Stoicorum veterum fragmenta Volume 1: Zeno et Zenonis discipuli 9783598742552, 359874255X

Citation preview

lOANNES AB ARNIM

STOICORVM VETERVM

FRAGMENTA VO L. 1

STVTGAHDIAE TN AEDIBVS

B.

G.TEVBNERI

STOICORVM VETERVM FRAGMENTA COLLEGIT

lOANNES AB ARNIM

VOLVMEN

I

ZENO ET ZENONIS DISCIPVLI

EDITIO STEREOTYPA

EDITIONIS PRIMAE (MCMV)

STVTGARDIAE

IN

AEDIBVS

B. G.

TEVBNERI MCMLXIV

1121541

Alle Rechte, «nch die der Obenetrang, des aasingsweiieii Nachdruckei

and der fotomechanischen Wiedergabe, vorbehalten

©

B. G. Teubner Verlagsgesellschaft Printed in

Druck:

mbH,

Stuttgart 1964

Germany

Jolins Beltz,

Weinheim

a. d.

B.

Praefatio.

Ghrysippi Stoici fragmenta coUigendi auctor milii exstitit Usener, yenerandus, anno 1886; idemque qua via ac ratione ar-

summe duum opus yir

aggredi oporteret, docuit. Deinde casu accidit, ut ab Ordine Philosophoruni Gottingensi praemium proraitteretur, siquis Zeuonis, Cleanthis,

Chrysippi Stoicorum principum et diseipulorum reliquias

ad res ethicas, politicas, divinas spectantes coUegisset. Ego vero, cum Zenonis et Cleanthis reliquias a Wellmanno et Wachsmuthio ita vi-

derem coUectas, ut non multa neglectum solum ethica, terer.

Postea

modo

iis

adici possent, in

Chrysippum, quem

omncm laborem

conferre perrexi, ut non sed omnia eius fragmenta complecpolitica, theologica,

iacere

videbam,

demuni,

cum haec Chrysippeorum

collectio ad

finem

ab Ordine Philosophorum Gottingensi praemio aliquo ornata esset, ita opus amplificavi, ut noh solum Zenonem et Cleanthem, sed etiam minores Stoicos, qui ante Panaetium fuerunt, comprehenperducta et

Atque in hac re summam quidem operam dedi, ne quid me non potui omnes auctores, quos Chrysippi causa perle-

derem.

fugeret, sed

geram, iterum pertractare.

ponuntur

rum

Itaque quae altero et tertio volumine prome accurata aucto-

Chrysippi et discipulorum fragmenta, a

lectione coUecta sunt; Zenonis auteni et Cleanthis

fragmentorum volumine continetur, ex Wellmanni, Wachsmuthii, Pearsoni (the fragments of Zeno and Cleanthes London 1891) libris ita repetita est, ut eam ad mei operis rationem universam accollectio,

quae primo

commodarem

et

hic profiteri ferrem.

aequum

quatenus duxi,

possem, supplerem ut \iris

illis

doctis

et

corrigerem.

Quod

debitam gratiam

re-

Itaque Chrysippeae quidem philosophiae accuratam atque plenam

imaginem, quatenus potui, hoc opere adumbravi, Zenoni autem et Cleanthi ea tantum adscripsi, quae in fontibus ipsis nomiuatim ad eos referuntur. Ita enim res se habet: eam Stoicae doctrinae formam,

quae

imperatorum

illustrare

possumus

Romanorum

aetate

fuit,

eademque ex Chrysippi

uberrimis

auctoritate

testimoniis tota

1*

pendet.

PRAEFATTO

IV

Zeno

et Cleanthes

quid docuerint,

quae nominatim ad eos referuntur, et

cum

Posidonianis et

cum

tautum enucleari potest, ut

ita

et

cum hac Chrjsippea

Socraticis et

philosophia

Academicis Zenonis ante-

Hunc igitur laborem exantlare diligenter comparentur. neque volui neque potui, sed fundamenta tantum struere, unde illae

cessonbus

Nam fi-agmentorum coUectiones ita inquaestiones proficiscerentur. ut ad ipsam quasi substantiam traditionis facilis aditus

stitui oportet,

Ea

vero quae non nisi subtili disquisitione ex illa materia extrahi possunt atque ea maxime quae sola coniectura quamvis pro-

paretur.

babili nituntur,

Quae cum

ab eiusmodi collectione procul habenda esse censeo. fieri non potest, ut Zenonis aut Cleanthis philo-

ita sint,

sophiam ex sola fragmentorum lectione aliquis ut intellegat Chrysippum.

mum

volumen

intellegat; potest fieri,

Altero igitur et tertio volumine hoc pri-

illustrabitur.

in illis a me inita plura mihi erunt praefanda, de totius operis ratione pauca etiam monuero. Ordinem fragmentorum ubique, etiam in minoribus philosophis ex doctrinae ratione

Atque de ratione

cum

ex altero et tertio volumine intellegi non potest. Zenoni, Cleanthi, Chrysippo indices subieci, quibus ad singulos libros Eam rationem secufragraeuta librorum titulis insignita referuntur. constitui,

quae

nisi

tus sum, quia doctrinam philosophorum restituentibus maxime inserTestimonia quae ad vitam, mores, stihim philosophovire vohii.

—

rura

pertinerent,

ubique

placitis

et

fragmentis

praemisi.

Dicta

{ajtotp^-iy^axtt^ XQ£ias\ sicubi maior numeras exstabat, post fragmeuta Adnotationem criticam ita conformavi, ut lectiones ex collocavi.

—

virorum doctorum coniecturis profectas sive a me ipso novatas signiPraeterea ex fontium editionibus criticis eas lectionis varie-

ficarem.

quae ad res in fragmentis tractatas aliquid facere viIn Diogenis Laertii textu recensendo copiis usus sum ab Hennanno Diels et Edgaro Martini benigne mihi commodatis. Ubi non suppetebat apparatus criticus ipse, quantum potui, elaboravi, ut tates adscripsi,

derentur.

corruptelis textum purgarem.

Quae prirao volumine continentur

Dionysii Metathesunt neque sperari potest nieni, Persaei, Sphaeri fragmenta, perpauca

plura investigatum iri. lium scriptorum siqui

Nam libris

Herilli,

eorum auctoritas; atque tanomina eorum, ut doctrinae Plura tenemus Aristonis Chii

brevis fuit

utuntur,

speciem captent, prae se ferre solent. fragmenta, quamquam libros ab ipso

conscriptos

praeter

epistulas

nuUos Panaetius et Sosicrates dixerunt. Sed de Aristone Ceo Peripatetico in eorum quae composui fragmentorum nullo cogitari Ea pai-tim ad doctrinam Chii pertinent, quae etiamsi nuUus potest. fuisse

V

PRAKFAIIO eiuB liber exstitisset, Stoicis

tum

ex ChryRippi

dicta sunt, item Chio,

illum

libris

adversariis Stoicorum nota

esse

partim

poterant,

Nam

non Ceo tribuenda.

impugnantibus cum facet^;

bfioiaiLdxayv collec-

tionom, qua Stobaeus vel vetustioris florilegii auctor usus est, ad Chiuin pcrtinere, et ipse Stobaeus testatur et Laertii vita docet, iu quH diulccticorum sophismata cum aranearum telis comparantur. Videntur autem multae AriBtonis Kcholae ab auditoribus

litteris

man-

datae esse, unde Scneca auiplam illam cnarrationem epiKt. i>-l (n. "JoOj haurire potuit. Atque ex scholis et commentariis etiam similitudines illae (6|iiot(6,uaTa) ab Iii

altero

testimonia

cum

et iis

aliis

colligi potuerunt.

tertio volumine Chrysippi fragmeuta et doctrinae testiiuoniis quae ad geueralem Stoicorum doctri-

uam

pertinent, ita composui, ut eam doctrinae formani, quae imperatorum aetatc fuit, quam plenissime repraesentarem. Atque typorum

genere tria locoruni geuera

ita distinxi, ut rectis typis

Chrysippi fragmenta imprimenda curareni,

i.

e.

maioribus ipsa

locos, quibus ipsa Chry-

sippi verba scrvaiitur, obliquis typis eiusdem mensnrae,

quae de

pla-

Chrysippi, addito nomiue philosophi, proderentur aut certa ratione ad ea refeiTi possent, minutis deuique typis, quae aliquo modo ad coguoscendam Chrysippi doctrinam utilia viderentur. Atque moneo citis

ne ea omnia, quae hoc tertio locorum geuere complexus sum, pro veris et propriis Chrysippi fragmentis a me vendi arbitrentur; sed omuia oiusmodi esse puto, ut aliquam necessitudiuem cum Chry-

lectores,

sippi doctriua habeaut.

Nam

quis neget, ubi de ipso Chrysippo fontes alii philosophi ex Chry-

produut, etiam ea ad uos pertinere, quae

iiihil

doctrina profecti eoque fundamento usi docuerunt. Itaque iis materiam utilem volui commodare, qui ex ipsis fragmentis Chrysippi sippi

et doctriuae testimouiis

profecti,

adhibitis etiam obscurioribus vesti-

de eius philosophia quaerere vellent.

giis,

quorum

Eorum autem

amplam testimoniorum copiam iam

satis

placitorum, collectam haberem,

quotiens plura etiam inveniebam testimonia, ea quae nihil novi continerent ueque ulla re memorabilia viderentur consulto omisi. Quae vero ad philosophiam Chrysippi accui'atius cognoscendam utilia smit, ea volui quidem omnia complecti; siqua omisi, invitus feci. Sed fieri non potuit, ut omnia unius placiti testimonia uno capite coniuncta traderentur,

quia foutium loci saepe ad res

discerpi et per siugula capita

quos

diversissimas

distribui vetabat

pertinent;

seutentiarum in

ipso foute conexus, quem servari oportebat. Itaque quae de quoque placito testimonia hoc opere contineautur, non nisi ex indicibus subiectis

iutellegi

poterit.

Praeter fragmenta apud alios scriptores servata libri ipsius Chry-

PRAEFATIO

VI sippi,

nos pervenerunt per papyros. 1. In Herc. misera frustula exstant alterius de proviSeptem colunmae sunt eius libri extremae, cum submutili, ad

quamquaiu

Vol. Coll. Alt.

dentia

libri.

V 22-25

XQvaCxnov

scriptione

nQOvoCag B, editae post Neapolitanos a

tisqX

Gerckio in Fleck. annal. suppl. XIV p. 710. Quas cum in illo capite Vol. II quod est de providentia (p. 322 sq.) omiserim, hic ea proponere libet, quae aliquem fructum praebere possint. In col. I haec t« xaxti) Ixav' £Xccxok(ov9^rj0iv ot)](lai yCvsd&ai {di aya&a yin)t,ova ovT(a, quae sententia etiam a Gellio In col. II disputasse fr. 1170 (Vol. II p. 336) Chrysippo tribuitur.

agnoscuntur: iv T«(t

fere

x)d(j(/Aajfc

'

\

omnia

videtur, '

v(p

rj}i(bv

mundo

in

necessario

xal xGiv (a)Xl(ov

I

fieri

nXiiv

In

i;((6t) (ov. i

tav XQa)\x^dv(x(o)v

col. III

nihil

intelligi

po-

IV de cognominibus lovis disputatur, ut apud auctorem K66(iov cp. 7 et apud Dionem in Olympica: x)bv {^Ca 6)(oxriQa In

test.

xeQl

col.

aivai (xai)

\

(piikiov) xal ^bvlov (xal)

6vofia)0d^fi(yai.

In

col.

V

primum

noXi{i(t) xal &lXG}g (jtoXXa\x&S

\

se

dicit,

iam finem huic

librD im-

avxov xaxanavcov xov X6yov. Deinde capita quaepositurum dam disputationis enumerare incipit, quorum primum est: unam esse esse:

naturam unumque mundum: dsl yaQ dLeiXrj(pevat nQaxov (lev oxl (eC pap.) ovx ivdex(e)xaL (pv6LV aX(Xrjv) elvat xal aXXov(g x)66(iovg (xal) oxi

ovtog 6 x6(6(Log) xax(e6)xrj (T^)t ((p)v6ei ave(X)kixag anex(ov Cf. Vol. II n. 530 sq. In his verbis aveXXLX&g 7cccvx(a) xa (ov)xa.

mundus moneo Quod propter Gerckium, qui

significat „ita ut nihil deesset", scil. ex materia, quia

i^S ov6Cag factus est.

= avexXeCnxcog. — Ad

avelhnag

ix ndc6rjg aduotat:

deos sive daemones pertinere viden-

quae in col. VI leguntur: (xav) (lev xad^' oXov dexxLxav ovxav aQtxrlg^ ov xaxCag, xav d' evavaXr]jtx(og n(Qb)g avxri(v i)x(6)v\x(ov, tur,

eav

xvx((o6l)v

(11]

^(v)6eG}g (xa&o X)ov xavza

—

(n)QovoCaL,

(en)i\yivr]xaL

daL\(i6v(ov [Aat

8LeLXr](pivaL

certa ratione suppleri possunt. o(i(o)ia

n(eQl)

exovteg.

i]8r]

In

\

.

.

.

eL

pap.]

Sequentia non VII haec leguntur: iav xa

(n)Q06r]xev.

\

col.

(x)b

.

^(Lb)g nQovoCa^^L^

xa(vx)a

\

x&v (dL)axri6d-a(L) [(oxeL6&a pap.], Se(iy i(neX)d-eLv aQXO(iivovg a(n)b xal xav (pv6a(ov, xa^cc^neQ) i(va)Qx6(ievog (e)lna, Qrfd^t]6e\ (xl))vx&v \

\

Ta(t) di XL

—

nsQL xovxcov

'

xal iv

xolg

\

^;uo/taV(ot j.

|

Tonov d avxov

rationem, qua Juppiter per providentiam mundum gubernat, demonstrari oportet ex ea ratione, qua plantae a naturis, animalia ab animis suis reguntur (a;ro xav ilwx&v xal xav (pv6eG)v).

xaxa

.

Scil.

Deinde habemus Croenerto Herm.

nondum possit,

ita

2.

XQV6Cnnov AoyLxcov

XXXVI 552 sq.,

restitutus

est,

a

me

ut totus

Vol.

Zrjxrj^iccxcov

H p. 96sq.,

conexus

^, editum a

qui

quamquam

sententiarum

multa tamen insunt, quae optime intellegantur

perspici

et de logica

Vn

PRAEFATIO

Ghrysippi ratione nova nos edoceant. Hic liber dubitari non potesty n. 19 p. 10) quin idem sit, de quo Valerius Maximus VIII 7, 10 (Vol. haec prodidit: ^Citerioris aetatis metas, sed non parvi tamen spatii

U

Chrjsippi vivacitas

flexit:

nam octogesimo anno coeptum undequadra-

gesimum Aoyixav exactissimae subtilitatis volumen reliquit.^' Patet enim haec non referri posse ad omnia Chrysippi scripta logica, quae trecenta et undecim fuisse catologus Laertianus testatur (Vol. II p. 8, 2H sed certum aliquod significatur opus logicum, quod

huius operis),

undequadraginta

A&

xSiv

fuit

Huius titulum non

voluminum.

simpliciter, sed

Aoyix&v

ZrjtrjfLciTojv

A@

fuisse ^oyinos docet auctor

postquam cetera scripta logica per quattuor euumeravit, quintum locum addit: Aoyixov tdxov

catalogi Laertiani, qui,

locos

ta

disposita

t&v

7CQ0€iQr]fiivG>v

diutpoQav

tettaQov

i%ovta Kyas} ^xoQad-qv xai oi 6(0(iatLxas xataXsyofiivav. ZrfT^^fiata fuit,

'6vta

xal

xsql-

^oyixag jccqI tcbv numerus librorum. Neque Conspirat

A@.

^rjtrleeLg

hoc opus, quod ad solam logicam pertineret, inscriptum

cum etiam

ZriTijfiata

rj^ixd et (pv6t,xd Chrysippi ^rjtijfiaTa exstarent, sed Illud koyixd in catalogo omitti poterat, cum ex koyixd.

antecedentibus

Maximo lerius

Zi^trjfidtcov

ixtbg

subintelligeretur.

conspirat.

^rjtrjfiata,

Nam

ex plena

catalogus

etiam

Itaque

cum

titulus

Valerio

forma: Xoyvxd ^tjT^fiata^ Vaomisit. Accedit quod ea, quae

tituli

koyixd

Chrysippi opere prodit, ex iis demum intelligi posCoUectae erant in hoc opere misunt, quae catalogus Laertii docet. nores quaestiunculae logicae, quae propter parvum ambitum separatis Valerius de

illo

voluminibus edi non poterant; eaeque ad omnes logicae partes pertinebant, unde factum est, ut tota collectio ad nullam e quattuor illis partibus referri posset.

Per se

intelligitur

non uno tempore, sed per

esse, quotiens quaestionum convoluminis ambitum aequaret. Inde factum scriptarum summa modici ultimum volumen a sene philoest, ut undequadragesimum idemque

singula volumina hoc opus editum

sopho paulo ante obitum conficeretur. Atque ea re uti potuit auctor Valerii, ut Chrysippi constantiam usque ad mortis limen in labore

Huius igitur operis perseverantis illustraret. nobis restituit Croenerti industria.

primum volumen nunc

Item ipsius Chrysippi liber vulgo creditur 3. Papyrus Letronnii xsqI djcotpatLxav, denuo post Th. Bergkium a me editus Vol. U p. 52 sq. Atque certum est hanc scriptionem ad Stoicam eamque Chrysippi nEQi dxotpatLxav doctrinam aliquo

modo

pertinere.

Sed ipsum Chry-

nos tenere credi nou potest. Nihil enim docetur, sed enuntiata negativa ex poetarum libris collecta ad sippi librum tcsqI dnotpatixGiv

examinandum proponuntur utrum

sint dnotpatixd necne.

Itaque

vi-

Vm

PRAEFATIO

dentur haec vel in

usum

scripta esse, ut ille exerexaminaret, vel quod probabilius

discipuli alicuius

citationis gratia sententias

poetarum

videtur ab ipso discipulo scripta. Fortasse magister nihil nisi ipsos poetarum locos discipulo tradidit iussitque eum ratione syllogistica examinare, num essent d7to(pccTLX& a^Kb^cctcc. Atque partim sunt,

partim non sunt.

Rem

propositam ut recte perficeret, oportebat discide axiomatis et ea quae de syllogismis Chrysippus quae pulum Sed ille valde indoctus fuisse docuerat, cognita et perspecta habere. Nam omnia in suspenso reliquit, cum vai ov et propositiovidetur. et ea

nibus minoribus (talg

nQ06l'i]ilfS6i)

et conclusionibus (tatg imtpoQcclg)

omnibus adpingeret, postmodo alterum ex o^, prout melius visum esset deleturus.

vocabulis, sive vaC sive Talis scriptio videretur a

illis

magistro proficisci potuisse, qui discipulum proprio iudicio usum aut vaC aut ov delere iuberet, nisi omnes fere illi syllogismi ita confor-

mati essent, ut nihil concludi posset, Hanc enim plerique formam habent:

si

sl

propositio minor affirmaretur. tb :cQG>tov tb dsvtsQov vccC'

Patet hac syllogismi forma ov' t6 dsvtsQov. vaC' ov. tb nQ&tov. Tum enim nihil concludi potuisse, nisi negata secunda propositione. xceta tbv si

dsvtSQOv XQVffiTtJCov avccjtodsixtov hic syllogismus evadit: tb dsvtsQov akXa [lijv ov tb dsvtSQov ovx aQa xo

t6 XQatov^

TCQ&tov eaque ratione

discipulus eas poetarum sententias agnoscere essent non dzo(patixa di,iG)(iata. Affirmata autem altera poterat, quae nihil omnino concludi potuisse. Pauci sunt sylpropositione patet logismi xatd tbv nQcotov XQv6Cnnov dvan68sixtov hac forma usi:

—

t6 nQcbtov t6 dsvtsQOV vaC' ov' t6 nQ&tov vaC' ov' tb dsvtsQov: In his igitur scriptor id enuntiatum, quod 22. (1), 2, 12, 14, 15, ei ad exarainandum erat propositum, krjyov posuit iv t& ffvvrjfi^svG) sl

Haec forma erat ex usu, ubi propositio in propositione maiore. rainor (fj nQOdlrjcpig) affirmari poterat. Negata enim nulla omnino i.

e.

evadit conclusio.

Miram

vero accidit, quod

iis

tantum

locis

hac forma

usus est, quibus propositionem minorem negari oportebat. Itaque cum tanta appareat in tota scriptione scriptoris inscitia, a Chrysippo cei*te non profecta est, acutissimo logicae auctore. Atque cum tota ratio vitiosa sit, dubitari potest, num singula, quae in papyro exstant, errata corrigere liceat. Quae cum ita sint, erunt fortasse qui omnino hunc libellum in Chrysippeorum syllogen a me recipiendum His vero non assentior. Insunt enim in hoc libello, fuisse negent.

—

quamvis pauca pro amplitudine, vestigia Chrysippeae doctrinae. Ad syllogisticam quidem doctrinam nihil lucramur, nisi quod Stoicorum est,

lemmatis condicionalibus plerumque

Chrysippus docuit, aliquomodo

uti;

illustrantur,

quae vero de axiomatis Sed de ipsa doctrina

PRAEFATIO disputare,

non huius

Hoc tantum mibi addendum est, cum quibusdam me erravisse. 1. Erravi quod p. 52

est loci.

libellum ederem, locis iu adn. Bergkii

IX

rationem, ovx p. 52,37 delentis, dubiam osse dixi. 2. P. 53, 23 inserenda est haec «(MJtfZiy^tg, quae

Est enim verissima.

per errorem omissa est:

Ohi

ijv

— —

«Ttjiaa.

val oi 3.

P.

nnnc mihi videtur delendum Restat

illa

&vt(xeitai d^iana

50,3

secuiidum

xatcapauxbv r^' ov (ante E{fQt>xidi)s)

esse,

papyrus Ilerculanensis 1020,

quam

in

Herma

XXV

rettuli. Atque quae in illa commentatione p. 473 sq., ad Chrysippum enim puto ipsius hunc esse librum Probabile nunc etiam probo. dixi, Chrysippi, e quo etiam Arius Didymus apud Stobaenm ecl. H 111, 18 W.

(Vol. III u. 548) hausisse videtur.

Fragmenta Chrysippi primus Annalibus Academiae Lovauiensis.

collegit

Hic

fiaguetus

liber

anno 1822

iu

nullam fere utilitatem

Voluit euira Baguetus ea tantum fragmenta Chrysippi coUigere, quae adscripto philosophi nomine leguntur; ego vero ab Usenero monitus longe aliam rationem secutus sum, quam supra ex-

mihi praebuit.

posui, ut etiam latentia Chrysippeae doctrinae vestigia eruerem. cedit quod ille omuia fere fragmenta ad certos libros rettulit.

Ac-

Sed

constat ex rebus tractatis de sede fragmentorum Chrysippeorum plerumque nihil concludi posse, cum philosophus in multis libris easdem sententias repetere solitus

sit.

Cf. Vol. 11 n. 30.

Etiam

in textibus

Coramenconstituendis neque diligens ueque acutus fiiit Baguetus. tarium quidem addidit ille satis verbosum, quo ipsa fragmenta quasi Mihi magis ex usu visum est, ipsa fragmenta, secundum obruuntur. doctrinae capita ordine quam maxirae perspicuo disposita, proponere.

Duorum operum

Chrysippi, TceQi JiQOvoCag et tceqI (IftaQfidvrjSi Alfredus Gercke iu Fleckeis. Amial. suppl. 14 (1885) reliquias collegit Erant de illis fragmentis meruisse constat. Quem optinie p. 601 sq. et in sententiis eligeudis (maxime quidem in Alexandri libro, de fato scripsit) et in textibus constituendis, quae rectius adquem ministari posse crederem.

tamen

De Ut

graTissimis philosophiae Chrysippeae fontihus.

collectione testimoniorum,

proposui,

ii

qui in

quam

in altero et tertio

philosophiam Chrysippi

volumine

inquirunt, recte uti pos-

maxime opus est, ut de singulorum fontium indole recte iudicent. Itaque, cum de omnibus auctoribus disputare longum sit, de iis quidem, quibus longe maxima testimoniorum pars debetur, panca sint,

X

PKAEFATIO

mihi praefanda esse sentio, ut quo quaeque iure ad Chrysippum rettulerim quaeve fides

habenda

iis

De Plutarchus

cum duobus

intellegatur.

sit,

Plutarcho.

libris

contra Stoicos conscriptis permulta

non solum propria philosophi Chrysippi fragmenta verba sed etiam librorum titulos unde desumpta essent describeret, ita

multa

et

attulerit ut

nomine philosophi

num

oritur,

altera

altera,

quae ex

illa

vix

se

tarcho tanta

libri

tot

omisso,

Chrysippi

duplex libros

quaestio

versaverit,

num

ea quoque quae sine nomine Chrysippum referenda sint. Ac primum

priore pendet,

passim afieruntur ad eundem

quidem per

et titulo

ipse Plutarchus

credibile

est,

tot Chrysippi

diligentia et lectos esse et

libros

excerptos,

ab ipso Plu-

ut discvepantias

quae inter locos diversorum librorum longe inter se remotos cederent, posset animadvertere. Stoicis

Chrysippeorum

lius cessisse probabile

Nam

quae

difficillima

fuit vel

interipsis

eam alius disciplinae alumno tanto meuon est. Ut igitur nostratium philosophorum lectio,

doctrinas quidem norunt

quicunque liberalibus artibus eruditi sunt,

quorundam, qui spinosa disserendi ratione utuntur, ne docti quidem, ita Chrysippus ex eis auctoribus videtur fuisse qui a plurimis libros

eruditorum omnino non legerentur neque ab ipsis philosophis nisi doctioribus. Huius rei documento sunt Ciceronis scripta philosophica,

quae nullam ipsorum Chrysippi librorum notitiam produnt, documento sunt Senecae dialogi et epistulae, quibus cum assiduam recentiorum philosophorum lectionem redoleant, nuUum vestigium inest studii diliTestis est Epictetus in Arriani Epigentioris in Chrysippo coUocati.

alumnos qui multos Chrysippi libros legissent eosque qui siue praeceptore Chrysippum legere animo valerent, hac re exsultare solitos esse tamquam multum in sapienta profecissent. Atque in scholis quidem Stoicorum eadem aetate discipulos cteteis (I 4,6),

eos Stoicorum

explicandis Chrysippi verbis exercitatos esse, idem Epictetus saepius testatur, sed quid hoc ad Plutarchum? At ne hos quidem Chrysippi lectione studia inaugurasse arbitror, sed primum introductiones quasdam arcessivisse (Epictet. diss. II 16, 34: Eldaycoyccg ^nQai^d rivccg xui XQVGlnnBia aviyvcav cf. ibid. 17,40: xav ^tccdag rdg eiGayayag xal

rdg (Svvrd^Eig rdg XQv6tn7Cov (itrd rav ^AvrmdrQov Tcal l4QX£dr](iov duXd^ofiev) quales et tunc permultas exstitisse credibile est et nos

etiamnunc habemus Dioclis apud Diogenem et Arii Didymi apud Stobaeum exempla. Sed de his quidem alio loco fusius erit disputandum. Plutarchum certe tam diu et tam diligenter Chrysippo operam dedisse, credi

non

potest.

Neque Galeni exemplo

id tueri possis,

quem

PliAEKATIO

complura Chrysippi scripta ipsum leni

tales libros,

tempore

qualem

3U

legisse

constat.

Nam

inde a 6a-

„de Hippocratis et Platonis placitis''

adyersariorum libri per singula enuntiata in valde more fuisse, etiam Alexandri de fato, Origeimpugnarentur, nis contra Celsum vel, si ad inferiora etiam tempora descendimus, ille

condidit,

Cyrilli

quibus

toti

contra Julianum aliisque patrum ecclesiae libris monstratur. diligentiore et assidua magis lectione opus erat, ut talia

At multo

conderentur, qualis Plutarchi de repugnantiis Stoicorum libellus exstat. Sed ipsam librorum Plutarcheorum formam examinemus, si forte inde

Ac primum quidem de ordine et conexu senquaestio dirimi possit. Quodsi tentiarum, postea de rebus a Plutarcho tractatis quaeremus. aut Marte cum Plutarchus Stoicis confligeret, omnia, quae ex proprio Chrysippi libris excerpserat, certo quodam ordine digessisset aut siiigulas repugnantias nuUo ordine coacervare satis habuisset. Quae rero regnat ratio ut partim in ordinem res inordinatae et inconexae relinquantur, eam a sani digerantur, partim mente abhorrere iudicamus, qui quidem in tota libri conscriptoris

per

librum de repugnantiis

formatione a se ipse pendeat.

Quae

libri

forma ut accuratius

intel-

legeretur argumentum per capita esset enarrandum, sed exemplis rem ostendere sufficiet. Quae igitur inde a cp. 31 usque ad 40 cri-

mina profemntur, exemplum praebent disputationis suo ordine apte tres

illae

nam

6 tcsqI d-eav Xdyog his capitibus ita examinatur, ut divinitatis qualitates, t6 evxoirjrixdv^ t6 cccp&aQtov, t6 fia-

decurrentis:

Antecedunt autem theologiam ethica deinceps tractentur. inde a cp. 1 1, quae tamen haud raro alienis interrumpuntur, ut cp. 23, 24 et cp. 28, 29. Nec non cp. 14, 16 quamquam ad ethica pertinent,

XttQLOv

filum interrumpunt; his enim Plato et Aristoteles a Chrysippi reprehensionibus defenduntur, quo vinculo res alioqui diversas scriptor comprehendit. lam cum etiam cp. 24 et 29 eiusdem disputationis

longius se persecutum esse ipse (a fihv Qrjtiov vjcIq nxdtavog iv &XXotg yeyQantai XQog avtbv), his autem omissis cetera r6v xeQl &ya^Giv xai xax&v xal tccqI 0o(pCag xal xaxiag k6yov contineant, duos

vestigia appareant, Plutarchus testatur

quam

1040

alio libro

D

ovv

fontes a Plutarcho adhibitos esse suspicamur. Neque enim ordinem, aliena inserendo turbasse censendus est. Accequem ipse instituerat, dit quod,

eadem

cum

altero libro, qui „de

fere ethica et

communibus

theologica Stoicorum

ut pleraque „repugnantiarum" capita

cum

notitiis"

placita

— aliquo

ita

inscribitur,

impugnentur,

„communium

noti-

tiarum" capite simili comparari possint, eorum quae additamenta esse docui in altero libro nec vola nec vestigium exstat. lam ad ipsas res a Plutarcho tractatas pergamus. Quo loco hoc statim mo-

Xn

PRAEFATIO

iiendam

refutatioDes

tot

est,

numero

non

videri

placitorum Stoicorum, et acumine et ab ipso Plutarcho proprio Marte com-

insignes, probabile est Plutarchum, hominem doctum et positas esse. assidua antiquorum lectione imbutum, quae a pristinis Stoicorum ad-

Num

erant neglexisse? Utrum probabilius acutissimas Chrysippi et Antipatri refutationes easque maxime quae ad verba magis illorum quam ad rem spectant, post couiphira saecula inventa esse an ab ipsis illorum aequalibus et adversariis versariis contra illos disputata est

comm. not. cp. 27 extr. post longiorem disputationem, quae ad Stoicain n€Ql TsXovg doctrinam pertinet, haec addit Plutarchus: ccXXa tovxo ^sv d6iv ot %Qoq ^AvxMaxQOv otovxat Xeyaacerrimis? In libro de

0d^ai,

(lij

TTQog rijv

Quid igitur?

aiQ£6iv.

quem philosophum impugnet? Famaue

nescitue

ipse Plutarcbus

accepit, ad cuiusnam philosophi

doctrinam spectent argumeuta ab ipso excogitata? Patet, ui fallor, hoc modo uon posse loqui nisi eum, qui argumenta ab aliis tradita et accepta prodit.

licet

Hinc ad aliam rem eamque gravissimam facilis transitus. Scimirum est, quod praeter ipsum Chrysippum uuius fere Antipatri

Nam exceptis primis „repugnandoctrina compluribus locis spectatur. tiarum" capitibus ne Zeno quidem et Cleauthes respiciuntur, eorum Quod qui post Autipatrum fuerunt uuUa omuino mentio occurrit. quale sit ut accuratius iutellegatur, facit locus imprimis memorabilis de repugn. cp. 38, ubi Phitarchus verba Antipatri affert ex libro de

omues

quibus

diis,

philosophos

Deiu Plutarchus haec verba

diis

iufert:

&(p%^aQ6Cav tribuisse testatur. ovv i6ri rcov ndvrav 6

ovdEig

ovdeva yaQ ohrai jtXijv tov jcvQog Quibus verbis egregrium acumen inest,

xar' 'JvrCjtarQOV

XQv6L7C:n;og

a(p%aQrov elvai

rav

&eG)v.

fere si contra

coutra Autipatrum et Chrysippura, nuUum sectam Stoicorum dicta snnt. Nam Chrysippus carpi-

quod

quae nemiui philosophorum placuisse ipsius discipulus

si

ab

tur,

aequale Autipatri

ea,

prodat, docuerit, Antipater carpjtur quod principem scholae suae auctorem ueglexerit. Tales igitur cavillationes cum personas, non rem specteut, ab aequalibus profectas esse

consentaneum

lam quod antea diximus, argumenta

est.

a Plutarcho prolata non po-

tuisse ex ipsius officina prodire, etiam siugulis exemplis probabimus.

Conferendum

igitur

semine agitur (rb

cum

„comm. notitiarum"

(ielg

ovv ix rov

fitt6rd6avreg

(i,i6ov

ttvrovg

^xxov

iKilv ivoxX'i^6exe.''^

zfr)(ioxdQovg dh xov Ad^rixog

XiyeLV xal yQdtpeiv av av jj(>£tav ' ndvxtt nttQi^ovxog^ dxov6ag oi)xir

(ura

rijv reXevrrjv

XQOV

dxoXaXexGig.

'Ad-rjvaCav ^rj6ev '

exr}

ttvxbv

xttl

r]vcova

6

xaitb xai tb bvo^ia ^Xincov s^dSoxifiovv iv talg

'Ad^rjvaig, trjv

xata-

1 y.h%siQor6vr\vtai P. 2 ^iXoyiXfis IIsiQaievs om. B. MiXoiv P, iiiXXtov F. 3 2vnaXXrit£vg BP. 24 6 S' scripsi, d S' TIoiaviBvg BP, naiavisvg D. 28 TtQoafjxs scripsi, nqoai^itsi. vulgo. 26 fortasse: ins%HQriasv (^slgy. vulgo. 31 %al seclusi. 32 ov30 rcbv Sx(a'Cv.&v seclusi. (lij scripsi, [irjv vulgo. ||

||

||

dafiwg seclusi.

9

VITA.

Xrjxrixijv q^avtccttittv, ntt6^

tt6^£vsat(Qa 6v, ii6v%CttV &ycov ov

dvvttfitvog

etfdox£t6^ttiy

noXXk av tlnttv ixov (dXX* a6x

Xttov (ihv tttpCsto^

o d*ev

i»'avTifv.

^XQ^''^^

firjxttv^

ij^eXt,

tm

'AQxs6i-

tdxa dl

nQog dh tbv ovxert iv i&6i,v 6vttt IlXtttfovtt i6xiadxb Xdyav^ itg T^ ttfiaii^g nofineCttv na6av outte^oQvfiei (juxxet oik'&v tov nXdtcovog dfivvofiivov, vnsQdixetv te cevtov &XXa ovdevl fittXXov

tcXXcog),

xal

ette iieXi^^eiev

^AQxe6iXdcp^ ccvtdg ye xeQdavelv tbv ittvtov ilfdiievog d(p* j4Qxe6CXaov.

[liXov

%

^eto dnotQe-

13 Cicero Acad. Post. 1 34. lam Pdemonem audiverarU adsidue Zeno et Arcesilas. Sed Zeno cum ArcesHam antevret a^taie valdeque

lo

peracute moveretur, corrigere conatus est disdplinam. ut non esset causa Zenoni, cum PoleCicero de finibuB IV 3.

subtiliter dissereret et

monem

audisset,

cm

db eo ipso

et

a superioribus

dissideret.

14 Quintilianus Instit. orat. XII 7, 9. cum et Socrati coUatum sit ad victum et Zenon, Cleanthes, Chrysippus mercedes a discipulis oo

i6

ceptaverint.

16 Seneca ad Helviam

Unum

cp. 12,4.

Platoni, nullum Zenoni, a quo

fuisse

Homero servum,

coepit Stoicorum rigida ac

tres

virilis sapientia,

satis constat.

16 Seneca de Benef. IV guingentos dena/rios

neum

39,

1.

vester,

cum

Ulum parum

ido-

Qusum

vitae

.

.

.

»

necessarias.

93—97.

Rhetorica.

Z

74 Eustath. in II. 506, p. 1158,37. rieQogxovovg xrJQvxag "O^irjQog xttvxttvd-a einav xbv xaxa Zi^vcova xfig (paviig oqov TtQovni^aXev eitt6vxa' „9x0 vtj i6xtv dijQ nejtXrjy^iivog.''^ Cf.

Diog. Laert.

75 Sextus

VQ

55.

adv. math. II

30

i6xt Sh gxovrj dijQ xenXrjy^iivog. 7.

sv&ev yovv xal

Zilvav

6

Ktxievg

^«* iQoxrjd^elg otcj dtacpiQet dtaXexxtxrj QrixoQtxfig 6v6xQi-^ag xifv x^^Q^

xdXtv Xov

^tovto)" xttxd (ihv xijv 6v6XQ0(priv xb 6XQoyyvdtttXexxtxfig xdxxcov idia)(itt, dtd dh xfjg i^astXco^eag

i^tt7tXd)6ttg etpr]

xttl fiQttxv xfjg

xal ixxd6eag

xav daxxvXav xb xXaxv x^g

^rjxoQtxfjg dvvd(ieag ttivtx-

x6(ievog.

Cicero de

fin. II

17.

Zerionis

est,

inquam, hoc Stoici: oninem vim

35

ZENO CITIEUS.

22 loquendi, ut

jam

ante Aristotdes, in duas tributam esse partes, rhetori-

cam palmae, dialedicam pugni similem esse dicebat, quod latius loque-

6

rentur

rhetores,

quidem

iUe,

auiem compressius.

dialedici

a quo disdplina Stoicorum

—

manu

est,

Zeno

Orat. 32,113.

demonstra^e solebat

quid inter has artes interessd, nam cum compresserat digitos pugnumque fecerat, dialedicam aiebat eiusmodi esse; cum autem diduxerat d

manum

Quint. Inst. Or. II 20,

7.

—

similem doqumtiam esse dicehat. Itaque cum duo sint genera orationis, altera illius

palmae

dilataverat,

perpdua, quae rhdorice dicitur, altera concisa, quae dialedice; qms adeo coniunxit ut hanc compressae in pugnum manus, 10 quidem Zeno

Ulam et

15

explicatae dicerd similem dc.

76 Cicero de flnibus IV 7. (memoratis Peripateticorum thesibus hypothesibus) Totum genus hoc Zeno et qui ab eo sunt, aut non po-

tuerunt (tueriy aut noluerunt, certe rdiquerunt. 77 Cicero ad famil. IX 22, 1. Amo verecundiam,

autem ....

(ia., ov dh aLtiov xaxrjyoQrj^jLa' advvaxov d' elvtti xb to 8h Xey6(ihv aixLov xttQElvttL, ov di i6xLv aXxLov (i^ vxdQxetv. ttXxL6v i6XL di' b (isvov xoLttvxrjv ix^L dvva(iLV' yiyvEXttC Tt, olov dia xijv (pQ6vr}6LV

xal

yivBXttL xb

6coq)Qo6vvrjg xsQi XLva (irj

n

Cf.

90 Zeno a qiiam vero

olJtfiyg

(lij

x-^v tl;vxriv

6G)QO-

336 (Chrysippus) 340. 341.

Peripatdicis

d Academicis),

Biscrepabat

diam ab

iisdem

(scU.

quod nuUo modo arbitrabatur quid-

posse ab ea (natura), qua^ expers esset corporis quod efficeret dliquid aui quod efficerdur, posse

effici

^fiv

yccQ slvaL 30

cpQovsiv. n.

Cicero Acad. Post. I 39.

aut

Sloc

6G)tovg slvai 6xTfi^atL6iiovg tfig vXrjg. p. 616, 2). Zi^vcav dh 6 Utotxbg ta

B

ZijVcjv 6

— Galen.

STmxbg xa

;|r(>(»f(ara

27

i7cCxQtovg rovro, orav df]s A, itfQl iioQtpije ik B, coiT. Diele.

nifil

so

ZENO CITIEUS.

42

155 TertuUianiis ad

nat. II 4.

ecce

enim Zeno

maierinm

qtioqiie

eum per illam tamquam mel pter favos idem adv. Hermog. 44. Stoici enim volunt deum sic per materiam decucurrisse quom^do mel per favos. nnindialem a deo separat transisse didt.

156

5

—

Tertullianus

Zenonis

aequatu/r,

et

167 Aetius x66fiov %vQivov

de praes. cup.

disciplina

23

I 7,

(DDG

^eov

(scil.

Augustinus adv. Acad. 10

deo ex-

Ztlvav 6 ZrcoLxbg vovv

303, 11).

p.

ccjcscpi^varo).

nam

III 17, 38.

et

deum ipsum ignem pu-

tavit (Zeno).

168 Themistius de ano Zi^vcDvos Ovpufpavos

25

an. II p. 64, rj

S6^a, dia

jtov 8s

Graec.

'

xaxav xat avtbv

tai Xrj^L

Speng.

Tccc^rjs

xov ds

il^vxi^v,

nov 8s

(pv6iv^

ei,vv.

159 Tatianus ad

15

XKxa ds xal tols ovoCas TtscpoLtrjxsvai tbv

ed.

d^sbv tid-s^ivois xai jtov ybsv slvai vovv^

(scil.

3

143

xal 6 d^sbs anodsix%^ri6sZy^vcava) TCoirjtijs, iv aficcQaLS ts xai 6x(oc.

p.

C.

xai aQQrjtovQyols xatayLv6^svos. Cf. Clemens Alex. Protrept. p. 58 Pott. ovds

7taQsXsv6oiLaL dta xd6ris vXrjs xal 20

cum

materia

ubi

et

7.

est.

xsLV Xsyovtas'

o'i

Slcc

tfls

xatat^xvvovOLv dtsxv&s

Pyrrh. hyotyp. III 218.

UtcoLXol S\

tovs anb tf^s Uto&s atL^otdtrjs tb dslov Sl^(jcfiv

trjv (pLXo6ocpCav.

dLTJxov xal

Tivsvfia

— Sextus

dLcc

t&v

si-

dsx^Giv.

160

Lactantius de vera sap.

torem atque 25

necessitatem

rV

9.

—

universitatis

a/rtificem

rerum

deum

et

TertuU. Apol. 21.

et

rerum naturae

Xoyov praedicat, quem

animum

Apud

Zmo

c, 9.

lovis nuncupat.

—

et id.

disposi-

fatum

et

Inst, div.

vestros quoque sapientes X6yov, id est

sermonem atque rationem, constat artificem videri universitatis. Hunc enim Zeno determinat factitatorem, qui cuncta in dispositione formaverit, eundem et fatum vocari et deum et animum lovis et necessitatem '

30

—

omnium rerum. Minua Fel. 161 Cicero de nat. deor. naturam rerum pertinentem Cf.

35

SliIxSLV tb d-SLOV. 162 Cicero de nat. deor.

traria.

eamque vim

— Lactant.

IH 36 (DDG

—

.

quandam per omnem

I 36.

p.

592).

Zeno natwralem

sXsys Ss ndvta

legem

divinam

imperantem prohibentemque conItem Zeno (deum nuncupat) divinam

dbtinere recta

inst. div. I 5.

naturalemque legem. legem atqu£ divinam

rationem deum vocat Zeno.

rationem

vi divina esse affectam putat.

Epiphan. adv. Haeres.

esse censet

19, 10. I 36.

.

Minuc. .

omnium

8 x6a(iov A, corr. Krische. 32 vi Manutim, ut ABVH.

31

Fel. esse

Octav. 19, 10.

Zeno naturalem

principium.

onmem

Glogaviensis,

omnium ABHV.

PHY8ICA Diogenes Laert. VII 88.

Cf.

6

43

VI.

A

rd/xo^

6Q^bg X^yog^ dia xdvrmv iQx^iitvoq^ 6 avxbi hv tovta)

x&v 6vt(ov

tijg

Schol. Lucan. II

dum

dt,oi,xrJ6ea}g

ZaxiQ l6x\v 6

xoiv^g^ ro3

dit^ xa^r^iiidvi

5vTt.

hoc secundum Staicos dicU, qui adfxrmant

9.

deum

prudentia ac lege firtnaiwn, ipsumque

mun-

esse sibi legem.

5

163 Diogenes Laert. VII 148. ov6iav dl d^sov Zijvcov fiiv 68^ELag cp. 8

(DDG

l4'at,

c.

ETmcA.

47

nervos virtutis inciderei,

qui, ut Uieophrastus,

quae ad heatam vitam

pertinerent, in

una

sed corUra,

qfii

virtute poneret nec

ommOf

quidquom

aliud nunieraret in bonis idque appellaret fumestum, quod esset simplex

quoddam

et

solum

magnum

sequare,

et

—

unum bonum.

sive

Cf. ibid. 7.

ut quis intelligat, quid sit

est efficere,

enim Zenanem

H&

Ulud verum

simplex honum, quod non possit ab honestate seiungi. 189 Cicero de fin. IV 47. errare Zenonem, qui nuUa in re niai in virtuie [aut vitio] propensionem nc minimi quidem momenti ad sum-

mum honum adipiscendum esse diceret, et, cum ad beatam vitam nullum momentum eae res haberent, ad appetitionetn tamen rerum esse in Zeno autetn quod suam, quod proiis momerUa diceret. — ib. IV 60. cur appetendum sit, id solum bonum appeUat, priam spede^n haheat ib. IV 48. heatam autem vitam eum solam, qua£ cum virtute degatwr.

lo

—

Quid autem minus consentaneum

est,

quam quod

aiurU, cognito

summo

hono reverti se ad naturam, ut ex ea petcmt agendi principium, id

est is

officii?

II.

De bonis

et malis.

(Vol. III p. 17.)

190 Stobaeus

Ecl.

U

p. 57,

18

W.

tccvt' slvaC

x aXX(os dvvaiiivrjg iilfi^d^flvai (paxrlg el (i^

d)g

1$

(le^id^xev^

xatd

tijv Zrivcoveiov

v(pr^yri6iv bg e(pri

8\ (paxfiv i(ifiaXXe 8va)8ixatov xoQidvvov^^.

^^elg

218 Philo xeQi tov xdvta 6xov8alov p.

45 Mang.

d^LOv tb ZrjvmveLov

^axtC6ttLg xXrjQT^ xvev(iatog

t&v d^ovXr^cov

8Qa6ttC tL

dQ^bg X6yog

86y(itt6L

r\

iXevd^eQov elvai Vol. II ixL(p(ovfi6ai otl d-attov av d6xbv

so

^Ld6aL0 tbv 6xov8atov bvtLvovv dxovttt

dvivSotog

yaQ xal

xayCoLg ivevQ&^e. aud. poet. 12 p. 33d.

219 Plutarchus de

ilrvxrj,

ijv

xal 6 Zrjvoov ixavoQ-

^ov(ievog tb tov Eo(poxXiovg (Nauck fr. trag. b6tLg 8h XQbg ttjQavvov i^ixoQevetaL,

xeCvov *6tl 8ovXog, xav iXevd^eQog

drl66ritog

p.

n

253)

(uiX^i

(ietiyQa(pev

ovx 66tL 8ovXog, To

iXevd-iQG)

»)v

iXevd^eQog

so

(i6Xr},

vvv 6vvewpaCv(ov tbv d8ea

xccl

(ieyaX6^Qova xai dta-

xeCvcDtov.

220 esse

Cicero de finibus

heatm rwmo

moclo, sed

potesf,

V

84.

quamvis

Pcmpertas

sit sapiens.

etiam divitem dicere cmsus

est.

si

mdl/um

mendicus

est,

At Zeno eum non beatum idem pro Murena § 61.

—

mendidssimi, divites. 221 Cicero pro Mur. § 61. solos sapientes

solos sapientes esse, si

4 oi

libri (ante dtait.), corr.

o^' — iteQtJtintfiv 19 hunc qnoque

Meineke.

esse,

6 xax&g

si

distortissimi,

libri, cozi.

13 ndvxa tc Eaibel, re 8uppl. Meineke. versum Timoni tribuit WachBmuth.

Gkisford.

ndvra

libri.

ss

7.EN0 C1TIEU8.

54

—

formosos.

de

fin. III

rede

75.

etiam piilcher

appdlahitur:

animi

enim lineamenta sunt pulchriora quam corporis. 232 Diogenes Laert. VII 33. ndkiv iv rf} noXixila 7caQi6xKVxa xoXixdg xal tpCXovg xal olxsLOvg xal EXevd^sQovg xovg 6xov6aCovg 5

(i6vov.

223 Clemens xdff,

jiaQa

Alex. Strom.

nXdxavog

Aa/Scov, 6

V

14,

95

dh aTib

p.

xfjg

703

dyad^ovg ndvxag dkXrikGiV eivaL (pCXovg XeyeL. 223 a Plutarchus vita Arati 18. v6xeQov 10

Z^vav

P.

6e

xe 6

Uxai-

(pLXo6ocp(ag^ xovg

^aQ^aQov

^xoXd^av

XeyexaL

xbv elnovxa ^ovov avxa doxetv ^xQaxrjybv elvai (scil. Persaeus) XQog xbv 6otp6v „aAAa vri d^eovg, q)dvaL^ xovxo (idXL6xa xdfioC Ttoxe xav

224 Diogenes

—

xe avxolg i6a riyel6d^ai xd Sextus adv. raath. VII 422.

ZVjvav. (prj6L xdvxevd^ev OQiicofievoL ol yteQl xbv Zrjvava idC8a6xov oxl t6a 86x1 xd

d(jLaQX7](iaxa, 15

443.

VII 120. dQe6xeL

Laert.

xad-d

Cf. n.

etc."

Zijvavog ^Qe6xe Soyfidxcav

.

.

.

dyLaQxriiiaxa.

Cicero pro Mur. § 61.

omnia peccata

esse paria.

—

Lactantius

Zenonis paria peccata qtiis prohat? Cic. Paradox. m. Hor. Sat. I 3, 120 sq.

Inst. div. III 23. Cf.

225

30

omne delictum

Cicero pro Mur. § 61.

scelus

nec minus delinquere eum, qui gallum gallinaceum,

quam etim, qui patrem su/focaverit. 226 Cassius scepticus ap. Diog. (iCovg xal dovXovg xal 25

elvaL

ndvxag xovg

(lij

esse

ncfarium,

cum opus non fuerit,

VII

32. i^^Qovg xal noXeavxbv (Z^^vmva) dXXriXav 6novdaCovg^ xaX yovelg xexvav xal ddeXtpovg

Laert.

dXXoxQCovg XeyeLV

ddeXcp&v (xaiy olxeCovg olxeCcov. 227 Cicero pro Mur. § 61.

rtos

autem, qui sapientes non sumus,

fugitivos, exules, hostes, insanos denique esse dicunt.

30

6 de

228 Philo quod omnis probus liber Vol. II p. 453, 26 Mang. Zijvov ei xaC XLg dXXog vn' dQexrig d^^elg veavLX(oxeQov dno-

8eCxvv6L neQL xov

(irj

elvaL

xotg

tpavXoLg

l6rjyoQCav

n^bg d6xeCovg.

ydQ' „ovx oi(i(o^exaL 6 (pavXog, idv dvxLXeyrj rw 6novdaCc)', ovx aQ i6xlv l6rjyoQCa xa (pavXco nQbg 6novSaLov.^^ 229 Seneca Epist. 83, 9. Vult nos ab ehrietate deterrere Zenon, (pT]6L '

86

maximus, huius sectae fortissimae ac sanctissimae conditor, audi ergo, quomodo coUigat virum honum non futurum ehrium. „Ehrio secretum

vir

sermonem nemo committit: ehrius

non

viro

autem hono committit: ergo

vir horms

erit."

26 xal add. Hiibner. 23 itoXsfiixovs BPL. „praeceptoi"um et sententiarum Zenonis".

28 occurrit in enumeratione

C. ETlllCA.

65

Philo do Plantatione Noe II p. 356 Mang., § 176 Wendlaiid. tl x^ ^i^vovxi ovx &v ris ivkdyag X6yov dxd^^itov naQaxard^oiro^ ^T^ dh aoq>di XttQaxaTarC^£vrat,y^ ovx &Qtt ^ie^vei 6 iantoe»

De mediis

yill.

(Vol.

230 Diogenes

Laert.

UI

offlciis.

p. 184.)

VII 107. 108.

,

sri dh

xtt^xdv tovg TCaQaxaXfj.

234 Plutarchus de Ztjvcavog bnolov i6tiv. li

rj^Cov

6vvai69-dvs6d-ai nQox6:ttovtog ,

^^ts tovg

si ^1^9' ridd^svov al^xQa tivi savtbv TtQdttovta tatv dsiv&v xal dtojtcov oq^ xatd olov iv ^vd^a yaXrjvrjg dxXv6tov xatacpavst dia-

tL nQ06is(isvov VTtvovgi,

dXX

'

r)

XdiinsL tfjg ^v^fijs t6

80

12 p. 82f. oQa dij xal t6 tov dnb t&v ovsCqcov sxa6tov ahtov yaQ

prof. in virt.

o(iivrjg.

^ xttl x66(iog, xovxo Zijvav

i

(ihv iyQarlfev a6xeQ 6vaQ ^ eCdmXov evvo(iCag ipiXo66(.ov, riiV 7ca6av d^xfj^io^vvrjv entdeCxvvvrat.

(ied^v6d^eCrj

'

15

ini rcbv i| 'AQxadCag d^ecoQ&v TCQbg 'AvrCyovov 7caQayevo(ievcov. ixelvot [rf] yaQ rjQC6TCov 6(p6dQa 6xv^QC07tG)g xai ev6xtifJt6voog, ojg Sovro, ' ovx OTt i}(icbv rtva nQO^^XtTCovreg^ dXX ovde dXXi^Xovg. ag de 6 n6-

Tog nQoi^atvev xai el6r}Xd^ev aXXa re dxQodfiaxa xai al 0£TTaAal ai-

avratg e&og i^rCv, iv raig dta^(o6rQatg ovx ert xareixov avxovg ol avdQeg,, dXXd ix rav yvfivai coqxovvto.) xXivav dvcoQficov xai i^6cov d)g d'avfia6T6v ti d^iafia ^e^hfievot' xai

20 Tttt

25

OQXT^^TQCdeg^

xad^dneQ

fiaxdQtov rbv (ia6tXia dnexdXovv^ oti e^e6Ttv axtra rovrcov dnoXavetv^ xai ereQa rovrotg naQanXrj6ia ndvv noXXd r&v (poQTtx&v inoCovv. rcbv (ptXo66(pG)v ds rtg 6vfinCvcov rifitv^ ei6eXd^ov6r]g avXrjTQCdog xai

naQ' avrm., ^ovXofiivrjg T^g natdC6xi^g naQaxad-C6at dXXd ^xXr^Qbv avrbv el6rjyev. el%' v6reQov ncoXov-

ov6r}g evQvxcoQCag

'

ovx

inirQetlfev,

T^g avXrjTQCdog^f xa^dneQ id-og i6riv iv rotg n^rotg yCyve^&at^ ev re ra dyoQd^etv ndvv veavtxbg ^v xai ra ncoXovvrt^ aXXo) rtvi

fiivrjg

80

nQ06d^ivTt, r}fi(p t6^r]ret xai ovx i(prj avrbv nenQaxivaf xai riXog eig nvyfidg rjXd-ev 6 6xXriQbg ixetvog q)tX66o(pog xai iv dQX^

-d^aTTov

'

oitd

dv naQaxad-C6at intrQincov t^ avXijT()^dt." dtanvxfirjnore avT6g i6rtv 6 UeQ^aiog 6 neQi T^g avXrjTQCdog

rev6ag' ih (pcov

yaQ 'AvrCyovog 6 KaQv6rtog iv ra ne^i Zrjvcovog yQa^Ztjvcov 6 Ktrtevg UeQeaCov naQa n6rov avXrjTQCdtov nQva-

cprj^iv

G)de'

fidvov xai dtoxvovvrog ei6ayayeiv n^bg avrbv dtd rb ri^v avrijv olxeiv oixCav, 6vvat6%6fi,evog el6eCXxv6e rijv natdC6xr}v xai 6vyxarsxXei6e r£ neQ6aCco.''^

29 veariffxos ^» 17 re del. Mub. 14 naqccQvy scripsi, nuQaSvf AE. 37 slaBtXxvas Kaibel, avv30 nqoc^ivTog A, corr. Cas. A, corr. Coraes. tiXxvae A.

PER8AEU8.

452 Athenaeus IV 162 b (Cynulcus

101 cynicus

oum

alios libros pro-

IleQtfaiov ts rot) xalov