Kiswahili - Mazoezi ya Lugha - Mwongozo wa Mwalimu - Darasa la 1 [1] 9789966110091

Citation preview

JAMHURI YA KENYA

Mall ya Serikali ya Kenya

HAKIUZWI

Yaliyomo Utangulizi ............................................................ ii Dibaji ..................................................................... ii Mwongozo kwa mwalimu .................................... 111 Utangulizi ...............................................................v Mapendekezo ya mgawanyiko wa muda wa kila somo ....................................... vi Mwongozo wa Mwalimu wa Kiswahili kwa Gredi ya 1 .................................... vii Tathmini ............................................................... vii Kamusi ya Kiswahili ....................................... viii Michoro ya Kuashiria .......................................... xii Karibu darasani 1 ................................................... 1 (Kipindi cha 1 hadi 5) Mimi na wenzangu 1 ............................................. 8 (Kipindi cha 6 hadi 10} Tarakimu 1 ............................................................ 15 (Kipindi cha 11 hadi 15) Siku za wiki 1 ...................................................... 22 (Kipindi cha 16 hadi 20) Familia 1 ............................................................... 29 (Kipindi cha 21 hadi 25) Familia 1 ............................................................... 37 (Kipindi cha 26 hadi 30} Mwili wangu 1 ...................................................... 46 (Kipindi cha 31 hadi 35} Mwili wangu 1 ...................................................... 51 (Kipindi cha 36 hadi 40) Usafi wa mwili 1 ................................................... 58 (Kipindi cha 41 hadi 45) Usafi wa mwili 1 ................................................... 63 (Kipindi cha 46 hadi SO) Marejeleo 1 ......................................................... 68 (Kipindi cha 51 hadi 55) Vyakula vya kiasili 1 .......................................... 73 (Kipindi cha 56 hadi 60}

Vyakula vya kiasili 1 .......................................... 78 (Kipindi cha 61 hadi 65} Mimi na wenzangu 2 .......................................... 84 (Kipindi cha 66 hadi 70) Mimi na wenzangu 2 .......................................... 89 (Kipindi cha 71 hadi 75) Siku za wiki 2 ...................................................... 94 (Kipindi cha 76 hadi 80} Tarakimu 2 ............................................................ 99 (Kipindi cha 81 hadi 85} Familia 2 ............................................................ 104 (Kipindi cha 86 hadi 90} Familia 2 ............................................................ 109 (Kipindi cha 91 hadi 95} Usafi wa mwili 2 ................................................ 114 (Kipindi cha 96 hadi 100} Marejeleo 2 ...................................................... 119 (Kipindi cha 101 hadi 105} Mwili wangu 2 ................................................... 124 (Kipindi cha 106 hadi 110) Mwili wangu 2 ................................................... 129 (Kipindi cha 111 hadi 115) Usafi wa mwili 3 ................................................ 134 (Kipindi cha 116 hadi 120) Usafi wa mwili 3 ................................................ 139 (Kipindi cha 121 hadi 125) Vyakula vya kiasili 2 ....................................... 144 (Kipindi cha 126 hadi 130} Vyakula vya kiasili 2 ....................................... 149 (Kipindi cha 131 hadi 135} Mimi na wenzangu 3 ....................................... 154 (Kipindi cha 136 hadi 140} Tarakimu 3 ......................................................... 159 (Kipindi cha 141 hadi 145) Marejeleo 3 ...................................................... 164 (Kipindi cha 146 hadi 150}

© 2021 ya RTI International kwa nchi zote isipokuwa Jamhuri ya Kenya. RTI International ni alama na jina la kibiashara la Research Triangle institute. Haki ya Kunakili ya Jamhuri ya Kenya inashikiliwa na wizara ya elimu Kenya. Chapisho hili limefanikishwa kupitia kwa ufadhili kutoka kwa shirika la kimataifa na maendeleo la America (USAIDJ kupitia mradi wa USAID -Tusome.

Kazi hii inapatikana chini ya leseni ya Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International {CC BY-NC-ND 4.0). Iii kuona nakala ya leseni hii, tembelea https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ ama tuma barua kwa Creative Commons, sanduku la posta 1866, Mountain View, CA 94042, USA. Kunukuu na kutambua kazi asili - Ukinakili na kusambaza kazi hii tafadhali nukuu kama ifuatavyo: lmenaki/iwa kutokana na kaziasi/iya RT/ International na kuruhusiwa chini ya leseni ya Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND4.0).

Si ya Biashara - Usitumie kazi hii kwa nia ya biashara. Si ya Kuigaiga na Kusambazwa - Usisambaze kazi hii kama utaifanyia mabadiliko kazi asili pamoja na kuichanganya na kazi nyingine, kuitumia kama msingi wa kazi nyingine au kuibadilisha kwa njia yoyote ile. Kazi ya Mtuwa Tatu- Sio lazima RTI International kumiliki kila kipengele cha maudhui yaliyomo katika kazi hii. Hivyo basi, RTI international haikuhakikishii ya matumizi ya kipengele chochote cha kazi ya mtu mwingine au baadhi ya kazi yake haitakiuka haki za watu hao. Utawajibika kutokana na hatari ya kudaiwa kutokana na kuingilia haki za wengine. Ukitaka kutumia tena kipengele cha kazi hii, ni jukumu lako kuamua kama imeruhusiwa kutumia tena na kupata ruhusa kutoka kwa mwenye hati ya kunakili. Baadhi ya mifano ya vipengele hivi ni majedwali, maumbo na picha. Kimechapishwa nchini Kenya kwa ufadhili kutoka kwa USAID (U.S. Agency for International Development) kupitia mradi wa Tusome Early Grade Reading Activity. ISBN: 978 9966 110 09 1 Toleo la Kwanza Kimechapishwa 2018

Utangulizi Serikali ya Kenya imejitolec:1 kutoc:1 elimu born ke1me1 haki ya kimsingi kwc:1 we1ne1funzi wote. Azmc:1 hii ine1e1mbe1te1ne1 nc:1 majukumu ya kitaifo nc:1 kime1te1ifo ye1ne1yohite1j i kilc:1 nchi kukimu me1hite1ji ya kielimu nc:1 kijamii ya re1ie1 wake. Inge1we1 juhudi zimefonywc:1 kuhe1kikishe1 elimu ine1pe1tike1ne1 kwc:1 urnhisi , lengo kuu la serikali ni kuhe1kikishe1 kuwc:1 we1ne1nchi we1ne1pe1te1 elimu born. Serikali ya Kenya imewekezc:1 zaidi ke1tike1 kuboreshc:1 vifoc:1 vyc:1 kielimu , miundomsingi pe1moje1 nc:1 we1fonye1ke1zi iii kuinuc:1 kiwango cha elimu ine1yotolewe1 ke1tike1 viwango vyote vyc:1 elimu nchini. Mfumo WCI elimu une1olengwe1 umebuniwc:1 kutoke1ne1 nc:1 matokeo ya utafiti WCI kinc:1. Ke1dhe1like1 , umejumuishc:1 mbinu zingine zine1zokube1like1 nc:1 kutumiwc:1 kime1te1ifo. Msukumo uliopo ke1tike1 mageuzi ya elimu une1toke1ne1 nc:1 he1je1 ya kuifonyc:1 elimu nchini Kenya kuwc:1 kwenye kiwango cha kime1te1ifo nc:1 kuwc:1 ya me1nufoe1 kiuchumi ke1tike1 jam ii. Serikali ine1he1kikishe1 kwe1mbe1 kupitic:1 elimu, we1ne1nchi we1te1kuwe1 wabunifu nc:1 kupe1te1 stadi zc:1 karne ya 21 ikiwemo utafiti , kute1tue1 me1te1tizo, kufikiric:1 kwc:1 kinc:1 nc:1 kufonyc:1 kazi ke1tike1 hali zote. Vitabu vyc:1 TUSOME vimeshirikishc:1 me1e1dili ya mte1e1le1 mpyc:1 nc:1 vimee1ndikwe1 iii kuime1rishe1 uwezo WCI kujuc:1 kusomc:1 nc:1 kue1ndike1, uwezo e1mbe10 ni stadi ya kimsingi ke1tike1 elimu borc:1. Kitabu hiki kite1tumike1 ke1tike1 Gredi ya 1 kujifunzc:1 nc:1 kufundishic:1 Kiswahili ke1tike1 mte1e1le1 mpyc:1. Mpangilio WCI kitabu hiki une1tilie1 me1e1ne1ni me1e1ntiki nc:1 mike1ke1ti ine1yotoke1ne1 nc:1 utafiti iii kukuzc:1 stadi ZCI kusomc:1 nc:1 kue1ndike1. Vilevile, mpangilio huu ute1he1kikishe1 kuwc:1 we1ne1funzi we1ne1pe1te1 umilisi e1mbe10 ni muhimu kwc:1 viwango vyc:10. Nine1we1sihi we1shike1de1u wote kuendelec:1 kuungc:1 mkono mageuzi ye1ne1yoshughulikiwe1 ke1tike1 sektc:1 ya elimu nchini Kenya iii kufikic:1 matokeo born.

Waziri

WCI

Elimu

Dibaji Wizarn ya Elimu imejitolec:1 kuwe1pe1 We1kenye1 elimu born ke1me1 ilivyo ke1tike1 Ke1tibe1 ya Kenya, ya mwe1ke1 WCI 2010. Me1be1diliko ye1ne1yoendelee1 ke1tike1 elimu ye1ne1lenge1 kushughulikic:1 uwepo WCI elimu born. Mipango ya utafiti ke1me1 vile Tathmini ya Kitaifo ya Ufue1tilie1ji WCI Mafonikio ya Masomo (NASMLA) nc:1 Muungano WCI Kusini nc:1 Me1she1riki ya Afrikc:1 WCI Kufue1tilie1 Uborn WCI Elimu (SACMEQ) imee1nge1zie1 mie1nye1 e1mbe1yo ine1foe1 kushughulikiwc:1 iii kuboreshc:1 matokeo ya elimu. Matukio ya hivi punde ke1tike1 mfumo wc:1 elimu ye1ne1sisitize1 uwezo wc:1 kusomc:1 nc:1 kufonyc:1 hesabu ke1me1 nguzo ya kujifunzc:1 ke1tike1 de1rnse1 tangulizi. Umakinifu ke1tike1 elimu umeche1ngie1 he1tue1 e1mbe1zo zimeime1rishe1 matokeo ya kusomc:1 nc:1 kufonyc:1 hesabu. Mrndi WCI kitaifo WCI Tusome umeime1rishe1 uwezo WCI mwe1ne1funzi WCI kusomc:1 nc:1 kue1ndike1 ke1tike1 Gredi ya 1 nc:1 ya 2. Matokeo he1ye1 born ye1meche1ngie1 kuendelezwc:1 kwc:1 mradi huu hadi gredi ya 3. Kitabu hiki kimee1ndikwe1 iii kuelekezc:1 mafunzo ya Kiswahili ; kiwango cha Gredi ya 1 ke1tike1 mte1e1le1 mpyc:1. Mbinu ZCI ubunifu ke1tike1 kujifunzc:1 nc:1 kufundishc:1 pe1moje1 nc:1 Me1sue1le1 Mtambuko ye1mee1nge1ziwe1 kulinge1ne1 nc:1 mte1e1le1 mpyc:1. Wizarn ya Eli mu ine1te1mbue1 usaidizi WCI kifedhc:1 kutokc:1 kwc:1 shirikc:1 la usaidizi la Me1reke1ni (USAID). Ke1dhe1like1 , ningependc:1 kutoc:1 shukrnni zangu kwc:1 we1shirike1 nc:1 we1shike1de1u wengine kwc:1 mchango wc:10 ke1tike1 uandishi nc:1 uche1pishe1ji WCI kitabu hiki.

Katib Mkuu , Elimu ya Msingi

• Wi

/.,.

~ Mal iya Serikali ya Kenya

ii

Mwongozo kwa mwalimu

Mwongozo huu wa mwalimu umejikita kwenye mfumo wa kufundisha wa moja kwa moja. Mbinu hii humsaidia mwalimu kufundisha wanafunzi akitumia ujuzi wa kimsingi ambao unahitajika katika kuboresha ufasaha wa kusoma, kufahamu na kuandika. Mbinu hii huzingatia hatua tatu rahisi: kuonyesha kwa mfano, maongozi kwenye mazoezi na mazoezi huru au tathmini. Kwa kutumia mbinu hii, mwalimu huweka mikakati iliyosawazishwa ya kufundishia na kuonyesha mkusanyiko wa shughuli ndani ya darasa. Mbinu hii huruhusu ubunifu wa mwalimu. Japo matayarisho ya mwalimu ni muhimu kufanikisha somo kwa kutumia mwongozo huu, mwalimu anahimizwa kubuni, kutayarisha na kutumia nyenzo za kufundishia katika kila muktadha ili kuboresha umilisi wa kimsingi unaofundishwa. Nyenzo hizi zinaweza kujumuisha vifaa halisi, vya kidijitali, picha, ramani, kamusi na kadhalika. Matumizi ya ubao ni muhimu na yanatiliwa mkazo katika mwongozo huu. Hata hivyo, inampasa kila mwanafunzi kuwa na kitabu chake mwenyewe ili kuongeza uzoefu wake wa kusoma na kuandika. Zaidi ya hayo, kuna mazoezi kwenye kitabu cha mwanafunzi ambayo yanawahitaji wanafunzi kuyafanya pekee yao darasani. Kazi ya ziada pia imejumuishwa ili wanafunzi wafanye mazoezi wakiwa nyumbani. Lengo kuu haswa ni kuhakikisha kuwa mlezi au mzazi anashirikishwa katika jitihada za kumwezesha mwanafunzi kufaulu kimasomo. Walimu wanahimizwa kuangalia kazi ya wanafunzi ili kuhakikisha kuwa mazoezi yote yanafanywa na kutoa tathmini kwa wakati ufaao. Ni vyema kukumbuka pia kwamba walimu hawapaswi kuhisi kuwa wamezuiwa kuwapa wanafunzi kazi zingine zifaazo za ziada. Ikiwa wanahisi kuwa wanafunzi wanahitaji mazoezi zaidi, wanapaswa kutumia uamuzi wao kutoa mazoezi yanayofaa kama kazi ya ziada. Walimu pia wanahimizwa kuchagua shughuli zitakazofanikisha uelewa wa wanafunzi wa dhana zinazofundishwa. Shughuli hizi zinajumuisha maonyesho, maigizo au maelezo kwa kutumia maneno mafupi, rahisi na yanayoeleweka. Mwongozo huu wa mwalimu umeundwa kwa njia inayoondoa vizuizi vya ujifunzaji bora. Hivyo basi, mwongozo huu unakidhi mahitaji ya wanafunzi wote (hata wenye ulemavu) kwa kuzingatia viwango vyao vya kuelewa na changamoto zao. Wanafunzi kama hawa wanaweza kusaidiwa na walimu kwa njia kadha wa kadha. Zifuatazo ni baadhi ya njia ambazo mwalimu anaweza kutumia kuwasaidia wanafunzi wenye changamoto tofauti za kujifunza. Namna ya kushughulikia wanafunzi wenye mahitaji maalumu. 1. Mwalimu anapaswa kutafuta mbinu ya kushughulikia wanafunzi wenye mahitaji maluum. Baadhi ya mahitaji haya ni kama vile: a) matatizo ya kusikia. b) matatizo ya kuona. c) udhaifu wa kusoma, kuandika na kuelewa mambo haraka. d) udhaifu wa kuwasiliana. Kwa mfano, mtoto aliye na kigugumizi na kadhalika. e) udhaifu au ulemavu wa viungo vya mwili. f) walio wepesi katika kuelewa mambo haraka kuliko wale wa wastani. 2. Ni muhimu kwa mwalimu kutambua uwezo na udhaifu wa kila mwanafunzi kabla ya, wakati wa na baada ya somo. Kufanya hivi kutamwezesha kushughulikia mahitaji hayo kwa njia inayofaa ili yasiadhiri mafanikio ya somo. Mifano ya mahitaji maalumu na namna ya kuyashughulikia imetolewa katika Jedwali la 1.

iii

Hakiuzwi

Jedwali la 1: Mahitaji maalum ya wanafunzi na mapendekezo na namna ya kuyashughulikia Mahitaji

Mapendekezo ya namna ya kuyashughulikia

a) Matatizo ya kutosikia

-

b) Matatizo ya kutoona vyema

-

c) Udhaifu wa kusoma, kuandika na kuelewa mambo kwa haraka

-

d) Udhaifu wa kuwasiliana/ kigugumizi

-

e) Udhaifu au ulemavu wa viungo vya mwili

-

f) Walio wepesi katika kuelewa mambo haraka kuliko wale wa wastani

Mali ya Serikali ya Kenya

-

Tumia lugha ya ishara inapowezekana. Mwanafunzi aketi karibu na mwalimu au mahali atakapoweza kusikia vizuri. Himiza matumizi ya vipaza sauti inapowezekana. Tumia vifaa halisi. Mwanafunzi aketi karibu au mbali na ubao kulingana na mahitaji yake. Himiza matumizi ya breli (braille) inapofaa. Jadili na wazazi au walezi kuhusu matumizi ya miwani au vioo vya kukuza kimo cha maandishi. Epuka ama ondoa vifaa vinavyoathiri uwezo wa kuona. Mwanafunzi aketi karibu au mbali na mwangaza kulingana na mahitaji yake. Tumia vifaa halisi. Wape wanafunzi hawa muda mwingi wa ziada kuliko wanafunzi wengine. Watengee wanafunzi hawa muda maalumu wa kurejelea waliyoyasoma baada ya somo. Gawa somo kwa hatua fupi fupi kuanzia nyepesi hadi hatua tatanishi. Wape mazoezi ya ziada. Mwalimu awakinge wanafunzi walio na udhaifu dhidi ya kudunishwa kwa njia yoyote ile. Wape wanafunzi muda wa kuwasilisha mawazo yao. Mwalimu aepukane na vitendo vinavyoweza kuathiri hisia au maono ya wanafunzi. Mwalimu atumie mbinu tofauti za mawasiliano ili kukidhi mahitaji ya wanafunzi. Mwanafunzi apewe muda wa ziada ili kukidhi upungufu (ulemavu) wake. Wapewe vifaa vya teknolojia ikiwezekana au vya kubuniwa kulingana na hali ya ulemavu ili kuongeza uwezo wa utenda kazi wao. Mwalimu anaweza kushauriana na wahudumu wa walemavu kwa usaidizi zaidi. Wanafunzi wapewe kazi ya ziada ili watumie muda wao vyema. Wanafunzi wapewe nafasi za kukuza vipawa vyao. Wanafunzi wapewe kazi zenye changamoto zaidi ili kufanyisha akili zao zoezi na kuwapa fursa ya kutumia wepesi wao wa kuelewa.

iv

Utangulizi Mwongozo huu umeandaliwa kwa maelekezo ya wataalamu wa kimataifa na wa hapa nchini wa kusoma na wa lugha kwa kufuata mchakato uliopangwa kwa utaratibu. Kwenye warsha ya kwanza ya maafisa wa Wizara ya Elimu na ya Taasisi ya Mitaala ya Kenya, upeo na mpangilio ulibuniwa ambao umekuwa ramani ya kuendeleza mpangilio wa somo. Kwenye warsha hiyo, maamuzi yaliafikiwa kuhusu ujuzi wa kukuzwa miongoni mwa wanafunzi kwa kila muhula na shughuli maalum ambazo zingetumiwa kutimiza malengo ya ufundishaji na ujifunzaji. Kuna jaribio la wazi la kuwa na mwendelezo wa herufi na sauti na msisitizo wa kusoma maneno magumu zaidi yenye uwiano tata kati ya herufi na sauti na kuwasilisha kwa mwanafunzi mikakati mingine ya kusoma maneno. Matini kwenye masomo yanawiana kimandhari na silibasi ya Taasisi ya Mitaala ya Kenya na yameundwa kwa uangalifu ili mwanafunzi aelewe aina tofauti ya maandishi huku akitilia maanani misamiati ya kimandhari. Kila matini inajumuisha mifumo ya maneno na miundo husika ya lugha. Ili kuboresha ufahamu wa wanafunzi wa matini, baadhi ya mbinu za ufahamu zinazolingana na kiwango chake zimetumiwa ili kumpa mwanafunzi mbinu tofauti za kuelewa matini. Kila mpango wa somo unajumuisha shughuli tofauti zilizopangwa ili kukuza ujuzi na ufahamu wa mwanafunzi wa lugha ya Kiswahili. Shughuli za somo ni simulizi na za kuandika zikizingatia stadi nne za lugha (kusikiliza, kuzungumza, kusoma na kuandika). Katika masomo manne ya kwanza, wanafunzi hujifunza na kufanya mazoezi ya matumizi ya maneno, kusoma hadithi, ufahamu na sarufi. Somo la tano linazingatia marejeleo na shughuli za kutathmini zitakazosaidia mwalimu kufuatiliza maendeleo ya mwanafunzi. Mambo haya yametolewa, japo kwa muhtasari katika Jedwali la 2.

v

Hakiuzwi

Mapendekezo ya mgawanyiko wa muda wa kila somo (Gredi ya 1, Kipindi cha 1-22) Sehemu

Utangulizi 1

Kipindi cha Mazoezi 1

Utangulizi 2

Kipindi cha Kipindi cha Mazoezi 2 marejeleo (Tathmini)

Shughuli ya mwalimu na mwanafunzi Kutazama na kujadili picha

5

5

5

5

5

Shughuli ya mwanafunzi kama vile: kuigiza maamkuzi; kutoa na kufuata maagizo; kutoa maelezo; kuimba nyimbo; eleza matukio; kuhesabu; kutoleana muhtasari; kusimuliana; kuambatanisha; kujaza mapengo; kuchora; kupanga; kunakili; kutunga sentensi

25

25

25

Hadithi ya mwalimu Kabla ya kusoma hadithi

5

5

Wakati wa kusoma hadithi

13

13

Baada ya kusoma hadithi

7

7

30

30

30

30

30

(Gredi ya 1, Kipindi cha 23-150) Sehemu

Utangulizi 1 Kipindi cha Utangulizi 2 Mazoezi 1

Kipindi cha Mazoezi 2

Kipindi cha marejeleo (Tathmini) 5

Ufahamu wa fonimu

3

Ufahamu wa herufi

3

2

3

2

Kusoma silabi

3

2

3

2

Kusoma maneno kwa silabi

3

2

3

2

Kusoma maneno marefu

3

3

3

Jedwali la silabi

10

Sarufi

3

3

10

Hadithi ya mwanafunzi Kabla ya kusoma hadithi

4

Wakati wa kusoma hadithi

5

Baada ya kusoma hadithi

4

4 3

5

3

4 Hadithi ya mwalimu

Kabla ya kusoma hadithi

5

5

Wakati wa kusoma hadithi

5

5

Baada ya kusoma hadithi

5

5

Kuandika/zoezi

5 30

Mali ya Serikali ya Kenya

5 30 vi

30

5 30

30

Mwongozo wa Mwalimu wa Kiswahili kwa Gredi ya 1 Utangulizi 1

Kipindi cha mazoezi 1

Utangulizi 2

Kipindi cha mazoezi 2

Kipindi cha marejeleo (Tathmini)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1o

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

98

99

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115

116

117

118

119

120

121

122

123

124

125

126

127

128

129

130

131

132

133

134

135

136

137

138

139

140

141

142

143

144

145

146

147

148

149

150

Tathmini

Mfumo mpya wa elimu unadhamiria kuhakikisha kuwa matokeo ya mafunzo ni ujenzi wa umilisi utakaomwezesha mwanafunzi kutumia ujuzi wake kujiendeleza. Kutokana na hayo, mwongozo huu umezingatia tathmini katika kila kipindi na mwishoni mwa kila wiki. vii

Hakiuzwi

Mada

Mada ndogo

Mapendekezo ya tathmini

Kusikiliza na kuzungumza

Kusikiliza kwa makini

-

Tathmini matumizi ya mwanafunzi ya ishara. Uliza maswali

Matamshi

-

Tathmini anavyotamka maneno. Tathmini matumizi ya maneno katika mazungumzo.

Msamiati

-

Tathmini anavyotamka msamiati lengwa na anavyotumia msamiati huo kujieleza au kutunga sentensi na katika maandishi.

Muundo wa lugha na matumizi yake

-

Tathmini anavyotunga sentensi katika miktadha tofauti tofauti na ikiwa anazingatia muundo mwafaka wa lugha katika mazungumzo na katika maandishi. Unaweza kutumia maswali kupima uelewa wao wa muundo lengwa wa lugha.

Kusoma

Ufahamu wa jina na sauti ya herufi

-

Tathmini ufahamu wake wa jina na sauti ya herufi lengwa na anavyotumia ujuzi huo kusoma maneno mapya.

Kusoma maneno

-

Tathmini ufasaha wake wa kusoma maneno, kucheza michezo ya maneno na mbinu anazotumia kusoma maneno mapya.

Kusoma matini kwa ufasaha

-

Tathmini ufasaha wao wanaposomeana wakiwa wawili wawili, katika darasa zima au akiwa peke yake. Tathmini iwapo anazingatia shadda na kiimbo wakati wa usomaji.

Ufahamu

-

-

Kuandika

Hati

-

Muulize atabiri kitakachotendeka katika hadithi kabla na wakati wa kusoma. Tathmini pia anavyosimulia hadithi aliyoisoma, anavyojibu maswali ya ufahamu au kujadili wahusika na muktadha wa matini lengwa. Tathmini nakala zake za maneno na sentensi au michoro hasa wakati wa imla na kuandika. Zingatia maumbo na mpangilio mwafaka wa maneno. Tumia kazi zake kujadili kuhusu hati nadhifu.

Tahajia

-

Tathmini ikiwa amezingatia tahajia katika maandishi yake. Unaweza kutumia kadi za herufi na kamusi katika tathmini hiyo.

Uakifishaji

-

Tathmini usahihi wa uakifishaji wake (herufi kubwa/ndogo, koma, kituo na kiulizi) katika maandishi na ikiwa anaweza kutambua alama lengwa za uafikishaji.

Mwongozo wa uandishi.

-

Tathmini mazoezi yake yanayozingatia kujaza nafasi katika sentensi, kuandika sentensi kutokana na picha au hadithi. Zingatia usahihi wa sentensi zake katika maandishi.

Kamusi ya Kiswahili Msamiati

Maana

Adhuhuri Akaamua Akamuuma Akihesabu Akijikaza Alhamisi Alifaulu Aligaagaa Alimkumbatia Alioga Alitaga Aliteguka Alizuru Ameangua Ametoweka Anaoga

muda kati ya saa sita na saa tisa mchana. akakata kauli. akashika na kukata kwa meno. akitaja tarakimu moja hadi nyingine. akitia bidii. siku ya tano ya wiki kuanzia Jumapili. alipata aliyokusudia. alijipindua pindua sakafuni au mahali alipolala. alimsogeza kifuani na kumzungushia mikono. alisafisha mwili kwa kutumia maji ili kuondoa uchafu. alitoa mayai. fanya maungo ya mifupa ya mwili yafyatuke. alitembelea. ametoa vifaranga kutoka kwenye mayai. alikosa kuonekana. anasafisha mwili kwa kutumia maji.

Mali ya Serikali ya Kenya

viii

Asali Asante Bega Bendera Bidhaa Binamu Bisi Bokoboko Bonde Dada Dawati Dhahabu Dharau Eropleni Fedha Fisi Foronya Futa kamasi Goti Gredi Gumba Hamjambo Hamu Hekaya Hekima Hoteli Humeremeta Hutuokea Huzikata kucha Ijumaa Ijumaa Jikoni Jivu Jumamosi Jumanne Jumapili Jumatano Jumatatu Kaa Kahawa Kaimati Kalamu Kalenda Kichwa Kidole Kifahari Kifua Kifutio Kiganja Kima Kinanda Kitabu Kitinda mimba Kofia Kuchana nywele Kudumisha

uki/kitu kitamu na cha rangi ya hudhurungi ambacho hutengenezwa na nyuki. shukurani, tamko la kushukuru. sehemu ya mwili iliyoko kati ya mkono na shingo. kitambaa chenye rangi au alama inayowakilisha nchi, shirika au chama fulani. vitu vinavyouzwa na kununuliwa katika biashara. mtoto wa mjomba au shangazi. punje za mahindi au mtama zilizokaangwa. chakula ambacho ni mchanganyiko wa ngano na nyama uliosongwa kwa mafuta (samli). sehemu ya nchi iliyo katikati ya milima. ndugu wa kike wa kuzaliwa nawe. kiti kilichounganishwa na meza kinachokaliwa na mwanafunzi darasani; deski. madini ya rangi ya manjano yenye thamini kubwa sana. Hutumiwa kutengeneza mapambo. tabia ya mtu ya kupuuza mambo na kutofuata kanuni au taratibu zilizowekwa. ndege/chombo cha usafiri cha hewani/angani. madini ya rangi ya bati au pesa. mnyama wa porini mkubwa kama beberu, ana rangi ya kijivu ni mwoga anayependa kula mizoga. mfuko wa kitambaa wa kuhifadhi mto wa kulalia. kutoa uchafu puani kwa kutumia kitambaa. sehemu ya mwili inayounganisha paja na muundi. kiwango au daraja ya kitu k.v gredi ya kwanza. kidole kikubwa cha mwisho cha mguu au cha mkono. neno la salamu linalotumiwa kuulizia hali ya mtu mwingine. hali ya kutaka kupata kitu fulani; kutaka sana. hadithi. maarifa yaliyopatikana kutokana na uzoefu wa muda mrefu. jengo maalumu mnamouzwa vyakula na vinywaji. hung’ara. hutupikia kwa kuweka chakula katika jiko au tanuri. Ni njia moja ya kupika mkate. hutumia kitu kilicho na makali kupunguza au kukata kucha. siku ya tano katika wiki. siku ya sita ya juma kuanzia Jumapili. mahali pa kupikia. mabaki ya kitu kilichochomwa. siku ya saba ya wiki kuanzia Jumapili. siku ya tatu ya wiki kuanzia Jumapili. siku ya kwanza ya wiki. siku ya nne ya wiki kuanzia Jumapili. siku ya pili ya juma kuanzia Jumapili. mnyama mdogo wa majini mwenye miguu sita au zaidi na gamba mwilini. kinywaji kinachotengenezwa kwa unga wa buni na maji. aina ya chakula kinachopikwa kwa sukari na unga wa ngano mfano wa andazi. kifaa cha kuandikia juu ya karatasi chenye wino. orodha ya siku, majuma na miezi ya mwaka. sehemu ya juu ya mwili wa mnyama au mtu iliyoshikiliwa na shingo. sehemu ya mwili iliyo katika ncha ya mikono au miguu. ya kujivunia, kinachopatia mtu heshima au utukufu. sehemu ya mbele iliyo baina ya shingo na tumbo. kitu kilichotengenezwa kwa mpira kinachotumika kufutia maandishi ya penseli au kalamu ya wino. sehemu ya mwisho ya mkono yenye vidole. mnyama mdogo jamii ya nyani, mkubwa kuliko tumbiri na mwenye rangi ya kijivujivu mwili mzima. ala ya muziki yenye kutoa sauti kwa kupulizwa au kubonyezwa vitufe. mkusanyiko wa kurasa za karatasi zilizochapwa au kuandikwa kwa mkono. mtoto wa mwisho kuzaliwa katika familia. vazi linalovaliwa kichwani. hali ya kutumia kichana ili kuzifanya nywele ziwe laini. kuhakikisha, kutimiza. ix

Hakiuzwi

Kufuta kamasi Kugawana Kukanda Kumi Kunawa mikono Kunde Kunyoa nywele Kusemezana Kusugua meno Kutabasamu Kuwasiliana Likizo Limau Mabuyu Macho Madawati Magimbi Magoti Maharagwe Mahindi Mali Mapaipai Mapera Marafiki Masikio Matunda Maua Mbili Mboga Mchicha Mdomo Meli Mgongo Mguu Muhogo Miaka Midomo Mikono Mjomba Mkia Moja Msichana Mtama Mtanashati Muundi Mvulana Mwanya Mwewe Mwili Nadhifu Mali ya Serikali ya Kenya

kutoa kamasi. kukata kitu na kupatiana katika mafungu mbalimbali. kusugua sehemu fulani ili kupata nafuu. idadi iliyo sawa na vidole vya mikono miwili ya binadamu; namba 10. kuosha mikono. aina ya maharagwe madogo yenye rangi ya kahawia,matawi hutumika kama mboga. kukata nywele. kuongea na mtu mwingine. kuosha meno kutumia mswaki (na dawa). kuonyesha uso wa furaha unaoambatana na haja ya kucheka bila kutoa sauti wala kufungua kinywa. kutoa na pokea habari toka kwa mtu au watu juu ya jambo fulani. kipindi ambacho mtu hupewa ruhusa ya kupumzika baada ya kazi ama masomo. aina ya tunda ambalo hufanana na chungwa lakini lina ladha kali sana. matunda ya mbuyu. sehemu ya mwili unayotumia kuonea. viti vilichounganishwa na meza vinavyokaliwa na wanafunzi. viazi vyeupe kama muhogo vinavyotokana na mimea yenye majani mapana, hufanana na nduma. viungo vya miguu vilivyo na umbo la duara ndani kinachounganisha paja na miguu. mbegu za jamii ya kunde ambazo ni kubwa na hupikwa kama kitoweo. mbegu za mimea ya mihindi. jumla ya vitu vyenye thamani kubwa alivyonavyo mtu; kitu cha thamani kubwa. tunda kubwa linaloliwa lenye uwazi katikati na mbegu nyeusi. matunda madogo yenye ngozi laini na mbegu ngumu ndogondogo zilizozungukwa na nyamanyama. watu wanaoaminiana na kushirikiana katika mambo mengi. viungo vya mwili wa kiumbe vinavyotumika kwa kupokelea mawimbi ya sauti na kuyapeleka akilini/hutumiwa kusikilia. matunda madogo yenye ngozi laini na mbegu ngumu ndogondogo; mazao ya mimea yenye mbegu sehemu ya mmea inayochanua, inapendeza kwa rangi mbalimbali. nambari/tarakimu iliyo kati ya moja na tatu; idadi ya pili ya pamoja majani yanayoliwa na binadamu, baada ya kupikwa. mmea mdogo wenye majani mapana ambao hutumiwa kama mboga. sehemu ya nje ya mwili inayomwezesha kiumbe kupitisha kitu, hasa chakula. chombo cha usafiri cha majini. sehemu ya nyuma ya mwili wa binadamu au mnyama kutoka kiungo cha shingo na mabega hadi kiunoni. sehemu ya mwili wa binadamu, mnyama au mdudu inayomwezesha kusimama au kutembea. mmea ambao mzizi wake huliwa. vipindi vinavyofikia miezi kumi na miwili. sehemu ya nje ya kinywa ambayo hufunguliwa ili kuingiza kitu kinywani. sehemu ya mwili inayotokeza kwenye bega inayotumiwa kushika vitu. ndugu wa kiume wa mama; kaka wa mama. sehemu inayotokeza baada ya kifupa cha mwisho cha uti wa mgongo wa mnyama au samaki. neno la kuwakilisha tarakimu ya kwanza katika hesabu. mtoto wa kike; binti au mwanamke kijana ambaye hajaolewa wala kuzaa. mmea wa nafaka wenye bua refu kama mahindi hutoa masuke nchani yenye punje ndogondogo. mtu anayevutia au nadhifu. mfupa wa mbele unaotoka kwenye mguu mpaka kwenye goti. mtoto/kijana wa kiume. nafasi nyembamba kati ya vitu viwili. aina ya ndege ambaye hula nyama. Anapenda kula vifaranga wa kuku na ndege. umbo zima la mtu au mnyama kutoka kichwa mpaka miguu. inayopendeza, safi. x

Nane Nazi Ng’ambo Nimekusamehe Nitaitunza Njugu Nne Nyikani Nywele Paka Parachichi Pasaka Pole Pua Pure Pweza Rafiki Raia Rinda Saba Safi Safisha nguo Samaki Shahada Shangazi Shati Shingo Shuleni Sikio Sita Sungura Tai Takataka Tano Tarakimu Tatu Tikiti Tisa Tufaha Tulizibe Tumbili Tumbo Uchafu Uki Ukingoni Uma Umaarufu Umri Usafi Uso Uyoga Vesti Viazi tamu/vitamu Vidole

nambari iliyo kati ya saba na tisa. tunda la mnazi lenye maji na nyama nyeupe ndani. nje ya mipaka ya nchi, hasa baada ya kuvuka bahari. nimekuwia radhi. nitailinda, nitaichunga. mmea wa jamii ya nafaka uzaao punje za duara au mviringo zinazoliwa au kutumiwa kutengeneza mafuta. nambari iliyo kati ya tatu na tano. katika uwanda ulioota nyasi na miti iliyotawanyika hapa na pale. malaika yanayoota mwilini kwa mfano kichwani. mnyama mdogo anayefugwa nyumbani na anayependa kula panya. tunda la mviringo la rangi ya kahawia au kijani lenye nyama laini ya mafuta yenye rangi ya kijani. sikukuu ya kusherehekea kufufuka kwa Yesu Kristo. neno la kumliwaza mtu aliyepata shida fulani k.m. Mama alimwambia kaka pole. sehemu ya mwili inayotuwezesha kuvuta pumzi na kunusia. chakula mchanganyiko wa mahindi na maharagwe. mnyama wa baharini mwenye umbo la duara lililozungukwa na mikono au minyiri minane. mtu unayempenda na kumwamini. mtu mwenye haki kisheria kwa sababu ya kuzaliwa au kujiandikisha katika taifa fulani. nguo ya kike iliyokatwa kiunoni. tarakimu iliyo kati ya sita na nane. isiyokuwa chafu. kutoa uchafu kutoka kwa nguo kwa kutumia maji na sabuni. kiumbe anayeishi majini mwenye mapezi na mkia ambavyo humwezesha kuogelea; hutumika kama chakula. cheti apewacho mtu baada ya kuhitimu masomo ya chuo cha elimu ya juu dada wa baba. nguo yenye ukosi na mikoni inayovaliwa sehemu ya juu ya mwili. sehemu ya mwili inayounganisha kichwa na sehemu nyingine za mwili. mahali pa kusomesha wanafunzi. kiungo cha mwili kinachomsaidia mtu kusikia. nambari iliyo kati ya tano na saba. mnyama mdogo mwenye masikio marefu na mkia mfupi. ndege mkubwa mwenye kucha ndefu na kali, ambaye chakula chake kikuu ni mizoga. uchafu. nambari iliyo kati ya nne na sita. alama ya hesabu iliyoandikwa kuonyesha idadi. nambari iliyo kati ya mbili na nne. aina ya tunda lenye ngozi ya rangi ya kijani na rangi nyekundu ndani. Tunda hili pia huitwa tikiti maji. nambari iliyo kati ya nane na kumi. tunda tamu lenye mbegu chache na nyama nyingi nyeupe. tulifunike. mnyama wa jamii ya nyani,mwenye rangi ya kijivu. sehemu ya mbele ya mwili iliyo kati ya kifua na kiuno. hali ya kukosa kuwa safi. asali. mwishoni. kifaa mfano wa kijiko chenye meno meno kinachotumiwa kwa kulia chakula. hali ya kuwa na sifa nyingi. muda wa uhai wa mtu au kitu kwa hesabu ya miaka yake. hali ya kukosa uchafu. sehemu ya mbele ya kichwa kuanzia kwenye paji hadi kidevuni. mmea wenye umbo la mwavuli unaoota mara nyingi katika sehemu zenye udongo wa mimea iliyooza. vazi linalovaliwa ndani ya shati au kanzu mimea inayotambaa ambayo mizizi yake hutengeneza viazi vyenye ladha tamu. viungo vya mwili vilivyo katika sehemu ya mikono na miguu. xi

Hakiuzwi

Vifaranga Vijito Vilima Vimepigwa rangi Virutubisho Waliabiri Walimkanya Walimteka nyara Wazazi Wenzangu Wimbi Yaya Zabibu Zeze Ziara Zimenyolewa

watoto wa ndege kama kuku. mito midogomidogo. sehemu ndogondogo za ardhi zilizoinuka juu kidogo. vimepakwa rangi. viini kwenye vyakula vinavyofanya mwili wa binadamu kuwa na nguvu, joto na kuweza kukua. walisafiri kwa chombo cha usafiri. walimwonya. walimchukua kwa nguvu na kumfungia mahali. watu waliokuzaa. watu walio marafiki zangu/rika langu. mmea aina ya nyasi ndefu unaopandwa, na kuzaa mashuke yenye nafaka. mwanamke anayeajiriwa ili kufanya kazi ya kulea mtoto. tunda la mzabibu. ala ya mziki inayopigwa kwa kutumia nyuzi. tendo la kwenda mahali fulani kwa sababu maalumu k.v. kutembelea au kufanya mazungumzo fulani. zimekatwa au zimefupishwa.

Michoro ya Kuashiria Ufahamu wa fonimu Ufahamu wa herufi Kusoma silabi Kusoma maneno kwa kutumia silabi Kusoma maneno marefu Sarufi Kabla ya kusoma Kusoma hadithi Maswali Kuandika Kazi ya ziada Zoezi Jedwali la silabi Msamiati Hadithi ya mwalimu Kutazama na kujadili picha Kuimba wimbo Kuandika maneno

Mali ya Serikali ya Kenya

xii

Kipindi cha 1: Karibu darasani

Mil ~ Tazama

® Karibu darasani

Kutazama na kujadili picha

Ninafanya: Karibu darasani. Leo tutajifunza kuhusu maamkuzi. Hebu tutazame picha hii. Eleza kitu kimoja

picha. Eleza unachokiona.

kinachofanyika katika picha. Hakikisha wanafunzi wanafuata maelezo yako. Ninamwona mwalimu. Je, mwalimu anafanya nini? Unafanya: Wae/ekeze kujadili picha kuhusu maamkuzi

pamoja nawe. Waulize maswali haya: Hawa ni akina nani? Wako wapi? Wanafanya nini? Wanafanya vipi? Wanafanya hivyo wakati gani? Kwa nini?

:·-. •••

Zoez1.

Kuigiza maamkuzi Ninafanya: Sasa nitaigiza maamkuzi pamoja na mmoja wenu. Nitazame. lgiza maamkuzi katika picha pamoja na

mwanafunzi mmoja. Hakikisha wanafunzi wanatazama unachofanya. Unafanya: Ni zamu yenu sasa. Fanya nilivyofanya.

Wae/ekeze kuunda vikundi vya wanafunzi wawili wawili na kuigiza maamkuzi kama ilivyo katika picha. Chagua baadhi yao waigizie darasani. (i Igiza maamkuzi.

Ninafanya: Sasa nitaigiza maamkuzi mengine. Nitazame. Wamaasai husalimiana hivi. lgiza wanavyosa/imiana

-

Wamaasai. /ta mwanafunzi mmoja na kumwekelea mkono wako utosini mwake. Hakikisha wanafunzi wanatazama unachofanya. Unafanya: Sasa ni zamu yenu kuigiza maamkuzi ya Kimaasai. Wae/ekeze kuunda vikundi vya wanafunzi

wawili wawili na kuigiza maamkuzi peke yao. Hakikisha wanachangia kwa kuigiza maamkuzi mengine. Chagua baadhi yao waigizie mbele ya darasa zima. Ninafanya: Je, maamkuzi yana umuhimu gani? Maamkuzi hutusaidia kujuliana hali. Unafanya: Ni zamu yenu sasa. Eleza umuhimu wa maamkuzi. Wae/ekeze kujadili kuhusu umuhimu wa

maamkuzi wakiwa katika makundi ya wawili wawili. Chagua baadhi yao kutoa hoja zao mbele ya darasa zima.

~

Kazi ya ziada

Wawaigizie walezi wao maamkuzi waliyofunzwa katika kipindi.

ldadi: -

1

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 2: Karibu darasani

@¥1 ~ Tazama

2

Ninafanya: Ni wakati wa kusoma hadithi. Lakini kabla ya kuisoma, hebu tujifunze maneno mapya. Neno la kwanza ni hamjambo? Nani anayejua maana ya neno hili?

Karibu darasani

Wae/ekeze wanafunzi ipasavyo. Eleza maana ya neno hili ikiwa hakuna mwanafunzi yeyote anayejua maana. Tunga sentensi inayoonyesha maana ya neno hamjambo. Waongoze wanafunzi wajadiliane na wenzao huku wakitumia maneno yao wenyewe kueleza maana ya neno hili. Wanafunzi 2-3 wapewe nafasi kueleza maana ya neno hili. Unafanya: Sasa ni zamu yako. Tunga sentensi ukitumia neno hamjambo. Mwambie mwenzako sentensi uliyoitunga. Chagua wanafunzi wachache watunge sentensi huku ukiwakosoa ipasavyo.

picha. Eleza unac hokiona.

Tumia hatua hii kufunza maneno yafuatayo: hatujambo, sa/amu. Andika maneno haya ubaoni: hamjambo, hatujambo, sa/amu. Tazama ubaoni. Tusome maneno haya pamoja. Tunafanya: Hamjambo? Hatujambo. Ninafanya: Andika kichwa cha hadithi ubaoni. Soma kichwa cha hadithi. Tunafanya: Hebu sasa tusome kichwa cha hadithi. Salamu

• Sikiliza hadithi.

? Jibu maswali.

-0 Igiza maamkuzi.

®

..

Ninafanya: Kumbuka yale tuliyozungumzia tulipojadili picha hapo mw anzoni mwa somo. Unafikiri hii hadithi inazungumzia nini? Unajua nini kuhusu salamu? Unafanya: Mgeukie mwenzako na umweleze jambo moja ambalo unafikiri litatendeka kwenye hadithi. Waulize wanafunzi 2-4 kutoa majibu yao.

Kutazama na kujadili picha

Ninafanya: Karibu tena darasani. Leo tutaendelea

Ninafanya: Sasa nitawasomea hadithi. Sikiliza kwa makini.

kujifunza kuhusu maamkuzi. Hebu kwanza tutazame picha hii. Eleza kitu kimoja kinachofanyika katika picha. Hakikisha wanafunzi wanafuata maelezo yako. Ni zamu yenu sasa. Mnaona nini katika picha? Hawa ni akina nani? Wako wapi? Wanafanya nini? Wanafanya vipi? Wanafanya hivyo wakati gani? Kwa nini?

M w ambie mwenzako iwapo ulichosema kitatendeka katika hadithi kilitendeka au la. lnua mkono iw apo utabiri wako ulitimia. Waeleze maana ya maneno utabiri na kutimia. Sasa tutazingatia sehemu ya ufahamu iii tuelewe hadithi hii zaidi.

Unafanya: Wanafunzi wajibu maswali.

?

• E Hadithi ya mwalimu

Ninafanya: Waongoze wanafunzi jinsi ya kusoma swali na kulijibu kwa kutafuta jibu kutoka kwenye hadithi. Swali la 1: Taja vitu vipya alivyovaa anayezungumziwa . Kwanza ninaenda kwenye hadithi kutafuta jibu. Nikipata jibu, nitaisoma sentensi iliyo na jibu sahihi. Kama jibu halipo, nitafikiria jinsi ya kulijibu swali hilo. Nitasema jibu la sentensi kikamilifu. Jibu swali la kwanza. Jibu: sare, soksi, viatu.

Salamu Jana nilifika shuleni Furaha. llikuwa mara yangu ya kwanza kuingia shuleni. Nilijawa na furaha. Sare yangu ilikuwa mpya. Soksi zilikuwa mpya. Nilivaa viatu vipya. Nilikutana na wanafunzi wengi: wasichana kwa wavulana. Sare zao zilikuwa mpya pia. Kila mtoto alitumia lugha ya mama . Sikuweza kuzungumza na watoto wengi. Tulipoingia darasani mwalimu alisema, " Hamjambo watoto ?" Wengi wetu hatukujibu. Mwalimu alisema, "Nikisema hamjambo watoto, mnanijibu, hatujambo mwalimu. " Mwalimu aliendelea kutufunza salamu zaidi.

•

Tarehe:

Tunafanya: Swali la 2: Wanafunzi w alipoingia darasani walifanya nini? Nitasoma sentensi iliyo na jibu au tufikirie jibu iwapo halipo kwenye hadithi.

Jibu swali pamoja na wanafunzi. Jibu: Walijifunza kuhusu salamu; w alimsikiliza mwalimu. Toa mwelekeo unaopaswa kwa wanafunzi wanapojibu maswali.

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_ ___

ldadi:

/.,.

~ Maliya Serikali ya Kenya

Maswali

2

--=============---

Kipindi cha 2: Karibu darasani

@¥1 ~ Tazama

Unafanya: Swali la 3: Siku yako ya kwanza shuleni ulifanya 2

Karibu darasani

nini? Mwanafunzi ajibu. Kubali jibu /olote sahihi.

:·-.

picha. Eleza unachokiona.

•••

Zoez1.

Kuigiza maamkuzi Ninafanya: Kabla ya kukamilisha kipindi, tutaigiza

maamkuzi yaliyofunzwa katika hadithi. Nitazame kisha mjibu. Hamjambo? Unafanya: Wae/ekeze kuigiza maamkuzi hayo. /ta mmoja mmoja iii waje mbele ya darasa kuwaamkua wenzao. Wae/ekeze pia kutumia hujambo na sijambo.

~

Kazi ya ziada

Watumie maamkuzi waliyojifunza kuwaamkua walezi wao kwa njia inayofaa na kwa heshima .

• Sikiliza hadithi.

? Jibu maswali.

-0 Igiza maamkuzi .

..

Muda:

- -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_ __ 3

ldadi: - ~~~----_-_- - - Hakiuzwi

Kipindi cha 3: Karibu darasani

*''

® 3

Karibu darasani

Kutazama na kujadili picha

Ninafanya: Leo tutajifunza kuhusu maagizo. Maagizo

hutolewa iii mtu afanye alivyoambiw a. Kwa mfano: simama. Mtu huinuka juu. Keti. Mtu hurudi kukaa kitini ama chini. Hebu tutazame picha ya kwanza. Eleza

Tazama picha. Eleza unachokiona.

kinachotendeka katika picha ya kwanza. Hakikisha wanafunzi wanafuata maelezo yako. Unafanya: Ni zamu yako sasa. Eleza unachoona katika

picha ya pili. Je, huyu ni nani? Yuko w api? Anafanya nini? Anafanya vipi? Anafanya hivyo wakati gani? Kwa nini?

Mwanafunzi ajibu. Hakikisha wanatofautisha kukimbia na kutembea.

:··. •••

Zoez1.

Kuigiza maagizo ,:; Igiza maagizo.

Ninafanya: Tutaigiza maagizo katika picha ya kwanza.

fl I mba wimbo. Simama kaa Simama, kaa , simama , kaa ,

Nitazame. Unafanya: lgiza kukimbia. /ta mwanafunzi mmoja na kumwagiza akimbie. Hakikisha wanafunzi wanatazama unachofanya. Wae/ekeze kuigiza maagizo wanayoyaona katika picha zote mbili peke yao. Wae/ekeze pia kuigiza maagizo mengine wanayoyajua kama vile lia, cheka, /ala, simama, keti.

Ruka , ruka , ru ka, ru ka ,

Simama kaa.

..

Tembea, tembea, tembea , tembea , Kimbia, kimbia, kimbia, kimbia

Simama kaa.

fl

Kuimba wimbo

Ninafanya: Sasa tutaimba w imbo kuhusu maagizo. Nitazame. lmba wimbo huku ukifanya vitendo. Simama kaa

Simama, kaa x2 Ruka, ruka x2 Simama, kaa. Tembea, tembea x2 Kimbia, kimbia x2 Simama, kaa. Tunafanya: lmba wimbo pamoja na wanafunzi huku

mkifanya vitendo. Unafanya: Wae/ekeze kuimba wimbo huu pekee yao.

Hakikisha kilo mwanafunzi anaimba na kufuata maagizo haya: simama, kaa, ruka, tembea, kimbia.

~

Kazi ya ziada

Wawaimbie/wawafunze w alezi wao w imbo na kufanya vitendo.

•

Tarehe:

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

Muda:

- -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

/.,.

~ Maliya Serikali ya Kenya

4

ldadi: - ::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-~-

Kipindi cha 4: Karibu darasani

@¥1 ~ Tazama

.E

Hadithi ya mwalimu

4

Karibu darasani

Kato darasani Kato ni mvulana. Anasoma gredi ya kwanza kule Minto. Mwalimu wao anaitwa Bi. Menza. Yeye hupenda kuandika ubaoni. Leo Bi. Menza alisema, "Kato, futa ubao. Nataka kuandika kazi yenu." Kato alichukua kifutio. Alipanda juu ya kiti afute ubao. Kiti kilivunjika.

picha. Eleza unachokiona.

Kato alianguka chini. Mwalimu alisema, " Pole Kato. Umeumia? Hebu simama." Kato alijibu, "Sijaumia mwalimu." Mwalimu alisema, "Ukihisi maumivu niambie. Siku nyingine usipande juu ya kiti." anaandika

Ninafanya: Ni w akati wa kusoma hadithi. Kabla ya

kuisoma, hebu tuj ifunze maneno mapya. Neno la kw anza ni: ubao. Nani anayejua maana ya neno hili? Wae/ekeze

wanafunzi ipasavyo. Eleza maana ya neno hili ikiwa hakuna mwanafunzi yeyote anayejua maana. Tunga sentensi inayoonyesha maana ya neno ubao. Waulize wanafunzi wajadiliane na wenzao huku wakitumia maneno yao wenyewe kueleza maana ya neno hili. Wanafunzi 2-3 wapewe nafasi kueleza maana ya neno hili. anafuta {) Toa maagizo.

-

Fuata maagizo.

(,

...,.

$-11111Jl)'fl~i,y;I

®

Unafanya: Sasa ni zamu yako. Tunga sentensi ukitumia neno ubao. M wambie mw enzako sentensi uliyoitunga.

..

Mwanafunzi ajibu. Chagua wanafunzi wachache watunge sentensi huku ukiwakosoa ipasavyo. Tumia hatua hii kufunza maneno yafuatayo: kifutio, pole. Andika ubao, kifutio, pole ubaoni. Tunafanya: Sema: Nataka tusome maneno haya pamoja.

Kutazama na kujadili picha

Ninafanya: Leo tutaendelea kujifunza kuhusu maagizo. Kwanza tutazame picha. Eleza kinachofanyika katika picha

ubao, kifutio, pole

Ninafanya: Andika kichwa cha hadithi ubaoni. Soma kichwa cha hadithi.

ya kwanza. Hakikisha wanafunzi wanafuata maelezo yako.

Tunafanya: Sasa tusome kichw a cha hadithi. Kato darasani

Unafanya: Sasa ni zamu yenu. Eleza unachokiona katika picha . Je, huyu ni nani? Yuko wapi? Anafanya nini? Anafanya vipi? Anafanya hivyo wakati gani? Kwa nini?

Ninafanya: Kumbuka yale tuliyozungumzia tulipojadili picha hapo mw anzoni mwa somo. Unafikiri hadithi hii inazungumzia nini? Unajua nini kuhusu darasani?

Mwanafunzi ajibu. Wae/ekeze kujadili picha wakiwa peke yao.

Unafanya: Mgeukie mw enzako na umw eleze jambo moja ambalo unafikiri litatendeka kw enye hadithi. Waulize

Ninafanya: Sasa hebu tutoe maagizo. Nitazame. Sema

neno tembea. Fuata hayo maagizo. Hakikisha wanafunzi wanatazama unachokifanya.

wanafunzi 2 - 4 kutoa majibu yao.

Unafanya: Ni zamu yenu sasa . Waongoze kuunda makundi

Ninafanya: Sasa nitaw asomea hadithi. Sikiliza kw a makini.

ya wanafunzi wawili wawili. Wae/ekeze kutoa maagizo haya: andika, futa, lia, cheka, /ala. Ki/a kundi litoe na kufuata maagizo yake. Hakikisha wanabadilishana zamu kutoa na kuigiza maagizo hayo. Hakikisha pia wanatoa na kuigiza maagizo mengine wayajuayo.

M w ambie mw enzako iwapo ulichosema kilitendeka au la. lnua mkono juu iwapo utabiri w ako ulitimia. Waeleze maana ya utabiri na kutimia. Sasa tutazingatia sehemu ya ufahamu iii tuelew e hadithi hii zaidi.

Tarehe:

--======================------

Mud a: ---===========:____

5

ldadi: --=======-- - Hakiuzwi

Kipindi cha 4: Karibu darasani

@¥1 ~ Tazama

4

? Karibu darasani

Maswali

Ninafanya: Waongoze wanafunzi jinsi ya kusoma swali na kulijibu kwa kutafuta jibu kutoka kwenye hadithi.

picha. Eleza unachokiona.

Swali la 1: Mwalimu wa Kato anaitwaje? Kwanza ninaenda kwenye hadithi kutafuta jibu. Nikipata jibu, nitaisoma sentensi iliyo na jibu sahihi. Kama jibu halipo, nitafikiria jinsi ya kulijibu swali hilo. Nitasema jibu la sentensi kikamilifu. Jibu swali la kwanza. Jibu: Bi Menza. Tunafanya: Swali la 2: Nini kilifanyika baada ya kato kupanda juu ya kiti? Nitasoma sentensi iliyo na jibu au tufikirie jibu iwapo halipo kwenye hadithi. anaandika

Jibu swali pamoja na wanafunzi. Jibu: kiti kilivunjika; alianguka chini; aliumia; mwalimu alimkagua. Toa mwelekeo unaopaswa kwa wanafunzi wanapojibu maswali. Unafanya: Swali la 3: Ni mambo gani unayoweza kumfanyia rafiki yako ikiwa ataumia?

Mwanafunzi ajibu. Kubali jibu lolote sahihi kama vile kumtuliza; kumuitia mtu mkubwa amsaidie.

~ Kazi ya ziada

anafuta {) Toa maagizo.

-

Fuata maagizo.

(,

...,.

$-11111Jl)'fl~i,y;I

•

Tarehe:

..

---_ - _-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_ _ __

Watoe maagizo kwa walezi wao kwa njia faafu na kwa heshima.

M uda:

- -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_ __

/.,.

~ Maliya Serikali ya Kenya

6

Kipindi cha 5: Karibu darasani

Mil ~ Tazama

® 5

Karibu darasani

Kutazama na kujadili picha

Ninafanya: Leo tutajifunza kuhusu vitu mbalimbali

darasani kama vile dawati, kifutio, kitabu na meza. Hebu kwanza tutazame picha hizi. Eleza unachoona katika picha

picha. Eleza unachokiona.

ya kwanza. Hakikisha wanafunzi wanatazama picha kitabuni. Unafanya: Ni zamu yenu sasa. Je, hii ni nini? dawati; Hiki ni nini? kitabu, kifutio. Hii ni nini? meza. Waongoze

kuunda makundi manne kisha waeleze wanachokiona katika kila picha. Ki/a kundi litaje wanachokiona katika picha. () Ambatanisha picha na jina.

~ , ~

qq-

•••

~.: Zoezi Kuambatanisha jina na picha

kifutio

Ninafanya: Sasa tutafanya zoezi la kuambatanisha picha na jina. Nitazame. Picha hii ni ya dawati. Natafuta neno dawati. Hili hapa. Waonyeshe jinsi ya kuambatanisha jina

dawati

na picha.

meza

Unafanya: Ni zamu yenu sasa kuambatanisha picha na jina . Wafanye zoezi. Unaweza kuwapa picha na kadi, ama

watumie kitabu cha mwanafunzi kuambatanisha. Tumia mwelekeo huo kuonyesha kifutio, meza na kitabu.

kitabu

Kuchera umbo la kitabu

Chora umbo la kitabu.

Waonyeshe jinsi ya kuchora kisha uwape fursa wachore.

11:111

~

Kazi ya ziada

Wachore dawati na kitabu. Waeleze walezi wao umuhimu wa vitu hivyo.

ldadi: 7

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 6: Mimi na wenzangu 1

:·-.

Fil

••• Zoez1. Kuigiza M aelezo Ninafanya: Hebu sasa tuigize maelezo hayo. Nit atumia chati kuigiza maelezo hayo. Nitazame: Hakikisha wanafunzi wanatazama unavyofanya. Ninaj iuliza: Unait w a nan i? Ninajij ibu: Mimi ninait wa _____ . Ninajiuliza tena: Wew e ni msichana au mvulana? Ninajij ibu: Mimi ni _ _ _ _ _ _ . Ninaj iuliza: Una umri wa m iaka m ingapi? Ninaj ij ibu: Nina umri wa m iaka ______ . Ninajiuliza tena: Unasoma katika gredi ipi? Ninaj ijibu: Ninasoma katika gredi ya _ _ _ . Hakikisha umetumia chati ya

wenzangu 1

6

Tazama picha. Eleza unachokiona.

A "'!:i

Usafi wa mwili 2

qsna qq

Tamka sauti /ng'/ Soma maneno. M w anafunzi aonyeshe kidole juu akisikia sauti mw anzoni mw a neno au aonyeshe kidole chini asiposikia sauti mw anzoni mw a neno. N/T/U: Wang'ombe, nguruwe U: yaling'oka, ngaraw a, mbolea

■ Taj a j ina la herufi na utamke sauti.

ng' gh dh • Tamka sauti ya herufi na usome si labi. ng ' a ng' i ng ' o ng' u gh i ng'a ng 'i ng 'o ng 'u ghi • Soma si labi na maneno. Wa ng'o mbe

nya ng 'a u nyang 'au

Sarufi: Matumi zi ya 'huyu', 'hawa'

Soma sentensi hizi.

• Kusoma silabi Tamka kila sauti kisha unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: / ng'/ / a/ ng'a U: Endelea na ng' i, ng'o, ghi M w anafunzi asome silabi kw enye ukurasa wa 98.

Wingi

Umoja

Ufahamu wa herufi

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: ng' U: Endelea na herufi gh na dh. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 98.

yaling'oka

ha vi ku ng'a ra havikung 'ara ♦

■

ya Ii ng'o ka

Wang'ombe

Ufahamu wa fonimu

1. Huyu anashona nguo. 1 . Hawa wanashona nguo. 2. Huyu anaosha vyombo. 2. Hawa wanaosha vyombo. 3. Huyu anakata kucha. 3. Hawa wanakata kucha. Kusoma hadithi

*

Wang'ombe Wang'ombe alikuwa mchafu. Viatu vyake havikung 'ara. Wazazi walipong 'amua kuwa Wang'ombe haog i, walighadhabika. Mama alisema, " Oga mwanangu. La sivyo utakuwa mgonj wa." Wang'ombe a liogopa kuwa mgonjwa. Alifuta kamas i. Alinawa mikono. Alisafisha nguo za ke. Akadum isha usafi.

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T: Wa ng'o mbe - Wang'ombe U: Endelea na maneno yaling'oka, nyang'au Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 98.

m

t9

M samiati

Funza maana ya maneno haya: futa kamasi, safisha nguo

Usafi wa mwili 2

◄)

N/T/U: Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. Mw anafunzi atoe utabiri.

■ Taj a j ina la he rufi na utam ke sauti.

NG' •

ng '

iWI

Soma sehemu za neno na neno lote.

ya Ii ng 'oka

ha vi ku ng 'a ra havikung ' ara

yaling'oka wa Ii po ng'a mua walipong 'amua

Kabla ya kusoma

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

?

wa Ii ghadhabika walighadhabika

Maswali

N: Wang'ombe alikuw a vipi? (Mchafu)

Hadithi y a mwa limu Tazama picha. Sikil iza hadithi.

T: Mama alimuamrisha w ang'ombe kufanya nini? (Kuoga)

Mwanafunzi mchafu

U: Kwa nini wazazi haw akufurahia wang'ombe kuw a mchafu? (Kubali jibu sahihi.)

♦

Sarufi

Matumizi ya huyu na hawa. Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja . Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria

w atu w engi.

:·-:. zoez1. ••• M w anafunzi afanye zoezi kw enye ukurasa wa 98.

~

Tunga sentensi kuhusu matumizi ya sehemu za mw ili zifuatazo:

m

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

Kazi ya ziada

1. pua

Muda:

2. nyayo

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

116

3. tumbo

4. mdomo

ldadi: - ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::~-

Kipindi cha 99: Usafi wa mwili 2

@Mi

■

Usafi wa mwili 2

qsna qq

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: NG' U: Endelea na herufi ng'. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 99.

■ Taj a

j ina la herufi na utamke sauti. ng' gh dh • Tamka sauti ya herufi na usome silabi. ng ' a ng' i ng ' o ng' u gh i ng'a ng ' i ng 'o ng ' u ghi • Soma silabi na maneno. Wa ng'o mbe

♦

ya Ii ng'o ka

Wang ' ombe

yaling ' oka

ha vi ku ng'a ra havikung 'ara

nya ng 'a u nyang 'au

Sarufi: Matumi zi ya ' huyu ' , ' hawa'

Soma sentensi hizi.

Wingi Umoja 1. Huyu anashona nguo. 1 . Hawa wanashona nguo. 2. Huyu anaosha vyombo. 2. Hawa wanaosha vyombo. 3. Huyu anakata kucha. 3. Hawa wanakata kucha.

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo na usome neno upesi. N/T/U: ya Ii ng'oka - yaling'oka U: Endelea na maneno: havikung'ara, w alipong'amua, w alighadhabika M w anafunzi asome maneno kwenye ukurasa wa 99.

iWI

.E

Hadithi ya mwalimu

Kusoma hadithi

Mwanafunzi mchafu

Wang'ombe alikuwa mchafu. Viatu vyake havikung 'ara. Wazazi walipong'amua kuwa Wang'ombe haog i, walighadhabika. Mama alisema, " Oga mwanangu. La sivyo utakuwa mgonj wa." Wang'ombe a liogopa kuwa mgonjwa. Alifuta kamas i. Alinawa mikono. Alisafisha nguo za ke. Akadum isha usafi.

"Njooni w ajukuu w angu," babu aliita. Watoto w ote w alikimbia na kuenda kwa babu. " Leo nitaw asimulia hadithi kuhusu mtoto mchafu," babu aliwaambia. Ogopa aliishi katika kijiji cha Vituko. Alikuwa mchafu sana. Kinyw a chake kilinuka. Hakusugua meno yake. Sare yake ya shu le ilikuwa chafu . Hakujali kufua nguo zake w ala kuoga . Wanafunzi shu leni hawakupenda kucheza naye. Wanafunzi haw a w alipenda usafi. M walimu alimw elezea Ogopa umuhimu w a ku w a safi. Ogopa aliamua kuoga na ku wa safi. Wenzake walianza kumpenda. Babu alimalizia kw a kuw ahimiza w atoto wasiwe w akiw abagua wengine.

m qsna qq

Usafi wa mwili 2

■ Taj a

j ina la he rufi na utam ke sauti. NG'

•

Hadithi ya mwanafunzi

U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 98.

Wang'ombe

Mil

Ufahamu wa herufi

ng '

Soma sehemu za neno na neno lote.

ya Ii ng 'oka

ha vi ku ng 'a ra havikung ' ara

yaling'oka

wa Ii po ng'a mua walipong 'amua

wa Ii ghadhabika walighadhabika

Hadithi ya mwa limu Tazama picha. Sikil iza hadithi.

Eleza wanafunzi maana ya maneno: kuoga, kuosha nguo. Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

?

Maswali

N: Babu alisimu lia hadithi kuhusu nini? (Ogopa - mtoto

Mwanafunzi mchafu

mchafu)

T: Kwa nini kinywa cha Ogopa kilinuka? (Hakusugua meno.) U: Utafanya nini ukiwa na rafiki mchafu? (Mwambie

adumishe usafi.)

:·-.

••• Zoez1. Kw a vikundi vya w atu w anne, imba w imbo unaoujua kuhusu sehemu za mw ili.

~

Kazi ya ziada Chora mkono w ako na vidole vyake.

m Muda: --_ -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

117

ldadi: -

=====-=--=-------Hakiuzwi

Kipindi cha 100: Usafi wa mwili 2

Mill

■

100

Usafi wa mwili 2

Ufahamu wa herufi

fill Jedwal i la s ilabi

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: NG' U: Endelea na herufi ng' na gh . M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 100.

Tu mia si lab i kat ika jedwali kuunda maneno. Kwa mfano: dhi ha ki - dhihaki

lffl

II

■

Taja j ina la herufi na ut am ke sauti. gh GH ng ' NG '

cha

ng 'a

da

dha

na

ki

dhi

wa

thi

ha

Jedwali la silabi Chora jedw ali la silabi. N/T/U: Soma silabi. Tumia silabi 'dhi ha ki' kuandika neno 'dhihaki'. Soma neno pamoja na mw anafunzi. U: Mpe mw anafunzi nafasi ya kuunda maneno halisi kwa kutumia jedw ali la si labi kw enye ukurasa wa 100.

♦

Sarufi: Matumizi y a 'huyu ', 'hawa' Jaza mapengo yafuatayo kwa kutum ia huyu au hawa. 1. Mwanafunzi _ _ _ anaoga . 2 . Watoto _ _ _ wanacheza kwenye uchafu. 3. Mnyama _ _ _ anaoshwa. 4 . Wavu lana _ _ _ _wanache za mpira. 5. Samaki _ _ _ _ ni mkubwa. 6 . _ _ _mwanafun zi anafuta kamasi. 7 . Wezi ndio _ _ __ 8. Ng'ombe _ _ _ _ ana ma ziwa meng i.

~

Sarufi

Matumizi ya huyu na hawa Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja . Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria

w atu w engi. M w anafunzi afanye zoezi kw enye ukurasa wa 100.

U

Zoezi : Kuandi ka Tunga sentensi tatu u kitumia vifungu hiv i vya maneno. 1. kukata kucha 2 . kunyoa nywele 3. kusugua meno

Kuandika maneno Soma maneno haya huku w anafunzi w akiyaandika katika madaftari : mkono, ng'ara

~ Kuandika T: Rejelea kuhusu jinsi ya kutunza usafi w a mw ili pamoja na w anafunzi. U: M wanafunzi afanye zoezi la kuandika kw enye ukurasa wa 100 katika daftari lake.

~

Kazi ya ziada Wanafunzi w aandike w ingi w a sehemu hizi za mw ili. Umoja Wingi

1. Mkono 2. Mguu

3. Pua 4. Kidole 5. Sikio

~

Kazi ya nyongeza M w anafunzi ajifunze w imbo juu ya kulinda usafi w a mw ili w ake.

•

Tarehe: / .,.

---------------~----_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-~----

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

118

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 101: Marejeleo

Eli ■

~

Ufahamu wa fonimu Tamka sauti /w/. Soma maneno. Mwanafunzi aonyeshe kidole juu akisikia sauti mwanzoni mwa neno au aonyeshe kidole chini asiposikia sauti mwanzoni mwa neno. N/T/U: wanyama, uwezo U: wengi, tatu, watu, wengi Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 101.

Marejeleo 2

101 na 102

Taja jina la herufi na utamke sauti.

h

w

s

• Tamka sauti ya herufi na usome silabi. y e wi wo ye wi wo • Soma silabi na maneno. wa nya ma u we zo wa t u wanyama uwezo watu

y u yu

we ng i wengi

■

Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: w U: Endelea na herufi h na s. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 101.

♦ Sarufi: Matum izi y a '-angu', '-etu ' Andika wing i wa vifungu hivi. 1. Mguu wangu 2. Mswaki wangu 3. Familia yangu

Kusoma hadithi

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi.

Mchezo wa wanyama Chatu, chura na chui ni wanyama. Waliishi kwenye kichochoro. Walipenda mchezo wa kuhesabu nyota. Chatu alihesabu nyota tano. Chui naye a lihesabu saba. Chura a lihesabu kumi. Chura a lishinda mchezo. Chui al ikasirika. Akamweka Chura kwenye chupa.

Mitii

101 na 102

N/T/U: /w/ /e/ we U: Endelea na wi, wo, yu Mwanafunzi asome silabi kwenye ukurasa wa 101.

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja iii kulisoma neno. N/T/U: wa nya ma - wanyama U: uwezo, watu, wengi Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 101. Msamiati Funza maana ya maneno haya: kuhesabu, kumi.

Marejeleo 2

◄)

■

Taja j ina la herufi na utamke sauti. Ww Hh 5s • Soma sehemu za neno na neno lote. a Ii kasirika a Ii hesabu a likasirika a lihesabu wa Ii ishi waliishi

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri.

lWJ

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri

a ka m weka akamweka

?

Maswali N: Chura na chui wa liishi wapi? (Kichochoro)

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi.

T: Wanyama walipenda mchezo gani? (Kuhesabu nyota)

Fisi na Tumbili

U: Je, unafikiri wanyama walicheza mchezo wao saa ngapi? (Kubali jibu sahihi.)

♦

Sarufi Matumizi ya -angu na -etu -angu na -etu hutumiwa kuonyesha kitu ni cha nani. Kwa mfano: Kikombe changu. - Vikombe vyetu.

:··. ••• zoez1. Mwanafunzi afanye zoezi kwenye ukurasa wa 101.

~ Kazi ya ziada Mwanafunzi achore aina nne ya matunda ya kiasilia ayapendayo na kuandika majina yake.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

119

ldadi: -

=====-=-=----- --Hakiuzwi

Kipindi cha 102: Marejeleo

Eli ■

■

Marejeleo 2

101 na 102

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: W U: Endelea na herufi w, H, h, S, s. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 102.

Taja jina la herufi na utamke sauti.

h

w

s

• Tamka sauti ya herufi na usome silabi. y e wi wo ye wi wo • Soma silabi na maneno. wa nya ma u we zo wa t u wanyama uwezo watu

y u

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo upesi na useme neno. N/T/U: a Ii kasirika - alikasirika U: Endelea na: alihesabu, wal iishi Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 102.

yu

we ng i wengi

♦ Sarufi: Matum izi y a '-angu', '-etu ' Andika wing i wa vifungu hivi. 1. Mguu wangu 2. Mswaki wangu 3. Familia yangu

W

.E

Mchezo wa wanyama Chatu, chura na chui ni wanyama. Waliishi kwenye kichochoro. Walipenda mchezo wa kuhesabu nyota. Chatu alihesabu nyota tano. Chui naye a lihesabu saba. Chura a lihesabu kumi. Chura a lishinda mchezo. Chui al ikasirika. Akamweka Chura kwenye chupa.

101 na 102

Hadithi ya mwalimu

Fisi na tumbili

Fisi aliishi porini. Siku moja alienda kutafuta chakula. Alikutana na kondoo. Alimuuliza, "Wewe ni nani?" Kondoo alijibu kwa woga, "Mimi ni kondoo." Fisi alisema, "Nahisi njaa. Nitakula ." Kondoo alijibu, " Usinile. Ngoja nimuite rafiki yangu. Ni mtamu zaidi." Kondoo alimuita sungura. Alipokuja fisi alimuuliza, "Wewe ni nani?" Sungura alijibu kwa woga, "Mimi ni sungura." Fisi alisema, "Nahisi njaa. Nitakula." Sungura alijibu, "Usinile. Ngoja nimuite rafiki yangu. Ni mtamu zaidi." Sungura alimuita tumbili. Alipokuja fisi alimuuliza, "Wewe ni nani?" Tumbili alijibu kwa woga, "Mimi ni tumbili." Fisi alisema, " Nahisi njaa. Nitakula." Tumbili alijibu, " Ningependa kuwa kitoweo chako. Lakini kabla ya kunila, nipeleke hadi pale mtini. Niliuacha moyo wangu mtini. Nao ndio mtamu zaidi." Fisi alimbeba tumbili hadi mtini. Tumbili aliruka haraka hadi kw enye tawi la juu zaidi la mti. Aliangua kicheko na kusema, " He! He! He! Nimeponea chupuchupu. Wajinga ndio waliwao."

Marejeleo 2

■

Taja j ina la herufi na utamke sauti. Ww Hh 5s • Soma sehemu za neno na neno lote. a Ii kasirika a Ii hesabu a likasirika a lihesabu wa Ii ishi waliishi

Hadithi ya mwanafunzi

U: Somea mwenzako hadithi kwenye ukurasa wa 101.

Kusoma hadithi

Mitii

Ufahamu wa herufi

a ka m weka akamweka

Funza maana ya maneno mapya: porini, kondoo, fisi. Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mwanafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi. Fisi na Tumbili

?

Maswali

N: Fisi alikutana na w anyama wangapi? (Watatu) T: Taja wanyama ambao fisi alikutana nao. (Sungura, tumbili, kondoo) U: Unafikiri fisi alikula nini? (Kubali jibu sahihi.)

•••

~.: Zoezi Wanafunzi waandike tarakimu kwa maneno 1 - 10 katika vikundi vya watu wawili, kisha wacheze mchezo wa kuhesabu wanaoujua.

~

Kazi ya ziada

Mwanafunzi aandike aina nne ya vyakula vya kiasili anavyokula nyumbani.

•

Tarehe:

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

/.,.

~ Maliya Serikali ya Kenya

120

ldadi: - ::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-~-

Kipindi cha 103: Marejeleo

Mil

~ Marejeleo 2

103 na 104

Tamka sauti /y/. Soma maneno. Mw anafunzi aonyeshe kidole juu akisikia sauti mw anzoni mw a neno au aonyeshe kidole chini asiposikia sauti mw anzoni mw a neno. N/T/U: yangu, nyanya U: yangu, nyeupe, yake, nyanya

■

Taja jina la herufi na utamke sauti. nd y • Tamka sauti ya her ufi na usome silabi. nd e nde

nd i ndi

nd o ndo

• Soma silabi na maneno. ya ngu nye u pe yan gu

ya ke

nyeupe

yake

y

0

■

Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: nd U: Endelea na herufi y. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 103.

yo

nya nya nyanya

♦ Sarufi: M atumizi

ya 'huyu ', 'h awa' Soma sent ensi zifuatazo. 1. Wa zee hawa wanaugua. 2. Mt oto huyu ni mdogo.

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi.

3. Mwalimu huyu ni mrefu. Kusoma hadithi Kaka Banda Mimi ni Ndunge. Nina ndugu mmoja anayeitwa Banda. Banda anaishi Suswa. Nyumba yake iko karibu na Bonde. Banda hutengeneza sabuni. Mke wake hupika maharagwe na mahindi. Juzi nilipomt embelea, Banda alininunulia kitanda, kinanda na kalenda kutoka kwa rafiki yake Janda. Banda alinishauri nisome kwa bidii iii niishi maisha mazuri baadaye.

N/T/U: / nd/ / e/ silabi ni nde U: Endelea na ndi, ndo M w anafunzi asome silabi kw enye ukurasa wa 103.

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: ya ngu -yangu U: Endelea na maneno nyeupe, yake Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 103.

ml

Fil

103 na 104

M samiati Funza maana ya maneno haya: bonde, kinanda, kalenda.

◄)

Marejeleo 2

Taja j ina la herufi na utamke sauti. ND

Im

Hadithi ya mwanafunzi N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

nd

• Soma sehemu za neno na neno lote. ni Ii po m tembe lea nilipomtembelea

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. Mw anafunzi atoe utabiri.

,. ■

Ufahamu wa fonimu

?

a Ii ni shauri

alini shauri

a na ye itwa

a Ii ni nunulia

anayeitwa

alininunulia

Maswali

N: Banda anaishi w api? {Suswa) T: M ke w ake Banda hufanya kazi gani? (Hupika maharagwe na mahindi)

Hadithi ya mwalimu

Tazama picha. Sikiliza hadithi.

U: Wew e una kaka w angapi? (Kubali jibu sahihi.)

Sehemu za mwili

♦

Sarufi Matumizi ya hawa na huyu Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja . Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria w atu w engi .

•••

~.: Zoezi M w anafunzi afanye zoezi kw enye ukurasa wa 103.

~

Kazi ya ziada M w anafunzi aandike w atu w anne anaow apenda katika familia yake. Atumie majina ya familia kwa mfano: nyanya.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

121

ldadi: -

====-=-=--=-------Hakiuzwi

Kipindi cha 104: Marejeleo

Mil

A Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: ND U: Endelea na herufi nd. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 104.

Marejeleo 2

103 na 104

■

Taja jina la herufi na utamke sauti. nd y • Tamka sauti ya her ufi na usome silabi. nd e nde

nd i ndi

nd o ndo

• Soma silabi na maneno. ya ngu nye u pe yan gu

ya ke

nyeupe

yake

y

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo usome neno kw a upesi. N/T/U: ni Ii po m tembelea - nilipomtembelea U: alinishauri, alininunu lia, anayeitw a. Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 104.

0

yo

nya nya nyanya

♦ Sarufi: M atumizi

ya 'huyu ', 'h awa' Soma sent ensi zifuatazo. 1. Wa zee hawa wanaugua.

W

Hadithi ya mwanafunzi U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 103 .

2. Mt oto huyu ni mdogo.

3. Mwalimu huyu ni mrefu. Kusoma hadithi Kaka Banda Mimi ni Ndunge. Nina ndugu mmoja anayeitwa Banda. Banda anaishi Suswa. Nyumba yake iko karibu na Bonde. Banda hutengeneza sabuni. Mke wake hupika maharagwe na mahindi. Juzi nilipomt embelea, Banda alininunulia kitanda, kinanda na kalenda kutoka kwa rafiki yake Janda. Banda alinishauri nisome kwa bidii iii niishi maisha mazuri baadaye.

• E Hadithi ya mwalimu Sehemu za mwili Kichw a, mabega, magoti, vidole, Magoti vidole, magoti, vidole, Kichw a, mabega, magoti, vidole, Masikio, macho, pua na mdomo.

Nitazitunza sehemu za mw ili, sehemu za mw ili, sehemu za mwili, Nitazitunza sehemu za mw ili, Masikio, macho, pua na mdomo.

ml

Fil

103 na 104

Kichw a, mabega, magoti vidole, Magoti vidole, magoti vidole, Kichw a, mabega, magoti, vidole, Masikio, macho, pua na mdomo.

Marejeleo 2

Tukiwa nyumbani, tutunze miguu, Tutunze mgongo, tutunze tumbo, Tukiwa nyumbani, tutunze shingo, Sehemu zote, za mw ili tutunze.

,. ■

Taja j ina la herufi na utamke sauti. ND

nd

• Soma sehemu za neno na neno lote. ni Ii po m tembe lea nilipomtembelea

Tukiwa shuleni, tutunze nyw ele, Tutunze pua, tutunze kucha, Tukiwa shuleni, tutunze macho, Sehemu zote, za mw ili tutunze.

a Ii ni shauri

alini shauri

a na ye itwa

a Ii ni nunulia

anayeitwa

alininunulia

Hadithi ya mwalimu

Funza maana ya maneno haya: nitazitunza, magoti. Soma kichw a cha shairi. Jadili picha. M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadith i mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

Tazama picha. Sikiliza hadithi. Sehemu za mwili

?

Maswali N: Taja sehemu za mw ili zilizotajw a kwenye shairi. (Kichwa, vidole, magoti n.k) T: Taja sehemu za mw ili unazojua. (Kubali jibu sahihi.) U: Eleza umuh imu w a kutunza sehemu zetu za mw ili. (Kubali jibu sahihi.)

:·-. ••• zoez1. Eleza wanafunzi w ajadiliane w akiw a katika vikundi vya w aw ili w awili kisha w aandike siku w anazoenda shuleni.

~

Kazi ya ziada M w anafunzi aandike maneno manne katika umoja na w ingi. Kwa mfano : mtu - w atu.

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-- - - -

122

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 105: Marejeleo

*''

■

105

Marejeleo 2

Ufahamu wa herufi

ffll Jedwal i la s ilabi

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: Y U: Endelea na herufi y, W, w. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 105.

Tum ia s ilabi zi lizo kwenye j edwa li kuunda maneno. Kw'1 mfono: we ZQ - we z'1

lffl

■

Taja jina la herufi na utamke sauti. Yy

W w

ZQ

ye

we

VO

SQ

ZQ

Jedwali la silabi Chora jedw ali la silabi. N/T/U: Soma silabi zote pamoja na mw anafunzi. Tumia silabi 'we' na 'za' kuandika neno 'w eza'. Soma neno pamoja na mw anafunzi. U: M wanafunzi aunde maneno halisi kwa kutumia jedw ali la silabi kw enye ukurasa wa 105.

WU

♦ S'1rufi: N'1fs i y'1 kw'1nrn w'1 k'1ti uliopo

Kam ilis ha sentensi zifuata zo ukitum ia nafsi ya kwanza na wakati u liopo. Kw'1 mfon o: Mimi nin'1end'1 shu le ni Sis i tun'1end'1 shu leni 1 . Mimi nunua kalamu. Sis i nunua ka lamu. 2. Mimi __ cheza mpira. Sis i _ cheza mpira. 3. Mimi __ chota maj i. Sis i _ chota maj i. 4. Mimi __ kunywa uj i. Sis i _ kunywa uj i. S. Mimi __ fyeka nyasi. Sis i _ fyeka nyasi. 6. Mimi __ pi ka sima. Sis i _ p ika sima. 7. Mimi __ tazama run inga. Sis i _ tazama runinga.

♦

Sarufi

Matumizi ya huyu na hawa Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja . Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria w atu w engi. M w anafunzi afanye zoezi kw enye ukurasa wa 105.

Zoezi: Ku'1ndik'1

tJ

Andika maneno haya katika daftari lako.

Kuandika maneno Soma maneno haya mara m bili huku w anafunzi w akiyaandika kwenye madaftari yao: yangu, zizi

1. Maharagwe

2. Gred i 3 . Jumanne

&

Im

Kuandika

T: Rejelea aina mbali mbali za chakula pamoja na w anafunzi. U: M wanafunzi afanye zoezi la kuandika kw enye ukurasa wa 105 katika daftari lake.

~

Kazi ya nyongeza

M w anafunzi ahamasishe mw enzake nyumbani kuhusu umuhimu w a vyakula vya kiasili.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

123

ldadi: -

====-=-=--=-------Hakiuzwi

Kipindi cha 106: Mwili wangu 2

@ii

~

Mwili wangu 2

106 na 107

Tamka sauti /ch/. Soma maneno. Mwanafunzi aonyeshe kidole juu akisikia sauti mwanzoni mwa neno au aonyeshe kidole chini asiposikia sauti mwanzoni mwa neno. N/T: chafu, shavu U: chake, chatu

··- ..

■ Taja j ina la herufi na utam ke sauti.

ch w • Tamka sauti ya herufi na usome si lab i. ch e ch i ch 0 dh 0 che chi cho dho • Soma si lab i na maneno. m s i cha na ku cha na msichana ku chana

c ha ke chake

h b 0 bo

■

Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: ch U: Endelea na herufi h na w. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 106.

ku cha kucha

♦ Sarufi: Umoja n a wingi wa majina Soma sentensi h izi kwa sauti. Wingi Um oja

1. Vidole v inauma. 2. Miguu imeoshwa. 4. Vifua vimepona.

1. Kidole kinauma.

2. Mguu umeoshwa. 3 . Kifua kimepona.

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: /ch/ /e/ silabi niche U: Endelea na silabi chi, cho, dho, bo Mwanafunzi asome silabi kwenye ukurasa wa 106.

Kus o ma hadithi

Cl Gacheri ajifunza usafi Chema alikuwa msichana safi. Alipenda kuoga, kusugua meno na kuchana nywe le zake. Kila mtu alimpenda na kumsifu. Gacheri al itaka kuwa kama Chema. Chema alimfunza j insi ya kudumisha usafi. Walimu walifurahi. Chema al iah idi kufundisha wasichana wengine usafi wa mw ili.

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: m si cha na - msichana U: - Endelea na maneno kuchana, chake, kucha Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 106.

m @¥§

M samiati Funza maana ya maneno haya: kusugua meno, kuchana nywele, kudumisha.

Mwili wangu 2

106 na 107

◄) ■ Taja j ina la herufi na utamke sauti.

V

• Soma sehemu za neno na neno lote. a Ii m penda ku m s ifu alimpenda kumsifu

W

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

wa Ii m zawadia walimzawadia

alimfunza

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri.

v

a Ii m funza

Ufahamu wa fonimu

?

Maswali N: Nani alikuwa msichana safi? (Chema) T: Taja vitu alivyofanya msichana safi. (Kuoga, kusugua meno na kuchana nywele zake) U: Ungefanya nini kama ungekuwa na rafiki mchafu? (Kubali jibu sahihi.)

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza had ithi.

Mwili wangu

~

Sarufi Umoja na wingi wa majina Eleza umoja na wingi wa majina. Sisitiza sehemu za neno zinazobadilika. Kwa mfano: Mkono - Mikono

:··.

••• Zoez1. Mwanafunzi afanye zoezi kwenye ukurusa wa 106.

~

Kazi ya ziada Mwanafunzi aandike majina manne yanayohusu kutunza na kuheshimu mwili w ake.

m

•

Tarehe: / .,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Maliya Serikali ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

124

ldadi: - ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::~-

Kipindi cha 107: Mwili wangu 2

@ii

A Mwili wangu 2

106 na 107

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: V U: Endelea na herufi v. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 107.

··- ..

■ Taja j ina la herufi na ut am ke sauti.

ch w • Tamka sauti ya herufi na usome s il ab i. ch e ch i ch 0 dh 0 che chi cho dho • Soma si lab i na maneno. m s i cha na ku cha na msichana ku chana

c ha ke chake

h b 0 bo

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo useme neno kwa upesi. N/T/U: a Ii m penda - alimpenda U: Endelea na maneno kumsifu, alimfunza, w alimzaw adia Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 107.

ku cha kucha

♦ Sarufi: Umoja n a wingi wa majina Soma sentensi h izi kwa sauti. Wingi Um oja

1. Vi do le v inauma. 2. Mi guu imeoshwa. 4. Vifua vimepona.

1. Kidole kinauma.

2. Mguu umeoshwa. 3 . Kifua kimepona.

iWI

Hadithi ya mwanafunzi U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 106.

.E

Kus o ma hadithi

Cl Gacheri ajifunza usafi Chema alikuwa msichana safi. Alipenda kuoga, kusugua meno na kuchana nywe le zake. Kila mtu alimpenda na kumsifu. Gacheri al itaka kuwa kama Chema. Chema alimfunza j insi ya kudumisha usafi. Walimu wa lifurahi. Chema al iah id i kufundisha wasichana wengine usafi wa mw ili.

Hadithi ya mwalimu

Mwiliwangu Jana mchana mama yangu alimw osha dada yangu Maria. Nilimwomba mama aniruhusu nimw oshe Maria. Mama aliamua kunifunza kwanza. Kesho yake, nilimw osha Maria. Nilianza kw a kumw osha kichw a. Niliizisafisha nywele zake na masikio. kw enye uso, nikamw osha macho, pua na mdomo. Kisha nikamw osha mikono, kifua, tumbo na magoti. Nilimaliza kw a kuiosha miguu yote miwili na kukata kucha. " Mama, kw a nini Maria huoshw a mara mbili kw a siku?" Nilimw uliza mama. " Ki la mtu anatakiwa kuoga kila mara," alijibu mama. Alisema kuw a wasichana kama mimi sawa na wavulana w anatakiwa kuoga baada ya kucheza.

m @¥§

Mwili wangu 2

106 na 107

■ Taja j ina la herufi na utamke sauti.

V

v

• Soma sehemu za neno na neno lote. a Ii m penda ku m s ifu alimpenda kumsifu a Ii m funza

Funza maana ya maneno haya: uso, kifua, tumbo. Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha . M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadith i mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

wa Ii m zawadia walimzawadia

alimfunza

Ufahamu wa herufi

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza had ith i.

?

Mwili wangu

Maswali

N: Maria huoshw a mara ngapi kw a siku? {Mbili)

T: Taja sehemu alizooshw a Maria kwenye uso. (Kichwa, nywele, masikio, uso, macho, pua na mdomo) U: Kw a nini ni muhimu kuoga? (Iii tuwe safi)

:·-.

••• Zoez1. M w anafunzi aandike sehemu tano za mw ili.

~

Kazi ya ziada M w anafunzi aandike nj ia nne za kutunza na kuheshimu mwili w ake.

m Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

125

ldadi: -

====-=-=--=-------Hakiuzwi

Kipindi cha 108: Mwili wangu 2

Mild

~

Mwili wangu 2

108na 1oq

Tamka sauti /dh/. Soma maneno. Mwanafunzi aonyeshe kidole juu akisikia sauti mwanzoni mwa neno au aonyeshe kidole chini asiposikia sauti mw anzoni mwa neno. N/T/U: dhahabu, thamani U: dhahabu, thamani, nadh ifu, dhati

,: ■

Taja j ina la herufi na utamke sauti. dh ch

• Tamka sauti ya herufi na usome s ilabi. dh e dh i dh o dh u dhe dhi dho dhu • Soma silabi na maneno. na dhi fu dha ha bu nadh ifu dhahabu

chi ch i

■

Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: dh U: Endelea na herufi ch. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 108.

dha rau dharau

♦ Sarufi: Umoj a na wingi wa majina Tumia maneno haya kutunga sentensi katika umoja. 1. kiuno 2. kichwa 3. mkono

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: silabi ni /dh/ /e/ dhe U: Endelea na silabi dhi, dho, dho, chi Mwanafunzi asome silabi kwenye ukurasa wa 108.

Ku so ma hadit hi Chitai na Bukachi Chitai na Bukachi n i watoto nadhifu. Kila asubuh i wao huoga na kup iga meno mswaki. Kisha huvaa viatu na soksi za rangi ya dhahabu. Wao hufonya kaz i za nyumbani bila dharau. Wao hunawa kabla ya kula na baada ya kutumia msala na kucheza. Wao hupata lishe bora. Wamefunzwa kuwa uchafu hudhuru afya .

Mid ■

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: na dhi fu - nadhifu U: Endelea na maneno dhahabu na dharau Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 108.

t9 ◄)

wa me funzwa wamefunzwa

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri.

Taja j ina la herufi na utam ke sauti. DH dh

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu nawa hunawa

M samiati

Funza maana ya maneno haya:nadhifu, dhahabu, dharau .

Mwili wangu 2

108 na 1oq

Ufahamu wa fonimu

hu oga huoga hu dhuru hudhuru

W

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

?

Maswali N: Chitai na Bukachi hupenda nini? (Kuoga na kupiga meno mswaki) T: Kila mara wakitoka msalani hufanya nini? (Hunawa mikono) U: Eleza uhuhimu wa lishe bora. (Kubali jibu sahihi)

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sik iliza hadithi. Familia ya vidole

♦

Sarufi

Umoja na wingi wa majina Eleza umoja na wingi wa majina. Sisitiza sehemu za neno zinazobadilika. Kwa mfano: Jicho - Macho

:·-. ••• zoez1. Mwanafunzi afanye zoezi kwenye ukurasa wa 108.

~ Kazi ya ziada Mwanafunzi atunge sentensi nne akitumia sehemu za mwili zifuatazo: mkono, miguu, pua, mdomo.

ml

•

Tarehe:

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

Muda: _________

/.,.

~ Maliya Serikali ya Kenya

126

ldadi:

- ::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-~-

Kipindi cha 109: Mwili wangu 2

Mill

■

Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: DH U: Endelea na dh . Wanafunzi wasome jina la herufi na sauti kwenye ukurasa wa 109.

Mwili wangu 2

108 na 10q

,: ■

Taja j ina la herufi na utamke sauti. dh ch

• Tam ka sauti ya herufi na usome s ilabi. dh e dh i dh o dh u dhe dhi dho dhu • Soma s ilabi na maneno. na dhi fu dha ha bu nadh ifu dhahabu

ch i ch i dha rau dharau

♦ Sarufi: Umoj a na wingi wa majina Tumia maneno haya kutunga sentensi katika umoj a. 1. kiuno 2. kichwa 3. mkono

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha unganishe sehemu hizo useme neno lote kwa upesi. N/T/U: hu nawa - hunawa U: Endelea na huoga, wamefunzwa M wanafunzi asome maneno kwenye ukurasa wa 109.

iWI

Hadithi ya mwanafunzi U: Somea mwenzako hadithi kwenye ukurasa wa 108.

.E

Hadithi ya mwalimu

Ku so ma hadit hi Chitai na Bukachi

Familia ya vidole Familia ya vidole iliishi katika kijiji cha M wili. Ku likuwa na vidole mbalimbali: kidole cha gumba, kidole cha shahada, kidole cha kati, kidole cha pete na kidole kidogo. Siku moja, vidole vilijadili kuhusu ni nani alikuwa muhimu zaidi kati yao. Kidole cha gumba kikasema, "Bila mimi, nyinyi ni dhaifu kabisa." Kidole cha kati kikajibu kwa maringo, "Wee, mfupi! Huoni mimi ndimi mrefu zaidi?" Kidole cha pete kikasema, " Binadamu ananiheshimu sana . Ndio maana yeye hunivisha pete." Kidole cha shahada kikawaza na kusema, "Hamjui mimi ndimi alama ya nguvu?" M wishowe kidole cha mw isho kikajibu, "Wacheni kusemezana . Kila mmoja wetu ana manufaa. Tukifanya kazi pamoja na kwa amani, tutaendelea kujenga familia yetu. Tunastahili kuishi pamoja na kushirikiana iii tufaulu maishani. Umoja ni nguvu."

Chitai na Bukachi n i watoto nadhifu. Kila asubuh i wao h uoga na kup iga meno mswaki. Kisha huvaa viatu na soksi za rang i ya dhahabu. Wao h ufonya kazi za nyumban i bila dharau. Wao hunawa kabla ya ku la na baada ya kutum ia msala na kuche za. Wao hupata lishe bora. Wamefun zwa kuwa uchafu h udhuru afya .

Mil ■

Mwili wangu 2

108 na 1oq

Taja j ina la he rufi na utam ke sauti. DH dh

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu nawa hunawa

hu oga huoga

Funza maana ya maneno haya: gumba, shahada, kusemezana. Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. M wanafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mwanafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

hu dhuru hudhuru

wa me funzwa wamefunzwa Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sik iliza hadith i.

?

Familia ya vidole

Maswali N: Siku moja vidole viliongea kuhusu nini? (Ninani a/ikuwa muhimu zaidi kati yao) T: Kidole cha gumba kilisemaje? (Bila m imi, nyinyi ni dhaifu sana) U: Je, kwa kujadiliana na mwenzako, unafikiri vidole hushirikiana vipi? (Kubali jibu sahihi.)

:·-. ••• zoez1. M wanafunzi aandike majina ya vidole vya mkono.

@.

Kazi ya ziada M wanafunzi aeleze umuhimu wa sehemu za mwili zifuatazo. 1. Macho 2. Mdomo 3. Nyayo 4. Mikono

ml

ldadi: -

127

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 110: Mwili wangu 2

Mild

■

Mwili wangu 2

110

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: DH U: Endelea na herufi CH, ch na dh. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 110.

■

Taja jina la herufi na ut amke saut i. DH dh CH IHl Jedwal i la silabi Tu mia s il ab i kati ka j edwal i kuund a maneno. Kwa mfono: fe dhe ha - fedheha

♦ 5arufi:

Ufahamu wa herufi

ch

lffl

ha

cho

dhe

ra

fe

da

Jedwali la silabi Chora jedw ali la silabi. N/T/U: Soma silabi zote. Tumia silabi 'fe dhe ha' kuandika neno 'fedheha '. Soma neno pamoja na mw anafunzi. U: Mpe mw anafunzi nafasi ya kuunda maneno halisi kutumia jedw ali la si labi kw enye ukurasa wa 110.

Umoja n a wingi wa majina

Tum ia maneno haya kutunga sent ensi ka t ika wing i. 1. masikio 2. vidole 4. macho 3. mapaja 5 . midomo 6. pua

♦

Sarufi

Umoja na wingi wa majina Eleza umoja na w ingi w a majina. Sisitiza sehemu za neno zinazobadilika . Kw a mfano : Mgongo - Migongo M w anafunzi w afanye zoezi kw enye ukurasa wa 110.

Zoezi: Ku a ndika Andi ka wingi wa sehemu hizi za mwi li. 1. mkono 2 . mguu 3. kidole 4 . tumbo 5 . kiuno 6 . kifua

tJ

Kuandika maneno

U: Soma maneno haya mara mbili huku w anafunzi

w akiyaandika kwenye madaftari yao: chafu, shavu . Hakikisha w anaandika kw a hati nadhifu w anapofanya mazoezi ya kuandika.

&

m

Kuandika

T: Rejelea sarufi ya umoja na w ingi pamoja na w anafunzi. U: M wanafunzi afanye zoezi la kuandika kw enye ukurasa wa 110 katika daftari lake.

~

Kazi ya ziada M w anafunzi aimbie m lezi w ake nyimbo anazozijua.

•

Tarehe:

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

/ .,.

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

128

ldadi: - ::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::--_

Kipindi cha 111: Mwili wangu 2 ~ ' ' ' ' 111

na

Tamka sauti /ng/. Soma maneno. M w anafunzi aonyeshe kidole juu akisikia sauti mw anzoni mw a neno au aonyeshe kidole chini asiposikia sauti mw anzoni mw a neno. N/T/U: ngao, shingoni U: ngapi, shanga, ngazi, mguu

112

■

Taja jina la her ufi na utamke sauti. ng dh • Tamka sauti ya her ufi na usome silabi. ng e ng i ng o ng u nge ngi ngo ngu • Soma silabi na maneno. we nza ngu tu zu ngu m ze we nz,m gu t uzungumze

d dh e dhe

■

Ufahamu wa herufi

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: ng U: Endelea na herufi dh na d. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 111.

nyi ngi nying i

♦ Sarufi: Umoja na wingi wa majina

Andika wing i wa sehemu hi zi za mwili. 1. ukucha 2. goti 3.

Ufahamu wa fonimu

kis igino

•

Ku s oma Shairi Mwili Sikilizeni wen zangu, pamoja t uzungum ze, Shairi tu likar iri, kuhusu mwili, Mwili ni muhimu, amenipa Mungu, Sehemu za mwili, t uzi tun ze vizur i.

Kusoma silabi

Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: / ng/ / e/ silabi ni nge U: Endelea na ngi, ngo, dhe M w anafunzi asome silabi kw enye ukurasa wa 111.

*

Sehemu hi zi ni nyingi, kama t unavyofohamu, Tunayo macho, pua na mdomo, Macho huona, pua hunusa, Midomo huongea, tu itunze vizuri.

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: w e nza ngu - w enzangu U: Endelea na neno tuzungumze Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 111.

Zote sij azitaj a, nawe uzit aje, Mikono hushika, miguu hutembea, Sikio husikia, yale anayosema mwalimu, Sehemu una zozij ua, unazitunzaj e?

1111

t9

Msamiati

Funza maana ya maneno haya: midomo, pua, sikio.

Mitii ■

◄)

111 na 112

Kabla ya kusoma

Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. M w anafunzi atoe utabiri.

Taja j ina la her ufi na utamke sauti. NG ng

W

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri

• Soma sehemu za neno na neno lote. tu zungumze tuzun gumze

tu Ii kariri tulika riri

tu zi tun zeni t uzitunzeni

u ta zi taja

?

Maswali

N: Shairi hili linahusu nini? {M wili wangu)

uta zitaj a

T: Pua hufanya kazi gani? (Kunusa)

Hadithi ya mw a limu Ta zama picha. Sikiliza hadit hi.

U: Kwa nini ni muhimu kuutunza mw ili w ako? (Kubali jibu sahihi)

Safari yetu

♦

Sarufi

Umoja na wingi wa majina Eleza umoja na wingi w a majina. Sisitiza sehemu za neno zinazobadilika . Kw a mfano : Kifua - Vifua

:·-. ••• zoez1. M w anafunzi afanye zoezi kw enye ukurasa wa 111.

~

Kazi ya ziada M w anafunzi akamilishe vifungu vifuatavyo akitumia huyu au hawa . 1. Walimu _ _ _ _ 3. M sichana _ _ __ 2. Mbuzi _ _ _ _ _ 4. Madaktari _ _ __

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

129

ldadi: -

====-=-=--=-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 112: Mwili wangu 2 ■

' ' ' ' 111

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: NG U: Endelea na herufi ng. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 112.

na 112

■

Taja jina la her ufi na utamke sauti. ng dh • Tamka sauti ya her ufi na usome silabi. ng e ng i ng o ng u nge ngi ngo ngu • Soma silabi na maneno. we nza ngu tu zu ngu m ze we nz,m gu t uzungumze ♦ Sarufi: Umoja

d dh e dhe

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo useme neno kwa upesi. N/T/U: tu zungumze - tuzungumze U: Endelea na maneno tu likariri, tuzitunzeni, utazitaja M w anafunzi asome maneno kwenye ukurasa wa 112.

nyi ngi

nying i

na wingi wa majina

Andika wing i wa sehemu hi zi za mwili. 1. ukucha 2. goti 3.

kis igino

W

Hadithi ya mwanafunzi U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 111.

Ku soma Shairi Mwili Sikilizeni wen zangu, pamoja t uzungum ze, Shairi tu likar iri, kuhusu mwili, Mwili ni muhimu, amenipa Mungu, Sehemu za mwili, t uzi tun ze vizur i.

.E

Hadithi ya mwalimu

Safariyetu Jumamosi tulienda kumtembelea nyanya. Nilivaa nguo mpya na viatu maridadi. Kaka yangu alijikwaa tukicheza, alivaa champal i. Mama alinipa kikapu nibebe mgongoni. Mama alibeba gunia la viazi kich w ani. Tulipoanza safari, mama alituambia tuchunge tusianguke. Tu lipofika mton i mimi na kaka yangu tulishind w a kuvuka. Mama alivuka upande w a pili na kutua gunia la viazi. Alirudi upande w etu. Alimbeba kaka yangu begani na kuvishika vidole vyangu vya mkono. Tul ivuka mto na kuendelea na safari yetu hadi kwa nyanya. Nyanya alifurahi kutuona.

Sehemu hi zi ni nyingi, kama t unavyofohamu, Tunayo macho, pua na mdomo, Macho huona, pua hunusa, Midomo huongea, tu itunze vizuri. Zote sij azitaj a, nawe uzit aje, Mikono hushika, miguu hutembea, Sikio husikia, yale anayosema mwalimu, Sehemu una zozij ua, unazitunzaj e?

1111

Mitii ■

111 na 112

Funza maana ya maneno haya: mgongoni, begani, champali. Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

Taja j ina la her ufi na utamke sauti. NG

Ufahamu wa herufi

ng

• Soma sehemu za neno na neno lote. tu zungumze tuzun gumze

tu Ii kariri tulikariri

tu zi tun zeni t uzitunzeni

u ta zi taja

?

Maswali

N: Mama alibebea w api gunia la viazi? (Kwenye kichwa)

uta zitaj a

T: Tunashika vitu kwa kutumia nini? (Mikono) Hadithi ya mwa limu Ta zama picha. Sikiliza hadit hi.

U: Kwa nini w atu huvaa viatu? (Kubali jibu sahihi.)

:·-. ••• zoez1.

Safari yetu

M w anafunzi aandike sentensi zifuatazo kw a w ingi. Umoja Wingi 1. Huu ni mkono. 2. Huu ni mpira. 3. Huu ni mkoba .

~

Kazi ya ziada

M w anafunzi aandike sentensi zifuatazo na aw asomee w alezi w ake nyumbani. 1. Kuku huyu ni w etu. 2. Ng'ombe haw a w ameku la nyasi. 3. Vifaranga haw a ni w engi. 4. Magari haya ni ya babu.

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

130

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 113: Mwili wangu 2 ~

Tamka sauti /gh/. Soma maneno. M w anafunzi aonyeshe kidole juu akisikia sauti mw anzoni mw a neno au aonyeshe kidole chini asiposikia sauti mw anzoni mw a neno. N/T/U: ghasia, kifua, gharama U: gari, gharama, ghorofa

' ' ' ' 113na 114 ■ Taj a j ina la her ufi na utamke sauti.

gh •

ng

ch

Tamka sauti ya her ufi na usome silabi. gh e gh i gh o gh u ng a

ghe

gh i

gh o

• Soma silabi na maneno. gho ro fa ni

nga

ch u

chu

■

Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: gh U: Endelea na ng na ch . M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 113.

m cha nga ni

ghorofoni

♦

ghu

mchangani

fo ro dha ni

ki chwa

forodhan i

kichwa

Sarufi: Umoja na wingi wa majina

Tunga sentensi ukitumia maneno haya. 1. sikio 2. kiganj a

3.

kiuno

Kusoma hadithi Marafiki watatu Mjini Mwili paliishi mar afiki wat atu. Wa kwanza aliitwa Kichwa. Aliishi ghorofoni pamoj a na ndugu zake Macho, Pua, Mdomo na Masikio. Wa pili alikuwa Mkono. Aliishi forodhani na ndugu zake Vido le na Kucha. Wa tat u alikuwa Mguu. Aliish i mchangani na ndugu zake, Nyayo na Visig ino. Marafiki hao watatu walifoana kwa hali na mali. Waliishi raha mustarehe.

ID

• Kusoma silabi Tamka kila sauti kisha unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: / gh/ / e/ silabi ghe U: Endelea na ghi, gho, ghu, chu M w anafunzi asome silabi kw enye ukurasa wa 113.

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: gho ro fa ni - ghorofani U: mchangani, forodhani, kichw a Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 113. Msamiati Funza maana ya maneno haya: kichwa, macho, vidole.

Mitii

113 na 114

◄)

Kabla ya kusoma N/T/U: Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. Mw anafunzi atoe utabiri.

■ Taja jina la herufi na ut amke sauti.

GH

gh

W

• Soma sehemu za neno na neno lot e. pa Ii ishi

al ii twa

a Ii kuwa

ishi

a li is hi

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

a Ii itwa

p al iishi

a Ii

Ufahamu wa fonimu

?

Maswali N: Taja marafiki w anaozungumziw a katika hadithi? (Kichwa, m kono, mguu)

alikuwa

Hadithi ya mw a limu

Tazama picha. Sikiliza hadit hi.

T: Taja ndugu w a kichwa. (Macho, pua, mdomo na masikio)

Nywele zetu

U: Sehemu zilizotajw a zina umuhimu gani? (Kubali jibu sahihi.)

~

Sarufi Umoja na wingi wa majina Eleza umoja na wingi w a majina. Sisitiza sehemu za neno zinazobadilika . Kw a mfano : Goti - Magoti

:·-. ••• zoez1. M wanafunzi afanye zoezi kwenye ukurasa wa 113.

~

-

Kazi ya ziada M w anafunzi atunge sentenzi akitumia maneno haya: 1. Kuoga 2. Rafiki 3. Safi

Muda: - --=- - =- - =- - =----_ - -_-_-_-_-_-_-____

131

ldadi: -

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 114: Mwili wangu 2 A

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: GH U: Endelea na herufi gh. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 114.

' ' ' ' 113na 114 ■ Taj a j ina la her ufi na utamke sauti.

gh •

ng

ch

Tamka sauti ya her ufi na usome silabi. gh e gh i gh o gh u ng a

ghe

gh i

gho

• Soma silabi na maneno. gho ro fa ni

ch u

nga

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo useme neno lote kwa upesi. N/T/U: Endelea na maneno pa Ii ishi - paliishi U: aliitw a, aliishi, alikuw a Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 114.

chu

m cha nga ni

ghorofoni

♦

ghu

mchangani

fo ro dha ni

ki chwa

forodhan i

kichwa

Sarufi: Umoja na wingi wa majina

Tunga sentensi ukitumia maneno haya. 1. sikio 2. kiganj a

3.

iWI

kiuno

.E

Marafiki watatu Mjini Mwili paliishi mar afiki wat atu. Wa kwanza aliitwa Kichwa. Aliishi ghorofoni pamoj a na ndugu zake Macho, Pua, Mdomo na Masikio. Wa pili alikuwa Mkono. Aliishi forodhani na ndugu zake Vido le na Kucha. Wa tat u alikuwa Mguu. Aliish i mchangani na ndugu zake, Nyayo na Visig ino. Marafiki hao watatu walifoana kwa hali na mali. Waliishi raha mustarehe.

Hadithi ya mwalimu

Nywele zetu Nyw ele hupatikana sehemu ya juu ya kichwa . Watu w engi hupenda kufuga nywele. Wasichana hufuga nyw ele ndefu. Wavulana nao huw a na nyw ele fupi. Nywele za kupendeza ni muhimu kuw ekw a safi kila wakati. Nyw ele chafu huingiwa na chaw a. Nywele chafu zinaw eza ku leta magonjw a. Nyw ele safi hupendeza na kumeremeta . Ukitaka ku wa na nyw ele za kupendeza ni sharti uzitunze vilivyo. Nyw ele lazima zioshw e vizuri na maj i vuguvugu pamoja na sabuni. Baada ya kuoshw a sharti zipakw e mafuta na kuchan w a kw a kichana safi. Wale w apendao nyw ele fupi huzipeleka kwa kinyozi.

ID 113 na 114

■ Taja jina la herufi na ut amke sauti.

GH

Funza maana ya maneno haya: nywele, kumeremeta, kichwa.

gh

• Soma sehemu za neno na neno lot e. pa Ii ishi

Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

a Ii itwa

p al iishi

a Ii

Hadithi ya mwanafunzi

U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 113.

Kusoma hadithi

Mitii

Ufahamu wa herufi

al ii twa

a Ii kuwa

ishi

a li ishi

alikuwa

?

Hadithi ya mw a limu

Tazama picha. Sikiliza hadit hi.

Maswali

N: Nywele hupatikana w api? (Hupatikana sehemu ya juu ya kichwa)

Nywele zetu

T: Nywele chafu huleta nini? (Hu/eta chawa, magonjwa ya ngozi) U: Wew e hutunza vipi nywele zako? (Kubali jibu sahihi.)

:··.

••• Zoez1. M w anafunzi atazame picha kisha aandike sentensi nne kuhusu picha hiyo.

~

•

Tarehe:

-

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

M w anafunzi aandike sentensi nne kuhusu usafi w a mw ili.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_"".:____

/.,.

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

Kazi ya ziada

132

ldadi: - ::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-~-

Kipindi cha 115: Mwili wangu 2

*''

■ 115

Ufahamu wa herufi

ffll Jedwal i la s ilabi

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: GH U: Endelea na herufi gh, NG, ng. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 115.

Tum ia s ilabi katika j edwa li kuunda maneno. Kw'1 mfono: chu ng'1 - chung'1

lffl

■

Taja jina la herufi na utamke sauti. GH gh NG ng

I ::: I ~: I

:hQu

I :

Jedwali la silabi Chora jedw ali la silabi. N/T/U: Soma silabi. Tumia silabi 'chu' na 'nga' kuandika neno chunga. Soma neno pamoja na mw anafunzi. U: Mpe mw anafunzi nafasi ya kuunda maneno halisi kutumia jedw ali la si labi kw enye ukurasa wa 115.

gh'1 ni

♦ S'1rufi: Umoj'1 n'1 wingi

Soma sent ensi zifuatazo. Um oj'1 1. Sikio linau ma. 2. Mkono umechafuk'1. 3. Mguu wake ni mfup i. 4. Jicho langu linatoa machozi. S. Ukucha wangu unapakwa rangi.

Wingi M'1s ik io yanauma. Mikono imechafuka. Miguu yao ni mifupi. M'1cho yetu yanatoa machozi . Kucha zetu zi napa kwa rangi.

~

Sarufi

Umoja na wingi wa majina Eleza umoja na w ingi w a majina. Sisitiza sehemu za neno zinazobadilika . Kw a mfano : Sikio - Masikio M w anafunzi afanye zoezi kw enye ukurasa wa 115.

!j

Zoezi: Ku'1ndik'1 Chora umbo la kichwa na utaj e sehemu hizi. 1. jicho 2. sikio 3. pua

Kuandika maneno

U: Soma maneno haya mara mbili huku w anafunzi w akiyaandika kwenye madaftari yao: kusugua, meno Hakikisha w anafunzi w anaandika kw a hati nadhifu w anapofanya mazoezi ya kuandika.

&

Kuandika

T: Rejelea sehemu mbalimbali za mw ili pamoja na w anafunzi. U: M wanafunzi afanye zoezi la kuandika kw enye ukurasa wa 115 katika daftari lake.

~

Kazi ya nyongeza

Waongoze w anafunzi w ashiriki mchezo w a kuigiza kuhusu usafi w a mw ili w akiw a katika vikundi.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

133

ldadi: -

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 116: Usafi wa mwili 3

Mill ■

■

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: k U: Endelea na herufi j, I na m. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 116.

116na 117

Taja jina la herufi na utamke sauti. k j I

m

• Tamka sauti ya herufi na usome si lab i. j o

m a

k i

jo

ma

ki

• Soma silabi na maneno. ki ja na j a mi i kijana jam ii

ku o ga kuoga

Ufahamu wa herufi

• Kusoma silabi Tamka kila sauti kisha unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: /j/ /o/ silabi ni jo U: Endelea na silabi ma, i. Mwanafunzi asome silabi kwenye ukurasa wa 116.

ku ka ta kukata

♦

Sarufi: Mat umizi y a ' huyu ', ' haw a' Tunga sentensi tatu ukitum ia huyu katika umoja na hawa katika wingi.

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: ki ja na - kijana U: Endelea na maneno jam ii, kuoga, kukata Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 116.

Ku so ma hadit hi Waweru Waweru n i kijana safi. Kijana huyo ni mfono mwema katika jamii. Huzingatia usafi kila wakati. Yeye hunyoa nywele na kukata ku cha zake. Rafik i zake Al imlim na Nafula hupenda kucheza naye. Wamefuata mfono mwema kutoka kwa Waweru. Wao hufua nguo na kuzipiga pas i. Pia huoga mara mbi li na kusugua meno kila siku.

t9

M samiati

Funza maana ya maneno haya: hunyoa nywele, kusugua, meno.

◄)

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri.

Mil ■

iW 116na 117

?

Maswali N: Kijana mtanashati anaitwaje? (Waweru) T: Kijana mtanashati hufanya nini kila wakati? {Huzingatia usafi) U: Je, wewe hufanya nini kuweka nywele yako safi? (Kubali jibu sahihi.)

Taja jina la herufi na utamke sauti. K

k

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu z ingatia hu nyoa huzingatia hu nyoa hu penda hupenda

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

wa me iga wameiga

♦

Hadithi y a mwalimu Tazama picha. Sik iliza hadith i.

Sarufi

Matumizi ya huyu na hawa Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja. Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria watu wengi.

Usafi wa mwili

:·-.

••• Zoez1. Mwanafunzi afanye zoezi kwenye ukurasa wa 116.

~

Kazi ya ziada Mwanafunzi akamilishe vifungu vifuatavyo akitumia huyu au hawa . Kwa mfano: Mwanafunzi huyu 1. Walimu _ _ _ _ 2. Msichana _ _ __ 3. M buzi _ _ _ _ _ 4. Mtoto _ _ _ _ __ 5. Madaktari _ _ __

•

Tarehe:

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

/.,.

~ Maliya Serikali ya Kenya

134

ldadi: - ::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-~-

Kipindi cha 117: Usafi wa mwili 3

Mill ■

■

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: K U: Endelea na herufi k. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 117.

116na 117

Taja j ina la herufi na ut am ke sauti. k j I

m

• Tamka sauti ya herufi na usome si lab i. j o

m a

k i

jo

ma

ki

• Soma s ilabi na maneno. ki ja na j a mi i kijana jam ii

ku o ga kuoga

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo useme neno lote upesi. N/T/U: hu zingatia - huzingatia U: Endelea na maneno hunyoa, hupenda, w ameiga M w anafunzi asome maneno kwenye ukurasa wa 117.

ku ka ta kukata

♦

Sarufi: Mat umizi y a ' huyu ', ' haw a' Tunga sentensi t atu ukitum ia huyu kat ika umoj a na hawa kati ka wing i.

W

Ku soma hadit hi

■

.E

Hadithi ya mwalimu

Usafi wa mwili

Usafi ni muhimu kw etu. Sharti tu w eke miili yetu safi. Ukiwa mchafu, utapata magonjw a mengi. Kila asubuhi mimi huoga . Jioni, mimi hucheza na marafiki zangu. Baada ya kula chaku la cha jioni mimi husugua meno iii kuondoa mabaki ya chakula. Kila mara, mimi hunaw a mikono. Ni muhimu kunaw a kabla ya kula na baada ya kutoka msalani. M imi huzikata kucha zangu zinapokuw a ndefu. Kucha ndefu huw eka uchafu. Ni muhimu kunyoa nywele iii ziw e fupi, nadhifu na za kupendeza. Shu leni, marafiki zangu hukataa kucheza na w anafunzi w achafu. Sote tunafaa kuzingatia usafi w a mili yetu.

116na 117

Taja j ina la he rufi na utamke sauti. K

k

Funza maana ya maneno haya: huoga, huzikata kucha, kunyoa nywele. Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. M w anafunzi atoe uta biri. Soma hadithi mw anafunzi asikize huku akitazama picha . Hakiki utabiri.

• Soma sehemu za neno na neno lot e. hu z ingatia hu nyoa huzingatia hu nyoa hu penda hupenda

Hadithi ya mwanafunzi

U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 116.

Waweru Waweru n i kijana safi. Kijana h uyo ni mfono mwema katika jamii. Huz ingatia usafi kila wa ka t i. Yeye hunyoa nywele na kukata kucha zake. Rafik i zake Al imlim na Nafula h upenda kucheza naye. Wamefuata mfono mwema kut oka kwa Waweru. Wao hufua nguo na kuz ipiga pas i. Pia huoga mara mbi li na kusugua meno kila siku.

Mil

Ufahamu wa herufi

wa me iga wameiga

?

Hadithi y a mwalimu Tazama picha. Sik iliza hadith i.

Maswali

N: Mimi hufanya nini ninapotoka msalani? {Huna wa

mikono.)

Usafi wa mwili

T: Marafiki zangu shuleni hukataa kucheza na w anafunzi gani? (Wanafunzi wachafu) U: Kwa nini mtoto akiw a mchafu hutorokwa na w engine?

(Kubali jibu sahihi.)

:·-. ••• zoez1. M w anafunzi aandike sentensi akitumia huyu na hawa.

~ Kazi ya ziada M w anafunzi aandike sentensi zifuatazo na amsomee m lezi w ake. 1. Kuku huyu ni w etu . 2. Ng'ombe hawa w ameku la nyasi. 3. Vifaranga haw a ni w engi. Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

135

ldadi: -

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 118: Usafi wa mwili 3

Mill

■

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: m U: Endelea na herufi k na I. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 118.

118na 11q

■ Taja j ina la herufi na ut am ke sauti.

k

m

•

Tamka sauti ya herufi na usome si lab i.

j i ji •

ko

ka

j u

ko

ka

ju

Soma s ilabi na maneno. ki ta nu ka ki nywa

kitanuka

u na fi ki ri unafikir i

kinywa

Ufahamu wa herufi

• Kusoma silabi Tamka kila sauti kisha unganisha sauti na usome silabi. N/T/U:/ j/ /i/ silabi ni ji U: Endelea na ko, ka M w anafunzi asome silabi kw enye ukurasa wa 118.

m re mbo mrembo

♦

Sarufi: Mat umizi y a 'huyu ', 'hawa' Tunga sentensi nne ukitumia hawa katika w ing i.

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: ki ta nu ka - kitanuka U: Endelea na maneno kinyw a, unafikiri, mrembo Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 118.

Ku soma hadit hi Sarafina Saraf ina ni msichana saf i. Nywe le zake n i ndefu na safi. Saraf ina hupenda kusoma pamoja na rafik i zake Hawa na Wend i. Hawa hapendi kuoga . Sar afina h umshauri aoge la

t9

M samiati

Funza maana ya maneno haya: kuchana nywele, kuoga, kusugua meno.

sivyo mwili utanu ka fe! Wendi naye hapendi kusugua meno. Sarafina humshauri ayasugue la sivyo kinywa kitanu ka fe! Je, unafikiri Hawa na Wendi wat afanya wanavyoshauriwa?

◄)

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. Mw anafunzi atoe utabiri.

MMMM

iWI 118na 11q

?

■ Taj a j ina la he rufi na utamke sauti.

M •

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

K

N: Nyw ele za Sarafina ziko vipi? (Ndefu na safi)

L

Soma sehemu za neno na neno lote. wa na vyo shauriwa hu m s hauri

wanavyoshau riwa a ya sugue ayasugue

Maswali

T: taja marafiki w a Sarafina. (Hawa na Wendi) U: Je, usipooga ni nini kitafanyika? (Kubali jibu sahihi.)

hum s hau ri

♦

ki ta nuka kitanuka

Sarufi

Matumizi ya huyu na hawa Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja . Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria w atu w engi.

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sik iliza hadith i. Kasiti

:··. •••

Zoez1.

M w anafunzi afanye zoezi kw enye ukurasa wa 118.

~

Kazi ya ziada M w anafunzi atunge sentenzi akitumia maneno haya: 1. kuoga 2. rafiki 3. safi 4. meno 5. anapenda

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

136

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 119: Usafi wa mwili 3

Mill

■

Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: M U: Endelea na K, L M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 119.

118na 11q

■ Taja j ina la herufi na ut am ke sauti.

k

m

•

•

Tamka sauti ya herufi na usome si lab i.

j i

ko

ka

ju

ji

ko

ka

ju

Soma s ilabi na maneno. ki ta nu ka ki nywa

kitanuka

u na fi ki ri unafikir i

kinywa

m re mbo mrembo

♦

Sarufi: Mat umizi y a 'huyu ', 'hawa' Tunga sentensi nne ukitumia hawa katika w ing i.

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno uunganishe sehemu hizo useme neno lote kwa upesi. N/T/U: w a na vyo shauriw a - w anavyoshauriw a U: Endelea na humshauri, ayasugue Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 119.

Ku soma hadit hi

iWI

Sarafina Saraf ina ni msichana saf i. Nywe le zake n i ndefu na safi. Saraf ina hupenda kusoma pamoja na rafik i zake Hawa na Wend i. Hawa hapendi kuoga . Sar afina h umshauri aoge la sivyo mwili utanu ka fe! Wendi naye hapendi kusugua meno. Sarafina humshauri ayasugue la sivyo kinywa kitanu ka fe! Je, unafikiri Hawa na Wendi wat afanya wanavyoshauriwa?

.E

MMMM

Wakati wa kusoma U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 118. Hadithi ya mwalimu

Kasiti

Kasiti alikuw a mw anafunzi katika shule ya Bongo. Alikuw a mchafu. Hakusugua meno w ala kuchana nywele zake. Kucha zake zilikuw a ndefu na chafu. Nyw ele zake zilijaa cha w a. Miguu yake ilikuw a imeliw a na funza. Hakuna aliyetaka kucheza naye. Kasiti alikosa furaha w akati w ote. Siku moja mw alimu Dora alimw ita Kasiti. Alimw uliza kw a nini alikuw a mchafu. Kasiti alimw ambia kuw a aliogopa maj i. Pia, alikuw a ametoroka nyumbani. M walimu aliw aita w azazi w a Kasiti. Walimpeleka nyumbani, w akamw osha na kumtibu. Kasiti alinyolew a na kukatw a kucha. Alivaa nguo safi. Kasiti alipokuja shuleni mw alimu Dora alifurahi na kumpongeza. M walimu aliw aeleza w anafunzi umuhimu w a usafi w a mwili.

118na 11q

■ Taj a j ina la he rufi na utamke sauti.

M •

K

L

Soma sehemu za neno na neno lote. wa na vyo shauriwa hu m s hauri

wanavyoshau riwa a ya sugue ayasugue

Hadithi ya mwalimu

Funza maana ya maneno haya: hakusugua meno, kucha, kuchana nywele. Soma kich w a cha hadithi. Jadili picha. M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

hum s hau ri ki ta nuka kitanuka

?

Maswali U: Kasiti alikuw a mwanafunzi katika shule gani? (Bongo) T: Ni mambo gani yaliyoonyesha kuw a Kasiti alikuw a mchafu? (Hakusugua meno wala kuchana nywele zake.) U: Mtoto akitoroka nyumbani hupata shida gani? (Kubali

Tazama picha. Sik iliza hadith i.

Kasiti

jibu sahihi.)

:·-.

••• Zoez1. M w anafunzi ajaze mapengo akitumia maneno haya safi, ndefu na kuoga yalivyotumika kw enye hadithi. 1. Yeye ni msichana _ _ _ _ _ _ _ _ _ (safi). 2. Nyw ele zake ni safi na _ _ _ _ _ _ _ (ndefu). 3. Haw a ni mrembo lakini hapendi _ _ _ (kuoga).

ii:.

Kazi ya ziada M w anafunzi atunge sentensi akitumia maneno yafuatayo : 1. kucha 2. nyw ele

ldadi: -

137

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 120: Usafi wa mwili 3

Mill ■

■

120

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: M U: Endelea na herufi m, K, k. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 120.

Taja jina la herufi na utamke sauti. Mm K k

fill Jedwali la silabi

lffl

Tumia silabi kat ika jedwali kuunda maneno. Kwa mfano: ma ji - maji

I ;: I

~ua

I

ki

a

N/T/U: Soma silabi. Tumia silabi 'ma ji' kuandika neno 'maji'. Soma neno pamoja na mwanafunzi.

ni

♦ Sarufi: Mat umizi

ya ' huyu ' , ' hawa' Soma sentensi zifuatazo. 1. Huyu ananyoa nywele. 2 . Hawa wananyoa nywele. 3. Huyu anachana nywele. 4. Hawa wanachana nywele. 5. Al iyepaka uso mafuta ni huyu.

6. 7. 8. 9.

Jedwali la silabi

Chora jedwali la silabi.

ko ka

Ufahamu wa herufi

U: Mpe mwanafunzi nafasi ya kuunda maneno halisi kutumia jedwali la silabi kwenye ukurasa wa 120.

♦

Sarufi

Matumizi ya huyu na hawa Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja . Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria watu wengi. Mwanafunzi afanye zoezi kwenye ukurasa wa 120.

Wa liopaka nyuso mafuta ni hawa. Al iyeninyoa ni huyu. Wa liotunyoa ni hawa. Wa liotusuka nywele ni hawa.

tJ

Zoezi : Ku andika Tunga sentensi tatu ukitumia huyu na hawa.

Kuandika maneno U: Mwanafunzi afanye zoezi la kuandika kwenye ukurasa wa 120 katika daftari lake.

~ Kuandika Mwanafunzi atunge sentensi nne akitumia huyu na hawa . Umoja Wingi 1. Bata ___ ni mzuri. Bata ___ ni wazuri. 2. Mdudu ___ ni mkali. Wadudu ni wakali. 3. Kuku ___ ni mdogo. Kuku _ _ ni wadogo. Nyoka _ _ ni warefu. 4. Nyoka ni mrefu .

:·-. ••• zoez1. Mwanafunzi ahamishe wenzake kuhusu usafi wa mwili.

•

Tarehe: / .,.

---------------~----_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-~----

~ Maliya Serikali ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

138

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 121: Usafi wa mwili 3

@¥5

■ 121 no 122

Usafi wa mwili 3

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: ng' U: Endelea na herufi ng', N, n. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 121.

■

Taja jina la her ufi na utamke sauti. ng ' n • Tamka sauti ya her uf i na usome silabi. ng' o ng' a n o ng'o ng'a no • Soma silabi na maneno. Ti ng'a Ting'a ♦

Ufahamu wa herufi

• Kusoma silabi Tamka kila sauti kisha unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: / ng'/ / o/ silabi ni ng'o U: Endelea na ng'a, no M w anafunzi asome silabi kw enye ukurasa 121.

Mu ng'a ro

Mung'a ro

Sarufi: Jaza mapengo ukitumia ' huyu' , ' hawa '

*

1. Mwanafunzi _ _ _ _ anapanda basi. 2. Walimu _ _ _ _ ni wa shule yet u. 3. Wa kulima _ _ _ _ ni hodar i.

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja iii ku lisoma neno. N/T/U: ng'a ng'ana - ng'ang'ana U: Endelea na neno ting'a Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 121.

Kusoma hadithi Mung'aro Mung'ar o alihamia shule

ya Ting'a. Babu yake alimnunulia v iatu na sare mpya ya shule. Nyanya yake alihakikisha kuwa anaoga na kuvaa nguo safi kila siku. Alimsaidia kupiga viat u rangi , kuchana nywele, kukata kucha na kufuta kamasi . Mung'aro aling'ang'ana kubaki safi mchana kutwa. Mwishoni mwa mwaka huo, Mung'aro alipat a t uzo la kijana safi.

t9

Msamiati

Funza maana ya maneno haya: anaoga, alikata kucha,

kufuta kamasi.

◄)

Kabla ya kusoma

Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. M w anafunzi atoe utabiri.

@iii ■

121 no 122

iWI

Usafi wa mwili 3

?

Taja jina la her ufi na utamke sauti. NG '

ng '

N

Maswali

N: Mung'aro alihamia w api? (Shute ya Ting'a)

n

T: Babu alimununu lia Mung'aro nini? (Viatu na sore ya shule)

• Soma sehemu za neno na neno lote. a Ii m nunulia a Ii hakikisha a li mnunulia al ihakikisha a Ii m saidia alimsaidia

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

U: Unafikiria ni kw a nini nyanya yake Mung'aro alihakikisha anaoga? (Hakiki majibu ya wanafunzi)

a Ii ng'ang'ana aling'a ng'ana

♦

Hadithi ya mw a limu Tazama picha. Sikiliza hadit hi. Nguo zetu

Sarufi

Matumizi ya huyu na hawa Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja . Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria w atu w engi.

:·-. ••• zoez1. M w anafunzi afanye zoezi la sarufi kwenye ukurasa 121.

~ Kazi ya ziada M w anafunzi aandike sentensi tano akitumia huyu.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

139

ldadi: -

====-=-=--=-------Hakiuzwi

Kipindi cha 122: Usafi wa mwili 3

@¥5

■

121 no 122

Usafi wa mwili 3

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: NG' U: Endelea na herufi ng', N, n. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 122.

■

Taja jina la her ufi na utamke sauti. ng ' n • Tamka sauti ya her uf i na usome silabi. ng' o ng' a n o ng'o ng'a no • Soma silabi na maneno. Ti ng'a Ting'a ♦

Kusoma maneno marefu Soma sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo usome neno kw a upesi. N/T/U: a Ii m nunulia - ali mnunu lia U: Endelea na maneno alihakikisha, alimsaidia M w anafunzi asome maneno kwenye ukurasa wa 122.

Mu ng'a ro

Mung'a ro

Sarufi: Jaza mapengo ukitumia ' huyu' , ' hawa '

1. Mwanafunzi _ _ _ _ anapanda basi. 2. Walimu _ _ _ _ ni wa shule yet u. 3. Wa kulima _ _ _ _ ni hodar i.

W

.E

Mung'aro

Hadithi ya mwalimu

Mung'ar o alihamia shule ya Ting'a. Babu yake alimnunulia v iatu na sare mpya ya shule. Nyanya yake alihakikisha kuwa anaoga na kuvaa nguo safi kila siku. Alimsaidia kupiga viat u rangi , kuchana nywele, kukata kucha na kufuta kamasi . Mung'aro aling'ang'ana kubaki safi mchana kutwa. Mwishoni mwa mwaka huo, Mung'aro alipat a t uzo la kijana safi.

■

121 no 122

Hadithi ya mwanafunzi

U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 121.

Kusoma hadithi

@iii

Ufahamu wa herufi

Nguo zetu Nguo hutumiw a na w atu kw a kuvaa. Nguo hutusaidia kuficha uchi w etu. Pia hutusaidia w akati w a baridi na jua kali. Kuna nguo za wasichana na w avu lana. Wasichana huvaa rinda. Wavulana nao huvaa shati, fulana pamoja na kaptura. Kofia nayo huvaliw a kichwani. Siku hizi wasichana wanapenda kuvaa suruali ndefu. Wakati w a baridi watu huvaa sweta kuepuka kushikw a na mafua. Wakati huu ni vizuri ku wa na hanchifu. Hanchifu ni kitambaa cha kufuta kamasi w akati w a baridi. Usiitumie nguo yako kufutia kamasi. Nguo zikivaliwa huw a chafu na haziw ezi kuvaliwa tena. Nguo chafu zikivaliw a huw eza kuleta magonjwa. Ni vizuri kuosha nguo chafu kuepuka magonjw a.

Usafi wa mwili 3

Taja jina la her ufi na utamke sauti.

NG ' ng ' N n • Soma sehemu za neno na neno lote. a Ii m nunulia a Ii hakikisha a li mnunulia al ihakikisha

a Ii m saidia alimsaidia

Funza maana ya maneno haya: rinda, shati, kofia. Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha . M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadith i mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

a Ii ng'ang'ana aling'a ng'ana

?

Hadithi ya mw a limu Tazama picha. Sikiliza hadit hi. Nguo zetu

Maswali

N: Kw a nini w atu huvaa nguo? (Kuficha uchi) T: Hanchifu hutumiwa kufanya nini? (Kufuta kamasi) U: Wew e unapenda kuvaa nguo gani? (Kubali jibu /olote

sahihi.)

:·-. ••• zoez1. Wanafunzi w ajaze mapengo w akitumia huyu au hawa. 1. _ _ _ _ _ ni baba yangu . (Huyu) 2. _ _ _ _ _ ni mababu zetu. (Haw a) 3. _ _ _ _ _ ni mw alimu w angu. (Huyu) 4. ______ ni madaktari w etu . (Haw a)

~

Kazi ya ziada

Nakili vifungu vifuatavyo kisha umsomee mlezi w ako. 2. kufuta kamasi 3. nyw ele ilinyolew a 4. w anakijiji

1. alikata kucha

•

Tarehe:

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

/ .,.

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

140

ldadi: - ::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-~-

Kipindi cha 123: Usafi wa mwili 3

Mil ■

■ 123 na 124

Usafi wa mwili 3

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: p U: Endelea na herufi o. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 123.

Taja jina la herufi na utamke sauti.

p

0

• Tamka sauti ya herufi na usome silabi. po

pa

no

po

pa

no

ng' o ng'o

• Soma silabi na maneno. pa mbo pi gwa pa mbo pigwa ♦

• Kusoma silabi Tamka kila sauti kisha unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: /p/ /o/ silabi ni po U: Endelea na silabi pa, no Mwanafunzi asome silabi kwenye ukurasa 123.

hu m pa humpa

Sarufi: Matumizi ya 'huyu', ' hawa '

Tumia huyu au hawa kujaza mapengo katika sentensi zifuatazo. Umoja Wingi 1. Ndama _ ni wangu. Ndama ni wetu. 2. Nyati _ ni mweusi. Nyati _ ni weusi. 3. Duma ___ ni mdogo. Duma _ ni wadogo.

Ufahamu wa herufi

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: pa mbo - pambo U: Endelea na neno pigwa Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 123.

Ku s oma hadithi Mwalimu Esipisu Esipisu ni mwalimu wa darasa la kwanza shuleni Pambo. Kila asubuhi yeye huwakagua wanafunzi wake kuhakikisha wako sa fi. Mwalimu Esipisu huangalia ikiwa nywele zao zimenyolewa, viatu vimepigwa rang i, na kucha zimekatwa. Yeye huwaelezea wanafunzi umuhimu wa kuwa safi.

t9

Msamiati Funza maana ya maneno haya: safi, vimepigwa rangi, zimenyolewa

◄)

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri.

W

Hadithi ya mwanafunzi N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

Mitii ■

? 123 na 124

Maswali N: Mwalimu Esipisu alikuwa mwalimu wa darasa gani? (Darosa la kwanza)

Usafi wa mwili 3

T: Kila asubuhi Mwalimu Esipisu alifanya nini? (Hukagua wanafunzi wake)

Taja j ina la herufi na utamke sauti. p 0

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu wa kagua ku hakikisha huwakagua kuhak ikisha v i me pigwa v ime pigwa

hu

U: Wewe hufanya nini kuweka kucha zako safi? (Kubali jibu /olote sahihi)

♦

Sarufi Matumizi ya huyu na hawa Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja. Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria watu wengi.

wa elezea huwae lezea

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi. Usafi wa mikono yetu

:·-.

••• Zoez1. Mwanafunzi afanye zoezi kwenye ukurasa wa 123.

Majibu 1. huyu/hawa 3. huyu/hawa

2. huyu/hawa 4. huyu/hawa

~ Kazi ya ziada Nakili vifungu vifuatavyo kwenye daftari lako kisha utamsomea mlezi wako. Umoja Wingi 1. Paka huyu Paka hawa 2. Ng'ombe huyu Ng'ombe hawa 3. Nguruwe huyu Nguruwe huyu 4. Mbuzi huyu Mbuzi hawa

ml

Muda: - --=- - =- - =- - =----_ - -_-_-_-_-_-_-____

141

ldadi: -

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 124: Usafi wa mwili 3

Mil ■

■ 123 na 124

Usafi wa mwili 3

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: P U: Endelea na herufi 0 . M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 124.

Taja j ina la her ufi na utamke sauti.

p

0

• Tamka sauti ya herufi na usome silabi. po

pa

no

po

pa

no

ng' o ng'o

• Soma silabi na maneno. pa mbo pi gwa pa mbo pigwa ♦

Kusoma maneno marefu Soma sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo useme neno lote kwa upesi. N/T/U: hu w a kagua - huw akagua U: Endelea na kuhakikisha, vimepigw a M w anafunzi asome maneno kwenye ukurasa wa 124.

hu m pa humpa

Sarufi: Matumizi ya 'huyu', ' hawa '

Tumia huyu au hawa kuj aza mapengo kat ika sentensi zifuatazo. Umoja Wingi 1. Ndama _ ni wangu. Nda ma ni wetu. 2. Nyati _ ni mweusi. Nyati _ ni weusi. 3. Duma ___ ni mdogo. Duma _ ni wadogo.

W

Hadithi ya mwanafunzi U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 123.

.E

Hadithi ya mwalimu

Ku s oma hadithi Mwalimu Esipisu Esipisu ni mwalimu wa darasa la kwanza shuleni Pambo. Kila asubuhi yeye huwakagua wanafunzi wake kuhakikisha wako sa fi. Mwalimu Esipisu huangalia ikiwa nywele zao zimenyolewa, viatu vimepigwa rang i, na kucha zimekat wa. Yeye huwaelezea wanafunzi umuhimu wa kuwa safi.

Mitii ■

123 na 124

Usafi wa mikono yetu. Kila binadamu ana mikono miw ili. Mikono hutumika kufanya kazi mbalimbali kama ku lima, kuosha vyombo, kufua nguo na kuandika. Ni vizuri ku w eka mikono yetu safi. Hakikisha kucha ni fupi. Kucha ndefu hubeba uchafu . Kucha chafu hu leta magonjw a. Baada ya kufanya kazi mikono huwa chafu na huchoka. Mikono pia huw a chafu mtu anapoenda msalani. Hivyo basi ni vyema kunaw a mikono vizuri kwa maji na sabuni. Unapoiosha hakikisha unasugua vizuri katikati ya vidole iii kuondoa uchafu w ote. Tu linde mikono yetu kila w akati.

Usafi wa mwili 3

Funza maana ya maneno haya: uchafu, kucha. Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha . M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadith i mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

Taja j ina la her ufi na utamke sauti. p 0

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu wa kagua ku hakikisha huwakagua kuhak ikisha v i me pigwa v ime pigwa

hu

Ufahamu wa herufi

?

wa elezea huwae lezea

Maswali

N: Binadamu ana mikono mingapi? (Miwili)

Hadithi ya mwalimu Ta zama picha. Sikiliza hadit hi.

T: Kucha ndefu zinafaa kufanyiw a nini? (Kukatwa)

Usafi wa mikono yetu

U: Ni w akati gani mwingine unafaa kuiosha mikono yako? (Kubali jibu /olote sahihi)

•••

~.: Zoezi Andika vifungu hivi ubaoni kisha mw anafunzi anakil i katika daftari lake kw a hati nadhifu . 1. Bata huyu 2. Dubu haw a 3. Kuku huyu 4. Watoto haw a

~ Kazi ya ziada Wanafunzi w aandike sentensi nne w akitumia hawa.

ml

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-- - - -

142

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 125: Usafi wa mwili 3 ■

ffll Jedwal i la silabi

Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: ng' U: Endelea na herufi n, p, o. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 125.

Tumia silabi katika j edwali kuunda maneno. Kw'1 mfono: nyo '1 - nyo'1

lffl

Mild ■

125

Usafi wa mwili 3

Taja jina la herufi na utamke sauti. ng' n p

I

::oI

n~Q

I

n~u

I

n::o

0

I

Jedwali la silabi Chora jedw ali la silabi. N/T/U: Soma silabi zote pamoja na mw anafunzi. Tumia silabi 'nyo' na 'a' kuandika neno 'nyoa'. Soma neno pamoja na mw anafunzi. U: Mpe mw anafunzi nafasi ya kuunda maneno halisi kwa kutumia jedw ali la si labi kw enye ukurasa wa 125.

k'1

♦ S'1rufi: M '1tumizi y'1 'huyu ', 'h '1WQ '

Soma sent ensi zifuatazo k'1t ika vikundi. 1. 2. 3. 4. S. 6.

Umoj'1 Huyu ni mzee. Huyu ni mkulima. Huyu ni mvuvi. Huyu ni mjomba wangu. Mkulima huyu ni hodari. Daktari huyu ni mpole.

Wingi H'1WQ ni wazee. H'1WQ ni wakulima. H'1WQ ni wavuvi.

♦

Sarufi

Matumizi ya huyu na hawa Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja . Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria w atu w engi. Wanafunzi w asomeane sentensi kw enye ukurasa wa 125.

H'1WQ ni wajomba wetu. Wakulima h'1WQ ni hodari. Madaktari h'1WQ ni wapole.

Zoezi: Ku'1ndik'1 Jaza mapengo kwa j ibu sahihi. (nawa mikono, futa kamasi, kat a ku cha) 1. Mt oto ali_ _ _ kwenye pua yake. 2. Baada ya kut oka msalani ali_ _ _ . 3. Mwanafunzi ali_ _ _ zake ndefu za vidole.

tJ

Kuandika maneno

U: Soma maneno haya mara mbili huku w anafunzi w akiyaandika kwenye madaftari yao: kuosha, kunawa Hakikisha w anaandika kw a hati nadhifu w anapofanya

zoezi.

~ Kuandika T: Rejelea njia mbalimbali za kudumisha usafi w a mw ili pamoja na w anafunzi. U: M wanafunzi afanye zoezi la kuandika kw enye ukurasa wa 125 kw enye daftari lake. Majibu 1. futa kamasi 2. naw a mikono 3. kata kucha

~ Kazi ya ziada T: Rejelea mambo muhimu kuhusu usafi w a mw ili. U: M wanafunzi afanye zoezi la kuandika kw enye ukurasa wa 125.

~

Kazi ya nyongeza Wanafunzi w ajadiliane kuhusu utuzaj i w a mwi li uongoni mw a w enzake kulinda usiri w a mw ili w akiw a katika vikundi.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

143

ldadi: -

====-=-=--=-------Hakiuzwi

Kipindi cha 126: Vyakula vya kiasili 2

Mil ■

■

126 na 127

Vyakula vya kiasili 2

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: sh U: Endelea na herufi th. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 126.

Taja jina la herufi na utamke sauti. sh th

• Tamka sauti ya herufi na usome silabi. sh a sh e th a sha she tha • Soma s ilabi na maneno. sha mba n i sha ha da shambani shahada

tha ma ni t hamani

th e the

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: /sh/ /a/ silabi ni sha U: Endelea na silabi she, tha Mwanafunzi asome silabi kwenye ukurasa wa 126.

the lu ji the luji

♦

Sarufi: Matumizi ya '-angu ', '-etu' Soma sentensi hizi. 1. Chakula changu kimeiva. 2. Tunda langu limeoza. 3. Mboga zetu zimepaliliwa.

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja iii kulisoma neno. N/T/U: sha mba ni - shambani U: Endelea na maneno shahada, theluji Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 126.

Ku soma hadithi Shamba la Babu Babu yangu n i mkul ima hodari. Ana shamba la thamani kubwa. Mle shambani amepanda mihogo , viazi, mahindi na maharagwe. Pia ana maembe, machungwa, mapapai na mapera. Amepanda p ia kunde , mchicha na pamba. Pamba shambani huonekana nyeupe kama theluji. Wazazi wetu hutupeleka kumtembe lea. Sisi hufurah ia kula mboga na matunda na humshukuru kwa bidii yake.

t9

126 na 127

◄)

Kabla ya kusoma

Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri. Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

Vyakula vya kiasili 2

?

Maswali

N: Ni nani mkulima hodari? (Babu)

■

Taja jina la herufi na utamke sauti. SH sh TH t h • Soma sehemu za neno na neno lote. hu tu peleka ku m tembelea hutupeleka kumtembelea hu furahia hufurah ia

Msamiati

Funza maana ya maneno haya: maharagwe, mapaipai, kunde

W

Mil

Ufahamu wa herufi

T: Taja aina ya vyakula ambavyo vimepandwa shambani? (Mihogo, viazi, mahindi na maharagwe) U: Umewahi kuona mimea gani? (Kubali jibu sahihi)

ku m shukuru kumshukuru

♦

Sarufi

Matumizi ya -angu na -etu

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sik iliza hadith i.

-angu na -etu hutumiwa kuonyesha kitu ni cha nani. Kwa mfano: Kiazi changu - Viazi vyetu .

Mjomba Noti

•••

~.: Zoezi Mwanafunzi asome sentensi kwenye ukurasa wa 126.

~

Kazi ya ziada

Mwanafunzi atunge sentensi akitumia maneno yafuatayo. 1. Matunda 2. Machungwa 3. Viazi 4. Mboga 5. Shamba

•

Tarehe:

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

/.,.

~ Maliya Serikali ya Kenya

144

ldadi: - ::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-~-

Kipindi cha 127: Vyakula vya kiasili 2

Mil ■

126 na 127

A Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: SH U: Endelea na herufi sh, TH, th. M wanafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 127.

Vyakula vya kiasili 2

Taja j ina la herufi na utam ke sauti. sh th

• Tamka sauti ya herufi na usome s ilabi. sh a sh e th a sha she tha • Soma silabi na maneno. s ha mba ni sha ha da shamba ni shahada

tha ma ni t hamani

th e the

Kusoma maneno marefu Soma sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo zote usome neno kwa upesi. N/T/U: hu tu pelekea - hutupelekea U: Endelea na maneno kumtembelea, hufurahia Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 127.

the lu j i t he luji

♦

Sarufi: Matumizi ya ' -angu ' , ' - etu ' Soma sentensi hizi . 1. Chakula changu kimeiva. 2. Tunda langu limeoza. 3. Mboga zetu zimepalil iwa.

lWJ

Hadithi ya mwanafunzi U: Somea mwenzako hadithi kwenye ukurasa wa 126.

.E

Ku soma hadithi Shamba la Babu Babu yangu ni mkul ima hodari. Ana shamba la thamani kubwa. Mle shambani amepanda mihogo , viazi, mahindi na maharagwe. Pia ana maembe, machungwa, mapapai na mapera. Amepanda pia kunde , mchicha na pamba. Pamba shambani huonekana nyeupe kama theluj i. Wa za zi wetu hutupele ka kumtembe lea. Sisi hufurah ia kula mboga na mat unda na humshukuru kwa bidii yake.

Mil

126 na 127

Hadithi ya mwalimu

Mjomba Noti Mimi na dadangu Mueni tuliku wa tukicheza nyuma ya nyumba yetu. Mara tukasikia honi ya gari. Pii! Pii! Tulitoka mbio kwenda kufungua lango kuu. Lo! Mjomba Noti alikuwa ametutembelea. Tulimkaribisha kwa furaha. Mjomba aliandaliwa chai kwa mkate. Alipomaliza kuinywa, alituambia t wende kwenye gari lake kuchukua zawadi alizotuletea. Tulibeba gun ia ambalo lilikuwa zito kwelikweli. Mama alimshukuru mjomba. "Kieti! Njoo uone alicholeta mjomba," mama aliniita. Mjomba alikuwa ametuletea mihogo, viazi vitamu, mahindi, maharagwe na matunda . Pia alikuwa ameleta unga wa wimbi. Tuliketi na mjomba wetu akitueleza umuhimu wa vyakula vyetu vya kiasili. Alisema vyakula hivi vinafanya tuwe na afya nzuri.

Vyakula vya kiasili 2

■

Taja j ina la herufi na utamke sauti. SH s h TH t h • Soma sehemu za neno na neno lot e. hu tu peleka ku m tembelea hutupeleka kumtembelea hu furahia hufu rah ia

Funza maana ya maneno haya: mihogo, viazi vitamu, mahindi. Soma kich wa cha hadithi. Jadili picha. M wanafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mwanafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

ku m shu kuru kums hukuru

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sik iliza hadith i.

?

Mj omba Noti

N: Watoto walikuwa wakifanya nini waliposikia honi? (Wakicheza nyuma ya nyumba) T: Taja vyakula alivyoleta mjomba. (Mihogo, viazi vitamu, mahindi, maharagwe na matunda) U: Unafikiri ni kwa nini mjomba alileta vyakula vya kiasili? (Kubali jibu /olote sahihi.)

Maswali

:·-:. zoez1. ••• M weleze mwanafunzi aandike maneno yafuatayo katika kitabu chake. 1. Maharagwe 2. Mapaipai 3. Kunde 4. Matunda 5. Vyakula

~

Kazi ya ziada M wanafunzi anakili majina ya matunda embe, ndizi, chungwa, paipai kisha achore picha za matunda hayo.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

145

ldadi: -

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 128: Vyakula vya kiasili 2

Mild ■

■

128na 12q

Vyakula vya kiasili 2

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: r U: Endelea na herufi s. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 128.

Taja jina la herufi na utamke sauti. r s

• Tamka sauti ya herufi na usome silabi. r a s 0 s i so

• Soma silabi na maneno. so ko ki a si Ii soko

r i ri

ra

si

ra f i ki rafiki

ki asili

vi zu ri v i zuri

♦ Sarufi: Matumizi ya ' - angu', ' - etu '

Jaza mapengo kwa kuchagua jibu sahihi. 1. Tunda _ _ ni tamu. ( langu, yetu) 2 . Viti _ _ vimevunjika. (chetu, vyetu) 3. Mwalimu _ _ amefika. (wangu, yetu)

Kusoma hadithi Siku ya soko Sori Jumatano ni siku ya soko kule Seri. Mama yangu huuza vyakula vya kiasi li vifuatavyo: maharagwe , mahindi na njugu. Rafiki yake Sara humuuzia mihogo na viazi. Baba yangu naye huuza mboga na matunda. Yeye pia huuza ndizi, maembe, machungwa na tufaha. Kaka yangu huwasaidia kuuza. Vyaku la wanavyouza vina madini muhimu kwa mwili.

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: /s/ /o/ silabi ni so U: Endelea na silabi si, ra Mwanafunzi asome silabi kwenye ukurasa wa 128.

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: so ko - soko U: Endelea na maneno kiasili, rafiki Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 128. Msamiati Funza maana ya maneno haya: mihogo, tufaha na njugu.

◄)

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri.

W

Mid

Ufahamu wa herufi

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri. ,2s na ,2q

Vyakula vya kiasili 2

?

Maswali

N: Soko la Sori huwa siku gani? (Jumatano) ■

Taja jina la herufi na utamke sauti. R

T:

5

U: Nini huuzwa katika Soko lililo karibu na shule yenu? (Kubali jibu /olote sahihi.)

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu wa saidia huwasaidia

hu mu uzia humuuzia

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi. Vyakula vyetu

Baba huuza nini? (Mboga na matunda)

♦

Sarufi

Matumizi ya -angu na -etu -angu na -etu hutumiwa kuonyesha kitu ni cha nani. Kwa mfano: Chakula changu - Vyakula vyetu.

:·-. ••• zoez1. Mwanafunzi ajaze mapengo kwa kuchagua jibu sahihi kwenye ukurasa wa 128. Majibu

1. langu 2. vyetu 3. wangu

~

Kazi ya ziada Mwanafunzi aandike majina ya vyakula anavyovijua.

ml

•

Tarehe:

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

/ .,.

~ Maliya Serikali ya Kenya

Muda: - --=- - =- - =- - =----_ - -_-_-_-_-_-_-____

146

ldadi: - ::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-~-

Kipindi cha 129: Vyakula vya kiasili 2

Mill ■

A 128na 12q

Vyakula vya kiasili 2

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: R U: Endelea na herufi S. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 129.

Taja jina la herufi na ut amke saut i. r s

• Tamka sauti ya he rufi na usome s ilabi. r a s 0 s i so si ra • Soma s ilabi na maneno. so ko ki a si Ii soko kiasil i

ra fi ki rafiki

r i ri

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo usome neno kw a upesi. N/T/U: hu mu uzia - humuuzia U: Endelea na maneno husaidia, huw asaidia M w anafunzi asome maneno kwenye ukurasa wa 129.

vi zu ri v izuri

♦ Sarufi: Matumizi ya ' - angu' , ' - etu ' Jaza mapengo kwa kuchagua jibu sah ih i. 1. Tunda _ _ ni tamu. (langu, yetu) 2 . Vit i _ _ vimevunj ika . (che t u, vyetu) 3. Mwa limu _ _ amefi ka . (wangu, yet u)

W

.E

Kusoma hadithi

Hadithi ya mwalimu

Jumatano ni siku ya soko ku le Seri. Mama yangu h uu za vyakula vya kias ili v ifuatavyo: maharagwe , ma h indi na njugu. Rafik i ya ke Sara humuu zia mihogo na viazi . Baba yangu naye huuza mboga na matunda. Yeye pia huuza ndizi , maembe, machungwa na tufaha. Kaka yangu huwasaidia kuuza. Vya ku la wanavyouza vina madini muhimu kwa mwili.

■

128 na 12q

Vyakula vyetu

Jina langu ni Wekesa. Rafiki yangu ni Chelimo. Wazazi w etu ni w azuri. Wao hutupa vyakula vingi. Baba husema, " Ku leni vyaku la mbalimbali iii afya yenu iw e nzuri." Asubuhi tunapoamka, sisi hula mihogo au viazi vitamu kwa chai. Sisi hufurahia ku la mapera, machungw a, nd izi na maembe. Wakati w a mchana tuki wa shuleni, wapishi w etu hutupatia pure. Sichale ni mw anafunzi darasani mw etu. Yeye hali vyakula hivi. Kila mara yeye huw a mgonjw a. Alipopelekw a hospitalini daktari alimw ambia ale vyaku la kama vile kunde na mchicha . Sichale alipofuata maagizo ya daktari aliimarika.

Vyakula vya kiasili 2

Funza maana ya maneno haya: pure, kunde, mchicha. Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

Taja j ina la herufi na utamke sauti. R

Hadithi ya mwanafunzi

U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 128.

Siku ya soko Sori

Mil

Ufahamu wa herufi

5

• Soma sehemu za neno na neno lot e. hu mu uz ia h u wa saidia humuuzia huwasaidia

?

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikil iza hadith i.

Maswali

N: Rafiki yake Wekesa aliitwa nani? {Chelimo)

Vyakula vyetu

T: Ni vyakula vipi vilivyotajwa? (Mih ogo, viazi vitamu) U: Kwa nini ni muhimu kula vyakula vilivyotajw a? (Kubali jibu sahihi.)

:·-. ••• zoez1. M w eleze mw anafunzi aandike sentensi tatu akitumia angu na -etu.

~

Kazi ya ziada M w anafunzi anakili sentensi zifuatazo kisha amsomee m lezi/mzazi nyumbani. 1. Maziw a yangu yamechemka. 2. Wa li w angu umeiva. 3. Njugu zetu ni tamu. 4. M boga zetu zimekauka . 5. Mhogo w angu umeisha.

ml Muda:

- -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

147

ldadi: -

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 130: Vyakula vya kiasili 2

Mild ■

■

130

Vyakula vya kiasili 2

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: r U: Endelea na herufi s, sh, th. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 130.

Taja jina la herufi na ut amke saut i. r

s

sh

th

IHl Jedwali la silabi Tum ia s il ab i kati ka j edwali kuunda maneno. Kwa mfono: ndi zi - ndizi

♦

lffl

a

wi

ma

hi

zi

pa

Jedwali la Silabi Chora jedw ali la silabi.

N/T/U: Soma silabi. Tumia silabi 'ndi' na 'zi' kuandika neno ndizi. Soma neno pamoja na mw anafunzi.

Sarufi: Matumizi ya ' - angu' , ' - etu '

U: Mpe mw anafunzi nafasi ya kuunda maneno halisi kutumia jedw ali la si labi kw enye ukurasa wa 130.

Jaza mapengo kwa usahihi kwa kut umia - angu na -etu. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Ufahamu wa herufi

Ndi zi _ _ _ zimeharibika. (zetu, langu) Mihogo _ _ _ imepikwa. (let u, yetu) Embe _ _ limeiva. (langu, zangu) Muwa _ _ni mtamu. (ze t u, wangu) Via zi _ _ _ ni vikubwa. (chetu, vyetu) Hindi _ _ _ limeiva. (langu, zetu) Maharagwe _ _ yamepikwa. (yet u, wetu) Matunda _ _ yanaliwa. (yetu, zetu)

♦

Sarufi

Matumizi ya -angu na -etu -angu na -etu hutumiw a kuonyesha kitu ni cha nani. Kw a mfano: Muhogo wangu - Mihogo yetu. M w anafunzi ajaze mapengo kw a usahih i kw a kutumia -angu na -etu kw enye ukurasa wa 130.

U

Zoezi: Kuandi ka Chora maumbo ya vyakula hivi. 1. mayai 2 . muhogo 3. nd iz i

Kuandika maneno

U: Soma maneno haya mara mbili huku w anafunzi w akiyaandika kwenye madaftari yao: vyakula, mkate Hakikisha w anafunzi w anaandika kw a hati nadhifu

w anapofanya zoezi.

~ Kuandika T: Rejelea mambo muhimu kuhusu vyakula vya kiasili. U: M wanafunzi afanye zoezi la kuandika kw enye ukurasa

wa130. Majibu 1. langu 2. yetu 3. langu

~ Kazi ya ziada M w anafunzi ahamasishe w engine katika jamii kuhusu umuhimu w a vyakula vya kiasilia .

•

Tarehe:

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

/ .,.

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

148

ldadi: - ::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-:::::-_

Kipindi cha 131: Vyakula vya kiasili 2

@¥1

■ 131 na 132

Vyakula vya kiasili 2

■

Taja j ina la her ufi na ut amke sauti. V u

•

Tamka sauti ya herufi na usome silabi. V a V i V e

ve

Va

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: V U: Endelea na herufi u na w. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 131.

w V U

vi

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: / v/ / a/ silabi ni va U: Endelea na ve, vi, vu M w anafunzi asome silabi kw enye ukurasa wa 131.

vu

• Soma silabi na maneno.

♦

vi a zi

wi mbi

viazi

wimbi

wa za zi wazaz i

m ta ma

mtama

Sarufi: Matumizi ya '- angu' , '-etu'

*

Tunga sent ensi sahihi ukitumia - angu na - etu pamoja na maneno haya. 1. Chakula 2. Tunda 3. Mboga

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja iii ku lisoma neno. N/T/U: vi a zi - viazi U: Endelea na maneno wimbi, w azazi Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 131.

Ku soma hadithi Lishe bora Madaktari huwashauri watu kuzingatia lishe bor a. Kuna vyakula mbalimbali v inavyochangia lishe bora. Baadhi ya vyakula hivi ni mboga za kienyej i, wimbi na mtama. Ving ine vinavyochangia ni mahindi na maharagwe. Mimi na kaka yangu hufurah ia kula kunde , viazi na mbaazi . Wazazi wetu hutuhimiza kuvit umia vyakula hivi. Wao husema vyakula hiv i hutukinga dhidi ya magonj wa mbalimbali.

Msamiati Funza maana ya maneno haya: kunde, wimbi, mtama.

◄)

■

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. Mw anafunzi atoe utabiri.

Im

Mitii

Ufahamu wa herufi

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri. 131 na 132

Vyakula vya kiasili 2

?

Taja j ina la her ufi na utamke sauti. Vv

Uu

Ww

T: Ni vyakula gani vya kienyej i vilivyotajw a kw enye hadithi? (Mboga za kienyeji, wimbi na mtama)

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu wa shauri v i na vyo changia huwashcwri vinavyochang ia hu furahia

hu tu himiza

hufurahia

hutuh imiza

Maswali

N: Je, madaktari huw ashauri w atu kufanya nini? (Kuzingatia lishe bora)

U:Taja aina mbili za mboga za kienyeji. (Kubali jibu /olote sahihi.)

♦

Hadithi ya mwalimu Ta zama picha. Sikiliza hadit hi.

Sarufi

Matumizi ya -angu na -etu

Kiro apona

-angu na -etu hutumiw a kuonyesha kitu ni cha nani. Kw a mfano: Tunda langu - Matunda yetu.

:·-. ••• zoez1. M w elekeze mw anafunzi kufanya zoezi kwenye ukurasa wa

131.

~

Kazi ya ziada M w anafunzi aandike majina ya matunda mbalimbali anayoyaj ua.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

149

ldadi: -

====-=-=--=-------Hakiuzwi

Kipindi cha 132: Vyakula vya kiasili 2

@¥1

A 131 na 132

Vyakula vya kiasili 2

■

Taja j ina la her ufi na ut amke sauti. V u

•

Tamka sauti ya herufi na usome si labi. v a v e V i

va

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: V U: Endelea na herufi v, U, u, W, w. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 132.

w V U

vi

ve

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo usome neno kw a upesi. N/T/U: hu w a shauri - huwashauri U: Endelea na vinavyochangia, hufurahia Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 132.

vu

• Soma silabi na maneno. vi a zi

wi mbi

viazi

wimbi

♦ Sarufi: Matumizi

wa za zi wazaz i

m ta ma

mtama

ya ' - angu', '-etu'

Tunga sent ensi sah ihi ukitumia - angu na - etu pamoja na maneno haya.

1. Chakula

2. Tunda

3.

Ufahamu wa herufi

Mboga

Ku soma hadithi

W

Lishe bora

U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 131.

.E

Madaktari huwashauri watu kuzingatia l ishe bor a. Kuna vyakula mbalimbali v inavyochangia lishe bora. Baadhi ya vyaku la hivi n i mboga za kienyej i, wimbi na mtama. Ving ine vinavyochangia n i mahindi na maharagwe. Mimi na kaka yangu hufurah ia kula kunde , viazi na mbaazi . Waza zi wetu hutuhimiza kuvit umia vyakula hivi . Wao husema vyakula hiv i hutukinga dhidi ya magonj wa mbalimbali .

Mitii ■

131 na 132

Hadithi ya mwalimu

Kiro apona Kiro alikuw a msichana w a miaka saba. Nyumba yao ilikuw a karibu na barabara kuu. Alibaki nyumbani huku w enzake w akienda shulen i. Alikuw a mnyonge. Mw ili w ake haukuw a na afya nzuri. Nywele zake zilikuw a zimebadili rangi. Wazazi w ake haw akujua tatizo alilokuw a nalo. Walisikitika. Daktari Bora aliw atembelea. Aka w ashauri wampeleke hospitalini. Kiro alipelekw a hospitali ya Bora afya. Baada ya kupimw a, mama yake alishauriwa ampe Kiro vyaku la kama mboga, matunda, maharagw e na samaki. Alielezwa ugonjw a ulitokana na ukosefu w a lishe bora. Mama Kiro alimshukuru daktari. Alifuata ushauri w ake. Mw ishow e aliw eza kuenda shu leni na kusoma kw a bidii. Afya ya Kiro ikaanza ku w a nzuri.

Vyakula vya kiasili 2

Taja j ina la her ufi na utamke sauti . Vv

Uu

Ww

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu wa shauri v i na vyo changia huwashcwri hu furahia huf u r ahia

Hadithi ya mwanafunzi

Funza maneno haya: mboga, matunda, samaki. Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha . M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadith i mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

v i navyochangi a hu tu himiza hutuhi miza

Hadithi ya mwalimu

Tazama picha. Sikiliza hadit hi.

?

Kiro apona

N: Kwa nini Kiro hakuw a anaenda shuleni? (Alikuwa

Maswali

mnyonge na mwili wake haukuwa na afya) T: Daktari Bora alimshauri mamaye Kiro ampe vyakula gani? (Vyakula kama mboga, matunda, maharagwe na sam aki) U: Kwa nini Kiro alifurahi? (Alianza kwenda shuleni, afya yoke iliimarika)

:·-. ••• zoez1. M w anafunzi aandike sentensi tano akitumia yangu au yetu .

~

Kazi ya ziada M w anafunzi aandike sentensi tano akitumia yangu au yetu .

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

150

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 133: Vyakula vya kiasili 2

Mild

■

Vyakula vya kiasili 2

133na 134

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: w U: Endelea na herufi y na u. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 133.

■

Taja jina la herufi na utamke sauti. w y • Tam ka sauti ya her ufi na usome silabi. w e

u

w u

W 0

we wo • Soma silabi na maneno. wa za zi wi mbi wazazi wimbi

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi.

WU

ki to we o

N/T/U: /w/ / e/ w e U: Endelea na w o, w u M w anafunzi asome silabi kw enye ukurasa wa 133.

kitoweo

♦

Sarufi: Matumizi ya '-e t u' Soma v ifungu hivi. 1. Kiti chetu 2. Vyombo vyetu

*

3. Vitumbua vyetu

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja iii ku lisoma neno. N/T/U: w a za zi - w azazi U: Endelea na w imbi, kitow eo Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 133.

Kusoma hadithi Vyakula vitamu

Mama yangu ni mpishi hodari. Kila asubuhi yeye hututayar ishia kiamshakinywa. Yaya wet u Sudi humsaidia kuandaa meza.

t9

Barua ni ndugu yangu mdogo. Yeye hupenda mazi wa , mihogo na mayai. Mimi ninapenda mazi wa na viazi vitamu. Ninapenda pia zambarau na mapera. Mama na baba yetu hupenda kit oweo cha sungura. Sisi wot e humshukuru mama kwa upishi bora.

◄)

■

Vyakula vya kiasili 2

? ku andaa

kuandaa

hu m saidia

hu m shukuru

humsaid ia

humshukuru

Maswali

N: Kila asubuhi mama hufanya nini? (Hututayarishia kiamsha kinywa) T: Barua anapenda nini? (Mih ogo, mayai na maziwa) U: Maziw a yana umuhimu gani mwilini? (Husaidia kwa ujenzi wa mwili)

• Soma sehemu za neno na neno lot e. hututayarishia

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

Taja jina la herufi na ut amke sauti. R S hu tu t ayar ishia

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. Mw anafunzi atoe utabiri.

W 133 na 134

M samiati

Funza maana ya maneno haya: mihogo, viazi vitamu, mapera

ml

Mitid

Ufahamu wa herufi

♦

Sarufi Matumizi ya -angu na -etu -angu na -etu hutumiw a kuonyesha kitu ni cha nani. Kw a mfano: Maharagw e yangu - Maharagw e yetu .

Hadithi ya mwa limu Ta zama picha. Sikiliza hadit hi. Vyakula ni afya

:·-.

••• Zoez1. M w anafunzi asome vifungu kwenye ukurasa wa 133.

~

Kazi ya ziada

M w anafunzi atunge sentensi nne akitumia yangu.

ml Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

151

ldadi: -

====-=-=--=-------Hakiuzwi

Kipindi cha 134: Vyakula vya kiasili 2

Mild

A 133na 134

Vyakula vya kiasili 2

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: R U: Endelea na herufi S. M w anafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 134.

■

Taja jina la herufi na utamke sauti. w y • Tam ka sauti ya herufi na usome s ilabi. w e

u w u

W 0

we wo • Soma silabi na maneno. wa za z i wi mbi wazazi wimbi

Kusoma maneno marefu Soma sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo usome neno kwa upesi. N/T: hu tu tayarishia - hututayarishia U: Endelea na maneno kuandaa, humsaidia. Wanafunzi w asomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 134.

WU

ki to we o kitoweo

♦

Sarufi: Matumizi ya '-e t u ' Soma v ifungu hivi. 1. Kiti chetu 2. Vyombo vyetu

3. Vitumbua vyetu

W

Kusoma hadithi Vyakula vitamu

.E

Hadithi ya mwalimu

Vyakula ni afya Mwalimu wetu Bwana Wema aliingia darasani. Baada ya kutusalimia alisema, "Leo tutajifunza kuhusu vyakula na afya." Akatuambia kuwa afya ni hali ya mwili kuwa bila magonjwa. Alisema kuwa vyakula, huzuia magonjwa. Miili yetu huwa na nguvu tukila vyakula kama vile mihogo, viazi vitamu na mahindi. Mwalimu pia alisema kuwa hatutayapata magonjwa ya kufura tumbo na mwili kukosa nguvu tukila maharagwe na njugu . "Matunda na mboga yatatukinga dhidi ya magonjwa." Niliporudi nyumbani kwetu, nilimweleza mama yangu alivyotufunza mwalimu. Baadaye, tukala na kufurahia chakula chetu.

ml

■

133 na 134

Hadithi ya mwanafunzi

U: Somea mwenzako hadithi kwenye ukurasa wa 133.

Mama yangu ni mp ishi hodari. Ki la asubuhi yeye hututayarish ia kiamshakinywa. Yaya wetu Sudi humsaidia kuandaa meza. Barua ni ndugu yangu mdogo. Yeye hupenda maziwa , mihogo na mayai. Mimi ninapenda maziwa na viazi vitamu. Ninapenda pia zambarau na mapera. Mama na baba yetu hupenda kitoweo cha sungura. Sisi wote humshukuru mama kwa upishi bora.

Mitid

Ufahamu wa herufi

Vyakula vya kiasili 2

Taja jina la herufi na utamke sauti. R S

Funza maana ya maneno haya: njugu, viazi vitamu, maharagwe. Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mwanafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu tu t ayarishia ku andaa hututayarishia kuandaa hu m saidia humsaid ia

hu m sh u kuru hum s hukuru

?

Hadithi ya mw a limu Tazama picha. Sikiliza hadithi.

Maswali N: Mwalimu Wema aliwafunza wanafunzi kuhusu nini?

Vyakula ni afya

(Vyakula na afya)

T: Taja vyakula ambavyo huleta nguvu mwilini? (Mihogo, viazi vitamu na mahindi) U: Je, wewe unapenda vyakula gani? (Kubali jibu sahihi)

•••

~.: Zoezi

Mwanafunzi aandike vifungu vifuatavyo kwa w ingi. Umoja Wingi _ _ _ _ _ _ (Vitabu vyetu) 1. Kitabu changu _ _ _ _ _ _ (Maembe yetu) 2. Embe langu _ _ _ _ _ _ (Kalamu zetu) 3. Kalamu yangu

~

Kazi ya ziada Mwanafunzi akamilishe vifungu vifuatavyo akitumia -angu. 1. vikapu 2. kikombe 3. ng'ombe 5. vifyekeo 4. meza

ml

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Maliya Serikali ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-- - - -

152

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 135: Vyakula vya kiasili 2

Mild

■

Vyakula vya kiasili 2

135

Ufahamu wa herufi

ffll Jedwali la silabi

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: w U: Endelea na herufi w, V, v, w, y, Y Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 135.

Tumia silabi zi lizo kwenye jedwali kuunda maneno. Kw'1 mfono: vi Q zi - vi'1zi

lffl

■

Taja jina la herufi na utamke sauti. Ww

Vv

Yy

vi

zi Q

Chora jedwali la silabi.

WQ

wi

N/T/U: Soma silabi zote. Tumia silabi 'vi', 'a' na 'zi' kuandika neno 'viazi'. Soma neno pamoja na mwanafunzi.

♦ S'1rufi: M '1tumizi y'1 ' -etu'

Kamilisha vifungu hiv i ukitumia -etu. Kw'1 mfono: Mw'11imu wetu 1. Maembe etu 2. Vyakula ___ etu 3. 4. S. 6. 7. 8.

Jedwali la silabi

U: Mwanafunzi aunde maneno halisi kutumia jedwali la silabi kwenye ukurasa wa 135.

♦

Sarufi Mwanafunzi akamilishe vifungu kwenye ukurasa wa 135 akitutumia -etu.

Mtoto etu Miwa _ _etu. Viazi etu. Mahindi etu. Maharngwe _ _ etu. Matunda etu.

Majibu 1. yetu

tJ

Zoezi: Ku'1ndik'1 Tunga sentensi tatu ukitumia -Qngu na -etu.

2. vyetu

3. wetu

Kuandika maneno

N/T/U: Soma maneno haya mara mbili huku wanafunzi wakiyaandika kwenye madaftari yao: paipai, kunde. Hakikisha wanafunzi wanaandika kwa hati nadhifu wanapofanya zoezi.

&

Kuandika T: -angu na -etu hutumiwa kuonyesha kitu ni cha nani. U: Tunga sentensi nne ukitumia -angu na -etu.

~ Kazi ya ziada Mwanafunzi achore paipai, embe na mapera na kupaka michoro hiyo rangi.

~

Kazi ya nyongeza Mwanafunzi aeleze jinsi ya kutayarisha vyakula vya kiasili kabla ya kuvila.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

153

ldadi: -

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 136: Mimi na wenzangu 3

@¥5

■

no wenzangu 3

136 na 137

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: dh U: Endelea na herufi dh, M, m, K, k. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 136.

WVililltml ■ Taja jina la herufi na utamke sauti.

dh

d

j

• Tamka sauti ya herufi na usome silabi. dh a

d e

j i

dha

de

ji

• Soma silabi na maneno. m che zo hu wa fu nza mchezo huwafunza

ku ru ka

kuruka

I o lo

• Kusoma silabi Tamka kila sauti kisha unganisha sauti na usome silabi. N/T: /dh/ /e/ dhe U: Endelea na silabi de, ji Mwanafunzi asome silabi kwenye ukurasa wa 136.

na dhi fu nadhifu

♦ Sarufi: Matumi zi y a '-an gu', '-etu' Soma vifungu v ifuatavyo. Um oja Wing i 1. Darasa langu Madarasa yetu 2. Kamba yangu Kamba zetu 3. Kiranja wangu Viranja wetu

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T: m che zo - mchezo U: Endelea na maneno huwafunza, nadhifu Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 136.

Kusoma hadit hi Karimi Karimi ni msichana nadhifu. Yeye husoma katika gredi ya kwanza shuleni Leleji. Mwalimu wake wa darasa ni Bi. Khadija. Bi. Khadija huwafunza wanafunzi wake vizuri. Kiranja wa darasa la Karimi ni mvulana. Jina lake ni Adhoch. Karimi anapenda mchezo wa kikapu. Rafiki yake Adhiambo pia hupenda mchezo huo.

M samiati Funza maana ya maneno haya: mvulana, gredi.

◄)

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri.

W

@¥5

Ufahamu wa herufi

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

?

no wenzangu 3

136 "" 137

Maswali

N: Karimi alikuwa mwanafunzi wa shule ipi? (Shuleni Leleji) ■ Taja jina la herufi na utamke sauti.

DH d h

T: Amina alipenda kucheza mchezo upi? {Mchezo wa kuruka kamba)

Kk

Mm

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu penda

hu wa funza

hupen da

huwafunza

hu soma

a na penda anapenda

husoma

U: Je, wewe hupenda kucheza mchezo upi? {Mpira wa miguu, wanafunzi wataje michezo mbalimbali wanayoipenda.)

♦

Hadithi y a mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi.

Sarufi

Matumizi ya -angu na -etu -angu na -etu hutumiwa kuonyesha kitu ni cha nani. Kwa mfano: Mwalimu wangu - Walimu yetu .

Lelei Matano

•••

~.: Zoezi Mwanafunzi afanye zoezi la sarufi kwenye ukurasa wa 136.

~

Kazi ya ziada

Mwanafunzi anakili sentensi hizi kisha umsomee mzazi/ mlezi nyumbani. 1. Msichana w angu ni mrefu. 2. Darasa letu ni kubwa. 3. Mwalimu wetu ni mrefu.

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Maliya Serikali ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

154

ldadi: - ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::~-

Kipindi cha 137: Mimi na wenzangu 3

@¥5

136 na 137

A Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: DH U: Endelea na herufi dh, M, m, K, k. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 137.

no wenzangu 3

WVililltml ■

Taja jina la herufi na utamke sauti. dh d j

• Tamka sauti ya herufi na usome silabi. dh a

d e

j i

I o

dha

de

ji

lo

• Soma silabi na maneno. m che zo hu wa fu nza mchezo huwafunza

ku ru ka

kuruka

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo usome neno kwa upesi. N/T/U: hu penda - hupenda U: Endelea na husoma, huwafunza. Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 137.

na dhi fu nadhifu

♦ Sarufi: Matumi zi ya '-an gu', '-etu' Soma vifungu v ifuatavyo. Um oja Wing i 1. Darasa langu Madarasa yetu 2. Kamba yangu Kamba zetu 3. Kiranja wangu Viranja wetu

[Q]J

Hadithi ya mwanafunzi U: Somea mwenzako hadithi kwenye ukurasa wa 136.

.E

Hadithi ya mwalimu

Kusoma ha dit hi

Lelei Matano

Karimi

Mimi ni Lelei Matano. Mimi ni msichana. Nilizaliwa miaka sita iliyopita kijijini Kinga. Mimi ndiye kitinda mimba katika familia yetu. Nina kaka mmoja na dada wawili. Wazazi wangu ni Bwana na Bi. Wanjala Simeo. Rafiki yangu naye anaitwa Salma Njeri. Mimi husomea shule ya msingi ya Maji Mazuri. Niko katika gredi ya kwanza. Mwalimu wangu wa darasa anaitwa Bwana Keplimo Yegon. Bwana Yegon ni mwalimu mzuri. Nakumbuka muhula uliopita sikuweza kufanya hesabu za kuongeza. Mwalimu Yegon aliniita na kunitia moyo. " Lelei usife moyo. Fanya mazoezi ya hesabu ya kuongeza kila siku na unapopata tatizo njoo nitakusaidia." Nikayafuata mashauri ya mwalimu. Sasa hivi mimi ni mwanafunzi bora darasani mwetu katika hesabu. Darasani mimi husoma kwa bidii iii nifaulu maishani. Mimi husaidiana na wanafunzi wenzangu kuhakikisha tunamaliza kazi ya mwalimu. Tukiwa shu leni mimi na Salma hucheza pamoja na wanafunzi wengine. Tufikapo nyumbani sisi huwasaidia wazazi wetu kufanya kazi za nyumbani kama vile kwenda mtoni na kuosha vyombo. Ninasoma kwa bidii niwe mkulima hodari nchini mwetu.

Karimi ni msichana nadhifu. Yeye husoma katika gredi ya kwanza shuleni Leleji. Mwalimu wake wa darasa ni Bi. Khadija. Bi. Khadija huwafunza wanafunzi wake vizuri. Kiranja wa darasa la Karimi ni mvulana. Jina lake ni Adhoch. Karimi anapenda mchezo wa kikapu. Rafiki yake Adhiambo pia hupenda mchezo huo.

@¥5 ■

136 "" 137

no wenzangu 3

Taja jina la herufi na utamke sauti. DH d h M m

Kk

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu penda

hu wa funza

hupenda

huwafunza

hu soma

a na penda anapenda

husoma

Funza maana ya maneno haya: kaka, gredi, dada. Soma kichwa cha hadithi. Jad ili picha. Mwanafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mwanafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

Hadithi y a mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi. Lelei Matano

?

Maswali N: Lelei alizaliwa lini? {Miaka sita iliyopita) T: Lelei ana dada wangapi? (Wawili) U: Je, unaishi na nani nyumbani? (Baba, mama, dado, babu)

•••

~.: Zoezi Mwelekeze mwanafunzi kuandika sentensi akitumia angu na -etu.

~ Kazi ya ziada Mwanafunzi aandike w ingi wa vifungu hivi. 1. Mvulana wangu _ _ _ _ _ _ _ (Wavulana wetu) 2. Kiranja wangu _ _ _ _ _ _ _ (Viranja wetu) 3. Mtoto wangu _ _ _ _ _ _ _ (Watoto wetu) Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

155

ldadi: -

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 138: Mimi na wenzangu 3

Mil

■

na wenzangu 3

138 na 13q

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: gh U: Endelea na herufi b, ch na k. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 138.

,-=+: ■

Taja j ina la herufi na utamke sauti. b

Gh

k

ch

• Tamka sauti ya herufi na usome silabi. gh e ch i k a ghe

• Soma silabi na maneno. gho ro fa wa Ii Ii ma walilima

ghorofo ♦

b

ka

chi

0

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: /gh/ /e/ silabi ni ghe U: Endela na silabi chi, ka Mwanafunzi asome silabi kwenye ukurasa 138.

bo

gha la

ghala

wa Ii cho ta walichota

Sarufi: Matumizi ya '- angu' , '- etu'

*

Soma sentensi zifuatazo. Wingi

Umoja

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: gho ro fa - ghorofa U: Endelea na walilima, ghala Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 138.

1. Mavuno yangu ni mengi. 1. Mavuno yetu ni mengi.

2 . Kisima changu

2. Visima vyetu v imekauka.

kimekauka.

3. Maghala yetu yamejaa.

3. Ghala langu limejaa.

Kusoma hadithi Chura na Chui Chura na Chui walikuwa marafiki wa dhati. Hakuna kil ichowatengan isha. Walikuwa na umri wa miaka saba. Walifonya kazi pamoja. Wal ichota maji kwenye kisima pamoja. Walilima na kuvuna pamoja. Walihifodhi mavuno yao kwenye gha la la ghorofo pamoja. Waliuza nafaka sokoni pamoja. Walikula na kunywa pamoja. Walinunuliana zawadi za thamani na kuishi raha mstarehe.

Msamiati Funza maana ya maneno haya: marafiki, umri, miaka.

◄)

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri.

mJI

*''

Ufahamu wa herufi

W

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

?

na wenzangu 3 138na13q

N: Chui na chura wa likuwa na umri wa miaka ngapi? (Saba)

mvttill!FI

■

Taja jina la herufi na utamke sauti. f g m • Soma sehemu za neno na neno lote. ki Ii cho wa tenganisha wa Ii chota kilichowatengan is ha

T: Chui na chura walihifadhi nafaka yao wapi? (Ghala) U: Wewe hufanya nini na rafiki zako? (Kucheza, kusoma hadithi.)

wa li chota

wa Ii lima

wa Ii nunuliana

wal ili ma

walinunul i ana

Maswali

♦

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi.

Sarufi

Matumizi ya -angu na -etu -angu na -etu hutumiwa kuonyesha kitu ni cha nani. Kwa mfano: Mpira wangu - Mipira yetu.

Siku ya kwanza shuleni

:··. •••

Zoez1.

Mwanafunzi afanye zoezi la sarufi kwenye ukurasa wa

138.

~ Kazi ya ziada Mwanafunzi anakili sentensi hizi kwa hati nadhifu. Baadaye awasomee wazazi/walezi nyumbani. 1. Chui alikuwa na umri wa miaka saba. 2. Walihifadhi mavuno yao kwenye ghala la ghorofa.

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Maliya Serikali ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

156

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 139: Mimi na wenzangu 3

Mil

A Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: f U: Endelea na herufi g na m. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 139.

na wenzangu 3

138 na 13q ,-=+:

■

Taja j ina la herufi na utamke sauti. b

Gh

k

ch

• Tamka sauti ya herufi na usome silabi. gh e ch i k a ghe

• Soma silabi na maneno. gho ro fa wa Ii Ii ma walilima

ghorofo ♦

b

ka

chi

0

bo

gha la

ghala

wa Ii cho ta walichota

Sarufi: Matumizi ya '- angu' , '- etu'

Soma sentensi zifuat azo. Wingi

Umoja

1. Mavuno yangu ni mengi. 1. Mavuno yetu ni mengi. 2 . Kisima changu 2. Visima vyetu v imekauka.

kimekauka.

3. Maghala yetu yamejaa.

3. Ghala langu limej aa.

Kusoma hadithi Chura na Chui Chura na Chui walikuwa marafiki wa dhati. Hakuna kil ichowatenganisha. Walikuwa na umri wa miaka saba. Walifonya kazi pamoja. Wal ichot a maj i kwenye kisima pamoja. Walilima na kuvuna pamoja. Walihifodhi mavuno yao kwenye gha la la ghorofo pamoja. Waliuza nafaka sokoni pamoja. Walikula na kunywa pamoja. Walinunuliana zawadi za thamani na kuishi raha mst arehe.

Kusoma maneno marefu Soma sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo kw a upesi. N/T/U: ki Ii cho w a tenganisha - kilichow atenganisha U: Endelea na maneno: w alichota, w alilima . Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kwenye ukurasa wa 139.

Im

Hadithi ya mwanafunzi U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 138.

.E

Hadithi ya mwalimu

Siku ya kwanza shuleni Jina langu ni Shira, w iki iliyopita nilienda shuleni. llikuwa mara yangu ya kw anza kuingia shuleni. Nilikuw a nimefikisha umri w a kw enda shuleni. Nilikutana na w anafunzi w engi. Walikuw a w asichana na w avulana . Sikujua kuzungumzia lugha ya Kisw ahili. Nilifahamu tu lugha ya mama. Nilikutana na rafiki yangu Mika. Yeye pia alikuwa amefika shuleni kwa mara ya kwanza. Kengele ilipolia tuliingia darasani. M w alimu alifika na kutusalimia "Hamjambo w atoto?" Wengi w etu hatukujibu, kw a sababu hatukujua Kisw ahili. Alituambia tuw e tukitumia Kisw ahili. Al itufunza umuhimu w a Kisw ahili. Alituambia ku w a atatufundisha jinsi ya ku wasiliana kw a lugha ya Kisw ahili. Al ituambia kuw a Kisw ahili ni lugha ambayo ingetusaidia kuelew ana. Alisema kuw a akituuliza " Hamjambo?" tunajibu " Hatujambo mw alimu." Mw alimu alitusalimia tena na tukamjibu . Akatuahidi kuendelea kutufunza zaidi jinsi ya ku wasiliana katika kipindi kingine cha Kisw ahili.

mJI

*''

na wenzangu 3 138na13q

mvttill!FI

■

Taja jina la herufi na utamke sauti. f g m • Soma sehemu za neno na neno lote. ki Ii cho wa tenganisha wa Ii chota kilichowat enganisha

wa lichota

wa Ii lima

wa Ii nunuliana

wal ili ma

walinunul i ana

Funza maana ya maneno haya: shuleni, hamjambo. Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha . M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadith i mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi. Siku ya kwanza shuleni

?

Maswali N: Jina la rafiki aliyekutana na shira shu leni ni nani? (M ika) T: Kengele ilipolia w anafunzi w aliingia w api? (Darasani) U: Siku yako ya kw anza shuleni ulifanya nini? (Wanafunzi wataje)

:·-. ••• zoez1. Soma maneno haya mara m bili huku mw anafunzi akiyaandika katika daftari lake. 1. Ghorofa 2. Dhati 3. Marafiki 6. Thamani 4. Umri 5. Walihifadh i

i!:?.

Kazi ya ziada M w anafunzi atunge sentensi ukitumia maneno haya:

1. chui

2. chura

3. kisima

4. zaw adi ldadi: -

157

5. sokoni

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 140: Mimi na wenzangu 3 ■

Mill

140 ••-r;

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: W U: Endelea na herufi w, Y, y, V na v. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 140.

I

■

Taja j ina la herufi na ut am ke sauti. Yy Ww Vv fill Jedwal i la silabi Tum ia si lab i zi lizo kwenye j edwali kuunda maneno. Kwa mfano: ra fi ki - rafiki

I

ja

ya

to

ki

mi

ka

I

I

I

fi we

ra

I

a

lffl

Jedwali la silabi Chora jedw ali la silabi. N/T/U: Soma silabi. Tumia silabi 'ra', 'fi' na 'ki' kuandika neno 'rafiki'. Soma neno pamoja na mw anafunzi. U: Wanafunzi w aunde maneno halisi kwa kutumia jedw ali la silabi kw enye ukurasa wa 140.

I

♦

Sarufi: Matumizi ya ' - angu' , ' - etu' Soma sentensi zifuatazo. Wingi Umoja

1. Mbwa wangu anabweka.

♦

1. Mbwa wetu wanabweka .

2. Paka wangu

2. Pa ka wetu wanakunywa

anakunvwa mazi wa. 3. Mbuzi wangu amenunu liwa. 4. Sungura wangu anaoenda karot i. 5. Punda wangu hun ibebea mz igo kila siku.

maziwa. 3. Mbuzi wetu

Ufahamu wa herufi

Sarufi

Matumizi ya -angu na -etu -angu na -etu hutumiw a kuonyesha kitu ni cha nani. M w anafunzi asome sentensi kw enye ukurasa wa 140.

wamenunu li wa. 4. Sungura wetu wanaoenda karot i. 5. Punda wetu hutubebea miz igo kila siku.

0

Kuandika maneno

U: Soma maneno haya mara mbili huku w anafunzi w akiyaandika kwenye madaftari yao: msichana, thamani.

Hakikisha mw anafunzi anaandika kw a hati nadhifu ana pofanya mazoezi ya kuandika .

-

Zoezi : Kuandika Andi ka sentensi nne kuhusu hadithi ul iyoisoma leo.

~ Kuandika T: Rejelea mambo muhimu katika hadithi uliyoisoma leo. U: M wanafunzi afanye zoezi la kuandika kw enye ukurasa

wa 140.

i!=4

Kazi ya ziada

M w anafunzi aandike majina matano ya marafiki w ake.

!

Kazi ya nyongeza Wanafunzi w ajizatiti kuw atumbua w enzao shuleni na kijijini.

•

Tarehe: /.,.

---------------~----_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-~----

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

158

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 141: Tarakimu 3

@Mi

■

141 na 142

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: t U: Endelea na herufi s, th na ny. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 141.

■

Taja j ina la herufi na utamke saut i. t s th • Tamka sauti ya herufi na usome silabi.

ny

t i

s e

th u

ny o

ti

se

thu

nyo

sa ba bu sababu

so ma

• Soma silabi na maneno. si ku sa ba siku saba

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: / t/ /i/ ti U: Endelea na se, thu M w anafunzi asome silabi kw enye ukurasa wa 141.

soma

♦

Sarufi: Idadi Soma vifungu hivi. 1. Mtoto mmoja 2. Ndege mmoja 3. Kitabu kimoja

*

4 . Watoto wawili 5. Ndege kumi 6. Vitabu vitatu

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno . Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno . N/T/U: si ku - siku U: Endelea na maneno saba, sababu Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kwenye ukurasa wa 141.

Ku soma hadithi Lokeno Lokeno huamka asubuhi na mapema. Yeye huj itayarisha kwenda shuleni. Saa moja inapofika, yeye hupata kiamshakinywa, kisha hukimbia kwenda shuleni. Saa mbili Lokeno na wenzake hupanga fo leni kwenda paredi. Saa tatu Lokeno husoma somo la hesabu. Wao huhesabu moja hadi kumi. Saa nne Lokeno hucheza na marafiki zake. Saa saba Lokeno hurudi nyumbani. Yeye huwasaidia wazazi wake kufanya kazi za nyumbani.

t9

■

Msamiati

Funza maana ya maneno haya: moja, mbili, nne.

◄)

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. Mw anafunzi atoe utabiri.

Im

@iii

Ufahamu wa herufi

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri. 141 na 142

?

N: Lo keno hufanya nini saa moja inapofika? {Hu pata

Taja j ina la her ufi na utamke sauti. t T

s

Maswali

kiamsha kinywa)

S

T: Taja vitu ambavyo Lokeno hufanya kila siku. (Kupata

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu j i tayarisha

hu

huj itayarisha

hukimbia

kiamsha kinywa, kuenda paredi, kusoma hesabu, kuenda nyumbani)

kimbia

hu hesabu

hu rudi

huhesabu

hurudi

U: Je, w ew e hutoka shu leni saa ngapi? (Saa sita )

Hadithi ya mwa limu Ta zama picha. Sikiliza hadit hi.

♦

Vifaranga wa ajabu

Umoja na wingi

Sarufi

Eleza umoja na wingi w a majina. Sisitiza sehemu za neno zinazobadilika . Kw a mfano : Mtoto - Watoto.

:·-.

••• Zoez1. M w anafunzi afanye zoezi la sarufi kwenye ukurasa wa

141.

~

Kazi ya ziada M w anafunzi aambatanishe nambari na maneno kwa kuonyesha nambari husika.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

159

ldadi: -

=====--=---=-------Hakiuzwi

Kipindi cha 142: Tarakimu 3

@Mi

A 141 na 142

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: T U: Endelea na herufi t, S, s M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 142.

■

Taja j ina la herufi na utamke saut i. t s th • Tamka sauti ya herufi na usome silabi.

ny

t i

s e

th u

ny o

ti

se

thu

nyo

sa ba bu sababu

so ma

• Soma silabi na maneno. si ku sa ba siku saba

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo usome neno kw a upesi. N/T: hu ji tayarisha- hujitayarisha U: Endelea na maneno hukimbia, hurudi, huhesabu. M w anafunzi asome maneno kwenye ukurasa wa 142.

soma

♦

Sarufi: Idadi Soma vifungu hivi. 1. Mtoto mmoja 2. Ndege mmoja 3. Kitabu kimoja

4 . Watoto wawili 5. Ndege kumi 6. Vitabu vitatu

W

Hadithi ya mwanafunzi U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 141.

Ku soma hadithi

.E

Lokeno

Hadithi ya mwalimu

Lokeno huamka asubuhi na mapema. Yeye huj itayarisha kwenda shuleni. Saa moja inapofika, yeye hupata kiamshakinywa, kisha hukimbia kwenda shuleni. Saa mbili Lokeno na wenzake hupanga fo leni kwenda paredi. Saa tatu Lokeno husoma somo la hesabu. Wao huhesabu moja hadi kumi. Saa nne Lokeno hucheza na marafiki zake. Saa saba Lokeno hurudi nyumbani. Yeye huwasaidia wazazi wake kufanya kazi za nyumbani.

@iii ■

Vifaranga wa ajabu Ushindi alinunu liw a kuku na jogoo. Kila siku aliwalisha mahindi na chakula. Baada ya miezi miw ili, kuku alianza kutaga mayai. Ushindi alifurahia. Kuku aliyaatamia au kuyala lia mayai. Kila siku alishinda akiangalia ikiwa kuku wake ameangua vifaranga . Baada ya wiki tatu kuku wake aliangua vifaranga saba. "Huzuni iliyoje! Nia yangu ilikuwa vifaranga kumi," Ushindi akamwambia baba yake. "Usijali mw anangu, hali hii ni ya kaw aida," Baba alimw ambia. Vifaranga w alikua w akaw a w akubwa. Kuku w ake alitaga mayai mengine tena. Alipata mayai manane baada ya siku nane. Alifurahi sana na kumshukuru baba kw a zaw adi ya faida.

141 na 142

Taja j ina la her ufi na utamke sauti. t T

s

S

Funza maana ya maneno haya: kutaga, vifaranga, ameangua . Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

• Soma sehemu za neno na neno lote. hu j i tayarisha

hu

huj itayarisha

hukim bia

kimbia

hu hesabu

hu rudi

huhesa bu

hurudi

Ufahamu wa herufi

?

Hadithi ya mwa limu Ta zama picha. Sikiliza hadit hi.

Maswali

N: Baada ya miezi miw ili kuku alifanya nini? (Alitaga mayai)

T: Ushindi alitaraj ia kuku w ake aangue vifaranga w angapi?

Vifaranga wa ajabu

(Kumi) U: Baba alimw ambia nini ush indi? (Kuwa asija/i hio ni kawaida)

:·-. ••• zoez1. Katika vikundi w anafunzi w apange kadi za majina ya nambari moja hadi kumi kw a utaratibu.

~

Kazi ya ziada

Jaza mapengo. Umoja 1. M w anafunzi

2. - - - - - 3. M sichana

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

Muda:

Wingi _ _ _ _ (Wanafunzi) Watoto (Mtoto) _ _ _ _ _ (Wasichana )

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

160

ldadi: - ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::~-

Kipindi cha 143: Tarakimu 3

Mil ■

■

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: ng U: Endelea na herufi v na w. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 143.

143 na 144

Taja j ina la herufi na utamke sauti. ~

V

W

• Tamka sauti ya herufi na usome si labi. ng e ng i ng o ng u v e ng i nge ngo ngu ve • Soma s ilab i na maneno. u nga nga o unga ngao

ngo ma

ngoma

Ufahamu wa herufi

w

a

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi.

wa ngi ri ngiri

N/T/U: / ng/ / e/ silabi ni nge U: Endelea na silabi ngu, ngo, ve, ngi M w anafunzi asome silabi kw enye ukurasa wa 143.

♦ Sarufi: Idadi Andika vifungu vifuatavyo kwenye daftari la ke. 1. Mti mmoja 4 . Miti miwili 2. Ndege mm oja 5. Ndege kumi 3. Kiti kim oja 6 . Viti vitatu

*

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: u nga - unga U: Endelea na maneno ngao, ngoma. Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 143.

Kus oma hadithi Wimbo wa kuhesabu Mej a mb il i tat u, nne tano sita, saba nane tisa , habari ya shuleni. Kuna mtoto mmoja a liyepotea na tukimpat a tumrudishe shule. Rafiki yangu nj oo, twende shuleni lee. Mej a mb il i tat u, nne t ano sita, saba nane tisa, habari ya shuleni. Watoto wawil i waliopotea na t ukiwapata t uwarudishe shule. Marafiki zangu njooni, twende shuleni lee.

t9

Msamiati Funza maana ya maneno haya: tisa, nane.

◄)

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. Mw anafunzi atoe utabiri.

m

iWI

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri

Mitii

?

143na 144

Maswali

N: Ni namba gani huja baada ya sita? (Saba)

T: Wakimpata mtoto w atamfanya nini? (Watam rudisha shule)

■

Taja jina la herufi na ut amke saut i. m f 9 • Soma sehemu za neno na neno lot e. a Ii ye potea tu ki m pata t u m rudishe aliyepotea t ukim pata t umrudishe

U: Umuhimu wa kw enda shule ni nini? (Kue/imika, kujua kuhesabu)

♦

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Si kiliza hadit hi.

Sarufi

Umoja na wingi Eleza umoja na wingi w a majina. Sisitiza sehemu za neno zinazobadilika . Kw a mfano : Mtu - Watu .

Wasafiri sita

:··.

••• Zoez1. M wanafunzi afanye zoezi kwenye ukurasa wa 143.

~

Kazi ya ziada

M w anafunzi aandike sentensi zifuatazo kw enye daftari yake kisha amsomee mzazi au mlezi w ake. Umoja Wingi

1. 2. 3. 4. 5.

Muda:

Mtoto mmoja

Watoto w awili

Ndege mmoja

Ndege kumi

Kitabu moja

Vitabu tatu

M w anafuzi mmoja

Wanafunzi tisa

Ubao mmoja

M bao mbili

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

161

ldadi: -

=====-=--=-------Hakiuzwi

Kipindi cha 144: Tarakimu 3

Mil ■

A

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: f U: Endelea na herufi g na m. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 144.

143 na 144

Taja j ina la herufi na utamke sauti. ~

V

W

• Tamka sauti ya herufi na usome silabi. ng e ng i ng o ng u v e ng i nge ngo ngu ve • Soma silab i na maneno. u nga nga o unga ngao

ngo ma ngoma

w

a

wa

Kusoma maneno marefu Soma sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo usome neno kw a upesi. N/T/U: a Ii ye potea- aliyepotea U: Endelea na neno tukimpata M w anafunzi asome maneno kwenye ukurasa wa 144.

ngi ri ngi r i

♦ Sarufi: Idadi Andika vifungu vifuatavyo kwenye daftari lake. 1. Mti mmoja 4 . Miti miwili 2. Ndege mm oja 5. Ndege kumi 3. Kiti kim oja 6 . Viti vitatu

W

Wakati wa kusoma

U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 143.

.E

Kus oma hadithi Wimbo wa kuhesabu

Hadithi ya mwalimu

Mej a mb il i tat u, nne tano sita, saba nane tisa , habari ya shuleni. Kuna mtoto mmoja a liyepotea na tukimpat a tumrudishe shule. Rafiki yangu nj oo, twende shuleni lee. Mej a mb il i tat u, nne t ano sita, saba nane tisa, habari ya shuleni. Watoto wawil i waliopotea na t ukiwapata t uwarudishe shule. Marafiki zangu njooni, twende shuleni lee.

Wasafiri sita Wasafiri sita w alisafiri kw a muda mrefu. Wakafika ukingoni mw a mto. Mara mvulana alitokea na mashua. Walimw omba aw avushe mto ng'ambo ya pili. Walipokuwa w akivuka, maw imbi makali yalitokea. Mashua ikazama. Wale w asafiri w aliogelea hadi ng'ambo ya pili. "Mmoja, w aw ili, w atatu, w anne, w atano," alihesabu msafiri w a kwanza. Alisema, "Mmoja w etu ametoweka, ldadi yetu ni w atu w atano. Wapi mtu w a sita?" Mvulana alisema, " Hebu kw anza niw ahesabu tena kabla sijaanza kumtafuta mw enzenu aliyepotea." Aliwahesabu, na kupata w ote sita. Alisema, "Nimempata msafiri aliyepotea." Wasafiri walicheka. Yu le msafiri w a kw anza ali kuw a amesahau kujihesabu !

m

Mitii

Ufahamu wa herufi

143na 144

■

Taja jina la herufi na ut amke saut i. m f 9 • Soma sehemu za neno na neno lot e. a Ii ye potea tu ki m pata t u m rudishe aliyepotea t ukim pata t umrudishe

Funza maana ya maneno haya: ukingoni, ng'ambo, ametoweka. Soma kichw a cha hadithi. Jadi li picha . M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Si kiliza hadit hi. Wasafiri sita

?

Maswali

1.

Wasafiri w alikuwa w angapi? (Sita)

2.

M vulana alitokea na nini? (M ashua)

3.

Je, ukitaka kusafiri w ew e hutumia nini? (Kubali jibu sahihi.)

:·~ zoez1. ••• Waongoze w anafunzi w atoe muhtasari w a matukio yaliyosimuliw a kw enye hadithi.

~

Kazi ya ziada

M w anafunzi aandike kw a nambari. moja sita

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Mali ya Serikal i ya Kenya

Muda:

mbili saba

tatu nane

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-- - - -

162

nne tisa

tano kumi

ldadi: - ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::~-

Kipindi cha 145: Tarakimu 3 ■

*''

145

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: ng U: Endelea na herufi th na ny. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 145.

■ Taj a j ina la her ufi na utamke sauti.

ng

th

ny

IHI Jedwali la silabi Tumia silabi zi li zo kwenye j edwali kuunda maneno. Kwa mfano: ti sa - tisa re

I ♦

nga

I

na

si

nya

ta

I

I

ti pa

he

I

sa

lffl

Jedwali la silabi

Chora jedw ali la silabi.

I

N/T/U: Soma silabi. Tumia silabi 'ti' na 'sa' kuandika neno 'tisa'. Soma neno pamoja na mw anafunzi.

Sarufi: Umoja na wingi

Soma sentensi zifuatazo.

U: M wanafunzi aunde maneno halisi kwa kutumia jedw ali la silabi kw enye ukurasa wa 145.

Wingi

Umoja

Ufahamu wa herufi

1. Ki azi kimepikwa.

1. Viazi vimep ikwa.

2. Mtoto amekula.

2. Watot o wamekula.

♦

3 . Mwanafun zi amefika. 3. Wanaf un zi wamef ika. 4 . Mashua imebeba mtu. 4. Mashua zimebeba watu. 5. Mto umefurika. 5. Mito imefur ika. 6 . Samaki anaishi maiini. 6. Samaki wanaishi maiini. 7 . Ku ku ana kifaranaa . 7. Kuku wana vifaranaa. 8 . Mtoto amerudi 8. Watot o wamerudi shuleni. shuleni.

Sarufi

Umoja na wingi

Eleza umoja na wingi w a majina. Sisitiza sehemu za neno zinazobadilika . Kw a mfano : Mtoto - Watoto. M w anafunzi asome sentensi kw enye ukurasa wa 145.

/.j

Kuandika maneno

U: Soma maneno haya mara mbili huku w anafunzi w akiyaandika kwenye madaftari yao: jumla, idadi. Hakikisha mw anafunzi anaandika kw a hati nadhifu ana pofanya mazoezi ya kuandika .

Zoezi: Kuandika Andika nambari moja hadi kumi kwa maneno.

m1

~ Kuandika M w anafunzi afanye zoezi la kuandika sentensi za sarufi kw enye ukurasa wa 145.

~

Kazi ya ziada M w anafunzi aandike aya ndogo kuhusu w alichokisoma darasani.

~

Kazi ya nyongeza

Andika nambari moja hadi kumi.

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

163

ldadi: -

====-=-=--=-------Hakiuzwi

Kipindi cha 146: Marejeleo ■

@¥1

Marejeleo 3

146 na 147

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: ch U: Endelea na herufi f nag. Mwanafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 146.

.. ■

Taja j ina la herufi na utamke sauti. ch f • Tamka sauti ya herufi na usome silabi. ch a f i fj cha

g

g 0 go

• Kusoma silabi Tamka kila sauti. Unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: /ch/ /a/ silabi ni cha U: Endelea na silabi fi, go Mwanafunzi asome silabi kwenye ukurasa 146.

• Soma silabi na maneno. cha ku la

fu r a ha

fa ra si

go go

chakula

furaha

farasi

g ogo

♦ Sarufi: Matumizi

ya ' huy u ' , ' hawa ' W ingi

Umoj a

*

1. Hawa ni watu wazuri. 2. Huyu ni mbuzi mzuri. 2. Hawa ni mbuzi wazuri 3. Huyu ni mnyama 3. Hawa ni wanyama

1. Huyu ni mtu mzuri.

mbaya.

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: cha ku la - chakula U: Endelea na maneno furaha, farasi Wanafunzi wasomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 146.

wabaya.

Kusoma hadithi Harusi kijijini Anasi alienda kijij ini kuhudhuria harusi ya dada yake. Bwana harusi alivaa kanzu na kilemba cheupe. Bi. harusi alivaa nguo ndefu nyeupe. Vyakula kama magimbi, keki , pilau na chapati vilipikwa. Matunda kama zambarau, mapera, mapapai na machenza yali liwa. Juisi ya parachichi ilikuwa tamu. Harusi ilikuwa ya kukata na shoka. Anasi alifurahia harusi.

t9

■

Msamiati

Funza maana ya maneno haya: magimbi, parachichi.

◄)

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri.

Im

Mill

Ufahamu wa herufi

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

Marejeleo 3

146na 147

?

Taja jina la herufi na utamke sauti. CH ch

F f

T: Bwana harusi alivaa nini? (Kanzu na kilemba cheupe)

G g

U: Ni chakula kipi kinapikwa wakati wa harusi kwenu? (Nyama, pi/au, chapati)

• Soma sehemu za neno na neno lote. a Ii enda i Ii fonyi ka alienda

Maswali

N: Nani alikuwa anaolewa? (Dadake Anasi)

ilifanyika

vi Ii pikwa

a Ii furahia

vi li pikwa

alifurah i a

♦

Sarufi

Matumizi ya huyu na hawa Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja. Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria watu wengi.

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi. Shule yangu

:·-. ••• zoez1. Mwanafunzi afanye zoezi la sarufi kwenye ukurasa wa

146.

~

Kazi ya ziada

Mwanafunzi aandike maneno yafuatayo kisha amsomee mzazi/mlezi nyumbani.

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Maliya Serikali ya Kenya

Muda:

1. machenza

2. magimbi

4. zambarau

5. paipai

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

164

3. parachichi

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 147: Marejeleo A

@¥1

Marejeleo 3

146 na 147

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: CH U: Endelea na herufi ch, F, f, G, g. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 147.

.. ■

Taja j ina la her ufi na utamke sauti. ch f • Tamka sauti ya herufi na usome silabi. ch a f i fj cha

g

g 0 go

Kusoma maneno marefu Tamka sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo usome neno kw a upesi. N/T/U: a Ii enda - alienda U: Endelea na maneno ilifanyika, vilipikw a, alifurah ia Wanafunzi w asomeane maneno w aliyojifunza vitabuni mw ao kw enye ukurasa wa 147.

• Soma silabi na maneno.

♦

cha ku la

fu r a ha

chakula

furaha

fa ra si farasi

go go

gogo

Sarufi: Matumi zi ya 'huyu', ' hawa ' W ingi

Umoj a

1 . Huyu ni mtu mzur i. 1. Hawa ni watu wazuri. 2. Huyu ni mbuzi mzur i. 2. Hawa ni mbuzi wa zuri 3. Huyu ni mnyama 3. Hawa ni wanyama mbaya. wabaya.

iWI

Hadithi ya mwanafunzi U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 146.

.E

Kusoma hadithi Harusi kijijini

Hadithi ya mwalimu

Anasi alienda kijij ini kuhudhuria harusi ya dada yake. Bwana harusi alivaa kanzu na kilemba cheupe. Bi. harusi alivaa nguo ndefu nyeupe. Vyakula kama magimbi, keki, pilau na chapati vilipikwa. Mat unda kama zambarau, mapera, mapapai na machenza yaliliwa. Juisi ya parachichi ilikuwa tamu. Harusi ilikuwa ya kukata na shoka. Anasi alifurahia harusi.

Mill ■

Shu le yangu Shu le yangu inaitw a Bondeni. Mimi ni mw anafunzi katika darasa la kw anza. Darasa letu lina madaw ati, vitabu, kalamu na vifutio. Sisi husoma Hesabu, Kiingereza, Kiswahili na masomo mengine. Somo nilipendalo ni Kisw ahili. Wiki iliyopita tu lisoma kuhusu sehemu za mw ili. Sehemu hizi ni macho, pua, mdomo, mikono na miguu. M w alimu hutushauri tu w e safi. Yeye husema, " Kila mw anafunzi akate kucha zilizo ndefu, achane nyw ele, aoge na kufua nguo." Jana mw alimu alitufunza kuhusu umuhimu w a vyakula vya kiasili kw a afya yetu. Vyakula hivi ni kama mihogo, viazi, mahindi na maharagwe. Kila siku tunapoku w a shuleni tunazungumza Kiswahili ambayo ni lugha ya taifa. Ninaipenda lugha yangu ya taifa.

Marejeleo 3

146na 147

Taja j ina la her ufi na utamke sauti. CH ch

F f

G g

• Soma sehemu za neno na neno lot e. a Ii enda i Ii fonyi ka alienda vi Ii pikwa vi lipikwa

Ufahamu wa herufi

Funza maana ya maneno haya: kalamu, vitabu, vifutio. Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha. M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadithi mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

ilifanyika a Ii furahia

alifurah i a

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi.

?

Shule yangu

Maswali

N: Taja vitu vinavyopatikana katika darasa? (Madawati, kalamu, vitabu) T: Yeye anapenda somo gani? (Kiswahili) U: Taja vitu vinavyopatikana katika darasa lako. (Kubali jibu /olote sahihi)

•••

~.: Zoezi

M w anafunzi aandike w ingi w a sentensi zifuatazo. 1. Ngo'mbe aliyenona. (Ng'ombe w al ionona) 2. Nguruw e aliyenona. (Nguruw e w alionona) 3. Kuku aliyekonda. (Kuku w aliokonda )

~

Kazi ya ziada

M w afunzi atunge sentensi akitumia huyu na hawa .

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

165

ldadi: -

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 148: Marejeleo

Mild

■

Marejeleo 3

148 na 14q

■ Taja jina la herufi

•

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: I U: Endelea na herufi v na i. M w anafunzi ataje majina ya herufi na atamke sauti zake kwenye ukurasa wa 148.

na utamke sauti.

I

V

Tamka sauti ya herufi na usome silabi. I o v u I a

lo

vu

i

V

la

• Kusoma silabi Tamka kila sauti kisha unganisha sauti na usome silabi. N/T/U: /1/ /o/ lo U: Endelea na vu, la Mwanafunzi asome silabi kwenye ukurasa wa 148.

vi

• Soma silabi na maneno. lo ri

pi la u

vu a

m vu a

lori

pil ,rn

v ua

mvua

♦ Sarufi: Andika kwa wingi

1. Ninaimba

2. Ninachora

*

3. Ninaruka

Kusoma maneno kutumia silabi Soma kila silabi katika neno. Soma silabi zote kwa pamoja kulisoma neno. N/T/U: lo ri - lori U: Endelea na pilau, vuma Wanafunzi w asomeane maneno waliyojifunza vitabuni mwao kwenye ukurasa wa 148.

Kus o ma hadithi Familia ya Lochita Lochita aliishi na wazazi wake Batei. Wazazi hao wa limpenda sana. Wakati wa likizo, Lochita aliwatembelea shangazi na mjomba. Aliwanunul ia binamu zake kalamu na vifut io. Shangazi alimwambia Lochita abaki iii watembelee mbuga ya wanyama. Mbugani waliona wanyama weng i. Wa liona simba, ndovu na chu i. Lochita alipiga picha iii awaonyeshe wazazi wake.

t9

◄)

mJ

■ Taja j ina la herufi

L

?

• Soma sehemu za neno na neno lote.

T: Wakati w a likizo Lochita aliw atembelea akina nani? (Shangazi na mjomba)

a Ii wa nunulia

wa limpe nda

a liwanunulia

wa tembelee

a wa onyeshe

wate mbelee

awa onyes he

Maswali

N: Lochita na wazazi wake w aliishi wapi? (Batei)

I

V

Hadithi ya mwanafunzi

N/T/U: Soma hadithi. Hakiki utabiri.

na utamke sauti.

wa Ii m penda

Kabla ya kusoma

N/T/U: Soma kichwa cha hadithi. Jadili picha. Mwanafunzi atoe utabiri.

Marejeleo 3

148 na 14q

Msamiati

Funza maana ya maneno haya: shangazi, binamu, mjomba.

m

Mid

Ufahamu wa herufi

U: Je, unafanya nini wakati wa likizo? (Kutembelea nyanya na babu, kusafiri)

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi.

♦

Sarufi

Umoja na wingi Eleza umoja na wingi wa majina. Sisitiza sehemu za neno zinazobadilika. Kwa mfano: Kisu - Visu .

Aisha , Shiko na Shumila wazawadiwa

•••

~.: Zoezi Mwanafunzi afanye zoezi kwenye ukurasa wa 148.

~ Kazi ya ziada Mwanafunzi atunge sentensi akitumia maneno yafuatayo. 1. shangazi 2. mjomba 3. binamu

•

Tarehe: /.,.

---------------~------------~~~~~--~----

~ Maliya Serikali ya Kenya

Muda:

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

166

ldadi: - :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::_

Kipindi cha 149: Marejeleo

Mill

A

Marejeleo 3

148 na 14q

■ Taja jina la herufi

na ut amke saut i.

I •

Ufahamu wa herufi Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: L U: Endelea na herufi V na I. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 149.

V

Tamka sauti ya her ufi na usome silabi. lo vu la

lo

vu

vi

la

vi

• Soma silabi na maneno.

♦

lo ri

pi la u

vu a

m vu a

lori

pil,rn

VUa

mvua

Sarufi: Andika kwa wingi

1. Ninaimba

2. Ninachora

3. Ninaruka

Kus oma hadithi

Kusoma maneno marefu Soma sehemu za neno kisha uunganishe sehemu hizo usome neno kw a upesi. N/T/U: w a Ii m penda- w alimpenda U: Endelea na maneno aliw anunuli, aw atembelee, aw aonyeshe Soma maneno kw enye ukurasa wa 149.

Im

Familia ya Lochita Lochi ta aliishi na wazazi wa ke Batei. Wazazi hao wa limpenda sana. Wakati wa liki zo, Lochi ta aliwatembelea shangazi na mjomba. Aliwanunul ia binamu zake kalamu na vifut io. Shanga zi alimwambia Lochi ta abaki iii wat embelee mbuga ya wanyama. Mbugani waliona wanyama weng i. Wa liona simba, ndovu na chu i. Lochit a alipiga picha iii awaonyeshe wazazi wake.

Hadithi ya mwanafunzi U: Somea mw enzako hadithi kwenye ukurasa wa 148.

.E

Hadithi ya mwalimu

Aisha, Shiko na Shumila wazawadiwa lliku wa Alhamisi, siku moja kabla ya siku ya michezo ya kuigiza. Shuleni lmara, w anafunzi waliambiwa waje mapema kufanya usafi. Aisha alifika asubuhi na mapema. Alisimama dirishani na kutazama Shumila akikariri shairi. Mara Shiko alitokea. Walishikana mikono kwa furaha. Shiko alisema, "Hujambo Aisha?" Aisha alijibu, "Sijambo. U hali gani Shiko?" " Njema," Shiko akajibu. Shumila alisikia kelele, akashtuka. Mara aliwaona Shiko na Aisha. Wote walisema, "Samahani Shumila, hatukukusudia kupiga kelele." Shumila na wasichana hawa w awili w alipanga madawati na kufagia karibu na mkorosho. Baadaye waliungana na Shumila darasani kukariri shairi. Siku ya michezo ya kuigiza ilipofika, walishinda na kupew a nishani na shada la maua.

m

Mil

Marejeleo 3

148 na 14q

■ Taj a j ina la her ufi

L

na utamke sauti. V

I

• Soma sehemu za neno na neno lote. wa Ii m penda

a Ii wa nunulia

wa limpenda

a liwanunulia

wa tembelee

a wa onyeshe

watembelee

awaonyeshe

Hadithi ya mwalimu Tazama picha. Sikiliza hadithi.

Funza maana ya maneno haya: dirishani, madawati. Soma kichw a cha hadithi. Jadili picha . M w anafunzi atoe utabiri. Soma hadith i mw anafunzi asikize huku akitazama picha. Hakiki utabiri.

?

Maswali

N: Kwa nini w anafunzi w aliambiw a w akuje shu leni mapema? (Kufanya usafi) T: Aisha alimtazama shumila akifanya nini? (Akikariri shairi) U: Shiko, Aisha na shumila walifanya usafi gani? (Wa/ipanga

Aisha , Shiko na Shumila wazawadiwa

m adawati na kufagia karibu na mkorosho)

•••

~.: Zoezi M w anafunzi aandike w ingi w a maneno yafuatayo. 1. kikombe 2. kitabu 3. kikapu 4. kifyekeo 5. kijiko

Majibu 1. vikombe

2. vitabu

3. vikapu

4. vifyekeo

5. vijiko

~

Kazi ya ziada M w anafunzi ajaze mapengo akitumia huyu au haw a. 1. Wadudu _ _ _ _ ni w engi. 2. Nguruw e _ _ _ _ ni mnono. 3. Mtoto ni mtiifu. ldadi: -

167

=======-- --Hakiuzwi

Kipindi cha 150: Marejeleo

Mill ■

■

150

Marejeleo 3

Taja j ina la herufi na ut amke sauti. ch f g I

Taja jina la herufi na utamke sauti yake. N/T/U: ch U: Endelea na herufi f, g, v, Ina i. M w anafunzi ataje maj ina ya herufi na atamke sauti zake kw enye ukurasa wa 150.

V

fill Jedwali la silabi

lffl

Tum ia silabi zi lizo kwenye j edwali kuunda maneno. Kwa mfano: bi na mu - binamu

I

c~i

I :: I

:h: I ~~

Ufahamu wa herufi

Jedwali la silabi Chora jedw ali la silabi.

N/T/U: Soma silabi. Tumia silabi 'bi', 'na' na 'mu' kuandika neno 'binamu'. Soma neno pamoja na w anafunzi.

vu

♦ Sarufi: Mat umizi

y a ' huyu ' , ' hawa' Jaza mapengo ukitumia 'huyu', 'hawa' .

U: M wanafunzi aunde maneno halisi kwa kutumia jedw ali la silabi kw enye ukurasa wa 150.

1. Nguruwe _ _ _ _ ni mnono. 2 . Mtoto _ _ _ _ ni mtiifu. 3. Wanafunzi _ _ _ _ wameche lewa. 4 . Simba ni mkali. 5. _ _ _ni mgeni.

♦

Sarufi

Matumizi ya huyu na hawa Huyu hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria mtu mmoja . Hawa hutumiwa tunapozungumzia na kuashiria w atu w engi. M w anafunzi afanye zoezi la sarufi kwenye ukurasa wa 150.

6 . _ _ _ni wazazi wake. 7. Wasichana _ _ _ wa lipewa zawadi. 8. _ _ _ wa litembelea mbuga ya wanyama. Zoezi : Ku andika Tunga sentensi ukit umia v ifungu hivi. 1. Kunawa mikono 2 . Kunawa miguu 3. Kufuta kamasi

U

Kuandika maneno U: Soma maneno haya mara mbili huku mw anafunzi akiyaandika kw enye daftari lake: binamu, mjomba Hakikisha anaandika kw a hati nadhifu anapofanya zoezi.

~ Kuandika T: Rejelea mambo muhimu kuhusu usafi w a mw ili. U: M wanafunzi afanye zoezi la kuandika kw enye ukurasa

wa 150.

~

Kazi ya ziada M w anafunzi aandike aya fupi kuhusu kile alichosoma katika hadithi.

~

Kazi ya nyongeza

M w anafunzi atunge sentensi akitumia maneno haya:

•

Tarehe:

- - -_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-____

Muda:

Serikal i ya Kenya

kunaw a mikono

2.

kunaw a miguu

3.

kufuta kamasi

4.

mihogo

---_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--__ _ __

/ .,.

~ Mali ya

1.

168

ldadi: - ::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-::::-~-

Mwongozo huu wa mwalimu wa gredi ya 1 umetayarishwa kwa kurejelea pakubwa mbinu za utafiti iii kumsaidia mwalimu anapofundisha kuwasaidia wanafunzi kukuza ujuzi wao katika lugha ya Kiswahili. Mwongozo huu umeshughulikia uhusiano na maadili, uhusiano na masuala mutambuko, sehemu nne za ujifunzaji lugha - kusikiliza, kuzungumza, kusoma na kuandika, vilevile mada zote na maadili yaliyojadiliwa katika mtaala. Mwongozo huu unamwezesha mwalimu kuwapa wanafunzi wa gredi ya 1 mbinu tofauti za kusoma, kujifundisha na kujitathmini na hivyo basi kuakifia malengo lengwa kwa kurejelea sehemu husika za kipindi/somo. Mwongozo huu unarejelea yaliyoj iri wakati wa muda wa majaribio ya Tusome. Tusome imedhaminiwa na USAID na kutekelezwa na Wizara ya Elimu. Malengo ya kitabu hiki ni kuwa wanafunzi watakaokamilisha vipindi na masomo kwenye vitabu vya wanafunzi watakuwa wamejikimu na ujuzi wa kuweza kusoma katika gredi ya 1. Pia, wanafunzi wataweza kusoma kwa ufasaha na kuelewa wanachokisoma na kuandika. Hivyo, wanafunzi wakimaliza masomo ya gredi ya 1 watakuwa na uwezo wa kusoma na kujifunza kwa kutumia lugha ya Kiswahili kama lugha ya ujifunzaji katika gredi za juu. Vipengele muhimu vilivyopewa kipao mbele kwenye mwongozo huu wa gredi ya 1 ni: Shughuli za ufundishaji ambazo ni za kufurahisha wakati wa kufundisha mada zilizomo kwenye mtaala KICD. Mpangilio maalum wa shughuli za ufundishaji zilizopangwa kwa mtiririko na msambao ufaao kwa kurejelea utafiti uliofanywa katika kufunza na kujifunza Kiswahili. Nakala za kitabu cha mwanafunzi kenye mwongozo huu iii kumwenzesha mwalimu kufanya marejeleo ya moja kwa moja na kwa urahisi anapofundisha. Hadithi tamu zinazolandana na tamaduni na umri wa mwanafunzi zitakazo msaaidia pakubwa katika kukuza ujuzi wake wa kusoma. Maelekezo yaliyopangwa vizuri kumwongoza mwalimu katika kuutumia mwongozo kwa urahisi. Hadithi zilizoandikwa za kiwango cha mwanafunzi na rahisi kusoma ambazo zitamwenzesha mwanafunzi kusoma na kuelewa hadithi husika. Hadithi za mwalimu ambazo zinalenga kukuza msamiati na ujuzi wa kusikiliza wa mwanafunzi. Mwongozo huu umetayarishwa na wataalamu wenye tajriba kubwa kutoka Wizara ya Elimu, Turne ya Huduma ya Walimu, Taasisi ya Masomo Maalumu ya Kenya, na Taasisi ya usimamizi wa Elimu nchini Kenya.

(I) .

USAID

FROM THE AMERICAN PEOPI.E

©2018

Kitabu hiki kimechapishwa kwa ufadhili kutoka kwa U.S. Agency for International Development (USAID) kupitia mradi wa Tusome Early Grade Reading Activity.