Bilim ve Ütopya 225.Sayı 1067637296, 7939051882

Citation preview

mart

2013

Aylık Bilim, Kültün ve Politika Dergisi

Ozdemiı Prof. Dr. Tanerf

“ Mürşid”in İslamcı devlet ve toplum ülküsü: Başyücelik diktası Necip Fazıl: “Esas olan şeriattır” “ İslam inkılabı orducudur” En az üç çocuklu, kadını dışlayan biyo-politikanın kökeni

Çağrı Mert BAKIRCI: TÜBİTAK’ın evrimle imtihanı... Basılmayan kitaplar ne anlatıyor?

“Bohem” yıllarından “hidayeti”ne “ Üstad” m marifetleri Binnur ÇELEBİ: Sümer, Babil, Assur ve Hitit kanunlarında kadına yönelik cinsel suçlar ve cezalar A. Kerim SOLEY: Hitlerin astroloji tutkusu

Evrim Kuramı hakkında merak edilenler: Evrimsel analiz

H t r z a m , a i A , , h e r y e r d e , h e r te e s e T u d e i'M ,..

€ tu d e m

S ÎJÎÜ Î

Smarties ödüllü Neal Layton'dan ustaca yazılmış bir kitap. Büyük Patlama'dan önce hiçbir şey yoktu. Ne uzay ne zaman ne biz, ne de siz. Hiçbir şey... b u gtloı

Nereden geldiğimizi, nasıl bu şekli aldığımızı ve hayatımızın neden çok çeşitli ve inanılmaz olduğunu hiç merak ettiniz mi? Evrim Devrim Charles Darvvin'in hayat hikayesini ve şaşırtıcı teorilerini anlatıyor. Ayrıca DNA'larımızın ve genlerimizin sırlarını açığa çıkaran, gelecekte neler olacağına dair tahminlerde bulunan çağdaş bilim insanlarının çalışmalarını ve Darvvin'den sonra teorilerin nasıl geliştiğini de göreceksiniz. " ' Evrim Devrim - Darvvin'den DNA'yo' görsel olarak da çok zengin bir kitap. Birçok fotoğraf ve çizim anlatıma eşlik ediyor. Kitabın grafik tasarımı hareketli ve çok ; yapılmış. Kitabın yazarı Robert Winston'ın eğlenceli kişiliği kitabın her yerine sinmiş."

Bir Dolap Kitap

www.tudem.com

facebook.com/tudemyayingrubu twitter.com/tudemyayingrubu

Ç i v i y a z ıs ı

jiy ü ilü M

E m ra h M A R A Ş O S.S. Ütopya Bilimsel ye Kültürel Araştırmalar Yay. ve Üretim Koop. Adına Sahibi ve Sorumlu Yazı İsleri Müdürü Prof. Dr. Sem ih KO RAY ' Genel Yayın Yönetmeni: Emrah MARAŞO Yazı işleri: llyas KARATEPE Görsel Yönetmen: Ajans Rapa Dağıtım-Abone: Ergin O N A Y Yazı Kurulu: Dr. Cüneyt Akalın, Prof. Dr. Atilla Altunel, Dr. Bora Ataman, Dr. M. Kürşat Bozkurt, Dr. Necm i Dayday, Prof. Dr. Ercan Enç, Prof. Erbil Gözükırm ızı, Prof. Dr. Çağatay Güler, Efe Can Gürcan. Erkan lldız, Prof. Dr. Bekir Karaoğfu, Prof. Dr. Zafer Kars, Doç. Dr. Çağatay Keskinok, Prof. Dr. Sem ih Koray, Dr. Arda Odabaşı, Feyziye Ö zberk, Sarper özsan, Öm er Ö zbek, Dr. Hakan Seçkin, Prof. Dr. Kadri Y am aç, Prof. Dr. O sm an Şadi Y enen, Onurcan Ülker. Yönetim Yeri: İstiklâl Cad. Deva Çıkm azı No:7/2 3 4420 Beyoğlu/İST e-posta: [email protected] İnternet adresi: www.bilimveutopya.com.tr Ankara Temsilcisi: Feyziye Ö ZB ER K Dr. M ediha Eldem Sk. No: 51/1 Kızılay /Ankara Te): (0312) 418 52 64 Hatay Temsilcisi: Hüseyin G Ü LER Büyük Çarşı işhanı Kat:1 No:450 İskenderun Tel; (0326) 6 13 41 33 İzmir Temsilcisi: Nural G ÜR A N Tel: (0537) 843 55 19 Avrupa Koordinatörü: Filiz KARABULUT [email protected] Almanya Temsilcisi: Eylem DEM İREL BORAL Frankenalle 39, 60327/Frankfurt Te»: +4969 73918773 Faks: 1 4969-75009310 Belçika Temsilcisi: Ulaş S A RITAŞ Tel: +0484 130 819 [email protected] Çin Halk Cumhuriyet Temsilcisi: Nuri T Ü R K E E Ş Tel: +86 1067637296 Fransa Temsilcisi: Ali R ıza TA Ş D ELEN Tel: +33 6 75451587 Hollanda Temsilcisi: M . O zan UYAR Tel: +316 45556564 İngiltere Temsilcisi: Murat M E TİN Tel; +44 7939051882 İsviçre Temsilcisi: Gülay SIN A C I Tel: +41 327245854 - +41 763023951 İtalya Temsilcisi: Zeynep G Ü N E Ş zeynep-gunes@ m erck.com Abone Koşulları: 6 Aylık: 4 0 .0 0 TL Yıllık: 80.00 TL Avrupa ve Ortadoğu yıllık: 50 Euro Amerika ve Uzakdoğu yıllık: 100 $ Abone bedelleri için, S .S . Ütopya Bilimsel ve Kültürel Araştırm alar Y ayıncılık ve Üretim Kooperatifi iş Bankası Bilketıt Şubesi: Hesap No: 4276 0 292027 İsviçre Hesap Numarası Gülay SIN A CI Banque Cantonale Neuchâteloise comte Hesap No: 1003.00.733 [email protected] [email protected] Yurtdışı Satış Fiyatı Avrupa: 4 .5 Euro Organizatör: Ulusal Haber Hiz. Prod. Orf. San, Tıc. A.Ş. Basıldığı Yer: Analiz Basım 2. M atbaacılar Sitesi 3 No: 22 Topkapı - Fatih / İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım P azarlam a A.Ş ISSN 1301-6717 Aylık Yaygın Süreli Yayın

G e n e l Yayın Y önetm eni e m ra h m araso@ bilim veutopya. com . tr

Necip Fazıl ve ideolojik mücadelenin önemi lin iz d e k i s a y ın ın k a p a k d o s y a s ın ı T ü rk iy e sa ğ ın ın ö n e m li s im g e le rin ­ de n biri ola n , b a ğ n a z , sa ld ırg a n ve ırkçı m illiy e tç ile rd e n ş e ria tç ıla ra k a d a r c ü m ­ le g e ric iliğ in “ü s ta d ” s ıfa tıy la ayrı b ir ye re k o yd u ğ u ism e , N e cip F a z ıl’a a yırdık.

E

N e cip F a z ıl’ın “z ıt k u tu p ia r” a ra s ın d a g iden y a şa m ö y k ü s ü ve k u tb u n b ir y ö n ü n ü o lu ş tu ­ ran “kötü a lış k a n lık la rın " h a y a tın ın s o n u n a k a d a r d e v a m e tm e s i k u ş k u s u z İslam cı k im ­ liğin in tu ta rlılığ ı v e “s a m im iy e tin in ” s o rg u ­ la nm ası a ç ıs ın d a n d ik k a t ç ekicidir. Y ine bu n o kta d a, to p lu m u çe ş itli b a skıcı te d b irle rle k a lıb a d ö k m e k iste y e n iktid a rın , “ h a ya tın ın son d ö n e m in e k a d a r k u m a r ille tin d e n k u rtu ­ la m a y a n ” “ü s ta d ’la rın a a tıf y a p a ra k siya sal m o tiv a s yo n la rın ı s a ğ la m a la rı, o y s a bu derin ve o n a rıla m a z ç e liş k ile rle do lu yaşam ı es g e ç m e le ri v e ö n e m s iz le ş tirm e le ri g e le n e k ­ te n d e v ra ld ık la rı o p o rtü n is t m irası d e va m e ttird ik le rin i d e g ö s te rm e k te d ir. N e cip Fazıl, y a ş a m ö y k ü s ü , id eolojik, siya si ve ed e b i ta v rıy la bir b ü tü n d ü r. Ş a h sın d a b ü ­ tün kolla rı ve b ile ş e n le riy le g e ric iliğ in b illu r­ la şm ış h alini te m s il e tm e k te d ir. A y d ın la r O c a ğ ı’nın fik ir b a b a la rı a ra s ın d a y e r a lm ası, M T T B ’yi d e s te k le m e s i, ş e riatçı h a re ke tte ki itibarı ve h a y a tın ın son yılla rın d a , o d ö n e m so k a k ç a tış m a la rın d a s a ğ ın “v u ru c u g ü c ü ” o la ra k s a h n e y e ç ık a n M H P ’ye ü ye olm ası, e y le m le rin d e s a ğ ın stra te ji ve ta k tik a d ım la ­ rını g ö z e ttiğ in i v e n ih a y e tin d e en “a ksiyo n e r” o la n d a n y a n a tu tu m ald ığ ın ı gösterir. Bu y a z d ık la rım ız -ö z e llik le bu g ü n için- k e n ­ d isin i k u ts a lla ştırm a , “a ziz m u a m e le s i y a p ­ m a ” ve n e re d e y s e s ın ıfla r üstü bir k o n u m a ta ş ım a g iriş im le rin in k o flu ğ u n a işa re t e t­ m ektedir. Ç ü n k ü N e cip F azıl h a ya tın ın her d ö n e m in d e s e ç im in i a ç ık ç a şe ria tç ılıkta n , k o m ü n iz m d ü ş m a n lığ ın d a n , ya b a n cı d ü ş ­ m a n lığ ın d a n , g e rici b ir o rd u ta ra fta rlığ ın d a n (“ İslam in k ılâ b ı” için “A ltu n O rd u ” ö zlem i), 12 E y lü lc ü lü k te n y a n a k u iia n m ıştır. H e r z a ­ m an ta ra ftır! B a ş y ü c e lik adını ve rd iğ i sis­ te m le sağ cı b ir h âkim s ın ıf kliğinin v e onun en b a ş ın d a k i a d a m ın -B a ş y ü c e ’nin- d ik ta ­ tö rlü ğ ü ha ya lin i k u rm u ştu r. O n a g ö re k a d ın ­ ların b ü y ü k b ö lü m ü e v in d e o tu rm a lı ve çalışm a m a lı, d a n s y a s a k la n m a lı, “Y a h u d i-M a s o n la r” ve a z ın lık la r ü lke d e n s ü rülm elidir. N ecip Fazıl, “G e n ç liğ e H ita b e ”s in d e C u m ­ h u riye t d ö n e m in i “işgal o rd u la rın ın bile y a ­

p a m a y a c a ğ ı b ir c in a y e t” o la ra k n ite le n d ir­ m iş; “din in in , d ilin in , b e yn in in , ilm in in , ırz ı­ nın, evin in , kinin in, ka lb in in d â v a c ıs ı” olan g e n ç liğ e “ h a lka d e ğ il, h a k k a in a n m a s ın ı” , “e m e k ç ile re a c ım a s ın ı” ve onları “en zalim p a tro n la rd a n d a h a z a lim ” s o lc u la r k a rş ıs ın ­ d a “b a ş ıb o ş b ıra k m a m a s ın ı” te m b ih etm iştir. T ü rk iy e ’nin ile ricileri ve d e v rim c ile ri, g e ric ili­ ği a n la m a k ve ta n ım a k için b iz z a t o n la rın k a y n a k la rın a yö n e lm e lile r. Bu s o ru m lu lu k y a ln ız ta rihi a n la m a k b a k ım ın d a n d e ğ il, g e ­ le c e k h a k k ın d a g ü çlü b ir ö n g ö rü ye s a h ip o l­ m ak, siya sa l a kım la rın n e re d e n g e lip n e re ­ ye g ittiğ in i b ilm e k b a k ım ın d a n d a o lm a z s a olm a zd ır. İşte biz d e bu s a y ım ız d a , ta rif e tti­ ğ im iz s o ru m lu lu ğ u y e rin e g e tirm e y e ç a lıştık. M a k a le le rim iz i ilg iyle o k u y a c a ğ ın ız ı d ü ş ü ­ n ü y o r ve d o s y a m ız a katkı s u n a n tü m y a z a r­ la rım ız a te ş e k k ü r ed iyo ru z.

Evrim A ğacı ve Yaşam A ğacı her ay bizim le! M ü jd e li b ir h a b e rim iz var. O D T Ü B iyo lo ji ve G e n e tik T o pluluğu ç a tıs ın d a fa a liy e t g ö s te ­ ren v e E vrim K u ra m ın ı h a lk ım ız a a n la tm a ­ d a ya p tığ ı işle rle sa yg ın b ir y e r e d in e n E v ­ r im A ğ a c ı b u n d a n s o n ra h e r ay B ilim ve Ü to p y a ’da! E vrim A ğ acı k o le k tifin in k u ru c u ­ su, b a ş y a z a rı ve idari s o ru m lu s u Ç ağrı M ert B a kırcı a rk a d a ş ım ız “ E vrim A ğ a c ı” adını ta ­ ş ıy a c a k olan k ö ş e s iy le d e rg im iz e d ü z e n li o la ra k katkı su n a c a k . Ç a ğ rı’yı E vrim K u ra ­ m ın ın h e m e n h e r y ö n ü y le ilgili y a z d ığ ı y ü z ­ le rc e m a k a le d e n , evrim h a k k ın d a so ru la n b in le rc e s o ru y a ve rd iğ i y a n ıtla rd a n ta n ıy o r­ su n u z . Y ine E vrim A ğ acı k o le k tifin in ç ık a rd ığ ı Ya­ ş a m A ğ a c ı d e rg is i d e p opüler, d in a m ik , h ız ­ lı, ilgi çe kici, sizi h e y e c a n la n d ıra c a k s a y fa ­ la rıy la ö n ü m ü z d e k i ayd a n itib a re n b iz im le o la c a k . Y aşam A ğ a c ı’nı so n d e re c e ge n ç, y e te n e k li ve birikim li b ir e kip çıka rtıyo r. A rk a d a ş la rım ız a içte n likle “ H oş g e ld in !” d i­ yo ru z. B ilim ve Ü topya, 20. yıl d ö n ü m ü n e y a k la ş ır­ ken, g e n ç b ilim c ile rin e m e ğ i ve e n e rjis iy le büyüyor, g ü çle n iy o r! U m u t do lu g ü n le re ...

İ ç i n d e BİLİM VE ÜTOPYA Ü N İV E R SİTE TE M SİLC İLE R İ A dnan M enderes Ü niversitesi Yrd. Doç. Dr. Atakan HATİPO ĞLU atakanhatipoğ[email protected] (0 555) 475 .82 45 A hi Evran Ü niversitesi Yarenkür ALKAN alkanyaren@ gmail.com (0 537) 587 53 77 A kdeniz Ü niversitesi Dr. Hakan E R EN G İN erengin@ akdeniz.edu tr (0 535) 852 74 15 A nadolu Üniversitesi İsmail Eray ÇELEBİ [email protected] (O 534) 831 39 69 A nkara Üniversitesi Melih OKYAY melihokyay@ gmail.com (O 554) 4 95 36 78 B ahç eş e h ir Ü niversitesi Azra Kardelen NAZLI kardelennazli@ gmail .com (O 554) 566 19 37 B a lıkesir Ü niversitesi Alican VARAN alicanvaran@ hotmaii.com (O 506) 9 19 28 96 B aşkent Ü niversitesi Helin Ö 2Ç ELİK hell_ein91 @ hotmail.com (O 5 0 7 )9 1 9 83 13 B oğaziçi Ü niversitesi Cenk Ö ZD AĞ oezdalh@ yahoo.co.uk (O 534) 651 11 87 C um huriyet Üniversitesi Furkan D ERECİK [email protected] (0 5 4 1 )5 5 0 90 81 Ç anakkale O nseklz M art Hüsna SARI husnasari@hotmail .com (O 537) 3 86.63 40 Ç ukurova Ü niversitesi Sam et ALTIN sam etaltin55@ gm ail.com (O 533) 234 67 39 D okuz Eylül Ü niversitesi Serdar Y U R TÇ İÇEK [email protected] (O 505) 298 90 70 Ege Ü niversitesi Oytun O zan K O RKM AZ [email protected] (O 536) 346 59 50 E rclyes Ü niversitesi Aykut Alp AVŞAR m ahrem _utopia@ hotmail.com (0 5 4 2 )4 6 2 07 12 E skişehir O sm angazi Ü niversitesi Güney KARAGÖLLÜ [email protected] (O 506) 957 24 17 G azi Ü niversitesi Nesimi Yiğit ERYILM AZ [email protected] (O 5 35 )3 11 .8 1 05 H acettep e Üniversitesi Elvan KO NUK elvankonuk2368@ gm ail.com (O 506) 971 74 50 H atay M ustafa Kem al Ü niversitesi Mehmet RUM mehm etnim@ gm ail.com (O 5 4 1 )4 1 4 14 31 İstanbul Ü niversitesi Uğurcan YARDIM O ĞLU [email protected] {O 539) 523 59 24 İstanbul Teknik Ü niversitesi Tekin KARATEPE tekinkaratepe@ gmail com (0 5 0 5 )4 8 0 00 09 K aradeniz Teknik Üniversitesi Yeliz DEDE yelizdede_08@ hotm ail .com (O 507) 764 0 8 12 K ırıkkale Ü niversitesi C an ALKAÇ canalkac@ gmail.com (O 535) 788 62 68 K Irklareli Ü niversitesi Selçuk KILIÇ [email protected] (O 555) 3 68 82 63 K ocaeli Üniversitesi Yeşim ÇAKMAK [email protected] (O 538) 601 02 74 M alatya İnönü Ü niversitesi Kurtuluş AKKAYA [email protected] (O 530) 870 71 56

k i l e r

Gericiliğin “üstadı” Necip Fazıl Kısakürek i

■

Ç iv iy a z ıs ı

1

■

F o ru m

4

■

Kapak P ro f. Dr. T a n e r T İM U R N e c ip F a z ıl, A K P , s a n a t v e ş e ria t

6

Kapak Ö z d e m ir İN C E N e c ip F a z ıl K ıs a k ü re k y a d a b ir m ü rş it u y d u rm a k

11

■

■

■

■

■

■

Kapak Y rd . D o ç . Dr. F a tih Y A Ş L I N e c ip F a z ıl’ın B a ş y ü c e lik D e v le ti: İs la m i b ir b iy o -p o litik ü to p y a

25

Kapak M e c it Ü N A L P a ra v e c in n e t b u h ra n la rı iç in d e ç ırp ın a n h â d i: Ç irk e fte n e fs a n e y e

31

Kapak C a fe r Y IL D IR IM Ç ile ş a iri

36

Kapak “ Ü s ta d ”ta n in c ile r

38

B in n u r Ç E L E B İ S ü m e r, B a b il, A s s u r v e H itit k a n u n la rın d a k a d ın a y ö n e lik c in s e l s u ç la r v e c e z a la r

45

M anisa C elal B ayar Ü niversitesi Erdem Ö ZD E M İR erctem_ozdemir_@ hoimail.com (O 555) 519 4 3 07 M arm ara Ü niversitesi Emrah ALAN alanemrah@Ç)mail.com

TÜBİTAK’ın evrim le ne derdi var?

A. K e rim S O L E Y H itle r ’in a s tro lo ji tu tk u s u

56

E v rim A ğ a c ı Ç a ğ rı M e rt B A K IR C I T Ü B İT A K ’ın e v rim le im tih a n ı

62

D o ğ a T a rih in d e n N o tla r P ro f. Dr. N u rd a n İN A N E v rim s e l a n a liz

73

T ıp : Ö n c e s i v e Ö te s i P ro f. Dr. T a m e r A K Ç A A ta tü rk v e h e k im le r: 14 M a rt ru h u ü z e rin e b ir g ü z e lle m e

81

B ilim in F e ls e fe s i v e T a rih i A rş . G ö r. S e rp il A H M E T K O C A O Ğ L U İki R o m a lı h e k im : P e d ia n o s D io s c o rid e s v e C la d iu s G a le n o s P ro f. Dr. A lk a n S O Y A K İç e riğ i ‘ö n c ü lle ri’n d e n b e lli b ir p la n : “ O n u n c u K a lk ın m a P la n ı”

86

89

K ita p K u rd u / H a z .: İly a s K A R A T E P E

92

E s k im e y e n K ita p la r/ P ro f. Dr. R e m z i D E M İR

94

Ç e tin C e v iz P ro b le m le ri/ Dr. N e c m i D A Y D A Y

95

Ö d ü llü S ö z c ü k B u lm a c a s ı/ S e m ra L A R Ç IN

96

(0 5 5 1 )2 1 8 28 29 M im ar S inan G üzel S an a tla r Ü niversitesi Osm an BAYRAM osm anbayram l 91 9@ gm ail.com (O 555) 5 62 88 89 M ersin Ü niversitesi Mehmet AK mehm etak 33@ hotm ail.com (O 537) 788 18 98 M uğla Ü niversitesi G özen S O R G U Ç gözen [email protected] (O 554) 3 70 84 19 N am ık K em al Ü niversitesi Emre Alican YÜ C EL em realican_18@ hotmail.com (O 530) 292 50 75 N iğd e Ü niversitesi Süleyman Açıkgöz suleymanacikgoz51 @ hotmail.com (O 532) 7 32 64 00 O DTÜ Ö zge DİN Ç ozg ed in d 9@ yahoo.com (O 505) 501 74 27 P am ukkale Ü niversitesi Behiye YAR A ŞÇI behiyejgs 07@ hotm ail.com (O 543) 4 90 19 28 S akarya Ü niversitesi Emre AKTAŞ emreaktas89@ hotm ail .com (O 536) 203 88 50 S elçu k Ü niversitesi Su ERK suerk@hotmail com ,tr (O 506) 9 58 83 36 S üleym an D em irel Ü niversitesi Serhat ÇIĞ LA serhat. 1@hotrnail .com (O 506) 952 3 9 81 Tokat G azio s m a n p a ş a Ü niversitesi Ali TATLI aliseyin1@ hotmail.com (O 506) 286 14 03 Trakya Ü niversitesi Gürol Bora ATEŞ [email protected] (O 537) 386 63 40 U ludağ Ü niversitesi Veli ÇOLAK velico83@ hotmail.com (O 505) 776 14 98 Y ıldız Teknik Ü niversitesi Murat TAŞDEM İR metasdemir@ gmail.com (O 535) 746 73 41 Y U R TD IŞ I Ü N İV E R S İTE T E M S İL C İL tH İ ABD P htladelphia Ü niversitesi Tolga KARAYAYLA E-posta: [email protected] A lm anya (G ü n ey B ölgesi) Ulm Teknik Y ü ks e k O kulu H akan D AG ISTA NLI (hakan.d@ gm x.net) A lm anya (K uzey B ölgesi) M ünster Ü niversitesi Mustafa T O S U N (mustaiatosun@ gm x.net) Ç in H alk C um huriyeti G uan gco C ongflang Ü niversitesi Alican G Ö K D E N İZ [email protected] İngiltere û u e n n M ary, U niv e rs ity of London Hatice BALLIKAYA ballikaya 18@ hotmail.com P olonya Varşova Ü niversitesi M akgorzata PILC ZU K bogorzata@ wp.pl R usya Federasyonu S alnt P etersburg D evlet Ü niversitesi Doç. Dr. Alexander S O TN IC H E N K O [email protected] S uriye Şam Ü niversitesi Canan Fatm a CAN turkkan.turhan@ gmail.com

F

o

r

u

m

Gericiler 1000 yıl önce yaşamış bir düşünüre neden saldırır?

Şeriatçı saldırganlar, Suriye'de Maarrf ini "idam etti"! 2 Şubat günü, Suriye Arap Haber Ajansı (SANA), ilginç bir haberi ta­ kipçilerine duyurdu (Haber için: h ttp ://w w w .s a n a -s y ria .c o m /e n g /2 8 /2013/02/12/466898. htm). Buna göre Su­ riye’nin İdlib iline bağlı Maaret el-Numan kentinin Kültür Merkezinde yer alan, akıl­ cı Arap şair, düşünür, edebiyatçı ve filozof Ebûlalel Maarrî’nin (MS 974-1058) heyke­ li, el-Nusra Cephesi’ne bağlı İslamcı terö­ ristlerce tahrip edilmişti. Bu, Orta Doğu’nun gerici rejimleri ve Batılı emperyalist ülkeler tarafından desteklenen İslamcı te­ röristlerin, Suriye’nin aydınlık kültür ve ta­ rih mirasına yönelik vandalca saldırılarının ilki değildi. Çeşitli gruplara mensup şeriat­ çı terör şebekelerinin, karışıklık ortamın­ dan faydalanarak tarihi eser kaçakçılığı yaptıkları, Suriye’nin kültürel mirasını yağ­ maladıkları biliniyordu. Fakat bir heykelin çalınmaktan öte kafasının kopartılması, dinmeyen bir hınca işaret ediyordu. Hey­ keli kafasını “gıyabında” keserek “idam eden” teröristlerin saldırı gerekçesi, 1000 yıl önce yaşamış bu aydınlık düşünürün “kâfir” ve “sapkın” olmasıydı!

diğini, başkaları ise, bunların uydurma ol­ duğunu söylediler. Damı üstünde şarap içilen bir evin -Kâbe’nin- taşlarını ziyaret hac- etmekten ne kazanırım!... Eğer iyi düşünen bir kimse aklını kullanırsa, onun nazarında şeriatların bir hükmü kalmaz; onları istihkar eder.”

1

Ebûlalel Maarrî’nin, İslamcı çeteleri 1000 yıl sonra hala korkutması şaşırtıcı değil... Çünkü Prof. Dr. İlhan Arsel’in deyi­ şiyle, “vahy’i kabul etmeyen, ahirete inan­ mayan” bu aydınlık Arap düşünürün gö­ rüşleri, her türlü gerici ve tutucu düşünce karşısında, halen daha çok güçlü bir silah olmayı sürdürüyor. el-Nusracı teröristlerin bilmedikleri ise, Maarrî’nin görüşlerinin, el­ lerindeki hiçbir ağır silah, roket ve bomba ile yok edilemeyeceği... Bilim ve Ü topya takipçileri, aslında Maarrî’yi yakından tanıyor. Bu aydınlık Arap düşünürün görüşlerini, daha önce hem dergimizde yayımlamış, hem de Cumhuriyet Devrimi’nin kadrolarından Abdulgani Seni’nin yaptığı bir Maarrî seçkisi­ ni kitap olarak okurlarımızın dikkatine sun­ muştuk.

* “Sen, Peygamberlerin sözlerini doğ­ ruya alma. O sözler, kitaplara geçirilmiş uydurmalardır. İnsanlar rahat yaşayıp gi­ derken bunlar geldiler, akla uymayan söz­ lerle zihinleri karıştırdılar.” * “Sizin İsa’nız da, bence, Muhammed’in bir eşidir. Onların gözleri kapalıdır; hakikati görmüyorlar yahut görüşleri, bir göz hastalığına uğramışın görüşleri gibi­ dir. Kılıçları kınlarında bulundukça rahat ederler.” Maarrî, Bilim ve Ütopya Kitaplığı’nca, “Peygamberliğe Reddiye” adıyla yayınla­ nan divanında, yüzyıllar öncesinden şöyle sesleniyor: * “Ey yollarını şaşırmışlar uyanınız, uyanınız!.. Sizin dininiz, eskilerin uydur­ dukları bir aldatmacadır. Onlar, bununla dünyalık toplamaya koyulmuşlar ve ele geçirmişler, nihayet ölüp gitmişlerdir. Şu kadar ki alçakların kurdukları bu kaideler, bu inançlar yaşayagidiyor.” * “Eğer büyük suç işleyen kimse, Al­ lah’ın takdiriyle -alnının yazısı icabı olarak- bunu yapmağa mecbur ise, onun bu yaptıklarından dolayı ceza görmesi, zu­ lümdür; haksızlıktır. Allah, madenleri ya­ rattığı zaman, kılıçların ondan yapılacağı­ nı biliyordu. Bir takım insanlar, onunla kan döktüler. Bir takımları da, bineklerinin gemlerini, nallarını yaptılar. Sen sakın vic­ danının ateşinde pervane olma!.. Göğsün, vicdanın en büyük ıstırapları, bir nevi par­ layan yangınlardır.” * “Tevrât’ın sahibi Mûsâ ortaya çıktı; sözlerine inanmayanları hüsranla tehdit etti. Ona uyanlar, ona Allah’tan vahiy gel

* "Dinleri, imanları hile tuzakları kura­ rak halkı vergi alır gibi soymaktan başka bir şey olmayan kimselere baş eğme, on­ lara aldanma!... Tevrât’ı okuyanlar, onun sevabını kazanmak için değil, maddî men­ faatler temini için okuyorlar. Rum kadınla­ rının Araplara helâl olması, Peygamberle­ rin kurduğu hükümler icabı değil midir?” * “Bizim dinimiz, iki yüzlülükten ibaret­ tir. Ey fesad âlemi, senin nama? kılanların temiz yürekli, hakka tapıcı delillerdir. Ey, fakirin de, zenginin de üzerinde dolaştığı memleketler, bizden nice vAl/lor vaazlar­ da bulunmuş, yeryüzüne nice peyoamberler gelmiştir. Hayâsını kaybetmiş kimsele­ ri, hayâ denilen haşan ıtlnh edebilir mİ?... Cahil bir kimse beyhude yalan söyleme­ sin. Ey âlem, sende Allah’a hnfllı evliya yoktur.” * "Geçmişte nice milletini vardır kİ on lar, kendilerini türlü mtimplnnı tokmakta maharet u^ııtoııın ı ıilıllluıin oİIikIp oyun­ cak olmoşlfiıdıı Koıkıı, onları tııı t dillilerin hareketlerinin (Ioqmi ve linkli olılıiQona İnanmaya, ıtkıl Inm, onları ynlnnlnmuyıı sevk adar,"

Laikliği savunan Pekünlü’ye bir dava daha! Hakkında açılan davaya karşı Pekünlü, “Cumhuriyet için mücadelem yasalara uy­

kemesince, öğrencinin eğitim öğrenim hak­

gundur. Anayasa’ya göre türbanlı öğrenci

cezasına çarptırılmıştı.

derse giremez. Ben laik Cumhuriyet için elimden gelen gayreti vermeye devam edi­ yorum. Laik devlet ve Cumhuriyet için müca­ delem yasalara uygundur. Ben yalnızca ya­ saların uygulanmasını istiyorum” dedi.

kını ihlal ettiği gerekçesiyle 2 yıl 1 ay hapis

Bilim ve Ütopya Kooperatifi (BİLKOOP), Pekünlü’ye verilen hapis cezasını kınamış, BİLKOOP Başkanı Prof. Dr. Semih Koray, yaptığı basın açıklamasında, “Bizler Bilim ve Ütopya Kooperatifi olarak Prof. Dr. Rennan

AKP’nin türban düzenlemesine karşı çı­ kan Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bi­ limleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. E. Rennan Pekünlü hakkında aynı nedenle ikinci bir dava daha açıldı!

Pekünlü'nün ilk duruşması, 16 Nisan

Pekünlü’nün şahsında bilime ve ülkemize

2013’te, 9. Asliye Ceza Mahkemesi nde gö­ rülecek.

verilmiş olan bu utanç verici cezayı şiddetle

Öte yandan Yargıtay Cumhuriyet Baş­

dınlanmayı durdurmaya muktedir olmadığı­

savcılığı türbanlı öğrenciyi derse almayan Pekünlü hakkındaki 2 yıl 1 ay hapis cezası­ nın onanmasını istedi. Pekünlü, İzmir 4‘ncü Asliye Ceza Mah­

Bilim ve Ütopya “delil” de oldu! Bilim ve Ütopya, önümüzdeki aylarda 20. yaş gününü kutlayacak. 20 yıl önce, hayatta en gerçek yol göstericinin bilim olduğu inancından hareketle yola çıktık. Türkiye ve dünyadan binlerce aydın, bilim insanı, öğrenci, araştırmacı ve yazarı, dergimiz ve etkinliklerimizde bir araya getirdik. Alçakgönüllü olmaya gerek yok: Pek çok insan için aydınlatıcı, yok gösterici olduk. Öğretici olduk. Bir dergiden öte, bir bilim ve aydınlanma hareketi olduk; sayısız ödül aldık. Bilimsel düşünce, günden güne cender­ eye sokulurken, gerici kuşatmaya karşı direnen önemli bir mevzi olduk. Dolayısıyla gerici bazı yayın organlarına hedef, bazı davalara da muhatap olduk. Ama ne yalan söylemeli, böylesi ilk kez başımıza geliyor: Bilim ve Ütopya, bu kez “terör delili" oldu! Evet, binlerce bilim insanının kolektif yaratısı olan bir “terör delili”! 16 Ekim tarihinde, İzmir’de, sabah ekmek almak için dışarı çıktığında polisler tarafından darp edilerek gözaltına alınan Eğitim-Sen üyesi ve etkin çalışanı, öğretmen Yusuf Demir’in evinde yapılan aramada, pek çok dergi ve kitabın yanı sıra, dergimiz B ilim ve Ü topya’ya da, “delil” olarak “el konulduğu” ortaya çıktı. Yusuf Demir, iddianameye göre Ünal isimli bir şahsın kendisinden aldığını iddia

ettiği bir çantada “silah ya da patlayıcı" olduğundan “şüphelenerek” ihbarda bulunması üzerinde gözaltına alınmış ve söz konusu çantada parmak izine rast­ lanmamasına ve başka bir delil de bulunamamasına karşın tutuklanmıştı. Demir savcılık ifadesinde, yalnızca sendika üyesi ve etkin çalışanı olduğunu, başka hiçbir örgütle bağlantısı olmadığını ısrar­ la belirtmişti. Yusuf Demir’in evinde yapılan ara­ mada, bilimi ve aydınlanmayı savunan dergimize de İzmir polisi tarafından “terör delili” olarak el konulması, Evrim Kuramına, üniversitelere ve bilim insan­ larına yönelik saldırıların hız kesmeden devam ettiği “ileri demokrasi ülkesi”nde, “ileri demokratların” yeni bir “icraatı” olarak utanç tarihinde yerini aldı.

kınıyoruz. Tarih, hiçbir cezanın bilim ve ay­ nın en önemli tanığıdır” demişti. Türbanlı öğrenciyi derse almayarak Anayasa’yı uygulayan Pekünlü, cezası ona­ nırsa 2 yıl hapis yatacak.

“Jeolojik Zaman Denizlerinden Fosiller”

Dergimiz yazarlarından, Mersin Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurdan İnan’ın akademik çalışmalarından derlediği bilgilerin, fosil örneklerinin ve destekleyi­ ci posterlerin sergileneceği “Jeolojik Zaman Deni­ zinden Fosiller" adlı bölüm, Mersin Deniz Müzesi’nde açıldı. 123’ü denizel cinse ait toplam 312 fosil örne­ ğinin sergilendiği bölümde, her bir fosil örneğinin yanına yerleştirilen etikette, fosilin cins adıyla bir­ likte jeolojik yaşı milyon yıl olarak belirtiliyor; ayrı­ ca salonun duvarlarında da fosil gruplarının en belirgin genel özelliklerinin anlatıldığı poster pa­ noları bulunuyor. Sergi hakkında detaylara, http://www.mersin.edu.tr/ adresinden çevrimiçi erişilebilir.

Prof. Dr. Taner TİMUR A n k a ra Ü n iv e rs ite s i S B F E m e k li Ö ğ re tim Ü y e s i

K a p a k

Necip Fazıl, AKP, sanat ve şeriat Öyle ya da böyle, merhum Mürşid’in ne İslamcı tefekkürü, ne de yaşam tarzı kitlelere yol gösterici bir nitelik taşıyor; buna karşılık, iktidar partisinin yönetici kliği, Ortaçağ dünyasına göz kırpan uzun yürüyüşünde gençlik sevdalarını yeniden canlandırıyor ve mistik şairi bayrak yapıyor. Kuşkusuz bu yüceltme içtenlikten yoksun sayılamaz ve riyaya da dayanmıyor. Fakat, bugün, böylesinin daha iyi olduğunu söyleyebilir miyiz?

akın tarihim izde sanatla s i­ yaseti birleştiren y a za rla r­ dan en çok ilgi görm üş, en fa z la ta rtış m a y a ra tm ış olanlardan biri de kuşkusuz N ecip Fazıl K ısakürek’tir. Böyle d urum ­ larda genellikle şu yapılır: Yazarların sa­ natçı kişiliği ile siyasi düşünceleri b irb i­ rinden ayrılır ve okuyucular da bu şe kil­ de yazarın her iki yönünü birlikte d e ğ e r­ len dirm e z o ru n lu lu ğ u n d a n kurtulurlar. Fakat böyle bir ayrım ın N ecip Fazıl’ın eserine ve anlayışına uygun düştüğünü söyleye bilir m iyiz?

Y

Necip Fazıl'a göre esas olan şeriattır ve bir mürşide yakışan da henüz “yolcusu seyrek" olan bu şeriat caddesini doldurmaktır. Peki kimlerle? Elbette ki otobiyografik eserlerinde, özellikle de Bâbıâli’de sergilediği soysuzlaşmış yazarçizer takımıyla değil; yepyeni, genç bir nesille!

A slında şairin siyasal düşüncelerini paylaşm aktan uzak birçok aydının bu ayrım ı yaptıklarını ve onun şiir ve tiyatro eserlerini hayranlıkla okuduklarını b iliyo­ ruz. B u nlar arasında, yazarı dünyaya ta ­ nıtm ak için bazı şiirlerini yabancı dillere çe virenler de ç ık m ış tır.(l) Ne var ki N e­ cip Fazıl’ın kendisi böyle bir ayrım a şid ­ detle karşıydı ve bu karşıtlığın nedenle­ rini de bizzat kendisi anlatm ıştır. Ş a irim i­ ze göre herkesin “s iya set” dediği şey, aslında, “gü nlük m enfaat stratejisi he­ s a p la rınd an ” başka bir şey değildi; oysa kendisi, siyaseti, “yeni ve bütün bir ce m i­ yet inşası ve ilk m odeli 1839 m arkalı sahte inkılâpların ürettiği m esnetsiz ce-

N ecip Fazıl: “B ence peşin, esas, a s li olan ya ln ız şeriattır. ”

m iyeti taş üstünde taş bırakm aksızın yıkm a, yerle bir etm e davası” olarak an­ lıyo rd u .(2) G örüldüğü gibi şair-düşünür son derece açıktı ve ona göre T ü rki­ y e ’de siyaset ancak Tanzim at’tan sonra m odernleşm e, batılılaşm a, çağ d a şla ş­ m a vb gibi adlar altında yürütülm üş olan tüm “sahte in k ılâ p la rın yıkılm ası şe k lin ­ de yapılabilirdi. İyi de, sadece “Ulu H akan A b dülh am id " ile “B üyük Vatan D ostu Vahidüdd in ’\n kurtulabildiği bu yıkım o pe rasyo­ nundan sonra girişilecek “yeni ve bütün cem iyet inşası” hangi düzeni getirecek,

Başyücelik olarak adlandırılan ve seçime dayanmayan bu siyasal sistem İslamcı bir "militarizma”dır ve temel dayanağını da orduda bulmaktadır: “İslam inkılâbı orducudur”, diyordu Necip Fazıl, “ inkılâb rüyasını gerçekleştirecek” ordunun adı da “Altun Ordu”dur. hangi ilkelere dayanacaktı? Yazarım ız bu konuda da yeterince açık olm uştur: “Bilinm esini isterim ki, ben, şeriatın en küçük c ü z’üne feza dolusu hâzineleriyle bütün kâinatı feda etm ekte tereddüdü ol­ mayan, m utlak pazarlıksız ve m uvazaasız biriyim ; ve hakikatten şeriate değil şeriatten hakikate giden, yolcusu seyrek ca d d e n in ü stü n d e y im . B e nce peşin, esas, asli olan yalnız şeriattır”.(3) D em ek ki esas olan şeriattır ve bir m ürşide yakışan da henüz “yolcusu sey­ rek” olan bu şeriat caddesini doldu rm ak­ tır. Peki kim lerle? Elbette ki otobiyografik eserlerinde, özellikle de B â bıâli'de sergi­ lediği soysuzlaşm ış yazarçizer takım ıyla değil; yepyeni, ge n ç bir nesille! M istik şair, bu am açla 1943 yılından itibaren B üyük D oğu dergisini çıkarm ış ve uzun yıllar sonra da bu uğurda verdiği fırtınalı kavgayı şöyle özetlem iştir: “O tuz küsur yıldır canım ı dişim e takarak ve küfür ki­ lerinden e km ek yem ektense İslam çilehanesinde aç kalm ayı tercih ederek, bu soydan M üslüm anların kurtuluşa istih­ kakları noktasından değil de bir gün bu dâvayı en geniş çapıyla tem sil edecek yeni gençliğin hakkı bakım ından ve o hak yoluyla İlahi rıza için didinm ekte, çır­ pınm akta, yırtınm aktayım . Verdiğim iki cepheli m uharebede de, düşm anlarım , İslam ’a dışından saldıranlarla onu için­ den pörsütenler... Yani kâfirler ve kaba­ lar...”^ ) Kısakürek “yeni gen çliğ i” bekleye ve yetiştiredursun, tek başına çıkaram aya ­

cağı B ü yük D oğu'yu hazırlam ak için y a r­ dım cı ellere, işlek kalem lere ihtiyacı v a r­ dır. İster istem ez bunlar da Babıali ba ­ taklığından devşirilecek ve “kâfirler ve ka ba lar”a karşı savaş -a d a m kıtlığındabirtakım “kof ş ö h re tle rin desteğiyle y ü ­ rütülecektir. Şair, anılarında “Bu ne teza d !” diye sunduğu dergi girişim i hakkın­ da şu bilgileri verir: “B üyük D oğu’ya yazı verenlerin hiçbiri, nakışları ruhlarına m u­ tabık şekilde, (ideolojik) bir tahlil ve te r­ kip halinde davaya bağlı değil ve Sabık Ş air (yani yazarın kendisi, T.T.) buna rağm en kakofoniye m eydan verm eksizin o rkestrayı idare edebilm ekte... M etod (strateji) (taktik) ve politikası açıktır: B ü ­ y ü k D oğu idealini tezadsız bir fikriyat ha­ linde ve İdeolocya Ö rgüsü başlığı altın­ da gergefleştirirken, bir şey sanılan çoğu kof şöhretlerden faydalanm ak, bunlara d a v a n ın k ıy ıc ığ ın d a n , k ö ş e c iğ in d e n , (anti tez) tarafından olsun, roller verm ek; kom ünist olsalar bile gizli içleriyle değil, a çık dışlarıyla ideale ters düşm eyecek yazılarını m em nunlukla neşretm ek, böylece o nlara B ü yük D oğu’yu teslim etm ek yerine onları görünebildikleri kadarıyla teslim alm ak ve istikbalin yeni neslini, o tarihten en aşağı yirm i yıl sonraki B üyük D oğu neslini beklem ek... İşte B üyük D oğu'nun tam otuz iki yıllık kadro politikası sadece ve sadece bu o lm uştur”.(5)

Y ukarıdaki satırlar 1975 y ılında ya­ zılm ıştır. Bu tarihten yedi yıl önce İdeo­ locya Ö rgüsü yayınlanm ış ve ilk baskısı da hem en tükenm işti. Şair, 1973 b a s k ı­ sına yazdığı sunuşta, eseri, B ü yü k Doğ t/n u n “bütün geçit ve kilit noktalarını gösterici ve davayı tem ellendirici baş eser” olarak niteliyor ve kitabın gördüğü ilgiyi -biraz da şaşırarak- şu sa tırlarla yorum luyordu: “ D em ek kırk yıldır inşası yo­ lunda kan terlediğim iz yeni gençlikten, ilahi lütûfla, bir yankı duvarı teşekkül e t­ miş ve eski sıpaların yerini yeni cins küheylan yavruları alm aya baş!am ıştı” .(6) A slında m ürşidin g ururla sözünü e tti­ ği bu “yeni cins küheylan y a v ru la n ” kim ­ lerdi? G enç B üyük D oğu'cu R. T. E rdo­ ğan, daha o tarihlerde, - a ta binm ede pek “usta” olam am ışsa da- şairin “küheylanları” arasına girebilm iş m iydi? Bu soruları yanıtlam adan önce şairin “baş eseri” olan İdeolocya Ö rgüsü üzerinde kısaca duralım .

1968 yılında yayınlanan İdeolocya Ö rgüsü'nde, N ecip Fazıl, T ürkiye için “gerçek bir in k ıla p la yürürlüğe k o nula­ cak yepyeni bir siyasal sistem ö n e riyo r­ du. Bu sistem “ H alkın değil, Ha/c’kın e g e m e n liğ in e dayanacak ve üç ana o r­

G enç B üyük D o ğ u ’cu R. T. E rdoğan, d aha o tarihlerde, -a ta bin m e d e p e k “u s ta ” o lam am ışsa da- şairin "küheylanları" a rasına g irebilm iş m iyd i?

gandan oluşacaktı. S istem e tem el teşkil edecek "Türk Vatanı” ise, “yalnız M üslü­ man ve Türklerle m eskûn, yalnız T ürkler ve M üslüm anlardan ibaret hale gelm esi (için), hain ve m uzlim unsurlardan baş­ tanbaşa te m izle (ne cekti)” (s. 334). Te­ mel organlara gelince bunlar da, 1) Y ü ­ ce le r K u rultayı; 2) B a şyüce ; ve 3) Başyü ce lik H ükü m e ti olm ak üzere üç daldan oluşacaktı. Y üceler K u rultayı bir çeşit “âkiller m eclisi” şeklinde tasarlanm ıştı ve yaptığı genel ya salarla “m illeti, en iyi d ü ­ şünenlerinin ve en iyi yapanlarının kad­ rosu” haline getirecekti (s. 285). Kısaca Kurultay, beyin ve vicdan idi; irade’yi ise, bu Kurultay'ın beş yıl için seçtiği B a şyü­ ce tem sil edecekti. Ve B aşyüce, “bütün salahiyetle r beşeri haddin en üstünüyle eline teslim e dilm iş”, “m illetini tek şahıs içinde yekû nlaştıran ” bir önder, bir “tim ­ sal” olacaktı (s. 291). G örüldüğü gibi seçim e dayanm ayan bu siyasal sistem İslam cı bir “ m ilitarizm a”dır ve tem el dayanağını da orduda bulm aktadır: “ İslam inkılâbı o rdu cu du r”, diyordu N ecip Fazıl, “inkılâb rüyasını g erçekleştirecek” ordunun adı da “A ltun O rd u ’d u r (s. 268). Bu du rum da doğal olarak subaylar da siste m de ayrıcalıklı bir yere sahip o lacaklardı: “ (S ubay), o r­ ducu B üyük D oğu idealinin icrâda m ih­ rak şahsiye tid ir” ve “B ü yü k D oğu m ilitarizm ası, bütün insanlığa icabında tam bir vicdan hürriyeti, icabında da op eratör bı­ çağı gibi cebir ve zo rla tatbik edilecek bir ideal m anivelasıdır” (s. 130). İlginçtir ki, İslamcı düşünür, D em okrat Parti iktidarı sırasında bu d uygularla M enderes’i her fırsatta C H P ’yi kapatm aya (bir başya zı­ sındaki ifadeyle “sıçanı ge b e rtm e ye ”) kışkırtm ış ve bu uğurda bir “ih tila l” bek­ le m iş ti.^ ) Ve, kaderin cilvesi, 27 M ayıs darbesi olunca da bunu önce M e nd e­ res’ten beklediği “d evlet içinde devlet darbesi” zannetm iş ve “sevincinden uç­ m u ş tu .(8) Ne var ki şeriatçı yazar hare­ ketin asıl niteliği ortaya çıktıktan sonra da 12 Eylül darbesine m ethiyeler d üze ­ c e k tir.^ ) ***

N ecip F a z ıl"G ençliğe H itabesi"nde C u m h u riye t d ö n e m in i “İşgâl ordularının bile ya p a m a ya ca ğ ı b ir cinayetle, m adde plâ n ın da kurta rıld ıkta n sonra ruh p lânında e b e d î helake m a h kû m iye t" ola ra k tanımlar.

Şim di biz tekrar 1975 yılına ve Mürşid ’in sözünü ettiği “yeni nesil genç küh eylanlara” dönelim . Kuşku yok ki o ta ­ rihte bu “küheylanlar” Milli T ürk Talebe Birliği (M TTB) bünyesinde toplanm ışlar­ dı ve bizzat kendisinin de konferanslar verdiği bu Birlik, İslam cı m ilitanlığın ayrı­ calıklı d urak yeri haline gelm işti. Y ıllar sonra, 12 Eylül darbesiyle kapanan B ir­ lik, 2009 yılında yeniden etkinliklerine başlayacak ve o günleri anan bir yazar da bir sürü anısı arasında şunları hatır­ layacaktır: “25 N isan 1975 günü yapılan M illi G ençlik gecesini hatırladım . Üstad 'G ençliğe Hitabe's'\ri\ o gün okum uştu.

imam-hatip kültüründe özgür düşünceyle beslenen bir ilahiyat-felsefe diyalogu söz konusu değildi. Ön plana çıkarılan, daha çok İslam'ın “ibadet" kurallarına öncelik veren muhafazakâr bir "hayat tarzı” oldu.

R ecep Tayyip Erdoğan ‘S akarya Türkü­ s ü ' şiirini okum uştu. Abdullah G ül de ağabeyim M usa Tosun ile o salondaydı. Biz sağa sola koşturan görevlilerdik. B aşbakan Yardım cısı Prof. Dr. N ecm et­ tin Erbakan bakanlarıyla oradaydı. M uh­ teşem bir g eceydi”.(10) Evet bu “m uhte­ şem g e c e ”ye N ecip Fazıl da katılm ış ve elli yıllık C um huriyet dönem ini “ İşgâl o r­ dularının bile yapam ayacağı bir cinayet­ le, m adde plânında kurtarıldıktan sonra ruh plânında ebedî helâke m ahkûm iyet” olarak tanım layan ünlü “G ençliğe H ita­ b e s i’hi bu toplantıda okum uştu. Fakat m ürşid şairim iz, acaba o tarihte, aynı to plantıda bir şiirini okuyan genç bir m ili­ tanın, tam 37 yıl sonra, başbakan o la ­ rak, aynı hitabeden “D ininin, dilinin, be y­ ninin, ilm inin, ırzının, evinin, kininin, kal­ binin, davacısı bir gençlik” özleyen c ü m ­ le lerini o k uyacağını tahayyül e d e b ilir m iydi?(11) Sanm ıyoruz. Fiksiyonun re­ aliteyi çok gerilerde bıraktığı bu son beş yıl içinde böyle bir şeyi herhalde on yıl önce bile kim se tahm in edem ezdi. Fakat K afkaesk gelişm eler bu yönde oldu ve geçtiğim iz günlerde Ş a ir’in M enderes dönem inde örtülü ödenekten para d ile n ­ diği m ektubun ortaya çıkm ası ka m u ­ o yunda çok daha büyük bir ilgi uyandır­ dı. Buna karşılık yıllarca İslamcı m ilita­ rizm i savunm uş ve M enderes d ö n e m in ­ de bile defalarla m ahkûm olm uş bir y a ­ zar A K P dönem inde en saygın refera ns­ lardan biri statüsüne yükseltildi. D evlet televizyonları şair hakkında yüceltici bel­ g e se lle r yaptılar; dergiler özel sayılar ç ı­ kardılar; Kültür Bakanlığı 2004 yılını N e­ cip Fazıl Yılı olarak ilan etti ve b u günler­ de iktidar yanlısı bir gazete Büyük D oğu dergisinin tıpkı-basım sayılarını o ku yu ­ c ularına dağıtıyor. Ve son olarak da, Başbakan Erdoğan, AK P yönetici ve m il­ le tv e k ille rin i to p la d ığ ı K ızılc a h a m a m kam pındaki (3 Kasım 2012) konuşm ası­ nı, üstadın bir şiirinin “Yarın elbet bizim , e lb e t b iz im d ir! G ün doğm uş, gün batm ış, e b e d b iz im d ir!"m ısralarıyla bitirdi.. ★**

K uşkusuz AKP liderlerinin N ecip Fa­ zıl hayranlığı ve düşünürün en köktenci ifadelerine çekincesiz gönderm e yapm a-

Necip Fazıl ruhani semalarda dolaşıyor, “Batı tefekkürü ile İslam tasawufu”nu uzlaştırmak istiyordu. Oysa ortaya çıkan tablo, Batı’da yüzlerce örneği bulunan felsefe tarihlerinden (yazarın sevdiği bir deyimle) “aparılmış’’ bilgi kırıntılarından başka bir şey değildi. ları şaşırtıcı ve kaygı vericidir. Fakat d a ­ ha da kaygı verici olan kam uoyunun bu konudaki duyarsızlığı değil m idir? Bunu nasıl açıklayacağız? B öylesine bir “ku­ zuların sessizliği" bu ülkede nasıl eg e­ men olabildi? B asında stratejik “köşe”ler kapm ış ve “dem o kra si” kavgası yap tığı­ nı sanan birtakım yazarların, adeta aşa­ ğılayıcı bir to n d a d ille n d ird ikle ri “laik ce phe” söylem i bu süreçte ne ölçüde et­ kili oldu? Yoksa bu konudaki duya rsızlı­ ğın asıl nedeni, her şeye rağm en, Necip Fazıl’ın İslam anlayışı ile bugünkü iktidar sözcülerinin İslam anlayışı arasındaki farktan mı kaynaklanıyor? **★

Yüz yıl kadar önce, Şem seddin Günaltay, “ilerlem em ize m ani olan İslam iyet değil, bize öğretilen M üslüm anlıktır” diye ya zm ıştı.(12) Y ılla r sonra aynı şahıs başbakan oldu ve kendisine göre “ilerle­ m eci” bir İslam anlayışı içinde okullara seçim lik din derslerini soktu. Ne var ki çok geçm eden de iktidara, tek parti de v­ rini “yirm i yedi yıllık bir zulüm d önem i” olarak niteleyen bir parti gelm iş ve İs­ lamcı öğreti kitlesel boyutlarıyla artık T ürkiye’de oy hesaplarına göre m anipüle edilen bir akım haline dönüşm üştü. Ana çizgileri itibariyle “im am -hatip kültü­ rü” bu bağlam da filizlendi ve gelişti. Bu kültürde özgür düşünceyle beslenen bir ilahiyat-felsefe diyalogu söz konusu d e ­ ğildi. Ön plana çıkarılan, daha çok İs­ lam ’ın “ibadet” kurallarına öncelik veren m uhafazakâr bir “hayat ta rzı” oldu. Buna

karşılık N ecip Fazıl ruhani sem alarda dolaşıyor, “ Batı tefekkürü ile İslam ta ­ savvu fu m u u zlaştırm ak istiyordu. Ne var ki felsefeyi, “dalâletin, inkârın ve fikir kar­ g aşalığının insana getirdiği bir hal, tarihi bir sayıkla m a m anzum esi” olarak sunan eseri, aslında “felsefenin sefaletini, fe l­ sefede en b üyük eserlerini verm iş A vru­ palI filozoflardan a nlatm a” am acıyla ka­ lem e alın m ıştı.(13) O ysa ortaya çıkan tablo, B a tı’da yüzlerce örneği bulunan felsefe tarih le rin de n (yazarın sevdiği bir deyim le) “apa rılm ış” bilgi kırıntılarından başka bir şey değildi. İslam tasavvufu, M uhiddini Arabi ve İm am -ı R abbani hak­ kında yazdığı şeyler ise K em alist d ö ­ nem de İstanbul D arülfünun’unda ders veren M ehm ed Ali Aynî, Ferid Kâm, İs­ m ail Hakkı İzm irli gibi İslam alim lerini aratacak düzeydeydi. Ü stelik şairin “ha­ yat ta rz ı” da da ha 1940’larda eğitm eye başladığı yeni genç neslin yaşadığı ve özlediği “hayat ta rz ı” olm aktan uzakti-(1 4) N ecip Fazıl K ısakürek sık sık yazdı­ ğı otobiyo grafile rin d e özeleştirisini yap­ m ış, kendi kişiliğini bizzat kendisi “zıt ku­ tu plar a rasında en keskin ve m übalağalı g rafikler çizen bir ya ratılış” olarak betim lem iştir.(15) A n ılarına göre bu dönüşüm ­ lerin en büyüğünü, 1934 yılında Beyoğlu A ğ a ca m ii’nde Nakşi şeyhi Abdülhakîm Arvasi Efendi ile tanışm ası sonucunda

y a şa m ıştı.(16) Fakat yine anılarından anladığım ıza göre bu tanışm a, ilk a ş a ­ m ada, şairin ne sosyal ilişkilerinde ne de hayat tarzında bir d e ğişiklik getirm işti. Yaşam ı laik ve cum huriyetçi yazar ve sanatkârlar arasında geçen, en çok z i­ yaret ettiği evler Falih Rıfkı ve Yakup K a dri’nin evleri olan düşünürün hayatın­ daki en büyük kırılm a, aslında, B üyük D oğu yu çıkarm aya hazırlandığı 1942 yılında, yani Arvasi Efendi ile tanıştıktan sekiz yıl sonra gerçekleşecektir.(17) N e ­ cip Fazıl bu tarihe kadar C H P ile de iliş­ kilerini sürdürm üş, ancak 1941 se ç im le ­ rinde adının C H P aday listesinden silin ­ m esi ile entegrist bir İslam cılığa yö n e l­ m işti.(18) Fakat yine de ne içki ve s ig a ­ rasından vazgeçebilm iş, ne de “kâbus şehir” olarak anım sadığı P a ris’te y a k a ­ landığı ve “ihtiyarlık çağına kadar k e n d i­ sini su ve ekm ek ihtiyacından fazla kap­ tırdığı kum ar illetinden”(19) k u rtulabil­ mişti. İşte bohem şairin aşk şiirleriyle b a ş ­ layan ve bir ara esrarı dahi denem eye kadar varan “hayat ta rzı” buydu ve bö y­ le bir yaşam şekli Başbakan E rdoğan’ın her gün biraz daha coşkuyla telkin ettiği “hayat ta rz ı”na hiç benzem iyordu. O h al­ de felsefe ve ilahiyat kaygılarından da uzak olan AK P kadrolarındaki bu N ecip Fazıl aşkı nereden kaynaklanıyor? Ve ülkeyi hangi ufuklara doğru sürüklüyor?

M e n d e re s dönem inde b ile defalarla m ahkûm olm uş b ir y a z a r A K P dön e m in d e en saygın re feranslardan b iri sta tü sü n e yükseltildi.

Necip Fazıl "küheylanları" ile.

Yoksa başka bir hayranının dediği gibi, “N ecip Fazıl’ın B üyük D oğu ütopyasına bağlılık, bu siyasi kadro için bir çocu klu k hastalığı haline g e le re k ”, çileli şairin “öte’de de çile ç ekm esine ” yol açacak şekle mi dönüşm üştü?(2 0) Ö yle ya da böyle, m erhum M ürşid’in ne İslam cı tefekkürü, ne de yaşam tarzı kitlelere yol gösterici bir nitelik taşıyor; buna karşılık, iktidar partisinin yönetici kliği, O rtaçağ d ü n y a s ın a göz kırpan uzun yürüyüşünde g e nçlik sevdalarını yeniden c a n la n d ırıyo r ve m istik şairi bayrak yapıyor. K uşkusuz bu yüceltm e içtenlikten yoksun sayılam az ve -m ü rş i­ din B üyük D oğu yo lun d a B âbıâli’nin “kof şöhretlerini” seferber etm esi gibi- riyaya da dayanm ıyor. Fakat, bugün, böylesinin daha iyi olduğunu söyleye bilir m iyiz?

Bohem şairin aşk şiirleriyle başlayan ve bir ara esrarı dahi denemeye kadar varan “hayat tarzı" Başbakan Erdoğan’ın her gün biraz daha coşkuyla telkin ettiği “hayat tarzf’na hiç benzemiyordu.

Dipnotlar

(1) Bunlar arasında "Türkçemize güçlü ve görkemli birçok şiir kazandırdı ran" şairin Çile adlı şiirini İngi­ lizceye çeviren, Türkiye’nin ilk kültür bakanı Talat S. Halman da bulunuyor. Bkz. H ece D e rg isi N. F. Kısakürek özel sayısı, Halm an’ın yazısı, Ocak, 2005, sa­ yı: 97, s. 337. (2) N. F. Kısakürek; B âbıâli; İstanbul, Büyük Doğu Yayınları, 2011, s. 258. (İlk basım 1975). (3) Aynı eser; s. 6. (4) Aynı eser; s. 5. (5) Aynı eser; s. 280-281. (Kısakürek dergiye katkı­ da bulunan yazarlardan şu isimleri veriyor: Peyami Safa, Burhan Belge, Kazım Nami, Ziya Şakir, Reşat Ekrem Koçu, Prof. Kazım İsmail, Prof. Şükrü Baban, Prof. Mustafa Şekip, Bedri Rahmi, Fikret Adil, Sait Faik..vb). (6) N. F. Kısakürek; İdeolocya Ö rgüsü, İstanbul, Bü­ yük Doğu Yayınları, 2010 (18. Basım), s. 5. (Bu ese­ re yapılan göndermeler izleyen satırlarda, metinde, sayfa numarası olarak verilecektir). (7) Yazar, daha sonra kalem e aldığı Menderes'i an­ latan kitabında D.P. liderinin en büyük hatalarından birinin “Harbiye’den başlayarak ordunun içine gir­ mek, oraya yeni bir mâna, bir çift göz ve kulak yer­ leştirmek gerektiğini” anlayam am ak olduğunu yaza­ caktır. N. F. Kısakürek; B enim G özüm de M enderes, İstanbul, Büyük Doğu Yayınları, s. 491. (8) N. F. Kısakürek; Bâbıâli, s. 320. (9) Bu konuda bkz. İhsan Dağı; N e cip fazıl, 12 E ylü l ve Türk S ağı; Zam an, 20 Mayıs 2012. (10) Resul Tosun, M T T B Yeniden, Yeni Şafak, 13 Mayıs 2009. (11) Altan Öymen'in bu hitabeyi Necip F a zılın bir şi­ ir kitabından (Ç ile) aktaran yazısı da (R adikal, 22 Şubat 2012) fazla bir yankı uyandırmadı.

t

(14) Necip Fazıl’ın yaşam öyküsü ve düşünceleri arasındaki ilişkiyi daha önceki bir yazım da daha ay­ rıntılı olarak incelemiştim. Bkz. T. Timur; N ecip F a zıl K ısakürek, 'İslam İn kılab ı' ve A K P ; Evrensel Kültür, Kasım 2012. (15) N. F. Kısakürek; K afa K âğıdı; İstanbul, Büyük Doğu Yayınları, 2011 (ilk baskı 1984); s. 138. 16) Kısakürek bu tanışmanın gerçekleştiği Ağacami’yi “fuhuşun merkezindeki cami’’ olarak niteliyor. Bu sözü Arvasi Efendi’nin -bugün çok daha çarpıcı bir anlam kazanan- şu sözleriyle birlikte okumak d a­ ha anlamlı olabilir: "Şu İstanbul ne garip beldel İn­ san mü’min olmak için de, kafir olmak için de bura­ da her vasıtayı, her imkânı bulabilir!”. N. F. Kısakürek; O ve B en; İstanbul, Büyük Doğu yayınları, 2012 (ilk baskı 1965), s. 82, 194. (17) Kısakürek, O ve Ben’de, “Efendimden aldığım nurla yepyeni bir gençlik yoğurma merakı, bende, 1942’de başladı" diyor; age, s. 237. (18) Bu dönüşüm konusunda Sadettin Elibol şunları yazıyor: “1946 seçimlerinde C H P genel sekreteri Memduh Şevket Esendal’ın ismet Paşa’ya sunduğu aday adayları listesinden adı silinmeseydi onun şiiri böyle gelişir miydi, dolayısıyla şiirinin iklimini kurma mücadelesi içine girer miydi? Herhalde -G a z i’nin vefatı dolayısıyla yazdığı yazılarda ‘kuruluş esprisi­ ne’ uygun bir profil çizmesine rağmen- adının İsmet Paşa tarafından kırmızı kalemle çizilmesi büyük şa­ irin hayatında tam bir dönüm noktası olmuştur”. H e ­ ce dergisi. Ocak, 2005 (NFK özel sayısı), s. 556. Kısakürek’in anıları da (1946 değil. 1941 seçimlerin­ den söz edip) bu bilgiyi doğrulayarak ve “am caların­ dan eski ittihat ve Terakki kodamanı Kara Kem al’in yetiştirmesi olan Memduh Şevket, onu (kendisini), nam zet listesine alıyor; fakat ismi yine çiziliyor” diye yazar ve böylece “B üyük D oğu'ya doğru yol alm ak­ ta serbest kalmış olduğunu” da ekler; B âb ıâ li; s. 257.

(12) Şemseddin Günaltay; Z u lm e tte n Nurn, İstan­ bul, Furkan, 1996 (ilk baskı 1915), s. 99.

(19) N. F. Kısakürek; O ve Ben, s. 73. Yazar, kum a­ rı "kendimden kaçmak ve içimdeki sabit fikirleri uyut­ mak için bende ilaç haline gelen zehir” diye tanım lı­ yor (s. 73).

(13) Necip Fazıl Kısakürek; B atı Tefekkürü ve İslam Tasavvufu; İstanbul, Büyük Doğu Yayınları, 2012, s. 15-16. (İlk baskı 1982).

(20) Sadettin Elibol; Ş iirin İklim in i K urm a M ü c a d e le ­ sin d e Ö ne Ç ıkan B ir Şair, H ece dergisi. Ocak, 2005, s. 556.

Özdemir İNCE

11

Ş a ir, y a z a r, ç e v irm e n

K a p a k

Necip Fazıl Kısakurek ya da bir mürşit uydurmak Necip Fazıl Kısakürek bir çilekeş değil, tam anlamıyla bir siyasal İslâm militanı. Bu militanlığında da düzmecelik, simülatörlük ve simülasyon var. Çağının çağdaşı şair, bir mümin olsa da Allah ve dini aşmış şairdir. Gerçek şair ne Allah’a ne de dine teslim olur. Tıpkı Hailâc-ı Mansûr, Nesimî, Aboul Alaa El Maari, Abu-Nuwas ve Yunus gibi. Bu yazıyı yazarken, m asam da N ecip Fazıl K ısaküre k’in Çile( 1) ve B âbıâli{2) adlı kitapları duruyor.

Kendi hayatına hajiografi muamelesi yaban, kendi hayatından bir mürşit çıkaran insanın hayatına ve yaptıklarına kuşkuyla bakmak gerekiyor. Türkiye'de herkes bu hajiografinin büyüsüne kapıldı.

Ç ile şairin elem eler, çıkartm alar d ü ­ zeltm e le r yapa rak son halini verdiği bü ­ tün şiirleri. İkincisi ise, “30 küsur yıldır canını dişine takarak ve küfür kilerinden ekm ek ye m ektense İslâm çilehanesinde aç kalm ayı tercih eden”(3) şairin kendi kalem inden çıkan bir yaşam öyküsü. Bir dü nyaya m eydan okum a ve bir tür “hagiographie".(4) Kendi elinden çıkm ış ve sözcüğün üç anlam ını da kapsayan bir kitap. A n cak sözcüğün üçüncü anlam ı olan “övgülerle dolu yaşam öyküsü”nün, kuşkusuz, yalan-dolanla, m itoslarla, p a ­ lavralarla, m ucizelerle dolu bir m enkıbe­ ye dönüşm esi de kaçınılm az. Kendi hayatına hajiografi m uam elesi yapan, kendi hayatından bir m ürşit ç ıka ­ ran insanın hayatına ve yaptıklarına kuşkuyla bakm ak gerekiyor. T ü rkiye ’de herkes bu hajiografinin büyüsüne kapıl­ dı. H içbir hajiografiye saygısı olm ayan benim eczacı havanında dövülen hapı yutm am elbette olanaksız. Y utm adım zaten! Bunun kanıtlarını, biraz sonra okuyacaksınız.

İsterseniz, Ç ile’nin başında yer alan, ya kendi kalem inden çıkm ış ya da k u ş­ kusuz denetim inden geçm iş olan yaşam öyküsünün kuşku uyandırıcı n o kta la rı­ nı ele alalım : 1. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nü bitirdi: Küçük bir hesap yapalım . 1904 yılında

“Ü s ta d ln “Ç ile d e y e r alan yaşam öyküsü, ku şku uyandıran n o kta la r barındırıyor.

İşe Ç //e ’nin ad ın d a n b a ş la y a lım . Türkçe sözlüklerde Fars asıllı çilenin gerçek anlam ının bulunacağını sa n m ı­ yorum am a gene de bakalım . Ali Püsküllü oğlu’nun T ü rk ç e S ö z lü k ü nde(7) va r­ m ış:

doğan, 1916 yılınd a 12 yaşında “Mekteb-i Fünûn-u B ahriye-i Ş âhâne"ye girip burayı 1920 y ılınd a bitiren bir genç. 1921 ya da 1922 yılında İstanbul D arül­ fünunu (Ü niversitesi) Felsefe B ölüm ü’ne giriyor. 1924 yılın d a d e v le t b ursuyla F ransa’ya gönderiliyor. Bu süre içinde üniversiteyi bitirm iş olab ilir m i? Yaşam öyküsüne göre bitirm iş am a M em et Fuat, P a ris’e bitirm eden gittiğini yazıyor.(5)

“D ervişlerin b ir odaya çekilip kırk gün boyunca yem elerini, içm ele rin i ve uyku­ larını a za lta ra k ke n d ile rin i tapınm aya verdikleri za h m e tli d ö n e m ." D erviş de Farsça bir sözcük. Bir ta ri­ kata girm iş, o tarikatın töre ve ya sa la rı­ na bağlı kim seye verilen ad. Yoksulluğu, çile çekm eyi benim sem iş kim se.

Ayrıca üniversitenin edebiyat fa külte ­ sinin felsefe bölüm ünü bitirdiyse, Sorbonne’da neden birinci sınıftan o kum a­ ya başlasın, dokto ra yapar! Bence İstanbul Ü niversitesi'ni b itirdi­ ği kuşkulu. B itirm em iş. 2. Sorbonne Üniversitesi ndeki öğrenimini yarıda bırakarak yurda döndü: S o rbonne Ü niversitesi’ndeki öğ­ renim ini kendisi yarıda bırakm adı. Ber­ lin’den P aris’e teftişe gelen Talebe M ü­ fettişi Zeki M esut B ey’in dediği gibi Pa­ ris’te sürdürdüğü hayat yüzünden bursu k e s ild i.(6) K o nuyu a yrın tıla rıy la biraz sonra okuyacaksınız. D em ek ki N ecip Fazıl K ısakürek bir üniversite m ezunu değil. Lise diplom ası var. Peki, o zam an, bankalarda çalışıp m üfettişliğe kadar yükselm esini bir yana bırakalım . O labilir. A nkara Dil ve Tarih C oğrafya F akültesi’nde, D evlet K o nse r­ v atuarı’nda, İstanbul D evlet G üzel S a­ natlar A kad e m isi’nde nasıl “ho calık” (öğ­ retim görevlisi) yaptı ve R obert K olej’e öğretm en oldu. A nlaşılan tek parti dön e­ m inde C H P kendisin e “torpilci dayılık” yapm ış. 3. Defalarca hapis yattı. 1960 ihtila­ li öncesinde hakkında kesinleşmiş mahkûmiyet kararları toplamı 101 yıla ulaştı: A yrın tılarını, yazım ın “Ç öplük, Köpek ve N ecip Fazıl’a D air” adlı bölü­ m ünde okuyacağınız gibi, “M ürşit” tamı tam ına 3 yıl 8 ay 14 gün hapis yatm ış. “Oh ne iyi olm uş!” diyecek halim iz yok, keşke hapiste bir gün bile yatm am ış ol­ saydı.

N ecip Fazıl, S orbonne Ü n ive rsite si’n d e ki eğ itim in i k e n d i isteğiyle değil, k u m a r oynadığı için b ursu kesilince ya rıd a bırakm ıştır.

1960 ihtilali öncesinde hakkında ke­ sinleşm iş m ahkûm iyet kararları toplam ı 101 yıla ulaşm ış, am a sonra ne olm uş? 25 M ayıs 1983 yılında vefat ettiğine g ö ­ re, hakkında kesinleşm iş 101 yıllık m ah­ kûm iyet bulunm asına karşın, aradan g e ­ çen 23 yıl içinde nasıl olup da dışarıda kalm ış? Bu da yanıtlanm ası gereken bir soru. Bu soruları gerçek biyografi yazacak araştırm acıla ra bırakalım ve hajiografinin bir ba şka sayfasına geçelim .

“Mürşit” tamı tamına 3 yıl 8 ay 14 gün hapis yatmış. 1960 ihtilali öncesinde hakkında kesinleşmiş mahkûmiyet kararları toplamı 101 yıla ulaşmış, ama sonra ne olmuş? 25 Mayıs 1983 yılında vefat ettiğine göre, hakkında kesinleşmiş 101 yıllık mahkûmiyet bulunmasına karşın, aradan geçen 23 yıl içinde nasıl olup da dışarıda kalmış?

N ecip Fazıl bu sözcüğü hem gerçek anlam da hem de m ecazi anlam da k ulla­ nıyor. A ncak ben onun çile sözcüğünü Latin kökenli dillerde büyük “ P” ile yazı­ lan “ P assion” ‘s özcüğünden ödünç a ld ı­ ğını düşünüyorum . “ İsa’nın çektikleri; İn­ c ird e İsa’nın çektiklerinin anlatıldığı bö ­ lüm .” N ecip Fazıl gibi bir m egalom anı daha aşağısı idare etm ez. Fransızcada, “la p assion” sanatçının yapıtına ya n sı­ yan heyecan ve duyarlık anlam ına da geliyor am a T ürkçede çilenin böyle bir anlam ı yok. “Çile"nin üzerinde daha fa z ­ la durm ak istem iyorum . A ncak anladığım kadarıyla kendisini din şehidi Hallâc-ı M ansûr (858-922), N esim î (1369-1417) gibi işkenceyle ö l­ dürülen m istik şairlerle m ukayese e t­ m ektedir. Batıda N esim î pek bilinm ez am a H allâc-ı M ansûr büyük boyutlu araştırm alara konu olm uş. Bunların en önem lilerinden biri de M .Louis M assigno n ’un “ İs lâ m ’ın M is tik Ş e h id i H a llâ c -ı M a n s û r’u n Ç ile s i” .(8), (9) Ç ilenin b u ra ­ daki anlam ı Fransızcadaki iki anlam ı da kapsıyor. Ben, N ecip Fazıl’ın Fransızcadaki anlam lara özendiği kanısındayım . Şair, kuşkusuz dervişle ilgili anlam ı da yüklüyor. N ecip Fazıl Ç ile adlı şiirini 1939 yı­ lında yazm ış, şairin onayladığı kesin içe­ rik ve biçim li kitap ilk kez 1962 yılında basılm ış. Bu iki tarihi de göz önünde bu ­ lundurarak, kendisinin, herhangi bir şe­ kilde çile çektiğini söylem ek m üm kün

d e ğ il. B a nka m ü fe ttiş liğ i ya p m ış, C H P ’nin a vantasını yem iş, D em okrat Parti dönem inde örtülü ödenekten, za­ m anın parasıyla 147 bin lira alm ış bir şa­ ir. Karşı devrim ci ve m ürteci siyaseti yü­ zünden topu topu 3 yıl 8 ay 14 gün ha­ pis yatm ış. Kim senin hapis yatm asını onaylam am ız m üm kün değil am a N ecip F azıl’ın yattığı süre kendisini çilekeş m ertebesine çıkartıyorsa, onlarca yıl ha­ pis yatan, sürgünlere gönderilen solcu ve kom ünist ya zar ve şairlere erm iş, aziz ve “S a int” unvanlarını mı vereceğiz? Ş i­ irlerine baktığım ızda bir tür z ih in ç ile ­ k e ş liğ i çektiğinin belirti ve kanıtlarını bu­ lam ıyoruz. Louis M assignon, kitabının 1914 basım ına yazdığı önsözde, Hallâc-ı M a n s û r’un ş a h a d e tin in “a çta since ra”sından (sam im i anlatı) söz eder. “A ç ­ ta sincera" ne kendi yazdıkların ne de m illiy e tç i/m u h a fa z a k â rla r ta ra fın d a n hakkında yazılanlarda vardır. Biyografisi bile şişirm edir, yalan la rla doludur. N ecip Fazıl K ısa küre k’in şiir ve sa­ natçı değerlend irm e leri de gene g erçek­ çi değil, koyu bir hajiografi. Büyük bir şa­ ir, yazar ve sanatçı olm ak için yerel (m a­ halli) olm ak yetm ez, evrensel ölçülerde de büyük olm ak gerekir. Bu konuda yaz­ dığım yazılarda, Kübalı S otom ayor 2 m etre 45 s a ntim lik yüksek atlam ayla dünya rekoruna sahip ise 2 m etre 25 santim le Türkiye rekoruna sahip olm a­ nın hiçbir kıym et-i harbiyesi yoktur, d e ­ m işim dir. N ecip Fazıl 1904 doğum lu, öyleyse onu 2013 yılında, 1 8 7 5 -1 9 2 5 yılları ara­ sında doğm uş d ün ya şairleriyle karşılaş­ tırm ak zorundayız. Bu karşılaştırm a sı­ navını geçerse, iletişim , alım lam a ve et­ kilem e bağlam ını irdelem ek için sınırı 1975’e kadar getireceğiz. N ecip Fazıl K ısakürek dünyada kim ­ lerin çağdaşıym ış bir bakalım : B audelaire’i, R im bau d’yıı, A rthu r R im baud’yu ve L a u trâ a m o n t’u s a y m ıy o ru m ; Valery, Apollinaire, Aragon, Lorca, N eruda, Alberti, T.S.Eliot, Ezra Pound, N icolas Guillen, Kavafis, Seferis, Ritsos, vb. Bu şa­ irlerle karşılaştırılm ası, yan yana konul-

için, ö lm ü şle r arasına ye rle ş tirm e n iz g e ­ rekir. B unu ya ln ız ta rihsel değil, estetik eleştirinin de b ir ilke s i olarak s ö y lü yo ­ rum . O zanın bağlanacağı, uyacağı g e ­ rekçe karşılıklıdır. Yeni b ir e serin y a ra tıl­ m asıyla olan ş e y aynı zam anda, o e se r­ den önce ge le n bütün s a n a t eserlerine de olur. Var olan a n ıt e s e rle r k e n d i a ra ­ larında, y e n i katılan - g e rç e k y e n i - e s e ­ rin d eğiştireceği eksiksiz b ir düzen g ö s ­ terirler. B u düzen y e n i e s e r gelm e d e n önce tam dır; ye n iliğ in araya g irişind en sonra da sü rm e si için b u düzenin p e k h a fif de olsa değiştirilm e si g e re k ir; böylece h e r sa n a t eserinin bü tü n e ola n b a ğ ­ ları, oranları yeniden a yarlanır; işte bu, e ski ve y e n i ara sın d a ki u y u ş m a d ır." N e cip Fazıl, çağdaşı b ü yü k şairlerle kıya sla n a m a ya ca k b ir tü r b lö fçü şair, b ir tü r nu m a ra cı (sim ulateur) şairdir.

m ası m üm kün değil. A m a Nazım H ikm et konuluyor. A m a Fazıl H üsnü D ağlarca ve M elih C evd et A nday da konuluyor. T.S.Eliot, “G elenek ve Bireysel Yeti”(10) adlı denem esinde şöyle der: “H içb ir ozanın, h içb ir sanatçının tek başına tam b ir anlam ı yoktur. O nun a n ­ lam ı, değerlendirilm esi, ölm üş ozan ve sana tçılarla olan bağının de ğ e rle n d iril­ m esidir. O na tek başına d e ğ e r biçem ezsin iz; ka rşılık ve be n ze rle rin i belirtm ek

Karşı devrimci ve mürteci siyaseti yüzünden topu topu 3 yıl 8 ay 14 gün hapis yatmış. Kimsenin hapis yatmasını onaylamamız mümkün değil ama Necip Fazıl’ın yattığı süre kendisini çilekeş mertebesine çıkartıyorsa, onlarca yıl hapis yatan, sürgünlere gönderilen solcu ve komünist yazar ve şairlere ermiş, aziz ve “Saint” unvanlarını mı vereceğiz?

Benim yazı hayatım ın önem li bir b ö ­ lüm ü T.S .E liot’la kuram sal olarak uğraş­ m akla geçti. A ncak onun yukarıdaki s a ­ tırları son derece önem li. O nun m etnin­ de “Ö lm üş ozan ve s a n a tç ıla rla s ın he­ men yanına “doğacak ozan ve sa n a tçı­ larla” eklentisini yapıyorum . Ç ünkü, b ü ­ yük bir şair, şairler loncasına girdiği za­ man orada bulunanlar ona yer açm ak için davranırlar; daha sonra gelen büyük şaire yer açm ak için kendisi de yerinden yekinir. B üyük şairler o lonca içinde ken­ dilerine bir yer bulurlar. Ç ünkü oraya herkes girem ez ve her çağ d ö n e m e cin ­ de, lonca içinde güncelle(ş)m e yapılır. Kim ileri lonca dışına çıkartılır. O rada ka­ lan şairler çağlarının çağdaşı şairlerdir. R im baud, Lautream ont hâlâ 25 ya şın d a ­ dır. T.S.Eliot, Lorca, Pound hâlâ o hücre­ nin içindeler. Tıpkı H om eros, Yunus, D ante ve S hakespeare gibi. N ecip Fazıl o evrensel loncanın ka­ pısının önünde n bile geçm edi. Yerel hücrenin içinde yer bulabileceğinden de kuşkulu yum . Ç ünkü ş iir ya y ın la m a y a başladığı 2 0 ’li, 30 ’lu yıllarda, öz ve biçim olarak, çağının çağdaşı olm aktan çok uzak bir şairdi. Şim di de öyle. Ç ünkü bir tü r blöfçü şair, bir tür num aracı (sim ula­ teur) şair. M istik ve çilekeş num arası (sim ulaition) yapıyor. Yutan yutar. A m a benim ak­ lım a hem en gerçek lânetli, m istik ve çile ­

Karşı devrim ci, C um huriyet karşıtı İslam cılar küplere bindiler: Hangi hakla böyle konuşurm uşum ? “O zam an z a h ­ m et edin, önce biyografim i, sonra k itap­ larım ı okuyun, hangi hakla böyle ko n u ş­ tuğum u çok iyi anlarsınız!” dem em g e re ­ kirdi, dem edim , şim di söylüyorum .

keş M üslüm an şa irle r geliyor: Hallâc-ı Mansûr, N esim î, Aboul A laa El Maari (973-1057), A bu-N ııw as (756-814). Ku­ sura bakılm asın aşağısı idare etm ez. N ecip Fazıl K ısaküre k bir çilekeş d e ­ ğil, tam anlam ıyla bir siyasal İslâm m ili­ tanı. Bu m ilitan lığında da düzm ecelik, sim ülatörlük ve sim ülasyon var. Ç ağının çağdaşı şair, bir m üm in olsa da Allah ve dini aşm ış şairdir. G erçek şa ­ ir ne A lla h ’a ne de dine teslim olur. Tıpkı Hallâc-ı M ansûr, N esim î, Aboul A laa El Maari, A bu-N uw as ve Yunus gibi. Allah ve dinden kuşkuya düşm eyen, zihinsel işkence çekm eyen, gerçekten büyük bir inançlı şair yoktur. N ecip Fazıl K ısakürek, Şeyh Arvas î’ye bir kul olarak kapılandıktan sonra, ta 1972 yılında bir ikilik yazm ış: “ İnsan, yaklaşınca yaklaştığından ayrı;/ Belli ki; yakınım ız yoktur A llahtan g a y rı...” Berbat bir şiir. Bu m etnin şiir olm ası için, “D üşm anım ız yoktu r A lla h ’tan gayrı” dem esi gerekir. İşte o zam an şiir, felsefe ve teoloji başlar! Ç ile, 2012 yılın d a 74. basım ını ya p ­ mış. A m a İslam cı ya da M üslüm an şair­ lerin üzerinde herhangi bir N ecip Fazıl etkisi görem iyorum . Bu şairler, ne öz ne de biçim olarak, (T.S .Eliot’un gelenek anlayışı bağlam ında) N ecip Fazıl’a bağ­ lanm ış değiller. Bağlanm aları poetik d e ­ ğil politik. Poetik olarak T.S .Eliot g ele ne ­ ğine, im ajist şairlere ve T ü rkiye ’de İkinci Yeni şiirine bağlılar. İkinci Yeni şiiri içinde yer alan Sezai K arakoç’un (1933) ne başlangıç ne de son şiirlerinin N ecip Fazıl K ısaküre k’in şiiri ile herhangi bir göbek bağı yoktur. Bir farkla: Sezai K arakoç sam im i m ü­ mindir. Saygı duyarım . N ecip Fazıl Kısakürek’in m üm inliği de num aracıdır.

Sezai Karakoç da C em al S ü reya’nın ve öteki İkinci Yeni şairlerinin yanında, sanıldığı ve sandırıldığı kadar önem li bir şair değildir. İtirazı olan mı var? O z a ­ m an okuyun!

N azım H ikm e t devrim ci, büyük, uluslararası b ir şairken, N ecip F azıl ise karşı devrim ci, y e re l b ir m anzum ecidir.

m ışım dır. Bu karşı olduğum anlayış şiir d ünyasında bilinen eşleşm eleri yapar: Tevfik Fikret/M ehm et Akif, Nazım H ik­ m et/N ecip Fazıl, C em al S üreya/S ezai K a rakoç... Benim yaşadığım dönem in dışında olduğu için Tevfik Fikret/M ehm et Akif eş­ leşm esine sesim i çıkartm adım . N azım H ikm et/N ecip Fazıl eşleşm esine her z a ­ m an karşı çıktım ve Nazım H ikm et'in devrim ci, büyük, uluslararası bir şair ol­ duğunu, N ecip Fazıl’ın ise karşı de vrim ­ ci, yerel bir m anzum eci olduğunu yaz­ dım ve söyledim .

“Çile", 2012 yılında 74. basımını yapmış. Ama İslamcı ya da Müslüman şairlerin üzerinde herhangi bir Necip Fazıl etkisi göremiyorum. Bu şairler, ne öz ne de biçim olarak, (T.S.Eliot’un gelenek anlayışı bağlamında)

NECİP FAZIL KISAKÜREK

(1904~1983)(1) H içbir şeyde ve hiçbir yerde “Bir on­ lardan bir bizd en ” anlayışına razı olm a-

Necip Fazıl’a bağlanmış değiller. Bağlanmaları poetik değil politik.

C afer Yıldırım ’ın, A ydınlık Kitap’ta(12) “N ecip Fazıl ve kendisine sırlar atfedilen bir karakterin otopsisi, ‘Ü stat’ın G enç Ş a ir’lik d önem i” başlıklı yazısını o kuduk­ tan sonra, N ecip Fazıl’ın “B â b ıâ li”{ 13) kitabını bir İstanbul sahafında buldurtup köye getirttim . Son derece ilginç ve bi­ zim edebiyatım ızda benzeri olm ayan bir kita p ... Ö z g ü r E d e b iya t derg isin d e N ecip F azıl’ın “C um huriyet ve devrim d ü şm a n ­ lığı ve hidayete erişi" başlıklı bir yazı yazm ayı düşünürken, bu kez, R adikal P a za r d a ,(14) Ö m er Ş a hin’in Enerji ve Tabii K a yna klar Bakanı Taner Y ıldız (d .1962) hakkında yazdığı yazıyı oku ­ dum . O kudum ve bu yazıyı yazm aya ka­ rar verdim . Şim di, bu kararın nedenini anlam ak için Ö m er Ş a hin’in yazısından bir alıntı yapalım . [“[Taner Yıldız] lise ve gençlik yılla ­ rında Milli T ürk Talebe B irliği’ndeydi. Ya­ ni C um hurbaşkanı Gül, B aşbakan E rdo­ ğan ve A K P arti’nin çekirdek kadrosu g i­ bi N ecip Fazıl’ın etkisindeydi. Ü stad’ın yolundan gitm eye başladı. İstanbul’da Teknik Ü niversite’yi kazanınca da irtibatı kopm adı. O kul çıkışları, hafta sonları, ikinci adresi Necip F azıl’ın B ü yük D oğu dergisiydi. S ohbetlerini dinlem ekle ye tin ­ m edi, bir de görev üstlendi. ‘1 9 7 9 -1 9 8 2 yılları arasında üç yıl boyunca üstadın çaycılığını yaptım . Çayını ve riyo rd u m .’ AK Parti kadrolarının önem li bölüm ü B ü ­ yük D o ğ u 'nun m üdavim iydi. O dönem e ilişkin bir fotoğraf ilginç olabilirdi. Bakan Y ıldız, ‘H iç fotoğrafım y o k’ dediğinde şa­

şırdım . M eğer sorun teknik im kânsızlık değilm iş. ‘Üstad, çok otoriterdi. Bize çok kızdığı olm uştur. Fotoğraf çektirelim d e ­ m eye cesaret bile edem ezdik’ diye açık­ lıyor gerekçesini.”]

Bakanı, bu dönem i iftihar ederek a n la tı­ yor. A nladığım kadarıyla, “ Ü stad”tan ö ğ ­ rendiklerine çok değer veriyor ve hâlâ onun izinden gitm ekte. Ve bu çok mu çok belli oluyor!

E debiyatla ilgili yazı ve kitaplarım ı okuyanlar, benim , edebiyatta gelenek bağlam ında şeyh/m ürşit-m ürid ilişkisin­ den nefret ettiğim i, "G ençliğim de kim se­ nin m üridi olm adım , şim di yanım da tek bir m ürid istem em !” diye konuştuğum u, yazdığım ı çok iyi bilirler. Hilmi Yavuz Bey biraderim izle yaptığım ız “gelenek/gidenek” polem iğini hatırlarlar. Bu okurlar, “ isteyen istediği iple intihar edebilir!” d i­ ye yazdığım ı da bilirler.

S adece Taner Yıldız m ı? C u m h u r­ başkanı Abdullah Gül ve Başbakan R e­ cep Tayyip Erdoğan da m ürşitleri “Ü stad N ecip Fazıl”ın rahle-i tedrisinden g e ç ­ mişler. Bunu iftiharla söylüyorlar.

Benim gözüm de, bir üstadın dizinin dibinde oturup ağzının içine bakm ak, okuldan çıkıp m ürîdâne rütbe ve kıdem kazanm ak am acıyla “üstad” ın dergi bü­ rosuna kapılanm ak ve orada çaycılık yapm ak... Sonra, m ürid olduğun için, “üstad’’tan bir şey istem eye cesaret e d e ­ m em ek... Benim gözüm de bunlar, özel saygıya değm ez, am a son derece önem li nitelik­ lerdir, itiraflardır. H astalıklı ilişkilerdir. Bu nedenle, bu türden “keram eti gayrı m en­ kul” durum lar için, “Üstad-ı Azam Abdülm untazam lık d u ru m ” derim . Ö rneğin, N ecip Fazıl, “G enç Ş air” olarak kabul edildiği 1 9 2 4 -1 9 3 4 yılları arasında bir yığın zirzop lu k yapm ış am a başta N urullah A ta ç olm ak üzere çoğu cum huriyetçi, devrim ci, Kem alist ve sol­ cu olan kuşak arkadaşlarından “dâ h î” m u am elesi g ö rm ü ş tü r. N ecip Fazıl 19 5 4 -1 9 6 4 yılları arasında İkinci Yeni şairleri arasında yaşasaydı kendisiyle dalga geçilirdi. En azından ben kendisi­ ne, hakkında atıp tuttuğu R im baud ko­ nusunda “ Reis önce sen şu R im bau d’yu öğren de g e l!” derdim . O ysa 19 2 4 -1 9 3 4 yılları arasında, bütün arkadaşları “genç ş a irin yaptığı bütün şım arıklıklara kat­ lanm ışlar. O ysa 1 9 6 0 ’ların S e zaı Karakoç’u gibi İkinci Yeniciler arasında yaşasaydı ya da ilgi alanım ızda olsaydı, çok hırpalan irdi.

A bd u lla h G ü l ve m ü rşid i N ecip F a z ıl...

B akan Taner Y ıld ız ’ın, bürosunda çaycılık yaptığı dönem de, N ecip Fazıl’ın en önem siz ve en önem li özelliği, C um ­ huriyet ve devrim düşm anlığı idi. Bu d üşm a nlık yeni değildi, kökleri çok eski­ ye dayanıyordu. N ecip Fazıl, “ B â b ıâ li” adlı kitabında devrim düşm anlığını arka­ daşla rına söylüyor, kendi kendine m ırıl­ d anıyor am a bu düşm anlığın nedenini bir türlü açıklayam ıyor. B asm akalıp şey­ ler söylüyor. Ş a ir N ecip Fazıl K ısakürek’le ilgili düşüncelerim i edebiyat dergilerinde ya­ zarım , burada değil. A m a birkaç kitap var, onları bulunca bu konuda birkaç ya­ zı da ha yazabilirim . 1 9 7 8 -1 9 8 2 yılları arasında “Ü stad”a hizm et eden Enerji ve Tabii Kaynaklar

Necip Fazıl, “Genç Şair” olarak kabul edildiği 1924-1934 yılları arasında bir yığın zirzopluk yapmış ama başta Nurullah Ataç olmak üzere çoğu cumhuriyetçi, devrimci, Kemalist ve solcu olan kuşak arkadaşlarından “dâhî” muamelesi görmüştür. Necip Fazıl 1954-1964 yılları arasında ikinci Yeni şairleri arasında yaşasaydı kendisiyle dalga geçilirdi.

Bu ilişki konusunda büyük a ra ştırm a ­ lar yapm ak, binlerce sayfa kitap okum ak gerekm ez. O lgu çok basit: Bir C u m h u ri­ yet düşm anı “M ürşit” ve bu m ürşidin C um hurbaşkanı, Başbakan, Bakan o l­ m uş m üridleri. Hepsi bu kadar!

NECİP FAZIL VE TALEBELERİ(15) Değerli okur! Biraz daha iyi ta n ış a ­ lım: Ben, gölgesi olm adan uçsuz bucak­ sız gölgesi varm ış gibi davrananlardan; şeyh ve m eyhlerden, m ürşitlerden hiç mi hiç hoşlanm am . Terso giderim , balonu patlatm ak için hem en bir iğne ararım . Yılını tam hatırlam ıyorum am a ye t­ m işlerin ortası olm alı. Ya da 12 E ylül’den sonra, eski bir kayıt. G örevde olduğum sırada kayıt yapılm ış olsaydı h atırlar­ dım : TR T Televizyonu’nda N ecip Fazıl K ısakürek. S öyleşiyi yapan kişi yeni T ürk şiirinin durum unu soruyor. N ecip Fazıl soruya soruyla cevap veriyor: “ Benden sonra şiir mi yazıldı ki? Benden sonra şair geldi mi? “Seni gidi m anzum eci, seni g idi!” d i­ ye söyleniyorum . K ısakürek’in söylediklerini bir gerçek şair ancak kendi kendisiyle alay etm ek için söylerdi, söyler. A m a o çok ciddiydi! Bazı durum larda “ İsteyen isteği iple intihar edebilir!” dediğim i dünkü yazım da da yazm ıştım . “ İp” geleneği, üstadları ve şeyhleri sim gelem ektedir. Bir geleneğe, üstada, şeyh ve benzerlerine bağ la n m a ­ yı, dem ek ki, bir intihar olarak g ö rü yo r­ m uşum , görüyorum .

Ancak, A b dullah G ül, R ecep Tayyip Erdoğan ve Taner Yıldız örneklerinde de görüldüğü gibi, bir m eczubu m ürşit sa­ nıp biat ederek intihar etm ekle kalm a­ mışlar, bir de üstüne üstlük C u m hurbaş­ kanı, B aşbakan ve Bakan olm uşlar. İl­ ginç bir durum ! Ö nceki İçişleri Bakanı İdris N aim Şahin de bir N ecip Fazıl m üridi m i(ydi) acaba? C afer Y ıldırım kardeşim iz, N ecip Fa­ zıl K ıs a k ü re k ’in g e n ç lik d ö ne m i (1 9 2 4 -1 9 3 4 ) kötü alışkanlığı kum ardan söz ediyordu (A ydın lık Kitap, 25.05.12). N ecip Fazıl da “B â b ıâ li” adlı kitabının “ U çurum ” bölüm ünde(16) anlatır kum ar çilesini. İçtenlikle mi anlatıyor? Bunun hiçbir önem i yok! Bir insan hırsızlık y a ­ par, kum ar oynar, kum ar o ynam ak için pezevenklik yapar, rüşvet alır, çalıştığı yerde zim m etin e para g eçirir ve kum ar oynar, aile servetini kum ara yatırır, d o s t­ larını doland ırır ve kum ar oynar. B u nla­ rın hepsini anlarım ve bunların anlatısın­ dan büyük sanat yapıtları da çıkar. Ö r­ nekleri var. Am a, “G enç Ş air” , “ 1924 ve 1925 yılla rında çilelerin en can yakıcı­ sıyla hayat sürdüğü P a ris’i utanm adan anlatıyor: G enç C u m h u riye t’in okuyup adam olsun diye 1924 yılında burs ve r­ diği parayla kum ar oynuyor herif. Milli Eğitim B a ka n lığ ı’nın bu rezaletten habe­ ri oluyor ve B e rlin ’deki talebe m üfettişini P a ris’e yolluyor. G enç Şair, Zeki M esut adlı talebe m üfettişini “ale lâd e” buluyor. “H arikulâde ” bulsa ne yazar! A m a o utanm adan anlatıyor:(17 ) “M üfettiş Bey, ona, kısaca:

“Genç Şair” , “1924 ve 1925 yıllarında çilelerin en can yakıcısıyla hayat sürdüğü Paris’i utanmadan anlatıyor: Genç Cumhuriyet’in okuyup adam olsun diye 1924 yılında burs verdiği parayla kumar oynuyor herit.

-Vekâlet, sürdüğünüz hayat b akım ın­ dan tahsisatınızı kesiyor, dedi; işte son a ylığ ın ız ve m em lekete dönüş p a ra ­ nız!...” N ecip Fazıl, talebe m üfettişinden a l­ dığı parayı cebine koyup, hepsini o ak­ şam kum ar m asasında kaybediyor. Ben, her şeyi bağışlarım am a 1924 yılında C u m huriye t’in parasıyla kum ar oynayan adam ı, hoş görem em . Rezil bir adam dır! Kanını satıp kum ar oynasa, anlattıklarını ilgi ve saygı ile okurdum . K um ar m asasında savaştan yeni çıkm ış bir halkın parasını kaybediyor ve bu n ­ dan utanm ıyor. Şu anda Türkiye C um h u riye ti’nin C um hurbaşkanı, B aşbakanı, Bakanı olan kişilerin “m ürşit” kabul ettiği işte böyle bir adam !

Bir Cumhuriyet ve devrim düşmanı “ P e yam i’ye sorarsanız yeni harfleri beğenen ahm aktır; bu da söz m ü?... Ye­ ni harfler bu m em leket kültürünü, zekâ inkişafını sıfıra indiren bir uyuşturucu z e ­ hirdir, tem el kültürüm üzle aram ızı a ç ­ m aktan b aşka bir şeye yaram ayacak, eski Yunan ve Latin kültürüne de yol açam ayacak, m illi tefekkür istidadını ka­ ra rta ca k... ”(1 8) G enç şairin bu dâhice sözlerini d u ­ yan Yahya Kem al, ağzının iki yanından pastanın çikolatası sızarken “A ltunla ya­ zılacak bu sözler" diyesiym iş. G enç Şair, bu pisboğaz şaire söyle cevap verm iş: “A m a yeni harflerle d e ğil!”(19) C um huriyet edebiyatım ız, bu iki kal­ tab an a bol keseden verdiği avansları geri çekip, bu türden şair ve yazarlarla m utlaka hesaplaşm alıdır! Ben kaç z a ­ m andır bunu yapıyorum zaten: Yahya Kem al şiirlerinin biçim ve içeriğiyle çağ dışı yerel bir şairdir! N .F.K ısakürek’in ye­ rel bir m anzum eci olduğunu yazdım z a ­ ten. Bu işler böyledir, yüz verirsen asta ­ rını da isterler.

Beyoğlunda büyük bir kumarfrane basıldı Y«k«UihanUr «ratında 5air Necip Faul ve bir çok tanınmış tacirler bulunmaktadır N ecip Fazıl, “hidayete e rd ikte n " sonra da k u m a r tutkusundan va zg e çm em iş! (M illiye t G azetesi, 24.03.1951)

Saygı Ö ztürk kardeşim izin 4 H aziran 2 0 }2 tarihli Sözcü’de yayınlanan haberi­ ne göre, Milli Eğitim Bakanlığı, A rif N ihat A s y a ’nın “B ayrak” şiirinin bir bölüm ü, B a kan’ının dediğine göre, “öğrencileri iyiye, güzele, doğruya” yöneltm ediği için ç ık a rttırm ış . B una ka rşın , B a şb a ka n Tayyip E rdoğan’ın her fırsatta övgüyle şiirlerini okuduğu N .F.K ısakürek’in ders k ita p la rın d a k i şiirle ri ç o ğ a ltıla c a k m ış . H aberin devam ı şöyle: “ E rdoğan’ın, N e­ cip Fazıl K ısakürek’in ders kitaplarında bulunan 3 şiirine ek olarak değişecek ders kitaplarına yeni şiirlerinin e kle n m e ­ sini istediği öğrenildi. B akanlık yetkilileri, 'Bu durum da B aşbakan’ın okuduğu şiir­ lere kitaplarda öncelik verilm esi ge re ke ­ ce ğ in i’ söylediler.” H er alanda “tek seçici” olm aya he­ veslenen Başvekil bu gidişle edebiyat alanında da “tek seçici” olm aya k alkışa­ cağa benzer. Kendisi için çok tehlikeli olacak bir heves! B a şba kan’a, N .F.K ısakürek’in 1924/ 1925 yıllarında, yoksul halkın verdiği bursla P aris’te nasıl kum ar oynadığını anlattığı ( “B â b ıâ li” adlı kitabının “U çu­ rum ” bölüm ü) m etni de öğrencilere ö r­ nek olm ası için ders kitaplarına a ldırm a­ sını tavsiye edeceğim . A yrıca, m ürşidi, aynı kitapta(20) Adnan M e ndere s’in ö r­ tülü ödeneğinden para aldığını itiraf et­ m ektedir. 1 9 5 1 -1 9 5 9 yılları arasında al­ dığı 147 bin liralık avantanın öyküsü

Yassıada Davası tutanaklarınd a yer al­ m aktadır. O tarihlerde 5 tonluk bir Austin kam yonun fiyatı 5 bin lira idi ki bu para ile 30 kam yon satın alınırdı. Kendisi, “B â b ıâ li” adlı kitabında(21) 1950’lerin 110 bin lirasının 1970’lerde 10 m ilyon li­ ra ettiğini yazıyor. NOTA BENE: Ş im d ilik bu kadar! A m a Abdullah G ül ile R .T.Erdoğan’ın or­ tak m ürşitlerinin hayat öyküsüne bu ya ­ kın la rd a geri d ö n e c e ğ im ! K e n d ile rin i özel tarihleriyle yüzleştirm ek için bu fır­ sat kaçırılm az!

O S M A N S E L İM K O C A H A N O Ğ L U

ATATÜRK'ÜN ÜÇ MÜH A L İ F İ

1 K A ZIM KARABEKIR

. ' i?.:' "»Vj»

.Vj,

NECİP FAZIL IN ATATÜRK HAYRANLIĞI(22) O sm a n S e lim K o c a h a n o ğ lu ’nun “A ta tü rk ’ün Ü ç M uhalifi, 1. K âzım K ara b e k ir”(23) adlı kitabını okurken hiç beklem ediğim bir bölüm le karşılaştım : “N e c ip F a z ıl’m A ta tü rk H a y ra n lığ ı...”(24) H ayret ki ne hayret! N ecip Fazıl’ın “B â b ıâ li”s\ri\ okurken de, onun C um huriyet ve A ta türk dü ş­ m anlığının 1924 yılında D evrim Yasaları’nın çıkm asıyla başladığını sanm ıştım . Yanılm ışım . A slında beni N ecip Fazıl y a ­ nıltm ış. 1975 yılında Bâbıâli anılarını ya­ zarken düşünsel ve duygusal bir krono­ lojik sıra izlem em iş: 1975 yılındaki d u y ­ gu ve düşüncelerini 2 0 ’li, 3 0 ’lu yılla rına da yansıtıp yam am ış. G eçm işi güncel­ leştirm iş. O .S .K ocahanoğlu, “N ecip Fazıl he­ nüz A bdülh akim A rva sî’nin m anevi hal­ kasına girip im an ta z e le m e m iş ...” diyor. Bu durum da, N ecip F azıl’ın, A bdülhakim A rvasî’nin m üridi olm ası, A ta tü rk’ün ölü­ m ünden, 1938’den sonra olm alı. Am a değil. Ancak, V ikipe di’de şöyle bir bilgi var: “N ecip Fazıl için 1934 yılı hayatının dö ­ nüm noktası oldu. Ç ünkü hayat fe lsefe ­ sinin değişm esine neden olan ve B e yoğ­ lu Ağa C a m ii’nde vaaz verm ekte olan Abdülhakim A rva sî ile bu dönem de ta ­ nıştı. Ve bu kişiden bir daha kopm adı. Necip FazıPın, üstün bir ahlak felsefesini

O. S e l i m K ocahasanoğlu, “A ta tü rk ’ün Üç M uhalifi, 1. K âzım K a ra b e kir" adlı kitabında, N ecip F a z ıl’ın “A ta tü rk h a yra n ı" olduğu g ü n le rd e n de ö rn e kle r veriyor.

savunduğu tiyatro eserlerini birbiri ardı­ na edebiyatım ıza kazandırm ası bu dö ­ nem e rastlar (Tohum, Para, Bir Adam Y aratm ak).” D em ek ki, şair, kendi dediği gibi “ E fe ndi”sine bağlandıktan dört yıl sonra bile A ta türk sevgisini (?) sürdürüyorm uş. Bu da nasıl bir sevgi ise... Şim di alıntısını yapacağım yazıların kaynakları, K ocah anoğlu’nun kitabının 548, 549 ve 550. sayfalarındaki dipnot­ larında gösteriliyor:

“...G ö z ü m e görüne n ş e y i açıkça, k a ­ idesiz, tertipsiz ve im ansız söylüyorum . E ğ er inkılâbı z a y ıf tutarsan, e ğ e r in kılâ ­ bın yüreğini, h a ssasiyetini ve sin irle rin i te m sil etm ezsen, bıçağın ters tarafı ile y irm i dakikada kesilen K u bilay'ın k a fa ­ sında sana tevcih edilen a kıb e ti s e yre ­ d eb ilirsin ... Türkiye'nin nüfus kü tü ğ ü n ­ d e ki softa ve m ürtecilerin y e ş il kanını k u ­ rutacaksın; bu k a d a r...” (A nkara T ürkoc a ğ ı’nda K ubilay’ı anm a to p la n tısın d a yaptığı konuşm adan. “ H âkim iyeti M illi­ y e ” , No: 3406, 5 O cak 1931) 1934 yılına kadar O scar W ilde hay­ ranı bir züppe (bir “s n o p ”, bir “dandy") olan ve A rvasî m üridi olduktan sonra “M ustafa Kem al vatanı kurtardıktan so n ­ ra ırzın a g e ç ti” (O .S .K o c a h a n o ğ lu , s.548) diyen N ecip Fazıl’ın hayatını ve bir gecede K a fka’nın ham am böceğine dönüşm esini çok m erak ediyorum . Ç e v­ rede onu tanıyan pek insan kalm adı. Bu yıl 90. yaşını idrak eden ve N ecip Faz ıl’ın B ü yük D oğu dergisinde de öyküler yayınlam ış olan O ktay A kb a l’ın bu ayın başlarında bana söylediği bir cüm leyi ç ok iyi anım sıyorum : “B izim le sohbet ederken içeri bir dinci yandaşı girerse hem en tavır ve ağız değiştirir, nam az ve niyazdan söz etm eye b aşlardı.” O ktay Akbal, keşke tanıdığı N ecip F azıl’ı anlatan bir yazı ya z s a ...

Softa kimdir?

Necip Fazıl “BabıâlT’de Adnan Menderes’in örtülü ödeneğinden para aldığını itiraf etmektedir. 1951-1959 yılları arasında aldığı 147 bin liralık avantanın öyküsü Yassıada Davası tutanaklarında yer almaktadır. 0 tarihlerde 5 tonluk bir Austin kamyonun fiyatı 5 bin lira idi ki bu para ile 30 kamyon satın alınırdı.

“...O n u tarife hacet yok. O nu tanırız. Y ürüyüşü nden, d u ru şu n d a n , b a k ış ın ­ dan, kaçışından tanırız. O zaten ke n d in i gizlem iyor. D ün başına sa rık sarıyordu. Bugün g iyd iğ i şapka, hüsnü nazarında ge n e sarık. B ugünün sarıklısı dünden daha çok, daha yezittir. (...) S oftanın en b ariz vasfı kafasının sertliğidir. (...) Z a ­ m anın akışını zorlayan, k e n d i id d ia s ın ­ dan başka h içb ir ye n ilik olm ayan d e lille r m üstesna, h e r y e n i ş e y karşısında ‘e s ­ k i’n in ısrarı softalıktır. İslam lık ç ıktığı gün p u tp e re stle r softaydı. A s ırla rd ır ilim ve cem iyetin terakkisi karşısında da İslam ­ lık s o fta d ır.” (N ecip Fazıl, “Bir H ikâye Birkaç Tahlil” , 1933. s.7 5 -7 6 )

Bir “züppe"den Cumhuriyet düşmanı fanatik bir İslamcı militana dönüşen bu insan birkaç on yıldır iktidardadır ve onun müridleri, şu anda, bu ülkenin Cumhurbaşkanı, Başbakanı, Bakan ve milletvekili olarak, onun 1938 yılında hâlâ fanatik hayranı olduğu Cumhuriyeti yıkma operasyonuna devam etmektedirler. N ecip Fazıl bu yazıyı, N akşibendî ta ­ rikatının H alidî ko lu nu n şe yh le rin de n Seyyid A bdülhakim A rva sî’nin m üritliğine yazılm adan kısa bir süre önce kalem e alm ış, 1933 yılında yayınlam ış. Şim di ben “ İslam dini d em okrasiyle b ağdaş­ maz, M üslüm an top lu m la r laikleşm eden bunlardan dem okrasi çıkm az “ diye yazı­ yorum , N ecip F azıl’ın günüm üzdeki m ü­ ridleri “Vay İslam d ü şm an ı!” diye beni parm akla gösteriyorlar. Yazının alıntıla­ dığım bölüm ünün altına adım ı yazıp yayınlasam vay başım a gele ce k olanlar!

Atatürk, Tanzim attan b e ri Türk cem iye ti­ nin A vrupa m edeniyet m anzum esine k a ­ vuşturulm ası yolunda girişilen yarım ve k ıs ır te şebbüsleri tam ve yüzd e yü z ran­ dım anlı h am le le r haline g e tird i... M illi K ahram an'ın ölüm ü önünde duyduğu­ m uz m atem hissini, tek b ir em niyet du y­ gu su ile teselliye m uktediriz: Teknesinde A ta tü rk ’ü y oğ uran Türk m illetinin, için için tekevvünleriyle aynı çapta kahram anlara daim a g eb e kalacağı e m n iy e ti...” {C u m ­ h uriyet G azetesi, 26.10.1938, s.2) N ecip Fazıl K ısakürek’in o kuduğu­ nuz bu yazıyı M .K .A tatürk’ün ölü m ü n ­ den 16 gün sonra C um huriye t gaze te ­ sinde yayınlam ış olm ası, iki m üridi, A b ­ dullah G ül ile R .T.Erdoğan’ı ne ölçüde şaşırtır acaba? Beni şaşırtıyor! Ne oldu da bu adam K om ünizm le M ücadele D erneği’nin ö n ­ cülerinden oldu ve C um huriyet karşıtı Büyük D oğu ideolojisinin kurucusuna dönüştü? İflah olm az bir Kem alist ve “ Kökten Laikçi” olarak vaftiz edilip kurşuna d izi­ len ben, A ta tü rk için şiirler yazıp 10 K a­ sım larda dergilerde, gazetelerde yayın­ lam adım ve yukarıdaki m etin benzeri bir yazının altına im zam ı atm adım .

Bir “züppe”den C um huriyet düşm anı fanatik bir İslamcı m ilitana dönüşen bu insan birkaç on yıldır iktidardadır ve onun m üridleri, şu anda, bu ülkenin C um hur­ başkanı, Başbakanı, Bakan ve m illetve­ kili olarak, onun 1938 yılında hâlâ fanatik hayranı olduğu C um huriyet’i yıkm a op e ­ rasyonuna devam etm ektedirler.

BİR MÜRŞİT OLARAK NECİP FAZIL KISAKÜREK(25) Ben, w w w .s a b a h .c o m .tr’ye 15.08. 2011 günü saat 16.36’da giren haberin yalancısıyım . H aber şöyle:

Olacak çocuk [“C um hurbaşkanı A b dullah G ü l’ün 19 yaşındayken iki arkadaşıyla birlikte N ecip Fazıl K ısakürek'e çektiği telgraf yayınlandı. G ül ve arkadaşları Kısaküre k’e ‘e m rinizdeyiz’ diyor. C u m hurbaş­ kanı A bdullah G ül'ün 19 yaşında iken, şim di A K Parti İzm ir M illetvekili olan eniştesi M ehm et Tekelioğlu ve arkadaşı A hm et Taşçı ile N ecip Fazıl K ısakü re k’e yazdığı telgrafta ‘Hangi şartlar altında olursa olsun hal neyi icap ettirirse ettirsin yüzde yüz em rinizde olduğum uzu bildirir hürm etlerim izi sunarız’ deniliyor.]

Atatürk’ün ölümünün ardından yazdığı yazı .. B enim gö zü m d e birbirine bağlı iki işin sahibi iki A ta tü rk var. Z a m an tasni­ finde bunlardan b iri düşm anın denize dökülüşüne, ö bü rü bugün e ka d a r s ü ­ rer. .. B iri ölüm h ü km ü g iym iş b ir m illeti şahlandırdı. M ucize çapında b ir b aşa rıy­ la m adde ve a ske rlik p la nın da m uzaffer kıldırdı. Ö bürü, b ir an evvelki ölüm tehli­ kesini doğuran s e b e p le r âlem ine karşı harekete geçti, fik ir ve ce m iye t planında y e n i b ir bünye inşasına girişti... İnkilâbcı A ta tü rk ’e bütün talih ve salahiye tin i asker A ta türk hazırladı. G arip b ir te sa d ü f cilve­ s i iki A ta tü rk ’ten h e r b iri ayrı isim taşıyor. M ustafa K e m a l ve A ta tü rk... İnkilâbcı

N e cip Fazıl, 1938 yılında, daha sonra “vatanın ırzına g e ç ti" diye saldıracağı A ta tü rk'ü “İnkilâbcı M illi K a h ra m a n " olarak anıyor.

rı'na dayanır!.. D aha o yılla rda kendisin e b ir ‘h e d e f’ tayin etm iş ve ‘k ilitle n d iğ i h e ­ d e fe ’ d oğru; ‘a z im le , ‘s a b ırla ve ‘ka ra rlı­ lık la yü rü m ü ştü r!

H aber 7n in haberine göre; Kısakürek’in adını taşıyan, http://w w w .necipfazil.com / adlı internet sitesinde yayınla­ nan telgraf şöyle:

H aşan K a ra k a y a -V a k it”]

“N ecip F a zıl K ıs a k ü re k ’e... İslam d avasının zerre tavizsiz m üda­ fii Ü stadım ıza İslam davasının agora m eydanlarında sağırların kulağını p a tla ­ tacak g ü r seslilikte aksiyon e ri B ü yük D o­ ğu G ençliğinin ruh gıdası m ecm uanızı tekrar çıkarışınızdan dolayı size m innet­ tarlıklarım ızı arz eder, han gi şa rtla r a ltın ­ da olursa olsun h a l n e yi icap ettirirse e t­ tirsin yüzd e y ü z em rinizde olduğum uzu bild irir h ü rm e tle rim izi sunarız. Yarın el­ b e t bizim elb e t bizim dir. G ün doğm uş gün batm ış e b e t bizim dir. Mehmet Tekelioğlu, Abdullah Gül, Ahmet Taşçı”

Olacak bir başka çocuk B aşbakan R .T.Erdoğan durm ada n şiirlerini okuduğuna ve ders kitaplarına daha fazla şiirinin alınm ası için ilgililere talim at verdiğine göre, Necip Fazıl Kısakürek, B aşbakan R ecep Tayyip E rdo­ ğ a n ’ın da m ürşidi ve üstadı olm alı. İlişki­ leri ne durum da diye bir internete baka­ yım dedim , karşım a şu m etin çıktı: [ “H alen O ndokuz M ayıs Ü niversitesi Eğitim Fakülte si'nd e g ö re vli S ıddık A kbayır, ilginç b ir çalışm a yapm ış... ‘Aynı G öğün U zak Y ıldızla rı’ adlı bu çalışm a, A s u r Yayınları tarafından kitaplaştırılmış... Kitap elim e g e ç e li birka ç ay olu­ yor... A m a b iraz önce de dediğim gibi, okuyam am ıştım ... B irkaç g ün önce, s a y­ falarını karıştırın ca görd üm ki; m erhum N ecip F azıl K ıs a k ü re k ’ten ve N azım H ik­ m et'ten ‘ka rş ıla ş tırm a lı’ o larak bah sed ili­ yor. N ecip F azıl ve N azım H ik m e t’in ‘b e n z e rlik le ri ve ‘a y k ırılık la rı tek tek ir­ delenm iş... İlginç b ir kitap... İşte bu kitabı karıştırırken, b ir olay çekti dikkatim i... O lay şu : M erhum N ecip Fazıl, İstan­ b u l’da b ir ‘k o n fe ra n s ’ verecektir... A m a onu kim ‘ta k d im ’ edecek?..

Neseb kitabı

N ecip Fazıl, ke n d i “ü sta d ı” Ş eyh A bd ü lh akîm A rv a s î ile ...

Ö yle y a ; N ecip Fazıl, ‘titiz ’b ir adam ... H e r ş e y i ve herkesi beğenm ez... U zat­ m ayalım , sonu nda Tayyip E rd o ğ a n ’ı iş a ­ re t eder; ‘B e n i bu delikanlı takdim e ts in !’ Tayyip Erdoğan, o günlerde ‘g e n ç b ir d e lik a n lıd ır... A lır m ikrofonu eline ve N ecip F a z ıl’ı takdim eder. Bu, şu dem ek oluyor: Tayyip E rdo­ ğan, daha ‘lis e ’ ve ‘ü n iv e rs ite ’ yılla rında ‘iyi b ir h a tip ’ ve ‘iy i b ir m ü n a za ra cı’dır... Z am a n za m an kendisi de d iy o r y a ; ‘B iz bu işe tepeden inm e başlam adık... Biz, ç ekirdekten yetiştik. ’ G erçekten de öyle... Tayyip E rd o ğ a n ’ın ‘m ik ro fo n la tanış­ m ası, ‘s iy a s e tle tanışm ası, ‘lise yılla -

Başbakan R.T.Erdoğan durmadan şiirlerini okuduğuna ve ders kitaplarına daha fazla şiirinin alınması için ilgililere talimat verdiğine göre, Necip Fazıl Kısakürek, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın da mürşidi ve üstadı olmalı.

İncil’de (M atta,1) kim kim in nesidir, nesebi nedir şöyle yazar: “ İbrahim , İshak’ın babası idi; İshak, Y akub’un ba b a ­ sı idi; Yakub, Yahuda ve kardeşlerinin babası idi” der ve devam eder. İşte o he­ sap: M e vla n a H alid-i Bağdadî (1 7 7 0 -1 8 2 7 ) Seyyid Taha-i H a kk a ri’nin (Ö. 1853) şeyhi idi; Seyyid Taha-i H ak­ kari, N akşi şeyhi Seyyid Fehim A rvas î’nin (1 8 2 5 -1 8 9 6 ) şeyhi idi; S eyyid Fe­ him A rva s î, A b d ü lh a kîm A rv a s î’nin (1 8 6 0 -1 9 4 3 ) şeyhi idi; A b dülh akîm A r­ vasî, N ecip Fazıl K ısaküre k’in m ürşidi idi; N ecip Fazıl K ısakürek (1 9 0 4 -1 9 8 3 ), Abdullah G ül (1950) ile R ecep Tayyip E rdoğan’ın (1954) m ürşidi idi... Abdullah Gül (1950) öğrencilik y ılla­ rında gençlik örgütü M illî T ürk Talebe Birliği bünyesinde yer aldı. M em leketin­ de N ecip Fazıl ekolünden S öğüt Fikir K u lübü’nde çalıştı. R ecep Tayyip Erdoğan (1954), üni­ versite yıllarında Milli T ürk Talebe Birliği'ne girdi, 1976 yılında M illî S elâm et P artisi (M S P) B eyoğlu G e n ç lik Kolu B a şkanlığı’na ve aynı yıl M SP İstanbul İl G ençlik Kolları B a şkanlığı’na seçildi. Abdullah Gül ile R .T.E rdoğan’ın N e­ cip Fazıl ve A bdülhakîm A rvâsî dışında öteki kim seleri ta nıdıklarını sanm am . Am a biad kültürü geleneği içinde g eldik­ leri çizgi belli. Böyle bir çizgiden de vrim ­ ci, laik, cum huriyetçi ve dem okrat bir bi­ reyin çıkm ası beklenem ezdi. B e klene­ mez! M ucize olurdu! İkisinin de “fıtra t”ında bağlanm a eğilim i varm ış ki gidip N e­ cip Fazıl K ısakürek’e bağlanm ışlar, onu üstad ve m ürşid seçm işler. M ürşid ne dem ek? “M ürşid” , “ Doğru yolu gösteren, kılavuz, ta rika t pîri ve şeyhi” anlam ına geliyor.

Benim naturam da, fıtratım da bağlan­ ma diye bir şey yokm uş ki yılkı atı gibi dağ-bayır dolandım . A d am lar bağ la nd ı­ lar am a feyzini de gördüler. İyi de bağ­ landıkları kim , m ürşitlerind e n ne gibi feyz aldılar? M ürşitleri Kısakürek, cu m ­ huriyetçi, devrim ci, laik ve d em okrat d e ­ ğildi. D ahası: Karşıtı ve düşm anı idi! Hiç kuşkusuz devrim ci, laik ve d em okratik cum huriyeti “doğru yo l” o larak g öster­ m em iştir; devrim ci, laik ve dem okratik cum huriyeti bulm aları için onlara kıla­ vuzluk etm em iştir. Tam tersine: B ulduk­ ları yerde, yakaladıkları yerde başını e z­ m elerini, yok etm elerini öğretm iştir. ‘T e k tip a da m ” üretm ekle suçlanan bir C um huriyet d üşünün ki kendi olası düşm anlarının C um hurbaşkanı ve Baş­ bakan olm alarına engel ol(a)m am ıştır. Anayasa’nın 174. m addesinin koru­ ması altında olan Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nu yürürlükten kaldırm ak C um huriyet düşm anlığıdır! Bu yasanın yürürlükte o l­ duğu bir ülkede laik okulları din okulları­ na çevirm ek vatana ihanet gibi bir şeydir! Anayasa M a hke m e si’nin parti kapat­ ma kararlarını, D a nışta y’ın çiğnenen ka­ rarını ağzım a bile alm ıyorum . A m a devir dönerse Ö zel Yetkili M ahkem elere çok iş düşebilir!

NECİP FAZIL VE CUMHURBAŞKANI GÜL(26) Silivri ve B alyoz ve H asdal hayalî ve sahte (falsifie) da rbe davaları görü lü r­ ken, AK P iktidarı kendi sivil ve sefil d a r­ besini T ü rk iy e ’nin ve dünya nın gözü ö n ü n d e g e rç e k le ş tirm e y i sürd ü rü yo r. Sanki m illetin aklına ve tepki duyularına nüzul inm iş. E veleyip gevelem eden söyleyeyim : Bu sivil ve sefil darben in A K P 'den sonra ikinci soru m lu su C H P ’dir. Ç ünkü taa 1950’den, özelikle de 1970’lerden bu ya­ na devrim yasalarına sahip çıkm am ış ve çok daha acısı şu ki kendi çıkardığı D ev­ rim Y a sa la rın ın ne a n la m a g eld iğ in i unutm uştur.

m addesi ile 174. m addesine aykırı old u ­ ğunu bilm iyor m u? Kendisi bilm iyor d iye­ lim, hukuk danışm anları ne dem eye m a­ aş alıyor?

m : Ş e h id le r ı n

ratimmd* tor fs c titm h a d i. * t İ 4 f f o ö m * lt r m e lm m

m'da ö r/t îdnrt Mahl MSP

*#rb e»t m C tençiik

Huş k u n t m İ»M

tn

r»

1;

« v.

ılı ^1 ^

"AYYtP,RRDGCtAN Tayyip E rdoğan da, g e nçliğinde N ecip F a z ıl’ın m üritlerindendi. D önem in “S e b il” dergisi, E rd o ğ a n ’ı b ö yle tanıtıyor...

O ysa C um huriyet düzeninin hayat kaynağı Tevhid-i Tedrisat Kanunu idi. C HP tuttu, Tevhid-i Tedrisat K anunu’nun adını bile anm adan, “4+4+ 4 ya sası”nın biçim den iptali için A nayasa M ahkem es i’ne gitti. AK P iktidarının sözünü ettiğim sivil ve sefil d a rbesinde C um hurbaşkanı A b ­ dullah G ül, “Ü stad” N ecip Fazıl K ısaküre k’in bir m üridi olarak başrollerden b iri­ ni oynam aktadır. C um hurbaşkanı Gül, im am -hatiplerle ilgili uygulam aların ve 4 + 4+ 4 y a sa sın ın A n a y a s a ’nın ilk üç

Mürşitleri Kısakürek, cumhuriyetçi, devrimci, laik ve demokrat değildi. Dahası: Karşıtı ve düşmanı idi! Hiç kuşkusuz devrimci, laik ve demokratik cumhuriyeti “doğru yol” olarak göstermemiştir; devrimci, laik ve demokratik cumhuriyeti bulmaları için onlara kılavuzluk etmemiştir.

Ben, C u m h u rb a ş k a n ı ile B a şba ka n ’ın taa “Ü stad” N ecip Fazıl’ın rahle-i tedrisinde iken, D evrim Y asaları'na karşı silah kuşandıklarını, sanki ya nlarınday­ m ışım gibi, biliyorum . “Ü stad ve M ürşit”, hiç kuşkusuz, görüşm elerinde ve konfe­ ranslarında, devletten aldığı bursu Paris kum arhanelerinde nasıl ütüldüğünü an­ latm ıyordu. N ecip Fazıl’ın özel internet sitesine girerseniz, neler anlattığını ken­ di gözlerinizle okur, kendi kulaklarınızla duyarsınız. A bdullah Gül, C um hurbaşkanı o la­ rak, 4+4+ 4 yasası ve Tevhid-i Tedrisat K a nunu b a ğ la m ın d a A n a y a s a ’nın ve Devrim Y asaları’nın hüküm et tarafından ilga edilm esine neden göz yum m uştur? Bunun için yüzeysel bir kazı yapalım : Kuru deriden bal çıkartm ıyorum ! T u­ lum vıcık vıcık ıslak! H erkes tarihle, C um huriyetle yüzleştiğine, hesaplaştığı­ na göre, C um hurbaşkanı A bdullah Gül bu zevkten neden m ahrum kalsın? 1) O halde, 29 Ekim 1950 doğum lu ve 14 yaşından itibaren B üyük D oğucu K ısaküre k’in m üridi olan Abdullah G ü l’ün 19 yaşında (1969’da) iki arkadaşıyla bir­ likte N ecip Fazıl K ısakürek’e çektiği te l­ grafı okuyalım : “ İslam davasının zerre tavizsiz müdafii Üstadımıza İslam davasının agora meydanlarında sağırların kula­ ğını patlatacak gür seslilikte aksiyoneri Büyük Doğu Gençliğinin ruh gı­ dası mecmuanızı tekrar çıkarışınız­ dan dolayı size minnettarlıklarımızı arz eder, hangi şartlar altında olursa olsun hal neyi icap ettirirse ettirsin yüzde yüz emrinizde olduğumuzu bil­ dirir hürmetlerimizi sunarız. Yarın el­ bet bizim elbet bizimdir. Gün doğmuş gün batmış ebet bizimdir." Bu telgraf m etninden anlaşılacağı üzere, A bdullah Gül 1969 yılında, tam anlam ıyla bir m ilitan İslam cıdır. M ürşidi

Abdullah Gül’den Necip Fazıl’a: " ... hangi şartlar altında olursa olsun hal neyi icap ettirirse ettirsin yüzde yüz emrinizde olduğumuzu bildirir hürmetlerimizi sunarız. Yarın elbet bizim elbet bizimdir. Gün doğmuş gün batmış ebet bizimdir.’’ (1969) N ecip Fazıl’ın izinde ve peşinde C um hu­ riyet ve devrim karşıtıdır. 2) “ Türkiye’de Cumhuriyet Döne­ mi artık sona ermiştir. Laik sistemi kesinlikte değiştirmek istiyoruz.” Bu cüm le İngiliz The G uardian ga ze­ tesinin 27 K asım 1995 tarihli sayısında yayınlanm ış. 1995 yılında TB M M D ışiş­ leri Kom isyon üyesi A bdullah G ül gaze ­ teyi tekzip etm iş am a söyleşiyi yapan gazeteci ısrarcı. Bir Türk gazetecisi olsa neyse, adam bir İngiliz, söylenm em iş böyle bir cüm leyi söyleşiye neden sıkış­ tırsın? Bir anlam ı yok! 1995 yılında başta Erbakan olm ak üzere, Refah Partisi ileri gelenlerinin ve R .T .E rdo ğa n’ın b un a b e n z e r o n larca cüm lesi var. S öylem iş ya da söylem e­ miş, önem li değil! A m a 2012 yılında, C um huriyet’in laik sistem ini değiştiren yasaların altında A bdullah G ü l’ün C um ­ hurbaşkanı o larak onay im zası var. H u­ kuki sorum luluğunun olm am asının da önem i yok. 3) A bdullah G ül Ç ankaya'ya çıktığı zam an Can D ündar bir belgesel film yapm ıştı. Can D ü n d a r’ın gönderdiği m e­ tinden aktarıyorum : Yakın dostu Sam i Küçük, o yıllarda, m illiyetçi-m uhafazakâr Milli T ürk Talebe B irliği’ni, İstanbul M illi­ yetçiler D erneği’ni, Büyük Doğu dernek ve d e rg is in i, N ecip F a z ıl’ı, A b d ulla h G ül’ün düşünsel ve ideoloji kaynaklan arasında sayıyor. (Bu üç dern e k de C um huriyet ve D evrim ler karşıtıdır).

A b dullah G ül, Büyük Doğu Yayınevi çalışanı o larak M ehm et Tekelioğlu ile birlikte N ecip Fazıl’ın Ç ile kitabını yayı­ na hazırlar. Kitap yayınlanınca N ecip Fazıl, Gül ile Tekelioğlu’nu Konyalı Lok a nta sı’na götü rü r ve her ikisine birer ta ­ kım elbiselik kum aş hediye eder. İsteyen d aha fazla araştırm a yapar ve A b dullah G ü l’ün, 1923 C um huriyeti ile D evrim lerine kökten karşı olduğu s o ­ nucuna ulaşır. Benim için yukarıda su n ­ duğum üç ö rnek yeter. G ene C an D ündar’ın gönderdiği m e­ tinden aktarıyorum : “O dönem Gül ve a r­ kadaşları, günün m odasına uyarak saç uzatıyor, İspanyol paça pantolon g iyiyo r­ lardı. Bir gün S ultanahm et C am ii’ndeki bir nam azdan sonra N ecip Fazıl ona ba ­ kıp ‘Bu kubbe altı böyle züppelerle d ol­ m adıkça T ü rk iy e ’nin kurtuluşu y o k tu r’ d e m iş.” N ecip Fazıl K ısakürek’in T ü rkiye ’nin kurtuluşundan söz ederken, kuşkusuz, laik rejim in sona erm esini im a ediyordu. A b dullah G ül, The G uardian’a söylediği sözleri yalanlaşa da, 14 yaşından bu y a ­ na ve şim di, Laik C um huriye t’in sona e r­ m esi için elinden geleni yaptı ve y a p ­ m aktadır.

NECİP FAZIL, BAYAR, MENDERES VE ÖTEKİLER.. .(27) Yanlış anlaşılm asın: N ecip Fazıl Kısakürek’le ilgili yazılarım , bu şair ve İs­ lâm m ilitanını anlatm ak için değil, onun m ü rid le ri R .T .E rdo ğan ile A b d u lla h G ül’ün gerçekçi portrelerinin o rtaya çık ­ m asına katkıda bulunm ak için kalem e alıyorum . Ç ünkü “Şeyh uçm az m ürid uçurur!” m isali bu durum için de geçerli. Ü stelik çok geçerli! A rtık Stalin dönem i M oskova D uruş­ maları kadar ünlenm iş olan Silivri D uruşm aları’nı tezgâhlayanların, bu tezgâhı bir intikam ateşiyle ve geriye dön ü k o la ­ rak harlatıp, onaylayıp alkışlayanların, N ecip Fazıl davalarını bahane ederek C um huriye t’in geçm işini m ahkûm etm e ­ ye kalkışm aları kabul edilem ez. N ecip Fazıl davalarıyla, ne C H P ’nin Tek Parti dönem i, ne de D em okrat Parti dönem i m ahkûm edilebilir. D em ek ki, m üridi A bdullah G ü l’ün anım sam asıyla “ Kanunları gerebildiği­ niz kadar gerin, ama kanunları kopar­ mayın” diye öğüt veren “ Ü stad” Necip Fazıl’ın kendisi bu hususta pek dikkatli d a v ra n m a m ış ...(28)

erten itM

Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Abdullah Gül “Cumhuriyet döneminin artık sonu geldi” dedi Ingiliz The G uardian gazetesinde yayınla­ nan röportajda R e fa h lı yönetici, laik siste­ me ve cum huriyete açıkça m eydan okudu

sssMESt sSSSST ivSSSmv [, Barcdona’da Sariye krizi

________________________________ şok trffluMa» Hocm'nmjrv İŞTE ÛAZETEMeertsjjn ywytr*wde(>k-

2 5 K asım 1995 tarihli Posta gazetesi, A bdullah G ü l’ün The G uardian'a verdiği d e m e ci m anşete taşım ış... Talebesi de “Ü stad"ın izinde...

Hal ve gidişinden bir “Bey O ğlu, Bey Torunu” kabadayısı ve şım arığı olduğu görülen Necip F a zıl’ın, 1934 yılından iti­ baren kendine kendi elleriyle bir Kurban H eykeli yo n ttu ğ u a n la ş ılıy o r. B enim açım dan bu kesin!

-Tekrar bankaya girm ek ister m isin? -O nun için geldim . BÂ B IÂ L İ

Bu tarihten ve Seyyid Abdülhakîm A rvasî ile ta nıştıktan (1934) sonra haya­ tını bir tiyatro o larak sahnelediğini g örü­ yorum . A nılar kitabı B â b ıâ lfde geçm iş yılla­ rını, özellikle de 1930 öncesini de ğe rle n ­ dirirken, 60 ’lı, 7 0 ’li yaşlarında eriştiği bil­ gi dağarını geçm iş yılla rına boca ettiğini, gençlik yıllarına aşı yaptığını saptadım . Bu saptam a (yazarsam ) bir başka yazı­ nın konusu olacak. Küçük bir örnek: 2 2 -2 3 yaşındaki N ecip Fazıl Efendi, 1970’lerin üstadı gibi konuşuyor. Anı ya­ zım ında sık sık kullanılan bir tü r sah teci­ liktir b u ... N ecip Fazıl’ın bir yaşam öyküsünden şu bilgileri ö ğreniyoruz: “İstanbul Edebi­ yat Fakültesi Felsefe B ölüm ü'nü bitirdik­ ten (1924) sonra gönderildiği F ransa’da S o rb o n n e Ü n iv e rs ite s i F e lse fe Bölüm ü’nde okudu. P a ris’te geçen bohem günlerinden sonra, T ü rkiye ’ye dönü şün ­ de H ollanda, O sm anlI ve İş B a nkaların­ da m üfettiş ve m uhasebe m üdürü olarak çalıştı. Bir Fransız okulu, R obert Kolej, İstanbul G üzel S a natlar A kadem isi, A n­ kara D evlet K o nservatuarı, A nkara Üni­ versitesi Dil ve T arih-C oğrafya Fakültes i’nde hocalık yaptı (1 9 3 9 -4 3 ). Sonraki yıllarında fikir ve san at çalışm aları dışın ­ da başka bir işle m eşgul olm adı". Ç oğu yaşam ö y k ü lerind e İstanbul E debiyat Fakültesi Felsefe B ö lüm ü’nde okuduğu yazar. K anım ca, N ecip Fazıl Bey, Fransa'ya E debiyat F akültesi’nin Felsefe B ölüm ü’nü bitirm eden gitm iş ve orada da üniversite diplom ası alam a­ mıştır. Böyle bir insanın yaptığı işlere bakın! D aha ayrıntılı bir yaşam öyküsünü bulup okursanız şaşırıp kalırsınız: Tek Parti dönem inde başı sıkıştığı, canı iste­ diği zam an iş bulup çalışm ış, çalışırken sık sık iş yeri de ğ iştirm iş...

N ecip F a zıl “B abıâlî"de, “b o h e m " yıllarını, 60'lı, 7 0'li y a şla rın d a e riştiğ i b ilg i dağarını boca ederek anlatıyor.

A n ıla r kitabı B â b ıâ lfnin 1 9 5 -1 9 6 . sayfalarından bir alıntı: [“H em en A n ka ra ... Eski Um um M ü­ dürü, o zam an İktisat Vekili C elâl Bay a r’la karşı karşıya: -G el ba ka lım , şair, n e re le rd e sin ? D uyduğum a göre bankadan istifa etm iş­ sin!.. -Ö yle oldu. Bir m evsim , suların d ib in ­ de yatan bir denizaltıya döndüm . Şim di su yüzüne çıkabiliyorum . Celâl Bayar, fazla tafsilat istem eksi­ zin, ‘Ş air!’ diye hitap ettiği insanın her kaprisini kabule hazır ve gülüm sem eli:

Anılar kitabı Bâbıâli’de geçmiş yıllarını, özellikle de 1930 öncesini değerlendirirken, 60’lı, 70’li yaşlarında eriştiği bilgi dağarını geçmiş yıllarına boca ettiğini, gençlik yıllarına aşı yaptığını saptadım. Küçük bir örnek: 22-23 yaşındaki Necip Fazıl Efendi, 1970’lerin üstadı gibi konuşuyor.

Bir telefon ve her şey ta m a m ... K en­ disine bankanın kurucusu Celâl Bayar tarafından him ayeli bir adam gözüyle bakılıyor, fazla ve yorucu iş verilm iyor ve ‘Teftiş H eyeti’ kadrosuna alınm ış bulu n u ­ yor.”] D üşm anı olduğu C HP Tek Parti d ö ­ nem inde bürokraside ‘ş a ir’e ‘el bebek gül bebek’ m uam elesi yapılıyor, ed e b i­ yat eleştirisi de onu el üzerinde tutuyor. Yedi yıldır İş B ankası’nda çalışırken ak­ lına bir edebiyat dergisi çıkartm ak g eli­ yor ve İktisat Vekili Celâl B a ya r’ın evine gidiyor ve teklifini yapıyor. 210. sayfadan okuyalım : [“M em leketin buna ihtiyacını takdir edersiniz. Eğer em rinizdeki bankalardan İş Bankası ve S üm erbank bana bir s e ­ nelik peşin ilân karşılığı m uayyen bir p a ­ ra verirlerse bir m esele kalm az... Celâl Bayar, teklifi m üsait karşılıyor ve M istik Ş air'in eline o zam anın para­ sıyla 1600 lira toslanıyor. Bugünün 200 bin lirası denilse yanlış olm az. Bir m ebu­ sun ayda 200 küsur lira aldığı devir.”] M idem bulanıyor! S adece Tek Parti D önem i’nin B a ya r’ı m ı? “M aarif Vekili Haşan Âli Yücel bir ki­ tabını ‘hakkında her vasfın aciz kaldığı ş a ire ’ diye ithaf ettiği sanatkârı Dil Tarih Fakültesi kadrosundan A n kara’da Y ü k­ sek D evlet Konservatuarım a tayin etti.”(29) Kitabı bulup olayın gerisini okuyun. Adnan M enderes'i okuyun, T ü rke ş’i o k u ­ y u n ... Bu arada ben size kendim le ilgili bir sır vereyim : Yaşar K em al’in tavsiyesi üzerine, K ültür Bakanı Fikri S ağlar b e n ­ denizi Paris B üyükelçiliği’ne Kültür A ta ­ şesi ya da M üsteşarı olarak tayin e d e ­ c e k m iş ... 7 Şubat 1992 günü görüşm ek üzere beni davet etti... Zam anın B a şba­ kan Y a rdım cısı (2 0 .1 0 .1 9 9 1 11.09.1993) Erdal İnönü. A m a randevu

Necip Fazıi: “Eğer emrinizdeki

hurbaşkanı, B aşbakanı, Bakanı ve m il­ letvekili olm alarındaki garabete dikkat

bankalardan iş Bankası ve

çekm ek istem iştim

Sümerbank bana bir senelik

A b dullah K ılıç’ın, büyük bir olasılıkla bu yazılardan esinle nerek hazırladığı ve H a b e r T ü rk g a z e te s in d e y a y ın la n a n “N ecip F azıl’dan M endere s’e yalvaran m ektuplar” dizisinden sonra yer gök inle­

peşin ilân karşılığı muayyen bir para verirlerse bir mesele kalmaz... Celâl Bayar, teklifi müsait karşılıyor ve Mistik Şair’in eline o zamanın parasıyla .1600 lira toslanıyor. Bugünün 200 bin lirası denilse yanlış olmaz. Bir mebusun ayda 200 küsur lira aldığı devir.” günü M evhibe İnönü vefat etti ve b uluş­ ma iptal edildi. Bir dah a arayan soran o l­ madı. O sırada M ehm et Altan, Kültür Ba­ kanlığı B a şda nışm a nı, H aşan B ü lent Kahram an ise danışm an (1 9 9 1 -1 9 9 5 )... H em şerim Fikri S a ğ la r’ı görürsem benim tayinim i neden çıkartam adı, ken­ disine soracağım .

ÇÖPLÜK, KÖPEK VE NECİP FAZIL A DAİR(30)

m eye başladı. Basında, gene benim y a ­ zılardan nem alanan yazılar yayınlandı. T elevizyonlarda lâf ebeleri boy göster­ m eye başladı. N ilgün C errahoğlu’nun 5 O cak 2013 tarihli C um huriyet gazetesin­ de yayınlanan yazısını bu g evezelikler­ den ayırm ak gerekiyor. Bu arada, kaynak gösterm eden y a zı­ larım dan yararlan a nlar susarken, kimi K ısaküre k m üritleri, bana, hakkım da y a ­ zılm ış ve internette gezen bazı y azılar­ d an ö rn e kle r gö n d e rm e ye başladılar. “Ö z d e m ir İnce ‘ç ö p ç ü lü ğ e ’ s o y u n d u ” başlıklısından birkaç satır aktaracağım : “B irkaç gündür, N ecip F a z ıl’ı diline d o layan sö zde ‘ş a ir’ İnce'nin bu faaliyet­ le rin i d e ğ erle nd irm e sini istediğim iz e d e ­ b iy a t çevreleri, ken d isin i d e ğerlend irm e­ y e layık bulm adılar. İn c e ’nin za m a n zam an bu çe şit çıkış­ larla g ü n de m e g e lm e y i h e deflediğini b e ­

lirten uzm anlar, cevaba d e ğ e r olm asa da, Ü stadın bu konuda da y ılla r önce g e ­ rekli açıklam ada bulunduğu nu bildirdiler. N ecip F a zıl K ısakürek, A rv a s î H a z­ re tle riy le tanışm am adan ö n c e k i d ö n e m ­ de ortaya koyduğu çalışm alarını re d d e t­ miş, bunları çöpe attığını bildirm işti. Üstad, ‘çö p lü kle ri ise anca k kö p e k le r ka rış ­ tırır’ dem işti. ”(31) N ecip Fazıl, 1934 yılından önce y a z­ dıklarını çöpe attığını ilan etm iş. Ç öpe attıkları arasında, m üritlerinin her vesile ile dillendirdikleri “K a ldırım lar” adlı şiiri de var. N ecip Fazıl’ın kendi bileceği iş. M uhterem in tavrı, bir seri katilin, cin a y e t­ lerini inkâr ederek tem ize çıkm a ça b a s ı­ na benziyor. Edebiyat tarihinde bir d ö ­ nem den önce kalem e aldığı yazıları yadsıyan yazar ve şair örnekleri çok g ö ­ rülür. A m a edebiyat tarihi bu türden ç ı­ kışları ciddiye alm az. N ecip F azıl’ın H a b e r Türk ga ze te sin ­ de yayınlanan m ektupları sahip çıktığı 1934 sonrasına ait. B unlar beni ilgilen­ dirm iyor. B ü yük D oğu da aralarınd a ol­ m ak üzere dergi çıkarm ak için, C elâl B a­ yar ve Adnan M endere s’ten para iste­ m esi; C H P ’nin tek parti dönem inde, ö ğ ­ retm enlik istem ek için H aşan Ali Y ü ce l’e, İş B ankası’na atanm ak için İktisat B aka­

12, 13, 21, 22 H aziran ve 5, 6 Tem ­ m uz tarihlerinde N ecip Fazıl K ısaküre k’i konu alan 6 yazı yayınlam ıştım A yd ın ­ lık ta . Yazılar, N ecip Fazıl’ın öne m se m e ­ diğim şairliğiyle ilgili değildi. O günler A K P ’nin B aşbakanı R.T.Erdoğan ve ba­ zı bakanları ve m illetvekilleri kam uya açık yerlerde N ecip Fazıl K ısaküre k’ten nasıl ilham aldıklarını, m ürşit sayd ıkla rı­ nı ilan ediyorlardı. Bu nedenle ya zm ış­ tım bu altı yazıyı. 1934 yılında, 30 yaşında, N akşiben­ dî şeyhi A bdülhakîm A rva sî’nin m üridi ol­ duktan sonra, am ansız bir C um huriyet, dem okrasi ve devrim düşm anına dö nü ­ şen, İslâm î bir şeriat diktatörlüğünü sa­ vunan bir insanı m ürşit kabul eden in­ sanların, Türkiye C um h u riye ti’nin C um ­

N e cip F a zıl “ta le b e le riy le : A ra la rın d a b u g ünün C um hurbaşkanı, B aşbakanı, b akanları ve m ille tve kille ri de v a r...

nı C elal B a ya r’a yaltakla nm aları beni il­ gilendirm iyor. Bu a tam alar için gereken yüksek tahsil diplo m a la rına sahip olm a ­ ması d a ...

Y ıld ırım ’ın A ydınlık K itap'ta(35) ya yınla­ nan “N ecip Fazıl ve kendisine sırlar atfe­ dilen bir karakterin otopsisi, ‘Ü stat’ın G enç Ş a ir’lik dönem i” başlıklı yazısını okuduktan sonra yazm ıştım . K aynakta benden önce C afer Y ıldırım vardır. K en­ disini kutlar ve teşekkür ederim .

■*s * .

Beni onun geçm işind e bir tek olay il­ gilendiriyor: 1924 yılında, öğrenim gö r­ m esi için C um h uriye t tarafın dan Paris’e burslu olarak gönde rilm e si ve bu kentte burs paralarını kum ara yatırm aktan baş­ ka bir iş yap m a yara k geri dönm ek zo­ runda kalm ası. “ B â b ıâ li”(32) adlı kita ­ bında bunları kendisi anlatıyor. B iyogra­ filerinde ve h akkında yazılan yazılarda, sürdüğü sefil hayat yüzünden devletin bursunu kestiğinden hiç söz etm ezler. Bu olaydan dolayı en küçük utanç duy­ maz. B ursunun kesildiğini tebliğ eden m üfettişten ve kum ar yüzünden gene parasız kaldığı M arsilya'da sırnaştığı, Türkiye C u m hu riye ti’nin konsolosundan küçüm sem eyle söz eder. Tam anlam ıyla patolojik bir durum . A m a o yap tıkların ­ dan kendine övü nç payı çıkartır. Beni sadece bu ilgilendirir: Yoksul halkın parasını P aris’te kum ara basm ış ve bundan hiç utanm ayan bir dejenere! N .F.Kısakürek hakkındaki büyük te ­ vatürlerden biri de, oğlu M ehm et Kısakürek’in, babasının, 27 M ayıs 1960 sa­ bahı 102 yıllık bir m ahkûm iyeti olduğu id diası.(33) Aynı tarihli gazetenin(34) 7. sayfasında, dizi yazının sahibi Abdullah Kılıç, 102 yıllık m ahkûm iyet için 1981 yı­ lını verir. N ecip Fazıl h akkında yapılan konuş­ m aları dinleyenler, yazılan yazıları oku­ yanlar, m uhtere m in ö m rünün yarısını hapishanede geçirdiğini sanabilir. A m a gerçek böyle değil: Tamı ta m ın a 3 yıl 8 ay 14 gün hapis yatm ış. D öküm ünü yapalım : CHP iktidarın­ da: 2 1 .1 2 .1 9 4 3 -2 2 .1 2 .1 9 4 3 : 1 gün; 9 .6 .1 9 4 7 -5 .8 .1 9 4 7 : 1 ay, 27 gün; 2 1 .4 .1 9 5 0 -1 5 .7 .1 9 5 0 : 3 ay, 25 gün; De­ mokrat Parti döneminde: 3 1 .3 .1 9 5 1 -1 8 .4 .1 9 5 1 : 19 gün; 12.1 2 .1 9 5 2 -3 0 .9 .1 9 5 3 : 9 ay, 12 gün; 3 0 .9 .1 9 5 3 -2 .1 2 .1 9 5 3 : 64 gün;

Dipnotlar

(1) Necip Fazıl Kısakürek, Çile, Büyük Doğu Yayın­ ları, 74. Basım, Kasım 2012 (2) Necip Fazıl Kısakürek, Bâbıâli, Büyük Doğu Ya­ yınları, İlk Basım 1974; 10. Basım 2004. I

m m

N K » fH M W l* a

•i

(3) Bâbıâli, s.5

lo io f,

m - —t ttc« »«i rastlan*, -... ıU H » l »•*•» ^ w K en d in i b ir “ç ile k e ş ” olarak sunan N ecip Fazıl, d önem in p e k çok so lcu ve ko m ü n istiyle kıya sla n m a ya ca k d e n li kısa b ir sü re hapis yatm ıştır.

(4) H a giographie (Hajiografi): 1. Ermişlerin yaşam ve davranışlarını anlatan yazı. 2. Kutsal şeyler bilgi­ si. 3. Övgülerle dolu yaşam öyküsü (5) M em et Fuat, Ç ağdaş Türk Ş iiri A n to lo jisi 1 .Cilt, Adam Yayınları, Temmuz 1999, s. 160 (6) Bâbıâli, s.31 (7) Doğan Kitap

2 4 .6 .1 9 5 7 -2 5 .2 .1 9 5 8 : 8 ay, 4 gün; 2 6 .3 .1 9 5 9 -2 9 .3 .1 9 5 9 : 3 gün (60 saat 51 d a k ik a ); 27 Mayıs 1960’tan sonra: 6 .6 .1 9 6 0 -1 5 .1 0 .1 9 6 0 : 4 ay, 4 gün; 1 5 .1 0 .1 9 60 -1 8.12.19 61: 1 yıl, 65 gün.

(8) Ardıç Yayınları, 2006; Çeviren: İsmet Birkan

1981 yılında 19 ay hapse m ahkûm edilir. H asta olduğu için infaz ertelenir ve N ecip Fazıl 15.05.1983 günü vefat eder.

(12) A yd ın lık Kitap, 25 Mayıs 2012

(9) M.Louis Massignon, La Passion de Hallaj, martyr mytiçue de l'lslam, tome 1. Ed. Gallimard (10) T.S.Eliot, Denemeler, Çeviren: Akşit Göktürk, De Yayınevi, Eylül 1961, s.25 (11) Aydınlık, 12 Haziran 2012

(13) Büyük Doğu Yayınları, 1975 (14) 3 Haziran 2012 (15) A ydınlık, 13 Haziran 2012

İşte size, A K P ’ye yol gösteren bir C um huriye t düşm anı m egalom anın y a ­ lan kerpiçleriyle örülm üş utanç dolu g e ç ­ mişi.

(16) Age. s.25 (17) Age. s.29 (18) Age. s .131 (19) Age. s. 132

NOTA BENE: Yazım ın başında y a ­ yın tarihlerini verdiğim 6 yazıyı, C afer

Necip Fazıl, 1934 yılından önce yazdıklarını çöpe attığını ilan etmiş. Çöpe attıkları

(20) Age. s.326 (21) Age. s.300 (22) A ydınlık, 21 Haziran 2012 (23) Temel Yayınları (24) Age. s.548 (25) A ydınlık, 22 Haziran 2012 (26) A ydınlık, 5 Temmuz 2012

arasında, müritlerinin her vesile

(27) A ydınlık, 6 Temmuz 2012

ile dillendirdikleri "Kaldırımlar”

(28) Can Dündar belgeseli metninden.

adlı şiiri de var. Necip Fazıl'ın kendi bileceği iş. Muhteremin tavrı, bir seri katilin, cinayetlerini inkâr ederek temize çıkma çabasına benziyor.

(29) BabIâli, s.255 (30) A ydınlık, 16 Ocak 2013 (31) www.habervaktim.com (32) Büyük Doğu Yayınları, 10. Basım, Mart 2004. ss. 27-39. (33) H a b e r Türk, 3 Ocak 2013. S.14 (34) H a b e r Türk, 3 Ocak 2013 (35) 25 Mayıs 2012

Yrd. Doç. Dr. Fatih YAŞLI

A b a n t İzzet B a ysal Ü niversitesi U luslararası İlişkiler B ölüm ü

K a p a k

Necip Fazıl’ın Başyücelik Devleti:

Islami bir biyo-politik ütopya Erdoğan ısrarla "en az üç çocuk” istemekte, kadınların çalışma hayatından dışlanması ve anneliğe hapsedilmeleri için çeşitli mekanizmalar devreye sokulmakta, evlilik ve çocuk sahipliğini teşvik etmek için devlet yeni önlemleri devreye sokmaktadır. Tüm bunlar ise bize Necip Fazıl’ın Başyücelik Devleti’nin hayaletinin Türkiye'nin üzerinde dolaştığını açık bir şekilde göstermektedir.

Her iki sorunun da yanıtının açık bir

I.

“Bir politik figür olarak Necip Fazıl”

şekilde “hayır” olduğunu söylem ek ve

“Yeni T ü rkiye ”nin “A m iral G em isi” o l­

“bir politik figür olarak N ecip F azıl” ın ta ­

m a iddiasıyla yola çıkm ış olan S ta r ga ­

şıdığı anlam üzerinde durm ak zo ru n d a ­

zetesinin, bir süredir N ecip Fazıl’ın B ü ­

yız. Ö ncelikle şu söylenebilir ki, “bir poli­

y ü k D oğu'sunun tıpkıbasım larını ek o la ­

tik figür olarak N ecip Fazıl” T ü rk sağının

rak verm esi bir tesadüf olabilir m i? Ya da

söylem sel cephaneliğinin en büyük tah-

şu soruyu soralım : N ecip Fazıl’ın Adnan

kim atçılardan biri, hatta o cephaneliğe

M e n d e re s ’e yazdığı ve para istediği

en çok m ühim m at taşıyan isim dir. N ecip

Türk sağının söylemsel

m ektupların o rtaya çıkm asının ardından

F azıl’ın külliyatını ta ra d ığ ım ızd a Türk

cephaneliğinin en büyük

“y a nd a ş” o larak tabir edilen m uhafaza­

sağının günüm üzde kullandığı hem en

kâr m edyada, N ecip Fazıl'ı savunm ak

hem en bütün kavram ve argüm anların o

tahkim atlardan biri,

ve aklam ak için girişilen çaba nedensiz

külliyattan neşet ettiği kolaylıkla gö rü le ­

hatta o cephaneliğe en

o lab ilir mi?

bilir.

çok mühimmat taşıyan isimdir. Necip Fazıl’ın külliyatını taradığımızda

Buytık Türkiye tdpalmin kaynağı. BUYUK DOĞU deı silwınm tıpkı basen nüshaları

Türk sağının günümüzde

VfrHTR CUMARTESİ STAR’LAÜCRET5I;

kullandığı hemen hemen

DİKKAT!

bütün kavram ve

SAATLERİNİZİ BU GECE 1 SAAT İLERİ ALMAYI UNUTMAYIN

argümanların o külliyattan neşet ettiği kolaylıkla görülebilir.

* 9

h %

74MMT

“Yeni Türkiye"nin “A m ira l G em isi" olm a iddiasıyla y o la çıkm ış olan S ta r gazetesi, b ir s ü re d ir N ecip F azıl'ın B üyük D o ğ u'sunun tıpkıbasım ını e k olarak veriyor.

1960'ların ortalarından itibaren solun yükselen hegemonyasının farkına varan bir grup aydının öncülüğünde kurulan Aydınlar Ocağı'nın fikir babalarından biri

şıyıcıları olarak Jön T ürklerden İttihat Terakki’ye uzanan çizgiye duyulan d ü ş ­ m anlık, anti-sem itizm , anti-kom ünizm e bağlı ola ra k A B D m uhipliği, O sm anlı geçm işinin yüceltilm esi, devlet-m erkezcilik, tek adam tapınm acılığı, kadın d ü ş ­ m an lığ ı, a n ti-e n te le k tü a liz m , y e rlicilik söylem i vb.

Necip Fazıl’dır. Aydınlar Ocağı mensubu akademisyenlerin çok önemlice bir bölümü Nakşî’dir ve aynı zamanda MTTB’nin seminerlerinde ders vermiş, panellerine, konferanslarına katılmışlardır. Ö rneğin A b d ü lh a m it H an kitabı, T ü r­ kiye ilericiliğinin “Kızıl S u lta n” olarak m ahkûm ettiği II. A b d ü lh am it’e d air bir m üdafaa, bir aklam a kitabıdır: N ecip Fa­ zıl, A b dülh am it’ten büyük bir devlet ada­ mı, İslam adına m ücadele etm iş bir pa­ dişah figürü inşa eder. Sağın önem lice bir bölüm ü o kitabı okum am ış olsa bile, bugün dahi sağda, -her padişah için kul­ lanılsa da- özellikle A b d ülh a m it’ten bah­ sederken “A b dü lh am it H an” dem ek ade­ ta bir ritüel halini alm ıştır. Son D evrin Din M azlum ları kitabı ise g ünüm üzde sıkça tartıştığım ız ve iktidarın gayet başarılı bir şekilde kullandığı m azlum ve m ağdur edebiyatının m anifestosu o larak g ö rüle­ bilir: Bir yanda zalim , ceberut, Kem alist devlet, öte yanda m asum , m ağdur, m az­ lum dindarlar! Kitap isim leri üzerinden sayısız ö r­ nek verilebilir; anca k onun yerine sağın söylem sel cephaneliğini oluşturan kav­ ram ve argüm an ların N ecip Fazıl üzerin­ den döküm ünü verm ek, bir dergi yazısı bağlam ında daha faydalı olacaktır. Bu döküm ün ilk akla gelen unsurları şöyle sıralanabilir: anti-kom ünizm , anti-kom ünizm i tarih se lle ştirm e k adına “ M oskof” , yani Rus düşm anlığı, kom ünizm e zem in hazırladığı için Türkiye m odernleşm esi ve onun zirve noktası olarak Kem alizm düşm anlığı, yine Türkiye ilericiliğinin ta ­

Nakşibendîlik-MTTB-Aydınlar Ocağı ağı N ecip F azıl’ı günüm üz T ürk sağı için önem li kılan yalnızca söylem inşasının en önem li m im arlarından biri olm ası d e ­ ğildir; O, aynı zam anda T ürk sağını var eden ağsal ilişkilerin tam m erkezinde yer alan bir konum dadır. N ecip Fazıl her şeyden önce bir N akşibendî Şeyhi olan A bdülhakim A rvasi’ye intisap etm iş bir isim dir; N akşîlik ise Türkiye İslam cılığı­ nın ana yatağıdır. Ö zal, Erbakan, E rdo­ ğan, G ül ve birçok sağ siyasetçi N akşîliğin rahle-i te drisatından geçm işlerdir. Ağın ikinci unsuru Milli T ürk Talebe Birliğ i’dir (M TTB ). G ünüm üz iktidar elitlerinin önem lice bir bölüm ü, 1980 öncesinde üniversiteli birer genç olarak büyük ke n t­ lere geldiklerinde bir yandan N akşî d e r­ g âhlarına öte yandan M T T B ’ye s ığ ın ­ m ışlardır. N ecip Fazıl, M T T B ’nin org a n i­ ze ettiği sayısız konferansta konuşm alar

yapm ış, dönem in m uhafazakâr gençliği ü z e rin d e b ü yü k b ir etki y a ra tm ış tır. Ü çüncü unsur ise A ydınlar O c a ğ ı’dır. 1960’ların ortalarınd an itibaren solun yükselen hegem onyasının farkına varan bir grup aydının öncülüğünde kurulan O cağın fikir babalarından biri N ecip Faz ıl’dır. A ydınlar O cağı m ensubu a k a d e ­ m isyenlerin çok önem lice bir bölüm ü N akşî’dir ve aynı zam anda M TTB nin sem inerlerinde ders verm iş, panellerine, k onferanslarına katılm ışlardır. Bu ağın en önem li iki ismi N evzat Yalçıntaş ve S abahattin Zaim , 1980 sonrası, 12 Eylül darbesinin kendilerine açtığı alanın sa­ y e s in d e , bug ü n kü A K P k a d ro la rın ın ö n e m lic e b ir b ö lü m ü n ü b ü ro k ra s iy e , devlete ve akadem iye taşım ayı b a şa r­ mıştır. Bir yandan söylem inşasının esas m im arlarından biri olm ası, öte yandan T ü rk sağınının bedenini oluşturan Nakşîlik-A ydınlar O cağı-M TTB ağının ku ru ­ cu unsurlarından biri olm a niteliğini ta ş ı­ m ası, gayet doğal olarak N ecip Fazıl’ın günüm üz iktidar elitleri ve organik ayd ın ­ ları açısından bir “kurucu baba” olarak görülm esini beraberinde getirm iştir. Bu yazı bağlam ında N ecip Fazıl’ı bizim için önem li kılan ise onun bir “ütopyacı" o l­ m asıdır; N ecip Fazıl T ürk sağında ender rastlanan bir şekilde, bütünlüklü bir ideal

N ecip Fazıl, g ü n ü m ü z iktid a r e litlerinin ö n e m li b ir kısm ının ü y e si olduğu M T T B ’nin "M illi G ençlik G e ce si"n d e ... (25 N isan 1975)

devlet ve toplum tasarım ı ortaya koy­ m uş, İdeolocya Ö rgüsü isim li ça lışm a­ sında İslam i ve biyo-politik bir ütopyanın bütün unsurlarını ayrıntılı bir şekilde işle­ miştir. Bu yazıda İdeolocya Ö rgüsü'nde ortaya konulan “ B aşyücelik D evleti”ni baştan sonra incelem eyecek, kısaca yö ­ netim yapısı ve iktisat anlayışına göz at­ tıktan sonra, esas olarak B aşyücelik D evleti’nin ırka, nüfusa, aileye, evliliğe ve ürem eye m üdahale etm eyi, yö nle n ­ dirm eyi am açlayan biyo-politik karakteri üzerinde d u ra ca ğız.(1)

ye uğratan sebepler d ışın d a ” ölene ka­ dar bu görevlerini sürdürürler, (s. 286)

“İdeolocya Ö rg ü sü ”, İslam cı b ir d e vle t ve toplum ü topyasını yansıtıyor.

K u ru lta y iç e risin d e n beş y ıllığ ın a “B a şyüce” olarak seçilen kişi, "kaba ve um um i m anasiyle herhangi bir devlet reisi d e ğ il, derin ve g irift, iç tim a i bir rem zdir.”(s. 291) N ecip Fazıl, Y ü ce ­ ler K u rultayı’nın “vicd an” ve B a şyüce’nin “irade” olduğunu söyler, (s. 288) Y üceler K u rultayı’nın ve B a şyüce’nin ortaya çıkı­ şıyla birlikte, “hak ve hakikatin m uhtaç olduğu iki ana m erkez doğm uş olur ve bu iki ana m erkezin iş ve fikir ka yn a şm a ­ sından doğacak olan vahdet, dem okrasyaların varam ayacağı nizam lı hürriyetle, dem okrasyalara zıd bütün şekillerin ba ­ şaram adığı ve başaram ayacağı hür d i­ siplini, sağ ve sol kanatlardan hiçbirini incitm eden elinde tutar." (s. 2 8 8 -2 8 9 )

bilgilerde, ticarette, askerlikte, idarede, işde, h u la sa insan ka fa sın ın arayıcı ham lelerini ve idrak çilelerini planlaştıran her safhada, eser, keşif, görüş, te r­ kip ve dava sahibi (aksiyon)cu g ü zide­ lerden örülüdür.” (s. 285) Bu haliyle de elbette ki elitist ve aristokratik bir nitelik taşım aktadır. N ecip Fazıl’ın “M üessisler M eclisi” olarak adlandırdığı bir kurucu m eclis tarafın dan seçilen kurultay ü yele­ ri “kendilerini şahıs şahıs kuşatan ve en küçük uygunsuzluk tezahüründe tasfiye-

B aşyüce, ahlak, bilgi, savaşçılık gibi en yüksek değerleri va rlığında birleştirir ve her davranışıyla bunu o rtaya koyar. Y asalara aykırı bir em ir verem ez am a her em ri kanunu tam am layıcı ayrı bir ka­ nun niteliği taşır. Kanunun bir şey sö y le ­ m ediği hallerde ise em ri kesindir. B aşyü­ ce bir em riyle hüküm eti görevden a la b i­ lir, hüküm et Başyüce adına iş görür, adalet onun adına dağıtılır, B aşyüce o r­ dunun başıdır ve Başbuğ onun adına o r­ duya vekâlet eder. (s. 2 9 1 -2 9 2 )

II.

N ecip Fazıl, İdeolocya Ö rgüsü1nün 1968'deki ilk b askısına yazdığı önsözde eserle ilgili olarak şöyle der: “Bu eser, benim bütün varlığım , v ü ­ cut hikm etim , her şe yim ... Ben, arının peteğinin hendeseleştirm eye m em ur bu­ lunm ası gibi, bu eseri ö rgüleştirm ek için yaratıldım . Ş iirlerim de, hikâyelerim de, ilim ve fikir yazılarım da sadece bu e se ­ rin b e lirttiği b ina e tra fın d a bir takım ‘m üştem ila t’dan başka bir şey değildir." N ecip Fazıl’ın “O pus M agnum "u o la ­ rak gördüğü İdeolocya Ö rgüsü, İslam cı­ lık üzerine inşa edilm iş ideal bir devlet ve toplum düzeninin nasıl olm ası ge re k­ tiğine dair bir kitaptır ve bu nedenle de bir ütopya olm a niteliğini haizdir. Kitapta, bu ütopyanın adı olan B aşyücelik Devleti’nde devlet aygıtının nasıl işleyeceğin­ den gündelik hayatın nasıl düzenle ne ce ­ ğine, kadın erkek ilişkilerinden sinem a ve tiyatroya kadar hem en her konu üze­ rinde ayrıntılı bir şekilde durulm uştur. Ki­ tabın en önem li ayırt edici özelliği de budur: İdeolocya Ö rgüsü, biyo-politik bir sağ ütopyanın bütün ayrıntılarıyla betim ­ lendiği Türkçe yazılm ış tek kitaptır.

Yönetim ve ekonomi N ecip F azıl’ın B aşyücelik D evleti bir “Y üceler Kurultayı ve onun tarafından seçilen bir “B a şyü ce” tarafından yö n e ti­ lir. Y üceler K urultayı, “m illetin; dinde, fi­ kirde, sanatta, ilim de siyasette, m üspet

Başyüce, yasalara aykırı bir emir veremez ama her emri kanunu tamamlayıcı ayrı bir kanun niteliği taşır. Kanunun bir şey söylemediği hallerde ise emri kesindir. Başyüce bir emriyle hükümeti görevden alabilir, hükümet Başyüce adına iş görür, adalet onun adına dağıtılır, Başyüce ordunun başıdır ve Başbuğ onun adına orduya vekâlet eder.

Y üceler Kurultayı, gerekli gördüğü durum larda B aşyüce’yi devirebilir; ancak bunun için yüzde yetm iş beş gibi bir ç o ­ ğunluğa ihtiyaç vardır. B aşyüce ise Kurultay’ı doğrudan feshedem ez am a Kurultay’ın yüzde kırkından alacağı d e ste k­ le m illet iradesine başvurabilir. E ğer m il­ let iradesi K urultay’ın feshine karar ve rir­ se, B a şyüce’nin arkasında duran üyele­ rin görevlerine devam etm esi kaydıyla yeni bir Kurultay seçilir. M illi irade B aş­ yüce aleyhinde bir karar verirse, B a şyü­ ce devrilir ve yerine yeni bir devlet ba ş­ kanı seçilir, (s. 2 8 9 -2 9 0 ) B aşyücelik D evleti’nin ekonom ik sis ­ tem i, kapitalizm le sosyalizm arasındaki “ilahi ahenk"e dayanır ve “ bu ahengin ilk kutbunda, ticaretin helal ve ferdi m ülki­

yet ve kazancın hak olm ası; ikinci kut­ bunda d a faizin haram ve zekâtın farz o l­ ması vardır.” (s. 217.) Bu siste m de birey İslam ’ın yasakla m a dığı sahalarda “d ile ­ diği gibi çalışıp dilediği gibi kazanm ak ve böylece hudutsuz m ikyasta ferdi oluş ve davranış hakkını yerine getirm ekte" ser­ besttir, ki bu liberalizm in aradığıdır; öbür taraftan, zekat sın ırın a ayak basm ış mal ve serm ayenin kırkta biriyle süzülerek, Ş e ria t’ın kabul ettiği gibi, İslam i devlet hâzinesini doldurm ası ve oradan m uh­ taçlara, “m üstehaklara ve cem iye t hayrı­ na dağıtılm a sı” söz konusudur, ki bu da sosyalizm in aradığıdır. İşte bu sentezi sağlayabilen top lum la r “ebediyen kurtul­ m uş olacaklardır.” (s. 218) N ecip Fazıl’a göre, bu sistem in dayandığı zekât uygu­ lam ası, serm ayenin krizini de çöze bile ­ cek niteliktedir. Z ekât serm ayeyi sürekli harekete davet eder, büyüdükçe cem i­ yete dağıtır ve “urla nm a sın a” engel olur ve böylelikle “2 0 ’nci asırlar hastalığı"nın biricik ilacı haline gelir.(s. 219)

Başyücelik Devletinde biyo-politika B aşyücelik D evleti’nin yönetim biçim i ve ekonom ik sistem i üzerinde bu şekilde

çok kısaca durduktan sonra, N ecip Faz ıl’ın ütopyasının biyo-politik karakteri üzerine yoğunlaşabiliriz. B iyo-politik ka­ rakterle, devletin toplum sal yaşam ı bü ­ tünüyle kuşatıp kontrol ederken, evlilik, ürem e, erkek-kadın ilişkileri, nüfus, sa ğ ­ lık gibi konulara doğrudan ve devletin bekası adına m üdahalesini kastediyo­ ruz. Bu anlam da, İdeolocya Ö rgüsü'nün Türkçe yazılm ış tek biyo-politik ütopya olduğunu da bir kez daha belirtm ek d u ­ rum undayız.

“ideolocya Örgüsü”nde üreme, dini bir emir telakki edilir ve Peygambere göndermeyle meşrulaştırılır: “Üreme ve türeme gayemizin, ayrıca başlı başına keyfiyet değerinde oluşu şundandır ki, Peygamberler Peygamberinin, durmadan

B a şyücelik D evleti’nin tem elinde aile vardır ve aile biyo-politikanın esas hede­ fi ve nesnesidir. N ecip Fazıl B aşyücelik D evleti'nin aileye bakışını şöyle anlatır:

ürememiz, beklemeden

"İslam İnkılâbında aile, tıpkı bir m aki­ nenin iyi işleyip işlem ediğini m uayene eden bir m ühendis gibi, uzaktan ve d e v ­ let gözüyle m urakabe edilm esinden iba­ ret, ‘za t-ü l-h a re ke ’liğine kadar her ferdi ve unsuriyle sım sıkı bir m üdahale hede­ fidir. (...) Bu m üdahalenin esaslarında, cem iyetin protoplazm ası olan m uazzez aile m efhum unu korum ak; babayı, an n e ­ yi, evladı, zevci, zevceyi ve bütün yakın­ lık kadem elerini birbirine karşı her türlü ahlaki em irle r ve yasaklarla v a zifele ndir­ m ek ve bu hususların yerine gelm esi için

muazzam fermanları vardır."

B aşyücelik D e vleti'nin tem elinde aile vardır ve aile biyo -p o litika n ın esas h e d e fi ve nesnesidir.

çoğalmamız ve boyuna sayımızı artırmamız hususunda da

gereken aile ruhunu elifbesinden başlıyarak fasıl fasıl tedvin etm ek işi vardır.” (s. 243) A nlaşılacağı üzere, aile bütün m uha­ fazakârlıklarda olduğu gibi N ecip Faz ıl’ın m uhafazakâr ütopyasının da m er­ kezinde aile bulunm aktadır, ailenin sağ­ lığı, toplum un sağlığıdır ve devletin g ö ­ revi toplum un sağlığının korunm ası adı­ na ailenin sağlığını korum aktır. Bunun için ise evlilikler ve ürem e teşvik e d ilm e­ li, devlet bu alana doğrudan m üdahale etm elidir. N ecip Fazıl’a göre B aşyücelik D evle­ ti "en şanlı sünnetlerden biri olan izdivaç m üessesini, hem en hem en aksi düşü n ü ­ lem ez bir nim et haline getirici bütün yol­ ları p la n la ş tırm a k la ” sorum ludur. “ Bu planda, gençleri en taze yaşta evlendir­ m eye sevk etm ekten, verdikleri evlat y e ­ mişi nisbetinde şereflendirm eye ve refa h la n d ırm a ya kadar bütün te dbirler, devlet, cem iyet ve aile arasında tam bir işbirliği ifadesiyle perçinleşm iştir. Devlet, en genç çağdan başlam ış olarak evli ve çocuk sahibi fertlere, onları sevk ve hi­ m aye edici bütün im kânları h azırlaya­ cak, cem iyet kadınsız ve çocuksuz insa­ na hayat ve saadet hakkı tanım ayacak, fert de (horm on) kesesinin içinde Büyük Ü m m et m efkûresinin hakkı olan to h u m ­

r.

lardan bir tekinin bile hapis veya israfın­ dan derin bir m e s’uliyet çilesi ç e k e ­ c e k ...” (s. 267)

“ Bir m etre seksen santim boyunda, dinç, güzel, dik, vakur görünüşte, seyir­ cisini tılsım layan, açık alınlı, derin ve ateş bakışlı, nur yüzlü, her türlü illet ve m arazdan salim , fevkalade tem iz ve sa­ de giyinm iş, 3 5 -4 0 yaşlarında kâm il bir insan tipi düşününüz. Bu tipin ya n ın a da, kendi m uhteşem ih tiya rlık n üshasiyle harikulade sevim li çocuk nüshasını ilave ediniz ve üçünü de el ele verdiriniz. İşte İslam inkılabının rüyasını gördüğü sıh­ hat ve güzellik tablosunun m üşahhas ifade unsurları bunlardır.” (s. 262)

İdeolocya Ö rgüsü’nde ürem e, dini bir em ir telakki e dilir ve Peygam bere g ö n ­ derm eyle m eşrulaştırılır: “ Ü rem e ve türem e gayem izin, ayrıca başlı başına keyfiyet değerinde oluşu şundandır ki, P eygam b erler Peygam be­ rinin, durm adan ürem em iz, beklem eden çoğalm am ız ve boyuna sayım ızı artır­ m am ız hususunda da m uazzam ferm a n­ ları vardır. K ıyam et günü Ü m m etlerinin çokluğuyla iftihar buyuracaklarını bildi­ ren Kâinatın Efendisi bu iftihar duyguları içinde, M üslüm anlar kadrosuna düşen keyfiyet ve kem iyette ezici üstünlük va zi­ fesini ne harikulade ilan ve ihtar etm iş bulunuyorlar." (s. 266) Başyücelik D evle ti’nin tem elinde a i­ le, ailenin tem elinde ise kadın bulun­ m aktadır. Kadının esas görevi, kam usal alanda ya da çalışm a yaşam ında yer al­ m ak değil, ailenin varlığını devam e ttir­ m esini sağlam aktır. N ecip Fazıl kadının bu görevini şöyle anlatm aktadır: “ Bu inkılabın kadınları, esasta, m u­ azzez ve m ünezzeh ev kadrosunun ve aile çerçevesinin sultanı olacak, hayatın yırtık seciye em redici iş sahalarından hiçbirinde g örünm eyecek: buna rağm en İslami ölçülerin yasak etm ediği ve kendi­ sine icap gördüğü sahalarda da şerefle içtim ai faaliyet kabul etm ekten kaçınm a­ yacaktır.” (s. 265) H er ne kadar ailenin m erkezine yer­ leştirilm iş ve esas yaşam alanının ev o l­ duğu belirtilm işse de B aşyücelik Devleti’nde kadının kam usal alanda yer alm a­ sı bütünüyle engellenm iş değildir; kadın “B aşyücelik E m irleri”ne riayet edecek ö l­ çüde, yani “edep hadleri”ne girecek şe­ kilde giyindiği sürece toplum sal yaşam a katılabilecektir. Bu hadlere girm ek ise “ölçüm üzün kadın vücudunda gö rün m e ­ sine m üsaade etm ediği kısım ları açık bı­ rakıp, görünm e sine m üsaade etm ediği kısım ları örtülü bu lu nd urm a ktır.(...) Bü-

B aşyü ce lik D e v le ti’rıde kadının tem el g ö re vi ailenin devam lılığını sağlam aktır.

yük Doğu âlem inin kadını, bu kılığa g ir­ dikten sonra, artık ona, ev, m ektep, s a ­ lon, daire, konser, konferans, m erasim ; zatiyle dini bir yasak belirtm eyen her yer açık ve serbesttir.” (s. 3 6 6 -3 6 7 ) N ecip Fazıl’ın ütopyasında bir ideal erke k tipi ta savvuru da ihm al edilm ez. B aşyücelik D evleti’nin erkek tipi, sa ğ lık­ lı, sıhhatli, düzgün bir fiziğe sahip, m ad­ di ve m anevi bütünlüğe sahip bir tiptir:

Başyücelik Devleti, “yalnız Müslümanlar ve Türklerle meskûn, yalnız Müslümanlardan ve Türklerden ibaret” yani homojen bir ülke kurmak için başta Yahudiler olmak üzere, dönmeleri, Rumları ve Ermenileri, “bütün mal ve mülk ve her türlü kıymetlerine el konulmuş ve kendilerine sadece bir yıllık geçim imkânları bırakılmış olarak” Türkiye topraklarından gönderecektir.

Sağlıklı erkekler, ahlaklı kadınlar ve fazilet tim sali aile üzerine kurulm uş olan B a şy ü c e lik D evleti b ü tü n ü y le M ü s lü ­ m anlardan m ürekkep, hom ojen bir to p ­ lum öngörm ektedir. Bu hom ojen to plu­ mun “m utlak kötü”sü ise Y ahudiler o la­ rak belirlenm iştir. İsa’yı öldüren de, te s li­ si icat eden de, İslam ’da m ezhepçiliğin ortaya çıkışını sağlayan da, kom ünizm i ve kapitalizm i aynı anda m addi ve m a­ nevi olarak besleyen de Y ahudilerdir ve bu nitelikleriyle Yahudiler İdeolocya Ö r­ g ü s ü n d e hem iç hem de dış düşm an olarak nitelendirilm işlerdir, (s. 4 7 4 -4 7 5 ) B aşyücelik D evleti, “yalnız M üslü­ m anlar ve Türklerle m eskûn, yalnız M üs­ lüm anlardan ve T ürklerden ibaret” yani hom ojen bir ülke kurm ak için başta Ya­ hudiler olm ak üzere, dönm eleri, R um ları ve Erm enileri , “bütün mal ve m ülk ve her türlü kıym etlerine el konulm uş ve kendilerine sadece bir yıllık geçim im ­ kânları bırakılm ış ola ra k” T ürkiye to p ra k ­ larından gönderecektir. B öylelikle “tek başına kendinden ve öz cevherinden ibaret kalacak ve her türlü fesat unsu­ rundan tem izle necek olan T ürk vatanı Büyük Doğu davasını, elm as gibi berrak bir ırk ve kavim aynasında parıldatacaktır. (s. 3 3 4 -3 3 5 )

III. Başta N azizm olm ak üzere m odern­ leşm e karşıtı bütün sağ ideolojiler, enin­ de sonunda m odernitenin araçlarını kul­ lanm ak ve söylem ini yeniden üretm ek

30

n

zorunda kalm ışlardır. Bu böyle olm ak zorundadır; çünkü m odernleşm e, sağın arzu nesnesi olan devleti, geçm iş ç ağ la ­ ra göre çok daha güçlü kılm akta ve aynı zam anda devletlerarası rekabeti teşvik etm ektedir. Hal böyle olunca sağcılık, bir yandan güçlü m odern devleti kutsarken öte yandan onun diğ e r devletlerle reka­ bet edebilm esi adına bir tü r teknoloji fe ­ tişizm ine düşm ekte, araçsal aklın nim et­ lerinden faydalanm ak istem ektedir. Bu ise, in s a n ın /b ire y in m od ern d e v le tin araçsal aklının de m ir kafesine girm esiy­ le sonuçlan m a kta, insa n /b ire yd e n bu dem ir kafes içerisinde, saf, sağlıklı ve sıhhatli bir şekilde yerini alm ası be kle n­ m ektedir. Sağın m odernleşm e karşıtlığı güçlü devlet fetişizm i adına m oderniteye tapınm aya d önüşm üş, bu yüzden in­ san/birey teknolojinin ve bilim in bir nes­ nesi konum una indirgenm iştir; sağın in­ san/bireyi bu nedenle nesneleşm iş in­ san/bireydir. B enzer şeyler elbette ki İslam cılık için de söylenebilir. M oderniteye bir te p ­ ki olarak şekillenen İslam cılık, başta ikti­ dara geldiği ilk yer olan İran olm ak üze-

Necip Fazıl’ın İdeolocya Örgüsü kitabı Batı’ya karşı Büyük Doğu mefkuresi üzerine kurulma iddiasıyla yazılmış olsa da eninde sonunda Batı düşüncesini ve moderniteyi yeniden üretir. Irk, ırk sağlığı, evlilik ve üreme üzerine yazdıkları Nazi ırk kuramının doğrudan etkisi altındadır; devlet ve aile üzerine söyledikleri ise Batı muhafazakâr düşüncesi tarafından çok daha ayrıntılı bir şekilde zaten dile getirilmiştir.

“Ü stad"ın ö ğ re n cisi olm akla övünen A K P 'liIşrin ne o lib e ra l politikalarına, kö kle rin i N ecip Fazıl'dan alan b iyo -p o litik b ir sö yle m eşlik ediyor.

re her yerde m odernitenin kalıplarını, değerlerini ve söylem ini yeniden üret­ m ek zorunda kalm ıştır. Foucault’nun anti-m odernist diye selam ladığı İran d evri­ mi de m odern bir ulus-devlet kurm uş, m odern teknolojilere dayalı bir ordu te ş ­ kil etm iş ve son olarak nükleer enerji a la ­ nına yönelm iştir. Bunun böyle olm ası ka­ çınılm azdır; çünkü Batılı paradigm alar üzerine kurulm uş bir dünyada devletm erkezci bir bakış açısının bu paradig­ m aları benim sem eden var olm ası m üm ­ kün değildir. N ecip F azıl’ın İdeolocya Ö rgüsü kita­ bı da B atı’ya karşı Büyük Doğu m efkûresi üzerine kurulm a iddiasıyla yazılm ış o l­ sa da eninde sonunda Batı düşüncesini ve m oderniteyi yeniden üretir. B aşyüce­ lik D evleti, Batı düşüncesinin tem elinde yer alan ism in, yani P laton’un D evlet isim li eserinin İslami usullere te rcü m e ­ sinden başka bir şey değildir. Irk, ırk sağlığı, evlilik ve ürem e üzerine ya zdık­ ları Nazi ırk kuram ının doğrudan etkisi altındadır; devlet ve aile üzerine söyle­ dikleri ise Batı m uhafazakâr düşüncesi tarafın dan çok daha ayrıntılı bir şekilde zaten dile getirilm iştir. D olayısıyla m odernleşm e-karşıtı sağ, tıpkı Batı’da o l­ duğu gibi D oğu’da da m odernliği, daha doğrusu m odernliğin karanlık yüzünü,

yeniden üretm ekten öte hiçbir şey yap­ m am ıştır. Bu yeniden üretim in, günüm üz T ü rk i­ y e ’sinde aldığı hal, iktidarı elinde bu lu n ­ duran ve N ecip Fazıl’ın öğrencisi olm a k­ la övünen bir kuşağın icraatları üze rin ­ den çok daha iyi bir şekilde gö zle m le n e ­ bilir. AKP iktidarı iktisadi alanda n e o libe­ ral politikaları hız kesm eden uygularken, öte yandan toplum u m uhafazakârlaştırm aya çalışm aktadır; buna ise yoğun bir biyo-politik söylem eşlik etm ektedir. Er­ doğan ısrarla “en az üç çocuk” istem ek­ te, kadınların çalışm a hayatından dış­ lanm ası ve anneliğe hapsedilm eleri için çeşitli m ekanizm alar devreye so kulm ak­ ta, evlilik ve çocuk sahipliğini teşvik e t­ m ek için devlet yeni önlem leri devreye sokm aktadır. Tüm bunlar ise bize N ecip F azıl’ın B aşyücelik D evleti’nin h a yaleti­ nin T ü rkiye ’nin üzerinde dolaştığını açık bir şekilde gösterm ektedir. Bu hayalet ise tekrar söylem ek gerekirse, m o derni­ tenin karanlık yüzünü, araçsal aklını ve teknoloji fetişizm ini yeniden üretm ekte, eşit ve özgür bir toplum un önündeki en büyük engel olm aya devam etm ektedir.

D ipnot (1) Yazı boyunca yapılacak atıflardaki sayfa numa­ raları. İdeolocya Ö rgüsü'nün Büyük Doğu Yayınla­ rından çıkan 2007 tarihli 16.baskısına aittir.

!i llll'llflljlIlIk'UI

M ecitÜ N A L

Ş a ir

K a p a k

Para ve cinnet buhranları içinde çırpınan hadi

Çirkeften nişaneye Necip Fazıl’ın karşısına konulduğu, en verimli yıllarını hapishanede geçiren Nâzım Hikmet’in, hiçbir devlet görevlisinden ne merhamet, ne de para dilenen tek satırı yoktur. Menderes, Necip Fazıl’ın yalvaran, üstü kapalı tehdit eden mektuplarına cevabı örtülü ödenekten para olarak verirken aynı zaman diliminde Nâzım Hikmet’i de, vatan haini ilan ederek vatandaşlıktan çıkaran hükümetin başbakanıdır.

ü rkiye’de İslami siyasal çev­ re le re m ensup kim se le rin k e n d ile rin c e a h laki açıdan düşkün ve kötü, hatta çirkef kabul ettikleri bir hayatı terk edip "h id a y e fe erenlere karşı özel bir sem patileri var. Yaşanan hayat ne denli kötüyse, sem pati o ölçüde yoğun. Ç irkef ne kadar derinse kutsallaşm a da o oran­ da büyük. Tarihsel olarak H ıristiyanlığın ilk zam an la rına kadar götürebileceğim iz bu d urum a ilk H ıristiyanlardan M aria M a g da len a ’yı örnek gösterm ek m üm ­ kündür.

T

Türkiye’de islami siyasal çevrelere mensup kimselerin kendilerince ahlaki açıdan düşkün ve

Y eşilçam ’da sonradan vam p kadın rolle­ rine geçen, oradan da dansözlüğe sıçra ­ yan Sayar, 8 0 ’li yıllarda tesettüre b ü rü ­ nerek hacı olm uştu. S a y a r’ın hidayete erdikten sonra siyasal İslam cı ç e vre le r­ de ve inananlar arasında gördüğü azize m uam elesi hatırlardadır. Bir başka isim, 6 0 ’lı ve 7 0 ’li yılların “efsane d a n s ç fs ı olarak kabul edilen K udret Ş a ndra’dır. Kadınsı danslarıyla tanınan Ş andra “Zım bala Bilal, Sana H er Yol H elal” , “S orm agir S o kağ ı” , “ Fır­ çana Bayıldım B oyacı”, “Köfte E km ek

İslam iyet’in ilk zam anlarında Hz. Muh a m m ed ’e ilk inananlar, H atice, Ali, Ebubekir, O sm an, Zeyd, Talha, Zübeyr, Vakkas, H am za, vb. M ekke’nin ileri gelen seçkin kişileridir.

kötü, hatta çirkef kabul ettikleri bir hayatı terk edip “hidayef’e erenlere karşı özel bir sempatileri var. Yaşanan hayat ne denli kötüyse, sempati o ölçüde yoğun.

Yeşilçam’dan Kabe’ye Siyasal o larak daha geniş kitleleri kazanm ada, İslam ’ın doğruluğuna, A l­ lah’ın varlığının m utlaklığına en sağlam kanıtı “kötü yo l”dan dönenlerin oluştura­ cağı fikrinin yabana atılam ayacağının çok d a h a yakın zam anlardaki bir örneği, 6 0 ’lı yılların sinem a oyuncusu Leyla Say a r’dır. M asum kızı oynayarak başladığı

M asum kızı o yn a ya ra k b aşladığı Y eşilçam 'da sonradan vam p kadın rollerine geçen, ora d a n da d ansözlüğe sıçra ya n Leyla Sayar, 8 0 'li yılla rd a tesettüre bü rü n e re k hacı olm uştu. S a y a r'ın hidayete e rdikten sonra s iya sa l İslam cı çe vre le rd e ve in a n a n la r arasında g ö rd ü ğ ü azize m u a m e le si hatırlardadır.

■ ■ IH I ğundan yalvar yakar im za karşılığı ko­ pardığı bin frankla dönebilir. (Bkz. C afer Yıldırım , “ Ü stat’ın G enç Ş a ir’lik D öne­ m i”, A ydınlık Kitap, 25 M ayıs 2012).

Az P iyaz” gibi “e ro tik” film lerde oynayan bir sinem a oyuncusuydu aynı zam anda. 8 0 ’lerde dansı ve sinem ayı bırakıp ken­ dini dine veren Şandra, köşe yazarlığı yaptı, “Y eşilçam ’dan K a be 'ye ” adlı bir de kitap yazdı. Aynı ekolden am a daha yeni bir ku­ şaktan sayılan, yakın zam anlara kadar kanal kanal d ola şıp g eçm iş kötü haya­ tından nasıl kurtulduğunu anlattığına ta ­ nık olduğum uz d a nsö r ve sinem a oyun ­ cusu Y a şa r A lp te k in ’i u n u tm a y a lım ! 8 0 ’lerdeki dans film lerinin en kötü rolleri­ nin adam ı, bir zam a n lar her yolu d e n e ­ miş bu oyuncu da nasıl hidayete erdiğini anlatan bir kitap yazm ış: “ N am azla Yeni­ den D oğdum ”. Bu türlü yüzlerce hikâyeyi kendinde özetleyen aşağıdaki hikâye ise, bundan yaklaşık 75-80 yıl öncesine ait.

İçki, kumar, gece hayatı İstanbul Ü n iversitesi’nin (O zam anki adıyla D arülfünun) felsefe bölüm ünü y a ­ rıda bırakıp aynı a landa öğrenim g ö r­ m ek için devlet bursuyla P a ris’e giden genç bir şairin h ikâyesidir bu. P aris’te iki yıl (1924-1925) geçiren bu genç şairin nasıl bir öğrenim gördüğü, hatta görüp görm ediği, hangi sanat çevrelerine gird i­ ği, kim lerle tanıştığı, kim leri izlediği ko ­ nusunda -anılarınd a kendi yazdıkları d ı­ şında- pek bir şey bilinm em ektedir. G e­ ce hayatı, içki, uyuşturucu ve kum ar alışkanlığını bir yaşam biçim i haline g e ­ tiren genç şairin bu başıboş, “bohem ” hali bursunun kesilm esine neden olur. P aris’te beş parasız, dım d ızlak kalan şa ­ ire, devlet, T ü rk iy e ’ye dönebilm esi için yine de iki bin fra nk daha verir. Ne var ki, içine düştüğü iptila, bu parayı da “son bir kez” oynadığı kum arda kaybettirecek ve şair, kaldığı otele yürüyerek dönm ek zo ­ runda kalacaktır. O geceyi daha sonra anılarında şöyle anlatacaktır: “ Pırıl pırıl c a d d e ... Paris kaynıyo r... O, G enç Ş air şehrin kapkara çatıları, es­ rarlı bacaları ve her an göz kırpan ışıkla­ rı ortasında, kaybolm uş bir çocuk gibi kim sesiz ve on p a ra sız... Ve ‘Işık B elde­ si’ diye anılan P aris’te hiçbir yerden hiç-

Ü stad’ın büyük ölçüde kendisinin y a ­ rattığı ve tafsilatıyla anlattığı sonradan efsane yapılan itiraflarına göre bütün bu rezil hayat P aris’ten döndükten sonra da 1934’te N akşibendi şeyhlerinden A b d ü l­ hakim A rva si’yle tanışıncaya kadar daha on yıl sürecektir.

Başıboş hayatın kutsallaştırılan şiiri 8 0 ’terdeki dans film lerinin en kötü rollerinin adam ı, b ir z a m a n la r h e r yo lu denem iş Yaşar A lp te kin de n a sıl h idayete e rd iğ in i a n la ta n b ir kitap ya zm ış: “N am azla Yeniden D o ğ d u m ”.

bir üm it kıvılcım ı gösterm ez bir k aranlık­ ta ...” (C um huriyet D önem i T ürk Şiiri, An adolu Ü niversitesi Yayını, sf, 85).

Çirkeften çıkan efsane Z a m a n ın d a , C u m h u riy e t sonrası Türk şiirinin “baş y a p ıtla rın d a n biri o la­ rak görülen “K aldırım lar" adlı şiirinin bu gecenin esini olduğu efsanesi yayılan genç şair, adından önce bir de “üstad” sıfatı kullanan N ecip Fazıl K ısakürek’tir. “Ü sta d”ın efsaneleştirerek anlattığı o gece ve dahası özetle şöyle: P a ris’te beş parasız kalan “G enç Ş air” için o ra ­ daki T ürk öğrenciler kendi aralarında p a ­ ra top la yarak M arsilya trenine bilet alır, cebine de T ü rkiye ’ye döneceği gem i bi­ leti parasını koyarlar. Ne var ki, o parayı da kum arda kaybedecektir. T ü rkiye ’ye ancak, M arsilya’daki T ürk Konsoloslu-

“Genç Şair” için Paris’teki Türk öğrenciler kendi aralarında para toplayarak Marsilya trenine bilet alır, cebine de Türkiye’ye döneceği gemi bileti parasını koyarlar. Ne var ki, o parayı da kumarda kaybedecektir.

N ecip Fazıl’ın hidayete erişinin “K al­ dırım lar” şiiri üzerinden hikâye edilm esi, şairin ahlaken düşkün bir hayat sürdüğü zatnanların ürünü bu şiire, yıllar yılı kut­ sal bir nitelik verilm esine de neden ol­ m uş, “ Ü stad "ın ke ndisi de “in sa n ın , inanç ve düşünce iklim inin değişm esiyle nasıl köklü ve tem elden bir dönüşüm y a ­ şayabileceğine” örnek gösterile gelm iştir. “ Ü stad” ı anlatan şu türlü cüm lelere rastlam ak için çok kitap karıştırm aya g e ­ rek yoktur: aram a m otorlarında bunların yüzlercesi var: “K aldırım lar ve O tel O daları, N ecip Fazıl’ı şiir sanatındaki yeri açısından p arlak bir yıldıza dönüştüren ve g e le ce ­ ğin büyük şairini m üjdeleyen ilk ese rle r­ dendir. Dil ve âhenk bakım ından harika olan bu şiirlere aşina olanlar iyi bilirler ki, bu eserler sıkıldığında avuca yalnızlık, ıssızlık, korku, hüzün ve sıkıntı dökülür. H ayata dair kafasını kurcalayan m üthiş soruları cevaplayam ayan sancılı şair, sı­ kıntısına derm an olacak bir şeyler bu la ­ m ayınca kendini geceye ve karanlığa atar. H ayatın gerçeğini tam keşfedem e­ diği için, gördüğü yalanları geceyle ört­ m eye çalışır ve kendine bir hakiki yoldaş bulam adığı için kaldırım larla sö yle şir” (İm an İle G elen D önüşüm : N ecip Fazıl, Z übeyir SELİM , Sızıntı, O cak 2010, S a­ yı 372).

‘Mutlak hakikat’i arama işi A rva si’yle tanıştıktan, daha doğrusu, A rva s i’ye intisab ettikten sonra adım

adım bam başka bir N ecip Fazıl şe kille­ necek, giderek siyasal İslam cı çevrelerin sözcülüğünü üstlenen bir şair ortaya çık ­ m aya başlayacak ve bu şaire göre şiir de, “M utlak H akikat’i aram a işi” olacaktır. “P oetika”da şöyle yazar: “Eşya ve hâdi­ selerin, bütün m antık yasaklarına rağ­ men en m ahrem , en m ahcup, en nazik ve en hassas nahiyesini tutarak ve nisbetlerini bularak ‘M utlak H akikat’i aram a işi... . “(...) M addî ve m anevî, eşya ve hâ­ diselerin m âverasında karargâh ‘M utlak H akikat’ kapısı önünde ebedî bir fener a layı... Şiir budur. “'M utlak H akikat’, A lla h ’tır. Ve şiirin, ister O ’na inanan ve ister inanm ayan elinde, ister bilerek ve ister bilm eyerek, O ’nu aram aktan başka vazifesi yoktur. Şiir, A llah’ı sır ve güzellik yolundan ara ­ m a işidir.” (C um huriyet Dönem i T ürk Ş ii­ ri, A nadolu Ü niversitesi Yayını, sf, 100). N eredeeen, nereye?!

Hürriyet’in efsane isim anketi O radan şu ra ya ... H ürriyet gazetesi, geçen yılın ağ us­ tos ayında “T ü rk Edebiyatının ‘efsa ne ’ ism i"ni seçm ek için bir anket düzenledi. Doğan H ızlan’ın yönetim inde yürütülen ankete 6 bin 149 kişi/H ürriyet okuru ka­ tıldı ve bu 6 bin 149 kişinin bin 4 6 1 'i “Türk Edebiyatının ‘e fsa n e ’ ism i” olarak Nâzım H ikm et’i seçti. H ayatta olm ayan 50 şair ve yazardan oluşan listede Recaizade M ahm ud Ekrem ikinci, Necip Fazıl K ısakürek de üçüncü oldular. Recaizade M ahm ud E krem ’e 525 oyun ç ık ­ tığı ankette 442 kişi de “T ürk E debiyatı­ nın ‘efsa n e ’ ism i” olarak N ecip Fazıl Kısa kü re k’i seçti. O g ü n le rd e A y d ın lık g a z e te s in d e yazdığım “Şim di durup dururken bu an­ ket de nereden çıktı? ” (Bkz. Aydınlık, 28 A ğustos 2012) başlıklı yazıda bu ve bu türlü anketleri ele alıp anket son uçları­ nın, çalışm ayı kim in yaptırdığına -p a ra ­ yı kim in verdiğine- bağlı olarak değ iştiğ i­ ni vurgulam ıştım . Yapılan, soruları oluş­ turanların yanıtları da oluşturduğu bir “toplum m üh en disliği” işi idi. A lm ak iste-

olarak böyle bir savunm a ileri s ü rebili­ rim. Yani ‘Şu ism i koym ayalım ’ gibi ka sıt­ lı bir tutum um uzun olm adığını bilm enizi isterim ... Ne olursa olsun, a nketler b e lle ­ ğim izi, beğenim izi dalgalandırır, bu bile yararlı bir işlem dir.” (H ürriyet, 23 A ğ u s ­ tos 2012)

A rv a s i’y le tanıştıktan, daha doğrusu, A rva si'ye in tisa b ettikten sonra adım adım b a m b a şka b ir N e cip F a zıl şekillenecek, g id e re k siya sa l İslam cı çevrelerin s ö zcü lü ğ ü n ü üstlenen b ir ş a ir ortaya çıkm aya b a şla ya ca k ve bu şaire g ö re ş iir de, "M utlak H a kik a t'i aram a iş i" olacaktır.

dikleri yanıtları elde etm ek için bir so ru ­ yu kırk türlü sorm a şeytanlığı gösteren anket şirketleri, salt seçim anketi ya p m ı­ yorlar; yeni bir ürünün, banka kredileri­ nin, havuzlu, dayalı döşeli dairelerin “ta ­ nıtım ” işlerini de yükleniyorlardı...

Beklenmeyen üçüncülük H ürriyet'in düzenlediği bu anketin tu ­ haf tarafların dan biri, Doğan H ızlan gibi bir eleştirm enin konuyu bir güzellik y a ­ rışm ası jüri başkanı ciddiyetiyle ele alıp s e ç ile m e y e n le r ü z ü lm e sin g ib is in d e n e debiyatım ız için de kimi sonuçlar çık a r­ m aya çalışm asıydı. Şöyle dem işti: “Soruyu yazdığım , anket sorusunu verdiğim için, bana gönderilen e-postaların bazısını yanıtladım . Toplu oylam a so rum luluğundan kaçıyor değilim . A ncak okurlarım ın ism ini andıkları, neden onlar yok diye anım sattıkları birçok ad için d a ­ ha önce pek çok yazı yazdım , bireysel

Necip Fazıl: "‘Mutlak Hakikat', Allah’tır. Ve şiirin, ister O’na inanan ve ister inanmayan elinde, ister bilerek ve ister bilmeyerek, O’nu aramaktan başka vazifesi yoktur. Şiir, Allah’ı sır ve güzellik yolundan arama işidir.”

A m a en tuhafı R ecaizade E krem ’in ikinci gelm esinden çok, N ecip Fazıl’ın üçüncü gelm esiydi ki, H ızlan’ı asıl şaşır­ tan da, oy tasnifinin “belli bir ölçüde A h ­ m et H akan’ın görüşüne uydu”ğunu b e ­ lirttiği böyle bir anketin sonucundaki işte bu istenm eyen ve beklenm eyen üçüncü­ lüktü!

“Bizim tarafın edebiyatçısı” A hm et Hakan, “edebiyat efsaneleri belirlenirken bile edebiyat dışı faktörlerin rol oynadığı bizim gibi ülkelerde böyle bir anket aracılığıyla ‘efsane e d e b iya t­ çım ın b elirlenem eyeceği” g ö rü şü n d e y­ miş. “Ç ünkü,” diyor, o günlerdeki y a zı­ sında, “bizim gibi ülkelerde edebiyat e f­ saneleri belirlenirken bile edebiyat dışı faktörler rol oynar. M esela... - N âzım H ikm et’in bu ankette önde gidebileceğini düşünen sağcılar, ‘am an birinciliği N âzım ’a k a ptırm ayalım ’ d iye­ rek oylarını N ecip Fazıl’a verirler. - Ya da M ehm et A k if’in önde g itm e ­ sinden hazzetm eyenler, yakından ta n ı­ m asalar da sırf denge olsun diye o yla rı­ nı Tevfik Fikret’e yağdırabilirler. Bu türden bir m otivasyondan ‘efsane edebiyatçı’ çıkm az. Ç ıksa çıksa ‘bizim tarafın e d e b iya tçı­ s ı’ çıkar.” (H ürriyet, 21 A ğustos 2012) Cin Ahm et, m ecazi anlam ı söylerken gerçek anlam ı kastediyor. Eğrisini ya zı­ yor ki doğru okunsun!

Birinci gelen Nâzım Hikmet olunca herkes suspus Bu görüş, cinlik bir tarafa bırakılacak olursa, edebiyat gibi özel bir alanla ilgili bir anketten m urad edilen şey sıradan gazete okurunun beğenisine sun u ld u ­

olan topyekûn ka rşıtlıktır ki, nitekim , H ürriyet anketinin A. H akan aracılığıyla N ecip Fazıl “tarafta rla rım ” galip gelm eye özendirm esi de, tüm T ürkiye’nin yeni d ü ­ zene ö z e n d irilm e s in in e d e b iy a tım ız a yansıyan çok küçük bir parçasıdır.

ğunda hiç de yanlış değil. Tabii m tırad edilenin ne olduğu önem li burada. Kaldı ki, Cin A h m e t’in görüşünü doğru okuyan “sağ” okuyucunun ne yapacağını anket sonucundan çıkarm am ak için çok saf o l­ m ak gerek. Sol okuyucunun Fikret-Â kif karşıtlığındaki ta vrın a da bakm ak g ere­ kir ki, orada da durum Cin A h m e t’in doğ ­ ru okunm asıyla çok ilgili: M ehm et Âkif 303, Tevfik Fikret 86!

Peki, N ecip Fazıl, “e fs a n e le r bir y a ­ na, N âzım ’ın karşısına konulacak kadar büyük m üdür? Bunu, şiirleri üzerinden görm eyi C a­ fe r Y ıldırım ’a bırakıp, yaşam ı üzerinden bakm ayı sürdürelim . “ K aldırım lar” şiirini yazan şairin tabiatı, hidayete erince d e ­ ğişm iş m idir?

A. H akan’ı kendisin e d ayanak ya p a ­ rak sürdüren D oğan Hızlan, anketi d e ­ ğerlendirdiği ya zıda şöyle diyordu sonuç olarak: “O y tasnifi belli bir ölçüde A hm et H a­ kan’ın görüşüne uydu. A ncak çekişm e onun dediği gibi iki şair arasında geçm e­ di, başka ede biyatçıla r da oy aldı. Ne var ki ilk üç sırada gene Nâzım H ikm et ile N ecip Fazıl yer alıyor. A radaki R ecaizade M ahm ut E krem ’i saym azsa k.” (Agy.) Cin A h m e t’in doğru okunm asıyla e l­ de edilen bu üçüncülükte, sonuç itibariy­ le bir uzlaşm anın oluşturulduğu anlaşılı­ yordu ki o günlerdeki yazım da şu tespiti de yapm aktan çe kinm em işim : “Ne olduysa oldu ve N ecip Fazıl ikin­ ci gelem edi. Birinci gelse ya da az farkla ikinci gelse, kıyam eti koparacakların b i­ rinci gelen N âzım H ikm et o lunca suspus olm alarındaki esbab-ı m ucibeyi an lam a­ m ak için saf olm a k gerek. Kıyam eti de y a n d a ş m e d ya d a n ö n ce “ p a y a n d a ş ” m edyanın “e m ir-al g e m is i” H ü rriye tin yazarları Ertuğrul Ö zkök ile A hm et H a­ kan koparırlardı kuşkusuz. N âzım H ik m e t’in b irin c i g e lm e si, önem lidir, olm azsa olm az zorunlu bir so­ nuçtur am a, bundan daha önem lisi, akla gelen şu soru: Şim di durup dururken bu anket de nereden çıktı?” (Aydınlık, 28 Ağustos 2012).

D ünya ve Türkiye em ekçilerinin, sosyalizm in bü yü k ş a iri N âzım H ikm e t Ran. Nâzım , ya şa m ı b o yunca kim seye a vu ç açm am ıştır.

ideolojik-siyasi çatışm anın sonucuydu. Sabahattin A li’nin karşısına Peyam i Safa ’nın, N â zım ’ın karşısına N ecip FazıPın çıkartıldığı edebiyat, bu çatışm anın en şiddetle yaşandığı alanlardan bir tanesi oldu.(1) Bir diğeri sinem aydı. Y ılm az G üney’in karşısına bir zam an C üneyt Arkın ’ın bir zam an Tam er Y iğit’in; “A rka ­ d a ş ın karşısına “O ğlum O sm an"ın vb. konulm aya çalışılm ası da bundandı. B urada tipik olan ezeli karşıtlık, her daim “sağın m ağlup olduğu” Nâzım H ik­ m et ile N ecip Fazıl arasında kurulm uş

Türkiye’de solun her değerinin karşısına, karşı bir sağ değer çıkartmak, Batı ve ABD’nin sosyalizme karşı yürüttüğü ideolojik-siyasi çatışmanın sonucuydu. Sabahattin Ali'nin karşısına Peyami Safa’nın, Nâzım’ın karşısına Necip Fazıl’ın çıkartıldığı edebiyat,

Ezeli karşıtlık

bu çatışmanın en şiddetle

T ü rkiye ’de solun her değerinin karşı­ sına, karşı bir sağ de ğer çıkartm ak, Batı ve A B D ’nin sosyalizm e karşı yürüttüğü

yaşandığı alanlardan bir tanesi oldu.

“Her türlü teminatın üzerindeki şahıs” » Burada henüz sıcaklığını yitirm em iş bir habere bakacağız; A bdullah K ılıç’ın 2 O cak 2013 günlü H aberTürk g a zetesin­ deki haberine... K ılıç’ın “N ecip Fazıl’dan M enderes'e Yalvaran M ektuplar!” başlık­ lı haberine göre, 27 M ayıs’tan sonra M enderes’in evinde yapılan aram ada, için d e örtü lü ö d e n e k h a rca m a la rın ın m akbuzlarının olduğu bir bavul bulundu. Bavulda, örtülü ödenekten yazar ve sa­ natçılara yapılan yardım ların m akbuzları yanında, bu yazar ve sanatçıların M en­ deres'e yazdıkları m addi yardım ta le b in ­ de bulunan m ektupları da vardı. H abere göre, başta N ecip Fazıl olm ak üzere P e­ yam i Safa, Yahya Kemal, H am dullah Suphi, C em al Kutay, Bedri R ahm i, M e­ sut C em il, Yusuf Ziya O rtaç ile ressam İbrahim Ç allı'nın gibi “ünlü yazarların M e ndere s’e yazdığı m ektuplar bazen yalvaran, bazen üstü kapalı te h d it içeren ifadeler” taşıyor. H aberde sözü edilen ünlü ya za rla r­ dan 21 O cak 1954 tarihli “M uhterem E fe n d im ” diye başladığı m ektubunda N ecip Fazıl, “E m niyet G enel M üdürü’ne kovuşturm alarla ilgili gerekli talim atın verilm esini, huzura kabul edilm esini ve kendisine yardım yapılm asını” istiyor. 26 A ralık 1956’da, “H er şeyi M ende­ res’in uğruna risk ettiğini yazıyor. “M üs­ te şa r B e y’den 2500 lira ve ‘M ecm uanı çıkar da görelim ve sonra yardım edelim ’ cevabı aldım ” , diyor: “ İlk defa bir itim at-

35

s izlik sezer gibiyim . Ben parayı alır da m ecm uayı mı çıkarm am veya çıkarırım da uygunsuz bir istikam et mi tutarım ? Ben ki her şeyi uğrunuza riske etm iş, her defa m ükem m el eseri verm iş ve bu ka­ dar tecrübe ve çileden geçm iş bir ad a­ m ım . Şahsım , kalbim ve kalem im her türlü tem inatın üzerindedir.”

yen ve m ukarrer bir m ikyas altında kur­ m aktan ve gözyaşları içinde yalnız iba­ det ve m ücerret eserler kalem e alm aya terk etm ekten başka iş ka lm a z.” (2) Bu k a d a r...

Sonuç: Hâdî mi, hâdi mi? Bu m ektuplar, N ecip F azıl’ın h idaye­

Cinnet buhranları içinde çırpınan hâdi

te erdikten, “üstad” kabul edilip, ke ndisi­ ne intisab edilen bir kisveye b ü rü n d ü k­

“Benim yaptığım ı yapanlara hükü­ m etler ve rejim ler servetlerini ve nim etle­ rini yağdırır" dediği M enderes’i haline acındırm ak için geçirdiği “cinnet buhranları”nı ve ölüm ü kullanıyor. C innet, Necip Fazıl’ın şiirde ve yaşam daki başlıca te ­ m asıdır: “Bütün bunlara karşı 15 bin lira zarar çarpıtılm ış ve daha nice kasıt ve sabota­ ja karşı yalnız bırakılm ış olarak sürün­ m ekteyim . H aftalardır A nkara’nın bu hücra ve m ünzevi otelinde cinnet buhranları içinde çırpınm aktayım . Bütün istediğim zarara birkaç bin zam la 20 bin lira tem i­ ninden ibarettir. Bunca m uvaffakiyetten sonra uğratıldığım bu hal ve düştüğüm şeref kırıklığı hayatım a mal olabilir. (...) Artık N ecip hakkında olm ak mı olm am ak mı kararı sizi de üzüntüden kurtaracak şekilde verilm eli ve bu iş bitirilm elidir. Ben kararlıyım ve her şeye razıyım .”

ten sonraki kişiliğini hâdî mi, hâdi mi o l­ duğunu gösterm esi açısından birer be l­ ge durum undadır. K arşısına konulduğu, en verim li yılla ­ rını hapishanede geçiren N âzım Hik"Ben hastayım . Şekerliyim . A yrıca çıldırm ak üzereyim . B ütün hastane halim e a c ıy o r."

“ Reklam ve sair ihtiyaçlarım için 10 bin lira lütfedilirse... Ayda 6 bin lira tahsis olunursa... A kis, Kim , Forum gibi m ecm uacıklarla bütün m uhalefet m atbuatını saf fikirle çürütücü, m uazzam bir içtim ai ve edebi, ideoloji, bina edici kaalara ve yüreklere nüfuz edici bir m ecm ua kura­ cağım a em in olunabilir. Bu da olm azsa tam altı aydır bir te k yardım görm eyen beni vazife günüm e kadar her ay m uay-

Necip Fazıl: “Reklam ve sair ihtiyaçlarım için 10 bin lira

14 O cak 1958’de “çıldırm ak üze­ re d ir, bütün hastane haline acım aktadır:

lütfedilirse... Ayda 6 bin lira

14 H aziran 1958’de, “ 10 bin lira lütfe­ dilirse yüreklere nüfuz edici bir m ecm ua kuracağım a em in o lun a bilir” diyor!

m erham et, ne de para dilenen te k satırı yoktur. M enderes, N ecip Fazıl’ın yalvaran, üstü kapalı tehdit eden m ektuplarına c e ­ vabı örtülü ödenekten para olarak verir­ ken aynı zam an dilim inde N âzım Hikm et’i de, vatan haini ilan ederek v a ta n ­ daşlıktan çıkaran hüküm etin başb a ka n ı­ dır.

D ip n o t la r

Para, hep para, hep para...

“Ben hastayım . Şekerliyim . Ayrıca çıldırm ak üzereyim . Bütün hastane hali­ me acıyor. Bu vaziyette em rin uzam ası benim ölüm e ve cinnete terk edilm em dem ektir. B aşım a bir hal gelecek olursa A lla h ’a, T ürk M illetine ve “Allah bir” d i­ yenlere karşı hesap nasıl verecektir. K a­ diri m utlakın üzerine yem in ederim ki y a ­ lan sö ylem iyo ru m , m übelağa e tm iyo­ rum, rol oynam ıyorum , edebiyat ya pm ı­ yorum .”

m et’in ise, hiçbir devlet görevlisind en ne

tahsis olunursa... Akis, Kim, Forum gibi mecmuacıklarla bütün muhalefet matbuatını saf fikirle çürütücü, muazzam bir içtimai ve edebi, ideoloji, bina edici kaalara ve yüreklere nüfuz edici bir mecmua kuracağıma emin olunabilir.”

(1) Fikret-Akif’in “çatışması"™ bu çerçevede ele al­ mak büyük bir yanlıştır. Her iki şairimizin de ortak olan yönleri karşıt yönlerinden çok daha fazladır. İkisi de Abdülhamid karşıtıydı. İkisinin de en iyi şiir­ leri, İstibdat’ı ve Abdülhamid’i lanetledikleri şiirleriy­ di. Biri “mel'un” derken, biri “bir lahza-i tahattür”e ya­ nacak kadar düşmandır Abdülhamid’e. İkisi de devrimden yanadır, ikisi de alkışlamıştır 1908 i. İkisi de şiirlerinin oturduğu zemin bakımından top­ lumcu konumdadırlar... Bu konuda yazdığım yazı için bkz, “Böyle Adamlar Artık Yok”, Aydınlık 19 Tem ­ muz 2011. (2) O yıllarda Milliyet gazetesinde yazan Peyami Safa da, M enderes’in müsteşarına yazdığı mektup­ ta, müşkül durumda olduğunu belirterek eşinin yurt dışındaki tedavisi için döviz istemektedir: “Başvekil efendiyi rahatsız etmekten çekiniyorum. Bana olan teveccühünü kaybettiğim zannı ve endi­ şesi içindeyim. (...) Bu müşkül durumumda bana yi­ ne bir kardeşlik yapmanı ve meseleyi münasip gör­ düğün kanaldan halletmeni ehemniyetle rica ede­ rim.”

Cafer YILDIRIM

K a p a k

Çile şairi Necip Fazıl’da Tanrı düşüncesi sıradan insanın aigı düzeyinin sınırları içindedir. On üçüncü, on dördüncü yüzyılın tasavvuf şairlerininki kadar olsun felsefi bir içerik taşımaz. Onun şiirlerinde teolojik felsefenin hiçbir izine rastlanmadığı gibi Tanrfnm algılanış, sorgulanış ve benimseniş biçiminde de bir orijinallik söz konusu değildir.

ecip Fazıl’ın, “Bâbıâli” adlı anılarında varoluş sırrının kuşku ve azap sarm alında kıvranan, etrafını sarm ış olan sığlık içinde düşünce şahikası bir yalnız ve ıstırapla yazgılı bir derinlik portresi çizm e gayreti, belirgin bi­ çim de görülm ektedir.

N

A nılarında açıkça görülen bu tutum u­ na şiirlerinde de sıkça rastlıyoruz. Varlıkyokluk ikilem i içinde çırpınan, düşüncenin ağırlığı altında huzursuz, tedirgin, vehim ­ lerle yorulm uş bir entelektüel im gesidir bi­ ze yansıtılm ak istenen:

Necip Fazıl'ın, “Bâbıâli” adlı anılarında varoluş sırrının kuşku ve azap sarmalında kıvranan, etrafını sarmış olan sığlık içinde düşünce şahikası bir yalnız ve ıstırapla yazgılı bir derinlik portresi çizme gayreti, belirgin biçimde görülmektedir.

1934 yılında Şeyh Abdülhâkim Arsavi ile tanıştıktan sonra değişmiştir. Kendisiyle yapılan bir söyleşide “Kal­ dırım lar” şairi olarak tanınm aktan ne den­ li rahatsız olduğu açıkça dile getirir: “-Kısakürek: İlk eserim ‘Ö rüm cek A ğ ı’ idi. Hatta Paris’e gitm eden önce yazıldı. O ndan sonra dönüşüm de ‘K aldırım lar’ı yazdım . -Siz zaten “Kaldırım lar” şairi olarak ta­ nındınız. -Bu tabiri m ütem adiyen kullanırlar. Halbuki “Kaldırım lar” şairi olm aktan ziya-

Bir fikir ki, sıcak yarada kezzap, Bir fikir ki, beyin zarında sülük. Selam , selam sana haşm etli azap; Yandıkça gelişen tılsımlı kütük. Yalvardım : G österin bilm ecem e yol! Ey yedinci kat gök, esrarını aç! Annem in duası, düş de perde ol! Bir asâ kes bana, ihtiyar ağaç! (...)

A krep nokta nokta ruhum u sokm uş, M evsim den m evsim e girdim böylece. G ördüm ki, ateşte, cım bızda yokm uş, Fikir çilesinden büyük işkence. (Çile'den) N ecip Fazıl ede b iya t d ü n ya sın d a “K aldırım lar” şairi olarak ünlenmiştir. Fa­ kat onun düşünce ve duyarlık dünyası

N ecip Fazıl, “K a ld ırım la r” ş iiri ile a n ılm aktan h oşnutsuzdur; o, b ir “ç ile k e ş ” o la ra k kabu l g ö rm e k ve yü ce ltilm e k niyetindedir.

İL

de ‘Ç ile’ isimli şiirim in şairi olmayı tercih ederdim ." (Konuşm alar, Büyük Doğu Ya­ yınları).

Kursa da boşluğa asm a köprü, fen, Allah derim , başka bir şey dem em ! (Allah D erim ’den)

Ne âlâ. Bizim alıntıladığım ız dörtlükler de şairim izin adıyla anılm ak istediği ve 1939 yılında yazdığı “Ç ile” şiirindendir. Bu şiirde karşım ıza çıkan "fikir çilesi” kavra­ mı bu süreçten sonra Necip Fazıl’ın ken­ dini tasvir ederken en sık başvuracağı tam lam a olacaktır:

Akıl, kırık kanadı hiçin; Derdi günü “nasıl” ve “niçin” ... Bağlı, perçin üstüne perçin, Benim gönlüm Allah diye n e ... (Allah D erim ’den)

Azap var mı âlem de fikir çilesine eş Yaşam ak zor, ölm ek zor, erişm ekse zor mu zor? Ç ilesiz suratlara tüküresim geliyor! Evet, ben, bir kapalı bu hududu aşıyo­ rum; Ö len ölüyor, bense ölüm ü yaşıyorum ! Sonsuzu nasıl bulsun pösteki sayan deli? Kendini kaybetm ek mi, visalin son be­ deli? M ahrem çizgilerine baktıkça örtünen sır; Belki de benliğinden kaçabilene hazır. (Visal’den)

N ecip F a z ıl’ın d ünyası çok d a rd ır ve “cin, kefen, tabut, şeytan, mezar, Allah, ölüm , ö lü " ke lim e le ri bu dü n ya nın s ın ır taşlarıdır.

ledir ki 1934’ten sonraki şiirlerinin geneli onca fikir çilesinden sonra keşfettiği ger­ çekliğe, yani Tanrı’ya edebiyatım ızdaki en basit ve sıradan güzellem eler niteliğin­ dedir: D iyorlar bana: Kalsın şiir de söz de yerde! Sen araştır, göklere çıkan m erdiven nerde? (M erdiven)

Evrensel anlayışın tem eli olan akıl N ecip Fazıl’ın lanetli kavram ları arasında­ dır, o hiç’in kırık kanadıdır. Fen, ne hari­ kalar yaratırsa yaratsın hiçbir değeri yok­ tur ve bilim in “nasıl, niçin” soruları nafile­ dir. Kendini bir “fikir çilekeşi" olarak sunan kişinin gerçek derinliği işte bu kadardır. Bütün bunlardan sonra bunalım lar geçiren, ruh sancıları içinde kıvranan, ıs­ tırapla kavrulan “fikir çilekeşi adam ” im ge­ si havada kalm akta, ortaya ölüm korku­ suyla çırpınan bir biçare görüntüsü çık­ maktadır: Su çekildi, göründü sanki zam anın d i­ bi,

Azap fırtınaları içinde sır kapılarını aralam ak için ruhu yanıp tutuşan, seçkin soru ve kuşkularla yüklü fikir çilekeşinin sonunda ulaştığı gerçek aslında hiç de şaşırtıcı değildir:

Anladım işi, sanat A llah’ı aram akm ış; M arifet bu, gerisi yalnız çelik-çom akm ış... (Sanat) “Zehirle pişm iş aşı yem eye kim ler ge­ lir?”

A tom larda cüm büş, donanm a, şenlik; Ve çevre çevre nur, çevre çevre nur. İç içe m im ari, iç içe benlik; Bildim seni ey Rab, bilinm ez m eşhur! (Ç ile’den) O nca duygu ve düşünce karm aşasın­ dan, onca ruh bunalım ından, öteye beri­ ye onca çam ur sıçrattıktan sonra keşfedi­ len gerçek Tanrı’nm varlığıdır. O ysa bü­ tün halk bu gerçekle yatıp kalkmaktadır. Necip Fazıl’ın arayış aşam asında kendini en seçkinler arasına koyduğu am a buldu­ ğunda en basitler arasına karıştığını dil­ lendirm ekten ısrarla kaçınm asındaki ne­ den de bu gerçeğin aslında keşfedilecek bir tarafının olm am asındandır. G erçekte Necip Fazıl budur, olan üze­ rine yatırım yapan kişidir. Verili olana ken­ dini saydırandır. Kum ar m antığını iyi bildi­ ğinden olm alı düşün ve sanat hayatında asla kaybetm ek istem eyendir. Bu neden-

Dilsizce, yalnız Allah dem eye kim ler gelir? (Zehirle Pişmiş Aş) İnsan, yaklaştığınca yaklaştığından ayrı; Belli ki; yakınım ız yoktur A lla h ’tan gayrı... (Yakınlık) N ecip Fazıl’da Tanrı düşüncesi sıra­ dan insanın algı düzeyinin sınırları içinde­ dir. O n üçüncü, on dördüncü yüzyılın ta ­ savvuf şairlerininki kadar olsun felsefi bir içerik taşım az. O nun şiirlerinde teolojik felsefenin hiçbir izine rastlanm adığı gibi Tanrı’nın algılanış, sorgulanış ve benim seniş biçim inde de bir orijinallik söz konu­ su değildir. Bütün bu nedenlerle N ecip Fazıl’ın şiiri evrensel açılım a kapalıdır. İs­ lam iyet’in softa yorum u üzerinden kendi­ ni tekrar edip durur: Ey akıl, nasıl da delinm ez küfen? Ebedi oluşun urbası kefen!

Korkuyorum , bu akşam kıyam et var­ mış gibi... (Korkuyorum ) Bir kalbim var ki benim , sevdiğinden burkulur: Kahredenden ziyade, sevilenden kor­ kulur... (Korku) Necip Fazıl’ın dünyası çok dardır ve “cin, kefen, tabut, şeytan, mezar, Allah, ölüm , ölü" kelim eleri bu dünyanın sınır taşlarıdır. Beş altı kelim eyle sınır taşlarını diktiği o dar dünya içinde ise N ecip Fazıl, daim a aynı sözü tekrar ede ede bir naka­ rat haline getirm iştir: Tutuştu ran lar, lügat kitabını elime, Bilsin: Allah'tan başka bilm iyorum ke­ lime. (Lügat) İnancına bir diyeceğim iz yok fakat inanç coğrafyasının dışındaki hiçbir keli­ meyi bilm eyen bir şair bütün bir insanlığı nasıl kucaklayabilir? Kendi tapınm a ala­ nın dışında kalan insanlarla hangi dille söyleşebilir? O nun hangi sözü kim in ya­ rasına m erhem olur?

B İ ■ H

Derleme

I Kapak

Anti-komünizmden yabancı düşmanlığına, tarih yazımından “aksiyoner” gericiliğe

"Üslail"Uin inciler... u derlem ede, gericiliğin “üstad” ı N ecip Fazıl Kıs a kü re k’in bazı g örüşle ­ rini, kendi kalem inden oku ya caksınız. O k u y a ­ cağınız satırlar, T ürk sağında şe riat­ çılık, m uhafazakârlık, yabancı d ü ş­ m anlığı ve gerici m illiyetçiliğin, büyük ölçüde geçişli olarak kullanılabilen ideolojik söyle m ler olduklarını g ö s ­ term eleri bakım ından ilgi çekicidir. Ayrıca N ecip Fazıl’ın, gerici hom ojen bir toplum ülküsünü, her halükârda “d ış salla ştırdığ ı” bir “d üşm an ”ın m ü­ te de yyin halk ü zerind e ki zu lm üne işaret ed e re k m eşrulaştırm ası da, ö z e llik le d ik k a te d e ğ e rd ir. Y a h u­ d i/M asonlar, “ İttihatçı/T ürkçü z ih n i­ y e t” , K em alistler, kom ünistler, her ç e ­ şit solcular, a zınlıkla r ve elbette bü­ tün kötülükleri bünyelerinde cisim leştiren baş düşm an olarak “M oskoflar”, hepsi am a hepsi, sanki M üslüm an T ü rk ’ü yo zlaştıra ra k boğm ak üzere m eydana getirilm iş bir uluslararası kom plonun parçalarıdır. Sağ ideolo­ jik söylem in belirleyici bir özelliği ha­ line gelen bu anlayış, “kökü dışarıdacılık” o la rak da özetlenebilir. G ün ü­ m üzde artık resm i olana bir “alte rna ­ tif” olm aktan çıkm ış neoliberal-gerici tarih yazım ının belli başlı argü m a n la­ rını d a N ecip Fazıl’ın kalem e aldığı m e tinler içerisinde bulm ak m üm kün­ dür. Tabi A K P ’nin, kendisini “milli ira ­ d e ” ile bir ve aynılaştırarak, her türlü m uhalefeti toplum dışı ve düşm anı d ina m ikle rle ilişkilendirip krim inalize e tm esin e zem in sunan “m azlum iyet” sö ylem in in kökenlerini d e ... N ecip

de sıkça atıf yapılan kaynaklardan alıntılara, tekrara düşm em ek için yer verilm em iştir.

B

I

“ÜSTAD”IN ANTİ-KOMÜNİZMİ

“Komünizmaya karşıysan Amerikancı olacaksın!”

“Ü stad"a gö re “ko m ü n izm a ille tin in " p a n z e h iri A m e rika n m u h ip liğ il

Fazıl, m uhafazakâr yazında su n u la ­ nın aksine, “batıl” ın gadrine uğram ış kendi halinde imanlı bir şair ve m ü te ­ fekkir değil, eylem li ve eylem ci, ke n ­ di deyişiyle “aksiyon er” bir gericidir. O kadar “aksiyon er”dir ki, talebeleri siyasal hasım larını ve “yola sokam ad ıkla rı” ordu m ensuplarını “d a rb e ci” diye hapse atadursun, kendisi “ B aş­ yü celik D evleti”nin yolunu açacak bir “d a rb e ” peşinde olduğunu açık açık zikretm ekten hiç de geri d u rm a m a k­ ta d ır... “S ağ-S ol” başlıklı şiirinde b e ­ lirttiği gibi o, “kalbini ve aklını hep sağ eline verm iş” , sol elinden ise "gö­ revi olm asa” onu kesecek kadar nef­ ret etm iştir. D erlem em iz, gericilik ta ­ rafından tarihdışı bir biçim de yü ce lti­ len nam -ı diğer "Ü stad”ın kendisinin bir “çile keşlik” sosuna bulam a çabası hariç pek de gizlem e derdinde o lm a­ dığı gerçek kim liğinin anlaşılabilm esi açısından, dosyam ızla tam am layıcı olacaktır. D erlem ede, dosya kap sa ­ m ında yer verdiğim iz bazı m akaleler­

Bugün dünya, m illetlerin oluş isti­ kam eti ve tekevvün hakkı ba kım ın ­ dan iki vâhide ayrılm ıştır. S onunda kaba ve basit iki vâhid... Ya A m erikayı tutacaksınız, ya Sovyet R usyayı; ya dem okrasiyi, ya kom ünizm ayı... Bunlardan birine tem ayül derhal ve kat’i olarak öbürüne aykırılık m ânası­ na gelir. O nun için, en küçük A m eri­ kan a le yh ta rlığ ı, hangi za viyed en olursa olsun, Sovyetleri desteklem ek diye anlaşılır. Bu yüzden kom üniz­ m aya zıt bir dünya görüşü kerhen de olsa, Am erikan politikasını korum ak­ la m ükelleftir. (B üyük D oğu'dan17 Tem m uz 1959)

“Üstad”tan karikatürize “komünizma” tanımı Batının yeni rejim e bu tavrı ve bakışı, S ovyet R usya’da asla büyük çapta fikirle karşılanam am ış, O rakÇ ekiç’li bayraklarının tepesine asılı M arks, Engels ve Lenin’e ait birkaç çırpıştırm a eserden başka yeni bir ses ve nefese m uhatap olam am ıştır. S adece kuduzvâri küstah ve bütün nizam ları yıkıcı bir sanat hareketi, fi-

kirde saldırgan bir (m etafizik) ve m ücer­ ret fikir düşm anlığı ve her şeyi m addeye bağlayış, m addeyi de kendinden başka hiçbir şeye bağlayam ayış ve eski bağla­ rından koparış...

tem li ve him ayeli bir im ha hareketine h e ­ def tutulm az. K om ünizm a bu m em lekette, tıpkı ka­ pısı örtülü evlere, açık pencerelerden, bacalardan, tahta aralarından, d elik ve deşiklerden giren ce reyanlar gibi, her türlü gizli hulûl yollarını tecrübe etm iştir. Fakat, her şeye rağm en tam ve gerçek bir hulûl tem in edem em iştir.

Ne Allah, ne ruh, ne ahlâk, ne aile, ne vatan!.. İktisadî m ünasebetleri olm a­ yan m em leketleri dünya haritasına al­ m ayacak ve m ekteplerinde okutm aya ­ cak derecede yobaz bir realite körlüğü, üstelik bu körlüğe (realist görüş) im tiya­ zının kondurulm ası ve kâinatı bir tavla zarı kadar küçültücü ve insanlığa rahatı­ nı ve havasını bu zar içinde vâdedici bir idrak hadım lığı... (M oskof'tan)

“Maymun Nâzım Hikmet, pala bıyıklı Moskofçu Stalin...” N âzım H ikm et m aym ununun “beni Stalin yara ttı” diye andığı pala bıyıklı am eliye dehâsı, işin en ince noktası ola­ rak belirttiğim iz gibi, kom ünizm ayı, m er­ kezine sadık kalarak m uhitinde birçok yenilik ve değişikliğe uğrattı; dâvayı bey­ nelm ilelcilikten büsbütün M oskofluğa ak­ tardı ve Lenin ’in “d ünya ihtilali" m efkure­ sini m uayyen bir cem iye t zem inine d a ­ yalı “M oskof dünya hakim iyeti” gayesine çevirdi. (M o s k o f’tan)

“Komünizm Yahudi tuzağı!” K om ünizm de, M usa Peygam berden beri gelen, evvelâ ona ihanetle başla­ yan, ruhi birlik ve bütünlük suikastçısı Yahudi dehâsı, yine kendi m üessesesi olan K apitalizm e karşı en parlak intikam tuzağını kurm uştur. Şim di bu tuzaktan intikam alm ak sevdasında olan da, yine aynı Yahudi dehâsıdır. (D ünya B ir İnkılâp B e kliy o r’dan)

“Lenin 365 Rus bakiresi istese, bu materyalizma ahlâkına uygun düşerdi!” Eğer (Lenin), M ateryalizm ahlâkına dayanarak ve sırf gönüllülerden seçerek

N ecip F a z ıl’a g ö re to p lu m d a ki h e r aksaklığın "kökü d ış a rıd a ”; ya b a n cı olan h e r şe y fe n a ...

senede 365 genç Rus bakiresi isteseydi, bakireler, o da eğer bulunabilirse kendi­ sine teslim edilir; ve bu ahlâk M ateryalizm aya karşı da ha tezatsız kaçardı. Hem inanm am ak ve inanm ayı kendi öz m erkezinden inhiraf ettirm ek, hem de inanm am aya, inanm anın ahlâkiyle ba ğ ­ lanm ak, ne tuhaf!.. D ürüst olm ak kaygısiyle hem en ilâve edelim ki, K om ünizm in de inandığı bir şey vardır; fakat onda bu ahlâk yoktur. (D ünya B ir İnkılâp B e k liy o r’d an)

“Dünyanın en sefil insan çeşidi komünistler ve Cumhuriyetle yaptıkları işbirliği” T ü rkiye ’de m ateryalizm a ve kom ünizm a, birkaç asırdır süren inhitat ta rih i­ m izin sonunda, C um huriyetle beraber faaliyete geçer. B aşlangıçta, C um huri­ yetin yıktığı m üesseselere karşı onunla işbirliği yapm ak ister gibi görünen, onu tutar. Fakat sonra, bütün faaliyetini, T ürk m ânevî bütünlüğüne tevcih etm eye baş­ lar. V â kıa derhal kanun dışı sayılır ve ta ­ kip m evzuu o lursa da, karşısına, hiçbir zam an m ükem m el m ücadele şartları ve ruh te çh izatıyla çıkıldığını gösteren, sis­

(...) M em leketim izde sayısı, 50-60 bini g eçm ediği söylenen kom ünistler, bütün insan çeşitleri içinde bu dünyanın en sefil ve ucuza kazanılm ış örnekleridir. “ U cuz kazanılm ış” tâbiriyle m addî m en­ faati kasdetm iyorum . Tek fikir ve nefs m uhasebesi çilesine m eydan b ıra km a ­ yan bir elçabukluğu içinde, şahsiyetlerini teslim etm elerindeki u cu zlu k... M addî m enfaat de ca b a sı... B unlar hem ruhlarını, hem de v a ta n ­ larını satm akta, tükenm ez bir istism ar m âdenine sahiptirler. (H ita b e le r’den)

“Komünist kokusu veren her ferdi, yumurtasına kadar ateşte yakmalı!” Türkiye m addede ve m ânada M os­ kof ağı içine alınm ış ve kuşatılm ış d u ­ ru m dadır. B a şsızdır, s a h ip s iz d ir, h üküm etsizdir ve bu ağdan kurtulm ak için, benzeri bütün dünya m illetlerine ö r­ nek bir huruç hareketi yapm akla m ükel­ leftir. İç aksiyon: D üşm anın her defa baş gösterip ka­ fasına, bir odun inince sinm esini ve te k ­ rar baş gösterm esini beklem eden y u va ­ sına girm ek, yum urtalarına kadar ateşte yakm ak, to p a ta n ka vu n u n u d ib in d e n k oklarcasına kom ünist kokusu veren v e ­ ya kokusunun kokusunun kokusunu d u ­ yuran her ferdi hesaba çekm ek... O nun, zehirlerini üretm ekte en büyük gıdası basta dem okrasi ölçülerini bir y a ­ na bırakıp hakkın şiddetiyle neslini tü ­ ketm ek ve iklim ini koruyucu idare şe k il­ lerini ve kadrolarını m illetçe çürüğe ç ı­ kartm ak... (M o s k o f’tan)

“ÜSTAD’IN “DÜŞMAN” ANLAYIŞI “Soyulmuş çiirük patates suratlı Moskof!” Evet, do ğrud an do ğ ru ya birbirinin vücut hikm etine düşm an olm aktan gelen böyle bir zıddiyet m ünaferet, tarihte te k ­ tir; ve sadece Türkle M oskofa hâstır: O nun içindir ki, bütün bu incelikleri düşünm eden sezen halkım ızın dilinde M oskof, sade “M o skof” değil. “M oskof G âvuru”dur. Türk, ciğerinin tâ içinden gelen bir havayla ve dişlerini gıcırd ata rak “M oskof G â v u ru ” d e rke n , o la n c a d a ya n a ğ ın ı M üslüm anlıkta bulur ve gâ vurluk m efhu­ m unun başında, soyulm uş çü rü k pata­ tes suratlı çiy ve bom boş gözlü M oskofu görür. T ü rk ’ün gözü nd e başka m illetler M oskofa yaklaştıkları nisbette düşm an ve ondan uzaklaştıkları m ikyasta dost­ tur. D em ek ki, T ü rk ’e göre m ücerret düş­ m anlık, m ücerret özünü, renk ve çizg ile­ rini M oskofluktan alıyor. (M o s k o f’tan)

“Azınlıkların Türk milletinin başına ördükleri çorap” Eğer benim elim de kudret ve kuvvet olsaydı, yeni bir m übadele siyasetinin taraftarlığını yapar, ilk evvel, velin im e tle­ rine karşı nankörlük edenleri m em leket­ ten çıkarırdım . Biz bize daha faydalı olu­ ruz. S e n e le r b o y u n c a e k a lliy e tle rin (azınlıkların) T ü rk m illetinin başına ör­ dükleri çorap artık cana tak etm iştir. (B üyük D o ğ u ’dan -9 M art 1951)

“Alevilikle en köklü şekilde mücadele eden büyük Türk hakanları...” R uhları İslam aşkiyle dolu, en büyük üç T ürk hakanında n -Fatih, Birinci Selim ve İkinci A b d ü lh a m id ’in- en köklü ve d e ­ rin bir anlayışla m ücadele ettiği, büyük çapta engellediği, fakat her şeye rağ­ men, tefessüh devrim izd e önüne geçile-

“Üstad", E vrim K uram ını da, “p e k ö zg ü n " b ir fikirle “çü rü tü ve riyo r" (!): “B ugünkü m a ym u n la r niye insan o lm a d ı? !”

saf ve halis bir kavim belirttiği dem lerde, içindeki büyük istidatın m enfi kutbu halin­ de, evvela kendi peygam berlerine ihanet etm ekle işe başladı ve gitgide bu ruh ha­ letini örnekleştirdi ve ondan sonrada ay­ nı m enfi ruhun kavm iyetini tem sile ve ırki dölünü yetiştirm eye başladı. (...) [Yahu­ di] insanlık tarihinde, evvelâ kendi öz d i­ nini çürütm ekle işe başlayarak, ruhî ve m illî bütün vahdetleri yıkm aya m em ur bir rol oynam ıştır. Yahudiyi, her şeyden ev­ vel böyle tanım ak ve onu ilk m âzisinden, peygam berlerinden, nisbet iddia ettiği d i­ ninin hakikatinden tecrit ederek, m üstakil bir ruh ve kavim vâkıası bilm ek lâzım . (Y ahudilik-M asonluk-D önm elik’ten) ***

m eyen ve bugün Türk nüfusunun, bil­ m em yüzde kaçını tem sil eden Alevilik, aynen İm am -ı R abbani ölçüsüyle din ve dünya cahili ellerde, kutusunun içi boş bir etiketten ibarettir; ve ne S ünnet Ehli­ nin üzerine yürüyen, ne üzerine yürünü­ len ve an ca k “hiç" kelim esiyle belirtile bi­ lecek pasif, fakat her an ve her türlü din aleyhtarı cereyanlarca istism arı m üm ­ kün bir m anzara arz etm ektedir. Bu güne dek din aleyhinde girişilen ve adına "D evrim ” denilen davranışlarda (direkt) veya (endirekt), T ürk A levileri, kendilerinden hiçbir tepki gelm eyecek ve İslam esaslarının kıyım ına seyirci ka­ lacak bir sınıf o larak istism ar ve bahane m evzuu olm uştur. (D oğru Yolun S apık K olları'ndan)

“Caz Afrika vahşisinin müziği...” Birinci D ünya Harbi de sürpriz ş e klin ­ de yıkım a götürdü insanlığı... H içbir a n a ­ ne ve da yanak kalm adı. Kadınların eteği to puklardayken birden dizinin üstüne çı­ kıverdi. Klâsik m usiki, kapısında bir va h ­ şi gördü, “ca z ” diye... A frika vahşisinin m üziği... (Batı Tefekkürü ve İslam Tasavvufu’ndan)

“Yahudi’nin ırki dölü ihanet...” Yahudi, tarihin karanlık dehlizinde,

Y a hudi, tek bir cüm leyle; dünyada d i­ nî, m illî ve fikrî birlik adına ne varsa onu çözm eye, bozm aya, harabetm eye m e ’mur, bozguncu ve fesatçı tipidir. K ısaca­ sı, Yahudi belli başlı bir ruh saiki y ü zü n ­ den m üstakil bir devlet teşkil edem em iş ve bütün dünya m illetleri içine yayılm ış olan kavm inin fert fert m enfaatini ko ru ­ ma, bunun için de bu m enfaate karşı g e ­ lecek her çeşit bütünlüğü parçalam a rolündedir. (U lu H akan II. A b d ü lh a m it H a n ’d an)

“ÜSTAD”IN ALTERNATİF TARİH YAZIMI “Üstad”tan Evrim Kuramı’m bitiren (!) argüman ve “inkılâpçı maymunlar” Ve bir cinsten ötekine geçit m evcut değil. Yoksa, dâva, Batı tefekkürünün en m askara tipi (D arw in)in nazariyesini y a ­ ni, insanın m aym undan geldiği d ü şü n ce ­ sini kabul etm eye kadar gider. İnsan g i­ bi, kâ in a tın ruhunu ş e k ille n d ire n bir m ahlûkun m aym undan gelm e olduğunu kabul etm ek, şu anda dünyada m evcut m ilyonlarca m aym unun niçin geç ka ldık­ larını izah edem eyeceği bir tarafa, bizzat (Darvvin) gibi, m aym unun tekâm ülüyle değil, asıl insanın alçalm asiyle m aym u­ na ulaşabileceğini gösterir. N itekim bi­ zim 150 yıl öncesi inkılâplarım ız, insan­

lar tarafından mı, m aym unlar tarafından mı yapılm ıştır, sualine henüz gereğince cevap verilem em iştir.

“Milli kurtuluş kahramanı Vahidüddin; iktidar gaspçısı Mustafa Kemal!”

(D ünya B ir İnkılâp B e k liy o r’dan)

“Mason, Yahudi İttihatçılar, Türk tarihinin en büyük mazlumu Abdülhamit’e karşı” “ İttihad ve Terakki” ve (Jön Türkler)ler, m ason, Yahudi, kozm opolit, e m ­ peryalist ve m em leketi içinden ze h irleyi­ ci her türlü ce re ya n ın kuklalaştırdığı sahte aydınlar züm resinden ilk defa o la ­ rak bir aksiyon ocağı halinde kurulm uş öyle bir kalıplaşm adır ki, kendisinden evvelki ve sonraki bütün teşekküllerin “satıh üstü anlayış ve te rs gidiş” şiarını heykelleştirir; ve T ü rk tarihinin en büyük m azlum u ikinci A bdülham îd Han d ü ş­ m anlığına yalancı tarafından ilk siyasî, fikrî ve ilm î zem ini kurar, bu sahtekarlığı­ nı da nesiller boyunca yürütür; hakikat diye yutturur. (...) İşte A b dülham id, Yahudiler, m a­ sonlar, garp em peryalizm asının iç ve dış ajanları, sahte inkılapçılar, köksüzler ve züppeler tarafından, kendi öz m eziyetle­ rinin kam il zıddıyla vasıflandırılm ak ve öyle gösterilm ek istenm iş, bu bakım dan tarihi m azlum lar arasında eşi g ö rü lm e ­ dik, yepyeni ve apayrı bir dereceye hak kazanm ış bir devlet reisidir A b dülh am id ’e isnat edilen zulüm , is­ tibdat, korkaklık, vehim , israf, hiyanet; hakikatte m erham et, adalet, cesaret, ze­ ka, tasarruf ve sadakatin ta kendisidir. (U lu H akan II. A b d ü lh am it H a n ’dan)

Namık Kemal’in ve İttihatçıların “İslam birliğini yıkma” davası N am ık Kem al şair olarak, m evcut şa ­ irlerin hepsinin altındadır! D ünya görüşü k ıy m e tin e g e lin c e ; d e v rin d e iktisad i m ezhepler ilerlediği halde o hâlâ (fizyok­ ra tlığ ı m üdafaa eder. K itaplarında -uzun durm ayacağım - tâ Fransız ihtilâline ait basit hürriyet pazarlıklarını konuşturur. Ve A b dülh a m id’e, istikbalin anlayacağı bu insana karşı bir hürriyet m ücadelesi

N ecip F a zıl a g ö re N am ık Kem al, Jö n Türkler. M ustafa K em a l “p e k k ö tü ”, A b d ü lh a m it ve V ahdettin b ü yü k m a zlu m !

açar güya... A m a Padişahın kesesinden aldığı 50 altun parayla m utasarrıf olarak ölür. “-Falan yere g öm üleyim !” der, p a d i­ şah bu isteğini de yerine getirir. Sonra bu adam a utanm adan hürriyet şehidi derler! Bu şehitlik nereye düşm üştür bili­ yo rsunuz zaten... Tatlıcının başına o kla­ va düşse o derhal tatlı şehidi olur. İttihat­ çılar bu edebiyatı uydurm akta m azur idi­ ler. M azur değil, m ahkûm ... Ç ünkü öyle bir Yahudi, kozm opolit, m ason gö rü şü n ­ den geliyorlardı ki, bilm eden, -m asonla­ rın protokolünde var- bunları m illî kahra­ m an gösterirlerse m esele halloluyordu. Ve bütün dâva İslâm birliğini yıkm aktı topyekûn... (Batı Tefekkürü ve İslam T asavvufu’ndan)

Abdülhamit’in ümmetçiliğe uygun milletçiliği! Evet, A bdülham îd Hân, m illiyetçi bir Padişahtı ve bu duygusunu, esas bildiği üm m etçilik ruhunu örselem eksizin, aynı ruha tâbi kılarak m uhafaza etm enin sır­ rına erm işti. O nun gözünde her şey ruhî m uhtevadan yani im an ve İslâm ’dan ib a ­ retti; kavim cilik de ancak bu ruhî m uhte­ vaya liyakat, riayet ve hizm et belirttiği nispette tutunabilirdi. (U lu H aka n II. A b d ü lh a m it H a n ’dan)

Evet; m illî şahlanışın başında 14-15 ve C um huriyetin ilânında 19 yaşında bir çocuk olan biz, bunca yıl boyunca g ö r­ düğüm üz, işittiğim iz, okud u ğ u m u z ve m ânalandırdığım ız şeylerin yekûnu o la ­ rak şu hükm e varm ış bulunuyoruz ki, Bi­ rinci D ünya Harbi felâketi ve İm parato r­ luk devletinin çöküşünden sonra T ürk haklarını sağlam ak yolunda m illî bir şa h ­ lanışa ilk olarak m eydan açm a fikri, bu hareketin şefliğini yapan M ustafa Kem al Paşadan önce ve onun şahsında Sultan 6. M ehm ed V ahidüddin’indir. Y âni aynı hareketin, vatan hainliğiyle suçlandırdığı adam ın... (...) M ustafa Kem al Paşanın karşısı­ na çıkan Vahidüddin değil, V a hidü ddin’in karşısına çıkan M ustafa Kem al Paşa... (...) Vahidüddin, aksine, İstanbul’da kalıp düşm anlara üm it verm ek, böylece M illî H areketin gelişm esini s ağlam a k ve bu başarıyı icabında vatan haini g ö rü n ­ m eye kadar gidecek bir fe d akârlıkla y e ­ rine getirm ek m akam ındadtr ki, kaderin bir insanı bu derecede m akûs bir tecelli ile öz hakikatini gösterm ekten m ahrum ettiği görülm üş şeylerden değildir. H ak katında ne yüksek derece!.. V a hidü ddin’in m isilsiz m azlum lu ğu ve ona bağlı kıym eti de bu noktada... “Kuva-yı İnzibatiye” ve sair nam lar a ltın ­ daki teşkillerin ise sadece göz bo ya m a ­ ya m ahsus “k a ş k a rik o la rd a n olduğu ve hiçbir harekete girişem em eksizin eridiği ve hattâ m illî cepheye katıldığı, bütün bunların da belki V ahidüddin’in gizli tâlim atiyle m eydana geldiği, hâdiselerin üs­ lûbundan bellidir. Yer yer Anadolu isyanlarına gelince, bunların da hakikatini ortaya dökm eye sarayın tezatlı vaziyetinden kendi kendi­ sine zuhura gelm iş şeyler olduğu, s a ra y­ ca tahrik edilm ek şöyle dursun, bunlara da katılm adığı ve ne “d u ru n !”, ne de “yü­ rüyün!” denilem ediği, yine hâdiselerdeki üslûp ifadesinden anlaşılabilir. (V atan H aini Değil, B ü yük Vatan D ostu S ultan V ahidü ddin’den)

Evet, ne hazindir ki, sadece devlete m usallat ve M oskova lûgaritm esi ta ra fın ­ dan em irli bu hareketi, sırtında polis ü ni­ form ası bulunm aksızın önlem eye ç a b a ­ layan sağcı gençlik, aynı devletçe so lcu ­ lardan daha ağır suçlu sayılm ıştır. Sanki “benim yapam adığım ı başkasının y a p ­ m asına izin verm iyorum !" tavrı... D em ek ki yapam ıyor değil, kasten yapm ıyor.

“Cumhuriyet ruhu çürüttü; Allah’a sımsıkı kapadığı kapıları başkalarına açtı” K olera sa lg ın ınd an m ikrop m e s’ul değildir; onu besleyen ve geliştiren pislik vasatı sorum lu... Bunun gibi, başım ızdaki belânın küllî m es’ulü 27 yıllık şekavet idaresinden sonra [1 9 2 3 -19 50 dö n e m i ka ste diliyor -B v e Ü ], cebrî (dem okrasi) şırıngasiyle bütün recüliyet iktidarını kaybeden işte o ruh!.. Vatana sopayla hükm ettiği devirde ruhları ve m ideleri aç bırakan, sonra da bu açlığı sadece m addeyle giderm eye çalışm aktan başka bir tedbire akıl erdi­ rem eyen ve arada bazı g österm elik de­ ğişm elere rağm en d aim a üzerinde gittiği sabit ve m üşterek çizgiyi bir türlü kıra­ m ayan bu ruh ve onun rejim i, nihayet dem okrasinin kurbanı oldu. (...) D em okrasi dediler, yalnız A llaha ve R esulüne sım sıkı kapadıkları kapı ve pencereleri başkalarına açık bıraktılar. Giren de girdi! Ve başım ızdaki belâ, d a ­ sitanı, efsanevî bir başsızlık, sahipsizlik halinde tecelli etti. Sopası kırılan rejim, onsuz idareyi bilm ediği ve idrakine en uzak şey dem okrasi olduğu için, öz sopasiyle dayak yem eye başladı ve hükü­ m et m efhum unun bu türlü, yerlerde sü­ rünm esini dem okrasi sanm ak d alâletin­ den kurtulam adı. Ve kim se farkına var­ madı ki, C um huriye t devresini yirm ibeşer yıllık iki çığıra bölecek olurlarsa gö­ rürler ki; çürütülen ruh ve ahlâkın ilk çı­ ğırda atılan tohum ları, m ahsulünü ikinci çığırda verdi ve büyük hasadını da son yıllara sığdırdı. (R apor 1/2’den)

“Menemen cinayeti Cumhuriyet’in tertibi!” M enem en H âdisesi m ünasebetiyle M anisa ve civarını tarayan, en küçük toz tanesine bile m üsam aha gösterm iyen tarak, faille re ait m ahallelerin m uhtarını, m anavını, kahvecisini, bakkalını, fırın cı­ sını, ayakkabıcısını hâsılı dünya gözüy­ le bu adam ları görm üş kim varsa hepsi-

(M o s k o f’tan)

“Ü sta d ”, ş e ria tçı olduğunu gizlem iyor.

ni birden topluyor. M anisa’da dinle a lâ­ kalı herkes hacı, hoca, m üezzin, vaiz, im am , çuvalın içinde... H attâ bu hocalar­ dan ilim ve faziletiyle tanınm ış Hafız Ahm ed, hâdiseden kısa bir m üddet evvel bir rüya görü yor ve zevcesine diyor ki:

“ÜSTAD”IN TOPLUM DÜŞÜNCESİ “Meşrutiyetten sonra ahlâkımız düştü, züppe Selanik kibarlarının istilasına uğradık”

M eşrutiyetten sonrası felâket... A rtık ahlâk düşüklüğü, T ürk ferd ve aile plâ­ R üyam da beni eşek arılarının sok­ nında, benliğim izin en m ahrem m aktala­ tuğunu gördüm ! G aliba, hem de zâlim ler rına kadar yol aram aya koyulur. Bu d e ­ elinde can verm ek üzere, sonum uz geldi! virde ahlâk düşüklüğüm üz, sadece hü­ küm et ve idare m anzum esinde züm revî (...) M enem en H âdisesine beş ay bir daire teşkil etm ekten çıkar; bütün m il­ kala cereyan eden Bursa konuşm aları leti içine alan um um î ve İçtim aî bir hacim ve peşinden alınan kararları adetâ ispat kazanm aya doğru gider. D evlet ve idare edici, vesika değerinde bir vakıa vardı ki, ölçüsü bakım ından rehbersiz ve başsız o da, toplantının hem en arkasında bas­ T ürk ailesi, kendi içinde itiyadı olarak kö­ m a (dikte) edilen şeyh ve şeyhlik aley­ rü körüne devam eden İslâm ahlâkının hindeki yayınlardır. Evet; durup du ru r­ artık aile kadrosunda harap olm aya baş­ ken, basın, birdenbire tarikatçılar, bil­ ladığına şahittir. (...) O rtada inkılâp a d ı­ hassa N akşîler aleyhinde bir kam panya­ na, inkılâp kelim esinden başka hiçbir ya girişm iş, böyloce, Japo n ya ’da zelzele şey yoktur. D aha birçok kof kelim e ve habercisi, renk değiştiren bir nevi balık tam bir iş ve hakikat yabancılığı... A hlâk gibi, anlayana ilerideki felâketi ihtar edi­ sükûtum uzun artık bir felâket istidadını ci bir rol oynam aya başlam ıştı. k a z a n m a y a b aşladığı bu m e rh a le d e (...) T â Tem m uz ayında A ralık ayının başlıca m üessir ve m esul, A vrupaya en faciası hazırlanm aktadır. kötü ve kokm uş taraflariyle im renen ta k ­ (Son D evrin Din M a zlu m la rın d a n ) litçi züppe tipi, onun sabun köpüğünden edebiyatı; ve (H areket O rdusu)nun a rka ­ sından İstanbul’u istilâ eden ve Şişli m u­ “Devlete musallat Moskoflara hitlerini kıran Selanik kibarlarıdır. direnen bedbaht sağcılar...” Ö nce üniversite hareketleri, derken sağ-sol çatışm aları ve en sonra, içinde sağın bulunm adığı, devleti topyekûn ç ö ­ kertm e davranışları... Sağ, bu hengâm e­ de, hü kü m e tin yap a m a d ığ ın ı kendisi yapm ak zoru nda bırakılm ış, üstelik hü­ küm et deviricisi diye yaftalanm ış bed­ bahtlar cephesi...

(Tanrı K ulundan D in le d ikle rim ’den)

“Üstad”ın şeriat rüyası Bir arefe sabahı yırtıcı bir kalk b o ru ­ su sesiyle yataklarım ızdan fırlasak... M anzara: Bir zam anların yalnız m addede y a ­

pım -yıkım ham lesinin en gözükara çap­ ta iç hakikati... Ruh imarı dâvası...

Adnan Menderes’e: “Kokularını giran bulduğunuz ne kadar şahıs varsa imha etsem ne buyurursunuz?”

M em lekette tek sarhoş yok! Ecnebi diplom at, elçiliğinde, yahut H ilton otelinin (00) num arasında, dışarı­ dan getirttiğini içebilir.

Size çoktan beri yazam adım . Bir za­ m anlar beni, kapınızda m ütem adi kitarasını inletm eğe m em ur bir serenad hasta­ sı haline getirm iştiniz. Bunun için vesile üstüne vesileye sahiptim . Şim di resen huzurunuzu arayacak herhangi bir ve si­ leye m alik değilim . Fakat en büyük ve devam lı vesilem :

Tekel, eski şarap şişelerine ister pek­ mez, ister kım ız doldursun... Ne zar, ne iskam bil kâğıdı, ne şu, ne bu!.. M illî Piyango, Toto ve “Bahs-i m üşte­ rek” gişelerinin kapalı cam ları üzerinde, katrandan iki çapraz çizgi... K ulüplerde tek-çift bile oynanam az. Banka, para yatıranları, ancak kendi­ lerine aşıladığı tasa rru f terbiyesinin se­ m eresiyle m ü kâ fa tla n d ırd ı, faizsiz, ikram iyesiz, hattâ m uhafaza ücreti alan bir ocaktır. Rüşvet, suiistim al, nüfuz ticareti, ilti­ mas, hakka ve cem iye te ihanet bakım ın­ dan vatan hıyanetine denk... M ektep değil, ahlâk ve terbiye çilehaneieri... Bu çilehanelerden derece de­ rece hayat izni alm ayan, yaşayam az. K araborsayı dileyen ağzına alsın! Terazi, m aliyet ve kâr yalanı, üç ayaklı sehpada tartılır. Serseri, derhâl m aden ocağına... İşsiz, m ilyon er de olsa am eleliğe...

Aşkım ne olacak? “Ü sta d ”, M e n d e re s ’ten p a ra iste m ek için ya zd ığ ı m ektupta, kendisine “a ş k ın ı” da itira f e d iyo r!

“İslâm ülkesinde halktan rey alınmaz; halk tâbidir!” H alk yok, hak vardır; ve ona bağlı kalabalıklar. H alk bir kaptır, kap!.. N eyle d o ldurur­ san onu sana verebilir. (...) N itekim , devlet, tam m anasıyla güdüm lü bir İslâm ülkesinde gerçekten halkın m üessesesidir. Fakat, “ İslâm ’da kalayım m ı?” diye halktan rey alm az! Ç ünkü orada hâkim iyet H ak’kındır. H alk da O ’na tâbidir. H alk O ’nun kantarıdır, o hâkim iyetin. Şu kadar kilo, bu kadar ton! Hepsi bu... Keyfiyet, kem iyete m ağlûp ettirilem ez! (D ünya B ir İnkılâp B e k liy o r’d an)

Sefih, bütün malı ve m ülkiyle devlet em rine... Filim, tiyatro, sergi, gazete, m ecm ua ve kitap, en sert fikir, ahlâk ve keyfiyet ölçüsü sansürü altında... K ahvehane; paydos!

“ÜSTAD”IN “AKSİYONER” GERİCİLİĞİ “Müslüman şeriatçıdır!”

Yolda, m eydanda, nakil vasıtaların­ da, um um î yerlerde, hattâ m abetlerde, edep ve usûl a hlâk zabıtasının hususî ajanları...

M üslüm an olup da şeriatçı olm am ak, (S okrates)in benzetişiyle, flüt çalanlar olduğunu kabul edip de flütü kabul etm e­ m ekten farksızdır. İtikadı şeriatçılıkla, devlet nizam larını şeriata uydurm a d av­ ranışı arasındaki farka da ayrıca dikkat etm ek gerekir. Eğer K u r’ân Kursu to p lu ­ luğu, sâf ve m ücerret m ânada şeriattan üstün kıym et tanım ıyorsa, M üslüm anlığı kökünden kavram ış dem ektir.

(Tanrı K u lund an D in led ikle rim ’den)

(Son D evrin D in M a zlu m la rın d a n )

Dans salonu; elveda! K ontrolsüz spor; A llahaısm arladık! Fahişe; buyursun H ayırsız Adadaki kam pa!

G erçekten “ Firak-ı A dnan" ha sta lığ ı­ na m üptelâyım . A caba ne gün üç beş dakikalık takdire m ahzar olacağım ? (...) A caba Büyük D oğu’yu, din c e p ­ hesini tam am en gizliyerek saf politika polem ik sanat ve aktüalite m ecm uası halinde çıkarsam , böylece dü şm a n la rı­ nıza tek ip ucu verm esem ve kokularını giran bulduğunuz ne kadar, şahıs, g a z e ­ te ve m ecm ua varsa, sırf kendi c e p h e m ­ den im ha etsem ne buyurursunuz? N a­ sıl, böyle bir ham lenin günü tam am en hülül etm iş değil m idir? (N ecip F a z ıl’ın A d nan M endere s'e y azdığı “örtülü ö d e n e k ” m ektubundan [2 2 K asım 19 5 4 ]-A kta ra n : K İM D ergisi, 30 K asım 1960)

“40 yıllık emeğimin semeresini MHP’nin aksiyoncu ruhundan istiyorum” M HP G enel Başkanı A lparslan Türkeş’in “T ürk M illetine B e y a n n a m e s in i okudum . Pılı-pırtı odalarının raflarında dizili, kapağı arkasına devrik ve içi boş, hattâ süprüntü dolu teneke konserve kutuları halindeki partiler arasında, bugünden iti­ baren MHP, nazarım da bam başka bir m âna ve hüviyet sahibidir. O nu, M üslü­ m anlık ve Türklüğün gerçek hakkını v e r­ m eye nam zet bir topluluk olarak anıyor ve canım ın içinden selâm lıyorum . (...) 150 yıldır her gün biraz daha ar­ tıcı bir hasretle kurtarıcısını bekleyen

Türk M illetine “beklediğin g e liyo r!” m üj­ desini verm enin ilk üm id günü bu tarihî ândır. “ Emin olm aya yakın üm id" ışığının çaktığını gördüğ üm e ve bu ışığı nice d e ­ fa hayâl edip de ka ranlıklara düştüğüm e göre, bundan böyle yeni inkisarlara ta ­ ham m ülü kalm ıyan yanık yüreğim i, dâva yolunda en küçük istikam et hatasına ra­ zı olm az bir hassasiyetle bu beya nn a ­ m enin halkaladığı sıcak a vuçlara bırakı­ yor ve 40 yıllık em eğim in sem eresini bu çevrenin aksiyoncu ruhundan bekliyor ve istiyorum ! İçi alev alev M üslüm an, dışı pırıl pırıl Türk ve içi dışın a hâkim , dışı içine köle, yeni T ürk neslinin m aya çanağı olm ak ehliyeti hangi top lu lukta ysa ben o ra da ­ yım.

A lla h ’ın inayeti ve R esulünün ruhaniyeti bu yoldakilerin üzerinde olsun!.. (19 7 7 se ç im le ri ö n cesi M H P ’y e de s­ tek beyannam esi)

“Üstad”tan Alparslan Türkeş’e “darbe” teklifi Sizin Silahlı K uvvetler ve gençler arasındaki gücünüzle, benim B üyük D o­ ğu D erneği’ndeki gücüm üzü bir araya getirip m em leket idaresini birlikte ele alalım . (...) B üyük Doğu D ernekleri büyük kuvvettir. H epsi, benim em rim dedir. G ö­ züm ün içine bakıyorlar. O nların hareke­ ti, iki dudağım arasındadır. Sizi de biliyo­ rum . Siz de seviliyorsunuz. Silahlı Kuvv e tle r’de ta ra fta rla rınız var, üniversite

gençliği içinde taraftarlarınız var. G el bu iki gücü birleştirelim ... (“T ürkeş’in A n ıları: Ş ahinlerin D a n s ı”, H ulûsi Turgut, 2 5 A ra lık 1995, S abah G azetesi - M H P lideri A lparslan T ürkeş’i n anlatım ıyla, “Ü sta d ”ın darbe teklifi)

“Üstad”tan 12 Eylülcülere: “Başımızdan hiç eksik olmayın!” H areketin m ahiyeti... M alum klasik darbelerden biri değildir... Bu hareket o l­ m asaydı, yıl değil, ay değil, belki hafta ve gün hesabiyle T ürkiye'nin çöküşü gerçekleşebilirdi... 27 M ayıs 1960 ile 12 Eylül 1980 H areketi arasında şu fark vardır ki, ilki milli iradeye tam zıt ve fik ir­ siz bir gece baskını olm uşken, İkincisi milli ihtiyaca tam uygun bir im dat d a v ra ­ nışı olm ak istidadındadır... 27 M ayıs 1960 hareketi 'm illete rağm en’ diye b e lir­ tilirken, 12 Eylül 1980 m üdahalesi ancak ‘m illet için’ form ülüyle ifade edilebilir. H üküm etten ziyade onu m efluç kılan partilere ve fesad ocağına d ö n dürdükle­ ri M eclis’e yönelik bir davranış... H edefi de bölücülük, kom ünizm ve din nikabı al­ tında dolayısiyle gayet tabii olarak ‘d e v ­ let ve cum huriyeti korum a ve ko lla m a ’ atılışı... Bir iç darbe değil, iç şahlanıştır. İsyan değil, ıslah... (...) H akkın tayini, türlü oyunlara g e ­ tirilen yığınlara değil, hakka bağlı bir o to ­ rite m erkezine ait olm ası gerekir. Biz dünya görüşüm üz icabı, hak ve hakikat saltanatından gayri bir sistem ta n ım a ­ yanlardanız.

TURKEŞIN ANILARI

\

.ŞAHİNLERİN DANSI

Omû 9 * myum N»dp faal Ktsakurek, Mpafslın Turta?!» tuşte&biryeme*

sofiiMOncf tam . Smtk KumVVtMki

gücünüzü bûyorvm- fitfnc» osnçtaflhfc d» MK Bentmd» Büyük Do$

i ESKİ ROMA

■ .w

B İR İM P A R A T O R L U Ğ U N I

Y. s *

Y Ü K S E L İŞ İ V E Ç Ö K Ü Ş Ü

Sim on Baker 1 4 8 0 sa yfa t

1

k

' 1

' iıii'liB iİİİ

LATİN AMERİKA TARİHİ K A N L A VE A T E Ş L E Y O Ğ R U L M U Ş

ESKİ M IS IR MÖ

3000’ DEN

T O P R A K L A R IN Ö Y K Ü S Ü

K L E O P A T R A ’ YA

John Charles Chasteen 39 2 sayfa

B İR U Y A R L IĞ IN T A R İH İ

Toby VVilkinson 68 8 sa yfa

Eski Mısır ile size mimarlık, sanat, edebiyat, siyaset ve din alanlarında ilklere imza atmış bir uygarlığın öyküsünü sunuyoruz. Eski Mısırlılar dünyanın ilk ulus-devletini kurdular. Ölüme çare bulma kaygısıyla piramitleri inşa ettiler. K ral Akhenaton tektanrılı din fikrini ilk ortaya atan ve böyle bir dini örgüdemeye çalışan ilk kişi oldu. Kral Tutankhamon mezarına eşsizliğini bugüne dek korumuş büyük bir hanizeyle gömüldü... “ Firavunların tarihini çok sürükleyici biçimde anlatan usta işi bir eser.” Simon Sebag Monteftore, B B C

ORTADOĞU TARİHİ Peter M ansfield 6 64 sa yfa

PETERttANSFİtLD

Ortadoğu Tarihi

ESKİ YUNAN T A R İH Ö N C E S İN D E N H E L E N İS T İK Ç A Ğ 'A

Thom as R. Martin 40 8 sayfa

ANTİKÇAĞ SANAT TARİHİ İŞLER ve GÜNLER TANRILARIN DOĞUŞU H esiodos 12 8 sayfa

johann loachim VVinckelmann 3 3 6 sayfa

Mısır, Fenike, Pers, Etrüsk ve Greko-Romen Sanatına Benzersiz Bir Yolculuk... “ Winckelmann, Yeni Diinya’yı henüz keşfetmemiş, ama

KISA AVRUPA TARİHİ John Hirst 19 2 sayfa

internet satış: w w w .saykitap.com

sezgi dolu bir şekilde zihninde taşıyan K olom bu s’a benzi­ yor. İnsan bu eseri okuyanca bir şey öğrenmiyor, ama bir şey oluyor.” J. W. von Goethe

Tel:(0212)51221 5 8 -E-mail:[email protected]

2 3 S e 7 c o m ^ ^ a v in la ^

S 8 Y

Tüm dünyada çok satan ve birçok farklı dilde yayımlanan Benjamin Franklin ve A p p le ’ın kurucularından Steve Jobs biyografilerinin yazarından...

Albert Einstein’ın zihni nasıl işliyordu? Onu dâhi yapan özellikleri nelerdi? Einstein’ın bilimsel düş gücünde karakterinin isyankâr doğasının da bir payı var mıydı?

Albert Einstein’ın tüm eserleri ortaya çıktıktan sonra kaleme alınmış ilk kapsamlı biyografi.

14 Mart’ta doğum gününü kutlayacağımız bu efsanevi hayatın büyüleyici hikâyesine hayranlık duyacaksınız

facebook.com/delidolukitap