Spraakleer der Maleische taal
588 13 90MB
Dutch Pages [336] Year 1890
Recommend Papers
File loading please wait...
Citation preview
MADISON
UNIVERSITY
? OF WISCONSI
LIBRARY
SIN
.
SPRAAKLEER DER
MALEISCHE TAAL DOOR
D. GERTH Leeraar
VAN WIJK
aan de afdeeling Indische Taal- , Land- en Volkenkunde Gymnasium te Batavia Willem
Ill
BATAVIA
-
G. KOLFF 1890
&
Co.
van het
I
MADISON
UNIVERSITY
OF WISCONSTV
van
Kolff
&
Snelpersdrukkerij
G.
LIBRARY
Co.
ALN
PL
5107
3602
G47
1890
INHOUD . BI.
...
INLEIDING
$
1-11
1
13-21 22-29
5
Afdeeling .
Eerste
SPRAAKLEER
.
UITSPRAAK EN SCHRIFT . HOOFDSTUK
I.
KLANKEN , A,
Medeklinkers .
$
B. Klinkers .....
$
HOOFDSTUK
II .
Klinkers
.
en
),
ق
.
....
, en klinkers De Arabische klankandere orthographi
30-50
9
§
51-52
15
53--55
17
..
56-68
18
HOOFDSTUK
69-74
23
III
.
sche teekens
$
en
.II
I.
ا
§
van
als
B.
Gebruik
$
A. Medeklinkers ..
§
SCHRIFT .
76-79 80-84
35
$
.
De suffixen
De praefixen
31
$
II .
.....
woorden
..
Stamwoorden Afgeleide 1.
A. B.
.
SPELLING
II
INHOUD .
Bl. C.
Samengestelde
....
woorden
Verdubbeling ..
D.
$
...
Klemtoon
42
85 -
87
88
94
44
95 -
96
46
97--100
49
Tweede Afdeeling .
WOORDLEER
....
§
HOOFDSTUK
I.
HET WERKWOORD
....
....
........
§ § §
78
§
145-146
89
$
147—153
90
§
ş
107
181--191
113
§
176-180 192-207
120
§
§
154–163 164-175
208
139
$
wijs
Afgeleide naamwoorden
134-144
§
,
.
.. ..
wijs
HOOFDSTUK
B.
...
Verdubbeling
Stamwoorden
65
123–133
en
,
,
werkwoorden
HET ZELFSTANDIG
A.
62
119--122
209--210
140
211-219
144
151 152
220--224 225--227
228-229
231
153
232
154
§
ربgü
....
56
§
Tijden
113–118
, ,
, , ,
8
92
verbiedende
§
148
NAAMWOORD
.
XVI
De
gebiedende
50
54
II .
. .
.
XIV XV
De
De wederkeerigheidsvormen
.
De wederkeerende
.....
suffixul
.... ....
.
běr
koe
het passief
met het
.
n
suffix
van
w
pron
85
praefixen
an
,
...
het gebruik
Het praefix
101–110
111-112
$
pěr
het
kau
en
De
B.
, C.
“ S
.IX .
...
pronominale
Over
X.
XI XII XIII
يأ, ..i
Het praefix
,
.
A.
, ..kan
.
.
12
Het passief
...
těr ka ,
VI
نک
§ §
.....
di
suffix
1
VII
VIII
Ja ,
99
V.
mě
pa?
.
§
Het praefix
S
III . IV.
werkwoorden
$
Stamwoordelijke
$
I. De koppelwoorden
II.
.
97 94
woordsoorten
in
nja
Verdeeling
.
III BI.
INHOUD .
—
$
§ $ $ . §
268-270 271-277 278-283
186 187 192
§ $
285-300 301--303 304-306
196
207 208 209
315-333 334-339
213
340— 344
226
345
227
246
§
307-310 311--313
$
vermenigvuldigende
179
.
72 »
verzamelende
.
18+
IV
.
.
IV
259-264 265-267
.
..
rangschikkende telwoorden
V.
178
§
III
.....
258
$
..
II . I.
HET TELWOORD
breuken
176
.
...
HOOFDSTUK
De hoofdtelwoorden
255-257
§
verdubbeling
het adjectief Vergelijking van
175
163
III
NAAMWOORD
.
,
,
getal
169
25+
.
te
HOOFDSTUK
Vorm
§
en
, ,
.
en
hang
HET BIJVOEGELIJK
Plaats
drukken
..
om
,
si ,
en
dang
249--253
248
§
Sang
243
§
G.
gelijkenis uit
nevenstelling
160
240—242
§
Samenstelling
154
met het
..... een
234-239
§
Reduplicatie
....
..
D. C.
F. E.
suffix
Geslacht Getal
suffixul
an
ul ,
praefix
en
V.
, ,
praefix
pě pě
praefixºs , ka ,met
»
$
$
.
154
§ 233
§
an
....
§
ka
, ,
suffix
III . IV .
,
ul,
an
II .
8
, , het pěr për ,
praefix
ms ws
I. Het
211
betrekkelijke
—
....
223
351
227
232
§ §
77
vragende
n
.IV V.
bezittelijke voornaamwoorden aanwijzende
.
III
12
II .
wederkeerigheid
..
wederkeerende
352-359
§
onbepaalde
360-364
235
365–370
238
§
voornaamwoorden
.
De »
I.
persoonlijke
VOORNAAMWOORDEN
.
)
HOOFI STUK V. DE
INHOUD ,
IV
HOOFDSTUK DE Vorm
B.
Beteekenis . . I. Bijwoorden
III .
. §
hoedanigheid
van
graad
7
tijd
$
. .
244 246 247
386--387 388 -393
251
§
$
394-412
256
§
413—426
268
§
427—443
285
§
444–445
302
253
voorstellings wijze (mo
n
daliteit )
HOOFDSTUK
....
De Voegwoorden
377--379
380-381
$
nadruk .
242 244
382-385
$
.
plaats
De Voorzetsels
372–375
$ 376
IV .
V. VI.
VI.
...
A.
II.
BIJWOORDEN
BI,
....
De Tusschenwerpsels
HOOFDSTUK
..
HOOFDSTUK
VII .
VIII. IX .
i
V
.
al
. .
.
.
,
..
.
.
.
. . .
itoe
.
karadjaan
.... boenji
.
.
voegen
....
.
běr- ikoet
.
19
.تنرب
. .
maar niet beide enz
,
suffix
nl .
.
worden
,
werkwoorden een
en
.berbahasa
... běrkoeli de
beteekenis
,
met causatieve
transitieve
pěr ,
bij andere praefix
...
.
voegen
lees
,
met
te
..
ساهبرب
jó
Ook
.
roemah
.
te
lees
.
.......
voegen
..
.یكقدود bětapa
děngan
...
het
berkoeli
te .
,
.. in
te
17
.لغم
..
:
achter
.(
)
,
.
, 97
..
....
درب
..
..akan
voegen
lees in
:
sẽgala
dengan
, .
:
bij
..
bij
te
,
, bu .
..
...
kěradjaan
.
...
..
0.
měngotai
patik
lees
...
.
..
over
disěděkahkån
te
di
.....
panggoengan
:
.
0
0
.
....
bě rikoet
naar
..měnoetoepi
měnjaběrangi
a
,
0
.
.
b
.
. b .
. b .
. .0
134
Jio...
lees
ربوك روبق
moet
wordt
نكقودد
. 0 . .
. kangkang
měloedahi
lees
sěděkahkăn
voor
behalve santap
.stamwoord
voor pěrinja itoe roemah
. b . .
§
.
c,
$
het
0
.
, b . .
. b .
v
v
v § v
noot
...
....
......
...
v
14 6
v
12 8 14 9 8
v
8 4
v . 0 .
132
8
11
..
:
.
b
. . . 0.
14
1
:
2
124
n
120
achter
v . 0 .
112
2
n
109
9
107
hamba
v . 0 .
8
106
..
..
. . .0 0. .
na
137
werkwoord
v
8 19
voegen
lees
voorbeeld brengen naar
y . b .
105
bewustzijn
99
voeg
worden
y
104
14
4
102
...
werkwoorden
v
s
...
voorbeeld يهادلم overgebracht worden lees menoetoepi
v . . b 0 . 12 . v
96
27
101
.
Zij
Dergelijke
)
هتاج
12
(
12
.
0
7
,
.
0
.
.
b
0.
هناج
mengotai
v
s
I.
tien
Det het
v
82
93
wie
noot vier
v
9
81
sěděkab
n
kankang
v
80
alaihi
...aanspraakwoord
22
bewust zijn
v v
3
רל
79
1
71
1
7
9
61
»
n
.
.
v .
1 7
v . 0 . .
14
56
alwie
.37.b 5
55
sēdekah
v
54 s
....
lees
aanspraakswoord
y . v 0 b .
52
v
.
v v
22
47
15 8
39 r . 43
slaihi
...
67
.
....
.
,
43
30
.r
22
AANVULLINGEN
EN
. .
VERBETERINGEN
BI
VI
145r. 164
3
166
.v
7 v
. 0.
7 v.
168
.
.b 77.0.
12
.تهيلعف
v. 0.
,
perwira
, heldhaf
held
..
. prawfra .
.
.نوفما grammatica ver
نوف
Bij
,
:
voegen
te
jongste
zijn
In
klaart Prof. Pijnappel نوفرف, perampoean , paraampoean als waarin dus para eveneens zijn eigenlijke beteekenis zou verloren hebben be
,
en
,
ook
7.0.
4
..menjisiblah . .لسوپم
, list, .
pradaja 175
...
تهلشف
perdaja tigheid
7
lees
لسوبس
0.
171
...
menjisilah
schouwt het dan als
(
:
. .,
in
.
. لاو
.تدب dibawahnja
...
.هيفاعلاو
.ترفس .ییاپم
.بمه
geschreven
غرفرب soeroh
enz
.
enz
.pl v .
.
...
.
bij
doeli
i.
.شرف soeroeh
voegen
lees
یاهس
.
.
te
.قراب
kabawah
b
enkele maal
،
..
en
.
de
.
bb .
...
قراس
na
.
...
ببج staat
مگیب
aangetroffen verzameling van het
يترفس
.
v v.
.0 13
.v
.
0 b
. .
0
. b .
der
waarvoor
یبایم
is
Een
7
284
V.
273 279
هيفاع
.v v
16
6
256
voegen
ook
sedert
lees
dibawanja
v
77.
bětina
),
.
,
..
. De
heb
when
تیا
.v . .v b .0 . .0
14 16 4
252
9
245
13
van
نوربرف tjerdik
...
رمیس
.on
12
9
242
12
5
231
en
215
oostelijker
..
sapěrti kalakoean lees
grew
ik
welis
bij
Sědj Mal Ms. Nº 191 Bat Gen. van K. W. 221
een vrouw
),
(
lees
salakoe
lezing
uitspraak
te
,
Minangkabausche
.
ook
.
b
.
.
W. K. zegt men van padoesi paradoesi
...
:
b
. b .
v
نوبرق tjerdik achter
0
v
noot
208
batina
.
16 16
47. 9
201
in
.v
189
Sum
.
.
Op
algemeen
het
.
In
.
bětina
173
de
een beleefder benaming voor het Riousche gebruikt Maleier tot sprekende gewoonlijk een meerdere van een vrouw
vrouw
wat
hoofdzaak
in
bevat
ik
spraakleer
aangeboden
de
De
hierbij
se
.
VOORBERICHT
inrichting alhier voor als leeraar het Maleisch aan Indische taal landvolkenkunde heb onderwezen niet alleen wat afzonderlijke behandeling der grammatica pas kram maar grammaticale bijzonderheden tot bespreking waarvan het ook gaf geschriften aanleiding lezen van Dat het hoofdstuk over
,
te
.
de
de
de
te
het
in
,
de
,
.
te in
ik
,
zin
,
in
,
,
in
en
te
den
affix
dien
transitief
een
omdat
dikwijls dienst doet
of
,
de
;
beteekenis heeft
ge In
.
zien
uitdrukking minder
het Maleisch een
er
moeten
gewoonlijk
bedienen
tweede
dikwijls niets
te
meenen
te en
,
bij
af
keuren
daarbij
die het noodeloos
in
plaats
ook
degenen
,
term
wordt
om
,
vollediger
dien
van
te
těmpat
die
object bezig
zoo
woord
.
ik
;
tot
,
mij
duiden
gewoonte
woorden met recht geleerdheidsvertoon
,
lot
worden
object
mij
omdat het algemeen bekende termen zijn gemakkelijk door Hollandsche sommige cren
verontschuldiging
persoonlijk
worden
woorden als ultima
ik in
dat
geaarzeld te
ik het
dit
.
ik
.
van
plaatselijk
aan
alleen
vreemde
een zucht
plaats
Gebruik
toegeef
vervangen
kunnen
natuur bruik van dan
is
.,
dan
schoon
Dit
enz
door den maker begrepen
aan hecht
na
termen die dik ieder geval het gebrek
grammaticale
van nieuwe
innerlijke tegenspraak
aan
alleen
er
hij
hebben
bekend
mij
het smeden
van
wijls lijden
die
,
;
Evenals bij
onzen
met Indische klanken was met dat onderwerp bezig houden onderwijs heb het mondeling dit geschrift dus
onnoodig
onthouden
bijgevoegd
hen
opgevoed
tuurlijk
behoeft nauwelijks opgemerkt cursus volgden allen Indië geboren
is ,
opzettelijk voor
en
of
worden
een
uitspraak
heb
bij
de
.,
en in
1877
,
dert
persoon
11
die m . en
juist zijn , of wel aan
i. minder den
leerling
dienen kunnen
tot
,
Op
-
,
ik
altijd zorgvuldig vermeden dekmantel van niet begrijpen heb oorspronkelijkheid maakt dit werk geen aanspraak daar
den
,
Wall
en
leeren
van
;
is
eigen de
vooral wat
Hr H. von
heb mogen
uit
nut
wijlen
geweest
uitgege
mij bij mijn die
veel
geschreven
goeds hebben medegedeeld
voor
van
anderen onderwezen is
daarin
reeds door
spruakkunsten
en
,
wat
de ik
van
,
hebben
studie geschriften
N.
voorkomt
,
ven
veel
die vóór mij Maleische
.
wat
in
,zij
natuurlijk
.
,
tot misverstand
er
geven
bij
Algemeene benamingen leiding
H. Ma
Dr.
der Tuuk wier namen door elken beoefenaar van het altijd met meeste erkenning zullen genoemd worden aangaat liefst had uitvoering Wat voor het Muleisch het karakter zien gebruiken dat Fransche uitgaven gebezigd wordt waarbij letterverbindingen meer overeenkomen met die van het ik
;
het
niei
bestaan
der duartoe
noodige
noten
ge
Maleisch ten
de
het geschreven in
pěpět
en
drukletters
Ook
de
onze
--
tusschen
uitkomen
.
verschillen noeg doen
is
de
.
,
de
zal
is
zijn alhier van typen Maleisch het niet aanwezig dat aan mijn wensch niet voldaan kon worden Inmiddels bladzijde aan het eind van het boek gelithographeerde
geschreven
oorzaak
die
en
de
,
in
,
de
.
de
,
van
leisch
gevolge van
druktype niet door
een teeken
.
aangeduid
1889
D. GERTH
VAN
WIJK
,
April
.
,
BATAVIA
INLEIDING .
.
heet het Měnang
bovenlanden
,
dit
in
werk
I.
O.
.
( ? )
.
Riousch be
op de
be
Het Ma
Westkust
Borneo's
de
westkust, het eilandengroe
de
(1 )
genoemd
het Maleisch door den geheelen taal die door vreemde handelaren gebruikt hun aanrakingen met bevolkingen wier taal niet machtig zich
en
,
gewijzigd
door het naar
opnemen
van
taal der streek is
;
is
werd
.
in
,
niet geworden
,
trouwens
ook
en
dus nergens zuiver het daar taal der eigenlijk inheemsche maar die der vreemde gemengde bevolking welke zich daar gevestigd heeft De inlander drukt zich ondertusschen ook dat locale
waar het
de
ingevoerd
natuurlijk
vormen
de
Maleisch
uitdrukkingen
woorden
,
heeft
zij
Dat
,
in
zijn
,
wordt
zich
de
heeft
als
Daarenboven
Archipel verspreid
.
W.
wordt door
tot
terwijl het andere gewoonlijk het Djohorsch Alleen deze laatste taal wordt wordt
kabausch handeld
Maleische koloniën
Sumatra's
van
oost-
zuiden daarvan gelegen
en
de
in
en
leisch
ten
Malaka met de
de
van
of
Midden - Sumatra
van
schiereiland pen
is de taal , die gesproken
Het Maleisch
K.
1.
$
volking
-
is
die
den
,
te
-
,
althans tegenover niet Europeanen naar Maleisch Poly taalopvatting uit zoodat zijn taal niet gelijk stellen
,
Maleisch nesische
de
is
en
,
de
Europeaan meestal gebruikte gewoonlijk niets door waarbij met dan een Europeesche met Maleische woorden tegen het Polynesische taaleigen gezondigd meeste vrijmoedigheid
met
naam
gekre
de
Op
-
in
op
,
.
,
de
(1 )
in
Verder wordt ook nog binnenlanden van Malaka met name Negeri Sambilan het Menangkabausch aangetroffen hetgeen rechtstreek sche immigratie uit Midden Sumatra wijst de
.
in
en
,
,
,
-
in
.
(2 )
taalkaart voorkomende het Kol Verslag van 1885 wordt nog genoemd het Midden Maleisch welke naam daarop gegeven wordt aan taal gesproken Indrapoera een gedeelte van Palembang Moko Moko een deel van Benkoelen
11
wandeling den
7
de
heeft
in
Onzuiver Maleisch
de
2.
§
.
wordt
IV van laag -Maleisch , in hoog -Maleisch heet .
gen
tegenoverstelling
van zuiver Maleisch
, dat
ge Deze benamingen zijn vermoedelijk uitdrukkingen hoog- en in navolging van de oneigenaardige
,
op
laag.Javaansch vaansch
Ja
gewoonlijk
dwaalspoor
een
dengene die niets weet van het helpen Het zoogenaamde hoog
zullen
.a . .
geven
die
dan
taalsoorten gebruikt
, )
,
om
,
,
,
,
,
;
)
of
bersalin
,
heet
;
of
persembah
mindere
doch niet van
re
titah gebruikt wordt mangkat gaan menghadap verschijnen voor
;
, ,
heen
,
van
een
,
in
in
,
,
gunst
welke altijd
berangkat ergens
soe
geschenk
(
. v , ,
anoegěraha
eveneens spreken
sabda
drinken
de
,
van
eten
lichaamsdeel
,
geerende vorsten
;
persembahan
aanbiedt spreken
santap
hoofd
;
,
;
titah
;
meerdere
bevallen
het algemeen positie dan wel
terwijl daarentegen wat
mindere
,
aan
hoeloe
karoenia
,
een meerdere
een
;
of
hoofdhaar koernia
zijn
baden
;
bersiram
,
;
.
slapen
,
in
běradoe
werden maar gebruik hebben ge
op
worden
b
toegepast
ook
hetzij die meerderheid bestaat Dergelijke woorden leeftijd
gebezigd
uitgebreider
en
en
en
meerderen maatschappelijke
of
kregen
sterven
of
die oorspronkelijk alleen
personen
;
,
ook
aantal woorden
klein
een
tot
heeft het
vorstelijke van vorsten langzamerhand grootendeels een
rai ,
de
al
in
de
de
te
,
,
al
een ander woord bezigt dan meerdere het laatste gebruikte een wijziging van vorm doet ondergaan
drukken
den
een
door den
worden
,
In
uit
respectievelijk
die
,
twee
meerdere
den
het Maleisch doet zich niet zooals het Javaansch zoo veel het verschijnsel voor dat mindere hetzelfde begrip
vuldig door
zij
,
en
beteekenen
mindere
.
de
zij
en
.
de
.
,
0. a
(
;
. v .
b
de
o
,
en
is
)
(
toch
de
taal die door den mindere tegen gebruikt eerbiedige over den meerdere wordt moest dus terwijl laag.Javaansch zoogenaamde ngoko beleefde taal heeten het gesproken door den meerdere tot den mindere wordt wat men benaming zeker niet zou opmaken zijn uit Maar namen laag voor het Javaansch minder juist hoog drukken iets uit
kråmå
Javaansch
en
).
(
de
.
slechts
tot wanbegrippen
kun
aanleiding
verschil
tusschen
in
dat evenals
bestaat
de
het verschijnsel
eenig
,
evenwel
het Maleisch
is
.
Natuurlijk
ook
in
talen
welke
Waar derhalve niet van twee gebruike men niet benamingen hoog
geven 3,
$
nen
kan
gesproken
zijn
de
taalsoorten laag.Maleisch
,
sprake
.
en
,
,
,
,
er
die door den mindere
,
en
is
a
;
;
ajah met het ach gaan naar moerka toorn toornig vader tervoegsel nd gevormde namen van familiebetrekkingen pag 218 geen Overigens door den meerdere taal tusschen verschil
alle
ge
uit
en
en
de
hij
.
des meer naarmate meer omgang heeft zich schuldig aan slordigheden waarvan sommige
Maleier
als
als ze
,
,
Europeanen
met
in
, in
maakt
, of
worden
te
en
woorden
zaamd
de
vormen
deftiger
die
regel
den
in
zaak
aard der taal ; de laatste toch is sierlijker wat bedient zich van dagelijksche omgangstaal veronacht geraakt schrijvende echter onbruik zijn Ook
de geschreven
en
en
sproken
den
V
.
in
,
de
,
bijna niet meer zoo veelvuldig voorkomen dat men fouten tegen vrijheden door het gebruik taal kan beschouwen maar gewettigd gewoonlijk Zoo treft men ook handschriften tal van onnauwkeurigheden
,
aan
gevolg
een
onoplettendheid
van
schrij
van
en
.
niet voorkomen wijlen
van
medegedeeld
von
hun juiste
.
heeft
*
woordenboek
Hr H.
den
opgespoord
die woorden
van
.
verdiensten
en
,
zooveel
zijn
in
beteekenis
handelende
der grootste
,
in
,
dat
,
de
is
Het Wall
hij
een
perkt getal onderwerpen
de
.
de
;
of
afschrijver grammaticaal zuivere ver dus geheel vertrouwbare manuscripten Daarentegen heeft gesproken ontmoet men niet taal een groot aantal woorden die litteratuur over een be
de
,
.
.i .
d
zien dat Archipel het spoe welke in
Tuuk
,
der den
,
de
eerst algemeen aangenomen werd door Maleiers dig zulke ijverige aanhangers van Mohammad's leer werden
al
I.
van
die
de
,
,
in
de
Dr.
Islam
emigran
dat
de
zij
,
Malajoe
bahasa
door wegloopers
, . v , .
;
landverhuizers anderen Malajoe overloopers naar den
,
hun taal
orang Malajoe
, 0.
verklaren
en
waardoor Malajoe
in
ten
Sommigen
be )
(
de
Soengai Ma wordt Palembang ge kleine rivier loopt heet dan tanah Malajoe
een
b
,
de
,
snelstroomende rivier streek orang
alajoe
(M
Maleier
;
niet
het historische
de
;
bewoners
naam
zekerheid dienaangaande Sadjarah Malajoe Maleische kro gedeelte begint met verhuizing
Sapoerba uit Palembang naar Bintan
( 1 ),
van Sang lajoe noemd
nog
waarvan
den
van
gemaakt
de
evenwel
gissingen
In
staat nieken
oorsprong
den
.
verschillende ), er
.
$ 4
Omtrent
zijn
orang Malajoe dezelfde beteekenis kreeg als orang Islam ver tegen basterd tot orang selam inlander Mohammedaansche
.
in
nl .
,
het Maleisch
niet anders terwijl
ladjo
e,
vorm
nu
Maleische
is
tegenwoordig
in
is
;
gedichten
de
dan Javaansch
is
in
lajoe
snel vooruitgaan
gebruik
in
e,
Lajo
( 1 ) meer
,
-
orerstelling van niet Mohammedaan
).
,
(
naam
VI
0.
;
-
in
.
en
Java de
om
de
,
,
en
uit
nam zoo
gods
uit die vermoedelijk
Hindoes
.
de
drukken
taal der immigranten
van den
hun landbouw
de
in
I.
begrippen
I.
zij
;
en
op
oefenden
,
in
, uit
zij
,
,
,
op
en
toestand
eerste eeuwen onzer jaartelling naar eilanden kwamen De woorden noodig
voerde
zijn
uitsluitend eigen ontwikkeling der bewoners
invloed hun maatschappelijken
ont
Archipel talen
andere
het Maleisch
aan
Grooten
Archipel
daarnaast
,
dus
die
heeft met het
den
noemen
van
bestanddeelen
gemeen
talen
woorden
Maleische
wetgeving
uit
andere
zich
dienst
O.
verschillende die
element kunnen
Archipel reeds
, en
Polynesisch beteekent
het Polynesisch
voorkomen
6.
§
het Soendaneesch
de
wikkelden
,
woorden
de
,
en
wij
bevat
te
de
in
De Maleische taal bestaat
die
gebruikt men in plaats van dat niet alleen Javaansch ,
i,
w
Maleisch vertalen , měndjawikán .
eerste plaats
Javaansch
niet
Dja
woord
het algemeen benedenwindsch
in
in het
5.
$
het
en
maar daar
taal , dan
de Maleische
wel
,
Bedoelt men
Malajoe ook
nieuw
andere inge
gevestigde bevolking
over
grootendeels
hun
de
, de
.
aantal woorden ondergingen slechts
een
zoodat hun oorsprong meestal gemakkelijker
te
vorm
Ook
is
,
taal der Hindoes
dat hun
de
,
Ara
.
hun
godsdienst
en in
,
in
kwamen
,
gelukte
voeren
.
later
der 13de eeuw
Archipel waar het hun
,
in
andere
wetgering
den te
12de
handelaars
eerder
hun
het begin
of
de
In
als
in
ook
herkenbaar
is
7. te
§
streken
gejavaniseerd
zoo
dikwijls moeielijk
aan
maar deze behielden
geringe wijzigingen rug vinden bieren
langzamerhand
of
Maleiers ontleenden
in
die
,
zijn
oorsprong
Sanskritsche
de
ettelijke
en
men
en
de
,
en
.
de
in
en
het Sanskrit een nieuw Op Java waar belangrijk element taal macht invloed der Hindoes het grootst werd het meest alle klassen gretig opgeno der maatschappij doordrong werden woorden werd
sommige daarmee
Vooral de Maleiers betoonden
,
.
.
n
'
70
die
;
de
,
,
as
,
----
---
zij
,
taal der Hindoes het geval was geweest ge leende aan het Ma
weer met die der Arabieren
;
de
.
in
ook
nu
Wat vroeger met beurde
de
ijverige aanhangers der nieuwe leer volgens weldra Să djarah Malajoe Mohammad Sjah die omstreeks 1276 Chr den troon van Malaka beklom eerste Sultan van dat rijk terwijl reeds ruim jaar vroeger Sultan Djo den Islam omhelsde Atjeh had ingevoerd han Sjah hem
zich
VII nieuwe begrippen van zedelijkheid , van de nieuwe beschaving uit te drukken . Enkele dezer woorden zijn in de dagelijksche taal doorgedrongen , sommige zelfs zoo vermaleischt , dat de Maleier ze niet meer Arabische kent meeste evenwel worden alleen gebruikt geschriften voornamelijk behandeling van onder om
de
,
de
eigene
die
terwijl het Arabisch
woorden
verontschuldiging
Een van
het toekomstige
of
Arabische
,
van
gaat het ook den het spreken in
,
gebruik
bestaan
hij wel studie maakt
dat
zoo
het Arabische taal maar is
gaarne voor
leggen
vooral maakt zoowel
de
er
,
dag
den
de in
de
;
in
als
schrijven
zijn
van
aan
geplaatste
Maleische
hem
niet
hooger
het
schoon
aard
,
beschaving
Maleier
juridischen
zijn eigen taal gaarne doorspekt met uitdrukkingen meenende daardoor een hooger
.
woorden
graad van
zedekundigen
inmiddels en
Fransche
voor
bij
;
Nederlander
,
als
,
in
van godsdienstigen
de
werpen
woord
één
als
in
of
,
wetgeving
.
aantal woorden
de
,
te
een
godsdienst
van
leisch
leven toch van geen nut
.
is
. v .
b
hij
te
,
.
is
en
is
,
,
is ,
taal het heilige land gesproken door den Profeet die het verdienstelijk voor hem kennen Opmerkelijk het dat voor godsdienst het Sanskritsche
.,
,
Polynesische
begrippen
evenals men
de
bij
Hindoesche
,
met allerlei
en
is
s a
. i.
a
d
ga ma behouden heeft voor vasten het heidensche woord po ea gelijk zijn eveneens uit het Sanskrit oorspronkelijke enz geheele Mohammedaansche godsdienstopvatting nog vermengd
schrift
de
,
aan
zij
.
8
§
.
Christelijke volken van Europa nog zoovele sporen trouwens van het oude heidendom aantreft Met den Islam namen de Maleiers het Arabische letter waarmede
ongetwijfeld
reeds
geraakt waren
bekend
die veel vroeger handelsverkeer met hen hadden De wijzigingen het Arabisch alfabet onderging het bruik bepalen zich evenals baar maken voor het Maleisch het Per zisch tot het toevoegen van puntjes boven onder het lettertee
verloren
ontwikkeld
en
in
,
,
.
hebben
Rědjangsche daarbij voor
waaruit Lampongsche
,
Java
en
te
ging
,
inscripties
oude
op
van
Bataksche
en
dat het
letterschrift waarvan beschreven steenen nog overblijfselen geven zien
gevonden
de
op
schrift
aan
Sumatra
had met den
overeenkomst
,
landen
,
,
ontleende
Maleische
gelijk
geheel zich
voorkomende
meeste
voorstellen waarvoor als niet het nog geen letterteeken bestond Het oude
Hindoes
.
in
de de
Arabisch aan
wilde
men
,
,
dien
uitspraak
de
dat
in
,
ken
klank
de
of
,
in
die
om
.
, ,
Perzen
te
door
Maleiers geheel
VIII overnemen
om
invloed litteratuur heeft uitgeoefend
Maleische
de
,
gunstigen
minder
den
zeer
Ara
dien het
, te
vermeerde
schrift gebruikende zag de Maleier er het het Arabisch nog minder bezwaar den Arabischen is
Makota
met een zuiver
onnoodig
en
terwijl het overdreven
constructie
de
, . v . b
in
onmiskenbaar
,
Maleische
werken strijd zoo dikwijls
verscheiden
in
,
,
gala radja
en
volgen
te
na
stijl
die
vertalen
in
uit
Zelf het heilige
sě
op
bisch ren .
het Arabische letterschrift heeft stellig
van
bijgedragen
bij
Het veel
gebruik
een
gering
al
te
om
om
,
worden die daargelaten nog
,
maken
Arabische klankgebruikt zich van
en
;
de
taal
orthogra
die nieuwe
letters de
enkele
de
geen
moeten
het Arabische schrift worden
volkomen
vocalen
voor
.
is
letters voorgesteld Dit bezwaar be groote woordenkennis wanneer men een zeer
niet door
,
trekkelijk
het daarvoor geschikt
,
in
uit ,
.
deel zelfs
een
reeds geheel niet
het
Drukken
zou
klanken
zelfs
in
bedienen
nu
er
,
teekens
Polynesische
een
teekens aan toegevoegd schrijven lastiger zouden
in
de
of
lezen
Maleier
phische de
die en
zouden
het
weer
het
is
,
te
maken
Arabisch karakter passen voor Se geheel ongeschikt een duidelijke voorstel
moge
Daarenboven
mitische taal het ling geven van
.
.
,
op
.
er
Arabische woorden door toenam Het geschreven Maleisch opgenomen heeft deze wijs verscheiden Arabismen welke dio taal niet minder ontsieren dan Germanismen enz de onze van
woord
ontmoet
, ,
-
on
een
ander
de ,
geschreven
is
mede
schijnt het met
genegen
daar
Ma
verwis
die
hen
welks taal zooveel woorden
geen
Portugeesch
het
16e eeuw
waar
in
den
eilanden
deze
Ar be
na
de
de
in
in
,
volken
der
Portugeezen
het Maleisch
aan
heerschappij
hebben
niet alleen maar ook daar waar nooit eigenlijk over heerschers zijn geweest zijn nog een aantal Portugeesche woorden Dergelijke zwang zelfs echt Maleische hebben verdrongen
.
antero
geheel
;
ofschoon
,
maski
;
tijd
,
uitstel
;
tempoh
,
tempo
,
:
zijo
of die
,
in
,
,
gevoerd
Europeesche
het begin
plaats
zij zij
geleend
kwamen eerste
;
de
en
er
zochten heeft
van is
, ;
chipel
Arabieren
wel
als
.
Europeanen
de
.
Na
9
selen
niet
wil maken te en
voorloopig
het Maleisch
van
geheele Maleische litteratuur
leier
.
de
studie
die
,
hem
er
voor
kennis
de
de
misbaar
uitspraak van eigennamen met name bij van het Arabisch Maleische letterschrift
de
is
Toch
§
of ,
en
telkens
waar het veel gebruikte woorden geldt maar het laat zich gevoelen wanneer men een onbekend weinig voorkomend
bezit
IX
, konijn ; gredja
;
kerk
algodja
,
tēroengkoe
gevangenis
;
térigoe
, tarwe ;
, tabaki
těmbakau
; kadera (vooral in , rijtuig ; kaldoe , bouillon ;
venster
de
kăreta
kedjoe ,
de
in
die
=
b
; . ; ; ; ; v.
;
taksir sēpier
gepensioneerde
koesir
,
=
=
flesch
r
van de
eerste en
de
de ;
a r
uit
drukken
,
begrippen
te
en
van
Almender
Batavia
leg odjo
Java
vreemde woorden
verandering
omzetting
.
beul
op
.
v
ma rio
Armeniaan
,
;
en
L a
algodja
lagondor
gevangenis
bottel
boei
daarbij
de
van
, b.
;
la
io
al
mender
opnemen
Het
husaar
sēkotji
enz
is
In
zoo wordt
Hol
.
schout
pensioenan
het Portugeesch dit woord omgekeerd heeft dikwijls plaats
lettergreep dit weer ( 2 )
;
=
,
;
,
;
orang
oesar
botol
dagvaarden
( 1 ),
;
)
(
( 1 ) 1
=
sěkout
tafel ; almari ( 1),
worden
hengsel
soldaat
citeeren
gevangenis
koetsier
in
sěrdadoe
sita
;
cipier
;
=
;
=
takseeren
geschreven
=
niet dagelijksche taal gesproken schuitje doeit duit engsel dragonder
,
bevat
=
woorden
Maleisch
en om
,
of
landsche
medja
opziener ,mandoer ; marinjo , schout .
natuurlijk ook alleen officieele maar ook zulke
hedendaagsche
Het
10.
mandor ,
kast ;
kaas
;
lont
;
=
lamari ,
gewoonlijk §
; moerang ,
met drie masten
;
vaartuig
), stoel ; , garpoe vork ; lantja , gebruikelijk
Molukken
gezaghebber
=
djendela
=
hoed
( djénela ),
bal ; těrweloe ,
bola ,
;
vlag
; tjenela , muil ; minggoe (dominggoe ), zondag ; real , geld ; sanggěrah , aderlaten ; pasiar , wan delen ; pěloeroe , kogel ; pita , lint, band ; pěniti , speld ; petor , opziener , tjapiau
;
bandera ,
;
beul
te
,
,
die
is
,
is
en
ge
te
en
er
in
.
;
,
de ),
,
.
,
gemaakte gezeten
overdreven
purisme kan oorsprong
naar streven
verdrijven
maar
dergelijke woorden slagen zal het die in
alleen
als niet van Hollandschen
,
bediende hooger
,
de
hij
(i
,
.
in
,
in
Europeanen
door
die koetsiex
,
;
had gebruikt Woor taal opgenomen zijn drukken veel
er
behoude
ledikant
zegt
verlof
volgens inlandsche begrippen eigenlijk een onmogelijkheid dus zijn Hollandschen naam Ook wij spreken wel van kantoor
heer
,
zijn
gij
zaak waarvoor
diizin kan
uit dan
woorden
verlof vergunning
.
hij
dan
met Maleische
djin
toean
,
het daaraan
omschrijvingen
te
beter
even goed alsof sedert jaren begrip verbonden
die
;
esir
izin
het Arabische
jang dipermissikan
dit
,
gegeven hebt dan als ko
den
als
perkara
, is
Maleier dus
in
van
verkregen
),
katwal ambtenaar van policie voor gedaan hebben het belang der taalzuivering Per overgenomen woord heeft evenzeer het bur Nederlanders
is
de
de
,
,
een
behoorende voor Wie het algemeen verbannen het bijna geheel huis
de
katoeal
gerrecht
die taal
overal bekende sekout zou willen
onbekende Perzische plaats stellen zou niets
missi
niet
.
de
door
taal strijdige constructies
(
bruikte
woorden
van met
het invoeren en
al
van echt Maleische
;
te
,
in
Maleische maatschappij niet bestaan waarvoor Jus het Maleisch on mogelijk oorspronkelijke benamingen kan hebben een zeer natuurlijk iets dat volstrekt niet behoeft afgekeurd worden iets anders het verdringen
X
doorgedrongen
zijn
;
in
.
;
(=
als
=
(
),
,
vorm
,
,
van
geheel het burgerrecht vreemdelingen beschouwd
dat
niet meer
en
verkregen
hebben
gewijzigd
meer er
taal
. v , .
-
hetzij min
,
de
in
zoo
b
Zuid Hindostan
van
zij
talen
hetzij geheel onveranderd
),
der
heeft het Maleisch het Tamil uit het Perzisch het Chineesch woorden die
als
een
woorden
,
.
wat
india
genoemde talen
reeds
overgenomen
of
uit
),
11
nog
(
§
Behalve
vrij
andjiman
machine
.
),
Oostindievaarder
man
wagen
een
van
de
engine
(=
djin
as
;
woorden
te
Engelsche
enkele
ten
treft men er in aan , zoowel op gevolge Sumatra's W. K. en in Benkoelen Riou enz gevangenis djail djel Singapoerschen van invloed Ook
.
worden
; ,
;
,
,
bandar koopstad
bihoes
bewusteloos
,
bioes
ēdap
bedrog
streek
,
;
versieren of
)
,
havenmeester
zuur
ingelegd
honar
,
of ,
:
;
.
het werkwoord
van
sjahbandar
;
stam
(e
wijn
,
zeehaven
; (
,
de
;
andam
atjar zijn woorden ig onar druif
Perzische
anggoer
)
Dergelijke trom
;
,
,
,
;
sa
(
;
,
; ;
,
;
in
(
of of
uit
te
;
te
om
stam
,
Indische poffertjes nepam scheppen schaal water
, ,
batil
, ,
;
,
;
),
Arabisch
een
het algemeen grafsteen
nisan paard
;
,
)
feest
worstelen
sabas
kėdji ver
).
,
,
;
(
lijkfeest
koopman
zadel
,
.:
apam
;
,
),
,
;
;
.
bruineeren
;
,
b
-
)
polijsten
tedji
koeda v
),
Arabisch zijn
saudagar soedagar pěri nimf pělana
kandoeri
kan
chandjar matroos schaap såloear broek
kalasi
domba
het werkwoord
van
Tamil woorden van
; ;
,
stam
(
de
;
kedai kraam
tedji
(
tezi
(
,
goesti
, ,
;
,
kar suiker sakělat laken bravo pasoena betoovering achtelijk
;
),
,
;
hoofddoek
(
chalasi
sluier
děstar
,
),
; ;
dolk
, ,
tjadir
;
derpokken
djar
);
,
(
;
(
,
slaapmiddel biadap onbeleefd djam uur obat bioes slaapdrank horloge tjaboek zweep lokaal tjamboek tasmak bril tjatjar kin
,
,
;
tirai
,
;
),
worden kan gestoken zijn
,
waarin
zij
,
het kleed
in
oorspronkelijk
,
die
,
ontstaan
e ,
.
ka
g e
te
dat nog wel
te
Maar geen bezwaar bestaan veel met Europeanen heeft omgegaan en
die
noemt
makker
moeten beschouwd
brabbeltaal overneemt
beschaafd
(
;
,
de
vorm
.
gesproken
Maleier
,
,
mits
tolan
aanrakingen met vreemden langza
behoeft daartegen
de
,
is
dezen stadsch
vertalingen
als
,
,
het
datis
;
door
ng an
Maleisch
, d . i.
de
betrenren
veelvuldige
uitdrukkingen
Maleische en
.
Dat verder door
verschillende
hun taal niet voorkwamen geen verwondering baren behoorlijk
de
niet
de
poging merhand
rang dan
in
minder
,
boord
,
,
;
;
;
taulan
),
serang
een
(
;
,
;
drinken bagai soort pelbagai allerlei běloenggoe handvoet jongere broeder groen vitriool boei toersi těroesi tambi woord Klingalees aanspreekt waarmee men tandil onderofficier aan
do
XI
;
gordijn
djoedoe
, weerga ,
; tjèrpělai,
sandalen
leerling, student
;
gan , schotel
gade , paar
; tjanai , draaislijpsteen ; tjarpoe ,
slangendooder "; tjěměti
;
de theologie
in
djoeadah
,
,
provisie
, zweep ; santěri , priester pěti , kist ; părisai , rond schild ; ping snoeperij ; poedi, kleine edelsteenen ;
, ;
; ; ;
.
,
;
ontkiemde katjang tjawan kopje
een
),
,
,
;
,
, (
; ,
) , ;
(
;
,
tim
bouillon
komfoor
vereeniging
, ,
,
,
;
look
ook
,
van
een
,
Chinees
;
lotjing
aarden
koeah saus klok njonjah
;
van
, bel ,
;
zolder
een
,
;
een
;
, ,
van
een soort
kipsiau
, ;
een
;
, ,
scheepskapitein
Euro
.
enkele woorden manoera
,
ook
. v .
dat
afkomstig
tooneelvoorstelling
anglo
thee
b
Siameesch
,
;
vrouw
teh
een
) , ,
,
; ;
) nl . ,
;
loteng
gebak
,
het
geleend
zulk
koetjai
koken
.
van
Mevrouw
is
,
Uit heeft
-
(
koewé kwee kwee getrouwde vrouw peaan
v
.
;
;
, ,
water
pričel
togé
tjintjau pijpje opium tjoenia kongsi vereeniging stalmand
platte
van
,
om
potje
gebouw
te
, ;
;
tjoelim koeldrank poengki laadvaartuig
vennootschap
taugé
tjintjoe opiumpijp
model een
of ,
,
en
tangloeng lantaarn geprepareerde opium tjontoh
angloeng
.:
zijn
Chineesch
b
Uit het teng tengkoh tjonto
; ; (
,
,
;
,
,
een
;
),
g'a
katil , ledikant, sofa ; kawal, wacht ; kerampagi, scheermes ; kaldai , ezel ; kenděri , een boontje ( soort van sa dienende tot goudge twintig papier logam wicht kodi snees riem metaal maligai paleis manikam robijn matjam monster staal misai knevel nělajan visscher měmpělai bruidegom bruid
aan het Maleisch
benaming
van
een
soort
SPRAAKLEER DER
om
het
MALEISCHE TAAL . De taal is
verbinding
zinnen
de
bij
een
verklaring
.
,
.
is
,
.
is
leer der samenstelling eenvoudigheid der Maleische
van
dergelijke afzonderlijke behandeling onnoodig
der
van zelf ter sprake
;
,
zinnen
syntaxis
het geheel dier taalregels den naam van etymologie
;
maakt
afgescheiden
de
,
woorden
tot
der
taalregels
telkens
van
of
waarin zulk een grammatica spraakleer behandeld
zich
vorm wijziging van beteekenis functie verschijnsel uitgedrukt wordt een
De leer der vormen wordt meestal onder afzonderlijk
doen
samenstelling
woordsoorten
komen
de
en
tot van
of
en
,
formule taalregel
daardoor
de
De
verandering
van
der woorden verschijnselen voor
wederkeerende
de
de
Bij
.
,
en
,
en
,
drukken
,
te
12.
die
zijn gedachten middel voor den mensch hetzij door gearticuleerde klanken een vaste hetzij door daartoe beteekenis hebben die wij woorden noemen het aangenomen teekens welke die klanken zichtbaar voorstellen schrift uitmaken §
uit
syntaxische
regels
EERSTE
.
AFDEELING
UITSPRAAK EN SCHRIFT .
HOOFDSTUK
I.
KLANKEN .
A. Medeklinkers . §
Alle klanken
13. 23
Naar klinkers uit te spreken , kunnen
Nasaal
k
8
ng
tj
dj
t
d
Lipletters ..
р
b
Sisser
8
....
j
tot de
verhemelte-
,
die
. .
o
a
vóór
, , u ,
is
zij
dj
;
de
Fransche
of tj ,
Verder bedenke men
dat schoon
geneigd zijn
.pl v .
i.
Pantjang zeggen
wij
Padang
zorgende vaak
dj
daarbij
de
. .v
jongetje
zooals Nederlanders
de
tsj ,
in
sisklank zooals dit som maar spreke die letters geheel uit
,
. v .
aan
de
altijd
zooals
verwarren b
te
is
g
,
dsj
,
.
Pandjang
dan
j
de
letters komt geheel overeen met uitgezonderd nooit gelijk
b
,
,
,
te
doen
waarvan
guerre
geen
schuive
ons taaleigen
niet met
h
1
hiervan
maar
of
;
in de
Men
( trillers )
m
dezer
goudron
voorgesteld
:
Aspiratie .
behoort
Hollandsche garçon
14.
volgens
alleen
in
nj
,
w
en
uitspraak
tj
§
. .
v
b
aan
taal
is
in
onze
lipletters
de
13.
die de
§
de w
De de
tot
Half klinkers
worden
Smeltletters
,
.
.
Tandletters
verdeeld
Zacht
..
Verhemelteletters
deze
Scherp
,
Keelletters
tijds
taal kunnen voorgesteld worden
der Maleische
letters , nl. 18 voor de medeklinkers en 5 voor de klinkers . organen , welke voornamelijk de dienst doen om de mede
door
Padang
samengestelde
3
men
persoon
te
g
.
-
.
achtermond
den
in
of
,
dient
al
de
op
de
in
maken
uitspraak
voorafgaanden
den
maar blijft
abis
eens emphase
meer om
,
te
en
doffer
als
;
korter
teruggehouden
zal
zij bij
denzelfden
gemoedsstemming nu
te
is
;
en
het
klank
van
weer habis het laatste eind van een woord dient
dan
sterkere
of , zal
spreker
den
ta
,
de
van
op
zwakkere
waarneembaar de
zij
wijl
woorden
regel daarvoor geven niet aspiratie dikwijls geheel afhangt van
hooren Aan
j
dě -
-
,
schrift dient
het Maleische
sommige
nja
ngan
meestal niet hoor
is
woord
mo
, of
van
tjan
is
-
in
een
de
in
n
, , t,
in
; . v . b
niet
běla
,
15
.
djam
van
eigenlijk
dan
blijken
.
op
pag maar een
Bij
h
aan het begin
waartoe
;
baar
De
breking
worden zij
§ 15 .
niet anders kunnen voorstellen dan door werkelijkheid slechts één
het Maleisch
de d
dus
gescheiden
gen
bij zij
en
zijn
letter
nj
en
,
ta
ng
twee letterteekens
af
dj, tj,
letters
niet aanwezigheid
,
in
of
i
dit æ
na
zij
;
In
(
.
is
goeroe sluiter gelet worden iets anders als Menangkabausch het wordt een klank uitgestooten met een sterke aspiratie zoodat men dialect voor haar aanwezigheid achter genoemde klanken duidelijk gewaarschuwd dezer letter goeroeh
,
kasihan
het tegen
onderscheiden
te
w
in
j
de
in
;
, .spr
.spr
wel
pěliara
zooals
toea
uitspraak
of
zij
of
;
; ; b. . v .
van
.
zij
plus
de
om
van
. en
zucht
.
,
maha
v
van het
;
.pl
. i. .v
;
en om
de
. v .
b
.
in
eens
woord
gebruikt maken
; . v .
wel
b
h
ook nog tweelettergrepig Roem
b
zij
tengevolge
vreemde taal overgenomen woord
te
de
,
voor
Roehoem
tahadi
voorbeelden
te
een
voor djin
saja van somtijds
mahanoesia
het eveneens aan het Sanskrit ontleende schijn van geleerdheid vertoonen
Eindelijk wordt éénlettergrepig een
uitspraak
onkunde zoo
dient
makoeta
.
v
.pl
i.
wordt
niet behoort
volstrekt
een
uit
daarentegen
huit
als onze
Waar
heeft gewoonlijk plaats samentrekking
laatste twee
van het
duidelijk
lèhèr
;
,
;
,
,
,
,
waar
in
enz
niet begrijpen
tjahari
mabakoeta
.;
manoesia
;
tadi
scheiden schrift zij
een
geplaatst
.pl h v .
i.
het
uit
tjari
in
sahaja
;
ook
te
a's
dikwijls
gelijke klinkers wordt djahat pohon poehoen
van
open
twee
om
,
.
v
. v .
b
;
twee
de
Tusschen gesproken
van
toeba
wordt
gespeld
meestal
ook
tiarap
gaat over
pělihara
klank
spr
valt
.
toeah
taoen
en
woordig
een
tiharap
.
.
;
spr kasian
klinkers
verschillende spr tahoen e
een
of .
na
i
.
nl
b
;
Tusschen twee geheel weg
zij
.)
wordt
een
djihin
4
aan
overeen met
,
De
.
;
=
e
=
; . v .
in
heeft
in
uitspraak
het schrift plaats warna- oerna
;
meer de
zij
gaat
van
het begin van een woord en de Engelsche ; tengevolge daar dikwijls over wat dan ook wel wang oeang walajat pelajat
is zeer vocalisch
daardoor
b
De w
16.
in
§
komt
in
Zij
.
in
worden
dient
maken
de
.
sa
,
of si (k )
(po k )
ta
doffer
te
zij
en
een ander geheel ver
dialectisch
uit in
en
an
, i
of
in
Arabische
gaan
aanneemt
b
; . v .
didjawapi pěndjawapan
van
.
t
en
p
de
in
en
in
tenzij
voor
het achtervoegsel
19 . ;
waarvan
zelfs
pěr
het schrift
dan
is
tér
in
of
spr
.
,
.
,
běr
uitge het ge pěnah
, ;
zacht brouwend
è
na
. v .
voorvoegsels in
tengevolge
streken
dikwijls nauwelijks pergi spr pěgi pernah de r en
de
bij
ook
;
heel niet hoorbaar
sommige
sluiter b
is als
zoodat
in
wordt
r
De
zij
,
ti,
)
(k ),
een
woord
,
in
§
zij
is ,
,
sa (k
,
(k ( ), 8 van
deze wanneer het woord scherpe weer over djawab van maksoed dimaksoeti
vooral
veel minder
door
vaak
van een woord
eind
iets
nooit als sluiters
sproken
zich dikwijls
gaan minder scherp dialectisch zelfs deze laatste komen het hier behandelde Maleisch
;
over
het
aan
t
en
De
gewoonlijk
d
en
p
b
om
§
18.
laat
onze taal zoodat vervangen wordt
ana boesoe voorafgaanden klinker minder open
den
spraak
67 ) in
; , . de v .
dan
hamza
dwijnt dus
het woord
van
hooren
teeken
,
;
,
de
laatste
duidelijk
b
,
-k
§
is
dit niet
zij
blijft achter slot wordt nauwelijks gehoord teruggehouden niet alleen aan het eind van een woord het geval maar ook aan het eind van een lettergreep die
17.
mond
den
dit het geval weggelaten
vaak
de
en
is
in
;
,
maar pisang
,
,
bệzar
,
z
pizang
běsar
Twee medeklinkers kunnen nooit gezamenlijk uitgesproken ook niet een smeltletter voorafgegaan door een anderen
.
, nj ,
ng
,dj
een
die wel samengestelde
In
.
in
,
=
.
de
het eind van
wordt waar dit het dezelfde klinker pikir fikr
v
.
b
;
lettergreep
tj ,
( )
Dit slaat natuurlijk niet zijn niet twee medeklinkers
ook niet aan
uit het Arabisch
twee medeklinkers
vorige
op
de
als
derhalve
woorden
tusschen in
zijn
,
zou
geschoven
kunnen in
voorkomen
;
;
medeklinker
zij
( 1 ),
$
21.
geval
mag tusschen twee klinkers staande
niet verward worden met het Maleisch niet zooals door Nederlanders dikwijls geschiedt men spreke
.
de
bestaande
woord
altijd scherp
uitspraak
dus niet uit worden
s
20.
§ in
De
.
wordt
maar
uitspraak
. .v
b
;
.
e
.
è
,
zij
,
zij
te
op
in
.
komt
overeen
koeda
,
; . v .
woord
een
uitgesproken
b
a
,
van
Ja
;
)
ö
of
(
in
in
.
eu
de å (
ą
De
uit
limè voor lima
daar
să
of
al
,
a
die
zegt men
;
;
door
,
D.
è
de
uitspraak
het
Duitsche
dat het woord niet gesloten wordt dialect wordt niet gevolgd
aan onze open
dikwijls
, ;
echter
eerste lettergreep
, ,
,
,
kapal pasang patah van
asam
,
de
a
is in
als
,
in
klinkt
berkata
als
,
in
, b . v .
zij de
derde
kåpala
gelijk
paren
ons
papa
,
is
,
,
orang pantang
besar
ěmas
is
woorden
en
. v .
;
de
b
in
onze taal
in
;
gelijk
.
,
als
,
als
ofschoon
,
gaat toch V. D.
Hr
tandletter
pěpět
WALL
door
de
aijar
,
echter
maar
.
,
te
;
de
Singapoer
of
gesloten door een lip-
de
vooral
haar helderheid verliezen pèpět wel transcribeert
de
,
te
stal
nagenoeg
getranscribeerd met
e
grondwoord
een
zij
van
.
,
in
),
ajěr
in
van
in
in
; . v .
å
als
iets
geheel over
(=
ajer
lettergreep
kapal paar haas
eindlettergreep
zij
een
schijnt nooit
gesloten
,
in
lang
achteren
het genoemde woordenboek kåpala tărima påriksa
dwang
In
zij als
In
een
hier met
van
b
pèpět
;
de
In
.
nagenoeg
apa
de
.) .
,
. v .
wat doffer
,
open voorlaatste lettergreep datang lari padang
b
In
.
het Bataviaasch
als
klank
den
zachte dit aangegeven
såbělah enz
een
waar mama
Wall zoo
is in
voor
v
te
.
),
( In
h
bělè
van
waarschuwing
een
.
h
door
van
heeft is een
Riou dien
zij
.
,
In spraak
;
eind
iets korter
Menangkabausch
het
vaansch het Woordb
a
vergeleken altijd iets
doesta
beta
door
het
aan
gewoonlijk
a
§
open
open
waarbij
merken
,
in
en de
De
23.
de ,
e
,
zij
valt het volgende
gehouden moet worden dat voor zoover het overeenkomstige klanken worden met onze taal minder lang vol zijn oog
met onze
komt
weinig
pěpět genoemd
is
er
,
uitspraak
hun
nog
in
,
e
i,
,
e
die
en
Omtrent
twee
gouvernement
waarbij
onze
gemakshalve waar hier sprake van aangeduid door het schrift wordt
in
;
met
in
a
$
e,
22. De grondklinkers zijn de toonlooze klank overeenkomende
.,
uitgaande
Klinkers
en
B.
enz wordt
op
taal overgenomen
laatste zoo wordt goeberněmen
o
en
in
schrift
Europeesche
verdwijnt
medeklinkers
.
woorden
de
uit
een
5
6
door u . De uitspraak ajer komt trou bajar lajar wens niet overeen met van Verder transcribeert achtervoegsel Hr WALL het kan door ken ken hier wordt
Engelschen
de
)
, N.
.) . e
, de
,
,
,
belok
teloer
de
zij
als
de
,
, ,
tengok sepak
is
onze
, .
,
bellen
in
e
eerste
DER
volgg
sewa tjena vooral als
beda
,
,
; , ; b . de b. v v . .
beta
VAN
als
a
de (
,
;
.
XVII
klinkt ongeveer bega
hel
gesloten
niet zoo hel
H.
Dr.
(
lettergreep
in
e
;
als
lettergreep
dat
Zie hierover Pandja Tandėran
van regel
de
bebas
ekoer
volgende
in
e
of
, de
in
lettergreep
eerste
aan toonen
.
de
open
24.
een
De
§
Tuuk's aanteekeningen
op
. v .
in
door kån pěkan
b
als
klinkt
bl .
om
D.
V.
.
het teruggegeven der
en
die
wordt teruggeven
is
.
è
het é
,
,
, e,
in
en
,
en of
wêreld
,
lobang
b
letter
gesloten
of
bohong
meer
solok
,
rogol
kebon
,
In
een
;
in
open
,
.
,
;
. v .
,
nooit
natuurlijk min
klank
sluitletter
,
,
,
zij
; b . v .
ie
, ,
i
,
onze solek
, .
. v .
; b . v .
dien laatsten
iring
,
door
behoudt
,
i
is
met onze
pipi bibi bidjak dien klank ge
pipis bibit pětir dit ding
de in
,
pidjit
; b . .v
gewijzigd
altijd
de
heeft
onze
aan
lettergreep
kan zijn gelijk aan sorong bol in
die
aan
zij
greep
o
De
zij
,
dosa
een
iets korter geheel overeen
26. of
§
komt
gelijk
gesloten
;
woonlijk
open
in
;
pidjat
b
De
25.
ook
$
v
.b )..
,
een
persoon
kwestie van localen ons kerel kèrel wereld
,
denke aan
(
Men
daarop haar invloed doet gelden en
aard
lettergreep
overhelling
è
. is
lijken
volgende
tot
dat
dikwijls
de
worden
de
;
te
in
b
; . v .
in
lettergrepen heeft gesloten pépet Ook niet dendeng benteng lembek lempar den laatstgenoemden klank regel wanneer lettergreep Een een open wanneer uit spreken laat zich niet opgeven algemeen gezegd kan
;
,
min
. .v
b
toeroen
,
; b . v 0 . ; ,
of
naar
roesak
maar iets
gelijk
en
slechts twee
woord kunnen
.nl ; b ai .
ai
Maleisch
een
voorkomen
V.
die
het
,
heeft
twee
i
en
transcriptie
pakai
.
),
de
van
aii komt
an
ei ;
( de
daar
achtervoegsels
aji
een
onze
)
en
)
pakaian
(
volgt dat
,
het bovengezegde
pakajan
aan van
in
(
in
. .
b
;
nagenoeg
het aannemen ajan aian v
van
zich echter het schrift oplost verkieslijk voor
bij is
.
,
koeda
dien klank
overhellend
alleen aan het eind van poelau
De klank
ai in
meer
onze
ekoer
Tweeklanken
klank
Uit
behoudt
.
,
,
dikwijls min tidoer
met
overeen
die
§
,
au
lalai
komt
lettergrepen
zij de
gesloten
der vol koempoel
28.
ve
De
27. en
ook
in
§
.
bentoh
Maleisch woord een twee
7
klank niet in het dus niet
kan
.
voorkomen
Aangezien
karakter overbodig , evenzeer
Latijnsch
in
als
of laoet
transcriptie
lettergreep
is door een teeken aan te toonen , dat b . v . tweelettergrepig is (ka- in , la -oet ), is de trema bij
noodig
bij
kain
gesloten
een
wanneer
het stam wijl woord ada met het voorvoegsel het achtervoegsel verdubbeling verlenging den klinker van den klank nooit plaats heeft het zoo even genoemde woord luidt enkele vreemde woorden vindt men een tweeklank ook een kaadaan
b
),
an
.
an
-
da
.) ,
(
; . v .
in
.
de
;
;
.
,
af ze
(1 )
als
in
vooral ook
lout
.
,
of
,
.
,
-
. v . oet
antepenul
achteren
van
(
-
of
laut
het spreken scherp
voor
;
1
,
maar
bě -
pěpět van den
dezer woorden komt vooral
.
de
smeltletters
bě -r
een
of
de
.
,
door
dus niet
bl ,
de
in
uitspraak
medeklinkers
twee
Zelfs
worden
br ,
is
4
.
.
in
ka
b
.
in
te
),
,
;
twee
met toonlooze voorlaatste
derde
tweelettergrepigheid běras běli het Měnangkabausch sterk uit
,
kawts
enz
maar zorge
kijn
opgemerkt kunnen
medeklinker gescheiden
. v .
het Arab
klanken
dus niet
woorden
een
uitgesproken
worden
r
en
I
trillers
gaanden
pag
besar
reeds gezamenlijk
niet
sětěroe
op
. v . (
b
)
;
tima Gelijk
ook
oes
majt
twee
spreke
kein
§
penultima
die
,
uit
niet éénlettergrepig maken De pěpět komt voor 29. lettergreep
dat
men
;
samenvloeien gescheiden lettergrepen
het Arab
la
;
.
is
Overigens
it,
mawt ma het natuurlijk
;
tweelettergrepig
eenigszins
,
Archipel
.
gebruikt de
in
tweeklank
en
zij
Indischen
voortdurend au
den
of
,
.
maoe
is
dit werk
tusschen en
lalau
in in
verschil
;
het
den Nederlandsch
-
of
,
tevens
zichtbaar
inlanders verkieslijk
; b . v .
a ce
Hierdoor blijft klanken
taal voor
schrijfwijze
æ
inlandsche
opgesteld
de
andere
in
is m . .i
aanbevelenswaardig
u
ce
Ofschoon
de
dikwijls door hetgeen Duitsche wordt weergegeven kan zijn waar ook voor vreemdelingen geschreven wordt een Hollandsch werk voor Nederlanders ook Maleisch een de
in b
een
in
in
,
die
op
wijze een
het Arab
(™ )
stijl
gesloten lettergreep zeer dik Arabische woorden komt wij Maleier scheidt noemen zouden wat een tweeklank voor dan twee klanken maakt van een éénlettergrepig woord
ma oet
-
;
,
,
soedagar
en
In hem
deze
tolan alleen meer deftigen uitspraak hoort men den tweeklank
gemaakte
wijls
maar
Tam
soedara
, ka in ,
bij
saudagar Sanskr nitge gewoonlijk woorden worden saudara
en
taulan
(
(
.) ,
Perz
sproken
lettergreep
laatste
.) ,
andere dan
b
de
in
In
;
ka a -
tot
van
van
(
komen
, . v .
elkaar
ka
klinkers
en
twee gelijke
twee
8
Ook
gesloten
in
Hr.
kan
;
pěpět voorkomen
een
b . v.
PIJNAPEL
overgenomen
gebruik
gemaakt van dub
te sluiten . Ofschoon die schrijfwijze heeft
geroemd , is de invoering dier en als een bijzondere verbetering i . niet aanbevelenswaardig . De Maleier zelf maakt nooit ge
in het Arabisch bestaande verdubbelingsteeken ; de dubbele in een transcriptie met Latijnsch karakter dient dus niet om een voorstelling te geven van de Maleische spelling . Ook blijkt niet
van
het
medeklinker
dat eerste
en
,
,
,
op
,
,
;
de
deelen
verdub
voorstelling na
om
een duidelijker
mij dus aan
,
.
te
-
getrouwer
doen
zijn verdient
,
de
-d
of
-
. .i
en of
transcriptie
derhalve overtollig de
houd
voor ieder
leesbare
verdubbeling
wordt door
zijn schrift schijn pepet sluit hij die
,
Maleier
voorafgegaan
de in
enz
de .
ik te
;
de
op
)
(
de
en
de
,
V. b . D. v .
(
de
en
de
is
bij
andere
lettergreep
is m
om
,
;
in
,
de
nj
,
geval laat
wanneer
djedjak
stellen
;
n
lettergreep wel eens door middel van een een wezenlijke verdub dit evenwel niet een vaste regel het gebruik van die sluitende jap
aan
.
als len
n
is
lenjap
. .v
even vaak
b
men treft
-n
evenmin
dengan
ook
toonlooze
kena duidelijker dan ken djed djak dan djedj jak Het
en
; is
toonlooze
beling
in
;
toe
één
,
. i.
Slechts
-
of
,
voor geen aanbeveling
volstrekt spelling kena benar
baar
die niet dienen
juister
nl .
,
van letters uitspraak
m
òf
gebruik
In Hr . a;
.
; in
)
er (
,
de
de nu
-
te
geven van uitspraak tegendeel dengan dan deng ngan den ngan djedjak zijn
hem gelijk geeft maar werkelijke noodzakelijkheid
de
de
in
uitspraak
WALL
bepraten met zijn
latende
tegenspreekt
zelf overtuigd van samengestelde medeklinkers
zich
latak
het nauw gebracht eindelijk een verdubbelingsteeken be
maar
langer
Wat
).
is
e
v .
b .
i,
vragen
benak be het Agamsche
bennar
meestal een korte
pitaroeh
voorafgaande mede aan beling van den medeklinker draagt dus niet zich
en
,
tusschen opmerken
door den Europeaan
dezen niet
Niet alleen
.
de
bij
dat
tasjdid
de
,
,
),
,
;
;
een
,
de
,
hij
geenszins
die
Maleier door tasjdid zet
:
. i.
beleefdheid
gearticuleerde
zachtjes met tusschen tepok hand slaan dekoes uitroepende nabootsing van een blazend
banai somtijds
alleen dat hij zich
m
gewone
bij
de
bij
of
ik
de
),
syllabe
laatste
Menangkabausch
het
verder mededeelt dat zal zeggen boeboehlah
der
in
is
op
,
,
banar
wijst
;
,
.
(
de
van
,
dialect banam
zoovele andere afgeleide noch bij
hoorbaar zou zijn tus een klinkend geluid lettak
zetten
besmeeren bekalken dekkoes
of
;
voorlaatste
895
klemtoon
kenna
verschil
geluid voortbrengen zulk voor mij heb dat verschil nooit kunnen
ik
nam
werkelijk
van den Maleier
klemtoon
op
,
,
en
(
en
geluid
dat
dit noch bij het stamwoord gebrekkig En zoo betwijfel
vorm
het geval monotone uitspraak letak
dient aan toonen lettergreep valt maar
toonlooze
denzelfden
klemtoon teppok
te
verdubbeling
schoon
vormen schen
om
,
;
D.
,
. v,
van
grond
WALL steunt
de
ken
de
op welken
Hr
uit
bewerkte
het gebruik van den dubbelen medeklinker den hetgeen hij voorrede van het door hem zelf 1ste deel van zijn Wdb omtrent redda zegt zou men moeten opma
de
getrouwer duidelijk
heeft in zijn woordenboek
na een pepet om de open lettergreep in de 3de editie van zijn woordenboek
m.
nieuwigheid
bruik
Wall
V. D.
bij
(") De
bele medeklinkers
Prof.
lettergrepen
, bentar. (1)
děndam
9
II.
HOOFDSTUK SCHRIFT .
A. Medeklinkers .
digers
niet bestaan
uit
klanken
waarvoor
of
de die
zij
drukken
vertegenwoor
geen
dus
door
onder
.
,
en 33
,
al ;
,
en
de *
zijn
woorden
. en
op
en
vreemde woorden aangeduid
enkele Perzische
. .
1
pa
р
qaf
g
(
)gr
ng
q
fa
nga
f
grain
t
( tl )
1
.
ta
( dl )
s
s
S
( )sj
($ )
.
v
en
in
en
ش
keelklank
**
* b
dlad
ain
? *)
*
çad
WAARDE
tla
Vid
,
dj
sjin
Wall
* bi
3333
** * s k z
D.
, ,
.
b t
( ts ) dj
tj d r Z
j
dzal
( )dz
,
cha
dal
j
sin
h
ha
za
Naam
.
.
tja
ra
PIJNAPPEL
zachte aspir
ba
djim
j
van
WAARDE
ch ,
,
de
alif
ta
in
woordenboeken
NAAM
tsa
*
Arabische
andere
lijst met
ondervolgende
der karakters wanneer zich zelf staan voorafgaande noch met een volgende letter ver wordt hieronder opgegeven wel dezelfde volg
ثر
*
Maleische
Indische
een
T
໑ ະ ະ ະ ະ ?
voor
van rechts
letters waarvan echter geheel het burger
zij
De
31.
§
ງ”
zijn
voor
vorm
dus noch met orde als
-
,
noodzakelijk
bonden
Maleische alfabet waarmee
heeft dus
de
zijn
hebbende
de
,
overige
13
verkregen
in
20
noodig
recht
de
slechts
ontstane Arabisch
wordt geschreven
links
ka
naar
*
boven
waren
Het aldus
leen
punten
,
gevoegd hebben
5
Arabisch
voegen van
te
bij
, . i. d
,
het
in
nog
er
letter
heeft , waarbij
letterteekens
28
het Arabische letter .
de Maleiers
is hebben
om
gezegd
en
Gelijk
30.
§
schrift aangenomen , dat wijziging door het
10
C C
kaf
k
ga
g
m
م
wau
W
8
ha
h
ja
nja
n
noen
ز
]،
lam
min
WAARDE .
N AAM .
.تسا
G
WAARDE .
nj
NAAM .
de
de
ث
om
.beza Hierbij komt nog
te
letters
zij
en
er
,
,
, ش
on
,
ز
wel
zich
پ
,
, be
,
.ص
فو پ
(
,
^
و ,
د
و
:
of van
,
us
8
Bij en
de
op
de
als
die
;
hebben
لدب
اچ اج اخ
اد
دص ادص خم اخم
خي
خر
حص
لچک
چک
جن
چا
اب ات اث
حو
هب
:
.
verbindingen
دق
اجن
ةب
لثم
alleen
zelf staande figuur
دا
جن
جا
ثم كا
ثم
تر
تب
اج
با
worden
zich
جن
aldus هب
deze letters
op
doorgetrokken
eenigszins
ايب اتب
een
naar beneden
zich
شو
links verbonden worden verbin letter het eind zelf staand voorkomt naar den linkerkant
,
op of
of
,
een woord
رازو
of
ظ
waarbij dan wanneer rechts dingshaaltjes streepjes komen
worden
met
volgenden
men den
,
,
خ
,
د
چ
,
جر
, , , , ), , , اک , ,
, ث ,
برت
daarbij
ق
چ
kan
laten
verbinden
.
1
al
د
volgende
:
der
هدر
en
on
, , de ذ ,
,
grondvorm
keelletters
غ
:
.
.32
$ de
$
Als
33.
روز
ع
tandletters
N
zijn
letters
letters voorafgaande maar niet met
schouwen
ار طر
Maleische
Westkust
Sumatra's
و
ظ
,
خ
ح
zijn
.Zes
و
tongletters
De bijgevoegde
in
;
,
,
op
is
en
en
ض
,
dat
uitgesproken
ط
in
beda
letters
ص
*
ث
lipletter
geteekende
ذ,
met
de
het woord
wordt geschreven
,
,
Van
,
,
ذيب ف
vinden
te
misschien
in
zij (
,
d
)
zij
bij
in
,
is
-
te
d
uit
Singapoer linguale het alfabet transcriptie van Javaansch waarvoor ook pegon gebruikt wordt met Arabisch Maleisch karakter het uitspraak Maleisch die linguale zoo bestaan heeft schrift geheel verloren gegaan het eenig overblijpel van drukken
اف
فص
اق اق
قت قب
اک
کب
انا
ام او اه اي اپ
م
يت
يت
اهب
ال
ات
هب نب
مت
دب
دلب ومت نب
وب هب
نت هت
هو يت
يا
نب
ملپم
gewonen
den
nokta
of
zij
schrijft men ge streepje met een de
(
titik
)
, :
zijn
.pl v .
,
عقت اقبسکب ینب
کی
من
ي
لا
ما نو
لي
اص
ان امش
هب
de
,
i.
van
drie punten een boven naar gelang
onder
letter
p
en
de
verwarring b
;
dus
.
om
dit
of
duidelijkheid
geschreven
waar
andere reden
naar
;
punt
bevordert
,
de
één
een
slechts
letter
zet men
es
;
aan
kan
gěloeng
.
en
,
ontstaat
gělang
zich zelf reeds onduidelijk waarlijk niet door dergelijke
slechts slordigheden
vermeer
,
oorspronkelijk misschien
k
,
moeielijkheden
,
,
-
Maleische schrift de
keling
kěloeng
wat echter niet
op
kělang
de
is
behoeven
, (? is ),
vrijheden
,
,
die
de
g
met
,
te
genoeg
evenmin
geen
letter
worden
Waar het Arabisch
punten
. v .
,
dus toch
Dikwijls wordt die punt geheel weggelaten wijl daardoor verwarring met prijzen gelezen
zonder
.
die punt onder
daar hierdoor
schrijver
den
niet bestaat
het Maleisch
in
f
van
gewoonlijk
ي
de
,
de p
,
in
;
.
d
wordt
ontbreekt boven
meening
zonder
met slechts één punt geschreven schrijfwijs gevolgd wordt
werk
de
C.
,
di
dit
of
ja
of
-
,
ی
altijd
Eveneens
plaats
met
wordt
Arabisch
ontstaan kan pada
dan
فت
نا قد کا
ا
اش
عف غش
لغش سهب
اض
طي
اظ
ظف
عم غل نب er
of
onder
wordt
Aangezien
het
in
اطي
ضي
طر ظو De
.
b
slot
geschreven
de
afwijkingen
komen
.
boven
تسا
كود
voornaamste punten twee
streepje
ةفص
اط
سب شپ
زا
زع سب شت صف ضف
را سب شر
بس صأ ضو
غو غد
er
punt staan
لعف
waarvan plaats van
een
اس
ظع اظع
,
In
0 .
woonlijk
ار رب
schrijven
het
In
$
voor
vorm
رضح
طس
عد 34.
لصف
صت
فر
ذ خل
ثرت
ةذل
اع
ذا
فص
11
;
el
, ,
. v .
b
;
نيثب
haar
,
at
gebruikelijk
de sèr
,
ögw
;
wanneer
met
een op
niet verbonden
van
een
het begin
aan
ook
in
lettergreep
het woord
van
zij
zoo
van
•
,
.
' er
geschre
boven
de
dit ook dikwijls met
staande
Ć
zij
worden
,
letters
die rechts
,
verbonden
en T
T'T
'
,
van
punten
laloe
;
b.v.
,
geschreven
3
wordt gewoonlijk
en
,
bijbeboorende
let
.
door
worden vooral wanneer eenige dezer eenvoudig door een streep uitgedrukt
;
alif
, nj
en
.
j
,
,
t,
b
n
komen
de
het eind
naar
van
een
woord
links onverbind bare
dik
)
verbonden met
worden overigens
, ,
(
en
op
.lari ♡
1 . en
Lam
De
wijls
elkander
onderscheiden
, . k
يرال
rechts
de
alleen
letters
geschiedt
,
bij
i ters
de
;
verder aan het eind van een woord krijgt welk laatste geval slothaak
met deze moeten
worden zoo de staan De m
ven van
de
,
wanneer
zij
.
h
Evenals
in
zelf staande
zich
en
,
de
b
; . v .
zij
de
,
de
punten
Maleiers
. v . 3 , is yw , dit
; ,
samenkomt
soerat gebruik
b
heeft
van
woord aan het begin van voorafgaande letter staat
het
.;
enz
,
.
ook
een
de
gali , ,
g
,
k
;
,
een op
vorm
dien
;
de
den
cu
),
van
letter
maar zelfs als laatste letter
sluitletter der laatste lettergreep
dikwijls
woord
een
zooals uitgang
s
(
ö
ä
plaats
zij
In
.
niet
weglaten
menigte
zoodat
aanbevelenswaardig
itoe
tjèmpaka
boven
veroorzaken
Arabischen
aangetroffen
;
en
. als
zelfs
g
,
ta
ö is , ,
niet
staan
wel niet alleen als sluiter
ook
van Maleische woorden
ثويلك
woord komt
wel eens wanneer
geknoopte
vrouwelijken
den
van
zouden
een
wordt
, .
ta
bersimpoel
,
wit
njanjinja
in
)
f.
De
het
voor
,
boenjinja
oog
bloem
gewoonlijk
eind
punten
ook
met
graven
Sleas
de
onduidelijkheid
punten
het
geschiedt
waaronder
dialectisch
dialecten
,
,
met letters
riekende
sterk
worden
dit
katanja
;
,
nja
wanneer
en
zijdgeweer
ook
zij
de
.
e
, Bij
verwart dus
geplaatst
noemen
gělewang
, ,
lens
kali,
يلاك
.
; b . .v
en
, ,
edus
tjèmpaga
der punten
wis
,
verwisseld
kělewang
worden
de
kander
Daarenboven
t,
worden
te
derd
يئاگen
12
13
etter en
.
voorafgaande den
zijn medeklinkers
letters
Lign
naam
de
aan
met
,
Al
§
opgegeven
Arabischen
wordt dikwijls vervangen
woord
een
haak
,
een
neerhaal
35.
den
aan het eind van
8
of
De
door
de
n.
hoeroef
met
heeten
Sanskrietschen
de
een
,
,
de
, ü
,
tot
:
wi ,
¿
Ei
S
Tot
.
)
, b , b , d , ¿ ?
een
en
,
,
, en
wo
in
,
ge
Koran
zij
.
Ali
,
sēnen
, ; .
tsalatsa spr
,
tot
. v .
b
;
s
sěnain
.hoekoem
,
مكح
en
uitgesprokeni kalasi
.
h
moet dus zeer
;
;
djaman
djoeadah
.
zoeadah
of
هداوج
,
of
ةداوز
نامزzaman
of
z
,
aan onze maar wordt gewoonlijk gebruik ook wel woorden van veelvuldig
; b . .v
in
gelijk
chalasi
.gew
sols
hoeroef
gewoonlijk
k
,2 ,
ch
فورح
,
.
;
kabar
is
djakat
;
of
Arabische den
zooveel mogelijk
verbasterd
geaspireerde
somtijds
het schrift door deze vervangen
zakat
van
. sterk
een
wordt
gew
,
als
djza ,
,
uitgesproken
*
in
;
,
.spr
isnain
; b . v .
TY cha
chabar
bij
ze
een
als
tsa , ,
,
ha
.
,
scherpe
gehoord worden De
het lezen
geteekend
sabit
en
hts
40.
41.
,
De
, ,
il
duidelijk
TY
De
De
39.
wanneer
uitspraak
Arabische
itsnain
tsabit spr
welke met
wordt natuurlijk
werken
is
in
, ;
salasa
gebruiken
zuivere
een
, ,
omtrent die der letters uitspreken Maleiers
het Maleisch
naar
38.
,
zon
,
,
,
,
2
1
:
,
, de
worden
,j
streefd $
zal
der medeklinkers Maleische woorden hier nog slechts een enkele opmerking
behoeft
andere Arabische
$
maan
:
te
nl .
,
of
woorden
§
zonneletters
dus
ي
uitspraak
Daar
zooals
200
,,
letters
der
der tweede
wordt melding gemaakt
verdeeling
deze
de is ,
37.
zijn
§
verdeeld
.
65
§
$
van
gemaakt
ةاکز
lip-
ac
von
blijken
reeds behandeld
in
dus
,
de
en
*
Waartoe
met
begint
maan
dat zijn tand-
overige
88
letters
qamar
,
jej
sjams
(
alle tong-
,
j
woord
worden
genoemd omdat met
aldus
mac
cü ,
het
soort behooren
paz
soort het woord
eerste
het Arabische alfabet
van
maanletters
cu
in
zonneletters
دو
letters en
De
36.
§
28
,
.aksara
راسقا
)
,
als
of
),
de
cü
)
na
7
b
hij
zoo
;
te
. )
,
,
s
. v .
b
;
een
;
,
v
. .
b
7
;
,
. v .
b
t;
een
een
als
, .
de
om
te zij
uitspreken
doen
,
. v .
b
);
getranscribeerd
laat haar zij
hij
;
sier jani
waar door
in
zij
eigen
verdub
teruggehouden
een
of
;
dus geen
een zachte
',
hier
aan
Maleier haar geheel öjle beneden
of
,
maäloem
maloem
den
de
zie
in
polero
zij
, , .spr
, l; b . als v , d . , .spr . rila ; ,
hoj
, ;
de
. ui
.
klinker
mond
den
aspiratie
, ;
رهاظ
Polynesische
dient
beschouwt
een
bij
,
,
is
mana
wordt
tabib
min
dus
.
,
masgoel masroel
-
,
Ugcüro
een
,
de
in
ze
,
grain wordt gewoonlijk uitgesproken zeer hoort men als een diep keel gevormde
. v .
b
als
.
į
De
;
48.
gebrouwde
soms r
harde
niet hooren hoorbaar
Web
ma’loem
9
§
,
ma'na
sieo maäna
,
. .v
b
meer
;
of
het
geheel
in
om
.
,
in
zachte
scherpe
( uit ,
een
,
echter
harde
het Arabisch
achter
sól
padoeli
lalim
in
is
,
van
alif
,
;
;
-
k
klank
Lowo uro gebruikt
ridla
lettergreep het eind van waar klank heeft drukt haar gewoonlijk door beling van den klinker achter den mond adat
en
esco dlaif
vreemd aan
even
woord
een
spr
,
; ,
E
heeft
zich
begin
aan )
een
bij
het
,
zij
Aan
,
; , tla ,
b
De
.spr
,
dien
tlalim
talen
wel
).
),
,
ta
(
b
De
een
, , , spr als .
De
, ; , ve , in ta
(
,
, ( laip 44. .spr );
§
, $
Europeesche
als
fadloeli
běsar
evenals
lahir pub 47. De ain
tlahir
laten uitko
Europeesche
wanneer
scherpe
halir
.tahir
46.
§
hadlir
kali
45.
رهاط
de
dlad
synes
dik
het ware een
worden
op
,
,
§
.
laif §
qadli
-sjaksi
ook
worden
scherpe klinkt 43. spr sahabat waarvoor ook Java gewoonlijk wordt uitgesproken sobat sohbat
gols
(
;
. v . b
s
de
,
)
en
, b . v .
als
çad
ve
, .
geschreven
karakters
یسقش
Nog wordt
het woord meer
zoo
běsar gebruikt
8
en
. i. .pl v .
.
De
en
te
stellen
jus
Mal
(,
en
,
سز
v
s
voor
sjiksa
سقشو
siksa saksi willekeurig gebruikt
geheel
van
Ar
men met
jolü sjoekoer Maleier waarschijnlijk voor gebruikt het schrift dik
die
saksi
das
pr
,
; . v . b
plaats
in
uitspreekt
ofschoon
hoofdletter men
nl .
,
schoon
hij
siksa
.pl
wijls wijls
een
ze
;
.in
paar woorden
houdt
ش
Arabische
in
soekoer
gewoonlijk gelijk
,
De
,
42.
§
sjin
14
als
f,
;
paham
)
faham
(
;
,
pana
anders
sommige
als
.,
.mafhoem
موهفم
in
woorden
Bilso
scherpet
een
;
,
de h
,
;
ook
.
meht
9
.
al
( en
in
over
stomme
h
in de
nl . of
zelf
een
in
het Arabisch
met moet
pag
);
ook
.ق
en
het Grieksch
het Maleisch
klinker altijd door
me
een
nu
geschreven
karakter
Chabor
de
,
en
in
wordt
in
,
.
b . v een
;
,
in
dan verandert
een
,
zij
het Fransch.t Evenals
pae
ةدياف
hadiah
genoemd zachte aspiratie aan het begin van een woord geheel
is
de
; b . v .
,
van
in
een
Gebruik
spiritus lenis
met Arabisch
het schrift dihadiatkån
t
komt
äidd
achtervoegsel
Circlow
alif
,
§
51 .
Del
met den
als
; , .nl
te
in
h
van
,
als
vervult
de
i
de
de
dragen klinker waar Maleier het ware horang
dien
rol de
om
,
,
,
,
,
,,
غروا
öl waarbij
schrijft
hom
zij
niet
,
men
onder
die
dan zoeke men het onder
nu
een
letter
gespeld woord in
Ontmoet
8
1
,
vindt het
weer met
dan
en
opgegeven
oetan
dienst verricht zoo
denzelfden
eens met
8
beginletter
woordenboek
vöget
dikwijls willekeurig wordt
de
of
cigle
en
met
woord
,
de
; b . v .
vindt
dat
.
hetzelfde
,
met
dat men
s
verwisseld
maakt
gewoonlijk nu
van
,
functie
de
Deze
die de
b . v .
me
hanak
als
,
anak
de
een
aspiratie
orang
wij dus
. .i
zachte
zeggen
stomme
h
d
en
begint deklinker gedragen worden een woord naar onze spel ling met klinker dan doet dienst medeklinker
het
omge
in
onder
ter
aanduiding eens beginletter alleen
}
in
omdat
gebruikt wordt komt
wel
de
almee
zij
,
van
hoofdletter
kaf běsar genoemd als
een
Maleiers
)
van
door S
scheiding
De
de (
52.
ü
.
keerd §
.
Arabische wijze
inderdaad
zij
,
; op
zij
uitspraak
open
Krijgt
lalalah
.
Ölo
dah
klank minder
a
afgaanden
,
,
;
,
,
een
zij
. v .
b
;
uitgesproken adat sahabat šlo salat meestal echter doet denzelfden dienst als aan het eind van woord wordt niet uitgesproken maar maakt alleen den voor
öjle
)
wordt
ö
fana
(
b
;
)
)
De
50.
gewoonlijk
sluiter
pes
wordt
)
,
. v ; .' lis ,
fa
fadloeli padoeli
,
يلونف $
,
De
uitgesproken
p
als
§ 49.
als
15
16
In
staat
en ge
Maleische
aan het eind
alleen
als
woorden
te
van
voor .
woorden
beschouwde
zij
enkele Perzische
en
zoodanig
om
heel
uit
als
Arabische
in
,
het
;
(0 )
a
en ce
)
4
de
(
☺
;
. ,
;
de رات
als
;
,
☺
,
tarik
قديلس
al
,
evenmin
treft men
,
op
regel
geschriften
in
de
de
,
;
,
;
,
tjerdik
met alle worden
zoo
die
gemakkelijker
in
,
,
,
of
qoeboer
,
in
te
,
,
graib
bestaat
gebruikt sjoekoer
,
d
,
gaib
nansay
hoe men dan ook die alleen
in
d
d
Yule minang
, ,
lana
soekoer
waar dergelijke woorden het Maleisch Latijnsch karakter terug geven met tsabit çohbat ridla
;
.
, . i. d
.i , . . , :laip .i .i . pilo , ;
animam
, ,
,
Sgü
, ;
, rila
sabit
ajáni
numayr
inn
in
in
,
wordt geschreven
;
ze
b . v .
de de
.
den
woorden getranscribeerd
Arabische
reden
tlalim
)
;
de
, als
sluiter gebruikt
dezen
;
en
aan
(1 ) is
in
,
dit
,
; ;
,
v
als
te ,
Cli
evco
,
in
,
volgens
setan
' d, . Loj , i. dlaif
saksi
kelek
قدرچ
pokta
evenals volken den Archipel die hun hun uitspraak hun karakter schrijven Ge
sobat
;
sjetan
,
worden
ze
enkele
smäw
het ongetwijfeld
dit werk
, d., om , i. d .i .
,
ang
lalim
i., geen
uitspraak
ann
pare
en
In
de
in
manas
,
in
,
,
gebruikte
Maleisch
vreemde
woorden
zijn geworden
zoodat
die door hij
als het ware
,
ook geschiedt met veel
gebruik
,
als trouwens
dat veelvuldig
de
,
Had
.
stellen
,
Maleische woorden voorkomende medeklinkers wil voor Maleier niet het Arabische schrift overgenomen dan zou hij woorden natuurlijk ook volgens zijn eigen schrijfstelsel uitdrukken 200
niet
Arabische
nu
er d
Javaansch
adik
laatste
تقف
wordt weer
dan
echter aan spelregels doet
کیاب
worden
Maleische hebben
dik
zich
Voor ons volgen
het vervolg
het
äismo
zulke
قیاب
regel
eigen schrift lijk
andere
aan
.
)
ek
(
(1 ) volgens
Maleier houdt
uitgaan
opgegeven
قدا
.
;
De
.
als even
dikwijls
ik
hij het
,
;
de
is
gebezigd
selidik
siksa
baik
lettergreep
laatste b
. .;
maar
cuén
raksaksa
,
یاب
i
, (e )
.b
.sluiter enz
سقسقر
klank wordt meestal
naik
كيان
wordt
die niet
;
;
süäw
,
;
of
sakti
,
;
,
den
een
لیک3
.
,
; . v . b
van
raksa3a
يساسقر
păriksa
zij ,
als
sluiter
niet zijn
lettergreep
,
ook
houdt ofschoon
geschreven
de
Arabische
قكوف
de
voor
In
wel
Na
,
;
,
zij
v
.
gesproken
pokok
schrift door hamza waarover later 867 Maleier misschien enkele woorden die doedoek
vervangen
wel wordt
cmind
قدود
banjak
قپاب
wordt
is
en
,
.b
.
(
in
k
een woord den klank drukken die daar niet pag onze taal duidelijk uitgesproken maar achter den wel achter mond teruggehouden wordt klanken
vaak
17
Klinkers
het
aan
nl .
(
;
,
;
;
!
;
, ,
bij
,
,
;
,
,
de
,
in
,
de de
, ,
,
.
zeer dikwijls
.
b . v .
,
enus
die taal
in
,
;
de d
door
;
,
òlèng meestal ten
,
el
lai
Is
ai
. en
.
.v
de
enau
(
anau
uitgedrukt door een
);
au
te
,
ونا
men het
maken
tweeklanken
boven
schrift achter noodig acht den
Arabisch nl .
wanneer
overigens
boeken zou men
en
slechts bij minder algemeen bekende woorden wie onbekendheid daarmede verondersteld wordt
.
het volstrekt
niet
2
gebruik
-
de
op
grondbe
in
a
en å
å
,
door
door
Arabisch
verlengingsletters
ontmoet men
b
è
plaatsen
de
worden
evenals
niet
.
behoeve van personen Een algemeen heerschend
kregen
geschreven
opmerkzaam
is
trouwens
toe
.
, ,
K.
زو
letter
die
bepaalde
met
spelling
het Arabische woord
plaatsen
spelling
en
boven de
( )
.
,
,
.pl v .
i,
de
.
W.
talen
teeken
bij
geschiedt
Sum
dit
het teeken
kunnen
Arabische
de 3
boven
wel doen
te
de op Op
(" )
lezer
ليه
die
,
;
; , is
;
ین
دملا
,
zij
,
Makassaren
getranscribeerde
het
enz
يصالخ met Latijnach karakter
In
zooals
200
chalaçi
niet kent
.kalasi
يسالك Maleische
alok
dus niet
worden
hoeroefoe'lmaddi
فورح
spelling
oorspronkelijke
welke
heeft
gebruikt moesten worden
م
boeta
قلیا
westersche
onze
het Maleisch
toen
orthographie
Arabische
van
van
paste men
werd
als klinkers
den naam de
).
der
geschreven
ginselen
waar
Maar
; b . v .
karakter
hela
de
,
. v .
a
in
voorgesteld
teeken
bala
haar eigen schrift hebben komt
van een klinker voorzien den klank overgaat gevallen die klanken een
zij h
,
zij
; b . v . ولا يلال 2 die
alau
aspi
voor
een
klinker door een afzonderlijk behalve wanneer klank reeds aan het Javaansch iedere medeklinker
b
zooals
zoodra
begin
zachte
de
lettergreep
(
is
talen
-
jedere
in
overeen met
biroe
spelling
wordt uitgedrukt eigen
klinkers
lalai
kosong
alle Archipel
In
54.
$ in
een
وریب
;
;
kelek
de
,
نسوک
zooverre
dat
worden
so
medeklinkers
medeklinker behooren
loba
لیک
بول
lettergreep
uitgedrukt
schrift
e, è, i , ai ;
in
,
afgaanden
zijnde
,
j
en
w
),
ratie
woord
het Maleische
in
, o , , au , en
of
een
de
van
,,
) , a,
, ,,
door
De klinkers worden
en
53.
§
als klinkers .
en
Jų
I. Del, ,
.
1
B.
18
al
en
,
de ,
,
het
ياک
;
de
dit
dit
,
a
en
als
zij
, .v .
wat men wij
de
,
een
een in
het
; . v . adap spelt
(
)
فداه
adap
;
(
of
فدا
een
eerste
فداه
dubbele
فدا
;
eerste
,
(
waarvan
asoth
,
;
of
of
,
hidam eigenlijk
tenzij alweer
ada
غریا
en
, dus
; ),
b
,
, , of
.idam hootan
die de
,
نتوهop
neerkomt
=
a
,
;
,
هسأ
woord
tenzij deze weer door
مدیه dan zal deze
schrijft echter nooit asap
. aan
de
is
, a
!,
,
II
;
de a
de
;
;
of
,
of
,
h
wordt
voorstelt
van
zal die klinker
dan
oetan
klank
begin
van
hetzelfde
مدیا
door twee
aldus
فسا
.atap
,
سما
ělang
;
,
غله
of
. .v
b
;
;
,
dram
wordt eenvoudig door غلا
lettergreep
uitgedrukt مره
of
8
eerste open
door مرا
;
.mas
De Arabische klankverdere orthographische teekens
56.
Ofschoon
de
$
.
en
يله
II . ,
de
of
in
pěpět
consonant
of
يلا
als
evenals
(,
de
Ook
wat
of
),
نتوا
andere
De Maleier فتاهada
>
)
فتا
دا
dus
, .
hadap
elai
de
I
of
vervangen
klinker
voorafgegaan 15
.
;
iris
,
oepah
uitgedrakt moeten worden door
. of
ياك
,
s
,
is
;
is
h
هفوا
;
سریا
de
nu
,
de
en
8
; ,
pag
lettergreep
eerste
een
iring يسريه hiris Heeft die eerste lettergreep den stomme
dienst
klanken
schrijft
doet
uitdrukken
opgemerkt
worden
vervangen wordt oesoeng
غسوا
ontmoeten
door
stomme volgens onze spelling
het schrift door een
wij
dien
Gelijk reeds
55.
woord open
voorstelt
(
,
is
§
den klank
klinkers
verlengingsletter teruggeven waarin geen volgens het Arabisch toeân zou zijn maar eenvoudig
toean
door
zoodat het
een
woord
der
b
.
in
Maleier die kan
hij
volgens
z00als
why
De
zoodra vertegenwoordigers
met hun wijzigingen geschriften zoo dikwijls
klinkers
van
waarschuwen
zijn
moeten
en
l,
,
,
,
. v .
zijn
dan
de
,
niet anders
geletterde
theorie moeten
, i
zou
zelfs
ve
en
niet
systeem
Inderdaad doen
,
kajoe
Europeesche
dat
Maleier
dier
b
schrijft
dat
het verkeerde ویاک
,
tegen
theorie de
ook het gebruik
maakt
hebben dat stelsel verder uitgewerkt gevestigd der verlengingsletters had
taalgeleerden zich
de
heeft
zoo
de
Europeesche
Maleier
voor zijn
eigen taal nooit gebruik
,
te
ze
treft men
ze
woorden
vocalen
uit
de
, 5 , , of ,
pó ,
,
, zij
zij ,
maar
aan die
zijn
vertaald
boven
door
den
.
dan
krijgt
zich
de
of
a
),
boven
begin
dandan
met
en
; . v .
walis
mede
de
, ,
schuin streepje
beneden
Tuuk ge
.
Dr.
V. is d
inleiding
overgenomen
Perzen
-,
van
geleden
,
de
,
geschreven
dat het Arabisch schrift niet
b
zie
benamingen
daarboven
op
.
dendeng
.
Š v .
D. de
zelf de
hem
het
;
in
,
WALL
.
,
,
zij
, en
,
niet gebruiken de
goede
een
uitgaaf
van
en
ook
Tuuk
de
;
dan
bij
Hr
D. ze
Wall
. . v .
D.
V.
zich niet van bedient onnoodig maakt bij
er
de
.
bewerking
van
tran
teksten
met recht genoemd
,
2
beneden den
;
di
غدند
,
b
v
heeft
streepje
. . J,
schuin
;
klank
een
is
den
kesrah
(e )
Symus
,
weggelaten
i
De
$
medeklinker
den
,
ze
de
ze
,
Hr
door
58.
Maleier
daarenboven
woordenboek
en
uitgaaf
voor
Hr
klank gewenscht zijn een woordenboek dat geen duide transcriptie praktisch ons karakter heeft nut hebben
daar scriptie
wilde
heeft
tot
het
niet
zijn
door
woordenboek
in
lijke
zijn
in
waren
arsjada
van
Maleische woorden toegepast b.v. Juol ambil aanduiding van den gebruik van dergelijke teekens
die
dit
1ste deel
teeken
Moge
sü ,
tatah
bewerkte
de
-,
;
dus
5
(
,
-
baris diha
lamma
).
,
,
,
zü
Leesboek
a
een -
,
)
en
,
,
maar
;
te
meer
hamza
,
,
zü
.
bewijs
تاجنس
bovenstreep
deze Maleische
verder dat
harakat
, , ,
het
,
,
zijn
,
,
zie
De
58. (
worden
klinker den klank heeft Begint het woord met een korte letter
Dat
plaats waar
jaren
streep
fatah baris diatas
gevormd
fatah
baris
benedenstreep
Arabieren
korte
Arabisch
یسراب
voorstreep
reeds
Maleisch
die
is
van
opmerking
een
$
een
de
Perzisch
rechtstreeks
maakt
aan
mond
de
uit het
in
zij
niet ontleend zijn waar
het
didepan
een
of
baris dibawah
baris
is
kesrah
dapan
geheeten
,
,
Squs
,
sěndjata wapen
Maleisch
de
, ,
, ,
klinker
in
beweging
in
deze klankteekens
;
drukken
heeft drie teekens
ě,
Het Arabisch
de
te
§
57.
om
.
.
toch noodig kennen wijl ook daar volstrekt niet altijd voor Europeesche
vermaleischt
in
komen Ook soms aan
is
ofschoon
,
,
in
,
van deze teekens
Arabische woorden
het
maakt
zij
19
dinding
20
zoo
verlengd
dan
den ركشب
boentar
,
boven
;
رتنب
b
( 6 )
; . v .
klank heeft
.,
, ,,
een
is
kleine liggende
,,
vv.
. .
b
91
b.
met
verlenging
. . of
,
;
b
,
in
madda
scal
en
do ,
, gw
angka
,
,
getal
penat
,
,
تنف
of .
,
zou zijn gelijk
bedient
de
,
;
bevorderlijk
siang
van twee overigens en
,
boven
klinker heeft
banding
somtijds
pinta
hetwelk
of
.
in of
غدنب
van
, .
versterking
heeft
den
wen dient
vorm
zij
,
tasjdid
te
en
,
,
,
; . v .
,
ter
b
de
تنف
vijf
het Maleisch tanda boogje
dat deze geen
djazma
schrift nooit
v
in
,
,
bolletje
onderscheiding
de
in
dychíš
,
,
,
,
, b . v .
De
er
zijn
,
de
de
.
w
. a .
m
64.
een
sluit
woorden zich
komt afsnijding
aantoont
van
wasla
Maleische teeken
geheeten
is
,
,
§
het gebruik
duidelijkheid
geschreven
§
lettergreep
tasjdid
zijn
teekens
dog
,
angka
medeklinker geplaatst
Maleier
.maloen
an
om
,
ook
djazma 63. De piz baris mati doodteeken
Ofschoon
;
,
dushi
doea
eenvoudig
bintin
het
,
djazma
vocalen
woorden voor boven oen uit drukken
orthographische
jad
voor
korte
in
,
تنب
,
pja
De Arabische
de
§
62.
,
,
madinetan
hamza waarbij nog
een
der
tanwin komen Arabische laatsten medeklinker
den
ةنيدم
nl . , ,
teekens
),
(
,
wyü
verdubbelde
لام
De
.
..
§
61.
onder
om
en
,
,
š
ani
b
cemmat
ge
oeloe
,,
os
. .v
;
scheiden
de
van
door
woord door
een
s
het begin van
Alweer aan
de
.
,
den
maar
en
.
,
lamma
,
medeklinker die bongkar
lange
iqbâl ;
îlâ
ut
æ
mo
. . v
;
b
u
$
60.
De
door
begint met
het woord
,
ook wanneer
, 5,
de hamza
; b. v . Jlet
de kesrah
en
komt weer
dan
een
de beginletter
tusschen
i,
een korte
i,
Begint het woord met
,
dien
bij
de
,
bij
behoort
de
lettergreep
;
volgende
de
,
de
bij
,
heeft
,
dat
de
toonen
;
te
medeklinker boven welken staat ver dubbeld moet worden eerste medeklinker sluit dan voor terwijl gaande lettergreep tweede met den klinker dien aan
medeklinker
21
,
als
.
zakkoem
woorden gelijktijdig klin tasjdid boven geplaatst de
,
,
;
,
,
van
ů
نید
;
,
,
de een
( ) een
als
.
1
lég !,
uit
die غیس
; b . v .
is
van
,
,
Es
هب
;
op
van
van
,
en
aan
geplaatst
de
in
de één
tot
en
schrijven
,
te
. v .
b
,
J)
ze in
en
in
spelling
met
woorden
een transcriptie
,
weergeven
dus
heeft kniejen
in
,
o
,
als wij bowa
,
;
volgende
evenmin
i,
daarop
plaats
a
met
j
,
J)
, al ,
,
zijner
staat
transcriptie van Maleisch geheel over de
i
en
de
voor
w
door
het
. v .'
b
j de
zelf
uit den aard
worden men oorspronkelijke spelling getrouw
,
.
van
lidwoord
geschreven
of
,
wil men
.aboelwaziri
اوبا
ريزول
;
waarvoor
de en
,
tijang
al ;
in
bij
,
,
woord
de w
,
رهمگ
het Javaansch
in
nu
het
,
(1 )
Ofschoon
ons karakter
in
boenga
woord
het bepalend lidwoord
tammatoe'lkalam
zijn die letters moet gebruiken bodig De verbinding van de
welk
wordt geschreven
de
,
.
,
تمت مالكلا
uitspraak
geheel
zal opmaken
uitspraak dat deze letter met haar vocaal laatste klinker van het voorgaande woord zich lettergreep medeklinker verbindt
zelden anders aan dan
als boewang
dian
door een andere spelling
begin
het
boeang
Maleische geschriften treft men wasla een pas kan Arabisch teeken dat het Maleisch zelf nooit
uitsluitend
Begint
verbinding
,
of
de
,
is
De dit
zoodat volgenden
samensmelt
komen
غيس
ú den
boven
tasjdid
echter
wenschelijk
wasla
singa
In
,
verdwijnt
chos
boeta
het verband
toont het onderscheid
mogelijk
woord
een
dezelfde wijs gespeld wordt
verwaarloost
lezer zelf wel
toonen
te
om
aan
kleine
en
ho
$
65.
,
bedoeld
waar
met
De Maleier
dat
de
woord aan
;
,
,
overtuigd
siang
1
غوب
boenga
.dina
نید
er
,
onderscheiding
in
,
. v .
b
dat
een ander
van
Men boeat
van
zou zijn
,
onderscheiden
om
Maleische
in
en
;
en
de
medeklinker dienst doen zou worden wat dikwijls wenschelijk
moeten
te
pyj
tammat
Wanneer
geplaatst , b . v .
de tasjdid
boven
ür
9
,
tač
•
ker
of lamma wordt
fatah
ي
behoorende own
.
de
, ,
ia
ik
de
in in
ze
j
of
is w
, ,
de
geheel voldoende daar deze schrijfwijs als men verlangen kan is ,
.,
,
loear enz wat zoo duidelijk voorstelt
i.
tiap
, m . .
te
.
de
,
,
noodig boeang maar eenvoudig boa knieën evenmin tasjdid enz Schreef Maleier het zou rationeel zijn tran scriptie terug geven Een vijand van overtollige letters zijnde schrijf tiang
uitspraak
de
bij
),
ubas
,
,
,
.
kitáboo’nnabi
lauic
we
,
a'rrahîm
a’ssalâm
.
pw
;
poggi
,
;
;
,
ww
woooor
wa
abdoe’rrahmân
samentrekking
beginletter van het volgende woord
Tulas
;
wordt
b
verdubbeld
13
terwijl
uitspraak
verdwijnt
dan
de
de
J
in
de
pag
.
(
zonneletter
een
zie
22
en
op
hij
.
.
v
een
,
dient
).
eenvoudig
Maleier
),
),
de
Ī
18
schrijft
Gelijk
1
de
Ś
; b . v .
i.
.pl
,
, ,
,
;
(
.
,
somtijds
zoo ook
zij
1
,
Arabische
;
als
Isus
maar
i
niet
Moesa
niet
Arabische
Isa
,
Lugo
het waarschijnlijk
heet dan
;
is
dat die
; . v .
worden
als een waarbij
van sommige
,
,
toonen
u
.pl v . slot
deze
نامحر
dit
en
;
,
يلاعتta'alla
de
, .i
aan
uitgesproken
moet
boven
ook
b
wordt
geplaatst
de
rahmân
نمحر
te
Zij
,,
verlengings
medeklinker geschreven
den
,
; . v .
.
wordt
boven
om
In فتا
drukken
vervangt dus eigenlijk
pag
woorden
b
alif
woorden a
de
atap
streepje
verticaal
madd
liggende
.فتاه
Arabische
behoort
uit
te
فتآa
; of is
دآ,
opgemerkt
reeds
als
eigenlijk madda verlenging aan het begin van een woord
,
Delo
lange
ada
de
om
$
66.
-
.v .
b
let ;
in
de
,
de
,
in
Hierbij dient opgemerkt dat ofschoon het Arabisch deze regel streng opgevolgd wordt Maleier hem dikwijls verwaarloost uitspraak behoudt gelijk het lidwoord eveneens den kitâboe’nnabiji enz genitief uitgang niet kitâboe’nnabi
maar
,
zij
In
naam
den
van
,
Mohammad
de
,
çalla’llahoe slaihi wasallama gewone behoede hem
www
, i. .pl .v
heil
en
,
geve
,
achter
هللا hem
;
zegenspreuk
هيلع
sho
plung
hem
zegene
of
God
en
i., .vpl .
peło
b
de
; . v . .
in
.
,
geval heet daarvoor gehouden bois hatta madd açal maar wordt ook dan zeer zelden Maleische geschriften aangetroffen Nog wordt madda soms geschreven boven afkortingen
zij
ge con
staat
gelijk een
waarboven
wordt
,
,
eigenlijk
het Arabisch zij
.
e
de
dat
',
toonen
voortstooting In
,
,
,
persing
is
.
aan
,
ain
hamza
wordt geschreven te
De
jaid
en
bruikt
sasoenggoehnja
om
aan
67. de
$
welêmw
om en
ge
us den
;
maken
sluitende
een
te
zij
te
den medeklinker
wordt
2 en °
plaats
om
1 °
.
æ
de
boven
alif vervangen
k
in
klinkers van
de
van
dient
en
geschreven
:zij
het Maleisch
s
en
gehamzeerde
deze een drukken
te
i
klank uit
In
en
,
wanneer
, ,
aspiratie ) is ; ook wordt
sonant (zachte plaatst
zij
23
heet
vervangen
dikwijls
ook
hamza tanda
dan
,
of
het
,
djalan
-
ناتکاد
,
běrdjalan
herhaald
verdubbeling
die
;
,
of
,
te
. v .
b
zich
cijfer
Arabische
verdubbeld
bepaalt
Pubb
de
en
,
drukken
angka
wordt
dan
-
,
pěngampoe pěngampoe
,
rpw saekoer ,
;
één
voor
cw
de
.
één
,
-
,
dient
het distributieve voorvoegsel
ook
saorang saorang
saekoer enz Bij spelling
uit
rginës
,
; b . bij v .
;
later
)
waarover
zoo
naamwoord
een
te
woord
herhaald
räistw
; b . v .
een woord
woorden
(
een
sa
,
regenten
angka
.
-
om
meervoud
het gebeele woord voogden
dat
toonen
echter het afgeleide
doea
angka doea
afgeleide
;
tot het stamwoord diangkat angkatnja Is
.
(
low
In
.
aan
).29
,
De de
om
bij
68.
$ 2
N
, ,
dient
moet worden
okol
schrift voorkomt
Maleisch
in
dit teeken dat zeer veel spelling pag
Over verder
zie
.
mati
gebruikte
uit
teeken
8
88
wordt over dit veelvuldig
.
III .
)
gesproken
(
voeriger
HOOFDSTUK
.
SPELLING
hebbenden zijn
of
,
měngedja het
,
das
in
dat
Sgu
,
ook
,
,
dit
جيا
;
laatste
le
Ma
soekoe
letten
verwante
het Maleisch
of zij zij in
.
het
mỏngidja
hun tegenwoordigen
vorm
zich uit een korteren vroeger talen nog bestaanden ontwikkeld
meestal tweelettergrepig
.
,
hebben
zooals
te
,
bestaan
beteekent
stamwoorden
zonder
uko
het Arabische
,
De
Maleisch
woord op
70.
voorkomen
of er
,
$
lettergreep
deel van
in
leisch kalimah
van
in
ook
de werkwoordevorm
het
in
Spellen
is
§
69.
.
A. Stamwoorden
Wel zijn
2013
24
de
يلو
, , of roe , 2 ,, , !,
Be
. ;
čnau
adjoong
čroe
»
g
een
gint
عجا
djoong
;
,
amas
;
,
sto
شج
, سمأ , nau , ; wil ,
,
hij
,
,
en
;,
Ég
,
,
س of
st
v
.
mas
člai
,
, op
wgó
,
dan
de
is
;
lai ,
wis ,
zooals
weinig roeng eenige interjecties maar gesteld dat die éénlettergrepigheid nevens gewoonlijk dissyllaben maakt door voorvoeging van
poen
Maleier monosyllaben
.b
,
uitgezonderd
woorden
zoo
enkele éénlettergrepige
hiervan
,
,
,
,
قرا
,
,
,
en
bij
.
vooral
,
nevens
غبین
وميره
.alipan
,
,
;
,
amarah
ننیله
afgeleide vormen
de
in
نفيلا
of
nevens
eerste
,
anoegěraha
slechts
anjaja
Europeesche
buiten
woorden
van
en
نوفمس
beschouwing
Portugeesche
( 1 ),
-sam
even zoo
de
worden
verkregen hebben
,
het Maleisch
meer
overgenomen
of
hier
vele drie-
talen
; b . v .
,
herkomst
echter ook Indische
beschouwd
blijven Arabische woorden gemakkelijk herkenbare
zeer
.
meestal
De
als Maleische woorden
(1 )
en
woorden deels maar die geheel het burgerrecht
,
het Maleisch uit
zijn
lettergrepige
in
71.
in
Er
§
,
.njaja
aniaja
),
,
sul
van
(
,
&
B
Sanskritsche
zelfs noegěrah
;
een
riman
ومیر
wel
Maleier dat
vreemde taal oorspronkelijke woorden weg
het of
den
dus drielettergrepige woor
,
;
,
lipan
daarentegen
den klank
die met een nasaal
,
,
,
en
,
, 8, , ho , we
hij
marah
aniboeng
van
.v .
a
uit
van
noegěraha
vorm
ياپ
laat
b
en
gebruikt
den
;
)
(
Omgekeerd lettergreep
. v .
b
;
arimau
,
harimau
b . . v.
;
n
hå ) bak
er
of
hě *
,
van (
of
,
ombak
nevens ةرامأ
غبينا
wak
neemt het voorvoegsel
maakt
nevens
قو
,
,
,
oeang
den
niboeng
تفما
.hioe
ă
ویه
;
غوا
die met van
keelletters
neemt het voor voegsel den
dan
zelfs plaatst voor dissyllaben een smeltletter beginnen
dien
de
d
),
2
tandletters
Wang
ě
,
Bol
die voorslag
is
.
de
(
is
,
m
of
ioe
,
. v .
b
;
o
غو ,
in
; b . .v
i
aan
of
ce
ویار
voor
niet meer bestaande pat
enkel ander woord
een
Zoo gewild
voor
half klinker
een
aan
joe
,
Ook
in
æ
of
;
وي
Is oeak
pag
het Maleisch
beginletter
klank
hij
lipletters
het
van
de
,
ěmpat
gelijksoortig
de
voor
,
ng de
beginletter
, i.
de
de
,
het woord niet met nasaal smeltletter halfklinker dan voorvoeging dikwijls gesloten met wordt neusletter die met
andere
;
,
;
,
,
ينوب
van
,
l;
of
r
,
m
aan
, ,
; , diri
; . .v
, ,
te
;
van
,
,
,
.
geheel
,
üili
gelijk
tapak
of
te
těloen
wijzen
,
, om
. v .
b
een
,
;
. v .
b
van
;
,
,
in
;
is
van
;
, ,
,
,
en
, , ,
,
,
,
gemaakt
om
, ,
], of
,
,
فلیش
van
b
,
,
shi
tand
),
,
en
:
beteekenis
-kem
langdurig
üszili
wijzen
toonen
woord
ligt
,
.
,
,
van
gelintjir aitglijden
, en
,
Makasaarsch
,
رچنل
koeliling van
bestaande
elus
,
nog
inschuiving gevormde woor
gebruik
, in b .v . het
(
gintjir
,
puis
een
zulk
koeling
kintjir
palissadeering
.
door
niet meer
kelintjir
tjèroetjoek
,
sommige
in
,
,
insteken
of
van
nauwkeurig
sělidik
vooral gebruikt wordt
steken
grondwoord
(;
lippen maken
van
voetzool maar dan toch het begrip van zeker ten grondslag aan het afgeleide
رچنلك
of
ümuw
toendjoek
die
Dajaksch
,
schitteren
lucht
,
,
. i.
. .v
,
,
het
,
rondom
flikkeren
فليمحت
door
özgji
ook
tjoetjoek Van
glimmen
herhaling
b
;
72. is
den §
öz
zoo
palm
gilap
hetzelfde
opgezwollen
waarvan
, , ,
,
tělapak
veelvuldigheid woord
d
, ,
üb
woord
goemilang
kělěmboeng
zoo ontstane
,
;
het
aan
het
is
Somtijds
getand
ثبمك
üşü
van
wijsvinger
gěrigi
tandeknarsen
onderzoeken
,
,
djoek
étals
voortdurend
hard
grijnzen
kěrěnjoet
in
onderzoeken
,
of
;
,
فلم
,
sidik
,
Gw
opgezet
tong
door
versterkt
donderend
gěměntar
gěměrlap
beweging met
, S,
,
, ,
boeng
(
,
,
,
,
of
,
kënjoet
gěmirlap
grondwoord
gegeven beteekenis glibberig hebben
gěmilang
van
,
sěnoenggang
cléiw
gồmoeroeh
jüa
beven
s3
glinsteren
zuigen
sě
ww
; . v .
. v .
gěntar
maar sterker uitgedrukt gemilap
b
, de
bibberen
donder
van
;
,
els ,
gilang
iteratieve
smeltletter
sąmboeni
het
van
trappelen
,
;
van
sidderen
beven
b
,
goeroeh
,,
geluid
رتنك
,
van
neus-
door inschuiving van
beteekenis
frequentatieve
een
onze taal
8,8in
zooals
God
het
wordt
er
of
die inschuiving wordt
spraw
, s, luas , gigi , , gas , ,
.,
,
toenggang
2e
sěndiri
;
°
1
;
Speciw
لكشت
deels
samoeděra
behalve voor
van
)
nasaal
,
door
boeni
I,
, een
voorvoeging
door
van
koetika katika Maleische dissyllaben
uit
;
ontstaan
gesloten
of
Küs
poerna
law
25
رچذك
26
om
i
;
of
a
de de
.
het
,
,
is
of
,
in
in
de
op
,
of
,
de
in
;
. v .
b
ze en
in
hij
de de
;
of
( 1 )
.
,
ugl
;
,
gek
gila
J. ,
; )
(
penultima
geschreven worden
;
,
waar
zijn oogenblik
overschot
verwachten
, ,
niet
is
voorloopig
het de
ofschoon
te
,
,
wenschen
blind
klinkers
weglaat
lettergreep
klinker
een
boeta
lezer
den
zich aan
.
;
,
sesa
voor
voorlaatste
niet toonloos
,
m
de b
; . v .
en
,
,
,
de
zij In
open
,
te
. zij
duidelijkheid
de
ware
te
,
( °)
Het
regel niet mag gewoonlijk volgt daarbij
van
ut
spelling
hoofdzaak
afwijkt
van
den
kata woord
begeerig
;
5
.v .
,
,
wanneer
b
loba
a
.
1ste REGEL
naar willekeur
volgens
staan
kelijke opvatting moet
er
,
dit
,
zij
behoorden
hun eigen
schoon
is
waar
houdende
Maleier
de
schrijft
dat
,
tweede regelen
bij
het oog Maleische
het burgerrecht verkregen heb anderen oorsprong
zoodanig
van Sanskritschen gewoonlijk behouden
echter
plaats
houde men toepassing zijn
ook
de
zij
de
en
Arabische
ge
lachen
schudden van aangaat
stamwoorden
regelen van
,
gemgretjik
met doffer scheller lettergreep
dezer
alleen
,
چرمگ
laatste
schateren
spelling
geheel
zijn
de
de
of
,
,
bende
al
woorden
van
kletteren
klinker
volgende
hieronder daarvoor eerste plaats dat
ingeschoven
nader
كچر, retjik , spat; غجنرمک,
gěmělatoek
nu
,
,
gělak
Wat
74.
water
gěměrěntjing
naar gelang
luid
$
spattend
als van
gěměrěntjang
uitkomen
doen
,
geluid
een
te
het frequentatieve
gekomen
stam
in
den
;
voorvoegsel
als
bij
$ 73. Een zelfde begrip van aanhoudendheid , voortduring, her haling is gelegen weinige woorden , die een geluid te in eenige geven en beginnen met gemě ; misschien kennen is daarbij gě als
het
,
onduidelijk
,
en
;
is
teekens gebruik gemaakt groote menigte streepjes
is
,
in
.
,
de in
de
regelen voor hun spelling vaststelden dat Maleiers zelven eens voor goed waarbij natuurlijk het ideaal zou zijn dat iedere lettergreep klinker door een eigen letterteeken werd voorgesteld Dat baris daartoe minder geschikt zijn blijkt terstond wanneer men Maleisch schrift handen krijgt waarbij van die tengevolge
vermoeiend
van
voorkomen
.
in
die
,
zoodat
door ons vastgestelde regels
In
–
dan onze spelling ook zijn dit werk
verstaanbaar
.
kan
te
en
wij
,
te
,
duidelijkheid
lees-
afgeweken
.
dan van
schuldig
schrijvers
en
is .
,
bruikbaar althans de
voor den inlander wordt opzettelijk
de
in
telkens verschillend eenige regelen hoe minder met eenige concessiën aan
inconsequenties
maar ook bij denzelfden die toestand bestaat zijn wel ge hoe liever maken ons daaraan
verschillende Zoolang
,
;
houden
ons oog schromelijkste
niet alleen
en
schrijver noodzaakt
aan
bij
spelling
nu
de
voortdurend
de
en
.
,
,
er
en
ze
de
De Maleier ge bruikt dan ook hoogst zelden maar schrijft veel liever klinkers Ongelukkig maakt zich daardoor houdt hij zich daarbij niet aan een vast systeem punten
van
i de
,
en
de
van
,
,
,
,
of
نیا
;
,
,
in
die
of
;
ik
;
,
dag
, , ,
;
,
.۷
;
;
of
en
op
te
in
er
ze
,
.
;
en
,
,
.
;
, ce
de
,
Cew
klank
een
, , ,
,
-
,
),
,
biz
;
,
, ; ;
een
, ,
),
koendi
,
de
zij .
Lis
;
, ,
vijand
nègěri land
,
;
kěna
stad
de
i.
,
. v .
persoonlijke
Sui
pěpět
spoedig
sětěroe
Men
boeang
klank door
verhaal
kěnděri
boenga
, ,
van
,
d is , .
heeft
bow sigěra
suikerriet
djoea
dergelijke
tjèritěra
, ,,
gjüw
lög
wel
meer
open
deze
;
,
ontmoeten
,
Sais
uitge
niet
vasten
den
soea
en
,
těboe
uitge
penultima niet
a
,
,
,
low
;
, , ; \;
;
aan
b
;
you
'g,
;
,
,
sky
ai
, ter
,
,
dus
bescherming
tot goudgewicht
poeasa
onderscheiding
ultima wanneer
prinses
,
klin
soeatoe
رتاوس
gewoonlijk
penultima toonloos
.
dienende
in
,
zoo
,
daglicht
open
; , ,
běla
, ,
gestold
poetëri
itoe
onverschillig
terwijl
(
de
,
,
a
;
,
In zij
en
,
,
.
. , v. , oud 1-, ; ,
běkoe
,
Szü
,
y
,
getroffen
dit
alau voortdrijven
ontmoet men ook
vorstelijke zoon
%
, ;
prins
poetěra
.ari deur
duidelijkheidshalve meestal wel
dag
uitgedrukt worden
of
و
in
moet
dan
de
.
e
Is
;
Edw
eindelijk
waarin
twee
leeuw
siang
door
lalai
cwly
tegenwoordig
singa
تاوس
het schrift
woorden
b
Leww
niet die van
pintoe
güis
تیا
tegenhouden
paard
toea
wegwerpen
klanken
steen
altijd
moeten
klank
den
die
doea
,
;
,
lg
;
; ,
geschreven
ي
niet
met dan weer zonder die
schudden
koeda
wordt
bloem
nu
au
;
b
de
de
,
,
is b
,
meening
voorafgaat
toch
,
,
of
,
,
y
. v . g ),
lalau
ultima
wordt
dan
. v .
;
veeren
open Dys
.
d
,
kirai Heeft
drukt
,
en b
Jø
. .v
;
;
een
drukt worden
sangka
akoe
laloe vervolgens
De tweeklanken
toonloos
eens
ككا
C.
Sus
of
viel het meer meer schrijven bevordert
van
batoe
weggelaten
of
;
aan
de
om
;
;
,
,
In
,
kers
geregeld
andere treft men
deze
wel
9
door
يرودdoeri doorn يرا يراه zeer veelvuldig voorkomende woorden worden
sommige
geval
ini ,
dus
joils
van
kiri links
يريك
niet
den
het Arabisch
werkelijke beteekenis
. .v
die
verlengingsletters
navolging
vertegenwoordigers b
nl .
,
geeft
en
duidelijkheid weer
klemtoon gebruik
wordend
وكا
,
wanneer
algemeen
en
gedaan
de
;
dit
,
klank dan wordt deze uitgedrukt werd vroeger
en heeft
gewoonlijk
æ
(ultima ) open
tegenwoordig
,
Is de laatste lettergreep
;
.
a
b
zij
27
boontje
28
f. Uitzonderingen
deel
,
;
;
, , ,
,
,
Jeo
; ,
Jil
wel
?; ;
sw ook
,
) بو
;
in
,
,
,
J,
;
,
,
-,, (
ook
,
,
in
',
schrijven
, ;
i., .vpl .
išlwLaw
, lai ,
law te
de
de
de
, ,
üs
,
,
als
,pl
, .v.
b
,
saga
regel
den
.
een
,
.
( 1 )
;
,
tiental
volgens het dialect Vooral van dezen
ma tot
hij
geen gebruik
telkens
als
is
. ;
,
wiaw
dit
, ,
, ,
werpen
wül
wios
wegen
poeloh
enz
afgeweken
schrijft
; ;
lot
taroeh
hij
,
veelvuldig
enz
.
taroh
,
,
basoh
basoeh
klinker
voorspoed
lempar
;
, ) ;
poeloh
poeloeh
, ,
nooit
'dy ,
, ,
;
,
van
twisten
,
dü
įrav
, ster
b
(
die
tegen
timbang
,
tot groote onduidelijkheid gelijk zijn eischt het
,
woorden
en
),
baris
(
sendjata
van verschillende
in
de
de
der harakat
medeklinkers
, bij .
in
en
der
het ongebruikt laten wanneer
djika
noodig acht den klinker duidelijkheid een gesloten letter kunnen navolgen dit consequent wij zouden hem moeten gesloten lettergrepen leidt het niet schrijven van klinkers
deed
Inderdaad
bantah
of
;
greep
oentoeng
peai
door den Maleier
klankteekens
mahal
kapal
nama
fouten
,
bevordering
wordt
hij
van
de
regel
uitspraak
elders hoort men
vindt
Sco
kunnen
mag
planten
=
,
2den kende
üül
-
De spelling
Riouw
bewaren
;
,
,
bergen
Maleier
einde door
lettergreep
bintang
stoel
هدس
geschreven
.يلود
dat
ten
gesloten
. v .
çüü
struik
,
simpan ( -)
In
diamant
roempoen
en
intan
een
,
,
worden
met
als door het gebruik gewettigde vrijheden
maar
, ; , , , dus
. a .
geschreven
van
,
,
,
Regel
2de
uan
,
,
(,
,
,
te
staan
de
wes
, ,
,
worden
ultima plaatst
worden
ook
te يئاب
dat
,
,
;
zelden
bagi
uitspraak
uitdrukt
dari
altijd zon
bahagi
xyu
schip
sahaja تاك kata sama ياهس dergelijke schrijfwijzen moeten dus niet
aangemerkt
bagi
verstand
Jes kapal
naar
dari pada
geschreven
meervoud
;
in
يئاهب
)=
en
,
, ;
behoorde de
.g
dikwijls
boedi
mnajesteit
Opgemerkt moet
penultima
verwarren
lexw
,
,
woord
,
stof
, ,
,
doeli
uyla
wel
dat men echter ook
tjita gedachte
,
>
;
als
niet
reeds
duur
kapada
samenstelling
su
,
sẽgala
schaarsch
يئد
soort
,
bagai
afgedaan
JL ) ;
staande
voor
,
,
,
336
,
lên
alleen
aan
So , maka, toen , dat ;
:
zijn
woorden
aan , te , op , voor ( het adjectief pada , voldoende,
in
van
,
klinkers
praepositie
een
,
der van
komende
soedah
dezer
' geschreven
wordt met
en
ook
pada , praepositie
ماس
di,
voornaamste
de
regel zijn eenige woorden , eersten waarin de klinkers niet geschreven
dezen
de
;
worden
op
voorkomen
een
die zeer dikwijls
29 b. Wanneer de penultima open is en den klank a heeft , terwijl de ultima gesloten is en met een klinker begint , b . v. da - oen ,
na- ik , dan zou die laatste lettergreep
eigenlijk
niet te schrijven
zijn
$
lain
de
klank
heeft
fli
;
wild
aan
eveneens goed
baik
,
,
'
de
en
,
door
is .
genoemd
;
)
22
.
(
pag
,
van
k
sluiter
dikwijls niet geschreven den klinker der ultima
in
c .
Is
de
.
is
in
,
strijd met vindt heel foutief
transcriptie
dat een
dawoen sommige die
,
men
de
.,
zooals
lain
.p v .
enz
blijkt
,
laoet
i.
bovenstaande
,
het lajin
.pl v .
Uit kain
i. i.
.
,
en
un
,
;
in
bezoeken
gelijke
verloren
3 < 34
als
;
wordt men
aantreffen
spelling
evenwel oorzaak
is
of
of
aules
verschil
den
slordigheid
, b .v .
niet geschreven
zelfs
, wat
boven
, ,
,
laoen
dan
ander
dikwijls
,
bij
er
,
s
klinkers
usy
Onnauwkeurigheid
lawat
een hamza
wij zouden dus
en
.
,
,
laoet
schrijft
drager
,
, , zee en ;
dat
toont
wy
De Maleier doet
alif consonant
een
Y
plaatst
en
us
of
9
van
.
(pag . 22 ) ,
gebeurt
ook
16
$
1,
en
de
van
;
ulls ,
krijgen
maken
te
Š
zijn van
gebruik
door
lain
dan
,
,
).
4
; .
.;
, let
voor
boesoek
,
cwg
of
w
van
of
wës
s
, b . v .
een
, als
ook
,
de
tak
zoo '65
of
(p
,
,
,
.pl v .
;
6
.
v
van
pokta
die
nu
,
hamza
of
,
,
200
;
,
het
en
. who
al
man
Sans die
wan
dan
,
;
wijders
sjahadan
,
de
uts
uit
,
,
verzoeken
en
adjectieven
,
il,
,
in
de
,
en
a
naast
vragen
tanda mati
bapa vader
, ,
uit een
niet
een
,
,
tjih
,
,
worden
snuit van
in te
om
een
ge
,
boedjangga
olifant zuiger
zal men
in
).
stof
(
),
klinker
,
,
;
,
slurf
(
aantreffen
.
;
,
.
.
.
b
v
ارتیسenz
ناوت
;
,
bělalai
),
boelalai
کشجب
zijde sětěra insekt ارتسsoetěra Natuurlijk wordt ook hiervan afgeweken
ten
,
,
geen
sigera spoedig
,
. v .
,
غارب
wordt
.
ارس
, In
open
een
en
van
een
leerde
de
antepenultima
;
boeang
niet
enz
(
;
;يلالب > b
geschreven
.
.
Regel
a
!, ,
sly
;
3de
boeah
klinkers vooral
zeer dikwijls
غارواorang
zeggen altijd geschreven worden toean
n
hof
,
,
door
gesloten
ng in
lettergrepen
,
zij
.
,
dos
, b . v ,
),
raadzaal balai benevens eenige interjecties meestal met een klinker geschreven opgemerkt Hierbij dat handschriften (
of
g
de
(
de
roeng klinker geschreven worden andere zooals vorstelijke woning astana naar audiëntie-
)
,
met
tijd
overloop
minta
ulaz
zelfs
overgenomen
bapak
, ; ul ,
ook
.
krit
ontkenning
regel zijn uitgezonderd
tweeden
dezen
pon
wio
naast
op
Van
d
ugly
,
,
mintak
;
plüino
;
, ;
op
,
;
uitgedrukt wordt
weer door
die dan ook
k
een
zoo
door
Mijn
.
wel maar dan
,
nog sloten
benaming
nagenoeg klank uitgaande wordt hadden dien vroeger thans ook vooral minder beschaafde uitspraak ge een
uitgesproken
open
enz
met ons
sluiter
توفmeer dan
willekeurig
500
grootvader
rot
,
,
vuil stinkend Eenige woorden geheel
datoek
aanspraalsuoord
tidak
zij b.
woord
andere
met hamza constant
öls
maar
ag
,
als
,
üles
een
bij
in
;
treffelijk
,
Mejuffrouw
van
wordt
ongeveer overeenkomende
Maleier
is
verkorting tergreep
intjik
,
v
,
,
Mevrouw
uitgesproken
,
, . .pl
s
heer
in
zla
كچنا
يچنا welgestelden
een
spelling
deze
is
woorden
ontmoet men altijd
in
sommige
. v , . 64 ,
Bij
niet volkomen
sluiter
den mond teruggehouden
b
als
en
.i
, dat de k het ware achter
aangetoond
,
30
geschrif
31
ook
het
in
,
, , ),
; ,
),
,
;
, ,
2
,
;
of
,
,
,
,
.
,
,
,
ك
de
antepenultima
er
de geen
open
en
de
in
de
,
de
in
en
die
open penultima
antepenultima
de
haar klinker aanhechting dier
.
bij
antepenultima
,
in
de
,
er
uw
,
;
; ,
,
,
sli
een
niet
mijn woord
katakoe
goeroemoe
onderwijzer
,
dan s
an
ul , dat
den
van
de
toonen
a
of
sl . i,,
drager
,
aan
suffixen
te
,
der
in
,
, ,
zeg
po $
, ,
ultima
het stamwoord
zijn doorn
consonant
lettergreep
hij
de
er
al
doerinja
ul
de
als
een
, . -, , woord
terwijl
om
de
had
stond
onderwijzer
dient
in
),
die
zulk
i
een
een
doorn
de
er
en
doeri
,
goeroe
het stamwoord open dan die penultima haar
van
achter komt
ook
sis ,
,
,
9,95
nu
dat
zich
ultima
katakăn
kata
en
;
,
, , ,
wls
zeg
kan
wijzigt somtijds
:
, zij
1 °
b
. v .
verliezen zoo geschreven moet worden
ik
نک
:
.,
,
;
,
behoudt gevallen doen
de
$
gesloten
klinker
de
talen
gevormd
.
regel geldt hierbij weer
De volgende
klinker
hoeroef
uit andere
woorden
aanhechting
hun
penultima zal onverschillig welk suffix
wordt
(
,
hel
ook
.
en
,
Maleische afgeleide
ontleende
; :
nja
,
w
,
,
p
enz
tambahan
is
de
penultima
Krijgt
saudagar
311gw
achtervoegsels worden
klinker moet geschreven worden mag gebruikt worden alleen wanneer
Syd
paleis
hoeroef
een
voor
alge
stamwoorden
Als algemeene
Zijn
maligai
an
a
moe
suffixen
gunst
suffixen
,
zijn
77.
zuster
pólo
نا
De suffixen
,
koernia
,
76.
,
Hollandsch
§
karoenia
als
zoowel
,
stamwoorden
der
smilo
en
sels
Arabisch
koe spelling
) ),
ook
affixen
,
van
voorvoeg
de
, de
praefixen
,
nl .
§ van
kroon
Afgeleide woorden
Door middel
75.
makoeta
.
,
),
(
B. datang
kărana
Perzische
يا , i,
,
,
robijn manikam koopman handelaar soedagar
pacilo
ulas
vaak
broeder
naraka
zoo
,
bloedverwant
, ,
,
qw
'
;
meen
),
$
soedara
;
; , ,
geschenk
tegenwoordig
saudara
mensch
manoesia
Sanskritsche
oorspronkelijke spelliog behouden heb siss gło
,
wisho
w
oorzaak
derden regel zijn eenige
dezen
die hun
karěna
:
; 5,
als
ben
, ,
reden
op
,
het
Uitzonderingen
Tamil woorden
js ( ( ( ( ook
.
85 en 60
b en
klank
32
,
,
, ,
osy
van
,
, , ,
;
a
,
i
,
van
bij
te
worden
.
,
, op
s
toch
bij
a
sol ,
is
de
irawi
j
en
w
de
het
ter
,
;
l,
, met ,
wan
نواللف
,
oerai losgemaakt
,
;
zich
.pelala
'Sig ,
,
ولال
,
,
,
;
lalan
),
يورا
,
kilauan
transcriptie met Latijnsch pakajan pelalawan
,
of
men pakaian
نولك
of
de
bij
groen
;
;
,
is
,
,
,
,
het
, of
is
golo geen vergis
weten
,
,
en
aji
,
, gd te
, een
,
na
of
æ
,
,
,
,
ai
au
, يكاف
. v .
,
,
b
;
يكاتنم
minta
,
in
,
de
';
zijn
تنم
.
en
de
de
,
van
krijgt het het
woord
dan
geen
;
aannemen
consonant
één
ils ) ,
Aangezien
het stamwoord
.v .
van
b
kunnen
had
.
er
een
van zelf dat s
plaats tredende
sluiter
zij
den
zij
als
,
de
,
krijgt
dan
het afgeleide woord wordt dus open antepenultima overeenkomstig het
van
met
spreekt
moeder
open
het stamwoord
ultima gesloten voegt zich sluiter
verliest an
en
i
,
de
in
daarvoor
vormen
ultima
verzoek
open
het
an
of
de
,
haar klinker verder de suffixen lettergreep
dan
,
een
, ,
pěrmintaan
,
krijgt
boendanja
penultima klinker terwijl
;
het suffix
stond die niet
penultima
de ¿
Is
.
het siffix
maar
gesloten
al
,
نادنب
wʻlüigi
a
,
poedjian
gebruiken نیاکفpakajan hat gebruikt even gangbare spelling ondertusschen
zoodat
ook
,
,
boenda
.
wglas
.
de
Is
.
,
دنب
نئیرچک
gedrag
gemaakt
bemoeien
stapelplaats
وجيهhidjau
1ste geval
of
kilawan
gaan
penultima
klinker
een
3º en bij
.; van
,
,
on
schrijft
2º
pělalauan
woord
en
,
.b .v
,
;
,,
,
; , s .
oeraii
verschillig
karakter
irau
pakai
enz
hidjauan
iraui
mintai
lakoe
zich het aannemen der blijft ajan dat klank
terwijl
stain woord
نوالك
verder
يياراoeraji wordt kleeding
,
in
an
en
;
,
som
,
hindering
ontbinden
awi awan het
van
glans
kilau
geen aanmerking
er
.
i
de
in
ultima voegen
deze
,
weggelaten
نيجف ولامز
van
schaamte
,
;
,
behoeft
De tweeklanken
نوجه
,
ياتكkatai
tjoeri
يئيرچ
uşgico měngatahoei door deze weglating der
poedji
Aangezien
sing kan ontstaan
ولیک
laloei
kalakoean
words
zich
zal
,
van
,
lof
sigs
enz
,
men ontmoeten
beschaamd gemaakt
kamaloean
suffix
evenwel
tjoeri
,
kata
. zoo
;
nooit
suffixen
s'all
laloe
يروچ
des
Herhaaldelijk wordt
tahoe
تاك
, ;
kalakoean
نوكلك
katjoerian
,,
,
s ; b . v . van
,
,
;
van van
pěrkataan ;
,
na
D'UiSj ,
door hamza
, ,
rvangen is, vervs
,
ge
,
;
.
,
de
in
de
h
laoetan
echter die
Maleier
spelling
permainan
نكيانك
.
,
,
,
,
baoenja
,
wj4
laoetan
*
zij bij
,
,
,
, den
!,
zelf
een
og
een
de is
,
dat
toonen
;
te
om om
,
en
,
en
de als
)
,
sar
رسب
, ,
pollo 1
) (;
tan
-
ngi
iri -
,
,
,
staan
,
en
de
,
,
g
. v .
,
,
zij
kan
beginletter
blijven
,
;
,
يكادبمم
maar
membedaki
قدود
,
,
,
,
us
de
en
;
te
b
),
i
of
ce of
.katjioeman
نمویپک
niet behouden
b8dak
de
, in
als
,
,
,
bawoenja
,
,
نووب
heeft haar
ontstaan
verlengingsletter
daoen
3
de
is ,
sommige spraakkunsten en
de van
dapat datang
lettergreep nage
.
v .
verkeerde begrip
. i.
danken aan het transcriptie dawoen enz
,
an
permajinan
voor den Maleier onleesbaar
شتادك
lettergreep
laatste
lawoetan in
, enz .,
,
یتوول
met harakat
,
,
maar
in
van
maken
wlas
dezelfde
staan met een uitspraak
waarbij
is .
als
,
wirtoys
aanneemt
spelling
die
,
dan
de a
1
blijft derhalve
de
het suffix
verband kan
vöggt
wordt
,
dan
boeat
.
wat wel
te
kan
ontmoet men zeer dikwijls
de
. Een
,
,
,
het woord
van het grondwoord pepet aan
baoe
tjioemi
woord
ultima begint
blijven
dan
drukken
يمويچ
.pl
,
قدب
klank
kadoedoekan
klinker
spelling
ki een ,
van
in
de
.;
,
enz
$ 4
.v .
.
(
j
,
tjioem
.
, b;
in
,
In
(1 )
handschriften
enz noeg gelijk
(* )
antepenultima den alge
maar
laoet
ینیامرف
tjioem
klank uit
lettergreep
wsuus
het stamwoord
foutieve
b
;
;
den
boeat
en
w van
میچ
Vooral wanneer
waarschijnlijk
osy
barbaiki
يكيابرب
sluiter de
van
onderwezen
eenvoudig
derhalve
.verandert
van
Deze
begint
( )?
;
de
☺
Is
wordende
hadap
aan
will
,
,
om
,
.
d
wordt
openlijk
volgens
daar
spelling
van
behoudt
klinker
den
نيتاوبboeatan
willow
worden worden
naiki
penultima
anderen
behouden
doedoek
klinker
klinker mag
geen
نزاسبك
.
de
,
,
enz
Heeft
c .
,
,
te
geleerd
ménaiki
een
hij
,
,
dit
in
يكيانم
met
se
naik
lahir
medeklinker behooren
vormen
werk gevolgd
kanaikan
,
geschreven geschreven
zou
dan
,
b&
enz
vervallen
antepenultima
standige lettergreep
efl
),
( de
een in s
bijen
,
woord moeten
voorafgaanden
den
blijkbaar
naik
daoen
i
.
b
de
niet
de
of
æ
regel
meenen
,
نويهظك
het afgeleide
van
woodligi
kalahiran geboorte penultima
,
doorden
Heeft het woord
ultima met
-
,
,
,
iring
,
,
boren
kadapa
نتافدك
in
dapa
Eu
ينافد
-ti
,
,
dapat
an
.pl van ver v .
,
i.,
.
(
,
,
),
,
een
në
. v .
; (
.
en
de
dan
,
, ,
angkatan
قجنا
;
,
,
نتنب
,
,
يغاتنب
banding
;
,
onveran
, ,
,
an
; b . v .
de
de
,
.
, , ,
; ,
نبك
;
,
het
op
, het
,
s
wordt
na
ook
;
,
dengan
radja
geschreven
تیا itoe
,
تيجار
van
)
de
dan
,
wordt marika itoe
worden
,
dezelfde
zoo
dat
, ,
dikwijls
ادنغد
;
waarbij
kah
volgende pronomen
dia
wijs
lijn
ook op
dan
nja
;
,
,
kan
ors
,
akan
zich zelf
dikwijls aan
jang mana
,
Op
.
roemahkoe
ieder
jang
dezelfde
geschreven
;
ككيان
,
de
, ,
b . .v
het
,
; of
,
,
,
er
يدنكا
niet
lempar
wiat
.anaknja
woorden
ulass
200
blijft
penultima
masoekkan
همور
der
een
van het afge
nadrukswoordjes
vier
;
en
dus
datangkăn
نقنا
suffix
; . v dia .
)
het woord
had
نكقسام
,
anak
b
, één
en
,
,
p
als
zij
,
, , قنا
zijn
in
( 1 ),
, de
تیا
woord
تیکیرم
en
.ا
,
dan_behoudt
so go
.;
altijd
wordt door
kunten
masoekkan als
,
ugo
;
Wut vervangen
dengan
vastgeschreven
Suicewho
kind
worden
bentang
antepenultima
roemah
het Maleisch
wordt
krijgt
küls
ma masoek
همور
verbonden
JEJ
moe
dien
,
. v ; . ; ; ,
منبك
akan
نتاکشا
onveranderd
hierop maakt
,
),
US
uitzondering
dikwijls daaraan dakoe
naikkan
k8bonmoe
woord
anak
veranderingen
dezelfde
gantoengan
angkat
datang
تسام
worden
,
7
Een
volgende
üls
Ofschoon
geschreven
b
,
,
,
stamwoord
b
, ,
naik
bon
&
§
78.
äl
het afgeleide
van
gesloten
koe
kån
parkin
نککیان
de
en in
,
ultima
het
; , lem
, , ,
نکرغمل
afstammeling
van
oendjoeki
,
,
S van
. ,
, ; de
soul
leide woord
of
ufquis
klinker dan behoudt
een
قپاب
van
zij een ,
)
gantoeng
s
, , ;
geval
eindelijk
Is
5º . suffixen spelling
antepenultima
تكشا
met
ultima beide gesloten neemt het blijft penultima van aan
het vorige
bandingan
نشیدنب
oendjoek
substantief
deze fout niet mogen nagevolgd
b . v .
,
quis
běntangi
kabanjakkăn
نكقنارف
ultima van het stamwoord
ondergaat als
k
. i,
de d,
derd
terwijl
,
stamwoord
de
der suffixen
een
het
in
woord
het suffix
-pdranakkan
inlandsche moeder
i
de
.
4º
Zijn
banjak
pěranakan
zelf dat penultima
,
van
dus
en
een
i.
)
vorm
vreemden vader
Het spreekt
enz
Sli
,
.vpl .
,
kabanjakan
نكاپبك
bale
schrijven
en
het suffix kån
verwarren Was
Maleiers hierbij dikwijls fouten ;
nl .
zij
34
,
, de
;
&
nu
,
,
in
sia
of
de
of
(1 ) ; ,
i ,
-
de
an
.
op
in
,
,
;
,
de
in
, ,
,
;
ja
de
de
,
,
,
, S , di ,
ka
in
,
het stamwoord
.
van
Maleische
in
, m .a .w .
klinker verlengd
het opvolgen
van
adakah
,
,
,
هکدا
;
;
derhalve hier niet gevolgd wordt ada
en
,
en
en
,
te .
,
85
,
وك
op
plaatsing
de
,
,
pě
en
.kau
een door hem vervaardigde
دا2
lezen
pě
en
in in
,
,
, راکد
per , , mě , , ,
;
,
هليا
, ,
,
, ,
,
,
,
is
en
dj
de
in
, s
den
echter zeer inconsequent
ialah
niet
die meestal een neusletter bepaalde laatsten vorm
voorafgaande
verdient
naiki
enz
uit
koe
invloed
beginconsonant leert
lastig
نيكلد
p
zijn
,
er
,
.
,
,
van
diambilnjalab enz
ارترچ
نيئاينراكد
dilaloeinja
toch zeker
dan
يكيان
karoeniai
ea
laloei
,
, رت ,
.
zelf
die geen aanbeveling ia
b . v .
wordt
den
naik
ياينراك
نیین
veroorzaken
van Riou Hij
,
, ,
geschreven dien regel
dat vóór
يا ,
(4 )
Ali Hadji
Radja
grammatica
dilihatinja
نيتهلد
, رف ,
tar
praefixen
hebben
het
de
,
-
يتاهل
, ,
, ;
y
De
karoenia
نيكد
verandering
bezittelijk pronominale
كيان
van
niet onleesbare
,
8a
zich
gevallen
kån aangenomen nja bijkomen
een
ينراك
;
in
hem
80.
§
, رب ,
dus
sol
laloe
vormen
uita
blijkt dat alleen door spelling kan gebracht wor
ber 81. Deze praefixen oefenen geen klinkers maar twee van mě
achter
dus
;
,
de
سر $ der
zoo
schrijven
II,
te
voor
pon
, ,
, ¿
te
het schrift
dinaikinja
dikaroeniainja
deze
waarvan
ditjēritērainja zoodra echter van klinker men genoodzaakt zou zijn Maleier Arabische klankteekens behoudt
door het niet schrijven toevlucht nemen tot
klinker
geen
suffix
regels
lihati
,
tjēritēra
,
, ,
)
tjèritěrai
b
lihat
komen
diambilnjalah
suffix pronominale
wijziging
تهيل
, . -s
;
.den
نيكاند
alios
de
moe
l.vl ambillah
het schrift wel door
verbale
substantiveerende suffix opgegeven nja Uit
nja achter het suffix
den
het
patah
woord
een
deze
diambilnja
woord
.
,
koe
het
heeft
nog het persoonlijk
er
kan
achter
een
b
Heeft
en
dan
,
whols
; . .v
§
79.
klank
,
den
achter
vier
het schrift verbonden
Ofschoon deze woordjes spelling uitoefenen
invloed zij
,
wanneer
,
,
wordt
woord
xülaw
mantěri itoepon dus geen
ultima
gedrukt
soedahkah
en
zijn
suffixen open
wy
,
,
;
weil süo
eerste drie altijd
waarvan
het voorafgaande
aan
b.v. Ghostw
worden
wijzigen
en
, , 4
gewoonlijk
a
de
tah
,
xü
lah
35
هليلبماد
36
; na zich
,
terwijl
de
de Ë
achter
volgende syllabe de
,
in
.
zij
dat wanneer alleen lettergreep staat plaats verdwijnt maken
,
merken
een
),
open lettergreep de
in 1
den 1
die
of
klank
te
om
,
gesloten
een
.pl v .
a
den
'
terwijl
5
niet gehoord worden
i.
eigenlijk
de
het
, op
,
,
,
/
tevens
opgaan
of
nasaal het praefix zelf dikwijls behouden het schrift
uitspraak
de
dus
; Ë
medeklinker
drukt zij
en
staat
zij
vertegenwoordigt
nasaal
van
I
een
zoodat
blijft
& in
)
pag
.
(
beginletter
È
de
of uit
behouden
dus
pěpět
praefix
wordt als beginletter blijft
,
keelletters
Sin
en
valt hierbij
de
voor
heeft
doet als medeklinker
Omtrent dienst
de zie de
;
aanneemt
maar mag
een der
zij in te
من
de zachte
dan
•
uitgesproken
saal
(1 ) met
scherpe
3
,
dat
in
en
wel zoo
de
of
een
,
een
Begint het woord
de
1° ,
verandert
dan
klinker uitdrukt natuur
,
.; de op
.
.
nasaal
hebben
,
ngěmbat
-
,
,
. v .
, -pě
.
-
ngadang
, .
ngambil
, -pě
,
mě
, ,
ĉuleo
afwachten
ngěrang
hacs
ngambil
climaco
belagen
,
¿
mě -
.
-
nemen
Èës
ngerang
, mě
adang
, ,
ambil
po
,
chrol
taix mě
een rotting
ngembat
kermen
Eut
, , , -pě
èrang
met
b
slaan
daci
Öl
te
op
ěmbat
, , , , , pě
.
a
,
stol
, ,
Voorbeelden
met
dien
hier gewezen
die bijzonderheid
geeft
:
is
D.
. v .
in
genoeg
măangkat enz
zijn Wrdb
.
;
miambil
maar
het Měnang
de
is
,
nasaal
het door hem zelf bewerkte 1ste deel van Hr WALL ook dien vorm telkens naast Het
somtijds
men
in
ontmoet
zeer zelden het voorvoegsel mě zonder kabausch Maleisch dit een vast gebruik
,
beginnen
met
, de
,
woorden
,
die
Bij
.
lijk behouden blijft
cules
-pě
nauwkeurig
--
.
neus snuiten mengesang
2
,
bezien mengetjam
.
,
bij het aannemen dezer praefixen
stands
eerst
pengetjam
;
1 1 e
,
, ; b .v .
tjam
ngiring
,
krijgen
Entero
ngobah
,
woorden
,
,
ä
sang
den
(" )
voorslag
,
den
Eenlettergrepige
,
,
gevolg
ligês
mě -
ngobah
,
,
als
,
,
,
iring begeleiden ngiring
dogiro
mě -
.
,
obah veranderen
-pě
Ë
,
Log
ngadang
-pě
člés
,
ngarang
diges
,
ngoenjah
,
duger
, .
,
ngopoeng
-
Slev
,
kauwen
, ,
, «
,
,
-pě
,
mummelen
,
Hog
koenjah
mě
die
,
samenstellen
ngarang
giës
mo -
-pě
,
opstellen
ngěpoeng
,
karang
,
EV
, kèpoeng ,omsingelen ,
mě -
37
, -pě
نفادهقف
. of
islado
-pang
,
of
,
,
,
, me
pe
نفادهف
bedekken
غروفو
of
,
ngoeroong
of
geeno
,
,
omgeven
me -
in
,
menigte
-pě
نروهشف
,
نکفدیهشمmenghidoepkan
,
,
legend leven
نفو
.
of
ngoeroeng
,
, ,
,
,
hidoep
فدیه
ngirim
verschijnen
ngadapan
menghoeroeng
penghoeroeng
poles
ngirim
iemand
ngadap
hoeroeng
شروشم
mě -
, voor
-
of
( Ĉis !)
soo
of
,
,
)
(
فداغم hadapan Ei
hadap
zenden
menghadap
,
.
Julo
polio
,
,
,
kirim
of
LJ
pois b
.
ngoenjab
دهشف
,
-peng
هناشف
,
,
,
,
menggalah
هلاثم
.
boom
,
lange
galah galah
,
C.
stok
dili
.
penghidoepan
van
, ,
,
رضاح
, ,
. v .
b
;
kabar
bericht
-meng
یکلمكم
menggaibkan
;
, ;
,
maar
لوبق
.
woorden
.pl v .
opgenomen
mengabarkản
in
leven
.b v .
.
,
het
į
,
, ,
het dagelijksch wel weg
,
en
لمع
,
نکبیافغم
měngkaboelkån
Arabische
uitgesproken
nasaal
wordt
, als
,
zachte
die V
us
de
krijgt
,
opgaat
dan
; b . v .
volgende syllabe
waarbij weer
de
zich
scherpe
of
een
achter
,
L
terwijl
der lipletters
in
van
,
beginletter
nasaal
de
de
behouden
blijft
de
het praefix
beginletter
de
Is
20.
.
ook
daatil
pěnggiling
praefix
behouden
amal
.penggosok
,
, ,
,
☺ ?
¿ ?
als
Ey de
,
de
achter
',
,
In
gebruikte
chicas
beginletters
uitspraak
tevaduoenen
unglišo
,
, ,
gaib
beginletter valt měngkabarkắn
نسوتف
Spoilsio měnghalirkån
;
بیاغ
měnggiling
nasaal
mengkabarkan
kaboel welgevallig veel
wo
schrift
,
,
;
amalkan
,
¿ ?
eveneens
tegenwoordig
نکربخم
,
, ,
?2
eischen blijven
in
,
clicão
,
zij
malen T
keelletters
zelf
halir
, ,
giling
woorden
قسومmenggosok
movijeen
in
De
elit
, ,
قسوگgosok
38
vervolgen
gjetao
měmboeroe
9jgtas
pěmboeroe
Sants bisik pěmbisik
,
,
boeroe
Santiao
měmbisik
Sumas
pě
,
,
-
,
-pě
, ,
ge
,
,
,
-mem
ركفمم
uitgesproken
,
en
fikr
ركف
,
pě
, .
,
mě -
-
, .b v .
;
verma
,
,
,
,
,
van
,
يايفمم.ménpoenjai terwijl
nasaal
u
de
het praefix
behouden
woord is
verkorting
een
be
,
lettergreep een
, ,
alsof
en
,
poenja
zij
,
pertjaja
ياچرف
de
, van
,
,
,
,
,
,
zoo
-pertje
تفجرف
de
en
peristeri
wygoj poenja
behoudt
krijgt
blijft
w
ook
,
dus
يرتسارف
snel
duiden
,
;
aan
pěr dan blijft
scherpe
.
pěnděngar
تفا
,
تفادنم
jüdü
mendapat
دنف
měnděngar
, ,
,
perhijgen
,
jidio
,
hooren
,
,
, ,
. v .
b
de in
wi
en
, ,
te
is . de
,
ف
,
, een
om
Bij
de
;
,
mě
,
,
;
,
,
, .
,
تناد
suaj
měmfitnahkån
měmpērtjajai
Eveneens
bezit
zachte
dapat
pikir
oronto
tjapat
تفچ
tandletters
děngar
moetar
.
,
; b . v .
, 2º
van
de
Is pat pèr
ampoenja
JJ
getrouuode
slippeso
hier het praefix
opgaat
fieno
měmpērtjěpat
vertrouwen
jógas
wel hoort měmpikirkăn
ook
het praefixy
isteri
يرتسا
memperisteri
achter zich
men
achterklap
beginletter
dat dient
.
schoon
,
,
,
laster
wengine
sulao
نوف
het
in
;
fitnah
يرتسارفمم
a
Ġuliai
midjit
behouden
Maleisch
houden
weer
mandang
moetar
geschreven
měmikirkan
leischt měmpitnahkan
geloof
,
,
.
De
fikir woonlijk
sügav
vi blijft
Arabische
,
,
,
,
draaien
pidjit masseeren
,
,
su
,
poetar
midjit
tiö
ĉuiao
beschouwen
.
mongs
b
.
,
Gulis pandang mandang
mě
.
fluisteren
, . .
pěmbakar
, , ,
whias
, ,
měmbakar
, ,
glavo
, ,
bakar
,
e
verbranden
, ,
, Sky ,
.
9jg
a
-pen
.
mendikar
,
رکیدنم
,
sclernen
pěndoea
,
,
,
luis
,
meester
měndoea het
,
Iglio in
,
,
dikar
twee
,
doea
رکید
,
,
low
.
dapat
رکیدنف
.
naroh
-
pě
, , lis ,
naroh
7
bezitten
mě -
taroh
, .enz , 8, lio ,
,
b
. 8 b, ,
.
pěndikar
.pe
een
de
, , b , b
نم ; ,
, , , لبط
ook
; ,
,
.
en
Spidézio
,
měn
měntaksirkăn
;
, ,
onderworpen
woorden
uit
Gösio měna’loek
dat
,
als
ta’loek
,
is
cles
, ,
, ,
;
gezonderd
Sarrio
nalatig
taksir
lahir
měnabalkản
Arabische
van
voorbeschikking
,
mazs
takdir
niché
pollo
melahirkan
chio
beginletter
,
takdirkăn
b
. v .
;
behouden
,
,
,
den
maar
mensabitkin
aantreft
,
měntábalkặn
,
ulubio
, ,
tabal
,
menlahbirkan
blijft
نكتبا
měnjabitkån
نکرهاظتم
trom
wo
.
, ,j
, ,
ook
Guillo
krijgen
daarbij gewoonlijk
blijven
standoastig
openbaar
Eveneens
wo
,
,
; b . v .
sabit
تباث
men echter
praefix
het
, ,
,
behouden
ışiio
kijkplaats
hooge
of
De
-
w
achter
, -noetoep
نتونن
nindjau
Arabische beginletters
zelfde nasaal
van
, ,
usii
mě nindjau
dat
-pě (
uitkijken
tindjau
,
puis
me-noetoep ,
نتونمر
,
, toetoep ,bedehken ,
),
فتوت
39
krijgen
nasaal
voor
u
en
T
gehemelteletters
de
; .4º , b . v . De .
kån wordt
,
.pen
,
-pen
mendjoedi
يدوجنف
mentjabari
نیرهچنف
,
,
يدوجنم
,
,
,
يراهجنم
zoelen
,
,
såbab
,
,
sědekah
, .
,
يفاچ
van
tjoekoer
.
měntjapai
,
silsio
Boetji
,
en
,
bestaat
,
ez
;
, ,
mentjockoor
měnjapai naast
,
sillo
Sexio
tjoetji van
; ,
يچوس
,
naast
verandert deze begin
een nevenvorm
ulusuo měnjoetjikăn
,
töho
z00
;
www
,
,
. v .
b
;
beginnen
wanneer
يچوچ
,
,
grijpen
benevens
er
,
die
vooral
Sato mēnjoekoer
naar
penjakit
měnjěděkahkắn
met
v
,
beide
,
, ,
van
.
b
;
س
,
,
, ,
ecolo
.begint
zuiver
scheren
měnjábabkån
woorden
wel
ook
met
tjapai
,
enkele
iets
rein die
letter
aalmoes
V
Van
in
,
liefdegift
تکاپف
geworden Arabische woord
luto
omdat
,
,
reden
menjakit
en
,
het geheel Maleisch
ook
in
تکاپم
,
تکاس
,
cu
verandert
sakit Riek
sisser
,
5º .
De
.
,
tjahari يراهچ tjaharian
,
.
,
dobbelen
,
djoedi djoedi
يدوج
,
zich
40
in
; de
J
,
,
,
spreekt het
; . v . pěminoem
.
picas
,
,
měminoem
mně
b
er
, ,
,
voorkomen
,
.
,
,
,
;
is
echter
altijd behouden
pěngětoea
locaal
(
,
lgies
bio
měnoea
stamwoord
zonder
,
,
verbaal vorm zoowel
den
měmoe
ws
de
,
,
,
oud
pěntoea
ook
,
in
daarentegen
, ,
;
,
,
toea
güis
sigoro
vorming
regelmatige
blijft
měnděngar
,
měndidih
,
wolio de
,
,
1g
Van
pétio
naast
naast
uitzonderingen
zelden
měněngar
měmboenoeh
substantiefvorm
),
na
,
,
dan
onveranderd
يتننم
, men
.
,
geoorloofd den
منيمم
veio
koken
digao
pangkatoea
,
,
.
ي
,
en
9
. v .
,
mědidih
altijd
,
,
er
,
,
,
zoo
,
ontmoet
noeh
,
.mentoeakan
helder
vóór het veroorzaken
.
te
komen
beginletter
.
weiss katjioeman نغارتك.katerangan
ruiken
,
, ,
terang
praefixen
tjioem
, ,
pabo
–
5
, ka غرت, ,
in
$
overige 83. eenige wijziging
, ,
De
نكاوتنم
de
in
consonanten
njanji Op deze regels komen slechts zeer
paast
als
.pewarta
.menanti openstaan gapen ulico měngangákăn aingen يبابم.menjanji
nanti tachten
,
, يپاپ
;
solido
dubbele
drinken
nganga
82.
voor
geen
minoem
يتنن
منیم
تروف
mewartakan
.mejatimkan
نکمیتی
,
,
daar
, ,
,
blijft
$
uoees
نكاتروم
het woord met een nasaal geen aanneemt dat het voorvoegsel
zelf
geen
en
jatim
bericht
Begint eindelijk
8º . van
ook
,
ميتي
, ,
,
,
warta
,
ترو
,
zich
gewoonlijk
nemen
b
saal voor
trouwens zeer weinig
waarmede
beginnen
het Maleisch
;
in
woorden
en
elles
,
de
De halfklinkers
ne
illes
en
dus
mělihat
substantieven
uitspraak voegt pěpět tusschen Maleier spreekt dus uit pěngělihat pěngělihatan
70.
,
غدنر
.
fuo
wijze wel
Ë
praefix
;
b. v .
përěndang
een
achter
pelompar
gevormde
dat stamwoord
van
,
رفملف
,
ću
,
wordt
die
op
,
měrěndang
zien
,
melempar
de
naszal
,
nasaal voor zich ;
geen
,
de
,
maar
,
de
men
de en
lihat
,
Can
Van gemaakt
po
braden
لnemen
رفملم
,
,
,
,
rěndang
,
gooien
en
.
ĉu
par
,
lem
رفمل
De smeltletters
het
6º .
41
twist
dü
تشیا
ingat
denken
.
,
.
.
. .
,
,
,
,
,
,
,
.
.
saekoer
,
,
klinker dan blijft deze behouden tenzij ook klinker verdwijnen moet
; b . v .
نادك.kaadaan ,
maar
. v .
b
zelts
fraad
geschreven wel vrij constant
v66r
begint deze
,
'
met
bevelen met het oog antepenultima daar
,
bevorderen
.
duidelijkheid
te
dit
komt
vorm
te
dien
ناداک
;
of
dikwijls den
zelfs
de
is
de
ook
;
.
,
ook
in
ook
;
toch
ناداك
als
,
is )
.
hier niet noodig
zoodat
dan
niet aan gezegde omtrent om
spelling
pag
30
( De
.
blijft het vroeger
zoo
en
, de
b
;
van
wordt
ستاد
v
.pl
,
i,
,
V.
het onveranderde stamwoord de op
di ,
, ,
voorvoegsel
.diatas
houden
قلیا
kaelokan
enkel woord schijnt deze spelling
een
ستاید
Maleier
moest
»
die
,
Verd wijnen
Het
kaesoekan
schrijft
, .
,
,
,
,
,
,
ajar
v
bij$
84.
Syu's
esoek morgen
نكوليك
kaajaran
het , b . v be . ;
saada
wu
Duidelijkheidshalve
يكوسيكز
zij
.
,
,
saorang
.klinker .elok Camil
ver
; kaěmpat
de
slaw
water
als en
,
vervalt
deze
,
dat
.
,
w
komen
merken
te
op
,
,
,
saw
,
suffixen
,
en
ka
tevens
zijn
Ej
,
glow
,
van
nu
,
, ut ,
tengevolge ada
staart
die
ekoer
,
mensch
,
out
Dient
.koelihat
kauděngar
woord
wieas
vier
, ,
orang
pěrtapa
hamza
,
,
,
ěmpat
, ,
Egl
těrbongkar
menggu
pēringatan
تهیلك
pemas
beginnend
vangen wordt door
Lidl
,
, ,
'
met
de
een
,
yS
voor
děngar
bijs
valt
gulēt
lihat
تهيل
--JËS
Alleen
halen
afzondering
tapa
.teringat
تفيارت
boven
ingat
běroentoeng
běrbantah
lige
Cisl
naar
Büly
,
bongkar
, ,
bantah
prés
Ju
yeluk
,
oentoeng
.
sabilah
نکامد, .dimakan
eten ,
als
xüs
jul , , , , ,
gos رت , , , ك, tr pěr , kau běr , , koe , -, س , , , ---
,
s
makan
,
sa
نکام,
di ,
, , ,
things
,
J,
,
bilah , spaander , thew
,
ww , 8a ,
Wel
evenzeer
, .v . b
am
a en in
en
uitgesproken
meer
alle
waarde
uw
gespeld
als
twee
worden
;
een
kracht omdat men
,
zouden
ster
veel
duidelijk
vindt voor allerlei andere
.
woorden
noodzakelijk zou
dat woord
en
te
di
geschriften
i ,
,
. v .
b
dergelijk argument mist in
in
s
diambil waarin
lettergrepen
diatas
di
dan afgescheiden
geheel
culo
verbinding tusschen in
,
omdat
is
ker
beweerd
de
zijn
de
wordt
dat
42
tot
den algemeenen
samengestelde
gevormd
woorden
één
.
zijn
spelling
volgen
regel dat alleen
;
,
een
,
goed
; ,
, , , ,
,
van
,
,
, ,
,
,
misschien
die
west
van
, itoe , ,
nog
in
), van uit
,
die
who
üricيئاب
,
);
,,
apa
wijs
en
hoedanig
JG
verkorten
een
bak bak
, į,,
vormų
of
bagai
toen
hoedanig
běgitoe
apa
برف
bestaande
, ,
laatste
,
,
bětapa
en
,
,
,
of
Jö
سغب
tatkala
oudtijds
op
het
,
;
van
van
),
,
Jų
,
,
,
;
Jlü
bagaimana
wc ,
Läs
,
,
,
,
whač
يئاب
,
tijd
,
;
,
wanneer
Ll
wanneer van
Sanskriet overgenomen
,
Öll
; ,
tijd
het
kala
leger
bala
hoeloe
ولوه
poerbakala
bestaanden
,
;
ini ,
deze
van
JLagi
mana
wijs
voor
apabila
kala
het Měnangkabausch
wil ,
behouden
krijgsoverste
cwl
, ;
,
, ,
,
deze
JU
,
,
op
,
,
,
en
bagai soort
en
,
manakala
who
Jlcio
mana welke
begini
en
(
rechtstreeks
kala
,
:zijn en
,
,
,
tijdens
volksstam
stam
bila
,
vroeger
poerba
hoeloebalang
ongebruikelijk
uit JL
,
cow
en
wat
evenmin
öllulo
hoeloebangsa
geslacht
,
bangsa
daarvan
zelf staande zonder klinkers krijgt wanneer het met ander
zich
.
,
,
hoofd
cuirlo
lettergreep
eerste
is
Voorbeelden hoeloe
de
het die
wordt
samengesteld
van
woord
een
, ,
geschreven
die
op
althans
,
,
eerste
terwijl wanneer
(
lid
de
en
de
ultima een klinker geschreven wordt slechts uit het Sanskrit overgenomen namen blijven klinkers van het de
penultima
twee
,
In
§
86.
weinig
zeer
uit
samengesmolten
woord
slechts
zij
,
woorden
in in
.
Het Maleisch heeft dat zijn zulke die
85.
de
§
C.
Samengestelde woorden
hetzelfde
, , , , ,
, , ;
, .;
Wowl
id
g
;
,
wul
itoe
,
,
',
,
van
wie
, كوس , , , ; ; , als
van
, ,
djikalau
lau
,
doekatjita
wil
pon zelfs
en
,
,
den
in 4
,
,
wit
tijd
;
,
glo
spelling
,
of de
,
, "فایس
.
de
,
-
,
wss
tjita
نوف
de
Soeralaja
يروس
;
,
, ,
,
, , ,
; ;
id
of
.dag )
; \
, , ,
,
. $ go 4 , , , id,
s4
den
van en en
,
, ,
نوت
,
(
, ,
ook
slow
;
,
in
itoe
, ; .i .vpl , (; .
,
ik
;
de
,
.
van
, , ,
,
zon
,
,
, ,
en
,
, en en
uit
,
, , , , id ., id., J)
en het
dag
die
id
, .
; .
,
,
itoe
(
.
bloedver
توب
boeat
.
nemen
en
van
te
,
ait
betapa
aan
فاتب
benamingen
beteekenis niet
waarover Tot
woorden
,
,
,
sa
cu de
,
van
hebben
samengestelde
worden
op
gerekend
oog
met
ook
,
ook
het
is
,
vroegen
Inděrapoera
preugde
gemoed
die het praefix
eigenlijk
De vermeende samenstelling
,
,,
.
,
zijn
)
292
kunnen
apa
alwie
Arabische
welke samenstelling
balai
naar
blijft
De woorden wo
$
,
deze
ada
de
87.
van
vergaderzaal
woning
Boekatjita
wo
balairoeng
غوریلب
Inderagiri
gedachte
djika
, ,
van van
evenwel
onveranderd
tjita
doeka
wat betreft
,
,
35,0 8
, ., ,
adapon
§
het
,
,
تچاکس
gevaar onge
ارتنتلبbalatantera
balai
wel dinihari
Soerawasa
وكنوت
regeerend
een
marabahaja
van
itoe
toeanhamba
nederig
vorstelijke
يريگردنأ
sahaja
toean hamba mijn
tegenover
فايسغراب
krieken
co
Çmagigi
.bahaja .tantera
ارتنت
Singapoers
id
, , ,
indien
later
dinahari
(
kid
ug
;
smart
id
,
,
,
,
ook
ساوروس
pon
barangsiapa
voor
اروفيس
(1 )
overloop
in
ËS )
roeng
ochtend
bala
ياهب
een vergaderzaal
van
فايسغرب
Jl
,
, Jų
,
van
benaming
soeka
mara
weight
Vuod ugi
beleefd
toeantoe
sahaja toean
aanspraakswoord
persoon
uitoefenend
رام
,
van
leger
titel
ook
gezag
luk
heer
,
heer
of
,
toeankoe
weight
hamba toeantoe
van
mata
ondertusschen
dienaar van mijnheer
onderscheiden
te
نوتبمه
heer
wlo
van
tusschenruimte
well
hambatoean
, ,
,
;
wel
samantara
antara
yao
,
toean
Mijnheer
een
toean
wigo
itoe
,
toeantoe hamba
liaw
jföl
en
,
,
van
wyö
sama
, matahari
يراهتم
, , ;,
,
hari
gelijk
,
en
,
usilo
ook
en
)1(;
apa
فا
en
en
' 3
plan oog
43
viis
($
anda
323 ) ; نین
wil ,
,
;
anakanda
دنقنا
nenenda
.
,
,
,
grootmoeder
,
,
anakda
,
grootvader
دقنا
da , of
of
nenek
hind
,
»
,
,
anal
door het suffix
,
ontstaan
b . v.
قنا
wantschap
.
D. Verdubbeling
,
of
,
; . v .
,
is
ناوغدد
,
brengt
geen
ver
-
is
,
suffix
b
er
;
pěntjoeri péntjoeri
,
Sisi
dat
suffixen naam
een
of
resso
,
;
-
,
;
,
, ,
-
.
laki
een
:
,
1 °
.v .
bělian
-
.
běli
;
-
er
-
. v .
b
(
uso
praefix
mělihat lihat
van prae-
het stamwoord
,
in
de
,
b
pag ; . 23 30 ); :
zijn
van
kanaikan
diděngar děngarnja
laki
pussy
recubo
spelling
kanaikan
schrijft
roemah roemah
wanneer
door middel
-
:
wanneer
als
20
;
-
wordt
moet worden
,
,
شسام
gevormd
andering
her
rodbog
b
, . ; v.
achter
masing masing
;
niet herhaald
běrkata kata
Plis
2
,
verdubbeld
Dit heeft eveneens plaats
woorden
door
M
stamwoord
eenvoudig
;
-
tiap
90.
on
,
avgka het cijfer
of
doea
. een
angka tiap
de
§
er فيت
, dat
$
۲
Wanneer
89.
men
angka het woord
teeken
van
,
door het
haling
in
,
de
;
,
$
,
verschillig tot 88. Het gebeurt zeer dikwijls dat een woord welke woordsoort het behoort verdubbeld wordt die verdubbeling over beteekenis waarvan later wordt het schrift uitgedrukt
upitëls
, b . v . ,
;
. .
er b v
,
zelfs
boven
tikamnja
suffix
,
stamwoord
waardoor verandering
in
een
-
ditikam
Krijgt het
91.
daarachter
, i. pl . .v.
-
§
,
Law
geplaatst
wcis
diangkat angkatnja
of
en
vastgeschreven
woord
de
;
bij
in
en
Regelmatig staat het laatste geval de tusschen het woord dikwijls vlug het suffix echter wordt schrift het suffix aan het
.
is
nl .
,
ينالجنلاج
-botah
,
نهاوبهوب
,
تکاربنتوکا
of
یلاج
of
نهارب
هوب
,
volgen
,
,
vrucht
ينالج
of
ikoet
weg
,
,
boeah
djalan
,
,
تکیا
běrikoet ikoetan -
oslo
,
.
b
,
;
-d
boeahan
ded v .
jalani
;
djalan
;
geworden
is
en
de
,
,
de
spelling veroorzaakt wordt dan moet het woord eigenlijk twee gespeld maal geschreven worden eerst zooals het stamwoord voor tweede maal zooals het door den invloed van het suffix
نتوكتكیارب
45
toe en maken
نههوب
en
,
de
, mě
,
de
, ,
, ,
laatste
is
!, niet
laatste
; . v .
herhaald
b
nasaal
de
;
mengada ngada
is
het tweede deel
in
ook
Ë
en
.
wordt
,
die
,
,
-
,
,
te
om
aan
;
om
.v . b
,
arm
terwijl het
man
arme
;
het
miskin
röggów
eerste orang met
uitdrukt
,
orang
een
,
,
dus
een
toonen dat
,
,
maar
worlas
tikam
tikaman
.
b
;
van het stamwoord
.
makan makanan
met den sluiter
-
het suffix
V. ,
in (
dan
,
der
en
,
)
slordige maal vindt men handschriften den sluiter van niet geschreven maar wel den klinker der laatste lettergreep
enkele
;
,
moedah moe
ook nog wel gebruikt niet
drukken
moest geschreven worden
bij miskin
-
daarachter
laki
2
; b . v .
is
,
,
cmoldado
ada saorang orang miskin waarvan het niet bepalend lidwoord
stamwoord
يكالde
de
,
laki
de r te
uit
, Een
en
,
, -
,
$
tweemaal
behoort
spelling
mannelijk
man mannelijk persoon
verbonden
tweede
ook
opgegeven
licht gemakkelijk
Eindelijk 94. wordt werkelijke verdubbeling
wwmo
dan
.
,
laki
moedah mogelijk
hetzelfde woord
ondergaat
samengestelde
, SMC ,
man
voor
,
;
,
wijziging
eenige
dago heid dahan moge
bo
Eléo
يناتماشم.mengamatramati
de
die
,
getrouwd
(° )
;
een
de
,
«
nasaal
ruleo
-
b
,
,
$
volgt
with
memoekoel
amat Het gebeurt wel dat een herhaald woord geschreven wordt samengesteld woord beteekenis door vooral wanneer
verdubbeling
sa
karang opstellen
de
dan
de
. v . , ut , gesloten
;
ada
lettergreep
een
blijft
dan
,
open
gno
slaan
klinker dus met
een
,
lettergreep
het
ينايلاج
werk meestal
ngarang
měngarang
Begint het woord met
behouden
E
moekoel
,
S
- ,
,
röléo
poekoel
,
;
. - v.
měmoekoel
ngarang
als
wordt
praefix beginletter het aannemen van reduplicatie die gewijzigde be gi
aan
, ,
Syao
93.
van het woord
schrijfwijs
dan neemt ook
,
woord
ginletter
تمأ
het woord schrijven
achter
(1 )
bij
Verandert
het
b
$
92.
van
sluiter
Deze
تست.کیارب
.
gevolgd
die
. v .
het suffix met den
van
b
daarachter
,
gebruik
dit
der ,
eenvoudig
het genoemde geval
in
in
gebrekkig
zeer
regel , passen
zich echter zeer weinig aan dezen
storen
althans
zij
De Maleiers hem
een
u
,
ik
,
-
,
radja
tjaharikăn
akoe
vorst zoeken
is .
نکیرهچ
adil adil nan boekan oelah celah zal rechtvaardig bij uitnemendheid die rechtvaardig nan
,
est
,
عي
ینالداع
نکوب
مهلوا
جار
46
.
Klemtoon
in
te
of
,
ze
te
,
in
een
pěpět
,
kàta
. v .
b
en
is
dus
;
,
.
te
of
de
op
en
te
de
,
;
is
te
op
de
lettergreep
,
.
,
,
(2 );
,
,
in
welke lettergreep
,
; ng ,
ultima der
de
op
dan
kleurloosheid dit
het
de
penultima bij
de
op is
dikwijls
uit
geval den
. v .
b
;
de
de
lettergreep
zal men wel gewoon zekere emphase gesproken
zoo
wel rekken soedah pětjah
,
juist
pě een
;
verkeert
,
spreker
maar wanneer met de
hoort men
de en
,
,
;
pětjàh
meer
beide nagenoeg even lang gerekt worden uitspraak gemoeds vaak afhangt van
,
,
,
waarin
hooren
wordt
verheffen
spreken
voorlaatste
laatste lettergreep
beslissen
te
moeielijk
stemming
lijk
uit
deze open
wanneer
,
;
,
. v . b
děngar
tầngah
klemtoon heeft daar běngis děngoeng
in
.
,
, de
oor måjor
; .
; . .v
mě
lempar
die majoor
,
woorden
laatste hebben
banding
, in
taal overgenomen
v
; b.
;
mendàpati
regel
den
tàmboer
manoèsja
in
;
,
moèlja
enz
.
op
nagenoeg karoènja
,
uitspraak
woorden zijn slechts antepenultima
de
,
eenige dergelijke karoènia als hebbende het accent
,
de
toch
is
werkelijkheid
,
( )
Manoèsia moèlia schijnbaar uitzonderingen
en
.
,
dàpat
b
in
(1 )
aanneemt
,
,
koempoelan
Ook uit een Europeesche spronkelijke uitspraak het accent tamboer
suffixen
,
koompoel
;
bandingan
woord
op
wanneer
natuurlijke klemtoon blijft
de
,
behouden
het
96. De oorspronkelijke
,
.
gebroken
$
al
en
;
( )
1
,
valt het accent toch
spraak
klemtoon
alleen
stem
die
Wordt dan
verdeelen
daarentegen bělom děndam binàsa bělàlai djědjàk pětjàh běsàr kěná kénàl open toonlooze lettergreep gevolgd door echter
běnàr
,
,
těmpat
,
,
boèroeng
tjeraì
de
valt
komt het accent
,
heeft
drukken langzamer
wat gerekter de
algemeen
het
het stamwoord
van
uitgesproken
op
door
zeer
met
korte dan ook geheel noodeloos alleen laatste wordt wat meer klemtoon gelegd niet
sterker
er
door
alleen
In
in
voorlaatste
zoozeer
maar
lange
of
de
op
onderscheiden
het
nadruk
denzelfden
ze
§
;
nagenoeg
,
alle lettergrepen
zwak
Maleisch het algemeen zijn worden geheel toonloos die niet
is
De klemtoon
95.
47
; .
,
(
nl .
,
te
,
,
, :
sè
,
en
.
D.
.
v
al
om
ge
,
,
de
op en
op
er de
ver
niet
;
woorden
zijn
zwak
bij
er als
,
de en
( ? ),
zijn
of
grammaticale
tàmbang
van
doch
(3 )
;
en
,
nog
de
de
Kamàjoran
Petamboeran
verschillende
van
pangan
,
,
ampoènja
dat
klemtoon
die
, ,
op
verspringt
de bij
Ook
.
doet
,
dienst
panganan
woord
.
Javaansch
gemoedsstemmingen
van hetzelfde
in
:
. v .
hierbij
de
als
alleen
tambangan
.”
geeft
een
stamwoord
b
dit
eigenlijk
is
In
Voeg
(? )
(1 )
Zoo ook
klemtoon
sterk
regel bestaat
gaat
kàta
van
woordenboek
zelf weer
grammaticale
tusschen
vaste
het syllabe
naar
het ware twee klemtoonen natuurlijke klemtoon
verschillende een
verloren
tambangan
hoort ook zijn
bantoei
bantoe
wijzigen
hij
. v .
b
;
geheel katànja
,
van
maar
ver
uit
doch zeer zeldzaam waarin door het verspringen natuurlijke klemtoon van den langen klinker ook
het grondwoord overblijft men
te
,
als
zoodat
en
zoo
en
ontstaan
terecht
,
,
woorden
zegt
zekere mate
voorheerschende
in
,
, .
de
zeer menigvuldig
schillende individuen zelfs
H.
Hr .
,
volk
ook
,
sterke
het
het grondwoord een zwakke lange vocaal De schakeeringen
van
400
de
of
,
,
,
de
.;
van
hij
de
uitspraak
een
Tijdschr
WALL pag
sèwa sèwakăn sèwai persewaan echter bij den geletterden Maleier veelal een zucht enz
woord zoo drukt lange vocaal heeft
ontstaan
in
„
.
den
bantoenja
,
die
klemtoon
de
, op
.
. om
de
schreven
oorspronkelijken
Daar
enz
bestaat
dat ver
uitkomt
die gevallen een vocaal
letterteeken
een
van
VIII
deel
Maleier behoudt
en
)
pěrbantoean
volkenkunde
,
land-
het volgende springen ontstaan
wanja
dikwijls scherper
woord
onderwerp merkt
taal-
drukken
niet
.
,
Ind
voor zoo duidelijk
kabèngisan
běngis
Omtrent voor
,
het verschijnsel
zich
de klemtoon
het afgeleide
en
,
De
is
dit
b
. v .
neembaar
het hij
in
doet
grondwoord in
wanneer
(1) En hierbij
in
.
lemparkån
.
dividu
en
in
an
,
.
.
,
,
is
;
,
.
)
,
de
;
op
in
,
is
;
siseo
zoo perkàtā uitgedrukt worden enz Bij menemperāskan een druk نشوبهرف natuurlijk menemperàskan verspreiden verstrooien
moet door
perhodboangan ناتكرف fout ingeslopen bedoeld
;
het accent aan door het een klinker dat alleen
toonen dat Maleisch karakter die klinker moet uitgedrukt adjar komt voor mengàdjāri het accent valt eerste
onder
,
. v .
tweede
D.
V. te
aan
a
, a
de
worden
zijn woordenboek WALL geeft verwarren met het teeken boven
(ā )
; om
niet
b
dient
te
.
(* )
De Hr
teeken
48
bet grondwoord ampoe natuurlijk op de voorlaatste valt . (1) De neiging om het accent min of meer te verplaatsen is , naar het
in
de
,
die in
de
een
;
,
penultima
het stamwoord
op
,
van Pelala
deze naam
,
van den naam
wordt
de
de
met het accent
oorsprong
,
uitgesproken
verbastering op is
is
. ;
te an
.
,
,
,
pe
wellicht
naar mij verzekerd
Pelalà
lalau
met
vergeten wordt kan hieruit uitspraak Poeloelawan dat dan verklaard wordt verdedigingseiland ofschoon eiland ook suffix
ontstaan zijn daar poelau heet
,
danken
de
,
K
0.
altijd
daar hierdoor en
in
,
praefix
en
Sumatra's wan
een klankverspringing
zulk
Poeloelawan
het geval kan alleen toegeschreven worden van den
de
Aan
(" ) wan
invloed
nooit
ze
Maleier hoort men
met katànja
is
,
tweede valt zooals Europeesch Javaanschen
-
aan
dit
de
op
en
,
,
a
;
bij
mij voorkomt , hoofdzakelijk merkbaar woorden laatste lettergreep den uitspraak echter als koedanja klank hebben padànja van pàda waarbij van koèda eerste lettergreep van het oorspronkelijke woord den klemtoon geheel verliest deze geheel
.
AFDEELING
TWEEDE
Woordleer . Evenals in andere talen dienen in het Maleisch de woor benamingen uit te drukken van voorwerpen (personen of hunne eigenschappen en hoedanigheden , van hoeveelheden ,
§ 97. den
om
zaken ) ,
klanken
;
of
te
en
bij
die
woorden
gewaarwordingen
zekere
worden
,
of
,
zin
in
, ,
sakit
,
üvgd
,
;
,
als
voeg
komen
, , ,
,
is
,
van
,
; . v . wille datang
een
kan
werkwoord
تکاس
üla
tot welke
woord
zelfde
b
,
het
ter
bij ,
zien
dien
Riek
doedoek
het
Een
, , tot ,
stand
te
dienst
naa aamwoord
oorzaak omdat
rang
zitten
andere
,
in
niet
ook
optreden
woord
of
karěna
tot het
bijvoegelijk
;
, ,
,
, , ;
de
,
.
mwoord naam
voorzetsel
zitten
stamwoord
een
het behoort alleen uit den worden kan dit opgemaakt
zelfstandig
beteekenis
veranderlijke zijn die welke verbuiging het Maleisch niet terwijl Beide bestaan
.
,
verricht
ziekte
van
waarvan
vorm
veranderlijk
,
woordsoort
woord
in
ondergaan vorm
eenige
;
den
naar hun
woorden
woordsoorten
zijn
.
vervoeging aan
gewoon
, , , , , ,
§ te
verdeelen onveranderlijk
zijn
De
Wij
98.
en
.
geuit
,
er
zijn
,
;
een
zij
geven betrekkingen van handelingen ; of tusschen twee voor werpen dan wel tusschen voorwerp een handeling ken eindelijk nen verbinden woorden deelen van volzinnen volzinnen
komen
ze in
.
zin
een
in
in
aan
substantiva
(
numeralia
),
(
naamwoorden telwoorden
),
.
zij
zelfstandige adjectiva
),
naamwoorden
functie
de
is
de
de
in
spreken derhalve
voegelijke
(
welke
van
in
bij
tweede plaats hun hoedanigheid optreden
,
behooren
en
gaan
wijst Wij
,
te
,
§
;
sampai uankomen genoeg siaw 99. Ofschoon dus onze soort verdeeling der woorden niet past voor het Maleisch alle opzichten het toch wenschelijk gebruiken ook voor deze taal daar stamwoorden eerste plaats door het aannemen van affixen tot bepaalde woordsoorten komst
voor
50 (pronomina ), werkwoorden (verba ), bijwoorden (ad , praeposities voegwoorden voorzetsels ( ) ( conjuncties ) , tus schenwerpsels interjecties ( ). melding gemaakt van In deze opsomming is geen afzonderlijke lidwoorden . Sprekende over het Maleisch is het niet noodig ze een woordsoort zich zelf behandelen want dat zijn Soms bezigt het Maleisch niet taal eigenlijk nog niet geworden waar wij dat wel doen hoe worden uitgedrukt worden me behandeling prono degedeeld substantiva numeralia naamwoorden
die als
zij
in
,
zal
en
,
,
der
de
bij
;
zij
.
ze
,
te
op
verbia ) ,
kent
vormen
de
. de
,
de
;
men
I, .
, ,
,
tijden
verleden
zoodanig
dienst tijds
persoons-
en
worden
,
als
tegenwoordig de
meervoud pronomina de
zoo ook modaal verhoudingen zelfden trant
-
met
dit
noodig
als praedicaat
te
werkwoord
de
geen
in
dat
hebben wij koppelwoorden
, is,
.
en
vervoegings
wordt gebruikt als infinitief of
of
in
woord
geen
voor wijzen
vormen
,
;
en een
een
,
Om
§
in
I. of
3de
;
2de
;
uitgedrukt
optreden
vorm
van tijd
adverbia
weer andere woorden 102.
dezelfde
enkelmet behulp van
doende woorden
het Maleisch
verschillende
persoon
toekomend
doen
heeft
geen
getallen
verhoudingen
WERKWOORD
De koppelwoorden
Het werkwoord het kent of
8
of
,
1ste
naam
wanneer
.
HET
personen
afgeleide
zijn
.
.
HOOFDSTUK
101.
terwijl
begrijpen
,
en
te
pas
het
behandeling der woordsoorten hier met het werkwoord begonnen
daarom
vormen
.
(
is
verbale
meeste affixen gemakkelijkst
stam
Bij het werk
grammatica
Maleische te
het
der
ondergaan
de
de
komen
woordsvormen
wordt
beteekenis
gedeelte
Bij
van
voornaamste woord
de
$
verklaring
de
pag
affixen vormveranderingen het gebruik dier affixen
is
100. Gelijk reeds gezegd woorden door het aannemen van
31 )
.
mina
eerste plaats in
;
is
نهمور
-roemahnja ke
لچک
,
verbinden
; . v .
subject
b
het
te
aan
om
een
,
als
in
;
zijn het Maleisch niet het geval ieder woord kan die praedicaat taal dienst doen zonder dat daarbij gebruik gemaakt wordt van woord overeenkomende met onze copula zijn bet
itoe
te is skow
t,jil
zijn
51
,
de
in
is
on
ada
,
دا,
غي
, دا
وتاب
)
,
,
,
is
zich
adorang radja
نشد
رفملم
, .
);
.
ada
lihat
,
تیا
,
)
ملادد غغمك zijn wonen
,
Keling
orang
slow
drie vrouwen
er
dat
er
ik
فاربب
saja
,
, دا
تهيل zag
دا
Ēigl
itoe
itoe ada běběrapa
hout
met stukken
یت
bilik
hout gooiden
met stukken
,
die kampong
دا
غي
waren
نوا,
leven
taman itoe bevond
persoonlijke
met onze
die
,
,
ils
;
kampoeng
(
is
جار
. v .
نمشدb
);
dat
vertrek waren
stond
ada jang melempar děngan kajoe er
دا
هوبس
تلیب نوتمرف منادد orang perampoean didalam
didalam
غروئس
anderen
tiga
werkwoord
was
overeen
رفملم
in
تیا
dan
met steenen
didalam
ملادد
نمات
batoe
die met steenen
gooiden
sommigen
(
děngan
er
;
er
er
waren
in
,
er
(
is
er
koning
ada jang melempar
was
aan ons zelfstandig
lusthof
dien
ویاک
. een
was
تیا
Eigenlijk komt het
paleis
uitdrukking er
,
,
,
; b . v .
يلام
saboeah maligai
ada een
geheel gelijk
dat dan
zijn
.
,
§
ut ,
ada
,
is
;
huis klein Crea este ceas kampoeng mijn woonplaats die kampong 103. Maar wil men kennen geven dat iets betee kenis van bestaat zich bevindt dan heeft men daarvoor het woord و
těmpat saja
de
,
dat
.
,
اجرک
zijn rijk تیا
,
er
.
, b .Y۲ ,
;
seer
تما
نن
,
er
,
,
zin
het
het
de
een
en
.i .
zeer
رگادوس die
نیکمد
staat even
,
verbonden
,
meestal met
is
die
, , ,
what this cow
,
enz
.,
,
.
,
brieven
loopman
handeling
Bij
dikwijls alleen
door het volgende werkwoord
te
adalah
,
,
هلدا
zelden weggelaten
om
,
.
,
is
dat geen andere beteekenis heeft sierlijke het vroeger gezegde
,
van
of
s
het
نیکمد
Verdler dient
bevestigen
een
zijn
.demikian
bevestiging
schrijvers wordt 105.
d
er
,
eener
20odanig
hoofdstukken
200
دا
die
eind adanja
adanja
wlot
Datzelfde
هلنيكمد
,
děmikianlah
kaja
itoe amat
rijk
zeer
van
eens aan
het of
,
demikian
tan
, zijn
van
běsar adanja
groot
het
het praedicaat
subject uitdrukt
těrlaloe
aas
waarin
waardoor
van
krijgt
-demikianlah
soedagar
)
kooplieden
karadjaannja
nja
beteekenis
van
,
of
zijn
,
نادا
hoedanigheid
dat
in
.
ياكhet
groot
suffix
dikwijls achter
ada
ناداjus
dan
optreedt
substantief
ul ,
als $
.eigenschap Met het possessieve
104
komt
verscheidene Klingaleezen
uitge
,
u
;
;
;
,
ربخ
is
hij
,
zit
eten
het
, zin
.
om
,
die غتاب
ada
,
دا
ریپ
;
saja
),
,
,
al
ناومس
klapper
al
,
وتا
,
Engl in
ada had
ada
,
,
is
,
ons
bagi hamba
wlost
,
te
cut
of
en
دا
crew
ب
;
een
ياهس
sahaja
een
gebruikt
ada om
.
,
,
ada
,
رکیس
sus
akan
dan
ezel
دا
دوک
wordt
,
, , w
,
dochter
hadden
pada
drukken
-84
.
itoe
;
-saja wel
saja
poe
ook
anak
, ,
ياهس
wil
Slow نوف
teruggeven
Maleier
nl ,
geheel andere
moeten
paarden hebt
;
hoeveel
gij
koeda toean ada berapa aapooloh tingkapnja
,
stuks
roomah
de
قنا
w
,
دوك
نوت
es
دا
. v .
b
یت
zegt
een
in
,
,
ada
ada
همور
ramen
ist
غروا نارب
hoeveel
,
تیا
ut
. dat
weer door hebben
of
, zijn
دا
ik
,
,
het
drie
paarden
;
رکیا
ada
tiga
sijne
ik
Maleier
orang
orang
هنوفس نفکشت
uit
praeposities
drie kinderen
dat huis heeft vier
bagi
, d . .i
waar
,
anak
,
uw
nja ada
tiga
تیا
een paard
wij de
ik
,
En
zoo gebruikt
.pl v .
i.
heb
heb
zij
. v .
te
drukken
ekoer
aan
,
,
die
bezit uit
;
ook
zonder
mijn kinderen
ada soeka
welke voorbeelden
بمه
غروئس
b
Maar
heb
bevesti
een
ياهس
itoe ada běrboeah
één
نوفمرف
kaldai
zinwending
تنارب
den
waar het overigens
djikalau tоean
كیت
bezit
een
såekoer
ekoer koeda
us
ut
om
saorang anak pěrampoean ada padanja
ياهسو
.
de
praeposities
قنأ
; b . v .
hebben
reeds
worden
ut
,
dient
verbonden
vruchten
;
(
Met
kunnen weggelaten 106.
is
(
wel
gebruikt
drie kinderen
njioer
دا
dragen
boomen
batang )
ut ,
samoeanja
تفاد
altijd tevens
toch
glo
wilt
,
,
tiga orang
baranak
dan
Cryo
het wandelen
gezeten
كئاب
ogs
ut
adalah saja datang kamari zal stellig hier komen
perkataan
mēmaniskan
zijt Ju
. v .
;
indien
aan
sierlijkheidsbalve
alleen
b
zin
genegen
genden
atau
maar het heeft
gij
;
is
niet noodig
ia
,
slechte
maken
te
vloeiender
هربرب
djahat tijding krijg
wordt het
Vaak
تهاج
هلدا
baik
usto
Tuloge
zijn
doedoek
;
of
goede
kabar
of
dapat
adalah
ياهس
عتاد
يرامك saja ik
wel
; b . r.
is
zij
djalan
heb
Ügd
berdjalan
ada
ik
itoe
ist
,
makan mijnheer
marika
§
of geschied eet
toean
geschiedt
-
werkelijk
ik
drakt
ada
52
bij
de
is
zie
van
en
slow
boos
,
is
esto
;
, ,
was
; b . v .
in
en
wordt werd bang
werd
dan
volgg
.,
te
,
146
,
vormen
maken
)
(
رسب
, in
,
ge
rijk
,
نشد
is
يداجنم
;
měn نونیس
orang berperang de
voor
strij
dergelijke zinnen měndjadi
,
suscio
,
,
eww
hij rijk
tjoeatja
fakkels
dat het
djadi dan
dit
u
هليا
hij
zal
,
)
(
of
,
جار
,
)
coule
men
akan
pernia
siang
soeloh
werden
blijkt
voorbeelden
ialah
vorst
auister
sinarnja mendjadi
bun kronen
voedsel
,
saksi
bruidegom
getuige
bruid wor
bedevaart gaan
,
,
naik hadji pelgrim worden
كيان
,
naik
,
beteekent
vervangen
جار
; ,
,
Sol
naik mampělai
,
djadi
ter
, ;
V
slimo
suiw
sulo
. , , enz
dat
worden
,
,
koning
eigenljk klinment
zbu
;
zijn
,
den
worden
zijn
ranja
naik
naik
,
door
uitdrukkingen wordt
volgende ئان ; , ,
In
de
.
is
van
يريد
kami memberi
handel
dien
in
opgegeven
onverschillig gebruikt
door
چاوچ
djadi
يداج
wij
نكا
het en
يا
هلوس
sub hoeda
een
,
is
komen
-dengan
نانینرف
kaja
wel
de
Uit
نوا
stralen
ini
dag terd
heldere
sbab omdat
يداج
,
de
,
denden
.
غرفرب
تیا
jadi
,
تیا
kaboet
něgeri
يداجنم
de
kelam
itoe
ملك
تباک
,
;
geoorden
(d
يداجنم měndjadi
itoe
djadi
.b v .
ياک
)
dalam
of
gaan
يرگن
( nl .
;
woorden
dik geworden
radja
(
měndjadi
مجنف
pandjang
besar
ia
hebben
djadi
ببس
يماك
sub
daarvoor
,
genen
groot
Maleisch
ملاد
zijt
;
,
makanan
ajadi
نيا
gij
يربمم
يناکم
)
,
měndjadi
,
suscio
gebruikt
;
) , ,
nigheid
diri
(
stantief
dan
,
het
of
eeneen
,
dat het onderwerp iets zal ander karakter aanneemt uitgedrukt door betrekking waardigheid door een adjectief
of
Maar beteekent worden zijn
te
.
daarvoor
werkwoord
een
eigen
in $
zijn
die
het passief van
,
Dient worden heeft het Maleisch behandeld worden
prae
.
,
ik
marah word
wijziging
het slechts een
,
,
hij
sl ,
«
, ia
,
te
zglo
saja takoet
sub
onderwerp dus alleen dient wordt het Maleisch niet uitgedrukt
verbinden
om
§
dicaat
te drukken
om
wanneer
,
107. Ook worden zijn koppelwoord
het
uit
het bezit
verder
om
pronomina
.
en
de
Over de wijze stantiva
54
.
, ,
in
ثب
,
, جار
هلكا
, den
,
.
,
);
is
(=
'
,
,
b
het
, ,
in
,
waar
roepanja
,
,
orang
gila
غروا
itoe
of
al
,
is
,
van
. van
لیگ
,
,
,
.
en
,
,
, ,
1938
,;
,
;
id
ينمس
terugkeeren
terugkeeren
هشس
;
balik
zitten
;
,
poelang
,
,
.tiba
,
&
بیت
liggen
, , ,
,
Zij
doedoek
baring
gaan ally
;
üsyat
; ; ;, 4 , ,
, ,
,
vooral die eenige ver
treden zonder
zijn
homen
pěrgi
terugkomen
onder
.
,
handeling
een
opstaan
datang
si
,
;
,
die
,
غناد
ملاد
ثي
sahadja
arm
.op
of
,
wel
;
kombali
bangoen
. v .
slechts
mijn broeder
نیکمد
itoe miskin
rust uitdrukken
werkwoorden
;
maar
sakit djoea
تیا
toe
adverbiago b
de
,
sahadja saja
,
,
zij
van
veranderen
لاح
niet
, ,
, . i. d
kw
en
,
,
;
II . ;
, ,
gün
met
verbonden
dezelfde beteekenis
تیکیرم itoe marika
stamwoorden
sampai aankomen يلابمک
Maleisch wej
Stamwoordelijke werkwoorden
hard loopen
,
lari
zitten
cut
namanja mijn zoon
.
het slow
aiek
نیکسم
beweging
andering gaan
تیا
جاهس
Eenige
een
niet
van
soedara
jang
als
$
111.
hebben
blijven
low
demikian die omstandigheden blijven
welke
mişlow
Maleisch uitgedrukt door
djoea
,
Show
les
blijft maar dalam hal
ik v
,
?
;
&
? نافر
of
lym
of
djoega
مانرب
gek
in
,
wordt
hebben
hier koning heet
het die
Soelaiman
woorden
Ons koppelwoord
110.
stand
den
,
het
. .v
schijnt
die man §
b
later
schijn
voorkomen andere
,
;
,
over
,
gelijk
,
,
plej
2
§
săpērti
naam
het
jang běrnama mahakoeasa
heet
jang èntjik
wordt
heet
Schijnen
roepanja
ینیسد
ben
cordogd toehan
saja
Soelaiman
109.
běrnama genaamd
naam radja disini
oppermachtige
anak
,
ulasku
Entjik
die
de
,
die
);
is
(=
calyseo
Heer
wlai
zijn
jang bernama
plij
,
$
نامن akoelah of
uitgedrukt door
Sě
,
como
,
;
,
—
djatoh sakit Ziek worden shu tilo hebben den naam heeten Ons koppelwoord
caulo
is
masoek
cambo
.namanja 108
Maleisch
de
worden
Mohammedaan
Christen worden
islam
is
pshow
. ),
rani
masoek
, b . v.
aannemen
sil
godsdienst
Een
55
, ergens
; ,
,
, een
als
,
tak
een
,
,
;
, ; ; ,
id
;
dapat
, ,
, .
,
,
toem
tjitjir
het
;
toendoek
drinken
.
eten
;
verande
werkwoorden
dat
,
in
toch niet tot deze soort van
drinken minoem praefix aan maar
,
het actief geen
zij
pito
,
eten
en
,
.
zonder
gris
;
,
, ,
,
jels
,
, het
;
, ,
, ,
;
op
, , ,
in
, ,
, ,
,
; ,
zich
,
,
,
,
,
,
3,3
;, ,
y
, 4: 95 9 , ),
);
wj go
;
,
, , ,
,
,
;
,
,
,
; ), ,
,
,
;
,
worden
of
,
, ;
,
;
,
( zijn
,
den
makan regel
El.co
,
,
yw
;
,
;
;
wel
gebruikt
who
gebed doen
su
üsis
santap
verlangen
djawab antwoorden
werkwoorden
kaboel
ontwaken
Guav
;
behooren
ook
,
2
;
woorden
nemen
Volgo
in
De
Jeli
vorm
b.v.
goedkeuren
,
,
denken
van
woorden
,
,
Ook Arabische pikir ring
Leüiw
kaloear
Wils
druppels
mandi baden
naar
hebben
begeeren
slagen
gebeuren
neervallen
usuio
waken
willen
begeeren
toeroet
tinggal blijven
bewust zijn ingin
toem
roboh
neerzetten
sěmbahjang
čedaw
djadi
tjoetjoer
etas
toeroen
zitten
djaga
juil
laloe
;-)
Jies
wonen
comel
hěndak
culo
korrels
zitten
كاج
zich onderwerpen
als
buigen
in
neervallen hoofd
;
zijn
,
bij
bob
;
,
groeien
; stil
,
,
; , ”gol ,
Gais
mogelijk
gaan
tengger
weten
vertrouwen
willen
maoe
kunnen
, ,
,
;
pěrtjaja
omvervallen
zich herinneren
tahoe
,
,
denken
vergeten
sloj flo
, ; ,
loepa
verloren
vallen
naar binnen gaan
tinggir
slapen
tidoer
djatoh
voorwerpen
hinggap
,
; ; pad
tak
een
op
mes
ingat
clés
hilang
verdrinken
tampil oprukken
boven
, , , ;
;
ümbo
dian
;
iets
gelsi
, ), ; ,
wonen
.;
, id,
,
masoek
,
naar
dergelijks
vogel
rẽbah
Jiai
naik
naar buiten gaan
dilo
verhuizen
; ,," ,
komen
terugtrekken
soeroet
,,
;
)
( fu
roentoh
gaan
verzinken
rechtopstaande
jfis
;
çün
meeguan beneden
van
;
(
omvallen
instorten
afvallen
,
,
suis
ontijdig
,
goegoer
pindah
,
,
voorbijgaan
tổnggělam
, ,
achteruitgaan
oendoer
bang
,
sterren
naar boven
, verdwijnen ;
lēnjap
plis
;
,
gaan
,
w
)
, vergaan ;
karam
,
voorschijn
te
,
,
timboel
,
,
horas
,
;
opkomen
d
springen
beneden
,
naar
; en , tērbang, vliegen ; wij , těrdjoon , jj terbit , ; wires , bangkit , oprijzen ;
aangaan
,
singgah
het
56
verbaal praefix berbangkit berpindah
, ,
te
als
te
,
in
wat
dan
reden niet zijn
kan
,
ook
zien
de
maar
opvatting
onze
daar
een
bij
noemen
;
toestand zijn vele een
volgens
niets
er
blijft
,
handeling
en
,
wij
, . v .
het begrip van geheel buitengesloten is
eenige
althans
een
kunnen
woorden even goed met měngoendoer měnampil
dit
Bij
opgegeven
voorkomen
wel
beteekenis dienst
werkwoord
.
,
zonder
blijven
,
sommige der hier
en
doen
moeten aannemen
intransitief
hun onveranderd
van
met overeenkomstige
daar andere intransitieven voorvoegsel
reden als
toch
zijn
werkwoorden
,
ligt
b
maar niet daarin
zelf reeds ver
.
stamwoordelijke
die
de
§
112.
hebben
vorm
Al
van
wel , omdat
is
ondergaan
om
andering
zij
blijven
actief meestal onveranderd
;
en
,
de
,
er
die ook voor ons wel degelijk werkzaamheid tegenstelling uitdrukken van het subject terwijl van handeling toestand voor den Maleier daarenboven niet bestaat voor hem goed handelingen
even
zooals
,
,
Wij
niet ver
nog
reden
nasaal
hier dus
hebben
zij
.
III
.
om
,
,
werkwoord
,
worm
ambil
berkata
تاكرب
het
zijn , , b . is , het v.
;
te
měngambil
weenende
,
zoo
staat
al
om
door kan een
drukken
;
dient
er
weenen
uit
gevolgd
praefix
of
beteekenen
)
. .
werkwoord
Dit
te
het
36
in
uitzonderingen
het praefix
steeds
,
měnangis
van
aanmerking
pag
,
vormen
,
actieve
komt regelen
(
opgegeven
behalve
,
eerst
eerste plaats
nasaal
cuélio
wordt
Juol
werkwoord
Juiceo
een praefix
.
volgens
de de
114.
,
de
drukken zonder zulk
den
تاك kata spreken In
§
,
een
de
maar eerst
werkwoord
mě
vorm
de
;
halen
, ,
worde gehaald
uit
,
kan het wel
werkwoord
van
een
pi mě
Het praefix
het
een
van
een
infinitief
in
woord
suffix
genoemde moet een hierboven stam voorvoegsel wat wij noemen den aannemen
,
§
.
Uitgezonderd
altijd
door het aannemen praefix krijgen
het verbaal
genoemde een
.
,
ook
dat wanneer
van
werkwoorden
transitief worden
113
opgemerkt
,
loops
ter
in
zij
Overigens stamwoordelijke
de
is .
,
te
.
de
blijkt afgeleide naamwoordsvormen doen met een taalgebruik waarvan klaard door
van het subject
het aannemen van de
als
sukkelen
schrijven
de
eten
uit
luieren
loopen
,
slapen
, ,
zijn
bij
, . v zal . b
,
heb
.;
enz
gij
mě
enz
in
ta
,
in
of
. , b . v .
om
.
het
deze taal zijn
In
het Maleisch
Ba
verwante gewoonlijk alleen
andere
in
,
Culogo
sommige
In
.
te
de
geweend
,
,
, ,
ik
het
, van
, als
,
vormen
in
is
om
vinden wij hetzelfde
taksch
ligt
praefix
vindt men tegenwoordig
het werkwoord
als
nu
Of
de
, . v , b
de
voor ons van
weent
weenen
belang
geen
het Javaansch
nasaal
weende
ween
kamoe měnangis
marika itoe měnangis het actieve element
nasaal
len
měnangis
,
mélio
weenen
imelio
saja
gols
, ;
uslow
dienst doend woord
zoodanig
,
,
Cuélio
of
zij
pronomen
persoonlijk
als
57
zijn
als
,
duiken
des
kan
;
. v .
b
zoo
intr
moetiara
be
.
,
en
,
op
,
van een rivier
naar
, ),
bovenlanden
měngoendoer
.
,
dico
de
,
bovenloop
(
be
,
,
,
,
,
.7
wordt تکشم mengangkat
lico
oedik
,
,
komt het werkwoord تنمم wordt met wegwerping
aan
van
nasaal aan zonder
omstandigheid
dat
schrijven
.m8
,
geschriften
de
Maleische
de
hiervan
te
misschien alleen een Javaan wag
.
een
.),
(
;
b
,
dit
in
verzoeken
angkat
opzwemmen
toe
pinta
,
,
vragen
is
,
),
, م
,
achteruitgaan
اتنف
تکشا
vindt men zoowel
,
moendoer
تنف
dan afschrijver
en
in
in
.) ,
ait
oendoer
Treft men een enkele maal me
(1 )
,
minta
قدوا
rivier opvaren
,
,
Van
,
,
;
als
julio
jail
terwijl
;
,
van
opheffen
een
gaan
,
moedik
.m
vorsten
(
,
ögo
de
van
sterven
optillen
teekent
intran
intransitief duiken
měnjělam
ملپم
,
Bij
praefix alleen
mangkat
of
staat
(
;
het
$
115.
měnjělam
رايتم
wel transitief
logeeren ësaio měnoempang Eiaio kapal trans passagier zijn schip eenige met een klinker beginnende werkwoorden
naar paarlen měnoempang
po
, ,
. .v
;
transitief dailen maar
tot welke soort het
beslist
werkwoord
pelto
b
,
en
sitief kan
het werkwoord
van
een zelfde
,, ,
beteekenis
terwijl
behoort
zijn
alleen
en
de
het praefix aangeduià onze taal door den uitgang zoowel transitieve als intransitieve werkwoorden nemen het aan
en
als
,
is
of
.
is ,
,
van
(1 ),
te
,
,
p
,
,
zoowel mě nasaal noodig den actieven vorm het werkwoord maken die altijd uitdrukt dat een sub ject een handeling verricht hetzij die handeling werkelijk iets doen hetzij het zich voordoen als iets Of het werkwoord daarbij transitief intransitief wordt het Maleisch evenmin door
beide
58
zoo
;
,
daarvan
afscheid nemen die
,
ook
.
,
?,
;
verzoeken
běrmoehoen
,
andere woorden
,
in
of
§
en
měmoehoen
ubgroo
in het actief
verbale stainmen dat zijn zulke het bandeling zich bevatten maar ook
116. Niet alleen van werking begrip van een van substantieven
pinta
dat zoowel
gebruikt wordt
,
,
,
,
dank
ik
door middel van het
kunnen
,
dat
,
of
,
, .v , .
wordt volgens
b
,
visch vangen
,
werkwoord
een
er
is
,
, ,
mogelijkheid
de
),
voorgekomen
zulk
zoo
vogel mij nooit een werkwoord
,
,
měmboeroeng
niet buitensluit
boeroeng
ezelen
paard
van
měngikan
wat
غروب
visch
fieo
werkwoord
een
zetel
= =
,
;
van
wel
ikan
werkwoord
van een werkwoord verzameling stengels
stam
stoel
ezel
stoel
,
. d .
Ejerano
terwijl
van
van
Maleisch
Wall
v
,
,
gemaakt
doen
>
Hr .
, ook
den
in
het
stoelen
dit niet
maar
6
werkwoord
een
maken
of
;
maar
van
zijn
het
wel
niet ieder woord evenals wij van
waarom
is
reden
zou kunnen
het
kele
en
,
.
de en
,
p
,
mě
in
gemaakt worden zooals wij dat werkwoorden Logisch onze taal doen door het achtervoegsel geen
praefix
is
,
moehoen
,
wogao
poehoen
u
dogs
wabgo
cis
gelijk
,
het passief
voor
,
gemaakt
en
wrio , minta ,
stamwoord
een
van
als
mě
echter zou
gemaakt
kunnen
§
beteekenis
dier afgeleide
aan
werkwoorden
in
het Maleisch onder onze taal laat zich die evenmin als regel brengen gevallen waarin dit geschieden vasten wel zijn zij
, , , ;
;
تفمر
, op kbó , , na
tandjoeng
;
houden
taboen
mengadoen
volio
met
,
ruleo jaar
uit
, ,
,
měndjika met djika spreken wee
. v .
;
b
vangen
pělihara
,
woli
ésü
,
ach
,
weeklagen
met
te
,
,
Ekşio
adoeh
,
indien
out
omvaren
beschermen
, ,
zoeken
, ,
měmělihara verzorgen
djika
inaamelen
, ;
,
kaap
zoo
vogellijm
er
, ,
, ,
wieden
een
,
,
,
měroempoet
,
adoeh
eoru
měnandjoeng
äşüio
spreken
hars
,
vluchten
měnggětah
dat
waarbij
geeft
kennen
mendamar
hars رمادنم
gras
khao
zičio
;
Da
handeling uitdrukken
een
,
,
, , ,
kaap
zorg
gom
,
damar
roempoet
hars
,
,
رماد
van
;
zij ,
,
te
gětah
dat een be het stamwoord ten
zeggen
alleen die
pas komt wat het grondwoord
, , , , , ; , als , ,
,
xüs
gene
waaraan
,
,
teekenis moeten hebben ligt zoodat grondslag
,
het algemeen kan men
in
kan maar
,
;
er
in
een
de
Wat
117.
,
gaat
nu
.
worden
měnahoen
, dia
.
,
;
.
,
,
, ,
,
, ,
,
,
,
,
,
, ,
,
,
, ,
,
zich verzetten
gtao
,
, of
wie
wat dient
,
;
,
hoeden
Schw
üsul
üsuko
,
)
ösuceo
palm
,
(
aren
tamme
,
van
oppasser
ver
,
wydio
mờngganti
zijn
vaga
,
,
zijn
ganti
,
.
; b . v .
zijn
tegenpartij
, ,
,
, , slot , ,
, ,
;
,
, Dg5 ,
,
, ,
;
voordoen
ěnau
ge
zich
beteekent
persoon
herder
een
dan beteekent
vagebond
,
den
van
dit
de
de te
, , , ;
;
¿
een
of
die
,
,
;
měnggoembala
dekken
van
vervult
müleo
goembala
měngobat
gw
op
JSB
,
,
,
;
als
zich
,
Jlias
zoodanig
Ja ;
,
;
,
,
,
zijn
,
vergoeding
zwarte harige vezels
,
měngidjoek
,
of
,
Jacio
,
,
, ,
herder de
dieren
vervanger
vervangen
, ;
zijn
vervanging
vanger
aan
lawan
süß
sikkel
een
hoedanigheid
ongehuwd
leven
met
toedoeng wat dient
tegenpartij
boedjang
met
měnoedoeng
stamwoord
wgd
gedragen
Jiler
měndjala
geo
betrekking
,
een
als
;
ongehuwd
, ,
,
als zoodanig
geweer
léo mengait vast
Esto
měrisau
losbandig leven leiden
bestrijden
měmboedjang
idjoek
het
, is gero , ,
,
een
,
,
zich
wat
gur
vischhuak
betrekking
subject
vagebond
koentji
geneesmiddel
het
,
,
,
risau
şşis
menjabit
bijzondere
panah
bědil
haak
hoed
verrichten
b.v. tils
Jio
تبابم
waardigheid
dat
voordoet
mělawan
tot
, ,
zaak
bondeeren
tegen
, ,
,
of
.
b
gues
kait
werktuig
van een
handeling
kail
werpnet
deksel hoofddeksel stamwoord een
het
het werkwoord
}
,
,
;
;
,
te
om
dekken
naam
schieten
doen
werk
niet kan
worden
geweer schieten
obat
waar
wordt
geneesmiddelen geven
met obat behandelen
Duidt
boog
silhel
ugl
maaien
Sabit
,
snijden
een
slot
n
;
;
net
een
visschen
تباس
draagt
of
,
met op
, ,
djala
Ja
hengelen
haken
persoon
met
mỏngoentji
měngail zulk
měmanah
gebleven
beteekenis van het
een
gebezigd
middel
měmbědil
, ,
Liko
substantief
,
,
,
,
dilao
Jawao
opgegeven
het werkwoord
,
waartoe dat werktuig
Java
worden
,
stamwoord
middel dan beteekent
boog
kan
vasten regel bepaald
een
het
in
Is zij
a .
gevallen
het woordenboek
lang ergens verblijven
waktoe itoe saja menahoen
تقو
jaren lang
,
$
In
118. volgens een
of
ben
volgende
jaren
,
de
,
in
dien tijd
woord dient
تیا
ياهس
ik
نهانم
Djawa
een
واجد
jaar
of
of jaren duren ,
jaar
een
een
59
soen
,
pon )
.
, los ,
işsico
esco
open
,
,
naam
شهس
,
,
kwijnen
kwijnen
ةينرب
orang
,
, جار
دا,
opstaan
;
tijd
و
sahingga
slow Ësh
,
, , !, ,
;
ligt
öştis
rijkssieraad
geruimen
tegen نربخ
de
pětjah
dşao
, ,
,
gebroken
,
, , ,
cum
is
,
desi
van
bisoel běndak měmětjah schaarsch
,
schaarsch
koetika
ini
,
oüs
,
way
vruchten
vruchten
mělawas schaarsch
,
,
cuello
.
lawas
By
zijn
, , ;
,
شنوگ
, weg
,
,
yol
uş
,
نارم
,
een فارب
,
;
,
tijd
;
! fig
,
zijn
,
den
in
,
,
,
,
, ;
een
,
, ,
;
ufus
;
,
!,
een
, als
,
äuilo
berniat hendak mendoerhaka radja van plan dat
de
cuylo
zich
,
,
zo
,
tak
čia
woje
,
zij
,
,
;
dezen
,
,
in
,
mělawas
slapen
handelen
sukkelen
měndoerbaka
voorkomende dingen op
op
de
bijna
worden
oud
of
,
,
,
op
te
, den
,
cugs
of
,
boeah
,
,
doorbreken
andere periodiek
staat
mèrana
قدنه
staan
ciis
steen
boeta
oerai
een
van
men zegt
iştao
doorbreken
zweer
zijn
Soeltan
Sultan
,
měmětjah
Padoeka
H.
2.
tegen
Seri
كاهردنم
kabarnja radja
كداف
ناطلس
kapada
ook
oproerig
Socio
oproerling
perceten
نامل
zoodat
ongehoorzaam
يرس
doerhaka
een
doerhaka
wlpo
دوك
,
, ,
Orlow
planten
lamanja
,
běrapa
kwijnend
,
,
menschen
měrana
ich
sukkelend en
,
,
van uly
rana
verhalen
ada
,
prinsessen
schoone
van
zorgeloos
Spio losgaan openen ontbinden opengaande bloemtros der palmboomen
měngoerai
mengoerai
weduw
batoe
de
,
géo
wakkert
randa
stijf worden
měngěntjang
wind
měranting zich
steen
dwars
dwars
bladerlooze
voordoen
, aan ; ,
angin měngěntjang majang
fig
ëşico
,
strak
mělintang
berg
in
kếntjang
, stijf ,
mělintang
de
, , , , , de
,
,
,
,
goenoeng
üilo
wj
mělengah
die
dwars
měranggai
van
Züpo
als blind
,
lintang
měranggas
bosch
leven
blijven
zich
als idjoek vertoont
lěmbing
weduw
Lello
,
zorgeloos
cucē
worden
zich
,
,
lengah
Led ää
měmboeta
,
glao
zijn
hard
,
,
měmbatoe
blind
, , .
,
,
gulino
zijn
weduw
al
er
takje
bladerloos
voordoen
měranda
als
waren
als
,
ranting
ranting
,
voor
,
;,
j
; een
als
takken
zich
ontbladerde
cucego
zoodanig voordoen deden
ziet
snor
(
ranggas
combe
speren
zijn
,
,,
;
reeds
Ijo
,
soedah mengidjoek
zijn
de als
zich
goetnja
uit
60
61
,
يباب
een
of
,
als
;
, غتب
oude weduw niet meer
يداج
هلدابت
zij ,
van
يا
ناه
عتارم
ouderdom
يكالرب
aoer
meranting
randa toea
toea
دنرم
ranting
, ,
, lyd .fig ,
mộranda
ناملس
ög
wj
;
oud
zeer jo ,
worden
توب
měmbabi boeta
, js ,
;
handelen
,
,
bruikbaar
,
,
,
stao
bladerlooze bamboe
اوت
aijn
we
(
aver
oude vrijster
rapoeh hati week
teekhartig worden
;
zijn
van
dily
,
,
,
. .i
onbeşuisd
d
.fig
, ),
,
غتب
bětoeng
blind varken
ranting betoeng
usilo
hati
een
varken
غتنر
blind
mera poeh
lut
,
boeta
week
broos
uitdrukking
samengestelde
een
en
,
,
babi
, ,
يتاه
هفارم
hart
daarbij
kan
rapoeh
,
.b .y
tily
Het stamwoord
.le
,
,
den lela
,
ty
lela
,
,
,
als
op
(
,
.
in
bakoeng
,
měngěmbang
,
(1 )
.
van
شم
لابم
,
het
ook
't
تنا
de
,
,
Jav
; .v b
هبلals
,
de &
Slo
,
,
dienst ياهس
adverbia وتاس نهات
ook
, ,
,
mengkoeda
Soléo
het Riousch niet
schriftelijk
,
van daar mij
ces
,
meer
kankang
,
opgegeven
hebben schijnt
in
)
;
geleefd
,
als
قنا
,
,
,
een
,
de
Wall
laante van een paard autoriteiten
eas
bloem
saja doedoek měmboedjang
(
F.
vox
يکشب
zich
fraaie haarlokken
vrijgezel ongehuwd
A.
.
,
, ; , w ;
, ajam ,
,
, en
de
een
zooals Maleische
evenals
,
,
,
bijkomend werkwoord
ge Hr
ik
Het door
zich voordoen als
يسنام
stapelden
bakoeng
iaco
-memboe
تکربمم
bedoelde werkwoorden
,
jaar
radja
pluimgedierte
تكوبمس
lijken
verhalen
satoe tahoen lěbih
de den heb
een
dan
(1 )
ügd
heuvel
waterlelie bakoeng bloem
deze sub
van
bepalingen
bekend bobben
als
,
,
als
Somtijds doen
Özgloo
van
soort
voordoen
(
poëzie
měmbagoes moe
voor
bakoeng hikajats
kěmbang
etas
)
een
,
zich
in este
;
),
bloem
zijn
heuoel
anak
cusly
kappenhoeder
kippenhoeder
měmboekit
zoodat
also měradja allerlei ongeoorloofde hande
goombala
boekit anal
Doordoen
bangkai manoesia heuvels kẽmbang
لابمك
ajam
تکرب
aich
,
;
kit
anak
lief
,
,
měnggoembala قنا
,
pazil
lingen verrichten
baas spelen
,
;
میا
,
den
cuslymo
voordoen
naar willekeur handelt
radja lela uitgangen
2orgen
mond
b
die
een
,
een
torst
go
van
zetten
vrijster blijft
oude
,
,
,
mooi mondje
bagoes moeloet mooi
loet
een
,
altijd
maar
niet trouwt
salamanja
toea
go
běrlaki hanja mēranda
zich
tiadalah
ia
djadi
verzekerd
62
, eläeo lago , běrdjalan měngangkang ,wijdbeens loopen ; لکوک, koekoel, ineengedolen , لكوثم قدود, doedoek mengoekool ,
openstaand
oude lieden .
als
of richting aan , dan betee plaats richting bewegen naar die of in
,
,
, , ,
,
illo
, zee ,
. i. d
,
,
,
,
,
, ; , ,
,
,
e
links
claro
, gaan
.
als
;
,
, , ,
stw
,
;
È
, ,
,
die 2
,
wils
zijweg
weg
,
,
aan
,
verliest
de
maar
eerste lettergreep
op als
,
jó
,
praefix
de pěr
.
-,, het
ten
de
de
,
gaan
,
.
den actie werkwoorden pag vermeld blijft
de
,
is
38
.
praefix
mě
terwijl
in
van het De zoo ontstaande woorden
het
is . in
r
měniti
brug dient
SS
mě
kiri ,
;
que
,
s @
,
, enz
,
reeds
behouden
;
die
,
,
het
şöö
titi
; , ,
,
,
mě
Gelijk
,
te
.
van
op
j
treden
een
sitio
pěr
wordt geplaatst
wanneer
waarvoor bet komt
over
měněpi
såso
Särio
simpang elaw ter zijde uit den
nemen
stam
beneden
měnjáběrang
vonder
gaan
rechtsaf
rantau
rantau
săběrang
těpi kunt zijde
IV .
,
wordt
muito
Ê
,
,
,
ilir , de
de abil ,
,
;
, ,
; een
,
een
,
Sommige woorden
de
daarbij
rivier
Het praefix
onveranderden
vorm
cener
inslaan
krijgen weer het praefix ven
benedenloop
zijweg
p
,
měnganan
měndarat
güz
naar
loopen
,
dus
woord
een
laoet
smalle brug
boomstam
,
den
wiléo
, pě ,
§
119.
over
měngiri linksaf gaan
menjimpang
vóór
brug
smallen weg
rechts
Soldo
siu
laio
kust varen
oversteken
op
hoog
mělangit
land afgaan
rivier afzakken
oversteken
kant gaan
, ,
, ,
kanan
,
rivier
kajoe
batang
zee
,
,
,, ,
een
, over den
niti ,
naar
měngilir
měnjáběrang
غربیم
soengai
,
, , , , ;
,
kant
langs
gaan
glueo
,
landen
wiko
gaan
wolken
vliegen
wal
vaste
van
naar
wolken
uitspansel
land
houden
měrantau
benedenlanden
,
de
,
kust Jüpo
naar
landwaarts ingaan
houden
volle
hemel
darat
ls
;
de
den
wal
mělaoet
en
langit
,
;
hemel stijgen
naar
,
těrbang měngawan
we
stijgen
měngawan
om
,
غدرت
wgléo
,
,
,
. v .
b
نواشم
wolk
awan
,
wyl
plaais
een
, y , , , ; , ,
kent het werkwoord zich
dat
Duidt het stamwoord
c.
de
in elkaar zitten
krom
nasaal
63
m aanneemt
dus
en
wordt ;
měm
b . v.
.mk ,
,
sitief
,
radja
يرتسارف
,
el
,
pěradja
,
mperadja
op deze wijs gevormde werkwoorden beteekenen :
als
en
as ,
;
měmpěristěri
,
isteri
De
zij
جارفمم § 120.
,
Szülémo
,
altijd
zijn
een
pěristěri
يرتسا
tran
,
,
, ; , , , ), ,
يا , de
we ; , , ) ;
;
d
,
, een
van
,
lěmboe
tröjor
; tot
els
;
op
behandelen
kawan
memperkoeda
sigues
,
(
, als
,
-
itoe
sangat
anal
;
gebruiken bedekken
maken
als
te
om
gestoken
,
hoofdbedekking
, , , ,
haar
pi zoo
het
in
,
tot
iets
gast behandelen
versiersel
wat dient
-mempertoedoeng daoen
عدوترفمم
als toedoeng
als
,
zoodanig
al
als als
versiersel
gebruiken
.
نواد
,
als
,
tot
, ,
,
;
paard
nemen
měmpērkoeda
,
ثسيف
blad
bijwijf
Fuled
wgSpino
,
iets
,
pisang
als
,
, ,
)
itoe
is
;
bloem
měmpěrtoedoeng
danig gebruiken een
,
, , ,
,
,
pino
قدنف
měmpěrkoeda
měmpěrdjanioe
toedoeng
met
behandelen
streng hard voor zijn onderhoorigen
zeer
měmpěrsoenting
versieren
als
,
,
,
die
,
,
;
Züwpéco
toean
hamba
paardje met elkaar
golojiao
soenting
čübw
vrouw
Yrad
erkennen
běrmain main
penghoeloe
pềnghoeloe
gast
rijden
يماوسرغمم
rorst erkennen
sosiao
mem
dochter van
getrouud man
měmpérgoendik
gia
,
een
op
-
die
knapen spelen
دوكرفمم
onthalen
,
paard
met
dientaar
-ia maken
vrouw
يرتسارفمم
měmpěrkoeda
streng zijn
djamoe
golon
ais
,
,
,
قنأ
نهوب
boeahnja
sang
JoSpino
boedak boedak
kawannja
zich
als
, , (
rund
,
,
Wys
een
gebruiken
ugls
zwieso
paard
koeda
,
;
bijwijf
istěri getrouw
getrouwde
getrouwd
heer
memperhamba
مهرفمم
goendik
تنس
měmpěradja
měmpērtoean
,
dienaar
Boeami
tot
wieso
, , , ب , .fig
heer
elimo
,
, ,
radja vorst
يماوس
Süwl
getrouwd man maken huwen
,
měmpěrsceami
w
,
hamponghoofd
ĉsgb , , , ,
het
,
pěristěri anak kapala kampoeng
is
غغمك
تنا
لافك
man
hij
,
uitgedrukt
měmpěristěri
(;
(
een
van
vrouw
trouteen
wordt
ugüfpéro
,
de
door het stamwoord
.b v .
,
,
a: van substantief gemaakt zijn gewoonlijk dat het subject het object maakt tot behandelt erkent datgene wat
64
uit ,
het
,
,
de
, , met
,
sto
pas
,
, goed , ,
,
, ,
,
,
,
,
.
,
,
het
,
,
,
,
,
de
of
,
in
of
,
,
op
, , ;
,
maar
, ad
;
verzamelen
,
بمذم
,
=
;
,
grijpen
is
,
;
,
,
wiadino
een substantief
memnpertimba
bijbegrip
, ,
;
of
peao
měnangkap
het stamwoord het
ter
,
. v .
is
,
iccio
بمترفمم
met
ontrukken
voortdurend
,
maar
měm
vervolgen
,
emmer
pero
met geweld
,
,
,
,
timba
uitscheppen
, ,
,
, ,
vabas ,
; b. v.
woord
who
we
overeenkomstig
de
161
moelia
11
162
, ;
,
,
ma uw
,
de
,
, itoe odio
;
,
Law
, ü
slow
,
,
groot
mijn
, w ,
, ,
,
indien
, ,
,
schuld
jikalau kiranja gij
in
nu
,
,
pues
lunes
hati
!
till
kaběsaran
szeüäo
zlew
sahadja menga gambaran toean itoe
,
يناهw
تفادن ياهس hati saja karena mendapat
lames
;
onge
-Allah wlanes
, , ,
over
نارک
,
نوت
دایت
vreugde
hen
moeielijkheden
saja
běsar
aan
maakt
kasakitan
misdrijf
so
,
,
,
zin
zoo
نوابمك
tahoei kabësaran
aanzien
goeden
نراک
نوت
trotschheid
in
, ,
kaběsaran
glo
,
, ,
, ,
,
,
),
-
jums
kasalahan
pracht
perbahasaan dergelijke
edelen
wiss
verkeer
toornigheid
een
ناسهبرف
ziekte
hardvoch
,
kamarahan
feest
aanzien
(
webbas
zwaar mocht opnemen
grootheid
,
,
,
kaběngisan
ik
,
,
opbloms
het
nu
curtis
, ,
kaměgahan
pijnlijk
of
,
pijn
,
niet
,
verkeerd
esta
,
;
,
een
,
is
ini ,
gěnděrang kasoekaan
,
,
orang kasockaan menschen
نالسك تیتب ترب لبمشم tiada měngambil bėgitoe běrat kasalahan
misslag
تیا
kasakitan
dalam
ook
ياهس toean
salah
niet
2
,
aw
saja
,
sakarang
(
,
stw
;
)
moeielijkheid
,
mak
ziek
kasoekaan
wolčas
تیا يداج
sakit
kasč
genot van
wʻlm
verheugd
,
,
., , enz
,
smaak
djadi kamarahan pada anak radja radja itoe spraak wordt een reden van gramschap voor die vertoornd
wilaus
lekker
,
دف
نهارمک
ma
schaamdeelen
هلميرت مهلوا نفادسکtarimalah
Egl
Euis
toornig
God
kamaloean jang zeer groote schande
,
soeka
wreed
de
,
تاد
aangenaam
,
w
Lanus
marah
قنأ
تیا
bởngis
bo
جار3
tigheid
usis
schande
,
,
dat
,
,
Syw
,
;
čo , , , ,
; ; ;