Commentationes historicae de Xenophontis Hellenicis: Pars 1 Quaestiones de libris I et II [Reprint 2022 ed.] 9783112630624

Citation preview

COMMENTATIONES HISTORICAE DE

XENOPHONTIS HELLENICIS SCRIPSIT

G. R. SIE VERS,

P A U S

DR.

P R I O R ,

QUA CONT1NENTÜR QUAESTIONES DE L1BRJS I et II.

BEROLINI TTPIS KT IMPEJÏSIS GE. KElMKItt

a. 1833.

inter omnes constet, vix aliud historiae Graecae tempus esse, quod tautopere animos uostros teneat, quam bellum Feloponncsiaciim, ncque qiiemquam, qui id conscriberet, digniorem fuisse Thucydide, maxime dedendum est, seriptorem quod snsceperat opus absolvere non potuisse 1 ) .

Si universi belli

historinm cognosccre cupimns, coufugiendum nobis est ad eos, qui post illuni ad res conscribendas animum intenderunt. et hoc ili loco iniqnior obtiuuit fortuna.

Sed

Jam antiquitus obli-

vi o intercepisse videtiir Cratippi 2 ) opus, quod fere penitus interiit.

Atque ex Theoponipi 3 ) Hellenicis perpauca tantum ad

liaec tempora pervenerunt,

quura Pkilippicarnm

bistoriaram

fragmentis Grammaticorum et eornm, ex quibus talia colligi solent, libri abundent.

Supersuut nobis tantum Helleuica Xeno-

phontis, cujus quidem cetera opera magnam justaraque meruerunt Iaudem,

hoc in varias incurrit reprehensiones, et procul

dubio palici summa iudignatidiie non commovebuntur, qui T h u cydide lectitato et adamato Xenophontem evolvimi, praesertim si pntant enm Tiiucydidis historiam

snpplere voluisse.

Sed

credo aliquid de legentium iudignatioue detractum iri, si snmim u s , non eo pertiuuisse Xenopboutis consilium.

Jam enim qui

utrumqne seriptorem iuter se comparaverit, facile sibi persnadebit, aliud huic, aliud illi propositum fuisse. Thucydides enim bellum tantum Peloponnesiacum descrìbere neque nisi ad ejus A

2 (litem res narrando perseqni voluif.

Xenophoii autem historiam

in iniiltos aiinos post illud bellum periliixit.

Quae quum Nie-

huhrins 4 ) quo fuit ingenii acuiniue yideret, earn ingressus est viam, ut Helleuica iu duas partes distribiienda esse ceiiserel, atque libros duos priores, qiiibus ultima'belli tempora continereiitur,

a posterioribus

Peloponnesiaci

separatos Thucjdideao

historiae supplemeutum esse vellet; seriptosque esse, priusquam auetor in exsilimn ejectus hostiles adversus patriain spiritus iuduisset.

Sed vix puto hac ratione difficultatem siimmotain esse.

Tbucydides enim, ut ipse disertis verbis profitetur 5 ), usque ad id tempus, quo Athenieiisium domination! Lacedaeinonii fiuem impos H ermi t atque loiigos muros et Piraeum occupaverunt, res perequi volebat. Xeuophon autem duobus prioribus libris etiam triginta virorum doniinationem et constitutam et dissolutam complectitur, ita ut iu ipsis alterius consilium secutus esse vix recte dici possìt: nam historia qnalis Tliucvdidea non minus quam carmen epicum, certissimis Anilins circumscripta est.

Atque eo-

deui modo et ceterorum, qui Thurydidem continuasse dicuntur, Theopompi et Cratippi opera partienda essent;

nterque enim

ad jpugnam "Ciiidiam progressus erat : et tamea lie vestigium qiiidem e x s t a t , veteres bac de re cogitasse.

Id quod de Xe-

nophontis historia Graeca factum esse videri potest.

Nain Dio-

nysius Halicaruassensis quuin de Xenophonte haec referat 6 ) :

ILqüxov fièv "/tea rag imo&éfftig TÙV ÌOTOQIOJV ¿¿.¿"/.¿¿.CITO xaXàç xal fieyaXonQSTieïç — XÌ]V TE KVOOV naiSsiav — NAÌ ri]V 'Aväßaaiv roti veaìvioov KVQOV — xal ZQLTÌIV '¿ti xijv [EXXfìViy.rjV_y.AL -TJV •/.UTÎXITUV ÀN'Lfj OovxvôiSrjç, iv TI xtttaXvovTcà re oi xçiâxovta xal RÀ T£Î"/ji TWV 'Aitrj VaitûV, a AaxttSaifxôvioi v.a&iïkov, av&iç àviavavvai : secernere qtiodaminodo videtur historiam Graecain ab ea quae sit Thncydidis supplementum.

Sed obstat, quod vocabulo TQI-

zi}v unum tantum opus iiilelligi potest, et iu ea historiarnni

—

3

—

parte, quae supplementi causa composita fuisset, Xenophon «le restauratis mûris scripsisse dicitur : quare cum Kruegero, eruditissimo Historiographicoruin y.aï deleridum esse arbitror.

Dionjsii editore,

vocabulum

Hac quidem ratione Dionysius

quantum coinplexa essent Hellenica temporis, nimis arctis finilus circnjnscripsisset : sed quum in ilio loco id imprimis ageret ut Thucydidein vituperaret, quod tarn tristem sibi scribendi materiem suinpsisset et tam iniquo loco defecisset, ei oppouit Xenophontem qui ejusdem tristis materiae finein laetissiinum depiuxerit.

Illas autem, quibus tuuc oppressi essent Athenienses,

ralamitates, restauratis muris finitas esse, no» immerìto existiinat Dionysius : sed quas postea res gestas tradiderit Xenophon, enrum nullam habet rationem.

Neque aliter rhetoris verba ac-

cipieiida sunt, quum ei dicitur Theopompi historia Graeca TOC 7

) , quae

si de universo ejus opere egisset.

For-

ÌQLTià roi rie/.OTiovvtioiay.ov falsissima esseut,

noKéfiov

neçié^ovaa

tasse ex iis diiobus Dionys» locis profecta sunt Marcellini 8 ) verba, quibus imprimis Niebiihrins in sententiam suam inductus est; sunt haec: Qovxvdituniti

avt ovyyoärpwv

fiara

rov eixocrrov v.ai nçMtov

tviavxov

ima

-/.aTtaytv

nçâyfiara cvvàntei

ó nÓAtuog • rà

âvanbjçoï

8è

TÜV

ors Qiónofinog

zu

• tìy.óm yàg CIXÌMV

xaì 6 ¿evocpwv,

rr/V 'E'k'ki]ViY.ì]V iaroçiav.

nçâyxcù ¿TWV

oìg

Quae quidem verba

qiiominus omnibus persuadeant ut in Niebuhrii sententiam discedant, id impedire mihi videtur, quod inveniiintur in eo libro, qui tot et scriptoris et librariorum erroribus sçateat; nuumque sommo jure alii loci einendentur, cur non hic, de quo agitnr? Ant deleri possunt vocabula oig ovvânrei

TrjV 'El. iat.

aut

9

olg quemadmodum voluerat Grauertns ) facillima conjectura mutandmn est in oç.

Sed quid multa? omnino non tanti est lo-

cus ille, quo solo Niebuhrii sententi» nitatur: quae, aliis jam rationibus constituta, eo tantum

firnietur.

Primaria ejus haec

A 2

4 est ratio: libros duos priores non ila milito post eas qnas CORtineant res gestas compositos esse ; Xenophontein enim,

qnum

libri secuudi in fine n a r r e t 1 0 ) , Athénien ses, concordia cum tyrannornm sociis reconciliata et aranestiae jurejnrando icto, etiam tnne in hoc jurejnrando perseverare, plus quadraginta

annis

transactis ita scribere non potuisse: jam plurimos eorum, qni rebus ipsis interfuissent Tel cum tyrannis fecissent, tnne fuisse mortuos neqne tanto temporis

spatio interposito populi fidem

tautis landibus cxtollendam fuisse.

Sed hac in re ante ani-

nram proponemlnni est ingeninm populi Graeci.

Ulciseendi cu-

pido in rebus publicis maximas post dinturnnm tempus discordias denno excitabat : odia non per singularum v i t a s , sed, ut ita dicam, in aeternum manebaiit.

Nota atqne celebrata sunt

nonniillarum inter se civitatnm odia : quamdiu Messenii fuernnt, Lacedacmouiorum odio flagrabant: neque «Ilo tempore Hataeefisinm et Thcbanomm iniinicitia cessabat

n

).

mntna

Etiam fa-

miliae nonnullac iuexpiabili simnltate distinebantnr ; ut Miltiailis et Periclis familiae. Xanthippus, Periclis pater, oliin Mrltiadem -accusaverat; cujus nepos Alcibiadi, Periclis pupillo, diem dixit 1 2 ).

Qnnmque eadem, qnae pater senserat, fere liberi ne-

potesque sentirent, in gravioribns delictis tota plermnque familia puniebattir, praesertim si contra deos peccatum erat.

Qnis

ignorât Alcmaeonidaram f a t a , qui propter iinius gentilis iinpielatem per uiultos aunos patrio solo arcebantur 1 3 ). Idem cecidi! triginta viroruin in socios et liberos : eodem modo, quo a M e gacle, tunc ab illis religio u ) violata «rat.

Rarissimum certo

exemplnm videbatnr Xenophoati, Atticum poptilnm tam din amnestìae decretimi servasse, nec dum -ab hominuin in deos mortalesque sceleribus containiuatorum progenie poenas expetiisse, praesertim qtnim non deessent qui populo, quanta mala a tyrannis passns esset, in memoriam reducerent, quumque omiiino Graeei facilias oblivionem promissari, quam injuriant acecptam obliyiscerentar»

5 Qilod attiuet ad aeqnabilitatem e t patriae cariiatom, qtiam Mebulirius in prioriljus libris inesse p u t a t , in posteriori bus desiderai : j a m per se par e r a t , Atheuariim li al u liberalionein,

seribit Xenophou temporis, tempora,

qnibus

a tyranuorum domi-

quae res illustrissima fuit universi quod d e vigidiore colore depingi, quam ilia

diligentius

spedanti

Atheniensium

respublica

maximi in rebns Giaccia« momenti c r a i , sed omnium civitatnm oeuli ab iis se averterant et utrura Spartani au T h e b a m victores cvadcrent, id iu diseriiuine esse videbatnr. temporibus

describendis Xen opium tern quae

ipsi

iritercesserat neeessitudo occoecavit et dednxit, minonda gestas tam iniquo animo tractaret. ciHii non habebant

in ultimis

In posterioribus cum Agesilao

ut i c s ab- E p a H a e c qnidcin

belli Peloponnesiaci

lo-

temporibus:

qiiin etiam, ut suspicor, utraque regia Spartanoruin domns t j raunoruiu dominatone, simus constitnerat,

quam L y s a n d e r ipsis regibus molestis-

dissoluta

gaudebatHaec

regis aiuicitia memoriae tradere potuit: sed

igitur salva

el in prioribus his

libris nominila quae offendere posse viderentur, ut infra demonstrabiiniis, praetermisit. Quamobrem quum Niebnbrio accedere non possili),

neqne

tanieu vidcain quomodo universi septein libri snppleuieuta T h u fvdidei operis dici queant, ut vulgo dicuutur, iisque iu editioue Aldina inscriptum e s t :

eqnidein puto, Xenophontem, nt T h e o -

jiompnm et Cratippum,

Thucvdiilis propositnin 11011 spectantem

historias snas conscripsisse. quum d i c i t 1 6 ) : Sivocfjwv 9ovxvSidt]S,

xal

Idqne Diodorus significare videtur, & tòrio finog,

RTJV CCQXVV ntnoLijvrai.

c 6 in. II, ,1, 1 0 . II, 3 . 27) Hell. II, 3, 9i •8) Conferatur Haackii Dissertatio chrouologica de postremi» belli Peloponnesiaci aunis secuudnin Xenophontis historian) Graeeam recte digerendfe. Stond. 1 8 2 2 . 29) Cliutonii Fast. Hell. p. 2 7 3 N. n. 3U) Haackins in eo imprimis dissentii a Dodwellio, quod «on eodera quo hie modo libri primi caput printum Ad duos annos refert, sed eo nonnisi. reliqnam anni vigesiuii primi partem comprehendi putat : qui autem hac ex computatione deesset annus, emu sic lucratur, ut I , 5 excidisse anni unius netaliouem coutendat. Hoc modo oinnia optitue toiignianl. —

-

61

—

Haackius p. 15. Lysandri ail Cyrnm profectionem point in Januario 4 0 7 a. Clir. ; ijnae quidem ratio couiìrinarì inihi videtiir boc Thurydidis loco II, 6 5 : (ol ' A&r\vaïob) oyahxvTfç

tv SiXiXia ctXfo] Tt naoaaxivij xal t5 vavxixs r& nkeiovt fioçiio, xal xaxà Tf]v nófov rjôy svaràaei ovrtç, oucdç Tçia fitv sri) ¿vtu%ov xoïç te ttqutiqov vnaoyovat noXfjfiioiç xal roïg ano JZixekiaç utz avtàiv xal twv j*Vfiftâ%xûv in roig nkt'maiv¿(pîarijxôaiv, Kvçco xt vartoov ¡9acû.tioç naiôl TiooGyivojjivoj, oç naçeî^s XQVpaxa Hthinovvr/GÎoiç ¿g to vuvtixóv. (j)nae verba ita expliciieriiii : Atbenicnses per très anuos resistebant hostibus unîversis et prioribus et Cyro, postqtiam is iliis accessit : ita ut înaximi momenti sint verba ilJa Kvçm tî vgtiqoï) x. t. X. atque inde temporis, -per quod restiteriut Atheiiieuses, deJiuilio pendeat. Thurydides euim per totum belliim Pcloponnesiacum peues eos, qui maxime divitiis «t navibus pollerent, esse victoriam vider a t : qiiapropter et in egregia ilia historiis praemissa praefatione Cracciae ante se maguitudiiiem ad divitiarum înodiiui et navium înnltitudiiiem exigit, atque etiain hoc ia loco id maxime minim esse significai, Atheiiieuses etiara postqiiam Cyrus hostibus pecunias subministraverit, tam din restitisse. Très antem fere anni sunt inde ab initio 4 0 7 a. Chr. usque ad Alhenas captas. — Aliter locum interpretatus est Kruegerus, cujus in versione Clintonii latina haec sunt verba ; ,, Cyrum jam 408 Sardes venisse, non modo ex Xenophonte, sed etiain ex T h u cydide probari potest, qui l i , 6 5 inter Siciliensem cladem et Cyri advenlum non nisi per très annos bellum gesturn esse tradit."

31) Quae Thucydidis libro octavo continentur, narrantiir apud Diodorum X I I I , 3 4 . 3 6 — 4 0 . Nonnulla jam attigìt Haackius p. 1 1 . 32) Helleniconim iiiifinm hoc est: Metà Sè tccvtcc nò

nolXatg tj/iéçaig varegov rjX&tv i'S, ' A&tjvtùv OvuoyaQtig, vavg tyojv okiyag • xal ti&vg ìvav(.ict%i;oav ctv&ig Aaxt=>• Saifióvioi xal 'A\h]Vaïoi, èvixTjoav di AaxiSatuóvtoi, yyovfttvov 'HytjaaviÌQÌdov, Dodwellins quidem interpretatiir : „Avihg inquit, quia jam autea aliata ejusdem Hegesamlridae

in eundem Tbymorharidem victoriam conmiemoraverat Thucydides Vili, 9 5 . " sed si hoc significare voluisset Xenophou, dicere debuisset : ¿vav/nâytjaav iird"ùg A. xal ' Ad\ ivixqoe Sè 'Hyijo. avihg ròv &V[A,o%aQifV : sed etiam hac ratione res tempore nimis remota esset spedata: celeberrinmin enim avissiina oboritur suspicio. Sicuti enim res gestas exponit, non possum quin cum Schneiden) ( a d Hell. Ill, 2, 1 1 ) putcm, eo tempore Atticam factionem in Cliiornm república superiorem fuisse. Id qnideni per se a vero noil althorret. Cliii eniin, quiun post defectionem ali Atheiiiensibus vehementer premerentur, paulatim ánimos despondcre coepeiant: lion ita multo post factionem Atticam hand parvam in eorum república invenimos. T h u c j d . Vili, 2 4 . 3 8 . 4 0 . Sed quod, etiamtuuc Atheiiiensibus Delphinium Chii castellum obtinentibus, nullani eonim injecit mentionem Diodorus, neque ii, qui a Cratesippida urbe expulsi e r a n t , ad illos in castellum coiifngiunt , id snspiciouem

-

64

—

mihi de universa re injicit. Fortasse a Diodoro liacc narratio falso loco relata est, pertiiietqiie ad tempora bellum Peloponnesiaciim secuta, quihus propter res uovas a Lisandro motas gravissimae in Asia seditioiies exortae sunt. Xen. Hell. III, 4, 7, Conjeceriin eo tempore Cratcsippidam Chii barmostain fuisse, et'quae eo munere fu »gens egerit, ad uauarchum a Diodoro relata fnisse. Certe de tempore post bellum Peloponnesiacuin intelligendus est Isocrates de Pace §. 32.: tunc Dercyllidas quoque iiiveiiit Chioruin exsuies, qui Ataruea occuparaut (Xen. Hell. I I I , 2 , 1 1 ) , ad quem euudein locum Diodoms exsules, de quibns loquitur, cniifiigisse dicit: ncque verosimile est eos tarn diu — usque ad Dercyllidae adveutum — castellimi illud obtinuisse. — Sed eain quoque viain ingredi licet, ut sumamus, Chios, quo tempore Cratesippidas in insula comparait, neutris partibns favisse neque Lacedaemoniis ncque Atbeuiensibus : id quod de Thaso insula verosiinillimum est ( vide Not. 145 ). — Quae hac de re disputavit Kriiegerus (Comm. Crit. et Hist, ad Thuc. VIII, p. 334), non satis accurata mihi esse videutur. 52 ) Diodorus XIII, 72. 73. Saepius certe, quam refernnttir, ejusmodi inciirsioues in Atticam Decelia inde factae sunt. M ) Diodorus XIII, 75. Strabo XIV, 2. Yidetnr antera Lvsatider auctor liujus rei Rhodiis fuisse, quum initio navarchiae Rhoduui profectus esset ( Xen. Hell. 1, 5, 1 ). Qu are fortasse et Aristides, a Wesseling™ ad Diodorum laudatns, ante Lysandri uavarcbiani Rhodiim uon unam rempublicam fuisse tradit. S4 ) Aristoteli (apud Scholiasten ad Aristoph. Ran. 1580) dicitur etiamtunc Cleoplion pacem impedivisse : neque dubito, qnin banc ipsam ob causam Plato Comicus Cleophontein fabu>lam — tempore pugnam Argionsarum sequenti, simul -'cum Arietophanis Rauis —• docuerit. — Sed hoc jam a Meiueckio Quaest. Seen. II, p. 18 animadversum video. 6S ) Diodor. XIII, 70. Pint. Lys. 5. Paus. 9, 32» Attigit earn rein Xenophon III, 4, 7. 5B ) Diodorus XIII, 104. Plut. Lys. 8. Polyaen. I, 45. s7 ) Diodorus XIII, 105. Plut. Lys. 9. 6S ) Diodorus XIII, 48. Obstat enim Thilcydidis auctorites» cujus, de octavo belli anno loqueutis, haec sunt verba I V , 4 8 : xal

baa

ij arâaiç

noXkrj

YIVOFUVT) HILTVTRJATV

ye Y.UXCI zov n0?.£FWV TOP âe.

¿g XHTQ,

Miruin autein est, T h u -

cydidem tantopere contendere, tunc sedilionis finem factum esse. Si noil nimis temerariuin est, ego conjeceriin, minores de seditionibus deuuo Corcyrae ortis eo tempore, in quo Diodorus

-

) Diodor. XIII, 4 7 . 4 9 . llje ) Xen. Hell. 1, 12, 2 2 . Diodor. X I I I , 5 0 . A vero non abborret, quoti tradilur a Diodoro (XIII, 6 4 . 66.), Thera inenes tempore inter pugnain Cvzìeenam et Chalcedouiain intelecto expeditiones adversns Cbalcedonios et Bizantinos snscepit. Pugnae Chalcedoniae eum iuterfuissc auctor est Diodorus XIII, 6 6 . 107 ) Eodem modo ante qnadringentos Tiros constitutos oligarelli socios sibì adjunxerunt demagogos et aristocraticae factionis viros. cf. p. 1 6 . 1 Conféranter Arîstopli. Ran. 1513. Xen. Hell. 1 , 4 , 2 1 . et quem citât Scholiastes, Eupolis èv Uoleaiv {ovx ÙQyaAèov ôrj z sari NUAYTIV TOVT eus ràv Aev/.o'Lo(fov naïSa). — Erat peregrinus. Nomiuatur et Adimautus, fortasse idem, Andoc. Myst. §, 17. 17e ) Xen. Hell. I, 4, 21. Diodorus. Coruelius Nepos. *•"') Demostlu Fal. Leg*. p. 4 0 1 . 173) j ) e Meuaudro coufer Tbucyd. VII, 16. Xen. I, 2 , 1 6 . 179 ) Fortasse idem Tydeus est, quem inveuimus apud L y siain pro Polystr. p. 192. Lysias iu Erat. p. 101. « i ) Tbucyd. I, 8 0 — 8 5 . II, 12. 18. Paus. III, 7, 9 . 182 ) Thncyd. Y, 16. 183) Tbucyd. IV, 119. V, 19. 24. Inter illos est Athenneus filius Periclidae, cui id noinen impositnm est certe ex eadem causa, qua Cimon olim filio suo Lacedaeinonii uomen induit (cf. Not. 70). Athenaei autem pater Periclidas idem certe

ov

vo-

—

88

—

e s t , qui tertio bello Mes3eiiico auxiliorum petendoriim causa Àthenas missus erat. Arist. L y s . 1 1 3 8 . Pint. Cim. 1 6 . Thucyd. Y , 4 4 coll. c. 2 1 . Inierfiiit cum Lysaudro et Milliade eliam concioni illi, qua Atlienieuses tiiginta viris rempulilicam (radere coacti sunt L y s . in Eratoslli. }>. 1 0 9 . Certe ncque Miltiades ncque Philocharidas fnerunt Athenienses, id quod pntavit Schneidenis ad Xeu. Hell. I I , 2 , 2 4 . i ® ) Tlmcvd. Y il I, (i. 18fi ) Thucyd. VIII, 1 2 . Diodor. XIII, 5 2 . 188) Thucyd. I, 1 3 9 . II, 1 2 . V») Thucyd. I, 1 3 9 . Y , 1 2 . 1 3 . 1 0 ") Diod. X I , 5 0 . 1Q1) Xen. Hell. I, 6 , 7 . 192) Thucyd. Y , 3 6 . de Stlieuelaïda couferaiitur Thiicydides 1, 8 6 . Paus. Ill, 7 , 1 0 . 193) Tliucyd. Y , 1 6 . 1ostea Lysandro adversatus esse videatur. lus) X e n . Hell. II, 4 , 2 9 . iou) Thucyd. Y ; 6 3 . 107) Thucyd. VIII, 5 . ia?) Xen. ï l e l l . II, 4 , 6 . de Rep. L a c . 1 3 . 199) Conféras Haackium Dissert. Chrouol. p. 1 5 — 1 7 . 2(1 °) Xeu. Hell. I, 5 , 1 . 2IU) Diod. X I I I , 6 5 . 2 0 2 ) Xen. I, 1, 3 2 : 'Eni rò vavuxàv, o ITaamrciSag •>){)• Qoiy.IO uno TOJV AVFI/uà/ow, t'S,I7IÉIX(F.KQarrjainTiiSaç,

xaï TictQtXafltV tv Xt'w. Pasippidas auteiu lion videtur fuisse îiavarchus: quamquam t'orlasse complnres res non prorsiis ignobiles perfecit. Xen. Hell. I, 3 , 1 7 narratur Clearchus Byzan-

tio ahiisse, vavç ^vllé^wv , ai i)aav èv rm 'E'ihjanóvro) allai ally -/.ar alili iiiuévau (pQovçiôsg imo Ilaamni-

çiov. — Postea Pasippidas quidam Lacedaemoniorum legatus, ad regem Persarum proficiscitur. Xen. Hell. I , 3 , 1 3 . Sed vix euudem esse pntarem. 2) Diod. XIII, 6 3 . narrat emu Messanae naves et milites comparasse; disseiitienfe, lit mihi videtur, Xenophonte 1 , 1 , 3 1 . 246 ) Recte Diodoriim ( X I I I , 5 4 — 6 2 ) arbitror posuisse urhes illas dirntus in Ol. XCII, 4 , 4 0 9 a. Chr. Xenophon quidem I, 1 fin. narrat earn rem sub Ol. X C I I , 2 . 4 1 1 : id quod vix ita se habere potest. Ipse eniin Xenophon paulo post ( 4 1 0 ) duas naves Selimmlias in Asiam venisse dicit. 1 , 2 , 1 8 : igitur etiam time urlis sleterit, uccesse est. Quin Diodorus (XIII, 6 1 ) , in rebus Siculis hand spernendiis auctov, dicit Siculos qnas naves Lacedaeinoniis auxilio iniserant, ex Asia r e vocasse, eo tempore, quo H i m e r s oppugiiarctiir : et profecto nihil inde ab anno 4 0 9 a . Chr. de Sicìliensibus navihns in Asia versantibus legimns. — Praeterea Agrigentiim urbera captain potiiis cum Diodoro in anno 4 0 6 , quam cum Xenophonte ( I , 5 , 2 1 . 1 1 , 2 , 2 4 . ) in anno 4 0 8 posuerim : qniim eniin Hermocratem etiam 4 0 9 in Asia coininoratum esse ex ipso Xenophonte videamus, certe 4 0 8 in Siciliani profectus est: sed in eundem anniiin incidere non potest Agrigenti evereio. — Qnapropter ant falso tempore Xenophon ipse res Siculas commemoravit, aut tres illi loci spurii : hoc nt pnfem, magis inclinai auiniiis. — Diodorns praeterea ante ocnlos habuit Timaeum, quo uiillus rerum scriptor in temporibus ordinandis accnratior et diligeutior exstitit. « " ) Diod. XIII, 6 1 . 24S ) Res ab Herniocrate in Sicilia gestas explanavit Diodorus XIII, 6 3 . 7 5 . 2 « ) Yide sis Xen, Hell. II, 2, 3 . 10. 25 °) Lysias in Agor. p. 121, in Nicoin. p. 2 5 1 . Si anni civilis initio Senatiis constituebatnr, id factum est Hecatombaeoiie Ol. 9 3 , 4. 4 0 5 a. Chr. itaque non ita multo post ducimi ad Arginusas victornm daumationeiii. — Sed qui eodein tempore

92

-

çreatî esse vklenim- praetoies ordinarli, viri ab oligarchs alieni erant: ut Clcoplion (Lys. p. 119), Encrâtes (Lys. p. 165), §trombichidcs, quo s certe liieine 01. 93, 4 praetorio munere ftwgi viderons. a51 ) Lysias in Ni com. p. 252. Not. 94k 25a ) Decretum illuil pertnlit Patroclides. vide sis Andoc. de Myst. §. 73. 7 7 — 79. qui §. 80. addit, rovç arifiovg quidcni ¿Ttirifiovç factos, sed non exsiiles in patriam esse restitutes id qnod dicit Lys. p. 2 2 6 , res tempore direnitas conjuugens (collige Xeu. II, 2. §. 10. cuin §. 22.). Fortasse idem Patroclides commeinoratur Arist. Av. vs. 790. 253 ) Lysias p. 103 nominat eos AVVAYOR/HÇ TMV TIO'LÎTWV , ccoyuvraq ôè TOJV GWOJUGTOÏV : illud, ut milii videtur, significat eos cives ad conciliabula secreta convocasse. Nam uolnerim emu Boeckhio (©taatêi;. II, p. 2 5 2 ) et ïlermanno (§. 169.) pntare, eos a populo institutos esse, quemadmodum ante qnadringentornm dominatimi roiig nQO-jjOvXovç. Nam e verbis, quae apud Lysiaui seqiiuntiir, apparet Eratosthonem negasse, se collegii illins participent fuisse ; id vix potuit, si publiée institutus fuisset, 254 ) Conféras cuin Xenopbonte Lysiam in Agor. p. 118. f)e pace actum est ut videtur non ita multo post Lacedaeinoìiiornm adventum cf. Lys. ib. — Ad pacis coiiditiones a L a ccdaemoniis (une latas referendam puto Aeschinis depravatali! narrationem de Fais. Leg. p. 114. 255 -) Archestratuin einndem esse apud Plutarclium Lys. 16. Alcib. M puto cum Schneidero : non tamen emù, qui Plut. Plioe. 3 3 cominemoratur, octoginìa annis iuterjectis. 25 °) Conféras Xenophontem II, 2, 16 cum Lysia p. 119, p. 108. 257 ) Lys. in Agor. p. 119. Nicom. p. 252. 258 ) Xen. Hell. I , 7, 40. Non bue referendum est vocabnlum xazà ar-àaov in Lysiae p. 252 verbis bis : ÔQyi'Çto&t TOÏÇ TÇKXY.ovra, ori ov TWV ââixijfiâzcov '¿vexa, A'/.LCT xccrà azàaiv avToùç àn&.z&ivav. 259 ) Tbebanis imprimis crndelis contra Athenas sententia ebjicitur. Xen. Hell, VI, 5, 3 5 : qui tamen ita se purgant, ut unum tantum id voluisse contendant. ib. 111,5,8; liie erat secundum Plutarclium ( Lys. c. 15. qui taineu falsimi Iute ili loco rerum ordinem cxhibet). Erianthus, proni! dubio idem, qui Paus. X , 9. inter Lysandri socios noiniuatni' (alii Eiiaudium euni vocaut. vide Schneider, ad Hell.). — Phocaecuses aulcin h ilio seuteuliae repuguasse tmduutur Dtmosth. de Fais, Leg.

—

93

—

p. 3 6 1 ( ibi^ne Schol ) , Phil. L y s . 1 5 . — C « m Xemophonte consentit Jiislimis Y , 8 . — Polvaenns I, 4 5 , 1 . tradit L y s a n dnrm censnisse Alhenas conservandas esse. 2 0 °) Actum publicum, quo paeis-oouditHrties cofiliirebantiir, exstat apnd Plutarch. L y s . 1 4 : Tceôe rà rih] roHv Aaxt-

Saifiovicov eyvb) • Ka^i3aX6weg rov IIsiQata y.aï xà fiaay.éi.7] Y.ai ïxfiâvteç ex Ttccowv TOJV ïiôltwv, ràv avrMV yâv '¿yovtiç • ravxû y.a SÇOJVTSÇ, ràv IIQÛVCTV 'é%ovte, S XQV Sovr sç, xcù TOVÇ (fvyccôaç rtvévteç. IISQI Sè TCCV vaùv TÛJ nhj&eoç, ô y.otov ri y.a nqvoiç Ôoxhj, ravrtz noiitTS ; ubi iiavium mnltitudo definienda Lysandro et Agidi,

YQÙ

nt yidetur, conceditur. Quid significent vocabnla cc %çri d'àvT£ç iicscio. Schneiderns rjuideni pu fat intelligi obsides, et confert L j s i a m in Eratosthenem (p. 1 0 8 T a i t c h n . ) ; sed hic lociis et de solo Atheniensium timoré intelligi potest : et minim sane e s s e t , îmsquam alibi obsidain mentione'm fieri. Qutim autem in acto illo nihil de socictate cnm Peloponnesiis ineunda dicatur, simile alî-quid iuesse yocabulis cc ygi) ôovrsç arbitror": ita nt sit : homines et pecuiiiain contribueiites ad cominutiera f o e deris excrcitum. 2»)

Diodor. X I V ,

202)

L y s i a s p. 1 2 0 . putat îneliorem pacem per eos fa clam

3.

fuisse. 263) L y s i a s in Agorat. p. 1 2 0 . In unum fgitnr dtem ( l 5 M u n y c h . ) cadcnt, qiiae narrant m- a L y s i a in Agor. § . 1 3 — 3 1 . Concio, Muuycltiae habita § . 3 2 . , fuerit eadem, s+) De Dracontide videas Lysiain in Eratosth. p . 1 0 9 . Aristoph. Yesp. 1 5 7 : ubi Scliol. Iiaec: novìjoòg ovzog y.cel nXtiaraig ZUT a diy.cn g tvtyóiuvog, tóg IDxtzuv ^oifiiazaïg, KcûJùaTQarog ÔÈ '¿va [TOJV ).' (f I]GÏV, SÌ ¡.U) óuoivvuog • ÌOTÙ yàç> ovrog 6 TÒ Titoì TUJV ).' iliïjcpiGuci at-oï òXiyao%iag ynmpag, wg 'AçiGTOtéhjg tv IIoì.iTiiccg. — Ecim, qui Lysiclis pater vocatur, C. lnscr. No. 1 4 1 , euudcm esse recte n e g a t Boeckliius p . 1 9 9 . — F o r t a s s e autem idem commeinoratur Plut. P e r . 3 2 , P e r i d i s adversaries. 285 ) De Ouomacle conféras Not. 8 3 . F n e r a t praetor anno 4 1 2 a . Chr. (vide T h u c y d . Y l l f , 2 5 . 3 0 . ) E t s i accusatus cum Antiphonte et Archeptolemo, evasisse videtur (conferatiir in A u tipliontis "vita tò ijjt)(ft(jfia atque y.uTctòiy.i) ). Sane miror, Schneidernm ad X é n . I I , 3, 3 e u m , qui inter quadringentos atque qui inter triginta viros f u e r a t , diversos potasse. 28u ) D e Charicle conféras Not. 8 2 . E r a t lilius Apollodori T h u c y d . Y1I, 2 0 . 2 6 . , atque in Critiae lietaeria. Lys. p. 1 0 5 . Post Critiam Charicles proxinuiiu locum obtinuisse videtur: quare non raro iofum collegium vocatur oi TQIÂY.ovza oi ix.iTà XaQr/.léovg. Xen. Mem. I, 2 , 3 1 . Andoe. de Myst. §. 1 0 1 . Arist. Pol. Y, 5 , 4 . — Praeterea conféras Isocr, do Bigis §. 1 6 . 287 ) Idem significatur ab Isocrate Areop. c. 2 4 . 28s ) Niebuhrius Hist. R o m . II. p. 3 5 0 . 289 ) Diodorns XIV, 4 . 29 °) Non solum in corrupto Xeuophontis loco, sed etiam apnd Lysiain p. 6 4 commemoratili- Archou Pythodorus. 291 ) Isocrat. Call. c. 3 . 292 ) R e s o m n e s , quae a Xenophonte in duobus rapitibus posterioiibns libri secundi exponuntur ( s i discesseris a p a r a graplio ultima ) , gestae sunt inde ab Athenaruiii deditione u s que ad reditum populi. Deditae autem sunt Atbeuae SY.TI] ÈRTA SexaTfl Movvv%iiovóg urjvòg. (Plut. L y s . 1 5 . ) 01. XC1II, 4 . sub fine Martii inensis 4 0 4 a . Chr. Populus in urbem rediit TTJ ÒÙJFHY.ÀZÌ] Boijdoofiiojvog ( P i n t . Glor. Ath. c. 7 . ) 0 1 . X C l Y , 2 . medio Septembri 4 0 3 a. C h r . Earuin tantum reniai tempora u o v i m u s : de aliis nihil fere memoriae traditimi est. Id quidem mihi persuasimi habeo, ut jam supra (Not. 2 6 9 ) dixijinter Athenarum deditionem et tyrannos constitutos plus inni m

—

96

-

interjcctam esse mensem: qnare haue rem posuerim in line Apvilis. Inde ab eo tempore usque ad pugnam Piraeenseni transact! sunt octo menses: Xen. II, 4, 21. Proximo die triginta viri urlje eject! sunt: eonim igitur dominatus sublatns iuerit fine Januarii 4 0 3 ; et quae a Xenopbonte narrantur inde « II, 4, 23. recte posueris in mense Februario usque ad medium Septeinbrem, sed Jilnio mense Archontum inagistratns iinitns est: vix pnto per turbulentain iliairi reipublicae teinpestatem novos crcatos fuisse Arcbontes: line retuleriin Auarchiam illami Eüclides certe demum post populi reditinn ereatus est. Qunre recte ab auctore vitae Lysiae (Pseudoplut. X Oratt.) dicitnr 1? y.ä&oSog ix avaQ/iag xrtg TLQO L'vyJ.iWiov. — Diversa ratione rem tractavit Clintonius (Fast. Hell. 4 0 3 ) . — Sed cbronologia Diodori, ponentis Athcnarum liberationein in tertio post Euclidein anno (XIV, 32. 3 3 . ) , perversa est. 293 ) Xenophon. I I , 3, 11: ßovh)v de y.al rag alias OQX«6 xaTe0Ti]0ccv, wg idoscel avrotg (cf. §. 38.). Diodorus autem ( X I Y , 4 ) 204

triginta Tiros i d facere debuisse dicit.

) • Lysias in Agor. p. 1 3 4 : oi XQu'c/.ovxa y.al i] ßovh) jj eni reüv Toici'/.oVTcc ßovlevövocc, o'i avzol yaav itnavreg TWV xsxgay.ooitov xolv (ftvyovTiov. 295 ) Xen. lH, 3, 12. 23. 50. Isocrat. Call. 3. Lysias p, 125. 2M ) Plat. Epist. VII. p. 324 : y.al xi/g fieraßoXijg tig y.al TteVTrj'AOVTu xivtg avSgtg nQOvaxr/dav agyovxtgtv~ dexa usv iv aatu, Sixa 8' iv Jleinaiei- TISQI XS ayooctv ixaxigoi XOVZMV , OGCC x iv xoig aoxeot Sioiy.eiv ¿Öii. rgtaxovxa Se navrav agyovxig xariatrjaav avxoy.QuxoQig. 2 J7 ' ) Xen. Hell. II, 3, 54. ubi commemoratur, qui inter eos notissimus est Satyrns, jam Senator ante triginta viros constitutos Lys. p. 251. 29S ) Inter decern viros Piraei noti nobis sunt Charmides, Glanconis filins (Xen. II, 4, 1 9 ) . Glauco (Pytliermus apud Athen. II, p. 4 4 ) . . Molpis (Harpocr.). 2 " ) Quiim nihil de populi concione sub triginta viiis audiamns, id certissimum milii esse videtnr, earn tunc dissolntam fuisse. Neque dubitationem affert Lysiae p. 125 locus hie: tneiSri xoivvv oi xoiaxovva xaxedxc(S"tjaai), ¿vO-tag y.oiatv xotg avögaai rovxoig inoiovv tv xfi ßovXij. o Si Sfjfiog iv xü Siyaaxrj(jLM iv Siayüiotg ixpqcpioaxo; populus eniin id decreverat jam ante triginta viros constitutos cf. p. 124) et itpij(fiaaxo vim plusquamperfecli habet; Plat. Epist. VII, p. 325;

—

97

—

301 ) Xen. Hell. II, 3 , 1 2 . Diod. XIY, 3. Lys. in Erat, p. 94. Caesar apud Sallust. Cat. 51. Primus sycophantarum per triginfa yiros iuk'rfectus esse dicitur Epiledeus quidam Plut, de Sol. Aiiiin. 2 de Esu Cani. 4 . Etsi iionien in utroque Plu— tarchi loco legitur, iuterpretes mutaudum censuerunt, jure, nt et ìuilii videtur, existimanles nomeu non esse proprium. Equidem autein pnto, sycophantem aliquein per irouiam a populo fuisse nomiiiaiiiin tniTtjÖtiov (Plut, de Esu Cam. og niQoat}yoQev&ij Enniidiioç)^ euudemque postea quiini interfectus esset, dictum fuisse IRCLTI'jÖuov âno&aveïv : Plutarchus de Sol. Auim; tale quid significare videtur. 3,)2 ) Lys. p. 102. _ . 3U3 ) Lys. p. 11G. 127. Isoer. Areop. 2 7 : TO ig di vecoaoly.ovg èni zaß-aioiaei TQWJV rakaVTcov ccnoötöofiivovg : quem locum ad falsimi tempus refert Scbneiderus (ad Hell. II, 2, 23). 3I ») Plut. Them. 19. 305 ) Fortasse, si urgenda Lysiae (p. 125) verità: tv&éwç XQÌOVV Totg àvSQctoi rovToig tnoiovv tv r i j ßovki], statini post trigiiita Tiros constitutos iuterfecti sunt: fortasse ante nefarios illos sycophautas. 30G ) Lysias p. 130. 3(J7 ) Niceratus, celeberrimi Niciae Alius interfeetas uarratur Xen. Hell. II, 3, 39. Lys. in Poliarch. in. Plut. Es. Cam. 2 . Diod. XIV, 5: Hieronymus con Ir. Joviantim I. p. 187. Xenophoutis locus óstendit, jam ante Therameuis caedem Niceratum occisuin fuisse ; aliter Diodorus. 3US ) Lys. in Poliarcli. p. 166. 309 ) Autiphoii, Lvsonidae filius. Xen. II, 3, 40. Psendoplut. vit. Antipli. : ubi tarnen cum oratore coufiiiiditur; vide sis etiara Theopompi fragm. (ed. Wichers). N. 130. ex Philipp XV. 31ü ) .Plat. Apol. Soci. c. 20. Xen. II, 3, 39. Audoc. Myster. 94. Hoc ex loco videinus, Meletum eum coinprehendisse: is autein certe non èst Socratis accusator: tale quid próeul dubio significasset Plato 1. 1. ( vide sis etiaui KruegCrmn ad Cliiit. Fast. Hell. Praef. p. XXXIV, 6.) — Accusator Socratis erat tragicus poeta (conféras Plat. ib. n. 10. et alia testimonia apud Clintonium). Inveuitur etiam Meletus quidam implicitus Hernìocopidarum causae Andoc. Myst. §. 13. 35. 6 3 . ; et ejus hominis vir postea al) iis, qui in urbe eraut, ad P a u 6aniam missus est. Xen. II, 4 , 46.. — Leon procul dubio est adversarius ille quadringentoruui virórum, qui saepe in T h ü cydidia libro octavo comuieraoïatUr (vid. Nót. 8 3 ) .

G

-

98

—

» « ) Plot. Lys. 1 5 . »¡od, 14, 5 ; fu état Calliae amator confer Meineckinm Quaest. Sc. I. p. 4 1 . in) Lyeopliron erat pater Lycmgi oratoris. vide sis Fseudopl. vit. Lycm'^. 3 1 3 ) Lys. p. 1 2 9 . etiara pater ejus, qni orationem habnit in Theomuestum (vicie sis Lys. 8 3 . 8 8 . ) tunc occistis est. 314) Aeseli. i» Cles. p. 2 4 0 . de Fais. Le;-', p. 1 1 4 . Iso«r Areop. «. 2 7 . in Loch. 1 0 . Clintonii Fast. IIcll. p. 4 2 5 . 315) Hinrichsius in Dissertatione de Therainenis, Critiae et Thrasybuli rebus et iugenio (Hamb. 1 8 2 0 ) , nimis severe judicat de Crilia p. 3 4 . 3 1 °) Eratosthenem Therameni arctissime conjunctnm fuisse, e tota Lysine adversus cura oratione elucet. Phidon postea in urbe remanebat atque deceinvir factus est, Soxûv ÎVUVTWJTCCxcà TÏj txeivwv haiçein. TOÇ eivai XccQtxXaï xaì Kcuria Lys. p. 1 0 5 . 3 1 7 ) Lvs. in Nicom. p. 2 5 1 . Xen. II, 3, 1 8 . Ceteri vocabantur TOV xarah'r/ov §. 2 0 . ubi optime Schiteiderns haec exhibet : „ Hos [rovç Î'|W TOV xaraXôyov] Isocrales ait pcrtiiiuisse ad ròv /.utà IltoaàvdQov xarâkoyov. Ita contra Loehiten (p. 7 8 1 ) [est locus contra Eiithyuiun c. 3 ] : Nixiag yàn ovroaïv, STIEISI) oi TQICC/.OVTU y.artarrjaav, xàï avTÒv oi ;-/J)QOI ÎK fxtV TOJV FIFTIYÓVRIOV ri]ç noXuîiaç ïÇij'Acicpov, éig Si TOV FIATÙ HttoàvÔQOV xarâkoyov àviyoacpov. x. T. A. Idem contra Calliniachnm [c. 8 ] : ovt èx Toiv (liTsyóvTwv rijç no'Urtiuq f^c&eiipccq, itg S è ròv fiera Iliioâvôoov xarâkoyov èyyçâipaç. Yidetur intelligi deterrimus ille demagogiis Pisander, de quo multa Thurydides. Hune eundein catalogata "dicit Lysias p. 7 7 3 [R. p. 2 2 3 T . ] : ovò' ¿g ròv xarâloyov 'Jl&qvaicav xaraXé\aç ovSéva tpctvrjoofiai, quem locum pessime interpretatiir Reiskius." De Pisandro conféras Nut. 6 5 . Nomina autem ilia et ó fitrù UuoâvSQOV xariiloyoq et 6 TUJV 'Ad-rjvcdhiv xaxakoyog subobscur» •sunt. Portasse Pisandro a triginta viris mandatimi erat, ni TOVÇ ¿Ça) xarakóyov in alias tabulas referret : atque rot TQioydioiç ^ cum contemtu quodam patriae verbis «pposili essi videiitur oi '-d&rjvaïoi. 3ls)

Lysias p. 1 1 5 . Xen. Hell. II, 3, 5 1 . 5 2 . 3 2 °) Xenophoii ib. »»J Xen. Il, 4 , 2 . 3îa) Lys. io Evandr. p. 2 3 1 . pro Mantith. p. 1 5 7 ; qtia propter poet democratism restitutani Atlienienses eoa, oderaut. 31 9)

—

99

—

tide L y s . 1. 1. Xeii. Hell. I I I , 1 , 4 . — conféras Boeckìi. (©taatÊÎ). H- p. 2 0 8 . ) . Mulli e x i i s , qui siili trigiiita viris équités fnerant, expeditions Cyreae socii fuisse videntiir. vide Schneider. ad Xen. J. 1. conteras Not. 9 0 . — Hipparchus erat Lyshnaelms. X e n . II, 4 , 8 . 2 6 . Isoer. in Call, tv 3 . 3») Xen. II, 3 , 2 1 . 4 0 . Lysias p. 9 4 . 3M) Xen. II, 3 , 2 2 — 5 6 . 3J5) Sehneidenis ad Hell. I I , 2 , 2 2 : putat apologiau* Theramenis quo tempore Lysias Eratosthenem accusant, scriptam circumlatam fuisse et vnlgalam, ex Iiis Lysiae locis apparere: [p. 1 1 0 ] navra yeto TCC VN TTUOV {¡Qii/jiiva tv RI} ßovlfl ânai'.oyovuivog '¿'keytv — [p. 1 0 7 ] civvQ-âvou at, yetrt Tavra ccrtokoyi'ioao&ai avròv: ex quibus locis nihil apparet, nisi Therauieuem se défendisse. Si an fem Schleiderns, ut idem probet, etiam liaec Lysiae ve iti a [ p. 1 0 7 ] laudat : vvv 3* Óqoj rag zs_ cmokoyiag ug txeïvov àvarfiQOuîvaç : major est error; significant enini verba, Eratoslhenem se defendissa laudando Tlieramene, snam deiensionem ad illuni retulisse. — Diodoro X I Y , 5 testante, Tkerameiieni servare conatus est S o crates una cum duolius aliis: inter quos fortasse erat Isocrate» (vide Psendopl. vit. Isoer.). 32(i) Id arbitratili- Schleiderns ad Hell l ì , 3 , 5 4 . fretns Lysiae loco p. 2 5 2 : 2,'cnvoog xal KkeocpiSv oi toiv tquzxovra yévó/nevoi: quem tarnen locum corruptuni esse, satia osteHdit una nominatns- Cleophon. — Secundum Biodorum XIV, 3 2 postea lyrauui Thrasybulum permovere studebant, ut in Tlieraineuis loemn succederei. 327) Lysias p. 1 1 5 . p. 1 2 7 . p. 2 5 9 . Haec popnli calaConféras Isoer. Areop. mitas vocatur i] rov ör/fiov (fvyy). 2 7 : tig ròv Jlttoaia (ptvyeiv nXtiovaç rj nevraxia^iliovi ì)vti"é"/.ttoav-. 328) Conféras C. 0 . Müller. Dor. II. p. 4 1 . 329) Videas Theramenis verba in defeDsione ejus apnd Xenopb. I I , 3 , 4 2 . 4 4 . 33t) ) Xenophon commemorai Thelias et Megara : praeterea inulti-Argos coufugerunt (Justin. V, 9 ) . Chalcida (confer L y s . p. 2 1 8 ) . Megara se contnlit Lysias orator (vide Pseudoplut.f vit. L y s . ) . Elida Andocides- (vide Ejusd. vit. Andoc.): vide eis etiam L y s . p. 2 6 2 . 331) Lysias de triginta viris ( p . 1 1 5 ) : cpivyoVTag Si vficcç ix Twv no'kiMV è^rovyro. Plut. Lysandr. 2 7 de L a redaemoiiiornm decreto :_ rovg cfivyovrag ¿¡- *A\chjvûv ciywy.ifiovg nttVTKxà&iV eivai, f'x anóvdovg Hi rov g èviorafti-

—

100

—

vovg toìg ciyovot. Plut. Pelop. 6 . Dinarch. m Demosth. §. 2 5 . Justiu. V, 9. 332 ) De Argivis conferas Diodor. XIY, 6 . Demosth. de Rhod. liberi, p. 1 9 7 . de Thebanis Plut. II. 11. Dinarch. I. I. 333 ) Justiu. V, 9 . Isinenias certe idem est, ([iiem poste» saepius commemoratimi iuvciiimtis, ut demorratiae faiitorem. cf. Xen. Hell. Ili, 5, 7. Oligarchi auteiri Attici Laccdaemoiiiis, ut adversusThrasybuleos auxilia mifterent, persnaserunt eo praetextu, ÒRI BOIWTCÙV Ì] Aóhg sarai Lys. p. 106. —- Etiam, qui poslea bello Eleeusi Laccdaemoiiiis prae ceteris adversabatur inter Eleos, Thrasydaeus (vide Xeu. Hell. I l i , 2 , 1 7 ) tunc Ath.eniensiuin exsules adjuvabat ( vide Pseudopl. vit. Lys. ubi lege GQUGVòcaos prò 0QccGvXcctooj, Idem a Pausauia III, 8, 2 vocatur Sc'.avÒQOg, uisi eo quoque loco uoiiieu corruptum est. — Quia Thebis profecti ili patriain redicrant, Tlirasjbulus ejusque socii postea Tliebas miseruut Minervain et Heraclem, qui in tempio Herculis collocarentur. -vide Pausan. IX, 11, 4 . 334 ) Apud Diodorum XIV, 3 2 . 3 3 . res ita se excipiunt: Phyle a Thrasylmlo occupata; tyranni castellum oppugnare in— stitmiut, sed panico terrore percellitur exercitus (Xen. §. 3 . ) ; populus urbe ejectus; Eleusinii et Salaminii interfecti ( X e n . § . 8 . — 1 0 . ) ; tyranni Tberaineni socictatem ofl'erunt: Spartani legatos miltunt;'castra pouiiut a d A c h a r n a s ; ibi fugantur (Xeu. §. 4 . — 7 . ) ; exsules Piraeum occupant: pugna ibi committilur (Xen. §. 1 0 . — 19.) — Idem l'ere rerum gestaruin ordo apud Justinum Y, 9. 335 ) Quum enim Plntarclius, de Cratippi opere agens de Glor. Atlien. c. 1 , de septuaginta \ i i i s bellum coutra tyrannos suscipientibus loquatnr: idem uumerus exstitisse \idetur apud Cratippum.. 336 ) Pans. I, 2 9 . Aristot. Rhetor. ad Alex. c. 9 . Cornei. Nep. vit. T h r a s . 2. lYesselingius ita scriptores inter se eonciliat, ut numeriiin inter eumlum paulatim accrevisse existiinet. Sed quum Xenophon diserte tradat Tbrasybulnm cura septuaginta bominibiis Thebis esse profectnm, non -video, quooiodo nuinerus illorum ad triginta homiues, quos exhibet Coruelius Nepos, accrevisse dici possit. 33 7) Antea Tovg roiayiViovQ atque Equites ednxerant trig i n t a : ex illis fortasse non pauci tunc ad exsules. transieraut : quapropter in eorum locnin ' successit Laconicum praesidium. Ad liane rem pertinet locus apud Aeschinem advers. Ctesipb. §, 1 8 7 . : ' AQ"/ZVOQ Ó TV. Koihjq — EYQAXPS TTOOJTOV fisv avTolg- (TOT$ ano (PVH~IG qtvyovTa ròv STJFJIOV xarayayov-

-

101

—

oiv) tlç &voiav y.aì ìcvad-rìfiaxa ôovvut %dias Sça^fiaç^ xaì T.ovT èoTiv elarrov ij déxct Sgasai xar civSoa 'éxaarov — xaì ov ôè TOVTO sìxrj NYÂ^ai xeXevei, aiX cixoi¡3ójg rrjV @ovh)v axixpctfiévrjv oaoi aìirùv tnì (Dv?.ijs inoKIOQXT'j&rjOccv, ore uiaxidai/tóvioi xaì, oi TQHXXOVTCC nçog~ ifia'O-ov TOÏÇ; xcizalccflovoi fUvh)v. — . Mira autem difendi forma invenitur apud Lysiam in A go rat. p . 135,. ubi qui Pliylen occuparaut, dicuutiir il vai ini . ® t . S t . X §. 169. Not. 3.). Cur autem Salamiuiis prae aliis insidiati sunt tv ran ni? fortasse S a laminii, ut Parali, libertatis studio insignes erant. 3 « ) Cornel. Nep. vit. Thras. 2 . 343 ) Non assentior Schneidero euudem fuisse Clcoeritum pillanti, quem cavilletur Aristophanes Av. 877. Ran. 1085 (ubi veheroenter Schneiderus in eo fallitur, quod Aves serins drama quani Ran as dicit). 344 j Conféras prac ceteris Lys. in Erastli. p. 105. Diod. Justin. Nepos. — Lys. de Affcct. tyr. §. 14. ( p . 2 2 2 ) e Reiskii conjectnra, Bekkero probata. 345 ) Lys. p. 105. Fortasse idem Epichares est apud Andociden de Myst. § 95. 346 ) Lys. p. 105. Idem fortasse Hippocles commemoiatur Tlmcyd. VIII, 17. M7 ) Conferatur Harpocration, quem Schueiderus ad Xe348 nophontem Uiudat. ) Apud Isocratem Call. 3 autea legebatur O'ivcov; Har-

102

—

pocration autem cxliibet 'Pivtav. Miror autem Schrieidernm enndem putasse, qui commeraoratnr in fragmente Heraclidis Politici: Tovrcov Sè •Aataì.v&évto)V QQaavfîovXoç yaì PLvcov TtQogaTìjy.saaV, og rjV ai'f/ç y.akòg yàya&ógubi non dubito, qnin legendnm sit diwv: Tide sis Plat. Menex. in. Xen. Hell. IV, 8, 1 7 . 3M ) Eratosthenein inter decern riros fuisse videmus ex liis Lysiae ( p . 1 0 6 ) verbis: ( l>eiôiov cdoi&iiç v/aÙç S i u k lu^ai y.uï 'AaTctyayuv, twv avzojv êçywv 'Eçaroa&évei, attiï%ev. 3 5 " ») Lys. p. 105. 106. 351 ) Lys. p. 2 6 2 . /Iiórifiog * A%aqvtvg xaï ol aios&évTfg ¡Lier avrov rovg SrjfiÓTag ónkiocci ànò rùv stasVê%&èvTtav xQrjfitxTwv. Fortasse idem Diotimus commemorami-. Xen. Hell. I, 3, 1 2 . 352 ) Yide Psendo-PIat. Tit. Lys. ubi qui una cnm Lysia missus esse dicitnr Herman, nescio qnis fuerit. Justin. Y, 9, eum quing'entos milites, stipendio suo instructos, in anxilium Athenai um misisse tradit. — Tune etiam Gelarchus quidam iis, qui Piraeum tenebant, quinque talenta mutuo dédit. Deniostli. io Lept. p. 5 0 2 . 353 ) Isocr. Call. 2 0 . Noil recte aotem hue refert Sclinei«ferus ( ad Xen. §. 2 7 . ) locum Lysiae pro Polystr. p. 6 8 0 R . [p. 1 9 2 T . ] : v.aTctSqo^ilg yàç yiyofiévrjç TWV (pvyâSwv, oï ov jióvov iv&âôe o oloi t rjoctv y.ay.bv noyâ'QoVTo, a)j.à y.uï ano rov ru%ovg '¿cptQOV, y.al rtyov v/xâç. Nam tpvytxôeç sunt illi, qui quadringentoruin Tirorum dominatu sublato Oreum occuparant atque inde incursiones in Atticam faciebant. Atque quis talia de Thrasybnleis dicta esse pntet democratïae tempore? Accedit, quod, nisi omuia fallunt, oratio pro Polyslrato habita est non ita multo post quadringentos Tiros urbe ejeclos : certe ante trigiuta viros constitutos. 354 ) Lys. p. 1 0 5 . De centum talentis conféras Demostb. Lept. p. 4 6 0 . Isocr. Areop. c. 2 8 . Pint. Lys. 2 1 . 3*5) Lysias p. 1 6 6 . Xen. Il, 4, 2 9 . Pint. Lys. 2 1 . Diod. 1 4 , 3 3 . 357 ) Andoc. de Myst. §. 9 0 . 358 ) Cornel. Nep. vit. Tbrasyb. 3. Justin. V, 1 0 ( P a u sanias decern tyrannos ex urbe Eleusina migrare jubet. ) lis ^ccedit Meiertis de Bon. Damoat. p. 189. 359 ) Quo tempore oratio adversns Eratosthenem habita est, certe in urbe degebat Phidon Lys. p. 1 0 6 (XQV ÔQyiÇto&ai) Epichares anno 4 0 3 . Tide Andoc. de Myst. §. 9 5 .

-

103

—

360

) Lys. p. 135. Haec est •>) rov Sìjfiov y.u-d-òSog. ) Isocrat. Areop. c. 2 7 : ccvrovg rovg airnaràrovg Twv xaxwv àveXóvTtg. 362 ) Lysias p. 101. oooi Sè ¡-¿voi èrtiSrifiovaiv, ei'aovrat, nóregov àdixwg royg TQiàxoVTct ty.xriQVTTOvaiv \tx TÌÙV nòliwv ÌQ dixaiwg. Herinannus quidem (§. 169. Not. 6 ) piitat, eos e Graeciae urbibus expulsos, deiude Eleusina coniugasse. 3tB ) De bello cura iis, qui Eleusina tenebant, gesto conf. Plat. Menex. p. 2 4 4 : ix n yà() rov IInQa'uoòg xaì rov aareog ojg aafiévwg xaì oixtiwg 'à)J.rtXoiq avvè/.ui,av oi nolÌTai xaì nctQ ¿XmSct xotg akXoig "EXhtjai,, róv Te ciQÒg rovg iv 'Elevalvi nólefiov wg uerQtwg é&ivzo. — Lys. p. 6 0 oi 'Elivatvóifev. 364 ) Conferas Hinrichsiuin egregie hac de re disputatiteli! (de Crit. Tberam. Thrasyb. p. 4 5 . 46.). 361

EXCURSUS B. P. A. XXL

I.

01. XCII, 2 . Archonte Theopompo frè a- Chr. Lacedaemonii, dnce Hegesandrida Enboeam occupant. Quadrìngentornm dominati! snblato, roîg nevrccxiayilioig respublica traditur. (Thncyd. 8, 9 5 — 97, Lys. p. 188.) Julio mense. Pugna ad Cynossema. Mindarum Euboeam mittit Hippocratem et Epiclem, qui cliissem arcesserent. (Thucyd. 8 , 1 0 4 — 107.) Angusto mense. Alcibiades Samum navigat. (Thncyd. 8, 108.) n ç o ç r ò (isróniOQOV. Angusto medio. Tissaphernes Ephesum pervenit. (Thncyd. 8, 109.) Euboeenses molem exstruere incipiunt. (Diod. 13, 4 7 . ) Epicles Euboea proficiscitur cum quinquaginta navibus, quae quidem naufragio ad Athon ìntercipinntur. (Diod. 41.) Theramenes, cnm triginta navibus ab Atheniensibus missns, nt Euboeenses a mole exstrnenda arreret, insulas circnmnavigat. Aichelaum, Pvdnam obsidentem adjuvat. (Diod. 13, 47. 4 9 . ) Sept. — Febr. 4 1 0 . Doriens Rbodnm mittitur, seditioncm oppressnrus. (Diod. 13, 38.) ini!« Sept.

-

103

—

360

) Lys. p. 135. Haec est •>) rov Sìjfiov y.u-d-òSog. ) Isocrat. Areop. c. 2 7 : ccvrovg rovg airnaràrovg Twv xaxwv àveXóvTtg. 362 ) Lysias p. 101. oooi Sè ¡-¿voi èrtiSrifiovaiv, ei'aovrat, nóregov àdixwg royg TQiàxoVTct ty.xriQVTTOvaiv \tx TÌÙV nòliwv ÌQ dixaiwg. Herinannus quidem (§. 169. Not. 6 ) piitat, eos e Graeciae urbibus expulsos, deiude Eleusina coniugasse. 3tB ) De bello cura iis, qui Eleusina tenebant, gesto conf. Plat. Menex. p. 2 4 4 : ix n yà() rov IInQa'uoòg xaì rov aareog ojg aafiévwg xaì oixtiwg 'à)J.rtXoiq avvè/.ui,av oi nolÌTai xaì nctQ ¿XmSct xotg akXoig "EXhtjai,, róv Te ciQÒg rovg iv 'Elevalvi nólefiov wg uerQtwg é&ivzo. — Lys. p. 6 0 oi 'Elivatvóifev. 364 ) Conferas Hinrichsiuin egregie hac de re disputatiteli! (de Crit. Tberam. Thrasyb. p. 4 5 . 46.). 361

EXCURSUS B. P. A. XXL

I.

01. XCII, 2 . Archonte Theopompo frè a- Chr. Lacedaemonii, dnce Hegesandrida Enboeam occupant. Quadrìngentornm dominati! snblato, roîg nevrccxiayilioig respublica traditur. (Thncyd. 8, 9 5 — 97, Lys. p. 188.) Julio mense. Pugna ad Cynossema. Mindarum Euboeam mittit Hippocratem et Epiclem, qui cliissem arcesserent. (Thucyd. 8 , 1 0 4 — 107.) Angusto mense. Alcibiades Samum navigat. (Thncyd. 8, 108.) n ç o ç r ò (isróniOQOV. Angusto medio. Tissaphernes Ephesum pervenit. (Thncyd. 8, 109.) Euboeenses molem exstruere incipiunt. (Diod. 13, 4 7 . ) Epicles Euboea proficiscitur cum quinquaginta navibus, quae quidem naufragio ad Athon ìntercipinntur. (Diod. 41.) Theramenes, cnm triginta navibus ab Atheniensibus missns, nt Euboeenses a mole exstrnenda arreret, insulas circnmnavigat. Aichelaum, Pvdnam obsidentem adjuvat. (Diod. 13, 47. 4 9 . ) Sept. — Febr. 4 1 0 . Doriens Rbodnm mittitur, seditioncm oppressnrus. (Diod. 13, 38.) ini!« Sept.

—

104

—

Hippocrates et Hegesandridas in Hellespontuin, ut videtur, perveniunt. Proelium quoddam committitur. Thyinocharis iu Hellcspontuni perveuit: iterum proelium committitur. (Xeu. I, 1, 1.) yei/uwvog Dorieus Mir oKiyov DÌ TOVT(OV, ccQyojxtvov in Hellespontum revertitur. Pugua ad Rhoeteum. (Xen. I, 1, 2 — 3 . Diod. 13, 45.) Pugna Abydena. (Xen. I, 1, 4 — 7 . Diod. 45. 46.) cui supervenit Alcibiades. (Pint. Alcib. 27.) Atlieniensium duces copias partiuntur, Thrasyllus Athenas mittitur ( § . 8.). Tissapherues Ephesnm perveuit, ad qnem Alcibiades proficiscitnr. ( § . 9. 10. PI. 27. 28.) Mindarus copias suas colligit. %etfiwVog 7.r\y0VT0$. (Diod. 49.) Februarii fine. — idem facili lit duces Atheniensium. Pugna ad Cyzicum committitur. (Xen. 1 , 1 , 1 1 — 1 8 . Diod. 1 3 , 4 9 — 5 1 . Plut. Alcib.28. Front. II, 5 , 4 4 . Poly. I, 40, 9. Plat. Men. 243.) Atlienienses Cyzicum occupant. (§. 19. Front. VII, 19, 6.) expeditiones faciunt adversns Perinthuni et Selvmbriam (§. 21.), Chrysopolin columnniiint, ibique portorio iustituto, relinquunt T h e ramenem et Eubuluin ( §. 22. Diod. 64. Polyb. 4, 4 4 . ) , ceteri dnces. in Hellespontum proiit'iscuntur, Thrasybiilus in Thraciam (Diod. 6 4 . ) . Haec omnia gesta, ut videtnr, Martio et Aprili meiisiljiis. Lacedaemonii pacis petcndae causa legatos Athenas mittimt. (Diod. 13, 51.) Martio mense. Tunc jam T) TMV MVTay.iay_i7.ioiV noXinict dissoluta et vetns populi impennili restauratimi esse videtur. Agis follasse ob irato repudiatae ab Atlieniensibiis pacis expeditionein adversns Athenas suscipit, repellitur a Thrasyllo (Xen. I, 1, 33. 3 4 . ) ; tunc Clearchum in Hellespontuin, mittit ( §. 35. 36. ) Aprilis initio. In idem teinpus incidit Tliasi a Lacedaemoniis defcctio atque Cratesippidae Cliiuin adventus ( §. 3 2 . ) — Tunc etiam dncibus Siracusani» exsilium a civibus decretimi nuuliatur (§.27.-31.), B. P. A.

XXII.

Ol.XCII,%.

Arch.

Lacedaemonii Pylmn recuperant; (Xen. I, 2 , 1 8 . Diod. 6 4 . ) (orlasse mense Majo (vili. Not. 50). Iu idem teinpns incidere videtnr Nisaea a Peloponuesiis recuperata et Atheniensium victoria (Diod. 65.). Thrasyllus Athenis proficiscitur, ctoyouivov &ÌQOV$; Junio mense; expeditionein advcrsus Ephesum suscipit atque re-

-

105

—

pellitnr ( X e n . I, 2 , 1 — 1 0 . Diod. 1 3 , 6 4 . ) . Sestum proficiscitur: inde univcrsus Atheuicnsium exercitns Laiupsaciuu p e r v c n i t : y.cà y/ifiiòv smju ( § . 1 3 . ) . — Alcibiadei iioltmt T l i r a sylleis jnisceri ( § . 1 5 . Pint. 2 9 . ) . L a m p s a c n m cominuiiiiint; p u g n a ad Abvdum ; uterqne exercitns miscetnr (§. 1 7 . Plul. 1 9 . ) . T h e r a m e n e s per hoc tempus ad Chalcedoua et Thrasybnliis in T l u a c i a versati esse videntur. Quapropter Alcibiades tota a e state 4 1 0 nihil memorati! dignum periicere potuit. B. P. A. X X I I I .

01. XCII,

I .

Arch.

G

%™%po

TÌT •

Alcibiades et T h r a s y l l u s a d j n n g n n t u r T h e r a m e n i a d C h a l cedona. Alcibiadis adversus T h r a c a s expeditio ( X e n . I, 3 , 3 . P i n t . 2 9 . ) . — p u g n a ad Chalcedoua coinmitlilur. Xeii. I, 3 , 1 — 7 . Diod. 1 3 , 6 6 . Alcibiades versus Hellespontnm proficiscitnr. Ceteri p r a e tores indncias componnnt cum T i s s a j i h e r n e et Chalcedoniis. ( X e n . §. 8 . — 9 . Diod. 6 6 . ) L e g ati Atheniensinm ad regeiu P e r s a r o m mittuntnr: emu qnibns proliciscitnr Hermocrates. (Xen. §. 1 3 . ) — Alcibiades interim capit S e l y m b r i a m . ( X e n , §. 1 0 . P l u t . Ale. 3 0 . ) Byzantii expugnatio ( X e n . §. 1 5 . — 2 2 . Diodor. 1 3 , 6 6 . 6 7 . Pint 3 1 . P o l y . 1, 4 8 . E r o n t . I l l , 1 1 , 3 . ) lit videtur, fine aestatis vel initio a n c t m n n i : nam P h a r n a b a z u s et legati Alheiiieuses tv IoodiM owes TÒV ^eijiwva, illins rei certiores limit. H u n c in a n n u m incidere videntnr Selinus et H i m e r a u r b e s a S y r a c u s a n i s dirutae ( v i d . N o t . 2 4 6 ) . B. P. A . X X I V

Ol. X C I I I , - f .

Ayxofiévov rov taQog C y r u s obviam fit Athenieusium legatis, ([iios p e r tres annos retiuet ( X e n . I, 4 , 2 — 7 ) . Alcibiades reditum in patriam pa raus, S a m u m proliciscitnr — T h r a s y b u l n s in T h r a c i a m , at