Kesintisiz Felsefe Tarihi I [1, 1 ed.] 9786254491511, 9786254491559

Citation preview

r kesintisiz c o

.. 1

-

Ut

E il

.,,

� .. • .. •

A.

.., -·

-·

t

Klasik Felsefe

ALFA

3962IALFAIFELSEFEl90 KESİNTİSİZ FELSEFE TARİHİ 1. Cilt: KLASİK FELSEFE PETER ADAMSON ( 1 O Ağustos 1972) Amerikalı akademisyen. Münib, Ludwig Maximilian Üniversitesinde geç antikçağda ve

İslam dünyasında felsefe profesörü ve Loncira, Kings ortaçağ felsefesi profesörüdür. Makaleler, monogra­

College'da antik ve

filer ve editörlüğünü yaptığı kitaplann yanı

sıra,

haftalık podcasti Kesin­

tisiz Felsefe Tarihı"yle tanınıyor. Sokrates-öncesi felsefeden Rönesans fel­ sefesine kadar

350 bölümün yanı

sıra

Hint felsefesi (Jonardon Ganeri'yle

birlikte), Afrika felsefesi (Chike Jeffers'le birlikte) ve Çin felsefesi (Karyn Lai'yle birlikte) üzerine özel bölümler yapmıştır.

Kesintisiz Felsefe Tarihi

1.

Klasik Felsefe

2. Helen ve Roma Dünyasında Felsefe 3. İslam Dünyasında Felsefe 4. Ortaçağ Felsefesi

5.

Klasik Hint Felsefesi

AHMET FETHİ YILDIRIM 1959 yılı nda doğdu. 1990'dan bu yana çeviri yapmaktadır. elliyi aşkın çevirilerinden bazıları: George Duby ve Kadınlann Tarihi,

5

cilt (İş Kültür Yayınlan,

Sinema Tarihi (Kabalcı,

2003); John

2005);

Yayımlanmış

Michael Perrot (ed.), G. N. Smith, Dünya

Freely, Büyük Türk

(Doğan Kitap,

2011); William Hale, Türkiye'de Ordu ve Siyaset (Alfa, 2013); Peter Hart, Gelibolu 1915 (Alfa, 2014); Richard Hawkins, Atalann Hikayesi (Hil, 2014); Tam Standage, Altı Bardakta Dünya Tarihi (Kırmızı Kedi, 2012); Julia M.H. Smith, Roma'dan Sonra Avrupa (Alfa, 2015), David Modatel, İslam ve Naziler (Alfa, 2015).

·

Kesintisiz Felıefe Tarihi:

©

1.

Cilt: Klasik Ftlıtfa

2016, ALFA Basım Yayım Dağının San. ve T ic. Ltd. Şti.

Classical PhiloıophJı: A History ef PlailoıophJı WithoNt Any Gapı, J.Vl.

©

1

2014, Peter Adamsan

Bu kitap

Oxford University

Press ile yapılan anlaşmayla yayımlannuşnr.

Kitabın Türkçe yayın hakları Anatolialit Ajans aracılığıyla

Alfa Basun Yayım Dağının

Ltd. Şti.'ne

aittir. Tariınm amacıyla, kaynak göstermek şartıyla yapılacak kısa alınnlar dışında, yayıncının ya­ zılı izni olmaksıztn hiçbir elektronik veya mekanik araçla çoğalnlamaz. Eser sahiplerinin manevi ve mali hakları saklıdır.

Genel Yayın Yonetmeni M. Faruk Bayrak Genel Müdür Vedat Bayrak Yayın Yonetmeni Mustafa Küpüşoğlu Çeviren Ahmet Fethi Yıldırım Kitap Editörü Ergün Akça Kapak Tasarımı Adnan Elmasoğlu Sayfa 'I\ısarımı Mürüvet Durna

ISBN 978-625-449-151-1 ISBN (takım) 978-625-449-155-9 1. Basım: Ekim 2020

Baskı ve C�t Melisa Matbaacıhk Çiftehavuzlar Yolu Acar Sanayi Sitesi No:8 Bayrampaşa-İstanbul Tel:0(212) 674 97 23 Faks:0(212) 674 97 29 Sertifika no:45099

Alfa Basım Yayun Dağıhm San. ve T ic.

Ltd. Şti.

Alemdar Mahallesi T icarethane Sokak No: 15 34410 Cağaloğlu-İstanbul Tel:0(212) 511 53 03 (pbx) Faks:0(212) 519 33 00 www.alfakitap.com - [email protected] Sertifika No:43949

kesintisiz _...._.___,1 � tD

c o

-

1111

E

•

.,,

�

.. • .. • A.

,... "' ..,

-·

-·

t Klasik Felsefe

Çeviren Ahmet Fethi Yıldırım

ALFA

İÇİ N D EKİ LER

Ônsöz, 7 Teşekkür, 11 Referanslar Konusunda Not, 13 Tarihler, 15

Bölüm 1 ERKEN YUNAN FELSEFESİ HER ŞEY TANRILARLA DOLUDUR

21

SONSUZLUK VE ÖTESİ

29

BİZİM SURETİMİZDE YARATILMIŞ

39

ALTIN UYLUKLU ADAM

49

YAŞLI ADAM IRMACI

60

DAHA AZ GİDİLEN YOL

71

BURADAN ORAYA GİDEMEZSİNİZ

81

SON KESİM

91

KARIŞIMIN ÜZERİNDE ZİHİN

101

TEK İHTİYACINIZSEVGİ VE DİCER BEŞ ŞEY

lll

NEŞELİ İNSANLAR

121

ZAYIF ARGÜMANI GÜÇLÜ YAPMAK

131

Bölüm il SOKRATES VE PLATON PLATONSUZSOKRATES

145

YÖNTEM İNSANI

157

DİYALOG HALİNDE

168

KENDİNİ BİL

180

ERDEM SERT KAYAYA ÇARPAR

190

EC.İTİME İHTİYACIMIZ YOKTUR

201

BİLİYORUM, ÇÜNKÜ KAFESTEKİ KUŞ ŞAKIYOR

212

ÜNLO SON SÖZLER

222

RUH VE KENT

233

GONEŞ PARLAMAZ

245

İKİNCİ DOŞÜNCELER

256

OLMAYANI ÇÖZME

267

BİR ADIN NE ANLAMI VAR?

280

OLASI BİR ÖYKÜ

290

ARZUNUN KANATLARI

301

SON YARGILAR

313

Bölüm 111 ARİSTOTELES BAY HER ŞEYİ BİLEN

327

FİLOZOFUN ALET ÇANTASI

338

İLKELİ BİR DURUŞ

352

AYAKLARI YERDE

363

FORM VE İŞLEV

373

FİZİKSEL TEMAS KURALIM

384

RUH GOCO

395

SINIFLANDIRILMIŞ BİLGİ

405

GOLDİLOCKS TEORİSİ

416

İKİNCİ BENLİK

427

YALNIZCA TANRI BİLİR

438

ANAYASAL UZLAŞIMLAR

450

SAHNE YÖNETİMİ

461

YAPABİLDİC.İNİZ HER ŞEYİ

472

SONRAKİ KUŞAK

487

Ek Okuma, 500 Dizin, 515

Ö N SÖZ

B

u kitabı bel ağrısından ötürü yazdım. Elbette, tek neden bu değil. Ama bel ağnsı önemli bir katkıda

bulundu. Koşarak forma girmeye çalışmama yol açtı. Koşmakla, özellikle aynı mahallede (ya da benim yaptığım gibi Londra'daki mahallede) koşmakla ilgili sorun) bunun sıkıcı bir şey olmasıdır. Oyalanacak bir şey ararken, po­ dcast'lan keşfettim. Bunlar esas olarak internetten in­ dirilebilen radyo şovlarıdır ve egzersiz yaparken insanı acayip oyalarlar. Tahmin edebileceğiniz gibi, biraz felsefe kurdu olduğum için, bu konuyla ilgili birkaç güzel pod­ cast dinlemeye başladım: Ama eski Roma gibi konulan diğer podcast'lerin eski Roma gibi konulan ele aldıkla­ rı şekilde, felsefeyi tarihsel bir açıdan ele alıp felsefenin öyküsünü kronolojik bir sırayla anlatan bir podcast dizi­ sinin olmadığını fark ettim. Ben bir felsefe tarihçisi ol­ duğum için, böyle bir dizi bana iyi bir şey olacakmış gibi göründü. Kesintisiz bir anlatı olacak, hiçbir şeyi dışarıda bırakmayacaktı. Felsefenin öyküsüne başından başlaya­ cak ve değerli meslektaşım Richard Sorabji'nin bir ifade­ sini çalacak olursam, "kesintisiz" anlatacaktı.

8 I KESiNTiSiZ FELSEFE TARİHİ 1

Gerisi, sözcüğün birçok anlamında tarihtir. Podcast,

2010 sonbaharında başladı ve hala devam ediyor. Antik­ çağ felsefesinin tamamı bitti, şimdi de İslam dünyasının felsefi geleneği ele alınıyor. Podcast versiyonu çeşitli ko­ nularda uzmanların bulunduğu bölümlerden oluşmasına rağmen dizinin özü bir dizi nottan ibarettir. Klasik fel­ sefeyle ilgili notlar, elinizde tuttuğunuz kitabın temelini oluşturuyor; bu yeni format için gözden geçirilmiştir. Eli­ nizdeki kitap, planlanmış birkaç ciltlik dizinin ilk kita­ bıdır. Bu dizi, üzerinde daha az durulan şahsiyetlere ve hareketlere önem vermesiyle öne çıkan aralıksız bir felse­ fe tarihi sunacaktır. Bu ciltte, üniversite düzeyinde yoğun felsefe okumuş olsanız bile karşılaşmayı ummadığınız birkaç konuyu ele alıyo rum : örneğin Platon'un daha az bilinen birkaç diyaloğu ve Hippokrates külliyatı gibi. Bir sonraki ciltte, örneğin Helenistik felsefede Kyrene okulu gibi görece karanlıkta kalan hareketlere baktığımda da, ummadığınız konularla karşılaş acaksınız. Umanın bu "küçük" konulan yalnızca kapsamakla kalmayıp geniş bir okur kitlesi için ulaşılabilir kılmayı, tarihsel ve felsefi önemlerini göstermeyi de başarmışımdır. Bu kitap dizi­ sindeki amacım, felsefenin bütün tarihini eğlendirici bir biçimde, ama aşın basitleştirmeden anlatmaktır. Biz felsefeciler başlamadan önce terimlerimizi ta­ nımlamayı severiz. Bu nedenle "felsefenin bütün tarihi" derken ne demek istediğimi açıklayarak başlamama izin verin. "Bütün" sözcüğüyle başlayalım. Umudum o ki, dizi yalnızca (hiç sevmediğim bir adlandırmayı kullanırsak) "Batı" felsefesini değil, Hint ve Çin felsefi geleneklerini de ele alacaktır. Biraz önce değinildiği gibi, çok önem verdi­ ğim bir konu olan İslam dünyasında felsefe de ele alına­ cak. Kuşkusuz; bu geleneklerden herhangi birini "kesinti­ siz" ele almak, bir vaatten çok bir özlem olarak kalmaya mahkfundur. B azı okurlar, söz edilmeyi, hatta uzun uzadı­ ya tartışılmayı hak eden bir şahsiyeti ya da bir düşünceyi

ÖNSÖZ 1 9

dışanda bıraktığımı arada bir hissedebilir. "Kesintisiz" yaklaşımının amacı, birçok üniversitenin felsefe tari­ hi programında yapıldığı gibi -örneğin iki bin yıllık bir kesintinin üzerinden sıçrayıp Aristoteles 'ten Descartes'e atlanır- bir doruktan başka bir doruğa geçmekten sakın­ maktır. Her bir düşünürün kendisinden önce gelenlerin üzerinde nasıl yükseldiğini ve aynı zamanda yeni yollara nasıl yöneldiğini göstermek istiyorum. Bu da beni "tarih" sözcüğüne getiriyor. Açıkçası felsefe tarihi, tarihin diğer alanlanna pek benzemez. Büyük ölçü­ de olaylarla, olaylann ne zaman ve neden gerçekleştiği ve hangi önemli kişilerin adlannın bu olaylara kanştığıyla ilgili değildir. Belki o kadar da önemli olmayan insanlara nüfuzlu kimseler yerine köylülere-yoğunlaşarak başka bir zamanın resmini çizen tarih türü de değildir. Diğer yanda felsefe tarihçisi, bu meseleleri göz ardı edemez. Siyasal, toplumsal ve dinsel otoritelerin, felsefenin ilerlemesiyle, hatta felsefenin ortaya çıkmasıyla epeyce alakalı oldukla­ nnı göreceğiz. Apaçık ama kolayca gözden kaçan bir olgu vardır: Felsefe, felsefeci üretebilen bir toplumda olur. Bu, genellikle felsefenin servet ve iktidarla yakın temas içinde gerçekleştiği anlamına gelmiştir. Belli ölçüde ekonomik ve siyasal istikrar ve destek olmadan felsefe yapılabileceğini ya da sürdürülebileceğini düşünmek saflık olur. Ama fel­

sefenin siyasal ve ekonomik iktidann bir dışavurumundan b aşka bir şey olmadığını düşünmek de siniklik olur. Bu ciltte inceleyeceğimiz dönem b akımından tarihi baskılar, yalnızca kimin felsefeci olduğunu ve felsefeci­ lerin ne düşündüğünü belirlemeye yardımcı olmakla kal­ madı. Düşüncelerin bize ulaşıp ulaşmamasını ve nasıl ulaştıklannı da belirlemiştir. E ski Yunan ile aramızda ge­ çen zamanın çok büyük bölümünde, felsefi metinleri yay­ mak son derece emek gerektiren ve bu yüzden de pahalı bir işti; elle çoğaltılmalan gerekiyordu. Yunanca Antikçağ felsefesini, ortaçağda yazılan elyazmalan sayesinde bili-

10 I KESİNTİSİZ FELSEFE TARİHİ ı

------------- -----

yoruz -"elyazması," sözcüğün de açıkça ifade ettiği gibi, elle yazılmış metindir. Batı geleneğinin en eski felsefe eserlerini okumamız için bu metinlerin, kuşaklar boyun­ ca kopyalanmalan ve yeniden kopyalanm �lan gerekiyor­

du. Bu süreç bile b azı kişilerce ilk filozof olduğu iddia

edilen ve her halükarda bu kitapta ele alman ilk düşü­ nür, Miletoslu Thales tarafından tô altıncı yüzyılda öne sürülen düşüncelere yalnızca dolaylı olarak ulaşm amızı sağlamıştır. Ama Thales'e geçmeden önce, "felsefe tarihi" başlığın­ daki "felsefe" sözcüğüyle ilgili de birkaç açıklama yap­ mam gerekiyor. "Felsefe"nin ne olduğu sorusu, elbette fel­ sefi bir sorudur. Farklı çağlarda farklı yanıtlanmı ş bir so­ rudur. Göreceğimiz gibi, eski felsefe anlayışı bizimkinden çok daha kapsamlıydı ve bizim şimdi "bilim" saydığımız birçok disiplini b anndırınaktaydı. Bu yüzden bu kitap, örneğin, tıp geleneğinin felsefeyle nasıl ilişkilendiği ve Aristoteles'in zoolojiye katkılan üzerine bölümler içerir. Felsefe tarihini kesintisiz anlatmakla kastettiğim şeyin bir kısmı da budur. Bunun ötesinde, felsefenin ne oldu­ ğunu ya da geçmişte farklı zamanlarda ne olduğunu size anlatabilmemin en iyi yolu, sizi bu kitabı ve dizide daha sonra çıkacak kitaplan okumaya -ama orada durmama­ ya- davet etmektir. Umudum, antikçağ felsefesine işta­ hınızı kabartmak ve sizi Platon'u, Aristoteles'i ve diğer­ lerini okumaya (ya da yeniden okumaya) teşvik etmektir. Kitabın sonunda ek okuma konusunda bazı tavsiyelerde bulundum; bilimsel literatürden epeyce öneride bulun­ dum. Yine de gidip bu antikçağ düşünürlerinin eserleri­ ni okumanızı tercih ederim. Aslında bu cildi, yabancı bir ülke rehberine benzer bir kitap gibi kabul edebilirsiniz . Herhalde Münih'i ziyaret etme niyetiniz yoksa bir Münih rehberi okumazsınız. Aynı şekilde bu kitap, felsefe tari­ hini kesintisiz olarak anlamak isteyenlere bir rehber ve davetiye olmayı amaçlamaktadır.

TEŞEKKÜ R

B

u

kitaba ve bu kitaba temel olan podcast' a, çok sayıda

hayırsever yardımcı olmuştur. Podcast'lar, Londra'da

King's College'den, Leverhulme Vakfı'ndan ve son olarak

Münih'te LMU'dan mali destek aldı. Çok sayıda9 arkadaş ve meslektaş söyleşilerle dizide yer aldı; klasik Yunan felse­ fesi hakkında benimle konuşan konuklar şunlardı: Hugh Benson, Fiona Leigh, M.M. McCabe, Malcolm Schofield, Dominic Scott, Frisbee Sheffield, Richard Sorabji ve Raphael Woolf. Okurların, bu malzeme konusunda bu ki­ tapta sunduklanına ek ya da alternatif bakış açılan sunan bu söyleşileri dinlemelerini öneririm. Söyleşilere www. his­ toryofphilosophy.net adresinden çevrimiçi ulaşılabilir. Oxford University Press'in adını bilmediğim okuru ile Dirk B altzly ve Fiona Leigh'e özel teşekkür borçluyum; hepsi, taslak metin üzerinde son derece yararlı yorumlar yaptı. Platon'un

Sofist'i, podcast

dizisinde Fiona Leigh'le

yapılan bir söyleşide ele alındı. Kitap versiyonu için So­

fist

üzerine yeni bir bölüm yazmaya beni ikna ettiği için

ona ve antikçağ felsefesinde kadın üzerine bir bölüm ek­ leme düşüncesini önerdiği için Sandrine Berges'e teşek­ kür ederim.

12 I KESİNTİSİZ FELSEFE TARiHi 1

Podcast'ların, kitabın ya da her ikisinin üretiminde son derece yardımcı olan aşağıdaki kişilere de minnet­ tarım: Fay E dwards, Stefan Hagel, Hugh Havranek, Falk Hilber, Andreas L amm er, Dominik Lehmann, Rory O'Con­ nell, Richard Palmer, Julien Riıiımer, lan Rossenrode ve Brett Trewem. Podcast dinleyicilerimden de destekleyici ve yapıcı eleştirel yorumlar aldım. Bu kitabı üretmeye teş­ vik ettiği için Oxford University Press'ten Peter Momtc­ hiloff'a ve yayına hazırlanmasına yardım ettiği için Jeff

N ew' e de teşekkür borçluyum. Antikçağ felsefesini incele­ mek için, önce Londra'daki eski evimde ve şimdi Münih'te Ludwig-Maximilians-Universitat'ta sahip olduğum sü­ rekli uyarıcı atmosferden de söz etmeliyim. Bu bakımdan söz edilmesi gereken birçok kişi var ama Londra için en azından şu kişilerin adını anm alıyım: yine Fiona Leigh, M. M. McCabe, Frisbee Scheffield, Richard Sorabji ve Rap­ hael Woolf ile Charles Bumett, Ursula Coope, Verity Har­ te, John Sellars, merhum B ob Sharples ve Anne Sheppard. Şimdi Munich'te Oliver Primavesi ve Christof Rapp'la bir­ likte çalışma ayrıcalığını ve keyfini yaşıyorum. Son olarak en büyük borcum aileme: podcast takipçisi ve sadık dinleyici kardeşim Glenn Adamsan; beni destek­ leyen ebeveynlerim ve büyükbabam; beni felsefeyle pay­ laşmak zorunda kalan karım Ursula ile kızlarım Sophia ve Johanna. Bu kitap, birkaç yıl sonra okuyacakları umuduy­ la ikisine ithaf edilmiştir.

REFERAN SLAR KO N U SU N DA N OT

B

irincil kaynaklara temel referanslar, bölümlerin için­ dedir. Sokrates-öncesi filozoflarla ilgili bölümler için

metin içindeki alıntılar(§ işaretli) , G. S. Kirk, J. E. Raven ve M. Schofield, The Presocratic Philosophers (Cambridge: Cambridge University Press , 1983) içindeki bölümlere işa­ ret eder. Platon'a ve Aristoteles'e sayfa referansları stan­ darttır. llk basımlardaki sayfalara işaret ediyor ve Platon için "Stephanus sayfaları" ve Aristoteles için "Bekker nu­ maralan" deniliyor. Bu şekilde alıntılar, bu eserlerinin herhangi bir basımında ya da çevirisinde ilgili sayfala­ rı bulmanıza yardımcı olur. Hippokrates külliyatının ve Sofistlerin İngilizce çevirileri için ilgili bölümlerdeki ilk dipnota bakınız. Kitabın sonunda ek bir o�uma kılavuzu bulunuyor. Bö­ lümlerdeki notlarda bazen bu antikçağ düşünürlerinin yoruml anması konusunda temel bilimsel tartışmaların işaretlerini de verdim. Bu durumlarda bilimsel literatür­ den görece bol alıntı sunuyorum. Bunlar örnek olsun diye, bu tür anlaşmazlıklar bulunduğu ve burada sunduğum görüşlerin de tartışmalı olduğu konusunda okuru uyar­ mak içindir. (Herakleitos , Parmenides ya da Platon gibi

14 I KESİNTİSİZ FELSEFE TARİHİ ı

bir düşünürle ilgili söyleyeceklerinizin çoğu tartışmalı olacaktır.) Bu nedenle bu referansların, ilgili ikincil kay­ nakların kapsamlı bir değerlendirmesi olma niyeti yoktur. Yine de umudum o ki, bazı okurlara, örneğin sözü edi­ len konuda bir makale yazmak isteyen öğrencilere yararlı olur. Diğer okurlar, bunları gönül rahatlığıyla görmeden gelebilir (pekala, dürüst olmak gerekirse, bütün kitabı

gönül rahatlıUıyla görmezden gelebilirsiniz, ama lütfen yapmayın) .

TARİ H LER Burada verilen bütün tarihler İÖ'dir. "ytş." aşağı yukarı bu zamanda yazdı anlamında "yetişti" sözcüğünün kısaltma­ sıdır; "y." ise "yaklaşık olarak" demektir. Filozoflar ve diğer yazarlar

Thales Anaksimandros

Antikçağ tarihinde seçilmiş olaylar Dor istilası, tonia'ya göç y.1050 Homeros'un şiirleri 8. yüzyıl? Hesiodos'un şiirler 8. yüzyıl?

ytş. 6.yy. başlan ytş.y.580-570 Atinalı tiranlar

560-514

Peisistratos ve oğullan Anaksimenes Ksenophanes Themistokleia Pythagoras Theano Herakleitos

Solon'un ölümü

558

Yunan-Pers savaşlan

499-449 499

ytş. y.550 ytş. y. 540 ytş.6.yüzyıl ortası ytş.y.540 ytş.y.540 ytş.y.500

Perslere karşı Ionia ayaklanması İonialılann yenilgisi (Marathon savaşında

494 490

Perslerin yenilgisi) Parmenides

ytş. y.480

Thermopylai ve Salamis savaşlan Delos birliğinin kuruluşu

Elealı Zenon Anaksagoras Melissos Empedokles

ytş. y.460 ytş. y.460 ytş.y.450 ytş.y.450

Themistokles'in ölümü Aiskhylos'un Oresteia'sı

480

477 459 458

16 I KESiNTiSiZ FELSEFE TARİHi 1 Leikippos

ytş.y.440

Periklesin Atina'da komu-

443

tan olması Aspasia Protagoras

. ytş.y.440 ytş.y.440

Demokritos

ytş.y.430

Krotonlu

ytş.y.430

Peloponnesos savaşı

431-404

ytş.y.430

Perikles'in ölümü

429

ö.y.425

Sopholdes'in Kral

428

Philolaos Apollonialı

ytş.y.430

Diogenes Gorgias Herodotos

Oidipous'u Prodikos

ytş.y.420

Aristophanes' in Bulutlar'ı

Hippias

ytş.y.420

llippoki'ates külliyatının

y.420-

çoğu yazıldı

350

Euripides'in Troialı

415

423

Kadınlar

Euthydemos

Atinalıların Sicilya seferi

415-413

Syrakusa'da 1. Dionysios'un

405-367

ytş.y.410 hükümdarlığı Alkibiades'in ölümü

404

Atina'da Otuz Tiran

404-3

Atina'da demokrasinin

403

restorasyonu Phyntis Sokrates

ytş.y.400 469-399

İkili Savlar yazımı

401-399 y.400

Sokrates'in yargılanması

399

Onbinlerin Dönüşü

ve idamı Thukydides

ö.y.395

Gorgias

483-375

Arkhystas

y.420-350

Ksenophon

y.430-350 429-347

Platon Eudoksos

y.390-340

Speusippos

y.410-340

Isokrates

436-338

Kyreneli Arete

ytş. 350

Aristoteles

384-322

Makedonyalı Philippos'un

359-336

hükümdarlığı Ksenokrates Theophrastos

395-313 y.370-286

Syrakusa'da Dion'un ölümü

354

Büyük tskender

356-323

bölüm 1

E�l