Caroli Lachmanni De choricis systematis tragicorum graecorum libri quattuor [Reprint 2022 ed.] 9783112626849

Citation preview

CAROLI LACHMANNI DE

CHORÏCIS SYSTEMATIS TRAGICORUM GRAECORUM

LIBRI

QUATTUOR.

BEROLINI

MDCCCXlXa

TYPIS ET IMPENSIS G. REIMER!

LIBER

PRIMUS, i.

D e ratione metrica choricortim carminum et canticoruui, quibus poetae Graeci tragoedias distinxerunt, de conformatione systematunì et de versUum metrorumque generibUS curri visus essem nova qùaedam neque omnibus nota observando investigasse $ constitui de his rebus conscribere ; ut quae ego ab aliiif inventa accepissem, ea meo studio aucta atque emendata caeterOrum curae expolienda et perficienda tommitterem. Ouia àutem ea quae dicturUs sum, maxima ex parte a definitione versus et metri et systematis pendent, inde nunc primum sumam initium scribendi j u t intelligatur ante Omnia« quae res ad huuc artis metricae locum p e r t i n e a n t , ttim ut ipsa praecepta exponantur, quae tragici poetae in carminibus texendis secuti sunt. II. Versus est absoìuta neqiié intérrùptà syìlabarum series. Hanc qua mensura metiinur, ea ìilensura metrum dicitur. Èst dutein metrum cOmplexus plurium temporum ad rhythmi legem consociatdrum. Rhythmi naturales causae sunt, in motu pouitae. Sed quoniam mensura^ nisi àut par oQos, ov %

ivvvyiav

iavetv

'EQWTWV.

'E(jm%(av $ dncnavoev

w fioi.

»

Tandem crasin tragici ne in nexor-um quidem versuum confiniis admittunt. Ac mihi satis constat in diverbiis quoque frustra esse qui talia quaerant, /

KOVIQ

>/

»

O CTV(L>—

cpoQsiß • ofiov dh naVTEQ dvttfiejMyfiivovtpeiòovto zLviobìv ovò'tv' Al Ó>' evdev (os DY nuoci (pilo) Tgoimv XOQUdaxovv i'yovaui XSQXÌS' 'Hòavrjg ysoog"

et interpunctione etiam adversante,

Kal dijQes' ovàhv d" rjv àxivr^ov figófiw'~ xvon ä* *j4yuvi] nhjaiov OQWGXOVOU fiov.

Nihil horum a veteribus ita pronunciatum esse credam, nisi alia crasis praeter hanc, quam facit augmentum in verbis, itidem in versuum fine ostendet u r , u t xd -t*

vel

xu-ict

v e l Xernofià-yat

vel

tyu-òa.

IX. Ouoniam igitur metrici versuum connexus licentia declarata est, nane primum de grammatica eorum coniunctione dicendum videtur, tum de hac quam accentua facit. Grammatica coniunctio in tribù»

CAPUT

IX.

19

maxime c e r n i t u r , articulo, praepositione, vocabulo copulativo. Horum ortinium nihil in \ersuum meliGorum exitu reperias apnd Àeschylum. Itaque ex hoc poeta de trimetris iambicis exempla sumam, ut nunc una apefiatur, quid in hoc genere ante Calliam et Oedipum Soplioclis lìcitnm fuerit. Articìilus neque in divèrbiis Àeschyli neque in melicis carminibus us.quam extremam versuum partem occupat, praéter unum in Oedipo Coloneo locum 684: jSiiny.inaog ¡ueyuXutv .Xnvoavy^e

OeatV ùoyuìov

Qeov &eov

vtv

y.é).sva/-i ne

u4oyódev

o %e

xQOxog.

in Andromacha 1009

Nam haec possunt;

i

ÙTtrpaviap

facilius

ìnsaiQucpì]

excusari

/xavxòavvov

0

vvv

no/ott'Oe/g

'yiyufie^ivóvios

XÌXOÌQ.

In eadem Andromacha 2g4 non alìsim verum dic e r e , quod libri scripti habent, Ei-Oe ò' vntQ xe0s iSovXètov, ov t uv av yvvai.

Particulam w t quae est prò vocativo articuli, Sophocles in fine versus posuit in Aiace 173: *H (>u as TaVQonóXa Jiòs '^QTtfiig, Mutìq

uiayvVug

io ¡LieyuXa cparie, w

if,iug,

nisi ibi pro altero w mutato accentu co scribendum est. Id in Trachiniis 1 0 1 2 an fieri possit dubito: "ITtitai

fiov

ToroToi.

rjò' avd'

tQnst. nóQev tax,

lllXVTWV 'E).).¿VOÌV dÒ'lXOJT&TOl f.uv3 % « quam si cOniungantur. Sed system a t u m partes, hoc est, v e r s u s sive 9ZCQIOQIC/IIOVS, nisi u b i aut hiatus est a u t syllaba brevis a u t Hurùh;ltg, non a l i t e r cognosci d e b e r e puto quam ex i n t e r p u n ctione. Omnes e melicis versus apposui, q u a m q u a m a Seidlcro occupatos, qui una basi anapaestica cont i n e r e n t u r , in brevem vel hiantem syllabam excuntes. Tarn breves v e r s u s an et aliis systemafis, «¡uà ' ad r e c i t a t i o n e m accommodata s u n t , conveniant scio, sed nolo n e g a r e , cum videam p e r b r e v e systems esse in Choeplioris 1009'ex u n a basi et paroemiaco Kompositum : Al ai al al /il fivovrt ó'h «al naQog àv&ei. Paroemiacuin nescio an semper cum praegressis m e t r i s c o n i u n x e r i n t , p r a e t e r q u a m in melicis. Certe m u l t i sunt paroemiaci, qui ne possunt quidem seorsum poni. In Septem c o n t r a T h e b a s 876: luv SvaxtXadóv v,uvov 'Eoivvvog iayeTv 'Affla T f '/d-Qov naiótv tne,Ui).7iity. * ) Libri habent

xciai

pro

tovxcïoe.

* * ) Dactyli ante anapaeslum positi praeter hunc locum tria in

CAPUT In Eumenidibus 9 tag à/xióiVTov. òa• In eodem carmine 574: "E^avToii. atévs unì duxvcc£ov, ¡iaQv S'ù/u^oaùOV ovguvt >r

et 582 : Jlev&sl

i r

Uff]. 0«.

av$QU Só/nO5 CTCQIJ&SIS , toxis$ è' v.TtttlSeg, Saifióvt ayjj. oa. In Septem 171 : 'EnxànvXov é'àòg IÌIIQQVOV* e & I n Supplicibus 119.* Atyéa fiuQÌa daìtQVonsTiih7. et »3x: EmSqofiàg 061 Oavatos infj. loi lo). In Persis iterum, sed in brevi syllaba 653 : 'A'idmvivs, dugeìov, TÒV uvuma ¿faQeiavttt yé. Sic scribo. Huic versui qui respondet, córfnptus est; Oeo/^GTmgò'' sax tv, ¿nel GTQaiòv tv f énoÙoìHei. yé. Sed interiectionem postpositam aliis verbis vocalis sequi non debet; neqne ferehdum est in Hippolyto 36i i "A'ÌES «> i'utkves w. Caeterum non saepissintè aliis VOcàbuìis ìnteriectionum licentia tribuitur. In his est i$ov, quamquam hoc ìnteriectionis nomine censeri solet* et tV Wt, ¿Iva pro «Wim/0i. Ouae apposui, non valde frequentata sunt. Apud Aeschyìum in Supplicibùi 169 i *Jl Zev 'Jave Iti nijvtQ /uaateiQ Ix Ostivi C

34

LIBRI PRIMI

A pud Euripìdem in Phocnissis 1290 : 'Ioj ¡101 nóvoìv. ì(ò fiev, toì ya. In Oodipo Ooloneo Sophoclis i4S5 ; In Bacchis 80 : "/ce Bùxyai, he Baxyat, JBoó/nov naìó'a deòv&eov. In Helena i 4 6 2 : stufi ere (V tth/.Ttvus Tilùiaq, T«)'a?. * * ) Vulgo Ai ài rptv ÌÓTIV Ut ci wi» òr,. Vulgo iwvxtoi aiwoq.

LIBER

SECUNDUS. I.

Q u i d m e t r i c u m , qui r a t i o n e m c a r m i n u m t r a g i c o r u m cognoscere vellet, non i g n o r a r e o p o r t e r e t , libro p r i m o exposui. Reliquia libris singulorum c a r m i n u m leges deinceps explicabo, quoad obscrvando intelligere potui. P r i m u m de Aeschylo d i c a m , postea de caeter i s . E t quoniam c a r m i n u m c h o r i c o r u m alia, u t Aristoteles t e s t a t u r , imavTrnv uoevù sunt, alia autem iSia, ab illis i n c i p i e m u s , id e s t , a p a r o d i s et s t a s i m i s j nópfiovs autem et -roì ¿nò oy.t;vt;s postmodo p e r t r a ctabimus. Itaque p a r o d o r u m et slasimorum leges p r i m o loco ponemus, turn v e r o exempla. Sed c u m haec carmina p a r t i m a n l i s t r o p h i c a sint, p a r t i m cpod i c a , p r i u s dicain, quibus legibus u t r u m q u c genus p a r i t e r subiectum s i t ; turn quae u t r i n s q u e p r o p r i a sint sigillatisi explicabo. Itaque p r i m a omnium lex e s t , n t singula strop h a r u m systemata, e quotcumque p a r t i b u s composita sint, sive illae p a r t e s strophis t a n t u m et a n t i s t r o p h i s , sive p r a e t e r e a proodis et epodis et mesodis c o n t i n e a n t u r , in talem v e r s u u m n u m e r u m e x t e n d i d e b e a n t , quali dividendo septenarius n u m e r u s sufficiat, hoc e s t , u t a a t q u a t t u o r d e c i m versibus constent aut uno et vigiliti a u t d u o d e t r i g i n t a aut u l t r a eadem ratione. Turn altera lex est, u t v e r b o r u m sententiae, u b i ad singulorum versuum fines p e r y e n t u m f u e r i t , absolutae esse v i d e a n t u r .

¿8

LIBRI

SECUNDI

In strophis et antistrophis lias rejjulas ab Aeschylo observatas esse r e p e r i o . D e m e t r i s , ut ne p'.ura tribus singula» sfrophas r e f e r e n t . In Prometheo et Septem contra Thebes numquam duobus plura admissa v i d e o . T u m unum ex his metris si yel semel modo positura esset, ut id satis esset, caetera necessario saepius recurrerent. D e v e r s i b u s , primum ut quisque versus certe unum raetrum teneret v e l etiam plura, uiius autein inter hos necessario aut plura aut unum saepius repetitum complecteretur. Postea, ut et syllabarum et versuum numerus certus esset et immutabilis, sed singulorum versuum ambitus non definitus, modo variabilis versuum descriptio caeteris regrulis ne adversaretur. Sed au.