Hayat Kaynağı Kuran Tefsiri 4.Cilt [4] 9789754735208, 9789754735161

Citation preview

Hayat Kaynağı Ku r

'

a n Tefsiri, Beyan Yayınları'nın 530. kitabı olarak yayına

hazırlandı; editör Prof. Dr. Fethi Ahmet Polat, kapak düzeni Yusuf Kot, dizgi ve sayfa düzeni Osman Arpaçukuru, baskı ve cilt İstanbul Matbaacılık Ltd Şti. (Gümüşsuyu Cad. No: 21/B Zeytinburnu-İstanbul, 0212 482 51 66) tarafından gerçekleştirildi ve Ocak 20 l 2'de İstanbul' da yayımlandı. ISBN 978-975-473-520-8 (IV cilt) ISBN 978-975-473-516-1 (I-V takım)

Sertifika No: 14723

BEYAN YAYINLAllI

Ankara Cad. 49

•

34l12 Cagaloglu-İstanbul

Tel +90.212 512 76 97 - Tel-Faks: 526 50 10 www.beyanyayinlari.com

[email protected]

Prof. Dr. M.

Sait Şimşek

Hayat Kaynağı Kur'an Tefsiri 4. Cilt

BEYAN

İçindekiler

27. Neml Süresi , 7 2 8. Kasas Süresi , 4 3 29. Ankebut Süresi , 8 2 30. Rum Süresi, 1 1 1 3 1 . Lokman Süresi , 1 37 32. Secde Süresi , 1 55 33. Ahzab Süresi , 170 34. Sebe Süresi , 209 35. Fatır Süresi, 2 3 6 36. Yasin Süresi , 258 3 7. Saffat Süresi , 2 80 38. Sad Süresi , 309 39. Zümer Süresi , 3 3 6 40. Mü'min Süresi , 3 6 9 4 1 . Fussilet Süresi, 404 4 2. Şüra Süresi , 4 32 43. Zuhruf Süresi , 463

44. Duhan Süresi , 49 2 45. C3.siye Süresi , 502

46. Ahkaf Süresi , 5 1 6 47. Muhammed Süresi , 535

2 7. Nemi Suresi

Mekke 'de indirilmiştir. 93 ayettir. 18. dyetinde Hz. Süleyman 'ın ordu­ suna yol veren karıncadan söz ettiği için kannca anlamına gelen bu ismi almıştı1'. Tevhit, peygamberlik ve ahiret inancını merkeze alan sürede özellikle ahireti inkar etmenin sebep olduğu olumsuzluklardan söz edilir Ahi­ ret inancı taşımayan Firavun, Semud ve Lut kavminin tavırlarından örnekler verili1'. Ahiret inancını taşımayan bu kavimlerin kendilerine sunulan mucizelere aldırmadıkları ve sorumluluklarının bilincinde ol­ madıkları anlatılır. Buna karşın Süleyman peygamber ve Sebe' kraliçesinin, güçlü hüküm­ darlar olmalarına rağmen sorumluluklarının bilincinde oldukları dile getirilir. Sürede ay rıca Allah 'ın birliğine dair güçlü deliller zikredilir.

15_-�-----

M Saıt Şimşelı /Hayat Kaynağı ! � . O /

� :.>� ı...p.;. .:_.. . LJ:/ � ı.::;_l-.;.J

_)

� - •� ....

-

J'

..

O .) J,

' � � ,,

o ,..-

�. ft"= , ,.ı:a •>.

29. Doğrusu bunları da atalarını da kendilerine hakikatin bizatihi kendisi ve herşeyi ile aşikar bir elçi gelinceye kadar yararlandır­ dım. 3 0 . Hakikat geldiğinde ise; "Bu bir sihirdir, biz onu inkar ediyoruz" dediler. 3 1 . Yine dediler ki: "Bu Kur'an'ın iki şehirden bir büyük adama indi­ rilmesi gerekmez miydi?"

4 74 ___ _

_

__ ____M. _S m t Şim ş�l1_!_H ay_E_t Kayn ag_ı K�(a_n Tej��!_ _ _

32. Rabbinin rahmetini onlar mı taksim ediyorlar? Dünya hayatın­ daki geçimliklerini başkası değil biz taksim ettik ve bir kısmını diğerlerine derecelerce yükselttik ki birbirlerine iş gördürsünler. Rabbinin rahmeti onların topladıklarından elbette çok daha ha­ yırlıdır. İnsanlar kendilerine peygamber gelinceye kadar yaptıklarından dola­ yı sorumlu değildir. Hz . Ibrahim'den beri Araplara peygamber gönderilme­ miştir. Dolayısıyla bu ara dönemde Araplar açısından bir sorumluluk yoktur. Ama bu ara dönemde de Allah kendilerine nimetler ihsan etmiş , özellikle Hz. İbrahim'in Ka'be'yi inşa e tmesinden ve buraya hac için insanları davet etme­ sinden sonra -hac ibadeti zamanla kimi unsurlarını yitirmiş olsa da- bu ibadet sayesinde Mekke halkı bolluk içerisinde yaşamış ve insanlar arasında önemli bir itibara sahip olmuştur. Zamanla Hz . Ibrahim'in getirdiği öğretiler tahrife uğramış, Hz . İbrahim tevhide çağırmışken Araplar arasında putperestlik hakim olmuştur. N ihayet yüce Allah , bozulmuş olan dini öğretileri ve şirke dönmüş olan inancı tevhi­ de dönüştürmek için Hz. Muhammed'i peygamber olarak görevlendirmiş ve kendisine Kur'an'ı vahyetmiştir. Ama Kur'an'la karşılaşıp onun meydan oku­ masına karşı koyamayınca ona : "Bu bir sihirdir, biz onu inkar ediyoruz" dediler. Tevhitten uzaklaşıp aralarında putperestlik yayıldıktan sonra Arapların değerle ri de değişmişti . Onlara göre en üstün değerler soy sop , servet ve ikti­ dar gibi hususlardı . Bu nedenle de yetim olarak büyümüş, servet ve iktidara sahip olmayan Muhammed'in Allah tarafından peygamber olarak seçilmiş ol­ ması düşünüleme z . Eğer gerçekten Allah bir peygamber gönderecekse Mekke veya Taif'in ileri gelenlerinden birini seçmesi gerekiyordu . Gerçek üstün de­ ğerleri yitirmiş bütün toplumların bakışı budur. Önemli bir göreve getirile ­ cekse soy sop sahibi zengin biri getirilmelidir. Yüce Allah bu bakış açısına şöy­ le cevap veriyor: "Rabbinin rahmetini onlar mı taksim ediyorlar? Dün­

ya hayatındaki geçimliklerini biz taksim ettik ve bir kısmını diğerleri­ ne derecelerce yükselttik ki birbirlerine iş gördürsünler. Rabbinin rah­ meti onların topladıklarından elbette çok daha hayırlıdır. " Peygamberlik Allah'ın bir rahmetidir ve kime verileceğini ancak O tayin eder. Hem insanların dünya hayatındaki geçimliklerini bile Allah taksim eder­ ken kime peygamberlik verileceğini onlar mı belirleyecek7 Ayrıca kimine di­ ğerlerinden fazla rızık verilmişse bu , o kimsenin büyük biri olduğunu göster­ mez ki ! Sosyal hayatın devamı için buna ihtiyaç vardır. İşlerin yürümesi için bu , kaçınılmaz bir durumdur.

.

�4J /�Zuh nıf S u resi

4 7.5

Allah 'm rahmeti yani peygamberlik, onların toplamış oldukları serve tten çok daha hayırlıdır.

3 3 . İnsanlar bir tek ümmet haline gelecek olmasaydı Rahman'ı inkar edenlerin evlerinin tavanlarını ve çıkacakları merdivenleri gümüş­ ten yapardık. 34. Evlerinin kapılarını ve üzerine yaslandıkları koltuklarını da. 35. Nice süslemeler verirdik. Doğrusu bunların hiç biri dünya hayatı­ nın geçici metaından başka bir şey değildir. Ahiret ise Rabbin ka­ tında takva sahiplerinindir. 3 6 . Her kim Rahman'ı hatırlama konusunda kör ise ona bir şeytanı musallat ederiz de o şeytan onun yakın dostu olur. 3 7. Ve onlar bunları doğru yoldan alıkoyar; heyhat, bunlarsa kendile­ rini doğru yolda sanmaktadır.

4 76

38. Nihayet o kimse bize geldiğinde dostuna: "Keşke bana doğu ile batı arasındaki kadar uzak olaydın. Sen ne kötü arkadaşmışsın!" der. 3 9 . Bugün (bunun) size faydası dokunmayacaktır; çünkü siz zalimlik ettiniz. Artık hepiniz azapta ortaksınız. Altın , gümüş ve benzeri dünya hayatında yararlanı lan süs ve servetlere sa­ hip olmak, sahip olan kişinin değerli biri olduğu anlamına gelmez . lyi ve de­ ğerli kimseler bu tür şeylere sahip olabildiği gibi alçak ve değersiz kimseler de bunlara sahip olabilirler. D iğer insanlar özenip inkarı tercih etmeyecek olsa­ lardı Allah inkar edenlerin tavanlarını , merdivenlerini vs. lerini gümüşten ya­ pardı. Zaten onların bütün çabaları bunlara sahip olmaktır. Onlar i çin başka üstün değer yoktur. Oysa bütün bunlar geçicidir ve dünya hayatıyla sınırlıdır Asıl değerli olan şeyler ahiret hayatında elde edilecek nime tlerdi r. Ayrıca in­ sanı değerli kılan şey, takvadır. lşte ahirette kalıcı olan şeyler bu takva sahibi olan kimselere verilecektir.

"Her kim Rahman'ı anmaktan kör ise ona bir şeytanı musallat ede­ riz de onun yakın dostu olur. O şeytanlar onları doğru yoldan alıkoyar ve onlar kendilerini doğru yolda sanırlar. " Allah'ı yahut Allah'ın indirmiş olduğu kitabı anmaktan ve onu hatırla­ maktan kör olanlara şeytan musallat olur. Şeytan artık onun ayrılmaz bir arka­ daşı olmuştur. Onu doğru yoldan alıkoyar, ona musallat ol ur. O kimse bu ha­ liyle kendini doğru yolda sanır.

477

40. Sen m i o sağırlara işittirecek, körlere v e açık bir sapma içinde olanlara doğru yolu göstereceksin? 4 1 . Biz seni alıp götürsek bile onları mutlaka cezalandıracağız. 42. Yahut onlara vaat ettiğimiz azabı sana göstereceğiz; çünkü bizim onlara gücümüz yeter. 4 3 . Sen, sana vahyedilene sıkıca tutun. Sen kesinlikle doğru yol üze­ resin. 44. Şüphesiz ki bu Kur'an sana ve kavmine bir öğüttür. Ondan dolayı ileride sorguya çekileceksiniz. Bunca açık delile ve kendisinin bunca gayretine rağmen inanmayanların inanmamakta ısrar etmelerine Peygamber şaşıyordu. İşte Peygambere söz ko­ nusu kimselerin sağır ve kör kimseler oldukları , gerçeklere karşı sağır ve kör olan kimselere şaşmaması gerektiği anlatılmaktadır. Gelecekte başlarına ge­ lecekleri elleriyle hazırlayanlar o inanmayanların kendileridir. Çünkü onlar kulaklarını tıkamışlar ve gerçeklere karşı gözlerini yummuşlardır Bu sebeple Peygamber ne kadar gayret ederse etsin onları doğru yola getiremez . Yüce Allah Peygamberini teselli ediyor ve kendisi ölecek olsa bile

o

muan­

nitlerin cezalarının mutlaka verileceğini bildiriyor. Hatırlatalım ki süre Mekke'de indirilmiştir ve bu sırada Müslümanlar, inanamayanların baskıları altında yaşamaktadırlar. lnanmayanların yaptıkları­ nın cezasını göreceklerini söylemek, hayal gibi geliyordu . O zaman kim böyle bir iddiada bulunsaydı fazla hayal kurduğu söylenirdi Ama Allah bunu kesin bir dille söylüyor: "Biz seni alıp götürsek bile onları mutlaka cezalandı­

racağız. Yahut onlara vaat ettiğimiz azabı sana göstereceğiz. Çünkü bi­ zim onlara gücümüz yeter. " Ardından Peygamberine inkar edenlerin inadı karşısında yılmaması , yo­ luna ısrarla devam etmesi ve kim ne derse desin kendisine vahyedilene sıkı sı­ kıya sarılması tavsiye ediliyor: "Sen, sana vahyedilene sıkıca tutun. Sen

şüphesiz doğru yol üzeresin. " Kuşkusuz Peygamberin kendisine yapılan bu t avsiye onun yolundan giden herkesedir.

"Şüphesiz ki bu Kur'an sana ve kavmine bir öğüttür. Siz ondan do­ layı sorguya çekileceksiniz. " İnsanlar kendilerine mucize gelinceye kadar sorumlu değiller. Kur'an da Peygamberimizin mucizesidir. İnanan-inanmayan herkes Kur'an'a karşı takın­ dığı tavırdan dolayı sorguya çekilecektir.

M

S a itjı 1!1J e h ! Ha�?.t K_ayncı_ğı �ufli!ı Ir::j� ı n

_

_ ______ _ _

___ _ __ _

____

____

_

_

_23_1_�11!:Uf 5a�e_s_ı

___

_

_ __

_ ___

_

_

__

4 79

4 5 . Senden önce gönderdiğimiz peygamberlerimize sor; Rahman'dan başka kendilerine tapınılacak ilahlar yarattık mı? 4 6 . Musa'yı mucizelerimizle Firavun'a ve ileri gelenlerine göndermiş­ tik. (Musa) demişti ki: "Ben, alemlerin Rabbinin elçisiyim. " 4 7 . Onlara mucizelerimizle gelince b u mucizelere gülüvermişlerdi. 48. Onlara gösterdiğimiz her bir mucize, kesinlikle diğerinden daha büyüktü. Nihayet belki dönerler diye onları azaba uğrattık. 49. Dediler ki: "Ey sihirbaz! Sana verdiği sözün bir sonucu olarak Rabbine bizim için dua et; çünkü biz artık doğru yola gireceğiz. " 5 0 . Fakat Üzerlerinden azabı kaldırınca, sözlerinden dönüverdiler. 5 1 . Firavun kavmine seslenip dedi ki: "Ey kavmim, Mısır'ın hüküm­ ranlığı ve altımdan akan şu nehirler benim değil midir? Hala gör­ müyor musunuz?" 5 2 . "Ben, şu zavallı ve meramını anlatmaktan aciz kimseden daha ha­ yırlı değil miyim?" 53. Ona altın bilezikler verilmeli yahut yanında onunla birlikte me­ lekler gelmeli değil miydi? 5 4 . Bu sözlerle kavmini aşağılayıp sindirdi; onlar da Firavun'a boyun eğdiler. Onlar yoldan çıkmış bir topluluktu. 5 5 . Ne zaman ki böyle yapa yapa bizi öfkelendirdiler, biz de hepsini suda boğarak onlardan intikam aldık. 5 6 . Bu suretle onları, kendilerinden sonra gelenlerin selefi ve onlar için bir örnek kıldık. Peygambere kendinden öncekı peygamberlere Allah'tan başka ilahlara tapılıp tapılmayacağını sormasının istenmesi mecazi bır anlam taşımaktadır. Çünkü Peygamberin geçmiş dönemdeki peygamberlere bizzat sorması müm­ kün değildir. O halde geriye iki ihtimal kalmaktadır: geçmiş peygamberlerin tabilerine sorması veya onlardan kal an ki taplara müracaat etmesi . Burada üzerinde durulması gereken diğer bir husus ise Peygamberin böy­ le bir şeyi sormaya ihtiyacının olup olmad ığıdır. Özellikle sürenin Mekkl dö­ nemin ikinci yarısında indirildiğini düşünürsek Peygambe rin böyle bir so­ ruyu sorma ihtiyacının olmadığı kesinlik kazanmaktadır. O halde Peygam­ berden böyle bir konuyu sormasının istenmesi, Mekke müşriklerine rehber­ lik amacı taşımaktadır. Biz biliyoruz ki indirilen vahiyle baş edemeyen Mek-

480

ke m üşrik leri Medi ne'ye gidip orada yaşayan Yahudilerden Peygamberle baş e deb ilm ek içın birtakım taktikle r öğrenmeye çalışmışlardır Bu hususu da göz ö n ü n de bulundurduğumuzda burada anlatı lmak istenen şudur: Ey müşrikler, Med in e'ye gidip Yahudilerden birtakım şeyler öğrenıyor ve bunlarla Peygam­ b e ri k öşe ye s:kıştırmaya çalışıyorsunuz . Şimdi gidin sorun onlara . onceki pey­ gamb erlerden , Allah'tan başkasına tapınıl acağını söyleyen olmuş mudur7 Ol­ ma dığına göre siz niçin Allah'tan başkasına tapıyorsunuz7 İşte size bir örnek:

"Musa'yı mucizelerimizle Firavun'a ve ileri gelenlerine göndermiş­ tik . ( Musa) demişti ki: "Ben, alemlerin Rabbinin elçisiyim. " Onlara ınucizelerimizle gelince bu mucizelere gülüvermişlerdi. " Mü şrikler, kendilerini ç o k güçlü görüyor v e Müslümanların onlara bir za ra r v eremeyeceklerini düşünüyorlardı . Bu sebeple Allah , geçmiş dönemde­ ki münkirlerin en güçlülerini misal olarak zikretmektedir. Firavun ve ileri ge­ le nleri , Hz . Musa'nın gösterdiği mucizelere gülmüş ve alay etmişlerdi . Mek­ ke müş rikleri de Peygamberin getirdiği mucize karşısında aynı tavrı takınmışl ardı .

"Onlara gösterdiğimiz her bir mucize, kesinlikle diğerinden daha b üyü ktü. Nihayet belki dönerler diye onları azaba uğrattık." Ardarda gelen mucizeler inanmalarını sağlayamadı . Bu sebeple müşrikle­ ri n m u cize isteklerine cevap verme ihtiyacı duyulmamıştır.

"Dediler ki: 'Ey sihirbaz! Sana verdiği sözün bir sonucu olarak Rabb ine bizim için dua et. Çünkü biz artık doğru yola gireceğiz. Fakat üzerlerinden azabı kaldırınca, sözlerinden dönüverdiler." H ı . Musa'nın Firavun ve ileri gelenlerine ilk gösterdiği mucize asa muci­ ze si ile koynun dan çıkardığı el inin ışıl ışıl parlamasıdır. Bu sırada kendisinin All ah ta rafından gönderilmiş bir peygamber olduğunu söylemiş fakat Firavun in anmamış, sihirbazlarını toplamış ve Mısırlılarca bilinen belli bir şenlik gü­ nü n de Hz . Musa ile Firavun'un sihirbazları büyük bir topluluğun karşısında k a rşıl a şılaşmışlardı. Nihayet sihirbazlar iman etmişler ve Firavun iman eden si hirbazları öldürtmüştür. (Bk A'.raf 7/87-88; Taha 2 0/1 2 - 1 3 ,29-30 , 5 0 ; Şuara 2 6/2 6 -29,40; Nemi 2 7/ 1 6 ; Kasas 2 8/44-45 ) .

H z Musa Mısır'da kıtlık olacağım haber vermi ş v e kıtlık olmuştur. Fira­ n, vu Hz Musa'dan ricada bulunmuş ve kıtlık kalktığı takdirde İ srailoğulları'nı ken disiyle birlikte göndermeyi kabul edeceğini söylemiştir. Hz. Musa dua e dinc e kıtlık sona ermiş ama Firavun sözünde durmamıştır.

Yine Hz . Musa'nın önceden verdiği haber üzere sel, dolu ve yıldırımlarla

43

/ Zuh ruf S ü resi

481

birçok yerleşim yeri harap olmuşlur. Fıravun , Musa'dan tekrar dua elmesi n i rıca etmiş v e yağmurlar durmuştur. Fakat firavun yine sözünde durmamıştı r. Ardından yine Hz . Musa'nın önceden haber verdiği gibi Mısır'ı çekirgeler istila etmiş ve yine Firavun, Hz. Musa'dan dua etmesini rica etmiş ve sözün­ de durmamıştır. Üstelik "Firavun kavmine seslenip dedi ki: "Ey kavmim, Mısır'ın hükümranlığı ve altımdan akan şu nehirler benim değil midir? Hala görmüyor musunuz?" "Ben, şu zavallı ve meramım anlatmaktan aciz kimseden daha hayırlı değil miyim?" Ona altın bilezikler verilmeli ya­ hut yanında onunla birlikte melekler gelmeli değil miydi? Bu sözlerle kavmini aşağılayıp sindirdi; onlar da Firavun'a boyun eğdiler. Onlar yoldan çıkmış bir topluluktu. Her defasında halkın Hz . Musa'dan etkilenmemeleri için Firavun bu tür sözlerle halkı kendine bağlar.

"Ne zaman ki böyle yapa yapa bizi öfkelendirdiler biz de hepsini suda boğarak onlardan intikam aldık. Bu suretle onları, kendilerinden sonra gelenlerin selefi ve onlar için bir örnek kıldık." Felaketlerle ilgili haber vermeler v e Firarnn'un sözünde durmaması de­ falarca tekerrür eder. (Konu Kitab-ı Mukaddes'in Çıkış Kitabında ayrıntı­ lı bir şekilde anlatılmaktadır. ) Bunun üzerine H z . Musa bir araya topladığı israiloğulları'yla bir gece vakti Mısır'dan çıkarmak üzere yola koyulur. Bunu duyan Firavun ordusuyla onları takip eder ve denizde boğulurlar. Kıssa Kureyş'e ve onlar gibi inkarda ısrar eden her dönemdeki toplumla­ ra bir uyarıdır.

482

5 7. Meryem oğlu İsa misal olarak getirilince, senin kavmin bağrışma­ ya başladı. 5 8 . Dediler ki: "Bizim ilahlarımız mı daha hayırlı, o mu?" Bunu sana ancak tartışmak için misal verdiler. Onlar, çekişmeci bir kavim­ dir. 5 9 . İsa ancak nimet verdiğimiz ve İsrailoğulları için bir örnek olarak zikrettiğimiz bir kuldur. 60. Eğer biz dileseydik içinizden yeryüzünde yerinize geçecek melek­ ler yapardık. 6 1 . Şüphesiz ki o, kıyametin bilgisidir/delilidir. O halde kıyamet ko­ nusunda şüpheniz olmasın ve bana tabi olun. Bu, dosdoğru bir yoldur. 62. Sakın şeytan bu yoldan sizi alıkoymasın. Şüphesiz ki o, size apa­ çık bir düşmandır.

483

63. İsa açık delillerle size geldiğinde demişti ki: "Size hikmeti getir­ dim ve ihtilafa düştüğünüz şeylerden bazısını size açıklamak için geldim. O halde Allah'tan korkun ve bana itaat edin." 64. Allah; şüphesiz ki O, benim de Rabbim sizin de Rabbinizdir. O halde O'na kulluk edin. Bu, dosdoğru yoldur. 6 5 . Sonra aralarından bazı gruplar ihtilafa düştüler. Acıklı bir günün azabından vay o zulmedenlere! 6 6 . Onlar, farkında değilken kıyametin ansızın gelmesinden başka bir şey mi bekliyorlar? Nakledilir ki henüz İslam'a girmemiş müşriklerden biri yukarıda geçen

"Senden önce gönderdiğimiz peygamberlerimize sor: Rahman'dan baş­ ka tapılacak ilahlar kıldık mı?" ayetini duyduğunda aklınca Peygamberin bir açığını yakaladığını düşünerek Hıristiyanların Hz Isa'ya taptıklarını söy­ lemiştir. Orada bulunan müşrikler bundan bir mutluluk duyarak sevinçlerin­ den çığlıklar atmış , "Bizim ilahlarımız mı daha hayırlı, o mu?" demişler­ dir. Oysa Hz İsa Hıristiyanlardan böyle bir şey istemiş değildir. Hıristiyanların hatasını kendilerine delil getireceklerine Kur'an'ı dinlemeliydiler. Ama onların Hz. İsa'yı misal vermeleri , karakterlerindeki tartışmacılıklarından kaynaklanı ­ yordu . Onlar, tartışmayı seven inatçı bir kavim idiler. Kur'an'ın H z . İsa hak­ kında söylediği şudur: "İsa ancak nimet verdiğimiz ve İsrailoğulları'na

örnek kıldığımız bir kuldur. " H z . İsa'nın babasız doğmuş olması , çamurdan yapmış olduğu kuşa ü fürerek onu canlandırması, anadan doğma körleri bir el dokunuşuyla görür hale getirmesi, hatta Allah'ın izni ile ölüleri d iriltmesi gibi olağanüstü mucizelerin kendisine verilmesi , onu Allah'ın kulu olma çerçeve­ sinin dışına çıkarmaz . O, bunlara rağmen yine Allah'ın kuludur. Babasız doğ­ ması vs . gibi olağanüstülükler, insanlara örnek olup ibret alınacak hususlar­ dır. Nitekim 6 1 . ayette babasız doğmasının , neyin delili olduğu anlatılacaktır.

"Eğer biz dileseydik içinizden yeryüzüne, yerinize geçecek melek­ ler yapardık." Bu arada meleklere tapanlara da değinilmekte ve onların da tıpkı Hz. İsa'nın farklı yaratılması gibi yaratılmış olmalarının , onların Allah'ın kulları olmalarına engel olmadığına dikkat çekilmektedir. Allah dilese insanlardan melekler yapar ve bunlar ye ryüzünün halifeleri olurlardı. O halde onlar da tıp­ kı insanlar gibi kuldurlar.

"Şüphesiz ki o, kıyametin bilgisidir/delilidir. O halde kıyamet ko-

484

nusunda şüpheniz olmasın ve bana tabi olun. Bu, dosdoğru bir yol­ dur. " "Bilgis i " kelimesini "delilidir" şeklinde anlamımızda bir sakınca yoktur. Ayet hakkında yapılan farklı yorumlara kısaca değineceğiz ama bu yorumların " tamamında kelime , "delil , araç anlamında kabul edilmiştir.

Buradaki "o " zamirinin Kur'an'a gittığini söyleyenler ol muşsa da siyak ve sibak bu anlamı vermeye elverişli değildir. Zaten müfessirlerin büyük çoğun­ luğu söz konusu zamirle Hz. İsa'nın kastedildiğini söylemektedir Ancak Hz. İsa ne surette kıyametin delilidir/ lşte bu konuda da farklı görüşler ileri sü­ rülmüştür. Bazıları bununla Hz. lsa'nın ikınci gelişinin kastedildiğini söylerler. Yani Hz . İsa'nın gelmesiyle kıyametın kopmasının yakın olduğu anlaşılacaktır H z . İsa'nın tekrar yeryüzüne ineceğinin tutarsızlığı v e Kur'anı delillerle çatışması bir tarafa cümlenin devamını okuduğu muzda böyle anlam vermenin yanlış ol­ duğu görülür. Çünkü cümlenin devamında , "kıyamet konusunda şüpheniz

olmasın" denilmektedir ve bu hitap Mekke müşriklerinedir. H z . İsa'nın ikin­ ci bir gelişi olsa bile bunun kıyametin kopması konusunda Mekkeli müşrikle­ re bir delil olması nasıl mümkün olur ki7 Belkı onun gelişine şahit olan ve on­ lardan sonra yaşayanlar için delil olma haysiyeti olabilir. Diğer müfessirler ise Hz. Isa'nın babasız doğmasının ve yukarıda sözünu ettiğimiz mucizelerinin kıyamete dehi olduğunu söylerler. (Ileri sürülen gö­ rüşler için bak . Taberı , XXVII , 80-82 ; İbnu Atiyye , Vl , 7 9 ; Bağavi , Vll , 2 1 9-

220). Bu görüş bizce d e daha tutarlı görünmektedir. Hz . lsa'yı bütün insanların aksine babasız yaratmaya kadir olan Allah , insanları tekrar yaratmaya da ka­ dirdir. Ayrıca Hz . İsa çamurdan yaptığı kuşa üflediğinde Allah'ın izniyle canla­ nabiliyor, yine Allah'ın izniyl e ölüleri dıriltebiliyorsa elbette ki Allah , kıyame­ ti koparıp ölmüş olan insanları tekrar diriltmeye kadirdir.

" Sakın şeytan bu yoldan sizi alıkoymasın. Şüphesiz ki o, size apa­ çık bir düşmandır. " Hıristiyanlar lsa'ya tapıyor diyerek Hıristiyanların işlemiş oldukları bir hatayı Hz . İsa'nın kendisine yükleyip geçmiş peygamberlerin de şirki onay­ ladıklarını ileri sürmeniz , şeytanın sizi aldatmasından başka bir şey değildir. Şeytan sizi doğru yoldan alıkoymasın . Bilesiniz ki şeytan sizin düşmanınızdır.

"İsa apaçık delillerle size geldiğinde demişti ki: 'Size hikmeti getir­ dim ve ihtilafa düştüğünüz şeylerden bazısını size açıklamak için gel­ dim. O halde Allah'tan korkun ve bana itaat edin . "

4.3 / Zııhruf S Cı resi

----- - -- - · -- - - - - -- - -

-

485

Bazı müfessi rler Hz. Isa'nın getirdiği "hikmet"le İncil'in, bazıları peygam­ be rliğin , bazıl arı da dinin temeli durumunda olan inanç hakikatlerinin ve ma­ rifetin kastedildiğini söylemişlerdir. Aslında bu farklı görüşlerin ortak nokta­ sı, sahih inanç kurallarıdır. Bu sebeple bu farklı görüşler birbirlerine aykırı gö­ rüşler değildir. Hz . Isa Yahudilerin ihtilafa düştükleri konuların bir kısmını getirdiği hik­ met sayesinde doğru bir çözüme kavuşturmuştur. Çözüme kavuşturmadığı di­ ğer ihtilaflı konular, ya dinin temel meselelerini ilgilendirmeyen önemsiz me­ selelerdir yahut din alanına girmeyen dünyevi konulardır. Ayetin ; "O halde Allah'tan korkun ve bana itaat edin," şeklindeki son cümlesi ile : "Allah, şüphesiz ki O, benim Rabbim ve sizin Rabbinizdir. O halde O'na kulluk edin. Bu, dosdoğru yoldur," ayeti, Hz . isa'nın getir­ diği hikmetin bir hülasasıdır. O halde Hz. Isa da diğer peygamberler gibi tev­ hit inancını getirmiştir. Hıristiyanlara bana tapının dememiştir. Sonra arala­

rından bazı gruplar ihtilafa düştüler. Acıklı bir günün azabından vay o zulmedenlere! Hz. Isa, ihtilafa düştükleri birtakım meseleleri çözüme bağladı ama şim­ di de onun hakkında ihtilafa düştüler: Kimi , onun gayri meşru bir çocuk ola­ rak dünyaya geldiğini söylemiş , kimi , onu çarmıha germe teşebbüsünde bu­ lunmuş ve kimisi de ona duyduğu muhabbeti o derece ileri götürmüş ki getir­ diği öğretilerin dışına çıkarak onu ilahlaştırmıştır. İhtilafları bu meselelerin dı­ şına da taşırarak hak yoldan sapmışlardır.

"Onlar, farkında değilken kıyametin ansızın gelmesinden başka bir şey mi bekliyorlar?" Şu müşrikler ve onların yolunu takip edip delilleri bir tarafa atarak sa­ pık yollarında ısrar eden tüm zamanların münkirleri kıyametin ansızın gel­ mesinden başka neyi bekliyorlar ki? Kıyamet mutlaka bir gün ansızın gele­ cek, inkarda olanlar pişman olacaklar ama pişmanlıkları fayda vermeyecektir.

486

_ M�-S� l

5ı m '.i_c h ! 11 cı)l_al Kcıy ncığ ı J