Watt [1 ed.] 9755390480

Citation preview

SAMUEL(BARCLAV)BECKETT lrlandah romanc1, oyun ve senaryo yazan, oykilcil, �air, denemeci ve �evirmen (19061989). Dublin'in bir banliyosilnde dogdu, Protestan bir ailedendi. 1927'de Dublin'deki Trinity College'de Roman Dilleri bOlilmilnden mezun oldu. 1928'te Paris'teki Ecole Normale Superieure'de lngilizce okutmam oldu. Burada James Joyce'la tam�ll. Joy­ ce'un ilerde F1nnepn's Wake ad1yla yay1mlanacak romanmm bir bOliimiiniin Frans1z­ caya �evrilmesine yard1m etti. 1930'da Whoroscope (Oroskop) adh. Descartes'i konu alan sekiz dizelik bir.�iiri i�eren ilk yap111 yay1mland1. 1932-37 ara.�mda Londra'da ya­ �ad1. Bu donemde yazd1g1 oykiilerden olu�an ve hayli siislii iislubu Joyce'un etkisini yans1tan More Pricks Than Kicks 1934'te; Londra'da ya�ayan bir lrlandah'nm ni�an­ hsmdan ka�1p ak1l hastanesinde bak1c1 olmasm1 ve derin bir dii�iince diinyasma go­ miilmesini konu alan Murphy (Yaymevimiz tararmdan tiniimiizdeki aylarda yay1mla­ nacak) 1938'te Londra'da yay1mland1. 1937'de Paris'e yerle�ti.

II. Diinya Sava�1 s1rasmda Frans1z direni� grubuna ka11ld1. 1942'de Gcstapo'dan kur­ tuhnak i�in Fransa'nm gilneyine, Vaucluse'e ka�ll. Burada kald1g1 iki y1l i�inde giin­ diizleri tanm i��iligi yapll, geceleri Watt'• yazd1 (ilk 1953'de yay11nland1.) Sava� sona erdikten sonra Paris'e dondii. Bundan sonra yap1tlanm daha yahn yazabildigini dii�iin­ diigii Frans1zca'da kale me almaya ba�)ad1 ve 1946-1950 yill.an arasmda Molloy (1951), Malone meurt (1951; Malone OIUyor. �ev. M. Hakan Ozdag, Ara V .. 1989) ve L'innomable (1953; Adlandmlamayan, �ev. N. Beret, Ara V., 1992) adh roman­ lardan olu�n ii�lemeyi tamamlad1. Kimlerinin Beckett'in en iinemli yapulan olarak gordiigii her ii� roman da tek bir ki�inin �e�itlemeleri denebilecek bir dizi karakter tarn­ rmdan anlauhr. Anlat1c1lar h1zh bir fiziksel �okii� i�indedir, varolduklannm tek kamt1 zihinleridir. Adlandmlamayan'da bu �okii� anlallcmm sadece bir ag1z ve zihindcn ibaret ohnas1yla doruga ula�1r. Beckett'in pek �ok yap1tmda oldugu gibi burada da an­ lat1c1 sessizlige ve hi�lige tahammiil edcbilmek i�in hikfiyeler uydurur vc uzun. karma­ �1k monologlara girer. Vine aym donemde yazd1g1 oyunlardan Eleutheria hi� yay11nlanmad1 vc oynanmad1. En attendant Godot (Godot'yu Beklerken, �ev. Tuncay Birkan, Kabalc1 Y 1990), Ocak 1953'te Paris'te Theatre Babylone'daki ilk temsili ile biiyiik ba�an kazamnca Beckett diinya �apmda iine kavu�tu. Bunu. Fin de partie ( 1957; Oyun Sonu), Krapp's Last Tape ( 1958; Krapp'm Son Band1); Embers (1959; Korlar) vc Happy Days (1961; Mutlu Giinler) gibi sahne ve radyo ii;in yaz1lm1� oyunlar izledi. [Biitiin Oyunla­ ri 1-11. �ev. Ugur On, Milos V.. 1993] 1966'dan sonm oyunlanndan bir�ogunu diinya­ nm i;e�itli iilkelerinde kendisi sahneledi. Her tiirlii radyo vc televizyon programmdan. gazetecilerden, fotografi;1lardan ozenle ka�md1. I 969'ta kendisine verilen Nobel Edebi­ yat Odiiliinii kabul etti, ama konu�ma yapmak ii;in Stockhohn'e gitmek yerine kazand1g1 parayla Tunus'a tatile gitti. 1938'de tam�1p daha sonrn cvlendigi Suzanne Dumesnil ile birlikte, oliimiine kadar Paris'te ya�ad1. Samuel Beckel!. 20. yiizy1hn en biiyiik yazarlan arasmda, edebiyata yakla�11mndaki uzl�maz anhkla one �1kar. Beckett'in yogun bir kara mizahla beslenmi� olan yap1tlan insan deneyiminin ve insan bilincinin i�leyi�inin paha bii;ilmez belgeleridir. Bir elc�lir­ men �oylc yaz1m�11r: (Beckett) "edebiyatm g1rtlagm1 keserek vc okurlanm. salt varo­ lu�un yahn ko�ullanyla, yapmac1k bir ne�ye ya da umutsuzluga hp1lmadan, soguk­ kanhhkla yiizyiize gelmeye zorlayarak insanhgm tiniindeki imkfinlan ai;1k tutmu�tur."

DiGER ONEMU YAPITLARI: Anlah: Comment C'est (1961;

Nas1l Oldugu). Ima­ gination morte Imaglnez (1966; Olii Hayalgiiciinii Hayal Edin), Nouvelles et textes pour rlen (1955), A.ssez (1966; Veter). Le I>Cpeuplcur (1971; Yitikler), Mercier et Camier ( 1974), Company, (1980; E�lik, i;ev. Seniha Akar, Diizlem V., 1990), L'lma­ ge (imge, i;ev. Ahmet Deniz, Nisan V .. 1989), Oyun: Play (1962: Oyun), Breath (1972: Soluk), All That Fall (1957; Tiim Dii�enler), Not I (1973; Ben Dcgil) Rockaby (1981), �ilr: Echo's Bones (1935; Vankmm Kemikleri), Poomes (1939; Siirler). Di­ j\er: Proust( l931).

Ayrmh: 83 Edebiyat dizisi: 28

Watt

Samuel Beckett Beckell'm tlnceingilizce sonra kimi farkhh.�larla Frans1zca yeniden yazd1�1 bu roman Frans1zcas1 temel ahnarak U�r Un tarafmdan �evrilmi§. Tuncay Birkan tarafmdan lngilizceden ka�1l�tmlarak yay1ma haz1rlanm1§llr.

Kitab1a ozgiia ach Wan