Prosopographia Imperii Romani Series. Volumes 1-7a (joined) 3110012952, 9783110012958

Citation preview

PROSOPOGRAPHIA IMPERII ROMANI SAEC. I. II. ΠΙ

EDITA

CONSILIO ET AVCTORITATE

ACADEMIAE LITTERARVM BORVSSICAE

EDITIO A L T E R A

BEROLINI ET LIPSIAE A P V D W A L T E R D E G R V Y T E R & GO. MCMXXXIII

PROSOPOGRAPHIA IMPERII ROMANI SAEC. I. II. Ill PARS I

CONSILIO ET AVCTORITATE

ACADEMIAE LITTERARVM BORVSSICAE ITERATIS CVRIS EDIDERVNT

EDMVNDVS GROAG ET

ARTVRVS STEIN

BEROLINI ET LIPSIAE APVD W ALTER DE GRVYTER & CO. MCMXXXIII

Archiv-Nr. 33 12 32

ACADEMIAE SCIENTIARUM REGIAE BORUSSICAE PRAEMONITVM Per multorum annorum multorumque virorum labores Academia scien­ tiarum eo pervenit, ut Graecorum Romanorumque hereditas, quatenus ea per aera et marmora scripta ad nos perlata est, prostet collecta et regionatim ordinata. Sane non plene executi sumus adhuc quod nobis proposueramus infortunio eo quod magnorum inceptorum comes est adsiduus; praeterea hereditas illa iam non casibus tantum, sed data opera exploratorum omni­ genarum quotidie locupletata ita continuo crescit, ut quae hodie absoluta videbantur, cras inveniantur manca et imperfecta. Nihilominus id iam nobis videmur adsecuti esse, ut post messem in horreis conditam manus admoveri possint ad messorum operas secutorias. Nam ingens illa monumentorum scriptorum farrago quae continet in se eximia et per se digna quae expen­ dantur sufficit publice proposita haberi emendate recensita. Sed longe plurimi qui extant tituli cum versentur in rebus aut privatis aut inferioris ordinis publicis, singillatim quidem examinati utilitate carent, at coniuncti inter se et compositi cum reliquis vetustis copiis multa et aperuerunt et aperient aliunde nullo modo petenda et ad priscorum temporum memoriam redinte­ grandam utilia. Tanta tamen est scriptorum monumentorum copia tantaque argumentorum diversitas, ut in messe collecta subsisti non possit, sed spicae oporteat terantur, grana diversa discernantur, excutiantur, condantur. Ëi desiderio quamquam aliquatenus provisum est indicibus, quos singulis cor­ porum nostrorum partibus addi iussimus, ne sic quidem eo perventum est, quo perveniri et potest et debet. Hoc efficiendum est, ut componantur exempli gratia onomatologica et Graecae linguae et Latinae et nationum reliquarum; item insigniorum virorum laterculi ex plebeiorum turba exempti; item ad sacra diversa quae pertinent; item cum rei publicae Atheniensium imperiique Romani monumenta per se satis emineant, rerum publicarum minorum con­ dicionem et ordinationem municipalem quae illustrant; item de re militari maxime imperii Romani quae extant; alia multa spectantia ad mores hominum et sermonis per orbem Romanum diversitatem. Haec omnia ita concinnanda erunt, ut non titulorum solum ratio habeatur, sed ut quae auctores papyri nummi similia subministrant, simul digerantur; ita enim tandem aliquando pro litteraria epigraphica numismatica eruditione particulari ob eamque cau­ sam necessario imperfecta substituetur doctrina pendens non a copiarum specie, sed ab ipsa rerum cognitione.

Ad finem eum pervenietur cura virorum doctorum qui sunt eruntque, non Academiae nostrae. Sed adiuvari posse studia haec iudicavimus specimine eius generis aliquo proposito, et selegimus quae iam prodit notitiam hominum notabilium qui vixerunt ab imperatore Augusto ad imperatorem Diocletianum per prima tria aerae nostrae saecula. Prosopographia haec quam appellavimus vocabulo non optimo, sed recepto ut pendet ex parte magna ab inscriptionum corporibus nostris, ita imprimis diversarum terrarum monumenta in illis secundum linguas regionesque dispersa exhibet composita; deinde cum titulis coniuncta sunt quae similis argumenti tam auctores quam nummi papyrique praebuerunt. Exclusimus tempora liberae rei publicae Romanae propterea quod ad ea quae pertineant tituli exhibent pauca eaque satis cognita et illustria. Exclusimus item homines qui fuerunt inde ab aetate Constantiniana, non solum propterea quod ad eorum quoque notitiam tituli non multa suppeditant, sed etiam propter nominum rationem ita diversam, ut vix recte eadem cum antiquioribus forma comprehendantur. Recensum eum per litterap ordinari iussimus. Ei adiungentur laterculi consulum eius temporis et reliquorum magistratuum maiorum ex recensu illo ita effecti, ut per singula capita plerum­ que sufficiat remisisse ad recensum. Quae temptata sunt similia laterculis compositis modo ad scriptorem aliquem, modo de magistratu aliquo, viam monstraverunt, qua procederetur, sed simul docuerunt rem absolvi non posse nisi terminis operis latius prolatis. Erunt fortasse qui ad incepta similia sese accingant sive suis viribus freti sive nostra opera adiuti; quod ubi eveniet, laetabimur. Interim elaboratis hisce speramus fore ut bonae litterae adiuventur. T h eo d o r u s Mo m m sen .

EX PRAEFATIONE PRIORIS EDITORIS . . . Academia Regia Borussica decrevit ut totius aetatis principatus inde ab Augusto usque ad Diocletianum Prosopographia conderetur, eo consilio ut quaecunque de hominibus illius aetatis notabilibus vel per scriptores vel per titulos nummosque memoriae tradita sunt colligerentur et componerentur. Cuius operis curam Academia munere tripartito Elimaro Klebs, Hermanno Dessau, Paulo von Rohden mandavit. Atque volumen primum Klebs, alterum Dessau confecit; tertium ne simul cum his quae nunc in publicum prodeunt ederetur, gravis Pauli von Rohden valetudo obstitit. Vnde tertii voluminis ad finem perducendi curam Dessau in se suscepit. Quo confecto quartum addere in animo est, quod fastos consulares et laterculos eorum qui honoribus et muneribus publicis functi sunt continebit. Ex legibus autem quibus ut editores in opere tractando tenerentur Aca­ demia decrevit, haec fere ad syllogen recte adhibendam digna videntur quae paucis hoc loco repetantur: Terminos operis Academia constituit annum pugnae Actiacae et initium imperii Diocletiani. Sed etiam eorum quorum aetas utrum paullo superior an inferior fuerit non certe diiudicare licet nonnunquam ratio habita est. Romanorum recepti sunt homines ordinis senatorii quicunque inno­ tuerunt, ordinis equestris ii qui imperatorum negotia gesserunt, item eorum cognati familiaresque. Neque minus Romanorum quorum praeterea apud scriptores mentio fit plerique memorati sunt, inprimis ii quorum nomina apud rerum scriptores inveniuntur. Sed hominum plebeiorum infinita illa turba qua scripta ecclesiastica et auctorum iuris referta sunt procul semota est. Haec de Romanis. Graecorum autem et barbarorum hominum selecti tantum re­ cepti sunt et ii quidem qui cum Romanis vel rebus vel hominibus quodam modo coniuncti fuerunt. Quae ex scriptoribus titulis nummis de iis quorum nomina recepta sunt adhuc innotuerunt, ea plene, quantum in materia maxime dispersa fieri potuit, allata sunt. Sed et in imperatoribus Romanis omissis rebus quas imperium adepti gesserunt ea quae ad vitam privatorum spectant memorata sunt et de regibus barbarorum quae scitu maxime digna erant afferre satis visum est. Denique de scriptis eorum qui litterarum laude floruerunt pluribus agere non fuit consilium, quoniam qui litterarum historias condiderunt satis copiose de iis disputaverunt.

Romanorum hominum nomina per litterarum ordinem ex gentiliciis, quatenus innotuerunt, vel probabiliter restitui potuerunt, sunt disposita. De Graecis autem et barbaris iis qui civitate Romana ornati tria nomina gesserunt plerumque sub cognominibus actum est. Homines polyonymi vel sub primo nomine vel sub eo quod fuit principale ac re vera paternum tractati sunt. Quicunque pluribus nominibus more Romano formatis usi sunt, eorum nomina nuda sub uno quoque nomine repetita sunt. Veluti de C. Antio Iulio Quadrato sub Iulio disputatum est, nomina repetita sunt sub Antio et sub Q uadrato............... Scr. Berolini mense Decembri a. 1896.

E. Klebs.

PRAEFATIO EDITIONIS ALTERIUS Deliberantibus nobis, utrum praestaret primae editioni tantummodo ‘Addenda et Corrigenda’ subiungere an quasi novum opus componere, hoc magis placuit annuente Academia, quae hanc nobis curam detulit. Nam intra hosce plus triginta annos, ex quo primum Prosopographia Imperii Ro­ mani in lucem prodiit, tanta moles novarum inscriptionum papyrorumque ac­ cessit, ut et numerus eorum, qui in hoc opere commemorandi sunt, non medio­ criter accreverit et ad descriptionem eorum, qui in primam editionem recepti sunt, haud exigua materia sit adiecta. Iam cum nova editio, quae haec omnia respiciat, paucis annis absolvi nequeat, adducti sumus, ut interim primam partem publici iuris faceremus, quam, ne iusti voluminis terminos trans­ grederemur, solas litteras A et B amplecti voluimus. In conficiendo autem labore munera in universum ita distribuimus, ut E d m u n d u s G roag de personis ordinis senatorii ageret, ego reliquas omnes tractarem, L o th a riu s W ic k e rt de quibusdam hominibus litteratis quae tradita sunt illustraret; qui tamen aliis laboribus detentus huius operis socius fuit tantum inde ab Aelio Aeliano usque ad Aquilam Romanum. Sed quon­ iam nonnullorum virorum, qui in Groagii provinciam cadunt, ego curam suscepi neque in hominibus Wickertio tribuendis certus atque constans modus ad­ hibitus est, singulis articulis nomen auctoris subiecimus hisce usi siglis : Gr. = Groag St. = Stein W. = Wickert. Per totum autem opus curavi et prospexi, ut tam veteres quam recentiores scriptores eisdem constanter compendiis afferrentur nec non editiones inscrip­ tionum, nummorum, papyrorum eodem ubique modo designarentur. De consilio et ratione operis nostri pauca monenda sunt, quia nobis eadem ferme quae priores editores proposuimus. Praecipue id egimus, ut singulos articulos quoad liceret in brevius contraheremus, contra non paucos homines inprimis claros in litteris — eosque etiam graecos — dignos iudicavimus, qui ad hoc onomasticon admitterentur, dummodo ad imperium Roma­ num aliquatenus pertinerent. Addidi viros egregios, etsi posteriore aetate etiam homines inferioris loci eius gradus honore ornantur, atque perfectissi­ morum virorum illos quoque, quos munere equestri functos esse non est traditum.

X Cum in ultima huius prosopographiae parte et fastos consulum aliorum­ que magistratuum et catalogos procuratorum praefectorumve exhibere in animo habeamus, in quibus liberti Augustorum non omnino desunt, etiam horum libertinae condicionis hominum nomina recipere non alienum ab hoc libro existimavimus. In imperatoribus Romanis quamquam omissae sunt eae res, quas imperium adepti gesserunt, tamen dignitates, appellationes honori­ ficas, similia, licet nude, apponi utile duximus. Sed titulos eorum quotquot innotuerunt enumerare noluimus, ne taedium moveamus tanta copia prolata neve modum huic libro concessum nimis excedamus. Nomina secundum litterarum ordinem ex gentiliciis certo traditis dis­ posita sunt. Ceterum etsi in universum pugnam Actiacam et initium imperii Diocletiani terminos constituimus ita, ut omnes quoscumque non constaret post illam pugnam vixisse aut ante Diocletianum honorum cursum inisse, ab hoc opere excluderemus, tamen nonnullos homines, qui hos fines transgrediuntur, admisimus. Ubicumque autem res dubiae erant, magnam cautionem adhi­ buimus. Nam utique certiora quam plura recipere maluimus, id quod ideo monendum existimavi, ne quis ea quae consulto omisimus nos latuisse putet. Suppeditabat sic quoque ingens hominum multitudo. Neque quisquam harum rerum peritus profecto mirabitur, si hic illic pisciculus aliquis per maculas retium nostrorum quamvis minutas evasit x). De scribendi ratione nonnulla ut exponam, nomina senatorum eorumque liberorum et coniugum litteris quadratis imprimenda curavimus, typis cras­ sioribus sed minusculis qui dicuntur equitum Romanorum quicumque ad pro­ curationes praefecturas aliave officia superiora pervenerunt. Numeri latini soli indicant volumina Corporis Inscriptionum Latinarum. Sigla in afferendis libris, ephemeridibus, editionibus scriptorum, inscriptionum, nummorum, papyrorum a nobis usurpata infra composuimus. Atque iam in hoc volu­ mine, non in fine totius demum operis additamenta et corrigenda quaedam, quae ad hoc volumen spectant, promere visum est. Cetera quo quidque consilio instituerimus singillatim referre longum est. Iam nihil superest nisi ut grate pieque meminerimus viri illius incom­ parabilis, qui prioris editionis Prosopographiae Imp. Rom. curam praecipuam egit, H e rm a n n i D essau, quem fato concessisse vehementer lugemus. Qui postquam Academiae auctor fuit, ut nos hanc novam editionem aggrederemur, nostrum laborem indefesso studio sustentavit. Ex schedulis autem eius nobis permissis complura didicimus, quae facile praeterissemus. Quid, quod nisi vir ille eximius totius operis fundamenta iecisset, praefinivisset lineamenta, tantam molem suscipere vix ausi essemus. — Neque silentio praetermittendi *) Hoc loco omnes viros doctos, quicumque inscriptiones papyrosve novas, quae ad nostram prosopographiam pertinent, edunt vel edituri sunt, u t nobiscum quam primum eas communicare velint petere licet, quoniam editiones huius generis interdum serius quam par est in manus nostras veniunt.

sunt A rt uru s B iedl, iuvenis doctissimus, qui assiduo labore typothetarum plagulas ad unam omnes mecum perlegit et qua est diligentia et doctrina menda plus quam unum alterumve correxit, et G uilelm us H tittl, qui non minus strenue eodem officio functus est. Porro A em ilio B eisch , rectori Instituti Archaeologici Austriaci, qui eadem liberalitate, qua quondam O tto B e n n d o rf, usum nobis permisit schedarum in Instituto Archaeologico conservatarum, quibus illae inscriptiones continentur, quae in Titulis Asiae Minoris eduntur, gratias agere nobile nobis videtur esse officium. Scr. Pragae mense Iunio a. 1932.

A. Stein .

CONSPECTUS SIGLORUM Ann. ép. = Année épigraphique. Ann. serv. Ég. = Annales du service des antiquités de l’Egypte. Annuario di Atene — Annuario della R. Scuola archeologica di Atene. Babelon Coll. Wadd. = Babelon, Inventaire de la collection Waddington (= Rev. numism. 1897. 1898). BGU = Ägyptische Urkunden aus den königlichen (staatlichen) Museen zu Berlin. Grie­ chische Urkunden. BphW = Berliner philologische Wochenschrift. Br. Mus. = Catalogue of the Greek Coins in the British Museum. Buecheler OLE = Carmina Latina Epigraphica. Bull. ant. Fr. = Bulletin de la société nationale des antiquaires de France. Bull. com. = Bullettino della Commissione archeologica comunale di Roma. Bull. soc. Alex. = Bulletin de la société archéologique d ’Alexandrie. Bull. tr. hist. = Bulletin archéologique du Comité des travaux historiques et scientifiques. Compt. rend. = Comptes rendus de l’académie des inscriptions et des belles lettres. CPHerm = Corpus Papyrorum Hermopolitanorum ( = Studien zur Palaeographie und Papyruskunde V.). CPR = Wessely, Corpus Papyrorum Raineri. 1895. D. == Dessau, Inscriptiones Latinae selectae. Diet. ant. — Daremberg et Saglio, Dictionnaire des antiquités grecques et romaines. Diehl ILChr = Inscriptiones Latinae Christianae. D itt. Or. Gr. = Dittenberger, Orientis Graeci inscriptiones selectae. D itt. Syll.3 = Dittenberger, Sylloge inscriptionum Graecarum. Editio tertia. Έπιτύμβιον = Έ ., Heinrich Swoboda dargebracht. 1927. Espérandieu ILG = Inscriptions Latines de Gaule. 1929. FGrHist — Die Fragmente der griechischen Historiker von F. Jacoby. FHG = Fragmenta Historicorum Graecorum ed. C. Müller. Forsch. Ephes. = Forschungen in Ephesos, veröffentlicht vom Österreichischen Archäolo­ gischen Institut. FPL = Fragmenta Poetarum Latinorum ed. Morel. GL = Grammatici Latini rec. Keil. Grueber Coins = Coins of the Roman republic in the British Museum. Head HN2 = Historia Numorum. 2. ed. Hirschfeld K. V.2 = Die kaiserlichen Verwaltungsbeamten bis auf Diocletian. 2. Auflage. IGR = Inscriptiones Graecae ad res Romanas pertinentes. Inscr. Br. Mus. = The Collection of Ancient Greek Inscriptions in the British Museum. Jahresb. = Bursian, Jahresbericht über die Fortschritte der klassischen Altertumswissen­ schaft. Jahresh. = Jahreshefte des Österreichischen Archäologischen Instituts. Korr.-Bl. = Korrespondenzblatt der Westdeutschen Zeitschrift (Röm.-germ. Korrespondenz­ blatt).

Magie = D. Magie, De Romanorum . . . vocabulis sollemnibus cet., 1904. Mattingly Br. Mus. = Coins of the Roman Empire in the British Museum. Mattingly-Sydenham = The Roman imperial coinage. Migne Gr. = Migne, Patrologia, series Graeca. Migne Lat. = Migne, Patrologia, series Latina. Nach!. Gött. = Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen. Not, d. sc. = Notizie degli scavi di antichità. Notiz, archeol. = Notiziario archeologico. P. Arch. = Archiv für Papyrusforschung. P. B out. = Les Papyrus Bouriant. 1926. P. Chic. = Goodspeed, Studies in Class. Phil. 3 (1900): Papyri from Karanis. P. Cornell = Greek Papyri in the library of Cornell University. 1926. P. Fay. = Grenfell, Hunt, Hogarth, Fayûm towns and their papyri. P. Flor. = Papiri Fiorentini. P. Göt. = H. Frisk, Papyrus grecs de la bibliothèque municipale de Gothembourg. 1929. P. Grenf. I = Grenfell, An Alexandrian erotic fragment etc., 1896. P. Grenf. II = Grenfell and Hunt, New classical fragments etc., 1897. P IR 1 = huius operis editio prior. P IR 2 = huius operis editio nostra. P. Lond. = Greek papyri in the Brit. Museum. P. Oxy. = The Oxyrhynchus Papyri. P. Rein. = Th. Reinach, Papyrus grecs et démotiques, 1905. Preisigke BL = Berichtigungsliste. „ SB = Sammelbuch. Princeton Univ. Syria 3 A = Publications of the Princeton University. Archaeological Expédition to Syria in 1904—1905 and 1909. P art III Section A. RgdA = Res gestae divi Augusti. PSI = Papiri greci e latini, pubblicazioni della società Italiana. P. Straßb. = Griechische Papyrus zu Straßburg. P. Teb. = The Tebtunis Papyri. RE = Pauly-Wissowa-Kroll, Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. SEG = Supplementum Epigraphicum Graecum. ΤΑΜ = Tituli Asiae Minoris. Vollmer IBR = Inscriptiones Baiuariae Romanae. Wadd. = Le Bas-Wäddington, Voyage archéologique en Grèce et en Asie-Mineure. In­ scriptions. Wadd. Rec. d. monn. gr. As. = Waddington-Babelon-Reinach, Recueil général des mon­ naies Grecques d’Asie Mineure. Weber Hadrian = Untersuchungen zur Geschichte des Kaisers Hadrianus. 1907. Wessely Text. Gr. = Textus Graeci. (Studien zur Palaeographie Und Papyruskunde, XX. X X II.) ZDMG = Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft.

ADDENDA ET CORRIGENDA A — Rutillius Achilles. — Aegippius, signum L. Mussi Aemiliani. 137 AELivs antipater . Filius eius videtur cognominis, qui nominatur inter pueros senatores, qui carmen cecinerunt ludis saecularibus a. 204 Not. d. sc. 1931, 341 sqq. v. 87. St. 137a A E L iv s a n tip a ter nominatur inter pueros senatores, qui carmen cecinerunt ludis saecularibus a. 204 Not. d. sc. 1931, 341 sqq. v. 87; filius sine dubio sophistae cognominis (supra A 137). St. 145 P. Aelius Aristides Theodorus. Cf. Wiegand Ath. Mitt. 1929, 280. St. 148 L. Aelius Aurelius Agrippus Memphius Apolaustus. L. Aur(elius), Augustorum libertus, Apolaustus Memphius Not. d. sc. 1930, 206. Alius pantomimus, qui nomen Apolausti sibi ascivit, in actis lud. saec. a. 204 Not. d. sc. 1931, 342 sq. v. 44. 45. 46. St. 260 p . AELivs severiANvs MAXiMVS. Thomsen Meilensteine = Ztschr. D. Pal. Ver. 40, 1 sq. Gr. 274a Aelius Tuccuda, princeps gentis Baquatium a. 140' t. Volubilitanus Compt. rend. 1931, 295. St. — [caecilia] petroni[ana] aemiliana. — P. IVL. AEMILIVS AQVILA.

334 Q. Aemilius Aristides. Tit. 1 est Sabrathensis (non Leptimagnensis) ed. a R. Bar toccini Riv. della Tripolitana 1, 1924/5, 289. St. 369 μ. A E M iL iv s LEPiDV S. Huius M. Lepidi (praenomen in parte codd., cf. Hense) fortasse philosophus Aristo Sen. epist. 29, 6 (de M. Aemilio Lepido n. 371 cogitat Stein supra A 1049). Gr. 373 PAVLLVS aemilivs lepidvs. E x t. V I 4497 in monumento familiae Marcellae minons reperto Aemilia Paulli 1. Le . . . sacerdos C. Cassio (mulieris) et Paulli [1.] Epigono licet colligere Paullum arta necessitudine coniunctum fuisse cum Cassia quadam C. Cassii filia; fortasse mater eius fuit eademque soror C. Cassii praetoris a. 44 a. C., cuius partes Paullum secutum esse constat. Gr. 416a aemilia ivniac [lemen]tina, una ex ‘puellis mat[ro]nis\ quae ludis saecularibus a. 204 carmen cecinerunt acta lud. saec., Not. d. sc. 1931, 345, v. 88. Gr. — Aquilius Agre . . . — M. Sempronius Albanus. 476a Albina, vetula femina dives et orba Iuvenal. 3, 130. St. 492a Alciphro M. Antonin, εις é. 10, 31. St. 498a Alexander, Memnonis filius, amicus M. Aureli Cottae Maximi Messalini proconsulis Asiae t. Ephesius Forsch. Ephes. 3, 112, 22. St. 518 L. Alfenus Avitianus. Ad eum videtur pertinere I I 3401 lectionis incertae. St. 623 p. alfenvs VARVS. Ante servi insere dominus. Gr. 626 L. ALFiDivs HERENNIANVS. Idem fortasse Aufidius Herennianus, cui divi fratres rescrip­ serunt Ulp. dig. 50, 4, 6, 1. Gr. 630a alfivs A V iT v s memoratur in actis ludorum saec. a. 204 inter pueros ordinis senatorii,

qui carmen cecinerunt Not. d. sc. 1931, 345, v. 85. Vide num idem sit P. Alfius Avitus Numerous) Maternus (η. 531). Gr. 660a Ammianus, vir perfectissimus, praefectus Aegypti aliquot annis ante a. 271 P S I 1102. St. 622 . . . us a n n ia n [u s ]. Cf. Jacobi Obergerm. raet. Limes 2, 10, 16, 2. Gr. 642 Annius Diogenes.

Epistula eius ad strategum nomi Arsinoitae a. 302 data P S I 1125.

St. T. Teius IG 4, 1562 non ei, sed uxori imperatoris Galeni, filiae Diocletiani, positus est. St. 762 L. ANTiSTivs MVNDicivs BVRRvs. Ab hoc fortasse civitatem accepit (Mundicius) Burrus civis Atheniensis IG 3, 901. Gr. 780 c. ANTivs. Ab hoc nomen accepisse alam Gallorum (et Thraecum) Antianam coniecit Lambrino Rev. d. philol. 5, 1931, 257. Gr. 792a Anton iNvs gallvs , consul sub Valeriano vita Aureliani 8, 2 in epistula ficta. Gr. 716 An n ia

galeria

FAvsTiNA (n ) = FAVSTiNA AVGVSTA.

— VLPIVS antonin [v s ]. 848a Antonius Macro (sic v. 31, v. 8 Άντυΐ)[ν]ίνου Μάκρυυνος enore typothetae), a. 138 (d. 6 mens. Martii) (epistrategus Heptanomiae) P. Mich. 2922 ed. a Boakio Joum . Eg.

Arch. 18 (1932), 70— 72. St. avgvsta . De nummis Romanis vide Wruck Die synsche Provinzialprägung (1931), 65. E i videtur una cum Tiberio (Gemello) positus esse t. CoHnthius Amer. Joum . Arch. 1925, 254 (cum imagine), cf. 1926, 461, 30: Ant[oniae] Augufstae]. De praediis eius Aegyptiacis cf. Rostovtzeff Gesellschaft u. Wirtsch. im röm. Kaiserreich 2, 294. St.

885 Antonia

886a Antonia . . . memoratur inter puellas quae carmen cecinerunt acta lud. saec. a. 204 Not.

d. sc. 1931, 345, v. 88.

Gr.

— Flavia [A]ntonia [? Bith]ynic[a . . ·] vel [Phr]ynic[he . . .] 944 L. APPivs vel Lappius. Tegulae iam sunt X I I I 12168, 7—9\ 12171, 7; 12173, 16—18. Gr. 986a Aquilius Agre . . . nominatur inter [ejquestres in actis ludomm saecularium a. 204 Not. d. sc. 1931, 341. Uxor Claudia V . . centina. St. — s e x . AQviLivs (?) QviNTiLivs CONDIANVS v. Sex. Quintilius Condianus. 1013 L. A R A D ivs R o s c i v s R V F iN vs SATV R NiNvs Tib ERiANVS. Aradius Saturninus quidam Septimiae Sever (a )e coniugi t. posuit sepulcralem Interpromii Eph. ep. 8 p. 33 n.

132 ; notandum L. Septimium alicui ex Aradiis Rufinis nobilibus saec. I l l I ephemeridem belli Troiani dedicavisse. Gr. — TIB. CLAVDIA AVRELIANA ARCHELAIS. 1071 M. ARRANIVS VENVSTVS BASSILIANVS. Cf. B 73. Gr. . . . LIA CRISPINA ARRIAN[a]. 1089 c. ARRivs ANTONiNvs. . . . lia Crispina non fuit A rn i Antonini uxor; nam in frag­ mentis actorum ludorum saec. a. 204 nuper repertis . . . lia Crispina Arrian[a] memoratur inter puellas, quae carmen saeculare cecinerunt Not. d. sc. 1931, 345 v. 88;

unde stemma p. 214 corrigendum.

Gr.

1117a Arri[a] . . r . . . [Cle]mentina memoratur in fragmento actorum lud. saec. a. 204 nuper

reperto inter puellas quae carmen cecinerunt Not. d. sc. 1931, 345, v. 89.

Gr.

— Artavasdes Veli. 2, 94, 4 errore, sc. confundens eum cum Tigrane, ubi vide. 1183 M. Artorius Asclepiades. Titulum Delium (3) invenies iam ap. Dürrbach Choix d'inscr.

de Délos 1, 2, 171. — Asilius Sabinus v. supra A 1213. 1242 c. a sin iv s Pollio . Cf. Mowat Rev. num. 1902, 286.

St. Gr.

1263a [AJsper. [Ajspro [et] Orfito [c]os. supplevit Patsch in fragmento t. Dalmatici I I I 13849.

Gr.

XVI 1304

ATiLivs RVFVS. Eundem esse Rutilium Rufum consularem (sic) Cretae insulae tertio decimo anno Neronis imperii, qui memoratur in prologo L. Septimii ad ephemeri­ dem belli Troiani D id yi attributam (FGrHist 7, 49, 4 p. 274), coniecit Cichonus nescio an recte. Gr. 1326* ATTALiANA. Cf. Schenk v. Stauffenberg Röm. Kaisergesch. bei Malalas 329 sq. St. —

τ.

VLPIVS ATTIANVS.

1338a attic[vs ], co[s.] X I V 4749 fragm. Ostiense. Gr. 1388 Aufidius Iulianus. Tit. 4 iam ap. Jerphanion Mél. de Vuniv. S. Jos. Beyrouth 13 (1928), 245. St. — Domitia Diotimfa G]r(a)ecina Au[g]urina. —

P. MESSIVS AVGVSTINVS MAECIANVS.

—

ALFIVS AVITVS.

—

aurelianus ,

vita Nigri 7, 1, v. Pescennius Aurelianus. — Aurelius Avitus vide A 1641. 1604 M. Aurelius Sebastenus. Imaginem tituli fracti Macnno imperante positi dedit Cagnat Hespéris 7 p. 367. St. 1680 L. AVTRONivs PAETVS. Plocamus Autroni 1740 = Herzog Tess. numm. 64 (a. 33 a. C.). Gr.

B 4a [B]aburia V . . ., una ex puellis quae carmen saeculare cecinerunt acta lud. saec. a. 204 Not. d. sc. 1931, 345, v. 89. Gr. 21 Baebius Macer. Pro ‘Fulg. serm. 6' scr. lFulg. serm. ant. 6 p. 113 H .' St. 26 BAEBivs MARCELLiNVS. Quod conieci Baebii Marcellini nomen supplendum esse in actis ludorum saec. a. 204, id confirmatur fragmentis nuper repertis, in quibus Baebius M[a]rcellinus, sine dubio unus ex filiis aedilis cognominis, inter ‘pueros senatores’ qui carmen cecinerunt nominatur Not. d. sc. 1931, 345, v. 87. Gr. 26a B A E B iv s m [a ]rcellin v s vide n. 25 Add. Gr. 27a CN. ba [e ]bivs [t] am [philvs ] fortasse nominatus fuit in fragm. t. rep. loco qui hodie dici­ tur Azizieh prope Ephesum Μουσ. κ. βιβλ. τ. €ύαγγ. σχολ. Smyrna 5, 1884/5 ρ. 71: . . . οτιυ πάτρωνι και . . . . Γναίιο Βαββίιυ ΤΤαμ . . . Potest pertinere ad aetatem liberae reipublicae. Gr. 136 blaesvs . Tit. iam est V I 39 092. Gr. 136a . . . bl [a] esvs , leg. pro pr. I I I 6407 fragm. t. Dalmatici. Fortasse Q. Iunius Blaesus cos. a. 10 p. C. Gr.

A —

f l (a v iv s ) v l p( ia n v s ) a

------ IUS ( ? ) .

— M. POMPEIVS A ...........

1

μ . a ...........i _____ s e v e r i a n v s . In t. christiano prope Caesaream Mauretaniae reperto V I I I 9585 = 20958 — Diehl ILChr 1583 exstat M. A. I. Severiani clarissimi) v(iri). Litterarum M. A. I. explicationem quam protulerunt de Rossi Mommsen alii M. A(ntoni) I(uliani similiterve) prorsus incertam esse vix est quod moneam, quamquam constat virum quendam clarissimum M . A n ­ tonium Severianum nominari in signaculo I X 6083, 17. Gr. 2 s. a ( ........) p ( . . . . .), c(larissimus) v(ir), in fistula aquaria Ostiensi X I V 5309, 27; vide num suppleri possit S(ex.) A(nicii) P(aulini). Gr. — Ababa, vide Hababa.

— — — 3

Ti. Claudius Abascantus. T. Flavius Abascantus. L. Satrius Abascantus. Abdagaeses, Parthus, pater Sinnacis Tac. a. 6, 36. 37. 43. 44. Idem videtur Abdagases στρατοπεδάρχης Artabani (III.) regis Parthorum Joseph, ant. 18, 333 sq. Diversus Abdagases, rex Bactrianorum I p. C. saec., cf. Sallet Z. f. Num. 6, 365— 367. Whitehead Catalogue J, 153—155. St. 4 Abdus, eunuchus Parthus Tac. a. 6, 31. 32. St. 5 Abgarus (V., filius Manni; Acbarus Tac., sed illam nominis formam usitatam fuisse docent tituli nummique regum qui sequuntur, apud Graecos plerumque Αυγαρος; cf. Gutschmid Kl. Sehr. 3, 86, 69), rex Arabum (sc. Osroenorum) Edessae a. 49 in Meherdaten perfide se gessit Tac. a. 12, 12. 14. De hoc atque de ceteris regibus Osroenorum egit Gutschmid Mém. de Vacad. de St. Pétersbourg 1887. St.

6 Abgarus (VII., filius Izatis), rex Osroenorum, a. 109 regnum a Pacoro rege Parthorum multa pecunia emendo accepit Suid. s. ώνητή, de tempore V. Acts of Ëarbïl, Cureton Ancient Syriac Documents p. 41. Traiano a. 114 Antiochiae degenti dona misit Dio exc. 6 8 ,1 8 ,1 ; 21,1. Traiano Edessam progresso obviam profectus Aryandis filii causa veniam cunctationis et amicitiam impetravit Dio 68, 21 ( — Suid. s. άκρα, ίκέτευμα, παρήγαγε/ Suid . s. Αυγαρος, ’Έδεσσα, έλλόβια, φυλάρχης, ώνητή, cf. από θυμοί), υφηγήσονται = Arrian. Parth. p. 238 sq. R. St. 7 Abgarus, rex, quem Antoninus Pius ex orientis partibus sola auctoritate deduxit vita P ii 9, 6. St. P r o s o p o g r a p h i a Imp. Rom. I

1

8 L. Ael(ius) Aurel(ius) Sep(timius) Abgarus. Nomina plus minus integra (cognomento Μέγας) exhibent nummi Br. Mus. Arabia p. C sq. 93—96, tab. 13, 14—16; 14, 1—9; 50, 10. 11, cf. Gutschmid Mém. de Vacad. de St. Pétersbourg 1887, p. 32. 38 sq. Filius Manni, rex Osroenorum (Abgarus VIII. vel IX.) sub Commodo et Septimio Severo nummi; Persarum rex vita Sev. 18, 1. Viet. Caes. 20, 14 (errore). Regnavit circa a. 179—214, cf. Babelon Mei. Numism. 2, 209 sqq. A. 195 Pescennii Nigri partes secutus a Severo subactus est vita Sev. I. I. Viet. I. I. Dio exc. 75,1. 2, 3 (nomine non posito, cf. Hasebroek Unters, zur Gesch. des Sept. Sev. p. 74 sqq.). Regno in provinciam redacto paulo post restitutus a. 197 filios obsides dedit, sagit­ tarios subsidio adduxit Herodian. 3, 9, 2. Severo imperante Romam venit Dio exc. 79,16,2. Ad eum pertinere videtur, quod Eusebius (Hieronym. chron. 01. 249, p. 214 H. c) = Euseb. arm. p. 224 K — Syncell. 676) Sex. Julium Africanum secutus dicit Abgarum ιερόν ά'νόρα, quo Christianum eum significare haudquaquam certum est, cf. H. Gomperz Arch.-epigr. Mitt. 19, 154—157. Eum intellegit African. Tact. c. 29 vet. mathem. ed. Thévenot p. 300 (traditur Έναγκάρου/ Filius Mannus ib. Huius ni fallor Abgari familiaris Bardesanes Epiphan. haer. 56, 1, eiusdem meminit Bardesanes ap. Euseb. praep. evanq. 6, 10, 40 — suriace c. 20 ap. Merx, Bardesanes (1863) p. 53 sq. St. 9 Severus Abgarus (IX . ve lX .). Sic nummi imperante Caracalla cusi Br. Mus. Arabia 96, 38; tab. 14,10; 50, 15. Journ. Rom. Stud. 6, tab. 12, 13.

Abgarus, rex Osroenorum, in suos crudeliter se gessit, a Caracalla regno exu­ tus et in vincula coniectus est Dio exc. 77,12. Hic igitur videtur appellari δ πριν βασιλεύς Άβγαρος in t. sepulcrali urbano Abgari filii mortui annos nati viginti sex posito a fratre (filio eiusdem regis Abgari) Antonino 1G 14, 1315 = IG R 1, 179. St 10 Abgarus, filius regis Abgari (eius qui praecedit), vixit annos viginti sex t. urbanus sepulcralis positus ab Antonino fratre IG 14, 1315 — IG R 1, 179.

St.

11 Abgarus (X . vel X I .) Phraates, rex Osroenorum, Hoddae coniugit. posuit V I 1797 = D. 857 (traditur Prahates filius rex principis Orrhenoru). Eundem esse Abgarum regem, quem Gordianum in expeditione Persica circa annos 242— 244 in paternum regnum restituisse nummi docent (Br. Mus. Arabia cet. 113— 117, tab. 16, 7— 11; 17, 1— 4. Babelon coli. Wadd. 7288 sq.), viri docti haud ita certa coniectura posuerunt. St. 12 Abinnericus (Άβεννήριγος Jos., Adinerglos vel Abinerglos nummi, cf. Drouin Rev. num. 1889, 225 sq.), rex Characenorum. Izaten, Monobazi

regis Adiabenorum filium, ad se missum praediis donavit et ei Samacho filiam in matrimonium dedit Jos. ant. 20, 22 sq. Nummi extant duo (tetradrachma), quorum alter cusus anno 321 vel 324 aerae Seleucidarum (= 9 /1 0 vel 12/13 p .C ) nomen . . όινηργλ.. sive

13 14 15 16 17

18 19

.. βινηργλ... praebet, alter anni 333 = 21/2 p.C. Άδιννρλ. Waddington Rev . num. 1866, 317 tab. 12, 10. Babelon Journ. intern, d'arch. num. 1, 388 tab.IE ’ fig.8. Hill Br.M us. Arabia cet.295, tab. 43,7; 54,5, cf.p. CXCIXsqq., qui opinionem Babelonii hos duos nummos diversorum esse regum refellit. St. Ablavius Murena, praefectus praetorio Valeriani vita Claud. 15 ( epistula ficta). St. ( m .) a b o n i v s ------ r ic v s (? ), consul suffectus a. inc. Tituli mutili Vicentini V 3120 cf. p. 1074 positi a liberto adcenso consulis. Gr. Abronius Silo, rhetor, pater cognominis fabularum scriptoris Sen. suas. 2, 19. St. (Abronius) Silo, qui pantomimis fabulas scripsit Sen. suas. 2, 19. St. A BV D ivs r v s o , legatus legionis sub (Cn. Cornelio) Lentulo Gaetulico, qui exercitui Germaniae superioris praefuit inde ab a. 29; functus aedilitate ( fortasse ante legationem legionis) dum Lentulo periculum facessit, damnatur atque urbe exigitur a. 34 Tac. a. 6, 30. Gr. T. Abudius Verus, subpraefectus classis Ravennatis V 328 = D. 3290. St. d . ABV Rivs B A SSvs, consul suffectus non. Sept. a. 85 cum Q. Julio Balbo dipl. mil. I l l p. 855. Gr.

— C. SENTIVS ABVRNIANVS.

20 [L. (?) A]burn[ius ___ ] (extat nomen gentile et praenomen L. eius qui titulum posuit), praefectus fabrum Romae, tribunus legionis III Augustae, praefectus cohortis III Augustae Thracum equitatae, praefectus cohortis III Thracum Syriacae equitatae, curator cohortis I Ulpiae Petraeorum, curator annonae bello Parthico (a. 114—117) ad ripam Euphratis (έττιμελ[η]τής εύθηνίας èv τψ πολέμψ τψ Παρθικ[ψ] τής όχθης του Εύφράτου), tribunus legionis VI Ferratae, donis donatus ab imp. Traiano, praefectus alae I Ulpiae singularium t. Alabandae rep., v. Bremerstein Jahresh. 13 B. 200 = D. 9471.

21

St.

legatus Augusti legionis X I I I geminae ut videtur Jovi Statori aram posuit Apuli I I I 1089 = D. 3010. Idem est Q. Aburnius Caedicianus ( praenomen extat X V 227—230. 607. Bull. com. 1906, 103), dominus figlinarum urbanarum Furianarum X V 230 ( = D. 8659 a). 231— 233 a. 123 X V 227 = D. 8659 b. Not. sc. 1913, 48, a. 125 X V 228 = D. 8659 c. Bull. com. 1911, 87, a. 140 X V 229 = D. 8659 d, item Tempesinarum X V 605 a. 123 X V 603. 604. 607. 608. 614, a. 140 Bull. com. 1906, 103; praedia eius memorantur a. 126 X V 234. — Hic fortasse Caecidianus (nomen corruptum putaverim) praetor, qui memoratur a Pomponio dig. 4, 3, 7, 10 neque diversus Caedicianus (Καόικιανός traditur), qui in longaevis memoratur Mare, εις έ. 4, 50. Gr. q.

ABVRNivs CAEDiciANVS,

— L. FVLVIVS ABVRNIVS VALENS.

I*

22 Acastus, Augusti libertus, procurator provinciae Mauretaniae et tractus Campaniae t. Formianus X 6081 — D. 1483. St. 23 Accaus Postumius, declamator Sen. contr. 7, 6, 20. St. — M. a c c e n n a HELVivs a g r ip p a V. Helvius Agrippa. — M. ACCENNA M. F. GALERIA HELVIVS AGRIPPA V. Helvius Agrippa. 24 m. a c c e n n a L. F. g a l e r i a SATVRNiNVs, quaestor, tribunus plebis, praetor, proconsul provinciae Baeticae X I V 3585 t. Tiburtinus positus ab uxore Atilia Balbilla. E provincia Baetica ortus esse videtur. — M. Accenna Cesillanus nominatur in fistula urbana X V 7367. Gr. —

Q. MVTILLIVS SVRA ACCIANVS NEPOS.

25 P. Accius Aquila, centurio cohortis sextae equestris Plin. ad Trai. 106. 107.

26 Accivs

St.

consul suffectus anno incerto medii fere vel vergentis saeculi p. C. secundi, nominatur in titulis Saepinatibus C. Neratii Fufidii Anniani et C. Neratii Fufidii Prisci pronepotum I X 2451. 2452 = D. 1131. 1132; videtur socer fuisse Neratii Prisci consulis (suffecti a. inc.), avi (ma­ terni) Neratiorum Fufidiorum. Gr. 27 L. a c c iv s IVLIANVS ASCLEPIANVS, clarissimus vir, consul (suffectus a. inc.), curator et patronus reipublicae Utik(ensis), una cum GaJlonia Octavia Marcella uxore, Accia Heureside Venantio et Accia Asclepianilla Castorea filiabus honoratur ab Uticensibus V I I I 1181 saec. I I I . Gr. 28 a c c iv s SVRA, quem ut Traianus praetura exornet, rogat Plinius ad Tr. 12 , qui natalium Surae splendorem et summam integritatem in paupertate commemorat. E x huius puto posteris Q. Mutillius Sura Accianus Nepos IVLIANVS,

V 876 ( t. Aquileiensis).

29

Gr.

clarissima puella, L. Accii Juliani Asclepiani et Galloniae Octaviae Marcellae filia V I I I 1181. Gr. 30 a c c ia h e v r e s i s v e n a n t ivM , clarissima puella, L. Accii Juliani Asclepiani et Galloniae Octaviae Marcellae filia V I I I 1181. Gr. 31 p. a c c o l e ivs L A R is c o L V s, nominatur in nummis (quos a. 711 = 43 cusos a c c ia a s c l e p i a n i l l a c a s t o r e a ,

esse statuit Mommsen Rom. Münzw. p. 652. 658) Babeion Monn, de la rép. Rom. 1,100. Grueber Coins 1, 569 sq. (pl. 55,19.20) ; denarius in parte adversa caput Augusti exhibens cum inscriptione . . . tr. pot. IIX hybridus est (cf. Bahrfeldt Num. Z. 32, 6). Idem fortasse, certe ex eadem domo P. Accoleius Larise---- , qui memoratur in t. Lavinio, cuius scriptura Augusti temporibus vindicatur Not. d. sc. 1898, 66. Gr. — M. SEDATIVS SEVERIANVS JVL. ACER METIL. NEPOS RVFINVS TI. RVTILIANVS CENSOR.

32

a c e r r o n iv s PROCVLVS (ex posteris puto Cn. Acerronii Cic. pro M. Tuli. 16. 17), consul a. 37 cum C. Petronio Pontio Nigrino usque ad kal. Jul. X I V 4535 fasti Ostienses (per sex menses Dio 59, 6, 5. XVII kal. Apr. Suet. Ti. 73. [a. d.] V idus Mai[as] I I 172 = D. 190). In con-

CN.

sulatu: Cn. Acerronius Proculus I I 172. Suet. Ti. 73. Γναίος Άκερρώνιος ΤΤρόκλος Dût* 797 = IG R 4, 251. Cn. Acerronius X I V 4535. Tac. a. 6 , 45. Γαίου Άκερρωνίου Dio ind. I. 59. Cn. Proculus Dio 58, 2 7 ,1 .......... nius X 6638 fastiAntiates. Proculus alibi. Huius filius videtur Cn. Acerronius Proculus proconsul Achaiae, filia Acerronia Polla. Gr. 33 cn . ACERRONIYS PROCVLVS (Γνάιος Άκερρώνιος ΤΤρόκλος), proconsul (Achai­ ae), honoratur publice ab Atheniensibus IG 3, 611 et Thespiensibus Bull. hell. 50, 442, 79. Non idem ac consul a. 37, sed filius eius fuisse videtur; nam provincia Achaia inde ab a. 15 usque ad a. 44 a legato Moesiae ad­ ministrata est. Gr. 34 Acerronia polla (ΊΑκερωνία ΤΤώλλα Dio, Acerronia Tac.), Agrippinae familiaris, in naufragio eius occiditur (a. 59) Tac. a. 14, 5. 6. Dio 61,13, 3; bona eius iussu Agrippinae obsignantur Tac. 14, 6. Filia videtur Cn. Acerronii Proculi cos. a. 37. Gr. 35 ACHAEVS, praeses Syriae Palaestinae sub Gallieno ( post a. 260) Eus. hist. eccl. 7, 15, 3. Gr. — MVMMIA ACHAICA.

— Aelius Achilles. — Achilleus, parens Zenobiae qua victa a Palmyrenis ad imperium evocatus est vita Aurei. 31, 2. Vide Antiochus. St. 36 Acholius, magister admissionum Valeriani principis, scripsit acta eius, ex libro nono afferuntur quaedam vita Aurei. 12—14. Scripsit et de Severo Alexandro vita Sev. Alex. 14, 6; 48, 7 ; 64, 5. Omnia suspecta neque est igitur veri simile eundem esse qui honoratur a Sardianis nuncupatus Acholius υπάρχων Asiae Am. Journ. arch. 1913, 47 = IGR 4, 1510, cf. 1750 = A. Wilhelm Anatolian Studies . . . to Ramsay (1923), 431, cf. Robinson Rev. ét, gr. 38, 71. —

St.

Q. GARGILIVS MACER ACIDINVS.

3 7 ........ [p r is ?]cilla aciliana , filia videtur M\ Acilii Glabrionis Cn. Cor­ nelii Severi (consulis a. 152) X IV 2484 cf. add. p. 492; v. infra sub Μ’. Acilio Glabrione. Gr. — CATINIA ACILIANA.

38 Acilianus, heredem ex parte instituit Plinium epist. 2, 16.

St.

— L. FABIVS CILO SEPTIMINVS CATINIVS ACILIANVS LEPIDVS FVLCINIANVS. — MINICIVS ACILIANVS.

— P. Postumius Acilianus. 39 A c iL iv s , proscriptus a. 711 — 43 a. C., sed ab uxore servatus evasit in Siciliam App. b. c. 4, 39,163. Eundem fuisse auctorem elogii uxoris, quod vulgo dicitur ‘laudatio Turiae’ (V I 1527 cf. 31670 — D. 8393), coniecit Hirschfeld Kl. Sehr. 827.

40 Acilius, ad quem scripsit Plin. epist. 3, 14.

Gr. St.

41 it’. a c i l i v s c. F......... . cui positus est t. urbanus ( mutilus) V I 1331 — 31631 / idem sine dubio M’. Acilius Aviola consul a. 54, v. infra. Or. 42 M. a c i l i v s , consul suffectus kal. Iui. a. 721 ( I X 422 fasti Venusini), non diversus videtur a M . Acilio Glabrione proconsule Africae a. 729, v. infra n. 71. Gr. 43 M. Acilius........, nominatur in t sarcophagi reperti in coemeterio Priscillae V I 31679; cf. n . 66. Gr. 44 P. Acilius, avunculus Minicii Aciliani, filius Serranae Proculae Plin. epist. 7, 14, 6. St. — C. POMPONIVS RVFVS A C IL IV S ____VS COELIVS SPARSVS.

45 p.

a c i l i v s ATTIANVS. Tria nomina tituli in insula Ilva rep. X I 7248 — D. 8999(1). X I 2607 (2) fistula aquaria ut videtur. Eidem sine dubio attri­ buenda est fistula aquaria ex agro Praenestino, cuius inscriptio X I V 3039 (3) semel descripta P. Acidi Attiani praebet. Caelium tatianum vita Hadr. 1, 4, ceterum Attianus Π~ατιανός Zonar. 11, 23). Eques Romanus vita Hadr. I. c. et 4, 2. Hadriani municeps Dio-Xiph. 69, 1, 2 (oriundus igitur Italica) et tutor ib. vita Hadr. 1, 4; 4, 2; 9, 3 et amicus 4, 2.

Hadrianum Traiano mortuo cum Plotina adoptione ficta ad imperium promovit Dio l. c. (Zonar. I. c.), cf. vita Hadr. 9, 6. Hadrianum sub primis imperii diebus admonuit, ut adversarios occideret vita 5, 5. Reliquias Traiani una cum Plotina et Matidia Romam detulit ib. 5, 9. Praefectus praetorio 1.1 Hadriani (sine dubio iam Traiani) vita 8, 7; 9, 3. Qui cum potentiam eius ferre non posset, praefectura eum summovit vita 9, 3—6, Attianum ex praefecto praetorio ornamentis consularibus praeditum fecit senatorem ib. 8, 7. Postea hostium loco habuit ib. 15, 2. St. 46 a c i l i v s a v io l a (sic V al.M ax., Aviola Plin.), vir consularis Plin., in rogo vivus crematus est Val. Max. 1, 8, 12. Plin. n. h. 7, 173. Gr. 47 a c i l i v s a v io l a , legatus Aug. provinciae Galliae Lugdunensis a. 21, sedi­ tionem Andecavorum et Turonorum oppressit Tac. a. 3, 41. Hic videtur esse Άουιόλας συγκλητικός] a. 41, vide infra n. 49. Pater fortasse M .’ Acilii Aviolae consulis a. 54.

Gr.

48

unus ex pueris patrimis et matrimis senatorum filiis, qui Arvalibus ministrarunt a. 183 et 186 V I 2099. 2100 acta Arv. ; nepotem

49

m ’. a c i l i v s a v i o l a ,

a c il iv s

a v io l a ,

fuisse consulis a. 122, patrem consulis a. 239 probabile est. Gr. consul a. 54. In consulatu: M’. Acilius Aviola dipl. mil. C. r. 1930, 132 sq. I V 3340 tab. cer. Pomp . 5. 6. 8. M’. Acilius tab. cer. 7. 9. Tac. a. 12, 64. Acilius Aviola Suet. Cl. 45. Aviola fasti. — M.’ Acilius C. f. .......... V I 1331 = 31631 titulus urbanus mutilus, quem ei attribuit Borghesi opp. 2, 137, contectura probata exemplo Doniano ex lapide sumpto. — Acilius Aviola Frontin. de aq. 102. Filius fortasse Acilii Aviolae legati provinciae Lugdunensis a. 21. —

Honores in t. urbano recensiti erant sed magna ex parte perierunt. Quaestor divi Claudi t. Consul a. 54 cum M. Asinio Marcello tabulae ceratae Pompeianae (VI idus Maias tab. cer. n. 5. Π ΙΙ k. Iunia[s] n. 6 cf. 7. 8). dipl. mil. (X IIII k. Iulias). Tac. a. 12, 64. Suet. Cl. 45. fasti; hos consules non in integrum annum fasces tenuisse apparet ex Suet. Cl. 46 (Claudius) cum consules designaret, neminem ultra mensem quo obiit (Octobrem scii.) designavit. Proconsul provinciae Asiae t. urbanus; nummi Ephesii in parte adversa 1) cum capite et nomine Neronis Waddington Fast. As. n. 93, 3. Mus. Vindob. 31480 cf. Münsterberg Num. Z. 1912, 25 — Beamtem, p. 89. 2) Νέρυυν ΓΤοττπάΐα capita Neronis et Poppaeae exhibentes Waddington η. 1. 2. J. Friedländer Beitr. 1, 183 sq., 6. Br. Mus. Ionia p. 74,212 —214. 3) Μεσσαλίνα cum capite Messalinae Waddington η. 5. Babeion Inv. coll. Wadd. n. 1620. Imhoof-Blumer Sitz.-Ber. Münch. 1890, 639, 286, in parte aversa plerumque cum inscriptione Άουιόλα άνθυπάτιυ κτλ. vel επ’ Άβιόλα (Babelon 1.1.). Nummis partim ad Poppaeam partim ad Messalinam pertinentibus probatur Aviolam anno proconsulari 65/66 Asiam rexisse. Curato/ aquarum ab a. 74 ad a. 97 Frontin. de aq. 102; ad summam igitur senectutem videtur provectus esse. Sodalis.......... (aut Augustalis Claudialis aut Titius aut Flavialis Titialis) t. Non hic sed pater eius (n. 47) videtur esse Άουιόλας συγκΧη[τικός] in consilio Claudii a. 41 habito nominatus in actis quae vocantur martyrum Alexandrinorum, cf. Uxkuïl-Gyïlenband Sitz. Ber. Berl. 1930, 670. Maritus Aediae Serviliae t. urbanus positus a. 51 a M. Aidio Serviliai Aviolai lib. Amerimno V I 353 = D. 4375. Avus videtur M \ Acilii Aviolae consulis a. 122. — Cf. etiam infra sub Acilio (Glabrione?) n. 62. Gr. 50 m’. a c i l i v s AviOLA, consul a. 122 cum Corellio Pansa. I n consulatu: M. (errore ut videtur) Acilius Aviola D. 9060 tabula honestae missionis, Acilius Aviola V I 10048 — D. 5287, ceterum Aviola fasti. Idem sine dubio M’. Acilius Aviola cos. una cum M. Atilio Bradua cos. a. 108 bonorum possessor Ser. Cornelii Dolabellae Metiliani I X 3152 — D. 56761. Corfiniensis. Avus puto Acilii Aviolae pueri a. 183. Gr. 51 m . (? ) a c i l i v s a v io l a , consul a. 239 cum Gordiano Aug. In consulatu: M. (fortasse errore pro M \) Acilius Aviola X I V 461 = V I 1159 b, ceterum Aviola fasti. E x posteris videtur consulis a. 122. Gr.

52

a c i l i v s BALBVs SABiNVs, vir clarissimus, curator alvei Tiberis riparum et cloacarum sacrae urbis Diocletiano et Maximiano regnantibus V I 1242 = 31 556 = D. 5894. V I 1225 = 31 264. Gr. 53 a c i l i v s BVTA, praetorius temporibus Tiberii, patrimonium ingens luxuria consumpsit Seneca ep. 122, 10. 12. 13. Gr. 54 m. a c i l i v s m. F. CANiNVS, quaestor urbanus, honoratur a negotiatori­ bus ex area Saturni P 810 = X I V 153 = D. 892. Quaestura videtur functus esse ante annum 726 = 28 a. C., quo anno cura aerarii Saturni quaestoribus m a n IVs

adempta est (Mommsen). Parentela probabiliter coniunctus cum M. Acilio Caniano sive Caniniano (sic libri meliores Caes. b. c. 3, 39, 1), qui legatus Caesaris et a. 707/710 proconsul Siciliae fuit. Gr. 55 A C iL ivs c la r v s , v(ir) co(n)s(ularis), p(raeses) p(rovinciae) N(umidiae) V I I I 27291. Lambaesitanus; idem videtur A[c]ilius Clarus, [v. c. corrector IJtaliae, qui Diocletiano t. posuit Aquileiae a. 286 V 8205. Gr. — CLAVDIVS ACILIVS CLEOBOLES.

56

a [ ci] livs (?) FAVSTiNVS (potius quam A[e]lius Faustinus; in lapide fuit Aelius, sed littera e erasa, cf. Gatti Bull. com. 35,118), nominatur inter viros ordinis senatorii saec. I I I I fere ineuntis V I 37118; e stirpe puto

57

m ’. acilivs

Glabrionum.

Gr. FAUSTiNVs, consul a. 210 cum A. Triario Rufino. M*. Acilius

Faustinus in titulis Allifanis filiae I X 2333 = D. 1133 et neptis I X 2334 — D. 1134; in consulatu M’. Acilius Faustinus V I 1984, M. (in lapide, potius quam M '.: errore ut videtur) Acilfius Faustinus] V I 31128, M’. Acilius Faustinus X I V 4562, 4 fasti Augustalium Ostiensium; praenomen periit V I 864; Faustinus fasti; Faustinianus perperam fragm. Vat. 295. Filius M’. Acilii Glabrionis cos. II (a. 186), pater Aciliae Manliolae, avus Aciliae Gaviniae Frestanae t. Allifani; frater fortasse Acilii Glabrionis n. 63 (ubi vide). Hic Claudium Acilium Cleobolen, filium probabiliter Aciliae Frestanae sororis suae et Ti. Claudii Cleobolis (v. infra sub Claudio Acilio Cleobole), in familiam Glabrionum adoptasse videtur ( cf. stemma Glabrionum). Gr. 58 Q. Acilius Fuscus. Tituli Thibursicensis Bure positus publice V I I I 1439 ( et 15255) — D. 1430 (1). Ostiensis positus a corpore mesorum frumentfarto­ rum) adiutorum et acceptorum Ost(iensium) X I V 154 = D. 1431 (2). C. fil. Papiria 1.1.2. [Civis] Thibursicensis 1.1. Fisci advocatus codicillaris

stationis hereditarium et cohaerentium, procurator operis theatri Pom­ peiam, procurator annonae Ostiensium trium Augustorum (tertiae litterae erasae sunt sc. ad Getam pertinentes, a. 198—211) ; sacerdos Laurentium Lavinatium 1.12. St. 59 acilivs Glabrio . Acili f Agili t.) Glabrionis nescio cuius servus V I 809 — X I V 74. Glabrionis n(ostri) servus vilicus hortorum V I 623 (de hortis Aciliorum cf. quae exposuerunt Ersilia Caetani-Lovatelli Soc. nat. d. ant. de France Centenaire 1904 p. 255 sq. Jordan-Hülsen Topogr. 1, 3, 446). — Princeps Glabrionis (servus) X I 6689, 195 in tegula. Gr.

60 (a c ilivs )

glabrio ,

patronus coloniae Ostiae, Saluti Caesaris Augusti

dedicavit t. Ostiensem X I V 4324; fortasse idem atque M. Acilius Glabrio proconsul Africae a. 729, sub quo vide. Gr. 61 acilivs glabrio . Adiutor quidam tabulariorum Acilii Glabrionis legati fortasse Lusitaniae nominatur in t. Lusitano mutilo et male habito I I 5210 (Aglii Glabrionis traditur). Gr.

62

octoginta fere annos natus interfuit consilio Domitiani in Albano una cum filio (consule a. 91) luvenal. 4, 94 sq., ubi solum genti­ licium ponitur ; Glabrio schol. Valiae ad Iuven. 4, 94. Consul sub Domitiano fuit, indignus pati, quae passus est; huius cum filium iuvenem Nero oc­ cideret, ipsum Acilium servavit, qui poenas sentiret orbitatis schol. in Iuven. 4, 94, ubi apparet Neronem et Domitianum confundi. Nobilitatem et patriciatum eius et filii laudat poeta (v. 97. 102) ; inter patricios igitur

A C iL ivs (g la b r io ? ),

adlectus aut ipse aut unus e maioribus. Nescio an idem sit M \ Acilius Aviola consul a. 54, qui familia Glabrionum exstincta filio cognomen illud illustre dederit. Notandum Acilios Glabriones saec. I I et I I I munera municipalia gessisse honoribusque affectos esse Allifis ( I X 2333. 2334), ubi M \ Acilii Aviolae cos. a. 54 uxorem praedia habuisse constat ( I X 2363. 2365. 2424). Acilios Glabriones aetatis imperatoriae in tribu Galeria censos esse apparet ex t. Tiburtino M \ Acilii Glabrionis Cn. Cornelii Severi cos. a. 152 X I V 4237 = D. 1072. Gr.

63 ACiLivs g la b r io , quem Severus et Antoninus non audierunt desideran­ tem restitui adversus fratrem dig. 4, 4, 18, 1 ; fortasse filius M \ Acilii Glabrionis cos. I I a. 186, frater M \ Acilii Faustini cos. a. 210.

Gr.

64 ACiLivs glabrio (Άκέλιος Γλαβ(ρ)κυν), consularis et proconsul Africae, statua honoratus ab Aemilio Latiniano amico t. Ephesius CIG 2979 ; incertum quis ex Aciliis Glabrionibus saeculi p. C. secundi vel potius tertii (v. infra sub M. Acilio Glabrione n. 71). Gr. 65 A C iL ivs g la b r io , nominatur in laterculo virorum nobilissimorum saeculi I I I exeuntis vel I I I I ineuntis, qui ad opus quoddam faciendum contulerunt V I 37118. Filius fortasse M. Acilii Glabrionis consulis a. 256; eundem fuisse proavum Anicii Acilii Glabrionis Fausti (consulis a. 438) statua honoratum a pronepote V I 37119 coniecit Bang probabiliter. Gr. 66 ACiLivs g la b r io , filius . . . inscriptio sarcophagi reperti in coemeterio Priscillae quod vocatur ad viam Salariam sito V I 31680 (imago Bull, arch. crist. 1888/9 tav. V I ) ; fortasse Diocletiano recentior. In eodem coemeterio alii quoque sarcophagi Aciliorum inventi sunt: M. A cili........,, M\ Acilii V ........ et Priscillae (cf. n. 84), Acilii Rufini (n. 77), Claudii Acilii V alerii........: hic et Rufinus certe christiani fuerunt, de ceteris parum constat ( cf. de Rossi Bull. arch, crist. 1.1.15—66. Diehl ILChr ad n. 127). Gr. 67 m\ acilivs glabrio , consul a. 91. In consulatu: Manius Aci[lius Gljabrio D. 9245 = Espérandieulnscr. Lat. de Gaule 1, 350. M’. Acil[ius Glabrio] V I 1988 = X I V 2392. ΆκίΧιος Γλαβρίων Dio exc. 67,12,1 (nomen corruptum). Glabrio fasti. — Acilius Glabrio Suet. Dorn. 10; Glabrio Dio 67, 14, 3. Filius Acilii Iuven. 4, 94 sq. (nomine non posito), filius Glabrionis schol. Vail, ad Iuven. 4, 94 ( v. supra n. 62). Papinii Statii carmine de bello Ger­ manico, quod Domitianus egit, probatus schol. Valiae I. I. : tribunus igitur legionis particeps fuit expeditionis contra Chattos a. 83 susceptae. Una cum

patre interfuit consilio Domitiani in Albano Iuven. 4,95. Consul a. 91 cum M. Ulpio Traiano V I 1988 = X I V 2392. D. 9245. V I 2067 ( = D. 5044) V. 63 (III k. Maias) cf. V I 2068 — D . 5036 acta Arv. (ubi nomen 'periit). Dio 67,12,1. fasti. Consul bestias confecit in Albano Dio 67,14, 3. Iuven. 4, 99—101. Fronto ad M. Caes. 5, 23 cf. 22 p. 82 N. = 1, p. 210 Haines (his locis nomen omittitur). In exilium actus quasi molitor rerum novarum iussu Domitiani interficitur a. 95 Suet. Dom. 10. Dio 67, 12, 1. 14, 3. Iuven. 4, 95 sq. item schol. (v. patrem supra n. 62). — Pater videtur M \ Acilii Glabrionis consulis a. 124. 68

m 1.

Gr.

ACiLivs Glabrio , consul a. 124 cum C. Bellicio Torquato Tebaniano.

In consulatu: M’. Acilius Glabrio V I 10 048 = D. 5287. X I V 51. M\ [Acilius] Glabrio I I I 7371 = D. 4056. [Μάν]ιος Άκείλιος Γλαβρίων Jahresh. 11, 109 = I GR 4, 1398, plerumque Glabrio fasti. Epistula divi Hadriani ad Glabrionem consulem scripta memoratur Dig. 48, 2, 12, 1. Filius puto M \ Acilii Glabrionis consulis a. 91, pater M’. Acilii Glabrionis Cn. Cornelii Severi consulis a. 152, qui dicitur M’. f. in t. Tiburtino X I V 4237 = D. 1072. Gr.

69

m ’. acilivs glabrio , consul II a. 186. M’. Acilius Glabrio t. Allifanus nepti positus I X 2333 = D. 1133 (1). Acilius Glabrio t. item Allifanus pro­ nepti positus I X 2334 == D. 1134(2). Dio exc. 73, 3, 3. Γλαβρίυυν Herodian. 2, 3, 3. In consulatu: M’. Acilius Glabrio V I 420 = D. 398. V I I I 23 956. [M1. Acjilius Glabrio V I 1980. Glabrio alibi.

Nobilissimus Komanorum illius aetatis originem gentis suae ab Aenea Veneris et Anchisae filio repetebat Herodian. 2, 3, 4. Filius M’. Acili Glabrionis sen(ioris) consulis (a. 152) t. 1. Consul I suffectus anno incerto. Consul II 1.1. 2. Herodian. I. I. ordinarius cum imp. Commodo cos. Va. 186 fasti; v. supra; iterationis nota adest I I I 1396 (= D. 2630). V I 420 ( = D. 398). 1980. V I I I 23 956. X 4726. X I V 2590 et in fastis Them. Alex. Chron. min. 3, 376. Extremis Commodi annis videtur a negotiis publicis se removisse Dio 73, 3, 3. Imperium a Pertinace in senatu sibi oblatum (k. Ian. a. 193) aspernatur Herodian. 2, 3, 3. 4; a Pertinace summo honore affectus Dio 73, 3, 3. 4. — II vir quinquennalis Allifis t. 2.

Pater M’. Acili Faustini consulis (a. 210) t. 1. 2; avus Aciliae Manliolae t. 1; proavus Aciliae Gaviniae Frestanae Claudii Acilii Cleobolis filiae t. 2. Huius Cleobolis pater Ti. Claudius Cleoboles teste titulo Ephesio nondum edito in matrimonium duxit Aciliam Frestanam, sororem ut putaverim M \ Acilii Faustini; itaque Claudius Acilius Cleoboles aut filius naturalis fuit M \ Acilii Faustini, adoptivus Ti. Claudii Cleobolis mariti amitae suae aut Cleobolis filius ex Frestana genitus ab avunculo suo M \ Acilio Faustino adoptatus est, nisi statuimus Claudios Cleoboles bis e gente Aciliorum uxores duxisse ( cf. stemma Glabrionum infra propositum). Acilius quoque Glabrio,

qui Severo et Antonino regnantibus litem egit adversus fratrem (cf. n.63), fortasse filius fuit consulis a. 186.

70

m\ acilivs

Gr.

Glabrio , consul, maritus Arriae Plariae Verae Priscillae t. P i­

saurensis X I 6333 = D. 1073; fortasse consul a. 152 ( v. infra sub hoc). Gr.

71 M. acilivs glabrio , proconsul (Africae) Augusto nonum consule (a. 729 = 25 a. C.) nummus, ut docet inscriptio Latina, in Africa cusus Babelon coll. W add. n. 7449 = Reo. num. 2, 629. Idem videtur M. Acilius, consul suffectus a. 721 = 33 a. C., qui fasces gessit ex kal. Iui. usque ad kal. Oct. vel, quod minus verisimile videtur, ad kal. Sept, fasti Venusini I X 422 = D. 6123. Di­ versum puto Άκέλιον Γλαβ(ρ)ία>να consulem et proconsulem Africae statua honoratum Ephesi CIG 2979, nam et omissa in titulo huius viri prae­ nomina et appellationis συνκλητικου usus ( cf. Magie p. 6. 51) aetatem altero p. C. saeculo non antiquiorem indicare videntur.

Glabrio patronus coloniae Ostiae, qui Saluti Caesaris Augusti dedicavit titulum Ostiensem X I V 4324, propter nuda Caesaris Augusti vocabula (sane de Claudio quoque et Nerone usurpata) fortasse idem statuendus est atque proconsul Africae a. 25 a. C. Nescio an hic frater minor fuerit M \ Glabrionis, M \ Acilii Glabrionis consulis a. 687 et Aemiliae M. f. filii, qui pro M. Scauro avunculo iudices rogavit a. 700 = 54 (Ascon. in Cornei, p. 25 K S) ; pater vel avus M. Acilii Memmii Glabrionis (n. 75). Gr. 72 m . acilivs glabrio , consul a. 256 cum L. Valerio Maximo II (pleno nomine X I 6335 = D. 7218, ceterum Glabrio); pater fortasse Acilii Glabrionis n. 65. Saeculis quoque posterioribus Acilios Glabriones inter nobilissimas gentes floruisse constat. Gr.

73

consul a. 152 cum M. Valerio Homullo. Tituli Tiburtini: X I V 4237 = D. 1072 (1), quem ei posuit s(enatus) p(opulus)q(ue) Tiburs, alter mutilus X I V 2484 cf. add. p. 492 (2)

m ’. acilivs glabrio cn . cornelivs sev erv s ,

positus fortasse ab ipso filiabus; memoratur in t. Allifano proneptis I X 2333 = D. 1133 (3). M’. Acilius M’. f. Gal(eria) Glabrio Cn. Cornelius Severus 1.1, [M’. Acilius Glab]rio Cn. Cornelius Severus t. 2, M’. Acilius Glabrio sen(ior) t. 3, M’. Acilius Glabrio t. Pisaurensis Arriae Plariae Verae Priscillae uxori positus X I 6333 = D. 1073 (4), si ad hunc pertinet. In consulatu: M’. Acilius Glabrio X I V 250 = D. 6174; Glabrio alibi. Filius M \ Acilii Glabrionis cos. a. 124. Honores usque ad consulatum enumerat 1.1 : III vir aere argento auro flando feriundo, VI vir turmarum

equitum Romanorum, tribunus militum legionis XV Apollinaris, salius Collinus, legatus provinciae Cretae Cyrenarum, legatus provinciae Africae (legationibus functus est nondum quaestorius, extra ordinem), quaestor Imp. Caesar. T. Aeli Hadriani Antonini Aug. Pii, praetor, legatus Asiae ( v. infra). Pontifex t . l . Consul a. 152 1.1—4. fasti (perperam Glabrio II fasti Hydat. Chron. min. 1, 224, chron. Pasch, ibd., Prosper Tiro p. 427,

ACILIVS

Stemma Glabrionum1).

Acilius (Glabrio?) cos. M’. Acilius Glabrio cos. a. 91

12

M’. Acilius Glabrio cos. a. 124 Faustina — M’. Acilius Glabrio Cn. Cornelius Severus — Arria Plaria Vera Priscilla cos. a. 152 M’. Acilius Glabrio. M. Acilius Vibius Faustinus. Faustina, (infans). Priscilla Aciliana, cos. II a. 186 Acilius Glabrio. M’. Acilius Faustinus. Acilia Frestana — Ti. Claudius Cleoboles. cos. a. 210 cos. a. inc. Acilia Manliola

Claudius Acilius Cleoboles.

ACILIVS

Acilia Gavinia Frestana. ) nonnulla in hoc stemmate incerta esse non est cur moneam.

Gr.

Cassiodor. Chron. min. 2,142; error eo explicatur, quod in fastorum exemplari, ex quo laterculi illi derivati sunt, annus 150 male significatus erat Glabrione — pro Gallicano — et Vetere). — Patronus municipi Tiburtis, quinquennalis designatus t . l . I n t. 2 ante Glabrionem nominati fuerunt . . . . . . Faustina et altera .......... Faustina, post eum nescio quis, qui vixit annis X III mensibus II diebus XI, et ........ [Pris]cilla Aciliana, quae vixit ann... mens. I l l dieb. X III. Recte opinor statuit Dessau Faustinam uxorem cum marito titulum sepul­ cralem liberis posuisse mature defunctis. Sane ex nominibus Priscillae Acilianae fortasse colligere possis hanc filiam fuisse Arriae Plariae Verae Priscillae, quae teste t. Pisaurensi (4) M\ Acilio Glabrioni cos. nupta fuit; quod si recte ponitur, Glabrio hic bis matrimonium iniit (nihil obstat quo­ minus statuamus nomina Priscillae Acilianae postea titulo inscripta esse). Cornelius Severus maritus Sergiae L. f. Paullinae (Journ. Rom. stud. 16, 203) ab hoc diversus videtur. — Pater M’. Acilii Glabrionis consulis II a. 186 t. 3. Hic fortasse Γλαβρίιυν ό πάνυ amicus Aelii Aristidis oratoris or. 27 D. = 50, 97 K. (ίερ. λόγ. 4 vol. 1 p. 530 D M . — vol. 1 p. 449 K eil); certe nulli genti senatoriae huius aetatis cognomen Glabrio inditum erat nisi Aciliis. Quodsi Waddington (Mém. de Vacad. d. inscr. 26,1 p. 246. Fast. As. n. 140) recte ad eum rettulit verba Aristidis paullo post (p. 450 K .) sequentia ο σοφιστής, ού μικρψ πρόσθεν εμνήσθην, ήρχεν (cf. Boulanger Aristide p. 486), inde nequaquam cum Waddingtonio concludere licet Glabrionem pro­ consulem Asiae fuisse: immo fuit legatus provinciae Asiae ( t . l ) neque negandum est vocabulum αρχειν etiam de legato proconsulis usurpari posse. Gr.

74 Acilius Lucanus, Cordubensis, orator, pater Aciliae, avus Annaei Lucani 75

Vaccae quae fertur vita Luc. p. 1 Endt. St. ACiLivs MEMMivs glabrio, nominatur inter curatores riparum et alvei

m.

Tiberis, qui praesidente L. Caninio Gallo cos. a. p. C. 2 (ripam) reficiundam curaverunt, V I 31543 = D. 5893, aetate Tiberii ante a. 24, ut demonstravit Cantarelli Bull. com. 1889, 191 sq. proconsulis Africae a. 729.

Fortasse filius M. Acilii Glabrionis Gr. 76 Aciliu[s Phili]ppus (?), subprofc(urator)] nescio cuius o ffic iiV I36935, inter ‘a. 212 et 217. St. — . . [ v] alerivs clavd[iv s . . . ] acilivs PRisciLiANVS... (D. 8979) v. infra sub Valeriis. — m. a c iliv s P R isc v s EGRiLivs PLARiANVs v. sub EgrilUs. 77 [A]cilius Kufinus, Christianus, sepultus in coemeterio Priscillae de Rossi Bull. arch, crist. 1888/9, 23 (tav. V 5). Marucchi Elements di arch, ehret. 2, 352 cf. Diehl IL C hrl27 ; videtur fuisse post Diocletianum. Gr.

78 L.

acilivs RVFVS,

L. f. Qui(rina), honoratur publice ab Hispellatibus

Thermis Himeraeis, ubi oriundus videtur, X 7344. I n titulo honores usque

ad id tempus suscepti enumerantur: quaestor pro praetore provinciae

Siciliae, tribunus plebis, praetor, praefectus frumenti dandi ex senatus consulto. Postea consul (suffectus); neque enim diversus videtur Acilius Rufus, qui consul designatus in senatu sententiam dixit a. 106 ut videtur Plin. ep. 5, 20, 6; 6 , 13, 5. Vel idem vel propinquus L. Acilius L. f. Rufus II vir colfoniae] T[h]er[mitanorum?], cui positus est t. Mazaritanus X 7210.

Gr.

79 M\ Acilius Rufus, M’. f., tribu Gal., procurator Caesarum I I 3840 (cf. p, 967) — D. 1376 t. Saguntinus, quem posuit conventus Tarrachon(ensis). Traditur praenomen tam M(arcus) quam M’. et patris et filii. St. 80 AciLivs SEVERVS, unus ex pueris patrimis et matrimis senatorum filiis, qui Arvalibus ministrarunt a. 183 et 186 V I 2099. 2100 acta Arv. Gr. — L. GABO ARVNCVLEIVS P. ACILIVS SEVERVS.

81 Acilius Sthenelus, libertinus vinearum cultor, aequalis Remmii Palaemonis Plin. n. h. 14, 48— 50.

St.

82 L. A ciLivs strabo , consul (suffectus) a. d. XVIII kal. Oct. anni 71 ut vide­ tur cum Sex. Neranio Capitone t. Neapolitanus IG R 1, 452 = D. 6460. Idem probabiliter Acilius Strabo praetorius a Claudio Cyrenas missus disceptator agrorum ab Apione rege populo Romano relictorum, a. 59 a Cyrenensibus in senatu accusatus sed a Nerone absolutus Tac. a. 14, 18. Post consulatum videtur pervenisse ad legationem exercitus Germanici ni fallimur inferioris X I I I 7709 = D. 3456 t. positus a centurione „pro se et comilitones singulares pedites Acili Strabonis leg. Aug.u — Nominatur in fistulis aquariis repertis Cumis Not. d. sc. 1893, 211, Puteolis ib. 1902, 630. Amer. Journ. arch. 1898, 391 = Ann. ép. 1899, 34: L. Acili Strabonis. Filius eius puto adoptivus L. Stertinius Quintilianus Acilius Strabo C. Curiatius Maternus Clodius Nummus. Gr.

— L.

QVINTILIANVS ACILIVS STRABO Q. CORNELIVS RVSTICVS s e n e c io PROCVLVS V. infra sub Q. Cornelio Proculo. 83 L. STERTINIVS QVINTILIANVS ACILIVS STRABO C. CVRIATIVS MATERNVS STERTINIVS

A P R O N ivs clodIVs

Tituli: Ephesius ab eo C. Clodio Nummo patri positus I I I 429 (1), Neapolitanus ipsi dicatus X 1486 (2). NVMMVS.

[L. Ster]tinius Quintilianus [Cur]iatius Maternus [Clo]dius Nummus Acilius . . . Strabo 1.1. L. Stertinius C. f. Maecia Quin[tilianus] Acilius Strabo C. Curiat[ius Ma]ternus Clodius Nummus t. 2. Eum origine Neapolitanum fuisse colligi potest ex tribu Maecia. Pater naturalis C. Clodius C. f. Maecia Nummus, quaestor provinciae Asiae 1.1, adoptivus puto L. Acilius Strabo consul a. 71. Nomina Curiatii Materni videtur sumpsisse a Curiatio Materno oratore et poeta aetatis Neronis et Flaviorum. Haud diversus videtur L. Acilius Strabo Clodius Nummus, legatus Traiani Aug. pr. pr. (legionis III Aug.) anno ni fallimur 116 (cum in titulis

Traianus appelletur cos. VI imp. X III nondum appelletur Parthicus) tituli terminales V I I I 28073b = D. 5958b (ubi haud recte Gellius Nummus legitur), melius Gsell Inscr. de VÄlg. 1, 2829 (3). Gsell 2939 bis (4), ubi errore imp. X IIII pro X III traditur. 2989 (5). Successor eius probabiliter T. Sabinius Barbarus, legatus legionis eiusdem a. 117 ( Mei. Boissier p.99). — In nomen adscisse videtur L. Stertinium Quintilianum Acilium Strabonem Q. Cornelium Rusticum Apronium Senecionem Proculum, cui nomina principalia fuerunt Q. Cornelius Proculus. Gr. 84 m’. acilivs V. . . (M. CIL, rectius excepit Bormann; cf. imaginem Bull, arch, crist. 1888/9 tav. V 2), clarissimus vir, nominatur una cum Priscilla clarissima [femina], uxore sc. sua, in t. sarcophagi reperti in coemeterio Priscillae quod vocatur in via Salaria V I 31681 = Diehl ILChr 127. Gr. 85 cl( av d iv s ) a c il iv sv a l e r i [v s ] ---- , [ό λαμπρότατος? νεα]νίσκος,sepultus in coemeterio quod dicitur Priscillae, Christianus, de Rossi Bull. arch, crist. 1888/9 tav. V 4 = Marucchi Elements d'arch. chrét. 2, 352 cf. Diehl ILChr ad n. 127 ; fortasse post Diocletianum. Gr. 86 M. acilivs viBivs FAVSTiNVS, e sacerdotio saliorum Palatinorum exiit flamen factus a. 170 V I 1978 = D. 5024; fortasse filius M \ Acilii Glabrionis Cn. Cornelii Severi cos. a. 152 et Faustinae ( cf. stemma Glabrionum). Gr.

87 Acilia, Acilii Lucani filia, M. Annaei Melae uxor, M. Annaei Lucani mater, Cordubensis Vaccae quae fertur vita Luc. p. 1 Endt. Tac. a. 15, 56. 71. Coniuratione Pisoniana detecta a filio inter socios nominata sine absolutione, sine supplicio dissimulata est T ac.l.c., cf.(Suet.) alteram vitam Luc. p. 51 R.

St.

88 (Acilia), P. Acili soror, Serranae Proculae filia, Minici Macrini uxor, Minici Aciliani mater Plin. epist. 1, 14. St. 89 Acilia frestana (in t. Άκειλία Φριστάνη, sed cf. I X 2334), uxor Ti. Claudii Cleobolis, una cum marito in titulo filii (cuius nomen periit) Ephesio nondum edito nominatur; filius videtur Claudius Acilius Cleoboles; cf. stemma Glabrionum. Gr.

90 Acilia GAViNiA fr esta na , clarissima puella, Claudii Acili Cleobolis filia, M’. Acili Faustini consulis (a. 210) neptis, Acili Glabrionis bis consulis ( I I a. 186) proneptis, Ti. Claudi Cleobolis senioris consulis neptis I X 2334 = D. 1134 t. Allifanus.

Gr.

91 Acilia m ’. f . manliola , clarissima femina, M’. Acili Glabrionis sen(ioris) consulis (a. 152) proneptis, M’. Acili Glabrionis cos. II (a. 186) neptis, M’. Acili Faustini consulis (a. 210) filia, statua honoratur ab ordine de­ curionum Allifanorum I X 2333 = D. 1133. N um legendum sit in latere X V 2225 ex pr(aedis) Acili(ae) Mallio[lae], ut placuit Borghesio, valde dubito.

Gr.

92 Acme, Iudaea, Liviae Augusti ancilla, Augusti iussu interfecta Ios. ant. 17,134. 137. 139,141. 145.182. 183, bell. 1, 641— 643. 645. 661.

St.

93

L. ACONivs c a l l i s t v s , signo Cynegius, clarissimae memoriae vir, maritus Oratiae Maximae t. Volsiniensis X I 2700 = Diehl ILChr 143. Filius

videtur eius qui sequitur nisi idem est.

St.

94 L. Aconius Callistus, tribunus militum leg. X IIII Geminae Severianae t. Volsiniensis X I 2699 = D. 5013. Idem videtur L. Aco---- filius L. Aco[ni] P[om.] Call[isti] aedilis (Volsiniensium) X I 2708 neque diversus L. Aconius L. [f.] Callistus [L]aur. Lavina[s] X I 7282 t. Volsiniensis. St. — L. RANIVS OPTATVS

Signo

ACONTIANVS.

95 Aeratus, Neronis libertus Tac. a. 15, 45; 16, 23, Dio Chrys. orat. 31, 149. St.

— Helenius Aero. — Claudia Acte. — C. ARRIVS SPEDIVS ACTIANVS.

96 Actius, comoedus a Tiberio manumissus Suet. Tib. 47. —

St.

CN. PAPIRIUS ACTIUS.

— Actumerus, v. Catumerus. ............VS C. IVLIVS ACVRIVS ( ? ) . . . PATERNVS.

97

Q. ACVTivs Q. f .......... (num praeter tribum cognomen perierit, incertum), inter testes senatus consulti de Mytilenaeis facti a. 729 = 25 IG 12,

2, 35.

Gr. (sic in t. teste Wickert), le g a tu s pro p r a e to r e provinciae Lusitaniae primis imperii temporibus ut videtur t. Emeritae rep. Bull. ant. Fr. 1914, 105, 3. Gr. 99 q . ACVTivs FLAcevs, proconsul (Achaiae ut videtur), patronus communis Thessalorum, a quo h o n o r t . Phalannae Perrhaeborum rep. Άρχ. Δελτ. 10, 51, 2. Gr. 100 Μ. Acutius Iust[us vel Iustinus], nominatur in t. Lambaesitano Nerva adhuc vivo et Traiano consulibus, i. e. a. 98 ante diem X X V mensis la n ., posito (Ann. ép. 1918, 28); videndum num legatus fuerit legionis I I I Aug. Gr.

98

101

q . ACVTivs FAiENANVS

Q.

a c v t iv s n e r v a ,

consul designatus a. 100 in senatu sententiam dicit

Plin. ep. 2, 12, 2 (Acutius Nerva), consul igitur suffectus eodem anno. Legatus Aug. pro pr. Germaniae inferioris paullo post, fortasse ab a. 101 usque ad a. 103fl04, nominatur in titulis a vexillationibus exercitus Ger­

maniae inferioris, q(uae) s(ub) Q. Acut(io) s(unt), Herculi Saxano dedicatis X I I I 7715. 7716. 7967. Gr. 102 a c v t i a , P. Vitellii (comitis quondam Germanici) uxor, post eius mortem a. 37 a Laelio Balbo maiestatis postulata et damnata Tac. a. 6,47. Gr.

— Antonius Acutus. 103 Adaeus, rhetor Graecus, e Asianis non proiecti nominis Sen. contr. 9 ,1 ,1 2 , sententiae eius ib. 1, 7, 18; 9, 2, 29; 10, 4, 19; 10, 5, 21. St. 104 Addon (cf. Holder Altcelt. Sprachschatz s. v., sic Dio 55, 10 a, 6 = Zonar.

10, 36, Ador Strab. 11, 529, Adduus Veil. 2, 102, 2, Donnes Flor. 2, 32 = Ruf. Fest. 19), a rege Parthorum Artagiris praefectus C. Caesarem vulneravit, mox interfectus est Strdb., Veli., Dio., Flor. I. c. St. 105 Adgandestrius, princeps Chattorum Tac. a. 2, 88. Nomen corruptum esse ex forma Gandestrius post Iacobum Grimm multi probare studuerunt, cf. Much Wörter u. Sachen 6, 218 sq. St.

— Calventius Adiutor. — C. CLODIVS ADIVTOR.

106 Adminius, Cynobellini Britannorum regis filius, a patre pulsus ad impe­ ratorem Gaium confugit Suet. Cal. 44, 2 = Oros. 7, 5, 5 ( ubi nomen Minocynobelinus corruptum et cum patris confusum). St. 107 A D S i D i v s (? ) SEVERVS, praeses provinciae ut videtur, cui divus Traianus rescripsit Ulp. I. 7 de officio proconsulis dig. 48, 19, 5. Nomen gentile sine dubio corruptum; fortasse fuit Annidius et idem atque Annidius Severus consularis V I 9146 — D. 7378. Gr. 108 Adventus: ad eum dedit Iulius Solinus collectanea inscr. St. —

Q. ANTISTIVS ADVENTVS POSTVMIVS AQVILINVS.

— L. ANTISTIVS BVRRVS ADVENTVS. — M. OCLATINIVS ADVENTVS.

109 Advolans, gladiator Martial. 5, 24, 6. —

St.

___ VS C. IVLIVS ADVRIVS ( ? ) -------PATERNVS.

— P. Atilius Aebutianus. 110 Aebutius, decurio equitum bello Iudaico occisus/os. bell. 3, 144 ; 4, 36; vita c. 24.

St. 111 Aebutius Liberalis, ad quem Seneca libros dedit de beneficiis, ubi nominatur passim. Idem sine dubio Liberalis noster tristis incendio Lugdu­ nensis coloniae patriae suae Sen. ep. 91, 13. 1. 3, cf. de benef. 7, 31, 5. Parentela quadam coniunctus Q. Aebutius Liber alis centurio legionis XI Claudiae Neronis opinor aetate I I I 2883 ( = 150452). 9973 = D. 5953 a. 5953. Jahresh. 8 B. 53. Ex eadem familia videtur Ti. Claudius Liberalis Aebutianus, Ti. f. Quirina, tribunus militum legionis III Cyrenaicae X IV 4239 = D. 1013. St.

112 Aedemon, libertus Ptolemaei regis Mauretaniae, cuius necem ulciscens Claudio principe rebellavit P lin .n .h . 5, 11. Oppressus bello aM. Yal. Severo t. Volubilitanus Compt. rend. 1915, 396 ( = Cagnat-Merlin Inscr. 113

Lat. d'Afr. 634 p. 187 ; Journ. des sav. 1916, 484). St. A E D iN iv s iVLiANVs. Tituli I X 338 album Canusinum (1). X I I I 3162 (imago Rev. épigr. 1914 pi. I I ) (2). Papyri P. Flor. 3, 382 ( — 1,57) (1). P. Oxy. 1, 35 (2). Tria nomina 1.1, ceterum Aedinius Iulianus. Prae­ fectus Aegypti ρ . Ι , ν . 27; 2, a. 222 ρ . Ι , ν . 92 et 223 p. 2. Eodem anno iam clarissimus vir, patronus Canusinorum 1.1. Legatus Augusti provinciae Lugdunensis t. 2. Praefectus praetorio a. 238 vel paullo ante t. 2. St. m.

P r o s o p o g r a p h i a Imp. Eom. I

2

114

memoratur in titulis libertorum servorumque urbano γ I 333 = D. 4375, quem posuit libertus a. 51 (1), Allifanis I X 2424 (2). 2363 = D. 6514 (3). 2365 (4), cf. etiam 2344. 2370. Aedia Servilia t. 2. Servilia alibi. M. f. ex praenomine liberti 1.1 (M. Aidius Serviliai Aviol[ai] lib. Amerimnus; L. Aedius L. 1. Optatus I X 2364 = D. 6515 fortasse libertus fratris); uxor (M’. Acilii) Aviolae (cos. a. 54) 1.1; fundos videtur habuisse Allifis. Or. 115 m . a e f v l a n v s ........ (supplendum aut patris nomen aut cognomen ipsius), proconsul (Asiae) sub Nerone, memoratur in t. Smyrnaeo CIO 3187 — IG R 4, 1410. E uius fortasse libertus M. Aefulanus Μ. 1. Primus V I 34221. Or. 116 Aefulanus Marcellinus, ad quem scripsit Plinius ep. 5, 16; ad eundem fortasse 8, 23 (iinscriptam Marcellino). St. AEDIA

s e r v il ia ,

117 Aegialus, sub Nerone avaritia et potentia multum rapuit perdiditque Tac. h. 1, 37. · Vix idem Yetulenus Aegialus. St. — Yetulenus Aegialus. — Aegnatia Priscilla v. Egnatia Priscilla. — Q. Aegrilius Plarianus v. Egrilius. — Axia Aeliana. 118 AELiANVS, consul cum Pertinace sub divo Marco frgm. Vat. 203 ; fortasse lulianus pro Aeliano ponendus, v. infra sub M. Didio Severo luliano. Gr. — ........... AELiANVS I I I 3747 v. infra sub Flavio Aeliano. 119 Aelianus, facundus, amicus Martialis 12,24, 3; nescio an idem 11, 40, 5. St.

120 Aelianus, auctor libri, qui Tactica inscribitur, dedicati Traiano Augusto (perperam Άδριανέ traditur, cum Nervam patrem dicat) colloquio Formiis habito cum (Sex. Iulio) Frontino viro consulari (c o s .o r d .lll a. 100) Aelian. tactic, praef. Incertum num recte iudicaverit Wiegand eundem esse Ael. Aelianum stoicum ( t. Milesius Abh. Berl. Ak. 1911,71 ). St.

— Ael. Aelianus. — Aelius Aelianus. *— P. AELIVS AELIANVS ARCHELAVS MARCVS. — L. AELIVS PLAVTIVS LAMIA AELIANVS.

— Aemilius Aelianus. — M. ANNAEVS SATVRNINVS CLODIANVS AELIANVS.

— Antonius Aelianus. — Q. Axius Aelianus. —

c a p it o a e l i a [n v s ].

— Casperius Aelianus. —

Q. CASSIVS AGRIANVS AELIANVS.

— CELSVS AELIANVS.

— Claudius Aelianus. — FLACCVS AELIANVS. — FLAVIVS AELIANVS. — C. IVLIVS FLACCVS AELIANVS.

— Maecius (?) Aelianus. — CN. PAPIRIVS AELIANVS. — CN. PAPIRIVS AELIANVS AEMIL[lANVS] TVSCILLVS. — PLAVTivs

[a e liv s la]m ia silv a n v s [a elia n v s]

v.

infra

n.

206.

— TI. PLAVTIVS SILVANVS AELIANVS. — POMPEIVS AELIANVS. — CN. POMPEIVS HERMIPPVS AELIANVS.

— Porcius A elian u s. — L. ROSCIVS AELIANVS MAECIVS CELER. — L. ROSCIVS AELIANVS PACVLVS. — L. ROSCIVS

[AELÎANVS?

PACVLVS?

MAE]c IVS

CELER M------

POSTVMVS

MAM...........VERGILIVS STABERIa [ n VS]. — L. ROSCIVS AELIANVS PACVLVS SALVIVS IVLIANVS.

— T. Ulpius Aelianus Antoninus. — T. Ulpius Aelianus Papianus. — C. VLPIVS AELIANVS SEVERVS.

— Aelius: [qui et] Ceionius et Aelius vocitatus est, vide Nicomedes. 121 Aelius, vir militaris, coronis aureis donatus, propter insanabilem morbum mortem sibi conscivit Apollonides (qui scripsit Augusti aetate) anth. Pal. 7, 233. St. 122 A e l i u s -----, vir egregius, procurator Augusti (ό κράτιστος έπίτροπος) in Aegypto a. 135/6, BGU 3,891. St. 123 A e l i u s -------, pr(aeses) [provinciae Sardiniae] Eph. ep. 8 , 753 miliar.

Sard.

St.

124 P . A e liu s -----, proc. mo[netae Augusti?] aetate Caracallae VI 36938. St. 125 Q. a [e liv s? ] ........... (litterae bon num ad nomina pertineant, incertum), honoratur una cum P. Aelio Secundino, fortasse patre eius, a Thuggensibus

Gr.

V I I I 26577.

1 2 6 ....... vs L. aelivs . . . . RVTOTIANVS (?), ό λαμπρότατος ύπατικός?], honoratus publice t. Bithyniae Bull. hell. 24, 421, 129 ( . .. ον Λούκιον Αϊλιον . . . . ρου Τοτιανου editor minus recte puto). Cognomen quomodo

restituendum sit , decernere vix ausim . Fortasse saec. I I I I . Gr. a. 193 V I 1585 a. h — D. 5920 (imago tituliGradenwitzSimulacra t.X X V . X X V I). St. 128 Ael(ius) Aelianus, philosophus stoicus, πρ(οφήτης) titulus Didymaeus quem ed. Wiegand Abh. Berl. Ak. 1911, Anhang Abh. 1 , 71; editori idem videtur ess e Aelianus qui cum (Sex. Iulio) Frontino consulari viro Formiis col­ 127 A elius A chilles, rationalis Augustorum

loquio habito adductus ad scribendum de re militari Graecorum τακτικήν 2*

AELIVS

20

AELIVS

θεωρίαν imperatori Traiano dedicavit Aelian. prooem., cf. Koechly-Ruestow Griech. Kriegsschr. 2,199 sqq. K. K. Müller RE 1, 482,10. Christ-Schmid 26, 804. Quod Aelianus tacticus in subscriptione cod. Laur. 55, 4 άρχιερεύς nominatur, id utrum ad sacerdotium prophetae pertineat an errore a Claudio Aeliano ad Aelianum laeticum translatum sit, incertum est. W. 129 Aelius Aelianus, vir egregius, ducenarius ex protectoribus procurator Epiri et Pannoniae et procurator (nescio cuius officii) in Italia, censitor provinciae Norici t. positus Photice Epiri Bull. hell. 31, 39 — Έφημ. άρχ. 1914, 240 (cum imagine) — D. 9478. Idem videtur Aelius Aelianus praefectus legionis II adiutricis, protector Augusti I I I 3529 (t. Aquincensis), neque fortasse diversus Aelius Aelianus, vir perfectissi­ mus, praeses provinciae Mauretaniae Caesariensis, qui ob prostratam gentem Bavarum Mesegneitisium praedasque omnes ac familias eorum abductas dedicavit t. V I I I 21486 = D. 4495. St. 130 p. A E L ivs p. f i l . AELiANVs ARCHELAVs MARCVS, originis clarissimae vir, patronus Volturni t. ei positus Volturni X 3725; I I I . vel I I I I . saec. Gr. 131 Aelius Aemilianus, praefectus classis Misenensis a. 247 I I I p. 2003 dipl. 91 — X 3335.

St.

132 T. Aelius Agathopus, Augusti libertus, procurator vicesimae hereditatium V I 5554 = D. 1547. St. 133 Aelius Aglaus, vir egregius (ό κράτιστος), procurator Augustorum et vice proconsulis Asiae sub Septimio Severo, ut videtur, et Caracalla t. Lydius ed. ab Jos. Keil et A. Premerstein, Denkschr. Wien. Akad. 57, 1 (1914) n. 55.

St.

134 P. Aelius Alcibiades. E i positi sunt tituli Nysaei a phylis huius oppidi (cf. Ramsay Bull. hell. 7, 269 sq.) CIG2947 ( = D. 8857) (1). 2948 (2). Ramsay 1.1. = Pappakonstantinu Ai Τράλλεις η. 73 (3), ah homine privato Lebas 1652 f = Sterrett Epigr. Journey n. 3 — Pappakonstantinu l. c. 81 (4 ); ipse posuit eodem loco (non Trallibus) in honorem Hadriani tit. Άρχ. Δελτ. 7 (1921/2), 86 (cum imagine) = Pappakonstantinu n. 51, cf. Ath. Mitt. 46,21 = S E G 1,441 (5 ); tit. arae, quam in thermis Tauri prope Centumcellas Nymphis dedicavit, Not. d. sc. 1923, 342 — SEG 2, 529 (6). Tria nomina exhibent 1.1—4, ceterum Alcibiades. Origine Nysaeus. Hadriani libertus (t. 5. 6) a cubiculo 1.1—6. Phlegon Trallianus ad eum dedit Olympiadas Photius 83, 97 B. . . . Aelius [Alcjibiades [ό νε]ώτερος, filius eius ut videtur, [Artejmidorus nepos t. Mastaurensis Wadd. 1666; idem filius fortasse vel arta parentela cum eo coniunctus T. Aelius Alcibiades t. Nysaei Bull. hell. 9,124—128 (imaginem habes ΛεΧτ. I. c. 83, cf. Wilhelm Jahresh. 24,191 sq.) et alter ineditus. St.

135 P. Ael(ius) Ammonius, praefectus cohortis Hispanorum, tribunus cohortis I Germanorum, praepositus numerorum Cappadocum in Armenia tendentium (ήγησάμενος στρατιωτικού έν παρατάξει Άρμενιακη στρατιω-

τών έπαρχείας Καππαδόκυυν; cf. Mommsen Ges. Sehr. 6, 149, 1), prae­ fectus alae I Flaviae Gaetulorum, praepositus numerorum in ea provincia (sc. Moesia inferiore), praefectus classis Flaviae Moesicae Gordianae, vir egregius, procurator Augusti provinciae Moesiae inferioris t. Tomitanus D. 8851. Potest idem esse Ammonius, ad quem Gordianus rescripsit a. 240 Cod. Iust. 6, 45, 2. St. 136 P. Aelius Hammonius, [i]un(ior), procurator Aug[g.] (Daciae Apulensis) t. Sarmizegetusensis, Daicovici, Anuarul institutului de studii clasice, Cluj (Klausenburg) 1930, 4 = Ann. ép. 1930, 135. Filius sine dubio eius, qui praecedit. St. 137 a e l ( i v s ) a n t i p a t e r (nomen gentile in t. Ephesio), Zeuxidemi filius, Hieropolitanus Phrygiae ( cf.Cichorius Jahrb. Ergänz. 4, 35 sqq.), sophista, ab

epistulis Graecis ([την τά]£ιν τών Έλλη[νι]κών επιστολών επιτετραμ­ μένος tit.) imperatoris Septimii Severi, magister Antonini et Getae Philostr. v. soph. 2, 24; 25, 4 (ab epistulis eo tempore, quo Severus in Oriente versatus est). Galen. 14, 218. Epistula Caracallae Forsch. Ephes. 2, 125, 26-V.18, vir egregius, amicus et magister Caracallae Forsch, l.c. Adlectus inter consulares a Severo, legatus Augusti Bithyniae, postea dimissus Philostr. I. c. 2, 24, 2. Superstes Getae sexaginta octo annos agens mortuus est inedia (ob iram Caracallae in se conversam?) ib. Scripsit praeter orationes res gestas Severi ib. 24,1. Filiam Hermocrati Phocaeensi in matrimonium dedit ib. 25, 4. Nominatur ib.26, 3, Rhet. Gr. 7, 235. 244 W. Diversus ab eo strategus Hierapolis nummus semel descriptus a Vaillantio (Mionnet 4, 34, cf. Münsterberg Num. Ztschr. 1915, 120), ubi legitur Αύρ. Αντιπάτρου. St.

138 T. Aelius Antipater, procurator Augustorum, maritus Umbriciae Bassae t. Sentinas X I 5738 = D. 4397.

St.

139 P. Ael. Antipater Marcellus, eques Romanus, decurio coloniae Apuli, filius P. Aeli Antipatri a militiis et duumviri coloniae eiusdem, et ad­ optivus P. Aeli Marcelli t. Apulensis I I I 1181, cf. Ann. ép. 1930, 7.8. St. 140 t . AELivs a n t o n i n vs, M. Aureli Caesaris et Anniae Faustinae Augustae filius t. Olympicus, Inschr. v. Olymp. 616 = D. 8803c. Idem potest esse filius Marci Caesaris qui a. 147 ineunte natus paucis diebus post defunctus est (t. Smyrnaeus Dittenberger Syll. 23, 851 = IGR 4, 1399) nec fortasse diversus a T. Aurelio Antonino cuius t. sepulcralis in mausoleo Hadriani fixus erat (V I 993 = D. 383), ut nomina eius fuerint plena T. Aelius Aurelius Antoninus. St. 141 P. Aelius Apollonianus, primipilaris, filius P. Aeli Hilariani consularis, pater P. Aeli Hilariani equitis Romani et aliorum (vel certe alterius) ordinis senatorii, maritus Tiberiae Iuliae Antoniae Letoidis tituli Aphro disiadenses Wadd. 595. 1617. St.

142 P. Aelius Apollonius, Atheniensis, άρΗας την επώνυμον αρχήν και άρΗας

την του βασιλέως αρχήν και στρατηγήσας έπί τούς όπλείτας και έπιμελησάμενος τής γυμνασιαρχίας και κηρυκεύσας τής εΣ Άρείου πάγου βουλής tit. Eleus. Έφ. άρχ. 1885, 147/8. Jdem videtur esse Apollo­ nius, Atheniensis, sophista; artis rhetoricae Athenis magister, ibidem αρχών επώνυμος et στρατηγός επί των όπλων et, iam senex, hierophanta Eleusinius. Legatione ad imperatorem Septimium Severum suscepta (a. 197? cf. J . Hasebroek Sept Sev. p. 1 not. 2; v. etiam v. Premerstein Jahresh. 16, 263) Eomae Heraclidem sophistam certamine vicit. Mortuus est ca. 75 annos natus Philostr. v. soph. 2,20. Ad eum pertinere videtur fragmentum inscriptionis IG 3, 775 a. Nec diversus fortasse Apollonius Atheniensis hierophanta tit. Eleus. Έφ. άρχ. 1883, 79/80 η. 7. Omnino cf. Wilhelm R E 2, 121, 1 ; Kirchner ib. 122, 9; W. Schmid ib. 144, 88. Wilhelm Beitr. zur gr. Inschriftenkunde 96 sq. Toepffer Att. Genealogie 59, 18. W. 143 Aelius Apollonius, procurator Augustorum a. 169 (vel paullo ante) t. Gor­ tynius I I I 14120 = D. 4052. St. 144 L. A E L ivs APPAiENVS iVNiANVS, clarissimus puer t. sarcophagi rep. in sacra via V I 31 682 ; fortasse saec. /17/. Gr. 145 P. Aelius Aristides Theodorus, rhetor. Titulus eius Alexandrinus (?) CIG 4679 add. p. 1185 sq. = D itt Or. Gr. 709(1), quem ei posuerunt ή πόλις

των ΆλεΣανδρέων καί Έρμούπολις ή μεγάλη καί ή βουλή ή Άντινοέων νέων Ελλήνων καί οί εν τω Δέλτα τής Αίγυπτου καί οί τον Θηβάίκόν νομόν οίκούντες "Ελληνες. Aristides ipse posuit fortasse tit. Eadrianutheris Mysiae rep. Ath. Mitt. 1904, 280(2). (Titulus a Ligorio fictus CIG 6026 = IG 14, 156*.) Plena nomina exhibet tit. 1. Aelius Aristides in inscriptione orationis 41 D. = 19 K . ad imperatores Marcum et Commodum missae et in enarratione oraculi cuiusdam 1,540 D. = 2,457 K . Theodori nomen post morbum sibi indidit Arist. 1, 518. 522 D. = 2, 439. 443 K. I n tit. 2 et apud scriptores semper Aristides. Oriundus fuit ex civitate Mysiae Hadrianutheris, v. Wiegand Ath. Mitt. 1904,280. Weber Hadrian 131 ; cf. Philostr. vit. soph. 2, 9,1. ( Sopatri) Pro­ leg., Arist. 3, 737 D. Suid. s. Αριστείδης. Filius Eudaemonis Proleg., Suid. I.I.; είτε Εύδαίμονος είτε Ευδαίμων Philostr. 1.1. Grammaticam didicit

sub Alexandro Cotiaeensi, in cuius honorem mortui scripsit επί ΆλεΣάνδρω έπιτάφιον or. 12 D. = 32 K. Rhetoricae magistro usus est (Antonio) Polemone Smyrnaeo Suid., Proleg. 1.1., praeterea Athenis audivit Herodem Atticum, Pergami Aristoclem Suid., Philostr. 1.1. Adulescens itinera suscepit in Aegyptum Arist. or. 48 D. = 36 K., Philostr. 2, 9, 2. Im­ perante Pio profectus est Romam, ubi orationem εις 'Ρώμην ( 1 4 D .= 26 K .) habuit. In eo itinere gravi morbo correptus est Arist. 1, 481 sqq. D. = 2, 408 sqq. K ., quo per multos annos laboravit Arist. passim, neque

pestis Lucii Veri bello Parthico exorta ei pepercit Arist. 1, 475 sq. D. = 2, 402sqq.K .; cf. Boulanger Aelius Aristide (1923), 469 sqq. Ab imperatore eiusque filio (sc. Pio et Marco) immunitatem accepit A rist 1, 524 D. = 2, 444 K . De proconsulum Asiae, qui ab Aristide memorantur, serie cf. Boulanger 1.1. p. 472 sqq. et 485 sqq. Litterae (C. Avidii) Heliodori praefecti Aegypti ad eum datae Arist. 1, 524 D. = 2, 444 K.

Imperator Marcus cum Commodo filio (a. 176) eum Smyrnae audivit Philostr. 2, 9, 3 sq., 'cf. Proleg. 738 et Arist. 1, 439 sq. D. = 2, 23 K. Cum

Smyrna urbs a. 178 terrae motu graviter perculsa esset, Aristides oratione ad imperatores missa (or. 41 D. = 19 K., cf. or. 20 D. = 18 K .) effecit, ut Marcus urbem restaurandam curaret Philostr. 2, 9, 2. 4, cf. Arist. or. 21 D. = 20 K . Vitam produxit usque ad Commodi imperium Suid., cui misit orationem 22 D. — 21 K . Άποθανεΐν δε τον Άριστείδην οί μεν οίκοι γράφουσιν, οί δ’εν Ιωνία, ετη βιώσαντα οί μεν έΕήκοντά φασιν, οί δ’άγχου τών έβδομήκοντα Philostr. 2, 9, 7. De chronologia vitae eius post alios copiose egit Boulanger 1.1. 461 sqq. Omnino cf. W. Schmid R E 2, 886, 24. Christ-Schmid 26, 698 sqq. 1493 sq. Boulanger 1.1. 111 sqq. v. Wilamowitz Sitz.-B er. Berl. 1925, 333 sqq. W. 146 Aelius Asclepiades, scripsit librum, qui Στέφανοι inscriptus fuisse videtur, Athen. 15, 676 f ; cf. 679 b, ubi cognomen solum affertur. W.

147 T.

A E L ivs AU R ELivs,

M. Aurelii Caesaris et Faustinae Augustae filius,

t. sepulcralis in mausoleo Hadriani V I 994 = D. 384; defunctus vivo Pio. St. 148 L. Aelius Aurelius Agrippus Memphius Apolaustus. Tituli ei positi V I 10117 = D. 5190 ( 1 ) .IX 3 4 4 = D. 5188 Canusinus (2). X 3716 = D. 5189 Campanus (3). X I V 4254 = D. 5191 (cf. add. p. C L X X X V ) Tiburtinus (4). X I V 5375 Ostiensis (5 ); ipse posuit X 6219 = D. 5187 Fundanum (6) ; nominatur in fragmento Veientano X I 3822 = D. 5192 (7). Agrippus

histrio, cui cognomentum erat Memfi, quem Verus Apolaustum nominavit vita Veri 8. [L. Ajelius [Aur]elius Apolaustus t. 2. L. Aurelius Apolaustus Memphius 1.1 .4 . L. Aurelius A[p]olaustus pantomimus Mem[f]ius t. 6. L. Aurelius Augustorum libertus Apolaustus Memphius t. 5. [L.] Aurel[ius] Apolaustus t.3. [ . . . Apolausjti M emphi---- senioris t.7. Apolaustus Fronto ad Ver. 1, 2 (p. 115 N . = 1, p. 304 Haines). Vita Comm. 7. Pantomimus t. 2. 4. 6, hieronica temporis sui primus t. 2. 4, bis coro­ natus et dia panton (δια πάντων) L I . 3. (Idem videtur L. Aur. Apo­ laustus, qui in catalogo Neapolitano Not. d. sc. 1890, 41 memoratur victor διά πάν[των]). Parasitus et sacerdos Apollinis solus vittatus t. 1. 3. 4. Augustalis Capuae maximus t. 3. Archiereus synhodi et Augustorum t. 1. Augustalium quinquennalis (Canusii) t. 2. Herculanus Augustalis (Ti­ bure), ornamentis decurionatus honoratus t. 4.

Verus eum e Syria veluti tropaeum Parthicum adduxerat vita Veri 8. Augusti libertus t. 2 , Augustorum libertus 1 1. 4, libertus aulicus vita Comm. 7. Cleandro occiso interemptus est il·. Eum significat Athen. 7, 20 C Μέμφιν histrionem doctissimum appellatum esse ex antiquissima urbe regia contendens. Memoratur ut pantomimus celeberrimus Fronto l. c., quamquam Mommsen Ges. Sehr. 4, 453 sgg. eundem in­ tellegi negat; nam talia artificum nomina tralaticia fuisse et FriedländerDrexel Sittengesch. 410, 197 sqq. ostendit et denuo testis est tit. Capenas X I 7767 saec. p. Chr. n. primo scriptus nomen Apolausti maioris et Apolausti minoris exhibens; cf. Cultrera Not. d. sc. 1915, 161 sqq. Idem, si non eius­ dem viri, nomen Ad. Wilhelm Herrn. 62, 491 sqq. in fragmento protreptici sophistae anonymi quod ed. post Cramerum Anecd. Gr. Paris. 1, 165 sqq. A . Bohler Diss. Strassb. 1903 pro tradito απ’ αύτου probabiliter restituit. Diversus ah eo Aur. Apolaustus eques Romanus archiater Ephesi t. Ephe­ sius ed. ah J. Keil, Forsch. Ephes. 3, 141, 55. St. — M. AELIVS AVRELIVS CAESAR

Vide

M. ANNIVS VERVS.

— L. AELIVS AVRELIVS COMMODVS Vide L. CEIONIVS COMMODVS. —

IMP. CAESAR L. AELIVS AVRELIVS COMMODVS

Vide

M. AVRELIVS AVGVSTVS

COMMODVS ANTONINVS.

149

praetor, legatus pr. pr. provinciae Africae, curator viae Clodiae, legatus Aug. legionis X geminaé X I V 2164 t . a e l iv s

a v r e l iv s

t.

F. EPiANVS,

t. mutilus Aricinus (repetitus V I 31 683); honores in t. ordine inverso recensentur. Fortasse filius Epii Aug. (sc. Antonini P ii) lib. tabularii rationis hereditatium et Flaviae Callistus, qui memorantur in t. sepulcrali Albano X I V 2262 = D. 1645. Gr. — L. Ael. Aurei. Sep. Abgarus v. Abgarus. 150 m . a e l i v s a v r e l i v s Th e o , memoratur in titulis, quos ei posuerunt Arim ini ordo Ariminensium X I 376 = D. 1192 (1), Bostrae optiones centurionum legionis III Cyrenaicae Valerianae Gallianae (sic) I I I 89 = D. 1193 = Princeton Univ. Arch, exped. Syria sect. 3 A 4 , 232 (2), in eodem oppido Statilius Ammianus praefectus alae I I I 90 = Prine. Univ. p. 225 (3 ); nominari videtur in t. reperto loco qui hodie dicitur Kalaat ez Zerga Rev. bibi. 1905, 94, cf. Brünnow-Domaszewshi Arabia 3, 293 (4). M. Aelius Aurelius Theo 1.1; Aelius Aurelius Theo t. 2. 3; Aur[elium Theonejm (?) t. 4. Vir clarissimus 1.1. 3. Honores usque ad iuridici officium ordine inverso exhibet t. 1: decemvir sclitibus (sic) iudicandis, tribunus militum lati­

clavius legionis X I Claudiae item trib. mil. latici, leg. X II Fulminatae, adlectus inter quaestorios, tribunus plebis, praetor, sodalis Hadrianalis, iuridicus de infinito per Flaminiam et Umbriam Picenum. Postea legatus Augustorum (Valeriani et Gallieni) pr. pr. (praeses t. 3) provinciae Arabiae t. 2 .3 ( quid vocabulum vet. in t. 3 post praes, provinc. Arabiae positum

sibi velit, discernere nolim ; vel restituit Kubitschek Sitz. Ser. Wien 177 (1916) 4, 28). 4 fst /me pertinet); consul designatus 1 2 fine co(n)s(uli) [fe]c(erunt) legendum esse coniecit Mommsen). Patronus Arimi­ nensium t . l . Gr. — M. AELIVS AVRELIVS VERVS CAESAR V id e M. ANNIVS VERVS.

151 Aelius Baebius Heliodorus, filius Aeli Heliodori, pater Aeliae Baebiae Heliodorae t. Thessalonicensis ed. in ephemeride quae appellatur Αλήθεια d. 23 sept. 1906.

Si 152 A E L ivs BASSIANVS, proconsul Africae aetate Antonini Pii vita Clod. Alb. 4, 5. 6 in epistula ficta. Gr. 153 A E L ivs BASSVS (Petr. Pair. fr. 6) recte Iallius Bassus, sub quo vide. Gr.

154 p. AELivs brvtt [ iv s ] lvcianv s , ό λαμπρότατος, proconsul Lyciae [et Pamphyliae], publice honoratus Attaleae Pamphyliae IGR 3, 776. Gr. — L. AELIVS CAESAR

V id e

L. CEIONIVS COMMODVS.

155 T. Aelius Carpus, Augusti libertus, procurator (rationis patrimoni ut vide­ tur) provinciae Lyciae I I I 14179 I Pataris positus ab Aelia Cale uxore. St. 156 Ael(ius) Casinus Atianus, vir perfectissimus, praeses provinciae Ponti a. 279 miliarii prope Sinopen rep. Amer. Journ. arch. 1905, 329 (melius 157

1906, 433). Amer. Journ. phil. 1906, 449. St. se x . A E L ivs CATVs, consul a. 4 p. C. — In consulatu: Sex. Aelius Q. f. L. n. Catus fasti CapitoUni P p. 29. ΣέΕτος Αιμίλιος K. υί. Κάτος Dio ind. 1. 55. Sex. Ael. Cat. Not. d. sc. 1902, 268,1. Sex. Aelius P p. 68 = X I V 2801 fasti Gabini (min. X I) . V I 33 544. Cassiod. chron. (Chron. min. 2, 136). .. Aelius Catus X I 1421 v. 52 = D. 140. Aelius Catus Veil. 2, 103, 3 . . . Aelius P p. 243 (kal. Am item ). X 893. Catulus chronogr. a. 354. fasti Ital. (cf. Chron. min. 3, 501). Q. f. L. n. fasti Capitol., Q. f. Dio 1.1. Q. Aelii L. f. Tuberonis iuris consulti filium fuisse probabiliter coniecit Cichorius Röm. Stud. 226 sq.; idem suspicatur Varronem logistoricorum librum, qui inscribitur ‘Catus de liberis educandis’, patri Cati nostri tunc ipsum nati dedicavisse. Consul primo semestri a. p. C. 4 cum C. Sentio Saturnino v. supra. Hi consules legem tulerunt de manumissionibus Aeliam Sentiam, quae citatur apud Gaium passim, Ulpian. reg. 1,11 —15; 7, 4, Dosith. 16, collât. 16, 2, 5, dig. 40, 9, 32 cet. (cf. Leonhard R E 12, 2321). Idem videtur

Αϊλιος Κάτος, qui quinquaginta milia Getarum e regionibus Transdanuvianis in Thraciam traduxit Strabo 7, 303; minus recte Premerstein Jahresh. 1 B. 157 hunc Aelium Catum diversum putavit a consule a. 4 (aptius Mommsen R. g.2 132. Ritterling R E 12, 1238) neque merito pro nomine lectionis corruptae Λούκιος Γάιος Dio 54, 20, 3 substituit Λούκιος Κάτος (cf. Ritterling 1.1. 1229, cuius lectio Λούκιος Τάριος mihi probatur). Pater fortasse Aeliarum Catellae et Paetinae. Gr.

158 159 160 161

162

A E L ivs CELSVS,

senator a Septimio Severo sine causae dictione occisus

vit. Sev. 13, 2, pater fortasse Aeliae Celsinillae consularis feminae. Gr. A E L ivs c e s e t t i a n v s , praefectus urbi a. 275 vita Tac. 7, 2; nomen fictum videtur. Gr. Aelius Cladeus, a memoria et cubiculo Aug(usti), V I 8616 — D. 1672. Sine dubio libertus Augusti (Hadriani vel Antonini Pii). Si. a e l ( i v s ) c o e r a n v s . Sic t. Ephesius, Forsch. Ephes. 2,125, 26; Coeranus Dio. Natione Aegyptius Dio exc. 76, 5, 5. A libellis imperatorum Severi et Caracallae (την έ£ή[γησι]ν των αξιωμάτων πεπισ[τευμένος]) tit. Propter Plautiani affectatam amicitiam in insulam relegatus (a. 205), septem annis post revocatus, primus (quod non plane convenit) omnium Aegyptio­ rum in senatum adlectus statim consul factus est Dio 76, 5, 3—5, cf. 51, 17, 3; 77, 3, 3. St. p. A E L ivs c o e r a n v s . Titulus ei positus a decurionibus Tiburtibus X I V 3586 — D. 1158 (1). Nominatur in actis fratrum Arvalium V I 2086 ( = D . 5041) (2). 2103 (3). 37 165, 15 (4). 39 443 1 23 (5). Tria nomina t. 1. 2 ( I I 10). 3 (a 10). 4. 5; additur iun(ior) t. 3 (b 9 ); Aelius Coeranus t. 2 ( I I 7. & 11.12). Quaestor, tribunus plebei kandi-

datus, praetor urbanus, iuridicus per Flaminiam et Umbriam, legatus legionis V III Augustae, proconsul provinciae Macedoniae, consul, frater Arvalis /. 1; in collegio adfuit a. 213 t. 2, 214 1. 3, 239 t. 4, 240 t. 5. Curator civitatium Antiatium et Aquinatium, patronus et flamen Dialis Tibure, IIII vir iure dicundo (nisi subest IIII vir viarum curandarum) 1.1. Filius sine dubio eius qui praecedit. Alteruter idem videtur ac P. Luplus (?) {fortasse scr. Publius) Aelius Coeranus fistula aquaria urbana X V 7487. St. 163 Ael(ius) Constans, procurator imperatoris Commodi a. 191 vel 192 (propter praenomen L. Commodi) Daciae Porolissensis ut videtur; decurio­ natu coloniae Napocensis honoratus I I I 865. St. 164 Aelius Corduenus v. Pesc. Nigri 4, 4 (epistula ficta). St. 165 P. Aelius Crispinus, procurator (Mauretaniae Tingitanae) sub Marco (vix Caracalla) t. Volubilitanus V I I I 21 826.

St.

166 P. Aelius D a---- , [proc.] rationis [----- hereditajtium sub Marco et Vero ut videtur V I 31 313.

St.

167 T. Aelius Decrianus, procurator Aug. Mauretaniae Caesariensis milliaria Mauretaniae Caesariensis V I I I 10 432 (1). 10 436 (2). 10 461— 10 463 (3)— (5). 10465(6). 10468(7). 10469(8). 22623 (9). 22626(10). 22628 (11), sub Macrino t . l l et fortasse 10, sub (Elagabalo et) sub Severo Alexandro 1.1—9. Vir perfectissimus 1.1. St.

168

a e [ l ( i v s )] d io d o t v s , clarissimus vir, heres centurionis cuiusdam legionis II adiutricis, cui titulum sepulcralem posuit Aquinci I I I 3571. Idem videtur Aelius Diodotus, praetor (tutelaris), cui rescripserunt Severus et Antoni-

nus fragm. Vat. 159. 246 (his locis nomen integrum). 206 (?). 211. 215. Gr. —

I I I 5874, v. infra sub Dionysio. DiONYSivs v. L. Aelius Helvius Dionysius.

[a e l i v s ?] [d i o ] n y s i v s

— L. a e l i v s

169 Aelius Dionysius, grammaticus Halicarnassius, scripsit Αττικών ονομάτων libros quinque, quos Scymno cuidam dedicavit Photius 152. 153, floruit sub Hadriano, e posteris Dionysii Halicarnassii rhetoris, qui scripsit antiquitates Romanas Suid. s. Διονύσιος d. Fragmenta collegit E. Schwabe Aelii Dionysii et Pausaniae atticistarum, 1890. Adde Diels Herrn. 26, 243 sqq. Wentzel ib. 30, 367 sqq. Diversus videtur a Dionysio Halicarnassio sophista musico aequali, cf. Cohn R E 5, 987 sqq. Nescio quo modo coniunctus cum Aelio Dionysio philosopho a Museo Bull. hell. 1880, 405, 21, tit. sepulcralis Halicarnassius. St. 170 P. Aelius Dionysius (signo) Palladius, perfectissimus vir, rationalis, pater Vetteniae Sabinillae virginis Vestalis V I 1587 = D. 1446 fortasse etiam

L. Aeli Helvi Dionysi praefecti urbi a. 301—2, avus (?) P. Helvi Aeli Dionysi (cf. n. 188).

St.

171 Aelius Egrilius Euaretus, philosophus, amicus Salvi luliani; Aelia Timoclia uxor t. Rhenanus X I I I 8159 == D. 7776. St. 172 Aelius Faustinus, epistrategus Thebaidis a. 159 pap. Gr., quamed. S. de Ricci Compt. rend . 1905 p. 161 sq. = Wilcken Chrest. n. 28. St. — a e l i v s FAVSTiNVs (V I 37118) v. supra sub Acilio Faustino. 173 Aelius Faustus, vir egregius, epistrategus (Heptanomiae) ducenarius a. 267 P. Oxy. 17, 2130. St. 174 T. Aelius Faustus signo Macarius, procurator ut videtur ad oleum inter a. 176 et 180, V I 34001 = D. 9022. St. 175 Aelius Festus Aphthonius, vir perfectissimus, scripsit de metris: Aelii Festi Apthonii v. p. de metris omnibus explicit 1. IIII in subscrip­ tione l. I I I I Marii Victorini, qui Aphthonium epitomavit GL 6, 173, 32. Cf. Goetz R E 1, 2800, 2. Schanz 4, P , 152. W. 176 Aelius Florianus, perfectissimus vir, praefectus vigilum intra annos 226 et 244 V I 266. St.

177 P. Aelius Florus, Augusti libertus, qui procuravit in ratione hereditatium ad leges praediorum V I 8432 = D. 1526. St. — (Aelius) Galenus. 178 Aelius Gallus. Pomponio Secundo oblectabatur Aelii Galli amicitia, qui punito Seiano in hortos Pomponii quasi fidissimum ad subsidium perfugisset Tac. a. 5, 8. Parentela sine dubio coniunctus cum Seiano, filius certe non fuit.

St. 179 M. (?) Aelius Gallus (praenomen exhibet Galen. 13, 179, si quidem hic intellegitur), ex equestri ordine Plin. n. h. 6, 160, praefectus Aegypti Strabo 2,118; 17, 806, cf. 816; Dio 53, 29. Eo duce expeditio facta est in

28

AELIVS

AELIVS

Arabiam quae appellatur Eudaemon Strabo 2 , 118; 16,780—782.819. 820. Plin. I. c. Dio I. c. Ios. ant. 15, 317, cf. Mon. Âne. c. 26. Hor. c. 1, 29, 1—4, anno fere a. C. 25—24 Dio I. c. Ios. ant. 15, 317, cf. 299. Arte medica imbutus multos in Arabia milites sanavit remedio contra viperarum morsum adhibito, quod ex Arabia reversus Augusto praebuit Galen. 14, 189. 203, cf. 114. 158. 170 sq. Idem igitur est Aelius Gallus, cuius medicamenta affert Galen. 12, 625. 738; 13, 885 (?). 14, 161, idemque Gallus ib. 12, 874; 13, 28. 29. 77. 138. 202. 310. 472. 550. 556. 838; 14, 159. Dioscorid. 3, 6 p. 346 Sp., ad quem Antipater epistulas dedit, Cael. Aurelian, morbor. chron. 2,13 p. 172 H., cf. 187, Aelius Galen. 12, 730. Amicus Strabonis 2, 118, cf. 17, 816. L. Aelium Seianum ab eo ad­ optatum esse ex nomine Aeli Galli ( eius qui praecedit) suspicari possis. N um ad eum referendus sit tit. IG 3, 577 G. Aelio Gallo positus vehementer dubito. St. 180 p . A E L ivs g e m e ( l ) l v s , v ir c la r issim u s, t. Apulensis I I I 1006; fortasse pater Aeliae Gemellinae. Gr. 181 Aelius Gordianus, Gordiani imperatoris . . . . (nescio quid), vir insignis, in consilio Severi Alexandri vita Alex. 68, 1. St.

182

A E L ivs g r a c i l i s , M. f. Gal(eria), quaestor, legatus Augusti (legi­ onis ut videtur), patronus Dertosanorum, qui ei posuerunt titulum Eph. ep. 9, 385; probabiliter origine Dertosanus. Idem Aelius Gracilis, legatus (Aug. pro pr.) provinciae Belgicae eodem tempore quo L. Antistius Vetus cos. a. 55 exercitui Germaniae superioris praefuit, i. e. a. μ.

55 et 56 Tac. a. 13, 53 (sub a. 58).

Gr.

— Cn. Pompeius Homullus Aelius Gracilis Cassianus Longinus. 183 Aelius Hadrianus, patruus magnus Hadriani imperatoris v. Hadr. 2, 4. St.

184

P.

AELIVS

HADRIANVS

=

IMP.

CAESAR

TRAIANVS

HADRIANVS

AVG.

Tituli ei nondum imperatori positi ab Atheniensibus archonti a. 112 I I I 550 = IG 3, 464 = D. 308(1), a Coronensibus IG 7, 2879 (2). P. Aelius Hadrianus, P. f., Sergia t . l ; P. Aelius Hadrianus Dio exc. 68, 33,1. t. 2. V I 2016 — X I V 2242. IG 3, 1096. P. praenomen ei fuisse nomina quoque libertorum indicant. Filius Aeli Hadriani Afri Italicensis et Domitiae Paulinae Gaditanae v. Hadr. 1, 2, cf. Dio exc. 69, 3, 1. Epit. de Caes. 14,1. Consobrinus Traiani, qui postea imperavit vita 1, 4, cf. 1, 2. Viet. Caes. 13,11. Epit . I. c. Natus est d. 24 m. Ian. a. 76 vita 1, 3. fast. Philocal. et Pol. Silv. C IL P p. 255 ( ubi errore positum I X Kal. Ian, pro IX . Kal. Febr.). 256. 257, cf. V I 33 885 v. 9 sq. X I I 169, Italicae Eutrop. 8 , 6 , 1 ( = Hieron. chron. 01. 224, p. 197 H.) aut Romae vita 1, 3; ceterum Italicam patriam eius dicit Appian. Iber. 38, intellegunt vita 19,1 (cf. 3 ,1). Dio 69, 10, 1; Italica ortus Geli. 16, 3, 4, quocum convenit tribus Sergia; civis Traiani (nati Italicae Eutrop. 8,2,1, Italica orti Viet. 13,1 ) Viet. 13,11.

Dio 69, 1, 1. Appian I. c. Pater eius Adriae ortus epit., Hadria ortos maiores suos apud Italicam Scipionum temporibus resedisse Hadrianus ipse commemorat vita 1 ,1 . Decimo aetatis anno patre orbatus Ulpium Traianum praetorem tunc, qui postea imperium tenuit, et P. Acilium Attianum (male traditur Caelium Tatianum vel simile) equitem Romanum tutores habuit vita 1, 4; 2, 2; 4, 2; 9, 3. Dio 69,1,1. 2. Graecis studiis im­ butus, quinto decimo anno in patriam (Hispaniam Roma, ut videtur) rediit ac statim militiam iniit (in collegio iuvenum ni fallor) v ita l, 5; 2, 1. A Traiano abductus a patria nec multo post decemvir stlitibus iudicandis vita 2, 2 . 1.1. Praefectus feriarum Latinarum, sevir turmae equitum Romanorum 1.1. Tribunus legionis secundae adiutricis piae fidelis 1.1. Y ita 2, 2; post hoc in Moesiam inferiorem translatus extremis Domi­ tiani temporibus vita 2, 3, tribunus legionis quintae Macedonicae 1.1, tribunus legionis X X II primigeniae piae fidelis t . l , a. 97, cum hiographus narret eum Traiano a Nerva adoptato ad gratulationem exercitus missum in Germaniam superiorem translatum esse v. 2, 5; ex qua a. 98 ad Traia­ num (Agrippinae tunc temporis degentem) festinavit, ut primus excessum Nervae ei nuntiaret v. 2, 6. Quaestor imperatoris Traiani a. 101 v. 3, 1. 1.1 et comes expeditionis Dacicae v. 3, 2. 1.1, donis militaribus ab eo donatus bis 1.1 ( quod perperam interpretatus hiographus fabulose narrat eum locupletissime muneratum esse v. 3, 3). Post quaesturam ab actis senatus v. 3, 2. Tribunus plebis a. 105 v. 3, 4. 1.1. Secunda expeditione Dacica legatus legionis I Minerviae piae fidelis v. 3, 6. 1.1 eodemque tempore praetor 1.1, praetor factus est ‘sub Surano bis et Serviano iterum consulibus’ v. 3, 8 (ubi consulatus a. 102 Sura I I et Serviano I I et 107 Sura I I I et Senecione I I inter se confundi videntur et alteruter eorum certe corrupte traditur). Legatus Augusti pro praetore Pannoniae inferioris ( v. 3, 9. 1.1)%Sarmatas compressit, ob res bene gestas consul est factus vita 3, 10. Consul ( t . l ) suffectus (Dio 69, 1, 2) d. 22 m. Iun. a. 108 V I 2016 = X I V 2242, cf. V I 10229 v. 124. Septemvir epulonum, sodalis Augustalis certe a. 1121.1. Archon Athenis 1.1. Phlegon FGrHist 2 B , 257 p. 1184, XXL. Vita 19, 1. Dio 69, 16,1. IG 3, 1096, anno 112 Phlegon, vel accuratius anno Attico 112/3 potius quam 111/2, cf. Kolbe Ath. Mitt. 46,106 sq. Eo fere tempore honoratus a Coronensibus IG 7, 2879. Plotinae favore legatus expeditionis Parthicae tempore destinatus v. 4, 1, legatus Syriae certe a. 117 (sed vide infra) v. 4, 6. Dio 68, 33, 1 ; 69, 1. 2; 2, 1. Consul designatus II (nummi Hadriani imperatoris a. 117 Cohen 22 n. 251. 744. 876. 1004. 1026. Mattingly-Sydenham 2, 341, cf. P. Strack Unters, zur röm. Reichspräg. 231, 981) item favore Plotinae vivente etiamtum Traiano v. 4, 4, consul II a. 118. A Traiano adoptatus, d. 9 Aug. 117 litteras adoptionis accepit v. 4, 6; nummi a. 117 inscripti ‘adoptio’ Cohen2 n. 3—7. Mattingly-Sydenham 2, 339, 3 (t. X I I ) ; 341 sq., 22, d. 11 ex-

cessus Traiani Antiochiam ei nuntiatus est v. 4, 7. Dio 69, 2, 1 ; adoptatus est duo annos apud Traianum versatus catal. cod. astrol. Gr. 6, p. 68 ( de genitura Hadriani, nomine neglecto, scriptum post alios ab Antigono Nicaeen­ si). Dies imperii 11 Aug. a. 117 X I V 4235 = D. 318. V I 33885, 17, diem imperii commemorat, non definit tessera plumbea urbana X V p. 995, 2. Erant qui adoptionem (cf. v. 3,10 ; 4,3. 4. Viet. Caes. 13, 11. Auson. Caes. 2, 59 sq. p. 117, 8 Sch. Nummi Cohen 22, 107, 3—7 = Mattingly-Sydenham 2, 339. 341 sq.) fictam esse putarint v. 4, 10, auctoribus Plotina amore in eum incensa et Attiano Dio 69,1 ( cf. 10, 31). Viet. Caes. 13,13. Eutrop. 8, 6, 1 ; haec vera aut certe veri similia esse Dessau Festschr. f. Kiepert (1898), 85— 91 probavit, quamquam Groag Röm. Mitt. 14, 269—279; 16, 270— 272 (et eum secutus, sed tamen dubitanter, Brassloff Herrn. 49, 593) illam famam refutare conati sunt; quod in anaglyphis arcus Beneventani ad Hadriani adoptionem alludi videtur, id argumento non potest esse, quia haec anaglypha post mortem Traiani facta esse post alios Snyder Jahrb. d. Arch. Inst. 41, 94— 128 demonstravit, cf. Kornemann Kaiser Hadrian 11—21; P .G is s .l, p.21, Domaszewski Sitz.-Ber.Heidelb.1918, 6, 14. Weber Hadrian 1 sqq. Kubitschek Klio 10, 255 sq. Strack 1.1. 231, contra Pick Antike Münzen Nordgriech. 1,183, 4. Consul III a. 119. Tribunicia potestate 1 11. Aug. 117—9. Dec. 117, I I 10. Dec. 117—9. Dec. 118 cet. X X II10. Dec. 137—10. lui. 138 ( V I 998 = D. 331. Notiziario arch. 2 ,1 9 7 ; I I I 13795 = D. 8909 errore t. p. X X I I I ) . Obstant quidem tituli perpauci (V I 968 = D. 310, cf. Eph. ep. 8 p. 343 sq. tab. I I ; dipt. mil. I l l p. 875), sed frustra haec testimonia inter se conciliare conatur Mattingly Journ. Rom. Stud. 20, 82, cf. Mommsen St. R. 23, 801, 1. Imperator II a. 135 (errore iam a. 118 Not. d. sc. 1910, 64, a. 124 Ann. épigr. 1920, 121; imp. IIII miro errore in terminis riparum Tiberis a. 121 V I 1240. 31552 (== D. 5931), a. 124 Not. d. sc. 1916, 319; a. 125 Bull. tr. hist. 1921, p. CCXLV t. Thamugadensis; imp. V I I 4737, imp. VI I I 2014). Primis imperii annis nuncupatur Optimus, Germanicus, Dacicus, Parthicus, in nummis nonnullis Graecis Nerva Traianus Hadrianus. Patris patriae nomen delatum sibi statim et iterum postea distulit vita 6, 4; publice inde ab a. 128 pater patriae appellatur, cf. Euseb.-Hieronym. chron. 01. 226 p. 199 c) H .; arm. p. 220 K .; Syncell. p. 659. Chron. Pasch. 475. Oros. 7, 13, 3, in titulis et nummis tamen haud raro ante id tempus. Olympius inde ab a. 129 dictus in titulis Orientis Graeci. Mortuus est apud Baias vita 25, 6; vita P ii 5, 1. Viet. 14, 12, d. 10 Iui. a. 138 vita 25, 6, annos natus LXII (libri LXXII), menses V dies XVII (natus scilicet d. 24. Ian. a. 76, v. supra); annos LX II menses V dies XIX Dio 69, 23,1 minus accurate vita 25,11; annos LX II epit. de Caes. 14,12, annos circiter LX1II Antigonus l. c. Imperavit annis XXI, mensibus XI vita 25,11; annos XX et menses XI Dio 69,23,1 ; et menses X dies XXIX

Eutrop. 8, 7, 3; et menses X dies XXVIII Chryseros apud Theophil. ad Autolyc. 3, 27 C (Migne Gr. 6, 1164). Clemens Alex. Strom. 1, 21, 144, 4 p. 89 St. Chronogr. a 354, p. 138 M.

Conscripsit praeter alia sermones et versus Latinos, epigrammata Graeca, libros vitae suae; fragmenta collegit H. Peter Eist. R. fr. p. 324 sq; Hist. R. rei. 2, 117 sq., cf. p. C L X X V II—C L X X V III. Schanz 33, 6— 9. v. Rohden R E 1, 493— 495.

Uxor Vibia Sabina, filii per adoptionem L. Ceionius Commodus = L. Aelius Caesar, T. Aurelius Fulvus Boionius Arrius Antoninus = Imp. Caesar T. Aelius Hadrianus Antoninus Aug. Pius. St. 185 p. AELivs h a d r i a n v s a f e r . Praenomen cum tribu innotuit ex titulo filii I I I 550. Aelius Hadrianus cognomento Afer vita Hadr. 1,2. Hadrianus Afer Dio exc. 69, 3,1. Aelius Adrianus epit. de Caes. 14,1. Italica oriundus vita Hadr. 1,1, unde tribu Sergia (v. sub filio); e posteris (Aelii)Marullini ib. 1 ,2 /praetorius Dio 1.1. (Zon. 11,23) ; mortuus, cum filius decimum aetatis annum ageret, i. e. intra d. 24 m. Ian. a. 85 et d. 24 m. Ian. a. 86, vita Hadr. 1, 4, aetatis anno quadragesimo epistula quae dicitur Hadriani Aug. ad Antoninum Pium data P. Pay. 19. Uxor Domitia Paulina, liberi P. Aelius Hadrianus, qui postea imperavit, natus a. p. C. 76, et (Aelia) Domitia Paulina v. Hadr. 1, 2. 3. Consobrinus Traiani v. Hadr. I. I. (haud accurate ib. 1, 4 dicitur Traianus consobrinus Hadriani Aug.). epit. 14, 1; contra Hadrianus Aug. dicitur filius consobrinae Traiani Eutr. 8, 6, 1 ( inde Hieron. chron. 01. 224 p. 197 b H.), cf. Dio-Xiph. 69,1,1.

Gr.

— IMPERATOR CAESAR T. AELIVS HADRIANVS ANTON IN VS AVGVSTVS PIVS = T. AVRELIVS FVLVVS BOIONIVS ARRIVS ANTONINVS.

186 Aelius Harpocratio rhetor Graecus, cuius scripta rhetorica enumerat Suidas s. v. Άρποκρατίιυν; utrum Harpocrationes quidam ibidem et alibi memorati (in quibus Harpocratio grammaticus Graecus auditus a Vero vita Veri 2, 5) Udem putandi sint necne, adhuc in dubio manet. Cf. Radermacher R E 7, 2411 sq., n. 3; H. Schultz ib. 2414, 26 sqq. TTo. Αιλιος Άρποκρατίυυν ό καί ΤΤρόκλος in t. Perinthio CIG 2024 (cf. IG 12, 7, *5) vix idem. W. 187 Aelius Heliodorus ό κράτιστος, t. Thessalonicenses Arch, epigr. Mitt. 17, 118 (cf. notam Mommseni) = Ath. M itt. 22, 224 (1) ; Αλήθεια (Saloniki 23. sept. 1906) (2). Pater Aeli Baebi Heliodori t. 2. Thessalonice colonia dicta ( t . l ) non ante Decium [Mommsen]. St. 188 L. A E L ivs H ELVivs D iO N Y S ivs. T itu li: urbani V I 1673 (cf. 31901 a) = D. 1211 ei positus a collegio fabrorum tignuariorum (1), V I 255. 256 — D.621. 622 ab ipso dedicati genio Iovii Aug. (2) item genio Herculei Aug. (3 ); memoratur in titulis urbano V I 773 — D. 626 (4), Maxulitano V I I I 12459 (5), Vagensi V I I I 14401 = Cagnat-Merlin Inscr. lat.d'Afr. 441 (6), Thuggensi V I I I 26562 = Cagnat-Merlin 531 (7).

L. Aelius Helvius Dionysius t . l . L. Aelius Dionysius t. 4. 5. Aelius Dionysius t. 2. 3. fragm. Vat. 41. chronogr. a. 354 ; nomina plus minus plena fuerunt t. 6. 7. — Filius videtur P. Aelii Dionysii (n. 170). Clarissimus vir 1.1—4. 6. fragm. Vat. 1.1. Pontifex dei Solis 1.1. Curator operum publicorum 1.1 Diocletiano et Maximiano regnantibus t. 2, item t. 3, ubi officium non enuntiatur. Curator aquarum et Miniciae 1.1 non post a. 293 t. 4. Corrector utriusque Italiae, praeses Syriae Coeles, iudex sacrarum cognitionum totius Orientis 1.1. Proconsul provinciae Africae t.6 a. 298 t.7 d. 15 m. Mart. a. 298 fragm. Vat. 41 (officio non posito), procos, p. A. IIII t. 5; Africam rexisse videtur ab a. 296 usque ad a. 300 (cf. quae exposuit Poinssot Nouv. arch. d. miss, scient. 21 , 16. Mém. soc. ant. France 1924, 264 sq.). Amicus Diocletiani et Maximiani Augustorum fragm. Vat. 1.1. Praefectus urbi a. 301—302 chronogr. a. 354 (Chron. min. 1, 66). Nomina eius erasa t. 6. 7.

P. Helvium Aelium Dionysium consularem virum, correctorem Cam­ paniae, cuius uxori Fulviae Augurinianae positus est t. Formianus X 6084 = D. 1212, ab hoc diversum putant Mommsen, Dessau alii, eundem Premerstein R E 4, 1653.

Gr.

— p. A E L ivs -HELVivs D iO N Y S ivs V. sub eo qui praecedit. 189 Aelius Herodianus, grammaticus, Apollonii Dyscoli Alexandrini filius. Plena nomina exhibet inscriptio operis eius περί μονήρους λέΗεως (ed. Lentz Gramm. Gr. 3 ,2 ,2 , 908) et inscriptio fragmenti περί άκλίτων ρημάτων (ib. p. 782); ceterum Herodianus. Alexandriae a patre educatus patriam reliquit, Eomam profectus ab imperatore M. Aurelio in amicitiam re­ ceptus est. Quo auctore de prosodia scripsit; prosodiam catholicam imperatori dedicavit vita Herodiani (vitas eius habemus duas, quarum altera edita est Gramm. Gr. 2, 3 p. X I sq., altera ib. 3, 1 p. V I = 1, 3 [1901] p. 129; accedit epistula Constantini Lascaris ib. 3, 1 p. V I et vita Herodiani apud Suidam). Puteolis convivium scripsit Steph. Byz. p. 230,20 M . Artium minutissimus sciscitator Amm. Mare. 22, 16,16. Om­ nino cf. de vita et scriptis eius quae exposuit A. Lentz Gramm. Gr. 3, 1 p. V I I sqq. ; adde H. Schultz R E 8,959 sqq., 4. Christ-Schmid 26, 887 sq. W. 190 p . A E L ivs HiLARiANVS, consularis (ύπατικός), P. Aelii Apolloniam primi­ pilaris pater, P. Aelii Hilariani equitis Romani avus, memoratur in titulis nepotis Aphrodisiade Cariae repertis CIG 2792. 2793 = Wadd. 1617. 595; domus fortasse Aphrodisiade oriunda.

Gr.

191 P. Aelius Hilarianus, eques Romanus (ιππικός), P. Aeli Apolloniani et Tiberiae Iuliae Antoniae Letoidis filius, P. Aeli Hilariani consularis nepos tituli Aphrodisiadenses Wadd. 595. 1617.

St.

192 P. Aelius Hilarus, Augustorum libertus, qui procuravit Alexandriae ad rationes patrimonii X I V 2504 = D. 1491. St. 193 Ael(ius) Ianuarius (nomen gentilicium haudquaquam certum), pro-

curator hereditatium, procurator Chosdroenes, procurator Syriae Coeles, procurator vectigalis Illyrici, procurator provinciae Hispaniae citerioris Tarraconensis, praeses provinciae (Mauretaniae) Tingitanae, praeses provinciae Mau[retaniae Caesariensis] t. Tarraconensis I I 4135 = D. 1365. St.

194 Aelius Iacchus, procurator ludorum (επίτροπος λούδυυν), maritus Baburae Lucullae t. Thessalonicensis ed. Duchesne et Bayet, Mission au mont Athos (1876), 44 n.62.

195

A E L ivs (? )

iVLiANVS

St.

([Α]ϊ[λ.] traditur in t. male descripto; quae post

cognomen in lapide cernuntur, restituere non ausim), d e c e m v ir s tlitib u s (ex lectione Waddingtonii), tr ib u n u s le g io n is X IIII g e m in a e t. mutilus rep. Soadae in Arabia CIG 4618 add. p. 1182 = Wadd. 2316 a — IGR 3, 1281. Gr. 196 Aelius Iulianus, praefectus vigilum V I 414 b = D. 4315 h (1). X I V 4378 t. Ostiensis (2), a. 190 t 2, non iam a. 191 1.1. St. iu d ic a n d is

197 Aelius Iulius Pro .. . . Eubulianus, ύπατ[ικών] και συνκλητικών συγ[γενής], maritus Aeliae Flaviae Egnatfiae] Capitolinae t. Nysaeus CIG I I 2944 b = Ath. Miit. 1893, 333.

I I I . saec.

St. 198 Aelius Iunius Cordus (Aelius Cordus vita Max. 12, 7, Clod. Alb. 5, 10 ubi Helius libri; ceterum Iunius Cordus vel Iunius vel Cordus), scripsit vitas

eorum imperatorum, quos obscuriores videbat, adserens se minima quae­ que persecuturum vita Macr. 1, 3 sqq. (cf.Clod. Alb. 5, 10; Max. 27, 7; Max. et Balb. 4,2) ; imperatoribus Philippis superstes fuit vita Gord. 33, 4. Citatur in vitis quae Iulii Capitolini dicuntur; fragmenta collegit Peter Hist. R. fr. p. 344 sqq. Hist. R. rei. 2, 132 sqq. Cf. Teuffel-Kroll6 § 381, 3. Sunt qui fictum eum putent, probabiliter (cf. Mommsen Ges. Sehr. 7, 342 sq. N. Baynes The Historia Augusta [1926] p.23). W. 199 L. A E L ivs lam ia. Lucius Lamia Cassiod. chron. s. a. 730 (Chron. min. 2, 135); recte igitur apud Dionem 53, 29, 1, ubi Λούκιον Αιμίλιον traditur, restituit Boissevain Λούκιον Αϊλιον.

Augustus cum ex Hispania in Italiam rediret a. 730 = 24 a. C., L. Aelium praesidem provinciae reliquit Dio 53, 29, 1, legatum sc. pro praetore Hispaniae citerioris (cf. Kornemann Hirschfeld-Festschr. 224 sq.). Astures et Cantabros perdomuit Dio 53, 29, 2. Cassiod. 1.1. Probabiliter nepos L. Lamiae a Crasso oratore irrisi, filius L. Aelii Lamiae, qui equestris ordinis princeps et postea senator fuit temporibus Ciceronis, pater L. Aelii L. f. L. n. Lamiae consulis a. p. C. 3 et Q. Aelii L. f. Lamiae I I I viri monetalis. Hic intellegendus est Lamia, cuius causam egit Asinius Pollio Sen. suas. 6, 15; nam e Senecae verbis huic

certe actioni eius pro Lamia qui interfuerunt negant eum haec dixisse (nec enim mentiri sub triumvirorum conscientia sustinebat) sed postea conposuisse plane elucet illam causam aetate triumvirum actam esse. Vel P r o s o p o g f a p h i a Imp. Horn. I

3

Me vel pater e^us L. Lamia praetorius vir, in rogo vivus crematus Vah Max. 1, 8, 12. Plin. n. h. 7, 173. Gr. 200 L. A E L ivs la m ia , consul a. 3 p. C. In consulatu: L. Aelius L. f. L. n. Lamia I 2p. 29 fastiCapitoh Λ. Αϊλιος Λ. υί. Λαμίας Dio ind. 1.55 ( cf. Boiss.). L. Aelius Lamia X 892 = D. 6393. X V 4571 = D. 8581. V I 36841 = D. 9337. L. Aelius Eph. ep. 8, 316 = D. 6387. L. Lamia I 2 p. 68 = X I V 2801 fasti Gabini (min. X I) . Val. Max. 1, 8, 11. Cassiodor. (Ghron. min. 2, 136). [L. Lami]a I 2 p.70 fasti Arv. (f. min. X IV ). Λαμία (casu gen.) Malal. 231,8 B. Λαμίου vel Λαμμία Epiphan. adv. haer. 2,22 ( cf. vol. 3, 730 Dind.). Chron. min. 1, 219. Lamia alibi. — [L. Aelius] L. f. Lam[ia] t. urbanus mwtilus V I 37058, quem Gatti probabiliter rettulit ad consulem a. 3 (1 ); L. Lamia t. serviV I 16553, si ad hunc pertinet (2) ; yvzyb t. Punica lingua conceptus Compt. rend. 1904, 553 = Clermont-Ganneau Recueil d'archéol. orient. 7, 88 — Rép. d'épigr. sém. 2 η. 662 = Lidzbarski Ephem. f. sem. Epigr. 3 p. 60 = Notiz, archeöl. 1, 39 imago 41 (3). Lamia nummi Cohen I 2, 338—340. Babelon Monn. rép. 1,113. Witters Kupferpräg. 145 n. 177—179. Grueber Coins Br. Mus. 2, 88. Mattingly Br. Mus. 1, 40. — Aelius Lamia Tac. a. 4,13. 6, 27. Λούκιος Λαμίας (traditur ταμιείαν^ Dio 58, 19, 5. Aelius Lamia restituit Ruhnken Veli. 2, 116, 3 (etiam traditur), cf. Borghesi 4, 455 sq. Aelius Hor. c. 3, 17, 1. Lamia Hor. c. 1, 26, 8. 36, 7; epist. 1, 14, 6. Genus illi decorum Tac. a. 6, 27; vetusto nobilis ab Lamo Hor. c. 3, 17, 1 facete. — L. f. L. n. fasti Capitol.: filius scilicet L. Aelii Lamiae legati Hispaniae a. 24 a. C., nepos Lamiae amici Ciceronis; frater Q. Aelii Lamiae, cf. Hor. epist. 1, 14, 6—8. III vir aere argento auro flando feriundo collegis Silio et Annio nummi aenei, v. supra (Borghesi 4, 486. 489, quem sequitur Witters l. L, recte hunc Lamiam a Q. Aelio Lamia , fratre scii, eius, diversum putat). Nummos a. 742 vel 743 cusos esse, quod voluit Witters, haud facile posuerim; nam frater Lamiae nostri ut praenomen docet minor triumviratu monetali iam paullo post a. 731 functus esse videtur. Praetor 1.1. XV vir [sacris faciundis] 1.1. Consul priore semestri a. p. C. 3 cum M. Servilio fasti Capitol., f. Gabini, X I V 4571 = D. 8581; cf. supra. Vir antiquissimi moris et priscam

gravitatem semper humanitate temperans in Germania Illyricoque et mox in Africa splendidissimis functus ministeriis non merito sed materia adipiscendi triumphalia defectus est Veli. 2, 116, 3, ex cuius verbis nequa­ quam concludendum eum Tiberii legatum in Germania a. 4— 6 fuisse: nihil obstat, quominus a. 10 et 11 Tiberio duce parti exercitus Germanici praefuerit (eum circa a. 10— 13 legatum Aug.pro pr. Pannoniae fuisse censuit Maria Marchetti Butt. com. 1912, 136 sq.). Proconsul Africae t. 3. Tac. a. 4, 13. Veil. I. L, certe ante a. 17/18, cum proconsules, qui ab hoc anno usque ad a. 23/24 Africae praefuerunt, noti sint. Ab eo vide-

tur nomen traxisse saltus Lamianus in Africa situs V I I I 25943. 26416. A Tiberio provinciae Syriae praepositus (post a. 21, quo anno Gn. Sentius Saturninus provinciae praefuit), sed in urbe retentus Tac. a. 6, 27. Dio 58,19, 5 (στρατιά traditur pro Συρία), cf. Suet. Tib . 63. Anno 23 in senatu pro Sempronio Graccho verba fecit Tac. a. 4, 13. Vivida senectus eius memoratur Tac. a. 6, 27. Praefectus urbi a. 32, successor L. Calpurnii Pisonis Dio 58, 19, 5; administrandae Suriae imagine tandem exsolutus urbi praefuit Tac. a. 6, 27 ; diem supremum obiit a. 33 exeunte, funere censorio sepultus Tac. 1.1. — P[atronus] nescio cuius civitatis 1.1. Amicus Horatii, qui ad eum scripsit c. 1, 26 et 3, 17, memorat eum amicum (Pomponii) Numidae c. 1, 36, 7, de rapto fratre insolabiliter dolentem epist. 1,14, 6sq. Asinii Pollionis oratio, quam pro Lamia edidit, Sen. suas. 6, 15, ad patrem consulis a. 3 pertinere videtur ( cf.n.199) ;

L. Lamiae filius, quocum Furius Saturninus declamavit, Sen. contr. 7, 6, 22, probabiliter non Lamia hic intellegendus est sed filius eius. Aelius Lamia nominatur ab Aerone, qui fertur, ad Hor. art. poet. 288 (2 p. 356 Keller) inter eos, qui praetextas et togatas scripserunt (cf. Hor. c. 1 ,2 6 ,8 sq.). Idem probabiliter Lamia, qui laudatur a Festo de verb. sign. ρ.181 M, (192 L.). — Horti Lamiani in Esquiliis Suet. Cal. 59. Philo leg. ad Gai. 44, 351 p. 219 R. V I 8668. Filius vel nepos fortasse [L. ?] Ael[ius Lamia ?], frater Arvalis sub Claudio, ex posteris L . Aelius Plautius Lamia Aelianus consul a. 80. Gr.

201

( l . a e l i v s l a m ia ). L. Lamiae filius, quocum Furius Saturninus decla­ mavit, Sen. contr. 7, 6, 22, non videtur L. Lamia consul a. 3 (id quod

statuit Münscher R E 7, 368), sed potius filius eius. Gr. 202 [ l .?] a e l [ i v s l a m i a ?], frater Arvalis, nominatur in actis a. inc. inter 50 et 54 V I 2034; supplementa plane incerta sunt. Gr. 203 Q. a e l iv s l a m i a . N um m i aenei cusi sub Augusto: sestertii Cohen l 2, 341. Babelon 1,112. Gruèber Coins 2, 86, 4613. Mattingly Br. Mus. 1, 35,175. Wïllers Kupferpräg. p. 141 n. 156 (1), dupondii Cohen 342. Babelon 1.1. 113. Grueber 87, 4614— 4616. Mattingly 176. Willers n. 157 (2). Q. Aelius L. f. Lamia n. 1, filius sc. L. Aelii Lamiae legati Hispaniae citerioris a. 730. Q. Aelius Lamia n. 2. — III vir aere argento auro flando feriundo n. 1. 2, anno, ut Willers censuit, 22 vel 21 a. C., certe non multo post a. 23; collegas eius C. Marcium Censorinum et T. Quinctium Crispinum Sulpicianum putat Willers p. 140 sq. 155 (assem inscriptum ab una parte . . . p]ontif. max., ab altera Q. Aelius Lamia III vir a. a. a. f. f., in campo s. c., Bahrfeldt Num. Ztschr. 1896, 14 = Grueber p. 87, hybridum esse docuit Willers p. 141). Lamiae fratrem maerentis, rapto de fratre dolentis meminit Horatius epist. 1, 14, 6 sq., scilicet Lucii (consulis a. p. C. 3) de morte Quinti. Gr. 3!

204 L. (aelivs.

lamia a elia n v s , consul a. 116 cum Sex. Carminio Vetere. In consulatu: L. Lamia Aelianus Phlego mir. 9 FGrHist. 2 , 1179, 257 (ubi tradi­ tur Λουκίου Λαμία και [superscriptum] Αίλιανου Ούέτερος/ L. Lamia Aeli(anus) V I 31149 b = D . 4833. Lamia V I 2404 = 32515 c. d. X V 23. 24. Aelianus chronogr. a. 354 p. 58 M., fasti Hydat., chron. Pasch, ib. p. 223. Velianus catal. pont, chronogr. a. 354 ib. p. 74. Aemilianus consularia liai. ib. p. 285. Proconsul (Asiae) circa a. 132 t. Clarius Jahresh. 8 , 166: επί ανθυπάτου Λαμία Αίλιανου. — Probabiliter filius L. Aelii Lamiae Plautii Aeliani consulis a. 80 et ipse dictus pleno nomine L. Aelius Lamia Plautius Aelianus; huius filius videtur .. Plautius L. [f. Aelius La]mia Silvanus [Aelianus]. Gr. 205 l . aelivs lamia plavtivs a e l ia n v s , consul suffectus a. 80. In consulatu: L. Aelius Plautius Lamia V I 32363 = D. 5049 acta Arv., L. Lamia Plautius Aelianus I I I p. 854 dipl. mil. Aelius Lamia Suet, Λουκίου Λαμίου Αίμιλιανού Dio exc. minus recte. Genus suum videtur rettulisse ad Aelios Lamias Plautiosque Aelianos et ipsos necessitudine inter se coniunctos. Maritus Domitiae Longinae Corbulonis, filiae, quam Domitianus a. 70 ei abduxit Suet. Dom. 1 cf. 10. Dio exc. 66,3, 4.

Consul suffectus a. 80 cum C. Mario Marcello Octavio Publio Cluvio Rufo mense Iunio dipt mil. datum Idibus lunis I I I p. 854, item cum Q. Aurelio Pactumeio Frontone V I 2059, melius 32 363 — D. 5049; utrum Mar­ cellus an Fronto prior Lamiae collega fuerit, parum constat. A Domitiano occisus Suet. Dom. 10; Lamiarum caede madentem Domitianum dicit luvenalis 4, 154. Huius probabiliter filius L. (Aelius) Lamia Aelianus consul a. 116. Femina quaedam de numero Lamiarum ac nominis alti (an Appi?) commemoratur Iuvenal. 6, 385 (‘in aliis [4, 154] enim Lamias nobiles dixit’ schol.) Gr. 206 ..PLAVTivs L. [f . aelivs la]mia silvanvs [a e l ia n v s ?], honoratur t. mutilo Vettonae Umbriae rep. X I 5171, in quo primi eius honores enumeran­ tur: III vir aere argento auro flando feriundo, V[I vir equitum Roma-]

norum tufrmae .., salius C]ollinus, a[b actis? Imp. Caes. Hadrjiani Aug. (cf. adnot. Bormanni). Idem videtur Lamia Silvanus ( sic scribendum pro Silano recte observavit Dessau), gener T. Aurelii Fulvi Boionii Arrii An­ tonini, qui postea imperavit, per filiam maiorem eius (Aureliam Fadillam) vita P ii 1, 7. Fadilla mortem obiit antequam pater summam rerum adeptus est; Lamiam quoque mature vita functum esse crediderim, ad summos enim honores non videtur pervenisse. Filius probabiliter L. Lamiae Aeliani cos. a. 116. Posthac Aelii Lamiae non memorantur. Gr.

207 T. Aelius Largus, T. f., eques Romanus, iuris publici et privati peritus, procurator Augusti bybliothecarum X I V 2916 t. Praenestinus. St. 208 T. Aelius Leo, procurator Augustorum X I I I 528 t. *sepulcralis Lactorae rep.

St.

209 P. Aelius Liberalis, Augusti libertus, procurator annonae Ostiensis cet. X I V 2045 = D. 1531

St.

Ael(ius) Lycinus = P. Ael. Sempro[ni]us Lycinus. 210 T. Aelius Magnus, origine Thasius, ό κράτιστος (vir egregius), ducenarius, sacerdotio in civitate (cf. H. Seyrig Bull. hell. 52, 388—390) functus t. —

Thasius ib. 45, 165 sq.

St.

211 [Ael(ius)?] M alli[anus] (nomen incertum, suppletum ex X I I 120), pro­ curator Augusti (Alpium Graiarum) X I I 102 = D. 6756 t. Aximensis. St.

212 Aelius M amertinus, ό κράτιστος, epistrategus Heptanomiae ut videtur, saec. I I vel I I I ineunte, P. Strassb. 57 ; cf. Martin P. Arch. 6, 217.

St.

213 P. Aelius Marcellus, P. f., Papiria, primipilus legionis VII geminae piae felicis, praefectus legionum VII Claudiae et I adiutricis, vir egregius t. Fulginiates X I 5215 ( = D. 2650). 5216, Apulenses I I I 7795 ( — 1180). 1181. 1182. Filius adoptivus P. Aelius Antipater Marcellus I I I 1181. St. 214 A E L ivs m a r c i a n v s , proconsul Baeticae, cui divus Pius rescripsit dig. 1,6 ,2 ~ instit. 1,8,2 = collât, leg. 3,3,1 (ubi Aurelius traditur). Or. 215 Aelius Marcianus, iuris consultus. Scripsit institutionum 1. XVI, regu­

larum *1. V, de appellationibus 1. II, publicorum iudiciorum 1. II, libros singulares de delatoribus, ad formulam hypothecariam, ad SC. Turpillianum index digest.; citantur praeterea notae ad libros Papiniani de ad­ ulteriis. Aetas scriptorum eius eo definitur, quod divi Severus et Antoninus memorantur passim; divus Severus solus libro primo de appellationibus dig. 49, 1, 7. Marciani in cod. Iust. 2, 12, 6; 4, 21, 4; 7, 21, 4 memorati videntur diversi esse. — Fragmenta collegit Lenel Palingenesia 1, 639 sqq. Cf. Jörs R E 1, 523,88. Krüger Gesch. d. Qu. u. Lit. d. r. R.2 p. 251 sq. W. 216 L. ( a ) e l i v s m a r c i a n v s , c la r issim u s v ir , nominatur in t. votivo rep. prope Tropaeum Traiani, quem posuit vilicus eius I I I 12 463. Gr.

217 P. Aelius Marcianus, P. fil., Palatina, praefectus cohortis I Augustae Bracarum, praepositus numeri Illyricorum, tribunus cohortis Aeliae ex­ peditae, praefectus alae Augustae II Thracum, praepositus alae geminae Sebastenorum, praepositus classis Syriacae et Augustae, praefectus classis Moesiaticae t. Caesareae Mauretaniae rep. V I I I 9358 = D. 2738. St. 218 t . A E L ivs m a r c i a n v s j vir co(n)s(ularis), cor(rector) Italiae Diocletiano titulum posuit Florentiae a. 287 X I 1594. Gr. 219 ( a e l i v s ) m a r v l l in v s (Maryllinus libri), primus in sua familia senator fuit, atavus imperatoris Hadriani vita Hadr. 1, 2. Gr. 220 Aelius Maurus (Helius libri), Phlegontis Hadriani (liberti) libertus citatur de Septimio Severo v. Sev. 20.

St.

221 A(e)l(ius) Maximi[ni]anus, vir perfectissimus, pater [Ae]liae Domitian(a)e V I 31 838.

St.

222 Aelius Melissus, grammaticus, aequalis Gellii, praeter alia quae scripsit complura librum composuit lde loquendi proprietate’ Gellius 18, 6; idem ab aliis grammaticis citatur, qui cognomen solum afferunt. Diversus ab eo C. Maecenas Melissus ipse quoque grammaticus. Cf. Wessner R E Suppi. 4, 8. Teuffel 3e § 352, 4; 27 § 244, 2. W.

223 Sex. Aelius Modestus, in consilio L. Helvi Agrippae proconsulis Sardiniae а. 69 X 7852 ( = D. 5947), v. 24. St. 224 P. Aelius Myro, Augusti libertus, procurator Boeotiae, honoratus a Del­ phicis t. ed. a Bourguetio De rebus Delphicis (1905), p. 35. St. 225 t . A E L ivs NAEViANVS honoratur a Felicissimo arkario t. urbano V I 9147 ; parentela coniunctus cum T. Aelio Naevio Antonio Severo clarissimo viro, fortasse filius eius infans.

— t.

A E L iv s n a e v i v s A N T O N ivs s e v e r v s

Gr. v. infra sub Naeviis.

— RUBRIVS AELIVS NEPOS.

226 Aelius Nico, architectus, cuius hymnus ad Solem versibus isopsephis com­ positus traditur t. Pergameno Ath. Mitt. 32, 357 — IG R 4, 506 ; eiusdem Niconis geometrae versus isopsephi GIG 3546, rectius Inschr. Pergam, p. 246 = IG R 4, 503. Idem sine dubio Nico geometra et architectus, pater Galeni, celeberrimi medici Pergameni Suid. s. Γαληνός (Γ 32 Adler). Galenus ipse patrem geometriae, architectonices, logices, arithmeticae, astronomiae peritissimum fuisse et grammaticae sermonisque Graeci usu calluisse asseverat (nomine nusquam posito) 5, 42 K. ( = p . 32 Marq.) ; б , 755.783 sq. K .( = p . 392 sq. 409 Helmr., Corp. med. gr. 5 ,4 ,2 ) ; 8,587 K .; 19, 40. 59 K. ( = p. 88. 116 Mueller), commemorat eum praeterea 5,17 K ; ( = p . 13 M arq.); 10, 609; 14, 608;16, 223;19,43 K. ( = p. 119 Mueller). Defunctus est filio annum agente vicesimum (a. 149) Galen. 6, 756 K. ( = p. 393 Helmr.) E x eadem familia videntur esse I(ulius) Nicodemus ό και Nico νέος Inschr. Pergam. 333. 587 = IG R 4, 504. 505 et Ael. Nico ib. 339 = IG R 4, 502, cf. Ath. Mitt. 27, 140. St.

227 Aelius Nicostratus, ό κράτιστος t. Thessalonicensis Dimitsa Makedonia p. 464 n.412; cf. Tod Annual of the Brit, school at Athens 22 (1916/8) 95, 20. Aur(elia) Marcellina uxor ut videtur ib. St.

228 L. A E L ivs ocvLATVS, consul suffectus cum Q. Gavio Attico die 30 m. Mai anni incerti, nominatur in diplomate militari, quod editores recte puto primis Vespasiani annis attribuunt I I I p. 2328e5 ( constitutionem posteriorem esse a. 71, anteriorem a. 74 opinantur editores; ad a. 73 eam refert Degrassi Riv. di filol. 3, 1925, 527 sq., fortasse recte; contra statuit Mispoulet C. R. 1914, 505 sq. tabulam scriptam esse inter a. 74 et 78). Pater videtur Oculatarum sororum (Suet. Dom. 8), v. infra n.303. Gr. — A E L ivs ONERATVS recte Caelius Honoratus, v. infra sub hoc.

229 Ael(ius) Paternianus, vir egregius, praefectus legionis II adiutrieis agens vices legati a. 283/4 I I I 3469 t. Aquincensis. St. 230 P. Aelius Peregrinus, (P. Aeli) Rasparagani regis Sarmatarum filius, maritus Attiae Procillae V 33 ( = D. 853) t. Polensis. St. 231 P. Aelius Peregrinus Rogatus. Tituli Mauretaniae Caesariensis V I I I 8485 (1). 8991 (2). 9030 (3). 9359 (4). 9360, cf. 20 942 (5). 9361, cf. p. 980 (6). 10 979 = 20 982 (7). 20 575 (8). Ann. ép. 1902, 4 (9 ); 1911, 119, cf. Carcopino Bull. tr. hist. 1919,172 (10), miliaria Mauretaniae V I I I 22 602— 4(11). 22 611(12). Bull. tr. hist. 1919, p. C C XIV (13). Nomina plena integra t. 4, P. Aelius Peregrinus t. 2. 5. 7. 10. 11. 12, Aelius Peregrinus t. 8. 9, in ceteris frustula, ---- tio Peregrino traditur t. 3. P. f., Papiria t. 4. Vir egregius t. 2. 10. Procurator Augustorum (t. 1. 2. 7. 8.10 —13, cf. 3. 6) trium t. 2. 8.10— 13 (sc. Severi et Antonini Augustorum et Getae Caesaris t. 2. 10—13) Mauretaniae t. 6, praeses (t. 4. 5. 9) provinciae Mauretaniae Caesariensis (t. 5) a. 201 t. 3. Per­ fectissimus vir, a cognitionibus Augustorum trium t. 5. St.

— (P. Aelius) Phlegon. — Aur. Ael(ius) Phoebus. — L. AELIVS PLAVTIVS LAMIA AELIANVS V. SUpra n. 205. 232 A E L iv s p o ( ? ) ___ , memoratur in frustulo male descripto prope Iconium reperto I I I 13 639, ubi v. 3 [q]uaest(or), v. 4 [l]e[g]at[us] extare videntur. Gr. — CL(a VDIVS) AELIVS POLLIO.

233 P. Ael(ius) Primianus, P. f., Quirina, ex decurione alae Thracum, praepositus vexillationi equitum Maurorum, defensor provinciae suae (scii. Mauretaniae Caesariensis), tribunus cohortis quartae Sygambrorum, primopilus, tribunus cohortis quartae vigilum t. Auziensis, dedicatus a filia ut videtur P. Aelio Primo filio prius morte praevento a. 255 V I I I 9045 = D. 2766. Incertum, num ad res ab eo gestas referendus sit tit. item Auziensis dedicatus a. 254 Iovi optimo maximo ob barbaros cesos ac fusos V I I I 20 827 = D. 3000. St.

234 Aelius Priscus, furiosus matrem occidit sub Marco et Commodo impera­ toribus dig. 1, 18, 14. St. 235 [a e l i ?]v s p r o [ c v l v s ?], legatus Augusti pro praetore Lyciae et Pam­ phyliae temporibus Antonini Pii, anno 152 ut videtur, nominatur in t. mausolei Opramoae Rhodiapolitani Heberdey Opramoas p. 5 4 — 1 GR 3, 739 X X c. 68; num recte nomina suppleverit Heberdey, incertum. Gr. 236 A E L ivs PROCVLVS, commemoratur in t. mutilo Marco et Vero Augustis a Comanensibus dedicato IGR 3, 106, fortasse legatus Aug. pr. pr. Cappa­ dociae. Gr. 237 T. Aelius Proculus, Augusti libertus a rationibus X V 5309, 23. 28 fistulae aquariae Ostienses. St.

238 Aelius Promotus, Alexandrinus, medicus, saec. p. Chr. secundi partis

prioris ut videtur ( cf. Weltmann S. B. Berl. 1908, 772 sq.), scripsit libri de medicamentis qui inscribitur όυναμερόν capita C X X X , quae exstant in cod. Tenet. Gr. 295, maxima ex parte adhuc inedita, et ιατρικά φυσικά και αντιπαθητικά, cuius libri excerpta quae exstant edidit Weltmann 1.1. p. 774 sqq., cf. Wellmann R E 1, 528,117. E. Rohde Kl. Sehr. 1, 380 sqq. Christ-Schmid 26, 911. W. 239 P. Aelius Pylades, Augusti (sc. Hadriani) libertus, pantomimus hieronica, magister L. Aurelii Pyladis V 7753 = D. 5185 t. Genuas. Fronto ad Ver. 1, 2 p. 115 N. (1, 304 H.). Nescio an idem sit Pylades histrio a Traiano amatus Dio exc. 68, 10, 2. St. 240 P. Aelius Rasparaganus, rex Roxolanorum t. Polensis V 32 = D. 852, rex Sarmatarum in t. filii P. Aeli Peregrini V 33 = D. 853. Eundem esse regem Roxolanorum, cum quo Hadrianus pacem composuit (v. Hadr. 6, 8, cf. 5 ,2 ), haudquaquam certum est, cf. Weber Hadrian 73, 253. St.

241 T. Ael(ius) Restitutus, Augustorum libertus, procurator [S]yriae Palaesti­ nae V I 8568 = D. 1482. St. 242 Ael(ius) Restutus, vir perfectissimus, agens vices praesidis pro­ vinciae Norici t Lauriacensis Der röm. Limes in Osten. 11,150, 42. St. 243 A E L ivs KOMANVS, curator aedium sacrarum et operum locorumque publi­ corum t. urbanus positus a. 210 ut videtur V I 31128. Gr. — M. Messius Rusticus Aemilius Verus Aelius Romulus Priscianus Titus (?) Proculus. 244 Aelius Rufus Januarius, vir egregius, a militiis, ad fisci advoca­ tiones ter numero promotus Thevestinam Hadrumetinam Thamugadensem, ad annonam perpetuo; flamen perpetuus, duumviralicius t. Lam baesitanus V I I I 2757. Idem mihi videtur Aelius Rufus, vir egregius, flamen perpetuus, curator rei publicae Lambaesitanorum V I I I 2661 — D. 5788. Saeculo demum I I I I ineunte, cf. Fallu de Bessert Fastes 2, p. 320 sq. St. 245 P. Aelius Rusticus. Tituli Sufetulani Cagnat et Merlin Inscr. Lat. d'Afr. n. 130 (1 ). 131 (2). Tria nomina t . l , ...... Rusticus t: 2. Curator reipublicae, egregius vir t. 1. 2. Titulos dedicat Iuliae Domnae t. 1, M. Aurelio An­ tonino Caesari a. 196 t. 2. St. 246 Aelius Sabinus, rerum scriptor de Maximo Maximini filio citatur vita Max. 32, 1. St. 247 a e l ( i v s ) s a o t e r v s , nominatur inter clarissimos viros ordinis sacerfdotum] domus Augustae Palatinae V I 2010 a 28. Eundem esse Saoterum cubicu­ larium Commodi haud ita certa coniectura post Borghesium statuit Heer Philol. Suppi. 9, 42 sq. 46 sq. St.

248 Aelius Saturninus, propter carmina famosa in Tiberium composita dam­ natus de rupe Tarpeia deiectus est a. 23 Dio-Xiph. 57, 22, 5. St.

249 . . . Aelius Saturninus, Augusti libertus, procurator castrensis, honoratus a plebe (Minturnensium) X 6005 = D. 1569. St. 250 T. Ael(ius) Saturnin(us), Augustorum libertus, pr[oc(urator) provinc(iae)] Belgicae V I 8450 = D. 1521. St. 251 [Tib]erius Aelius Sa[t]urnin[u]s Mari[nia]nus, ύπατικών συνγ[εν]ής t. Apa­ menus Ramsay Cities and Bishoprics 1, 469, 306 = IGR 4, 782. St. 252 AELivs scoRPiANVS, consul III nonas Febr. a. 276 vita Prob. 11, 5 in actis senatus fictis.

253 c.

A E L ivs s e ......... , consul suffectus c u m .......... ono a.

p. 2328, 71 = D. 9057.

254 p.

A E L ivs

Gr.

157 dipt. mil. I l l Or.

s e c v n d in v s, honoratur t. mutilo Thuggensi V I I I 26 577

;

saepius nominatur in actis fratrum Arvalium. [P. Aelius Sec]undinus t.; plena nomina in actis Arv. — Lacunam, quae in t. post nomina et vestigium litterae lectionis incertae vacat, editores sic supplere conati sunt: v(iro) [c(larissimo) consular]! vel v[iro consularji vel X[V viro s(acris) f(aciundis)] (hoc vero parum probabile videtur); fortasse restitui potest X[X viro ex s(enatus) c(onsulto) r(ei) p(ublicae) cur(andae) consularji, ita ut fuerit unus e consularibus a. 238 a senatu electis, ut Italiam contra Maximinum tuerentur. VII vir epulonum, frater Arvalis t.; adfuit in collegio fratrum Arvalium a. 219 ut videtur V I 2067 = D. 5040, a. 224 V I 2107 = D. 5048, a. 231 V I 2108, anno incerto Klio 2, 277 = V I 2109 + «37164 (fragmentum tabulae sub magisterio Secundini insculptae Hülsen Klio 1.1, parum probabiliter anno 221, Wissowa Herrn. 52, 339 fortasse recte a. 237 attribuerunt); magister a. 219 et a. incerto V. s u p r a .

Nescio an origine Thuggensis. Q. A felius?]........, qui una cum eo a Thuggensibus honoratur, fortasse filius eius. Gr. 255 L. A E L ivs SEIANVS. Tria nomina in nummis Bilbilitanis Eckhel 6, 196. Cohen l 2, 198, 97, in titulis servorum V I 6030 ( — D. 7394). 13 532 [10 769 partim suppleta], apud Dionem exc. 57,19, 5; Aelius Seianus Tac. a. 1, 24; 4,1. Veli. 2, 127, 3. Suet. Tib. 55; ceterum Seianus. Natus Volsiniis Tac. a. 4, 1; 6, 8, cf. 4, 3 (municipalis). Iuven. 10, 74. Volsiniensis est titulus X I 7285 = D. 8996, quem qui posuerunt parentes Seiani esse Cichorius Herrn. 39,461 sqq. et Gantarelli Bull. com. 1904,147 sqq. viderunt. Filius L. Sei Strabonis Tac. a. 1, 24; 4,1. Veli. 2 , 127, 3. Dio 1.1. et Cosconiae Gallittae, (Corneli) Lentuli Malug[inensis filiae] tit. Vol­ siniensis; materno genere clarissimas veteresque et insignes honoribus complexus familias Veli. l.l.\ Iunius Blaesus avunculus dicitur Seiani Tac. a. 3, 35. 72; 4, 26; fratres, consobrini, avunculus consulares Veli.; cf. quae exposuit Cichorius 1.1. 469 sq. Adoptatum fuisse ab Aelio Gallo ex nomine eius quem pro filio Seiani habuit Borghesius 4, 444 sq. coniecit, recte fortasse, quamquam Aelius Gallus filius certe Seiani non fuit. Amicus

Drusi fratris Tiberii los. ant. 18, 181 (vix recte; intellegi videtur Drusus Caesar, filius Tiberii, cf. infra). Prima iuventa C. Caesarem Augusti nepotem in orientem sectatus est Tac. a. 4 ,1 , non sine rumore M. Gavio Apicio stuprum veno dedisse ib. Dio l. c. (Iunius Blaesus avunculus Seiani conviva Apicii, cuius filia videtur Apicata Seiani, Suid. s. Άττίκιος A 3213 Adler). A Tiberio anno 14 p. C. praefectus praetorio collega Straboni patri datus Tac. a. 1, 24; 6, 8. Dio exc. 57,19, 6 et comes Drusi Caesaris Tac. I. c., patre in Aegyptum misso solus praetorianos rexit Dio l. c. intenditque vim praefecturae modicam antea dispersas cohortes in una castra conducendo Dio l. c. Tac. a. 4, 1. 2, cf. 7. Suet. Tib. 37,1. Cn. Calpurnium Pisonem reum per vana promissa elusit Tac. a. 3, 16. Magna apud Tiberium auctoritate Tac. a. 1, 24; 3, 66. 72; 4, 1. 2. 7. 19; 6, 51. Dio 57, 19, 7; 21, 3. 4. Suet. Tib. 55. Anno 20 (vel 19) a Tiberio ornamentis praetoriis honoratus Dio l. c. Druso Claudi filio socer desti­ natus, paucos ante Drusi mortem dies filiam ei despondit Tac. a. 3, 29 (cf. 4, 7. 39). Suet. Claud. 27, 1. Dio 58, 11, 5; 60, 32, 1. Drusus Caesar manus ei intendit et contra tendentis os verberavit Tac. a. 4, 3; ipse pugno Drusum cecidit Dio-Xiph. 57, 22, 1. Apicata uxore domo pulsa Liviam Drusi Caesaris in adulterium pellexit et Drusum veneno interemit a. 23 Tac. a. 4, 3. 8. 10. 11 (cf. Plin. n. h. 29, 20). Suet. Tib. 62, 1. Dio 57, 22, 2 (Zonar. 11, 2 ); 58,11, 6. Anno 25 matrimonium Liviae a Tiberio frustra petiit Tac. a. 4, 39. 40, Cremutium Cordum Satrio Secundo con­ giarium dedit Sen. ad Marciam de consol. 22, 4. Pio 57, 24, 2. Tac. a. 4, 34. Tiberio auctor fuit, ut procul Roma vitam degeret Tac. a. 4, 41. 57; imperatorem urbe excedentem comitatus Tac. a. 4, 58. 59. Aucta inde potentia eius et adulatio omnium ordinum Tac. a. 4, 68. 70. 74; 6, 8. Suet. Tib. 65,1. Dio 58,1 —6. Sen. I. c. 22, 4. Infestus Germanici uxori et filiis insidias nexuit Tac. a. 1, 69; 4 ,1 2 .1 5 .1 7 . 39. 54. 59. 60.67. Suet. Tib. 55. 61, 1. Dio exc. 58, 3, 8. Zonar. 1.1. Tiberius Iuliam Drusi Cae­ saris filiam ei in matrimonium promisit Zonar. 11, 2 (qui tamen minus accurate κηδεστήν eum dicit eodem modo quo Tac. 5, 6; 6, 8 generum; cf. τής μελλονύμφου Dio 58, 7, 5), cf. Suet. Tib. 65, 1. Consul a. 31 cum Tiberio V nummi. V I 10231 = D. 6044 (v. infra). Tac. 6, 8. Suet. Tib. 65,1. Dio 57,20,2 ; 5 8 ,4 ,3 ; 6,2 ; 8, 3. fasti ( nomen omissum X 1233. X I V 4533) usque ad V I I I id. M a ia sX IV 4533. Consul designatus cum Tiberio in quinquennium Dio 58, 4, 4. Sacerdotiis una cum filio ornatus potestatem proconsularem accepit Dio 58, 7, 4. 5 ; 8, 1. Coniuratione quam contra Tiberium inierat per Antoniam Drusi detecta (los. ant.18, 181. 182. Dio-Xiph. 66, 14, 1. 2) m carcerem ductus et capitis damnatus inter­ fectus est a. 31, damnata memoria bonis publicatis (die 18 Oct. Tac. a. 6, 25. Fasti Ostienses X I V 4533 col. I I 15. I I I 12036 = D. 158) Tac. a. 5, 6— 8 .1 1 ; 6, 2. 3. 8.19. 23. 25. 30. 38. 48. Suet. Tib. 48, 2; 55. 6 1 ,1 ;

65; Cal. 12,1; Claud. 6 ,1 ; Vitell. 2,3. Ios. ant. 18,250. Philo leg. ad Gai. 6,37 p. 162 R .; 24,159.160,185 R. Dio 57, 20, 2; 58, 4— 16. 18. 19; 59, 16, 4. Val. Max. 9, 11 ext. (nomine contempto). Sen. de tranq. an. 11, 11; nat. qu. 1, 1, 3. Plin. n. h. 8,197. Plut, de amicor, mult. 7,96 C. luven. 10, 62—113, cf. V I 10213 = D. 6044 Seiani sce[lerati___] . . . inprobae comitiae, [q]uae fuerunt in Aventino, ubi [Sei]anus cos. factus est. Nomina eius erasa in nummis Eckhel I. c. Mowat Rev. num. 1901, 445, in fastis omissa sunt. Ab eo Curtius Atticus oppressus il·. 6, 10, Attalus stoicus circum­ scriptus Sen. suas. 2, 12. Inimicus Iudaeorum Philo leg. ad Gai. 24, 159. 160 p. 185 R., cf. in Place. 1, 1, 120 R. (inde Eusel·. hist. eccl. 2, 5, 7; chronic, arm. p. 211K . Hieronym. p. 176 d H. Syncell. 621). Servus eius V I 6030. Nominatur praeterea Tac. a. 4, 71; 5, 3. 4; 6, 7. 14. 29; 13, 45. Suet. Cal. 30, 2. Sen. ad Marciam de consol. 15, 3; epist. 55, 3. Plin. n. h. 7, 129. Phaedr. 3 prol. 41. Al· eo nomen traxerunt horrea Seiana V I 238. 9471. Memoratur in anonymi hist, domus Aug., quam ed. Lambros N. Έλληνομν. 1 (1904), 150 sq. (σιλανός errore). Uxor Apicata, ex qua tres liberos genuit Tac. a. 4, 3. Strabo et Capito Aeliafnus] filii et Iunilla filia X I V 4533 col. I I , qui post interitum patris ipsi quoque necati sunt X I V 4533. Dio 58,11, 5. 6, cf. Tac. a. 5, 9. St. 256 P. Ael(ius) Sempro[ni]us Lycinus. Tituli Ancyrani I I I 244 (1). 6756 ( — D. 1414) (2). 6757 (D. = 1413) (3). Dacicus I I I 7659 (4). P. Ael. Sempro[ni]us Lycinus t. 3, Ael. Lycinus 1.1. 4, P. Semp. Ael. Lycinus t. 2. Oriundus ut videtur Ancyra. Omnibus equestribus militiis functus t. 2. 3. Procurator vicesimae hereditatium per provincias Narbonensem et Aquitanicam t. 2. 3. Procurator Daciae Porolissensis t. 2. 3 (procurator Augustorum t. 4). Procurator idiologus Alexandreae t. 2. 3 ducenarius t. 3. Procurator Augustorum provinciae Syriae Palaestinae t. 2. Vir egregius 1.1. ‘Imp. Caesari M. Aurellio Antonino invicto Augusto pio felici’ (Caracallae puto) posuit 1.1. Parentela sine dubio coniunctus cum eo qui sequitur. St.

257

p . a e l ( i v s ) s e m p r o n i v s Me t r o p h a n e s , senator, honoratur a M. Aur. Musico t. Ancyrano IG R 3, 167 ; idem homo statuae honore a ffe c it ........ [συγκλητικήν, uxorem sc. Metrophanis, cuius nomen in t. periit, Journ.

Hell. st. 44, 1924, 37 n. 45.

Gr.

258 Aelius Serenianus, in consilio imperatoris Severi Alexandri vita Alex. 68, 1.

St. 259 Aelius Serenus Atheniensis, civitate donatus ut videtur ab Hadriano vel Pio, grammaticus, scripsit epitomen ex Philonis Byblii περί πόλεων (libros III) et aliam ex Philoxeni εις 'Όμηρον (librum I) Suid. s. Σερήνος. De aliis quibusdam Serenis, qui utrum ab illo diversi sint necne incertum est, cf. V. Rohden R E 1, 532, 137. ChrisUSchmid 26, 6 8 6 . W. 260 p. AELivs SEVERiANVS MAxiMVS honoratur t. Bostreno I I I 91 (1), nomir

natur in t. Perinthio I G R 1 , 794 = Jahresh. 23 B. 171, 22S ^ ei in multis miliariis 'provinciae Arabiae. P. Aelius Severianus Maximus 1.1. 2. I l l 1414943, P. Ael. Severia[nus] Max[i]mus I I I 141506, Ael. Severianus Maximus I I I 14172. 14174; nomina plus minus mutila in ceteris miliariis. Legatus Aug. pro praetore provinciae Arabiae 1.1, a. 193 Pertinace imperium obtinente miliarii I I I 1414935 = D. 5842. 1414943. 141506, item a. 194 imperante Septimio Severo I I I 13612. 14169. 14172. 14174. 14175*. 14176*; frustulum incertae aetatis I I I 13614; cf. Thomsen Die röm. Meilensteine d. Prov. Syria , Arabia u. Palästina passim. Consul designatus etiamtum legatus Arabiae 1.1, consul suffectus circa a. 194; ο λαμπρότατος ύπατικός t. 2. Severianum post consulatum legatum provinciae Thraciae fuisse viri docti e titulo 2 filio Perinthi dicato collegerunt (cf. Stein Thracia p. 39 sq.), dubito num iure; fieri potest ut oriundus fuerit Perintho. Pater P. Aelii Severiani Maximi t. 2. Gr.

261

p . a e l ( i v s ) s e v e r i a n v s m a x im v s , filius P. Aelii Severiani Maximi con sularis, honoratur a Perinthiis IGR 1, 794 = Jahresh. 23 B.171 , 118. Gr. 262 P. Aelius Severinus, vir egregius, praeses (Alpium Maritimarum)

t. positus ab ordine Cemenelensium V 7880.

St.

263 P. Ael(ius) Silvanus, P. f., Papiria, II vir et sacerdos coloniae Apulensis, egregiae memoriae vir I I I 1207. St. 264 Aelius Socraticus, procurator Augusti a. 186 (si recte lecta est anni de­ terminatio) t. Aeauptius, Catal. des ant. Êqypt. du musée du Caire vol. 18, p. 32, 9297 = IG R 1, 1325. St. 265 Aelius Sostratus* procurator (aurariarum p o t e gram provinciae Daciae Apulensis) sub Caracalla (inter a. 212 et 217) I I I 7836 (Ampelum). St. 266 Aelius Spectatus, vir egregius, subpraefectus vigilum a. 239 t. Ostiensis X I V 4397 = D. 2158. St. 267 ( a e l i v s ) s t r a b o , [Seiani] filius, fasti Ostienses X I V 4533 col. I I 16 sq. Idem ni fallor Tiberii iussu Lentulo Gaetulico gener destinatus fuerat Tac, a. 6 , 30, anno 31 una cum patre a Tiberio sacerdotio ornatus Dio 58, 7, 4 (utroque loco nomine omisso). Die 24 m. Oct. a. 31 strangulatus t. Ostiensis.

268

St.

συνκλητικός, τριβουνος, [P.] Aelii Symmachi Athenagorae et Aeliae Aristonices filius, Aeliae Leontidis consularis feminae frater t. Ephesius ineditus Aelio Symmacho Athenagorae positus ab uxore et filiis. Gr. 269 [P.] Ael(ius) Symmachus Athenagoras, pater P. Ael. Symmachi et Aeliae Leontidis, maritus Ael(iae) Aristonices t. Ephesius ineditus. St. 270 Aelius Theo, rhetor et sophista Alexandrinus, scripsit progymnasmata, quae maxima ex parte supersunt, artem rhetoricam, commentarios in p . a e l iv s

SYMMACHVS,

Xenophontem, in Isocratem, in Demosthenem, ρητορικά! υποθέσεις, quaestiones de syntaxi, aliâ Suid. s. θέων b. Cf. Christ-Schmid 26, 460 sq. 271

St. Sic I I I 10644 nomina quamquam erasa legi possunt; plus minus evanida vel mutila in aliis miliariis Pannoniae inferioris I I I 3720. 3724. 3725. 10618. 10629. 10635. 10637. 10644. 10647. 143543. Δέκκιον Τρικκιανόν Dio 78, 13, 3, ubi nomen fortasse corruptum, ceterum Τρικκιανός, Recianus vita Carae. 6, 7. Miles in exercitu Pannonico et θυρωρός (ostiarius, cf. Espérandieu ILG 1, 107 = D. 9074) legati Pannoniae Dio 78, 13, 4. Praefectus legionis secundae Parthicae A E L ivs t r i c c i a n v s .

a. 217 Caracallam in expeditionem Parthicam comitatus, conscius caedis eius vita Carae. 6, 7 (verba qui equitibus extraordinariis praeerat non ad eum, sed ad lulium Martialem spectare vidit Domaszewski Rh. Mus. 57, 507 sq.) ; etiamtum sub Macrino legioni in monte Albano tendenti prae­ fuit nimia severitate Dio 78, 13, 4; 79, 4, 3. A Macrino (in senatum adlectus) legatus in Pannoniam missus Dio 78,13, 3; legatus Augustorum pro praetore Pannoniae inferioris sub Macrino et Diadumeniano miliarii. Ab Elagabalo occisus est Dio 79,4,3 ( quae sequuntur non ad eum pertinent, cf. Boissevain in editione). St.

272 P. Aelius Trophimus, Augusti libertus, procurator provinciae Cretae a. 124 t. Ostiensis X I V 51.

273

L. A E L ivs TVBERO,

St.

duovir iure dicundo Pompeis a. 23 p. C. X 895 = D.

6394; videtur ortus esse ex gente consulari Tuberonum, fortasse filius Q. Aelii Tuberonis consulis a. 743. Gr.

274

q . A E L ivs TVBERO,

consul a. 743 = 11 a. C. cum Paullo Fabio Maximo.

In consulatu: K. Αϊλιος K. υί. Jovfitpvjv D ioind.l. 54 (cf. Boiss.). Q. Aelius Tubero in tegulis plus minus mutilis X I 6673, 23 a. b. 24. Frontin. de aq. passim . Q. Aelius X 1935 == D. 7841 d. Dio 54, 32, 3. Cassiod. (Chron. min. 2, 135). Quintus Elius Obseq. 72. Q. Tubero Mon. Anc. gr. c. 6, 3. Plin. n. h. 8, 65. Aelius Tubero I X 5289. [Q.] Aeli[us Tubero] I 2 p. 62e fasti Cuprenses (m in .V ). Tubero Gaius 1, 136; fasti. Quinti filius Dio ind. I. 54; filius probabiliter Q. Aelii Tuberonis iuris con­ sulti, frater maior Sex. Aelii Cati consulis a. 4 p. C. Idem videtur Q. Tubero XV vir sacris faciundis a. 17 a. C. V I 32323 v.152 acta lud. saec., diversus, pater videlicet eius, Q. Aelius Tubero, ad quem scripsit Dionysius Hali­ carnassius librum περί Θουκυόίόου χαρακτήρος (1. 55 cf. ad Amaeum 1, 1). Gr. 275 P. Aelius Valens (praenomen miliarii exhibent), tribunus equitum singularium a. 237 dipt. mil. Jahresh. 14, 132 sq., vir egregius, procurator Augustorum praefectus provinciae Sardiniae a. 248 miliarii Eph. ep. 8, 739. 743. 772. Idem videtur P. Val. pres. prov. Sard, (nomen imperatoris excidit) ib. 762. St.

— AELIVS VERVS V ide L. CEIONIVS COMMODVS = L. AELIVS CAESAR.

276 Ael(ius) Victorinus, vir egregius t. Viminacii rep. I l l 1649. St. 277 M. Aelius Vitalis, vir perfectissimus, praeses provinciae Sardiniae a. 282/3 X 8013. Eph. ep. 8, 757 miliarii. St. 278 T. Aelius Vitalis, Augusti libertus, subprocurator (άντεπίτροπος) vice­ simae hereditatium provinciae Lyciae t. Pataris rep. I I I 14180. St. 279 A E L ivs VLPIANVS, legatus provinciae alicuius sub Antonino Severi filio cod. Iust. 9, 51, 1.

280

A E L iv s

Gr.

xiFiDivs, praefectus aerarii sub Valeriano vita Aurei. 12 in

epistula ficta.

Gr.

281 P. Aelius Zeuxidemus Aristus [Z]eno, advocatus fisci in Phrygia, deinde provinciae Asiae, filius P. Aeli Zeuxidemi Cassiani του άσιάρχου Judeich Jahrb. Ergänz. 4, 80, 31 ( = IG R 4, 819), cf. 107, 110 ( = IG R 4, 828), pater videtur Aeli Antipatri ( supra η. 137), cf. Cichorius ib. p. 35 sg. St.

282 P. Aelius Zeuxidemus Cassianus, asiarches, pater P. Aeli Zeuxidemi Aristi [Z]enonis Judeich Jahrb. Ergänz. 4, 80, 31; 107, 110 ( = I G R 4, 819. 828).

St.

283 ( a e l ia ), quaedam de numero Lamiarum Iuvenal. 6, 385; v. n. 205. Gr. 284 Aelia, regina Bospori, uxor ut videtur Ti. Iuli Tiranae t. Panticapaeensis Latyschev inscr. Ponti Euxini 2, 29 A 8.

St.

285 Aelia Antonina, uxor Aurelii Apollonii, honorata publice ab Apolloniatibus (Pisidiae) Sterrett, The Wolfe Expedition 360, 517 (pauïlulo accuratius G. Eirschfeld Monatsber. Berl. Akad. 1879, 3 1 7 )— IGR 3, 318 ( male CIG 3970 et add. p. 1107, item Wadd. 748 = 1195). St.

286 Ael(ia) Aristonice, uxor Ael. Symmachi Athenagorae, mater P. Ael. Symmachi et Aeliae Leontidis t. Ephesius ineditus. St. 287 Aelia Baebia Heliodora, ή άΕιολογωτάτη, filia Aeli Baebi Heliodori, neptis Aeli Heliodori t. Thessalonicensis ed. in ephemeride quae appellatur Αλήθεια d. 23 sept. 1906. St. 288 a e l ia c a e c il ia p h i l i p p a , ή κρατίστη, mater Serii Augurini, qui ei posuit t. graecum suburbanum IG 14, 1346 — IG R 1, 371. Augurinum filium vel potius nepotem fuisse C. Serii Augurini consulis a. 156 puta­ verim. Gr.

289

a e l ia c a t e l l a , genere et divitiis excellens octogenaria coram Nerone saltavit Iuvenalibus a. 59 Dio-Xiph. 61, 19, 2 — Ioann. Antioch. Exc. de

virt. 2, 1 p. 183 Büttn.-W ., cf. Suet. Nero 11, 1. Filia videtur Sex. Aelii Cati consulis a. 4 p. C. Gr.

290

a e l ia c e l s i n i l l a , consularis femina, patrona perpetua, mater Celsiniani consularis viri, honoratur ab ordine coloniae Octavanorum Thuburbo

Cagnat-Merlin Inscr. lat. d'Afrique 414; fortasse filia Aelii Celsi a Septimio Severo interfecti; Celsinianus filius videtur idem ac Agrius Celsinianus. Gr.

— ( a e l ia ) d o m it ia p a v l i n a v. Domitia Paulina. 291 [Ae]lia Domitian(a), [fi]lia A[e]l(i) Maximi[ni]ani V I 31838. St. — a e l ia F l a v ia DRVSiANA v. Flavia Drusiana. 292 Aelia Flavia Egnat[ia] Capitolina, uxor Aeli Iuli Pro... Eubuliani t. Nysaeus CIG 2944 b — Ath. Mitt. 1893, 333. St. 293 Aelia Flavina, coniunx Classici procuratoris Augusti, sanctissima femina,

t. Caesariensis Mauretaniae Ann. ép. 1902, 13.

St.

294 Aelia Galla (duo nomina v. 38), Postumi coniunx Prop. 3 (4), 12. St. 295 a e l ia GEMELLiNA, Armeni Iuliani uxor, nominatur inter matronas, quae ludis saecularibus Septimii Severi a. 204 Iunonem reginam invocaverunt V I 32329; videtur filia fuisse P. Aelii Gemelli viri clarissimi.

Gr.

296

a e l ia HEGEMONis, ή κ ρ α τίσ τη , mater et avia senatorum, honorata a civitate Lydatium patria sua t. Lydis rep. T A M 2, 1, 135 = IG R 3,

297

Seiani filia, fasti Ostienses X I V 4533 col. I I 20, unde nomen eius innotuit. Desponsa Druso, Claudi, qui postea imperavit, filio, paucis diebus ante excessum Drusi Suet. Claud. 27,1. Tac. a. 3,29 (cf. 4, 7). Dio 58, 11, 5; 60, 32, 1. Strangulata post interitum patris a. 31 tit.

535.

St.

( a e l ia )

iv n il l a ,

Ostiensis. Tac. a. 5, 9.

298

St.

Le o n t i s ,

ineditus.

299

Dio 58, 11, 5.

ύπατική, [P.] Aelii Symmachi Athenagorae et Aeliae Aristonices filia, P. Aelii Symmachi viri clarissimi soror t. Ephesius a e l ia

a e l ia

l ic in ia

Gr. p e t il i[a]

........, M. Licinio Petilio Aia........., clarissimae

memoriae viro, patri posuit t. sepulcralem Aquileiae V 871. Gr. 300 Aelia Matrona, uxor Coccei Iuliani Synesii t. sepulcralis urbanus IG 14, 1347.

St

301 Ael(ia) Maximilla, uxor Aurelii Marcionis, procuratoris Augustorum t. Prymnessius Rostowzew Staatspacht 453, 258 = IG R 4, 676. Eadem Ael. Maximi... (in fine pro N videtur legendum esse /\/\), uxor procuratoris, t. positus a Trocnadibus I I I 6997 = IG R 4, 546. St. 302 Aelia Menecr[a]tilla, mater P. Mevi Saturnini Honoratiani tribuni lati­ clavii, uxor ut videtur Maevi Saturnini Honoratiani procuratoris trium Augustorum t. LambaesitanusBull. tr. hist. 1912, 351, V I. St 303 Ae l i a e ocvLATAE. Oculatae sorores virgines Vestales incesti damnatae, quibus Domitianus liberum mortis arbitrium permisit Suet. Dom. 8 cf. Philostr. v. Apoll. 7 , 6; probabiliter filiae L. Aelii Oculati consularis. Gr.

304

a e l ia o p t a t a ,

clarissima femina, M. Aurelii Fortunati viri egregii uxor

t Lambaesitanus V I I I 2665 = D. 584. Gr. 305 a e l ia PAETiNA (sic Tac. Suet., Paetina Ios.), e familia Tuberonum Tac. a. 12, 1, consulari patre Suet. Claud. 26, 2 (filia puto vel neptis Q. Aeli Tuberonis consulis a. 11 a. C, vel potius Sex. Aeli Cati filia), post Plautiam

48

AELIA

AEMILIANVS

Urgulanillam uxor (prima loseph. ant. 20, 150 errore) Claudii, qui postea imperavit Suet l. c., cf. Tac. a. 12, 2. Ex levibus offensis Claudius eam dimisit S u et Cl. 26, 2. 3. Post mortem Messalinae de ea denuo ducenda cogitavit favente maxime Narcisso Tac. a. 12, 1. 2. Suet Claud. 26, 3. Ex ea Antoniam tulit Tac. a. 12, 2. Suet Claud. 27, 1. los. I. c; bell. 2, 249.

306

307

St memoratur in t. Ephesio acephalo filiae cuiusdam Inscr. Br. M. 3, 562 (1), honoratur publice una cum M. Cla(udio) Caninio Severo consobrino t Rhodiis IG 12,1, 95 a. b — IG R 4, 1127 a .b (2 .3 ). — Αίλία ΤΤειθιάς 1 1, . . . . ΓΤειθιάς t 2. 3. Ή κρατίστη ύπατική 1 1, ή λαμπρό­ τατη] t 2. Ti. Claudii Hermiae consularis uxor 1 1, mater Ti. Claudii Dracontis consularis 1 2. 1 et filiarum trium Sosipatrae, Theonidis, tertiae, cuius nomen in t. periit t . l ; ανεψιά M. Cla(udii) Caninii Severi t 2. 3. Gr. Ae l i a

p it h ia s ,

p l a t o n i s , (Ti.) Claudii Agrippini viri clarissimi uxor, Ti. Claudii Dryantiani Antonini et Claudiae Ammianae Dryantillae mater t. Oenoan-

Ae l i a

dae rep. genealogiam Liciniae Flavillae exhibens IG R 3, 500; memoratur in t mausolei Opramoae Lyciarchae, qui dicitur θείος Αίλίας ΤΤ[λατ]ωνί5ος, γυναικός Κλαυδ[ίου Άγ]ριππείνου συνκλητικο[0] IG R 3, 739 c. 59; cf. stemma infra propositum sub Ti. Claudio Agrippino. Gr.

308

Ae l i a p r o s p e r a , clarissima femina, uxor C. Pomponii Magni legati Augustorum (Severi Antonini Getae) pr. pr. provinciae Numidiae

V I I I 2748. Bull. tr. hist 1914, 291 t. Lambaesitani.

Gr.

309 Aelia Romana, Q. Axi Aeliani uxor I I I 1423. St 310 a e l ( i a ) s a t v r n i n a , c(larissima) f(emina), Ant(onio) Tauro ducenario, marito suo, sarcophagum posuit Salonis I I I 8712 (cf. p. 1510. 2135) = Diehl ILChr 513. Christiana; initio saec. I I I I . Gr. 311 Aelia Saturnina. Tituli Sarmizegetusae rep. I I I 1625 (1). 7901 (2). Arch. Anz.1912 p.531 (3). Duo nomina t. 3, A[el.] Saturnina t 2, nomina exciderunt 1.1. Coniunx Herenni Gemellini tribuni (militum) t. 3, postea procuratoris Augustorum (trium) t. 2, agentis vices praesidis 1 1. St. — Aeria Aelia Theodora. 312 A E M iL iA N A , c(larissima) p(uella), nominatur in sigillo X V 7979; fortasse parentela coniuncta cum Fulviis Aemilianis.

313

Gr.

clarissima femina, Flavii [?Rufi]ni viri clarissimi ut videtur uxor Cagnat-Merlin Inscr. lat. d'Afr. 207 ; fortasse saec. I I I I . Gr. A E M iL iA N A ,

—

H E R E N N IA H E L V ID IA

—

[ i v l ] ia

m e [ m ] m ia

A E M I L IA N A .

[pRisjcA (?)

r v [f a ?] a e m i [ l i a n a ] f i d i a [n a ] V.

infra

sub Memmiis. —

S T E F A N IL L A

A E M I L IA N A .

—

P . M A N I L IV S

A E M ( lL I V S )

314

a e m il ia n v s ,

SW6 A E M ( lL I A N V S ) P I V S . nominatur in epistula Flavii Sabini legati Moesiae decessoris

315 316 317 318

319

—

sui ad Histrianos data Pdrvan Histria 4, p. 31 v. 13. 30. 31; errore Aemir lianum pro Aeliano scriptum esse, ut re vera intellegendus sit Ti. Plautius Silvanus Aelianus, recte puto Dessau Jahresh. 23 B. 350 statuit. Gr. AEMILIANVS dicitur consul a. 227 collega (M. Nummii Senecionis) Albini cod. Iust. 2, 4, 5. 9, 6, 4 qui alibi M. Laelius Maximus. Gr. AEMILIANVS, consul a. 259 cum Basso fasti (perperam Αίμιλιανοϋ τό γ και Βολουσιανού τό β' chron. Pasch. Chron. min. 1, 228). Gr. AEMILIANVS, consul a. 276 cum imp. Tacito X I I I 6733 = D. 7079. fasti. Gr. Aemilianus, rhetor Graecus aetate Senecae rhetoris Sm . contr. 5 (34), 25; Aemilianus rhetor, cuius pater Epitherses Tiberii aetate fuit (Plut, de def. orae. 17), fortasse idem. W. AEMILIANVS, praeses Hispaniae citerioris a. 259, commemoratur in actis Fructuosi Acta sanctor. 2, 339 ( d. 21 Ian.) = Ruinart Acta mart. (Verona 1731), p .!9 2 sq . Prudent, peristeph. 6. Filia eius Christiana. St. Aemilianus, dux sub Gallieno in Aegypto imperium sumpsit, vide sub L. Mussio Aemiliano.

— Aelius Aemilianus. —

IMP. CAESAR M. AEMILIVS AEMILIANVS AVG.

— ASELLIVS AEMILIANVS. — BARBIVS FVLVIVS AEMILIANVS. —

SEX. CAECILIVS AEMILIANVS.

— L. CALPVRNIVS FIDVS AEMILIANVS.

— Casperius Aemilianus. — L. CESTIVS GALLVS VARENIANVS LVTATIVS NATALIS AEMILIANVS.

—

c(ORNELIVS)

AEMILIANVS

CALPVRNIVS RVFILIANVS

V. infra Sub Calr

purniis.

— (Corvinius) Aemilianus. — FVLVIVS AEMILIANVS. —

L. FVLVIVS GAVIVS N [V M IS IV S ]...........AEMILIANVS.

— L. FVLVIVS GAVIVS NVMISIVS PETRONIVS AEMILIANVS. — L. FVLVIVS RVSTICVS AEMILIANVS. — GEMINIVS TVTICIVS AEMILIANVS. —

IASDIVS AEMILIANVS HONORATIANVS.

— L. IASDIVS AEMILIANVS HONORATIANVS POSTVMVS. — M. LAELIVS (FVLVIVS ?) MAXIMVS AEMILIANVS. — M. LICINIVS QVINTIANVS AEMILIANVS. — MINVCIVS HONORATVS MARCELLVS AEMILIANVS.

— L. Mussius Aemilianus. — NVMMIVS AEMILIANVS DEXTER. — L. OCTAVIVS CORNELIVS

SALVIVS

IVLIANVS

AEMILIANVS,

V. infra SUb

Salviis. P r o s o p o g r a p h i a Imp. Rom. I

4

50

AEMILIVS

— CN. PAPIRIVS AELIANVS AEMIL[lANVS] TVSCILLVS.

— Sicinius Aemilianus. — L. STEIVS AEMILIANVS.

— C. Stertinius Aemilianus. —

STRABO AEMILIANVS.

— Umbricius Aemilianus. — [Y]olussius Aemilianus. 320 A EM iLivs ( ? ) ........., proconsul (Asiae) memoratur in t. Smyrnaeo mutilo IG R 4 , 1415 (Αιμίλιου) = CIG 3211, ubi legitur Αιμιλι[ανοϋ]; saeculo

321 322

323

324 325

secundo exeunte secundum ratiocinationem Waddingtonii ( Fast. n. 160), qui cogitavit de Asellio Aemiliano . Gr. Aemilius causidicus Iuvenal. 7, 124. St. C. Aemilius (cameli vel ----- lii libri Plin., Amelio Ps. Aero), medicus Augusti ante (Antonium) Musam Plin. n. h. 19, 128. Ps. Aero Hor. epist. 1, 15, 3. St. L. a e m i l iv s ......... consul (suffectus) a. incerti cum Q. E g rilio ........ V I 30 868; collega fortasse non diversus a Q. Egrilio Plariano legato pro­ consulis Africae a. 159 ( V I I I 800. 1177). Gr. l . a e m i l i v s ........, [consul] suffectus ut videtur anni incerti saeculi se­ cundi lahentis V I I I 24138. Gr.

a e m i l i v s ......... cuius libertus M. Aimilius Placidus nominatur inter kalatores pontificum et flaminum a. 101 V I 32 445. Gr. 326 m . a e m i l i v s ........ memoratur in fragmento basis positae a. 138 V I 998,

M.

curator aedium sacrarum et operum locorumque publicorum, ut ex contextu tituli concludere licet. Non est cur titulum fictum arbitremur; immo M. Aemilius idem puto statuendus est atque M. Cutius Priscus Messius Rusti­ cus Aemilius Papus Arrius Proculus lulius Celsus, cui nomina principalia fuisse Aemilium Papum e titulo Baetico I I 1282 c perspicimus. Gr. 327 p a v l l [ v s a e m i l i v s ........?] nescio quis fortasse memoratur in t. Attico, quem edidit Graindor Bull. hell. 51, 257 (minus recte Eerm. 30, 630):

Σεμπριυνία Άτρατίνα [Λευκίου Σεμπριυνίου Άτρα]τείνου θυγάτηρ, ΤΤαύλλ[ου Αιμίλιου?........γυνή] (id quod Graindor restituit, ΤΤαυλλ[α Λ. Γελλίου ΤΤοπλικόλα γυνή], parum probabile videtur). Gr. 328 Paullus Aemilius, D. f., primus pilus bis, praefectus equitum, tribunus co­ hortis IIII praetoriae t. Campanus X 3881 = D. 2686. Idem putandus est Aemilius primipilaris, qui equitibus praefuit in expeditione Germanici a. 16 Tac. a. 2,11 et Aemilius e militaribus viris ( tribunus praetorianorum fuerit) a. 25 Tac. a. 4, 42.

SL

329 Aemilius Aelianus, Cordubensis reus factus apud Augustum absolvitur Suet. Aug. 51, 2.

330

St. Tituli Remesianae in Moesia superiore rep. Jdhresh. 12 B. 175, Cuiculitanus Bull. tr. hist. 1911, 113 = im p .

Ca e s a r

m . a e m i l iv s a e m i l ia n v s

AVG.

D. 9498. M iliarii Sardiniae Eph. ep. 8, 194, 782. X 8011 ( = D. 530), cf. 8012. Moesiae superioris I I I 8270 — D. 529, Africae V I I I 22 473. 22 508 = 10 402. Num m i apud Eckhel 7, 371 sqq. Cohen 52, 287—295, Alexandrini Vogt 1, 201; 2, I5Ö, Dacici Pick Antike Münzen Nordgriechen­ lands 1, 18, 55—5S, Viminacenses ib. 57, 179—184. Papyri Göt. 4. Oxy. 10, 1286. Ryl. 2, 340. Taü Greek Ostr. (1930) 98, 139. Imp. Caesar M. Aemilius Aemilianus pius felix invictus Aug. tituli; Imp. Caesar M. Aemilius Aemilianus pius felix Aug. pap., nummi Alex.; Imp. Caes. M. Aemil. Aemilianus Aug. vel Imp. M. Aemil. Aemilianus

p. f. Aug., Imp. Caes. Aemilianus p. f. Aug., Imp. Aemilianus p. f. Aug. ceteri nummi; Aemilius Aemilianus Viet. Caes. 31, 1, ceterum Aemili­ anus scriptores. Natione Maurus epit. de Caes. 31, 2 (31, 1 ‘creati in insula Meninge, quae nunc Girba dicitur’ ad eum pertinere iure contendit Domaszewski Daten der Scr. H. A. 14, 4); Λίβυς Zonar. 12, 21, obscurissime natus Eutr. 9, 6; contra Ioann. Antioch. Exc. de insid. 110, 60. Legatus Galli et Volusiani Augustorum provinciae Moesiae Ioann. Antioch. I. c. Epit. 31,1. Eutrop. 9, 5. Hieronym. chron. 01. 258 p. 219 f H. (lord. Rom. 285. Get. 205); Pannoniae Z os. 1, 28, 1. Illud praeferendum videtur propter lapides in Moesia repertos, sed utut res se habet, consul fuit ante imperium suffectus a. incerto. A militibus, qui eo duce fortiter contra Gothos pugnaverant, imperium ei defertur a. 253 Zos. 1, 28, 1. 2. Zonar. I. c. Viet. Caes. 31, 1. lord. Get. I. c. Contra eum Italiam ingressum Gallo et Volusiano profectis apud Interamnam (sive in Foro Flamini) a militibus suis interemptis Aemilianus ab utroque exercitu et a senatu agnitus est Viet. Caes. 31, 2. Epit. I. c. Eutrop. Hieronym. I. c. Zos. 1, 28, 2. 3. Petr. Patr. (Dio contin.) Exc. de sent. 264, 158. Zonar. 12, 21. 22. Ioann. Antioch. I. c. Cum

Valerianus a Gallo ad Aemilianum oppugnandum accitus post mortem Galli et Volusiani ab exercitu imperator factus in Italiam venisset, Aemilianus a suis apud Spoletium sive ad Pontem Sanguinarium occisus est epit. de Caes. 31, 2. Chronogr. a. 354 p. 148 M. Zos. 1, 28, 3; 29, 1. Zonar. 12, 22, morbo absumptus Viet. Caes. 31, 3 (errore). Annos vixit quadraginta septem (epit. 31, 3) vel quadraginta (Zonar. 12, 22), im­ peravit tres menses Viet. 3 1 ,3 ; accuratius dies 88 chronogr. a. 354; tertio mense extinctus Eutr. 9, 6 ( = Hieronym. I. c.); mense quarto epit. 31, 2. Ioann. Antioch.; ουπυυ τέσσαρας μήνας Ζοη. 12, 22; τριετή Syncell. 715 (manifesto errore pro τριμήνιμ^; inde a mense ferelulio vel Augusto ad Septembrem Octobremve a. 253, cf. quae exposui P. Arch. 7, 43 sq.; 8, 13. Uxor C. Cornelia Supera. Incertum num eius sit etiamtum privati fistula aquaria urbana M. Aemili Aemiliani inscripta X I 7378 = D. 528. St. — M. MESSIVS

RVSTICVS

AEMILIVS

AFER

CVTIVS

ROMVLVS

PRISCIANVS

ARRIVS PROCVLVS.

4*

331 M. Aemilius Alcima, amicus L. Aureli Galli consulis V I 1356 ( cf. 31 637) = D. 1109. St. 332 Aemilius Alexander, [praeses] prov(inciae) Thraciae, memoratur in miliario I I I 14408, in quo ex nominibus imperatoris nihil superest nisi p. f. invictfo Aug.]; quae cum ante saec. tertium non inveniantur et cippi miliarii Thraciae, saltem usque ad Philippum, graece concepti fuerint, Alexander posteriore I I I saec. parte provinciae praefuisse videtur; fortasse non fuit ante Diocletianum ( cf. Stein Thracia 71 sq.). Senatorii ordinis eum fuisse vix crediderim. — Idem fortasse Aemil. Alexan(der) in signaculo aeneo X I 6712, 27. Gr. 333 L. A EM iLivs ARCANVS honoratur t. Narbonensi X I I 4354 = D. 1064 posito post obitum eius: L. f. tribu Papiria (origineNarbonensis), tribunus militum legionis X I (sic) geminae et tribunus militum legionis I Miner-

viae item tribunus militum legionis II Augustae, omnibus honoribus in colonia sua functus, adlectus in amplissimum ordinem ab Imp. Caes. Hadriano Aug., sevir equitum Romanorum, curio, quaestor urbanus, tribunus plebis, praetor designatus. — Arcanus, quem pulcherrima iam redire N arb o ------- ad leges iubet annuosque fasces, amicus Martialis Mart. 8, 72, 3 certe cum hoc necessitudine coniunctus fuit, fortasse pater. Gr. 334 Q. Aemilius Aristides. Tituli; Sabrathensis Riv. d. Tripolitania 1, 289 (1). Ephesii Jahresh. 25 B. 47 s q .^ S E G 4, 544 (2). I I I 1419526 (3). Tria nomina 1.1 ; Aemilius Aristides t. 2 ; ........istides-L 3.

'0 κράτιστος ( = vir egregius), frater Cl(audiae) Antoniae Tatianae, quae in heroo suo uxori eius mortuae a. 204 locum sepulturae concessit t. 2, p ro cu rato r...] inter a. 208 et 211 1. 3, iuridicus per Alexandream (et Aegyptum) 1.1. St. 335 Aemilius Asper, grammaticus aetatis imperatoriae, fortasse saec. I I ; scripsit post Cornutum, ante Iulium Romanum. Confecit cum alia tum commentarium in Vergilium. Cf. Goetz R E 1, 547, 29. Teuffel 3* § 374, 1. W. 336 c. AEMiLivs b e r e [ n i ] c i a n v s m a x im [v s] honoratur t. Nemausensi sub finem mutilo X I I 3163 = D. 1168, ubi honores inverso ordine recensentur.

X vir stlitibus iudicandis, tribunus laticlavius legionis IIII Scythicae item VII geminae iterato tribunatu, quaestor urbanus, allectus inter tribunicios a divo Magno Antonino — ita dictus Antoninus Severi filius sub Elagabalo et Alexandro —, praetor supremarum, legatus pro praetore provinciae Asiae, proconsul splendidissimae provinciae Narbonensis, consul suffectus aetate sine dubio Severi Alexandri; VII vir epulonum. Gr. 337 A[emi]lius (?) Capitolinus. Papyri graecae BGU 168 ( — Mitteis Chrest. 121) (1). 291 ( — WilckenChrest. 321) (2 ) ........ υλίιυ Καπιται.. .νψ

p. 1, Ά,.ιλίψ Καπ...λ€ΐνψ p. 2, nomen restituit V. Martin Les Êpistratèges (1911) 183, 1. Epistrategus (Heptanomiae), vir egregius (όκράτιστος) a. 169/170 p. 1. 2. St. 338 L. AEMiLivs CARVS. Tituli: urbanus ei positus a C. Iulio Eruciano Crispo praefecto alae I Ulpiae Dacorum amico V I 1333 = D. 1077 (1 ); ipse posuit Io vi optimo maximo legatus (sc. legionis) Agrippinensem X I I I 8197 (2), Iovi optimo maximo conservatori legatus Arabiae Philadelphenum I I I 141491 = D. 3013 (3), legatus Daciarum Sarapidi Iovi Soli Isidi Lunae Dianae dis deabusque conservatoribus Apulensem I I I 7771 = D. 4398 (4), Silvano sancto Apulensem (ut v id e tu r).III1153 (5), Apollini Augusto Dacicum I I I 1415 (6 ); nominatur in titulis Gerasenis IG R 3, 1348 (7), Rev. bibi. 1909, 449 (ex parte iam IG R 3, 1364) (8). Referri potest ad eum fragmentum X I I I 8534, ubi nihil superest nisi L. Car[u]s. Non huc respicit fistula aquaria X V 7546 Aemiliorum Luci(us) et Karici, plumbariorum nomina exhibens, cf. quae adnotavit Dressel (minus recte V I 31633 adnot.). L. Aemilius L. f. Cam(ilia) Karus t. 1. L. Aemilius Carus t. 2—6. Αιμίλιος Κάρος t. 7. 8. Origine videtur fuisse Italicus propter tribum Camiliam. Cursum honorum usque ad legationem Cappadociae exhibet t. 1 : Xvir stlitibus iudicandis, tribunus militum legionis V IIII Hispanae aetate Hadriani, quo regnante haec legio interiit (cf. Ritterling R E 12, 1669), tribunus militum legionis

V III Augustae, quaestor Augusti, tribunus plebis, praetor, legatus legio­ nis XXX Ulpiae victricis — ad hanc legationem pertinet t. 2, ubi dicitur leg. Aug. nude —, curator viae Flaminiae 1.1. Legatus Aug. pro praetore provinciae Arabiae t. 1. 3. 7 anno 205 aerae Pompeianae ut videtur i. e. a. p. C. 142/143 t. 8, ante a. 150, quo anno L. Attidius Cornelianus pro­ vinciam obtinuit (v. infra sub Attidio); consul t. 1 (ubi consulatus ceteris honoribus praemittitur) suffectus a. inc. imperante Antonino Pio;

legatus Aug. pr. pr. censitor provinciae Lugdunensis, legatus Aug. pr. pr. provinciae Cappadociae t. 1 certe ante M. Sedatium-Severianum, qui hanc provinciam rexit usque ad annum 161 p. C. Legatus Aug. pr. pr. III Daci­ arum t. 4. 5. 6. Legatum Daciarum diversum esse a Caro hoc, sc. filium eius, posuit Ritterling 1.1. 1824 sine idonea causa: nam nihil obstat quo­ minus statuamus Carum ut rei militaris peritissimum quamvis aetate pro­ vectum a divis fratribus Daciae praepositum esse, quam defenderet ab in­ cursionibus barbarorum; quod si recte positum est, primus fuerit-necesse est qui consularis rexit hanc provinciam ad id tempus a praetoriis administra­ tam. Iure enim Premerstein Wiener Eranos (1909), 266 sq. demonstrasse videtur Carum tres Dacias rexisse inter a. 161, quo P. Furius Saturninus provinciae praefuit, et a. 164/166, quo tempore M. Claudius Fronto hac legatione functus est. — Sodalis Flavialis, XV vir sacris faciundis 1.1. Gr.

— CN. PINARIVS AEMILIVS CICATRICVLA POMPEIVS

LONGINVS V.

infra Sub

Pompeiis.

339 M. Aemilius Clodianus, egregius vir, procurator Augustorum patri­ monii regionis Leptiminensis, item privatae regionis Tripolitanae a. 211/2; tituli Theveste ei dedicati ab Oeensibus et Sabratensibus V I I I 16 542. 16 543 — Gsell Inscr. d?Algérie 3062. 3063. Ad eundem sine dubio pertinet t. acephalus V I I I 11105. St. 340 M. Aemilius Crescens, praefectus classis Germanicae piae fidelis X I I I 8198 t. Agrippinensis ah eo dedicatus. Huius fortasse Aemili Crescentis delicata V I 38972. St. 341 L· Aemilius Decius Andromachus (traditur ΑΙΜΥΛΙΟΝ et ΔΕΜΙΛΙΟΝ), procurator Augusti t. positus a Chiis CIG 2218— IG R 4, 944 bis descrip­ tus. Incertum num idem sit Andromachus, vir egregius (ό κράτιστος), dioecetes Aegypti paullo ante a. 272 P. Oxy. 10, 1264. St.

342

s e x . A EM iLivs EQVESTER, legatus Augusti pro praetore (provinciae Dalmatiae), nominatur in titulo Delminensi, quem mecum communicavit Abramic. Provinciam rexit sub Antonino Pio non ante annum 145, cum Pius in titulo dictus sit consul IIII, fortasse hoc ipso anno. Idem sine dubio Aemilius Equester ad quem (praetorem ut videtur) divus Pius re­ scripsit Ulp. Dig. 36, 4, 1, 3. Gr. 343 M. Aemilius Flaccus, q(uaestor), et Iovi custodi et Neptuno adiutori titulos dedicavit Tibure X I V 3557. 3558 = D. 3292; incertum utrum

magistratu populi Romani functus sit an quaestor fuerit Tibure.

344

m. F.

FLAVivs

ep. 8, 247.

345

iVLiANVs LATiNiANVs,

Gr.

consul suffectus a. d. . . . k. Ian. anni incerti post a. 146 ut videtur cum ........cino (?) dipl. mil. I l l p. 1995 — Vollmer L.

a e m i l iv s

fron.

...,

IB R 514.

346

Gr.

clarissimus vir, patronus Reginorum Iuliensium qui ei statuam posuerunt Eph. ep. 8, 246 t. Reginus. Ab hoc non diversus videtur Aemilius Latinianus συνκλητικός, amicus Acilii Glabrionis CIG 2979 t. Ephesius. Parentela ni fallor cum hoc coniuncta Iulia Aemilia [Gjallitta clarissima femina t. Reginus Eph.

m. A EM iLivs

Gr.

.. f .] q v i r i n ( a ) f r o n [t i n v s ] vel fr o n [to ], legatus Aug. pr. pr. provinciae Lugudunensis, consul (suffectus a. inc.) X I I I 1679 t. mutilus Lugdunensis ei positus a tribus provinciis Galliae. Fortasse idem L.

a e m [ il iv s

qui praecedit.

Gr. nominatur in laterculo clarissimorum virorum patronorum ordinis sacerdotum domus Aug(ustae) Palat(inae) loco ex­ tremo V I 2010; fuit aetate Commodi. Gr. 348 a e m i l iv s f r o n t i n v s nominatur in fistula aquaria urbana Imp. Caes. Antonini Aug. Pii facta sub cura Aemili Frontini X V 7314 — D. 8685, fortasse curator aquarum vel, ut voluit Lanciani, adiutor curatoris. Potest

347

a e m i l iv s

f r o n t in ia n v s

idem esse Αιμίλιος Φροντίνος proconsul Asiae temporibus Marci vel Commodi Apollonius ap. Eus. hist. eccl. 5 , 18, 9; cf. Waddington Fast. As. n. 155. Gr.

349

350

AEM iLivs f r o n t o , clarissimus vir. Ex sententia eius, postea Arri Anto­ nini cl. vir. rei p. Tif(ernatium) Tib(erinorum) pecunia numerata est t. Tiferni rep. X I 5939 = D. 5678. Aut iuridicus fuit aut curator civitatis.

Arrius Antoninus fortasse idem atque consul c. a. 170. Gr. L. A EM iLivs HONORATVS. Tituli Nemausenses: X I I 3164 = D. 1048(1) fortasse sepulcralis. 3165 (2) fragmentum t. gemelli; ad eundem pertinere videtur frustulum t. Nemausensis X I I 5896. L. Aemilius M. f. tribu Vol(tinia) Honoratus, origine Nemausensis, III vir capitalis, quaestor pro pr. provinciae Ponti et Bithyniae, legatus (pro­ consulis) eiusdem provinciae, aedilis plebis, praetor, praefectus frumenti

dandi ex senatus consulto, sacerdos fetialis, proconsul provinciae Cretae et Cyrenarum; hic hos honores beneficio optumi principis maturius quam per annos permitti solet, gessit t. 1 cf. 2. — Optimum principem cave pro certo habeas Traianum intellegi. — Aemilia [Ho]norata nominatur in signaculo aeneo X I 6712, 27. Gr. 351 Aemilius Iucundus, praefectus alae in Iudaea occidit a. 66 Ioseph. bell. 2, 544. Idem videtur Iucundus praefectus equitum (ίτπτάρχης) a. 66 Caesa­ reae Iudaeae ib. 191. St. 352 A E M iL ivs IVNCVS (iunctus libri). Coniuratione Paterni detecta (a. 183 ut videtur) in exilium acti sunt Aemilius Iuncus et Atilius Severus con­ sules vita Comm. 4,11 : unde luncum illo anno consulem fuisse certa ratione concludi non potest (aliter iudicat Heer Philol. Suppi. 9 , 53). Gr. 353 A EM iLivs iVNcvs, proconsul (Asiae), memoratur in t. Thyatireno IGR 4, 1275; cogitari potest de L. Aemilio lunco consule a. 127 vel de Aemilio Iunco aetatis Commodianae. — Incertum num ad Aemiliorum Iuncorum domum senatoriam pertineat Ίουγκος [ό στρατηγό]ς (?), qui memoratur in t. Attico IG 3, 70 (v. 4. 20) posito Antoni/ni P ii temporibus ut videtur ; sane id quoque dubium est, utrum hic magistratus Romanus an Atheniensis significetur. Gr. 354 Aemilius [I] uncus, procurator Augusti (provinciae Syriae) signaculum plumbeum Beryti rep. Bull. soc. ant. de Fr. 1902, 341. Pater videtur con­ sulis a. 127. Nescio qua ratione cum eo coniunctus Aemilius Iuncus primus pilus V I 32995 t. sepulcralis. St. 355 L. AEMiLivs i v n c v s , consul suffectus a. 127, honoratur titulo Attico IG 3, 622 — Dittenberger Or. gr. 587, quem publice posuerunt Tripolitani Phoe­ nices (1), memoratur in titulo Laconico IG 5 , 485 (2). Idem videtur nomi­ nari in fistula plumbea urbana X V 7379 (3). L. Aemilius Iuncus t. 3. Aemilius Iuncus 1.1. 2. In consulatu : L. Aemi­ lius Iuncus I I I p. 874 = X 7854 dipl. m il. , Aemilius Iuncus Dig. 40, 5,

56

AEMILIVS

28, 4, nuper consule Iunco Iuvenal. 15, 27 ; senatus consultum Iuncianum Dig. 40, 5, 51, 8. Πολείτης και ευεργέτης Tripolitanorum t . 1 : aut origine Tripolitanus aut ( quod magis crediderim) civitate donatus a Tripolitanis. Filius probabiliter Aemilii lunci procuratoris Augusti. Πρεσβευτής Σεβαστού και αντι­ στράτηγος 1.1, δικαιοόότης t. 2 (καθά και ό θειότατος Αύτοκράταιρ

Καισαρ Τραϊανός ‘Αδριανός Σεβαστός και Αιμίλιος Ίουγκος ό δικαιοδότης περί αυτού έπέστειλαν). Quale officium gesserit in provincia Achaia, parum liquet nec probari potest legatum fuisse proconsulis, id quod proposuit Borghesi 5, 70. Dittenberger Eph. ep. 1 p. 247 sq. demonstrare conatus est Iuncum legatum a principe ad corrigendum statum liberarum civitatium in Achaiam missum esse; contra dixit Mommsen St.-R. 23, 858, 2 monens per id tempus Achaiam fortasse provinciam imperatoris fuisse, recte ni fallor, etsi adnotavit Dittenberger Iuncum in t. 2 non πρεσβευτήν aut ηγεμόνα sed δικαιοόότην dici; res pro certo diiudicari nequit.— Consul (suffectus) d.llm .O ct. a. 127 cum Sex. (Minicio FaUstino) Iulio Severo v. supra. Incertum num idem fuerit Aemilius Iuncus proconsul Asiae IGR 4, 1275. Fortasse hic nominatur in tegulis urbanis ex figlinis Iuncianis a. 123 X V 257, item in fragmento tituli Attici IG 3, 622 a, ubi nomen [Αΐμι]λίου Ίούνκου bis posi­ tum fuit(patrisne sc. et filii?). Iuncum, qui memoratur in t. Attico IG 3, 70 aetatis Antonini P ii ut videtur, diversum a nostro putat Dittenberger pro­ babiliter. — Pater vel avus Aemilii lunci in exilium acti a. 183. Gr. 356 a e m i ( l i v s ) i v s t [v s ] (potius quam Iustfinus]), legatus (Thraciae) initio ut videtur principatus Commodi nummus Hadrianopolitanus Lischine Monpaies Grecques p . 45 η. 419 cf. Kubitschek Num. Ztschr. 4, 1911 p. 162. Stein Thracia p. 33. Gr. 357 M. Aemilius Laetus, a studiis Augusti, Silvano dicavit t. Lugdunensem X I I I 1779 = D. 1460. A d eundem videtur pertinere fragmentum Lugdu­ nense X I I I 1809 .. .lius C. [fil. Quir]in. La[---- a] stud[iis Aug.] St. 358 Q. Aemilius Laetus. Sic vita Comm. 17, 1, Aemilius Laetus Dio exc. 72, 19, 4, Laetus reliqui. Praefectus praetorio sub Commodo vita Comm. 15, 7. Pert. 4, 5; 5 ,1 . Herodian. 1,16, 5 et sub Pertinace vita Pert. 10, 8; 11, 7 (praefectus vel έπαρχος alibi). Cum Commodo in spectaculo gla­ diatorio simulata pugna certavit Dio l. c. Commodum prohibuit ne urbem incenderet vita Comm. 15, 7. Eius beneficio Didius Iulianus Com­ modi manus evasit vita Did. 6, 2, cf. 2 ,1 . Anno 191 vel 192 eo suffragante Septimius Severus ‘exercitui Germano’ (immo provinciae Pannoniae superiori) praepositus est vita Sex. 4, 4, fautor Severi vita Did. 6,2. Sub

finem anni 192 una cum Eglecto et Marcia contra Commodum coniuravit et eum interfecit d. 31 m. Decembris vita Comm. 17, 1. 2. Pert. 5, 1. Dio 72, 22. Herodian. 1, 16, 4. 5; 1, 17. Pertinaci imperium detulit vita Pert. 4, 5. 6; 5 ,1 . 2; 10, 9. Dio 73,1. 2. Herodian. 2, 1.2. Commodi

AEMILI VS

Stemma Lepidorum 1).

M. Aemilius Lepidus cos. a. 676

M\ (Aemilius Lepidus)

I M’. Aemilius Lepidus cos. a. 688

M. Aemilius Lepidus cos. a. 708. 712. III vir

L. Aemilius Paullus cos. a. 704

Q. Aemilius Lepidus cos. a. 733

Junia Paullus Aemilius Lepidus cos. a. 720

M. Aemilius Lepidus Servilia

57

1. Cornelia 2. Claudia Marcella minor 1. M. Aemilius Lepidus cos. a. 6

1. L. Aemilius Paullus cos. a. 1

Q. (Aemilius Lepidus)? Aemilia — Lepida? L. Sullae etCn. Pompei neptis ?

1. (filia) 2. Paullus Aemilius Regillus?

M’. Aemilius Lepidus cos. a. 11

Aemilia Lepida L. Caesari uxor destinata

Julia Augusti neptis L. Aemilius Paullus fr. Arv.

Aemilia Lepida Aemilia Lepida

M. Aemilius Lepidus liberi, in iis Aemilia Lepida ^‘ q u^ ^ US

AEMILIVS

M. Iunius Silanus Drusus Caesar cos. a. 19 Augusti pronepos M. Iunius Silanus cos. a. 46

D. Iunius Silanus Torquatus cos. a. 53

L. Iunius Silanus Torquatus

Iunia Lepida

Iunia Calvina.

x) cf. Münzer R im . Adelsparieien p. 282. 306 sq. 318 sq.

Iulia Drusilla Augusti proneptis

Ser. Sulpicius Galba cos. a. 33

cos. a. 742 2. Mam. Aemilius Scaurus cos. c. 21

Or.

memoriam contumeliis insectatus est Dio 73, 6, 1. 2. Neque Pertinaci fidem praestitit, sed mortem ei paravit d. 28 Mart. a. 193 vita Pert. 10, 8. 9; 11, 7. Dio 73, 6, 3; 9, 1. A Didio Iuliano occisus est vita Did. 6, 2. Dio 73, 16, 5.

St. 359 A E M i L i v s L A T iN iA N V S (Λατενιανός i.), συνκλητικός, titulum posuit Ephesi Acilio Glabrioni consulari, amico suo CIG 2979; idem videtur M. Aemilius Flavius Iulianus Latinianus clarissimus vir Eph. ep. 8, 246 (v. supra n. 344). Gr. 360 a e m [ i l i v s ] l e p i d v s nescio quis publice honoratus t. Attico IG 3, 574 ή βουλή Λέπεόον Αίμ[ίλιον]. Gr. 361 ( a e m i l i v s ) l e p i d v s . Patronum C. Aemili Lepidi [1.] Laeccae nomencla­ toris V I 6071 cf. p. 3851 Gai praenomine usum esse vix crediderim, nam Lepi­ dos nobiles Gai praenomen gerentes non novimus; probabiliter igitur coniecit Mommsen patronum liberti illius fuisse Paullum Aemilium Lepidum consulem a. 720 qui libertis suis non suum sed quodlibet aliud praenomen imposuisset. Gr.

362 .. a e m i l i v s l e p i d v s , inter testes senatus consultorum a. d. X k. Jun. a. 17 a. C. V I 32323 v. 51; fortasse idem atque Q. Aemilius Lepidus consul a. 733 = 21.

363

Gr.

consul a. 11 p. C. Memoratur in t. praefecti fabrum Pergameno I I I 398 = 7089 (1), liberti urbano V I 9859 (2), acephalo legati eius Rusguniensi V I I I 9247 (3), ubi traditur legato VE Lepidi procos. Asiae neque tamen ex omni parte certum est, num M \ Lepidi m

’.

a e m il iv s

l e p id v s

,

nomen recte restituatur. In consulatu: [M’. Aijmilius Q. f. M. n. Lepidus P p. 29 fasti Capitol., M’. Aemilius ib.p. 70 fasti Arv. (m in .X IV ), M’. Aemilius Lepidus I X 1456 = D. 3806. X I I 4333 = D. 112. X I V 2302 = D. 7462, M’. Lep(idus) I 759 = Eerzog Tesserae numm. 40, 87. M. (sic) Aemilius Lepidus P p. 72 fasti Ant. (min. X V I), M.(sic ) Αιμίλιος K. υί. Λέπώος Dio ind.1.56, Μάρκος (sic) Αιμίλιος Dio 56, 25, 2, M. (sic) Lepidus Cassiod. chr. a. 764 (Chron. min. 2, 136), ceterum Lepidus fasti. — In titulis: (Manius Aemilius) Lepi[dus] t. 2. M’. Lepidus 1.1. Apud scriptores praenomen M anii litteris perscriptum certe traditur Tac. a. 3, 22 (Manio Lepido), ceterum dicitur M. Lepidus sive Lepidus. De Taciti locis inter hunc et M. Lepidum consulem a. 6 p. C. distinguendis v. sub M. Aemilio Lepido cos. a. 6; de locis Senecae patris ad hunc relatis v. infra. Q. f. M. n. fasti Capitol., Q. f. Dio ind. I. 56. Pater aliunde ignotus, haud enim recte viri docti patrem statuerunt Q. Aemilium Lepidum consulem a. 733, quippe qui fuerit M anii filius (v. infra sub Q. Aemilio Lepido) ; pater M anii huius potest fuisse filius minor M . Lepidi triumviri, qui propter supplicium de fratre sumptum forsitan prohibitus fuerit magi­ stratum capessere. Mater eius nescio an originem repetiverit a Cornelio

Sulla dictatore et Pompeio Magno; nam sorori eius Lepidae super Aemiliorum decus L. Sulla et Cn. Pompeius proavi erant Tac. a. 3, 22. Consul a. 11 p. C. cum T. Statilio Tauro v. supra usque ad kal. Iulias fasti Capitol., fasti Arv. Augur 1.1. Anno 20 Cn. Pisoni patronus adfuit Tac. a. 3,11 ; eodem anno Lepidam sororem a Sulpicio Quirinio ream factam defendit ib. 3 , 22. A. 21 Tiberius (M’.) Lepidum et Iunium Blaesum nominavit, ex quis pro consule Africae legeretur, sed excusavit se Lepidus, cum valetudinem corporis, aetatem liberum, nubilem filiam obtenderet ib. 3,35 cf. 32. Eodem anno causam Clutorii Prisci in senatu egit ib. 3 , 50.51. A. 24 in senatu sententiam dixit ib. 4,20. A. 26/27 proconsul Asiae ib. 4, 5 6 .1.1. 3. A. 32 Cotta Messalinus de potentia (M’.) Lepidi ac L. Arruntii questus est, cum quibus ob rem pecuniariam disceptabat ib. 6, 5. A. 33 obiit ib. 6, 27. — Gravis et sapiens vir, nam pleraque ab saevis adula­ tionibus aliorum in melius flexit neque tamen temperamenti egebat, cum aequabili auctoritate et gratia aput Tiberium viguerit Tac. a. 4, 20 ; moderatio et sapientia eius ib. 6, 27. Augustus eum capacem imperii sed aspernantem dixerat ib. 4 , 13. — Liberi, nubilis filia sub a. 21 memorantur Tac. a. 3, 35; filia fortasse Aemilia Lepida , quae nupsit Ser. Sulpicio Galbae; mater huius Lepidae commemoratur nomine non posito Suet. Galba 5. — M’. Aemilius M\ f. Palatina Proculus, praefectus fabrum Lepidi huius proc[onsulis] (Asiae), t . l , filius liberti eius fuisse videtur. Manius Aemilius Lepi[di 1.] Strato rogator t. 2. — Hic nominari videtur in tegulis Lanuvina Eph. epiqr. 9, 974,2, in agro Circeiensi rep. Mél. d'arch. et dhist. 25, 203: W . Lepidi. Lepidus Neronis (Germanici filii) praeceptor Sen. contr. 2, 3,23, vir egre­ gius ib. 9 praef. 5; num recte statuerint viri docti his locis et ib. 10 praef. 3 significari M anium hunc, valde dubito, cum unico loco, ubi praenomen in codicibus servatum est (10 praef. 3), Lepidus M. audiat neque veri sit simile virum nobilissimum et summi fastigii officium praeceptoris sustinuisse. Gr. 364 ( m . a e m i l i v s ) l e p i d v s nescio quis memoratur in titulis libertorum V I 8602. 11056. 11092. Gr. 365 m . ( a e m i l i v s ) l e p i d v s nescio quis memoratur in t. X 6774 ex Pontia insula; traditur Pontio Nigrino c[os.? (a. 37)] M. Lepidus. Gr. 366 m . a e m i l i v s l e p i d v s , patronus Uxamensium, cui positus est t. I I 2820; fortasse non diversus a consule a. 6 p. C. Gr. 367 m . a e m i l i v s l e p i d v s , M. f. Q. n., aedilis curulis a. 702 = 52 ut videtur,

eodem anno interrex, praetor urbanus a. 705 = 49, proconsul Hispaniae citerioris a. 706 = 48, consul I a. 708 = 46, magister equitum Caesaris dictatoris a. 709 = 45 II a. 710 — 44, proconsul Galliae Narbonensis et Hispaniae citerioris a. 710/711, pontifex maximus inde ab a. 710 usque ad vitae finem, III vir rei publicae constituendae a. 711—718, consul

II a. 712 = 42, a. 718 = 36 a Caesare magistratu exutus vitam et ponti­ ficatum maximum retinuit, mortuus est a. 741 = 13 Dio 54 , 27, 2 vel ineunte a. 742 cf. mon. Ancyr. 2, 25 sq. = mon. Antioch, p. I l l c. 10, 5 sq. Cf. Drumann-Groebe 1 , 9—17. Uxor Iunia M. Bruti soror Veli. 2, 88, 1. App. b. c. 4, 50. Corneliam uxorem eius a. 702 = 52 commemorat Ascon. in MU. p. 38 K.-S. (38 St.), sed errasse videtur, cf. quae exposuerunt v. Rohden R E 1, 560 sq., Münzer Rom. Adelsparteien 353 sq. Liberos Lepidi a. 711 = 43 memorat Cicero Philipp. 13, 8, pueros Iuniae idem ad Brut. 1, 18, 6 (a. 710 = 44). M. Aemilius Lepidus qui sequitur filius probabiliter natu maximus. Gr.

368

. ( a e m i l i v s ) l e p i d v s , Lepidi eius, qui triumvir fuerat rei publicae constituendae, filius Iunia Bruti sorore natus Veli. 2, 88, 1, cf. Liv. per. 133. Dio 54, 15, 4, probabiliter idem atque M. Lepidi filius, quem M. An­ tonius a. 710 = 44 filiae suae despondit Dio 44, 53, 6; a. 717 — 37 An­ tonius ad Lepidum collegam Calliam libertum misit de nuptiis con­ ficiendis acturum App. b. c. 5, 93, 391, unde eas nuptias re vera confectas esse nequaquam concludere licet. A. 724 = 30 iuvenis, forma quam mente melior, interficiendi, simul in urbem revertisset, Caesaris consilia iniit, sed a Maecenate oppressus Actium missus ibique occisus est Veli. 2, 88. m

L iv .l.l. A pp.b. c.4, 50, 216 sq. Dio 54, 15, 4; coniurationem paucis attingunt Sen. de dem. 1 ,9 , 6, brev. vit. 4, 5, Suet. Aug. 19, Rutil. Namat. 1, 303. — Servilia uxor mortem sibi conscivit Veli. 2, 88, 3. Gr. 369 m . a e m i l i v s l e p i d v s , consul a. 6 p. C. In consulatu: M. Aemilius Paulli f. L. n. Lepidus P p. 29 fasti Capitol., Μ. Αιμίλιος Λ. υί. Λέτπδος Dio ind. I. 55, M. Aimilius Lepidus P p. 72 fasti Praenestini (min. X V ), M. Aemilius Lepidus I I 3695 — D. 6098, M. Aemilius Not. d. sc. 1902, 268 frustulum fastorum, Αιμίλιος Λέτπδος Dio 55, 25, 1, M. Lepidus P p. 68 fasti Gabini (min. X I). Mon. Ane. c. 17, 2; tesserae nummulariae 1752— 755 = Herzog n. 81— 84, Ann. ép. 1928,18. V I 14844. Cassiodor. (Chron. min. 2, 136) ; ceterum Lepidus fasti. — M. Lepidus in t. liberti V I 9449. — Nummi Cotiaei Phrygiae in parte adversa cum capite Tiberii et inscriptione Τιβέριος Σεβαστός, in parte aversa έτα Μάρκου Λεττίδου Κοτιαέων Babeion Coll. Waddington 5890. Mionnet 4, 271, 441 (exemplum musei Berolinensis). Imhoof-Blumer Kleinas. Münzen 1,1901,261. Br. Mus. Phrygia 163, 26. 27, cf. Münsterberg Num. Z. 1912, 97. Nummus novicius, quem ediditBorghesi 2,327, huc non pertinet, cf.WaddingtonFast.As. n. 70. — Aemilius Lepidus T ac.a.2, 48, M. Lepidus ib. 3, 32. 72 (praenomen in cod. excidit). Veli. 2,114 , 5. Sen. ep. 29,6 (cf. Hense) Dio 56,12,2, Lepidus Propert. 5,11, 63. Tac. 6, 40. Locos Taciti qui partim ad hunc, partim ad Manium Lepidum pertinent, recte distinxerunt Borghesi 5, 287 sq. et Nipperdey-Andresen ad Tac. 3, 32; fundamentum certum distinctionis praebent verba Taciti a. 3, 32, quae ad Marcum, et a. 3, 35 ; 4, 56, quae ad

M anium non possunt non referri, deinde a. 6, 27 coll, cum a. 4, 20 (K iels P I R 1 1, 20, 242/. Nomen M. Lepidi probabiliter inseruit Madvig apud Veli. 2, 125, 5, ubi nomen lacuna periit. Filius Paulli Aemilii Lepidi consulis a. 720 = 34 et Corneliae Propert. 5, 44, 63, cf. fast. Capitol., Dionis ind. I. 55. Consul a. 6 p. C. cum L. Arruntio, v. supra, ex kal. Iuliis cum L. Nonio Asprenate fasti Capitol., Praenest., Not. sc. 1902, 263. Herzog n. 83. 84.

Autumno a. 8 cum Tiberius Pannoniis subactis exercitum in hiberna redu­ xisset, omnibus copiis a Caesare praefectus est Veli. 2,444,5; a. 9 parti exer­ citus a Tiberio praepositus Dio 56,42,2. Kes bene gessit praedaque onustus pervenit ad Caesarem Veli. 2, 445, 2; ornamentis triumphalibus donatus Veli. 115, 3, cf. Dio 56, 47, 2. Fortasse primus fuit , gm legatus Augusti pro praetore provinciam Pannoniam rexit (id quod statuit Ritterling Arch, epigr. Mitt. 20, 6 sq.) ; ad hanc legationem frustulum t. Dalmatici I I I 13885 (cf.p.2328122) referre voluit Patsch supplens [Aemijlio [Le]pido.

Hispanias exercitumque in iis cum a. 14 cum imperio obtineret, in summa pace et quiete continuit Veli. 2,425, 5, legatus igitur divi Augusti et Tiberii pr. pr. Hispaniae citerioris; huic fortasse positus est t. Uxamensis I I 2820 (cf. n. 366). A. 17 Tiberius bona Aemiliae Musae Lepido,

cuius e domo videbatur, tradidit, nobilitatem pecunia iuvandam praefatus Tac. a. 2, 48. A. 21 in Asiam missus, quamquam Sex. Pompeius eum ut socordem inopem et maioribus suis dedecorum eoque Asiae sorte depellendum incusaverat Tac. 3, 32; proconsul Asiae a. 24/22 cf. nummos. A. 22 quamquam pecuniae modicus, basilicam Pauli, avitum decus, propria pecunia firmavit ornavitque Tac. 3, 72. A. 36 vel paulo ante mortuum esse apparet ex Tac. a. 6, 40. Laudes eius Veli. 2, 444, 5. 425, 5. Tac. a. 3, 32. Aristo philosophus eius Sen. ep. 29, 6. Aemilia Lepida filia Druso Caesari Germanici filio nupta Tac. 6, 40 cf. titulum Pudentis M. Lepidi liberti grammatici, procuratoris Lepidae V I 9449 ; ob hanc causam et quod ipse per matrem Scriboniae nepos fuit et fratris uxor divi Augusti neptis, Lepidus a Velleio 2, 114, 5 vir nomini ac fortunae [Caesarum] proximus nominatur. Gr. 370 m . A EM iLivs ( l e p i d v s ) (cognomen in cod.deest) nobilissimae stirpis, divorti anxietate mortuus Plin. n. h. 7, 186. Hunc non diversum esse a M. Lepido, qui Appuleiae caritate post repudium obiit, Plin. n. h. 7, 122, censuit Hirschfeld Kl. Sehr. 685, qui Appuleiam eandem putavit ac Appuleiam Varillam a. 17 adulterii damnatam (Tac. a. 2, 50). Priores M. Lepidum Appuleiae maritum consulem a. 676 censuerunt ( cf. Plut. Pomp. 16, 4). Gr. 371 m . A E M iL iv s l e p i d v s , Drusillae maritus. Aemilius Lepidus Suet. Cal. 24. M. Lepidus Suet. Cal. 36. Dio 59,11,1. Lepidus Tac. a. 14, 2 (M. add. Nipper dey), alibi. — De origine nihil traditur; possis conicere eum

filium fuisse M. Aemilii Lepidi cos. a. 6. Gaio Caesari commercio mutui stupri coniunctus Suet. Cal. 36. Dio 59,11,1. 22, 6 — Zon. 11, 5. 6. Maritus Iuliae Drusillae, sororis Gai Dio cf. Νέος Έλληνομνήμυυν 1, 150; quam cum Gaius rerum potitus L. Cassio Longino conlocatam a marito abduxerit, Lepido sub ipsa imperii initia in matrimonium dederit necesse est. Defunctae (a. 38) laudationem funebrem habuit Dio 59, 11, 1. Ei quinquennio ante

quam per leges liceret, magistratus petere Gaius permisit et successionem imperii promisit Dio 59, 22, 6. 7. Avillii Flacci res apud Gaium iuvare studuit, sed desiit a Gaio vituperatus Philo in Flaccum 18, 151; 21, 181 p. 148.152 R. Annii Viniciani amicus Ios. ant. 19, 20. 49. Insimulatus est a Gaio cum Agrippina et Livilla stuprum commisisse Suet. Cal. 24. Dio 59, 22, 6; Agrippina puellaribus annis stuprum cum M. Lepido spe dominationis admiserat Tac. a. 14, 2. Coniuravit cum Lentulo Gae­ tulico contra Gaium Suet. Cal. 24. Claud. 9; Gai iussu a Dextro tribuno occisus a. 39 Dio 59, 22, 7. Sen. ep. 4, 7. Ios. ant. 19, 20. 49. Ad hunc pertinet Rutilius Namatianus 1, 303: ‘quartus (scii. Lepidorum) Caesareo dum vult inrepere regno, incesti poenam solvit adulterii.’ Agrippina ossa eius in urna Eomam deferre iussa est Dio 59, 22, 8. Eius nece Aemilia gens exstincta videtur esse.

Gr.

372 M. (Aemilius?) Lepidus (praenomen m. in nonnullis codicibus traditum Kiessling immerito in M’. mutavit), quem audivit Seneca contr. 10 pr. 3. Idem Lepidus Neronis (Germanici filii) praeceptor ib. 2, 3,23, vir egregius ib. 9 pr. 5.

373

Vide supra n. 363.

St.

consul (suffectus) a. 720 = 34. In consulatu: Paul. AemiliusI X 422 fastiVenusini; incensura: . . . milius L. f. M. n. Lepidus . . . I 2 p. 28 fasti Cap. ad a. 732; Paul. Aemilius ib. p. 64 sq. fasti min. V II. V III. — [Παύλος Αιμίλιος Λευ]κίου υιός Παλατίνα Λέττεδος IG 12, 2, 35 b 41 (t. 1). Παύλλος Αιμίλιος Λευκίου ύός Λέπεόος t. huic ut videtur positus ab Atheniensibus IG 3, 573 (2). Paullus Lepidus nummi (v. infra). — Παύλος Αιμίλιος Λέπιόος Dio 54, 2, 1. Αιμίλιος Λέπιόος Παύλος id. 49, 42, 2. Αιμίλιος id. 54, 24, 3. Aemilius Paulus Suet. Aug. 16. Lepidus App. b. c. 5, 2. Paul(l)us alibi. — Unus e filiis L. Aemilius Paullus cos. a. 1 p. C. dicitur Luci f. Dio ind. I. 55, Paulli f. in t. IG 3, 590, item alter M. Aemilius Lepidus cos. a. 6 p. C. Paulli f. in fastis Cap., Luci f. Dio 1.1. Aemilium hunc praenomen primarium Lucii, PAVLLVS A EM iLivs LEPiDVS,

cognomen Paulli habuisse, sed more hominum nobilium illius aetatis in locum praenominis vulgaris cognomen substituisse Klebs iure statuit. — L. f. M. n. fasti Cap.; L . î . t . l . 2; filius scii. L. Aemilii Paulli cos. a. 704 — 50 (cf.Suet.Aug.16), nepos M. Aemilii Lepidi cos. a. 676 = 78. Tribu Palatina 1.1. Triumvir monetalis una cum (L. Scribonio) Libone nummi cusi a. c. 700 — 5 4 a.C.(BabelonMonn. rép. Rom. 1,121) aut(vixrecte) c.a.683 = 71

( Grueber Coins Rom. rep. 1, 418 sq., qui de alio Paullo Lepido potius cogitandum esse statuit), cf. Mommsen Röm.. Münzw. 633, 484. Proscriptus a triumviris a. 711 Dio 54,2,1 ; dux partium Bruti et Cassii Cretam subegit App. b. c. 5 ,2 ,8 ; ad partes Caesaris transgressus comes eius in expeditione contra Sex. Pompeium a. 716 = 38 suscepta Suet. Aug. 16. Consul suffec­ tus a. 720 = 34 ex kal. Iuliis cum C. Memmio v. supra. In consulatu basili­ cam Aemiliam a patre inchoatam dedicavit Dio 49, 42, 2, quam postea in­ cendio corruptam a. 740 = 14 ab Augusto et amicis adiutus restituit Dio 54,24,3 ; fragmenta duo epistylii magni marmorei reperta in basilica Aemilia, in quibus agnoscuntur . . . P a u l.. . . restiftuit], V I 37059, aut ad hunc aut ad M. Lepidum Paulli filium spectant. Augur t. 2. Nominatur primo loco inter testes senatusconsulti de Mytilenaeis inter d. 16 m. M ai et 13 m. lu n ii a. 729 = 25 facti 1.1. Proconsul t. 2, fortasse Asiae vel Mace­ doniae, ante censuram, quae in t. non memoratur. Censor a. 732 = 22 cum L. Munatio Planco /. Cap. f . min. V I I . V I I I . Dio 54,2,1 —3. Veli. 2, 95,3. Suet. Aug. 64, Claud. 16. Propert. 5,11,67 ; ‘vis censoria ei defuit’ Veli. l.l.

Uxor Cornelia e gente Scipionum, Scriboniae filia, quam amisit immaturam a. 738 = 16; de cuius morte scripsit Propertius ad maritum elegiam 5, 11. Tres liberi ibi memorantur: (L. Aemilius) Paullus et (M. Aemilius) Lepidus v. 63, filia v. 65. Paullum post Corneliae mortem uxorem duxisse Marcellam minorem viri docti ex t. urbano V I 9000

Faustus Marcellae Paulli pistor et Signino X 5981 C. Claudius Marcellae Paulli 1. [T]imon coniecerunt; quae coniectura eo probatur, quod in monumento familiae Marcellae minoris tituli libertorum servorumque Aemiliorum Pauliorum reperti sunt ( praeter eos quos subinde afferemus cf. V I 4497. 4696). Liberti aut Marci (V I 4457. 4510. 4695) aut Lucii (V I 4499. 4500) praenominibus utuntur ; illi a Paullo hoc, hi a filio eius L. Aemilio Paullo manumissi videntur : Paullum praenomen suum nobile ad libertos non transmisisse manifestum est (v. supra siib ( Aemilio) Lepido n. 361, infra sub Claudia Marcella). Eiusdem videtur Ubertus M. Aemilius Paul. 1. Corumbus V I 11060; incertum patrisne an filii liberti [. .Ae]milius Paulli 1. [S]ynistor V I 37940, Aemilia Paulli 1. Ari­ stonice V I 11123. — Paullus Aemilius Regillus, D. 949, fortasse filius putandus est'Paulli nostri et Marcellae minoris. — Cf. etiam supra n. 327. Gr. 374 Q. AEM iLivs LEPiDVS repentina morte obiit Plin. n. h. 7, 181 ex Verrio Flacco; incertum cuius aetatis. Gr. 375 q . ( a e m i l i v s ) l e p i d v s nescio quis memoratur in titulo servi V I 22961, in tegulis Campanis X 8042, 66. Gr. 376 q . a e m i l i v s l e p i d v s , consul a. 733 = 21 a. C. T itu li: in ponte Fabricio positus ab ipso et collega ( errore olim in falsos abiedus cf. Hülsen Röm. Mitt. 1891,135,1) P p. 751 = V I 1305, cf. 31594 = D. 5892 (1), Cibyrae

ei dedicatus, a. p. C. 172 in alium locum translatus IG R 4, 901 (2), Hali­ carnassi huic ut videtur positus Wadd. f506 (3 ); nominatur in actis ludorum saecularium a. 737 = 17 V I 32323, 150 (4). I n consulatu: Q. Aemilius Lepidus I 2 p. 64 fasti min. V II, Q. Lepidus M’. f. 1.1, Q. [L]e[pidus] / 2 p. 65 fasti min. V III, Q. Lepidus in amphora Ann. ép. 1895, 7, Cassiodor. (Chron. min. 2, 1 3 5 ) , ........Λέπιόος Dio ind. I. 54, Lepidus Hor. epist. 1, 20, 28, Ps. Aero 2, 277 Keller; fasti. Κόϊ[ντος] Αιμίλιος Λέπιόος t. 2. 3; Κύιντος Λέπιόος Dio 54, 6, 2. Q. Lepidus t. 4. M\ filius 1.1 filius sc. M \ Aemilii Lepidi consulis a. 688 — 66 a. C. (non fuit igitur filius M. Lepidi triumviri, pater M \ Lepidi consulis a. 11 et Aemiliae Lepidae Sulpicii Quirinii uxoris, quod adhuc censuerunt homines docti). A. 733 = 21 consulatum petivit L. Iunio Silano com­ petitore et post magnas dissensiones sero admodum consecutus est Dio 54, 6, 2. 3 cf. Hor. 1.1. Consul cum M. Lollio v. supra; consules pontem Fabricium ex senatus consulto probaverunt 1.1. X V vir sacris faciundis a. 737 = 17 t. 4; idem fortasse .. Aemilius Lep[id]us, qui inter testes senatus consultorum factorum a. 737 d. 23 m. Mai nominatur V I 32323 v. 51. Proconsul provinciae Asiae t. 2, item t. 3, ubi ά[νθύττατον] supplendum videtur. Patronus Cibyrat&rum t. 2, Halicarnassensium t. 3 (ευεργέτην και [π]ά[τρωνα] από προγόνων γεγον[ότα]). Gr.

377 Aemilius Longinus, desertor legionis primae (C.) Dillium Voculam a. 70 occidit, sed paullo post ipse interfectus est Tac. h. 4, 59. 62. St. 378 Aemilius Macer, Veronensis, poeta, in Asia mortuus a.a. Chr. 16 Hieronym. p. 166 g H .; amicus Vergilii schol. Bern. Verg. ecl. 5, 1, Ovidii Ovid. trist. 4, 10, 43 sq., qui ex tetrastichon Macri carmine librum in malos poetas composuit Quintii. 6, 3, 96 (si ad hunc pertinet, cf. Teuffel 27 § 252, 3), Tibulli Tib. 2, 6, 1. Scripsit Ornithogoniam, Theriaca, praeterea fortasse de herbis; quae carmina attingit Ovid. 1.1. Fragmenta F P R p. 344 sqq. — Auctor Plinii n. h. ind. I. 9. 10. 11. 17. Perperam nominatur Licinius Macer in indice Plinii passim ( si idem est) et alibi. — Cf. Wellmann R E 1, 567, 86. Teuffel 27 § 223, 4 sq. W. 379 Aemilius Macer, iuris consultus. Scripsit de re militari 1. II, publicorum iudiciorum 1. II, de officio praesidis 1. II, ad legem vicensimae hereditatium 1. II, de appellationibus 1. II index Digestorum et passim in Dig. Scripsit post Septimium Severum , quem divum appellat passim, et Antoni­ num Severi filium (Dig. 4 9,16,13, 6 scr. divi — pro divus — Severus et Antoninus); ‘imperator noster Alexander’ libro secundo de appellationi­ bus Dig. 49, 13, 1 = Lend fr. 14. Fragmenta collegit Lenel Palingenesia 1, 561 sqq. Cf. Jörs R E 1, 567, 87. Krüger Gesch. d. Qu. u. Lit. d. r. R.2 p. 252. — Eundem esse M. Aemilium Macrum Faustinianum ( infra n. 381) conieeit Krüger 1.1. 252, 13. W.

380

m. A EM iLivs m a c e r DINARCHVS,

M. Aemili Macri (Saturnini) cos. a. 174

filius V I I I 2730 = 18123. 4228 (M. Aemilius Dinarchus). 1915 p. C LX V I.

B u ll tr. hist. Gr.

381

clarissimus, Antonino Aug. re­ stitutori et conservatori semper vitae adque dignitatis suae titulum de­ dicavit Tusculanum d. 15 m. Aug. a. 216 X I V 2596 — D. 453 ; probabiliter

382

m.

m

. A E M iL iv s

m acer

f a v s t in ia n v s

, v ir

parentela coniunctus cum M. Aemilio Macro Saturnino, cf. n. 379. AEMiLivs

m acer

s a tv r n in v s ,

Gr.

consul (suffectus) a. 174, dedicavit

in

legatione Numidica titulos Lambaesitanum Ann. ép. 1914, 39 (1), Verecundenscs V I I I 4209 = 18 497 (2), 4210 (3), Thamugadensem V I I I 17 869 ß ) , Cuiculitanum B u ll tr. hist. 1915, 124 (5) ; memoratur in titulis Lambaesitanis V I I I 2546 (6), 2654 (7), Masculitano Bull. tr. hist. 1901, 309 (8), Mauretaniae Caesariensis E ph.ep.5, 1043 (9), in titulis filiorum V I I I 2730 = 18123 (10), 2731 (11), 4228 (12), 4229 (13), B u ll tr. hist. 1915, p. C L X V I (14), ib. 1916, p. CCXL (15). Ad eum rettulit Pallu de Lessert Fast. d. prov. Afr. 1, 387 titulum mutilum V I I I 17972, ubi ex nominibus extat .. .nino (16). Nomina plena extant vel certe restituta sunt t. 1—8. M. Aemilius Macer I 9—15. — Clarissimus vir t. 5. 9. 12. 13. Legatus Augusti pro praetore (provinciae Numidiae) t. 1—16, a. 172 t. 2, inter annos 172 et 174 I 1, a. 174 t. 3. 4. 7. 9; consul designatus a. 174 t. 3. 7, consul (suf­ fectus) eodem anno t. 4. In legatione Numidiae videtur successor fuisse C. Modii Iusti legati a. 171, decessor A. Iu lii Pompilii Pisonis legati a. 176. — Patronus coloniae Thamugadensis t. 4, Verecundensium t. 2, Cuiculitanorum t. 5. Filii: M. Aemilius Macer Saturninus t . l l . 13. 15, M. Aemilius Macer Dinarchus 1.10. 12. 14. Gr.

383

m . A E M i L i v s m a c e r s a t v r n i n v s , M. Aemilii Macri (Saturnini) cos. a. 174 filius V I I I 2731. 4229 (M. Aemilius Saturninus). Bull. tr. hist. 1916, p. CCXL. Idem fortasse M. Aemilius Saturninus proconsul (Achaiae)

IG 7, 90.

Gr. 384 Aemilius Macrinus, filius M. Aemili Crescentis X I I I 8198. St. 385 L. Aemilius Marcellinus, primus pilus, frater L. Aemili Salviani t. Lambaesitanus V I I I 2758. St.

386

n a s o FABVLLiNvs, L. f. Galeria, tribunus laticlavius legionis XX Valeriae victricis, III vir capitalis X I 4083 (cf. p. 1363) ==VI

L. AEMiLivs

29683. 29684, cf. p. 3731.

Gr.

387 Aemilius Pacensis, tribunus ex urbanis cohortibus a Galba exauctoratus Tac. h. 1, 20; tribunatus ei redditus ab Othone ib. 1, 87 ; unus e ducibus quos Otho adgrediendis Alpibus Maritimis et provinciae Narbonensi dedit ib. 2, 12; Romae a Vitellianis occisus est ib. 3, 73. St. 388 Aemilius Papinianus. Nomen gentilicium V I 228 — D . 2187. Dig. 12, 1, 40. Cod. lust. 1, 17, 1, 6; ceterum Papinianus (Dio exc. παπιανός). P r o s o p o g r a p h i a Imp. Rom. I

5

Amicissimus imperatori Severo et, ut quidam tradebant, adfinis per secundam uxorem (Iuliam Domnam) v. Carae. 8, 2. Discipulum eum fuisse (Q.Cervidi) Scaevolae, advocatum fisci successorem Septimi Severi non traditur nisi v. Carae. 8, 3; quae in codice Palatino interpolata esse saec. X I I I Mommsen (Ges. Sehr. 2, 64—67) demonstravit, cf. Hohl Klio 13, 273 sq. ; Jahresb. 200 (1924), 203. Assessor ut videtur praefectorum praetorio dig. 22, 1, 3, 3. A libellis dig. 20 , 5, 12 pr., cf. Viet. Caes. 20, 33. Prae­ fectus praetorio dig. I. c. Dio-Xiph. 76, 10, 7. Z o s .l , 9, 2. Viet. Caes. 20, 34. v. Sev. 21, 8. Carac. 8, 7, cum Maecio Laeto a. 205, vir eminentissimus t.; in Bullam latronem inquisivit Dio l.c. A. 208 Severum in Britanniam comitatur Dio 76, 14, 5. 6. Severus moribundus ei prae­ cipue utrumque filium commendavit v. Carac. 8, 3; tutorem eum filiis reliquit Zos. 1, 9, 1. Antoninus post mortem patris eum removit DioXiph. 77, 1, 1; praefectura movit Zonar. 12, 12 (errore). Geta occiso

a. 212 Papinianus tamquam fautor eius iussu Antonini securi percussus est Dio exc. 77, 4, 1. 2. v. Sev. 21, 8. Carac. 4, 1 (cf. 3, 2). 8. Get. 6, 3. Viet. Caes. 20, 33 sq. Zos. 1 ,9 ,2 (qui eum ante Getae mortem interemptum esse narrat manifesto errans). Simul Papiniani filius quaestor interfectus est v. Carac. 4, 2. Paulus et Ulpianus assessores in consilio Papiniani fuerunt v. Nigri 7, 4. Sev. Alex. 26, 6; cf. Paulus dig. 12, 1, 40: in auditorio Aemilii

Papiniani . . . . dicebam. Iure consultus celeberrimus v. Sev. 21, 8. Zos. 1, 9,1. God. Theod. 1, 4, 3; Cod. lust. I. c. 5,71,14; 6,2 5 ,7 ,1 ; 6,42,16. 30 ; 7,32,3 ; 7,45,14. Instit. 2, 23, 7. Constitutio Omnem 1. 4. Nov. 108 pr. 2. Memorat eum praeterea Hieronym. epist. 77, 3. 3. Scripsit quaestionum libros XXXVII, respon­

sorum libros XIX, definitionum libros II, de adulteriis libros II et librum singularem, Αστυνομικός librum singularem dig. ind. auctor. 2 p. L I I Mommsen. Const. Omnem 4. 1, 803—946.

389

( a e m i l i v s pA P iN iA N vs?),

filius iure consulti, quaestor a. 212 ab Antonino

occisus vita Carac. 4, 2. — a e m i l i v s PAPvs

Fragmenta collegit Lenel Palingenesia St.

( I I 1282 c.

Gr. X I V 3516), v. infra sub Messiis Rusticis.

— Μ. CVTIVS PRISCVS MESSIVS RVSTICVS AEMILIVS PAPVS ARRIVS PROCVLVS iV L iv s CELSvs —

v. infra sub Messiis.

C. IVLIVS PISIBANVS MAXIMVS AEMILIVS PAPVS.

390 Aemilius Parthenianus, rerum scriptor vita Avid. Cass. 5,1. St. 391 L. a e m i l i v s PAVLLVS, consul a. 754 = 1 p. C. Tituli Attici publice positi IG 3, 590 (1). Άρχ. Δελτ. 11, 132, cf. Salac Listy filol. 58, 381 sq. (2 ); fortasse ad eundem spectat fragmentum Deliacum Bull. hell. 3, 153 = Duerrbach Inscr. de Délos η. 174 (3 ); memoratur in titulis libertorum V I 4499 (4). 4500 (5). 11025 (6). 11088 (7).

In consulatu: .......... Paullus P p. 29 fasti Capitol. L. Aemilius Paullus V I 36841 = D. 9337. Λ. Αιμίλιος Λ. υι. Παύλος Dio ind. I. 55. L. Paullus P p. 69 fasti min. X I I I . V I 5531. 6794. 7398. 10395. 30975. Not. d. sc. 1900, 270. X 891. 1582. L. Paulus Cassiod. Paullus sive Paulus alibi. — Λεύκιος Αιμίλιος [Παυλλος] Παύλλο ) υιός 1.1 ; . . . . ς Αιμίλιος ......... Παυλλος 2; [Αι]μίλιος Παϋλ[λος Παύλ]λου υιός Λέττ[εόος] t. 3, qui si recte suppletus atque relatus est, nomina non accurate exhibet; Paullus in titulis Luciorum Aemiliorum libertorum t. 4. 5. 6. 7. — L. Paulus Suet., Aemilius Paulus schol. Iuvenal., Paullus Propert. L. f. Dio ind. I. 55; Παύλλου υιός 1.1. 2, filius sc. Paulli Aemilii Lepidi consulis a. 720, censoris a. 732, Suet. Aug. 64, et Corneliae Propert. 5,11,63. Consul a. 754 = 1 p. C. cum C. Caesare v. supra, usque ad kal. Iulias fasti Capitol. Progener Augusti, maritus Iuliae neptis Augusti Suet. Aug. 19.64. schol. Iuvenal. 6, 158; in Augustum coniuravit Suet. Aug. 19, cf. Claud. 26, maiestatis crimine periit schol. 1.1. ; nomen eius erasum t. 4, cf. 5. Filia Aemilia Lepida, Augusti proneptis, filius videtur L. Aemilius Paullus qui sequitur. Gr.

392 L. [ a e m i l i v s ] p a v l l v s , frater Arvalis, in cuius locum pridie eidus Maias a. p. C. 14 Drusus Caesar Tiberii filius cooptatus est V I 2023 — D. 5026 acta Arv. Eundem nominatum fuisse in fragmento reperto inter rudera basilicae Aemiliae V I 36907 (cf.adnot.), ubi nihil extat nisi ..grippa ..........aulli............. s(?) a v ..., statuit Huelsen Klio 2, 240; quod si recte observatum est, titulus sic fere restitui potest: [M. A]grippa[e L. Aemilius Pjaulli [f. Paulli n. Paullu]s av [o ...]; filius igitur videtur fuisse L. Aemilii Paulli consulis a. p. C. 1 ex Iulia Agrippae filia, Augusti nepte. Paullum in ipso aetatis flore decessisse apparet. Gr. 393 Aemilius Pius, a Frontone Passieno Rufo commendatus Fronto ad. am. 1, 8 p. 179 sq. N. ( = 2 , 190 Haines). Nescio num e maioribus eius

M. Aemilius M. f. Palatina Pius, praefectus cohortis I Bosporanorum et cohortis I Hispanorum, qui posuit C. Rutilio Gallico t. Ephesium Jahresh. 17, 194 = D. 9499. St. 394 Aemilius Rectus, praefectus Aegypti sub initium Tiberii principatus Dio 57, 10, 5 (inde praeter X iph.et Zonar, nomine non posito Ioann. Antioch, fr. 79 Exc. de virt. 176, 22, 2. Const. Manasse v. 1964—1970. Suid.s. Τιβεριος b) ; cf. Suet. Tib. 32, 2 ( — Oros.7, 4, 4). St. 395 L. Aemilius Rectus. Titulus Tentyrites Bull. hell. 19, 524, cf. 20, 396 sq. = Ditt. Or. Gr. 663. Papyri Graecae Aegyptiacae P. Lond. 3 p. 106 sq., n. 1171 verso = Wildern Chrest. 439 (1) et P. Lond. 1912 (quam ed. Bell, Jews and Christians in Egypt, 1924, p.23) col. I col. I V 70 (2). Tria nomina omnibus locis. Praefectus Aegypti t. a. 41 p. 2 et a. 42 p . l . t. Edicta eius p. 1.2. Filius opinor eius qui praecedit. St. 5*

68

396

AEMILIVS

PAVLLVS a e m i l i v s r e g i l l v s honoratur t. Saguntino 11 3837 = D. 949: Paullo Aemilio Paulli f. Pal(atina) Regillo, XV vir(o) sacris faciendis, praefecto urb(i) iuri dicundo, quaestori Ti. Caesaris Aug., patrono. Cum in monumento familiae Marcellae minoris tituli servorum Regilli reperti sint

(V I 4422. 4447. 4450. 4688), fortasse licet concludere hunc filium fuisse Paulli Aemilii Lepidi (consulis a. 720) et Marcellae minoris. Gr. 397 Aemilius Regulus, Cordubensis in Gaium coniuravit Ios. ani. 19, 17. 19. St.

398 Aemilius Rufinus, frater Fl(aviae) Mamiliae, virginis Vestalis maximae a. 242 V I 2133. * St. 399 Aemilius Rufus, praefectus equitum sub Domitio Corbulone in Armenia Ps.-Frontin. strat. 4, 1, 28.

St.

400 Aemilius Rusticianus, vir perfectissimus, vices agens praefectorum (praetorio?) eminentissimorum virorum a. 298 P. Oxy. 12, 1469. St. 401 L. Aemilius Salvianus. Tituli Lambaesitanus V I I I 2758 (1). Britannici V I I 986 (2). 1003 = D. 2618 (3). Tria nomina 1.1. 2. Aem. Salvianus t. 3. tribunus cohortis primae Vangionum miliariae equitatae t. 2. 3 a. ut videtur 202 t. 3, egregiae memoriae vir 1.1. St. 402 m. a e m i l i v s SATVRNiNvs, proconsul (Achaiae), honoratur a Megarensibus IG 7, 90 t. Megarensis ; idem potest esse M. Aemilius Macer Saturninus (n.383).

Gr.

403 Q. Aemilius Saturninus. Diptychon ligneum, quod ed. Grenfell Bodleian Quarterly Record 1919, 261 = Ann. ép. 1919, 23. Papyri Graecae BGU 15 col. I I 1 (1). P. Oxy. 6, 899 (2). 916 ( = Wilcken Chrest. 185) (3). Tria nomina praebet diptychon, ceterum Aemilius Saturninus. Praefectus Aegypti p. 2. 3; 6 λαμπρότατος p. 3; a. 197 p. 1, a. 198 p. 3, diptychon, a. 199 p. 2. Vix dubium quin idem s i t . . . . nus praefectus Aegypti a. 199/200 inscriptio ad sphingem prope Memphin CIG p. 1189 n. 4701 b = IGR 1, 1113. Praefectus praetorio a Fulvio Plautiano collega occisus est circa a. 200 Dio exc. 75, 14, 2. St. 404 MAMERCVS a e m i l i v s scAVRvs, consul (suffectus) aetate Tiberii. In consulatu: Mam. Aem[ilius Scaurus] V I 2023 b acta Arv.M . (sic) Emilius (sic) Scaurus I V 1553. — In titulis libertorum Mam. Scaurus V I 23073, Mamercus (Aemilius) ib. 34318; Mamercus Scaurus in t. servi inedita (Hypathus Mamerci Scauri). — Μάρκος Αιμίλιος Σκαύρος Dio 58,24, 3 cod. Marcianus. Xiph. ; Αιμίλιος Μαμέρτιος Petr. Patr. Exc. de sent. 243, 17 Boiss.; Αιμίλιος Σκαϋρος Zonar. 11,3. Mamercus Scaurus Tac. a. 1,13; 3, 31. 66; 6, 9. 29. Sen. suas. 2, 22. Sen. benef. 4, 31, 3, Scaurus alibi. M. Scauri ( cos. a. 639) pronepos Tac. a. 3, 66; Scauri, senatus prin­ cipis, suboles Sen. benef. 4, 31, 5; filius ergo M. Aemilii Scauri, qui sequitur. Consul (suffectus) cum Cn. Tremellio III k. Iun. V I 2023 b, cf. 32339, VI idus Iulias I V 1553. Consulatum anno 21 attribuit Borghesi

ann. inst, 1855 p. 8 recte puto; nam quod proposuit Hülsen (V I 32339 adn.) consulatum Scauri etTremellii attribuendum esse anno 16, id refellitur fragmento fastorum Ostiensium nuper reperto X IV 4533. Scaurus e consu­ laribus dicitur anno 22 Tac. a. 3, 66, cf. 6, 9; consul Sen. benef. 4, 31, 3. Provinciam nunquam administravit Dio 58, 24, 3; sortitione provin­ ciarum exclusus esse videtur. Tiberium in senatu a. 14 offendit, cum de imperio ageretur Tac. a. 1, 13;

a. 20 Aemiliam Lepidam, ex qua filiam genuerat, in senatu deprecatus est ib. 3, 23; a. 21 pro L. Sulla propinquo verba fecit ib. 3, 31; a. 22 C. Silanum proconsulem Asiae repetundarum a sociis postulatum accu­ savit ib. 3, 66. A. 32 maiestatis postulatus est, sed Tiberius distulit causam datis quibusdam in Scaurum tristibus notis ib. 6, 9. A. 34 iterum accusatus a Servilio et Cornelio ib. 6, 29. 30; Tuscus Scaurum Mamercum maiestatis reum fecit Sen. suas. 2, 22; adulterium Liviae (Drusi Caesaris uxoris), magorum sacra oblectabantur Tac. a. 6, 29. Dio 58, 24, 5; Atreus tragoedia ab eo scripta iram Tiberii moverat Dio 58, 24, 3. 4; Macro odio Scauri adductus argumentum tragoediae a Scauro scriptae detulerat additis versibus, qui in Tiberium flecterentur Tac. I. I, cf. Suet. Ti. 61: obiectum est poetae, quod in tragoedia Agamemnonem probris lacessisset. Scaurus damnationem morte anteiit Tac. a. 6, 29. 30. Dio 58, 24, 4. Insignis nobilitate et orandis causis, vita probrosus Tac. a. 6, 29; pro­ avum suum obprobrium maiorum Mamercus infami opera dehonestabat ib. 3, 66; foedi mores, homo palam obscoenus#en. benef. 4,31,3 sq.; impu­ ritas Scauri Tertull. de pali. 5. — Oratorum [ea] aetate uberrimus Tac. 3, 31. Iudicium de actione et genere dicendi Sen. conir. 10 pr. 2. 3; orationes septem edidit, quae deinde ex senatusconsulto combustae sunt ib. 3 ( cf. Suet. Tib. 61), sed extabant libelli Sen. 1.1. ; non tantum disertissimus homo sed venustissimus, qui nullius unquam inpunitam stultitiam transire passurus erat ib. 1, 2, 22; dicta eius ib. 1, 2, 22; 2, 1, 39; 9, 5, 17 ; 10, 1, 9. 2, 19. 31, 19. Sen. epist. 29, 6; ut homo elegantissimus Scaurus nominatur Petron. 77, 5.

Aemilia Lepida ei nupta fuerat Tac. 3, 23; dein Sextia uxor, quae incitamentum mortis et particeps fuit ib. 6, 29 (eius et Sextiae liberti V I 23073). Filia Scauri et Lepidae memoratur Tac. 3, 23. Patruus simul ac vitricus L. Sullae nobilis iuvenis (fortasse cos. a. 33) Tac. 3, 31; itaque Scaurus uxorem fratris uterini (Sextiam ut videtur), quae ex hoc L. Sullam pepererai, post divortium factum in matrimonium duxit. In eo Scaurorum familia extincta est Sen. suas. 2, 22. Gr. 405 μ . ( a e m i l i v s ) s c a v r v s (Μάρκος Σκαϋρος Dio 51, 2, 4; Scaurus ceterum), M. Aemilii Scauri aedilis curulis a. 696 = 58 a. C. et Muciae Tertiae filius Ascon. in Scaurian. p. 17, 15 K.-S. nomine omisso. Sex. Pompeium fratrem uterinum ( Dio 5 1 ,2 ,5 ; 56, 38,2, cf. Ascon. 1.1. ) in Asia fugientem prodidit

a. 35 a. C. App. b. c. 5,142, 593; post pugnam Actiacam neci destinatus propter Muciam matrem vitam obtinuit Dio 51, 2, 4. 5; 56, 3S, 2. — Filius: Mamercus Aemilius Scaurus, qui praecedit.

Gr.

406 Q. Aemilius Secundus, Q. f. Palatina, praefectus fabrum delatus a duobus consulibus ad aerarium (cf. Mommsen St. R. P , 300; 23, 98, 1), prae­ fectus cohortis Augustae primae, praefectus cohortis II classicae, iussu P. Sulpicii Quirini, legati Augusti Syriae, censum egit Apamenae civitatis (a. 6 p.C ., cf. Groag RE 4 A , 838 sq.), missu Quirini adversus Ituraeos in Libano monte castellum eorum cepit; in colonia (Beryto) quaestor, aedilis bis, duumvir bis, pontifex. Filius cognominis. T. Berytensis ut videtur (Venetiis rep.) 111 6687 = D. 2683.

407

A E M iL iv s SEVERVS CANTABRiNVs ,

St.

consul (suffectus) a. d. III idus Aug.

anno incerto saeculi I I I inter Alexandrum et Philippos ut videtur dipl. mil. I l l p. 2001. Gr. 408 A EM iLivs svLLECTiNvs ("Συνλεκτεΐνος traditur), quaestor (provinciae Macedoniae ut videtur) t. Thessalonicensis ed. in ephemeride, quae appellatur ή Αλήθεια d. 7 m. Oct. a. 1906. Filius puto eius qui sequitur. Tr. 409 L. Aemilius Sullectinus, praefectus classis Ravennatium t. Lugdunensis X I I I 1770. St, 410 Aemilius Tiro, ad quem divi fratres rescripserunt dig. 47, 18, 1. Praeses provinciae videtur. St.

— M. Messius Rusticus Aemilius Verus Aelius Romulus Priscianus Titus (an Arrius?) Proculus. —

411

M A R C IA P O ST V M A M E S S E N I A

L V C IL L A A E M I L IA .

nominatur in fragmento Ulingui Emporitano quod quo­ modo intellegendum sit parum constat I I 4623: Δημό[κ]ριτος Σωστράτο[υ] Paulla Aemilia h ........; videtur fuisse ex stirpe Lepidorum. Gr. 412 Aemilia Agrippina nominatur in t. mutilo Ostiensi X I V 350 = 4450 posito (ut probabiliter coniecit Wickert) [Fabiae] Agfrippinae], filiae ut videtur C. Fabii Agrippini cos. a. 148; Aemilia Agrippina vel mater Fabiae vel avia. Gr.

413

PA V LLA

a e m il ia

a e m il ia C A L L iS T A , C. f., clarissima femina, coniunx L. Turei Faesasi Aproniani co(n)s(ularis), honoratur ab Aufidenatibus I X 2801; saec. I I I ut

videtur.

Gr.

414

a e m i l ia c l a r a ,

uxor Petronii Didii Severi, mater M. Didii Severi Juliani, qui imperavit vita Did. Jul. 1 ,2 ; pater eius ex Adrumetina colonia vita

415

a e m i l ia

l l d ie b u s —

—

416

Gr. Co r n e l ia

c.

f . s c r ib o n ia

m a x im a ,

XLV V I 1334.

c (la r issim a ) p (u e lla ), v i x it

Gr.

CALPVRNIA RVFRIA AEMILIA DOMITIA SEVERA. JVLIA

a e m i l ia

g a l l it t a .

a e ( m i l i a ?) g a v ia n a .

Ae. Gaviana clarissima femina nominatur in

fistula 'plumbea rep. ad viam Ostiensem X V 7368; parentela coniunctam fuisse cum L. Fulvio Gavio Numisio Petronio Aemiliano coniecit Mommsen. Gr. 417 ( a e m i l ia ) l e p i d a , Servili (uxor), memoratur in t. libertae rep. in monumento familiae Marcellae V I 4694; cf. Münzer Röm. Adelsparteien 371. Gr. 418 ( a e m i l ia ) l e p i d a , virgo Vestalis, memoratur in t. servi V I 5477 ; fortasse, ut coniecit Münzer Röm. Adelsparteien 371, 2, triumviri filia. Gr.

419

Augusti proneptis, quam Claudius admodum adulescens sponsam habuit, sed, quod parentes eius Augustum offenderant, virginem adhuc repudiavit Suet. Claud. 26. Filia igitur L. Aemilii Paulli cos. a. 754 = 1 p. C. et Juliae neptis Augusti. Ex verbis Plinii n. h. 7, 58 narrantis Augustum neptis suae nepotem vidisse genitum quo excessit anno M. Silanum Mommsen Ges. Sehr. 8, 191 sq. Lepidam nupsisse M. J u ­ a e m i l ia l e p i d a ,

nio Silano cos. a. 19 p. C. demonstravit, id quod confirmatur et titulo servorum Lepidae M. Silani V I 27034 (eiusdem liberta videtur memorari V I 7617 ex monumento Silanorum) et tegula Bruttia Lepidaes M. Silani X 8041, 21. Mater igitur abnepotum divi Augusti M. Silani nati a. 14 ( Plin . I. I.), cos. a. 46, L. Silani Torquati, D. Silani Torquati cos. a. 53, Iuniae Lepidae, Iuniae Calvinae. Nominatur in tegulis Bruttiis X 8041, 19 Lepidae, 20 Lepidaes et Agrippinaes (cf. p. 841), 21 (v. supra). Gr. 420 ( a e m i l ia ) l e p i d a , soror M’. Aemilii Lepidi (cos. a. 11 p. C.), cui super Aemiliorum decus L. Sulla et Cn. Pompeius proavi erant Tac. a. 3, 22 cf. 23 (v. supra n. 363). L. Caesari Augusti filio uxor destinata Tac. 3, 23; post cuius obitum (a. 2 p. C.) nupsit P. Sulpicio Quirinio cos. a. 742, dein post repudium ab eo dictum Mamerco Aemilio Scauro cos. a. c. 21, ex quo filiam peperit Tac. 3, 22. 23. Suet. Ti. 49. Quirinius Lepidam post vicensimum annum (minus accurate) veneni olim in se comparati arguebat Suet. I. I.; a. 20 Lepida defertur simulavisse partum ex Quirinio, adicie-

bantur adulteria venena quaesitumque per Chaldaeos in domum Caesaris, defendente ream Manio Lepido fratre Tac. 3, 22; itum in sententiam Kubelli Blandi, a quo aqua atque igni arcebatur Tac. 3, 23 cf. 24. Suet. I. I.

421

Gr.

filia M. Aemilii Lepidi cos. a. 6 p. C., iuveni Druso Caesari Germanici filio nupsit Tac. a. 6, 40. Crebris criminibus maritum insectata est Tac. I. I. Seiano auctore Dio 58, 3, 8, ubi nomen eius non ponitur; impunita agebat, dum superfuit pater Lepidus; post a delatoribus corripitur ob servum adulterum, nec dubitabatur de flagitio; ergo omissa defensione a. 36 finem vitae sibi posuit Tac. I. I. Ad eam spectat titulus Pudentis M. Lepidi liberti, grammatici V I 9449 = D.1848 : procurator eram Lepidae moresque regebam; dum vixi, mansit Caesaris illa nurus. Gr. 422 ( a e m i l ia ) l e p i d a , uxor Ser. Sulpicii Galbae cos. a. 33, qui postea impera­ vit Suet. Galba 5, cf. Dio 57,19, 4, ubi nomen mulieris non ponitur; peperit a e m il ia

l e p id a ,

72

AEEIA

ex eo duos filios mature defunctos Suet. 1.1. ; videtur aetate florente supremum diem obisse, at etiam a. 40 vel paulo post vixit, cf. Suet. I. I., qui tradit Agrippinam viduatam morte Domitii (a. 40) a matre Lepidae in conventu matronarum correptam iurgio atque etiam manu pulsatam esse, quod maritum adhuc Galbam omnibus modis sollicitavisset. Probabiliter eadem statuenda est nubilis filia, cuius mentionem fecit a. 21 pater eius M\ Aemilius Lepidus (cos. a. 11) Tac. a. 3, 35. Lepidam a. 20 Galbae desponsam fuisse e loco Dionis in excerptis Xiphilini Zonar aeque servato 5 7 , 19,4 nequaquam concludere licet ; nam Dio hoc loco non res certi anni tradit, sed de Tiberii moribus post Germanici mortem in peius commutatis disserit. Gr.

423 Aemilia Musa, locuples intestata, bona eius (M.) Aemilio Lepido, cuius e domo videbatur, tradita a. 17 Tac. a. 2, 48. St. 424 Ae m i l i a p a v l in a a s i a t i c a memoratur in fistulis plumbeis urbanis saec., ut adnotat Dressei, I I fere medii X V 7380. Feminam nobilem ostendunt nomina (cf. M. Lollium Paullinum Valerium Asiaticum Saturninum cos. I I a. 125). Gr. — CORNELIA CETHEGILLA AEMILIA PLANCINA.

425 Aemilia Pudentilla (nomen gentilicium c. 68), nupta Sicinio Amico, Oeensi, ex quo Pontianum et Pudentem genuit. Marito mortuo a socero coacta tabulas nuptiales cum Sicinio Claro Amici fratre fecit, verum nuptias elusit Apul. apol. c. 68. Post X IIII (X III c. 27) annos viduitatis (c. 85), annos nata haud multo amplius quadraginta (c. 89) Apuleio philosopho nupsit Apul. apol. passim. Locuples femina c. 92. St. 426 Ae m i l i a ROGATILLA, clarissima femina, filia sororis Flaviae Publiciae, virginis Vestalis maximae, cui cum Minucio Honorato Marcello Aemiliano clarissimo puero, filio suo, t. dedicavit urbanum a. 247 V I 32414 = D. 4930.

427 428

Gr.

clarissima femina X 8059, 18 in signaculo. Gr. a e m i l ia s e v e r a , clarissima femina, domina figlinarum Publilianarum tegulae urbanae saec. I I exeuntis X V 427— 433. Not. d. sc. 1901 , 67. Flacc(us) Aelianus clarissimus puer, qui in tegulis earundem figlinarum nomi­ a e m ( i l i a ) r v f il l a ,

natur (X V 434), fortasse filius Severae (cogitari potest de C. Iulio Flacco Aeliano, qui fuit legatus Cappadociae a. 198, vel de filio eius). Gr. 429 ........ a e q v a , c la r issim a fe m in a , fil(ia ) e t h e r e[s] nominatur in fragmento Tusculano X I V 2518 ; eadem videtur (lulia) Camilla Aequa ( X I 7729). Gr. — ( iv l ia )

c a m il ia a e q v a .

— Considius Aequus. — Modius Aequus. — Vitrasius Aequus. — L. VITRASIVS A EQ V[vs].

430 Aeria Aelia Theodora, honesta femina, soror Vet. Publili Potiti clarissimi viri t. sepulcralis V I 1537 = Diehl ILChr. 129. St.

~ .. .NATivs c a ec i . .. [ a] n t ist iy s lyce . .. signo Aerius. — Q. Aeronius Montanus vide Q. Apronius Montanus. — M. CLAVDIVS MARCELLVS AE SERN IN VS.

431 Aesius (Esius vel Hesius libri) Proculus, patre primipilari, ob egregiam corporis amplitudinem et speciem Colosseros dictus, a Gaio iugulatus Suet. Cal 35, 2.

St.

432 Aesopus, libertus Demosthenis adulterii cum Iulia filia Augusti accusati, patronum non prodidit Macrob. 1, 11, 17. St. 433 aetheria , Sohaemi consularis viri uxor, a Palmatio Siden abducta (tempo­ ribus Valeriani) Hesych. Miles, hist. fr. 1 F HG 4,145. Gr. — Aurelius Aetherius. 434 A E T ivs. Severus imperator factus et Romam ingressus a. 193 filias suas dotatas maritis Probo et Aetio dedit; utrumque generum statim consulem fecit V. Sev. 8, 1. 2. Narratio suspecta cf. Mommsen Ges. Sehr. 7, 346 ( qui monet Aetii nomen ante quarti p. C. saeculi finem non reperiri). Domaszewski Siiz.-Ber. Heid. 1918, 13, 20. Hasebroek Sept. Sev. 49; sed notandum eodem tempore fuisse Aetrium quendam Severum praetorem. Gr. 435 AETRivs sev er v s , praetor tutelarius ut videtur temporibus Severi intra a. 193 et 198 Ulp. dig. 4, 4,11, 2. Venidius Quietus ei successit ib. Gr. 436 Afer , frater patruelis Severi Antonini, ab eo occisus a. 212 vita Carae. 3, 6. 7; errore dictum Afrum pro Apro intellegendumque esse Septimium Aprum consulem a. 207 paene certum. Gr. — P. AELIVS HADRIANVS AFER. — CN. DOMITIVS AFER. — CN. DOMITIVS AFER TITIVS MARCELLVS CURVIVS LUCANVS. —

CN. DOMITIVS (AFER TITIVS MARCELLVS CURVIVS) TVLLVS.

— Etrilius Afer. —

SENECIO MEMMIVS AFER. m

— M. MESSIVS

RVSTICVS

AEMILIVS

AFER

CVTIVS

ROMVLVS

PRISCIANVS

ARRIVS PROCVLVS. — VTTIEDIVS AFER.

437

consul a. 62 cum P. Mario Celso. L. Afinius Gallus in testationis professionis liberorum scriptura interiore (L. Apronio Gallo perperam in scriptura exteriore) Ann. ép. 1929, 96. L. Afinius IV 3340, 151 tab. cer. Pomp. Afinius Gallus V I 16521. Afinius Not. d. sc. 1906,199. L. Afinio (Asinio cod.) Tac. a. 14, 48. Afinio (Asinio cod.) Gallo vita Persii (p. 58 Jahn-Buech.3) ; ceterum Gallus fasti. Vide num hic auctor fuerit L. A F iN iv s GALLvs,

senatus consulti A finiani cod. Iust. 8, 47 (48), 10, 3; inst. 3 ,1 ,1 4 . Oriun­ dus fortasse Perusia, nam A finia Gemina Baebiana, quae C. Vibio Tre­ boniam Gallo nupta filium ex eo peperit C. Vibium Afinium Gallum Veidumnianum Volusianum, ex posteris eius videtur fuisse. Gr.

—

IMP. CAES. C. VIBIVS A FINIVS GALLVS VELDVMNIANVS VOLVSIANVS AVG.

438

c a l l i s t e , clarissima femina, filia N. Afinii Fortunati, qui ei posuit t. I X 1567 Beneventanum; ex eadem stirpe videtur N. Afinius N. f. Pal(atina) Hierax decurio Beneventanus, cui parentes posuerunt t. sepul­

439

A F iN iA

A F iN iA

cralem I X 1638. g e m in a

BAEBiANA,

Gr.

M. f., clarissima femina, uxor (C.) Vibi (Trebo­

niam) Galli clarissimi viri (eius qui postea imperavit) t. Perusinus X I 1927 = D. 527. Defuncta vel repudiata marito nondum imperatore. St. 440 Afius (?) Avitus (nomen gentile num recte traditum sit, dubium videtur; fortasse legendum Alfius cf. P. Alfium Avitum Numerium Maternum) Marti Victoriae Fortunae reduci pro salute imp. Philippi et filii eius (quorum nomina in t. erasa sunt) aram dedicavit Aquinci I I I 10436. N um praeses fuerit Pannoniae inferioris, id quod statuit Ritterling Archaeol. Ertesitö 41, 1927, 300, parum constat. Gr. —

ETRILIA AFRA.

441 Sex. Afranius Burrus. T. Vasiensis X I I 5842 = D. 1321. Tria nomina exhibet t., Sex. Afranius in t. Vasiensi liberti X I I 1309 — D. 4815, Afranius Burrus Tac. a. 12, 42; 13, 2, alibi Burrus. Sex. f., Voltinia t. Origine ut videtur Vasiensis. Tribunus militum, procurator Augustae (sc. Iuliae Liviae), procurator Ti. Caesaris, procurator divi Claudi t. Praefectus praetorio t. Dio exc. 61 , 3, 3. Suet. Nero 35, 5. Sen. de dem. 2, 1, 2. Jos. ant. 20,152, a. 51 in locum Lusi Getae et Rufri Crispini Agrippinae favore constitutus Tac. a. 12, 42. Consularibus ornamentis ornatus t Patronus Vasiensium Vocontiorum t. Claudio mortuo praetorianos ad fidem Neronis adstrinxit Tac. a. 12, 69. Jos. I. c. Burrus et Seneca rectores Neronis (Tac. a. 13, 2. 6) Agrippinam de potentia deiciunt, ipsi pro Nerone imperii curam suscipiunt Dio 61, 3, 3. 4; 4, imminuta post Britannici mortem industria ib. 7, 5. A. 55, cum Nero eum demovere praefectura destinavisset, a Seneca adiutus in officio remansit Tac. a. 13, 20. Burrus cum Pallante accusatus Seneca deprecante uterque absolutus est Dio 61, 10, 6. Tac. a. 13, 23. A. 59 de caede Agrippinae perpetranda consultus Tac. a. 14, 7. Burrus et Seneca Neroni in theatro cantanti adstantes ad plaudendum auditores incitabant Dio 61, 20, 3, cf. Tac. a. 14,15. Octaviae repudio frustra resistit Dio 62,13,1. 2. A. 62 mortuus, incertum valetudine an veneno Tac. a. 14, 51. 52 (veneno Dio 62,13, 3. Suet. I. c.). Eius libertas loquendi Dio 62,13, 2. Debilis trunca manu Tac. a. 13,14. Domum eius Octavia accepit Tac. a. 14, 60. Liberti eius V I 16963. X I 1531. X I I 1309. Nominatur praeterea Tac. a. 13, 21; 14, 10. 14. 57.

442

St.

consul (suffectus) a. 105. In consulatu: Cn. Afra­ nius Dexter 111 p. 865 dipt. mil. (1 ) ...............D[exter] I I I p. 866 = V I I 1194 dipt. mil. (2). [Cn. Afrjanius Dexter V I 2075 acta Arv. (3). — Afra­ nius Dexter Plin. CN. AFRANivs d e x t e r ,

Consul designatus in senatu sententiam dixit Plin. ep. 5, 13, 4. 5; consul cum C. Julio Basso d. 13 m. Mai a. 105 t. 1, d. 17. 19. 20 m. Mai, .. .non. Jun. t. 3\ referebatur de libertis Afrani Dextri consulis, incertum sua an suorum manu, scelere an obsequio perempti Plin. epist. 8, 14, 12. Gr. memoratur in monumento Ephesio C. Vibii Salu­ taris Inscr. Br. Mus. 3, 2 p. 133 n. 481, plenius Forsch, in Eph. 2 n. 27 p. 129. 130. 136 (1), in altero titulo Ephesio Jahresh. 7 B 42 (2), in dipl. mil. I l l p. 867 = 1975 (3). — P. Afranius Flavianus t. 3; Άφράνιος Φλαουιανός t. 1; Άφράνιος ΦΧαβιανός t. 2.

443 p.

A F R A N i v s FLAViANVS

Legatus pro praetore C. Aquillii Proculi proconsulis provinciae Asiae a. 103/1041.1. Legatus Aug. pro praetore Pannoniae inferioris d. 1 m. Sept. a. 114 t. 3. Proconsul provinciae Asiae imperante Hadriano t. 2, qui titulus cum Hadrianus iam audiat Ζευς Όλύμπιος neque vero Ephesii altera neocoria exornati sint, c. a. 130 incisus videtur (cf. Weber Hadr. 214). Con­ sulatu c. a. 115 functum esse cum ex intervallo, quod tum inter con­ sulatum et proconsulatum Asiae intercedere solebat, tum ex tempore legationis Pannonicae concludi potest. Cum in decreto senatus populique Ephesiorum monumento Vibii Salutaris inserto Aquillius Proculus pro­ consul et Afranius Flavianus legatus eius afferantur ως γνή[σιοι π]ο\εΐται [ή]μών αυτοί (t. 1 col. 2 ν. 80. 81), inde nolim conicere Proculum Flavianumque origine fuisse Ephesios; magis crediderim utrumque ab Ephesiis civitate donatum esse. Gr. 444 AFRANivs HANNiBALiANVS. Sic titulus Oesci rep. D. 8929, Annibalianus vita Probi 22, 3, ceterum Hannibalianus. Dux ex disciplina Probi vita l. c. Vir eminentissimus, praefectus praetorio cum Iulio Asclepiodoto primis Diocletiani annis tit. Iidem viri consules ordinarii a. 292 fasti. Anno 297 praefectus urbi chronogr*. a. 354 p. 66 M. Ex eo nomen traxisse unum e filiis Constantii (I.), cum Eutropia, quae postea Maximiano nupsit, prima uxor Hannibaliani huius fuisse et ex hoc Flaviam Maximianam Theodoram, Constantii coniugem, peperisse videatur, Seeck R E 4, 1041, cf. 6, 1519 probabiliter coniecit. Ex posteris esse potest Hannibaliani con­ sularis, qui nominatur in t. Tralliano Ath. Mitt. 21,113, cf. Groag Jahresh. 10, 288 sq. St.

445 P. Afranius Potitus, homo de plebe, cum pro salute imperatoris Gai moriturum se vovisset, votum solvere coactus est Dio 59, 8, 3. 4. Suet. Cal.27, 2 (neglecto nomine).

446

St.

senatorii ordinis, mollitia corporis infamis e t a Nerone probroso carmine diffamatus, particeps coniurationis in Neronem factae a. 65 Tac. a. 15, 49. 56. 57, occisus ib. 70. Gr. 447 Afranius Silo, centurio, quem scriptor quidam belli Parthici a Vero gesti a Luciano quom. hist, conscr. 26 irrisus fingere videtur. St. AFRANivs Q viN TiA NVs,

—

M A N L IA P O N T IA L V C V L L A A F R I C A N A .

448 [a]fricanvs, X [v]ir stlitibus iudieandis, quaestor, tribunus plebis, praetor designatus, cui positus fuit titulus admodum mutilus urbanus V I 31684, ubi in sinistra lapidis parte leguntur ....cano . . . i o. . . . us M. f. cet. Gr. 449 A F R iC A N V S , consul (suffectus) cum (M . Annio) Afrino pr. nonas Iulias a. inc. Claudii vel Neronis inscriptio parietaria Pompeiana I V 1544; fortasse Paccius Africanus. Gr. 450 A F R iC A N V S . ‘Africanus noster’ in epistula (ficta) Hadriani (L. Iulio

Urso) Serviano consuli scripta, quae dicitur ex libris Phlegontis sumpta vita Saturnini 8, 10.

451 C...........

Africanus.

[........ia] C. Africani f. a v ___

Arruntionm Interamnae Nahartium reperto X I 4179. —

IM P . NVS

C AES.

M.

A N T O N IV S

GORD I A N V S

S E M P R O N IA N V S

Gr. nominatur in t. Gr. ROM ANVS

A F R IC A ­

AVG.

— Sex. Caecilius Africanus. —

Q . F A B I V S M A X IM V S A F R I C A N V S

—

P . FL A V IV S M E N A N D E R

rede

A F R I C A N V S F A B I V S M A X IM V S .

A F R IC A N V S .

—■Julius Africanus. — Sex. Iulius Africanus. — L V C I L IV S —

A F R IC A N V S .

C. M E M M IV S A F R I C A N V S .

—

L. O V IN IV S

A F R IC A N V S .

—

L. O V IN IV S

C V R IV S

—

P A C C IV S A F R I C A N V S .

—

M. P V P IE N IV S

P R O C V L V S M O D IA N V S

A F R IC A N V S .

A F R IC A N V S .

— Salvistius Africanus.

— [S]ervaeus Africanus. —

T . S E X T IV S

*

A F R IC A N V S .

— C. Tettius Africanus. —

M . A N N IV S

A F R IN V S .

452 Agaclytus, libertus, multum potuit apud imperatorem L. Verum (vita Marci 15 , 2: Veri 9 , 3), qui ei dedit invito Marco uxorem (M. Anni) Libonis vita Veri 9, 3. 4. Prodidit Veri et sororis eius Fabiae consilium ad Marcum e vita tollendum, quod ne fieret Faustina prohibuit ib. 10, 4. 5 (cf. Dio exc. 71, 3, 1). S i eiusdem est L. Aur. Agaclyti, qui una eum (Vibia Aurelia) Sabina Aug(usti) sorore nominatur in fistula aquaria urbana X V 7402 (cf. 7401), non potest esse ut voluit Dressel l. c. (libertus) Sabinae, quippe quae Veri aetate aut nondum nata aut parvula erat. Num idem fuerit L. Aureliufs] Agaclytfus] V I 12995, valde incertum, at omnino diversus est L. Aurelius Agaclytus eques Romanus V I 1592 (cf. 31827). St.

— 453 454 —

Claudius Agathemerus. Agathinus, puer, ventilator Mart. 9, 38. Agatho, causidicus Claudii aetate Sen. apocol. 12. Claudius Agathocles.

St. St.

— MAEVIA AGATHOCLIA. — POMPEIA APPIA CINCIA AGATHOCLIA.

— L. Sep. Agathonicus. — L. Sep. Antonius Agath[o]nicus. 455 AGEDiA QviNTiNA, C. Calpurnii Crassi Frugi Liciniani consulis pontificis uxor V I 31724 t. sepulcralis erasus. Ab imperatore Nerva una cum marito Tarentum remota epit. de Caes. 12, 6 (nomine non posito). Gr. 456 L. iVgermus (praenomen Suet.), libertus Agrippinae a Nerone occisus a. 59 Tac. a. 14, 6. 7. 8. 10. Suet. Nero 34, 3. Dio exc. 61,13, 4 (nomine non posito).

St.

457 Agesilaus, Corycenus (cf. Opp. Hal. 3 ,8 sq. 204—209. Suid s. Όττττιανός^, pater Oppiani, ab imperatore Severo in insulam Meliten (quae nunc Meleda) relegatus, quia philosophiae studiis deditus imperatori Anazarbum praetereunti (a. 194, ef.Easebroek Sept. Sev. p. 60) obviam ire neglexit; Severo mortuo filius reditum patris a Caracalla impetravit vita Oppiani ap. Westermann Biogr. p.63sq., cf. 65 sq. (ubi immerito utrum Anazarbus an Corycus origo fuerit dubitatur). Uxor Zenodote ib. St.

— Aelius Aglaus. — Iulius Agrestis. 458 AGRESTivs, vir clarissimus, defensor, magister et pater patrum, d e o Arimanio aram dedicavit V I 47; probabiliter saec. I I I I . Gr. — Q. CASSIVS AGRI AN VS AELIANVS.

459 Agricola, Augusti libertus, procurator portus utriusque (ad Ostia) a. 224 X I V 125 — D. 2223. Idem videtur Agricola procurator sub Severo Alexandro fistula aquaria Ostiensis X I V 5309, 22. St. — Caecilius Agricola. — SEX. CALPVRNIVS AGRICOLA.

— . . . Cominius B o—

A g ric o la ___elius Aper.

— Q. GLITIVS ATILIVS AGRICOLA. — CN. IVLIVS AGRICOLA. — CN. SERTORIVS BROCCHVS AQVILIVS AGRICOLA............. — VALERIVS AGRICOLA. — L. VIRIVS AGRICOLA.

—

(?) VRBANVS, consul a. 234 (Agricola I I I 5460 si ad hunc per­ tinet; ___lia Urbanus X I V 4562, 7), v . infra sub Urbano. 460 AG RiNvs (sic traditur, Agrippinum scribendum esse coniedt Urlichs Rh. M. 18, 528, de Augurino cogitavit Detlefsen ib. 233), senator aetate Plinii Plin. n. h. 7, 55. Gr. a g r ic o l a

461 Agrippa, filius Aristobuli regis Armeniae minoris et Salomes, nepos Herodis Chalcidis regis Ios. ant. 18, 137. St. — (Antonius) Agrippa. — M. ASINIVS AGRIPPA.

— P. Caninius Agrippa. — [ ca] ssiv s

ag ri [ppa ?].

— M. Cassius Agrippa. — M. FI. Agrippa. — — — —

FONTEIVS AGRIPPA. C. FONTEIVS AGRIPPA. D. HATERIVS AGRIPPA. L. HELVIVS AGRIPPA.

— Iulius Agrippa. — C. IVLIVS AGRIPPA.

— (M.) Iulius Agrippa I. — M. Iulius Agrippa II. — P. LVRIVS AGRIPPA.

— M. Maenius Agrippa L. Tusidius Campestris. — MARCIVS AGRIPPA. — MARCIVS CLAVDIVS AGRIPPA.

— Simonides Agrippa. — M. Valerius Rullianus Agrippa. — Vibulenus Agrippa. — M. VIPSANIVS AGRIPPA.

— Titia Statilia Valeria Agrippiana Fadilla. — AEMILIA AGRIPPINA. — APPIA ANNIA ATILIA REGILLA ELPINICE AGRIPPINA ATRIA POLLA. — ASINIA AGRIPPINA. — CLAVDIA V[et ] t IA AGRIPPINA. — ( fabia ) ag [r ippin a ]. — GELLIA AGRIPPINA. — IVLIA AGRIPPINA. — — — —

L. (?) IVLIA APRONIA ALFENA AGRIPPINA. PACONIA AGRIPPINA. PLOTIA AGRIPPINA. STATILIA AGRIPPINA.

— SVLPICIA AGRIPPINA. — VIBVLLIA ALCIA AGRIPPINA. — VIPSANIA AGRIPPINA. — POMPEIA AGRIPPINILLA.

462 Agrippinus, filius Demetrii Alexandrini et Mariammes regis Agrippae (I) filiae Ios. ani. 20, 147. St.

— AGRIPPINVS (?), Plin. η. h. 7, 55, ν. supra η. 460. 463 ......... [a ] g r i p p i n v s , frater Arvalis a. 214 ut videtur V I 2103 a 3; potest

esse Fabius Agrippinus.

Gr.

— Casperius Agrippinus. — CASSIVS AGRIPPINVS. — TI. CLAVDIVS AGRIPPINVS. — CLAVDIVS CASSIVS AGRIPPINVS. — FABIVS AGRIPPINVS. —

IVLIVS AGRIPPINVS.

—

Q. PACONIVS AGRIPPINVS.

— L. Sep. Agrippinus. — L. Aelius Aurelius Agrippus Memphius Apolaustus. 464 AGRivs CELSiNiANvs, co(n)s(ularis) vir, curator Bullensium Regiorum, pater Agriae Tannoniae t. Bullae Regiae rep. V I I I 25523; idem videtur Celsinianus, consularis vir, curator coloniae Octavanorum Thuburbo, Aeliae Celsinillae consularis feminae filius Cagnat-Merlin Inscr. lat. d'Afr. 414.

Gr.

465 Q. Agrius Rusticianus, vir egregius, procurator Augusti tractus Karthaginiensis, procurator privatae rationis per Italiam, procurator to tiu s ___ (desunt nonnulla) sub Caracalla t. Africanus V I I I 11163. St. 466 Agrius Saturninus, ό κράτιστος, tituli Attici ei positi IG 3 , 627. Έφημ. άρχ. 3, 20, 4. St. 467 a g r ia TANNONiA, clarissima puella, filia Agri Celsiniani consularis viri V III

25523.

Gr.

— CN. DOMITIVS AHENOBARBVS. — L. DOMITIVS AHENOBARBVS = NERO CLAUDIUS CAES. AUG. GERMANICUS.

468

—

q . a i ........... frgm.t. Pergameni IGR 4,372: Κόιντος A i ........Λευκίου υ ίό ς ___ [κυινδεκί]μβ€ρον, άνθύπ[ατος] . . . . . Vide num idem sit Q. Aiacius Modestus Crescentianus (sed potest item fuisse Αϊ[λιος] vel Αι[μίλιος]). Gr.

Μ. LICINIVS PETILIVS A I A . . .

469 Q. AiACivs

CENSORiNVS, clarissimus vir, nominatur in fistula plumbea urbana X V 7381; Q. Aiacii Modesti, qui in eadem fistula commemoratur, probabiliter frater. Gr. 470 q . A iA C ivs MODESTVS CRESCENTiANvs, c o n su l II a. 228 p. C. Tituli: ipse posuit loco quodam Germaniae superioris, qui hodie dicitur Groß­ krotzenburg, X I I I 7417 = D. 433 (1 ); nominatur in t. reperto in castello limitis Germanici „ Kapersburgu X I I I 7441 = D. 5909 (2), in t. mutilo Bostreno IGR 3, 1321 (melius Arch, epigr. Mitth. 8 p. 188 n.21) (3), in actis ludorum saecularium a. 204 V I 32327 ( = D. 5050 a) v. 9. 12. 29. 32329 v. 8. 31. 32332 v. 4 (4), in fistula aquaria urbana X V 7381 (5). In consulatu altero: Q. Aiacius Modestus X I V 4562, 6 fasti Augustalium

Ostiensium; ceterum Modestus fasti. — Q. Aiacius [Mojdestus Crescentiafnus] 1.1. Q. Aiacius Modestus t. 5. Aiacius Modestus t. 2. 4. [Α]ίά[κι]ος Μόδεστος t. 3. Clarissimus vir t. 5. XV vir sacris faciundis a. 204 t. 4. (Legatus Aug. pr. pr. Arabiae), consul (designatus) t. 3 ( ubi perperam editores restituerunt ύπ[ατικού], immo supplendam videtur ύπ[άτου αποδεδειγμένου]); qui t. cum positus sit Imp. Caes. M. Aurelio Antonino Aug., Modestus non ante a. p. C. 198 provinciam rexerit necesse est. Consul suffectus anno incerto. Legatus Augustorum duorum t. 2 Augustorum trium 1.1 pro praetore Germaniae superioris t . l . 2; inde apparet eum a. 209 provinciae prae­ fuisse; fortasse annis quoque praecedentibus vel subsequeniibus eodem munere functus est. Consul II ordinarius a. 228 cum M. Maecio Probo V. supra ( iterationis nota extat 111 4168. V I 13. I X 1538. X I V 2267. 4562, 6. X V 4118. Ann. έρ. 1912, 165, in fastis Heraclianis Chron. min. 3 , 392, omittitur in fastorum laterculis paene omnibus et in titulis non paucis). Q. Aiacius Censorinus clarissimus vir, qui in eadem fistula nominatur, t. 5, fortasse frater eius. Iuniam Aiaciam Modestam Q. Aradi Rufini uxorem (X V 8088) filiam Modesti putaverim. Plane incertum, num idem sit Κόιντος Ai . . . .Λευκίου υιός.. . . [κυινδεκί]μβερον, άνθύπ[ατος sc. Ασίας] t. Pergameni IGR 4, 372. Gr. 471 iV N i a AiACiA m o d e s t a Hominatur una cum Q. Aradio Rufino, marito suo, in signaculo aeneo X V 8088; fortasse filia Q. Aiacii Modesti Cres­ centiam consulis I I a. 228, uxor Q. Aradii Rufini sodalis Augustalis Claudialis cooptati a. 219. Gr.

472 Aiax, Teucri filius, archiereus Olbae Ciliciae et toparches Cennatarum et Lalassium certe ab a. 10/11 ad a. 14fl5 p. C. nummi W aldington Rev. num. 1866, 434 sq. Bdbelon Coli. Wadd. 4413—4424. Hili Numism. chron. 1899, 189—194; Br. Mus. Lycaonia cet. p. 119—123. Head H N 2 726 sq. Plurimi Olbae dynastae et sacerdotes Teucri vel Aiaces nomine; genus eorum post Abam dominatione exutam Olbae restitutum est Strabo 14 , 672. St. 473 A iE T iv s p a s t o r , senator, apud Cestium Pium declamavit Sen. contr. 1 , 3, 11. Gr. — Sept. Aistomodius. 474 m . a l , a. 56 cooptatus in collegium aliquod sacerdotale e maiori­ bus V I 2002..................................................................................................Gr. 475 c. a l .............. a l b i n u s , consul a. 246 cum C. Bruttio Praesente. Plena nomina exhibuit dipl. mil. Pais Suppl. Hal. η. 941 — I I I p. 2000, ubi in aere extare videntur litterae C · ALI vel ALL ; ceterum Albinus fasti. Gr. — Albanus Zonar. 12 , 24 , vide Silvanus.

— L. Numerius Albanus. 476 Albina, mater Anniae Rufinae t. Canusinus I X 330. — CANIDIA ALBINA.

St

477

A. f., tribu Quirina, quaestor urbanus, sodalis Antoninianus, aedilis plebis, praetor urbanus, legatus Augusti Asturiae et Callaeciae, praefectus aerarii Saturni, proconsul provinciae Achaiae, consul ( suff. a. inc.) ante legationem Ponti et Bithyniae ut videtur, legatus Aug. pr. pr. Ponti et Bithyniae, proconsul provinciae Asiae ; patronus coloniae, curator coloniae Suessae Auruncae X 4750t. decreto decurionum positus. Gr. 478 Albinovanus Celsus (sic Porphyr, ad Horat. ep. 1, v (= ex procuratoribus), Toovèv Movael'1' (= Museo Alexandrino ut videtur, cf. Lemerle Bull, hell. 1935, 132-137) amovµÉvwv, honoratus publice a Philippensibus B11ll.hell. St. l. l. 132 sq. Saec. 111 videtur. 1159a M. Clodius Catullus, procura tor Mauretaniae Tingitanae a. 109 (d. 14 m. Oct.) dipl. mil. Compt. rend. 1935, 408 sq. St. 1179 M. CLODIVS PVPIENVS MAXIMVS = IMP. CAES. M. CLODIVS PVPIENVS MAXIMVS AVG. Uxor ut videtur ... antia Pulchra VI 31237 b (t. 2 qui

non est filiae sed uxoris).

St. De locoSeneraede clem.1, 9 egit Préchar: Rev. de philol. 61, 1935, 361-370. Gr. 1424 Cn. Cornelius Pulcher. Ti. f. (non Cn. f.) t. 1. !:31. 1587a Crispinus, praeses provinciae Phoenices a. 292 cod. Iust. 1, 23, 3, cf. Harrer Stud. in the hist. of Syria 60. Gr. 1639 P. Cussius Phoebianus. Idem fortasse ... us Phoebianus, tribunus cohortis primae vigilum fistula aquaria urbana N ot. d. se. 1902, 464. St.

1339

CN. CORNELIVS CINNA MAGNVS.

e 1 c. c .....

-

2 3

4

-

5 6

( ré:1os K .....

) inter testes senatus consulti de Mytilenaeis facti

d. 29 m. Jun. (?) a. 25 a. C. IG 12, 2, 35 = IGR 4, 33 col.c. Gr. [c.] IVLIVS CAMILIVS GAL[ERIVS ASP]ER e ... CIVS. c. CA •••.. STATILIVS SEVERVS HADRIANVS V. infra in Statiliis. C. P. c(larissima?) f(emina?) Xl 6712,368 signacillurn. Gr. c. c ..... SECVNDVS ( duae aut summum tres litterae in t. perissevidentur, C[l(audius)] supplevitKlebs PIR 1 C 3 probabiliter),praetorius temporibus Antonini Pii, patronus coloniae Faleriensis, maritus Antoniae Picentinae, Gr. quae imp. Antonino posuit t. FaleriensernIX 5428= D. 5652. M. cA .••••. , legatus pro [praetore J (proconsulis Asiae ), nominatur in t. sepulcrali comitis cuiusdamEphesio lii 7128. Vide num idem sit M. Gr. Calpurnins Rufus infra n. 313. Cadicianus v. Caedicianus. Cadicia v. Caedicia. Cadilla (traditur gadilla sive glacia, edd. Glaucilla, Gladilla, Claudilla, cf. Heraeusin ed. p. XXXV sq.) Martial. 7, 87, 7. St. c. CADIVS RVFVS memoraturin nummis a) Bithyniae in parte adversacum capite et inscriptionenominis Britannici Caesaris, in aversa e1rì r. Ka6iov 'Povcpov &vev1ré:Tov1ré:Tp(wvos) Ree. d. monn. gr. As. 1,236, 6. b) Nicaeae 1) in adversacum capiteet inscriptionenominis Claudii, in aversar. Ké:61os Ree. 1, 400, 27-29. 2JMessalinae, in adversa 'Povv) P. Ryl. In hoc officio, quod balneis in adventum Neronis extructis Javisset, relegatus Suet. l. l. Dio-Xiph. 63, 18, 1 ad a. 67, sed Tib. lulius Alexandercerteiam a. 66 praefectusfuit Aegypti. ( Ab AlexandroCaecinam Tuscum significari verbis edicti Tf\V 1Tp60-Kmp6vT1vos &61Klav putat Wilcken Ostr. 1, 592 sq. fortasserecte). A. 69 Romae fuit Tac. h. 3, 38. 39. Amicus luni Blaesi ib. St. 110 [c]AECINIA LARGA, A. f., marito, cuius nomen periit, una cum [La]rcia A. f. Priscilla filia t. (sepulcralem)posuit Antii X 6659= D. 987. Maritum Largaefuisse A. Larcium Lepidum, qui memoraturap. los. bell. 6, 237, recte videtur statuisse Renier Mém. acad. inscr. 1867, 291, 1. Gr. APPIA VETVRIA AVRELIA(?) CAECINIA (?) SABINILLA v. supra A 956. 111 Caedicianus (traditur Ka61K1av6s), inter longaevos enumeratur M. Antonin. els è. 4, 50. St. -

Q. ABVRNIVS

CAEDICIANVS.

112 Caedicius,gravis, qui saevas poenas invenit luvenal. 13, 196 sq. Aulicum Neronis crudelissimum fuisse vult intelligi. satellitem Neronis schol. fide parum dignus, cf. Friedliinderad l. Vix idem Caedicius facundus (causidicus) ib. 16, 45 sq. St. 113 L. Caedicius( sic Vell. 2, 120, 4; Caedius primipilaris Ps. Frontin. strat. 4, 7, 8), praefectus castrorum post cladem Varianam Alisone obsessus virtute et consilio se suosque servavit Vell. Frontin. St. 114 c. CAEDICIVS AGRIPPA nominaturinter curatores riparum et alvei Tiberis, qui praesidente L. Caninio Gallo (cos. a. a. C. 2) (ripam) reficiundam curaverunt, locotertio(fortassetribuniciusvel aedilicius)VI 31543= D. ·5893, aetate Tiberii ante a. 24 ut videtur. Gr. 115 A. Caedic(ius) Priscianus, egregius vir, sacerdosdomus Augustae (temporibus Commodi)VI 2010 Il 22. St. 116 CAEDICIA (Cadicia traditur), Flavii Scaevini uxor, a. 65 a Nerone Italia prohibita Tac. a. 15, 71; post exitum N eronisprobabiliterrestituta. Eandem esse atque Caediciam M. f. Victricem, quae N eapoliut videturdedicavit t. 1G 14, 722 et memoraturin amphoris VIII 22637, 23. X 6252. Xl 6695, 25, cf. p.1405. XV 3424= D. 8573, coniecitDessau fortasse recte. Gr. 117 Caedicia Luc ... Crispinilla(?), L. f., mater C. Valerii C. f. Respecti Terentiani clarissimi iuvenis, cui t. sepulcralemposuit Salonis lii 1989.

CAELESTINA

24

CAELIUS

.1988,quos titulos coniungendoset in illo pro Caediciae corrigendumesse Caedicia statuit Kubitschek Jahresh. 6 B. 81 probabiliter. Gr. 118 Caelestina(?). In frustulis Volsiniis rep. XI 7283extat a v. 1 Caeles... , b v.1 sq.... tinae .... ae c(larissimae?) f(eminae?). Gr. 119 Caelestinus, adfertur de Valeriano iuniore vita Valeriani8, 1. St. - PVLLAIENA CAELIANA. 120 Caelianus (traditur Kaiì.1vov), Alexandri Aegeatae filius, cuius de Nerone contumeliosumiudicium Suid. s. 'Aì.é~av6pos 1128 Adler. St. 121 Caelianus,Afer, rhetor, magister Diadumeniani vita Diad. 8, 9. St. - M. CalpurniusCaelianus. - TI. CLAVDIVS SAETHIDA CAELIANVS. - L. IVNIVSVICT0RINVS [F]L(Avrvs)CAELIANVS. - Sempronius Caelianus. 122 Caelius, latro Hor. s. 1, 4, 69 cum schol. St. 123 CAELIVS( ?) ... ILLIANVS MA[XIMVS ?], [curator] aedium sacrarum [et operum] publicorum m. Sept. a. 159 VI 857 e t. ex parte tantum servatus (Caelio .. illiano Maximo descr. Accursius, CALL .... ILLIANONIA1 .. O Pighius). M. Servilii Fabiani Maximi nomen ,i,n t. latere suspicatusest HiUtl Anton. Pius 2, 167 vix recte. Gr. 124 L. CAELr[vs]..... In v. ultimo t. Cyprii mutili III 6051..... ino et L. Caeli ..... memorarividentur consulessuffecti a. incerti. Gr. - CAELIVS ATTIANVS, V. P. ACILIVS ATTIANVS supra A 45. - Caelius Caldus Vell. 2, 120, 6 v. CoeliusCaldus. 125 CAELIVS CALVINVS, legatus Aug. pr. pr. (Cappadociae) a. 184 (potius quam a. 185, cum Commodusin t. dictussit Germa. Sarm. max., nondum Britannicusmaximus) memoraturin t. rep. in ArmeniamaioreIII 6052= D. 394, quem posueruntvexill(arii) legionis XV Apollinaris. Nescio an Gr. pater fuerit D. Caelii Calvini Balbini ( qui sequitur). 126 D. CAELIVS (CALVINVS) BALBINVS = IMP. CAES.D. CAELIVSCALVINVS BALBINVS AVG. Tituli: miliaria MauretaniaeVIII 10342.10343.10365 (= D. 496). 22586. 22620. Bull. tr. hist. 1912 p. CCXXXIV(= Ann. ép. 1912,158); 1925 p. CCXXIV et Cappadociae ( eius et Pupieni nomina erasaitem in t. AquileiensiBrusin Scavi, 1934,76) III 6913.6934.6936. 12168(=6905). 12176. 12180(?). 12198. 12210(=6953), cf. p. 2063. Jahresh.7 B.111; deletain nominealae primae Hispanorum Asturum ante GordianaevocabulaPupienaeBalbinae t. BritannicusVII 510 = D. 4828, cf. HaverfieldEph. ep. 9 p. 583. Eius et imperii collegaenominain sepulcro urbano (collegii) Innocentiorum elementisgraecispicta Popenio Balbino Not. d. se. 1923, 68 = Diehl ILChr 3995. Nummi Eckhel 7, 305-307. Cohen52 , 8-13; Alexandrini Vogt Alex. Munzen 1, 191sq.; 2, 136 sq. Cf. praetereaBabelonColl.Wadd. 4666. Imhoof-BlumerKleinas. Munz. 89, 30 (= CorollaNumism. Head 1906,298); Journ. Hell. St.18, 174sq.

CAELIVS

25

CAELIVS

WfklPh 1902, 662. Papyri: Oxy. 12, 1433. Wessely Text. Gr. 1, 51 = PreisigkeSB 5125; WilckenOstr. 1 p. 805. Plena nomina in titulis et papyris ( et in ostraco);in nummis commatis Romani D. Cael. Balbinus, item in Alexandrinis fiÉK. Kal?... Ba7'0Tvos, sed in nummis Amisenis Imhoof-BlumerAbh. Ak. Miinch. 1890, 574; Num. Z. 20, 254 (cf. Sallet Alex. Kaiserm. 59, 134. MommsenZ. f. Num. 8, 26). Wadd. Ree. d. monn. gr. As. 1, 69, 131sq. l::iÉKµ. Kai Ka?.. Ba?..~ivos Privatus nominatur D. Caelius Balbinus in consulatualtero VI 269.1987.[2001}.X 7228.Xl 2633= D. 6597. Cael. Balb. 11110306; praetereaD. Caelius Ba .... VI 1891; D. Caelius .... t. Phrygius Class. Rev. 22, 214 = Ann. ép. 1909, 175; Caecilius Balbinus Vict. Caes.26, 7; 27, 6; Clodius Balbinus vita Gord.10, 1; 22, 1; Maximin. 20, 1 (in cod. Palat. lectiorecentiorismanus); Albinus Zonar. 12, 16. 17; Publius Balbinus ib. 12, 17; ceterumBalbinus. Evmrrpi6TJs Herodian. 7, 10, 4, cf. 8, 7, 4; 8, 8, 4; clarus nobilitate vita Max.-Balb. 2, 7; nobilissimus ib. 7, 1 (obscurissimo genere Eutrop. 9, 2, 1 perperam). De familia eius quaetradunturvita 7, 3. 4 nullius sunt /idei. Patricius, quoniamin collegiosaliorumcooptatus.i'. infra. Filius Vixit annos sexaginta Zontlr. fuisse potestCaeliCalvinilegatiCappadociae. 12, 17, natus igitur a. 178 ( sed vix credibileeum annos ngentemtriginta quinque,anno se. 213, consulemiterum f uisse); a. 238 ·npecr~vn1s Herodian. 8, 8, 3. 6. 8; inde longaevus vita 15, 2. Provincias administravit Herodian7, 10, 4; Asiam et Africam et Bithyniam et Galatiam et Pontum et Thracias et Gallias civilibus administrationibus rexerat vita 7, 2 (suspectavel falsa). Procousul Asiae t. Phrygius l. c. Consul I suffeetusa. inc., consul II a. 213 cum imperatore An-tonino 1111 fasti (v. supra); consul bis Herodian.7, 10, 4; 8, 8, 4, inde vita 7, 1; 15, 2. Vlll 10365.22586; consularis vita 1, 2; ex consulibus vita Gord.22, 1. Salius Palatinus cooptatus non ante a. 191 VI 1981. Anno 238 electus est inter vigintiviros consulares a senatu contra Maximinum ad ltaliam tuendam creatos (XX vir ex senatus consulto rei publicae curandae, cf. XIV 3902= D. 1186) vita Gord.10, 1. 2; 22, 1 (cf. 14, 3. 4); Maximin. 32, 3. Zos. 1, 14, 2. Post mortem duorum Gordianorum senatus Balbinum et Maximum imperatores fecit Herodian.

7, 10. vita 1-3; Gord.10, 1; 22, 1; Maximin. 20, 1. 2. Vict. Caes.26, 7, populo tumultuante M. Antonium Gordianum puerum Caesarem iis aggregavit Herodian.l. c. vita 3, 3. 5; Maximin. 20, 2, cf. 16, 7. lnde dictus est lmperator Caesar D. Caelius Calvinus Balbinus pius felix Augustus (v. supra). Nonaginta novem diebus post (chronogr.a. 354 p.147 M.) uterque Augustus simul a praetorianis occisus est Herod.

8, 8, 6-8. vita 14, 5. 6; Gord.22, 5. Eutrop.9, 2, 2. Vict. Caes.27, 6. epit.

CAELIVS

26

CAELIVS

de Caes.26, 2. Zos. 1, 16, 2. Pol. Silv. 521M., a. 238 ante d. 29 m. Aug. (cf. supra A 835). St. 127 Caelius Clemens, adfinis socrus Plinii, a Traiano in Bithyniam translatus, quo tempore Plinius provinciam administrabat ad Trai. 51, 1. St. 128 M. Caelius Clodianus nominaturin tesseraplumbea,in cuius parte aversa cerniturVC (v(iri) c(larissimi) solvit Rostowzew)Tesserariumurb. Rom. 1149. Gr. 129 Caelius Cursor, eques Romanus, ob ficta maiestatis crimina in Magium Caecilianumpraetorem auctore principe ac decreto senatus punitus a. 21 Tac. a. 3, 37. St. 130 Caelius Felicissimus, vir egregius, maritus Luriae Ianuariae clarissimae feminae VI 31731= Diehl ILChr 157 t. extans in coemeteriochristianorum suburbano,quod Ostrianum dicitur. Videtur christianusfuisse. St. 131 CAELIVS FELIX, consularis(consul 'lii/aperperam), occisus a Commodo (non ante a. 190) vita Comm. 7, 6. Gr. 132 Q. CAELIVS FLAVIANVS, clarissimusvir, patronus coloniae Canusii a. 223 IX 338 album Canusinum. Gr. 133 M. CAELIVS FLAVVS PR0CVLVS.T. sepulcralisCapenasXl 3883. X vir stlitibus iudicandis, tribunus laticlavius legionis XX Valeriae victricis, VI vir turmae equitum Romanorum, quaestor, tribunus plebis candidatus, praetor candidatus, curator rei publicae Aquinatium. Gr. 134 CaeliusFlorus, procurator Augusti Lyciae a. 116 et 117 ( cf. Ritterling Rh. Mus. 73, 1920,38-41), cuius epistulaepraeteraliasinscriptaesunt in mausoleoOpramoaeRhodiapolitano,HeberdeyOpramoasp.11.13 = IGR 3, 739 col. III 10. 20. IV 1. St. - CAELI(vs)HONORATvs(?) V. Caeli(us) Oneratus n. 137. 135 M. CAELIVS IVLIANVS, tr(ibunus) l(ati)c(lavius) (legionis XIII geminae), dedicavit Daciis tribus et genio legionis XIII g. t. ApulensemIII 995 = D. 3920non anteimp. Marcum.Idem ni fallarCaelius(vix C. Aelius) lulianus, clarissimusvir, qui nominaturin tegulaurbanaXV 475 (laterempro litterarumforma sigilli aetatisMarci esse censuitDressel). Gr. 136 C. Caelius Martialis, C. fil., Oufentina, praefectus cohortis I Raetorum quae tendit in Raetia, tribunus legionisXIII geminae quae tendit in Dacia, in quo tribunatu donis militaribus donatus est ab Imperatore Caesare Nerva Traiano Augusto Germanico Dacico et copiarum curam adiuvit secunda expeditione Dacica, procurator provinciae Achaiae, procurator ferrariarum t. Corinthius, positus a [L. Gel]lio Menandro amico Amer. Journ. Arch. 37, 567sq. = Ann. ép. 1934, 2. St. 137 CAELIVS 0NERATVS memoraturin nummis Thraciis, qui in parte adversa caput Septimii Severi et inscriptionemnominis exhibent, a) Pautaliae, in aversa ,;ye(µovevoVTos) Ko:tÀlov (K AIAIOY n. 263) 'OvepétTov OvÀ-

27

CAELIVS

CAELIVS

Bull. inst. arch. Bulg. 7, 1932/33, 91 n. 262-264 cf. p. 90 n. 260. 261 (nummi a prioribusmale descripti:fiye. T. Al).lov NepCXTI. OvÀirlcxs TTcxv-raÀlcxs vel TTcxv.cxÀtwTwv).b) Perinthi ( adhucinedito) in aversafiye K. 'lùvepéx-rov KTÀ. ex lectione,quam protulit RuzickaNum. Zeitschr.54, 1921, 195 ('lùvwpénov in nummo essestatuit Pick apud Stein Thracia 40) museum Gothanum. c) Philippopolis,in Br. Mus. Thracia 237n. 27 a. aversafiy. Kex1. 'Ovep. 1À1,r,ro1roÀ1Twv ltaque legati nomen videtur fuisse Caelius Oneratus, id quod etiam ea re confirmatur,quod in catalogoepheborumAtticorum ( perscriptointer a. 110 et 120 ut iudicat Dittenberger)1G 3, 1101 = 2/32, 2020 col. I 40 memoraturK. KcxlÀ1os'Ovepéi-ros quidam KTJpovy1

CALPVRNIVS

67

CALPVRNIVS

1G 3, 607 (t. 14). 608 = 2/:F,4163,ad Pisonempontificemeiusquefilium natu minorem rettulit Mommsen. Contra dixerunt praeter alios Dittenberger ad t., cui magis probaturt. hunc pertineread L. Pisonem cos. a. 57 (n. 294) et M. Crassum Frugi cos. a. 64, et Cichoriusl. l. 339 sq., qui coniecitM. Licinium Crassumconsulema. 14 a. C. a Pisonibus transissead Crassos;hunc esseCrassum Frugi pontificem, cuius filia Liin t. 17; Pisonem cinia Magna L. Pisonis pontificis uxor commemoratur pontificembis uxorem duxisse, ex priore tulisseLucium et GaiumCalpurnios Pisones,ex Licinia Magna filium, qui post adoptionemdictus esset M. Licinius CrassusFrugi. QuaecontraCichoriummonendasint, exposui RE 13, 338 sq; cf. etiam infra n. 294 (in t. 17 pontificis vocabulumnon distinguendicausa additum esse inde elucet,quod Crassus quoqueibi non consulsed pontifex appellatur). M. Crassumconsulema. 27 Pisonis pontificis filium fuisse naturalemf ortasseinde colligerelicet, quod cum ex t. Attico 1G 2/:F, 4163 apparet arctioremnecessitudinemintercessisseinter J,quorumLucii praenomenpropriumfuisse stirpesPisorium( Caesoninorum constai,et Liciniorum (Crassorum)Frugi, tum CrassusFrugi cos. a. 27 /ilio suo natu minimo nomina indidit L. Calpurnio Pisoni Frugi Liciniano. Sed has quaestionesad certum finem duceremihi non contigit; stemma igituradp. 54 propositumtitulisnovisfacilecorrigetur. - Filia Pisonispontificis probabiliterputandaest Calpurnia L. Pisonis [filia], (L. N onii) Asprenatis (consulis a. 6 p. C. ut videtur)uxor t. 6 (v. infra n. 323). - Amici Pylaemenes, Amyntae Galatiaeregis filius (ut magna cum probabilitate statuii Cichoriusl. l. 329) anth. Pal. 6, 241, Theogenes (sine dubiomathematicusis, qui commemoratur Suet. Aug. 94, 12) ib. 9, 541. Familiaris eius Antipater Thessalonicensis poeta v. supra. Hic videtur Piso, qui propter domum suam urbanam summa cum sollicitudine egestam ab Augusto laudatus est Plut. apophthegm.reg. et imp. p. 208 A. Fistula aquariain monte Caelioreperta(t. 15) L. Piso[nis] num ad huius Pisonis domumpertinuerit,dubiumvidetur,cum litteratura fistulaetemporibusN eronianisconveniatcensenteDresselio;sed notandum patri Pisonis pontificisdomumfuisse in Caelio(Cic. Pis. 61), alteram vero Pisonum stirpem aetate imperatoriaflorentem ad forum habitasse (cf. Tac. a. 3, 9). Gr. 290 L. CALPVRNIVS PISO augur, consul a. 753 = 1 a. C., honoratuspublice a Mytilenaeis1G 12, 2, 219 = IGR 4, 94 = Ditt. Or. 467 = D. 8814(1). Tituli Delius Bull. hell. 31, 337 = DurrbachInscr. de Délos1 n. 175 (2), StratonicensisBull. hell. 5, 183 (3), PergameniIGR 4, 410. 411 (4. 5) utrum ad hunc an ad L. Pisonem pontificempertineant,pariim constat (vide n. 289). In consulatu: /\. Kai\;rovpv1os rv. vl. TTio-wvDio ind. l. 55. L. Piso augur V 3257= D. 3610. L. Piso I 2 p. 69 (= VI 10395).p. 70 fasti Arv. 3*

CALPVRNIVS

68

CALPVRNIVS

VI 8738= D. 7866.CIG 2943= Ditt. Syll. Z3 781 (d. 12 m. Aug.). Babelon Arethuse1928, 16 n. 27 tesseranummulariamusei Parisiensis ( .. k. Apr.). Cassiodor.Chron. min. 2, 136. Augur consulariaRavenn. Chron. min. 1, 401 Frick; ceterumPiso fasti. - /\eVK1osKaÀ1rovpv1osITEicrwvavyovp t. 1. [/\e]VKtosKaÀ1ropv1osTleicr[w]vt. 2. /\eVK1osKaÀ1rovpv1osTllcrwvt. 3. 4. 5. L. Piso Tac. a. 2, 34; 3, 11 (v. infra); Calpurnius Piso ib. 4, 21. Cn. f. Dio ind. l. 55; filius igitur Cn. Pisonis consulis a. 23 a. C. ( n. 286) sine dubio nalu minor. Auguris sacerdotiumei nonnu.nquamadditum nominis instar, ut distingueretura L. Pisoneponti/ice(n. 289). Consul a. 1 a. C. cum Cosso Cornelio Lentulo v. supra ( errore Tllcrwvos Tò 6evTepov Epiphan. c. haeres.2, 51, 22 = Chron.min. 1, 218; consulatus'Augusti et Pisonis' Chron. min. 1, 737 contaminatus est ex consulatibusa. 752 et a. 753). Augur v. supra. Proconsul (Asiae) t. 1 cf. t. 2 ([crTpa]Triyòv av6v1raTov, at v. supra n. 289). 3-5 ( in his titulis magistratusnon definite commemoratur),/orlassea. 6 p. C., nam Cossus Lentulus,qui collegaeius fuerat in consulatu,hoc anno provinciamAfricam .rexit (v. infra n. 1380). A.16 in senatu ambitum fori, corrupta iudicia, saevitiam oratorum accusationes minitantium increpans abire se et cedere urbe, victurum in aliquo abdito et longinquo rure testabatur, simul curiam relinquebat. Commotus est Tiberius et quamquam mitibus verbis Pisonem permulsisset, propinquos quoque eius impulit, ut abeuntem auctoritate vel precibus tenerent Tac. a. 2, 34 cf. 4, 21 ( apparet hune

Pisonem, cuius liberumingenium Tacitus tam expressisverbispraedicat, non posse eundem esse atque L. P[isonem], cuius 'adulationem' paullo ante[c. 32] commemoraverat; itaquene 3, 68 quidemPisonem hunc de quo agimus significari crediderim;v. ad L. Pisonempontificemsupra n. 289). Haud minus liberi doloris documentum mox dedit vocata in ius Urgulania, quam supra leges amicitia Augustae extulerat. Propinquis Pisonem frustra coercentibus deferri Augusta pecuniam, quae petebatur, iussit (a. 16) Tac. 2, 34 cf. 4, 21. A. 20 Cn. Pisoni (fratri) reo adfuit ib. 3, 11 (cf. 12: 'si quos propinquus sanguis aut fides sua patronos dedit'). A. 24 maiestatis accusatus receptus est reus neque peractus ob mortem opportunam ib. 4, 21. - A1à 1rpoy6vwv eùepyÉTT)SMytilenaeorum t. 1 (de tt. 3-5 vide n. 289). - Nobilis ac ferox vir Tac. 4, 21. - L. (cALPVRNivs)Piso, pater Calpurniae Asprenatis (uxoris) VI 1371, v. L. Calpurnius Piso pontifex n. 289. 291 L. CALPVRNIVS PISO, praetor aerarii (ìnlra a. 23 a. C. et 44 p. C.) cum M. Salluio collega posuit cippurn terminalem VI 1265= D. 5937. Quis

ex Luciis Pisonibushuius aetatisintellegendussit, non liquet.

Gr.

292 L. (cALPVRNivs)PISO, praetor (immo legatus Aug. pro praetore) provinciae Hispaniae citerioris, a. 25 p. C. a quodam agresti nationis Termestinae occisus Tac. a. 4, 45. Pilius putatur L. Pisonis pontificis, in

CALPVRNIVS

69

CALPVRNIVS

quo vide (n. 289). Ante legationemfascesgesseritnecesseest; consul suffectusfuisse non potestnisi annis vel 7 p. C. vel 13 vel 21 vel 22, nam fasti horum temporumpraetereapleni videntur neque veri est simile eum ante a. 1 p. C. fascesduodecimobtinuisse. Gr. 293

L. CALPVRNIVS PISO, qui ante damnationem patris CN. CALPVRNIVS PISO, consul a. 27 p. C. In consulatu:L. Calpurnius Piso II 2633= D. 6101. V 4919= D. 6100. VI 251 = D. 6080. L. Calpur ..... 12 p. 71 fasti Arv. L. Calpurnius Tac. a. 4, 62. .. Calpurn[i]o IV 3340 tab. cer. Pomp.

2 ('praenominisnunc quidemforma ambiguaest, ut C potius quam L esse videatur'). L. Piso V 4920. Cassiodor.Chron.min. 2, 136; ceterumPiso fasti. - Cn. Piso Tac. a. 3, 16. 17. J\0VK1osTliawv Dio 59, 20, 7. L. Piso Plin. ep. 3, 7, .12. TTiawvlos. ant. 18, 169. 235.... [P]iso III 12794(si ad hunc spectat). Cn. Pisonis consulis a. 7 a. C. et Munatiae Plancinae filius Tac. Dio ll. ll. ex praenominenatu maior. Hunc esse rvaiov K-.c.:,v Inscr. Br. Mus. 3, 2, 188, 539 =Kaibel Epigr. gr. 888 a (7). In consulatualtero: Cn. Claudius Severus IX 4970= D. 6559. XI 7555= D. 1886; Cn. Cl. Se .... VIII 18068;... dius ..... XIV 4746; ceterum Severus in titulis f astisque.- Tria nomina extant vel extabant t.1-5; .. lv Consulsuftectusa. inc. saec.11. Cf. supra n. 837. Gr. 1138 CLEMENS( ?). Cos. I. Clement. le,geresibi visus est Germer-Durandin lapidibus canalisa,quamHierosolymaadducentisIII 14383 a. Vide an Gr. nominatus fuerit legatusconsularisSyriae Palaestinae. 1139 Clemens, Byzantius, tragoediarum actor, Pythiis et Romae (ludis Capitolinis) vicit quo tempore Byzantium obsidebatur ( a. 193-195) Philostr.v. soph.2, 27, 2 p. 115K. St. 1137

-

M. ARRECINVS CLEMENS.

-

M. Arrecinus Clemens. Attius Clemens. Caelius Clemens. C. Camurius Clemens.

-

CASSIVS CLEMENS.

-

Claudius Clemens. (?) CLAVDIVS CLEMENS.

-

C.

-

C. CLAVDIVS CLEMENS LICINIANVS.

-

P. Cominius Clemens.

-

SEX. CORNELIVS CLEMENS.

-

CN. PINARIVS CORNELIVS CLEMENS

-

FLAVIVS CLEMENS.

-

P. FI(avius) Clemens.

-

HELVIVS CLEMENS.

-

M. HELVIVS CLEMENS DEXTRIANVS.

-

Iulius Clemens.

-

M. HERENNIVS

-

P. Memmius Clemens.

FAVSTVS [TI.)

-

C. IVLIVS OPPIVS CLEMENS.

-

P. PACTVMEIVS CLEMENS.

v. infra n. 1341.

IVLIVS CLEMENS TADIVS FLACCVS.

-

Q. AVRELIVS PACTVMEIVS CLEMENS V.

-

M. (Rutilius) Clemens.

-

SALIENVS CLEMENS.

-

T. Suedius Clemens.

infra sub Pactumeiis.

CLEMENS

271

CLEMENTIVS

- Terentius Clemens. -

Q. TINEIVS

CLEMENS.

-

Q. TINEIVS

SACERDOS CLEMENS.

- Truttedius Clemens. - T. Varius Clemens. - Ti. CornasidiusVesennius Clemens. - L. Volusenus Clemens. - CI(audia) Clementi..... 1140 CLEMENTIANA, filia et neptis duorum Arrianorum consulum, publice honorata t. Eleusinoversibusconcepto1G 2/:P 4251/3;v. supra A 1076. De Flavio Arriano rerumscriptoreeiusquefilio aliundequodsciamignoto (Jr. cogitat(}raindorMarbreset Textes(1922), 49 nescioan recte. - Antonia Clementiana. - Cl. Paternus Clementianus. - ARRI[A] •• R ••• [CLE]MENTINA V. vol. 1 Add. 1117a. - Catia Cle[me]ntina. - Iallia Clem[en]tina. - AEMILIA IVNIA c[LEMEN]TINA v. vol. 1 Add. 416a. vol. 2 Add. ib. 1141 CLEMENTINVS. Clemens et Clementinus consulares memoranturinter maioresillpii Lolliani OnesimiForsch.Ephes.3, 106,17. Consulsutfectus (Jr. a. inc. saec. II. -

SEX. CATIVS CLEMENTINVS PRISCILLIANVS.

1142 T. ClementiusSilvinus. Tituli AquincensesIII 3424 (= D. 545) (1). 3525,cf.10492 (= D. 2457) (2).10424 (3). T. ClementiusSilvinus t.3; Clementius Silvinus t. 1 (ut testaturHeklerqui titulum mea causarecognovit; in imagine, quam deditDesjardinsMonum. épigr. du mus. nat. Hongr.,1873, t. 12, 82, minus accuratalegitur Silvius); Cleme. Silvi. t. 2. Vir egregius,a(gens)v(ices)p(raesidis)(Pannoniae inferioris)t. 1. 3, anno 267 t. 1, 268 imperante Claudio t. 2 (officionon indicato). Cf. eum qui sequitur. St. 1143 ClementiusVal(erius)Marcellinus. Tituli VolubilitaniCagnat-Merlin Inscr. d'Afr. 609 (1). 610 (2). 621 = Bull. tr. hist. 1916,88, 15 = Ann. ép. 1916, 92 (3). Vir perfectissimus,praeses t. 1-3, provinciae Mauretaniae Tingitanae t. l. 2, a. 277 t.1, a. 280 t. 2. Uxor Sutronia Valentina t. 3. Idem sine dubio Val. Marcellinus,praefectus legionis, protector Augusti nostri, agens vices legati (legionisII adiutricis) a. 267 t. Aquincensislii 3424=D. 545 (imaginemdeditDesjardinsMon. épigr.dumusée nat. Hongrois,1873,tab. 12, 82). ClementiusSilvinus (is qui praecedit}, qui hoc titulo teste eodemtemporePannoniam injerioremadministrabat, parentelavideturconiunctusessecum eo,fortassepateradoptivus. A. 268, postquamClaudius rerum potitus est, non iam legionipraefuit, e/. Ili St. 3525= D. 2457.

272

CLEOBVLVS -

CLAVDIVS ACILIVS

-

TI. CLAVDIVS CLEOBVLVS.

CLEOPATRA

CLEOBVLVS.

1144 Cleodamus, Byzantius, quem una cum Athenaeo imperator Gallienus instaurandis muniendisque urbibus praefecit; ab iis vieti sunt Scythae

vita Gall. 13, 6; intellegunturHeruli, qui a. 267 per Pontum Euxinum in Asiam et Graeciaminvaserunt. Idem Cleodemus, qui barbaros in Graecia devicitZonar.12,26 p.151 D., qui erroreid gestumClaudiodemum imperanteet eum Atheniensemesse tradit, confundenspatriam eius cum nomine collegaevel cum locopugnae. Cf. quae disserui RE 11, 674 sq. St. - Claudius Cleogenes. 1145 Cleonicus, libertus (L. Annaei) Senecae (philosophi) Tac. a. 15, 45. St. - Ti. Claudius Cleonymus. 1146 Cleopatra, paelex imperatoris Claudii, cui una cum Calpurnia nuptias Messalinae et C. Silii a. 48 prodidit Tac. a. 11, 30, cf. Dio exc. 60, 31, 4.

St. 1147 Cleopatra, Gessii Flori uxor, amica Poppaeae (Sabinae) Ios. ant. 20, 252. 1148

St. Nummi extant argenteiet aenei partim eius solius nomine inscripti KÀwiraTç;a ~aofÀtooa et signati capiteeius regiodiademate ornato, partim nomina eius graeceet regis Iubae latine scripta coniungentes,L. MullerNumismatiquede l'anc.Afrique 3, 108-110. ImhoofBlumer Z. f. Num. 28, 1-8; Reglingib. 9-27. DieudonnéRev. num. 1908, 388 sq., cf. GsellBull. tr. hist. 1908 p. CLXXXVIII sq. CLEOPATRA SELENE.

M. Antonius ex Cleopatra Aegypti regina liberos gemellos suscepit Alexandrum et Cleopatram Plut. Ant. 36. Dio 49, 32, 4; 41, 3, cf. Strabo 17, 828 (Cleopatrae et C. Caesaris filia Suid. s. 'lé~as 399 Adler, perperam); huic agnomen indidit Selenes Plut. l. l. Dio 51, 21, 8; 50, 25, 3; Selene dicitur in nummo Muller l. l. Suppl. 74, 102a (cum nomineIubae

graeco). Suet. Cal. 26, 1. Euseb. arm. 210 K.; Hieronym. chron.187. Ol. p. 163e) H. (Luna); Syncell. 588 (et 583). Suid. l. l. Natos esse gemelloscirca a. 41 vel 40 demonstraverunt GardthausenAugustus 2, 170 sq., 25. Tarn Journ. Rom. St. 22, 145. A. 34 pater ei Cyrenen donavit Dio 49, 41, 3; 32, 5, cf. 50, 26, 2. A. 30 parentibus rnortuis Augustus eam fugientem in Thebaide cepit Syncell. 583. 588, cf. Oros.6, 19, 13. Plut. Ant. 81, a. 29 in triumpho ducta est Dio 51, 21, 8. Euseb-Hieronym., Syncell. l. l., cf. Mon. Anc. lat. 1, 27. 28 (= Antioch.2, 9.10). Augustus Octaviae sorori eam educandam tradidit Plut. Ant. 87, cf. Suet. Aug. 17, 5. Magistro usa est Nicolao Damasceno Sophron. Damasc. Migne Gr. 87, 3, 3621 (= FGrHist 90 T 2). Augustus eam in matrimonium dedit regi Iubae Pl,ut. Ant. 87. Dio 51, 15, 6. Suid. l. l., cf. Suet. l. l.

273

cLOATILLA

CLOATIVS

Strabol. l. nummi. In hocconiugiumscriptumesseepigramma,quodCrinagoraeessetraditur( n. 28 Rub. = Anth. gr.9,235), viri doctiexistimai.:erunt; at mirum, quodfiliis quoqueprecaturpoeta,ut regnumet Libyae et Aegypti adepturi sint. Nummi utriusque capite insigniti et nominibus inscripti r(egni) a(nno) sexto Iubae cusi sunt (Muller 108, 87), qui annus est fere 20 a. C. Quomodoexplicandisint nummi caput et nomen eius cxhibentes,vide MommsenGes. 8chr. 8, 272 sq. KahrstedtKlio 10, 301. ln iisdem nummis imaginesad Aegypturnspectantesindicarevidenlur Clcopatram reginamAegypti non tamen aperteappellarivoluisse. Quo temporemortuasit ambigitur,nam qiwd fobam posteaGlaphyram duxisse constat,quae quidemcirca a. 6 p. C. decessit,inde non pro certo affirmandumest Cleopatramprius obisse,potest etiam a marito repudiata esse, et collegitquidemReghng l. l. 11 ex artificioquomndamnummorum nomen eius in aversapraebentiumcusoshos essepost annum regni I ubae 36 ( = 11 p. C.), ex quo lubam Glaphyradefunctaiternm sibi Cleopatram matrimonioiunxisse coniecerit,quamquamconcedendumest, illos nummos post mortemreginae emitti potuisse. Sed mihi quidem veri simillimurn videtur id quod ratiocinatusest Ancey Rev. arch. 15 (1910), 140 sq. In defunctamenim scripsit Crinagorasanth. gr. 7, 633 (n. 19 Rub.) morlem reginaecum dAfectionelunae componens,ex quo statuendumvidetur Cleopatrammortuam esseanno a. C. 5 (cf. Boll RE 6, 2359). Ceterumrespiciendum est Ptolemaeumfilium eius dici iuventa incuriosum etiamtum a. 24 Tac. a. 4, 23. Eandem esse Cleopatram in epigrammateAntipatri Thessalonicensis (non Asclepiadae) anth. gr. 9, 752 probarestuduit CichoriusRom. St. 331 sq. Filii: Ptolemaeus rex Mauretaniae Suet. Gal. 26, 1, cf. Strabo17, 828. IG 3, 555 = Ditt. Or. Gr. 197, fortasseet Drusilla Tac. h. 5, 9 (nisi errar subsit). St. - Cleopatra, v. Septimia Zenobia. -

T. FLAVIVS CLITOSTHENES.

1149 Cloatilla ( sic codicespraestantiores,nisi quod cod. Ambrosianusuno loco 8, 5, 19 domi(tillam) exhibet,quodpleriqueeditorespraetulerunt,quamquam haec corruptelafacile intellegiturex nomine praecedente'Afer Domitius'), a filiis, fratre, paternis amicis accusata, quod virum, qui inter rebellantes fuerat, sepelisset, defensa a Domitio Afro, liberata est ab imperatore Claudio Quintil. 8, 5, 16; 9, 2, 20; 3, 66; 4, 31. St. 1150 Cloatius Verus, qui scripsit libros minimum quattuorverborum a Graecis tractorum Gell. 16, 12. Macrob.sat. 3, 18, 4, ordinatorum graecorum

item minimum quattuorMacrob.3, 6, 2; 18, 8; 19, 2; laudaturpraeterea Cloatius ib. 3, 19, 6; 20, 1. Idem ni fallorCloatius, e cuius libris sacrorum afferuntur Fest. p. 124. 204. 208. 234. 402. 422 L. (= p. 141. 189. 193. Prosopographia

Imp. Rom. Il'

CLODIANVS

274

CLODIVS

213. 309. 318M.), qui ante M. VerriumFlaeeumliberaerei publicaevel primis Augusti temporibusscripsit. Cf. GoetzRE 4, 61 sq. Schanz-Hosius 24,380. 381. Teuffel f!1 § 263, 1. St. 1151 Clodianus, cornicularius, unus ex interfectoribus Domitiani Suet. Dom. 17, 2. epit. de Caes.11, 11 (ubi verba'tum oh fraudem interceptae pecuniae supplicium suspectante' hausta e Suet. Dom. 17, 1 ad Stephanum pertinent). St. - M. Aemilius Clodianus. - M. ANNAEVS SATVRNINVS CLODIANVS AELIANVS. - M. CAELIVS CLODIANVS. Q. MAESIVS FRONTINVS CLODIANVS. - STLANCIVS CLODIANVS. - L. Titinius Clodianus. - L. Titinius Maximus Clodianus. 1152 cw[ DIVS]...... inter pueros (clarissimos), qui carmen cecinerunt ludis saecularibus a. 204 Not. d. se. 1931,345 (tab. 10) v. 85. Gr. 1153 CLODIVS, V'1TaT1Kòs Toov tepoovvawv ( curator aedium sacra.rumconsularis) locum adsignavit a. 280 ( at cf. infra) 1G14, 993 = 1GR 1, 74 t. urbanus. Fortassenon diversus a Clodio Pompeiano consulari aedium sacra.rum a. 244 (n.1177), si recte coniecitMommsen eum qui dedicavitt. supra memoratumloco usum esse ad similem dedicationemcompluribusannis ante concesso. Gr. - AP.(cLODivs)in t. libertiVI 37650;v. supraAp. ClaudiusPulcher n. 985. 1154 M. c1001vs ..... , pontifex vel flamen a. 101, ut apparetex nomine M. Clodi Tironis, qui recenseturin latereulokalatorum pontificum et flamiGr. num VI 32445. Fortasseidem atque M. Clodius Lunensis. 1155 SEX. cwmvs ..... NIANVS,proconsul (Cypri) priore parte saec. III 1GR 3, 977 t. Cyprius graecescriptusAugustae nesciocui matri [castrorum] dedicatus. luliae Domnaenomenrestituerunteditoresfortasserecte. Gr. 1156 c. CLODIVS ADIVTOR, C. f., Quirina, quaestor, tribunus plebis (t.1, plebei t. 2), praetor, honoratus publice t. CampanoX 3851= D. 5890 (1), SinuessanoAnn. ép. 1926, 143 (2) propter pecunias, quas Clodi(sic t. 1 cf. t. 2)- scil. hic et Capito infra n.1158, cuius similis t. una cum t. 1 repertusest, - rei publicae Campanorum(t. 1), (Sinuessanorum)(t. 2) legaverant. Fuit prioribusprincipatustemporibus. Aliquantorecentior videtur P. Clodius P. f. P. n. Falerna L. Arlenus Bassus, patronus et cura.tor coloniae (Sinuessanorum)Ann. ép. ib. 142. Gr. - CLODIVS ALBINVS = D. CLODIVSSEPTIMIVSALBINVSCAESAR = IMP. CAES.D. CLODIVS SEPTIMWS ALBINVS AVG.infra n. 1186. 1157 Q. cwn1vs CA1v1s1vsHONORATVS, clarissimus puer VI 1380 in urna.

275

CLODIVS

CLODIVS

Filius fortasseClodii HonoratipraefectilegionisIII Augustae sub Diocletianoet Maximiano VIII 2572. Gr. 1158 [c10n1vs CAP]ITO ..•. NVS, P. f., triumvir capitalis, quaestor, [ad censu]s provinciae [Pann]oniae (fortasse post praeturam), praetor X 3852 t. Campanusmutilus una cum plane simili C. Clodii Adiutoris re-

pertus. Cf. n. 1156.

Gr.

1159 Clodius Catullus,pr(aefectus) vig(ilum) a.191 VI 414(= D. 4315) b.

St. 1160 Clodius Celsinus, Hadrumetinus, adfinis Albini (infra n. 1186) vita Sev.

11, 3; suspectae/idei. 1161

CLODIVS CELS[INVS

St.

?], proconsulAsiae (saec.III) ut videtur,memoratur

in miliario Bull. hell. 14, 615 ]asi in Caria reperto: i;yeµovevov-ro) Khoo61ovKeha . . . . Toii Kpa-rlaTov [ &v6vircrrovJ (secundum spatium probabiliusest in lapide fuisse Kehalvov quam Kéhaov). Idem fortasseClodius Celsinus qui sequitur. Gr. 1162 c10mvs CELSINVS Fabiae Fuscinillae clarissimae feminae uxori posuit t. sepulcralemex parteversibusconceptumVI 31711= BuchelerCLE 1306, ubi 'nati trini' commemorantur.Huius p,uto posteriClodii Celsini, qui saec. !III inter gentesnobilesfloruerunt. Gr. 1163 Clodius Celsus, Antiochenus, amicus (C.) Nymphidi (Sabini), quem a. 68 imperium capessere dehortatus est Plut. Galba13, 3. St. 1164 c. c10mvs CRISPINVS, consul ordinarius a. 113 cum L. Publilio Celso II; in Gelsi locum suffectus est [Ser.] Cornelius Dolabella fasti Ostienses Not. d. se. 1932 tab. 2 v. 49 sq. In consulatu:C. Clodius Crispinus fasti Ostienses.VI 221. Xl 3614= D. 2160. 5918a; Clodius Crispus ( errore) ceterumCrispinus in titulis fastisque XIV 4089, 6 = XV 2157 in te{!Ula; (perperam Priscianus II fasti Hydat. Chron. min. 1, 223. TTptcrKICxv6; chron. Pasch. ib.). Idem putatur a nonnullis Crispinus, Vettii Bolani consularis filius, cuius laudes celebravit Statius silv. 5, 2, nescioan recte.

Gr. -

T. CLODIVS EPRIVS MARCELLVS V.

-

c.

CLODIVS FABRICIVS NVMISIVS

infra in Epriis. VICTORINVS v. infra sub Numisiis.

1165 L. Clodius Fronto vel Fronto[nianus],

cui civitas Veliocassium posuit

t. V11382 (mutilum). Videtur homoordinissenatoriivel equestris.Gr. 1166 c10mvs

GRANIANVS, 6 Kp&TtaTO:; &v6vTTaTo)(proconsul

Achaiae) a. 118,

successorValerii Severi, memoraturin t. Dauliensi 1G 9, 1, 61 scripto d. 24 m. Oct. a. 118. - Ab hocdiversumesseexistimoClodium Granianum, qui nominatur in t. sepulcraliCorinthio a L. Corano Patrobio sibi et Graniae Homonoiae uxori et Clodio Euphemo, Clodio Graniano, Clodiae Homonoiae privignis posito Amer. Journ. Arch. 35, 437: Clodioshos

a libertoquodamdomus eius, ad quam pertinebatGranianusproconsul, genusduxisse putaverim( aliteriudicatShearAmer. Journ. l. l.). Gr.

CLODIVS

276

CLODI\'S

-- CLODIVS HER0DIANVS, fragm. Vat. 247, v. supra Ti. Claudius Herodianus n. 887.

1167 c. CLODIVS LICINVS,consul suffectus a. 4 p. C. In consulatu:C. Clodius C. f. C. n. Licinus 12 p. 29 fasti Capitolini; C. Clodius Licinus VI 1263. 1264; C. Clodius Licin. 12 p. 70 fasti Arv.; C. Clodius ib. p. 68 fasti Gabini. Not. d. se. 1902, 268 fragm. fastorum. - Clodius Licinus (Licinius libri) Liv. 29, 22, 10. Suet. de gramm. 20; Licinus (Licinius codd.) Nonius s. v. patibulum p. 221. - Consul suffectus cum Cn. Sentio Saturnino per secundum semestrem a. 4 p. C. v. supra; consules terminaverunt locum publicum ab privato VI 1263. 1264. C. lulius Hyginus fuit familiarissimus Ovidio poetae et ClodioLicino consulari historico, qui eum admodum paupcrem decessisse tradit et liberalitate sua quoad vixerit sustentatum Suet. l. l. Clodius Licinus in libro tertio rerum Romanarum Liv. l. l. ( de rebus a. 194 a. C. gestis). Licinus rerum Romanarum lib. XXI Nonius l. l. Idem videiurClodius (Claudius traditur) rerum Romanarum lib. XII Nonius s. v. pristis Gr. p. 535. Cf. CichoriusRE 4, 77 sq. 1168 T. Clodius Lovella, vir egregius, honoribus municipalibus functus, t. sepuleralis Madaurensis VIII 4681 = BueehelerCLE 511. St. 1169 M. c1on1vs LVNENsrs,consul (suffectus) cum P. Licinio Crasso d. 18 m. Sept. a. ine. sub initium saec.Il non ante a. 105 ( excludunturanni 109-113, 116, quorumeonsulestam ordinariiquamsuffectiinnotueruntex fastis Ostiensibus,item a. 114, quo Lollianus Avitus et Messius Rusticus fasces gesseruntm. Sept.) XIV 4057 t. Fidenas ( deperditus),quem posueru.nt liberti quidam Iuli Quadrati cos. II (a. 105). - Cf. supra n. 1154. Gr. 1170 L. cwnrvs IIIACER.Nummi: RIO 1, 193-195. Mattingly Br. Mus. 1, 285-287. Tria nominain nummis; Clodius)facer apudscriptores;Clodius Pol. Silv. Legatus in Africa Tac. h. 4, 49. Suei. Galba11 (cf. Plut. Galba6), scilicei legionis Ili Augustae in Numidia tendentis. Sub finem Neronis descivit neque ad Galbam se adiunxit sed ambiguus haerebat, utrum capesseret imperium necne Plut. Galba6. Id quodconfirmantnummi, in quibus ut additur s(enatus) e(onsulto) et ipse se dicit non iam legatum, sed in liberae rei publicae morem pro prae(tore) Africae, sic et Libertatiset suum caput nequetamenlauroornatumrepraesentavitet legioab eonovainstituta cognomenex ipso duxit (v. infra). Sunt praetereanummi inscripti Carthago et Sicilia. In Africa legio cohortesque delectae ab eo mox a Galba dimissae Tac. h. 2, 97. Legio III Augusta cognomineliberatrix ornatacomparetin nummis eius, idemcognomenadditumestlegioni I Macrianae ab eo ut videtur conscriptae.Hanc legionemeandemesseatque illam nominemutatonon recteopinorMommsenCIL V111 p. XX arbitratus est, e/. quid contra dixerit Cagnat L'armée Rom. d'Afr.2 141-146.

277

CLODIVS

CLODIVS

Nymphidius Sabinus Galbae, ut discrimina rei publicae quam maxima praedicaret, scripsit Clodium Macrum naves frumentarias retinere Plut, Galba13; in arma instigatus est Macer a Calvia Crispinilla, quae famem populo Romano haud obscure molita est Tac. h. 1, 73. In Africa haud dubic turbans a Trebonio Carutiano procuratore iussu Galbae interfectus a. 68 Tac. h. 1, 7. 11. 37. Suet. Galba11. Plut. Galba15; Papirius centurio unus ex interfectoribus Clodii Macri Tac. h. 4, 49. Cf. Pol. 8ilv.

p. 520, 9 Mo. .Pueritneex posteriseius Clodius Macer, de quo Imperator Hadrianus Vitrasio Pollioni legato Augusti provinciae Galliae Lugdunensis rescripsit

dig. 27, 1, 15, 17, vehementerdubito.

8t.

[l(ati)Jc(lavius) ( S • C traditur, corr. DomaszewskiWestd.Z. 14, 2. 111 cf. RitterlingRE 12, 1676) tribunus militum legionis II a(diutricis) piae fidelis Antoninianae, translatus ex legione X fr(etensi) Antoniniana dedicavit t. Aquincensem(hodie deperditiim)III 3472 dis militaribus et genio loci pro salute et reditu imp. Antonini , qui memoraturin (Severi filii). Idem probabiliterClodius Mar ...... actis lud. saec. a. 204 VI 32334 v. 5 fortasseinter pueros, qui Troiam

1171 c100(1vs)

MARCELLINVS,

luserunt (cf. PremersteinWien. St. 22, 148); cf. n. 1152.- .Pilius ni fallar eius qui sequitur. Gr. 1172 Q. c1001vs MARCELLINVS cooptatus in collegiumsacerdotumnescioquod ex maioribusaut a. 169 aut a. 204 VI 2003; ( in eius locum) alius coopGr. tatus aut a. 204 aut a. 212 ib. Pater fortasseeius qui praecedit. 1173 (Clodius) Maximus, pater M. Clodi Pupieni Maximi, qui imperavit a. 238 (infra n.1179), faber ferrarius vel raedarius vehicularius fabricator, ex uxore Prima nomine suscepit praeter eum qui postea imperavit filios quattuor et quattuor puellas, qui omnes intra pubertatem interierunt

vita Max. et Balb. 5, 1. 2. Narratioficta.

St.

1174 C. Clodius Maximus, C. f., Quirina, procurator Augusti a frumento

t. Antias X 8295.

St. C. f., Maecia (origine Neapolitanusut videtur), tri-

1175 c. CLODIVS NVMMVS, bunus legionis XIII geminae, X vir stlitibus iudicandis, [quaestor] pro), quem ei posuit L. Stervinciae Asiae lii 429 t. Ephesius(sepulcralis? tinius Quintilianus Curiatius Maternus Clodius Nummus Acilius Stra.bo (supra A. 83) filius. Gr. -

L. STERTINIVS

QVINTILIANVS

CLODIVS NVMMVS V.

ACILIVS

STRABO C. CVRIATIVS MATERNVS

supra A 83.

1176 c1001vs POLLIO. 'Satis constat Clodium Pollionem praetorium virum, in quem est poema Neronis quod inscribitur Luscio, chirographum eius (scil. Domitiani adulescentis) conservasse et nonnunquam protulisse Gr. noctem sibi pollicentis' Suet. Dom. 1, 1.

CLODIVS

278

CLODIVS

1177 CLODIVS POMPEIANVS, consularis aedium sacrarum d. 4 m. Iun. a. 244 1G 14, 1045= IGR 1, 114t. urbanus;cf. supran.1153. Videturpertinere ad domum consularemClaudiorum Pompeianorum( supra n. 970 sqq.) neque diversus esse a Pompeianocos. a. 241 cum imp. GordianoIl. Gr. 1178 M. ClodiusPostumus, epistrategus (Thebaidis) a. 1 p. C. (d. 6 m. Sept.) t. Tentyrites CIG 4715= Ditt. Or. Gr. 659 (ubi mero typothetaeerrore IO.av6iov pro KÀw61oveditum est). St. 1179 M. CLODIVS PVPIENVSMAXIMVS = IMP. CAES.M. CLODIVSPVPIENVS MAXIMvs AVG.Titulos nummos(Cohen52 , p.14-19. Eckhel 7, 307 .s fuerunt et avus et pater 27, 3; 33, 7. Memoranturfratres 27, 4 et soror defuncta ante ipsum 30, 21. Locuplete familia natus magna praedia possidebat 29, 5-9, Prusae tantum 27, 6. Discipulus Musoni (Rufi)FrontoadVer. 1, 1 p.115 N. = 2, 50 Haines;scripsit irpòs Movcrc.ov1ov Synes. Dio, Migne Gr. 66, 1117 sq. = 2, 315,30 Arnim. Vespasianus fine a. 69 in Aegyptum profectus cum Dione et Apollonio Tyanensi et Euphrate de optimo imperandi ratione collocutus est Philostr.

v. Apoll. 5, 27. 28. 31-30 (cf. v. soph.1, 7, 2), narratiofide parum digna;

DIO

22

DIO

Apollonii epistulae ad eum datae (ficliciae opinor) p. 347. 367 K. Relegatus est a Domitiano propter amicitiam viri affinitate cum imperatore coniuncti et ad mortem acti (T. Flavii Sabini consulis a. 82 coniecilEmperium seculus Arnim Leben u. Werke des Dio van Prusa 228-23lj Herm. 34, 363 sq.j 35, 130j de anno cf. Dessau ib. 34, 81 sq.) or. 12, 1,- 28, 1. 2.10. Exilium eius memoraluror. 23, 2. 12,-69, 1,-27, 6. Philoslr. v. soph. 1, 7, 2. Lucian. Peregr. 18. Synes. Dio p. 316, 15-17 Arn. Phol. l. l. Relegationis tempore multas terras peragravit or. 1, 50-52, profectus est etiam Borysthenem, unde Scytharum Getarumque fines aditurus erat or. 19. 11, 16, quo postea venit Philoslr. v. soph. 1, 7, 1. 2. In angustiis rerum varios labores suscepit, ut victum modestum sibi quaereret ib. Domitiano occiso milites in castris ( quibusdam Moesiae, /orlasse Viminacii, cf. Arnim Leben u. Werke p. 305) adlocutus Philoslr. l. l. ab imperatore Nerva vetere amico ( ab eius nomine /orlasse Cocceiani cognomen accepil) in patriam dimissus est (or. 27, 12, cf. 30, 13,-23, 5), postquam Romae eum adiit or. 28, 2. Non solum ab Apamensibus verum etiam a multis aliis civitatibus, in iis a Nicomedensibus or. 21, 1, ornatus civitate et reliquis honoribus or. 24, 2, cf. 27, 6. Apud Traianum recitavit orationes 1-4. Imperator ei legato a Prusensibus misso beneficia in patriam concessit 23, 13-15,- 28, 2. 3, cf. Themisl. or. 5 p 75 sq.,-11 p. 173,-13 p. 212. Traianus eum ita honoravit, ut in curru triumphali eum poneret Philoslr. v. soph.1, 7 p. 8 K. (Phot. = Suid.). Traiani in eum amicitia or. 30, 22. Quo tempore Plinius Bithyniam administravit ( circa a. 112), Dio, qui curam aedificationis alicuius susceperat, a cìvibus falsis criminibus accusatus est, sed quaestione iussu Traiani omissa ipse rationem reddidit Plin. l. l. De his aliisque calumniis civium or. 23. 28. 29. 30, cf. 26. Dio adulatorie dictus philosophus Lucian. paras. 2, dubium num hic inlellegendus sil. Adferlur Lucian. schol. vitar. aucl. 7,- Peregrin. 18,episl. Salurn. 29, p. 125. 221. 233 Rabe. Uxor eius or. 29, 13, liberi or. 24, 6, soror 30, 21, cf. 27, 4, fratres 27, 4, filius 23, 2,-29, 13, qui muneribus publicis fungebatur, in senatu aderat Prusensium 27, 8,- 33, 5. 10. Uxor et filius, cum Plinius Bithyniam rexit, iam mortui erant Plin. ad Trai. 81, 2. 7. Amiens Apollonii Tyanensis Philoslr. v. Ap. 8, 7 p. 305 K., qui ad eum dedit episl. 9. 10 p. 347 K.j 90 p. 367 (v. supra), itemCharidemi or. 80. Eius causa amicum eiusLasthenen Apamensem e Bithynia imperator de militia dimisit Philoslr. v. Ap. 5, 38. Magister Favorini id. v. soph. 1, 8, 2 p. 9 K.,- 4 p. 11. Incerlum, num hic fueril magisler quem Favorinus in somnio sibi adslilisse conlendil, Dio exc. 69, 3, 6. Audivit eum Antonius Polemo Philoslr. l. l. 1, 25, 8. Inimici Claudius Eumolpus et Flavius Archippus Plin. l. l. Extanl oraliones eius octoginta, quas edidit I. de Arnim 1893. 1896

DIODORVS

23

DIODORVS

cum fragmentis;de GeticisDionis idem 2 praef. p. IV-IX. De vita et scriptis eius cf. W. Schmid RE 5, 848-877. Arnim Leben und Werke des Dio von Prusa, 1898. Christ-Schmid26 361-367. St. -

CASSIVS DIO.

-

CASSIVS DIO COCCEIANVS.

-

CLAVDIA [ D]IOCLEA.

-

Diocles qui postea Imp. Caesar C. Aurelius Valerius Diocletianus Augustus

v. supra A 1627. -

Iulius Diocles.

-

IMP. CAESAR C. AVRELIVS VALERIVS DIOCLETIANVS AVGVSTVS.

- Licinius Diocletianus. - Aurelia Apiana Diodora. ·94 Diodorus, Siculus ex Agyrio ipse 1, 4, 3; Syracusanus Plin. n. h. ind. l. 3. 5, per triginta annos operam navavit historiae mundi conscribendae, quam quadraginta libris absolvit a primordiis usque ad bellum Gallicum Caesaris, cuius historiae cognoscendae causa magnam partem et Asiae et Europae peragravit. Romae diu moratus ipse 1, 4 (= Phot. bibl. 70); cf. 1, 5, 1; 3, 38, 2; 5, 21, 2; 22, 1. In Aegyptum profectus est quo tempore Ptolemaeus ò véos tu6vvcros regnavit (vulgo Auletes appellatus), cen-. tesima octogesima olympiade (= anno a. C. 60-57) 1, 44, 1; 46, 7; 83, 9; 3, 11, 3; 17, 52, 6. B1~À10611KTJS historiam suam inscripsit Plin.

praef. 25; B1~À10611KTJ la,-optKfl libri manu scripti; év Tois irepl ~1~À106T}KTJS Athen. 12, 59; Tàs ~1~À106f\Ko:slustin. Mart. cohort.ad gentil. c. 9; TTJV lcrToptKTJv~1~À106f\KTJV Euseb. praep. evang. 1, 6, 9; Twv ~1~Ì\106T]Kwv ib. 2, 2, 35; 10, 10, 4, cf. chron. arm. p. 27. 28. 62. 103. 125. 136; ~1~À106f\KTJ Phot. bibl. 244 p. 377. Suid. L1 1151 Adler. Scripsit historiam certe post Caesareminter divos relatum ( a. 42, cf. MommsenSt.R. 23, 756, 1) ipse 1, 4, 7; 4, 19,2; 5, 21, 2; 5, 25, 4; 32, 27, 1. 3, sed fortasseantequam OctavianusnomenAugusti accepit( a. 27), quippe qui Ko:icro:pnude appelletur, 16, 7, 1. In hoc capite quod TauromeniumcoloniamRomanamdeductamesseDiodorusnarrat,id posta. 21 ( cf. Dio 54, 7, 1) scriptumesseputat Mommsen( R.F. 2, 549,1, sedcf. 267,61), nescionum recte;videturopus confectumfuissecircaa. 30, cui nonnullaposteainsertafuerint,cf. Hirschfeld Kl. Schr.278,6; CuntzKlio 6,467; yéyove éirl TWV xpovCùvAòyovO'ToVKo:{c;o:pos praeterealustin. l. l. 25. 28. Hieronym. Ko:l éiréxv(I.)Suid. Commemoratur chron.182. Ol. p. 155i) H. alibi. Cf. M. BudingerDie Universalhistorie im Altert. (1895), 112-183. C. WachsmuthEinl. in d. Stud. d. alten Gesch.(1895), 81-103. E. SchwartzRE 5, 663-704. Christ-Schmid26 , 403--409. St. 95 Diodorus, citharoedus a Nerone a. 66 superatus Dio exc. 63, 8, 4. Imperatorem e Graecia revertentem a. 68 in curru triumphali Romam ingressum comitatus est ib. 20, 3. A Vespasiano donatus Suet. Vesp. 19, 1. St.

DIODORVS

24

-

Valerius Diodorus.

-

AE[L(1vs)]

DIONYSIVS

DIODOTVS.

- Q. Marcius Dioga. - Tib. Cl(audia) Diogenea. 96 Diogenes, grammaticus, qui Tiberium Rhodi degentem non extra ordinem admiserat, postea ab imperatore, quem Romae salutandi causa adiit, St. repulsus Suet. Tib. 32, 2. 97 Diogenes, philosophus cynicus, a. 75 Titum et Berenicen in pieno theatro conviciatus verberatus est Dio-Xiph. 65, 15, 5. St.

-

Annius Diogenes (vide supra vol. 12 p. XV).

-

Antonius Diogenes. L. Antonius Claudius Dometinus Diogenes.

-

M. Aurelius Diogenes.

-

CLAUDIUS DIOGENES.

-

FULVIUS DIOGENIANUS.

98 Diognetus (traditur Diogenetus), Marci qui postea imperavit magister pingendi vita Marci 4, 9. Idem puto tuéyvTJTOSM. Ant. els e. 1, 6. St.

-

Claudius Diognetus.

99 Diomedes, dispensator Augusti Suet. Aug. 67, 1. St. 100 Diomedes, rhetor, Romae (in vico Sandaliario) curatus a Galeno 14,625,

-

circa a. 163, cf. supra vol. 22 p. 247. D(i)omedes Dareus, v. supra n. 11.

St.

VEDIA DIOMEDILLA.

101 Dionysius, Arei philosophi ( supraA 1035)filius Suet.Aug. 89, 1. St. 102 Dionysius, Halicarnassius, Alexandri filius ipse ant. Rom. 1, 8. (Phot. bibl. 83 p. 64 Suid. LI 1174 Adler.) In Italiam venit anno a. C. 30, inde Romae moratus est viginti duo annos, cum scripsit ib.1, 7, anno 7 a. C. antiquitatibus Romanis praefatus est 1, 3. Linguam et grammaticam latinam didicit; consuetudine usus est virorum spectatissimorum 1, 7. Amicus Q. Aeli Tuberonis (consulis anni a. C. 11, supra A 274), cui dedit libellum 1Tepl 0oVKv616ov p. 325. 418. 421 Usener,cui libello

rescripsitcommentator ThucydidisanonymusP. Oxy. 6,853 col.1, 7-4, 9, Cn. Pompei Gemini, ad quem scripsit epistulam p. 221 sqq.231 Us. II., patris Metili Rufi ('Povcpe Mei\h1eib. p. 145) discipuli sui, ad quem dedit librum de compositione verborum ib. p. 251, Ammaei ad quem complures libellos. Scripsit praeter viginti libros antiquitatum Romanarum, quos ipse redegit ad quinque libros Phot. biòl. 84 p. 65 (o-vvo411s, Steph. Byz. s. 'Ap1Kiaet Koploi\i\a· èmroµ11), rhetorica haud pauca ( quorum nonnullaperierunt) et Xpov1Ka( quae desiderantur)ipse ant. Rom. 1, 74.

Clem. Alex. strom. 1, 21, 102, 1. Suid. s. Evpml6TJsE 3694 Adler. AdferturPlut. Rom. 16;campar.Alcib. et Coriol.2; Pyrrh.17. 21. Steph. Byz. passim, v. ed. Meinekii p. 728. Clem. Alex. l. l. 131, 7. Liban.

DIONYSIVS

25

DIONYSIVS

l'.nro8éa.T&v Myc.ov t.1iµoa8. c. 20 p. 607 ForsterVIII. Cyrill. Alex. contra lulianum 6 p. 193 = Mi,gneGr. 76, 796. Doxop. Rhet. gr. 6, 17 Walz: t.1ovva1os 6 µéyo:s 6 Tfj, fiµeTépo:sTÉXVT\S Ko:8f\Yf1TT),.Anon. (Cornutus?) TÉXVT\ PT\T-§ 253, Rhet. gr. 1 p. 398 Hammer: Ko:voovTfjç irepl Pf\Top1Kriv µeÀÉTT\S,MemoraturpraetereaStrabo 14, 656. Quintil. 3, 1, 16; 9, 3, 89; 9, 4, 88. Laert. Diog. 10, 4 (inter obtrectatores Epicuri). Eunap. v. soph. p. 456 Boisson. Ex posteris eius Aelius Dionysius Halicarnassius atticista (supra A 169) Suid. s. t.1ovva1os 1174A. Cf. Schwartz RE V 934-961. RaderSt. macherib. 961-971. Christ-Schmid26 , 466-475. 103 Dionysius, Alexandrinus, Glauci filius, grammaticus, floruit a Nerone irpovtTTfl Ko:ìèirì T&v èmtTT011&v usque ad Traiani tempora, T&v l31l311108f\K&v Ko:ì irpeal3e1&v èyéveTo Ko:ì èm0Kp1µchoov= a bibliothecis, ab epistulis et responsis ad legationes (cf. quae dixi Unters. z. Gesch.Aeg., 1915, 204 sq.). Discipulus Chaeremonis philosophi (supra C 706), cui successit in schola Alexandrina, magister Parthenii grammatici Suid. s. t.1ovva1os

1173Adler. Idem habetur.... va1os 6 èv iro11110:isè[irnpo]iro:is yev[é]µevos aetate Traiani P. Oxy. 10, 1246 (cf. W. WeberHerm. 50, 49 sq.) sine idoneacausa,nequemagiscertumestpatremeum fuisse Dionysii periegetae, ut taceamde coniecturaadmodum levi Cichorii Rom. St. 368. St. 104 Dionysius, pistor Nicomedensis Plin. ad Trai. 74, 1. St. 105 Dionysius, Milesius, sophista. Titulus Ephesius, J. Keil Forsch.Eph. 3, 133, 47 (... q, ..... ov t.1ovva1ov). De eo Philostratus vita soph. 1, 22. Familia ortus nobili vel certe ingenua, auditor Isaei Philostr. v. soph. 1, 20, 2; 22, 1. Docuit primum in Lesbo insula ib. 22, 4. Ab imperatore Hadriano, etsi ei minus gratus fuit Dio 69, 3, 4 (cf. 4, 1), equo publico exornatus, praeses ( se. procurator) factus provinciarum quarundam haud ita exiguarum Philostr. 22, 3 (ao:Tpèmflvµèv o:VTòvò:iréq>flvev oòK ò:q,o:v&v è8v&v, (éy)KO'.TÉÀeçe oè Toiç Oflµoaic;x !,r,revovcn) ib.; pT)Trop Ko:l o-oq,ttTTTJS Ko:l [?oì]s èirhpoiros Tov Iel30:tTTovtit., adscriptus Tois èv Té;'>Movael'½)o-1Tovµévo1sPhilostr. l. l. Aemulus Avidi Heliodori Dio exc. 69, 3, 5. (Caninio) Celerirhetori ( supra C 388) a prima iuventute curo eo discordia erat Philostr. l. l. Multas terras oppidaque peragravit ib. Audivit euro (P. Anteius) Antiochus Aegeates (supra A 730) Ephesi, ubi posterius vitae spatium degebat id. 2, 4, 2; 1, 22, 4; ibi honoratus tit. Magister Alexandri, qui Peloplaton cognominatus est id. 2, 5, 4. Ephesi sepultus est in foro id. I, 22, 4. - Aeschinis orationes admiratus est t.1owa1os 6 aoq,ttTTT)S Phot. bibl. 61 p. 20. Inter declamationes eius praecipui),de clade Chaeronensi (6 èirì Xo:1poovEic;x 8pfivos) Philostr. 1, 22, 1. St. 106 Dionysius, rhetor, magister Frontonis ad xwplwv i'jpxe Dio 55, 10 a, 2; videtur fuisse legatus Augusti pro praetoreexercitus Illyrici inter annos /ere 6-1 a. C. cf. RitterlingArch. epigr.Mitt. 20, 5. Hermunduros in finibus Marcomanorum collocavit, exercitu flumen Albim transcendit longius penetrata Germania quam quisquam priorum; aram Augusto in ripa fluminis posuit Dio l. l. Tac. 4, 44. Easque ob res insignia triumphi adeptus est Tac. l. l. Suet. Nero 4, cf. Vell. 2, 10, 2.

De hac expeditioneviri doctialii aliter disputaveruntvelut Ritterlingl. l., PremersteinJahresh. 7, 234 sqq., Dessau Gesch. d. rom. Kaiser;;,.1, 425 sq.; 2, 524, Syme Cambr.Anc. Hist. 10, 365 sq., Klose Roms Klientel-Randstaaten(1934) 62 sq. Postea ad Rhenum se contulit (1Tp6s Te Tòv 'Pfivov µmi\0wv) legatus exercitusGermanici opinar (cf. RitterlingFasti d. rom. Deutschl.8 sq.); a. p. C. 1 Cheruscos exules per alios in patriam reducere frustra conatus est Dio l. l. § 3 ( cf. Dessau 1, 426). Pontes longos (inter Rhenum et Amisiam) aggeravit Tac. 1, 63. Successitei M. Vinicius eo ipso annout videturcf. Vell. 2, 104,2 (Ritterling l. l.). Frater Arvalis adfuit in collegioa.14 p. C. t. 5 (v. 7).13 (d.14 m. Mai).Patronus Milesiorum t. 3, Chiorum t. 4, civitatium stipendiariorum pago Gurzensium t. 6. - Rune emptorem familiae pecuniaeque in testamento Augusti (d. 3 m. April. a. 13) fuisse mox vulgo notatum est Suet. Nero 4. A. 25 p. C. obiit Tac. 4, 44; ut defunctus memoratur Vell. 2, 72, 3. - Hic potest esseXMK01Twywv,cuius nomine Alcibiadis statua inscripta est Dio Prus. (vel potius Favorinus) or. 37, 40 vol. 2 p. 27

Arnim. - Ex huius /orlassepraediislateresurbani et suburbaniinscripti L. Domiti XV 1121. Ex Antonia tulit Cn. Domitium Ahenobarbum (n.127) Vell.2, 10, 2; 72, 3. Suet. Nero5, 1, Domitiam (n.171) cf. Tac.13, 19. 27. Dio 61, 17, 1. schol.I uvenal.4, 81, Domitiam Lepidam ( n.180) Tac.12,64. - Eminentissimae ac nobilissimae simplicitatis vir Vell. 2, 72, 3. Arrogans, profusus, immitis Suet. Nero 4. Gr. 129

L. DOMITIVS AHENOBARBVS

=

=

NERO

CLAVDIVS DRVSVS GERMANICVS

vulgoimperator Nero. Filius Cn. Domiti Ahenobarbi consulis ordinarii a. 32 et Iuliae Agrippinae filiae Germanici Ios. ant. 20,148.149. Suet. Nero 5. 6 (cf. 9. 28, 1; CAESAR

NERO CLAVDIVS CAESAR AVGVSTVS GERMANICVS,

Galba6, 1; Vitell. 2, 2). Tac. a. 12, 3; 13, 10. Dio-Xiph. 60, 31, 6; 34, 1; 61, 2, 3. Plut. Ant. 87. schol.Iuvenal. 4, 81. epit. de Caes.5, 1. Vict. Caes. 5, 1. Octavia249 (Domitio genitus patre). acta Arv. VI 2037, 5 (Domiti patris) cet. Ante adoptionem dictus est L. Domitius Ahenobarbus; Ios. ant. 20,149 òµwvvµos Téj)mnpl minus accurate;/\e1JK1ov h.oµiT1ovPlut. l. l. L. Domitius

DOMITIVS

35

DOMITIVS

Vict. l. l. Tac. a. 11, 11. Domitius Tac. a. 12, 3. 8. 9. 25. 26. 41. Dio exc. 60, 31, 7; 32, 3. Ahenobarbus Suet. 7, 1; 41, 1. Natus est Antii die 15 mensis Decembris anno 37 Suet. 6, 1; Antii generatus est Tac. a. 15, 23; diem indicat vita Veri 1, 8, celebrant acta Arv. VI 2037 (= 32352), 7 sq. 2039, 28 sq. 2041 (= D. 229), 30. [2042 f, 3 sq.]; mense Decembri Tac. a. 13, 10; triennio maior natu (quam Britannicus natus d.12 m. Febr. 41, v. supra vol. 2 p. 186) ib. 12, 25; undecimo aetatis anno a Claudio adoptatus (a. 49) Suet. 7, 1; a. 53 sedecim annos natus Tac. 12, 58; a. 54 vix septemdecim annos egressus ib. 13, 6; septemdecim natus annos Suet. 8. Dio-Xiph. 61, 3, 1; vixit annos triginta menses novem ib. 63, 29, 3 (corrupte, v. infra). Nutrices eius Egloge et Alexandria Suet. 50. Trimulus patrem amisit, cuius ex parte tertia heres, ne hanc quidem integram cepit correptis per coheredem Gaium universis bonis, et subinde ( cf. Geer Transact. Amer. Philol. Assoc. 62, 60 sq.) matre etiam relegata paene inops atque egens apud amitam (Domitiam) Lepidam nutritus est sub duobus paedagogis saltatore atque tonsore Suet. 6, 3. Domitia Lepida et postea blandimentis ac largitionibus Neronis animum devinciebat Tac. a. 12, 64, qui tamen amitam ream testimonio coram afflixit gratificans matri, a qua rea premebatur Suet. 7, 1. Tutore usus est Asconio Labeone Tac. a. 13, 10. Pueritiae eius educator Anicetus libertus Tac. a. 14, 3. Suet. 35, 2. Inter ceteras disciplinas pueritiae tempore imbutus et musica Suet. 20, 1. Beryllus paedagogus Neronis Ios. ant. 20, 183. Magistris usus est Alexandro Aegeate et Chaeremone Alexandrino Suid. s. 'Ai\éço:v6pos Alyo:ios 1128 Adler. Claudio imperium adepto paternas opes reciperavit et Crispi Passieni vitrici sui hereditate ditatus est Suet. l. l. A Messalina missi dicebantur qui eum quasi Britannici aemulum strangularent Suet. 6, 4. Anno 47 cum circensibus ludis inter pueros nobiles una cum Britannico Troiam luderet, favor plebis acrior in eum loco praesagii acceptus est Tac. a. 11, 11. Suet. 7, 1. A. 49 Agrippina postquam Claudio nupsit filium Annaeo Senecae erudiendum tradidit Tac. a. 12, 8 ( cf. 13, 2; 14, 52; 15, 62 educator praeceptorque ). Suet. 7, 1; 35, 5; 5, 2. Dio exc. 60, 32; 3; 61, 3, 3. Hieronym. vir. ill.12; chron. 211. Ol. p. 184 e) H. simulque id egit, ut filio Octavia (Claudii) Augusti filia desponderetur Tac. a. 12, 3. 9. Suet. Claud. 27, 2. Dio exc. 60, 31, 7 (= Zonar. 11, 10 p. 31 D.); 32, 2. Ios. ant. 20, 150. A. 50 lege rogata in familiam Claudiam et nomen Neronis transiit Tac. a. 12, 25. 26. 41; 11, 11; 13, 21. Suet. 7, 1 ('undecimo aetatis anno' minus accurate)/ 6, 2; Claud. 27, 2; 39, 2; 43 (cf. 35, 5). Octav.152. Ios. l. l. Dio exc. 60, 33, 22 p.10 Boiss. Plut. Ant. 87. Philostr. v. Apoll. 4, 38, cf. Rostowzew Klio 3 B 29, tab. 1, 3 die 25 m. Febr. acta Arv. VI 2041 v. 58 sq. (= D. 229), cf. 2040 = 32353. Post adoptionem dicitur [Ne]ro Claudius Drusus Germa[nicus Caesar] 3*

DOMITIVS

36

DOMITIVS

act. Arv. VI 2034. Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus in nummis RIO 1, 128, 59 a; 135, 93. 97; 136, 100et VI 921 (et 31204)= D. 222, 4. [Népu>va: IO.cxvJ61ovKa:io-a:pa:t.povo-ov fepµa:v1K6vt. Aezanita Ath. Mitt. 1900,401= IGR 4, 560; N[épu>va:Kì.cxv]61o[vKa:Jio-a:pa:t.povo-ov fepµa:vtKOV Inschr. Magn. 157b; [Népu>va:J Kì.cxv61o[v]Ka:!o-a:pa:t.povo-ov repµa:v1K6v Paton-Hicks373= IGR 4, 1097. Ka:lo-a:pa:Kì.a:v61ov [Népu>va:J fepµa:v1K6v HerzogKoischeForsch.u. Funde 121, 176= IGR 4, 1090. Nero Claudius Caesar Drusus vel Nero Claudius Drusus Germanicus in nummis RIO 1, 134, 91; 135, 95. 96. 99, cf. Eckhel6, 260 sq. Nero Caesar Germanicus XIV 2794. Nero Claudius Caesar IX 1108. Eph. ep. 7, 1242= D. 220. Nero [Caesar] XIV 2995. Tiberii praenomenei nonnumquamdatur etsi Nero praenominis locum occupat:T1~ép1ov Kì.cxv61ov Népu>va: t.povo-ov repµa:v1KòvKa:!o-a:pa:Zonar. 11, 10 p. 32. Ti. Claudius Nero Caesar t. Neapolitanus sive PompeianusX 932= D. 224. Ti. Cl. Ne. tesseraplumbea RostowzewTess. syll. 12 (tab. 1, 13), cf. Klio B. 3, 29. Népu>v1T1~ep!u>1 IO.a:v6!u>t Ka:io-a:pt repµa:VIKWILanckoronski Stiidte Pamphyl. u. Pisid. 2, 230, 221 = IGR 3, 345. Liberti eius non nisi Tiberii praenomen gerebant. A. 51 virili toga maturata in forum deductus est Tac. a. 12, 41. Suet. 7, 2. Zonar.11, 10 p. 33. Decretum est, ut vicesimo aetatis anno consulatum iniret (d. 4 m. Martii acta Arv. VI 2041= D. 229 v. 67 ob comitia consularia Neronis) atque interim designatus proconsulare imperium extra urbem (cf. E. Stein Klio 12, 394) haberet ac princeps iuventutis appellaretur Tac. l. l. et 13, 21. Princeps iuventutis (cf. A. Stein Ritter-

stand 59, 1) VI 921= D. 222, 4 et in nummis Mattingly Br. M. 1, 175 -177. RIO 1, 134, 91; 135, 93-97; 136, 100, consul designatus VI 921, fortasseetiam Inschr. Magnesia 157 a (cf. infra F 51) RIO 1, 128, 59 a; 135, 95-97. 99. Mattingly Br. M. 1, 177. Additum nomine eius donativum militi, congiarium plebi Tac. a. 12, 41. Suet. l. l., .cf. Rostowzewl. l. Ludis circensibus Britannicus in praetexta, Nero triumphali veste travecti sunt Tac. l. l. Eodem tempore (d. 5 m. Martii actaArv. VI 2049 = D. 230 v. 1 [ob po]ntificatum Neronis) sacerd(os) coopt(atus) in omn(ia) conl(egia) supra num(erum) ex s. c. nummi RIO 1, 135, 98. 99. Mattingly Br. Mus. 1, 176. Pontifex, augur, XV vir sacris faciundis, VII vir epulonum VI 921, [a]dlectus ad numerum (sodalium Augustalium Claudialium) ex s. c. [Nero Claudius] Caesar Aug. [f.] Germanicus a. 51 VI 1984. Ei puto positust. PraenestinusNot. d. se. 1903,580= Roem.Mitt. 1904,151:[ .... XV] vir. sacris faciund., VII vir. epul., sodali Augustali. Apud patrem consulem ( = Olaudiumcos. V a. 51) pro Bononiensibus latine, pro Rhodiis atque Iliensibus graece verba fecit Suet. 7, 2; Olaud. 25, 3; perpetravit ut Ilienses omni publico munere solverentur, eodem

DOMITIVS

37

DOMITIVS

oratore Bononiensi coloniae igni haustae subventum largitione, reddita Rhodiis (cf. IG 12, 1, 2. Ditt. Syll.3 810= IGR 4, 1123. 1124) libertas (amissa a. 44 Dio 60, 24, 4), tributum Apamensibus (Phrygiae) terrae motu convulsis in quinquennium remissum Tac. a. 12, 58 ( anno 53

adscriptumhaud rectemihi videtur quamquamaliter sentiunt viri docti nonnulli); Nero ante imperium adeptum publice bis declamavit Suet. 10, 2; rhet. 1. Auspicatus est iuris dictionem praefectus urbi feriarum Latiriarum Suet. 7, 2. Nec multo post (a. 53) duxit uxorem Octaviam Tac. a.12, 58. Suet. l. l. Dio 60, 33, 22 (p.10 Boiss.).11 (= Zonar.11, 11 p. 54 D.). Octav.151. los. ant. 20, 153; bell.2, 249. epit. de Caes.5, 5. Praefectus eius (se. II viri quinquennalis) Praeneste XIV 2995. Flamen Neronis Caesaris Augusti fili perpetuus Pompeiis IV 3884. 3882 = D. 5145. Not. d. se. 1936, 327. Claudius aegrotans ab Agrippina adductus est, ut senatui populoque Romano Neronem, si ipse decesserit, successorem commendaret Zonar. 11, 11 p. 34 (= Dio 60, 33, 10 p. 14

Boiss.). Anno 54 d. 13 m. Oct. Claudio defuncto Nero a praetorianis imperator consalutatus a senatu honoribus immensis cumulatus est tantum patris patriae nomine recusato propter aetatem Tac. a. 12, 69. Suet. 8. Dio exc. 61, 1. 3, 1. Pater patriae additurin nummis alteratribuniciapotestate et deincepscusis, in titulis plerisqueabest. Diem mortis Claudii III idus Oct. indicant Sen. apocol.1, 1; 2, 2. Suet. Claud. 45. Tac. a. 12, 69. Dio exc. 60, 34, 3; eundem diem imperli Neronis VI 2041(= D. 229), 9. 2042, 41 act. Arv. Necis imperatoris Claudi etsi non auctor, at conscius fuit Suet. 33, 1, cf. Dio-Xiph. 61, 35, 2. Commentariusaliquis, quo

Neronemimperio potitum esse promulgaretur,scriptus d. 17 m. Nov. a. 54 P. Oxy. 7, 1021= Wilcken Chrest.113. lmperium adeptus audit Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus in titulis nummis papyris plus minus plene. Abusive Domitius Nero Plin. n. h. 2, 92; 4, 10. 22; 7, 45, 71; 11, 238; 37, 50. epit. 5, 1, cf. DioXiph. 60, 31, 6 Tov .l\.0µ1TlovTov NépoovosETrovoµacr6évTos.Tunc quoque sicut ante (v. supra) appellaturquamvis raro Tiberius pro Nerone vel praeterNeronem,IX 4115: Imp. Caesar August. Ti. Nero, Xlii 3013: [Ti]b. Claudi(o) Neroni Druso Germanico Augusto; etenimnonnumquam additur etiamtumnomenDrusi: Tov Cej,acrTov Népoovos IO.av61ov .l\.povcrov IGR 4, 969. Népoov .l\.povcrosCej3acrTÒS Kalcrapos repµavtKOV aVTOKpcrropos Kaicrap CIG 2740. Praenomen.lmperatorisinde ab a. 66 ( cf. Mattingly Br. Mus. 1 p. CLXVI) in nummis, RIO 1, 156, 1567; 158, 197; 160, 228. 233. 234a. 238; 167, 333, sed etiam a. 65 ib. 157, 189, praeterea p. 148 sqq. 161 sqq. et in titulis Il 4927. VI 2044. X 8014. Xl 1331= D. 233 ( a. 58 IX 4115,ubi moreinsolitopraeterpraenomenlmp. et N eronis insuperpraenomenadditurTi'beri,v. supra). 1G12, 1, 39 = IGR 4, 1125:

DOMITIVS

38

DOMITIVS

AvToKpénopos Népc.ovosIO,.cxv6iovKcxio-cxpos [ul3]a:O"TOV repµcxvtKOV inter a. 63 et 65, et in papyris, BGU 3, 824 a. 55/6. Consul I a. 55, II a. 57, III a. 58, 1111a. 60, V a. 68 non consul ordinarius; inde fortasse explicandum, quod Suet. 14 consulatus quattuor euro gessisse tradit; a. 68 consules ante tempus privavit honore atque in utriusque locum solus iniit consulatum Suet. 43, 2 (sed VI 9190 Nerone V et Tracha[lo cos.]), cf. Plin. paneg.57, 2. Tribunicia potestas die 4 m. Dee. ei delata VI 2039v. 14; 2041 (= D. 229), 20, prima a. 54 ( de nummis cf. Mattingly Num. Chron.1919,199 sq.;Journ. Rom. St. 20, 79), trib pot. II 13 Oct. (vix 4 vel10 Dee.) 55-56, III a. 56-57, 1111a. 57-58, V a. 58-59, VI a. 59-60, VII a. 60-61, VIII a. 61-62, IX a. 62-63 cet.XIV a. 67-9. lun. 68, cf. DessauGesch.d. rom.Kaiserz.2,196, 1. lmperator II a. 56, III a. 57, 1111a. 57 vel58, V. VI a. 58 ( ad alterutram salutationemvideturspectareTac. a. 13, 41 ob haec consalutatus imperator Nero), VII a. 59, VIII. IX a. 61 vel 62, X a. 64 vel 65, XI a. 66 (cf. Suet. 13, 2), XII a. 67, XIII a. 67 vel 68 (antequamconsulV factus est) nummi Ptolemaide-Acaecusi Cohen 12 , 309, 431. Babelon Les Perses Achéménides221sq., 1527. RouvierJourn. intern.arch.num. 4 (1901), 215 sq., 997. Numeri aut tri'buniciaepotestatisaut salutationisimperatoriaeaut consulatuscorruptedescriptisunt in titulis II 4652. 4657. 4683. X 5171. Eph. e'f). 9 p. 513, fortasseetiam VI 2042. Cf. Schur Klio 19, 84 sqq., parum recte. Mortuus est die 9 mensis Iunii a. 68: imperavit annos XIII menses VII dies XXVIII Hieronym. chron.p. 181 H., item Dio ap. Zonar. 11, 13 p. ,rpòs µT)O"lV1TÉVTE Kcxl ,;µépa:1s eiKOO"lV (Dio 43 D. l31ovs ETTJTplat' &v i'jpçev ETTJTp10"Kcxi6EKcx Kcxlµfjvcxs ÒKTili6voiv ,;µepét>v6éoVTCXS et Xiph. 63, 29 él3ic.o 6è ETTJTptat' &v i'jpçev ETTJ6eKcx-rpicx Kcxi µfjvcxs òKTc.:,,ubi dies omisisse apparet; TpicxKcxì 6éKcxl30:o-1Àevo-o:s eTTJKcxì,;µépcxs(pro µfjvcxs)òKTc.:,Ios. bell. 4, 491; ETTJ1y' µfjvo:s ÒKTili,;µépcxsKTJ'Clem.Alex. strom. 1, 21, 144, 4; eTTJ1y' µfjvcxs AoµéT1os [K]op~6i\wv tit. rvaios AoµiT1os Kop~ovi\wv Dio 59, 15, 3. Domitius Corbulo Tac. a. 3, 31; ceterumCorbulo. Quaestor (pro praetore Asiae) tit. {hunc titulum non ad nobilissimum illum Neronis ducemsed ad prioremCorbulonem,patrem ut videtureius, pertinerecensuit Heberdey Wien. Stud. 24, 283 sq. scripturaeratione habita); huic fortassetribui potest t. mutilus Metropolitanuspositus non antea. 2 a. C. III 7113= IGR 4, 1597,cf. supra n. 124. Idem potestesse .... s Cor. praetor peregrinus a. 17 p. C. fasti Arv. 12 p. 70. A. 21 praetura functus de L. Sulla questus est apud senatum, quod sibi loco non decessisset Tue. a. 3, 31 (cf. supra C 1462). Idem Corbulo plurima per Italiam itinera fraude mancipum et incuria magistratuum interrupta et inpervia clamitando exsecutionem eius negotii libens suscepit; quod exitiosum multis, quorum in pecuniam atque famam damnationibus et hasta saeviebat Tac. l. l. Dio 59, 15, 3. Sub Gaio potissimum multos accusationibus vel delationibus vexavit Dio § 4. Qua re gratus Gaio consul factus. est Dio § 5 ad a. 39, consuligitur suffectuseo ipso anno ( consulemhune

eius, qui Tiberioimperantecuratoribusviarum negotiaexhibuerat,filium essecensueruntMommsenSt. R. 23 1078,2 et CichoriusRom. Stud. 429 sq. haud recte,cf. Stein RE 5, 1425sq. n. 49. Suppl. 3, 394 sq.). Postea sub Claudio (a. 43) coactus est pecuniam a multatis acceptam illis reddere Dio 59, 15, 5; 60, 17, 2. Gaioprincipe ni fallar contra Cornelium Fidum (C 1360) in senatu egit Sen. de const. 17, 1. - Corbulo, qui imperante Claudio proconsulatu Asiae functus est ( nummi Docimensium,

cf. n.142), num idem sit atqueCorbuloiunior, non plane certumvidetur; rectius f orsitan cogitaverisde Corbulonemaiore; quod si ponimus, sane

DOMITIVS

45

DOMITIVS

statuendumhunc provectademum aetate ad sortitionemprovinciaeproconsularis pervenisse. De nummis Dioshieritanorumv. in Corbulone minore. - Ex quinto Vistiliae matrimonio ortus est Corbulo consul Plin. n. h. 7, 39; maritus Vistiliaevideturis de quoagimus,filius Corbulo iunior qui sequitur. Gr. 142 ON. DOMITIVS CORBVLO memoraturin t. bilingui Miletopolitanomutilo D. 9108 (1), in titulis ad verbum/ere inter se consentientibus in Armenia maiorerepertisIII 6741= D. 232 (2), III 6742 (3) cf. p. 232880 , mutilo 6743a (4), in t. PalmyrenoIGR 3, 1056= Ditt. Or. Gr. 629 v.168 (5), ·in titulis libertorum servorumque Longinae filiae GabinoXIV 2795 = D. 272 (6), PeltuinateNot. d. se. 1912,262= D. 9518(7), in fragm. urbanoad filiam ut videturpertinenteVI 16983cf. 34106c(8). -Nummi DocimensiumPhrygiae in adversa inscripti KÀcxv61osKcxio-cxpvel T1. K;\cxv61ovKcxlo-cxpcx, in aversahrl Kopl3ovÀc.>vos ò:vevmhov, Ao1v t. 5. . . . . . [C]orbulo t. 8. Corbulo t. 7. Kopl3ovÀc.>V nummi. rvcxios Aoµhtos Kopi,ovÀc.>vDio ,60, 30, 4; ceterumDomitius Corbulo vel Corbulo apud scriptores. T4' yéve1 Ào:µ1rp6sDio exc. 62, 19, 2; splendidior origine quam Vespasianus Mucianusque Tac. h. 2, 76. Filius videturCn. Domitii Corbulonis cos.a. 39 ( eius qui praecedit)ex Vistilia procreatus Plin. n. h. 7, 39;frater uterinus (Miloniae) Caesoniae uxoris Gai Caesaris Plin. l. l. ·o 1v

DOMITIVS

47

DOMITIVS

gramma, quod potius irp(l'.m:i:v1s) solvendum quam yp(o:µµcmvs) a) lmhoofBlumer Lyd. Stadtmunzen 63 n. 1. 2. Br. Mus. Lydia 75 n. 6. b) W addington Fast. As. n. 82. lmhoof-Blumer n. 3. 4. Br. Mus. l. l. n. 7. 8 (minus accurate Mionnet 4, 36, 185 sq.). Museum Vindobonense (cf. Munsterberg Num. Z. 45, 1912, 71) cf. Pick Z. f. Num.17, 181. Domitios Corbulonespatrem (a) et filium (b) hic signif icari haud omnino negaveris; possunt enim Corbulonibus et quaesturae et proconsulatus muneribus in provincia Asia functis rationes quaedam intercessisse cum civitatibus provinciae huius. Gr. 143 [T.?] DOMITIVS DECIDIVS.Ei positus est t. VI 1403 = D. 966 semel descriptus. ... mitius T. f. Vol(tinia) Decidius tit. Hunc oriundum fuisse e Gallia Narbonensi collegit probabiliter Dessau PIR 21 D 124 ex tribu Voltinia. Arta parentela cum hoc coniunctus videtur T. Decidius Domitianus procurator (supra n. 22).

Triumvir capitalis, [elect]us a Ti. ClaudioCaes.Aug. Germ. qui primus [quaes]tor per triennium citra [sorte]m praeesset aerario Saturni a. 44-47 (cf. Dio 60, 24, 1-3. Tac. 13, 29; de qua re disputavi Wien. Stud. 54, 192 sq.), praetor titulus. Pater sine dubio Domitiae Decidianae, uxoris Cn. IuliiAgricolae (infra n.174), quam splendidisnatalibus ortam fuisse refert Tacitus •Agr. 6. Gr. 144 c. DOMITIVS DEXTER,consul II a. 196, memoratur in titulis Suadensi IGR 3, 1276 (1), Palmyreno Syria 14, 164 (2). - In consulatu altero: C. Domitius Dexter V 6649 = D. 5884. X 1786, ceterum Dexter. .Aoµln1os .AéçTpost.

1. .. [D]om[i]tius Dexter t. 2. Domitius Dexter

vita Sev. Consul suffectus a. inc. ante a. 183. Legatus Aug. pr. pr. (Syriae) t. 1. 2 (ùiro:TtK6st.1) a. 183 t. 2, anno octavo Commodit.1 (cf. Harrer Stud. in the hist. of Syria 39 sq.). In locum eius successitlulius Saturninus legatus Syriae a. 185-187 (IGR 3, 1277. Ann. ép. 1930, 141). A. 193 (m. lunio vel lulio) Septimius Severus Domitium Dextrum in locum Bassi praefectum urbi reliquit vita Sev. 8, 8. Praefectus urbi anno iterati consulatus etiamtum. Consul II ( iterationis nota adest in f astis Theonis Alex. Chron. min. 3, 376, in titulis lii 6596. V 6596. 6649. X 1786. Xlii 11991. Not. d. se. 1900, 51; 1933, 509, 235; Dextro cos. iterum lii 51 = D. 8759 f) a. 196 cum L. Valerio Messalla Thrasea Prisco v. supra; in titulis V 6649. 6596 = D. 5884. 3199 collegaeius P ..... co(?).. Fuscus vel nude Fuscus audit, de qua re cf. infra F 603. - Ab hoc nomina traxit Ser. Calpurnius Domitius Dexter cos. a. 225 (supra

e~.

~

- SER. CALPVRNIVS DOMITIVS DEXTER. 145 L. Domitius Eros, vir ex equestribus turmis egregius, procurator metallorum Pannonicorum et Delmatiorum, amicus L. Aur. Ru[st]ici

DOMITIVS

48

DOMITIVS

11112721 (= 8361) = D. 1443t. propeSrebrenica(municipiumDomavianum) rep. St. 146

M. DOMITIVS EVPHEMVS, 6 ÀO:µlTpOTCXTOS VlTO'.TIKÒS KO'.Ì6vT)K6osTOOVTfj6e

(Claudiopoli) µvo-r11piwv (in honoremAntinoi ut videtur celebratorum), honoratur a M. Domitio Timoleonte fratre t. Olaudiopolitano Bithyniae

1GR 3, 73. Oriundussine dubioex Bithynia; nescioan originemduxerit ab Euphemo Augusti liberto a cubiculo, cui M. Ulpius Aristaeus statuam dedicavit Claudiopoli ib. 75 (cf. supra n. 134). Parentelaconiunctus videtur cum M. Domitio Quintiano centurione, M. Domitii Barbari patre ib. 74. Gr. 147

sub Severo ab actis senatus nec tamen aedilis (ut debuit) factus propter Plautianum (a. igitur 204/5), sub Macrino obtinuit ut tribunus plebis designaretur Dio 78, 22, 2. Gr. 148 L. DOMITIVS GALLICANVS PAPINIANVS honoratur publice t. (iam mutilo) Vinensi, Africae proconsularisOagnat-Merlinlnscr. d'Afr. 322 (1), ab Aurelio !uliano quodamt. TarraconensiIl 4115 (2); eum posuisse titulum hodie imminutum SeniensemDalmatiaelii 10054 (3) coniecit DOMITIVS FLORVS,

Ljubié f orlasserecte. Nomina plena exhibenttituli 1. 2. L. Do. . . . . . Gal. . . . . . t. 3. Clarissimus vir t.1. 2. Praetor, praefectus aerarii Saturni (reliquihonores perierunt;v. 4 fuit fortasse[tr]ib. [pl.]) t.1. Consul t. 2 suffectusa. incerto prioresaec.111parteni fallar.LegatusAug. pr .pr. Dalmatiae, legatusAug. pr. pr. Hispaniae citerioris, legatus Aug. pr. pr. provinciae Germaniae inquaetamenin t. 2 ferioris t. 2 (hocordinevideturfunctusessehis legationibus,

enumeranturordine inverso cf. Ritterling Fasti d. rom. Deutschl.83). Titulum 3 videturposuisse,cum praeessetDalmatiae. Omninoincertum num idem fuerit Dom(itius) ...... , [vir] c(larissimus), legatus Aug. pr. [pr.] (Germaniae inferioris), qui nominatur in fmstulo XIII 8665 (supra n. 118), neque magis liquet,num ad hunc pertineatt. acephalus XIII 8150. Vide num idem sit Gallicanus Tfjs o-V)'l'ApTɵ161eKyovos ( cf. infra T. Fl. Vedius Apellas

n. 394). Inde fortasse concludi potesi Apellan et Damianum fratres, Flaviam Anniam ApellianamTf\v Kpo:Tio-T11v non (id quod coniecitGroag Jahresh. 10,297) filiam sed sororemApellae fuisse. T. Flavius Apellas, Ephesi &yeùvo6éT11ssub Traiano Augusto Germanico (inter a. 98 et

102), t. Ephesius nondum editus, huius avus esse potesi. St. -- [? Flav]ius Aper VI 32334v. 6, unus fortassee pueris,qui in ludis saecitlaribusa. 204 Troiamluserunt,cf. GroagWien. St. 22, 147sq.,supraA 911. 206 FLAVIvsAPER (variatur inter Flav - et Fab -, illud praeferendumvidetur) in senatu sententiam dixit prioreparteanni 105 Plin. ep. 5, 13, 5. 6 (cf. MommsenGes.Schr. 4, 382). Filius fortasseM. Apri (supra A 910), siquidemhuic gentiliciumfuit Flavius; pater probabiliterM. Flavii Apri Gr. consulis a. 130 (n. 208). 207 L. Flavius Aper. Tituli AquincensisIII 15156(1). Poetovionenses in Mithraeopositi, M. Abramié Poetovio(1925) 179, 241. 244. 245= Ann. ép. 1936, 53. 54. 57 (2-4). Tria nomina t. 1; Fl. Aper t. 2; ... avius Aper t. 4; Aper t. 3. Vir egregius t. 2. 4, praepositus legionum V Macedonicae et XIII geminae t. 3. 4 imperante Gallieno t. 2-4, vir perfectissimus, praeses (provinciae Pannoniae inferioris) t. 1. Haud scionum idem sit Aper praefectus praetorio et socer imperatoris Numeriani ( supra A~. & 208 M. FLAVIVSAPER (nomina plena VI 208. 219 (= D. 2098. 2162). 10299. XV 1436; M. 0:~1os"A;rep errore lapicidae IGR 3, 81), consul ord. a. 130 cum Q. Fabio Catullino fasti ( cons. Gonst.et chron. Pasch. Ghron.min. 1, 224 collegamGatullini Libonem praebent,errore sine dubio); cf. supra n. 25. Idem statuendus est Flavius Aper, cui Hadrianus rescripsit dig.38, 2, 22, undepraesesprovinciaealicuiusimperatoriae fuisse videtur. Filius opinor Flavii Apri n. 206, pater eius qui sequitur.Praetereav. in /ilio. Gr. 209 M. FLAVIVS APER,consul I suffectus a. inc., II ordinarius a. 176 cum T. Pomponio Proculo Vitrasio Pollione II (nominaplenaX 1843;L. Aper VI 2382 b; Aper v. Gomm.2, 4; 12, 4; iterationisnota adest X 1877. XII 2391. XIII 507= D. 6329. 5550. 4123. Pàrvan Histria 7, 1923, 72, 51) fasti. Filius probabilitereius qui praecedit. Hic, non pater eius videtur Mv1os"A;rep iìyeµwv (i. e. legatus Aug. pr. pr.) provinciae Lyciae Pamphyliae, qui memoraturin t. Gyanensi1GR 3, 706; nam Lici-

FLAVIVS

136

FLAVIVS

nius Stasithemislyciarcha,cuius epistula ad .Aprum data in hoc t. memoratur,vix alius est ac homocognominis,qui a. 146 summo provinciae sacerdotiofungebatur (IGR 3, 704 I 17; cf. HeberdeyOpramoas71). .Aprumprovinciamrexisse paullo post a. 152 statuit Huettl .Anton.Pius 2, 114; certe etiamtum fuit praetorius.- Vel ad hunc vel ad consulem a. 130 pertinent tegulaemagnaex parte urbanaeex pr(aedis) Flavi Apri inscriptaeXV 209. 210. 422. 653. 1144-1148. Bull. tr. hist. 1904, 493, 7, ex quibusnotam exhibentanni 151 XV 1144, a. 157 ib. 209, cf. Bloch Bolli laterizi 110. 199. 268-273. 280 (= Bull. com. 65, 106; 66, 67. 136 sqq. 148). Nescio an hereditatemadieritFlaviae Seiae Isauricae cf. Stein RE 6, 2737 sq. Bloch 274= Bull. com. 66, 142. Gr. 210 T. FLAVIVS APER COMMODIANVS (T. F. Aper Commodianus XIII 8607_ Fl. Aper Comodianus ib. 8035), legatus Aug. pr. pr. (Germaniae inferioris) d. 25 m. April. a. 222 XIII 8035t. Bonnensis,a. 223 XIII 8607 = D. 2350 t. rep. in castris legionisXXX Ulpiae. Gr. 211 Fl(avius) Apollonius, procurator Augusti, qui fuit a pinacothecis, in cuius memoriam Salvia Marcellina donavit collegium Aesculapi et Hygiae a. 153 VI 10234= D. 7213. St. 212 Fl(avius) Arabianus, praefectus annonae sub Aureliano vita .Aurel.47.

St. v. T. Flavius Archesilaus n. 214. 213 T. Flavius Archelaus. Tituli Olympiaci:catalogus theocolorum Inschr. Olymp. 121 (1), 122 (2), ei positi ab alytarchis ib. 483 (3), ab Eleis 484 (4), ipse posuit 485 (5). ·o Kpa-ncnos t. 2. 3, ÈÀÀa6éxpX1lS a. 245 t. 3. Theocolus Olympicus t.1. 2 tertium a. 245-248 t.1, quartum a. 265-268 t. 2. 'AÀVTéxPXTlS ante a. 245 t. 3. Uxor [R]~gil[l]a(?) t. 5. - DiversusT. Flavius Archelaus ( vel Archesilaus) frater Arvalis ( qui sequitur). St. 214 T. FLAVIVS ARCHESILAVS (sic VI 2067, 6. 11; 37165,8; Herm. 52, 331 = VI 39443I 21; Arcresilaus VI 2107,19) vel ARCHELAUS (VI 2104.2105), clarissimus vir ib. 2105, 10, frater Arvalis, adfuit in collegio a. 218 ib. 2104= D. 5039, a. 219 VI 2067, a. 220, 221 ib. 2105, a. 224 ib. 2107, a. 239 ib. 37165,flamen collegii a. 218 ib. 2104, magister creatus a. 219 ib. 2067, magister II a. 220 ib. 2105;v(ita) f(unctus) a. 240 ut videtur Not. d. sc.1914, 464 sq. = Herm. 52, 331= VI 39443,21 cf. Bang Herm. l. l. 625. Fortasse pater .Arcesilaiconsulisa. 267 (supra .A 1022). Dubitarepossis,num consanguinitatecum hocconiunctusfuerit T. Flavius Gr. Archelaus qui praecedit. 215 T. FLAVIVS ARCHELAVS CLAVDIANVS, legatus Aug. aut .Asturiaeet Oallaeciae aut Hispaniae citeriorisuniversaededicavit t. II 2408. Idem potest essect>À.(KÀ. legit PapadopulosKerameusMovo-. K. f31f3À.Smyrna 1, 119) 'ApxéÀaos KÀav61avés, vrrcx-r1Késhonoratus PhiladelphiaeLydiae Wadd. -

T. FLAVIVS ARCHELAVS

FLAVIVS

137

FLAVIVS

3, 644= IGR 4, 1621 (num re vera legendumsit v. 7 sqq. hnµei\116évTOs ?) cxv[T]ov( ?), [3ovi\6:pxov,valdedubito). Tfjs &vcxcrràaeoos iAVKoovos, ,ra[Tl"Tl"]ov( Gr. 216 Flavius Archippus, a Prusiade oriundus, philosophus, crimine falsi damnatus in metallum a Velio Paulo proconsule Bithyniae et Ponti, postea tamen ab imperatore Domitiano agro donatus et a Prusensibus statuarum honos ei decretus est; dein cum apud Plinium vacationem petens iudicandi ut philosophus accusatus esset a Furia Prima, quod vinculis fractis poenam evasisset, Traianus rei non institit Plin. ad Trai. 58. 59. 60. Postremo Archippus ipse Dionem Cocceianum accusavit frustra ib. 81 (cf. 82). St. 217 FL(AVIVS)ARISTVS,vir clarissimus, C. Numitorio Callistrato posuit

t. sepulcralemCampanumX 3859. Gr. 218 T. FL{Av1vs)ARISTVSVLPIANVS,filius T. Flavii Secundi Philippiani ( n. 362) et Iuliae Nepotillae, clarissimus puer, lectus in patricias familias Xlii 1673= D.1152 (cf. vol. 3 p. CLXXIV) t. Lugdunensis. Gr. 219 FLAVIVS ARRIANvs. Tituli Sebastopolitanus CappadociaeIGR 3, 111= D. 8801 (1). Attici IG 2/32, 1773 (2). 1776 (3). 2055 (4). - Flavius Arrianus dig. 49, 14, 2, 1. Dio-Xiph.69,15,1;Fl. Arrianus t. 1. 2; [Ji\. •App1cxvovt. 4; .... 1cxv6st. 3; ceterumArrianus. - Q. Eppius Fl. Arrianus qui in consilio fuit [C. Avi]di Nigrini leg. Aug. pro pr. (Achaiae) t. Delphicus Bull. hell. 27 tab. I = Ditt. Syll.3 827A diversus ab hoc videtur, nam C. Avidius Nigrinus consulfuit sulfectusa. 110, paulo igitur ante legatusAchaiae (cf. PremersteinS. Ber. Munch. 1934, 3, 43, 3; aliter sane iudicat Groag Rom. Reichsbeamtev. Achaia, 1939, 56) neque facile Arrianus rerum scriptor qui imperatorisMarci aetate etiamtum prytanis Atheniensiumfuit, sexagintaannis ante in consiliolegati esse potuit; aliquatamenparentelainter se coniunctosfuisse hos viros apparet. Natus Nicomediae ibique educatus Phot. bibl. 93 (Bithynia patria ib. 58). Steph. Byz. s. N1Koµ116e1cx. Euseb.-Hieronym.chron. 232. Ol. p. 203 a) H.; arm. 221 K. Syncell. 662 (Suid. A 3868 Adler). In patria sacerdos Demetros et Persephonae Phot. 93. Epicteti disciplina usus est io.58. Lucian.. Alex. 2. Suid., Traiani temporibus, nam meminit belliDacici (Kcxlvvv) diss. Epictet. 2, 22, 22 nequedubium est quin (Sex. Toovei\ev6époov,r6i\eoovEpict. 3, 7 QuinctiliusValerius) M aximus 61op600TTJS idemsitatqueM aximusadquemPlinius deditepist.8, 24 ('missum in provinciam Achaiam . . . . . ad ordinandum statum liberarum civitatum'),

cf. GroagJahresh.21/22 B. 442--444; acceditquod Sura Epict. 3, 17, 4 vix diversusessepotest a L. Licinio Sura duce illo celeberrimoTraiani, cf. GroagRE 13, 484. Honores nanctus est usque ad consulatum Phot.58. Suid. Galen. ,repl xpeicxs µop!oov 2, 151 Helmr. Consul suffectus curo

FLAVIVS

138

FLAVIVS

Severo XV 244. 552. Afr. Ital. 4, 77 tegulae. De an.no consulatus cf. Huttl Antoninus Pius 2, 156 sq., quae qui statuit scil. paulo post annum 127 Arrianum consulem fuisse confirmari docet H. Bloch Bull. com. 66, 1938, 196 sq., cf. 65, 88 inde, quod eo loco Ostiae ubi rep. est XV 552, tegulae adhibitae sunt annorum 128 vel 129. In militia ipse vidisse potest Aenum et Savum Ind. 4, 15; in magistratu nescio quo videtur ei rescripsisse Hadrianus dig. l. l. Legatus Hadriani Augusti provinciae Cappadociae motum Alanorum repressit Dio l. l.; cf. Lyd. de mag. 3, 53 (Tiis xwpo:s CXVTTlS ,;y11cr6:µevoswò Tpo:10:v0 Tct> XPTJCTT't), perperam). Quomodo aciem contra eos instruxerit, ipse tradit in libello inscripto NEKT0:ç1s Ko:Tèc'AÀo:vwv. Pontum Euxinum navigavit qua de re ad Hadrianum scripsit periplum ( qui extat num totus genuinus sit nonnulli viri docti dubitaverunt) quo tempore Cotys rex Bospori obiit c. 17 ( Ti. Iulius Cotys regnavit ad annum 131/2); npecrj3evTTJs Ko:lavTtCTTp6:(Cappadociae) a.137 t.1. Memoratur in frustulo inscripTTJyosTov Lej3o:crTov tionis loco dicto Suchum in ora Ponti Euxini Caucasia rep., quod edidit Rostowzew in ephemeride Odessitana Imp. Odessk. Istor. 1905 ( = Ann. ép.1905,175):Had[rian.Aug.]perFl. A .... leg .... (Vidiimaginemphotographicam.) ( A. 138 Hadriano etiamtum vivo L. Burbuleius Optatus Ligarianus Cappadociaepraefuit). Absurdum est quod quidam putaverunt hunc fuisse legatum Cappadociaeamicum Luciani ( Alex. 55); agitur enimdetempore multo posteriore, anno scilicet circiter 165, cf. quae dixi Sirena Buliciana (1924), 263. In titulo Panticapaeensi Latyschew Inscr. Ponti 2, 33 anni 430 aerae Bosporanae = mense Apellaeo a. 133 p. C. huius nomen suppleri posse (traditur ///AIOY/// At.PIANOY) nego neque id quidem veri est simile legatum hic significari. Num duorum Arrianorum consulum quorum meminit epigramma Eleusine rep. IG 2/32, 4251-3 alter fuerit hic de quo agimus, alter filius eius aliunde ignotus, neptis Clementiana, parum liquet. (Titulum Nicomedensem quem exhibet Eberhard in Hercheri editione Arriani scriptor. minor. p. LIX ex ephemeride cui inscribitur 'EÀÀTJVtKòsq>tÀ0Àoy1Kòs LvÀÀoyos 2 (1864), 253, 5 falsum esse nemo non videbit). Eum in Syria legatum Augusti fuisse G. A. Harrer Class. Phil. 11 (1916), 338 sq. coniectura plane incerta e Lucian. Peregr. 14 (TOv T6Te Tiis Lvpio:s apxovTOS, &v6pòsq>tÀocroq>iq: xo:lpovTos) efficere posse sibi visus est ( cf. Huttl l. l.). Civitate donatus Attica cyneg. 1, 4 {n6Àews Tfjs o:vTiiSse. cuius Xenophon); 5, 6; demo TTo:io:v1evst. 2-4. Archon Athenis t. 4, a. 145/6, cf. Kolbe Ath. Mitt. 46 (1921), 131 sq. 148. In catalogis prytanum Pandionidis inter TT0:10:v1eis primo loco nominatur a. 166/7 t. 2, 169/70 t. 3, cf. Kolbe l. l. 134. 136. 137. 139. 148. 149. 156. Non iam vivus quo tempore Lucianus libellum de Alexandro conscripsit ( paulo post a. 180, cf. c. 48) c. 2. Cf. Phot. bibl. 58 Ko:Tèc. . . . Toùs xp6vovs 'A6p10:vovKcxì

FLAVIVS

139

FLAVIVS

'AvTc..:>vivov Tov Tliov Ka\ MéxpKovTov 'AvTc..:>vivov. - Nescio quomodocum eo coniunctussit J\Y(?)Mov1os'App1av6s in t. NicomedensiAth. Mitt. 46, 21 = SEG 1, 446; saec. II vel III. Epicteti magistri dissertationes digestas a se (Gell.1, 2, 6, cf. 17, 19, 2; 01aì.éçe1sEpicteti ab Arriano digestae ib. 19, 1, 14) dedicavit L. Gellio et edidit libris octo ( Phot.bibl.58), quorum extant quattuor et enchiridion

scriptum ad (C. Prastinam Pacatum?) Messalinum amicum, quod commentario instruxit Simplicius. Arrianus scripsit praeterea tacticam quam eodem fere tempo re composuit quo periplum et aciem contra Alanos a. 136 ( c. 44, 3). Athenis scripsit cynegeticon ( c. 1, 4) et Alexandri anabasim, cf. anab. 1, 12, 5; 3, 16, 8. Extant praeterea eius Indica, frag-

menta operumeius hi.storicorum(Tiap61Kéx,816vv1aKéx,Tà µETà 'Aì.éçavopov) collegitA. G. Roosin editionisvoluminealtero. Vitam conscripiiit Tillorobi (cf. RE 6 A, 1041. RadermacherAnz. Ak. Wien 1936, 8) latronis Lucian. Alex. 2; cuius libri fragmentumP. Oxy. 3, 416 contineriF. Zimmermann P. Arch. 11, 165-175 probarestuduit. Aemulatus est Xenophontem, unde novus Xenophon cognominatus est Phot. bibl. 58. Suid., cf. ipse cyneg. 1, 4; 5, 6; 16 (17), 6; 22, 1; peripl. 1, 1; 12, 5; 25, 1; ect. 10.22. Vitam eius enarravit Cassius Dio Suid. s. i:).lwv 1239 Adler. Cf. Schwartz RE 2, 1230 -1247. Christ-Schmid26 , 746-751. St. 220

FL(Avrvs)ARRIVSoscrv[s] H0N0RATVS, IIII vir (viarum curandarum), tribunus [legionis nescio cuius] ( reliqui honoresperierunt), Osciae Modestae Corneliae Publianae aviae posuit t. VI 1478. Cf. stemma supra

M.

vol. 1 p. 214.

Gr.

221 T. Flavius Artemidorus, Artemidori filius, tribu Quirina, civis Adanensis et Antiochensis Syriae, pancratiastes, qui vicit inter alia primo agone Capitolino ( a. 86 instituto) t. Neapolitanus1G14, 746 = IGR 1,445. St. Idem Artemidorus nominatur Martial. 6, 77, 3. 222 T. Flavius Asclepas, procurator quadragesimae (portuum Asiae) (ihrhpo1ros TecrcrapaKocrTfjç)dedicavit t. Phrygium MAMA 4, 36, 113;

saec. I ex. vel II.

St.

223 Fl(avius) Athenagoras, procurator Augusti, pater [et avus] et proavus senatorum, pater Fl(aviae) Apphiae matris Carminii Athenagorae senatoris (supra C 429), cuius filii fuerunt (M. Flavius) Carminius Athenagoras (Livianus) ( supra C 430) et Carminius Claudianus ( C 432) t.

Aphrodisiensis CIG 2782.

St.

224 Flavius Athenagoras: eius bona publicata; filiae decies centena dotis nomine numerata de fisco iussu imp. Severi Papinian. dig. 22, 1, 6. Pertinuit fortasse ad domum Carminii Athenagorae, cf. supra C 429

sqq.·F 223.

Gr.

225 FL(Avrvs)ATTICVS, vir clarissimus, nominaturin laterculoquodammutilo

saec. III exeunt,isvel 1111 ineuntis VI 2153.

Gr.

FLAVIVS

140

FLAVIVS

226 T. Fl(avius) Avitus, vir egregius,pater T. Fl(avi) Aviti Forensis t. Misenensis X 3678 = D. 5689.

St.

227 Q. FLAVIVS BALBVS dedicavit tribunus leg. III Aug. Genio tribunicial(i) t. Lambaes#anum D. 9101 (1), cum reliquis tribunis (scil. angusticlaviis) legioniseiusdemGetae Caesarit. et ipsum Lambaesitanum V III 18078 (2 ), consul Castoribus t. Tusculanum (tantummodo apographis servatum) XIV 2576 = D. 3388 (3); in legatione Arabiae ei posuerunt optiones centurionum legionis III Cyrenaicae t. Bostrenum III 95 ( cf. p. 969). 2303 (4); servus huius ut videtur posuit t. originis incertae Jahresh. 30, 1936 B. 128 = Ann. ép. 1937, 104 (5). Q. Flavius Balbus t.1. Q. Fl. Balbus t. 4, idem fuit in t. 3 (traditur EL vel El). Flavius Balbus t. 2. Flabius Balbus t. 5. - Tribunus la-

ticlavius militum legionis III Aug. piae vindicis t. 1; tribu[nus] l[aticlavius] t. 2 (suppl. Domaszewski Bonn. Jahrb. 117, 130) intra a. 198 et 209 p. O. ib. Legatus Aug. pr. pr. (Arabiae) t. 4. Consul t. 3 suffeetus a. ine. aetate domus Severianae. - Nicomedes actor eius t. 5. Gr. 228 T. FLAVIVS BASsvs,consul (suffectus) d. 22 m. Nov. a. inc. cum L. ArGr. r(un)tio X 6785. 229 FLAVIVS B0ETHVS memoratur saepius ap. Galenum. M!31os 801166s2, 215; 14, 627; M!31os 14, 612 per neglegentiam f ortasse librariorum; reliquis gyxe1p. 1, 1 (2, 215). locis Bo11e6s. Oriundus Ptolemaide mpl 6:vCXToµ. Consularis (ùrrcn1K6ç: ,repl Tov ,rpoy1v&>o-Ke1v c. 1 (14, 612); c. 5 ib. p. 627, mpl Toov lS!wv !31!3À!wvc. 1 (19, 13 K. = 2, 94 lw. Mueller); minus accurate&v,;p wCXToç2, 215), consul igitur suffectus a. inc. extremis Antonini Pii vel primis Marci et V eri temporibus. Ex urbe abiit ante Galenum 2, 96 M. (= 19, 16 K.) cf. 2, 215 sqq. K. (intera. 163 et 166, cf. Ilberg N. Jahrb. 15 (1905) 277) iturus in patriam Ptolemaidem 2, 215, &pl;wv T6Te Tfjç TT0:Ào:10-Tlv11s ~vp!cxç 2, 96 M. i. e. legatus Aug. pr. pr. Syriae Palaestinae factus. In hac provincia ( etiamtum legatus?) supremum diem obiit l. l. non ante a. 168 ut videtur cf. 2, 217 et quae adnotavit Mewaldt RE 7, 585; ut mortuus memoratur 2, 216. 1MK0:Ms Te Kaì cp1Àoµo:611s 14, 627; philosophiae peripateticae studiosus magistro usus Alexandro Damasceno14, 612. 626. 627; 2, 94 M .. ef. 2, 218 K. Galenus cum primum Romae commoraretur (a. 162-166),. ei innotuit per Eudemum philosophum 14, 612; demonstrationes anatomicas ei exhibuit 2, 218; 14, 612. 627. 630. In eius usum multa scripsit 2, 215 sqq.; 14, 630; 2, 94-96. 100 M. ( = 19, 13. 15 sq. 20 K.) cf. Ilberg Rh. Mus. 47, 512. Kappelmacher RE 6, 2535. - Uxor eius, item

alter ex filiis nomine Cyrillus curati a Galeno ,repì Tov ,rpoy1v&>o-Ketv c. 7. 8 (14, 635-647. 669). Hadrianus (Tyrius) sophista familiaris eius 14, 627. Gr.

-

L. IVNIVSVICT0RINVS [F]L(AVIVS) CAELIANVS.

FLAVIVS

141

FLAVIVS

230 (FLAVIVS) CALLAESCHRVS. Nomen gentile colligiture Dryantiani filii. Frater Zoili et Glauci hierophantae, filius igitur ( nam Glaucumhierophanten filium fuisse Glauci procuratorisCypri ex epigrammateIG 2/:P, 3662, 9. 11 sq. apparet) (Flavi) Glauci procuratoris (v. infra n. 279), sophista celeberrimus (aoq>l11s,;y{iTop1 •••• 1Tep1c.ivvµc.i>), cui Zoilus latum Te1TÀvT1)VtK6:6ee1rì 'Pooµ11s ù1r6:Toov( cf. Rufin. l. l.), Syncell. l. l. recte ù1rCXT1K6v).Clemens una cum uxore impietatis accusatus: e1r11véxe11 6è aµq>oiveyi' i'is KCXÌ aÀÀOIÈSTà TWV'lov6cxloov ii811ÈçoKÉÀ-

Xiph. l. l. § 2; KÀ11µ11sù1rèp Xp10"Tov 650 (ex Eusebio?). Clementem uxoremque eius religioni christianae addictos fuisse statuunt viri docti fere omnes ( cf. Stein RE 6, 2538 sq. 2733 sqq.), at mirum videtur, quod Tacitus si de fide eorum christiana in historiis suis rettulit, in annalibus (15, 44) de christianis et 'auctore nominis eius Christo' loquitur proinde ac si nunquam antea harum rerum mentionem f ecisset. Stephanus, qui coniuravit in Domitianum, non fuit Clementis libertus, ut refert Syncell. l. l., sed Domitillae. Gr. 241 Flavius Clemens, medicus Galen. 13, 1026. St. 242 P. Flavius Clemens. MiliariiMauretaniaeCaesariensis VIII 10470 (1). Ann. ép. 1928, 68 (2); 1937, 46 (3); 1938, 50 (4). Procurator (Mauretaniae Caesariensis) imperante Severo Alexandro t. 1-4 ( nomina imperatoris erasa sunt, in t. 1 legitur M. Aurel. Severu .... ; in t. 3 M. Aurel. Severus Ale .... ; in t. 4 .. rus Alexander ). Idem videtur Flavius Clemens trib(unus), maritus Octaviae Athenaidis unius ex matronis ad sacra ludorum saecularium a. 204 adhibitis VI 32329 v. 28. St. - T. Flavius Clemens (tria nomina Euseb. h. e. 6, 13, 1. Phot. bibl. 111, ceterum Clemens), Alexandrinus, scriptor christianus. Cf. Julicher RE 4, 11-13. Christ-Stiihlin 26 , 1310-1317. Harnack Altchristl. Lit. 1, 296 -326; 2, 2, 4-23. O. Bardenhewer Gesch. d. altkirchl. Lit. 22, 40-95. 243 T. FL(Avrvs) CLIT0STHENES memoratur in t. filii Tralliano Ath. Mitt. 26, 239 (1), nomine non posito in t. item Tralliano patris ib. 8, 330 (2). Filius T. Fl(avii) Clitosthenis (n. 245) t. 1. 2, pater senatorum t. 2, e quibus unius nomen novimus, scil. T. Fl(avii) Stasiclis Metrophanis t. 1. Stasiclis huius mater, uxor igitur eius de quo agitur, Tiberia [Claudia] Frontoniana, memoratur in t. Ephesio Jahresh. 10, 285. - Consularis t. 1. 2, ubi pater eius dicitur TTCXTTJP ùTTCXTtKov; consul suff. a. inc. priore parte saec. III, cf. quae exposui Jahresh. 10, 282 sqq. Gr. 244 [T. FL(Avrvs)] CLITOSTHEN[Es] et [T. Fl. Capi]tolinus, oì KpaT1aT01 1r[cxi6esJ, honoraverunt Trallibus matrem, cuius nomen periit, uxorem T. Flavii Stasiclis Metrophanis (n. 370) t. hodie mutilus Ath.Mitt.21, 113 cf. Jahresh. 10, 282. Gr. 245 T. Flavius Clitosthenes (Iulianus) dedicavit t. Ephesium Forsch. Eph. 2, 70 (1), memoratur in titiilis Trallianis Pappakonstantinu At TpaÀÀe1s Dio ÀOVTES1roÀÀoì KCXTe61K6:a811acxv Syncell. avcx1peiTcx1

>Tj

5

'.;;:J

T. Fl. Clitosthenes Claudianus

w

I

T. Fl. Clitosthenes Iulianus

_______

,!_ --------------------

T. Fl. Clitosthenes Claudianus Flavia Claudia Demetria Aeliana. Claudius Capitolinus proconsul (Asiae?) (O 826)

I?

T. Fl. Clitosthenes Iulianus (n. 245)

I

Ti. Claudius Frontonianus (O 876)

L, __

__

T. Fl. Clitosthenes (n. 243) ,.._,Ti.Claudia Frontoniana ---------·--co-n-su_I

(Claudia Capitolina) ,.._,T. Fl. Stasicles Metrophanes (O 1085) I (n. 370) vir clarissimus

____

l

(O 1094)

Ti. Claudius Themistocles (O 1040 et infra n. 281)

i2

(T. Fl ....... ) vir clarissimus

----------------T. Fl. Clitosthenes T. Fl. Capitolinus (n. 244)

(n. 233)

s >Tj

~ w

145

FLAVIVS

FLAVIVS

n.12 (2), 25 = Ath. Mitt. 8, 330 (3), 52 = Bull. hell.5, 340 ( 4), in t. item Tralliano nepotis Ath. Mitt. 26, 239 cf. Jahresh. 10, 284 (5). T. Flavius Clitosthenes t. 1. 5. Flavius Clitosthenes t. 3. Flavius ...... t. 2. Clitosthenes t. 4. - Asiarcha t. 1; 6 Kpémcnos 6ìs èxa1apx11s. irpw-ros 'Aala:s t. 3; Trallibus lepevs 61à !3lov Toii .t.1òs Toii Aa:pa:alov t. 2. 3 (non anteimp. Marcumpositus). 4. Pater T. Flavii Clitosthenis consularis t. 5 cf. t. 3 (1Ta:TTJP vira:TtKoii); ,ra,r,ros O"VVKÀ1)TtKwv t. 3; avus T. Flavii Stasiclis Metrophanis t. 5. Maiores huius oriundi fuerunt ex insula Thera; summa beneficia, quae T. Flavius T. f. Quirina Clitosthenes Claudianus una cum Flavio Clitosthene !uliano filio et Flavio Clitosthene Claudiano et Flavia Claudia Demetria Aeliana nepotibus in patriam contulerunt, laudantur in titulis positis a. 149 et 150 IG 12, 3, 325 = Ditt.3 852 A. B; praetereamulti

alii tituli Theraei ad hanc domum pertinent, cf. Hiller v. Gaertringen Thera1, 177. 226sq. 232 sq.; 3, 129. Clitosthenis Iuliani filius cognominis ut èxa1apx11sva:wv Twv èv 'Ecpéact>memoratusin t. TheraeoIG 12, 3, 525 cf. 526-528 non diversusvidetur ab eo de quo agimus. Subieci stemma. 246 T. FLAVIVS COELIANVS (praenomenextat X 3698), consul suffectus a. 289 cum M. Umbrio Primo ex kal. Febr. X 4631 fragmentumfastorum;kal. M[artiis] Ceionius Proculus, kal. April. Helvius Clemens fasces sumpserunt ib. Nihilominus in epistula quindecimvirorumsacris faciundis etiamtum d. 17 m. Aug. M. Umbrius Primus T. Fl. Coelianus consules

apparent X 3698= D. 4175. Of. Mommsen St. R. 23 , 86. Gr. 247 T. Flavius Constans. Tituli Dacici III 12601a. b = 13793 (1). 13794 (2). 13795= D. 8909 (3). Agrippinensis XIII 12057= D. 9000 (imaginem praebetGerm. 22 tab. 22) (4). Procurator Hadriani Augusti (provinciae Daciae inferioris) a. 138

(d. 10 Dee. 137-10. Iul. 138) t.1. 2, inter d. 25 Febr. et 10 Iul. t. 3. E t. 4 effici videtur eum ut procuratoremprovinciaeBelgicaeet duarum Germaniarumdeae Vagdavercusti dedicavisse aram, cum factus esset praefectus praetorio eminentissimus vir ( circa a. 164, cf. Poppelreuter Korr. Bl. 1910, 2 sq.), si vere idem est. (Potest fuisse filius cognominis). Plane diversus T. Fl. Constans centurio protectorum XIII 8291. St. 248 C. (Flavius) Consus. Tituli VI 1484 (1). HistoniensesIX 2845. 2846= D. 915 (2). (3). - Praenomensolum t. 1, cognoment. 2. 3. Maritus Sinniae t. 3, pater Flaviae t. 1-3, consobrinae eiusdemque uxoris P. Paquii Scaevae senatoris aetate Augusti t. 2. 3. Of. stemma quod proposui RE 6, 2541. 2542. St. 249 Flavius·[C]ris[pus] (potius quam [P]ris[cus]), praefectus Aegypti paulo ante a. 182 BGU 12 = WilckenOhrest.389; mense Iulio 181 non iam fuit praefectus,successeratei [VeturiusMac]rinusDitt. Or. Gr. 708. St. Prosopographia

Imp. Rom. III'

10

FLAVIVS

250

146

FLAVIVS

Flavii Boethi consularis filius, curatus a Galeno Galen. -rrepl Tov -rrpoy1vw011ÀiirirovTov KpCCT!crTov

FLAVIA

192

FLAVIA

alterutra uxor fuit C. Iulii Philippi. Cf. stemma supra sub n. 392 propositum. Gr. 434 FL(AVIA) POLLITTA, Manili ..... (uxor), recensetur primo loco inter matronas ordinis senatorii, quae ludis saecularibus a. 204 Iunoni reginae sacrificaverunt VI 32329 v. 13. Maritus eius potest esse Ti. Manilius Fuscus, vir consularis, qui magisterio collegii quindecimvirum sacris faciundis functus est a. 203 VI 32326 v. 6. Gr. 435 FLAVIA POS •••• (Possessa suppl. editor vix reete;fuit fortasse Postumia: novimus enim domum eonsularemFlaviorum Postumiorum) inter puellas, quae ludis saecularibus a. 204 carmen cecinerunt Not. d. se. 1931, 345 v. 58 (tab. 10) = Rh. Mus. 1932, 394. Gr. - Flavia Prisca III 8350 non fuit c(larissima) f(emina), sed C. f(ilia); ef. ib. 12701. 436 Fla(via) Priscilla. Tituli Thyatireni Keil-Premerstein Denksehr. Ak. Wien 54, 2 (1911), 26, 50 (1); p. 27 (2). À.TTpe1crKIÀÀTJS t. 1. Àa. Tipe10"KIÀÀTJS t. 2. Archierea bis t.1. 2 Asiae t. 2 et prytanis t. 2, adfinis t. 1. Aurelii Athenaei rhetoris, neocori, senatorum (yévovs crvyi.aµ1TpoTaTos)t. Antiochensis Pisidiae, Transact.

Amer. Philol. Assoc. 57,230, 62 tab. XXXV 62 = SEG 6, 555, cf. Clinton W. Keyes Class. Phil. 23, 180. Cursus honorum in hoc tit. perturbatus. Ex eadem sine dubio familia qua Flavonius Lollianus ( qui praecedit), cuius filius fortasse fuit vel frater, filius C. Flavoni Aniciani Sancti (n. 446). St. 449 FLAVONIA MENODORA, c. Novi Prisci consulis (a. 152) uxor, c. Novi Rustici Venul(ei) Aproniani mater tituli Antiocheni Pisidiae III 6815. 6816 = D. 8976. Gr. 450 Flavus, Cheruscus, frater Arminii (filius igitur Segimeri Vell. 2, 118, 2), insignis fide erga Romanos, explorator (Tac. a. 11, 16) duce Tiberio per vulnus oculum alterum amisit, donis militaribus donatus, anno 16 in exercitu Germanici cum fratre altercatur Tac. a. 2, 9. 10. Gener Catumeri, pater Italici, qui a. 47 rex Cheruscis datus est ib. 11, 16. 17. St. 451 Flavus, unus e ducibus Galliarum, qui a. 69 ad supplicium postulati St. sunt, quod pro Vindice bellassent Tac. h. 2, 94. 452 Flavus, amicus et conterraneus Martialis, a. 98 Bilbilin revertitur Mart. 10, 104. St. 453 ..... FLAVVS, consul suffectus cum ..... [S]evero d. 24 m. Iun. a. inc. saec. Il post a. 139 XVI 130 cf. adn. Gr. - Alfius Flavus. -

M. CAELIVS FLAVVS PROCVLVS.

-- Subrius Flavus. -- Sulpicius Flavus. -- Verginius Flavus. 453a. Flora, mulier impudica luvenal. 2, 49. - Q. Septimius Florens Tertullianus. eFlorentianus v. Postumius Terentianus. -

VERGILIA FLORENTINA.

454 Florentinus, iure consultus, cuius institutionum libri duodecim adhibentur in digestis, ind. auct. 19. Quando vixerit certa ratione definiri nequit, utique scripsit post Antoninum Pium dig. 41, 1, 16 ('divus Pius'). Fragmenta collegit Lenel Palingenesia 1, 171-178. St. 454a. Florentinus (Florentius Phot. bibl. 163), qui scripsit yewpy1Ka libros minimum undecim Geoponica9, 14, 1. Vidisse se ait apud Marium Maximum ( aut praefectum urbi a. 217 aut consulem ordinarium a. 232, Eph. ep. 9,461 = Not. d. sc.1909, 120, filium eius utvidetur) arborem quandam insitam ib. Vidit Romae camelopardalem 16, 22, 8, cf. vita Gord. 33, 1. Inter fontes quibus usus est nominantur Quintilii 5, 14, 4 cf. 1 pr., se. fratres consules a. 151, interfecti circa a. 182 Sex. Quintilius Valerius

FLORENTINVS

195

FLORVS

Maximus et Sex. Quintilius Condianus. Adfertur saepissime in Geoponicis, praeter locossupra laudatos1, 1; 1, 11, 6; 2, 22. 25. 32. 33, 5; 34, 2; 36. 44.,47; 4, 1. 8. 12; 5, 1. 2. 9. 12; 6, 1. 7.14; 7, 7. 37; 8, 23; 9, 2. 16. 28; 10, 1. 4, 4; 7. 13. 29. 37. 41. 51, 3; 52. 57. 62, 2; 75. 76. 10; 90; 11, 7. 26; 12, 2.10 ( cod.H). 13. 20; 13, 8; 14, 1. 7.16; 15, 2; 17, 1. 23; 18, 1. 9; 19, 2 ( cod.H). 6; 20, 1. Uberrimede eoegitE. OderRhein. Miis. 45, 83-87. 'EK TOOVov[crKov dington Fast. As. n. 108, qui partem aversamnummi manifesto eiusdem emissionisin museo Taurinensi adservatidescripsit..... 'Pov(ovÀov1os) 'lovv(1os) KovfjTos e(ùcre~ris) Ie~(cxO"T6s) Vogt Alex. Munz.1, 205; 2,154. Imp. C. Ful. Quietus p(ius) f(elix) Aug(ustus) in nummis commatis Romani RIO 5, 2, 582 sq. Ti. Cl>ovÀ.'lov. KvfjTos Ie~- nummiNicaeenses (Br. Mus. Pont. cet. 178,160 et al.). T. Cl>ov;\ov1ov 'lovv1ov KvcxiTovt. positiis a civitate Nacoleotarum Phrygiae MAMA 5, 93, 199 pl. 46 = Ann. ép. 1938, 147 = Mordtmann IvÀÀoyos 9 (1875) p. XXI 4. Quietus scriptores(Kv1vTOsvel KvvTos codd. graeci). Tit. Goptites IGR 1, 1181 = Milne Hist. of Eg.3 72. Filius natu minor Macriani (infra n. 549) Zonar. 12, 24 p. 146 D. Tribunus (militum) ab imperatore Valeriano factus tyr. trig. 12, 10. Valeriano capto imperator salutatus est cum fra tre ( non patre, ubi vide) ib. 12, 10-12; 14, 1. Gall. 1, 3-5. Zonar. l. l. p. 145. Euseb. h. e. 7, 10, 8 (nomine non posito). Pol. Silv. p. 521 M. Macrianus et filius maior in Illyricum profecti Quietum cum Ballista in Oriente reliquerunt Zonar. l. l. Patre et fratre devictis Quietus Emesae ab Odaenatho obsessus Petr. Patr. exc. de sent. 266, 167 Boiss., interfectus ab Emesenis Zonar., iussu Odaenathi tyr. trig. 14, 1; 15, 4; 18, 1, cf. 18, 3. ( Quietus Ballista auctore occisus est v. Gall. 3, 1-4). De tempore quo imperaverit vide in fratre. St. 648 c. FVLVIVS LVPVS SERVILIAN[vs], c. f. Voltinia (origine Nemausensis), praef ectus alae Longinianae, adlectus inter praetorios ab Imp. Caesare Aug. Vespasiano; in patria IIII vir ad aerarium, pontifex, praefectus vigilum t. (sepulcralis ut videtur) Nemausi positus a Iulia D. f. Concessa uxore XII 3166. ' Gr. -

L. IVNIVS AVRELIVS NERATIVS GALLVS FVLVIVS MACER.

549 (Fulvius) Macrianus. Macrinus hist. Aug. cod. Pal. nonnullis locis; pars codicum graecorum,ceterum Macrianus. Primus ducum imperatoris Valeriani tyr. trig. 12, 1, cf. 15-18; 10, 14; Dionys. 13, 3. Rationalis Augusti (hrl ToovKo:66;\ovMywv .... ~cxcr1Àéws) Alex. ap. Euseb. h. e. 7, 10, 5; rationalem Aegypti eum fuisse recte opinar contendit Domaszewski S. Ber. Heidelb. 1918, 6, 19, 7. Valerianum ad Christianos vexandos impulit ib. § 4-7. Praepositus annonae in Kcxlèq>eo-TC:,s Tfj &yopq; expeditione Persica Valeriani (K6µ11sToov 6110-cxvpoov Tov crhov) Petr. Patr. exc. de sent. 264, 159 Boiss. Valeriano capto Cledonius iussu regis Persarum Sapori Samosatis eum copias colligentem frustra adducere studuit, ut secum ad Valerianum iret ib.; Macrianus imperatorem prodidit Euseb. h. e. 7, 23, 1. Cum Ballista eum adhortaretur, ut purpuram sumeret, ipse propter aetatem deprecatus est (quod altero pede claudus esset Euseb. 7, 10, 8. Petr. l. l. Zonar. 12, 24 p. 145 D.), sed Macrianum et Quietum filios

FVLVIVS

217

FVLVIVS

a militibus imperatores fieri passus est tyr. trig. 12, 2-12; 13, 1; 14, 1;

v. Gall. 1, 2-5, ubi tamen biographuseum ipsum imperatoremcreatum esse narrat errore. Nummus Alexandrinus qui olim credebatureius esse iam explosusest, cf. La/franchi Riv. Ital. Num. 1907, 381-400. Vogt Alex. Munz. 204, 1192. In nummo quem edidit Protze Berl. Munzbl. 4 (1911), 50 (Imp. C. Ful. Macrianus p. !'.Aug.) in aversa(liberalitas Aug.) repraesentantur duae fi,guraeviriles sedentesquarum unam Macrianum patrem esse num recteputet editor,vehementerdubito. Neque titulus ullus nequepapyrus extat nomen eius exhibens; cf. praetereaEuseb. h. e. 7, 23, 2 6 µèv (se. Macrianussenior) oVtov01ovO"Kov (cf. RE 19, 20 sq.). Asinius Fuscus aliundequodsciamnotusnon est. Res pro certodiiudicari nequit. Gr. 603 P ....... Fvscvs. CollegaC. Domitii Dextri consulis II a. 196 dicitur V 6649=D.5884 P ....... cc (velco) ... Fuscus, ib. 6596= D.3199nude Fuscus ( de consulibusa. 225 Ti. ManilioFuscoII Ser.CalpurnioDomitio Dextronon est cogitandum).FuscumhuncL. ValerioM essallaeThraseae Prisco,quikal.Ian. a.196cumDomitioDextromagistratuminierat(v. S'upra D 144), suffectum esse censuitBorghesi7, 231, at cf. Mommsenad V 6649. DubitansconieciRE 5, 1426 Fuscuma ClodioAlbino,qui imperium affectaverata. 195 vel 196 (cf. supra O 1186), consulemfactum esse. Gr. - Fuscus vide Fusius.

I

I

FVSCVS

235

FVVIVS

- Fv[scvs?] ... crvs? v. supra n. 495.

- Q. Acilius Fuscus. - Sex. Acilius Fuscus. -

C. ALLIVS FVSCVS. Annius Fuscus. CN.ANTONIVS Fvscvs (voZ.22 p. XIII sq. A 832a). ARELLIVS FVSCVS. Arellius Fuscus. M. Aristius Fuscus. ASI[Nrvs?JFVSCVS v. supra n. 602. Claudius(?) Fuscus. Q. POMPEIVS SENECIO -,,- - - CL(AVDIVS) FVSCVS SAXAAMYNTIANVS SOSIVS PRISCVS. - Cluvius(?)Fuscus v. supra C 877. - T. CORNELIVS ANN(A)EVS FVSCVS.

- Cornelius Fuscus. -

Dagellius Fuscus. FVLVIVS FVSCVS GRANIANVS. MAECILIVS FVSCVS, TI. MANILIVS FVSCVS. (PEDANIVS) FVSCVS. ON.PEDANIVS FVSCVS SALINATOR. CN.SERTORIVS BROCCHVS AQVILIVS AGRICOLA PEDANIVS FVSCVS SALINATOR IVLIVSSERVIANVS. - C. SERV AEVSFVSCVS CORNELIANVS.

- C. Valerius Fuscus. 604 Fusius (fusicus cod. Leid.), secundus maritus Fulviae Sisenniae matris

A. Persii Flacci, paucis annis post defunctus vita Persii p. 64 J ahnvixit in Liguriae finibus schol. Pers. 6, 6. St. Buecheler-Leo4, 605 Q.FVTIVS, consul (suffectus) cum P. CalvisioX 827= D. 6384t. Pompeianus; vide supra C 344. Gr. 606 T. Fuvius (an Fulvius?) Magnianus v(ir) [e(gregius), subpraefectus annonae?] a. 250 kal. Febr. VI 31849. Supplementum Rossianum v(ices) (a(gens)] (praefecti annonae) alibi nusquamreperitur. St.

PROSOPOGRAPHIA IMPERI! ROMANI SAEC. I. II. III EDITA

CONSILIO

ACADEMIAE

ET AVCTORITATE

SCIENTIARVM GERMANICAE BEROLINENSIS

EDITIO ALTERA PARS IV

BEROLINI APVD WALTER DE GRVYTER MCMLII-LXVI

& CO.

PROSOPOGRAPHIA IMPERI! ROMANI SAEC. I. II. III PARSIV

CONSILIO

ACADEMIAE

ET AVCTORITATE

SCIENTIARVM BEROLINENSIS

ITERATIS

CVRIS

GERMANICAE

EDIDERVNT

ARTVRVS STEIN ET

LEIVA PETERSEN

BEROLINI APVD WALTER

DE GRVYTER

MCMLII--MCMLXVI

& CO.

Primum fasciculum huius voluminis, quo nomina a littera G incipientia colliguntur, Arturus Stein schedis Edmundi Groag usus confecit, alterum tertiumque litteras H et I complexos Leiva Petersen schedis, quas uterque vir doctus collegerat, adhibitis composuit consilio atque auctoritate Instituti studiis Graecoromanae antiquitatis colendis destinati. In hoc volumine perficiendo socios habuimus et adiutores externos: G. Barbieri, E. Birley, J. Burian, ,J. Fitz, J. Kolendo, J. Morris, H. Nesselhauf, J. H. Oliver, H.-G. Pflaum, J. Sa.i\el, R. Syme. In Instituto supra laudato volumini praeparando atque imprimendo operam dederunt: M. Glockmann, K.-P. ,Johne, M.-L. Matthiae, K. Schubring t.

Archiv-Nr. 3312661

© hy Walter de Gruyter & Co., vormals G. J. Géischen'sche Verlagshandlung - J. Gnttentag, Verlagsbuchhandlung - Georg Reimer • Karl J. Triibner - Veit & Comp., Berlin 30 Printed in Germany Ohne ausdriickliche Genehmignng des Verlages ist es nielli gestattet, dieses Buch oder Teile daraus auf photomeehanisehem Wege (t'hotokopie, Mikrokopie) zu ,·ervielfiiltigen. Satz und Druck: Walter de Gruyter & Co., Berlin 30 1962-1966

CONSPECTVS SIGLORVM Numeri latini soli volumina Corporis Inscriptionum Latinarum indicant Volumina, paginae, numeri huius editionis verbo 'supra' significantur

Abh. Berlin (Miinchen) = Abhandlungen der Akademie d. Wissenschaften Berlin (Miinchen). Acta class. = Acta classica (Verhandelinge van die Klassicke vereniging van SuidAfrika.) AJA = American Journal of Archaeology. AJPh = American Journal of Philology. Ann. Brit. Sch. Ath. = Annual of the British School at Athens. Ann. ép. = Année épigraphique. Ann. serv. Ég. = Annales du service des antiquités de l'Égypte. Annuario di Atene = Annuario della R. Scuola archeologica di Atene. Arch. class. = Archeologia classica. Arch. epigr. Mitt. = Archaologisch-epigraphische Mitteilungen. Ath. Mitt. = Mitteilungen des Deutschen Archaologischen Instituts, Athenische Abteilung. Barbieri= G. Barbieri, L'albo senatorio da Settimio Severo a Carino, 1952. BCH = Bulletin de Correspondence hellénique. BGU = .Agyptische Urkunden aus den koniglichen (staatlichen) Museen zu Berlin. Griechische Urkunden. Bph W = Berliner philologische Wochenschrift. Babelon Coll. Wadd. = Babelon, Inventaire de la collection Waddington = Rev. numism. 1897. 1898. Bahrfeldt Goldmiinzenprag. = M. v. Bahrfeldt, Die riimische Goldmiinzenpragung wahrend der Republik und unter Augustus, 1923. (Miinzstudien I. Bd.). Blinkenberg Lindos = Lindos. Fouilles de l'acropole, vol. II: Inscriptions par Chr. Blinkenberg, 1941. Bloch Bolli laterizi= H. Bloch, I bolli laterizi e la storia edilizia di Roma, 1947. Bloch Supplement = H. Bloch, Supplement to Volume XV, 1 of the Corpus Inscriptionum Latinarum (Harv. Stud. Class. Philol. 56-59), 1947, 1948. Br. Mus. = Catalogue of the Greek Coins in the British Museum. Broughton = T. R. S. Broughton, The Magistrates of the Roman Republic vol. 1; 2, 1952. Bruns-Gradenwitz 7 = Fontes iuris Romani antiqui ed. C. G. Bruns. 7. ed. O. Gradenwitz 1909. Buecheler CLE = Carmina Latina Epigraphica. Bull. ant. Fr. = Bulletin de la société nationale des antiquaires de France. Bull. d'arch. Mar.= Bulletin d'archéologie Marocaine. Bull. com. = Bullettino della commissione archeologica communale di Roma. Bull. Inst. fr. arch. or. = Bulletin de l'Institut Français de l'archéologie orientale. Bull. soc. Alex. = Bulletin de la société archéologique d'Alexandrie. Bull. tr. hist. = Bulletin archéologique du Comité des travaux historiques et scientifiques.

CONSPECTVS SIGLORVM

VI

CONSPECTVS SIGLORVM

CAH = The Cambridge Ancient History, 1924-1939. Chastagnol Fastes = A. Chastagnol, Les fastes de la préfecture de Rome au Bas-Empire, 1962. CIG = Corpus Inscriptionum Graecarum. CIRB = Corpus Inseriptionum Regni Bosporani, 1965. CI Sem = Corpus Inscriptionum Semiticarum. CMG = Corpus Medicorum Graecorum. Cohen = H. Cohen, Description historique des monnaies frappées sous l'Empire Romain2, 1880-92. Compt. rend. = Comptes rendus de l'académie des inscriptions et des belles lettres. Corinth Gr. Inscr. = Corinth. Results of Excavations conducted by the Amer. School of Classic Studies at Athens. Vol. VIII pars I, 1931. Corinth Lat. Inscr. = ib. Vol. VIII pars II. CP Herm = Corpus Papyrorum Hermopolitanarum (= Stud. Pal. V.). CPLat. = Corpus papyrorum Latinarum ed. Cavenaile. CPR = vVessely, Corpus Papyrorum Raineri, 1895. CSEL = Corpus Scriptorum ecclesiasticorum Latinorum. D. = Dessau, Inscriptiones Latinae selectae. Degrassi FC = A. Degrassi, I fasti consolari dell' Impero Romano, 1952. Dia!. Inschr. = Sammlung der griech. Dialektinschriften, herausgeg. von H. Collitz und F. Bechtel. Dict. ant. = Daremberg et Saglio, Dictionnaire des antiquités grecques et romaines. Diehl ILChr. = Inscriptiones Latinae ehristianae. Ditt. Syll. 3 = Dittenberger, Sylloge inscriptionum Graecarum. Editio tertia. Domaszewski Rangordn. = A. v. Domaszewski, Die Rangordnung des romischen Heeres, Bonn. Jahrb. 117, 1908. Eckhel = J. H. Eckhel, Doctrina nummorum veterum, 1792-98. 'ETTnuµl31ov= 'E., Heinrich Swoboda dargebracht, 1927. Espérandieu ILG = Inscriptions latines de Gaule, 1929. FGrHist = Die Fragmente der griechischen Historiker von F. Jacoby. FHG = Fragmenta Historicorum Graecorum ed. C. Miiller. FIA = Fontes iuris Romani anteiustiniani ed. S. Riccobono vol. 1, 1941; 2 ed. J. Baviera, 1940; 3 ed. V. Arangio Ruiz, 1943. FPL = Fragmenta poetarum Latinorum ed. More!. FVRA = Formae urbis Romae antiquae, delineaverunt Kiepert et Huelsen 2, 1912. Forsch. Ephes. = Forschungen in Ephesos, veroffentlicht vom Osterreichischen Archaologischen Institut. Friedlander SG = L. Friedlander u. G. Wissowa, Darstellungen aus der Sittengeschichte Roms 9- 10 , 1921/22. Garzetti = A. Garzetti, Nerva, 1950. GGA = Gottinger Gelehrte Anzeigen. Gott. Nachr. = Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Gottingen. GL = Grammatici Latini ree. J. Keil. GRF = Grammaticae Romanae Fragmenta, ed. H. Funaioli. [1922. Gradenwitz Simulacra = Bruns-Gradenwitz 7 Additamentum, 1912. Graindor Chronol. = P. Graindor, Chronologie des archontes athéniens sous !'empire Graindor Marbres = Marbres et textes antiques d'époque impériale. Gand 1922. Groag Achaia = E. Groag, Die romischen Reichsbeamten von Achaia bis auf Diokletian. Schriften der Balkankommission IX, 1939. Grueber Coins = Coins of the Roman Republie in the British Museum.

CONSPECTVS SIGLORVM

VII

CONSPECTVS SIGLORVJ\I

Harmand Patronat = L. Harmand, Le patronat sur les collectivités publiques des origines au Bas-Empire, 1957. Harrer Syria = G. O. Harrer, Studies in the History of the Roman Province of Syria, Diss. Princeton 1915. Head HN 2 = Historia Nummorum 2. ed. Herzog Tess. numm. = Tesserae nummulariae ( = Abhandlungen der Giellener Hochschulgesellschaft), 1919. Hirschfeld K. V. 2 = Die kaiserlichen Verwaltungsbeamten bis auf Diocletian. 2. Auflage, 1905. Hirschfeld V. G. = Untersuchungen auf dem Gebiete der rom. Verwaltungsgeschichte I, 1877. Howe Prefect = L. L. Howe, The Pretorian Prefect from Commodus to Diocletian, 1942. HRF = Historicorum Romanorum Fragmenta ed. Peter. HRR = Historicorum Romanorum Reliquiae ed. Peter. Hiittl = W. Hiittl, Antoninus Pius vol. 1, 1936; 2, 1933. IEJ = Israel Exploration Journal. IG = Inscriptiones Graecae. IGBulg. = Inscriptiones Graecae in Bulgaria repertae, ed. G. Mihailov, vol. I. II. III 1. 2, 1956 sqq. IGR = Inscriptiones Graecae ad res Romanas pertinentes. ILA = R. Cagnat et A. Merlin, Inscriptions latines d'Afrique, 1923. ILAlg = St. Gsell, Inscriptions latines de l'Algérie vol. 1, 1922; vol. 2 (ed. H. G. Pflaum), 1957. ILT = A. Merlin, Inscriptions latines de la Tunisie, 1944. Inschr. Didyma = Th. Wiegand, Didyma. Zweiter Teil: A. Rehm, Die Inschriften ed. R. Harder, 1958. Inschr. Olymp. = Inschriften von Olympia, ed. W. Dittenberger u. K. Purgold, 1896. Inschr. Pergam. = Altertiimer von Pergamon, Band 8, 1 und 2, 1890 u. 1895. Die Inschriften von Pergamon. Inscr. Br. Mus. = The Collection of Ancient Greek Inscriptions in the British Museum. Inscr. Cret. = Inscriptiones Creticae. I, 1935. II, 1939. I. I. = Inscriptiones Ita!iae. IRT = J. M. Reynolds ànd J. B. Ward Perkins, The Inscriptions of Roman Tripolitania, 1952. Istanb. Mitt. = Istanbuler Mitteilungen (Deutsches Archaologisches Institut, Istanbuler Abteilung). Jagenteufel Dalmatien = A. Jagenteufel, Die Statthalter der romischen Provinz Dalmatia von Augustus bis Diokletian (Schr. d. Balkankommission Ant. Abt. 12), 1958. Jahresb. = Bursian, Jahresbericht iiber die Fortschritte der klass. Altertumswiss. Jahresh. = Jahreshefte des Osterreichischen Archaologischen Instituts. Jalabert-Mouterde = L. Jalabert et R. Mouterde, Inscriptions grecques et latines de la Syrie vol. 1, 1929 - vol. 5, 1959. JHS = Journal of Hellenic Studies. JRS = J ournal of Roman Studies. Kaibel Epigr. Gr. = Epigrammata Graeca ex lapidibus conlecta ed. G. Kaibel. Kolbe Numidien = H.-G. Kolbe, Die Statthalter Numidiens von Gallien bis Konstantin (268-320), 1962. Korr. BI. = Korrespondenzblatt der Westdeutschen Zeitschrift. (Rom.-germ. Korrespondenzblatt.)

CONSPECTVS SIGLORVM

VIII

CONSPECTVS SIGLORVM

De Laet = S. J. de Laet, De Samenstelling von den romeinschen Senaat gedurende de eerste eeuw van het principaat, 1941. Lambrechts = P. Lambrechts, La composition du sénat romain de l'accession au tréìne d'Hadrien à la mort de Commode, 1936. Lat. = Latomus. Latyschev IOSP = Inscriptiones antiquae orae septentrionalis Ponti Euxini Graecae et Latinae. Madr. Mitt. = Madrider Mitteilungen (Deutsches Archaologisches Institut, Madrider Abteilung). Magie= D. Magie, De Romanorum ... vocabulis sollemnibus cet., 1904. Magie Rom. Rule = D. Magie, Roman Rule in Asia minor to the End of the 3rd Century a. C., 1950. MAMA = Monumenta Asiae minoris antiquae, ed. W. M. Calder. Mattingly Br. Mus. = Coins of the Roman Empire in the British l\Iuseum. ME]'R = Mélanges de l'école française de Rome. Meloni Sardegna = P. Meloni, L'amministrazione della Satdegna da Augusto all'invasione Vandalica, 1958. Memnon = A. et E. Bernand, Les inscriptions grecques et latines du colosse de Memnon, 1960). Meyers Belgique = ì,V. Meyers, L'administration de la province Romaine de Belgique, 1964. Migne Gr. = Migne, Patrologia, series Graeca. Migne Lat. = Migne, Patrologia, series Latina. Milet = Th. Wiegand, Milet, Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899. Staatliche Museen Berlin. Milne Gr. Inscr. = J. G. Milne, l\Iusée de Caire. Inscriptions grecques. Mionnet = Description des médailles antiques grecques et romaines. Mitteis Chrestomathie = L. Mitteis und U. Wilcken, Grundziige und Chrestomathie der Papyruskunde. Juristischer Teil 2. Bd., 1912. Mitt. Kairo = Mitteilungen des Deutschen Archaologischen Instituts, Abt. Kairo. Mitt. Zentr. Komm. = Mitteilungen der k. k. Zentralkommission fiir Denkmalpflege, Wien. Mommsen RF = Réimische Forschungen. Mon. hisp. = A. Vives y Escudero, La moneda hispanica. Text und Atlas, 1924. 1926. Morgan Numism. Orient. = J. de Morgan, Manuel de numismatique orientale de l'antiquité, 1923. Miinsterberg Beamtenn. = Numism. Zeitschr. 1911. 1912. 1914. Mullach FPhGr = Fragmenta Philosophorum Graecorum. Musurillo Acts = H. A. Musurillo, Acts of the Pagan Martyrs, 1954. N. Jb. = Neue Jahrbiicher fiir das class. Altert. Not. d. se. = Notizie degli scavi di antichità. Notiz. archeol. = Notiziario archeologico. Num. anc. Afrique = L. Miiller, Numismatique de l'ancienne Afrique, 1874. Num. Chronicle = Numismatic Chronicle. Num. Ztschr. = Wiener Numismatische Zeitschrift. O. G. I. = Dittenberger, Orientis Graeci Inscriptiones selectae. ORF = Oratorum Romanorum Fragmenta coll. H. Meyer.

Pallu de Lessert Fastes = Fastes des provinces Africaines. P. Amh. = The Amherst Papyri.

CONSPECTVS SIGLORVM

IX

CONSPECTVS SIGLOEVl\I

P. Arch. = Archiv fiir Papyrusforschung. P. Athen. = G. A. Petropoulos, Papyri societatis archaeolog. Atheniensis, Mém. Acad. d'Athènes 10 (1939). P. Bad. = Veroffentlichungen aus den badischen Papyrus-Sammlungen. P. Berl. Leihgabe = T. Kalén, Berliner Leihgabe griech. Papyri, Uppsala Universitets "\rsskrift 1932. P. Bibl. univ. Giss. = Schriften der hess. Hochschulen. Universitat Gie13en. P. Bour. = Les Papyrus Bouriant, 1926. P. Brem. = U. Wilcken, Abh. Akad. Berl. 1936, 2. P. Cair. Isidor. =A.E. R. Boak- H. C. Youtie, The Archive of Aurelius Isidorus in the Egyptian Museum, 1960. P. Cair. Preis. = Griech. Urk. d. Aeg. Mus. zu Kairo, herausg. von F. Preisigke (= Schriften d. Wiss. Ges. in Stral3burg, 8. H., 1911). P. Chic. = Goodspeed, Studies in Class. Phil. 3, 1900: Papyri from Karanis. P. Cornell. = Greek Papyri in the library of Cornell University, 1926. P. }'ay. = Grenfell, Hunt, Hogarth, Fayum towns and their papyri, 1900. P. Flor. = Papiri Fiorentini. P. Got. = H. Frisk, Papyrus grecs de la bibliothèque municipale de Gothembourg, 1929. P. Grenf. 1 = Grenfell, An Alexandrian erotic fragment etc., 1896. P. Grenf. 2 = Grenfell and Hunt, New classical fragments etc., 1897. P. Lips. = L. Mitteis (mit Beitragen von U. Wilcken), Griech. Urkunden der Papyrussammlung zu Leipzig, 1906. P. Lond. = Greek papyri in the Brit. Museum. P. Mich. I-VIII = V. John Garrett Winter, Michigan Papyri vol. I-VIII, University of Michigan Studies, Humanistic Series. P. Osl. = S. Eitrem and Leiv Amundsen, Papyri Osloenses, published by det Norske Videnskaps-Akademi i Oslo. P. Oxy. = The Oxyrhynchus Papyri. P. Princ. = Papyri on the Princeton University Collections. P. Rein. = Th. Reinach, Papyrus grecs et démotiques, 1905. P. Ross. Georg. = Papyri russischer u. georgischer Sammlungen, hrsg. v. G. Zereteli. P. Ryl. = Catalogue of the Greek Papyri in the John Rylands library Manchester. PSI = Papiri greci e latini, pubblicazioni della società Italiana. P. Stral3b. = Griechische Papyri zu Stral3burg. P. Teb. = The Tebtunis Papyri. Pasoli = A. Pasoli, Acta fratrum Arvalium, 1950. Paton-Hicks = Paton and Hicks, Inscr. of Cos, 1891. PBSR = Papers of the British School at Rome. Pflaum Carrières = H. G. Pflaum, Les carrières procuratoriennes équestres sous le Haut-Empire Romain, vol. 1 et 2, 1960; vol. 3 et 4, 1961. Pflaum Proc. = H. G. Pflaum, Les Procurateurs équestres sous le Haut-Empire Romain, 1950. Phil. Woch .. = Philologische Wochenschrift. Philol. = Philologus. PP = La Parola del Passato. Pick; Pick-Regling, Miinzen = B. Pick u. K. Regling, Die antiken Miinzen von Dacien und Moesien 1; 2,2. 1898. 1910. (F. Imhoof-Blumer, Die antiken Miinzen Nord-Griechenlands 1). Pighi = J. B. Pighi, De ludis saecularibus populi Romani Quiritium, 1941. Preisigke BL = Berichtigungsliste. Preisigke SB = Sammelbuch Griechischer Urkunden aus .Agypten. Princeton Univ. Syria 3 A = Publications of 'the Princeton University Archaeological Expedition to Syria in 1904-1905 and 1909. Part. III Section A.

CONSPECTVS SIGLORVM

X

CONSPECTVS SIGLORVJ\1

RE = Pauly-Wissowa-Kroll, Real-Encyclopadie der class. Altertumswiss. Reidinger Pannonien = w·.Reidinger, Die Statthalter des ungeteilten Pannoniens und Oberpannoniens von Augustus bis Diokletian (Antiquitas 2), 1956. Rev. arch. = Revue archéologique. Rev. ét. anc. = Revue des études anciennes. Rev. ét Gr. = Revue des études Grecques. Rev. hist. droit = Revue historique de droit français. (Nouvelle Revue historique de droit français et étranger). RgdA = Res gestae divi Augusti. Rh. Mus. = Rheinisches Museum fiir Philologie. RIO = Mattingly-Sydenham, The Roman Imperia! Coinage. Ritterling Fasti= E. Ritterling t, Fasti des romischen Deutschland unter dem Prinzipat, herausgegeben von E. Stein. Beitrage zur Verwaltungs- und Heeresgeschichte von Gallien und Germanien II, 1932. Riv. archeol. crist. = Rivista di archeologia cristiana. Riv. di filo!. = Rivista di filologia classica. Rom. Mitt. = Mitteilungen des Deutschen Archaologischen Instituts, Romische Abteilung. Rostowzew Kolonat = P. Arch., 1. Beiheft. Rostowzew Tess. syll. = Tesserarum urbis Romae et suburbi plumbearum sylloge, 1903. Sardis = Publications of the Amer. Society for the Excavation of Sardis. Voi. VII: Greek and Latin Inscriptions, 1932. Sasel Inscr. Lat. = A. et J. Sasel, Inscriptiones Latinae quae in Jugoslavia inter annos MCMXL et MCMLX repertae et editae sunt ( = Situla 5), 1963. Sav. Z. = Zeitschrift der Savigny-Stiftung fiir Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung. SEG = Supplementum Epigraphicum Graecum. Seeck Untergang 3 = Geschichte des Untergangs der antiken Welt, 3. Aufl. Sherk Galatia = R. K. Sherk, The Legates of Galatia from Augustus to Diocletian (John Hopkins University Studies 69, 2), 1951. Sitz. Ber. Berlin (Miinchen) = Sitzungsberichte der Akademie der Wissenschaften Berlin (Miinchen). A. Stein .Àgypten = A. Stein, Die Prafekten von .Àgypten in der romischen Kaiserzeit, 1950. A. Stein Dazien = A. Stein, Die Reichsbeamten von Dazien. Dissertationes Pannonicae I 12, 1944. A. Stein Moesien = A. Stein, Die Legaten von Moesien. Dissertationes Pannonicae I 11, 1940. A. Stein Ritterstand = A. Stein, Der romische Ritterstand. Miinchener Beitrage zur Papyrusforschung und antiken Rechtsgeschichte, 1927. A. Stein Thracia = A. Stein, Romische Reichsbeamte der Provinz Thracia, 1920. A. Stein Unters . .Àgypten = A. Stein, Untersuchungen zur Geschichte und Verwaltung .Àgyptens unter romischer Herrschaft, 1915. E. Stein-E. Ritterling, Die kaiser!. Beamten = E. Stein (mit Benutzung von E. Ritterlings Nachlal.l), Die kaiserlichen Beamten und Truppenkorper im romischen Deutschland unter dem Prinzipat. Beitrage zur Verwaltungs- und Heeresgeschichte von Gallien und Germanien I, 1932. Stud. Pal. = Studien zur Palaeographie und Papyruskunde. SCIV = Studii si cercetari de istorie veche.

CONSPECTVS SIGLORVM

XI

CONSPECTVS SIGLORVM

Syme R. R. = R. Syme, The Roman Revolution, 3 1956. Syme Tacitus = R. Syme, Tacitus vol. 1. 2, 1958. TAM = Tituli Asiae Minoris, ed. E. Kalinka. Thomasson = B. E. Thomasson, Die Statthalter der romischen Provinzen Nordafrikas von Augustus bis Diokletanus vol. 1. 2, 1960. Transactions = Transactions and Proceedings of the American Philological Association. Ueberweg-Praechter

12

=

GrundriB der Geschichte der Philosophie I., 12. Aufl., 1926.

VDI = Vestnik drewnij istorii. Vitucci Praef. urb. = G. Vitucci, Ricerche sulla praefectura urbi in età imperiale (sec. I-III), 1956. Vogt = Joseph Vogt, Die alexandrinischen l\fiinzen 1. 2. VollmerIBR = Inscriptiones Baiuvariae Romanae. WfklPh = Wochenschrift fiir klass. Philologie. Wadd. = Le Bas-Waddington, Voyage archéologique en Grèce et en Asie-Mineure. Inscriptions. Waddington Fastes = W. H. Waddington, Fastes des provinces asiatiques de l'empire romain depuis leur origine jusqu' au règne de Dioclétien, 1872. Wadd. Ree. d. monn. gr. As. = Waddington-Babelon-Reinach, Recueil général des monnaies grecques d'Asie-Mineure. Wagner Raetien = F. Wagner, Neue Inschriften aus Raetien. 37.-38. Ber. d. Rom.Germ.-Komm. 1956-1957. Wessely Text. Gr. = Catalogus Papyrorum Raineri. Series Graeca, p. I. II ( = Stud. Pal. 20. 22). Wilcken Chrestomathie = L. Mitteis und U. Wilcken, Grundziige und Chrestomathie der Papyruskunde. Historischer Teil 2. Bd., 1912. ZDMG = Zeitschrift der Deutschen Morgenlandischen Gesellschaft. ZoGy = Zeitschrift fiir die osterreichischen Gymnasien.

PROSOPOGRAPHIA

IMPERII

ROMANI

P A R S IV, :FA S C I CV LV S 1

PROSOPOGRAPHIA IMPERI!

ROMANI

SAEC. I. IL III PARS IV FASCICVLVS CONSILIO

ACADEMIAE

1

ET AVCTORITATE

LITTERARVM ITERATIS

GERMANICAE

CVRIS

SCHEDIS

EDMVNDIGROAGt VSVS EDIDIT

ARTVRVS

STEIN t

BEROLINI APVD WALTER DE GRVYTER MCMLII

& CO.

Archiv-Kr. Satz und Druek von Walter Printrd

3:l 1~ 52

de Gruyter in Gcrmany

& Co., Berlin W ~5

PRAEFATIO Bello conforto omnibusque rebus Germaniao permutatis omnes optaverunt, ut ARTVRvs STEIN et EDMVNDvsGROAG opus Prosopographiae Imperii Romani iteratis curis pertractandae tandem persequi possent et fruotum operao multorum annorum caperent. Quocl autem viri docti speraverant illos qui auspiciis Acaclemiae nostrae tria volumina priora huius editionis diligentissime elaboraverunt, ad finem opus quoque perducturos esse, mors crudeliter prohibuit. Nam EDMVNDvsGROAGvix e manibus persecutorum ereptus die 19 mensis Aug. 1945 diem supremum obiit et ARTVRVS STEINdio mensis 15 Nov. 1950 Pragae e vita decessit. ARTVRvsSTEIN per tres annos multa et acerbissima passus tamen quam primum fieri potuit ad studia prosopographiae rovertit et omnem diligentiam in articulos quarti voluminis concipiendos contulit. ARTVRVMSTEIN cognitionem rerum Romanarum studiis et litteris doctissimis maxime auxisse inter omnes constat. Eum semper pientissima memoria prosequamur non ignari, quam sit difficile alium virum doctum reperire qui ei in studiis prosopographicis et in editione altera perficienda succedere digne possit. Ex verbis, quae ARTVRvs STEIN praefationi destinata concepit, apparet, quanta commotione animi mors amici et socii laborum EDMVNDIGROAGeum afflixerit. Iam ipse aetate tam provectus erat, ut vix crederet opus, cui tot annos vitae dederat, ad finem perducere sibi licere. Propterea omnia quae collegerat fidoi Academiae post mortem suam committenda curavit. Itaque uxor FLORA STEIN consiliorum mariti particeps voluntati eius obsecuta has opes nobis misit. Paucis autem mensibus post eodem fato abrepta est. Etiam BERTAEGROAGuxori EnMVNDrGRoAGgratias agimus, quod quaecumque maritus ad prosopographiam pertinentia collegerat Academiae nostrae tradidit. His auxiliis adiuti nos novam editionem Prosopographiae denuo suscepturos et si dis placet ad finem perducturos esse profitemur. Sed qua ratione quo tempore res absolvi possit, nondum satis constat. Fasciculum hunc, etsi modo nomina a littera G incipientia tractantur, in lucem proferre utile visum est. Manuscriptum enim huius partis prelo aptum ARTVRvsSTEIN ipse schedis EnMVNDI GROAGusus paulo ante mortEm im primendum nobis tradidit. Perpauca supplevimus et correximus. Addenda ad priora volumina STEIN non collegisse videtur. Tamen ea praeparanda et quam primum alteri vel tertio fasciculo huius volurninis adiciemla esse nobis proposuimus.

VI Ingenti saevoque bello exorto STEINet GRoAooperi suo incumbebant, dum licebat. STEIN ipse bello confecto per quinque annos indefesso studio, ut lacunas suppleret, operam dabat. Tamen ipse non ignorabat, quot errata commercio inter nationes per tot annos interrupto in manuscripto latere possent. Fortasse enim fontes quidam, velut inscriptiones vel papyri novae, in manus editoris non venerunt, vel libri extra fines nostros editi editiones scriptorum ephemerides et totum hoc genus litterarum diligentiam eius et nostram industriam fugerunt. Itaque quod ille saepe petebat, ut novorum fontium editores aut horum voluminum correctores quam primum secum communicarent, id nostro nomine repetimus. Ad Academiae officinam quae ad studia epigraphica colenda et ad Corpus Inscriptionum edendum instituta est ut mittant epistulas libellos observationes, a viris doctis rogamus, qui opus nostrum adiuvare in animo habent. In polyonymis, si lector ad aliud lemma revocatur, inde ab hoc fasciculo litteris distantibus id nomen gentile significatur sub quo persona recensenda inserta est. Onus plagulas legendi et omnes locos qui in hoc libro afferuntur denuo inspiciendi LEIVA PETERSENsuscepit. Omnibusque qui nos in plagulis legendis adiuvabant ERNESTOHoHL GvNTEROKLAFFENBACH HERIBERTO gratias agimus quam maximas. NESSELHAVF CoNRADOScHVBRING Datum

Berolini mense Martio MCMLII Iussu Academiae

Litterarum

Germanicae

IOANNES STROVX

CONSPECTUS SIGLORUM Numeri latini soli volumina Corporis Inscriptionum Latinarum indicant Volumina, paginae, nurneri huius editionis verbo 'supra' S'Ìgnificantur AJA = American Journal of Archaeology. Ann. Brit. Sch. Ath. = Annual of the British School at Athens. Ann. ép. = Année épigraphique. Ann. serv. Ég. = Annales du service des antiquités de l'Égyptc. Annuario di Atene = Annuario della R. Scuola archeologica di Atene. Arch.-epigr. Mitt. = Archaologisch-epigraphische Mitteilungen. Ath. Mitt. = Mitteilungen des Deutschen Archaologischen Instituts, Athenische Abteilung. RCH = Bnlletin de Correspondence hellénique. BGU = Agyptische Urkunden aus den koniglichen (staatlichen) Museen zu Berlin. Griechische Urkunden. Bph W = Berliner philologische W ochenschrift. Babelon Coli. Wadd. = Babelon, Inventaire de la collection Waddington = Rev. numism. 1897. 1898. Bahrfeldt Goldmiinzenprag. = M. v. Bahrfeldt, Die romische Goldmiinzenpragung wahrend der Republik und unter Augustus, 1923. (Miinzstudien 1. 13d.). Br. Mus. = Catalogne of the Greek Coins in the British Museum. Bruns-Gradenwitz 7 = Fontes iuris Romani antiqui ed. C. G. Bruns. 7. ed. O. Gradenwitz 1909. Buecheler CLE = Carmina Latina Epigraphica. Bull. ant. Fr. = Bulletin de la société nationale des antiquaires de France. Bull. com. = Bullettino della Commissione archeologica comunale di Roma. Bull. Inst. fr. arch. or. = Bulletin de l'Institut Français de l'archéologie orientale. Bull. soc. Alex.= Bulletin de la société archéologique d'Alexandrie. Bull. tr. hist. = Bulletin archéologique du Comité des travaux historiques et scientifiques. CAH = The Cambridge Ancient History, 1924-1939. CIG = Corpus Inscriptionum Graecorum. CI Sem = Corpus Inscriptionum Semiticarum. CMG= Corpus Medicorum Graecorum. Cohen = H. Cohen, Description historique des monnaies frappées sous !'Empire Romain•, 1880-92. Compt. rend. = Comptes rendus de l'académie des inscriptions et dea belles lettres. Corinth Gr. Inscr. = Corinth. Results of Excavations conducted by the Amer. School of Classic Studies at Athens. Voi. VIII pars I, 1931. Corinth Lat. Inscr. = ib. Voi. VIII pars II. CP Herm = Corpus Papyrorum Hermopolitanarum (= Stud. Pal. V.). CPR = Wessely, Corpus Papyrorum Raineri, 1895. CSEL = Corpus Scriptorum ecclesiasticorum Latinorum. D. = Dessau, Inscriptiones Latinae selectae. Dia!. Inschr. = Sammlung der griech. Dialektinschriften, herausgeg. von H. Collitz und F. Bechtel. Dict. ant. = Daremberg et Saglio, Dictionnaire des antiquités grecques et romaines. Diehl ILChr. ~=Inscriptiones Latinae christianac.

VIII Ditt. Syll.3 = Dittenberger, Sylloge inscriptionum Craccarum. Editio tcrtia. Domaszewski Rangordn. = Bonn. Jahrb. 117, 1908. Eckhel = J. H. Eckhel, Doctrina nummorum veterum, 1792-98. 'ETnwµi31ov = 'E., Heinrich Swoboda dargebracht, 1927. Espérandicu ILG = Inscriptions btines de Gaule, 192!J. FGrHist = Die .Fragmente der griechischen Historiker von F. Jacoby. FHG = Fragmenta Historicorum Graecorum ed. C. Miillcr. FPL = Fragmenta poetarum Latinorum ed. More!. ]'VRA = Forrnae urbis Romac antiquae, delineaverunt Kiepert et Huclsen 2 , 1912. Porsch. Ephes. = Forschungen in Ephesos, veroffontlicht vom Osterreichischen Archiiologischen Institut. aus der SittcnFrievs( adiutor ut videtur ab epistulis Graecis) sub Commodo Suid., qui eum iam aegrotantem tum cum e vita excedebat ab epistulis fecit addita excusatione quod prius non fecisset Phil. ib. 9; Musis pro more suo (cf. titulum) invocatis et epistula imperatoris adorata animam efflavit octoginta fere annos natus ib.; floruit sub Marco Antonino Suid., natus non post annum 113. Nescio num aliquo modo cum Statiliis Hadrianis coniunctus sit. Scripsit metamorphoseon libros 7, mpì !6ewv Myov libros 5, mpì TWV év To:is crTéxcrecr1vi61wµéxTwv libros 3, Phalarin, consolationem ad Celerem, epistulas, declamationes Suid. Eum orationem funebrem Maximini histrionis habuisse Liban. or. 64, 41 F. Discipuli nominantur Polydeuces Naucratites Phil. 2, 12, 2, Onomarchus ib. 18, 1, Apollonius Naucratites ib. 19. 20, 3, Proclus Naucratites ib. 21, 1, Damianus Ephesius ib. 23, 2, Antipater Hieropolitanus ib. 24, 1, Heraclides Lycius ib. 26, 6, Quirinus Nicomedensis ib. 29. Sophista erat splendidissimus et in causis concinnandis admodum varius; multis magus esse videbatur Phil. 5 HADRIANVS, proconsul Asiae sub Traiano inter annos 103 et 113 nummi Thyatirenorum Br. Mus. Lydia p. CXXII et p. 304 6:vSvTTmos 'A6p10:v6s nomine a Head confirmato. Hunc eundem esse atque .. . Dasumium ... supra D 13 et L. Dasumium proconsulem Asiae supra D 14 quod Groag suspicatus est supra 3 2 add. p. X I probatum est ab A. Stein et R. Syme JRS 43 (1953) 156, qui eum consulem fuisse a. 93, proconsulemAsiae a. 106/107 persuadet. Quod si recte (dubitat Pflaum), nomen ei fuit L. Dasumius Hadrianus. Quod complures viri docti eum consulem fuisse c. a. 99, proconsulem a. 116/117 vel a. 117/118 putaverunt, non rectum esse demonstravit Saria Jahresh. 26 (1930) 74, cum se. um Dasumianum ad P. Dasumium Rusticum, consulem a. 119, referendum sit.

HADRIANVS

HANNIBALIANVS

47

( duo codd. àp1av6s), consul surdus Gal. de usu JXJ,rtium 3, 895 K. temporis ignoti saeculi I I prioris partis ut videtur, v. Degrassi FC 125. -- Aelius Hadrianus.

6

HADRIANVS

-

IMP.

-

P. AELIVS HADRIANVS

CAESAR

·-

IMP. CAESAR T. AELIVS LIVS

FVLVVS

TRAIANVS

HADRIANVS

AVG.

=

P. AELIVS

HADRIANVS.

AFER.

BOIONIVS

HADRIANVS ARRIVS

ANTONINVS

AVG. PIVS

=

T. AVRE·

ANTONINVS.

Cassius Hadrianus. C. CA[SSIVS?]

STATILIVS

SEVERVS

HA[DRIANVS].

Lucceius Hadrianus. T. Statilius Maximus Severus Hadrianus. VLPIVS

HADRIANVS.

7 Haemus, comoedus, mollis luvenal. 3, 99; 6, 198. SEPTIMIVS

HAERANES.

8 Cn. Haius Diadumenianus, procurator Augustorum trium, i. e. Septimii Severi filiorumque utriusque Mauretaniae Tingitana[ e et Caes.] tempore decennalium L. Septimii Severi i. e. a. 202 t. Caes. Maur. V I I I 9366 et tit. ineditus de quo mentionem facit P. Salama Libyca 3 (1955) 367. Si non idem est Cn. Haius Diadumenus qui liberto titulum posuit Puteolis N ot. d. se. 1891, 204, arta parentela cum eo coniunctus est. 9 Haldagates (sive Haldegastes) dux militaris sub (Domitio) Aureliano imperante Valeriano vita Aurel. 11, 4 (epistula ficta). 10 Halityrus, mimus Iudaeus Neroni gratus, Flavio Iosepho cum Romam proficisceretur, ut pro sacerdotibus nonnullis Iudaeis captis rogaret, ad se Puteolis accepto gratiam Poppaeae (Sabinae) conciliavit los. vita 16, a. 63 vel 64, cf. 13. 11 Halotus, spado, praegustator Claudii qui epulantem veneno occidisse dicitur Suet. Cl. 44, 2. Claudio venenum ab Agrippina paratum cum epulis intulit Tac. ann. 12, 66, 2. - Maleficus sub Nerone quem Galba nihilominus populo Romano supplicium deposcente incolumem praestitit atque insuper procuratione amplissima ornavit Suet. Galba 15, 2. Nescio an idem sit Halotus Augusti libertus procurator t. urb. servi V I 8833. Diversus Halotus ex paedagogio Caesaris V I 8965 = D. 1825. 12 Hamillus, magister, infantium corruptor luvenal. 10, 224, schol. p. 175 Wessner. Idem videtur Amillus Martial. 7, 62. - P. Aelius Hammonius, vide supra 1 2 p. 20 sq., 135. 136. 13 Hannibal. Hoc nomen Mettius Pompusianus uni ex servis indidit Suet. Domit. 10, 3. 14 HANNIBALIANVS, consularis ex Asia oriundus saec.111 t. Trall. J ahresh.1 O (1907) 282 = Ath. Mitt. 21 (1896) 113 sq.; eum proconsulatum Asiae egisse errore dicit Cagnat ad IGR 4, 1340 in editione tituli minus recta. Parentela coniunctus cum Claudia Capitolina, uxore Fl. Stasiclis Metrophanis (supra C 1085) tit. Eum proavum Afranii Hannibaliani, consulis a. 292 eique nomen gentile Afranium fuisse Groag suspicatus est Jahresh. l. c. 288 sq. 4*

48

HANNIBALIANVS -

AFRANIVS

HATERIANVS

HANNIBALIANVS.

- Hario-, vide Chario-. - (Antonia) Harmeris. 15 Harpaste, Senecae uxoris (prioris) fatua post mortem dominae in domo remansit, mox oculis capta Sen. ad Lucil. 5, 10, 2. 16 Harpocras (arpocras codd. Senecae), Claudii imperatoris libertus, cui lectica per urbem vehendi spectaculaque publice edendi ius tribuit Suet. Claud. 28, cf. Schol. Iuv. 14, 91, ubi Suetonio citato eadem res ad Posidem libertum refertur et cum eo coniungitur quod Suet. l. c. solum de Poside narrat. A Claudio occisus Sen. apocol. 13. Incertum, num idem sit Arphocras Augusti libertus et procurator, cuius coniunx Iulia Phoebe, quos profert t. urb. V I 9016. 17 (H}arpocras, polyphagus natione Alexandrinus, fuit sub Nerone chronogr. a. 354 Chron. min. 1 ed. Mommsen p. 146. Eundem polyphagum Aegyptium nomine omisso memorat Suet. Nero 37, 2. 18 Harpocras Aegyptius ex nomo Memphitico, iatralipta Plinii minoris, qui ei civitatem Alexandrinam, inde Romanam a Traiano impetrat, quo tempore Pompeius Planta Aegyptum rexit a. 98-100 Plin. ad Trai. 5. 6. 7. 10. Galenus plus semel eius medicamenta memorat 12, 631. 754. 943; 13, 729. 838. 840. 978 K. 19 Harpocratio, grammaticus Graecus, quem audivit imperator Verus vita Veri 2, 5. Nescimus num idem sit unus alterve ex aliis Harpocrationibus, quos commemorat Suid. s. v., fortasse Aelius Harpocratio rhetor supra A 186 vel Valerius Harpocratio, cf. Schmid-Stiihelin 26,876. H. Schultz RE 7, 2412-2416 n. 5. - Aelius Harpocratio. - Valerius Harpocratio. 20 HARVSPICIA DEMO, femina consularis t. Philadelphenus Lydiae, KeilPremerstein Denkschr. Ak. Wien 53 (1910)2, 31, 44 (imag. 22) = IGR 4, 1622 (1); Demo ib. n. 45 (imag. 23) = IGR 4, 1632 (2). [De]mo ùTiaTIKTJ in titulo Lydiae, quem restituerunt Keil-Premerstein Denkschr. 54 (1911) 2, 120, n. 228 = IGR 4, 1382 (nomine alio modo completo) (3). - Mater (Curtiae Iuliae?) Priscillae, feminae consularis t. 2, v. supra C 1621 et Curtiae Iuliae Valentillae t. 3, v. supra C 1622, uxor (Curti Iuli?) Crispi t. 3, v. supra C 1596. Sub finem saeculi I I vel ineunte saeculo I I I. - Nin(n)ius Hasta. -

Q. NINNIVS

-

[Q.

NIN]NIVS

HASTA. HASTIANVS.

legatus Augusti pro praetore provinciae Ciliciae fragmentum tit. acephali Iscens. Brit. V II 108 non conservatum. Ante cognomen Hateriani vocabula . .. isus Cl. filius Q. n(epos) in lapide fuisse traduntur. Sine dubio legatus legionis II Augustae, fortasse [De Jr:i-sus Cl. [Ae ]I?ilius Q. I[ ul.] Haterianus E. Birley in litteris. 22 Haterianus (actherianus codd.1\;facrobii), grammaticus, citatus Macrob. sat. 3, 8, 2; schol. Veron. ad. Verg. Aen. 7, 337; 9, 362; 390. 397; 10, 243. - Iulius Haterianus. 21

HATERIANVS,

49

HATERIVS -

HATERIVS

L. SILIVS AMICVS HATERIANVS.

23 Haterius, testamentorum captator, homo ut ex contextu intellegitur nobilis Sen. de ben. 6, 38, 4. Filius fortasse eius qui sequitur. 24 Q. HATERIVS .... q(uaestor) [provinciam ... ] sortitus, trib. plebis, praetor, VII [vir epulonu]m V I 1426. Familia senatoria Tac. a. 4, 61, consul suffectus a. 749 = 5 a. Chr. fasti mag. vici I. I. 13, 1 p. 284; consularis Tac. a. 2, 33, Suet. Tib. 27. In senatu suspicaccm animum Tiberii offendit, cum dixisset, quo usque patieris, Caesar, non adesse caput rei publicae a. 14 p. Chr. Tac.a. i, 13, 4, prope a militibus interfectus, quia Tiberius casu an mani bus eius impeditus prociderat in palatio Tac. ib. 7, Suet. l. c. Tiberius in eum invectus precibus Augustae quae eum protexit mitigatus est Tac. ib. 5, postea quidem Tiberius ab eo in curia dissentiens ut ignosceret, rogavit Suet. Tib. 29; in senatu multa in luxum civitatis dixit a. 16 Tac. a. 2, 33, 1; senatus consulta de honoribusDrusi aureis litteris figenda in curia censuit, senex foedissimae adulationis deridiculo fuit Tac. a. 3, 57, sententia eius a Tiberio improbata ib. 59. - Usque ad nonagesimum prope aetatis annum in summo honore consenescit Eus.-Hieron. 200. ol. = a. 24 p. Chr., fine anni 26 p. Chr. excessit insignis vir Tac. a. 4, 61. Eloquentiae quoad vixit celebratus Tac. a. 4, 61, promptus et popularis orator Eus.-Hieron. l. l., suis temporibus orator celeberrimus Sen. ad Luc. 40, 10; impetu magis quam cura vigebat; ita canorum illud et profluens cum ipso exstinctum est neque monumenta ingenii eius temporibus Taciti retinebantur Tac. l. c.; numquam dubitavit, numquam intermisit, semel incipiebat, semel desinebat Sen. ad Luc. l. c.; declamabat admisso populo ex tempore, in Latinam linguam Graecam transtulit facultatem Sen. contr. 4, pr. 7, de arte et figuris eius Sen. ib. et 7, 1, 4; 8, 6, 13. Mortem Sexti filii tam imbecillo animo tulit, ut veteris quoque doloris memoriam non sustineret Sen. contr. 4, pr. 6.

Num ad eum referendus sit titulus Ephes. KoivTov 'ATÉp1ovKoiVTovvl6v Forsch. in Eph. 3 (1923) 119, 31, inquirendum est. - Haterius memoratus a Cic. ad fam. 9, 18, 3, proscriptus a. 711 = 43 a. Chr. pater eius potest fuisse. Uxoris nomen non traditur; videtur mulier domui Caesarum adfinis Tac. a. 2, 51, 1, fortasse filia M. Agrippae et Marcellae maioris, cf. Suet. Aug. 63. Servi eius Hateria Dorchas et Q. Haterius Fuscus cellarius V I 9251. 9252. 25 D. HATERIVS AGRIPPA. Tria nomina in consulatu Dio ind. l. 57, VI 562 = D. 202. 10051 = D. 5283; XI 1356 = D. 7228; [D.] Haterius Agrippa fasti Arv. I. I. 13, 1 p. 298, Haterius Agrippa Tac. a. 1, 77; 2, 51; 3, 49; 6, 4; in consulatu D. Haterius ib. 3, 52, Cassiod. chron. min. 2 ed. Mommsen p. 136. Q. f. Dio l. c.; filius scilicet eius qui praecedit. Tribunus plebis a. 15 Tac. a. l, 77, 3. Praetor a.17 in locum Vipstani Galli defuncti subrogatus foventibus

eum Germanico

atque Druso ut propinquum

Germanici

ib. 2, 51 (Germanicus maritus Agrippinae fuit, Drusus filius Vipsaniae

HATERIVS

26

27 28

29

50

HATERIVS

filiae M. Agrippae ex Pomponia; e domo Agrippae Haterius cognomen traxit, v. supra). Anno 21 consul designatus in senatu sententiam dixit, qua Clutorius Priscus condemnatus est ib. 3, 49; 2, 51. Consul ordinarius a. 22 cum C. Sulpicio Galba Dio l. c., Tac. a. 3, 52, 1, Cassiodor. l. c., V I 562. 10051; XI 1356; act. Arv. I. I. 13, 1 p. 298. 309, fasti, chron. min. 1 ed. Mommsen p. 57, 280, chron. min. ed. Friclc 1,342 sq. 378, 402. Anno 32 in senatu consules prioris anni invasit; invisior fuit, quia ob segnitiam quamvis crudelem principem non metuens inlustribus viris perniciem meditabatur Tac. a. 6, 4. Q.HATERIVSANTONINVS, consul anni 53. In consulatu tria nomina exhibent tab. cerata Pomp. IV p. 382 dipt. 138, Phlegon mirab. 7 = FGrHist 2 B p. 1179 fr. 36, Q. Haterius Tac. a. 12, 58, Antoninus Malal. 250, 14 = p. 27 St., XV 4614, chronogr. anni 354 aliique fasti, Haterius Antoninus Tac. a. 13, 34. Filius ut videtur D. Haterii Agrippae supra n. 25. Consul ord. anni 53 cum D. Iunio Silano Torquato tituli, Malal., Tac., Phlegon, fasti, cf. chron. min. ed. Frick 348 sq. Ei annua pecunia a principe statuta, quamvis per luxum avitas opes dissipasset a. 58 Tac. a. 13, 34. M. HATERIVS CANDIDVS, proconsul Siciliae t. Agrigentinus X 7192 = D. 6767 temporibus Neronis ut videtur. HATERIVS LATRONIANVS, filius Ti. Haterii Saturnini infra, tribunus militum qui aram cum patre dedicat t. Aquinc. ineditus a J. Szilagyi nobiscum communicatus, legionis II adiutricis sub patre Ti. Haterio Saturnino legato Pannoniae inferioris t. Aquinc. III 3473, cf. p. 2183, ... atronianus; idem in fistula urbana saec. I I exeuntis reperta prope locum, ubi mausoleum Hateriorum exstitit XV 7467 (de nomine aterius Latronianus conservatum est). T. Haterius Nepos. Tituli Fulginates XI 5213 = D. 1338 (1) acephalus coniectura certa suppletus a Borghesia Oeuvres 5, 24, et fragmentum 5214 (2); III 39 in statua Memnonis incisus (3). Papyri Kalén, P. Berl. Leihgabe n. 10 (1). P. Fouad 10 ed. Guéraud Mél. Desrousseaux (1937) 199-209 (2). BGU 3,742 I 3 sq. (3). CPR 18 = Mitteis Chrest. 84 = Wessely Stud. Pal. 20, 4 (4). P. Hamb.1, 93 (5). P. Mich. inv. 6629 ed. A. E. R. Boak, Aegyptus 15 (1935) 266 (6). P. Oxy. 19, 2230 (7); 20, 2265 (8). J. Scherer, Papyrus de Philadelphia (1947), cf. M. Hombert L'Ant. Class. 18 (1949) 216 sq. (9). Tabella lignea rep. in regione Fayum Compt. rend. 1905, 402 = D. 9060 Wilcken Chrest. 457 = Calderini Pap. lat. 58 = XV I p. 143 n. 1 = CPLat 113 cf. Guéraud P. Arch. 9, 102f. Ortus e Fulginiis videtur. Tria nomina t. 3, pap.1 (Thw1 ['A ]Tepiw1 [N]Ém,m); tab. lignea, Haterius Nepos p. 6. 7; ... terius Nepos p. 2, Haterius ... pos p. 4, Haterius ... p. 3; .... epos p. 5. Praefectus cohortis, tribunus militum, praefectus equitum, censitor Brittonum Anavionensium (cf. t. 2), procurator Augusti Armeniae maioris (intera. 114 et 117), procura tor ludi magni (t. 2) procurator hereditatium (t. 2) et a censibus, a libellis Augusti, praefectus vigilum (t. 2), praefectus Aegypti t. 1. 2. 3; tab. lign.;

HATERIVS

31

32

33 -

HEDIANVS

AiyvTTTOV p. 2. 5; 6 Kpémcnos fiyeµwv p. 4. 6. 7. 9. - Praefectus Aegypti fuit a. 119 p. 7. 8 (20. VIII), Préaux Chron. d'Eg. 24 (1949) 343 sqq., a. 120 (25. IX.) p.1, (mensibus Iulio et Augusto) p. 2 J. Schwartz Chron. d'Eg. 26 (1951) 439sqq., 121 (18. Il.) t. 3, 122 (4. I.) tab. lign., 21. IV. p. 3; 124 (13. IV.) p. 4. - Idem potest esse 6 Kpéx[T1CnosfiyeµJwv 17. IX. 124 pap., quam edidit Wilcken P. Arch. 2, 125. - Cf. A. Stein Agypten 63-65. 227. - Successit Q. Rammio Martiali qui medio mensis Iulii vel principio Augusti officium deposnit Lewis AJPhil. 76 (1955) 63-67. T. HATERIVS NEPOS ATINAS PROBVS PVBLICIVS MATENIANVS, plena nomina exhibet t. Fulg. XI 5212 = D. 1058 (1), T. Haterius Nepos in consulatu dipl. mil. XVI 78 (2); in actis Arv. VI 2078 = 32374 II 60 (3). 2080, lin. 12. 41 (4), Paribeni Not. d. se. 1919, 100 sqq. cum imagine p. 102 = Ann. ép. 1920, 95 (T. Aterius Nepos, t. 5), Haterius Nepos dipl. mil. XVI 84 (6). - Frater Arvalis adest in collegio a. 118 t. 3, anno 120 t. 4, hoc anno magister factus in annum 121 ib., aliquot annis post iterum c. annum 130 aut 140 ut videtur t. 5, cf. Paribeni l. l. p. 104 sq. Pontifex t. 1, consul t. 1. 2 suffectus cum T. Vibio Varo a. 134 mense Apr. t. 2, legatus Pannoniae superioris anni 138 t. 6 primus L. Aelio mortuo die 1 mensis Ian. eiusdem anni. Triumphalibus [ornamentis honoratus] t. 1 ab Hadriano in Pannonia ut videtur. Oriundus e Fulginiis quae statuam ei posuerunt, filius potius quam frater Haterii N epotis praefecti Aegypti qui praecedit. Haterius Rufus, (Haturii Paridis epit., Aterii codd.) eques Romanus, memorabili quodam casu Syracusis periit Val. Max. 1, 7, 8. TI. HATERIVS SATVRNINVS, (Aterius XIV 246), legatus Augustorum pro praetore Marci et Veri provinciae Pannoniae inferioris t. Aquinc. I I I 3473. 3479, t. Aquinc. ineditus a J. Szilagyi nobiscum communicatus, cos. suff. cum A. Caecilio Avito a. 164 mense Iulio die 21 dipl. mil. XV I 185, alterum dipl. mil. eiusdem formulae et diei prope ad La Gilau Daciae Porolissensis nuper repertum v. Cercetari arheologice Akad. R. P. Roumanie 2 (1956) 703 sqq.; unde apparet eum inter annum 161 et 164 legatum Pannoniae inferioris fuisse. ( Idem est cui Degrassi FC 45 nomen Ti. Haterii Secundi errore imponit, dum altero errore provinciam superiorem consularem ei attribuit.) Cum Latroniano filio trib. mil. supra 28 dis militaribus salutaribus posuit t. Aquinc. I II 3473, dis deabusque tit. ined.; sodalis Augustalis ib. In patronis corporis cuiusdam Ostiensis nominatur XIV 246 col. I 18. 19, ubi nomen eius paene extremum inter annos 160-170 inscriptum esse videtur, Ritterling Arch. ért. 41 (1927) 291. - Libertus eius Ti. Aterius Callinicus dedicavit t. Aquinc. III 3416 = D. 3911. Diversus ab eo Haterius Saturninus qui cum ]uliano aram Saturno in Africa dedicavit V II I 15098 = D. 4443 e. Hebrus, Augusti libertus, procurator (aquarum) sub Traiano Germanico Dacico fistulae plumbeaeXV7770. 7771. 7893. 7894, Not.d.sc.1919, 262. Pomponius Cornelius Hedianus Lollianus. foapxos

30

51

L. (Hedius Rufus) Lollianus A vitus ( 39) cos. suff. a. 1141

Terentius Gentianus cos. suff.

I

?~?

L. Hedius Rufus Lollianus A vitus ( 40) cos. a. 144, procos. Africae 2 leg. Aug. pr. pr. Bith. ,....... ______________________________

L. Hedius Rufus Lollianus ( 41) procos. Asiae Claudia Sestia Cocceia Severiana

I

___,,I_~

Q. Hedius L. f. Rufus Lollianus Gentianus ( 42) procos. Asiae a. 201 =? (Hedius) Lollianus *Titianus (38)

~ Q. (Hedius)

Lollianus (Hedius Lollianus) (Hedius Lollianus ?) (34) Avitus ( 36) Terentius Gentianus ( 37) cos. a. 209 cos. a. 211.

I Q. f. Plautius

(Hedia) Lolliana Plautia Sestia Servilla ( 43)

I (Terentia)

?~? Plautia Servilla I

(Hedia) Terentia Flavola ( 44) Yirgo Vest. max. O< e,:,

(Hedius) Lollianus Gentianus ( 35)

Q. (Hedius Lollianus ?) Terentius Rufus 3

Caenia Verissima

I

(Hedia ?) Terentia Rufilla virga Vest. max. 1) 2

) 3)

fortasse sororem Terentii Gentiani consulis suff. in matrimonium duxit. nisi procos, Africae idem atque consul anni 144, hic testimonio nominum Hedii Rufi caret. v. in Terentiis; fortasse e posteris Terentii Gentiani n. 37 ve! filìi fratris n. 35.

3

HEDIVS

53

HEDIVS

(HEDIVS LOLLIANVS ?) , pater videtur esse Lolliani Gentiani in/ ra n. 35, frater Terentii Gentiani infra n. 37 V I 2144 = D. 4927, mortuus ut videtur ante annum 209/10, cum nomen in titulo huius /ere anni omittatur. 35 (HEDIVS) LOLLIANVS GENTIANVS, fratris filius Terentii Gentiani consulis anni 211 et Terentiae Flavolae virginis Vestalis maximae, quam statua honorat VI 2144 = D. 4927, filius ergo cuiusdam (Hedii Lolliani) supra n. 34. - Eum filium Aviti consulis anni 209 fuisse haud crediderim, quia in titulo illius, qui Lollianam filiam ca. annum 209 nominat, non apparet. Hic ultimus Lollianorum in titulis nominatur; nescimus, num Q. Terentius Rufus et Terentia Rufilla filia, virga Vestalis maxima a. 300/1, e posteris sint. 36 Q. (HEDIVS) LOLLIANVS PLAVTIVS AVITVS, (Lolllianus in lapide), Q. filius, tribu Pollia, triumvir monetalis auro argento aere flando feriundo, tribunus laticlavius legionis XIII geminae (in Dacia tendentis), quaestor candidatus, legatus Augustorum (sic, errore ut videtur quadratarii, vide Dessau ad locum, aut praecipua Augustorum commendatione, qui cursui nostri maxime favebant) provinciae Asiae, quo fortasse L. Hedium Rufum Lollianum Avitum avunculum comitatus est, iuridicus Asturiae et Callaeciae, legatus legionis VII geminae piae felicis in Hispania citeriore fortasse iisdem f ere annis qui bus pater infra n. 42 eidem provinciae praeerat, praetor candidatus tutelaris, consul V I 32412 = D. 1155; sine dubio Avitus consul ordinarius anni 209 supra A 1420 cum Pompeiano fasti, fortasse PSI XIII 1308 = CPlat.144; nam Iulius Avitus, avus Elagabali et Alexandri imperatorum quem afferunt Barbieri Albo 330 et Degrassi FC p. 58 non post principia Severi vel potius posterioribus annis Gommodi consulatu functus esse debet. Augur tit. In patriciis sicut pater numerandus est magnis officiis functus tribunatu aut aedilitate praetermissis. Filius sine dubio Q. Hedii L. f. Rufi Lolliani Gentiani infra n. 42, frater Terentiae Flavolae infra n. 44; pater Lollianae Plautiae Sestiae Servillae, infra n. 43. Uxor Claudia Sestia Cocceia Severiana supra C 1123, quae ex posteris fortasse neptis per matrem Coccei Severiani Honorini consulis suff. a. 147 supra C 1230 et I. I. 13, 1, p. 206. 236 esse videtur. Cum fratre, uxore, filia sororem honorat tit., de tempore v. infra sub n. 37. 37 (HEDIVS LOLLIANVS) TERENTIVS GENTIANVS, consul anni 211. - Flamen Dialis, vir clarissimus, praetor tutelarius V I 2144 = D. 4927 anno ut videtur 209 v. infra. Terentius Gentianus consul ordinarius cum (Pomponio) Basso fasti, Gent(iano) et Basso cos. t. Durae Europi Excav. Dura-Europos 3 n. 970 = Ann. ép. 1954, 264, p. Dura 10 = CPlat 332. Frater Terentiae Flavolae virginis Vestalis maximae infra n. 44, itaque sine dubio frater quoque Q. Hedii Lolliani Plautii Aviti supra n. 36, filius minor Q. Hedii Rufi Lolliani Gentiani infra n. 42. Uxor Pomponia Paetina, quae affinis esse videtur collegae mariti in consulatu, praesertim cum gentes coniunctas esse e nomine C. Pomponii Bassi Terentiani appareat; avunculus Lolliani Gentiani supra n. 35, quibuscum

34

HEDIVS

54

HEDIVS

statuam sorori titulo ornatam dedicavit tit. urb., cf. titulum fratris maioris eidem sorori dedicatum V I 32412 = D. 1155. Verisimile est utrumq1le gemellum positum esse eo tempore, quo Flavola virga Vestalis maxima creata est inter consulatum Plautii Aviti iam inauguratum et designationem Terentii Gentiani, qui fasces gessit anno 211, i. e. anno 209/10. 38 (1rnmvs) LOLLIANVS *TITIANVS, iussus a Didio !uliano imperatore gladiatores Capuae armare contra Severum vita Did. Iul. 8, 3. Sine dubio ex stirpe eorum qui praecedunt. Cognomen fortasse e cognomine Gentiano corruptum est. 39 L. (HEDIVS RVFVS) LOLLIANVS AVITVS, consul suffectus anno 114 dipl. mil. X V I 61, fasti Potent. Ann. ép. 1949, 23, mense Septembri cum L. Messio Rustico dipl.; proconsul Asiae sub Hadriano hr[ì àv]6v1r[én]ov 'Aovhov AoÀÀtavov tit. ined. Ephes. J. Keil Skizzenbuch 1895 p. 25, denuo descriptus ab eodem 1913 ib., ut liberaliter nobiscum communicat. Nomen Hedii omnibus Lollianis Avitis et Gentianis proprium fuisse videtur. De origine gentis v. infra sub abnepote n. 42. Pater sine dubio eius qui sequitur consulis triginta annis post. 40 L. HEDIVS RVFVS LOLLIANVS AVITVS, consul anni 144. Plenum nomen exhibet t. Lepc. G. Caputo Dioniso 13 (1950) 167 sqq. = Ann. ép. 1951, 86 = IRT 534 (1), [L.] HediusRufus [LollianusAvitus] IRT 535 (2), L. H[edius Lollianus Avitus] IRT 533 (3), Lollianus Avitus VI 1008 ( 4), Franto, Apul., vita Pert. 1, 5, dig. 50, 2, 3, 2; in consulatu L. Lollianus Avitus X 1597 = D. 4272 (5). 5142 (6); XIV 490 (7); XVI 90 (8); VI 32519 (9), BGU 7, 1692 = Cavenaile CPLat 152 (p. 1). 1693 = ib. 154 (p. 2); pap. lat. Mich. 3, 168 = ib. 153 (p. 3). Avitus Apul., fasti, in tegulis et in amphora consul XV 9. 4143 (11. 12), Luc. Alex. 57 (' AvEKTOSmss., aiJT6S Jacobitz), [L. L]ollianus Avitus CIG 4152 d et add. III p. 1113 = IGR 3, 84 (13). Consul ordinarius a. 144 t. 5-8, 11. 12, pap., fasti, cum T. Statilio Maximo t. 7. 8. 11.12, pap.1-3, fasti. Curator operum publicorum cum eodem a. 146 t. 4, consularis vita Pert.1, 5. Proconsul Africae, clarissimus vir Apul. apol. 94-96 qui eo praesente publice disseruit ib. 24; prope exacto proconsulatus munere Apuleio rescripsit excusatione Pontiani inimici illius accepta ib. 94; amicus Frontonis qui ei sine dubio iam proconsuli Montanum Licinium Cirtensem contubernalem aegre abstractum misit, ut pectoris valetudine correptus eo caelo (i. e. Africae, quo aegri eius modi mitti solebant) levaretur Franto ad am. 1, 3 p. 175 N. = 1,166 v. d. Hout; frontem in theatro Lepcis et proscaenium restituit t. 1-3; eum inter annos 157 et 161 proconsulatu functum esse ex apologia Apulei concludendum est, anno 156/7 vel potius 157/8 et. 1-3 comparatis cum t. IRT 372 apparet, J. Guey Rev. ét. Lat. 29 (1951) 307 sqq., H. G. Pflaum Syria 30 ( 1953) 308, sed vide quoque de tempore W. H ilttl A ntoninus Pius 2 (1933) 23 sq. et Lambrechts p. 221, qui Avitum et Claudium M aximiim secutos esse putant Egrilium Plarianum L. M. proconsulem anni 158/9 ( Ann. ép. 1942/43, 85). Antecessit Claudio Maximo pro-

HEDIVS

55

HEDIVS

conrnli. Dubium de titulis Lepcitanis 1-3 non ei, sed /ilio infra n. 41 attribuendis J. M orris litteris nobis profert, cum recusandum non sit, quin Iunius Galua tituli IRT 534 idem sit atque D. Iunius Galba qui Atilium Braduam proconsulem honoravit sub finem saeculi I I ut videtur. Fortasse ad nostrum referendum esse t. aceph. senatorii cursus Pollentiae I. I. 9,132 [proemi. prov. Af]ric. le., .. [--] cur. ope[r(um)publ.--] pr. tr. pl. q. H.-G. Pflaum litteris nobiscum communicatis supponit. Pollentia tribui Polliae, cui Hedii quoque Lolliani adscripti sunt, v. infra ad n. 42, attributa est. E regione Pollentiae autem familia Helvii Pertinacis originem traxisse videtur, cf. Elvios t. Pollentiae I. I. 9, 137, quacum Hedii Lolliani sine dubio coniuncti sunt, v. infra n. 42 et 73 p. 57 et 64. Legatus Augustorum pro praetore Bithyniae (TTpecrl3ev-rT]s KO:ìavT1crTpaTTJYOS)anno 165 (aera Pompeiana usus) t.13 ei praesidi Bithyniae divi fratres de legitime natis in adlectione in ordinem spuriis praeferendis rescripserunt dig. - Lucianum adiuvare non potuit, si re vera de eo agitur, ò TOTE11yovµevosTfjç B10vvias Kaì Tov TT6vTovAvenos propter amicitiam (P. Mummii Sisennae) Rutiliani cos. a. 146, patroni Alexandri Pseudoprophetae Luc. l. c. Ei consulari munus extraordinarium in Bithynia conficiendum cornmendatum esse videtur, cum Verus in orientem partem imperii proficisceretur. Memorandum est provinciam Bithyniam et Pontum a Marco ( aut Commodo?) legatis consularibus traditam esse videri cf. Albiniurn Saturninurn et Didium Iulianum, et iam prius legati consulares inter praetorios apparent, ut Plinius, ut C. Iulius Cornutus Tertullus. Tamen complures viri docti et in primis J. Morris in litteris nobiscum communicatis eum non eundem atque proconsulem Africae a. 157/8 sed filium eius fuisse malunt. Patronus Helvii Successi patris Pertinacis qui postea imperavit, per quem Pertinax centurionatum petivit vita Pert. 1, 5 cf. epit. de Caes. 18, 4, ubi Pertinax genitus apud Ligures in agro Lolliani Gentiani infra n. 42, heredis sine dubio agrorurn nostri, traditur. - Orator in quo omnes fandi virtutes diversae congruebant Apul. l. c. 95. Gentis origo ignota, v. infra sub 42. Filius sine dubio L. Lolliani Aviti, cos. a. 114, pater duorum Hediorum Ruforum Lolliani Aviti et Lolliani Gentiani qui sequuntur. Uxorem fuisse filiam Terentii Gentiani cos. a. 116 coniciendum est ex alterius filii cognomine nec non quod apud posteros eadem cognomina reperiuntur, v. stemma. 41 L. HEDIVS RUFVS LOLLIANVS AVITVS, plenum nomen exhibent fasti Saliorurn Palatinorum VI 1978 = D. 5024 (1), ita complendum nomen in tituloPergam. Th. Wiegand Abh. Berl.1932, 45 = Ann.ép.1933, 272 = melius cornpletum A. Wilhelm SE. Berlin 1933, 858 sq. (Où11610s errore scriptum est in tit., unde Magie Roman rule in Asia min. 1586 in appendice errore L. Vedium ... eurnappellat) (2); L. LollianusAvitusfasti Sal. VI 1979 (3). act. Arv. ib. 2086 (4); Lolli(an)us Avitus t. Smyrn. BCH 6(1882) 291 = IGR 4,1414 (5). Inter pueros patrimos et matrimos

HEDIVS

56

HEDIVS

Arvalibus ministrantes die 17 mensis Maii a. 155 t. 4. Salius Palatinus factus loco M. Acilii Vibii Faustini a. 170 t. 1, exit e collegio a. 177 t. 3, fortasse quod consul fit, consul suffectus, proconsul Asiae t. 2. 5, Àaµ1rp6TaTOS avev1rmos: sedilia quattuor templo Aesculapii fieri iussit t. 5, sub finem saeculi 11 ut videtur; honoratur a Pergamenis t. 2. Filius ut videtur consulis a. 144, nepos consulis a. 114, frater eius qui sequitur Q. Hedii Rufi Lolliani GBntiani maior quia ante illum inter Salios receptus sit, praeterea patris praenomine utatur. Huius et fratris affinis esse potest Pomponius Cornelius Lollianus Hedianus v1raT1Kwv crvvyev~s IGR 4, 1424. Idem fortasse avev1rmos /\6::\::\1ost. in valle Hermi fluminis rep. JHS 37 (1917) 103 = JGR 4, 1745, cum nomina Lollius et Lollianus in titulis nonnumquam confundantur E. Groag RE 13, p. 1376, 3 cf. quoque supra t. 5. 42 Q. HEDIVS RVFVS LOLLIANVS GENTIANVS, plenum nomen exhibet t. Tarrac. Il 4121 = D. 1145 (1), L. filius, Pollia tribu ib., fasti Saliorum V I 1978 = D. 5024 (2), Q. Hedius ... Lollianus Gentianus t. Tarrac. Il 4122 (3), supplendus aut Rufus aut L. filius Pollia; Lollianus Gentianus milliaria Asiae 111 471 = IG R 4, 1482 ( ubi Gentianus omittitur) (4); BCH 12 (1888) 66 = IGR 4, 132 (5); 1483 (6); BCH 19 (1895) p. 318 a = Ann. ép. 1896, 78 = (minus recte) Rev. de philol. 20 (1896) 60 = Ann. ép.1896, 50 = 11113689, cf. 142023 (de eodem titulo agitur) (7), nomen eodemmodosupplendum 11112272(8); vita Pert. 7, 7; Lollius Gentianus si ad eum referendum est ep. Caes. 18, 4. Triumvir aere argento auro flando feriundo, tribunus legionis VII geminae piae (temporibus Septimi Severi ita appellatae) felicis, quaestor candidatus, praetor candidatus (sub Marco?), legatus legionis X[X]II primigeniae ( M oguntiaci sub Commodo Ritterling Fasti 128); haec tria munera inverso ordineenumerantur; curatorcivitatumsplendidissimarum Puteolanorum et Veliternorum t. 1, consul suffectus sub Commodo ante a. 193 vita Pert. 7, 7, quo anno consularis Pertinacem imperatorem aggressus est, quod contra promissum argentum pro aerario exigeret ib. Legatus Augustorum duorum Severi et Caracallae pro praetore provinciae Hispaniae citerioris t. 1. 3, praeses optimus, cui a militibus dedicatur t. 3, item censitor Hispaniae citerioris; comes Severi et Antonini Augustorum ter, quo apparet eum inter amicos Severi numerandum esse; censi tor provinciae Lugdunensis, item Lugdunensium t. 1, ca. annum 198 Wuilleumier L'administration de la Lyonnaise (1948) 36 n. 7. Proconsul Asiae t. 1. 4-9 sub Severo et Caracalla Augustis t. 4-9, anno 201/2 tit. 5. 7. 8. 9. aliis comparatis; milliarium eiusdem anni et viae nomine proconsulis non conservato lii 482 = 12271; paulo post Avitum fratrem. Eum vias Asiae in proconsulatu restituisse milliaria ostendunt. Post proconsulatum ei in Hispania dedicatur t. 1. Inter Salios Palatinos acceptus loco Ponti Falconis a. 171 t. 2, postea augur t. 1. Patronus Pertinacis qui postea imperavit, quod patrocinium sine dubio a patre A vita acceperat.

HEDIA

57

HEDIA

Origo gentis ignota est. Tribui Polliae praeter nostrum inscriptum esse Plautium Avitum, filium natu maiorem, constat. Avitus cos. a. 144 et noster praedia possedisse videntur inter Ligures, ubi natus M. Helvius Pertinax qui postea imperavit infra n. 73 p. 64, Albae Pompeiae v. ib.; Af. Elvium Maximum, M. Elvium Cimbrum, Elviam Rufillam, Elviam Fidam repperimus in t. Pollentiae IV 7622, quod municipium septem milia passuum abest ab Alba Pompeia. Cum Helvii in Italia haud multi, rari 1vl. Helvii, rarissimi Af. Helvii in Liguria sint, excludendum non est Helvios Pollentiae cognatos aut patronos aut clientes Pertinacis fuisse, possessiones autem eorum in agris Hediorum, qui eidem tribui adscripti erant, sitas fuisse. - Hedius quidem in illa regione nullus memoratur. Nomen rarum, frequentius solum in mediis partibus Umbriae, ubi e. g. ;11. Heidius Bassus tribu Pallia Fori Sempronii XI 6144 nominatur; L. Heidii Pitini l\llergentis XI 5962. 5977; Hedia Maxima, C. Hedius Verus, Antoniae filii, C. Hedius Verus, eques Romanus non ante Traiani aetatem Fori Sempronii XI 6124. 6123. - QuodGentianus frater natu minor heres praediorum et patronatus Liguriensium fuisse videtur, fortasse suspicandum est, hos agros e hereditate matris aut aviae esse, cum gens ipsa ex Umbria originem traxerit. Filius sine dubio L. Hedii Rufi Aviti consulis a. 144, frater minor eius qui praecedit. Liberi eius ut videntur Q. Lollianus Plautius Avitus, Terentia Flavola, virgo Vestalis, soror eius, Terentius Gentianus, vide stemma. - Uxor fortasse Plautia Servilla c. f. fist. plumb. Esquiliorum XV 7514, si ex nominibus filii Plautii et Plautiae Sestiae Servillae neptis concludere licet nisi fistula ad neptem ipsam spectat. (Antonia) Hedia. Claudia Hedia. 43 (HEDIA) LOLLIANA PLAVTIA SESTIA SERVILLA, filia QJ (Hedii) Lolliani Plautii Aviti supra n. 37, consulis a. 209 et Claudiae Sestiae Cocceiae Severianae supra C 1123, quibuscum Terentiam Flavolam sororem patris, virginem Vestalem maximam ho nor a vit t. V I 32412 = D. 1155 anno 209 vel 210. - Fortasse eadem Plautia Servilla c. f. fistulae plumbeae Esquiliis repertae XV 7514, vide quoque supra sub avo n. 44. 4-! (HEDIA) TERENTIA FLAVOLA, virgo Vestalis una cum Numisia Maximilla, virgine maxima centum et decem matronis ordinis clarissimi adstantibus precibus Iuliae Augustae Iunoni praebitis praesidebat ludis saecularibus anno 204 t. urb. V I 32329, v. 10, nomen eius proximum Numisiae Maximillae certe supplendum est 32328, 36. - Ipsa virgo Vestalis maxima statuis honoratur a fratribus Q. (Hedio) Lolliano Plautio Avito supra 36 V I 32412 = D. 1155 (sorori sanctissimae) et (Hedio Lolliano) Terentio Gentiano supra n. 37 V I 2144 = D. 4927 anno 209/10 eodem tempore ut videtur quo Vestalis maxima /acta est, ab Aurelio Balbillo sacerdote Solis ob plura in eum merita die 4 mensis Aprilis anni 215 VI 2130, a Statilio Menandro fictore Vestalium VI 32413, cf. 32423 nomine non conservato. - Inter vivos non fuit anno 240, quo anno Campia Severina supra C 379 Vestalis maxima fuit.

HEDYMELES

58

45 Hedymeles nomen fictum cuiusdam citharoedae -

AELIA HEGEMONIS.

46

HEGIAS

HELIODOVS

Iuv. 6, 383.

Timocratis filius, Atheniensis, clarissimus vir (6 Àaµ1rpéTaTos) archon eponymus tit. ab Atheniensibus positus IG II/III 2 3692. De aetate eius nihil constat, nisi eum non prius quam saeculo I I I vixisse, exeunte Graindor Chron. p. 287 sqq. sed v. Barbieri Albo 2241. 47 Helena, Izatis filia Ios. bell. 5, 147, Monobazi cognomine Bazaei, regis Adiabenorum soror et uxor, mater Monobazi et Izatis, Claudii temporibus Ios. ant. 20, 17-53; gravidae somnium mariti magna de filio quem genitura erat praedicit ib. 18 sq.; mortuo Monobazo rege principibus regni persuadet, ut Izaten filium successorem regni appellent ib. 26-33; ritus Iudaeorum Izate filio auctore amplexa tamen filium prohibet, ne mores cultusque Iudaeorum populo invito induat ib. 3440. Hierosolymas pietatis causa profecta famem populi frumento ex Aegypto advecto lenit ib. 49-53. 101, sub Tiberio Alexandro procuratore inter annos 45 et 48 ib. 100. Palatium Helenae Hierosolymis in urbe situm Ios. bell. 5,253; 6, 355. Paulo post Izaten filium obiit, ossa Hierosolymis in monumento quod sibi ipsa extra muros aedificaverat, condi Monobazus filius iussit ant. 94sq. Quod monumentum ante portam situm memorant Ios. bell. 5, 55. 119. 147, Paus. 8, 16. 5, Hieron. ep. 108, 9. CLAVDIA HELENA. FLAVIA IVLIA HELENA.

48 Helenius Acro, grammaticus, commentator Terentii Eunuchi et Adelphorum Iul. Romanus ap. Charisium saepius, cf. Barwick in indice ad Charisium edito, et Horatii Porphyr. ad Hor. serm. 1, 8, 25 qui hic et illic ab eo dependet. Mox utroque nomine mox Acro nominatur. Floruit sub Antoninis ut videtur. De expositione Horatiana sine causa ei attributa et de scholiis antiquissimis Horatianis quae scriptis Acronis usa sunt v. Keller Ps.-Acr. schol.; Wessner RE 7, 2841 sq. C. Iulius Helianus. -HJ Helico, servus Aegyptius, a domino qui eum litteris instituerat donatus imperatori Tiberio. Quo mortuo Gai cubicularius multum apud iuvenem Caesarem potuit ob malas artes histrionales; eum in Iudaeos instigavit Philo leg. ad Gaium 166-183. 203. 205. A Claudio occisus ib. 206. - Aelia Baebia Heliodora. 50 Heliodorus, libertus et procura tor portus utriusque Ostiis titulum posuit Vibiae Aureliae Sabinae divi Marci Augusti filiae quae morte afflicta est a Caracalla; temporibus Septimii Severi aut paulo post V I 1020 = D. 387. 51 Heliodorus, philosophus, amicus Hadriani imperatoris vita Hadr. 16, 10; nihilominus ab eodem famosissimis litteris lacessitus ib. 15, 5; idem videtur C. Avidius Heliodorus supra A 1405; qui fortasse idem atque Heliodorus P. Oxy.1, 33 (acta Appiani)= MusurilloActs of the pagan martyrs (1954) 20 sqq. Eum philosophum epicureum fuisse e SEG 3, 226 et IG I I/ I I 1 2 1097 apparere videtur, cf. J. H. Oliver Trans. Amer. Philological Association 69 ( 1938) 495, si iste titulus ad eurn est referendus.

59

HELIDORVS

HELVIDIVS

52 Heliodorus, medicus qui ad mares castrandos se dabat Iuvenal. 6, 373. Idem videtur Heliodorus, qui scripsit xe1povpyovµeva quae partim excerpsit Oribasius; fusius de eo egit Gossen RE 8, 41 sq. 53 Heliodorus, philosophus stoicus, delator, qui L. Iunium (traditur licinium) Silanum (Torquatum) discipulum suum, cum argueretur coniurationis, testimonio oppressit a. 65 schol. Iuvenal. 1, 33 ad eum referens verba poetae 1, 33-36 'magni delator amici ... quem (Baebius) Massa timet, quem ... palpat (Mettius) Carus' cet.; alii alium significari volunt schol. l. c. Quae omnia fide carent. Aelius Baebius Heliodorus. Aelius Heliodorus. (AVIDIVS)

HELIODORVS.

C. Avidius Heliodorus. 54 Heliodorus Arabs, sophista, missus in Galliam, ut causam patriae apud Caracallam imperatorem ut videtur ageret, favorem eius nactus non solum eques Romanus factus est una cum filiis sed etiam praefectus Tij µeyio-T1J Twv Kmà Tf\V 'Pwµf)v o-vvf)yop1wv = advocatus fisci, e/. O. Hirschfeld, K. V.2 , 51, n. 3; mortuo imperatore in insulam relegatus, mox propter homicidii crimen Romam retractus a praefectis praetorio absolutus est; vivebat Romae, cum Philostratus scriberet µTJTEo-nov6aç6µevos µTJTEé:µeì.ovµevos Philostr. vitae soph. 2, 32. Non est, cur putemus cum Mommseno eum T. Aurelium Heliodorum Palmyrenum IG XIV 969-971 = IGR 1, 43-45. Heliogabalus (Elagabalus) = IMP. CAESAR M. AVRELIVS ANTONINVS AVG.

=

(VARIVS)

AVITVS.

55 Helius, Claudii Augusti libertus Dio exc. 63, 12, 2, rei familiari principis in Asia impositus (i. e. procurator Caesaris) sub Nerone cum P. Celere equite Romano a. 54, minister fuit Agrippinae in paranda morte (.:\1.) Iunii Silani proconsulis Asiae Tac. a. 13, 1, cf. Dio exc. 61, 6, 4. 5, Plin. n. h. 7, 58. Ei Nero in Achaiam proficiscens Romam et Italiam permisit a. 67, ubi hic summo arbitrio et crudelitate, quasi ipse impera tor fuisset, dominatus est Dio exc. 63, 12, 1. 2, cf. Aelian. jr. 119 p. 243 H. = Suid. s. µeì.e6wv6s. Una cum Polyclito urbem rapinis devastabat Dio 63, 12, 3. Occidit inter alios Sulpicium Camerinum cum filio (accusante M. Aquilio Regulo cf. Plin. epist. 1, 5, 3), quod Pythici (Petici?) cognomen inde a maioribus traditum non desierint habere Dio 63, 18, 2. Neronem saepius litteris frustra hortatus ut rediret, tandem ipse profectus in Achaiam reduxit Dio 63, 19, 1, Suet. Nero 23, 1. A Galba supplicio punitus est Dio 64, 3, 4 1 p. 102 Boiss., Plut. Galba 17. 56 Helius, gladiator Martial. 5, 24, 5. - Aurelius Helix. 57 [H]elpis, una ex uxoribus regis Herodis Magni Ios. ant. 17, 21; bell. 1, 562, filia eius Salome ant. l. c.; bell. 1, 563. 58 {HELVIDIVS), filius Helvidi (Prisci), nepos Helvidii Prisci, praetoris a. 70, qui sequitur, frater superstes Helvidiarum duarum Plin. ep. 4, 21, 3-5.

HELVIDIVS

60

HELVIDIVS

59 c. HELVIDIVS PRISCVS, praetor anni 70. Tria nomina exhibent t. Ephes. Forsch. Ephes. 3, p.130, 44 = Ann. ép.1924, 79 (1), XIV 2844 = D. 993 (2); IX 2827 = D. 5982 (3), si t. 2 et 3 eius sunt, v. infra; C. filius t. 2. Oriundus e Cluviis municipio, regione Italiae Carecina Tac. h. 4, 5, 1, itaque tribu Arn.quam nominat t.1.2, pater ordinem primi pili duxit Tac. ib., iuvenis ingenium illustre studiis altioribus dedit, doctores Stoicos secutus ib., Dio 66, 12. Quaestor [provi]nciae A[chaiae?] t. 1, quaestor Achaiae schol. Iuv. 5, 36 (a Wesnero editore parvi aestimatum), sub Nerone ib. errore, potius sub Claudio inter annos 44 et 50, anno enim 51 legatus cum legione quaestorius (cf. E. Groag RE 1 A 1257) in Syriam mittitur, Taurum transgressus moderatione plura quam vi composuit Tac. a. 12, 49, tribunus plebis a. 56 adversus inclementiam Obultronii Sabini aerarii quaestoris contendit ib. 13, 28. Aliis honoribus sub Nerone nonfunctus, causaePaeti Thraseaesoceria. 66 immixtus ruinaeiusin exsilium pellitur, morti eius interest Tac. h. 4, 6; a. 16, 28. 33. 35, schol. Iuv. 5, 36, post damnationem Paeti Apolloniam secedit ib. Galbae principatu rediit h. 4, 6, Schol. Iuv. l. c. Marcellum Eprium accusare adgreditur, mox omittit h. 4, 6, praetor designatus a. 69 h. 4, 4; 2, 91, contra Vitellium censuit ib., Dio 65, 7. Galbam sepeliendum curat Plut. Galba 28, silente Tacito. Altercatur in senatu cum Marcello Eprio, delatore Thraseae de auctoritate senatus et potestate principis h. 4, 6-9. 43; dial. 5, liberae actiones in senatu l. c., Schol. Iuv. l. c., Dio 66, 12. - Praetor anni 70 aream Capitolii lustrat h. 4, 53, omnibus edictis Vespasianum sine honore ac mentione ulla transmiserat Suet. Vesp.15, in Vespasianum invehitur altercationibus insolentissimis ib., Dio 66, 12 B.; reus ac praeter spem absolutus Schol. Iuv. l. c., postea relegatus Suet. l. c., Plin. ep. 7, 19, 4, interfectua invito ipso imperatore Suet. l. c. De vita, moribus, auctoritate, studiisque eius Tac. quasi in laudatione h. 4, 5-8, cf. Plin. ep. 4, 21; 7, 19. De vita eius libros composuit Herennius Senecio rogatu Fanniae uxoris Plin. ep. 7, 19, 5, Tac. Agr. 2, Dio 67, 13 B.; Iunium Rusticum laudes eius edidisse errore memorat Suet. Dom. 10. Vir maximae auctoritatis apud senatum et orator a Tacito, Plinio, Iuvenale, Marco Ant. 1, 14 memoratur. Arbiter ex compromisso inter actorem municipii Histoniensium et procuratorem Q. Tilli Sassi t. 3 idem ( vel filius?) esse debet, praesertim cum ex eadem regione ortus esse videatur. Ei positum esse t. Praen. XIV 2844 = D. 993 C. Helvidio C. f. Arn. Prisco putandum est honoribus omissis, quia in exsilio mortuus est. Quaestorius a Paeto Thrasea gener delectus Fanniam in matrimonium duxit Tac. h. 4, 5, Plin. ep. 9, 13, 3, noverca Helvidii filii eius qui sequitur Plin. ib., maritum his in exsilium comitata et ei superstes Plin. ep. 7, 19, 4. De priore uxore nihil constat. Ex eadem stirpe videtur P. Helvidius Priscus, maritus Plautiae Quinctiliae, qui coniugi suae superstes erat t. agri Praen. XIV 2845 = D. 994. Ex posteris viri cuiusdam ab hoc de quo agimus civitate donati videtur fuisse Helvi[di]us Priscus eques Romanus qui [m]i[l]itia[e petitor .. ] Serdicae mortuus est III 7416 = 14207 16 •

HELVIDIVS

61

HELVIVS

Tit. IG IX, 2, 555 quem affert Groag Achaia 114 vix ad eun;, est referendus, etsi 'Eì,.~{6101 qui in Graecia inveniuntur ut IG I I I 2 , 2130 ab eo quaestore Achaiae certe nomen traxerunt. Frater ut videtur Helvidiae Priscillae infra n. 62. Helvidii eiusdem regionis Italiae sine dubio affinitate cum eo coniuncti erant ut IX 4266. 2883. Cf. P. Helvidium Rufum equitem Romanum, e Larino ortum Cic. pro Cluentio 198. E posteris eius L. Valerius Helvidius Priscus Poblicola et L. Valerius M essalla Thrasea Priscus. 60 HELVIDIVS(PRIScvs), cognomen nusquam ponitur, de origine v. ad C. Helvidium Priscum patrem, eum qui praecedit. Natus ante annum 56, quo anno pater iam Fanniam novercam, filiam Thraseae et Arriae, duxerat Tac. h. 4, 5, 2, Plin. ep. 9, 13, 3. Consul suffectus Plin. ib. 2 sqq., ante annum 87, nam omnes consules qui fuerint inter annos 87 et 92 noti sunt. Metu temporum nomen ingens paresque virtutes secessu tegebat; tamen accusatus in senatu et capitis damnatus verbis potissimum et manibus Publici Certi Plin. l. c., Tac. Agr. 45; a Domitiano occisus quod quasi scenico exodio sub persona Paridis et Oenones divortium eius cum uxore tractasset Suet. Dom. 10, 4; paulo post mortem Agricolae ( = die 23 mensis Aug. a. 93) Tac. l. c. Maxima amicitia erat coniunctus cum Plinio ep. 4, 21, 3; 3, 11, 3 qui Domitiano occiso libellos de ultione Helvidii orationem Demosthenis secutus composuit ep. 7, 30, 4. 5; 9, 13; 4, 21, 3 et actionem in senatu Helvidi vindicandi causa habuit ib. Uxor Anteia ei superstes Plin. ep. 9, 13; filium reliquit unicum duasque filias ep. 4, 21. - L. VAL(ERIVS) HELVIDIVSPRISCVS[P]OBLIC0LA. 61 Helvidiae sorores, Helvidii (Prisci), qui praecedit, et Anteiae filiae, Helvidii Prisci, praetoris a. 70, neptes, quarum utraque in flore primo, a partu utraque filiam enixa decessit, non ante annum 97 Plin. ep. 4, 21. Alterutri earum Cornutus Tertullus a consulibus tutor datus est ib. 9, 13, 16. Quarum altera fortasse eadem atque Herennia Helvidia Aemiliana infra n. 137, ex posteris alterius fortasse Val(erius) Helvidius Priscus [Po ]blicola c. v. - HERENNIA HELVIDIAAEMILIANA. 62 Helvidia Priscilla, C. filia, uxor M. Vettii Marcelli, procuratoris Augustorum provinciae Thraciae temporibus Neronis t. Teat. IX 3019 = D. 1377. Certe soror praetoris anni 70. - Serva eius aut unius e neptibus praetoris Ilias delicium Helvidiae Priscillae V I 1967 3. Helvinus, agnomen c. CAERELLIP0LLITTIANIsupra C 159 et 157, cf. F 512 et infra n. 80. 63 M. Helvius, a Claudio occisus inter conscios nuptiarum Messalinae et Silii Sen. apocol. 13, 4; fortasse senator quod negat Cadoux J RS 36 (1946) 201. 64 L. HELVIVSAGRIPPA,proconsul Sardiniae anni 68/69 quam provinciam Nero senatui reddiderat. Decretum eius quod de finibus Patulcensium et Galillensium die 18 mensis Martii a. 69 pronuntiavit in tab. aenea codicis ansati Agrippae X 7852 = D. 5947, successor Caecilii Simplicis Prosopographla

Imp. Rom. IV,2

5

HELVIVS

62

HELVIVS

ib. lin. 13. - Idem ut videtur Helvius Agrippa pontifex sub Domitiano repente exanimatus, cum pontifices de crimine virginum Vestalium cognoscerent a. 83 Dio 67, 3, 3. - Ortus e familia provinciae Baeticae, nescio qua parentela coniunctus cum M. Accenna Helvio Agrippa qui sequitur et cum M. Helvio Agrippa Sergia tribu II 1184 (prope Hispalim) quem civitas publico fu nere extulit. 65

HELVIVS AGRIPPA, M. filius, tribu Galeria, tribunus laticlaviusSyriae legionis XVI Flaviae, item tribunus laticlaviusBritanniae legionis XX Valeriae victricis, IIIvir capitalis, quaestor provinciae Africae, legatus provinciae Africae dioecesis Carthaginiensium, tribunus plebis, praetor; curio minor. Praetorius obiit, vixit annis 34 t. I I 1262 positus patri a filio eiusdem nominis saeculo II non ante Hadrianum RE 12, 1765 sq. Coniunctus cum eo (fortasse pater?) videtur M. Accenna, L. f., Saturninus, tribu Gal., supra A 24. 66 M. ACCENNA HELVIVS AGRIPPA, filius patris cognominis eius qui praecedit, cui titulum posuit I I 1262. 67 T. HELVIVS BASILA, aedilis, praetor, proconsul, legatus Caesaris Augusti (v. infra) t. Atin. X 5056 = D. 977 ( 1). 5057 (2). Atinatibus summam 400 milium sestertium testamentolegavit, quorum reditu liberos suos nondum adultos alerent et donarent t. 1. - Idem ut videtur Basila supra B 59 M. ACCENNA

legatus Augusti pro praetore Galatiae O.G.I. 533, cf. IGR 3, 157, quem provinciae postremis Tiberii annis praefuisse persuadent Ramsay Anatol. stud. for Buckler (1939) 201 sqq. et M. Grant From imperium to auctoritas (1946) 328. - Si recte, Caesar Augustus in t. 1. 2 Claudium significare videtur, ut voluit Dessau ad locum, cf. Sherk Legates of Galatia (1951) 30, nisi omnino verba ,,legatus Caesaris Augusti" pro ,,leg. Aug." posita ad ipsum Tiberium spectant. Num idem sit proconsul fragmenti dedicationis Asclepii Epidauri reperti T. "EÀo [ .... ] ò:v81'.rrra[ TOS 'Axaias] M. Th. Mitsos Hesperia 16 (1947) 84 = SEG 11, 441, cf. Rev. ét. gr. 61 ( 1948) 153, incertum. Tamen excludendum non est hunc titulum non saeculo I I ut putant editores SEG 11, sed primo saeculo attribuendum esse. Fortasse alius est vel pater possessor fahricae amphorarum quae litteris T. H. B. significantur Germania 9 ( 1925) 83. - Pater Helviae Proculae, quae eum honoravit t. 1, eadem potius quam neptis huius Basilae videtur uxor Dillii Voculae infra n. 82. 68 [H]ELVIVS CLEMENS, consul suffectus anni 289 non prius quam mense Augusto cum [Ce]ionio Proculo fasti Caleni X 4631, 9 = I. I. 13, 1 p. 269. Ex posteris, fortasse nepos, potius eius qui sequitur, Carthaginiensis, v. A. Stein Ritterstand 339, quam M. Helvi Clementis Dextriani, ut monet Barbieri Albo 1861. 69 M. Helvius Clemens, M. f. tribu Arn(i)ensis, domo Carthagine, praefectus equitum alae primae Cannanefatum t. Volsiniensis XI 2699 = D. 5013;

temporibus Severi Alexandri. Cf. eum qui praecedit et eum qui sequitur. 70

CLEMENS DEXTRIANVS, legatus Au[gustorum pro praetore] anni 179/80 t. Castr. Reginens. III 11965 = Vollmer Inscr. Baiuv. Rom. 362 (M. Helvius [Cle ]mens Dextrianus), ubi vallum cum

M. HELVIVS

Raetiae

63

HELVIVS

HELVIVS

turribus et portis curavit; titulus positus esse videtur post mortem Marci imperatoris, etsi vivus cum Commodo nominatur. Quae de Commodo enuntiant1tr imp. I I cos. I I anno 179 soli conveniunt. Cum M arcus vivus in titulo nominetur tribunicia potestate XXX V I errore pro XXX I I I addita, tamen autem honores qui post mortem Marci filio attribuuntur, iam in titulo appareant, veri simile est titulum quamvis anno 179 verbis conceptum posteriore anno Marco defuncto incusum esse. M. Helvio in Raetia successit A. Spicius Cerialis iam a. 181. Consul suffectus inter annos 180 et 186, legatus Augusti pro praetore provinciae Germaniae superioris, pro salute et victoria Commodi aquam induxit a. 187 XIII 11757 (Clemens Dextrianus). - Nescio quae ratio intercedat inter ipsum et eos qui praP-cP.d11,nt. -

L. AELIVS

HELVIVS

DIONYSIVS.

-

P. AELIVS

HELVIVS

DIONYSIVS.

M. HELVIVS GEMINVS, L. f. Fal(erna tribu), adlectus inter patricios ab imperatore Claudio (a. 47/8). Triumvir aere argento auro flando feriundo, salius Palatinus, tribunus militum legionis XVI Germaniae, quaestor Caesaris, praetor, legatus Macedoniae pro praetore, legatus Asiae pro praetore sub Nerone t. Ephesius III 6074 = D. 975. 72 T. Helvius Lucanus, praefectus alae Aprianae, cum Maecenatia Pia uxore et Maecenate Lucano filio Memnonem audivit die 23 mensis Februarii anni 170 I I I 49. 73 IMP. CAESAR P. HELVIVS PERTINAX AVGVSTVS. Tituli eius nondum imperatoris: ipse posuit praefectus t. Sirmii Pannoniae inferioris I I I 3232 = D. 407 (1); limites decernit co(n)s(ularis) t. Tropaei Traiani Moesiae inferioris III 14437 2 (2); sacerdotem instituit t. Apuli Daciae I I I 7751 (3); consul suffectus VI 3702 = 30967 (4); consul iterum ordinarius III 5178 (5); VI 477 (6); XIV 251 (7), fasti; ei imperatori positi: t. Tarrac. II 4125 (8). Tort. II 5128 = D. 408 (9); t. agri Capen. XI 3873 = D. 409 (10); t. Mettens. XIII 4323 = D. 410 (11); milliarii Arabiae III 1414935 (12). 141493s-4 o (13. 13 a. 13b). 14150 6 (14). 14168 a (15); post mortem positus: t. Cirt. VIII 6995 = D. 411 (16). - Papyri: BGU 3, 784 (pap. 1); BGU 1, 46 = Mitteis Chrestomathie 112 (pap. 2); BGU 2,646 = Wilcken Chrestomathie 490 (pap. 3); Mich. III 175 (p. 4). -Nummi Br. Mus. 5 (1950) p.1-10; RIC 4, 1 p. 3-12. Tria nomina exhibent vit. Pert. 1, 1, t. 1. 6, plenum nomen imperatoris t. 7-15, nummi, pap.1 (TTovf3i\lov'Ei\oviov TTepTlvcxKOS Kcxicrcxpos Tov Kvpiov pap. 2 (Av-roKpérropos KcxlcrcxposTlovf3i\!ov 'Ei\ovlov TTepT!vcxKOS L[ef3cxcr]Tov). pap. 3 (TTovf3i\lov'Ei\f3l[o]v TlepTlvCXKos :rej3cxcr[T]ov).pap. 4, praenomina ei errore tribuunt Auli Aur. Vict. de Caes.17, 10, Luci Malal. 290, 7, Helvius Pertinax epit. de Caes. 18, t. 2. 3, Pertinax vulgo in consulatu et apud auctores, divus Cod. Iust. 6, 4, 1. - Divus Pertinax pater t. 16, t. Gemell. Compt. rend. 1949, 223, divus Pert. Pius pater nummi RIC 4, 1, 94. Filius Helvii Successi libertini vit. Pert.1, 1 v. infra n. 77, qui lanariam negotiationem profitebatur ib., in taberna coactiliaria Liguriae vit. 3, 3

71

5*

HELVIVS

64

HELVIVS

et in Liguria villam possidebat ib. 3, 3; natus in Appennino in villa matris (quod legit in villa Martis non recte Giordano P. Elvio Pertinace, 1936, 8) vit.1, 2, genitus apud Ligures in agro squalido ep. de Caes.18, 4, oriundus ex Alba Pompeia, ipse Ligus humili loco natus Dio 73, 3, 1. M.Elvius Maximus quidam, qui honorat M. Elvium Cimbrum et Elviam Rufillam parentes Elviamque Fidam sororem, nominatur in t. Pollentiae (tribu Pallia) V 7622 = I. I. 9, 137 reperto, quod municipium ab Alba Pompeia 7 milia passuum remotum est, cf. Elvium Firminum in t. Aquil. V 1196.QuiHelvii loci sanemediocriscognati velclientes Pertinacisautpatris /orlasse erant. - Ipse ut pater cliens Lolliani Aviti supra n. 40 viàetur vita 1, 5. Natus est anno 126 vita15,6, die 1 mensisAugusti ib., Philocalus 1 2 , p. 255, feriale Duranum col. II 1, 23, cf. J. Guey Rev. ét. anc. 50 ( 1948) 68,3. - Puer litteris elementariis et calculo imbutus sub Graeco quodam grammatico et inde sub Sulpicio Apollinari magistro studuit vit.1,4; postea ipse grammaticen professus est ib., epit. 18,4,Dio 73, 3, 1 una cum Valeriano quodam vit. 12, 7. Cum in grammatica minus quaestus proficeret, ducendi ordinis dignitatem, i. e. centurionatum per patris patronum (Hedium) Lollianum Avitum petiit vit. 1, 5, cf. epit. 18, 4. Non impetravit, ut videtur. - Praefectus cohortis in Syria vivo Pio vit. 1, 6 (fortasse cohortis Pannoniae inferioris, quacum ,,in Syriam profectus'' sit, cf. D. 407 = t. 1, E. Birley in litteris nobiscum communicatis opinatur); in Syria a praeside, qui fuisse videtur L. Attidius Cornelianus, legatus anni 157 et anni 161/2 supra A 1341, pedibus iter facere coactus est, quia sine diplomatibus cursum usurpaverit vit. 1, 6. - Bello Parthico inter annos 161/2 et 165 industria sua promeritus in Britanniam sine dubio tribunus militum angusticlavius legionis cuiusdam provinciae translatus ac retentus vit. 2, 1, quae verba ad dua stipendia diversa referenda esse, i. e. ad praef ecturam cohortis et tribunatum militum aut ad tribunatum militum I I aut ad tribunatum legionis et tribunatum cohortis milliariae Birley litteris communicavit. - Post in Moesia rexit alam vit. 2, 1, quo tempore praefectus sine dubio Iovi et Marti dedicavit t. 1 Sirmii Pannoniae inferioris. - Procurator alimentorum sexagenarius vit. 2, 2, praefectus classis Germaniae centenarius ib., ubi matrem amisit, cuius sepulcrum existere vita tradit ib. 3. - Inde ad ducenum sestertiorum stipendium translatus in Daciam vit. 2, 4 fortasse eo tempore quo M. Claudius Franto legatus Augg. pro praetore Moesiae superioris et DaciaeApulensis erat, supraC 874 etA.SteinDazien 90, ca. annum 168/9. Suspectus quorundam artibus (a partibus codd.) a Marco remotus est vit. 2, 4; postea per Claudium Pompeianum supra C 973 quasi adiutor futurus vexillis regendis adscitus est vit. 2, 4 non ante finem anni 169 ut videtur, cum Pompeianus gener Marci nominetur ib., per eum èv Toìs hmevcn x1r-1apxiicras Dio 73, 3, 1, incertum est, quod stipendium his verbis exprimatur, se. praefectus equitum alae milliariae ut E. Birley in litteris S'upponit; suspicandum est Pompeianum iam prius Pertinaci favisse. - Eum praepositum vexillationum Raetiam ac Noricum ab hostibus vindicavisse verisimile est vit. 2, 6, v. infra. In quo munere

HELVIVS

65

HELVIVS

adprobatus lectus est in senatu vit. 2, 5 inter tribunicios aut aedilicios ut videtur, quia iterum re bene gesta Marcus praetorium eum fecit et primae scil. adiutrici legioni praefecit ib., quae erat in Pannonia superiore (aliter Zwikker Studien zur Marcussiiule, 1941, 215). Eo legato miraculum imbris inter Quados, quo milites siti vexati imbri repentino servati sint, accidisse dicit Euseb.-Hieron. chron. ad 2189, anno XIII Marci imperatoris, Olympiade 238, 1, i. e. anno 173 perperam; recte anno 174 Dio 71, 8-10 re cum septima acclamatione imperatoria Marci sine intervallo coniuncta, quam nummi anno 174 attribuunt, anno post orris J ournal fulminis miraculum anni 17 3 nummis commemoratum J. 111 of the Warburg and Courtauld institutes 15 (1952) 38 sq., cf. A. Stein M oesia 49; aliter W. Ensslin Phil. W och. 1944, 233, Zwikker l. c. Eum Raetiam et Noricum ab hostibus vindicavisse vit. 2, 6 hoc loco tradit, etsi proelia ante annum 172 iam confecta esse videntur. Ex quo consul est designatus studio Marci vit. 2, 7, qui ei maxime favebat ib. 8. Marcus per (Claudium) Pompeianum et Pertinacem comites (v1Tonpéxin Italiam provectos rep,11yo1) Germanos (KEhovç) transrhenanos pulit Dio-Xiphil. 71, 3, 2, multa in unum comprimens, Herod. 2, 1, 4; 2, 9, 8. 9. Fasces gessit suffectus anno 175 ut videtur, cum Didio !uliano, qui post eum imperavit vit. 14, 5, vit. Did. Iul. 2, 3, t. 4, fr. Vat. 203 (rescriptum Marci ei et Didio datum), cf. supra D 77, absens, ut videtur, quodMarcum ad componendum motum A vi dii Cassiiin Syriam profectum eodem tempore comitatus est vit. 2, 10, cf. 3, 2. Mox consulatu finito e Syria ad Danuvii tutelam profectus Moesiae utriusque regimen accepit ca. annos 175-177 vit. 2, 10, ubi iussu eius limites decernuntur t. 2, mox Daciam rexit, i. e. legatus Augusti pro praetore trium Dacfarum vit. 2, 10, Herod. 2, 9, 9, ubi sacerdotem consularis instituit t. 3. Bene gestis his provinciis Syriam meruit legatus Augustorum pro praetore vit. 2, 11 ante mortem Marci anno 180 mense Martio intercedentem, cf. vit. 3, 1. Commodo imperante Romam reversus primum curiam post quattuor provincias consulares iam dives ingressus est vit. 3, 2. A Perenne statim iussus est in Liguriam in villam paternam secedere, quam multis agris coemptis infinitis aedificiis circumdedit, fuitque illic per triennium, mercaturas per servos suos fecit vit. 3, 3. 4 annis 182-185. Perenne occiso Pertinax a Commodo revocatus in Britanniam legatus profectus est, milites ab omni seditione deterruit et compescuit vit. 3, 6. 8. 9, Dio 72, 9, 2; 73, 4, 1. Milites eum imperatorem habere voluerunt vit. 3, 6, cf. Dio ll. cc. Tunc malevolentiae notam subiit, quod dictus est insimulasse apud Commodum adfectati imperii Antistium Burrum supra A 757 et Arrium Antoninum supra A 1088 vit. 3, 7 ca. annum 187 ut statuit Heer Philol. Suppl. 9 ( 1904) 80 sq. Seditione legionis paene occisus; infestis ob defensam disciplinam legioni bus veniam legationis impetravit vit. 3, 10, praefectura alimentorum in Italia functus vit. 4, 1, dein proconsul Africae factus est vit. 4, 2, Dio 73, 15, 4 non post annum 190/191, cum Didius Iulianus, successor eius, non post annum 191/192 Africam rexisse videatur, in proconsulatu multas seditiones passus est

HELVIVS

66

HELVIVS

vit. ib. Praefectus urbi post hoc factus vit. 4, 3, Aur. Vict. Caes. 17, epit. de Caes. .18, Eutrop. 8, 16, Hieron. ad annum 2209 = 193 p. 210 H., successor Sei Fusciani mitissimus et humanissimus vit. l. c., tantos per annos urbem rexit Herod. 2, 2, 7 rhetorice. - Consul II ordinarius cum Commodo VII anno 192 t. 5. 6. 7, P. Berol. 6866 B = CPlat 122, fasti. Eadem nocte, qua Commodus occisus est, imperator factus est auctoribus Laeto praefecto praetorio et Eclecto cubiculario kal. Ian. anni 193 a praetorianis et a senatu vit. 4, 5. 6, Dio 73, 1-4, Herod. 2, 1, 5 8qq. Iam imperator a militibus appellatus, quibus donativum promisit vit. 4, 6, Dio 73, 1, 2, Acilium Glabrionem Herod. 2, 3, 3 sq. et Claudium Pompeianum vit. 4, 10 hortatus est, ut imperium sumerent. - Imp. Caesar P. Helvius Pertinax Augustus tituli, nummi, papyri. Ea die qua Augustus appellatus est, etiam patris patriae nomen accepit simul etiam imperium proconsulare nec non (ita ex emendatione Helmii) ius quartae relationis vit. 5, 5. 6, princeps senatus appellatus Dio 73, 5, 1. Princeps senatus, pater patriae act. Arv. die 12 mensis fan. anni 193 VI 2102, t. 9. 10. 11, pap. 3; consul II in titulis imperatoriis 9.10. 11.

12. 13. 14. 15; t. Ost. XIV

251 (in rasura nominis Commodi), nummi;

pontifex maximus t. 12.13.13 a.13 b; tribunicia potestas t. 10. 11. 12.

13. 13 a. 13 b. Timore coactus omnia, quae Commodus militibus et veteranis dederat, confirmavit et solvit vit. 6, 6; 7, 5; se suscipere imperium a senatu dixit ib. 6, 7; crimine maiestatis deportatos revocavit vit. 6, 8, Dio 73, 5, 2, annonae consultissime providit vit. 7, 6; aes alienum, quod primo imperii tempore contraxerat, solvit, aerarium in suum statum restituit vit. 9, 1; legem de hereditatibus tulit vit. 7, 2-5; Lolliano Gentiano de aerario in senatu respondit vit. 7, 7, auctionem rerum Commodi habuit ib. 8 sqq., Dio 73, 5, 4 sq., ad opera publica certum sumptum instituit vit. 9, 2. Agros incultos in Italia alioque denuo ad colendum distribuit, immunitatem decem annorum praebuit Herod. 2, 4, 6. 7. Providentia deorum, aequitas Augusti, laetitia temporum, libertas Augusti, liberatis dvibus nummi. Factio ei praeparata est per Laetum praefectum praetorio militibus causa Falconis incitatis vit. 10, 8-10. Trecentos milites, qui caesum ad eum venerant, oratione gravi fere placavit, tamen denique occisus est una cum Eclecto cubiculario Tausio quodam Tungro primum hasta iniciente ib.11, Herod. 2, 5 sq., Dio 73, 9. 10, auxilium militum aliorumque, qui in palatio erant, spernens Dio ib. 73, 9, 2, die 28 mensis Martii anni 193 vit. 15, 6, caput eius conto fixum ib. 14, 7, reliquiae eius in sepulcro avi uxoris locatae sunt ib. 8. Luctus populi Herod. 2, 6, epit. de Caes. 18, 6, vit. 14, 6. Per senatum et populum in deos relatus est vit.14, 10, divi nomen ei decretum epit.18, 6, t.16, V I I I 1576; 1 2 p. 255, a Septimio Severo senatus consulto Aur. Vict. 20, 1. Sub Septimio Severo qui ab eo cognomen Pertinacis accepisse dicitur vit.15, 2, cf. Aur. Vict. 20, 10 funus ei imaginarium et censorium ductum est et a Severo funebri laudatione ornatus est vit. 15, 1. - V. E. Hohl Kaiser Pertinax

HELVIVS

67

HELVIVS

und die Thronbesteigung seines Nachfolgers im Lichte der Herodiankritik SB Berlin 1956, 2, 3-19. - Morte nondum cognita nominatur in papyris 1-3 mensium Aprilis Maii. Habuit aetatis suae annos 67 mensibus 4 diebus 3 subtractis Dio 73, 10, 3, vixit annis 66 (codd. errore 60) mensibus 7 diebus 26 vit. 15, 6; regnavit dies 87 recte Dio l. c., dies 85 epit. de Caes. 18, 1, unde menses duo, dies 25 vit. l. c.; alii errore 80 aut 75 dies nominant Aur. Vict. de Caes. 18, Eutr. 8, 16, complures menses chronographi posteriore8 v. Holzapfel Klio 18 (1923) 102. Laudatur virtus eius, clementia, iustitia Herod. 2, 4, 4. 8. 9, Dio 73, 5, 2; 6, 1; dux fortissimus t.10, pater t. 16, senex venerabilis immissa barba, reflexo capillo, habitudine corporis pinguiore ventre prominulo, statura imperatoria, eloquentia mediocri vit. 12, 1. Uxor eius Flavia Titiana supra F 444 vit. 5, 4, cf. Dio 73, 9, 2, T. Flavi Claudi Sulpiciani supra F 373 filia, quem praefectum urbi fecit, qui eo mortuo frustra de imperio cum praetorianis egit. Filius P. Helvius Pertinax, qui sequitur; uxorem Augustam, filium Caesarem appellari noluit vit. 6, 9, sed. cf. 5, 4, Dio 73, 7, 1. 2. Cum uxore et filio honoratur imperio nuncupato in Aegypto pap. 3. - Amici Ti. Claudius Pompeianus, Dio Cassius, Acilius Glabrio Dio 73, 3, 2-4, Valerianus quocum grammaticam docuerat vit. 12, 7. 74 P. HELVIVS PERTINAX, nomen plenum t. Belg. XIII 4323 = D. 410 (1), milliarius III 14168 a (2), ita supplendum pap. BGU 2, 646 = Wilcken Chrestomathie 490, Helvius Pertinax III 14149 35 • 38 (3. 4), filius Pertinacis imperatoris t. 1-4, pap., Dio 73, 7, 3 et Flaviae Titianae t. 1, pap.; cum parentibus in Aegypto diebus festivis honoratur pap. Pater eum in palatiis educari non vult Dio l. c., Herod. 2, 4, 9 neque Caesarem nominari vit. Pert. 6, 9 nomine non posito; cum sorore in domu Flavi Sulpiciani, avi materni, iussu patris educatur Dio 73, 7, 3, Herod. l. c.; tamen Caesar appellatur in titulis 1-4 et in nummis Alexandrinis Cohen2 3 p. 397, Stiickelberg Die romischen Kaisermiinzen (1915) 8. Princeps iuventutis t. 2-4. A patre cum sorore relictus vit. Pert. 13, 7, Dio 73, 7, 3. Patri post mortem flamen factus est vit. Pert. 15, 3. Consul suffectus vit. Carac. 4, 8 anni 212 ut videtur, Degrassi FC 59, v. E. Hohl Ein politischer Witz auf Caracalla SB Berlin (1950) 15, 5 sqq. Consul ob hoc solum quod filius esset Pertinacis imperatoris a Caracalla occisus vit. Car. 4, 8, cf. Getae 6, 7. 8, sed fortasse quoque ea de causa quod Getae amicus erat et imperator eum suspectum habuit infectatae tyrannidis ib. 8, vit. Car. 4, 9, Herod. 4, 6, 3, quod ioco de addendo nomine Getici nominibus eius de victoriis tractis facto imperatorem offenderat vit. Car. 10, 6; Get. 6, 6; id fictum esse a biographo persuadei E. Hohl l. c. Num idem sit [Helvius Perti]nax iunior qui in pueris patrimis et matrimis anni 186 fratribus Arvalibus ministrai V I 2100 v. 19 incertum esse videtur, cum anno 193 µe1pCXK1ovsignificetur ab Hero-

HELVIVS

68

HELVIA

diano 2, 4, 9; tamen idem potest esse, si anno 212 iam consulatu functus est. Q. GAVIVS STAT[Iv]s HELVIVSP0LLIO. 75 M. Helvius Rufus, miles gregarius, apud Thalam proelio commisso decus civis servati rettulit a. 20 p. Chr. donatusque est a L. Apronio proconsule (Africae) torquibus et hasta, a Tiberio insuper corona civica non sine vituperatione proconsulis Tac. a. 3, 21, 3; de ea re haud dubie

cogitat Suet. Tib. 32, 1 nomine non posito, eandemque spectare videtur M asurius Sabinus apud Gell. 5, 6, 14. Plenum nomen eius exhibet tit. apud Vicovarum prope Tiburem locatus XIV 3472 = D. 2637: M. HelviusM. f. Camilia tribu Rufus Civica primus pilus, unde apz;aret eum honoris causa cognomen Civicae accepisse et equitem factum esse. Oriundus Varia aut potius Tibure teste tribu Camilia, cuius municipibus et incolis balneum dedit. 76 M. Helvius Rusticus, a militiis, Iovi Optimo Maximo Romae titulum deòicavit V I 36791 = D. 9283. 77 Helvius Successus, libertinus, pater Pertinacis imperatoris vit. Pert. 1, cliens Lolliani consularis ib.1, 5 v. supra n. 40, lanariam ( codd. lignariam) negotiationem gerebat ib. 1, 1, tabernam coactiliariam (coactiliriam traditur, coctiliciam vulgo, sed v. post Mommsen E. Hohl Klio 27, 1934, 152) in Liguria exercuit; quam filius postea manente forma priore ampliavit et illic per triennium mercatus est ib. 3, 3-4. M emoratur nomine non posito Dio 73, 3, 1; epit. de Caes. 18, 4. Uxor eius memorat,ur vit. Pert. 2, 3 v. supran. 73 p. 64, mater imperatoris, qui inApennino in villa matris vit. 1, 2, Albae Pompeiae Dio 73, 3, 1 natus est. Itaque

Successum nescio qua parentela coniunctum esse arbitrar cum M. Elvio M aximo quem cum parentibus Elviis Cimbro et Rufilla et cum uxore M ettia Firmina Didiae Clementis filia nominat t. Pollentiae V 7622 = I. I. 9, 137 municipii ab Alba Pompeia 7 milia passuum remoti. 78 Helvia, Annaei Senecae uxor, ad quam Seneca filius ex exilio dedit librum de consolatione Sen. dial. 12. Pater Helviae tunc in vivis ib. 18, 9, matrem amiserat nascens, crevit sub noverca ib. 2, 4. De vita priore eius ib. 2, 4. 5. Soror eius maior natu nupta (C. Galerio) praefecto Aegypti maritum in navigatione amisit ib. 19, 6; ipsa maritum inter tricesimum diem post illum extulit ib. 2, 4; mater trium filiorum (Novati Senecae Melae) ib., de filiis et nepotibus ib. 18. 79 (Helvia), soror natu maior eius quae praecedit, uxoris Annaei Senecae maioris Sen. ad. Helv. matr. dial. 12, 2, 4 nomine non posito, uxor praefecti Aegypti, avunculi Annaei Senecae minoris ib. 19, 4, C. Galerii supra G 25, cui virgo nupserat ib., maritmn qui per sedecim annos Aegyptum obtinuit in navigatione Romam revertentem amisit ib. 19, 4, 6, de eius virtute ac moribus ib. 19. 80 Helvia, Fufii Pollionis (uxor) V I 9361; /emina nobilis videtur; fortasse eadem Rubria Helvia V I 9525 = D. 7400. 5063. Cf. supra F 512 et 505. 81 (HELVIA), filia imperatoris Pertinacis, ab eo cum uxore relicta vit. Pert.

13, 7, Dio-Xiphil. 73, 7, 3.

69

HELVIA

HERACLIDES

PROCVLA, T. Helvi Basilae filia t. Atinates X 5056 = D. 977. 5086. Eadem, ut videtur, Helvia Procula, T. filia, uxor C. Dillii Voculae (occisi a. 70) cui titulum sepulcralem posuit V I 1402 = D. 983. Eiusdem servus dispensator V I 9324. 83 HEMERIVS, signum consulis cuiusdam et civis Tarsensis, cuius nomen reticet tit. Tarsensis versibus conceptus, quo honoratur publice, W. ,11. Ramsay BCH 7 (1883) 325, 54 = IGR 3, 883. Filius quoque eius ipse in senatu sedit, pater in patria honores gessit ib. - B0:0-1?-.fis (= imperatores, fortasse Severus et Antoninus ut putat Ramsay, cf. Degrassi FC 125) honorem ei dederunt. - Cf. Ad. Wilhelm Wien. Stud. 24 (1902) 596sqq. J. et L. Robert Hellenica 7 ( 1949) 197-205 ( cum imagine tab. 24); 8 ( 1950)79, qui litteris TI0:m1v Papinianum praefectum praetorio Severi significari negant. 84 Hephaestio (nomen haud certum, traditur fertio), grammaticus Graecus quem audivit Verus vit. Veri 2, 5. Nescio num idem sit Hephaestio Alexandrinus, cuius extat Éyxe1p(61ovde re metrica, de quo vide SchmidStiihelin 26, 891-893. O. Hense RE 8, 296 sqq. - Ti. Cl(audius) Heracla. 85 Heraclammon Tyanaeus, qui obsidenti imperatori Aureliano patriam suam prodidit; capta urbe a militi bus eum occidi Aurelianus passus est, divitias eius liberis reddidit vit. Aurel. 22, 5. 6; 23, 2. 4. 5; 24, 1. Claudius Heraclammon v. in additamentis.

82

HELVIA

M. FABIVS

IVLIANVS

HERACLEO

OPTATIANVS.

- }'lavius Heracleo. 86 Heracleus, praefectus Aegypti saeculo I I I ( 'Hpo:KÀTJOV 6è Tov Ém:.cpxov TfiS AìyvTITov) P. Oxy 10, 1313. Cf. Stein .Agypten 161 sq. - A ur ( elia) Iul(ia) Heraclia. -

DOMITIA

HERACLIA.

87 Heraclides, Lycius, nobili gente natus, apx1epeùs /\vKlwv, celeberrimus sophista Phil. vit. soph. 2, 26, 1, discipulus fortasse Herodis et Aristoclis necnon Hadriani et Chresti ib. 6; maxime sophistarum laboribus artem consecutus ib. 5,· in eum cathedram oratoriam Atheniensem adeptum Apollonius Naucratites supra A 142 cum sodalibus vehementissime invehitur, ita ut cathedra relicta Smyrnam se contulerit, quo iuvenes Asiae minoris Graeciaeque arte sua traxit ib. 2. Ab Apollonio, quem Romam secutus est certamine coram imperatore Septimio Severo mpì µeÀÉTTJSdevictus est ib. 2, 20, 2; 26, 3 splendore aulae imperatoriae perterritus 26, 3; itaque immunitate philosophorum ab imperatore privatus 20, 2; de tempore v. supra A 142. Mortuus est plus quam octoginta annos natus, sepultus in Lycia, heredes eius filia libertique quibus praedium Rhetoricam appellatum reliquit ib. 2, 26, 6. - Aurelius Heraclianus - Aelius Heraclides - Aurelius Heraclides. - M. Aurelius He[r]a[clides?]

HERACLIDES

70

HERCVLANVS

- Claudius Heraclides v. in additamentis. - Ulpius Heraclides. 88 Heraclitus, missus a Severo ad optinendas Britannias vita Sev. 6, 10; ad optinendam Bithyniam vita Nigri 5, 2. Cum utroque loco biographus dicat eodem tempore (a. 193 vel ineunte 194 cf. RE 7, 271) Plautianum missum esse ad occupandos Nigri liberos, quos in Bithynia fuisse putandum est, Heraclitum in Brittanniam missum esse vita Severi recte ut videtur narrat. Quae si vera sunt, ad eum spectat Dio-Xiph. 73, 15, 1 yp6:µµcn6: T1v1 Twv mcnwv 6ovs Tc';l 'Al\~{vcp (in Britannia) Èrrm6µq:,e1, cf. Herodian. 2, 15, 4. Cf. eum qui sequitur. 89 lHERJACLITVS, legatus legionis VI ferratae, quae tum in Palaestina castra habebat IGR 3, 1107 die 16 mens. Iul. a. 196 (= a. 321 aerae Tyriae) potius quam anni 273 ( = a. 321 aerae Antiochenorum). Origine ut videtur Graeca vel orientali. Fortasse idem quem Septimius Severus in Britanniam (vita Severi 6, 10) vel in Bithyniam (vita Nigri 5, 2) misit, qui praecedit. 90 Heraclitus, procurator ut videtur portorii Illyrici ad quem Severus et Caracalla rescripserunt de immunitate a portoriis Tyranorum a. 201 III 781 cf. p. 1009 sq. et n. 12509 = D. 423 = IGR 1, 598. Vix idem atque legatus Severi in Britanniam missus, supra n. 88, neque Aurelius Septimius Heraclitus, praefectus Aegypti anni 215 ut voluit U. Wilcken Herm. 20 (1885) 469. -Sed idem est atque Aurelius Heraclitus, procurator Augustorum (trium) sub cuius cura Eutyches et Apulensis [servi] vilici Drobetae tabularium fecerunt tempore L. Septimii Severi et M. Aure[li Auto ]nini Augustorum et Publi Septimi Getae Caesaris E. Albertini Bull. tr. hist. 1935, 257 = Barcacilu Une ville dacoroumaine Drubeta (Extr. de l'arch. en Roumanie 1938), 37, fig. 52, tab. 25 = Stein Dazien 79 = Ann. ép.1944, 100 idemque est atque M. Aurelius Hera[ clitus v. e. procura tor Augustorum] nostrorum praes[ es provinciae Mauretaniae] Caesariensis, proc .... t. Caesar. Bull. tr. hist. 1927, 41 = Stein ib., cf. H.-G. Pflaum Carrières (1959) 684 687. - Corrigendum igitur est supra A 1521, ad quam personam tit. Caesar. errore relatus est. lU. Aurelius Heraclitus v. in additamentis. Septimius Heraclitus. - A n ton i u s Septimius Heraclitus. - Aurelius Septimius Heraclitus. - T. Flavius Frontinus Heraclius. - Aurelius Herapio. 91 Heras, philosophus cynicus, Tito et Berenicae Romae in theatro maledicens capite diminutus est Dio 66, 15. BABVRIVS HERCVLANIVS V. in additamentis. 92 T. Herculanius Clemens, praefectus equitum alae miliariae, Mariae P. filiae Modestae, uxori dedicat t. Caesariensem V I I I 21036. 93 Herculanus, ei Plutarchus librum ,,de se ipsum citra invidiam laudando" dedicat p. 339 A. Eum eundem atque C. Iulium Euryclem Herculanum

-

HERENNIVS

71

HERCVLANVS

fuisse repudiat Groag RE 10 p. 585, quod Plutarchus nihil de origine eius Laconica commemoret. Aurelius Herculanus. C. IVLIVS

EVRYCLES

Q. POMPEIVS

NVS -

-

HERCVLANVS

SENECIO

-

-

-

L. VIBVLLIVS

-

-

PIVS.

C. IVLIVS

EVRYCLES

HERCVLA-

SOSIVS PRISCVS.

Q. ROSCIVS

COELIVS

POMPEIVS

FALCO.

MVRENA

-

-

-

IVLIVS

EVRYCLES

HERCVLANVS

94 Herculeius, trierarchus in classe Misenensi, unus e percussoribus Agrippinae a. 59 Tac. a. 14, 8. 95 Herennianus, filius minor Odaenathi et Zenobiae, frater (maior) Timolai vit. Gall. 13, 2., tyr. trig. 15, 2; 17, 2; 27, 1. Parvulos eos reliquit Odaenathus Gall. 13, 2; tyr. trig. 27, 1. Quo interempto Zenobia eorum nomine imperatoriis insignibus ornatorum imperium usurpavit tyr. trig. 27, 1; 30, 2; Aurel. 22, 1 nomine non posito. De interitu eorum incertum, sive fato obierunt sive ab Aureliano occisi sunt tyr. trig. 27, 1. 2 cf. 24, 4. Quae omnia valde suspecta sunt; nam quod contra vita Aurel. 38, 1 dicit Zenobiam non Timolai et Herenniani sed Vabal(l)at(h )i fili i nomine imperium tenuisse; id quodammodo confirmatur titulis nummis papyris et traditur a Pol. Silv. Chron. min. 1, 521, 49 Mommsen. Cf. Mommsen RG 5, 436 sq. H. Peter Abh. Leipzig 27 (1909) 217 sq. W. En/Jlin RE 7 A 2013-2017. 96 Herennianus, unus ex amicis Claudii, qui postea imperavit vit. Claud. 17, 3 (epistula ficticia). Vide num idem sit is qui sequitur. 97 Herennianus, dux ex disciplina imperatoris Probi vit. Probi 22, 3. Potest idem esse ac Verconnius Herennianus praefectus praetorio Diocletiani vit. Aurel. 44, 2; neque /orlasse diversus is qui praecedit. 98 Herennianus, Proculi tyranni filius quadr. tyr. 12, 4. Narratio dubiae /idei. 99 HERENNIANVS, 6 Ào:µTTp6To:Tos(clarissimus) in loco Psallida apud Apomarmas in insula Creta aquaeductum aedificari iussit suis sumptibus ut videtur 1nscr. Cret. 1, 313, 9 cum imagine. Litterae non prius saeculo 111 incisae videntur, ut M. Guarducci liberaliter communicavit, fortasse secundae partis vel prioris partis saeculi 1 V. -

L. ALFIDIVS

-

CL(AVDIVS)

HERENNIANVS. HERENNIANVS.

- Ti. Claudius Herennianus. - Verconnius Herennianus. 100 Herennius, unus ex obtrectatoribus Vergilii, cuius tantum vitia collegit Donatus vit. Verg. 44 ed. E. Diehl (1911) 22. 101 (?) Heren(n)ius Ag ..... (pro (])epevlw1fortasse legendum èq,' 'Epev(v)lw1J [o TTpòsTw1] !6lw1 My[w1], saec. II. Memoratur annus decimus Traiani vel Hadriani = 106/7 vel 125/6 P. Ryl. 2, 291. Cf. supra 3 2 p. 124. -

C. HERENNIVS

[A]PELLA

V. C. HERENNIVS

[ .. ]PELLA.

102 c. HERENNIVS CAECILIANVS, C. f. tribu Palatina, scribendo adfuit in senatu a. 138 die 15 mensis Oct. sc.tum Beguense V I I 1 23246. Prae-

HERENNIVS

72

HERENNIVS

torius ut videtur. Fortasse aliquo modo cum eo coniuncta est Iulia Flavia Herennia Caecilia Honoratiana Optata supra F 424. 103 C. Herennius Capito. Tit. Teatinus Athenaeum 18 (1940) 136-144 cum imag. = Arch. Anz. 1940, 521 sq. (imag. 49) = Ann. ép. 1941, 105 cf. 1947, 39. Tria nomina tit., Herennius Capito Ios., Capito Philo leg. ad G. 199, T. f. tribu Arnensi tit. Popularem eum fuisse M. Pulfenni Sex. f. tribu Arnensi (tit.), origine igitur Teatinum probabiliter coniecit Fraccaro Athenaeum l. l. Tribunus militum ter, praefectus alae, fortasse alae Capit(onis) tituli Oescensis Bull. soc. archéol. Bulgare 3 (1912) 3 = Ann. ép. 1912, 187 (E. Birley), praefectus veteranorum, procurator Iuliae Augustae, procurator Ti. Caesaris Augusti, procurator C. Caesaris Aug. Germanici a. 37 tit.; q,6pwv ÉKÀoyEÙS ... Twv TÌlS 'lovoaias Philo l. l.; ò TÌlS 'laµ vEias {quae regio in Iudaea sita Liviae a Salame Herodis uxore legata erat Ios. ant. 18, 31; bell. 2, 167) ÉTThpoTTosi. e. procurator rei privatae Liviae et heredu,min regione Iamniae, quam pro eis administravit, v. Pflaum Proc. 23 sq. Ios. ant. 18, 158., cf. Philo l. l. 200 (Alius procurator Ti. Iulius Mello Aug. libertus in tit. Iamniae rep., eiusdem /ere temporis, Ann. ép.1948, 141). Cum pauper in Iudaeam venisset, fraudibus magnas divitias collegerat; in Iudaeos hostiliter egit Philo l. l. 199-202. Ex Agrippa, qui postea rex fuit Iudaeae, pecuniam fisco Caesaris debitam frustra exigere conatus Tiberio rem detulit Ios. ant.18, 158.163 =Zonar. 6, 7 p. 21 D., a. 36 Ios. ib. 126, cf. H. Fuhrmann Epigraphica 2 (1940) 25 sqq. 104 P. Herennius Dexippus, Ptolemaei filius, Atheniensis pago Hermius t. Athen. IG I I j I I I 2 3669 ( 1). 3670 (2). 3671 ( nomine ita suppleto 3); 'EpÉvv1osL'IÉçmTTosib. 3667 (4). 3198 = Ditt. Syll.3 894 (5). 2931 (6). L'IÉçmTTosL'IEçlTTTTov ò 'EpÉvv1os XPTWaTlaas Suid. s. v.; ceterum ad auctores a quibus scripta eius citantur Dexippus. ò KpéxT1aTost. 2. 4, !Epeùs TTavay17st. 1. 3. 5, TTav1]yvp1apxwv t. 1. Orator t. 1, Suid.; rerum scriptor t. 1, vit. Gall. 13, 8, alii auctores. Floruit sub Valeriano, Gallieno, Claudio II, Aureliano Suid. s. v., cf. Eunap. vit. soph. p. 457 Boiss., vita Gall. l. c. Eum ca. annum 210 natum esse coniecit Dittenberger, Comment. in M ommsenum ( 1877) 243 sqq.; agonotheta Panathenaeis t. 1. 5 (eodem anno positus), navem vestemque deae restituit t. 5, Panathenaide ut videtur tricesima quinta quae videtur incidisse a. 262/3, quo anno filius maior princeps epheborum, alter ephebus nominatur IG II/III 2 2245, Dittenberger l. c. Archontatu regis et postea eponymo functus t. 1. 2 (sub eponymo positus). 3 (munus supplendum est), archon t. 6. Eo duce Athenienses Gothos vicerunt et ab Achaia pepulerunt vit. Gall. l. c., cf. versum 1 epigrammatis tituli 1, sub Gallieno ca. annum 267. Aureliani imperatoris regnum iam ipse vidit FGrHist. 2 A Nr. 100 jr. 6, cf. ib. p. 306. Scripsit Xpov1Kwv laTop1wv libros 12 a principiis fabulosis usque ad regnum Claudii Gothici finitum, i. e. annum 270, quem unum solum annum regnavisse errore dicit apud Eunapium continuatorem historiarum

HERENNIVS

73

HERENNIVS

Exc. de sent. p. 71, 12-74, 3 Boiss., cf. Euagr. h. e. 5, 24; Scythicorum libros 3, Gestorum post Alexandrum libros 4. - Honoratur statua a Dexippo et Hermonactia liberis ca. a. 266/7 t. 2, statua et epigrammate cum historiam confecerit ca. a. 269/70 a filiis t. 1. - De patre et proavis v. infran.122, fratres eius memorantur IG I I/ I I I 2 3667. FiliiHerennius Ptolemaeus et Herennius Dexippus, v. eum qui sequitur et infra n. 121, filia Hermonactia infra n. 138. Testimonia vitae et scriptorum fragmenta collegit F. Jacoby FGrHist 2 A Nr. 100 p. 452 sqq., cf. p. 304 sqq. 105 Herennius Dexippus, Atheniensis, pago Hermius, inter ephebos Panathenaidis tricesimae quintae = a. 262/3 ut videtur nominatur IG II/ II I 2 2245, 162. 177. 204, cum Herennio Ptolemaeo fratre maiore; cum Hermonactia sorore patri statuam dedicat IG II/III 2 3670. Filius eius qui praecedit. c. HERENNIVS [DOLA]BELLA, vide infra c. HERENNIVS [ .. ]PELLA. 106 Q. HERENNIVS ETRVSCVS MESSIVS DECIVS, nomina plene perscripta exhibent (plerumque milliariorum) t. Valent. II 3735/6 (1). Tarrac. 4058 (2). 4949 (3). 4953 (male descriptus, 4). 4957, cf. p. 998 = D. 517 (5). 4958, cf. p. 998 = 6345 (6); Pann. inf. III 3746 = D. 516 (7); Dalm. 12201 (supplendus, 8). 13321 (praenomine C. adhibito) (9); urb. argentariorum et negotiantium dedicatio VI 1101 = D. 519 (10); VIII 10051 (11); Faler. XI 3088 = D. 518 (12); Germ. XIII 9123 (supplendus, 13); Carthag. Bull. tr.hist.1943-45, 104 (14); VI 36944, IRT 49, Pap. Frine. 3, 178 (ita suprlendi); C. Messius Quintus Traianus Erennius Etruscus Deccius III 14184, 25 (15); Messius Decius Raet. III 5988/9 (16); Q. (K.) Ere. Etr. Mes. Decius Caes. nummi Br. Mus. Alexandria p. 273 n. 2095-97; Q. Her .... nob. C. Cohen2 5 p. 214, 520 = RIC 4, 3 p. 138 sq. 141 sqq.; Here. Etru. Mes. Qu. Dec(ius) nummi nonnulli Cohenn.1.2.9. 35.40 = RIC ib.p.140sq.; (Qu.Here. Tr(aianus) Dec(ius) Eckhel 7 p. 348 sine dubio male lectum est pro Her. Etr. Mes.); Cai. Mes. Her. Etruscillios Deccios K. Castelin The coinage of Rhesaena ( 1946) 99. De variis typis nummorum M attingly-Salisbury N um. Chron. 1924, 2:!8 sqq. 235; Herennius Pol. Silv. Chron. min. 1, 521, 39 Mo., V I 31130 = 36760 (17 ); Etruscus Aur. Vict. 29, 1, idem Rusticusap. Prosp. in indicando consulatu (cum Decio imperatore) a. 251 Chron. min. 1, 387, 410 Frick; quos Decium et Rusticium ad tempora Vespasiani errore affert Malalas 10,260, 4 v. Stauffenberg 226 et supra D 25; Decius plerumque postquam Augustus nominatus est epit. de Caes. 29, Cod. Iust. 5, 12, 9, VI 31129 (18), Dacia 7/8 (1941) 329 (erasus, 19), ipse et pater Decii nominantur Aur. Vict. epit. de Caes. 29, 4, Amm. Mare. 31, 5, 16, vit. Val. 5, 4, Decii nomine in indicando quoque consulatu quem gessit cum patre III appellatur ap. chronogr. a. 354 et alias chron. min. Frick 126. Herennius Etruscus I I I 13312. Decii imperatoris filius maior t. 2. 10. 12. 14. 19, script. et Herenniae Etruscillae, quorum nomina in se conciliat. Oriundus ut pater e Pannonia e gente Illyrica et Etrusca ut videtur, natus ca. a. 220-230; a patre Caesar factus Aur. Vict. de Caes. l. c., epit. de Caes. l. c., Eutr.

HERENNIVS

74

HERENNIVS

9, 4 et Paian. metaphr., Oros. 7, 21, 3, ca. mensem Maii a. 250 constitutio imp. Decii Aug. et Decii Caes. die 8 mens. Iun. Cod. Iust. 5, 12, 9, cf. cod. Iust. 3, 22, 2 die 1 mens. Dee., t. 11. 13 (qui trib. pot. patris nominant, cuius trib. pot. I I mense Iunio a. 250 coepit). 15. Caesar in nummis patris ab a. 250/1 et suis v. supra, nobilissimus Caesar t. 2. 3. 10 (Hostiliano fratre non addito). 7. 14 (Hostiliano Caesare cum eo nominato). 1. 8. 9. 13. 16 (cum Hostiliano: Caesares nobilissimi); princeps iuventutis t. 1. 10. 12; VI 1100 (20). Caesar statim in Illyrios praemissus Aur. Vict. l. c., ,,exercitus Illyricus", ,,spes publica" nummi; de causa verborum ,,victoria Germanica" quae in uno nummo leguntur dubitandum est. Consul designatus t. 7. 12, cum pater trib. pot. II et consulatum II ageret, consul ordinarius cum patre imperatore Decio Aug. cos. III a. 251 t. 17. 18 (die 9 mensis Iunii); t. Germ. XI II 6115 (21) (inter diem 16 mensis Maii et diem 13 mensis Iunii); t. 5. 6. 10, fasti. Tribuniciam potestatem consul designatus inierat t. 12, cf. t. 19; tribuniciam potestatem II paulo ante mortem inisse verisimile est; Augustus ante diem 9 mens. Iun. a. 251 nominatus t. 18; imp. Caes. Herennius Aetruscus [Augustus ?] III 13312, raiwv MecrcrlwvKolvTwv Tpmavwv LìeK!wvLel3!3!3.Syll. 890, nummi solum Latini Cohen p. 216 sq. n. 7. 16. 18. 19. 30. 37. 41. 42 = RIC 4, 3 p.139 sq. cf. Her. Cupr. Etruscilla mater Augg. e. g. IX 4056; Twv crel3acrµ1wTaTwv [Kmcrapwv] Lel3acrTwv die 15 mens. Dee. a. 250 errore ut videtur uterque filius Decii nominatur pap. Oxy. 10, 1284; tamen Caesar quoque anno 251 dictus t. 10. 14. 21. Barbaros trans Danubium persectantes Decii ceciderunt Aur. Vict. de Caes. 29, 4; mors filii a patre in acie neglecta ib. In solo barbarico inter confusas turbas eodem proelio atque pater exstinctus epit. de Caes. 29, Dexippus ap. Syncellum p. 705 FGrHist 2 A 100 fr. 22; Eutrop. 9, 4, Amm. Mare. 31, 5. 16, Eus. h. e. 7, 1, 1, Oros. 7, 21, 3, Zon. 12, 20; prope Abryttum Dex. l. c., de loco v. Mommsen III p. 1971; mense Maio aut initio mensis Iunii ut videtur; cum patre consecratus Eutr. l. c., melius Paian. met. ib., divo Decio III et divo Herennio cos. die 24 mensis Iunii a. 251 t. 17, in titulis a. 251 post mortem editis ter et semel coss. nominibus oppressis significantur XIV 352 = D. 6149 die 16 mens. Iul.; XI 4086; X 3699 = D. 4174 die 9 mens. Oct. quod A. Stein signum condemnationis putavit vix recte; nomina H erenni et patris paucis locis solum et modo irregulari erasa esse videntur t. 12.17. 18, priusquam de successione decretum est; p. Dura 3 v. = C Plat 325 l. 4. 9 .14. 107 M. HERENNIVS FAVSTVS TI.? IVLIVS CLEMENS TADIVS FLACCVS, (Et pro Ti. in inscriptione primum lectum est), M. filius, tribu Quirina, X vir stlitibus iudicandis, sevir turmarum equestrium, tribunus militum legionis III Augustae (in Numidia), quaestor, tribunus plebis, praetor, legatus Augusti legionis XII ( !) (in Cappadocia), sequuntur munera praetorii ordinis in titulo non iam conservata, consul t. M emnonis statuae I I I 52, add. v. p. 968, suffectus paulo ante annum 205, si recte in titulo legitur Geta cos. neque potius supponendus est P. Septimius Geta, frater Septimii

HERENNIVS

108

109

110 111

112

75

HERENNIVS

Severi imperatoris, cos. I I a. 203, VII vir epulonum, sodalis Augustalis t. Idem fortasse M. Herennius Faustus, legatus Augusti (III Daciarum ? vel potius legionis sub Traiano aut praetorius principiis H adriani) t. arae Straia Daciae repertae Apulum 3 (1946-48) 200 sqq., cf. Barbieri Albo p. 596. Cf. Herennios Faustos SardiniaeX 7556. 7659; XV I 9. HERENNIVS GALLVS, legatus legionis primae in Germania inferiore a. 69 Tac. h. 4, 19, Bonnam obtinebat, cum cohortes Batavorum seditiosae aggrederentur ib. Proelio eo invito commisso legio eius pulsa est ib. 20. Dillio Voculae in partem curarum additur ib. 26. Cohortem in Rheni fluminis ripam misit ut navem frumento gravem a Germanis abriperet. Quae multa cum strage vieta eum culpavit, quod exercitum prodidisset, vinctus a Dillio Vocula solvitur ib. 27. A militibus seditiosis cum Numisio legato vinctus anno 70 ib. 59 et occisus ib. 70, memoratur in oratione Petilii Cerialis ib. 77. Fortasse Caiatia oriundus, si ex maioribus eius M. Herennius M. f. Gallus duovir Caiatiae X 4587, cf. P. Herennium P. f. Galeria tribu t. Abell. X 1130. Herennius Gemellinus, Tituli Dacici III 1625 et p. 1018. 1424 (1). 7901 (Sarmizegetusae) (2). Arch. Ertes. 1912, 51 = D. 9515 (ibid.) (3). Herennius Gemellinu[s] t. 2; Heren. Gemellinus t. 1; Aerennius Gemellinus t. 3. Tribunus (militum) t. 3, procurator Augustorum (duorum) nostrorum (provinciae Daciae Apulensis ( centenarius) agens vices praesidis t. 1, honorem igitur quem adire senatoribus licebat; procurator Augustorum (trium) nostrorum infra a. 198 et 209 vel 211, cf. Stein Dazien 61-63 t. 2, vir egregius t. 1. 2. Ex Italia oriundus. Aelia Saturnina coniunx t. 2. 3, quae posuit ei t. 1 (ubi sane nomen uxoris non servatum est). Filii eius sine dubio [He]rennii Ursus et Gemel[linus] et Sup(e)r Saturninus t. 2, cf. H.-G. Pflaum Carr. proc. éq. n. 254, p. 688, qui eum ex Italia oriundum esse putat, cf. Proc. 191; valde dubitat E. Birley (litteris), qui nomina filiorum Germaniam originem gentis indicare mavult. [He ]rennius Gemel[linus], filius eius qui praecedit t. Sarmizeg. II I 7901. Herennius Macer, C. Caesarem Caium salutavit, unde ille ei iratus Sen. dial. 2, 18, 4. Herennius Modestinus, praefectus vigilum inter annos 226 et 244 t. urb. V I 266; eum antea aliis muneribus ordinis equestris functum et procuratorem in Dalmatia fuisse opinandum est dig. 47, 2, 52, 20. Iuris consultus, studiosus Ulpiani qui ei de causa aliqua quaerenti in Dalmatiam rescripsit dig. l. c. Eo magistro iuris perito usus est Maximinus iunior vit. Max. 27, 5 non multum ante annum 238 ut videtur. Non contemnendae auctoritatis iuris consultus Gordianus in rescripto a. 239 Cod. Iust. 3, 42, 5. De patria nihil constai, sed eum e provinciis orientis imperii ortum esse arbitratur W. Kunkel Die rom. Juristen (1952) n. 72; eum partem vitae in Asia minore degisse e libro Graeca lingua conscripto qui inscribitur 1ro:po:hTJp Plut. Otho 9, si idem est. Fratris Iulii Flori, principis eloquentiae Galliarum supra n. 317 filius Quintil. 10, 3, 13, oriundus igitur e Gallia, fortasse e Biturigibus, si C. Iulius Secundus praetor Burdigalae XIII 596 cum eo parentela coniunctus est v. Syme Tacitus 800, ~f.Tac. dial. 10, 2. Docetur a patruo Quint.10, 3, 13.14. -Eum Secundum esse Othonis imperatoris ab epistulis et comitem in expeditione Gallica adversus Vitellianos a. 69 Plut. Otho 9 omnes fere consentiunt v. Syme l. c.; Hirschfeld ap. FriedQuintiliani (nati a. 35) et ab eo familiinder SG 4 10 , 37 n. 3. -Aequalis liariter amatus Quint. 10, 3, 12 cf. 12, 10, 11, in celeberrimis ingeniis fori numeratur cum M. Apro a Tacito dial. 2, 1 i. e. temporibus Vespasiani. Eum audivit Tacitus in iudiciis et domi et in publico necnon ,,arcana semotae dictionis" Tac. ib. In dialogo de oratoribus inducitur a Tacito verba faciens et iudicis partibus functus passim. Scripsit vitam Iulii Africani supra n. 120 et spem plurium eiusmodi librorum fecit Tac. dial. 14, 4. Ei longa aetas non contigit, quae ei clarissimum nomen oratoris apud posteros paravisset Quint. 10, 1, 120. Iudicia eloquentiae eius Quint. 10, 1, 120. 121; 12, 10, 11: elegantia 10, 3, 12; mirae facundiae vir et infinitae curae Tac. dial. 2. - R. Waltz Rev. de philol. 61 (1935) 296-301. 560 Q. IVLIVS SECVNDVS, Q. filius, tribu Quirina, legatus pro praetore hospitium fecit cum decurionibus et colonis coloniae Iuliae Augustae legionis VII Tupusuctu in Mauretania anno 55 kal. Aug. V I I I 8837 = D. 6103. Legatus fortasse proconsulis Baeticae erat aut alio modo cum colonis coniunctus, ipse fortasse e tribus Galliis ortus Syme Tacitus 800, 1 App. 91. - Libertus eius fortasse memoratur V I 19904.

IVLIVS SECVNDVS

561

562

563

564

565

566

275

IVLIVS SEPTIMIVS

SECVNDVS, consul suffectus men8e ut videtur Martio et Aprili anni 116 cum M. Egnatio (Marcellino) E 24fa8ti O8t. I. I.13, 1,202, cf. fasti Pot. Athenaeum 26 (1948) 110 = Ann. ép. 1949, 23, ubi solum praenomen con8ervatur. Si idem est Iulius Secundus, praeses sub Hadriano supra n. 558,fortasse proconsul Africae ca. annum 131/132 (succes8or P. Valerii Prisci ?) erat, cnm L. Lamiam Aelianum et C. Iulium Alexandrum Berenicianum item consules anni 116 in Africa novimus procon8ules anni8 131-133 v. R. Syme apud E. Birley JRS 52 (1962) 222 n.10. (C. Iulius) Segestes, ( ap. Strabonem altero loco traditur Alyéo-r11s), nobilis Cheruscus, a divo Augusto civitate donatus Tac. a. 1, 58, 1. Inimicus Arminii, qui filiam eius (Thusneldam) rapuerat, fide insignis in Romanos Tac. a. 1, 55, 1, 3. Anno 9 coniurationem Arminii Varo indicavit, sed frustra Vell. 2, 118, 4, Florus 2, 30, Tac. a. 1, 55, 2; 58, 2. Occiso Varo et ipse ,,consensu gentis in bellum tractus"; manserunt tamen inimicitiae cum Arminio Tac. a. 1, 55, 3; 58, 3. Arminio catenas iniecit et ipse idem a factione eius perpessus est 58, 3. Anno 15 a factione adversariorum circumsessus auxilium petivit a Germanico; qui exercitu admoto eum cum magna propinquorum et clientium manu obsidione exemit et sedem ei in ripa Romana promisit Tac. a. 1, 55--57; 59, 4. Anno 17 inter amicos Romanorum Romae spectavit triumphum, quem de propinquis eius Germanicus egit Strabo 7, 4 p. 292. Pater Segimundi qui sequitur Tac. a. 1, 57; Strabo 7, 4 p. 291, et Thusneldae Strabo l. c. Frater Segimeri a. 1, 71, 1. (C. lulius) Segimundus, sic. Tac., Leµ1yoiiVToscodices Strabonis. Segestis qui praecedit filius, nobilis Cheruscus Strabo 7, 1, 4 p. 291, Ta,e. a. 1, 57, 2; sacerdos apud aram Ubiorum creatus anno 9 relicto sacerdotio ad rebelles se contulit Tac. a. 1, 57, 2. Anno 15 patris mandata pertulit ad Germanicum; a quo benigne exceptus curo praesidio Gallicam in riparo missus est Tac. l. c. Segestes pro eo deprecatur Tac. a.1, 58, 4. Ductus in triumpho Germanici anno 17 Strabo 7, 1, 4 p. 291. C. lul[ius] Senecio, vir egregius, procurator provinciae Galatiae t. Ancyranus III 251 = D. 1373 (1), ò Kpcrno-rosrnfrpo1ros t. Ancyranus G. de Jerphanion Mél. d'arch. anat. 1928, 246 = Ann. ép. 1930, 144; 1931, 128 = SEG 6, 12 (2), (centenarius), item vice praesidis eiusdem provinciae et Ponti, provinciae eiusdem praepositus incomparabilis t. 1, 1rpaçcxsKcxlTÒ:Tfjs iiyeµovlcxsµép11t. 2 sub tribus Augustis t. 2. Inter annos 198 et 211 honoratur patronus sanctissimus et iustissimus a beneficiario t. 2, a tabulario Augustorum duorum liberto t. 1, v. Pflaum Proc. éq. 134. 136. Iulius Senex, vir amantissimus et Frontoni carus, quem ex Mauretania in provinciam (Asiam) vocavit, ut eius fide et diligentia et industria militari circa quaerendos et continendos latrones adiuvaretur Franto ad Anton. Pium 8 p. 161 v. d. Hout = 169 Naber. c. IVLIVS SEPTIMIVS CASTINVS. Tituli Aquincenses III 3480 (1). 10471 (2). 10472 (3). 10473 = D. 1153 (4), hi tres eadem fere inscriptione inTI. IVLIVS

IVLIVS SENEX

276

IVLIVS SERVIANVS

cripti. 10360 (agri Aquincensis, 5); Rhenanus XIII 7945 et XIII fase. 4 p. 137 = D. 2459 (6); Porolissensis III 7638 (7); Apulensis Keune RE 6, 232 = Stein Dazien 65 cf. Ann. ép. 1954, 257 (8) cf. Apul. III 7750 nomine deleto (9); t. mutilus ad Bumbel}ti locum repertus D. Tudor Oltenia Romania 2 (1958) 418 sq. n. 281 = Ann. ép. 1959, 327 (10); signaculum in agro Frentanorum repertum IX 6083, 77 (11). - Nomen plenum dat t. 8, C. Iul. Sept. (Sep. t. 2. 3.) Castinus t. 2-4, [C. Iul]ius Se[ptimius] Ca[stinus] t.10, C. Iul. Castinus t.1. 5. 7.11, Iulius Castinus t. 6, Castinus Dio (in altero loco corrupto 79, 4, 3 nomen correxit Boissevain in editione sua 3, 457 sq.). Tribunus militum legionis primae adiutricis item quintae Macedonicae, quaestor, tribunus plebis, praetor tutelarius,curator Ae[c]lan(ensium) (Aetlan legitur in tribus titulis), curator viae Salariae, iuridicus per Apuliam Calabriam Lucaniam Bruttios, proconsul Cretae et Cyrenarum t. 2-4; legatus legionis primae Minerviae t. 2-4. 6 anno 205 potius quam anno 208 t. 6. Ex praecepto trium Augustorum (dominorum nostrorum) dux vexillationum quattuor legionum Germaniae octavae Augustae, XVIII (immo XXII) primigeniae, primae Minerviae, tricesimae Ulpiae ,,adversus defectores et rebelles" t. 2-4. Legatus Augustorum pro praetore duorum t. 1. 5, Augustorum trium t. 2-4 (duabus litterisG erasis) Pannoniae inferioris t.1-5 annis209-212/13J. Fitz Acta ant. 11 (1963) 285 sqq. Consul designatus t. 2-4, consul ut videtur sub finem anni 213 ( anno 210 in provincia versatus T. Nagy Budapest Régiségei 20, 1963, 39 sq.). Nominatur fortasse ... C]astinus fragmentum t. III 10269. Multum potest apud Caracallam, comes eius, strenuus et multis militibus cognitus Dio 78, 13, 2; 79, 4, 3. Legatus Augusti pro praetore provinciae Daciae t. 7. 10 trium Daciarum t. 8. 9, si recte nomen eius suppletur a Keune RE l. c., sub Caracalla t. 7. Provinciae praefuit fortasse ab anno 214, certe usque ad annum 217, quo anno e Dacia revocatur a Macrino specie honoris, vero autem propter amicitiam Caracallae Dio ll. cc., postea in Bithynia vitam degit, ubi ab Elagabalo occiditur anno 219 Dio 79, 4, 4. 6. - Ipse dedicavit t. 1-4. 10, Mithrae t. 1, pro salute dominorum et eius dedicatur t. 5., eius et Eponae a L. Antonio Mariniano praefecto cohortis et suis t. 7. 9, a Libella superiumentario t. 8. Fortasse aliqua parentela coniunctus cum domo imperatoria. 567 Iulius Septimius Sabinus, censitor in Aegypto anno 298 usque ad a. 301 pap. Caranide reperta Ét. de Papyr. 2 (1933) 8 sq. n. 2 = SB 7623 = P. Cair. Isidor. 2 cum praefatione editorum; SB 7670-7672. 568 M. Iulius Serenius, mag(ister) summ(arum) [rationum] t. urb. semel descriptus V I 1618 et 31832 altera parte saeculi tertii, de officio v. Hirschfeld KV 2 37 sq. cum n. 3 p. 38. 569 SER. IVLIVS SERVIANVS, consul suffectus anno 90 a kal. Martiis cum L. Antistio Rustico ut videtur fasti Potent. Athen. 26 (1948) 116. 127 = Ann. ép. 1949, 23; incertum est, num gentilicium Iunius aut Iulius legen-

IVLIVS SERVIANVS

570

571

572

573

277

IVLIVS SEVERVS

dum sit Alfieri l. c. - Eum autem eu,ndem esse atque L. Iulium Ursum Servianum infra n. 631, cuius consulat,us primus ignoratiir, suspicatur recte R. Syme JRS 43 (1953) 156; 44 (1954) 118; 47 (1957) 131, cf. Tacitus 635 et iam Groag RE 10 (1917) 113 n. 34, adoptatus igitur videtur esse a L. Iulio Urso infra n. 630. Idem quoque videtur atque Ser. Iulius ... supra n. 112. IVLIVSSERVIANVSV. L. IVLIVSVRSVSSERVIANVS. etc. ... IVLIVSSERVIANVS. CN. SERTORIVS BROCCHVS IVL(Ivs) SEVERVSlegatus Augusti pro praetore (Moesiae inferioris), qui dedicavit Antonino Pio et Aurelio Vero t. Troesmitanum SOIV 4 (1953) 564 sqq. = Ann. ép. 1960, 337 idemque Iul[ius S]everus 6 Kpémt. Histriensis SOIV 2 (1951) 144 sqq. = Ann. ép. 1960,

'Avte.ovivEùcrn~et MapKtuvòç 'Aptcr,ei611ç 'A~11vutoç q)IÀÒcroq>oç.Tamen eam Hadriano potius quam Pio dedicatam esse probabile videtur Altaner - Stuiber l. l. 211 [Mar?]cianus Tau[rus], centurio, qui Macrinum imperatorem interfecit anno 218 Dio 78, 40, 2 (locus valde mutilus). - M. Aurelius Marcio - CLAVDIA MARCIOLA

212

clarissimus vir t. Ostiensis XIV 4389 v. infra Cn. Marcius Rustius Rufinus n. 246.

MARCIVS,

MARCIVS 213

175

MARCIVS

filius M. Marcii Bieti Glauci equitis infra n. 220, senator t. Marsalae X 7237 = D. 6770 post Severum imperatorem Barbieri Albo n.

(MARCIVS?),

352.

pontifex vel flamen anno 101 cuius kalator P. Marcius Parthenius nominatur in fastis kalatorum VI 32445 v. 20, Schumacher Priesterkollegien 10 n. 20, 271 nota 67. 215 P. Marcius, mathematicus magusve, more prisco a consulibus extra portam Esquilinam capite punitus est, cum anno 16 p. Chr. de mathematicis magisve Italia pellendis senatus consulta fierent Tac. ann. 2, 214

P. MARCIVS .... ,

216

MARCIVS ASELLIO,

217

praetor (urbanus) sub Antonino (Pio): qui ei de succurrendo alicui qui absens rem amisit rescripsit Marcellus dig. 4, 1, 7. Eum /orlasse eundem esse atque Marcium fragmenti Lambaesitani inediti, quod vidit E. Birley JRS 52 (1962) 224 cf R. Syme Historia 14 (1965) 356 n. 62, uterque vir doctus supposuit non sine dubio. Verba fragmenti haec sunt: T. Marcio T. f. Pol [... ]. Nisi in fastis exercitus Numidiae inter M. Valerium Etruscum et L. Matuccium Fuscinum ca. annum 155 inserendus est, fragmentum /orlasse ad militem aliquem spectat v. Thomasson Laterculi praesidum Numidia; dubitat quoque G. Alfoldy, ut benigne nobiscum communicavit. - Familiaritate coniunctus esse videtur cum L. Marcio Avito, Fusci filio, tribu Quirina, equestris ordinis, qui e Lusitania orlus esse supponi potesi v. Devijver

32,3.

(Marcum traditur) = supra A 1210, unus e viris nobilibus quos Septimius Severus sine causae dictione occidit vita Severi 13, 7, nominatur ultimus damnatorum. Nomen ficticium extractum esse videtur e gente Aselliorum (v. Asellius Claudianus ib. 13, 1), E. Birley Bonn. Historia-Augusta-Colloquium 1964/65 (1966) 37, G. Alfoldy BJbb. 168 (1968) 146.

MARCIVS AVITVS,

M26. -

218

(MARCIVS) BAREA SORANVS

Tituli: Fasti Ost. I. I. 13, 1, 188/189 (1); VI 244 et p. 3004 = D. 7358 (2); Tripolitanus prope Sabratam reperlus VIII 11002 mutilus (3). Cirlensis 19492 = ILAlg 2, 1, 550 (4); Hippon. Reg. Bull. tr. hist. 1934/35, 245 = Ann. ép. 1935, 32 (5); Lepcitanus IRT 273 = Ann. ép. 1951, 85 (6). Q. MARCIVS BAREA SORANVS.

Q. Marc(ius) Barea Sor[anus] t. 1, Q. Marcius Barea (Baria t. 5) t. 2. 4-6. [Q. Marc]ius Barea t. 3, C. filius t. 3-6, C. et Artori Gemini nepos

titulus uxoris filii qui sequitur. Consul suffectus cum T. Rustio Nummio Gallo t. 1. 2, a kalendis Iuliis usque ad finem anni 34 t. 1, consulatus memoratur quoque in titulis 3-6. Proconsul provinciae Africae anno 41/42 t. 3. 4, proconsul provinciae Africae II anno 42/43 usque ad finem mensis Iunii t. 5. 6, v. H.-G. Pflaum ad ILAlg 2, 1, 550. Quinde-

176

MARCIVS

MARCIVS

cimvir sacris faciundis, fetialis t. 3-6, patronus Hipponensium regiorum t. 5, Lepcitanorum t. 6. Divae Augustae (Liviae) t. 4, dis Augustis per Iddibalem Magonis filium Tapapium Lepcitanum ipse dedicavit t. 6. Eius proconsulis II Q. Allius Maximus legatus propraetore II fuit, idem atque supra A 547 t. 5. - Filius eius praeter eum qui sequitur sine dubio Barea Soranus supra B 55 est, v. Degrassi I. I. 13, 1, 218. Ab eo verisimile Marcii Lepcitani nomen traxerunt Rev. ét. lat. 29 (1951) 312 sq.; v. quoque Ann. ép. 1962, 121. Fortasse aliqua familiaritate coniunctus cum M. Septicio Sura VI 31765 W Eck Hisp. ant. 3 (1973) 299 sqq. Artorius Geminus A 1185

C. (Marcius)

Artoria ~ C. Septicius

M. Artorius Geminus legatus Augusti A 1186

Q. Marcius Barea Soranus cos. suff. 34 n. 218

Q. Marcius Barea Sura n.219

Antonia Furnilla A 890

(Q. Marcius) Barea Soranus cos. 52 B 55

Marcia Furnilla n.265

sine dubio eius qui praecedit, C. nepos, C. et Artorii Gemini v. supra A 1185 pronepos, maritus Antoniae Furnillae supra A 890 t. urbanus VI 31766 ad Tiberim in sepulcro quodam repertus, cuius fragmenta habes 31761-31768 a. Certe pater Marciae Furnillae infra n. 265 "splendidi generis", quae Tito nondum quaestori ut videtur nupsit Suet. Titus 4, 2. - Frater eius Marcius Barea Sora- · nus, consul anni 52 supra B 55 est; cf. Ann. ép. 1973, 155, Gnomon 1981, 153. 220 M. MARCIVS BIETIS GLAVCVS, M. filius, tribu Claudia, Lilybaetanus Siciliae, patronus Lilybaetanorum, equo publico exornatus (Stein Ritterstand 94), pater senatoris, clarissimus vir, adlectus inter tribunicios 219

Q. MARCIVS BAREA SVRA, Q. filius,

MARCIVS

177

MARCIVS

ab imperatore Commodo (Stein 218. 286) t. Lilybaetanus ei a tribulibus ob merita eius quae in cives suos confert dedicatus X 7237 = D. 6770. Origine Graecus fuisse videtur. 221 L. MARCIVS CELER MARCVS CALPVRNIVS LONGVS: plenum nomen secundo praenomine omisso dat t. Graecus Attaliensis Pamphyliae Belleten Tiirk tarih kurumu 11 (1947) 104 n. 22 = Rev. ét. gr. Bull. ép. 61 (1948) p. 202 = Belleten 22 (1958) 27 n. 14 = Ann. ép. 1972, 621 = SEG 17, 571 (1), L. [Marcius Celer M]arcus Cal[purnius] Longus t. Gr. Attaliensis Belleten 11 ib. n. 21 = Bull. ép. ib. = Belleten 22 ib. n. 13 = Bull. ép. 72 (1959) p. 254 sq. n. 447 = Ann. ép. 1972, 620 = SEG 17, 570 (2). Quattuorvir viarum curandarum t. 1, tribunus laticlavius legionis I Italicae (in Pannonia inferiore tendentis) t. 1. 2, legatus (proconsulis) [Ponti] et Bithyniae, [quaestor? legatus pr. pr. ?] Achaiae t. 2, patronus et beneficus honoratur t. 2, consul? (tJJJ:)t. 2, amicus et beneficus ab Icrase Hermapii filio t. 1. - Eum filium esse M. Calpumii Rufi supra C 313 et igitur eundem atque L. Calpumium Longum Belleten 11 (1947) n. 11 = Belleten 22 (1958) 29 n. 15 = Ann. ép. 1972, 611, ut voluit H. J. Oliver AJPh. 69 (1948) 438 = Ann. ép. 1949 p. 12 cf Garzetti Nerva 185 sq. n. 92 nobis constare non videtur, etsi certe ex una et eadem gente Attaliensi nati sunt; aetatis autem eius, de quo agimus, certum iudicium {erre non audemus, aetati Traiani vel Hadriani eum attribuit Halfmann Senatoren 142 sq. n. 52. - Omnia nomina eius traxit polyonymus Patarensis Tib. Cl. Flavianus ... TAM 2, 426, v. in Viliis. - TI. CL. FLAVIANVS TITIANVS Q. VILIVS

PROCVLVS L. MARCIVS CELER M.

CALPVRNIVS LONGVS

222 C. MARCIVS CENSORINVS, consul 746 = 8. Tituli: Aquinas X 5396 (1); cippi terminales riparum Tiberis VI 31541 a-u = D. 5923 (2-15); alii cippi nuper reperti Man. ant. 39 (1943) 29 = Ann. ép. 1947, 154 (16); Ann. ép. 1951, 182 (17); VI 36789 = D. 8894 (18). Tituli qui consulatum indicant V 4201 = D. 4902 (19); VI 458 (20); XI 844 (21); Sinopensis AJA 9 (1905) 309 = Ann. ép. 1906, 1 = G. W Bowersock Harv. Stud. Class. Phil. 68 (1964) 207 sqq. = Bull. ép. 78 (1965) 98 n. 119 (22); Milesius Milet 1, 7 (1924) n. 255 (23); Pergamenus Inschriften van Pergamon 422 = OGIS 466 = IGR 4, 427 (24); Mylasenus SEG 2, 549 (25); Rev. ét. Gr. (1907) 86 (26), Mylasenus ZPE 34 (1979) 215 sq. = Bull. ép. 1979, 456 (27) = Ann. ép. 1979, 612, praeterea XII 2623; XV 4609 (28. 29). Tria nomina omnes tituli exhibent, partim supplendi, L. filius t. 1. 2-15. 18, L. nepos plerique cippi 2-15. Triumvir monetalis cum Aelio Lamia supra A 203 et Quinctio Crispino Sulpiciano nummi Br. Mus. Grueber Coins Rom. Rep. 2, 82, 4598 - 4600; RIC 1, 68, 85/86, Willers Kupferpriigung 155 ca. annum 18/17 K. Kraft BJbb. 155/156 (1955/56) 96, augur t. 1. 18 et iam in nummis. Legatus Caesaris (nprn~nrn']ç Kaiaapoç) in provincias Asiae

MARCIVS

178

MARCIVS

minoris sub Agrippa certe praetorius auctore Augusto cum manda tu spede rebus gestis eius Augusto a Iudaeis ciali missus esse videtur; \j/Tl(jlto-µa datum est, ut ipse in edicto de sacris Iudaeorum publici iuris facit Ios. ant. 16, 165 = Ehrenberg Documents n. 304, Bowersock Harv. Stud. l. l., anno 13/12 secundum versionem Latinam Iosephi v. Bowersock l. l. (Eum iam anno 13/12 post praeturam proconsulatu Asiae functum esse persuadere non potuit K. M. T. Atkinson Historia 7, 1958, 326 cuius opinionem autem denuo sequitur R. K. Sherk ANRW II 7, 2, 1036 sq.) Con sul anno 746 = 8 t.1 cum C.Asinio Gallo supraA1229collega t.2-15.19.20. 21.28. 29. modo primo modo altero loco nominatus v. t.18. In consulatu ex s. c. terminos riparum Tiberis cum collega cippis constituit t. 2-15. 16. 17, ludos votivos pro reditu Augusti pontificis maximi (absentis ab urbe anno 745 = 9) Iovi O. M. fecit t. 18. Proconsul Asiae t. 23. 26, statua honoratur a Pergamenis t. 24, a Mylasenis t. 25, o-ro'TT]p Kaì EÙEpyi:n1ç ib., nénprov Kaì EÙEpyi:n1ç t. 23, KTJ0Eµrov t. 26. Mylasae ludi (Kri11vo-roptVfja} pro honore eius instituuntur t. 25. Obiit in officio paulo post M. Lollium anno 3 ut videtur, quod civitas graviter tulit in iisdem regionibus, in quibus M. Lollium decessisse homines laetati sunt Vell. Pat. 2, 102, 1; vir de merendis hominibus genitus ib. Gaudebat carminibus Hor. carm. 4, 8, quod ei dedicatum est. Patronus Aquinatium t. 1. Filius videtur esse eius qui sequitur. [Censo]rinus in ludis saecularibus Claudianis fortasse filius eius est. Ultimus erat, qui praeter principem honoribus divinis in provincia affectus est ìepeuç eius nominatur t. 26. 223 L. MARCIVS CENSORINVS, consul anni 715 = 39. Tria nomina praebent fasti Capitolini triumph. I.I. 13, 1, 86/87, tab. triumph. Barber. CIL J2 p. 77, item t. Athen. IG Il/IIJ2 4113 ([Ae6]Ktoç MétpKtoçK11vcrropei:voç}, L. Censorinus Cassiod. Chron. min. 2, 134, ludi saeculares a. 737 = 17 i-7 32323 v. 44 = Pighi p. 111 v. 44 cf p. 108, Nic. Dam., Plut., [L.] Censorinus XI 7602, Censorinus Cic., Vell. Pat. - L. filius, C. nepos fasti Cap. triumph. - Caesarem assecutus est Nic. Dam. vita Caes. 25, 96 = FGrHist 90 F 130 p. 410, interfectoribus Caesaris idibus Martiis a. 44 paulisper resistere ausus fugit cum Calvisio, quocum postea fasces gessit ib., Antonii adsecla et assentator ignominia a Cicerone iniungitur ad Att. 14, 10, 2 (cf vol. 6, 364 ed. Shackleton Bailey) anno 44; exempli causa cum aliis Antonianis nominatur Cic. Phil. 11, 5, 11; 14, 36; 13, 2, 2. Praetor urbanus a. 711 =43 Phil. 11, 5, 11. Post pugnam Philippensem inde a fine anni 42 usque ad finem anni 40 iussu Antonii, qui in Asiam transiit, Macedoniae et Achaiae praefuit Plut. Ant. 24, a senatu Atheniensi statua honoratur IG II/IIJ2 4113. Filia eius videtur esse [Kev]crropei:va [Kevo-ropEiv]ou ~uyétTT)p Rev.ét.gr. Bull. ép. 94 (1981) 412 sq. n. 279, honoratur ab Athenis.

MARCIVS

179

MARCIVS

Consul anni 715 = 39 cum C. Calvisio Sabino supra C 352 XI 7602, fasti. Ipsis kal. Ianuariis ex Macedonia triumphavit fasti Cap., triumph., tab. triumph. Barb. Quindecimvir sacris faciundis ludorum saecularium a. 737 = 17 acta VI 32323 v. 44 = Pighi p. 111 v. 44; p. 108 cf 235 n. 28, ubi autem is de quo agitur cum eo qui praecedit confunditur. Domus aliqua Ciceronis in Palatio postea Censorini fuit Vell. Pat. 2, 14, 3. L. Marcius Censorini lib(ertus) Rusticus, Marcia Euporia Censorini lib(erta) VI 5713 eius vel unius ex posteris sunt. - Gens a Caesare in patricios accepta esse videtur E. Groag Laureae Aquincenses 2 (1944) 36 cum nota 37. 224 MARCIVS CLAV(DIVS) AGRIPPA, Marcius Agrippa Dio 78, 13, 2, vita Caracallae 6, 7, Agrippa Dio l. l. § 3, MapK(toç) 'Aypimm JO.,au(6toç)vel K. 'Aypbma, 'Aypimm nummi Nicopolitanorum ad Istrum et Marcianopolitanorum. Olim mulieris alicuius unctor, servus ut videtur, postea fisci advocatus (-réj)~acrtÀ.tK(j) cruv6E6tKwç), tamen a Severo multatus et in insulam relegatus propter praevaricationem ut videtur (tni npo6ocriçtnpayµa,6ç nvoç Stein Ritterstand 40. 120) a Caracalla restitutus a cognitionibus, postea ab epistulis factus, postremo in senatum inter praetorios adlectus est (anwcrSEiç)poenam solvens, quod codicillos praefectorum exoletis exercitus distribuerat Dio 78, 13, 3. 4. Senatorius classi praefuit ei ut videtur, quae expeditionem Syriacam Caracallae comitabatur, conscius caedis imperatoris vita Caracallae 6, 7. In iis fuisse necesse est, quos Macrinus statim post mortem Caracallae ornamentis consularibus donavit et provinciis praefecit Dio 78, 13, 1. In Pannoniam (infe(!) anno riorem) legatus Macrini (l)yEµovEucraç)missus est à.À.oyw-ra-ra 217, paulo post in Daciam (tribus Daciis praefectus), postquam C. Octavius Suetrius Sabinus e Pannonia, C. Iulius Septimius Castinus supra J 566 e Dacia revocati sunt Dio l. l. § 2, Stein Dazien 67, J. Fitz Acta Ant. 11 (1963) 289, nunc etiam ib. 26 (1978) 21 sqq. Eum eodem tempore quo Daciam regebat legatum Augusti pro praetore Moesiae (inferiori) praefuisse ut M. Claudius Franto temporibus Marci Augusti e nummis Nicopolitanorum et Marcianopolitanorum apparet sub Macrino Augusto et Diadumeniano Caesare cusis, qui in reversa nomen Agrippae exhibent ùn(awuov-roç)Pick Ant. Miinzen van Dazien und Mosien 1, 249 n. 785; 432-441 n. 1683-1719; 457-464 n. 1792-1826; alias nummos postea repertos videas Stein Moesien 92, Pflaum Carrières p. 750. In Moesia successor erat P. Fu .... Pontiani, cuius nummorum aversae eadem forma cusae sunt atque Agrippae v. Stein Moesien l. l.; praedecessor T. Flavii Novii Rufi Fitz Moesia inferior 29. Idem est atque Clau(dius) Agrippa supra C 775. Eum autem in fine cursus honorum Germaniae inferiori praefuisse et eundem esse atque

MARCIVS

180

MARCIVS

[Clau?]dium Agr[ipp] am supra C 774 nobis perquam dubium esse videtur. 225 T. MARCIVS CLE[MENS]. T. filius, Fal(erna) tribu; FALGLE in altero apographo tituli traditur, cum alterum nulla vestigia tribus neque cognominis et Marti- pro Marci- exhibeat. Quomodo nomen legendum sit A. Stein Protokolle d. rom. Senats (1904) proposuit, v. Barbieri Albo 791, Groag Achaia 121. Sacerdos fetialis. Tribunus militum legionis decimae quartae in Pannonia superiore tendentis, quaestor pro praetore provinciae Achaiae, ab actis senatus, aedilis curulis, praetor candidatus, curator viae Latinae, legatus legionis II Augustae in Britannia t. Tiburtinus XIV 3595 = I. I. 4, 1, 110 et add. p. 210, non postea quam temporibus Commodi E. Birley apud H.-G. Pflaum Rev. de philol. 82 (1956) 76, Eck Organisation Italiens 84. Ei Grania Tertull(a?) supra G 217 titulum posuit. 226 [Ga?]ius [Ma]rcius Crispus, ò Kpanmoç OtKmooò,T]ç= egregius iuridicus Aegypti sub M. Petronio Honorato praefecto (cuius decessionis mentio fit in papyro,) vel paulo post (anno 148 vel 149?) BGU 11 n. 2013 cf Chron. d'Egypte 43 (1968) 192 sqq., successor ut videtur Calvisii Patrophili supra C 347. Libellus Iulii Agrippini militis legionis II Traianae ei datur pap. 227 P. Marcius Crispus, dominus figlinarum, cuius praedia nominantur ad Portum Parrae tegulae XV 409-412 (P. Marci Crispi teg. 412, praeterea P. M. Crispi) aetatis (ere Hadriani. Fortasse oriundus stirpe nobili cf e. g. Marcius Crispus Dio 47, 27, 5 a. 42 a. Chr. 228 Marcius Cyrenicus, procurator Augusti (aquarum) sub Hadriano imperatore t. urb. fistulae plumbeae, quam Lucifer libertus fecit Bull. com. 1911, 247 = Not. d. se. 1911, 446 = Ann. ép. 1912, 34, cf Hirschfeld KV2 280 sq., Pflaum Proc. éq. 79. 81, Carrières 1032. 229 T. Marcius Deiotarianus t. Balburae Lyciae effossus IGR 3, 472 (1), praenomen omittunt t. veteris Cibyratarum oppidi OGIS 495 (2), IGR 4, 912 (3) t. Lycius ZPE 29 (1978) 111 sqq. = Ann. ép. 1980, 884 (4). Marcii Titiani filius, tribu Quirina, tribunus militum legionis XXII Primigeniae Mogontiaci tendentis t. 1, lyciarcha t. 2. 3 sub Hadriano, pater Marciae Tlepolemidis, µaµµT]çcruyKÀT]nKrov t. 3 cf IGR 4, 910, avus igitur Ti. Claudii Polemonis supra C 963. Marcia Grata, Marcius Gratus liberti eius, Phlegon npayµcm:uTIJçeius t. 4. De hac gente nobilissima Lyciorum, cuius posteri ordinem senatorium adepti sunt, v. Stein Ritterstand 181 sq. 223 sq. et stemma quod adiectum est.

MARCIVS

181

MARCIVS

Marcius Titianus

Marcia Lycia

T. Marcius Deiotarianus n.229 lyciarcha

Ti. Claudius Hiero asiarcha

Marcia Tlepolemis µétµµT)cruyKÀT)TLKrov

sub n. 229

Ti. Claudius Polemo asiarcha eques Romanus C963

Ti. Claudius Deiotarianus asiarcha

V. stemma maius vol. 2 p. 230 adiectum

230 Q. Marcius De[metrius], archiatros t. Gr. Ostiensis, quem publici iuris fecit et tractauit H. Hommel Epigraph. 19 (1957) 109-135: K. MétpKtoç ~TJ ... Eum eundem esse atque Demetrium celebrem medicum Marci imperatoris supra D 44, quem ante Galenum imperator in Palatio habuit, demonstrare conatus est, quod ualde dubitatur ab A. Degrassi Ann. ép. 1955, 5 et post R. Meiggs Rom. Ostia 563 sq. praesertim a H. Bloch Gnomon 37 (1965) 200. Itaque nullo modo Munatia Helpis, uxor Q. Marcii De[metrii] uxor Marcii medici dici potesi, u. infra n. 736. 231 Q. Marcius Dioga, e(minentissimus) v(ir), praefectus vigilum (munus suppletur e contextu tituli nec non e loco, ubi repertus est) sub Caracalla fragmenta t. Ost. XIV 4389, quae cum aliis disiectis diligenter collegerunt, composuerunt, explicauerunt M. Cébeillac - F. Zeui MEFRA 88 (1976) 620-637 = Ann. ép. 1977, 154; praefectus annonae sacrae urbis divo Severo dedicavit t. Lepcitanum IRT 401; ei praefecto annonae Caracalla (imperator noster) rescripsit de tutelis Ulp. de officio praetoris tutelaris fr. Vat. 235 Mommsen (Marco Diocl.), Pauis d'Escurac Préfecture de !'annone 356. Fragmenta tituli Ostiensis in statione vigilum et in viis adiacentibus reperta sunt. Sub eo praefecto aedes aliqua castrorum vigilum cum M. Aurelio Valentino subpraefecto vigilum supra A 1624, cum centurionibus et militi-

MARCIVS

182

MARCIVS

bus a Q. Silvio Anatellone dedicatur, utrumque autem cognovimus inter annos 212 et 214 e titulis VI 1058. 1059. 1063. 1064. Successor Q. Cerellii Apollinaris supra C 665 {orlasse paucum modo tempus vigilibus praefuit Cébeillac - Zevi l. l. 633. 635. Annonae munere inter annos 214 et 217 functus est. - Nota bene eum neque praefectum praetorio neque c(larissimum) v(irum) ut prius in titulo Ostiensi legebatur fuisse neque titulum ad Cn. Marcium Rustium Rufinum spectare vel Marcium aliquem senatorium (Barbieri Albo 351). - Origine certe Lepcitanus, v. quod de gente disseruit M. Torelli Rend. ace. naz. dei Lincei s. 8 val. 28, 377 sqq. (fase. 3/4). E posteris eius {orlasse Dioga episcopus Lepcitanus anno 256 Torelli 395 n. 44. Ad eius cursum equestrem ante praefecturam vigilum pertinere cursum equestrem acephalum D. 1366 nobis non persuasit Torelli 395 n. 5. 232 Q. MARCIVS FAVSTINIANVS. Q. Marcii Victoris infra n. 251 et Claudiae Taurillae supra C 1125 filius certe tribu Quirina ut pater censitus. Quaestor provinciae Cypri, tribunus plebis, legatus (proconsulis) provinciae Africae (tribunicius), praetor t. Praenestinus XIV 2931, ex Italia ortus esse videtur (Praenestinus ?) {orlasse sub finem saeculi secundi et parentela coniunctus cum Q. Marcio Vietare Felice Maximiliano infra n. 253. Filia eius Marcia Favonilla infra n. 264 t. Ipse patri, matri, filiae titulum posuit; errore Marcia Favonilla soror eius recensa est supra C 1125. Ad eundem spectare titulum suburbanum Castelli qui dicitur Arcione demonstravit H. Solin Epigraph. Untersuchungen in Rom und Umgebung (1975) 62-66, qui dedicatur [Q. Marc]io Q. f(ilio) Q[uir(ina) Victori?] Faustinia[no]. Qui enim quaestor provinciae Cypri, leg(atus) pro pr[aet(ore) provinc(iae)] Afric(ae), leg. p[ro praet. pr]ovinc(iae) Sicil[iae] erat quaestorius ut, nisi munus Siciliae post praeturam solvit, videtur; [trib. pl., praetor] et deinde [praef(ectus)] frumenti d[andi] erat; ei uxor Favonia ex testamento titulum dedicavit, v. nunc W Eck RE Suppl. 15, 2086 cf. Epigraphica 39 (1977) 196.

P. (Marcius)

I Q. Marcius Victor

~

Claudia Taurilla

n. 251

I

C1125

Favonia

Q. Marcius Faustinianus n. 232 praetor

Marcia Favonilla n. 264

MARCIVS

183

MARCIVS

233 Marcius Festus, eques Romanus, particeps coniurationis Pisonianae anni 65 cum aliis equitibus Tac. ann. 15, 50, 1. 234 Marcius Festus, sic t. Tiburtinus I. I. 4, l2, 180, Festus Herodianus, quem eundem esse supponimus. Antonini, Septimii filii, quem in Orientem comitatus est, libertus amatissimus. Iuxta Ilium morbo de· functus seu veneno occisus, ut modo Patrocli ab imperatore magnifice sepeliretur Herod. 4, 8, 4. 5. A memoria imperatoris ib., [a cubiculo?] et a memoria [imperatoris Caesaris] Antonini Pii [felicis] invicti maximique Augusti t. Honoratur a senatu populoque Tiburtino et a collegio iuvenum Antoninianorum Herculaniorum ib. - Marcium Festum equitem fuisse, a [rationibus?J et a memoria principis neque eundem atque Festum quem imperator sepeliuit ratus est Pflaum Carrières p. 1000, tamen nunc Festum restitutionem natalium accepisse litteris nobiscum congruit. - Nomine eius Festus aliquis ex Caesarianis ab Eutychiano appellatus est sub Macrino imperatore Dio 78, 32, 4 u. supra F 151. 235 Q. MARCIVS GALLIANVS, legatus legionis XXX Ulpiae Victricis titulus iuxta Fectionem repertus semel descriptus XIII 8810 = D. 9266, dis patriis et praesidibus loci, Oceano et Reno votum solvit. Ca. annum 220 legio a Veteribus Fectionem bellandi causa profecta esse uidetur Alfoldy Legionslegaten n. 68. 236 P. Marc(ius) Gallus, tribu Galeria, tribunus militum legionis X Geminae piae fidelis (post Satumini seditionem) et legionis I Minerviae, quae in Germania inferiore castra habebat I.I. 4, l2, 159. Verisimile tribunatum utriusque legionis in Germania Domitiano imperante gessit. Commemorandus est ponti/ex uel flamen eiusdem nominis anno 101 t. kalatorum VI 32445 supra n. 214. 237 Q. Marcius Hermogenes, praef(ectus) classis Aug(ustae) Alex(andrinae), audit Memnonem die 7 mensis Martii anni 134 III 43 = Memnon 113 n. 38; t. Graecus IGR 1, 1197 = Memnon 114 n. 39 (die non dato); dominus figlinarum (ex pr. Q. Marci Hermoge.) XV 1278, cuius lateres in domu Ostiensi una cum illis anni 135 inueniebantur Bloch Bolli laterizi 203 cum nota 162 u. nunc Setiilii Brick Stamps 146 sq. - C. Numidius Restitutus officinator eius in tegulis quoque Statilii Maximi annis 123 et 124 apparet. - Habes signum aeneum Q. Marci Hermogenis XI 6712, 268, 1. Marcius Hermogenis, qui epistulas dedit ad strategas Heptanomiae E. G. Tumer Catalogue of the Gr. and Lat. Pap. Aberdeen n. 16 = C. Préaux Chron. d'Eg. 29 (1940) 156, epistrategus Heptanomiae uel idem uel familiaritate coniunctus fuit. 238 SEX. MARCIVS HONORATVS, consul suffectus anno 110 ultimo nundinio cum A. Larcio Prisco supra L 103 fasti Ost. I. I. 13, 1, 200/201. 229. Eum eundem esse atque duouirum Ostiae . . . Honoratum anno 107 ib. 198/199, ut supposuit GroagJahresh. 29 (1935) B. 190, negat Degrassi l.

MARCIVS

184

MARCIVS

l. 228, cum expectes virum senatorii ordinis quinquennalem

creatum esse neque in fastis magistratuum Ostiensium secundum locum post collegam obtinere. - Filius Sex. Marcii Prisci, consulis anni ca. 71/72 potest esse, infra n. 242. [... MA]RCIVS [HORTENSIVS? BREN?]TESIVS V. supra H 206. 239 Q. Marcius Isulanus (EiaooÀ.avòç),Creticus, Gortynis oriundus, omnes honores et munera in patria sua celeberrime functus, ÙV1ÌPnpiìlwç Tfjç Ènapxdaç i. e. Cretae. 11~a18oç Kai tmà voµ11rovP. Berol. H. Zilliacus Vierzehn Berliner Griech. Papyri (1941) 23 n. 3, 1, v. Pflaum Carr. n. 139 bis p. 1001 sq., contra G. Bastianini ZPE 17 (1975) 299 sq. n. 4, qui papyrum ad T. Aium vel Taium Sanctum supplendam esse existimat sub Marco. Vide quoque P. Oxy. 2760 nota 1 (Rea). Revera Zilliacus eum filium procuratoris esse ratus est. 629 MINVCIVS THERMVS (Munic- pro Minuc- codex) praetura functus, a Nerone simultatibus Tigellini datus, quia libertus Thermi quaedam de Tigellino criminose detulerat Tac. ann. 16, 20, 2. Fortasse ex posteris Minuciorum Thermorum liberae rei publicae. 630 Minucius Thermus, equestri loco modeste habita Seiani amicitia damnatur cum Q. Servaeo praetura functo; damnatus iudicibus accessit Tac. ann. 6, 7, 2. 4. Incertum est, num f amiliaritate coniunctus sit cum Minuciis Thermis liberae rei publicae. Thermi libertus cippus sepulcralis VI 22541. - MINICIVS TIMIANVS V. MINICIVS OPIMIANVS

631 MINICIA MARCELLA, Fundani filia, i. e. consulis anni 107 supra n. 612 defuncta annos nata XII menses XI dies VII t. sepulcralis VI 16631 = D. 1030. ,,Qua puella nihil umquam festivius, amabilius nec modo longiore vita, sed prope immortalitate dignius vidi" Plinius in laudibus defunctae filiolae ep. 5, 16. Nondum annos quattuor decim (rectius tredecim)impleverat ib. § 2, iam destinata erat egregio viro iuveni, iam electus nuptiarum dies ib. § 6. Statoria Marcella mater ante eam ut vi-

MINICIA

632

633

634

635

298

MITHRIDATES

detur mortua est cuius sepulcrum iuxta eius VI 16 632, cf Plin. ib. § 4: sororem, patrem adhortatur. MINICIA PAETINA, L. filia, uxor (C.) Rutilii Gallici, praefecti urbis sub Domitiano anno 88, t. Taurinus (patriae ut videtur mariti) V 6990 = D. 1008 a Leptitanis dedicatus certe ob eam causam, quod maritus in Africa legatus consularis Vespasiani munere functus est Statius silvae 1, 4, 83-88, VIII 14882. 23084. 25967 = D. 5955, Ann. ép.1936, 28. Minicia Rustica, uxor L. lunii Calvini supra J 741, quae maritum in provinciam Aegyptum comitata est, ubi Memnonem anno 72 audiverunt III 32 = Bemand Memnon 36, 4; Pf[aum Proc. éq. 303. 307, 2. P. Minidius, architectus, una cum Vitruvio et M. Aurelio supra A 1434 et Cn. Cornelio supra C 1311 ad apparitionem ballistarum et scorpionum reliquorumque tormentorum refectionem Augusto praesto fuit et cum iis commoda ab Augusto accepit Vitruvius 1 praef 2. Mirissimus v. infra Myrismus lulius Mirzis Misitheus v. supra C. Furius Sabinius Aquila Timesitheus Mithridates (VIII.), rex Bospori, filius Aspurgi regis supra A 1265 et Gepaepyridis supra G 168, frater maior Cotyis supra C 1556. Matrem Mithridatis memorat Petr. Patr. exc. de leg. Boissevain in editione Dionis vol. 2, 690; qui sane eum cum rege Hiberorum homonymo infra n. 638 confundit. E posteris Mithridatis Eupatoris Tac. ann. 12, 18, 2, Dio 60, 8, 2. Regno Bosporano a Claudio donatus est anno 41 Dio l.l. Tamen iam anno 39/40 eum se regem et successorem Aspurgi praestitisse e nummis apparet Wroth Br. Mus. Pontus p. 51. De nummis eius v. postremo V F. Gajdukevié Das Bosporanische Reich (Germanice G. Janke 2 1971) 340 sq. cum notis 16 et 22. A Romanis eum desciscere conatum esse signa nummorum ostendunt. Res novas quas molitus est Cotys frater ab eo Romam missus detexit proptereaque in locum Mithridatis fratris rex constitutus est Petr. Patr. l.l. - Per regnum suum et alias nationes profugus vagatur Plin. n.h. 6, 17, vagus amissis opibus Tac. ann. 12, 15, 1; tamen postquam Didium Gallum, ducem Romanum supra D 70 roburque exercitus abisse cognoverat, concire nationes, illicere perfugus coepit Tac. ib. Tandem captus et intercedente Eunone rege Aorsorum supra E 113 Romanis traditus per lunium Cilonem procuratorem Ponti supra J 744 Romam vectus est Tac. ann. 12, 15-21. ... bello Mit[hridatico] prae[f.] cas[tr.] t. prope Terracinam repertus valde mutilus D. 9197 ad eum spectare videtur. Romae vixit usque ad tempora Galbae quem propter calvitiam inrisit Plut. Galba 13. Ab eo occisus est utpote fautor Nymphidii Sabini ib. 15. - Plinium docuisse videtur de regionibus et nationibus Asiae n. h. 6, 14. H MtSpt6énou xropa Ptol. 5, 8, 13 ad eum spectare videtur. Fortasse 0

MITHRIDATES

636

637

638

639

640

641

299

MITHRIDATES

auctor rescriptorum ad epistulas quae dicuntur Bruti Romae fiebat ficta a Mithridate quodam et dedicata {ilio fratris homonymo, quamquam is de quo agimus et frater suus inimicissimi erant, u. Cichorius Rom. Stud. 434 sqq., L. Petersen - L. Vìdman Actes de la XJie conférence Eirene Cluj 1972 (1975) 653 sqq. Mithridates (Il.), rex Commagenes, inter reges (ùnl]K00t) Orientis qui bello Actiaco partes Antonii secuti sunt enumeratur Plut. Ant. 61. Filius et successor ante annum 31 uidetur esse Antiochi regis u. Dittenberger ad OGIS 383 p. 593. Usque ad annum 20 a. Chr. regnauisse uidetur, quo anno fratrem iuniorem adhuc ignotum trucidauisse et propterea e regno expulsum esse uidetur; successorem ab Augusto obtinuit filium fratris qui sequitur Dio 54, 9, 3, si recte iudicauit U. Wilcken RE 1, 2489 sq. - Alius frater eius non componendus cum eo quem occidit Antiochus (Il.) supra A 740, u. stemma ib.; qui legatum fratris, de quo agitur, Romam missum ibi interfici iusserat anno 29 a. Chr. Dio 52, 43, 1. R. D. Sulliuan ANRW 2, 8, 775 sqq. Mithridates (III.), rex Commagenes. Cum pater eius a rege Commagenes ( uix dubio Mithridate qui praecedit) interfectus esset, ipse regnum Commagenes ab Augusto accepit quamvis puer anno 734 = 20 Dio 54, 93, filius igitur fratris Mithridatis (Il.). Pater Antiochi (Ili.) regis Commagenes supra A 741 u. stemma ib., qui filius regis Mithridatis honoratur t. Athen. IG II/JIJ2 3444. Ad eum spectare potest ,,Metridatis regnum" in tabula Peutingeriana Mommsen Hist. Schr. 1, 87. - R. D. Sulliuan ANRW 2, 8, 780 sqq. Mithridates, regis Pharasmanis filius, rex Hiberorum, pater Iamasdis. Ei et filio et populo Hiberorum moenia aedificantur ab imperatore Vespasiano et filiis eius anno 75 t. Iberiae u. III 6052 = OGI 379 = VDI 1960, 2, 123 sqq. = SEG 20, 112 (ubi legitur nomen filii 'Iaµacmcm6ç). Patruus eius igitur Mithridates, rex Armeniae n. 644 tamen uix idem atque is, ad quem dantur litterae quae dicuntur Bruti, ut uoluit Cichorius Rom. Stud. 434 sqq. Mithridates, rex Hiberorum temporibus Traiani; frater Amazaspi, qui in expeditione Parthica imperatoris prope Nisibin cecidit et Romam transvectus est t. urb. Graecus IG XIV 1374 = IGR 1, 192 = Moretti 1150. Filius uidetur eius qui praecedit, Mithridatis regis Pharasmanis filii. Mithridates IV., rex Parthorum. Cum eo amicitiam fecisse contra Romanos Herodem Magnum supra H 153 insimulavit Alexander filius eius supra A 498 quod quidem unus ex amicis eius tormentis quaesitus affirmaverat, paulo ante annum 747 = 7, quo tempore autem Phraatem IV. regnum Parthorum tenuisse nouimus, Ios ant. 16, 253. Mithridates, nobilis Parthus, nproi:oç tv 't(I TTap~UTJVIJ, Ios. ant. 18, 353,

MITHRIDATES

300

MNESTER

gener Artabani regis supra A 1155 Ios. ib., qui sub Tiberio et Gaio regnavit. Ab Anilaeo ludaeo, duce latronum, victus et captus tandem propter parentelam regis non occisus, sed cum ignominia dimissus (nudus in asino vectus) est. Postea Anilaei copias clade affecit Ios. ant. 18, 353-370.

642 Mithridates, Chrysippi supra C 725 filius, cui civitatem cum parentibus et fratre a Traiano petivit Plinius ep. 10, 11. 643 Mithridates, Hiberus (ò "l~TJP), Mithridatis qui sequitur et Pharasmanis pater Dio 58, 26, 4. 644 Mithridates, Mithridatis Hiberi filius, Pharasmanis regis Hiberorum frater Dio 58, 26, 4, Tac. ann. 6, 32, 3; 11, 8, 1, 6 "l~TJPDio 60, 8, 1. A Tiberio recuperandae Armeniae delectus est, postquam eum Pharasmani fratri, qui gentile regnum obtinebat, conciliavit Tac. ann. 6, 32, 1; quem Mithridates dolo et vi conatus suos iuvare perpulit ib. 33, 1, anno 35. Armeniis imperitavit ib. 11, 8, 1. In urbem evocatus et Cai Caesaris iussu in custodia habitus anno 41 Tac. ib., Dio 60, 8, 1, Ben. dia!. 9, 11, 12 in regnum monente Claudio restitutus est anno 47 Dio. l. l., Tac. ann. 11, 8 fisus Pharasmanis opibus Tac. ib. Distractis Parthorum viribus casus Mithridati datus est denuo occupandi Armeniam Tac. ann. 11, 9, 1 vi militis Romani ad excindenda castellorum ardua, simul Hibero exercitu campos persultante ib. - Armenios obtinebat opibus Romanis ann. 12, 44, 2. Anno 51 dolo Radamisti filii Pharasmanis et vi utriusque regno Armeniae expulsus est, ut Radamistus regno potiretur ann. 12, 44-48. - Filia eius Zenobia, uxor Radamisti ann. 12, 51, 4: socer Radamisti ann. 12, 46, 1; 47, 1. - Flavius Mithridates 645 Mnesibulus (Mnasibulus complures codices Paus. ), Elatensis, athleta, stadio victor anno 161 (Olympiade CCXXXV). Is Costobocis in Graeciam irrumpentibus usque Elateiam Phocidis manu collecta fortiter restitit, postremo pugnans cecidit Pausanias 10, 34, 5 ca. annum 177 vide supra sub L. Iulio Vehilio Grato J 615. Statuam aeneam eius in via stadii Elateiae vidit Pausanias ib. 646 Mnester, pantomimus Suet. Cal. 36, 1; 57, 4, populo gratus atque iucundus propter artem saltandi Dio 60, 28, 4. 5. A Caligula dilectus Suet. Cal. 36, 1, qui etiam inter spectacula eum osculabatur ib. 55, 1, Dio 60, 22, 4. Futurae caedis Caligulae prodigium exstitit, quod tragoediam saltavit, quae olim ludis quibus Philippus rex Macedonum occisus est acta erat Suet. Cal. 57, 4. Postea cum Messalina consuetudinem habuit a Claudio iussus, quae tamen libidinosa ei persuadere non potuit Dio 60, 22, 4. 5. = Zon. 11, 9 p. 465 sq. Bonn., Tac. ann. 11, 36, 1. Statuae eius e nummis Cai conflatis conficiuntur Dio ib. 3. Congressibus eius et Poppaeae (Sabinae) domus ab equitibus duobus, quibus cognomen-

MNESTER

301

MODESTA

tum Petra erat, praebebatur Tac. ann. 11, 4, 1. Patefactis Messalinae sceleribus cum aliis occisus est Dio 60, 31, 5 = Zon. 11, 10 p. 467 sq. B., quamquam sibi ex necessitate culpam factam esse clamitavit Tac. 11, 36, 1, Ben. apocol. 13, 4 anno 48. Num ad eum referendus sit t. arae Ti. Iulio Augusti liberto Mnesteri dedicatus VI 20149 = D. 5181 sub iudice esse videtur. 647 Mnester, Agrippinae libertus, accenso rogo se ipse ferro transegit, incertum caritate in patronam an metu exitii Tac. ann. 14, 9, 2. 648 Mnesteus, quem pro notario secretorum Aurelianus imperator habuit, libertus eius, ,,ut quidam dicunt", dolo adhibito auctor caedis Aureliani fit vita Aure!. 36. Postea ipse obreptus ad stipitem bestiis obiectus est ib. 37, 2. Vìde supra E 90: Eros, auctor caedis Aureliani. - -FL(AVIVS) MO ... MAXIM ... V. supra n. 390. 649 C. MOCCONIVS VERVS, C. filius, tribu Fabia, tribunus laticlavius legionis septimae geminae ad census accipiendos civitatium XXIll[I] Vasconum et Vardulorum (in Hispania), triumvir capitalis, quaestor urbanus, tribunus plebis, legatus (proconsulis) pro praetore provinciae Achaiae (tribunicius}, praetor; vixit annis XXXVI t. sepulcralis ad viam Praenestinam repertus VI 1463. Tribunatu legionis secundum titulum ante vigintiviratum functus esse videtur, verisimile autem tribunatus extra ordinem in capite tituli legitur, quod cum munere speciali census accipiendi coniunctus erat. Sub Hadriano vixisse videtur vel Pio E. Birley apud Alfoldy Fasti Hisp. 129. Certe gente in{eri ore ortus, fartasse e Gallia nomine Celtico usus: Mocco. - Paedania Moderata 650 Moderatus, declamator minus nobilis, nec clari nominis nec ignoti Seneca controv. 10 pr. 13. 651 Moderatus, adulter Faustinae, uxoris Marci, a Marco ad varios honores promotus vita Marci 29, 1. 652 Moderatus, philosophus Pythagoricus Plut. quaest. conv. 8, 7, 1 = val. 4 p. 282 Hub., Simplicius in Aristot. phys. 1, 7 = p. 230 Diels. Libros undecim (quinque Steph. Byz.) scriptorum Pythagoricorum edidit Porph. vita Pythag. 48, Steph. Byz. s. v. ruoEtpa. Eius discipulus Lucius erat, amicus Plutarchi quaest. conv. l. l. - Gaditanus Plut., Porph., Steph. ll. ll. De doctrina eius Simplicius l. l. Memoratur a Proclo in Timaeum 31 C = val. 2 p. 19 Diehl, ab Hieronymo contra Rufinum 3, 39. Instanius Moderatus L. lunius Moderatus Columella BELLICIA MODESTA IVNIA AIACIA

MODESTA

O SCIA MODESTA [VALER]IA? CORNELIA PATRVINA PVBLIANA

MODESTA

302

MODESTVS

- VOLVMNIA MODESTA

653

654

655

656

MODESTIANA, uxor [Caerellii] legati supra C 154 qui idem esse videtur cum Caerellio Prisco C 160. Cum marito et Caerelliis filiis aram Moguntiaci dedicavit t. aceph. XIII 6806. Probabile non est eum eundem esse atque Asellium Aemilianum supra A 1211, ut voluit Groag apud Stein - Ritterling Fasti 33, v. quoque A. R. Birley Epigr. Stud. 4 n. 31. v ...EIIA MODESTINA, clarissima femina t. sepulcralis loco qui dicitur Géronde repertus G. Walser I T. Zawadzki Vallesia 26 (1971) 1-3 cum imagine = Ann. ép. 1973, 324; Optatus frater ut videtur titulum faciendum curavit, /orlasse quarto saeculo. Nunc gentilicium legit F. Wiblé ib. 33 (1978) 37 n. 60 = Ann. ép. 1978, 459. lulia Modestina Modestinus, iuris peritus, quo magistro usus est Maximini imperatoris filius Maximinus iunior (recte Maximus) vita Maximini 27, 5. Certe Herennius Modestinus supra H 112 v. Syme Emperors 183 et A. Lippold Banner - Hist.-Aug.-Coll. 1966/67 (1968) 85, tamen hunc revera erudiendo filio imperatoris interfuisse valde dubitandum est. Modestinus: eius versus de Amore dormiente Anth. Lat. ed. Riese n. 273 = 4, 360 Baehrens, /orlasse aetatis recentioris.

- Q. LICINIVS MODESTINVS [SEX.?] ATTIVS LABEO

657 [...MO]DEST(VS), consul suffectus anno 82 fasti Ostienses I. I. 13, 1, 190 sq. = L. Vidman Fasti Ostienses 2 43, 76. Idem potest esse ac Modestus consul dig. 11, 4, 1, 2 (Vidman l. l. 76), de collega siletur, vix C. Arinius Modestus, proconsul provinciae Cretae-Cyrenarum ca. annos 73/77 Ann. ép. 1967, 531 v. W Eck Senatoren 60, 32 /orlasse autem potius Mettius Modestus supra n. 565 W Eck ZPE 37 (1980) 57 sq. 658 MODESTVS: senatus consultum Modesto consule factum de aditu in praedia senatorum vel paganorum ad investigandum servum fugitivum Ulp. libro primo ad edictum dig. 11, 4, 1, 2. Consul suffectus incerto anno primi aut secundi ut videtur saeculi, cum Modestum ordinarium non noverimus ante annum 228 cf autem eum qui praecedit. - MODESTVS consul iterum ordinarius anni 228 = Q. AIACIVS MODESTVS supra A 470. 659 Modestus, praefectus Aegypti (sub Claudio vel Nerone) Suda E 2004 Adler cf supra M. Mettius Modestus n. 566. 660 Modestus, idiologus Aegypti, ò npòç -r(QUìiQl ÀÒYQlyi:v6µi:voçagros a fisco occupatos assignavit mense Octobri anni 183 PSI 8, 928, 8 cf U. Wilcken Pap. Arch. 8 (1927) 313. Idem /orlasse Modestus PSI 10, 1105 v. 24. Commemoratur Modestus ò [Kpémcr-coç npòç -r(QioiQl] ÀÒYQlin litteris Artemidori strategi pap. loco qui Soknopaiu Nesos dicitur reperta anni 193/194 versus 23 sq. Acta ant. 10 (1962) 154 sq. = SB 9658, 23. 24. De eo vide P. R. Swamey Ptolemaic and Roman Idios Logos (1970) 116.

MODESTVS

303

MODESTVS

128. 661 Modestus, grammaticus, cum Clarano supra C 746 nominatur Mart. 10, 21. Fortasse idem atque Aufidius Modestus supra A 1390, vix autem Iulius Modestus J 432. 662 Modestus, servus Sabinae alicuius, quae Plinium et Statium Sabinum heredes reliquerat Plin. ep. ad Statium Sabinum data 4, 10. Ei Sabina legatum testamento adscripserat, quamquam nusquam eum liberum esse iusserat. Tamen ei libertatem deberi et legatum valere a Plinio probatur l. l. - Sex. Aelius Modestus -

L. AIACIVS MODESTVS AVRELIANVS PRISCVS

- Q. AIACIVS MODESTVS CRESCENTIANVS

- Alfenus Modestus - L. Ann(ius) Modest(us) -

C. ARINIVS MODESTVS

- Q. ASCONIVS GABINIVS MODESTVS

- Q.Atatinus Modestus - Aufidius Modestus - Q. Calpurnius Modestus -

CANNVTIVS MODESTVS

-

L. CLAVDIVS MODESTVS

- Gabinius Modestus -

GEMINIVS MODESTVS

- Geminius Modestus - Iulius Modestus -

METrIVS MODESTVS

- M. Mettius Modestus - Q. Petronius Modestus -

SAB ... MODESTVS

-

C. TREBONIVS PROCVLVS METrIVS MODESTVS

- Vecilius Modestus 663 ...cvs MODESTVS PAVLINVS, clarissimus vir, praefectus urbis feriarum Latinarum, quaestor urbanus, aedilis Cerealis, praetor eodemque tempore praetor Etruriae quindecim populorum (de munere vide B. Liou Praetores Etruriae XV populorum = Coll. Lat. 106, 1969), curator rei publicae splendidissimae civitatis Marsorum Marruvii, eodem tempore et curator viarum T[ib(urtinae)] [V]al(eriae) et aliar(um) t. IX 3667. Ultimum honorem coniecit Melchior, unus ex editoribus prioribus, cui assentitus est Mommsen EE 8 p. 40 n. 158a, cum titulum Q. Voconii Saxae tmµi;À.nT)ç 6600 OùaÀ.Epiaç Tet~oupi-tvriç Kai tv rniç aUotç 1:6notç D. 8828 compararet; curator Tiburtinae Valeriae et ali[m(entorum)] alii

MODESTVS

304

MODIVS

legerunt, postremo Liou o. l. p. 52 n. 8 nota 2 exemplis adhibitis, cf M. Torelli Riv. di filo!. 99 (1971) 495 sq. - Patronus Marsorum Marruviorum t. - Honoribus functus esse videtur principio saeculi tertii v. quoque Barbieri Albo 2255. 664 Modestus Taurinus, ei divus Pius de bonis eorum, qui ante sententiam mortem sibi consciverunt, rescripsit Marcianus libro singulari de delatoribus dig. 48, 21, 3, 8. Praeses provinciae videtur esse. - L. Iulius Victor Modianus - L. OVINIVS CVRIVS PROCVLVS MODIANVS AFRICANVS

665 Q. Modius, frater altero quidem parente natus C. Vibii Postumi, consulis anni 5 p. Chr., proconsulis Asiae ut videtur ca. annos 13-16, propter huius ut videtur merita statua honoratur a Magnetibus ad Maeandrum Kem Inschr. van Magnesia 152. Frater igitur quoque A. Vibii Habiti, consulis anni 8 p. Chr., cf Magie Rom. Rule 2 p. 1347 n. 61. Num ipse senator fuerit, sub iudice est v. Wiseman New Men p. 242. 259 et eum qui sequitur. 666 Modius Aequus (pro Mòotoç in codicibus saepe legitur Movòotoç, AiKouoçMòotoç, M68toç AtKouòç)amicus Philippi Ios. vita 180, successor Vari (Noari beli. Iud. 2, 483) ab Agrippa Iuniore rege regno administrando praefectus Ios. vita 61. 180. 181, dux exercitus Gamalam castra oppugnare iussit ib. 114 cf beli. 4, 1-10, anno 67. - Q. Modius "Equiculus" vel "Aequiculus" (?) quidam rei publicae liberae amicus Varronis apparet Varro de re rustica 2, 7, 1, v. F. Munzer RE 15 (1932) 2331 n. 7. 667 MODIVS IVLIVS, legatus Augusti pro praetore (provinciae Britanniae inferioris) sub Elagabalo anno 219 t. duo Britanniae locis qui Birdoswald et Netterby nominantur e/fossi VII 838 = RIB 1914. VII 964 = RIB 980. - Eundem esse homonymum e numero caligatorum cum aliis Ostiae enumeratum anno 198 t. Ost. XIV 4569 dee. IIII 3 recusandum non esse supposuit E. Birley ap. Pflaum Rev. de philol. 82 (1956) 78, cf A. R. Birley Fasti Roman Britain 187, cum Elagabalus infimos ad honores senatorios attolleret. 668 c. MODIVS IVSTVS, praenomen praebet t. Thamugadensis Bull. tr. hist. 1915, 238 = Ann. ép. 1916, 86 minus recte (1), quo titulo continetur fragmentum VIII 2373, Modius Iustus t. Lambaesitanus VIII 2746 (2). Legatus Augusti pro praetore (legionis III Augustae) t. 1. 2 anno 171 t. 1, ei successit M. Aemilius Macer Satuminus iam anno 172. Consul t. 2 hoc anno ut videtur. Patronus coloniae Thamugadensis decreto decurionum pecunia publica Imperatori Marco Aurelio dedicavit t. 1. Uxor eius Statia Agrippina cui dedicatur t. 2. 669 C. MODIVS LAETVS RVFINIANVS. Quinque tituli Philippenses P. Collart BCH 57 (1933) 313-316. 328/9. 341-345 = Ann. ép. 1934, 55 (1); BCH l. l. 344 (2); ib. p. 328 = Ann. ép. 1934, 51 (3); ib. p. 315 = Ann. ép. l. l. n.

MODIVS

305

MOESIVS

48 (4). Bine dubio acephalus BCH 56 (1932) 194 sqq. cum imagine = Ann. ép. 1933, 81 (5) ad eum perlinet. Nomen plenum exhibent t. 1. 2. [Modiu]s Laet[us] t. 3, [Rufi]nianus t. 4, Clarissimus vir t. 1. 2. Quaestor pro praetore provinciae Macedoniae, curator rei publicae Philippiensium t. 1. 2. 4. 5 post mortem Antonini Pii qui divus nominatus est t. 5, probabiliter sub Marco Aurelio, cf BCH l. l. Ipse posuit Genio coloniae Philippiensium t. 3; ab amico L. Velleio Velliano ei dedicatus est t. 1. Forlasse Philippis oriundus, T. Sarikakis Makedonien 173 sqq. 670 L. Modius Taurus: eius servus Patroclus dedicavit t. sepulcralem VI 13425. Forlasse homo nobilis. 671 Modius Terventinus, praefectus vehiculorum per Anniam cum ramulis, qui (sexagenarius) cum collegis aliarum viarum Aurelio Antonino Augusto Romae statuam dedicavit anno 214 VI 31338 a = D. 452 v. Pflaum Proc. éq. 87 cum nota 4, {orlasse autem una cum collegis Appiam, Traianam item Anniam cum ramulis administravit Eck Organisation Italiens 100 sq. Eundem esse Terventinum praesidem equestrem vice legati pro praetore provinciae Moesiae inferioris inter annos 225 et 229 vidit H.-G. Pflaum Rev. de phil. 82 (1956) 78 et Carrières n. 317 bis. In nummis enim Marcianopolitanorum sub Severo Alexandro cusis imaginibus eius et Maesae et Mamaeae omatis legit nomen praesidis 11youµ(tvou)Ti:pi:~i:v-rivou pro TJY(Eµovi:uovroç) Ouµ. Ti:pi:~i:vrivou,ut priores viri docti rati sunt, quo modo supponendum esset provinciam eo tempore praetoriam factam esse. Nummos v. B. Pick Munzen Nordgriechenlands 1,288 n. 1023-1039 et Pflaum Carrières l. l. p. 821 sq. - Q. MA ES I VS FABIVS CAESILIVS MODIVS TITIANVS

672 Madia, nomen feminae divitis apud Juvenalem sat. 1, 3, 130, cui nobiles blandiuntur ib. -

LAB E RIA MAR[CIA] HOSTILIA CRISPINA MOECIA CORNELIA

673 Moenatides vel Munatides, si nomen in papyro recte legitur: epistula eius stratego Hermopoleos data die 1 mensis Augusti anni 146 (Motva-rio17çMi:pouì..çrcr[i:]pa.EpµonÒÀ.xaipEtv) P. Ryl. 84, quam 0taoi:x6µi:voç tjv TTp6Kì..ou (i. e. L. Valerii Proculi) ,:oi) Kpai:icri:ouElçA'(yuni:ovùnoo17µiav scripsit v. 7-9; vice praefecti Aegypti eum tjv xropav {orlasse ut dioicetes visitavisse supposuit U. Wilcken Pap. Arch. 6 (1920) 375. 376 sq. Rationem autem quam promovit G. Foti Talamanca Ricerche sul processo nell'Egitto grecoromano 1: conventus (1974) potius sequimur, qui enim significationem verborum otaotxi:cr~m et ùnoo17µia animadversus Munatidem ipsum vice praefecti provinciam rexisse supposuit, dum Proculus ab Alexandria abest. - Marcius Moesiacus 674 Moesius Gallicanus, praefectus praetorio sub Tacito anno 275/276 a

MONAESES

306

MONOBAZVS

Vopisco fingitur vita Tac. 8, 3; allocutio eius ad milites ib. 4. Nomen simili modo fictum est atque Muluii Gallicani infra n. 699 u. Howe Pretorian Prefect p. 116 et 118, R. Syme Banner Hist.-Aug.-Coll. 1968/69 (1970) 305, Emperors and Biography (1971) 299. 675 Monaeses, Parthus, anno 717 = 37 ad Antonium transfugit cum aliis nobilibus propter nobilitatem Phraatis regis et dissensionem cum eo. Antonio se obtulit ducem belli futuri et se effecturum spopondit, ut plerique Parthi spante sua Romanis se traderent Dio 49, 23, 5; 24, 2. Ab Antonio exceptus ei inter alia tria oppida Romanorum usque ad finem belli donantur possidenda regnumque Parthorum Antonius ei pollicetur ib. 24, 2. 3, Plut. Ant. 46. Magnis Parthorum promissis, ut redeat, adducitur. Ab Antonio quamquam in potestate eius versatur non interfectus est, sed dimissus, cum Antonius hoc modo amicitiam simulans se Parthos decepturum esse speraret Dio ib. 24, 3-5, Plut. Ant. 37. Gratias Antonio agens Romanos praemonere fecit de insidiis Parthorum Plut. Ant. 46. Tamen ipse Romanos afflixit Hor. carm. 3, 6, 9. 676 Monaeses, Parthus, nobilis vir. Ei Vologaeses rex promptam equitum manum, quae regem ex more sectatur, adiectis Adiabenorum auxiliis tradidit et mandavit, ut Tigranem Armenia exturbaret Tac. ann. 15, 2, 4, Dio 62, 20, 2 anno 64. Tigranocertam acto raptim agmine pervenit, sed frustra obsidet Tac. ib. 4, 1. 2, Dio ib. § 3. Iussus est Tigranocerta recedere Tac. 15, 5, 4. Legatus a Vologaese ad Corbulonem missus est Dio 62, 22, 2. - lulius Monimus - Monnicus u. L. Percennius Lascivus 677 Monobazus, Monobazi regis Adiabenorum qui sequitur propinquus (cruyyeVT]ç), Hierosolymis agens anno 66, fortiter se gerit in proelio contra Cestium (Gallum) et Romanos commisso Ios. bell. 2, 520, u. supra C 691 in fine. 678 Monobazus, Adiabenorum rex, cognomento Bazaeus, frater et maritus Helenae supra H 47, pater Monobazi qui sequitur et Izatis, filii iunioris, supra J 891, quem regno destinat Ios. ant. 20, 17-21. 679 Monobazus (Il.), Monobazi Bazaei qui praecedit et Helenae supra H 47 filius, fratri minori Izati supra J 891 regnum Adiabenorum servat Ios. ant. 20, 33 u. quoque sub Helena et Izate. Cum domu regia cultum Iudaeorum sequitur ant. 20, 17. Fratri mortuo post quattuor et viginti annos in regno succedit ant. 20, 92-96. Anno 62, cum Tigranes Armeniam a Romanis accepisset, Vologaesem, regem Parthorum, quod praesidium aut unde peteret, rogitans increpuit Tac. ann. 15, 1, 3. Comes expeditionum Parthicarum in Armenia, cum Monaese Partho supra n. 676 Tigranocertam obsidet; testis iis quae inter Vologaesem et Romanos pacta sunt adhibitus est ann. 15,

MONTANIVS

680

681

682

683

684 685

307

MONTANVS

14, 3, Dio 62, 20, 2, obsides cum Vologaese Corbuloni dat Dio 62, 23, 4. Liberos suos una cum Tiridate Romam mittit Dio 63, 1, 2 anno 66. - ludaeorum fautor ant. 20, 75. Donaria ab eo in templo Hierosolymitano dedicata Mischnah Joma 3, 10 v. Schuerer Gesch. d. jiid. Volkes 4 3 (1909) 170 cum nota 64. Fratris et matris ossa Hierosolyma mittit ibique in mausoleo splendidissimo sepeliri facit, quod losephus quoque cognovit ant. 20, 95 (tv 1:atçnupaµicnv). Testimonia de mausoleo tradita legas apud Schuerer l. l. 170 sq. cum nota 65. Porticum (aùìd1) Hierosolymis a se appellatam possedit iuxta matris palatium Ios. b. 5,252 sq. cf 6, 355. - Propinqui seditioni ludaicae anni 66 se immiscent b. 2, 520. MONTANIVS A'ITICINVS, comes praesidis provinciae Lustricii Bruttiani supra L 446 quem dolo malo deceperat; accusatus apud Traianum in insulam relegatus est Plin. ep. 6, 22 data ad Calestrium Tironem. De origine eius R. Syme JRS 58 (1968) 149 sq.: gentilicium Montanii a cognomine celtico derivatum Medio/ani invenitur V 6043 et Aquileiae 1307. MONTANVS, inter proceres adhibitus est, quos Domitianus ,,Albana in aree" sua de rhombo ei donato decidere fecit Iuv. 4, 107. 131 sq. - ,,Noverat ille luxuriam imperii veterem noctesque Neronis iam medias aliamque famem .. " ib. 137. Num idem sit atque T. lunius Montanus cos. a. 81 supra J 781, discerni non potest, tamen nobis persuasum non est, cum sub Domitiano certe iam maior aetatis {uisset. MONTANVS: ad eum Plinius dedit ep. 7, 29 et 8, 6 de libertis Augusti magna potestate affectis. Cum eum senatorem fuisse verisimile sit, supponere possis T. Iunium Montanum supra J 781 cos. a. 81 vel L. Venuleium Montanum Apronianum cos. a. 92, v. R. Syme JRS 58 (1968) 150. Montanus, cum Gaudiano in consilio matris Gordiani III. Commemoratur in epistula ficta ad Timesitheum ab imperatore data vita Gord. 25, 3. Nomen Montani ad ducem celebrem homonymum sectae haereticae spectare videtur A. Chastagnol Recherches sur l'hist. Auguste (1970) 27, R. Syme Ammianus (1968) 174. Montanus, poeta Ovidius ex Ponto v. supra lulius Montanus J 434. L. MONTANVS, proconsul (Ponti et) Bithyniae prioribus annis regni Neronis nummi Nicomedenses Waddington Recueil des monnaies gr. d'Asie min. 2, 518 n. 25 tau. 89, 11. 12 cum capite Neronis iuvenis, quibus in aversa est: tni A. Mov,avou av~unai:ou cf Miinsterberg Beamtennamen 63, Bosch Kleinas. Kaisermiinzen (1935) 84 n. 11. Fortasse idem atque L. Venuleius Montanus, consul suffectus cum D. Dexsio Staberiano anno incerto t. urb. Ann. ép. 1958, 262, v. quod de tempore - ante annum 69 - disseruit W Eck RE Suppi. 14, 829. Quod si ita est, certe pater L. Venulei Montani Aproniani, consulis anno 92, erat, ut ratus est Groag RE 16 (1933) 204, 4. V. nunc J. Scheid ZPE 1983 sub prelo, M.Th. Raepsaet-Charlier Lat. 42 (1983) 155.

MONTANVS

308

-

[L]arcius ve! [M]arcius Montanus vide supra L 102. Q. Claudius Ferox Aeronius Montanus Alpinius Montanus Cassius Mont[anus]

-

CVRTIVS MONTANVS

MVCAPOR

- lulius Montanus - C. lulius Montanus - T. IVNIVS MONTANVS

-

T. lunius Montanus Paccius Montanus C. Pompusius Montanus Romanius Montanus Sex. Traulus Montanus

-

L. VENVLEIVS MONTANVS

- L. VENVLEIVS MONTANVS APRONIANVS

- L. Venuleius Montanus - Votienus Montanus 686 Morphus, pantomimus celeber temporibus Galeni Galenus de praecognitione voi. 14, 633 Kiihn = CMG 5, 8, 1 ed. Nutton 6, 9, p. 102. - ATRIA MOSCHARO

- M. Antonius Moschianus Ulpianus 687 Moschis, fisci debitrix ex conductione vectigalis de cuius et heredum causa scripsit Paulus libro primo decretorum dig. 49, 14, 47. - Numitoria Moschis 688 Moschus, libertus, praefectus classis (Misenensis) sub Othone Tac. h. 1, 87, 2. Curam navium ab anno 62 usque ad annum 68 retinebat, suecessar Aniceti liberti supra A 589, v. Pflaum Proc. éq. 41 n. 7; 208. - Volcavius Moschus -

FLAVIVS MOSCHYLVS

-

P. NONIVS M ... TIANVS

689 Motilenus, praefectus praetorio, a Commodo veneno interemptus sub finem imperii ut videtur vita Comm. 9, 2. Nomen eius rarum a gentilicio Motilio (e. g. VI 975 col. 1 v. 27) eodem modo atque Betilius - Betilenus, Rutilius - Rutilenus, Vetilius - Vetilenus fictum esse intellexit E. Birley Bonn. Hist.-Aug.-Coll. 1966/67 (1968) 46 sq. contra Howe Prefect 68 qui nomen corruptum esse supposuit. - Ex Umbria fortasse ve! Piceno ortus. - H.-G. Pflaum Bonn. Hist.-Aug.-Coll. 1970 (1972) 239. 690 Mucapor, dux, ipsius ictu Aurelianum imperatorem interemit vita Aureliani 35, 5, Vietar Caes. 35, 2, apud Cenofrurium mansionem inter Heracliam et Byzantium vita ib.; ipse a Tacito imperatore excruciatus est Vietar ib. - Epistula Aureliani ad eum missa de belli contra Zenobiam difficultate certe ficticia vita Aureliani 26, 2.

309

MVCIANVS

MVCIVS

MVCIANVS, consul suffectus mense Novembri: V idus Novemb(res) .... et Muciano cos. Bull. com. 13 (1885) 162. Potest idem esse atque polyonymus P. Delphius Peregrinus ... M. Nonius Mucianus, consul suffectus anno 138 mensibus Octobri, Novembri, Decembri qui Nonius Mucianus appellatur Ann. ép. 1934, 146 u. in Noniis. 692 Mucianus pro nomine praefecti praetorio errore habetur a W Besewliew Epigrafski Prinosi 1952 n. 23 = Bull. ép. 67 (1954) 150 n. 175 = Ann. ép. 1955, 215 = SEG 15, 460, qui frater M. Aurelii Apollinarii praesidis perfectissimi prouinciae Thraciae ca. annum 268 erat. Recte autem intelligendum est Mucianum eum esse qui titulum M. Aurelio Apollinario, fratri Aurelii Heracliani, praefecti praetorio, dedicavit, ut uidit G. Mihailou IGBulg 3, 1569. Vide infra sub Traiano Muciano qui idem esse uidetur G. Mihailou ad locum. - Aurelius Mucianus

691

- P. DELPHIVS

PEREGRINVS

AL[F]IVS ALENNIVS

MAXIMVS CVRTIVS VALE-

RIANVS PROCVLVS M. NONIVS MVCIANVS - A. LICINIVS MVCIANVS -

C. LICINIVS MVCIANVS

- T. LICINIVS MVCIANVS -

IVL. [MJAXIMVS MVCIANVS

-

M. NONIVS MVCIANVS

-

M. NONIVS MVCIANVS P. DELPHIVS PEREGRINVS

-

M. NONIVS ARRIVS MVCIANVS

-

M. NONIVS ARRIVS MVCIANVS MANLIVS CARBO

- TRAIANVS MVCIANVS

692a Quintus Mucius, Volusii auditor nominatur iuxta Aulum Cascellium iuris peritum (in nostra editione omissum) dig. 1, 2, 2, 45. Legendum esse uidetur: A. Cascellius Q. Mucii auditoris Volcatii auditor (Mommsen) qui in honorem illius P. Mucium nepotem eius heredem reliquit. 693 M. Mucius Felix, M. filius, tribu Galeria, ex oppido Velleiatium iuxta Placentiam sito ortus annos centum et quadraginta explevit, quo tempore Vespasianus et Titus censum egerunt a. 74 Plin. n. h. 7, 49 (50), 163. 693a MVCIVS MAIOR, [leg(atus) leg(ionis)] primae Italicae; eo curante Marcus Aurelius et Commodus per legionem aedificium vetustate collapsum restituerunt sub P. Calburnio (sic) [... leg. Augg. pr. pr. Moesiae inferioris?] t. Nouis repertus Eos 69 (1981) 315-317; quem eundem atque C 270 esse, ut editor ratus est, negatA. R. Birley ZPE 1983 sub prelo. 694 C. (MVCIVS) SCAEVOLA, quindecimvir sacris faciundis anno ludorum saecularium quintorum 737 = 17 acta ludorum VI 32323 u. 107 (C. Scaevola). 150 (Scaevola), verisimile etiam in fine tituli u. 167: C. S[ caevola] in recensu XV virorum, u. Pighi 232. 235. E posteris gentis celeberrimae plebeiae liberae rei publicae ortus esse uidetur.

MVCIVS 695

696

697

698 699

310

MVLVIVS

Q. [MVCIVS? SCAE?]VOLA (Kmv.... toÀa [àv~u)m'nou), fortasse proconsul Asiae incerto anno Bull. mus. Imp. Rom. 3 (1932) 7 n. 4 cf Magie Rom. Rule 1587. Supplementum gentilicii proposuit E. Groag anno 1933. P. Mucius Verus, P. filius, tribu Publilia (traditur Publico), eques Romanus equo publico, trib(unus) leg(ionis) III Galli(c)ae in Syria tendentis, censi tor provinciae Thraciae sexagenarius v. Pflaum Carr. p. 1069, patronus municipii Albingaunensis a plebe urbana honoratur t. Albingaunensis non iam conseruatus ut videbatur V 7784, nunc autem repertus: N. Lamboglia Nuove epigrafi ad Albenga Riv. Ingauna e Intemelia 4 (1938) 107 et E. S. Gaggero Pulpudeva 3 (Semaines Philippop. 1980) 37. Fines agrorum Bendiparum per eum determinantur sub Q.Atrio Clonio legato Augusti propraetore provinciae Thraciae supra A 1322 iam anno 211/212 Caracalla et Geta imperatoribus stelae terminales Philippopolitanae IGBulg 3, 1455 (Mo0Ktoç O0fjpoç). 1472 (M[oùKtoç) Oùfjpoç). Simili munere equestris ordinis tertio saeculo in provincia Thracia functus esse videtur [Ae]milius Victorinus, procurator ad accipiendos census, adiutor quasi censitoris Pflaum Carr. n. 346, quem editores in nostram editionem non acceperunt. - Vide quod disseruit Mihailov de tempore Atrii Clonii ad IGBulg 3, 907. 908. 1455. Legendum esse LE~~- vides e commentario nec non ex imagine tab. 208, etsi in exemplo tituli scribatur LE~. Tertium exemplum stelae terminalis agri Bendiparum per eum finiti nunc in regione Philippopolitana apparuit Ann. ép. 1979, 552. - Certe Albingauno ortus. -M. LeGlay ZPE 43 (1981) 182. TERTIA MVCIA (modo Tertia modo Mucia Asconius, praeterea solum Mucia) Scaevolae filia, uxor Cn. Pompei Magni et ab eo dimissa crimine impudicitiae a M. Aemilio Scauro anno 58 a. C. in matrimonium ducta est Asconius pro M. Scauro c. 17 p. 19. 20 ed. Clark, Plut. Pomp. 42 (adultera in absentia mariti), eam cum aliis feminis nobilibus Caesarem corrupisse opinio erat Suet. Div. Iul. 50, 1. Soror vestra Mucia cuius erga se studium Cicero multis in rebus perspexerat epist. ad Metellum Celerem a. 62 a. C. data Cic. ad fam. 5, 2, 6. Divortium eius vehementer probatur ab eo anno 61 ad Att. 1, 12, 3. Ex utroque marito mater erat, itaque Sextus Pompeius et M.(Aemilius) Scaurus supra A 405 fratres uterini erant Asconius l. l., Dio 51, 2, 5. Ab Imperatore Caesare ad Sextum filium nuntia inter eum et triumviros mittitur anno 40 Dio 48, 16, 3. Post pugnam Actiacam, ut Scauri capitis damnati vitae parcatur, efficit Dio 51, 2, 5. Mulvius, scurra vel parasitus, qui apud Davum imprecatus cenatur Hor. sat. 2, 7, 36, cf Ps.-Acro ad locum vol. 2 p. 328 Hauthal. Mulvius Gallicanus, praefectus praetorio sub Valeriano in litteris ficticiis Augusti ad Gallienum datis nominatur vita Probi 4. 3 v. Howe Prefect p. 118, cf supra n. 674 R. Syme Emperors (1971) 217. 265.

MVLVIA

311

MVMMIVS

700 MVLVIA PLACIDA, C. filia, uxor Sex. Tadii Lusii Nepotis Paullini senatoris t. sepulcralis agri Sabini quem marito et sibi posuit IX 4119. - In provinciam Macedoniam maritum ibi apud proconsulem legati officio functum secuta est, ubi patrona Epicteto nutricio liberto titulum sepulcralem posuit Edessae III 7316; de tempore contenditur, v. postremo E. Rémy ZPE 43 (1981) 307 sqq. 701 [L.?J MVMMIVS, C. filius Dittenberger Inschriften v. Olympia 331, legatus ([npEcr]pi:utjç)pro praetore sine dubio proconsulis provinciae Achaiae t. iuxta Erechtheum repertus IG II!III2 4170. Praenomen mutilum legis in titulo Olympico, prima littera gentilicii in titulo Atheniensi deest. Certe e posteris L. Mummi qui Corinthum destruxit, {orlasse frater Mummiae Achaicae infra n. 712 temporibus Augusti, v. Groag Achaia 98. 702 MVMMIVS BASSVS, consul ordinarius anni 258 cum Nummio Tosco. Gentilicium datur in rescripto quodam imperatorum quod traditur P. Oxy. Kui Mouµµi(fl[Bétcrcr(fl ùnéti:mçJ,ceterum Bassus 12, 1407: Nouµµi(flToòcrKCfl fasti et e. g. Tosco et Basso cos. VII 769 = RIE 1589, Compt. rend. 1979, 447, Eritannia 12 (1981) 369, ToòcrK(fl Kui Bétcrcr(fl ùnéti:mçP. bil. Oxy. 9, 1201 = Calderini Pap. Lat. 37 = GPL 218. Tosco et Basso cons. reliquia Pauli apostoli in via Ostiensi in catacumbas translata sunt secundum Martyrologium Hieronymianum v. quod disseruit A. v. Gerkan EJ 158 (1958) 90. 98 sq. 104. H. Musurillo Acts Christian Martyrs 171. 703 L. MVMMIVS FELIX CORNELIANVS, consul anni 237. Plenum nomen exhibet t. urb., L. Mummius Cornelianus dipl. mil., Mummius Cornelianus t. Orcistanus, ceterum in consulatu, praesertim in fastis Cornelianus. Decemvir stlitibus iudicandis, sevir equitum Romanorum turmae secundae, quaestor candidatus (imp. Severi Alexandri), tribunus plebis, quindecimvir sacris faciundis, praetor candidatus t. semel tantum descriptus VI 1464 eia servo actore (tervo t.) dedicatus. Consul ordinarius cum L. Mario Perpetuo supra n. 312 (fratre Marii Maximi Perpetui rerum scriptoris) dipl. mil XVI 146 mensis Ianuarii a. 237; t. Orcistanus IGR 4, 549; III 1596 = IDR 3/2 n. 249 (Coriolano). 5572; VIII 4515; ILAlg 2, 2, 4525; VII 621 = RIE 1553, Spomenik 71 (1931) n. 2; 75 (1935) n. 187 (Cornetino); 98 (1941/48) n. 282, Ann. ép. 1955, 155. 156, P. Oxy. 8, 1114 = GPL 217, Ann. ép. 1974, 521, fasti. Schumacher 101 n. 80. 704 Mummius Gallus, idiologus Aegypti anno 73: Mouµµiou fétÀÀ(ou1:00 npòç i:© loi](flMy[(fl] epistula P. Ryland 598 (Arsinoitis) P. R. Swamey Idios Logos (1970) 127. 128. 705 MVMMIVS LOLLIANVS, certe praeses provinciae cui Traianus rescripsit de servis alicuius damnati torquendis Ulp. libro octavo de off. proconsulis dig. 48, 18, 1, 12. 706 L. MVMMIVS MAXI[MVS] FA[VST]IANVS, clarissimus vir, Illvir monetalis aere argento auro flando feriundo, sevir equitum Romanorum, quin-

MVMMIVS

312

MVMMIVS

decimvir sacris faciundis, quaestor candidatus, praetor urbanus. Eum patronum decuriales, qui ei praetori apparuerunt, honoraverunt t. urb. VI 31740. Tertii saeculi prima parte vixisse videtur, certe patricius. Schumacher Priesterkollegien 104 n. 85. 707

L. MVMMIVS NIGER QVINTVS VALERIVS VEGETVS SEVERINVS CAVCIDIVS

Tituli: Aecanus Apuliae IX 948 semel tantum descriptus (1); agri Viterbiensis XI 3003 = D. 5771 (2). Nomen plenum praebet t. 1 (Vignus pro Vegetus traditur, C. Aucidius errore pro Caucidius lectum est), Mummius Niger Valerius Vegetus t. 2. Consul (suffectus) incerto anno sub Pio vel potius sub Marco t. 1, consularis t. 2. Iovi Dolicheno exsuperantissimo votum solvit t. 1. In villam suam Calvisianam quae est ad aquas Passerianas (extantes in tabula Peutingeriana ad viam Cassiam) aquam dictam a nomine ipsius Vegetianam per fundum P. Tulli Varronis aliorumque privatorum item per vias limitesque publicos adduxit t. 2. - Ad eum quoque ,,kalendarium Vegetianum" spectare videtur cuius procuratores per Baeticam sub Severo innotuerunt II 1085 = D. 1406; II 2029 = D. 1405; Ann. ép. 1978, 400 v. Pflaum Carrières p. 630 sq. 634. 638. E posteris videtur esse Q. Valeriorum Vegetorum consulum annorum 91 et 112, necessitate coniunctus cum Appia Annia Regilla Atilia Caucidia Tertulla, uxore Attici Herodis supra A 720 et cum domo eius necnon cum P. Vigellio ... Atilio Bradua Caucidio Tertullo, proconsule Africae anno 180 v. Thomasson tab. ad p. 104 annexam et Dittenberger Sylloge 3 857 n. 1; cf. Mummia Nigrina infra n. 714; itaque bonorum trium gentium locupletissimarum particeps fuisse videtur. Consularem Viterbiensem eundem esse atque Q. Valerium Vegetum consulem anno 112, quem fasti Ostienses praebent, supposuit E. Groag Jahresh. 29 (1935) B. 197 sq., cf. Degrassi I. I. 13, 1, 330 et FC 33; rationem autem, quam promovit Pflaum Carrières p. 634-638 sequimur, nomina et cognomina polyonymi ad alteram partem saeculi secundi spectare, v. etiam quod vir doctus de kalendario Vegetiano et de sacris Iovi exsuperantissimo sub Commodo procuratis disseruit ib. Fortasse a Commodo vel Severo occisus, ut reditus eius eis attribuerentur. Cf. supra 541. 708 MVMMIVS QVADRATVS, Marci imperatoris sororis i. e. Anniae Cornificiae Faustinae supra A 708 filius cui Marcus bonorum maternorum partem tradidit vita Marci 7, 4. Nomen errore posuit vita Marci, recte enim M. Ummidius Quadratus est qui contra Commodum imperatorem conspiravit v. in Ummidiis, postremo H.-G. Pflaum Bonn. Hist.Aug. Coli. 1968/69 (1970) 213. 709 MVMMIVS SECVNDINVS, inter nobiles quos Septimius Severus sine iudicio occidit primus commemoratus vita Severi 13, 1, fortasse consularis. Ex Hispania ortus esse videtur G. Alfoldy BJbb. 168 (1968) 148, Bonner Hist.-Aug.-Coll. 1968/69 (1970) 5. TERTVLLVS.

MVMMIVS

313

MVMMIVS

710 P. MVMMIVS SISENNA, consul anni 133. Tria nomina extant VI 10299 = I. I. 13, 1 p. 335 sq. (1); XIV 212 l. 8 = D. 7212 = Gordon Album n. 196 (2), Mummius Sisenna VI 13505 (3); XVI 82 [Mummio] Sisenna (4); IG XII 3, 325 = Ditt. Syll. 3 852 A. (5), Sisenna XIV 2014 (6); XI 3898 (7); XV 471 (8); 508 (9). 1438 = Lat. sign. Ost. n. 1055 (10); Ann. ép. 1903, 259 (11). 1955, 238 = G. Forni Studi in memoria di Luca di Regibus 6 (1969) 177 sqq. (12). Titulus ineditus codicis Amerbachiani: Sisenna et Hibero coss. (12) quem benigne nobiscum communicavit H. Lieb. Consul ordinarius cum Antonio Hibero supra A 837 anni 133 t. 2. 6-13, fasti (nomine saepe corrupto: Silvanus. Silanus) kal. Ian. t. 2. Legatus Augusti pro praetore provinciae Britanniae a. 135 die 14 mense Aprili t. 4, sine dubio iam anno 133, successor Sex. Iuli Severi qui a Britannia ad Judaeos debellandos in Syriam Palaestinam missus est supra J 576. Proconsul provinciae Asiae t. 5, verisimile anno 150/151, cf Groag, RE 16, 529 et Magie Roman Rule in Asia Minor 2, 1584. Pater verisimile eius qui sequitur; oriundus ex Hispania, cf A. R. Birley Fasti Britain 109 sq., {orlasse e gente equestri Alfoldy Konsulat 87. 711 P. MVMMIVS SISENNA RVTILIANVS. Tituli: duo Tiburtini alter ab augustalibus dedicatus XIV 3601 = D. 1101 = I. I. 4, 1, 115 (1), alter a senatu populoque Tiburte XIV 4244 = I. I. 4, 1, 116 (2); fasti Ost. I. I. 13, 1, 205 (3); X 6587 (4). Nomen plenum exhibent t. 1. 2 (in t. 2 praenomen periit), [P.] Mummius Sisenna t. 3, [Mum]mius Sisenna t. 4, Rutilianus Luc. 'Aì.J:i;avopoç fì wi:u86µavnç passim. Pub lii filius t. 1. 2, verisimillime eius qui praecedit; tribu Galeria t. 1. Eum ex Hispania ortum esse persuasit Alfoldy Konsulat 312, quod nunc confirmatur fragmento tituli aedis alicuius provinciae Baeticae [M]ummio [... ] [S]isennae ... XV ... J. Gonzalez ZPE 1983. Decemvir stlitibus iudicandis, tribunus legionis V Macedonicae t. 1. 2, quaestor t.1 (in t. 2 supplendum), tribunus plebis, praetor t. l. 2, legatus legionis VI Victricis t. 1, [leg. leg. VI] Victricis t. 2, praef. aerarii Saturni t. 1. 2. cf Corbier Aerarium n. 45. Consul (suffectus) t. 1. 2 cum T. Prifernio Faeto t. 3. 4 anno 146 t. 3, pridie nonas Iunias t. 4, fortasse a die 1 mensis Maii usque diem 30 mensis !unii. Praefectus alimentorum per Aemiliam (v. Eck Organisation Italiens 167) t. 1. 2, legatus Augusti pro praetore provinciae Moesiae superioris t. l. 2, ca. annum 150A. SteinMoesien 44. Proconsul provinciae Asiae t. 1. 2 primis annis imperatoris Marci Stein l. l. vixpostannum 163;interannos 161 et 163R. Syme Rev. ét. anc. 61 (1959) 319. Augur t. l. 2. -Patronus Tiburtium ibique curator fani Herculis Victoris t. 1. 2, item salius t. 1. Homo alioquin optimae indolis, sed valde superstitiosus, et credulus Luc. l. l. 30. Post mortem uxoris filiam Alexandri Abonutichitae supra A 506 sexagenarius in matrimonium duxit Luc. l. l. 4. 35. 39. 48. 54. 60 adversante Luciano amico 54 sq. Filium

MVMMIA

712

713

714

715

716

314

quem prior uxor enixa erat vix adultum amisit Luc. l. l. 33. Amicus L. Hedii Rufi LollianiAviti H 40, siLuc. l. l. 57re vera de eo agitur. Septuagenarius mortuus est Lucianus l. l. 44, certe post annum 172 quo anno positus est die 1 mense Iunio t. 1. -Schumacher Priesterkollegien 52 n.18. MVMMIA ACHAICA, neptis (Q. Lutatii) Catuli proneptisque L. Mummii (Achaici) qui Corinthum excidit Suet. Galba 3, 4, uxor C. (Sulpicii) Galbae consularis, consulis anni 5 ante Chr. ib., cui Caium et Servium filios genuit. Servius i. e. Sergius Galba, qui postea imperavit, natus est mense Decembri anni 4 Suet. Galba 4, 1 in villa colli superposita prope Tarracinam ib. - Fortasse avia eius est Mummia cuius liberta dedicavit t. urb. VI 21736: Lutatia Q(uinti) (et) Mummiaes l(iberta). MVMMIA LAENILLA, clarissima femina t. servi Aristidis actoris quem Herculi dedicavit VI 272. Fortasse eadem nominatur in titulo sepulcrali servae incondite inciso Mumiaes [L]aenillaes iuxta Brundisium, ubi praedia habuisse potest IX 220. MVMMIA NIGRINA, sic titulus, Nigrina Martialis, Antistii Rustici, consulis anno 90, supra A 765, coniux, propter pietatem in maritum ( de cuius nomine poeta tacet) laudata a Martiale 4, 75, ,,quod miscuit cum coniuge census" anno 88 ut videtur ib. 9, 30. Mariti in Cappadocia defuncti cineres Romam rettulit Mart. 9, 30 anno 93 vel 94. Antisti Rustici et Mummiae Nigrinae (servae) conservus t. sepulcralem posuit mense Martio anni 87 VI 27881. MVMMIA VARA, clarissima femina; tegulae ex praediis eius in figlinis Acili Fortunati Romae et iuxta urbem repertae sunt aetatis {ere Severianae, ut Dressel supposuit XV 1310. Contra ad eam pertinere passe tegulam Ostiensem Varae Quirini XIV 5308, 39 Dessau non recte ratus est, etsi ipse hanc Varam uxorem esse P. Sulpicii Quirini consulis anni 12 ante Chr. mavult. Haec de qua agimus ex posteris esse potest P. Mummii Sisennae Rutiliani supra n. 711 et Pontii Varani Sabini domini quoque figlinarum v. Setiilii Brick Stamps 151 sq., Schumacher 242. Mummia Vitula, Chryseroti dispensatori eius Urbica coniux posuit t. urb. VI 9336, fortasse mulier nobilis.

-

[FLA]VIVS CATVLVS MVNATIANVS

-

L. [PED]ANIVS SECVNDVS POMPEIVS FESTVS MVNATIANVS

-

MVNATIVS

Q. POMPONIVS MVNATIANVS CLODIANVS

Ei et Proculo divi fratres libro secundo Ulpiani de officio consulis rescripserunt dig. 40, 12, 27. Bine dubio magistratus, fortasse consul suffectus inter annos 161 et 168, v. Degrassi FC 46, Alfoldy Konsulat 194, Pater fortasse L. Munatii Prisci salii Palatini infra n. 731. 718 MVNATIVS, comes Ti. Neronis in Asia anno 734 = 20, amicus Iuli Flori supra J 316 Hor. ep. 1, 3, 31 sq. Filius Munatii Planci consulis anno 712 = 42 infra n. 728 esse videtur. 717

MVNATIVS:

MVNATIVS

315

MVNATIVS

- Fl(avius) Munatius 719 Cn. Munatius Aurelius Bassus, Marci filius, tribu Palatina; praefectus fabrum, praefectus cohortis III sagittariorum, praefectus cohortis iterum II Asturum quae in Britannia ab anno 106 tendebat, a legato pro praetore vocatus, censitor civium Romanorum coloniae Victricensis quae est in Britannia Camuloduni t. Nomentanus XIV 3955 = D. 2740. Camulodunum, colonia ab anno 51, rebellione Boudiccae superata anno 61 victrix cognominata est Tac. a. 12, 32, 2; 14, 31, 3; 32, 1. - Procurator Augusti, curator viae Nomentanae, patronus eiusdem municipii, ubi omnibus honoribus functus est: flamen perpetuus, duumvirali potestate, aedilis, dictator IIII tit. Procurationem Augusti (certe centenariam) in capite tituli posuit u. Pflaum Carrières n. 83 p. 180 sq. et nunc Birley Fasti Rom. Britain 303; qui dubitat, utrum nomine censitoris et procuratoris unum atque idem munus significetur an postea procurator electus sit. Fortasse filius eius Cn. Munatius Bassus Cn. filius, patronus ut uidetur in aliquo collegio, in cuius albo plebs recensebatur t. Noment. XIV 3951 u. 8. Certe Nomenti natus est. - Rescriptum Antonini Pii ad Aurelium Bassum quendam datum habes dig. 26, 4, 1, 3. 720 Munatius Celsus, Q. Munatii Celsi procuratoris Augusti (Mauretaniae Caesariensis) qui sequitur filius, a militiis VIII 7001 et p. 1847 = ILAlg 2, 1, 570; statuam Caracallae posuit ex testamento patris defuncti ib. 721 Q. Munatius Celsus. Tituli milliarii Mauretaniae Caesariensis anni 212 VIII 22616 (1). 22617 (2). 22618 (3); Ann. ép. 1912, 173 (4); Cirtensis sub Caracalla VIII 7001 et p. 1847 = ILAlg. 2, 1, 570 (5). - Plenum nomen dant t. 1. 3, supplendum est t. 2. 5, Celsus t. 4. Vir egregius t. 1. 2, egregiae memoriae vir t. 5, Procurator Augusti (provinciae Mauretaniae Caesariensis) t. 1. 2. 3, procurator t. 4, praeses t. 5. Origine uidetur Cirtensis, quippe cuius defuncti filius Munatius Celsus qui praecedit statuam Caracallae ex testamento patris posuit Cirtae t. 5 inter annos igitur 212 et 217. - Non diuersus (orlasse Q. Munatius Celsus fistula urbana XV 7497. 722 L. Munatius Clemens, sigillum aeneum eius XV 8351, (orlasse viri nobilis. 723 L. Munatius Felix, nomen plenum exhibet t. Aegyptius Copti Ann. ép. 1899, 102 = IGR 1, 1176, P. Berol. BGU 2, 448 = Mitteis Chrestomathie 310 (AoòKtoçMouv[étnoçf\Àtç]}, P. Oxford. 4, 1 (AouKiC[l [MouvaTicot TJÀ]tKt), Munatius Felix t. Aegyptius Tregenza Latin Inscriptions of Wadi Semna (1950) 85 sqq. = Ann. ép. 1952, 249 et Breccia Iscriz. Greci e Lat. (1911) 69, ita etiam in omnibus /ere papyris saepe supplendis, Felix PSI 10, 1123 u. 1, Munatius P. Ryl. 2, 75 I, 1, 6, P. Oslo 2, 18, 3, 5,

MVNATIVS

316

MVNATIVS

Mitteis Chrestomathie 89 u. 28. - Praefectus Aegypti t. Copti IGR 1, 1176 et Breccia 69, tnupxoç Aiyum:ou P. Iand. 140, 4, 15, plerumque in papyris TJYEµwv uel T]yEµovEucruç, Àuµnp61rn:oçTJYEµwv P. Iand. ib. u. 4. 8. Testimonia praef ecturae eius a mense Ianuario anni 150 PSI 9, 1026 B 16 = GPL 117, quae papyrus nomine non posito certe ad eum praefectum Aegypti spectat, usque ad annum 154 P. Oxy. 2961 u. 19 et 2962 u. 12 habemus. Papyro anni 150 milites, ut in patriam Alexandriam mitterentur, petiverunt. - Alia testimonia praefecturae, quae uideas quoque ZPE 17 (1975) 291 sq., hic afferimus: P. Ryl. 75 I 1, 6 (17. 4. 150); SB 10219, 9 sq. (a. 149/50); P. Ryl. 4, 678, 6, 9 (2. 9. 150); P. Mich. inu. 2964 ZPE 6 (1970) 273 (9. 12. 150); P. Mich. 7, 447 = GPL 121 (a. 150); P. Iand. 4, 140 (22. 3. 151); P. Oxy. 237 VIII 20 (14. 9. 151); PSI 1123, 3 (25. 1. 152); P. Oxy. 800, 9 (a. 152/153); P. Mich. 7, 447 (a. 153); P. Oxy. 2961, 19 et 2962, 12 (mense Februario a. 154). Anno certo carent: IGR 1, 1290 B 6 (AouKtoç);P. Oxy. 1654, 11; PSI inu. 233, 9. 12; P. Lond. 2, 358, 17 p. 171 = Mitteis Chrestomathie n. 52 (litis denuntiatio ab eo petitur); P. Oxf 4. - 'YnoµVTJµm:u,responsa eius, postquam munere absolutus est, annis posterioribus commemorantur PSI 447, 21 (a. 166); BGU 2060, 15 (a. 180); Mitteis Chrestomathie 89; PSI 1157, 6, tandem P. Them. 1 CLXX, 9 et CLXXV; P. Mich. 7, 447; P. J. Sijpestein Pap. Gie/Jen inu. 301 Aegyptus 46 (1966) 20-25, 9. 10 (ca. 159/160), denique duo fragmenta a. 161, quae publici iuris fecit H. C. Youtie ZPE 23 (1976) 131 sqq. Cum eum usque ad annum 154 in Aegypto uersatum esse sciamus, uix sub Pio locus patet pro Dinarcho supra D 91 quem praefectura Aegypti functum esse tradit Malalas 11, 367, u. autem Stein Praefekten 82 sq. Nobis non refutandum uidetur eum fortasse ,,6Etvroçèipxovi:a" occisum esse ab Alexandrinis seditiosis. - Ei praefecto ~t~Àiotovpro christianis scriptum Alexandriae dedicatur Iustinus martyr apologia 1, 29, 2. 724 Munatius Gallus, homo optimus, quem adloquitur et praedicat Martialis 10, 33 (Cecropium superas qui bonitate senem). Filia et consocer eius memorantur ib. u. 3. 4. Potius quam pater eius qui sequitur (sic Friedliinder ad locum, A. Stein RE 16, 538, 20) idem est (E. Groag RE 16, 540, 21, Mommsen in commentariis t. VI 1443, Ritterling RE 12, 1701.) 725 L. MVNATIVS GALLVS. Tituli Africani: milliaria uiae Mascula Lambaesim VIII 10210 = D. 284 (1). 10186 (2), Ann. ép.1969/70, 709 (3), Thamugadenses tres VIII 2353 = 17842 = D. 6841 (4). 17843 (5). 17892 (6); t. in agro Theuestino repertus 10667 cf 16692 = D. 5959 = ILAlg 1, 2939 (7); Masculitanus VIII 17685 (8) cf J. Burian Helikon (1963) 752. Nomen plenum exhibent t. 1 - 6 (mutilus). 7.8. Legatus Augusti pro praetore legionis III Augustae t. 1 - 8, anno 100 t. 1 - 3.4 ( e titulo 5

MVNATIVS

317

MVNATIVS

suppletus). 5. Successor fortasse M. Acuti fusti supra A 100 (sic E. Birley JRS 52, 1962, 225) aut Q. Fabi Barbari Thomasson Statthalter 161 et Opusc. Rom. 7 (1969) 180. Viam Mascula Lambaesim ducentem munivit t. 1.2; coloniam Marcianam Traianam Thamugadi anno 100 condidit t. 4.5. Si reuera ad eum pertinet Apollini L. Munatius M. f. Ter. Gallus [... ) t. Vindonissensis XIII 11500, potius legatus quam tribunus legionis XI Claudiae {uit Alfoldy Legionslegaten 21 (certe autem prius quam annis 98/99).

Si de eodem agitur in t. mutilo Corinthio Corinth 8,2,63: L ... M. f. Ter. Gallo [decemvir st]litibus iudicandis ... , cf supra G 65, uix proconsul prouinciae honoratur, ut uoluit Groag Achaia 49, sed potius supponendum est eum quaestura aut legatione prouinciae sub proconsule functum esse u. Eck Senatoren 218 cum nota 436. - Valde incertum est, quod editor suppleuit t. Corinthium Corinth 8,3,122: [L. Munatio M. f. Ter.)/ Ga[ ... )/ com[iti] imp[e)rato[ris ... )/ et divi [... ]/ [p]roq[uaestori? ... ). Fortasse idem ac Munatius Gallus Mart. 10,33 aut pater eius, cuius filiam vir splendidi ordinis in matrimonium duxerat l. l .. 726 Munatius Gratus, eques Romanus, particeps coniurationis Pisonianae cum aliis equitibus anno 65 Tac. a. 15, 50, 1. 727 Munatius Mundus: eius epigramma ruinas Mycenarum Ilio urbi, quae semper floret, opponit Anthol. Pal. 9, 103. 728 L. MVNATIVS PLANCVS, consul ordinarius anni 712 = 42. Tituli: urbanus VI 1316 = D. 41 (1); Eleusinius IG II/IIJ2 4112 (2); mausolei Formiani X 6087 = D. 886 (3); ei uel consuli a. 13 p. Chr. dedicatus uidetur t. aceph. XIV 4241 = I.I. 4, 1, 117. Nummi: Bahrfeld 20- 22. 84 sq. = Sydenham Coinage of the Roman Republic (1952) 1019 sq. 1190 sq. = Crawford Roman Republican Coinage (1974) 1, 475. 522. L. Munatius Plancus t. 2. 3; fasti triumph. Cap. I. I. 13, 1 p. 567, Caes. b. G. 5, 24, Dio 46, 29 et ind. l. 47 (ubi pro Mouv - in codicibus Mcrnv - traditur), L. Munatius fasti Colotiani et Biondiani a. 732 (praenomen C. VI 10286 errore typographi) = I. I. 13, 1 p. 273.291, L. Plancus t. 1, nummi, Cicero saepius aliique scriptores, Munatius Plancus uel Plancus scriptores passim. - L. filius, L. nepos, L. pronepos t. 3 (nomina patris et avi dant etiam fasti triumph. Cap., nomen patris t. 1. 2, fasti Colotiani), filius igitur L. Munatii Planci mortui a. 707/8 = 47/6, frater T. Munatii Planci Bursae trib. pl. a. 702 = 52 et C. Munatii Planci (post adoptionem L. Plotii Planci). Tibure oriundus Acro qui dicitur ad Hor. carm. 1, 7 et Porphyrio ad Hor. carm. 1, 7, 15 (cf Syme R. R. p. 92 cum adn. 2). De Tibure quomodo coniuncta erat cum Raurica colonia a Munatio condita u. infra.

MVNATIVS

318

MVNATIVS

Legatus C. Caesaris in Gallia a. 700 = 54 Caes. b. G. 5, 24 sq. (Eum e provincia Romam revertentem Ravennae versatum esse a. 51 ex epistola Cic. ad fam. 8, 1, 4 colligit Ram baud M élanges Carcopino, 1966, 787 sqq). Eiusdem legatus bello civili in Hispania erat a. 49 Caes. b. civ. 1, 40 et in Africa a fine a. 47 b. Afr. 4. Mense luni o a. 46 Romam reversus unus ex praefectis urbis a Caesare contra Pompeium profecto Romae relictis nummi aurei Bahrfeld 20 - 22 = Sydenham 1019 sq. = Crawford 1, 475, 1 sq. cf Cic. Phil. 2, 78. A. 710 = 44 consul designatus a Caesare in annum 712 = 42 una cum D. Bruto Nic. Damasc. vita Caes. 28, 112 (FGrHist II A p. 414), Vell. 2, 63, Cic. ad fam. 10, 3 (L. Plancus praetor designatus Cic. ad Att. 16, 16 A. B. E fratrem suum L. Plotium designat). Post mortem Caesaris concordiae senatus auctor Plut. Brut. 19. Proconsul Galliam ulteriorem obtinet (a. 710/11 = 44/43) Nic. Damasc. l. l. Eius nomen (L. Mun. vel Munat.) nummi Luguduni tum cusi exhibent CIL XIII p. 251 E. Muret Catalogue des monnaies gaulloises (1889) 4787. 4792 - 97 cf A. Blanchet Traité des monnaies gaulloises (1905) p. 426 sq. Imperator (mense Dee. a. 710 = 44) Cic. Phil. 3, 15, 38; ad fam. 10, 8, 24 (epistulae ab eo ipso scriptae ad senatum a. 711 = 43), t. 2. Colonias deducit Rauricam t. 3 (cf Stiihelin Schweiz 3, 1948, 95 sqq., qui cultum Herculis Tibure ff,orentem in novam coloniam traductum esse coniecit; Frei-Stolba Historia 25, 1976, 334 sq.) et Lugudunum t. 3, Dio 46, 50, Seneca apoc. 6, Eus. - Hieron. p. 164 Helm. Iussus a senatu bellum cum M. Antonio gerere diu cunctatur, tandem copias suas cum M. Antonio coniungit Cic. ad fam. 10, 6, 1; 10, 33, 1; 11, 9, 2 et alibi; Phil. 13, 19, 44, Liv. per. 120, Vell. 2, 63, App. b. c. 3, 46. 72. 74. 81. 90. 97, Dio 46, 29, 53, Plut. Ant. 18 (cf G. Walser Briefwechsel des M. P., 1957, 24-31). Fratrem L. Plotium Plancum proscribendum comprobat Vell. 2, 67, App. b. c. 4, 12 cf Plin. h. n. 13, 25 (inde Solin. 46, 3). Triumphat ex Gallia die 29 mensis Decembris a. 711 = 43 fasti Cap. et Barb., ex Raetis t. 3 cf Vell. 2, 67, 3, Staehelin l. l. 101 n. 2. Consul ordinarius a. 712 = 42 cum M. Aemilio Lepido supra A 367 Dio 47, 16, Zonar. 10, 18, fasti, cf Broughton 2, 357. Rogationes eius de venia quibusdam proscriptis danda App. b. c. 4, 37. 45. Agros dividit Beneventi t. 3 ({orlasse anno sequente). Bello Perusino L. Antonio auxilium ostendit magis quam fert Vell. 2, 74, App. b. c. 5, 33. 35. 50. 61. Italia excedit initio a. 714 = 40 Veli. 2, 76, App. 5, 50. Comes Antonii App. 5, 55. Asia ei ab Antonio tradita Dio 48, 24 in insulas se confert provinciam pervadente Labieno (anno 714 = 40) Dio 48, 26. De tempore, quo provinciam reliquit et Romam reversus est, nihil constat neque de rebus ibi gestis cf Magie Rom. Rule 2, 1280; Broughton 2, 382. 388. 392. Nummi a. 40 ab altera parte nomen M. Antonii, ab altera L. Plancus procos. vel imp. iter. praebentes Bahrfeld 84 sq. = Sydenham

MVNATIVS

319

MVNATIVS

1190 sq. = Crawford 522. Imperator iterum nummi, t. 1. 3. Anno 719 = 35 Syriam regebat Dio 49, 18. Caedem Sex. Pompei iussisse credebatur App. b. c. 5, 144. Assentator Cleopatrae Vell. 2, 83. Iudex sponsionis inter Cleopatram et Antonium victum hunc pronuntiat Plin. h. n. 9, 121, Macrob. sat. 3, 17, 16. Ad Caesarem iuvenem transiit a. 722 = 32 Vell. 2, 83, Plut. Ant. 58; Dio 50, 3 eidemque testamentum Antonii prodiit Plut. l. c., Dio l. c. Senatui auctor fuit Caesarem Augustum esse appellandum a. 727 = 27 Vell. 2, 91, Suet. Aug. 7, Censorin. 21, 8. Eum Caesarem Augustum intera. 27 et 24 in Hispania bellum gerentem comitatum esse ex Hor. carm. 1, 7 colligit KiePling - Heinze l 6, 62 et iterum W Riedel Phil. Woch. 62 (1942) 575. Censor a. 732 = 22 cum Paulo Aemilio Lepido supra A 373 fasti, t. 3, Vell. 2, 95, Dio 54, 2, Suet. Cl. 16; Nero 4, Val. Max. 6, 8, 5, Plin. h. n. 13, 25. Septemvir epulonum t. 3. Bis consul Plin. h. n. 13, 25 (inde Solin. 46, 3) errore sine dubio, cum titulus sepulcralis (t. 3) mentionem unius tantum consulatus faciat. Aedem Saturni prope forum Romanum exstruxit de manibiis t. 3; cf Nash Bildlexikon 2, 294 sqq., Romanelli Foro Romano (1950) 29 sq., Suet. Aug. 29, cf t. 1. Tabulam quandam Nicomachi in Capitolio dedicat Plin. h. n. 35, 108, 8, G. Walser0ecopia Festschr. Schuchhardt (1960) 217 sqq. - Eum mortuum esse ante a. 15 ante Chr. e mentione Raetorum t. 3 colligitur v. postremo Walser Briefwechsel 21 sq. Sepultus prope Caietam t. 3. Ciceronis discipulus, orator insignis Eus.-Hieron. p. 164 Helm; summa eloquentia Cicero in epistula ei data ad fam. 10, 3, 3 cf Senec. contr. 1, 8, 15, Suet. rhet. 6. L. Plancus orator Asconius in Mil. p. 33 Orell. Plancum auctorem esse libri de Caesaris bello Africo scripti argumentis bonis contendit E. Koestermann Historia 22 (1973) 48 - 63. Plancus artifex ante Vitruvium maximus Ben. nat. qu. 4 praef 5 cf Syme R. R. 501 n. 3 et Ten Studies p. 54 n. 2. Orationes in eum parabat Asinius Pollio Plin. h. n. praef 31. Epistulae a Planco ad Ciceronem et invicem a mense Sept. a. 44 usque ad mensem Iul. a. 43 scriptae Cic. ad fam. 10, 1 - 24; 13, 29 (Walser Der Briefwechsel des M. P. mit Cicero, 1957; Perrochat La correspondance de Cicéron et de L. M. P. Rev. ét. lat. 35, 1957, 172 - 183). Ad eum datum est Horatii carm. 1, 7. - Ob similitudinem eius histrioni Rubrio nomen eius impositum est Plin. h. n. 7, 55 (inde Solin. 1, 81). - Ei adulterium obiectum est cum Mevia Galla supra n. 585 Macrob. sat. 2, 2, 6. - Statua Planci i-7 9673 cf 10023. 'Iepeùç AouKiou Mouva,iou [TTMyKou?] t. Mylasis repertus BCH 12 (1888) 15 (scriptus non ante 752 = 2 ante Chr. n.). Aut huius aut eius qui sequitur liberti: i-7 22652. 22670. 22679. - Filius {orlasse Munatius, comes Ti. Neronis a. 734 = 20 supra n. 718. Nepotes potius quam liberi L. Munatius Plancus Paulinus qui sequitur et Munatia Plancina infra

320

MVNATIVS

MVNATIVS

7, quam sororem n. 737, uxor Cn. Calpurnii Pisonis consulis a. 747 habuisse ex Tac. a. 2, 75 constat. 729 L. MVNATIVS PLANCVS (PAVLINVS?), consul ordinarius a. 13. L. Munatius Plancus fasti Capit., Antiat., Praenest., Dio ind., VI 9050; Munatius Plancus Tac. a. 1, 39; Munatius Plancus Paulinus VI 1743 (tit. quarti saec., si recte ad eum refert J. Morris BJb. 165, 1965, 88-96). Huic vel consuli a. 712 = 42 dedicatus videtur t. Tiburtinus XIV 4241 = I. I. 4, 1, 117. L. f. fasti Capit. I. I. 13, 1, 532/3, Dio ind., L. n. fasti Cap. Filius igitur {orlasse Munatii, comitis Ti. Neronis in Asia a. 734 = 20, supra n. 718, nepos Munatii Planci cos. 712 = 42 qui praecedit. Consul ordinarius a. 13 cum C. Silio = C. Silius A. Caecina Largus fasti, praeterea VI 7479. 10051. 32270a; XV 4565, Ann. ép. 1952, 7 A. 14 princeps legationis a senatu ad Germanicum missae periculum vitae adiit a militibus seditiosis, cum dignitas eum fuga impedivisset. Denique ei subsidium erant castra primae legionis arae Ubiorum tendentis. Non multum aberat, ut legatus populi Romani in castris Romanis sanguine suo altaria deum commaculavisset, Tac. a. 1, 39. Eum nominatum esse inter eos, qui anno 16 dona Iovi, Marti, Concordiae utque iduum Septembrium dies, quo se Libo interfecerat, dies festus haberetur, constituerunt Tac. a. 2, 32 proposuit Syme Ten Studies 51 - 54, consentit Koestermann. Legatus Augusti pro praetore (praeses titulus) Pannoniae per XVII ( vel plures) annos t. VI 1743 inter annos 15 et 35, quibus annis nullum legatum adhuc novimus quo sententia a J. Morris l. l. re-

lata confirmatur. In animo quoque habeas et alias legatos Tiberii per multos annos provincias rexisse. Aut huius aut eius qui praecedit liberti: VI 22652. 22670. 22679. 730 M. MVNAT(IVS) POPILIANVS, maritus Cocceiae Bassulae Numisiae Proculae, filiae vel nepotis Q. Camurii Numisii Iunioris se_natoris t. Mactarensis VIII 626 uxori dedicatus. Filia eius Munatia Procula fuisse vi-

detur infra n 738, v. stemma finitimorum W Eck ZPE 37 (1980) 39. 731

salius Palatinus, in cuius locum M. Petronius successor accedit anno 179 VI 1979 v. 12 = Gordon

Q. MVNATIVS PRISCVS,

Sura Septimianus

Album n. 239, Alfoldy Konsulat 194. 732 P. MVNATIVS PRISCVS DECIANVS, proconsul Cretae et Cyrenes primo vel po-

tius saeculo secundo t. bilinguis Priansi Cretae repertus Riv. dell'ist. di archeol. 2 (1930) 86 = Ann. ép. 1933, 199 = Inscr. Cret. 1,283, 5 (1), t. Lat. in agro Brixiano repertus ei proconsuli Cretes Gortynii patrono dedicatus A. Albertini Commentari dell'Ateneo di Brescia per l'anno 1971, 88 cf BAHR 10/1971 (1975) 80 = id. Archeologia e storia a Milano e nella Lomb. or. (1980) 262- 269 (2). Prico pro Priscus legitur t. 1. Monumentum alicuius tribuni militum Romani rei publicae labentis videtur esse t. 1. Unagens Munatia e regione Brixiana orta esse videtur.

MVNATIVS

321

MVNATIA

- T. Munatius Proculus v. infra n. 736. 733 L. MVNATIVS SABINVS, vir clarissimus, curator rei publicae Bullae Regiae aedes publicas vetustate conlapsas cameris et picturis et marmoribus confecit et dedicavit t. Bullae Regiae VIII 25520 = D. 9358 sub Diocletiano et Maximiano Augustis inter annum 286 et mensem Martium anni 293 (Caesaribus nondum commemoratis). Fortasse Bulla Regia ortus. 734 L. Munatius Saturninus, sororis Q. Iulii Maximi Demetriani egregiae memoriae viri filius supra J 425, qui avunculo posuit titulum A{ricae proconsularis VIII 12020 = D. 1411. 735 M. MVNATIVS SVLLA CERIALIS, consul anni 215. Plenum nomen dat t. Noricus, ceterum Sulla Cerialis vel Cerialis Sulla Dio. Clarissimus vir, praes(es) (provinciae Narici) t. Noricus iuxta Solvam repertus III 11743 cum p. 2463. Pro salute et adventu op(timus) et integ(errimus) salutatur a Vibena et Finito marito peregrinis t. paulo ante annum 212 Alfoldy Noricum 249 sq. 333, Winkler Noricum 95 sq. Consul ordinarius anno 215 cum Maecio Laeto II supra n. 54 semper secundo loco nominatus: Sulla Cerialis IX 4972; Ann. ép. 1928, 147, 1:6Ua Ki:p[taÀwç]IGBulg l2 47, Cerealis plerumque in consulatu: III 1063 = D. 3922. 5185. 11482; VI 2130. 3002; VIII 5505 = 18829 = ILAlg 2,2, 4507; IX 1609; XIII 6777. 7283. 7261; XIV 122b. 4530; Ann. ép. 1935, 170, praeterea Dura Europos Fin. Rep. 5, 1 (1959) pap. 116 col. II 5; IV 8, Ann. ép. 1959, 308, nomen eius complendum est VI 1987, fasti. - Legatus Augusti [pro praetore] (provinciae Cappadociae) viam novam institutam perfici curavit sub Macrino et Diadumeniano t. mill. Anat. Stud. 8 (1958) 234 = Ann. ép. 1960, 36 anno 217/218. Nomine non dato ò Tflç KammooKiaçt'ipçaçab Elagabalo occisus est, postquam e provincia revocatus militibus Germanis, qui in hibernis Bithyniae tumultuati erant, occurrit Dio 79, 4, 5 anno 219. Senatus de iudicio certior non factus est Dio ib. - Certe ex Italia ortus est. 736 Munatia Elpis (Helpis), fortasse coniunx altera Q. Marcii De[metrii] archiatri supra n. 230; cum marito T. Munatio Proculo et aliis cognatis posuit t. sepulcr. isolae sacrae A. Degrassi Epigraphica 1 (Memorie ace. Lincei 11, 1963, 158 sq.) = Scritti vari 3 (1967) 25 sq. 737 MVNATIA PLANCINA, gentilicium habet solus Dio 58, 22. Neptis potius quam filia L. Munatii Planci ( eam Luci filiam fuisse ostendit praenomen liberti VI 22668) consulis a. 712 = 42 supra n. 728, filia fortasse Munatii comitis Ti. Neronis in Asia a. 734 = 20 supra n. 718, soror L. Munatii Planci Paulini consulis a. 13 supra n. 729. E nobili et divite familia Tac. a. 2, 43. Uxor Cn. Calpurnii Pisonis consulis a. 747 = 7 supra C 287 Tac. a. 2, 43 et alibi; Dio 59, 20, et ex eo mater liberorum Tac. a. 3, 17. Amica Liviae Tac. a. 2, 43. 82; 3, 15. -

MVNATIA

322

MVNIVS

A. 18 maritum Syriae praepositum in provinciam comitatur Tac. a. 2, 55. Credebatur secreto a Livia monita esse, ut Agrippinam insectaretur ib. 43. 82. In provincia parum decore se gerit; palam contumelias iacit in Germanicum et Agrippinam ib. 55. Martina, infamis veneficiis in Syria, Plancinae cara ib. 74. Scelere eius et Pisonis se intercipi Germanicus moriens querebatur ib. 71, cf Dio 57, 18. Mortuo Germanico Plancina insolescens luctum amissae sororis tum primum laeto cultu mutavit Tac. a. 2, 75 cf 6, 26. Cum maritus provincia pulsus rursus eam occupare vellet, servitiis suis eum adiuvat ib. 80. Romam revertitur una cum marito a. 20 Tac. a. 3, 9. Accusata una cum marito, precibus Augustae protecta, absoluta est ib. 3, 13 - 18; 6, 26. Quomodo in provincia se gessit, descripsit Shotter Historia 23 (1974) 241 sqq. - Senatus consultum a. 20 dig.1, 16, 4 ad eam refertHirschfeldKl. Schr. 405 sq. A. 33 rursus ob mortem Germanici accusata, sua manu periit ib. 6, 26; Dio 58, 22. - Eius libertus L. Munatius Plancinae 1. Polyclitus VI 22668. 738 MVNATIA PROCVLA, M. filia, fistula plumbea XV 7498; eidem (Munat ... ro ... ) t. valde mutilus eodem loco cum fistula repertus dedicatus esse videtur anno 165 (Pu[dente] et Orfito cos. in latere tituli legitur) VI 1465 et 31661. Filia probabiliter M. Munatii Popiliani supra n. 730 et Cocceiae Bassulae Numisiae Proculae, cuius fistulae XV 7459 eodem loco repertae sunt. 739 Munatia Procula, L. filia, aetatis suae centum et decem annos anno 73/74 habuit Phlegon Fr. Gr. Hist. 2, 257 fr. 37. -

740

-

L. ANTISTIVS MVNDICIVS BVRRVS

Bouppoufilia, i. e. verisimile L. Antistii Mundicii Burri supra A 762, fratris Q. Antistii Adventi, consulis ca. annum 167; iepò ; Preussische Akademie der Wissenschaften Ps. 5. Fase. 3. lteratis curis ed. Leiva Petersen. - Adiuvantibus J. Burian ··- - 1987. ISBN 3-11-011070-9

NE: Petersen, Leiva [Hrsg.J

©

Copyright 1987 by Walter de Gruyter & Co., Berlin 30 Printed in Germany. Alle Rechte des Nachdrucks, einschlie13lich des Rechtes der Herstellung von Photokopien und Mikrofilmen, vorbehalten. Satz: Dorlemann-Satz, Lemforde Druck: Hildebrand, Berlin Bindearbeiten: C. F. Walter, Berlin

NOVORVM CONSPECTVS SIGLORVM Christol Carrières = M. Christol, Essai sur l'évolution des carrières sénatoriales dans la 2e moitié du IIIe s. ap. J. C., 1986 CSIR = Corpus Signorum lmperii Romani Eck Statthalter germ. Prov. = W. Eck, Die Statthalter der germanischen Provinzen vom 1.-3. Jh. (Epigraph. Studien 14), 1985 Epigr. e ord. senat. 1. 2 = Epigrafia e ordine senatorio I. II (Tituli 4. 5), 1982 1AM = Inscriptions antiques du Maroc 2, lnscriptions latines, 1982 IGLS = Jalabert-Mouterde = Inscriptions grecques et latines de la Syrie 1 sqq., 1929 sqq. Pflaum Carrières Suppi. = H.-G. Pflaum, Les carrières procuratoriennes équestres sous le Haute-Empire Romain, Supplément 1982 PLRE = The Prosopography of the Later Roman Empire, vol. I by A.H.M. Jones, J. R. Martindale, J. Morris 1971; vol. II by J. R. Martindale 1980 Roxan Military Diplomas = M. M. Roxan, Roman Military Diplomas (lnstitute of Archaeology, Occasionai Publication 2. 9), 1978, 1985 Sasel Kos Add. CIL III = M. Sasel Kos, Inscriptiones Latinae in Graecia repertae. Additamenta ad CIL III (Epigrafia e antichità 5), 1979 Thomasson Laterculi = B. E. Thomasson, Laterculi praesidum, vol. I 1984

Praefatio

Denuo maxima a nobis gratia habenda est iis viris doctis, qui nos in hoc fasciculo conficiendo sustentaverunt praesertim W. Eck dicimus. Iis quoque, qui libellis et tractatis transmissis opus nostrum adiuverunt, gratiam debemus. Huius fasciculi vitis componendis K-P. Johne, L. Vidman, K Wachtel intererant, quibus quid tribuendum sit, ex nominis principio Jo, Vi, Wa apparet. Ita ut fasciculis prioribus praeparandis nunc quoque operam dabat M. Glockmann, cui gratiam quam plurimam debemus. Leiva Petersen

PROSOPOGRAPHIA

IMPERI!

PARS V

ROMANI

PROSOPOGRAPHIA IMPERI! ROMANI SAE CVLI I. II. III EDITA

CONSILIO ET AVCTORIT ATE

ACADEMIAE

SCIENTIARVM

DEMOCRATICAE EDITIO

REI PVBLICAE

GERMANICAE ALTERA

PARS V

BEROLINI APVD WALTER DE GRVYTER MCMLXX-MCMLXXXVII

& CO

PROSOPOGRAPHIA IMPERI! ROMANI SAE CVLI I. II. III PARS V

CONSILIO ET AVCTORIT ATE

ACADEMIAE

SCIENTIARVM

DEMOCRATICAE ITERATIS

REI PVBLICAE

GERMANICAE

CVRIS EDIDIT

LEIV A PETERSEN

BEROLINI APVD WALTER DE GRVYTER & CO MCMLXX-MCMLXXXVII

©

Copyright 1970-1987 by Walter de Gruyter & Co., Berlin 30 Printed in Germany. Alle Rechte des Nachdrucks, einschlieBlich des Rechtes der Herstellung von Photokopien und Mikrofilmen, vorbehalten.

N - Postumus

N ...

- C. CORNELIVS RARVS SEXTIVS

NA .

- C. I(VLIVS) NABVS - T. AELIVS NAEVIANVS - CLODIVS AMPLIATVS NAEVIANVS - POMPONIVS NAEVIANVS

1 Naevius, homo socors Horat. sat. 2, 2, 68 (incertum num idem ib. 1, 1, 101). Vi 2/3 P. Naevius, Lucii filius, Regio Lepido ortus, centum annos in censu anni 73/74 natus erat Phlegon FGrHist 2 B n. 257 fr. 37 p. 1186, 20. Traditur rc6ÀewçBamÀeiaç, quod Phlegon nomen oppidi ad viam Aemiliam inter Parmam et Mutinam siti in Graecum vertit. 4 Sex. Naevius, Sexti filius, Parmensis, centum et quinque annos in censu anni 73/74 natus erat Phlegon FGrHist 2 B n. 257 fr. 37 p. 1188,86. 5 T. AELIVS NAEVIVS ANTONIVS SEVERVS. Nomen plenum dat t. urbanus VI 1332 cf. 31632 (1), IG XIV 1071 = Moretti n. 58 = D. 8837 (2). T. filius, tribu Palatina, clarissimus vir. Sevir equitum Romanorum turmae secundae, IIIvir capitalis, praefectus feriarum Latinarum, tribunus laticlavius legionis XVI Flaviae piae fidelis, sodalis Hadrianalis, quaestor t. 1 (honores ordine inverso enumerantur ), consularis ( ò Àaµrcp6tatoç imanx6ç, eùepyÉtT]ç)t. 2, fasces fortasse gessit temporibus Decii v. quod explicavit Hiilsen VI 31632: eodem enim loco repertus est t. Decio positus VI 31376. A nutritore liberto ei dedicatur t. 1, a Iulio I uliano frumentario et Valentino centurione candidatis eius t. 2, quo eum praesidem provinciae alicuius partis orientalis imperi i vel ipsum originis Graecae fuisse f ortasse recipiendum est. Ad eandem familiam pertinet Naevia Antonia Rufina infra n. 18 et T. Aelius Naevianus VI 9147 supra A 225 titulis eodem quoque loco effossis. 6 L. NAEVIVS AQVILINVS, consul ordinarius anni 249. Plenum nomen dant diploma militare XVI 154 et ILA 506, praeterea in consulatu Aquilinus. Consul cum Fulvio Aemiliano II supra F 529: VI 32554, Ann. ép. 1913, 219; 1967, 91; 1971, 323 = RIU 3, 832; 1974, 447; ILAlg 2, 2, 4537, alias titulos prius in lucem editos videas sub collega supra F 529, fasti (Aquilianus Hydat., 'AxuJìvoç Chron. Pasch.), P. Giss. 40 = SB 1010 = CPL 216; Dura Europos P. 95 col. II 12 (Aqu[ilino cos] ). 15 = Fin. Rep. 5 (1959) 292 = CPL 325 cf. Gilliam Yale Class. Stud. 11 (1950) 192. Proconsul provinciae Africae, clarissimus vir, patronus Thibursici Bure municipii; thermas ibi perfici iussit t. Thubursici Bure ILA 506 inter annos 260 et 268 positus, fortasse anno 260/61 A. Beschaouch MEFRA 81 (1969) 205. Legatus eius in Africa et certe filius erat Naevius Balbinus

332

NAEVIVS

7

8

9

10

NAEVIVS

Aquilinus ILA 506 infra n. 8, alter filius L. Naevius Flavius Tertullus Aquilinus videtur esse infra n. 13. Naevius Arpinianus, homicidii reus, defensus ut videtur a Quintiliano adulescente Quintil. inst. 7, 2, 24. Vi NAEVIVS BALBINVS AQVILINVS, leg(atus) Karthag(inis), clarissimus vir, patronus municipii Thibursici Bure sub L. Naevio Aquilino proconsule, sine dubio patre suo supra n. 6, ILA 506. Vix ad eum pertinet titulus acephalus legati? alicuius Karthaginiensis Karthago 11 (1961) 6 sq., ut voluit P. Quoniam in editione tituli, quod repetitur Emerita 34 (1961) 312, vide Alfoldy Fasti Hisp. 190. Frater videtur esse L. N a e vii luliani Tertulli Aquilini infra n. 13. C. NAEVIVS CAPELLA, triumvir monetalis circa annum 750 = 4 nummi aenei Mattingly Br. Mus. 1 p. 49 n. 267-268. Annus 4 a. C. quasi certus esse videtur vide etiam K. Kraft Mainzer ZS 247 (1952) 28-34, BantiSimonetti Corpus nummorum Romanorum 3 (1973) 60 = J.-B. Giard Catal. Bibl. nat. Paris 1 (1976) pp. 42. 138. Vi M. Naevius Censitus, maritus Seiae Gaetulicae M. filiae, pater Naeviarum Marcianae et Naevillae infra n. 20 et n. 21 t. Cirtenses VIII 7054. 7056 = ILAlg 2, 1, 641. 640, itaque etiam pater M. Naevii Seiani M. filii fratris Naeviarum VIII 7055 = ILAlg ib. 639. Stemma Naeviorum Cirtensium

M. Naev~u~ Cen,;tu, 0

I

Q. Fu],ius Faustlus

Seia Gaetula

,~ -------,,----------------,,

M. Naevius Seianus n. 15

Naevia Marciana _ Sabinius n. 20

Naevia Naevilla - Fulvius n. 21 Faustinus 1

1

Sabinia Celsina - Geminius Modestus

G 150

11 L. Naevius Clemens fistulae plumbeae urbanae XV 7499 saeculi I /ere

exeuntis, fortasse homo nobilis. Vi 12 Q. Naevius Cordus Sutorius Macro. In titulo in amphitheatro Albae Fucentis reperto F. de Visscher Rend. Lincei 1957, 39-49 = Ann. ép. 1957, 250 =Riv. cult. ~lass. 2 (1960) 245-247 =Ann. ép. 1962, 379 =H. Devijver ZPE 58, 1985, 127 sq. pleno nomine inducitur Q. filius, Fabia tribu, apud Dionem 58, 9, 2 Naiuwç ~ep,wpwç M ]tì,.,icnrnç 6 µÉyaç Èv croq,in, 0 1mì. 0rncraÀi riç l1t1toKp6tou àcri:rnt KpEivnv [cr]K[T1]1ttoù[x]ot~acrtÀf]ç (certe Septimius Severus, Caracalla, fortasse et Geta) 8&Kav unÈp K1:Eavcov,cui [iiv]òpE[ç] àq,' 'EU~vcov Delphis posuerunt t. honorarium versibus elegiacis conceptum BCH 73 (1949) 473-475 = Fouilles Delphes 3, 4 n. 273, cf SEG 18, 224. Forsitan munere procuratorio aliquo functus sit R. Flacelière BCH 73 (1949) 474. Pe - C. Cassius Philiscus 368 Philistio, natione Magnes Asianus Eus. - Hieron. chron. p. 170 Helm, Nicaeensis Anth. Graec. 7, 155, si ad eum spectat, Prusensis aut, ut vult val. 4 p. 726 Adler Philo nescio quis, Sardianus Suda s. v. òµrovuµqi 1:E Kaì µ111:ponà-i:opt) imitavit ipse prooem. val. 2 p. 390. Utrum sane Flavius Philostratus auctor vitarum sophistarum supra F 332 an Philostratus Nerviani filius, agnomine Lemnius supra F 333, libros imaginum veteres conscripserit, dinosci haud potest (cf etiam Suda 421 et 423). Eum, de quo agitur, fuisse eundem ac L. Fla(vium) Philostratum archontem Atheniensium a. 266 I 67 (vel 262 I 63) IG 2 I 32 2245 fieri passe videtur. Pe Philostratus, Tyrius, qui ÀE/:;1K6v graecum composuit Phot. cod. 150, idem fuisse potest ac Flavius Philostratus supra F 332, ubi vide. Flavius Philostratus L. Fla(vius) Philostratus Philotas, medicus, cuius medicamen versibus conscriptum memorat Galenus 12, 838 Kuhn, medicamina eius alia Galen. 12, 752. 838; 13, 745 Kuhn. Idem est ac Philotas, cuius medicamen aliquod laudavit Asclepiades Pharmacio agnominatus, qui fine saeculi primi p. C. floruit, in libro tertio -i:éòvÈK1:òçq,apµàKrov Galen. 13, 542 Kuhn. Certe diversus est tÀ.wmç ò 'Aµq,rncrEùç ì.a,:p6ç, qui Alexandriae artem medicam discens luxuriam M. Antonii et Cleopatrae vidit atque Lampriae, Plutarchi avo supra L 79, rettulit Plut. Ant. 28, 3. Pe M. Herennius Philotas Philotera, eam Kpa,:icr-i:rivoùcrav K8.~uff.

n. 4 6 U o. 7 4

L. Acliu; Lanli.a Plautius cos. s uff . n. 80

I

L . Lumia Silvanu s

~ A urc lìn

16.'i8

l'lo1,1tiu s Quintil lu @~ Ceicnio

ord .•. 159 n. -173

St emma 20 : Plautii

" · 483

Ae

1

ì

1. L. Ceioniua Co:nm.od us ;; L Acliu 11Coce f\r C 60 ,S

i\ 20(;

Cè8 ,

458

Pl oc.t.io

48J

Fadilla ,\

Aclianus /\ 2,?5

Il ,

(P :uu t ia) - I L. Ccio ni1.H1Co mm iu C IJJ2

Co;onio. Plou t in

im p, ~o ru s

C 614

C 606

-

~. Av idin Plau t ia

M. Cd oniu ~ 8i lvllnu s cos. ord. n. 156 C 1;10

--7

3. S ex . v ett u lenu !i Civ i. C:lnudhu;.

U r gu lunillo 488

n . 472

PLAVTIVS

197

PLAVTIVS

si uers. 3 recte suppleatur pontificis munus ( 15); fastorum collegii cuiusdam, fortasse magistrorum Augustalium, fragm. VI 29681 (anno 30) cf M. G. Granino Cecere l. l. p. 672 sq. cum adn. 465 (16); nomen eius in titulo, qui colore rubro scriptus est in amphora Pompeiis reperta, IV 5526 restituì non potest, cum Domitianus consul III non cum eo anno 74 (sic supra F 259), sed cum L. Pasidieno Firmo supra n. 138 anno 75 fuerit, cf Vidman FO 2 p. 75 et supra n. 138. Ti. Plautius Silvanus Aelianus t. 1. 2. 6 (praen. suppl.). 13 (in secundo consulatu); papyrus PSI 1183 = CPL 170 (in primo consulatu), Ti. Plautius Aelianus t. 12 (in primo consulatu), Ti. Platilius (sic) Aelian(us) t. 9 (in primo consulatu), Plautius Aelianus Tac. hist. 4, 53, 3 (Plautus codd., corr. Urs. ), [lÀ.afrrwç AiÀ.1av6ç t. 7 uers. 35 sq.; 8 uers. 39, Ti. Plau(tius) (in primo consulatu) t. 10. 11 (ubi potius Ti. Plau. T. Cor. quam Ti. Plaut. Cor. legendum est), LlÀ.~av6ç t. 4 (nisi referendus est ad M. Plautium Silvanum, consulem anni 752 = 2 supra n. 478, ubi vide, quod ad t. 18 dicitur), Aelian(us) t. 14 (in secundo consulatu). M(arci) f(ilius), [Ani(ensi tribu)] t. 1 tribu in apographis solum tradita. Illvir a(ere) a(rgento) a(uro) f(lando) f(eriundo), q(uaestor) Ti. Caesaris non post annum 36, natus igitur est non post annum 11 Weidemann Statthalter p. 405, legat(us) leg(ionis) scil. quaestorius V (= quintae Alaudae) in Germania Veteribus tendentis, pr(aetor) urb(anus) ca. annum 42 (patricius igitur fuit, quod inter quaesturam et praeturam tribuni vel aedilis munere non functus est; vide etiam triumviri monetalis et Augusti quaestoris munera, quae saepe patriciis dabantur), legat(us) et comes Claud(ii) Caesaris in Britannia annis 43 et 44 Birley Fasti 357-359, consul t. 1 (suffectus) anno 45 una cum T. Statilio Tauro Corvino t. 9; papyrus PSI 1183 = CPL 170; k(al.) Mart. t. 11; k(al.) Apr. t. 10; XII k(al.) Iulias t. 12; annis inter consulatum et proconsulatum fortasse ponti/ex electus et sodalis Augustalis cooptatus esse potest Weidemann l. l. p. 415. Proco(n)s(ul) Asiae t. 1-3. 4 (si ad eum pertinet), annis veri simile 55 I 56 Stein Moesien 29 adn. 4, Weidemann l. l. p. 405 sq.; legat(us) pro praet(ore) Moesiae t. 1. 7. 8. Res ab eo in Moesia gestae exhibentur t. 1: plura quam centum mill(ia) ex numero Transdanuvianor(um) ad praestanda tributa cum coniugib(us) ac liberis et principibus aut regibus suis transduxit; motum orientem Sarmatar(um) compressit quamvis parte(m) magna(m) exercitus (i. e. legionem V Macedonicam) ad expeditionem in Armeniam misisset anno 61 vel 62 cf Tac. ann. 15, 6, 3 et Stein Moesien 30, R. Syme Antichthon 11 (1977) 85 cum adn. 38 = RP 3, 1005; ignotos ante aut infensos p(opulo) R(omano) reges signa Romana adoraturos in ripam, quam tuebatur, perduxit; regibus Bastarnarum et Rhoxolanorum filios, Dacorum fratrum (pro fratrem vel fratres) captos aut hostibus ereptos remisit; ab aliquis

PLAVTIVS

198

PLAVTIVS

eorum opsides accepit; per quem (errore pro quae) pacem provinciae et confirmavit et protulit (quam rem caue ne coniugas cum aerae Ty ranorum initio anni 56/57 cf St ein l. l. 30 sq . cum adn. 5); Scytharum quoque regem (errore pro rege aut pau llo infra scribendum est summovit) a Cherronensi, quae est ultra Borustenem, opsidione summot.o . Primu8 e'l!"ea provi.ncia magno tritici modo a1monam p(opuli) R(omani) adlevavit t. 1, quas ad res ab eo gestas cf Stein Moesien 29, T. Zawadzki PP 30 (1975) 59-73 = AE 1974, 227, D. M. Pippidi StudClas 18 (1978) 151-153, P. Conole - R. D. Mil ns Histor ia 32 (1983) 183-191 ; de legationis Moesiacae sp atio nihil constat, ueri simillime autem ca. an num 60 (T.) Flavio Sabino, Vespasiani fratri, supra F 352 successit et anno fere 67 provinciam reliqu it successore C. Pompo nio Pio infra n. 745, cf Ste in l. l. 31, P. Canale -R . D. M ilns l. l. Pontifex t. 1. 5. 15 (?), quo munere fungens XI kalendas lulia s (= die 21 mensis [unii ) anni 70 Romae una cum (C.) Helvidio Prisc o praetore supra H 59 aream Capitolii lustrat Tac . . hist. 4, 53, 2 sq. Vespasiani pontificis maximi absentis loco L. Halkin AC 3 (1934) 155 sq.; sodalis Augustalis t. 1. 5. Hun c legatum in Hispaniam (Hi.spani.am citeriorem administrasse inter annos 70 uel 71 et 73 censuit Alfijldy Fasti Hisp. 17 sq.; legationem extraordinariam ad prouincias H ispanias tres pertinentem pra.eparandi census causa supposuerunt Conole - Milns l. l. 193 sq., imprimis 194 adn. 58; eum profectum in provin.ciam ex itinere revocatum esse ratus est A. M. Bosworth Athenaeum 51, 1973, 49-7 3 et idem Antichthon 7, 1973, 74 sq., quem secuti sunt W. Eck ZPE 37, 1980, 60-62 ; idem Chiron 12, 1982, 288 sq. adn. 24; 13, 1983, 196 sq. cum adn. 539; Vidman F02p. 74; idem EOS 1. 290 sq.; R. Syme in: H omenaje A lva ro d 'Ors, 1987, 1059 sq. = RP 5, 609 . sq.; id. RP 7, 529. Res autem iniudicata relinquenda est, prae serlim cum libertus eius, exhibitus t. 6 in Baet ica rep., eum in paeninsula iber ica fuisse argumento esse possit) ad praefectur(am) urbis remissum (uel ex itinere vel anno 73 e provincia, ita ut in urbis praefectura Fla vio Sabino ipsi supra F 352 successerit vel successori eius adhuc ignoto, v. sup ra) senatus in pra efectu ra triumphalibus ornamentis honoravit (cf etiam t. 5) auctore imp(eratore) Caesare Augusto Vespasiano , verbis ex oratione eius, q(ua e) i(nfra) s(cripta ) s(unt): "Moesiae ita praefuit , ut non debuerit in me differri honor triumphalium eius ornamentorum , nisi quod latior ei contigit mora titulus praef ecto urbis "; hunc in eadem praefectura urbis imp(e rator) Caesar Aug(ustus) Vespasianus iterum co(n)s(ulem) fecit t. 1, anno 74 una cum Tito Caesare Augusti filio III, idib(us) Ianuariis t. 14, suffectus est imperatori ipsi idib(us) lan (ua riis) t. 13; idib. Mart. ei suffectus est L. lunius Vibius Crispus [Il] t. 13. Quem ad annum praefecturam

PLAVTIYS

199

PLAVTIVS

obtinuerit, incertum est; successit ei fortasse /Plo}tius Pegasus infra n. 512, ubi vide. Eum mortuum esse ante imperatorem Vespasianum, i. e. non post mensem Iunium anni 79, fortasse colligi potest, cum Vespasianus nondum divus appelletur t. 1. Sepultus sine dubio est in Plautiorum Silvanorum mausoleo, ante quod positus est t. 1; itaque certe coniunctus est cum hac gente, ut demonstrant etiam nomen gentile eius et cognomen primum; ad Aelios Lamias autem spectant cognomen secundum et nomina posterorum eius L. (Fundanius) Lamiae Aeliani, L. Aelii Lamiae Plautii Aeliani, ... Plautii L.[f Aelii La]miae Silvani !Aeliani ?] supra A 204-206. Tiberii autem praenomen neve apud Plautios neve apud Aelios invenitur nisi apud libertos fortasse eius, vide infra, quae res explicari fortasse potest eo modo, quod ei puero hoc praenomen datum est vel Tiberii Caesaris causa, ut voluit R. Syme EOS 1, 407 = RP 4, 169, vel matris aviaeve causa, quae Claudia quaedam fuisse potest Birley Fasti 358; T. P. Wiseman ,JRS 72 (1982) 61 = Rom. St. 90 cum adn. 37. Cum patricius vix dubio sit (v. supra), Plautiorum gens autem plebeia sit et adlectionem inter patricios in lapide excidisse (quod suspexit Halkin l. l. 131 sq. cf Weidemann Statthalter 409) vix possit, Aelius quidam fuisse a Plautio quodam adoptatus videtur (nam et Plautius matre Aelia quadam genitus excluditur patricia condicione respecta; ceterum, Plautius quidam ab Aelio quodam adoptatus, ut voluit Weidemann l. l. p. 411 sq., nomirwm ratione vix possit). Pater igitur eius naturalis veri simile fuit L. Aelius Lamia, consul ordinarius anni 3 supra A 200, cuius familia a Caesare Augusto inter patricios videtur esse adlecta Syme R. R. 382 cf Gnomon 31 (1959) 517 = Danubian Papers 200; EOS 1, 406 = RP 4, 169; Augustan Aristocracy 52. Adoptatus est, si res ita se habet, a M. Plautio Silvano quodam, vel consule anni 752 = 2 supra n. 478 vel {ilio eius, praetore mortuo anno 24 qui praecedit, apud quos vide. Difficile autem est intellegere, cur Marci filius dicatur et tribu Aniensi adscriptus sit, cum adoptione testamentaria patris naturalis nomen et tribus conserventur, cf Syme EOS 1, 407 = RP 4, 169; item filiae et libertorum nomina (cf infra) demonstrare possint eum de quo agitur Plautii nomen a patre naturali suo accepisse, cum et liberi et liberti legitime nomen patris naturalis vel patroni accipiant. Sed de adoptione plena quoque cogitandum est, qua autem patricia dignitas Aelii adoptati perdatur; itaque eum, de quo agitur, adoptatum esse vel paullo ante vel post praeturam (i. e. ca. annum 42, vide supra) deliberat Syme l. l. 406, qui autem aetate consulis anni 752 = 2 provecta filioque eius, praetore anno 24, iam mortuo adoptionem hoc tempore non passe fieri credit, praesertim cum patriciatu ante consula-

PLAVTIYS

200

PLAVTIA

tum amissa fasces gerere potuerit quadragint0 fère et duos demum annos natus, ita ut ca. a. 2 lucem aspexerit; quae si res ita sit, muneribus usque ad praeturam decem {ere annos antea functus sit, v. supra. Tamen respiciendum est patriciam dignitatem plena quoque adoptione non amitti, cf Weidemann Statthalter 411 cum adn. 1492 sq. Quibus de causis res certe diiudicari non putest ut videtur. Non ipsum, sed patrem eius Aelium Lamiam quendam patricium fuisse, adoptatum a M. Plautio quodam, suspicatur Salomies Nomenclature p. 22 sq. adn. 4. Filius eius veri simile est L. Aelius Lamia Plautius Aelianus, consul suffectus anno 80 supra A 205, cf R. Syme EOS 1, 406 sq. = RP 4, 169; Weidemann Statthalter 413, filia eìus Plautia infra n. 483, ubi vide stemmate iuxta p. 196 adhìbito. Liberti fortasse eius: 'l'i. Plautius [... ] t. 16; [ ...]tinus t. 6; liberti ews filius fortasse est 'l'i. Plautius 'l'i. f. Primus supra n. 471, ubi vide. Wa 481 A. PLAVTIVS VRGVLANIVS, Marci filius, vixit annos IX t. Tiburtinus XIV 3606 = D. 921 = I. I. 4, 1, 123. Fortasse ad eum vel ad eìus sororem infra n. 488 pertinet fragm. Trebulanum Suppl. It. 4 p. 159 n. 27. Filius est M. Plautii Silvani, consulis anni 752 = 2 supra n. 478 et Lartiae Gnaei filiae supra L 114, qui in eodem titulo exhibentur, e quo eum ante parentes mortuum esse concluditur (patrem autem ante annum 14 diem obiìsse vix confirmari potest, vide apud patrem). Fratres eius fuerunt M. Plautius Silvanus, praetor anno 24 supra n. 479, P. Plautius Pulcher supra n. 472, soror Plautia Urgulanìlla infra n. 488, cf stemma Plautiorum supra iuxta p. 196. De origine gentis Plautiae Trebulana Suffenate et trìbu eius Anìensi cf supra apud n. 477. Wa 482 PLAVTIA, Auli filia, P. Petronii proconsulis (Asiae) quintum (,ò n:ɵrnov àv0un:awç) supra n. 269 uxor, quam maritum comìtatam honorat populus Cauniorum t. Cauni rep. AE 1957, 165 = SEG 14, 646, anno veri simile 33 I 34, cum inde ab anno 29 usque ad 35 veri simillime fuìsset proconsul Petronius, apud quem vide. Ambo veri simile exhibentur t. urbano VI 6866, ubi memoratur Hymenaeus Plautiae P. Petroni (uxoris servus). Pater eius fuit A. Plautius, consul anni 753 = 1 supra n. 456, potìus quam consul homonymus anni 29 supra n. 457; cum maritus Petronius gener Vitelliae dicatur Tac. ann. 3, 49, 1, filia fuit Vìtelliae cuiusdam, sororis fortasse P. Vìtellìi, procuratoris Augusti, et Q. Vitellii, ad quos cf Weidemann Statthalter p. 190 sq., aliter G. Camodeca EOS 2, 146, qui procuratorem solum Vitelliae fratrem esse putat. Fratres eius fuerunt veri simile A. Plautius, consul suffectus anno 29 supra n. 457, et Q. Plautius, consul ordinarius anni 36 supra n. 459, cf Raepsaet FOS n. 613 et 816 stemmatibus Petroniorum et Plautiorum

PLAVTIA

201

PLAVTIA

supra p. 103 et iuxta p. 196 collatis. De gentis Plautiorum origine Trebulana Suffenate et tribu Aniensi cf supra ad n. 477. Wa 483 PLAVTIA, [... ] Silvani [... ], proconsulis (Asiae) [filia], quam patrem proconsulem comitatam honorant senatus populusque Ephesiorum t. Ephesius AE 1968, 484 = I. Ephesos 707. Pater eius potius Ti. Plautius Silvanus Aelianus, proconsul annis veri simile 55 I 56 supra n. 480, fuit quam M. Plautius Silvanus, proconsul annis veri simile 4 I 5 supra n. 478, cf Weidemann Statthalter p. 413 et Raepsaet FOS n. 614, ideoque fortasse L. Aelii Lamiae Plautii Aeliani, consulis suffecti anni 80 supra A 205, soror, cf stemma supra iuxta p. 196. De gentis Plautiorum origine Trebulana Suffenate et tribu Aniensi cf supra ad n. 477. Wa 484 (PLAVTIA), quam recipiendam esse neglecta opinione prolata a R. Syme HSPh 83 (1979) 303 adn. 72 = RP 3, 1172 adn. 72 censuimus. Ceionio Commodo, consuli ordinario anni 106 supra C 604, et Avidio Nigrino, consuli suffecto anno 110 supra A 1408, uxorem huius nominis fuisse concludi potest, cum Avidia Plautia supra A 1412, Nigrini fil(ia), dicatur [imp(eratoris) Caes(aris)] L. Aureli Veri Aug(usti) supra C 606 amita titulo sepulcrali liberti sui C. Avidii Laconis Antiantino X 6706 = D. 8217. Eam Nigrini fuisse uxorem secundam concluditur ex eo, quod Aelius Caesar (i. e. Ceionius Commodus supra C 605) gener Nigrini dicitur vita Hadr. 23, 10; Nigrino igitur filiam aliunde ignotam fuisse e primo matrimonio necesse est. Plautia autem, de qua agitur, avia fuit L. Veri, qui postea imperavit, supra C 606. Aviam L. Veri insuper tertium esse nuptam elucet ex eo, quod Civica patruus Veri dicitur vita Marci 9, 4, qui Civica idem est ac M. Vettulenus Civica Barbarus, consul ordinarius anni 157 (Ceionii nomine fuisse et filius alter Ceionii Commodi, consulis anni 106, putatus est titulo Argivo AE 1958, 15 nondum noto, cf supra C 602 et stemma supra apud A 1408). M. Vettuleni Civicae Barbari patrem autem, qui maritus tertius Plautiae fuit, Sex. Vettulenum Civicam Pompeianum, consulem ordinarium anni 136, Sex. Vettuleni Civicae Cerialis, consulis ordinarii anni 106, filium, fuisse censuerunt P. Charneux BCH 81 (1957) 129 sq. et H.-G. Pfiaum BHAC 1963 (1964) 101 sq. et idem Sodales Ant. 48 sq., quos secuti sunt Alfoldy Konsulat 324 et Raepsaet FOS p. 499 sq. Annis autem et Plautiae, de qua agitur, et mariti eius tertii respectis veri similius est eam tertium Sex Vettuleno Civicae Ceriali, consuli ordinario anni 106 et primi mariti aequali nupsisse, cf R. Syme Athenaeum 35 (1957) 308311 = RP 1, 326-328, idem Historia 17 (1968) 93 = RP 2, 680 sq., quem

PLAVTIA

202

PLAVTIA

secuti sunt praeter alias Birley Marcus Aurelius 2 39 et stemma E; W. Eck RE Suppl. 14 (1974) 842-847; M. Torelli EOS 2, 194. Liberi: e primo matrimonio L. Ceionii Commodi: (1) L. Ceionius Commodus (= L. Aelius Caesar) supra C 605; eum Hadriani, qui postea imperavit, filium fuisse adulterio genitum supposuit J. Carcopino REA 51 (1949) 262 sqq. et idem Passion et politique sous les Césars (1958) 143 sqq., sed cf R. Syme Athenaeum l. l. 309 sq. = RP 1, 327 sq.; id. Historia 17 (1968) 94 adn. 103 = RP 2, 681 adn. 3; id. HSPh 83 (1979ì 301 cum adn. 65 sq. = RP 3, 1170 sq. cum adn. 65 sq.; Birley Marcus Aurelius 2 42. (2) filium alterum aliunde ignotum et mortuum antequam ad consulatum pervenisset, ei fuisse, patrem M. Ceionii Silvani, consulis ordinarii anni 156 supra C 610, conclusit R. Syme Athenaeum l. l. 311 = RP 1, 328, quem secutus est Birley Marcus .Aurelius 2 stemma E; M. Ceionius Silvanus utrum filius an nepos eius, de qua agitur, sit non iudicat Raepsaet FOS p. 498 sq. E matrimonio Avidii Nigrini: (3) Avidia Plautia supra A 1412; eam fortasse L. Epidii Titii Aquilini, consulis ordinarii anni 125, uxorem, matrem Plautii Quintilli, consulis ordinarii anni 159 supra n. 473, et L. Titii Plautii Aquilini, consulis ordinarii anni 162 supra n. 460, fuisse supposuit R. Syme Athenaeum l. l. 312 cum adn. 1 = RP 1, 329 cum adn. 4; uxorem secundam L. Epidii Titii Aquilini eam fuisse post Helvidiam Plautiam Quintillam, P. Helvidii Prisci et Plautiae Quinctiliae infra n. 486 filiam aliunde ignotam ratus est Schumacher Priesterkollegien p. 197 et stemma III, cf etiam Alfoldy Konsulat 309 sq.; Birley Marcus Aurelius 2 stemma E; Raepsaet FOS n. 130; quae res autem plene persuadere non potest, cf quod apud Plautios Quintillum et Aquilinum supra n. 473 et 460 disseritur. E matrimonio tertio: (4) Sex. Vettulenus Civica Barbarus, consul ordinarius anni 157, de cuius patre cf supra. lgnotae de qua agitur nomen Plautiae fuisse e nominibus et Avidiae Plautiae, Nigrini filiae supra A 1412, et Ceioniae Plautiae, L. Aelii Caesaris filiae ac L. Veri sororis supra C 614, concluditur, vide E. Groag supra A 1408; R. Syme Athenaeum l. l. 307 cum adn. 1 = RP 1, 325 cum adn. 3; H.-G. Pfl,aum BHAC 1963 (1964) 101. Eam e Plautiorum gente Trebulana Suffenate ortam esse filiamque L. Aelii Lamiae Plautii Aeliani, consulis suffecti anno 80 supra A 205, et sororem L. Fundanii Lamiae Aeliani, consulis ordinarii anni 116 supra A 204, cuius filius Antonini Pii, qui postea imperavit, filiam in matrimonium duxit, supposuerunt Syme Athenaeum l. l. 309 = RP 1, 327 et Pfl,aum l. l., qui ob eam rem ei, de qua agitur, nomina etiam vel Aeliae vel Fundaniae fuisse ratus est. Wa

PLAVTIA

203

(Cypri) verisimile saeculi secundi exeuntis supra n. 464 (filia) t. in templo Veneris Paphiae rep. IGR 3, 956. Wa PLAVTIA QVINCTILIA, Auli filia, P. Helvidii Prisci (uxor) t. Praenestinus XIV 2845 = D. 994. Eam filiam fuisse fortasse A. Plautii iuvenis a Nerone interfecti inter annos {ere 60 et 65 supra n. 458 ratus est D. McAlindon AJPh 77 (1956) 114, quem secuta est Raepsaet FOS n. 617, ve[ parentela coniunctam cum Plautio Laterano, consule designato anno 65 supra n. 468, cf Weidemann Statthalter 416 sq. Maritum autem eius P. Helvidium Priscum eundem esse ac (Helvidium), Helvidii (Prisci), consulis suffecti ante annum 87 (Eck Senatoren p. 59), filium, C. Helvidii Prisci, praetoris anno 70, nepotem supra H 58 putat Schuma,cher Priesterkollegien p. 197 et stemma III. Quae res autem diiudicari non potest, cum Plautii supra nominati filia vel Plautii Laterani cognata anno {ere 60 nata esse debeat, (Helvidius) autem, Helvidii consulis ante annum 87 filius, anno 70 demum lucem aspexisse possit. Wa PLAVTIA SERVILLA, clarissima femina fistula aquaria XV 7514. Filiam fuisse eam M. Peducaei Plautii Quintilli, consulis ordinarii anni 177 supra n. 474, et Fadillae, imperatoris Marci filiae supra F 96, et fortasse uxorem Q. Hedii Rufi Lolliani, consulis anni incerti sub Commodo supra H 42, ratus est H.-G. Pfiaum JS 1961, 35 sq., cf etiam stemmata supra ad H 34, iteratum a Pfiaum BHAC 1971 (1974) 116, et supra apud n. 227. Vix fuerat nominata in actis ludorum saecularium anni 204 VI 32329 vers. 15 = Pighi p. 158 vers. 15 (ut deliberat Raepsaet FOS p. 501), ubi enim [...A]viti referri potest vel ad Iulium Avitum supra I 190 vel ad Q. (Hedium) Lollianum Plautium Avitum supra H 36 vel ad L. Hedium Rufum Lollianum Avitum H 41, cf Pighi p. 249 n. 26. Wa PLAVTIA VRGVLANILLA, filia M. Plautii Silvani triumphalis consulis ordinarii anni 752 = 2 supra n. 478, uxor Claudii, qui postea imperavit supra C 942; Claudius mox divortium ob libidinum probra et homicidii suspicionem fecit Suet. Claud. 26, 2 fortasse anno 27, cf Raepsaet FOS n. 619. Ex ea Claudius liberos Drusum supra C 856 et Claudiam supra C 1060 habuit Suet. ib. 27, 1. Ad fratres eius v. apud patrem et cf stemma supra iuxta p. 196. Fortasse ad eam vel eius fratrem supra n. 481 pertinet fragm. Trebulanum Suppl. It. 4 p. 159 n. 27. De gentis Plautiorum origine Trebulana Suffenati et tribu Aniensi cf supra apud n. 477. Wa Plautus, philosophus Stoicus, v. Sergius Plautus.

485 PLAVTIA ELPIS, D. Plautii Felicis Iuliani, proconsulis

486

487

488

489

PLAVTVS

- C. FVLVIVS PLAVTVS HORTENSIANVS

PLAYTVS

204

PLINIVS

- SERG(IVS) RVBELLIVS PLAVTVS

- Saevius Plautus - L. SERGIVS PLAVTVS 490 C. PLINIVS CAECILIVS SECVNDVS. Tituli Novocomenses

V 5262 = D. 2927 (1); V 5263 (2). 5264 (3); Pais 745 + 746 = G. Alfoldy Athenaeum 61 (1983) 362-373 = AE 1983, 443 (4); G. Susini Epigraphica 33 (1971) 183 sq. = AE 1972, 212 (5); Vercellensis V 5667 (6); Hispellas XI 5272 = VI 1552 cf add. VI pars 8 fase. 3 (7); tegula Tiferni Tiberini rep. XI 6689, 43. 171 = 8113, 16 et aliae ineditae (8); fasti Ostienses Vidman FO 2 p. 45 et 95 (9). Tituli 1. 2. 3. 4. 6. 7 saepius imprimuntur praecipue in editionibus Plinianis (e. g. apud Guillemin et Schuster). Titulum Comensem V 5279 ad familiam Plinianam iniuria rettulit Mommsen, vide iam E. Groag RE 3 (1897) 1199 n. 40 et Sherwin-White Pliny 70. Sic item Secundus quidam in testamento quod vulgo Dasumii appellatur VI 10229, 17 novo fragmento AE 1976, 77 reperto pro Plinio Secundo haberi non potest W. Eck ZPE 30 (1978) 292. C. Plinius Caecilius Secundus t. 1-3 (3 suppletur). 5. 6 cf C. P. C. S. tegula n. 8; C. Plinius Secundus t. 9; [- Caeci]lius Secundus t. 4 (scil. ante adoptionem); Plinius Secundus vel Plinius vel Secundus ve! Gaius Plinius vel Gaius Secundus (sic Sidonius Apoll. ep. 9, 1, 1) scriptores. Si Plinium in epistulis eius alii alloquuntur, solum vocativus Secunde invenitur L. Vidman Klio 63 (1981) 592 sq. L(ucii) f(ilius), Ouf(entina tribu) t. 1. 2. 5. 6. Novocomensis Plin. ep. 1, 3; 4, 30; 6, 24; 7, 11, 5; 7, 32 (de liberalitatibus patriae oblatis ep. 1, 8; 4, 13; 5, 7; 7, 18 cf R. Duncan-Jones PBSR 33, 1965, 188) et tituli Comenses. Natus a. 61 vel 62, cum die 24 m. Augusti a. 79 duodevicesimum ageret ep. 6, 16, 4; 6, 20, 5. Pater eius ordinis equestris L. Ca[eciliu]s L. f. Ouf. Secundus t. 4 cum commentario a G. Alfoldy composito, mater eius e gente Plinia item Novocomensi superstes erat etiam a. 79 ep. 6, 16; 6, 20 cf 1, 19, 1; 4, 19, 7; 7, 11, 3. Tutor post mortem patris naturalis fuit L. Verginius Rufus ep. 2, 1, 8. Avunculus et per adoptionem pater C. Plinius Secundus infra n. 493 ep. 5, 8, 5, avunculus nude dicitur ep. 1, 19, 1; 3, 5, 1; 6, 16; 6, 20. In grammatica instructus Comi ut videtur ep. 1, 19, 1, ubi Romatius Firmus Plinii municeps et condiscipulus appellatur cf Sherwin-White Pliny 71 et 129; cum vero ibi nulli praeceptores artium liberalium fuerint ep. 4, 13, Romae magistros habuit rhetoricos (M. Fabium) Quintilianum supra F 59 ep. 2, 14, 9; 6, 6, 3 et Niceten Sacerdotem supra N 83 ep. 6, 6, 3. Quattuordecim annos natus Graecam tragoediam scripsit ep. 7, 4, 2. Paene adhuc puer patronus Tiferni Tiberini cooptatus est ep. 4, 1, 4. Templum Aeternitati Romae et Augustorum Comi a patre suo incohatum dedicavit t. 4 cf ep.

PLINIVS

205

PLINIVS

1, 8, 5 nondum ab avunculo adoptatus (Caecilius Secundus nuncupatur), et quidem brevi post togam virilem sumptam certe non post a. 79 Alfoldy ad t. 4 op. l. 370. Miseni cum matre aestate a. 79 versatus est ep. 6, 16; 6, 20. Avunculo a. 79 mortuo praedia eius ut videtur hereditate accepit nec non testamento in nomen acceptus est cf ultimum R. Syme ZPE 61 (1985) 196 = RP 5, 644. Undevicesimo aetatis anno in foro dicere coepit ep. 5, 8, 8 (id est in iudicio centumvirali); decemvir stlitibus iudicandis t. 1. 6. Flamen divi Titi Augusti Comi t. 6 fortasse iam inde ab anno 81 W. C. McDermott AJPh 90 (1969) 329-331 cf K. Scott The Imperial Cult under the Flavians (1936) 61. Tribunus militum legionis III Gallicae t. 1. 6 in Syria tendentis ep. 1, 10, 2; 3, 11, 5 cf 7, 4, 3: 7, 16, 1-2; 7, 31, 2; 8, 14, 7; 10, 87, 1, ubi Euphratem supra E 121 et Artemidorum supra A 1169 philosophiae magistros habuit ep. 1, 10, 2; 3, 11, 5, in castris rationes alarum et cohortium excutiebat ep. 7, 31, 2 circa a. 82. Sevir equitum Romanorum t. 1. 6. Quaestor imperatoris (scil. Domitiani) t. 1. 6. 7 (quaestor Caesaris ep. 7, 16, 2) a. 90 Sherwin-White Pliny 73 sq. ex epistula laudata, si praetor fuit a. 93, vel potius, ut duorum annorum intervallum inter quaesturam et tribunatum respiciatur, a. 8.9 (id est inde a die 5 Decembris 88 ad 4 Decembris 89) K. Strobel in: Bamberger Hochschulschriften 9 (1983) 40 cum adn. 36. Tribunus plebis t. 1 (suppletur). 7; ep. 1, 23; 7, 16, 2; paneg. 95, 1 causis agendis abstinens ep. 1, 23, 2,potissimum a. 92 Sherwin-White Pliny 75. Praetor t. 7; ep. 3, 11, 2; 7, 11, 4; 7, 16, 2; paneg. 95, 1, quo tempore philosophi ab urbe summoti et (Herennius) Senecio supra H 128, (Q. Iunius Arulenus) Rusticus supra I 730, Helvidius (Priscus) supra H 60 interfecti sunt ep. 3, 11, 2-3 cf Tac. Agr. 45. De anno praeturae diu et acriter disputatum est, postquam W. Otto Sitz. Ber. Milnchen 1919, Abh. 10 contra Theodorum Mommsen, qui de anno 93 cogitaverat, eam anno 95 attribuerat; de disceptatione vide L. Vidman Étude sur la correspondance de Pline le Jeune avec Trajan (1960; 2 1972) 13-16. Nunc vero iterum ad annum 93 redeundum est A. N. Sherwin- White JRS 47 (1957) 126-130 et Pliny 763-771, Syme Tacitus 656-658 cf ultimum K. Strobel op. l. 40 sq., qui autem veracitatem Plinii plus iusto addubitat (paneg. 95, 3 si cursu quodam provectus ab illo insidiosissimo principe, antequam profiteretur odium bonorum, postquam professus est, substiti); Plinius quidem post praeturam adeptus est praefecturam aerarii militaris, sed officium hoc non tanti fuit; praeterea Plinius in Domitiano vituperando modum excessit, sicut quasi omnes senatores post mortem imperatoris. Contra Baebium Massam supra B 26 egit a. 93 ep. 3, 4, 4; 6, 29, 8; 7, 33; Tac. Agr. 45. Praefectus aerarii militaris t. 1. 6, a. 94-96, fortasse

PLINIVS

206

PLINIVS

abdicavit brevi ante mortem Domitiani Sherwin- White Pliny 75 vel potius subito post mortem eius K. Strobel op. l. 42. Domitiano imperante duo matrimonia sine liberis habuit ep. 10, 2, 2 cum commentario Sherwin-White Pliny 559 sq. Alteram uxorem nominis ignoti, cuius vitricus erat (Q. Fulvius Gilio) Bittius Proculus supra F 544 ep. 9, 13, 13, mater Pompeia Celerina infra n. 670 ep. 1, 4 cf 1, 18, 3; 3, 19, 8; 6, 10, 1; 10, 51, 1, amisit a. 96 exeunte vel 97 ineunte ep. 9, 13, 4. 13. Filiam hanc Pompeiae Celerinae potius primam uxorem Plinii fuisse nunc denuo proponit Raepsaet FOS n. 626, minus probabiliter. A. 97 nullo officio impeditus studiis se dedere privatus potuit ep. 2, 2, 3 cf 1, 7, 4; 1, 8, 2; 1, 13, 6. Domitiano occiso delatores persequitur, Publicium Certum infra n. 1040 accusata. 97 ep. 9.. 13 cf W. Eck KJ 26 (1993) 449 cum adn. 36. Praefectus aerarii Saturni t. 1. 6, ep. 3, 4, 2; paneg. 90-92 collegam habens (C. lulium) Cornutum Tertullum supra I 273 ep. 5, 14, 5, mense lanuario a. 98 a Nerva et Traiano nominatus ep. 10, 3a, 1 (indulgentia vestra); 10, 8, 3 (delegati a vobis officii) cf Vidman op. l. 17 sq., usque ad consulatum, quem die 1 mensis Septembris a. 100 iniit Vidman op. l. 19, Sherwin- White Pliny 76-78 (ambo {reti imprimis panegyrici paragrapho 92, 1-2). Iure trium liberorum donatus a Traiano anno 98 ep. 10, 2. Marium Priscum supra M 315 proconsulem Africae repetundarum accusavit a. 99 ep. 10, 3a; 2, 11-12 cf 3, 9, 2-4; 6, 29, 9 (causa demum a. 100 ineunte finita est ep. 2, 11-12). Caecilium Classicum supra C 32 proconsulem Baeticae una cum uxore Casta supra C 531 filiaque atque sociis ministrisque eius, inter quos fuerunt Baebius Probus supra B 27, Claudius Fuscus, gener eius supra C 877, Fabius Hispanus supra F 36, Stilonius Priscus, accusavit eodem anno ep. 3, 4, 4; 3, 9 cf 6, 29, 8. Consul t. 1. 2. 5. 6 suffectus inde a die 1 Septembris usque ad Octobris finem a. 100 cum (C. lulio) Cornuto Tertullo t. 9, paneg. 90, 3 cf ep. 3, 13, 1; 3, 18, 1; 4, 8, 5; 4, 17, 3; 5, 14, 5; 6, 6, 2; 6, 27, 2; 10, 26, 1. Pro consulatu Traiano gratias egit oratione in senatu habita nuncupataque vulgo Panegyricus cf ep. 3, 13; 3, 18, quae aucta et perpolita (cf epistulas modo laudatas) brevi post consulatum publici iuris {acta esse videtur, a. 101 potissimum (non demum post mortem Traiani - vide infra - cui rei etiam epistulae hae repugnant). Tertiam uxorem duxit Calpurniam supra C 326, cuius avus erat L. Calpurnius Fabatus supra C 263 Comensis ep. 4, 1; 8, 10, amita Calpurnia Hispulla supra C 329 ep. 4, 19; 8, 11. Ad eam datae sunt epistulae 6, 4; 6, 7; 7, 5 cf porro 4, 1; 4, 19; 5, 14, 8; 8, 19, 1; 9, 36, 4. Abortum fecit ep. 8, 10 sq.; maritum in Bithyniam comitata est ep. 10, 120 sq. Ne ex ea quidem liberos tulisse Plinius videtur. Auguratum vel septemviratum a principe petit ep. 10, 13 anno 102; augur t. 1. 2. 6, ep.

PLINIVS

207

PLINIVS

4, 8, a. 103 Schumacher Priesterkollegien 46. Pro C. lulio Basso supra I 205 dicit ep. 4, 9, 4; 6, 29, 10, hieme anni 102/103, cum Q. Baebius Macer supra B 20, consul suffectus iam vere a. 103 (Vidman FO 2 p. 46 et 98) designatus sententiam in hac actione diceret ep. 4, 9, 16. Curator alvei Tiberis et riparum et cloacarum urbis t. 1. 2. 6 cf 7, ep. 5, 14, 2, annis 104-106 Syme Tacitus 659. Varenum Rufum defendit ep. 5, 20; 6, 29, 11; 7, 6; 7, 10 cf 6, 5; 6, 13 anno 106 R. Syme ZPE 58 (1985) 239243 = RP 5, 496-498. Legatus pro praetore provinciae Pon[ti et Bithyniae] consulari potesta[t(e)] in eam provinciam e[x s(enatus) c(onsulto) missus ab] imp. Caesar(e) Nerva Traiano Aug. German[ico Dacico] t. 1; ex s(enatus) c(onsulto) pro [praetore consulari potestate provinciae Ponti) et Bithyniae et legatus [in eam missus ab imp(eratore) Caes(are) Nerva Traiano Aug(usto) Germ(anico) Dacico] t. 7 cum add. a G. Alfoldy factis (VI pars 8 fase. 3); cf ep. 10, 15-18; 10, 32. De Plinio praeside provinciae vide praeterea Tertull. apolog. 2, Eus. hist. eccl. 3, 33. Missus est igitur ab imperatore senatu consentiente in provinciam alias senatoriam a proconsulibus administratam; imperator eum praeterea mandatis specialibus instruxit ep. 10, 22; 10, 30; 10, 56, 3; 10, 96, 7; 10, 110-111. De officiis Plinii in Ponto et Bithynia vide quae exposui op. l. 42-51 et quae disseruit R. J. A. Talbert in: Studies in Latin Literature and Roman History 2 ed. C. Deroux (1980) 412-435. Provinciam administravit minus biennio: iterum celebravit in provincia diem imperii Traiani (die 28 Ianuarii) ep. 10. 102, sed non multo post e vita decessisse videtur; ultima epistula ad Traianum missa, n. 120, certe ante biennium muneris completum scripta liber abrupte finitur. Quo tempore legatione functus sit, adhuc sub iudice est. Nisi anni 108 Eus. - Hieron. p. 195 Helm rationem habemus, de bienniis 109-111, 110-112, 111-113 cogitatur. Plinium iam a. 109 in provinciam venisse suspicantur Sherwin-White Pliny 81 et Thomasson Laterculi 247 n. 31. Re vera Calpurnius Macer, praeses Moesiae inferioris eodem tempore quo (ep. 10, 42. 61. 62. 77 cf Plinius Pontum et Bithyniam administrabat 43. 44), in illa provincia iam a. 109 fuit E. Dorutiu-Boilii in: Acta VIII congressus epigr. 2 (1987) 153, contra annum 110 mavult W. Eck Chiron 12 (1982) 349 adn. 275. Nonnullas litteras libri noni (28. 36. 40) hieme demum a. 109 I 10 scriptas esse non sine aliqua veri probabilitate demonstravit R. Syme CQ 35 (1985) 176-185 = RP 5, 478-489, quin immo ad missionem Bithynicam Plinio deferendam in ep. 9, 28, 4 alludi opinatur; itaque annus 110 praeoptandus esse videtur. Plinium e Bithynia rediisse et multo post mortem obiisse, postquam Panegyricum retractavisset, sine iusta causa coniecit J. Carcopino Rencontres de l 'histoire et de la littérature romaines (1963, caput Les

PLINIVS

208

PLINIVS

surprises du testament de Pline le Jeune) 171-231; refutaverunt hanc rationem (unus consentit H. Rahn Gnomon 38, 1966, 33 sq.) praesertim M. Durry REL 41 (1963) 420-422; R. Hanslik AAHG 17 (1964) 3-5; L. Vidman LF 88 (1965) 354 sq.; de panegyrico vide imprimis R. Hanslik op. l. 16 et D. Bonneau Le fisc et le Nil (1971) 171-173, quae demonstravit non solum anno 113 (ut opinatur Carcopino), sed etiam anno 99 inundationem Nili debilem fuisse. [Comi sepultus est, ut videtur, cum t. 1 ad sepulcrum eius referendus sit W. Eck in: The Roman Family in Italy edd. B. Rawson et P. Weaver (1997) 98 sq.J. E Plinii scriptis exstant epistularum libri novem ante legationem Bithynicam publici iuris facti. Quibus annis scripti sint et in publicum prodierint, exponit Sherwin-White Pliny 27-56; primos sex libros vix ante Aquilii Reguli supra A 1005 mortem, id est ante a. {ere 106, prodiisse nunc inter omnes constat, epistularum ad Traianum liber post mortem auctoris editus est, panegyricus iam anno 101, ut videtur, bibliopolis traditus. De operibus deperditis vide nunc F. Trisoglio Opere di Plinio Cecilio Secondo 1 (1973) 18 sq. (carmina), 19 sq. (orationes). Duo carmina sua Plinius ipse profert ep. 7, 4, 6; 7, 9, 11 = Fragmenta poetarum Latinorum epicorum et lyricorum (post W. Morel ed. C. Buechner 1982) 167 sq.; de carminibus propriis loquitur Plinius ep. 4, 14; 4, 18 (cf Anth. Lat. 710 = Poetae Lat. minores ed. F. Vollmer 4 p. 103); 5, 3; 7, 4; 7, 9; de orationibus vide imprimis ep. 6, 29. Quid Plinius de societate humana senserit, nostra aetate tractaverunt H.-P. Butler Die geistige Welt des ji.ingeren Plinius (1970) et F. Trisoglio La personalità di Plinio il Giovane nei suoi rapporti con la politica, la società e la letteratura (1972), de litteris optime disseruit A.-M. Guillemin Pline et la vie littéraire de son temps (1929). De moribus et honestate Plinii diu et acriter disputatum est; sed Trisoglio op. l. 169 Plinium ultra modum laudat. De amicis eius vide R. Syme Historia 9 (1960) 362-379 = RP 2, 477-495. Commemoratur Plinius etiam Martial. 10, 20 (19) cf Plin. ep. 3, 21, 5; Macrob. sat. 5, 1, 7; Sidon. Apoll. ep. 9, 1, 1; alibi. Comi sine dubio thermas et bibliothecam constituit t. 1, bibliothecam dedicaturus est iam a. 97 ep. 1, 8, 2, Hispelli aedificium quoddam [ex testame]nto fieri iussit t. 7, annuos sumptus in alimenta ingenuorum pollicebatur a. 97 ep. 1, 8, 10, cf t. 7. Praedia possidebat in regione Transpadana prope Comum ep. 2, 1, 8; 2, 15, 2 (praedia materna); 4, 6, 1; 5, 14, 8; 7, 11, 5 (praedia materna paternaque); 7, 18, 2-3, uhi etiam in litore lacus Larii plures villae eius sitae erant ep. 9, 7, 2; praedia et villam possidebat in Tuscis prope Tifernum Tiberinum ep. 4, 1, 3; 4, 6, 1; 5, 6 (descriptio villae); 9, 15, 1;

PLINIVS

209

PLINIYS

10, 8 cf 3, 4, 2; 5, 18, 2; 9, 36, quae possessio olim M. Granii Marcelli supra G 211 fuerat G. F. Gamurrini in: Strena Helbigiana (1899) 93-98, id quod novis effossionibus confirmatur, sed quo modo ad Plinium (per plures successiones ep. 10, 8, 1) devenerit, adhuc incertum est. Villa Laurentina descripta ep. 2, 17 agris carebat ep. 4, 6, 2 cf 9, 40; de villis eius cf R. Fortsch Archdologischer Kommentar zu den Villenbriefen des jungeren Plinius (1993); praeterea de bonis eius cf R. Duncan-Jones Economy of the Roman Empire (2 1981) 20-32. - De libertis eius cf infra n. 491 sq. 494; liberta eius Plinia Chreste t. Tiferni Tiberini rep. XI 5930. - Ceterum cf etiam ANRW 33, 1 (1989) 304-590. Vi 491 (C. Plinius) Hermes, libertus Plinii minoris, cuius nomine in auctione egit Plin. ep. 7, 11, 1. 6. Vi 492 P. Plinius Paternus Pusillienus, L(ucii) f(ilius), Ouf(entina tribu), honoratus t. Novocomensi NSA 1915, 297 = AE 1916, 116, certe idem est ac Plinius Paternus, ad quem Plinius minor dedit ep. 1, 21 de servis e consilio eius emptis; solum Paterno inscriptae sunt epistulae 4, 14; 8, 16; 9, 27 (hae omnes ad litteras spectantes). Vi 493 C. Plinius Secundus. Vitam eius "ex catalogo virorum illustrium (Suetonii) Tranquilli" sumptam exhibent nonnulli codices naturalis historiae eius, editam ab A. Reifferscheid Suetonii reliquiae (1860) p. 92 sq. De altera vita anno 1496 demum composita itaque non utili vide F. Miinzer Philologus 59 (1900) 474-476. Titulus in insula Arado rep. et ad eum relatus a Mommsen, quem secuti sunt nonnulli viri docti, vix eius est, vide OGI 586 = IGR 3, 1015 = IGLS 7, 4011; cf etiam R. Syme HSPh 73 (1969) 205 sq. = RP 2, 746 sq.; iterum RP 7, 497 cum adn. 15 sq. Nuperrime titulum denuo ad Plinium refert F. de Romanis AIIS 12 (1991 /94) 357-403, qui autem convincere non potest, praesertim cum Plinius ipse Aradum non cognovisse videatur nat. 5, 128 cf G. A. Taronjan VDI 1978, 4, 106-108. Titulus Moesiacus III 7452 = D. 2270 sine dubio non ad patrem eius, de quo agitur, pertinet. C. Plinius Tac. ann. 1, 69, 2; 15, 53, 3, Plinius Secundus alibi, Plinius inscriptio exemplaris phalerarum Castris Veteribus reperti XIII 10026, 22. Novocomensis vita Suet., Catullum (Veronensem) conterraneum appellat nat. praef 1, quod ad regionem spectare videtur. N atus est anno 23 exeunte vel 24 ineunte, cum IX Kal. Sept. anni 79 annum sextum et quinquagesimum egerit Plin. ep. 3, 5, 7 cf 6, 16, 4. 1am puer Romam venisse videtur, cum scripserit se ibi (M.) Servilium Nonianum consulem ordinarium anni 35 vidisse nat. 37, 81; cuius consuetudine tam familiariter usus est, ut referre posset, quomodo a lippitudine se defendisset nat. 28, 29; item Sex. Papinium consulem

PLINIVS

210

PLINIVS

ordinarium anni 36 supra n. 102, qui primus zizipha et tubures in Italiam attulit nat. 15, 47 et C. Caecinam Largum consulem ordinarium anni 42 supra C 101, qui lotos insignes in domo sua ostentare solebat nat. 17, 5, visitavisse videtur. Anno {ere 39 cenae a Pomponio Secundo infra n. 754 in honorem Gai Caesaris datae fortasse interfu.it nat. 14, 56, ubi Lolliam Paulinam supra L 328, uxorem principis, zmaragdis margaritisque opertam, alterno texto fulgentibus toto capite, crinibus, spira, auribus, collo, monilibus digitisque videre potuit nat. 9, 117; inde Solinus 53, 29. In domo Pomponii etiam scripta vetera duorum Gracchorum vidit nat. 13, 83. Adulescens ab Apione grammatico supra A 918 de rebus Aegyptiis doctus est nat. 30, 18. Ostiae adfuit, cum Claudius Caesar portum novum exaedificandum curavit annis 42 I 43, quod ibi orcam magnam, quae iussu principis a militibus praetorianis maximo spectaculo populi Romani necata est, vidit nat. 9, 14 sq. Ab Antonio Castore supra A 820, artis herbariae peritissimo, de herbarum formis et virtutibus in hortulo eius edoctus est nat. 25, 9. Novit etiam Servilium Democratem medicum, qui Considiam, M. Servilii (Noniani) consulis ordinarii anni 35 filiam, curavit nat. 24, 43 et de herba a se inventa carmen exposuit ib. 25, 87. Hoc tempore fortasse vidit (C.) Suetonium Paulinum consulem, qui primus Romanorum ducum transgressus est Atlantem (anno 42, cum fuit praetorius Dio 60, 9, 1) nat. 5, 14. Equestribus militiis industrie functus est vita Suet.; in Germania militavit Plin. ep. 3, 5, 4; ardo autem militiarum, quali quando functus sit non constat, vide Devijver PME P 44 et alias. Fuit apud Chaucos nat. 16, 2, probabiliter etiam apud Ubios ib. 17, 47, ad ostia Rheni venerat ib. 12, 98, ita ut sub Domitio Corbulone supra D 142 in Germania inferiore militavisse anno potissimum 47 videatur; potius praefectus cohortis tum fuit quam praefectus alae et exemplar phalerarum PLINIO PRAEF EQ inscriptum ad alteram eius militiam in Germania inferiore functam referendum est, v. infra. Vix dubio militia secunda exortum Danuvii visitavit nat. 31, 25 et fontes calidos Aquarum Mattiacorum novit ib. 31, 20, quibus ex rebus eum in expeditione a P. Pomponio Secundo infra n. 754 inde ab anno 49 contra Chattos {acta fortasse tribunum militum meruisse in Germania superiore concluditur, cf Eck Statth. 20-22. Romam reversus ad lacum Fucinum adfuit, cum lacus emissarius aperiretur anno 52 nat. 36, 124; ubi Agrippinam, Claudii principis uxorem supra I 641 paludamento aureo textili sine alia materia indutam vidit ib. 33, 63 cf Tac. ann. 12, 56, 3. Annis 57 I 58 iterum in

PLINIVS

211

PLINIYS

Germania inferiore militavisse videtur, ubi contubernalis fuit Titi, Vespasiani filii, tribuni laticlavii, quocum amicitia coniunctus erat nat. praef 3 sq.; quam ad militiam veri simile referendum est exemplar phalerarum castris Veteribus repertum ac PLINIO PRAEF(ecto) EQ(uitum) inscriptum XIII 10026, 22 = Britannia 16 (1985) 141-164 impr. 154-156. Praefectus alae militavit Plin. ep. 3, 5, 3, quae verba fortasse ad hanc militiam pertinent. Filium Cornelii Taciti procuratoris provinciae Belgicae supra C 1466 vidit nat. 7, 76, fortasse tunc, ut iam proposuit F. Miinzer BJ 104 (1899) 107. 110, vide etiam Meyers Belgique 68; R. Syme HSPh 73 (1969) 213 sq. = RP 2, 753; iterum RP 7, 501. Ad militias equestres cf praeter alias Devijver PME P 44 p. 647 sq. 1682. 2202; R. Syme HSPh 73 (1969) 205-208 = RP 2, 745-748, vix recte, v. postremo RP 7, 496-501. Eum anno 59 pridie Kal. Maias (= die 30 mensis Aprilis) in Campania fuisse et defectum solis memoratum nat. 2, 180 observavisse censuit Miinzer l. l. p. 83, quem secutus est Syme RP 7, 501, v. etiam SherwinWhite Pliny p. 220. Extremis Neronis annis studiis grammaticis se dedit et Romae moratus est, ut concluditur ex Plin. ep. 3, 5, 5. Procurationes splendidissimas et vita Suet.; quibus de continuas summa integritate administravit procurationibus primus subtiliter disseruit F. Miinzer BJ 104 (1899) 67111, vide etiam Ch. Nailis PhS 13 I 14 (1942 I 43) 1-23. 65-78; Pfiaum Carrières 106-111 n. 45; R. Syme HSPh 73 (1969) 201-236 = RP 2, 742773; postremo RP 7, 503-505. Anno 70 in Gallia Narbonensi fuisse videtur testimoniis ipsius nat. 2, 150 (ager Vocontiorum) et 14, 43 (Alba Helvia), ut iam supposuit Miinzer l. l., quem secuti sunt alii, v. Pfiaum Carrières l. l. et Fastes Narb. 112-115, dubitavit autem R. Syme HSPh 73 (1969) 211 sq. = RP 2, 751 sq., fortasse recte, sed cf eundem RP 7, 503. Circiter a. 71 I 72 in Africa fuisse potest, vide nat. 7, 36 (ipse vidi in supra C 1282); 17, 41 (in Africa L. Consitium, civem Thysdritanum Byzacio Africae ... vidimus); 25, 123 (vidimus Psyllos) cf Pfiaum Fastes Narb. 114; Syme RP 2, 754 sq.; 7, 502 sq. Cum Hispaniam (Tarraconensem) procuraret, Larcio Licino legato milibus nummum iuridico supra L 95 commentarios quadringentis vendere potuit Plin. ep. 3, 5, 17 cf nat. 19, 35; 31, 24; procurator Hispaniae citerioris fuit anno 73 Pfiaum Fastes Narb. 118; Syme RP 2, 755-758; 7, 503 sq. Denique in Belgica moratus esse videtur, ut concludi poteste verbis eius exemplum in agro Treverico, ubi procurator provinciae sedem habuit,

PLINIVS

212

PLINIVS

tertio ante hunc annum compertum (scil. anno 74) nat. 18, 183, u. Syme RP 2, 752-755; 7, 504 sq. Annis sequentibus munere urbano fungi potuit, cf Plin. ep. 3, 9, 9: ante lucem ibat ad Vespasianum imperatorem, ... inde ad delegatum sibi officium, quod praefecturam uigilum fortasse fuisse ratus est R. Syme HSPh 73 (1969) 226 sq. = RP 2, 765 sq.; postremo RP 7, 505 sq. Anno 79 praefectus classis praetoriae Misenensis fuit Plin. ep. 6, 16, 4; uita Suet. Nonum Kal(endas) Septembres hora fere septima eruptionem montis Vesuvii observare coepit Plin. ep. 6, 16, 4; die sequente (i. e. die 25 mensis Augusti anni 79) diem obiit Plin. ep. 6, 16, 19 aetatis anno Plin. ep. 3, 5, 7. Vi pulveris ac favillae sexto et quinquagesimo oppressus est vel, ut quidam existimant, a servo suo occisus, quem aestu deficiens, ut necem sibi maturaret, oraverit uita Suet. De causis mortis cf R. H. Haywood CW 46 (1952) 1-3; 47 (1954) 74; C. Zirkle lsis 58 (1967) 553-559; L. Bessone RSC 17 (1969) 166-179; M. Grmek Helmantica 36 (1986) 25-43. Avunculus idemque per adoptionem pater fuit C. Plinii Caecilii Secundi supra n. 490 Plin. ep. 5, 8, 5, qui Miseni cum matre sua Plinia apud avunculum summa concordia vivebat Plin. ep. 6, 16, 4. 21; 6, 20, 5. Mores eius et consuetudines diligentissime describuntur Plin. ep. 3, 5, 7-16. Index librorum eius ad temporis ordinem digestus Plin. ep. 3, 5, 2-6, secundum quem scripsit de iaculatione equestri (librum) unum ib. 3, 5, 3, de vita Pomponii Secundi infra n. 754 (libros) duos ib. 3, 5, 3 cf nat. 14, 56, bellorum Germaniae (libros) viginti Plin. ep. 3, 5, 4; vita Suet.; Symmachus ep. 4, 18, 6; cf Tac. ann. 1, 69, 2; Suet. Cal. 8, 1-3; incohavit (hos libros scribere) somnio monitus: effigies Drusi Neronis supra C 857 quiescenti Plinio adstitit et memoriam sui commendabat Plin. ep. 3, 5, 4, ad quem locum cf K. Sallmann ANRW 32, 1 (1984) 578-601; studiosi (libros) tres, in sex volumina propter amplitudinem divisos Plin. ep. 3, 5, 5; Quint. 3, 1, 21; cf 11, 3, 143. 148; Gellius 9, 16, 1; dubii sermonis (libros) octo Plin. ep. 3, 5, 5 cf nat. praef 28 (libelli, quos de grammatica edidi); a fine Aufidii Bassi (libros) triginta unum Plin. ep. 3, 5, 6; nat. praef 20; cf nat. 2, 199. 232; Tac. ann. 13, 20, 2; 15, 53, 2 sq.; hist. 3, 27. 28; Plin. ep. 5, 8, 5, naturalis historiae (libros) triginta septem Plin. ep. 3, 5, 6; vita Suet.; cf nat. praef 1; quos Imperatori Tito consuli sexies (anno 77) dedicavit nat. praef 1 cf 3. De auctoribus eius Graecis et Latinis tractaverunt F. Milnzer Beitréige zur Quellenkritik (1897) et K. Sallmann Die Geographie des éilteren Plinius (1971); de stilo et artis grammaticae usu cf A. Onnerfors Pliniana (1956). Fragmenta historica collegit H. Peter HRF p. 308-311; fragmenta grammatica collegerunt et tractaverunt A. Mazzarino Gram-

PLINIVS

494

495

496

213

PLOTINA

maticae Rom. fragm. 1 (1955) p. 233-333; A. Della Casa Dubius Sermo (1969). De Solino Plinii epitomatore cf Th. Mommsen Solinus praef p. 8 sqq. Vide etiam A. Onnerfors, Plinii Secundi iunioris qui feruntur de medicina libri tres, CML 3 (1964). Cf praeterea Schanz - Hosius 2 4 ( 1935) 768-783; W. Kroll, H. Gundel, W. Aly, R. Hanslik RE 21 (1951) 285-439. Libros et commentarios de Plinio librisque eius compositos collegerunt et tractaverunt H. LeBonniec REL 23 (1945) 204-252 (ab anno 1800 usque ad 1944); R. Hanslik AAHG 8 (1955) 193-218 (1938-1952); 17 (1964) 65-80 (1953-1963); K. Sallmann Lustrum 18 (1975) 3-353 (1938-1970); F. Romer AAHG 31 (1978) 129-206 (1964-1975); G. Serbat ANRW 32, 4 (1986) 2069-2200 (1945-1984). Wi C. Plinius Valerianus medicus, qui vixit annos XXII menses VI dies V t. Novocomensis V 5317. Certe non is, sub cuius nomine feruntur de re medica libri V cf Schanz - Hosius 4, 12 202 sq. Vi C. Plinius Zosimus, qui cuidam C. Plinio Eutycho comoedo posuit titulum urbanum IG 14, 1946 = IGR 1, 332 = IGVR 896, vix dubio idem est ac (C. Plinius) Zosimus Plinii minoris libertus, homo probus, officiosus, litteratus; comoedus, qui pronuntiat acriter, sapienter, apte, decenter; utitur et cithara perite; orationes et historias et carmina legit. Eum aegrotantem in Aegyptum missum et confirmatum reversum denuo morbo affectum in (Valerii) Paulini consulis suffecti anno 107 praedia, quae Foro Iulii possidet, mittere destinavit Plinius ep. 5, 19. Cum C. Plinius Eutychus cruv-cpocpoçet ànEÀ.EU0Epoçnominetur, hic quoque Plinii libertus fuisse potest. Vi (Plinia), mater C. Plinii Caecilii Secundi supra n. 490, ubi vide. Annius Plocamus Plotiana, Iuventium Celsum supra I 882 per epistulam consuluit et responsum accepit Celsus Dig. 29, 7, 18. Wa

- L. CORNELIVS FELIX PLOTIANVS - CORNELIVS PLOTIANVS

497 Plotilla, cuius ser(vus) Onesimus nominatur in tegulis Praenestinis XIV 4091, 59 = XV 2341; eam fortasse eandem esse ac Sergiam Plautillam, Nervae imperatoris matrem, ratus est Setiilii Brick Stamps p. 41, quem secuta est Raepsaet FOS p. 564. Cogitari autem potest etiam de Ruficana L. f. Plotilla t. Praenestinus XIV 2862 positus Fortunae Primigeniae a Notho servo eius. Wa 498 Plotina, uxor procuratoris principis, qui ducenaria (procuratione) perfunctus est Apul. met. 7, 6. Wa - BETITIA PLOTINA - DESTICIA PLOTINA - MARCIA T A R R I A PLOTINA

PLOTINA

214

PLOTINVS

499

POMPEIA PLOTINA AVGVSTA SALLVSTIA PLOTINA VLPIA PLOTIN A [AE]L. vel [IV]L. vel [T. F]L. PLOTINVS, legatus legionis I Minerviae Bonnae tendentis t. loco Nieukerk dieta Germ. inf rep. XIII 8598, inter annos 184 et 192 positus Commodo Pio Felice nondum Aelio nominato. Eum legionem duxisse ca. annos 190-192 putavit Alfoldy Legionslegaten p. 47, quem sequitur Leunissen Konsuln p. 336 cum adn. 174. Wa 500 Plotinus (fUoo,ìvoç), philosophus Platonicus. Vita moresque praecipue cognoscuntur e libello rrEpì wù CTÀoo,i vou ~iou Kcxì ,fìç ,a/;Eooç ,wv ~1~ Àioov cxùwù a Porphyrio discipulo infra n. 877 scripta. Aegyptius, civitate Lyco vel Lycopoli natus Eunap. vitae soph. p. 455 Boiss. (Didot), Suda s. v. CTÀoo,ìvoç val. 4 p. 151 Adler, David in Porph. isag. prooem. 4 (Commentaria in Aristotelem graeca 18, 1904, p. 91), quibus locis Lycopolis in Thebaide potius quam civitas homonyma in Nili Delta significari videtur. Natus anno tertio decimo Severi Porph. l. l. 2 anno 204 vel potius 205. Diem natalem semper reticuit Porph. l. l. 2. Vitae partem maximam in Aegypto vixit Eunap. l. l. depravate. Anno 231/32 philosophiae se dedit ac Alexandriae Ammonio Sacca cognominato magistro usus est Porph. l. l. 3 cf Amm. 22, 16, 16, Suda l. l., apud quem per annos undecim commoratus est Porph. l. l. 3 usque ad annum 243. Condiscipuli eius fuerunt Herennius et Origenes Porph. l. l. 3 cf 14. 20. Anno 243 philosophiae Persarum Indorumque cognoscendae causa in castra Gordiani (III) imperatoris, qui Persis bellum intulit, venit. Imperatore in Mesopotamia occiso aegre in Antiochiam evasit. Philippo rerum potito Plotinus Romam profectus est anno 244. Romae moratus est per annos viginti sex Porph. l. l. 9. Quamquam Herennius et Origenes Ammonii dogmata, quae non revelare convenerat, litteris divulgabant, Plotinus Romae degens per annos decem nihil scripsit. Anno 246/ 4 7 ei Gentilianus Amelius (PLRE p. 53 s. v. Amelius) se adiunxit, qui apud eum commoratus est usque ad annum 268/69 Porph. l. l. 3. Is fuit Platini discipulus praecipuus. Aestate anni 263 ad eum venit Porphyrius Porph. l. l. 4 sq., qui antea Athenis Cassii Longini

supra C 500 discipulus fuerat Porph. l. l. 20 sq. cf 17. 19, Eunap. l. l., Suda s. v. Aoyyìvoç val. 3 p. 279 Adler, cf etiam Eus. praep. ev. 10, 3, 1. Porphyrius apud Plotinum commoratus est usque ad annum 268 Porph. l. l. 5 sq. Plotinus morbo divino laboravit Suda l. l. errore, ut videtur. Mortem obiit aestate anni 270 in fondo Campano Zethi Porph. l. l. 2 cf 9, Firmic. Matern. math. 1, 7, 14-22. Fuit lenis blandus mansuetus facilis accessu Porph. l. l. 9. 23. Plotino inter annos 263 et 268 quater unio mystica contigit Porph. l. l. 23. Daemon Plotini re vera deus esse creditus est Porph. l. l. 10 cf 22.

PLOTINYS

215

PLOTINVS

Inter discipulos eius fuerunt senatores Sabinillus cos. ord. 266 et Marcellus Orrontius et Rogatianus et nonnulli ahi Porph. l. l. 7. Praeterea discipuli eius potiores fuerunt Zethus medicus Arabs rebus publicis deditus (rcoÀ.1nKÒçÒ.lv Kat porcàç 1'xcov rcoÀ.111Kaç), in cuius fundos Minturnenses Plotinus saepe se recepit, qui autem ante Plotinum obiit Porph. l. l. 2. 7, Castricius Firmus supra C 543, vir rebus publicis deditus (,òv TCOÀ.tnKÒV np11µÉvoç~iov), qui Plotinum omni modo sublevavit Porph. l. l. 2. 7, Paulinus medicus supra n. 176 Porph. l. l. 7, Eustochius medicus Alexandrinus, qui apud Plotinum morientem adfuit Porph. l. l. 2. 7, Zoticus criticus et poeta, qui paulo ante Plotinum obiit, Serapio rhetor Alexandrinus Porph. l. l. 7, Gemina, in cuius domo Plotinus habitavit, et Gemina, illius filia, et Amphiclea Porph. l. l. 9. Viri feminaeque nobiles morientes eum tutorem liberorum suorum instituerunt, quae officia maxima cum cura exsecutus est Porph. l. l. 9. Multi eo arbitro usi sunt Porph. l. l. 9. Nemo 1:éòv rcoÀ.1 nKéòv Platini inimicus fuit Porph. l. l. 9. Gallienus imperator et Salonina Augusta eum honoraverunt ac venerati sunt Porph. l. l. 12. Plotinus imperatorem rogavit, ut urbem in Campania conderet ac Platonopolin nuncuparet, in qua cives secundum Platonis leges viverent ac in quam ipse cum discipulis se recipere promisit. Quod autem ne fiat amici principis aliqui (n vÈç ,éòv cruv6v1eovTQl ~amÀ.Et)prohibuerunt Porph. l. l. 12. Romae Olympius philosophus, Ammonii discipulus alius, inimicitias in Plotinum exercuit Porph. l. l. 10. Inter Plotinum et Origenem etiam Romae degentem concordia non exstitit cf Porph. l. l. 14. Plotinus cum Diophane rhetore congressus est Porph. l. l. 15. Errores tabularum, quibus astrologi usi sunt (Kav6vEç yEvE0ÀwÀ.Òycovàrco1:EÀ.ECTµm1Koi.), monstravit Porph. l. l. 15. Adelphionem et Aquillinum haereticos Christianos etiam ex vetere philosophia haurientes refutavit scribens in eos libellum rcpòç -rnùç yvcocrnKouçqui exstat Porph. l. l. 16. Perperam autem Origenem et Aquillinum Platini discipulos nuncupat Eunap. l. l. 457. Platonici in Graecia consedentes (oi àrcò -cfiç'EUalioç) Plotinum accusaverunt, quod dogmata Numenii Apameensis suo proprio nomine divulgaret, qua de re Amelius libellum scripsit Porph. l. l. 17 sq. Cassius Longinus Plotinum primum vituperavit, deinde autem dogmatis eius melius cognitis valde laudavit Porph. l. l. 19-22. Anno 253/54 Plotinus opera conscribere incohavit Porph. l. l. 4. Usque ad annum 263 libellos conscripsit viginti unum, inter annos 263 et 268/ 69 libellos viginti quinque et postea libellos novem quos secundum rationem temporis enumerat Porph. l. l. 4-6. Oculis infirmis impeditus neglegenter scipsit, ut libelli vitiis multis foedati essent Porph. l. l. 13. 14. 19. 20 cf Eunap. l. l. p. 456. Libellos corrigere Porphyrio imposuit Porph. l. l. 7. 24 cf 6. 19. Plotino mortuo Porphyrius libellos eius

PLOTINVS

216

PLOTIVS

quinquaginta quattuor ratione quaestionum ordinatos ac in enneadas sex divisos edidit vitamque Plotini anno 301 scriptam adiecit Porph. l. l. 24 cf Suda l. l. Quae omnia exstant. Editionem aliam operum vel aliquorum vel omnium Eustochius fecit schol. ad 4, 4, 29. Apud posteros Plotini gloria permagna fuit Eunap. l. l. 455 sq., cf etiam P. Henry Plotin et l'Occident (1934). Nonnulli homines docti effigies capitis humani marmoreas tres in Ostia repertas et unam Romae exhibitam, quidam autem figuram in sarcophago sculpto imagines Platini esse sine ratione idonea credunt. Temporibus nostris opera ediderunt P. Henry - H.-R. Schwyzer 19511973 (editio maior) et iidem 1964-1982 (editio minor). Vide praeterea H.-R. Schwyzer RE 21 (1951) s. v. Plotinos 471-592 et idem RE Suppl. 15 (1978) s. v. Plotinos 311-327; H. J. Blumenthal ANRW 36, 1 (1987) 528-570; K. Corrigan - P. O'Cleirigh ANRW 36, 1 (1987) 571-623; T. D. Barnes GRBS 17 (1976) 65-70. He Claudius R u f r i u s Plotinus C. SABVCIVS MAIOR PLOTINVS FAVSTINVS

501 L. PLOTIVS, consul (suffectus) una cum L. Minic(io) die 5 mensis Octobris anno non adiecto tessera gladiatoria D. 5161 k, fortasse sub Vespasiano vel Domitiano, cf supra M 626 et nuperrime AE 1994, 140, v. etiam infra n. 511 sq. Wa - SEX. P V [ L] F E N N I VS

SALVTARIS M. LVCCIVS VALERIVS SE-

VERVS PLOTIVS CILO

- M a r i u s Plotius Claudius Sacerdos 502 Plotius Crispinus, qui cognomine solum exhibetur Hor. sat. 1, 1, 120; 3, 139; 4, 14; 2, 7, 45. Plotius Crispinus philosophiae studiosus fuit, idem carmina scripsit, sed tam garrule, ut aretalogus diceretur Porph. ad 1, 1, 120; poeta, qui sectam Stoicam versibus scripsit Ps. - Acro ad 1, 1, 120 cf ad 3, 139; similiter ut Lucilius multos, sed malos versus faciebat id. ad 1, 4, 14. Fortasse eiusdem balnea exhibentur Pers. 5, 126. Wa 503 Plotius Firmus, e manipulariis quondam, praefectus vigilum, qui una cum Licinio Proculo supra L 233 post caedem Galbae die 15 mensis Ianuarii anni 69 praetorii praefectus arbitrio militum lectus est Tac. hist. 1, 46, 1; praefectus ib. 82, 2, praetorii praefectus ib. 2, 46, 2; 49, 3. Othone defuncto statim milites (scil. praetorianos) in Vitellium iurare iussit Plut. vita 0th. 18, 4 (rroU\.rovoç trad., m,roti.ou corr. Hirschfeld). Pater fuit fortasse C. Tullii Capitonis Pomponiani Plotii Firmi, consulis suffecti una cum C. Cornelio Gallicano supra C 1367 die 3 mensis Sept. anni 84 dipl. mil. XVI 30 = D. 1997, cf Stein Ritterstand 336 sq.; {orlasse autem fuit frater Plotii Grypi, consulis anni 88 infra n. 506, et

PLOTIVS

pater Plotii Grypi, fortasse praefecti vehiculorum proposuit W. Eck Chiron 5 (1975) 383. Wa - C. TV L LI VS

PLOTIVS

217

infra n. 505, ut

CAPITO POMPONIANVS PLOTIVS FIRMVS

504 [.] PLOTIVS GALLVS CELSIANVS, sodalis Augustalis

Claudialis cooptatus anno 153 fasti sodal. Augusta!. Claud. VI 1984. Ad Plotium Celsianum eundem ut videtur rescripsit Pius Ulpianus libro tertio ad edictum Dig. 5, 1, 2, 3. Wa 505 Plotius Grypus, maioris gradus iuvenis, ad quem scripsit anno {ere 92 I 93 Statius silv. 4, 9 cf prooem. 27-30. Trino iuvenis foro tonabas aut centum prope iudices silv. 4, 9, 15 sq., quibus ex verbis eum decemvirum stlitibus iudicandis fuisse conclusit J. Bérard MEFR 96 (1984) 273 sq., qui rationem ab Hirschfeld prolatam sequitur; aliter W. Eck Chiron 5 (1975) 382-384; te Germanicus arbitrum seguenti annonae dedit omniumque late praefecit stationibus viarum ib. 17-19, ut eum praefectum vehiculorum fuisse (quod munus ante Hadrianum, fortasse iam ab Augusto conditum est Eck Organisation p. 92-94) concludat Eck Chiron l. l., cf eundem Organisation p. 103 sq. 107. 110; quem secutus est Pfiaum Carrières Suppl. p. 19 sq., aliter Bérard l. l. 277-307, qui eum praepositum annonae fuisse bello Sarmatico anno 92 gesto ratus est. Fortasse fuit filius D. Plotii Grypi, qui sequitur, ubi vide; eum autem fortasse filium Plotii Firmi supra n. 503 habuit Eck Chiron l. l. Wa 506 D. PLOTIVS GRYPVS, consul (suffectus) anno 88. D. Plotius Grypus fasti Potent., Plotius Grypus acta fratr. Arv., Plotius Griphus Tac. Eum nuper a Vespasiano in senatorium ordinem adscitum (scil. inter tribunicios anno 69 adlectum Eck Senatoren 98 adn. 22) ac legioni praepositum (VII Claudiae, quae in Moesia tendebat, veri simile in locum Tettii Iuliani credit J. K. Evans Historia 27, 1978, 122 cum adn. 76) eodem ut videtur anno (Mucianus) apertius monuit (se. de retinenda erga Vespasianum fide, ut videtur) Tac. hist. 3, 52, 3; anno 70 Tettio Tac. !uliano praetura ablata est, ut in Plotium Grypum transferretur hist. 4, 39, 1 cf 40, 2. Anno 88 suffectus est Domitiano XIIII consuli ordinario, veri simile idibus Ian. Vidman FO 2 44. 81; itaque cum L. Minicio Rufo ordinario supra M 627 fasces gessit usque ad kalendas Maias veri simile, ubi eos successerunt Q. Ninnius Hasta supra N 100 et [... ] Frugi fasti Ost.; consules autem continui paribus non divisis inducuntur fast. Potent. AE 1949, 23. Die 15 mensis Apr. exhibetur nomine collegae non servato acta fratr. Arv. VI 2065 b 65. Ad consules anni 88 non pertinet tessera gladiatoria D. 5161 k, cf supra ad M 626 sq. et supra ad n. 501. Fortasse fuit frater [Plo}tii Pegasi infra n. 512 ideoque filius M. Plotii Pauli qui et Zosimus, et pater Plotii Grypi, qui praecedit, ut proposuit E.

PLOTIVS

218

PLOTIYS

Champlin ZPE 32 (1978) 269 sq., cf etiam F. Bérard MEFR 96 (1984) 269-272; sed eum [Plo}tii Pegasi potius filium quam fratrem ducit Syme RP 5, 612; eum fortasse fratrem Plotii Firmi supra n. 503 habuit W. Eck Chiron 5 (1975) 383. Wa 507 PLOTIVS IVLIANVS, leg(atus) A[ug(usti)] (legionis V Macedonicae Troesmide Moes. inf tendentis) laterculus militum eiusdem legionis, qui sunt [missi honesta missione su]b [Iu]lio Maiore leg(ato) Aug(usti) pr(o) pr(aetore) (provinciae Moesiae inferioris) supra I 397 et eo de quo agitur leg(ato) A[ug(usti)] Troesmide rep. III 6178 = ISM 5, 137 = CBI 630, anno 134, si missio militum eadem est ac ea, ad quam spectat dipl. mil. XVI 78, sed cf quod ad CBI 630 adnotatum est. Pater fuit fortasse D. Plautii Felicis Iuliani supra n. 464, ubi vide. Wa 508 Plotius Macrinus, ad quem scripsit Pers. sat. 2, 1. Nomen gentile praebent schol. et cod. P in satirae inscriptione. Homo sane eruditus et paterno se (i. e. Persium) affectu diligens, qui in domo Servilii (= Servi/ii Noniani, consulis anno 35) didicerat, a quo agellum comparaverat schol. Wa - SALVI

VS

NEN[O]LAVS CAMP[ANI]ANVS CN. PLO[TIVS] MAXIMI-

NVS T. (H)OENIVS SEVER[VS] SERVEIENVS V[ERVS ?] 509 Q. Plotius

Maximus Trebellius Pelidianus, Collin(a tribu), eq(uo) pub(lico), trib(unus) leg(ionis) II Traian(ae) fort(is) in Moesia inferiore inter annos 107 et 113 tendentis, antequam in Orientem profecta est, trib(unus) coh(ortis) XXXII volunt(ariorum) in Germ. sup. tend. Stein Truppenkorper p. 231 sq., trib(unus) leg(ionis) VI Victric(is) usque ad annum 122 Veteribus Germ. inf tendentis, unde in Britanniam profecta initio Haest, proc(urator) Aug(usti) promagist(er) XX hered(itatium) driani regni Pfiaum Carrières n. 152, praef(ectus) vehiculor(um); q(uin)q(uennalis), patr(onus) col(oniae scil. Auximatium) et collegii (scil. fabrum), pont(ifex) t. Auximatis IX 5835 = D. 1415, quem ei posuit coll(egium) fabr(um) Auxim(atium) ob eximium inter (sic) municip(es) suos amorem; t. similem IX 5836 ei posuit colleg(ium) cent(onariorum) Auximat(ium). Eum origine veri simile Auximatem fuisse munera municipalia ostendunt, quamquam Collinae tribui adscriptus fuit, Auximates autem Velinae; cf ad eum praeterea Devijuer PME P 48. Wa 510 Plotius Numida, (L. Aelii) Lamiae supra A 200 amicus et aequalis (mutata simul toga vers. 9), ad quem redeuntem ab Hispania, quo missus fuerat ad bellandum, scripsit Horatius carm. 1, 36 pars codicum; ad Numidam codd. ceteri; ad Numidam Plotium schol. codicis Parisini. In honorem Pomponii Numidae hanc oden scribit Porph. et Ps. - Acro ad locum, cf infra n. 742. Educatus est una cum Lamia (acta non alio rege puertia vers. 8). Wa

PLOTIVS

219

PLOTIVS

511 L. PLOTIVS P[ ... ], proconsul Cypri sub Tito (annis 81 I 82 Eck Senatoren

130) milliarium inter mensem Martium (imperatore Tito consule designato IX, de qua re cf Eck l. l. 49) et diem 13 Sept. mens. anni 81 (quo decessit Titus) positum Cyprium III 6732 melius lectum a T. B. Mitford Opuscula arch. 6 (1950) p. 86 sq. cf AE 1953, 179. De cognomine restituendo certatur: P[ulcher), fortasse Plautii Pulchri supra n. 472 filius, Mitford l. l., P[egasus), fortasse [Plo]tii Pegasi qui sequitur filius E. Champlin ZPE 32 (1978) 273, sed etiam P[ompeianus) suppleri potest, cf R. Syme RP 5, 612 sq. Praenomen solum proconsulis [A)ouKwç servatum est in milliario Cyprio Graeco, quod edidit et ad eum rettulit T. B. Mitford l. l. p. 85 sq. n. 46; cum imperator, cuius nomen non est servatum, trib(unicia) pot(estate) XI, consul designstus dicatur, positum est vel sub Tito inter d. 1 m. Iulii et 13 m. Sept. anni 81 vel sub Domitiano anno 9 l post diem 13 m. Sept. Eum e posteris L. Plotii Vicinae infra n. 520 fortasse fuisse suspexit G. Camodeca EOS 2, 145 sq., sine autem ut videtur idonea causa. Num ad consulatum pervenerit (cf AE 1994, 140), dubitem. Wa 512 [L.? PLO ?]TIVS PEGASVS. Pegasus, consularis vir Vespasiani et Domitiani imperatorum temporibus, quamquam omnibus locis cognomine solum nominatur, sine dubio idem est ac [... )tius Pegasus, l[eg(atus) pr(o) pr(aetore) imp(eratoris)] Vespasian[i Aug(usti)] t. prope Iader Dalmatiae rep. J. J. Wilkes Epigr. Stud. 4 (1967) 119-121 = AE 1967, 355 = Wilkes Dalmatia 444 n. 13 = id. AArchSlov 25 (1974) 268 n. 25 = Sasel Inscr. Lat. 945; praenomen ac gentile supplevit E. Champlin ZPE 32 (1978) 269-278, cui assensi sunt dubitantes quidem omnes viri docti. Filius trierarchi, ex cuius Liburnae parasemo nomen accepit schol. Iuv. 4, 77. Consul (suffectus) temporibus Vespasiani una cum Fusione (= veri simillime L. Cornelio Pusione supra C 1425, qui autem secernendus est a L. Cornelio Pusione Annio Messalla, consul suffectus anno 90 fasti Potent. AE 1949, 23) Gaius 1, 31; 2, 254; Iust. inst. 2, 23, 5, primis Vespasiani annis, fortasse iam anno 70 vel 71 W. Eck Chiron 12 (1982) 288 adn. 21 cf ZPE 57 (1984) 149 cum adn. 8; Syme RP 5, 612; hinc est Pegasianum senatus consultum Pegaso et Fusione consulibus factum schol. Iuv. 4, 77. Num idem sit ac L. Plotius supra n. 501 (cf AE 1994, 140), valde dubitem. Legatus Augusti pro praetore provinciae Dalmatiae t. supra citato, fortasse annis Vespasiani posterioribus Champlin l. l. 276, ca. 70 I 71 usque ad 72 I 73 W. Eck Chiron 12 (1982) 287; cf etiam Syme l. l., ab eo iudex datus C. Petillius Firmus supra n. 261, trib(unus) mil(itum) leg(ionis) IIII Flaviae ab anno 70 usque ad 86 in Dalmatia tendentis terminos posuit t. supra laud.

PLOTIYS

220

PLOTIVS

Functus omni honore cum provinciis plurimis praefuisset (quibus ex verbis eum provinciam alteram ut Hispaniam Tarraconensem vel Germaniam superiorem administravisse conclusit Syme l. l.), urbis curaro administrabat schol. Iuv. 4, 77. Praefectus urbi temporibus Vespasiani dig. 1, 2, 2, 53, fortasse successit Ti. Plautio Silvano Aeliano supra n. 480 L. Vidman EOS 1, 291 sq. 302, ab ultimis Vespasiani annis ad maxime annum 85; num Vespasiani iam tempore praefectura functus sit, dubitat Syme Tacitus 761. 805 et RP 5, 611, qui Iuvenalis 4, 77 verba Pegasus attonitae positus modo vilicus urbi ad Domitiani solum tempus rettulit. Interfuit consilio Domitiani de mullo in Albano anno 83 habito Syme Tacitus 805, Iuv. 4, 77 sqq. Iuris studio gloriam memoriae meruit, ut "liber" vulgo, non homo diceretur schol. Iuv. l. l., caput Proculianorum Proculo infra n. 999 successit, ipsi successit (Iuventius) Celsus supra I 880, dig. 1, 2, 2, 53, interpres legum sanctissimus quamquam temporibus diris (i. e. Domitiani) Iuv. 4, 79 sq.; saepe citatur a iuris auctoribus, fragmenta collegerunt Lenel Palingenesia 2, 9-12; Bremer Iurisprud. antehadr. 2, 2, 199-210. Originem eius orientalem, fortasse Cypriam supposuit Champlin l. l. 273, non autem relatus est a G. W. Bowersock EOS 2, 669 sq. Pater eius fortasse fuit M. Plotius Paulus qui et Zosimus tr(ierarchus) VI 3621 Champlin l. l. 273. Filius eius {orlasse fuit L. Plotius P[. . .], proconsul Cypri annis 81 I 82 supra n. 511 Champlin l. l. 271. 273, dubitantes W. Eck Chiron 12 (1982) 305 adn. 99 et Syme RP 5, 612 sq., aliter etiam G. Camodeca EOS 2, 145 sq. Eum D. Plotii Grypi, consulis suffecti anno 88 supra n. 506, fratrem esse censuit Champlin l. l. 269 sq., patrem potius Syme RP 5, 612. Necessitudine cum eo coniunctus, fortasse frater eius, fuit Plautius, iuris auctor Vespasiani temporibus supra n. 454, Champlin l. l. 271 sq., nisi idem est, cf R. A. Bauman Lawyers and Politics (1989) 162-164. Wa 513 Plotius Pidancus (?) t. Cuiculitanus incertae lectionis VIII 8338, fortasse fuit procu(rator) rationis alicuius (tractus vel saltus ?). Wa 514 (L. ?) PLOTIVS PLANCVS, praetorius Porph. ad Hor. sat. 2, 2, 50. Eum eundem esse ac L. Plotium Plancum, filium Munatii Planci fraterque L. Munatii Planci, consulis anni 712 = 42 supra M 728, et M. Munatii Planci Bursae viri docti suspicati sunt, cf Wiseman New Men n. 328; si recte, adoptatus est a L. Plotw quodam. De eo, qui praetor anno 711 = 43 eodemque anno exeunte proscriptus est ideoque non est recipiendus in hoc albo, cf F. Milnzer RE 16 (1933) 541544.

PLOTIVS

221

PLOTIVS

Cum autem et alia nomina in scholiis ad locum laudatum inveniantur, res certe diiudicari non potest. Wa 515 P. PLOTIVS ROMANVS. Tituli: urbanus extra portam Portuensem rep., ubi ad aedem Herculis pertinuit VI 332 = D. 1135 (1); graecus Vasadae Galatiae rep. AE 1937, 251 (2). P. Plotius Romanus t. 1, TTÀ.wnoç 'Pwµ[ ... ] t. 2. IJilv(ir) v(iarum) cur(andarum), trib(unus) mil(itum) leg(ionum) II Adiut(ricis) Aquinci Pann. inf tendentis et I Min(erviae) Bonnae Germ. inf tendentis, fortasse sub C. Valerio Valente, legato Augusti pro praetore Pannoniae inferioris circa annos 192 / 94 et Germaniae inferioris anno 197 cf Eck Statth. 190, Vlvir eq(uitum) R(omanorum) tur(mae) Il, q(uaestor) kand(idatus), trib(unus) pl(ebis), pr(aetor) urb(anus), cur(ator) Verc(ellensium), cur(ator) viae Labic(anae), iur(idicus) per Aem(iliam) Lig(uriam), leg(atus) Aug(usti) cens(ibus) acc(ipiendis) Hisp(aniae) cit(erioris) circa annos 214-216 Alfoldy Fasti Hisp. 102 sq.; ca. annos 213 / 14 Jacques Curateurs n. 34 et Rémy Carrières n. 126, praef(ectus) aer(arii) Sat(urni) ca. annos 216-218 Corbier Aerarium p. 316, leg(atus) Aug(usti) pr(o) pr(aetore) prov(inciae) Arab(iae) item Gal(atiae) t. 1; Galatiam sub Caracalla vel Elagabalo rexit t. 2, inter annos 218-221 Alfoldy l. l. et R. K. Sherk AJPh 100 (1979) 172 n. 22, Arabiam inter annos 221 et 223 praedecessore Flavio /uliano supra F 295, successore Caecilio Felice supra C 44, Alfoldy l. l.; co(n)s(ul) t. 1, suffectus vel in absentia vel statim ex Arabia reversus circa annum 223, sed cf Leunissen Konsuln 179 cum adn. 225, qui annos neque legationis Galaticae neque Arabicae neque consulatus plane terminari passe putat. Sod(alis) Aug(ustalis) Cl(audialis) t. 1. Romae extra portam Portuensem (in agro suo) aedem Herculi Victori (qui ceterum Tibure colitur) cum omni cultu consecravit t. 1. E posteris fuit fortasse Q. Plotii Romani, Q(uinti) :fl_ilii),Quir(ina tribu), equo publico exornati a divo Hadriano t. Ostiens. XIV 400 sq., ideoque origine Ostiensis, fortasse e familia Africana, quae Ostiae consedit M. Le Glay EOS 2, 775 cf Licordari ib. 37. Wa 516 C. PLOTIVS RVFVS, triumvir aere argento auro flando feriundo sub Augusto una cum Cn. (Calpurnio) Pisone supra C 287 et L. (Naevio) Surdino supra N 16 asses in adversa inscripti Caesar divi f(ilius) August(us), in aversa caput Numae Pompilii coronatum exhibentes et inscriptionem Cn. Piso C. Plotius L. Surdin(usJ vel Cn. Piso L. Surdin(us) C. Plot(ius) Ruf(us) BMC Emp. 1 p. 28 cf K. Kraft JNG 3 / 4 (1952/53) 74 = Kl. Schr. 3, 71; CBN 1, 42. 103; RIC 12 n. 390-393; sestertii in adversa ob civis servatos, in aversa C. Plotius Rufus Illvir a. a. a. f. f. BMC Emp. 1, 147; RIC 12 n. 387; CBN 1, 491-495; dupondii in adversa Augustus tribunic(ia) potest(ate) in aversa C. Plotius Rufus

PLOTIVS

222

PLOTIVS

Illvir a. a. a. f. f. BMC Emp. 1, 150 sq.; RIC 12 n. 388; CBN 1, 496-501, asses in adversa Caesar Augustus tribunic(ia) potest(ate) in aversa C. Plotius Rufus Illvir a. a. a. f. f. BMC Emp. 153; RIC 12 n. 389; CBN 1, 503--510; F. Catali Materiali Museo Tarquinia 10 (1987) p. 53 n. 406. lllvir monetalis fuit circa annos 738 I 39 = 16 I 15 K. Kraft BJ 155 I 56 (1955 I 56) 96 cum adn. 2 = Kl. Schr. 2, 19, quem secuti sunt C. H. V. Sutherland RIC 12 p. 32; J.-B. Giard CBN 1 p. 41-43. Fortasse est idem ac Plautius Rufus supra n. 475, ubi vide. Wa 517 L. (A. errore VI 31746) PLOTIVS SABINVS. Tituli: sepulcralis prope Romam haud procul a via Tiburtina rep. VI 31746 = 41111 ==D. 1078 = CLE 207 (1); sepulcralis collactanei eius VI 41112 (2); votivus Forma ltaliae 1, 17 (= Z. Mari Tibur 3) (1983) p. 41 adn. 221, quem in CIL val. VI supplemento edendum curat S. Panciera, v. G. Alfoldy ad t. 1 (3). C(ai) f(ilius), Pol(lia tribu), Xvir stl(itibus) iudic(andis), trib(unus) laticl(avius) leg(ionis) I Miner(viae) p(iae) f(idelis) Bonnae Germ. inf tendentis, sub Hadriano vel Antonino Pio Eck Statth. 253, quaestor urb(anus), sevir eq(uitum) R(omanorum), aedilis cur(ulis), sodalis Titialis t. 1, sodalis Titialis, pr(aetor) desig(natus) t. 3, sodalis Titialis Flavialis, pr(aetor) candidatus t. 2, praetor; habens salutation(em) secundam imp(eratoris) Antonini Aug(usti) Pii; Formis periit t. 1. Uxor eius sine dubio fuit Florentia Domitilla, quae una cum eo ex visu deo Epapho Aureliano posuit t. 3, sola d(is) m(anibus) L(uci) Ploti Liberalis, collactaneo eius de quo agitur, posuit t. sepulcralem 2. Num fortasse parentela coniunctus fuerit cum C. Plotio Sabiniano fist. aquar. plumb. BCAR 1908, 352, discerni non potest. Wa 518 C. Plotius Sabinianus, nominatur in fistula aquaria Romae reperta BCAR 36 (1908) 352, fortasse senator, cf W. Eck EOS 1, 219. He 519 Plotius Tucca. Nomen integrum vita Verg. Donato adscr. 37, Plotius Tuceta schol. Pers. 2, 42, Plotius Hor. sat. 1, 5, 40; 10, 81, Tucca ceterum. Vergilii amicus schol. Pers. l. l.; Verg. catal. 1, 1; Valer. Prob. vita Verg.; Anthol. Lat. 653, 3 Riese. Una cum L. Vario Vergilii heredes, qui eius Aeneida post obitum iussu Caesaris emendaverunt vita Verg. Donato adscr. 37 cf 40; Serv. ad Verg. Aen. prooem.; 2, 567; 4, 436; 5, 871; 7, 464. Una cum Vario contubernalis Vergilii et Horatii Eus. - Hieron. chron. p. 166 Helm. Cum Vario et Vergilio occurrit Horatio Brundisium proficiscenti Sinuessae Hor. sat. 1, 5, 40 sq. vere anni 37 ib. 31-35. Eum inter eos, quos scripta sua probaturos esse sperat Horatius, una cum Vario, Maecenate supra M 37, Vergilio, Valgio, Octavio supra O 18, Fusco supra A 1048, utroque Viscorum nominat Hor. sat. 1, 10, 81. E Gallia Cisalpina ortus est schol. Pers. 2, 42. Aut eum aut Horatium una cum Vario (Rufo) et Vergilio et Quintilio (Varo) alloquitur Philodemus

PLOTIVS

520

521

522

523

223

PLOTIA

[1tEpì.lK[aKiwv] (1tEpÌ qnÀapyupiaç errore, cf nunc M. Gigante Catalogo dei Papiri Ercolanesi, 1979, 45. 117 sq.) fr. 12 = P. Hercul. 253 cf A. Korte RhM 45 (1890) 172-177 et W. Cronert Kolotes und Menedemus SPP 6 (1906, 2 1965) 127 adn. 534, qui ['Opéx]nEsuppleverunt; sed etiam [TTÀw]nEsuppleri licet, v. H. A. Diels Philodemos Uber die Gotter APA W 1915 n. 7( 2 1970) 100 adn. 1; M. Della Corte Aegyptus 49 (1969) 85-88 = id. Opuscula 3 (1972) 149-152; cf etiam Philod. 1tEpÌ KOÀaKEiaçfr. 11 = P. Hercul. 1082, ubi nomen Horatii ex toto suppletur a Cronert l. l. Wa L. PLOTIVS VICINA. Tituli Gortynii: Gortyniorum decretum IGR 1, 960 = I. Cret. 4, 200 (1); AE 1933, 100 = I. Cret. 4, 328 (2); I. Cret. 4, 289 (3); tess. plumb. M. Rostowzew Tesserarum Sylloge (1903) n. 1302 = id. Rom. Bleitesserae Klio Beih. 3 (1905) p. 105 (4); t. Arpinas IX 935 (5). [L. Plotiu]s Vicina t. 2, L. Plotius V[icina] t. 3, Admoç [TT]Àwnoç OÙtKivaç t. 1, L. Plotius Vicinus t. 4 (si ad eum pertinet, cf infra). Proconsul t. 2. 3, ò àv0{marnç t. 1; proconsul Cretae et Cyrenarum fuit inter diem 5 mensis Febr. anni 752 = 2 et diem 25 mensis [unii anni 7 t. 1 positus sub imp(eratore) Caes(are) divi filio pont(ifice) max(imo) trib(unicia) pot(estate) vicesimum [... ] (sci!. nondum tricesimum, i. e. ante diem 26 mensis !unii anni 7, cf U. Schillinger-Hdfele Consules, Augusti, Caesares, 1986, p. 51 sq.), co(n)s(ule) XIII, patre patriae (inde a t. 2, quo eum die 5 mensis Febr. anni 752 = 2). TTéxtpwvKaì EÙEpyÉ'tT]ç honoravit Gortyniorum civitas. Domo fuit Luceria, si ad eum pertinet t. 4, ut vult G. Camodeca EOS 2, 115. 145. Libertus eius veri simile ("certe" Camodeca l. l.) fuit L. Plotius Vicinai l(ibertus) Seleucus t. 5. Fortasse ex eius posteris fuisse L. Plotium P[ ... ] supra n. 511 proposuit Camodeca l. l., vix autem recte, cf quod supra ad n. 511 disseritur. Wa PLOTIA AGRIPPINA, auyKÀT]1:tK17, una cum Aurelio Sancto supra A 1602, marito suo ut videtur, imperatori Antonino Severi filio infra annos 198 et 211 dedicavit titulum Prymnessi Phrygiae rep. IGR 4, 699 = MAMA 4, 11. Wa Plotia Hieria (Leria, Gleria, Aleria, Ieria, Geria, Eregia, Egeria codd., omnia ut videtur corrupta). Vulgatum est consuesse eum (= Vergilium) et cum Plotia Hieria. Sed Asconius Pedianus adfirmat ipsam postea maiorem natu narrare solitam, invitatum quidem a Vario ad communionem sui, verum pertinacissime recusasse vita Verg. Donato adscr. 9 sq. Fortasse eadem est Leria supra L 158 cf omnino quod disseruit J. Hubaux REL 12 (1934) 343359, impr. 351-353. Wa Plotia Hypsaea (nomen gentile tradit solum Porph.), deridetur Hor. sat. 1, 2, 91. Plotia Hypsaea vitiosos oculos habuisse dicitur; quam hic

PLOTIA

224

PLVTARCHVS

amare in transitu percussit Porph. ad Zoe.; matrona fuit quaedam eo tempore ... Ps. - Acro ad Zoe., quod si re vera ita est, fortasse parentela aliqua coniuncta fuit cum Plautiis Hypsaeis aetatis liberae rei publicae, de quibus cf A. Licordari EOS 2, 47. Wa 524 Plotia (Servilia) Isaurica. Tituli: signacula lateribus impressa XV 52-60. 63-68; Bloch Supplement 23 sq.; Lateres sign. Ost. 83-91. 93-100; PBSR 63 (1995) 42 sq. n. 2-6 (1); XV 339; Lateres sign. Ost. 326 (2); urbanus VI 25544 (3). Domina figlinarum Caepionianarum t. 1, figlinarum Mulionis t. 2, Traiani temporis Raepsaet FOS n. 620, inter annos 100 et 11 O Setdld Brick Stamps p. 164. Ei, quae Plotia Isaurica dicitur t. 1 et 2, etiam Serviliae nomen fuisse concluditur e t. 3, qui Servilium Sigerum Plotiae Isauricae (scil. eius de qua agitur) libertum exhibet. Figlinae Caepionianae nomen traxerunt a Serviliis Caepionibus, quorum heres fuit ea de qua agimus, M. Steinby EOS 1, 232; de Serviliorum Caepionum saec. liberae rei publ. postremo fiorentium parentelis cf T. P. Wiseman LCM 1 (1976) 1-3 = Rom. St. 83-85. 376. Parentelas eius supponi licet cum Serviliis Vatiis Isauricis liberae rei publ. temporis, cum Caesennio Servilio Isaurico, qui anno 178 exiit e saliorum Palatinorum collegio supra C 175, cum Flavia Seia Isaurica, figlinarum domina sub Hadriano et Pio, cf Raepsaet FOS n. 620. Eam Plotii cuiusdam (cf supra n. 501-512) et Serviliae Vatiae filiam fuisse proposuit Setdld Brick Stamps p. 164 cf stemma ib. p. 66, valde autem opinabile ut videtur. Wa 525 Plo[tia] Vindiciana, coniux (cruµ~wç) Dee. lunii Arabiani Socratis, procuratoris Augusti, cum quo et Dee. lunio Heliodoro, filio eorum, honoratur a Fl(avio) Munatio, (centurione legionis) III Cyrenaicae Severianae [Alexandrianae] t. 'tetrapylo', quod Gerasae erectum esse inter annos 150 et 175 videtur, inter annos 222 et 235 inscripto SEG 37, 1539 = Bull. ép. 1988, 172 = 1989, 221. Wa 526 (Mestrius) Plutarchus, vitarum auctor et philosophus. Tituli: Delphici Syll. 3 829 A (1); Syll. 3 843 A (2); Chaeronenses IG 7, 3422 = Syll. 3 843 B (3); 3425 = Syll. 3 844 B (4); Eleusinius IG 2 I 3 2 3814 = Syll. 3 845 (5). Mestrius Plutarchus t. 1, qui num ad eum pertineat non est cur dubites, Plutarchus tituli alii, scriptores. Chaeroneus Eus. - Hier. p. 198 Helm; Suda s. v. m_ofrmpxoç vol. 4 p. 150 Adler; Iulian. orat. 6 p. 200 B; Plut. passim. Natus est paullo ante annum 50, cum imperatore Nerone annis 66/67 in Graecia morante Athenis litteris studuerit Ammonio philosopho magistro Plut. de E ap. Delph. 1. 2, 385 B et vfoç appellatus sit ib. 17, 391 E. (Annium C. P. Jones HSPh 71, 1966, 208-213) Ammonium magistrum suum vocat etiam Themist. 32, 6, 128 e.

PLVTARCHVS

225

PLVTARCHVS

Adulescens legatus ad proconsulem (Achaiae) missus est praec. rei p. ger. 20, 816 D, uix dubio Vespasiano regnante. Vespasiano iam sene (ca. annum 78) Romae fuit de soll. an. 19, 974 A. Ei (L.) Mestrius Florus supra M 531 consularis (fasces gesserat ca. annum 75) campum Bedriacensem monstravit Otho 14, 2, 1073 b, fortasse eodem itinere sepulcrum modicum titulumque Othonis vidit Brixelli ib. 18, 2, 1075 a et Ravennae Marii imaginem aspexit Mar. 2, 1, 406 e. Inter incendium Capitolii anni 79 eiusque restitutionem anni 82 Athenis fuit, ubi columnas Pentelicas ad Capitolium reficiendum destinatas vidit Poplic. 15, 4, 105 a. Romae Domitiani domum ca. annos 90 I 92 exstructum vidit ib. 15, 5, 105 b; eum docentem Romae (Q. Iunius Arulenus) Rusticus consul suffectus anno 92 supra I 730 audivit de curios. 15, 522 E, fortasse anno 92 B. Puech ANRW 33, 6 (1992) 4856 cum adn. 84. Praeterea de eo his annis Romae degente cf C. P. Jones Plutarch and Rame (1971) 22-24. Sed compluries sine dubio in Italia fuit, ubi tamen ei in rebus publicis vel in philosophia docenda occupato otium non erat studere linguae latinae, quam sero et aetate iam provectus didicit Demosth. 2, 2, 846 e; Romae se fuisse ipse significat etiam quaest. conu. prooem. p. 612 E; 8, 7, 1, 727 B; Numa 8 fin., 65 d; Flamin. 1, 369 b; de curios. 10, 520 C. Alexandreae versatus est quaest. conu. 5, 5, 1, 678 C, iuuenis iam, cum auus eius Lamprias iam uiuat, et in compluribus Graeciae oppidis velut Tanagrae consol. ad uxorem 1, 608 B et Delphis, ubi sacerdos erat u. infra, et Thespiae Amat. 2, 749 B atque ad Heliconem Amat. 2, 749 C, imprimis Athenis quaest. conu. 1, 1, 1, 612 E; 9 prooem. 736 C; Demosth. 31, 1, 860 c; eum Spartae fuisse colligitur e Lyc. 18, 2, 51 b; Ages. 19, 11, 606 d; de Patris cf quaest. conu. 2, 1, 1, 629 F; de Hyampoli ib. 4, 1, 1, 660 D; de Aedepso in Eub. ib. 4, 4, 1, 667 C; de Nicopoli ib. 4, 4, 2, 667 E; de Thermopylis ib. 8, 10, 1, 734 D; de Plataeis Aristid. 19-21, 330 c332 c; de Chalcide Flamin. 16, 378 a sq. In Asia fuit, si eum Sardi uel Ephesi docuisse recte colligitur e Animine an corp. affect. 4, 501 E, cf etiam Menemachum, familiarem eius, iuuenem Sardianum diuitem supra M 494. Plerumque tamen habitabat in urbe patria Demosth. 2, 1, 846 d, ubi etiam apxwv Èm:ovuµoçfuit quaest. conu. 2, 10, 1, 642 F; 6, 8, 1, 693 F; Athenis in civitatem acceptus est Leontidi tribui adscriptus quaest. conu. 1, 10, 1, 628 A; eum àitò i'lEÀcpiiìv t. 1 ciuitatem Delphicam accepisse e uerbis ÈmµEÀTJ"CEDOvtoç concluditur; ciuitate Romana donatus est auctore L. Mestrio Flora amico supra M 531, cuius nomen gentile accepit. Eum eodem fere tempore, quo ciuitatem Romanam adeptus est, uel paullo post equitem Romanum factum esse opinatus est Groag Achaia 146 cum adn. 600. ME"Ca8ouç8E au-ctj) Tpmavòç -cfiç -ciiìv urca-cwv àl;iaç (i. e. ornamentis consularibus

PLVTARCHVS

226

PLVTARCHVS

ornatus ab imp. Traiano auctore fortasse Sosia Senecione, ut suspicatus est E. Groag RE 3 A, 1927, 1190) Suda l. l., quod non est cur dubites; vix autem ex vcrbis 11pocrÉtaSE(Tpmcxvòç) µ1101:vcx,&v Km:à ,iJv '!Uupiocx (!) èxpx6v,wv mxpi:s ,fiç CX1J1:0U yvwµ11ç n Otcx7!panEcr0mconcludendum est eum praesidem Achaiae fuisse, vide Groag Achaia 146. 'Em1po11EUCùV 'EHaooç U7!Ò AÙ'toKparnpoç (scil. 'Aoptcxvoù) KCXTEtcr-ciìv q>tÀ(onµov)memoratum inter prytanes in t. Cyziceno JHS 22, 1902, 205 sq. putat W. Ameling EA 6, 1985, 28 sq. Ei opusculum 'Pouq>ou-cÉxvripri-coptKllquod dicitur (quod publicatum est Rhetores Graeci ree. L. Sprengel - C. Hammer val. 1 p. 399-407) viri docti nonnulli per coniecturam adscribunt, cf O. Schissel RhM 75, 1926, 369-392. Vide praeterea W. Ameling l. l. 27-33. He [...] Rufus, fistula eius aquaria Romae ad ripam dextram Tiberis rep. XV 7582. He [ ... ] RVFVS, praetorius t. latinus in insula Samothrace rep. III 7372, veri simile idem est ac T. Trebellenus Rufus, ubi vide. RVFVS, qui quibusdam locis consul a. 29, collega Rubellionis (= L. Rubellii Gemini supra n. 113, ubi vide), traditur, idem est ac C. Fufius Geminus supra F 511, ubi vide. RVFVS, proconsul Asiae sub Domitiano post a. 83, cum imperator Germanicus appellatus sit, testante nummo Epheseno Stumpf Statthalter n. 425 idem est ac M. Maecius Rufus supra M 62, vide W. Weiser EA 20, 1992, 123 sq.; eund. ZPE 123, 1998, 281. Fortasse ultimis Domitiani annis munere functus est, cum fasces a. 81 gesserit, v. fastorum Septempedanorum fragm. S. M. Marengo Picus 18, 1998, 81. Nummo meliore nunc cognito Fu .... .ius (?) supra F 495 delendus est. RVF[VS ?], v. supra n. 132.

RVFVS

115

RVFVS

- [... ] Rufus, procurator Augusti provinciae Galatiae AE 1925, 126, idem est ac L. Calpurniu[s] Rufus supra C 312, ubi vide; cf etiam H.-U. Wiemer AS 47, 1997, 195-215. 205 Publius Rufus, tumulti a. 6 p. C. in Augustum orti auctor fuisse dicebatur; sed is neque excogitandi neque faciendi facultatem habuit, alii nomine eius abuti credebantur Dio 55, 27, 1 sq. lnquisitione habita nihil in eum factum esse videtur. Forsitan idem fuerit ac Plautius Rufus supra P 475, qui (postea ut videtur) una cum L. Aemilio Paullo supra A 391 in Augustum coniuravit (Suet. Aug. 19, 1), cum fortasse nomen eius plenum P. Plautius Rufus fuerit aut Dio fortasse errore IlouitÀiou pro I1Àau1:iou scripserit. Quod si ita est, idem esse potest ac C. Plotius Rufus, triumvir monetalis supra P 516. He - T. RVFVS, co(n)s(ul) die 20 mens. Sept. anni ignoti AE 1939, 24 errore, vide ICVR val. 5 n. 12 959. 206 [...]ARIVS RVFVS, proconsul Cypri aetate imperatoria ineunte, quem Paphii statua honoraverunt t. Paphius baseos IGR 3, 952, cf T. B. Mitford ANRW 7, 2, 1980, 1300 adn. 49. Cum Paphiorum civitas nondum 'Augusta' appelletur, t. ante a. 739 = 15 positus esse videtur Mitford l. l. Primi editores sine causa nomen [... V]arius suppleverunt. Portasse [... T]arius supplendum est, ut de L. Tario Rufo consule suffecto a. 738 = 16 cogites. Sed sunt nomina alia, ut [... M]arius, quae eodem iure suppleri possint. Num autem proconsul idem fuerit ac L. Mar[ius ?] supra M 293 memoratus in t. Salaminio sub Tiberio posito SEG 30, 1645 = AE 1989, 736, temporis ratione dubium est. He - [. .. ]ELLIVS RVFVS, legatus Augusti pro praetore Moesiae inferioris sub Commodo post a. 184, t. epistylii magni Oesci rep. AE 1987, 893, ubi nomen eius [Cn. Su]ellius Rufus suppletur, de qua re vide infra sub Suellis. 207 ... LIVS RVFVS, pr(aetor aerarii) a. 13 fasti scribarum quaestoriorum VI 1496 = 32 270 a = 12 p. 74 = I. I. 13, 1 p. 306. Veri simillime idem est ac C. Caelius Rufus supra C 141, ubi vide. Cf etiam Corbier Aerarium 3638. He - L ... L ... [R]VFVS, co(n)s(ul) (suffectus) die 23 mensis Decembris a. 119 una cum C. Herennio [A]pella supra H 115 acta Arv. VI 2080 = Scheid Commentarii p. 210-214 n. 69, veri simillime idem est ac L. Coelius Rufus supra C 1246, vide Scheid l. l. Vide etiam infra p. 118 quod ad L. Coelium Rufum dicitur. - C. RVFVS GEMINIVS, vide C. Geminius Rufus supra G 152. 208 [... ] SAELIAN[ ... . .. ]VS RVFVS IVLIANVS, [co(n)s(ul)], proco(n)s(ul) prov(inciae) [Af]ric(ae), VIIvir epul(onum), [fet]ialis, sodalis Flavi[a]lis Titialis, cui ex testamento T. Aemili(i) T. f. Pap. Saturnini Emeritae t.

RVFVS

116

RVFVS

-

honorarius positus est AE 1952, 115, cf AE 1956, 135. E sodalitate Titiali eum post Titi imp. mortem, sed haud post Severum Alexandrum vixisse colligitur, cf Thomasson Fasti 99 sq. Eum fuisse eundem ac L. Roscium Aelianum Paculum Salvium Iulianum cos. ord. a. 223 supra n. 92 suspicatus est H.-G. Pfl,aum apud AE 1952, 115. In titulo autem non [...]s Aelian[ ...] etc., sed Saelian[ ...] etc. legendum esse constat, cf AE 1956, 135. Nomen 'Saelian[. ..J'praeterea non invenitur. He Q. ACCAEVS RVFVS, consul (suffectus) a. 90 fasti Potentini AE 1949, 23. M. ACCENNA RVFVS, c(larissimus) infans, vixit menses 3 dies 5 t. sepulcralis eius Italicae rep. II 1137 = Corp. inscr. Lat. Andalucia 2 n. 411. L. ACILIVS RVFVS supra A 78, consul (suffectus) a. 107 Vidman FO 2 47, sed cf etiam Syme RP 5, 494-497. M'. Acilius Rufus vel potius M. Acilius Rufus supra A 79, vide II 2 I 14, 333 et 334. Aelius Rufus Ianuarius P. Aelius V i b u 11 i u s Rufus Aemilius Rufus Annius Rufus L. Annius Rufus signo Athenasius

-

P. ANTEIVS RVFVS

-

-

-

-

- Antonius Rufus -

-

-

-

A. ANTONIVS RVFVS, consul (suffectus) a. 45, collega M. Pompeii Silvani Staberii Flavini supra P 654 die 3 mensis Octobris tabula cerata Pompeiana AE 1974, 274 = TPSulp. 54 (Camodeca Archivio p. 189 sq.). Nomen eius et dies mensisque excisa sunt tabula alia AE 1990, 173 = TPSulp. 63 (Camodeca Archivio p. 223 sq.). Cognomine solo inducitur in epistula Claudii imp., quam refert Ios. ant. 20, 14, quo loco dies servatus (npò 1:Ecrcrapcov KaÀavliéòv), mensis autem excisus est. In Iosephi operum versionis latinae codicibus deterioribus ante diem quartum 'kal. Iulii' (= die 28 mensis !unii) false per coniecturam ponitur. C. Antonius Rufus Artorius (traditur Acorius) Rufus ASINIVS RVFVS supra A 1248, fortasse idem ac L. Asinius Rufus supra A 1250 atque fortasse idem ac L. Asinius Ru[fus], [leg(atus) p]ro [pr(aetore)] Q. Pomponii Rufi supra P 749 proconsulis Africae a. 110 t. Lepcimagnensis in arcu Traiani, qui per eum dedicatus esse videtur, AE 1948, 3 = IRT 537, vide etiam Thomasson Fasti 50 sq. et 106. Asinius Rufus, qui sub Antonino Pio, ut videtur, epistulam ad Sardianos scripsit SEG 44, 977 F = AE 1994, 1645 f = 1996, 1454, fortasse senator vel eques Romanus. C. ASINIVS RVFVS

117

RVFVS

RVFVS

- L. Asinius Ruflus] -

C. ASINNIVS RVFVS NICOMACHVS, consularis

sub Severo Alexandro, frater C. Asinnii Lepidi Nicomachi consularis, filius C. Asinnii Nicomachi consularis defuncti t. Sardianus SEG 43, 865 = AE 1993, 1506, ubi vide etiam de ceteris eius necessitudinibus. Is et frater certe iidem sunt ac 'Poùq,oç 1mì M:m8o[ç ... ], qui Sardibus fontem instruxerunt t. Sardianus Sardeis 7, 1 n. 17.

-

T. ATILIVS RVFVS

-

T. ATILIVS RVFVS TITIANVS

- Aufidienus Rufus -

C. A V FIDI

VS

VICTORINVS MVLV[IVS ... MAR]CELLINVS RHESIVS

PER[. .. NV]MISIVS RVFVS ARRIVS PAVL[INVS?

... ]IVS IVST[VS CO]C-

CEIVS GALLVS idem est ac C. Aufidius

Victorinus cos. II a. 183 supra A 1393, cuius plena nomina et honores exhibet t. VI 41140. - M. Bassaeus Rufus supra B 69, cf AE 1971, 534. - M. Bassaeus Rufus, progener viri co(n)s(ularis), cui ex testamento Marciae Lupatae, heredis eius, statua posita est Cordubae, t. baseos II 2 I 7,274. - M. Bennius Rufus -- c. CADIVS RVFVS supra C 6, vide etiam supra n. 179. - C. CAE ... IVS[TVS] RVFVS supra C 10 delendus est, vide Groag Achaia 102 adn. 411; cf etiam Broughton vol. 3 p. 44; F. X. Ryan Epigraphica 57, 1995, 9-11. - L. CAECILIVS RVFVS, L(uci) f(ilius), Sca(ptia tribu), leg(atus) pro pr(aetore) veri simile provinciae Lusitaniae, t. mutilus in eius honorem positus fortasse olim ad statuam equestrem pertinens, apud civitatem Metellinum rep. HEp 4, 159. Titulus ex litterarum formis aetati Augusti vel Tiberii attribuendus esse videtur. - C. CAELIVS RVFVS, legatus pro praetore, tribunus plebis designatus t. graecus Demetriade Thessaliae rep. 'Apxawì..oytKT] 'Eq,T)µEpiç1929, 142, melius IloÀɵcov1, 1929, 201-206, cf Groag Achaia 102 adn. 411; aliter Broughton vol. 3 p. 44; F. X. Ryan Epigraphica 57, 1995, 9-11. -

C. CAELIVS RVFVS

-

C. CA L P ET AN VS

-

P. CALPVRNIVS ATILIANVS ATTICVS(?) RVFVS(?)

-

P. CALPVRNIVS MACER CAVLIVS (an C. AVLIVS ?) RVFVS supra C 273,

STATIVS RVFVS

consul suffectus a. 103 Vidman FO 2 p. 46. - CALPVRNIVS RVFVS supra C 311, vide etiam quod paullo inferius ad M. Calpurnium Rufum adnotatum est. - L. Calpurniu[s] Rufus - M. CALPVRNIVS RVFVS, testimonia supra C 313 contata ad homines complures homonymos spectant, legatum Claudii Caesaris Attaleia

RVFVS

118

RVFVS

-

oriundum (SEG 2, 696 =AE 1922, 2; SEG 17, 568 =AE 1972, 610, SEG 17, 573) aut legatum proconsulis Asiae tempore incerto (t. sepulcralis eius apud Ephesum rep. III 6072 = I. Ephesos 631) aut proconsulem Achaiae sub Hadriano (Dig. 1, 16, 10, cf supra C 311). Vide W. Eck ZPE 86, 1991, 97-106 et G. Camodeca ZPE 112, 1996, 235-240 cum stemmate. CALVISIVS RV[FVS] supra C 348, legatus Augusti pro praetore Britanniae inter annos 225 et 235 {ere, Birley Fasti 193 sq. C. Calvisius Rufus Camonius Rufus Caninius Rufus Canius Rufus

-

CLA VDIVS RVFVS

-

- Claudius Rufus, qui et Apollonius -

TI. C L A V D I V S RVFVS STATIVS MACEDO

-

L. CLODIVS RVFVS

-

CL VVIVS RVFVS

-

L. COELIVS RVFVS supra C 1246, legatus Augusti pro praetore Germa-

niae inferioris a. 127 dipl. mil. W. Eck - E. Paunov Chiron 27, 1997, 335-354. Vide etiam supra p. 115 quod dicitur ad L ... L ... [R}ufum. -

M'. CORDIVS RVFVS

-

Q. CORELLIVS RVFVS supra C 1294, vide etiam nummum

-

Hierapolitanum Phrygiae W. Weiser EA 20, 1992, 117-123, qua in civitate magistratu aliquo functus esse videtur. CORNELIVS RVFVS, proconsul Macedoniae, t. statuae baseos a civitate ignota in eius honorem pos. in Macedonia rep. IGBulg 2262. Fortasse idem est ac Cornelius Rufus, cui rescripserunt Marcus Aurelius et Lucius Verus imperatores Dig. 49, 14, 2, 2. Cf W. Eck RE Suppl. 14, 1974, 108 sq. L. CORONA RVFVS, leg(atus) pro p[r(aetore)], qui Romae posuit t. sacrum AE 1984, 144 aetate imperatoria incipiente, ut videtur. Q. CVRTIVS RVFVS supra C 1618, consul suffectus a. 43 vel potius a. 44 fasti Potentini AE 1975, 366, e quibus etiam praenomen cognoscitur, cf G. Camodeca in: Sodalitas val. 5, 1984, 2197 cum adn. 25; Eck Statth. 18 cum adn. 5. Q. Curtius Rufus [...C]usinius Rufus [.. D E S T I C I V S ? IV]BA ... [M]ACER ... [R]VFVS ... TILIVS ... AVIVS Domitius Rufus Domninus Rufus

-

M. EGNATIVS RVFVS

-

-

-

RVFVS

119

RVFVS

- T. Egnatius Rufus, T(iti) f(ilius) Vot(uria tribu), q(uaestor) Caeretanus, ut videtur, aed(ilis) Caeretanus, ut videtur, dict(ator) magistratus supremus civitatis Caere, aed(ilis) Etrur[iae] t. haud dubie Caeretanus eius sepulcralis Xl 3615 = 3257. - A. Egrilius Rufus, vide supra apud P 447. -

C. FADIVS RVFVS

- L. Faenius Rufus - [Fl]avius Rufus - Flavius Rufus -

T. FL(AVIVS) NO V I VS

RVFVS

- Gellius Rufus -

-

-

-

-

-

C. GEMINIVS RVFVS supra G 152, cuius uxoris Publi(li)ae Priscae supra P 1063 fortasse est fistula aquaria Romae rep. XV 7580. Haterius Rufus Q. (Hedius Lollianus ?) T e r e n t i u s Rufus L. HEDIVS RVFVS LOLLIANVS AVITVS supra H 39, nomen plenum (quamquam Où111ìwvpro 'Hedium') praebet t. graecus Pergamenus in eius honorem pos. AE 1933, 203 + 272, melius I. Pergamon 3 n. 22, vide praeterea t. Ephesium I. Ephesos 441 et diplomata militaria Roxan RMD 152 (die 1 mensis Sept. 114) et 154. L. HEDIVS RVFVS LOLLIANVS AVITVS supra H 40. Titulus IGR 3, 84, quo legatus Ponti et Bithyniae memoratur, a. 159 (non 165) positus est Ch. Marek EA 6, 1985, 144-152, id. EA 23, 1994, 83-86 = AE 1994, 1625. Legatum Ponti et Bithyniae ab cos. ord. 144 diversum esse sentit H.-G. Pflaum in: BHAC 1971, 1974, 117. L. HEDIVS RVFVS LOLLIANVS AVITVS supra H 41, t. graecus Pergamenus AE 1933, 203 + 272, melius I. Pergamon 3 n. 22 non ad eum, sed ad avum homonymum supra H 39 spectat. Item t. Smyrnaeus IGR 4, 1414 = I. Smyrna 713 viro alio, dico L. (Hedium) Lollianum Avitum procos. Asiae ca. a. 225, attribuendus est, cf W. Eck ZPE 25, 1977, 231-233. Ita ex Asiae proconsulum fastis deleri debet. Sunt qui eum e titulo AE 1978, 733 = 1979, 560, melius IG 10, 2, 2 n. 320 (AùpTJÀtq>TT0µ1tEtav0 imì AoÀÀtav0 'Aoui:tq> 'tÒ P' unéxwiç) consulem iterum ordinarium a. 209 fuisse putent; sed lapicida iterationem errore indicavisse videtur, cf W. Eck ZPE 42, 1981, 233. Ergo non est, cur titulum ad eum referas. Q. H[EDIVS RVFVS LOLLIANVS ?], [leg(atus) p]ro pr(aetore) proconsulis Africae, qui a. 157 Antonino Pio Thuggae statuam dedicavit AE 1968, 585, certe ex necessariis L. Hedii Rufi Lolliani Aviti supra H 40 proconsulis huius anni, cum proconsules saepe cognatis officium legati mandaverint, cf W. Eck RE Suppl. 14, 1974, 234. Eum filium proconsulis et patrem Q. Hedii Rufi Lolliani Gentiani supra H 42 fuisse sentit H.-G. Pf[aum in: BHAC 1971, 1974, 117.

RVFVS -

120

RVFVS

Q. HEDIVS RVFVS LOLLIANVS GENTIANVS

- M. Helvius Rufus - Herennius Rufus -

M. HERENNIVS RVFVS

- Hostilius Rufus -

INST ANTIVS RVFVS

-

IVLIVS RVFVS

- Iulius Rufus, procurator Raetiae dipl. mil. XVI 94, non est idem ac C. Iulius Rufus supra I 531, qui non fuisse videtur procurator patrimonii, sed fistulam faciendam curavit, vide W. Eck in: Prosopographie und Sozialgeschichte, 1993, 388 adn. 84. - lulius Rufus - [Iu]lius vel [Iu]nius vel .. .ius Rufus - C. Iulius Rufus supra I 531, vir autem memoratus in fistula aquaria BCAR 1906, 116 non procurator patrimonii fuisse videtur, sed fistulam faciendam curavit, vide W. Eck in: Prosopographie und Sozialgeschichte, 1993, 388 adn. 84. Ita non est, cur habeatur idem ac Iulius Rufus procurator Raetiae dipl. mil. XVI 94. - C. Iulius Rufus -

L. IVLIVS RVFVS

-

M. I V N I V S METTIVS RVFVS

-

M. Iunius Rufus P. luventius Rufus L. La et or ( i u s) Annaeus Ruf(us) T. Longaeus Rufus

-

LVCILIVS RVFVS

-

C. LVCRETIVS RVFVS

-

M. MAECILIVS RVFVS

-

MAECIVS RVFVS supra M 61, vide etiam supra n. 10.

-

M. MAECIVS RVFVS supra M 62, consul suff. a. 81 ultimo nundinio fast.

Septempedanorum fragm. S. M. Marengo Picus 18, 1998, 81, proconsul Asiae, v. W. Weiser EA 20, 1992, 123 sq.; eund. ZPE 123, 1998, 281. - L. Maesius Rufus supra M 79, vix dubio idem ac [Ma]esius Rufus, proc(urator) Augustor(um) (fortasse Marci et Veri), qui in civitate Sebastopoli in Ponto homini alicui, cuius nomen excidit, titulum sepulcralem posuisse videtur III 14184 6 =B. LeGuen Pallet EA 13, 1989, 69 = T. B. Mitford ZPE 87, 1991, 206 sq. - Mag[ni]u[s] Rufus P. Oxy. 12, 1410, idem esse videtur ac Memmius Rufus supra M 470, cf J. R. Martindale Historia 23, 1974, 250. - P. Magnius Rufus Magonianus -

C. MAR I VS MARCELLVS OCTAVIVS PVBLIVS CLWIVS RVFVS [ ... M]ARIVS RVFVS, vide supra n. 206.

RVFVS -

121

RVFVS

MEMMIVS RVFVS uel RVFI[NVS] supra M 471 cf XV 7302.

- Memmius Rufus L. MEMMIVS RVFVS, proconsul Macedoniae saeculo altero ut uidetur, qui edictum ad Beroeenses dedit seruatum t. Beroeae rep. I. Beroea 7, cf etiam G. Sauris in: xe congrès international d'épigraphie grecque et latine, résumés des communications, 1992, 206 et P. Nigdelis Klio 77, 1995, 178 = Bull. ép. 1996, 247. - L. Memmius Rufus - Q. Memmius Rufus - Menius Rufus -

-

L. MESCINIVS RVFVS

-

METILIVS RVFVS

-

M. METTIVS RVFVS

- M. Mettius Rufus -

[MIN ?]VCIVS RVFVS

-

A. (aut L.) MINICIVS RVFVS

-

L. MINICIVS RVFVS

- C. Musonius Rufus - Nasidienus Rufus - Novius Rufus -

L. NOVIVS RVFVS

-

NVMISIVS RVFVS

-

C. OBELLIVS RV[FVS]

-

OCTAVIVS RVFVS

- Octavius Rufus - Q. Octavius Rufus Erucianus -

M. ORFIVS RVFVS

-

PACTVMEIVS RVFVS

- Papir[ius] Rufus -

PASSIENVS RVFVS

- Passienus Rufus -

L. PASSIENVS RVFVS

-

Q. P E T I L L I V S CERIALIS CAESIVS RVFVS

-

PETILLIVS RVFVS

-

Q. PETILLIVS RVFVS

-

L. PETRONIVS RVFVS

-

PLA VTIVS RVFVS

-

C. PLA VTIVS RVFVS

-

C. PLOTIVS RVFVS

-

CN. POMP[ ... ] RVFVS

- Pompilius Rufus (rufius pomfilus codd.) Sen. apoc. 13, 5, haud dubie idem ac Rufrius Pallio supra n. 173, ubi vide.

122

RVFVS

RVFVS

-

C. PO M p ON I VS

-

T. POMPONIVS MAMILIANVS RVFVS ANTISTIANVS FVNISVLANVS VET-

-

TONIANVS Q. POMPONIVS RVFVS VS RVFVS ACILIVS [TV?]SCVS COELIVS SPARSVS C. p O M PONI

-

GALLVS DIDIVS RVFVS

-

Q. POMPONIVS RVFVS MARCELLVS

-

C. PONTIVS RVFVS

-

A. PVPIVS RVFVS

-

C. RAECIVS RVFVS

-

RVTILIVS RVFVS

- Safronius Rufus -

SALLVSTIVS RVFVS

-

M. SALLVSTIVS RVFVS TITILIANVS

-

L. SALVIDIENVS RVFVS SALVIANVS

-

SATRIVS RVFVS [ . S ] A T R I V S SEP[PIVS RV]FVS

- Sempronius Rufus - L. Sempronius Rutlus] -

T. SEMPRONIVS RVFVS

- C. Seppius Rufus - Septimius Rufus -

M. STERTINIVS RVFVS

- M. Stertinius Rufus -

M. s T LA e e I Vs

-

CN. SVELLIVS RVFVS

ALBINVS TREBELLIVS SALLVSTIVS RVFVS

-

CN. SVELLIVS RVFVS COSCONIVS GENTIANVS, vide sub Suelliis Rufis.

-

CN. SVELLIVS RVFVS MARCIANVS

-

P. SVILLIVS RVFVS

- Sulpicius Rufus -

P. SVLPICIVS S C R I B O N I V S RVFVS

- L. Tampius Rufus -

[... T]ARIVS RVFVS, vide supra n. 206.

-

L. TARIVS RVFVS

- ... [T]arquitius Rufus - Terentius Rufus - Q. Terentius Rufus plenius fortasse Q. (Hedius Lollianus ?) Terentius Rufus, vide in Terentiis. - L. Te t ( ti u s ) Non(ius) Rufus -

P. TETTIVS RVFVS TONTIANVS

-

Q. TINEIVS RVFVS

-

TITIVS RVFVS

- Titius Rufus vide supra n. 191.

123

RVFVS -

RVPILIANVS

T. TREBELLENVS RVFVS

- Q. Trebellius Rufus - C. Valerius Rufus -

C. VALGIVS RVFVS

-

VARENVS RVFVS

-

[ ... V]ARIVS RVFVS vide supra n. 206.

- L. Varius Rufus - Vedius Rufus -

[L.] VEDIVS RV[FVS LOLLI]ANVS AVITVS cf supra p. 119, quod ad L.

Hedium Rufum Lollianum Avitum H 39 adnotatum est. - Velius Rufus -

VELIVS [ ... R]VFVS

- C. Velius Rufus -

D. VELIVS RVFVS (IVLIANVS ?)

-

VELLE(I)VS RVFVS

-

Q. V E NIDI

-

TI. VERGILIVS RVFVS

-

L. VERGINIVS RVFVS

-

C. VETTIVS RVFVS

VS

RVFVS MARIVS MAXIM(VS) L. CALVINIANVS

- C. V i b i u s Celer Papirius Rufus -

C. VIBIVS RVFVS

- Vibullius Rufus - (Vibullius) Rufus - L. Vibullius Rufus -

C. VICRIVS RVFVS

V I N I C I V S IVLIVS RVFVS (sic fastorum Septempedanorum fragm. ad a. 80 S. M. Marengo Picus 18, 1998, 81) idem est ac T. Vinicius Iulianus act. Arv. ad eund. annum. - Vitruvius Rufus 209 [ ... ]LIVS RVGIANVS, c(larissimae) m(emoriae) v(ir), leg(atus) Au[g(usti) pr(o) pr(aetore) provinciae ... , leg(atus) August]i leg(ionis) XIIII Geminae Carnunti tendentis, iurid[icus ... veri simile regionis Italiae cuiusdam] t. magnus marmoreus Romae rep., qui certe ad sepulcrum eius pertinuit, VI 41207. Munera ordine inverso enumerantur. Consulatum haud adeptus est. Nomen gentile suppleri non potest. Titulus saeculo altero exeunte vel potius saeculi tertii dimidio primo positus est. He -

M.

-

PISTORIVS RVGIANVS

- M. Valerius Rullianus pa -

Agrippa, recte M. Valerius Iulianus Agrip-

[ ... ] FRON[T]O (?) AEMILIANVS [ ... ] C A L P V R N I V S

[ ... ] RVFILIA-

NVS vel RVPILIANVS supra C 310 cf RIB 320 et Birley Fasti 258.

RVPILIVS

124

RVPILIVS

210 L. Rupillius Alexander qui et Moschianus, asiarcha, Ephesius, t. Ephesii graeci I. Ephesos 698 (1). 714 (2). Rupillius Alexander ò 1