddesi bazı ülkelerde ulusal federas­ yonlann kurulmasını önleyen . yasal engelleri de gö.;. zön�nde tutmuştur; bu nedenle böyle yerlerde federal konsey görevini Genel Konsey yüklenmektedir. . Komünün yenilgisinden bu yana, bu tip yasal . en­ geller birçok ülkede daha da artmıştır . Bu durumda kuşkulu unsurlar Birlik dışında tutulmak · isteniyor. sa, Genel Konseyin çalışması daha da gerekli hale gel­ mektedir. Bu nedenle, son zamanlarda Fransa'daki komiteler kendilerini polis casuslanndan kurtar­ ması için Genel Konseyin müdahale etmesini iste­ mişler: öte yandan bir başka büyük . ülkedeU 1 9l . Enter- . nasyonalciler doğrudan Genel konseyden veya .kendi­ lerinden vekalet almayan hiçbir şubenin kabul edil­ memesini talep etmişlerdir. Bu ricamn nedeni, baş­ döndürücü gayretleri, . birbiri ardından eşi görülmedik ­ keskinlikte· yeni şub eler kurma şekline dö nüş en ajan provokatörlerden kurtulm.aktı. Başka bir yönden, de bazı sözde anti-otoriter - şubeler, dahili bir anlaş­ mazlık . Çıkar çıkmaz Genel Konseye başvurmaktan çekinmemekt� ve hatta • .. Lyons'daki anlaşmazlıkta olduğu gibi, Genel Ko:r;ıseyin karşı tarafı hizaya getir-· .

. rnek için bütün yetkislni kullanmasını talep .etmekte­ dirler. Konferanstan sonra olan daha yeni bir olay: (1 1 9)

Bu ülke Avustt.uJ:a'dır. '

142

.

Turin "İşçi ' Federasyonu" kendisini Entemasyonalin bir şubesi ilan etmeye karar verdi Sonra bir bölünme .

oldu ve azınlık grubu "Proletaryanın Kurtuluşu Der­ neği"(ı2o) adıİlı aldı. Bu demek, Enternasyonale ka­ tıldı ve Uk işi, Jura · Federasyonu lehinde bir karar al..; mak oldu. Gazetesi İl Proletario despotluğun her bi­ çimine karşı kızgın · yorumlarla . doluydu. Bu de:rneğin

ödentilerini g ö nde ren _sekreterleri, G enel Konseyi, · eski Fe.d.erasyonuri da muhtemelen ôdenti gön ..

dereceğinden. haberdar etti ve . "İl. Proletario'da oku- . muş olacağınız gibi, Proletaryanın Kurtuluşu Derneği . İşçi Federasyonunu oluşturan ve işçi pozu takınan burjuvaziyle h ertürlü dayanışmayı reddetmeye . . . ..

karar vermiştir. " diyerek� Genel Konseyden "bu .lraran bütün şubelere bildirmesini ve eğer . gönderecek olur­ larsa söz konusu grubun on kuruşluk ödentilerini red­ detmesini" istedi. (l 2 ll Entemasyonalin bütün gruplan gibi, Genel Kon­ -seyin görevlerinden biri de propaganda yapmaktır� Bunu bildirilerle ve Ente m asyonal in Kuzey Ameri­ ka '_d a� · Almanya'da ve bazı · FransJZ kentlerinde kuru­ ,

luşlar oluşturmuş olan görevlileri aracılığıyla yapar. Genel Konseyin bir başka görevi de, grevlere, tüm

Enternasyonal adına yardım ederek destek olmaktır.

İşçi - Federasyonu.

( 1 20)

1871 sonbabannda Tuıin'de kUrulmuştu. Mazzini­ cilerin etkisi altındaydı. 1872 Ocağında proleter unsurlar, federasyon­ dan aynldılar ve Prçıletaryanın Kurtuluşu Demeğini kurdular. Daha sonra Enteroasyonale katılan bu örgütq, 1 872 . Şubatına kadar gizli bir polis ajanı olan Carlo Ter.zaghi yönetti. n Proletarlo, 1 872'den 1 874'e kadar 1\ırin'de yayınlanan bir İtalyan gazetestydi. Bakunincileri des- tekleyerek, Genel Konseye ve Londra Konferansı karartanna karşı

(1 2 1)

-

çık.b. Bakunin'in dostu olan yazışma sekreteri tarafindan temsU edilen PrO­

letaıyanın Kurtuluşu Derneğinin o zariıan görtintişteki düşüneeleri böyleydi. Aslında, bu şubenin eğilimleri çok değlşikti. Dernek. hem pa.; i-alan zimmetine geçirerek hem de Turln polis şefiyle yakın arkadaşlık yaparak çifte sadakatsizlik gösteren bu temsileiyi attıktan soma daha başka açıklamalar da getirdikten sonra, Genel - . Konseyle arasmda

hiçbir anlaşmazlıkkal�ı.

(Marx'm notu].

143

(Genel Konseyin çeşitli Kongrelere ,sunduğu raporlara Bir çokları arasında seçtiğimiz aşağıdaki örnek, G enel Konseyin grevler s ır asınd a ki çalış­ malannın · ne kadar yararlı olduğunu g östermekted ir İngiliz Demir Dökümcüleri D ireniş -D e rn e ğ i başka ülkelerde , özellikle Birleşik· Devletlerde şubel eri bulunan uluslararası bir sendikadır. Ne var ki� Ameı.i.kalı dökümcülerin bir grevi sıra sında bunlar, kendi yer­ lerine İngiliz dökümcülerinin gönderilmesini durdur�

· b akınız} .

.

-

,.

mak için Genel Konseyiri müdahale etmesini gerekli gördüler.

Entemasyonaliİı gelişmesi. çeşitli Federal Kon­ Genel Konseyi de h akemlik ·yap­ maya zorlamış bulunuyor. Brüksel Ko ngres i şu kararı a lmışt ır: "Federal Konseyler veya Komiteler her üç - ayda bir G enel Konse ye , kendi şub elerinin idari ve mali durumlan hak­ kında rapor vereceklerdir. " (İdari Yönetmelik IV.

seyleri olduğu gibi,

..

3. fıkra) Nihayet. Onaltılan çileden çıkaran Basel Kongre­ si, Birlik geliştlkçe · büyümüş olan idari ilişkileli res� mileştirmekten başka bir şey yapm a dı Eğer Genel Konseyin yetkilerini çok fazla genişlettiyse . b u nun suçu. b ağıra çağıra bizzat bunu isteyen Bakunin'in, Schw:itzgu eb el'in, Robert'inU 22l değil d e kimindir? Bunlar acaba kendilerini Londra'daki Genel Konseye "körü - körüne ,. bağlı olmak."la suçlarlar ını? İşte Basel Kongresi tarafından kab ul edilen · İdari' madde

.

.

· .

Yönetmelikten iki madde:

II/ 4: "Entemasyonale katılmayı düşünen her yeni şube veya dernek. Geri_el Konseye bağlılığını derhal açıklamak ıorundadır.'.' ve II/ 5 : "Genel · Ko nsey her yeni şube veya grubun katılınasını J;mbul veya re ddet .

..

(1 22)

144 .

Adheınar Schwitzguebel İsviçreli.bir oymacı; Frltz Robert ise İsviçreli bir Ôğrebnendi.

me hakkına sahiptir;_ karara gelecek Kongrede Itiraz

edilebilir." Federaf ağlar dışında kurulan yerel b a­

ğımsıZ derneklere- ilişkin olarak, bu maddeler sadece · Entemasyonalin ilk başından beri görülen ve sü­ rekliliği

Entemasyonal

için gerçekten · b ir

ölüm

kalun meselesi · olan bir uygulamayı kurulmakt� olan.

bütün şube veya derneklere hiç ayınm yapmadan -uy-, gulayarak genelleştinnek çok ileri gttİnek olur� Bu

maddelerin, Genel Konseye gerçekte verdiği hak, �ede- ·

rasyonlarm iç işletine kanşmadır, fakat bunlar Ge­

nel Konsey tarafından

hiÇbii-

zaman bu şekilde kul­

lanılmamıştır. Onaltılar. G enel Konseyin, varolan

federasyon veya · gruplara katılmak isteyen yeni şu­

belerin işlerine kanştığı tek bir olay gösterebilir mi? . Aktanlan kararlar kurulmakta olan şubelere ilişkindir; aşağıdakiler ise zaten tanınmış olan şu­

belerle ilgilidir:

II/ 6:

��Genel Konsey. Entemasyanalin herhangi

bir Şubesini gelecek Kongreye kadar atma hakkına sa. hiptir. " ·

11/7:

"Ulusal bir grubun dernekleri veya şubeleri

ya da değişik uluslardan gruplar arasında çatışma olduğu takdirde Genel Konsey çatışmayı karara bağ­ layabilir. Bu karara, kesiri kararı vermeye yetkili

olan gelecek Kongrede itiraz· edilebilir."

Bu iki madde aşırı durumlar için gereklidir, ama

Genel Konsey bugüne kadar bun1an hiç kullanma­

mıştır. Yukanda anlatılanlar, G�nel Konseyin tek bir . şubeyi atmadığuu ve anlaşmazlık halinde, her iki ta­

rafın isteğiyle hakemlikten öteye birşey yapmadığını -

göstermektedir.

S onuçta.- mücadelenin ihtiyaçlannın Genel ·Kon­

seyi üstlemnek durumunda bıraktığı bir göreve geli­

yoruz.

Btı , ittifak taraftarlarını ne _ kadar üzerse üzsün, sııi proletarya ·hareketinin dÜşmanlan _kendi.

.

145

sme sürekli saldırılar yönelttiği için, Genel Konsey, Enternasyonal İşçi Birliğini s avunanlarm en ön ·

safında yer • ·almaktadır.

�vOnalWar, Enternasyonaliiı gerç ek yüzünü göster­ dikten · sonra� nasıl olması g erektiğini anlat�aya geçiyorlar. BirinciSi7 Genel - Konsey resmen bir yazışma ve iS-· tatistlk sağlama bürosundan öte bir şey �lmamalıdır. Genel Konseyin idari görevleri t erke dilince yazış­ malan da elbette, Birliğin çeşitli organlannda zaten yayınlanan bilgileri yeniden s öylemeye indirgene­ cektir. Dolayısıyla, yazışma bürosunun varlığıyla yokluğu arasmda bir fark olmaz. İstatistik sağla­ maya gelince. bu "işi güçlü bir örgüt ve hatta asıl Tüzükte. özellikle belirtildiği gibi ortak bfr hedef ol. maksızın yap ılamaz - Bunlar ise "despotluk" koktuğu için, bir büro belki bulunmakla b irl ikte istatistik bürosu o lmam alıdır _;Kısaca, Genel Konsey olmama- · . lıdır. Aynı mantık, Fede ral Konseylert, yerel komite­ leri ve_ diğer bütün "otorite" merkezlerini dağıtacaktır. Geriye yalnız özerk şubeler kalacaktır. 9ndan sÇ)nra, bu serbestçe federasyonlaşan ve hiç­ ,

,

.

.

.

·

biT . qtortteyle, "hatta_ işçilerin seçtiği ve işçilerden olu­ şitı" otoriteyle bUe eli kolu bağlı olmayan bu "özerk ştibelerin" görevi ne olacaktır?

· _ .I:lu noktada, Genelgedeki boşluklan, Jura Federal Komıtesinin . ·OnalWar Kongresin sunduğu_ rapordan

yararlarularak doldurmak gerekir. "İşçi sınıfını, . in­ sarwğın . �eni Çıkarlannın gerçek temsilcisi yapmak iÇii,ı,i• :' o_nlanıi örgü_tlerl "diğer herşeyin bağımlı olduğu . yl)netllme�dir. Bu düşünce çağı-

q-ü_şı:inc�.-_ta�mc!an 146

mızın . ihtiyaçlarından ve insanlarm · iç

eğilimle­

rinden. sosyal hayattaki fenomenleıin uzun ·_süren bir inceleme-si aracılığıyla formüle etmek ve sonra bu

düşünçeyi. işçileriintZin örgütlerine yani _as ıl yerine

ulaş tırmak; hedefimiz bu olmalıdır vs. " Sonuçta

"emekçi halkımız içinde gerçekten devrimci bir sos�

yalist okul" kurulmalıdır.

.

B öylece, bizim özerk işçi şubeler!, bir anda

,

öğ­

retmenleri ittifaktakl beyler olan bir sürü okul duru­

muna geliyor. Onlar "uzun süreli11 incelemeyle d ü­

şünceyi asıl yerine ulaştınyorlar. " Onlar için işçi

sınıfı bir ham maddeden, · şekillenmek için Ruh�ül Ku­ düslerinin nefesine ihtiyacı · olan · bir karmaşadan · başka bir şey · değildir. ·

Bütün bunlar.

İttifakın . aşağıdaki cümlelerle

başlayan eski programının bir özetidir: "Banş · ve

. özgürlük

Demeğini terkeden sosyalist azınlık" poli­

tik ve felsefi meselelerin incelenmesini özel görev .

edinen yeni bir Sosyalist Demokrasi ittifakı" kurul­

masını önerir. "DüŞünce"lerinin ilk çıkt-ığı yer budur! "Böyle bir yükümlülük: Avrupa ve Amerikan'ın sa­ . .

mimi

sosyalist

demokratianna

birbirleriyle

ha­

berleşme ve düşüncelerini güçlendilme aracısı ola-_

caktır. "U23) Demek ki; keiıdi itiraflarına göre , bir burjuva demeğındeki azınlık grubu , Basel Kongresinden az

önce ve bu kongreyi, kendilerini işçi kitlelerine gizli b ir _ bilimin, dört cümlede özetlenen ve 11Sınıflann·

(l23l

Açık bir kongre toplamanın ya thanetin ya da ahmaklığın dikalası ola­

cağı bir sırada, gı.zU konferans topladiğı için Genel Konseyi dunnadan suçlayan lttıfak taraftarlan, bir yandan açıklık ve doğruluğu dilierin­ deiı. düşürmezken öte yandan, Tüzüğümüzü tümüyle çiğneyerek En­

ternasyonal tçinde, Entemasyonale karşı ve şubelert, sezdirıneden Bakunin'in papazvali denetimi altına sokmayı amaçlayan gizli bir örgüt kurmuşlardır. Genel Kons_ey, gelecek kongrede, bu gizlı örgüt ve onu çeşitli ülkelerde (örneğin lspanya'da) yönetenler hakkında so­ ruştumıa ·açılmasını isteyecektır. (Marx'm notu].

147

_

'

ekonomik ve sosyal eşitliğinde" doruk nokta sına va­ ran bir bilimin papazvari uygulayıc ılan olarak sun­ mak için araç ol arak kullanmak üzere Enternasyo-

- nale sızmıŞhr.

Entemasyonal e önerilen yeni ö rgüt ün bu teorik "görevi"nin yanı sıra bir de pratik yanı vardı. O n­

altılann Genelgesi şöyle diyor: "Geleceğin toplumu ,

Enternasyo nal tarafından kabul edilen örgütün ev- :

renselleşmesi olmalıdır. - Bu nedenle, Entemasyonali, bir an önce kendi idealimize olabildiği kadar yakın hale getirmeliyiz."

_ "Otoriter bir örgütten özgür ve eşitlikçi bir top lum nasıl çıkabilir? Bu. _ imkansızdır. G ele c ekt eki insan

toplumunun cenini olan Enternasyonal, özgürlük ve

federasyon ilkelerimizi şimd iden sadık bir şeklide ·

yansıtmaya başlam�lidıru

Başka bir deyişle, Orta Çağdaki manastırlar nasıl

cennetteki hayatın yansunası oldularsa , entemasyo­ nal de, "cenin11i İttifakın rahmine düşmüş olan yeni

Kudüs'ün yansıması olmalıdır. Eğer Komüncüler, Romünün "gelecekteki in s C!ll toplumunun cenin1'1 olduğunu farketmiş ols alardı, bütün disiplini ve si­ lahlan -savaşlar olmayınca - derh al yokolması gere�

· ken şeyleri fırlatıp atar ve yenilmezlerdi! · · "Uzun süreli· inceleme"lerine rağmen, Onaltılann' · bu ·. · çekici pla�. Ente ma syo nali, tam ölüm kalım

1

mücadelesi verirken örgütsüz ve silahsız bıralanak için hazırlamadıklannı iyice açığa kavuşturabilmek için, ·Bakunin, asıl metni, Eİıte ma syonalin örgüt­ lenınesi üzerine bildirisinde yayınlamış bulunuyqr. (Almanach du Peuple pour C enevre 'ye bakınız.) _

187� ,

-VIŞimdi Jura �

148

Komitesi tarafındaıi Onaltılar -

.

Kong.

resine sunulan rapox:u okuyalım. Resmi gazeteleri La' Revolution Sociale ( 1 6 Kasrm) şöyle diyor: "Bu raporu · okumak, Jura Federasyonu üyelerind_en beklenen bağ­ lılık ve pratik ze kanın gerçek ölçüsünü verecektir . " Rapor, "Enternasyonalin şubelerinin durumu üzerin­ deki . . . biraz maneviyat bozucu etki"yi, Fransız-Prus� ya savaşı ve Fransa'daki - iç savaş sırasındaki "o kor­ kunç olaylaran yilkleyerek başlıyor. Her ne kadar, Fransıi-Prusya savaşı, her iki or­ duya büyük sayıda işçiyi çekerek şubeleri örgütsüz bı-. rakmak eğilimini gerçekten gösterdiyse de, İmpara­ torluğun çöküşü ile Bismarck'ın fetih savaşı yapaca- ğını açıkça ilan etmesinin .hem Almanya'da hem de İngiltere'de Prusyalılarla saf tutan b!!ıjuvazi ile en­ ternasyonalizmini her zamankinden daha kuvvetli ·bir şekilde · gösteren proletarya arasmda . şiddetli bir ;mücadeleye yol açtığını söylemek de aynı derecede doğrudur. Böyl elikl e Enternasyonal her iki ülke de de mevzi kazandi. Bu , davramş. Aıiıerika'da da geniş Al- · man proleter göçmenleri kitlesi içinde bir bölürune yarattı; . enternasyonalist gurup9 şoveniSt olandan ta­ ı

·

mamiyle aynldı.

Daha başkc:i bir açıdan bakacak olursak, Paris'te Komün'ün yaşama geçmesi. Entemasyonalin dış · geM lişmesine ve ilkelerinin bütün ülkelerdeki . şupeler ta­ rafından hararetle savunulmasına eş� görülmedik bir . hız verdi. Ne var ki� raporu şöyle devam eden Jura Fe-· derasyonu hariç: "devlerin savaşı başladığından bu yana- . . . bazi insanl� sadece zaaflannı gizlemekte olduklanru . . . düşünmek zoruncia kaldık . . . Bu durum (kendi saflanndaki) bir çok · kimse için g;üçsüilük beM lirtisid ir" fakat onl ann hayal .ettiğine göre "bu aksi­ ne,_ . . . Entemasyonalin toptan değiŞmesi için ideal bir · durumdur. Bu ustün durimia daha yakuidan bakar- . sak_ oriiann alçakgönüllü dilekleri daha belirginn

149

leşecek.

Komite, feshedilmiş ve yerini_ Malon şubeslnin almış olduğu ittifakı b ir yana bırakarak, yirmi . şu-· · b.edeki duruin üzerine bilgi vermektedir. Bunlardan - yedisi, _ Komiteyi toptan reddetmişti. İşte raporda bu · konuda söyle nenle r: Bienne'deki dolapçılar şubesi ile oymacılar ve modeleller şubesi, kendilerine gönderdiğimiz yazış­ maların hiçbirine cevap vermediler. Neuchdtel'de, marangozlar, dolapçılar, oymacdar ­ ve modelcilerden oluşan meslek şubesi FederaL Komitenin yazdarUla h_içbir ·cevap vermedi. Val-de-Ruz şubesinden hiçbir haber alamadık Oymaetiarın ve modelcilerin Le Locle şubesi · Fe· deral Komitenin yaztlanna hlt;bir cevap. vermedi.

Özerk şubelerle Federal Komiteleri arasındaki ozgür illşkll erden k.asıt herhalde bu olsa gerek. Bir başka şube, - ııcourtelary bölgesinin aynıacılar ve modeleller şubesi, üç yillık inatçı bir ısrardan son..; ra . . . _ şimdi " Entemasyonalin dışmda "bir direniş derneği kuruyorlar.n Ama bu onlan� Onaltılar Kong;. resine iki temsilci - göndermekten caydırmıyor. Şimdi tamamen ölmüş olan dört şubeye geliyo . . .

­

ruz:

· Bienne merk;ez şubesi şu - an için çÖlanüş bulunu­

yor. Bununla beraber, en zeki üyelerinden biri. son

günlerde, Entemasyonalin · Bienne'de yeniden - doğma umudunun kaybolmuŞ olmadığl!lt yazdL · · Saint-:Bıaise -şUbesi. düşmüştür. Gatebat şubesi. fevkalade · bir' çalışmadan sonra bölgf;?dekt _ağal.aiın(!) bu yiğit şubeyt yoketmek üzere giriştikleri tertipZere �oyun eğmek _ zorunda kaldL

150

Son olarak, Corgemont şubesi de patranıann ter·

·

tiplerinin .kurbanı oldu�

Bundan sonra, Courtlaıy bölgesinin, - Onaltılar,, . Kongresine iki t emsilci göndermekle birlikte "çalış .. malarını durdurmak gibi akıllı bir adım atan mer- · kez şubes��geliyoruz. n·emek ki, varlığı en azından kuşkulu - olan _ dört şube var. "

·

Orange şubesi sosy a lis t işçilerin küçük bir­ çekirdeği haline indirgenmiŞtir _ Sayd - arının azlzğı yerel çalışmaıanni engelliyor. - Neuchatel'trı. merkez şubesi varo lan koşullardan dolayı _çok stkıntı çe1aniştir. Bazı üyelerin bağldığı _ ve çalışmct.Sı olmasay4ı mutlaka çökmüş olurdıi Le Locle merkez şubesi bir kaç ay ölm.ekle ya· şamak aras ında askıda kaldıktan sonra s.onunda dağddL Çok kzsa bir süre önce yeniden kurulmuş bu· lunuy or. . . ...

·

- Besbelli ki� Onaltılann Kongresine iki temsilci göndermek amacıyla!

La Chaux-de·Fond'daki sosyalist propaganda

şubesi

nazik bir

durumda

.

.

..

Gelişmek şöyle dursun, ·

daha kötü obnaya doğru gidiyor.

Bunun ardından iki şube geliyor; saınt-İruier ve· Sonvillier•nın, durumları hakkında hiçbir şey söy� lenmeden laf arasında belirtilen .inceleme ç·eweleri. Geriye bir öriıek şube · kalıyor ki, · "merkez şube" diye adlandınlmasına bakılırsa, artık var olmayan bütün şubeleriil artığından· başka bir şey olmasa ge· rek.

ısı

"Moutier merkez şube si h iç kuşku yok ki. en az zayiat veren şubedir. . henüz hiçbir şube kurulmamış

olmakla birlikte . . . komitesi Federa( Komiteyle - sü­ rekli ilişki_ halindedir. . . " Bu da, şöyle açı)rlanıyor: "Aşağı bir hayat tarzı olan . . . işçi sınıfının mükem� mel tavrı, M o uu e·r , şubesinin faaliyetini kolay-

laştınyor. Bu b ölge d eki işçi sinıfırun giderek politik unsurlardan daha da. bağımsız hale geldiğini görmek · isteriZ. "

Açıktır ki, bu rapor gerçekten ·"Jura Federasyonu beklenen bağlılık ve pratik zekanın ke� · sin ölçüsünü: vermektedir. " Raporu , ko mite l erinin asıl ikametgahı olan La Chaux-de-Fonds işçilertnin · onlarla herhangi bir iş yapmayı daim8. red d ettikl eri­ nf ekleye rek tamanılayabilirlerdi! Gerçekten de, çok lqsa .bir süre önce,. La Chaux- de- fond s işçileri, 1 8 Ocak. 18721deki genel toplaritıda, ·OnalWann Genelge .. sine, hem Londra Konferansının karanın hem de · Fransız İsviçresinin 1 87 1 Mayıs'ında toplanan kong- · · resinde alınan nBakunin, Guillaume ve mürttıerini Enternasyonalden sürekli olarak atma" kararını oy­ üyelerinden

birliğiyle onaylayarak cevapladılar� "Enternasyonal içinde savaşın -açık bir savaşın­ patlamasına" yol açtığım kendilerinin itiraf ettiği bu sözde Sonvillier Kongresinin - değeri konusunda söy­ lenecek başka bir şey kaldı mı? ·

Şüphe yok ki,_ sayılanna - oranla etkilert . çok fazla

olan bu kimseler belli bir başarı _ sağlamışlardJ!. Tüm liberal ve polis basın onlan açıkça desteklemlştir. Genel Konseye yaptıklan özel ve Entemasyonale yaptıklan genel saldınlar, bir çok ülkede kerameti kendirideri menkul reformcular - tarafından tekrar­ lanmışb.r. ' ingiltere ' d e, tertiplerinin maskesi G e nel Konsey tarafından düşürülen yetçileri;

1 52

buıjuva-

,cumhuri- ·

İtalya'da, kısa bir süre önce · Stefanoni'-

­

nİnU24l bayrağı altında�· merkezi Roma ve dinsiz rahip "otoriter" ve -"hiyerarşikn bir · örgüt olan ve tüzüğünün onbin frank veya fazla bağışta bu­ hinacak her burjuvanın mermer büstünün toplantı salonu'na konulmasına iZin veren "Akılcıların Ev­ rensel -Demeği"ni kuran dogmatik özgür düşünceeller ve sonunda Almanyq.'da yalnız polisin desteklediği

_

ve rahibeleriyle

Neue Social-Demokrat . gazetesini çıkarmakla kal­

m ayıp

�

Prusya�Almanya İmparatorluğunun "beyaz

gömleklilen"(125l görevipi yapan Bis�arck sosyalistleri bunlann ömekleridir. · '

Sonvillier özel toplantısı, dokunaklı bir çağn ya­

paı:ak

bütün Enternasyon al şube lerinden derhal bir · ,

Kongre . toplanmasının acilliği üzerinde d urmal arını

istiyor. Bu Korigre. M alo n ve Lefrançais yuttaşlanıi deyimiyle Lo ndra Konseyinin sürekli tecavüzlerini defetmek" üzere toplanacaktır ; doğal olarak bu söz­ lerin asıl anlarriı , Enternasyonalin yerine ittifakı ge- çirroektir Bu çağn öylesine cesaret veren bir karşılık . aldı ki, bir anda son Belç&a Kongresinin kararların"

.

( 1 24)

1 871 Kasım'mda. bir buıjuva demokratı olan Stefanoni. Akılcılann Ev� rensel Detneğlni kurmak için bir plan ileri sürdü. Bu derneğin prog­ ramı, bwjuva demokra,t göiüşlerle küçük buıjuva ütopik sosyalizmi� nin bir kanşımıydı. Derneğin amacı, işçilerin ilgisini. Enternasyonal� den tınnak ve onun İtalya'daki etkisini engellemektl. Stefano­ ni, aynı zaınantla, Sosyalist Demokrasi İttlfakl ile dayarnşma içinde olduğunu ilan etti. Marx ve Engels'in, Stefanoni'ntn gerçek amaCım ve

uz3.kıaş

anarştsderln bUtjuva demokratlanyla olan yakın bağlannı teşhir eden

beyanlan ile İtalyan Işçi sınıfının bazı anderlerinin Stefanom'nin pla­ tuna karşı mücadeleleri, onun, İtalyan işçi sınıfı hareketini buıjuva et(125)

kistne sokma çabalarını önledı.

·

.

·

·

Neue Social-Dem�krat. Schweitzet'in tasalcı Alman İşçilert Genel Bir· liği hizbıntn yayın organıydı. 1 87l'den 1 876'ya kadar Berlin'de ya· yınlandı. · Enternasyonalin Marksist . önderlerine ve Bebel ile Lteb-­ knecht'tn Alman Sosyal Demokrat İşçi' Partisine saldınlar yöneltti; Bakunınciled ve diğer proleter olmayan eğilimleri destekledi. "Beyaz gömleklileı" (blouses blanches) Fransa'da, ıkınci inipara­ torluk sırasu�.da Bonapart.çı polis tarafından örgütlenmıŞ olan pro­ vokatörlerdi. Işçi olduğunu iddia eden sınıfsız ve lumpen unsurlardan

oluşan bu çeteler, polisin gerçek işçi örgütlerine baskı yapabilmesine . ' bahane sağlayacak kışkırtıcı gösteriler düzenliyor ve. kanşıklıklar çı� · kanyorlardı. · ·

1 53

.

dan birini tahrif edecek kadar alçalmak zorunda

dılar. Resmi

kal­

organlannda (La Revolution sociale, 4 O­ cak 1 872) ş öyle diyorlar: "Son olarak daha da önemli olan bir şey9 24 - 2 5 Aralık'ta Brüksel'de bir Kongre . toplayan Belçika şubelerinin, Sonvillier Ko ngre sinde Genel Kongrenin toplantıya çağnlmasının acilliği ü­ zerine alınan karann aynısını oybirliğiyle almala­ ndır". Şunu belirtmek yerinde olur: Belçika Kongrest böyle bir şey yapmadı. Gelecek Haziran'dan önce top­ lanmayacak olan Belçika Kongresine, Entemasyo� nalin gelecek Kongresine sunulmak - üzere yeni bir Genel Tüzük taslağı üzerinde çaıışma görevini verdi. Genel _ Konsey, Enternasyonalin b üyük çoğun­ luğunun dileği uyannc a _ yıllık kongreyi ancak 1872 Eylülünde toplayacakbr. · ,

-VIIKonferanstan bir kaç hafta sonra, _ ittifakın en et­ kili ve gayretli üyeleri olan Albert Richard ve Gaspard Blanc beyler, Fransız mültecileri arasından, · İmpa­ ratorluğun diriltilmesi için çalışmaya hazır yar­ dımcılar toplamak üzere Londra'ya _geldiler. Hem

Tiıiers'den kurtu.lmak hem de sıfıra inmernek bunu tek

yol olarak

görüyorlardı.

-Biüksel Federal Konseyi dahil olmak

iÇin

Genel Konsey

üzere,

çıkarlan,

bunların Bonapartçl. manevralan ile tehlikeye şebilecek herkese uyanıai-da bulundu.

d(i­

Richard- ve Blanc,

1 8 72 Ocak'ında bahaneler ileri ''İm· paratarluk ve Yeni Fransa. Halkın ve g ençliğin Fransız vtcdanma çagtısı". sürmeyi bırakarak · bfr kiüıpçık yayınhidılar:

.

ittifak şarlatanlannın alışılmış alçakgönüllü­ lüğü içinde, kendilerini bol bol övüyorlardı: . .

'

'

Fransız proletaryasaım ·yüce ordusunu kuran biz-

154

ler Fransa'da Entemasyonalin en .etkili önderleri olan . · bizle r(l 2 BJ -iy i bir talih eseri vun.Llmaktan kur-. ••.

.. .

tuZmuş olan bizler, altında savaştığ-ımız bayrağL . . hırslı parlamenterlere,

kerıdini

. beğenmiş cumhuri­

yetçilere ve her çeşit sahte demokrata karşı yük­ seltmek üzere burdayız ve her türlü . iftira. tehdit ve saldırıya rağmen, şaşkm Avrupa'ya. yakmda bütün Fransızlarm yüreğ.inde yankılanacak çağrunızı _ hay­ kınyoruz: ''Yaşasm İmparator". Lekelenen ve horlanan II. Napolyon'un · itiban muhteşem bir şek fide geri verilmelidir.

G örünüşe bakılırsa, bu itibann geri . verilmesi göreVi, özel olarak, III . -istila'nmU 2 7l gizli ödenek­ lertyle beslenen .Albert Richard ve - Gaspard Blanc bey­ lere · verilmiştir. Üstelik, şunu da kabul ediyorlar: "Biz, düşün­ celerimizin normal evrimi sonucunda İmparatorcu olduk.'' İşte, İttifaktaki din kardeşlerini sevindirecek bir itiraf. Solidatire'nin eski günlerinde olduğu gibi, Richard ve· Blş.nc, ��politikadan uzak durma" ile ilgili ( 1 2 6)

1 5 _ Şubat'ta Egallte, '1pliğlnız paZara çıkacak!" başlıklı yazısında şöyle

diyordu: . ''Komüncü hareketin Güney Fransa'da uğradığı yenılginin bütün hı� kayeslııin anlaşılacağı zamari henüz gelmedi. Fakat şu an için. 30 Nt­ san'daki ayaklarunasının üzücü yenilgl$ine büyük çapta tanık olari bizler, bu ayaklamnanın gert plandaki A. Richard'ın emirlerini her yere s� uygillayan G. Blanc'ın korkakbğı, thaneti ve namussuzluğu: yüzünden yenilgiye uğradığını söyleyebiliriz. Bu sefiller. tyi planlanmış bir manevrayla, ayaklanma komitelerinin hazırlık çalışmasında görev alan bir çok kimşeyi uzlaştınn ayı başardılar. Üstelik; bu hainler, En­ ternasyonalin Lyons'daki ttibannı kırmayı da başardılar. Öyle ki, Pa­ ris'te devrim olduğu zaman. Lyons işçileri Entemasyonale büyük bir . güvenstzlikle bakblar. Örgütsüzlüğün, ayaklanmanın yenilgiye uğra­ masının nedeni budur.· Bu şekilde tecrit olan ve savunmasız bırakılan . Komünün düşüşü kaçınılmaz olarak ayaklanmanın yenilgiye uğra­ masına yol açmıştır: Biz, Lyons işçilerini kazanmayı ve Entemasyo­ nalin bayrağı albnda saf tutnıalannı ancak bu kanlı ders sayesinde başarabildik. Albert Richard, Bakuilin ve arkadaşlarının şımank çocuğu. peygarnberlydt." [Marx'm notu! ( 1 27) III. Napolyon lakabı.

·

155

eski klişelertni yeniden piyasaya sürüyorlar. -onla-

·

nn "normal evrim''lerinden de anlaşıldığı gibi, poli­ tikadan uzak d urma ancak mutlak bir d espotluk ol­ du ğu zaman mümkün olabiliyor, çünkü o zaman iş-_

çiler, aynen bir tutuklunun güneşte dolaşmak isteme­

si gibi, her tütlü politik çalışmadan uzak duruyorlar.