S. Ephraem Syri Commentarii in Epistolas D. Pauli: Ephrem the Syrian's Commentary on the Pauline Epistles, translated by the Mekhitarist Fathers ... Archive) (English and Latin Edition) 9781611432961, 1611432960

Citation preview

S. Ephraem Syri Commentarii in Epistolas D. Pauli

n/f J J

V

,

}\

V V

i ill JM

Kiraz Commentaries Archive

16

Kiraz Commentaries Archive is a series that seeks to reprint historically important biblical commentaries. Rather than seeking to cover each book of the Bible as a standard commentary series would do, this series strives to bring back to the community of biblical scholars works that have had impact on subsequent biblical studies but which have been difficult to locate for decades or more because they have gone out of print.

S. Ephraem Syri Commentarii in Epistolas D. Pauli

Ephrem the Syrian's Commentary on the Pauline Epistles, translated by the Mekhitarist Fathers

w

¥

on

to 2014

Gorgias Press LLC, 954 River Road, Piscataway, NJ, 08854, USA www.gorgiaspress.com G&C Kiraz is an imprint of Gorgias Press LLC Copyright © 2014 by Gorgias Press LLC Originally published in 1893 All rights reserved under International and Pan-American Copyright Conventions. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, scanning or otherwise without the prior written permission of Gorgias Press LLC. 2014

ISBN 978-1-61143-296-1 Reprinted from the 1893 Venice edition.

Printed in the United States of America

ISSN 1935-4398

S. EPHRAM SYRI COMMENTARI!

EPISTOLA.® D, P A U L I

PRffMW fi. E//hnenius, Sgrus, auctor huius operi», quod in Inn-¡a e-dimus, unus ex splendidissimi» Ecclemv Orientali» luminari-bus et cehberrimis doctoribus, a sa>c. V in Armenia quoque tempore non interrupto colebatur, existimabatur atque notissimus ibique erat. Nonnulli electissimi restauratorum litteraturae armenatis sax. V : sanctoiiim Isaaci Patriarchi Armenice et Mesropii, eiusdem zelantissimi peritis»imique coadiutori» : immortalium et benemeritorum virorum ratione operum apostolicorum et scientificorum, ab iis Edessam antiquum Abgarorum urbem, mwsi fuerunt, ubi Thadams Jesu Christi doctrinam annuntiamt regi magno A bgo.ro qui, ut antiqua! ferunt traditiones in fidili historm ecclesiastica Eusebii Ccesareensis et a Mogse Chorenensi, scriptore armenati saie. V, re.latce atque ex archivis Edessie extrad.ee, gratiam conversandi litterìs assectitus est cum Jesu Christo, a, quo ems admirabilem obtinuit et adorabilem effigiem, ut ea in ajflictionibus consolatione leniretnr suis et infirmitatibus, ac ut divina, confortaretur promissione se gratiam eonsecuturum esse sanationis ab eo, qui ab ipso Jeru Christo post huius ressurectionem mittendus esset. Quam obtinuit una cum. altera adhuc pretiosiori incomparabiliorique ; tunc scilicet cum una cum populo suo integro ad fidem verum, quae sola ad vitam conducit, conversus esset. Illa in celebri urbe capitali A lexnndri(P in *Egypto et Anthelme

Osroenis, qiue ad instar in primitiv is christianismi

Vili

sceculis celebratam sunm habebat scholam scientiarum sacrarv/m, supradicti missionarii Patì*iarckce Armenice diupassurn tenebant intenti, vi magistri sui ad exemplum indefessis laboribus ac actimtate admirabili litteraturam patriam mediantibus traductionibus operum sanctorum patrum Celebris huius ecclesia locupletar ent.

Opera S. Ephrcemi attentionem eorum pietatemque effugere hand potuerunt ; hinc diversa eorum fideliter genuinam, in lingìiam armenam traducta fuerunt, plurima antem, quce ad nos usque pervenerunt, typis Congregationis nostrce ab anno 1836, in quarto magnis tornii in fucem edita, alia tandem postea detecta inedita adirne remanent. Operum S. Ephrcemi textus originala muUiplices habuit et sedulas editiones in Occidente opere dhtinctorum eruditissimorumque Orientalistarmn, quos inter doctissimus excellit et eximius Maronita I, S. Assemani, bibliothecavìus s. Ecclesia'i, qui eorum textum in lingua grwca et syriaca typis Vaticanis (1732 — 46) in magnis voluminibus in folio doctissimis adiunctis animadversionibus divulgavit. Cuius vestigiis olii docti et insignes Orientalistce sapientis Europee inheerebant : G. Bernstein, P. Zingerle, D.r Lengerlce, John-Blande Morris, Mosinger aliique. Qui studiorum orientalium cultores chetissimi procul dubio felici in circumstantia fuissent, si hanc remotissimam traductionem armenam cognovissent, atque ex ea utilitatem possibile eis fuisset carpere ; quod autem contingere iis non potuti utpote excepto solo Mosinger ignaris idiomatis armeni. Valor enim eius et utilitas eo magis crescit, quo pretiosiora contineat nostra traductio opera et scripta huius Sancii Patris Syri, tam originalia, quae, evanuerunt, quam fidelissimam antiquissimamque traductionem in thesauro patristico litteraturce nostra: conservatam. Quamobrem magnum erat desidenum tradii,cendi ea aliquam in linguam occidentalem, m'.peque plures tentamina ad. eam exsequendam experiebantur.

IX

Cui desiderio legittimo satkfacere aventes inni ab anno 1876 traductionem latinam unius ex his operibus deperditis publicavimus, quas magno cum plausu a mundo scientifico recepta futi ; eroi autem « Evangelii concordantis expositio, » opus deperditum Tatiani a Sancto nostro commentariis exornatum. Nunc occasione faustissima Jubilcei episcopalis amatissimi et admirabilùsimi PONTIFICI« LEONIS XIII , veneratissimi Patris Ducisque Orbis Catholici « Commentarios in epistolas S. Pauli » , opus pariter in suo originali deperditum huiusdem eximii doctoris Ecclesia publicamus, depmientes illud humiliter ad eius pedes ss. qua tributum tenue nostri amoris, veneratiouis, admirationis rogantes, ut supra Congregationem nostrani et supra nationem integrant armenam tara charam Suo cordi paterno amantique, benedictionem Suam desideratissimam effundere dignetur. Manuscriptum, quo hac in traductione nostra utebamur c&ufectum est a. 448 erce armence, qui annus anfio 999 D. N. I. Chr. correspondet ; amanuensis autemputatur sanctus Simeon Armenus, qui a. 1010 s. civitatem Hierosolymitanam visitabat atque in Occidentem profectus, in urbe S. Benedicti prope Mantuam sanctissime a. 1012 e vita migravit ; ipse unus ex protectoribus huius urbis venerationi est omnibus. Quo in loco commemorationem adducimus scriptoris sancti traductam ex lingua armena. « Gloria Sanctissimce Trinitati, qua pervenire fecit scriptorem ad ultimam scripturam ; amen. In nomine Dei conscriptus est hie codex in era CCCCXLVIII (A. D. 999) sub patriarchatu Domini Sergii, Armeni' Catholici, et sub regno Sennecherim filii A busa/ili, per manum Simecmis cloctaris et humilis religiosi Qtmm anxie perquirerem libros Domini Ephrmni, explanationem videlicet turn Veteris turn

X

Novi Testamenti, profectus sum in regionem, ubi S. Apostolus Bartolomaius marti/rio coronatus est, loco Episcopatus (vel Cathedrce) domus Arzeruniorum, Eleni nuncupato, atqw inveniens Commentarium Beati Apostoli a Domino Ephrcemo Churi Syro elaboratimi, exscripsi ex vero antiquoque exemplar i et portavi mecum Scriptus itaque fuit hic Uber Domini Ephrcemi, ut iam divi, in Albag, provincia domus A rzeruniorum ».

IN EPISTOLAS •tVt PftQli

fittfttSfTAR19S

A LECTORE ABBATE SYRO

SYSÖH0M

LIMINE —»

E X Ä M T I S —

testamentum Grsecis concessum cognoscimus, sive donum, sive.... (') Quamquam vero elegantibus verbis hi, pro sua abundantia sapientique ac diviti ipsorum sermonis doctrina, Apostolum interpretati sunt, tarnen nos quoque breviter hunc explicare inopi Syrorum sennone voluimus. OVUM

Equidem plurimas notiones verba D. Pauli continent, at propterea id nihil nobis periculi fore putamus, quum ne nobis quidem occurrit, notiones illas omnes aperire, non enim populo, sed peritis doctisque interpretamur. 1. Textus armenus iert sensura obscurum.

2 In vi tantum verborum insistimus, non in multiformi sono ; veritatem ab iis explanatam, prolixitudine sermoni» omissa, scribimus. At Gravi ne afficiantur moerore Syrorum causa, quum hos videant novum Testamentum interpretantes, quemadmodum Syros non piguit, quum Graeci vetus Testamentum interpretati sunt.

Paulus primum adventum Domini nostri docuit, tum adventus causam. Enumerat euim gravia eorum scelera ante Christi adventum, ut aperiat ac ostendat propter ea lranc adventum factum esse. Gentes quoque naturai peccato subjecit, etenim propterea quod, ait, alios judicatis, ostendite vos bene scire ea, quae videntur vobis mala, ne aliis quidem vobis facienda esse: Peccato legis et populum subjecit, cum euim dicat : qui dicis non moechandum, irKjecharis, ostendit Iudoeos scire quidem sed facere nolle. Hisce verbis veritatem approbavit libertatemque ream dixit et necessitas medici gratuiti cum populo, tum geiitilibus patuit. Hoc baptisma fuit, quod omnibus liominibus gratia sua vitam dedit. Quod autem utrique gloriantur, id minime ex suis operibus, quippe qui rei mortis ernnt, sed ex fide in Eo procedit, qui morte sua debituui solvit. Post lisec de fide quae Abraham justitìcavit ante circiuncisionem, pergensque de lege Adami, per quem mors in mundo regnavit, locutus est. Pecc.atorum qua' in corde viguerunt reminiscitur, ad quae destruenda lex Moysis impar erat. His aliisque de causis in hac epistola aliati», Paulus ita ad Romanos scribit.

3 I. Paulus, ¡lit, vocatus, idest vocatus in via Damasei a Jesu Christo revelante, qui misit eum utportaret Evangelium suum. Non dieit tum vocatus fui, cum electus fui, at j a m electus ut socii mei, priusquam formaretur mundus, ad praedicandum Evangelium Dei. Tum illud, turn hoc, Romani, unum est Evangelium, unn« annmitiator, quem prineipio sacri prophetarum libri confirmaverunt, Filium annuens qui novissime inter eos carne indutus a Stirpe Davidica procedente a p p a r u i t ; idem Filius Dei dcmonstratns. Quo modo demonstratus ? Virtute spiritusque sanctitate, idest suis virtutibus donisque, quae in suos discipulos cum Spiritu Sancto proveniunt. Ille, dixit, qui resurrexit a mortuis. Nemo eum ad vitam revoeavit. Mortuus et vivus erat. P u t a t u s mortuus in corpore, quod assumpsit; vivus autem divinitatis causa. Ideo dixit: Definitus est Filius Dei; non d i x i t : ad vitam revocatus est, ne suis verbis contradiceret; sed seipsum a mortuis revoeavit, ut idem esset, qui oraculum suum exsequeretur confirmaretque. Per quem accepimus gratiam. Baptismatis lavacro apostolatum quoque accepimus cum donis Spiritus Sancti, u t in nomine ipsius non opera impia ac impura vitamque illam detestabilem annimtiaremus, de qua mentionem fecimus. Vosque, Romani, ex ill is eratis qui vocati sunt, gratia, quae ad vos nos misit, non orbabimini. Omnibus, qui sunt Romce, vocatis sanctis, idest catechumenis et baptismo ablutis. Sancti erant baptizati propter expiationeni baptismo datam, abluti, ait, et sancti facti. Pax vobis et gratia a Deo patre nostra, qui vos vocavit et ad adoptionem suam admovit, et Domino Nostra Jesu Christo; non dixit per Dominum nostrum Jesuni Christum :

4

Gratias ago Deo per Jesum Christum. — Antea dixit a Domino, ut ostenderet divinitatem ; nunc vero dicit per Dominum, ut ostendat etiam humanitatem. Vestra fides, magna ut urbs vestra, annuntiatur in toto mundo. Testis enim mihi est Deus cui servio in spiritu meo, vita idest spirituali, non secundum sacrificiorum leges ; Evangelio Filii eius, non secundum libros Moysis. Indesinenter memoriam vestrìfadam inprecibus meis, orans ut non poet longum tempus sed brevi concedatur mihi videre vos, ut impertiam. vobis aliquid gratise spiritualis, ut sociis vestris Galatis et Corinthiis impertii, ad confirmandum vos, ut constantes sitis tempore persecutionis et simul consolari invicem in vobis et una in communi fide orare. Nolo autem vos ignorare, fratres, quod siepe desideraverim venire ad vos, in vobis quoque fructus inveni, quos maj estati Divinitatis, cujus discipulus sum, offer am, sicut et in aliis Gentibus inveni, in sapientibus et stultis, idest, in illis qui consentiunt obedire nobis et in aliis qui renuunt. Obediant vero an non, meum est praedicare. Et promptus sum, dociles Romani, Evangelium vobis nuntiare. Quum esset longe ab iis, dixit, promptum se esse, sive, quia urbs ilia idolorum cultrix erat, sive quia omnibus animum eo veniendi defuerat. Non enim erubesco Evangelium meum, certe propter crucem ibi praedicatam ; haec enim vis est divina quae facit, ut Gentiles rebelles in obsequium redigantur, et Hebra;i ac Gentiles, qui credunt in eo, salutem certam habeant. Justitia Dei, scilicet vita antiquorum in eo revelatur ex fide in fiderà, ex fide Abraham in fidem filiorum Abraham, quod ita esse, ut dixi, ostendunt Scripturae dicentes. « Justus ex fide vivet. » Revélabitur ira Dei de coslo, in ultionem legis naturae super illos qui detinent in injustitia, qui quamquam ve-

5

ritatem cognoscunt, adorant tamen impietatem. Scientia Dei nota ipsis est, Deus enim per creatura» seipsum manifestavit. Quod est invisibile a principio mundi, hoc (licit sive propter naturam creaturarum, quae a Moyse rlescripta est, sive propter Filium qui latebat et nunc manifestavi seipsum, cuius veritates nunc per miracula, ut in principio per res creatas apertse sunt. Inexcusabiles erunt qui ab eo recedunt. Cognoverunt Deum ex creaturis, at non Deum glorificavaruvd creatorem totius naturae, aut gratias egerunt et evanuerunt in cogitationibus suis a ventate gloriae eius. Quoniam non glorificaverunt eum in omnibus mirabilibus eius> quern propter mirabilia eius glorificare debebant, obscurati sunt insipientia cordis sui et lumine scienti» suae. Propterea stulti facti, se ipsos sapientes putaverunt, et stulti facti sunt a Deo aberrantesi glorificantes imagines hominis, avium, reptilium et quadrupedum. Quoniam ipsi a Deo aberrarunt, qui sanctitatem ho•nestatemque amat, et imagines ad agendum contra illas inducentes dilexerunt, Deus tradidit illos, non in divitias quas oderant, sed traditi sunt in immunditiam, in desideria cordis eorum, contumeliis affecerunt corpora sua in semetipsis commutantes veritatem Dei in mendacium et creatura; cultum prcetulerunt potius quarn Creatoris. Similiter fcemince eorum legem naturai suce mutaverunt, obedierunt et adoraverunt. Audis fceminas quoque eorum mutavisse leges suas in leges iniquas, nec ad hoc adductae alicujus tyrannide sunt. Similiter masculi reliquerunt ipsi quoque usum naturalem fteminae, ipsi quoque neglexerunt, at ne ipsi quidem a nullo coacti ; ad hoc adducti non sua tantum concupiscentia, sed etiam avaritia. Quinimmo in se ipsis seditionis suae in uxores vicein receperunt. No-

6

lueruut in se cognoscere Deum, quamvis possilit, et Ueus eos tradidit, idest, non in manus tyrannorum vel peccato, sed menti eorum,quse libera ab ha.c perutili persuasione discessit. Tradidit eos in reprobimi sensum, ut facerent en qua; non conven.iunt, quae jam age bant. Repletos sua voluntate, omni injustitia, et aliis mali» quae enumeravit. Qui ju-tificationem Dei cognoscunt, talia agentes traditi sunt alteri morti, et non tantum qui talia agunt, digni morte sunt, sed et illi qui consentiunt operibus, quosque Apostolus descripsit, superbos et inflatos, inventores malorum, quae in sociis videbant. Propter judices eorum forsan hoc dixit de illis, qui donis corrupti, non tantum non obstiterant peccati«, sed etiam cooperatore« erant et laudabant eos, qui opera mala patrabant.

II. Propter quod inexcusabilis es, homo, si diets hcec te nescire ; in quo enim judicas alterniti, teipsum condemnas ; cum comite tuo te ipsnm condemnas. Quoniam eadem facis, credisne tu qui judicas eos, qui talia agunt, quod effugies judicium ? Quiscis et gloriaris ; et haec gloriatio tibi adjumento esse potest, si omnia quae scripta sunt in lege, omnia adimpleas ; at si peccaveris in legem; tua circumcmo putabitur incircumcisio. Judceus enim, ille non est qui in manifesto, nec circumcisio ea quee in manifesto in carne, sed circumcisio cordis est in spirita, non littera; idest secundum legem naturae, non juxta circumcisionem librorum Moysis. At I seti ti a ejus non ante oculos hominum est, sed ante visionem divinam qua; scrutatur corda. Quaì enim utilitas, si corpus tuum

7

divino sio-no circumcidatur tit cosntationes tua? similes sunt ~ O illis, qui signo fidei liaud signati sunt ? Gloriatio igitur circumcisionis impedita et mendacii convicfa est, fidei vero gloriatio inter caetera excellit. III. Quid ergo habet amplius Judceus, aut qnce wtilitas in circumcisione ? Si Deus cordis circumcisionem poscit, multimode hoc confirmatum est, idest declarata fuerunt eloquia Dei, et utilia per circumcisionem. Dixit enim ita, circumcidemini. Abraham vero et Sara adhuc steriles erant. In antecessum circumcisionem constituit, fidem Abraham exaltavit inter gentes, quae fidem non noverant, ut si ab illo peterent: cur hoc fecisti, illis reponeret: signum hoc est, quo signatur fides stirpis meae et filii, qui nascentur ex me inuumeri velut stellae coeli et arena, quae est in littore maris, hoc ita circumcidentur. Si qui vero inter gentiles qui audierunt, non erediderunt, multi autem crediderunt et circumcisi fuerunt. Utilitatem praeterea circumcisionis ostendit in eo, quod ilia innocentiam signaret, ac si quis ad osten(lendam faniiliaritatem signum ab aliquo religaret. Est, ait, Deus verax in justitia, idest justus est in veritate, et sine lege ne gentes quidem ipsas relinquebat, omnis autem homo mendax, dicit, juxta leges Moysi, neinini enim erat vis ademplendi illas. Si autem leges latae non sunt, quomodo confirmatur quod dicit, ut justificeris in sermonibus tuis et vincas cum judicaris, idest quum tecum quaeruntur ? Adam damnatus est quum legem violavit, filii quoque ej us sciant. absque violatione ipsos non damnatum iri; sicut per Nathan David judicavit et vicit, scripserat enim : non mcechaberis, non occides. Ita Deus insons est in judicio suo, in quo con-

8

stituit pcenas in eos, qui violant leges cordis a Deo juste latas. Impudente» et obstinati mala faciebant dicentes : malitia nostra divinarli justitiam facit, nostraque mendacia ipsius veritatem ; si autem in mendacio meo Veritas ejus abundat, cur damnandus sum ac si essem noxius illi, hsec dicens ? Quoniam, quamvis dixerit, vincas quum judicaris, non ad nostrani damuationem, sed ad victoriamjustitiaedescripsit leges in cordibus nostris; quum, enim res ita se habeat, malitia nostra justitiam ejus firmat. At venite et ut homines examinemus : si res ita est, quoniodo ergo Deus mundum judicat ? Oportet, dicit, leges esse, quamvis latae sint in condemnationem eorum qui eas ac.ceperunt. At Deus non ita leges tulit, et fidem facit domus Moysis et alii qui propter illas justificati fuerunt. At hsec similia sunt illis verbis, quum dicit : et non sicut blasphe•mamur dicentes : faciamus mala ut veniant bona. Solebant enim dicere : ubi abundavit delictum, superabundavit gratia. Coeperunt dicere contra: Abundemus in peccati's, et multiplex in nos Charitas ejus erit. Merito igitur talia dicentes puniuntur ; gratiam enim irriserunt. Quid prodest nobis si prcecellimus ? Idest, quid prodest nobis si ita vobis videtur ? An sumus nos, qui damnamus Judseos et gentes, quum dicimus, quod scriptum est : quia non est justus quisquam, nec qucerens quidem Deum. At ille permiscuit omnia, et gentes simul cum Judaeis posuit, ut utrosque sub peccato constitueret. Et haec afferens dicit : Sepulcrum patens est guttur eorum, Unguis suis dolose egerunt, et quae sequuntur. Ut legibus responderet, totum enim certamen de iis erat, scimus, dicit, quod, quaecumque lex dicit, filii» legis dicit, iisque, qui tantum gloriantur, dicit : os eorum obstrucatur. Quomodo ? illis verbis : non est justus quisquam, ne ille quidem qui eleemosynam facit, aliisque ; prophetic enim, quae agebant, memoriae prodiderunt.

9

Vim eorum ergo sumpsit, cum uno verbo repetit dicens: omne os obstrucaiur, ex illis enim operibus legis fieri non potest, ut os filiorum legis aperiatur. Igitur utrorumque gloria non in legibus coarguentibus, sed in charitate expiationis adest, e lege enim scientia peccatorum profluit, idest, justitia in illis omnium malorum a nobis patratorum erat temperamentum. Sine lege ergo manifestata est justitia Dei ; et omnes poenitentes, qui auxilio egebant salvi esse possunt per misericordiam ipsius, quod est acutum gladium quod culpam sequitur. At nunc dicit : Sine lege manijesta est justitia Dei, non ab ilio enim, sed ab evangelio fidem et mansuetudinem discimus. Ipsa quoque lex fidem tacit de nostra justitia, et hoc signi fiat aut novum testamentum jam in vetere demonstratum esse, aut leges attestantur pro adventu Christi, aut ipsam legem docere mansuetudinem et fidem ; u t exempli gratia quum dicit : Quod tibi malum videtur ne aUis feceris. Nulla enim distinctio inter hunc et ilium erat, utrum peccaverit, an non, nam omnes peccaverunt, eaque gloria careni, quam Deus iis per j ustitiam largiturus erat, et justificati sunt gratis in gratia ipsius, eo magis quod ab initio saeculorum peccatoribus hanc Deus donavit. Quoad donatio gratise non fieret, radios suos per multa specula lex diffundebat, in singulis quorum ex manibus j listiti» peccatores liberati sunt. Quo tempore vitulum fecerunt, quis eos liberavit ? Lex jam capitis damnabat facientes idola. Si ergo leges anathema dicunt jubentque peccatores occidi, qui quotidie omnia hsec mala patrabatis, quomodo salvi facti estis V Si ergo confirmatum fuit tunc" quoque vos salvos factos per gratiam et fidem, cur vestris oculis caeteri videntur diversi novique, %

10

quam vos sine his ne puncto quidem temporis coram legibus stare poteratis V Peccatis, dicit, quae prius fuerant, nianifestatione hujus justitiai tunc parcebat, et nunc per baptismum justificat ill um, qui est in fide Domini nostri Jesu Christi. Ubi igitur gloriatin ? Exclusa est : idest, ad quos pertinet gloriatio ? Ad eos qui opera legis faciebant ? Minime, sed ad il los qui alteram fidei legem inveniebant. Concludirnus ergo nos cognovisse ex fide, non ex operibus hominem justificari. Num Judceorum Deus tantum ? Num dimidia liominum pars est cara Deo, altera odiosa. Non ita, in pari enim charitate divisio carorum et odiosorum consistere nequit. Si igitur, dicit, circumcisio prodesse non potuti sibi ipsi et per gratiam gratis datum vivit, praeputium etiam manet. Quoniam Deus cognovit minili charitatem expiatricem in legibus severis ac duris, noluit dum ille ad eos descendebat per gratiam, hominem gratia carere et Deum durum causa legis appellali. Severitas Dei legem praedicabat, in omnibus autem se gerebat per gratiam. Ideo leges contemptas a se repellit amovitque, ut omnibus vera ipsius sua vitas esset jucunda. Legem ergo destruimus? Absit. Non dicimus eam carere virtute, sed quum ejus vis vehementior sit, infirmitateni nostrani eam pati non potuisse. IV. Quid ergo dicemus Abraham patrem nostrum invenisse secundum carne/m, idest, quoniam filii pervicaces ex progenie sua orti sunt ? Nam si Abraham ex operibus justificatus est, habet in quo glorietur ex operibus, quae eum justificabant, sed non apud Deum,, quem ejus miseritum est. Ideo, ait Scriptum, non Abraham operatimi esse et hoc reputatum

11

esse Uli ad justitiam, sed tantum eum credidisse Uli qui impios justificat et hoc reputatum esse illi ad justitiam. Si ergo justifican vultis, cur circumcisioiie egetis ? Ante enim circumcisionem fides Abraham justifieavit, nam ei qui operatur, merces nonimputatur secundumgratiam, sedsecundum meritúm, dum merces Abraham imputata est secundum gratiam. At si, dicit, vos gloriamini in operibus vcstris nos ad Abraham currimus, qui, ut no», infirmus erat et per fidein justificatus est. Si populus et gentes legibus suis fideles fuerunt, secundum meritum est etiam merces. At si omnes peccaverunt, ideoque impotentes ad resarciendum, in posterum per gratiam justificantur, idest, quum, ut Abraham, credunt in eo, qui peccatores justificat ; idque ut ostenderet, veniam gratiae cupere illos, qui miseri facti in legem intuentur. Pergit : David dicit : Beatus Ule cui Deus justitiam suam imputavit, ut ostendat Deum sine operibus illuni justificare. Beati quorum remissce sunt iniquitates. Veni, ait, videamus a quonam sit liaec beatitudo ? In praeputio ? at hi crediderunt et tecta sunt peccata eorum per baptisma. An i n circumcisione ? Hi vero quotidie denudant eam et sacrificiorum leges dehonestant illam, idest, aperiendo peccata, quae tempore sacrificiorum admittebantur. Iterum sermo ejus insistit in praeputio Abraham. At ergo, inquit, Quomodo fides imputatur Abraham ad justitiam ? Dum in circumcisione erat an in prceputio ? Vide dicit, quanta sit fidei virtus ! Non scriptum est Abraham j ustificatum esse, quum passim est circumcisionem, sed quum credidit ; at ne sperneret eam, neve putaret inutiliter datam, quasi coronam illam constituit quae victoriam perficit ; corona non est victoria, sed victoriam affirmat. Circumcisionem constituit quasi signuin ut damnaret justitiam, quae erat in prceputio, idest justitiam quam per praeputhim assecutus

12

est, ut sit pater omnium credenti um per praeputium, ut tum sibi tum illis imputetur fides ad justitiam et vocabitur pater circumcisionis iis, qui sectantur vias fidei in prseputio Abraham. Non enim per legem, quae quadringentis post annis data est, promittebatur Abraham futurum mundi haeredem, sed per justitiam fidei. Quod si a lege esset haereditas, vana erat fides, vana promissio, obedientia enim legis fieri non poterai. Ideo praevenit amico promittens extra legem, de peccatis vero, quae contra justitiam erant, promissio contracta est, tantum earn in benedictionibus circumscripsit, idque legis causa, quae omnia maledictionibus prohibere poterant. Lex enim iram operatur. Fidel es et infideles circumcidendi erant, ne quis moreretur. Quoniam fides a voluntate hominis non a tyranno pendet, ideo omnia tyrannidis opera in nomine legis, libertatisque opera in nomine fidei acta sunt ; et quoniam mundus offensus est in fide Abraham, quod effectual fuit liberae voluntatis, dum lex erat tyrannia formidabilis, legis tempus pueritiae comparavit et alterum juventuti, non quia haec tempora nos regant, sed quia ipsa quoque tempora ex nostris operibus nomen accipiunt, ut homines ex fructibus operum suorum. Sicut autem lex tempore defectionis profuit, ita nunc noxia est; venit enim fides quae Abraham justificavit ante legem. Ideo, dicit, non ex operibus, sed ex fide, ut firma sit gratia in omnibus generationibus, non tantum in illis qui ex lege sunt, idest non Judaeis tantum, sed etiam gentibus quae sunt ex fide patris nostri Abraham. Qui sicut scriptum est, pater est multarum gentium, omnium credentium ut, tu in Deum, qui mortuos vivificai et vocat ea quce non, sunt, tamquam ea quce sunt ; et sicut Isaac vocavit ex eo quod non erat, sic ab altari illuin cripiebat. Si de circumcisione tantum

13

sermo esset, poterai ea fieri ab audientibus, «ed quum loqueretur de conjugio sine progenie, quae crescet et multiplicabitur sicut arense et stellae, judicate utrum mirum est, supplicium publicum unius momenti, an patientia in futuro. Credidit, dicit, Deo qui vivificai mortuos et vocat ea quoe non sunt tamquam ea quae sunt. Idest ex mortuo corpore Abrahami ex sterili utero Sarae vivificavit produxitque illos, qui eo tempore non erant. Quoniam vero, per promissionem ipsis datam, concessi sunt, Deus fidem patris ipsorum laudavit, qui credidit in generationibus suis, ut qui nasceretur ab ipso, similis esset fidei patris sui et eamdem fidem haberet, quam ipsi habuerunt ante ipsum natum. Haec est virtus verborum quae dicit : contra spem in spem credidit, et addidit, nec consideravit corpus suurn mortuum et mortuam vulvarn Sarce et reliqua. Et non tantum, ait, propter ipsum est scriptum, quia reputatum est illi ad justitiam, sed etiam propter vos, quia tum illi tum vobis ad justitiam reputabitur. Vos enim credidistis in eum, qui suscitami Dominum nostrum Jesum Christum, qui traditus est propter peccata nostra et resurrexit propter justificationem nostrani. V. Justificati ergo ex fide, fide baptismi, pacem habeamus ad Deum, per Dominum nostrum Jesum Christum, per ipsum enim kabuimus access um ad gratiam hujus e vangelii, in quo stamus et gloriamur in spe gloria sum, scilicet in virtute miraculorumejus. Sed etiam in tribulationibus, propter eum tolleratis, gloriamur scientes quod tribulatio patientiam operatur in nobis, et tentationes perferimus, exspectamus enim spem, quae nunquam nos confundit. Quia Charitas Dei diffusa

14

est in cordibus nostris per Spiritual Sanctum, idest, per Spiritual Sanctum quem nos recipimus. Dum enim adhuc sine virtute essemus, extremo hoc tempore, pro impiis qui leg-em implere non valuerunt, Christus mortuus est, vix enim pro justo aliquis moritur. Quae gratia referri potest et a quonam illi, qui pro justo moriatur ? Pro justis et martyribus forsan aliquis mori auderet, sperans fore ut in consummatione temporum a Christo mercedem accipiat. Per id magis, quam per omnem rem, ostendit ille charitatem suam, in nobis ; per mortem, videlicet, qua mortuus est propter iniquitates nostras. Si enim propter impietatem nostram mortuus est, quanto magis ille justificabit nos in sanguine suo, et salvabit nos ab ira ilia, qu«e ventura est in fine consummations mundi. Si enim quum inimici essemus propter opera nostra reconciliatus est nobiscum Deus per mortem Filii sui, quanto magis in ipsa reconciliatione salvabit nos per vitam ipsius ? Et gloriatio quoque nostra sit in Deo per Dominum nostrum Jesum, qui mortuus est pro nobis, et reconciliavit nos cum mittente se. Atque fecit praeterea omnes homines unum corpus, et locutus est ille per unam faciem Adse peccatoris, ccepitque monstrare se Adam ad Adam. Quemadmodum primus ille seminavit immunditise peccatum in corpora munda, et sepultum est fermentum malitiae in universam massam nostram ; sic Dominus noster seminavit justitiam in corpus peccati, et fermentum ejus massam nostram comnmtavit, sicut per Adam peccatum intravit, et per peccatum mors, sic et super omnes hsec eadem mors propagata est, omnes enim tunc majores tunc minores peccando peccaverunt. Siquidem usque ad legem Moysis, per quam multipli-

15

cata sunt mandata, peccatum quodammodo non imputabatur. Fortassis ob adamicam legem ea dixit, quae deinde scribit quod antea lex non erat. Sed regnavit mors ab Adam usque, ad Moysert, et caetera. Non liquet autem quousque regnaverit ? utrum donee legem protulerit, an quoadusque receperit ille gloriam in faciem suam ( * ) ; an usque dum dictum esset ei : Ego sum Deus Abraham, Isaac, et Jacob ; an quoadusque Josue vocaretur Jesus ; an usque ad ultimum prophetarum, qui est Johannes : regnavit, inquit, mors etiam in eos, qui non peccaverunt in similitudinem prcevaricationis A dee. Idest, etiam in illos, qui minime sunt trangressi prceceptum manducantes ex arbore seien tise : ipse namque est forma futuri temporis : ut doceat, quod sicut, transgrediente Adam mandatum, mors regnavit in omnes ; regnavit, inquit, etiam resurrectionis vita per Dominum nostrum in omnes. Sed non sicut delictum fuit, ita et donum gratice. Hoc est, non juxta damnum deféctionis Adae, sic et emolumentum factum per Dominum nostrum. Si enim ob delictum unius hominis creati locus fait regnandse mortis ; itaque illi, in quos abundarunt gratia baptismi, et justitia quae ex cordis lege est, tanto magis recipient ipsi prseparatam vitam pro vita caduca, et regnabunt iterum per unum istum ; qui non est idem Adam, sed Dominus noster Jems, qui Adae creator est. Nam judicium quidem factum est nobis per unum in condemnationem ; idest, per unum fuit nobis in condemnationem. Gratia autem, et donum baptismi, quae diffusa sunt propter multa peccata, in justificationem nos ducunt, 1. Quum scilicet desoendit de monte Sinai, apparuitque facies efut ex eomort'o tcrmonìt Uomini. Exod. 34. 29.

cornuta

16 et justificando justificant nos per expiationem nobis gratis datam. Sicut

enim per

causa peccatores ditionem,

inobedientiam

constituti

sunt

unius

hominis,

et ejus

inulti, ita et per unius

qui fuit iisdem bonorum exemplum, justi

tuentur

obe-

consti-

multi.

Lex

(udern subintravit.

U t ostendat eam pro interstitio

fuisse, quia inter duas res intrans perstetit, ut

abundaret

delictum : quod dixit de multiplici lege adjuncta. Ubi abundavit

delictum,

ibidem superabundant

enim

gratia ; idest, in

Grentibus, in quibus abundavit peccatum, in illis superabundavit Creatoris gratia. Ut sicut regnavit peccatum, in mortem, ; idest, in delictum induxit, et occidit ; ita et gratia

regnet per justitiam,

quae

nos vivificai, et justificat.

VI. Quid ergo dicemus? permanebimus frequentius in eodem peccato,

sicut irrident nobis inimici, ut gratia abundet ?

Absit. baptùmi,

Qui enim mortui sumus peccato quomodo poterimus in ilio adhuc

An ignoratis, quia quicumque

per

expiationem

vivere ?

baptizati sumus in Christo

Jesu, in morte ipsius baptizati sumus? Et mortui nos sumus vita nostra mundo, sicut ille qui exutus corpore suo, mortuus est vitae temporali. Quoniam itaque nos passi sumus cum. ilio per baptismum, quomodo

ipse swrrexit a mortuis per gloriam Patris sui, ita

et nos in novitate vitce ambulemus post vivificationem, quse ab ipso baptismo est. Si

enim

compiantati

facti

sumus

ipsi,

non manifesta

morte, sed baptismate; quia hoc ipsum est similitude ejus: similiter et resurrectione

mortis

ejus vivemus, quando flore-

17

bimus ceu palmites secus decursus aquariim interius ex ipso baptismate, qnoniam per illud compiantati tacti sumus ei. Hoc acitote, quia vetus homo noster simul crucifixus est cum ilio, ut non incedamus iterum secundum anteriores conversationes. Sicut enim qui mortuus est, justificatus est a peccato, ita et noe, qui mortui summ cum Christo in baptismo, credimus, quia simul etiam vivemus cum Christo, hic, et iljic: hic conversatone nostra, et illic per optimam conversations nostra retributioneni. Nam quemadmodum Christus resurrexit ex mortuis, nec amplius moritur : quoniam mortem retributioni impietatis nostras debitam obiit ille, et qui revixit, vivit in aiternum ; item et vos, qui peccato mortui estis : non ultra regnet peccatum in vestro mortali corpore, seri exhibete vos Deo tamquam ex mortuis viventes. Si enim membra vestra fuerint armajustitice Deo, liquet, «juod peccatum deinceps vobis non dominabitur ; non enim .sub lege està, idest, sub poena legis. Haud porro nos decet, quandoquidein ablatus est a. nobis legis timor, et stib gratia nos sumus, iterum peccare, ac delinquere. Sicut possumus justificari, ita facile est nobis peccare : quoniam cui exhibetk vos servos ml obediendum, servi estis ejus, cui obeditis ; sive peccati ad mortem, sive obeditionis wl justitiam. Et si fuistis servi peccati, nunc obedistis ad serviendum per opera vestra : quoniam forma doctrinw data est vobis. Quia ergo liberati vos estis a peccato, et intrastis sub justitiae Servitute, cavete, dico projìter inßrmitatem caruis vestroi, ne forte insurgant in vos, vosque vincant. Sicut ergo exhibuistis carnem vestram, tamquam arma servire immunditia>, idest fucati* ornamentis, gul;i\ et, libidini, ita 3

18

nunc exhibete carnem v^tram

jejuniis, orataonibus, fit abjec-

tion!, ut ftatis «em' jMstitiee et saneiiiÌGattio]ù& Cum servi assetis peccati-, VHCHÌ eratis .operi!*«« juttóice : qwoniana non sustinuistis ambobus obtemperare •; soli e««n peccato sejunctim obedistis. (¿ut eiyo time erat operum vestrorum fruetns, nisi in iUis de quibus hodie ernhescìtis ? Nam hie celi mercedem vobis

atta 1 crii ut pudonem, et finis ilìorum iteruai oollig»tur mors seeunda. Nunc vero, quia liberati estis a peccato, et per gratiam

facti estis semi jiistitiae, fructum afferte ei, cujun finis est «»¿te oetema. Stipendia

«nini pecchiti mors est, dona autem .quse per

Dominimi nostrum data *uwt nobis, ad vita/11 isternam sunt futura. VII. Nam sicut .mb vira est midier, alligata est legi viri sui, donec vixerit vir : si autem mortwus fuexìt vèr ejue., soluta est a lege viri, ut sit q.uocum velit : item et vos mortificati

estis legi per corpus Dotai™ nosta-i, quod aceepisti«^ et sequum ac justum test, ut siti» ejus, q.ui descendrt inter martuoB propter vos, et ascendi!, ut in bora Wveiitu« sui vos offerat Deo fructum saiietumu Cum enirn essemus in carne, idest, dura sul) lege enuaiNS ; dohres cupiditatis, qui pe>r legem ,eru, resiimpsit enatfrationem' su ami ex muhis illis involucri», eamque aperte brevique sermone expomiit- Per collectam cavnem,

20

in qua colliguntur concupiscentne, collexit ille enarrationem «uam, qufe de e mieti* inalis relata erat a Movse, super carnem meam. Expendat, qufeso, unusquisque vestrum homo, quot mala habiteut in carne sua. Relieto ergo mundo, accessit ille ad imam carnem ceu ad symbolum mundi ; quoniain ad unum quoddam facile est ornili Uomini currere ; ut illud, quod ex omnibus lateribus cemitur, per omnes partes aspectum extendat cernentibus se. Si malum, ait, intus in nobis est, quid refert milii, si circunicidor, et observe sabbatum ? En porro liaec exteriora, quae aguntur in carne, impedire ac detinere nequeunt animimi ab ilia concupiscentia interius conturbante et contundente. Vidit itaqne Apostolus, quod natura delinquere facit, lex autem maledicit : natura intus urit, et lex gladium evaginatum fert exterius: atque congesta sunt peccata super peccata ; et obstupueruut, atque insanientes constiterunt peccatores ; -precisaque spe, cunctis malis seipsos dederunt. Quoniam viderunt, spem suam abscisam ab ipsa lege; ubicumque euim praehenderentur, in occisionem tradebantur ; ideo naturani inter et legem obstupueruut, et peccatum regnavit super eos ; quemadmodum qui se inmierguut ebrietate, quidquid vult ebrietas, id agunt: et quemadmodum homo quidam, cujus corpus tuerit in cseno sepultum atque egredi optaverit, utcumque in ilio caeno volutetur secundum voluntatem suam, et noil secundum voluntatem suam volutatur. Secundum quidem voluntatem suam, quia nemo alius emu volutat ; et non secundum suam voluntatem, quia non intus desiderai ille, sic volutali. Respice mulierem peccatriceni, et Zachaeum publican nm ; quia non aliud adj ectum fuit super eorum libertatein, sed per indulgentiam ejus, qui diniisit illis eorimi

21

debituni, exaltatuin fait caput illorum, et confortati, sunt, ac si virtutem quauidain, aut vim illis prsestiterit ; quoniam debitum illud, quod habebant in ipsam legem, nou ultra eos obligavit. Quod auteni repetit Apostolus, Non est Justus ne iinus qaidem secundum psalmi replicationem, hoc pacto veniens Dominus noster invenit Israel, qui simili» sane factus erat mulieri peccatrici : volebat enim mulier ilia poenitentiam agere, et non poterat. Lacrymis porro mulieris super pedes Domini nostri effusi», convictus est Israel, per remissionem Domini nostri, per illam scilicet rem, per quam ab eo convicta est mulier. Nam per baptismum remisit ille cunctis hominibus, sicut et mulieri peccatrici per verbum. Dilexerunt ergo Filium propter remissionem ejus, et excitata est libertas ab immersione sua ; atque convicta est concupiscentia ab ejus egressu, et derelictio per confortationem ejus ; convicta est et desperatio, per spem ejus. Quod autem non auderet lex diinittere cuiqnam peccatimi, id vel ipsi legisperiti testantur. Quis, inquiunt, potest dimitiere peccatum, nisi solus Dens ? Si enim qui non sponte occidebant quempiam, in asyli civitatem confugiebant, et post modum salvabantur ; qui sua sponte occidebant, quovis modo occidebantur. PcBnitentiam, quam dedit Deus, omni populo dedit ; ne, ait, aspernerem ego semen Abrahae. Singulos malefactores illos post delieto peq>etrato retributio operum suorum sequebatur. Si enim ob adúlteros, fures, et transgressores legis jussum datum fuisset, ut nou exigerentur ; si hoc ita esset, ergo soluta fuisset lex. Itaque poenitentia, quae ipsis data fuit, non erat inter hominem et socium suum, sed inter generationem, et generationem, et inter captivitatem, et captivitatem.

22

Âgediwiiy ait, wmtfemplanwrii' in mente vestí», et eligite, r ago : idest, quod dieta : Corpus cupiD, quœ non sunt j ivxta voluntattili, scilicet j'irxta animìe consilium:. Porro

£8 non quod yolo., Jjoe ¡ago, iut .wyu>s peecati ; Beq;ue ,quod A^o, hoe scio, MÌC-UÌ (ebiaui neque servus, Sed ¡qiuetnadaiodum wiiiMis -servi eujpit .eatae liiber, ita interior noster Jiomo li' bentatem e,u.pit. Quia autem sewiel inve»ta 'liberiate, potest servws iterimi libentatero «nam w servituiem vendere., ideo dicii : libers, vit te.; uoji intrare sub iServijtuitia jugo. Per b^pitìsiftwa Jibfcravit te ab ilio peoeaAo., qwcxd perpetrasi, noli ¡ad peocatuau redire, e»t iugredi ¡ji*go peoeatS, a quo per baptisou «xpiatìoiaem liberata» e». Quod odi, iHquii; idest, q^ttod ,odit mems mea, i l l u i ;praev.aj.«t in ear»e meaSi ait&em yuod mio,, et odio pjx>aequor„ Mud />'ado, consentio legi, quae me illud prohibet, qmwani borm ,est.. Nunc attieni jam non ego operor illud, sed peccatimi, quod olim a remotis jam temporibus obtemperare me facit. Seio Maim quia »on habitat in carne jnea bonum aliquid. De carne sua .dixit primuso, ut