Scholia Graeca in Homeri Iliadem (Scholia vetera): Volumen V Scholia ad libros Y - O continens [Reprint 2013 ed.] 9783110850222, 9783110069112

Citation preview

SCHOLIA GRAECA IN HOMERI ILIADEM V

W DE G

SCHOLIA GRAECA IN HOMERI I LIAD E M (SCHOLIA VETERA) RECENSVIT

HARTMVT ERBSE

VOLVMEN Q V I N T V M SCHOLIA AD LIBROS Y— ß CONTINENS

BEROLINI APVD WALTER DE GRVYTER ET SOCIOS MCMLXXVII

Adiectae sunt quinqué tabulae phototypicae

CIP-Kurxtittlaufnahmt der Deuttcben Bibliothek

Scholia Graeca in Homeri Iliadem : (scholia Vetera) / red. Hartmut Erbse. — Berolini [Berlin] : de Gruyter. NE: Erbse, Hartmut [Hrsg.] Vol. 5. Scholia ad libros Y—fi continens. - 1977. ISBN 3-11-006911-3

V.)

1977 by Walter de Gruyter Sc Co., vormals G. J . Göschen'sche Verlagshaodlung — J . Guttentag, Verlagsbuchhandlung — Georg Reimer — Karl J. Trtibner — Veit & Comp., Berlin 30 Printed in Germany Ohne ausdrückliche Genehmigung des Verlages ist es nicht gestattet, dieses Buch oder Teile daraus auf photomechanischem Wege (Photokopie, Mikrokopie) zu vervielfältigen. Satz und Druck: Walter de Gruyter, Berlin 30 Bindearbeit: Lüderitz 6c Bauer, Berlin

Multo difficilius erat, hoc quintum volumen conficere quam ilia quattuor priora ; cuius rei causa in eo est, quod multitudo et ambitus scholiorum ad libros novissimos Iliadis pertinentium a codicum scribis haud raro ita deminuta sunt, ut verba nobis tradita aegre tantummodo intellegantur. Ergo tacere non poteram, quin talia detrimenta e testimoniis quam plurimis aliunde collectis in notis resarcirem itaque temptarem voluntatem eorum assequi, qui nostra scholia primi composuerunt. Neque tamen ignoro saepe hoc mihi parum successisse. Alia accedunt. Cottidie fere videmus eos, qui de liberis educandis docendisque in hac re publica hodie decernunt, studia humaniora e scholis removere, ne dicam furca expellere. Fortasse dices inscitiae eorum ignoscendum esse; quamquam enim ipsi se liberos esse opinantur, nesciunt opinionibus praeiudicatis se teneri, praeceptis philosophonim quorundam exstinctis iam vel oblitteratis temere inservientes. Certe iuventuti nostrae cultus ingenii humanitasque politior debentur; voces enim virorum praestantissimorum pueri puellaeque non iam audiunt, Homeri dico, Platonis, Ciceronis aliorum, qui eos, si etiam nunc in schola legerentur, cum ceteras res omnes tum hoc docerent, ut modestiam exercerent semetque ipsos noscerent. Nunc plurimi quasi nudi atque inermes e ludo litterario in academiam transeunt, nulla fere cognitione rerum, nulla scientia linguarum ornati, neque vincula amara inscitiae pravarumque cupiditatum hic iam exuere sciunt. Quis autem in tantis ruinis artium studiorum morum non invito animo opus artis reconditae et subtilis recensendo emendandoque edat, cum suspicetur mox neminem fore, qui hos libros evolvat ? Nihilo minus absolvi, quod annis felicioribus ingressus sum. Semel atque iterum amici me adiuverunt, prae ceteris K. N i c k a u , horum studiorum adiutor fidelissimus, qui non modo plurima menda typotheti sustulit, sed etiam multos locos difficiles patienter ac diligenter mihi explicavit. Nunc quintum maximam gratiam ei debeo et semper debebo. W. Schmid, collega Bonnensis illustrissimus, cum nonnullas sententias enarraret, quorum auctores ad doctrinam Epicuri vel Stoicorum spectasse putandi sunt, e thesauro eruditionis suae explicationes pretiosissimas in usum benigne mihi tradidit, quas gratissime recepi. Nonnullas denique coniecturas J. v a n Leeuwen, viro clarissimo Batavo, debeo, quas ille in margines editionis suae Bekkerianae rettulit. Ceterum etiam moribundus

nostra scholia in manibus habebat, legebat, emendabat, quod J. V u e r t h e i m discipulus eius in prima pagina illius libri, qui nunc meus est, cum summa admiratione testatus est. Ecce habes exemplum luculentum virtutis vere philologicae ! Restât, ut et bibliopolam humanissimum celebrem et typothetam summis laudibus efferam ; ille enim haud minus quam in voluminibus prioribus benigne mihi concessit, ut tabulas compendiorum supplerem, hic omnia mea mandata quantavis difficilia summa diligentia persecutus est. Scribebam Bonnae mense Decembri a. D. 1976

ARGVMENTVM VOLVMINIS

QVINTI

COMPENDIA 1. 2. 3. 4. 5.

Auctores Titilli librorum Abbreviationes ceterae minus usitatae Sigla librorum manuscriptorum Nomina virorum doctorum selecta

IX XX XXXI XXXII XXXIV

SCHOLIA GRAECA ad Iliadis librum ad Iliadis librum ad Iliadis librum ad Iliadis librum ad Iliadis librum Addenda

Y (t> X Y fi

1 78 262 363 507 644

COMPENDIA 1. Ael. D.

=

Aesch. A. G. Alex.

Alex. rhet.

=

Amer.

=

Amm.

=

An. Ox.

-

An. Par.

=

Anon. barb. sol. = Anon. fig.

=

Anon. Graev.

=

Anon, incred.

=

Anon.

TTOCT.

Ar.on. sol.

=

Antiatt. Antim.

= -

Auetores')

Aelii Dionysii et Pausaniae atticistarum fragmenta, coll. H. Erbse in libro, qui inscribitur: Untersuchungen zu den attizistischen Lexika, Berol. 1960, 94—151 Aeschylus Anecdota Graeca, ed. P. Matranga, Romae 1850 Alexionis grammatici quae supersunt, ed. R. Berndt ( = De Charete, Chaeride, Alexione grammaticis eorumque reliquiis, Pars posterior), Progr. des Königl. Gymnasiums Lyck 1905/06, Regiomonti 1906 'AAeÇàvSpou riepl oxtiudrrwv, ed. L. Spengel in: Rhetores Graeci I I I (Lipsiae 1856), 7—40 Fragmenta Ameriae libri, qui inscribebatur rAüaaai 'Ourçpmai, ed. O. Hoffmann, Die Makedonen, Gottingae 1906, 2—15 Ammonii qui dicitur liber De adfinium vocabulorum differentia, ed. K. Nickau, Lipsiae 1966. Interdum notae editionis Valckenaerianae laudantur (Ammonius, De adfinium vocabulorum differentia, vulg. L. C. Valckenaer, Lugd. Bat. 1739) Anecdota Graeca e codd. man. bibliothecarum Oxoniensium, ed. J . A. Cramer, vol. I—IV, Oxon. 1835—37 Anecdota Graeca e codd. man. Bibliothecae Regiae Parisiensis, ed. J . A. Cramer, vol. I—IV, Oxon. 1839—41 Tractatus anonymi cuiusdam de barbarismo et soloecismo, ed. A. Nauck (pone Lex. Vind., p. 290—293) Anonymi libellus TTspl t c o v t o ü Aóyou o x t l t i ö r r u v , ed. L. Spengel in: Rhetores Graeci I I I (Lipsiae 1856), 110—60 Anonymi commentarius TTepl t ü v o x t ) I i ¿ t c ú v t o ü Aòyov/, ed. L. Spengel in: Rhetores Graeci I I I (Lipsiae 1856), 174—188 Anonymi (KopvoCrrov; Graeveni) Téx»"l ^TjTopiKi1), ed. L. Spengel-C. Hammer in: Rhetores Graeci I (Lipsiae 1894), 362—98 Anonymi libellus De incredibilibus, ed. N. Festa in: Mythographi Graeci I I I 2 (Lipsiae 1902), 88—99 Anonymi liber, qui inscribitur Flcpl t t o c ó t t i t o s , ed. J . A. Cramer in: An. Ox. II (1836), 283—318 Anonymi commentarius, qui inscribitur TTepl ooXoïKÎorç, ed. L. C. Valckenaer in editione Ammonii p. 197—204 Antiatticista, ed. I. Bekkerin: B. A. I (Berol. 1814), 75—116 Antimachi Colophonii Reliquiae, collegit disposuit explieavit B. Wyss, Berol. 1936

l ) Auctorum nomina, quorum compendia facile agnoscuntur, in hoc indice non apparent.

X

Compendia

Ap. Dysc.

= Apollonii Dyscoli quae supersunt ree. R. Schneider et G. Uhlig, Lipsiae 1878—1910 ( = Grammatici Graeci I I 1—3) Ap. H. = Apio et Heliodorus (Herodorus) Apio = Apionis quae ad Homerum pertinent fragmenta, ed. H. Baumert, Diss. Regiomonti 1886 (iterum ed. S. Neitzel in: S. G. L. G. 3, 1977, 185—328) Apio 74 et 75 = Apionis Glossae Homericae, ed. A. Ludwich (Uber die homerischen Glossen Apions), Philol. 74, 1917, 205—47 et ib. 75, 1918, 95—127 ( = Léxica Graeca Minora 283—358) Apoll. Chaer. = Fragmenta Apollonii TOÜ XalpiSoç, ed. R. Berndt in Dissertatione, quae inscribitur: De Chaerete, Chaeride, Alexione grammaticis eorumque reliquiis, Pars prior, Regiomonti 1902, 60—67 [Apoll.] bibl. = Apollodori Bibliotheca, ed. R. Wagner in: Mythographi Graeci I, Lipsiae 1894 App. Prov. = Appendix Proverbiorum, ed. Leutsch et Schneidewin in: Paroemiographi Graeci I 379—467 (vide C. P. G.) Ap. Rh. fr. = Apollonii Rhodii fragmenta, ed. I Michaelis in Dissertatione, quae inscribitur: De Ap. Rh. fragmentis. Hai. Sax. 1877 Ap. S. = Apollonii Sophistae Lexicon Homericum, ed. I. Bekker, Berol. 1833 Ap. S. . . . Stein = Apollonii Sophistae Lexicon Homericum, litteras a—6 iterum ed. K. Steinicke in Dissertatione typis non descripta, Gottingae 1957 Ar. = Aristophanes comicus Ar. Byz. = Aristophanis Byzantii Fragmenta, coll. A. Nauck, Halis 1848. Vide Miller, Mel. 427—434 ( = Léxica Graeca Minora 273—80) Arcad. — Arcadii 'EirtTO^fi Tf¡s KaOoXiKffr TrpoacûSlaç 'HpcoSiavoO, ed. M. Schmidt, Ienae 1860 Aristón. = Aristonici TTsplCTT|i¿EÍa>vMAlâSoç reliquiae emendatiores, ed. L. Friedlaender, Gottingae 1853, et Aristonici TTepl CTT|U£(OÙV 'OSUCTCTEÍOS reliquiae emendatiores, ed. O. Carnuth, Lipsiae 1869 [Aristón.] = Fragmentum anonymum ante scholia in codice Ven. A praef. traditum, vol. I, p. L X V Aristot. fr. = Aristotelis qui ferebantur librorum fragmenta, coll. V. Rose, Lipsiae 1886 Aristox. = Aristoxeni Fragmenta, ed. F. Wehrli in libro qui inscribitur: Die Schule des Aristoteles II, Basil. 1945 Asc(alonita) = vide Ptolem. Asc. Asclep. = Asclepiades Myrleanus, Fragmenta ed. C. Mueller, F. H. G. I I I . Lut. Par. 1869, 298—301; cf. K. Lehrs, De Asclepiade Myrleano (commentatio fragmentorum) in: Lehrs, Hrd. (infra p. X X V ) 428—48. Vide Mueller, Asclep. (p. X X V I ) Ba. B. A.

Anecdota Graeca I, ed. L. Bachmann, Lipsiae 1828 Anecdota Graeca I — I I I , ed. I. Bekker, Berol. 1814—21

Call. Callistr.

Callimachus Callistratus, vide R. Schmidt, Commentatio de Callistrato Aristophaneo in: Aristophanis Byz. fragmenta coll. A. Nauck, Hal. Sax. 1848, 307—338 Certamen Homeri et Hesiodi, ed. U. de Wilamowitz-M. in: Vitae Homeri et Hesiodi, Bonnae 1961, 34—45

Cert.

1. Auetores Chaeris Chares Choer. Ep. Ps. Choer. O. Choer. Th. Choer. Th. . . . Gaisf. Choriz. C. P. G. Crat. Cyr.

D D. . . . Henr.

Demetr. Ix. Demetr. Sc. Demo Horn.

Did.

[Did.] Diog.

XI

: Chaerìdis grammatici reliquiae, ed. R. Berndt in Dissertatione, quae inscribitur: DeCharete, Chaeride, Alexione grammaticis eorumque reliquiis, Pars prior, Regiomonti 1902, 31—50 : Charetis grammatici reliquae, ed. R. Berndt (1. c., vide Chaeris) 18—31 : Choerobosci Epimerismi in Psalmos, ed. Th. Gaisford ( = G. Choerobosci Dictata in Theodosii Cánones neenon Epimerismi in Psalmos, III), Oxon. 1842 : Choerbosci Orthographia, ed. J . A. Cramer in: An. Ox. I I (1835), 167—281 : Choerobosci scholia in Theodosii Alexandrini cánones, ed. A. Hilgard, Lipsiae 1889—94 ( = Grammatici Graeci IV) G. Choerobosci Dictata in Theodosii Cánones (neenon Epimerismi in Psalmos), ed. Th. Gaisford, I — I I Oxon. 1842 Chorizontum fragmenta collegit J . G. Kohl (De Chorizontibus, Diss. Giess., Darmstadii 1917) Corpus Paroemiographorum Graecorum, ed. E. L. Leutsch et F. G. Schneidewin, I — I I , Gottingae 1849—61 Crates, vide infra Mette, Parat.; Mette, Sphairop.; Helck; Wachsmuth, Crat. Cyrilli lexicon, cf. (1) An. Par. IV 177—201 — (2) Excerpta Cyrilli glossarum e codd. Vindobb. Mosq. Leyd. all. vulg. M. Schmidt, He. IV (Ienae 1862) — (3) B. A. Drachmann, Die Uberlieferung des Cyrillglossars, Hauniae 1936, 60—139 (speeimina glossarum a litteris B, 9 , A ineipientium) — (4) A. Burguière, Rev. Et. Anc, 63, 1961, 346—61; 64, 1962, 95—108 (glossae selectae e codd. p [ = Par. Graec. 2656] et s [ = Par. suppl. Graec. 1196] descriptae) —(6) M. Naoumides, Greek Roman and Byzant. Studies 9, 1968, 267—290 (glossae e cod. Matrit. Z 22, 116 [olim E 1 nr. 61] descriptae, quibus nova fragmenta poetica contineantur) Scholia in Homeri Iliadem, quae vocantur Didymi (ZyóXia vpeuSerriypaça Ai5ú|iov), ed. Janus Lascaris, Romae 1517 Scholia minora zu Homer I — I V (sc. Scholia minora, quae papyris continentur), ed. A. Henrichs in: Zeitschr. f. Papyrologie u. Epigraphik 7. 1971, 97—149. 229—260; ib. 8, 1971, 1—12; ib. 12, 1973, 17—43 Demetrii Ixionis fragmenta, ed. T. Staesche in Dissertione, quae inscribitur: De Demetrio Ixione, Hai. Sax. 1883 Demetrii Scepsii quae supersunt, ed. R. Gaede, Diss. Gryphiswaldae 1880 Fragmente der Homerdeuterin Demo, ed. A. Ludwich in: Festschrift zum 60jährigen Doctorjubiläum von L. Friedländer, Lips. 1895, 297—321; ed. altera in: Index lectionum in Regia Academia Albertina I (Regiomonti 1912/3) et I I (ib. 1914) (1) Didymi fragmenta, coll. M. Schmidt, Lips. 1864; — (2) Didymi commentarii qui inscribebatur TTepl Tris 'ApiOTapXelou SiopOcbotoos fragmenta, ed. A. Ludwich in: Aristarchs Horn. Textkritik I (Lipsiae 1884), 176—631 Didymi FTepl TCOV önropouiiivcow irapà TTAATWVI XéÇscov fragmenta, ed. E. Miller (Mèi. 399—406 = Léxica Graeca Minora 245—52) Diogenianus

XII [Dion. Hal.] rhet. Dionys. auc. D. Thr.

Compendia = Dionysii Halicarnassei quae vulgo ferebatur Ars rhetorica, ed. H. Usener et L. Radermacher in: Dion. Hal. Opusc. II (Lipsiae 1904—29), 263—387 = Dionysii Ixeuticon seu De aucupio, ed. A.Garzya, Lipsiae 1963 = Dionysii Thracis Ars grammatica, ed. G. Uhlig, Lipsiae 1883 ( = Grammatici Graeci I 1); eiusdem studiorum Homericorum fragmenta collegit M. Schmidt in: Philol. 7, 1852, 370—381 (iterum ed. C. Linke in: S. G. L. G. 3. 1977, 1—77)

Eel.

= 'EnXoyf) Stafópuv Mfycov, ed. J . A. Cramer in: An. Ox. II (1836), 427—487 EM. = Etymologicum Magnum, ed. Th. Gaisford, Oxonii 1848 Ep. alph. = 'Empfptaiiol K o r r à cttoixeIov, ed. J . A. Cramer in: An. Ox. II (1835), 331—426 Epaphr. = Epaphroditi grammatici quae supersunt, ed. E. Luenzner, Diss. Bonnae 1866 Ep. Horn. = Epimerismi Homerici, ed. J . A. Cramer in An. Ox. I (1835) et An. Par. I l l (1841), 294—370 Ep. Ps. = vide Choer. Ep. Ps. Eran. Phil. = Eranii Philonis libellus TTepl 6ia