Zwei Syrische Dichtungen Auf Das Entschlafen Der Allerseligsten Jungfrau 9781607247104, 1607247100

Citation preview

Zwei syrische Dichtungen auf das Entschlafen der allerseligsten Jungfrau

Analecta Gorgiana

419 Series Editor George Anton Kiraz

Analecta Gorgiana is a collection of long essays and short monographs which are consistently cited by modern scholars but previously difficult to find because of their original appearance in obscure publications. Carefully selected by a team of scholars based on their relevance to modern scholarship, these essays can now be fully utilized by scholars and proudly owned by libraries.

Zwei syrische Dichtungen auf das Entschlafen der allerseligsten Jungfrau

Edited and Translated by

Anton Baumstark

1 gorgias press 2009

Gorgias Press LLC, 180 Centennial Ave., Piscataway, NJ, 08854, USA www.gorgiaspress.com Copyright © 2009 by Gorgias Press LLC Originally published in All rights reserved under International and Pan-American Copyright Conventions. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, scanning or otherwise without the prior written permission of Gorgias Press LLC. 2009

1

ISBN 978-1-60724-710-4 Extract from Orlens Christianus 5 (1905)

Printed in the United States of America

ISSN 1935-6854

Zwei syrisehe Dichtungen auf das Entschlafen der allerseligsten Jungfrau. Herausgegeben Von

Dr. Anton Baumstark In meinem Aufsatz Die leibliche Himmelfahrt der allerseligsten Jungfrau und die Lokaltradition von Jerusalem, IV 371-392 dieser Zeitschrift, habe ich auf zwei für den Gegenstand bedeutsame syrische Dichtungen hingewiesen, deren Text ich nach einer Hs. des jakobitischen Markusklosters zu Jerusalem photographiert hatte. Wie ich in einer Fussnote bemerkte, war es meine Absicht, an dieser Stelle jenen Text vollständig zum Abdruck zu bringen. Erst als der Druck des genannten Aufsatzes abgeschlossen war, bin ich darauf aufmerksam geworden, dass die erste der beiden Dichtungen, diejenige Ja'qüßs von Ssrüy, nach der Hs. Add. 12.165 des British Museum bereits durch B e d j a n S. Martyrii qui et Sahdona quae supersunt omnia 709-719, allerdings in einer von derjenigen der Jerusalemer Hs. stark abweichenden Rezension, gedruckt worden ist. Unter diesen Umständen biete ich von ihr nur eine Uebersetzung der neuen Rezension, unter der ich einerseits im syrischen Original die Varianten derselben gegenüber der von Bedjan wiedergegebenen mit Einschluss selbst der orthographischen, andererseits in Uebersetzung die für den Sinn belangreichen Varianten der Bedjanschen Rezension (=B) gegenüber der meinigen vermerke. Der des Syrischen Kundige erhält so eine erschöpfende Kollation der Jerusalemer Hs., die ihm neben der Ausgabe des vollständigen Textes nach der Londoner genügen kann. Der des Syrischen nicht Mächtige kann sich gleichzeitig mit beiden Rezensionen des Textes bekannt machen. In Original und Uebersetzung folgt dann die Dichtung eines Bischofs Johannes von Birtä. F ü r eine Einleitung zu dieser Publikation könnte es wohl als die natürlichste Aufgabe erscheinen, die Stellung der beiden Mimre

[1]

Z w e i s y r i s c h e xo([/.v)-l t j J . B : in mundum plenam beatitudinis.—

cucurrerunt] ¿ i s o ? =

; L=5 ^ o o J a s .

rerunt.—

3

nec non Melchisedec

4

3

in

qua...

B : omnium generationum, quae cucur-

Dei]

)•== l a o ' a a

.-Sic

Iffiil . B : nec non iusti, qui in singulis generationibus super terram fuerunt.

[11]

Zwei syrische

;co£fJW)0? Wokn li^si tni ^SVxjo . 1—laJbe

mysterium arcanorum]

[13]

I j L z . B : thesaurus verus.

Zwei syrische

95

xoiavifftç-Dichtungen.

pastores cum gregibus suis super verticem montis ) et sacerdotes lucidi et diaconi cum Trupci>p.oca-i suis, | magis quarn procella

1

magnum (coeli) fornicem spiritus concutiebant 2 , | et

gloriose citharis suis celsitudines et profunditates canebant. j L u m e n super locum fulsit, ubi devertebant | homines et vigiles ad exequias Benedictae peragendas. | Atque sicut dominus descendit et exequias Moysis servi sui peregit, j non a l i t e r

3

cum eis ipse exequias suae secundum carnis matris peragebat I super verticem montis i n t r a nubes luminosas. | A Deo exequiae Moysis quoque illius

magni peractae

super

ilium

e r a n t , | nec

montem

non

Mariae

Galilaeorum | exequias

vigiles nec non angeli (una) cum Deo peragerunt. Accessit Ioannes iuvenis virgo et, exequias peregit

eius |

4

purae matris, quae ipsi a salvatore nostro commissa est. j Mediator fuit inter Deum et homines, | cum vigiles magna ( e t ) ineffabili pompa descenderent. j In cavernam

lapideam,

novum Nicodemi sepulcrum, | intulerunt (ibique)

posuerunt

fìlium huius B e a t a e | et hanc rursus matrem puram filii Dei | in cavernam sepulcralem 5 , speluncam lapideam, intulerunt (ibique) earn posuerunt. Coacta a s t i t i t omnis turma apostolorum, ) cum re vera dominus eorum

6

(una) cum eis exequias illius perageret. |

TáyjjiaTa et turmae nec non agmina

filiorum

luminis, j tu-

multuosa multitudo vigilum et ardentes coetus flammei cum

Xeyewo-tv et divisionibus

tuendi, qui sub curru

8

c o e l e s t i u m , | Cherubim

procella]

aliter] ^ a o i o . — cralem] eorum. —

Im-os 7

• B : procellis. — 4

B add.:

B : curru eius. —

exequias peragit] }av>o .

. B:

9

darent] ^ o i o l n i ? .

|

rae-

iuncti e r a n t , | contremuerunt absque

quiete 9 , ut : « Hosanna » cantantes collaudarent

1

7

in s e p u l c r o . —

e

!

concutiebant] >

10

.

ni . —

B : efert (earn u. s. w.). —

dominus eorum] ^ooiàso . B :

Seraphim ignei binis alis (praediti). —

8

B : glorificarent.

[14]

3

non

sepul-

magister

curru]

absque quiete] h ^ x ^ o • B : prae admiration©. —

5

. 10

collau-

96

Baumstark

Socii Grabrielis, coetus magis incendio ardentes, | in responsoriis suis 1 singula ix commutabant (?).| Socii Michaelis, quorum incubationes motibus (terrae) plenae sunt (?), | hodie Alleluiaticis suis carminibus diem festum agunt et gaudent et laetantur. Repletum erat coelum et ài)p glorificatione | coelestium, qui currentes ad loca infera 2 descenderunt. | Odor dulcis et delicatus fragr avera t ex -rcupcò^ao-i | coetuum sublimium, cum in terram descendere agressi essent. Fugerant daemonia et exercitus fìliorum tenebrarum | et paululum quietis habuerunt omnes animae scelestorum. 3 | Fugerant daemonia ab animabus, quae cum eis erant, | et respiratio Tay^aTt debili omnium impiorum 4 contingit. | Turbati et impediti et perturbati e r a n t 5 , j quia signum viderunt, quod solus dominus operatus est. | Viderunt coelum domini coetus exercituum | et omnem àépa odore dulci consecratum 6 . | Nova vox 7 omnium volatilium, quae susurrabant | secundum naturas suas, per taS-si? disposita, quam poterant maxime s . | Omnia animalia in regionibus suis gloriose iubilaverunt | et omnis terra 9 iubilationibus eorum perturbata erat. | Celsitudines montesque et omnes valles, quae (floribus) ornatae erant, | gloriam germinaverunt, cum

1

in responsoriis suis] . B : secundum naturas suas. — Der Ausdruck ist im einen wie im anderen Falle dunkel. Nach B würde anscheinend von einem Sichverändern des Aussehens (= cr/r^a) der Engel vom Range Gabriels die Rede sein. Nach der Hs. von Jerusalem handelt es sich um Wechselgesang verschiedener Unterklassen (ayf^ara) dieser Engelgattung.— s infera] B : terrae. — 3 scelestorum] Wo». > > i j 3 . B : quae necessitatem patiebantur.—

4

Tiy[xati... impiorum]

nequitia sua tentabant.ur. — OQ71

—Astilo .

dÜ i_X3lD

—

5

. B : (eis) qui

et, impediti et perturbati erant] oocn o l n i v K l o

B : et perturbata erant mala daemonia. — 7

Nova vox]

maxime] y f ^ o ? U]-»l

)Ln . B : Novae voces.—

6

consecrari]

8

secundum...

^»jon^so. B: per tó^ei? disposita, quae secun-

dum naturas suas sibi respondebant. — 9 omnis terra]

[15]

dila •

Zwei syrische

97

5toi[Mri(ri{-Dichtungen.

pium 1 corpus eferretur 2 . | Omnes arbores cum fructibus suis ino et pomis suis | rorem 3 et dulcem odorem suavitatis stillaverunt. | Omnium florum, qui mutati pulchriores facti sunt, | odor àpco^àTcov instar electorum et honorum 4 fragravit. | Aquae et pisces et omne reptile, quod intra maria (est), | ¡55 hunc diem senserunt et prae gloria contremuerunt. j Omnes creaturae et mutae et sermone praeditae | secundum naturas suas debitam glorificationem reddiderunt 5 .

i6o

i6o

no

175

Hoc die Adam et E v a eius uxor laetentur, | quia Alia eorum (eo) loco devertit, ubi congregati sunt. Hoc die Noa et Abraham recti laetentur, | quia filia eorum eos in mansionibus eorum visitavit. Hoc die Iacob senex lucidus laetetur, | quia filia, quae ex radice eius germinavit, eum ad vitam vocavit. Hoc die duodecim recti filii debilis | valde laetantur et gaudent ea, quae eos visitavit. Hoc die Iuda quoque valde laetetur, | quia ea ex lumbis eius filia exiit, quae vitam dedit. Hoc die Ioseph et magnus Moyses laetentur, | quia una puella omne yévo; suum ad vitam vocavit. Hoc die Aaron laetetur et Eleazar | et omnis tribus filiorum Levi cum pontificibus eorum. Hoc die David, pater conspicuus, laetetur, j quia filia ex eo (prognata) coronam decoram in capite suo posuit. Hoc die Samuel confiteatur 6 (una) cum Ieremia, | quia filia Iudae fecit, ut ros 7 super sepulcra eorum destillaret. Age, Ezechiel, visionum 8 propheticarum perite ! | Hoccine quod factum est, in prophetia tua scriptum est ? Hoc die Isaias quoque laetetur, | quia ea, de qua prophetizavit, en, in regione mortuorum eum visitat. 1

pium]

. B : virginale. —

rentur (corporis). — ' rorem]

2

•—

eferretur] l a l l a o . B : exequiae perage1

electorum et honorum] T-a^o

B: decentis odoris. — 1 reddiderunt] J Mxl ;CTUD-.1AlO KsxAssls ; IT^OJD^SSO ÖÜÄ ^>00 (yO A) 40. ; äurnoX? )bcaj ; Tins^^s Zklio i_Lbolo ; lad1 : JlossK Msoxla ^oal .;. > Wwil? Wo ; S^sbmS V1^ 1?®O : lai : KsuL> IoüID )X>1 ; &Xso -px. len ; thJoAüa AaL.? UdoAo 50. ; )»11 Aul ; lä^x. 30? iöi

[19]

101

Zwei syrische xolpnait;- Dichtungen.

Sermo a donino Ioanne Dei Genitricis Virg. Mariae compositus.

episcopo Bìrtae de metro sancii domai

transita Arprèm

Ad solemnitatem Benedicite | invitati sumus carissimi mei. | Sedulo, agite, properemus | et ex ea adiumenta colligamus. | Festum decessus vocatur, | cum tota vitam scaturiat. | Festum mortis noininatur, | cum initium vitae sit. Pii et sancti homines | hodie, ut loquerer, me hortabantur. | At quis loqui poterit | de ea, quae Deum genuit ? | Divinum enim festum est | et (quovis) verbo sublimius eius argumentum, | et inde ab initio infirma lingua mea | et mens inea loqui reformidat. | Preces illius invoco, | de qua verba facienda sunt, | precesque sanctorum, | qui me rogaverunt, ut loquerer. Quo verbo egei | ea, ex qua Deus ortus est ! | Quae laus convenit | ei, quae virgo genuit ! | Laudata est a Deo | et a patriarchis | et a proplietis,. qui antea j de ea prophetizaverunt. | Apostoli evangelica praedicatione earn laudaverunt | et martvres sanguine cervicium suorum | et doctores ecclesiae eam laudaverunt | sermonibus

suis et tractatibus suis. | At

quamvis superi earn laudarent, | et inferi earn honorarent, | non potuerunt convenire | cum gloriosa sublimitate laudum illius. Praetermitto igitur ecquidum | orane t.empus vitae illius | resque onines | ab ea gestas | et exigua verba loquar | de die decessus eius, | ut s itisfaciam rogatui | virorum theophororum, | confessus

me debilem esse | minimeque

satis

valere

ad loquendum. Mater, quae Deum genuit, | en, inter defunctos numerafur. | V i r g o , quae virgo, genuit, | en, cum mortuis sepelitur. | E a m , quae a vigile (angelo) invocata est : | « B e nedict?], tu in mulieribus », | mors tangere ausa est | ut

[20]

Baumstark

102

: UIEJOOS ]A3)U3 uy>1 i óo

lioso

; guiaos )*jcVi )Lm3l> ; óubá&n 2sx ludís 3j.co

Jínoso óó* Icn

duv^ ; AjV^ J a ZssoJ? ^.di eo.

lina»

linX)os

201 :

wdi

^o áii AusAxl ; h i g j J a s ;

)ls

; liosos Uux mi Aiasos

. ; ioui

WJÓi ;

Kooi

^o dux^s ^gSo*.

—«Ó! ; iooi

^-o Ms 70.

U]Xm1 Z01 ; ^ujcsos ^

; lioso

: lffj)l

^S^ISOS ; Ílíoafi» ^flkkxl

: w->0(71

;

:

w s o l s Jj*».

V^L. ^OOUSO

_ooi -.».v^j^l : OXJLi JjJoAjS

; íioso ^o ^JJs^Aso Lcti ; Ivúli ; liotn

}Lasa= so.

Sa : AAJcti

]mmoÍ

IkaJoi ^o u-ioai

loi ;

«ls

istnli

di= i-Sox^js lioso w.ssoi ; }Lsaj1s j b i Lstnh óihoJoftus ;

^o ; latji

Us ) j s Ziaiti

óó^a oai ^mos ; v_bJs ]LkSo* dJa ^o go.

: Aotn p s v :

lUsoxs : Aoai )Laj3 itnJMs ^o wOIOjSXJS : lioso v-M^xl

lio

áiisas-a loous loai > aSiu ; isoV^ 1s.3.d ^Lia-iZo ; 01= Z.sxo sscv

ludio

; Mso*.ftso

; axi loen }j¿oxs Is^a

J*sox ; ^ j a j I s

; OIKoIOKm ^joi l i j ó l o ; ^ooy )ls ; (KjJ\»íojs livoso : IsoL. 1l»3«1 V>oai

¿kloha

; ^iajIs

IsaiV»

: JioJoAn V=\

)liSó ^o d o s * "pss ; (7L.?jg. k-aáB ;

látnk 100.

frtto

^o «lo

Ji>oso p i t a s e ^LssoJ 110.

; Aj^a IknxJ? -_.!TÜ ; ^asxiAyi íiuny,

[21]

103

Zwei syrische xo£j/.v)oJ}J ; TinOmj^So cria T^oivi : jLixnoHD U>h»d fjoa. öd ßeo*^ : . m K cs^Id Jkbs ;

Zrulo

auaaösa ; iioipAio ZOOM o u l

;

M 120.

J-ia^s lUäi ^o? : ^JsAöo loou u c j I Mo ; wjinorLjg (713X10 Öd* oon ; dux> v-mJ33 ZoüZ ; 1—Lbofco Ms Zijajlo ;

l^oi öü m v o

; crsolo ÖI*3J A>X»JÖVIVi2 ; Zkjuü 1 u_.tr; : JiuJJO^ ¡¿ü A^sos : Jk-ozuek pjioftlio Mo 130. ; ZoüZ l»aLt Kktdos : JlioicJ Zäxu Iiioso al Ml ; ZodM äa*D ^oJao ;

oituI

; ^ojujäXJ Tina» Zoen > ~i>.T.. ; ^joiuojao I i OD*. OT_«' : Zod 1 ^>0 ;

:

TLaVöoa J^so HO.

ZerdZs cnyjl ; ckjftuZo Isen

Jxja

* PI Ofcw 71 )jc56oA>o iLaö^o pc^ja ;

looit» 000V0

; V*ffüZ ens)xa)ca ; ]Lao^ (hl J A j > ^vio Jjäxjx? }Lxja -pv. ;

v - L d a öü J o o ^ j o 150.

^JALLDXI Ü>n-ii.^ Za-iZs ; &A3.3X3 }LXJZ . .;. 1 iAlk^xsKI &mCuoo Z=_.Mo .;. >—«AuJxhl v

ÄcuJmo Z:l»M i .j.aj.jp^

)AJMO ; ZS-DJL

\ AJCT^jKZD Xucioso ; : y •'V 1 ^»JffU. ) j 3

• rih-tn^ »••»•wao^,

; ^VDI? &J33X ^OOÜÄ 160.

; ^X30J33 V-ODJ l |.-|\KI : Xx^iDJJ i-lASOOaD JSOÄI ZctJId craol ; > •AjZ ;

;

^_»ox Vao^J

Zoi cnhoJ? ; —*.a.\\oio lox ^»aoh ^-n^ Zs^Z ;

^ioVi

inöooZD OJA MioXo ; ÄjJDVido IdIoxd 170. ; v •••> 1 liuoo ^jooi l i o a . ^ j ; ^ a i a

[23]

o ^ j Zäxo u_.cn i_aL.

Zwei syrische xo£[jlyj >&xSjd

u * a J ^M^O

Zio«

ÒjAj

; > «a-j3jV=

Jsäiu

; »—»äVisäI v j u 1 ;

; -

-pxerao

; lodi oPjZ ; cd ^ ^

; ^J^JSO a l j k l s • «V-B

; ..»-i > a 5 a a

ad

od

^rujÄ.

alimi

)äol

^jois

. q V-

; l i b ^ j ;

(C) V ^ -

)lai

)1

3

Mo 190.

Vsbj^ja ; > _ . 3 j 3 . n J j a o i s

: ¿13.30 )>O!D ;

l A L o

: v_>JVi03

trool

ZòjÌ

;

ojso ojjlo

o d A u Z a ]Lao». o d i

; ò-nx Ws TxJvj cixsM ; Zod 1 d j Zo»äo oai ;

¿ 3 . 3 0 TbcZ ;

;

Aa»*3 A u Z s

ctV\dÌjd

- p > . gì je I i

1—.oiojìLdoS o s ^ j o 1—»oioso^öd ; aiKs^isbja y O i l

;

; &o_»oZo & o _ . o * ; ZodZ

Zaxso

; ).XL>3yo

Zooi Z i n

200. ^aoi

ocn ^Zo

; &ä»Zo

A a o m

od A-.Ì3 ]ba» ; i->J.yx) )soA3 ZomJ? &*Jjv33>00 )boZ ; aü ^0013 1 »CT1 .;. &03J3.E.30

fcoA

210.

; ÓÌ3XL>1 —«JXXlO k-33

: k-,\ìòzi3>B > . 3 Z

; lotjis

^iUfla

; chi asxluooo Zoai üsx* ; oiscM Zio? ; a d ^ 0 0 1 Ì - J D J 3 t_kJL>3 Z i a oiAd^o ad

k-jOTO ^ Ò l i l o o i Z s ± l

)äol

Zoai

i—h^JöO 220. ; lodZ cr|_i2 ad Jxojo ; ; - t.\-»3 Z o d Z o

; ZOJI n i i v s

Zm

oZ

; ad

uyA. 013 hooi ;

iknls Zs^io k a m ZsxjI Ajooi

; ; Z01SZ a ] j l o

lòie offjl

; th*dv a d Z o o i

; VjödZ ^_.oioj5VOÌOJ3 ;

[25]

lai ooaslo V1^? oon v _ a l 230.

òd Z001 ID~xq

Z w e i syrische x o i p j u i ; - Dichtungen.

107

facit, | et quod a te genitus est, | prae omnibus genitis te magnificat. | Quod fasciis eum involvisti, ( ipse te gloria induit, | et quod lacte eum lactavisti, | potu vivo te delectat. | i8o Quod ut parvulum eum amavisti, | ut Deus te amat, | et quod manibus eum tulisti, | animam tuam manibus suis fert. | Quod genibus tuis gestatus est, | Seraphim ignei te gestant, | et pro blandimentis oris tui, | ora vigilum angelorum te laudant. Neque inter mulieres, neque inter viros | quisquam ei tam propinquus est quam tu, | neque inter electos et 190 praeclaros | plus quam tu ab eo amatur. | Quis est, qui tam propinquus to ydvo? sit quam mater filio suo, | aut qui amor tam altus | quam amor matris et filii eius. | Eundem amorem, qui filio est | erga matrem suum in hoc saeculo, | F i lius Dei prae se fert | erga matrem suam in mundo, qui 200 non transiit. | Pro unanimi, aequalitate, | quae inter matrem et filium est, | haud aliter aequat Deus j suam ipsius animae genitricis suae. | Atque si rectos et iustos, j qui eum dilexerunt et mandata eius servaverunt, | fratrum et sororum loco | in evangelio suo vocaverat, | ut ostenderet, quam altus | ipsi erga eos amor esset, | quam ergo eius, quae ei facta est | 210 mater et educatrix, | magnus et altus honor | amore et propinquitate est ? Triginta annis, quibus fuit j super terram (opus salutis) administrando, | ut Alius matri suae, | ei oboediebat et obtemperabat e t : | « Mater mea » earn vocabat, | e t : « Fili mi » ilia eum vocabat |. 220 Atque valde magna cura | ei propter ilium erat. | Ut mater eo laetabatur | et ut Deum cognitum habebat | et considerabat et corde custodiebat | facta, quae faciebat. | « Ubi, ait illi, fuisti, | o fili mi et Deus meus, | quia ego et pater tuus, en, te quaerimus | cum multa cura ». 230 Ipse quoque curam eius habebat | ut dominus et ut Deus | eamque omni die laetificabat | divinis suis operibus | et oboe-

[26]

Baumstark

108 ; Zorn

J a

1 Iot- )lsoxsoo Ioti J ^ x g looi Wh )Ls»*-a J x s ä

; WJL>d \>ol Iti

; )«.jJjcJ Ioti » o l 3ä

; ¡7ltd03O£] OUOXJO 7L»3^J3

0x1 371^S00 CTli 3J3SiO 240.

lisoj-nao )i»oioo

; tiL>3 i-S^j Iotuso

; )aoSö d j 07i

;

071 IstiI^oo

; JivA3.»03 7U3J0XJ3 ; OAJ^VIZS ; 71I ouojuoo loa! JavAxo

^o äjflu

Ioti }SJooo IOTI ^XUJJBD ; ^>,,IHIOXB

; Jsoos

- J J ^ O 200.

; tu»3O)J O-OSJO ;

*.

odVO^I :

)jö)J 0071 O&mJO : yxücx.

0001 Oib^,

; ^oonXlioTiD JiijÄjja ; TÜÄ ¿11 osmMO ; Jx-«5.n T^öul? Zä=J3 : ^soosoal ;

UVMOS J A ojcj^KZ 260.

^ojl 3jJ>.1 : lolil? JjJOA

^»CL.0 ; _*.>oo3 ^>0 ,OVSGX I071 ^713

A j j ^>0 L^jti^so _ a l

03.1013 (25 r° A)

; 0071

l^eoj&o

; oxjaKI Jvaäl ^»Jti ;

OjJXO : M a » ?

)AÖX0 270.

0 TWäOiO OSVO^i 1*30X13 ; öu*> — Il^oaxi s I j otlio ^o : : Ax-do Ai)x .713 V « a "! : 7U3 IOTI : Isu^oiK ^VJX ^o v-al

; 0071 o.xj^Vilo 0071 ^»¿MXS ; ; loüls ^7IO»1 li^KioD ; ^ o i X J

oiAaj33 ^olsti ^ s l Ioti v^ajäno 280.

; )L3-n Jinöv^ls ; linxäJ

[27]

^DXLjViIo

Zwei syrische x,o£[/.y)ci{- Dichtungen.

109

diebat et plane morem gerebat | omnibus precibus , quibus eum precabatur. j E t i a m suam de ea curam

cum in

ligno suspensus esset, j

prae se tulit, | cum apostolo diceret : |

« Iuvenis, en mater tua ». j Imperai ei eumque admonet, | ut illam custodiat et coram ilia ministret | illiusque

sospi-

tator sit | in vita et morte et in sepultura. | Atque propterea is apostolus | Iohannes, tonitrui

Alius, | plus quam omnes,

qui advenerunt | tempore decessus Benedictae, | (ei) prope erat et exequiis eius studebat | et prope currebat et ei ministrabat | et necessaria omnia parabat, | quibus is indiget, cuius exequiae agUntur. | Advenerunt et obviam ei egressi sunt | etiam chori vigilum sublimium, j et Seraphim , per choros dispositi, | sedulo congregati sunt. | Advolaverant la^ei? coelestes | et in terram ad earn descenderant, | et ó àrtp

conse-

cratus est | tonis alleiuiaticorum eorum carminum. | Collecti sunt omnes spiritus | sanctorum patrum, | quos secretus Dei nutus | ex sepulcris suscitavit. Properaverat R o m a Simon | et Epheso Iohannes | et ex terra Indorum Thomas | et Matthaeus ex Mesopotamia. | Hi quatuor collecti sunt, | qui etiam turn < i n v i t a > exstabant. | Atque

reliqui

apostoli, qui obdormierant | et ex temporali

vita migraverant, | per Spiri turn Sanctum congregati sunt | et ad diem exequiarum eius venerunt, j ut ipsa cum clamore precata est | natum, qui ex ea ortus est. | E t i a m septuaginta discipulorum aliqui | in coetu aderant | illorum, qui, in omnem terrarum orbem | dispersi, (turn) collecti erant. | Atque etiam Iacobus ille prope erat, | qui frater Dei vocatur. | Neque hoc valde stupendum est | pro divini nutus (potentia). | E i enim, qui E l i a m rapuit | una hora ad coelum | et Habacuc Hierosolymis | Babylonem usque admovit, | facile erat, uno momento | apostolos istos colligere. Honorata est a Deo | et h onorata est ab angel is J et honorata est ab animis j sanctorum patrum. Angeli alleluiaticis suis carminibus | coram lectica eius : « Alleluia » decantabant j et Seraphim sanctificationibus suis |

[28]

110

Baumstark

; oiaóx. A>o3oxi ooiTi ^>JJt7Vi ; ^otrtcJJooia ; OOOI ^ 3 3 0 0 0001 ^jJCDXQO ; ^nm^gipw n-i )SäiOO ; W-ÜD

^OOIÌao ; DÌOVÌK VCJBXI }»Ä1X oü ^»oixio ;

;

öii^H

^cuujcjiu ;

300.

läaa» oooi o ^ l »

: VJAmIoo V J v s : Ha=j WÜ o^i*.liZo ;

IdÖ^ OSOj-nla : 7.Ü.U» ZsQ^ OXWElZ =ZH ^ a l

;

^OTuJ-Öja )\ò"ìi ÖlOÄMO

}Lh03.= OIS-D^Z? ; ^001*>030J3 Zi^a looi "fOkiH 310.

^X-DOnD

; lL.cnJl 1

lòipX

i/yZ

; Imim

^^HO

Ib^Sa ouso ; ) j J L ]L>u3 Zoen oooi

: ;

; läj^

-_aZ looi

^ i i j d a o \ l i t ó o i h oooi ; Jl»órul

;

; }L»éóll Zäa^ ; 0001

; o ó o u K l o 012 oxMojiii

«äa. \*som

;

; ^

Zi^a

oooi a l b o ai3D ;

JliöiaZo 320.

i^oM

^ojoi

; ollsoioJ 0001 c a ^ l i K l o ^o ; ^ooii

^oou&^Aa

; 0001

Jaoa?

SZ

330.

; ^oouioäa ^O OOOI - ,t, nCt,-, ; ^oöuJxn

Ü O g * Ò j & x o looi

}ioA3 ö l

: lx_.D-D Z i ^ s AS030J3 ; OOOI ;

^Jb.iö.D 3A

^Jv ^jÖOl ^>OoluCX>3 ; Jkfci*. ÜvSÖVji öZ : TL«*"0

: Jioe-.3j3 (B) Zso^ i-^öi ^o 340.

; l o d i —kxäjiI

läa^s ;

IksÄ-ni ö l

; loiiM ^ ^ 3 15^3 ; looi v^aKxso 001 ^Jtruas ; 0001 o x s j a k l }-*-j3-a ; V - o à a s U\03C7U3 lineaom

; )jäJo*0.iJb0JJ0>j3 %=i33 ; ^Ljooiü o l i a i O-i ^oS

s _ * l i x > K i 3 liiò

[29]

;

öl

JsoA3

350.

Zwei syrische xottiyjdn- Dichtungen.

111

sanctificahant et benedicebant. | Sancti duodecim apostoli | omnesque sanctorum myriades | puro illius corpori adstabant | illudque honorifice comitabantur. Se admiscuerant terrestres j coetibus coelestium | et misti sunt voces vocibus | superorum et inferorum. | Constituerunt choros angeli j et constituerunt choros pulvere prognati | et terram benedicebant vocibus suis | et T Ò V À É P A quoque iubilationibus suis. | Positum erat coram eis corpus, | quod a Spiritu Sancto consecratum est, | et odore delectabili fragrabat, | ut divinum (quoddam) incensum. | Odor dulcis fragrabat | ex sancto corpore | et fragrabat etiam ex gyro (eorum), qui per choros dispositi stabant, | et delectabantur discipuli | omnesque animae rectorum | et beati patres | necnon patriarchae. | Delectati et exhilarati sunt eo | etiam viri divini I ii, qui ut horreum (quoddam) vitae | pium corpus ambibant, | et commoti erant, ut loquerentur | de corpore divino, | prout eis datum est | a Spiritu, quo (afflati) locuti erant. 0 quam pulchri fuerunt | sancti eorum versus, | qui ex oribus eorum egrediebantur | virtute Spiritus Sancti ! | 0 quam desiderabilis fuit et pulcher | dulcis sonus vocum eorum | cum iubilando laudes canerent | coram sancto corpore ! | 0 dulces cantilenas, j quae super corpus eius auditui praebebantur | a sancto choro | angelorum et hominum ! | 0 tonos amicabiles | hominum theophororum, | quibus glorificabatur j corpus, quod Deum portavit ! | 0 linguas, quae a Spiritu | Sancto consecratae erant | et fluctuaverunt undis doctrinarum | instar fluminum !

E x doctrina sacerdotali | magni Dionysii | discimus, quam alta | verba ibi dicta sint, | — qui ipse quoque eo advenit j

[30]

Baumstark : )MÜJC3 jtkkSBM

O OI

'.

; JiúJoiJl Mio t iooi "p^áK oon uSl ^oaooV.0 ; ausiioo o o i

M^o loai ^ o » sa

;

; en KojaJys lioon

360.

; ^OOIIM ikko ^o

laai J^xoAkXsc Aua I L J ; JL» ^o A-.loúl J^odL li^S vJv ; Jiiojako Zooi O^Sjooo : -p^àkss y¿x\ ol : JxKxj:? )sooS oljZ. : loáis \xl vJ^M : ^-klbokla di=¡3

;

^..oda IkxjAuo^ 370.

.;. ou>osojD a » » : J1>OS.£B *

JJVXJOTA

; Ikjcrül filiólo ; ^-.¿-.aiV» da oooi ^Ojar ; tinácDD Zoaih \ìj

; lss*A a o ai ^»JJxyjo

; Ikkixio &ia=.a Isaii ; ; laüls onsoH ; linguài

llioJ^ IsJlo 380.

; ; ^Jo-nxj

; paJso u]ixo Aaj¡»o.A *. ; IsAdoo

oL ; á.n»j Jíoosoi

; oía 5sox loüZs ^JOÜ ; umsxs ik».o-xli : ^LXjDXI

^JOÜ : -p.toJ3J

390.

; ^Lxakxioo ^ s à ou>o ; *. o » 5>oXo \ f^síbo

^sboj ; loüW loois ; TJÓJJ TiKto^^»0 7 i*v »1

: Zoili ; loai

oú&s

ls\sl ;

^oioflujo ; loai

OBOI ^-«¿-»Olll i¡nX>os

OIS wOOl yS**.? yitXl ; 2.001 ¿Ol^SO H :

400. -Ir,

olísola : Ü1M0 lylá

; 0001 ^tJjdOMO 0001 ^ S M

; )x»»3_a ID^B \lffl3

^oauiosan kos ík»¿o 1UV.I9 ; ^oauoiXa na oocn ; J-Xicxs àuso 001 "pia ; ^ooiaJoouj ooon ^»ia,Aí»oo 410. IkloAjli )¿olx (C) Òli UOllO : )j£SOX3 IsO^ ^Jwaajao

[31]

Zwei syrische

5CO£[AV)O alano

looi kl^xj ^offuJv.3 ; Us*. Iocji l^o M i—töüxo 530. ;

tjii^a

; oü öntbj o u l ^JÄO

\ Äöfcio ),Tu)in3 ; lä^a ^kla-bon I^oäI : I0.L. laüH

Ms ; Vr^..!?

.;. öidIj ois^j

; l ä j n o^aa

; 00m ^.ASAoo y^äcx3 ; ).y5\\ .;.

Hl Jjsooj 540.

xJ -.j-PinKs ctix^j ; AjJxIiId JjsV. oäua ;CTSoUffliajD?^MAJUoi ; }üH>0 a^M )j>00_«

Ai^}L_«ax

cwaxo ; &*>ojaxK > \ n oxxjilo

;

n a ^ ^oauAas^

^om

)Ux>o->

uyil Uly läani ; OXOJ osod.octuJ>O-—.do 55». ;

\I^Söx.D ; ^soü^, ^oaiia )jsooj KoJ

^ootäcs treoH ^-"j"

; )ü)i>o oiw>3 - .L.Iiu^ &JoknJ

jaiaa

Jjxjix.

&DJ3S3 ; Koai VosAxl ^jtroä-»! k i j s (B) KVSMI

;

; Jxslo )U*ox Jjscoj 560.

.;. öixSj Alna &ÖmIo ; dii^S Kaan Alzixi Ism? ; Ku^xi ISM TJBSOOJNO

*.

uaiX| Vrxja-i

)XJ!DO lütXs HJD ;

aaoi OSJ—KIO

;

>

crla ;

1

.;. IcrüN yybx

)jy>0Li

iXnlai ousod 570. x j .^aiia

.;.

. T^jsox -.> Vna ; ;

inj5XI

aiia, ; vuLii -p^sl ^Lisca-j

]L»äexiCTJv-jvlxhl ; 3-.0D KM -pj350 *. %täaxJ &JoAj3 tjuä-jl ; Viocn Aso_.il ^mli 580. ; duso — ;

:

Koai liiol

^jJaia ^X^Klo ; k^Klils jUso^dso öl

[37]

Zwei

syrische

xoipjm;-

Dichtungen.

119

nura munus susceperant | Spiritusque Sancti virtutem | et s3o propterea corruptio minime pofuerat | eorum dominari. Neque igitur quisquam credat | corruptum esse purum eius corpus, | prout corrumpantur corpora | hominum mortal in m, | sed sciat, ut | incorrupta Deum genuerat, | ita etiam in sepulcro | incorruptam eam custodivisse natum eius. 540 Hodie omnes portae | coeli aperiebantur | eo tempore, quo exaitata est | anima eius, ut, ad coelum ascenderet. Hodie viderunt angeli j Christum suscipientem matrem suam | vocesque glorificationis elevaverunt | et omnes simul glorificaverunt. Hodie prophetarum laetentur | ossa intra sepulcra eo550 rum, | quia ea, quam praefiguraverunt, | ut quilibet sepulcrum ingressa est. Hodie omnes

\ coelestium exhilarentur, | cum vi-

deant mal rem domini sui | ad unigenitum ipsius (filium) migrantem. Hodie laetetur et exultet, | Gabriel archangelus, | quia per manus eius missum erat | Virgini evangelium vitae. 560 Hodie coelum et terra j sibi invicem sorores factae sunt, | quia altera corpus eius suscepit, | et alterum suscepit ammani eius. Hodie clamaverunt eccìesiae | celsitudinis et profunditatis uno tono | et sibi invicem unitae sunt | voces vigilum et hominum. Hodie beatitudinem aecepit | omnis natura humana | quia 570 ex ea primitiae ascenderunt | et sacrifichimi Deum placat. Hodie omnes mulieres | et puellae virgines | cum clangore se congregaverunt cornuum | voces gloriae curri iubilo emittunt. Hodie caput suum elevavit | orane yévo; humanuni, | quia per Mariam, filiam David, | ad coelum exaltatum est. j*o Hodie elevaverat | manus suas Virgo ad coelum, | cum ita diceret | Christo, qui ex ea ortus est : | « O misericors, qui descendit | et his manibus latus est ! | O clemens, qui

[38]

120

Baumstark ; ctöoL ^»jmX. tnVöol -jJo ; c/]AsoKla ; Cj^j^J^a duo-Li ;

:

JxiM chjäoVJ»

U.o ; b&jxxhl?

^offiAui^so

öl

Jv

^ o m 590.

'. ÄJaiteD ^kL.1 J X -p*.3ö

;

^ciojju *, tkjsljo Kvsx.

;

«öi -pxo ; TlüMSO -px ; \XSOJ3m033

;

duoixujo

*. T-joiA» aa,ctuo^mJ; &a»Qj0i3 ^.jjjLn'a eoo. ba (tuvssoxi ^0.-1

i ;

TJj: Auüao

V-bo >—»¿1

öl )>olxja

Ji\03*. ttsOB oW : &A3J3S0 t-»y .^i

^»J^ JsoAxja

; ^oada 15? a u 0333 ; V*^10^ >—«d» )soI%J3 .;. &D3*.3O 2.^033 I TLjA-^Ü^, )J==1 lioJ ; .OCTjäL. T^OI.3

;

—»AjOOl Ml

;

^A M ; cnsol ^>A3J3V3 laiil 620.

;

^o )x>ctöo )J ; s.k-s vo

^ftl^yi

Aul

1

oiL.3

wjmcaäDO».

:

- , nt »3 oäia

- p _ . V = "P?-13?

äsxsoo

;

-p^sAxi

(C) &JoAc33 ¿13^ ; :

13X3 &oäAjioJ

-.U^o ; : :

—.Asolo

^

r,3o.

läo» Ul : TLijAso ud loau W ^IcäfBO :

^KiocS

W^ASJQ

; (713^3 ^O ^l*5käaAX) : loau ^ÄB^D oaul ISjX -pX ^lk^ImVoo ; . .Ktti M>ain xKu>a3xKs oaulo Ad

; W l d x : ^al -po^sjo

; Xv^izDo y>ol IsotJ ; Hs. V>o-»J3? t

>

ni

640.

auo

was wegen des ? hinter wK>oIo unrichtig sein muss.

[39]

Z w e i s y r i s c h e 5to{[A7i. Jx. cr¡i Isaii ; ) Vt.^,ftl3A3 )xsox ;

Oli

Aujo

l^ox •

; U]*»0m3 - .i^XI T-^òVll

-_k^qAùoo

. . U rnV

;

Zano

Aj)l*ixi

^ j o j Ì ò j cri CTJXi

:

oii A j Z

Z a i s 690. •

l^òsa

w]33io

W?

oaaZo

; ^cotjJx. cri > «5-nhl tspox.3 ; ^asoi ^o uxjZ AuZ ^L=i3M ^o

aii s-^iatiZs

; ^otuam ^->3_>3>o ¿ai ; &o3j)>jo ) * 3 u a too. ; ^OTOOD ^O }VsZ

ÓuSOtoJO

[41]

123

Zwei syrische jtoifAvjai?-Dichtungen.

hanc matrem benedictam ? | Quis est, quin earn stupescat, | quae stupendum in modum genuit, | earn, quae virgo et mater fuit | et viri nescia et g e n i t r i x , | earn, quae filia Adae fuit | 650 et fuit m a t e r Dei ? | Quis est, quin festo eius laetetur | eiusque cantica concelebret ? ( Quis non hodie immutabitur | divina (quadam) mutatione? | Quis non novus fiet | per matrem, quae nos novos effecit ? | Quis hie peccator adest, | quin iustus fiat, | si cum fide | matrem benedictam 660

invocaverit?

Deus, qui e x ea ortus est, | misericordiam earn docuerat et quicurnque ad earn confugerit, | misericordiam

oratione

eius sumit. | Quis est ex rectis prioribus, | qui illi propinquus ( s i t ) , ut genitrix ipsius, | aut ex posterioribus iustis, | quem (ipsum) quoque aeque atque earn audiat ? Itaque, 670 neve

fratres mei a m a t i , j misericordiam

dubitaveritis,

praecamini

| quin hie dies solemnitatis

eius | d e -

mentia et misericordia plenus s i t . Si cui debita fuerint, | en, remissionis t.empus ! | Si cui defectus fuerint, | en tempus indulgentiae ! | Si quis coram ea p r o m i t t i t : | « Non rursus stulte ago », | et verbum promissionis suae servat, quamdiu v i v i t , | neque (unquam) ad ego ( s t u l l i t i a m ) redit, | mater misericordiae eura suscipit | et ad unigenitam suum adducit, | neque hinc e x i t , j priusquam debita eius ei remissa sunt. Obsecramus

te,

omnium

domine : | oratione

tuae doleat te ecclesiarum tuarum | et miserere rum

tuoram. | P r o

690 Xpta-Tiavaiv, | q u e m ,

misericordia en,

genitricis

monasterio-

tua placare | populo twv

tentationes

circumdant j et

inter

populos (gentiles) confunditur. | Reliquiae paucissimae ex eo manserunt | et, en, ad paucissimos usque evanuit | et, nisi tu ilium apprehendis, | paucissimum abest, ut e x t i n g u a t u r . | V i x quisquam (super)est e x eis, | super quos nomen

tuum

invocatum

ruina

e s t , | qui

700 Assyriorum. | Atque eorum est | et in

evaserit exilio

terminis

et

et

sit | ex

servitute, | en,

terrae

[42]

liberates dispersi

amara

sunt | et

vita terra

124

B a u m s t a r k

; Isoj

o^

Isol

orjjl

; v^JaKl:)

( 2 6 r° A )

Aula

"P* ;

Aal

-p~3

:

^

• Isasy. ;

Ijoi

: ^ J U «

^soJx-3

^ooloÌo

Isso

; crJ ; lenii?

ol

m o j o

;

S^SB

;

; Zoili

ijjjoboa

1

;

w^-IsAli

O u L

laiiW

;

IdÒ

3Si k_i010»*SJCJ0

.;.

~i

; ^joiomnÌÌ

( s i c ! )>—«*io M s o j j c AiS . ; . - p ^ i s l _ . ì i o d

anaVtZ

ISM&I

^otrsox

3A

Oli

,_>JX.O a i !

IsOJO V«JOX

lenii ttsJLs àikjoxs

hier

wohl

gewiss

raten.

Schon sofort an das drittletzte konnte v e r m u t u n g s w e i s e

stichometrische Angabe und

irgendwo

[43]

ein

Mo

ooul

Auch

die

l^io

tatto?

1

richtig

M 720.

730.

Sie ist

stimmt

)j_»l

\ %ioks>jj33

_B!OAxso

;

yjgivi

; v,..j.-i*.-IM S i

^>0 • • • . q . n A ù e

;

IÒ^Lm

&ox>o

a]iau3

s i

>in-uro

c/]J

; otxkVì

I

^o

710.

Ja*.

;

oimSoI

)JOJJ»JO p i »

; uJx.

1=\1

of]i

AlìI

; ^ooijKalì

^ j o j j ó j Oli

lai

"P**à= V 1 - ^

^

M v j

Ns

;

JjgioJj t f j K a a » ^ vJx.

)\as>o

; (7iÌ A l i l

ooulo

740.

-plx

nicht zum Befund der

Distichon

zuviel

in d e n T e x t gedacht

Hs. ge-

werden.

Zwei syrische xoip)