Repertorium Poenitentiariae Germanicum. Band XI Verzeichnis der in den Supplikenregistern der Pönitentiarie Hadrians VI. vorkommenden Personen, Kirchen und Orte des Deutschen Reiches 1522–1523: Text und Indices 9783110586145, 9783110581614

Citation preview

Repertorium Poenitentiariae Germanicum XI

REPERTORIUM POENITENTIARIAE GERMANICUM Verzeichnis der in den Supplikenregistern der Pönitentiarie vorkommenden Personen, Kirchen und Orte des Deutschen Reiches

Herausgegeben vom

Deutschen Historischen Institut in Rom Elfter Band

HADRIAN VI. · 1522 – 1523

De Gruyter

REPERTORIUM POENITENTIARIAE GERMANICUM XI Verzeichnis der in den Supplikenregistern der Pönitentiarie

Hadrians VI. vorkommenden Personen, Kirchen und Orte des Deutschen Reiches

1522 – 1523 bearbeitet von

Ludwig Schmugge

De Gruyter

ISBN 978-3-11-058161-4 e-ISBN (PDF) 978-3-11-058614-5 e-ISBN (EPUB) 978-3-11-058385-4 Library of Congress Cataloging-in-Publication Data A CIP catalog record for this book has been applied for at the Library of Congress. Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über http://dnb.dnb.de abrufbar. © 2018 Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston Druck und Bindung: Hubert & Co. GmbH & Co. KG, Göttingen ∞ Gedruckt auf säurefreiem Papier www.degruyter.com

SERGIO PAGANO EPISCOPO TITVLO CELENENSI A R C H I V I S E C R E T I VAT I C A N I P R A E F E C T O LXX COMPLENTI ANNOS

I N H A LT

Vorwort

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

IX

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

XIII

Einleitung

Verzeichnis der Diözesen

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

XXVII

Abkürzungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

XXIX

Repertorium Poenitentiariae Germanicum: Hadrian VI. De matrimonialibus

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3

De diversis formis et de declaratoriis . . . . . . . . . . . .

56

De defectu natalium et de uberiori . . . . . . . . . . . . .

161

De promotis et promovendis

. . . . . . . . . . . . . . .

178

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

192

Vorbemerkungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

195

Vornamen

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

197

Zunamen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

216

Kommissionsempfänger . . . . . . . . . . . . . . . . . .

232

Prokuratoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

240

De confessionalibus Indices

VII

Inhalt

Signatare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

242

Orte und sonstige geographische Bezeichnungen . . . . . . .

243

Patrozinien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

261

Orden und sonstige religiöse Gemeinschaften

. . . . . . . .

263

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

264

Taxen

Daten der Registereinträge Wörter und Sachen

. . . . . . . . . . . . . . . .

266

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

270

VIII

VORWORT

Meldungen zum erfolgreichen Abschluss von Langzeitunternehmungen haben nahezu Seltenheitswert. Gelegentlich scheinen solche Vorhaben geradezu auf unbegrenzte Zeithorizonte angelegt; zumindest ziehen sie sich immer wieder über Gebühr hin – auch am Deutschen Historischen Institut in Rom kann man ein Lied davon singen – oder bleiben gar als unvollendete Torsi auf der Strecke. Umso bemerkenswerter ist die Leistung, die Ludwig Schmugge mit einer kleinen Gruppe engagierter Mitarbeiterinnen und Mitarbeiter vollbracht hat und die in ihrer Zielstrebigkeit und Zügigkeit im Hinblick auf vergleichbare Unternehmungen ihresgleichen sucht. In 25 Jahren hat er ein Projekt von einschüchternden Dimensionen zu Ende geführt. Nach Beginn der Arbeiten 1992 erschien 1996 der Pilotband zur Erschließung der in den Supplikenregistern der obersten päpstlichen Bußbehörde, der Pönitentiarie, enthaltenen Betreffe zum Deutschen Reich. Jetzt wird mit Band XI zum Pontifikat Hadrians VI. das Werk zu einem glücklichen Ende geführt; damit werden die in ca. 150 Registerbänden erfassten Suppliken für knapp ein Jahrhundert, vom Beginn des Pontifikats Eugens IV. 1431 bis in die Frühzeit der Reformation, recherchierbar gemacht. Nunmehr steht endgültig außer Zweifel, dass das Archiv der Pönitentiarie, das nach langer Latenz erst 1983, ein Jahrhundert nach der Öffnung des Vatikanischen Geheimarchivs, der historischen Forschung zugänglich gemacht wurde, keineswegs das geringste unter den Archiven im Schatten des Petersdoms darstellt. Dies ist nicht nur ein Verdienst des Repertorium Poenitentiariae Germanicum (RPG) an sich, sondern auch der durch das Regestenwerk ermöglichten Arbeiten: von Ludwig Schmugge selbst, dem „doyen of historians of the penitentiary“, als den ihn Peter Clarke und Patrick Zutshi gewürdigt haben, und von weiteren wichtigen, auf den Überlieferungen der Pönitentiarie basierenden Studien wie denjenigen von Arnold Esch, die auch auf lebhaftes Interesse bei einem breiteren Publikum jenseits enger Spezialistenkreise stoßen, oder von Wolfgang Müller und Kirsi Salonen, um nur einige repräsentative Namen zu nennen. Besondere Aufmerksamkeit kommt dem Archiv aufgrund der thematischen Vielfalt und Eigenart der dort aufbewahrten Suppliken zu, die – immer vorausgesetzt, sie finden Historikerinnen und Historiker, die es vermögen, sie zum Sprechen zu bringen – Licht IX

Vorwort

werfen auf dem Blick der Nachgeborenen ansonsten entzogene Welten und Zusammenhänge und dabei Auskunft geben weniger über die ›großen‹ Namen, sondern vielmehr über die Namenlosen, das ›Fußvolk‹ der Geschichte. Der von den elf Bänden abgedeckte Zeitraum vom Spätmittelalter bis in die Reformationszeit ermöglicht nun die Frage nach Verschiebungen und Veränderungen in dem im Visier der Bußbehörde sichtbaren Personenkreis, in den dort verhandelten Themen und Konflikten. So führt die Überlieferung des Archivs während des Pontifikats Hadrians VI. erstmals mitten hinein in die Konflikte um die Lehren Martin Luthers, die noch unter Leo X. fehlen. Mit einer gewissen Verzögerung erscheinen nun im Band XI Martin Luther (Nr. 485: „Leutherus“) und die Lutheraner (Nr. 392 „Leutheriani“) in den Suppliken, sei es, dass es um handgreiflich geführte Auseinandersetzungen (Nr. 524, 653), oder sei es, dass es um den Abzug eines päpstlich Gesinnten aus einer ihm feindlich gewordenen Stadt (Nr. 586) ging. Die Bände des RPG verzeichnen insgesamt die stattliche Zahl von 40.000 Suppliken. Es handelt sich dabei auch um serielle Quellen, die zu quantifizierender Auswertung einladen. Selbst wenn keine statistische Präzision erwartet werden kann, lassen sich doch bei angemessener methodischer Sorgfalt gewisse Trends und Tendenzen erkennen. So scheint es fünf bis sechs Jahre nach dem Beginn des Ablassstreits und in Anbetracht der Tatsache, dass sich Luthers Lehre auch aufgrund des enormen Erfolgs seiner im Druck zirkulierenden Schriften sprunghaft verbreitete, kein Zufall, dass sich unter Hadrian VI. die Nachfrage nach Entscheidungen der Pönitentiarie gegenüber den Bänden der vorausgegangenen Pontifikate zu verschieben beginnt. In der Tat sind die in der vatikanischen Überlieferung sichtbaren territorialen Unterschiede ein altes Forschungsfeld des RPG wie auch des Repertorium Germanicum (RG) zu den Beständen des Vatikanischen Geheimarchivs. Die schon für das 15. Jahrhundert bemerkbare vergleichsweise geringere Präsenz der sächsischen Territorien und der Gebiete des Nordostens des Reiches gegenüber den westlichen und südlichen Reichsteilen geht gewiss primär auf die unterschiedliche Bevölkerungsdichte zurück. Es fällt jedoch auf, dass Diözesen wie Brandenburg, Meißen und Magdeburg – dies lehrt ein vergleichender Blick in die Ortsregister des vorliegenden Bandes wie der vorausgegangenen –kaum noch vertreten sind. Mehr denn je laden das RPG wie auch das Parallelunternehmen des RG zur Fruchtbarmachung aktueller Techniken und Methoden aus dem Bereich der Digitalen Geisteswissenschaften ein. Dies bedeutet nicht nur eine effizientere Auswertung des Materials, sondern eröffnet ebenso neue Fragestellungen und Perspektiven, besonders auch durch die Verbindung quantitativer und qualitativer Zugriffsweisen. Zu diesem Zweck wird das Onlineangebot mit den Datenbanken des RPG und des RG seitens des DHI weiter ausgebaut werden. Gerade hier erweist sich, dass Grundlagenforschung mehr sein kann und muss als reine ›Hilfswissenschaft‹. Die Arbeit von Ludwig Schmugge und X

Vorwort

seinem Team in Verbindung mit den Studien, die aus dem Quellenfundus des RPG erwachsen, zeigen dies exemplarisch und verdienen deshalb besondere Anerkennung und Aufmerksamkeit. Ludwig Schmugge als dem spiritus rector des Projekts gilt dabei der besondere Dank des römischen Instituts. Zum Abschluss der Reihe gebührt ein nachdrücklicher Dank den Verantwortlichen und Mitarbeitern der Vatikanischen Archive, an erster Stelle dem Präfekten des Vatikanischen Geheimarchivs, S. E. Mons. Sergio Pagano, der über lange Jahre diesem Projekt wie auch anderen Forschungen des DHI seine großzügige Förderung zugutekommen ließ und lässt. Weiterhin ist wieder besonders zu nennen Mons. Alessandro Saraco, der Archivar der Pönitentiarie, und Dr. Ugo Taraborrelli. Bei der Lektüre der Orts- und Personennamen haben Prof. Dr. Zdenˇka Hledı´kova´ (Prag), Dr. Otto Roemeling (Hardegarijp) (†), Prof. Dr. Marek Kowalski (Krakau), Prof. Dr. Enno Bünz (Leipzig) sowie Prof. Dr. Arnold und Dr. Doris Esch (Rom) geholfen. Dr. Kordula Wolf und Dr. Andreas Rehberg haben den Band in bewährter Manier am DHI sorgfältig betreut. Martin Baumeister

Rom, den 1. Oktober 2017

XI

EINLEITUNG

Aus der Zeit der Sedisvakanz nach dem Tode Leos X. (gestorben am 1. Dezember 1521) und dem kurzen Pontifikat Hadrians VI. von Utrecht1 (gewählt am 9. Januar 1522 in Abwesenheit, während er in Spanien weilte, gekrönt am 31. August 1522 in St. Peter, gestorben am 14. September 1523 in Rom) haben sich drei Bände mit Suppliken im Vatikanischen Geheimarchiv (ASV, Arm. 32, Band 61) bzw. dem Archiv der Pönitentiarie (APA De matrimonialibus et de diversis, Bände 69 und 70) erhalten. Auf den insgesamt 1.970 Blättern dieser Bände sind offenbar alle von den Schreibern registrierten Suppliken enthalten, anders als bei früheren Pontifikaten sind also keine Verluste zu beklagen. Da die Pönitentiarie bekanntlich auch während einer Sedisvakanz funktionsfähig war, konnten trotz der langen Abwesenheit des Elekten Suppliken entgegen genommen und genehmigt werden.2 Der Papst kam nach langer Reise am 29. August 1522 in S. Paolo fuori le mura an3 und blieb trotz der seit August in Rom grassierenden Pest – anders als die Mehrheit der Kardinäle – in der Stadt, sodass in der Pönitentiarie stets mit der Ortsangabe apud Sanctum Petrum signiert wurde. In der Rubrik de diversis formis fehlt der Vermerk sede apostolica vacante beim Datum der nach dem 14. September 1523 signierten Suppliken, bei den Matrimonialsuppliken steht er oben auf den recto-Seiten.

1

Eubel, Hierarchia III, S. 18. Zum Problem der Papsturkunden vor der Krönung Hadrians vgl. G. Gualdo, Da Vitoria a Roma. Le „Litterae ante coronationem“ di papa Adriano VI, in: Nuovi annali della scuola speciale per archivisti e bibliotecari 14 (2000), S. 7–37. 3 Zu den Etappen der Reise vgl. Gualdo (wie Anm. 2), S. 8–13. 2

XIII

Einleitung

1. Bandbeschreibung ASV, Arm. 32, Band 61 und Instr. misc. 7406: Der Band besteht aus 788 gezählten Blättern. Fol. 1r

Fol. 2r–149v Fol. 150r–158v Fol. 159r–197r Fol. 197v–198v Fol. 199r–558r Fol. 558v–564v Fol. 565r–625r

Fol. 625v–634v Fol. 635r–710r Fol. 710v Fol. 711r–712v Fol. 713r–744r Fol. 744v Fol. 745r–746r Fol. 746v–752v Fol. 753r–762v Fol. 763r–763v Fol. 764r–772v Fol. 773r–788r Fol. 788v

(Instr. misc. 7406, den Herrman Diener als erste Seite des Bandes identifiziert hat) Sequuntur materie de diversis materiis expedite sede vacante per obitum fe. re. domini Leonis pape X 1521. [De diversis sede vacante post obitum Leonis X. 1521]. leer. Sequuntur materie extravagantes [de diversis] sede vacante post obitum domini Leonis X. leer. Sequuntur materie de diversis tempore assumpti apostolatus officii a Adriano anno primo. leer. Sequuntur materie extravagantes [de diversis] tempore assumpti apostolatus officii a domino Adriano pontifice Romano electo anno primo. leer. De matrimonialibus tempore assumpti apostolatus officii a Adriano anno primo. leer. Sequuntur extravagantes de matrimonialibus tempore assumpti apostolatus officii a Adriano anno primo. De promotis tempore assumpti apostolatus officii a Adriano anno primo. leer. Sequuntur extravagantes de promotis tempore assumpti apostolatus officii a Adriano anno primo. leer. De illegitimis tempore assumpti apostolatus officii a Adriano anno primo. Sequuntur extravagantes de illegitimis tempore assumpti apostolatus officii a Adriano anno primo. leer. Confessionalia tempore assumpti apostolatus officii a domino Adriano Romano pontifice electo anno primo. leer.

XIV

Einleitung

APA, Band 69 besteht aus 467 durch Stempeldruck gezählten Blättern. Fol. 1r Fol. 1v Fol. 2r–232r Fol. Fol. Fol. Fol.

232v 233r–239v 240r–v 241r–243r

Fol. 243v–245v Fol. 246r–262r Fol. Fol. Fol. Fol. Fol. Fol. Fol.

262r–263v 264r–265v 266r–368v 369r–v 370r–372v 373r–v 374r–379r

Fol. 379v–387v Fol. 388r–396r Fol. Fol. Fol. Fol.

396v–397v 398r–447r 447v 448r–449r

Fol. 449v–457v Fol. 458v–461r Fol. 461v–467v

[Registrum] Matrimonialium Adriani pape VI anno primo 1522. leer. Sequuntur matrimoniales anni primi domini Adriani pape VI. 1522. leer. De matrimonialibus anni secundi Adriani pape VI. leer. Sequitur de extravagantibus matrimonialibus anni primi et secundi Adriani pape VI. leer. De matrimonialibus sede vacante per obitum fe. re. domini Adriani pape VI 1523. Sequitur de extravagantibus sede vacante. leer. De promotis et promovendis anni primi Adriani pape VI 1522. leer. De promotis anni secundi Adriani pape VI. leer. Sequitur de extravagantibus promotis annorum primi et secundi Adriani pape VI. leer. De promotis et promovendis sede vacante per obitum fe. re. domini Adriani pape VI anno 1523. leer. De illegittimis [!] anni primi domini Adriani pape VI 1522. leer. Sequitur de illegitimis extravagantibus annorum primi et secundi Adriani VI. leer. De illegitimis sede vacante per obitum fe. re. domini Adriani pape VI 1523. leer.

APA, Band 70 umfasst 923 durch Stempeldruck gezählte Blätter und enthält nur Suppliken der Materie de diversis formis. Fol. Fol. Fol. Fol. Fol. Fol.

1r 1v 3r 748r 782r–v 783r

Diversorum Adriani pape VI anno primo et secundo 1522. leer. De diversis anni primi domini Adriani pape VI. 1522. Sequitur de diversis anni secundi Adriani pape VI. leer. Sequitur de materiis diversis expedite sede vacante per obitum fe. re. domini Adriani pape VI. XV

Einleitung

Fol. 783r–852r oben Fol. 840v Fol. 841r Fol. 853r Fol. 919r

Rome apud s. Petrum, 1523 apostolica sede vacante. leer. Sequuntur materie extravagantes sede vacante per obitum fe. re. domini Adriani pape VI. Sequuntur materie de diversis extravagantibus anni primi domini Adriani VI. Sequitur de extravagantibus anni secundi Adriani pape VI.

2. Die Gestaltung der Regesten Die 961 in diesem Band publizierten Suppliken aus dem deutschen Sprachraum datieren zwischen dem 10. Dezember 1521 und dem 18. November 1523. Da alle Suppliken in Rom apud sanctum Petrum signiert wurden, konnte in diesem Band auf einen Index der Signaturorte verzichtet werden. Wie üblich finden sich am linken Rand jeder registrierten Supplik das Datum und ein Summarium, gelegentlich auch ein Korrekturvermerk; am rechten Rand wird die Heimatdiözese des Petenten angegeben. Für die kanonistischen Grundlagen der durch die Pönitentiarie getroffenen Entscheidungen sei wieder auf den ›Kommentarband‹ zum RPG IV und auf die informative Einleitung zur Edition der englischen Suppliken verwiesen.4 Falls im Text auf eine Supplik in diesem Band verwiesen wird, steht die entsprechende Nummer in Klammern (z.B. Nr. 282, 709, 908), bei einem Verweis auf vorhergehende RPG-Bände ist ebenfalls die Nummer angegeben. Seit dem Jahr 1510 wird nicht nur auf der entsprechenden Littera, sondern auch in den Registern der Pönitentiarie der Name des federführenden Prokurators und die zu entrichtende Taxe verzeichnet. Auch für diesen RPGBand ist deshalb ein Index der Taxen erstellt worden. Das Taxwesen erfordert ebenso wie die bei gewissen Ehedispensen erhobene Gebühr (compositio) eine eigene Untersuchung.5 Wie bereits im RPG-Band IX (Julius II.) und RPG-Band X (Leo X.) sind auch die Suppliken unter Hadrian VI. in den Registerbänden auf fünf Abteilungen verteilt, die Ehedispense (de matrimonialibus, Nr. 1–385), die Suppliken de diversis formis et de declaratoriis (Nr. 386–682), die Geburtsmakeldispense (de defectu natalium et de uberiori, Nr. 683–848), die Weihedispense (de promotis et promovendis, Nr. 849–960) und die Beichtprivilegien (Nr. 961).

4

L. Schmugge – P. Hersperger – B. Wiggenhauser, Die Supplikenregister der päpstlichen Pönitentiarie aus der Zeit Pius’ II. (1458–1464), Bibliothek des Deutschen Historischen Instituts in Rom 84, Tübingen 1996. Supplications from England and Wales in the Registers of the Apostolic Penitentiary 1410–1503, hg. von P. Clarke – P. Zutshi, 3 Bde., The Canterbury and York Society 103–105, Woodbridge 2012–2015. 5 Vgl. dazu einleitend L. Schmugge, The Cost of Grace, in: K. Salonen – S. Katajala-Peltomaa (Hg.), Church and Belief in the Middle Ages, Amsterdam 2016, S. 39–62.

XVI

Einleitung

Zur Gestaltung der Regesten sowie zum Geschäftsgang der Pönitentiarie sei ebenfalls auf die in Anm. 4 angegebene Literatur verwiesen. Die Matrimonial-, Geburtsmakel- und Weihedispense sind in der Edition entsprechend ihrer knappen Registrierung weitgehend formalisiert.6 Unter den Suppliken der Rubrik de diversis formis, die im Volltext wiedergegeben werden, überwiegen Gesuche um das Recht, ein Kloster oder einen Konvent zu verlassen, in welche einzutreten die Bittsteller per vim et metum gezwungen worden waren. Klosteraustritte werden mit Krankheit oder der Notwendigkeit zur Versorgung von Angehörigen begründet.7 Das Gesuch um die licentia standi extra einer Straßburger Apostatin hat sich unter die Ehedispense verirrt (Nr. 375). Sehr häufig werden in der Abteilung de diversis formis Gewalttaten zwischen Geistlichen oder gegen sie als Grund für eine Supplik angegeben. Häufig sind Bitten um einen Weiheaufschub zu finden (z.B. Nr. 404, 410, 413, 476, 477, 487, 500, 515); sie werden manchmal mit dem Studium (Nr. 422) oder einem Aufenthalt an der Kurie (Nr. 674) begründet. Unter den Weihedispensen sind nicht wenige Suppliken von Klerikern zu finden, die Ordines an der Kurie erhalten wollten (Nr. 849ff.), darunter fünf Suppliken von Bittstellern, die zuvor in Rom die Weihen sub ficto titulo erschlichen hatten (Nr. 874, 880, 917–919).8 12 Petenten ließen sich von einem defectus corporis dispensieren.9 Eine Bitte um vorzeitige Weihe wurde von dem an einer klerikalen Karriere seines Zöglings interessierten Vater bereits für einen 5 Jahre alten Knaben, welcher die Tonsur erhalten sollte, eingereicht (Nr. 867). Für die Weihedispense wurden stets hohe Taxen erhoben. Es fällt auf, dass nur ein einziger Beichtbrief aus den deutschsprachigen Territorien registriert wurde (Nr. 961), die Supplik eines deutschen Kurialen, Familiar eines Prokurators der Pönitentiarie. Das kann nicht verwundern, denn Beichtbriefe waren jetzt überall in Deutschland viel billiger auf gedruckten Formularen zu erwerben.10 6

Besondere Fälle unter den Ehedispensen sind Nr. 62 (impotentia coeundi) und Nr. 125, 196, 244, 310 sowie 379 (Ehetrennung bzw. Ehenichtigkeitserklärung). Weitere Ehedispense stehen unter den Suppliken de diversis formis. 7 Vgl. dazu zuletzt M. Svec Goetschi, Klosterflucht und Bittgang. Apostasie und monastische Mobilität im 15. Jahrhundert, Zürcher Beiträge zur Geschichtswissenschaft 7, Köln-WeimarWien 2015. 8 Vgl. dazu L. Schmugge, Zum römischen „Weihetourismus“ unter Papst Alexander VI. (1492–1503), in: Europa e Italia. Studi in onore di Giorgio Chittolini (Reti medievali e-book 15), Firenze 2011, S. 417–436 (URL: http://www.rmoa.unina.it/2353/1/20.Molho.pdf, 24.7.2017). 9 Siehe den Index Wörter und Sachen s.v. defectus corporis. 10 L. Schmugge, Die Beichtbriefe der Pönitentiarie, in: A. Rehberg (Hg.), Ablasskampagnen des Spätmittelalters. Luthers Thesen von 1517 im Kontext, Bibliothek des Deutschen Historischen Institus in Rom 132, Boston-Berlin 2017, S. 169–190; P. Wiegand, Der päpstliche Kollektor Marinus de Fregeno († 1482) und die Ablasspolitik der Wettiner. Quellen und Untersuchungen, Quellen und Materialien zur sächsischen Geschichte und Volkskunde 5, Leipzig 2015.

XVII

Einleitung

3. Amtsträger der Pönitentiarie 3.1 Großpönitentiar und Regens Papst Hadrian VI.11 wurde in der Pönitentiarie selten signierend tätig, er zeichnete nur eine einzige, aber heikle Supplik aus Deutschland ab (Nr. 366): eine Bitte um Ehedispens im zweiten Grad der Blutsverwandtschaft. Das Amt des Großpönitentiars hatte Lorenzo Pucci, unter Julius II. noch Datar, am 28. September 1520 für 25.000 Gulden käuflich erworben und behielt es auch unter Papst Hadrian.12 Der Großpönitentiar signierte nur eine in diesem Band abgedruckte Supplik: eine Dispens in Ehesachen (Nr. 87), für welche ein Paar aus der Diözese Augsburg neben der Taxe von 65 Turnosen noch 60 Dukaten Kompositionsgebühr zahlen musste. Die Komposition war aber nicht dem Datar zu entrichten, sondern sollte dem Konstanzer Generalvikar und Luthergegner Johannes Fabri für seinen Kampf gegen den Reformator zugutekommen.13 Alle anderen 959 in diesem Band verzeichneten Bittschriften wurden vom Regens der Pönitentiarie, Mercurius de Vipera, signiert. Mercurius, von 1505 bis 1522 als auditor Rote tätig, wurde 1523 zum Bischof von Bagnoregio befördert, behielt aber bis zu seinem Tode am 24. Juni 1527 das Amt des Regens der Pönitentiarie bei.14

3.2 Auditor Als Auditor erscheint ein sonst nicht weiter bekannter Petrus Stella officii sacre penitentiarie apostolice auditor in einer Supplik seines Familiaren Lazarus Salla aus der Diözese Verona vom 13. September 1523 (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 785r).

11

Eine treffliche Kurzbiographie des Papstes von G. Schwaiger, Hadrian VI., in: Lexikon der Reformationszeit, Freiburg-Basel-Wien 2002, Sp. 311–313. 12 Vgl. RPG X, S. XVII, zu seiner Biographie V. Arrighi, Pucci, Lorenzo, in: DBI 85 (2016), S. 563–566; Datar: RPG IX, Index S. 121. 13 L. Schmugge, Die Causa Lutheri in der Pönitentiarie. Was Supplikanten über die Reformation in Deutschland berichten, in: QFIAB 97 (2017) [im Druck]. 14 Zu Mercurius de Vipera als Rota-Notar: C. Schuchard, Die Rota-Notare aus den Diözesen des deutschen Sprachraums 1471–1527, in: QFIAB 93 (2013), S. 104–210, hier S. 114, 129, 138, 155, 157, 161, 171, 174, 191, 198–199. Vgl. auch die Protokolle des Lübecker Domkapitels 1522–1530, Index der Personen, S. 787: 2909, 2923, 2938, 2981, 5130. Seine Wohnung in Rom: E. Lee (Hg.), Descriptio Urbis. The Roman Census of 1527, Roma 1985, S. 107 Nr. 7103. Zu seinen Aktivitäten auch Leonis X. pontificis maximi regesta, hg. von J. Hergenroether, Freiburg 1884, Nr. 2434. Mercurius besaß das Amt des Regens bereits unter Julius II., siehe RPG IX, Index S. 121f.

XVIII

Einleitung

3.3 Minderpönitentiare Für die Namen der in den Suppliken erwähnten Minderpönitentiare vgl. den Index der Kommissionsempfänger, zu ihren Ämtern an der Kurie ist das Repertorium Officiorum Romane Curie (RORC) von Thomas Frenz heranzuziehen.15 In anderen Suppliken wird noch der Vertreter eines Minderpönitentiars erwähnt: Benignus de Riciis o.fr.herem.s.Aug., Thome de Bachellis o.fr.herem.s.Aug. et sacre theologie professoris ac sedis apostolice penitentiarii substitutus (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 170v; 1522). Der Minderpönitentiar Johannes de Lazo, archidiac. Thilegdien. in eccl. Alben. Transsilvanen. (siehe RPG XI, Nr. 27, 310, 535, 539, 551, 600, 784, 950) ist am 17. August 1523 in Rom gestorben; seine Grabplatte findet sich in der römischen Kirche S. Stefano Rotondo (Hinweis von Christiane Schuchard).

3.4 Skriptoren und Sigillatoren Als Sigillator erscheint in den hier abgedruckten Suppliken stets Nicolaus Gladiatoris, der auch als Prokurator tätig war (vgl. z.B. Nr. 27 und 354 sowie den Index der Zunamen). In den Suppliken, die aus nicht im RPG berücksichtigten Diözesen stammen, kommen die folgenden Schreiber und Korrektoren vor: Petrus Suares scriptor penitentiarie (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 235v; 1522).16 Georgius Rosa ep. Castren. scriptor penitentiarie, reichte eine Supplik gemäß ein (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 284r; 1522).17 Marcus de Maffeis ep. Aquinaten., decretorum doctor ac sacre penitentiarie scriptor et corrector (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 324v; 1522).18 Gabrielis de Guidalottis magister wird in der Supplik Nr. 310 (1523) als scriptor der Pönitentiarie erwähnt.19 Johannes Melendez de Lerma prior eccl. Burgen., magister, scriptor penitentiarie reichte eine eigene Supplik ein, in der er um diverse Lizenzen bat, die 15

URL: http://www.phil.uni-passau.de/fakultaetsorganisation/fakultaetsangehoerige/histhw/ forschung/rorc; 25.7.2017. 16 Zu ihm Frenz, RORC (wie Anm. 15), auch RPG IX, S. XXVII, und RPG X, S. XX. 17 Zu ihm Frenz, RORC (wie Anm. 15). 18 Eubel, Hierarchia III, S. 114. 19 Zu ihm Frenz, RORC (wie Anm. 15).

XIX

Einleitung

ein Kurialer geniessen wollte, wenn er sich aus Rom verabschiedete und auf seine Benefizien zurückzog (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 785v; 1522). Johannes ist bereits 1513 als Schreiber der Pönitentiarie belegt.20 Alexander Paielle scriptor penitentiarie wird 1522 in einer Supplik seines consanguineus Bernabas Gentilis genannt (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 774v).

3.5 Prokuratoren Zu den Namen vgl. den Index der Prokuratoren, zu ihren Ämtern an der Kurie gibt das RORC von Thomas Frenz Auskunft. In anderen Suppliken werden die folgenden Prokuratoren erwähnt: Hancius Remyon, procurator penitentiarie, wird in einer Supplik vom 31. Mai 1522 seines Familiaren Florentinus Martelli als cler. Tullen. erwähnt (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 775r).21 Johannes Petri de Symonetis de Cingulo, procurator penitentiarie Auximan. dioc., bat um eine Lizenz zum Verkauf von Kirchengut gemäß (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 576r; 23. Mai 1522).22 Johannes Bapt. Viacampis, procurator penitentiarie, wird in einer Dispens seines Familiaren, des Wormser Klerikers Johannes Pistoris, vom 27. Juni 1522 erwähnt (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 774v, Nr. 961). Johannes Galteri, magister, rector parrochialis ecclesie in Burgo Comitum Redonen. dioc., suchte am 13. Januar 1522 um die licentia deserviendi dictam parrochialem eccl. per alium presb. nach (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 28v). Johannes Cordellas cler. Vicen. dioc., magister, utr. iuris doctor, procurator penitentiarie wird am 31. März 1522 in einer Supplik seines Familiaren Petrus Roderici erwähnt (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 773r). Cordellas ist bereits 1498 als sollicitator literarum apostolicarum bezeugt.23 Er zahlte im Jahr 1522 auch Taxen und Gebühren für Pfründengeschäfte seiner Kunden (ASV Camera Apostolica, Introitus et Exitus 560, fol. 102r).

20

Leonis X. regesta, hg. von Hergenroether (wie Anm. 14), Nr. 2372, 2400; Frenz, RORC (wie Anm. 15); RPG IX, S. XXVI; RPG X, S. XIX. 21 RPG X, S. XX. 22 Als Prokurator genannt auch bei Johannes Burckard, Liber notarum, hg. von E. Celani, 3 Bde., RIS2 XXXII, Bologna 1907–1940, hier Bd. 2, S. 108; RPG VIII, S. XXXII; RPG IX, S. XXVIII; RPG X, S. XX. 23 Als Prokurator genannt bei Burckard, Liber notarum (wie Anm. 22), Bd. 2, S. 105.

XX

Einleitung

Leonardus Bonefidei, magister et penitentiarie procurator, wird in einem Beichtbrief vom 27. Oktober 1522 für seinen Verwandten Johannes Bonefidei, eines Laien aus Florenz, erwähnt (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 775v).24 Gerardus Hominis, magister et procurator penitentiarie, war bereits unter Julius II. und Leo X. Prokurator der Pönitentiarie.25 Er wird als Prokurator in einer Supplik seines Familiaren Johannes de Galle vom 6. Juli 1522 genannt (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 783r).26 Johannes Galteri, penitentiarie procurator, wird in einer Supplik vom 27. Mai 1522 seines Familiaren Guillemus Quarenaye genannt (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 773v).27 Dioneus de Marano, archipresb. eccl. Ferrarien. et procurator penitentiarie, erbat am 27 Juni 1522 diverse Lizenzen für sich selbst (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 774v). 3.6 Weitere Personalia In den Matrimonialdispensen, in welchen eine compositio mit dem Datar verfügt wurde, tritt wiederholt ein Aloysius de Gibraleon magister, litterarum apostolicarum scriptor et in bullaria litterarum taxator auf, der die Zahlung in der Kammer vorgenommen hatte; 1522 wird er auch als Kollektor in dominio Hibernie erwähnt.28 Nach Thomas Frenz ist der clericus Napoletanus von 1503 bis zu seinem Tode († vor dem 8. Januar 1523) an der Kurie nachweisbar, als ›Immobilienhai‹ bekannt und Inhaber mehrerer Ämter, die er permanent tauschte und kaufte: Am 30. April 1506 resignierte er das officium scriptorie apostolice (ASV Taxae 37, fol. 53r), am 2. Mai 1506 übernahm er von Nicolaus Turchi das officium clericatus registri supplicationum und zahlte dafür 40 ducatos auri (ASV Taxae 37, fol. 53v). Eine weitere Zahlung erfolgte am 11. Februar 1507 pro resignatione officii scriptorie brevium vacante ex 24

RPG IX, S. XXVIII; RPG X, S. XX. RPG IX, Index S. 124, und RPG X, Index S. 95. 26 Zu ihm Frenz, RORC (wie Anm. 15). 27 RPG X, S. XX. 28 Zu Gibraleon: T. Frenz, Die Kanzlei der Päpste der Hochrenaissance (1471–1527), Bibliothek des Deutschen Historischen Instituts in Rom 63, Tübingen 1986, S. 277; C. Schuchard – K. Schulz, Thomas Giese aus Lübeck und sein römisches Notizbuch der Jahre 1507 bis 1526, Veröffentlichungen zur Geschichte der Hansestadt Lübeck 39, Lübeck 2003, S. 164 Anm. 343. Zu seinen Pfründen auch Leonis X. regesta, hg. von Hergenroether (wie Anm. 14), Nr. 317 und 2594–95. Weitere Nachweise unten Abschnitt 3.7. und bei Frenz, RORC (wie Anm. 15). G.-R. Tewes, Die römische Kurie und die europäischen Länder am Vorabend der Reformation, Bibliothek des Deutschen Historischen Instituts in Rom 95, Tübingen 2001, S. 99. A. Rehberg, Il Liber Decretorum dello scribasenato Pietro Rutili. Regesti della piu` antica raccolta di verbali dei consigli comunali di Roma (1515–1526), Roma 2010, S. 151. Kollektor: ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 178v–. 25

XXI

Einleitung

resignatione Didaci de Valleoleti, de quo fuit provisum Aloisio de Gibraleon, duc. auri 40. Dicta die pro resignatione officii clericatus registri supplicationum vacante ex resignatione Aloisii de Gibraleon, de quo fuit provisum Didaco de Valleoleti duc. auri 40; ferner kaufte er ein Schreiberamt (ASV Taxae 37, fol. 83r und 88v).29 1516 und 1521 vermittelte Gibraleon für den englischen König Heinrich VIII. Ablässe.30 Auch zahlte er 1522 wiederholt Taxen und Gebühren für Pfründengeschäfte seiner Kunden in der Kammer (ASV Camera Apostolica, Introitus et Exitus 560, fol. 80v, 81r, 92v, 94r). Am 8. Januar 1523 resignierte Wilhelm von Enckenfort das Amt des magister plumbi, welches er nach dem Tode von Aloysius erhalten hatte (ASV Instr. misc. 4801, fol. 5r). Ein Verwandter des Aloysius, Garsias de Gibraleon magister, canonicus eccl. Hispalen., litterarum apostolicarum scriptor, ist am 11. Juli 1522 bezeugt. (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 454v).31 Eine wirtschaftsgeschichtlich interessante Supplik stammt von einem Perseus Bucani, camere apostolice notarius, laicus Verulan. dioc., der 1510 als Kammernotar bezeugt ist. Er führte in seiner Bittschrift aus, quod ipse heredibus quondam Philippi de Stroziis licet absentibus mercatoribus R. cur. sequentibus summam 500 ducatorum auri de camera ad rationem 10 Juliorum pro ducato occasione mutui recepisse confessus extitit, quos infra 5 menses solvere promisit et in ampliori forma camere apostolice se obligavit [...]: petit relaxationem iuramenti ad effectum agendi (ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 189r und 207v; 24. März 1522).32 In einer Supplik vom Mai 1523 um licentia testandi aus einer nicht im RPG berücksichtigten Diözese wird Fabian Weickmann aus Leipheim, Titularbischof von Philadelphia und Weihbischof von Eichstätt, genannt. Prokurator dieser Supplik ist Johannes Buren, die Taxe beträgt 31 Turnosen.33

29

Zu ihm Frenz, RORC (wie Anm. 15). Letters and Papers, Foreign and Domestic, Henry VIII, Bd. 3: 1519–1523, hg. von John Sherren Brewer, London 1867 (British History Online: http://www.british-history.ac.uk/ letters-papers-hen8/vol3; 25.7.2017), S. 485; The Second Report of the Deputy Keeper of the Public Records, London 1841, S. 191. 31 Zu seinen Pfründen vgl. auch Leonis X. regesta, hg. von Hergenroether (wie Anm. 14), Nr. 1545, 2786 und 2866–67; ferner Frenz, RORC (wie Anm. 15). 32 Zu ihm Frenz, RORC (wie Anm. 15). 33 APA 70, fol. 490v. Eubel, Hierarchia III, S. 273. 30

XXII

Einleitung

3.7 Compositiones Von den 384 Ehedispensen im RPG XI wurden 27 mit einer compositio belegt (componat cum datario), teilweise ist die vereinbarte Summe in der registrierten Supplik vermerkt (z.B. Nr. 22, 25, 57). Auch die folgenden Ehedispense aus den im RPG XI nicht berücksichtigten Diözesen wurden mit einer compositio belegt, die Zahlung an den Datar ist erfolgt und wurde, wie aus der Registration hervorgeht, meistens vom Großpönitentiar Leonardo Pucci (L. card. s. 4 or) quittiert. Manche Zahlungen gingen auch an Matheus Schinner, den Kardinal von Sitten (M. card. Sedunen., † 30. September 1522). Die Begleichung in der Datarie wurde entweder durch den Prokurator des Petenten (Cordellas, Enriso, Hancius) oder andere Kuriale vorgenommen (Gibraleon, Gaspar Wirt,34 Petrus Stella). In einigen Fällen ist die Komposition niedrig ausgefallen, weil ein hochgestellter Kurialer für den Bittsteller intervenierte (intuitu rev. card. de Aracoeli; intuitu card. de Flisco). ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 673v: M. card. Sedunen. recepit ducatos 120; solvat rev.mo card. Sedunen. ducatos 120 auri de camea et ponat manum quod illos recepit. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 673v: solvit XVI ducatos quorum decem habuit fr. Januen., qui manebat pali de mandato pape Leonis et sex postea occasione provisionis eis debite ab eodem Leone papa, L. card. s. Quatuor. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 675r: M. card. Sedunensis habuit 130 ducatos. Solvat rev.mus Sedun. ducatos centum et triginta, card. s. Quatuor. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 685r: solvit 17, L. card. s. Quattuor; P. [Petrus Stella] auditor recepi. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 686r: solvit 25 ducatos Gaspar Virt, L. card. s. 4 or. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 687v: solvit 14 ducatos intuitu rev. card. de Aracoeli; L. card. s. Quattuor. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 688r: solvit 17 per familiarem domini Wilhelmi Hanckort [Enckenfort] L. card. s. Quattuor; concordavit Phi. camere ap. clericus. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 689v: solvit 14, quia dixit esse villanus et pauper, L. card. s. Quattuor. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 690r: solvit ducatos 18 intuitu card. de Flisco; L. card. s. Quattuor. 34

Zu Wirt vgl. F. Güldner, Jakob Questenberg, ein deutscher Humanist in Rom, in: Zeitschrift des Harzvereins für Geschichte und Altertumskunde 38 (1905), S. 213–276, hier S. 216–218; zu seinen Ämtern an der Kurie Frenz, RORC (wie Anm. 15), s. v. Gaspar Wirtt.

XXIII

Einleitung

ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 690r: solvit 18 camerarius rev.mi Anconitan., L. card. s. Quattuor. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 696r: solvit 18 L. card. s. Quattuor; Hancius solvit. Hancius aus Bourges war der verantwortliche Prokurator dieser Supplik. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 697r: solvit XVIII dicens quod ita solvebat d. Philippo prothon. Hancius, L. card. s. 4 or. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 697r: solvit XVIII Hancius, L. card. s. 4 or. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 702v: Solvit XII ducatos auditor rev.mi d. card. Trivultii, qui dicit quod erat pauper, L. card. s. 4 or. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 703v: solvit XVIII Cordellas, L. card. s. 4 or. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 704v: solvit 10 ducatos d. Aloysius Gibraleon, quia pauper; L. card. s. Quattuor. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 707r: solvit VII duc. sollicitator [Enriso], L. card. s. 4 or. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 707v: solvit 16 ducatos d. Aleysius Gibraleon; L. card. s. Quattuor. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 708r: solvit 190 ducatos M. card. Sedunen. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 712r: Rev. Sedunen. misit dicens recipisse L ducatos, quia pauper; L. card. s. Quattuor. ASV Arm. 32, Bd. 61, fol. 712v: solvit 75 quos habet rev.mus Sedunen. 3.8 Ergänzung zu den Ehedispensen des RPG IX Aus dem Pontifikat Julius’ II. fehlen die Matrimonialdispense von der Sedisvakanz bis zum November 1506 (vgl. RPG IX, p. XX). In den Tax-Registern 36 und 37 der Apostolischen Kammer sind jedoch die Kompositionen für einige Ehedispense notiert, deren Supplik nicht erhalten ist. Ich füge deshalb die Namen der Supplikanten, ihre Diözese und die Höhe der Kompositionsbeträge als Ergänzung zum RPG VIII (Alexander VI.) und RPG IX (Julius II.) hier an. 19.12.1502 (ASV Taxae 36, fol. 39r): pro disp. [matrim.] in 3. affin. [gradu] ignoranter contracto et consumato concessa Thome Petri et Anna ex Valandel Cur dioc. pauperissimi 4 ducatos. Supplik im RPG VIII, Nr. 1789 und 2080, dort ohne Auflage einer compositio! 22.12.1502 (ASV Taxae 36, fol. 40v): pro disp. [matrim.] in 3. affin. [gradu] cum decl. super 2. pro Emerico Ysachi et Dorothea Stefin Magunt. dioc. 40 ducatos. Supplik im RPG VIII, Nr. 2081. XXIV

Einleitung

16.3.1503 (ASV Taxae 36, fol. 57r): pro disp. [matrim.] de contracto in 2. consang. [gradu] pro Conrado de Wiler et Agneta Chumerin relicta Friderici Kleber Magunt. dioc. 100 ducatos per Johannem Potheken. 1.5.1503 (ASV Taxae 36, fol. 71r): pro disp. [matrim.] contracto scienter in 3. consang. [gradu] pro Eberhardo Schenk et Maria filia Michaelis comitis de Werthem Magunt. et Herbip. dioc. ducatos 50. 19.12.1505 (ASV Taxae 37, fol. 32v): pro disp. [matrim.] de contrahendo in 3. consang. [gradu] pro d. Henrico duce Monopolien laic. Zwerin. dioc. et Ursula filia quondam marchionis Brandeburg. recepit ducatos auri 60. 11.2.1506 (ASV Taxae 37, fol. 39v): pro una [disp. matrim.] in 3. consang. gradu scienter pro Antonio Hugkel laic. et Anna filia dicti Keysenbernhart mul. Spiren. dioc. recepit ducatos auri 19 intuitu card. Vulterranen. 30.3.1506 (ASV Taxae 37, fol. 48r): pro una [disp. matrim.] in 3. et 4. consang. [gradu] pro Henrico Slypenbeck laic. et Gerarda Henrici Stolberg mul. Colon. dioc. recepit ducatos auri 12, Jo. Vincker induxit. 3.4.1506 (ASV Taxae 37, fol. 49r): pro una [disp. matrim.] in 3. affin. [gradu] de contracto ignoranter pro Gregorio Kerling laic. et Margareta filia Henrici Newinkeller mul. Eistet. dioc. recepit ducatos auri 24. 25.4.1506 (ASV Taxae 37, fol. 52r): pro una disp. [matrim.] in 3. consang. [gradu] pro Johanne Ruprecht laic. et Margareta Ruchennen mul. Magunt. dioc. recepit ducatos auri 25. 2.5.1506 (ASV Taxae 37, fol. 53v): pro disp. [matrim.] in cogn. spir. de contrahendo pro Nicasio Hackenrey cler. Colon. dioc. et Christina de Hardenraide sollicitante domino Philiberto oratore Archiducis recepit ducatos auri 50. 12.6.1506 (ASV Taxae 37, fol. 60v): pro una disp. [matrim.] in 4. [gradu] pro Johanne Falkenheym et Cristina Gasparis de Lucka Poznan. dioc. recepit ducatos auri 8. 25.6.1506 (ASV Taxae 37, fol. 62v): pro una disp. [matrim.] in 3. consang. [gradu] ignoranter contracto pro Johanne Schorn et Margarita Uxderbach Colon. dioc. recepit ducatos auri 14 iuravit. 17.8.1506 (ASV Taxae 37, fol. 69r): pro una disp. [matrim.] in 3. consang. [gradu] pro N. et N. Lubicen. dioc. recepit ducatos auri 20; viginti instante Johanne Vinker.35 12.12.1506 (ASV Taxae 37, fol. 76v): pro una disp. [matrim.] in 3. consang. [gradu] pro pauperibus, qui iuraverunt de paupertate, Thomas Michaelis Koch de Genyng et Dorothea relicta quondam Georgii Vischer Patav. dioc., recepit ducatos auri 10. 35

Zu Johannes Winckler: Frenz, RORC (wie Anm. 15).

XXV

Einleitung

23.12.1506 (ASV Taxae 37, fol. 77v): pro una disp. [matrim.] in 3. [gradu] pro Nicolao Genskopf et Anna Weldige August. dioc. recepit ducatos auri 20. Supplik im RPG IX, Nr. 150. 6.2.1507 (ASV Taxae 37, fol. 82r): pro disp. [matrim.] de contrahendo in 2. consang. [gradu] pro Sebastiano Paungartner et Genofefa Castermenin Ratisbon. et Eistet. dioc. recepit ducatos auri 150. 13.4.1507 (ASV Taxae 37, fol. 88r): pro disp. [matrim.] de contrahendo n.o. compaternitate pro pauperibus Johannes Nabor senior et Catherina relicta quondam Johannis Piscatoris Trever. dioc., qui iam prolem susceperant, ducatos auri 40. Supplik im RPG IX, Nr. 239, dort keine Auflage einer compositio! 26.4.1507 (ASV Taxae 37, fol. 91r): pro disp. [matrim.] in 3. affin. [gradu] pro Henrico Zorn et Kunegunda Herbip. dioc. pauperes ducatos auri 18. Supplik im RPG IX, Nr. 211. 1.5.1507 (ASV Taxae 37, fol. 92r): pro disp. [matrim.] de contracto ignoranter in 3. [gradu] pro pauperibus, qui iuraverunt per procuratorem, Georgius Pelvelin de Loysing et Margareta Binderin August. dioc. ducatos auri 15. Supplik im RPG IX, Nr. 290.

XXVI

VERZEICHNIS DER DIÖZESEN Die Diözesen werden in der adjektivischen Form abgekürzt, in der sie zumeist erscheinen. Die im nachfolgenden Verzeichnis mit Sternchen (*) versehenen Diözesen wurden in der Regel nur berücksichtigt, soweit deutsche Namen auftraten. Aquileg.* Argent. August. Bamberg. Basil. Brandenburg. Bremen. Brixin. Camin. Chiem. Colon. Constant. Cracov.* Culm. Cur. Curon. Eistet. Frising. Gneznen. Gurc. Halberstad. Havelberg. Herbip. Hildesem. Laibac. Lausan.* Lavant. Leod.* Lubic. Lubuc.

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =

Aquileja Straßburg Augsburg Bamberg Basel Brandenburg Bremen Brixen Kammin Chiemsee Köln Konstanz Krakau Kulm Chur Kurland Eichstätt Freising Gnesen Gurk Halberstadt Havelberg Würzburg Hildesheim Laibach Lausanne Lavant Lüttich Lübeck Lebus

Lutomisl.* Magdeburg. Magunt. Merseburg. Meten.* Minden. Misnen. Monast. Nova civit. Nuemburg. Olomuc. Osil. Osnaburg. Paderburn. Patav. Pomezan. Poznan. Prag. Ratisbon. Razeburg. Reval. Rigen. Salzeburg. Sambien. Seccov. Sedun.* Sleswic. Spiren. Tarbat. Tergest.* XXVII

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =

Leitomischl Magdeburg Mainz Merseburg Metz Minden Meißen Münster Wiener Neustadt Naumburg Olmütz Ösel Osnabrück Paderborn Passau Pomesanien Posen Prag Regensburg Ratzeburg Reval Riga Salzburg Samland Seckau Sitten Schleswig Speyer Dorpat Triest

Verzeichnis der Diözesen

Traiect. Trever. Trident.* Verden. Warmien.

= = = = =

Utrecht Trier Trient Verden Ermland

Wien. Wladislav. Wormat. Wratislav. Zwerin.

XXVIII

= = = = =

Wien Leslau Worms Breslau Schwerin

ABKÜRZUNGEN []

()

abb. abba. absol. acol. affin. alt. ap. apr. archidiac.

= Zusätze der Bearbeiter [kursiv]; aus vorausgehender Supplik übernommener Text [normal] = Signatur; sozialer Stand der Eltern (bei Geburtsmakeldispensen) = = = = = = = = =

archiep. auct. aug.

abbas abbatissa absolutio, absolutorius acolitus, acolitatus affinitas altare apostolicus Aprilis archidiaconus, archidiaconatus = archiepiscopus = auctoritas = Augustus

b. Bapt. benef.

= beatus (bei Patrozinien) = Baptista = beneficium

c.c. canon. card. cler. cogn. colleg. comm. confess. consang.

= = = = = = = = =

cum cura canonicatus cardinalis clericus, clericalis cognatio collegialis, collegiatus committatur confessionalis consanguinitas

cur.

= curia

decb. decl. def. diac. dioc. disp.

= = = = = =

December declaratorius, declaratio defectus diaconus, diaconatus diocesis dispensatio

e.m. eccl. ep. et. excom.

= = = = =

extra muros ecclesia episcopus etas excommunicare, excommunicatio

f.d.s. f.d.s.e. f.i.f. f.u.p. febr. fl. fr.

= = = = = = =

fiat de speciali fiat de speciali et expresso fiat in forma fiat ut petitur Februarius florenus frater

ian. iul. iun. laic. legit. lic. litt.

= = = = = = =

Ianuarius Iulius Iunius laicus legitimatio, legitimus licentia littera

mai. mart. matrim.

= Maius = Martius = matrimonialis, matrimonium

XXIX

Abkürzungen

min. mon. monial. mul.

= = = =

minor monasterium monialis mulier

n.o. nat. nov.

= non obstante (obstantibus) = natalis = November

oct. offic. op. ordin.

= = = =

October officialis oppidum ordinarius

par. port. presb. proc. prol.

= = = = =

parochialis portatilis presbiter, presbiteratus procurator proles

R. renen. resid.

= Romanus = r(h)enensis (fl.) = residuum

s.

= sacer, sanctus (bei Patrozinien) = sine cura = sanctitas vestra = sanguis = scolaris = sententia = September = spiritualis = subdiaconus, subdiaconatus

s.c. s.v. sang. scol. sent. sept. spir. subdiac.

tit.

= titulus

ux.

= uxor

vic.

= vicarius

XXX

REPERTORIUM POENITENTIARIAE GERMANICUM: HADRIAN VI. TEXT

D E M AT R I M O N I A L I B U S procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur archidiac. Superioris Carinthie Salzeburg. dioc., cum in dictum Martinum omnimodam iurisdictionem ordinariam habeat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 636r.

1 Christophorus Obkircher laic. et Margareta filia Oswaldi Eilspacher mul. coniuges plebis s. Jacobi in Tyneraken Salzeburg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato ac forsan prole procreata in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur archidiac. Superioris Carinthie Salzeburg. dioc., cum in dictos oratores omnimodam iurisdictionem ordinariam habeat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 635v.

4 Lucas Brucker in Deferecken laic. plebis Matray Salzeburg. dioc. et Kunegundis filia Johannis am Gasteig in Vilgarten mul. coniuges Salzeburg. dioc.: similiter [petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato ac prole procreata in 4. consang. gradu cum legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur archidiac. Superioris Carinthie Salzeburg. dioc., cum in dictos oratores omnimodam iurisdictionem ordinariam habeat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 636r.

2 Christianus Weyer laic. et Magdalena filia Laurentii in der Gassen mul. coniuges plebis Matray Salzeburg. dioc.: petunt disp. de matrim. [ignoranter contracto et consumato ac forsan prole procreata in 4. consang. gradu cum legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur archidiac. Superioris Carinthie Salzeburg. dioc., cum in dictos oratores omnimodam iurisdictionem ordinariam habeat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 635v.

5 Christophorus de Gortschach filius textoris laic. et Cristina filia Casparis Deberinxk mul. plebis Dolsach Salzeburg. dioc., qui impedimentum ignorantes sese pluries carnaliter cognoverunt et prolem procrearunt: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu cum absol. a fornicationis reatu et excessibus et legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur archidiac. Superioris Carinthie Salzeburg. dioc., cum in dictos

3 Martinus filius Mathei am Minsperg laic. plebis Millestaten Salzeburg. dioc. et Agnes filia Altenhauser mul. coniuges Aquileg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato ac prole procreata in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren 3

De matrimonialibus

oratores omnimodam iurisdictionem ordinariam habeat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 636r.

petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Cencius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 636v.

6 Georgius Liebhard am Lobersperg laic. et Cristina filia Georgii Gesingk mul. plebis Stall Salzeburg. dioc.: petunt similem gratiam [qui impedimentum ignorantes sese pluries carnaliter cognoverunt et prolem procrearunt, petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu cum absol. a fornicationis reatu et excessibus et legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur archidiac. Superioris Carinthie Salzeburg. dioc., cum in dictos oratores omnimodam iurisdictionem ordinariam habeat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 636rs.

10 Johannes Kur laic. et Gertruda vor der Hart Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu ex eo proveniente, quod quondam Catherina prima dicti Johannis ux. prefate Gertrude 4. consang. gradu erat coniuncta [supra Cordellas procurator, taxa 5, fuit data loco alterius supplicationis] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 25. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 637r. 11 Johannes Schmit laic. et Margareta Hofmanin mul. coniuges Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter et forsan clandestine contracto et consumato in cogn. spir., quia pater Margarete prefatum Johannem de sacro fonte levavit, cum absol. et legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 637v.

7 Urbanus Zaisperger laic. et Anna Bernhardi Mesner de Zaisarn Chiem. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Enriso procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 636v.

12 Henricus de Wenden laic. nobilis et Kunigunda de Velthein mul. Halberstad. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 638r.

8 Petrus filius Christiani Oxner laic. et Agatha filia Christiani Maintzer mul. coniuges plebis Matray Salzeburg. dioc.: petunt disp. de presumpto matrim. ignoranter contracto et prole procreata in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur archidiac. Superioris Carinthie Salzeburg. dioc., cum in dictos oratores omnimodam iurisdictionem ordinariam habeat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 636v.

13 Christophorus Rustener laic. et Gertrudis filia Nedder Waldes mul. coniuges oppidi Corbach Paderburn. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in cogn. spir., quia pater Gertrudis prefatum Christophorum in sacramento confirmationis tenuit, cum legit. prol. [suscipiende [supra Jo. Buren procu-

9 Nicolaus de Balleringen laic. et Catherina filia Ade de Balleringen mul. de Holbingk Meten. dioc.: 4

De matrimonialibus

rator, taxa 18] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 638r.

card. s. Quattuor) Rome apud s. Petrum 1. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 640v.

14 Johannes Kur laic. et Gertruda vor der Hart mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu ex eo proveniente, quod quondam Catherina prima dicti Johannis ux. prefate Gertrude 4. consang. gradu erat coniuncta, cum legit. prol. [suscipiende; supra Cordellas procurator, taxa loco alterius signate] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 638v.

18 Gregorius Vugermeister laic. et Walpurgis Maierin mul. coniuges de Merstetten Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto et consumato in 4. affin. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Citadinis procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. et componat cum datario M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.; L(aurentius) card. s. Quatuor, nil solvit, quia pro dicto Johanne Fabri qui venit ad papam) Rome apud s. Petrum 1. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 641r.

15 Theodericus Nutelman laic. et Anna von Heyden mul. coniuges Monast. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato ac forsan prole procreata in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Monast., fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 638v.

19 Fridericus Johannis laic. et Gertrudis Arnoldi mul. coniuges Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 6 et 3] (f.d.s. M. regens et cum litt. decl. super 3., fiat M.; committatur abb. mon. in Siloe et Thesinge Traiect. dioc. et eorum cuilibet propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 641r.

16 Adolphus filius Pauli de Millendail laic. et Elsgina filia Henrici de Sundeln mul. coniuges Colon. dioc.: [petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato ac forsan prole procreata in 4. consang. gradu cum legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. et committatur offic. Colon., fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 638v.

20 Ulricus de Superiori Lapide laic. et Margareta Bollenbach mul. coniuges Magunt. dioc. seu Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. affin. gradu [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Magunt., fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 641r.

17 Johannes Brelin laic. et Anna Siglerin mul. coniuges Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Citadinis procurator, taxa 7] (f. d. s. et componat cum datario M. regens; nichil solvit, quia pro domino Johanne Fabri, qui scripsit et scribit contra Martinum Lutherum, L(aurentius)

21 Ulricus Lay laic. et Agatha Nythartin mul. coniuges oppidi Ulm Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. forsan scienter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. suscipiende [supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. o.s.Ben. in Wyb5

De matrimonialibus

lingen Constant. dioc., cum oratores ordinarium propter loci distantiam commode adire non possunt, fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 642r.

prol. [suscipiende; supra Jo. Buren procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Lausan. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 644v.

22 Laurentius Brelzaigner de Obernachhusen laic. et Ursula relicta Thome Riisz de Birchenfelt mul. coniuges Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. affin. gradu [supra Citadinis procurator, taxa 15] (f. d. s.e et componat cum datario M. regens; solvit 16 ducatos, quia est substitutus unius notarii auditoris curie, L(aurentius) card. [s. Quattuor]) Rome apud s. Petrum 7. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 642v.

25 Caspar de Belwitz laic. et Margareta de Gersdorff mul. coniuges in Laibz Misnen. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto non consumato in 3. consang. vel affin. gradu cum absol. et legit. prol. [suscipiende; supra Jo. Buren procurator, taxa 19] (f. d. s. e. et componat cum datario M. regens; committatur ordin., fiat M.; solvit Georgius Posch ducatos 16, L(aurentius) card. s. Quattuor) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 644v.

23 Sigismundus Vischer in Junckhoven laic. et Anna filia Udalrici Wanschler mul. loci de Neumuel Frising. dioc. alias ignorantes aliquod impedimentum matrim. per verba de presenti publice contraxerunt et forsan carnali copula consumarunt, postmodum ad eorum et offic. capituli Frising. notitiam deducto, quod 4. consang. vel affin. gradu invicem sunt coniuncti vel se attinent, offic. matrim. inter eos nullum et invalidum esse per suam diffinitivam sent. declaravit, cuiquidem sent. oratores paruerunt: supplicatur dicto offic. committere, cum in eosdem ordinariam iurisdictionem habeat, quod matrim. de novo contrahere possint, cum legit. prol. [supra Hancius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 9. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 643vs.

26 Matheus Romberger cler. Nuemburg. ad presens in Wratislav. dioc. commorans cum unica et virgine coniugatus exponit, quod inter eum et Magdalenam eius ux. post matrim. inter eos consumatum 15 annis et ultra effluxis divortium quoad thorum auctoritate ordinaria ex certis causis canonice tunc expressis celebratum fuit; cupit ad omnes ordines promoveri: supplicatur de decl., si dicta Magdalena perpetuam castitatem voverit et in eam non cadat suspicio incontinentie, oratorem ad omnes ordines promoveri, in altaris ministerio ministrare et benef. recipere et retinere posse [supra Galteri procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur ep. Wratislav. vel eius vic. et Thomaso de Bachellis pape penitentiario in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 644vs.

24 Johannes Haffner laic. de Biel Lausan. dioc. et Cleofa Fanckhuserin mul. de Arow Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in cogn. spir., quia pater Johannis prefatam Cleofam in sacramento confirmationis tenuit, cum legit.

27 Blasius de Mutta laic. Salzeburg. dioc. [cancellatum, in margine: Lavant. dioc., correctum per me N. Gladiatoris sigillatorem de mandato regentis] exponit, quod post6

De matrimonialibus

quam alias ipse matrim. cum Anna Kettel mul. dicte dioc. per verba de presenti clandestine contraxerat, dicta Anna cum quodam alio viro matrim. seu potius contubernium contraxit illudque carnali copula consumavit, quo contubernio durante orator primo Annam et deinde quandam Dorotheam eiusdem Anne sororem pluries carnaliter cognovit; cum autem dictus vir, cum quo Anna contubernium ut premittitur contraxerat, sit vita functus, cupiatque orator cum Anna sua vera coniuge remanere: supplicatur de absol. ab excom. sent., incestus reatu et excessibus et de disp., quod in eorum matrim. remanere, illud in facie eccl. sollemnizare ac debitum coniugale ad invicem reddere et exigere possint, cum legit. prol. [supra Citadinis procurator, taxa 21; in margine affin. superveniens] (f. d. s. e. M. regens; committatur Johanni de Lazo pape penitentiario in R. cur. et abb. mon. o.s. Ben. Sancti Pauli Salzeburg. dioc. eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 19. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 648vs.

30 Jacob Heimburger laic. et Catherina filia Pauli Monschau mul. Argent. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Enriso procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 652r. 31 Petrus filius quondam Johannis Judei de Ypono et Johanna filia quondam Johannis Vilani loci de Roveredo Vallis Mesolcine Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [suscipiende supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 653r. 32 Georg de Syfrid laic. et Barbara Tubenbergin de Wasserburg mul. coniuges Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 5. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 656r. 33 Erhardus Man de Pruck laic. et Catherina relicta Gasparis Mosner mul. Frising. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu et impedimentum ignorantes sese carnaliter cognoverunt, propter quod ad iudicium consistorii capituli eccl. Frising. pervenerunt et per diffinitivam sent. offic. separati fuerunt, cui sent. paruerunt, cum absol. et legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 2., que committatur offic. capituli Frising., cum cognitio causarum matrim. dicte dioc. de antiqua et approbata consuetudine ad capitulum pertineat) Rome apud s. Petrum 12. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 661r.

28 Bartholomeus Brin laic. et Maria Rotin mul. coniuges Basil. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. et 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Citadinis procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 19. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 649v. 29 Bernhardus Marckgraff laic. et Catherina filia Michelis Gross mul. Argent. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. et 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Enriso procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3. affin. et consang., fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 652r. 7

De matrimonialibus

34 Wolfgangus Greulich de Junginen et Anna de Rinxs mul. nobiles Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto et non consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 12. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 661r.

clandestine contracto et consumato in 4. affin. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 662r. 39 Johannes Fest laic. et Margareta Heffnerin mul. coniuges de Odenhaim Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum absol. et legit. prol.; supra Hominis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 14. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 662r.

35 Conradus Leffler laic. et Anna Wernerin mul. coniuges de Stainenbrun Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto forsan consumato in 4. consang. gradu [cum absol. et legit. prol. suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 661v.

40 Johannes Gerber de Tettnang laic. et Anna Horleherin mul. de Raseried Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et forsan consumato in cogn. spir., quia pater Johannis prefatam Annam in sacramento confirmationis tenuit seu fasciam eidem Anne circumligavit, cum absol. et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 16. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 662v.

36 Jodocus Hantzlin laic. parochie Getzis et Barbara Wechangerin mul. parochie Frachsurien Cur. dioc.: petunt disp. [de matrim. ignoranter et clandestine contracto forsan consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 661r.

41 Michael Tilman Winterstetter laic. et Anna filia Johannis Gerstgruber mul. coniuges ville Schnals Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Citadinus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Cur. Vallis Venuste commoranti) Rome apud s. Petrum 23. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 667r.

37 Bertholdus Resch de Semmerkam laic. et Catherina Schwickerin mul. coniuges Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. forsan scienter et clandestine contracto non consumato in cogn. spir., quia mater Bertholdi prefatam Catherinam in sacramento confirmationis tenuit, cum absol. et legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 13. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 661v.

42 Wipertus Ehinger laic. et Dorothea Ungelterin mul. coniuges Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. re-

38 Udalricus Muler laic. et Walburga Widemennin mul. coniuges de Hasprig August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et 8

De matrimonialibus

gens; committatur abb. mon. o.s.Ben. in Wyblingen Constant. dioc. propter loci distantiam) Rome apud s. Petrum 26. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 667r.

46 [N] Borlinchusen laic. Colon. dioc. exponit, quod ipse desiderat matrim. cum quadam mul. dicte dioc. contrahere, sed quia 4. affin. gradu invicem se attinent ex eo provenienti, quod orator alias quandam mul. prefate mul. 4. consang. gradu coniunctam carnaliter cognovit: supplicatur de disp., quod n.o. impedimento matrim. contrahere possunt, cum legit. prol. [supra Cencius pro Valleoleti procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur priori mon. b. Marie in Marienheiden Colon. dioc. propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 31. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 669r.

43 Mathias Schmaltzer de Zell plebis Hopfen laic. et Lucia Gerdemennin mul. coniuges August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto non consumato in 3. et 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 667v. 44 Martinus Schneider de Schonauwer laic. et Anna Maierin mul. August. dioc. alias ignorantes aliquod impedimentum matrim. per verba de presenti clandestine de facto contraxerunt carnali copula inter eos minime subsecuta; postmodum vero ad eorum et offic. curie ep. August. pervenit notitiam, quod 4. consang. gradu invicem sunt coniuncti; unde offic. servatis servandis continuatoque processu Martinum et Annam ab invicem separavit et divortiavit et matrim. inter eos nullum et invalidum esse declaravit, cuiquidem sent. Martinus et Anna paruerunt: petunt absol. et matrim. de novo contrahere posse cum legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 667vs.

47 Hermannus filius Dielenpeter laic. et Petra Contzenhensen mul. coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 669r. 48 Andreas Hen laic. et Margareta filia Jacobi Bla mul. de Molern Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu, qui per iudicem infrascriptum, cui in dictos oratores in causis matrim. iurisdictio ordinaria competit, separati fuerunt, cuiquidem sent. minime parentes sese pluries carnaliter cognoverunt, cum absol. et legit. prol. [supra Cordellas procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur offic. prepositi Spiren., fiat M.) Rome apud s. Petrum 31. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 669r.

45 Johannes Recht laic. et Chunegundis Tuiffenprunnerin mul. coniuges de Aschau August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. affin. gradu [supra Hominis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 668r.

49 Johannes Schiffers laic. et Gertruda Mutzen mul. coniuges Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Citadinus procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. re9

De matrimonialibus

gens; et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 671v.

M. regens) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 672rs.

50 Matheus de Mershuosen laic. et Catherina filia Conradi mul. coniuges de Buleh Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Citadinus procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 671v.

55 Fridericus filius Nicolai laic. et Susanna filia Goeswini incole parochie de Lynschet Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. si qua sit [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur preposito eccl. s. Salvatoris Traiect. et archidiac. in eccl. Traiect. seu eius offic., cum in oratores omnimodam iurisdictionem habeat ordinariam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 672vs.

51 Generosus filius comitis Hugonis iunioris de Monte Forti et Magdalena baronissa de Schwartzenberg mul. Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu [supra Citadinus procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 671v.

56 Conradus Silber alias Silbercontz laic. et Elizabeth filia Ulrici Caspari mul. de Lellenfelt Eistet. dioc., qui divortiati fuerunt per iudices curie ep. Eistet. et sent. paruerunt: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 673r.

52 Mathias Heubellen de Mettendorff laic. et Maria Huedloeff mul. coniuges Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. presumpto ignoranter contracto [supra Citadinus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 671v.

57 Walthasarus Zeller laic. et Anna Lysilezin mul. oppidi Straubing Ratisbon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. affin. gradu cum legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 15] (f. d. s. e. et componat cum datario M. regens; solvit 16 ducatos, quorum 10 habuit frater Januen. qui manebat speciali de mandato pape Leonis X. et 6 postea occasione provisionis eis debite ab eodem Leone papa, L(aurentius) card. s. Quatuor) Rome apud s. Petrum 7. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 673v.

53 Paulus de Drusch laic. et Catherina Buters mul. de Clotten Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [supra Citadinus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 671v. 54 Wolfgang de Rittershoffen laic. et Barbara de Hatten relicta Gotzenwenting mul. Argent. dioc. divortiati per offic. vel vic. ep. Constant., cui sent. paruerunt: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Viacampis procurator, taxa 5] (f. d. s.

58 Philippus de Gunthein laic. et Walpurgis de Ettenbach mul. coniuges Magunt. dioc. vel civitatis seu alterius dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gra10

De matrimonialibus

du cum legit. prol. suscipiende [supra Galteri procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3. in forma) Rome apud s. Petrum 12. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 675r.

62 Maria de Berchem de Colonia exponit, quod licet Mariottus de Bartholomeo de Cesena laic. Cesenaten. dioc. cum dicta oratrice matrim. contraxerit et cum ea per triennium cohabitaverit et rei coniugali operam dare pluries conatus fuerit, numquam tamen matrim. obstante sibi impotentia viri carnali copula consumare potuit; propterea cupit oratrix divortium inter eos fieri sibique ad alia vota convolandi lic. concedi: supplicatur de lic., si constiterit virum et mul. per triennium continue insimul cohabitasse ipsis cum septima propinquorum vel viciniorum manu affirmantibus se commisceri carnaliter nequiisse, inter oratricem et Mariottum divortii sent. proferri sibique, quod quilibet ipsorum ad alia vota convolare possit, concedere mandare dignemini prout in forma [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine divortium] (f. i.f. M. regens; committatur ep. Sancti Leonis et Petro Calahorra pape penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 676v.

59 Johannes Fabri de Nuradt laic. et Ursula Hortchins mul. coniuges Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et forsan consumato in cogn. spir., quia mater Johannis prefatam Ursulam de sacro fonte levavit, cum absol. et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 676r. 60 Leonardus Schuester de Absman plebis Druns laic. et Eva de Gremb plebis Schain mul. coniuges Patav. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu, qui fuerunt evocati coram archiep. Salzeburg. seu eius offic. tamquam loci metropolitanum et divortiati, cuius sent. oratores forsan non paruerunt, cum absol. a reatu incestus quatenus non paruerunt et cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; et committatur archiep. Salzeburg. vel eius offic., coram quo impedimentum probatum et sent. probata fuit, et cum litt. decl. super 3., que committatur ut supra) Rome apud s. Petrum 12. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 676v.

63 Michael Ruch de Durlech et Otilia filia Melchioris Scheffers de Hachfeld mul. coniuges Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 681r.

61 Fridericus filius Johannis Schmid in Guntzenhausen laic. et Barbara filia quondam Johannis Jungerlin mul. coniuges Eistet. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 679vs.

64 Jacobus Fabri in Dickenschiit laic. et Nesa Wusch mul. coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. [gradu cum legit. prol. supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 681r. 11

De matrimonialibus

65 Fridericus Thare laic. et Catherina filia Ulrici Metles mul. coniuges de Polling Eistet. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 681r.

69 Gerhardus Ryckerdunck laic. et Gebba Smalinck alias de Viisingessche mul. coniuges Monast. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato et forsan prole procreata in 4. affin. gradu [cum legit. prol.; supra Viacampis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 684r.

66 Georgius Schneyder laic. et Catherina filia Michaelis Veyt mul. coniuges de Eistet. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 681r.

70 Andreas Bonavent laic. et Catherina filia Andree Weddinges mul. oppidi Zerbst Brandenburg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in cogn. spir., quia Andreas pater Catherine predictum Andream Bonavent de sacro fonte levavit, cum legit. prol. [suscipiende; supra Enriso procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 685r.

67 Udalricus Keke de Geyszlingen laic. et Dorothea Keklis mul. Constant. dioc. sub hac narrativa, quod ipsi olim ignorantes impedimentum 4. gradus consang. matrim. per verba de presenti seu de futuro contraxerunt aut fidem de non alibi contrahendo dederunt, et deinde sese pluries carnaliter cognoverunt; fueruntque postmodum per offic. Constant. divortiati et sent. paruerunt: petunt [absol. et disp.] cum legit. prol. ante sent. divortii suscepte [supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 681rs.

71 Mauritius de Rorbach laic. nobilis et Geneva Karglin mul. coniuges Frising. dioc. vel alterius dioc. exponunt, quod ipsi olim forsan non ignorantes se 3. consang. gradu invicem esse coniunctos sponsalia per verba de futuro seu matrim. per verba de presenti forsan clandestine de facto contraxerunt illudque forsan carnali copula consumarunt; cum autem in eorum matrim. absque disp. sedis ap. remanere nequeant: supplicatur de absol. et de disp., quod matrim. inter se de novo contrahere illudque in facie eccl. sollemnizare possint cum legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 17] (f. u. p. L(aurentius) card. Sanctorum Quattuor, f.d.s.e. et componat cum datario M. regens; solvit 25 d. Gaspar Virt vice L(aurentii) card.) Rome apud s. Petrum 1. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 686r. 72 Wilhelmus Bavarie dux et comes palatinus Reni et Jacoba filia Philippi marchionis Baden. Frising.

68 Martinus Parner de Parsberg laic. et Barbara filia Georgii Weygandt mul. Ratisbon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu, qui fuerunt divortiati per offic. Ratisbon. et forsan non paruerunt sent., cum [absol.] et legit. prol. ante sent. concepte [supra Galteri procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 681v. 12

De matrimonialibus

dioc. et Spiren. dioc. exponunt, quod ipsi desiderant in sponsalibus seu matrim. inter eos per verba de futuro aut de presenti publice vel clandestine ipsis tamen se 4. consang. gradu invicem esse coniunctos non ignorantibus, non tamen per carnalem copulam consumato, ne si matrim. contractum existat divortium perpetuum inter eos fiat exindeque scandala exorirentur, remanere seu matrim. illud, si nondum contractum sit, contrahere et in eo remanere, quod eis non permittitur absque sedis ap. disp.: supplicatur de absol. ab excom. sent. et de disp., ut matrim. de novo contrahere aut in contracto remanere possint cum legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 1. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 686vs.

75 Johannes Meyer laic. et Anna Webers Ann mul. de villa Eckbrechtzwiler Argent. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Argent., fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 688v. 76 Georgius Zehender laic. et Margareta Langen mul. incole ville Hopferstat Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 688v. 77 Michael Huffman laic. et Magdalena Hofhinhartin mul. incole ville Grossenaltorff Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 688v.

73 Sebastianus de Hohainfelt laic. et Dorothea de Eytzinx mul. nobiles Patav. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. affin. gradu ex eo proveniente, quod quondam ux. Sebastiani eidem Dorothee 3. consang. gradu erat coniuncta cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 15] (f.d. s.e. et componat cum datario M. regens; concordavit Phi[lippus] camere ap. clericus) Rome apud s. Petrum 3. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 688r.

78 Conradus Mertz laic. et Margareta Fischerin mul. incole ville Hymelstat Herbip. dioc., qui ignorantes aliquod impedimentum matrim. per verba de presenti publice contraxerunt et non consumarunt: petunt disp., ut in matrim. remanere seu de novo contrahere possint, cum legit. prol. suscipiende [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 689r. 79 Conradus Fabri laic. et Agnesa Klawe mul. coniuges Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. in Adelberg. Constant. dioc. propter loci distantiam) Rome apud s. Petrum 4. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 689r.

74 Andreas Wolf laic. et Catherina dicta Frummolt Martini Cathern mul. de Kilchstetten Argent. dioc., qui ignorantes impedimentum matrim. contraxerunt in 4. consang. gradu et fuerunt divortiati per offic. Argent. et paruerunt: petunt disp. [ut in matrim. remanere possint] cum legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Argent., fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 688v. 13

De matrimonialibus

80 Cristianus Suller laic. et Anna filia Cristiani Prun coniuges plebis Mereys Brixin. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto et consumato in cogn. spir. ex eo, quod pater dicte Anne prefatum Cristianum de sacro fonte levavit [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 690v.

ter dicte Anne prefatum Jeronimum in sacramento confirmationis tenuit, cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 11. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 691r. 84 Jacobus Telen laic. et Catherina Terhofe mul. coniuges Colon. dioc. exponunt, quod ipsi olim quasdam litt. in certa et solita forma commissionis iudici infrascripto directas a sede ap. obtinuerunt continentes, ut n.o. quod 4. consang. gradu invicem sunt coniuncti possent in eorum matrim. remanere; ipsi timentes litt. surrepticias et invalidas fore, quia quod unus ipsorum coniugum 3. alter vero 4. consang. gradibus a stipite communi distabant mentio facta non fuit: supplicatur de decl. litt. sufficientes perinde existere ac si in eisdem de distantia 3. gradus mentio facta foret mandare dignemini [supra Hominis procurator, taxa 13] (f. i. f. M. regens; committatur scolastico eccl. s. Victoris Xancten. Colon. dioc. propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 15. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 691vs.

81 Michael Mayr laic. et Ursula Wassermanyn mul. coniuges plebis Nyderdorf Brixin. dioc.: [petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato clandestine de facto et prol. procreata in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 8. iul. 1522 [nota quod ab hac subsequente data loco illorum verborum videlicet „Romano pontefice electo“ de mandato superiorum usum fuit in bullarum expeditione his verbis videlicet „A domino Adriano papa VI.“] ASV Arm. 32/61 fol. 690v. 82 Jacobus Heyli de Salzstetten et Barbara Rippini mul. coniuges Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto et consumato ac prol. procreata in publica honestate scientes, quod dictus Jacobus alias cum quadam Magdalena dicte Barbare coniuncta matrim. contraxit, quequidem Magdalena ab eodem Jacobo occasione morbi caduci, quo Magdalena laborabat, incognita et in nullo penitus attemptata remanente diem suam clausit extremum [cum legit. prol.; supra Viacampis procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 9. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 691r.

85 Thomas Gurther laic. et Elizabeth quondam Johannis Lindner zu der Linden dum viveret nata mul. Frising. dioc., qui alias matrim. ignoranter contraxerunt et consumarunt in 4. consang. gradu et per offic. capituli Frising. divortiati fuerunt et sent. paruerunt: petunt disp. in forma solita divortii cum legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 13] (f. i. f. M. regens; committatur offic. capituli eccl. Frising., ad quem cognitio causarum matrim. spectat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 15. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 692r. 86 Johannes Westener laic. et Anna filia Georgii Schneider mul. de Aholezhausen Frising. dioc., [qui alias

83 Jeronimus Ochs laic. et Anna Scheirersz mul. coniuges Magunt. dioc. vel civitatis: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in cogn. spir., quia ma14

De matrimonialibus

matrim. ignoranter contraxerunt et consumarunt in 4. consang. gradu et per offic. capituli Frising. fuerunt divortiati et sent. paruerunt: petunt disp. in forma solita divortii cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 13] (f. i. f. M. regens; committatur offic. capituli eccl. Frising., ad quem cognitio causarum matrim. spectat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 15. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 692r.

sang. gradu coniunctum esse, et sibi hominem non propter sabbatum sed sabbatum propter hominem factum esse ab eodem sacerdote responsum fuit; unde Georgius, ne peiora Apolonie sic obsesse contingerent, in Dei gratiam sperans cum eadem matrim. per verba de presenti contraxit et carnali copula consumavit; quo facto nulla alia naturali medicina adhibita prefata puella sic obsessa mox ab omni insania et mentis destitutione liberata fuit, prout iam per annum integrum libera et sana permanet; unde Georgius, ne spiritus malignus per effectum tanti sacramenti in dictam Apoloniam sic quasi miraculo aliquo et gratia divina liberatam redire posset, ad maiora scandala et dicte Apolonie pericula evitanda: supplicatur pro parte dicti Georgii de absol. ab excom. sent., quam propter incestus reatum incurrerunt seu incurrere potuerunt, et de disp., quod 2. consang. gradu n.o. in eorum sic contracto matrim. remanere valeant, de speciali et expresso cum legit. prol. [supra Citadinis procurator, taxa 65; in margine in 2. contracto ut infra] (f. u. p. L[aurentius Pucci] card. Sanctorum Quattuor; committatur ep. August. vel eius vic. seu offic., fiat L[aurentius] card. Sanctorum Quattuor; debet ducatos 60 et dentur vic. Constant., qui contra heresim [Lutheranam] pro fide laborat, M(atheus) card. Sedun., L. card. Sanctorum Quattuor volente) Rome apud s. Petrum 18. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 692vs.

87 Georgius Eckart laic. et Apolonia Nythartin mul. coniuges August. dioc. exponunt, quod licet alias prefata Apolonia usque ad vigesimum sue et. annum tamquam virgo honesta in domo paterna conversata fuerit, nichilominus una dierum Apoloniam adeo rationis usu destitui contigerit, ut nec quid faceret nec quid diceret intelligeret, et propterea parentibus suis illam cathenis ligari ac ab hominum cohabitatione separari necesse fuit; et quamquam propterea multa remedia pro tali furore diversis temporibus adhibita fuerunt, nichilominus postmodum remedia contra insanias naturales adhiberi solita nichil profitarunt, ipsam ab aliquo spiritu maligno obsessam esse habitum fuit; postmodum prefatus Georgius ad oppidum Longingen [August. dioc.] amicos et consanguineos visitandi causa applicuit et illico domum patris Apolonie intravit, et cum pietatis causa Apoloniam sic miserabiliter cathenis ligatam visitasset et eam multipliciter monuisset, ut b. Mariam virginem et reliquos sanctos imploraret, et per tres aut quatuor menses continuasset, tandem Apolonia una dierum secrete Georgium vocavit illi inter cetera referendo, quod ab infirmitate nullo modo liberari posset, nisi Georgius eam in suam legitimam duceret ux.; Georgius sacerdotem oppidi consuluit sciens predicte Apolonie 2. con-

88 Otto Holscher laic. et Anna Bloemberges mul. coniuges Monast. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 695r. 15

De matrimonialibus

89 Petrus Kessell laic. et Catherina Daniels mul. coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. affin. gradu ex eo proveniente, quod dictus Petrus quandam Cristinam ipsi Catherine 4. consang. gradu coniunctam pluries actu fornicario carnaliter cognovit et ex ea prolem procreavit, cum absol. et legit. prol.; [supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 695rs.

s. Petrum 1. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 700v. 94 Balthasar Penzlin laic. et Affra Mairin mul. coniuges de Allerhaim August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. affin. gradu cum absol.(!) et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 17] (f. d. s. e. et componat cum datario M. regens; solvit XVIII, Paulus Maidicher, L(aurentius) card. Sanctorum Quattuor) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 701r.

90 Philippus Henckel laic. et Meckel mul. coniuges de Zimer Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 25. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 696r.

95 Conradus Schuster laic. et Anna Schweickerin mul. coniuges de Ruitte August. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter et clandestine contracto non consumato in 4. consang. gradu [cum absol. et legit. prol. suscipiende supra Hominis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 702v.

91 Petrus filius Herfrini laic. et Elizabeth filia Theoderici mul. coniuges Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 25. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 696r.

96 Johannes Moton laic. et Johanna filia Heimele Cabaisi alias Calcifices mul. coniuges Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. forsan scienter contracto et consumato in cogn. spir. cum absol. et legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens; committatur preposito eccl. b. Marie Walcurien. Leod. dioc., cum ipsi coniuges eorum ordinarium propter nimiam pecuniarum exactionem, quam ipse ordinarius ab eis faceret, accedere non audeant, fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 702v.

92 Wilhelmus Boest laic. et Anna Koesson mul. Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu et impedimentum ignorantes sese pluries carnaliter cognoverunt, cum absol. a reatu fornicationis et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 697v.

97 Philippus lantgravius Hassie Magunt. dioc. et Cristina ex ducibus Saxonie Misnen. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu ex utroque latere cum legit. prol. suscipiende [supra Hantius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum

93 Henricus Hoerperger ville Mislegar laic. et Elizabeth Abhurtin mul. Bamberg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud 16

De matrimonialibus

5. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 703r.

102 Mathias Uberger de Aytterwang laic. et Brigida filia Cristiani mul. coniuges de Wayssenpach August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto clandestine non consumato in 4. consang. vel affin. gradu [supra Hominis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 18. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 705v.

98 Sigismundus Reysecker laic. et Apolonia Boecklin mul. coniuges de Waldzell Patav. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 9. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 704r.

103 Melchior Fogler laic. et Anna Foglerin mul. coniuges Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter clandestine contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 706r.

99 Johannes Kopff laic. et Genoveva Sweglerin mul. coniuges Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et forsan consumato in 3. et 4. consang. gradibus cum absol. et legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; committantur litt. decl. super 3. abb. mon. in Wyblingen. Constant. dioc., cum dicti oratores ordinarium certis legitimis de causis commode accedere non possunt, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 704r.

104 Hermannus Boelker laic. et Anna ter Hove mul. coniuges Colon. dioc.: [petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 706r.

100 Johannes Schitingk laic. et Rosina Cruperowa mul. Cracov. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. et 4. consang. vel affin. gradibus cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; committantur litt. decl. super 3. offic. Cracov., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 704r.

105 Conradus de Virnebourch nobilis et Judoca de Marka mul. Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. vel affin. gradu [supra Hancius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 707v.

101 Johannes Melchioris laic. de Morszheim Magunt. dioc. et Walpurgis mul. de Ellenbach Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. et 4. consang. gradibus [supra Galteri procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 704v.

106 Johannes Fuerbach laic. et Catherina Keyl mul. coniuges Magunt. dioc. exponunt, quod ipsi olim non ignorantes, quod mater Catherine prefatum Johannem de sacro fonte levavit, sponsalia per verba de futuro contraxerunt et deinde sese pluries actu fornicario carnaliter cognoverunt: petunt absol. et disp., quod in eorum sic 17

De matrimonialibus

contracto matrim. remanere possint, cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 708r.

tracto in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur archidiac. Gurc., cum in dictos oratores omnimodam iurisdictionem ordinariam habeat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. sept. 1522 APA 69 4v.

107 Gabriel Rebstock laic. et Agatha filia Johannis mul. de Nuwenstein Argent. dioc.: petunt disp. de matrim. forsan scienter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. suscipiende [supra Enriso procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Argent. et decano eccl. s. Petri Iunioris Argent., cui similes cause committi consueverunt, fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 709r.

111 Johannes Diner alias Geibicz laic. et Dorothea Hochsteterin mul. Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. et 4. consang. gradu cum legit. prol. et litt. decl. super 3. [supra Galteri procurator, taxa 6] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. sept. 1522 APA 69 5r. 112 Burkhardus Schwartz laic. et Catherina relicta quondam Mathie Beckers de Wielgratzhausen Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. et 4. consang. gradu cum legit. prol. et litt. decl. super 3. [supra Galteri procurator, taxa 6] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. sept. 1522 APA 69 5r.

108 Johannes Hannart laic. de Stoiclern et Sunna filia Peters Johan de Saessons mul. Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu et in cogn. spir., quia pater Johannis dictam Sunnam de sacro fonte levavit [supra Cencius procurator, taxa 15] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 30. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 709v.

113 Everhardus filius Judoci laic. et Adriana Nicolai Helfen coniuges Leod. dioc., exponitur, quod ipsi olim ignorantes impedimentum sponsalia per verba de futuro contraxerunt et deinde sese pluries carnaliter cognoverunt; postmodum vero in bannorum proclamatione Elizabeth Andree asserens se ab eodem Everhardo carnaliter cognitam fuisse et dicte Adriane 3. consang. gradu coniunctam existere, sponsalibus se opposuit, qua oppositione n.o. dicti coniuges etiam se ad carnalem copulam admiserunt; sed si divortium fieret inter eos, gravia scandala possent exoriri: supplicatur de absol. a reatu incestus et de disp., quod impedimento affin. n.o. in eorum presumpto matrim. remanere possint cum legit. prol., de speciali et expresso [supra Hantius procurator, taxa 17] (f. d. s. M. regens et com-

109 Martin Storck laic. commorans in Moysenheym Magunt. dioc. et Dorothea filia Johannis Scriptoris in Zweynbrucken Meten. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 3. affin. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 15] (f. d. s. e. et componat cum datario M. regens; committatur archiep. Magunt. vel eius vic., fiat M.; concordavit Phi[lippus] camere ap. clericus) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1522 notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 712v. 110 Leonardus Zwenger laic. et Anna filia Petri Sterynger coniuges Gurc. dioc.: petunt disp. de matrim. presumpto ignoranter con18

De matrimonialibus

ponat cum datario; W. datarius; committatur offic. Leod. in Brabantia residenti, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. sept. 1522 APA 69 6r.

117 Christina filia Johannis Grueber in der Selgk plebis Grebingen Salzeburg. dioc. exponit, quod ipsa olim non ignorans se quodam Sigismundo Rauwald laic. Salzeburg. dioc. 1. gradu affin. attinere cum eo matrim. de facto contraxit illudque carnali copula consumavit, quo quidem postmodum deducto ad offic. archiep. Salzeburg. notitiam, idem offic. per suam sent. ipsos oratricem et Sigismundum ab invicem divortiavit eisque ulterius matrim. contrahendi facultatem interdixit et inhibuit; cum autem oratrix cupiat cum aliquo viro nullo iure sibi prohibito matrim. contrahere et mater effici liberorum: supplicatur de disp., postquam a reatu incestus, si nondum absol. est, absol. fuerit, cum legit. prol. suscipiende [supra Jo. Buren procurator, taxa 8] (f. d. s. M. regens; committatur ordin. vel eius offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 19. sept. 1522 APA 69 7vs.

114 Johannes de Durnperg laic. et Barbara relicta Johannis Schneyder coniuges plebis Seekirchen Salzeburg. dioc. exponunt, quod cupiunt in matrim. per verba de presenti publice contracto et forsan consumato remanere, quia tamen a 30 annis circa mater Johannis quandamprolemipsiusBarbaredebb sacro fonte levavit: supplicatur de decl., quod in dicto matrim. remanere possint [supra Galteri procurator, taxa 13; in margine decl. matrim.] (f. i. f. M. regens) Rome apud s. Petrum 13. sept. 1522 APA 69 6rs. 115 Georgius Wenck laic. et Magdalena Zieglerin de Stockach relicta Bernardi Wenck Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu cum legit. prol. suscepte ex actu fornicario, quia impedimentum non ignorantes sese pluries carnaliter cognoverunt et prolem procrearunt, cum absol. a reatu incestus [supra Galteri procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 15. sept. 1522 APA 69 6v.

118 Caspar Lauser iunior laic. et Barbara filia Michaelis Stenglin coniuges de Kruningen Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. forsan scienter contracto et consumato in publica honestate, quia scientes quod Caspar alias sponsalia per verba de futuro seu matrim. de presenti cum quodam Catherina dicte Barbare sorore carnali contraxerat, quequidem Catherina ab ipso Caspare incognita et in nullo penitus attentata ab humanis decessit, matrim. contraxerunt, [cum legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. sept. 1522 APA 69 9r.

116 Johannes Ethman laic. de Schoenow Constant. dioc. et Maria Truchsessin Basil. dioc. coniuges: petunt disp. de matrim. scienter clandestine contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 8] (f. d. s. et componat cum datario M. regens; et cum litt. decl. super 3., que committatur ep. Basil. et ep. Constant. et eorum cuilibet et eorum vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. sept. 1522 APA 69 7r.

119 Laurentius Kocher laic. et Anna filia Ade Schlych coniuges de Hochstatt Inferiori Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 5] 19

De matrimonialibus

(f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. sept. 1522 APA 69 9r.

paruerunt [cum legit. prol.; supra Hominis procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. sept. 1522 APA 69 10r.

120 Johannes Gerhardi laic. et Meckele Kritz coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol. supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. sept. 1522 APA 69 9r.

123 Petrus Jacobi laic. de Celborch et Aleydis Gerardi coniuges Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. sept. 1522 APA 69 9v.

125 Johannes Schnap laic. Constant. dioc. exponit, quod postquam ipse matrim. per verba de presenti cum Ursula eius ux. publice contraxerat illudque carnali copula consumaverat et ex ea prolem procreaverat, dicta Ursula pudicitie laxatis habenis a consortio oratoris divertit se a patria absentando; et licet orator per 8 annos Ursulam exspectando et in diversis locis perquiri fecit, ea non inventa et continenter vivere non valens matrim. cum quadam Anna premissa ignorante contraxit illudque consumavit et prolem ex ea procreavit: supplicatur de disp., si inquisita super premissis diligentius veritate rem ita esse reperiatur, quod in dicto matrim. cum Anna remanere possit cum legit. prol. in forma, proviso quod si dicta Ursula redierit orator superinductam dimittere teneatur, debitum reddat sed non exigat, et quando de vita ipsius Ursule constiterit adulterinos amplexus relinquat [supra Hantius procurator, taxa 8] (f. d. s. M. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 3. oct. 1522 APA 69 14r.

124 Johannes Rieder laic. de Landshuet et Ursula Eckerin mul. de Achdorff prope Landshuet Frising. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato prole procreata in 4. consang. gradu; postmodum ad eorum et vic. [capituli] Frising. pervenit notitiam, quod 4. consang. gradu invicem sunt coniuncti, propter quod vic. eos ad iudicium evocatos servatis servandis et continuato processu per suam diffinitivam sent. divortiavit, cui sent. oratores

126 Sigismundus Poppingler laic. et Margareta filia Sigismundi Geyger coniuges plebis Welschenessen Brixin. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in cogn. spir., quia Sigismundus Geyger pater dicte Margarete prefatum Sigismundum Poppingler de sacro fonte levavit, cum legit. prol. [supra Viacampis procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. oct. 1522 APA 69 16r.

121 Emil Simchen laic. et Margareta Kuncontzen coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. sept. 1522 APA 69 9r. 122 Jasparus op den Bruil laic. et Elsgina to Geilinckhusen mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. sept. 1522 APA 69 9r.

20

De matrimonialibus

127 Barlich Smachteshagen laic. in insula Rugie Roskild. dioc. habitans et Beata Baiglaser puella sive virgo Roskild. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu ex eo proveniente, quod quondam Elizabeth Normans prima dicti Barlich ux. dum viveret eidem Beate 4. consang. gradu erat coniuncta, cum legit. prol. [supra Viacampis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. in Helda Camin. dioc. et abb. mon. Novi Campi Zwerin. dioc. ac preposito seu vic. in insula Rugie Roskild. dioc. et eorum cuilibet propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. oct. 1522 APA 69 16r.

131 Lumina relicta quondam Antonii de Brederode mul. Traiect. dioc. [exponit], quod alias dictus Antonius eandem Luminam in domo sua recepit, ex qua proles suscitabatur, et quadam infirmitate gravatus in lecto egritudinis matrim. per verba de presenti cum Lumina contraxit; cum autem Antonio vita functo ab aliquibus asseritur Antonium per prius, videlicet ante 20 annos, quandam iuvenculam eidem Lumine 3. consang. gradu coniunctam carnaliter cognovisse, licet Lumina hoc penitus ignoravit, propterea matrim. inter Antonium et Luminam contractum viribus non subsistere: supplicatur de decl., si inquisita super premissis diligentius veritate rem ita esse reperiatur, matrim. legitimum fuisse cum legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3] (f. i. f. M. regens; committatur ep. Ebronen. ad presens in civitate Traiect. residenti suffraganeo, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. oct. 1522 APA 69 19r.

128 Fridericus Liepmunt laic. et Margareta Tidenheus mul. Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Viacampis procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 6. oct. 1522 APA 69 16r.

132 Hartmannus Dietman laic. et Elizabeth Molen coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 3. affin. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Hantius procurator, taxa 15] (f. d. s. e. et componat cum datario M. regens; W. datarius; supplicatio cancellata, in margine legitur Cassata per me N. Gladiatoris sigillatorem, quia postmodum fuit registrata sub data 3. mart. anno primo Adriani pape VI; cf. Nr. 212) Rome apud s. Petrum 17. oct. 1522 APA 69 19v.

129 Carolus Sober laic. et Anna Mergin mul. coniuges de Wertach August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. affin. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. oct. 1522 APA 69 17r. 130 Johannes Zillenpulher laic. et Elizabeth Zbeldingen mul. coniuges de Wertach August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. affin. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. oct. 1522 APA 69 17v.

133 Nicolaus Knolchy laic. et Catherina Poters coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in cogn. spir., quia pater Nicolai prefatam Catherinam in sacramento confirmationis tenuit seu illam ad sa21

De matrimonialibus

cramentum duxit cum legit. prol. suscipiende [supra Hantius procurator, taxa 18; in margine de ignoranter contracto non consumato in cogn.] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. oct. 1522 APA 69 19v.

Rome apud s. Petrum 26. oct. 1522 APA 69 22rs. 138 Petrus filius Berkiermichels laic. in Oberngrumbach et Barbara filia Wilhelmi Walch mul. Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. oct. 1522 APA 69 22v.

134 Michael Haberbertsch laic. et Erna Rumelin mul. de Greffenhausen Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. et litt. super 3. [supra Ludovicus procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. oct. 1522 APA 69 19v.

139 Nicolaus uff der Hardt Iunior laic. Trever. dioc. et Maria Moleners coniuges eiusdem vel alterius dioc.: petunt disp. de matrim. presumpto scienter contracto ac prole forsan procreata in cogn. spir., quia pater Nicolai prefatam Mariam de sacro fonte levavit, cum absol. et legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens; committatur offic. Trever., fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. oct. 1522 APA 69 22v.

135 Jacobus Pechlin laic. et Ursula Ebhertin mul. de Kempten August. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter et clandestine contracto non consumato in 4. consang. gradu pro divortiatis qui paruerunt sent., cum absol. et legit. prol. [suscipiende; supra Hominis procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 20. oct. 1522 APA 69 20v.

140 Judocus Hantlorch laic. de villa Briel Leod. dioc. et Aleydis Vaess coniuges Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato ac prole forsan procreata in 4. affin. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Leod., fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. oct. 1522 APA 69 23r.

136 Cristian Wernlin laic. et Affra Walturglin mul. coniuges de Illerpen August. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter et clandestine contracto non consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Hominis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 25. oct. 1522 APA 69 22r.

141 Bernardus Fabri laic. et Margareta Gattens coniuges de Sundorff Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato ac prole procreata in 4. consang. vel affin. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 9 et 3] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Trever. et cum litt. decl. super 3. consang. vel affin. gradu, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. oct. 1522 APA 69 23r.

137 Udalricus filius Petri Trugens laic. et Geltrudis filia Johannis Belyen mul. in Oeschaim Leod. dioc. commorantes: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu, et impedimentum ignorantes sese pluries actu fornicario carnaliter cognoverunt et prolem procrearunt, cum absol. a reatu incestus et legit. prol. [supra Ludovicus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) 22

De matrimonialibus

142 Georgius Sipel laic. et Maria Waltheri coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. nov. 1522 APA 69 24r.

dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 26r. 148 Theodericus Meynardi laic. et Anna mul. Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 26v.

143 Conradus Schutter laic. et Crine Kiliani coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. nov. 1522 APA 69 24v. 144 Johannes de Poll laic. et Haerwicke de Doezingen coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. et 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Ludovicus procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Johannis Bapt. oppidi Ernen Colon. dioc., quia dicti coniuges eorum ordinarium propter loci distantiam commode adire non possunt, fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. nov. 1522 APA 69 25rs.

149 Heintzonus Kesseler laic. et Anna filia Balthasaris Anderlor coniuges in villa Framerszbach Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto non consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. suscipiende [supra Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Petri et s. Alexandri Aschaffenburgen Magunt. dioc., cum oratores eorum ordinarium propter loci distantiam commode adire non possunt, fiat M.) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 26v.

145 Goswinus laic. et Nye Heseramps mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 26r.

150 Cristianus filius Struncks Diety laic. et Margareta filia Philippi Heimchen coniuges ex Mautzingen Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 27r.

146 Hermannus Becker laic. et Catherina Byngeners mul. Colon. dioc. vel alterius dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu cum litt. decl. super 3. consang. [et legit. prol. suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 26r.

151 Balthasar van Ach laic. et Anna Wannenthalerin coniuges ville Lytrach parochie Pregentz Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu pro divortiatis per of-

147 Johannes Leon laic. et Catherina Prols mul. de Artzwilre Colon. 23

De matrimonialibus

fic. ordinarii, et forsan sent. non parentes sese carnaliter cognoverunt, cum absol. et legit. prol. ante et post divortium suscepte et suscipiende [supra Buren procurator, taxa 17] (f.d.s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 27r.

prol. suscipiende [supra Galteri procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3., que committatur offic. Traiect., fiat M.) Rome apud s. Petrum 14. nov. 1522 APA 69 27v. 156 Hermannus filius Johannis up den Subbrins laic. et Catherina filia lutten Hansels Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in cogn. spir., quia mater Hermanni prefatam Catherinam se sacro fonte levavit, et impedimentum scientes sese carnaliter cognoverunt, cum absol. et legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. nov. 1522 APA 69 29v.

152 Henricus Schram laic. et Margareta Fuchsin mul. de Ronghofen Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu pro divortiatis per offic. archidiac. eccl. Herbip., cui sent. paruerunt, [cum legit. prol. supra Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Herbip., cum ipse et archidiac. Herbip. in oratores iunctim iurisdictionem habeant) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 27r.

157 Wendelinus Etzel laic. et Barbara filia Johannis Spiegels de Nusdorff Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in cogn. spir., [ex eo proveniente, quod] pater Barbare dictum Wendelinum de sacro fonte levavit [cum legit. prol. suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 25. nov. 1522 APA 69 29v.

153 Mathias Voyth laic. et Catherina Halken mul. Halberstad. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Cencius procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 13. nov. 1522 APA 69 27r. 154 Albertus dux Magnopolien. Zwerin. dioc. et Anna ex marchionibus Brandenburg. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu forsan sponsalibus precedentibus cum legit. prol. suscipiende [supra Cencius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur preposito eccl. Zwerin. vel eius offic., cum eccl. Zwerin. et illius dioc. auctoritate ap. administrator existat) Rome apud s. Petrum 13. nov. 1522 APA 69 27r.

158 Conradus Wilbrendinck laic. et Catherina Egerdinck mul. Monast. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in cogn. spir., quia pater Catherine dictum Conradum de sacro fonte levavit [cum absol.] et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 20; in margine de ignoranter et clandestine contracto et consumato in cogn. spir.] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 25. nov. 1522 APA 69 29v.

155 Ernestus de Nyenron laic. et Catherina filia Johannis de Revers coniuges Traiect. dioc. vel civitatis: petunt disp. de matrim. scienter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit.

159 Nicolaus filius Henrici Adriani alias Coelen laic. et Johanna filia Remberti Pauli coniuges Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. forsan scienter contracto et consumato in 3. consang. gradu cum absol. et legit. 24

De matrimonialibus

prol. [supra Hantius procurator, taxa 17] (f.d.s.e. et componat cum datario M. regens; W. datarius; committatur offic. Leod. in Diest deputato, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. nov. 1522 APA 69 30v.

supra Jo. Buren procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 5. decb. 1522 APA 69 34v. 164 Johannes Hertz de Schrattenpach laic. et Barbara Peyrin coniuges de Sinamroid August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto non consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. decb. 1522 APA 69 34v.

160 Walterus in de Haghe filius Ludovici in de Haghe laic. et Elizabeth van Leloy filia Robini van Leloy mul. habitatores loci de Ghennck Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo sive de matrim. presumpto ignoranter in 4. consang. gradu contracto pro hiis, qui forsan ante sponsalia sese carnaliter cognoverunt, cum absol. a reatu fornicationis et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 29. nov. 1522 APA 69 30v.

165 Johannes Puchler laic. et Apolonia Geyrin coniuges de Bobigen August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. [gradu cum absol. et legit. prol. suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. decb. 1522 APA 69 34v.

161 Petrus Ruppels laic. et Cristina Rafer coniuges de Fedenfelt Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [suscipiende; supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur ordin. vel eius vic. seu offic.) Rome apud s. Petrum 5. decb. 1522 APA 69 34r.

166 Johannes Basmecker laic. et Dorothea Weberin coniuges de Uslersbach August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto non consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. decb. 1522 APA 69 34v.

162 Maximinus de Buchenlo laic. et Margareta filia Schaffclasen coniuges Magunt.: [petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende; supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur ordin. vel eius vic. seu offic.) Rome apud s. Petrum 5. decb. 1522 APA 69 34r.

167 Johannes Lauwers laic. et Heilwigis Gheries mul. de Beringhen Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. decb. 1522 APA 69 34v. 168 Antonius Wilhelmi de Wouda laic. et Herzeloete Jacobi mul. etiam de Wouda Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu precedente sponsalia seu ignoranter contracto in 4. consang. gradu [cum legit. prol. sus-

163 Johannes Zucklin de Oberhawsen laic. et Otilia Wechin coniuges in Weyssenhoven August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 3. et 4. consang. gradu [cum legit. prol.; 25

De matrimonialibus

cipiende; supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. decb. 1522 APA 69 35r.

[supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 18. decb. 1522 APA 69 39v.

169 Johannes Schoumecker laic. et Maria Gneynenpur coniuges Leod.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 3. affin. gradu ex eo proveniente, quod quondam Bella prima dicti Johannis ux. dum viveret eidem Marie 3. consang. gradu erat coniuncta, cum absol. et legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 17; in margine de ignoranter contracto et clandestine consumato in 3. affin.] (f. d. s. e. et componat cum datario M. regens; W. datarius) Rome apud s. Petrum 11. decb. 1522 APA 69 36r.

173 Wandalinus Hayns laic. et Elizabeth filia Becht mul. de Wirstat Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 22. decb. 1522 APA 69 40v. 174 Cristian Jeger in Obersdorff laic. et Affra Speckl coniuges August. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto et consumato in 4. consang. gradu, qui ante contractum matrim. sese carnaliter cognoverunt, cum absol. et legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens [et componat cum datario]; W. datarius) Rome apud s. Petrum 23. decb. 1522 APA 69 40v.

170 Wolfgangus Huser laic. et Barbara Tumser coniuges parochie Laterins alias Rauckwil Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto clandestine et consumato in 4. affin. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 8] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3.; committatur offic. ordinarii, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. decb. 1522 APA 69 37v.

175 Andreas Schrauroff ex Obersdorff laic. et Anna Jegerin coniuges August. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto et consumato in 4. consang. gradu, qui ante contractum matrim. sese carnaliter cognoverunt et prolem procrearunt, cum absol. et legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens [et componat cum datario]; W. datarius) Rome apud s. Petrum 23. decb. 1522 APA 69 40v.

171 Michael filius quondam Gerardi Beckers laic. et Maria filia Everardi Ziwaghen mul. de villa Barrl Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu et impedimentum ignorantes sese pluries carnaliter cognoverunt et forsan prolem procrearunt [cum absol. et legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 16. decb. 1522 APA 69 37v.

176 Ernestus de Nyenron laic. et Margareta filia Johannis de Revers coniuges Traiect. dioc. vel civitatis: petunt disp. de matrim. scienter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. suscipiende [supra Hantius procurator, taxa 4 resid. gratis, quia alias expedita] (f. d. s. M. regens et cum litt. decl. super 3. in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. decb. 1522 APA 69 40v.

172 Jodocus Pfahl laic. et Dorothea filia Jacobi Burck coniuges ex villa Grossengardach Wormat. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato forsan prole procreata cum legit. prol. 26

De matrimonialibus

177 Everhardus Westerhoff laic. et Elizabeth ten Bulsebroick mul. Monast. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. et 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens et cum litt. decl. super 3. in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. decb. 1522 APA 69 41v.

gens et cum litt. decl. super 3.; committatur offic. Colon.) Rome apud s. Petrum 2. ian. 1523 APA 69 42v. 182 Johannes Slender laic. et Elizabeth filia Johannis Landesberg coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato ac prole procreata in cogn. spir., quia pater dicte Elizabeth eundem Johannem Slender de sacro fonte levavit, cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. regens; committatur offic. Colon., fiat M.) Rome apud s. Petrum 3. ian. 1523 APA 69 43r.

178 Gerardus Pessinck laic. et Anna Halbinck coniuges Monast. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 2. ian. 1523 APA 69 42v.

183 Michael am Perg laic. et Margareta filia Georgii Weysz coniuges plebanie Arule Salzeburg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato ac prole procreata in 4. consang. gradu [cum absol. et legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens et cum litt. decl. super 5.; committatur offic. Salzeburg.) Rome apud s. Petrum 3. ian. 1523 APA 69 43r.

179 Hennes tzo dem Musebach laic. et Gertrudis tzo dem Holle mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato prole subsecuta in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens et cum litt. decl. super 3.; committatur offic. Colon.) Rome apud s. Petrum 2. ian. 1523 APA 69 42v. 180 Mens tzo dem Haem laic. et Styna zto dem Huden mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato prole subsecuta in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens et cum litt. decl. super 3.; committatur offic. Colon.) Rome apud s. Petrum 2. ian. 1523 APA 69 42v.

184 Eberhardus Kerner laic. et Elizabeth Eychlin mul. oppidi Zeil Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu sponsalia precedente cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Bamberg. propter loci distantiam) Rome apud s. Petrum 8. ian. 1523 APA 69 45r.

181 Petrus tzo der Gyck laic. et Matella tzo dem Haven coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. affin. [cancellatus, in margine legitur consang., correctus per me N. Gladiatoris sigillatorem de mandato regentis] gradu cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. re-

185 Michael de Bibrach laic. et Apolonia Henghyn coniuges de Schussenried Constant. dioc. exponunt, quod ipsi olim quasdam litt. disp. in certa et solita forma abb. mon. in Schussenried Constant. dioc. directas a quodam nuntio ap. ad id sufficientem facultatem habente obtinuerunt continentes inter alia, ut n.o. quod 4. consang. gradu in27

De matrimonialibus

vicem sunt coniuncti possent in earum contracto matrim. licite remanere; timent litt. ex eo fore surrepticias et invalidas, quia unus ipsorum coniugum 3., alter vero 4. gradibus a stipite communi distabant, et quod alter ipsorum distaret 3. in ipsis litt. mentio aliqua facta non fuit: supplicatur quatenus iuxta ap. declarationem Clementis VI. pape commissionis litt. sufficientes decerni et validas, ac si in eisdem de distantia tertii gradus mentio facta foret, mandare dignemini ut in forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 13] (f. i. f. M. regens; committatur eidem abb. [in Schussenried], fiat M.) Rome apud s. Petrum 8. ian. 1523 APA 69 45v.

supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. Sancti Mauritii Agonen. Sedun. dioc. vel eius vic., cum in dictos oratores iurisdictionem ordinariam habeat) Rome apud s. Petrum 16. ian. 1523 APA 69 50v. 189 Jacobus Demar laic. et Cornelia filia Johannis Maeldrays mul. Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. ian. 1523 APA 69 56r. 190 Petrus Wilhelmi laic. et Elizabeth Regnery mul. Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. ian. 1523 APA 69 56r.

186 Jeronimus Schimol laic. et Agatha Seytzin coniuges in Weissenhoven August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto non consumato in cogn. spir. cum clausula illudque in facie eccl. sollemnizare [supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. in Roppenburg August. dioc., quia predicti coniuges eorum ordinarium certis legitimis de causis commode adire non possunt) Rome apud s. Petrum 10. ian. 1523 APA 69 47v.

191 Albinus Henrici laic. et Margareta filia Cornelii mul. Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. ian. 1523 APA 69 56r. 192 Martinus Thome alias Lutz laic. et Barbara Ruckeimber coniuges de Goelhusen Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 5. febr. 1523 APA 69 62r.

187 Georgius Hochsteter laic. et Sabina Reychingin coniuges August. dioc.: petunt disp. de matrim. forsan scienter contracto non consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur ordin.) Rome apud s. Petrum 10. ian. 1523 APA 69 47v. 188 Bartholomeus filius Roleti Ceiten laic. et Johanneta quondam Johannis Leonardi parochie Sancti Mauritii de Bagnis Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.;

193 Georgius Graff laic. et Ursula Clammayrin coniuges Frising. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum absol. et legit. prol.; supra 28

De matrimonialibus

Hominis procurator, taxa 7 et 3] (f. d. s. M. regens et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 7. febr. 1523 APA 69 62vs.

eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. febr. 1523 APA 69 63rs. 196 Agnes Heymyn de Colbach mul. Spiren. dioc. exponit, quod ipsa olim ignorans aliquod impedimentum cum quodam Philippo Seidenswantz de Udenheim matrim. per verba de presenti publice contraxit illudque carnali copula consumavit; postmodum vero ad eius venit notitiam, quod Philippus tempore contracti matrim. ac ante et post cum quadam alia mul. fuit matrim. copulatus; cum Agnes in huiusmodi matrim. remanere nequeat cupiatque cum alio viro matrim. copulari et mater effici liberorum: supplicatur de lic. et facultate, si vocatis et per edictum publicum constito summarie et extraiudicialiter de non tuto accessu ad eos aut quod nescitur ubi in remotis agatur qui fuerint evocandi canonice constiterit de assertis, Agnetam ipsam a dicto Philippo separari et divortiari secundum canonum instituta, et de decl., quod Agnes cum aliquo alio viro matrim. contrahere et in eo remanere possit [supra Jo. Buren procurator, taxa 8; in margine divortium] (f. d. s. M. regens; committatur Jacobo Nagel o.pred. et Petro Calahorra o.fr.herem. s. Aug. et theologie professoribus pape penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. febr. 1523 APA 69 63vs.

194 Laurentius Lemenckers laic. et Barbara filia Laurentii Stocken coniuges de Bohel Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur preposito eccl. Spiren. seu eius offic., cum in dictos oratores ordinariam iurisdictionem habeat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. febr. 1523 APA 69 63r. 195 Georgius Hochsteter laic. et Sabina Reichingin mul. coniuges August. dioc. seu civitatis exponunt, quod ipsi alias quasdam litt. in certa et solita forma commissionis ep. August. directas a sede ap. obtinuerunt continentes inter alia, ut n.o. quod ipsi olim forsan scientes se 4. consang. gradu invicem esse coniunctos matrim. inter se per verba de presenti publice de facto contraxerunt carnali copula inter eos minime subsecuta, in eorum sic contracto matrim. remanere illudque in facie eccl. sollemnizare libere possent, cum eisdem dispensaret, prout in litt. plenius continetur [cf. Nr. 187]; tamen oratores matrim., antequam litt. ep. August. exhibite seu executioni demandate fuerunt, carnali copula de facto consumarunt illudque forsan in facie eccl. sollemnizarunt; cum autem oratores in huiusmodi matrim. remanere nequeant absque sedis ap. disp. et si divortium fieret [magna scandala exorirentur]: supplicatur de absol. et de disp., ut in dicto matrim. remanere possint cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 7; in margine disp. in 4. ut infra] (f. d. s. et componat cum datario M. regens; W. datarius; committatur ordin. vel

197 Johannes Junghen laic. et Elizabeth Rasoris coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Ludovicus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 9. febr. 1523 APA 69 64v. 198 Joachim filius Margarete relicta Jacobi Mayr laic. et Apolonia filia Barbare Rhyrcheryn coniuges Bri29

De matrimonialibus

xin. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto et consumato ac forsan prole procreata in cogn. spir. cum absol. et legit. prol. [supra Viacampis procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 9. febr. 1523 APA 69 64v.

trim. contrahendo in 4. affin. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. de Oestbooen in oppido Haerlen residenti et decano capelle nuncupate Hagen Traiect. dioc., cum oratores ordinarium propter loci distantiam commode adire non possunt) Rome apud s. Petrum 23. febr. 1523 APA 69 75v.

199 Cristian filius Fabiani Smiller laic. et Anna filia Cristiani coniuges de Iorun Brixin. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto et consumato ac forsan prole procreata in cogn. spir., ex eo quod Cristianus pater dicte Anne eundem Cristianum de sacro fonte levavit, cum absol. et legit. prol. [supra Viacampis procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 9. febr. 1523 APA 69 64vs.

203 Gibaldus Hermanni laic. de Riem et Gertz de Belch coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. et 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; committatur archiep. Magunt. vel eius vic. seu offic., cum litt. decl. super 2.) Rome apud s. Petrum 25. febr. 1523 APA 69 77rs.

200 Johannes Schedel laic. et Margareta Fagelin coniuges loci de Meeringen uff den Feldern Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter et clandestine contracto non consumato in 3. et 4. affin. gradu ex eo proveniente, quod alias Johannes quandam Annam Juchen mul. Constant. dioc. eidem Margarete 3. et 4. consang. gradibus coniunctam actu fornicario carnaliter cognovit et ex ea prolem suscepit [cum absol. et legit. prol.] et cum litt. decl. super 3. [supra Galteri procurator, taxa 8 et 3 (deest signatura)] Rome apud s. Petrum 21. febr. 1523 APA 69 73v.

204 Mauritius Pflugh laic. Merseburg. dioc. et Anna filia Hugoldi mul. de Schleinitz Misnen. dioc. nobiles: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. et 4. consang. gradu precedente sponsalia cum legit. prol. suscipiende [supra Jo. Buren procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Misnen. vel eius vic. seu offic., cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 25. febr. 1523 APA 69 77v.

201 Johannes Wagenmeister laic. et Catherina Lutz coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum absol. et legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 21. febr. 1523 APA 69 74r.

205 Carolus de Esenheim laic. et Margareta Starck coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto non consumato in cogn. spir. ex eo proveniente, quod mater Caroli eandem Margaretam de sacro fonte levavit, cum absol. et legit. prol. suscipiende [supra Boninus procurator, taxa 16] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. febr. 1523 APA 69 82v.

202 Bartholomeus filius Theoderici laic. et Magdalena filia Johannis mul. Traiect. dioc.: petunt disp. de ma-

206 Petrus tom Bagell laic. et Agnes filia Johannis tom Heyde coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de ma30

De matrimonialibus

trim. ignoranter contracto et consumato ac prole procreata in cogn. spir., quia pater Agnete eundem Petrum de sacro fonte levavit, cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. mart. 1523 APA 69 83r.

cum legit. prol. suscipiende [supra Jo. Buren procurator, taxa 26 et 2] (f. d. s. e. M. regens; cum litt. decl. super. 3.; committatur decanis eccl. s. Severini et s. Cuniberti Colon. et eorum cuilibet propter ordinarii suspectionem, fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. mart. 1523 APA 69 83v.

207 Amedeus filius Nicodi de Lex laic. et Peroneta filia Claudii Guillart coniuges parochie Sancti Mauritii Agaunen. Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Viacampis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. mart. 1523 APA 69 83r.

212 Hartmannus Dietman laic. et Elizabeth Molen coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto et forsan consumato in 3. affin. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 9 resid. gratis quia alias expedita] (f. d. s. e. et componat cum datario M. regens; W. datarius) Rome apud s. Petrum 3. mart. 1523 APA 69 84r.

208 Cristianus Stuel laic. et Elsa Styffin coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu [cum legit. prol.; supra Viacampis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. mart. 1523 APA 69 83r.

213 Wilhelmus filius Hugonis laic. et Jodoca filia Hilbrandi relicta Gerardi de Zweten coniuges Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu ex eo proveniente, quod Gerardus de Zweten dicte Jodoce dum viveret maritus eidem Wilhelmo 4. consang. gradu erat coniunctus [cum legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 3. mart. 1523 APA 69 85r.

209 Martinus Kuch laic. et Otilia Suermennyn coniuges de Muschelbach Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Viacampis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. mart. 1523 APA 69 83r.

214 Hanckonus Heringi de Molekwarz laic. et Janka Jelkonis coniuges Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum absol. et legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. mart. 1523 APA 69 86r. 215 Johannes Tilmanni laic. et Sontgina filia Bois Johans coniuges Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. iggnoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. mart. 1523 APA 69 87v.

210 Johannes Aelbein laic. et Gertrudis Steenhopy mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Viacampis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. mart. 1523 APA 69 83r. 211 Johannes Smytz de Luternkusen laic. et Catherina filia Barbare mul. de Roloffhusen Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. et 4. consang. gradu et cogn. spir., quia pater Catherine eundem Johannem de sacro fonte levavit, 31

De matrimonialibus

216 Johannes Altenhensel laic. et Apolonia filia Petri Zolten coniuges de Reynszheim Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum clausula quatenus nondum sollemnizatum sit in facie eccl. sollemnizatur [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. mart. 1523 APA 69 87v.

produxisse ipsamque testem Severinum et Nesam simul in uno lecto concubuisse et iacuisse deposuisse dicitur; et licet Severinus, qui cum dicta Nesa matrim. contraxisse aut consumasse simpliciter negavit et negat, prefata Nesa aliter non probante ab ipsius impetratione absol. debere non dubitet, quia tamen oratores verentur ex certis suspicionis causis, ne dictus offic. eis inter se contrahendi lic. de facto deneget: supplicatur de disp., quatenus dicta Nesa infra aliquem competentem terminum per iudices infrasciptos eidem prefigendum de per eam pretensis ratione eisdem iudicibus legitime non docuerit, eisdem oratoribus matrim. inter se contrahendi illudque in facie eccl. sollemnizandi lic. concedi cum legit. prol. suscipiende n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa 8; in margine disp. matrim.] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Cuniberti Colon. et decano eccl. b. Marie in Prumea Trever. dioc. in Colon. residenti et eorum cuilibet propter ordinarii suspicionem) Rome apud s. Petrum 11. mart. 1523 APA 69 91vs.

217 Bernhardus Volrodt de Hasmanshausen laic. et Margareta filia Georgii Herbarts coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. affin. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 16 et 3] (f. d. s. e. et componat cum datario M. regens; W. datarius; committatur ordin., et cum litt. decl. super 2., fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. mart. 1523 APA 69 87v. 218 Leonardus Weyssenwer laic. et Cristina Strubegker mul. plebanie Altnaw Salzeburg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hominis procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. mart. 1523 APA 69 90v.

220 Theodericus an den Ryrghoeff et Catherina zum Seryvers coniuges parochiani par. eccl. in Erckelens Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in cogn. spir. ex eo, quod pater Catherine prefatum Theodericum in sacramento confirmationis tenuit, cum legit. prol. [supra Cordellas procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. regens; committatur decano eccl. s. Martini in Cranenburgen Colon. dioc. Colon. residenti, cum dicti coniuges eorum ordinarium in hac parte habeant suspectum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. mart. 1523 APA 69 92v.

219 Severinus Nyenhuiss laic. et Anna Loesen mul. parochiani par. eccl. in Aurich Colon. dioc. exponunt, quod alias postquam ipsi desiderantes prout adhuc desiderant matrim. copulari et sponsalia per verba de futuro contraxerunt, Nesa in der Hutten dicte Anne 3. et 4. consang. gradu coniuncta asserens licet falso Severinum matrim. per verba de presenti cum ea contraxisse ipsamque carnaliter cognovisse Severinum coram offic. Colon. traxit in causam, et ad sue intentionis probationem quandam mul. in testem licet minus integram 32

De matrimonialibus

221 Bernardus Sibineck laic. et Gertrudis ten Nienhues mul. Monast. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu ex eo proveniente, quod Getrudis a quodam viro eidem Bernardo 4. consang. gradu coniucto carnaliter cognita extitit et impedimentum ignorantes sese pluries actu fornicario carnaliter cognoverunt, cum absol. et legit. prol. [supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. b. Marie in Prumea Trever. dioc. in Colon. residenti propter ordinarium suspectum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. mart. 1523 APA 69 94r.

committatur preposito eccl. s. Apostolorum Colon. et decano eccl. b. Marie in Prumea Trever. dioc. in Colon. residenti propter ordinarium suspectum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. mart. 1523 APA 69 94r. 225 Hermannus tho Alden laic. et Anna van Schonenberch coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 8] (f. d. s. M. ep. Bal.) Rome apud s. Petrum 17. mart. 1523 APA 69 97v. 226 Johannes uff dem Berge laic. et Catherina an Oyll coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. affin. gradu [cum absol. et legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal.) Rome apud s. Petrum 17. mart. 1523 APA 69 97v.

222 Symon in der Berlinbach laic. et Margareta de Heiffscen coniuges parochie in Vimberch Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Cuniberti Colon. propter ordinarium suspectum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. mart. 1523 APA 69 94r.

227 Bernhardus an dem Bell laic. et Margareta van Aupheiden coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum absol. et legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal.) Rome apud s. Petrum 17. mart. 1523 APA 69 97v.

223 Theodericus ther Stappen laic. et Bela Gisen coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu cum absol. [et legit. prol.; supra Cordellas procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur preposito eccl. s. Apostolorum Colon. et decano eccl. b. Marie in Prumea Trever. dioc. in Colon. residenti propter ordinarium suspectum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. mart. 1523 APA 69 94r.

228 Balthasar Lutz de Wylhaus laic. et Margareta filia Georgii Risch coniuges de Wolfferstat Eistet. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal.) Rome apud s. Petrum 19. mart. 1523 APA 69 99r.

224 Goswinus Wigels laic. et Druda Huisten coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. affin. gradu cum absol. [et legit. prol.; supra Cordellas procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens;

229 Bernhardus Bruder laic. et Magdalena Schorin de Partenkerch Frising. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Galteri procurator, 33

De matrimonialibus

taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal.) Rome apud s. Petrum 19. mart. 1523 APA 69 99rs.

tur Philippo de Platea electo Sedun., fiat M.) Rome apud s. Petrum 21. mart. 1523 APA 69 102r.

230 Johannes filius Georgii Henszlein de Huiszham laic. et Agnes filia Johannis Herweyschwaw mul. Eistet. dioc. exponunt, quod ipsi olim ignoranter matrim. per verba de presenti publice contraxerunt illudque carnali copula consumarunt; postmodum vero coperto, quod 4. consang. gradu invicem sunt coniuncti, ordin. auctoritate separati fuerunt, cui sent. forsan paruerunt; verum quia, si sic perpetuo divortiati remanerent, gravia scandala exorirentur: supplicatur, si forsan sent. minime paruerunt, de absol. ab excom. sent. et incestus reatu, et de disp., quod matrim. inter se de novo contrahere valeant cum legit. prol. ante sent. divortii susceptam et suscipiendam [supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal.) Rome apud s. Petrum 19. mart. 1523 APA 69 99v.

233 Jacobus Brecht de Elsantz Wormat. dioc. et Margareta filia Contzen Hansen de Dieffbach Spiren. dioc. coniuges: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Spiren. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 25. mart. 1523 APA 69 104v. 234 Rutgerus filius Gerardi laic. et Theoderica filia Gerardi Gerlaci coniuges Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in cogn. spir., quia mater Rutgeri prefatam Theodericam de sacro fonte levavit, cum absol. et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 20] (f.d.s.e. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. mart. 1523 APA 69 105r. 235 Johannes Proell laic. et Elizabeth Hypothi coniuges August. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. mart. 1523 APA 69 106r.

231 Johannes Chabresn notarius et Margareta filia nobilis Francisci di Champerii coniuges parochie Martiniaci Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in cogn. spir. ex eo proveniente, quod pater Johannis dictam Margaretam de sacro fonte levavit, cum legit. prol. [supra Boninus procurator, taxa 18] (f.d.s.e. M. ep. Bal.; committatur Philippo de Platea electo Sedun., fiat M.) Rome apud s. Petrum 21. mart. 1523 APA 69 102r.

236 Thomas filius Michaelis Grueber laic. et Elizabeth filia Wolfgangi coniuges de Suetenhausen Patav. dioc.: petunt disp. de matrim. presumpto ignoranter contracto in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. mart. 1523 APA 69 106v.

232 Claudius filius Petri Galhardi de Chamosone parochie Ardonis laic. et Andrea filia Roleti etiam Galhardi coniuges de Diuschly (?) Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto in 4. consang. et 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Boninus procurator, taxa 10 et 3] (f. d. s. e. M. ep. Bal. cum litt. decl. super 3.; committa-

237 Georgius filius Gasparis Prugmulner laic. et Magdalena filia quondam Sigismundi de Neupert de Pergani coniuges plebis Atzpach Patav. dioc. exponunt, quod ipsi 34

De matrimonialibus

ignorantes aliquod impedimentum sponsalia seu matrim. publice contraxerunt et forsan deinde sese carnaliter cognoverunt; postmodum ad eorum pervenit notitiam, quod 4. consang. gradu invicem sunt coniuncti etc. [et fuerunt separati, sed si divortiati remanerent, scandala exorirentur]: supplicatur de disp., quod in eorum contracto matrim. remanere valeant cum legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur decano Patav., cum cognitio causarum matrim. ad eum spectet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. mart. 1523 APA 69 106v.

241 Mauritius Palin laic. et Margareta filia quondam Udalrici Kessler coniuges loci de Mittelberg Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu [cum legit. prol.; supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. apr. 1523 APA 69 113v. 242 Johannes Godelman laic. et Barbara filia Gerhardi Madern coniuges de Zeyszheym Spiren. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. et 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Cordellas procurator, taxa 6 et 3] (f.d.s. M. regens; committatur Georgio Steinenfels et Ottoni Falkenberg canonicis eccl. Spiren. et eorum cuilibet, cum loci ordinarius a pluribus indecenter similium materiarum ultra debitum extorquere soleat; cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. apr. 1523 APA 69 114r.

238 Jacobus Johannis Wilhelmi laic. et Gertrudis Cornelii coniuges de Voerburch Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur decanis colleg. eccl. Naeldwicen. et Hagen. Traiect. dioc. propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. mart. 1523 APA 69 107r.

243 Georgius Schalck laic. et Anna Thomanin mul. de Bekirchen Frising. dioc. exponunt, quod ipsi olim ignorantes impedimentum matrim. per verba de presenti publice contraxerunt et carnali copula consumarunt; cumque postmodum ad eorum et loci ordinarii notitiam pervenisset, quod ipsi 4. consang. gradu coniuncti existerent, ordinarius eos per suam diffinitivam sent. separavit et matrim. nullum esse declaravit, cui sent. dicti coniuges paruerunt: petunt disp., quod matrim. inter se de novo contrahere possint cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 4. apr. 1523 APA 69 116r.

239 Georgius Bernhart de Holtzkirch laic. et Barbara Milherin de Wachingen August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto non consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. suscipiende [supra Galletus procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1523 APA 69 110r. 240 Jacobus Strub laic. et Anna filia Johannis Molitoris coniuges loci de Mittelberg Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. apr. 1523 APA 69 113v.

244 Kunegunda Mennin mul. loci de Stuslingen Constant. dioc. exponit, quod licet alias ipsa matrim. per verba de presenti cum Jacobo Stablier laic. dicti loci contraxerat 35

De matrimonialibus

et postmodum ipsa et Jacobus insimul in domo, thoro et mensa coniugum more cohabitaverant se bona fide ut melius poterant carnaliter commisceri procurantes, tamen una caro effici numquam potuerunt; propterea oratrix cupiens mater effici liberorum Jacobum ad curiam Constant. vocari fecit in causam cupiens divortium inter eos et matrim. cum alio viro contrahere; offic. vero in causa procedens eisdem interloquendo indixit, ut per continuum triennium cohabitarent et operam darent diligenter ad debitum carnale sibi invicem reddendi, ut elapso triennio debitam desuper iustitiam valeret ministrare, prout in actis cause plenius dicitur contineri; cum autem oratrici, que iam per aliqua tempora ipsi Jacobo ut premittitur cohabitavit, operam dare debito coniugali dirum nimis efficiatur triennium adhuc exspectare, cupiat propterea in triennio huiusmodi tempus anteacte cohabitationis computari et divortium inter eos celebrari: supplicatur quatenus, si ipsis cum septima propinquorum seu viciniorum manu iuramento firmatis vel alias iudici canonice constiterit se carnaliter commisceri non posse, divortii sent. inter eos proferre mandare dignemini ut in forma, ita quod uterque ipsorum ad alia vota convolare possit [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine divortium] (f. i. f. M. regens; committatur ordin.) Rome apud s. Petrum 6. apr. 1523 APA 69 116v.

246 Conradus Tripp laic. et Catherina de Wirrich coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. affin. gradu [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 10. apr. 1523 APA 69 120v. 247 Jacobus Strub laic. et Anna filia Johannis Molitoris coniuges de Mittelberg Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 10. apr. 1523 APA 69 120v. 248 Mauritius Palin laic. et Margareta filia quondam Udalrici Kessler coniuges de Mittelberg Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 10. apr. 1523 APA 69 120v. 249 Jacobus Diebold laic. et Agnes filia Buszhensen mul. Argent. dioc. [exponunt], quod ipsi alias forsan ignorantes impedimentum matrim. per verba de presenti publice contraxerunt, postmodum vero ad offic. Argent. et eorum notitiam pervenit, quod mater Jacobi eandem Agnetam de sacro fonte levavit; offic. eos per suam diffinitivam sent. divortiavit, cui sent. obtemperarunt, verum si divortiati remanerent, gravia [scandala exorirentur]: petunt disp. de matrim. noviter contrahendo [supra Jo. Buren procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens; committatur offic. Argent., fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1523 APA 69 123rs.

245 Leonardus Hinterperger laic. et Ursula filia Hieronimi Lachner coniuges plebis Kuchel Salzeburg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 3. et 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 6 et 2] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 10. apr. 1523 APA 69 120r.

250 Tieders Lenhart laic. et Drugel filia Loszhensen mul. Argent. dioc. exponunt, quod ipsi alias ignorantes 36

De matrimonialibus

impedimentum matrim. per verba de presenti publice contraxerunt carnali copula inter eos minime subsecuta, postmodum vero ad offic. Argent. et eorum notitiam pervenit, quod 4. consang. gradu invicem sunt coniuncti; offic. eos per suam diffinitivam sent. divortiavit, cui sent. obtemperarunt: petunt disp. de novo contrahere [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Argent., fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1523 APA 69 123v.

du cum litt. decl. super 3. et legit. prol. [supra Viacampis procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 15. apr. 1523 APA 69 126v. 255 Michael Randolt laic. et Margareta filia Georgii Marckes coniuges Brixin. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Viacampis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 15. apr. 1523 APA 69 126v.

251 Theodericus Slappert laic. et Bela filia Ghys mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 13. apr. 1523 APA 69 124r.

256 Cristian Weber laic. et Catharina relicta Cassiani Fux coniuges Brixin. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. et 4. affin. gradu cum litt. decl. super 3. [et legit. prol.; supra Viacampis procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 15. apr. 1523 APA 69 126v.

252 Leonardus Dasers laic. et Aleydis Meyrs mul. loci de Gheinek Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu et impedimentum scientes sese pluries actu fornicario carnaliter cognoverunt et prolem procrearunt, cum absol. et legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 13. apr. 1523 APA 69 124v.

257 Michael Hermanni laic. et Anna filia Valentini coniuges in Keilpach Brixin. dioc. vel civitatis: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. et 4. affin. gradu cum litt. decl. super 3. [et legit. prol.; supra Viacampis procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 15. apr. 1523 APA 69 126v.

253 Johannes Weininger laic. et Barbara filia Johannis Schneider mul. oppidi Tutling Patav. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano eccl. Patav., cum in oratores iurisdictionem ordinariam habeat) Rome apud s. Petrum 13. apr. 1523 APA 69 124v.

258 Adolphus tzo Vederwaizser laic. et Gertrudis Metzhusen coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in cogn. spir. ex eo proveniente, quod pater Gertrudis eundem Adolphum de sacro fonte lavavit, cum legit. prol. [supra Galletus procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 17. apr. 1523 APA 69 127v.

254 Albertus Ausenpuchter laic. et Barbara filia Cristiani Niderbegers coniuges Brixin. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. et 4. consang. gra-

259 Conradus alias Cuen Smyrchen de Buch laic. et Anna de Rulsorp coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu 37

De matrimonialibus

[cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 20. apr. 1523 APA 69 128v.

264 Johannes filius hospitis in Hutkinge laic. et Lesa in Deusclosterhove mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu et impedimentum scientes sese pluries carnaliter cognoverunt ac prolem procrearunt cum [absol.] et legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 18 et 3] (f.d.s.e. M. ep. Bal. regens; et cum litt. decl. super 3.; committatur decano eccl. b. Marie Virginis in Dusseldorp Colon. dioc., cum oratores certis legitimis de causis eorum ordinarium commode adire non possunt, fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. mai. 1523 APA 69 139v.

260 Martinus filius Gasparini de Zamcho laic. et Cathalina filia Antonii de Sparza coniuges Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 20. apr. 1523 APA 69 129r. 261 Jovinus filius Roberti Mineti alias Albi laic. et Johanneta filia Petri Maneli coniuges loci de Vyona Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Viacampis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ordin. vel eius vic.) Rome apud s. Petrum 29. apr. 1523 APA 69 137r.

265 Martinus Nicolai laic. et Syburch Symonis mul. Traiect. dioc. seu civitatis: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito et archidiac. Traiect. seu eorum vic. in dictos oratores iurisdictionem ordinariam habentes, fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. mai. 1523 APA 69 140v.

262 Caspar Ziechler laic. et Margareta filia Johannis Kratz coniuges de Raytenbuch Frising. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. affin. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 15] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur archidiac. in Raytenbuch Frising. dioc., qui in dictos oratores omnimodam iurisdictionem habeat ordinariam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. mai. 1523 APA 69 139v.

266 Adonus de Buel laic. et Hillegundis Huberti mul. de Ruptel Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano eccl. s. Petri in Boxtel Leod. dioc., cum oratores certis de causis eorum ordinarium commode adire non possunt, fiat M.) Rome apud s. Petrum 5. mai. 1523 APA 69 142r.

263 Georgius Schuester laic. et Elizabeth Stegmairin coniuges apud Sanctum Leonardum August. dioc.: [petunt disp. de matrim. ignoranter contracto in 2. affin. gradu; supra Jo. Buren procurator, taxa 16 et 3] (f. d. s. e. et componat cum datario M. ep. Bal. regens; committatur ep. August. vel eius vic. seu offic. et cum litt. decl. super 1. gradu affin., fiat M.; W. datarius) Rome apud s. Petrum 1. mai. 1523 APA 69 139v.

267 Mathias Bernaldes laic. parochie de Borstel et Alke Sonnefletes mul. Verden. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. et 4. affin. gradibus [cum legit. prol. suscipiende; supra Viacampis procurator, taxa 9] (f. d. s. M. ep. Bal. 38

De matrimonialibus

regens) Rome apud s. Petrum 11. mai. 1523 APA 69 148r.

et consumato in cogn. spir. ex eo proveniente, quod mater Georgii prefatam Gesam de sacro fonte levavit, cum absol. et legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Colon., fiat M.) Rome apud s. Petrum 22. mai. 1523 APA 69 161r.

268 Adrianus Henrici laic. et Catharina Cuhysberti coniuges Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu et in cogn. spir. ex eo proveniente, quod pater Adriani eandem Catherinam de sacro fonte levavit, cum legit. prol. suscipiende [supra Boninus procurator, taxa 25] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 12. mai. 1523 APA 69 152r.

273 Heymanus op dem Berghe laic. et Sophia de Riperoede coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Colon. et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 22. mai. 1523 APA 69 161r.

269 Ludovicus Beckman et Anna Schweickerin coniuges August. dioc. vel alterius dioc.: petunt disp. de matrim. forsan scienter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum litt. decl. super 3. [supra Galteri procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 16. mai. 1523 APA 69 154v.

274 Hermannus Schenckinck tor Wyik laic. et Matte de Buckes mul. Monast. dioc. vel civitatis: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ordin. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 22. mai. 1523 APA 69 161r.

270 Johannes Baers laic. et Aleydis de Brorinck mul. commorantes in oppido Kamsterpe Monast. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in cogn. spir. precedente sponsalia, quia pater Aleydis prefatum Johannem in sacramento confirmationis tenuit [supra Jo. Buren procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 18. mai. 1523 APA 69 154v.

275 Johannes ton Hylle laic. et Elizabeth ten Dycke coniuges Osnaburg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Osnaburg. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 22. mai. 1523 APA 69 161v. 276 Johannes Beckerenz de Wadenheim laic. et Minta filia quondam Johannis Classen mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 22. mai. 1523 APA 69 162v.

271 Johannes von Derenbach laic. et Honesta Margarete filia Camere de Derenbach coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in cogn. spir. ex eo proveniente, quod mater Honeste eundem Johannem in sacramento confirmationis tenuit [cum legit. prol.; supra Galletus procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 19. mai. 1523 APA 69 156r. 272 Georgius Molitoris et Gesa Telen mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. forsan scienter contracto 39

De matrimonialibus

277 Hermannus Biesscoesser laic. et Honesta Frengyne tzo Scharen coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in duplici 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Galletus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Colon., fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. mai. 1523 APA 69 163v.

et clandestine contracto et consumato ac prole procreata in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Viacampis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano colleg. eccl. b. Marie oppidi Cliven. Colon. dioc. et offic. Colon. in oppido Novomagien. Colon. dioc. deputato et eorum cuilibet propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. iun. 1523 APA 69 171v.

278 Bernardus ten Bysenhorst laic. et Wilba ther Smyde coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto non consumato in 4. consang. vel affin. gradu cum absol. et legit. prol. suscipiende et disp. super uno 4. tantum [supra Hancius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur scolastico eccl. s. Victoris Xancten. Colon. dioc. propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. mai. 1523 APA 69 163v.

282 Theodericus Wilhelmi laic. et Agnes zem Wick coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato ac prole procreata in cogn. spir. ex eo proveniente, quod mater Theoderici eandem Agnetam de sacro fonte levavit, cum quibus hodie (cf. Nr. 281) quod in 4. consang. gradu invicem sunt coniuncti non obstante in eorum sic contracto matrim. remanere possent cum legit. prol. extitit disp. [supra Viacampis procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur decano colleg. eccl. b. Marie oppidi Cliven. Colon. dioc. et offic. Colon. in oppido Novomagien. Colon. dioc. deputato et eorum cuilibet propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. iun. 1523 APA 69 171v.

279 Lucas Cryer cler. et Anna filia Ludovici Eimelhardi oppidi Turmien. Culm. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in cogn. spir. ex eo proveniente, quod mater Luci prefatam Annam de sacro fonte levavit [cum legit. prol. suscipiende; supra Galteri procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Culm. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. mai. 1523 APA 69 165r.

283 Leonardus Hofpaur laic. et Anna Hofpaurin mul. pauperes de Biberbach August. dioc., exponitur ex parte, quod ipsi olim scientes se 3. consang. gradu invicem esse coniunctos matrim. per verba de presenti contraxerunt illudque carnali copula consumarunt et prolem procrearunt; postmodum vero ad ep. August. seu eius offic. notitiam deducto, quod 3. consang. gradu invicem [essent] coniuncti, idem offic. eosdem ad iudicium evocari fecit et ob impedimentum consang. servatis servandis per suam diffini-

280 Johannes Bruel iunior laic. et Petronella filia Quirini de Nadel coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. mai. 1523 APA 69 169v. 281 Theodericus Wilhelmi laic. et Agnes zem Wick coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter 40

De matrimonialibus

tivam sent. ab invicem separavit et divortiavit, prout in sent. dicti offic. plenius continetur; cuiquidem sent. oratores forsan minime paruerunt, sed sese pluries carnaliter cognoverunt et forsan etiam prolem procrearunt; sed quia si dicti oratores perpetuo divortiati remanerent gravia exinde [scandala exorirentur]: supplicatur de absol. et de disp. cum legit. prol. [supra Galteri procurator, taxa 17] (f. d. s. e. et componat cum datario M. ep. Bal. regens; W. datarius) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1523 APA 69 174rs.

runt in dicto matrim. remanere et illud in facie eccl. sollemnizare; supra Bonnius procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 8. iun. 1523 APA 69 176r. 287 Bartholomeus Buges laic. et Peternella Eberhartin coniuges de Rotennacker Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. affin. gradu cum absol. et legit. prol. et clausula illud in facie eccl. sollemnizare [supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 8. iun. 1523 APA 69 176r.

284 Nicolaus Vinke laic. et Lucia de Derden coniuges Osnaburg. dioc. et Trever. dioc. in Osnaburg. dioc. commorantes: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Enriso procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 8. iun. 1523 APA 69 175v.

288 Wilhelmus Beyme de Ostendorf laic. et Drotgina filia Johannis Bonynges van Pernis coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et forsan consumato in 4. affin. gradu cum absol. et legit. prol. et cum litt. decl. super 3. [supra Galteri procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preceptori seu commendatori preceptorie mon. sive domus in Mergenhagen Colon. dioc. propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. iun. 1523 APA 69 176v.

285 Nicolaus filius Krapen Petri laic. de Heymbach Trever. dioc. et Catherina filia Nicolai coniuges de Rospergh Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in cogn. spir. ex eo, quod pater Catherine prefatum Nicolaum de sacro fonte levavit, ut poterunt in dicto matrim. remanere et illud in facie eccl. sollemnizare [cum legit. prol.; supra Bonnius procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 8. iun. 1523 APA 69 176r.

289 Hansonus Hachmeyer de Sinteszheim laic. et Otilia filia Johannis Bentz de Mulacker Spiren. dioc. matrim. ignoranter contraxerunt et consumarunt in 3. consang. gradu; postmodum vero ad eorum et ep. Spiren. notitiam deducto, quod 3. consang. gradu invicem sunt coniuncti, idem ep. seu offic. aut iudex curie ep. Spiren. eosdem oratores ad iudicium evocari fecit et servatis servandis propter impedimentum consanguinitatis ab invicem separavit, prout in sent. desuper lata plenius continetur: petunt disp., ut matrim. de novo contrahere possint [supra Galteri procurator, taxa 15; in margine de

286 Johannes filius Hayntzen Petri laic. de Reichenbach et Agnes filia Stegen Petri coniuges Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. [ignoranter contracto et consumato ac forsan prole procreata in cogn. spir.] ex eo, quod pater dicti Johannis prefatam Agnetam de sacro fonte levavit [cum legit. prol., ut pote41

De matrimonialibus

ignoranter contracto et consumato in 3. consang. gradu] (f. d. s. e. et componat cum datario M. regens; W. datarius) Rome apud s. Petrum 13. iun. 1523 APA 69 180v.

295 Stephanus Fyscher de Allershausen laic. et Catherina Wecklin mul. de Reychertzhausen Frising. dioc. matrim. ignoranter contraxerunt et consumarunt in 3. affin. gradu; postmodum vero ad eorum et offic. Frising. pervenit notitiam, quod 3. affin. gradu se attinent; unde ipse servatis servandis continuatoque processu per suam diffinitivam sent. oratores ab invicem separavit et divortiavit utrique eorum ad alia vota convolandi lic. concedendo, cuiquidem sent. oratores tamquam filii obedientie forsan paruerunt: [petunt disp., ut matrim. de novo contrahere possint] cum absol. et legit. prol. [supra Hantius procurator, taxa 17] (f. d. s. e. et componat cum datario M. ep. Bal. regens; W. datarius; committatur offic. Frising., fiat M.) Rome apud s. Petrum 22. iun. 1523 APA 69 191r.

290 Arnoldus Theoderici laic. et Adriana filia Thome mul. Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 15. iun. 1523 APA 69 183r. 291 Bartholdus thon Dalhus laic. et Margareta Fromme mul. Monast. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu [supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 16. iun. 1523 APA 69 185v. 292 Johannes Bunttel laic. et Regiswindis coniuges oppidi Lauffen Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. et 4. consang. gradu [cum litt. decl. super 3. et cum legit. prol.; supra Enriso procurator, taxa 6 et 3] (f.d.s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 19. iun. 1523 APA 69 187r. 293 Jacobus Ditz laic. et Margareta Ditzin coniuges ville Talen Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Enriso procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 19. iun. 1523 APA 69 187v. 294 Pankratius Losker laic. de villa Puttenheyn et Margareta Knebel mul. Bamberg. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. consang. gradu cum litt. decl. super 2. [et cum legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 17 et 3] (f. d. s. e. et componat cum datario M. ep. Bal. regens; W. datarius) Rome apud s. Petrum 22. iun. 1523 APA 69 190v.

296 Kilianus Kottaker ex Dyzingen laic. et Apolonia filia Johannis Lamez ex Dyzingen Constant. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Galletus (?) procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 27. iun. 1523 APA 69 192v. 297 Federicus Coninck filius Godfridi laic. et Alphera Proys filia Bernardi coniuges Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et [et cancellatus, in margine non, correctus per me N. Gladiatoris sigillatorem de mandato regentis] consumato in cogn. spir. ex eo, quod mater Federici prefatam Alpheram de sacro fonte levavit [cum legit. prol. suscipiende; supra Hantius procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 30. iun. 1523 APA 69 193v. 298 Erasmus Brunis laic. et Lucretia Theobaldi Sepottin [coniuges] Ar42

De matrimonialibus

gent. dioc. vel civitatis: petunt disp. de matrim. scienter contracto non consumato in 4. consang. vel affin. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Enriso procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ordin. vel eius vic. seu offic. ac decano eccl. s. Petri Iunioris Argent., cum cognitio causarum matrimonialium dicte dioc. de antiqua et approbata hactenus pacifice observata consuetudine ad dictum decanum pertinet dignoscitura) Rome apud s. Petrum 30. iun. 1523 APA 69 194r.

regens) Rome apud s. Petrum 3. iul. 1523 APA 69 196v. 303 Henricus Gerardi Haurinck laic. et Anna Tipnanen mul. [coniuges] Traiect. dioc.: [petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol.; supra Galletus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 3. iul. 1523 APA 69 197r. 304 Jacobus Henrici laic. et Elizabeth Danis mul. [coniuges] Traiect. dioc.: [petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol.; supra Galletus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 3. iul. 1523 APA 69 197r.

299 Arnoldus Rudolphi laic. et Femia filia Nicolai [coniuges] Traiect. dioc. vel civitatis: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 30. iun. 1523 APA 69 195v.

305 Johannes Petri laic. et Margareta Cornelii mul. [coniuges] Traiect. dioc.: [petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol.; supra Galletus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito et archidiac. Traiect., qui in dictos oratores iurisdictionem ordinariam habere dignoscuntur) Rome apud s. Petrum 3. iul. 1523 APA 69 197r.

300 Hermannus laic. et Juta mul. [coniuges] Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter clandestine contracto non consumato in 4. consang. gradu cum absol. a generali excom. sent. et legit. prol. suscipiende [supra Galletus procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 3. iul. 1523 APA 69 196v. 301 Roggerus Thysin laic. et Henrica Heynen [mul. coniuges] Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Galletus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 3. iul. 1523 APA 69 196v.

306 Wilhelmus van der Sched laic. et Anna filia Johannis mul. [coniuges] incole oppidi Campen Traiect. dioc.: [petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol.; supra Galletus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 3. iul. 1523 APA 69 197r.

302 Johannes Gert Selich laic. et Greta filia Bruno Volkens mul. [coniuges] Traiect. dioc.: [petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol.; supra Galletus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal.

307 Henricus Grentz laic. et Barbara Rasterin mul. coniuges in Uffholtz Basil. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in cogn. spir. ex eo, quod pater Barbare prefatum Henricum in sacramento confir43

De matrimonialibus

mationis tenuit [cum legit. prol. suscipiende; supra Jo. Buren procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 10. iul. 1523 APA 69 200v.

bus matrim. cum Martino Newal de Reduar laic. Cracov. dioc. contraxit et postquam per 21 annos dicto Martino cohabitaverat, nulla tamen ex eo prole suscepta, Martinus omnia bona ipsius oratricis vendidit et consumpsit ac postmodum eam e domo sua eiecit; unde oratrix pauper et mendica deveniens ad R. cur. pro vite sue sustentatione querenda accessit, in qua manet de presenti et iam per 9 annos nulla de ipsius Martini vita notitia habita permansit: supplicatur de lic. honeste vivendo extra consortium viri sui licite remanere posse et ad redeundum ad illum non teneri, et inter eos decerni mandare divortium quoad mutuam cohabitationem [de gratia speciali, cancellatus] in forma [supra Cordellas procurator, taxa gratis; in margine divortium quoad thorum] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur Johanni de Lazo archidiac. Thilegdien. in eccl. Alben Transsilvanen., [cancellatus, in margine correctus per me N. Gladiatoris de mandato regentis] et Jacobo Nagel theologie professori pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 14. iul. 1523 APA 69 205r.

308 Federicus then Rampe laic. et Anna filia quondam Hermanni zu Berchusen mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu, qui impedimentum forsan scientes sese carnaliter cognoverunt, cum absol. et legit. prol. [supra Cordellas procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 14. iul. 1523 APA 69 204r. 309 Johannes van deme Blomenberghe laic. et Richa ten Hagenbuycken mul. Colon. exponunt, quod ipsi olim scientes, quod genitor dicte Riche prefatum Johannem de sacro fonte levaverat, ac desiderantes invicem matrim. copulari sponsalia inter se per verba de futuro contraxerunt et forsan deinde sese carnaliter cognoverunt; cum autem dicti oratores desiderium suum adimplere seu in dicto matrim. remanere non possint absque sedis ap. disp. et si, quatenus matrim. inter eos contractum consumptum sit, divortium fieret inter eos, gravia exinde scandala possent verisimiliter exoriri: supplicatur de absol. et iniuncta sibi penitentia salutaris de disp., quod impedimento cogn. spir. n.o. matrim. inter se contrahere et in eo remanere possint cum legit. prol. [supra Cordellas procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 14. iul. 1523 APA 69 204rs.

311 Nicolaus Diener laic. et Elizabeth Catherine mul. de Wambach Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 15. iul. 1523 APA 69 205r. 312 Johannes filius Hartmans Wendligers laic. et Elizabeth filia Mullerhansz coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 15. iul. 1523 APA 69 205r.

310 Elena filia Georgii de Ulicka mul. Cracov. dioc. magistri Gabrielis de Guidalottis litt. officii sacre penitentiarie ap. scriptoris familiaris [exponit], quod alias ipsa in 12. sue et. anno constituta parentibus orbata cuiusdam avite sue suasioni44

De matrimonialibus

313 Conradus Nuszbaum laic. et Otilia Mekin mul. Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in cogn. spir. ex eo proveniente, quod mater Conradi eandem Otiliam de sacro fonte levavit cum legit. prol. suscipiende [supra Hantius procurator, taxa 18] (f.d.s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 15. iul. 1523 APA 69 205r.

317 Andreas Vont laic. parochie Ardonis et Andrea filia Novelli de Porta coniuges Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 22. iul. 1523 APA 69 209v. 318 Stephanus Blacters laic. et Christina filia quondam Christiani Jemulten coniuges parochie Jorali Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et non consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 22. iul. 1523 APA 69 209v.

314 Leodegarius filius quondam Antonii Gabrici laic. et Peroneta relicta Christofori Massoz filia Johannis Vettoz coniuges parochie Nende Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. affin. gradu ex eo proveniente, quod Christophorus primus Peronete maritus dicto Leodegario 4. consang. gradu erat coniunctus [cum legit. prol.; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 22. iul. 1523 APA 69 209r.

319 Johannes Sallaz laic. et Johanneta filia Antonii Gluedon coniuges parochie de Verneyo Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. affin. gradu ex eo proveniente, quod primus Johannete maritus eidem Petro 4. consang. gradu erat coniunctus [cum legit. prol.; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 22. iul. 1523 APA 69 209v.

315 Johannes filius quondam Petri Chewryr laic. et Theodola filia quondam Antonii Locher coniuges de Herens Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 22. iul. 1523 APA 69 209r.

320 Bartholomeus filius Bartholomei Tronaz de burgo Sancti Petri Montis Sionis laic. et Claudia filia Marte Jacodi coniuges Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu et cogn. spir. ex eo proveniente, quod Peroneta prima Bartholomei ux. eidem Claudie 4. consang. gradu erat coniuncta et quod mater Bartholomei eandem Claudiam de sacro fonte levavit [cum legit. prol.; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 25] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur ordin. vel eius vic.) Rome apud s. Petrum 22. iul. 1523 APA 69 209v.

316 Johannes filius quondam Martini Minstralier laic. et Johanneta filia quondam Johannis Chewryr coniuges parochie de Herens Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 22. iul. 1523 APA 69 209v. 45

De matrimonialibus

321 Antonius Moermoz laic. et Claudia filia Petri Cunyer coniuges de Landerone Lausan. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et non consumato in cogn. spir. cum clausula postmodum ad eorum pervenit notitiam seu inter eos dubitatum fuit, an Petrus Moermoz pater dicti Antonii eandem Antoniam [Claudiam?] de sacro fonte levavit [cum legit. prol. suscipiende; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 18] (f.d.s. M. ep. Bal. regens; committatur abb. Insule s. Johannis Herlacen. Lausan. dioc., cum dicti coniuges eorum ordinarium ut asseritur propter loci distantiam commode adire non possunt) Rome apud s. Petrum 22. iul. 1523 APA 69 209vs.

324 Martinus Viller laic. et Catherina Affrelen coniuges Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Galletus procurator, taxa 5] (f. d.s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Trever. in oppido Confluentie deputato, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. iul. 1523 APA 69 213v. 325 Peter Busen laic. et Margareta de Walterberch coniuges Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Galletus procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Trever. in oppido Confluentie deputato et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. iul. 1523 APA 69 213v.

322 Petrus filius quondam Antonii Liroz laic. et Johanneta filia Petri de Crista coniuges parochie de Ayentaz Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 22. iul. 1523 APA 69 210r.

326 Jasparus filius Nicolai Maffart laic. et Johanna filia Johannis Berman coniuges Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum absol. et legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 28. iul. 1523 APA 69 214v.

323 Antonius filius quondam Benedicti Sala laic. et Ludovica filia quondam Borquardi coniuges parochie de Vorens Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. et 4. affin. gradibus, cum clausula postmodum ad eorum pervenit notitiam, quod 4. consang. et 4. affin. gradibus invicem sunt coniuncti et se attinent ex eo proveniente, quod quondam Petrus filius Theodoli Martini dicto Antonio 4. consang. gradu coniunctus eandem Ludovicam carnaliter cognovit [cum legit. prol.; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 8] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 22. iul. 1523 APA 69 210r.

327 Johannes up dem Huckberge laic. et Strina in der Geilpe coniuges de parochia Gummersbach Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto non consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur commendatori in Mergenhagen Colon. dioc. propter loci distantiam) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1523 APA 69 214vs. 328 Gerhard thon Bussche laic. et Alheydis Molners coniuges Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu 46

De matrimonialibus

[cum absol. et legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito colleg. eccl. Oldenzalen. Traiect. dioc. vel eius offic., cum in dictos oratores omnimodam iurisdictionem ordinariam habeat) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1523 APA 69 215r.

enter contracto et consumato in cogn. spir. ex eo proveniente, quod pater dicte Anne prefatum Wolfgangum in sacramento confirmationis tenuit, cum absol. et legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1523 APA 69 215v.

329 Wernerus Heinckingk laic. et Alheydis Gledynck coniuges Monast. dioc.: petunt similem disp. de matrim. [ignoranter et clandestine contracto in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur vic. seu offic. Monast. et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1523 APA 69 215r.

332 Adam Holl laic. et Anna Hecklin mul. de Schwenningen August. dioc. exponunt, quod ipsi olim ignorantes aliquod impedimentum matrim. inter se per verba de presenti clandestine de facto contraxerunt et carnali copula consumarunt; postmodum vero ad eorum et curie August. notitiam deducto, quod 4. consang. gradu invicem sunt coniuncti, iidem iudices per ipsorum diffinitivam sent. oratores in eorum sic contracto matrim. remanere non posse declararunt oratores ab invicem separantes, cui sent. oratores paruerunt, sed si sic perpetuo separati remanerent, gravia scandala exinde possent exoriri: supplicatur de absol. ab excom. sent. propter clandestinum matrim. et de disp., quod matrim. de novo contrahere possint [cum legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3., fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1523 APA 69 216v.

330 Thomas Hasz de Eberspach laic. et Barbara Cristiani mul. de Richenbach Constant. dioc. exponunt, quod ipsi desiderant matrim. contrahere, sed quia quondam Catherina Haechlerin priore Thome ux. in humanis agente oratores actu adulterino pluries sese carnaliter cognoverunt ac prolem procrearunt, et deinde dicta Catherina neutro eorundem in eius morte machinante nec in eventum mortis eiusdem Catherine de matrim. inter eos aliqua fide data ab humanis decessit, eorum desiderium absque disp. sedis ap. adimplere non possunt: supplicatur de absol. ab adulterii reatu et de disp., quod matrim. contrahere possint cum legit. prol. post obitum dicte Catherine suscepte et suscipiende [supra Jo. Buren procurator, taxa 10; in margine neutro machinante nec fide data] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1523 APA 69 215rs. 331 Wolfgang Pechel laic. et Anna Baderin coniuges de Winckel August. dioc.: petunt disp. de matrim. sci-

333 Johannes Henrici Zazini laic. et Johannina quondam Henrici Bertosse coniuges de Calanca Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1523 APA 69 216v. 334 Johannes quondam Petri Rigosse laic. et Johanna Antonii Zazini de coniuges Calanca Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. similiter [ignoranter contracto et consuma47

De matrimonialibus

to in 4. consang. gradu cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1523 APA 69 216v.

ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1523 APA 69 217r.

335 Johannes quondam Martini Pagii laic. et Antonia quondam Dominici Pagii coniuges Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. similiter [ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1523 APA 69 217r.

340 Martinus filius Henrici de Mazono laic. et Johanna filia quondam Martini de Zazo coniuges de Calanca Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1523 APA 69 217r.

336 Henricus quondam Bertrami Rigoni laic. et Antonia Antonii Todeschini coniuges Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. similiter [ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1523 APA 69 217r.

341 Georgius Vischer laic. et Agnetis relicta quondam Johannis Lochner coniuges plebis Haunis Patav. dioc.: petunt disp. de matrim. presumpto ignoranter contracto [et consumato] in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. Patav. et offic. Patav. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 11. aug. 1523 APA 69 220v.

337 Donatus filius quondam Johannis Pillati de Calanca laic. et Magdalena filia quondam Martini Zaniis coniuges Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. et 4. affin. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1523 APA 69 217r.

342 Petrus Scheffer de Kolfelt laic. et Elizabeth filia Michaelis Brügersz coniuges de Klingenbergk Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto non consumato in 3. et 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. suscipiende [supra Boninus procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. regens; cum litt. decl. super 3.; committatur archiep. Magunt. vel eius vic. commissario nuncupato in oppido Aschaffenburgen. Magunt. dioc. residenti seu offic. generali, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. aug. 1523 APA 69 221r.

338 Antonius quondam Johannis Taschoni laic. et Agnetis quondam Johannis Rubei coniuges de Landarenca Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens; et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1523 APA 69 217r.

343 Henricus Bremer laic. et Anna Hobynges coniuges Monast. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 5]

339 Petrus de Mocharis laic. et Druda filia quondam Johannis Petri de Saxa coniuges de Belinzona Cur. dioc.: petunt disp. de matrim. 48

De matrimonialibus

(f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. aug. 1523 APA 69 221r.

morantes: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu ut supra [qui impedimentum ignorantes sese pluries carnaliter cognoverunt; supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. aug. 1523 APA 69 225v.

344 Nicolaus Walpurgis laic. et Agnes Kleyn coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Nicolaus Gladiatoris procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur vic. archiep. Magunt.) Rome apud s. Petrum 14. aug. 1523 APA 69 224r.

349 Henricus de Schoneck alias Duissel laic. et Margareta van der Heynden mul. Trever. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in cogn. spir. precedente sponsalia [supra Galletus procurator, taxa 23] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur abb. in Prumea Trever. dioc. propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 21. aug. 1523 APA 69 227r.

345 Heymannus Pfyffer laic. et Anna Barbara coniuges de Langenschwalbach Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu [supra Nicolaus Gladiatoris procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur vic. archiep. Magunt.) Rome apud s. Petrum 14. aug. 1523 APA 69 224r.

350 Severinus de Stroemberg laic. et Margareta filia Cristiani de Stroemberg coniuges loci in Herchen Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Galletus procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 21. aug. 1523 APA 69 227v.

346 Johannes Geke laic. et Bilga coniuges Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 3. et 4. consang. et 4. affin. gradibus [cum absol. et legit. prol.; supra Nicolaus Gladiatoris procurator, taxa 12 et 3] (f. d. s. M. regens; cum litt. decl. super 3.; committatur offic. Colon.) Rome apud s. Petrum 14. aug. 1523 APA 69 224r.

351 Johannes Rotter de Weyssenpach laic. et Anna Putzin mul. parochie Asch August. dioc. exponunt, quod ipsi olim ignorantes aliquod impedimentum matrim. per verba de presenti inter se clandestine de facto contraxerunt carnali copula et sollemnizatione minime subsecuta; postmodum vero ad eorum et ep. August. seu vic. sui notitiam deducto, quod 4. consang. gradu invicem sunt coniuncti, idem vic. eos servatis servandis ab invicem per suam diffinitivam sent. separavit et divortiavit: [petunt disp., quod in dicto matrim. remanere seu de novo contrahere possint cum legit. prol.; supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 21. aug. 1523 APA 69 227v.

347 Leonardus Schachner laic. de Kirchperg et Barbara Heflingerin coniuges plebis Rering Patav. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in cogn. spir. ex eo proveniente, quod pater Leonardi prefatam Barbaram in sacramento confirmationis tenuit, cum absol. et legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 20] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. aug. 1523 APA 69 225r. 348 Petrus Engelen laic. et Catherina Vischers mul. ad presens in parochia de Rethy Leod. dioc. com49

De matrimonialibus

352 Gotfridus Becker laic. de Eversbach et Bela Iscken mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. affin. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Galletus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 22. aug. 1523 APA 69 228r.

357 Bartholomeus filius Leonardi Hoeyss de Kettheus laic. et Jutta filia quondam Arnoldi op Reber mul. Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. aug. 1523 APA 69 230v.

353 Henricus alias Hans Schorsack laic. et Catherina Smides mul. ex villa Salzbruch Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto non consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Cordellas procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. s. Jacobi in oppido Erffurden. Magunt. dioc. et preposito eccl. s. Mauritii e.m. Hildesem. in dicto oppido Erffurden. residenti et eorum cuilibet, cum oratores eorum ordinarium propter loci distantiam adire non possunt) Rome apud s. Petrum 24. aug. 1523 APA 69 228rs.

358 Ericus Krumedik armiger nobilis Ripen. dioc. et Cecilia Thomesdochter mul. Wibergen. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. et 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Cordellas procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 29. aug. 1523 APA 69 231v. 359 Johannes de Baexen laic. et Elizabeth van Harrf filia Godefridi mul. Leod. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. affin. gradu ex eo proveniente, quod prima ux. dicti Johannis eidem Elizabeth 3. consang. gradu erat coniuncta, cum legit. prol. suscipiende [supra Galteri procurator, taxa 15] (f. d. s. e. et componat cum datario M. ep. Bal. regens; W. datarius) Rome apud s. Petrum 4. sept. 1523 APA 69 234r.

354 Johannes Grecher laic. et Yda filia Hamanshensen coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. aug. 1523 APA 69 228v.

360 Richardus Derssenborg laic. Halberstad. dioc. et Otilia Kracht filia Henningi Kracht mul. Magdeburg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto carnali copula et sollemnizatione minime subsecuta, qui se pluries carnaliter cognoverunt copula (!) minime subsecuta; postmodum vero ad eorum notitiam devenit etc., cum legit. prol. suscipiende [supra Galteri procurator, taxa 15] (f.d.s.e. et componat cum datario M. ep. Bal. regens; W. datarius; committatur offic. Halberstad. et offic. Magdeburg. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. sept. 1523 APA 69 234rs.

355 Marcus Hon laic. et Hebele Nunhusen coniuges Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra N. Gladiatoris procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. aug. 1523 APA 69 228v. 356 Michael Wictoris laic. et Maria Nicolai mul. Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu [cum legit. prol. suscipiende; supra Boninus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. aug. 1523 APA 69 230r. 50

De matrimonialibus

361 Cornelius filius Francisci laic. et Cornelia filia Jacobi mul. Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Galletus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito et archidiac. Traiect. seu eiusdem vic., qui in dictos oratores iurisdictionem omnimodam habet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 5. sept. 1523 APA 69 236r.

regens) Rome apud s. Petrum 13. sept. 1523 APA 69 239v. 365 Georgius Loes laic. et Elizabeth Felpin coniuges Herbip. dioc.: petunt similem disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 13. sept. 1523 APA 69 239v. 366 Georgius de Schaffhausen laic. et Magdalena de Schaffhausen coniuges parochie Berempach August. dioc.; exponitur pro parte devotorum oratorum, quod ipsi olim scientes se 2. consang. gradu invicem esse coniunctos matrim. inter se per verba de presenti publice de facto contraxerunt illudque carnali copula consumarunt et prolem procrearunt; cum autem dicti oratores in huiusmodi matrim. remanere non possunt absque sedis ap. disp., et si divortium fieret inter eos, gravia exinde scandala possent verisimiliter exoriri, quare pro parte dictorum oratorum humiliter: supplicatur, quatenus eos specialibus favoribus et gratiis prosequentes eisque specialem gratiam facientes et alias in premissis more pii patris opportune providentes eos a generali excom. sent., quam propter hoc incurrerunt, incestus reatu et excessibus huiusmodi absolvere seu absolvi secumque, quod impedimento consanguinitatis n.o. licite valeant in eorum sic contracto matrim. remanere seu quatenus opus sit illud de novo libere contrahere et in eo similiter remanere ac illud in facie eccl. sollemnizare licite possint dispensare seu dispensari prolemque susceptam et suscipiendam decernere seu decerni mandare misericorditer dignemini de gratia speciali n.o. etiam constitutionibus et ordinationibus ap. ac statutis et constitutionibus tam provincialibus quam

362 Johannes Dux de Samsia laic. et Johanneta filia quondam Bartholomei Nander coniuges parochie Samsie Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 3. et 4. affin. gradibus ex eo proveniente, quod quondam Catherina filia quondam Theodoli de Buyl prima dicti Johannis ux. dum viveret eadem Johannete 4. consang. gradu erat coniuncta [supra N. Gladiatoris procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 7. sept. 1523 APA 69 236v. 363 Andreas Wierst laic. et Margareta Beurin coniuges ville Kleppischen Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in cogn. spir.; postmodum ad eorum pervenit notitiam, quod pater seu mater dicte Margarete prefatum Andream de sacro fonte levavit, [cum legit. prol.; supra Hantius procurator, taxa 18] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 13. sept. 1523 APA 69 239v. 364 Hermannus [cancellatus, in margine Hieronimus correctus per me N. Gladiatoris sigillatorem] Winter laic. et Anna Weitmullerin coniuges de Schipenfurt Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende; [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. 51

De matrimonialibus

synodalibus ceterisque contrariis quibuscumque cum clausulis opportunis [supra Galteri procurator, taxa 41; in margine disp. in 2. consang. gradu] (f. u. p. H[adrianus papa]); et cum absol. a censuris ad effectum presentium et de absol., disp. et legit. prol. ut supra; et ut premissorum omnium et singulorum et circa ea necessaria maiori aut veriori specificatione fieri possit in litt., que per breve seu officium penitentiarie expediri possunt, etiam in forma gratiosa attenta materia, (fiat H[adrianus papa]) Rome apud s. Petrum 23. iul. 1522 notatur loco suo APA 69 241rs.

370 Adam Jos laic. et Elizabeth Bachin coniuges de villa Tiengen prope Friburgo Constant. dioc. exponunt, quod ipse Adam olim sciens se dicte Elizabeth 3. consang. gradu coniunctum esse, matrim. cum eadem Elizabeth impedimentum ignorante publice de facto contraxit illudque carnali copula consumavit et prolem procreavit; cum autem dicti coniuges in huiusmodi matrim. remanere non possunt, et si divortium [fieret, scandala exorirentur]: supplicatur de absol. pro Adam, qui hoc scienter fecit, a generali excom. sent. et quod ipse, si ux. sue supervixerit, absque spe coniugii remaneat, cum legit. prol., [quod oratores in dicto matrim. remanere possint; supra N. Gladiatoris procurator, taxa 17] (f. d. s. e. et componat cum datario M. ep. Bal. regens; committatur ep. Constant. vel eius vic. seu offic., fiat M.; expediatur F(ranciscus) card. camerarius) Rome apud s. Petrum 1. oct. 1523 ap. sede vacante APA 69 249v.

367 Jacobus Walther laic. de Leermos Brixin. dioc. et Anna Schiechtlin de Bucckelpach August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto non consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Galletus procurator, taxa 5] (f.d.s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 29. sept. 1523 ap. sede vacante APA 69 248v.

371 Magnus Lang laic. et Elizabeth Gotte mul. August. dioc. exponunt, quod ipsi olim matrim. inter se per verba de presenti publice contraxerunt illudque carnali copula consumarunt; et licet nullum eis obstat impedimentum, tamen quia alter ipsorum 4. alter vero 5. consang. gradibus a communi stipite distat et de gradibus non ignorantes matrim. contraxerunt, timent in eos propter hoc per simplices et eorum emulos labia detractionis aperiri, ad ora talium obstruenda: supplicatur de decl., si premissa per diligentem informationem inveniantur fore vera, ipsos coniuges in eorum matrim. remanere posse cum legit. prol. [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine decl. super 4. et 5.] (f. i. f. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 6. oct. 1523 ap. sede vacante APA 69 250rs.

368 Urbanus Pabel laic. et Anna Stepfin de Profonto August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum absol. et legit. prol.; supra Galletus procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 29. sept. 1523 ap. sede vacante APA 69 248v. 369 Franciscus de Meulril alias de Monteolo nobilis laic. et Barbara filia Francisci de Chiurone mul. nobilis Sedun. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 4. consang. gradu cum legit. prol. suscipiende [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur electo Sedun. vel eius vic. seu offic.) Rome apud s. Petrum 1. oct. 1523 ap. sede vacante APA 69 249r. 52

De matrimonialibus

372 Georgius Hoffman laic. et Anna Koppmenin mul. August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 6. oct. 1523 ap. sede vacante APA 69 250v.

gent. ac decano s. Petri Senioris Argent. et eorum cuilibet, qui assistant in forma propter ordinarii suspitionem, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. oct. 1523 ap. sede vacante APA 69 251vs. 376 Wolfgangus Hueber laic. et Christina filia Leonardi Mayr coniuges plebis Amhering Salzeburg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 3. et 4. consang. gradibus [cum absol. et legit. prol.; supra Hominis procurator, taxa 8 et 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens et cum litt. decl. super 3.) Rome apud s. Petrum 21. oct. 1523 ap. sede vacante APA 69 253v.

373 Wolfaldus Spisz laic. et Anna Wiserin mul. August. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 6. oct. 1523 ap. sede vacante APA 69 250v. 374 Johannes Propst laic. et Anna Fabri mul. ville Leermos Brixin. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu cum legit. prol. [supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 6. oct. 1523 ap. sede vacante APA 69 250v.

377 Johannes Wagener laic. et Margareta filia Conradi Engelharis coniuges ville Biberacen Magunt. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. consang. gradu [cum legit. prol.; supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito eccl. s. Petri et s. Alexandri oppidi Aschaffenburgen Magunt. dioc. propter loci distantiam) Rome apud s. Petrum 30. oct. 1523 ap. sede vacante APA 69 255r.

375 Dorothea filia Heiligen Hanszen de Hagenowe Argent. dioc. exponit, quod ipsa olim tunc minor annis existens quadam animi levitate ducta domum monialium o.fr.min. vel alterius ordinis uff dem Melberg in Hagenowe Argent. dioc. intravit et professionem emisit, quam tamen superveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed sepius adversus eam reclamavit prout de presenti reclamat; cupit ad seculum redire: supplicatur de decl., si vocata dicte domus abba. seu priorissa canonice constiterit de assertis, ipsam dicto ordini minime obligari, sed ad seculum redire et cum aliquo viro nullo sibi iure prohibito matrim. contrahere posse n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 14; in margine decl. iuris] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito et decano eccl. s. Petri Iunioris Ar-

378 Andreas van Detmitke laic. et Stina van Detmitke mul. Colon. dioc.: petunt disp. de matrim. contrahendo in 3. et 4. affin. gradibus, et impedimentum forsan scientes sese carnaliter cognoverunt et prolem procrearunt, cum absol. et legit. prol. suscipiende [supra Jo. Buren procurator, taxa 8] (f. d. s. M. ep. Bal. regens et cum litt. decl. super 3.; committatur priori mon. in Marienhenden Colon. dioc. propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 30. oct. 1523 ap. sede vacante APA 69 255rs. 379 Magdalena filia quondam Prunmair laic. de Mutzing plebis Hohenstat 53

De matrimonialibus

Patav. dioc. exponit, quod postquam alias ipsa a quodam nobili Sigismundo Glatz plebis Weichmerting Patav. dioc. actu fornicario carnaliter se cognosci permiserat et ab eo gravidam effectam se reddiderat, minis ac verberis genitoris sui inducta et coacta dictum Sigismundum ad iudicium coram iudice competenti super federe matrim. evocari fecit ac falso asserens coram eodem iudice medio eius iuramento dictum Sigismundum cum ea matrim. contraxisse, licet in rei veritate non contraxisset nec aliquid de matrim. inter eos contrahendo promisisset, deposuit, propter quod idem iudex forsan diffinitivam, per quam dictum Sigismundum eidem oratrici in maritum adiudicavit, tulit sent.; et licet ipse Sigismundus oratrici vinculo matrim. minime obligatus seu astrictus existat, quia tamen a nonnullis [contrarium asseritur]: supplicatur de decl., si vocati dicto Sigismundo et aliis, qui fuerint evocandi, constiterit de premissis, iniuncta prius eidem oratrici a periurii reatu absol. debita previa pro modo culpe penitentia salutari, eandem oratricem dicto Sigismundo et Sigismundum eidem oratrici nullo matrim. vinculo invicem astrictos fore, sed premissis n.o. oratricem cum quocumque alio viro et Sigismundum cum quacumque alia mul. nullo iure alias eis respective prohibitis matrim. contrahere et in eo remanere libere et licite posse [supra Hominis procurator, taxa 9 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur abb. mon. in Aspach et preposito eccl. s. Martini Patav. dioc., cum decanum eccl. Patav., ad quem cognitio causarum matrim. spectat, habet suspectum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. nov. 1523 ap. sede vacante APA 69 257rs.

380 Franciscus Wald laic. Constant. dioc. et Anna Reschin mul. Basil. dioc.: petunt disp. de matrim. scienter contracto non consumato in 4. affin. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Enriso procurator, taxa 6] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano colleg. eccl. Colmarien. Basil. dioc., cum dicti coniuges eorum ordinarium propter loci distantiam commode adire nequeant, fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. nov. 1523 ap. sede vacante APA 69 258v. 381 Adrianus Nicolai laic. et Wenne filia Adriani coniuges Traiect. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et clandestine contracto et consumato in 4. affin. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Ascarius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 16. nov. 1523 ap. sede vacante APA 69 260r. 382 Kilianus Roch laic. et Margareta Hofmannin coniuges ville Nudlingen Herbip. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et forsan consumato in 4. consang. gradu [supra Hancius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 16. nov. 1523 ap. sede vacante APA 69 260r. 383 Pancratius Lancker laic. et Ursula filia Georgii hospitis in Oberndorff Aquileg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu [cum legit. prol.; supra Enriso procurator, taxa 6 et 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens et cum litt. decl. super 3.; committatur preposito et archidiac. mon. in Oberndorff Aquileg. dioc. propter loci distantiam, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. nov. 1523 ap. sede vacante APA 69 260v. 384 Wolfgangus Neydegker plebanus de Peterstuchen laic. et Elizabeth 54

De matrimonialibus

Punhaiser plebana de Nosperg Salzeburg. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter contracto et consumato in 4. affin. gradu cum legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Salzeburg., fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. nov. 1523 ap. sede vacante APA 69 261v.

385 Michael Schirnpekh laic. et Anna Zechentnerin vidua ville Althaim Ratisbon. dioc.: petunt disp. de matrim. ignoranter et forsan clandestine contracto et consumato in 4. consang. gradu cum absol. et legit. prol. [supra Enriso procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 22. sept. 1523 ap. sede vacante APA 69 262v.

55

D E D I V E R S I S F O R M I S E T D E D E C L A R AT O R I I S citra tamen membri mutilationem, et pacem deinde cum Marco habuit: supplicatur de absol. [supra Citadinis procurator, taxa 7; in margine absol. ab iniectione] (f. d. s. M. regens; committatur offic. ep. Constant., fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. decb. 1521 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 7rs. [cf. Nr. 407]

386 Antonius Fabri presb. Herbip. dioc. exponit, quod postquam quondam Petrus Schoyder laic. incola ville Gerstetten Herbip. dioc. contra universum clerum iniuriatus fuisset, et cum quodam die non vocatus sed maligno spiritu ductus sedisset ad tabulam iuxta oratorem portassetque manu sua dextra certum cultrum animo oratorem ledendi et forsan interficiendi, orator non sperans mortis periculum evadere posse assurrexit et ensem, quem secum gerebat, extrahendo dicto Petro duo vulnera intulit et ab eo aufugit; Petrus ex quibusdam vulneribus postmodum decessit: supplicatur de absol. ab homicidii reatu et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Jo. Buren procurator, taxa 22; in margine absol.] (f.d.s.e. M. regens; committatur ep. Hipponen. et Jacobo Nagel sacre theologie professori et o.pred. in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. decb. 1521 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 2r.

388 Johannes et Nicolaus Wirt fratres laic. Constant. dioc. exponunt, quod olim ipsi instigante diabolo quondam Nicolaum Guldin presb. et rectorem par. eccl. in Welthusen Constant. dioc. post verba iniuriosa ad invicem dicto presb. incipiente evaginantes contra Johannem gladio interfecerunt: supplicatur de absol. a presbitericidii reatu [supra Citadinis procurator, taxa 9 et 3; in margine presbitericidium] (f. d. s. M. regens; committatur offic. ep. Constant., fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. decb. 1521 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 7v. 389 Johannes Constanti presb. monachus mon. o.s.Ben. Hirsaw Spiren. dioc. exponit, quod ipse per nonnullos annos in dicto ordine religiose et honeste vixerit, nichilominus propter paupertatem necessarium ad victum et sustentationem et propter nonnullas dissentiones, que inter religiosos dicti mon. in dies oriuntur, cupit extra mon. in quodam loco honesto stare et mon. monialium eiusdem ordinis

387 Johannes Alexandri Brassicani laic. Constant. dioc. exponit, quod alias ipse nonnullis verbis altercatoriis et iniuriosis inter ipsum et quondam Marcum de Rosenburg in sacris ordinibus constitutum habitis ira commossus Marcum magna cum sanguinis effusione vulneravit 56

De diversis formis et de declaratoriis

vel alterius in divinis deservire tamquam capellanus et confessor earum commorando: supplicatur de lic., disp. et facultate standi extra, superioris sui lic. petita sed non obtenta, habitu suo semper retento, et ut in futurum omnibus privilegiis ordinis gaudere possit [cum amplissima derogatione obstantium; supra Citadinis procurator, taxa 22; in margine standi extra] (f.d.s.e. M. regens; committatur ep. Sancti Leonis [Juliano de Datis] pape penitentiario ac offic. ep. Constant. et ep. Spiren. et eorum cuilibet cum assistentia, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. decb. 1521 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 7vs.

ratore dicti ordinis in R. cur., alioquin superiori dicti mon. constito de assertis, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. ian. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 26v. 391 Michael Gaycker presb. Patav. dioc. exponit, quod ipse nuper in R. cur. ad omnes ordines rite promotus fuit; cupit in civitate et dioc. Patav. in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. recipere n.o. statutis synodalibus seu prohibitionibus Patav. eccl. in contrarium facientibus: supplicatur de lic. et indulgentia [supra Galteri procurator, taxa 7; in margine lic. celebrandi sine lic. ordinarii] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 13. ian. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 28r.

390 Johannes Muelfrau presb. Merseburg dioc. exponit, quod ipse suasionibus sui genitoris et verberibus affectus mon. o.s.Aug. s. Thome Apostoli in Lipzik Merseburg. dioc. intravit et professionem emisit vi et metu compulsus, qui in constantem cadere poterant, quam numquam ratam habuit, sed pluries ab ea reclamavit, et in huiusmodi reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit, ac quamprimum commode potuit genitore predicto defuncto et vi et metu cessantibus mon. habitu regulari ob secularis carentiam retento exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl. ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et in suis ordinibus ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere necnon in omnibus bonis tam ex paterna et materna quam alia successione sibi provenientibus succedere posse [supra Citadinis procurator, taxa 13; in margine decl. iuris] (f. d. s. M. regens; committatur Jacobo Nagel et Thome de Bachellis pape penitentiariis ac vic. ep. Merseburg., si presentes [litt.] in R. cur. execute fuerint vocato procu-

392 Ludovicus Metzger presb. August. dioc. exponit, quod alias ipse humane nature suadente inimico ac sue salutis immemor in errores Leutherianos incidit ac libros legit necnon eosdem errores una dierum in oppido Gundlingen August. dioc. publice predicavit Leonem X. papam tunc in humanis agentem verbis iniuriosis afficiendo ac eius famam denigrando et asserendo, eundem Leonem iniuste et nulla ratione nec aliqua sacra scriptura approbante Lutherum et libros huiusmodi condempnasse et illos comburi fecisse, propter quod instante loci ordin. seu alio iudice a divinis suspensus fuit; cum autem orator premissa commisisse ab intimis doleat et a similibus inposterum se abstinere intendat cupiatque in suis ordinibus etiam in altaris ministerio ministrare: supplicatur de absol. ab excom. sent. et quibusvis aliis sent., censuris et penis, quas premissorum occasione incurrit, ac crimine heresis, necnon de disp. super irregularitate, quam ex premissis etiam quia post huiusmodi predicationem et librorum 57

De diversis formis et de declaratoriis

lectionem, non tamen in contemptum clavium, missas et alia divina officia pluries ministravit et alias se immiscuit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere possit n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 31; in margine absol.] (f.d.s. M. regens; committatur ep. August. vel eius vic. et decano eccl. August. et Gothardo de Volstain canonico eccl. August. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. ian. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 28rs.

terea decernere, si per quempiam ex dictis fratribus contigerit attemptare, inhiberique nichilominus fratribus et religiosis predictis et eorum cuilibet sub excom. et aliis sent., censuris et penis eccl. etiam pecuniariis arbitrio vestro moderandis ac eccl. Constant. applicandis, ne deinceps in casibus episcopalibus et vobis ac sede vestra episcopali reservatis se quoquo modo intromittere presumant, quod si secus fecerint in sent., censuris et penis predictis se noscant involutos, nisi eis ut premittitur super hiis per sedem eundem provisum existat, dignemini de gratia speciali [supra Citadinis procurator, taxa 25; in margine inhibitoria] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 20. ian. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 47rs.

393 Devota creatura vestra ep. Constant. [Hugo von Hohenlandenberg] exponit, quod licet religiosi et fratres cuiusvis ordinis ad audiendum christifidelium confessiones deputati ampliorem facultatem contra par. eccl. rectores sive curati (!) aut alii presb. de iure non habeant, nichilominus aliqui ignorantia crassa vel alias irrationabiliter moti iuris ordinem ac iurisdictionem ordinariam contempnentes in casibus episcopalibus se intromittunt iurisdictionemque ordinariam sibi temerario ausu usurpare presumunt, utpote ab excom. maiori in casibus a iure non permissis, periurio, homicidio, incestu, stupro ac aliis publicis criminibus ac delictis absolvendo, vota commutando, puerorum oppressoribus ac publicis blasphemis penitentiam iniungendo in iuris predicti contemptum et vilipendium necnon vestre ep. sedis preiudicium vel gravamen: supplicatur, quatenus predictos fratres et religiosos maiorem auctoritatem in confessionibus audiendis, absol. impertiendis et penitentiis iniungendis, quam par. eccl. rectores seu curati aut alii presb. non habent, nisi eis alias a sede ap. indultum existat, iuxta statutum et ordinationem Clementis V. pape declarare dignemini ac etiam prop-

394 Martinus Schykia presb. rector par. eccl. in Lumia Wratislav. dioc. exponit, quod ipse alias ob non solutionem pecuniarum summas seu non paritionem certo monitorio contra eum decreto per offic. Wratislav. auctoritate ordinaria excom. declaratus et forsan aggravatus missas et alia divina officia celebravit: supplicatur, postquam de dicta pecuniarum summa debite satisfecerit, de absol. et de disp., quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et par. eccl. predictam retinere et alia benef. recipere et retinere valeat [supra Jo. Buren procurator, taxa 13; in margine absol.] (f.d.s. M. regens; committatur Petro Jenkewytz canonico eccl. Wratislav. et offic. Wratislav. ac eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 21. ian. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 48vs. 395 Gregorius Riethmiller catholice ac cesaree maiestatis secretarius cler. August. dioc.: supplicat de disp. et indulgentia, quod horas suas canonicas cum uno socio secundum 58

De diversis formis et de declaratoriis

usum R. eccl. legere possit quamdiu vixerit n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 7; in margine dicendi horas] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 21. ian. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 49r.

397 Margareta de Plettenberg monialis professa mon. o.s. Ben. s. Agathe Colon. exponit, quod cum animi sui quiete et sana conscientia in dicto mon. remanere non valeat: supplicatur de lic. et facultate, superioris sui lic. petita sed non obtenta, ad aliud mon. o.s.Ben. per eam eligendum se transferre [supra Jo. Buren procurator, taxa 1 et 3; in margine de mon. ad mon.] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. ian. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 68r.

396 Matheus Goppler presb. professus mon. o.s.Aug. canonicorum regularium s. Dionisii in Herbertingen August. dioc. exponit, quod ipse alias per prepositum dicti mon. ad par. eccl. s. Martini in Meiningen [August. dioc.], que eidem mon. subiecta seu incorporata existit, presentatus et per ordinarium loci institutus existit ac de ea sibi provisum fuit, ipsamque per certos annos obtinet et in ea residet; sed modernus prepositus nuper certum odium in oratorem concepit et sibi nonnullas iniurias intulit, bona sua sibi de facto auferendo et eccl. ipsam spoliando, et redditum ipsum reducere nititur: supplicatur, ut bona sua recuperare valeat, litt. super presentatione, installatione seu provisione factas auctoritate ap. confirmari et super premissis per ap. sedem de opportuno remedio provideri mandare dignemini, necnon sibi facultatem concedere, ut in habitu suo regulari sub iurisdictione ordinarii loci August. vivere et bona sua ablata mediante iustitia recuperare et ad eccl. suam redire et in ea residere valeat, et ut ep. August., ep. Neapolitan. ep. August. suffraganeo et vic. ep. August. in spiritualibus ac decano August. et eorum cuilibet committere et mandare dignemini, ut oratori in premissis efficacis defensionis presidio assistant et non permittant etc. in solita forma n.o. quibuscumque [supra Cencius procurator, taxa 19; in margine confirmatio ut infra] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 21. ian. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 49vs.

398 Matheus Walraff scol. Constant. dioc., alias cum unica et virgine coniugatus nunc defuncta, exponit, quod ad omnes ordines promoveri desiderat, sed alias ut scriba seu notarius coram diversis iudicibus in curiis secularibus pluries torturis et examinationibus aliquarum malefactorum interfuit ac processus scripsit, quorum malefactorum aliqui fustigati aut membris mutilati, aliqui vero ultimo supplicio traditi fuerunt: supplicatur de disp. super irregularitate premissorum occasione contracta, quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Galteri procurator, taxa 31 resid. gratis; in margine disp. super irregularitate] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. febr. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 81v. 399 Jutta Wese soror o.tert.fr.min. oppidi de Doesborch Traiect. dioc. exponit, quod propter nonnullas infirmitates et austeritatem regularem in domibus dicti ordinis manere posse non sperat: supplicatur de lic. et facultate standi extra, superioris sui lic. petita licet non obtenta, habitu suo regulari retento n.o. quibuscumque [supra Galteri procurator, taxa 16; in margine lic. standi extra] (f. d. s. e. M. regens) 59

De diversis formis et de declaratoriis

Rome apud s. Petrum 14. febr. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 90rs.

et eorum cuilibet cum assistentia in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 15. febr. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 94rs.

400 Georgius Wyrtzburger laic. Herbip. castellanus arcis Capran Sambien. dioc. exponit, quod ipse alias matrim. cum quadam Margareta Getrenhamyn mul. Herbip. dioc. per verba de presenti contraxit carnali copula minime subsecuta et deinde certis de causis a patria se absentavit; et cum per aliquot annos absens stetisset, prefata Margareta a suis parentibus asserentibus eum mortuum esse instigata quoddam mon. ingressa est et professionem emisit; orator non sperans continenter vivere posse cupit alicui alteri mul. matrim. copulari et pater effici liberorum: supplicatur de lic. et disp. cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa 8; in margine lic. ut infra] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 15. febr. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 94r.

402 Johannes Fyerdagk presb. Magunt. exponit, quod alias lite in R. cur. coram certo causarum palatii ap. auditore inter Henricum Helsinger cler. Magunt. actorem ex una et oratorem reum et defendentem super certa vicaria in eccl. s. Stephani Magunt. partibus ex altera prima instantia pendente, idem auditor diffinitivam dicte vicarie adiudicatoriam cum fructuum et expensarum condempnatione pro dicto Henrico et contra oratorem protulit sent., que in rem transivit iudicatam litt. executorialibus desuper in solita forma decretis et dicto oratori forsan intimatis, quarum vigore Henricus possessionem vicarie extitit assecutus; cum autem orator nec benef. eccl. nec patrimonium aut alia bona habeat, unde valeat prefato Henrico adversario satisfacere, cupiatque ad capitulum ›Odowardus‹ admitti de satisfaciendo, cum primum ad pinguiorem pervenerit fortunam: supplicatur pro parte dicti oratoris, contra quem 40 fl. renen. ad ipsum oratorem pertinentes apud Theodericum Spen decanum dicte eccl. s. Stephani deposite penes eundem Theodericum de mandato generalis auditoris camere ap. ad instantiam dicti Henrici sequestrati fuerunt, quatenus vocato dicto Henrico omnique fraude et oblivione remotis dictum oratorem recepta prius ab eo iuratoria cautione, quod cum primum ad pinguiorem fortunam devenerit, satisfaciat dicto Henrico de fructibus et expensis prefatis, ad beneficium capituli ›Odowardus‹ admitti sequestrum predictum revocantes, ita quod interim ratione fructuum et expensarum ad declarationem incursus aliquarum censurarum aut incar-

401 Theodericus Rock premissarius perpetuus ad altare s. Trinitatis et b. Marie Virginis in par. eccl. oppidi Roickhemen. Colon. dioc. exponit, quod ex fructibus dicti benef., quod cum alia persona obtinet et in cuius fundatione caveri dicitur expresse, quod illud obtinens in eodem personaliter residere et certis divinis officiis dicte par. eccl. interesse teneatur, se commode sustentare non potest: supplicatur de facultate et indulgentia de non residendo in dicto benef., et ut interim cuicumque alteri benef. deserviendo seu alicui prelato seu domino temporali pro capellano servitiis insistendo fructus et proventus dicte premissarie recipere valeat [supra Jo. Buren procurator, taxa 16; in margine de non residendo ut infra] (f.d.s. M. regens; committatur preposito eccl. s. Mauritii e.m. Monast. et decano eccl. s. Martini Monast. ac offic. Colon. 60

De diversis formis et de declaratoriis

cerationem contra eum procedi vel alias ipsum propterea molestari non possit et dictos fl. quominus sibi tradantur sequestratos detineri mandare dignemini [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine cedatio bonorum] (f.i.f. M. regens; committatur Johanni Ruem decano colleg. eccl. s. Johannis Magunt. et Paulo Neydecker preposito colleg. eccl. s. Gengulphi Bamberg. et Johanni Dytenheymer preposito colleg. eccl. b. Marie Virginis Veteris Capelle Ratisbon. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. febr. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 114vs.

quare supplicatur de absol. et de disp. n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 33; in margine absol. pro illo qui interfuit bellis] (f.d.s.e. M. regens; committatur ep. Verden. vel eius offic. et decano eccl. Halberstad. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 8. mart. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 124rs. 404 Georgius de Zolms decanus eccl. s. Petri Traiect. exponit, quod ipse in subdiac. ordine constitutus non sperat ex certis causis infra tempus a iure prefixum ad reliquos ordines promoveri posse: supplicatur de prorogatione ad biennium, proviso quod interim decanatus et alia benef. debitis non fraudentur obsequiis n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 10; in margine prorogatio de non promovendo] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 8. mart. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 126v.

403 Johannes Rekentin presb. Verden. dioc. exponit, quod licet ipse numquam in mortem quondam Nyrinonis Ghyre dum viveret laic. Verden. dioc. aspiraverit nec de ea culpabilis fuerat prout per testes fidedignos per eum coram tunc offic. Verden., coram quo propterea citatus fuerat, productos legitime probavit et innocentiam suam purgavit, nichilominus quia conflictu inter dictum Nyrinonem et quosdam Heink Viken et Johannem eius filium facto, in quo dictus Nyrinonus percussus et vulneratus fuit et post mensem vel circa ab hac luce migravit, pro bono pacis interfuit, ac etiam, quia adhuc laic. existens diversis guerris et conflictibus interfuit, in quibus homicidia et alia mala perpetrata fuerunt, licet neminem propriis manibus interfecerit aut mutilaverit, nullaque disp. suffultus se fecit ad omnes ordines promoveri et in ipsis et in altaris ministerio pluries ministravit ac de par. eccl. in villa Quickborne Verden. dioc. tunc certo modo vacante sibi canonice provideri obtinuit, dubitat in suis ordinibus et in altaris ministerio cum bona conscientia ministrare et dictam par. eccl. retinere non posse:

405 Agnes et Francisca de Greville sorores germane Leod. civitatis exponunt, quod alias ipse videlicet Agnes in 15. vel 16. et Francisca in 14. suarum et. annis respective constitute et parentibus orbate ob guerrarum et bellorum tunc pro dolor in patria Leod. vigentium in mon. o.s.Clare Leod. reposite fuerunt, et postquam in eodem per aliquot tempus permanserunt tunc abba. dicti mon. ipsas invitas habitum suscipere et professionem emittere coegit, in cuius emissione oratrices protestate fuerunt, et in protestatione persistentes in dicto mon. per 34 annos steterunt: supplicatur de decl., si vocatis abba. et conventu dicti mon. canonice constiterit de assertis, oratrices ordini minime obligari, sed mon. exire et in seculo habitu et ordine derelictis ut seculares remanere ac in quibuscumque bonis ad eas devolutis et devolvendis succedere posse [cum 61

De diversis formis et de declaratoriis

amplissima derogatione obstantium; supra Hantius procurator, taxa 19; in margine decl. iuris religionis] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. Leod., cum ad presens ordinarius agat in remotis, vocatis abba. et conventu dicti mon., fiat M.) Rome apud s. Petrum 8. mart. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 126vs.

bilis ad divina: supplicatur de absol. postquam dicto Marco satisfecerit, et de disp., quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare valeat [supra Hominis procurator, taxa 7; in margine absol.] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. Constant. et preposito eccl. s. Stephani Constant. ac offic. Constant. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. mart. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 132r. [cf. Nr. 387]

406 Wolfgangus Holperger rector par. eccl. loci de Ried prope pagum Machausen. Patav. dioc. exponit, quod alias ipse quadam speciali excom. sent. in eum per quendam eius decanum ruralem, eo quod ad instantiam dicti decani ad certam diem citatus causante quadam infirmitate comparere non voluit seu neglexit, auctoritate eiusdem decani lata ligatus pretextu certarum litt. offic. ordinarii eidem decano directarum et sibi presentarum credens forsan sibi sufficere missas et alia divina officia celebravit par. eccl. in divinis deserviendo: supplicatur de absol. et de disp. super irregularitate ex premissis contracta, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et dictam par. eccl. et alia benef. retinere ac in futurum obtinenda benef. recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 13; in margine absol.] (f. d. s. M. regens; committatur preposito mon. s. Floriani et decano oppidi Ardacen. Patav. dioc. ac Ulrico Nager canonico Patav. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. mart. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 130v.

408 Martinus Stegmair professus o.Carmel. mon. Vont Spang Salzeburg. dioc. exponit, quod ipse de lic. superioris sui extra dictum mon. per plures annos stetit et nonnullis infirmitatibus opprimitur debilisque complexionis existit: supplicatur de lic., sui superioris lic. petita sed non obtenta et semper denegata, standi extra, et quod interim alicui benef. eccl. in divinis deservire et privilegiis ordinis gaudere valeat [cum amplissima derogatione obstantium; supra Citadinis procurator, taxa 16 resid. gratis pro presente; in margine standi extra] (f.d.s.e. M. regens; committatur ep. Asculan. camere ap. generali auditori et abb. mon. o.Cist. Novimontis Asculan. dioc. et eorum cuilibet cum assistentia in solita forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. mart. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 133r. 409 Augustinus Lomude [presb.] professus o.fr.herem. s. Aug. Leod. dioc. exponit, quod ipse debilis complexionis existit et infirmitatibus gravatur, quod in domibus sui ordinis absque vite periculo remanere posse non sperat: supplicatur de lic. standi extra habitu suo semper retento, sui superioris lic. petita sed non obtenta, et quod interim alicui benef. eccl. in divinis deservire et privilegiis ordinis gaudere valeat

407 Alexander Brassicani cler. Constant. dioc. exponit, quod alias ipse humane nature suadente inimico manus in quendam Marcum Muller cler. Constant. dioc. usque ad sanguinis effusionem eum vulnerando iniecit violentas, qui plene convaluit nec inde factus est inha62

De diversis formis et de declaratoriis

[cum amplissima derogatione obstantium; supra Enriso procurator, taxa 22; in margine lic. standi extra] (f. d. s. e. M. regens; committatur decano Triventin. et colleg. eccl. s. Petri loci Laimen. Leod. dioc. et eorum cuilibet cum assistentia, fiat M.) Rome apud s. Petrum 11. mart. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 134rs.

ivit, habitum deposuit ac ad seculum est reversus, in quoquidem existens ad Bohemos se transtulit, cum quibus illorum ritu et more vivendo ac celebrando per sex annos permansit: supplicatur de absol. propter interessentiam Bohemorum et de decl. dicto ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et in suis ordinibus ac in altaris ministerio ministrare et benef. recipere et retinere posse [supra Citadinis procurator, taxa gratis pro paupere presente et loco sigillate; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur Petro Calahorra sedis ap. penitentiario in R. cur. vocato procuratore dicti ordinis in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. mart. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 137vs.

410 Kilianus Tesati professus mon. s. Petri Salzeburg. et sacre theologie professor, qui studio sacrarum litt. et iuris canonici retroactis temporibus incubuit: supplicat de lic., disp., indulgentia et facultate, quod studium prosequi et in quacumque universitate seu loco, ubi studium viget generale, continuare valeat hinc ad septennium sub obedientia rectoris universitatis, et ut interim in quibuscumque civitatibus, oppidis, castris, villis et aliis locis verbum Dei predicare et alicui benef. eccl. in divinis deservire possit n.o. quibuscumque [supra Enriso procurator, taxa 19; in margine lic. studendi ad septennium] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Lucerin. in alma Urbe vicario et abb. Montis s. Georgii Vallis Coni Brixin. dioc. ac abb. in Wengarten Constant. dioc. et eorum cuilibet cum assistentia, fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. mart. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 135vs.

412 Nicolaus Merckel subdiac. Magunt. dioc. exponit, quod postquam alias quondam Balthasar Scheffer laic. Magunt. dioc. mortem patris sui, quem a quodam Ludovico Roysz laic. Magunt. dioc. oratoris consanguineo interfectum [esse] asserebat, usque ad nonam generationem velle ulscisci comminatus esset ac Hermannum Merckel laic. fratrem germanum oratoris atrociter vulnerasset, post duos annos cum Henricus Merckel laic. Magunt. dioc. ipsorum oratoris et Hermanni genitor dictum Balthasarem armata manu venientem ex domo sua vidisset dixissetque oratori „Exeamus ad Hermannum in prato laboribus causa constitutum, ne quid mali in eum Balthasar sit machinatus“; inde orator et Henricus ad Hermannum exiverunt ferentes securim et fustem ac ensem animo non offendendi Balthasarem, sed defendendi Hermannum; cum autem ad illos appropinquarent, Balthasar convertit se in Henricum inquirens „Henrice, huc venisti propter

411 Nicolaus Rab presb. de Oppavia Olomuc. dioc. exponit, quod ipse impubes existens domum o.fr.min. conventualium s. Spiritus Oppavien. intravit et adhuc infra annum probationis et 14. et. anno non completo vi et metu, qui in constantem sue et. virum cadere poterant, compulsus professionem emisit, quam numquam ratificavit, sed ab ea sepius reclamavit, et in reclamatione persistens omnes ordines recepit; cumprimum potuit vi et metu cessantibus domum ex63

De diversis formis et de declaratoriis

me?“, cui Henricus respondit „Non sic, mi Balthasare, sed videndi gratia quid agat filius meus Hermannus“; Balthasar tamen furiose similia clamans ad Henricum „Sta, sta emittam in te bombardam“, et tendebat in eum bombardam igne superposito; que dum volente Domino ictum negaret, Balthasar a se proiecit illam et quoddam missile ferreum contra Henricum manu forti traiecit, Henricus vero fugiens in terram procidit; hoc aspiciens orator putans Henricum genitorem ex ictu terra prostratum et forsan interfectum esse, sepem, que intermedia consistebat, transiliens contra Balthasarem ense evaginato irruit neutro tamen alterum vulnerante; interea autem erexit se dictus Henricus cum fuste sua et ad auxiliandum oratorem acceleravit, quem cum videret Balthasar dimisso oratore ipsi obviavit et abscidit pollicem manus dextre; ipse quidem Henricus Balthasarem fuste percussit; deinde ipso Balthasare inter brachia Henrici apprehenso orator auferens ensem ex manibus Balthasaris unum vel plura capiti Balthasaris vulnera intulit, ex quibus Balthasar decessit tertia proxima tunc sequenti die: supplicatur de absol. ab homicidii reatu et de disp. super irregularitate, quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Jo. Buren procurator, taxa 22; in margine ab homicidio] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Sancti Leonis et ep. Hipponen. et Jacobo Nagel sacre theologie et o.pred. professori sedis ap. penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 15. mart. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 146rs.

cumque studio generali in facultate iuris civilis seu liberalibus secularibus litt. per septennium studere et in aulis, collegiis et scolis publicis legere valeat n.o. constitutione Honorii III. pape et aliis constitutionibus [supra Citadinis procurator, taxa 10; in margine studendo in iure civili] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. mart. 1522 ap. sede vacante ASV Arm. 32/61 fol. 147v. 414 Ypolita ex comitibus de Querstein abba. mon. o.Cist. s. Benedicti Camin. dioc. exponit, quod cum ipsa ex nobili et illustri prosapia, pudicitie ac bone fame et vite ut accepimus existat et quia delicatis suis complexionibus causantibus camisiis et linteamentibus laneis uti non valeat: supplicatur pro parte exponentis de lic., disp. et facultate, quatenus camisiis et linteamentibus lineis uti possit [cum amplissima derogatione obstantium; supra Citadinis procurator, taxa gratis intuitu camerarii reverendissimi maioris penitentiarii; in margine lic.] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 8. febr. 1522 ap. sede vacante, notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 160vs. 415 Hugo [von Hohenlandenberg] modernus ep. Constant. devota creatura vestra et Johannes Rumelin perpetuus capellanus in capella Omnium Sanctorum sita in monte Gerembergk prope Marckdorff Constant. dioc. exponunt, quod ipsi nonnulla bona stabilia ad dictam capellaniam spectantia, ex quibus propter aeris intemperiem dictus Johannes et sui antecessores debitum commodum ultra valorem 4 m. arg. sepius reportare non potuerunt, [...] pro evidenti utilitate mense ep. Constant. et capellanie predicte in perpetuum permutare seu commutare desiderant: supplicatur de lic. et facultate n.o. Pauli II. pape constitutione ›De re-

413 Theobaldus Salzmann presb. Constant. dioc.: supplicat de lic., indulgentia et facultate, ut in quo64

De diversis formis et de declaratoriis

bus eccl. non alienandis‹ ac aliis constitutionibus in perpetuum [Textus cancellatus, in margine legitur] Nota qualiter fuit postmodum alia similis materia de verbo ad verbum dempto cognomine Johannis expedita sub datis X kalendis Octobris anno primo domini Adriani VI. pape in officio gratiarum occasione istius iam expedite, et hoc ad instantiam domini Johannis Fabri vicarii ep. Constant. et tunc offic. Constant., quod presens materia in registro cassaretur, ex quo eadem sub datis X kalendis Octobris reperitur, N. Gladiatoris sigillator [cf. Nr. 525 (Johannes Huwel); supra Jo. Buren procurator, taxa 36; in margine ›Si in evidentem‹] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. Petri Domus [Constant. dioc.] ac preposito eccl. s. Stephani Constant. coniunctim, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. decb. 1521 ap. sede vacante, notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 165rs.

ex domo ipsius expulisset, cum quodam trusile vim vi repellendo et se defendendo vulneravit, ex quo vulnere diem suum clausit extremum: supplicatur de decl. nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis maculam sive inhabilitatis notam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Jo. Buren procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris super homicidio] (f. i. f. M. regens; committatur cantori eccl. Ratzeburg. et offic. Lubic. et eorum cuilibet in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 214vs. 418 Georgental Magunt. dioc.: supplicatur pro parte moderni abb. mon. o.Cist. in Georgental de lic. et facultate, quatenus vita sibi comite corporalia, calices, patenas et alia ornamenta eccl. pro usu dicti mon. et eccl. sibi subiectarum necnon altaria benedicere et consecrare valeat n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 41; in margine indultum ut infra] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 215r.

416 Cristophorus Langmantell, diac. canonicus Frising. ac in Moring alias s. Jacobi in Burckhausen et b. Marie Virginis in Haslach alias Traunstayn par. eccl. Salzeburg. dioc. rector, exponit, quod quandam debilitatem et defectum incurabiles in brachio ac manu suis dextris olim sibi ex quadam vulneratione causatis patitur: supplicatur de facultate, ut par. eccl. predictas absque sacerdotii promotione retinere valeat [supra Cencius procurator, taxa 13; in margine de non promovendo ad sacerdotium propter debilitatem brachii] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 13. mart. 1522 ap. sede vacante, notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 191v.

419 Petrus Sepalcher acol. Aquileg. dioc. exponit, quod cum ipse alias in civitate Wien. commoraret, certo die carnis privii quidam nobilis, ut cum eo ad potus equales bibisset, eum invitavit, sed orator bibere renuit; unde dictus nobilis indignatus in hec verba prorumpens dicebat „Si non bibis, percussus a me eris“, et de facto oratorem ad hoc cogere satagebat, attamen astantes prefatum nobilem videntes tali stultina vexatum fore illum a stuba eiecerunt; eoque sic eiecto eius famulus in eadem stuba existens in oratorem impetum facere illumque offendere nitebatur, sed

417 Conradus Schellen presb. Ratzeburg. exponit, quod ipse alias quendam vitricum suum civem Ratzeburg., quia genitricem suam 65

De diversis formis et de declaratoriis

dicti astantes hoc non permiserunt; die sequenti cum orator ad domum suam rediret et dictus famulus ense evaginato eum insequeretur, orator fugiendo et vim vi repellendo quantum potuit se cum moderamine inculpate tutele defendendo illum duobus aut tribus affecit vulneribus, ex quibus debita medela non adhibita aut forsan suo malo regimine vel alia infirmitate superveniente infra sex dies a vita migravit: supplicatur quatenus, si iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis aut inhabilitatis seu infamie maculam sive notam contraxisse, sed ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Citadinis procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris super homicidio] (f. i. f. M. regens; committatur Jacobo Nagel sacre theologie professori pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. mart. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 217vs.

committatur Thome de Bachellis o.fr.herem. s.Aug. et sacre theologie professori pape penitentiario in R. cur., quatenus, si vocato procuratore dicti ordinis in R. cur. canonice constiterit etc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 31. mart. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 221vs. 421 Raynerius Jodevelt subdiac. perpetuus vic. ad altare s. Anne in eccl. b. Marie Virginis Transaquas Monast. ratione dicti benef. infra annum ad presb. ordinem promoveri tenetur: supplicatur de disp., quod per triennium se promoveri facere minime teneatur n.o. quibuscumque, proviso quod vicaria et alia benef. debitis interim non fraudantur obsequiis et animarum cura nullatenus negligatur [supra Cordellas procurator, taxa 10; in margine de non promovendo ad triennium] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. mart. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 222v. 422 Georgius Rossel cler. Hildesem. dioc., cum quo super defectum natalium (presb./coniugata) ap. auctoritate ad 2 benef. disp. extitit prout in diversis litt. tam per officium penitentiarie quam sub plumbo desuper confectis, quarum tenores hic haberi placeat, expressis plenius continetur: supplicatur de disp., quod per septennium litt. studio, ubi illud vigeat generale, ad promovendum minime teneatur, dummodo infra primum biennium fiat subdiac., n.o. concilii Lugdunen. constitutione et aliis constitutionibus ap., proviso quod beneficia [non fraudantur obsequiis et animarum cura nullatenus negligatur; supra Cordellas procurator, taxa 10; in margine percipiendi fructus in absentia] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. mart. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 224r.

420 Johannes Amsterdamius presb. Traiect. dioc. exponit, quod alias ipse nonnullorum persuasionibus inductus domum o.fr.herem. s. Aug. oppidi Enchusen Traiect. dioc. intravit et professionem emisit ad hoc per vim et metum, qui cadere poterant in constantem, coactus et vi et metu durantibus ad omnes ordines promotus fuit, sed vi et metu cessantibus cumprimum commode potuit ordinem exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl. dicto ordini minime astrictum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Boninus procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. religionis per vim et metum] (f. i. f. M. regens; 66

De diversis formis et de declaratoriis

423 Georgius Rossel cler. Hildesem. dioc. exponit, quod postquam cum eo n. o. defectu natalium (presb./ coniugata) per penitentiariam ad 2 benef. simplicia disp. fuit, deinde per Leonem X. papam cum eo sub plumbo de uberiori gratia ad 2 benef. curata disp. fuit, prout in singulis litt. plenius continetur; cum autem in litt. Leonis pape de defectu natalium et litt. penitentiarie ac earum vigore facta disp. predictis nulla fuerit facta mentio ac propterea a nonnullis asseratur, ut ipse credat, litt. Leonis pape surrepticionis vicio subiacere: supplicatur de disp. et indulgentia, quod litt. Leonis valeant et plenam roboris firmitatem obtineant et sibi suffragentur, n.o. defectu predicto et Pictavien. concilii constitutionibus etc. [cf. Nr. 422; supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine perinde valere] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. mart. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 224rs.

in oratorem retro mensam sedentem insurrexisset et quodam gladio eum offendisset seu interfecisset, nisi ibidem assistentes hoc prohibuissent, orator post aliquot dies cupiens a prefato Johanne intelligere, quare premissa fecerat, ipsum adiit et ante domum suam stantem vidit, sed absque aliquo colloquio domum preterivit, quem Johannes armatus insecutus et aggressus est; orator vim vi repellendo et se defendendo ira commotus pristinam invasionem reminiscens ense ipsum percussit, ex quo vulnere non tamen letali post sex dies exspiravit: supplicatur de absol. ab homicidii reatu et de disp. super irregularitate, quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Hominis procurator, taxa 22; in margine absol. ab homicidio] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Sancti Leonis pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. apr. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 233vs.

424 Nicolaus Strenwinck presb. perpetuus benef. ad altare s. Petri situm in eccl. Yselhamen. Traiect. dioc. in decretis licentiatus: supplicatur de lic., quod in civitate Colon. seu alia civitate, in quo studium viget generale, hinc ad septennium residendo fructus dicti benef. et aliorum benef. cum earum integritate etc. recipere possit n.o. quibuscumque, proviso quod beneficia [non fraudantur obsequiis et animarum cura nullatenus negligatur; supra Cordellas procurator, taxa 10; in margine lic.] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. mart. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 225r.

426 Jacobus Henrici presb. de Limborch Leod. dioc. exponit, quod cum alias ipse quadam die mensis novembris novissime preteriti ad hospitium cuiusdam Johannis de Haye una cum quodam Johanne Mahoy presb. refectionem sumendi causa ab eodem Mahoy invitatus se contulisset et refectione sumpta certum caniculum sibi per quendam laic. datum ad domum suam portasset ac ad predictum hospitium post aliquot temporis spatium animo prefatum Mahoy ad domum suam conducendi rediisset illo non reperto, orator cum certis aliis invitatus accubuit; cumque postmodum quilibet eorum multum bibisset et quidam laic. ab altera parte mense sedens inter loquendo certam vini quantitatem

425 Petrus Saxacher cler. Aquileg. dioc. exponit, quod cum alias ipse cum nonnullis aliis honestis personis in domo cuiusdam civis civitatis Wien. refectionem sumentibus quidam Johannes Sachs laic. 67

De diversis formis et de declaratoriis

ad oratoris faciem stultitia vini potatione causata proiecisset et similiter vini quantitate per oratorem ad eundem laic. reciproca proiecta, quidam alius laic. ad oratoris latus accumbens ex hoc indignatus nonnullis verbis altercatoriis habitis gladio oratorem offendere velle demonstraret, orator vim vi repellendo et se defendendo laic. unico vulnere affecit, unde laic. infra duas horas ex vita migravit: supplicatur de absol. ab homicidii reatu ad cautelam et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Citadinus procurator, taxa gratis quia iuravit; in margine absol. ad cautelam super homicidio] (f. d. s. e. M. regens; committatur Jacobo Nagel et Petro Meriel sacre theologie professoribus et pape penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. apr. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 241rs.

428 Franciscus Edeler presb. Osnaburg. dioc. exponit, quod auctoritate ap. litt. decl. obtinuit continentes, quod domui o.fr.min. s. Petri Erforden., quem adhuc impubes ingressus et professus fuit, minime obligatur, prout in litt. desuper confectis plenius continetur; nichilominus certi locorum ordinarii et ordinis superiores oratorem molestare seu perturbare non cessant: supplicatur iudices infrascriptos in eiusdem oratoris defensores et dictarum litt. executores deputare dignemini, qui defensionis presidio illo assistant [supra Galteri procurator, taxa 7; in margine assistentia] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Casertan. in R. cur. et ep. Dunelmen. et ep. Dumblanen. vel eorum vic. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 25. apr. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 281rs. 429 Otilia Zumstein mul. Spiren. dioc. exponit, quod ipsa alias suasionibus parentum indictus mon. canonissarum secularium Indermunster Argent. dioc. intravit et aliquamdiu remansit et votis non emissis exivit et matrim. cum quodam Johanne Pfrozer laic. Argent. dioc. contraxit illudque consumavit: supplicatur de decl., si vocatis abba. et aliis vocandis canonice constiterit de assertis, oratricem dicto mon. minime obligatam esse, sed in matrim. remanere posse cum legit. prol. [supra Enriso procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. religionis] (f.i. f. M. regens; committatur ep. Argent. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. apr. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 282rs.

427 Sigismundus Trachssel laic. de Schampach Patav. dioc. exponit, quod cum ipse et Magdalena ux. sua ultima, que a consortio suo sepe et sepius absque causa legitima discessit, per nonnullos probos viros ab invicem separati fuerint et dicta Magdalena ad sibi cohabitandum nullatenus induci potuerit: supplicatur de lic. et indulgentia, ut pro sui et familie bonorum et rerum gubernio et directione unam famulam seu ancillam de incontinentia non suspectam in domo sua tenere possit n.o. quibuscumque [supra Galteri procurator, taxa 7; in margine lic. tenendi quandam honestam mulierem non suspectam pro laico] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 14. apr. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 256r.

430 Jacobus Pfitzmaier presb. Argent. dioc. exponit, quod ipse alias infra pubertatis annos parentum suasionibus inductus mon. o.s. Ben. Frising. dioc. intravit et professi68

De diversis formis et de declaratoriis

onem emisit, quam numquam, cum ad et. legitimam pervenerit, ratam habuit, sed pluries reclamavit et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus fuit; cumprimum commode potuit habitu dimisso mon. exivit: supplicatur de decl., si vocatis abb. dicti mon. et aliis vocandis canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Enriso procurator, taxa 13; in margine decl. religionis cum assistentia] (f. i. f. M. regens; committatur ep. Argent. vel eius vic. cum assistentia in latissima forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. apr. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 282vs.

et de verbis ad verbera devenientes dictus Johannes Amman oratorem ense evaginato pluries percusserat, orator se defendendo illum in brachio dextro similiter percussit usque ad sanguinis effusionem, quibus ad ep. August. seu eius vic. deductis, ipse ep. oratorem citari fecit ac ad aliquos actus in causa processit; et licet orator excom. sent. propter premissa minime incursum se credat, quia est bonarum mentium timere culpam, ubi culpa forsan minime reperitur: supplicatur de absol. ad cautelam, postquam dicto Johanni satisfactionem fecerit, et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et vicariam seu par. eccl. in Hermeringen retinere possit [supra Galteri procurator, taxa 13; in margine absol. ab iniectione] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. apr. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 283v.

431 Andreas Wildner presb. Constant. dioc. o.hosp.s.Joh. professus exponit, quod clausura et rigore ordinis causante adeo imbecillis effectus in dicto ordine remanere non sperat: supplicatur de lic. standi extra, superioris sui lic. petita sed non obtenta, habitu suo retento sub obedientia ordinarii, et ut interim alicui benef. eccl. in divinis deservire possit [supra Enriso procurator, taxa 13; in margine decl. religionis cum assistentia] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Basil. vel eius vic. et archidiac. eccl. Argent. et eorum cuilibet cum assistentia in litt., fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. apr. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 283r.

433 Arnoldus van den Dael presb. Leod. dioc. exponit, quod alias postquam de perpetua capellania ad altare s. Marie et Omnium Sanctorum in colleg. eccl. s. Servatii oppidi Traiect. Leod. dioc. auctoritate ordinaria sibi provideri obtinuerat possessione subsecuta et per aliquot annos continuata, Ghisbertus de Monteraken adversarius ipsum super dicta capellania in R. cur. traxit in causam et unam vel plures contra oratorem portavit sent., et quia orator dictis sent. non paruit et Ghisberto expensas factas non resarcivit, excom. et suspensionis ac forsan aliis sent. fuit innodatus; cum autem orator iam senescat et unde se sustentare valeat non habeat, cum in redditibus annuis summam 14 fl. non excedat, sitque paratus cedere bonis, quod si ad pinguiorem fortunam devenerit dicto Ghisberto satisfacerit: supplicatur admitti ad ca-

432 Johannes Mayer de Werd plebanus sive perpetuus vic. in Hermeringen August. dioc. exponit, quod postquam alias inter ipsum et quondam Johannem Amman presb. plebanum in Seringen August. dioc. nonnulla verba altercatoria et iniuriosa in rure circa villam Hermeringen sero habita fuerant 69

De diversis formis et de declaratoriis

pitulum ›Odowardus‹ ac de absol. et ad executionem suorum ordinum restitui mandare dignemini [supra Hantius procurator, taxa 13; in margine capitulum ›Odowardus‹] (f. i. f. M. regens; committatur decano eccl. s. Dionisii Leod., fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. apr. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 289v.

sibi restitui a superiore et fratribus pluries petiit, quibus sibi denegatis professionem per vim et metum, qui cadere poterat in constantem, emisit coactus, quam tamen numquam ratam habuit, sed sepius ab ea reclamavit, et cumprimum commode potuit domum exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si vocatis vocandis iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratorem dicto ordini minime obligatum esse, sed in seculo remanere posse [supra Citadinus procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur. et offic. ep. Wien., fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 308rs.

434 Wilhelmus de Harlen cler. Traiect. dioc. exponit, quod postquam ipse alias matrim. per verba de presenti cum quadam mul., que ab alio ut dicebatur corrupta fuerat, contraxerat illudque carnali copula consumaverat, dicta mul. viam universe carnis ingressa fuit; deinde cum eo ap. auctoritate fuit disp. ad canonicatum et prebendam eccl. Traiect., prout in litt. desuper confectis plenius continetur: supplicatur de disp. [de uberiori gratia] ad 3 benef. in eccl. s. Salvatoris, s. Petri, s. Johannis vel b. Marie Traiect. cum clausula permutandi n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 25; in margine disp.] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 5. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 305rs.

437 Arnoldus de Hatmael perpetuus vic. par. eccl. s. Bavonis de Reymsbergen Leod. dioc. exponit, quod ipse alias de dicto benef. sibi provideri obtinuit, tamen Petrus de Mattignar falso asserens sibi in dicta vicaria competere litt. ap. ad prepositum eccl. Frigidimontis Bruxellen. Cameracen. dioc. eius proprio nomine non expresso impetravit et illarum pretextu dictum Arnoldum fecit coram dicto preposito ad iudicium evocari; ipseque prepositus in causa perperam procedens diffinitivam pro Petro de Fabrica, qui etiam se gerit pro cler., in iure dicti Petri Mattignar surrogato ut asserebatur ac contra dictum Arnoldum sent. promulgavit iniquam, a qua pro parte dicti Arnoldi fuit ad sedem ap. appellatum: supplicatur de commissione appellationis aliquibus probis viris in partibus cum clausula ›Si non amborum‹ [supra Hantius procurator, taxa 7; in margine commissio appellationis] (f.d.s. M. regens; committatur decano s. Petri oppidi Lovanien. et preposito eccl. Leod.,

435 Petrus Bartholomei de Hoochstraten rector par. eccl. s. Michaelis de Hoghem Leod. dioc.: supplicat de disp., ut ad aliquem ex sacris ordinibus infra biennium a fine anno computandum promoveri minime teneatur n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa 10; in margine de non promovendo] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 307r. 436 Conradus Niderhofer laic. Patav. dioc. exponit, quod ipse alias quadam levitate motus domum o.pred. Wien. intravit et anno probationis non completo illud exire volens vestimenta sua secularia 70

De diversis formis et de declaratoriis

fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 308vs.

solutionem seu non paritionem litt. ap. ac processuum desuper ad instantiam dictorum creditorum emanatorum ap. auctoritate excom. declaratus, aggravatus et reaggravatus, interdictus una cum invocatione auxilii brachii secularis per unum annum et ultra in civitate Leod. incarceratus extitisset, nichilque in bonis sed dumtaxat par. eccl. in Achel et in Zittart Leod. dioc. obtineret, ex quarum fructibus de debitis antedictis satisfacere non posset, et nuper a sent. et censuris et carcere, quos ultra annum causante eius inopia sustinuerat, absolvi et relaxari necnon communioni christifidelium et ad suorum ordinum executionem restitui Laurentius card. tit. s. Quattuor Coronatorum ipsius Walteri supplicibus inclinatus auctoritate Leonis X. pape, cuius penitentiarie curam tunc gessit et de eius speciali mandato super hoc vive vocis oraculo sibi facto, iudicibus infrascriptis dedit in commissis [et mandavit], quatenus, si ita esset et vocatis etiam per edictum publicum constito summariter et extraiudicialiter de non tuto ad eos accessu aut quod in remotis agerent, qui forent evocandi, recepta prius cautione saltim iuratoria a dicto Waltero de solvendo iuxta facultates eiusdem singulis creditoribus predictis pro rata crediti cuiuslibet usque ad finalem satisfactionem, retenta tamen sibi Waltero portione congrua pro vite sue sustentatione secundum sui status exigentiam, eundem Walterum ab excom. sent. et aliis censuris absolverent ipsumque communioni christifidelium et ad suorum ordinum executionem restituerent necnon interdicta tollerent ipsumque Walterum a dicto carcere relaxarent et sue libertati restituerent, et insuper, si dictus Walterus tanta paupertate pro tempore oppressus foret, quod in toto vel parte satisfacere suis credi-

438 Albertus Hanolt presb. Traiect. dioc. exponit, quod cum alias ipse ad locum de Stelwynck Traiect. dioc. se contulisset et ad quendam hospitium Johannis Gilmoris pro refectione corporali sumenda se contulisset et dictus Johannes hospes in oratorem et alias personas multis verbis iniuriosis prorupisset et quidam frater dicti hospitis stipendiarius eidem oratori iniuriari ac eum contumeliis afficere et mortem minari cepisset ac in eum irruisset, orator se in mortis periculo constitutum esse conspiciens vim vi repellendo et se cum moderamine inculpate tutele defendendo prefati hospitis fratrem super capite duobus vulneribus vulneravit, ex quibus post septem dies decessit: supplicatur de decl., si iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nec inhabilitatis et irregularitatis maculam seu notam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Galteri procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris homicidii] (f. i. f. M. regens; committatur ep. Sancti Leonis pape penitentiario in R. cur. et abb. mon. in Dickeninghe Traiect. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 313vs. 439 Walterus de Palude cler. Leod. dioc. exponit, quod postquam ut asserebatur alias ipse propter multa infortunia, que passus fuerat, varia debita diversis creditoribus tam in R. cur. quam extra eam contraxisset et ad illa persolvendum sese et bona sua in certa forma camere ap. vel alias obligasset et ob aliquorum debitorum non 71

De diversis formis et de declaratoriis

toribus non posset, ipsum ad beneficium capituli ›Odowardus‹ simpliciter admitterent, ita quod ob debitorum non solutionem excom., suspendi vel interdici seu incarcerari ac molestari non posset, Laurentius predictus mandavit prout in suis desuper confectis litt. plenius continetur, quarum quidem litt. vigore Walterus a carcere relaxatus [fuit]; cum autem Walterus cum tot et variis creditoribus tot ac varia debita contraxerit, quod de illis singulis plene recordare et eos nominatim vocare dictasque litt. propterea debite executioni demandari facere posse dubitat: supplicatur quatenus iudices predicti, dictis creditoribus, de quibus Walterus recordabitur in specie et nominatim, aliis vero in genere etiam per edictum publicum canonice vocatis, [...] pro rata crediti iuxta dictarum litt. tenorem ordinent et assignent ac aliter faciant, que in his et circa hec necessaria fuerint n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 10; in margine perinde valere] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. b. Marie Traiect. Leod. dioc. et decano eccl. s. Dionisii Leod. ac offic. Leod. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 316rs.

ep. Casertan. et administratori ac preposito eccl. Prag. et eorum cuilibet cum assistentia, fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 326rs. 441 Margareta Zymmermanyn mul. Magunt. dioc. exponit, quod postquam ipsa alias matrim. per verba de presenti cum quodam laic. nationis Bohemie persuasione consanguineorum et minis inducta contraxisset illudque carnali copula ea tamen invita consumasset et in matrim. per 4 menses mansisset, ab eodem laic. propter ipsius crudelitatem et seviciam, quibus ipsam persequebatur, durissimaque verbera sibi tunc illata discessit et ad alienas et remotas partes et deinde ad R. cur. se contulit, in quibus iam per 10 annos honestis personis cohabitando illarumque servitiis insistendo mansit; et quia de preferti laici, qui forsan ad partes Bohemie rediit, cum in Germania nulla bona stabilia habebat, morte seu vita sibi certe non constat, cupit propterea, donec de eiusdem laici morte aut vita vere sibi constiterit, honestis personis quibuscumque cohabitari ipsarumque servitiis insistere, ab illicitis vero quantum humane nature fragilitas sibi permittit abstinendo, necnon paschali et aliis temporibus anni quotiens necessarium fuerit eucharistiam et alia sacramenta recipere: supplicatur de lic. et facultate n.o. quibuscumque [supra Cencius procurator, taxa 4 et 3 resid. gratis intuitu sollicitatoris; in margine lic. prout infra] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 16. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 331vs.

440 Jacobus Kyrtschwerd monachus professus mon. o.Prem. Strachow Prag. dioc. exponit, quod ipse ob differentias et iniurias cupit dictum mon. exire et sub habitu regulari servitiis Johannis domini de Hasenburg et in Birdina dapiferi regni Bohemie insistendo sub correctione ordinarii vivere: supplicatur de lic., sui superioris lic. petita sed non obtenta, n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa 22; in margine standi extra] (f. d. s. e. M. regens; committatur

442 Henricus Gerardi cler. Traiect. dioc. in 18. et. anno constitutus cupit perpetuam vicariam seu capellaniam s.c. ad altare s. Johannis Evangeliste in cripta eccl. s. Sal72

De diversis formis et de declaratoriis

vatoris Traiect., si sibi canonice conferatur, recipere et retinere: supplicatur de disp. ex nunc [supra Hantius procurator, taxa 19; in margine disp.] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 344r.

randis et camere ap. applicandis, per eos inhibito appellatione remota decernent quod decreverint per censuram eccl. firmiter observari, testes autem censura simili compellant cum clausula ›Quod si non omnes‹ [supra Hantius procurator, taxa 16; in margine commissio appellationis] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. s. Pauli i.m. et s. Laurentii e.m. Traiect. ac Gerardo Hocker canonico eccl. Traiect. cum clausula ›Quod si non omnes‹, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 344vs.

443 Zigerus Isbrandi de Ripa presb. perpetuus vic. capellanie s.c. ad altare s. Johannis Evangeliste situm in par. eccl. s. Laurentii oppidi Alcmarien. Traiect. dioc. exponit, quod licet dudum predictum benef., quod de iure patronatus laic. existit, tunc per liberam resignationem Theoderici Fabri presb. dum viveret illius ultimi possessoris vacantem dicto Zigerio auctoritate ordinaria provisum fuisset possessione subsecuta, et Zigerus postmodum illam etiam vivente dicto Theoderico per plures annos possedisset pacifice fructus ex ea percipiendo, tamen postmodum Bartholdus Petri et alii cler. dictum Zigerum coram tunc offic. archidiac. eccl. Traiect. traxerunt in causam; ipse offic. perperam procedens quandam sent., per quam inter alia fructus dicte vicarie sequestrari mandavit, pronuntiavit iniquam illumque Zigerum forsan excom. sent. innodavit, a qua totoque perverso processu dicti offic. fuit pro parte dicti Zigeri ad sedem ap. appellatum: supplicatur mandare dignemini, quatenus vocatis Bartholdo et aliis qui fuerint evocandi et recepta ab eo Zigero cautione idonea, super quo excom. et aliis sent. irritatus forsan habetur, quod si excom. sent. et alias censuras iudicibus infrascriptis constiterit in eum fuisse iuste latas, suis et eccl. mandatis parebit, absol. ab excom. sent. et aliis censuris ad cautelam auctoritate ap. impendant; super aliis vero dicto offic., etiam sub censuris et penis pecuniariis arbitrio iudicum mode-

444 Henricus Florentii tutorio et manburnio nomine nobilis mul. Melchtildis domicelle Leiden eius ux. Traiect. dioc. exponit, quod licet dudum pendente lite coram magistro Marco de Ubeze canonico eccl. Traiect. et preposito in Cetenborch inter quondam Johannem Dirirt dum viveret ex una et quendam Nicolaum Paedltz partibus ex altera de et super presentatione ad vicariam seu capellaniam perpetuam ad altare b. Marie Virginis situm in par. et colleg. eccl. s. Petri Leiden hincinde facta, et postea lite indecisa pendente prefato Johanne Dirirt vita functo necnon tunc prefato Henrico Florentii ut et tamquam patrono pro suo interesse rite et legitime ad prosecutionem litis pro suo iure admisso, tandem Henricus Florentii et Nicolaus Paedltz prefati compromiserunt in duos arbitros, quiquidem arbitri iuris, postquam per partium procuratores formam compromissi intellexerunt, cernentes de iure non subsistere compromissum illud accepturum recusarunt; quapropter predictarum partium procuratores, videlicet magister Johannes Aderchen pro Johanne Paedltz, asserto patrono et patre Nicolai Paedltz, et Rodulphus Jacobi de Asten pro 73

De diversis formis et de declaratoriis

Henrico Florentii, iterum ut lites et controversie amputarentur, in magistrum Gerardum Zuggerode canonicum eccl. s. Salvatoris iurium doctorem ac magistrum Ruggerium van der Kercke iurium licentiatum, ut in arbitros iuris et magistrum Godefridum Kunecktorff ut in superarbitrum compromiserunt, presente et non contradicente dicto Nicolao Paedltz approbante et ratificante; quiquidem magister Gerardus Zuggerode per suam sent. arbitralem declaravit ius patronatus et presentationis dicte vicarie ad altare b. Marie Virginis spectare ad prefatum Gerardum Florentii, e contra vero magister Ruggerius van der Kercke declaravit pertinere ad Johannem Paedltz, quapropter accessum fuit ad dictum magistrum Godefridum Kunecktorff superarbitrum, qui confirmavit sent. magistri Gerardi Zuggerode ac declaravit ius presentandi ad dictum Henricum Florentii spectare necnon presentationes per ipsum factas esse validas: supplicatur, si vocatis vocandis iudicibus infrascriptis de re iudicata legitime constiterit, sent. ipsam superarbitralem confirmatoriam debite executioni demandare, et ut opportunos processus contra Nicolaum Paedltz et capitulum dicte eccl. s. Petri Leiden. et alios intrusores decernant, et ut dicto Henrico Florentii debitam satisfactionem per censuras eccl. appellatione remota prestare faciant, ac eisdem iudicibus lic. et facultatem impertire Johannem Paedltz et magistrum Johannem Aderchen si resistent coram eis citare et penas in dicto instrumento compromissi contentas incurrisse declarari mandare dignemini [cum clausulis consuetis et amplissima derogatione obstantium; supra Hantius procurator, taxa 25; in margine executio sent.] (f. d. s. M. regens; committatur decano s. Petri Traiect. et Bernardo de

Haierben ac Francisco Zonck canonicis Traiect. cum clausula ›Quod si non omnes‹, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 345vs. 445 Nicolaus Pistoris scol. de Egesheym Basil. dioc. exponit, quod ipse alias in oppido Friburgen. Basil. dioc., ubi studium viget generale, evaginato ense interfuit quibusdam rixis inter nonnullos eiusdem studii magistros et scolares in loco collegii ›Ad Pavonem‹ factis, in quo Jacobus Resnagel artium magister interfectus extitit, a quo autem interemptus fuerit, orator ignorat: supplicatur de absol. ab homicidii reatu ad cautelam et de disp., quod ad omnes ordines promoveri et benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Cordellas procurator, taxa 22; in margine absol. ab homicidio] (f. d. s. e. M. regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 353vs. 446 Ludovicus Tiercz presb. Constant. dioc. exponit, quod ipse alias in 11. cum 6 ebdomadis sue et. constitutus suasionibus matris quoddam mon. o.Carmel. in Rotenburgis Neckaribus Constant. dioc. intravit et post 15 menses ab ordine absolvi petiit, quod superiores abnegarunt; unde clam aufugit et ad seculum rediit, quod superiores egre ferentes illum apprehenderunt et in carcere detinuerunt; deinde 14. et. anno nondum completo per vim et metum coactus, qui in constantem cadere poterant, professionem emisit, quam numquam ratam habuit, sed sepissime ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus fuit; et tandem cumprimum commode potuit mon. exivit et ad R. cur. se contulit: supplicatur de 74

De diversis formis et de declaratoriis

decl., si vocato procuratore dicti ordinis in R. cur. iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Citadinis procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. regens; committatur Petro Calahorra et Thome de Bachellis pape penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. mai. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 355rs.

illum interficere, ut actus demonstrabant, satagendo; orator ex hoc perterritus se in defensionem convertit et se cum moderamine inculpate tutele defendendo eidem Petro duo vulnera cultello quodam intulit, ex quibus [...] ex vita migravit: supplicatur de decl., si iudici infrascripto canonice constiterit de assertis, oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis seu inhabilitatis maculam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. retinere et recipere posse [supra Citadinis procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris super homicidio] (f. i. f. M. regens; committatur Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 364vs.

447 Paulus Strub professus o.Prem. exponit, quod certis infirmitatibus gravatus austeritates ordinis sufferre non potest: supplicatur de lic. standi extra, lic. superioris petita sed non obtenta habitu regulari semper retento, et ut interim alicui benef. eccl. [in divinis deservire possit] ut in forma [supra Citadinis procurator, taxa 22; in margine standi extra] (f. d. s. e. M. regens; committatur cum assistentia in latissima forma ep. Argent. vel eius offic. et abb. in Gengenbach Argent. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 2. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 362rs.

449 Nicolaus prior et conventus mon. o.s. Aug. s. Martini e.m. oppidi Sindelfingen Constant. dioc. exponit, quod olim Paulus Keller cler. secularis seu scol. Constant. dioc. in 18. et. anno constitutus sua sponte mon. predictum intravit et se in novitium ad annum probationis recipi petendo obtinuit, ac anno probationis completo professionem sponte et libere emisit et in habitu persistendo ad subdiac. ordinem se promoveri fecit ac per plures annos in dicto mon. militavit; nichilominus Paulus mon. lic. superioris non obtenta nec petita exiens ad sedem ap. convolavit et in habitu regulari se ad diac. et presb. ordinari procuravit; quibus ordinibus adeptus [supplicavit tempore Leonis X. de decl., ordini o.s. Aug. minime obligatum esse, quia falso exposuit se in dicto mon. s. Martini per vim et metum professionem emisisse [cf. RPG X, 1218], quare Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur. supplicatio sua

448 Andreas Middach presb. Havelberg. dioc. exponit, quod alias ipse orator et Joachimus Herboke ad domum rectoris loci ad merendam invitati prefatus Joachimus verbis cuiusdam alterius irritatus discessit; orator non multo post similiter abiit et ante domum Joachimi transiens idem Joachimus illum vocavit hec verba proferendo „Mater tua proposuit ut interficiar“; cum orator hoc non esse credenda respondit et propterea verbis inter eos excrescentibus Petrus Rose eiusdem Joachimi famulus ense munitus domum Joachimi exiens oratorem impetuose aggressus est 75

De diversis formis et de declaratoriis

commissa fuit] tamen Petrus Calahorra commissarius formam commissionis sive mandati non attendens ad ilius executionem procedendo, ut asserebat, procuratorem [Gomini] ad certum peremptorium terminum tunc expressum per quendam Leonis X. cursorem coram se citari fecit, et, si per diligentem inquisitionem ipsiusque Pauli confessionem et medio eius iuramento sibi constaret omnia et singula in dictis litteris contenta esse vera, nulla canonica probatione habita eundem Paulum ordini minime astrictum esse, sed in seculo ut presb. secularis licite remanere posse nuntiavit et declaravit, licet nulliter et de facto; cum autem dictus Paulus dimisso habitu regulari et seculari induto rediisset ad partes, de falsa narratione et invalida declaratione huiusmodi conscius, timens ut verisimiliter creditur, ipsas litt. card. et Petri prefatorum processuum desuper per dictos oratores impugnari et de surrepticione ac nullitate vinci posse, de novo eidem card. falso exposuit, quod licet ipse alias ut premittitur super nullitate professionis olim in conventu predicto per eum vi et metu, qui cadere poterant in constantem virum, facte et emisse declaratus extiterit, et ut cuperet litt. et processu declarationis necnon in eis contentorum libere uti et gaudere; sed quia nonnulli eius emuli forsan ad effectum, quominus eisdem litt. et processu libere uti et gaudere valeret, nonnullas causas non legitimas contra ipsarum litt. expeditionem allegando eundem litt. et processum uti non permitterentur, unde idem card. ad aliam suggestionem auctoritate predicta et de ipsius pape commissione ep. Constant. per alias suas litt. commisit et mandavit, quatenus prefato Paulo in premissis efficacis defensionis auxilio assistens non permitteret eum per quoscumque

suos emulos et predicti ordinis superiores ac quascumque alias personas etiam ap. auctoritate fungentes [...] molestari; et ut Pauli molestatores [...] infra certum peremptorium terminum Rome in domibus penitentiarie [...] personaliter comparerent de tanto contemptu et inobedientia responsuri super premissis, prout decreverit ordo canonicus cum intimatione, quod sive comparerent sive non, quod card. vel regens contra eos nichilominus prout iustum foret et sibi card. vel regenti videretur expedire forent processuri; diem vero huiusmodi citationis atque formam et quicquid circa ea ep. Constant. vel eius vic. seu offic. prefati ducerent faciendum [...]; quorum posteriorum litt. pretextu dictus vic. ad ipsius Pauli importunam instantiam quendam perversum processum ut dicitur cum certis monitione, requisitione, inhibitione, causarum eccl. fulminatione seu comminatione auxilii brachii secularis invocatione et aliis inibi contentis decrevit, prout in singulis litt. et processibus predictis plenius dicitur contineri; quo prefatis oratoribus taliter qualiter intimato iidem oratores sentientes se propterea indebite et iniuste gravatos et ledi posse a litt. et processibus ac in eis contentis aliisque gravaminibus in appellatione desuper interposita latius expressis ad Leonem papam et sedem predictos intra tempus debitum extraiudicialiter appellarunt ac appellationem prefatis vicario et Paulo intimari curarunt: quare supplicatur, ut apostolicam causam et causas appellationis huiusmodi aliquibus probis viris in partibus illis committere dignemini, quatenus vocatis vocandis [...] quod iustum fuerit appellatione remota decerni facient in contrarium facientibus n.o. quibuscumque de gratia speciali [supra Jo. Buren procurator, taxa 10; in margine 76

De diversis formis et de declaratoriis

commissio cause] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. s. Udalrici in Crutzlingen e.m. Constant. et abb. mon. in Bebenhusen Constant. dioc. ac preposito eccl. s. Stephani Constant. et eorum cuilibet in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 367rs.

dioc. in hac parte litis consortium ex una et Arnoldum de Coelmont presb. et executorem testamenti quondam Theoderici Svalen super validitate et invaliditate dicti testamenti causa coram offic. Leod. postquam in causa ipsa usque ad conclusionem inclusive coram dicto offic. processum fuerat, offic. causam Ludovico Coci advocato curie ep. Leod. audiendam et fine debito terminandam commisit; Ludovicus in causa sibi commissa perperam procedens diffinitivam pro dicto Arnoldo et contra dictum Henricum sent. promulgavit iniquam sive nullam; a qua Henricus appellavit et super appellationem suam litt. ad abb. mon. s. Jacobi Leod. et mon. Belliredditus Leod. in forma brevis sub certa forma impetravit et illarum vigore dictum Arnoldum fecit coram tunc abb. mon. Belliredditus ad iudicium evocari; ipse abb. Belliredditus similiter in causa perperam procedens quandam sent. promulgavit iniquam sive nullam, per quam inter alia Arnoldum ab instantia iudicii absolvit et Henricum tunc absentem condempnavit; a qua pro parte dicti Henrici iteratim fuit ad sedem antedictum appellatum, sed Henricus legitimo impedimento detentus causam non fuit infra tempus legitimum prosecutus: supplicatur quatenus causa iudicibus infrasciptis et eorum alteri vocatis dicto Arnoldo et aliis qui fuerint evocandi committatur, qui absolvant dictum Henricum ad cautelam, super aliis vero et de negotio principali cognoscentes decernent quod iustum fuerit appellatione remota [supra Hantius procurator, taxa 16; in margine commissio cause] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. s. Jacobi Leod. et decano eccl. s. Petri Leod. cum clausula ›Quod ipse vel alter eorum‹, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 369vs.

450 Henricus de Lapidibus presb. Colon. dioc. exponit, quod ipse alias ob non solutionem certarum pecuniarum summarum seu non paritionem certi monitorii contra eum ad instantiam cuiusdam Leonardi Bracht civis Colon. et nonnullorum aliorum creditorum suorum per offic. Colon. auctoritate ordinaria forsan legitime decreti et executi excom. missas et alia divina celebravit officia irregularitatem contrahendo, et quod exinde ad instantiam procuratoris fiscalis archiep. Colon. per eundem offic. denuo excom. adhuc missas celebravit, quodque propterea ad similem instantiam dicti procuratoris carceri prefati archiep. mancipatus et inibi per 17 septimanas detentus fuit; tandem ab ipso carcere relaxatus et ab excom. sent. de creditorum et procuratoris predictorum consensu absol. est, prout in diversis litt. et processibus desuper factis plenius dicitur contineri: supplicatur de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. recipere et retinere valeat [supra Jo. Buren procurator, taxa 7; in margine disp. super irregularitate] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 368vs. 451 Henricus Moer de Walde domicellus Leod. exponit, quod orta dudum inter eum ut procurator Walteri et Gerardi Raymekers fratrum ac Petri et Nicolai Voxarts Leod. 77

De diversis formis et de declaratoriis

452 Johannes Kymel de Lar presb. ad presens in Constant. dioc. commorans exponit, quod ipse ante 14. et. annum vi et metu, qui in constantem cadere poterant, coactus domum o.fr.herem. s.Aug. Erforden. Magunt. dioc. intravit et vi et metu durantibus professionem emisit et ad subdiac. et in quadam domo dicti ordinis in Halberstad. vi et metu durantibus ad presb. ordinem promotus fuit; deinde a Leone X. papa litt. decl. certis iudicibus directas obtinuit continentes, quod premissis verificatis ipsi iudices oratorem ordini minime obligatum esse declararent, prout in eisdem litt. sub plumbo expeditis latius dicitur contineri; et licet litt. debite executioni demandate fuerunt et orator in seculo habitu regulari dimisso existeret, nichilominus contentiones, lites et controversie inter oratorem et superiores dicti ordinis viguerunt et orator quadam simplicitate ductus, ut ab illis liberari posset, ex suasionibus cuiusdam superioris fraudulenter illectus litt. decl. superiori exhibitis quandam aliam domum dicti ordinis in Constant. dioc. intravit et habitum regularem reassumpsit non tamen animo religioni obligandi, sed cumprimum commode posset abinde exeundi; et licet immediate se domum ingressum fuisse penituerit nec postmodum professionem emiserit, sed semper ab ingressu reclamaverit et reclamat de presenti, cupit habitu regulari dimisso ad seculum redire: supplicatur de decl., si vocato priore dicte domus, in qua ad presens moratur, iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed domum exire et in seculo ut presb. secularis remanere et benef. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 13; in margine decl. iuris religionis] (f. d. s. M. regens; committatur ep.

Constant. vel eius vic. seu offic., qui oratori in premissis assistant non permittentes eum molestari, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 370vs. 453 Johannes Greven alias Henrici cler. et perpetuus vic. par. eccl. s. Clementis ville de Minen Leod. dioc. exponit, quod postquam alias de dicta perpetua vicaria tunc per obitum quondam Henrici Greven ultimi possessoris vacante ordinaria auctoritate canonice sibi provisum fuerat et ipse possessionem quasi assecutus fuerat, Johannes Driesmans, qui se gerit pro presb., eundem Johannem Greven coram archidiac. Campinie in eccl. Leod. tamquam iudice in ea parte ordinaria auctoritate deputato super hoc traxit in causam petendo dictam vicariam sibi adiudicari et dictum Johannem ab illius possessione amoveri; ipse archidiac. in causa rite procedens diffinitivam pro Johanni Greven et contra Johannem Driesmans sent. promulgavit, a qua Johannes Driesmans illam iniquam fore falso asserens ad offic. Leod. tamquam iudicem immediate superiorem etiam ordinaria auctoritate constitutum appellavit et Johannem Greven fecit coram dicto offic. ad iudicium evocari; ipse offic. perperam procedens quandam, per quam dicti archidiac. sent. revocavit, sent. promulgavit iniquam dictum Johannem Greven in omnibus fructibus dicte vicarie per eum a tempore mote litis perceptis et percipi possibilibus ac in expensis prime et secunde instantiarum factis condempnando, a qua pro parte dicti Johannis Greven ad sedem ap. extitit appellatum: supplicatur, quatenus de utroque processu cognoscentes legitime illum ex eis, quem iudices infrascripti rite factum fore reperirent, auctoritate ap. appella78

De diversis formis et de declaratoriis

tione remota approbent, relicto sicut iustum fuerit reprobato [cum clausula] ›Quod si non ambo‹ de gratia speciali [supra Hantius procurator, taxa 7; in margine commissio appellationis] (f. d. s. M. regens; committatur preposito et decano eccl. s. Petri Leod. cum clausula ›Quod si non ambo‹, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 374rs.

cobi Lovanien. Leod. dioc. cum clausula ›Quod si non omnes‹, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 374v. 455 Johannes Ryckman subvillicus et scabinus civitatis Leod. exponit, quod cum alias ipse tamquam proximior heres quondam domicelle Marie quondam Liberti Tertes nate dum viveret quondam Johannis de Huyo pridem burgimagistri civitatis Leod. ux. Johannem et Petrum Dromar fratres germanos coram tunc locumtenente et hominibus feudalibus nobilis viri Roberti de Manca domini temporalis loci Daigremont et superioris advocati patrie Hasobanien. Leod. dioc. traxisset in causam inter alia petendo dictos Johannem et Petrum Dromar condempnari ad evacuandam possessionem sex bommariorum cum dimidio terre arrabilis sub dominio dicti loci Daigremont moventium et illam sibi liberam tradendam cogi et compelli; tandem lite per et inter Johannem Ryckman ac Johannem et Petrum Dromar prefatos legitime contestata, in eadem per plures actus iudiciales etiam usque ad sent. diffinitivam processum fuit, Antonius de Brabant in dicta civitate commorans quasdam litt. inhibitorias super viribus testamentorum et ultimarum voluntatum decedentium ut asseruit fundatas a tunc offic. Leod. impetravit et eas contra Johannem Ryckman et locumtenentem et homines feudales exequi fecit et procuravit; dictus offic. Leod. in causa rite procedens per certum eius decretum causam et partes antedictas ad locumtenentem et homines feudales mediante certa cautione per dictum Johannem Ryckman prestanda et prestita remisit; a quo siquidem secreto dictus Antonius [de Brabant] asserens licet falso se gravatum ad

454 Henricus de Endoma choralis et prepositus eccl. s. Servatii Traiect. Leod. dioc. exponit, quod olim quondam Nicolaus Buyllon alias Schoteldrier dum viveret laic. falso asserens, quod Henricus sibi ad restitutionem duorum crucibilium et duorum patrilocorum, quorum ex corillio tenebatur, eundem Henricum super hoc petendo ipsum condempnari ac cogi et compelli ad restitutionem sibi faciendam coram decano seu vicedecano capituli secularis colleg. eccl. s. Servatii Traiect. Leod. dioc. non ex delegatione ap. traxit in causam, et causa indecisa pendente dictus Nicolaus vita functus fuit; et deinde causa per Boetzam dicti Nicolai relictam coram decano et capitulo predictis in eodem statu, in quo ante obitum dicti Nicolai erat, resumpta dictus decanus et capitulum in causa perperam procedentes diffinitivam pro dicta Boetze et contra dictum Henricum sent. promulgarunt, in qua ipsum in expensis in causa coram eis factis condempnando illarum taxatione eis imposterum reservata, a qua sent. pro parte Henrici fuit ad sedem ap. appellatum: supplicatur de commissione appellationis iudicibus infrascriptis appellatione remota [supra Hominis procurator, taxa 7; in margine commissio appellationis] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. s. Jacobi infra et s. Laurentii extra muros Leod. et s. Ja79

De diversis formis et de declaratoriis

curiam Colon. metropolitanam appellavit et Johannem Ryckman fecit in causa appellationis coram dicto offic. ad iudicium evocari; ipse offic. in causa perperam procedens quandam per quam a dicto decreto bene appellatum et per dictum offic. Leod. male processum fuisse pronuntiavit sent. iniquam sive nullam, a qua Johannes Ryckman ad sedem ap. appellavit, sed ipse legitimo ut asserit impedimento detentus appellationem suam infra tempus legitimum non fuit prosecutus, quare: supplicatur, quatenus iudicibus infrascriptis, ut ipsi vel duo aut unus eorum vocatis dicto Antonio et aliis, qui fuerint evocandi, si quod de impedimento proponitur veritate fulcitur, dicto Johanni Ryckman, si hoc humiliter petierit, recepta prius ab eo cautione idonea super eo quo excom. et aliis sent., censuris et penis eccl. forsan irritatus habetur, quodsi excom. sent. et alias penas et censuras constiterit in eum fuisse iuste latas, ab excom. et aliis sent. absol. beneficium ad cautelam auctoritate ap. hac vice dumtaxat impendant; super aliis vero dicto offic. Colon. et quibusvis aliis iudicibus, quibus inhibendum fuerit, etiam sub censuris et penis etiam pecuniariis arbitrio suo moderandis et camere ap. applicandis sicut iustum fuerit appellatione remota decernant faciendum quod decreverunt per censuram eccl. firmiter observari, testes etc., constitutionibus et ordinationibus ap. ceterisque contrariis quibuscumque n.o.; aut si dicto Antonio [de Brabant] et quibusvis aliis ab eadem sede sit indultum, quod interdici, suspendi vel excommunicari non possent, per litt. ap. non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mentionem mandare dignemini de gratia speciali [supra Hantius procurator, taxa 16; in

margine commissio appellationis] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. s. Jacobi infra et abb. s. Laurentii e.m. Leod. et decano eccl. s. Bartholomei Leod., fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 375rs. 456 Anthonius Rustuck laic. in civitate Leod. commorans exponit, quod olim Ludovicus Besensis dum viveret laic. oppidi Diesten Leod. dioc. falso asserens, quod dictus Anthonius sibi in certis pecuniarum summis tenebatur, litt. ap. ad offic. Leod. in oppido Arschot Leod. dioc. residenti directas proprio nomine non expresso in communi forma impetravit et illarum litt. pretextu Anthonium coram prefato offic. traxit in causam; causa indecisa pendente dictus Ludovicus vita functus fuit; Catherina eius ux. et Lambertus van Trull ac Walterus Ludovici eius testamenti executores causam coram offic. resumpserunt, et offic. in causa perperam procedens diffinitivam, per quam Anthonium in summa 105 coronarum monete Brabantie ac in medietate expressarum in causa factarum illarum taxatione sibi in posterum reservata, sent. promulgavit iniquam, a qua pro parte Anthonii ad sedem ap. extitit appellatum: supplicatur de commissione cause iudicibus infrasciptis cum clausula ›Quod si non omnes‹ de gratia speciali [supra Hantius procurator, taxa 7; in margine commissio cause] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. s. Jacobi et preposito eccl. Dyonaten. ad presens in oppido Leod. residenti ac decano eccl. s. Jacobi eiusdem oppidi cum clausula ›Quod si non omnes‹, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 376r. 80

De diversis formis et de declaratoriis

457 Johannes de Bonnia presb. advocatus advocatie de Ghingelhem Leod. dioc. exponit, quod dudum vacante dicta advocatia per obitum Arnoldi de Bierlice ultimi possessoris extra R. cur. defuncti vicedecanus et capitulum eccl. s. Johannis Evageliste Leod., ad quos electio pertinet, dictum Johannem concorditer seu eorum maior et sanior pars elegerunt, qui possessionem vel quasi adeptus fuit; tamen postmodum Wunandus de Tongherlon, qui se gerit pro canonico dicte eccl., pretendens licet minus veraciter ius sibi in dicta advocatia competere contra dictum Johannem ac vicedecanum et capitulum predicte eccl. s. Johannis Evangeliste, coram decanis et vicedecanis ac deputatis secundariarum eccl. Leod. dicto Johanne ad hoc non vocato querelam deposuit; ipsique decani, vicedecani ac deputati ad dicti Wunandi instantiam dicto Johanne ac vicedecano et capitulo predictis minime vocatis neque citatis omni iuris et consuetudinis ordine pretermisso Egidium de Posseve decanum et Balduinum de Wang cantorem et canonicum eccl. s. Martini [Leod.] querele commissarios deputarunt quamvis nulliter et de facto; ipsique Egidius decanus et Balduinus cantor in causa perperam procedentes diffinitivam, per quam electionem dicti Johannis nullam et invalidam fuisse et dicto Wunando ius in dicta advocatia quesitum fuisse declararunt, sent. promulgarunt iniquam sive nullam, expensas hincinde factas compensantes, a quaquidem sent. pro parte Johannis et vicedecani ac capituli predicti ad sedem ap. extitit appellatum: supplicatur quatenus iudicibus infrascriptis committi, ut in causa appellationis nullitatisque et iniquitatis procedentes legitime sent. predictam confirmari vel infirmari appellatione remota curent, prout de iure

fuerit faciendum cum clausula ›Quod si non omnes‹ mandare dignemini [supra Hantius procurator, taxa 7; in margine commissio cause] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. s. Jacobi, decano eccl. s. Lamberti Leod. ac offic. Leod. cum clausula ›Quod si non omnes‹, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 377vs. 458 Beatrix relicta Henrici del Griff dum viveret laic. et Theodericus Seff cler. sive laic. Leod. in hac parte litis consortes exponunt, quod alias orta inter Beatricem et Theodericum ex una et quendam Arnoldum Hoen alias del Griff cler. seu laic. Leod. super nonnullis bonis feudalibus seu rebus aliis tunc expressis coram tunc offic. Leod. non ex delegatione ap. partibus ex altera materia questionis, dictus Arnoldus ad curiam Colon. loci metropolitanam appellavit et offic. Colon. in causa perperam procedens pro dicto Arnoldo et contra oratricem et Theodericum sent. promulgavit nullam sive iniquam, a qua Beatrix et Theodericus ad sedem ap. appellarunt et super appellatione ap. ad Arnoldum Huewel canonicum Leod. litt. impetravit, et illarum vigore fecerunt dictum Arnoldum Hoen in causa appellationis coram dicto Arnoldo canonico ad iudicium evocari; ipseque Arnoldus canonicus in causa rite procedens diffinitivam pro Beatrice et Theoderico et contra dictum Arnoldum adversarium sent. promulgavit, que in rem transivit iudicatam; sed dictus Arnoldus adversarius a quodam sibi ut dicebat per Arnoldum canonicum in huiusmodi causa illato gravamine ad sedem ap. se appellasse pretendens super appellatione ac negotio principali ad quendam Leonardum decanum eccl. s. Adel81

De diversis formis et de declaratoriis

berti Aquen. Leod. dioc. tunc in humanis agentem litt. licet surrepticias et obrepticias impetravit; et ipse Leonardus decanus in causa etiam rite procedens se non esse cause et partium iudicem competentem per suam sent. pronuntiavit ac prefatum Arnoldum adversarium in expensis condempnavit, que sent. in rem transivit iudicatam; tamen idem Arnoldus adversarius ad impediendum executionem rei iudicate aliam commissionem cause pro subreptione et obreptione a dicta sede ap. ad prefatum Leonardum decanum extorsit, cuius commissionis pretextu coram Leonardo ad aliquos actus processum fuisset expensis taxatis; Arnoldus adversarius ad solita subterfuga confugiens a taxatione expensarum frivole appellavit, cui appellationi Leonardus decanus reverenter detulit, ipseque Arnoldus adversarius super perversa appellatione ac negotio principali aliam commissionem ad decanum eccl. s. Georgii [Colon.] a certo nuntio ap. in illis partibus licet nullam et invalidam impetrasse dicitur; pro parte vero dictorum litis consortum ab indebita delatione ultime appellationis et aliis gravaminibus tunc expressis fuit ad sedem ap. appellatum causaque appellationis decano eccl. s. Crucis Leod. auctoritate ap. commissa; cum idem decanus s. Crucis coram eo in causa procedendum fore declarasset, Arnoldus adversarius pretendens se indebite gravari ad sedem ap. appellavit et causam una cum causa nullitatis sent. diffinitive per Arnoldum Huewel late preposito eccl. b. Marie oppidi Huyen. Leod. dioc. committi obtinuit, et idem prepositus nonnullis legitimis exceptionibus contra eum seu eius iurisdictionem pro parte dictorum litis consortum loco et tempore congruis exhibitis, que de iure admittende erant, saltem tacite rei-

ectis in causa ipsa ad ulteriora procedere presumpsit indebite et iniuste; unde pro parte dictorum litis consortum sentientium se exinde inter alia indebite gravati ad sedem ap. fuit appellatum, causaque appellationis commissa preposito eccl. b. Marie Dyonaten. Leod. dioc., quo tempore pendente Arnoldus adversarius ad solita subterfuga fugiens a dicto nuncio et commissario ap. litt. super quodam asserto gravamine sibi ut dicebat per prefatum prepositum Huyen. illato subrepticie et obrepticie ad prepositum s. Georgii Colon. obtinuisse dicitur atque causam et causas quascumque coram quibuscumque iudicibus etiam coram Arnoldo canonico Leod. pendentes ad sedem ap. devolute forent causam et causas appellationis et appellationum quarumcumque una cum negotio principali omnibusque et singulis in huiusmodi causa attentatis et innovatis [...] committi fecit, ita ut omissis prepterquam defectus mandati citationis et iurisdictionis in ipso negotio principali per rem iudicatam semel facto et extracto procederet; cuius commissionis pretextu prepositus s. Georgii Colon. contra dictos litis consortes procedendo ipsosque in persecutione eorum ultime prefate appellationis una cum aliis appellationibus pro parte eorundem litis consortum ab eodem preposito Huyen. interpositis et attentatis quibuscumque nullitatisque et invaliditatis processus ac omnium aliorum in ipsorum litis consortium preiudicium circa premissa quomodolibet gestorum omissis cum omnibus dependentiis et connexis preposito Dyonaten. et certis suis in ea parte collegiis sub certa forma antea auctoritate ap. cum potestate inter alia sent. pro ipsis consortibus latas, que in rem transiverant iudicatam, debite executioni demandandi commissa 82

De diversis formis et de declaratoriis

propter longam distantiam perveniendo impediunt, sicque propterea dicti litisconsortes metu censurarum non expectantes diutius dicta eorum commissione ap. quascumque commissarios extra communem utriusque partis dioc. Leod. per eundem nuntium quomodolibet factas in illis statu et terminis quibus pendebat advocari atque infra prefatam dioc. decano eccl. s. Servatii oppidi Traiect. Leod. dioc. committi fecerunt, ita ut constito de re iudicata tam sive diffinitive predicte per prefatum Arnoldum canonicum Leod. quam etiam sive per decanum eccl. Aquen. successive in favorem dictorum litisconsortum et contra dictum Arnoldum adversarium latarum seu alterius illarum eas aut eam executioni demandari curare et si easdem in rem iudicatam minime transivisse aut nullitatis vicio subiacere comperaret, extunc pro negotio principali iustitiam fieri mandare et deinde dicto Arnoldo adversario ad instantiam dictorum litisconsortum coram dicto decano Traiect. occasione dicte commissionis in causam legitime evocato, dictus Arnoldus adversarius a sepedicto nuntio ap. alias litt. obtinuit, per quas causam et causas predictas prefato decano eccl. Traiect. antea ab eodem commissam et commissas iterum et de novo prefato preposito s. Georgii Colon. extra dioc. Leod. committi fecisse et procurasse dicitur; quarum perversarum litt. pretextu prepositus Colon. temere et de facto dictis litisconsortibus minime vocatis seu citatis [...] dictos litisconsortes ac Johannem Bernchoner offic. Leod. executionem sent. et magnas pecuniarum summas incidisse declaravit et publicavit et prefatas sent., que in rem transiverunt iudicatam, cassavit et annullavit; unde pro parte litisconsortum sentientium se exinde inter alia indebite gravari

ad sedem ap. extitit appellatum, cuiusque appellationis abb. s. Laurentii et aliis collegiis cum clausula ›Quod si non omnes‹ commissa, dictus abb. coram eo procedendum fore per suam interlocutoriam sent. declaravit, a quaquidem interlocutoria dictus Arnoldus adversarius asserens licet falso indebite se gravatum ad sedem ap. ut dicitur appellavit, sed idem abb. considerans appellationem esse frivolam [...] in principali causa intantum processit [...] et diffinitivam pro dictis litisconsortibus et contra dictum Arnoldum adversarium sent. promulgavit; a quaquidem sent. novissima Arnoldus adversarius denuo taliter qualiter ad sedem ap. interposuit et a Leone X. papa rescriptum surrepticie et obrepticie obtinuit atque causam Bernardo Doerinck preposito eccl. s. Johannis et Dionisii Hervorden. Paderburn. dioc. et certis collegiis cum clausula ›Quod unus vel duo‹ committi procuravit; a quaquidem rescripti executione Leone X. vita functo a litisconsortibus ad sedem ap. appellatur et supplicatur, quatenus vocato Arnoldo adversario et absol. ab excom. sent. in litisconsortes forsan iuste latis ad cautelam, committatur causa aliquibus probis viris in partibus illis ad audiendum, cognoscendum et terminandum cum potestate citandi et inhibendi ac dictas sent., que in rem transiverunt iudicatam, in favorem litisconsortum latas, debite executioni demandari mandare, appellatione remota, invocato auxilio brachii secularis etc., testes etc. n.o. constitutione Bonifatii VIII. et cum clausula ›Quod si non omnes‹ [supra Hantius procurator, taxa 35; in margine commissio appellationis] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Gudule Bruxellen., decano eccl. s. Jacobi Lovanien. in oppido Lovanien. residenti ac de83

De diversis formis et de declaratoriis

cano eccl. b. Marie Traiect. Leod. dioc. ac offic. Leod., fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 378rs.

sedem ap. extitit appellatum: supplicatur quatenus iudicibus infrascriptis, ut de utroque processu cognoscentes legitime illum ex eis, que rite factum fuisse reperunt, approbent reliquo sicut iustum fuerit reprobato cum clausula ›Quod si non omnes‹ mandare dignemini [supra Hantius procurator, taxa 7; in margine commissio cause] (f. d.s. M. regens; committatur decano eccl. s. Martini Leod., decano eccl. s. Dionisii Leod. ac decano eccl. s. Bartholomei Leod. cum clausula ›Quod si non omnes‹, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 382rs.

459 Johannes le Caen et Petrus le Charpentier administratores bonorum mense s. Spiritus ac fabrice par. eccl. de Jeneffian Leod. dioc. in ea parte litisconsortes exponunt, quod orta dudum inter eos ex una et quendam Johannem de Verton tamquam heredem et successorem patris sui et patrui mense et fabrice predictorum mauburni de et super reddenda ratione et reliqua administratione bonorum mense et fabrice rebusque aliis tunc expressis coram tunc offic. Leod. partibus ex altera, postquam in causa ad nonnullos actus iudiciales processum fuerat, ep. Leod. causam a dicto offic. ad se revocavit et illam magistro Johanni de Delff curie ep. Leod. advocato ad audiendum et terminandum commisit; dictus Johannes de Delff rite procedens diffinitivam, per quam Johannem de Verton ad reddendum rationem de fructibus per eum perceptis et levatis occasione mense et fabrice huiusmodi pro certis annis in libello petitorio expressis ac ipsum in parte expensarum in causa huiusmodi factarum condempnavit, sent. promulgavit, a qua dictus Johannes illam iniquam fore falso asserens ad dictum ep. Leod. appellavit et dictos litisconsortes coram Johanne Merton curie Leod. advocato, cui ep. Leod. causam audiendam commiserat, ad iudicium evocari fecit; ipseque Johannes Merton in causa sibi commissa perperam procedens quandam per quam bene appellatum et male iudicatum fuisse sent. promulgavit iniquam dictos litisconsortes in expensis prime et secunde instantiarum condempnando, a qua pro parte dictorum litisconsortum ad

460 Wilhelmus de Monte presb. rector et investitus par. eccl. s. Gertrudis in Lauden Leod. dioc. exponit, quod ipse alias provisores sive mauburnos fabrice dicte par. eccl. super oblationibus in dicta par. eccl. fieri solitis ac illarum usurpatores rebusque aliis tunc expressis coram tunc offic. Leod. traxit in causam inter alia petendo eosdem provisores ad oblationes fieri solitas faciendum cogi et compelli; ipse offic. in causa rite procedens diffinitivam pro dicto Wilhelmo et contra provisores sent. promulgavit, a qua provisores ad sedem ap. appellarunt et super appellatione litt. ap. decano eccl. s. Gudule Bruxellen. Cameracen dioc. in oppido Lovanien. Leod. dioc. residenti [directas] impetrarunt, et illarum pretextu fecerunt dictum Wilhelmum coram dicto decano ad iudicium evocari; ipse decanus in causa perperam procedens quandam quam inter alia dicti offic. Leod. sent. revocavit sent. pronuntiavit iniquam sive nullam, a qua dictus Wilhelmus sentiens se indebite gravatum ad sedem ap. appellavit: supplicatur quatenus [iudicibus infrascriptis] de utroque processu cognoscentes legitime il84

De diversis formis et de declaratoriis

lum ex eis, que rite factum fore repererint, auctoritate ap. appellatione remota approbata reliquo sicut iustum fuerit reprobato [cum clausula] ›Quod si non omnes‹ mandare dignemini [supra Hominis procurator, taxa 7; in margine commissio cause appellationis] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Petri Leod., decano eccl. b. Marie Superioris Leod. ac decano eccl. s. Johannis Diessen Leod. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 382vs.

eorum propriis nominibus non expressis ac Ludovicum de Eve canonicum maioris eccl. Leod. cum clausula ›Quod si non omnes‹, litt. impetravit; sed propter notorium errorem inter rectorem et conservatorem dubitat Richaldus dictarum litterarum effectu frustrari et in iure suo periclitari: supplicatur de absol. ab excom. sent. ad cautelam et quod [iudices infrascripti] in dicta causa appellationis procedentes sent. predictam confirmari vel infirmari curent appellatione remota cum clausula ›Quod si non omnes‹ mandare dignemini [supra Hantius procurator, taxa 13; in margine commissio cause] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Bartholomei Leod., preposito Huyen. Leod. dioc. ac Ludovico de Eve canonico eccl. maioris Leod. cum clausula ›Quod si non omnes‹, fiat M.) Rome apud s. Petrum 14. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 394vs.

461 Richaldus Hauwea cler. Leod. cum unica et virgine coniugatus exponit, quod olim Johannes Laul pro scol. studii Lovanien. Leod. dioc. se gerens falso asserens Richaldum sibi in certa spelte quantitate pro nonnullis annis decursis [...] obligatum esse coram magistro Johanne de Welneldinghen decano eccl. s. Gudule Bruxellen. Cameracen. dioc. pro conservatore ut dicebat privilegiorum universitatis Lovanien. deputato se gerente [...] traxit in causam; ipse Johannes in causa perperam procedens diffinitivam sent., per quam Richaldum ad solvendum singulis annis tertia die mensis septembris novem modia spelte necnon pro singulis novem annis preteritis similiter ad dandum modia sex spelte condempnavit, promulgavit iniquam; a qua sent. Richaldus infra tempus debitum ad sedem ap. appellavit et a Leone X. sub datis anni MDXXI kalendis augusti, in quibus per errorem litt. ipsas dictantis vel ex negligentia seu sinistra informatione, quod Richaldus coram tunc rectore, qui ad hoc nullam iurisdictionem habet, et non coram conservatore studii Lovanien. in causam tractus fuerat, expressum fuit, ad decanum s. Martini Leod. et prepositum Huyen. Leod. dioc.

462 Martinus Jagow cler. Havelberg. dioc. exponit, quod cum ipse alias die circumcisionis Domini anni MDXI ad domum cuiusdam hospitis castri Luptze Zwerin. dioc., in qua tunc morabatur, recreationis causa cum quodam sodali se contulisset, rixa orta fuit [... ipse Martinus] stetit inter rixantes eos pro posse pacificaturos, sed quidam rixantium in ensem oratoris illum offendere satagens se inficit et vulnus in collo recepit non tamen letale, sed suo malo regimine exspiravit: supplicatur de decl., si iudicibus infrasciptis canonice constiterit de assertis, oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis sive inhabilitatis aut infamie maculam contraxisse, sed ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Citadinis pro85

De diversis formis et de declaratoriis

curator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur. et vic. ep. Zwerin. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 399vs.

decano eccl. s. Martini Leod. ac Gerardo de Palude canonico maioris eccl. Leod. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 401r. 465 Antonius Most scol. August. dioc. exponit, quod cum alias ipse propter certa honesta negotia de villa Zutteried August. dioc., unde oriundus existit, ad oppidum Guntzpurg August. dioc. cum certis amicis accessisset et cum eis honestum hospitium refectionis gratia intrasset et sumpta refectione abinde recedere vellet, quidam in hospitio existens unum ex amicis certo cantaro in capite percussit et in terram prostravit; cumque prostratus asserens se velle ipsi percussori, si sibi in aliquo tenebatur, coram iudice satisfacere una cum certis amicis, inter quos fuerant duo fratres sui, qui clamarent, ut percussor eum percutere desineret, percussor vero prefatus in suo malo proposito perseveraret, prefati oratoris amici ipsum defendentes percussorem pluribus pagis affererunt, ex quibus ab hac luce migravit; orator autem, qui interim in angulo domus pacifice existebat et predicte rixe se minime immiscere intendebat, ab uno vel duobus ex inibi existentibus, quem pro eo, quod fores propter rixam clause fuerant et propterea locus subobscurus erat, non agnovit, invasus et in capite percussus extitit; unde orator, qui inde fugere non poterat, timens mortem vim vi repellendo et se defendendo percussorem gladio percussit, nemo tamen inibi alius quam primo dictus percussor mortuus extitit; timet orator ad omnes ordines promoveri non posse: supplicatur de decl., si de premissis canonice constiterit, oratorem homicidii reatum aut irregularitatis seu inhabilitatis vel infamie maculam sive notam non

463 Stephanus Hierschvogel cler. Bamberg. dioc. exponit, quod ipse olim minor annis existens persuasionibus nonnullorum fratrum inductus conventum o.pred. oppidi Nurenbergen. Bamberg. dioc. intravit et professionem emisit, quam adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed sepius ab ea reclamavit; et in reclamatione persistens se ad minores ordines promoveri fecit: supplicatur de decl., quatenus si vocato priore dicti conventus canonice constiterit de assertis, oratorem dicto ordini minime obligatum esse, sed in seculo vivere posse [supra Jo. Buren procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. regens; committatur preposito eccl. s. Laurentii Nurenbergen. Bamberg. dioc., cum orator ordinarium suum legitimis de causis commode adire non possit, fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 400vs. 464 Arnoldus Mombois presb. par. eccl. s. Martini in Assel Leod. dioc. exponit, quod alias inter eum et quendam Arnoldum Stuffuys cler. Leod. dioc. in domo cuiusdam mul. levis conditionis existentes occasione ludi cartularum nonnullis verbis altercatoriis subortis orator Arnoldum gladio quodam unico ictu circa eius precordia percussit citra membri mutilationem: supplicatur de absol. ab excom. sent. [supra Galteri procurator, taxa 7; in margine absol. ab iniectione] (f. i. f. M. regens; committatur decano eccl. s. Petri Leod. et 86

De diversis formis et de declaratoriis

incurrisse, sed ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare et benef. recipere et retinere posse [supra Cordellas procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur ep. August. et Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur. ac offic. August. ac eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 20. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 404rs.

etc. roboratis, ceterisque contrariis n.o. quibuscumque, [ut] dummodo cler. caractere rite insignitus fuerit, quoscumque canonicatus et prebendas in quibusvis cathedralibus et metropolitanis eccl., si sibi canonice conferantur, recipere et retinere possit, dummodo benef. debitis non fraudentur obsequiis, sed eorum congrue supportentur onera consueta [supra Jo. Buren procurator, taxa 19; in margine indultum obtinendi canonicatum ut infra] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 409rs.

466 Cristophorus Sulzer o.fr.herem. s.Aug. de Rodbersberg Salzeburg. dioc. exponit, quod cupit sororem suam germanam et alios consanguineos pauperes ab inopia sublevare: supplicatur de lic. standi extra, lic. sui superioris petita sed non obtenta, habitu suo retento, et interim alicui benef. eccl. in divinis deservire et missas et alia divina officia celebrare posse [supra Enriso procurator, taxa 16; in margine standi extra] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 409r.

468 Michael Wigandi presb. Herbip. dioc. exponit, quod ipse alias domum o.Carmel. s. Nicolai in suburbio oppidi Schweinforden. Herbip. dioc. intravit et professionem emisit, ad hoc tamen compulsus per vim et metum, qui in constantem virum poterant cadere, quibus durantibus ad presb. ordinem promotus fuit, et vi et metu cessantibus domum exivit: supplicatur de decl., si vocatis procuratore generali dicti ordinis canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligari, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. regens; committatur ep. Sancti Leonis et Petro Calahorra pape penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 410vs.

467 Joachimus de Seckendorff scol. Herbip. dioc., qui de nobili et militari genere ex utroque parente procreatus ac in 11. sue et. anno constitutus existit: supplicat, quod defectu et., constitutionibus et ordinationibus ap. etiam cancellarie ap., quibus declarari dicitur, quod provisiones seu concessiones vel mandata de providendo de cathedralium eccl. canonicatibus et prebendis, que pro quibusvis personis, si 14. et. annum non complevissent, quomodolibet emanarent recipere possent, nisi eis, quod illos in minori et. recipere possent, per sedem ap. specialiter concessum foret, nullius sit roboris vel momenti et habeantur pro infectis, necnon statutis et consuetudinibus eccl., in quibus canonicatus et prebenda antedicti fuerit, iuramento

469 Michael Wigandi presb. Herbip. dioc. exponit, quod nuper [litt. ap. supradictas recepit]: supplicatur quatenus litt. ep. Basil. seu eius offic. et Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur. committentur, qui oratori efficacis defensionis presidio assistant non permittentes 87

De diversis formis et de declaratoriis

eum per superiores molestari, faciantque eum predictarum litt. pacifice uti et gaudere [cum amplissima derogatione obstantium; supra Hantius procurator, taxa 7; in margine assistentia] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 411rs.

ger presb. canonicus eccl. b. Marie Virginis Eistet. civitatis seu dioc. noctis tempore de verbis ad verbera devenientes, prefatus Georgius gladium seu cultrum venatorium in oratorem proiecit, et orator se defendere volens Georgium cultro quodam usque ad sanguinis forsan effusionis percussit, in quo conflictu medius digitus manus sue dextre in toto vel in parte abscisus fuit, qui Georgius convaluit: supplicatur de absol. a mutilationis reatu ad cautelam et de disp. super irregularitate seu inhabilitate, quod ad diac. et presb. ordines promoveri, in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere possit [supra Galteri procurator, taxa 19; in margine absol.] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. iul. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 427rs.

470 Georgius Weys presb. Olomuc. dioc. exponit, quod ipse alias in 13. et. anno constitutus suasionibus sui fratris inductus domum o.fr.min. reformatorum nuncupatorum b. Marie Virginis civitatis Schweidnicen. intravit, proprio suo nomine Francisci mutato, et ante 14. et. annum professionem emisit, quam numquam ratam habuit, sed instantissime reclamavit, et in reclamatione persistens sua auctoritate ad provinciam Austrie se transtulit et quandam aliam domum o.fr.min. non reformatorum ingressus ad presb. ordinem promotus fuit; et tandem cuidam exercitu contra Turcos pro capellano habitu regulari retento ob secularis carentiam in divinis deservivit, et postmodum habitu regulari penitus dimisso ad seculum rediit: supplicatur de decl., si vocato procuratore dicti ordinis in R. cur. canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et sub nomine Georgio et non Francisco nominari ac benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Citadinis procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. religionis] (f. i. f. M. regens; committatur Thome de Bachellis sacre theologie professori et pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. iun. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 416rs.

472 Johannes Spiegel presb. Spiren. dioc. exponit, quod ipse alias minor 14 annis existens parentum suasionibus inductus domum o.fr.min. conventualium Spiren. intravit et infra pubertatis annos professionem emisit, quam numquam ratificavit, immo ab illa sepius reclamavit ac ad omnes ordines promotus fuit, et cumprimum potuit domum exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si vocatis vocandis ordin. loci canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Galteri procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. iul. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 429r. 473 Petrus Plonys cler. Colon. dioc. in 17. sue et. anno constitutus et diocesanus Colon. existens: supplicat de derogatione statutorum, in qui-

471 Balthasar Egweyller subdiac. levita chori eccl. Eistet. exponit, quod alias ipse et Georgius Treuchtlin88

De diversis formis et de declaratoriis

bus caveatur, quod in quodam benef. Colon. civitatis seu dioc., etiam iure patronatus laic., nullus [promoveatur] nisi de loco oriundus et actu presb. seu in tali etate constitutus, et quod infra annum ad sacerdotium provehi valeat vel alias certis modo et forma qualificatus existat, n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 13; in margine derogatio statutorum] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. iul. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 436rs.

constitutus: supplicatur de indulgentia de non promovendo ad presb. ordinem ad biennium n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 10; in margine de non promovendo ad biennium] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. iul. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 442rs. 477 Martinus Amorsoe rector par. eccl. in Wilmanshoffen August. dioc. [petit similem gratiam in minoribus ordinibus constitutus: supplicatur de indulgentia de non promovendo ad presb. ordinem ad biennium n.o. quibuscumque; supra Jo. Buren procurator, taxa 10; in margine de non promovendo ad biennium] (f.d.s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. iul. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 442v.

474 Georgius Bardin presb. Warmien. dioc. exponit, quod ipse, postquam in R. cur. ad minores ordines promotus fuit, se fecit in partibus absque sedis ap. lic. ad presb. ordinem promoveri et ministravit, propter quod dubitat excom. sive suspensionis sent. incurrisse: supplicatur de absol. et de disp., quod in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 10; in margine absol.] (f. d. s. M. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. iul. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 436v.

478 Narcisius Lechner presb. August. dioc. exponit, quod ipse alias minor annis existens suasionibus parentum domum o.Carmel. b. Marie Virginis August. intravit et ante 14. et. annum professionem emisit, quam numquam ratam habuit, sed semper ab eadem reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines se promoveri fecit; et tandem domum exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si vocato procuratore generali dicti ordinis in R. cur. iudici infrascripto canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo remanere et in suis ordinibus ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Citadinus procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris pro fratre] (f. i. f. M. regens; committatur Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. iul. 1522 [nota in margine fol. 444v: Nota quod ab ista data in antea datum fuit a domino Adriano papa VI anno primo] ASV Arm. 32/61 fol. 445rs.

475 Michael Prene professus domus o.Cart. Warmien. dioc. in domo s. Crucis in Jerusalem de Urbe residens exponit, quod cum animi sui quiete in dicta domo permanere posse non sperat: supplicatur de lic., sui superioris lic. petita sed non obtenta, se transferendi ad alium domum eiusdem ordinis n.o. quibuscumque [supra Enriso procurator, taxa 13; in margine de mon. ad mon.] (f. i. f. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. iul. 1522 tempore assumpti ap. officii ASV Arm. 32/61 fol. 440v. 476 Johannes Dantisco rector par. eccl. in Galambia Cracov. dioc. vel alterius dioc. in minoribus ordinibus 89

De diversis formis et de declaratoriis

479 Johannes Pemer presb. de Cham Ratisbon. dioc. exponit, quod ipse alias minor annis existens suasionibus parentum domum o.fr.herem. s.Aug. Vallispenose Ratisbon. dioc. intravit et ante 14. et. annum professionem emisit, quam numquam ratam habuit, sed semper ab eadem reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines se promoveri fecit, et tandem domum exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si vocato procuratore generali dicti ordinis in R. cur. canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo remanere et in suis ordinibus ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Citadinus procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 445v.

n.o. quibuscumque [supra Viacampis procurator, taxa 19; in margine lic.] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 11. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 453rs. 482 Johannes Selbach presb. rector par. eccl. ville Blossembach Trever. dioc. exponit, quod cum ad villam Monster nuncupatam, ubi missam celebrare volebat, iret, in via publica quondam Adam uff der Bach incola dicte ville et parochianus suus, quem ante biduum ut prolem baptizaret exhortari fecerat, sibi obviam dedit et oratorem verbis contumeliosis provocavit; unde vehemter commotus inconsiderate gladio suo, quem proficiscens manu gestabat, in vagina recondito et non evaginato dictum Adam unico ictu in collo vulneravit non tamen letaliter; ipse Adam debita medela vulneri non adhibita vita functus est: supplicatur de absol. ab homicidii reatu ad cautelam et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et dictam par. eccl. retinere et alia benef. recipere valeat [supra Jo. Buren procurator, taxa 37; in margine absol. ab homicidio] (f. d. s. e. M. regens; committatur decano eccl. s. Mauritii Magunt. et scolastico eccl. s. Victoris e.m. Magunt. ac offic. Trever. et eorum cuilibet in solidum etc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 460vs.

480 Vincentius de Vyrno presb. Wratislav. dioc. exponit, quod fructus altaris s. Andree et s. Barbare, quod obtinet in par. eccl. oppidi Borck Poznan. dioc., adeo tenues existunt, quod ex illis sustentari non valet; propterea oportet ipsum alibi residere et interim missas alibi celebrare: supplicatur de lic. et indulgentia, proviso [quod altare debitis obsequiis non fraudetur; supra Cordellas procurator, taxa 10; in margine lic.] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 9. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 446r.

483 Johannes Groppe rector par. eccl. in Bonn Colon. dioc. in minoribus ordinibus constitutus dictam par. eccl. obtinet: supplicat de disp. et indulgentia, ut intra biennium a fine anni se promoveri facere minime teneatur, proviso quod par. eccl. et alia sua benef. debitis [non defraudentur obsequiis] n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 10; in margine de non promovendo ad biennium] (f. d. s.

481 Bernardus de Lochum mon. o.s. Ben. Werdenen. Colon. dioc. exponit, quod ad subdiac. ordinem promoveri desiderat, sed quia alias matrim. per verba de presenti cum quadam vidua seu corrupta iam defuncta contraxit et carnali copula consumavit, desiderium suum adimplere non valet absque disp. seu lic. sedis ap.: supplicatur de lic. 90

De diversis formis et de declaratoriis

M. regens) Rome apud s. Petrum 14. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 462v.

absol. ab excom. sent. et crimine heresis et de disp. super irregularitate, quam missas et alia divina officia, non tamen in contemptum clavium, celebrando contraxit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et dictam capellaniam seu vicariatum retinere et alia benef. recipere valeat n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 19; in margine absol. pro illo qui predicavit populo doctrinam Leutheri] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. August., fiat M.) Rome apud s. Petrum 19. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 468rs.

484 Ludovicus Eminger de Pfullingen presb. professus mon. o.Cist. in Bebenhusen Constant. dioc. exponit, quod ipse nuper quadam levitate motus dictum mon. illicentiatus exivit et habitu et ordine derelicto se ad R. cur. contulit, in qua est constitutus de presenti; ad cor reversus cupit ad dictum mon. redire: supplicatur de absol. ab apostasie reatu et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et ad dictum mon. redire valeat, et ut abb. et conventus oratorem benigne recipiant et tractent eum sincera caritate, ne amplius evagari cogatur, proviso quod intra sex menses a datis presentium ad mon. predictum redire teneatur cum effectu [supra Jo. Buren procurator, taxa 7 resid. pro Deo; in margine absol. ab apostasia] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Hipponen. in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 14. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 463r.

486 Johannes Lur alias Luer presb. August. dioc. exponit, quod ipse alias tamquam simplex et iuris ignarus per scolasticum August. ad promotionem quoad titulum admissus, sed propter litterarum ignorantiam reiectus, subdiac., diac. et presb. ordines alias rite tamen furtive recepit ac in manibus suffraganei ep. August. eosdem ordines non furtive recepisse iuravit: supplicatur de absol. ab excom. sent. et periurii reatu et de disp. super irregularitate, quam missas et alia divina officia, non tamen in contemptum clavium, celebrando contraxit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 23; in margine absol. a periurio] (f. d. s. M. regens; committatur ep. August., fiat M.) Rome apud s. Petrum 19. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 468v.

485 Johannes Hayninger capellanus sive vic. perpetuus in par. eccl. oppidi Mindelham August. dioc. exponit, quod alias ipse sue salutis immemor secte et doctrine Leutherane adhesit eandemque doctrinam Christi populo predicavit et eius librum legit, propter quod instante procuratore fiscali ad iudicium, visurus se censuras in bulla felicis recordationis Leonis X. pape contentas et contra eundem Leutherum et eius complices latas incurrisse, coram vicario suo in spiritualibus domini ep. vocatus fuit, coram quo super dicta secta et doctrina ac forsan articulis desuper sibi exhibitis per verbum ›credit‹ vel ›non credit‹ examinatus prefatam sectam et doctrinam abnegavit et abiuravit: supplicatur de

487 Johannes vom Stain rector par. eccl. in Didrishofen August. dioc. exponit, quod alias Leo X. secum, ut ratione dicte par. eccl. et aliorum benef. eccl. usque ad biennium se promoveri facere minime deberet, dispensavit et deinde biennium predictum per unum annum de uberiori gratia prorogavit, 91

De diversis formis et de declaratoriis

prout in diversis ipsius Leonis litt. desuper in forma brevis confectis plenius continetur: supplicatur de disp., ut ad unum annum a datis presentium computandum a nemine nec a loci ordin. ad recipiendum ordines cogi et dictam par. eccl. et alia benef. retinere valeat, n.o. quibuscumque, etiam statutis iuramento roboratis, proviso quod benef. predicta propterea debitis non fraudentur obsequiis [supra Galteri procurator, taxa 19; in margine prorogatio ad annum de non promovendo] (f.d.s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 473vs.

490 Johannes Hanot scol. universitatis studii Lovanien. Leod. dioc. exponit, quod alias ipse Henricum de Castro de quibusdam expensis coram tunc conservatore privilegiorum universitatis studii Lovanien. traxit in causam, et dictus conservator perperam procedens diffinitivam sent., per quam Henricum ab impetratione absolvit, promulgavit iniquam, a qua Johannes appellavit: supplicatur de commissione cause iudicibus infrascriptis [supra Hantius procurator, taxa 13; in margine commissio appellationis] (f. d. s. M. regens; committatur preposito Dyonaten. et decano s. Jacobi Lovanien. Leod. dioc. cum clausula ›Quod si non ambo‹, fiat M.) Rome apud s. Petrum 25. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 478vs.

488 Wolfgangus Keller presb. Constant. dioc. in artibus magister exponit, quod ipse alias ad nonnullorum suorum creditorum instantiam per offic. Constant. excom. fuit, et credens se vigore cuiusdam concessionis ap. in forma et cum sola signatura absol. esse missas et alia divina offic., non tamen in contemptum clavium, celebravit: supplicatur de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare valeat [supra Galteri procurator, taxa 7; in margine disp. super irregularitate] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 474v.

491 Johannes Werndel presb. rector par. eccl. in Westenkerchen Ratisbon. dioc. exponit, quod alias quidam Johannes Amman oratorem armata manu violenter invasit; orator vim vi repellendo et se cum moderamine inculpate tutele defendendo Johannem in capite graviter vulneravit: supplicatur de decl. oratorem nullam excom. sent. incurrisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur vic. ep. Ratisbon., fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 489rs.

489 Nicolaus de Novaterra cler. Traiect. dioc., in 13. et. anno constitutus exponit, quod cupit canonicatum et prebendam in eccl. s. Martini et s. Vincentii oppidi de Gorcum Traiect. dioc. obtinere, quod facere non potest absque sedis ap. disp.: supplicatur de disp. et indulgentia n.o. quibuscumque, proviso quod benef. propterea debitis non fraudetur obsequiis [supra Hantius procurator, taxa 13; in margine disp. ad obtinendum canonicatum et prebendam in 13. et. anno] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 476vs.

492 Johannes Hinkel canonicus Wratislav. utriusque iuris doctor exponit, quod alias oratori per Laurentium tit. s. Anastasie presb. card. Campegio nuncupatum auctoritate ap. indultum fuit, quod in canonicatum et prebendam, quam tunc Petrus Wyrts in eccl. Wratislav. obtinebat, in R. cur. vacantem liberum haberet regressum; dictus canoni92

De diversis formis et de declaratoriis

catus et prebenda per obitum dicti Petri in R. cur. defuncti vacavit et propterea iuri regrediendi locus fuerat; idem Laurentius canonicatum et prebendam tunc in manus Leonis X. cessit et dictus Leo papa canonicatum oratori contulit seu conferri concessit, prout in supplicatione desuper in presentia Leonis pape iuxta stilum signata sub dato 16. kalendis octobris anno 9. plenius continetur; cum autem litt. propter obitum Leonis expedite non fuerunt nec ad presens propter absentiam Adriani VI. moderni pontificis valeant expediri dictusque orator dubitet, ne interim aliquis in dictum canonicatum et prebendam intrudat et fructus usurpet: supplicatur, quod iudicibus infrascriptis et eorum cuilibet committatur, quatenus oratorem in possessionem canonicatus et prebende inducant, amoto exinde quolibet detentore, facientes eum per decanum et capitulum eccl. Wratislav. in canonicum et in fratrem recipi, stallo in choro et loco in capitulo ei assignatis, faciant fructibus etc. a dato prefate supplicationis integre responderi, intrusos et intrudendos dictosque decanum et capitulum ac alios contradictores quoslibet et rebelles, etiam si pontificali prefulgeant dignitate, per censuram eccl. et alia iuris opportuna remedia et censuras ipsarum aggravationem et reaggravationem ac interdicti eccl. appositionem appellatione postposita compescentes, invocato etiam ad hoc si opus fuerit auxilio brachii secularis, ac in omnibus procedant ac si litt. sub plumbo expedite forent n.o. quibuscumque cum clausula, quod orator infra tres menses post coronationem dicti Adriani pape litt. super concessione gratie expediri teneatur [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine commissio ut infra] (f. d. s. M. regens; committatur

preposito Scarbumirien. et cancellario Wratislav. ac Thome Rosznovsky canonico Cracov. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 494rs. 493 Catherina Berndes mul. de Soltwedel Brandenburg. dioc. vel alterius dioc. exponit, quod ipsa olim tunc minor annis existens persuasionibus nonnullorum amicorum inducta conventum o.Cist. in Segesca [Segeser, Ziesar] Brandenburg. dioc. intravit et habitum conversarum suscepit et professionem conversarum emisit, quam adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed contra eam sepe reclamavit; et tandem cumprimum commode potuit a dicto mon. recessit et ad seculum fuit reversa: supplicatur de decl., si presentium executionem in R. cur. fieri contigerit, vocato dicti ordinis procuratore in R. cur., alioquin abba. dicti mon., canonice constiterit de assertis, oratricem religioni minime obligatam esse, sed in seculo remanere et matrim. contrahere posse cum legit. prol. [supra Jo. Buren procurator, taxa gratis intuitu magistri domus [Ferdinandi] card. Ponceti; in margine decl. iuris] (f. d. s. M. regens; committatur Jacobo Nagel o.pred. et Petro Calahorra o.fr.herem. s.Aug. ac sacre theologie professoribus pape penitentiariis in R. cur. necnon offic. Brandenburg. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 495rs. 494 Jacobus Butner rector par. eccl. in Schwebriet Herbip. dioc. in minoribus ordinibus constitutus dictam par. eccl. obtinet: supplicatur de disp. et indulgentia, quod intra biennium a fine anni se promoveri facere minime teneatur, proviso quod etc. n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 10; 93

De diversis formis et de declaratoriis

in margine de non promovendo ad biennium] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 29. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 497rs. 495 Walterus de Laer perpetuus vic. vicarie ad altare s. Laurentii situm in par. eccl. s. Michaelis oppidi Zwollen. Traiect. dioc. exponit, quod cupit quandam domum contiguam domui fratrum cler. in communi viventium dicti oppidi et ad dictam vicariam legitime spectantem, ex qua non ultra 7 fl. auri renen. annuatim percipere consueverat, prefatis fratribus pro certa pecuniarum summa ordinarii loci lic. et procuratorum eiusdem vicarie consensu ad id accedentibus vendere seu pro certo annuo censu et redditu commutare, prout in instrumentis publicis desuper confectis plenius continetur: supplicatur de lic. et facultate ›Si in evidentem‹ [supra Jo. Buren procurator, taxa 8; in margine ›Si in evidentem‹] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Salvatoris Traiect. et offic. Traiect. coniunctim, fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 497vs.

hanni, ut ad alium locum honestum et commodum se conferat, in quo dictos libellos impressioni dare et in publicum edere securius valeat, necnon ut interea se commodius sustentare possit [...] fructus cum eorum integritate recipere [...] auctoritate et mandato supradictis concedimus et indulgemus secumque desuper misericorditer dispensamus [cum amplissima derogatione obstantium], proviso quod decanatus et alia benef. debitis propterea non fraudentur obsequiis et animarum cura in eis nullatenus negligatur [supra Jo. Buren procurator, taxa gratis intuitu et de mandato maioris penitentiarii; in margine lic. percipiendi fructus in absentia] (f. d. s. M. regens; committatur cum assistentia in forma latissima abb. mon. o.s.Ben. s. Jacobi e.m. Magunt. et preposito eccl. s. Stephani intra muros Magunt. ac decano eccl. s. Gereonis Colon. cum clausula ›Quod ipsi vel duo aut unus eorum‹, fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 498rs.

496 Laurentius [Pucci maior penitentiarius]; dudum siquidem relatu fidedigno accepimus, quod Johannes Debneck alias Cocleus in theologia magister, decanus et canonicus eccl. b. Marie Virginis in Monte oppidi Franckforden. Magunt. dioc., licet pro conservanda christiana religione ac obedientia et reverentia auctoritate et potestate sedis ap. nonnullos libellos contra Lutheranam heresim composuerit et scripserit, illos tamen in dicto oppido, in quo de presenti residet, impressioni exhibere et in publicum edere propter ibidem dicte heresi adherentium non audeat; nos igitur cupientes in premissis de opportuno remedio providere auctoritate ap. et de eius [pape] speciali [vive vocis oraculo] prefato Jo-

497 Gabriel de Goeberg mon. professus o.s.Ben. s. Georgii in Nigra Silva Constant. dioc. exponit, quod cum alias quidam Jorius et Burcardus Hayler de villa Cimbre Constant. dioc. oratorem verbis iniuriosis et mortem minatoriis aggressi fuissent, orator illis in signum pacis manum porrexit et vias suas versus habitationem suam direxit; et cum aliquantulum processisset, quidam parvulus cum oratore existens et a casu retro aspiciens voce magna reclamavit asserens illi aggressores predictos gladiis evaginatis venire; et unus illorum, Jorius nuncupatus, oratori, quod illa die gladio suo perire deberet, acclamavit et talia proferendo lapidem in dictum oratorem proiecit, illum tamen minime percussit; orator autem gla94

De diversis formis et de declaratoriis

dium, quem pro sua necessaria defensione detulerat, evaginavit et vim vi repellendo prefatum Jorium in capite percussit et vulneravit, ex quo vulnere illico ab hac luce migravit: supplicatur de decl., quatenus iudici infrascripto canonice constiterit de assertis, oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis et infamie maculam sive inhabilitatis notam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare posse [supra Citadinis procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris super homicidio] (f. i. f. M. regens; committatur Jacobo Nagel o.pred. pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 30. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 499rs.

dalena et aliis, qui fuerint evocandi, auditis appellatione remota decernant, n.o. Bonifatii VIII. de una et concilii generalis duabus dietis dummodo non ultra tres ac aliis constitutionibus quibuscumque [supra Galteri procurator, taxa 13; in margine commissio cause appellationis] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Argent. et abb. Augie Maioris et in Salem alias Salemsweyl Constant. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 505vs. 499 Catherina Fantin mul. Magunt. dioc. exponit, quod alias lite et causa coram iudicibus sedis Magunt. non ex delegatione ap. inter ipsam et quendam Balthasarem vam Zeyn laic. Magunt. eiusdem oratricis coniugem adversarium super cohabitatione ipsorum in actis cause latius deductis et illorum occasione partibus ex altera in prima instantia vertente, dicti iudices per certum perversum decretum dictum adversarium ad prestandum cautionem saltem iuratoriam de non seviendo in oratricem inter alia volverunt, a quo licet pro parte oratricis ad sedem ap. legitime fuisset appellatum, nichilominus iudices de facto perperam procedentes quandam perversam sent. diffinitivam, per quam pronuntiarunt oratricem certo perverso monitorio penali alias per eos ad instantiam dicti adversarii contra ipsam ad cohabitandum eidem adversario decreto et emisso parere debere cum expensis super condempnationem inter alia sent. iniquam et iniustam, a quaquidem sent. totoque perverso processu desuper facto pro parte oratricis ad sedem ap. iterum appellato et causa appellationis sive appellationum scolastico eccl. b. Marie in Campis e.m. Magunt. commissa, idem scolasticus taliter qualiter

498 Waldus Wilhelmi Vogt laic. de Cella Ratolfi Constant. dioc. exponit, quod alias Magdalena Hunpissin ux. legitima oratoris falso pretendens oratorem sibi aliquo affin. gradu prohibito attinere, illum super divortio seu separatione vinculi matrim. coram offic. curie Constant. non ex delegatione ap. traxit in causam, in qua offic. perperam et inique procedens diffinitivam sent. promulgavit, per quam matrim. inter eos nulliter contractum fuisse declaravit ac eidem Margarete matrim. cum alio contrahendi lic. concessit, a qua orator ad archiep. Magunt. appellavit; et iudices archiep. similiter inique procedentes dictam perversam sent. confirmarunt; unde orator infra tempus debitum ad sedem ap. appellavit, cuiquidem appellationi dicti iudices reverenter detulerunt et terminum ad illam prosequendam prefixerunt, prout in actis plenius dicitur contineri: supplicatur de commissione cause appellationis aliquibus probis viris in partibus illis, quatenus ipsi vel duo aut unus eorum vocata dicta Mag95

De diversis formis et de declaratoriis

procedendo per suam, quam etiam desuper tulit, dictorum iudicum sent. et processum cum simili expensarum condempnatione confirmavit sent. similiter nulliter et de facto vel saltem inique et iniuste, a quibusquidem sent. et processu posterioribus pro parte prefate oratricis ad sedem ap. denuo appellatum extitit; cum autem oratrix cupiat causam et causas appellationis et appellationum predictarum prosequi: supplicatur, quatenus sedes ap. causam et causas aliquibus probis viris in partibus illis committere dignaretur, quatenus vocatis, qui fuerint evocandi, in causa et causis appellationis et appellationum predictarum ac post et contra eam et eius attentatorum quorumcumque necnon nullitatis et nullitatum ultime dicte sent. ac processu desuper quomodolibet facti et habiti totiusque principalis negotii et illorum dependentium emergentium annexis et connexis prout iuris est procedentes quod iustum fuerit appellatione remota decernant, facientes quod decreverint per censuram eccl. observari, testes autem etc. [supra Jo. Buren procurator, taxa 13; in margine commissio cause appellationis] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Vicecompanien. in civitate Magunt. commoranti ac scolastico s. Petri et s. Alexandri Aschaffenburgen. Magunt. dioc. coniunctim, fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 506vs.

extra, lic. sui superioris petita licet non obtenta, habitu suo regulari retento sub ordinarii loci obedientia et interim benef. eccl. in divinis deservire, curam animarum exercere, necnon ut inter seculares et alias personas minori cum scandalo incedere valeat, supra habitum suum regularem vestem seu mantellum nigri et alterius honestis coloris ac biretum presb. secularis deferre et gestare necnon privilegiis ordinis gaudere valeat [supra Galteri procurator, taxa 31; in margine standi extra propter vite et persone periculum] (f.d.s.e. M. regens; committatur cum assistentia decano eccl. Bamberg. et offic. Bamberg. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 526vs. 501 Johannes Cropatz presb. rector capelle b. Marie Virginis ac s. Stephani et s. Ladislai regum necnon s. Emerici ducis Ungarorum in colleg. eccl. b. Marie Aquen. Leod. dioc., in artibus magister, exponit, quod postquam alias quidam viceprepositus et capitulum dicte eccl. oratoris adversarii intellexissent oratorem contra eos quasdam litt. ap. obtinuisse et quod orator volebat eis iudicialiter convenire pro eo quod oratorem certis oblationibus et proventibus antedicte capelle ad eum spectantibus spoliaverant, iidem adversarii oratorem horribili carceri iniuriose manciparunt et eum per sex menses detineri fecerunt, ab eo quoque eius claves abstulerunt et domum eius aperientes scripturis, pecuniis, vestibus et reliquis rebus suis spoliaverunt, et interim quidam Mathias Pistoris asserens cler. in dicta capella se intrusit: supplicatur de commissione aliquibus probis viris in partibus illis, quatenus vocatis vocandis in dicta causa appellatione remota decernent invocato etc. et testibus etc. [supra Bonnius pro-

500 Wolfgangus Kleberger professus o.pred. domus oppidi Nurnbergen. Bamberg. dioc. litterarum studio in universitate Parisien. ad presens incumbens exponit, quod onera et austeritates ordinis propter nonnullas sui corporis debilitates ciborumque, quibus fratres vescuntur, usum ulterius proferre non sperat: supplicatur de lic. standi 96

De diversis formis et de declaratoriis

curator, taxa 13; in margine commissio cause] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Leod. vel eius offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 536vs.

petentem pronuntiare et causam ad suum iudicem ordinarium remittere debebat, nichilominus dictus abb. in eadem causa se iudicem competentem per suam perversam declaratoriam quam desuper tulit sent. pronuntiavit, a qua quidem sent. pro parte prefate exponentis ad sedem ap. appellatum extitit: supplicatur de commissione cause [aliquibus probis viris in partibus cum amplissima derogatione obstantium, supra Jo. Buren procurator, taxa 13; in margine commissio cause] (f. d. s. M. regens; committatur scolastico eccl. Wormat. et decano eccl. s. Ciriaci in Neuhausen. e.m. Wormat. ac offic. Wormat. et eorum cuilibet in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 540vs.

502 Johannes Dailde decanus et capitulum eccl. s. Johannis Osnaburg. exponunt, quod quidam Otto Klotennagel scolasticus eiusdem eccl. nuper quadam die in loco capitulari et nocte festivitatis domini nostri Johannis coram summo altari dicte eccl. eos variis affecit iniuriis et iacturis, super quibus oratores contra dictum Ottonem causam agere intendunt iustitia mediante: supplicari fecerunt, ut ap. sedes causam aliquibus probis viris in partibus illis committere dignaretur, quatenus vocatis vocandis appellatione remota decernent etc. [cum amplissima derogatione obstantium; supra Jo. Buren procurator, taxa 13; in margine commissio cause] (f. d. s. M. regens; committatur scolastico ep. Osnaburg. ac decano colleg. eccl. s. Johannis et s. Dionisii Hervorden. Paderburn. dioc. et eorum cuilibet in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 537rs.

504 Antonius Palmer presb. Constant. dioc. exponit, quod ipse alias in minori et. constitutus domum o.Carmel. Rottenburgen. Constant. dioc. intravit et professionem emisit, quam numquam ratam habuit, sed semper ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit: supplicatur de decl., si vocato procuratore dicti ordinis in R. cur. canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligari, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. regens; committatur ep. Sancti Leonis et Petro Calahorra pape penitentiariis in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 544vs.

503 Kunigunda relicta Philippi de Buchis mul. Magunt. dioc. exponit, quod licet pro parte sua alias, postquam eam Everhardus de Buchis monachus mon. o.s.Ben. Fulden. Herbip. dioc. et Elizabeth de Buchis monialis mon. o.s.Ben. in Constorff Magunt. dioc. de certis bonis mobilibus et immobilibus coram abb. mon. s. Jacobi Scottorum oppidi Erforden. Magunt. dioc. in vim quarundam litt. ap. in forma conquestus traxerant in causam, coram eodem abb. fuissent date et exhibite nonnulle exceptiones relevantes et iurisdictionem ipsius abb. elidantes adeo, quod idem abb. se iudicem incom-

505 Johannes Stessyns de Bruystein monachus mon. o.s.Ben. e.m. Lutzenburgen. Trever. dioc. exponit, quod ipse cupit ad mon. eiusdem ordinis oppidi Sancti Trudonis Leod. dioc. se transferre, ad quod 97

De diversis formis et de declaratoriis

propter reformationem ibidem iam assumptam singularem gerit devotionem: supplicatur de lic. et indulgentia, sui superioris lic. petita sed non obtenta n.o. quibuscumque [supra Galteri procurator, taxa 13; in margine de mon. ad mon.] (f. i. f. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 546rs.

supplicatur de decl., si vocato priore dicte domus canonice constiterit de assertis, oratorem dicto ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere ac missas celebrare et benef. eccl. recipere et retinere posse n.o. quibuscumque [supra Enriso procurator, taxa 13; in margine decl. religionis] (f.d.s. M. regens; committatur ep. Basil. vel eius vic. cum assistentia, fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 551vs.

506 Andreas Liechringiker presb. de Haiffelde Patav. dioc. exponit, quod alias ipse in minori et. existens suasionibus nonnullarum familiarium domum o.fr.herem. s. Aug. in Paden Patav. dioc. intravit et professionem emisit, quam numquam ratam habuit, sed semper ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines se fecit promoveri; cumprimum potuit mon. exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere, in suis ordinibus ministrare et benef. recipere et retinere posse n.o. quibuscumque [supra Citadinus procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. religionis] (f. i. f. M. regens; committatur Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur. et vic. ep. Patav. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 546vs.

508 Anna de Sulzberg mul. civitatis Basil. Minoris Constant. dioc. exponit, quod ipsa alias ante pubertatis annos suorum parentum suasionibus non animo in religione permanendi mon. o.fr.min. s. Clare Basil. Minoris intravit et adhuc minor annis existens professionem emisit, quam cum ad et. legitimam pervenit, numquam ratam habuit, sed pluries ab ea reclamavit; cumprimum commode poterit mon. exire et ad seculum redire desiderat: supplicatur de decl., si vocata priorissa vel abba. dicti mon. canonice constiterit de assertis, oratricem ordini minime teneri, sed mon. exire ac in seculo ut mul. secularis remanere posse n.o. quibuscumque [supra Enriso procurator, taxa 13; in margine decl. religionis] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Basil. vel eius vic. et preposito maioris eccl. Basil. cum assistentia in solita forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 552rs.

507 Bartholomeus Krengenriet presb. Basil. dioc. exponit, quod alias ipse infra pubertatis annos nonnullis suasionibus domum o.pred. de Gebwiller Basil. dioc. intravit et adhuc minor annis professionem emisit, quam cum ad et. legitimam pervenerit numquam ratam habuit, sed pluries ab ea reclamavit et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit; cumprimum commode potuit, domum exivit et ad seculum est reversus:

509 Bernhardus Melbach presb. Magunt. dioc. in mon. o.s.Ben. Altorff Argent. dioc. commorans exponit, quod postquam ipse de mon. in Sellingen Magunt. dioc. ad mon. in Altorff se transtulerat in eo per 12 annos vivendo, abb. mon. in Altorff nescitur quo spiritu ductus eum carceribus mancipavit ac bonis ac rebus ab ipso li98

De diversis formis et de declaratoriis

cite acquisitis usque ad summam 150 fl. renen. spoliavit, propter quod desiderat ad aliud mon. se transferre: supplicatur de lic. cum omnibus suis bonis n.o. quibuscumque [supra Enriso procurator, taxa 15; in margine de mon. ad mon.] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Basil. vel eius vic. et abb. in Murbach Basil. dioc. ac decano colleg. eccl. Columbarien. Basil. dioc. et eorum cuilibet cum assistentia, fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 552vs.

tor, taxa 37; in margine indultum pro card. Salzeburg. dispensandi cum uno de o.s. Ben.(!) ad ordinem o.s. Ben.] (deest signatura, [cf. Nr. 513]) Rome apud s. Petrum 26. apr. 1522 notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 569vs. 512 Nicolaus Cleever cler. Wormat. dioc. exponit, quod licet iuxta fundationum tenores s. Nicolai in der Steyngruben prope mon. in Mulbrunn Spiren. dioc. et s. Agnetis in par. eccl. s. Johannis Wormat. civitatis capellaniarum, de quibus ordinaria auctoritate sibi provisum fuit, ipse singulis ebdomadis in qualibet ipsarum duas vel tres aut plures missas celebrare seu celebrari facere teneatur, quia tamen earundem capellaniarum fructus et redditus adeo exigui existant, quod ex veteribus illarum fructibus se sustentare ac tot missas celebrare seu celebrari facere commode non valet: supplicatur de lic. et facultate, ut singulis ebdomadis in qualibet capella prefata unam missam dumtaxat celebrare seu celebrari facere possit n.o. quibuscumque [supra Cencius procurator, taxa gratis pro sollicitatore officii] (f. d. s. M. regens; et cum assistentia, que committatur ep. Sancti Leonis in R. cur. et decano colleg. eccl. s. Guidonis Wormat. et decano s. Ciriaci e.m. Wormat. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. mai. 1522 notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 573vs.

510 Apolonia Keyserin mul. Argent. dioc. exponit, quod postquam ipsa olim cum quodam Nicolao de Verser laic. Argent. dioc. matrim. contraxerat, post certos annos ad instantiam suam auctoritate ordinaria sent. divortii quoad thorum obtinuit, vigore cuius iam per aliquot tempus extra huiusmodi matrim. cum quodam Leonhardo de Keysersperg laic. Basil. illius licitis honestisque servitiis insistendo permansit; cupit tempore paschali eucharistiam et alia sacramenta recipere: supplicatur de lic. et facultate n.o. quibuscumque [supra Enriso procurator, taxa 7; in margine lic.] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 29. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 553r. 511 Matheus tituli s. Angeli presb. card. Salzeburg. exponit, quod ipse certis honestis de causis motus seu pro sua opportunitate desiderat uni fratri suo religioso professo se transferendi ad o.s. Ben. lic. concedere posse: supplicatur de lic., facultate, disp. et indulgentia hac vice, ut uni fratri suo religioso cuiuscumque ordinis mendicantium lic. et facultatem se transferre ad o.s.Ben. et et deinde ad dignitatem abbatialem eligi concedere possit [cum amplissima derogatione obstantium] de gratia speciali et expresso [supra Jo. Buren procura-

513 Matheus tituli s. Angeli presb. card. Salzeburg. exponit, quod licet dudum postquam ipse certis honestis de causis motus seu pro sua opportunitate desideraret uni fratri sive religioso cuiuscumque ordinis professo se ad o.s. Ben. transferendi lic. concedere posse sibi per sedem ap. indulgere Laurentius tituli s. Quattuor Coronatorum presb. card. auctoritate sanctitatis vestre, 99

De diversis formis et de declaratoriis

cuius penitentiarie curam etiam tunc gerebat ac de eius sanctitatis speciali mandato super hoc vive vocis oraculo sibi facto, ut uni fratri seu religioso cuiuscumque mendicantium ordinis professo, quem ad id ipse Matheus card. duceret eligendum, quod de ordine quo professus esset ad o.s.Ben. se transferre et postquam translatus foret omnibus et singulis privilegiis, gratiis, indultis, libertatibus et exemptionibus, quibus alii ipsius ordinis fratres uterentur, gaudere posset vocemque tam activam quam passivam etiam ad abbatialem dignitatem si postulatus foret habere posset lic. et facultatem concedere et desuper cum eo dispensare prefatus Matheus card. posset [cum amplissima derogatione obstantium], ipsi Matheo card. ea vice per quasdam officii penitentiarie ap. litt. indulserit pariter et facultatem concesserit, idemque Matheus card. ad illarum legitimam executionem forsan minime processerit, prout in eisdem litt. et processibus ac inde pro tempore secuta quecumque [plenius continetur], pro eo quod de quadam Clementis V. ›Ut professores‹ et alia Martini V. ›Viam ambitiose‹ romanorum pontificum constitutionibus in ipsis litt. specialis et expressa seu alia mentio et earundem constitutionum derogatio non sit facta viribus non subsistere, quare: supplicatur pro parte prefati Mathei card. sibi et fratri predicto super hiis per sedem ap. de opportuno remedio misericorditer provideri, et quatenus litt. ac processus forsan desuper habitos et habendos atque in eis contenta necnon inde pro tempore quomodolibet secuta quecumque perinde subsistere et valere, ac si in illis de Clementis et Martini constitutionibus derogatio facta fuisset, decernere dignemini n.o. premissis ac omnibus, que in dictis litt. prefatus Lau-

rentius card. voluit non obstare, ceterisque n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 13; in margine perinde valere, [cf. Nr. 511] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 14. iun. 1522 notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 588vs. 514 Henricus Cratonis presb. Traiect. dioc. exponit, quod cum alias ipse cum duobus religiosis, quorum unus illa die in par. eccl. in Beckbergen Traiect. dioc., cuius ipse orator vicecuratus erat, verbum Dei populo predicaverat, in domo habitationis oratoris pacifice existens et quondam Henricus Reyneri laic. Traiect. dioc. ad ostium eius domus importunos clamores faciens ac verba minatoria proferendo pulsaret et orator quidnam esset scire cupiens versus ostium gressus suos direxisset et Henricus oratorem quadam clava, quam in suis manibus habebat, percutere nisus fuisset, orator quendam arcum accepit et sagitta apposita illum tendit, quem Henricus a manibus oratoris cum sua clava excutere cupiens versus oratorem cum maximo impetu divertit; orator videns furorem eius, ut illesus ab eius manibus evaderet, sagitta Henricum in brachio dextro non tamen letaliter percussit et vulneravit; Henricus pro vulnus sanando ad oppidum vicinum accessit ac vulnere sanato et cirurgico, qui eum sanaverat, per oratorem satisfacto et cum illo concordato, 48 dies post vulneris inflictum illius cicatrix Henrici culpa aut saltim negligentia rupta fuit, unde Henricus propter nimiam sanguinis effusionem diem suum clausit extremum: supplicatur de absol. ab excom. et aliis sent., censuris et penis et de disp., quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. recipere et retinere valeat [supra Hominis procurator, taxa 22; in mar100

De diversis formis et de declaratoriis

gine absol. ab homicidio] (f. d. s. e. M. regens; committatur preposito et archidiac. maioris eccl. Traiect. et decano eccl. s. Salvatoris Traiect. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 31. apr. 1522 notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 594rs. 515 Fridericus ex marchionibus Brandenburg. prepositus eccl. Herbip. exponit, quod alias prepositura eccl. Herbip., que inibi dignitas post pontificalem maior existit, certo modo vacante sibi tunc in 16. et. anno constituto auctoritate ap. provisum fuit, et deinde, ut una cum prepositura et uno alio benef. quodcumque tertium benef. et quamprimum 24. et. annum attigerit quodcumque canonicatum etiam in cathedralibus eccl. simpliciter vel ex causa permutationis etiam quartum benef. simul recipere et retinere valeret, auctoritate ap. disp. fuit, prout in diversis litt. desuper confectis plenius dicitur contineri; cum autem pater sancte orator huiusmodi disp. vigore dictam preposituram et par. eccl. in Hoff Herbip. dioc. in subdiac. ordine constitutus obtinet et infra tempus debitum ad presb. ordinem promoveri posse non speret: supplicatur de disp. et indulgentia, ut infra biennium se promoveri facere minime teneatur et nichilominus omnes fructus, redditus et proventus dictorum benef. cum eorum integritate percipere possit, proviso quod benef. huiusmodi debitis non fraudentur obsequiis et animarum cura nullatenus negligatur n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 10; in margine de non promovendo ad biennium] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 16. mai. 1522 notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 620rs. 516 Mathias Stein rector par. eccl. in Siltwiler Basil. dioc. exponit, quod

licet alias litt. executorialibus per quendam palatii ap. causarum auditorem contra oratorem et pro quodam Petro Gebwiler ordin. suo in quadam causa par. eccl. in Lausen. Basil. dioc. forsan decretis et sibi intimatis, orator cum dicto adversario certam honestam concordiam inierit illique satisfecerit, nichilominus a nonnullis asseritur oratorem excom. sent. ac alias censuras et penas in dictis litt. contentis ob illarum non paritionem incidisse auctoritate ap., ac perversas litt. decl. decerni et concedi nulliter fuisse, quibus litt. in certis locis publicis affixis seu taliter qualiter publicatis orator infamatus fuit et tamquam simplex, non in contemptum clavium, missas et alia divina celebravit officia; cum autem orator cum dicto adversario sit concordatus: supplicatur pro parte oratoris de absol. ab excom. sent., censuris, penis et excessibus ad cautelam necnon de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare dictamque par. eccl. retinere et alia benef. recipere et retinere valeat omnemque infamiam abolendo, nichilominus quod penitentiam a confessori per eum eligendum sibi premissorum occasione imponendam omnino adimplere tenetur n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 19; in margine absol.] (f.d. s.e. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. apr. 1522 notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 621vs. 517 Richaldus de Meroede subdiac. rector par. eccl. de Ghestel Leod. dioc. exponit, quod olim par. eccl. de Ghestel Leod. dioc., que de iure patronatus nobilis viri Richaldi de Meroede genitoris sui existit, certo modo extra R. cur. vacante de illa sic vacante sibi defectum natalium (solutus/soluta) patienti et nulla disp. suffulto ordinaria fuit aucto101

De diversis formis et de declaratoriis

ritate provisum, ipseque provisionis vigore dicte par. eccl. possessionem assecutus fuit, ex quo certos 2 ducatos non excedentes fructus percepit; et licet postmodum super dicto defectu per litt. officii penitentiarie ap. etiam ad obtinendum 2 benef. eccl. compatibilia, etiam si unum eorum curatum foret, sufficienter disp. fuerit, prout in dictis litt. plenius continetur, tamen quia ante datum predictarum litt. de dicta par. eccl. sibi provisum fuerat, dubitat par. eccl., in qua ad presens certis de causis commode residere non valet, cum bona conscientia retinere non posse: supplicatur de disp., quod dictam par. eccl. retinere possit, et sibi indulgere, quod eandem per substitutum idoneum deservire facere possit hunc ad septennium n.o. quibuscumque [supra Hancius procurator, taxa 22; in margine disp. ut infra] (f.d.s. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. sept. 1522 APA 70 3r. 518 Rodericus Wolff cler. Traiect. dioc. iuris utriusque doctor exponit, quod alias ipse, qui cum unica et virgine tunc vivente nunc defuncta matrim. per verba de presenti contraxit illudque carnali copula consumavit, tunc cler. existens illustrissimi principis ducis Gheldrie obsequiis insistendo tamquam grafferrius (!) et tabellio seu notarius publicus primo et deinde tamquam consul dicti ducis et aliquando burgi magister in oppido Herderwyck diversos processus et sent. nonnullorum malefactorum, qui suis exigentibus demeritis et iustitia suadente ultimo supplicio traditi seu suis membris mutilati fuerunt, scripsit, dictavit et pronuntiavit: supplicatur de absol. ab excom. et quibusvis aliis sent., censuris et penis etiam eccl., quibus premissorum occasione incurrit, homicidiorum et mutilationum re-

atibus, demum de disp. super irregularitate ex premissis contracta, quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare et perpetuum benef. s.c. in eccl. s. Nicolai oppidi de Campis Traiect. dioc., quod de iure patronatus dicti Roderici existit, necnon alia benef. recipere et retinere valeat [cum amplissima derogatione obstantium; supra Hominis procurator, taxa 37; in margine absol. pro illo, qui fuit cler. in criminalibus] (f. d. s. e. M. regens; committatur preposito eccl. s. Walburgis Arnhemen. Traiect. dioc. et decano eccl. s. Rumoldi Mechlinen. Cameracen. dioc. ac offic. Traiect. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 3. sept. 1522 APA 70 5rs. 519 Wilhelmus Darsdonck cler. Leod. dioc. exponit, quod alias ipse tunc cler. existens servitiis serenissimi imperatoris insistendo diversis conflictibus, depredationibus ac bellicis actibus, in quibus quamplures interfecti et forsan suis membris mutilati fuerunt, neminem tamen propriis manibus interfecit aut mutilavit, interfuit: supplicatur de absol. ab homicidiorum et mutilationum reatibus et de disp. super irregularitate, quod ad omnes ordines promoveri possit a quocumque ep. extra R. cur. et extra tempora, dum tamen sufficientem titulum habeat, et in altaris ministerio ministrare et benef. recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 53; in margine absol. pro illo, qui fuit cler. in criminalibus] (f. d. s. e. M. regens; committatur priori mon. de Hemswica e.m. Mechlinen. et decano eccl. s. Rumoldi Mechlinen. Cameracen. dioc. aut offic. Leod. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 3. sept. 1522 APA 70 5vs. 520 Johannes Weigel [presb.] Prag. dioc. exponit, quod ipse alias in 102

De diversis formis et de declaratoriis

14. et. anno constitutus domum o.fr.min. conventualium b. Marie in Arena Glatzen. Prag. dioc. intravit et professionem emisit ignorans quid professio importaret: supplicatur de decl. ut supra [ordini astrictum non esse, sed ut presb. secularis in seculo remanere posse; supra Citadinus procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. religionis minor annis] (f. i. f. M. regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur. vocato procuratore ut supra, fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. sept. 1522 APA 70 12r.

oppidi Redy (!) iurisdictionis dicti castri, qui sibi in summa 6 librarum monete illarum partium tenetur, contra etiam officiarios dicti castri super indebitam incarcerationem movere intendebat causas, non alibi quam coram officiarios dicti castri tractare et deducere similiter iuravit; et postmodum in civitate Milanen. in vinculis detentus numquam ad patriam et dominium dominorum temporalium de Bern accedere, et in ipso loco Bernen. patriam et iurisdictionem eorum dominorum Bernen. exire et evacuare, et in oppido Zurich carceribus iniuste et indebite mancipatus oppidum exire et numquam ad illud redire et causam gravaminum sibi illatorum numquam prosequi, necnon in civitate Basil. per certos officiarios ep. Basil. incarceratus nullo umquam tempore contra eosdem officiarios agere aut iustitiam petere iuravit; cum autem orator nichil commiserit, propter quod ad loca huiusmodi redire prohiberi debeat et iuramenta per eum prestita non fuerunt libera, sed per vim et metum, qui in constantem virum cadere poterant, extorta: supplicatur de decl., si iudici infrascripto canonice constiterit de assertis, oratorem ad obligantiam iuramentorum minime teneri [supra Hantius procurator, taxa 2 et 3 resid. gratis pro paupere qui iuravit; in margine decl. iuris super iuramento per vim et metum prestito] (f. i. f. M. regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. sept. 1522 APA 70 29vs.

521 Johannes Kherk presb. de Odenhaym Spiren. dioc. exponit, quod ipse olim in minori et. constitutus quandam domum o.Carmel. Spiren. intravit et professionem emisit, quam numquam ratam habuit, sed semper ab eadem reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit: supplicatur de decl., si in R. cur. procuratore generali, si vero in partibus priore dicte domus vocatis canonice constiterit de assertis, oratorem dicto ordini minime obligari ac in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. religionis minor annis] (f. i. f. M. regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur. et offic. Spiren., fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. sept. 1522 APA 70 28v. 522 Ludovicus Jovenol laic. Sedun. dioc. exponit, quod ipse olim diversis temporibus in oppido Monk parochie Sling (!) Constant. dioc. iniuste detentus ut inde evaderet iuravit non reclamare coram tunc marchione Rothlin Constant. dioc., cuius vasallus est et subditus; super hoc et in carceribus castri Branstat Constant. vel alterius dioc. contra Paulum Foudred laic.

523 Johannes Etter presb. canonicus o.s. Aug. canonicorum regularium mon. in Buren Constant. dioc. exponit, quod alias ipse ex certis causis non valens in mon. s. Leonardi Basil. eiusdem ordinis congregationis Windeshemen. Traiect. dioc., 103

De diversis formis et de declaratoriis

in quo voto professionis se astrinxerat, ulterius remanere, absque superioris mon. s. Leonardi lic. illud exivit et ad dictum mon. in Buren habitu suo semper retento se transtulit; cupit in dicto mon. in Buren permanere: supplicatur de absol. ab excom. sent. et aliis censuris et de lic. et facultate, quod in mon. in Buren altissimo famulare possit et de lic. superioris alicui benef. eccl. in divinis deservire ac curam animarum exercere [cum amplissima derogatione obstantium; supra Galteri procurator, taxa 29; in margine absol. ut infra] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. in Salem Constant. dioc. et abb. mon. s. Udalrici in Crutzlingen e.m. Constant. et preposito eccl. s. Stephani Constant. et eorum cuilibet, qui assistant in solita forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. sept. 1522 APA 70 30rs.

rem nonnullis verbis iniuriosis repentina voce afficere cepit et quod deterius fuit, licet ipse orator mitius quo potuit ei responderet et inermis esset, gladio evaginato evasit, dictusque orator quadam sede a casu per eum accepta prout melius potuit se defendit; sed dictus Leonardus his non contentus ipsum oratorem per duos presb. ibidem presentes apprehensum et ab eis quominus se defendere valeret detentum continue invadens illum in capite et manibus suis graviter percussit et vulneravit ac plures alios ictus contra dictum oratorem traxit; dictus vero orator tandem eorum manus evadens et sibi ipsi securius providere volens quandam cameram domus in qua erat intravit et ensem suum, (quam) in dicta camera dimiserat, pro sui corporis defensione accepit et dictam cameram ut fuga salutem sibi prestaret exivit; et gradus dicte domus descendens quendam ipsius Leonardi adversarii capellanum ad gradus huiusmodi stantem obviam habuit timensque ab eodem capellano etiam offendi vel quominus libere aufugere posset verisimiliter impediri, et non sperans aliter mortis periculum evitare posse dictum capellanum unico tantum ictu dicti ensis percussit et vulneravit, ex quibus quidem percussione et vulnere dictus capellanus ibidem sicut domino placuit ab humanis discessit; et licet dictus orator in morte dicti defuncti alias quam ut premittitur culpabilis non fuerit, sed de ea ab intimis doluerit et doleat de presenti nec operam dederit rei illicite, immo premissa in honorem et defensionem sedis ap. et fidei catholice fecerit, cupiatque propterea dictus orator in suis ordinibus etiam in altaris ministerio ministrare, ab aliquibus tamen simplicibus et iuris ignaris ac ipsius oratoris forsan emulis asseritur seu asseri posset oratorem ipsum pro-

524 Bernardus Wydeman presb. rector par. eccl. in Zebing August. dioc. exponit, quod cum alias quidam Leonardus presb. et rector par. eccl. in Tannhausen doctrinam seu verius opinionem fratris Martini Luthery veram et bene fundatam esse, canones vero romanorum pontificum veritatis fundamentum carere coram ipso autore assereret et prefatus orator dictum Leonardum, ne sacris canonibus contradiceret gratiose et amicabiliter reprehenderet et moneret et super hiis inter eos aliquamdiu altercatum fuisset, et deinde orator et Leonardus prefati certo die mensis Junii proxime preteriti ad locum Schnaytach August. dioc. seu alterius dioc., ut dedicationi eccl. eiusdem loci interessent, se transtulissent et refectione corporali per eos in dicto loco Schayaytem (!) simul iocose et sine aliquo rumore sumpta vesperi circa eorum recessum ad invicem colloquerentur, prefatus Leonardus dictum orato104

De diversis formis et de declaratoriis

pter premissa homicidii reatum incurrisse ac inhabilitatis sive irregularitatis maculam sive notam contraxisse dictamque par. eccl. vacare et propterea desiderium suum etc. [adimplere non posse]: supplicatur, quatenus si vocatis vocandis canonice constiterit de assertis oratorem ipsum propter premissa nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis et inhabilitatis notam sive maculam contraxisse, sed eisdem premissis n.o. in suis ordinibus etiam in altaris ministerio ministrare ac dictam par. eccl. retinere illamque propterea minime vacasse neque vacare sibique in futurum conferenda benef. eccl. c.c. et s.c. invicem tamen compatibilia recipere et retinere libere et licite posse alio sibi canonico n.o. declarari et nuntiari mandare dignemini ut in forma [supra Galteri procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris super homicidio] (f. i. f. M. regens) Rome apud s. Petrum 15. sept. 1522 APA 70 31rs. 525 Hugo [de Hohenlandenberg] ep. Constant. et Johannes Huwel perpetuus capellanus perpetue capellanie in capella Omnium Sanctorum sita in Monte Gerenbergh prope oppidum Marekdorf Constant. dioc. exponunt, quod ipsi nonnulla bona stabilia ad dictam capellaniam pleno iure spectantia, ex quibus dictus Johannes et sui antecessores annuatim ultra valorem 4 m. argenti sepius reportare non potuerunt, pro certo annuo censu super mense ep. Constant. fructibus constituendo ac eidem Johanni et successoribus perpetuis futuris temporibus singulis annis per ipsum ep. et successores suos persolvendo, pro utilitati mense et capellanie imperpetuum permutare desiderant: supplicatur pro parte oratorum de lic. et facultate permutationem antedictam in eviden-

tem utilitatem mense et capellanie eis concedere n.o. Pauli II. constitutione de rebus eccl. non alienandis et fundatione capellanie [supra Cordellas procurator, taxa gratis quia alias expedita et intuitu Johannis Fabri vic. Constant.; in margine ›Si in evidentem‹] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. Petri Domus ac preposito eccl. s. Stephani Constant. communiter, fiat M.) Rome apud s. Petrum 22. sept. 1522 APA 70 44vs. 526 Theodericus Nacheren scol. Leod. dioc. exponit, quod cum alias ipse et duo presb. et unus laic. in certo hospitio, ›bistrof‹ vulgo nominato, pagi Trever. dioc., in quo refectionem sumpserunt corporalem, existentes et certi rustici trium plaustrorum vino oneratorum conductores refectione ibidem sumpta inde abirent et iter suum, postquam unus ipsorum plaustrorum conductoris incuria cecidisset et dictus orator unacum quibusdam aliis ab eisdem conductoribus rogatus plaustrum erigi iuvassent, conductoribus ipsis discedentibus plaustrum paulo post iterato cecidit; quod videns alter ex dictis presb. eorundem rusticorum negligentiam increpare continere non potuit dicens illos vino suffocatos fore, quod moleste ferens unus ex rusticis in hec verba prorumpens eidem presb. dixit „Quid ad te? Tace aut percusseris“; et mox accepto certo baculo ligneo illum in capite percussit; cumque illum sic percussisset alius ex eisdem rusticis accedens dictum presb. gravi vulnere etiam in capite usque ad sanguinis effusionem quodam alio baculo ligneo affecit ipsumque in terram prostravit, quod videns orator illi succurrere ac ipsum a mortis periculo eripere nisus fuit, sed predicti rustici, qui sex aut septem erant, prefatum oratorem nullo armorum genere munitum circum105

De diversis formis et de declaratoriis

dantes in illum impetuose irruere non erubuerunt; orator vero videns se in mortis periculo constitutum baculum a manibus unius ex dictis rusticis abstulit ac vim vi repellendo et se cum moderamine inculpate tutele defendendo alias illorum manus evadere non valens unum ex dictis laic. unico ictu eodem baculo in capite percussit, unde laic. infra tres dies postmodum exspiravit: supplicatur de decl., si iudici infrascripto canonice constiterit de assertis, oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatem aut inhabilitatis vel infamie notam sive maculam contraxisse, sed ad omnes ordines promoveri ac in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Cordellas procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris super homicidio] (f. i. f. M. regens; committatur Jacobo Nagel theologie professori et pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 22. sept. 1522 APA 70 45rs. 527 Georgius Schott presb. Ratisbon. dioc. exponit, quod cum alias ipse de filiali eccl., ad quam pro divinis celebrandis accesserat, ad domum sue solite habitationis redeundo quoddam hospitium et illius stubam refectionem sumendi gratia intrasset et tandem de dicta stuba ad equum suum in stabulo stantem, ut eidem de necessariis provideret, accessisset rediretque ad dictam stubam, in qua nonnulli laic. inter se questionem facientes nescitur quo spiritu nisi maligno ducti in oratorem ipsum gladiis evaginatis irruerunt eumque graviter percusserunt et vulneraverunt ac in terram prostrarunt; orator nec valens aliter mortis periculum evadere vim eorundem laic. vi repellendo et se cum moderamine inculpate tutele defendendo quendam ex dictis laic. percussisse di-

citur, qui laic. post mensem suo malo regimine aut alias sicut Deo placuit exspiravit: supplicatur de decl., si iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis maculam sive inhabilitatis notam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Hominis procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. super homicidio] (f. i. f. M. regens; committatur decano eccl. in Mautofen Patav. dioc. et decano eccl. b. Marie Virginis Veteris Capelle Ratisbon. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. sept. 1522 APA 70 46r. 528 Andreas Ployrer presb. Patav. dioc. exponit, quod alias ipse tamquam simplex et iuris ignarus ob non paritionem rei iudicate ac certe appellationis per eum interposite prosecutione excom. ac aggravatus et aliquamdiu publice denuntiatus missas et alia divina officia, non tamen in contemptum clavium, celebravit, propter quod per offic. Ratisbon. carceribus mancipatus et punitus fuit; cum autem orator cum illis, ad quorum instantiam excom. fuerat, concordaverit: supplicatur de absol. necnon de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere possit n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 10; in margine absol. pro eo, qui excom. et aggravatus celebravit] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. Veteris Capelle Ratisbon. et offic. Ratisbon., fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. sept. 1522 APA 70 50v. 529 Gaspar Ostermair presb. Eistet. dioc. exponit, quod alias ipse infra pubertatis annos constitutus suasionibus nonnullorum fratrum do106

De diversis formis et de declaratoriis

mum o.pred. s. Petri et Pauli Eistet. intravit et adhuc impubes professionem emisit, quem adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed ab ea sepius reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit; et deinde cumprimum commode potuit habitu ob carentiam secularis retento ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si vocato procuratore ordinis in R. cur. canonice constiterit de premissis, oratorem ordini obligatum non esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et in suis ordinibus ministrare necnon benef. eccl. s.c. vel c.c. recipere et retinere posse [cum amplissima derogatione obstantium; supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine decl. religionis] (f.i.f. M. regens; committatur cum assistentia in litt. latissime extendendis Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur., qui oratori in premissis assistet faciatque eum decl. huiusmodi pacifice frui et gaudere non permittendo eundem super premissis vel eorum occasione per dicti ordinis prelatos et modernum generalem nec fratres vel loci ordinarium etc. molestari etc. prout in forma solita, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. sept. 1522 APA 70 51vs. 530 Amalia abba. mon. canonissarum regularium b. Marie Virginis in Lindow Constant. dioc. exponit, quod ipsa officium divinum propter et. et oculorum obfuscationem ac infirmitatibus gravata minime recitare potest; cupit propterea illud in alia pietatis opera commutari: supplicatur de indulgentia et facultate n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine commutatio officii divini pro abba. ut in forma] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. sept. 1522 APA 70 52v.

531 Jacobus de Bernhusen nobilis exponit, quod ipse cupit in quadam capella castri sui in Hagenwyl Constant. dioc., licet consecrata non existat, missas et alia divina officia celebrari facere, quod sibi minime permittitur absque sedis ap. lic. speciali: supplicatur pro parte dicti oratoris et filiorum suorum utriusque sexus de lic., indulgentia et facultate et de disp. cum altare portatili, lic. ordinarii minime requisita et iure par. eccl., cui specialiter subditus existit, in omnibus semper salvo, in perpetuum n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine celebrandi in capella non consecrata] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. sept. 1522 APA 70 52vs. 532 Paulus Chren presb. Salzeburg. dioc. exponit, quod cum alias dicto oratore in oppido de Rudesham Magunt. dioc. commorante et scolas ibidem regente quondam Henricus Eppesten laic. duobus aliis associatus ante scolas seu habitationem oratoris venientes illum vocasset et ut cum eis ad bibendum accederet invitasset et orator credens bono celo esse vocatum domum exivisset, Henricus vero et alii prefati armis muniti mox in eum impetuose insurrexerunt illumque in terram prostrarunt; orator vero duplici vulnere iam affectus videns in vite discrimine constitutum se ut melius potuit erexit ac vim vi repellendo ac se necessarie defendendo alias illorum manus absque mortis periculo evitare non valens prefatum Henricum cultello quodam, quem propter noctis tunc vigentis discrimen secum portabat, affecit, ex quo Henricus die 14. sequente ut dicitur exspiravit; et licet orator premissa ad suam necessariam defensionem et cum moderamine inculpate tutele fecerit dictusque defunctus ante 107

De diversis formis et de declaratoriis

suam obitum vocatis suis consanguineis et affinis oratorem de premissis exculpaverit, cupiatque orator, qui postmodum vigore indulgentiarum Sancti Spiritus in Saxia absol. se ad omnes ordines promoveri fecit, in dictis ordinibus ministrare: supplicatur de decl. oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis vel infamie maculam sive notam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. s.c. et c.c. recipere et retinere posse [supra Ludovicus procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. super homicidio] (f.i.f. M. regens; committatur Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur. et vic. archiep. Magunt. et eorum cuilibet, quatenus constito canonice de assertis [declaret ut petitur], fiat M.) Rome apud s. Petrum 3. oct. 1522 APA 70 67vs. 533 Gaspar Cerdonis presb. de Wyndischgretz Aquileg. dioc. exponit, quod cum ipse alias cuidam laic. Georgio dum viveret in oppido Crain Aquileg. dioc. commoranti certam pecuniarum summam tradidisset et exinde certam quantitatem salis pro usu suo necessario emeret et Georgius acceptis pecuniis vix pro medio valoris earundem oratori sal reportasset et propterea orator sal recipere recusasset, dictus laic. post nonnulla verba hincinde habita oratorem aggressus est nitens eum totis viribus interficere, orator vim vi repellendo et se defendendo mortem aliter evitare non valens Georgium unico ictu in capite quodam ense percussit et vulneravit, ex quoquidem vulnere vel alias Georgius ab hac luce migravit: supplicatur de decl. oratorem nullum homicidii reatum incurrisse et benef. eccl. recipere posse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. super homicidio] (f. i. f. M. re-

gens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 3. oct. 1522 APA 70 70r. 534 Sifridus Kolb presb. capellanus ad altare s. Trinitatis situm in capella hospitalis oppidi Ubedigen Constant. dioc. exponit, quod licet alias cum quibusdam personis honestis in certo diversorio oppidi et dioc. predictorum esset nihilque sinistri ibidem cogitaret, quidam Thomas Vielbauer laic. predicte dioc. pluribus verbis irrisoribus oratorem affecit et mala malis addendo cum quodam complice de novo oratorem blasphemis et contumeliosis verbis in cleri opprobrium afficere non destitit et, quod deterius est, quendam ensem longissimum evaginavit; quod videns orator aufugere non valens vim vi repellendo et se necessarie et cum moderamine inculpate tutele defendendo laic. quodam parvo gladio, quem pro sua tuitione deferre consueverat, in humero sinistro non tamen letaliter, prout medicorum iudicio relatum fuit, percussit et vulneravit; quiquidem sic vulneratus suo malo regimine aut alia sibi superveniente infirmitate post 16 dies ab hac luce migravit; dictus laic., cum in lecto egritudinis esset, oratorem mortis sue culpabilem minime fuisse coram suis vicinis et propinquis confessus fuit: supplicatur de decl., si canonice constiterit de assertis, oratorem propter premissa nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis maculam sive inhabilitatis notam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et dictam capellaniam retinere necnon alia benef. recipere posse [supra Cordellas procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur ordin. et ep. Hipponen. in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome 108

De diversis formis et de declaratoriis

apud s. Petrum 6. oct. 1522 APA 70 81vs.

motu proprio vel passionis impulsu recedere, quod Deus avertat, quod extunc cum pace recedam nihil repetendo neque congregationem istam seu domum aut patrem vel quemlibet ex fratribus trahendo ad iudicium quodcumque vel extra iudicium molestabo, et nichilominus extunc me obligatum facio ad intrandum religionem approbatam, ubi regulariter vivitur, sic me Deus adiuvet et hec sancta evangelia“ – Ipse orator in canonicum seu cler. domus Fratisselien. Monast. dicte congregationis receptus votum sub dicta forma emisit, et aliquibus postmodum annis elapsis inde nullo ordine inibi recepto recessit et ad seculum reversus in ordine tamen clericali, in quo ante ingressum huiusmodi erat, vixit et se ad presb. ordinem temporibus a iure statutis promoveri fecit et canonicatum et prebendam dicte eccl. s. Martini accepit; cum autem orator talis sit et. et complexionis, quod alicuius religionis approbate, in qua regulariter vivitur, austeritates et onera cum animi sui quiete et sana conscientia commode perferre posse non speret cupiatque in seculo ut presb. secularis remanere ac in suis ordinibus ministrare necnon canonicatum et prebendam alicuius eccl. benef. obtinere et retinere votumque predictum sibi in alia pietatis opera commutari: supplicatur de absol. a mutatione propositi et excessibus et de commutatione voti in alia pietatis opera et de disp., quod premissorum occasione aliquam religionem intrare minime teneatur nec ad id a quoquidem compelli possit, sed in seculo ut presb. secularis remanere ac dies suos finire et in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare necnon canonicatum et prebendam predictos sine alicuius preiudicio retinere sibique in futurum canonice conferenda benef.

535 Johannes Gledehuss canonicus eccl. s. Martini Monast. exponit, quod cum alias in partibus Alemanie quedam domus vel oratoria fuerant, in quibus cler. et presb. in communi de manuum suarum laboribus vivebant ac de lic. ordinarii loci missas et alia divina officia inibi celebrabant, et cum ipsi cler. et presb. longo tempore sic vixissent et plura bona ex dictis laboribus ac largitione christifidelium acquisivissent, fuerunt aliqui ex dictis domibus ap. auctoritate in colleg. eccl. erecte, ita quod cuiuslibet earundem superiorum remaneret prepositus, reliqui vero vocarentur canonici, ipsique canonici et prepositi vitam ut prius ducerent in communi et tam ipsi quam dicte domus et eccl. essent exempla in superioritate rectorum par. eccl., infra quarum limites consistebant; postmodum vero cum plures in canonicos recepti et tamquam tales in presb. ordinati post promotionem huiusmodi ab eisdem domibus passim recederent et vitam ducerent dissolutam in opprobrium congregationis presb. et cler., ipsa congregatio cupiens scandalis huiusmodi obviare inter alia, quod quidam ex tunc deinceps in cler. seu canonicum dicte congregationis recipiendus votum emittere deberet hac forma videlicet „Ego N. promitto, quod domui et collegio vestro et in quem nunc secundum formam institutionum et constitutionum suarum receptus sum, deinceps fidelis ero et vivam secundum formam statutorum et consuetudinum caste, concorditer et in communi absque omni proprio, secundum quod domus ista a sede ap. instituta, confirmata et privilegiata est; et si contingeret me secundum formam statutorum de domo hac et collegio expelli aut 109

De diversis formis et de declaratoriis

eccl. c.c. et s.c. invicem tamen saltim ex disp. ap. compatientia, etiam si canonicatus et prebenda, dignitates etiam maiores et principales, personatus et administrationes et officia etiam c.c. et electiva in cathedralibus et metropolitanis vel colleg. eccl. aut par. eccl. vel earum perpetue vicarie fuerint, recipere et similiter retinere libere et licite possit et valeat, n.o. premissis constitutionibus et ordinationibus ap. necnon domus et congregationis huiusmodi statutis et consuetudinibus etiam iuramento roboratis, privilegiisque, indultis et aliis ap. eisdem domui et congregationi illiusque superioribus, prelatis et personis communiter vel divisim et sub quibuscumque verborum formis et clausulis etiam derogatoriarum derogatoriis fortioribus, efficacioribus et insolitis, quibus omnibus etiam si pro illorum sufficienti derogatione de illis eorumque totis tenoribus specialis specifica ac de verbo ad verbum non autem per clausulas generales id importantias mentio habenda seu quevis alia forma servienda foret, derogare placeat, ceterisque contrariis n.o. quibuscumque [supra Ludovicus procurator, taxa 28; in margine disp. ut infra] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Hipponen. [in R. cur.] et Johanni de Lazo archidiac. Thilegdien. in eccl. Alben Transsilvanen. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. oct. 1522 APA 70 85rs. 536 Anthonius Fellez, Franciscus Carron et Guillermus Sachan laic. affines par. eccl. de Bagnes Sedun. dioc. exponunt, quod cum alias quondam Franciscus Cardona presb. rector par. eccl. de Bagnes plures possessiones ad dictos oratores spectantias, quas ipsi et eorum predecessores pacifice multis annis citra possiderant, occupare impediret illos molestando, ipsi

oratores die quadam illum accesserunt illumque benigne, ut a similibus desisteret, exhortando; ille magis ac magis illos molestare ac perturbare se iactavit, et tandem de verbis ad verbera procedentes oratores dictum Franciscum taliter verberarunt, quod ex vita migravit: supplicatur de absol. a reatu presbitericidii [supra Ludovicus procurator, taxa 12 et 3; in margine presbitericidium] (f. d. s. M. regens; committatur Petro Calahorra theologie professori pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 15. oct. 1522 APA 70 101r. 537 Cristianus Mollitoris presb. August. dioc. exponit, quod ipse alias dolo et fraude, qui intellectum absorbebant, circumventus domum o.fr.herem.s. Aug. Argent. intravit et professionem emisit, sed cumprimum dolo et fraude detecto commode potuit domum exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si vocato procuratore generali dicti ordinis in R. cur. canonice constiterit de assertis, oratorem dicto ordini minime obligari, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. d. s. M. regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. oct. 1522 APA 70 103rs. 538 Gaspar Scheler presb. Camin. dioc. exponit, quod alias ipse in 11. sue et. anno constitutus consanguineorum persuasionibus inductus quandam domum o.fr. reformatorum oppidi Grambrog Camin. dioc. intravit et professionem fraudulenter allectus ignarus quid importaret emisit; cum quidem professionem emisisse penituerit, ante et. legitimam sepissime etiam publice reclamavit, in qua recla110

De diversis formis et de declaratoriis

matione perseverans ad omnes ordines promotus fuit: supplicatur de decl., si vocato aliquo ministro dicti ordinis in R. cur. canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis quoad vixerit remanere ac benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Cordellas procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Camin. vel eius vic. seu offic. et Petro Calahorra theologie professori pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. oct. 1522 APA 70 104rs. 539 Aimon Arbarin laic. parochie de Bagnes Sedun. dioc. exponit, quod cum alias quondam Franciscus Cardona presb. rector par. eccl. de Bagnes plures possessiones ad dictum oratorem et certos suos affines spectantes, quas ipse et predecessores sui pacifice et quiete a multis annis citra possidebant, occupare presumeret illos molestando, ipsi ad illum accesserunt die quadam ut a similibus desisteret eum benigne exhortando; tandem de verbis ad verbera promoventes dictus Franciscus ab oratore et affinibus taliter verberibus affectus remansit, quod ex verberibus ex vita migravit: supplicatur de absol. ab excom. sent. et reatu presbitericidii [supra Ludovicus procurator, taxa 6 et 3; in margine presbitericidium pro laic.] (f. d. s. M. regens; committatur Johanni de Lazo archidiac. Thilegdien. in eccl. Alben Transsilvanen. pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. oct. 1522 APA 70 106rs. 540 Nicolaus Scarff presb. Havelberg. dioc. exponit, quod ipse in 10. sue et. anno constitutus nonnullorum fratrum o.Carmel. persuasionibus inductus seu potius seductus mon. o.Carmel. oppidi Perleberg Havel-

berg. dioc. intravit et adhuc minor annis existens professionem emisit ignorans quid importaret, quam emisisse postmodum penituit et ab eadem reclamavit; et in reclamatione perseverans ad omnes ordines se promoveri fecit et successu temporis tamquam prior ad hoc electus mon. aliquamdiu rexit; cumprimum potuit captata opportunitate mon. exivit et habitu seculari assumpto ad R. cur. remedium super premissis implorando se contulit, in qua constitutus est de presenti: supplicatur de decl., si executionem in R. cur. fieri contigerit procuratore dicti ordinis in R. cur., alioquin priore dicti mon. vocatis canonice constiterit de assertis, oratorem propter premissa dicto ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis et illesa conscientia quoad vixerit remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. regens; committatur ordin. et Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 19. oct. 1522 APA 70 108vs. 541 Agnes Schniderin mul. de Stugardia Constant. dioc. exponit, quod postquam ipsa cum quodam Wolfgango tunc laic. Constant. dioc. matrim. per verba de presenti contraxerat, suasionibus et inductionibus parentum suorum per vim et metum, qui cadere poterant in mul. similis et., compulsa mon. o.tert.fr.min. oppidi de Stugardia intravit et professionem emisit; sed cumprimum vi et metu cessantibus commode potuit captata opportunitate domum ipsum exivit et ad seculum et sepedictum Wolfgangum ut ad eius verum virum prout tenebatur est reversa, cum quo matrim. carnaliter consumavit; cupit in dicto matrim. remanere et ad 111

De diversis formis et de declaratoriis

sollemnizationem procedere: supplicatur de decl., si iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratricem ordini minime obligatam esse, sed in matrim. cum dicto Wolfgango remanere illudque in facie eccl. sollemnizare posse cum legit. prol. [supra Hominis procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 20. oct. 1522 APA 70 110vs.

tionis revoluto predictos monachos remittere deberet; orator nichilominus quoddam iuramentum de dicta reformatione et certis tunc expressis statutis per abb. dicti ordinis de observantia observari solitis observandis prestitit inconsulte tamen; cum autem eundem mon. nisi inquantum posset reformare intentionis fuit nec dictos monachos nisi animo illo anno probandi receperit ac prefatus abb. eosdem monachos suos repetierit dictusque orator propter piscium et aliorum iuxta reformationem comestibilium penuriam nullos monachos, qui in dicto mon., quod in loco sterili positum existit, sub reformatione vivere voluerint, reperire possit, unde priorem vivendi modum reassumere cogitur, quod tamen sibi licere dubitat iuramento sibi obstante predicto: supplicatur de absol. a temeritate iurandi et de relaxatione iuramenti, ita quod in eo mon. modum vivendi preteritis temporibus observari solitum continuare possit n.o. quibuscumque [supra Ludovicus procurator, taxa 25; in margine relaxatio iuramenti] (f. d. s. M. regens; committatur scolastico Basil. ac offic. Basil. ac eorum cuilibet in solidum [etc.], fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. oct. 1522 APA 70 121rs.

542 Henricus Struys diac. Colon. dioc. exponit, quod alias ipse sciens se quadam excom. sent. in eum per eius ordinarium ratione fideiussionis per eum tempore, quo laic. et in potestate patris erat, facte lata ligatum, sic ligatus ad minores et subdiac. et deinde ab excom. sent. absol. ad diac. ordines se fecit promoveri: supplicatur de absol. ab excom., suspensionis et interdicti sent. aliisque censuris et penis et de disp., quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. s.c. vel c.c. recipere et retinere possit [supra Cordellas procurator, taxa 8; in margine absol.] (f. d. s. e. M. regens; committatur offic. Colon., fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. oct. 1522 APA 70 118v. 543 Martinus abb. mon. o.s.Ben. s. Truperti Constant. dioc. exponit, quod cum alias nonnullorum consilio motus bonaque intentione dictum mon. ad modum vivendi, quo in mon. monachorum de observantia nuncupatorum utitur, reducere et reformare desideraret et cum nulli aut saltem pauci monachi modo strictiori vivere vellent, quosdam monachos a mon. in Schuttern Argent. dioc. eiusdem ordinis tamen observantie ab abb. dicti mon. sibi missos animo uno anno probandi, an in eodem mon. reformatio servari posset, recepit ea tamen lege, quod anno proba-

544 Argent., domus o.hosp.s.Joh. Unde Insule; exponit modernus commendator dicti hospitalis, quod alias pro parte quorundam Jacobi Syler de Rasteck et Anastasii de Hinalcz presb. et forsan quorundam aliorum domus et ordinis professorum summo penitentiario falso exposito, quod cum ipsi rigore clausure domus et ordinis predictorum causante taliter in dies imbecilles efficerentur, ut etiam propter discordias, odia et dissertationes, que inter superiores et religiosos dicti ordinis orirentur, 112

De diversis formis et de declaratoriis

nullasque suorum corpora infirmitates, quibus frequenter detinerentur, dicti ordinis austeritates sufferre ac in dicta seu alia domo dicti ordinis absque corporum et salutis eorum periculo ulterius remanere non sperarent et propterea cuperent dictam domum exeundi et alio se transferendi lic. sibi per sedem ap. concedi; prefatus penitentiarius ad suggestionem huiusmodi auctoritate domini Leonis X. pape tunc in humanis agentis et de eius mandato sibi super hoc tunc certo modo facto ipsis Jacobo et Anastasio ac aliis prefatis vel eorum superioribus lic. dedit dictam domum exire et ad domos parentum, consanguineorum, affinum vel amicorum suorum aut alium honestum locum, ubi benivolos invenirent receptores, se habitu retento transferre et ibi quoad viverent certo tunc expresso modo morari et permanere ac aliquibus benef. eccl. deservire et omnibus privilegiis dicti ordinis gaudere, veris existentibus per ipsos Jacobum et Anastasium et alios prefatos expositis, et per diversas litt. penitentiarie ap. inter alia eis indulsit et liberam facultatem concessit, certis iudicibus, qui in premissis assisterent, desuper deputatis; ad quarum litt. executionem taliter qualiter processum esse asseritur, prout in litt. et processibus huiusmodi, quorum omnium tenores pro expressum haberi placeat, plenius dicitur contineri; cum autem litt. et processus et inde secuta viribus non subsistant, cupit orator [contra] subreptionem ac invaliditatem et nullitatem litt. et processuum et inde secutorum huiusmodi causas agere iustitia mediante: supplicatur quatenus coniunctim vel divisim vocatis vocandis in causa totius predicti principalis negotii et quorum prout iuris est procedendi quod iustum fuerit appellatione remota decerni faciendum, quod de-

creveritur per censuram eccl. invocato etc., testes etc., premissis ac Bonifatii VIII. pape de una die generalis constitutione, de duabus dummodo non ultra tres etc., et aliis constitutionibus et ordinationibus ap. ceterisque contrariis n.o. quibuscumque, quod committere dignemini de gratia speciali [cf. RPG X Nr. 1450 et 1451; supra Jo. Buren procurator, taxa 13; in margine commissio] (f. d. s. M. regens; committatur preposito s. Petri Iunioris Argent. et decano s. Thome Argent. ac decano s. Petri Senioris Argent. ac eorum cuilibet in solidum [etc.], fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. oct. 1522 APA 70 122rs. 545 Petrus de Virida Aqua presb. Leod. exponit, quod cum alias quidam laic., quorum nomina ipse ignorat, eundem oratorem tunc capellanum eccl. s. Petri Leod., a domo Jacobi de Lignoi eius confratris, in qua cenam fecerat, redeuntem armis invasissent eum in pollice manus sue dextre vulnerando et deinde ad terram prostrando, et premissis non contenti domum oratoris, in quam ipse non sine magno periculo se receperat, effodere eius fenestras effringere nisi fuissent intentione oratorem interficiendi, orator motus metu, qui in constantem virum cadere poterat, domum ipsam accepto quodam gladio a casu reperto exivit et in quendam Hubertum, primum quem ex invasoribus reperit, uno ictu irruit, ex quo dictus Hubertus ut asseritur ab hac luce migravit: supplicatur de absol. in forma et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere possit omnem inhabilitatis notam et infamie maculam abolendo n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 23; in margine ab homicidio] (f.d.s.e. M. 113

De diversis formis et de declaratoriis

regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur. et Petro Strepuy canonico eccl. Leod. ac eorum alteri, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. oct. 1522 APA 70 122vs. 546 Nicolaus Hory diac. loci de Stugardia Constant. dioc. exponit, quod ipse ante et. pubertatis mon. o.Cist. in Maulbrunnen Spiren. dioc. intravit et professionem, ignorans quid importaret, emisit, quam numquam adveniente et. legitima ratam habuit, sed semper ab eadem reclamavit et in reclamatione persistens ad subdiac. et diac. ordines promotus extitit: supplicatur de decl., si vocato procuratore dicti ordinis in R. cur. canonice constiterit de assertis, oratorem dicto ordini minime obligari et in seculo remanere et ad presb. ordinem promoveri posse ac benef. eccl. recipere et retinere [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur., quia orator est presens in eadem, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. oct. 1522 APA 70 123rs. 547 Gaspar Sartoris presb. Basil. dioc. exponit, quod ipse alias in 9. sue et. anno constitutus quandam domum o.fr.min. conventualium intravit et in 12. et. anno professionem emisit, quam numquam ratam habuit, sed adveniente et. legitima semper ab eadem reclamavit et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit, sed cumprimum potuit captata opportunitate habitu derelicto domum exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si vocato guardiano dicte domus canonice constiterit de assertis, oratorem dicto ordini minime obligari et in seculo remanere ac benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in

margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. regens; committatur vic. ep. Basil., fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. oct. 1522 APA 70 125rs. 548 Johannes de Marmores canonicus eccl. Cur. exponit, quod ipse alias nonnullis verbis persuasivis cuiusdam prelati eccl. pro recuperatione ducatus Mediolanen. et nonnullarum terrarum et civitatum eccl. invitatus nonnullorum Helveticorum vulgariter Grisons nuncupatorum capitaneus electus fuit, cuiusquidem officii occasione pluribus et diversis conflictibus interfuit, in quibus plura homicidia, mutilationes et alia perpetrata fuerunt, neminem tamen propriis manibus interfecit nec aliquem ex subditis suis, ut interdum ex causis fieri solet, morti adiudicavit; cupit orator ad omnes ordines promoveri, dubitet tamen quandoque in mente sua, ibi culpam agnoscere volens ubi minime reperitur, se propter premissa homicidiorum et mutilationum reatus incurrisse ac irregularitatis maculam sive inhabilitatis notam contraxisse: supplicatur de absol. ad cautelam et de disp., quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare et dictum canonicatum ac alia benef. eccl. compatibilia retinere ac alia benef. recipere et retinere possit n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa 37; in margine absol. pro illo qui interfuit bellis] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Hipponen. in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 5. nov. 1522 APA 70 128vs. 549 Walpurgis Sentin mul. Cur. dioc. exponit, quod cum alias ipsa in mon. s. Clare Basil. dioc. vel civitatis pro annuo salario 4 librarum monete Basil. se conduxerat ad servitium commune, et anno effluxo ipsa oratrix ac abba. et moniales, quod oratrix ibidem vita sibi comite ut eatenus fecerat in114

De diversis formis et de declaratoriis

serviret et dictum annuum salarium reciperet converterant, oratrix eisdem abba. et monialibus eam ad hoc allicientibus et sibi salarium predictum et victum promittentibus professionem conversatis more emisisset, post aliquot temporis spatium salarium sibi denegatum extitit; cumque post aliquos annos abba. et moniales prefate cum oratrice de uno medio solido ad emendum id quod sibi placeret singulis ebdomadis sibi dandis similiter convenissent et hoc per certum tempus observassent, tandem tam salarium quam solidos predictos oratrici solvere similiter denegarunt; propterea oratrix mon. exivit et in seculo remanere cupit: supplicatur de decl., si vocata abba. [iudici infrascipto] canonice constiterit de assertis, oratricem dicto ordini minime obligatum esse, sed in seculo remanere et matrim. contrahere posse [supra Jo. Buren procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur vic. ep. Basil., fiat M.) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 70 131rs. 550 Quirinus Adriani cler. Traiect. dioc. exponit, quod ipse alias cum quadam Barbara Rayneri tunc unica et virgine matrim. contraxit et consumavit et cum ea per 18 annos cohabitavit; dicta Barbara spreto coniugali thoro se ab alio seu aliis hominibus carnaliter cognosci permisit, quibus ad sui notitiam provento divortium inter se et Barbaram propter eius incontinentiam celebrari obtinuit ac certam portionem bonorum sibi pro suis alimentis reliquit; Barbara postmodum laxatis habenis lubricitati se dedit et semel seu pluries prolem ex illicito coitu suscepit et tandem ad alienas partes se contulit; cum autem orator de morte Barbare a quatuor annis circa certitudinem non habuerat et illam mortuam

credat, cupiatque ad omnes ordines promoveri: supplicatur de lic., quod promoveri et benef. eccl. recipere possit n.o. quibuscumque, ita tamen quod si contigerit dictam Barbaram redire, illam in aliquo mon. recludi pro posse procuret [supra Hantius procurator, taxa 7; in margine disp. ut infra] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 14. nov. 1522 APA 70 136rs. 551 Albertus Wilde presb. Minden. dioc. exponit, quod cum alias inter quosdam Johannem Schulenborch et Bernardum Petri presb. vicarios par. eccl. s. Jacobi Boytzenborch Ratzeburg. dioc. de certa pecuniarum summa ad vicarios dicte eccl. spectantia, quam dictus Johannes absque dictorum vicariorum scitu alicui seu aliquibus personis mutuaverat aut ad sui libitum disposuerat, nonnulla verba exorta fuissent et orator, qui tunc in dicta par. eccl. vic. existebat et in premissis interesse habebat, premissa audiens eidem Johanni, quid de huiusmodi negotio fecerat prout per eum apud quondam Detlevum Partzentyn factum fuerat dixisset, ac prefatus Johannes ex his iratus a loco suo surgens et se ad latus oratoris locans unum bocule (!) stagneum in una et certum aliud vas lapideum in altera manuum tenendo quidnam penes dictum Detlevum fecerat interrogasset, dictusque orator eundem Johannem unam domum eidem Detlevo liberam et exemptum ab omni onere vendidisse et sortem principalem 30 marcarum Lubic. in dicta venditione non propalata in prefata domo renovare promisisse respondisset; prefatus Johannes hoc moleste ferens oratorem gravibus iniuriis afficere incepit illumque dicto vase lapidea atrociter percussit ac ipsum inde discedere et eius inimicis effugere satagentem a tergo trudendo supra trans115

De diversis formis et de declaratoriis

verso proiecit et eum in ore et naso usque ad sanguinis effusionem pede lesit; orator vero videns se in vite discrimine constitutum vim sibi illatam vi repellendo et se cum moderamine inculpate tutele defendendo Johannem ligno quodam percussit, ex quo percussione propter malam curam et inordinatam vitam quarto die exspiravit: supplicatur de decl. nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatem aut inhabilitatem seu infamiam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Galteri procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. super homicidio] (f.i.f. M. regens; committatur Petro Calahorra ac Johanni de Lazo theologie professoribus et pape penitentiariis in R. cur. ac vic. ep. Ratzeburg. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 14. nov. 1522 APA 70 137rs. 552 Albertus Backner senior canonicus eccl. s. Johannis Osnaburg. exponit, quod alias ipse quendam Theodericum Fry presb. cum candelabro in facie usque ad sanguinis effusionem percussit et vulneravit, citra tamen membri mutilationem, excom. sent. incurrendo et sic ligatus missas et alia divina officia celebravit, non tamen in contemptum clavium, irregularitatem contrahendo; et licet per quendam Henricum Casselman commissarium a quodam nuntio ap. in illis partibus destinato deputatum absol. et rehabilitatus fuit, nichilominus de dicti nuntii auctoritate dubitans desiderat de novo absolvi: supplicatur de absol. et de disp., quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare ac canonicatum et prebendam dicte eccl. retinere aliaque benef. recipere valeat [supra Jo. Buren procurator, taxa 13; in margine ab iniectione] (f. d. s.

M. regens; committatur decano colleg. eccl. s. Johannis Osnaburg. et decano colleg. eccl. s. Silvestri Quakenburgen. Osnaburg. dioc. ac offic. Osnaburg. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. nov. 1522 APA 70 143rs. 553 Nicolaus Jacobi cler. Traiect. exponit, quod postquam ipse alias in 14. sue et. anno constitutus utraque parente orbatus esset, quoddam mon. s. Brigide Traiect. dioc. intravit et cum religiosis aliquamdiu conversando habitum suscepit et professionem emisit licet conditionaliter, videlicet quod si infra 25. et. annum vita et regule dicti ordinis sibi non placerent, ab eis discedere et ad aliam religionem se transferre posset; unde orator citra 18. et. annum inibi remanere non valens, habitum dimisit et quoddam mon. o.s.Aug. congregationis Windesemen. Traiect. dioc. intravit et in eo iam per 24. annos et ultra permansit: supplicatur de decl., si vocatis vocandis constiterit de assertis, oratorem illesa conscientia in dicta congregatione quoad vixerit remanere posse [supra Hancius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur abb. mon. in Oestbroeck Traiect. dioc. et offic. Traiect. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 14. decb. 1522 APA 70 172rs. 554 Antonius Wautgherrs laic. Leod. dioc. exponit, quod ipse alias Mariam Sevixbeus eius commatrem carnaliter cognovit et forsan ex ea prolem procreavit; orator ad sedem ap. pro obtinenda disp. personaliter accesserit et ipsam disp. obtinere nequiverit: supplicatur de absol. a quibusdam sent. et fornicationis et incestus reatibus, districtius inhibendo ep. Leod. eiusque offic. et vic. ac aliis iudicibus eccl. et secularibus etiam ap. auctoritate fungentibus, quatenus 116

De diversis formis et de declaratoriis

[oratorem molestant], dummodo super premissis accusatus et inquisitus non fuerit ante arreptum iter ad dictam R. cur. [supra Hancius procurator, taxa 25; in margine absol. ut infra] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Veglen. in R. cur. residenti et abb. mon. s. Gertrudis Lovanien. Leod. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. ian. 1523 APA 70 187rs. 555 Lambertus Bourse presb. Leod. rector altaris s. Lamberti, s. Alexii et s. Eligii in eccl. Leod. exponit, quod cum quondam Maria de Curinghen dum viveret mul. iam senio confracta quadam die cibo et potu supra modum refecta ad domum oratoris inopinate ac inscio eodem oratore accessisset et quo nescitur spiritu nisi maligno ducta in oratorem primo verbis iniuriosis et eius famam et honorem detrahentibus prorupuisset et deinde oratorem per guttur arripuisset, orator deinde Mariam extra domum suam manibus eiecit, que statim versus domum suam recessit, et cum illius ostium cum clave ferratum reperisset, per quandam fenestram se immisit; deinde dicta Maria in terram prostrata reperta fuit uno vulnere seu stigmate non aperto sed sanguine conglutinato extrucidata ex casu in terram sive exeundo domum oratoris sive ex descensu per fenestram prout verius creditur; ipsa Maria postmodum ex vulnere aut cirurgicorum incuria vel suo malo regimine aut alias viam universe carnis ingressa est, propter quod orator, more bonarum mentium semper culpam timens ubi culpa non reperitur, dubitat in suis ordinibus cum bona conscientia ministrare non posse; quare ad scrupula sue conscientie tollenda: supplicatur de absol. a muliericidii reatu ad cautelam et de disp. super irregularitate, quam missas et alia divina officia post-

modum, non tamen in contemptum clavium, celebrando contraxit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Hancius procurator, taxa 22; in margine muliericidium pro presb.] (f. d. s. e. M. regens; committatur decano eccl. Leod. et offic. Leod. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. ian. 1523 APA 70 190rs. 556 Damianus Folerobecq canonicus eccl. s. Petri Lovanien. Leod. dioc. exponit, quod cum eo de defectu natalium (presb./soluta) disp. fuit [auctoritate ap.] in prima forma et deinde ad omnes ordines promotus par. eccl. de Moiette Cameracen. dioc. canonice assecutus est; deinde cum eo per litt. sacre penitentiarie ap. fuit disp. [de uberiori gratia] ad 2 benef. cum clausula semel permutandi, prout in dictis litt. plenius continetur; post secundam disp. canonicatus et prebendas in Gorken ac in Haga Comitis, que de iure patronatus comitum Hollandie existunt, canonice assecutus est; deinde nulla alia disp. obtenta canonicatum et prebendam eccl. s. Petri Lovanien. Leod. dioc., que de iure patronatus ducum Brabantie existunt, tunc certo modo vacantes et sibi collatos ac par. eccl. in Wasin Cameracen. dioc., quam postmodum dimisit, multis per eum ex canonicatu et par. eccl. fructibus perceptis, assecutus est: supplicatur de absol. a quibusvis censuris et penis et excessibus et de disp., quod canonicatum et prebendam eccl. s. Petri Lovanien. una cum in Gorken et de Haga Comitis canonicatibus et prebendis ac pensione huiusmodi sine preiudicio absque conscientie scrupulo retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Hancius procurator, taxa 20; in margine absol. et disp. ut infra] (f. d. s. sine preiudi117

De diversis formis et de declaratoriis

cio M. regens; committatur abb. mon. s. Geltrudis Lovanien. Leod. dioc. et offic. Leod. et ep. Signin. in R. cur. residenti, fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. febr. 1523 APA 70 199rs.

privatus; quod ipse institutus fideliter oret in singulis missis pro eiusdem benef. fundatore et eius parentibus et benefactoribus; quod instituti gaudentur singulis privilegiis, quibus alii sacerdotes dicti oppidi gaudent; quod possit visitare fraternitatem ibidem ut ceteri beneficiati; quod eius domus sive habitatio sit libera ab omni gravamine laicali; quod talis beneficiatus non amoveatur a dicto benef. nisi in dictis casibus aut etiam si notabiliter excederet aut manus violentas in unum consularem dicti oppidi iniecerit aut enormes iniurias sibi inferret, quo casu ordinavit illum absque aliqua sent. privatum fore quod si talis beneficiatus fuerit infirmitate aut alio legitimo impedimento taliter detentus, quod per seipsum dicto benef. deservire non possit, tunc et eo casu per alium presb. secularem et quatenus secularem habere non poterit per regularem deserviri facere possit; quod si benef. conferatur vel assignetur non sacerdoti, tunc redditus eiusdem benef. in tres partes equales dividantur, quarum una pro officiatorium, alia pro reparatione domus vel melioratione benef., reliqua vero pro beneficiato quam cito in subdiac. ordinatus fuerit, cedere debeant et ultra annum nihil sibi detur, si vero non fecerit se ad presb. promoveri; quod beneficiatus debeat quater qualis ebdomada in loco ac modo diebus ac horis expressis divinum misse officium celebrare; quod provisores dicte capelle debeant providere tali beneficiato de indumentis, luminario, calice, libro, pane, vino et aliis rebus ad missam requisitis eique copiam fundationis dicti benef. consignare, ut iuxta illam se dirigere possit; quod benef. nullo tempore ad alium locum debeat transferri, sed perpetuo in dicta nova capella remanere; quod pro benef. dote 40 fl. renen. a dicto

557 Georgius Nub sacre theologie licentiatus exponit, quod ipse nuper quoddam benef. eccl. in nova capella b. Marie Virginis oppidi Rotemburg prope Tuberim Herbip. dioc. ad nutum consulum dicti oppidi cum clausulis et articulis sequentibus fundavit et erexit, videlicet quod cuicumque benef. illud conferri contigerit, in sacerdotio constitutus sit aut se faciat infra annum ad presb. ordinari, alioquin existat benef. eo ipso privatus; quod illud notorio concubinario conferri non debeat et si talis successu temporis efficeretur, tunc per consules amoveatur absque alio iudicio ac alius institui debeat; quod si in huiusmodi crimine incidere contigerit, debeat etiam amoveri et alius institui; quod benef. non conferri debeat alicui religioso cuiuscumque ordinis etiam si fuerit secum disp., ut habitum regularem dimittat; quod aliud seu alia benef. obtinenti, nisi illud seu illa infra mensem resignet, alioquin sit dicto benef. absque alia sent. privatus quod aliquam absentiam seu pensionem non recipiat, quod si fecerit reiciatur et alius surrogetur; quod benef. cantionatori vel organiste quamdiu defuerit in officiis eorum non conferatur seu assignatur; quod quicumque in dicto benef. institutus sit obediens plebano dicti oppidi ut alii beneficiati dicte eccl.; quod presentiat plebano fideliter oblationes et visitet chorum in suppellicio in magnis festivitatibus cum pulsantur terrores in par. eccl. quod si talis institutus per mensem non celebraret legitimo cessante impedimento, sit benef. ipso facto 118

De diversis formis et de declaratoriis

oppido Rotenburgen. sublevandos et in tribus terminis et modis tunc expressis solvendos assignavit, quiquidem 40 fl. poterunt redimi pro mille et viginti fl. similibus soluta prius pensione pro tempore cessa[tionis] collationis vero dicti benef. sine ius presentandi personam idoneam ad illud consulatum dicti oppidi dedit, ut futuris perpetuis temporibus illud conferant et assignent honestis et virtuosis sacerdotibus cum auctoritate instituendi et destituendi ad nutum eorum in eventus predictos, reservata tamen sibi oratori prima collatione sive presentatione in vita sua vel in testamento cuicumque voluerit illud conferendum seu assignandum fore, si saltem capax fuerit benef.; quod si orator non contulerit benef., mox post obitum suum consules predicti illud conferant et assignent honesto viro nec exspectent ad mensem reservatis etiam oratori benef. huiusmodi redditus; quod si dictus consulatus fuerit morosus sive negligens in dictum benef. conferendo seu presentando ad illud infra mensem a die vacationis illius, tunc ep. Herbip. pro illa vice poterit conferre; quod si presentatus ad benef. aut institutus in eo propter delicta et excessus supradictos per consulares dicti oppidi amoneri et possessionem renuntiare noluerit seque rebellem exhibuerit et articulos predictos non adimpleverit, consulares illius redditus, videlicet 40 fl. predictos, eidem beneficiato rebelli minime consignent, sed illos alteri, quem ducerint surrogandum, tradent, ita tamen quod divinus cultus ibidem non minuatur, prout in certis litt. publicis plenius continetur; orator premissa omnia et singula pro illorum subsistentia firmiori sedis ap. munimine roborari desiderat: supplicatur de approbatione et confirmatione dicte fundationis [cum amplissima inhibitione contra faci-

endi] sub pena excom. late sent., a qua ab alio quam sede ap. preterquam in mortis articulo constituti absolvi nequeant, n.o. constitutione Bonifacii VIII. de una dieta, dummodo non ultra et aliis ordinationibus et constitutionibus ap., provincialibus ac synodalibus dictarumque par. eccl. et capelle statutis et consuetudinibus [supra Jo. Buren procurator, taxa 35] (f. d. s. M. regens; committatur cum assistentia in forma preposito eccl. s. Theobaldi (!) et s. Laurentii Nurembergen. Bamberg. dioc. et decano eccl. s. Viti Elwangen. August. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. febr. 1523 APA 70 205r–206v. 558 Gregorius Neythart canonicus et archipresb. August. exponit, quod, licet alias aliqualis rumor ad eius aures devenisset, quendam Georgium Hochstetter civem August. et Ceciliam, cum qua matrim. contraxerat, 4. consang. vel affin. gradu esse coniunctos vel attinere, nichilominus illos intromisit et ad matrim. sollemnizationem in facie eccl. admisit, prout illud sollemnizarunt, propter quod orator dubitat excom. et forsan alias sent., censuras et penas incurrisse: supplicatur de absol. et de disp. super irregularitate, quam propter premissa et forsan postmodum missas et alia divina officia celebrando contraxit, quodque in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare ac canonicatum et prebendam et archipresb. eccl. August. retinere et alia benef. recipere et retinere valeat [supra Hominis procurator, taxa 13; in margine absol. a sent.] (f. d. s. M. regens; committatur Wendelino Schwicker canonico eccl. August., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. febr. 1523 APA 70 207vs. 559 Johannes Spitzweyk presb. vic. in Mitterndorff Frising. dioc. expo119

De diversis formis et de declaratoriis

nit, quod cum alias ipse et duo alii honesti viri versus villam eccl. filialis Sindingen Frising. dioc., ut contractui cuiusdam matrim. sive sponsaliciis interessent, iter hora noctis arripuissent et eis predictam villam intrantibus canis quidam latrando illos impetuose insequeretur unusque ex illis, qui cum oratore erant, baculum in canem iecisset, baculo contra parietem cuiusdam domus resilito primo et deinde cane a suo latratu impetuose non desistente iterato iacto, baculus contra parietem domus resiliret, patronus sive pater familias domus et eius filius ac quidam alius armata manu mox egredientes oratorem et alios fugam arripientes impetuose insecuti sunt; orator vero et concomitantes sui non sperantes ob celeram insecutionem incolumes evadere in defensionem coacti se dederunt et vim vi repellendo et se necessarie defendendo alter ex aggressoribus Johannes Charbel [deest textus; supra Hominis procurator, taxa 22; in margine ab homicidio] (deest signatura; textus cancellatus) Rome apud s. Petrum 10. ian. 1523 APA 70 208v.

alias ipse ad vicariam predictam tunc certo modo vacantem per quendam Nicolaum Scutte operarium dicte eccl. et perpetuum beneficiatum in eadem pro patroni dicte vicarie se gerentem et alios, ad quos spectare dicitur ius presentandi personam idoneam, presentatus et per collatorem ordinarium in eadem institutus, presentationis et institutionis vigore eiusdem vicarie possessionem adeptus fuit, prout in documentis publicis desuper confectis latius continetur; tamen ante vacationem dicte vicarie dictus orator a prefato Nicolao ad id inductus, ut si contingeret oratorem vicariam predictam cumprimum vacaret assequi, illam ex tunc cum benef., quod dictus Nicolaus in predicta eccl. obtinet, permutare et ex causa permutationis in favorem dicti Nicolai resignare, et forsan etiam ad hoc certos procuratores irrevocabiles cum iuramento etiam extunc constituit; dubitat etiam, ut a nonnullis asseritur, simonie labem incurrisse; quare pro parte dicti oratoris, qui ad observationem talis illiciti pacti teneri non intendit et forsan dictos procuratores iam revocavit seu alios ad illos revocandum constituit nullosque fructus ex dicta vicaria adhuc percepit et dictam vicariam cum sana conscientia retinere cupit: supplicatur de absol. ab excom., suspensionis et interdicti sent., censuris et penis, simonie labe et periurii reatu et excessibus, et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et dictam vicariam sine alicuius preiudicio retinere aliaque benef. recipere et retinere valeat, ipsumque oratorem ad iuramenti predicti observantiam minime teneri mandare dignemini [supra Galteri procurator, taxa 31 resid. gratis intuitu fiscalis; in margine a simonia] (f. d. s. e. M. regens; committatur archidiac.

560 Johannes Libonis laic. Leod. dioc. exponit, quod ipse alias ignorans aliquod impedimentum Aeleydem Pomdant relictam quondam Andree de Wirixasse carnaliter cognovit, quominus cum ea matrim. contrahere posset, sed quia Aeleide 3. affin. gradu attinet: supplicatur de absol. a fornicationis reatu [et de disp., quod matrim. contrahere possint; supra Hantius procurator, taxa 3; in margine absol. ut infra] (f. i. f. M. regens; committatur offic. Leod., fiat M.) Rome apud s. Petrum 14. febr. 1523 APA 70 212r. 561 Jacobus Fricke perpetuus vic. ad altare s. Andree situm in par. eccl. s. Jacobi Lubic. exponit, quod licet 120

De diversis formis et de declaratoriis

Warmien. in eccl. Zwerin. et decano eccl. s. Elizabeth Buttzowen. Zwerin. dioc. ac offic. Zwerin. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. febr. 1523 APA 70 213vs. 562 Tilmannus Filippi Henrici de Veno cler. et incola oppidi Campen Traiect. dioc. exponit, quod ipse cupit ad omnes ordines promoveri, sed quia alias tamquam consul seu scabinus aut unus ex iusticiariis oppidi Campen nonnullas sent. contra malefactores etiam cives oppidi Campen, qui iustitia suadente ultimo supplicio traditi aut suis membris mutilati fuerunt, pronuntiavit: supplicatur de absol. a homicidii et mutilatione reatibus et de disp. super irregularitate, quod ad omnes ordines promoveri et in ministerio altaris ministrare et benef. eccl. recipere et retinere possit n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 37; in margine pro iudice in criminalibus] (f.d.s.e. M. regens; committatur preposito oppidi Arnhemen. Traiect. dioc. et decano oppidi Mechlinen. Cameracen. dioc. et offic. Traiect., fiat M.) Rome apud s. Petrum 21. febr. 1523 APA 70 221vs. 563 Andreas Schwartz et Martinus Sontag de Eschenbach et Henricus Reyffer laic. Herbip. dioc. exponunt, quod licet ipsi quendam Hermannum Bischoff presb. seu cler. Herbip. dioc. numquam percusserunt nec vulneraverunt, nichilominus a nonnullis dicitur, quod idem Hermannus propter vulnerationes sibi, ut falso pretenditur, per ipsos oratores factas eosdem excom. sent. et alias censuras eccl. auctoritate ap. denuntiandos mandari necnon aggravari et reaggravari, interdictum eccl. apponi auxiliumque brachii secularis invocari et litt. desuper obtinuit indebite et iniuste; cupiunt oratores a sent. et censuris absolvi:

supplicatur, quatenus vocato dicto Hermanno etiam per edictum publicum et constito summarie et extraiudicialiter, quod in remotis aut quid nescitur ubi agat, recepta cautione a dictis oratoribus de satisfaciendo vel concordando ut prefertur quamprimum commode potuerint, eosdem oratores ab excom. et aliis sent. ad cautelam absolvi necnon interdictum tolli et relaxari mandare dignemini n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 13; in margine absol.] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Herbip. vel eius vic. seu offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 25. febr. 1523 APA 70 228vs. 564 Mathias Leslin presb. Constant. dioc. exponit, quod ipse alias in 13. et. anno constitutus domum o.Carmel. oppidi Katemburg Constant. dioc. intravit ac 14. et. anno nondum completo per vim et metum, qui in constantem sue et. virum cadere poterant, compulsus professionem emisit, necnon vi et metu durantibus ad omnes ordines promotus fuit; captata opportunitate cumprimum potuit domum exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si vocato priore dicte domus canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere ac benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris per vim et metum] (f. i. f. M. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 25. febr. 1523 APA 70 229vs. 565 Maria le Chiene monialis mon. o.Cist. Pacis Dei Leod. dioc. exponit, quod ipsa alias carnis fragilitate devicta a quodam religioso o.Cist. se carnaliter cognosci [permisit] et deinde mon. illicentiata exivit per 8 vel 9 menses, donec prolem ex dicto religioso concepto 121

De diversis formis et de declaratoriis

peperit, et in habitu laicali evagata extitit; tandem a parentibus suis inventa per eosdem ad dictum mon. reducta penitentiam de perpetrato excessu in carceribus dicti mon. per 4 menses egit; cum autem oratrix premissa commisisse ab intimis doleat et in futurum se ab similibus abstinere proponat cupiatque divinis officiis interesse: supplicatur de absol. [supra Hantius procurator, taxa 25; in margine absol.] (f. d. s. e. M. regens; committatur decano eccl. s. Martini Leod., fiat M.) Rome apud s. Petrum 2. mart. 1523 APA 70 246r. 566 Timmo Reynefelt cler. Lubic. dioc. exponit, quod cum alias ipse esset custos certe par. eccl. Bornehovede in Holstein Lubic. dioc., quondam Tymoteus cler. vel laic. Lubic. dioc. vel alterius dioc. condiscipulus suus eum visitavit, et cum essent simul in domo plebani loci, nonnulla verba inter eos emerserunt, et deinde domum plebani egressi domum Claves Skamnit laic. eiusdem loci intrarunt collationem continuantes; et dum ibi sederent, capellanus plebani cubiculum oratoris humano stercore clam fedavit ante lectum ipsius ventrem exonerando; cumque collatione facta orator et socius ingressi cubiculum ita fedatum invenissent, quamvis nesciretur id a capellano factum fuisse, tamen Tymmo custos commiatus fuit capellano id dicto plebano exprobando; qui plebanus facta aliqua causa superveniens in domum ipsius custodis interim rediit in domum dotis; dictus autem custos accinxit se gladio et mox cum socio turrim ascendit campanam ad vesperam ut moris est pro Ave Maria pulsando; et inde et socius descendentes versus domum dotis se contulerunt, ubi dictus Tymmo custos extra domum dotis existens comminatus fuit dicto capellano

eo, quod cubiculum suum ita fedaverat, et cum sic comminaretur, socius oratoris ingressus fuit domum dotis animo componendi pacem inter capellanum et custodem; pastor vero furibundus nescitur quo spiritu ductus nisi maligno socium domum gratia componendi causa ingressum inibi mox letaliter vulneravit ipso oratore extra domum stante, ex quibus vulneribus socius ab hac luce migravit: supplicatur de absol. ab homicidii reatu ad cautelam et de disp., quod orator ad omnes ordines promoveri et in suis ordinibus etiam in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Cordellas procurator, taxa 22; in margine absol. ab homicidio] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Lubic. seu eius vic. vel offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. mart. 1523 APA 70 260rs. 567 Jacobus Berchusen frater o.Carmel. de Nussia Colon. dioc. exponit, quod alias prior provincie Alemannie sibi lic. concessit, ut extra conventum habitu suo retento et alicui benef. eccl. in divinis deserviendo ac sacramenta administrando remanere posset quamdiu religiose vixerit, prout in litt. provincialis super hoc confectis plenius continetur; cupit orator dictam lic. sedis ap. munimine roborari: supplicatur de approbatione et confirmatione n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa 22; in margine confirmatio] (f.d. s. M. regens; et cum assistentia in litt. latissime extendendis, que committatur preposito eccl. s. Apostolorum Colon. et decano eccl. b. Marie ad Gradus Colon. ac decano eccl. b. Marie in Prumea Trever. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 11. mart. 1523 APA 70 267vs. 568 Balthasar de Asbecke cler. Monast. dioc. exponit, quod in 10. et. anno 122

De diversis formis et de declaratoriis

constitutus desiderat pro sui commodiori sustentatione quodcumque benef. eccl. s.c. recipere, etiam si in illius fundatione caveatur, quod illud pro tempore obtinens seu instituendus in eo sit actu sacerdos vel in tali et. constitutus, quod infra annum a die adepte possessionis ad sacerdotium promoveri possit quodque personaliter resideat in eodem, alioquin sit ipso facto privatus: supplicatur de facultate et disp. cum derogatione fundationis predicte et de lic. permutandi n.o. quibuscumque, proviso quod onera benef. huiusmodi obtinendi debite proferantur, donec [orator] ad sacerdotium promotus fuerit [supra Galletus procurator, taxa 16; in margine disp.] (f.d.s. M. regens) Rome apud s. Petrum 14. mart. 1523 APA 70 277rs. 569 Paulus Lintschiet presb. Leod. dioc. exponit, quod cum alias inter ipsum et Petrum Villicum laic. tunc in domo rectoris eccl. s. Remigii in Provsfelt Trever. dioc. existens verbis rixosis absque eius culpa subortis idem Petrus manum ad ensem apposuisset, quondam Theodericus Wibubach laic. Trever. dioc. ne aliquid sinistri contingeret obviando animo in medium prosiliens vulnus in tibia ensis prefati Petri cuspide recepit non tamen letaliter; quiquidem Theodericus alia sibi superveniente infirmitate seu debita medela vulneri non adhibens 7 ebdomadis inde effluxis ex vita migravit: supplicatur de decl. oratorem nullum homicidii reatum incurrisse, nullamque irregularitatis aut inhabilitatis vel infamie maculam sive notam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Bonnius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. super homicidio] (f. i. f. M. regens; committatur Jacobo Nagel sacre theologie

professori ac penitentiario pape in R. cur. et vic. archiep. Trever., quatenus si constiterit de assertis etc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. mart. 1523 APA 70 284rs. 570 Otilia Rawillerin mul. Argent. dioc. exponit, quod ipsa quandam domum canonissarum regularium sub regula o.s.Aug. degentium Argent. intravit et professionem emisit, hoc tamen persuasionibus parentum compulsa ac etiam per vim et metum patris sui, qui in constantem sue et. mul. cadere poterant, et in dicto mon. per aliquot annos permansit; cumprimum vi et metu cessantibus commode potuit, mon. exivit et habitu dimisso ad seculum rediit et matrim. cum quodam Conrado Aldinger laic. August. dioc. contraxit illudque forsan carnali copula consumavit: supplicatur de decl., si vocata abba. seu prepositissa iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratricem religioni aut ordini minime obligatam esse, sed in matrim. ut secularis remanere posse [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine decl. religionis] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Argent. vel eius vic. seu offic. et decano eccl. s. Petri Iunioris Argent. coniunctim, qui assistant in solita forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. mart. 1523 APA 70 285v. 571 Simon Pfeyffer presb. de Rottenburg Constant. dioc. exponit, quod ipse olim tunc in minori et. persuasionibus parentum domum o.Carmel. in Rottenburg intravit et professionem emisit ad hoc tamen compulsus per vim et metum, qui in constantem virum cadere poterant; currentibusque vi et metu per aliquot annos permansit et ad omnes ordines promotus fuit; et cumprimum cessantibus vi et metu captata opportunitate potuit, domum exivit et ad R. cur. se con123

De diversis formis et de declaratoriis

tulit remedium imploraturus: supplicatur de decl., si vocato procuratore generali dicti ordinis in R. cur. deputato iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligari, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. religionis] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Veglen. et Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. mart. 1523 APA 70 285vs. 572 Jacobus Balestrarii presb. Colon. dioc. exponit, quod ipse quibusdam suis creditoribus in diversis pecuniarum summis et aliis rebus tenetur et quibusdam illorum in ampliori forma camere [ap.] obnoxius existit, quiquidem benef. capituli ›Odowardus‹, prout in diversis instrumentis etiam iuramento vallatis plenius dicitur contineri, renuntiavit, ad ipsorum creditorum instantiam ob non solutionem auctoritate ordinaria excom. et forsan aliis sent., censuris et penis innodatus est; dubitat in futurum similibus seu gravioribus sent. innodari, sed quia ipse tanta inopia detentus existit, quod de debitis suis non est solvendo, idcirco ad beneficium capituli ›Odowardus‹ admitti petit, prout ordo iuris postulat, in forma quod cumprimum ad pinguiorem fortunam devenerit, creditoribus suis satisfacere velle paratus existit: supplicatur, vocatis vocandis omnibus fraude et dolo remotis ab oratore reservata sibi de bonis portione congrua, ad capitulum ›Odowardus‹ admitti et de absol. a dictis sent., censuris et penis [supra Cordellas procurator, taxa 10; in margine capitulum ›Odowardus‹] (f. d. s. M. regens; committatur Jacobo Nagel theologie professori ac pape peni-

tentiario in R. cur. et decano eccl. s. Georgii Colon. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 20. mart. 1523 APA 70 290rs. 573 Nicolaus Cappoghet presb. Traiect. dioc. exponit, quod cum ipse alias, ipso tunc horas suas canonicas recitante, ad quondam Petrum Johannis Laurentii laic. illuc transeuntem, quem pro amico suo reputabat, accedens illum [ut] cuidam fratri suo in certo negotio faveret deprecaretur et inter loquendum ad certa verba altercatoria devenissent et Petrus oratorem circa pectus pugno impetuose percussisset illumque male tractare niteretur, orator vim sibi illatam repellendo ac se defendendo illum cultello quodam, quod ad mense usum gestabat, taliter vulneravit, quod eadem die ab hac vita migravit: supplicatur de absol. ab homicidii reatu et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. suum s.c. retinere et alia sibi in futurum conferenda recipere possit [supra Bonnius procurator, taxa 31 resid. gratis; in margine ab committatur Petro Calahorra theologie professori ac pape penitentiario et Henrico Jacobin abb. seu perpetuo commendatori mon. s. Mathei in Finibus Terre Leonen. dioc. in R. cur. residentibus et eorum cuilibet, qui assistant in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. mart. 1523 APA 70 307v. 574 Sebastianus Deither presb. Wormat. dioc. exponit, quod ipse alias tunc in iuvenili et. constitutus domum o.pred. oppidi Wimpinen. Wormat. dioc. intravit et professionem emisit ad hoc tamen suasionibus nonnullorum ac vi et metu, qui in constantem sue et. virum cadere poterant, inductus, quam numquam ratam habuit, sed semper de ea reclamavit, et successive vi et metu durantibus se fecit ad 124

De diversis formis et de declaratoriis

omnes ordines promoveri; tandem captata opportunitate domum exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si litt. super presentibus conficiendarum executionem in R. cur. fieri contigerit, dicti ordinis in R. cur. procuratore generali, alioquin priore conventus predicti vocatis canonice constiterit de assertis, oratorem dicto ordini minime obligari, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [cum amplissima derogatione obstantium; supra Jo. Buren procurator, taxa 13; in margine decl. iuris] (f. d. s. M. regens; committatur Petro Calahorra theologie professori ac pape penitentiario in R. cur. et vic. ep. Argent. et eorum cuilibet, qui assistant in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. mart. 1523 APA 70 308rs. 575 Mathias Haesz diac. Trever. exponit, quod ipse alias in 14. et. anno constitutus a parentibus suis seductus mon. Mauri Monasterii Argent. dioc. intravit et professionem emisit ad hoc tamen compulsus vi et metu, qui cadere poterant in constantem virum, et metu durante aliquamdiu inter monachos permansit et ad diac. ordinem promotus fuit, sed metu cessante ad seculum de lic. sui abb. rediit: supplicatur de decl., si iudici infrascipto et vocato procuratore dicti ordinis generali canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut secularis remanere ac benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Cordellas procurator, taxa loco sigillate; in margine decl. iuris per vim et metum] (f. i. f. M. regens; committatur Petro Calahorra theologie professori ac pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1523 APA 70 309r.

576 Petrus Bues laic. et Gera filia Andree Polickez coniuges loci de Sancto Laurentio ville Oblatz Salzeburg. dioc. exponunt, quod ipsi desiderant in matrim. inter eos legitime contracto remanere, sed quia alias ante contractum matrim. primus Gere maritus dum viveret prefatum Petrum in adulterio cum dicta Gera deprehensum occidere nisus fuit et Petrus vim vi repellendo, cum alias mortis periculum evadere non valeret, nec ut dictam Geram in ux. habere posset, agendo eundem maritum interfecit: supplicatur, si iudici infrascripto canonice constiterit de assertis, de decl. coniuges in dicto matrim. remanere posse cum legit. prol. [supra Cordellas procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris super homicidio] (f. i. f. M. regens; committatur Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 25. mart. 1523 APA 70 316rs. 577 Christianus Ymanni Bruys cler. perpetuus beneficiatus in eccl. de Corckens Traiect. dioc. cupit ad omnes ordines promoveri, sed ipse ut armiger Leonis X. pape ante et post eius obitum in Italia guerris seu bellis tunc vigentibus, in quibus diversa homicidia et alia quamplurima mala perpetrata fuerunt, interfuit, neminem tamen interfecit nec mutilavit: supplicatur de absol. et de disp., quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare ac dictum benef. s.c. retinere necnon alia benef. recipere et retinere valeat [supra Bonnius procurator, taxa 37; in margine pro illo, qui interfuit bellis] (f. d. s. e. M. regens; committatur decano eccl. Traiect. et decano eccl. s. Gudule Bruxellen. ac priori de Hanswita Cameracen. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. mart. 1523 APA 70 319v. 125

De diversis formis et de declaratoriis

578 Georgius Bachtel presb. Salzeburg. dioc. exponit, quod cum alias ipse nonnullos parochianos par. eccl. Ossenmuetting Salzeburg. dioc. de certis excessibus in quadam processione, que tunc publice fiebat, redarguisset et illos asinos nominasset ac quondam Johannes de Srenibus, unus ex eisdem parochianis, propterea contra oratorem maximum odium concepisset et oratori mortem minatus fuisset, accidit postmodum, quod orator dictum Johannem sibi casu obviam factum grossis verbis et precibus, ut a suo malo preposito desisteret, rogasset eundemque, si quid mali fecisset aut dixisset, ipsi amore Dei parceret hortaretur, quibusquidem rogationibus et exhortationibus Johannes non contentus ensem, quo accinctus erat, evaginavit; sed orator deteriora evadere volens ipsi Johanni ensem evaginando amovit, quiquidem in suo malo proposito perseverans alio parvo gladio munitus totis viribus oratorem offendere nitens a casu seipsum dicto ense, quem orator tunc tenebat, percussit et vulneravit, ex quibus vulneribus viam universe carnis ingressus est: supplicatur de absol. et de disp., quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Hominis procurator, taxa 16 resid. pro Deo; in margine ab homicidio] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Bellicastren. et Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. mart. 1523 APA 70 328vs. 579 Erhardus Pollinger presb. Salzeburg. dioc. exponit, quod cum alias ipse de civitate Burckhausen ad domum sue habitationis redeundo per quendam silvam transeundo a quondam Georgio laic. Salzeburg. dioc. hostiliter aggressus fuisset, et timens ab eo interfici eum grossis

verbis et precibus, ut ipsum in pace iter suum perficere dimitteret, pluries rogasset, sed Georgius oratorem in capite duobus ictibus usque ad sanguinis effusionem percussisset et vulnerasset ac in terram cadere coegisset, orator videns se in mortis periculo constitutum a terra surgens vim Georgii vi repellendo et se defendendo eum in capite unico ictu percussit et vulneravit, qui aut suo malo regimine aut medicorum imperitia postmodum exspiravit: supplicatur de absol. et de disp., quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Hominis procurator, taxa 16 resid. gratis; in margine ab homicidio] (f. d. s. e. M. regens; committatur ep. Bellicastren. et Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. mart. 1523 APA 70 330rs. 580 Johannes Senschmid presb. de Berna Lausan. dioc. exponit, quod alias ipse minor annis existens suasionibus et minis parentum inductus quoddam mon. o.s.Ben. intravit et professionem ad hoc tamen compulsus per vim et metum, qui in constantem sue et. virum cadere poterant, emisit, a qua tamen postmodum pluries reclamavit; vi et metu durantibus ad omnes sacros ordines promotus fuit; nunc vero inibi salutem propriam efficaciter procurare non valens cupit habitu et ordine derelictis in seculo ut presb. secularis remanere: supplicatur de decl., si vocato abb. dicti mon. canonice constiterit de assertis, oratorem dicto ordini minime obligatum esse, sed in seculo remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Viacampis procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur ep. Lausan. vel eius vic. seu offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1523 APA 70 334vs. 126

De diversis formis et de declaratoriis

581 Agnesa Surgin monialis mon. o.Cist. in Magktow Constant. dioc. exponit, quod ipsa ex certis rationabilis causis desiderat de dicto mon. ad mon. o.Cist. in Wald Constant. dioc. se transferre: supplicatur de lic. et facultate, lic. abba. in Magktow petita sed non obtenta, ad mon. in Wald se transferre [supra Cordellas procurator, taxa 1 et 3; in margine de mon. ad mon.] (f. i. f. M. regens) Rome apud s. Petrum 3. apr. 1523 APA 70 359vs. 582 Lucas Serg presb. Constant. dioc. exponit, quod cum sepe contingat ad alienas dioc. se conferre et in eis morari, cupit pro vite sue sustentatione missas celebrare ac benef. eccl. deservire: supplicatur de lic. et facultate, sui ordinarii lic. minime requisita, n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa 10; in margine lic. celebrandi ubique] (f.d.s. M. regens) Rome apud s. Petrum 3. apr. 1523 APA 70 360r. 583 Johannes Formpacher scol. de Leibnitz Seccov. dioc. exponit, quod cum alias in die s. Johannis Evangeliste ultimi effluxi circa noctis crepusculum ipse cum tribus aliis scol. prope et extra domum plebanie de Leibnitz quosdam cantores, qui in dicta domo erant, audiendo recreationis causa pacifice existeret, quondam Sigismundus Stockl presb. Bamberg. dioc. domum predictam evaginato gladio exivit et in unum ex sociis et deinde in oratorem irruit, propter quod orator videns se in vite discrimine constitutum vim vi repellendo et se cum moderamine inculpate tutele defendendo Sigismundum unico ictu in capite percussit, ex quo infra sex horas ex luce migravit: supplicatur de decl., si iudicibus canonice constiterit de premissis, oratorem nullum homicidii reatum aut irregularitatis vel

inhabilitatis aut infamie maculam sive notam incurrisse, sed ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Cordellas procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. regens; committatur Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur. et vic. ep. Seccov. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 3. apr. 1523 APA 70 360rs. 584 Johannes Sartoris presb. Magdeburg. exponit, quod olim ipse impubes existens suasionibus parentum vel quadam animi levitate ductus domum o.fr.herem. s.Aug. Magdeburg. intravit et adhuc impubes professionem emisit et 15. et. annum attingens sepius reclamavit et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus fuit; demum cumprimum commode potuit domum exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si vocato procuratore generali dicti ordinis in R. cur., alioquin priore dicte domus, eisdem canonice constiterit de assertis, oratorem dicte religioni minime obligari, sed in seculo ut presb. secularis remanere ac benef. eccl. recipere et retinere ac eius patrimonio gaudere posse [supra Bonnius procurator, taxa 13; in margine decl. religionis] (f. i. f. M. regens; committatur archiep. Magdeburg. et Jacobo Nagel theologie professori et pape penitentiario in R. cur. et eorum cuilibet, qui assistant in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. apr. 1523 APA 70 361rs. 585 Johannes Bloemberch rector eccl. s. Petri Mollin supra Ruram Colon. dioc. exponit, quod cum ipse alias certam famulam honeste conversationis in domo sua haberet, nonnulli emuli eius quieti et honore sue invadentes, quod famulam predictam concubinam ac fornicariam in dedecus sacerdotii te127

De diversis formis et de declaratoriis

neret ac quod quesito colore turpitudinem suam tegendo eandem famulam sibi filiam esse et pro tali illam habere asserere soleret, apud fiscum seu promotorem curie archiep. Colon. forsan denuntiarunt ac ipsum accusarunt; cum vero fiscus predictus contra oratorem super denuntiatione et accusatione inquirere et agere cepisset, eundem oratorem an famulam carnaliter cognovisset seu ipsa filia sua esset vel pro tali eam reputaret et ut in iudicio responderet movendo, idem orator qui, ut in eadem petitione subiungebatur, prefatam filiam tamquam filiam adoptivam reputabat, animo turbato inconsiderate et impremeditate simpliciter ipsam sibi filiam esse medio iuramento respondit; ac pendente questione predicta famula prefata, que tamen ab ipso oratore carnaliter incognita fuerat, effecta pregnans in domo oratoris partum edidit; ac cum offic. ville, in qua orator forsan residebat, ab eius adversariis premissorum occasione contra dictum oratorem excitatus manu armata in domo oratoris irruerunt nullaque eius bona exinde abstulerunt et transportarunt seu dilapidarunt ac alia dampna in personam et bona eius intulerunt; cum ut premittitur orator dictam famulam inconsiderate filiam sibi esse temere et falso iuraverit ac forsan postmodum divinis officiis et ministerio altaris se immiscuerit: supplicatur de absol. a quibuscumque excom. sent. et interdicti aliisque censuris eccl. ac penis et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. sua retinere ac alia recipere et retinere possit [supra Galletus procurator, taxa 31; in margine a reatu periurii] (f.d. s.e. M. ep. electus Bal. regens; committatur preposito eccl. s. Petri et s. Dionisii Hervorden. Paderburn. dioc. et Petro Calahorra

pape penitentiario in R. cur. ac offic. Colon. et eorum cuilibet, cum assistentia in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. apr. 1523 APA 70 374rs. 586 Georgius Fuchs de Junigen presb. professus o.fr.herem. s. Aug. domus oppidi Mindelham August. dioc. exponit, quod ipse nuper in domo predicta pro eo, quod nonnulli in eo, quasi pro maiori parte, fratres dicti ordinis existentes heresi Lutheriane dampnabiliter adherent, cum animi sue quiete et sana conscientia ulterius remanere non valens, domum de lic. sui superioris [exivit] et ab eadem se absentavit; cum autem orator in aliis illius provincie domibus dicti ordinis utpote dicta heresi infectis rite permanere et residere posse non speret, cupit alicui benef. eccl. in divinis deservire: supplicatur de lic. et facultate absque alia alicuius suorum superiorum lic. requirenda, necnon sibi indulgere, ut inter seculares cler. et alias fideles personas minori cum scandalo conversari valeat, quod mantellum seu aliam vestem presb. secularis honesti coloris supra habitum suum deferre valeat n.o. quibuscumque cum derogationibus amplissimis [supra Galteri procurator, taxa 16; in margine standi extra] (f. d. s. e. M. ep. electus Bal. regens) Rome apud s. Petrum 10. apr. 1523 APA 70 378rs. 587 Andreas Harmair presb. loci Anrein August. dioc. exponit, quod cum ipse in domo patris sui, cum quo hospitabatur, certa nocte in quodam cubili quiesceret, quidam Leonardus Mair alias Elminger acol. de Scobach August. dioc. maligno spiritu excitatus cum fratribus suis et nonnullis complicibus cum magno strepitu et tumultu ad prefatum locum accesserunt ac ibidem cum certo rustico et deinde cum matre oratoris ad rixas 128

De diversis formis et de declaratoriis

et arma devenerunt; cum autem orator more pii filii una cum genitore matri succurrere vellet, ipse et Leonardus inter se manus violentas inferre ceperunt, et orator Leonardum taliter percussit, ut sanguinis effusio emenaverit, ac similiter Leonardus oratorem in capite vulneravit; cum autem Leonardus plene convaluerit nec inhabilis factus sit ad divina, et orator cum eo amicabiliter concordaverit: supplicatur de absol. et de disp. super irregularitate, quia postmodum forsan tamquam simplex et iuris ignarus, non tamen in contemptum clavium, divina celebravit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. retenta retinere et alia recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Galletus procurator, taxa 13; in margine ab iniectione] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens; committatur ep. August. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. apr. 1523 APA 70 386rs. 588 Johannes van den Beune scol. Traiect. dioc. exponit, quod cupit ad omnes ordines promoveri, sed quia alias in oppido Sampense (?) Traiect. dioc. consul, scabinus sive burgimagister existens in diversis causis criminalibus scripsit et alias se immiscuit, prout suo incumbebat officio, ubi diversi malefactores iustitia mediante ultimo supplicio traditi fuerunt, absque sedis ap. disp. licite promoveri posse dubitat: supplicatur de disp. super irregularitate, quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque de speciali et expresso [supra Galteri procurator, taxa 25 resid. gratis intuitu scriptoris; in margine de promovendo] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens) Rome apud s. Petrum 14. apr. 1523 APA 70 391v.

589 Andreas Schmidhammer rector par. eccl. b. Marie Magdalene in Altenmarckt ac capellanus ad altare b. Marie Virginis in Ruestorff Patav. dioc. exponit, quod in statutis et fundatione dicti benef. expresse caveatur, quod illud obtinens personaliter residere teneatur, quia tamen eidem par. eccl. deservire desiderat: supplicatur de lic., dum in dicta par. eccl. residerit, quod omnes fructus capellanie recipere valeat lic. patroni vel ordinarii non obtenta n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 10; in margine lic.] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens) Rome apud s. Petrum 15. apr. 1523 APA 70 396rs. 590 Conradus Hern oppidanus et mercator dum viveret Nurembergen Bamberg. dioc.; exponunt executores testamenti, quod dictus Conradus alias in humanis agens in eius testamento condidit et voluit inter alia, quod executores resid. bonorum suorum in censibus pecuniariis, perpetua pecunia numerata, mercibus, renditis et rebus aliis extra dictum oppidum [Nurembergen.], in aliis oppidis ac rure et villis perquirere deberent, ubi ei exilia forent benef. eccl., que sufficienter cum decentibus redditibus provisa aut fundata non essent, et si que forent illorum fructus, redditus et proventus ad 10 vel 8 aut 7 fl. renen. annuorum censuum, prout melius expedire sibi videretur, augere tenerentur, donec et ad quantum huiusmodi resid. se extenderet; etiam ipsis [iniunxit, quod] in locis, ubi plebs parochiana a remotis ad suam par. eccl. accedere haberet, de novo eccl. benef. fundare et dotare possent, prout in certis litt. authenticis desuper forsan confectis dicitur plenius contineri; cum autem ipsis de bonis, que ultra predictum testatoris ut prefertur ordinata superant, notabilis pecuniarum summa 129

De diversis formis et de declaratoriis

ac ultra per eos exposita adhuc alique pecunie supersint, necnon in dicto oppido Nurembergen nonnulla benef. eccl. s.c. et c.c. consistant ac etiam plures fundationes pro eorum locorum pauperibus et miserabilibus et indigentibus personis, pluresque pauperes et senes defectuosi existant, que et qui in suis necessariis requisitis deficiunt ac penuriam patiuntur, quibus etiam subvenire cupiunt de ipsius testatoris pecuniis, rebus et bonis adhuc resid., quod licite facere non possunt absque sedis ap. lic. speciali: supplicatur de indulgentia, lic. et facultate, quod omnia et singula, pecunias, res et bona, ipsius testatoris, que ultra per eum ordinata adhuc supersint, in dicto oppido Nurembergen prout eis pro salute anime dicti testatoris melius visum fuerit, expedire, distribuere et elargiri possint voluntatemque testatoris commutare n.o. quibuscumque de gratia speciali [et expresso, cancellatus; supra Jo. Buren procurator, taxa 16; in margine commutatio] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens) Rome apud s. Petrum 17. apr. 1523 APA 70 401rs. 591 Kunigundis et Brigida de Hohengeroltzegck sorores germane ex illustri baronum genere procreati mul. Argent. dioc. exponunt, quod alias ipse minor annis existentes mon. abbatie o.s.Ben. Turicen. Constant. dioc. intrarunt et professionem emiserunt, quam tamen supervenientibus eis et. legitima minime ratam habuerunt, sed sepe adversus eam reclamarunt et in reclamatione persistentes in dicto ordine aliquamdiu remanserunt; et tandem dum commode possent mon. exiverunt et in seculo remanere cupiunt: supplicatur de decl. dicto ordini minime obligari, sed in seculo remanere vel quamcumque religionem intrare aut matrim. contrahere posse [cum amplissima

derogatione obstantium; supra Jo. Buren procurator, taxa 27; in margine decl. iuris] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens; committatur preposito eccl. s. Felicis et Regule oppidi Turicen. Constant. dioc., cum dicte oratrices eorum ordinarium in hac parte suspectum habeant, vocata abba. dicti mon. et canonice constito de assertis, qui assistant in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. apr. 1523 APA 70 401vs. 592 Mathias Huttich cler. Magunt. dioc. exponit, quod ad omnes ordines promoveri desiderat, sed quia alias quodam morbo gallico vulgariter dicto causante medium digitum manus sue dextre absque alia eius culpa amisit: supplicatur de disp., ut ad omnes ordines promoveri possit n.o. quibuscumque [supra Viacampis procurator, taxa 16; in margine disp.] (f. d. s. e. M. ep. electus Bal. regens; committatur decano eccl. Magunt. et decano colleg. eccl. s. Mauritii Magunt., cum ordinarius agat in remotis, fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. apr. 1523 APA 70 402rs. 593 Johannes de Shastelszheim laic. oppidi Dorcken Basil. dioc. exponit, quod alias inter ipsum et quandam Catherinam ux. suam certis de causis divortium celebratum extitit; cum absque alicuius mul. adminiculo, cum mulieres circa domestica sunt aptiores quam masculi, domum suam commode regere posse non valeat, quandam Apoloniam Vogelsengerin mul. Argent. dioc. seu aliquam aliam honestam mul., que eiusdem domus sue curam gerat et sibi inserviat, secum tenere desiderat: supplicatur de lic., ut dictam Apoloniam, que iam provecte et. existit et quam a Bernardo Strus viro suo alias certis de causis divortiatam absque incontinentie diffamatione iam aliquamdiu tenet, aut aliam 130

De diversis formis et de declaratoriis

honestam mul. quoad vixerit tenere nec ad illam dimittendam a quocumque, etiam loci ordin., invitus cogi possit, et de lic. et facultate, [ut rector par. eccl.] sibi et dicte mul. eucharistie et alia sacramenta et iura parochialia, ad que recipienda alias idonei fuerint, ministrare debeat n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 8; in margine tollerantia] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens) Rome apud s. Petrum 17. apr. 1523 APA 70 403vs.

tis, nuntiis, archiep. et aliis prelatis in favorem fabrice huiusmodi capelle impetrare et obtinere necnon missam matutinalem singulis diebus totius anni fundare etiam quatuor maioribus festivitatibus anni n.o. valeant, ita tamen quod vicini seu incole dicti loci Up der Heyde pastoralem eccl. personaliter visitare non valentes [...] necnon rector seu capellanus dicte capelle in antea puerperas tempore peregrinationis expleto ac matrim. contrahentes intronisare et matrim. in facie eccl. sollemnizare, provisoresque dicte capelle omnia et singula offertoria et elemosinas, que et quas christifideles pro fabrica dicte capelle contribuerint, cum tamen scientia rectoris in Kempen, in usum fabrice convertere valeant, proviso tamen quod provisores de singulis receptis annis singulis in presentia pastoris in Kempen computum faciant et ratione villicationis sue reddant sufficientes, iuribus tamen emolumentis et subventionibus pastori in Kempen persolvi solitis semper salvis, suum prestitit et elargitus est consensum, ita quod in antea plebanus in Kempen provisoribus dicte capelle super computis quittantiam sufficientem et legalem dare teneatur, prout in litt. desuper confectis latius dicitur contineri; cum autem locus Up der Heyde a par. eccl. in Kempen per 5 miliaria italica distet et propterea habitatores tam sani quam infirmi ad illam pro missis audiendis ac sacramentis recipiendis propter assiduas aquarum inundationes, nives et grandines hyemali precipue tempore commode accedere non possint contingatque multotiens plures absque regeneratione sacramentali decedere, unde cupiunt in capella s. Cornelii et s. Antonii per presb. idoneum missas et alia divina officia tam festivis quam aliis diebus celebrari facere et eucharis-

594 Johannes de Graux cler. Leod. dioc. exponit, quod ad omnes ordines promoveri desiderat, sed quia bellis inter regem Francorum et Carolum in imperatorem electum ut ipsius Caroli stipendiarius interfuit, neminem tamen manibus suis interfecit: supplicatur de disp. super irregularitate, quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa gratis pro Deo; in margine pro illo qui interfuit bellis] (f.d.s.e. M. ep. electus Bal. regens) Rome apud s. Petrum 20. apr. 1523 APA 70 412r. 595 Up der Heyde Colon. dioc.; exponunt incole et habitatores dicti loci, quod alias Engelbertus Erckel prothonotarius ap. et canonicus eccl. Nuemburg. necnon pastor par. eccl. in Kempen Colon. dioc. ob nimiam distantiam loci Up der Heyde ab loco par. eccl. in Kempen fundationem et erectionem quinque missarum ebdomadalium in capella s. Cornelii et s. Antonii eiusdem loci Up der Heyde et a dicta par. eccl. in Kempen dependente per rectorem seu capellanum inibi dicendarum per predecessores eorundem oratorum factam ap. vel ordinaria auctoritate confirmari facere possent, et indulgentias quascumque a papa et card., lega131

De diversis formis et de declaratoriis

tie sacramentum etiam in paschate recipere, infantes baptizare et decedentium corpora inibi sepeliri facere: supplicatur de lic. et facultate et presentium confirmatione et approbatione ap. auctoritate, ita quod ad dictam par. eccl. adire minime teneantur nec ad id a quocumque etiam loci ordin. compelli possint iuribus parochialibus ad id temporibus statutis persolvi solitis debite persolutis n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 10; in margine lic. ut infra] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens; committatur cum assistentia ep. Wigornien. et colleg. eccl. b. Marie ad Gradus et s. Cuniberti decanis et decano Colon. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 20. apr. 1523 APA 70 412vs.

nor annis existens domum s. Clare e.m. Argent. intravit et professionem emisit, quam tamen adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed adversus eam reclamavit; cupit ad seculum redire: supplicatur de decl. dicto ordini minime obligari, sed ad seculum redire et matrim. contrahere posse n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 10; in margine decl. iuris] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens; committatur decano colleg. eccl. s. Petri Iunioris Argent., cum oratrix ordinarium in hac parte suspectum habeat, quatenus vocato abba. dicte domus et canonice constito de assertis [declaret ut petitur], qui assistat etiam in forma) Rome apud s. Petrum 20. apr. 1523 APA 70 415rs.

596 Johannes Ritter presb. Constant. dioc. exponit, quod ipse olim minor annis existens domum o.s. Wilh. Friburgen. Constant. dioc. intravit et professionem emisit, quam tamen adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed sepe ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus fuit; cupit ad seculum redire: supplicatur de decl. dicto ordini minime astrictum esse, sed ad seculum ut presb. secularis redire ac benef. eccl. recipere et retinere posse n.o. quibuscumque de gratia speciali [supra Jo. Buren procurator, taxa 13; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. ep. electus Bal. regens; committatur decano colleg. eccl. s. Petri Iunioris Argent., cum orator ordinarium suum in hac parte suspectum habeat, quatenus vocato priore dicte domus et canonice constito de assertis [declaret ut petitur], qui assistat etiam in forma) Rome apud s. Petrum 20. apr. 1523 APA 70 414vs.

598 Martinus Bostenbaden presb. vel cler. Constant. seu alterius dioc. exponit, quod cum nuper inter ipsum et quendam Ludovicum Arnoldi presb. Argent. dioc. exorta differentia Ludovicus oratorem prostrasset, orator per quosdam homines ibidem ad clamorem supervenientes a manibus Ludovici ereptus ob vulnera et corporis pericula Ludovicum unico vulnere usque ad sanguinis effusionem citra tamen membri mutilationem quodam parvo cultello in latere affecit: supplicatur de absol. ab excom. sent. postquam Ludovico satisfecerit [supra Bonnius procurator, taxa 7; in margine iniectio] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens; committatur preposito et decano colleg. eccl. s. Petri Iunioris Argent. et vic. ep. Argent. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 20. apr. 1523 APA 70 415v.

597 Anna Spechtin mul. Argent. dioc. exponit, quod ipsa olim tunc mi-

599 Valentinus Doleatoris presb. Spiren. exponit, quod ipse alias in 11. et. anno constitutus suasionibus suorum genitorum domum o.pred. Spiren. intravit et professionem emisit, quam tamen adveniente 132

De diversis formis et de declaratoriis

sibi et. legitima numquam ratam habuit, sed sepius ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit; cupit ad seculum redire: supplicatur de decl. dicto ordini minime obligatum esse, sed domum exire et ad seculum redire et benef. eccl. recipere et retinere ac bona ex paterna et materna successione sibi relicta uti posse [supra Bonnius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. ep. electus Bal. regens; committatur ep. Spiren. vel eius vic., quatenus si vocato priore dicte domus canonice constiterit [de assertis, declaret ut petitur], fiat M.) Rome apud s. Petrum 22. apr. 1523 APA 70 420rs. 600 Conradus Butzbach diac. Magunt. dioc. exponit, quod ipse alias 14. et. annum agens aliquorum suasionibus allectus domum o.fr.herem. s.Aug. Magunt. intravit et vi et metu, qui in constantem cadere poterant, coactus professionem priore dicte domus se illum ad studium missurum promittente cum ea conditione emisit, quamquidem numquam nisi sub illa conditione ratam habuit; sed postquam videns fratres eandem conditionem adiungere nolle, domum exivit et ad seculum rediit: supplicatur de decl. dicto ordini minime astrictum esse, sed in seculo remanere, ad omnes ordines promoveri ac benef. eccl. recipere et retinere necnon de eius patrimonio ac quibuscumque successionibus ad eum legitime provenientibus uti posse [supra Bonnius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. ep. electus Bal. regens; committatur Johanni de Lazo archidiac. Thilegdien. in eccl. Alben Transsilvanen. ac Jacobo Nagel theol. professoribus et penitentiariis pape in R. cur., quatenus vocato procuratore generali etc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. apr. 1523 APA 70 426vs.

601 Theodericus Dorhoff cler. de Mengede Colon. dioc. unus ex 4 officialibus simplicis benef. b. Marie Virginis in ambitu eccl. Monast., qui in universitate Colon. actu studet et ratione dicti benef., in cuius fundatione caveri dicitur expresse, quod ibidem officians personaliter residere debet et ad omnes ordines promoveri teneatur, et quod aliud benef. obtinere non possit: supplicat de lic. et disp., quod studium suum continuando hinc ad triennium se promoveri facere minime teneatur nec ad personalem residentiam a quocumque compelli possit, ita tamen quod ratione aliorum benef. c.c., que forsan eum recipere contigerit, infra annum promoveri non teneatur et nichilominus omnes fructus etc. percipere possit n.o. quibuscumque [supra Galletus procurator, taxa 13; in margine de non residendo] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens) Rome apud s. Petrum 24. apr. 1523 APA 70 427rs. 602 Busciducen Leod. dioc.; exponunt moderni beneficiati eccl. s. Johannis Evangeliste dicti loci, quod ipsi ratione beneficiorum certis diebus cuiuslibet ebdomade missas celebrare tenentur; cum autem fructus benef. adeo tenues existant, quod oratores iuxta dignitatis sacerdotalis decentiam sustentari nequeant, sunt oratores coacti rebus mechanicis se immiscere, ut exinde vitam sibi acquirant, et cum infirmitatem aliquam incurrunt ut sibi de necessariis vite provideatur non habeant; et si eisdem beneficiatis summa 4 ducatorum auri singulis annis pro celebratione assignaretur ipseque numerus missarum predictarum ad dictam summam 4 ducatorum taxaretur et moderaretur, eorundem beneficiatorum necessitati non parum consuleretur ipsique honestius et devotius Deo famularentur: supplicatur, quate133

De diversis formis et de declaratoriis

nus missas predictas ad summam 4 ducatorum auri singulis annis, si iudicibus infrascriptis seu alteri eorum magis videbitur, numerum missarum ad aliquem condecentem numerum taxari et moderari [...] n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 47; in margine reductio missarum] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens; committatur decanis eccl. Arschoten. et eccl. Boxtellen. Leod. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. apr. 1523 APA 70 431rs. 603 Jodocus Martini presb. Colon. dioc. exponit, quod ipse alias minor annis existens suasionibus parentum inductus domum o.pred. oppidi Siggaten. intravit et adhuc minor annis parentum suasionibus compulsus professionem emisit, quem adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed sepius ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens et commode exire non valens ad omnes ordines promotus fuit; cumprimum potuit habitu dimisso et seculari assumpto ad seculum rediit: supplicatur de decl. dicto ordini minime astrictum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere ac omnibus bonis tam ex paterna quam materna seu quacumque altera successione sibi provenientibus uti posse [supra Bonnius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. ep. electus Bal. regens; committatur Jacobo Nagel theologie professori ac pape penitentiarius in R. cur. ac offic. ep. Colon., quatenus vocato procuratore generali dicti ordinis in R. cur. alioquin provincie dicte domus etc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. apr. 1523 APA 70 434rs. 604 Johannes Buren sedis ap. notarius plebanus sive rector ac magistri fabrice et 12 iurati par. eccl. s. Quintini Magunt. exponunt, quod cum

alias inter ipsum Johannem Buren, qui etiam sacre penitentiarie ap. procurator existit, ex una ac dictos magistros et iuratos partibus ex altera super presentatione 4 benef. eccl. consistentium in par. eccl. s. Quintini Magunt., ad quorum alterum per obitum Johannis Symeter extra R. cur. et in partibus defuncti vacantem quidam Johannes Rusz iunior cler. Paderburn. dioc. per ipsum Johannem Buren novissime presentatus [fuit] institutione et possessione illius subsecutis, nonnulle differentie exorte fuissent, tandem inter ipsos quod ad primum [benef.] magistri et iurati ad secundum vero idem Johannes Buren et sic ulterius sibi invicem alternatis ad singula ex dictis benef. personas idoneas nominabunt ac loci archidiac. seu archipresb. pro illius institutione obtinenda fecerunt concordiam, prout in certis litt. publicis desuper confectis plenius continetur; cupiunt concordiam pro illius firmitate maiori per sedem ap. roborari: supplicatur dictam concordiam et omnia in dictis litt. contenta perpetuo confirmari et approbari dignemini n.o. quibuscumque [supra Bonnius procurator, taxa 7 resid. pro Deo; in margine confirmatio concordie] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens; committatur cum assistentia in litt. ap. extendendis decano colleg. eccl. s. Petri e.m. Magunt. et decano s. Marie ad Gradus Magunt. ac offic. Magunt. ac eorum cuilibet, qui assistant in forma consueta, fiat M.) Rome apud s. Petrum 5. mai. 1523 APA 70 455vs. 605 Georgius Worgel plebanus in Furnried Eistet. dioc. exponit, quod ipse alias quadam excom. sent. auctoritate ordinaria in eum lata ligatus tamquam simplex et in contemptum clavium missas celebravit, sal et aquam benedixit, ver134

De diversis formis et de declaratoriis

bum Dei predicavit et alias divinis se immiscuit officiis: supplicatur de absol. et de disp. [supra Galteri procurator, taxa 7; in margine absol. pro illo qui excom. in contemptum clavium celebravit] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens; committatur ep. Eistet. vel eius offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 5. mai. 1523 APA 70 456vs.

lon. residens ad instantiam Balthasaris de Piscia, asserentis sibi per sedem ap. de prepositura eccl. b. Marie oppidi Tongeren. fuisse provisum, vel eius procuratoris plura et diversa contra alternativam Leodien. ac alia privilegia et indulta huiusmodi fecerat et attentaverat, exponente ipso quatenus iuxta formam commissionis ap. sibi factam litt. citatorias, inhibitorias et monitorias clausulam iustitie continentes contra Balthasarem eiusque procuratores et Bernardum prefatos decernere et contra illos iustitia mediante procedere curare supplicantes, prefatus orator ut filius obedientie mandatis ap. parere volens litt. huiusmodi decrevit et illis executis contra dictum Bernardum executorem et dicti Balthasari procuratorem illos in termino eidem assignato non comparentes et debite exspectatos iustitia mediante iuxta tenorem dicte alternative excom. declaravit; cum vero dicte litt. citatorie in dictum Bernardum executioni mandarentur ut prefertur, idem Bernardus inscio dicto oratore et illo minime citato seu monito eundem ut dicitur excom. declaravit et ut talem affigi et publicari in vim ut dicebat suarum litt. commissionis fecit; que orator perpendens ac se gravatum et iniuriatum sentiens certum monitorium penale contra omnes, qui tales sibi iniurias intulerant, et inter cetera ad videndum et audiendum litt. ipsius Bernardi vigore quarum eundem oratorem excom. declaraverat et pro tali publicaverat, nullas decerni, revocari et cassari sibique oratori absol. beneficium quatenus opus esset impendi a dicto Gerardo Militis decano eccl. s. Crucis Leod. et dicti abb. et sui conventus subconservatorem obtinuit, quas in eundem Bernardum executorem et dicti Balthasaris substitutum procuratorem executioni demandare fecit,

606 Johannes Jaus presb. rector par. eccl. in Cobestadt Magunt. dioc. exponit, quod cum alias quidam laic. Magunt. dioc. eum in villa Rottwich, que dicte par. eccl. filialis [existit], invasisset ipsum in capite vulnerando, orator accepto quodam cultro vim vi repellendo et se defendendo ipsum laic. contra eius voluntatem ita percussit et vulneravit, quod paulo post ex luce migravit; cum autem bonarum mentium est ibi culpam timere ubi culpa non invenitur: supplicatur de absol. ad cautelam et de disp. super irregularitate, etiam quia forsan dictis censuris ligatus missas et alia divina officia, non tamen in contemptum clavium, celebrando contraxit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et dictam par. eccl. retinere et alia benef. obtinere possit [supra Cordellas procurator, taxa 25; in margine ab homicidio] (f.d.s.e. M. ep. electus Bal. regens; committatur abb. mon. Vallis s. Georgii et decano eccl. s. Severi Erforden. Magunt. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. mai. 1523 APA 70 457rs. 607 Johannes abb. mon. s. Jacobi Leod. exponit, quod alias pro parte capituli eccl. Leod. et Egidii van der Blockeryen electi prepositi eccl. b. Marie oppidi Tongeren. (?) Leod. dioc. eidem abb., qui conservator privilegiorum ap. eiusdem eccl. Leod. illiusque capituli auctoritate ap. concessorum deputatus existit, Bernardus Gornick Co135

De diversis formis et de declaratoriis

et illis per ipsum Bernardum penultima Januarii ultimo effluxi pariter ultima eiusdem mensis prefatus Bernardus nulla etiam citatione seu monitione previa eundem Gerardum etiam excom. declaravit; et licet idem orator in termino citationis per dictum Gerardum factam absol. fuerit, quia tamen bonarum mentium est timere culpam, ubi culpa minime reperitur: supplicatur de absol. ad cautelam pro oratore et dicto Gerardo [supra Galteri procurator, taxa 22; in margine a speciali sent.] (f. d. s. e. M. ep. electus Bal. regens; committatur offic. Leod., fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. mai. 1523 APA 70 461rs. 608 Petrus Ingenbendte de Antiqua Ecclesia professus o.fr.min. domus ›Zu Wustenbruyll‹ Trever. dioc. exponit, quod infirmitatibus gravatus non valens austeritates regulares ordinis sufferre domum predictum illicentiatus exivit et habitu dimisso aliquamdiu per seculum evagatus extitit et ad R. cur. se contulit; ad cor reversus cupit ad o.s.Aug. canonicorum regularium se transferre: supplicatur de absol. et de disp. super irregularitate, quam missas et alia divina officia celebrando contraxit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio celebrare et ad dictum ordinem se transferre possit; necnon [petit lic.], quia matrem senio confractam habeat, ut lic. sui superioris petita licet non obtenta dictum mon. matri auxiliandi causa exire et in domibus parentum permanere possit et ut interim alicui benef. eccl. in divinis deservire et sacramenta administrare ac elemosinas in suas et matris usus necessarios convertere valeat [cum amplissima derogatione obstantium; supra Galletus procurator, taxa 25 resid. gratis pro Deo; in margine absol. ab apostasia] (f. d. s. e. M.

ep. electus Bal. regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario et offic. Colon., qui assistant in solita forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 8. mai. 1523 APA 70 464rs. 609 Jacobus Haimgarn presb. Cur. dioc. exponit, quod nuper ipse iam presb. existens bellis in partibus Lombardie vigentibus ut stipendiarius interfuit, neminem tamen propriis manibus interfecit: supplicatur de absol. ad cautelam et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Bonnius procurator, taxa gratis pro paupere presente; in margine absol.] (f. d. s. e. M. ep. electus Bal. regens; committatur Petro Calahorra et Jacobo Nagel theologie professoribus et pape penitentiariis et offic. Cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 8. mai. 1523 APA 70 465v. 610 Johannes Pistoris laic. loci de Herborn Trever. dioc. exponit, quod postquam ipse alias matrim. cum quadam Eva per verba de presenti contraxerat et consumaverat necnon quandam aliam mul. nomine Barbaram dicte Eve 3. consang. gradu coniunctam carnaliter cognoverat, insuper cum quadam Anna matrim. similiter per verba de presenti contraxerat carnali copula inter eos minime subsecuta, eadem Anna oratorem coram offic. curie Confluentie Trever. dioc. super asserto matrim. traxit in causam, quiquidem offic. in causa procedens a prefato oratore an prius dicte Eve matrimonialiter adheserit et Barbaram predictam carnaliter cognoverat quesivit, cui orator perterritus inconsiderate quod minime licet falso medio iuramento respondit; tandem offic. oratorem Anne in virum adiudicavit, que sent. in rem transivit 136

De diversis formis et de declaratoriis

iudicatam; cum autem orator ad cor reversus premissa commisisse plurimum doluerit cupiatque a fornicationis, incestus et periurii reatibus absolvi: supplicatur de absol. et de decl., si vocato qui fuerint evocandi ac inquisita per iudices infrascriptos diligentius veritate sibi constiterit canonice de assertis, oratorem ad Evam suam primam ux. legitimam redire et in matrim. cum ea contracto remanere illudque in facie eccl. sollemnizare posse cum legit. prol. [supra Enriso procurator, taxa 17; in margine decl. iuris matrim. cum absol.] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens; committatur preposito et decano colleg. eccl. oppidi Wetzflarien. Trever. dioc., quia ordinarium suum in hac parte suspectum habeat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 8. mai. 1523 APA 70 466v. 611 Benedictus Mince presb. Constant. dioc. exponit, quod alias ipse in 13. et. anno existens suasionibus quorundam fratrum domum o.pred. oppidi Pforzhem Spiren. dioc. intravit ac anno probationis nondum completo, cum exire vellet, vestimenta sua secularia sibi restitui superiori et fratribus pluries petiit, quibus sibi denegantibus, adhuc minor annis existens professionem emisit, quam adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed semper ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit; tandem captata opportunitate cumprimum potuit habitu retento ob secularis carentia ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si presens in R. cur. execute fuerint, vocato procuratore generali dicti ordinis, alioquin priore dicte domus iudicibus canonice constiterit de assertis oratorem ordini minime obligatum esse, sed ut presb. secularis in seculo remanere ac in suis ordinibus ministrare et

benef. eccl. obtinere posse [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine decl. iuris religionis] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens; committatur Jacobo Nagel theologie professori et pape penitentiario ac offic. Spiren. et offic. Constant. et eorum cuilibet, qui assistent et defendent prout in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. mai. 1523 APA 70 476vs. 612 Johannes Krozmagn professus o.fr.herem. s.Aug. oppidi de Viechtag Ratisbon. dioc. exponit, quod ipse habeat parentes senio confectos et nonnullos fratres et sorores ac nepotes paupertate gravatos; ut illis commodius subvenire possit, cupit extra domum dicti ordinis permanere: supplicatur de lic., superioris sui lic. petita sed non obtenta, sub obedientia ordinarii habitu regulari retento, et ut interim alicui benef. eccl. deservire et sacramenta administrare et elemosinas in parentum suorum usum convertere ac privilegiis ordinis gaudere possit [cum amplissima derogatione obstantium; supra Cordellas procurator, taxa 16; in margine standi extra] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 12. mai. 1523 APA 70 477rs. 613 Johannes de Berghes dominus temporalis de Bergis Leod. dioc. exponit, quod febre terzana laborat et esus piscium secundum medicorum assertionem sibi noxius existit: supplicatur de lic., quod diebus quadragesimalibus quam aliis diebus anni carnium cibis de medici consilio absque conscientie scrupulo vita sibi comite uti et vesci valeat n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 7; in margine lic. comedendi carnes] (f. d. s. M. ep. electus Bal. regens) Rome apud s. Petrum 12. mai. 1523 APA 70 477vs. 614 Jacobus Stegereep cler. Zwerin. dioc. exponit, quod cum alias tem137

De diversis formis et de declaratoriis

pore Leonis X. pape familiaris et palatii ap. scopator communis existens cuidam camerario eiusdem Leonis pape inserviret, et occurrente canonicatus et prebende vacatione eccl. s. Johannis Ratisbon. apud sedem [ap.] dictus camerarius illos oratori procurasset, quondam Sebastianus Schelsz cler. Ratisbon. dioc., qui etiam prefato camerario inserviebat, egre ferens collationem non sibi factam fuisse, eundem oratorem adeo incepit odio persequi, quod ipsum velle occidere iuramento dixit; Sebastianus quadam die in oratorem evaginato ense tamquam canis rabiens irruit, propter quod orator videns se in mortis periculo constitutum evaginato ense se defendendo Sebastianum in capite et altero ex humeris vulneravit, ex quo Sebastianus post 20 dies ex seculo migravit: supplicatur de decl., si iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratorem propter premissa nullum homicidii reatum incurrisse, nullamque irregularitatis et inhabilitatis maculam sive notam contraxisse, sed ad omnes ordines promoveri et benef. eccl. recipere et retinere posse n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine decl. iuris homicidii] (f. i. f. M. ep. electus Bal. regens; committatur archidiac. Triburen. et Rostocken. in eccl. Zwerin. ac Jacobo Nagel pape penitentiario et offic. Zwerin. et eorum cuilibet, qui assistant in forma solita, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. mai. 1523 APA 70 488rs. 615 Laurentius Prory cler. Zwerin. dioc. exponit, quod cum alias ipse videlicet die s. Innocentium presentis anni 1523 in oppido Rostocken existeret et ibidem a nonnullis ad quandam domum, collegium scolarium iuris sive iuristarum nuncupatum, prope antiquum fo-

rum universitatis studii eiusdem oppidi vocatus fuisset et tandem nocturno tempore post cenam peractam interius ostium dicte domus quadam alia clausura tabularum lignearum cum anteriori porta eiusdem domus circumdatum exivisset, tres vel quatuor armigeri, quos orator propter obscuritatem videre non poterat, spiritu maligno ducti gladiis evaginatis et fustibus muniti per primam portam ingressi in oratorem inopinate irruerunt et ipsum pluribus vulneribus affecerunt; unde orator se in discrimine vite constitutum percipiens quandam fustem ligneam a manibus unius ex armigeris abstulit et vim vi repellendo et se defendendo alias mortis periculum evadere non valens unum ex aggressoribus Kilianum Wickelantis nuncupatum, sicut postmodum ad sui notitiam devenit, unico ictu in capite percussit et vulneravit, ex quaquidem percussione seu suo malo regimine aut alia infirmitate idem laic. post 12 seu 14 dies ab hac luce migravit: supplicatur de decl., si vocatis vocandis constiterit de assertis, oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque inhabilitatis vel infamie maculam sive notam contraxisse, sed ad omnes ordines promoveri, in altaris ministerio ministrare et benef. recipere et retinere posse [supra Viacampis procurator, taxa 13; in margine decl. iuris homicidii] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur archidiac. Warmien. in eccl. Zwerin. in oppido Rostocken. ad presens residenti et decano eccl. Butzouwen. Zwerin. dioc. ac offic. Zwerin. et eorum cuilibet, qui assistant in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. mai. 1523 APA 70 489rs. 616 Johannes Bartholomei presb. professus mon. o.Prem. Zellen Herbip. dioc. exponit, quod ipse propter certam incurabilem infirmita138

De diversis formis et de declaratoriis

tem ad dicti ordinis observantias regulares perferrendas inhabilis existit: supplicatur de lic. standi extra, lic. sui superioris petita licet non obtenta, habitu suo retento et alicui benef. eccl. in divinis deservire et nichilominus privilegiis ordinis gaudere posse [supra Jo. Buren procurator, taxa 22; in margine standi extra] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur preposito eccl. Herbip. et decano colleg. eccl. s. Johannis Novi Monasterii Herbip. et Johanni de Lichtensteyn canonico Herbip. cum assistentia in litt. latissime extendendis, fiat M.) Rome apud s. Petrum 22. mai. 1523 APA 70 504vs. 617 Johannes Eyffler presb. oppidi de Mayen Trever. dioc. exponit, quod cum alias, videlicet die 15. aprilis novissime preteriti, ipse et nonnulli alii presb. et laic. celebrato certo officio mortuorum ad domum cuiusdam laic., qui illud celebrari procuraverat et de more patrie ordinaverat, se contulisset et refectione per eos sumpta quondam Nicolaus Feydt laic. ibidem superveniens de astantium consensu bibisset, quidam Petrus professus o. s.Ben. rector eccl. in Crusse Trever. dioc. eos ad domum suam invitavit, qui una cum Nicolao ad domum Petri se contulerunt, et modica refectione sumpta et de nonnullis rebus colloquio habito et eis in curte dicte domus existentibus prefatus Nicolaus oratorem nescitur quo spiritu motus baculo quodam supra nasum usque ad sanguinis effusionem percussit; cumque postmodum orator et alii prefati eiusdem Nicolai, qui vir rixosus et male famatus erat, discessum exspectantes aliquamdiu stetissent et extimantes illum abiisse, itinere per dictum [oratorem] et Johannem Keysser de Duestroff etiam presb. versus eorum domos arrepto inter deambulando eundem Nicolaum in cer-

to loco fixum eosque insidiantem conspexissent, orator eidem Johanni ut preiret dixit, quem prefatus Nicolaus transire permisit, sed in oratorem impetuose irruit illum percutendo et interficere satagendo; quod videns orator in defensionem Nicolaum dimicando prostravit sine tamen lesione saltim notabili, et signo pacis per Nicolaum sic prostratum ostenso illum erigere permisit, quo erecto in suo iniquo proposito perseverante oratorem gladio evaginato insecutus est; orator vero, qui iam aliquibus percussionibus affectus fuerat, videns se in discrimine vite constitutum vim vi repellendo et se defendendo Nicolaum baculo quodam unico ictu in capite percussit, non tamen assertione cirurgicorum letaliter, qui ea nocte tunc sequente in certo campo iacuit et remansit, et tandem vulnere debita medela non adhibita aut suo malo regimine quarta die sequenti diem suum clausit extremum: supplicatur de decl. oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis aut inhabilitatis seu infamie maculam sive notam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. sua retinere et alia recipere posse [supra Hominis procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. super homicidio] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur Petro Calahorra et Jacobo Nagel theologie professoribus et pape penitentiariis in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. mai. 1523 APA 70 513rs. 618 Kunigundis de Wormatia mul. Magunt. dioc. vel alterius dioc. exponit, quod licet in statutis o.Prem. caveatur, quod nulla posset ordinem ingredi ante 18. et annum nisi de legitimo matrim. procreata, ipsa de (presb./soluta) genita ante 18. et. annum per quendam executorem testamenti patris sui con139

De diversis formis et de declaratoriis

tra matris voluntatem in quodam mon. o.Prem. in Ridmershem Magunt. dioc. introducta extitit et tandem per abba. per vim et metum compulsa in 13. et. anno professionem emisit et aliquamdiu permansit; nunc oratrix de lic. superiorum dicti ordinis in seculo existit: supplicatur de decl., si vocata abba. dicti mon. canonice constiterit de assertis, ipsam religioni minime obligatam esse, sed in seculo remanere et matrim. contrahere posse [supra Cordellas procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. religionis] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Magunt. vel eius offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. mai. 1523 APA 70 525vs. 619 Gregorius Cannestolten presb. Patav. dioc. exponit, quod ipse olim in minori et. constitutus mon. o.Cist. Vallis Dei Patav. dioc. intravit et professionem emisit, quam adveniente et. legitima numquam ratificavit, sed semper ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens in dicto mon. per plures annos permansit et ad omnes ordines promotus extitit; deinde cumprimum potuit mon. exivit et ad R. cur. se contulit: supplicatur de decl., si vocato procuratore generali dicti ordinis in R. cur. canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur Petro Calahorra penitentiario pape in R. cur. residenti, fiat M.) Rome apud s. Petrum 3. iun. 1523 APA 70 539v. 620 Johannes ten Westendorp laic. Monast. dioc. exponit, quod alias ipse in duos presb. in domo dotis, que consecrata existit, manus violentas cum effusione sanguinis iniecit et ab illis etiam percussus et vulneratus fuit: supplicatur de absol. ab

excom. sent. [supra Galteri procurator, taxa 7; in margine ab iniectione] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito colleg. eccl. s. Apostolorum Colon., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. iun. 1523 APA 70 554r. 621 Mathias Tacke presb. Colon. dioc. exponit, quod cum alias quidam Johannes et Bernardus Breme laic. Colon. dioc. fratres carnales cum eorum duobus nepotibus globis plumbeis et aliis armis muniti oratorem in via publica ville Herdeke Colon. dioc. aggressi fuissent animo eum interficiendi, orator vim vi repellendo et se defendendo quodam ense, quam secum pro sua tuitione deferebat, dictum Johannem et forsan alios percussit et vulneravit, ex quibus Johannes et forsan alii postmodum vita migrarunt: supplicat orator, qui pro remedio implorando ad R. cur., ubi est de presenti constitutus, se contulit, de absol. ab homicidiorum reatibus necnon de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare ac benef. sua retinere et in futurum sibi conferenda recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 37; in margine ab homicidio] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur prepositis colleg. eccl. s. Patrocli Susaten. Colon. dioc. et s. Johannis et Dionisii Hervorden. Paderburn. dioc. et Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. iun. 1523 APA 70 561rs. 622 Johannes Monnyk subdiac. Osnaburg., canonicus in colleg. eccl. s. Johannis Osnaburg. et [rector] par. eccl. in Herslyke Osnaburg. dioc. necnon capellanus ad altare Trium Regum in Vlechunen, filia par. eccl. s. Vincentii in Haselune: supplicatur de lic., indulgentia et disp., quod in canonicatu aut par. 140

De diversis formis et de declaratoriis

eccl. sive capellania prout sibi videbitur residendo, etiam si personalis residentia requiritur, omnes fructus omnium beneficiorum, quotidianis distributionibus exceptis, percipere possit, proviso quod benef., ubi non residet, debitis non fraudentur obsequiis et animarum cura nullatenus negligatur, sed per substitutos per suum nutum amovibiles deserviantur [supra Enriso procurator, taxa 10; in margine de non residendo] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 13. iun. 1523 APA 70 569vs. 623 Agnes soror o.pred. domus in Aspire Traiect. dioc. exponit, quod ipsa officium matris dicte domus laudabiliter gessit, sed pretextu certe infirmitatis, qua singulo mense gravatur, non est amplius apta ad administrationem dicte domus: supplicatur de indulgentia et disp., quod quamdiu vixerit ad aliqua officia suscipienda compelli nequeat n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 13; in margine disp.] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 15. iun. 1523 APA 70 572r. 624 Nicolaus de Bertradisch presb. Traiect. dioc. exponit, quod alias vacante certo benef. eccl. de iure forsan patronatus laic., in cuius fundatione cavetur expresse, quod illius pro tempore patronus personam sibi proximiorem in linea consanguinitatis presentare teneatur, orator proximiorem se estimans a dicto patrono se ad benef. presentari eius patre et patruo sollicitantibus petiit; patronus allegans oratori alium proximiorem esse id facere aliquantulum distulit, sed promissione, quod orator certe pensionis summe super fructibus benef. pro eodem proximiori consentiret, orator per patronum ad dictum benef. canonice presentatus et institutus fuit possessione subsecuta: supplicatur de decl., si

canonice constiterit de premissis, oratorem nullam irregularitatis aut inhabilitatis seu infamie maculam sive notam contraxisse [supra Hominis procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur decanis s. Petri Lovanien. Leod. dioc. et s. Rumoldi Mechlinen. ac s. Gudule Bruxellen. Cameracen. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. iun. 1523 APA 70 588rs. 625 Henricus de Rynheym canonicus o.s. Aug. professus exponit, quod ipse retroactis temporibus pluribus iniuriis et molestiis in eodem ordine absque sui culpa affectus fuit; cupit habitu suo retento in seculo ut presb. secularis remanere: supplicatur de lic. [cum amplissimis derogationibus; supra Cordellas procurator, taxa 22; in margine standi extra] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur decano Trever. et decano eccl. s. Martini Magunt. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. iun. 1523 APA 70 588vs. 626 Thomas de Gronea presb. Trever. dioc. exponit, quod ipse alias quandam domum s. Marci in Botzbach intravit cum suis bonis [et iuramento], ubi certus modus vivendi non tamen per sedem ap. approbatus observatur, sed cum in ea certe discordie vigeant, inibi remanere non sperat: supplicatur de relaxatione iuramenti, attento maxime quod omnes domus Alemannie alte eiusdem qualitatis, a quibus similes domus Alemannie inferioris originem habuerunt, ad pristinum statum reducte existunt et talis modus vivendi extinctus, ita quod unicuique licet modo suo ut prius vivere [supra Bonnius procurator, taxa 8; in margine relaxatio iuramenti] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano eccl. Trever. ac offic. archiep. Trever. et 141

De diversis formis et de declaratoriis

eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. iun. 1523 APA 70 595rs. 627 Marcus de Weeze canonicus Traiect. et Christophorus de Weeze laic. Traiect. dioc. [exponunt], quod cum alias Antonius Buzes canonicus eccl. b. Marie Traiect. post nonnulla verba inter eum et dictum Marcum habita certa verba iniuriosa bonam famam quondam patris dicti Marci tunc nuper defuncti et eius fratris Christophori denigrantia dixisset, Christophorus ire calore succensus eundem Antonium quodam cultello in crure usque ad sanguinis effusionem citra tamen membri mutilationem percussit; quod cum ad notitiam [Marci] devenisset ut asseritur, idem Marcus factum per verba expresse ratum habuit: supplicatur de absol. postquam dicto Antonio satisfecerint [supra Hantius procurator, taxa 10; in margine ab iniectione] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur abb. mon. Insule b. Marie Traiect. dioc. et decano eccl. Traiect. ac preposito eccl. Arnhemen. Traiect. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 30. iun. 1523 APA 70 604v. 628 Nicolaus Bippar presb. Basil. dioc. exponit, quod postquam ipse alias nonnullorum persuasionibus [seductus] non intelligens, quid regularis professio importaret, conventum o.pred. Colmarien. Basil. dioc. intraverat atque infra annum probationis, cum in eo perseverare sibi non placeret, lic. exeundi petita inibi remanere coactus fuerat, professionem per vim et metum, qui cadere poterat in constantem, compulsus emisit, quam numquam ratam habuit, sed pluries ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit; cumprimum commode potuit captata opportunitate conventum exivit et habitu dimisso ad se-

culum est reversus: supplicatur de decl., si vocato conventus priore aut guardiano ordin. canonice constiterit de assertis, oratorem ordini nullatenus obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere posse [supra Enriso procurator, taxa 13; in margine decl. iuris] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ordin. et eius offic. et eorum cuilibet, qui assistant etc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 30. iun. 1523 APA 70 605vs. 629 Sebastianus Corner presb. Basil. dioc. exponit, quod alias ipse infra annos pubertatis constitutus parentum persuasionibus inductus conventum o.pred. intravit et adhuc infra annos pubertatis existens professionem emisit, quam numquam ratam habuit, sed pluries ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit; quamprimum commode potuit conventum exivit et habitu dimisso ad seculum reversus est: supplicatur de decl., si vocatis conventus priore aut guardiano iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. recipere et retinere posse [supra Enriso procurator, taxa 13; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur ordin. et eius offic. et eorum cuilibet cum assistentia in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 30. iun. 1523 APA 70 606vs. 630 Caspar Brunner laic. oppidanus oppidi Onolzpach Herbip. dioc. exponit, quod ipse alias in quendam Fredericum Huck canonicum eccl. s. Simperti oppidi Onolzpach Herbip. dioc. manus violentas iniecit, illumque percussit et vulneravit usque ad sanguinis effusionem, qui plene convaluit nec inhabilis factus est ad divina: supplicatur de absol. 142

De diversis formis et de declaratoriis

ab excom. sent. postquam Frederico satisfecerit [supra Jo. Buren procurator, taxa 7; in margine ab iniectione] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur prepositis eccl. s. Sebaldi et s. Laurentii Nurenbergen. Bamberg. dioc. et eorum cuilibet in solitam [assistentiam], fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. iul. 1523 APA 70 621rs. 631 Jacobus Fery rector sive perpetuus vic. par. eccl. in Schaen Cur. dioc. exponit, quod ipsi alias de dicto benef. ordinaria auctoritate provisum fuit possessione subsecuta; orator decano et capituli, ad quos collatio dicti benef. pertinere dicitur, iuramentum prestitit 29 fl. auri singulis annis in festo s. Martini persolvere; cum autem absque sue salutis periculo et suo detrimento, cum ex resid. fructuum dicti benef., super quibus annua pensio 16 fl. similium certe persone eccl. illam percipienti auctoritate ap. reservata existit, commode se sustentare minime possit, cupiat iuramentum sibi relaxari: supplicatur de relaxatione dicti iuramenti [supra Jo. Buren procurator, taxa 8; in margine relaxatio iuramenti] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur abb. mon. o.s.Ben. in Pfaefers Cur. dioc. et preposito eccl. s. Stephani Constant. ac Johanni Fabri canonico Constant. et eorum cuilibet in solitam [assistentiam], fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. iul. 1523 APA 70 621rs. 632 Martinus Hassoweck presb. Ratisbon. dioc. exponit, quod ipse olim minor annis existens conventum o.fr.min. Ratisbon. intravit et professionem emisit, quam tamen numquam ratam habuit, sed sepe ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit: supplicatur de decl. dicto ordini minime astrictum esse, sed ad seculum redire et ut presb. secularis benef. recipere

et retinere posse n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 13; in margine decl. iuris] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur cum assistentia in forma Jacobo Nagel theologie professori et pape penitentiario in R. cur. ac offic. ep. Ratisbon. et eorum cuilibet, et si executio in dicta R. cur. fieri contigerit, tunc dicti ordinis procurator generalis in eadem residens, alioquin guardianus dicte domus vocatur, fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. iul. 1523 APA 70 622r. 633 Ratkerspurgck Salzeburg. dioc.; exponit communitas filialis eccl. Trium Regum in collibus prope Ratkerspurgck Salzeburg. dioc., quod cupiunt in dicta eccl., que nondum consecrata existit, missas et alia divina officia celebrari facere: supplicatur de lic. et indulgentia cum altari portatili lic. ordinarii super hoc minime requisita, iure tamen par. eccl. semper salvo n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 13; in margine in capella non consecrata] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 10. iul. 1523 APA 70 626r. 634 Johannes Enghelen cler. capellanus mon. s. Gerlaci Leod. dioc. exponit, quod in iuvenili et. existens de quadam arbore precipitatus cadendo brachium suum in iunctura manus fregit, et certa cicatrix deformis in dicta iunctura remansit licet dicto brachio potens existit: supplicatur de disp., quatenus inspecta deformatione ad omnes ordines promoveri possit [supra Hantius procurator, taxa 13; in margine disp.] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 10. iul. 1523 APA 70 626v. 635 Henricus Castenholz professus conventus o.Carmel. b. Marie Colon. exponit, quod licet nuper quidam Johannes de Novaria vic. et viceprior in R. cur. eiusdem ordi143

De diversis formis et de declaratoriis

nis sibi occasione nonnullarum causarum ut asserebat sibi sufficienter notificatarum, ut in seculo extra conventum etiam alicui benef. eccl. etiam curato in divinis deserviendo quoad vixerit morari possit, indulserit, prout in litt. desuper confectis latius dicitur contineri: supplicatur de lic. et facultate huiusmodi indultum ac omnes et singulas contentas clausulas confirmari ac interim omnibus privilegiis [dicti ordinis] uti et gaudere n.o. quibuscumque de gratia speciali et expresso [supra Cordellas procurator, taxa 22; in margine confirmatio lic. standi extra] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur abb. mon. o.s.Ben. s. Cornelii Leod. dioc. et offic. Trever. et eorum cuilibet, qui assistant et non permittant oratorem per ordinarios et archidiac. in Jelstrof Colon. dioc. [molestari] ut in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. iul. 1523 APA 70 635rs. 636 Theodericus cler. Colon. dioc., qui in 17. et. anno constitutus existit et ex nunc quoddam benef. s.c. ad altare s. Jacobi in par. eccl. in Aurich Colon. dioc. recipere potest: supplicat de lic., facultate et disp., etsi in statutis fundationis dicti benef. expresse continetur, quod nullus benef. obtinere possit nisi in sacerdotio constitutus vel in tali et., in qua infra annum ad presb. ordinem se promoveri facere possit, n.o. defectu et. ac constitutionibus quibuscumque, proviso quod quamprimum ad et. legitimam pervenerit, ad sacerdotium promoveri teneatur et benef. interim debitis non fraudetur obsequiis [supra Cordellas procurator, taxa 10; in margine derogatione statutorum synodalium] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 17. iul. 1523 APA 70 639v. 637 Purbach Inferior Basil. dioc.; exponunt incole et habitatores dicte

ville, qui sunt parochiani par. eccl. s. Georgii in Senhem Basil. dioc., quod dicta villa a par. eccl. per duo miliaria italica distat, quare senio confecti, valitudinarii homines et mul. interdum propter aquarum inundationes ad dictam par. eccl. pro missis et aliis divinis officiis audiendis presertim hiemali tempore commode accedere non valent; cupiunt propterea in capella, quam sub invocatione s. Crucis et s. Apolinaris martiris invocari desiderant, quam construi fecerunt et quam per quemcumque ep. consecrari facere desiderant, missas et alia divina officia per quoscumque presb. idoneos ad nutum ipsorum amovibiles celebrari et sacramenta administrare facere, lic. loci ordinarii ac rectoris par eccl. minime requisita, iuribus tamen dicte par. eccl. semper salvis: supplicatur de indulgentia et facultate in perpetuum n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 46; in margine lic. consecrandi] (f.d.s. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Wigornien. et abb. o.s.Ben. Morbacen. Basil. dioc. ac offic. Bisuntin. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. iul. 1523 APA 70 642rs. 638 Steynbach Basil. dioc.; exponunt incole et habitatores dicte ville, qui sub par. eccl. oppidi Senhaym Basil. dioc. existunt, quod in dicta villa ab inmemorabili tempore sit quedam capella cum choro et campanili et campanis constructa sub invocatione b. Marie Virginis consecrata cum repositorio sacramenti eucharistie et sancti olei, tamen quia in ea pro infantibus baptizandis nec pro sepeliendis mortuis cimiterium benedictum nec capellanus [existit], qui congruis temporibus missas et alia divina officia celebret, verbum Dei predicet, occurrentia festa denuntiet ac eis sacramenta pro salute animarum neces144

De diversis formis et de declaratoriis

saria ministrat, necnon dictum oppidum, intra cuius muros dicta par. eccl. consistit, a dicta villa unum miliare Lombardicum distat, propter distantiam ac nives et glacies et aquarum inundationes aliaque incommoda et multiplicia viarum discrimina presertim hyemali tempore et quo in illis partibus plerumque vigeat guerrarum temporibus illam accedere non possunt nec in plurimum illud [oppidum], cuius porte nocturnis et necessitatum temporibus clauduntur, neque rector aut vic. exire possunt, multominus quod ipsi ad dictam par. eccl. seu rector et vic. ad ipsos dictis temporibus venire possunt; quo fit, ut multotiens infantes absque baptismatis ac mul. pregnantes et varii utriusque sexus homines ac senes et defectuosi absque eucharistie, sacrique olei et aliorum sacramentorum cum animarum suorum periculo decedunt ab humanis necnon devotio populi et divinus cultus christianaque religio diminuuntur: supplicatur de lic. et facultate, in dicta capella fontem baptismalem et circa eam cimiterium erigi et per quemcumque ep. benedici illudque seminis seu sanguinis effusione pro tempore pollutum reconciliari, necnon coram eis in dicta capella per quemcumque presb. idoneum per eos eligendum et amovendum missas et alia divina officia celebrari, verbum Dei predicari, confessiones audiri et a peccatis omnibus, nisi talia fuerint propter que sit sedes ap. consulenda, absolvi sibique, ut tam eucharistiam quam alia sacramenta, in festo paschatis nisi necessitas id requirat, administrare atque omnia et singula alia que in premissis necessaria fuerint, exercere et fieri citra alieni iuris preiudicium possit et valeat, ordinarii lic. super hiis minime requisita, antistiti ut supra benedicendi et reconciliandi et presb. celebrandi lic.

concedere et facultatem dignemini, n.o. Bonifatii VIII. ultra unam dietam ac aliis constitutionibus ap. et synodalibus quibuscumque, ac quibusvis factis conventionibus, promissionibus et laudis inter eosdem oratores et rectorem sive vicarium statutisque et consuetudinibus etiam iuramento roboratis necnon privilegiis, indultis et litt. ap. concessis derogatis, proviso quod ipsi [oratores] rectori dicte par. eccl. pro tempore existenti de iuribus competentibus eiusdem eccl. debite respondent [supra Jo. Buren procurator, taxa 81; in margine erectio] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur Danieli ep. Wigornien. ad presens in R. cur. residenti et abb. o.s.Ben. Morbacen. Basil. dioc. ac offic. Bisuntin. et eorum cuilibet, qui assistant in litt. latissime extendendis ut in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. iul. 1523 APA 70 645rs. 639 Cornelius Wilhelmi Coeman cler. Traiect. dioc. exponit, quod cum ipse ad presb. ordinem promoveri desideraret et congruum titulum non haberet, mater sua, ne cum presb. esset mendicare cogeretur, 24 fl. monete Flandrie super bonis suis immobilibus pro titulo et nomine tituli sibi assignavit, prout in diversis instrumentis desuper coram scabinis loci de Apellis confectis plenius continetur, et licet premissa per loci ordinarium approbat fuerunt: supplicatur de confirmatione et approbatione per sedem ap. n.o. quibuscumque [supra Bonnius procurator, taxa 10; in margine confirmatio] (f.d.s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 18. iul. 1523 APA 70 647rs. 640 Henricus Betteller presb. Colon. dioc. exponit, quod alias sue matris suasionibus domum o.tert.fr.min. s. Barbare ville de Arsen Colon. dioc. intravit et per vim et metum, qui cadere poterant 145

De diversis formis et de declaratoriis

in constantem, compulsus professionem emisit, et huiusmodi metu durante per aliquot annos permansit et ad omnes ordines promotus fuit; cumprimum potuit domum habitu suo regulari propter carentiam alterius retento exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si vocato dicti ordinis procuratore generali in R. cur. residenti constiterit canonice de premissis, oratorem ordini obligatum non esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere, in suis ordinibus ministrare et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Cordellas procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur Jacobo Nagel theologie professori et pape penitentiario in R. cur. et vic. archiep. Colon. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 20. iul. 1523 APA 70 647vs. 641 Franciscus de Silva Sancti Petri [presb.] Trever. dioc. exponit, quod postquam alias quondam Nicolaus Schnider filius Hermanni quendam fratrem carnalem oratoris invaserat, orator fratri suo in extremis constituto atque vulnerato subvenire intendens in eius auxilium prosiluit et vim vi repellendo Nicolaum aggressorem quodam baculo cum moderamine inculpate tutele percussit; quiquidem Nicolaus ab aliis per antea vulneratus ab hac luce migravit; et licet orator per iudicem infrascriptum ab homicidii reatu ad cautelam absol. fuit: supplicatur de decl. vocatis qui fuerant evocandi constito canonice de assertis ipsum nullum homicidii reatum incurrisse, nullamque irregularitatis maculam sive inhabilitatis notam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. obtenta retinere ac alia recipere et retinere posse [supra Nicolaus pro-

curator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris homicidii] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur offic. curie Confluentie Trever. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. iul. 1523 APA 70 655rs. 642 Gregorius Salzman frater professus o.fr.min. de observantia Constant. dioc. exponit, quod alias ipse ordinem illicentiatus exivit habito abiecto et ad seculum est reversus cum laic. conversando et negotiis secularibus se immiscendo excom. sent. et apostasie reatum incurrens; orator in R. cur. presens premissa commisisse dolet et cupit absolvi et ad o.hosp.s.Joh. se transferre: supplicatur de absol. ab apostasie reatu et excessibus in utroque foro et de disp. super irregularitate, quam sic ligatus missas et alia divina officia celebrando, non tamen in contemptum clavium, contraxit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare possit, ac eum in pristinum statum reponi et lic. se transferendi ad o.hosp.s.Joh. illiusque habitum a quocumque persona in dignitate eccl. constituta in R. cur. recipere ac in illius manibus professionem emittere regularem; quodque postquam ad dictum ordinem translatus atque in eo professus fuerit omnibus privilegiis sibi gaudere plenam lic. et facultatem indulgeri mandare, n.o. constitutionibus Clementis V. ›Ut professores‹, Martini V. ›Viam ambitiose cupiditatis‹ atque ordinationibus ab Eugenio IV., Sixto IV., Innocentio VIII., Alexandro VI., Julio II., Leone X. dictis ordinibus o.fr.min. et o.hosp.s.Joh. concessis ac indultis, etiam in forma brevis aut plumbi seu quacumque alia forma [cum amplissima derogatione obstantium; supra Nicolaus procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris homicidii] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Laibacen. et ep. 146

De diversis formis et de declaratoriis

Brixin. seu eorum offic. ac Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur. et eorum cuilibet, qui assistant in latissima forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. iul. 1523 APA 70 664v–666r. 643 Simon de Prato o.pred. domus s. Nicolai Thorn. Culm. dioc. sacre pagine professor exponit, quod senio confectus existit et austeritates ordinis sufferre non sperat: supplicatur de lic. et facultate standi extra sub habitu ordinis, lic. sui superioris petita sed non obtenta, et alicui benef. eccl. in divinis deservire ac privilegiis ordinis gaudere cum amplissima derogatione obstantium [supra Galletus procurator, taxa 22; in margine standi extra cum assistentia] (f.d.s.e. M. ep. Bal. regens; committatur officialibus ep. Culm., Warmien. et Wladislav. cum assistantia, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. iul. 1523 APA 70 670rs. 644 Bernardus Solemi presb. Eistet. dioc. exponit, quod alias ipse suasionibus genitorum inductus mon. o.s.Ben. b. Marie et s. Gottardi loci Wermilzhausen Eistet. dioc. ingressus et vi et metu, qui cadere poterat in constantem, coactus professionem emisit, quam numquam ratam habuit, sed semper ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus fuit; et tandem cumprimum commode potuit mon. exivit habitu dimisso et regulari assumpto: supplicatur de decl. ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Bonnius procurator, taxa 13; in margine decl. iuris] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Eistet. vel eius offic. ac Jacobo Nagel theologie professori et penitentiario pape in R. cur., quatenus vocato procuratore generali dicti ordinis in R. cur. alioquin abb. dicti

mon. et aliis, qui fuerint evocandi, qui canonice constito [de assertis] assistant in forma solita, fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. iul. 1523 APA 70 671rs. 645 Georgius Schatzman laic. oppidi Geroltzhofen Herbip. dioc. exponit, quod ipse alias in quendam Johannem le Chener presb. Herbip. dioc. manus violentas iniecit et illum cum sanguinis effusione vulneravit, qui plene convaluit nec inde factus est inhabilis: supplicatur de absol. postquam illo satisfecerit [supra Jo. Buren procurator, taxa 7; in margine ab iniectione] (f.d.s. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Herbip. vel eius offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1523 APA 70 674rs. 646 Nicolaus Rusz presb. perpetuus vic. ad altare s. Pauli in colleg. eccl. s. Stephani Magunt. exponit, quod ex fructibus dicte vicarie se commode sustentare non sperat: supplicatur de lic. et indulgentia, ut unacum vicaria, etiam si monocularis est, unum seu duo aut plura benef. compatibilia recipere valeat fundatione predicta n.o. [cf. Nr. 604; supra Jo. Buren procurator, taxa 7 resid. gratis; in margine indultum ut infra] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1523 APA 70 674vs. 647 Hans Rudolphi de Tilberg nobilis Constant. dioc. exponit, quod ipse alias quendam presb. rectorem par. eccl. ville Mustech Constant. dioc. interfecit et deinde quasdam litt. sedis ap. et officio sacre penitentiarie sibi concedi obtinuit, quarum vigore a presbitericidio absol. fuit; sed in odium tanti facinoris liberi sui ad benef. eccl. obtinendum inhabiles censebantur, nisi cum eis per sedem ap. dispensaretur, additum fuit: supplicatur de disp. et indulgentia, quod liberi sui ad benef. eccl. habilitari et ad omnes ordines promoveri possint n.o. 147

De diversis formis et de declaratoriis

quibuscumque [supra N. Gladiatoris procurator, taxa 13; in margine rehabilitatio] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 7. aug. 1523 APA 70 684rs. 648 Petrus Nicolai presb. Sleswic. dioc. exponit, quod cum alias ipse in domo cuiusdam Momini Pagessen incole loci Rorbeke Sleswic. dioc. inter personas honestas constitutus esset et cum quondam Ernesto Theoderici laic. terre Strandt Sleswic. dioc. ad verba iniuriosa devenisset, Ernestus quodam pugione oratorem in pectore graviter vulneravit et isto non contentus maligno spiritu instigatus oratorem secundarie invasit; quod videns orator se in mortis periculum constitutum vim vi repellendo et se defendendo quendam cultellum, quem inter comedendum uti solebat, sinistro lateri dicti Ernesti immisit et ei vulnus intulit; licet Ernestus post aliquos dies pristine sanitati fere in totum restitutus fuit, tamen suo malo regimine vel debita medela non adhibita post sex septimanas decessit: supplicatur de decl. oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis maculam sive inhabilitatis notam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare necnon benef. obtenta retinere et conferenda recipere et retinere posse [supra Jo. Buren procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris homicidii] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur. et offic. Sleswic. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. aug. 1523 APA 70 694r. 649 Jacobus Sons presb. Magunt. dioc. exponit, quod ipso et quondam Johanne Noynwan presb. Trever. dioc. in rure deambulantibus post nonnulla verba iniuriosa inter eos ad capillorum distractionem citra tamen sanguinis effusionem ven-

tum est; quibus non obstantibus orator ter missarum sollemnia celebravit; tandem cum a nonnullis oratorem excom. sent. incurrisse et irregularitatem contraxisse assereretur, orator ab celebratione cessavit prout de presenti cessat: supplicatur de absol. et de disp. postquam Johanni satisfecerit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. suum retinere valeat n.o. quibuscumque [supra N. Gladiatoris procurator, taxa 13; in margine ab iniectione] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur vic. archiep. Magunt., fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. aug. 1523 APA 70 735vs. 650 Johannes de Wesalia presb. professus domus o.pred. Lubic. exponit, quod alias ipse absque lic. domum exivit et ad R. cur. accessit, et tam in dicta curia quam extra illam per plures dies habitu suo retento vagatus fuit et de presenti vagat excom. sent. incurrendo; cupit ad o.hosp.s.Spiritus vel o.s.Aug. se transferre: supplicatur de absol. et de disp. super irregularitate, quam sic ligatus missas celebrando incurrit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et ad o.hosp.s.Spiritus vel o.s.Aug. se transferre ac habitum a quocumque antistite ab eo eligendo in R. cur. vel extra recipere et ipsi professionem emittere et deinde privilegiis dicti ordinis gaudere valeat, necnon de superioris dicti ordinis lic. habitu suo retento stare extra loca regularia ac alicui benef. eccl. in divinis deservire et curam animarum exercere prout iudicibus infrascriptis aut superiori aut antistiti [videbitur] n.o. Clementis V. pape ›Professores‹ ac Martini V. pape ›Viam ambitiose cupiditatis‹ ac aliorum Romanorum pontificum constitutionibus et [amplissima obstantium ac o.pred. concessorum constitutionum derogatione; 148

De diversis formis et de declaratoriis

supra Galteri procurator, taxa 19; in margine lic. ut infra] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur Marco Beneventan. pape penitentiario ac offic. Colon. et offic. Monast. et eorum cuilibet cum assistentia, fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. aug. 1523 APA 70 741rs. 651 Jacobus Conradi [presb. professus] o.fr.herem. s.Aug. loci Mulhusen Basil. dioc. exponit, quod alias ipse quadam lic. certi card. R. eccl. confisus seu animi levitate motus conventum absque lic. sui superioris exivit et ad seculum est reversus, in quo permanendo ad R. cur. se contulit, apud quam est constitutus de presenti; cupit ad o.s.Ant. Viennen. se transferre: supplicatur de absol. ab apostasie reatu necnon de disp. super irregularitate, quam sic ligatus missas et alia divina officia celebrando, non tamen in contemptum clavium, incurrit, quod in suis ordinibus ministrare et se ad o.s.Ant. transferre ac privilegiis dicti ordinis gaudere possit n.o. quibuscumque, proviso quod infra sex menses se transferat ad effectum [supra Hominis procurator, taxa 31; in margine ab apostasia] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur Henrico Jacobin et Petro Calahorra pape penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 2. sept. 1523 APA 70 748rs. 652 Bartholomeus Sifridi [presb.] o.fr.s.Sep. domus Sancti Sepulchri e.m. Spiren. exponit, quod superiores multa intolerabilia onera etiam in periculum corporis et vite sibi imposuerunt, que subire renuerat, deinde superiores eidem iusserunt domum exire: supplicatur de lic. et indulgentia standi extra et quod alicui benef. eccl. in divinis deservire possit n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 16; in margine standi extra] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens)

Rome apud s. Petrum 4. sept. 1523 APA 70 749vs. 653 Johannes Widenbruge presb. ac perpetuus vic. ad altare s. Decem Milium Martyrum in eccl. b. Marie Lippien. Colon. dioc. exponit, quod cum ipse alias et quidam Nicolaus Armbrosters presb. Colon. dioc. in oppido Lippien. in hospitio publico prandium peregissent et ibidem Johannes Haerteken, Hermannus Haersvinkell, Antonius Holscher et Johannes Unna laic. supervenissent ac unacum oratore et Nicolao bibissent, inter eos propter exbursationem vini orta extitit discordia, qua media Johannes Haerteken et socii prefati in oratorem ut eundem provocarent verba ignominiosa ac Martini Lutheri sectam detestabilem confoventia proferre et ei contumeliis afficere ceperunt; et licet predictas iniurias equo animo sufferret, nichilominus Johannes Haerteken et socii premissis non contenti in oratorem irruentes ne ipsorum manus evaderet circumcirca cingentes ipsum verberare nonnullasque vasa vitrea in eius faciem proicere ceperunt; orator alias mortem evadere non valens arrepto gladio Johannem Haerteken eius principalem invasorem circa guttur percussit et vulneravit ac etiam Hermannum [Haersvinkell] certo modo vulneravit, ex quibus vulneribus Hermannus plene convaluit, ipse tamen Johannes Haerteken exspiravit: supplicatur de absol. ab homicidii reatu et de disp. super irregularitate, quam sic ligatus missas et alia divina officia, non tamen in contemptum clavium, celebrando incurrit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et vicariam predictam retinere ac alia benef. recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Galletus procurator, taxa 27 resid. gratis pro presente; 149

De diversis formis et de declaratoriis

in margine ab homicidio] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur. ac preposito s. Dionisii et s. Johannis Hervordien. Paderburn. dioc. et offic. ep. Paderburn., qui inhibeat in solita forma dummodo super premissis etc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 5. sept. 1523 APA 70 759vs. 654 Jacobus Alendorff laic. de Rudenaw Magunt. dioc. exponit, quod ipse olim minor annis existens quandam domum o.tert.fr.min. in Frankenberg intravit et habitum per laicos dicti ordinis deferri solitum suscepit et professionem emisit, quamquidem numquam ratam habuit, sed pluries et sepissime etiam in et. legitima de ea reclamavit; tandem habitu penitus dimisso ad seculum rediit: supplicatur de decl. oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. [!] secularis remanere posse [supra N. Gladiatoris procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. religionis] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur preposito colleg. eccl. Fritzlarien. [cancellatus, in margine Amelburgen. correctus per me N. Gladiatoris sigillatorem de mandato regentis] Magunt. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 21. sept. 1523 APA 70 785vs. 655 Wolfgangus Reitmeier presb. Ratisbon. dioc. exponit, quod alias ipse in teneris annis agens domum o.fr.herem. s. Aug. Ratisbon. intravit et habitum suscepit et adhuc impubes existens vi et metu compulsus professionem emisit, quamquidem adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed contra eam reclamavit et in reclamatione persistens ad presb. ordinem promotus fuit, sed cumprimum commode potuit domum exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl. oratorem dicto ordini minime astrictum esse, sed in se-

culo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Bonnius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. religionis] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Spigacen. in R. cur., quatenus vocato procuratore generali dicti ordinis in R. cur. et sibi canonice constiterit de assertis etc., fiat M.) [textus cancellatus, in margine cassata per me N. Gladiatoris sigillatorem, quia postmodum registrata sub data 2. oct. 1523 sede vacante; [cf. Nr. 658] Rome apud s. Petrum 25. sept. 1523 APA 70 786rs. 656 Kilianus Lost canonicus mon. o.Prem. in Windberg Ratisbon. dioc. exponit, quod ipse intendit certis rationabilibus causis ad aliud mon. eiusdem ordinis se transferre: supplicatur de lic., indulgentia et facultate, superioris sui lic. petita sed non obtenta, n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine de mon. ad mon.] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 25. sept. 1523 APA 70 786v. 657 Antonius Bulgert presb. Traiect. dioc. exponit, quod ipse alias in minori et. constitutus quandam domum o.fr.min. Traiect. intravit et anno probationis non completo domum exivit et ad seculum est reversus, sed per vim et metum, qui cadere poterant in constantem sue et. virum, coactus reductus fuit a fratribus et vi et metu durantibus professionem emisit et per plures annos cum maxima mentis anxietate remansit; et tandem supervenientibus nonnullis discordiis et inter fratres dissentionibus domum exivit habitu suo penitus dimisso et ad R. cur. se contulit, in qua constitutus est de presenti: supplicatur de decl., si vocatis procuratore dicti ordinis in R. cur. vel guardiano dicte domus canonice constiterit de assertis, oratorem re150

De diversis formis et de declaratoriis

ligioni minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra N. Gladiatoris procurator, taxa 13; in margine decl. religionis] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Traiect. vel eius vic. et Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur. et eorum cuilibet, qui assistant in solita forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 25. sept. 1523 APA 70 786vs.

non obtenta, proviso etc. [supra Cordellas procurator, taxa 22; in margine standi extra] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Ratisbon. et ep. Prag. ac Petro Calahorra sacre theologie professori et pape penitentiario in R. cur. et eorum cuilibet, qui in premissis assistent in litt. latissime extendendis in solita forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. oct. 1523 APA 70 799v.

658 Wolfgangus Reitmeier presb. Ratisbon. civitatis exponit, quod alias ipse in teneris annis agens domum o.fr.herem. s. Aug. Ratisbon. intravit et habitum suscepit et adhuc impubes existens vi et metu compulsus professionem emisit, quamquidem adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed contra eam reclamavit et in reclamatione persistens ad presb. ordinem promotus fuit, sed cumprimum commode potuit domum exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl. oratorem dicto ordini minime astrictum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Bonnius procurator, taxa loco sigilli; in margine decl. religionis] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur Jacobo Nagel sacre theologie professori et pape penitentiario in R. cur. et vic. ep. Ratisbon., quatenus si presente in R. cur. oratore et vocato procuratore generali dicti ordinis, alioquin priore dicte domus, canonice constito de assertis etc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 2. oct. 1523 APA 70 796vs.

660 Tilmanus Reisner presb. Patav. dioc. exponit, quod cum alias ipse et Valentinus Khoter etiam presb. Patav. dioc. insimul plebanie s. Stephani in Stockeraw in divinis deservirent et quandam mul. ut eis inserviret, quam prefatus Valentinus tamquam concubinam tenuerat, haberent, et orator quadam die propter nonnulla eius vicia vel res male gestas eam gratiose increparet, Valentinus nescitur quo spiritu ductus nisi maligno ense evaginato in oratorem, ut eum interficeret, cum dicta mul. irruit; unde orator videns se in vite discrimine constitutum vim vi repellendo et se cum moderamine inculpate tutele defendendo Valentinum unico ictu in pectore percussit, ex qua percussione infra duas horas ex luce migravit: supplicatur de decl., si iudici infrascripto canonice constiterit de premissis, oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis sive inhabilitatis seu infamie maculam sive notam contraxisse, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare ac benef. retinere ac alia recipere posse [supra Cordellas procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur Jacobo Nagel sacre theologie professori et pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. oct. 1523 APA 70 799vs.

659 Michael Trostmair monachus o.Cist. Celle Dei Ratisbon. dioc. exponit, quod ipse parentes senio confectos et paupertate gravatos habet; cupit pro illorum necessitatibus stare extra mon. et alicui benef. eccl. deservire: supplicatur de lic., sui superioris lic. petita sed

151

De diversis formis et de declaratoriis

661 Adam Francker cler. Trever. dioc. exponit, quod cum alias ipse ac quidam Petrus Francker presb. Trever. dioc. fratres carnales et nonnulli alii presb. ad villam Wist recreationis gratia se conferrent et quondam Nicolaus Sartoris laic. dicte ville prefato Petro se obviam faciens illum offendere niteretur, orator videns fratrem in vite discrimine constitutum gressus suos versus illos animo illos segregandi properavit ac Nicolaum aliquibus percussionibus non tamen letalibus affecit, non valens fratrem suum ab illius manibus absque mortis periculo liberare; alii supervenientes Nicolaum absque oratoris voluntate percusserunt, ex quibus percussionibus aut forsan suo malo regimine vel debita medela non adhibita post novem dies ex vita migravit: supplicatur de decl., oratorem nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis sive inhabilitatis seu infamie maculam sive notam contraxisse, sed ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare ac benef. retinere ac recipere posse [supra Bonnius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. super homicidio] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur Jacobo Nagel sedis ap. penitentiario in R. cur., quatenus constito etc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. oct. 1523 APA 70 800rs. 662 Jacomina Petri Clausz soror domus de Bethania oppidi de Amsterdamis Traiect. dioc. exponit, quod licet ipsa post professionem per eam emissa in domo, cuius sorores sub regula o.s.Aug. degunt, per spatium 24 annorum religiose et honeste vixerit, timet tamen in dicta domo tam propter non matris electionem tam propter confessoris institutionem et divisionem ortam inter sorores amplius in dicta domo remanere non posse; cu-

pit cum pensionibus seu redditibus sibi a parentibus et consanguineis ad vite sue sustentationem datis et relictis in aliquo pio loco cum aliquibus sororibus beginis nuncupatis dies suos finire: supplicatur de lic. et indulgentia, lic. superioris petita licet non obtenta, habitu suo semper retento sub obedientia ordinarii extra dicta domo permanere [cum amplissima derogatione obstantium; supra Hantius procurator, taxa 22; in margine lic. ut infra] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur preposito Arnhemen. Traiect. dioc. ac archidiac. eccl. Traiect. et eorum cuilibet cum assistentia, fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. oct. 1523 APA 70 804rs. 663 Michael Pfoellinger alias Trostmair presb. Ratisbon. dioc. exponit, quod ipse alias in 12. et. anno existens suasionibus parentum mon. o.Cist. Celle Dei Ratisbon. dioc. intravit et adhuc minor annis professionem emisit, quam adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed sepius ab ea reclamavit et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus fuit: supplicatur de decl., si vocato priore dicti mon. iudici infrascripto canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime astrictum esse, sed habitu dimisso mon. exire et ut presb. secularis in suis ordinibus ministrare et in omnibus bonis tam paternis quam maternis succedere ac benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Cordellas procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Ratisbon. vel eius offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. oct. 1523 APA 70 806rs. 664 Johannes Scheider presb. Herbip. dioc. vel alterius civitatis seu dioc. exponit, quod ipse olim tunc impubes existens domum o.Carmel. 152

De diversis formis et de declaratoriis

Herbip. metu parentum suorum intravit et dolose et fraudulenter allectus in 14. et. anno professionem emisit, quam tamen adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed semper ab ea reclamavit et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus fuit: supplicatur de decl., si vocato priore dicte domus iudici infrascripto canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime astrictum esse, sed domum exire ac ut presb. secularis in suis ordinibus ministrare et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 13; in margine decl. religionis] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Herbip., qui assistat, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. oct. 1523 APA 70 808rs. 665 Michael Rinck presb. Spiren. dioc. exponit, quod ipse olim tunc in 13. et. anno existens mon. o.s.Aug. canonicorum regularium oppidi Landaw Spiren. dioc. intravit et professionem emisit, quam tamen adveniente et. legitima numquam ratam habuit, sed semper ab ea reclamavit et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus fuit: supplicatur de decl., si vocato procuratore generali dicti ordinis iudici infrascripto canonice constiterit de assertis, oratorem in seculo ut presb. secularis remanere et in suis ordinibus ministrare et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur Petro Calahorra sedis ap. penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. oct. 1523 APA 70 808vs. 666 Petrus Riebel presb. Wormat. dioc.: petit similem gratiam et decl. ut in forma per vim et metum etc. [supra Hantius procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris religionis] (f. i. f. M. ep. Bal. regens;

committatur Petro Calahorra sedis ap. penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. oct. 1523 APA 70 809r. 667 Johannes Oder rector par. eccl. s. Gottardi Vallis Taxin Patav. dioc. exponit, quod alias postquam sibi de dicta par. eccl. tunc certo expresso modo vacante provisum fuerat possessione subsecuta lite inter oratorem ex una et nonnullos suos adversarios in R. cur. coram certo auditore sacri palatii indecisa pendente partibus ex altera, quidam prepositus mon. s. Hyppoliti Patav. dioc. pretendens dictam par. eccl. ad eius collationem ratione dicti mon. existere, nonnulli adversarii seu potius emuli oratoris capellanum suum de facto potius quam de iure coram offic. ordinarii ad iudicium evocari ac illum excom. sent. innodari fecerunt ipsumque capellanum a cura animarum expellere satagunt in non modicum oratoris et dicte litis preiudicium, gravamen et vilipendium; et cum pendente lite nichil debeat innovari: supplicatur, quatenus dicti oratoris capellano a sent., censuris et penis prius absol. dictum prepositum et capellanum coram dicto offic. molestantes, ut lite durante a dictis molestationibus desistant, oratorem seu loco ipsius capellanum in divinis deservire curamque animarum gerere et exercere permittant per censuram eccl. et alia opportuna iuris remedia appellatione postposita compescere mandare dignemini invocato etiam [brachio seculari] n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 10; in margine quod lite pendente] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur abb. mon. o.s.Ben. s. Marie in Golerito Patav. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. oct. 1523 APA 70 812rs. 153

De diversis formis et de declaratoriis

668 Lambertus Eysche presb. Leod. dioc. exponit, quod cum alias ipse quadam die mensis Julii ultimo preteriti se de loco Hakando, in quo moram trahebat, ad locum Wemmersoy, ubi festivitas dedicationis eccl. celebrabatur, se contulisset et processione finita et forsan corporali refectione sumpta ad domum suum redire vellet, quidam laic. eidem retulit, Catherinam servientem suam, quam alias orator pluries carnaliter cognoverat, cum quodam alio laic. in quadam domo existere; quibus auditis orator ad domum, in qua laic. et Catherina existebant, se contulit, ibique nonnullis verbis inter eos habitis poculum per manus cuiusdam puelle ibidem astantis ut biberet acceptum versus dictam Catherinam absque tamen aliqua percussione proiecit, propter quod quidam cler. ibidem existens oratorem aliquibus verbis iniuriosis affecit; orator vero premissa egre ferens cler. in altera manuum suorum absque tamen aliqua mutilatione quodam parvo gladio, quo in mensa utebatur, leviter vulneravit et ab huiusmodi domo recessit; sed laic., qui cum dicta Catherina discumbebat, gladio evaginato eum insecutus est animo oratorem vulnerandi aut interficiendi; et dum hec agerentur quidam presb. illuc superveniens oratorem per capillis arripuit, et dum sese invicem distraherent, idem laic. in suo malo proposito perseverans gladio evaginato in oratorem irruit animo ipsum interficiendi, nisi quidam ibidem presens ictus quodam baculo divertisset; et cum premissis non contentus laic. in oratorem gladium iterum evaginare vellet, orator videns se in vite discrimine constitutum vim vi repellendo et se necessarie defendendo laic. amplexus est et ambo in terram ceciderunt, unde orator laic. unico ictu in crure percussit, ex quo vulnere ex luce

migravit: supplicatur de absol. ab homicidii reatu in utroque foro et de disp. super irregularitate, quam postmodum missas et alia divina officia celebrando, non tamen in contemptum clavium, incurrit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. obtenta retinere et in futurum obtinenda recipere et retinere possit n.o. quibuscumque [supra Cordellas procurator, taxa 19 resid. gratis pro paupere presente; in margine ab homicidio] (f.d.s.e. M. ep. Bal. regens; committatur Petro Calahorra et Jacobo Nagel sacre theologie professoribus et penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. oct. 1523 APA 70 813vs. 669 Theobaldus Appenhoffer presb. Spiren. dioc. exponit, quod ipse alias in 13. et. anno constitutus domum o.pred. oppidi Wissenburgen. Spiren. dioc. blanditiis et suasionibus fratrum [seductus] intravit et professionem emisit, et et. humili sibi suffragante ab professionis emissione pluries et sepissime reclamavit prout de presenti reclamat; in qua reclamatione persistens se ad omnes ordines promoveri fecit: supplicatur de decl., si vocato priore et fratribus dicte domus canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed habitu regulari penitus dimisso in seculo ut presb. secularis remanere et benef. eccl. recipere et retinere posse [supra N. Gladiatoris procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. iuris] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Spiren. seu eius offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. nov. 1523 APA 70 824rs. 670 Laurentius Haell decanus eccl. s. Petri Iunioris et canonicus eccl. s. Petri et s. Michaelis Argent. exponit, quod ipse pro observanda christiana religione et sedis ap. re154

De diversis formis et de declaratoriis

verentia nonnullis iniquitatis et inobedientie filiis tam cler. quam laic. heresi Lutheriane in civitate Argent. pro dolor vigenti adherentibus et dicte sedi ap. rebellantibus ac in ecclesiis in publicis contionibus predicantibus et docentibus populumque christianum a fide et eius sedis obedientia avertentibus forte resistit ac dictam heresim prout tenetur dampnat; [cum] in dicta civitate Argent. propter dictos ibidem dicte heresi adherentes et fautores aliasque legitimas causas non audeat neque tute valeat residere: supplicatur de lic., indulgentia et disp., ut ad alium locum honestum et commodum se transferre valeat, et quod emolumenta et distributiones [suorum beneficiorum] cum ea integritate recipere possit, si personaliter resideret ac officiis et actibus personaliter interesset, et ad residendum minime teneatur [supra Enriso procurator, taxa 16; in margine de non residendo] (f.d.s. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Spiren. seu eius offic. cum assistentia in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. nov. 1523 APA 70 826vs. 671 Gaspar Schwandt presb. Argent. dioc. exponit, quod ipse alias infra pubertatis annos existens nonnullorum persuasionibus mon. o.s.Wilh. Argent. intravit et adhuc minor annis existens professionem emisit, quam cum ad et. legitimam pervenerit numquam ratam habuit, sed pluries ab ea reclamavit, et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus extitit atque cumprimum commode potuit domum exivit habitu regulari dimisso et seculari reassumpto et ad seculum est reversus, in quo ut presb. secularis dies suos finire desiderat: supplicatur de decl., si vocatis priore prefati mon. et aliis qui fuerint evocandi iudici infrascripto canonice constiterit de assertis, orato-

rem dicto ordini minime teneri, sed in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare necnon benef. eccl. recipere et retinere ac in seculo ut presb. secularis remanere posse [supra Enriso procurator, taxa 13; in margine decl. iuris] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano colleg. eccl. s. Petri Iunioris Argent., cum dictus orator ordinarium in hac parte habeat suspectum, qui assistat in forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. nov. 1523 APA 70 827rs. 672 Johannes Kuzmagl presb. Ratisbon. dioc. exponit, quod ipse alias in puerili et. existens suasionibus nonnullorum fratrum domum o.fr.herem. s. Aug. s. Thome Apostoli oppidi Brunen. Olomuc. dioc. intravit et adhuc minor annis existens professionem emisit, quam adveniente sibi et. legitima numquam ratam habuit, sed sepius ab ea reclamavit et in reclamatione persistens ad omnes ordines promotus fuit; cumprimum commode potuit domum exivit et habitu regulari dimisso et seculari assumpto ad seculum rediit, in quo dies suos ut presb. secularis finire desiderat: supplicatur de decl., si vocato procuratore dicti ordinis in R. cur. residente iudicibus infrascriptis canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum fuisse, sed in seculo remanere et in suis ordinibus etiam in altaris ministerio ministrare necnon in omnibus bonis paternis sive maternis succedere ac benef. eccl. recipere et retinere posse [supra Cordellas procurator, taxa 4 et 3; in margine decl. religionis] (f. i. f. M. ep. Bal. regens; committatur Petro Calahorra et Jacobo Nagel sacre theologie professoribus ac sedis ap. penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. nov. 1523 APA 70 837rs. 155

De diversis formis et de declaratoriis

673 Wolfgangus Sigismundi Keller plebanus in Remminghaus Constant. dioc. exponit, quod cum alias inter ipsum oratorem et quondam laic. Rotemkof de Friburgo nuncupatum nonnullis verbis iniuriosis habitis concordia facta fuisset et dictus Rotemkof nescitur quo spiritu ductus oratorem quodam die de Remminghaus versus Rotenburg Constant. dioc. equitantem in via publica quodam pugione munitus insequeretur, orator deteriora evitare cupiens ad Rotenburg pervenit; unde cum eadem die versus domum ad Remminghaus equitare vellet et ipsum laic. cum sculteto de Remminghaus stantem et colloquentem invenisset dixissitque eidem, ut ab malis inceptis desisteret, idem laic. his n.o. oratorem ›ribaldum presb.‹ vocavit, unde orator terrorem eidem inferre cupiens, non tamen animo laic. interficiendi pugionem sive ensem contra laic. extraxit; prolatis autem inter oratorem et laic. aliquibus verbis altercatoriis dictus scultetus, qui amicus communis erat, cupiens pacem inter eos componere, laic. abire iussit; tamen idem Rotemkof statim post ad oratorem rediit eum frivole ›nequissimum presb.‹ fore affirmans et equum, cui orator insedebat, percussit; et dum orator et laic. invicem confligerent, supervenerunt tres rustici, qui baculum admodum lancee deferebant, quem laic. apprehendit et illo oratorem duobus ictibus percussit, unde orator pugionem sive ensem contra laic. proiecit, tamen ipsum non offendit; laic. vero accepto dicto pugione seu ense oratorem, qui ab equo descenderat, in fugam convertit eum insequentem; orator in mortis periculo constitutus accepto quodam baculo, quem fugiendo a casu ex agro extraxit, contra laic. se defendendo et vim vi repellendo dictum Rotemkof unico ictu eodem baculo percussit, ex

qua percussione laic. ex vita migravit: supplicatur de absol. ab homicidii reatu et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 37; in margine ab homicidio] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur prepositis eccl. s. Crucis in Horw, s. Crucis in Stuttgarden et s. Georgii in Tubingen Constant. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 31. oct. 1523 notatur loco suo APA 70 841vs. 674 Michael Althover rector par. eccl. s. Martini in Puhit Patav. dioc., qui ad presens in R. cur. constitutus existit et ratione dicte par. eccl. infra biennium ad presb. ordinem promoveri teneatur: supplicat de disp. et indulgentia, quod ad dictos ordines promoveri non teneatur n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 7 et 3 resid. gratis intuitu curialis; in margine de non promovendo] (f.d.s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 7. nov. 1523 notatur loco suo APA 70 847vs. 675 Johannes Spitzweyk presb. vic. in Mitterndorff Frising. dioc. exponit, quod cum ipse alias et duo alii honesti viri versus villam eccl. filialis Ginding Frising. dioc., ut matrim. seu sponsaliciis interessent, oratore ad hoc instanter requisito circa septimam horam noctis iter arripuissent et eis villam introeuntibus canis latrando insequeretur unusque ex illis, qui cum oratore erant, baculum in canem iecisset baculo contra parietem cuiusdam domus resiliente primo et deinde cane a suo latratu impetuose non desistente iterato iactu baculus contra parietem denuo resiliret, pater familias domus et eius filius et quidam alius armata manu mox egredientes oratorem et alios fu156

De diversis formis et de declaratoriis

gam arripientes impetuose insecuti sunt; orator vero et concomitantes non sperantes ob celerem insecutionem incolumes evadere in defensionem coacti se dederunt et vim vi repellendo alter ex aggressoribus, Johannes Charbel de Sinding nominatus, parvo vulnere ab altero oratoris concomitantium affectus remansit, quiquidem Johannes febre maxima correptus infra quartam ebdomadam exspiravit: supplicatur de absol. ab homicidii reatu ad cautelam et de disp. super irregularitate, quam postmodum missas et alia divina officia celebrando incurrit, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare ac benef. sua retinere et alia recipere et retinere possit [supra Bonnius procurator, taxa 22; in margine absol. ab homicidio] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur decano eccl. August. ac vicario ep. Frising. et vicario ep. August., fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. ian. 1523 notatur loco suo APA 70 875rs.

tamen in nullius preiudicium nec ipsius oratoris utilitatem venissent, oratorem tunc per viginti menses iuxta aliam ordinationem suam desuper vive vocis oraculo factam in dictis carceribus detentum et incarceratum ex eisdem carceribus libere et absque aliqua contradictione absolvi et relaxari commiserit et mandaverit, et etiam ex tunc absolverit, liberaverit et relaxaverit omnemque inhabilitatis et infamie maculam sive notam exinde provenientes ab ipso penitus aboleverit omnesque et singulos processus ac sent. per dictum commissarium factas et latas cassaverit et cassari mandaverit, n.o. constitutionibus et ordinationibus ap. ceterisque in contrarium facientibus quibuscumque, prout in quodam mandato sive papiri cedula manu ipsius Leonis pape desuper signata plenius dicitur contineri; nichilominus a nonnullis afferatur mandatum seu cedulam huiusmodi ex certis causis surrepticionis et obreptionis vicio subiacere ac absol., abolitionem et cassationem predictas, quarum pretextu orator a dictis carceribus relaxatus et successive plura benef. assecutus ac ad omnes ordines promotus missas et alia divina celebravit officia, fuisse et esse nullas seu invalidas et sibi ad premissa minus suffragari: supplicatur, quatenus conditionem commissarii necnon invocationes, denominationes, situationes et qualitates beneficiorum ac mandati sive cedule predictorum aliorumque forsan hic necessario exprimendorum tenores et inde etiam de facto secuta quecumque pro sufficienter expressis habeantur, oratorem ab excom. aliisque in tales per processus ap. ac alias a iure generaliter promulgatis sent., censuris et penis eccl., si quibus ob premissa innodatus existit, ac excessibus huiusmodi absolvere secumque super irregularitate quo-

676 Jacobus Scheierer cler. Magunt. dioc. exponit, quod dudum ipso in carceribus curie de Sabellis de Urbe incarcerato quidam in ea causa deputatus commissarius sive locumtenens contra eum quandam diffinitivam privationis omnium benef. eccl., que tunc obtinebat, per biennium pro eo, quod ipse nonnulla crimina falsificando quandam supplicationem approbatam et in illa litt. sive manum cuiusdam olim datarii Leonis X. pape contrafaciendo verum datum abscindendo ac falsum sua propria manu apponendo ac etiam in aliis supplicationibus graviter delinquendo perpetraverat, tulit sent.; prefatus Leo ipse exposita sibi, quod orator in iuvenili sua et. in certis supplicationibus pro se obtentis aliqua data seu verba in ipsis forsan mutasset vel addidisset, que 157

De diversis formis et de declaratoriis

modolibet ex premissis contracta, quodque eisdem premissis n.o. in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. predicta retinere et quovis iure suo ut prefertur assecuta sine preiudicio cuiusvis uti, potiri et gaudere necnon quecumque alia benef. eccl. similia vel dissimilia qualiacumque sint invicem tamen et cum obtentis compatibilia recipere et similiter retinere libere et licite possit et valeat dispensare omnemque [infamiam] abolire, omnesque et singulos processus ac sent. contra eum ut prefertur habitas et latas veris existentibus premissis in totum cassare, proviso quod penitentiam per confessorem per ipsum oratorem eligendum sibi premissorum occasione omnimode adimplere teneatur, premissis ac constitutionibus et ordinationibus ap. ceteris in contrarium n.o. quibuscumque, dignemini de gratia speciali et expresso [supra Jo. Buren procurator, taxa 37; in margine absol. ut infra] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 16. sept. 1523 notatur loco suo APA 70 875vs. 677 Philippus frater o.fr.min. conventualium exponit, quod ipse olim domum o.fr.min. oppidi Cliven. Colon. dioc. ingressus professionem emisit et ibidem per plures annos permansit; cum autem dicta domus ad longe strictiorem observantiam, quam professus fuerit, reducta extitit et ipse in provincia sua aliquam regularem domum reperire nequeat: supplicatur de lic. et indulgentia standi extra sub obedientia ordinarii habitu suo regulari semper retento lic. sui superioris petita sed non obtenta, et alicui benef. eccl. in divinis deservire etc. n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 22; in margine lic. standi extra] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur

decano eccl. s. Marie et s. Johannis Cliven. Colon. dioc. et decano eccl. s. Walburgis Arnhemen. Traiect. dioc. et eorum cuilibet cum assistentia, fiat M.) Rome apud s. Petrum 31. ian. 1523 notatur loco suo APA 70 878rs. 678 Philippus Organista presb. Argent. dioc. exponit, quod alias ipse in minori et. constitutus mon. o.s.Ben. s. Walburgis prope oppidum Hagenow Argent. dioc. persuasionibus nonnullorum intravit et professionem emisit, sed cumprimum commode potuit adveniente sibi et. legitima ab professione reclamavit, mon. exivit et ad seculum est reversus: supplicatur de decl., si iudicibus infrascriptis et vocatis vocandis canonice constiterit de assertis, oratorem ordini minime obligatum esse, sed in seculo ut presb. secularis remanere, in suis ordinibus ministrare et benef. eccl. recipere et retinere posse n.o. quibuscumque [supra Hominis procurator, taxa 13; in margine decl. religionis] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano eccl. s. Petri Iunioris et s. Thome Argent. vocato preposito et abb. s. Petri Senioris Argent., cum exponens huiusmodi negotii debitam executionem aliqualiter consequi non sperat, et cum assistentia in litt. latissime extendendis, fiat M.) Rome apud s. Petrum 2. mart. 1523 notatur loco suo APA 70 879v. 679 Agnes et Francisca de Greville sorores germane Leod. civitatis exponunt, quod licet ipse alias quasdam litt. ab officio sacre penitentiarie sub VIII Idus Martii anni 1522 ap. sede pastore carente decano eccl. Leod. ep. Leod. tunc in remotis agente directas impetraverunt [cf. Nr. 405] inter alia continentes, ut idem decanus vocatis abba. et conventu dicti mon. easdem oratrices, que ut asserebat 158

De diversis formis et de declaratoriis

Agnes in 15. vel 16., Francisca in 14. et. suarum annis constitute, ob guerrarum tunc pro dolor in patria vigentium in mon. o.s.Clare Leod. pro earum tutela et conservatione reposite fuerant, et postquam in eodem mon. per aliquot tempus permanserant, abba. ipsas invitas habitum dicti mon. suscipere et professionem emittere coegit, in cuius emissione oratrices protestate fuerant et in protestatione persistentes per 34 annos in dicto mon. steterant, predicto ordini minime obligatas fore et in seculo ut seculares remanere posse ap. auctoritate declararet, prout in eisdem litt. plenius continetur; idem decanus certis impeditus negotiis litt. exequi non voluit, quare: supplicatur pro parte dictarum oratricum, quod iudici infrascripto, attento quod ordinarius adhuc agit in remotis et oratrices habeant officialem suum in hac parte suspectum, committatur, ut litt. ipsas exequatur et de illarum executione iuxta illarum continentiam et tenorem loco dicti decani Leod. procedat perinde ac si a principio iudex delegatus fuisset n.o. constitutionibus et ordinationibus ap. ceterisque contrariis quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 10; in margine mutatio iudicis] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano eccl. s. Martini Leod., fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. febr. 1523 notatur loco suo APA 70 879vs. 680 Amelingus et Martinus de Svetlage presb. Osnaburg. civitatis exponunt, quod cum ipsi alias una cum Adolpho Schadelanth et Adolpho [de] Dumpstorpe alias Kurre canonicis eccl. s. Johannis Osnaburg. in domo eiusdem Martini conversarent de verbis ad verbera inter se devenientibus, dicti oratores in quendam choralem cler. et quandam mul. manus etiam forsan us-

que ad sanguinis effusionem citra tamen mutilationem temere iniecerunt violentas: supplicatur de absol., postquam iniuriam passis satisfecerint, et de disp. super irregularitate, si quam sent. huiusmodi legati missas et alia divina officia, non tamen in contemptum clavium, celebrando incurrerunt, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeant n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 15; in margine ab iniectione] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito s. Andree Wormat. et preposito in Drewer ac decano eccl. s. Silvestri oppidi Quakenbruggen Osnaburg. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. apr. 1523 notatur loco suo APA 70 893rs. 681 Gerhardus Schrodercken rector ac beneficiati et capellani ac ceteri presb. par. eccl. s. Mauritii ac universitas loci Emper Monast. dioc. necnon provisores et magistri fabrice ac parochiani eiusdem eccl. exponunt, quod cum multotiens homines dicti et circumvicinarum locorum excom. sent. et aliis censuris eccl. etiam propter leves causas auctoritate ordinaria innodari contingat et sic innodatis interdictum per auctoritatem ordinariam sepe sepius apponitur, propter quod divinus cultus et devotio populi diminuitur et gravia scandala exinde quandoque evenerunt et in futurum evenire formidantur: supplicatur de lic., facultate et indulgentia in perpetuum, quod tempore interdicti in eccl. et loco predictis auctoritate ordinaria quavis causa appositi excommunicatis exclusis missas et alia divina officia publice et alta voce celebrare et sacramenta administrare possint ac si interdictum minime appositum foret, n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 85; in 159

De diversis formis et de declaratoriis

margine indultum celebrandi] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur archidiac. Monast. et decano eccl. s. Mauritii e.m. Monast. necnon offic. Osnaburg. et eorum cuilibet cum solita assistentia in litt. latissime extendendis, fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. mart. 1523 notatur loco suo APA 70 906vs.

tini famulo iocose dixisset et famulus et Martinus prefati et famula hec valde egre ferentes acceptis armis et fustibus oratores acriter invasissent, tandem ad mutuas percussiones devenientes Adolphus de Dumpstorpe a famula percussus illam baculo quodam graviter absque sanguinis effusione percussit et oratores prefati similiter percussi fuerunt citra tamen membri mutilationem: supplicatur de absol. ab excom. sent. postquam iniuriam passis satisfecerint [cf. Nr. 680; supra Galteri procurator, taxa 13; in margine absol. ab iniectione] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 27. mart. 1523 notatur loco suo APA 70 909vs.

682 Adolphus Schadelanth et Adolphus de Dumpstorpe subdiac. et canonici et Amelingus de Svetlage presb. eccl. s. Johannis Osnaburg. exponunt, quod cum alias quidam Martinus etiam de Svetlage presb. vic. eccl. Osnaburg. oratores in domo sua ad prandium invitasset et peracto prandio dictus Amelingus certa verba cuidam dicti Mar-

160

D E D E F E C T U N ATA L I U M E T D E U B E R I O R I 683 Benedictus Jizan scol. Salzeburg. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Citadinis procurator, taxa 13] (f. d. s. M. regens; et committatur Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur., quia orator est presens in eadem, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 753r. 684 Conradus Seyberstorffer scol. Salzeburg. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens; et committatur ep. Hipponen. in R. cur., quia orator est presens in eadem, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 753r. 685 Johannes Raban scol. Salzeburg. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; et committatur ep. Chiemen., fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 753v. 686 Christophorus Eschau scol. Salzeburg. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens; et committatur ep. Chiemen., fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 753v. 687 Bernhardus Baldhauser scol. Patav. dioc. (coniugatus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. re-

gens; et committatur archiep. Dirachien. in R. cur., quia orator est presens in eadem, fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 753v. 688 Johannes Rorer scol. Eistet. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; et committatur ep. Hipponen. in R. cur., quia orator est presens in eadem, fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 753v. 689 Kilianus Fabri scol. Magunt. dioc. (presb./soluta): petit disp. de uberiori gratia ad 3 benef. [supra Jo. Buren procurator, taxa 11] (f. d. s. M. regens; et committatur preposito eccl. s. Stephani Magunt. ac offic. Magunt. et eorum cuilibet in solita forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 754r. 690 Tilmanus Hulsberg scol. Colon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; et committatur preposito in Sreda Colon. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 754r. 691 Michael Odenpeck scol. Patav. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Hominis procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; et committatur Petro Meriel theologie magistro et pape penitentia161

De defectu natalium et de uberiori

rio in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 4. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 754v. 692 Fabianus et Franciscus Gusten fratres carnales scolares Wratislav. dioc. (presb./soluta): petunt disp. de uberiori gratia ad 2 benef. [supra Cordellas procurator, taxa 14] (f. d. s. M. regens; et committatur Stanislao Krogk et Petro Jenkewytz canonicis eccl. Wratislav. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 5. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 755r. 693 Johannes Hirschawer scol. nobilis Frising. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Hominis procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 755r. 694 Gasparus Remus scol. Aquileg. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Citadinis procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; et committatur Petro Meriel et Thome de Bachellis pape penitentiariis in R. cur., quia orator est presens in eadem) Rome apud s. Petrum 9. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 755r. 695 Libertus de Cartylo scol. Leod. dioc. (religiosus o.hosp.theot. nobilis/soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori ad 3 benef. [supra Citadinis procurator, taxa 11] (f. d. s. M. regens; et committatur decano eccl. b. Marie oppidi Traiect. Leod. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 755v. 696 Henricus Statlander scol. Bremen. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 18. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 755v.

697 Michael Hueber scol. ex Truffterii Patav. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Galteri procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 18. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 755v. 698 Valentinus Nosiritz scol. Misnen. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Buren procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 22. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 756r. 699 Wilhelmus Herberger scol. Ratisbon. dioc. (coniugatus/soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Ratisbon. et offic. Frising. et eorum cuilibet) Rome apud s. Petrum 26. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 756r. 700 Philippus Buntz cler. de Hoffen August. dioc. (presb./soluta), qui alias in prima forma dispensatus ad ordines minores promotus fuit: petit disp. ubi pater ad unum benef. ad altare s. Udalrici in par. eccl. s. Udalrici in Heubach August. dioc., quod ad presens ipsius genitor obtinet [supra Cencius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 757v. 701 Simon Lixtschaelder scol. Salzeburg. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Enriso procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Lavant. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 757v. 702 Johannes Ber scol. de Wildperg Constant. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Galteri procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 10. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 758r. 162

De defectu natalium et de uberiori

703 Georgius Gretter scol. Constant. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Galteri procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 10. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 758r. 704 Paulus Lummers cler. Leod. dioc. (solutus/soluta), cum quo auctoritate ordinaria dispensatum fuit et qui benef. s.c. obtinuit, ex cuius fructibus etc.: petit disp. de uberiori gratia ad 2. et 3. benef. [supra Citadinis procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 10. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 758r. 705 Johannes Gisze scol. Magunt. dioc. (presb./soluta) in 8. sue et. anno constitutus: petit disp. in prima forma tantum cum clausula ›Etate sibi suffragante legitima‹, quod ad omnes ordines promoveri possit [supra Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Magunt., fiat M.) Rome apud s. Petrum 20. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 758r. 706 Jacobus Berkel scol. Argent. (solutus/soluta) in 12. sue et. anno constitutus: petit disp. in prima forma tantum cum clausula ›Etate sibi suffragante legitima‹, quod ad omnes ordines promoveri possit [supra Buren procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 20. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 758r.

(f. d. s. M. regens; committatur archiep. Colon. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 758v. 709 Richaldus de Meroede subdiac. Leod. dioc. (solutus/soluta), cum quo auctoritate ordinaria dispensatum fuit et qui ad subdiac. ordinem promotus fuit ac canonicatum et prebendam eccl. b. Marie Traiect. assecutus est: petit disp. de uberiori gratia ad 2. et 3. benef. [cf. Nr. 517] [supra Hantius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 758v. 710 Achatius Schaffler cler. Frising. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Ratisbon. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 21. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 759r. 711 Leonardus Schwan scol. Aquileg. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 21. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 759r. 712 Matheus Reuchlin scol. Constant. dioc. (coniugatus/soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Citadinis procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 759r.

707 Godefridus Huost scol. Colon. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Citadinis procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens; committatur archiep. Colon. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 758v.

713 Arnoldus de Hilgeroit scol. Colon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Boninus procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 759v.

708 Matheus Ackermann scol. Colon. vel Trever. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Citadinis procurator, taxa 3]

714 Hermannus Sartoris scol. Paderburn. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori [supra Buren procurator, taxa 6] 163

De defectu natalium et de uberiori

(f. d. s. M. regens; committatur offic. Paderburn., fiat M.) Rome apud s. Petrum 19. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 760v. 715 Ollman Kroger scol. Bremen. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. Bremen. ac decano colleg. eccl. s. Lamberti Oldenburgen Bremen. dioc. in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 20. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 760v. 716 Johannes Kollen scol. de Ulma Constant. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; Rome apud s. Petrum 28. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 761r. 717 Jacobus de Harskech cler. Traiect. dioc. (solutus/soluta), cum quo auctoritate ordinaria dispensatum fuit, cuius vigore cler. caractere insignitus est: petit disp. de uberiori gratia ad 2. et 3. benef. [supra Cordellas procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Traiect. vel eius vic. seu offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 30. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 761rs. 718 Sebastianus Aeffhauser scol. Ratisbon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Hantius procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur preposito et Paulo Statler canonico eccl. Ratisbon. et offic. Ratisbon., fiat M.) Rome apud s. Petrum 5. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 761v. 719 Tilmannus Aldendorpp scol. Colon. dioc. (de illicito coitu): petit disp. in prima forma tantum [supra Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur preposito s. Severini et s. Apostolorum Colon. et eorum cuilibet in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 761v.

720 Theodericus de Forstenborch scol. Colon. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Buren procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens; committatur preposito s. Severini et s. Apostolorum Colon. et eorum cuilibet in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 761v. 721 Georgius de Lapide scol. Colon. (presb./soluta), cum quo hodie [cf. Nr. 722] super defectum natalium in prima forma et de uberiori ad 2 benef. cum clausula semel permutandi dispensatum fuit, prout in litt. desuper confectis plenius continetur: petit disp. ubi pater ad unum benef. [supra Citadinus procurator, taxa 7] (deest signatura) Rome apud s. Petrum 14. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 761v. 722 Georgius de Lapide scol. Colon. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori [supra Citadinus procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur decano s. Severini Colon. et decano colleg. eccl. Craneburgen. Colon. dioc. et eorum cuilibet in solita forma, fiat M.) Rome apud s. Petrum 14. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 762r. 723 Augustinus Keller scol. de Moeringen Constant. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Constant. et eius vic. seu offic. et eorum cuilibet in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 762r. 724 Johannes Fabri scol. Colon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma tantum [supra Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur preposito et decano eccl. s. Victoris oppidi Xancten. Colon. dioc. ac offic. Colon. et eorum cuilibet in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 762r. 164

De defectu natalium et de uberiori

725 Bartholomeus Steime scol. Osnaburg. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori cum clausulis consuetis [supra Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Johannis Osnaburg. ac offic. Osnaburg. et eorum cuilibet in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 762r. 726 Georgius Steime scol. Osnaburg. dioc., cum quo dudum auctoritate ordinaria super defectum natalium (presb./soluta) in prima forma disp. fuit, cuius vigore se fecit cler. caractere insigniri et benef. s.c. obtinuit: petit disp. de uberiori in solita forma [supra Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Johannis Osnaburg. ac offic. Osnaburg. et eorum cuilibet in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 762rs. 727 Conradus Steynlin scol. Constant. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Hantius procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. sept. 1522 APA 69 398v. 728 Johannes Hopen scol. Colon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. sept. 1522 APA 69 398v. 729 Gerardus Preckinck scol. Monast. dioc. (desunt genitores): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur decanis eccl. Monast. et eccl. s. Mauritii et eccl. s. Ludgeri Monast. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. sept. 1522 APA 69 398v. 730 Johannes et Egidius de Lutzow fratres scol. Cracov. dioc. (presb./so-

luta): petunt disp. in prima forma [supra Cordellas procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Laodicen. Cracovie commoranti et offic. Cracov., fiat M.) Rome apud s. Petrum 15. sept. 1522 APA 69 400r. 731 Johannes Steidlin cler. de Tubingen Constant. dioc. (coniugatus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Hantius procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur Petro Calahorra pape penitentiario in R. cur., fiat M.) Rome apud s. Petrum 15. sept. 1522 APA 69 400r. 732 Antonius de Platea cler. Leod. dioc., cum quo alias de defectu natalium (presb./soluta) auctoritate ap. [in prima forma et de uberiori] disp. fuit [cf. RPG X Nr. 2097], cuius vigore unum vel plura benef. eccl. est assecutus: petit disp. ubi pater ad unum benef. [cf. RPG X Nr. 2097; supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 19. sept. 1522 APA 69 401v. 733 Wilhelmus Petri scol. Traiect. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori gratia [supra Hantius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 16. oct. 1522 APA 69 405r. 734 Johannes Vicherden scol. Colon. dioc. (coniugatus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Hominis procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur preposito eccl. s. Victoris Xancten. Colon. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. oct. 1522 APA 69 405r. 735 Arnoldus de Leyda scol. Leod. dioc. exponit, quod alias Walterus de Leydis tunc solutus et Catherina mul. tunc soluta dicti oratoris genitores sese actu fornicario carnaliter cognoscentes oratorem procreaverant, idem orator, prout a dicta Catherina eius matre se as165

De defectu natalium et de uberiori

serere accepisset, cum dicta eius genitrice clandestine matrim. contraxit, quodquidem in facie eccl. sollemnizatum non fuit pro eo, quod Walterus a quadam alia mul. super pretenso matrim. tractatus fuit in causam; et deinde Walterus in quadam gravi constitutus infirmitate, de qua decessit, iterum cum prefata Catherina matrim. per verba de presenti contraxit, et per consequens orator per subsequens matrim. legitimus effectus fuit; quia tamen ad presens de dicto matrim. per legitima documenta docere forsan non potest, dubitat ab aliquibus asseri posse ipsum adhuc defectum pati natalium (solutus/soluta): supplicatur de disp. in prima forma et de uberiori gratia [supra Cordellas procurator, taxa 6] (f. d. s. M. regens; committatur Arnoldo Goltwert decano eccl. s. Victoris Xancten. Colon. dioc. ad presens in R. cur. residenti, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. oct. 1522 APA 69 405v. 736 Henricus de Beroythusen scol. Traiect. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori gratia [supra Hominis procurator, taxa 6] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. oct. 1522 APA 69 405v. 737 Hermannus Varber cler. Traiect. dioc. (coniugatus/soluta), cum quo auctoritate ap. fuit disp. in prima forma, cuius vigore cler. caractere insignitus fuit: petit disp. de uberiori gratia ad 2. et 3. benef. [supra Hantius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. nov. 1522 APA 69 406v. 738 Vincentius Staer cler. Colon. dioc. (coniugatus/soluta, soluta cancellatus, in margine coniugata, correctus per me N. Gladiatoris sigillatorem de mandato regentis die 16. iunii 1523), cum quo per archiep. Colon. disp. fuit: petit disp. in prima forma [supra Ludovicus pro-

curator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. nov. 1522 APA 69 406v. 739 Johannes Rumswinter scol. Colon. dioc. (coniugatus/coniugata): petit disp. in prima forma [supra Ludovicus procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. nov. 1522 APA 69 406v. 740 Lambertus Cornelii cler. Leod. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori gratia ad 3 benef. [supra Ludovicus procurator, taxa 10] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. nov. 1522 APA 69 406v. 741 Henricus Saxonie scol. Monast. dioc. (cancellatus, in margine Colon., correctus per me N. Gladiatoris sigillatorem de mandato regentis die 23. maii 1523) (subdiac. illustris/soluta): petit disp. in prima forma et ubi pater [supra Hantius procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur ordin.) Rome apud s. Petrum 7. nov. 1522 APA 69 406v. 742 Martinus de Horsten scol. Osnaburg. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Johannis Osnaburg., fiat M.) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 406v. 743 Johannes Wel scol. Colon. (desunt genitores): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens; committatur preposito eccl. s. Apostolorum ac decano eccl. s. Cuniberti Colon. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 407r. 744 N. Beiler scol. de Kauffbeuren August. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 407r. 166

De defectu natalium et de uberiori

745 Henningus Leineman presb. Hildesem. dioc. (presb./soluta), cum quo auctoritate ap. disp. fuit, cuius vigore ad omnes ordines promotus benef. s.c. obtinuit, ex cuius fructibus sustentari non potest: petit disp. de uberiori gratia ad 2 benef. [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 11. nov. 1522 APA 69 407r. 746 Johannes Molner scol. Camin. dioc. (presb./soluta), qui tacito defectu se fecit cler. caractere insigniri et ad minores ordines promoveri: petit absol. et disp. in prima forma et de uberiori gratia [supra Hantius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Ottonis oppidi Stetin. Camin. dioc.) Rome apud s. Petrum 13. nov. 1522 APA 69 407r. 747 Johannes van Wykele scol. de Oldenzalen. Traiect. dioc. (solutus armiger/soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Plechelmi Oldenzalen. Traiect. dioc. ac offic. Traiect. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 14. nov. 1522 APA 69 407v. 748 Rodolphus Johannis scol. Traiect. dioc. (desunt genitores), cum quo alias auctoritate ap. in prima forma fuit disp.: petit disp. ubi pater [supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 14. nov. 1522 APA 69 407v. 749 Sigismundus Hasler scol. Ratisbon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. Ratisbon. ac Udalrico Wennger canonico eccl. Ratisbon., fiat M.) Rome apud s. Petrum 25. nov. 1522 APA 69 408r.

750 Johannes Lahurty scol. de Halinga Meten. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Viacampis procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur Simoni de Myone canonico eccl. Meten., fiat M.) Rome apud s. Petrum 25. nov. 1522 APA 69 408r. 751 Johannes Hake scol. Monast. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Ludgeri Monast. ac vic. seu offic. Monast., fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. decb. 1522 APA 69 408v. 752 Antonius Rike acol. Verden. (presb./soluta) exponit, quod cum eo alias auctoritate ordinaria ad minores ordines ac hodie auctoritate ap. de uberiori gratia ad 2 benef. disp. fuit: petit disp. ubi pater ad unum cum clausulis consuetis [supra Cencius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. Verden. ac cantori eccl. Verden., fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. decb. 1522 APA 69 408vs. 753 Wilhelmus de Swarzembroch cler. Leod. dioc. (coniugatus/soluta), cum quo auctoritate ordinaria fuit disp., cuius vigore quandam rectoriam ad altare s. Leonardi in eccl. b. Marie Traiect. Leod. dioc. assecutus extitit, ex cuius fructibus commode sustentari non potest: petit disp. in prima forma et de uberiori gratia ad 2. et 3. benef. [supra Hantius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 13. decb. 1522 APA 69 409v. 754 Daniel Cleyn scol. Magunt. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Casertan. in R. cur., quia orator est presens, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. decb. 1522 APA 69 410r. 167

De defectu natalium et de uberiori

755 Henricus Ghyr scol. Paderburn. dioc. seu civitatis (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. Monast. et offic. Paderburn. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. decb. 1522 APA 69 410v. 756 Jacobus Vaihinger scol. Constant. dioc. (presb. o.hosp.s. Joh./soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 8. ian. 1523 APA 69 411v. 757 Salomon Bart scol. Constant. dioc. (presb./soluta seu vidua) in 10. et. anno constitutus: petit disp. in prima forma et legitima et. sibi suffragante ad minores ordines [supra Hominis procurator, taxa 3] (f.d.s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. ian. 1523 APA 69 412v. 758 Melchior Lamberti scol. Leod. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori gratia ad 3 benef. [supra Hantius procurator, taxa 11] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. ian. 1523 APA 69 413r. 759 Gerardus Bernardi cler. Traiect. dioc. (subdiac./soluta), cum quo auctoritate ordinaria fuit disp.: petit disp. de uberiori gratia ad 2. et 3. benef. [supra Hantius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. ian. 1523 APA 69 413r. 760 Johannes Petri scol. Leod. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori gratia ad 3 benef. [supra Hantius procurator, taxa 10] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. ian. 1523 APA 69 413r. 761 Gerardus Scheler cler. Monast. dioc. (presb./soluta), cum quo auctoritate ordinaria fuit disp.: petit

disp. in prima forma et de uberiori gratia ad 2 benef. [supra Hominis procurator, taxa 5] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 5. febr. 1523 APA 69 414r. 762 Georgius Bader scol. Constant. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur ordin.) Rome apud s. Petrum 9. febr. 1523 APA 69 414v. 763 Johannes Pipenstock presb. Colon. dioc., cum quo dudum super defectum natalium (presb./soluta) in prima forma, deinde de uberiori gratia ad 2 benef. auctoritate ap. disp. fuit: petit disp. de uberiori ad 3 benef. cum clausula commutandi ac ad unum benef. ubi pater cum derogationibus consuetis [supra Bonnius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. febr. 1523 APA 69 415r. 764 Johannes Varnhagen cler. Colon. dioc. (presb./soluta): petit similem gratiam ut supra [disp. de uberiori ad 3 benef. cum clausula commutandi ac ad unum benef. ubi pater] [supra Bonnius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. febr. 1523 APA 69 415v. 765 Hermannus Mathie scol. Colon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Hantius procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur preposito mon. o.Prem. vel alterius ordinis in Schoda Colon. dioc. et offic. Colon. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. febr. 1523 APA 69 415v. 766 Conradus Rode scol. de Paffenrode Colon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Hantius procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Adalberti Aquen. Leod. dioc. et decano eccl. s. Martini Cranenbur168

De defectu natalium et de uberiori

gen. Colon. dioc. ad presens Colon. commorantibus et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 23. febr. 1523 APA 69 415v. 767 Henricus Swymien scol. Leod. dioc. (presb. vel cler./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori gratia [supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Camerinen. in Urbe et eius districtu vic. pape vel eius locumtenenti, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. ian. 1523 APA 69 416r. 768 Egidius de Porta scol. Leod. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Pauli Leod. et offic. Leod. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 27. ian. 1523 APA 69 416r. 769 Ludovicus Vindberg scol. Argent. dioc. (desunt genitores): petit disp. in prima forma et de uberiori gratia [supra Hominis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Petri Iunioris et decano eccl. s. Thome Argent., fiat M.) Rome apud s. Petrum 3. mart. 1523 APA 69 416r. 770 Bernardus de Lippia scol. Paderburn. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Paderburn., fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. mart. 1523 APA 69 416v. 771 Wernerus de Camen scol. Colon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. s. Walburgis Mescheden. Colon. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. mart. 1523 APA 69 416v. 772 Leonardus Heidinck cler. Traiect. dioc. (abb./soluta), cum quo auctoritate ordinaria fuit disp. et be-

nef. obtinuit: petit disp. de uberiori gratia ad 3. benef. in solita forma [supra Galletus procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens; committatur decano colleg. eccl. s. Salvatoris et b. Marie Traiect. ac offic. Traiect., fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. mart. 1523 APA 69 417v. 773 Henricus Reutter scol. Salzeburg. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Terracinen. [Johanni Copis] ad presens in R. cur. residenti, fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. mart. 1523 APA 69 418r. 774 Zegerus de Cunick scol. vel cler. Leod. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori ad 3. benef. [supra Bonninus procurator, taxa 11] (f. d. s. M. regens; committatur abb. mon. in Tongerlo Cameracen. dioc. et abb. mon. in Vlierbacen. Leod. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. mart. 1523 APA 69 418r. 775 Nicolaus Klein cler. Magunt. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Terracinen. [Johanni Copis] ad presens in R. cur. residenti, quia orator est presens, fiat M.) Rome apud s. Petrum 10. mart. 1523 APA 69 418v. 776 Henricus Eylinck scol. Monast. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Cordellas procurator, taxa 2] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. Monast., fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. mart. 1523 APA 69 418v. 777 Johannes Schenckinck scol. Monast. dioc. (subdiac./soluta): petit disp. in prima forma [supra Bonninus procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. Monast., fiat M.) Rome 169

De defectu natalium et de uberiori

apud s. Petrum 12. mart. 1523 APA 69 418v.

necnon iudicibus secularibus ut notarius seu scriba deserviebat et plurimas confessiones et accusationes plurimorum delinquentium tam in eorum tortura quam extra in scriptis redegit et illos, ut facilius eorum delicta faterentur, blanditiis et aliis verbis induxit et ad memoriam iudicum reduxit et sent. contra eos latas legit et publicavit, qui ultimo supplicio diversimodo dati et alias puniti fuerunt, ac illos dum ad supplicium conducerentur associavit; orator etiam defectum natalium (solutus/soluta) patitur: supplicatur de absol. ab homicidii et mutilationum reatibus et de disp. super irregularitate, quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare valeat; petit etiam disp. de uberiori gratia ad 3 benef. cum clausula commutandi n.o. quibuscumque [supra Galletus procurator, taxa 31] (f. d. s. e. M. regens; committatur preposito mon. s. Jacobi Frigidimontis Bruxellen. et decano eccl. s. Petri de Anderlaten Cameracen. dioc. ac decano s. Petri Lovanien. Leod. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. mart. 1523 APA 69 420vs.

778 Henricus Ascheberger scol. vel cler. Monast. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori gratia [supra Bonninus procurator, taxa 6] (f. d. s. M. regens; committatur decano eccl. Monast., fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. mart. 1523 APA 69 418v. 779 Johannes Dolden scol. Trever. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Cordellas procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Trever., fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. mart. 1523 APA 69 418v. 780 Fridericus Duyn cler. Leod. dioc. (presb./soluta), cum quo alias auctoritate ordinaria ad minores ordines fuit disp.: petit disp. in prima forma et de uberiori gratia ad 2 benef. [supra Hantius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. mart. 1523 APA 69 419v. 781 Johannes Ribuardi Disten cler. Leod. dioc. (cler./soluta), cum quo alias per officium penitentiarie ap. fuit disp. in prima forma: petit disp. ubi pater ad unum benef. [supra Hantius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. mart. 1523 APA 69 419v. 782 Johannes Polart iunior cler. Leod. dioc. vel alterius dioc. (subdiac./soluta), cum quo auctoritate ap. fuit disp. in prima forma: petit disp. de uberiori gratia ad 2. et 3. benef. [supra Hantius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. mart. 1523 APA 69 420v. 783 Mauritius Schenon scol. Leod. dioc. exponit, quod ipse desiderat ad omnes ordines promoveri, sed alias cum unica et virgine nunc defuncta matrim. copulatus extitit

784 Johannes Andree cler. de Scorell Traiect. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori gratia ad 3 benef. [supra Bonninus procurator, taxa 11] (f. d. s. M. regens; committatur Jacobo Nagel et Johanni de Lazo theologie professoribus et pape penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 30. mart. 1523 APA 69 422r. 785 Johannes Pfusser scol. Constant. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Cordellas procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 3. apr. 1523 APA 69 423r. 786 Johannes de Neocastro scol. Trever. dioc. (solutus nobilis/soluta): 170

De defectu natalium et de uberiori

petit disp. in prima forma tantum [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. regens; committatur ep. Veglen. ad presens in R. cur. residenti, cum orator est presens in eadem) Rome apud s. Petrum 3. apr. 1523 APA 69 423r. 787 Franciscus Thome de Quesmoy cler. Traiect. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori gratia ad 2 benef. in solita forma [supra Bonnius procurator, taxa 6] (f. d. s. M. regens; committatur Petro Calahorra et Jacobo Nagel theologie professoribus et pape penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 8. apr. 1523 APA 69 424r. 788 Johannes de Relfraeck scol. vel cler. Leod. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori gratia ad 3 benef. [supra Galteri procurator, taxa 10] (f. d. s. M. regens; committatur preposito et decano eccl. s. Pauli Leod. et offic. Leod., fiat M.) Rome apud s. Petrum 11. apr. 1523 APA 69 424v. 789 Petrus Meynereum cler. Verden. dioc. (solutus/soluta), cum quo auctoritate ordinaria disp. fuit et qui ad minores ordines promotus benef. s.c. obtinuit: petit disp. de uberiori gratia [supra Miranda procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito eccl. s. Johannis oppidi Luneburgen. Verden. dioc. et decano eccl. b. Marie oppidi Hamburgen. Bremen. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 11. apr. 1523 APA 69 425r. 790 Philippus Haen scol. de Kombach Magunt. dioc. (presb./soluta) in 15. et. anno constitutus: petit disp. in prima forma et de uberiori gratia, ut et. legitima sibi suffragante ad omnes ordines promoveri possit [supra Jo. Buren procurator, taxa

7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur scolastico eccl. s. Ferulii (?) in Blydenstadt Magunt. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1523 APA 69 425r. 791 Symon Holdt cler. Constant. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1523 APA 69 425r. 792 Petrus Barei scol. Sleswic. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 2] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1523 APA 69 425r. 793 Sebastianus Vischer acol. de Launzen August. dioc. (presb./soluta), cum cui in prima forma disp. fuit: petit disp. de uberiori gratia ad 3 benef. [supra Galletus procurator, taxa 9] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur vic. seu offic. ep. August., fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. apr. 1523 APA 69 425v. 794 Nicolaus Castercom cler. Traiect. dioc. (presb./soluta), cum quo auctoritate ordinaria dispensatum fuit, cuius vigore cler. caractere insignitus quandam perpetuam capellaniam ad altare s. Cornelii et s. Antonii situm in par. eccl. castri de Techbist Cameracen. dioc. assecutus fuit, ex cuius fructibus [commode sustentari non potest]: petit disp. de uberiori et ad 3 benef. in solita forma [supra Galletus procurator, taxa 9] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano et cantori eccl. s. Petri oppidi Lovanien. Leod. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. apr. 1523 APA 69 425vs. 795 Franciscus Jamli scol. de Witt Traiect. dioc. (presb./soluta): petit disp. de uberiori ad 3 benef. [supra Hantius procurator, taxa 11] 171

De defectu natalium et de uberiori

(f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 15. apr. 1523 APA 69 426r. 796 Judocus Rameri cler. Traiect. dioc. (presb./soluta), cum quo auctoritate ordinaria dispensatum fuit, cuius vigore cler. caractere insignitus fuit: petit disp. de uberiori [supra Galletus procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decanis colleg. eccl. s. Salvatoris et b. Marie Traiect. ac offic. ep. Traiect., fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. apr. 1523 APA 69 426v. 797 Johannes Hartmann scol. Spiren. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori [supra Jo. Buren procurator, taxa 6] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Terracinen. [Johanni Copis] ad presens in R. cur. residenti, quia orator est presens in eadem, fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. mai. 1523 APA 69 427v. 798 Conradus Gewender scol. Magunt. (monachus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Enriso procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 8. mai. 1523 APA 69 428r. 799 Nicolaus de Novocastro scol. Trever. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Cordellas procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur., quia orator est presens in eadem, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. mai. 1523 APA 69 430r. 800 Theodericus Schelle presb. Colon. dioc. (solutus/soluta), cum quo auctoritate ap. [in prima forma] dispensatum fuit, cuius vigore ad omnes ordines promotus certum benef. s.c. assecutus fuit: petit disp. de uberiori ad 2 benef. [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 18. mai. 1523 APA 69 430r.

801 Erhardus de Bodelswinck scol. Colon. dioc. (miles o.hosp.theot./soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 18. mai. 1523 APA 69 430r. 802 Winandus Borkel scol. Colon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decanis eccl. s. Severini ac s. Georgii Colon. et eorum cuilibet in solidum, fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. mai. 1523 APA 69 430r. 803 Johannes Creverterodt alias Cancinus scol. Hildesem. civitatis (antistes/soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori [supra Bonninus procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano colleg. eccl. s. Mauritii e.m. Hildesem.) Rome apud s. Petrum 18. mai. 1523 APA 69 430r. 804 Laurentius Rubart alias Wegener scol. Hildesem. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori [supra Bonninus procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano colleg. eccl. s. Crucis Hildesem.) Rome apud s. Petrum 18. mai. 1523 APA 69 430r. 805 Georgius Rubart alias Wegener scol. Hildesem. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori [supra Bonninus procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur abb. o.s. Ben. s. Michaelis Hildesem.) Rome apud s. Petrum 18. mai. 1523 APA 69 430v. 806 Rodulphus Remgueti scol. Sedun. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Cordellas procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Lausan.) Rome apud s. Petrum 18. mai. 1523 APA 69 430v. 172

De defectu natalium et de uberiori

807 Alexander Darefelt scol. Colon. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Hantius procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur scolastico eccl. s. Victoris Xancten. Colon. dioc.) Rome apud s. Petrum 27. mai. 1523 APA 69 431r. 808 David Freudenkarch scol. Osnaburg. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Hantius procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Osnaburg.) Rome apud s. Petrum 29. mai. 1523 APA 69 431v. 809 Herbordus Berninck presb. Osnaburg. dioc. (presb./soluta), cum quo auctoritate ap. fuit disp., cuius vigore se fecit ad omnes ordines promoveri ad quoddam benef. s.c. in colleg. eccl. s. Wilhardi et s. Stephani Bremen. extitit assecutus: petit disp. ad 2. et 3. benef. [supra Hantius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 29. mai. 1523 APA 69 432r. 810 Conradus de Varten cler. Bremen. (coniugatus/soluta), cum quo auctoritate ordinaria fuit disp., cuius vigore cler. caractere insignitus quoddam benef. s.c. extitit assecutus: petit disp. de uberiori ad 3 benef. [supra Hantius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 29. mai. 1523 APA 69 432r. 811 Johannes Eysman scol. Paderburn. dioc. (presb./coniugata seu vidua): petit disp. in prima forma et de uberiori [supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 29. mai. 1523 APA 69 432r. 812 Arnoldus Berninck scol. Paderburn. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori [supra Jo. Buren procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur scolastico eccl. Pader-

burn. ac offic. Paderburn. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. mai. 1523 APA 69 432r. 813 Hussonus de Bredau scol. Brandenburg. dioc. (solutus/coniugata): petit disp. in prima forma [supra Cordellas procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 1. iun. 1523 APA 69 433r. 814 Mathias Runge scol. Brandenburg. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Cordellas procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 1. iun. 1523 APA 69 433r. 815 Johannes Posman acol. Osnaburg. dioc. (solutus/sponsa), cum quo auctoritate ordinaria fuit disp., cuius vigore ad minores ordines promotus quoddam benef. s.c. extitit assecutus: petit disp. de uberiori ad 2 benef. [supra Hantius procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Osnaburg., fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. iun. 1523 APA 69 433r. 816 Johannes Tevere scol. Colon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1523 APA 69 433v. 817 Johannes Bernardi cler. Sleswic. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori [supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Lubic.) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1523 APA 69 433v. 818 Conradus Tevere scol. Colon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ordin.) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1523 APA 69 433v. 173

De defectu natalium et de uberiori

819 Silvester Roch cler. Ratisbon. (subdiac./soluta): petit disp. in prima forma [supra Cordellas procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 5. iun. 1523 APA 69 433v. 820 Bernardus Rudolphi scol. Bremen. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Miranda procurator, taxa 2] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Bremen.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1523 APA 69 433v. 821 Bernardus Biker scol. Bremen. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Miranda procurator, taxa 2] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Bremen.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1523 APA 69 433v. 822 Henricus Preckemolle scol. Osnaburg. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori [supra Enriso procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 8. iun. 1523 APA 69 433v. 823 Antonius Hofman cler. Osnaburg. dioc. (subdiac./soluta), qui sicut asserit cuiusdam exspectative in forma pauperum vigore quandam vicariam ad altare s. Andree in colleg. eccl. s. Johannis Osnaburg. assecutus extitit prout in litt. desuper confectis plenius continetur: petit disp. in prima forma [supra Enriso procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 12. iun. 1523 APA 69 434v. 824 Jeronimus Polen scol. Misnen. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori cum clausulis consuetis [supra Hominis procurator, taxa 6] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Misnen. et preposito eccl. in Wurtz Misnen. dioc. et eorum cuilibet) Rome apud s. Petrum 19. iun. 1523 APA 69 436v.

825 Henricus Strel scol. Traiect. dioc. (diac./soluta): petit disp. in prima forma [supra Hantius procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito eccl. s. Apostolorum Colon.) Rome apud s. Petrum 19. iun. 1523 APA 69 436v. 826 Petrus de Buchel cler. Trever. dioc. (presb./soluta), cum quo auctoritate ordinaria fuit disp., cuius vigore cler. caractere insignitus benef. s.c. assecutus fuit: petit disp. de uberiori ad 2 benef. et ubi pater ad unum illorum benef. cum clausulis consuetis [supra Hominis procurator, taxa 17] (f.d.s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Trever.) Rome apud s. Petrum 19. iun. 1523 APA 69 436vs. 827 Wilhelmus de Buchel cler. Trever. dioc. (presb./soluta), cum quo auctoritate ordinaria fuit disp., cuius vigore cler. caractere insignitus benef. s.c. assecutus fuit: petit disp. de uberiori ad 2 benef. et ubi pater ad unum illorum benef. cum clausulis consuetis [supra Hominis procurator, taxa 17] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Trever.) Rome apud s. Petrum 19. iun. 1523 APA 69 437r. 828 Ludolphus Wernynck cler. Monast. dioc. (solutus/soluta), cum quo auctoritate ordinaria fuit disp., cuius vigore cler. caractere insignitus quoddam benef. s.c. extitit assecutus, ex cuius fructibus etc.: petit disp. de uberiori ad 2 benef. [supra Galteri procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 30. iun. 1523 APA 69 437r. 829 Johannes Wynman scol. Constant. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Hantius procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 3. iul. 1523 APA 69 438r. 174

De defectu natalium et de uberiori

830 Henricus Hovell cler. Monast. dioc. exponit, quod ipse alias in iuvenili et. constitutus tamquam simplex et iuris ignarus absque lic. seu litt. dimissorialibus sui ordinarii tacito de defectu natalium (presb./soluta) se fecit per certum ep. alienum cler. caractere insigniri: supplicatur de absol. et de disp., quod ad omnes ordines promoveri et benef. recipere possit [supra Galletus procurator, taxa 13] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decanis eccl. Monast. et eccl. s. Ludgeri Monast.) Rome apud s. Petrum 18. iul. 1523 APA 69 439r.

disp. in prima forma [supra N. Gladiatoris procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur vic. archiep. Magunt., fiat M.) Rome apud s. Petrum 14. aug. 1523 APA 69 443v. 836 Petrus Bulgrin scol. Poznan. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 2] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito colleg. eccl. b. Marie oppidi Colberch Camin. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. aug. 1523 APA 69 445v.

831 Octonus Husecamp scol. Colon. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Galteri procurator, taxa 2] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur scolastico eccl. s. Victoris Xancten. Colon. dioc.) Rome apud s. Petrum 24. iul. 1523 APA 69 440r.

837 Hauricus Teukoer scol. Monast. dioc. (tunc diac. nunc vero presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori [supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Aquinaten. et Jacobo Nagel pape penitentiario in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 28. aug. 1523 APA 69 445v.

832 Henricus Sorp cler. Paderburn. dioc. (presb./soluta), cum quo alias auctoritate ap. de uberiori gratia fuit disp. ad 2 benef.: petit disp. ubi pater ad unum benef. cum clausulis consuetis [supra Galletus procurator, taxa 7] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 28. iul. 1523 APA 69 440vs.

838 Cristophorus Coci cler. Halberstad. (solutus/soluta), cum quo auctoritate ordinaria disp. fuit, cuius vigore se fecit cler. caractere insigniri: petit disp. in prima forma et ad 2. et 3. benef. [supra Hantius procurator, taxa 9] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 4. sept. 1523 APA 69 446r.

833 Petrus Knych scol. Colon. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Galletus procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 30. iul. 1523 APA 69 441r.

839 Gerardus Becker scol. Traiect. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et ubi pater cum clausulis consuetis [supra N. Gladiatoris procurator, taxa 12] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur decano colleg. eccl. oppidi Aldenzalen. Traiect. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. sept. 1523 APA 69 446v.

834 Johannes Waterhaen scol. de Oesterbyck Monast. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 2] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ep. Monast. seu eius offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1523 APA 69 441v. 835 Adam Scheppel scol. Magunt. dioc. (presb. religiosus/soluta): petit

840 Christophorus, Gaspar ac Leonardus Purgkhan fratres scolares Frising. dioc. (presb./soluta): petunt disp. in prima forma; et quod si eos seu eorum aliquem ux. ducere et aliquam artem mechanicam aut 175

De defectu natalium et de uberiori

officium aliquod exercere contigerit, ad illius prerogativas admitti illisque necnon cognomine parentum suorum videlicet Purgkhan uti possint et eorum quilibet possit dispensari mandare dignemini n.o. constitutionibus ap. ac locorum statutis municipalibus illis presertim, quibus caveri dicitur expresse, quod illegitime nati aliquam artem seu aliquod officium exercere nequeant nec illius prerogativis uti possint, ceterisque contrariis quibuscumque mandare dignemini de gratia speciali [supra Hantius procurator, taxa 16] (f.d.s. M. ep. Bal. regens; committatur Jacobo Nagel pape penitentiario et decano eccl. s. Castuli Mospurgen. Frising. dioc. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 11. sept. 1523 APA 69 446v. 841 Theodericus Witzendorp senior scol. Hildesem. dioc. (presb./coniugata): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Hildesem., fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. sept. 1523 APA 69 447r. 842 Theodericus Witzendorp iunior scol. Minden. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Jo. Buren procurator, taxa 2] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Minden., fiat M.) Rome apud s. Petrum 13. sept. 1523 APA 69 447r. 843 Luderus Brantstede cler. Bremen. dioc. (presb./soluta), cum quo auctoritate ordinaria disp. fuit, cuius vigore cler. caractere insignitus quoddam benef. s.c. extitit assecutus: petit disp. de uberiori ad 2 benef. [supra Jo. Buren procurator, taxa 5] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur archiep. Bremen. vel eius offic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 15. sept. 1522 APA 69 448r.

844 Lambertus Cornelii acol. Leod. dioc. exponit, quod defectum natalium (solutus/soluta) patitur, et in partibus Anglie residens se fecit absque litt. dimissorialibus sui ordinarii et tacito defectu tamquam simplex et iuris ignarus per certum ep. ordines in illis partibus celebrantem cler. caractere insigniri et ad minores ordines promoveri; et successive nulla sibi super premissis suffragante absol. vel disp. quasdam litt. a sede ap. et officio penitentiarie ap. recepit, in quibus etiam ordines recepisse et defectum pati tacuit, continentes disp. in prima forma et de uberiori ad 3 benef.; ep. Leod. litt. sibi directas propter premissa esse defectuosas cognoscens ad illarum executionem procedere recusavit: supplicatur de absol. a quibuscumque sent. et de disp. super irregularitate, quod ad omnes ordines promoveri et litt. predictas penitentiarie perinde valere declarari, ut litt. de uberiori gratia ad 3 benef. uti possit n.o. quibuscumque [cf. Nr. 740; supra Jo. Buren procurator, taxa 5; in margine absol. pro illo qui tacito etc.] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur Petro Calahorra et Jacobo Nagel pape penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 7. iul. 1522 APA 69 448vs. 845 Johannes Schnabel scol. de parochia Heimzell August. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Galletus procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. sept. 1523 sede vacante APA 69 458v. 846 Johannes Herman scol. Leod. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma et de uberiori ad 3 benef. [supra Hantius procurator, taxa 11] (f.d.s. M. ep. Bal. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. oct. 1523 sede vacante APA 69 459r. 176

De defectu natalium et de uberiori

847 Thomas Ferch scol. August. dioc. (presb./soluta): petit disp. in prima forma [supra Hantius procurator, taxa 3] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur abb. mon. Fontis Regis alias Kungbrunnen August. dioc., fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. nov. 1523 sede vacante APA 69 460r.

848 Helyas Schreyter scol. Misnen. dioc. (solutus/soluta): petit disp. in prima forma [supra Cordellas procurator, taxa 2] (f. d. s. M. ep. Bal. regens; committatur offic. Misnen., fiat M.) Rome apud s. Petrum 16. nov. 1523 sede vacante APA 69 460v.

177

DE PROMOTIS ET PROMOVENDIS 849 Benedictus Widman presb. ac capellanus in Hucenflet Spiren. dioc. exponit, quod defectum articuli indicis manus sue sinistre patitur, qui sibi pacem inter altercantes ponendo casualiter fuit amputatus: supplicatur de disp., quatenus inspecto defectu diligenter [in altaris ministerio ministrare possit; supra Citadinus procurator, taxa 16] (f. d. s. e. M. regens; committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 21. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 713r. 850 Conradus Seyberstorffer scol. Salzeburg. dioc., cum quo hodie [cf. Nr. 684] super defectum natalium (solutus/soluta) auctoritate ap. in prima forma disp. fuit: petit disp. de promovendo a quocumque et extra tempora [cf. Nr. 684; supra Jo. Buren procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 24. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 713v. 851 Lucas Carpentarii scol. sive acol. Strigonien. dioc. et Laurentius Buchwalder scol. sive acol. Wratislav. dioc. ac Udalricus Staner scol. Salzeburg. dioc.: petunt disp. de promovendo a quocumque et extra tempora in R. cur. cum clausula ›Ordinarii lic. non obtenta‹ [supra Enriso procurator, taxa 31 resid. gratis pro presentibus] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 29. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 716v.

852 Henricus Gloc scol. Traiect. dioc.: petit disp. recipiendi ordines ab ep. Hipponen. vel alio antistite in R. cur. et extra tempora cum clausula ›Ordinarii lic. non obtenta‹ [supra Cordellas procurator, taxa 11 resid. gratis pro presente] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 717r. 853 Georgius Prebinger subdiac. Salzeburg. dioc.: petit disp. de promovendo a quocumque et extra tempora in R. cur. [supra Boninus procurator, taxa 11] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. mart. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 717r. 854 Michael Odenpeck, Pancratius Pistoris ac Georgius Puchenauer scolares Patav. dioc.: petunt disp. recipiendi ordines a quocumque et extra tempora [supra Boninus procurator, taxa 37 resid. gratis] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 717v. 855 Johannes Theobaldi cler. Trever. dioc. Laurentii card. Sanctorum Quattuor familiaris et continuus commensalis: petit disp. de promovendo a quocumque et extra tempora [in R. cur.; supra Boninus procurator, taxa 11 resid. gratis] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 717v. 178

De promotis et promovendis

856 Udalricus Steschmer acol. Herbip. dioc.: petit disp. de promovendo a quocumque et extra tempora [supra Boninus procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 4. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 717v. 857 Erhardus Hiltprant acol. de Freymis Patav. dioc.: petit disp. de promovendo a quocumque et extra tempora vel in R. cur. cum clausula ›Ordinarii lic. non obtenta‹ [supra Enriso procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 9. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 718r. 858 Johannes filius Johannis Godefredi cler. de Wacke Leod. dioc. deformitatem manus sue dextre a nativitate patitur: petit disp., quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere possit [supra Jo. Boyreau procurator, taxa 13; in margine de convenientia] (f. i. f. M. regens; exhibeatur Hieronimo archiep. Amalfitan. et Mario Aquinaten ep. et Bartholomeo ep. Hipponen. in R. cur.; videtur mihi dispensandum cum eo Hieronimus archiep., videtur dispensandum cum eo M. de Vulterris Aquinaten. ep., etiam mihi videtur dispensandus ep. Hipponen.) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 719v. 859 Wolfgangus Meisner scol. Ratisbon. dioc. defectum luminis oculi sui dextri ex quadam infirmitate patitur: petit disp., quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere valeat de convenientia trium prelatorum in R. cur. [supra Jo. Boyreau procurator, taxa 13; in margine de convenientia] (f. i. f. M. regens; exhibeatur Hieronimo archiep. Cesarien. et ep. Aquinaten et ep. Hipponen. in R. cur.; videtur mihi dispensandum cum eo Hieronimus archiep.,

videtur dispensandum cum eo M. de Vulterris ep. Aquinaten., etiam mihi videtur dispensandus ep. Hipponen.) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 719vs. 860 Simon Jambor, Johannes Zwir, Antonius de Caniza, Wolfgangus Vernhofer acoliti, Stephanus Miner, Petrus Choch, Johannes Mercator, Gregorius Rosa, Petrus Rotsucher, Gaspar Remus, Marcus Haiden, Stephanus Cardenal, Vitus Bertalon, Johannes Schaiblecher, Martinus Chardonis, Paulus Chren, Andreas Scilt, Thomas Suen et Valentinus Pilliatoris scolares Waradien dioc., Zagrabien. dioc., Vesprimen. dioc., Jaurien. dioc., Aquileg. dioc., Salzeburg. dioc. et Strigonien. dioc.: petunt disp. de promovendo a quocumque et extra tempora [in R. cur. supra Boninus procurator, taxa 231 (!)] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 720rs. 861 Petrus Doliatoris acol. Magunt.: petit disp. de promovendo extra tempora in R. cur. [supra Boninus procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 720v. 862 Wolfgangus Meisner scol. Ratisbon. dioc.: petit disp. de promovendo extra tempora in R. cur. [supra Boninus procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 720v. 863 Johannes Johannis cler. de Wacke Leod. dioc.: petit disp. de promovendo a quocumque ad omnes ordines et extra tempora in R. cur. vel extra eam cum clausula ›Ordinarii lic. non obtenta‹ [supra Galteri procurator, taxa 16] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 14. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 721r. 179

De promotis et promovendis

864 Bartholomeus Rieburger Lausan. dioc. conversus o.Cist. seu laic.: petit disp. de promovendo ad omnes ordines ab ep. Hipponen. vel alio ep. in R. cur. etiam extra tempora superioris lic. minime requisita, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere ac privilegiis ordinis gaudere valeat [cum amplissima derogatione obstantium; supra Citadinis procurator, taxa 22] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 15. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 722r. 865 Cornelius Cornelii scol. de Veteri Lingua Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo a quocumque in R. cur. ad omnes ordines et extra tempora [supra Galteri procurator, taxa 17] (f.d.s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 18. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 723r. 866 Florian Rosenfelder acol. de Geus Jaurien. dioc. et Wolfgangus Joanne scol. Salzeburg. dioc.: petunt disp. de promovendo a quocumque ad omnes ordines in R. cur. et extra tempora [supra Galteri procurator, taxa 33] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 28. apr. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 724v. 867 Jacobus Adriani [dictus] Jacobs Neve scol. Traiect. dioc. defectum et. patitur in 5. anno constitutus: de disp., quod cumprimum 6. et. annum attigerit cler. caractere insigniri et postmodum privilegiis cler. uti possit [supra Hantius procurator, taxa 7 resid. iure promotionis; in margine disp. in 5. anno ad primam tonsuram] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 2. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 725vs. 868 Wolfgangus Wincklman cler. et Georgius Hepflinger acol. Salzeburg. dioc.: petunt disp. de promovendo a quocumque et extra tempora [su-

pra Galteri procurator, taxa 35 resid. gratis] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 9. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 727r. 869 Johannes Hyrschman acol. Argent. dioc.: petit disp. recipiendi omnes ordines a quocumque in R. cur. cumprimum 23. et. annum attigerit etiam extra tempora cum clausulis consuetis [supra Cencius procurator, taxa 21] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 10. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 728v. 870 Gaspar Dull acol. de Ploredern Herbip. dioc. perpetuus beneficiatus ad altare b. Udalrici in capella castri Stoesegberg Herbip. dioc.: petit disp. de promovendo a quocumque ad omnes ordines in R. cur. vel extra eam etiam extra tempora [supra Enriso procurator, taxa 21 resid. gratis] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 10. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 728v. 871 Michael Grasser diac. canonicus eccl. s. Viti e.m. Frising. exponit, quod alias ipse in 19. et. anno constitutus se fecit ad subdiac. et diac. ordines promoveri et in ipsis pluries ministravit suspensionis sent. constitutionis Pii II. ›Cum ex sacrorum‹ incurrens; nunc in 23. et anno constitutus: supplicatur de absol. et de disp., quod ad presb. ordinem promoveri, in altaris ministerio ministrare et benef. retinere et alia recipere possit Lugdunen. et Lateranen. conciliorum constitutionibus n.o. [supra Hantius procurator, taxa 25; in margine minor annis] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 728vs. 872 Hermannus Walboen cler. Monast. dioc.: petit disp. de promovendo ad omnes ordines extra tempora [supra Galteri procurator, taxa 21] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 729r. 180

De promotis et promovendis

873 Philippus Bonis acol. de Bergszabern Spiren. dioc.: petit disp. de promovendo ad omnes ordines a quocumque et extra tempora cum clausulis etiam in R. cur. residens et lic. ordinarii non obtenta [supra Citadinus procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 729r. 874 Johannes Stainberger presb. Frising. dioc. exponit, quod ipse alias in R. cur. se fecit sub ficto titulo ad omnes ordines promoveri et testes produxit pro tituli verificatione ac iuravit sent., censuras et penas per Julium II. promulgatas incurrens: supplicatur de absol. et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Galteri procurator, taxa 13] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 16. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 729vs. 875 Nicolaus Martini cler. Traiect. dioc.: petit lic. recipiendi omnes ordines a quocumque etiam extra tempora in R. cur. vel extra eam [supra Citadinus procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 730v. 876 Johannes Knap cler. de Brysich Colon. dioc., vic. ad altare s. Catherine in colleg. eccl. s. Cassii et Florentii in oppido Bunna Colon. dioc.: petit lic. recipiendi omnes ordines a quocumque et extra tempora [supra Enriso procurator, taxa 17] (f. d.s.e. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 730v. 877 Johannes Multoris cler. Leod. dioc.: petit disp. de promovendo a quocumque ad omnes ordines in R. cur. vel extra eam [supra Citadinus procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum

26. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 731r. 878 Johannes Schumacker alias Custers cler. de Halensberch Leod. dioc.: petit similem gratiam ut supra [de promovendo a quocumque ad omnes ordines in R. cur. vel extra eam; supra Citadinus procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 731r. 879 Paulus Lummers cler. Leod. dioc., cum quo alias super defectu natalium (solutus/soluta) primo auctoritate ordinaria et deinde auctoritate ap. in prima forma disp. fuit [cf. Nr. 704]: petit lic. recipiendi ordines a quocumque et extra tempora etiam in R. cur. vel extra eam [supra Viacampis procurator pro ista tantum, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 731r. 880 Johannes Osteritz presb. de Nauler August. dioc. exponit, quod postquam cum eo de defectu natalium (presb./soluta) auctoritate ap. fuit disp., se fecit tempore Julii II. in R. cur. ad quendam fictum titulum ad omnes ordines promoveri et in ipsis ordinibus ministravit: supplicatur de absol., etiam a reatu et crimine falsi, et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Hominis procurator, taxa 13; in margine ad fictum titulum] (f. d. s. M. regens; committatur ep. August. vel eius vic. ac decano et preposito eccl. August., fiat M.) Rome apud s. Petrum 26. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 731rs. 881 Georgius Schmidberg alias Strub cler. capellanie ad altare b. Marie in eccl. s. Stephani Constant.: petit lic. recipiendi omnes ordines a quocumque et extra tempora [su181

De promotis et promovendis

pra Hominis procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 731v. 882 Bernardus Henrici cler. de Spycher Trever. dioc.: petit disp. de promovendo cumprimum 24. et. annum attigerit [supra Cencius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 731v. 883 Valentinus Pax acol. rector par. eccl. in Walenhusen Magunt. dioc.: petit disp. de promovendo extra tempora tantum [supra Galteri procurator, taxa 11] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 29. mai. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 732r. 884 Antonius Nicolai cler. Trever. dioc.: petit disp. de promovendo a quocumque et extra tempora etiam in R. cur. aut in aliena dioc. cum clausula ›Ordinarii lic. non obtenta‹ [supra Enriso procurator, taxa 13 resid. gratis pro presente] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 732v. 885 Gerardus de Lupibus diac. Basil. exponit, quod ipse credens, eo quod in villa seu oppido Portus s. Nicolai Tullen. dioc. educatus extitit, se scol. Tullen. dioc. dici posse, se fecit promoveri: supplicatur de absol. ad cautelam Lugdunen. et Lateranen. conciliorum constitutionibus n.o. et de disp., quod cumprimum 23. et. annum attigerit, ad presb. ordinem etiam extra tempora et uno die promoveri valeat, et quod litt. suorum promotionum perinde valeant [supra Bonnius procurator, taxa 26; in margine absque litt. et in 23. anno] (f. d. s. e. M. regens; committatur Waltrino de Arengnis canonico eccl. Tullen. ac vic. ep. Tullen. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 733r.

886 Jacobus Calbel canonicus colleg. eccl. de Salburgo Meten. dioc.: petit disp. de promovendo in 23. et. anno constitutus [supra Cencius procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 10. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 733v. 887 Leobaldus Wyntter, Wolfgangus Gressyng acoliti et Thomas Lyeb scol. Patav. dioc.: petunt disp. de promovendo a quocumque et extra tempora [supra Galteri procurator, taxa 45 resid. gratis] (f.d.s.e. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 734r. 888 Leonardus Puchel scol. Eistet. dioc.: petit lic. de promovendo extra tempora tantum [supra Galteri procurator, taxa 11] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 734r. 889 Joachim Ewaldi cler. Traiect. dioc.: petit lic. recipiendi ordines a quocumque et extra tempora [supra Hantius procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 14. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 734r. 890 Georgius Stanil scol. Prag. dioc.: petit lic. recipiendi ordines a quocumque et extra tempora [supra Cordellas procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 734v. 891 Jacobus de Lobel subdiac. canonicus eccl. in Westerzenburch Traiect. dioc.: petit lic. recipiendi ordines a quocumque et extra tempora ac in 23. et. anno constitutus [supra Hominis procurator, taxa 21] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 21. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 735r. 892 Joachim Ewaldi cler. Traiect. dioc.: petit lic. recipiendi ordines a quo182

De promotis et promovendis

cumque et extra tempora [supra Hantius procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 23. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 735r. 893 Andreas Reitter acol. August. dioc.: petit lic. recipiendi ordines a quocumque etiam in R. cur. cum clausulis consuetis [supra Hantius procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 30. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 735v. 894 Joseph Piscatoris acol. vic. eccl. s. Marie et s. Georgii et s. Leonardi Francforden Magunt. dioc.: petit lic. recipiendi ordines extra tempora tantum [supra Galteri procurator, taxa 11] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 30. iun. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 735v. 895 Petrus Melii cantrifusoris cler. Traiect. dioc.: petit lic. recipiendi ordines extra tempora tantum [supra Galteri procurator, taxa 11] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 735v. 896 Jacobus Petri diac. de Grootenbrock Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo in 23. et. anno constitutus cum clausulis solitis [supra Hominis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 735v. 897 Gotfridus van Ded cler. Colon. dioc.: petit lic. recipiendi ordines a quocumque et extra tempora etiam in R. cur. [supra Hantius procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 5. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 736r. 898 Benedictus Fabri et Cristophorus Hacheldt de Trautmanstorf acoliti et Vitus de Sachtinis scol. Jaurien. dioc., Patav. dioc. et Strigonien. dioc.: petunt lic. recipiendi omnes ordines a quocumque et extra tem-

pora in R. cur. [supra Citadinus procurator, taxa 49; in margine ab hac data in antea dicitur in bullis seu data illarum „tempore assumpti apostolatus officii a domino Adriano papa VI. anno primo“] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 9. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 736r. 899 Jacobus de Hartoghe cler. seu laic. dominus temporalis loci de Oersmael Leod. dioc. exponit, quod ipse, alias cum unica et virgine nunc defuncta matrim. copulatus, cupit ad omnes ordines promoveri: supplicatur de lic. recipiendi ordines a quocumque etiam extra tempora, et de lic., quod officium divinum secundum usum R. eccl. cum uno socio recitare valeat, n.o. quibuscumque [supra Hantius procurator, taxa 23] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 736vs. 900 Cornelius Arnoldi Wilhelmi cler. de Heimkenzande Traiect. dioc.: petit lic. recipiendi omnes ordines a quocumque et extra tempora in R. cur. vel extra eam [supra Citadinus procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 19. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 737r. 901 Godefridus de Eltz canonicus Trever.: petit lic. recipiendi omnes ordines a quocumque et extra tempora [supra Galteri procurator, taxa 17] (f.d.s.e. M. regens) Rome apud s. Petrum 25. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 737v. 902 Georgius Schetten acol. Constant. dioc.: petit lic. recipiendi omnes ordines a quocumque et extra tempora in R. cur. [supra Enriso procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 29. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 738v. 903 Henricus Schmid acol. de Pregantia Constant. dioc., cum quo hodie [cf. Nr. 904] super defectum visus 183

De promotis et promovendis

oculi sui dextri de convenientia trium prelatorum in R. cur. disp. fuit: petit lic. recipiendi omnes ordines a quocumque in R. cur. et extra tempora cum clausula ›Ordinarii lic. non obtenta‹ [supra Citadinis procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 30. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 738vs. 904 Henricus Schmid acol. de Pregantia Constant. dioc. defectum visus oculi dextri non sui culpa patitur: supplicatur de disp., quod ad omnes ordines promoveri et benef. recipere et retinere valeat de convenientia trium prelatorum in R. cur. [supra Jo. Boyreau procurator, taxa 13; in margine de convenientia] (f. i. f. M. regens et exhibeat se ep. Sancti Leonis, ep. Hipponen. ac ep. Acerinen., fiat M.; michi videtur secum dispensandum Julianus de Datis ep. Sancti Leonis, mihi videtur dispensandus, quia satis doctus, ep. Hipponen. propria manu, michi videtur ut supra ep. Acerinen.) Rome apud s. Petrum 30. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 739r. 905 Petrus Stricken cler. Leod. dioc. in 23. et. anno constitutus: [petit lic. recipiendi ordines cum clausulis consuetis; supra Jo. Buren procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 740r. 906 Conradus Papekelm cler. Leod. dioc.: petit lic. recipiendi ordines a quocumque et extra tempora [supra Jo. Buren procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 1. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 740r. 907 Gaspar Langer acol. August. dioc., custos et canonicus eccl. in Fuichwangen August. dioc.: petit lic. recipiendi ordines a quocumque et extra tempora [supra Hominis procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. re-

gens) Rome apud s. Petrum 4. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 740r. 908 Sebastianus Aeffhauser scol. Ratisbon. dioc. in 24. et. anno constitutus, cum quo hodie [cf. Nr. 718] de defectu natalium (presb./soluta) per officium penitentiarie disp. fuit: petit disp. de promovendo ad omnes ordines [in R. cur. supra Hantius procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 5. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 740vs. 909 Johannes Wuetzlin rector par. eccl. in Hartmanswiler Basil. dioc. exponit, quod sibi alias postquam promotus fuerat a quodam ex subditis suis pollex manus sue dextre ultra dimidium tronco tamen remanente absque sui culpa amputatus fuit: supplicatur de disp., ut defectu n.o. in suis ordinibus etiam in altaris ministerio ministrare possit n.o. quibuscumque [supra Galteri procurator, taxa 16; in margine super defectu pollicis manus dextre] (f. d. s. e. M. regens et committatur offic. Basil., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 742rs. 910 Johannes Kruse rector par. eccl. in Seylfurch alias Russelshem Magunt. dioc.: petit disp. de promovendo extra tempora [supra Galteri procurator, taxa 11] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 9. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 742v. 911 Georgius Flurhem cler. Herbip. dioc. exponit, quod defectum pedum suorum non sui culpa, sed ex quadam infirmitate patitur: supplicatur de disp., ut a quocumque antistite extra R. cur. ad omnes ordines, dummodo idoneus sit et sufficientem titulum habeat, tempore a iure statuto promoveri valeat et benef. etiam c.c. recipere et retinere possit n.o. quibuscumque [supra Galteri procurator, taxa 16; 184

De promotis et promovendis

in margine super defectum in pedibus suis] (f. d. s. e. M. regens et committatur ordin., fiat M.) Rome apud s. Petrum 18. aug. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 743v. 912 Johannes Guessenich subdiac. Leod. dioc. et canonicus colleg. eccl. s. Symeonis Trever.: petit lic. recipiendi ordines a quocumque et extra tempora [supra Citadinis procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. iun. 1522 notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 745r. 913 Andreas Reitter acol. August. dioc. defectum prime iuncture indicis manus sue dextre non sui culpa patitur, sed alias sibi in quodam tumultu in oppido Werd August. dioc., in quo litteris operam dabat, ante cimiterium par. eccl., sibi abscissa fuit: petit disp. de convenientia trium prelatorum in R. cur., ut ad omnes ordines promoveri, in altaris ministerio ministrare et benef. recipere et retinere valeat Michi videtur dispensandum Hie. archiep. Cesarien.; etiam michi Bartholomeus ep. Hipponen. videtur, quod sit dispensandum; videtur etiam michi, cum sit in omnibus sufficiens M. [ep.] Aquinas. [supra Jo. Boyreau procurator, taxa 13] (f.i.f. M. regens) Rome apud s. Petrum 30. iun. 1522 notatur loco suo ASV Arm. 32/61 fol. 745rs. 914 Judocus Baum cler. premissarius par. eccl. in Suderenstein Spiren. dioc.: petit disp. de promovendo cumprimum 23. et. annum attigerit vel ex nunc [supra Galteri procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. sept. 1522 APA 69 267r. 915 Andreas Ramenspach presb. Frising. dioc. exponit, quod postquam ad omnes ordines promotus fuerat, Caspar Sundamayr laic. Frising. dioc. oratorem invadens eidem particulam pollicis manus

sue dextre amputavit: supplicatur de disp., si inspecto diligenter dicto pollice tanta in eo non existat deformitas, quod scandalum generet in populo aut divinis prestet impedimentum, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. retinere et recipere possit [supra Galteri procurator, taxa 16] (f.d.s.e. M. regens) Rome apud s. Petrum 13. sept. 1522 APA 69 268r. 916 Egidius Spitembrot alias de Muta prebendatus in mon. s. Nicolai et Bernardi Montis Jovis Sedun. dioc. exponit, quod alias bone memorie Matheus sancte Romane eccl. presb. card. Sedunen. nuncupatus, totius Germanie et Lombardie pape Leonis X. et sedis ap. legatus secum dispensavit, quod n.o. fere omnium digitorum amborum manuum amissione, que ad celebrationem missarum sibi impedimentum non prestat, in aliquo loco secreto ianuis clausis pro sua devotione in Resurrectionis et Nativitatis Domini nostri, Assumptionis, Purificationis, Conceptionis b. Marie, Pentecostes, Omnium Sanctorum, 12 Apostolorum ac s. Nicolai et s. Bernardi confessoris festivitatibus in unius ministri presentia celebrare valeat: supplicatur de confirmatione litt. disp. etiam sub habitu prebendati canonicorum regularium o.s.Aug. [supra Hantius procurator, taxa 16; in margine disp. ut infra] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 17. oct. 1522 APA 69 275vs. 917 Philippus Buntz premissarius altaris s. Udalrici in Heubach August. dioc. exponit, quod ipse, cum quo auctoritate ap. de defectu natalium (presb./soluta) in prima forma disp. fuit, prout in litt. desuper confectis latius continetur [cf. Nr. 700], se fecit ad fictum titulum ad presb. ordinare et ministravit: supplicatur de absol. ab excom. sent., 185

De promotis et promovendis

quam per constitutionem Julii II. incurrit, et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et dictam premissariam retinere ac alia benef. recipere valeat [supra Hominis procurator, taxa 13; in margine absol. ad fictum titulum] (f. d. s. M. regens; committatur ep. August. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 20. oct. 1522 APA 69 276v. 918 Andreas Haeber presb. August. dioc. exponit, quod olim tunc acol. existens et sufficientem titulum non habens se fecit vigore cuiusdam supplicationis de concessione pape signate, in qua quod capellanus perpetue capellanie ad altare s. Margarete in par. eccl. s. Petri Instez August. dioc. esset erat expressum et quod in camera ap. fidem facere teneretur additum fuit, quod postmodum eius iuramento firmavit et testes, qui ita deponerent prout deposuerunt, induxit se fecit ad omnes ordines in R. cur. promoveri et promotus etiam in altaris ministerio ministravit: supplicatur de absol. ab excom. et suspensionis sent., quam propter constitutionem Julii II. incurrit, periurii reatu et crimine falsi, et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere possit [supra Hominis procurator, taxa 13; in margine absol. ad fictum titulum] (f. d. s. M. regens; committatur ep. August. vel eius vic. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. oct. 1522 APA 69 277v. 919 Andreas Reitter presb. August. dioc. exponit, quod ipse olim sufficientem titulum non habens pretextu quarundam litt. a sede ap. et offic. penitentiarie ap. emanatarum se fecit asserens se habere, licet non obtineret, titulum sufficientem, quod proprio iuramento af-

firmavit et testes induxit, [in R. cur.] ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministravit: supplicatur pro parte oratoris, cum quo alias per sedem ap. super defectu prime iuncture indicis manus sue dextre quem patitur disp. extitit [cf. Nr. 913], de absol. ab excom. et suspensionis sent., quam propter constitutionem Julii II. incurrit, periurii reatu et crimine falsi, et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere possit [supra Hominis procurator, taxa 13; in margine absol. ad fictum titulum] (f. d. s. M. regens; committatur ep. August., fiat M.) Rome apud s. Petrum 24. oct. 1522 APA 69 277vs. 920 Jacobus Johannes Krek subdiac. Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem in 24. et. anno constitutus [supra Viacampis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. oct. 1522 APA 69 279r. 921 Balthasar Hues cler. canonicus colleg. eccl. s. Stephani oppidi Novimagen. Colon. dioc.: petit disp. de promovendo cumprimum 24. et. annum attigerit vel ex nunc [supra Ludovicus procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. nov. 1522 APA 69 280r. 922 Simon Heyman cler. Leod. dioc.: petit disp. de promovendo cumprimum 24. et. annum attigerit [supra Galteri procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 14. nov. 1522 APA 69 280v. 923 Theodericus Schauenborg presb. Colon. dioc. seu alterius dioc. exponit, quod alias tamquam simplex et iuris ignarus absque litt. dimissorialibus sui ordinarii se fecit [in R. cur.] ad omnes ordines pro186

De promotis et promovendis

moveri et pluries etiam in altaris ministerio ministravit suspensionis per constitutionem Pii II. ›Cum ex sacrorum‹ generaliter promulgatam incurrens sent.: supplicatur de absol. et de disp., quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. etiam sui ordinarii lic. minime requisita recipere et retinere possit [supra Hantius procurator, taxa 8] (f. d. s. M. regens; committatur offic. Colon. et offic. Monast. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 3. ian. 1523 APA 69 289v. 924 Andreas de Angelis cler. Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem a quocumque extra tempora et cumprimum 23. et. annum attigerit [supra Galteri procurator, taxa 21] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 5. ian. 1523 APA 69 290r. 925 Nicolaus filius Petri de Hoere cler. Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem cumprimum 23. et. annum attigerit vel ex nunc [supra Galteri procurator, taxa 13] (f. d.s.e. M. regens) Rome apud s. Petrum 16. ian. 1523 APA 69 291v. 926 Adam Schwarin presb. Meten. dioc. ad presens Magunt. commorans exponit, quod cum ipse alias iam promotus in parochia Bollich Magunt. dioc. existeret et quoddam instrumentum ferreum machinella seu bombardella nuncupatum pro cena coquenda accendere vellet et ad instrumentum ut moris est ignem apposuisset, illius vi et ignis impactu pollicem et indicem digitos manus sue sinistre amisit: supplicatur de disp., quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare possit [supra Galteri procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. regens; committatur decano eccl. s. Mauritii Magunt. et vic. archiep. Magunt. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 29. ian. 1523 APA 69 294rs.

927 Balduinus Egidii de Tsarenskercke Traiect. dioc. in 23. et. anno constitutus: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem cum clausulis consuetis [supra Hominis procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 2. febr. 1523 APA 69 294v. 928 Petrus Wischer cler. Hildesem. dioc. ad omnes ordines promoveri desiderat, sed orta alias rixa inter duos socios suos alter ex ipsis intendens gladio alterum ledere dicto Petro socios cum quodam baculo ab invicem segregare ac pacem facere volens supremum articulum digiti indicis manus sue dextre amputavit: supplicatur de disp., quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare valeat [supra Jo. Buren procurator, taxa 16] (f. d. s. e. M. regens; committatur ordin. vel eius vic., fiat M.) Rome apud s. Petrum 9. febr. 1523 APA 69 295r. 929 Hugo Danielis cler. Traiect. dioc. in 23. et. anno constitutus: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem et extra tempora [supra Galteri procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 2. mart. 1523 APA 69 300v. 930 Antonius Bremaert subdiac. Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem cumprimum 24. et. annum attigerit [supra Boninus procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. mart. 1523 APA 69 301v. 931 Angelus Leonardi scol. seu cler. Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem cumprimum 24. et. annum attigerit [supra Hominis procurator, taxa 7] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 7. mart. 1523 APA 69 301v. 932 Johannes Tuttenkofer cler. Brixin. dioc. in 23. et. anno constitutus: petit disp. de promovendo ad 187

De promotis et promovendis

presb. ordinem et extra tempora [supra Galteri procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 12. mart. 1523 APA 69 306r. 933 Ghyslenus Ymadiy Bonis cler. beneficiatus in eccl. de Corckens Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem a quocumque et extra tempora [supra Boninus procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 26. mart. 1523 APA 69 310r. 934 Johannes Bogheilts cler. Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo cumprimum 23. et. annum attigerit et a quocumque et extra tempora [supra Hominis procurator, taxa 21] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. mart. 1523 APA 69 312r. 935 Jacobus Claver alias Fabri cler. de Murvilla Trever. dioc.: petit disp. de promovendo cumprimum 23. et. annum attigerit [supra Hantius procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 31. mart. 1523 APA 69 312r. 936 Jacobus Uder presb. Salzeburg. dioc. exponit, quod ipse alias tamquam simplex et iuris ignarus absque litt. dimissorialibus sui ordinarii se fecit [in R. cur.] ad omnes ordines promoveri et pluries etiam in altaris ministerio ministravit, propterea suspensionis incurrit sent. per constitutionem Pii II. ›Cum ex sacrorum‹ generaliter promulgatam: supplicatur de absol. a suspensionis sent. et de disp. super irregularitate, quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Cordellas procurator, taxa 8] (f. d. s. M. regens; committatur Jacobo Nagel sacre theologie professori pape penitentiario in R. cur., quia orator est presens, fiat M.) Rome

apud s. Petrum 3. apr. 1523 APA 69 313r. 937 Petrus Nicolai cler. Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo cumprimum 23. et. annum attigerit [supra Hantius procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 11. apr. 1523 APA 69 317r. 938 Valentinus Beumlin frater professus o.s.Aug. mon. in Herbiechlingen August. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem cumprimum 22. et. annum attigerit [supra Galletus procurator, taxa 8] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 13. apr. 1523 APA 69 317v. 939 Petrus Rempis scol. vel cler. Colon. dioc., cum quo auctoritate ap. fuit disp. de defectu natalium (de illicito coitu) ad benef. eccl. tunc qualificata: petit disp. de promovendo extra tempora [supra Galletus procurator, taxa 11] (f. d. s. e. M. regens) Rome apud s. Petrum 30. apr. 1523 APA 69 323v. 940 Conradus Greve cler. Hildesem. dioc. exponit, quod alias ipse se fecit absque litt. dimissorialibus sui ordinarii per vic. ep. Halberstad. ad minores ordines promoveri: supplicatur de absol. a suspensionis sent. et de disp., quod ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare ac benef. eccl. recipere et retinere valeat n.o. quibuscumque [supra Jo. Buren procurator, taxa 8; in margine absque litt. dimissorialibus] (f. d. s. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 5. mai. 1523 APA 69 324rs. 941 Johannes Wurey diac. Meten. dioc.: petit disp. de promovendo cumprimum 23. et. annum attigerit [supra Hantius procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 1. iun. 1523 APA 69 329v. 188

De promotis et promovendis

942 Gerardus Iudoci diac. Leod.: petit disp. de promovendo cumprimum 23. et. annum attigerit vel ex nunc, si in eo constitutus existit [supra Hominis procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 3. iun. 1523 APA 69 330r.

946 Helmicus filius Nicolai Eustachii diac. Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem, cumprimum 23. et. annum attigerit [supra Bonnius procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 30. iun. 1523 APA 69 338r.

943 Johannes Hautson diac. perpetuus capellanus capellanie b. Marie Virginis in colleg. eccl. b. Marie Leod.: petit disp. de promovendo cumprimum 23. et. annum attigerit vel ex nunc, si in eo constitutus existit [supra Boninus procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 6. iun. 1523 APA 69 330r.

947 Johannes Rolan cler. Leod. dioc.: petit disp. de promovendo ad omnes ordines a quocumque cum clausulis etiam in aliena dioc. et lic. [ordinarii non obtenta; supra Cordellas procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 7. iul. 1523 APA 69 340v.

944 Gerardus filius Johannis Stephani presb. Leod. dioc. exponit, quod ipse minor annis se fecit in R. cur. ad presb. ordinem promoveri et sic ligatus etiam in altaris ministerio ministravit, non tamen in contemptum clavium, excom. sent. incurrendo per constitutionem Pii II. generaliter promulgatam: supplicatur de absol. et de disp., quod in suis ordinibus et in altaris ministerio ministrare et benef. eccl. recipere et retinere valeat [supra Boninus procurator, taxa deest; in margine minor annis] (f.d.s. M. ep. Bal. regens; committatur preposito eccl. Cioventen. Leod. dioc. et decano colleg. eccl. s. Gudule oppidi Boxtellen. Cameracen. dioc. et Lovanien. Leod. dioc. residenti ac offic. Leod. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 8. iun. 1523 APA 69 330v. 945 Michael Natalis Pistoris de Vico Meten. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem, cumprimum 23. et. annum attigerit [supra Hominis procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 19. iun. 1523 APA 69 335v.

948 Henricus Sartoris cler. altarista s. Catherine in Offenhem Magunt. dioc.: petit disp. de promovendo a quocumque ad omnes ordines et extra tempora [supra Hantius procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 7. iul. 1523 APA 69 342v. 949 Johannes Gubel presb. vic. colleg. eccl. s. Patrocli Susaten. Colon. dioc. ac artium magister exponit, quod alias ipse minor annis existens se fecit ad omnes ordines promoveri suspensionis sent. incurrens per constitutionem Pii II. ›Cum ex sacrorum‹ generaliter promulgatam: supplicatur de absol. et de disp., quod vicariam predictam et alia benef. absque preiudicio retinere et alia benef. in futurum recipere valeat, et quod postquam absol. et disp. per iudicem infra deputatum fieri contigerit et. defectum, quod adhuc patitur, nec Lugdunen. et Lateranen. conciliorum constitutionibus n.o. cumprimum 23. et. annum attigerit in suis sic susceptis ordinibus etiam in altaris ministerio ministrare valeat [supra Galletus procurator, taxa 26; in margine minor annis] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens; committatur decano eccl. s. Walburgis oppidi Mescheden Colon. dioc., 189

De promotis et promovendis

fiat M.) Rome apud s. Petrum 17. iul. 1523 APA 69 343rs. 950 Gobbelinus Coppen presb. Leod. dioc. rector par. eccl. in Stildorf Colon. dioc. et perpetuus capellanus capellanie ad altare s. Agathe in colleg. eccl. b. Marie Tongeren Leod. dioc. exponit, quod alias ipse minor annis se fecit ad sacerdotium promoveri, propter quod suspensionis incurrit sent. per constitutionem Pii II. ›Cum ex sacrorum‹ promulgatam et sic ligatus missas et alia divina officia celebravit: supplicatur de absol. et de disp. in forma consueta [supra Cordellas procurator, taxa 13; in margine minor annis] (f.d.s. M. ep. Bal. regens; committatur Petro Calahorra et Jacobo Nagel sacre theologie professoribus pape penitentiariis in R. cur. et eorum cuilibet, fiat M.) Rome apud s. Petrum 22. iul. 1523 APA 69 345rs. 951 Arnoldus Goswini cler. Leod. dioc., cum quo dudum super defectum natalium (presb./soluta) auctoritate ordinaria fuit disp., cuius vigore se fecit ad minores ordines promoveri et unum benef. s.c. obtinuit et deinde perpetuam capellaniam ad altare b. Marie Virginis et s. Johannis Evangeliste Leod. dioc. canonice assecutus extitit, deinde auctoritate ap. [de uberiori gratia], ut par. eccl. de Lombays Leod. dioc. et quodcumque 3. benef. obtinere valeret, cum eo disp. fuit: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem, cumprimum 23. et. annum attigerit [supra Hantius procurator, taxa 13] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 23. iul. 1523 APA 69 345v. 952 Cornelius Wilhelmi subdiac. Trever. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem a quocumque et extra tempora in R. cur. vel extra eadem [supra Bonnius procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 28. iul. 1523 APA 69 350r.

953 Jacobus Eglin alias Hiltprand scol. de Entzenswiler Constant. dioc. exponit, quod defectum prime iuncture medii indicis manus sue sinistre cum aliqua deformitate patitur: supplicatur de disp., quod defectu n.o. ad omnes ordines promoveri et in altaris ministerio ministrare valeat [supra N. Gladiatoris procurator, taxa 16] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 7. aug. 1523 APA 69 355r. 954 Andreas Spindler cler. Brixin. dioc. capellanus ad altare s. Stephani in eccl. Brixin.: petit disp. de promovendo ad omnes ordines ab ep. Brixin. vel eius suffraganeo extra tempora [supra Hominis procurator, taxa 11] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 11. aug. 1523 APA 69 355v. 955 Adam Scheppel scol. Magunt. dioc., cum quo hodie [cf. Nr. 835] de defectu natalium (presb. religiosus/soluta) auctoritate ap. in prima forma disp. mandatum extitit: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem a quocumque et extra tempora [supra Cordellas procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 14. aug. 1523 APA 69 359r. 956 Wilhelmus filius Wilhelmi cler. Leod. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem a quocumque et extra tempora [supra Hominis procurator, taxa 17] (f.d.s.e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 24. aug. 1523 APA 69 368r. 957 Venceslaus Sobotha filius Johannis Lamy acol. Prag. dioc.: petit disp. de promovendo ad omnes ordines a quocumque et extra tempora cum clausulis etiam in aliena dioc. et sui ordinarii lic. non obtenta [supra Galletus procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 18. sept. 1523 sede vacante APA 69 388r. 190

De promotis et promovendis

958 Balthasar de Hazi rector par. eccl. in Lentz Traiect. dioc.: petit disp. de promovendo ad omnes ordines a quocumque et extra tempora [supra N. Gladiatoris procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 18. sept. 1523 sede vacante APA 69 388r. 959 Laurentius Henrici cler. de Aggerseben Traiect. dioc. in 23. et. anno constitutus: petit disp. de promovendo ad omnes ordines a quocumque et extra tempora [supra Galletus procurator, taxa 17]

(f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 29. sept. 1523 sede vacante APA 69 389r. 960 Jacobus Institoris subdiac. ac perpetuus vic. ad altare s. Margarete in colleg. eccl. s. Catherine in Oppenheim Magunt. dioc.: petit disp. de promovendo ad presb. ordinem cumprimum 23. et. annum attigerit vel ex nunc, si in eo ac diac. ordine constitutus existit [supra Jo. Buren procurator, taxa 17] (f. d. s. e. M. ep. Bal. regens) Rome apud s. Petrum 9. oct. 1523 sede vacante APA 69 390r.

191

DE CONFESSIONALIBUS 961 Johannes Pistoris cler. Wormat. dioc. et magistri Johannis Bapt. Viacampis litt. officii sacre penitentiarie ap. procuratoris familiaris continuus commensalis: [petit litt. confessionales in forma] ›Fervens‹ cum clausula [recipiendi or-

dines] a quocumque et extra tempora et cumprimum 24. [et. annum attigerit] in solita forma [supra Viacampis procurator, taxa gratis] (f. d. s. M. regens) Rome apud s. Petrum 27. iul. 1522 ASV Arm. 32/61 fol. 774v.

192

INDICES

VORBEMERKUNGEN Die Regesten des vorliegenden Bandes XI des Repertorium Poenitentiariae Germanicum sind durch 12 Indices erschlossen, die mit Hilfe von TUSTEP computergestützt erstellt wurden. Es sei daran erinnert, dass in den vom DHI Rom herausgegebenen Repertorien Personen- und Ortsnamen nicht identifiziert werden. Es gelten die in den Repertorien gültigen Sortierregeln: ch, ck, k, kch = c; gh = g; j, y = i; ph = f; th = t; cz, tz, zc = z; ...ci... = ...ti... . Der Index der Wörter und Sachen bietet ein verkürztes Allwortregister, ergänzt durch einige kanonistisch und sachlich relevante Begriffe und Wendungen sowie Dekretalen (s. v. decretalis), Formulare (s. v. forma), Klauseln (s. v. clausula) und päpstliche Konstitutionen (s. v. constitutio). Lemmata, deren Anzahl 100 übersteigt, werden nur summarisch angegeben, es sei denn, diese sind von besonderem Interesse für die Prozedur der Pönitentiarie oder den Status der Petenten. Der Index der Wörter und Sachen soll dem Benutzer den Einstieg in sachlich interessante Aspekte des Bandes bieten.

195

VORNAMEN Achatius Schaffler 710 Adam uff der Bach 482 Ade de Balleringen, Catherina filia 9 Adam Francker 661 Adam Holl 332 Adam Jos 370 Adam Scheppel 955 Adam Schippel 835 Ade Schlych, Anna filia 119 Adam Schwarin 926 Aleydis de Brorinck 270 Aleydis Gerardi 123 Alheydis Gledynck 329 Aleydis Meyrs 252 Alheydis Molners 328 Aeleydem Pomdant 560 Aleydis Vaess 140 Adolphus [de] Dumpstorpe alias Kurre 680 682 Adolphus filius Pauli de Millendail 16 Adolphus Schadelanth 680 682 Adolphus tzo Vederwaizser 258 Adonus de Buel 266 Adriana Nicolai Helfen 113 Adriana filia Thome 290 Adriani [dictus] Jacobs Neve, Jacobus 867 Adrianus Henrici 268 Adrianus Nicolai 381 Adrianus VI. 415 492 898 Affra Mairin 94 Affra Speckl 174 Affra Walturglin 136 Agatha filia Christiani Maintzer 8 Agatha filia Johannis de Nuwenstein 107 Agatha Nythartin 21 Agatha Seytzin 186 Agnes 623 Agnes filia Altenhauser 3 Agnes filia Buszhensen 249

Agnesa Klawe 79 Agnes Kleyn 344 Agnes et Francisca de Greville 405 679 Agnes Heymyn 196 Agnes filia Johannis tom Heyde 206 Agnes filia Johannis Herweyschwaw 230 Agnetis relicta Johannis Lochner 341 Agnetis quondam Johannis Rubei 338 Agnes Schniderin 541 Agnes filia Stegen Petri 286 Agnesa Surgin 581 Agnes zem Wick 281 282 Aimon Arbarin 539 Albertus Ausenpuchter 254 Albertus Backner 552 Albertus Hanolt 438 Albertus dux Magnopolien. 154 Albertus Wilde 551 Albinus Henrici 191 Alke Sonnefletes 267 Alexander Brassicani 407 Alexandri Brassicani, Johannes 387 Alexander Darefelt 807 Alexander VI. 642 Alphera Proys filia Bernardi 297 Amalia abba. 530 Amedeus filius Nicodi de Lex 207 Amelingus et Martinus de Svetlage 680 682 Anastasius de Hinalcz 544 Andrea filia Novelli de Porta 317 Andrea filia Roleti etiam Galhardi 232 Andreas de Angelis 924 Andreas Bonavent 70 Andreas van Detmitke 378 Andreas Haeber 918 Andreas Harmair 587 Andreas Hen 48 Andreas Liechringiker 506 Andreas Middach 448 197

Vornamen

Anna filia Petri Sterynger 110 Anna Putzin 351 Anna Reschin 380 Anna de Rinxs 34 Anna de Rulsorp 259 Anna Scheirersz 83 Anna Schiechtlin 367 Anna van Schonenberch 225 Anna Schweickerin 95 269 Anna Siglerin 17 Anna Spechtin 597 Anna Stepfin 368 Anna de Sulzberg 508 Anna Tipnanen 303 Anna Thomanin 243 Anna filia Udalrici Wanschler 23 Anna filia Valentini 257 Anna Wannenthalerin 151 Anna Webers Ann 75 Anna Weitmullerin 364 Anna Wernerin 35 Anna Wiserin 373 Anna Zechentnerin 385 Antonia Antonii Todeschini 336 Antonia quondam Dominici Pagii 335 Antonius filius Benedicti Sala 323 Antonius de Brabant 455 Antonius de Brederode 131 Antonius Bremaert 930 Antonius Bulgert 657 Antonius Buzes 627 Antonius de Caniza 860 Antonius Fabri 386 Anthonius Fellez 536 Antonii Gabrici, Leodegarius filius 314 Antonii Gluedon, Johanneta filia 319 Antonius Hofman 823 Antonius Holscher 653 Antonius Johannis Taschoni 338 Antonii Liroz, Petrus filius 322 Antonii Locher, Theodola filia 315 Antonius Moermoz 321 Antonius Most 465 Antonius Nicolai 884 Antonius Palmer 504 Antonius de Platea 732 Antonius Rike 752 Anthonius Rustuck 456 Antonii Todeschini, Antonia 336 Antonius Wautgherrs 554 Antonius Wilhelmi 168

Andreas Ployrer 528 Andree Polickez, Gera filia 576 Andreas Ramenspach 915 Andreas Reitter 893 913 919 Andreas Scilt 860 Andreas Schmidhammer 589 Andreas Schrauroff 175 Andreas Schwartz 563 Andreas Spindler 954 Andreas Vont 317 Andree Weddinges, Catherina filia 70 Andreas Wierst 363 Andreas Wildner 431 Andreas de Wirixasse 560 Andreas Wolf 74 Angelus Leonardi 931 Anna 148 Anna filia Ade Schlych 119 Anna Baderin 331 Anna filia Balthasaris Anderlor 149 Anna Barbara 345 Anna Bernhardi Mesner 7 Anna Bloemberges 88 Anna ex marchionibus Brandenburg. 154 Anna Kettel 27 Anna Koesson 92 Anna Koppmenin 372 Anna filia Cristiani 199 Anna filia Cristiani Prun 80 Anna Fabri 374 Anna Foglerin 103 Anna filia Georgii Schneider 86 Anna Halbinck 178 Anna Hecklin 332 Anna von Heyden 15 Anna filia Hermanni zu Berchusen 308 Anna Hobynges 343 Anna Hofpaurin 283 Anna Horleherin 40 Anna ter Hove 104 Anna filia Hugoldi 204 Anna Jegerin 175 Anna filia Johannis 306 Anna filia Johannis Gerstgruber 41 Anna filia Johannis Molitoris 240 247 Anna Juchen 200 Anna Lysilezin 57 Anna Loesen 219 Anna filia Ludovici Eimelhardi 279 Anna Maierin 44 Anna Mergin 129 198

Vornamen

Antonii Zazini, Johanna 334 Apolonia filia Barbare Rhyrcheryn 198 Apolonia Boecklin 98 Apolonia Keyserin 510 Apolonia Geyrin 165 Apolonia Henghyn 185 Apolonia filia Johannis Lamez 296 Apolonia Nythartin 87 Apolonia filia Petri Zolten 216 Apolonia Vogelsengerin 593 Arnoldus Berninck 812 Arnoldus de Bierlice 457 Arnoldus de Coelmont 451 Arnoldus van den Dael 433 Arnoldus Goltwert 735 Arnoldus Goswini 951 Arnoldus de Hatmael 437 Arnoldus de Hilgeroit 713 Arnoldus Hoen alias del Griff 458 Arnoldus Huewel 458 Arnoldus de Leyda 735 Arnoldus Mombois 464 Arnoldi op Reber, Jutta filia 357 Arnoldus Rudolphi 299 Arnoldus Stuffuys 464 Arnoldus Theoderici 290 Arnoldi Wilhelmi, Cornelius 900 Augustinus Keller 723 Augustinus Lomude 409

Barbara Heflingerin 347 Barbara filia Johannis Schneider 253 Barbara relicta Johannis Schneyder 114 Barbara filia Johannis Spiegels 157 Barbara filia Laurentii Stocken 194 Barbara filia Michaelis Stenglin 118 Barbara Milherin 239 Barbara Peyrin 164 Barbara Rayneri 550 Barbara Rasterin 307 Barbare Rhyrcheryn, Apolonia filia 198 Barbara Rippini 82 Barbara Ruckeimber 192 Barbara Tubenbergin 32 Barbara Tumser 170 Barbara Wechangerin 36 Barbara filia Wilhelmi Walch 138 Barlich Smachteshagen 127 Bartholomeus filius Bartholomei Tronaz 320 Bartholomeus Brin 28 Bartholomeus Buges 287 Bartholomeus Krengenriet 507 Bartholomeus ep. Hipponen. 858 913 Bartholomei de Hoochstraten, Petrus 435 Bartholomeus filius Leonardi Hoeyss 357 Bartholomei Nander, Johanneta filia 362 Bartholomeus Rieburger 864 Bartholomeus filius Roleti Ceiten 188 Bartholomeus Sifridi 652 Bartholomeus Steime 725 Bartholomeus filius Theoderici 202 Bartholomei Tronaz, Bartholomeus filius 320 Beata Baiglaser 127 Beatrix relicta Henrici del Griff 458 Bela filia Ghys 251 Bela Gisen 223 Bela Iscken 352 Benedictus Fabri 898 Benedictus Jizan 683 Benedictus Mince 611 Benedicti Sala, Antonius filius 323 Benedictus Widman 849 Bernardus Biker 821 Bernardus ten Bysenhorst 278 Bernardus Breme, Johannes et 621 Bernardus Doerinck 458 Bernardus Fabri 141 Bernardus Gornick 607 Bernardus de Haierben 444 Bernardus Henrici 882

Balduinus Egidii 927 Balduinus de Wang 457 Balthasar van Ach 151 Balthasaris Anderlor, Anna filia 149 Balthasar de Asbecke 568 Balthasar Egweyller 471 Balthasar de Hazi 958 Balthasar Hues 921 Balthasar Lutz 228 Balthasar Penzlin 94 Balthasar de Piscia, 607 Balthasar Scheffer 412 Balthasar vam Zeyn 499 Walthasarus Zeller 57 Barbara 61 Barbara Cristiani 330 Barbara filia Cristiani Niderbegers 254 Barbara filia Francisci de Chiurone 369 Barbara filia Georgii Weygandt 68 Barbara filia Gerhardi Madern 242 Barbara de Hatten 54 199

Vornamen

Bernardus de Lippia 770 Bernardus de Lochum 481 Bernardus Petri 551 Bernardus Rudolphi 820 Bernardus Sibineck 221 Bernardus Solemi 644 Bernardus Strus 593 Bernardus Wenck 115 Bernardus Wydeman 524 Bernhardus Baldhauser 687 Bernhardus an dem Bell 227 Bernhardus Bruder 229 Bernhardus Marckgraff 29 Bernhardus Melbach 509 Bernhardus Volrodt 217 Bernardi, Alphera Proys filia 297 Bartholdus Petri 443 Bertholdus Resch 37 Bartholdus thon Dalhus 291 Bertrami Rigoni, Henricus quondam 336 Bilga 346 Blasius de Mutta 27 Boetza dicti Nicolai relicta 454 Bonifatius VIII. 458 498 544 557 638 Brigida filia Cristiani 102 Brigida de Hohengeroltzegck, Kunigundis et 591 Bruno Volkens, Greta filia 302 Burcardus Hayler, Jorius et 497 Burkhardus Schwartz 112

Catherina Keyl 106 Catherina filia Conradi 50 Catharina Cuhysberti 268 Catherina Daniels 89 Catherina Egerdinck 158 Catherina Fantin 499 Catherina dicta Frummolt 74 Catherina relicta Gasparis Mosner 33 Catherina Haechlerin 330 Catherina Halken 153 Catherina filia Johannis de Revers 155 Catherina filia Lutten Hansels 156 Catherina Lutz 201 Catherina relicta Mathie Beckers 112 Catherina filia Michaelis Veyt 66 Catherina filia Michelis Gross 29 Catherina filia Nicolai 285 Catherina an Oyll 226 Catherina filia Pauli Monschau 30 Catherina Poters 133 Catherina Prols 147 Catherina Schwickerin 37 Catherina zum Seryvers 220 Catherina serviens 668 Catherina Smides 353 Catherina Terhofe 84 Catherina filia Ulrici Metles 65 Catherina Vischers 348 Catherina Wecklin 295 Catherina de Wirrich 246 Cecilia Thomesdochter 358 Cecilia, Georgius Hochstetter et 558 Kilianus Kottaker 296 Kilianus Fabri 689 Kilianus Lost 656 Kilianus Roch 382 Kilianus Tesati 410 Kilianus Wickelantis 615 Claudia filia Marte Jacodi 320 Claudia filia Petri Cunyer 321 Claudii Guillart, Peroneta filia 207 Claudius filius Petri Galhardi 232 Clemens V. 393 513 642 650 Clemens VI. 185 Cleofa Fanckhuserin 24 Conradus Aldinger 570 Conradus Butzbach 600 Conradus alias Cuen Smyrchen 259 Conradi Engelharis, Margareta filia 377 Conradus Fabri 79 Conradus Gewender 798

Camere de Derenbach 271 Carolus in imperatorem electus 594 Carolus de Esenheim 205 Carolus Sober 129 Caspar de Belwitz 25 Caspar Brunner 630 Casparis Deberinxk, Cristina filia 5 Caspar Lauser 118 Caspar Sundamayr 915 Caspar Ziechler 262 Cassiani Fux, Catharina relicta 256 Cathalina filia Antonii 260 Catherina filia Ade de Balleringen 9 Catherina Affrelen 324 Catherina filia Andree Weddinges 70 Catherina filia Barbare 211 Catherina Berndes 493 Catherina Byngeners 146 Catherina Buters 53 Catharina relicta Cassiani Fux 256 200

Vornamen

Cristina Strubegker 218 Cristophorus Coci 838 Christophorus Eschau 686 Christophorus de Gortschach 5 Cristophorus Hacheldt 898 Cristophorus Langmantell 416 Christofori Massoz, Peroneta relicta 314 Christophorus Obkircher 1 Christophorus Rustener 13 Cristophorus Sulzer 466 Christophorus de Weeze 627 Christophorus, Gaspar ac Leonardus Purgkhan 840 Kunigunda filia Johannis am Gasteig 4 Kunigunda de Velthein 12 Kunigundis et Brigida de Hohengeroltzegck 591 Kunegunda Mennin 244 Chunegundis Tuiffenprunnerin 45 Kunigundis de Wormatia 618

Conradus Greve 940 Conradus Hern 590 Conradus Leffler 35 Conradus Mertz 78 Conradus Niderhofer 436 Conradus Nuszbaum 313 Conradus Papekelm 906 Conradus Rode 766 Conradus Schellen 417 Conradus Schuster 95 Conradus Schutter 143 Conradus Seyberstorffer 684 850 Conradus Silber alias Silbercontz 56 Cuen Smyrchen, Conradus alias 259 Conradus Steynlin 727 Conradus Tevere 818 Conradus Tripp 246 Conradus de Varten 810 Conradus de Virnebourch 105 Conradus Wilbrendinck 158 Cornelia filia Jacobi 361 Cornelia filia Johannis Maeldrays 189 Cornelius Arnoldi Wilhelmi 900 Cornelius Cornelii 865 Cornelius filius Francisci 361 Cornelius Wilhelmi 952 Cornelius Wilhelmi Coeman 639 Cristian filius Fabiani Smiller 199 Cristian Jeger 174 Christiani Jemulten, Christina filia 318 Christianus Ymanni Bruys 577 Christiani Maintzer, Agatha filia 8 Cristianus Mollitoris 537 Cristiani Niderbegers, Barbara filia 254 Christiani Oxner, Petrus filius 8 Cristiani Prun, Anna filia 80 Cristiani de Stroemberg, Margareta filia 350 Cristianus filius Struncks Diety 150 Cristianus Stuel 208 Cristianus Suller 80 Cristian Weber 256 Christianus Weyer 2 Cristian Wernlin 136 Cristina filia Casparis Deberinxk 5 Crine Kiliani 143 Christina filia Christiani Jemulten 318 Cristina filia Georgii Gesingk 6 Christina filia Johannis Grueber 117 Christina filia Leonardi Mayr 376 Cristina Rafer 161 Cristina ex ducibus Saxonie 97

Damianus Folerobecq 556 Daniel Cleyn 754 Daniel ep. Wigornien. 638 David Freudenkarch 808 Detlev Partzentyn 551 Diety, Cristianus filius Struncks 150 Dominici Pagii, Antonia quondam 335 Donatus filius Johannis Pillati 337 Dorothea Keklis 67 Dorothea de Eytzinx 73 Dorothea filia Heiligen Hanszen 375 Dorothea Hochsteterin 111 Dorothea filia Jacobi Burck 172 Dorothea filia Johannis Scriptoris 109 Dorothea Ungelterin 42 Dorothea Weberin 166 Drotgina filia Johannis Bonynges van Pernis 288 Druda Huisten 224 Druda filia quondam Johannis Petri 339 Drugel filia Loszhensen 250 Everhardus de Buchis 503 Eberhardus Kerner 184 Everhardus filius Judoci 113 Everhardus Westerhoff 177 Everardi Ziwaghen, Maria filia 171 Egidius van der Blockeryen 607 Egidius de Lutzow, Johannes et 730 Egidius de Porta 768 201

Vornamen

Egidius de Posseve 457 Egidius Spitembrot alias de Muta 916 Elena filia Georgii de Ulicka 310 Elizabeth Abhurtin 93 Elizabeth Andree 113 Elizabeth Bachin 370 Elizabeth filia Becht 173 Elizabeth de Buchis 503 Elizabeth ten Bulsebroick 177 Elizabeth Catherine 311 Elizabeth Danis 304 Elizabeth ten Dycke 275 Elizabeth Eychlin 184 Elizabeth Felpin 365 Elizabeth Gotte 371 Elizabeth van Harrf filia Godefridi 359 Elizabeth Hypothi 235 Elizabeth filia Johannis Landesberg 182 Elizabeth quondam Johannis Lindner 85 Elizabeth van Leloy 160 Elizabeth filia Michaelis Brügersz 342 Elizabeth Molen 132 212 Elizabeth filia Mullerhansz 312 Elizabeth Normans 127 Elizabeth Punhaiser 384 Elizabeth Rasoris 197 Elizabeth Regnery 190 Elizabeth Stegmairin 263 Elizabeth filia Theoderici 91 Elizabeth filia Ulrici Caspari 56 Elizabeth filia Wolfgangi 236 Elizabeth Zbeldingen 130 Elsgina to Geilinckhusen 122 Elsgina filia Henrici de Sundeln 16 Elsa Styffin 208 Emil Simchen 121 Engelbertus Erckel 595 Erasmus Brunis 298 Erhardus de Bodelswinck 801 Erhardus Hiltprant 857 Erhardus Man 33 Erhardus Pollinger 579 Ericus Krumedik 358 Erna Rumelin 134 Ernestus de Nyenron 155 176 Ernestus Theoderici 648 Eugenius IV. 642 Eva de Gremb 60

Fabiani Smiller, Cristian filius 199 Federicus Coninck filius Godfridi 297 Federicus then Rampe 308 Femia filia Nicolai 299 Ferdinandi card. Ponceti 493 Philippus 677 Philippi marchionis Baden, Jacoba filia 72 Philippus Bonis 873 Philippi de Buchis, Kunigunda relicta 503 Philippus Buntz 700 917 Phi[lippus] camere ap. clericus 109 Philippus de Gunthein 58 Philipus Haen 790 Philippus lantgravius Hassie 97 Philippi Heimchen, Margareta filia 150 Philippus Henckel et Meckel 90 Filippi Henrici de Veno, Tilmannus 562 Philippus Organista 678 Philippus de Platea electus Sedun. 231 232 Philippus Seidenswantz 196 Florian Rosenfelder 866 Francisca de Greville, Agnes et 405 679 Francisci di Champerii, Margareta filia 231 Franciscus Cardona 536 539 Franciscus Carron 536 Francisci de Chiurone, Barbara filia 369 Franciscus Edeler 428 Franciscus Gusten, Fabianus et 692 Franciscus Jamli 795 Franciscus de Meulril alias de Monteolo 369 Franciscus de Silva Sancti Petri 641 Franciscus Thome de Quesmoy 787 Franciscus Wald 380 Franciscus Zonck 444 Francisci, Cornelius filius 361 Fredericus Huck 630 Fridericus ex marchionibus Brandenburg 515 Fridericus Duyn 780 Fridericus Johannis 19 Fridericus filius Johannis Schmid 61 Fridericus Liepmunt 128 Fridericus filius Nicolai 55 Fridericus Thare 65 Gabriel de Goeberg 497 Gabriel de Guidalottis 310 Gabriel Rebstock 107 Galhardi, Andrea filia Roleti 232 Gaspar Cerdonis 533 Gaspar Dull 870

F. card. camerarius 370 Fabianus et Franciscus Gusten 692 202

Vornamen

Gaspar Langer 907 Gaspar ac Leonardus Purgkhan, Christophorus, 840 Gasparis Mosner, Catherina relicta 33 Gaspar Ostermair 529 Gasparis Prugmulner, Georgius filius 237 Gaspar Remus 694 860 Gaspar Sartoris 547 Gaspar Scheler 538 Gaspar Schwandt 671 Gaspar Virt 71 Gebba Smalinck alias de Viisingessche 69 Generosus filius comitis Hugonis de Monte Forti 51 Geneva Karglin 71 Genoveva Sweglerin 99 Georg de Syfrid 32 Georgius Bachtel 578 Georgius Bader 762 Georgius Bardin 474 Georgius Bernhart 239 Jorius et Burcardus Hayler 497 Georgius Eckart 87 Georgius Flurhem 911 Georgius Fuchs 586 Georgius filius Gasparis Prugmulner 237 Georgii Gesingk, Cristina filia 6 Georgius Graff 193 Georgius Gretter 703 Georgii Henszlein, Johannes filius 230 Georgius Hepflinger 868 Georgii Herbarts, Margareta filia 217 Georgius Hochsteter 187 195 Georgius Hochstetter et Cecilia 558 Georgius Hoffman 372 Georgius de Lapide 721 722 Georgius Liebhard 6 Georgius Loes 365 Georgii Marckes, Margareta filia 255 Georgius Molitoris 272 Georgius Nub 557 Georgius Posch 25 Georgius Prebinger 853 Georgius Puchenauer 854 Georgii Risch, Margareta filia 228 Georgius Rossel 422 423 Georgius Rubart alias Wegener 805 Georgius laic. Salzeburg. dioc. 579 Georgius de Schaffhausen 366 Georgius Schalck 243 Georgius Schatzman 645

Georgius Schetten 902 Georgius Schmidberg alias Strub 881 Georgius Schneyder 66 Georgii Schneider, Anna filia 86 Georgius Schott 527 Georgius Schuester 263 Georgius Sipel 142 Georgius Stanil 890 Georgius Steime 726 Georgius Steinenfels 242 Georgius Treuchtlinger 471 Georgii de Ulicka, Elena filia 310 Georgius Vischer 341 Georgii Weygandt, Barbara filia 68 Georgius Weys 470 Georgii Weysz, Margareta filia 183 Georgius Wenck 115 Georgius Wyrtzburger 400 Georgius Worgel 605 Georgius Zehender 76 Georgius de Zolms 404 Gera filia Andree Polickez 576 Gerardus Becker 839 Gerardus Bernardi 759 Gerardus Hocker 443 Gerardus filius Johannis Stephani 944 Gerardus Iudoci 942 Gerardus de Lupibus 885 Gerardus Militis 607 Gerardus de Palude 464 Gerardus Pessinck 178 Gerardus Preckinck 729 Gerardus Raymekers, Walterus et 451 Gerardus Scheler 761 Gerardus Zuggerode 444 Gerardus de Zweten 213 Gerhard thon Bussche 328 Gerardi Beckers, Michael filius 171 Gerardi Gerlaci, Theoderica filia 234 Gerardi Haurinck, Henricus 303 Gerhardi Madern, Barbara filia 242 Gerhardus Ryckerdunck 69 Gerhardus Schrodercken 681 Gert Selich, Johannes 302 Gertruda vor der Hart 10 14 Gertruda Mutzen 49 Gertrudis Arnoldi 19 Gertrudis Cornelii 238 Geltrudis filia Johannis Belyen 137 Gertrudis Metzhusen 258 Gertrudis filia Nedder Waldes 13 203

Vornamen

Gertrudis ten Nienhues 221 Gertrudis Steenhopy 210 Gertrudis tzo dem Holle 179 Gertz de Belch 203 Gesa Telen 272 Gibaldus Hermanni 203 Ghisbertus de Monteraken 433 Ghyslenus Ymadiy Bonis 933 Gobbelinus Coppen 950 Gotfridus Becker 352 Godefridus Kunecktorff 444 Gotfridus van Ded 897 Godefridus de Eltz 901 Godefridus Huost 707 Godefridi, Elizabeth van Harrf filia 359 Godfridi, Federicus Coninck filius 297 Goswinus 145 Goswinus Wigels 224 Gothardus de Volstain 392 Gregorius Cannestolten 619 Gregorius Neythart 558 Gregorius Riethmiller 395 Gregorius Rosa 860 Gregorius Salzman 642 Gregorius Vugermeister 18 Greta filia Bruno Volkens 302 Guillermus Sachan 536

Henrica Heynen 301 Henrici Adriani alias Coelen, Nicolaus filius 159 Henricus Ascheberger 778 Henricus de Beroythusen 736 Henrici Bertosse, Johannina quondam 333 Henricus quondam Bertrami Rigoni 336 Henricus Betteller 640 Henricus Bremer 343 Henricus Casselman 552 Henricus Castenholz 635 Henricus de Castro 490 Henricus Cratonis 514 Henricus Eylinck 776 Henricus de Endoma 454 Henricus Eppesten 532 Henricus Florentii 444 Henricus Gerardi 442 Henricus Gerardi Haurinck 303 Henricus Ghyr 755 Henricus Gloc 852 Henricus Grentz 307 Henrici del Griff, Beatrix relicta 458 Henricus alias Hans Schorsack 353 Henricus Helsinger 402 Henricus Hoerperger 93 Henricus Hovell 830 Henricus Jacobin 573 Henricus de Lapidibus 450 Henrici de Mazono, Martinus filius 340 Henricus Merckel 412 Henricus Moer de Walde 451 Henricus Preckemolle 822 Henricus Reyffer 563 Henricus Reyneri 514 Henricus Reutter 773 Henricus de Rynheym 625 Henricus Sartoris 948 Henricus Saxonie 741 Henricus Schmid 903 904 Henricus de Schoneck alias Duissel 349 Henricus Schram 152 Henricus Sorp 832 Henricus Statlander 696 Henricus Strel 825 Henricus Struys 542 Henrici de Sundeln, Elsgina filia 16 Henricus Swymien 767 Henrici de Veno, Tilmannus Filippi 562 Henricus de Wenden 12 Henrici Zazini, Johannes 333

Haerwicke de Doezingen 144 Hanckonus Heringi 214 Hans Rudolphi de Tilberg 647 Hans Schorsack, Henricus alias 353 Hansels Catherina filia Lutten 156 Hansen, Margareta filia Contzen 233 Hansonus Hachmeyer 289 Hartmannus Dietman 132 212 Hartmans Wendligers, Johannes filius 312 Hauricus Teukoer 837 Hebele Nunhusen 355 Heilwigis Gheries 167 Heymannus Pfyffer 345 Heimele Cabaisi alias Calcifices, Johanna filia 96 Heink Viken et Johannes eius filius 403 Heymanus op dem Berghe 273 Heintzonus Kesseler 149 Hayntzen Petri, Johannes filius 286 Helyas Schreyter 848 Helmicus filius Nicolai Eustachii 946 Henningus Kracht 360 Henningus Leineman 745 204

Vornamen

Jacobus Calbel 886 Jacobus Kyrtschwerd 440 Jacobus Claver alias Fabri 935 Jacobus Conradi 651 Jacobus Demar 189 Jacobus Diebold 249 Jacobus Ditz 293 Jacobus Eglin alias Hiltprand 953 Jacobus Fabri 64 Jacobus Fery 631 Jacobus Fricke 561 Jacobus Haimgarn 609 Jacobus de Harskech 717 Jacobus de Hartoghe 899 Jacobus Heyli 82 Jacob Heimburger 30 Jacobus Henrici 304 426 Jacobus Institoris 960 Jacobus Johannes Krek 920 Jacobus Johannis Wilhelmi 238 Jacobus de Lignoi 545 Jacobus de Lobel 891 Jacobus Mayr 198 Jacobus Pechlin 135 Jacobus Petri 896 Jacobus Pfitzmaier 430 Jacobus Resnagel 445 Jacobus Scheierer 676 Jacobus Syler de Rasteck 544 Jacobus Sons 649 Jacobus Stablier 244 Jacobus Stegereep 614 Jacobus Strub 240 247 Jacobus Telen 84 Jacobus Uder 936 Jacobus Vaihinger 756 Jacobus Walther 367 Jacomina Petri Clausz 662 Janka Jelkonis 214 Jasparus op den Bruil 122 Jasparus filius Nicolai Maffart 326 Yda filia Hamanshensen 354 Hieronimi Lachner, Ursula filia 245 Ymadiy Bonis, Ghyslenus 933 Ymanni Bruys, Christianus 577 Innocenz VIII. 642 Joachim Ewaldi 889 892 Joachimus Herboke 448 Joachim filius Margarete 198 Joachimus de Seckendorff 467 Jodocus Hantzlin 36

Herbordus Berninck 809 Hermannus 364 Hermannus Becker 146 Hermanni zu Berchusen, Anna filia 308 Hermannus Biesscoesser 277 Hermannus Bischoff 563 Hermannus Boelker 104 Hermannus filius Dielenpeter 47 Hermannus Haersvinkell 653 Hermannus filius Johannis up den Subbrins 156 Hermannus laic. et Juta 300 Hermannus Mathie 765 Hermannus Merckel 412 Hermannus Sartoris 714 Hermannus Schenckinck tor Wyik 274 Hermannus tho Alden 225 Hermannus Varber 737 Hermannus Walboen 872 Hermannus Winter 364 Hermanni, Nicolaus Schnider filius 641 Herzeloete Jacobi 168 Hieronimus archiep. Amalfitan. 858 Hieronimus archiep. Cesarien. 859 913 Jeronimus Ochs 83 Jeronimus Polen 824 Jeronimus Schimol 186 Hilbrandi, Jodoca filia 213 Hillegundis Huberti 266 Honesta Frengyne tzo Scharen 277 Honesta Margarete 271 Honorius III. 413 Hugo Danielis 929 Hugonis de Monte Forti, Generosus filius comitis 51 Hugo [von Hohenlandenberg] ep. Constant. 393 415 525 Hussonus de Bredau 813 Jacoba filia Philippi marchionis Baden 72 Jacobus Adriani [dictus] Jacobs Neve 867 Jacobus Alendorff 654 Jacobi de Asten, Rodulphus 444 Jacobus Balestrarii 572 Jacobus Berkel 706 Jacobus Berchusen 567 Jacobus de Bernhusen 531 Jacobi Bla, Margareta filia 48 Jacobus Brecht 233 Jacobi Burck, Dorothea filia 172 Jacobus Butner 494 205

Vornamen

Johannes Charbel 559 675 Johannes Keysser 617 Johannes le Chener 645 Johannis Chewryr, Johanneta filia 316 Johannes Kherk 521 Johannes Kymel 452 Johannis Classen, Minta filia 276 Johannes Knap 876 Johannes Kollen 716 Johannes Constanti 389 Johannes Kopff 99 Johannis Kratz, Margareta filia 262 Johannes Krek, Jacobus 920 Johannes Creverterodt alias Cancinus 803 Johannes Cropatz 501 Johannes Krozmagn (Kuzmagl) 612 672 Johannes Kruse 910 Johannes Kur 10 14 Johannes Dailde 502 Johannes Dantisco 476 Johannes Debneck alias Cocleus 496 Johannes de Delff 459 Johannes von Derenbach 271 Johannes Diner alias Geibicz 111 Johannes Dirirt 444 Johannes Dytenheymer 402 Johannes Dolden 779 Johannes Driesmans 453 Johannes de Durnperg 114 Johannes Dux de Samsia 362 Johannes et Egidius de Lutzow 730 Johannes Eyffler 617 Johannes Eysman 811 Johannes Enghelen 634 Johannes Ethman 116 Johannes Etter 523 Johannes Fabri 17 18 59 631 724 Johannes Fabri vicarius ep. Constant. 415 525 Johannes Fest 39 Johannes Fyerdagk 402 Johannes Formpacher 583 Johannes Fuerbach 106 Johannis am Gasteig, Kunegundis filia 4 Johannes Geke 346 Johannes filius Georgii Henszlein 230 Johannes Gerber 40 Johannes Gerhardi 120 Johannis Gerstgruber, Anna filia 41 Johannes Gert Selich 302 Johannes Gilmoris 438

Jodocus Martini 603 Jodocus Pfahl 172 Johan, Sunna filia Peters 108 Johanna 31 Johanneta filia Antonii Gluedon 319 Johanna Antonii Zazini 334 Johanneta filia Bartholomei Nander 362 Johanna filia Heimele Cabaisi alias Calcifices 96 Johannina quondam Henrici Bertosse 333 Johanna filia Johannis Berman 326 Johanneta filia Johannis Chewryr 316 Johanneta quondam Johannis Leonardi 188 Johanna filia Martini de Zazo 340 Johanneta filia Petri de Crista 322 Johanneta filia Petri Maneli 261 Johanna filia Remberti Pauli 159 Johannes Aderchen 444 Johannes Aelbein 210 Johannes Alexandri Brassicani 387 Johannes Altenhensel 216 Johannes Amman 432 491 Johannes Amsterdamius 420 Johannes Andree 784 Johannes Baers 270 Johannes de Baexen 359 Johannes Bartholomei 616 Johannes Basmecker 166 Johannes Beckerenz 276 Johannis Belyen, Geltrudis filia 137 Johannis Bentz, Otilia filia 289 Johannes Ber 702 Johannes uff dem Berge 226 Johannes de Berghes 613 Johannis Berman, Johanna filia 326 Johannes Bernardi 817 Johannes et Bernardus Breme 621 Johannes Bernchoner 458 Johannes van den Beune 588 Johannes Bloemberch 585 Johannes van deme Blomenberghe 309 Johannes Bogheilts 934 Johannis Bonynges van Pernis, Drotgina filia 288 Johannes de Bonnia 457 Johannes Brelin 17 Johannes Bruel 280 Johannes Bunttel 292 Johannes Buren 604 Johannes Chabresn 231 Johannes le Caen 459 206

Vornamen

Johannes Leon 147 Johannis Leonardi, Johanneta quondam 188 Johannes Libonis 560 Johannes de Lichtensteyn 616 Johannis Lindner, Elizabeth quondam 85 Johannis Lochner, Agnetis relicta 341 Johannes Lur alias Luer 486 Johannis Maeldrays, Cornelia filia 189 Johannes Mahoy 426 Johannes Mayer de Werd 432 Johannes de Marmores 548 Johannes filius Martini Minstralier 316 Johannes quondam Martini Pagii 335 Johannes Meyer 75 Johannes Melchioris 101 Johannes Mercator 860 Johannes Merton 459 Johannis Molitoris, Anna filia 240 247 Johannes Molner 746 Johannes Monnyk 622 Johannes Moton 96 Johannes Muelfrau 390 Johannes Multoris 877 Johannes de Neocastro 786 Johannes et Nicolaus Wirt 388 Johannes Noynwan 649 Johannes de Novaria 635 Johannis de Nuwenstein, Agatha filia 107 Johannes Oder 667 Johannes Osteritz 880 Johannes Pemer 479 Johannes Petri 305 760 Johannes filius Petri Chewryr 315 Johannes quondam Petri Rigosse 334 Johannis Petri, Druda filia quondam 339 Johannes et Petrus Dromar 455 Johannes Pfrozer 429 Johannes Pfusser 785 Johannis Pillati, Donatus filius 337 Johannes Pipenstock 763 Johannes Pistoris 610 961 Johannes Polart 782 Johannes de Poll 144 Johannes Posman 815 Johannes Proell 235 Johannes Propst 374 Johannes Puchler 165 Johannes Raban 685 Johannes Rekentin 403 Johannes Recht 45 Johannes de Relfraeck 788

Johannes Gisze 705 Johannes Gledehuss 535 Johannis Godefredi, Johannes filius 858 Johannes Godelman 242 Johannes de Graux 594 Johannes Grecher 354 Johannes Greven alias Henrici 453 Johannes Groppe 483 Johannis Grueber, Christina filia 117 Johannes Gubel 949 Johannes Guessenich 912 Johannes Hake 751 Johannes Haerteken 653 Johannes Haffner 24 Johannes de Haye 426 Johannes Hayninger 485 Johannes filius Hayntzen Petri 286 Johannes Hannart 108 Johannes Hanot 490 Johannes Hartmann 797 Johannes filius Hartmans Wendligers 312 Johannes de Hasenburg 440 Johannes Hautson 943 Johannis tom Heyde, Agnes filia 206 Johannes eius filius, Heink Viken et 403 Johannes Henrici Zazini 333 Johannes Herman 846 Johannis Herweyschwaw, Agnes filia 230 Johannes Hertz 164 Johannes ton Hylle 275 Johannes Hinkel 492 Johannes Hirschawer 693 Johannes Hyrschman 869 Johannes Hopen 728 Johannes up dem Huckberge 327 Johannes de Huyo 455 Johannes filius hospitis in Hutkinge 264 Johannes Huwel 525 Johannes Jaus 606 Johannes Johannis 863 Johannes filius Johannis Godefredi 858 Johannes Judei 31 Johannes Junghen 197 Johannes Jungerlin 61 Johannes Lahurty 750 Johannis Lamez, Apolonia filia 296 Johannes Lamy 957 Johannis Landesberg, Elizabeth filia 182 Johannes Laul 461 Johannis Laurentii, Petrus 573 Johannes Lauwers 167 207

Vornamen

Johannis de Revers, Catherina filia 155 Johannis de Revers, Margareta filia 176 Johannes Ribuardi Disten 781 Johannes Ryckman 455 Johannes Rieder 124 Johannes Ritter 596 Johannes Rolan 947 Johannes Rorer 688 Johannes Rotter 351 Johannis Rubei, Agnetis quondam 338 Johannes Ruem 402 Johannes Rumelin 415 Johannes Rumswinter 739 Johannes Rusz 604 Johannes Sachs 425 Johannes Sallaz 319 Johannes Sartoris 584 Johannes Schaiblecher 860 Johannes Schedel 200 Johannes Scheider 664 Johannes Schenckinck 777 Johannes Schiffers 49 Johannes Schitingk 100 Johannis Schmid, Fridericus filius 61 Johannes Schmit 11 Johannes Schnabel 845 Johannes Schnap 125 Johannis Schneider, Barbara filia 253 Johannis Schneyder, Barbara relicta 114 Johannes Schoumecker 169 Johannis Scriptoris, Dorothea filia 109 Johannes Schulenborch 551 Johannes Schumacker alias Custers 878 Johannes Selbach 482 Johannes Senschmid 580 Johannes de Shastelszheim 593 Johannes Symeter 604 Johannes Slender 182 Johannes Smytz 211 Johannes Spiegel 472 Johannis Spiegels, Barbara filia 157 Johannes Spitzweyk 559 675 Johannes de Srenibus 578 Johannes vom Stain 487 Johannes Stainberger 874 Johannis Stephani, Gerardus filius 944 Johannes Steidlin 731 Johannes Stessyns 505 Johannis up den Subbrins, Hermannus filius 156 Johannis Taschoni, Antonius 338

Johannes Theobaldi 855 Johannes Tevere 816 Johannes Tilmanni 215 Johannes Tuttenkofer 932 Johannes Unna 653 Johannes Varnhagen 764 Johannes de Verton 459 Johannes Vettoz 314 Johannes Vicherden 734 Johannes Vilani 31 Johannes Wagener 377 Johannes Wagenmeister 201 Johannes Waterhaen 834 Johannes Weigel 520 Johannes Weininger 253 Johannes Wel 743 Johannes de Welneldinghen 461 Johannes Werndel 491 Johannes de Wesalia 650 Johannes ten Westendorp 620 Johannes Westener 86 Johannes van Wykele 747 Johannes Widenbruge 653 Johannes Wynman 829 Johannes Wuetzlin 909 Johannes Wurey 941 Johannes Zillenpulher 130 Hennes tzo dem Musebach 179 Johannes Zucklin 163 Johannes Zwir 860 Johans Sontgina filia Bois 215 Joseph Piscatoris 894 Jovinus filius Roberti Mineti alias Albi 261 Ypolita ex comitibus de Querstein 414 Jodoca filia Hilbrandi 213 Judoca de Marka 105 Judocus Baum 914 Judocus Hantlorch 140 Judocus Rameri 796 Julianus de Datis ep. Sancti Leonis 904 Julius II. 642 874 880 917 918 919 Juta, Hermannus laic. et 300 Jutta filia Arnoldi op Reber 357 Jutta Wese 399 Lambertus Lambertus Lambertus Lambertus Laurentius Laurentius 208

Bourse 555 Cornelii 740 844 Eysche 668 van Trull 456 Brelzaigner 22 Buchwalder 851

Vornamen

Ludovicus Coci 451 Ludovici Eimelhardi, Anna filia 279 Ludovicus Eminger 484 Ludovicus de Eve 461 Ludovicus in de Haghe 160 Ludovicus Jovenol 522 Ludovicus Metzger 392 Ludovicus Roysz 412 Ludovicus Tiercz 446 Ludovicus Vindberg 769 Lumina 131 Lutten Hansels, Catherina filia 156

Laurentius Kocher 119 Laurentii in der Gassen, Magdalena filia 2 Laurentius Haell 670 Laurentius Henrici 959 Laurentius Lemenckers 194 Laurentius Prory 615 Laurentius [Pucci] maior penitentiarius, card. s. Quattuor 17–18 22 25 57 71 87 94 439 496 Laurentius Rubart alias Wegener 804 Laurentius tit. s. Anasta Laurentii Stocken, Barbara filia 194 Leo X. 57 392 423 439 449 452 458 461 485 487 492 544 577 614 642 676 916 Leobaldus Wyntter 887 Leodegarius filius Antonii Gabrici 314 Leonardus Bracht 450 Leonardus Dasers 252 Leonardus Heidinck 772 Leonardus Hinterperger 245 Leonardus Hofpaur 283 Leonardus Mair alias Elminger 587 Leonardus Puchel 888 Leonardus Purgkhan, Christophorus, Gaspar ac 840 Leonardus Schachner 347 Leonardus Schuester 60 Leonardus Schwan 711 Leonardus rector par. eccl. in Tannhausen 524 Leonardus Weyssenwer 218 Leonardus Zwenger 110 Leonhardus de Keysersperg 510 Leonardi Hoeyss, Bartholomeus filius 357 Leonardi Mayr, Christina filia 376 Lesa in Deusclosterhove 264 Libertus de Cartylo 695 Liberti Tertes, Marie quondam 455 Lucas Brucker 4 Lucas Carpentarii 851 Lucas Cryer 279 Lucas Serg 582 Lucia de Derden 284 Lucia Gerdemennin 43 Lucretia Theobaldi Sepottin 298 Luderus Brantstede 843 Ludolphus Wernynck 828 Ludovica filia quondam Borquardi 323 Ludovicus Arnoldi 598 Ludovicus Beckman 269 Ludovicus Besensis 456

Magdalena Hofhinhartin 77 Magdalena Hunpissin 498 Magdalena filia Johannis 202 Magdalena filia Laurentii in der Gassen 2 Magdalena filia Martini Zaniis 337 Magdalena ux., Matheus Romberger et 26 Magdalena filia Prunmair 379 Magdalena de Schaffhausen 366 Magdalena Schorin 229 Magdalena baronissa de Schwartzenberg 51 Magdalena filia Sigismundi de Neupert 237 Magdalena Zieglerin 115 Magnus Lang 371 Marcus Haiden 860 Marcus Hon 355 Marcus Muller 407 Marcus de Rosenburg 387 Marcus de Ubeze 444 Marcus de Weeze 627 Margareta van Aupheiden 227 Margareta Beurin 363 Margareta Bollenbach 20 Margareta Knebel 294 Margareta filia Conradi Engelharis 377 Margareta filia Contzen Hansen 233 Margareta Cornelii 305 Margareta filia Cornelii 191 Margareta filia Cristiani de Stroemberg 350 Margareta Kuncontzen 121 Margareta Ditzin 293 Margareta Fagelin 200 Margareta filia Philippi Heimchen 150 Margareta Fischerin 78 Margareta filia Francisci di Champerii 231 Margareta Fromme 291 Margareta Fuchsin 152 Margareta Gattens 141 Margareta filia Georgii Herbarts 217 209

Vornamen

Margareta filia Georgii Marckes 255 Margareta filia Georgii Risch 228 Margareta filia Georgii Weysz 183 Margareta de Gersdorff 25 Margareta Getrenhamyn 400 Margareta Heffnerin 39 Margareta de Heiffscen 222 Margareta van der Heynden 349 Margareta Hofmanin 11 Margareta Hofmannin 382 Margareta filia Jacobi Bla 48 Margareta filia Johannis Kratz 262 Margareta filia Johannis de Revers 176 Margareta Langen 76 Margareta filia Oswaldi Eilspacher 1 Margareta de Plettenberg 397 Margareta filia Schaffclasen 162 Margareta filia Sigismundi Geyger 126 Margareta Starck 205 Margareta Tidenheus 128 Margareta filia Udalrici Kessler 241 248 Margareta de Walterberch 325 Margareta Zymmermanyn 441 Margarete, Joachim filius 198 Maria de Berchem 62 Maria le Chiene 565 Maria de Curinghen 555 Maria filia Everardi Ziwaghen 171 Maria Gneynenpur 169 Maria Huedloeff 52 Marie quondam Liberti Tertes 455 Maria Moleners 139 Maria Nicolai 356 Maria Rotin 28 Mariam Sevixbeus 554 Maria Truchsessin 116 Maria Waltheri 142 Mario de Vulterris ep. Aquinaten. 858–859 913 Mariottus de Bartholomeo 62 Marte Jacodi, Claudia filia 320 Martin Storck 109 Martin V. 513 642 650 Martinus abb. 543 Martinus Amorsoe 477 Martinus Bostenbaden 598 Martinus Chardonis 860 Martinus Cathern 74 Martinus Kuch 209 Martinus filius Gasparini 260

Martinus Hassoweck 632 Martinus filius Henrici de Mazono 340 Martinus de Horsten 742 Martinus Jagow 462 Martinus filius Mathei am Minsperg 3 Martini Minstralier, Johannes filius 316 Martinus Newal de Reduar 310 Martinus Nicolai 265 Martini Pagii, Johannes quondam 335 Martinus Parner 68 Martinus Schykia 394 Martinus Schneider 44 Martinus Sontag 563 Martinus Stegmair 408 Martinus de Svetlage, Amelingus et 680 682 Martinus Thome alias Lutz 192 Martinus Viller 324 Martini Zaniis, Magdalena filia 337 Martini de Zazo, Johanna filia 340 Martinus, Luther 17 87 392 485 496 524 586 653 670 Matella tzo dem Haven 181 Matheus Ackermann 708 Matheus Goppler 396 Matheus Lang tituli s. Angeli 511 513 Matheus de Mershuosen 50 Mathei am Minsperg, Martinus filius 3 Matheus Reuchlin 712 Matheus Romberger et Magdalena ux. 26 Matheus Schinner presb. card. Sedunen. 916 Matheus Walraff 398 Mathie Beckers, Catherina relicta 112 Mathias Bernaldes 267 Mathias Haesz 575 Mathias Heubellen 52 Mathias Huttich 592 Mathias Leslin 564 Mathias Pistoris 501 Mathias Runge 814 Mathias Schmaltzer 43 Mathias Stein 516 Mathias Tacke 621 Mathias Uberger 102 Mathias Voyth 153 Matte de Buckes 274 Mauritius Palin 241 248 Mauritius Pflugh 204 Mauritius de Rorbach 71 Mauritius Schenon 783 Maximinus de Buchenlo 162 Meckele Kritz 120 210

Vornamen

Meckel, Philippus Henckel et 90 Melchior Fogler 103 Melchior Lamberti 758 Melchioris Scheffers, Otilia filia 63 Melchtildis domicelle Leiden 444 Mens tzo dem Haem 180 Michael Althover 674 Michael de Bibrach 185 Michaelis Brügersz, Elizabeth filia 342 Michael Gaycker 391 Michael filius Gerardi Beckers 171 Michael Grasser 871 Michelis Gross, Catherina filia 29 Michaelis Grueber, Thomas filius 236 Michael Haberbertsch 134 Michael Hermanni 257 Michael Hueber 697 Michael Huffman 77 Michael Mayr 81 Michael Natalis Pistoris 945 Michael Odenpeck 691 854 Michael am Perg 183 Michael Pfoellinger alias Trostmair 663 Michael Prene 475 Michael Randolt 255 Michael Rinck 665 Michael Ruch 63 Michael Schirnpekh 385 Michaelis Stenglin, Barbara filia 118 Michael Tilman Winterstetter 41 Michael Trostmair 659 Michaelis Veyt, Catherina filia 66 Michael Wictoris 356 Michael Wigandi 468 469 Minta filia Johannis Classen 276 Momini Pagessen 648

Nicolaus Cleever 512 Nicolaus Klein 775 Nicolaus Knolchy 133 Nicolaus filius Krapen Petri 285 Nicolaus Diener 311 Nicolai Eustachii, Helmicus filius 946 Nicolaus Feydt 617 Nicolaus Gladiatoris, sigillator 27 132 181 297 310 364 415 654 655 738 741 Nicolaus Guldin 388 Nicolaus uff der Hardt Iunior 139 Nicolai Helfen, Adriana 113 Nicolaus filius Henrici Adriani alias Coelen 159 Nicolaus Hory 546 Nicolaus Jacobi 553 Nicolai Maffart, Jasparus filius 326 Nicolaus Martini 875 Nicolaus Merckel 412 Nicolaus de Novaterra 489 Nicolaus de Novocastro 799 Nicolaus Paedltz 444 Nicolaus filius Petri de Hoere 925 Nicolaus Pistoris 445 Nicolaus Rab 411 Nicolaus Rusz 646 Nicolaus Sartoris 661 Claves Skamnit 566 Nicolaus Scarff 540 Nicolaus Schnider filius Hermanni 641 Nicolaus Scutte 561 Nicolaus Strenwinck 424 Nicolaus de Verser 510 Nicolaus Vinke 284 Nicolaus Voxarts, Petrus et 451 Nicolaus Walpurgis 344 Nicolaus Wirt, Johannes et 388 Nye Heseramps 145 Nuynonis Ghyre 403

N. Beiler 744 Narcisius Lechner 478 Nesa in der Hutten 219 Nesa Wusch 64 Nicodi de Lex, Amedeus filius 207 Nicolaus 449 Nicolaus Armbrosters 653 Nicolaus de Balleringen 9 Nicolaus de Bertradisch 624 Nicolaus Bippar 628 Nicolai relicta, Boetza dicti 454 Nicolaus Buyllon alias Schoteldrier 454 Nicolaus Cappoghet 573 Nicolaus Castercom 794

Ollman Kroger 715 Oswaldi Eilspacher, Margareta filia 1 Otilia Kracht 360 Otilia filia Johannis Bentz 289 Otilia Mekin 313 Otilia filia Melchioris Scheffers 63 Otilia Rawillerin 570 Otilia Suermennyn 209 Otilia Wechin 163 Otilia Zumstein 429 Otto Klotennagel 502 211

Vornamen

Ottonus Falkenberg 242 Otto Holscher 88 Octonus Husecamp 831

Petri Galhardi, Claudius filius 232 Petrus Gebwiler 516 Petrus filius Herfrini 91 Petri de Hoere, Nicolaus filius 925 Petrus Jacobi 123 Petrus Jen 692 Petrus Jenkewytz 394 Petrus Ingenbendte 608 Petrus Johannis Laurentii 573 Petri Maneli, Johanneta filia 261 Petrus de Mattignar 437 Petrus Meynereum 789 Petrus Melii 895 Petrus de Mocharis 339 Petrus Moermoz 321 Petrus Nicolai 648 937 Petrus et Nicolaus Voxarts 451 Petrus Plonys 473 Petrus Rempis 939 Petrus Riebel 666 Petri Rigosse, Johannes quondam 334 Petrus Rose 448 Petrus Rotsucher 860 Petrus Ruppels 161 Petrus Saxacher 425 Petrus Scheffer 342 Petrus Schoyder 386 Petrus Sepalcher 419 Petri Sterynger, Anna filia 110 Petrus Strepuy 545 Petrus Stricken 905 Petrus filius Theodoli Martini 323 Petri Trugens, Udalricus filius 137 Petrus Villicum 569 Petrus de Virida Aqua 545 Petrus Wilhelmi 190 Petrus Wyrts 492 Petrus Wischer 928 Petrus tzo der Gyck 181 Petri Zolten, Apolonia filia 216 Petri, Agnes filia Stegen 286 Petri, Druda filia quondam Johannis 339 Petri, Nicolaus filius Krapen 285 Pius II. 923 936 944 949 950

Pancratius Lancker 383 Pankratius Losker 294 Pancratius Pistoris 854 Paul II. 415 525 Paulus Keller 449 Paulus Chren 532 860 Paulus de Drusch 53 Paulus Foudred 522 Paulus Lintschiet 569 Paulus Lummers 704 879 Paulus Maidicher 94 Pauli de Millendail, Adolphus filius 16 Pauli Monschau, Catherina filia 30 Paulus Neydecker 402 Paulus Statler 718 Paulus Strub 447 Peroneta filia Claudii Guillart 207 Peroneta relicta Christofori Massoz 314 Peter Busen 325 Peternella Eberhartin 287 Petra Contzenhensen 47 Petronella filia Quirini de Nadel 280 Petrus 31 Petrus filius Antonii Liroz 322 Petrus tom Bagell 206 Petrus Barei 792 Petrus Bartholomei de Hoochstraten 435 Petrus filius Berkiermichels 138 Petrus de Buchel 826 Petrus Bues 576 Petrus Bulgrin 836 Petrus Calahorra 449 469 Petrus le Charpentier 459 Petrus Kessell 89 Petri Chewryr, Johannes filius 315 Petri Clausz, Jacomina 662 Petrus Knych 833 Petrus Choch 860 Petri de Crista, Johanneta filia 322 Petrus filius Christiani Oxner 8 Petri Cunyer, Claudia filia 321 Petrus Doliatoris 861 Petrus Dromar, Johannes et 455 Petrus Engelen 348 Petrus de Fabrica 437 Petrus Francker 661

Quirinus Adriani 550 Quirini de Nadel, Petronella filia 280 Raynerius Jodevelt 421 Regiswindis 292 Remberti Pauli, Johanna filia 159 212

Vornamen

Richa ten Hagenbuycken 309 Richardus Derssenborg 360 Richaldus Hauwea 461 Richaldus de Meroede 517 709 Robertus de Manca 455 Roberti Mineti alias Albi, Jovinus filius 261 Robinus van Leloy 160 Rodericus Wolff 518 Rodolphus Johannis 748 Rodulphus Jacobi de Asten 444 Rodulphus Remgueti 806 Rutgerus filius Gerardi 234 Roggerus Thysin 301 Roleti Ceiten, Bartholomeus filius 188 Roleti etiam Galhardi, Andrea filia 232 Rosina Cruperowa 100 Rotemkof de Friburgo 673 Rothlin marchio Constant. dioc. 522 Rudolphi de Tilberg, Hans 647 Ruggerius van der Kercke 444

Simon Lixtschaelder 701 Simon Pfeyffer 571 Simon de Prato 643 Simonus de Myone 750 Sophia de Riperoede 273 Sontgina filia Bois Johans 215 Stanislaus Krogk 692 Stephanus Blacters 318 Stephanus Cardenal 860 Stephanus Fyscher 295 Stephanus Hierschvogel 463 Stephanus Miner 860 Stina van Detmitke 378 Styna zto dem Huden 180 Strina in der Geilpe 327 Sunna filia Peters Johan 108 Susanna filia Goeswini 55 Theobaldus Appenhoffer 669 Theobaldus Salzmann 413 Theobaldi Sepottin, Lucretia 298 Theoderica filia Gerardi Gerlaci 234 Theodericus 636 Theodericus Dorhoff 601 Theodericus Fabri 443 Theodericus de Forstenborch 720 Theodericus Fry 552 Theodericus Meynardi 148 Theodericus Nacheren 526 Theodericus Nutelman 15 Theodericus an den Ryrghoeff 220 Theodericus Rock 401 Theodericus Schauenborg 923 Theodericus Schelle 800 Theodericus Seff 458 Theodericus Slappert 251 Theodericus Spen 402 Theodericus Svalen 451 Theodericus ther Satppen 223 Theodericus Wibubach 569 Theodericus Wilhelmi 281 282 Theodericus Witzendorp 841 842 Theodolus de Buyl 362 Theodoli Martini, Petrus filius 323 Theodola filia Antonii Locher 315 Tieders Lenhart 250 Tilmannus Aldendorpp 719 Tilmannus Filippi Henrici de Veno 562 Tilmanus Hulsberg 690 Tilmanus Reisner 660 Tilman Winterstetter, Michael 41

Sabina Reichingin 187 195 Salomon Bart 757 Sebastianus Aeffhauser 718 908 Sebastianus Corner 629 Sebastianus Deither 574 Sebastianus de Hohainfelt 73 Sebastianus Schelsz 614 Sebastianus Vischer 793 Severinus Nyenhuiss 219 Severinus de Stroemberg 350 Syburch Symonis 265 Sifridus Kolb 534 Sigismundi Keller, Wolfgangus 673 Sigismundi Geyger, Margareta filia 126 Sigismundus Glatz 379 Sigismundus Hasler 749 Sigismundi de Neupert, Magdalena filia 237 Sigismundus Poppingler 126 Sigismundus Rauwald 117 Sigismundus Reysecker 98 Sigismundus Stockl 583 Sigismundus Trachssel 427 Sigismundus Vischer 23 Silvester Roch 819 Symon in der Berlinbach 222 Simon Heyman 922 Symon Holdt 791 Simon Jambor 860 213

Vornamen

Timmo Reynefelt 566 Thomas Ferch 847 Thomas de Gronea 626 Thomas Gurther 85 Thomas Hasz 330 Thomas Lyeb 887 Thome alias Lutz, Martinus 192 Thomas filius Michaelis Grueber 236 Thome de Quesmoy, Franciscus 787 Thome Riisz, Ursula relicta 22 Thome Rosznovsky 492 Thomas Suen 860 Thomas Vielbauer 534

W. datarius 113 132 159 169 174 175 195 212 217 263 283 289 294 295 359 360 Walburga Widemennin 38 Waldus Wilhelmi Vogt 498 Walpurgis de Ellenbach 101 Walpurgis de Ettenbach 58 Walpurgis Maierin 18 Walpurgis Sentin 549 Walterus et Gerardus Raymekers 451 Walterus in de Haghe 160 Walterus de Laer 495 Walterus de Leydis 735 Walterus Ludovici 456 Walterus de Palude 439 Waltrinus de Arengnis 885 Wendelinus Etzel 157 Wandalinus Hayns 173 Wendelinus Schwicker 558 Wenne filia Adriani 381 Wernerus de Camen 771 Wernerus Heinckingk 329 Wilba ther Smyde 278 Wilhelmus Bavarie dux 72 Wilhelmus Beyme 288 Wilhelmus Boest 92 Wilhelmus de Buchel 827 Wilhelmi Coeman, Cornelius 639 Wilhelmus Darsdonck 519 Wilhelmus de Harlen 434 Wilhelmus Herberger 699 Wilhelmus filius Hugonis 213 Wilhelmus de Monte 460 Wilhelmus Petri 733 Wilhelmus van der Sched 306 Wilhelmus de Swarzembroch 753 Wilhelmi Vogt, Waldus 498 Wilhelmi Walch, Barbara filia 138 Wilhelmus filius Wilhelmi 956 Winandus Borkel 802 Wipertus Ehinger 42 Wolfaldus Spisz 373 Wolfgangus Keller 488 Wolfgangus Kleberger 500 Wolfgangus Gressyng 887 Wolfgangus Greulich 34 Wolfgangus Holperger 406 Wolfgangus Hueber 376 Wolfgangus Huser 170 Wolfgangus Joanne 866 Wolfgangus Meisner 859 862

Udalricus Keke 67 Udalricus Muler 38 Udalricus filius Petri Trugens 137 Udalricus Staner 851 Udalricus Steschmer 856 Udalricus Wennger 749 Ulrici Caspari, Elizabeth filia 56 Udalrici Kessler, Margareta filia 241 248 Ulricus Lay 21 Ulrici Metles, Catherina filia 65 Ulricus Nager 406 Ulricus de Superiori Lapide 20 Udalrici Wanschler, Anna filia 23 Urbanus Pabel 368 Urbanus Zaisperger 7 Ursula Clammayrin 193 Ursula Ebhertin 135 Ursula Eckerin 124 Ursula filia Georgii 383 Ursula filia Hieronimi Lachner 245 Ursula Hortchins 59 Ursula relicta Thome Riisz 22 Ursula Wassermanyn 81 Valentinus Beumlin 938 Valentinus Khoter 660 Valentinus Doleatoris 599 Valentinus Nosiritz 698 Valentinus Pax 883 Valentinus Pilliatoris 860 Venceslaus Sobotha 957 Vincentius Staer 738 Vincentius de Vyrno 480 Vitus Bertalon 860 Vitus de Sachtinis 898

214

Vornamen

Wolfgangus Neydegker 384 Wolfgang Pechel 331 Wolfgangus Reitmeier 655 658 Wolfgang de Rittershoffen 54 Wolfgangus Sigismundi Keller 673 Wolfgangus Vernhofer 860

Wolfgangus Wincklman 868 Wunandus de Tongherlon 457 Zegerus de Cunick 774 Zigerus Isbrandi de Ripa 443

215

ZUNAMEN Abhurtin, Elizabeth 93 Ach, Balthasar van 151 Ackermann, Matheus 708 Aderchen, Johannes 444 Adriani alias Coelen, Nicolaus filius Henrici 159 Adriani, Quirinus 550 Adriani, Wenne filia 381 Aeffhauser, Sebastianus 718 908 Aelbein, Johannes 210 Affrelen, Catherina 324 Albi, Jovinus filius Roberti Mineti alias 261 Alden, Hermannus tho 225 Aldendorpp, Tilmannus 719 Aldinger, Conradus 570 Alendorff, Jacobus 654 Altenhauser, Agnes filia 3 Altenhensel, Johannes 216 Althover, Michael 674 Amalfitan., Hieronimus archiep. 858 Amman, Johannes 432 491 Amorsoe, Martinus 477 Amsterdamius, Johannes 420 Anderlor, Anna filia Balthasaris 149 Andree, Elizabeth 113 Andree, Johannes 784 Angelis, Andreas de 924 Antonii, Cathalina filia 260 Appenhoffer, Theobaldus 669 Arbarin, Aimon 539 Arengnis, Waltrinus de 885 Armbrosters, Nicolaus 653 Arnoldi, Gertrudis 19 Arnoldi, Ludovicus 598 Asbecke, Balthasar de 568 Ascheberger, Henricus 778 Asten, Rodulphus Jacobi de 444 Aupheiden, Margareta van 227 Ausenpuchter, Albertus 254

Bach, Adam uff der 482 Bachin, Elizabeth 370 Backner, Albertus 552 Bachtel, Georgius 578 Baden, Jacoba filia Philippi marchionis 72 Bader, Georgius 762 Baderin, Anna 331 Baers, Johannes 270 Baexen, Johannes de 359 Bagell, Petrus tom 206 Baiglaser, Beata 127 Baldhauser, Bernhardus 687 Balestrarii, Jacobus 572 Balleringen, Catherina filia Ade de 9 Balleringen, Nicolaus de 9 Barbara, Anna 345 Barbare, Catherina filia 211 Bardin, Georgius 474 Barei, Petrus 792 Bart, Salomon 757 Bartholomei, Johannes 616 Bartholomeo, Mariottus de 62 Basmecker, Johannes 166 Baum, Judocus 914 Bavarie dux, Wilhelmus 72 Becker, Gerardus 839 Becker, Gotfridus 352 Becker, Hermannus 146 Beckerenz, Johannes 276 Beckers, Catherina relicta Mathie 112 Beckers, Michael filius Gerardi 171 Beckman, Ludovicus 269 Becht, Elizabeth filia 173 Beiler, N. 744 Beyme, Wilhelmus 288 Belch, Gertz de 203 Belyen, Geltrudis filia Johannis 137 Bell, Bernhardus an dem 227 Belwitz, Caspar de 25 216

Zunamen

Bentz, Otilia filia Johannis 289 Ber, Johannes 702 Berkel, Jacobus 706 Berchem, Maria de 62 Berkiermichels, Petrus filius 138 Berchusen, Anna filia Hermanni zu 308 Berchusen, Jacobus 567 Berghe, Heymanus op dem 273 Berge, Johannes uff dem 226 Berghes, Johannes de 613 Berlinbach, Symon in der 222 Berman, Johanna filia Johannis 326 Bernaldes, Mathias 267 Bernardi, Gerardus 759 Bernardi, Johannes 817 Bernchoner, Johannes 458 Berndes, Catherina 493 Bernhart, Georgius 239 Bernhusen, Jacobus de 531 Berninck, Arnoldus 812 Berninck, Herbordus 809 Beroythusen, Henricus de 736 Bertalon, Vitus 860 Bertosse, Johannina quondam Henrici 333 Bertradisch, Nicolaus de 624 Besensis, Ludovicus 456 Betteller, Henricus 640 Beumlin, Valentinus 938 Beune, Johannes van den 588 Beurin, Margareta 363 Bibrach, Michael de 185 Biker, Bernardus 821 Bierlice, Arnoldus de 457 Biesscoesser, Hermannus 277 Byngeners, Catherina 146 Bippar, Nicolaus 628 Bischoff, Hermannus 563 Bysenhorst, Bernardus ten 278 Bla, Margareta filia Jacobi 48 Blacters, Stephanus 318 Blockeryen, Egidius van der 607 Bloemberch, Johannes 585 Bloemberges, Anna 88 Blomenberghe, Johannes van deme 309 Bodelswinck, Erhardus de 801 Boecklin, Apolonia 98 Boelker, Hermannus 104 Boest, Wilhelmus 92 Bogheilts, Johannes 934 Bois Johans, Sontgina filia 215 Bollenbach, Margareta 20

Bonavent, Andreas 70 Bonynges van Pernis, Drotgina filia Johannis 288 Bonis, Philippus 873 Bonis, Ghyslenus Ymadiy 933 Bonnia, Johannes de 457 Borkel, Winandus 802 Borlinchusen 46 Borquardi, Ludovica filia quondam 323 Bostenbaden, Martinus 598 Bourse, Lambertus 555 Brabant, Antonius de 455 Bracht, Leonardus 450 Brandenburg, Fridericus ex marchionibus 515 Brandenburg., Anna ex marchionibus 154 Brantstede, Luderus 843 Brassicani, Alexander 407 Brassicani, Johannes Alexandri 387 Brecht, Jacobus 233 Bredau, Hussonus de 813 Brederode, Antonius de 131 Brelin, Johannes 17 Brelzaigner, Laurentius 22 Bremaert, Antonius 930 Breme, Johannes et Bernardus 621 Bremer, Henricus 343 Brin, Bartholomeus 28 Brorinck, Aleydis de 270 Brucker, Lucas 4 Bruder, Bernhardus 229 Brügersz, Elizabeth filia Michaelis 342 Bruel, Johannes 280 Bruil, Jasparus op den 122 Bruys, Christianus Ymanni 577 Brunis, Erasmus 298 Brunner, Caspar 630 Buchel, Petrus de 826 Buchel, Wilhelmus de 827 Buchenlo, Maximinus de 162 Buckes, Matte de 274 Buchis, Kunigunda relicta Philippi de 503 Buchis, Elizabeth de 503 Buchis, Everhardus de 503 Buchwalder, Laurentius 851 Buel, Adonus de 266 Bues, Petrus 576 Buges, Bartholomeus 287 Buyl, Theodolus de 362 Buyllon alias Schoteldrier, Nicolaus 454 Bulgert, Antonius 657 217

Zunamen

Bulgrin, Petrus 836 Bulsebroick, Elizabeth ten 177 Bunttel, Johannes 292 Buntz, Philippus 700 917 Burck, Dorothea filia Jacobi 172 Buren, Johannes 604 Busen, Peter 325 Bussche, Gerhard thon 328 Buszhensen, Agnes filia 249 Buters, Catherina 53 Butner, Jacobus 494 Butzbach, Conradus 600 Buzes, Antonius 627

Keller, Augustinus 723 Keller, Paulus 449 Keller, Wolfgangus 488 Keller, Wolfgangus Sigismundi 673 Chener, Johannes le 645 Kercke, Ruggerius van der 444 Cerdonis, Gaspar 533 Kerner, Eberhardus 184 Cesarien., Hieronimus archiep. 859 913 Kesseler, Heintzonus 149 Kessell, Petrus 89 Kessler, Margareta filia Udalrici 241 248 Kettel, Anna 27 Chewryr, Johannes filius Petri 315 Chewryr, Johanneta filia Johannis 316 Kherk, Johannes 521 Khoter, Valentinus 660 Chiene, Maria le 565 Kiliani, Crine 143 Kymel, Johannes 452 Kyrtschwerd, Jacobus 440 Chiurone, Barbara filia Francisci de 369 Clammayrin, Ursula 193 Classen, Minta filia Johannis 276 Clausz, Jacomina Petri 662 Claver alias Fabri, Jacobus 935 Klawe, Agnesa 79 Kleberger, Wolfgangus 500 Cleever, Nicolaus 512 Kleyn, Agnes 344 Cleyn, Daniel 754 Klein, Nicolaus 775 Klotennagel, Otto 502 Knap, Johannes 876 Knebel, Margareta 294 Knych, Petrus 833 Knolchy, Nicolaus 133 Choch, Petrus 860 Kocher, Laurentius 119 Coci, Cristophorus 838 Coci, Ludovicus 451 Cocleus, Johannes Debneck alias 496 Coelen, Nicolaus filius Henrici Adriani alias 159 Coelmont, Arnoldus de 451 Coeman, Cornelius Wilhelmi 639 Koesson, Anna 92 Kolb, Sifridus 534 Kollen, Johannes 716 Coninck filius Godfridi, Federicus 297 Conradi, Catherina filia 50

Cabaisi alias Calcifices, Johanna filia Heimele 96 Chabresn, Johannes 231 Caen, Johannes le 459 Calahorra, Petrus 449 469 Calbel, Jacobus 886 Calcifices, Johanna filia Heimele Cabaisi alias 96 Camen, Wernerus de 771 Campegio, Laurentius card. 492 Champerii, Margareta filia Francisci di 231 Cancinus, Johannes Creverterodt alias 803 Caniza, Antonius de 860 Cannestolten, Gregorius 619 Cappoghet, Nicolaus 573 Charbel, Johannes 559 675 Cardenal, Stephanus 860 Cardona, Franciscus 536 539 Chardonis, Martinus 860 Karglin, Geneva 71 Carpentarii, Lucas 851 Charpentier, Petrus le 459 Carron, Franciscus 536 Cartylo, Libertus de 695 Casselman, Henricus 552 Castenholz, Henricus 635 Castercom, Nicolaus 794 Castro, Henricus de 490 Catherine, Elizabeth 311 Cathern, Martinus 74 Keke, Udalricus 67 Keklis, Dorothea 67 Keyl, Catherina 106 Keyserin, Apolonia 510 Keysersperg, Leonhardus de 510 Keysser, Johannes 617 Ceiten, Bartholomeus filius Roleti 188 218

Zunamen

Conradi, Jacobus 651 Constanti, Johannes 389 Contzen Hansen, Margareta filia 233 Contzenhensen, Petra 47 Kopff, Johannes 99 Coppen, Gobbelinus 950 Koppmenin, Anna 372 Cornelii, Cornelius 865 Cornelii, Gertrudis 238 Cornelii, Lambertus 740 844 Cornelii, Margareta 305 Cornelii, Margareta filia 191 Corner, Sebastianus 629 Kottaker, Kilianus 296 Kracht, Henningus 360 Kracht, Otilia 360 Krapen Petri, Nicolaus filius 285 Cratonis, Henricus 514 Kratz, Margareta filia Johannis 262 Krek, Jacobus Johannes 920 Chren, Paulus 532 860 Krengenriet, Bartholomeus 507 Creverterodt alias Cancinus, Johannes 803 Cryer, Lucas 279 Crista, Johanneta filia Petri de 322 Cristiani, Anna filia 199 Cristiani, Barbara 330 Cristiani, Brigida filia 102 Kritz, Meckele 120 Krogk, Stanislaus 692 Kroger, Ollman 715 Cropatz, Johannes 501 Krozmagn (Kuzmagl), Johannes 612 672 Krumedik, Ericus 358 Cruperowa, Rosina 100 Kruse, Johannes 910 Kuch, Martinus 209 Cuhysberti, Catharina 268 Kuncontzen, Margareta 121 Kunecktorff, Godefridus 444 Cunick, Zegerus de 774 Cunyer, Claudia filia Petri 321 Kur, Johannes 10 14 Curinghen, Maria de 555 Kurre, Adolphus [de] Dumpstorpe alias 680 682 Custers, Johannes Schumacker alias 878

Danielis, Hugo 929 Daniels, Catherina 89 Danis, Elizabeth 304 Dantisco, Johannes 476 Darefelt, Alexander 807 Darsdonck, Wilhelmus 519 Dasers, Leonardus 252 Datis ep. Sancti Leonis, Julianus de 904 Deberinxk, Cristina filia Casparis 5 Debneck alias Cocleus, Johannes 496 Ded, Gotfridus van 897 Deither, Sebastianus 574 Delff, Johannes de 459 Demar, Jacobus 189 Derden, Lucia de 284 Derenbach, Camere de 271 Derenbach, Johannes von 271 Derssenborg, Richardus 360 Detmitke, Andreas van 378 Detmitke, Stina van 378 Deusclosterhove, Lesa in 264 Dycke, Elizabeth ten 275 Diebold, Jacobus 249 Dielenpeter, Hermannus filius 47 Diener, Nicolaus 311 Dietman, Hartmannus 132 212 Diner alias Geibicz, Johannes 111 Dirirt, Johannes 444 Disten, Johannes Ribuardi 781 Dytenheymer, Johannes 402 Ditz, Jacobus 293 Ditzin, Margareta 293 Doerinck, Bernardus 458 Doezingen, Haerwicke de 144 Dolden, Johannes 779 Doleatoris, Valentinus 599 Doliatoris, Petrus 861 Dorhoff, Theodericus 601 Driesmans, Johannes 453 Dromar, Johannes et Petrus 455 Drusch, Paulus de 53 Duyn, Fridericus 780 Duissel, Henricus de Schoneck alias 349 Dull, Gaspar 870 Dumpstorpe alias Kurre, Adolphus [de] 680 682 Durnperg, Johannes de 114

Dael, Arnoldus van den 433 Dailde, Johannes 502 Dalhus, Bartholdus thon 291

Eberhartin, Peternella 287 Ebhertin, Ursula 135 Eckart, Georgius 87 219

Zunamen

Eckerin, Ursula 124 Edeler, Franciscus 428 Egerdinck, Catherina 158 Egidii, Balduinus 927 Eglin alias Hiltprand, Jacobus 953 Egweyller, Balthasar 471 Ehinger, Wipertus 42 Eychlin, Elizabeth 184 Eyffler, Johannes 617 Eylinck, Henricus 776 Eilspacher, Margareta filia Oswaldi 1 Eimelhardi, Anna filia Ludovici 279 Eysche, Lambertus 668 Eysman, Johannes 811 Eytzinx, Dorothea de 73 Ellenbach, Walpurgis de 101 Elminger, Leonardus Mair alias 587 Eltz, Godefridus de 901 Eminger, Ludovicus 484 Endoma, Henricus de 454 Enghelen, Johannes 634 Engelen, Petrus 348 Engelharis, Margareta filia Conradi 377 Eppesten, Henricus 532 Erckel, Engelbertus 595 Eschau, Christophorus 686 Esenheim, Carolus de 205 Ethman, Johannes 116 Ettenbach, Walpurgis de 58 Etter, Johannes 523 Eustachii, Helmicus filius Nicolai 946 Eve, Ludovicus de 461 Ewaldi, Joachim 889 892 Etzel, Wendelinus 157

Fantin, Catherina 499 Feydt, Nicolaus 617 Fellez, Anthonius 536 Felpin, Elizabeth 365 Ferch, Thomas 847 Fery, Jacobus 631 Fest, Johannes 39 Fyerdagk, Johannes 402 Fyscher, Stephanus 295 Fischerin, Margareta 78 Florentii, Henricus 444 Flurhem, Georgius 911 Fogler, Melchior 103 Foglerin, Anna 103 Folerobecq, Damianus 556 Formpacher, Johannes 583 Forstenborch, Theodericus de 720 Foudred, Paulus 522 Francker, Adam 661 Francker, Petrus 661 Francorum rex 594 Frengyne tzo Scharen, Honesta 277 Freudenkarch, David 808 Fry, Theodericus 552 Friburgo, Rotemkof de 673 Fricke, Jacobus 561 Fromme, Margareta 291 Frummolt, Catherina dicta 74 Fuchs, Georgius 586 Fuchsin, Margareta 152 Fuerbach, Johannes 106 Fux, Catharina relicta Cassiani 256 Gabrici, Leodegarius filius Antonii 314 Gaycker, Michael 391 Galhardi, Claudius filius Petri 232 Gasparini, Martinus filius 260 Gassen, Magdalena filia Laurentii in der 2 Gasteig, Kunegundis filia Johannis am 4 Gattens, Margareta 141 Gebwiler, Petrus 516 Geke, Johannes 346 Geibicz, Johannes Diner alias 111 Geyger, Margareta filia Sigismundi 126 Geilinckhusen, Elsgina to 122 Geilpe, Strina in der 327 Geyrin, Apolonia 165 Georgii, Ursula filia 383 Gerardi, Aleydis 123 Gerardi, Henricus 442 Gerardi, Rutgerus filius 234

Fabri vicarius ep. Constant., Johannes 415 525 Fabri, Anna 374 Fabri, Antonius 386 Fabri, Benedictus 898 Fabri, Bernardus 141 Fabri, Kilianus 689 Fabri, Conradus 79 Fabri, Jacobus 64 Fabri, Jacobus Claver alias 935 Fabri, Johannes 17 18 59 631 724 Fabri, Theodericus 443 Fabrica, Petrus de 437 Fagelin, Margareta 200 Falkenberg, Ottonus 242 Fanckhuserin, Cleofa 24 220

Zunamen

Gerber, Johannes 40 Gerdemennin, Lucia 43 Gerhardi, Johannes 120 Gheldrie dux 518 Gheries, Heilwigis 167 Gerlaci, Theoderica filia Gerardi 234 Gersdorff, Margareta de 25 Gerstgruber, Anna filia Johannis 41 Gesingk, Cristina filia Georgii 6 Getrenhamyn, Margareta 400 Gewender, Conradus 798 Gyck, Petrus tzo der 181 Gilmoris, Johannes 438 Ghyr, Henricus 755 Ghyre, Nuynonis 403 Ghys, Bela filia 251 Gisen, Bela 223 Gisze, Johannes 705 Gladiatoris, sigillator Nicolaus 27 132 181 297 310 364 415 654 655 738 741 Glatz, Sigismundus 379 Gledehuss, Johannes 535 Gledynck, Alheydis 329 Gloc, Henricus 852 Gluedon, Johanneta filia Antonii 319 Gneynenpur, Maria 169 Godefredi, Johannes filius Johannis 858 Godelman, Johannes 242 Goeberg, Gabriel de 497 Goeswini, Susanna filia 55 Goltwert, Arnoldus 735 Gomini procurator penit. 449 Goppler, Matheus 396 Gornick, Bernardus 607 Gortschach, Christophorus de 5 Goswini, Arnoldus 951 Gotte, Elizabeth 371 Graff, Georgius 193 Grasser, Michael 871 Graux, Johannes de 594 Grecher, Johannes 354 Gremb, Eva de 60 Grentz, Henricus 307 Gressyng, Wolfgangus 887 Gretter, Georgius 703 Greulich, Wolfgangus 34 Greve, Conradus 940 Greven alias Henrici, Johannes 453 Greville, Agnes et Francisca de 405 679 Griff, Arnoldus Hoen alias del 458 Griff, Beatrix relicta Henrici del 458

Gronea, Thomas de 626 Groppe, Johannes 483 Gross, Catherina filia Michelis 29 Grueber, Christina filia Johannis 117 Grueber, Thomas filius Michaelis 236 Gubel, Johannes 949 Guessenich, Johannes 912 Guidalottis, Gabriel de 310 Guillart, Peroneta filia Claudii 207 Guldin, Nicolaus 388 Gunthein, Philippus de 58 Gurther, Thomas 85 Gusten, Fabianus et Franciscus 692 Haberbertsch, Michael 134 Hake, Johannes 751 Hacheldt, Cristophorus 898 Hachmeyer, Hansonus 289 Haeber, Andreas 918 Haechlerin, Catherina 330 Haell, Laurentius 670 Haem, Mens tzo dem 180 Haen, Philipus 790 Haersvinkell, Hermannus 653 Haerteken, Johannes 653 Haesz, Mathias 575 Haffner, Johannes 24 Haghe, Ludovicus in de 160 Haghe, Walterus in de 160 Hagenbuycken, Richa ten 309 Haiden, Marcus 860 Haye, Johannes de 426 Haierben, Bernardus de 444 Hayler, Jorius et Burcardus 497 Haimgarn, Jacobus 609 Hayninger, Johannes 485 Hayns, Wandalinus 173 Halbinck, Anna 178 Halken, Catherina 153 Hamanshensen, Yda filia 354 Hannart, Johannes 108 Hanolt, Albertus 438 Hanot, Johannes 490 Hantlorch, Judocus 140 Hantzlin, Jodocus 36 Hardt Iunior, Nicolaus uff der 139 Harlen, Wilhelmus de 434 Harmair, Andreas 587 Harrf filia Godefridi, Elizabeth van 359 Harskech, Jacobus de 717 Hart, Gertruda vor der 10 14 221

Zunamen

Hartmann, Johannes 797 Hartoghe, Jacobus de 899 Hasenburg, Johannes de 440 Hasler, Sigismundus 749 Hassie, Philippus lantgravius 97 Hassoweck, Martinus 632 Hasz, Thomas 330 Hatmael, Arnoldus de 437 Hatten, Barbara de 54 Haurinck, Henricus Gerardi 303 Hautson, Johannes 943 Hauwea, Richaldus 461 Haven, Matella tzo dem 181 Hazi, Balthasar de 958 Hecklin, Anna 332 Heffnerin, Margareta 39 Heflingerin, Barbara 347 Heyde, Agnes filia Johannis tom 206 Heyden, Anna von 15 Heidinck, Leonardus 772 Heiffscen, Margareta de 222 Heyli, Jacobus 82 Heiligen Hanszen, Dorothea filia 375 Heyman, Simon 922 Heimburger, Jacob 30 Heimchen, Margareta filia Philippi 150 Heymyn, Agnes 196 Heinckingk, Wernerus 329 Heynden, Margareta van der 349 Heynen, Henrica 301 Helfen, Adriana Nicolai 113 Helsinger, Henricus 402 Hen, Andreas 48 Henckel et Meckel, Philippus 90 Henghyn, Apolonia 185 Henrici, Adrianus 268 Henrici, Albinus 191 Henrici, Bernardus 882 Henrici, Jacobus 304 426 Henrici, Johannes Greven alias 453 Henrici, Laurentius 959 Henszlein, Johannes filius Georgii 230 Hepflinger, Georgius 868 Herbarts, Margareta filia Georgii 217 Herberger, Wilhelmus 699 Herboke, Joachimus 448 Herfrini, Petrus filius 91 Heringi, Hanckonus 214 Herman, Johannes 846 Hermanni, Gibaldus 203 Hermanni, Michael 257

Hern, Conradus 590 Herweyschwaw, Agnes filia Johannis 230 Hertz, Johannes 164 Heseramps, Nye 145 Heubellen, Mathias 52 Hierschvogel, Stephanus 463 Hilgeroit, Arnoldus de 713 Hylle, Johannes ton 275 Hiltprand, Jacobus Eglin alias 953 Hiltprant, Erhardus 857 Hinalcz, Anastasius de 544 Hinkel, Johannes 492 Hinterperger, Leonardus 245 Hypothi, Elizabeth 235 Hirschawer, Johannes 693 Hyrschman, Johannes 869 Hobynges, Anna 343 Hocker, Gerardus 443 Hochsteter, Georgius 187 195 Hochsteterin, Dorothea 111 Hochstetter et Cecilia, Georgius 558 Hoeyss, Bartholomeus filius Leonardi 357 Hoen alias del Griff, Arnoldus 458 Hoere, Nicolaus filius Petri de 925 Hoerperger, Henricus 93 Hoffman, Georgius 372 Hofhinhartin, Magdalena 77 Hofman, Antonius 823 Hofmanin, Margareta 11 Hofmannin, Margareta 382 Hofpaur, Leonardus 283 Hofpaurin, Anna 283 Hohainfelt, Sebastianus de 73 Hohengeroltzegck, Kunigundis et Brigida de 591 Holdt, Symon 791 Holl, Adam 332 Holle, Gertrudis tzo dem 179 Holperger, Wolfgangus 406 Holscher, Antonius 653 Holscher, Otto 88 Hon, Marcus 355 Hoochstraten, Petrus Bartholomei de 435 Hopen, Johannes 728 Hory, Nicolaus 546 Horleherin, Anna 40 Horsten, Martinus de 742 Hortchins, Ursula 59 Hove, Anna ter 104 Hovell, Henricus 830 Huberti, Hillegundis 266 222

Zunamen

Huck, Fredericus 630 Huckberge, Johannes up dem 327 Huden, Styna zto dem 180 Hueber, Michael 697 Hueber, Wolfgangus 376 Huedloeff, Maria 52 Hues, Balthasar 921 Huewel, Arnoldus 458 Huffman, Michael 77 Hugoldi, Anna filia 204 Hugonis, Wilhelmus filius 213 Huyo, Johannes de 455 Huisten, Druda 224 Hulsberg, Tilmanus 690 Hunpissin, Magdalena 498 Huost, Godefridus 707 Husecamp, Octonus 831 Huser, Wolfgangus 170 Hutkinge, Johannes filius hospitis in 264 Hutten, Nesa in der 219 Huttich, Mathias 592 Huwel, Johannes 525

Jos, Adam 370 Jovenol, Ludovicus 522 Isbrandi de Ripa, Zigerus 443 Iscken, Bela 352 Juchen, Anna 200 Judei, Johannes 31 Judoci, Everhardus filius 113 Iudoci, Gerardus 942 Junghen, Johannes 197 Jungerlin, Johannes 61 Lachner, Ursula filia Hieronimi 245 Laer, Walterus de 495 Lahurty, Johannes 750 Lay, Ulricus 21 Lamberti, Melchior 758 Lamez, Apolonia filia Johannis 296 Lamy, Johannes 957 Lancker, Pancratius 383 Landesberg, Elizabeth filia Johannis 182 Lang, Magnus 371 Langen, Margareta 76 Langer, Gaspar 907 Langmantell, Cristophorus 416 Lapide, Georgius de 721 722 Lapidibus, Henricus de 450 Laul, Johannes 461 Laurentii, Petrus Johannis 573 Lauser, Caspar 118 Lauwers, Johannes 167 Lechner, Narcisius 478 Leffler, Conradus 35 Leyda, Arnoldus de 735 Leiden, Melchtildis domicelle 444 Leydis, Walterus de 735 Leineman, Henningus 745 Leloy, Elizabeth van 160 Leloy, Robinus van 160 Lemenckers, Laurentius 194 Lenhart, Tieders 250 Leon, Johannes 147 Leonardi, Angelus 931 Leonardi, Johanneta quondam Johannis 188 Leslin, Mathias 564 Lex, Amedeus filius Nicodi de 207 Libonis, Johannes 560 Lichtensteyn, Johannes de 616 Lyeb, Thomas 887 Liebhard, Georgius 6 Liechringiker, Andreas 506 Liepmunt, Fridericus 128

Jacobi, Cornelia filia 361 Jacobi, Herzeloete 168 Jacobi, Nicolaus 553 Jacobi, Petrus 123 Jacobin, Henricus 573 Jacobs Neve, Jacobus Adriani [dictus] 867 Jacodi, Claudia filia Marte 320 Jagow, Martinus 462 Jambor, Simon 860 Jamli, Franciscus 795 Jaus, Johannes 606 Jeger, Cristian 174 Jegerin, Anna 175 Jelkonis, Janka 214 Jemulten, Christina filia Christiani 318 Jen, Petrus 692 Jenkewytz, Petrus 394 Jizan, Benedictus 683 Ingenbendte, Petrus 608 Institoris, Jacobus 960 Joanne, Wolfgangus 866 Jodevelt, Raynerius 421 Johannis Wilhelmi, Jacobus 238 Johannis, Anna filia 306 Johannis, Fridericus 19 Johannis, Johannes 863 Johannis, Magdalena filia 202 Johannis, Rodolphus 748 223

Zunamen

Lignoi, Jacobus de 545 Lindner, Elizabeth quondam Johannis 85 Lintschiet, Paulus 569 Lippia, Bernardus de 770 Liroz, Petrus filius Antonii 322 Lysilezin, Anna 57 Lixtschaelder, Simon 701 Lobel, Jacobus de 891 Locher, Theodola filia Antonii 315 Lochner, Agnetis relicta Johannis 341 Lochum, Bernardus de 481 Loes, Georgius 365 Loesen, Anna 219 Lomude, Augustinus 409 Losker, Pankratius 294 Lost, Kilianus 656 Loszhensen, Drugel filia 250 Ludovici, Walterus 456 Luer, Johannes Lur alias 486 Lummers, Paulus 704 879 Lupibus, Gerardus de 885 Lur alias Luer, Johannes 486 Lutz, Balthasar 228 Luther, Martinus 17 87 392 485 496 524 586 653 670 Lutz, Catherina 201 Lutz, Martinus Thome alias 192 Lutzow, Johannes et Egidius de 730

Marmores, Johannes de 548 Martini, Jodocus 603 Martini, Nicolaus 875 Martini, Petrus filius Theodoli 323 Massoz, Peroneta relicta Christofori 314 Mathie, Hermannus 765 Mattignar, Petrus de 437 Mazono, Martinus filius Henrici de 340 Mekin, Otilia 313 Meyer, Johannes 75 Meynardi, Theodericus 148 Meynereum, Petrus 789 Meyrs, Aleydis 252 Meisner, Wolfgangus 859 862 Melbach, Bernhardus 509 Melchioris, Johannes 101 Melii, Petrus 895 Mennin, Kunegunda 244 Mercator, Johannes 860 Merckel, Hermannus 412 Merckel, Henricus 412 Merckel, Nicolaus 412 Mergin, Anna 129 Meroede, Richaldus de 517 709 Mershuosen, Matheus de 50 Merton, Johannes 459 Mertz, Conradus 78 Metles, Catherina filia Ulrici 65 Meulril alias de Monteolo, Franciscus de 369 Metzger, Ludovicus 392 Metzhusen, Gertrudis 258 Middach, Andreas 448 Milherin, Barbara 239 Militis, Gerardus 607 Millendail, Adolphus filius Pauli de 16 Mince, Benedictus 611 Miner, Stephanus 860 Mineti alias Albi, Jovinus filius Roberti 261 Minsperg, Martinus filius Mathei am 3 Minstralier, Johannes filius Martini 316 Myone, Simoni de 750 Mocharis, Petrus de 339 Moer de Walde, Henricus 451 Moermoz, Antonius 321 Moermoz, Petrus 321 Molen, Elizabeth 132 212 Moleners, Maria 139 Molitoris, Anna filia Johannis 240 247 Molitoris, Georgius 272 Mollitoris, Cristianus 537

Madern, Barbara filia Gerhardi 242 Maeldrays, Cornelia filia Johannis 189 Maffart, Jasparus filius Nicolai 326 Magnopolien., Albertus dux 154 Mahoy, Johannes 426 Maidicher, Paulus 94 Mayer de Werd, Johannes 432 Maierin, Anna 44 Maierin, Walpurgis 18 Maintzer, Agatha filia Christiani 8 Mair alias Elminger, Leonardus 587 Mayr, Christina filia Leonardi 376 Mayr, Jacobus 198 Mayr, Michael 81 Mairin, Affra 94 Man, Erhardus 33 Manca, Robertus de 455 Maneli, Johanneta filia Petri 261 Marka, Judoca de 105 Marckes, Margareta filia Georgii 255 Marckgraff, Bernhardus 29 Margarete, Honesta 271 224

Zunamen

Molner, Johannes 746 Molners, Alheydis 328 Mombois, Arnoldus 464 Monnyk, Johannes 622 Monschau, Catherina filia Pauli 30 Monte Forti, Generosus filius comitis Hugonis de 51 Monte, Wilhelmus de 460 Monteolo, Franciscus de Meulril alias de 369 Monteraken, Ghisbertus de 433 Mosner, Catherina relicta Gasparis 33 Most, Antonius 465 Moton, Johannes 96 Muelfrau, Johannes 390 Muler, Udalricus 38 Muller, Marcus 407 Mullerhansz, Elizabeth filia 312 Multoris, Johannes 877 Musebach, Hennes tzo dem 179 Muta, Egidius Spitembrot alias de 916 Mutta, Blasius de 27 Mutzen, Gertruda 49

Noynwan, Johannes 649 Normans, Elizabeth 127 Nosiritz, Valentinus 698 Novaria, Johannes de 635 Novaterra, Nicolaus de 489 Novelli de Porta, Andrea filia 317 Novocastro, Nicolaus de 799 Nub, Georgius 557 Nunhusen, Hebele 355 Nuszbaum, Conradus 313 Nutelman, Theodericus 15 Nuwenstein, Agatha filia Johannis de 107 Obkircher, Christophorus 1 Ochs, Jeronimus 83 Odenpeck, Michael 691 854 Oder, Johannes 667 Oyll, Catherina an 226 Organista, Philippus 678 Osteritz, Johannes 880 Ostermair, Gaspar 529 Oxner, Petrus filius Christiani 8 Pabel, Urbanus 368 Paedltz, Nicolaus 444 Pagessen, Momini 648 Pagii, Antonia quondam Dominici 335 Pagii, Johannes quondam Martini 335 Palin, Mauritius 241 248 Palmer, Antonius 504 Palude, Gerardus de 464 Palude, Walterus de 439 Papekelm, Conradus 906 Parner, Martinus 68 Partzentyn, Detlev 551 Pauli, Johanna filia Remberti 159 Pax, Valentinus 883 Pechel, Wolfgang 331 Pechlin, Jacobus 135 Peyrin, Barbara 164 Pemer, Johannes 479 Penzlin, Balthasar 94 Perg, Michael am 183 Pernis, Drotgina filia Johannis Bonynges van 288 Pessinck, Gerardus 178 Peters Johan, Sunna filia 108 Petri, Bartholdus 443 Petri, Bernardus 551 Petri, Jacobus 896 Petri, Johannes 305 760

Nacheren, Theodericus 526 Nadel, Petronella filia Quirini de 280 Nager, Ulricus 406 Nander, Johanneta filia Bartholomei 362 Natalis Pistoris, Michael 945 Nedder Waldes, Gertrudis filia 13 Neydecker, Paulus 402 Neydegker, Wolfgangus 384 Neythart, Gregorius 558 Neocastro, Johannes de 786 Neupert, Magdalena filia Sigismundi de 237 Newal de Reduar, Martinus 310 Nicolai, Adrianus 381 Nicolai, Antonius 884 Nicolai, Catherina filia 285 Nicolai, Femia filia 299 Nicolai, Fridericus filius 55 Nicolai, Maria 356 Nicolai, Martinus 265 Nicolai, Petrus 648 937 Niderbegers, Barbara filia Cristiani 254 Niderhofer, Conradus 436 Nienhues, Gertrudis ten 221 Nyenhuiss, Severinus 219 Nyenron, Ernestus de 155 176 Nythartin, Agatha 21 Nythartin, Apolonia 87 225

Zunamen

Petri, Johannes filius Hayntzen 286 Petri, Wilhelmus 733 Pfahl, Jodocus 172 Pfeyffer, Simon 571 Pfyffer, Heymannus 345 Pfitzmaier, Jacobus 430 Pflugh, Mauritius 204 Pfoellinger alias Trostmair, Michael 663 Pfrozer, Johannes 429 Pfusser, Johannes 785 Pillati, Donatus filius Johannis 337 Pilliatoris, Valentinus 860 Pipenstock, Johannes 763 Piscatoris, Joseph 894 Piscia,, Balthasar de 607 Pistoris, Johannes 610 961 Pistoris, Mathias 501 Pistoris, Michael Natalis 945 Pistoris, Nicolaus 445 Pistoris, Pancratius 854 Platea, Antonius de 732 Platea, Philippus de electus Sedun. 231 232 Plettenberg, Margareta de 397 Ployrer, Andreas 528 Plonys, Petrus 473 Polart, Johannes 782 Polen, Jeronimus 824 Polickez, Gera filia Andree 576 Poll, Johannes de 144 Pollinger, Erhardus 579 Pomdant, Aeleydem 560 Ponceti card. 493 Poppingler, Sigismundus 126 Porta, Andrea filia Novelli de 317 Porta, Egidius de 768 Posch, Georgius 25 Posman, Johannes 815 Posseve, Egidius de 457 Poters, Catherina 133 Prato, Simon de 643 Prebinger, Georgius 853 Preckemolle, Henricus 822 Preckinck, Gerardus 729 Prene, Michael 475 Proell, Johannes 235 Proys filia Bernardi, Alphera 297 Prols, Catherina 147 Propst, Johannes 374 Prory, Laurentius 615 Prugmulner, Georgius filius Gasparis 237 Prun, Anna filia Cristiani 80

Prunmair, Magdalena filia 379 Puchel, Leonardus 888 Puchenauer, Georgius 854 Puchler, Johannes 165 Punhaiser, Elizabeth 384 Purgkhan, Christophorus, Gaspar ac Leonardus 840 Putzin, Anna 351 Querstein, Ypolita ex comitibus de 414 Quesmoy, Franciscus Thome de 787 Rab, Nicolaus 411 Raban, Johannes 685 Rafer, Cristina 161 Raymekers, Walterus et Gerardus 451 Rayneri, Barbara 550 Ramenspach, Andreas 915 Rameri, Judocus 796 Rampe, Federicus then 308 Randolt, Michael 255 Rasoris, Elizabeth 197 Rasteck, Jacobus Syler de 544 Rasterin, Barbara 307 Rauwald, Sigismundus 117 Rawillerin, Otilia 570 Reber, Jutta filia Arnoldi op 357 Rebstock, Gabriel 107 Rekentin, Johannes 403 Recht, Johannes 45 Reduar, Martino Newal de 310 Regnery, Elizabeth 190 Reichingin, Sabina 187 195 Reyffer, Henricus 563 Reynefelt, Timmo 566 Reyneri, Henricus 514 Reysecker, Sigismundus 98 Reisner, Tilmanus 660 Reitmeier, Wolfgangus 655 658 Reitter, Andreas 893 913 919 Relfraeck, Johannes de 788 Remgueti, Rodulphus 806 Rempis, Petrus 939 Remus, Gaspar 694 860 Resch, Bertholdus 37 Reschin, Anna 380 Resnagel, Jacobus 445 Reuchlin, Matheus 712 Reutter, Henricus 773 Revers, Catherina filia Johannis de 155 Revers, Margareta filia Johannis de 176 226

Zunamen

Rhyrcheryn, Apolonia filia Barbare 198 Ribuardi Disten, Johannes 781 Rike, Antonius 752 Ryckerdunck, Gerhardus 69 Ryckman, Johannes 455 Riebel, Petrus 666 Rieburger, Bartholomeus 864 Rieder, Johannes 124 Riethmiller, Gregorius 395 Rigoni, Henricus quondam Bertrami 336 Rigosse, Johannes quondam Petri 334 Riisz, Ursula relicta Thome 22 Rinck, Michael 665 Rynheym, Henricus de 625 Rinxs, Anna de 34 Ripa, Zigerus Isbrandi de 443 Riperoede, Sophia de 273 Rippini, Barbara 82 Ryrghoeff, Theodericus an den 220 Risch, Margareta filia Georgii 228 Ritter, Johannes 596 Rittershoffen, Wolfgang de 54 Roch, Kilianus 382 Roch, Silvester 819 Rock, Theodericus 401 Rode, Conradus 766 Roysz, Ludovicus 412 Rolan, Johannes 947 Romberger et Magdalena ux., Matheus 26 Rorbach, Mauritius de 71 Rorer, Johannes 688 Rosa, Gregorius 860 Rose, Petrus 448 Rosenburg, Marcus de 387 Rosenfelder, Florian 866 Rossel, Georgius 422 423 Rosznovsky, Thome 492 Rotemkof de Friburgo 673 Rotin, Maria 28 Rothlin marchio Constant. dioc. 522 Rotsucher, Petrus 860 Rotter, Johannes 351 Rubart alias Wegener, Georgius 805 Rubart alias Wegener, Laurentius 804 Rubei, Agnetis quondam Johannis 338 Ruch, Michael 63 Ruckeimber, Barbara 192 Rudolphi, Arnoldus 299 Rudolphi, Bernardus 820 Ruem, Johannes 402 Rulsorp, Anna de 259

Rumelin, Erna 134 Rumelin, Johannes 415 Rumswinter, Johannes 739 Runge, Mathias 814 Ruppels, Petrus 161 Rustener, Christophorus 13 Rustuck, Anthonius 456 Rusz, Johannes 604 Rusz, Nicolaus 646 Sachan, Guillermus 536 Sachs, Johannes 425 Sachtinis, Vitus de 898 Sala, Antonius filius Benedicti 323 Sallaz, Johannes 319 Salzman, Gregorius 642 Salzmann, Theobaldus 413 Samsia, Johannes Dux de 362 Sartoris, Gaspar 547 Sartoris, Henricus 948 Sartoris, Hermannus 714 Sartoris, Johannes 584 Sartoris, Nicolaus 661 Satppen, Theodericus ther 223 Saxacher, Petrus 425 Saxonie, Cristina ex ducibus 97 Saxonie, Henricus 741 Schachner, Leonardus 347 Schadelanth, Adolphus 680 682 Schaffclasen, Margareta filia 162 Schaffhausen, Georgius de 366 Schaffhausen, Magdalena de 366 Schaffler, Achatius 710 Schaiblecher, Johannes 860 Schalck, Georgius 243 Skamnit, Claves 566 Scharen, Honesta Frengyne tzo 277 Scarff, Nicolaus 540 Schauenborg, Theodericus 923 Schatzman, Georgius 645 Sched, Wilhelmus van der 306 Schedel, Johannes 200 Scheffer, Balthasar 412 Scheffer, Petrus 342 Scheffers, Otilia filia Melchioris 63 Scheider, Johannes 664 Scheierer, Jacobus 676 Scheirersz, Anna 83 Scheler, Gaspar 538 Scheler, Gerardus 761 Schelle, Theodericus 800 227

Zunamen

Schellen, Conradus 417 Schelsz, Sebastianus 614 Schenckinck tor Wyik, Hermannus 274 Schenckinck, Johannes 777 Schenon, Mauritius 783 Scheppel, Adam 955 Schetten, Georgius 902 Schykia, Martinus 394 Schiechtlin, Anna 367 Schiffers, Johannes 49 Scilt, Andreas 860 Schimol, Jeronimus 186 Schippel, Adam 835 Schirnpekh, Michael 385 Schitingk, Johannes 100 Schlych, Anna filia Ade 119 Schmaltzer, Mathias 43 Schmid, Fridericus filius Johannis 61 Schmid, Henricus 903 904 Schmidberg alias Strub, Georgius 881 Schmidhammer, Andreas 589 Schmit, Johannes 11 Schnabel, Johannes 845 Schnap, Johannes 125 Schneider, Anna filia Georgii 86 Schneider, Barbara filia Johannis 253 Schneyder, Barbara relicta Johannis 114 Schneyder, Georgius 66 Schneider, Martinus 44 Schnider filius Hermanni, Nicolaus 641 Schniderin, Agnes 541 Schoyder, Petrus 386 Schoneck alias Duissel, Henricus de 349 Schonenberch, Anna van 225 Schorin, Magdalena 229 Schorsack, Henricus alias Hans 353 Schoteldrier, Nicolaus Buyllon alias 454 Schott, Georgius 527 Schoumecker, Johannes 169 Schram, Henricus 152 Schrauroff, Andreas 175 Schreyter, Helyas 848 Scriptoris, Dorothea filia Johannis 109 Schrodercken, Gerhardus 681 Schuester, Georgius 263 Schuester, Leonardus 60 Schulenborch, Johannes 551 Schumacker alias Custers, Johannes 878 Schuster, Conradus 95 Scutte, Nicolaus 561 Schutter, Conradus 143

Schwan, Leonardus 711 Schwandt, Gaspar 671 Schwarin, Adam 926 Schwartz, Andreas 563 Schwartz, Burkhardus 112 Schwartzenberg, Magdalena baronissa de 51 Schweickerin, Anna 95 269 Schwicker, Wendelinus 558 Schwickerin, Catherina 37 Seckendorff, Joachimus de 467 Seff, Theodericus 458 Seyberstorffer, Conradus 684 850 Seidenswantz, Philippus 196 Seytzin, Agatha 186 Selbach, Johannes 482 Selich, Johannes Gert 302 Senschmid, Johannes 580 Sentin, Walpurgis 549 Sepalcher, Petrus 419 Sepottin, Lucretia Theobaldi 298 Serg, Lucas 582 Seryvers, Catherina zum 220 Sevixbeus, Mariam 554 Shastelszheim, Johannes de 593 Sibineck, Bernardus 221 Syfrid, Georg de 32 Sifridi, Bartholomeus 652 Siglerin, Anna 17 Silber alias Silbercontz, Conradus 56 Silbercontz, Conradus Silber alias 56 Syler de Rasteck, Jacobus 544 Silva Sancti Petri, Franciscus de 641 Simchen, Emil 121 Symeter, Johannes 604 Symonis, Syburch 265 Sipel, Georgius 142 Slappert, Theodericus 251 Slender, Johannes 182 Smachteshagen, Barlich 127 Smalinck alias de Viisingessche, Gebba 69 Smyde, Wilba ther 278 Smides, Catherina 353 Smiller, Cristian filius Fabiani 199 Smyrchen, Conradus alias Cuen 259 Smytz, Johannes 211 Sober, Carolus 129 Sobotha, Venceslaus 957 Solemi, Bernardus 644 Sonnefletes, Alke 267 Sons, Jacobus 649 Sontag, Martinus 563 228

Zunamen

Sorp, Henricus 832 Speckl, Affra 174 Spechtin, Anna 597 Spen, Theodericus 402 Spiegel, Johannes 472 Spiegels, Barbara filia Johannis 157 Spindler, Andreas 954 Spisz, Wolfaldus 373 Spitembrot alias de Muta, Egidius 916 Spitzweyk, Johannes 559 675 Srenibus, Johannes de 578 Stablier, Jacobus 244 Staer, Vincentius 738 Stain, Johannes vom 487 Stainberger, Johannes 874 Staner, Udalricus 851 Stanil, Georgius 890 Starck, Margareta 205 Statlander, Henricus 696 Statler, Paulus 718 Steenhopy, Gertrudis 210 Stephani, Gerardus filius Johannis 944 Stegen Petri, Agnes filia 286 Stegereep, Jacobus 614 Stegmair, Martinus 408 Stegmairin, Elizabeth 263 Steidlin, Johannes 731 Steime, Bartholomeus 725 Steime, Georgius 726 Stein, Mathias 516 Steinenfels, Georgius 242 Steynlin, Conradus 727 Stenglin, Barbara filia Michaelis 118 Stepfin, Anna 368 Sterynger, Anna filia Petri 110 Steschmer, Udalricus 856 Stessyns, Johannes 505 Styffin, Elsa 208 Stocken, Barbara filia Laurentii 194 Stockl, Sigismundus 583 Storck, Martin 109 Strel, Henricus 825 Strenwinck, Nicolaus 424 Strepuy, Petrus 545 Stricken, Petrus 905 Stroemberg, Margareta filia Cristiani de 350 Stroemberg, Severinus de 350 Strub, Georgius Schmidberg alias 881 Strub, Jacobus 240 247 Strub, Paulus 447 Strubegker, Cristina 218

Struys, Henricus 542 Struncks Diety, Cristianus filius 150 Strus, Bernardus 593 Stuel, Cristianus 208 Stuffuys, Arnoldus 464 Subbrins, Hermannus filius Johannis up den 156 Suen, Thomas 860 Suermennyn, Otilia 209 Suller, Cristianus 80 Sulzberg, Anna de 508 Sulzer, Cristophorus 466 Sundamayr, Caspar 915 Sundeln, Elsgina filia Henrici de 16 Superiori Lapide, Ulricus de 20 Surgin, Agnesa 581 Svalen, Theodericus 451 Svetlage, Amelingus et Martinus de 680 682 Swarzembroch, Wilhelmus de 753 Sweglerin, Genoveva 99 Swymien, Henricus 767 Tacke, Mathias 621 Thare, Fridericus 65 Taschoni, Antonius Johannis 338 Telen, Gesa 272 Telen, Jacobus 84 Theobaldi, Johannes 855 Theoderici, Arnoldus 290 Theoderici, Bartholomeus filius 202 Theoderici, Elizabeth filia 91 Theoderici, Ernestus 648 Terhofe, Catherina 84 Tertes, Marie quondam Liberti 455 Tesati, Kilianus 410 Teukoer, Hauricus 837 Tevere, Conradus 818 Tevere, Johannes 816 Tidenheus, Margareta 128 Tiercz, Ludovicus 446 Tilberg, Hans Rudolphi de 647 Tilmanni, Johannes 215 Tipnanen, Anna 303 Thysin, Roggerus 301 Todeschini, Antonia Antonii 336 Thomanin, Anna 243 Thome, Adriana filia 290 Thomesdochter, Cecilia 358 Tongherlon, Wunandus de 457 Trachssel, Sigismundus 427 Treuchtlinger, Georgius 471 229

Zunamen

Tripp, Conradus 246 Tronaz, Bartholomeus filius Bartholomei 320 Trostmair, Michael 659 Trostmair, Michael Pfoellinger alias 663 Truchsessin, Maria 116 Trugens, Udalricus filius Petri 137 Trull, Lambertus van 456 Tubenbergin, Barbara 32 Tuiffenprunnerin, Chunegundis 45 Tumser, Barbara 170 Tuttenkofer, Johannes 932

Vogelsengerin, Apolonia 593 Vogt, Waldus Wilhelmi 498 Voyth, Mathias 153 Volkens, Greta filia Bruno 302 Volrodt, Bernhardus 217 Volstain, Gothardus de 392 Vont, Andreas 317 Voxarts, Petrus et Nicolaus 451 Vugermeister, Gregorius 18 Wagener, Johannes 377 Wagenmeister, Johannes 201 Walboen, Hermannus 872 Walch, Barbara filia Wilhelmi 138 Wald, Franciscus 380 Walde, Henricus Moer de 451 Waldes, Gertrudis filia Nedder 13 Walpurgis, Nicolaus 344 Walraff, Matheus 398 Walther, Jacobus 367 Walterberch, Margareta de 325 Waltheri, Maria 142 Walturglin, Affra 136 Wang, Balduinus de 457 Wannenthalerin, Anna 151 Wanschler, Anna filia Udalrici 23 Wassermanyn, Ursula 81 Waterhaen, Johannes 834 Wautgherrs, Antonius 554 Weber, Cristian 256 Weberin, Dorothea 166 Webers Ann, Anna 75 Wechangerin, Barbara 36 Wechin, Otilia 163 Wecklin, Catherina 295 Weddinges, Catherina filia Andree 70 Weeze, Christophorus de 627 Weeze, Marcus de 627 Wegener, Georgius Rubart alias 805 Wegener, Laurentius Rubart alias 804 Weyer, Christianus 2 Weygandt, Barbara filia Georgii 68 Weigel, Johannes 520 Weininger, Johannes 253 Weys, Georgius 470 Weyssenwer, Leonardus 218 Weysz, Margareta filia Georgii 183 Weitmullerin, Anna 364 Wel, Johannes 743 Welneldinghen, Johannes de 461 Wenck, Bernardus 115

Uberger, Mathias 102 Ubeze, Marcus de 444 Uder, Jacobus 936 Ulicka, Elena filia Georgii de 310 Ungelterin, Dorothea 42 Unna, Johannes 653 Vaess, Aleydis 140 Vaihinger, Jacobus 756 Valentini, Anna filia 257 Varber, Hermannus 737 Varnhagen, Johannes 764 Varten, Conradus de 810 Vederwaizser, Adolphus tzo 258 Veyt, Catherina filia Michaelis 66 Velthein, Kunigunda de 12 Veno, Tilmannus Filippi Henrici de 562 Vernhofer, Wolfgangus 860 Verser, Nicolaus de 510 Verton, Johannes de 459 Vettoz, Johannes 314 Viken et Johannes eius filius, Heink 403 Vicherden, Johannes 734 Vielbauer, Thomas 534 Viisingessche, Gebba Smalinck alias de 69 Vilani, Johannes 31 Viller, Martinus 324 Villicum, Petrus 569 Vinke, Nicolaus 284 Vindberg, Ludovicus 769 Virida Aqua, Petrus de 545 Virnebourch, Conradus de 105 Vyrno, Vincentius de 480 Virt, Gaspar 71 Vischer, Georgius 341 Vischer, Sebastian 793 Vischer, Sigismundus 23 Vischers, Catherina 348 230

Zunamen

Wenck, Georgius 115 Wenden, Henricus de 12 Wendligers, Johannes filius Hartmans 312 Wennger, Udalricus 749 Werd, Johannes Mayer de 432 Werndel, Johannes 491 Wernerin, Anna 35 Wernynck, Ludolphus 828 Wernlin, Cristian 136 Wesalia, Johannes de 650 Wese, Jutta 399 Westendorp, Johannes ten 620 Westener, Johannes 86 Westerhoff, Everhardus 177 Wibubach, Theodericus 569 Wick, Agnes zem 281 282 Wickelantis, Kilianus 615 Wykele, Johannes van 747 Wictoris, Michael 356 Wydeman, Bernardus 524 Widemennin, Walburga 38 Widenbruge, Johannes 653 Widman, Benedictus 849 Wierst, Andreas 363 Wigandi, Michael 468 469 Wigels, Goswinus 224 Wyik, Hermannus Schenckinck tor 274 Wilbrendinck, Conradus 158 Wilde, Albertus 551 Wildner, Andreas 431 Wilhelmi, Antonius 168 Wilhelmi, Cornelius 952 Wilhelmi, Cornelius Arnoldi 900 Wilhelmi, Jacobus Johannis 238 Wilhelmi, Petrus 190 Wilhelmi, Theodericus 281 282 Wilhelmi, Wilhelmus filius 956 Wincklman, Wolfgangus 868 Wynman, Johannes 829 Winter, Hermannus 364 Winterstetter, Michael Tilman 41 Wyntter, Leobaldus 887

Wirixasse, Andreas de 560 Wirrich, Catherina de 246 Wirt, Johannes et Nicolaus 388 Wyrts, Petrus 492 Wyrtzburger, Georgius 400 Wischer, Petrus 928 Wiserin, Anna 373 Witzendorp, Theodericus 841 842 Wolf, Andreas 74 Wolff, Rodericus 518 Wolfgangi, Elizabeth filia 236 Worgel, Georgius 605 Wormatia, Kunigundis de 618 Wuetzlin, Johannes 909 Wurey, Johannes 941 Wusch, Nesa 64 Zaisperger, Urbanus 7 Zaniis, Magdalena filia Martini 337 Zazini, Johanna Antonii 334 Zazini, Johannes Henrici 333 Zazo, Johanna filia Martini de 340 Zbeldingen, Elizabeth 130 Zechentnerin, Anna 385 Zehender, Georgius 76 Zeyn, Balthasar vam 499 Zeller, Walthasarus 57 Ziechler, Caspar 262 Zieglerin, Magdalena 115 Zillenpulher, Johannes 130 Zymmermanyn, Margareta 441 Ziwaghen, Maria filia Everardi 171 Zolms, Georgius de 404 Zolten, Apolonia filia Petri 216 Zonck, Franciscus 444 Zucklin, Johannes 163 Zuggerode, Gerardus 444 Zumstein, Otilia 429 Zwenger, Leonardus 110 Zweten, Gerardus de 213 Zwir, Johannes 860

231

KOMMISSIONSEMPFÄNGER A) in Romana curia

2) poenitentiarii minores

1) episcopi curiales

Henricus Jacobin abb. in Finibus Terre Leonen. dioc. 573 651 Hipponen. ep. in R. Cur. 386 412 484 534– 535 548 684 688

Acerinen. ep. 904 Amalfitan. archiep. 852 858 Aquinaten. ep. (Mario de Vulterris) 837 858– 859 913 Arnoldus Goltwert decano eccl. s. Victoris Xancten. Colon. dioc., ad presens in R. Cur. residenti 735 Asculan. ep. camere ap. generalis auditor 408

Jacobus Nagel, o.pred., sacre theologie professor 196 310 386 390 412 419 426 448 462 478–479 493 497 506 526 529 532 569 572 576 583–584 603 609 611 614 617 632 640 644 648 657–658 660–661 668 672 683 784 787 799 837 840 844 936 950 (46 Belege) Johannes de Lazo, sacre theologie professor 27 310 535 539 551 600 784 950 Julianus de Datis, ep. Sancti Leonis 62 389 412 425 438 468 504 512 904

Bellicastren. ep. in R. Cur. 578–579 Camerinen. ep. in Urbe vic. pape 767 Casertan. ep. in R. Cur. 428 440 754 Cesarien. archiep. 859 913

Marcus Beneventan. 650 Petrus Calahorra, o.fr.herem.s. Aug., sacre theologie professor 62 196 411 436 445– 446 465 468 493 504 520–522 533 536– 538 540 545–546 551 571 573–575 578– 579 585 608–609 618–619 621 651 653 659 665–666 668 672 727 731 787 844 950 (45 Belege) Petrus Meriel, sacre theologie professor 426 691 694

Daniel ep. Wigornien. in R. Cur. 595 637– 638 Dirachien. archiep. in R. Cur. 687 Dumblanen. ep. in R. Cur. 428 Dunelmen. ep. in R. Cur. 428 Hipponen. ep. 858–859 864 904 913 Lucerin. ep. in Urbe vicarius 410

Thomas de Bachellis, o.fr.herem.s. Aug., sacre theologie professor 26 390 420 446 470 694

Signin. ep. in R. Cur. 556 Spigacen. ep. in R. Cur. 655 Terracinen. ep. [Johannes Copis] in R. Cur. 773 775 797

B) in partibus

Veglen. ep. in R. Cur. 554 571 786

Adelberg. Constant. dioc., abb. mon. in 79 232

Kommissionsempfänger

Aldenzalen. Traiect. dioc., decano eccl. 839 Anderlaten Cameracen. dioc., decano eccl. s. Petri 783 Aquen. Leod. dioc., decano eccl. s. Adalberti ad presens Colon. commoranti 766 Aquileg. dioc., Oberndorff preposito et archidiac. mon. in 383 Ardacen. Patav. dioc., decano oppidi 406 Argent. abb. s. Petri Senioris 678 Argent. archidiac. eccl. 431 Argent. decano eccl. s. Petri Iunioris 107 298 375 570 596–598 671 678 769 Argent. decano eccl. s. Petri Senioris 375 544 Argent. decano eccl. s. Thome 544 678 769 Argent. ep. vel eius vic. 429–430 570 598 Argent. ep. 107 447 498 562 Argent. offic. 74–75 249–250 Argent. preposito eccl. s. Petri Iunioris 375 544 Argent. dioc., Gengenbach abb. in 447 Arnhemen. Traiect. dioc., preposito oppidi 562 Arnhemen. Traiect. dioc., decano eccl. s. Walburgis 677 Arnhemen. Traiect. dioc., preposito eccl. 518 627 662 518 Arschoten. Leod. dioc., decanis eccl. et eccl. Boxtellen. 602 Aschaffenburgen Magunt. dioc., decano eccl. s. Petri et s. Alexandri 149 Aschaffenburgen Magunt. dioc., preposito eccl. s. Petri et s. Alexandri oppidi 377 Aschaffenburgen. Magunt. dioc., commissario archiep. nuncupato in oppido vel eius vic. 342 Aschaffenburgen. Magunt. dioc., scolastico eccl. s. Petri et s. Alexandri 499 Aspach Patav. dioc., abb. mon. in 379 Augie Maioris Constant. dioc., abb. 498 August. decano eccl. 392 675 August. decano et preposito eccl. 880 August. ep. 465 485–486 August. ep. vel eius vic. (seu offic.) 87 263 392 587 675 793 880 917–919 August. Wendelino Schwicker canonico eccl. 558 August. dioc., abb. mon. in Roppenburg 186 August. dioc., Kungbrunnen abb. mon. Fontis Regis alias 847 August. dioc., decano eccl. s. Viti Elwangen. 557

Bamberg. decano eccl. et offic. 500 Bamberg. offic. 184 Bamberg. dioc., Nurembergen. preposito eccl. s. Theobaldi et s. Laurentii 557 Bamberg. dioc., Nurenbergen. preposito eccl. s. Laurentii 463 Bamberg. dioc., Nurenbergen. preposito eccl. s. Sebaldi et preposito s. Laurentii 630 Basil. ep. 116 Basil. ep. vel eius vic. 431 507–509 547 549 Basil. offic. 543 909 Basil. preposito maioris eccl. 508 Basil. scolastico 543 Basil. dioc., Colmarien. decano eccl. 380 Basil. dioc., Columbarien. decano eccl. 509 Basil. dioc., Morbacen. (Murbach) abb. o.s. Ben. 509 637–638 Bebenhusen Constant. dioc., abb. mon. in 449 Bernardo de Haierben canonico Traiect. 444 Bisuntin. offic. 637–638 Blydenstad Magunt. dioc., scolastico eccl. s. Ferulii 790 Boxtel Leod. dioc., decano eccl. s. Petri in 266 Boxtellen. Cameracen dioc., decano eccl. s. Gudule Lovanien. residenti 944 Boxtellen. Leod. dioc., decanis eccl. Arschoten. et eccl. Boxtellen. 602 Brabantia residenti offic. Leod. in 113 Bremen. archiep. vel eius offic. 843 Bremen. decano eccl. 715–716 Bremen. offic. 820–821 Bremen. dioc., Oldenburgen decano eccl. s. Lamberti 715–716 Brixin. ep. 642 Brixin. dioc., abb. Montis s. Georgii Vallis Coni 410 Bruxellen. Cameracen. dioc., decano s. Gudule 458 577 624 Bruxellen. preposito mon. s. Jacobi Frigidimontis 783 Buttzowen. Zwerin. dioc., decano eccl. s. Elizabeth 561 615 Cameracen. dioc., Anderlaten decano eccl. s. Petri 783 Cameracen. dioc., Boxtellen. decano eccl. s. Gudule Lovanien. residenti 944 Cameracen. dioc., Bruxellen. decano s. Gudule 458 577 624 Cameracen. dioc., Hanswita decano eccl. 577 233

Kommissionsempfänger

Cameracen. dioc., Mechlinen. decano s. Rumoldi 518–519 624 Cameracen. dioc., Tongerlo abb. mon. in 774 Camin. ep. vel eius vic. 538 Camin. dioc., Colberch preposito eccl. b. Marie 836 Camin. dioc., Helda abb. mon. in 127 Camin. dioc., Stetin. decano eccl. s. Ottonis 746 Chiemen. ep. 685–686 Cioventen. Leod. dioc., preposito eccl. 944 Cliven Colon. dioc., decano eccl. b. Marie 281–282 677 Cliven Colon. dioc., decano eccl. s. Johannis 677 Colberch Camin. dioc., preposito eccl. b. Marie 836 Colmarien. Basil. dioc., decano eccl. 380 Colon. archiep. vel eius vic. 707–708 Colon. commorantes, decanus eccl. s. Martini Cranenburgen. et decanus eccl. s. Adalberti Aquen. 766 Colon. decano 595 Colon. decano eccl. b. Marie ad Gradus 567 595 Colon. decano eccl. s. Cuniberti 211 219 222 595 743 Colon. decano eccl. s. Georgii 572 802 Colon. decano eccl. s. Gereonis 496 Colon. decano eccl. s. Severini 211 722 802 Colon. offic. 16 179–182 272–273 277 281– 282 346 401 542 585 603 608 650 765 923 (19 Belege) Colon. preposito eccl. s. Apostolorum 223– 224 567 620 719–720 743 825 Colon. preposito eccl. s. Severini 719–720 Colon. residenti decano eccl. b. Marie in Prumea Trever. dioc., 221 223–224 Colon. vic. archiep. 640 Colon. dioc., Cliven decano eccl. s. Marie et s. Johannis 677 Colon. dioc., Cranenburgen. decano eccl. s. Martini ad presens Colon. residenti 220 722 766 Colon. dioc., Dusseldorp decano eccl. b. Marie Virginis in 264 Colon. dioc., Ernen decano eccl. s. Johannis Bapt. oppidi 144 Colon. dioc., Marienheiden priori mon. b. Marie in 46

Colon. dioc., Marienhenden priori mon. in 378 Colon. dioc., Mergenhagen commendatori in 327 Colon. dioc., Mergenhagen preceptori domus in 288 Colon. dioc., Mescheden. decano eccl. s. Walburgis 771 949 Colon. dioc., Novomagien. offic. in oppido deputato 281–282 Colon. dioc., Schoda preposito mon. o.Prem. 765 Colon. dioc., Sreda preposito in 690 Colon. dioc., Susaten. preposito eccl. s. Patrocli 621 Colon. dioc., Xancten. preposito eccl. s. Victoris 734 807 831 Colon. dioc., Xancten. preposito et decano eccl. s. Victoris 724 Colon. dioc., Xancten. scolastico eccl. s. Victoris 82 278 Columbarien. Basil. dioc., decano eccl. 509 Confluentie offic. Trever. in oppido deputato 324–325 Confluentie Trever. dioc., offic. curie 641 Constant. abb. mon. s. Udalrici in Crutzlingen e.m 449 Constant. decano eccl. 407 Constant. ep. 116 Constant. ep. vel eius vic. seu offic. 370 452 723 Constant. Johanni Fabri canonico 631 Constant. offic. 387–389 407 611 Constant. preposito eccl. s. Stephani 407 415 449 523 525 631 Constant. dioc., Adelberg. abb. mon. in 79 Constant. dioc., Augie Maioris abb. 498 Constant. dioc., Horw preposito eccl. s. Crucis in 673 Constant. dioc., Petri Domus abb. mon. 415 525 Constant. dioc., Salem abb. in 498 523 Constant. dioc., Stuttgarden preposito s. Crucis in 673 Constant. dioc., Tubingen preposito s. Georgii in 673 Constant. dioc., Turicen. preposito eccl. s. Felicis et Regule oppidi 591 Constant. dioc., Wengarten abb. in 410 Constant. dioc., Wyblingen abb. mon. o.s. Ben. in 21 42 234

Kommissionsempfänger

Cracov. offic. 100 730 Cracov. Thome Rosznovsky canonico 492 Kraneburgen. Colon. dioc., decano eccl. 722 Cranenburgen. Colon. dioc., decano eccl. s. Martini ad presens Colon. commoranti 220 766 Crutzlingen e.m. Constant. abb. mon. s. Udalrici in 449 523 Culm. ep. vel eius vic. 279 Culm. offic. ep. 643 Kungbrunnen August. dioc., abb. mon. Fontis Regis alias 847 Cur. dioc., Pfaefers abb. mon. o.s. Ben. in 631 Cur. Vallis Venuste commoranti offic. 41

Gerardo Hocker canonico eccl. Traiect. 443 Golerito Patav. dioc., abb. mon. o.s. Ben. s. Marie in 667 Gothardo de Volstain canonico eccl. August. 392 Gurc. archidiac. 110 Haerlen decano eccl. de Oestbooen in oppido residenti 202 Hagen Traiect. dioc., decano capelle 202 Halberstad. decano eccl. 403 Halberstad. offic. 360 Hamburgen. Bremen. dioc., decano eccl. b. Marie 789 Hanswita Cameracen. dioc., decano eccl. 577 Helda Camin. dioc., abb. mon. in 127 Herbip. decano eccl. s. Johannis Novi Monasterii 616 Herbip. ep. vel eius vic. seu offic. 563 645 Herbip. Johanni de Lichtensteyn canonico 616 Herbip. offic. 152 664 Herbip. preposito eccl. 616 Herlacen. Lausan. dioc., abb. Insule s. Johannis 321 Hervorden. Paderburn. dioc., decano eccl. s. Johannis et s. Dionisii 502 621 653 Hervorden. Paderburn. dioc., preposito eccl. s. Petri et s. Dionisii 585 Hildesem. abb. o.s. Ben. s. Michaelis 805 Hildesem. decano eccl. s. Crucis 804 Hildesem. decano eccl. s. Mauritii e.m. 803 Hildesem. offic. 841 Hildesem. preposito eccl. s. Mauritii e.m. in oppido Erffurden. residenti 353 Horw Constant. dioc., preposito eccl. s. Crucis in 673 Huyen. Leod. dioc., preposito 461

Diessen Leod. dioc., decano eccl. s. Johannis 460 Diest offic. Leod. deputato in 159 Dyonaten preposito 490 Dyonaten. preposito eccl. in oppido Leod. residenti 456 Dusseldorp Colon. dioc., decano eccl. b. Marie Virginis 264 Ebronen. ep. ad presens in civitate Traiect. residenti suffraganeo 131 Eistet. ep. vel eius offic. 605 644 Elwangen. August. dioc., decano eccl. s. Viti 557 Erffurden. Magunt. dioc., abb. mon. s. Jacobi in oppido 353 Erforden. Magunt. dioc., abb. mon. Vallis s. Georgii 606 Erforden. Magunt. dioc., decano eccl. s. Severi 606 Ernen Colon. dioc., decano eccl. s. Johannis Bapt. oppidi 144 Philippo de Platea electo Sedun. 231–232 Francisco Zonck canonico Traiect. 444 Frising. offic. 295 699 Frising. offic. capituli 33 85–86 Frising. vic. ep. 675 Frising. dioc., Mospurgen. decano eccl. s. Castuli 840 Frising. dioc., Raytenbuch archidiac. in 262 Fritzlarien.(Amelburgen) preposito eccl. 654

Johanni de Lichtensteyn canonico Herbip. 616 Johanni Dytenheymer preposito eccl. b. Marie Virginis Veteris Capelle Ratisbon. 402 Johanni Fabri canonico Constant. 631 Johanni Ruem decano eccl. s. Johannis Magunt. 402

Gengenbach Argent. dioc., abb. in 447 Georgio Steinenfels et Ottoni Falkenberg canonicis eccl. Spiren. 242 Gerardo de Palude canonico maioris eccl. Leod. 464

Laibacen. ep. 642 Laimen. Leod. dioc., decano eccl. s. Petri 409 235

Kommissionsempfänger

Laodicen. ep. Cracovie commoranti 730 Lausan. dioc., abb. Insule s. Johannis Herlacen. 321 Lausan. ep. vel eius vic. 24 580 Lausan. offic. 806 Lavant. ep. vel eius vic. 701 Leod. abb. mon. s. Jacobi 451 456–457 Leod. abb. mon. s. Jacobi infra et s. Laurentii e.m. 454–455 Leod. decano eccl. 405 Leod. decano eccl. b. Marie Superioris 460 Leod. decano eccl. s. Bartholomei 459 461 Leod. decano eccl. s. Dionisii 433 439 459 Leod. decano eccl. s. Jacobi 456 Leod. decano eccl. s. Lamberti 457 Leod. decano eccl. s. Martini 459 464 565 679 Leod. decano eccl. s. Pauli 768 788 Leod. decano eccl. s. Petri 437 451 453 460 464 Leod. ep. vel eius offic. 501 Leod. Ludovico de Eve canonico eccl. maioris 461 Leod. offic. 140 439 457–458 519 555–556 560 607 768 788 944 (12 Belege) Leod. offic. in Brabantia residenti 113 Leod. offic. in Diest deputato 159 Leod. Petro Strepuy canonico eccl. 545 Leod. preposito eccl. 437 Leod. preposito eccl. s. Pauli 788 Leod. preposito eccl. s. Petri 453 Leod. dioc., Aquen. decano eccl. s. Adalberti Colon. commoranti 766 Leod. dioc., Arschoten. et Boxtellen. decanis eccl. 602 Leod. dioc., Boxtel decano eccl. s. Petri in 266 Leod. dioc., Cioventen. preposito eccl. 944 Leod. dioc., Diessen decano eccl. s. Johannis 460 Leod. dioc., Huyen. preposito 461 Leod. dioc., Laimen. decano eccl. s. Petri 409 Leod. dioc., Lovanien. abb. mon. s. Gertrudis 554 556 Leod. dioc., Lovanien. abb. s. Jacobi 454– 455 Leod. dioc., Lovanien. decano s. Petri 624 783 Leod. dioc., Lovanien. decano et cantori eccl. s. Petri 794

Leod. dioc., Lovanien. decano s. Jacobi 458 490 Leod. dioc., s. Cornelii abb. mon. o.s. Ben. 635 Leod. dioc., Traiect. decano eccl. b. Marie 695 Leod. dioc., Vlierbacen. abb. mon. in 774 Leod. dioc., Walcurien. preposito eccl. b. Marie 96 Lovanien. Leod. dioc., abb. mon. s. Gertrudis 554 556 Lovanien. Leod. dioc., abb. s. Jacobi 454– 455 Lovanien. Leod. dioc., decano et cantori eccl. s. Petri 794 Lovanien. Leod. dioc., decano s. Jacobi 458 490 Lovanien. Leod. dioc., decano s. Petri 624 783 Lubic. ep. seu eius vic. vel offic. 566 Lubic. offic. 417 817 Ludovico de Eve canonico eccl. maioris Leod. 461 Luneburgen. Verden. dioc., preposito eccl. s. Johannis 789 Magdeburg. archiep. 584 Magdeburg. offic. 360 Magunt. abb. mon. o.s. Ben. s. Jacobi e.m. 496 Magunt. archiep. vel eius vic. seu offic. 20 109 203 344–345 532 604 618 649 689 705 835 926 (13 Belege) Magunt. decano eccl. s. Martini 625 Magunt. decano eccl. s. Mauritii 482 592 926 Magunt. decano eccl. s. Petri e.m. 604 Magunt. decano s. Marie ad Gradus 604 Magunt. ep. Vicecompanien. in civitate commoranti 499 Magunt. preposito eccl. s. Stephani intra muros 496 689 Magunt. scolastico eccl. s. Victoris e.m. 482 Magunt. dioc., Aschaffenburgen decano eccl. s. Petri et s. Alexandri 149 Magunt. dioc., Aschaffenburgen preposito eccl. s. Petri et s. Alexandri 377 Magunt. dioc., Aschaffenburgen. archiep. Magunt. vel eius vic. commissario nuncupato in oppido 342 Magunt. dioc., Aschaffenburgen. scolastico s. Petri et s. Alexandri 499 236

Kommissionsempfänger

Magunt. dioc., Blydenstad scolastico eccl. s. Ferulii 790 Magunt. dioc., Erffurden. abb. mon. s. Jacobi in oppido 353 Magunt. dioc., Erforden. decano eccl. s. Severi 606 Magunt. dioc., Erforden. Magunt. dioc., abb. mon. Vallis s. Georgii 606 Marienheiden priori mon. b. Marie in Colon. dioc., 46 Marienhenden Colon. dioc., priori mon. in 378 Mautofen Patav. dioc., decano eccl. 527 Mechlinen. Cameracen. dioc., decano eccl. s. Rumoldi 519 Mechlinen. Cameracen. dioc., priori mon. de Hemswica e.m. 518–519 624 Mergenhagen Colon. dioc., commendatori in 327 Mergenhagen Colon. dioc., preceptori domus in 288 Mescheden. Colon. dioc., decano eccl. s. Walburgis 771 949 Meten. Simoni de Myone canonico eccl. 750 Minden. offic. 842 Misnen. dioc., Wurtz preposito eccl. in 824 Misnen. ep. 824 Misnen. ep. vel eius vic. seu offic. 204 848 Monast. archidiac. 681 Monast. decano eccl. 729 755 776–778 830 Monast. decano eccl. s. Ludgeri 729 751 830 Monast. decano eccl. s. Martini 401 Monast. decano eccl. s. Mauritii e.m. 681 729 Monast. ep. seu eius offic. 834 Monast. preposito eccl. s. Mauritii e.m. 401 Monast. vic. seu offic. ep. 15 329 650 751 923 Morbacen. (Murbach) Basil. dioc., abb. o.s. Ben. 509 637–638 Mospurgen. Frising. dioc., decano eccl. s. Castuli 840

Nurembergen. Bamberg. dioc., preposito eccl. s. Theobaldi (!) et s. Laurentii 557 Nurenbergen. Bamberg. dioc., preposito eccl. s. Laurentii 463 Nurenbergen. Bamberg. dioc., preposito eccl. s. Sebaldi et preposito s. Laurentii 630 Oberndorff Aquileg. dioc., preposito et archidiac. mon. in 383 Oestbroeck Traiect. dioc., abb. mon. in 553 Oldenburgen Bremen. dioc., decano eccl. s. Lamberti 715–716 Oldenzalen. Traiect. dioc., decano eccl. s. Plechelmi 747 Oldenzalen. Traiect. dioc., preposito eccl. 328 ordin. 25 103–104 117 125 161–162 170 187 195 217 244 261 274 280 298 309 320 330–331 474 534 540–541 564 628– 629 741 756 762 791–792 818 845–846 849 911 928 (38 Belege) Osnaburg. archidiac. 681 Osnaburg. decano eccl. s. Johannis 552 725– 726 742 Osnaburg. ep. vel eius vic. 275 Osnaburg. offic. 552 725–726 808 815 Osnaburg. scolastico ep. 502 Osnaburg. dioc., Quakenbruggen decano eccl. s. Silvestri 680 Osnaburg. dioc., Quakenburgen. decano eccl. s. Silvestri 552 Ottoni Falkenberg et Georgio Steinenfels canonicis eccl. Spiren. 242 Paderburn. offic. 714 755 770 812 Paderburn. scolastico eccl. 812 Paderburn. dioc., Hervorden. decano eccl. s. Johannis et s. Dionisii 502 653 Paderburn. dioc., Hervorden. preposito eccl. s. Petri et s. Dionisii 585 Paderburn. dioc., Hervorden. preposito s. Johannis et s. Dionisii 621 Patav. decano eccl. 237 253 379 Patav. decano eccl. et offic. 341 Patav. preposito eccl. s. Martini 379 Patav. preposito mon. s. Floriani 406 Patav. Ulrico Nager canonico 406 Patav. vic. ep. 506 Patav. dioc., Ardacen. decano oppidi 406 Patav. dioc., Aspach abb. mon. in 379 Patav. dioc., Golerito abb. mon. o.s. Ben. s. Marie in 667

Naeldwicen. et Hagen. Traiect. dioc., decanis eccl. 238 Neuhausen. e.m. Wormat. decano eccl. s. Ciriaci in 503 Novimontis Asculan. dioc., abb. mon. o.Cist. 408 Novomagien. offic. Colon. dioc., in oppido deputato 281–282 237

Kommissionsempfänger

Patav. dioc., decano eccl. in Mautofen 527 Patav. dioc., preposito eccl. s. Martini 379 Paulo Neydecker preposito eccl. s. Gengulphi Bamberg. 402 Paulo Statler canonico eccl. Ratisbon. 718 Petri Domus [Constant. dioc.,] abb. mon. 415 Petro Jenkewytz canonico eccl. Wratislav. 394 692 Petro Strepuy canonico eccl. Leod. 545 Pfaefers Cur. dioc., abb. mon. o.s. Ben. in 631 Prag. administratori ac preposito eccl. 440 Prag. ep. 659 Prumea Trever. dioc., abb. in 349 Prumea Trever. dioc., decano eccl. b. Marie Colon. residenti 219 Prumea Trever. dioc., decano eccl. b. Marie 567

Schoda Colon. dioc., preposito mon. o.Prem. vel alterius ordinis in 765 Schussenried abb. in 185 Seccov. vic. ep. 583 Sedun. dioc., abb. mon. Sancti Mauritii Agonen. 188 Sedun. electo vel eius vic. seu offic. 369 Sedun. Philippo de Platea electo 231–232 Siloe et Thesinge abb. mon. in Traiect. dioc., 19 Simoni de Myone canonico eccl. Meten. 750 Sleswic. offic. 648 Spiren. ep. seu eius offic. 669–670 Spiren. ep. vel eius vic. 233 599 Spiren. Georgio Steinenfels canonico eccl. 242 Spiren. offic. 389 521 611 Spiren. offic. prepositi 48 Spiren. Ottoni Falkenberg canonico eccl. 242 Spiren. preposito eccl. seu eius offic. 194 Sreda Colon. dioc., preposito in 690 Stanislao Krogk canonico eccl. Wratislav. 692 Stetin. Camin. dioc., decano eccl. s. Ottonis 746 Stuttgarden Constant. dioc., preposito s. Crucis in 673 Susaten. Colon. dioc., preposito eccl. s. Patrocli 621

Quakenbruggen Osnaburg. dioc., decano eccl. s. Silvestri 680 Quakenburgen. Osnaburg. dioc., decano eccl. s. Silvestri 552 Raytenbuch Frising. dioc., archidiac. in 262 Ratisbon. decano eccl. 749 Ratisbon. decano Veteris Capelle 527–528 Ratisbon. ep. 659 Ratisbon. ep. vel eius offic. 663 Ratisbon. ep. vel eius vic. 491 658 710 Ratisbon. Johanni Dytenheymer preposito eccl. b. Marie Virginis Veteris Capelle 402 Ratisbon. offic. 528 632 699 718 Ratisbon. preposito 718 Ratisbon. Udalrico Wennger canonico eccl. 749 Ratisbon. Paulo Statler canonico eccl. 718 Ratzeburg. cantori eccl. 417 Roppenburg August. dioc., abb. mon. in 186 Roskild. dioc., preposito seu vic. in insula Rugie 127 Rostocken. archidiac. in eccl. Zwerin. 614

Thome Rosznovsky canonico Cracov. 492 Tongerlo Cameracen. dioc., abb. mon. in 774 Traiect. abb. mon. s. Pauli i.m. et s. Laurentii e.m. 443 Traiect. archidiac. 55 662 Traiect. decano eccl. 577 627 Traiect. decano eccl. b. Marie 458 772 796 Traiect. decano eccl. s. Petri 444 Traiect. decano eccl. s. Salvatoris 495 514 772 796 Traiect. ep. vel eius vic. seu offic. 657 717 Traiect. offic. 55 155 495 518 553 747 772 796 Traiect. preposito eccl. s. Salvatoris 55 Traiect. preposito et archidiac. 265 305 361 514 Traiect. suffraganeo ep. Ebronen. ad presens in civitate 131 Traiect. dioc., Arnhemen. preposito oppidi 562

Salem Constant. dioc., abb. in 498 523 Salzeburg. archidiac. Superioris Carinthie 2–6 8 Salzeburg. archiep. vel eius offic. 60 Salzeburg. offic. 183 384 Sancti Mauritii Agonen. Sedun. dioc., abb. mon. 188 238

Kommissionsempfänger

Traiect. dioc., Arnhemen. decano eccl. s. Walburgis 677 Traiect. dioc., Arnhemen. preposito eccl. s. Walburgis 518 627 662 Traiect. dioc., Insule b. Marie abb. mon. 627 Traiect. Leod. dioc., decano eccl. b. Marie 439 695 Traiect. dioc., Naeldwicen. et Hagen. decanis eccl. 238 Traiect. dioc., Oestbooen decano eccl. de in oppido Haerlen residenti 202 Traiect. dioc., Oestbroeck abb. mon. in 553 Traiect. dioc., Oldenzalen. decano eccl. 839 Traiect. dioc., Oldenzalen. preposito eccl. 328 Traiect. dioc., Siloe et Thesinge abb. mon. in 19 Trever. offic. 139 141 482 625–626 635 779 826–827 Trever. offic. in oppido Confluentie deputato 324–325 Trever. vic. archiep. 569 Trever. dioc., Confluentie offic. curie 641 Trever. dioc., Prumea abb. in 349 Trever. dioc., Prumea decano eccl. b. Marie in Colon. residenti 219 221 223–224 567 Trever. dioc., Wetzflarien. preposito et decano eccl. 610 Triburen. archidiac. in eccl. Zwerin. 614 Triventin. decano 409 Tubingen Constant. dioc., preposito s. Georgii in 673 Tullen. Waltrino de Arengnis canonico eccl. 885 Turicen. Constant. dioc., preposito eccl. s. Felicis et Regule oppidi 591

Walcurien. Leod. dioc., preposito eccl. b. Marie 96 Waltrino de Arengnis canonico eccl. Tullen. 885 Warmien. archidiac. in eccl. Zwerin. in oppido Rostocken. residenti 561 615 Warmien. offic. ep. 643 Wendelino Schwicker canonico eccl. August. 558 Wengarten Constant. dioc., abb. in 410 Wetzflarien. Trever. dioc., preposito et decano eccl. 610 Wyblingen Constant. dioc., abb. mon. o.s. Ben. in 21 42 Wien. decano eccl. 527 Wien. offic. ep. 436 Wladislav. offic. ep. 643 Wormat. decano eccl. s. Ciriaci in Neuhausen. e.m. 503 512 Wormat. decano eccl. s. Guidonis 512 Wormat. offic. 503 Wormat. preposito in Drewer 680 Wormat. preposito s. Andree 680 Wormat. scolastico eccl. 503 Wratislav. ep. 26 Wratislav. offic. 394 Wratislav. Petro Jenkewytz canonico eccl. 394 692 Wratislav. preposito Scarbumirien. cancellario 492 Wratislav. Stanislao Krogk canonico eccl. 692 Wurtz Misnen. dioc., preposito eccl. in 824 Xancten. Colon. dioc., preposito et decano eccl. s. Victoris 724 Xancten. Colon. dioc., preposito eccl. s. Victoris 734 Xancten. Colon. dioc., scolastico eccl. s. Victoris 84 278 807 831

Udalrico Wennger canonico eccl. Ratisbon. 749 Ulrico Nager canonico Patav. 406 Vallis Coni abb. Montis s. Georgii Brixin. dioc., 410 Vallis Venuste offic. Cur. commoranti 41 Verden. cantori eccl. 752 Verden. decano eccl. 752 Verden. ep. vel eius offic. 403 Verden. dioc., Luneburgen. preposito eccl. s. Johannis 789 Vicecompanien. ep. in civitate Magunt. commoranti 499 Vlierbacen. Leod. dioc., abb. mon. in 774

Zwerin. archidiac. Triburen. et Rostocken. in eccl. 614 Zwerin. archidiac. Warmien. in eccl. 561 Zwerin. dioc., abb. mon. Novi Campi 127 Zwerin. dioc., Buttzowen. decano eccl. s. Elizabeth 561 Zwerin. offic. 561 615 Zwerin. preposito eccl. vel eius offic. 154 Zwerin. vic. ep. 462 239

P R O K U R AT O R E N Ascarius 381 Bonnius (Boninus, Bonninus) 205 231–232 268 285–286 342 356 420 501 569 573 577 584 598–600 603–604 609 626 639 644 655 658 661 675 713 763–764 774 777–778 784 787 803–805 853–856 860– 862 885 930 933 943–944 946 952 (52 Belege) Boyreau, Johannes 858–859 904 913 Buren, Johannes 1–6 8 13 15–16 21 24–25 55–56 63 81 98–100 103–104 109 117 138–141 149–152 161–163 172 185–187 194–196 203–204 206 211 215–217 249– 250 262–264 266 270 272–275 280 287 307 327–332 343 375 377–378 386 394– 395 397 400–401 412 415 417–418 439 449–450 463 467 476–477 482–484 493– 496 499 502–503 511 513 515–516 523 544 549 552 557 563 574 590–591 593 596–597 604 616 630–632 638 645–646 648 676 681 684–686 689–690 698–699 705–706 714 719–720 723–726 732 742– 743 754 756 762 770–771 773 775 790– 792 797 800–802 811–812 834 841–844 850 905–906 928 940 960 (173 Belege) Cencius 9 46 108 153–154 396 416 441 512 700 752 869 882 886 (14 Belege) Citadinis (Citadinus) 17–18 22 27–28 87 41 49–53 387–390 393 408 411 413–414 419 426 436 446–448 462 470 478–479 497 506 520 683 694–695 704 707–708 712 721–722 849 864 873 875 877–878 898 900 903 912 (53 Belege) Cordellas 10 14 31 42 48 62 219–224 (12 Belege) 233 240–242 244 291 308– 310 353 358 371–374 402 421–424 435 440 445 465 480 492 525–526 529–531 534 538 542 548 566–567 570 572 575– 576 581–583 594 606 611–612 614 618 625 635–636 640 656 659–660 663 668

672 692 717 730 735 776 779 785 799 806 813–814 819 848 852 890 936 947 950 955 (91 Belege) Enriso 7 29–30 70 107 284 292–293 298 380 383 385 409–410 429–431 466 475 507–510 610 622 628–629 670–671 701 798 822–823 851 857 870 876 884 902 (39 Belege) Galletus 239 258 271 277 296 300–306 324– 325 349–350 352 361 367–368 568 585 587 601 608 643 653 772 783 793–794 796 830 832–833 845 938–939 949 957 959 (41 Belege) Galteri 19–20 26 32 34–36 40 47 58–61 64–68 73 79 83 88–90 92 94 101 106 110– 112 114–116 118–122 145–146 148 155 157–158 160 164–168 170–171 177 179– 184 192 200 213–214 225–230 234 243 251–252 265 269 279 283 288–289 294 351 359–360 366 391 398–399 427–428 432 438 464 471–472 487–488 498 500 505 523–524 551 561 586 588 605 607 620 650 682 687–688 696–697 702–703 710–711 715–716 728–729 744–745 747– 749 751 755 767–768 786 788 816–818 828 831 836–837 863 865–866 868 872 874 883 887–888 894–895 901 909–911 914–915 922 924–926 929 932 (164 Belege) Gladiatoris, Nicolaus 314–323 344–346 354–355 362 370 647 649 654 657 669 835 839 953 958 (26 Belege) Hantius 12 23 33 57 74–78 80 85–86 91 93 97 105 113 125 131–133 142–143 147 156 159 169 173–176 178 189–191 201 212 238 245–248 259–260 278 290 295 297 311–313 326 333–340 357 363–365 369 382 403–405 433–434 437 442–444 451–453 455–459 461 468–469 473–474 489–491 504 517 521–522 533 537 540 240

Prokuratoren

545–547 550 553–556 560 564–565 571 602 613 619 623 627 633–634 652 662 664–666 677 679–680 709 718 727 731 733 737 741 746 753 758–760 765–766 780–782 795 807–810 815 825 829 838 840 846–847 867 871 889 892–893 897 899 908 916 923 935 937 941 948 951 (166 Belege) Hominis 11 37–39 43–45 71–72 84 95–96 102 123–124 129–130 135–136 188 193 202 218 235–237 253 276 299 341 347– 348 376 379 384 392 406–407 425 454

460 485–486 514 518–519 527–528 541 558–559 562 578–579 589 595 617 621 624 637 651 667 673–674 678 691 693 734 736 757 761 769 824 826–827 880– 881 891 896 907 917–919 927 931 934 942 945 954 956 (90 Belege) Ludovicus 134 137 144 197 532 535–536 539 543 738–740 921 (13 Belege) Miranda 789 820–821 Viacampis 54 69 82 126–128 198–199 207– 210 254–257 261 267 281–282 481 580 592 615 750 879 920 961 (28 Belege)

241

S I G N ATA R E M.[ercurius de Vipera] ep. Bal.[neoregensis] regens 1–86 88–365 367–961 (959 Belege)

H[adrianus papa] 366 L[aurentius Pucci] card. Sanctorum Quattuor 87

242

ORTE UND SONSTIGE GEOGRAFISCHE BEZEICHNUNGEN Absman plebis Druns 60 Achdorff prope Landshuet Frising. dioc. 124 Achel et in Zittart Leod. dioc. 439 Acerinen, ep. 904 Adelberg. Constant. dioc. 79 Aggerseben Traiect. dioc. 959 Aholezhausen Frising. dioc. 86 Ayentaz Sedun. dioc. 322 Aytterwang 102 Alcmarien. Traiect. dioc. 443 Aldenzalen. Traiect. dioc. 839 Alemanie 535 567 Alemannie alte 626 Alemannie inferioris 626 Allerhaim August. dioc. 94 Allershausen 295 Althaim Ratisbon. dioc. 385 Altenmarckt 589 Altnaw Salzeburg. dioc. 218 Altorff Argent. dioc. 509 Amelburgen 654 Amhering Salzeburg. dioc. 376 Amsterdamis Traiect. dioc. 662 Anderlaten Cameracen. dioc. 783 Anglie 844 Anrein August. dioc. 587 Antiqua Ecclesia 608 Apellis 639 Aquen., Leod. dioc. 458 501 766 Aquileg. dioc. 3 383 419 425 533 694 711 860 Aquileg. dioc., Crain 533 Aquileg. dioc., Oberndorff 383 Aquileg. dioc., Wyndischgretz 533 Aquinaten., ep. 837 Ardacen. Patav. dioc. 406 Ardonis 232 317 Argent., 544 706 Argent., abb. s. Petri Senioris 678

Argent., archidiac. eccl. 431 Argent., civitas 670 Argent., domus o.fr.herem.s. Aug. 537 Argent., domus canonissarum regularium o.s. Aug. 570 Argent., domus s. Clare e.m. 597 Argent., eccl. s. Petri Iunioris 107 298 375 544 570 598 596–597 670 671 678 769 (12 Belege) Argent., eccl. s. Petri et s. Michaelis 670 Argent., eccl. s. Petri Senioris 375 544 678 Argent., eccl. s. Thome 544 678 769 Argent., ep. 107 430 498 Argent., ep. vel eius offic. 447 Argent., ep. vel eius vic. 429 570 574 598 Argent., mon. o.s. Wilh. 671 Argent., offic. 74 249–250 Argent. dioc. 29–30 54 74–75 107 249–250 298 375 429–430 447 498 509–510 537 543–544 574 570 575 591 593 597–598 671 678 769 869 (30 Belege) Argent. dioc., Altorff 509 Argent. dioc., Kilchstetten 74 Argent. dioc., Eckbrechtzwiler 75 Argent. dioc., Gengenbach 447 Argent. dioc., Hagenow, uff dem Melberg 375 678 Argent. dioc., Indermunster 429 Argent. dioc., Mauri Monasterii 575 Argent. dioc., Schuttern 543 Arnhemen. Traiect. dioc. 518 562 627 662 677 Arow Constant. dioc. 24 Arschot Leod. dioc., Leod., offic. in oppido 456 Arschoten 602 Arsen Colon. dioc. 640 Arule Salzeburg. dioc. 183 Artzwilre Colon. dioc. 147 243

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Asch August. dioc. 351 Aschaffenburgen Magunt. dioc. 149 342 377 499 Aschau August. dioc. 45 Asculan., ep. 408 Asculan. dioc., Novimontis 408 Aspach 379 Aspire Traiect. dioc. 623 Assel Leod. dioc. 464 Augie Maioris 498 August., archipresb. 558 August., curie 332 August., decano 392 396 675 880 August., domus o.Carmel. b. Marie Virginis 478 August., eccl. 558 August., ep. 87 195 283 351 392 396 432 465 486 587 880 917–919 (14 Belege) August., offic. 44 465 793 August., preposito 880 August., scolasticum 486 August., vic. ep. 396 675 August. dioc. 38 43–45 87 94–95 102 129– 130 135–136 163–166 174–175 186–187 195 235 239 263 269 283 331–332 351 366–368 371–373 392 395–396 432 465 477–478 485–487 524 537 557 570 586– 587 700 744 793 845 847 880 893 907 913 917–919 938 (64 Belege) August. dioc., Allerhaim 94 August. dioc., Anrein 587 August. dioc., Asch 351 August. dioc., Aschau 45 August. dioc., Berempach 366 August. dioc., Biberbach 283 August. dioc., Bobigen 165 August. dioc., Bucckelpach 367 August. dioc., Kauffbeuren 744 August. dioc., Kempten 135 August. dioc., Didrishofen 487 August. dioc., Elwangen. 557 August. dioc., Fontis Regis alias Kungbrunnen 847 August. dioc., Fuichwangen 907 August. dioc., Gundlingen 392 August. dioc., Guntzpurg 465 August. dioc., Hasprig 38 August. dioc., Heimzell 845 August. dioc., Herbertingen 396 August. dioc., Herbiechlingen 938 August. dioc., Hermeringen 432

August. dioc., Heubach 700 917 August. dioc., Hoffen 700 August. dioc., Illerpen 136 August. dioc., Instez 918 August. dioc., Launzen 793 August. dioc., Longingen 87 August. dioc., Mindelham 485 586 August. dioc., Nauler 880 August. dioc., Profonto 368 August. dioc., Roppenburg 186 August. dioc., Ruitte 95 August. dioc., Sanctum Leonardum 263 August. dioc., Schnaytach 524 August. dioc., Scobach 587 August. dioc., Schonauwer 44 August. dioc., Schrattenpach 164 August. dioc., Schwenningen 332 August. dioc., Seringen 432 August. dioc., Sinamroid 164 August. dioc., Uslersbach 166 August. dioc., Wachingen 239 August. dioc., Wayssenpach 102 August. dioc., Weyssenhoven 163 186 August. dioc., Werd 913 August. dioc., Wertach 129–130 August. dioc., Wilmanshoffen 477 August. dioc., Winckel 331 August. dioc., Zebing 524 August. dioc., Zutteried 465 Aurich Colon. dioc. 219 636 Austrie 470 Atzpach Patav. dioc. 237 Baden 72 Bagnes Sedun. dioc. 536 539 Balleringen 9 Bamberg., decano eccl. 500 Bamberg., offic. 184 500 Bamberg., preposito eccl. s. Gengulphi 402 Bamberg. dioc. 93 294 463 500 557 583 590 630 Bamberg. dioc., Nurenbergen. 463 500 557 590 630 Barrl Leod. dioc. 171 Basil. 510 522 549 885 Basil. Minoris Constant. dioc. 508 Basil., ep. 116 431 469 507–509 522 Basil., mon. s. Clare 508 549 Basil., mon. s. Leonardi 523 Basil., offic. 543 909 Basil., preposito maioris eccl. 508 244

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Basil., scolastico 543 Basil., vic. ep. 547 549 Basil. dioc. 28 116 307 380 445 507 509 516 547 593 628–629 637–638 651 909 (16 Belege) Basil. dioc., Colmarien. 380 628 Basil. dioc., Columbarien. 509 Basil. dioc., Dorcken 593 Basil. dioc., Egesheym 445 Basil. dioc., Friburgen. 445 Basil. dioc., Gebwiller 507 Basil. dioc., Hartmanswiler 909 Basil. dioc., Lausen. 516 Basil. dioc., Morbacen. 637–638 Basil. dioc., Mulhusen 651 Basil. dioc., Murbach 509 Basil. dioc., Purbach Inferior 637 Basil. dioc., Senhaym (Senhem) 637–638 Basil. dioc., Siltwiler 516 Basil. dioc., Steynbach 638 Basil. dioc., Uffholtz 307 Bavarie dux 72 Bebenhusen Constant. dioc. 449 484 Beckbergen Traiect. dioc. 514 Bekirchen Frising. dioc. 243 Belinzona Cur. dioc. 339 Bellicastren., ep. 578–579 Belliredditus mon. Leod. 451 Berempach August. dioc. 366 Bergis Leod. dioc. 613 Bergszabern Spiren. dioc. 873 Beringhen Leod. dioc. 167 Berna Lausan. dioc. 522 580 Bethania 662 Biberacen Magunt. dioc. 377 Biberbach August. dioc. 283 Biel Lausan. dioc. 24 Birchenfelt 22 Bisuntin., offic. 637–638 Blydenstadt Magunt. dioc. 790 Blossembach Trever. dioc. 482 Bobigen August. dioc. 165 Bohel Spiren. dioc. 194 Bohemie 411 440–441 Boytzenborch Ratzeburg. dioc. 551 Bollich Magunt. dioc. 926 Bonn Colon. dioc. 483 Borck Poznan. dioc. 480 Bornehovede in Holstein Lubic. dioc. 566 Borstel 267 Boxtel Leod. dioc. 266 602

Boxtellen. Cameracen dioc. 944 Botzbach 626 Brabantia, Leod., offic. in 113 Brabantie 455–456 556 Brandenburg 154 515 Brandenburg., offic. 493 Brandenburg. dioc., 493 813–814 Brandenburg. dioc., Segesca [Segeser, Ziesar] 493 Brandenburg. dioc., Soltwedel 493 Brandenburg. dioc., Zerbst 70 Branstat Constant. vel alterius dioc. 522 Bremen., archiep. 843 Bremen., eccl. s. Wilhardi et s. Stephani 809 Bremen., offic. 820–821 Bremen. dioc., 696 715 789 810 820–821 843 Bremen. dioc., Hamburgen. 789 Bremen. dioc., Oldenburgen 715 Briel Leod. dioc. 140 Brysich Colon. dioc. 876 Brixin., altare s. Stephani in eccl. 954 Brixin., ep. 642 Brixin. dioc. 80–81 126 198–199 254–257 367 374 410 932 954 (14 Belege) Brixin. dioc., Keilpach 257 Brixin. dioc., Iorun 199 Brixin. dioc., Leermos 367 374 Brixin. dioc., Mereys 80 Brixin. dioc., Nyderdorf 81 Brixin. dioc., Vallis Coni 410 Brixin. dioc., Welschenessen 126 Bruystein 505 Brunen. Olomuc. dioc. 672 Bruxellen 458 460–461 577 624 Bruxellen. Cameracen. dioc., Frigidimontis 437 783 Buch 259 Bucckelpach August. dioc. 367 Buleh Trever. dioc. 50 Bunna Colon. dioc. 876 Burckhausen 416 579 Buren Constant. dioc. 523 Busciducen Leod. dioc. 602 Buttzowen. Zwerin. dioc. 561 615 Calanca Cur. dioc. 333–334 337 340 Cham Ratisbon. dioc. 479 Cameracen. dioc. 437 460–461 518–519 556 562 577 624 774 783 794 944 (13 Belege) Cameracen. dioc., Anderlaten 783 245

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Cameracen. dioc., Boxtellen. 944 Cameracen. dioc., Bruxellen. 460–461 624 Cameracen. dioc., Frigidimontis Bruxellen. 437 783 Cameracen. dioc., Hanswita 577 Cameracen. dioc., Mechlinen. 518–519 562 624 Cameracen. dioc., Moiette 556 Cameracen. dioc., Techbist 794 Cameracen. dioc., Tongerlo 774 Cameracen. dioc., Wasin 556 Camerinen. ep., in Urbe vic. pape 767 Camin., ep. 538 Camin. dioc., 127 414 538 746 836 Camin. dioc., Colberch 836 Camin. dioc., Grambrog 538 Camin. dioc., Helda 127 Camin. dioc., Stetin. 746 Chamosone parochie Ardonis 232 Campen Traiect. dioc. 306 562 Campis e.m., Magunt., eccl. b. Marie in 499 Campis Traiect. dioc. 518 Campune in eccl. Leod., archidiac. 453 Kamsterpe Monast. dioc. 270 Capran Sambien. dioc. 400 Carinthie Salzeburg. dioc., Superioris 1–6 8 Casertan., ep. 428 440 754 Katemburg Constant. dioc. 564 Kauffbeuren August. dioc. 744 Keilpach Brixin. dioc. 257 Celborch 123 Cella Ratolfi Constant. dioc. 498 Celle Dei Ratisbon. dioc. 659 663 Kempen Colon. dioc. 595 Kempten August. dioc. 135 Cesenaten. dioc. 62 Cetenborch 444 Kettheus 357 Chiem. dioc. 7 Chiem. dioc., Zaisarn 7 Kilchstetten Argent. dioc. 74 Cimbre Constant. dioc. 497 Cioventen. Leod. dioc. 944 Kirchperg 347 Kleppischen Herbip. dioc. 363 Klingenbergk Magunt dioc. 342 Cliven. Colon. dioc. 281–282 677 Clotten Trever. dioc. 53 Cobestadt Magunt. dioc. 606 Colbach 196 Colberch Camin. dioc. 836

Kolfelt 342 Colmarien. Basil. dioc. 380 628 Colon., civitas 220 223–224 309 424 450 607 721–722 743 766 (11 Belege) Colon., conventus o.Carmel. b. Marie 635 Colon., curie archiep. 585 Colon., decano 595 Colon., eccl. b. Marie ad Gradus 567 595 Colon., eccl. s. Apostolorum 223–224 567 620 719–720 743 825 Colon., eccl. s. Cuniberti 211 219 222 595 743 Colon., eccl. s. Georgii 458 572 802 Colon., eccl. s. Gereonis 496 Colon., eccl. s. Severini 211 719–720 722 802 Colon., mon. s. Agathe 397 Colon., offic. 16 179–182 219 272–273 277 281–282 346 401 450 455 458 542 585 603 608 650 724 765 923 (24 Belege) Colon., universitas 601 Colon., vic. archiep. 640 738 Colon. dioc. 10 14 16 46 84 89 104 122 144–147 156 179–182 206 210–211 219– 220 222–227 251 258–259 264 271–273 276–278 280–282 288 308 327 346 350 357 378 401 450 473 481 483 542 567 572 585 595 601 603 621 635–636 640 653 677 690 707–708 713 719–720 722 724 728 734–735 738–739 741 763–766 771 800–802 807 816 818 831 833 876 897 921 923 939 949–950 (100 Belege) Colon. dioc., Arsen 640 Colon. dioc., Artzwilre 147 Colon. dioc., Aurich 219 636 Colon. dioc., Bonn 483 Colon. dioc., Brysich 876 Colon. dioc., Bunna 876 Colon. dioc., Kempen 595 Colon. dioc., Cliven. 281–282 677 Colon. dioc., Kraneburgen. 722 Colon. dioc., Cranenborgh 220 Colon. dioc., Cranenburgen. 766 Colon. dioc., Dusseldorp 264 Colon. dioc., Erckelens 220 Colon. dioc., Ernen 144 Colon. dioc., Gummersbach 327 Colon. dioc., Herchen 350 Colon. dioc., Herdeke 621 Colon. dioc., Jelstrof 635 Colon. dioc., Lippien. 653 246

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Colon. dioc., Marienheiden 46 378 Colon. dioc., Mengede 601 Colon. dioc., Mergenhagen 288 327 Colon. dioc., Mescheden 771 949 Colon. dioc., Mollin supra Ruram 585 Colon. dioc., Novomagien. 281–282 921 Colon. dioc., Nussia 567 Colon. dioc., Paffenrode 766 Colon. dioc., Roickhemen. 401 Colon. dioc., Roloffhusen 211 Colon. dioc., Schoda 765 Colon. dioc., Siggaten 603 Colon. dioc., Sreda 690 Colon. dioc., Stildorf 950 Colon. dioc., Susaten. 621 949 Colon. dioc., Up der Heyde 595 Colon. dioc., Vimberch 222 Colon. dioc., Werdenen. 481 Colon. dioc., Xancten. 84 278 724 734–735 807 831 Colonia 62 Columbarien. Basil. dioc. 509 Kombach Magunt. dioc. 790 Comitis, Haga 556 Confluentie Trever. dioc. 610 641 Confluentie, Trever., offic. in oppido 324– 325 Constant. 244 415 449 525 631 Constant., decano eccl. 407 Constant., e.m. Crutzlingen 449 523 Constant., eccl. 393 Constant., eccl. s. Stephani 407 415 449 523 525 631 881 Constant., ep. 116 370 393 449 Constant., mon. Petri Domus 525 Constant., mon. s. Udalrici in Crutzlingen e.m. 449 Constant., offic. curie 498 Constant., offic. ep. 54 67 387–389 407 488 611 Constant. dioc. 17–18 21 24 32 34–35 40 42 51 67 79 82 99 103 111 115–116 125 151 185 200 240–241 244 247–248 287 296 330 370 380 387–388 398 407 410 413 415 431 446 449 452 484 488 497–498 504 508 522–523 525 530–531 534 541 543 546 564 571 581–582 591 596 598 611 642 647 673 702–703 712 716 723 727 731 756–757 762 785 791 829 902– 904 953 (86 Belege) Constant. dioc., Adelberg. 79

Constant. dioc., Arow 24 Constant. dioc., Basil. Minoris 508 Constant. dioc., Bebenhusen 449 484 Constant. dioc., Branstat vel alterius 522 Constant. dioc., Buren 523 Constant. dioc., Katemburg 564 Constant. dioc., Cella Ratolfi 498 Constant. dioc., Cimbre 497 Constant. dioc., Dyzingen 296 Constant. dioc., Entzenswiler 953 Constant. dioc., Friburgen. 596 Constant. dioc., Gerembergk prope Marckdorff 415 Constant. dioc., Hagenwyl 531 Constant. dioc., Lindow 530 Constant. dioc., Lytrach parochie Pregentz 151 Constant. dioc., Magktow 581 Constant. dioc., Marckdorf 525 Constant. dioc., Meeringen uff den Feldern 200 Constant. dioc., Merstetten 18 Constant. dioc., Mittelberg 240–241 247– 248 Constant. dioc., Moeringen 723 Constant. dioc., Monk parochie Sling (!) 522 Constant. dioc., Mustech 647 Constant. dioc., Nigra Silva 497 Constant. dioc., Petri Domus 415 525 Constant. dioc., Pregantia 903–904 Constant. dioc., Raseried 40 Constant. dioc., Remminghaus 673 Constant. dioc., Richenbach 330 Constant. dioc., Rotenburg 673 Constant. dioc., Rotenburgis Neckaribus 446 Constant. dioc., Rotennacker 287 Constant. dioc., Rottenburg 504 571 Constant. dioc., Salem alias Salemsweyl 498 523 Constant. dioc., Schoenow 116 Constant. dioc., Schussenried 185 Constant. dioc., Sindelfingen 449 Constant. dioc., Stainenbrun 35 Constant. dioc., Stugardia (Stuttgarden) 541 546 673 Constant. dioc., Stuslingen 244 Constant. dioc., Tiengen prope Friburgo 370 Constant. dioc., Tubingen 673 731 Constant. dioc., Turicen. 591 Constant. dioc., Ubedigen 534 Constant. dioc., Ulm 21 716 247

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Constant. dioc., Wald 581 Constant. dioc., Welthusen 388 Constant. dioc., Wengarten 410 Constant. dioc., Wyblingen 21 42 99 Constant. dioc., Wildperg 702 Constorff Magunt. dioc. 503 Corbach Paderburn. dioc. 13 Corckens Traiect. dioc. 577 933 Cracov. 492 Cracov., offic. 100 730 Cracov. dioc. 100 310 476 730 Cracov. dioc., Galambia 476 Cracovie, ep. Laodicen. commoranti 730 Crain Aquileg. dioc. 533 Kraneburgen. Colon. dioc. 722 Cranenborgh Colon. dioc. 220 Cranenburgen. Colon. dioc. 766 Kruningen Spiren. dioc. 118 Crusse Trever. dioc. 617 Crutzlingen e.m. Constant. 449 523 Kuchel Salzeburg. dioc. 245 Culm., ep. 279 Culm. dioc. 279 643 Culm. dioc., Thorn. 643 Culm. dioc., Turmien. 279 Kungbrunnen August. dioc., Fontis Regis alias 847 Cur., eccl. 548 Cur., offic. 609 Cur., offic. Vallis Venuste 41 Cur. dioc. 31 36 41 170 260 333–340 549 609 631 (16 Belege) Cur. dioc., Belinzona 339 Cur. dioc., Calanca 333–334 337 340 Cur. dioc., Frachsurien 36 Cur. dioc., Landarenca 338 Cur. dioc., Laterins alias Rauckwil 170 Cur. dioc., Pfaefers 631 Cur. dioc., Roveredo Vallis Mesolcine 31 Cur. dioc., Schaen 631 Cur. dioc., Schnals 41

Diesten Leod. dioc. 456 Dyonaten. Leod. dioc. 456 458 490 Dirachien. 687 Diuschly (?) Sedun. dioc. 232 Dyzingen Constant. dioc. 296 Doesborch Traiect. dioc. 399 Dolsach Salzeburg. dioc. 5 Dorcken Basil. dioc. 593 Drewer 680 Druns, Absman plebis 60 Duestroff 617 Dumblanen., ep. 428 Dunelmen., ep. 428 Durlech 63 Dusseldorp Colon. dioc. 264 Eberspach 330 Ebronen., ep. in civitate Traiect. 131 Eckbrechtzwiler Argent. dioc. 75 Ecclesia, Antiqua 608 Egesheym Basil. dioc. 445 Eistet. 471 Eistet., domus o.pred. s. Petri et Pauli 529 Eistet., eccl. b. Marie Virginis 471 Eistet., ep. 56 605 644 Eistet. dioc. 56 61 65–66 228 230 529 605 644 688 888 (11 Belege) Eistet. dioc., Furnried 605 Eistet. dioc., Lellenfelt 56 Eistet. dioc., Polling 65 Eistet. dioc., Wermilzhausen 644 Eistet. dioc., Wolfferstat 228 Ellenbach 101 Elsantz Wormat. dioc. 233 Elwangen. August. dioc. 557 Emper Monast. dioc. 681 Enchusen Traiect. dioc. 420 Entzenswiler Constant. dioc. 953 Erckelens Colon. dioc. 220 Erffurden. Magunt. dioc. 353 Erforden. Magunt. dioc. 452 606 Erforden., domus o.fr.min. s. Petri 428 Erforden., Magunt dioc., mon. s. Jacobi Scottorum 503 Ernen Colon. dioc. 144 Eschenbach 563 Eversbach 352

Daigremont 455 Deferecken 4 Delff 459 Dickeninghe Traiect. dioc. 438 Dickenschiit 64 Didrishofen August. dioc. 487 Dieffbach 233 Diessen Leod. dioc. 460 Diest, Leod., offic. in 159

Fedenfelt Magunt. dioc. 161 Finibus Terre Leonen. dioc. 573 Flandrie 639 248

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Fontis Regis alias Kungbrunnen August. dioc. 847 Frachsurien Cur. dioc. 36 Framerszbach Magunt. dioc. 149 Frankenberg 654 Francforden Magunt. dioc. 496 894 Freymis Patav. dioc. 857 Friburgen. Basil. dioc. 445 Friburgen. Constant. dioc. 596 Friburgo Constant. dioc., Tiengen prope 370 673 Frigidimontis Bruxellen. Cameracen. dioc. 437 783 Frising. 416 Frising., consistorium capituli eccl. 33 Frising., eccl. s. Viti e.m. 871 Frising., offic. 295 699 Frising., offic. capituli 23 33 85–86 Frising., vic. [capituli] 124 Frising. dioc. 23 33 71–72 85–86 124 193 229 243 262 295 430 559 675 693 710 840 874 915 (20 Belege) Frising. dioc., Achdorff prope Landshuet 124 Frising. dioc., Aholezhausen 86 Frising. dioc., Bekirchen 243 Frising. dioc., Ginding 675 Frising. dioc., Mitterndorff 559 675 Frising. dioc., Mospurgen. 840 Frising. dioc., Neumuel 23 Frising. dioc., Partenkerch 229 Frising. dioc., Raytenbuch 262 Frising. dioc., Reychertzhausen 295 Frising. dioc., Sindingen 559 Fritzlarien 654 Fuichwangen August. dioc. 907 Fulden. Herbip. dioc. 503 Furnried Eistet. dioc. 605

Gerstetten Herbip. dioc. 386 Ghestel Leod. dioc. 517 Geus Jaurien. dioc. 866 Getzis 36 Ginding Frising. dioc. 675 Ghingelhem Leod. dioc. 457 Glatzen. Prag dioc. 520 Goelhusen Herbip. dioc. 192 Golerito Patav. dioc. 667 Gorken 556 Gorcum Traiect. dioc. 489 Gortschach 5 Grambrog Camin. dioc. 538 Grebingen Salzeburg. dioc., Selgk plebis 117 Greffenhausen Spiren. dioc. 134 Grisons, Helveticorum vulgariter 548 Gronea 626 Grootenbrock Traiect. dioc. 896 Grossenaltorff Herbip. dioc. 77 Grossengardach Wormat. dioc. 172 Gummersbach Colon. dioc. 327 Gundlingen August. dioc. 392 Guntzenhausen 61 Guntzpurg August. dioc. 465 Gurc., archidiac. 110 Hakando 668 Hachfeld 63 Haerlen 202 Haga Comitis 556 Hagen Traiect. dioc. 202 238 Hagenow Argent. dioc., uff dem Melberg 375 678 Hagenwyl Constant. dioc. 531 Haiffelde Patav. dioc. 506 Halberstad. 452 838 Halberstad., decano eccl. 403 Halberstad., offic. 360 Halberstad., vic. ep. 940 Halberstad. dioc. 12 153 360 Halensberch Leod. dioc. 878 Halinga Meten. dioc. 750 Hamburgen. Bremen. dioc. 789 Hanswita Cameracen. dioc. 577 Hartmanswiler Basil. dioc. 909 Haselune 622 Haslach alias Traunstayn 416 Hasmanshausen 217 Hasobanien. Leod. dioc. 455 Hasprig August. dioc. 38

Galambia Cracov. dioc. 476 Gebwiller Basil. dioc. 507 Gheinek Leod. dioc. 252 Geyszlingen 67 Gengenbach Argent. dioc. 447 Ghennck Leod. dioc. 160 Georgental Magunt. dioc. 418 Gerembergk prope Marckdorff Constant. dioc. 415 Gerenbergh, Monte 525 Germania 441 916 Geroltzhofen Herbip. dioc. 645 249

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Hassie 97 Haunis Patav. dioc. 341 Havelberg. dioc. 448 462 540 Havelberg. dioc., Perleberg 540 Heymbach Trever. dioc. 285 Heimkenzande Traiect. dioc. 900 Heimzell August. dioc. 845 Helda Camin. dioc. 127 Helveticorum vulgariter Grisons 548 Hemswica e.m. Mechlinen. 519 Herbertingen August. dioc. 396 Herbiechlingen August. dioc. 938 Herbip. 400 515 Herbip., archidiac. 152 Herbip., domus o.Carmel. 664 Herbip., eccl. s. Johannis Novi Monasterii 616 Herbip., ep. 557 563 645 Herbip., offic. 152 645 664 Herbip., offic. archidiac. 152 Herbip., prepositura eccl. 515 616 Herbip. dioc. 11 39 76–78 152 184 192 292– 293 363–365 382 386 400 467–469 494 503 515 557 563 616 630 645 664 856 870 911 (31 Belege) Herbip. dioc., Kleppischen 363 Herbip. dioc., Fulden. 503 Herbip. dioc., Geroltzhofen 645 Herbip. dioc., Gerstetten 386 Herbip. dioc., Goelhusen 192 Herbip. dioc., Grossenaltorff 77 Herbip. dioc., Hymelstat 78 Herbip. dioc., Hoff 515 Herbip. dioc., Hopferstat 76 Herbip. dioc., Lauffen 292 Herbip. dioc., Nudlingen 382 Herbip. dioc., Odenhaim 39 Herbip. dioc., Onolzpach 630 Herbip. dioc., Ploredern 870 Herbip. dioc., Ronghofen 152 Herbip. dioc., Rotemburg prope Tuberim 557 Herbip. dioc., Schipenfurt 364 Herbip. dioc., Schwebriet 494 Herbip. dioc., Schweinforden. 468 Herbip. dioc., Stoesegberg 870 Herbip. dioc., Talen 293 Herbip. dioc., Zeil 184 Herbip. dioc., Zellen 616 Herborn Trever. dioc. 610 Herchen Colon. dioc. 350

Herdeke Colon. dioc. 621 Herderwyck 518 Herens Sedun. dioc. 315–316 Herlacen. Lausan. dioc. Insule s. Johannis 321 Hermeringen August. dioc. 432 Herslyke Osnaburg. dioc. 622 Hervorden. Paderburn. dioc. 458 502 585 621 653 Heubach August. dioc. 700 917 Hildesem. 803–805 Hildesem., abb. s. Michaelis 805 Hildesem., eccl. s. Crucis 804 Hildesem., eccl. s. Mauritii e.m. 353 803 Hildesem., offic. 841 Hildesem. dioc. 422–423 745 841 928 940 Hymelstat Herbip. dioc. 78 Hipponen., ep. 386 412 484 534–535 548 684 688 852 858–859 864 904 913 (14 Belege) Hirsaw Spiren. dioc. 389 Hochstatt Inferiori Spiren. dioc. 119 Hoff Herbip. dioc. 515 Hoffen August. dioc. 700 Hoghem Leod. dioc. 435 Hohenstat Patav. dioc., Mutzing plebis 379 Holbingk Meten. dioc. 9 Hollandie 556 Holstein Lubic. dioc., Bornehovede in 566 Holtzkirch 239 Hoochstraten 435 Hopfen, Zell plebis 43 Hopferstat Herbip. dioc. 76 Horw 673 Hucenflet Spiren. dioc. 849 Huyen. Leod. dioc. 458 461 Huiszham 230 Jaurien. dioc. 860 866 898 Jaurien. dioc., Geus 866 Jelstrof Colon. dioc. 635 Jeneffian Leod. dioc. 459 Illerpen August. dioc. 136 Indermunster Argent. dioc. 429 Instez August. dioc. 918 Insule b. Marie Traiect. dioc. 627 Insule s. Johannis, Herlacen. Lausan. dioc. 321 Insule, Unde 544 Jorali Sedun. dioc. 318 Iorun Brixin. dioc. 199 250

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Ypono 31 Yselhamen. Traiect. dioc. 424 Italia 577 Junckhoven 23 Junginen 34 Junigen 586

Leod., eccl. s. Dionisii 433 439 459 Leod., eccl. s. Johannis Evageliste 457 Leod., eccl. s. Lamberti 457 Leod., eccl. s. Pauli 768 788 Leod., eccl. s. Petri 451 453 460 464 545 788 Leod., ep. 554 844 Leod., ep. vel eius offic. 501 Leod., mon. Belliredditus 451 Leod., mon. o.s. Clare 405 679 Leod., mon. s. Jacobi 451 607 Leod., mon. s. Jacobi infra et s. Laurentii e.m. 454–455 Leod., offic. 439 451 453 457–460 519 555– 556 560 607 768 788 944 (15 Belege) Leod., offic. in oppido Arschot Leod. dioc. 456 Leod., offic. in Brabantia 113 Leod., offic. in Diest 159 Leod., preposito eccl. 437 Leod. dioc. 92 96 105 113 137 140 159–160 167–168 171 252 266 326 348 357 359 409 426 433 435 437 439 451 453–461 464 490 505 517 519 526 554 556 560 565 569 594 602 607 613 624 634–635 668 695 704 709 732 735 740 753 758 760 766–768 774 780–783 788 794 844 846 858 863 877–879 899 905–906 912 922 944 947 950–951 956 (88 Belege) Leod. dioc., Achel et in Zittart 439 Leod. dioc., Aquen. 458 501 766 Leod. dioc., Assel 464 Leod. dioc., Barrl 171 Leod. dioc., Bergis 613 Leod. dioc., Beringhen 167 Leod. dioc., Boxtel 266 602 Leod. dioc., Briel 140 Leod. dioc., Busciducen 602 Leod. dioc., Cioventen. 944 Leod. dioc., Diessen 460 Leod. dioc., Diesten 456 Leod. dioc., Dyonaten. 456 458 490 Leod. dioc., Gheinek 252 Leod. dioc., Ghennck 160 Leod. dioc., Ghestel 517 Leod. dioc., Ghingelhem 457 Leod. dioc., Halensberch 878 Leod. dioc., Hasobanien. 455 Leod. dioc., Hoghem 435 Leod. dioc., Huyen. 458 461 Leod. dioc., Jeneffian 459

Laibacen., ep. 642 Laibz Misnen. dioc. 25 Laimen. Leod. dioc. 409 Landarenca Cur. dioc. 338 Landaw Spiren. dioc. 665 Landerone Lausan. dioc. 321 Landshuet Frising. dioc., Achdorff prope 124 Langenschwalbach Magunt. dioc. 345 Laodicen. commoranti, Cracovie ep. 730 Lar 452 Lateranen., concilium 871 885 949 Laterins alias Rauckwil Cur. dioc. 170 Lauden Leod. dioc. 460 Lauffen Herbip. dioc. 292 Launzen August. dioc. 793 Lausan. ep. vel eius vic. 24 580 Lausan. offic. 806 Lausan. dioc. 24 321 522 580 864 Lausan. dioc. Insule s. Johannis, Herlacen. 321 Lausan. dioc., Berna 522 580 Lausan. dioc., Biel 24 Lausan. dioc., Landerone 321 Lausen. Basil. dioc. 516 Lavant. 701 Lavant. dioc. 27 Leermos Brixin. dioc. 367 374 Leibnitz Seccov. dioc. 583 Leiden. 444 Lellenfelt Eistet. dioc. 56 Lentz Traiect. dioc. 958 Leod. 169 405 439 451 455–461 545 555 679 942 (15 Belege) Leod., advocato ep. curie 459 Leod., archidiac. Campune in eccl. 453 Leod., capituli eccl. 607 Leod., decano eccl. 405 555 Leod., decano eccl. s. Martini 457 459 461 464 565 679 Leod., eccl. 545 555 Leod., eccl. b. Marie Superioris 460 Leod., eccl. s. Bartholomei 455 459 461 Leod., eccl. s. Crucis 458 607 251

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Leod. dioc., Laimen. 409 Leod. dioc., Lauden 460 Leod. dioc., Leod. offic. in Arschot 456 Leod. dioc., Limborch 426 Leod. dioc., Lombays 951 Leod. dioc., Lovanien. 437 454 458 460–461 490 554 556 624 783 794 944 (12 Belege) Leod. dioc., Minen 453 Leod. dioc., Oersmael 899 Leod. dioc., Oeschaim 137 Leod. dioc., Pacis Dei 565 Leod. dioc., Reymsbergen 437 Leod. dioc., Rethy 348 Leod. dioc., Ruptel 266 Leod. dioc., Sancti Trudonis 505 Leod. dioc., Tongeren 607 950 Leod. dioc., Traiect. 433 439 458 Leod. dioc., Vlierbacen. 774 Leod. dioc., Wacke 858 863 Leod. dioc., Walcurien. 96 Leod. dioc., Wouda 168 Leod. dioc., eccl. b. Marie Aquen. 501 Leod. dioc., eccl. s. Adelberti Aquen. 458 766 Leod. dioc., eccl. s. Servatii, Traiect. 454 Leod. dioc., studium, Lovanien. 461 490 Leodien 607 Leonen. dioc., Finibus Terre 573 Limborch Leod. dioc. 426 Lindow Constant. dioc. 530 Lynschet Traiect. dioc. 55 Lippien. Colon. dioc. 653 Lipzik Merseburg. dioc. 390 Lytrach parochie Pregentz Constant. dioc. 151 Lobersperg 6 Lombays Leod. dioc. 951 Lombardie 609 916 Longingen August. dioc. 87 Lovanien. Leod. dioc. 437 454 458 460–461 490 554 556 624 783 794 944 (12 Belege) Lovanien. Leod. dioc., studium 461 490 Lubic., domus o.pred. 650 Lubic., eccl. s. Jacobi 561 Lubic., ep. seu eius vic. 566 Lubic., offic. 417 817 Lubic. dioc., Bornehovede in Holstein 566 Lucerin., ep. 410 Lugdunen., concilii 422 871 885 949 Lumia Wratislav. dioc. 394 Luneburgen. Verden. dioc. 789

Luptze Zwerin. dioc. 462 Luternkusen 211 Lutzenburgen. Trever. dioc. 505 Machausen. Patav. dioc., Ried prope pagum 406 Magktow Constant. dioc. 581 Magdeburg., archiep. 584 Magdeburg., domus o.fr.herem.s. Aug. 584 Magdeburg., offic. 360 Magunt. 162 402 499 604 798 861 926 Magunt., archiep. 109 203 342 498 618 Magunt., decano eccl. 592 Magunt., domus o.fr.herem.s. Aug. 600 Magunt., eccl. b. Marie in Campis e.m. 499 Magunt., eccl. s. Johannis 402 Magunt., eccl. s. Marie ad Gradus 604 Magunt., eccl. s. Martini 625 Magunt., eccl. s. Mauritii 592 Magunt., eccl. s. Petri e.m. 604 Magunt., eccl. s. Quintini 604 Magunt., eccl. s. Stephani 402 646 Magunt., eccl. s. Stephani intra muros 496 689 Magunt., eccl. s. Victoris e.m. 482 Magunt., ep. Vicecompanien. in civitate 499 Magunt., mon. s. Jacobi e.m. 496 Magunt., offic. 20 604 689 Magunt., vic. archiep. 344–345 532 649 835 926 Magunt. dioc. 20 47 58 64 83 90 97 101 106 109 120–121 128 132–133 142–143 149– 150 161 173 197 201 203 205 208 212 217 246 311–313 342 344–345 353–355 377 412 418 441 452 496 499 503 509 532 592 600 606 618 649 654 676 689 705 754 775 790 835 883 894 910 926 948 955 960 (68 Belege) Magunt. dioc., Aschaffenburgen 149 342 377 499 Magunt. dioc., Biberacen 377 Magunt. dioc., Blydenstadt 790 Magunt. dioc., Bollich 926 Magunt. dioc., Klingenbergk 342 Magunt. dioc., Cobestadt 606 Magunt. dioc., Kombach 790 Magunt. dioc., Constorff 503 Magunt. dioc., Erffurden. 353 Magunt. dioc., Erforden. 452 606 Magunt. dioc., Fedenfelt 161 Magunt. dioc., Framerszbach 149 252

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Magunt. dioc., Francforden 496 894 Magunt. dioc., Georgental 418 Magunt. dioc., Langenschwalbach 345 Magunt. dioc., Mautzingen 150 Magunt. dioc., Moysenheym 109 Magunt. dioc., Morszheim 101 Magunt. dioc., Offenhem 948 Magunt. dioc., Oppenheim 960 Magunt. dioc., Ridmershem 618 Magunt. dioc., Rudenaw 654 Magunt. dioc., Rudesham 532 Magunt. dioc., Salzbruch 353 Magunt. dioc., Seylfurch alias Russelshem 910 Magunt. dioc., Sellingen 509 Magunt. dioc., Walenhusen 883 Magunt. dioc., Wambach 311 Magunt. dioc., Wirstat 173 Magunt. dioc., mon. s. Jacobi Scottorum Erforden. 503 Mayen Trever. dioc. 617 Maioris Augie 498 Marckdorf Constant. dioc. 525 Marckdorff Constant. dioc., Gerembergk prope 415 Marienheiden (Marienhenden) Colon. dioc. 46 378 Martiniaci Sedun. dioc. 231 Matray Salzeburg. dioc. 2 4 8 Maulbrunnen (Mulbrunn) Spiren. dioc. 512 546 Mauri Monasterii Argent. dioc. 575 Mautofen Patav. dioc. 527 Mautzingen Magunt. dioc. 150 Mechlinen. Cameracen. dioc. 518–519 562 624 Mechlinen., Hemswica e.m. 519 Mediolanen ducatus 548 Meeringen uff den Feldern Constant. dioc. 200 Meiningen [August. dioc.] 396 Mengede Colon. dioc. 601 Mereys Brixin. dioc. 80 Mergenhagen Colon. dioc. 288 327 Merseburg., vic. ep. 390 Merseburg. dioc. 204 390 Merseburg. dioc., Lipzik 390 Merstetten Constant. dioc. 18 Mescheden Colon. dioc. 771 949 Meten. eccl. 750 Meten. dioc. 9 109 750 886 926 941 945

Meten. dioc., Halinga 750 Meten. dioc., Holbingk 9 Meten. dioc., Salburgo 886 Meten. dioc., Vico 945 Meten. dioc., Zweynbrucken 109 Mettendorff 52 Milanen. 522 Millendail 16 Millestaten Salzeburg. dioc. 3 Mindelham August. dioc. 485 586 Minden. offic. 842 Minden. dioc. 551 842 Minen Leod. dioc. 453 Mislegar 93 Misnen., ep. 204 824 Misnen., offic. 848 Misnen. dioc. 25 97 204 698 824 848 Misnen. dioc., Laibz 25 Misnen. dioc., Schleinitz 204 Misnen. dioc., Wurtz 824 Mittelberg Constant. dioc. 240–241 247–248 Mitterndorff Frising. dioc. 559 675 Moeringen Constant. dioc. 723 Moiette Cameracen. dioc. 556 Moysenheym Magunt. dioc. 109 Molekwarz 214 Molern Spiren. dioc. 48 Mollin supra Ruram Colon. dioc. 585 Monast., archidiac. 681 Monast., domus Fratisselien. 535 Monast., eccl. 601 729 755 776–778 Monast., eccl. b. Marie Virginis Transaquas 421 Monast., eccl. s. Ludgeri 729 751 830 Monast., eccl. s. Martini 401 535 Monast., eccl. s. Mauritii e.m. 401 482 681 729 830 926 Monast., ep. 834 Monast., offic. 15 329 650 751 923 Monast. dioc. 15 69 88 158 177–178 221 270 274 291 329 343 568 620 681 729 741 751 761 776–778 828 830 834 837 872 (27 Belege) Monast. dioc., Kamsterpe 270 Monast. dioc., Emper 681 Monast. dioc., Oesterbyck 834 Monk parochie Sling (!) Constant. dioc. 522 Monster 482 Monte Gerenbergh 525 Montis Jovis Sedun. dioc. 916 Morbacen. Basil. dioc. 637–638 253

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Moring 416 Morszheim Magunt. dioc. 101 Mospurgen. Frising. dioc. 840 Mulacker Spiren. dioc. 289 Mulhusen Basil. dioc. 651 Murbach Basil. dioc. 509 Murvilla Trever. dioc. 935 Muschelbach Spiren. dioc. 209 Mustech Constant. dioc. 647 Mutzing plebis Hohenstat Patav. dioc. 379

Oppavia Olomuc. dioc. 411 Oppenheim Magunt. dioc. 960 Osnaburg. 622 680 682 822 Osnaburg., eccl. s. Johannis 502 552 622 680 682 725–726 742 823 Osnaburg., ep. 275 Osnaburg., offic. 552 681 725–726 808 815 Osnaburg., scolastico 502 Osnaburg. dioc. 275 284 428 552 622 680 725–726 742 809 815 823 (12 Belege) Osnaburg. dioc., Herslyke 622 Osnaburg. dioc., Quakenbruggen (Quakenburgen) 552 680 Ossenmuetting Salzeburg. dioc. 578 Ostendorf 288

Naeldwicen 238 Nauler August. dioc. 880 Nende Sedun. dioc. 314 Neumuel Frising. dioc. 23 Nyderdorf Brixin. dioc. 81 Nigra Silva Constant. dioc. 497 Nosperg Salzeburg. dioc. 384 Novi Campi, Zwerin. dioc., mon. 127 Novimontis Asculan. dioc. 408 Novomagien. Colon. dioc. 281–282 921 Nudlingen Herbip. dioc. 382 Nuemburg 26 595 Nuradt 59 Nurenbergen. Bamberg. dioc. 463 500 557 590 630 Nusdorff Spiren. dioc. 157 Nussia Colon. dioc. 567 Nuwenstein 107

Pacis Dei Leod. dioc. 565 Paden Patav. dioc. 506 Paderburn., ep. 653 Paderburn., offic. 653 714 755 770 812 Paderburn., scolastico eccl. 812 Paderburn. dioc. 13 458 502 585 604 621 653 714 755 770 811–812 832 (13 Belege) Paderburn. dioc., Corbach 13 Paderburn. dioc., Hervorden. 458 502 585 621 653 Paffenrode Colon. dioc. 766 Parisien., universitas 500 Parsberg 68 Partenkerch Frising. dioc. 229 Patav., canonico Ulrico Nager 406 Patav., decano 237 253 341 379 Patav., eccl. 235 237 341 379 Patav., offic. 341 Patav., vic. ep. 506 Patav. dioc. 60 73 98 236–237 253 341 347 379 391 406 427 436 506 527–528 589 619 660 667 674 687 691 697 854 857 887 898 (28 Belege) Patav. dioc., Ardacen. 406 Patav. dioc., Atzpach 237 Patav. dioc., Freymis 857 Patav. dioc., Golerito 667 Patav. dioc., Haiffelde 506 Patav. dioc., Haunis 341 Patav. dioc., Mautofen 527 Patav. dioc., Mutzing plebis Hohenstat 379 Patav. dioc., Paden 506 Patav. dioc., Puhit 674 Patav. dioc., Rering 347

Oberhawsen 163 Obernachhusen 22 Oberndorff Aquileg. dioc. 383 Oberngrumbach 138 Obersdorff 174–175 Oblatz, Salzeburg. dioc. Sancto Laurentio ville 576 Odenhaim Herbip. dioc. 39 Odenhaym Spiren dioc. 521 Oersmael Leod. dioc. 899 Oeschaim Leod. dioc. 137 Oestbooen 202 Oestbroeck Traiect. dioc. 553 Oesterbyck Monast. dioc. 834 Offenhem Magunt. dioc. 948 Oldenburgen Bremen. dioc. 715 Oldenzalen. Traiect. dioc. 328 747 Olomuc. dioc. 411 470 672 Olomuc. dioc., Brunen. 672 Olomuc. dioc., Oppavia 411 Onolzpach Herbip. dioc. 630 254

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Patav. dioc., Ried prope pagum Machausen. 406 Patav. dioc., Ruestorff 589 Patav. dioc., Schain 60 Patav. dioc., Schampach 427 Patav. dioc., Suetenhausen 236 Patav. dioc., Truffterii 697 Patav. dioc., Tutling 253 Patav. dioc., Vallis Dei 619 Patav. dioc., Vallis Taxin 667 Patav. dioc., Waldzell 98 Patav. dioc., Weichmerting 379 Patav. dioc., eccl. s. Martini 379 Patav. dioc., mon. s. Hyppoliti 667 Pergani 237 Perleberg Havelberg. dioc. 540 Peterstuchen 384 Petri Domus Constant. dioc. 415 525 Pfaefers Cur. dioc. 631 Pforzhem Spiren. dioc. 611 Pfullingen 484 Pictavien. concilii 423 Ploredern Herbip. dioc. 870 Polling Eistet. dioc. 65 Portus s. Nicolai, Tullen. dioc. 885 Poznan. dioc. 480 836 Poznan. dioc., Borck 480 Prag., ep. 659 Prag., preposito eccl. 440 Prag. dioc. 440 520 890 957 Prag. dioc., Glatzen. 520 Prag. dioc., Strachow 440 Pregantia Constant. dioc. 903–904 Pregentz Constant. dioc., Lytrach parochie 151 Profonto August. dioc. 368 Provsfelt Trever. dioc. 569 Pruck 33 Prumea (Prumen.) Trever. dioc. 219 221 223–224 349 567 Puhit Patav. dioc. 674 Purbach Inferior Basil. dioc. 637 Puttenheyn 294

Ratisbon. 710 819 Ratisbon., canonico Paulo Statler 718 Ratisbon., canonico Udalrico Wennger 749 Ratisbon., conventus o.fr.min. 632 Ratisbon., decano eccl. 749 Ratisbon., domus o.fr.herem.s. Aug. 655 658 Ratisbon., eccl. s. Johannis 614 Ratisbon., eccl. Veteris Capelle 402 527–528 Ratisbon., ep. 659 663 710 Ratisbon., offic. 68 528 623 632 699 718 Ratisbon., vic. ep. 491 658 Ratisbon. dioc. 57 68 385 479 491 527 612 614 632 655–656 659 663 672 699 718 749 859 862 908 (20 Belege) Ratisbon. dioc., Althaim 385 Ratisbon. dioc., Cham 479 Ratisbon. dioc., Celle Dei 659 663 Ratisbon. dioc., Straubing 57 Ratisbon. dioc., Vallispenose 479 Ratisbon. dioc., Viechtag 612 Ratisbon. dioc., Westenkerchen 491 Ratisbon. dioc., Windberg 656 Rauckwil Cur. dioc., Laterins alias 170 Ratzeburg., cantori eccl. 417 Ratzeburg., vic. ep. 551 Ratzeburg. dioc., Boytzenborch 551 Redy 522 Reichenbach 286 Reychertzhausen Frising. dioc. 295 Reymsbergen Leod. dioc. 437 Reynszheim Spiren. dioc. 216 Remminghaus Constant. dioc. 673 Reni, comes palatinus 72 Rering Patav. dioc. 347 Rethy Leod. dioc. 348 Richenbach Constant. dioc. 330 Ridmershem Magunt. dioc. 618 Ried prope pagum Machausen. Patav. dioc. 406 Riem 203 Ripen. dioc. 358 Rodbersberg Salzeburg. dioc. 466 Roickhemen. Colon. dioc. 401 Roloffhusen Colon. dioc. 211 Rome, in domibus penitentiarie 449 Ronghofen Herbip. dioc. 152 Roppenburg August. dioc. 186 Rorbeke Sleswic. dioc. 648 Roskild. dioc., insula Rugie 127 Rospergh Trever. dioc. 285

Quakenbruggen (Quakenburgen) Osnaburg. dioc. 552 680 Quickborne Verden. dioc. 403 Raytenbuch Frising. dioc. 262 Raseried Constant. dioc. 40 Ratkerspurgck Salzeburg. dioc. 633 255

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Rostocken 615 Rostocken. in eccl., Zwerin., archidiac. Triburen. 614 Rostocken., Warmien., archidiac. Zwerin. in oppido 615 Rotemburg prope Tuberim Herbip. dioc. 557 Rotenburg Constant. dioc. 673 Rotenburgis Neckaribus Constant. dioc. 446 Rotennacker Constant. dioc. 287 Rottenburg Constant. dioc. 504 571 Rottwich 606 Roveredo Vallis Mesolcine Cur. dioc. 31 Rudenaw Magunt. dioc. 654 Rudesham Magunt. dioc. 532 Ruestorff Patav. dioc. 589 Rugie, Roskild. dioc., insula 127 Ruitte August. dioc. 95 Ruptel Leod. dioc. 266 Ruram Colon. dioc., Mollin supra 585 Russelshem Magunt. dioc., Seylfurch alias 910

Salzeburg. dioc., Stall 6 Salzeburg. dioc., Superioris Carinthie 1–6 8 Salzeburg. dioc., Tyneraken 1 Salzeburg. dioc., Vont Spang 408 Salzstetten 82 Sambien. dioc., Capran 400 Sampense (?) Traiect. dioc. 588 Samsie Sedun. dioc. 362 Sancti Leonis, ep. 62 389 412 425 438 468 504 512 904 Sancti Mauritii Agonen., Sedun. dioc. 188 207 Sancti Pauli, Salzeburg. dioc. 27 Sancti Petri Montis Sionis, Sedun. dioc. 320 Sancti Trudonis, Leod. dioc. 505 Sancto Laurentio ville Oblatz, Salzeburg. dioc. 576 Sanctum Leonardum August. dioc. 263 Saxa 339 Saxonie 97 Schaen Cur. dioc. 631 Schaffhausen 366 Schain Patav. dioc. 60 Schampach Patav. dioc. 427 Scarbumirien. 492 Schipenfurt Herbip. dioc. 364 Schleinitz Misnen. dioc. 204 Schnaytach August. dioc. 524 Schnals Cur. dioc. 41 Scobach August. dioc. 587 Schoda Colon. dioc. 765 Schoenow Constant. dioc. 116 Schonauwer August. dioc. 44 Scorell Traiect. dioc. 784 Schrattenpach August. dioc. 164 Schussenried Constant. dioc. 185 Schuttern Argent. dioc. 543 Schwebriet Herbip. dioc. 494 Schweidnicen 470 Schweinforden. Herbip. dioc. 468 Schwenningen August. dioc. 332 Seccov., vic. ep. 583 Seccov. dioc. 583 Seccov. dioc., Leibnitz 583 Sedun., electo 232 369 Sedun. dioc. 188 207 231–232 261 314–320 322–323 362 369 522 536 539 806 916 (21 Belege) Sedun. dioc., Ayentaz 322 Sedun. dioc., Bagnes 536 539 Sedun. dioc., Diuschly (?) 232

Saessons 108 Salburgo Meten. dioc. 886 Salem alias Salemsweyl Constant. dioc. 498 523 Salzbruch Magunt. dioc. 353 Salzeburg 511 513 Salzeburg., archiep. seu eius offic. 60 Salzeburg., mon. s. Petri 410 Salzeburg., offic. 117 183 384 Salzeburg. dioc. 1–6 8 27 114 117 183 218 245 376 384 408 416 466 532 576 578– 579 633 683–686 701 773 850–851 853 860 866 868 936 (36 Belege) Salzeburg. dioc., Altnaw 218 Salzeburg. dioc., Amhering 376 Salzeburg. dioc., Arule 183 Salzeburg. dioc., Kuchel 245 Salzeburg. dioc., Dolsach 5 Salzeburg. dioc., Matray 2 4 8 Salzeburg. dioc., Millestaten 3 Salzeburg. dioc., Nosperg 384 Salzeburg. dioc., Ossenmuetting 578 Salzeburg. dioc., Ratkerspurgck 633 Salzeburg. dioc., Rodbersberg 466 Salzeburg. dioc., Sancti Pauli 27 Salzeburg. dioc., Sancto Laurentio ville Oblatz 576 Salzeburg. dioc., Seekirchen 114 Salzeburg. dioc., Selgk plebis Grebingen 117 256

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Sedun. dioc., Herens 315–316 Sedun. dioc., Jorali 318 Sedun. dioc., Martiniaci 231 Sedun. dioc., Montis Jovis 916 Sedun. dioc., Nende 314 Sedun. dioc., Samsie 362 Sedun. dioc., Sancti Mauritii Agonen. 188 207 Sedun. dioc., Sancti Petri Montis Sionis 320 Sedun. dioc., Verneyo 319 Sedun. dioc., Vyona 261 Sedun. dioc., Vorens 323 Seekirchen Salzeburg. dioc. 114 Segesca [Segeser, Ziesar] Brandenburg. dioc. 493 Seylfurch alias Russelshem Magunt. dioc. 910 Selgk plebis Grebingen Salzeburg. dioc. 117 Sellingen Magunt. dioc. 509 Semmerkam Spiren. dioc. 37 Senhaym (Senhem) Basil. dioc. 637–638 Seringen August. dioc. 432 Siggaten Colon. dioc. 603 Signin., ep. 556 Siloe et Thesinge Traiect. dioc. 19 Siltwiler Basil. dioc. 516 Sinamroid August. dioc. 164 Sindelfingen Constant. dioc. 449 Sinding 675 Sindingen Frising. dioc. 559 Sinteszheim 289 Sleswic., offic. 648 Sleswic. dioc. 648 792 817 Sleswic. dioc., Rorbeke 648 Sleswic. dioc., Strandt 648 Sling (!) Constant. dioc., Monk parochie 522 Soltwedel Brandenburg. dioc. 493 Sparza 260 Spicaten., ep. 655 Spycher Trever. dioc. 882 Spiren., canonicis eccl. 242 Spiren., domus o.fr.min. conventualium 472 Spiren., domus o.Carmel. 521 Spiren., domus o.pred. 599 Spiren., domus Sancti Sepulchri e.m. 652 Spiren., ep. 233 289 389 599 669–670 Spiren., iudex curie 289 Spiren., offic. 521 599 611 669–670 Spiren., offic. prepositi 48 194 Spiren., preposito eccl. 194 Spiren. dioc. 22 37 48 63 72 112 118–119 134 138 157 194 196 209 216 233 242

289 389 429 472 512 521 546 611 665 669 797 849 873 914 (31 Belege) Spiren. dioc., Bergszabern 873 Spiren. dioc., Bohel 194 Spiren. dioc., Kruningen 118 Spiren. dioc., Greffenhausen 134 Spiren. dioc., Hirsaw 389 Spiren. dioc., Hochstatt Inferiori 119 Spiren. dioc., Hucenflet 849 Spiren. dioc., Landaw 665 Spiren. dioc., Maulbrunnen (Mulbrunn) 512 546 Spiren. dioc., Molern 48 Spiren. dioc., Mulacker 289 Spiren. dioc., Muschelbach 209 Spiren. dioc., Nusdorff 157 Spiren. dioc., Odenhaym 521 Spiren. dioc., Pforzhem 611 Spiren. dioc., Reynszheim 216 Spiren. dioc., Semmerkam 37 Spiren. dioc., Suderenstein 914 Spiren. dioc., Wielgratzhausen 112 Spiren. dioc., Wissenburgen. 669 Spiren. dioc., Zeyszheym 242 Sreda, Colon. dioc., preposito in 690 Stainenbrun Constant. dioc. 35 Stall Salzeburg. dioc. 6 Steynbach Basil. dioc. 638 Stelwynck Traiect. dioc. 438 Stetin. Camin. dioc. 746 Stildorf Colon. dioc. 950 Stockach 115 Stockeraw 660 Stoesegberg Herbip. dioc. 870 Stoiclern 108 Strachow Prag. dioc. 440 Strandt Sleswic. dioc. 648 Straubing Ratisbon. dioc. 57 Strigonien. dioc. 851 860 898 Stugardia (Stuttgarden) Constant. dioc. 541 546 673 Stuslingen Constant. dioc. 244 Suderenstein Spiren. dioc. 914 Suetenhausen Patav. dioc. 236 Sundeln 16 Sundorff Trever. dioc. 141 Susaten. Colon. dioc. 621 949 Talen Herbip. dioc. 293 Techbist Cameracen. dioc. 794 Terracinen., ep. 773 775 797 257

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Thesinge Traiect. dioc., Siloe et 19 Tettnang 40 Tiengen prope Friburgo Constant. dioc. 370 Tilberg 647 Tyneraken Salzeburg. dioc. 1 Tongeren Leod. dioc. 607 950 Tongerlo Cameracen. dioc. 774 Thorn. Culm. dioc. 643 Traiect. Leod. dioc. 433 439 454 458 Traiect., archidiac. eccl. 55 662 Traiect., decano 458 577 627 Traiect., domus o.fr.min. 657 Traiect., eccl. b. Marie 434 627 695 709 753 772 796 Traiect., eccl. s. Johannis 434 Traiect., eccl. s. Petri 404 434 444 772 Traiect., eccl. s. Salvatoris 55 434 442 495 514 796 Traiect., eccl. s. Servatii 454 Traiect., ep. Ebronen., in civitate 131 Traiect., ep. vel eius vic. 657 717 Traiect., mon. s. Pauli i.m. et s. Laurentii e.m. 443 Traiect., offic. 155 495 518 553 562 747 772 796 Traiect., offic. archidiac. 443 Traiect., preposito et archidiac. 265 305 361 514 Traiect. dioc. 19 55 91 123 131 148 155 176 189–191 202 213–214 234 238 265 268 290 297 299–306 328 356 361 381 399 420 424 434 438 442–444 489 495 514 518 523 550 553 562 573 577 588 623– 624 627 639 657 662 677 717 733 736– 737 747–748 759 772 784 787 794–796 825 839 852 865 867 875 889 891–892 895–896 900 920 924–925 927 929–931 933–934 937 946 958–959 (96 Belege) Traiect. dioc., Aggerseben 959 Traiect. dioc., Alcmarien. 443 Traiect. dioc., Aldenzalen. 839 Traiect. dioc., Amsterdamis 662 Traiect. dioc., Arnhemen. 518 562 627 662 677 Traiect. dioc., Aspire 623 Traiect. dioc., Beckbergen 514 Traiect. dioc., Campen 306 562 Traiect. dioc., Campis 518 Traiect. dioc., Corckens 577 933 Traiect. dioc., Dickeninghe 438 Traiect. dioc., Doesborch 399

Traiect. dioc., Enchusen 420 Traiect. dioc., Gorcum 489 Traiect. dioc., Grootenbrock 896 Traiect. dioc., Hagen 202 238 Traiect. dioc., Heimkenzande 900 Traiect. dioc., Insule b. Marie 627 Traiect. dioc., Yselhamen. 424 Traiect. dioc., Lentz 958 Traiect. dioc., Lynschet 55 Traiect. dioc., Oestbroeck 553 Traiect. dioc., Oldenzalen. 328 747 Traiect. dioc., Sampense (?) 588 Traiect. dioc., Scorell 784 Traiect. dioc., Siloe et Thesinge 19 Traiect. dioc., Stelwynck 438 Traiect. dioc., Tsarenskercke 927 Traiect. dioc., Veteri Lingua 865 Traiect. dioc., Voerburch 238 Traiect. dioc., Westerzenburch 891 Traiect. dioc., Windesemen. 523 553 Traiect. dioc., Witt 795 Traiect. dioc., Zwollen. 495 Traunstayn, Haslach alias 416 Trautmanstorf 898 Trever. 575 901 Trever., decano 625–626 Trever., eccl. s. Symeonis 912 Trever., offic. 139 141 482 626 635 779 826–827 Trever., offic. in oppido Confluentie 324– 325 641 Trever., vic. archiep. 569 Trever. dioc. 20 49–50 52–53 59 108 139 141 215 219 221 223–224 284–286 324– 325 349 482 505 526 567 569 608 610 617 626 641 649 661 708 779 786 799 826–827 855 882 884 935 952 (43 Belege) Trever. dioc., Blossembach 482 Trever. dioc., Buleh 50 Trever. dioc., Clotten 53 Trever. dioc., Confluentie 324–325 610 641 Trever. dioc., Crusse 617 Trever. dioc., Heymbach 285 Trever. dioc., Herborn 610 Trever. dioc., Lutzenburgen. 505 Trever. dioc., Mayen 617 Trever. dioc., Murvilla 935 Trever. dioc., Provsfelt 569 Trever. dioc., Prumea (Prumen.) 219 221 223–224 349 567 258

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Trever. dioc., Rospergh 285 Trever. dioc., Spycher 882 Trever. dioc., Sundorff 141 Trever. dioc., Wetzflarien. 610 Trever. dioc., Zu Wustenbruyll 608 Triburen. et Rostocken. in eccl., Zwerin., archidiac. 614 Triventin., decano 409 Truffterii Patav. dioc. 697 Tsarenskercke Traiect. dioc. 927 Tuberim Herbip. dioc., Rotemburg prope 557 Tubingen Constant. dioc. 673 731 Tullen., vic. ep. 885 Tullen. dioc., Portus s. Nicolai 885 Turcos 470 Turicen. Constant. dioc. 591 Turmien. Culm. dioc. 279 Tutling Patav. dioc. 253

Vico Meten. dioc. 945 Viechtag Ratisbon. dioc. 612 Viennen 651 Vilgarten 4 Vimberch Colon. dioc. 222 Vyona Sedun. dioc. 261 Vlechunen 622 Vlierbacen. Leod. dioc. 774 Voerburch Traiect. dioc. 238 Vont Spang Salzeburg. dioc. 408 Vorens Sedun. dioc. 323 Wacke Leod. dioc. 858 863 Wachingen August. dioc. 239 Wadenheim 276 Wayssenpach August. dioc. 102 Walcurien. Leod. dioc. 96 Wald Constant. dioc. 581 Waldzell Patav. dioc. 98 Walenhusen Magunt. dioc. 883 Wambach Magunt. dioc. 311 Waradien. dioc. 860 Warmien., archidiac. in eccl. Zwerin. 561 Warmien., archidiac. Zwerin. in oppido Rostocken. 615 Warmien., officiali ep. 643 Warmien. dioc. 474–475 Wasin Cameracen. dioc. 556 Wasserburg 32 Weichmerting Patav. dioc. 379 Weyssenhoven August. dioc. 163 186 Weyssenpach 351 Welschenessen Brixin. dioc. 126 Welthusen Constant. dioc. 388 Wemmersoy 668 Wengarten Constant. dioc. 410 Werd August. dioc. 913 Werdenen. Colon. dioc. 481 Wermilzhausen Eistet. dioc. 644 Wertach August. dioc. 129–130 Westenkerchen Ratisbon. dioc. 491 Westerzenburch Traiect. dioc. 891 Wetzflarien. Trever. dioc. 610 Wibergen. dioc. 358 Wyblingen Constant. dioc. 21 42 99 Wielgratzhausen Spiren. dioc. 112 Wien., civitas 419 425 Wien., decano eccl. 527 Wien., domus o.pred. 436 Wien., offic. ep. 436 Wigornien., ep. 595 637

Ubedigen Constant. dioc. 534 Udenheim 196 Uffholtz Basil. dioc. 307 Ulm Constant. dioc. 21 716 Unde Insule 544 Ungarorum 501 Up der Heyde Colon. dioc. 595 Urbe vic. pape, Camerinen. ep., in 767 Urbs, s. Crucis in Jerusalem 475 Urbs, curie de Sabellis 676 Urbs, Sancti Spiritus in Saxia 532 Uslersbach August. dioc. 166 Vallis Coni Brixin. dioc. 410 Vallis Dei Patav. dioc. 619 Vallis Mesolcine Cur. dioc., Roveredo 31 Vallis Taxin Patav. dioc. 667 Vallis Venuste, Cur., offic. 41 Vallispenose Ratisbon. dioc. 479 Veglen., ep. 554 571 786 Verden., eccl. 752 Verden., ep. 403 Verden., offic. 403 Verden. dioc. 267 403 789 Verden. dioc., Luneburgen. 789 Verden. dioc., Quickborne 403 Verneyo Sedun. dioc. 319 Vesprimen. dioc. 860 Veteri Lingua Traiect. dioc. 865 Veteris Capelle Ratisbon. 527–528 Vicecompanien. in civitate, Magunt., ep. 499 259

Orte und sonstige geografische Bezeichnungen

Wildperg Constant. dioc. 702 Wylhaus 228 Wilmanshoffen August. dioc. 477 Wimpinen. Wormat. dioc. 574 Winckel August. dioc. 331 Windberg Ratisbon. dioc. 656 Windesemen. Traiect. dioc. 523 553 Wyndischgretz Aquileg. dioc. 533 Wirstat Magunt. dioc. 173 Wissenburgen. Spiren. dioc. 669 Wist 661 Witt Traiect. dioc. 795 Wladislav. officiali ep. 643 Wolfferstat Eistet. dioc. 228 Wormat., eccl. s. Andree 680 Wormat., eccl. s. Ciriaci e.m. 503 512 Wormat., eccl. s. Guidonis 512 Wormat., eccl. s. Johannis 512 Wormat., offic 503 Wormat., scolastico 503 Wormat. dioc. 172 233 512 574 666 961 Wormat. dioc., Elsantz 233 Wormat. dioc., Grossengardach 172 Wormat. dioc., Wimpinen. 574 Wormatia 618 Wouda Leod. dioc. 168 Wratislav. 492 Wratislav., cancellario 492 Wratislav., dioc. 26 394 480 692 851 Wratislav., eccl. 492 692 Wratislav., ep. vel eius vic. 26 Wratislav., offic. 394 Wratislav. dioc. 394 Wratislav. dioc., Lumia 394

Wurtz Misnen. dioc. 824 Wustenbruyll Trever. dioc., Zu 608 Xancten. Colon. dioc. 84 278 724 734–735 807 831 Zagrabien. dioc. 860 Zaisarn Chiem. dioc. 7 Zamcho 260 Zebing August. dioc. 524 Zeil Herbip. dioc. 184 Zeyszheym Spiren. dioc. 242 Zell plebis Hopfen 43 Zellen Herbip. dioc. 616 Zerbst Brandeburg. dioc. 70 Ziesar Brandenburg. dioc., Segesca Segeser, 493 Zimer 90 Zittart Leod. dioc., Achel et in 439 Zurich 522 Zutteried August. dioc. 465 Zweynbrucken Meten. dioc. 109 Zwerin., archidiac. Triburen. et Rostocken. in eccl. 614 Zwerin., archidiac. in eccl. Warmien. 561 Zwerin., eccl. 154 Zwerin., in oppido Rostocken. Warmien. archidiac. 615 Zwerin., offic. 561 614–615 Zwerin., vic. ep. 462 Zwerin. dioc. 127 154 462 561 614–615 Zwerin. dioc., Buttzowen. 561 615 Zwerin. dioc., Luptze 462 Zwerin. dioc., mon. Novi Campi 127 Zwollen. Traiect. dioc. 495

260

P AT R O Z I N I E N s. Adelberti 458 s. Agathe 397 950 s. Agnetis 512 s. Alexii 555 s. Anastasie 492 s. Andree 480 561 680 823 s. Angeli 511 513 s. Anne 421 s. Antonii 595 794 s. Apolinaris 637 s. Barbare 480 640 s. Bavonis 437 s. Benedicti 414 s. Bernardi 916 s. Brigide 553 s. Cassii 876 s. Catherine 876 948 960 s. Clementis 453 s. Cornelii 595 635 794 s. Crucis 458 475 607 637 804 s. Decem Milium Martyrum 653 s. Dionisii 396 433 439 458–459 502 585 621 653 s. Eligii 555 s. Emerici 501 s. Georgii 410 458 497 572 606 637 673 802 894 s. Gerlaci 634 s. Gertrudis 460 s. Gottardi 644 667 s. Gudule 458 460–461 577 624 944 s. Hyppoliti 667 s. Innocentium 615 s. Jacobi 1 353 416 451 454–458 490 496 503 551 561 583 607 636 783 (17 Belege) s. Johannis 144 321 402 434 442–443 457– 458 460 502 512 552 583 602 614 616 621–622 653 677 680 682 725–726 742 789 823 951 (28 Belege)

s. Ladislai 501 s. Lamberti 457 555 715 s. Laurentii 443 454–455 458 463 495 557 630 s. Leonardi 523 753 894 s. Marci 626 s. Margarete 918 960 b. Marie 46 87 96 219 221 223–224 264 281–282 401–402 416 421 433–434 439 443–444 454 458 460 470–471 478 496 499 501 520 530 557 567 589 595 601 604 607 627 635 638 644 653 667 677 695 709 753 772 789 796 836 881 894 916 943 951 (56 Belege) s. Martini 220 379 396 401 449 457 459 461 464 489 535 565 625 631 650 674 679 766 (18 Belege) s. Mauritii 188 207 353 401 482 592 681 729 803 926 s. Michaelis 435 495 670 805 s. Nicolai 468 512 518 643 885 916 s. Patrocli 621 949 s. Pauli 27 443 529 646 768 781 s. Petri 107 149 266 298 230 375 377 404 409–410 424 428 434 437 444 451 453 460 464 499 529 544–545 556 570 585 596–598 604 624 670–671 678 769 783 794 918 (38 Belege) s. Quattuor 17 22 25 71 87 94 439 513 855 s. Quintini 604 s. Remigii 569 s. Salvatoris 55 434 442 444 495 514 772 796 s. Servatii 433 454 458 s. Simperti 630 s. Spiritus 411 459 532 s. Stephani 402 407 415 449 496 501 523 525 631 646 660 689 809 881 921 954 (16 Belege) 261

Patrozinien

s. Symeonis 912 s. Thome 390 544 672 678 769 s. Trinitatis 401 534 s. Truperti 543 s. Udalrici 449 523 700 870 917 s. Vincentii 489 622 s. Viti 557 871 s. Walburgis 518 677–678 771 949 s. Wilhardi 809

Assumptionis b. Marie 916 Conceptionis b. Marie 916 Circumcisio Domini 462 Resurrectionis et Nativitatis Domini 916 Omnium Sanctorum 415 433 525 Pentecostes 916 Purificationis b. Marie 916

262

ORDEN UND SONSTIGE RELIGIÖSE GEMEINSCHAFTEN Anthonii, ordo sancti (o.s. Ant.) 651 Augustini, ordo fratrum heremitarum sancti (o.fr.herem.s. Aug.) 409 420 452 466 479 506 537 584 586 600 612 651 655 658 672 (15 Belege) Augustini, ordo sancti (o.s. Aug.) 390 396 449 523 553 570 608 625 650 662 665 916 938 (13 Belege)

minorum, ordo tertius fratrum (o.tert.fr.min.) 399 541 640 654 minorum, ordo fratrum (o.fr.min.) 375 411 428 470 472 508 520 547 608 632 642 657 677 (13 Belege) o.fr. reformatorum 538 predicatorum ordo (o.pred.) 436 463 500 507 529 574 599 603 611 623 628–629 643 650 669 (15 Belege)

Benedicti, ordo sancti (o.s. Ben.) 389 397 430 481 497 503 505 509 511 513 543 580 591 617 644 678 (16 Belege)

Sepulcri, ordo fratrum sancti (o.fr.s. Sep.) 652 Spiritus, ordo hospitalis sancti (o.hosp.s. Spiritus) 650

Clare, ordo sancte (o.s. Clare) 405 679 Johannis Baptiste hospitalis Hierosolymitan., ordo militie sancti (o.hosp.s. Joh.) 431 544 642 756

Wilhelmi, ordo sancti (o.s. Wilh.) 596 671

Marie Teutonicorum Hierosolymitan., ordo fratrum domus hospitalis sancte (o.hosp.theot.) 695 801

263

TA X E N taxa 1 et 3 397 581 taxa 2 684 686 693 697–698 702–703 706– 707 712 720 742–743 747 768 775–776 792 820–821 831 834 836 842 848 (25 Belege) taxa 2 et 3 resid. gratis pro paupere qui iuravit 522 taxa 3 560 685 687–688 690–691 694 696 699 701 705 708 710–711 713 715–716 718–719 723–724 727–729 731 734 739 741 744 749–751 754–757 762 765–766 770–771 773 777 779 785–786 791 798– 799 801–802 806–808 813–814 816 818– 819 823 825 829 833 835 841 845 847 (67 Belege) taxa 4 et 3 26 131 417 419–420 429 436 438 446 448 462–463 465 468 470 472 478– 479 491 497 504 506 520–521 524 526– 527 532–534 537–538 540–541 546–547 549 551 553 564 569 571 576 580 583 599–600 603 617–619 624 640–642 648 654–655 660–661 663 665–666 669 672 (66 Belege) taxa 4 et 3 resid. gratis intuitu sollicitatoris 441 taxa 4 resid. gratis quia alias expedita 176 taxa 5 1–4 7–10 12 15 20 23 30–32 41–42 46–47 52–56 61 63–66 69 74–78 88 90–93 98 105 110 119–123 127 137–138 142– 143 145 147 150 152 154 160–162 167– 168 171–173 178 184 188–192 194 197 202 207–210 213 215–216 221–222 228– 229 233 236–237 240–241 243 246–248 250–251 253 255 259–261 265–266 274– 277 280 290–291 293 296 299 301–306 311–312 314–319 322 324 333–336 339– 341 343–345 348 352 354–357 361 364– 365 367 369 372–374 377 382 384 726 730 745 752 761 789 796 800 815 828 843–844 (170 Belege)

taxa 6 111–112 380 714 735–736 778 787 797 824 (10 Belege) taxa 6 et 2 245 taxa 6 et 3 16 19 28–29 33 49–51 58 100– 101 124 128 134 146 153 163 177 179– 181 203–204 242 254 256–257 273 292 325 337–338 358 362 383 539 (37 Belege) taxa 7 5–6 17 21 35–36 39 45 48 67 79 81 89 95 102–104 107 130 136 140 149 164– 166 174–175 186–187 195 201 214 223– 224 226–227 230 235 238–239 278 281 284 287 298 300 326–328 350–351 353 368 381 385 387 391 395 407 427–428 437 450 453–454 456–457 459–460 464 469 488 510 550 598 605 613 620 630 645 700 721–722 725 732–733 738 746 748 767 769 781 790 803–805 811–812 817 822 832 837 882 896 908 920–922 930–931 (110 Belege) taxa 7 et 3 193 taxa 7 et 3 resid. gratis intuitu curialis 674 taxa 7 resid. pro Deo 484 604 taxa 7 resid. gratis 646 taxa 7 resid. iure promotionis 867 taxa 8 116–117 125 170 196 219 225 323 378 400 495 542 593 626 631 923 936 938 940 (19 Belege) taxa 8 et 3 18 34 38 43–44 60 68 72 99 129 135 148 155 183 200 218 269 288 329 332 342 376 (23 Belege) taxa 9 82 97 118 144 267 692 704 709 717 737 753 759 763–764 772 780 782 793– 794 809–810 838 (22 Belege) taxa 9 et 3 141 379 388 taxa 9 resid. gratis quia alias expedita 212 taxa 10 330 404 413 421–422 424 435 439 449 474 476–477 480 483 494 515 528 572 582 589 595 597 622 627 636 639 667 679 740 760 788 (31 Belege) 264

Taxen

taxa 10 et 3 232 taxa 11 689 695 758 774 784 795 846 853 883 888 894–895 910 939 954 (15 Belege) taxa 11 resid. gratis 855 taxa 11 resid. gratis pro presente 852 taxa 12 839 taxa 12 et 3 346 536 taxa 13 62 84–86 114 185 244 371 390 394 402 406 416 423 430–433 452 461 473 475 489–490 492 498–499 501–503 505 507–508 513 529–531 544 552 558 563 570 574 584 587 596 601 611 614–615 623 628–629 632–634 644 647 649 656– 657 664 671 678 682–683 830 858–859 874 877 880 886 904–905 913–914 917– 919 925–927 935 937 941–943 945–947 950–951 (93 Belege) taxa 13 resid. gratis pro presente 884 taxa 14 375 taxa 15 22 57 73 108–109 132 262 289 359– 360 509 680 (12 Belege) taxa 16 205 399 401 443 451 455 466 568 586 590 592 612 652 670 840 849 863 909 911 915–916 928 953 (23 Belege) taxa 16 et 3 217 263 taxa 16 resid. pro Deo 578 taxa 16 resid. gratis 579 taxa 16 resid. gratis pro presente 408 taxa 17 71 94 113 151 159 169 252 283 295 308 370 610 826–827 850 856–857 861– 862 865 873 875–876 878–879 881 889– 890 892–893 897 900–903 906–907 912 929 932–933 948 952 955–960 (49 Belege) taxa 17 et 3 294 taxa 18 13 24 70 83 115 126 133 157 182 206 220 231 258 270–271 279 282 285– 286 297 307 313 321 363 (24 Belege) taxa 18 et 3 264 taxa 19 25 396 405 410 442 467 471 481 485 487 516 650 (12 Belege) taxa 19 resid. gratis pro paupere presente 668 taxa 22 386 389 409 412 425 440 445 447 514 517 555 559 566–567 607 616 625 635 643 659 662 675 677 864 (24 Belege) taxa 20 11 37 40 59 80 96 106 139 156 158 198–199 234 249 272 309 331 347 556 (19 Belege) taxa 21 27 869 872 891 924 934

taxa 21 resid. gratis 870 taxa 23 349 486 545 899 taxa 25 268 320 393 434 444 543 554 565 606 871 (10 Belege) taxa 25 resid. gratis pro Deo 608 taxa 25 resid. gratis intuitu scriptoris 588 taxa 26 885 949 taxa 26 et 2 211 taxa 27 591 taxa 27 resid. gratis pro presente 653 taxa 28 535 taxa 29 523 taxa 33 403 866 taxa 31 392 500 585 651 783 taxa 31 resid. gratis intuitu fiscalis 561 taxa 31 resid. gratis 398 573 taxa 31 resid. gratis pro presentibus 851 taxa 35 458 557 taxa 35 resid. gratis 868 taxa 36 415 taxa 37 482 511 518 548 562 577 621 673 676 taxa 37 resid. gratis 854 taxa 41 366 418 taxa 45 resid. gratis 887 taxa 46 637 taxa 47 602 taxa 49 898 taxa 53 519 taxa 65 87 taxa 81 638 taxa 85 681 taxa 231 860 taxa deest 944 taxa gratis pro Deo 594 taxa gratis 310 961 taxa gratis quia alias expedita et intuitu Johannis Fabri 525 taxa gratis quia iuravit 426 taxa gratis pro sollicitatore officii 512 taxa gratis intuitu camerarii maioris penitentiarii 414 taxa gratis intuitu et de mandato maioris penitentiarii 496 taxa gratis intuitu magistri domus card. Ponceti 493 taxa gratis pro paupere presente 609 taxa gratis pro paupere presente et loco sigillate 411 taxa loco sigillate 575 taxa loco sigilli 658 taxa loco alterius signate 14 265

D AT E N D E R R E G I S T E R E I N T R Ä G E 7. 9. 12. 14. 15. 18. 19. 22. 25. 26. 27. 28. 31.

1521 decb. 10. 3862 18. 387 388 3892 1522 ian. 12. 3902 13. 391 3922 20. 3932 21. 394 395 3962 31. 3972 1522 febr. 7. 3982 8. 4142 14. 3992 15. 400 4012 27. 4022

21 22 4263 693 23 694 857 24 25 26 695 858 859 860 861 862 4273 863 864 696 697 865 27 28 698 4283 429 430 431 4323 511 516 699 29 30 31 4333 866 514

1522 mai. 2. 867 5. 32 4343 6. 4353 7. 436 4373 9. 438 4393 868 10. 701 702 703 704 869 870 12. 33 34 35 36 871 872 873 13. 37 38 4403 14. 39 16. 40 4413 512 515 874 20. 705 706 23. 41 442 443 4443 875 876 26. 42 43 44 45 4453 700 877 878 879 880 881 882 28. 4463 29. 883 31. 46 47 48

1522 mart. 8. 403 404 4052 9. 406 4072 10. 4082 11. 4092 13. 410 4112 4162 15. 4122 17. 4132 21. 849 24. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 683 684 685 686 850 25. 10 27. 11 12 28. 13 14 15 16 687 688 689 690 417 4183 29. 4193 851 31. 420 421 422 423 4243 852 853

1522 iun. 2. 4473 5. 49 50 51 52 53 109 4483 707 708 6. 54 55 56 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 4603 709 884 885 7. 57

1522 apr. 1. 17 18 4. 19 20 4253 691 854 855 856 5. 692 266

Daten der Registereinträge

10. 12. 14. 16. 17. 18. 20. 21. 23. 26. 27. 28. 30.

886 58 59 60 61 887 888 4613 513 889 62 4623 63 64 65 66 67 68 4633 890 4643 4653 710 711 891 466 467 468 4693 892 69 70 4703 912 712 713 893 894 913

27. 28. 29. 30.

505 106 506 107 507 508 509 510 108

1522 sept. 1. 517 3. 518 7. 110 9. 727 12. 111 13. 114 15. 115 17. 116 19. 117 22. 525 23. 527 24. 118 530 27. 124

1522 iul. 1. 71 72 471 4723 895 896 3. 73 4. 74 75 76 77 78 79 473 4743 5. 897 7. 80 475 476 4773 844 8. 811 9. 82 479 480 8985 10. 478 11. 83 481 13. 482 14. 483 484 15. 84 85 86 17. 899 18. 87 19. 485 486 714 900 20. 715 23. 88 89 366 487 488 24. 489 25. 90 91 490 901 26. 491 27. 961 28. 92 492 716 29. 493 494 495 496 902 30. 497 717 903 904

1522 oct. 3. 125 6. 126 7. 535 12. 129 15. 536 16. 131 17. 132 19. 540 20. 135 24. 542 25. 136 26. 137 27. 138 28. 547 31. 736 1522 nov. 1. 142 5. 548 6. 737 7. 144 11. 145 549 13. 153 14. 155 17. 552 24. 156 25. 157 27. 159 29. 160

1522 aug. 1. 93 94 498 499 905 906 4. 95 96 907 5. 97 718 908 9. 98 99 100 101 500 909 910 12. 719 720 14. 721 722 16. 501 502 18. 102 103 104 503 723 724 725 726 911 23. 105 26. 504 267

519 520 112 113 728 729 914 521 522 523 915 524 730 731 843 732 526 119 120 121 122 123 528 529 531

532 533 127 128 534 130 537 733 133 134 538 539 916 541 917 734 735 918 919 139 140 141 543 544 545 546 920 143 738 146 742 154 550

739 147 743 746 551

740 741 921 148 149 150 151 152 744 745 747 748 922

158 749 750

Daten der Registereinträge

1522 decb. 1. 751 5. 161 6. 164 11. 169 13. 753 14. 553 16. 170 18. 172 22. 173 23. 174 24. 177 1523 ian. 2. 178 3. 182 5. 924 8. 184 10. 186 16. 188 23. 555 26. 758 27. 189 29. 926 31. 677 1523 febr. 1. 556 2. 927 4. 679 5. 192 7. 193 9. 194 762 14. 560 16. 561 21. 200 23. 202 25. 203 28. 205 1523 mart. 1. 206 2. 565 3. 212 6. 214 7. 215 9. 218 10. 775 11. 219 12. 220 932

14. 17. 18. 19. 20. 21. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 30. 31.

162 163 165 166 167 168 752

171 754 175 176 4152 755 179 180 181 183 923 185 187 554 757 759 190

1523 apr. 1. 240 3. 581 4. 243 6. 244 8. 787 10. 245 11. 788 12. 249 13. 251 14. 588 15. 254 17. 258 20. 259 22. 599 24. 600 26. 602 27. 603 29. 261 30. 939

756 559 675 925 760 191 767 768

761 195 196 197 198 199 557 558 928

1523 mai. 1. 262 5. 266 6. 606 7. 607 8. 608 11. 267 12. 268 16. 269 18. 270 806 19. 271 22. 272 23. 617 27. 277 29. 280

201 562 763 764 765 766 204 563 564

207 678 213 772 216 566

568 225 570 228 572 231 573 575 233 234 235 239 784 934

208 209 210 211 770 771 929 769 217 773 774 930 931

567 221 222 223 224 776 777 778

268

226 227 569 681 571 779 229 230 232 574 780 781 576 577 933 236 237 238 578 579 682 782 580 783 935 241 242 680 582 583 785 786 936 584 246 789 250 252

247 248 585 586 937 790 791 792 253 587 793 794 938

255 256 257 589 795 590 591 592 593 796 260 594 595 596 597 598 601

263 264 265 797 604 605 940 609 610 798 611 612 613 614 615 799 800 801 802 803 804 805 273 274 275 276 616 278 279 807 618 808 809 810 811 812

Daten der Registereinträge

1523 iun. 1. 281 3. 619 5. 283 6. 820 8. 284 9. 288 12. 621 13. 289 15. 290 16. 291 19. 292 22. 294 23. 624 27. 296 30. 297 1523 iul. 3. 300 7. 947 10. 307 14. 308 15. 311 17. 635 18. 638 20. 640 22. 314 322 23. 641 24. 831 27. 324 28. 326 30. 833 1523 aug. 1. 327 4. 332 340 7. 647 11. 341 12. 342 14. 344 17. 347 1 2 3 4 5

282 942 816 821 285 620 823 622 623

21. 22. 24. 27. 28. 29.

813 814 815 941 817 818 819 943 286 287 822 944

1523 sept. 2. 651 4. 359 360 652 838 5. 361 653 7. 362 9. 839 11. 840 13. 363 364 365 841 842 16. 676 18. 957 9582 21. 654 22. 3852 25. 655 656 657 29. 367 3682 8452 9592

293 824 825 826 827 945 295 625 626 298 299 627 628 629 828 946 301 948 630 309 312 636 639

349 350 351 352 353 354 355 836 956 356 357 649 650 837 358

302 303 304 305 306 829 631 632 633 634 310 313 637 949 830

1523 oct. 1. 369 3702 2. 658 6. 371 372 373 3742 7. 659 660 661 9. 3752 662 8462 9602 12. 663 16. 664 665 666 21. 3762 23. 667 24. 668 30. 377 3782 31. 673

315 316 317 318 319 320 321 323 950 642 951 325 643 644 832 952

328 329 330 331 645 646 834 333 334 335 336 337 338 339

1523 nov. 7. 3792 669 674 10. 3802 670 671 16. 381 382 3832 672 847 8482 18. 3842

953 954 343 648 345 346 835 955 348

[nota quod ab hac subsequente data loco illorum verborum videlicet ,Romano pontefice electo‘ de mandato superiorum usum fuit in bullarum expeditione his verbis videlicet ,A domino Adriano papa VI.‘] ap. sede vacante tempore assumpti ap. officii [nota quod ab ista data in antea datum fuit a domino Adriano papa VI. anno primo] ab hac data in antea dicitur in bullis seu data illarum ,tempore assumpti apostolatus officii a domino Adriano papa VI. anno primo‘

269

WÖRTER UND SACHEN abbas (abb.) 19 21 27 42 79 99 127 185–186 188 321 349 353 379 408 410 415 418 430 438 443 447 449 451 454–458 484 496 498 503 509 523 525 543 553–554 556 573 575 580 606–607 627 631 635 637–638 644 667 678 772 774 805 847 (57 Belege) abbatia 591 abbatialis 511 513 abbatissa (abba.) 375 405 414 429 493 508 530 549 570 581 591 597 618 679 (14 Belege) abicere 642 abire 448 526 617 673 abiurare 485 abnegare 446 485 abolire 516 545 676 abolitio 676 abscindere 412 471 676 913 absens 400 451 absentare 125 400 586 absentia 422 492 496 557 absolutio, absolutus (absol.) (275 Belege) absolvere 366 393 439 446 450–451 490 532 542 552 557 563 610 638 642 667 676 (17 Belege) absorbere 537 abstinere 392 441 565 accedere 96 99 310 465 495 514 522 526– 527 532 536 539 554–555 573 587 590 595 637 650 (20 Belege) accelerare 412 accendere 926 accessus 196 439 444 accingere 566 578 acclamare 497 accumbere 426 accusare 554 585 accusatio 585 783

acolitus, acolitatus (acol.) 419 587 752 793 815 844 851 856–857 860–861 866 868– 870 873 883 887 893–894 898 902–904 907 913 918 957 (28 Belege) acquirere 389 509 535 602 acriter 682 actus fornicarius 89 106 115 137 200 221 252 379 735 addere 534 647 676 918 adherere 485 496 586 610 670 adhibere 87 419 482 569 617 648 661 adimplere 309 330 481 516 524 557 676 adire 21 144 149 186 202 264 266 321 353 380 425 595 (12 Belege) adiudicare 379 453 548 610 adiudicatorius 402 adiungere 600 adiuvare 535 adminiculum 593 administrare 567 608 612 637–638 681 administratio 459 535 623 administrator 459 adoptivus 585 adulterinus 125 330 adulterium 330 576 advenire 463 493 529 546–547 596–597 599 603 611 619 655 658 663–665 672 678 (18 Belege) adversarius 402 433 458 499 501 516 524 585 667 adversus 375 591 597 advocare 451 457–459 advocatia 457 advocatus 455 457 aer 415 affectus 390 532 539 617 625 675 afferre 465 676 afficere 392 419 426 438 502 524 526 532 534 551 598 615 653 661 668 (15 Belege) 270

Wörter und Sachen

affigi 607 affingere 516 affinis 532 536 539 544 affinitas (affin.) 1 10 14 18 20 22–23 25 27 29 38 45–47 49 55 57–58 60 69 73 89–90 92 94 100 102 105 109–110 113 115 117 122 127 129–130 132 134 140–141 144 147 167 169–170 180–181 200 202–203 208 210 212–213 215 217 221 224 226 232 241 245–246 248 252 256–257 260 262–263 266–267 273 275 278 287–288 291 295 298 314 319–320 323 325 337 340 345–346 352 359 361–362 372 378 380–381 383–384 498 558 560 (103 Belege) 2. affin. gradu 263 3. affin. gradu 22 29 57 73 94 109 132 169 212 217 262 295 359 560 (14 Belege) 3. et 4. affin. gradu 200 203 245 256–257 337 362 378 4. affin. gradu 1 10 14 18 20 29 38 45–47 49 55 58 60 69 89–90 92 110 115 122 127 129–130 134 140 144 147 167 170 180– 181 202 208 210 213 215 221 224 226 232 241 246 248 252 260 266–267 273 275 287–288 291 314 319–320 323 325 340 345–346 352 361 372 380–381 383– 384 (68 Belege) affirmare 62 673 919 ager 673 agere 196 330 392 412 439 458 502 522 544 563 565 576 585 590 600 655 658 668 679 (19 Belege) aggravari 563 aggravatio 492 aggravatus 394 439 528 aggredi 425 448 497 533 579 621 aggressor 497 559 615 641 675 agnoscere 465 548 alibi 67 480 522 alienare 415 525 alienus 441 550 582 638 830 884 947 957 alimenta 550 allegare 449 624 allicere 538 549 600 664 altare (135 Belege) altare portatile 531 633 altarista 948 altercare 524 849 altercatorius 387 426 432 464 573 673 alternare 604

alternativus 607 ambitiosus 513 642 650 ambitus 601 ambo 437 453 490 668 916 amicabiliter 524 587 amicus 87 465 493 544 573 673 amissio 916 amittere 592 926 amoneri 557 amor 578 amovere 453 492 557 578 638 amovibilis 622 637 amplexus 125 668 amplior 393 484 572 623 662 amplissimus 389 405 408–409 414 444 469 496 502–503 511 513 518 523 529 557 574 586 591 608 612 625 642–643 650 662 864 (27 Belege) amputare 444 849 909 915 928 ancilla 427 angulus 465 anima 421–422 424 496 500 515 523 590 622 638 650 667 (12 Belege) animus 375 386 397 412 426 452 475 508 535 543 566 569 584–586 621 651 653 661 668 673 (21 Belege) annuatim 495 525 annullare 458 annus (182 Belege) 5. et. annus 867 6. et. annus 867 8. et annus 705 9. et. annus 547 10. et. annus 540 757 11. et. annus cum 6 ebdomadis 446 11. et. annus 467 538 599 12. et. annus 310 547 663 706 13. et. annus 470 489 564 611 618 665 669 14. et. annus 405 411 446 452 467 470 478– 479 520 553 564 575 600 664 (14 Belege) 15. et. annus 584 790 15. vel 16. et. annus 405 17. et. annus 473 636 18. et. annus 442 449 553 618 19. et. annus 871 20. et. annus 87 22. et. annus 938 23. et. annus 869 871 885–886 891 896 905 914 924–925 927 929 932 934–935 937 941–943 945–946 949 951 959–960 (25 Belege) 271

Wörter und Sachen

24. et. annus 515 882 908 920–922 930–931 961 25. et. annus 553 annuus 433 495 512 525 549 590 631 antecessor 415 525 antistes 638 650 803 852 911 anxietas 657 apostasia 484 608 642 651 apostolatus 898 apostolicus (ap.) (299 Belege) appellare 437 443 449 451 453–461 490 498–499 503 (17 Belege) appellatio 437 443–444 449 451 453–455 457–458 460–461 490 492 498–499 501– 502 528 544 667 (21 Belege) applicare 87 393 443 455 apponere 514 563 569 676 681 926 appositio 492 apprehendere 412 446 524 673 approbare 392 444 453 459–460 535 604 626 639 676 approbatio 557 567 595 639 appropinquare 412 aprilis 617 aqua 595 605 637–638 arbiter 444 arbitralis 444 arbitrium 393 443 455 arbor 634 archidiaconus, archidiaconatus (archidiac.) 1–6 8 55 110 152 262 265 305 310 361 383 431 443 453 514 535 539 561 600 604 614–615 635 662 681 (30 Belege) archiepiscopus (archiep.) 60 109 117 203 342 344–345 450 498 532 569 584–585 595 626 640 649 687 707–708 738 835 843 858–859 913 926 (27 Belege) archipresbiter 558 604 arcus 514 argentum 415 arma 526 532 545 587 621 682 armatus 412 425 491 559 585 675 armiger 358 577 615 747 arrabilis 455 arripere 554–555 559 617 653 668 675 ars 445 488 501 840 949 articulus 485 557 849 928 arx 400 ascendere 566 asinus 578 aspicere 412 497

aspirare 403 assequi 402 453 517 556 561 676 709 732 753 794 800 809–810 815 823 826–828 843 951 (20 Belege) asserere (109 Belege) assertio 613 617 assiduus 595 assignare 439 492 557 602 607 639 assistentia 408–410 428 430–431 447 469 496 509 557 567 585 595 630–631 643 662 677 (19 Belege) assistere 396 425 428 449 469 523 544 573 615 635 638 (11 Belege) associare 532 783 assumere 505 540 603 644 672 898 assurgere 386 astare 419 617 668 astrictus 379 420 449 520 596 600 603 632 655 658 663–664 (12 Belege) astringere 523 atrociter 412 551 attemptare 82 393 attendere 449 attentare 118 458 499 607 626 679 attinere 23 46 117 295 323 498 558 560 attingere 515 584 867 869 882 885 914 921– 922 924–925 930–931 934–935 937–938 941–943 945–946 949 951 960–961 (26 Belege) auctoritas 26 154 230 393–394 396 406 422 428 433–434 439 443 449–450 453 455 458 460 470 492 496 510 512–513 515– 517 535 544 552 554 556–557 563 572 595 605 607 631 679 681 704 709 717 726 732 737 745 748 752–753 759 761 763 772 780 782 789 794 796 800 809– 810 815 826–828 832 838 843 850 879– 880 917 939 951 955 (78 Belege) auctoritate ap. 154 396 422 428 434 439 443 449 453 455 458 460 492 496 513 515– 516 535 544 554 556 563 595 607 631 679 732 737 745 748 752 763 782 800 809 832 850 880 917 939 951 955 (42 Belege) auctoritate ordin. 230 394 433 443 450 453 510 512 517 572 595 605 631 681 704 709 717 726 752–753 759 761 772 780 789 794 796 810 815 826–828 838 843 879 951 (36 Belege) audere 96 496 670 audire 393 451 458–459 498 551 583 595 607 637–638 668 (12 Belege) 272

Wörter und Sachen

auditor 402 408 516 667 auferre 396 412 501 526 585 615 aufugere 386 446 524 534 augere 590 augustus 461 aula 413 auris 495 558 602 631 austeritas 399 447 500 535 544 608 643 ausus 393 authenticus 590 autor 524 auxiliare 412 608 auxilium 439 449 458 492 563 641 Ave Maria 566 avertere 535 670 avita 310

bistrof 526 blanditie 669 783 blasphemus 393 534 bocule 551 bombarda 412 bombardella 926 bommariorum 455 bona 310 390 396 402 415 427 433 439 441 458–459 503 509 525 535 550 572 585 590 599 603 626 639 663 672 (25 Belege) bonarum mentium est (Gratian D. 5 c. 4) 432 555 606–607 bonus 244 403 414 517 532 543 555 627 916 brachium 412 416 432 439 449 458 492 514 563 634 667 (11 Belege) brevis 451 487 642 bulla 485 898 burgimagister 455 588 burgus 320 518

baculus 526 559 617 641 668 673 675 682 928 bannum 113 baptisma 638 baptismalis 638 baptizare 482 595 638 baronus 591 begina 662 bellicus 519 bellum 403 405 548 577 594 609 bene 455 459 524 benedicere 418 605 638 benefactor 557 beneficiatus 557 561 577 602 681 870 933 beneficium (benef.) (325 Belege) 2 benef. 422–423 517 556 692 721 745 752 761 763 780 787 800 815 826–828 832 843 (19 Belege) 3 benef. 434 689 695 740 758 760 763–764 783–784 788 793–795 810 844 846 (17 Belege) benef. c.c. 524 529 532 535 542 590 601 911 benef. s.c. 442–443 518 524 529 532 535 542 568 573 577 590 636 704 726 745 789 800 809–810 815 826–828 843 951 (26 Belege) benigne 484 536 539 benivolus 544 bibere 419 426 532 617 653 668 biduum 482 biennium 404 422 435 476–477 483 487 494 515 674 676 (11 Belege) biretum 500

cadere 26 390 411 420 436 446 449 452 468 522 526 541 545 564 570–571 574–575 579–580 600 628 634 640 644 657 668 (27 Belege) caducus 82 calix 418 557 calor 627 camera 402 408 439 443 455 572 camera ap. 73 109 402 408 439 443 455 524 572 918 camerarius 414 614 camisia 414 campana 566 638 campanile 638 campus 617 cancellare 27 181 297 310 364 415 559 590 738 741 cancellaria ap. 467 candelabrum 552 caniculus 426 canis 559 614 675 canones 196 524 canonicatus 434 467 489 492 515 535 548 552 556 558 614 622 709 (13 Belege) canonice 26 196 244 375 403 405 419–420 429–430 436 438–439 442 446 448 452– 453 462–463 465 467–468 470 472 478– 479 493 497 504 506–508 521–522 524 526–527 529 532 534–535 537–538 540– 541 546–547 549 556 564 570–571 574– 576 580 583–584 596–597 599 610–611 273

Wörter und Sachen

614 618–619 624 628–629 640–641 644 655 657–658 660 663–665 669 671–672 678 951 (85 Belege) canonicus 242 392 394–396 406 410 416 443–444 449 457–458 461 464 471 492 496 523–524 535 545 548 552 556 558 573 595 608 616 622 625 627 630–631 656 665 670 680 682 692 718 749–750 871 885–886 891 901 907 912 916 921 (53 Belege) canonissa 429 530 cantarus 465 cantionator 557 cantor 457 583 794 cantrifusor 895 capax 557 capella 202 415 501 512 525 531 534 557 595 633 637–638 870 (13 Belege) capellania 415 433 442–444 485 512 525 534 589 622 794 881 918 943 950–951 (17 Belege) capellanus 389 401 415 470 485 524–525 534 545 566 589 595 622 634 638 667 681 849 918 943 950 954 (22 Belege) capere 438 524 585 587 653 capillum 649 668 capitaneus 548 capitularis 502 capitulum 402 433 439 444 454 457 492 501–502 572 607 631 (12 Belege) captare 540–541 547 564 571 574 611 628 caput 412 438 465 491 497 524 526 533 579 583 587 606 614–615 617 (15 Belege) caracter 467 717 726 737 746 794 796 810 826–828 830 838 843–844 867 (16 Belege) carcer 439 446 450 501 509 522 528 565 676 cardinalis (card.) 17–18 22 25 57 71 87 94 370 439 449 492–493 511 513 595 651 855 860 916 (20 Belege) carentia 390 470 529 611 640 carere 524 679 caritas 484 carnalis 23 27 44 62 71–72 87 113 117–118 125 195–196 230 243–244 250 283 332 351 360 366 370–371 400 434 441 481 518 570 610 621 641 661 692 (35 Belege) carnaliter 5–6 27 33 46 48 62 67 89 92 106 113 115 131 137 151 156 160 171 174– 175 200 219 221 237 244 252 264 283 308–309 323 330 348 360 378–379 541

550 554 560 565 585 610 668 735 (46 Belege) caro 244 419 434 555 565 578 613 cartula 464 cassare 415 458 607 676 cassatio 676 caste 535 castellanus 400 castitas 26 castrum 410 462 522 531 794 870 casualiter 849 casus 393 497 524 545 555 557 578 673 cathedralis 467 515 535 cathena 87 catholicus 395 524 causa 26 48 87 99 186 219 244 264 266 379 400 402 404 412 426–427 432–433 437 443 449 451 453–462 490 498–499 501– 503 511 513 515–517 522–523 544 548 561 566 581 583 588 593 608 610 635 656 670 676 681 735 (61 Belege) causare 406 414 416 426 431 439 544 592 cautela 426 432 443 445 451 455 458 461 471 482 516 548 555 563 566 606–607 609 641 675 885 (21 Belege) cautio 402 439 443 455 499 563 cavere 401 473 568 589 601 618 624 840 cedatio 402 cedere 433 557 638 cedula 676 celebrare 26 244 391 394 406 411 450 466 480 482 485–486 488 507 512 516 527– 528 531 535 550 552 555 557–558 582 587 593 595 602 605–606 608 617 633 637–638 642 649–651 653 668 675–676 680–681 844 916 950 (50 Belege) celebratio 602 649 916 celer 559 675 celum 532 cena 545 615 926 censere 647 censura 392–393 402 439 443–444 455 458 485 492 499 514 516 518 523 542 544 556 558 561 563 572 585 606 667 676 681 874 (28 Belege) census 495 525 590 cernere 444 certitudo 550 certus 26 84 99 185–186 195 219 264 266 386 394 396 400–404 406 419 426 428 439 441 447 449–452 455–456 458–459 461 465 473 495 499 501 503 510–511 274

Wörter und Sachen

513 515–517 522–526 528 533–534 539 543–544 549–551 556–557 561 566 573 578 581 585 587 590 593 602 604 607 616–617 623–624 626–627 631 634 651 653 656 667 676 679 682 800 830 844 (91 Belege) cesareus 395 cessare 390 411 420 428 468 492 541 557 570–571 575 649 (12 Belege) cessatio 557 cibus 500 555 613 cicatrix 514 634 cimiterium 638 913 cingere 653 circa 114 403 432 439 449 458 464 524 550 553 573 583 593 638 653 675 (16 Belege) circumcisio 462 circumdare 526 615 circumligare 40 circumventus 537 circumvicinus 681 cirurgicus 514 555 617 citare 403 406 432 444 449 457–458 citatio 449 458 607 citatorius 607 cito 557 citra 387 464 536 539 552 553 598 627 638 649 680 682 (12 Belege) civilis 413 civis 417 425 450 562 civitas 58 83 131 155 176 195 257 265 274 298–299 391 405 410 419 424 425 433 439 455 456 470–471 473 499 508 512 522 548–549 579 658 664 670 679 680 755 803 (38 Belege) clam 446 566 clamare 412 465 clamor 514 598 clandestine 11 27 35–40 43–44 59 71–72 81 89 95 99 102–104 116 129–130 135–136 140–141 148–149 151 158 164–166 169– 170 183 186 193 200–201 205 214 218 223–227 234 238–239 278 281–282 284 287–288 300 326–329 332 342 346–347 350–351 368 376 381 385 735 (74 Belege) claudere 82 417 465 514 617 638 916 clausula 186 216 287 321 323 366 434 437 443–444 453–454 456–461 490 492 496 535 556–557 607 635 705–706 721 725 752 763 783 824 826–827 832 839 851– 852 857 863 869 873 884 893 896 903 905 927 947 957 961 (53 Belege)

clausula ›Permutandi‹ 434 556 721 763–764 781 783 clausula ›Quod si non ambo‹ 437 453 490 clausula ›Quod si non omnes‹ 443–444 454 456–461 clausula ›Quod ipse vel alter eorum‹ 451 496 clausula ›Quod unus vel duo‹ 458 clausula ›Etate sibi suffragante legitima‹ 705–706 clausula ›Ordinarii lic. non obtenta‹ 851–852 857 863 873 884 903 947 957 clausura 431 544 615 clava 514 clavis 501 555 clericus, clericalis (cler.) (165 Belege) clerus 386 534 cogere 379 405 419–420 436 446 452 454– 455 460 484 487 543 559 579 593 600 602 628 639 644 657 675 679 (24 Belege) cogitare 534 cognatio spiritualis (cogn. spir.) 11 13 24 37 40 59 70 80 83 96 108 126 133 139 156– 158 182 186 198–199 205–206 211 220 231 234 258 268 270–272 279 282 285– 286 297 307 309 313 320–321 331 347 349 363 (46 Belege) cognitio 379 cognomen 415 840 cognoscere 5–6 27 33 46 48 67 89 92 106 113 115 131 137 151 156 160 171 174– 175 200 219 221 237 252 264 283 308– 309 323 330 348 360 378–379 451 453 458–460 550 554 560 565 585 610 668 735 844 (49 Belege) cohabitare 62 244 310 427 441 499 550 cohabitatio 87 244 310 499 coitus 550 719 939 collatio 557 566 614 631 667 collator 561 collatus 556 collegialis, collegiatus (colleg.) 238 281–282 328 380 402 409 433 444 454 501–502 509 512 535 552 592 595–598 604 610 616 620–622 646 654 671 715 722 772 796 803–804 809 823 836 839 876 886 912 921 943–944 949–950 960 (49 Belege) collegium 413 445 458 535 615 collis 633 colloqui 524 673 275

Wörter und Sachen

colloquium 425 617 collum 462 482 color 500 585–586 comburi 392 comedere 613 648 comes 418 549 556 613 comestibilia 543 commater 554 commendator 288 327 544 573 commensalis 855 961 commiatus 566 comminare 412 566 comminatio 449 commisceri 62 244 commissarius ap. 449 458 552 676 commissio 84 185 195 437 443 449 451 453–461 490 492 498–499 501–503 544 607 (25 Belege) committatur 1–6 8 15–16 19–21 24–27 33 41–42 46 48 55 60 62 74–75 79 84–87 96 99–100 103–104 107 109–110 113 116– 117 125 127 131 139–141 144 149 152 154–155 159 161–162 170–171 180–188 194–196 202–204 211 217 219–224 231– 233 237–238 242 244 249–250 253 262 264–266 272–275 277–282 288 295 298 305 309–310 320–321 324–331 341–342 344–346 349 353 360–361 369–370 375 377–380 383–384 386–390 392 394 401– 403 405–412 415 417 419–420 425–426 428–431 433 436–440 443–444 449 451– 465 465 468–470 474 478–479 482 484– 486 490–493 495–504 506–509 512 514 518 523 525–529 532–549 551 567 569– 580 583–585 587 591–592 595 600 602 606 610 615 621 624 627 630–632 635 637–638 640–645 648–651 653–655 657– 673 675 677–681 683–692 694–695 699 701 705 707–708 710 714–715 717–720 722–727 729–731 734–735 741–743 746– 747 749–752 754–756 762 765–779 783– 784 786–794 796–797 799 802–808 812 815 817–818 820–821 824–827 830–831 834–837 839–849 880 885 909 911 917– 919 926 928 936 944 949–950 (436 Belege) commodare 638 commode 21 99 144 149 186 202 264 266 321 380 390 401 420 430 436 446 452 493 507–508 512 517 529 535 537 541 563 570 584 591 593 595 603 628–629 631 637 644 646 655 658 671–672 678 753 794 (46 Belege)

commodior 568 commodius 496 612 commodum 415 496 670 commorare 26 109 137 270 284 348 389 419 452 455–456 499 509 532–533 766 926 (17 Belege) commossus 387 commotus 425 482 communio 439 communis 84 185 371 456 458 495 535 549 614 673 communitas 633 communiter 535 commutare 393 415 495 530 535 590 763 783 commutatio 530 535 590 comparentes 607 comparere 406 449 compatibilia 517 524 548 646 676 compatientia 535 compellere 443 454–455 460 535 595 601 623 compensare 457 comperare 458 compescere 492 667 competens 219 379 458 503 638 competere 48 437 457 complere 467 completus 411 436 446 449 564 611 657 complexio 408–409 414 535 complices 485 534 587 componere 496 566 673 compromissum 444 compromittere 444 compulsus 390 411 468 541 564 570–571 575 580 603 618 628 640 655 658 (15 Belege) computare 244 435 487 computus 595 conari 62 concedere 62 219 295 396 467 492 496 498 511 513 516 525 544 567 607 638 642 647 650 (19 Belege) concessio 467 488 492 918 concilium 498 871 885 949 concipere 68 396 565 578 conclusio 451 concomitare 559 675 concordare 514 516 528 563 587 concordia 516 604 673 concorditer 457 535 276

Wörter und Sachen

concubina 585 660 concubinarius 557 concumbere 219 condempnare 392 451 453–455 458–459 461 condempnatio 402 499 condere 590 condiscipulus 566 conditio 464 600 676 conditionaliter 553 conducere 426 549 783 conductor 526 conferre 426 438 441–442 446 462 467 484 492 496 524 535 540 550 557 566 571 573 582 608 617 619 621 648 651 657 661 668 (28 Belege) confessio 393 449 638 783 961 confessor 389 516 662 676 916 confessus 534 conficere 422 428 434 439 487 495 515 561 567 590 595 604 612 635 637 639 643 659 721 823 917 (21 Belege) confirmare 396 444 457 461 498–499 535 595 604 635 confirmatio 13 24 37 40 83 133 220 270– 271 307 331 347 396 557 567 595 604 635 639 916 (20 Belege) confirmatorius 444 confisus 651 conflictus 403 471 519 548 confligere 673 confovere 653 confrangere 555 608 confrater 545 confugere 458 conglutinare 555 congregatio 523 535 553 congruus 439 458 467 572 638–639 coniugalis 27 62 244 550 coniugata 422–423 738–739 811 813 841 coniugatus 26 398 461 687 699 712 731 734 737–739 753 810 (13 Belege) coniuges (239 Belege) coniugium 370 coniuncta 10 14 46 73 82 89 113 131 169 200 219 320 359 362 610 (15 Belege) coniunctim 499 544 coniunctus 23 44 71–72 84 87 124 185 195 213 230 237 243 250 282–283 289 314 319 323 332 351 366 370 558 (25 Belege) coniungere 127 221

connexus 458 499 conquestus 503 consanguineus 87 412 441 466 532 538 544 662 consanguinitas (consang.) (273 Belege) 2. consang. gradu 87 366 3. consang. gradu 25 71–73 113 131 141 146 159 169 283 289 294 359 370 610 (16 Belege) 3. et 4. consang. gradu 28 43 84 99–101 111–112 163 177 200 204 211 219 242 254 292 342 346 358 376 (22 Belege) 4. consang. gradu 2–10 12 14–17 19 21 23 29–36 39 41–42 44–45 48 50–51 53–54 56 61 63–66 68 72 74–77 79 81 84–86 88–89 91 93 95 97–98 102–105 107–108 116 119–121 123–124 127–128 135–138 141–146 148–155 160–162 164–166 168 171 173–176 178–179 183–185 187–195 197 201 207 209 213–214 216 218 221– 223 225 227–230 232–233 235–240 243 247 250–251 253 255 259 261 264–265 267–269 274 276–278 280–282 284 290 293 296 298–306 308 311–312 314–320 322–324 326–329 332–336 338–339 341– 344 348 350–351 353–357 362 364–365 367–369 373–374 376–377 382 385 558 (221 Belege) consecrare 418 531 620 633 637–638 consensus 450 495 595 617 consentire 624 consequens 735 conservare 496 conservatio 679 conservator 461 490 607 considerare 458 consignare 557 consilium 543 613 consistere 412 535 590 604 638 consortes 458 consortium 125 310 427 451 458 conspicere 438 617 constare 62 125 196 244 375 379 405 419 429–430 436 438–439 441 443–444 446 448–449 452 455 458 462–463 465 468 470 472 478–479 493 497 504 506–508 521–522 524 526–527 529 534 537–538 540–541 546–547 549 553 563–564 570– 571 574–576 580 583–584 610–611 614– 615 618–619 624 628–629 640–641 657 660 663–665 669 671–672 678 (81 Belege) 277

Wörter und Sachen

conscientia 397 403 517 535 540 553 555– 556 561 586 613 (11 Belege) constituere 310 404–405 442 446 449 467 470 473 476–477 483–484 489 494 504 515 520–521 525 529 538 540 547 553 557 561 564 568 574–575 599 619 621 629 636 641–642 648 651 657 669 673– 674 678–679 705–706 735 757 790 830 867 871 886 891 896 905 908 920 927 929 932 942–943 959–960 (67 Belege) constitutio 366 413 415 422–423 455 458 467 498 513 525 535 544 557 636 638 642 650 676 679 840 871 885 917–919 923 936 944 949–950 (31 Belege) constitutio Alexandri VI. 642 constitutio Bonifatii VIII. 458 544 557 638 constitutio Clementis V. 513 642 650 constitutio Eugenii IV. 642 constitutio Honorii III. 413 constitutio Innocentii VIII. 642 constitutio Julii II. 642 917–919 constitutio Leonis X. 642 constitutio Martini V. 513 642 650 constitutio Pauli II. 414 525 constitutio Pii II. 871 923 936 944 949–950 constitutio Sixti IV. 642 constitutio Lugdunen. et Lateranen. conciliorum 422 871 885 949 constitutio Pictavien. concilii 423 constitutum 387 412 438 453 526 532 551 579 583 614–615 617 648 660–661 668 (16 Belege) conscius 449 construere 637–638 consuescere 495 534 consuetudo 457 467 535 557 638 consuetus 444 467 725 752 763 824 826– 827 832 839 869 893 905 927 950 (15 Belege) consul 518 557 562 consularis 557 consulatus 557 consulere 602 638 consulescere 87 consumare (299 Belege) consumere 309–310 contempnere 393 contemptus 449 contemptus clavium 392 485–486 488 516 528 552 555 587 605–606 642 651 653 668 680 944 (17 Belege)

contentio 452 contentus 524 578 648 668 contestare 455 contiguus 495 continentia 679 continere 84 125 185 195 244 283 289 400 422–423 428 434 439 444 449–450 452 485 487 492 495 498 513 515–517 526 544–545 556–557 561 567 572 590 595 604 607 635–636 639 653 676 679 721 823 844 917 (48 Belege) contingere 87 393 493 535 540 550 557 561 569 574 582 595 601 681 840 949 (16 Belege) continuare 44 87 124 295 410 433 543 566 601 continuus 62 244 524 855 961 contio 670 contra 87 386 388 393–394 402 412 433 437 444 449–451 453–455 457–458 460 470 485 493 496 499 501–502 516 522 524 544 557 559 562 578 585 606–607 618 655 658 673 675–676 783 (44 Belege) contractus 72 131 174–175 309 498 559 576 contradicere 444 492 524 contradictio 676 contrafacere 676 contrahere (484 Belege) contrarius 366 379 391 449 455 467 535 544 676 679 840 (11 Belege) contribuere 595 controversia 444 452 contubernium 27 contumelia 438 653 contumeliosus 482 534 convalescere 407 471 587 630 645 653 convenientia 858–859 903–904 913 convenire 501 549 conventio 638 conventuales 411 520 547 677 conventus 405 449 463 484 493 567 574 607 628–629 635 651 679 (13 Belege) conversa 493 conversare 87 549 553 586 642 680 conversatio 585 conversus 864 convertere 412 448 549 595 608 612 673 convolare 62 244 295 449 copertus 230 copia 557 278

Wörter und Sachen

copula 23 27 44 62 71–72 87 113 117 125 195–196 230 243 250 283 332 351 360 366 370–371 400 434 441 481 518 570 610 (29 Belege) copulari 196 219 309 400 783 899 coquere 926 cor 484 608 610 choralis 454 680 chorus 471 492 557 638 coram 60 219 379 398 402–403 437 443– 444 449 451 453–461 465 485 490 498– 499 502–503 522 524 534 610 638–639 667 (34 Belege) corillio 454 corona 456 coronatio 492 corporalis 418 438 524 526 668 corpus 500 524 544 595 598 652 correctio 440 corregere 27 181 738 741 corripere 675 corrupta 434 481 crassus 393 creatura 393 415 credere 406 423 432 448–449 485 488 532 550 555 885 (11 Belege) creditor 439 450 488 572 creditum 439 crepusculum 583 crimen 392–393 485 557 676 880 918–919 crimen falsi 880 918–919 criminalis 518–519 562 588 cripta 442 christianus 496 638 670 christifideles 393 439 535 595 crucibilium 454 crudelitas 441 crus 627 668 cubiculum 566 cubilis 587 culpa 379 432 514 548 555 569 592 606– 607 625 904 909 911 913 (14 Belege) culpabilis 403 524 534 cultellum 448 532 573 598 627 648 cultrum 386 471 606 cultus 557 638 681 cum moderamine inculpate tutele (Codex 8.4.1 und X 5.18) 419 438 448 491 526– 527 532 534 551 583 641 660 (14 Belege) cupere 26–27 62 114 117 196 244 375 389 391–392 400 402 425 440–442 449 452 466 484 489 495–496 499 505 510 514

523–524 530–532 535 541 544 548–550 561–563 565 567 577 580 582 586 588 590–591 595–597 599 604 608 610 612 625 631 633 637 642 650–651 659 662 673 899 (70 Belege) cupiditas 642 650 cura 421–422 424 439 496 500 513 515 523 551 593 622 650 667 (14 Belege) curare 423 449 457–458 461 607 curatus 393 517 635 curia 22 44 56 244 289 332 398 451 455 458 498 585 610 641–642 650 676 (17 Belege) curialis 674 currere 571 cursor 449 curtis 617 cuspes 569 custos 566 907 dampnabiliter 586 dampnare 670 dampnum 585 dapifer 440 datario, componat cum 17–18 22 25 57 71 73 94 109 113 116 132 159 169 174–175 195 212 217 263 283 289 294–295 359– 360 370 (27 Belege) datarius 113 132 159 169 174–175 195 212 217 263 283 289 294–295 359–360 676 (17 Belege) datum 415 461 484 487 492 517 676 898 deambulare 649 debilis 408–409 debilitas 416 500 debitor 439 decanatus 404 496 decanus 144 149 202 219–221 223–224 238 266 281–282 380 402 406 439 454 457– 458 460–461 490 492 496 502 509 518– 519 552 557 561–562 567 577 602 606 610 615 624 631 670 677 679–680 715 722 724 735 746 766 771 783 789 794 839–840 944 949 (58 Belege) decedere 118 330 386 412 438 455 595 638 648 735 decens 590 decentia 602 decernere 185 310 366 393 443–444 449 451 455 498–499 501–502 513 516 544 607 (17 Belege) 279

Wörter und Sachen

decet 219 declarare 23 44 243 332 393–394 439 444 449 452 457–458 467 498 524 607 679 844 (18 Belege) declaratio, declaratorius (decl.) (274 Belege) decretalis ›Cum ex sacrorum‹ 871 923 936 949 decretalis ›De rebus eccl. non alienandis‹ 415 525 decretalis ›Si in evidentem‹ 415 495 525 decretalis ›Viam ambitiose‹ 513 650 decretalis/capitulum ›Odowardus‹ 402 433 439 572 decretare 443 449 455 499 544 607 decretum 394 402 424 450 455 499 516 decurrere 461 dedecus 585 dedicatio 524 668 deducere 23 117 283 289 332 351 432 499 522 defectuosus 590 638 844 defectus 416 422–423 458 467 517 556 636 732 735 746 763 783 830 844 849–850 859 867 879–880 903–904 908–909 911 913 917 919 939 949 951 953 955 (34 Belege) defectus natalium 422–423 517 556 721 726 732 735 763 783 830 844 850 879–880 908 917 939 951 955 (20 Belege) defectus et. 867 949 defendere 402 412 417 419 425–426 432 438 448 465 471 491 524 526–527 532– 534 551 559 573 579 583 606 614–615 617 621 648 660 668 673 (32 Belege) defensio 396 428 448–449 469 497 524 532 559 617 675 (11 Belege) defensor 428 deficere 590 deformatio 634 deformis 634 deformitas 858 915 953 defraudare 483 defunctus 390 398 457 481 492 518 524 532 604 627 783 899 (12 Belege) degere 662 delatio 458 delegatio 454 458 498–499 delegatus 679 delicatus 414 delictum 393 557 783 delinquere 676 783

demandare 195 439 444 452 458 607 demeritum 518 demonstrare 426 448 dempto 415 demum 518 584 denegare 219 408 436 549 611 denigrare 392 627 denominatio 676 denuntiare 528 563 585 638 denuntiatio 585 denuo 450 458 499 675 dependere 458 499 595 deponere 219 379 402 411 457 918 deprecari 573 depredatio 519 deprehendere 576 deputare 281–282 393 428 453 457 461 544 552 571 607 676 949 (13 Belege) derelinquere 405 484 547 580 derogare 535 638 derogatio 389 405 408–409 414 444 469 473 496 502–503 511 513 518 523 529 535 568 574 586 591 608 612 625 636 642–643 650 662 763 864 (31 Belege) derogatorius 535 descendere 524 566 673 descensus 555 deservire 389 401 406 408–410 431 447 466 470 500 517 523 544 557 567 582 586 589 608 612 616 622 635 643 650 652 659–660 667 677 783 (32 Belege) desiderare 46 72 219 309 330 398 415 481 508–509 511 513 525 543 552 557 568 576 581 589 592–594 637 639 671–672 783 928 (29 Belege) desiderium 309 330 481 524 desinere 465 desistere 534 536 539 559 578 667 673 675 destinare 552 destituere 87 557 destitutio 87 desuper 244 289 402 422 428 434 439 449– 450 485 487 492 495–496 499 503 513 515 544 561 563 590 595 604 635 639 676 721 823 917 (30 Belege) detegere 537 detentor 492 deterior 578 673 deterius 524 534 detestabilis 653 detractio 371 280

Wörter und Sachen

detrahere 555 detrimentum 631 devincere 565 devolvere 405 458 devotio 505 638 681 916 devotus 366 415 602 dexter 386 412 416 432 471 514 545 592 858–859 903–904 909 913 915 919 928 (17 Belege) diabolus 388 diaconus, diaconatus (diac.) 416 449 471 486 542 546 575 600 825 837 871 885 896 941–943 946 960 (18 Belege) dictare 518 dies 82 87 386 389 392 406 412 417 419 425–426 438 449 461–462 497 502 514 524 526 532 534–536 539 544 551 555 557 568 573 583 595 602 613–615 617 648 650 660–662 668 671–673 738 741 885 (50 Belege) dieta 498 557 638 diffamatio 593 differentia 440 598 604 diffinitiva sent. 23 33 124 243 249–250 283 295 332 351 379 402 437 451 453–461 490 498–499 676 (27 Belege) digitus 471 592 916 926 928 dignari 62 84 185 244 366 393 396 402 428 433 443–444 449 455 457 459–461 499 502 513 524 544 561 563 604 638 667 676 840 (30 Belege) dignitas 492 511 513 515 535 602 642 dilapidare 585 diligens 125 131 244 371 449 610 849 915 dimicare 617 dimidium 455 909 diminuere 638 681 dimissorialis litt. 830 844 923 936 940 dimittere 125 412 430 449 452 470 524 553 556–557 570 579 593 603 608 628–629 644 654 657 663 669 671–672 (24 Belege) diocesanus 473 diocesis (dioc.) (1270 Belege) directio 427 dirigere 84 185 195 406 452 456 460 497 514 557 679 844 (12 Belege) dirus 244 discedere 427 441 448 524 526 551 553 617 discordia 544 626 653 657 discrimen 532 551 583 615 617 638 660– 661 668

discumbere 668 dispensare 195 366 487 496 511 513 647 676 700 704 709 717 721 794 796 800 840 858–859 904 913 916 (22 Belege) dispensatio (disp.) (800 Belege) disp. ubi pater 700 721 732 741 748 752 763 764 781 826 827 832 839 (13 Belege) disponere 551 dissentio 389 657 dissertatio 544 dissimilis 676 dissovere 535 distantia 19 21 42 46 79 84 127 144 149 185 202 238 278 281–282 288 321 327 349 353 377–378 380 458 595 638 (26 Belege) distare 84 185 371 595 637–638 distractio 649 distrahere 668 distribuere 590 distributio 622 670 districtius 554 diversorium 534 dividere 557 divinus 87 389 392 394 401 406–410 431 447 450 466 470 485–486 488 500 516 523 527–528 530–531 535 552 555 557– 558 565 567 585–587 595 605–606 608 616 630 633 635 637–638 642–643 650– 653 660 667–668 675–677 680–681 899 915 950 (62 Belege) divisim 535 544 divortiare 44 54 56 60 67–68 74 85–86 117 124 135 151–152 196 230 237 249–250 283 295 351 593 (23 Belege) divortium 26 62 67 72 85–86 113 151 195– 196 230 244 309–310 366 370 498 510 550 593 (20 Belege) docere 670 735 doctor 444 492 518 doctrina 485 524 documentum 561 735 dolere 392 524 565 610 642 dolor 405 670 679 dolosus 664 dolus 537 572 domesticus 593 domicella 455 domicellus 451 domina 415 455 485 502 544 dominium 522 281

Wörter und Sachen

dominus 401 455 522 524 613 898–899 domus (137 Belege) dos 557 566 620 dotare 590 dubitare 219 321 403 439 461 474 492 517 543 548 552 555 558 561 572 588 735 (17 Belege) ducatus 517 602 ducatos 4 602 ducatos 16 22 25 57 ducatos 60 87 duo 386 412 419 426 438 444 448 454–455 458 465 496 498 512 514 524 526 532 544 559 579 620–621 637 646 660 673 675 928 (29 Belege) duplex 277 532 durare 27 420 452 468 564 574–575 580 640 657 667 (11 Belege) durus 441 dux 501 518 556

emittere 375 390 400 405 411–412 420 429– 430 436 446 449 452 463 468 470 472 478–479 493 499 504 506–508 520–521 529 535 537–538 540–541 546–547 549 553 564 570–571 574–575 580 584 591 596–597 599–600 603 611 618–619 628– 629 632 640 642 644 650 654–655 657– 658 662–665 669 671–672 677–679 (74 Belege) emolumentum 595 670 emulus 371 449 524 585 667 enormis 557 ensis 386 412 419 425 432 445 448 462 524 533–534 569 578 614 621 660 673 (17 Belege) episcopus (ep.) (515 Belege) equalis 419 557 equitare 673 equus 527 653 673 erectio 595 638 erigere 412 526 532 535 557 617 638 eripere 526 598 error 392 461 erubescere 526 estimare 624 esus 613 etas (et.) (142 Belege) et. legitima 375 430 463 507–508 529 538 546–547 591 596–597 599 603 611 619 636 654–655 658 663–665 671–672 678 705–706 757 790 eucharistia 441 510 593 595 638 evacuare 455 522 evadere 386 514 522 524 526–527 559 576 578 615 653 675 (12 Belege) evagari 484 565 608 evaginare 388 412 419 432 445 482 497 524 527 534 578 583 614–615 617 660 668 (17 Belege) evenire 681 eventus 330 557 evidens 415 495 525 evitare 87 524 532–533 673 evocare 60 124 196 283 289 379 437 439 443 451 453 455 458–460 498–499 610 641 667 671 (21 Belege) exactio 96 examinare 485 examinatio 398 exbursatio 653 excedere 433 517 557

ebdomada 446 512 549 557 569 595 602 675 ecclesia (eccl.) (660 Belege) edere 496 585 edictum 196 439 563 effectus 87 431 449 461 484 651 735 efficax 396 449 469 535 580 effluere 26 549 569 583 607 effodere 545 effringere 545 effugere 551 effusio sanguinis 387 407 432 471 514 526 551–552 579 587 598 617 620 627 630 638 645 649 680 682 (20 Belege) egre 446 614 668 682 egredi 559 566 675 egritudo 131 534 eicere 310 419 555 elapsus 244 535 elargiri 590 595 electio 457 662 electivus 535 electus 540 548 585 595 602 606–607 610 elemosina 595 608 612 elidare 503 eligere 397 457 511 513 516 638 650 676 emanare 439 467 587 919 emere 533 549 emergere 499 566 emissio 405 669 679 282

Wörter und Sachen

exceptio 458 503 excessus 5–6 27 366 516 535 556–557 561 565 578 642 676 (13 Belege) excipere 622 excitare 585 587 excludere 681 excommunicare, excommunicatio (excom.) 27 72 87 230 300 332 366 370 392–394 406 432–433 439 443 450 455 458 461 464 474 485–486 488 491 514 516 518 523 528 539 542 552 557–558 561 563 572 585 598 605 607 620 630 642 649– 650 667 676 681–682 917–919 944 (56 Belege) excrescere 448 exculpare 532 excutere 514 executio 195 433 439 444 449 452 458 493 513 540 544 574 607 679 844 (15 Belege) executor 428 451 456 590 607 618 executorialis 402 516 exemplum 535 exemptio 513 exequi 455 607 679 exercere 500 523 638 650 667 840 exercitus 470 exhibere 195 452 458 485 496 503 557 exhortare 482 536 539 exhortatio 578 exigere 27 125 439 518 exiguus 512 exilium 590 eximere 551 exonerare 566 exoriri 72 113 195 230 237 249 283 309 332 366 370 522 551 598 604 (15 Belege) expedire 176 212 415 449 452 492 525 590 expeditio 449 expellere 417 535 667 expensa 402 433 453–454 457–459 490 499 explere 595 exponere (344 Belege) expressus 26 87 113 401 422 437 449 455– 456 458–461 511 513 543–544 557 588– 590 601 624 627 635–636 667 676 840 918 (30 Belege) exprimere 676 exprobare 566 exsequi 450 611 exspectare 125 244 458 557 607 617 exspectativa 823

exspirare 425 462 526–527 532 551 579 653 675 extendere 567 590 638 extimare 617 extinguere 626 extorquere 458 extra 310 389 399 408–409 431 439–440 447 454 457–458 466 500 510 517 519 535 555 566–567 583 586 590 604 612 616 625 635 643 650 652 659 662 677 783 850–857 860–866 868–870 872–873 875–879 881 883–885 887–892 894–895 897–903 906–907 910–912 924 929 932– 934 939 948 952 954–959 961 (100 Belege) extra muros (e.m.) 353 401 443 449 455 482 496 499 503 505 512 519 523 597 604 652 681 803 871 (19 Belege) extrahere 386 458 673 extraiudicialiter 196 439 449 563 extremus 82 417 514 617 641 extrucidare 555 fabrica 459–460 595 604 681 facilis 783 facinus 647 facultas 117 185 196 389 393 396–397 399 401 410 413–416 418 439 441 444 495 510–513 523 525 530–531 544 568 581– 582 586 590 593 595 635–638 642–643 656 681 (43 Belege) falsificare 676 falsus 219 379 437 449 453–456 458–459 461 498 544 563 585 610 676 874 880 918–919 (21 Belege) fama 392 414 555 627 famatus 617 familia 427 559 675 familiaris 310 506 614 855 961 famula 427 585 682 famulare 523 602 famulus 419 448 682 fascia 40 fateri 783 facies 27 71 186 195 216 219 285–287 366 426 541 552 558 595 610 653 735 (18 Belege) fautor 670 favere 573 favor 366 458 561 595 febre terzana 613 283

Wörter und Sachen

febris 613 675 fedare 566 fedus 379 felix 485 fenestra 545 555 ferratus 555 ferreus 412 926 festivitas 502 557 595 668 916 festivitas dedicationis eccl. 668 festivus 595 festum 631 638 festum assumptionis Marie 916 festum conceptionis Marie 916 festum purificationis Marie 916 festum circumcisionis Domini 462 festum Omnium Sanctorum 415 433 525 916 festum Resurrectionis et Nativitatis Domini 916 festum Pentecostes 916 festum Trium Regum 622 633 festum s. Martini 631 festum paschatis 638 festum 12 Apostolorum 916 festum s. Nicolai 916 festum s. Bernardi confessoris 916 feudalis 455 458 fiat (447 Belege) fiat de speciali (f.d.s.) (634 Belege) fiat de speciali et expresso (f.d.s.e.) (227 Belege) fiat in forma (f.i.f.) (93 Belege) fictus titulus 874 880 917–919 fidedignus 403 496 fideiussio 542 fidelis 535 557 586 fides 67 244 330 524 670 918 filia 31 61 160 271 314 360 362 585 622 filialis 527 559 606 633 675 filius 5 31 160 295 412 531 559 587 607 670 675 957 (12 Belege) finalis 439 finire 535 662 668 671–672 finis 435 451 483 494 firmare 244 918 firmitas 423 604 firmiter 443 455 firmus 557 fiscalis 450 485 561 fiscus 585 fixus 617

florenus (fl.) 402 433 495 509 557 590 631 639 7 fl. renen. 495 590 8 fl. renen. 590 10 fl. renen. 590 14 fl. renen. 433 16 fl. renen. 631 24 fl. monete Flandrie 639 29 fl. renen. 631 40 fl. renen. 402 557 150 fl. renen. 509 1020 fl. renen. 557 fons 638 fonte, levare de sacro 11 59 70 80 106 108 114 126 139 156–158 182 199 205–206 211 231 234 249 258 268 272 279 282 285–286 297 309 312 320–321 363 (33 Belege) forma (193 Belege) forma ›Fervens‹ 961 formidare 681 fornicarius 89 106 115 137 200 221 252 379 585 735 fornicatio 5–6 92 160 554 560 610 forsan (124 Belege) fortis 412 535 670 fortuna 402 433 572 forum 615 642 668 fragilitas 441 565 frangere 634 frater 388 393 412 436 438 451 455 463 465 470 478 492 495 500 511 513 524 529 535 540 567 573 586–587 600 611–612 621 627 641–642 657 661 669 672 677 692 730 840 938 (40 Belege) fraternitas 557 fraudare 404 421–422 424 467 480 487 489 496 515 622 636 (12 Belege) fraudulenter 452 538 664 fraus 402 537 572 frequenter 544 frivolus 458 673 fructus 401–402 422 424 439 443 453 459 480 492 496 512 515 517 525 556 561 589–590 601–602 622 624 631 646 704 745 753 794 828 (30 Belege) frustrari 461 fuga 524 559 673 675 fugere 412 419 458 465 673 fulcire 455 fulminatio 449 284

Wörter und Sachen

fundamentum 524 fundare 455 524 557 590 595 fundatio 401 512 525 557 568 589–590 595 601 624 636 646 (12 Belege) fundator 557 fungere 449 554 furibundus 566 furiosus 412 furor 87 514 furtivus 486 fustis 412 615 682 fustigare 398

gravamen 393 449 458 522 557 667 gravare 131 409 447 449 455 458 460 530 607–608 612 623 659 (13 Belege) gravida 379 gravis 113 230 249 283 309 332 366 491 524 526–527 551 572 648 676 681–682 735 (18 Belege) gressus 514 661 grossus 578–579 guardianus 547 628–629 657 gubernium 427 guerra 403 405 577 638 679 guttur 555 653

gallicus morbus 592 gaudere 389 408–409 449 469 500 513 544 557 584 612 616 635 642–643 650–651 676 864 (19 Belege) generalis 300 342 366 370 402 408 410 413 422 424 445 468 478–479 498 521 535 537 544 571 574–575 584 611 619 640 665 676 923 936 944 949 (32 Belege) generare 915 generatio 412 genitor 309 379 390 412 517 587 599 644 700 729 735 743 748 769 (14 Belege) genitrix 417 735 genus 439 467 526 591 germanus 405 412 455 466 591 679 gestare 482 500 573 gignere 618 gladius 388 425–426 464–465 471 482 497 524 527 534 545 566 578 583 615 617 653 668 928 (20 Belege) glacies 638 globus 621 gradus (337 Belege) grafferrius 518 grandines 595 gratia 6 87 310 366 393 412 415 423 434 449 453 455–456 465 477 487 492 511 513 527 544 556 566 590 596 635 661 666 676 689 692 704 709 717 733 735– 737 740 745–746 752–753 758–761 763– 764 767 769 772 778 780 782–784 787– 790 793 832 840 844 878 951 (67 Belege) gratiosus 524 660 gratis 176 212 310 398 408 411 414 426 441 493 496 512 522 525 561 573 579 588 594 608–609 646 653 668 674 732 851– 852 854–855 868 870 884 887 961 (35 Belege)

habena 125 550 habilitare 647 habitare 127 habitatio 497 514 527 532 557 579 habitator 160 595 637–638 habitus 87 389–390 396 399 405 409 411 430–431 440 447 449 452 466 470 484 493 500 523 529 540 544 547 553 557 565 567 570 580 586 603 608 611–612 616 625 628–629 640 642–644 650 654– 655 657–658 662–663 669 671–672 677 679 916 (56 Belege) heredes 455 459 heresis 392 485 496 586 670 hiemalis 595 637–638 hodie 282 721 752 850 903 908 955 homicidium 386 393 403 412 417 419 425– 426 438 445 448 462 465 482 497 514 518–519 524 526–527 532–534 545 548 551 559 562 566 569 573 576–579 583 606 614–615 617 621 641–642 648 653 660–661 668 673 675 783 (52 Belege) homo 87 455 550 598 637–638 681 honestas 82 118 648 honestus 87 310 389 425 427 441 465 496 500 510–511 513 516 534 544 557 559 585–586 593 602 662 670 675 (24 Belege) honor 524 555 585 hora 395 426 557 559 573 583 660 675 horas canonicas 395 573 horribilis 501 hortari 578 hospes 383 438 462 hospitalis 534 544 hospitare 587 hospitium 426 438 465 526–527 653 285

Wörter und Sachen

hostiliter 579 humanus 118 330 392 407 441 458 524 544 566 590 638 (11 Belege) humerus 534 614 humilis 669 humiliter 366 455

impedimentum 5–6 23 33 44 46 67 74 78 92 113 115 137 156 171 196 221 237 243 249–250 252 264 283 289 308–309 332 348 351 366 370–371 378 451 455 557 560 915–916 (40 Belege) impedire 458 524 536 679 impendere 443 455 607 imperator 519 imperitia 579 impertire 393 444 impetrare 437 451 455–456 458 460–461 595 679 impetratio 219 490 impetuosus 448 526 532 559 573 617 675 impetus 419 514 implorare 87 540 571 621 imponere 516 652 importantia 535 importare 520 538 540 546 628 importunus 449 514 impotentia 62 impremeditatus 585 impressio 496 impubes 411 428 529 584 655 658 664 impugnari 449 impulsus 535 incarcerare 439 522 676 incarceratio 402 522 incedere 500 incestus 27 60 87 113 115 117 137 230 366 393 554 610 (12 Belege) incidere 392 458 516 557 incipere 388 551 614 673 inclinare 439 inclusive 451 incognita 82 118 585 incola 55 76–78 306 386 482 562 595 637– 638 648 (12 Belege) incolumis 559 675 incommodus 638 incompetens 503 inconsiderate 482 585 610 inconsulte 543 incontinentia 26 427 550 593 incorporare 396 increpare 526 660 incumbere 410 500 588 incurabilis 416 616 incuria 526 555 incurrere 87 366 392 417 419 432 438 444 448 462 465 474 485 491 497 518 524 526–527 532–534 548 551–552 558 561

iacere 219 559 617 675 iactare 502 536 559 iactus 675 ianua 916 ictus 412 464 482 524 526 533 545 579 583 615 617 660 668 673 (14 Belege) idoneus 443 455 517 557 561 593 595 604 637–638 911 (11 Belege) ignarus 486 524 528 538 587 830 844 923 936 ignis 412 926 ignominiosus 653 ignoranter 1–4 7–9 12–13 15–16 20 22 28– 32 35–36 38–45 47–50 52–56 59–61 63– 66 68–70 76–77 81 83 85–86 88–91 93–94 98–99 102–104 109–110 119–121 123– 124 126 129–130 132–134 140–144 147– 152 158 160–166 168–170 172 178–183 186 188 190–194 197 201 203 205–209 213–218 220 222–234 236 238–242 245– 248 254–263 265 268 271 273 275 277– 278 280–282 284–289 292–293 295–297 299–307 312–329 333–347 350 354–355 360–365 367–368 372–374 376–377 381– 385 (245 Belege) ignorantia 393 486 ignorare 5–6 23 33 44 67 71–72 74 78 92 106 113 115 117 125 131 137 171 196 221 237 243 249–250 332 348 351 370– 371 445 520 540 545–546 560 (36 Belege) illegitimus 840 illesus 514 540 553 illicentiatus 484 565 608 642 illicere 452 illicitus 441 524 550 561 719 939 illustris 414 518 591 741 imbecillis 431 544 immediate 452–453 immemor 392 485 immiscere 392 465 585 588 602 605 642 immittere 555 648 immobilis 503 639 impactus 926 286

Wörter und Sachen

569 583 602 614–615 617 641–642 648– 651 653 660–661 668 675 680 871 874 917–919 923 936 944 949–950 (55 Belege) incursus 402 indebitus 449 458 460 522 563 indecisus 444 454 456 667 index 849 913 919 926 928 953 indicere 244 429 indigere 590 indignatus 419 426 inducere 379 420 427 430 441 463 470 472 492–493 538 540 561 574 580 603 629 644 783 918–919 (21 Belege) inductio 541 indulgentia 391 395 401 410 413 423 427 473 476–477 480 483 489 494 505 511 515 530–532 590 595 622–623 633 637 646–647 652 656 662 670 674 677 681 (35 Belege) indulgere 496 513 517 544 586 635 642 indultum 393 418 449 455 467 492 511 513 535 607 635 638 642 646 681 (15 Belege) indumenta 557 inermis 524 infamatus 516 infamia 419 462 465 497 516 526 532 545 551 569 583 615 617 624 660–661 676 (17 Belege) infans 595 638 inferre 386 396 412 441 448 458 522 551 557 573 585 587 607 648 673 (15 Belege) inficere 462 467 586 infirmare 457 461 infirmitas 87 131 399 406 408–409 419 447 530 534 544 557 569 602 608 615–616 623 735 859 911 (21 Belege) infirmus 595 infligere 514 informatio 371 461 infortunium 439 infra 87 195 219 396 400–401 404 411 418– 419 421–422 426 430 435 441 449 451 455 458 461 467 472–473 492 498 507 515 517 523 526 529 535 550 553–554 556–557 560 568 583 595 601 628–629 636 646 650–651 660 662 671 674–676 916 949 (57 Belege) infra muros (i.m.) 443 ingredi 400 434 555 566 615 618 ingressus 428 452 470 535 566 578 644 677

inhabilis 407 587 616 630 645 647 inhabilitas 417 419 438 448 462 465 471 497 524 526–527 534 545 548 551 569 583 614–615 617 624 641 648 660–661 676 (26 Belege) inhibere 117 393 443 455 458 554 653 inhibitio 449 557 inhibitorius 393 455 607 inicere 407 557 620 630 645 680 iniectio 387 432 464 552 587 598 620 627 630 645 649 680 682 (13 Belege) inimicus 392 407 551 iniquitas 457 670 iniquus 437 443 451 453 455–461 490 498– 499 617 (15 Belege) iniungere 309 379 393 590 iniuria 396 440 502 551 557 607 625 653 680 682 iniuriare 386 438 607 iniuriosus 387–388 392 432 438 497 501 524 555 627 648–649 668 673 (14 Belege) iniustus 392 449 458 499 522 563 innocentia 403 innodare 433 443 572 667 676 681 innovare 458 667 innumerabilis 638 inobedientia 449 670 inopia 439 466 572 inopinate 555 615 inordinatus 551 inquirere 125 131 412 554 585 610 inquisitio 449 insania 87 insecutio 559 675 insedere 673 insequi 419 425 559 617 668 673 675 inservire 549 593 614 660 insidiare 617 insignire 467 717 726 737 746 794 796 810 826–828 830 838 843–844 867 (16 Belege) insimul 62 244 660 insistere 401 440–441 510 518–519 insolitus 535 inspicere 634 849 915 installatio 396 instantia 402 406 415 439 449–451 453 457– 459 488 499 510 528 572 607 (17 Belege) instare 392 470 485 675 instigare 388 400 648 287

Wörter und Sachen

instituere 196 396 535 557 561 568 624 institutio 535 561 604 662 inscius 555 607 instrumentum 444 495 572 639 926 insula 127 insurgere 425 532 integer 87 219 492 integritas 424 496 515 670 intellectus 537 intelligere 87 425 444 501 628 intemperies 415 intendere 392 465 502 522 561 641 656 928 intentio 219 543 545 inter 23 26 44 62 71–72 87 113 131 185 195 219 230 243–244 250 309–310 321 330 332 351 366 371 379 387 389 402–403 412 426 432 443–445 448 451–452 455 458–462 464–465 498–500 524 527 535 544 550–551 566 569 573 575–576 586– 587 590 593–594 598 604 607 610 627 638 648–649 653 657 662 667–668 673 679–680 849 928 (83 Belege) interdicere 117 439 455 interdictum 492 542 561 563 585 681 interdum 548 637 interea 412 496 interesse 398 401 403 411 444–445 519 524 548 551 559 565 577 594 609 670 675 (17 Belege) interficere 386 388 403 412 425 445 448 519 533 545 548 576–577 579 594 609 617 621 647 660 668 673 (22 Belege) interim 401–402 404 408–410 421 431 447 465–466 480 492 500–501 566 608 612 635–636 (20 Belege) interimere 445 interius 615 interlocutorius 458 interloqui 244 intermedius 412 interponere 449 458 528 interrogare 551 intimare 402 449 516 intimatio 449 intimus 392 524 565 intolerabilia 652 intra 449 483–484 494 638 intrare 87 375 390 411 420 429–430 436 446 449 452 463 465 468 470 472 478– 479 493 504 506–508 520–521 524 527 529 535 537–538 540–541 546–547 553 559 564 566 570–571 574–575 580 584

591 596–597 599–600 603 611 619 626 628–629 632 640 654–655 657–658 663– 665 669 671–672 678 (69 Belege) introducere 618 introire 675 intromittere 393 558 intronisare 595 intrudere 492 501 intrusor 444 intuitus 414 441 493 496 525 561 588 674 inundatio 595 637–638 invadere 465 491 524 545 585 606 641 648 682 915 invaliditas 451 458 544 invalidus 23 44 84 185 449 457–458 676 invasio 425 invasor 545 653 invenire 125 371 544 565–566 606 673 investire 460 invicem 23 27 44 46 71–72 84 117 124 185 195 230 237 244 250 282–283 289 295 309 323 332 351 366 379 388 427 524 535 668 673 676 928 604e (34 Belege) invitare 419 426 448 532 548 617 682 invitus 405 441 593 679 invocare 458 492 501 544 563 637 667 invocatio 439 449 637–638 676 involvere 393 iocosus 524 682 ira 387 425 iratus 551 irrationabiliter 393 irregularitas 386 392 398 406 412 417 419 425–426 432 438 448 450 462 465 471 482 484–486 488 497 516 518–519 524 526–528 532 534 545 548 551–552 555 558 561–562 569 573 583 585 587–588 594 606 608–609 614 617 621 624 641– 642 648–651 653 660–661 668 673 675– 676 680 783 844 874 880 917–919 936 (75 Belege) irrevocabilis 561 irrisorius 534 irritatus 443 448 455 irruere 412 438 526–527 545 583 585 614– 615 617 653 660 668 (13 Belege) italica miliaria 595 637 iter 526 554 559 579 617 675 iteratim 451 iterato 526 559 675 iterum 444 458 499 668 735 288

Wörter und Sachen

iubere 652 673 iudex 48 56 84 219 244 332 379 392 398 419 428 436 438–439 443–444 446 448 451–462 465 478–479 490 492 497–499 503 506 522 526–527 541 544 549 554 562 570–571 575–576 583 602 610–611 614 629 641 650 660 663–665 671–672 678–679 783 949 (70 Belege) iudicare 402 444 458–459 528 610 iudicialis 455 459 501 iudicium 33 124 283 289 379 437 451 453 455 458–460 485 534–535 557 585 667 (18 Belege) iunctura 634 913 919 953 iunior 80 118 280 604 782 842 iunius 738 iuramentum 244 379 449 467 487 522 535 543 561 572 585 610 614 626 631 638 918–919 (18 Belege) iurare 426 486 522 543 585 604 874 iuratorius 402 439 499 iurisdictio 1–6 8 23 48 55 110 152 188 194 253 262 265 305 328 361 393 396 458 461 503 522 (26 Belege) iurista 615 ius 26 117 375 379 390 393 404–405 410– 411 413 417 419 436–438 443–444 446 448 452 457–458 461–463 465 468 472– 473 478–479 486 491–493 497 499 504 517–518 522 524–526 528 531 534–535 537–538 540–541 544 546–547 549 553 556–557 561 564 572 574–576 580 583 587 591 593 595–597 599–600 603 610– 611 614–615 619 624 628–629 632–633 637–638 640–642 644 648 660 663 665– 667 669 671 676 830 844 867 911 923 936 (108 Belege) iustitia 244 396 458 502 518 522 544 562 588 607 iusticiarius 562 iustus 443 449 451 453 455 458–460 499 544 iuvare 526 iuvencula 131 iuvenilis 574 634 676 830

laicus (laic.) (476 Belege) lancea 673 laneus 414 lapideus 551 lapis 497 551 largitio 535 Lateranen. et Lugdunen. concilium 871 885 949 latissimus 447 496 567 638 latrare 559 675 latratus 559 675 latus 97 426 449 452 499 551 561 595 598 635 648 917 (12 Belege) laudabiliter 623 laus 638 lavare 258 laxare 125 550 lectio 392 lectum 566 ledere 386 449 551 928 legalis 595 legatus 595 680 916 legere 59 131 181 219 392 395 413 415 485 534 783 (11 Belege) legitimare 451 455 557 618 legitimatio, legitimus (legit.) (346 Belege) legit. prolis 1–9 11 13–19 21 23–25 27–44 46–50 54–60 63–74 78–83 85–87 89 92 94–100 103–104 106–107 109–113 115– 184 187–195 197–215 217–236 238–243 245 247–248 251–262 264–268 271–288 290 292–309 311–344 346–347 350–361 363–374 376–378 380–381 383–385 400 429 493 541 576 610 (345 Belege) lesio 617 letalis 425 462 482 514 534 566 569 617 661 levare de sacro fonte 11 59 70 80 106 108 114 126 139 156–158 182 199 205–206 211 231 234 249 258 268 272 279 282 285–286 297 309 313 320–321 363 (33 Belege) levis 464 668 681 levita 471 levitas 375 436 484 584 651 lex 543 libellus 459 496 liber 87 195 366 379 392 443 449 455 485 492 522 524 535 544 551 557 676 (17 Belege) liberalis 413

labes 561 labia 371 labor 412 535 laborare 82 613 laicalis 557 565 289

Wörter und Sachen

liberare 87 452 661 676 liberi 117 196 244 400 647 libertas 439 513 libitus 551 libra 522 549 licentia (lic.) (187 Belege) licentiare 424 444 557 licere 62 87 125 131 219 244 371 379 393 399 403 432 443–444 449 452 455 457– 458 496 499–500 503 512–513 516–517 524 531–532 534 543 552–553 558 561 563 607–608 610 616 618 626 634–635 639 641 648 653 662 679 919 (52 Belege) licitus 185 310 366 379 449 509–510 524 535 588 590 676 (12 Belege) ligare 87 406 542 552 605–606 642 650–651 653 944 950 (12 Belege) ligneus 526 615 lignum 551 limes 535 linea 414 624 linteamentum 414 lis 402 444 451–453 455 458 499 667 litisconsortes 458–459 littera (litt.) (211 Belege) litt. apostolica 437 439 455–456 460 469 501 503 604 638 litt. confessionalis 961 litt. declaratoria 16 18–19 28–29 33–34 38 43–44 49–51 58 60 68–69 72 99–101 111– 112 115–116 124 128–129 135 141 146 148 153 155 163 170 176–177 179–181 183 193 200 203–204 211 217–218 232 242 254 256–257 263–264 269 273 288 292 294 325 329 332 337–338 342 346 376 378 383 428 452 516 (74 Belege) litt. dimissorialis 830 844 923 936 940 loca 522 650 locare 551 locumtenens 455 676 locus (107 Belege) longus 458 534–535 677 loqui 426 573 lubricitas 550 ludus 464 lumen 859 luminarius 557 lux 403 465 497 533–534 545 566 583 606 615 641 660 668 (13 Belege)

machinella 926 macula 417 419 438 448 462 465 497 524 526–527 532 534 545 548 569 583 614– 615 617 624 641 648 660–661 676 (25 Belege) magis 536 602 magister 310 444–445 459 461 488 493 496 501 518 604 681 691 949 961 (15 Belege) magnus 195 387 458 497 545 557 587 maiestas 395 maior 87 393 414 457 496 515 535 586 595 604 maius 741 male 455 459 573 617 660 malefactor 398 518 562 588 malignus 87 386 527 555 566 587 615 648 660 malum 403 412 419 462 465 527 534 551 555 577–579 615 617 648 661 668 673 (18 Belege) mancipare 450 501 509 522 528 mandare 62 84 185 244 310 366 396 402 433 439 443–444 449 455 457–461 467 524 561 563 607 642 667 676 840 (28 Belege) mandatum 27 181 297 402 439 443 449 458 496 513 544 607 676 738 741 955 (16 Belege) manere 310 399 441 mantellum 500 586 manus 62 244 386 403 407 412 416 471 482 486 491–492 497 514 519 524 526 532 535 545 548 551 555 557 559 569 585 587 592 594 598 609 615 620 630 634 642 645 653 661 668 675–676 680 849 858 909 913 915–916 919 926 928 953 (54 Belege) marca 551 marca argenti (m.arg.) 415 30 marcarum Lubic. 551 margine, in 26–27 62 87 114 133 158 169 181 195–196 219 244 289 297 310 330 364 366 371 375 379 386–682 738 741 844 858–859 867 871 880 885 898 904 909 911 916–919 940 944 949–950 (340 Belege) maritus 213 314 319 379 576 martir 637 masculus 593 mater 37 59 83 106 114 117 156 196 205 234 244 249 271–272 279 282 297 313 320 363 446 587 608 618 623 639–640 662 735 (29 Belege)

machinare 330 412 290

Wörter und Sachen

materia 415 458 maternus 390 599 603 663 672 matrimonium, matrimonialis (matrim.) (520 Belege) matrim. presumptum 8 52 110 113 139 160 236 341 matutinalis 595 manburnium/mauburnium 444 459–460 maximus 514 578 626 657 675 mechanicus 602 840 medela 419 482 569 617 648 661 mediare 396 455 502 544 588 607 medicina 87 medicus 534 579 613 medietas 456 medium 379 449 471 533 549 569 585 592 610 953 melioratio 557 melius 244 524 532 590 membrum 387 398 464 518–519 552 562 598 627 682 memoria 783 916 mendicare 310 511 513 639 mens 87 432 548 555 606–607 657 mensa 244 425 668 mensis 87 403 415 426 441 446 459 461 484 492 501 524–525 527 557 565 573 607 623 651 668 676 (22 Belege) mentio 84 185 423 455 513 535 mercator 590 merces 590 merenda 448 metropolitanus 60 455 458 467 535 metus, vis et 390 411 420 436 446 449 452 458 468 522 541 545 564 570–571 574– 575 580 600 618 628 640 644 655 657– 658 664 666 (28 Belege) metus, qui cadere potest/poterat in constantem (X 1.40.4, X 4.1.15) 390 411 420 436 446 449 452 468 522 545 564 570–571 574–575 580 600 628 640 644 657 (23 Belege) migrare 403 419 426 448 465 497 533–534 536 539 545 566 569 573 583 606 614– 615 621 641 660–661 668 673 (24 Belege) miles 801 miliare 595 637–638 miliare Lombardicum 638 5 miliaria italica 595 duo miliaria italica 637

militaris 449 467 mille 557 minari 438 578 minatorius 497 514 mine 379 441 580 minime (106 Belege) minister 538 916 ministerium (104 Belege) ministrare (129 Belege) minor annis 375 463 478–479 493 507–508 520–521 540 580 591 596–597 603 611 632 654 663 671–672 871 944 949–950 (25 Belege) minores ordines 463 474 700 746 752 757 780 789 815 844 940 951 (12 Belege) minuere 557 minus 219 457 676 minutus 448 miraculum 87 miserabilis 87 590 misericorditer 366 496 513 missa 392 394 406 450 466 480 482 485– 486 488 507 512 516 528 531 535 552 555 557–558 582 595 602 605–606 608 633 637–638 642 649–651 653 668 675– 676 680–681 916 950 (41 Belege) missile 412 mitius 524 mittere 543 600 mobilis 503 moderare 393 443 455 602 modernus 396 418 492 544 602 modicus 617 667 modium 461 modus 87 379 393 403 473 515 517 543– 544 555–557 561 626 653 667 (16 Belege) molestare 402 428 439 449 469 535–536 539 554 635 667 (11 Belege) molestatio 667 molestator 449 molestia 625 molestus 526 551 momentum 467 monachus 389 440 503 505 543 575 659 798 monasterium (mon.) (203 Belege) monere 87 524 607 moneta 456 522 549 639 monialis (monial.) 375 389 397 503 549 565 581 291

Wörter und Sachen

monitio 449 607 monitorium 394 450 499 607 monitorius 394 499 monocularis 646 mons 415 mora 668 morari 452 462 544 582 635 morbus 82 592 morosus 557 mors 330 386 403 412 438 441 465 497 524 526–527 532–534 548 550 557 576 578– 579 614–615 648 653 661 673 (26 Belege) mortuus 400 465 550 617 638 mos 244 366 411 549 555 566 587 617 926 motus 436 484 511 513 535 543 545 617 651 movere 393 453 455 522 585 mox 87 526 532 557 559 566 675 mulier (mul.) (236 Belege) muliericidium 555 multiplicia 638 multipliciter 87 multum 87 426 438–439 448 536 539 556 652 municipalis 840 munimen 557 567 munitus 526 532 578 615 621 673 murus 638 mutare 470 676 mutatio 535 679 mutilare 403 519 562 577 mutilatio 387 464 471 518–519 548 552 562 598 627 668 680 682 783 (14 Belege) mutilatus 398 518–519 562 mutuare 551 mutuus 310 682

negare 219 412 neglegere 406 421–422 424 496 515 557 622 negligentia 461 514 526 negotium 451 458 465 499 544 551 573 642 679 nemo 403 465 487 519 548 577 594 609 nepos 612 621 nequire 62 71 195–196 380 554 557 602 623 677 840 (11 Belege) nequissimus 673 nescire 196 509 527 555 563 566 617 660 673 neuter 330 412 niger 500 nimis 96 244 514 595 niti 396 419 514 526 533 545 573 576 578 661 nix 595 638 nobilis 12 34 71 73 105 204 231 358 369 379 414 419 444 455 467 517 531 647 693 695 786 (21 Belege) nocturnus 615 638 nomen 437 444 456 461 470 545 610 639 nominare 470 526 578 604 675 nominatim 439 nonus 412 noscere 393 nota 417 419 438 465 497 524 526–527 532 534 545 548 569 583 614–615 617 624 641 648 660–661 676 (23 Belege) notabilia vedi: in margine notabilis 557 590 617 notarius 231 398 518 604 783 notificare 635 notitia 23 44 117 124 196 237 243 249–250 283 289 295 310 321 323 332 351 360 363 550 615 627 (22 Belege) notorius 461 557 novem 461 661 november 426 noviter 249 novitius 449 novus 23 44 71–72 78 230 243 250 289 295 332 351 366 426 449 458 534 552 557 590 604 617 (22 Belege) nox 471 502 532 559 583 587 617 675 noxius 613 nullitas 449 457–458 499 544 nullus 23 44 82 87 117 118 243 310 371 375 379 392 396 403 408 417 419 423 424 438 441 445 448 451 455 457 458 460

narratio 449 narrativus 67 nasus 551 617 natio 441 nativitas 858 natura 392 407 441 naturalis 87 natus 85 455 840 necessarius 366 389 439 441 497 527 532– 534 559 590 602 608 638 668 676 (16 Belege) necesse 87 necessitas 602 638 659 292

Wörter und Sachen

461 526 561 624

462 527 569 636

467 473 491 497 517 522 524 532–535 543 544 551 556 557 583 585 607 614–615 617 618 641 648 660–661 676 844 (65 Belege) numerare 590 numerus 602 nuncupare 202 342 470 482 492 497 543 548 615 662 673 916 926 (13 Belege) nuntiare 449 524 nuntius ap. 185 458 552 595 nuper 391 396 439 469 484 502 557 586 598 609 627 635 (12 Belege) nutus 557 622 637

480 483 489 492 494 500–501 505 510 515 517 535 550 554 556–557 561 563 568 581 589 595 601 604 606–608 611– 612 616 636 641 643 647–648 656 659 662 668 676–677 700 704 726 745 772 789 851–852 857 863 873 884 903 919 947 951 957 (84 Belege) obviam 482 524 578 661 obviare 412 535 569 occasio 82 392 398 415 458–459 464 499 516 518 535 548 585 635 676 (15 Belege) occidere 576 614 occupare 536 539 occurrere 614 638 october 492 oculus 530 859 903–904 odium 396 544 578 614 647 offendere 419 425–426 462 524 578 661 673 offerre 412 offertorium 595 officialis (offic.) (247 Belege) officiare 601 officiarius 522 officiatorium 557 officium 392 394 401 406 415 422 450 466 485–486 512–513 516–517 528 530–531 535 548 552 555 557–558 565 585 588 595 605–606 608 617 623 633 637–638 642 647 651 653 668 670 675–676 679– 681 781 840 844 898–899 908 950 961 (54 Belege) oleum 638 olim 67 71 84 106 113 117 185 195–196 230 243 283 309 332 351 366 370–371 375 388 416 449 454 456 461 463 493 510 517 521–522 571 584 596–597 619 632 654 664–665 676–677 918–919 (44 Belege) onus 467 500 526 535 551 568 652 operarius 561 opinio 524 oportet 480 oppidanus 590 630 oppidum 21 57 70 87 144 184 202 253 270 279 281–282 292 306 342 353 377 392 399 401 406 410 420 433 443 445 449 456 458 460 463 465 468 480 485 489 495–496 500 505 514 518 522 525 532– 534 538 540–541 557 562 564 574 586 588 590 593 603 607 610–612 615 617 630 638 645 662 665 669 672 677–678

ob 283 390 394 405 439–440 450 470 516 528–529 559 572 595 598 611 675–676 679 (19 Belege) obedientia 295 410 431 496 500 607 612 662 670 677 obedire 557 obfuscatio 530 obitus 330 453–454 457 492 532 557 577 604 oblatio 460 501 557 obligare 375 379 390 405 411 428–430 436 439 446 449 452 461 463 468 470 472 478–479 493 504 506–507 521–522 529 535 537–538 540–541 546–547 549 564 570–571 574–575 580 584 591 597 599 611 618–619 628–629 640 644 654 657 669 672 678–679 (58 Belege) oblivio 402 obnoxius 572 obreptio 458 676 obrepticius 458 obscuritas 615 obsequium 404 421–422 424 467 480 483 487 489 496 515 518 622 636 (14 Belege) observantia 543 561 616 642 677 observare 443 455 499 543 549 626 670 observatio 561 obsessa 87 obstare 62 282 371 389 405 408–409 414 444 469 496 502–503 511 513 518 523 529 543 574 591 608 612 642–643 649– 650 662 864 (29 Belege) obstruere 371 obtemperare 249–250 obtinere 84 185 195 389 396–397 399 401 403 406 408–409 423 428 431 433 437 439–440 447 449 452 458 466–467 475 293

Wörter und Sachen

680 746 789 794 836 839 876 885 913 921 944 949 (86 Belege) opponere 113 opportunitas 511 513 540–541 547 564 571 574 611 628 opportunus 366 396 444 492 496 513 667 oppositio 113 oppressor 393 oppressus 439 opprimere 408 opprobrium 534–535 opus 62 244 366 492 524 530 535 607 913 oraculum 439 496 513 676 orare 557 orator (180 Belege) oratorium 535 oratrix 62 117 244 310 379 405 429 458 493 499 508 541 549 565 570 591 597 618 679 (19 Belege) orbare 310 405 553 ordinare 439 449 535 557 590 617 917 ordinarius (ordin.) 25 103–104 117 125 161– 162 187 195 217 230 244 261 274 280 298 309 320 330–331 392 472 474 487 516 534 540–541 564 593 595 628–629 741 756 762 791–792 818 845–846 849 911 928 (44 Belege) ordinatio 366 393 455 467 535 544 557 642 676 679 ordo, ordines (250 Belege) organista 557 origo 626 oriri 389 451 458–459 462 465 473 544 653 662 928 (11 Belege) ornamenta 418 os 371 551 ostendere 617 ostium 514 555 615

papirus 676 par 637 parare 433 572 parcere 578 parentes 48 87 151 310 400 405 429–430 467 472 478–479 508 541 544 553 557 565 570–571 575 580 584 603 608 612 629 659 662–664 840 (32 Belege) parere 23 33 44 54 56 60 67–68 74 85–86 124 135 152 230 243 283 295 332 433 443 499 607 (23 Belege) paries 559 675 pario 565 pariter 513 607 paritio 394 439 450 516 528 parochia 36 55 151 170 188 207 222 231 232 267 314 316–319 322–323 327 348 351 362 366 522 539 845 926 (26 Belege) parochialis (par.) (124 Belege) parochiana 590 parochianus 219–220 482 578 637 681 pars 87 113 220 283 366 402 414 418 426 437 439 441 443–444 449 451 453–459 471 474 498–499 501–503 513 516 521– 522 525 531 535 544 550 552 557 561 586 604 607 609–610 638 667 679 844 919 (52 Belege) particula 915 partus 585 parum 602 parvulus 497 parvus 534 578 598 668 675 pascha 595 638 paschalis 441 510 passim 535 passio 535 passivus 513 pastor 566 595 679 pastoralis 595 patena 418 pater 11 13 24 40 70 80 87 108 126 133 139 157–158 182 199 206 211 220 231 258 268 270 285–286 307 321 331 347 363 366 400 412 444 459 515 535 542 559 570 587 618 624 627 675 700 721 732 741 748 752 763 781 826–827 832 839 (56 Belege) paternus 87 390 599 603 663 672 pati 416 439 517 590 680 682 735 783 844 849 858–859 867 904 911 913 919 949 953 (19 Belege)

pacificare 462 pacificus 443 465 469 514 536 539 583 pactum 561 pagina 643 pagus 465 526 palatium 402 516 614 667 panis 557 papa 26–27 57 62 81 132 185 196 310 366 389–390 392–393 413 415 419–420 423 425–426 436 438–439 445–446 448–449 452 458 462 465 468–470 485 492 496 544 573 577 585 595 614 621 650 653 676 840 918 (50 Belege) 294

Wörter und Sachen

patria 125 400 405 455 522 617 679 patrilocus 454 patrimonium 402 584 600 patronatus 443–444 473 517–518 556 624 patronus 444 559 561 589 624 patruus 459 624 pauci 543 pauper 283 310 411 466 522 590 609 668 823 paupertas 389 439 612 659 pax 387 403 497 535 566 579 617 673 849 928 peccatum 638 pectus 573 648 660 pecunia 96 394 450 456 458 495 501 533 551 572 590 (11 Belege) pecuniarius 393 443 455 590 peior 87 pena 392–393 443–444 455 514 516 518 542 556–558 561 572 585 667 676 874 (18 Belege) penalis 499 607 pendere 402 444 454 456 458 585 667 penes 402 551 penitentia 309 379 393 516 565 676 penitentiaria 366 422–423 439 449 513 517 544 556 604 647 679 781 844 908 919 961 (17 Belege) penitentiarius 26–27 62 196 310 389–390 411–412 414 419–420 425–426 436 438 445–446 448–449 462 465 468–470 478– 479 493 496–497 504 506 520–522 526 529 532–533 536–540 544–546 551 569 571–579 583–585 600 603 608–609 611 614 617 619 621 632 640 642 644 648 650–651 653 657–661 665–666 668 672 683 691 694 727 731 784 787 799 837 840 844 936 950 (100 Belege) penitere 452 538 540 penitus 82 118 131 470 654 657 669 676 pensio 556–557 624 631 662 penultimus 607 penuria 543 590 peragere 615 653 682 percipere 422 443 453 459 495–496 515 517 556 561 601 615 622 631 (14 Belege) percussio 524 551 615 617 660–661 668 673 682 percussor 465 percutere 403 412 419 425 432 464–465 471 497 514 524 526–527 533–534 551–552 563 573 578–579 583 587 606 615 617

620–621 627 630 641 653 660–661 668 673 682 (37 Belege) peregrinatio 595 peremptorius 449 perferre 535 616 perficere 579 periclitari 461 periculum 87 386 409 438 500 524 526–527 532 544–545 576 579 598 614–615 631 638 648 652 661 673 (22 Belege) perinde 84 423 439 513 679 844 885 perire 497 periurium 379 393 486 561 585 610 918– 919 permanere 87 310 405 411 475 508 510 523 544 553 570–571 575 586 608 612 618– 619 640 651 662 677 679 (23 Belege) permittere 72 379 393 396 419 441 449 469 531 550 565 617 635 667 (14 Belege) permutare 415 434 525 556 561 568 721 permutatio 515 525 561 perpendere 607 perperam 437 443 451 453–461 490 498– 499 (15 Belege) perpetrare 403 548 565 577 676 perpetuus 26 72 230 283 332 401 415 421 424 432–433 437 442–444 453 485 495 518 525 531 535 557 561 573 577 590 604 631 637 646 653 681 794 870 918 943 950–951 960 (40 Belege) perquirere 125 590 persecutio 458 persequi 441 614 perseverare 465 538 540 578 617 628 668 persistere 390 405 411 430 446 449 463 470 478–479 504 506–507 521 529 546–547 584 591 596 599 603 611 619 628–629 632 644 655 658 663–665 669 671–672 679 (37 Belege) persolvere 439 525 595 631 persona 401 425 438 441 449 467 500 534– 535 551 557 561 585–586 590 604 624 631 642 648 (20 Belege) personalis 401 449 554 568 589 595 601 622 670 personatus 535 persuasio 420 441 463 493 538 540 570–571 628–629 671 678 (12 Belege) persuasivus 548 perterrere 448 610 pertinere 402 444 457 631 295

Wörter und Sachen

perturbare 428 536 pervenire 33 44 124 237 243 249–250 295 321 323 363 402 430 458 507–508 636 671 673 (19 Belege) perversus 443 449 458 498–499 503 516 pes 551 911 petere (644 Belege) petitio 585 petitorius 459 pietas 87 530 535 pinguior 402 433 572 piscis 543 613 pius 366 587 662 placere 422 524 527 535 544 549 553 628 plaustrum 526 plebana 384 plebania 183 218 583 660 plebanus 384 432 557 566 595 604–605 673 plebs 1–6 8 43 60 80–81 114 117 126 237 245 341 347 376 379 590 (21 Belege) plenus 195 244 283 289 407 422–423 428 434 439 449–450 455 487 492 495 498 513 515 517 525 544 556–557 567 572 587 590 604 630 639 642 645 653 676 679 721 823 (38 Belege) plumbeus 621 plumbum 422–423 452 492 642 plura 412 535 548 607 646 676 732 plures 408 433 443 449 455 465 512 524 534–536 539 548 590 595 615 619 625 650 657 677 (21 Belege) pluries 5–6 27 48 62 67 89 92 106 113 115 137 171 221 252 264 283 330 348 360 390 392 398 403 430 432 436 507–508 550 579–580 611 628–629 654 668–669 671 871 923 936 (42 Belege) plurimus 610 638 783 poculum 668 pollex 412 545 909 915 926 polluere 638 pontifex 492 513 524 650 pontificalis 492 515 populus 485 514 638 670 681 915 porrigere 497 porta 615 638 portare 386 426 433 532 portatilis 531 633 portio 439 550 572 possidere 443 possessio 402 433 443 453 455 457 492 517 536 539 557 561 568 604 624 631 667 (17 Belege)

possessor 443 453 457 possibilis 453 possidere 536 539 postponere 492 667 postulare 513 572 potatio 426 potens 634 potestas 458 496 542 potiri 676 potius 27 540 667 potus 419 555 prandium 653 682 pratum 412 prebenda 434 467 489 492 535 552 556 558 614 709 prebendatus 916 prebere 467 492 535 precedere 154 168 184 204 270 349 preceptor 288 preceptoria 288 preces 578–579 precipitare 634 precipue 595 precordia 464 predecedere 536 539 595 predicare 392 410 485 514 605 638 670 predicatio 392 preferre 441 563 590 607 676 prefigere 219 404 498 prefulgere 492 pregnans 585 638 preiudicium 393 458 535 556 561 638 667 676 949 prelatus 401 535 548 595 859 903–904 913 premissaria 401 917 premissarius 401 914 917 premittere 27 125 131 244 366 371 379 392– 393 396 398 406 425 432 449 452 458 465 496 513 516 518 524 529 532 534– 535 540 544–545 548 551 554 557–558 565 583 585 610 614 624 638–640 642 653 660 668 676 844 (50 Belege) prepositissa 570 prepositura 515 607 prepositus (108 Belege) prerogativa 840 presbiter, presbiteratus (presb.) (388 Belege) presbitericidium 388 536 539 647 presens 23 26–27 44 67 71–72 78 87 114 118 125 131 195–196 219 230 243–244 249–250 283 310 332 348 351 366 371 375 400 408 411 415 434 441 444 452 296

Wörter und Sachen

481 484 487 492–493 496 500 517–518 524 540–541 574 595 609–611 615 621 642 649–651 653 657 668–669 674 700 735 766 851–852 884 926 (72 Belege) presentare 396 406 444 557 561 604 624 presentatio 396 444 557 561 604 presentia 492 595 916 presertim 637–638 840 presidium 396 428 469 prestare 444 455 499 522 524 543 595 631 915–916 presumere 8 52 110 113 139 160 236 341 393 458 539 (11 Belege) pretendere 219 457–458 498 563 667 735 preterire 425 preteritus 426 461 524 543 617 668 pretermittere 457 pretextus 406 437 449 456 458 460 623 676 919 previus 379 607 pridem 455 prima forma, disp. in 556 683–688 690–691 693–703 705–708 710–716 718–744 746– 751 753–758 760–763 765–771 773–782 784–788 790–793 797–808 811–814 816– 825 829 831 833–842 844–848 850 879 917 955 (147 Belege) princeps 518 principalis 451 458 499 535 544 551 653 principium 679 prior, prius 46 131 330 378–379 402 439 449 452 455 463 507 519 521 535 540 543 557 564 567 574 577 584 600 610– 611 626 628–629 663–664 667 669 671 (34 Belege) priorissa 375 508 pristinus 425 626 642 648 privare 557 568 privatio 676 privilegiare 535 privilegium 389 408–409 461 490 500 513 535 544 557 607 612 616 635 638 642– 643 650–651 864 867 (21 Belege) privius 419 probare 219 403 543 probatio 219 411 436 449 543 611 628 657 probus 427 437 449 458 498–499 501–503 procedere 244 402 432 437 443 449 451 453–461 490 492 497–499 513 536 541 544 607 610 679 844 (29 Belege) processare 449

processio 578 668 processus 44 124 295 398 439 443–444 449 451 453 455 458–460 499 513 518 544 676 (19 Belege) procidere 412 proclamatio 113 procreare 1–6 8 15–16 69 81–82 89 115 124–125 137 139–141 171–172 175 182– 183 198–199 206 252 264 281–283 286 330 366 370 378 467 554 591 618 735 (43 Belege) procurare 244 449 455 458 550 580 614 617 procurator 1–961 (961 Belege) producere 219 403 874 proferre 62 244 402 448 497 500 514 568 653 673 professio 375 390 400 405 411 420 430 436 446 449 452 463 468 470 472 478–479 493 504 506–508 520–521 523 529 537– 538 540–541 546–547 549 553 564 570– 571 574–575 580 584 591 596–597 599– 600 603 611 618–619 628–629 632 640 642 644 650 654–655 657–658 662–665 669 671–672 677–679 (70 Belege) professor 410 513 544 573 642–643 professus 396 408–410 428 431 440 447 475 484 497 500 513 586 608 612 616– 617 625 635 642 650–651 677 938 (25 Belege) proficere 482 profitare 87 profiteri 397 511 513 prohibere 117 375 379 425 498 522 prohibitio 391 proicere 412 426 471 497 551 653 668 673 proles (prol.) (348 Belege) promissio 624 638 promittere 379 535 549 551 600 promotio 416 486 535 867 885 promotor 585 promotus 390–391 420 430 446 452 468 470 472 474 504 507 521 529 538 546– 547 556 564 568 571 575 580 584 596 599 603 611 619 628–629 632 640 644 655 658 663–665 671–672 676 700 709 745 789 800 815 909 915 918 926 (52 Belege) promovere (160 Belege) promulgare 437 451 453–454 456–461 490 498 676 874 923 936 944 949–950 (19 Belege) 297

Wörter und Sachen

pronuntiare 443 455 458 460 499 503 518 562 propalare 551 prope 512 525 583 615 633 678 properare 661 propinquus 62 244 534 proponere 448 455 465 535 565 578 617 668 proprius 403 437 456 461 470 519 535 548 580 609 676 919 (12 Belege) prorogare 487 prorogatio 404 487 prorumpere 419 438 526 555 prosapia 414 prosecutio 444 528 prosequi 366 410 451 455 498–499 522 prosilire 569 641 prostrare 412 465 526–527 532 545 555 598 617 protestare 405 679 protestatio 405 679 prothonotarius ap. 595 provehi 473 593 provenire 10 14 46 73 89 127 157 169 200 205 213 221 231 258 268 271–272 279 282 313–314 319–320 323 331 347 359 362 390 550 600 603 676 (33 Belege) proventus 401 501 515 590 providere 125 366 393 396 403–404 421– 422 424 433 437 443 453 467 480 483– 484 487 489 494 496 512–513 515 517 524 527 557 568 590 595 602 607 622 631 636 638 651 659 667 676 (41 Belege) provincia 470 567 586 677 provincialis 366 557 567 provisio 396 467 517 provisor 460 557 595 681 provocare 482 653 proximus 412 455 524 624 pubertas 430 472 507–508 529 546 629 671 publicare 458 516 607 783 publicus 23 72 78 82 114 118 125 195–196 230 237 243 249–250 366 370–371 392– 393 413 439 482 495–496 516 518 528 538 557 561 563 578 604 621 653 670 673 681 (38 Belege) pudicitia 125 414 puella 87 127 668 puer 393 puerilis 672 puerpera 595

pugio 648 673 pugnus 573 pulsare 514 557 566 punire 528 783 purgare 403 putare 412 quadragesimalis 613 qualificare 473 939 qualitas 626 676 qualiter 415 449 458 499 516 544 quantitas 426 461 533 quartus 515 551 617 675 quater 557 quatuor 87 550 595 615 querela 457 querere 310 457 585 610 questio 458 527 585 quies 397 475 535 539 585–586 quiescere 587 quinque 595 quittantia 595 quondam 10 14 31 61 73 85 127 131 169 171 188 237 241 248 276 308 314–316 318 322 323 330 333–341 357 362 379 386–388 403 412 432 444 451 453–455 482 514 532 536 539 551 555 560 566 569 573 578–579 583 614 617 627 641 648–649 661 673 (68 Belege) quotidianus 622 quotiens 441 Romana curia (R. cur.) 26–27 62 196 310 386 390–391 402 411–412 419–420 425– 426 428 433 436 438–439 441 445–446 448–449 457 462 465 468–470 474 478– 479 484 492–493 497 504 506 512 517 519–521 526 529 532–540 545–546 548 551 554 556 569 571–576 578–579 583– 585 600 603–604 608 611 617 619 621 632 635 638 640 642 644 648 650–651 653 655 657–661 665–668 672 674 683– 684 687–688 691 694 727 731 735 754 773 775 784 786–787 797 799 837 844 851–853 855 857–866 869–870 873–875 877–880 884 893 897–900 902–904 908 911 913 918–919 923 936 944 950 952 (164 Belege) rabiens 614 ratificare 411 444 472 619 ratio 87 219 392 402 421 459 487 542 595 601–602 667 674 (13 Belege) 298

Wörter und Sachen

rationabilis 581 656 ratus 375 390 430 436 439 446 463 470 478–479 493 504 506–508 521 529 546– 547 574 591 596–597 599–600 603 611 627–629 632 644 654–655 658 663–665 671–672 (40 Belege) reaggravare 439 563 reaggravatio 492 reassumere 452 543 671 reatus 5–6 27 60 87 92 113 115 117 137 160 230 330 366 379 386 388 412 417 419 425–426 438 445 448 462 465 471 482 484 486 497 518–519 524 526–527 532– 534 536 539 548 551 554–555 560–562 566 569 573 583 585 610 614–615 617 621 641–642 648 651 653 660–661 668 673 675 783 880 918–919 (73 Belege) rebellare 670 rebellis 492 557 recedere 465 493 535 555 668 receptor 544 recessus 524 recipere (208 Belege) reciprocus 426 recitare 530 573 899 reclamare 375 390 411 430 436 446 452 463 470 472 478–479 493 497 504 506–508 521–522 529 538 540 546–547 574 580 584 591 596–597 599 603 611 619 628– 629 632 644 654–655 658 663–665 669 671–672 678 (49 Belege) reclamatio 390 411 430 446 463 470 478– 479 504 506–507 521 529 538 540 546– 547 584 591 596 599 603 611 619 628– 629 632 644 655 658 663–665 669 671– 672 (36 Belege) recludere 550 reconciliare 638 recondere 482 recordare 439 recordatio 485 recreatio 462 583 661 rector 388 393–394 406 410 416 435 448 460–461 476–477 482–483 487 491 494 501 516–517 524 535–536 539 555 569 585 589 593 595 604 606 617 622 631 637–638 647 667 674 681 883 909–910 950 958 (46 Belege) rectoria 753 recuperare 396 recuperatio 548

recusare 444 533 844 redarguere 578 reddere 27 125 244 379 459 595 redditus 396 433 495 512 515 557 590 662 redigere 783 redimere 557 reducere 396 543 565 626 657 677 783 reductio 602 refectio 425–426 438 465 524 526–527 617 668 referre 87 668 reficere 555 reformare 543 reformatio 505 543 reformator 470 538 regeneratio 595 regens (948 Belege) regere 540 593 regimen 419 462 527 534 555 579 615 617 648 661 registrum 415 regnum 440 regredi 492 regressus 492 regula 553 662 regularis 390 396 399 440 447 449 452 470 500 523 530 535 557 608 612 616 628 640 642 644 650 665 669 671–672 677 916 (27 Belege) rehabilitare 552 rehabilitatio 647 reicere 458 486 557 relatum 496 534 relaxare 439 450 563 631 676 relaxatio 543 626 631 relevare 503 relicta 54 115 131 198 213 560 599 religio 405 420 429–431 446 452 463 468 470 472 493 496 504 506–508 520–521 529 535 537 540–541 547 553 570–571 584 591 611 618 638 640 654–655 657– 658 663–666 670 672 678 (45 Belege) religiosus 389 393 511 513–514 544 553 557 565 567 662 695 835 955 (14 Belege) relinquere 125 453 550 662 reliquus 87 404 459–460 501 535 557 remanere (113 Belege) remedium 87 396 492 496 513 540 571 621 667 reminiscere 425 remittere 455 503 543 299

Wörter und Sachen

removere 196 402 439 441 443–444 449 451 453–455 457–458 460–461 498–499 501–502 544 563 572 590 679 (24 Belege) rendere 590 renovare 551 renuere 419 652 renuntiare 557 572 reparatio 557 repentinus 524 reperire 125 131 415 426 432 453 459–460 543 545 548 555 607 677 (14 Belege) repetere 535 543 reponere 405 642 679 reportare 415 525 533 repositorium 638 reprehendere 524 reprobare 453 459–460 reputare 573 585 requirere 531 557 582 586 590 622 633 637– 638 675 864 923 (12 Belege) requisitio 449 resarcire 433 rescriptum 458 reservare 393 454 456 557 572 631 residentia 601 622 residere 202 219–221 223–224 342 353 396 401 424 456 458 460 475 480 496 517 554 568 573 585–586 589 601 607 615 622 638 640 670 672 735 844 873 944 (36 Belege) residuum (resid.) 176 212 398 408 441 484 522 561 573 578–579 588 590 604 608 631 646 653 668 674 851–852 854–855 867–868 870 884 887 (29 Belege) resignare 557 561 resignatio 443 resilire 559 675 resistere 444 670 respective 379 405 respondere 412 448–449 492 524 551 585 610 638 responsum 87 restituere 433 436 439 611 648 restitutio 454 resumere 454 456 retinere (166 Belege) retro 425 497 retroactius 410 625 reus 402 reverendissimus 414

reverenter 458 498 reverentia 496 670 reversus 390 411 420 436 472 478–479 484 493 506–507 529 535 537 541 547 564 574 584 608 610–611 628–629 640 642 651 655 657–658 671 678 (32 Belege) revocare 402 453 459–460 561 607 revolvere 543 rex 501 ribaldus 673 rigor 431 544 rite 391 444 453 455 458–460 467 486 586 ritus 411 rixa 445 462 465 587 928 rixare 462 rixosus 569 617 robor 423 467 roborare 467 487 535 557 567 604 638 rogare 526 578–579 rogatio 578 romanus 81 513 524 650 rumor 524 558 rumpere 514 ruralis 406 rus 432 590 649 rusticus 526 587 673 sabbatum 87 sacer 11 59 70 80 106 108 114 126 139 156–158 182 199 205–206 211 231 234 249 258 268 272 279 282 285–286 297 309 313 320–321 363 387 392 410 435 524 556–557 580 604 638 643 647 667 679 871 923 936 949–950 961 (53 Belege) sacerdos 87 557 568 sacerdotalis 602 sacerdotium 416 473 557 568 585 636 950 sacramentalis 595 sacramentum 13 24 37 40 83 87 133 220 270–271 307 331 347 441 510 567 593 595 608 612 637–638 681 (23 Belege) sagitta 514 sal 533 605 salarium 549 salus 392 485 524 544 580 590 631 638 salutaris 309 379 salvus 531 595 633 637 sanare 514 sanctitas 513 sanctus 87 515 535 638 300

Wörter und Sachen

sanguis 387 407 432 471 514 526 551–552 555 579 587 598 617 620 627 630 638 645 649 680 682 (21 Belege) sanitas 648 sanus 87 397 457 535 561 586 595 satagere 419 448 462 551 617 667 satisfacere 394 402 407 433 439 465 514 516 563 572 598 627 630 645 649 680 682 (17 Belege) satisfactio 432 439 444 scabinus 455 562 588 639 scandalum 72 87 113 195 230 237 249 283 309 332 366 370 500 535 586 681 915 (17 Belege) scienter 11 17–18 21 25 34 37 79–80 82 95–96 107 116 118 135–136 139 155 159 174–176 187 198–200 212 235 269 272 298 331 353 370 380 (36 Belege) scientes 82 118 156 195 252 264 283 308– 309 366 378 (11 Belege) scientia 595 scire 87 370 514 542 scitus 551 scola 413 532 scolaris (scol.) (151 Belege) scolasticus 84 278 499 502 790 807 831 scopator 614 scriba 398 783 scribere 398 496 518 588 783 scriptor 588 scriptura 392 501 scrupulus 555–556 613 scultetus 673 secretarius 395 secretus 87 455 916 secta 485 653 secularis 390 398 405 411 413 420 429–430 436 439 446 449 452 454 458 468 470 472 492 500 504 506–508 520–521 529 535 537–538 540 554 557 563–564 570– 571 574–575 580 584 586 596 603 611 625 628–629 632 640 642 644 654–655 657–658 663–665 667 669 671–672 678– 679 783 (66 Belege) seculum (103 Belege) secundarius 457 648 secundus 196 395 439 453 459 535 556 604 613 899 securis 412 securus 496 524 secus 393

sedere 386 425–426 566 sedes 71–72 84 195 309 330 366 393 396 437 443 449 451 453–461 467 474 481 489 496 498–499 502–503 513 524 531 535 544 554 557 567 588 590 604 607 614 626 638–639 647 670 679 844 916 919 (53 Belege) sedes apostolica (sed. ap.) 71–72 84 195 309–310 330 366 393 396 412 437 443 453–461 467 474 481 489 498–499 502– 503 513 524 531 535 544 554 557 567 588 590 604 614 626 638–639 647 661 665–666 670 672 679 844 916 919 (55 Belege) sede ap. vacante (47 Belege) 367–401 403– 416 seducere 540 575 628 669 segregare 661 928 semel 458 550 556 721 semen 638 senes 590 638 senescere 433 senior 552 841 senius 555 608 612 637 643 659 sententia (sent.) (188 Belege) sentiens 449 458 460 607 separare 33 44 48 87 196 230 237 243 283 289 295 332 351 427 (14 Belege) separatio 498 sepelire 595 638 sepes 412 septem 438 526 septembris 461 septennium 410 413 422 424 517 septimana 450 648 septimus 62 244 675 sequestrare 402 443 sequestrum 402 sequi 412 419 513 532 544 557 617 676 serenissimus 519 sero 432 servatis servandis 44 124 283 289 295 351 servire 535 servitium 401 440–441 510 519 549 sevicia 441 sevire 499 sex 411 419 425 455 461 484 501 526 583 648 651 (11 Belege) sexus 531 638 sigillatus 411 575 sigillum 658 301

Wörter und Sachen

signare 14 492 676 918 signatura 200 488 511 559 721 signum 497 617 silva 579 simonia 561 simplex 371 423 486 516 524 528 587 601 605 830 844 923 936 (13 Belege) simplicitas 452 simpliciter 219 439 515 585 simul 219 515 524 566 sincerus 484 singularis 505 singulus 423 439 449 458 461 512–513 525 549 557 590 595 602 604 623 631 635 638 676 (19 Belege) sinister 461 534 569 648 849 926 953 synodalis 366 391 557 636 638 situatio 676 situs 415 424 443–444 495 525 534 561 794 sodalis 462 solere 548 585 648 solidus 449 502 549 715 724 solitus 84–87 185 195 396 402 408 458 460 523 527 543 595 630–631 653–654 722 726 772 787 794 896 961 (26 Belege) sollemnia 649 sollemnizare 27 71 186 195 216 219 285– 287 366 541 558 595 610 735 (15 Belege) sollemnizatio 351 360 541 558 sollicitare 624 sollicitator 441 512 solus 488 soluta (165 Belege) solutio 394 439 450 572 solutus 517 684 686 693 697–698 702–704 706–707 709 714 717 720 735–736 740 742 747 760 775–776 778 783 786–787 789 792 797 800 807–808 812–813 815 820–821 824 828 831 834 836 838 842 844 848 850 879 (49 Belege) solvere 439 461 549 557 572 soror 27 118 399 405 466 591 612 623 662 679 sors 551 socius 395 566 583 653 899 928 spatium 426 549 662 specificare 535 spectare 379 415 444 495 501 525 536 539 551 561 spelta 461 sperare 87 386 399–400 404 409 431 475 500 515 524 535 544 559 586 626 643 646 675 (19 Belege)

spes 370 specialis 87 113 310 366 393 406 439 449 453 455–456 467 496 511 513 531 535 544 588 590 596 607 635 676 840 (25 Belege) species 439 spiritualis (spir.) 11 13 24 37 40 59 70 80 83 96 108 126 133 139 156–158 182 186 198–199 205–206 211 220 231 234 258 268 270–272 279 282 285–286 297 307 309 313 320–321 331 347 349 363 396 485 (48 Belege) spiritus 87 386 509 527 555 566 587 615 617 648 660 673 (12 Belege) spoliare 396 501 509 sponsa 815 sponsalia 71–72 106 113 118 154 160 168 184 204 219 237 270 309 349 (15 Belege) sponsalicia 559 675 sponte 449 spretus 550 stabilis 415 441 525 stabulum 527 stagneus 551 stallum 492 stare 389 399–400 405 408–409 425 431 440 447 462 466 500 524 527 566 586 612 616–617 625 635 643 650 652 659 673 677 679 (29 Belege) statim 555 673 status 439 454 458 626 642 statutum 366 391 393 467 473 487 535 543 557 589 595 618 636 638 840 911 (16 Belege) stercor 566 sterilis 543 stigma 555 stilus 492 stipendiarius 438 594 609 stips 84 185 371 strepitus 587 strictus 543 677 stuba 419 527 studere 410 413 601 studium 410 413 422 424 445 490 500 600– 601 615 stultinus 419 stultitia 426 stuprum 393 suadere 392 407 518 562 suasio 310 390 429–430 446 452 470 472 478–479 506–508 529 541 574 580 584 302

Wörter und Sachen

599–600 603 611 640 644 663 669 672 (27 Belege) subconservator 607 subdiaconus (subdiac.) 404 412 421–422 449 452 471 481 486 515 517 542 546 557 622 682 709 741 759 777 782 819 823 853 871 891 912 920 930 952 960 (31 Belege) subditus 522 531 548 909 subiacere 396 418 423 458 676 subire 652 subiungere 585 sublevare 466 557 subobscurus 465 suboriri 464 569 subreptio 458 544 subrepticius 458 subsequi 44 179–180 195 250 351 360 400 433 443 604 610 624 631 667 735 (16 Belege) subsistentia 557 subsistere 131 444 513 544 substitutus 517 607 622 subterfuga 458 suburbium 468 subvenire 590 612 641 subventio 595 subvillicus 455 succedere 390 405 663 672 succensus 627 successio 390 599–600 603 successive 458 574 676 844 successor 459 525 successus 540 557 succurrere 526 587 sufferre 447 544 608 643 653 sufficere 84 185 406 517 519 535 590 595 635 676 911 913 918–919 (14 Belege) suffocatus 526 suffraganeus 486 954 suffragare 423 669 676 705–706 757 790 844 suffultus 403 517 suggestio 449 544 sumere 425–426 438 465 524 526–527 617 668 summa 394 433 450 456 458 495 502 509 522 533 544 551 572 590 602 624 (16 Belege) summarius 196 439 563 superarbiter 444

superarbitralis 444 superare 590 superesse 590 superinducere 125 superior 389 397 399 408–409 428 431 436 440 446–447 449 452–453 455 466 469 475 500 505 523 535 544 586 608 611– 612 616 618 643 650–652 656 659 662 677 864 (38 Belege) superioritas 535 superponere 412 supervenire 27 375 419 534 566 569 591 598 617 653 657 661 668 673 (14 Belege) supervivere 370 suppellicium 557 supplicare (355 Belege) supplicatio 10 449 492 676 918 supplicium 398 439 518 562 588 783 supportare 467 supremus 928 surgere 551 579 surrepticio 423 449 676 surrepticius 84 185 458 surrogare 437 557 suscipere (100 Belege) suscitare 131 suspectus 220–221 223–224 379 427 610 679 suspendere 392 439 455 suspensio 433 474 542 561 871 918–919 923 936 940 949–950 (12 Belege) suspicio 26 219 sustentare 401 433 480 496 512 602 631 646 745 753 794 (11 Belege) sustentatio 310 389 439 568 582 662 sustinere 439 tabellio 518 tabula 386 615 tacere 844 tacitus 458 746 830 844 taxa (961 Belege) taxare 458 602 taxatio 454 456 458 tegere 585 temerarius 393 temere 458 585 680 temeritas 543 temporalis 401 455 522 613 899 tempus (113 Belege) tendere 412 514 303

Wörter und Sachen

tenere 13 24 37 40 83 125 133 220 270–271 307 310 331 347 401 421–422 427 435 454 456 465 483–484 492 494 508 512 515–516 522 535 541 551 561 572 578 585 589–590 593 595 601–602 624 636 655 658 660 670–671 674 676 918 (54 Belege) tenor 422 439 512 535 544 607 676 679 tenuis 480 602 theologia 196 310 386 410 412 419 420 426 470 493 496 526 536 538 551 557 569 572–575 584 600 603 609 611 617 632 640 644 658–660 668 672 691 784 787 936 950 (40 Belege) ter 649 tergo 551 terminare 451 458–459 terminus 219 449 458 498 557 607 terra 412 455 465 526–527 532 545 548 555 579 648 668 (12 Belege) terror 557 673 tertius 185 412 461 515 testamentum 451 455–456 557 590 618 testare 615 testator 590 testis 219 403 443 455 458 499 501 544 874 918–919 (11 Belege) textor 5 tibia 569 timere 84 185 371 432 449 465 524 555 579 606–607 662 (12 Belege) titulus 486 519 639 874 880 911 917–919 tollerantia 593 tollere 439 555 563 tonsura 867 tortura 398 783 thorus 26 244 310 510 550 totus 439 443 471 499 533 535 544 578 595 648 676 916 (12 Belege) tractare 461 484 522 573 tractatus 735 tradere 398 402 455 518 533 557 562 588 trahere 219 433 443 453–456 460–461 490 498 503 524 535 610 668 (16 Belege) traicere 412 transferre 397 411 470 475 505 509 511 513 523–524 544 551 553 557 581 608 642 650–651 656 670 (21 Belege) transilire 412 transire 402 448 458 573 579 610 617 transportare 585

tres 87 419 492 498 512 526 544 557 583 615 673 859 903–904 913 (15 Belege) triennium 62 244 421 601 troncus 909 trudere 551 trusile 417 tuitio 534 621 tumultus 587 913 turbare 585 turpitudo 585 turris 566 tutela 419 438 448 491 526–527 532 534 551 583 641 660 679 (13 Belege) tutorium 444 tutus 196 439 670 uberior gratia, disp. de 423 434 487 556 689 692 695 704 709 714 717 721–722 725– 726 732–733 735–737 740 745–746 752– 753 758–761 763 767 769 772 774 778 780 782–784 787–790 793–797 800 803– 805 810–812 815 817 822 824 826–828 832 837 843–844 846 951 (68 Belege) ulscisci 412 ulterior 458 ulterius 117 500 523 544 586 604 ultimus 398 427 443 453 455 457–458 499 518 562 583 588 607 668 783 (15 Belege) ultra 26 415 439 495 498 525 544 553 557 590 638 909 (12 Belege) unicus 26 398 426 461 464 482 518 524 526 533 550 579 583 598 615 617 626 660 668 673 783 899 (22 Belege) universitas 410 461 490 615 681 universus 386 434 555 578 unus 84 87 185 219 244 278 392 395 402 412 426–427 433 439 444 451 455 458– 459 465 487 496–498 511–515 517 526 543–545 549 551 555–557 559 562 578 583 587 601 604 615 617 638 646 667 675 680 700 721 732 752 763 781 826– 827 832 885 899 916 951 (66 Belege) usurpare 393 492 usurpator 460 usus 87 395 418 500 533 573 595 608 612 899 uti 414 449 469 513 543 599–600 603 613 635 648 668 676 840 844 867 (16 Belege) utilitas 415 525 676 uxor (ux.) 10 14 26 73 87 125 127 169 320 330 359 362 370 427 444 455–456 498 576 593 610 840 (22 Belege) 304

Wörter und Sachen

vacare 403 443 453 457 492 515 517 524 556 561 604 624 667 (13 Belege) vacatio 557 561 614 vagare 650 vagina 482 valde 682 valere (121 Belege) validitas 451 validus 185 444 valitudinarius 637 vallare 572 valor 415 525 533 varius 439 502 638 vas 551 653 vasallus 522 vehemter 482 venatorium 471 vendere 310 495 551 venditio 551 venire 196 412 497 532 638 676 venter 566 ventus 649 veraciter 457 verbera 379 390 432 441 471 536 539 680 verberare 536 653 verba de futuro 71–72 106 113 118 219 309 verba de presenti 23 27 44 67 71 78 87 114 125 131 195–196 219 230 243–244 249– 250 283 332 351 366 371 400 434 441 481 518 541 610 735 (31 Belege) Verbum Dei 410 514 578 605 638 vereri 219 verificare 452 verificatio 874 verisimiliter 309 366 449 524 veritas 125 131 379 455 524 610 versus 497 514 555 559 566 617 661 668 673 675 vertere 499 verus 27 44 84 113 185 196 230 244 249– 250 283 289 295 332 351 360 371 398 412 439 441 443–444 449 451 455 458 465 521 524 526 532 535 541 544 551 555 557 559 566 580 585 604 607 617 668 673 675–676 837 (50 Belege) vesci 500 613 vespera 524 566 vestimentum 436 611 vestis 500–501 586 vetus 512 vexare 419

via 434 482 497 555 578 621 638 673 vicaria 402 421 432 437 442–444 453 495 535 561 646 653 823 949 (15 Belege) vicariatus 485 vicarius (vic.) (111 Belege) vice 455 511 513 557 vicecuratus 514 vicedecanus 454 457 viceprepositus 501 viceprior 635 vicinus 62 244 514 534 595 victus 389 549 videre 412 419 425 449 485 514 526 532 534 551 579 583 590 600 602 607 614– 615 617 622 648 650 660–661 668 913 (26 Belege) vidua 385 481 757 811 vigere 405 410 422 424 445 452 532 577 609 626 638 670 679 (13 Belege) vigesimus 87 viginti 557 676 vigor 402 423 439 451 458 488 510 515 517 532 561 607 647 717 726 732 737 745 753 794 796 800 809–810 815 823 826– 828 838 843 918 951 (33 Belege) vilipendium 393 667 villa 41 75–78 93 140 149 151 171–172 293–294 353 363 370 374 377 382 385– 386 403 410 432 453 465 482 497 559 576 585 590 606 621 637–638 640 647 661 675 885 (41 Belege) villicatio 595 vim vi repellere 417 419 425–426 438 465 491 497 526–527 532–534 551 559 573 576 579 583 606 615 617 621 641 648 660 668 673 675 (29 Belege) vincere 449 vinculum 379 498 522 vinum 426 526 557 653 violentus 407 491 557 587 620 630 645 680 vir 27 62 117 196 221 244 310 375 379 411 427 449 455 468 517 522 541 545 557 559 564 571 574–575 580 593 610 617 657 675 (30 Belege) vires 131 437 449 455 458 498–499 501– 503 513 533 544 578 (14 Belege) virgo 26 87 127 398 461 518 550 783 899 virtuosus 557 vis 390 411 417 419–420 425–426 438 449 452 465 468 491 497 503 526–527 532– 534 541 551 559 564 570–571 574–576 579–580 583 600 606–607 615 617 621 305

Wörter und Sachen

641 644 648 655 657–658 660 668 673 675 926 (49 Belege) vis et metus (X 1.40) 390 411 420 446 449 452 468 522 541 545 564 570–571 574–575 580 600 618 628 640 644 655 657–658 664 666 (26 Belege) visitare 87 557 566 595 visus 590 903–904 vita 27 125 131 310 409 414 418–419 426 439 441 444 448 454 456 458 482 500 532 535–536 539 549 551 553 557 569 573 582–583 602 613 615 617 621 652 660–662 668 673 (41 Belege) vicium 423 457–458 660 676 vitreus 653 vitricus 417 vivere 85 125 127 169 213 310 362 389 395–396 400 403 411 440 443–444 454– 456 458 463 495 509 518 533 535 538 540 543–544 553 555 567 576 590 593 623 626 635 662 (40 Belege) vivus 439 496 513 535 676 vix 533 vocare 87 196 244 375 379 386 402 405 429–430 436 439 443–444 446 448–449 451–452 455 457–458 463 468 470 472

478–479 485 493 498–499 501–502 504 507–508 521 524 529 532 535 537–538 540 544 546–547 549 553 563–564 570– 572 574–575 580 584 610–611 615 618– 619 628–629 640–641 657 663–665 669 671–673 678–679 (78 Belege) vocatis vocandis 429–430 436 444 449 472 499 501–502 524 544 553 572 615 641 678 (16 Belege) voluntas 455 590 606 618 661 volvere 499 votum 62 244 295 393 429 523 535 vovere 26 vox 439 496–497 513 524 676 681 vulgariter 592 vulgo 526 vulnerare 387 403 407 412 417 438 482 491 497 514 524 527 533–534 545 552 563 566 573 578–579 587 606 614–615 620– 621 630 641 645 648 653 668 (33 Belege) vulneratio 416 563 vulnus 386 412 417 419 425–426 438 448 462 482 497 514 524 526 532–533 555 566 569 578 598 615 617 648 653 668 675 (27 Belege)

306