Poetarum Romanorum veterum reliquiae [Unveränderter Neudruck, Reprint 2021 ed.] 9783112463048, 9783112463031

Citation preview

KLEINE TEXTE FÜR VORLESUNGEN UND ÜBUNGEN HERAUSGEGEBEN VON HANS LIETZMANN 69

P O E T A R V M ROMANORVM VETERVM RELIQVIAE SELEGIT

ERNEST Y S DIEHL

UNVERÄNDERTER

NEUDRUCK

BERLIN VERLAG VON WALTER DE GRUYTER & CO. 1935

P o e t a r u m R o m a n o r u m v e t e r u m reliquias post Aemilium Baehrens edituro nova quodammodo fundamenta iecerunt I. V a h l e n , F r . L e o , F r . M a r x , viri huius aevi in litteris Latinis ingenii subtilitate et doctrina praeclarissimi, qui recensuerunt et enarraverunt carminimi vetustissimorum atque Saturniorum versuum rudera, et Knnianae poesis reliquias ac C. Lucili carminum. Gravissima illa linguae Latinae litterarumque Romanarum monumenta emendata ut iuventuti antiquitatis studiosae in manibus essent, quaecumque integram fere sententiam exhibebant e fragmentorum congerie excerpsi atque selegi adiecta praeter lectiones varias pressa ubi opus esse videbatur interpretatione. Neque secludendas esse censuì ab hac anthologia poetarum scenicorum reliquias Thesauri linguae Latinae in usum ab O t t o n e R i b b e c k sub auspiáis d i v i F r a n c i s c i B u e c h e l e r ante duodecim fere hos annos tertium editas, praesertim cum et recenti Nonii Marcelli editione a W a l l a c i o L i n d s a y curata et Vahleni, Leonis, Skutschii aliorum studiis scenicis metricisque non uno tantum nomine tragicorum quoque et comicorum poetarum fragmenta pleraque emendatoria hodie legantur. Contra praeter Atellanarum mimorumque auctores celeberrimos poetas liberae rei publicae labentis bonos malosque in hoc condlium evocare nolui, ne praeter modum hoc volumen accrescerei. Auctorum veterum sigilla notasque criticas Thesauri 1. L . indici in universum accommodavi et editorum usui pervulgato, reliqua autem revocant ad editorum recentium nomina, e quibus notaveris L e o 1 = Der Satumische Vers v. F r . L e o Berlin 1905, L e o 2 = De Tragoedia Romana Observationes criticas ser. Fr. Leo Gott. 19 IO.

CARMINA VETUSTISSIMA 1 a divum empta cante! divum deo supplicate! b quome tonas, Leucesie, prae tet tremonti quot ibe tet e nubi deiscunt tonare c cozeulodorieso. omnia vero adpatula coemisse. ian cusianes duonus ceruses, dunus Ianusve vet pom melios eum recum 2 Mars pater, te precor quaesoque uti sies volens propitius mihi domo familiaeque nostrae, quoius rei ergo agrum terram fundumque mernn suovitaurilia circumagi iussi, uti tu morbos visos invisosque, viduertatem vastitudinemque, calamitates intemperiasque prohibessis defendas averrunces- 5 que. utique tu fruges, frumenta, vineta virgultaque grandire beneque evenire siris, pastores pecuaque salva servassis duisque bonam salutem valetudinemque mihi domo familiaeque nostrae : harumce rerum ergo, fundi terrae agrique mei lustrandi lustrique faciendi ergo, sicuti dixi, macte hisce 10 suovitaurilibus lactentibus inmolandis esto : Mars pater, eiusdem rei ergo macte hisce suovitaurilibus lactentibus esto ! 3 flamen sume samentum cum tuis undis 4 adesto Tiberine 5 religentem esse oportet, religiosus ne f(u)as 1 c a r m i n i s S a l i a r i s frustala maiora cf. in universum M. Schanz R. L. G. I i 3 19. 349 a Varr. ling. 7, 27 empta: patrem Maurenbrecher: parentem Baehrens 'canite' supplicante cod. ; em Grotefend b Ter. Scaur. GL VII 28 ad pr. t. tr. cf. Fest. 205 1 cuine Bem. s. X (cf. Leo 1 40 2 ) ponas trad. 'Luceti cf. Geli. 5,12,7 pre tet tremonti Fest. : praetexere monti Ter. Scaur. 11. 2 qiwt ibet etinei de is cum tonar em trad. : explicare conatus est Leo 1 c Varr. ling. 7, 26 ad singula cf. Maurenbrecher p. 331.335. 339. 347. 349 et Varronis editores in testimoniis et adnotatione locupletissima 2 Cat. agr. 141 (agrum lustrare sic oportet, imperai suovitaurilia circumagi . . . Ianum lov em que vino praefamino, sic dicito i 4 turn orbos trad. 8 expectaveris duonam 3 Franto p. 67 N. (Anagniae in porta cum exiimus . . . scriptum erat bifariam) 4 Serv. Aen. 8, 72 (sic . . . Tiber inus invocatur in precibus) 5 Gell. 4, 9, 1 (teste Nigidio Figulo 'ex anti quo carmine') nefas 11. cf. Leo 1 39. 59 Zander Versus Italici antiqui p. 10 I*

4

CARMINA

VETUSTISSIMA

6 ego tui memini, medere meis pedibus. terra pestem teneto, salus hic maneto in meis pedibus 7 a postremus dicas, primus taceas! b ne ningulus mederi queat c quamvis noventium duonum negumate ! 8 hiberno pulvere verno luto grandia farra, Camille, metes 9 novom vêtus vinum bibo, novo veteri morbo medeor 10 nec huic morbo caput crescat, aut si crerit tabescat 11 pastores te invenerunt, sine manibus collegerunt, sine foco coxerunt, sine dentibus comederunt 12 occursatrix artificum perdita spinturnix 13 a (. . . ae)qui animi compotem esse, ne quid fraudis stuprique ferocia pariat b amicum cum vides obliscere miserias, inimicus si es commentus, nec libens aeque

6 Varr. rust, i, 2, 27 (e Sasemarum libro incantamentum cum. hominipedes dolere coepissent . . . hoc ter noviens cantare iìibet, terram tangere, despuere, ieiunium cantare) 3 s satumii speciem prae se ferre olim cognitum est. ceteram cf. L e o 1 62 7 a Isid. orig. 6, 8, 12 (apud Latinos Marcius vatesprimuspraecepta compostiti) cf. L e o 1 31. 79 H a v e t 3 9 9 b Paul. Fest. 176 nullus Marcius vates c Fest. 165 moventium cod. : em Buech. ' n e g a t e ' 8 Paul. Fest. 93 (in antiquo carmine cum pater Macr. sat. 5, 20, 18 Serv. auct. georg. filio de a g r i culturapraeciperet) 1, 101 cf. L e o 1 63 9 Varr. ling. 6, 21 (Meditrinalibus vinum (novum) et vetus libari et degustari medicamenti causa. quod facere soient etiam nunc multi cum dicant) Paul. Fest. 123, 15 1 novum Varr. Paul. 1 s vetus novum, veteri novo Paul. 2 veteri vino cod. Varr. cf. L e o 1 63 10 Marceli, med. 8, 191 crerverit trad. cf. L e o 1 64 11 Marceli, med. 21, 3 (28, 16) 'Pelagon. p. 121, 58 cf. L e o 1 63 s Heim Incantamenta magica 492 Zander 1. c. 47 12 Fest. 333 'avis genus turpis figurât'