Aviani Fabulae [Reprint 2021 ed.] 9783112460467, 9783112460450

Citation preview

AVIANI FABULAE

CAROLUS LACHMANNUS

RECENSUIT ET

EMENDAVI!"

13 E R O L I N I T Y P I S F. TI M 1' E N S I S CE. lì EI 51 E R I A.

1 8 4 5.

AVIANUS THEODOSIO. J Jubitanti mihi, Theodosi optime, quonam litterarum titulo nostra nomina memoriae mandarem, fabularum textus occurrit, quod in his urbane concepta falsitas doceat et non incumbat necessitas severitatis. [nam quis tecum 5 de oratione, quis de poemate loqueretur, cum in utroque litterarum genere et Atticos Graeca eruditione superes et Latinitate Romanos?] liuius ergo materiae ducem nobis Aesopum noveris, qui responso Delphici Apollinis monitus ridiciila orsus est, ut sequenda iirmaret.

verum

10 has pro exemplo fabulas et Socrates divinis oraculis indidit ct poeinati suo Flaccus aptavit, quod in se sub iocorum communium specie vitae argumenta contineant: quas Graecis iambis Babrius repetens in duo volumina coartavit, Phaedrus etiam partem aliquam quinque in lii5bellos resolvit.

de his ego ad X L I I in unum redactas

Versu 2 libri nostri nominis memoriam. tum mandarem unus omnium antiquissimus a prima manu, ceteri mnndaremus. 3 deceat plerique, mox 4 veritatis omnes; item 9 legenda, 10 divinis operibus. 13 grecivs iambis brabrius et 14 Phoedus liber omnium antiquissimus. 15 ergo plerique.

1*

4 [fabulas (ledi, quas nuli Latinitate compositas] elegis sum explicare conatus.

habes ergo

opus

quo animum ob-

lectes, ingenium e x e r c e a s , sollicitudines leves totuinque vivendi ordinem cautus agnoscas. 2oferas cum liominibus gemere,

[loqui vero

verbis

albores,

certare volucres,

animalia ridere fecinius, ut jiro singulorum necessilatibus vel ab ipsis inanimis sententia proferatur.J

1 Xtustica deleri puerum iuraverat oli 111, ni taceat, rabido quod foret esca lupo, credulus liane vocem lupus audiit, et manct ipsas pervigil ante fores, imita vota gerens. 5 nam lassata puer nimiae dat membra quieti: spem quoque raptoris sustulit inde fami, liunc ubi silvarum repetentem lustra suaruni ieiunum coniux sensit adesse lupa, C cur'

io

inquit 'nullam referens de more rapinam

languida consumptis distrahis ora g e n i s ? ' c ne

mireris' ait C deceptum fraude maligna

vix miserimi vacua delituisse gula: nam quae praeda, regas, quae spes contingere posset, [iurgia nutrieis cum mihi verba darent? 5 ì s h a e c sibi dieta putet seque hac sciat arte notali,] lemineam quisquis crcdidit esse

2 2 omnes animis,

fidem?5

quod Pithoeus correxit.

1 (Babrii 16), 1 pars librorum, in quis antiquissimi, parvum, férés fers

ceteii decenti

panio,

6 rap lori

antiquissimus a prima m a n u , refers recentiores.

timi 10 sed trahis

et famis

plurimi, defers

omnes.

deflentem

vel fames.

12 fui)a

9 vel

omnes.

rémodo

2 Pinnatis avibus quondam testitelo locala, siquis cani volucrem constiluisset, ait, protinus e rubris conchas auferret harenis, quis pretium nitido corticc baca daret. 5 (indignans sibimet, tardo quod sedula gressu nil ageret toto proiìceretque die,] ast ubi promissis aquilana fallacibus iuplcl, experta est similem perfida lingua fidem, et male mercatis dum quaerit sidera pinnis, io decidit infelix alitis ungue fero. tuin quoque sublhnis, cum iam moreretur, in auris ingemuit votis haec licuisse suis. [nani dedit exosae post haec documenta quietis, non sine supremo magna labore peti. 15 sic quicumque nova sublalus laude tuinescit, dat merito poenas, dum meliora cupit.] 3 Curva retro cedens dum fert vestigia cancer, hispida saxosis terga relisit aquis. hunc genetrix facili cupiens procedere gressu talibus adloquiis praemonuisse datur. 5 c ne tibi transverso placeant haec devia, naie, [rursus in obliquo« neu velis ire pedes,

2 ( B a i m i 115), 1 locuta set

fiumi antiquissinins, a quo cetcri non dissentiunt.

cai et harcnas cidit

uni est omnes, item 2 volucrem

a prima manu antiquissimus, proferret

recentiores, occidit

g e n t o r u i n , in aura

plerique.

antiquissimus,

11 in auris in auras

3 (Babrii 109), 1 dum pauci, antiqui

cum.

3 ritiri

omnes.

con10 ite-

unus annoruin qnin-

ceteri.

pauci.

dea constituis-

13 quieti

non

6 sed nisu contenta ferens vestigia recto] innocuos proso tràmite siste gradus.5 cui natus Cfaciam, si me praecesseris,5 inquit, io 'rectaque monstrantein certiór ipse sequar.5 [nam stultum nimis est, cum tu pravissima temptes, alterius censor ut vitiosa notes.] 4 Inmitis boreas placidusque ad cetera Phoebus iurgia cum magno conseruere ioco, quis prior inceptum peragat. mediumque per arvum carpebat solitum forte viator iter. b convenit hanc potius liti praefigere causam, pallia nudato decutienda viro, protinus inpulsam ventus circum tonat aethram, et gelidus nimias depluit imber aquas: ille magis duplicem lateri circum dat amictum, io turbida summotos qua trahit aura sinus, sed tenues radios paulatim increscere Phoebus iusserat, ut nimio spargeret igne iubar, donee lassa volens requiescere membra viator deposita fessus veste sederet humi. 15 tunc victor docuit praesentia numina Titan, nullum praemissis vincere posse minis.

4 (Babrii 18), 1 plndusque duo antiquissimi, ad sidera onines, item 2 conseruere love, et 3 per orbem. 7 inpulsis venti antiquissimus, ceteri inpulsns ventis, turn aether omnes. 12 spargerei Wopltensius, surgeret libri. 14 Sed posita antiquissimns ; sed idem, ut testatili' Schneidewinus, qui eius quartam fere partem excussit, sederci, non resedit

vel reccdit,

quod habent non nulli.

7 5 [Metili se quemque decet propriisque invali Iaudibus, alterius nec bona ferre sibi, ne detracta gravem faciant miracula risum, coeperit in solis cum remartere malis.] 5 Exuvias asinus Gaetuli forte leonis repperit et spoliis induit ora novis, aptavitque suis incongrua tegmina membris, et miserum tanto praessit honore caput, [ast ubi terribilis animo circum stetit horror io

pigraque praesumptus venit in ossa vigor, mitibus ille feris communia pabula calcans turbabat p avidas per sua tura boves.] rusticus hunc magna postquam deprendit ab aure, correptum baculis verberibusque dolat.

15 [et simul abstracto denudans corpora tergo increpat his miserum vocibus ille pecus.J c forsitan

ignotos imitato murmure fallas:

at mihi, qui quondam, semper asellus eris. 6 Edita gurgitibus limoque inmersa profundo et luteis tantum semper amica vadis ad superós colles herbosaque prata recurrens mulcebat miseras turgida rana fèras, 5 callida quod posset griavibus succurrere morbis et vitam ingenio continuare suo. nec se Paeoni iactat cessisse magislro, 5 (Corais 2 5 8 ) , 1 defuncti vinclis

et inox domai

6 (Babrii 1 2 0 ) , 1 limoque /'«conio.

duo antiquissimi.

14 vinciilis

vel

omnes. Neveletus, olimque

libri,

iidem 7

8 quamvis perpctuos curet in orbe deos. tunc vulpis pecudum ridens arguta quietem, io verborum vanam prodidit esse fidem: 'liaec dabit aegrolis 1 inquit C medicamina meinbris, pallida caeruleus cui notat ora color?' 7 [Haud facile est pravis innatum mentibus ut se muneribus dignas suppliciove pulent.] Forte canis quoidam, nullis latratibus horrens nec patulis primum rictibus ora trahens, 5 mollia sed pavidae submittens verbera caudae, concilus audaci vulnera dente dabat. hunc dominus, nequem probitas simulata lateret, iusserat in rabido gutture ferre notam: faucibus innexis crepitantia subligat aera, io quae facili motu signa cavenda darent. haec tarnen ille sibi credebat praemia ferri, et similem turbam despiciebat ovans. tunc insultantem senior de plebe superbum adgreditur, tali sibila voce movens. 15 [ c infelix, quae tanta rapit dementia sensum, munera pro mentis si cupis ista dari?J c non hoc virtutis decus osteritatur in aere, nequitiae testem sed geris inde sonum. 1

9 astuta hic omnes, pauci infra 40, 7. terus, libri vacuam.

versu 10 vanititi

Cannegie-

7 (Babrii 104), 3 quondam plerique, quidam, aliquot recentiores. 8 notam Cannegieteriis, nolam vulgo, moliim (luo antiquissiini. 14 sinyula omnes, et plwique monens.

9 8 [Contentimi propriis sapientein vivere rebus, nec cupere alterius, nostra fabella monet; indignata cito ne stet fortuna recursu atque eadem minuat quae dedit ante rota.] 5 Corporis inmensi fertur pecus isse per auras et magnum precibus sollicitasse Io vein, turpe nimis cunctis inridendumque videri: insignes geminis cornibus ire boves, et solum nulla munitum parte cameluin io

obiectum cunctis expositumque feris. Iuppiter adridens, postquam sperata negavit, insuper et magnae sustulit auris onus, c

vive minor merito, cui sors non sufficit,' inquit, c

et tua perpetuum, livide, damna geme. 1

9 Montibus ignotis curvisque in vallibus artum cum socio quidam suscipiebat iter, securus, quod cum qua malum fortuna tulissel, robote collato posset uterque pati. 5 duinque per incertum vario sermone feruntur, in media praeceps convenit ursa via. horum alter, facili conprendens robora nisu, in viridi trepidum fronde pependit onus : ille trahens nullo iacuit vestigia gressu, 10

exaniniem fingens, sponte relisus liumi. continuo praedam cupiens fera saeva cucurrit,

8 (Corais 197). 9 (Babrii 1 4 0 ) , 3 (¡uudcumijue Cannegictcrus correxit.

libri, turn 5 per

6 in mediani

incept uni.

et vinili libri, et 7

cursu.

hoc

10 et miserum curvis unguibus ante levat. verum ubi concreto riguerunt membra timore (nam solitus mentis liquerat ossa calor), is tunc olidum credens, quamvis ieiuna, cadaver deserit et lustris conditur ursa suis, sed cum securi paulatim in verba redisscnt, liberior iusto, qui fuit ante fugax, C

dic, sodes, quidnam trepido tibi rettulit ursa? nam secreta diu mullaque verba dedit.3

20 c

[ magna quidem monuit, tarnen haec quoque maxima iussit, quae misero semper sunt facienda mihi:] c

ne facile alterius repetas consortia, dixit, rursus ab insana ne capiare fera 3

1 0 Calvus eques capiti solitus religare capillos atque alias nudo vertice ferre comas ad campum nitidis venit conspectus in armis et facilem frenis flectere coepit equum. 5 huius ab adverso boreae spiramina perílant ridiculum populo conspiciente caput: nam mox deiecto nituit frons nuda galero, discolor adposita quae fuit ante coma, ille sagax, tantis quod risus milibús essét, io

dispulit admota calliditate iocum, c

quid miruin adpositos 3 referens 'fugisse capillos, quem prius aequaevae deseruere comae? 3

1 0 ( C o r á i s 2 8 3 ) , 5 prnestnnt recentior. Ileinsiiis.

1 0 distulit

omnes.

inulti etiam a n t i q u i . 1 1 posilus

libri,

9 cum

uniis

quod c o r r e x i t N .

Il 11 Eripiens geminas ripis cedentibus ollas ¡nsanis pariter flumen agebat aquis. scd diversa duas ars et natura creavit: aere prior fusa est, altera ficta luto. 5 [dispar erat fragili et solidae concordia motus, incertumque vagus attinia habébafc iter,] ne tamen elisam confringeret aerea testam, iurabat soriani longius ire viam. illa timens nequid levibus graviora nocerent, io et quia nulla brevi est cum meliore fides, 'quamvis securam verbis me feceris 3 inquit, c

non timor ex animo discutiendus erit: nam me sive tibi seu te mihi conferai unda, semper ero ambobus subruta sola inodis.' 12 Rusticus inpresso molitus vomere terrain thesaurum sulcis prosiluisse videt. mox indigna animo properante reliquit aratra, gramina compellens ad meliora boves. 5 continuo supplex telluri construit aras, quae sibi depositas sponte dedisset opes. hunc fortuna novis gaudentem próvida rebus admonuil, dignam se quoque ture docens, 'mine inventa meis non prodest urnula templis, io atque alios mavis participare deos: 11 (Coráis 2 9 0 ) , 8 sociam cutìendus

plerique.

14 subdita

12 (Coráis 82), 4 graminn luris

inxlruit

antiquissinii.

9 libri non prodis

vel profers

Cannegieterus, libri solitam. sola malis

vel mcis

Cannegieterus, semina

8 admonet muñera.

indùjnam

12

de-

5

tet-

oinnes. libri.

et doláis

onincs.

12 seil cum subrcpto l'ueris tiistissimus auro, me primam lacrimis sollicitabis inops.' 13 Inmensum taurus fugeret cum forte leonem tutaque desertis quaereret antra viis, speluncam repent, quam tunc liirsutus liabebat Cinyphii ductor qui gregis esse solet. s hue ubi summissa meditantem inrumpere fronte obvius obliquo terruit ore caper, tristis óbit longinqua fugax, de calle locutus (nam timor expulsum iùrgia ferre vetat) c non te deniissis saetosum, putide, barbis, io ilium, qui superest insequiturque, tremo: nam si discedat, nosces, stultissime, quantum discrepet a tauri viribus hircus olens.3 14 Iuppiter in toto quondam quaesiverat orbe, munera natorum quoi meliora daret. certatim ad regeni currit genus omne ferarum, permixtumque homini cogitur inde pecus: 5 [sed nec squamigeri desunt ad iurgia pisces, vel quidquid volucrum purior aura velvit.] inter quos trepidae ducebant pignora matres, iudicio tanti discutienda dei. tunc brevis informem traheret cuin simia natuin, 1 3 (Babrii 91), 2 iugis nst.

7 obit

valle.

paucissimi.

imus a n t i q u u s , ceteri obit:

8 malim iubet.

1 0 insequiturque

5 hnnc alii, alii post, sed omnes longaque unus, ceteri fere

palici et de consequi-

turque. 14 (Babrii 5 6 ) , 2 qui vel quis libri.

4 coyitur

ire omnes, item

13 io

ipsum etiam in risum compulit inde Iovem. haec tamen ante alios rupit turpissima voccni, dum generis crimen sic abolere cupit. c

Iuppiter hoc norit, maneat Victoria siquem: iudicio superest omnibus iste meo.1

15 Threiciam volucrem fertur Iunonius ales communi sociam non tolerasse cibo, [namque inter varias fuerat discordia formas, magnaque de facili iurgia lite trahunt,] 5 quod sibi multimodo fulgerent membra decore, caeruleam facerent livida terga gruem: et simul eréctae circum dans tegmina caudae sparserat arcatum sursus in astra iubar. illa licet nullo pinnarum certet honore, io

his tamen insultans vocibus usa datur. c

quamvis innumerus plumas variaverit ovdo, mersus humi semper florida terga geris:

ast ego deformi sublimis in aera pinna, proxinla sideribus numinibusque, feror. 1 16 Montibus e summis radicitus eruta quacrcus dccidit insani turbine vieta noti; quam tumidis subter decurrens alveus undis suscipit et fluvio praecipitante rapit:

10 compulit ire. 12 genetrix multi. 13 noscit antiquissimi. 15 (Bali- ii 6 5 ) , 2 continuasse vel continuisse libri, 8 arcanum. hoc Barthius correxit. eodem yersu sursum unus, cetcri rursus. 13 in nere multi.

14 5 verum ubi diversis inpellitur ardua ripis, in fragiles calapios grande residit onus, lune sie exiguo conectens caespite ramos iniratur liquidis qùod stet harundo vadis: se quoque tarn vasto nee enim consistere trunco, io

ast illam tenui cortice ferre minas. stridula m o x blando respondens canna susurro, seque magis tutam debilitate docens, c

tu rápidos' inquit c ventos saevasque procellas despicis, et totis viribus acta ruis :

15 ast ego surgentes paulatim demorór austros, et quamvis levibus provida cedo notis. in tua proruptus se effundit robora nimbus: motibus aura meis ludificata perit.5 [haec nos dicta monent magnis obsistere frustra, paulatimque truces exuperare minas.]

20

17 Venator iaculis haud ínrita vulnera torquens turbabat trepidas per sua lustra feras. hunc pavidis audax cupiens succurrere tigris vertere commotas iussit ad arma minas. 5 ille tarnen solito contorquens tela lacerto 'nunc tibi, qua lateam, nuntius iste refert, 5

16 (Babrii 3 6 ) , 6 residit ccdit.

9 needum

omnes, sed 11 respondens omnes, tum offendit

antiqniores.

17 (Babrii 1 ) , 2 rapidas 6 qnalis eram

vel

re-

12 docet libri

17 praeruptus

tantum non

omisso se omnes.

fune plerique, non nulli tum. esse.

unus antiquus, ceteri rcsedit

libri, aliquot recentiores non dum.

omnes.

libri veteres, pavidas 4 libri verbere,

recentiores.

tum adesse

vel

3 ai-

15 et simul emissum transegit viscera ferrum, restrinxilqiie citos hasta cruenta pedes, molliter at fixum traheret cum saucia telum, io

a trepida fertur vulpe retenta diu, cuias ille for et, qui talia vulnera ferret, aut ubinam iaculum delituisset agens. illa gemens fractoque loqui vix murmure coeptans (nam solitas voces ira dolorque rapii)

15 nulla quidem medio convenit in aggere forma, c

quaeque oculis òlim sit repetenda meis: sed cruor et validis in me directa lacerlis ostendunt aliquem tela fuisse virum.3 18 Ouattuor inmensis quondam per prata iuvencis fertur amicifiàe tanta fuisse fides, ut siniul emissos nullus divellerei error, rursus et e pastu turba rediret amims. 5 hos quoque collatis inter se cornibus ingens dicitur in silvis pertimuisse leo. [dum metus oblatam prohibet templare rapinam, et coniuratos horret adire boves: et quamvis audax factisque inmanior esset, io

lantorum solus viribus inpar erat.] protinus adgreditur pravis insistere verbis, collisum cupiens dissociare pecus.

7 in ilia unus, ceteri vulnera vel viscera. 8 perstrinxitque vel praestrinxitque libri. 9 at fixum pro ad fixum Cannegieterns. 11 dum (vel die) quis ille faret libri. 13 omnes coepit. 18 (Babrii 44), 4 ovans multi.

16 sic postquam diclis ánimos disiunxit acerbis, invasit miserum diripuitque gregem. 15 [tum quidam ex illis c vitam servare quietam qui cupiet, nostra discere morte potest.'] 19 Horrentes dumos abies pulcherrima risii, cum facerent formae iurgia magna suae, [indignum referens cunctis certamen haberi, quos meritis nullus consociarci honos.] 5 c nam mihi deductum surgens in nubila corpus verticis erectas tollit in astra comas, puppibus et patulis media cum sede locamur, in me suspensos explicat aura sinus: at tibi deformem quod dant spineta figuram, io despectiim cuncti praeteriere viri.3 ille refert C nunc laeta quidem bona sola fateris, et frueris nostris imperiosa malis: sed cum pulchra minax succidet membra securis, quam velles spinas tunc habuisse meas!' 20 Piscator solitus praedam suspendere saeta exigui piscis vile trahebat onus, sed postquam superas captum perduxit ad auras atque avido fixum vulnus ab ore tulit, c r> parce, pre cor,5 lacrimis supplex ita dixit obortis: c nam quanta ex nostro corpore dona feres?

13 sic antiquus unus, ceteri

seil.

19 (Babrii 64), 4 quod multi. 2 0 (Babrii 6), 6 dumna

libri.

12 noslris

frueris

omnes.

17 nunc me saxosis genetrix fecunda sub antris fudit et in propriis ludere iussit aquis. tolle minas, tenerumque tuis sine crescere mensis: 10

haec tibi me rursum litoris ora dabit.5 [protinus inmensi depastus caerula ponti pinguior ad calamum sponte recurro tuum.1] ille c nefas' [captum referens absolvere piscem, difficiles queritur casibus esse vices:

15 nam miserum est 3 ] inquit'praesentem amittere praedam, c

stultius et rursum vota futura sequi.1 21 Párvula progeniem terrae mandaverat ales, qua stabat viridi caespite flava seges. rusticus hanc fragili cupiens decerpere culmo vicinam supplex forte petebat opem, 5 et vox inplumes turbabat eredita nidos, suaserat et laribus continuare fugam. cautior hos revocans prohibet discedere mater: c

nam quid ab externis proficietur?' ait.

[ille iterum caris operam mandavit amicis: io

at genetrix rursum tutior inde manet.] sed postquam curvas dominum conprendere falces, frugibus et veram sensit adesse manum, C

nunc j ait, c o miseri, dilecta relinquite rura, cum spem de propriis viribus ille petit.5

22 Iuppiter ambiguas hominum praediscere mentes ad térras Phoebum misit ab arce poli, 2 1 (Babrii 8 8 ) , 5 libri sed vox 7 remeans

omnes.

8 perficicinr

et credula,

plerique

alii.

2

turhavil.

18 i-uni tino iliversis poscebant numina votis : namqiie alter cupidus, lividus alter erat. 5 Iiis sese medium Tilan, scrutatus utnnnque, obtulit et precibus Iuppiter aecus* ait, 'praestandi facilis: nam quae speraverit unus, protimis haec alter congeminata feret.' soil cui longa iecur ne quii! satiare cupido, io distulit admotas in nova dona preces, spem sibi confidens alieno crescere voto, seque ratus solum munera ferre duo. ilio ubi captantem socium sua praemia vidit, supplicium proprii corporis optat ovans : is nam petit extincto se ut lurnine denotet uno, alter ut hoc duplicans vivat ulroque carens. lune sortein sapiens humanam risit Apollo, invidiaeque malum rettulit inde Iovi, quae, dum pfeventis aliorum gaudet iniquis, 20 laetior infelix et sua damna cupit. 23 Venditor insignem arte t'erens de marmore Bacchimi exposiluni pretio fecerat esse deum. nobilis quidam fimesta in sede sepulchri mercari cupiens conpositimis erat; 5 aller at ornatis ut ferret munera templis,

2 2 , 3 libri lune duo, cìltits ut petcrclur libri veijiienl. 15 libri c.rlinctun

ail.

inox m u l t i tminern,

7 pracslabit

10 inalim ailmissas ni lamine

degeret

2 3 (Babrii 3 0 ) , 1 insignem nmninn.

inulti.

4 o m n e s invidus, fi pre 9 nequiit

voi inilultas. vel deneget

referens

libri,

Cannegieterus,

timi libri

damna.

uno. 5 adoralis,

et inulti

19 redderet et sacro debita vota loco. C nunc'

ait 'ambiguo facies de mercibus omen,

[cum spes in pretium muñera dispar agit, et me defunctis seu malis tradere divis,] io

sive decus busti seu deus esse velis.5 c subdita

nempe tibi est magni reverentia Bacchi,

atque eadem retines fuñera nostra manu.5 [convenit hoc illis, quibus est permissa potestas, an praestare magis seu nocuisse velint.] 24 Certamen longa prolractum lite gerebant virtutis quidam nobilis atque leo. hi cum ])erpetuum cuperent in iurgia finem, edita continuo forte sepulchra vident. 5 illic docta manus fléctentem colla leonem fecerat in gremio procubuisse viri, liic calet adfirmans sculptura teste supernum se fieri: extinctam nam docet esse feTam. ille graves ocalos ad inania signa retorquens io

infremit et rabido pectore verba dedit. ['inrita te generis subiit fiducia vestii, arlificis testeni si cupis esse manum.] c quod

si nostra novuin caperet sollertia sensum,

sculperet ut docili pollice saxa leo,

7 ambiguum onines, et 10 seu velis esse deum. 11 namque tibi plerique, nequitiae ìinus antiquus. Bacchi Cannegieterus, fati vel facti libri. 24 (Coráis 2 1 9 , Dosithei 15), 2 venator omnes, tum quondam plerique. 4 fortasse monte. 7 libri scilicet adfirmans pictma (sctilptura Cannegieterus) teste superbum, 2 *

20 15 tunc hominem aspiceres .expressum mavmove magno, conderet ut rapidis ultima fata genis.3 25 Flens puer extremam putei consedit ad oram, vana super palulis rictibus ora trahens. liunc calidus lacrimis poslquam vir vidit obortis, quaenam tristitiae sit modo causa, rogat. 5 ille sibi abrupli fingens discrimina funis atque auri queritur desiluisse cadum. nec mora sollicito: traxit manus inpigra vestem: exutus putei protinus ima petit, parvulus, exiguo circiun dans pallia collo, io sentibus inmersus delituisse datur. sed post fallacis suscepta pericula voti tristis ut amissa veste resedit humi, dicitur his sollers vocem rupisse querellis et gemitu summos sollicitasse deos. 15'perdita, quisquis erit, post haec bona pallia credat, qui petat in liquidis quae natet urna vadis.' 26 Yiderat excelsa pascentem rupe capellam, comminus esuriens cum leo ferrei iter, et prior c heus 5 inquit c praeruptis ardua saxis linque, nec liirsutis pascua quaere iugis, 5 sed cytisi croceum per piata virentia florem et glaucas salices et thyma grata pcle.3 15 oppressimi murmurc magno. 25, 2 libri supervacuis, 3 cnllidus liunc lacrimis postquam fur, 7 sollicitani et inprobn. 12 tristis ut C a n n e g i e t e r u s , li li li Iristior. 15 bene libri. 16 onines pntat vel puf et, et quoti.

21 illa gemens 'desiste, precor, fallaci ter 3 inquii C

securam placidis instimulare dolis: [vera licet moneas, maiora pericula tollas. 10 tu tamen his dictis non facis esse üdem.j nam quamvis rectis constet sententia verbis, suspecta haec rabidus consiliator habes.' 27 Ingentein sitiens cornix aspexerat urnani, quae minimam fundo continuisset aquam. hanc enisa diu planis effundere campis, scilicet ut niniiam pelleret inde sitim, 5 poslquam nulla viam virtus dedit, admovet onines indignata nova calliditate dolos: nam brevis inmersis adcrescens sponte lapillis potandi facilem praebuit unda viam. [viribus haec docuit quam sit prudentia rnaior, io quae coeplum volucris explicuisset opus.] 28 Vincla recusanti dedignantique iuvenco aspera mordaci subdere colla iugo rusticus obliqua succidens cornua falce credidit insanum defreinuisse pecus, 5 cautus et inmenso cervicem innectit aratro (non erat hic cornu promptior atque pede), scilicet ut longus prohiberet verbera temo, neve ictus fáciles ungula saeva daret. 26 (Coráis 2 3 0 ) , 8 instimulare suspectani

p a u c i , plerique insimulare.

liane oinnes, tum plerique ¡jraviilus

et

2 7 (Dosithei 8). 28, 6 non liber rec.entior, nanu¡ne

plerique.

habet.

12

22 sed postquam invito detractans vincula collo to

inmeritam vana calce fatigat humum,

continuo eversam pedibus dispergit harenani, quam in domini aura ferens ora sequentis agat. tunc hic informi squalentes pulvere crines discutiens imo pectore victus ait c i5 ni mirum exemplum naturae cìeerat iniquac, qua fieri posses cum ratione nocens. 5 29 Horrida congestis cum slaret bruma pruinis vinctaque durato stringeret arva gela, hacsit in adversa nimborum mole viator: perdita nam prohibet semita ferre graduili. 5 hunc nemorum custos ferlur miseratus in antro exceptum satyrus continuisse suo. quem simul adsidens ruris miratur alumnus, vimque homim tantam peCtoris esse pàvet: nam gelidos artus vitae ut revocaret in usimi, io adflatas calido foverat ore manus. sed cum depulso coepisset frigore laetus hospilis eximia sedulitate fruì, iamque ille, agrestem cupiens ostendere vitam, silvarum referens optima quaeque darete 15 obtulit et calido plenum cratera Lyaeo, laxet ut infusus frigida membra tepor.

9 irato

onines.

ora omnes.

1 0 vacua

agii

alii.

vel vacuo libri.

2 9 (Corais 126), 3 membrorum rus.

7 aspiciens

tunc ilii plerique.

1 2 quam ferus

in

domini

13 tunc sic vel tutu sic libri.

libri, 8 prolinus, 14 ilabit

plerique. 1 0 solverai.

5 cultor

Cannegiete-

1 3 nmni/ue

unus antiquus, celeri

dahal.

omnes,

23 ille ubi ferventem labris contingere testain horruit, alanti rursus ab ore gelai, obslipuit duplici monstro perterritus hospes, et pulsum silvis longius ire iubet:

,20 c

nolo J ait c ut nostris umquam successerit anlris tam diversa duo qui siiaul ore gerat.'

3 0 Vastanteni segetes et pinguia culta ruenteiu liquerat abscisa rusticus auie suem, ut inemor accèpti referens monumenta doloris ultérius teneris parceret ille salis» a rursus in exculpti deprensus crimine campi perdidit indultae perfidus auris onus. nec mora, praedator segeti caput intulit hórrens : poena sed insignem corigeminata facit. hunc domini captum mensis cledit ille superbis, io

in varias epulas plurima frusta secans. sed cum consumpti dominus cor quaereret apri, inpatiens ferhrr quod rapuisse caquus, rusticus hoc iustam verbo compescuit iram, adiirmans stultum non Imbuisse s u e m :

15'nam c u r iriémbrorum demens in damna redisset atque uno toliens posset ab hoste c a p i ? ' [haec illos descripta monent, qui saepius ausi numquam peccatis abstinuere manus.]

1 8 libri algenti

rursus

ab ore sufiat.

tliio qnod multi addunt Unti tjuod ora 30, 5 excepti

libri, 1 praedictae,

2 2 ore ferat,

sed in epimy-

yerul. 8 indignimi,

9 lune vel (uni.

24 31 Ingentem fertur mus quondam parvus oberrans iiusus ab exiguo laedere dente bovem: verum ubi mordaci confecit vulnera rostro, tutus in anfractus conditur inde suos. 5 ille licet vasta torvum cervice minetur, non tarnen iratus quem petat esse videt: hic indignantem iusto sermone fatigans dispulit hostiles calliditate minas, c

non quia magna tibi tribuerunt membra parentes,

10

viribus effectum contribuere tuis.5 [disce tarnen brevibus quae sit fiducia monstris, et faciat quidquid parvula turba cupit.]

32 Haerentem luteo sub gurgite rusticus axem liquerat et nexos ad iuga tarda boves. [frustra dispositis confidens numina votis ferre suis rebus, cum resideret, opem.] 5 cui rector summis Tirynthius infit ab astris (nam vocat hunc supplex in sua vota deum) c

perge laborantes stimulis agitare iuvencos, et manibus pigras disce iuvare rotas.

te quoque congressum maioraque viribus ausum 10

fas superos animis conciliare tuis. disce tarnen pigris non flecti numina votis, praesentesque adhibe, cum facis ipse, deos.'

31 10

(Babrii 1 1 2 ) ,

7

hic

Cannegieterus,

lunv

libri,

8

distulit,

constituere. 32

( B a b r i i 2 0 ) , 9 Tunc

o m n e s , p r a e t e r mium r c c c n l i o r e m , qui

habet tu et cum aliis non antiquissimis conyrcssns

et

ausus.

25 33 Anser erat cuidam pretioso germine feta, ovaque quae nidis aurea saepe daret. [fixerat hanc volucri legem natura superbae, ne liceat pariter muñera ferie duo. 5 sed dominus, cupidum sperans vanescere votum, non tulit exosas in sua lucra moras.] grande ratus pretium volucris de morte referre qui tam continuo muñere dives erat, postquam nuda minax egit per viscera ferrum io

et vacuam solitis fetibus esse videt, ingemuit tantae deceptus crimine fraudis: nam poenam mentis rettulit inde suis, [sic qui cuncta deos uno male tempore poscunt, iustius his etiam vota diurna negant.]

34 [Quisquís torpentem passus transiré iuventam nec timuit vitae providus ante mala, confectus senio, postquam gravis adfuit aetas, heu frustra alterius saepe rogabit opem.] 5 Solibus erepens hiemi formica labores detulit et brevibus condidit ante cavis: verum ubi candentes suscepit terra pruinas, [arvaque sub rigido delituere gelu, pigra nimis tantos non aequans corpore nimbos] io

in laribus propriis umida grana legit. decolor hanc precibus supplex alimenta rogabat, quae quondam querulo ruperat arva sono:

33 (Babrii 123). 34 (Babrii 137), 5 »reptas ribus,

libri, 6 dislulit,

10 iti propriis

la-

•26

se quoque, inaluras cum lunderet area messes, cantibus aestivos explicuisse dies, is parvula tunc rideus sic esl adfala cicadam. 'num vitam pariter continuare pudet? mi quoniain summo substantia parta labore esl, frigoribus inediis olia longa trailo: at tibi saltandi nunc ultima tempora resinili, 20

cantibus est quoniain vita peracta prior.5

35 Fama est ut geminimi una profundens siniia partum dividat in varias pignora nata viceS: [namque unum caro genetrix educit amore, alterius odiis exsaturata tuinet. 5 coeperit ut fetam gravior terrere tumultus, dissimili nalos condicione rapit:] dilectum manibus vel pectore gestat amico, conteinptum .dorso suscipieate levat. sed cum lassatis riequiit consistere plantis, io

appositum fugiens sponte remittit onus: alter at hirsuto circum dans bracchia collo haeret et invita cum genetrice fugit. [mox quoque dilecti succedit in oscula fra Ins, servatus vetulis unicüs heris avis.

15 sic mutlos neglecta iuvant atque ordine verso spes humiles rursus in meliora referl.]

16 nam et

solent.

35 (Babrii 3 5 ) , 1 libri Fatua est quod ¡jeminum profundens. 3 cduxit multi. 4 aUeriusque pauci. 9 ncquiit Batavus editor, ncque at libri. 10 appositum N. Ileinsius, oppositum libri. 14 hercs vulgo.

27 36 Pulcher et intacta vitulus cervice refulgens scindentem adsidue viderat arva bovem. 'non pudet heus' inquit c longaevo vincula collo ferre nec inposilis otia nosse iugis? 5 cimi mihi subiectas pateat decursus in herbas et nemorum liceat sursus opaca sequi/ at senior, nullam verbis conpulsus in iram, vertebat solitam vomere riirsus liuuium, donec seposito per prata liceret aratro io molliter herboso procubuisse toro, mox vituluin sertis innexuin respicit aris admolutn cultro comminus ire popae. 'liane tibi tristis 3 ait c dedit indulgentia mortem, expertem nostri quae facit esse iugi.3 15 [proderit ergo graves quamvis tolerare labores, otia quam tenerum mox peritura pati.3 est hominum sors ista, magis felicibus ut sit mors cita, cum niiseros vita diurna regat.] 37 Pinguior exhausto canis occurrisse leoni fertur et insertis verba dedisse iocis. 'nonne vides duplici tendantur ut ilia tergo luxurietque toris nobile pectus? J ait. s'proximus humanis duco pasta otia mensis, conimunem capiens Iargius ore cibum.'

3(j (Babrii 3 7 ) , I resultans quod nunc positis omnes. sacris

8 fessus libri.

libri.

unus antiquus.

4 nec expositis

5 discursus

onines, item 9 deposito.

12 popae

N. Ileinsius, libri

3 7 (Babrii 9 9 ) , 5 dncor post

olia

11 sertis prope.

libri.

plerique, nisi

plerique, e t 6

rursus

Cannegieterus,

28 c

sed quid rasa, malum, circuiti dat guttura l e m m i ? ' c

ne custodita fas sit abile domo.5

[at tu magna diu moribundus lustra pererras, 10

donee se silvis obvia praeda ferat. perge igitur nostris tua subdere colla catenis, dum liceat facilcs promeruisse dapes.5 protinus ille gravem gemitu collectus in iram atque ferox animi nobile murmur agit,]

is'vade' ait c et meritis nodunt nodum cervicibus infer, conpensentque tuam vincula dura famem. [at tttea cum vacuis libertas redditur antris, quantvis ieiunus, quae libet arva peto.] has illis epulas potius laudare memento, qui libertatem postposuere gulae.5

20

38 Dulcibus e stagnis fluvio torrente coactus aequoreas praeceps piscis obibat aquas, illic squamigerum despectans inprobus agmen eximiunt sese nobilitate refert. 5 non tulit explosam patrio se gurgite phycis, verbaque cum salsis asperiora dedit. c

vana laboratis aufer mendacia dictis, quaeque refutari te quoque testé queant.

nam quis sit potior, populo spectanle probabo, io

si pariter captos umida lina trahant.

7 quid Cannegieterus, quod vel quia libri, turn omnes crassa. 38, 5 pars librorum cxpulsum patrio sub, ceteri cxemplum patrio de. phycis Cannegieterus, phoca libri. G iidem cum salibus, 9 quis crii.

29 tunc me nobilior magno mercabitur emptor, te simul aere brevi debile vulgus emet.5 39 Voverat attritus quondam per proelia miles omnia suppositis ignibus arma dare, vel quae victori moriens sibi turba dedisset, vel quidquid profugo posset ab hoste rapi. 5 interea votis fors adfuit, et memor arma coeperat accenso singula ferre rogo, tunc lituus rauco deflectens murmurc culpam inmeritum flammis se docet ipse peti. c

io

nulla tuos 5 inquit c petierunt tela làcertos, viribus adfirmes quae tamen acta meis: sed tantum vanis ego cantibus arma coegi, hoc quoque submisso (testor at astra) sono.'

ille resultantem flammis crepitantibus addens c

hoc te maior 1 ait c poena dolorque manet:

15 nam licet ipse nihil possis temptare nec ausis, saevior hoc, alios quod facis esse malos.1 40 Distinctus maculis et pulcino pectore pardus inter consimiles abnuit ire feras : sed quia nulla graves variarent terga leones, protinus his miserimi credidit esse genus.

39, 4 rapi Cannegieterus, capi libri. 8 libri se docet esse prius, 11 nulli, plerique et. 14 nunc te vol 15 oinnes ausus, ausis Wopkensius.

libri. 6 fors Wopkensius, sors veniis et cantibus. 12 ad non nec te libri, et in fine rapit. 16 alii ipse.

4 0 (Babrii 101 et 133), 2 ibat mira rique, respuit ire unns recens.

antiquus, ibat

in arva

ple-

30 •> cetera sordenli lemncns ammalia cultu solus in exemplum nobilitatis crat. hunc arguta novo gaudenlem vulpis amictu corripit et vanas adprobat esse n o t a s : c vade 5

10

ait c e t pictae nimium confide

fignrae,

dmn milii consilium pulchrius esse queat. 1 [miremurque magis quos munera mentis adornant, quam qui corporeis enituere bonis.]

4 1 Inpulsus ventis et pressa nube coactus ruperat hibernis se gravis imber aquis, cumque per effossas stagnaret turbine terras, expositum campis fictile pressit opus : 5 mobile namque lutum tepidus prius instruit aer, discat ut admoto rectius igne coqui. tunc nimbus fragilis perquirit nomina testae. inmemor ilia s u i 1 amphora d i c o r ' ait: ' n u n c m e docta manus rapiente volumina gyro io

molliter obliquum iussit habere latus.' 'hactenus h a c 1 inquit

C liceat

constare

figura:

nam le subiectam diluet imber aquis.' et simul accepto violentius amne faliscens pronior in tenues vieta cucurrit aquas. 15 [infelix, quae tanta sibi cognomina sumens ausa pharetratis nubibus ista loqui.

5 dnmnans et vultu libri.

9 fi y urne unus recentior, ceteri

iuventae.

41 (Corais 341. yrozituò; ài' ctiiiov piiQnav (¡îçou(vt\v ìSàtv RIQIÓJRJOI TÎÇ xnXùiui • TJ ÀI tint "frçpn (legendum NRJQU com B e k kero)." ÌTJixaxiâoas ât zm Qtvfiari tinev "ixXlo T I F ^ T I T xai.tìa^ai • t(7iu).r)v yào lyù rjifrj Tuyù noirjOio at.") versa 3 libri effusits.

31 linee poterunt post haec miseros exempla moneve, subdila nobilibus ut sua fata gemant.] 4 2 Forte lupum melior cursu deluserat aedus, próxima vicinis dum petit arva casis, inde fugam recto tendens in moenia cursu inter lanígeros constitit ille greges. 5 inpiger hunc raptor medianique secutus in urbem temptat conpositis sollicitare dolis : 'nonne vides 3 inquit, C cunctis ut vidima templis inmiti interiens morte cracntat liumum? quod nisi securo valeas te reddere campo, io

ei milii, vittata tu quoque fronte ille refert

c mihi

cades'

quod metüis, pre cor, exue curam,

et tecum viles, inprobe, tolle minas : nam sat erit sacrum divis fudisse cruorem. [quam rabido fauces exsaturare lupo.3 is sic quotiens duplici subeuntur tristia casu,] expedit insignem promeruisse necem. 3

42 (Coráis 2 2 8 ) , libri.

8 inmitem

1) libri ni odo quam DIE

XYJU

metuis. M'KIUS

ire

gemens

tnm multi A.

yel inmitem exime.

MDCCCXXXXV.

regimens