easy Turkish Grammar with answers 1979035024, 9781979035026

Citation preview

eas • y



Turkish Grammar with answers

A self-study reference and practice book for beginner to lower-intermediate students of Turkish

Halit Demir



Copyright © 2017 Halit Demir All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior written permission of the author. Printed by CreateSpace, An Amazon.com Company Available on Kindle and online stores



Sevgili anne ve babama

Contents vii

13

Ek-fiil -di past tense

58

viii

14

Ek-fiil -miş past tense

60

Conventions and abbreviations

ix

15

Demonstrative adjectives and pronouns 64

How Turkish works

10

16

Comparative adjectives

66

16

17

Superlative adjectives

68

Acknowledgements Introduction



1

Spelling and pronunciation



1 The alphabet 2 Syllable 3 Circumflex and vowel length 4 Buffer letters



2 Vowel harmony

page

22

1 2-fold 2 4-fold





3 Consonant harmony

26

1 in suffixes 2 in word stems





18 Verb tenses

70

19

72

Present continuous tense

20 Simple present tense

78

21

86

-di past tense

22 -miş past tense

92

23 Future tense

96

24 Question words

1 kim

4 The plural suffix

30



2 ne

5 Possessive suffixes

32



3 ne zaman

6 Case suffixes

34



4 nere-



5 nasıl



6 niçin/niye/neden



7 kaç



8 kaç yaşında



9 ne kadar



1 2 3 4 5 6

7

Compound nouns

8

Nominative Accusative Genitive Dative Locative Ablative

There is

9 Have got

40



10 hangi

44

25

Possessive, reflexive and reciprocal pronouns

46

10 Personal pronouns and suffixes

48



1 benimki, seninki, onunki etc

11 Ek-fiil tenses

52



2 kendim, kendin, kendi etc

12

54



3 birbirimiz, birbiriniz, birbirleri

Ek-fiil simple present tense

iv

100

110

Contents 26 Imperatives

page

27 Let me and let’s 28 Expressing necessity, obligation and advice

114

33

Zero and first conditionals

140

116

34

Postpositions

142



1 Bare postpositions

118

1 için, gibi, ile 2 -e göre, doğru, karşı, kadar, rağmen

29 Expressing ability, possibility, permission and requests

120

3 -den önce, sonra, dolayı

30 Quantity words

126



2 Inflected postpositions



1 biraz

1 alt



2 birkaç

2 ön



3 çok

3 arka



4 az

4 yan



5 hiç

5 karşı



6 bütün



7 her

6 ara



8 bir

31

Compounds with bir, her and hiç(bir) 130



1 biri/birisi, herkes, hiç kimse



2 bir şey, her şey, hiçbir şey



3 bir yer, her yer, hiçbir yer

32

Adverbs



1 Manner



2 Time

132

35

Conjunctions



1 ve



2 ile



3 veya/ya da



4 ama/fakat



5 çünkü



6 de ... de



7 hem ... hem de

1 Present 2 Past 3 Future 3 Place and direction 1 Place

36

148

8 ya ... ya da 9 ne ... ne de 10 ki

Word order

156

2 Direction

4 Comparison of adverbs

v

Contents

Appendices 1 Numbers

page

164

1 Cardinal 2 Ordinal 3 Distributive

2 Decimals, fractions, percentages, sums, phone numbers and money

167

3 Asking and telling the time

170

4 Days, months, seasons and years

172

5 Personal and demonstrative pronouns + case suffixes 173 6 Ek-fiil and verb tenses: conjugation tables

174

7 Countries, nationalities and languages

176

8 Word formation

178



1 Nouns



2 Adjectives



3 Verbs

9 Using capital letters

192

10 Using apostrophes

193

11 Addressing people

194



Answer key

196



Index

208

Bibliography

vi

212

Acknowledgements I would like to express my very sincere gratitude to the following people: Serhat Köklü, a close friend and colleague, for his readiness to provide clear explanations for the tricky rules of Turkish grammar. Hasan Çeri, also a close friend and colleague adored by his students, for helping proofread the exercises. Fatih Akgül, founder of the online Turkish teaching site turkishclass.com, for publishing some of my draft version of lessons on turkishclass.com, which provided me with useful feedback from learners of Turkish visiting the site. Duha Elsayed for reading the very first manuscript and providing invaluable comments and suggestions from a learner’s point of view. Gökhan Cansız, an old friend and a highly competent teacher of English, for assisting in editing and proofreading the text and examples. All my students for teaching me as much as, if not more than, I taught them. My mum, dad and siblings for all their support in the past and now in these hard times.

vii

Introduction Who is eas•y Turkish Grammar for? It is for students who are studying Turkish for the first time, and for lower-intermediate students who would like to revise their knowledge of Turkish.

Which Turkish does eas•y Turkish Grammar teach? It teaches modern standard Turkish, which is based on the dialect of Istanbul.

How is eas•y Turkish Grammar organised? The Grammar The book starts with a brief introduction about how Turkish works. Following this introduction are 36 units, which are presented in order of difficulty – especially the first 23 units. Each unit covers one part of Turkish grammar, explained by pointing out the similarities and differences between Turkish and English and illustrated by plenty of Turkish examples with full translations. The translations are usually meaning-based, but some are literal and may sound unnatural to English ears. They will still prove useful in understanding Turkish way of expressing things. The Exercises There are an extensive set of exercises at the end of the units, and there is a key to all the exercises at the end of the book. We cannot put the audio for the key into the book as it will heavily increase the size of the file. You can find the audio at https://www.easyturkishgrammar.com/units-menu.

Using eas•y Turkish Grammar If you are studying Turkish for the first time and without a teacher:

• Read the conventions and abbreviations used in the book on the following page. • Read the introduction How Turkish Works, and then go right through the book from the 1st unit to the 23rd unit. You may study the remaining units in any order you like. • Study each grammar point separately and then do the exercises. • Check your answers in the answer key. If you have problems, look at the grammar explanations and examples again.

• While doing the exercises, you may need a good dictionary. You can use the printed or online dictionaries in the bibliography. I hope you will get maximum benefit from eas•y Turkish Grammar. I would be very grateful if you could take a couple of minutes to write an Amazon review. Halit Demir

viii

Conventions and abbreviations In the book we use the following conventions and abbreviations.

Colour codes for suffixes turquoise violet red orange green blue red black bold

buffer letters as in possessive suffixes case suffixes tense suffixes personal suffixes negation suffix all other suffixes

odalarında odalarında odalarında gelecek geleceksin gelmeyeceksin öğrenciler, yapmalı

As from unit 1, you can find the colour-legend at the bottom of the pages. We also use: ( ) to show buffer letters which may precede suffixes / to show consonant changes which may occur in suffixes 2f/4f to show the rules of vowel harmony that suffixes follow And: _ /



as in

to show long vowels as in to show consonant changes in word stems

-(y)e, -(s)i -d/te, -c/çe -ler

2f

, -sin

4f

mavi, mimar kitap/bı, ağaç/cı



You can find the table of vowel/consonant harmony at the top of exercises.

Abbreviations

nom acc gen dat loc abl eg ie poss lit

nominative accusative genitive dative locative ablative exempli gratia (= for example) id est (= that is) possessive literally

sb sth v tr intr n adj adv per suf

somebody something verb transitive intransitive noun adjective adverb personal suffix

ix

A brief introduction to Turkish

How Turkish works Spelling and pronunciation İmlâ ve telaffuz

Turkish script is almost like a phonetic transcription, so you will not have difficulty in reading and writing after you have learned what sound each letter in the alphabet stands for and how the letters combine to form syllables.

Suffixes Ekler

1

Inflectional suffixes

Çekim ekleri

In most cases, Turkish uses inflectional suffixes where English uses words such as auxiliary verbs to show (for example, tense, person and mood) and prepositions to show (for example, place, time and direction). Look at this example sentence: Karıma / çiçek / alacağım.

I will buy / flowers / for my wife. At first, you may find inflectional suffixes confusing, but once you get a feel for how they work, we believe that you will find them quite fascinating if, especially, you are a native speaker of a language such as English. A single word with a single suffix or a set of suffixes in Turkish may sometimes form a phrase, clause or sentence, for which you may need several or more words in English. Look at the words in italics in these sentences: Sağdakini beğendim.

I like the one on the right. is the worst joke I have ever heard. Saçımı kestireceğim. I’m going to have my hair cut. Ona güvenmemeliydin. You shouldn’t have trusted him/her.





Bu duyduğum en kötü espri. This

2

Derivational suffixes

Yapım ekleri

Like in English, derivational suffixes form new words:

gazeteci



eğitimci

10



journalist educationalist

eas•y Turkish Grammar

fırıncı politikacı



baker politician

Turkish also uses prefixes to form new words, mostly adjectives and nouns:





unofficial; informal unbeaten snow-white curse (prayer)

gayriresmî namağlup bembeyaz beddua

Vowel and consonant harmony Ünlü ve ünsüz uyumu

1

Vowel harmony

Vowel harmony applies to vowels in suffixes. When a suffix is added to a word, its vowel changes depending on the last vowel in the word. Look again at the derivational suffix in the words we studied on the previous page: journalist educationalist





gazeteci eğitimci

2

Consonant harmony



fırıncı politikacı



baker politician

Consonant harmony applies to certain suffix-initial and word-final consonants. For example, c in the above derivational suffix changes to ç after certain word-final consonants:

işçi tarihçi

worker historian

dansçı iktisatçı

dancer economist

We may say that the realization of vowel and consonant harmony is somewhat similar to different pronunciations of some English suffixes. Depending on the preceding sound, for example, the past tense suffix -ed in played, finished and started, or the plural suffix -s in cats, dogs and houses are pronounced differently. In Turkish, however, different pronunciations are nearly always shown in writing.

Accent Vurgu

The accent (or stress) in words is usually on the last syllable: o-kul



school

friend

ar-ka-daş

When words takes one or more suffixes, the accent usually moves to the last syllable:

in/at school okul-da

arkadaş-lar arkadaş-la-rım arkadaş-la-rı-mın



friends my friends my friends’

How Turkish works

11

Structure Yapı

1



Word order

Söz dizimi

The general word order in Turkish is SOV: Subject / Object / Verb



Uma ve Kim Türkçe öğreniyorlar. Ben ayak bileğimi burktum.





Uma and Kim are learning Turkish. I have sprained my ankle.

Expressions of time or place can go between the subject and the object. Time usually precedes place:



Uma ve Kim bu yaz İstanbul’da Türkçe öğreniyorlar.

Uma and Kim are learning Turkish in Istanbul this summer.





Ben dün akşam spor salonunda ayak bileğimi burktum.

I sprained my ankle at the gym yesterday evening.



Look also at the following examples with intransitive verbs:



Ben her sabah 6.00’da kalkarım.



I get up at 6.00 every morning.

Biz hafta sonu sinemaya gideceğiz.





We will go to the cinema at the weekend.

Although the general word order is SOV, you may use almost any word or phrase in almost any place in the sentence. We may say that the word order is the very last thing you should worry about. After you have studied the first 23 units, you can study possible variations in word order in unit 36.

2

Parts of speech

1

Verbs



Söz bölükleri Fiiller

There are two types of verbs in Turkish: 1 ek-fiil (lit suffix-verb), which is a Turkish grammatical term we prefer to use in this book. Ek-fiil functions like to be in English. We have no word for it; it exists in the form of suffixes, which we add to predicative words such as nouns and adjectives:



Ben öğretmenim. I am a teacher. Sen çok güzelsin. You are very beautiful. Uma ve Kim bu yaz İstanbul’dalar. Uma and Kim are in Istanbul this summer. Ben dün akşam spor salonundaydım. I was at the gym yesterday evening.

12

eas•y Turkish Grammar

2 all other verbs, which we may call main verbs or just verbs. You will find verbs in a Turkish dictionary with the ending -mek or -mak: Look at the dictionary forms of the verbs we studied in word order:

öğrenmek

gitmek



to learn to go

burkmak kalkmak

to sprain to get up

Tense Turkish tenses have roughly similar meanings to the corresponding English tenses:

in Turkish

in English

Şimdiki Geniş Geçmiş -di’li geçmiş -miş’li geçmiş Gelecek

Present continuous Simple present Simple past Future

Turkish has two past tenses, each of which is called by the name of the suffix it uses. They may be expressed in the simple past in English as well as the present perfect and present perfect continuous (when used for actions that happened in the past and are finished).We have no separate tenses in Turkish that correspond to these English perfect tenses. For the future time we have a single tense, which corresponds both to will and to be going to in English.

Person and number Person and number are primarily expressed with personal suffixes, which change according to tense and person (subject). Look at the verbs of the sentences we studied in word order on the previous page:





Tense



Person and number

Uma ve Kim... öğreniyorlar.

Uma and Kim are learning...

present continuous

3rd person plural





Ben... burktum.

-di past

1st person singular







I sprained...

Ben... kalkarım.

I get up...



simple present

Biz... gideceğiz. future

We will go…



1st person singular 1st person plural

How Turkish works

13

Look also at these examples of ek-fiil we studied in verbs on page 12:



Tense

Person and number



Sen çok güzelsin.

simple present 2nd person singular



Uma ve Kim bu yaz İstanbul’dalar.

simple present

3rd person plural



Ben dün akşam spor salonundaydım.

-di past

1st person singular

You are...

Uma and Kim are... I was...

As person and number are clearly indicated by personal suffixes, we usually omit personal (subject) pronouns: (Sen) Çok güzelsin. (Ben) Dün ayak bileğimi burktum. (Biz) Hafta sonu sinemaya gideceğiz.





You are very beautiful. (lit beautiful-you are) I sprained my ankle yesterday. (lit sprained-I) We will go to the cinema at the weekend. (lit will go-we)

Look also at the following example:



Uma ve Kim İstanbul’dalar. (Onlar) Türkçe öğreniyorlar.



Uma and Kim are in Istanbul. They are learning Turkish.

(lit are learning-they)

As can be seen, personal suffixes function just like personal (subject) pronouns.

2



Nouns and pronouns Adlar ve zamirler

Turkish is a gender-neutral language. Nouns and pronouns may inflect for number, possession and case. 1 Number Number is indicated by the plural suffix -ler:

okullar

sınıflar 2 Possession

schools öğrenciler classrooms öğretmenler

students teachers

Possession is expressed with: i possessive suffixes, which change according to person:

adım 14

my name

eas•y Turkish Grammar

adın

your name



adı

his/her/its name

Possessives benim, senin, onun etc may be used before nouns, but since the possessors are clearly indicated by the suffixes, we usually omit the possessives:

(benim) adım

(senin) adın

(onun) adı

ii the genitive case suffix -in. It functions like possessive ’s in English:

Uma ve Kim’in

Uma and Kim’s

(benim) öğrencilerimin

my students’

3 Case



Case is changes in the forms of nouns and pronouns with the addition of suffixes, which usually function like prepositions in English:





Uma ve Kim İstanbul’dalar.

Uma and Kim are in Istanbul. (lit Istanbul-in) İstanbul’dan eylülde dönecekler.

They will return from Istanbul in September. (lit Istanbul-from, September-in)

3 Adjectives and adverbs

Sıfatlar ve zarflar

Adjectives and adverbs come before what they describe:

kolay Türkçe Dilbilgisi easy Turkish Grammar

Ben sabah erken kalkarım. I get up early in the morning. Sağ ayak bileğimi çok fena burktum. I sprained my right ankle very badly.

4 Postpositions

Edatlar

Postpositions are words. They also function like prepositions in English:



taksi ile



ailem için

5

Conjunctions



by taxi for my family

yemeklerden önce



işten sonra

before meals after work

Bağlaçlar

Conjunctions in Turkish function like those in English:





Uma ve Kim



zeki ama tembel

Uma and Kim intelligent but lazy

çay veya kahve



ne Ece ne de Su



tea or coffee neither Ece nor Su

How Turkish works

15

1

Spelling and pronunciation

1 The alphabet The Turkish alphabet ‘alfabe’ is composed of twenty-nine letters: twenty-one consonants and eight vowels. The vowels are highlighted in bold in the chart below.

Letter

Name

Pronunciation

Example words

A B C Ç D E F G

a b c ç d e f g

a   be ce çe de e fe ge

as in as in as in as in as in as in as in as in

up but jam rich desk bed form gate

adam baba cam çaba dede el fakat gece

Ğ H

ğ h

yumuşak ge he

(see next page)

u b j ch d e f g

as in

happy

dağ hedef

I İ J K L M N

ı i j k l m

n

ı i je ke le me ne

(see next page)

h

as in as in as in as in as in as in

sit measure cat lemon man number

ılı iç jet kedi leke mama nine

O

o

o

Ö

ö

ö

(see next page) (see next page)

i s c l m n

P R S Ş T U

p r s ş t u

pe re se şe te u

Ü V Y Z

ü v y z

ü ve ye ze

16

eas•y Turkish Grammar

(see next page)

buffer

mor

p r s sh’s t u

as in as in as in as in as in as in

put ready sun shish kebab taste put

v y z

as in as in as in

very yes zone

possessive

case

öl polis resim ses şiş kebap tat ulu üç vakit yaya zengin

tense negation

man father glass effort grandfather hand (n) but night mountain target (n) get tipid drink (v) jet cat stain (n) baby food grandmother purple die (v) police picture (n) sound, voice shish kebab taste (n) Almighty three time pedestrian rich

person

others

Vowels ı, o, ö and ü 1 /ı/ is an unrounded /u/.You can produce the /ı/ sound by unrounding your lips as you continue saying /u/. It is similar to the ‘schwa’ sound in the second syllable of butcher or carrot. Listen and repeat: ulu, ılı

Almighty, get tepid

2 The /o/ sound is more like the /o/ in boy or joy without the final /ı/ sound. Or we can say it is the /o/ in more or small, but only shorter: purple more, mor 3 /ö/ is a rounded /e/. You can produce the /ö/ sound by rounding your lips as you continue saying /e/: el, öl hand (n), die (v) 4 /ü/ is a rounded /i/. You can produce the /ü/ sound by rounding your lips as you continue saying /i/: iç, üç drink (v), three



Consonant ğ The consonant ğ (yumuşak ‘soft’ ge) has no pronunciation itself. It behaves differently depending on the environment it appears. 1 When ğ appears: at the end of a syllable, it lengthens the preceding vowel:

dağ /da:/

mountain

bağ-la

button (n) doğ-ru

düğ-me /dü:me/

/ba:la/

/do:ru/

tie (v) true, correct

/aşa:/

heavy (weight) down (to/in a lower place)

12 between a and ı (ağı), it lengthens a; ı is not pronounced:

ağız bağır

/a:z/

mouth shout (v)

/ba:r/

ağır

/a:r/

aşağı

3 between two e’s (eğe), or between e and i (eği), and vice versa (iğe), it is pronounced as y:



eğer diğer

/eyer/



if other

/diyer/



değer



value (n) /deyil/, or /diil/ not

/deyer/

değil

4 between the vowels other than the above ones, it remains silent:



ağustos /austos/

August onion

/soan/

soğan

göğüs

yoğurt



/yourt/

chest, breast yogurt

/göüs/

If the vowels are identical, they are pronounced as one vowel, lengthening the sound:

ağaç düğün



/a:ç/ /dü:n/



tree

wedding

kuğu

/ku:/

Yiğit

/yi:t/





swan (n) (a boy name)

Note that no words in Turkish begin with ğ. buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Spelling and pronunciation

17

2

Syllable

A syllable ‘hece’ may have only one vowel, or a vowel-consonant combination: man father lesson/class modern Türk-çe Turkish o-ku-mak to read din-le-mek to listen gü-zel            beautiful fa-kül-te          faculty bil-gi-sa-yar computer A-vust-ral-ya Australia



a-dam

ka-dın

ba-ba ders mo-dern



an-ne o-kul çağ-daş

mer-ha-ba öğ-ren-mek an-la-mak ya-kı-şık-lı ü-ni-ver-si-te        tek-no-lo-ji Mu-zaf-fer



woman mother school contemporary hello to learn to understand handsome university technology (a boy name)

In some words (borrowed mostly from Arabic and Persian), two vowels may follow one another. Each of these vowels forms a syllable and is pronounced as a distinct sound. If, however, the vowels are the same, they are pronounced as one vowel, lengthening the sound: ta-bi-at



şa-ir /şa:ir/ a-i-le

/a:ile/

sa-at /sa:t/ maalesef /ma:lesef/

nature poet family

dü-et

ku-a-för

je-o-lo-ji

duet (n) hairdresser geology

hour; watch unfortunately

şi-ir /şi:r/ koordinatör /ko:rdinatör/

poetry coordinator

Look at the following sentence:



Uma ve Kim İs-tan-bul-da Türk-çe öğ-re-ni-yor-lar.

Uma and Kim are learning Turkish in Istanbul.

Notice that the colours label the suffixes, not syllables. Do not break, for example öğreniyorlar, into its syllabes as öğ-ren-iyor-lar.

Word-initial consonant clusters Some words (borrowed mostly from western languages) begin with two consonants with no vowel in between such as kredi, grup and Brüksel. In speech, the vowel ı, i, u, or ü is put between the consonants. There is, however, no hard and fast rule as to which vowel to choose. You should learn such words with their pronunciations: kre-di

/kıredi/

psi-ko-lo-ji /pisikoloji/ grup /gurup/

18

eas•y Turkish Grammar

credit (n) psychology group (n) buffer

possessive

kral

plan

/kıral/

/pilan/

Brük-sel /bürüksel/

case

tense negation

king plan (n) Brussels person

others

3

Circumflex and vowel length

In writing, a circumflex ‘düzeltme işareti’ (ˆ) is placed above the vowels a, u and i (it replaces the dot) to show vowel length, or to indicate palatalizing of the preceding g, k or l. The circumflex: 1 above a and less often u: i shows vowel length. It serves to differentiate the words that are the same in spelling but different in pronunciation and meaning:



adet

aşık

ama

dahi şura

unit (for product) (a bone in the foot) but too, also; even (adv) this/that place

âdet /a:det/ âşık

âmâ dâhi

şûra

habit; custom /a:şık/ in love /a:ma:/ blind (adj) /da:hi:/ genius, brilliant /şu:ra:/ council

ii indicates palatalizing of the preceding k, l or g. Compare the palatal and non-palatal k, l and g in the following examples, in which â and û may or may not be long: prisoner ahlâk moral values rüzgâr wind (n) kâr profit (n) hâlâ /ha:lâ:/ still mahkûm



kum

sand (n) kulak ear otogar coach station kar snow (n) hala paternal aunt

Notice that in hâlâ, the first circumflex shows vowel length, it has nothing to do with palatalization. 2 above i. (It replaces the dot.) It shows i is an adjectival suffix. It is always long and does not change depending on the last vowel in the word. Look at these examples: roman resmî /resmi:/ dil tarihî /ta:rihi:/ dinî



/di:ni:/ eğitim

maddî /maddi:/ sorunlar askerî /askeri:/ bölge ilmî

buffer

/ilmi:/

possessive

araştırmalar

case

tense negation

historical novel official language religious education financial problems military zone scientific researches

person

others

Spelling and pronunciation

19

A sound, most frequently a, may be lengthened without a ğ or circumflex, but it is not shown in writing:



şûra mavi

/şu:ra:/ /ma:vi/

council blue

şair rüya

/şa:ir/ /rüya:/

poet dream (n)

dâhi Didem

/da:hi:/ /di:dem/

(a gil name)

genius, brilliant

mimar İran

/mi:mar/ /i:ran/

architect Iran

şube Ebru

/şu:be/ branch office /ebru:/ (a girl name)

cumhuriyet /cumhu:riyet/ Suriye /su:riye/

republic Syria

A suffix that begins with a vowel may also cause a preceding vowel to be lengthened, for example, the adjectival suffix -î, or the first person singular possessive suffix -im (-ım, -üm, -um), which means my: din → dinî /di:ni:/ religious din → dinim /di:nim/ my religion

insan hayat

→ insanî /insa:ni:/ → hayatım /haya:tım/

humane my life

Such vowels are shown in a proper dictionary as in these examples: dinî (di:ni:) and hayat (haya:tı). For convenience, we will underline those and other long vowels that are not shown in writing as in: mavi, şube, dinim and hayatım.

Vowel omission When a vowel-initial suffix is added to some words, mostly two-syllable nouns ending in a consonant and having i, ı, ü or u in their second syllables, these vowels are omitted. Look at these nouns with the first person singular possessive suffix -im (-ım, -üm, -um): isim fikir resim vakit

name idea picture time

→ → → →

ismim şehir fikrim akıl resmim özür vaktim oğul

city mind apology son



→ → → →

şehrim aklım özrüm oğlum

Notice that the vowels in the suffix are the same as the vowels that are omitted. Look also at these examples with the suffixes -ış and -ık, which make nouns from verbs: be mistaken → yanlış mistake



yanıl

4

Buffer letters

sıyır

scrape → sıyrık scrape (=graze)

When a word that ends in a vowel takes a suffix, which usually begins with a vowel, the consonant n, s, ş or y goes between the word and the suffix. These four consonants are called kaynaştırma harfleri, which may translate as buffer letters. The buffer letter ş goes only before the suffix -er that forms distributive numbers (see page 166). It is used nowhere else. We will show all other suffixes that may require the buffer letter n, s or y as in:

-(n)in

-(s)i

-(y)e

-(y)di

For now, look at these examples:

Sevgi’nin Türkiye’ye



20



eas•y Turkish Grammar

Sevgi’s to Turkey buffer



possessive

arabası Evdeydim.

case



his/her car I was at home.

tense negation

person

others

Exercises 1 Break the words into their syllables as in the example. (For the meanings see the answer key.)

ba-ba ..............................................

1 baba 2 annem

babam ba-bam ...................................................

.............................................. annemin ...................................................

3 ad

..............................................



adın

4 okul

...................................................

..............................................



okullar

...................................................

5 onlar

..............................................

onların

...................................................

6 teşekkür

..............................................

teşekkürler

...................................................

7 bilgisayar

..............................................

bilgisayarım

...................................................

8 iki

..............................................



ikinci

...................................................

9 tabiat

..............................................

tabiatta

...................................................

Türkiye

...................................................

10 Türk



..............................................

Check in the key.

2 Write the pronunciations as in the example. /sa:lık/

1 sağlık health



.........................................

blackberry 3 sağır deaf 2 böğürtlen



.........................................



.........................................

nature 5 mağara cave 6 beğen like (v) 4 doğa

......................................... ......................................... .........................................

3 Using the translations put ^ over the vowels they require it. Remember to replace the dot over i with ^. ^ 1 a) kar



2 a) adet 3 a) dahi 4 a) hala



5 a) İslam dini 6 a) askeri harekât 7 a) manzara resmi 8 a) tarihi bina

profit b) kar snow (n) unit (for product) b) adet custom; habit genius b) dahi too, even, also paternal aunt b) hala still religion of Islam b) dini duygular religious feelings military action b) düşman askeri enemy soldier scenery picture b) resmi dil official language historic building b) dünya tarihi world history

4 Rewrite the words with -im (-ım, -üm, -um), which means my. Remember to omit the second vowels. forehead burun nose ağız mouth boyun neck omuz shoulder göğüs chest karın stomach

alnım

1 alın

..............................................

2

..............................................

3 4 5 6 7

buffer

possessive

case

(my forehead etc)



..............................................

..............................................

You can find the key with audio at https://www.easyturkishgrammar.com/units-menu.

.............................................. .............................................. ..............................................

tense negation

person

others

Spelling and pronunciation

21

2

Vowel harmony

The rule of vowel harmony ‘ünlü/sesli uyumu’ is based on part of the tongue involved in producing a vowel. Accordingly, the vowel sounds can be divided into two groups:



Front vowels: e i ö ü Back vowels: a ı o u



Look at the plural suffix in these nouns:

öğretmenler öğrenciler



teachers students

okullar arkadaşlar



schools friends

As can be seen, the plural suffix harmonizes with the preceding front vowels (e and i) as -ler, and it harmonizes with the preceding back vowels (u and a) as -lar. However, not all suffixes harmonize in the same way as the plural suffix. There are two rules of vowel harmony, which we may call 2-fold vowel harmony and 4-fold vowel harmony. 2-fold and 4-fold indicate the variants of vowels in suffixes.

1

2-fold vowel harmony

2-fold vowel harmony table:



Last vowel in the word The vowel of the suffix

Front vowels

Back vowels

e i ö ü

aıou

e a

As shown in the table, the suffix takes e after the front vowels and a after the back vowels. Suffixes that follow the rule of 2-fold vowel harmony can be printed with e or a. We will print them with e, and as a reminder of the rule of 2-fold we will put the sign 2f as in -ler 2f and -de 2f. Here are more examples of the plural suffix -ler 2f: 1-fold after the front vowels (e i ö ü):

ülke



şehir köy gün

22

country city village day

eas•y Turkish Grammar

→ ülkeler → şehirler → köyler → günler

buffer

possessive

case

countries cities villages days

tense negation

person

others

2-fold after the back vowels (a ı o u):



aslan



ayı antilop maymun

lion bear antelope monkey

→ aslanlar → ayılar → antiloplar → maymunlar

lions bears antelopes monkeys

Look also at the locative case suffix -de 2f, which indicates location in place in the following examples: 1-fold after the front vowels (e i ö ü): bahçe



şehir kuaför



öykü



garden/yard city hairdresser’s story (narrative)

→ bahçede in the garden/yard → şehirde in the city → kuaförde at the hairdresser’s → öyküde in the story

2-fold after the back vowels (a ı o u): masa



kapı salon kutu

2

table door living room box

→ → → →

masada



kapıda



salonda kutuda



on the table at the door in the living room in the box

4-fold vowel harmony

4-fold vowel harmony table:



Last vowel in the word The vowel of the suffix

Front vowels

Back vowels

e i

a ı

o u

ü ı

u



ö

i

ü

The front and back vowels are each divided into two groups according to the height of the tongue and the position of the lips, thus making 4 groups in total. The suffix, accordingly, takes i, ü, ı or u; it never takes ö or o. Suffixes that follow the rule of 4-fold vowel harmony can be printed with i or ı. We will print them with i, and as a reminder of the rule of 4-fold we will put the sign 4f as in -i 4f, -li 4f and -im 4f.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Vowel harmony

23

Now look at these examples: 1 Ek-fiil simple present 1st person singular suffix -(y)im 4f, which means I am: 1-fold after the front vowels (e and i):

öğretmen öğrenci

teacher → Öğretmenim. student → Öğrenciyim.

I’m a teacher. ... a student.

2-fold after the front vowels (ö and ü): kuaför hairdresser gözlükçü optician 3-fold after the back vowels (a and ı):

manav şarkıcı



greengrocer singer

→ Kuaförüm. → Gözlükçüyüm.

... a hairdresser. ... an optician.

→ Manavım. → Şarkıcıyım.

... a greengrocer. ... a singer.

→ Doktorum. → Memurum.

... a doctor. ... a government employee.



4-fold after the back vowels (o and u): doktor memur



doctor government employee

2 The derivational suffix -li 4f, which makes adjectives from nouns (see pages 182-83): 1-fold after the front vowels (e and i):

değer eğitim

value → değerli education → eğitimli

valuable educated

2-fold after the front vowels (ö and ü):

söz kültür



word culture

→ sözlü → kültürlü

verbal cultured

→ yararlı → saygılı

useful respectful

→ tozlu → bulutlu

dusty cloudy



3-fold after the back vowels (a and ı): yarar saygı



use respect

4-fold after the back vowels (o and u): toz bulut



dust cloud

Note that when a word takes two or more suffixes one after another, suffixes harmonize with each other. See how the possessive suffix -im 4f harmonizes with the following singular and plural nouns:



gözüm gözlerim



24

my eye my eyes

eas•y Turkish Grammar

buffer

kolum kollarım

possessive

case

my arm (of the body) my arms tense negation

person

others

3

Exceptions to the rule of vowel harmony

Even though some words (mostly nouns) have a back vowel (a, o, or u) in their last syllables, their suffixes do not take a back vowel (a, ı, or u). Instead, they take a front vowel (e, i, or ü). The most common of such words, most of which end in a palatal l, are:



saat

hour; watch harf letter (sign in writing) ihtimal possibility sembol symbol ampul (light) bulb



dikkat



kalp



kontrol alkol

care (n)

→ → → → →



heart ideal ideal (n) hayal dream (wish) rol role; part meşgul busy (adj)

→ → → →



harfler ihtimaller





ampuller



dikkatli kontrollü alkollü



harf,-fi

hayal,-li

rol,-lü



(… dikkatlı) careful (… kontrollu) controlled (… alkollu) alcoholic (adj)

(… kalp/bım) idealim (… idealım) hayalim (… hayalım) rolüm (… rolum) kalp/bim

→ Meşgulüm. These words are shown in a proper dictionary as in: saat,-ti

(NOT saatlar) hours; watches (… harflar) letters (… ihtimallar) possibilities (… sembollar) symbols (… ampullar) bulbs

semboller

→ → →

control (n) alcohol

saatler



sembol, -lü

my heart my ideal my dream my role; part

(… meşgulum) I’m busy.

meşgul, -lü

You can use Türk Dil Kurumu (The Turkish Language Institution) online dictionaries. You can find the links in the bibliography.

Endnote

At earlier stages, you may have difficulty using the correct vowel in the suffix. When you are confused about which vowel you should use, just pick up the one that feels more natural and rolls off the tongue. As your ear is getting tuned to the sound of Turkish, you will be able to do it. You do not have to keep the rules in mind all the time. Do exercises 1-3 on page 29.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Vowel harmony

25

3

Consonant harmony

According to the quality of being soft ‘yumuşak’ or hard ‘sert’, the consonants are divided into two types, on which the rule of consonant harmony is based:



Soft consonants: b c d g ğ j l m n r v y z Hard consonants: f s t k ç ş h p

You should learn the hard consonants. You can use the mnemonic trick: fıstıkçı Şahap,



which translates as peanut seller Şahap.

There are two rules of consonant harmony.

1

Consonant harmony in suffixes

When a suffix that begins with the soft consonant c, d or g is added to a word that ends in one of the hard consonants above:



changes to the hard consonant ç ... t g ... k c



d

Note that consonant-initial suffixes are printed with the soft consonants as in -ci, -de and -gen. Now look at the suffixes -de, -ci and -gen after the soft and hard consonants. 1 The locative case suffix -de 2f: i after the soft consonants: ev home; house okul school

→ →

evde

at home; in the house at/in school

→ → →

sınıfta

in the classroom in the street in the tree

okulda

ii after the hard consonants:



sınıf

classroom sokak street ağaç tree

sokakta ağaçta 2 The derivational suffix -ci 4f (see pages 178-79): i after the soft consonants: futbol football fırın baker’s

26

eas•y Turkish Grammar

→ →

futbolcu fırıncı

buffer

possessive

footballer baker case

tense negation

person

others

ii after the hard consonants: diş tooth dans dance And: fıstık peanut

→ dişçi → dansçı →

fıstıkçı

dentist dancer

peanut seller

3 The derivational suffix -gen 2f (see page 183; 3): i after the soft consonants:



sürün saldır



crawl assault

→ →

sürüngen saldırgan

reptile assailant

ii after the hard consonants:

çalış work unut forget değiş change (intr)

→ çalışkan hard-working → unutkan forgetful → değişken changeable; variable (n)

For convenience we will hereafter print the suffixes, which may undergo consonant harmony as in:

2

-d/te

-c/çi

-g/ken

Consonant harmony in word stems

When a suffix that begins with a vowel is added to a word that ends in the hard consonant k, t, ç or p (for which you can use the mnemonic trick ketçap ‘ketchup’):



k changes t ... d ç ... c p ... b

to the soft consonant ğ

Notice that the consonants change from hard to soft in word stems whereas they change from soft to hard in suffixes. Now look at these nouns with -im 4f, which means my: çocuk → çocuğum my child vücut → gözlük → gözlüğüm my glasses ümit → ilaç → ilacım my medicine mektup → amaç → amacım my aim cevap →

vücudum ümidim

my body my hope

mektubum cevabım

my letter (written message) my answer

For convenience we will show the consonant changes in word stems as in: çocuk/ğum and ilaç/cım. buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Consonant harmony

27

3

Exceptions to consonant harmony in word stems

The hard consonants k, t, ç and p do not change to the soft consonants: 1 in verbs. However, t changes to d in the following verbs: git tat seyret et







go taste (tr) watch aux. verb as in yardım et ‘help’

→ Git/diyor. (He/She/It is going etc.) → Tat/dıyor. → Seyret/diyor. → Yardım et/diyor.

2 in most monosyllabic nouns: Look at the following compounds, formed with -i 4f:





gençlik aşkı yaş farkı Türk halkı

young love kredi kartı age difference kuzu eti the Turkish people inek sütü

gelin saçı nefret suçu futbol maçı

bridal hair yaz kampı hate crime tenis topu football match uyku hapı













credit card lamb (meat) cow milk summer camp tennis ball sleeping pill

But: eye colour küf tat/dı mould taste labour force insan kalp/bi human heart Notice that k in renk does not change to ğ but g.

göz renk/gi iş güç/cü









3 in most two (or more)-syllable nouns that end in t: kol saati montaj robotu gece hayatı savunma avukatı sinema sanatı







wristwatch Türkiye Cumhuriyeti assembly robot terör örgütü night life aşk cinayeti defence lawyer İngiliz edebiyatı cinema art otobüs bileti

4 in proper names. However, in speech they change to the soft consonants:

Serap Mehmet Uşak Norveç



28

(a girl name) (a boy name) (a city in Turkey) Norway

eas•y Turkish Grammar

buffer

the Turkish Republic terrorist organisation love homicide English literature bus ticket



in writing

in speech

→ → → →

Serap’a Mehmet’e Uşak’a Norveç’e

/seraba/ (to Serap etc) /mehmede/ /uşa:/ /norvece/

possessive

case

→ → → →

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Join the words with the conjunction -(y)le 2f, which means and. Use an apostrophe (’) after the proper names. (Ali and Melis)

’yle Melis 1 Ali.........

5 pantolon............ ayakkabı

2 annem............ babam

6 Galatasaray............. Fenerbahçe

3 kadın............. çocuk 7 köy............. şehir 4 Özgü............. ben 8 turuncu............. kırmızı

Check in the key.



2 Complete the following instructions with the suffix -(y)iniz 4f . 1 Fill in the gaps. 2 Complete the sentences. 3 Rewrite the words/sentences. 4 Learn the new words. 5 Translate into Turkish. 6 Answer the following questions. 7 Inflect the words with possessive suffixes.

Boşlukları doldurunuz . ...............

Cümleleri tamamla................... Kelimeleri/Cümleleri tekrar yaz................... Yeni kelimeleri öğren................... Türkçeye çevir................... Aşağıdaki soruları cevapla................... Kelimeleri iyelik ekleri ile çekimle...................



3 First inflect the words with the possessive suffix -im 4f, and then with the plural suffix -ler 2f. um 1 kol.......

(my arm, my arms) kollarım ...................................

2 el........

...................................

3 göz........

...................................



4 pantolon........

...................................



5 ceket.......

...................................





6 kravat........

...................................





4 Form job names with the suffix -c/çi 4f.

(work → worker)

çi 1 iş.....



6 gazete........

11 oyun........

2 ecza........

7 dans........

12 çift........

3 diş........

8 çöp........

13 gözlük........

4 fırın........ 5 futbol........

9 tamir........



14 eğitim........

10 süt........

15 tarih........





5 Inflect the words with the possessive suffix -im 4f. Remember that not all word-final hard consonants undergo consonant harmony.

(my book) (my tie)

2 kravat

kitap/bım .................................... kravatım ....................................

3 yatak

....................................

11 halk

....................................

4 umut

....................................

12 hayat

....................................

5 aşk

....................................



13 çorap

....................................

6 çocuk

....................................

14 avukat

....................................

7 saç

....................................



15 güç

....................................

8 ilaç

....................................

16 top

....................................

1 kitap

buffer



possessive

case

tense negation

person

9 vücut 10 cep

others



....................................



....................................



Vowel and consonant harmony

29

4

The plural suffix

Almost all nouns in Turkish are singular ‘tekil’ in nature and form the plural ‘çoğul’ by adding -ler 2f: aile



haber resim göz



mobilya



pantolon



balık

çocuk

family news picture eye furniture trousers fish child

→ → → →

aileler meyve haberler ekmek resimler mevsim gözler gün

→ → → →



→ meyveler → ekmekler → mevsimler → günler

fruit bread season day

mobilyalar ağaç

tree → ağaçlar boot (shoe) → botlar balıklar sayı number → sayılar çocuklar duygu feeling → duygular pantolonlar

bot

Note that ● we retain the final l in the singular noun:

el

hand okul school

→ →

eller okullar



10 lira 10 liras



2 saat 10 dakika

kol

arm rule

→ →

kollar

kural kurallar ● we do not add the plural suffix to nouns after a number (bigger than one), or a quantifier like birkaç ‘some, a few, several’. The number or quantifier itself indicates the plurality:

2 hours 10 minutes birkaç elma a few apples birkaç kız ve oğlan several girls and boys

(lit 10 lira) (... 2 hour 10 minute) (... a few apple) (... several girl and boy)

Although we can make almost all nouns plural in Turkish, we cannot count them all. We can, for example, say mobilyalar, but we cannot say bir mobilya, iki mobilya etc. Or when we say bir kahve ‘a coffee’, we mean bir fincan kahve ‘a cup of coffee’ – just like in English. Look also at these phrases: a kilo of apples iki paket bisküvi two packets of biscuits/cookies bir düzine yumurta a dozen of eggs birkaç kutu kibrit several boxes of matches



bir kilo elma



bir bardak/sürahi su iki şişe/kutu/litre süt



bir dilim/parça ekmek iki kavanoz bal

30

eas•y Turkish Grammar

buffer

a glass/jug of water two bottles/cartons/litres of milk a slice/piece of bread two jars of honey possessive

case

tense negation

person

others

adjective + ler/lar We can add the plural suffix to certain adjectives to make them into plural nouns. Adjective + ler/lar usually corresponds to the + adjective in English:





genç yaşlı fakir zengin engelli kör sağır

young old poor rich disabled blind deaf

→ → → → → → →



gençler yaşlılar fakirler zenginler engelliler körler sağırlar

the young the old the poor the rich the disabled the blind the deaf

nationality + ler/lar

We can also add the plural suffix to nationality names:

Türk İngiliz Fransız Japon

Turkish English French Japanese

→ → → →



Türkler İngilizler Fransızlar Japonlar

the Turkish the English the French the Japanese



Amerikalı Meksikalı Alman Suriyeli

American Mexican German Syrian

→ → → →



Amerikalılar Meksikalılar Almanlar Suriyeliler

Americans Mexicans Germans Syrians

See page 176 for countries and nationalities.



Study the following words/phrases with the plural suffix:

iyi sabahlar (= günaydın) ... günler ... akşamlar ... geceler

good morning ... afternoon; have a good day ... evening ... night

iyi tatiller have a good holiday/vacation ... yolculuklar ... journey/trip ... dersler ... lesson/class (said by students/teachers to each other before the lesson/class). hayırlı işler used to say goodbye to shopkeepers when you are leaving (lit have good business). tebrikler congrats teşekkürler thanks başarılar good luck/best of luck Do exercises 1-3 on page 33. buffer

possessive

case

tense negation

person

others

The plural suffix

31

5

Possessive suffixes

Look at the following table:

Personal pronouns

Possessive adjectives



Benim My -(i)m Senin Your -(i)n Onun His/Her/Its -(s)i

Ben I Sen You O He/She/It



Biz Siz Onlar

We You They

Bizim Sizin Onların

Our Your Their

Possessive suffixes

-(i)miz -(i)niz -leri

A If the noun ends in a vowel, we omit the initial vowel (i) 4f from the 1st and 2nd person possessive suffixes, and we use the buffer letter (s) before the 3rd person singular possessive suffix. Now look at the following examples: (benim) adım (senin) adın (onun) adı



my name your name his/her/its name

(bizim) adlarımız (sizin) adlarınız (onların) adları

our names your names their names

B Possessive adjectives can be omitted, but when the person changes we have to use them:

(Benim) Adım Arhan. Senin adın ne?

My name is Arhan. What is your name?

C The 3rd person plural suffix -leri 2f may also refer to two or more people/things. Therefore, we do not use the plural suffix (NOT adlarları). It can be better understood from the following example: İki kızım var. Adları Su ve Ece. Anneleri ile yaşıyorlar.

I have got two daughters. Their names are Su and Ece. They live with their mother. D When we refer to one person/thing, we can use -(s)i 4f instead of -leri 2f. In this case, we always have to use the 3rd person plural possessive onların to indicate the plural possessor. Compare the following examples: (Onun) Annesi hemşire. Onların annesi hemşire.





His/Her mother is a nurse. Their mother is a nurse.

Even though possessive adjectives may sometimes be redundant, it is safer for you to use them all the time. After all, it will be hard for you at earlier stages to break the habit of using possessive adjectives if you are a native speaker of a language like English that requires them.

32

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Make the words plural. 1 denizler .......



4 harf.......... 7 kadın..........

2 göl......... 5 doktor.......... 8 erkek.......... 3 insan..........

6 çocuk..........

9 gül..........



Check in the key.

2 Fill in the gaps with the words from the list. Use each once. dilim 1 bir

kavanoz

şişe

kilo

düzine

şişe ü



bardak

..................................

kola

4 bir

..................................

patates

2 bir

..................................

pasta

5 bir

..................................

reçel

3 bir

..................................

boya kalemi

6 bir

..................................

çay

3 Translate into Turkish.

1 1 2 3 4 5 6

fruit and vegetables five girls two (cups of) coffee several days the young and old Russians



2 1 2 3 4 5 6

..........................................................



..........................................................



..........................................................



..........................................................



..........................................................



..........................................................



good evening .......................................................... good night .......................................................... thanks .......................................................... congrats .......................................................... have a nice day .......................................................... have a good class ..........................................................

4 Inflect the words with possessive suffixes. You can use the table if you need.

Poss. suf.

unuz 1 sizin pasaport............

5 sizin odalar.............

9 senin karar.............

2 bizim ev.............

6 benim kardeşler.............

3 onların çocuk.............

7 onun hata............. 11 senin gözler.............

4 onun koca.............

8 bizim öğretmenler.............



10 benim Twitter hesap............. 12 onların ad.............



5 Translate into Turkish.

1 -(i)m 2 -(i)n 3 -(s)i 1 -(i)miz 2 -(i)niz 3 -leri



1 2 3 4 5 6

my money his friends our son your names its price their mother

buffer

possessive

(benim) param ............................................... ............................................... ...............................................



...............................................

............................................... ...............................................

case

tense negation

7 our rights ............................................... 8 her boyfriend ............................................... 9 my hands ............................................... 10 your car ............................................... 1 1 their pictures ............................................... 12 its pages ...............................................

person

others

The plural and possessive suffixes

33

6

Case suffixes

Case ‘hâl/durum’ is changes in the forms of nouns and pronouns with the addition of suffixes. That is, nouns and pronouns change their suffixes depending on their functions in sentences. There are six cases in Turkish, each of which has its own suffix except the nominative case, which is the plain form of nouns and pronouns you will find in a dictionary. In the following examples, notice the function of fotoğraf ‘photograph’ in each case:



Nominative

Cebinden bir fotoğraf çıkardı. Fotoğraf çok eskiydi.

Accusative

Fotoğrafı iki eliyle nazikçe tuttu.

Genitive

Fotoğrafın rengi iyice solmuştu.

Dative

Fotoğrafa hüzünle baktı.

Locative

Fotoğrafta bir kadın ve küçük bir kız vardı.

Ablative

Gözlerini fotoğraftan uzun süre ayıramadı.



He took a photograph out of his pocket. The photograph was too old. He gently held the photograph in both hands.

The photograph’s colour was completely faded. He looked at the photograph sadly. There was a woman and a little girl in the photograph. He couldn’t take his eyes off the photograph for a long time.

For the time being, while studying the examples, you should focus on the case suffixes rather than the tenses.

1



The nominative case

A noun or pronoun in the nominative case ‘yalın hâl/durum’ functions as: 1 the subject ‘özne’. It may take the plural or possessive suffixes, or both: Fotoğraf çok eskiydi. The photograph was too old. Çocuklar ev ödevlerini yapıyorlar. The kids are doing their homework. Annem halıları süpürüyor. (My) Mum is vacuuming the carpets. Anahtarların masada. Your keys are on the table.





2 the indefinite direct object ‘belirtisiz nesne’. It may take the plural suffix only:

Cebinden bir fotoğraf çıkardı. He took a photograph out of his pocket. Babam salonda gazete okuyor. (My) Dad is reading a newspaper in the living Ben yeni yerler görmek istiyorum. I want to see new places.



room.

The indefinite direct object refers to something unspecific or a type of thing. There is also the definite direct object ‘belirtili nesne’, which refers to something specific our readers or listeners know about. It takes the accusative case suffix.

34

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

2

The accusative case

Look at these sentences:



Fotoğrafı iki eliyle nazikçe tuttu. Annem halıları süpürüyor. Televizyonu seyrediyor musun?

He gently held the photograph in both hands. Mum is vacuuming the carpets. Are you watching the television?

In these examples, the accusative ‘belirtme’ case suffix -(y)i 4f function like the English definite article the that comes before direct objects. However, -(y)i does not correspond to the in every instance. We use -(y)i where English does not normally use the before direct objects. We can add -(y)i 4f: 1 to proper nouns (names of people, countries, books, films, sports teams etc):



Ben Ayşe’yi çok seviyorum. Şu sıralar Hamlet’i okuyorum. Melih Galatasaray’ı tutuyor.

I love Ayşe so much. I’m reading Hamlet these days. Melih supports Galatasaray.

2 to nouns with possessive suffixes: Ben karımı çok seviyorum. I love my wife so much. Biz evimizi satıyoruz. We are selling our house. Çocuklar ev ödevlerini yapıyorlar. The kids are doing their homework. Ravza odasını topluyor. Ravza is tidying up her room. Notice that after the 3rd person possessive suffixes we use the buffer letter n instead of y.



3 to nouns modified by demonstrative adjectives (see page 64):

Are you reading this book? Sen bu kitap/bı okuyor musun? Ben bu oyuncak/ğı istiyorum. I want this toy. Çocuklar o çizgi filmi çok seviyorlar. Children love that cartoon very much.



4 to personal and demonstrative pronouns:







Sen beni dinlemiyorsun. Seni çok seviyorum. Ben o oyuncak/ğı değil, bunu istiyorum.

You aren’t listening to me? I love you so much. I don’t want that toy, I want this one.

A: Bu filmi seyredelim mi? B: Ben onu seyrettim.

Shall we watch this film? I have seen that.

See page 128; 8 for the use of the adjective bir. page 173 for personal and demonstrative pronouns + case suffixes. buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Case suffixes

35

3

The genitive case

Look at these nouns in the genitive ‘ilgi’ case: Ahmet’in soyadı Türkiye’nin başkenti



Ahmet’s surname/last name the capital of Turkey

The possessor (Ahmet, Türkiye) always comes before the possessed (soyad, başkent). And they both take a suffix. We always add -(n)in 4f to the possessor, and to the possessed we add the 3rd person possessive -(s)i/-leri. A If the possessor is singular, we add -(s)i 4f to the possessed (singular or plural):

fotoğraf + renk Ece + erkek arkadaş komşu + kedi Mehmet Akif + şiirler film + son ağaç + dallar





→ fotoğrafın renk/gi the photograph’s colour → Ece’nin erkek arkadaşı Ece’s boyfriend → komşunun kedisi the neighbour’s cat → Mehmet Akif’in şiirleri Mehmet Akif’s poetry → filmin sonu the end of the film/movie → ağaç/cın dalları the branches of the tree

B If the possessor is plural, we add -leri 2f to the possessed:

çocuklar + ad askerler + üniforma ağaçlar + gövde evler + çatı







→ → → →

çocukların adları the kids’ names askerlerin üniformaları the soldiers’ uniforms ağaçların gövdeleri the trunks of the trees evlerin çatıları the roofs of the houses

If, however, the possessed is singular, we may add -(s)i 4f instead of -leri 2f (see page 32;D):

çocuklar + anne

→

çocukların annesi/anneleri the kids’ mother



Study also these examples, in which -(n)in 4f is preceded by possessive suffixes: oğlumun okulu my son’s school çocuklarımızın adları our kids’ names babasının arabası his/her father’s car The possessor + possessed act as single units and can take the following case suffixes. The buffer letter n goes in between: Mehmet Akif’in şiirlerini çok seviyorum. (acc) I like Mehmet Akif’s poetry so much. Ece’nin erkek arkadaşının adı ne? (gen) What is Ece’s boyfriend’s name? Şimdi komşunun kedisine süt veriyorum. (dat) I’m giving milk to the neighbour’s cat now. Kız filmin sonunda ölüyor. (loc) The girl dies at the end of the film. Beni oğlumun okulundan aradılar. (abl) They called me from my son’s school.

36

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

4

The dative case

We add the dative ‘yönelme’ case suffix -(y)e 2f: 1 to the indirect object. It usually corresponds to English prepositions at, to and for:

He looked at the photograph sadly. I’m giving milk to the neighbour’s cat now. I buy flowers for my wife every Friday. Grandpa tells us a story every evening.

Fotoğrafa hüzünle baktı. Şimdi komşunun kedisine süt veriyorum. Her cuma karıma çiçek alıyorum. Dedem her akşam bize masal anlatıyor.



2 to the name of a place, area, direction etc to say where someone or something goes, or where something is placed. It usually corresponds to English prepositions to, in(to) and on(to): Biz yarın İzmir'e gidiyoruz. Eti derin dondurucuya koydum. Yine sakızını masaya yapıştırmışsın.





5

We are going to İzmir tomorrow. I have put the meat into the deep freeze. Once again you have stuck your gum on the table.

The locative case

We add the locative ‘bulunma’ case suffix -d/te 2f: 1 to the name of a place, area, container etc. It usually corresponds to English prepositions of place in, on and at:





Fotoğrafta küçük bir kız vardı. Melis odasında müzik dinliyor. Et derin dondurucuda.

There was a little girl in the photograph. Melis is listening to music in her room. The meat is in the deep freeze.

Anahtarların masada. Çocuklar plajda top oynuyorlar. Ben ikinci katta oturuyorum.

Your keys are on the table. The kids are playing ball on the beach. I live on the second floor.

Kapıda bir adam var. Biz şimdi istasyonda bekliyoruz. Bu otobüs Kızılay’da duruyor.

There is a man at the door. We are waiting at the (train) station now. This bus stops at Kızılay [in Ankara].

2 to months, years, centuries and clock times. It usually corresponds to English prepositions of time in, on and at: martta, 15 Mart’ta 1971’de, 2003’te



in March, on 15 March in 1971, in 2003

20. yüzyılda 5.00’te, 9.00’da

in the 20th century at 5.00, at 9.00

We add -da, or -ın to seasons:



ilkbaharda, sonbaharda in spring, in autumn/fall yazın, kışın in summer, in winter

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Case suffixes

37

However, we do not add the locative case suffix -d/te 2f: 1 to days: Ben cuma (günü) Ankara’ya gidiyorum. I’m



going to Ankara on Friday.

Days may be followed by the word günü (gün ‘day’ + ü), literally translating as the day of Friday, Saturday etc. 2 to parts of the day:



Dersler sabah 9.00’da başlıyor. Classes start at 9.00 in the morning. Biz öğleden sonra alışverişe gidiyoruz. We are going shopping in the afternoon. Akşam buluşuyoruz, değil mi? We are meeting up in the evening, right?



And not to hafta içi ‘weekday’ and hafta sonu ‘weekend’:

Ben hafta içi 7.00’de kalkıyorum. I get up at 7.00 on weekdays. Sen hafta sonu ne yapıyorsun? What are you doing at the weekend?

6

The ablative case

See page 170 for clock times, and page 172 for days, months, seasons and years.

We add the ablative ‘ayrılma’ case suffix -d/ten 2f, which usually corresponds to English preposition from, to the name of a place, area, container, substance etc, or to the name of a person to say: 1 where someone or something starts, leaves, or comes from:

Bizim trenimiz 2. perondan kalkıyor. Our train departs from platform 2. Sabah evden 7.00’de çıkıyorum. I leave home at 7.00 in the morning. Öykü hafta sonu Isparta’dan dönüyor. Öykü is returning from Isparta at the weekend. 2 where something is before it is removed:

Cep/binden bir fotoğraf çıkardı. Gözlerini fotoğraftan ayıramadı. On ikiden beşi çıkartın.

He took a photograph out of his pocket. He couldn’t take his eyes off the photograph. Subtract five from twelve.

3 what substance is used to make something: Lokum şeker ve nişastadan yapılıyor. Çocuklar plajda kumdan kule yapıyorlar.



Turkish delight is made from sugar and starch. The kids are building a tower from sand on the beach.

4 who sends or gives something: Her hafta Ece’den mektup alıyorum. O hâlâ babasından harçlık alıyor.



38

eas•y Turkish Grammar

buffer



I receive a letter from Ece every week. He still gets pocket money from his father.

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

Exercises

2-fold aıou eiöü e a

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Complete the translations with the equivalents of the words in bold. Use the accusative case suffix -(n/y)i 4f. 1 2 3 4

Have you seen Berna today? Sen bugün Berna’yı ................... gördün mü? He loves you so much. O ........................................ çok seviyor. I don’t know her name. Ben ............................................ bilmiyorum. Would you turn off the television? Sen ............................................ kapatır mısın?

2 Use the genitive case suffix -(n)in 1 2 3 4

4f

Check in the key.

and the possessive suffix -(s)i /-leri . 4f

2f

The kids’ rooms are upstairs. ......................................................... üst katta. My cat’s name is Yumak. ......................................................... Yumak. The capital of Australia is Canberra. ............................................................................... Kanberra. Have you read Orhan Pamuk’s last novel? ............................................................................... okudun mu?

3 Use the dative case suffix -(y)e 2f. 1 1 2 3 4

Give this note to Ömer. Bu notu ................................. ver. I didn’t tell them anything. Ben ................................. hiçbir şey söylemedim. We will buy a gift for my mum. Biz ................................. hediye alacağız. I asked you a question. Ben ............................... bir soru sordum.

2 1 2 3 4

We went to Paris last summer. Go straight and then turn right (= sağ). I put my money in the safe (= kasa). They have gone to the cinema.

Biz geçen yaz ................................. gittik. Düz gidin sonra ................................. dönün. Paramı .......................................... koydum. Onlar .......................................... gittiler.

4 Use the locative case suffix -d/te 2f. 1 1 2 3 4

I was born in Ankara. Ben .......................................... doğdum. The chemist’s is on the left. Eczane ........................................... There are two people in the photo. .......................................... iki kişi var. She is waiting at the door now. O şimdi .......................................... bekliyor.

2 1 2 3 4

I was born in 1971. Ben .......................................... doğdum. Our wedding is on April 12th. Nikâhımız 12 ........................................... My class starts at 3.00 in the afternoon. Dersim öğleden sonra .................................... başlıyor. We are going to move to Bursa in spring. Biz .......................................... Bursa’ya taşınacağız.

5 Use the ablative case suffix -d/ten 2f. 1 2 3 4

My dad hasn’t returned from work yet. Babam .......................................... henüz dönmedi. We will get off the train at the next station. Biz .......................................... gelecek istasyonda ineceğiz. Did you get permission from your mum? Sen .......................................... izin aldın mı? Bread is made from flour and water. Ekmek .................................................................. yapılır.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Case suffixes

39

7

Compound nouns

There are two forms of compound nouns: 1 the closed form – no space or hyphen between words. This form, as we call ‘birleşik adlar/isimler’ in Turkish, mostly consists of the combination of noun + noun, or adjective + noun. In some compounds neither of the words takes a suffix whereas the second word takes -i compounds.

4f

in some

i In the following examples, neither of the words has a suffix (the first words are in bold):

anavatan, anayol



önsöz, önyargı



Karadeniz

Kızılay, Kızılhaç

Akdeniz

başkent, başbakan yüzyıl

ilkbahar, sonbahar

anneanne, babaanne



mother country, main road foreword, prejudice the Red Crescent, the Red Cross the Black Sea the Mediterranean capital (city), prime minister century spring, autumn/fall maternal, paternal grandmother

(lit white + sea) (... head + city, minister) (... hundred + year) (... first, last + spring) (... mother, father + mother)

ii In the following examples, the second word has -i 4f (the second words are in bold): mother tongue balayı honeymoon kartopu snowball dizüstü, masaüstü laptop, desktop iş adamı, iş kadını businessman, businesswoman havaalanı/havalimanı airport



anadili

kitabevi atasözü

kahverengi buzdolabı ayçiçeği



Samanyolu

bookshop/store proverb brown fridge sunflower the Milky Way





(lit book + house) (... ancestor + word) (... coffee + colour) (... ice + cupboard) (... moon + flower) (... straw [dry stalks of grain] + way)

As can be seen, the closed form Turkish compounds may translate as ordinary nouns as well as compound nouns (in the closed or open form). You should learn this form of Turkish compounds as a vocabulary item.

40

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

2 the open form – space between words. This form, as we call ‘ad/isim tamlaması’ in Turkish, consists of two nouns. The second noun always takes -(s)i 4f: ev + hanım → ev hanımı housewife diş + macun → diş macunu toothpaste yatak + oda → yatak odası bedroom masa + örtü → masa örtüsü tablecloth







tren + istasyon cep + telefon taksi + şoför Türkçe + öğretmen bilgisayar + mühendis üniversite + öğrenci



→ → → → → →

tren istasyonu railway/train station cep telefonu mobile phone/cellphone taksi şoförü taxi driver Türkçe öğretmeni Turkish teacher bilgisayar mühendisi computer engineer üniversite öğrencisi university student

As can be seen, the open form Turkish compounds translate as compounds (mostly in the open form). And like English compounds, they act as single units and can be modified by adjectives and other nouns:



büyük bir alışveriş merkezi a big shopping centre Samsung cep telefonları Samsung mobile phones/cellphones Look also at the following compound names of places, special occasions, holidays, organizations, mountains etc:





Sultan Ahmet Meydanı Sultan Ahmet Square (in the city of Istanbul) Anneler Günü Mother’s Day Ramazan Bayramı Eid ul-Fitr (celebrated at the end of Ramadan) Ege Üniversitesi Ege University (in the city of İzmir) Dünya Bankası the World Bank Ağrı Dağı Mount Ararat (in the cities of Iğdır and Ağrı)

Note that if the second noun:

● is su ‘water’, the buffer letter y is used instead of s: meyve suyu maden suyu

fruit juice mineral water

kaynak suyu musluk suyu

spring water tap water

● ends in the hard consonant k, t, ç or p, these hard consonants may change to the soft consonants ğ, d, c and b respectively (see pages 27;2 and 28;3 for more information): güneş gözlük/ğü yaya geçit/di

sunglasses pedestrian crossing

elma ağaç/cı gece kulüp/bü

apple tree night club

See page 177 for nationality + noun compounds. buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Compound nouns

41

Inflection of -i 4f ending compounds 1 For number The plural suffix -ler 2f goes before -i 4f (= leri/ları): işadamı → işadamları ayçiçek/ği → ayçiçekleri yatak odası → yatak odaları meyve suyu → meyve suları → gece kulüpleri gece kulüp/bü

businessmen sunflowers bedrooms fruit juice(s) night clubs

Notice that because -ler 2f begins with a (soft) consonant: ● the buffer letter s or y is not used. ● word-final hard consonants (k t ç p) do not change to the soft consonants (ğ d c b). 2 For possession Possessive suffixes replace -(s)i 4f: →



yatak odası

yatak odam

my bedroom yatak odan your... yatak odası his/her... yatak odamız/odalarımız yatak odanız/odalarınız yatak odaları

our bedroom/bedrooms your... their...

Notice that ● with the 3rd person singular, we do not double -sı (NOT odasısı). ● with the 3rd person plural, we do not use the plural suffix to indicate the plurality (NOT odalarları).



3 For case The buffer letter n goes between compounds (singular or plural) and the case suffixes: masa örtülerini alışveriş merkezinin buzdolabına yatak odasında İstanbul Üniversitesi’nden

(acc) (gen) (dat) (loc) (abl)

the tablecloths of the shopping centre into the fridge in the bedroom from Istanbul University

Now look at these compounds inflected for:



+ number

sınıf arkadaşı ... arkadaşları yatak odası ... odaları

42

eas•y Turkish Grammar

buffer

+ possession

+ case

... arkadaşlarım ... arkadaşlarımın ... odalarımız ... odalarımızda ... odaları ... odalarında

possessive

case

tense negation

my classmates’ in our bedrooms

in their bedroom(s)

person

others

vowel harmony

Exercises

2-fold aıou eiöü e a

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Match and make compound nouns.

1 2 3 4 5 6 7

çilek uçak spor fotoğraf İnternet çınar içme

e

a b c ç d e f

.........

......... ......... ......... ......... ......... .........

suyu ağaç/cı ayakkabısı sitesi makinesi reçeli Check in the key. bileti

2 Make as many compound nouns as you can with the following nouns.

Türkçe, müzik, 1 .................................................................................................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................................................................................................... dersi meyve, portakal, 2 .................................................................................................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................................................................................................... suyu mühendisi, programı, 3 bilgisayar ......................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................................................................................

4 sinema filmi, bileti, ...............................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................

5 üniversite öğrencisi, eğitimi, ........................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................

3 Make the compound nouns in the first group plural and make the ones in the second group singular.

1 1 Avrupa ülkesi 2 3 4 5

kitabevi yağmur ormanı kaynak suyu atasözü

2 2 ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................

Avrupa ülkeleri ........................................................

1 2 3 4 5

su bardak/ğı su bardakları ........................................................ seyahat acenteleri ........................................................ havaalanları ........................................................ portakal ağaçları ........................................................ milletvekilleri ........................................................

4 Rewrite the compound nouns with possessive suffixes.



1 2 3 4 5 6 7

kol saati sağlık sigortası sınıf arkadaşları uçak bileti ders kitapları Türkçe öğretmeni güneş gözlüğü

kol saatim benim ....................................................................... senin ....................................................................... benim ....................................................................... onların ....................................................................... sizin ....................................................................... bizim ....................................................................... onun .......................................................................

Poss. suf. 1 -(i)m 2 -(i)n 3 -(s)i 1 -(i)miz 2 -(i)niz 3 -leri

5 Translate into Turkish.

1 my bank account ........................................................... 2 in their bedrooms ........................................................... 3 human rights ........................................................... buffer

possessive

case

tense negation

person

4 television ads ........................................................... 5 at traffic lights ........................................................... 6 the Olympic Games ........................................................... others

Compound nouns

43

8

There is

For both there is and there are, we use the adjective var (lit existent) in Turkish. For the negative, we simply replace var with yok (lit nonexistent). The word order is usually: place name + locative case suffix /subject /var (or yok)



Study the following examples:



Havaalanında postane var. Yerde birkaç demir para var. Sınıfımda üç Erasmus öğrencisi var.

There is a post office at the airport. There are some coins on the floor. There are three Erasmus students in my class.



Bu sokakta eczane yok. Tuvalette tuvalet kâğıdı yok. Alışveriş merkezinde hiç ATM yok.

There isn’t a chemist’s/drugstore in this street. There isn’t toilet paper in the toilet. There aren’t any ATM’s in the shopping centre.



Notice that ● the buffer letter n goes between compound nouns and the locative case suffix. ● nouns that follow birkaç, üç and hiç are not made plural (see page 30). Look also at these examples:

Yakında bir eczane var. Bugün İzmir’e hiç uçak yok.

There is a chemist’s near here. There aren’t any flights to İzmir today.

Interrogatives The interrogatives are var mı? and yok mu? The word order remains the same:

Havaalanında postane var mı? Sınıfında hiç Erasmus öğrencisi var mı?

Is there a post office at the airport? Are there any Erasmus students in your class?



Bu sokakta eczane yok mu? Evde hiç ağrı kesici yok mu?

Isn’t there a chemist’s/drugstore in this street? Aren’t there any painkillers in the house?



Notice that yok mu? is a negative interrogative.

Look also at these examples: O kutuda ne var? What is (there) in that box? Buzdolabında kaç yumurta var? How many eggs are there in



the fridge?

Short answers

A: Bu caddede çiçekçi var mı? B: Evet, var. / Hayır, yok.

44

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

Is there a florist’s in this street? Yes, there is. / No, there isn’t. case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Complete the sentences with the words from the lists.

Ay’da

Türkçede

Dünyada ü

İnternet’te

İstanbul’da

ada 1 Düny ....................................... beş kıta var. 2

.......................................

hayat yok.

3

.......................................

q, x ve w harfleri yok.

4

.......................................

milyarlarca web sitesi var.

5

.......................................

çok tarihî eser var: saraylar, camiler, çarşılar...

harf

yağmur

6 Bu şişede hiç

film

.......................................

7 Türkçede 8 sesli, 21 sessiz 9 Bugün Antalya’da

virüs

yok. Boş.

.......................................

8 Akşam televizyonda güzel bir 10 Bilgisayarınızda

süt

Check in the key.

var.

.......................................

.......................................

.......................................

var.

yok. Hava açık ve güneşli.

var.

2 Put the words in order. 1 evimizde / yok / bizim / televizyon.

....................................................................................................................................

2 hiç / meyve / buzdolabında / yok mu?

....................................................................................................................................

3 küçük / kasabada / bir otel / var.

....................................................................................................................................

4 C vitamini / çok / kivi meyvesinde / var.

....................................................................................................................................

5 yok / vejetaryen yemeği / menüde / hiç.

....................................................................................................................................

6 sizin / var mı / x harfi / anadilinizde?

....................................................................................................................................

3 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5 6

There are several children in the street (= sokak). There are beautiful beaches in Antalya. Is there a coach/bus to Diyarbakır this evening? Isn’t there any butter (= tereyağı) in the fridge? There is nobody (= hiç kimse) at home. How many people (= kişi) are there in the queue?

.................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ....................................................................................................................................

4 Write the things you have in your house using var/yok. ......................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

There is

45

9

Have got

For have got/has got, we also use the adjective var, and we use yok for the negative. The word order is usually:



subject + genitive case suffix / object + possessive suffix / var (or yok)

Look at the following sentences whose subjects are personal (subject) pronouns:



Benim kız arkadaşım var. Senin güzel gözlerin var. Onun çok parası var.

I have got a girlfriend. You have got beautiful eyes. S/he has got a lot of money.



Bizim arabamız yok. Sizin bugün dersiniz yok. Onların köpekleri yok.

We haven’t got a car. You haven’t got a lesson/class today. They haven’t got a dog.

As can be seen, in var/yok sentences the genitive personal pronouns translate as subject pronouns I, you, he, she etc (see page 173 for personal pronouns + case suffixes). Now look at the following sentences whose subjects are (proper) nouns: The boss has got three cars. My students have got financial problems.

Patronun üç arabası var. Öğrencilerimin maddî sorunları var.



Annemin hiç erkek kardeşi yok. My mother hasn’t got any brothers. Sevgi’nin sürücü ehliyeti yok. Sevgi hasn’t got a driving/driver’s licence. Note that if the object is a phrase made up of possessor + possessed, the subject takes the locative case suffix, not the genitive:



Esra’da Tarkan’ın bütün albümleri var. Esra has got all Tarkan’s albums. Bende senin hiç fotoğrafın yok. I haven’t got any pictures of yours.





Interrogatives



Pardon, saatiniz var mı? Sizde Ahmet Altan’ın son romanı var mı?



Ayşegül’ün erkek arkadaşı yok mu? Onur’da senin numaran yok mu?



Excuse me, have you got the time? Have you got Ahmet Altan’s last novel?



Hasn’t Ayşegül got a boyfriend? Hasn’t Onur got your number?



Short answers

A: Twitter hesap/bın var mı? B: Evet, var. / Hayır, yok.



46

eas•y Turkish Grammar

buffer

Have you got a Twitter account? Yes, I have. / No, I haven’t. possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

1 Fill in the gaps with the genitive case and the correct possessive suffix respectively.

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b



’in çok güzel gözler...i var. 1 Deniz......

5 Ben....... bir kız kardeş....... var.

2 Senin ..... Facebook hesap/bın .......... yok mu?

6 Emre....... çok ateş....... var.

3 Karım....... onlarca çift ayakkabı....... var.

7 O restoran....... otopark....... yok.

4 Onlar....... İstanbul’da iki daire....... var.

8 Bebek....... uyku....... var.

Check in the key.

2 Translate into Turkish.

1 2 3 4 5 6 7

Poss. suf. 1 -(i)m 2 -(i)n 3 -(s)i

She has beautiful green eyes. How many brothers or sisters have you got? Hasn’t Tim got the house key? They have got financial problems. I haven’t got Suzan’s phone number. Sibel hasn’t got a boyfriend. I have a date (= bir randevu) in the evening.

1 -(i)miz 2 -(i)niz 3 -leri

.................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ....................................................................................................................................

3 Write about yourself using var/yok. ........................................................................................................................................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................................................................

4 Complete the sentences with the words from the lists. (Var/yok may mean there is/isn’t or have/haven’t got.) kişi

süt

boş vaktim

anahtarı

mesajınız ü

1 (Sizin) Yeni bir mesajınız ....................... var. 2 Benim bugün hiç 3 Arabada üç

................................................

................................................

4 Buzdolabında bir şişe 5 Sende evin mobilya 6 Bizim iki 7 Senin

................................................

................................................

erkek arkadaşın ................................................

................................................

8 Merve’nin kahverengi iri 9 Otelin

buffer

gözleri

case

çocuğumuz

yüzme havuzu

var. Bir kız, bir erkek.

var mı? var.

yok.

................................................

possessive

var.

yok mu?

................................................

................................................

10 Odada hiç

yok.

var. Birisi kadın, diğer ikisi erkek.

yok. Sadece, yerde bir halı var.

tense negation

person

others

Have got

47

10 1

Personal pronouns and suffixes

Personal pronouns

As we studied in unit 5, personal pronouns ‘şahıs/kişi zamirleri’ are: 1 Ben 2 Sen 3 O

I You He/She/It

1 2 3

Siz Onlar

We You They

Biz

We use siz also for the 2nd person singular when talking in a polite or formal way:

İyiyim, teşekkür ederim. Siz nasılsınız?

2

Personal suffixes

I’m fine, thank you. How are you?

Look at the following examples, both of which are in the present continuous: Ben Türkçe öğreniyorum. I am learning Turkish. Sen Türkçe öğreniyorsun. You are learning Turkish. Person and number are primarily expressed with personal suffixes, which change according to tense and person (subject). We have two separate sets of personal suffixes, each of which is used with certain tenses:

Set A



Ben



-(y)im



Sen



-sin



O



Ø



Biz



-(y)iz



Siz



-siniz

Onlar



-ler

İ’s

Set B

-m



-n

(no suffix)

Ø







(no suffix)







-k



-niz



-ler

follow the rule of 4-fold vowel harmony, and e’s follow the rule of 2-fold vowel harmony.

We use Set A personal suffixes with these tenses:

present continuous simple present -miş past future

We use Set B personal suffixes with -di past tense only.

48

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

3

Omission of personal pronouns

As person and number are clearly indicated by personal suffixes, we do not usually use personal (subject) pronouns. Look at the following conjugation (inflection) table:

(Ben) Türkçe öğreniyorum. (Sen) ...öğreniyorsun. (O) ...öğreniyor. (Biz) (Siz)

(Onlar)

...öğreniyoruz. ...öğreniyorsunuz. ...öğreniyorlar.

We are... You are... They are...





I am learning Turkish. You are... S/he is...

Look also at these examples:



(Ben) Öğrenciyim. (Ben) Ankara Üniversitesi’nde hukuk okuyorum.



I’m a student. I’m studying law at Ankara University.



Uma ve Kim İstanbul’dalar. (Onlar) Türkçe öğreniyorlar.



Uma and Kim are in Istanbul. They are learning Turkish.

However, when the subject changes, we have to use the personal pronoun:

(Ben) İyiyim. Sen nasılsın?

I’m fine. How are you?

See page 173 for personal pronouns + case suffixes.

4

Use of the 3rd person personal suffix

We do not always use the 3rd person personal suffix -ler 2f. Its use depends on the subject. A If the subject is human, we may omit -ler 2f. Look again at the example we have studied above:

Uma ve Kim İstanbul’da(lar). Onlar Türkçe öğreniyor(lar).

Uma and Kim are in Istanbul. They are learning Turkish.

However, we cannot omit the pronoun onlar and the suffix -ler 2f at the same time. We have to use either onlar or -ler 2f to refer to the 3rd person plural. Compare the following examples:

Türkçe öğreniyor. Türkçe öğreniyorlar.

buffer

possessive

case

S/he is learning Turkish. They are learning Turkish. tense negation

person

others

Personal pronouns and suffixes

49

Note that we never add -ler 2f to the verb if the subject is: ● a numeral/quantifier + noun: İki/Birkaç çocuk sokakta oynuyor.



Two/Several children are playing in the street.

● a collective noun such as aile ‘family’, orkestra ‘orchestra’ and takım ‘team’: Ailem Ankara’da oturuyor. My family lives in Ankara. Orkestra çok güzel çalıyor, değil mi? The orchestra is playing very beautifully, isn’t it?



B If the subject is non-human, we do not add -ler 2f to the verb: Bu çiçekler çok güzel kokuyor. These flowers smell so sweetly. Kediler kanepenin altında uyuyor. The cats are sleeping under the sofa. Ayaklarım ağrıyor. My feet are aching.







Note that if we omit the personal pronoun onlar, we have to add -ler 2f to the verb – whether the subject is human or non-human:

‘Bu çiçekler çok güzel kokuyor, değil mi?’

‘Evet, çok güzel kokuyorlar.’

These flowers smell so sweetly, don’t they? Yes, they smell so sweetly. All in all, you may omit -ler 2f whether it refers to a human or non-human subject, provided you use the personal pronoun onlar.



5 Compound subjects joined by ve or -(y)le Both ve and the suffix -(y)le 2f mean and, and they can usually be used instead of each other (see pages 148-49). With such compound subjects, verbs take the 1st, 2nd or 3rd person plural personal suffix. A If the subject is sen/siz/o/onlar + ve/(y)le + ben/biz, the verb takes the 1st person plural suffix -iz 4f or -k, depending on the tense: Sen ve ben farklıyız. Onlarla biz iyi komşuyuz. Eda’yla ben dün sinemaya gittik.





You and I are different. They and we are good neighbours. Eda and I went to the cinema yesterday.

B If the subject is o/onlar + ve/(y)le + sen/siz, the verb takes the 2nd person plural suffix -siniz -niz 4f, depending on the tense: O ve sen çok farklısınız. S/he and you are very different. Onlarla siz komşu musunuz? Are they and you neighbours? Eda’yla sen dün sinemaya gittiniz mi? Did Eda and you go to the cinema





4f

or

yesterday?

C If the subject is noun + ve/(y)le + o/onlar or noun + ve/(y)le + noun, the rules we have studied in the previous part apply to the 3rd person plural suffix -ler 2f: Sibel’le o iyi arkadaş(lar). Ellerim ve ayaklarım çok üşüyor.





50

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

Sibel and s/he are good friends. My hands and feet are too cold. case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Complete the translations with the equivalents of the words in bold. (You can use the table on page 173.) Ben seni 1 I love you so much. ................................................. çok seviyorum. 2 He makes me sick. ................................................. hasta ediyor. 3 It is your idea. ................................................. fikrin. 4 Has she got a boyfriend? ................................................. erkek arkadaşı var mı? 5 We don’t know them. ................................................. tanımıyoruz. 6 I want to help you. ................................................. yardım etmek istiyorum. 7 We got an e-mail from her. ................................................. bir e-posta aldık. 8 Do you have the house key? ................................................. evin anahtarı var mı? 9 He is staring at us. ................................................. bakıyor. 10 Do you know his name? ................................................. adını biliyor musunuz? 11 They didn’t get permission from us. ................................................. izin almadılar. 12 I don’t understand you. Check in the key. ................................................. anlamıyorum.



2 It is wrong to use the personal suffix -lar with some of the following subjects. Which ones? My feet are aching badly. Bizim takım çok iyi oynuyorlar. Our team is playing very well. Melis’le Ozan evleniyorlar. Melis and Ozan are getting married. Çocuklar çizgi film seyrediyorlar. The kids are watching a cartoon. İki kişi buraya geliyorlar. Two people are coming here. Kadınlar daha uzun yaşıyorlar. Women live longer. Ağaçlar yapraklarını döküyorlar. The trees are shedding their leaves. Birkaç polis hırsızları arıyorlar. Several police officers are looking for the thieves. Arkadaşlarım akşam bana geliyorlar. My friends are coming to my place in the evening. Otobüsler bugün çalışmıyorlar. The buses aren’t running today.

1 Ayaklarım çok ağrıyorlar. 2 3 4 5 6 7 8 9 10



3 Fill in the gaps as in the examples. You can use the table for the personal suffixes. 1 Kız kardeşim ve ben

= Biz ..............................

2 Ayşe’yle sen

= Siz gidiyor................... sunuz . ..............................

gidiyor................... uz . (We

are going etc.)

Set A per.

=

..............................

4 Ahmet’le o

1 -(y)im gidiyor................... 2 -sin 3 Ø = .............................. gidiyor...................

5 Onlarla siz

=

..............................

6 O ve ben

=

..............................

=

..............................

8 Melisa ve siz

=

..............................

9 Ablam ve eniştem

=

..............................

=

..............................

3 Biz, siz ve onlar

7 Onlarla Mehmet



10 Onlarla biz

buffer

possessive

case

gidiyor...................

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

gidiyor................... gidiyor................... gidiyor................... gidiyor................... gidiyor...................

tense negation

person

others

Personal pronouns and suffixes

51

11

Ek-fiil tenses

As we explained briefly in How Turkish works at the very beginning of the book, ek-fiil functions like the verb be in English. It exists in the form of suffixes, which we add to predicative words such as nouns and adjectives. Ek-fiil

has the simple present, -di and -miş past forms.

A In the simple present, ek-fiil exists in the form of Set A personal suffixes. The personal suffixes refer to the time as well as the persons; there is no separate tense suffix: Ben mutluyum. I am happy. Biz arkadaşız. We are friends. Onlar evde(ler). They are at home. B In the -di and -miş past, ek-fiil exists in the form of the tense suffix -(y)d/ti by Set B and Set A personal suffixes respectively:

4f

and -(y)miş 4f, followed

Ben mutluydum. I was happy. Biz eskiden arkadaştık. We were friends in the past. Onlar hafta sonu evdeymiş(ler). They were at home at the weekend. Sen dün hastaymışsın. You were sick yesterday. We will study the difference between the two past tenses in units 13 and 14.

Negatives of ek-fiil For the negatives, we use the word değil (pronounced as deyil, or di:l), which corresponds to English not. We add ek-fiil and personal suffixes to değil:

simple present -di past -miş past



Ben mutlu değilim. I am not happy. Biz eskiden arkadaş değildik. We were not friends in the past. Onlar hafta sonu evde değilmiş(ler). They were not at home at the weekend.

Interrogatives For the interrogatives, we use the interrogative particle mi. It is always preceded by space, and like suffixes it undergoes vowel harmony (4-fold). We add ek-fiil and personal suffixes to mi 4f:

simple present -di past -miş past

Sen mutlu musun? Are you happy? Siz eskiden arkadaş mıydınız? Were you friends in the past? Onlar hafta sonu evde miymiş(ler)? Were they at home at the weekend?

Notice that the buffer letter y goes between the interrogative particle and the past tense suffixes.

52

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Negative interrogatives In the negative interrogatives, değil goes between the predicative word and the interrogative particle, which harmonizes as mi, in the ordinary interrogative:

Sen mutlu değil misin? Are you not happy? Siz eskiden arkadaş değil miydiniz? Were you not friends in the past? Onlar dün evde değil miymiş(ler)? Were they not at home yesterday?

simple present -di past -miş past

See page 174 for the inflection of ek-fiil in all forms and persons. pages 134-35 for the adverbs of time.

Short answers

Look at the affirmative (yes ‘evet’) and negative (no ‘hayır’) answers to the interrogatives we have studied on the previous page:

simple present

Sen mutlu musun?

-di



Evet, mutluyum.

Yes, I am. (lit Yes, I am happy.)

past

Siz eskiden arkadaş mıydınız?



Evet, arkadaştık.

Yes, we were. (lit Yes, we were friends.)





-miş

Hayır, değilim.

No, I am not.

past

Hayır, değildik.

No, we weren’t.

Onlar dün evde miymiş(ler)?



Evet, evdeymişler.

Yes, they were. (lit Yes, they were at home.)

Hayır, değilmişler.

No, they weren’t.

Notice that we repeat the predicative words in the affirmative answers.

Question tag With both positive and negative statements, we use değil mi? as question tag. It does not change according to tense and person: Sen mutlusun, değil mi? You are happy, aren’t you? The kids are in their rooms, aren’t they? Çocuklar odalarında, değil mi? Siz eskiden iyi arkadaştınız, değil mi? You were good friends in the past, weren’t Ece was at work yesterday, wasn’t she? Ece dün işteymiş, değil mi?







Meşgul değilsiniz, değil mi? Sen bana kızgın değilsin, değil mi? Sınav zor değildi, değil mi? Kapı kilitli değilmiş, değil mi?

buffer

possessive

case

tense negation

you?

You aren’t busy, are you? You aren’t angry with me, are you? The exam wasn’t hard, was it? The door wasn’t locked, was it? person

others

Ek-fiil tenses

53

12 1

Ek-fiil simple present tense

Form

We add Set A personal suffixes to the predicative word. The personal suffixes refer to the time as well as the persons. Set A personal suffixes harmonize with the predicative word as: Last vowel of the predicative word +

e-i

ö-ü a-ı o-u

Singular persons 1 (y)im (y)üm (y)ım (y)um 2 sin sün sın sun 3 Ø (no suffix)



Plural persons

2

1 (y)iz (y)üz 2 siniz sünüz 3 ler ler

(y)ız

(y)uz

sınız

sunuz

lar

lar

Use

We use ek-fiil simple present tense in the same way as English be simple present tense. i Study the following affirmatives and negatives: I am a university student. You are very understanding. Annem diş hekimi. My mum is a dentist. Melek’le ben aynı sınıftayız. Melek and I are in the same class. Çocuklar okulda(lar). The kids are at school. Küpelerin çok güzel. Your earrings are so beautiful. Ben aç değilim, anne. I am not hungry, Mum. Hiç komik değilsin. You aren’t funny at all. Biz Alman değiliz, Avusturyalıyız. We aren’t German, we are Austrian. Onlar evde değil(ler). They aren’t at home. Bu bardaklar temiz değil. These glasses aren’t clean. Ben üniversite öğrencisiyim.







Sen çok anlayışlısın.

Unlike in English, we do not make the nouns plural in the following examples: (NOT öğrencileriz) We are students. (... gazeteciler misiniz) Are you journalists? Onlar yakın arkadaşlar. (... arkadaşlarlar) They are close friends. Biz öğrenciyiz.





Siz gazeteci misiniz?

The same is true for ek-fiil past tenses.

54

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

ii Study the following interrogatives:







Beyefendi, siz doktor musunuz? Melis odasında mı? Hazır mıyız, millet? Siz ikiniz kuzen misiniz? Çocuklar okulda mı(lar)? Bardaklar bulaşık makinesinde mi? Balinalar memeli mi?

Sir, are you a doctor? Is Melis in her room? Are we ready, guys? Are you two cousins? Are the kids at school? Are the glasses in the dishwasher? Are whales mammals?

Yemek hazır değil mi? Sen aç değil misin? Ben çok açım. Siz partiye davetli değil misiniz? Onlar evli değil mi(ler)?

Isn’t the meal ready? Aren’t you hungry? I am very hungry. Aren’t you invited to the party? Aren’t they married?

Hava çok sıcak, değil mi? Siz gazetecisiniz, değil mi?

The weather is too hot, isn’t it? You are journalists, aren’t you?

Meşgul değilsin, değil mi? Ben kilolu değilim, değil mi?

You aren’t busy, are you? I’m not overweight, am I?

Notice the difference between these examples in the 3rd person singular: Kapı kilitli değil mi? Kapı kilitli, değil mi?

Isn’t the door locked? The door is locked, isn’t it?

Study also these examples. Notice the use of formal and informal 2nd person singular:

A: Adın ne? What’s your name? B: Demir. Senin adın ne? Demir. What’s your name?



A: Nasılsın? How are you? B: İyiyim. Sen nasılsın? I’m fine. How



A: Ne iş yapıyorsunuz? What do you do for a living? B: Öğretmenim. Siz ne iş yapıyorsunuz? I’m a teacher. What do you do



A: Nerelisiniz? Where are you from? B: Alman’ım. Siz nerelisiniz? I’m German. Where are



A: Kaç yaşındasın? How old are you? B: 15 yaşındayım. Sen? I’m 15 years old. How

are you? for a living?

you from?

about you?



See page 164 for numbers. page 176 for countries and nationalities. buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Ek-fiil simple present tense

55

ek-fiil simple present + dir We generally use the suffix -d/tir 4f in affirmatives and negatives in the 3rd person singular/plural. It expresses: 1 an opinion, idea, state etc in a clear and strong way:

O çok dürüsttür. Anne ve babam kuralcı(lar)dır. Sigara sağlık/ğa zararlıdır. Hiçbir şey imkânsız değildir. İki kere iki dörttür. Ben dikkatli bir şoförümdür.









S/he is very honest. My mum and dad are strict. Smoking is harmful for health. Nothing is impossible. Two times two is four. I am a careful driver.

Anlaşılmak bir lükstür.

It is a luxury to be understood. (R. Waldo Emerson) Cennet annelerin ayakları altındadır. Heaven lies under the feet of mothers. (Hz Muhammed sav)

Look also at these examples with var/yok:

Her dilin kendi gramer kuralları vardır. Yerin kulak/ğı vardır.

Every language has its own rules of grammar. Walls have ears. (lit The ground has ears.)



Ahmaklık/ğın sınırı yoktur. Terörün dini yoktur.

There is no limit to stupidity. Terrorism has no religion.

2 a guess, expectation, speculation etc. We usually begin the sentence with belki (de) ‘maybe, perhaps’; inşallah ‘God willing, I hope’ and the like: Belki de sen haklısındır. Maybe you are right. İnşallah mutlulardır. I hope they are happy. Aysun bugün evdedir. Aysun should be at home today. Belki müsait değildir, meşguldür. Maybe s/he is not available, maybe s/he is busy. A: Onun erkek arkadaşı vardır. B: Belki yoktur. Şansımı deneyeceğim.

56

eas•y Turkish Grammar

buffer

I suppose she has got a boyfriend. Maybe she hasn’t. I’ll take my chance.

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

Exercises

2-fold aıou eiöü e a

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b Set A per.

1 Fill in the gaps with ek-fiil simple present.



1 2 3 4 5



Benim adım Kim. Ben Japon’um 6 Gözlerin çok güzel........... ......... Ø . Hava bugün çok soğuk..... 7 Karım ve ben öğretmen........... Sen hasta mı..........? 8 Eski gazeteler balkonda.............. Ben çok yorgun........... 9 Biz kardeş değil............., kuzen.............. Abdullah Bey odasında değil........... 10 Eda ile sen aynı sınıfta değil mi.............?

2 Complete the questions. Then answer them both in the affirmative and negative.

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø 1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

Check in the key.



misiniz ? 1 A: Siz İngiliz ................. 3 B: Evet, (biz) ..................... İngiliz’iz. Hayır, değiliz . Amerikalıyız. ................ 2 A: Annen evde değil ...................................? 4 B: Evet, ....................................... Mutfakta. Hayır, ...................................... Dışarıda.

A: Sen öğrenci ..................................? B: Evet, ....................................... Tıp fakültesinde. Hayır, ...................................... A: Ben takımda değil ..................................? B: Evet, ..................................... ama yedeksin. Hayır, maalesef ......................................

3 Match the exchanges. 1 2 3 4 5 6

Nasılsın? Kaç yaşındasın? Adın/İsmin ne? Nerelisin? Ne iş yapıyorsun? Tanıştığımıza memnun oldum.

d a Fransız’ım. Sen nerelisin?

....... ....... ....... ....... ....... .......

b c ç d e

Pierre. Senin adın/ismin ne? Doktorum, ya sen? Ben de (memnun oldum). İyiyim, teşekkür ederim. Sen nasılsın? 27 (yaşındayım).

4 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

I’m an English teacher. We are just (= sadece) friends. Su, your keys are in the drawer. My parents (= Anne ve babam) are out. Our daughter is five years old. Is he Melisa’s boyfriend? You are ready (= hazır), aren’t you? Time is money (= nakit). I hope (= Umarım) she is fine.

...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ......................................................................................................................................

5 Write about yourself. Your name, age, job and family. ......................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Ek-fiil simple present tense

57

13 1

Ek-fiil -di past tense

Form

We first add the tense suffix -(y)d/ti 4f and then Set B personal suffixes to the predicative word. The predicative word, tense and Set B personal suffixes harmonize with each other as: Last vowel of the predicative word +

Tense suffix





e-i



ö-ü

(y)d/ti (y)d/tü



a-ı

o-u

(y)d/tı



(y)d/tu

+ Singular persons

1 m m m m 2 n n n n 3 Ø (no suffix)

Plural persons

1 k k k k 2 niz nüz nız nuz 3 ler ler lar lar

2 Use

We use the -di past: 1 to talk about something that we saw or experienced at first hand. Therefore, in Turkish we also call this tense görülen geçmiş zaman, literally translating as the seen past tense: Müsait değildim, duştaydım. Bence matematik sınavı kolaydı.





Biz hafta sonu evde değildik.



I wasn’t available, I was in the shower. I think the maths exam was easy. We weren’t at home at the weekend.

Study also these examples with var/yok: Dün sınıfta 17 öğrenci vardı. Bugün hiç boş vaktim yoktu.



There were 17 students in the class yesterday. I didn’t have any free time today.

In questions, the tense suffix -(y)d/ti conveys the same meaning. That is, the speaker knows or assumes that his/her listener is the very original source of the information: A: Kapı kilitli değil miydi? Wasn’t the door locked? B: Evet, kilitliydi. Ben kendim kilitledim. Yes, it was. I locked it myself. 2 to talk about something that we know for sure through our education, the news media etc, even though it is not something we saw or experienced ourselves:

Atatürk Türkiye’nin ilk cumhurbaşkanıydı. Mozart Alman değildi, Avusturyalıydı. 2014 Dünya Kupası Brezilya’daydı.



58

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

Atatürk was the first president of Turkey. Mozart wasn’t German, he was Austrian. The 2014 World Cup was (held) in Brazil. case

tense negation

person

others

vowel harmony

Exercises

2-fold aıou eiöü e a

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b Set B per. 1 -m 2 -n 3 Ø

1 Fill in the gaps with ek-fiil -di past tense. 1 Hakan Şükür çok iyi bir futbolcu............. 4 Hava sabah çok soğuk............. 2 Pencereler kapalı.........., açık değil.......... 5 Kadir, sen dün derste ...........................? 3 Siz öğleden sonra evde değil .........................? 6 Benim sabah biraz işim var............

2 Complete the questions. Then answer them both in the affirmative and negative. 1 A: Sen dün hasta mıydın ? ............... B: Evet, ......................... hastaydım. değildim. Niye? Hayır, .................... 2 A: Kadir, sen dün derste değil ...............................? B: Evet, ...................................... Arkadaydım. Hayır, ...................................., öğretmenim. Hastaydım.





1 -k 2 -niz 3 -ler

Check in the key.

3 A: Yazılı soruları zor ...............................? B: Evet, ................................ bence. Hayır, ................................



4 A: Sence ben haksız ...............................? B: Evet, ....................................... Hayır, ...................................... O haksızdı.



3 Fill in the gaps with ek-fiil simple present or -di past tense. 1 2 3 4

Şimdi iyi.......... yim ama dün çok ateşim var.......... dı. Ben 17 yaşındayım. Sen kaç yaşında.............? Aristo, Eflatun’un öğrencisi............. Ben geçen yaz 57 kilo.............. Şimdi 61 kilo.............

5 6 7 8

Biz evli değiliz, nişanlı.............. Türkiye’nin başkenti Ankara............. Dün hiç boş vaktim yok.......... Çok meşgul............. Sen 2001’de lisede ....................?

4 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5

All (= Bütün) windows were open. I was a student at university in 1996. Were you in İzmir last summer? The film was too (= çok) boring, wasn’t it? Michael Jackson was the king of pop music.

.............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. ..............................................................................................................................

5 Answer the questions. 1 Dün bu saatlerde neredeydiniz? (Where

were you at this time yesterday?)

...............................................................................................................................................................................................................................

2 Ve kiminleydiniz?



(And who were you with?)

..............................................................................................................................................................................................................................

3 İlk öğretmeninizin adı neydi?

(What was your first teacher’s name?)

..............................................................................................................................................................................................................................

4 John Lennon kimdi?

(Who was John Lennon?)

..............................................................................................................................................................................................................................

5 Yuri Gagarin nereliydi?

(Where was Yuri Gagarin from?)

..............................................................................................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Ek-fiil -di past tense

59

14

Ek-fiil -miş past tense

1 Form We first add the tense suffix -(y)miş 4f and then Set A personal suffixes to the predicative word. The predicative word, tense and Set A personal suffixes harmonize with each other as: Last vowel of the predicative word +

Tense suffix





e-i



ö-ü

(y)miş (y)müş



a-ı

o-u

(y)mış



(y)muş

+ Singular persons

1 im üm ım 2 sin sün sın 3 Ø (no suffix)

Plural persons

1 iz üz ız uz 2 siniz sünüz sunuz sunuz 3 ler ler lar lar

um sun

2 Use We use the -miş past: 1 to talk about something that we did not see or experience ourselves but we heard through other people. Therefore, in Turkish we also call this tense duyulan geçmiş zaman, literally translating as the heard past tense. Look at the following example conversation: Hakan: Dün okulda değildin. Sinem: Hastaydım. Hakan: Ya, bilmiyordum.

You weren’t at school yesterday. I was sick. Oh, I didn’t know that.

... some time later Hakan talks to Damla, a common friend of Sinem’s and his:

Sinem dün hastaymış. Sinem was sick yesterday. As can be understood from the conversation, Hakan knows at first hand that Sinem wasn’t at school yesterday (so he uses the -di past when talking to Sinem herself), but he does not know that she was sick (so he uses the -miş past when talking to Damla about Sinem). This difference in use draws the line between the -di and -miş past. The corresponding English meaning of the -miş past is usually conveyed by the introductory sentences such as I hear, I gather, they/people say and rumour has it that, or by the adverbs such as reportedly and allegedly, or by the preposition according to. Or it can be conveyed through the context.

60

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Study also the following example conversations:



A: Su’yla sen eskiden nişanlıymışsınız. B: Sana kim söyledi? A: Doğru mu, değil mi?

(They say) Su and you were engaged in the past. Who told you that? Is it true or not?



A: Hırsız 30 yaşlarında bir adammış. B: Hayır. Daha gençti. A: Sen de mi gördün?

(They say) The burglar was a man in his 30s. No. He was younger. You saw him too?



A: Ali öğleden sonra ofiste değilmiş. B: Sen neredeydin? Ofiste değil miydin? A: Ben de dışarıdaydım.

(Thay say) Ali wasn’t in the office in the afternoon. Where were you? Weren’t you in the office? I was out too.



A: Sen geçen yaz Bodrum’daymışsın. (I hear) You were in Bodrum last summer. B: Sen de mi Bodrum’daydın? Were you in Bodrum too? A: Evet. Yalıkavak’taydım. Yes. I was in Yalıkavak [in Bodrum]. A: Babam hiç okula gitmemiş. (I am told) My father never went to school. B: Niye? Why? A: O zaman köylerinde okul yokmuş. There wasn’t a school in their village then.

In questions, the tense suffix -(y)miş conveys the same meaning. That is, the speaker knows or assumes that his/her listener is not the very first source of the information. Look at the following example:



A: Kapı kilitli değil miymiş? Wasn’t the door locked?

B: Evet, kilitliymiş. Hırsız kilit/di kırmış. Yes, it was. The burglar smashed the lock. 2 to express what we notice, infer or find out ourselves, usually at the moment of speaking. It conveys the sense of I found out, it seems, apparently etc:

A: Az önce buradaymış. B: Nereden biliyorsun? A: Kahve fincanı hâlâ sıcak.

S/he was here a second ago. How do you know that? The coffee cup is still hot.

A: Kolyeni bulmuşsun. B: Evet. Çekmecedeymiş.

You found your necklace. Yes. It turned up in the drawer.

A: Sana inandım. Ne kadar aptalmışım. B: Ama doğru söylüyorum.

buffer

possessive

case

tense negation



person

I believed you. How stupid I was. But I’m telling the truth.

others

Ek-fiil -miş past tense

61

Also, we use the -miş past to talk about present time. The meaning remains the same. i Study the following examples for the 1st meaning of -(y)miş we studied on the previous page: A: Sen evliymişsin. I hear you are married. B: Yalan, aşkım. It’s a lie, my love. A: Kapa çeneni, pis yalancı! Shut up, you dirty liar! A: Ahmet Altan’ın son romanı güzelmiş. B: Evet, güzel. Ben okudum.

They say Ahmet Altan’s last novel is good. Yes, it is. I’ve read it.

A: Söylentiye göre o eski bir suçluymuş. B: Her duyduğuna inanma.

Rumour has it that s/he is an ex-criminal. Don’t believe everything you hear.





A: Berk Bey şu anda toplantıdaymış. B: Sekreteriyle mi konuştun.

Mr Berk is in a meeting at the moment. Did you talk to his secretary?



A: Onların maddî sorunları varmış. B: Biliyorum. Bankaya çok borçları var.

They have got financial problems. I know. They owe a lot of money to the bank.

Note that there may be confusion between past and present meanings if the time for the present or past is not mentioned. For example:

‘Su’yla sen nişanlıymışsınız.’

may mean:

(They say) Su and you are engaged. or (They say) Su and you were engaged. If the speaker is talking about the past, s/he must provide a reference for the past (see again the first example on the previous page). ii Study the following examples for the 2nd meaning of -(y)miş we studied on the previous page: 1

Çorba çok sıcakmış.

2

A! Sen de buradaymışsın. Yeni mi geldin? Ah! You are here too. You have just arrived?



3 4

The soup is too hot.

Yeni müdür tam bir kazmaymış.

The new boss turned out to be a total jerk. Buzdolabında bir kutu süt varmış.

There is a carton of milk in the fridge.

5 -miş’li geçmiş zaman zor değilmiş, kolaymış, değil mi? -miş past tense isn’t difficult (to learn), it’s easy, isn’t it?

In these examples we can replace the -miş past with the simple present without much, if any, difference in meaning: 1 sıcak 2 buradasın 3 kazma 4 var 5 değil, kolay

62

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

Exercises

2-fold aıou eiöü e a

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Fill in the gaps with ek-fiil -miş past.

Set A per.



1 O restoran çok pahalı.................... 2 Sen haklıymışsın. Bu çanta çakma.................... 3 Ben küçükken çok yaramaz........................

4 Biraz ileride eczane var................... 5 Siz lisede aynı sınıfta......................... 6 Elbisen çok şık.................... Yeni mi?

Check in the key.

2 Report the sentences using ek-fiil -miş past.

1 Ömer to Can: Ben hafta sonu evdeydim. Can to Ayhan: Ömer hafta sonu evdeymiş. ...................................................................................................................................................................

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø 1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler Set B per.

2 Nazan to Ece: Berk’le ben yılbaşında Paris’teydik. Ece to Su and Melis: .....................................................................................................................................................

1 -m 2 -n 3 Ø

3 Her mum to Miray: Anahtar paspasın altında. Miray to her sister: ........................................................................................................................................................

1 -k 2 -niz 3 -ler

4 Furkan to Ali: Karım hamile. Ali to a common friend of theirs: ........................................................................................................................ 5 Melek to Ecrin: Benim annem Alman. Ecrin to her own mum: ............................................................................................................................................... 3 Translate the parts in italics. 1 They say he is married and has two children.

............................................................................................ ve iki çocuğu varmış.

2 I understand that it wasn’t your fault. I’m sorry.

............................................................................................ Özür dilerim.

3 Serkan is in the shower. His sister answered his phone.

............................................................................................ Telefonunu kız kardeşi açtı.

4 When I was born, my dad was in France. Ben doğduğumda,

.

......................................................................................................................................

5 ‘You owe Hasan 100 liras.’



‘Did Hasan tell you that?’

................................................................................................................... ‘Sana Hasan mı söyledi?’

4 Fill in the gaps with ek-fiil -di or -miş past. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ymuş.’ ‘Sen hafta sonu İstanbul’da değil miydin ‘Hava hafta sonu yağmurlu............ ............... ?’ ‘Emin misin?’ ‘Aynştayn (Einstein) aslen Alman...................’ ‘Bak, bu fotoğrafta 2 yaşında..............................’ ‘A, (sen) çok tombul........................!’ Siz öğleden sonra nerede..................? Sibel ile ben üniversitede çok yakın arkadaş................... ‘Evet, beyaz altın.’ ‘Kolyen çok güzel................... Altın mı?’ Benim eski arabam da sedan................... ‘Bence dedikodudur. İnanma!’ ‘Onlar sevgili........................’ Telefonun öğleden sonra kapalıydı. Toplantıda ..........................? Söylentiye göre onun eskiden çok parası var.............

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Ek-fiil -miş past tense

63

15 1

Demonstrative adjectives and pronouns

Demonstrative adjectives

Turkish demonstrative adjectives ‘işaret sıfatları’ bu, şu and o have no plural forms (i.e. they stand the same before both singular and plural nouns), unlike English demonstrative adjectives: bu kutu/kutular this box/these boxes şu kutu/kutular that box/those boxes o kutu/kutular that box/those boxes We use şu to refer to a person/thing that is not near us, and we use o to refer to a person/thing that is much more distant. Therefore, şu may also translate as this when compared to o: Sir, is this car yours? These glasses aren’t clean. Şu çocuklara bak. Çok şirinler, değil mi? Look at those kids. They are so cute, aren’t they? Şu kırmızı çanta ne kadar? How much is that red handbag/purse? O kutuda ne var? What is (there) in that box? O koltuk dolu, ama şu (koltuk) boş. That seat is occupied, but this (seat) is free.

Beyefendi, bu araba sizin mi? Bu bardaklar temiz değil.







You should not confuse the demonstrative o with the 3rd person singular personal pronoun o:

O araba benim.



O doktor.

That car is mine. S/he is a doctor.

Study also these examples of bu and o:



This song is so beautiful. Where were you this morning? O kadın eski karın mıydı? Was that woman your ex-wife? Ben o gece evde değildim, dışarıdaydım. I wasn’t at home that night, I was out.

2

Demonstrative pronouns



Bu Batuhan. Okuldan arkadaşım.



O kutular ağır. Sen bunları taşı.



Tabaklar o dolapta değil, şunda.



Bu elbise güzel, ama şu daha güzel.



Bu kitaplar benim. Onlar Alp’in.



Bu şarkı çok güzel.

Sen bu sabah neredeydin?



Demonstrative pronouns ‘işaret zamirleri’ have the same forms as the demonstrative adjectives bu, şu and o. They may inflect for number and case (see page 173):

64

eas•y Turkish Grammar

buffer

This is Batuhan. He is my friend from school. Those boxes are heavy. You carry these. The dishes aren’t in that cupboard, they are in this one. This dress is beautiful, but that is more beautiful. These books are mine. Those are Alp’s.

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Mark the words in bold as adjective ‘sıfat’ or pronoun ‘zamir’. 1 2 3 4 5



sıfat zamir sıfat O benim sözlüğüm. 6 O kadın kimdi? Bu ayakkabılar çok pahalı. 7 O ne? Şu çanta Yeliz’in, değil mi? 8 Şu senin araban mı? Bu bizim trenimiz. 9 Bu akşam toplantım var. Şu kutularda ne var? 10 Bu benim nişanlım Can.

□ □ □ □ □

□ □ □ □ □

□ □ □ □ □

zamir

□ □ □ □ □

Check in the key.

2 Underline the correct word. 1 2 3 4 5 6 7

Bu/Şu çiçekler çok güzel. Teşekkür ederim, aşkım. Bu/Şu kırmızı araba Furkan’ın mı? ‘O/Bu elindeki ne?’ ‘Bu benim astım spreyim.’ Benim çantam burada. Bu/O benim değil. Dinle, bu/o şarkı çok güzel. O kahve şekerli. Şu/O senin, koyu ve şekersiz. Bu/O restoran çok pahalıydı. Servisi de kötüydü.

3 Complete the translations with the equivalents of the words in bold. (You can use the table on page 173.) 1 Could you bring that box to me?

Şu/O kutuyu bana getirir misin? .............



2 I don’t believe these. They are all urban myths. Ben

....................................

inanmıyorum. Hepsi şehir efsanesi.

3 There are old photos in this box. What is (there) in that? Bu kutuda eski fotoğraflar var.

....................................

ne var?

4 I wasn’t in Turkey that summer. I was abroad. Ben

....................................

yaz Türkiye’de değildim. Yurtdışındaydım.

5 These are my classmates Serkan and Murat. ....................................

sınıf arkadaşlarım Serkan ve Murat.

6 Excuse me, are those seats free? Affedersiniz,

....................................

koltuklar boş mu?

7 Listen, you will laugh at this joke so much. Dinle,

....................................

fıkraya çok güleceksin.

8 Do you remember those French girls that we met last summer? Geçen yaz tanıştığımız

buffer

possessive

....................................

case

Fransız kızları hatırlıyor musun?

tense negation

person

others

Demonstrative adjectives and pronouns

65

16

Comparative adjectives

Look at the comparative of the following adjectives:

adjective



genç güzel

young beautiful

comparative

younger more beautiful

daha genç

daha güzel

We simply form the comparative of all adjectives (short or long) putting the adverb daha before adjectives. The word order is usually: first element (subject)/second element + d/ten 2f/comparative adjective

Miray Sezen’den daha güzel.

Miray is more beautiful than Sezen.



Notice that the second element comes before the comparative adjective, which is the opposite in English, and the ablative case suffix -d/ten 2f functions like English preposition than:

Study also these examples: Nil Nehri Amazon Nehri’den daha uzun. The Nile River is longer than the Amazon River. Annem babamdan daha kuralcı. My mother is stricter than my father. O, karısından 10 yaş daha gençmiş. They say he is 10 years younger than his wife. Rakip takım bizden daha güçlü değildi. The rival team wasn’t stronger than us.



Comparison with kadar We use kadar to say that people and things are the same in some way. It corresponds to English expression as ... as with an adjective in between. The word order is usually: first element (subject)/second element/kadar + adjective Deniz Melisa kadar çalışkan.

Deniz is as hard-working as Melisa.



Study also these examples:



Sosyal medya geleneksel medya kadar etkili. Fransızcam İngilizcem kadar iyi. Babam annem kadar kuralcı değil.

Social media is as effective as traditional media. My French is as well as my English. My father isn’t as strict as my mother.

Kardeşim Metin benim kadar uzun. Biz onlar kadar zengin değiliz.

My younger brother Metin is as tall as me. We aren’t as rich as them.

Note that when the second element is a personal pronoun, it appears in the genitive case except the 3rd person plural (benim, senin, onun, bizim, sizin, onlar). These personal pronouns correspond to English object pronouns me, you, him, her etc:

66

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

Exercises

2-fold aıou eiöü e a

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Write the opposites. kısa tall; long uzun x ........................... big büyük x ........................... clean temiz x ........................... young genç x ........................... fast hızlı x ........................... rich zengin x ........................... good iyi x ........................... happy mutlu x ........................... hot sıcak x ........................... strong güçlü x ...........................

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

expensive easy safe beautiful interesting generous hard-working talkative near high

pahalı

x

...........................

kolay x

...........................

güvenli x

...........................

güzel x

...........................

ilginç x

...........................

cömert x

...........................

çalışkan

x

...........................

konuşkan x

...........................

yakın x

...........................

yüksek x

...........................

Check in the key.

2 Put the beginnings, middles and ends together. 1 2 3 4 5 6



Bugün hava İstanbul Facebook Ben Bence basketbol Zeytinyağı

....... ....... ....... 1 ....... ....... .......

a b c ç d e

erkek arkadaşımdan tereyağından futboldan Twitter’dan dünden İzmir’den

1 ....... .......

....... .......

....... .......



f g ğ h ı i

daha eğlenceli bir spor. daha sıcak. daha pahalı bir şehir. daha popüler bir paylaşım sitesi. daha sağlıklı. daha uzunum.

3 Rewrite the sentences with kadar or daha. 1 Ayşenur Demet’ten daha sosyal.

Demet Ayşenur kadar sosyal değil. ....................................................................................................................................

2 Ben senin kadar sabırlı değilim.

....................................................................................................................................

3 Hasan, ikizi Hüseyin’den daha konuşkan.

....................................................................................................................................

4 İngilizcem Fransızcamdan daha iyi.

....................................................................................................................................

5 Zenginler fakirler kadar cömert değiller.





....................................................................................................................................

4 Translate into Turkish. 1 Your English is better than mine (= benimkinden). ................................................................................................................................................................................................................................

2 In marriage (= Evlilikte) respect is as important as love (= sevgi).

................................................................................................................................................................................................................................

3 Big cities aren’t as safe as small cities.

................................................................................................................................................................................................................................

4 I think (= Bence) this dress is more beautiful.

................................................................................................................................................................................................................................

5 In Turkey football is more popular (= popüler) than basketball.

................................................................................................................................................................................................................................

6 He is as mean as Molière’s Harpagon, even (= hatta) meaner. ................................................................................................................................................................................................................................ buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Comparative adjectives

67

17

Superlative adjectives

Look at the superlative of the adjectives we studied in unit 16:

comparative

genç güzel

young beautiful



daha genç daha güzel

superlative

younger more beautiful



en genç en güzel

the youngest the most beautiful

We form the superlative of all adjectives (short and long) putting the adverb en before adjectives. The word order is usually: subject/place/group name + (n)in 4f/superlative adjective/noun + (s)i 4f

Kaya bizim takımın en genç oyuncusu.

Kaya is the youngest player in our team.

Notice that in Turkish the place/group name comes before the superlative adjective, which is the opposite in English. Here are more examples: Mount Ağrı (Ararat) is the highest mountain in Turkey. Nil dünyanın en uzun nehri. The Nile is the longest river in the world. Ben evin en küçük çocuk/ğuyum. I am the youngest child in the family. Kahvaltı günün en önemli öğünüdür. Breakfast is the most important meal of the day.

Ağrı Dağı Türkiye’nin en yüksek dağı.







Tuğba okulun en güzel kızıydı.

O günler hayatımın en mutlu günleriydi. O, dünyanın en güvenli arabasıymış.

Tuğba was the most beautiful girl at school. Those days were the happiest days of my life. It is allegedly the safest car in the world.

Study also the following examples:

Mehmet Ali benim en iyi arkadaşım. Bence o 2017’nin en kötü filmi. En küçük çocukları henüz iki yaşında.



En yakın benzinlik 5 km ileride.



O, bu yıl seyrettiğim en kötü filmdi. Sen gördüğüm en güzel kızsın.



Bu duyduğum en saçma mazeret.

Mehmet Ali is my best friend. In my opinion, that is the worst film of 2017. Their youngest child is only two years old. The nearest petrol/gas station is 5 km away. That was the worst film I have seen this year. You are the most beautiful girl I have ever seen. This is the most ridiculous excuse I have ever heard.

(Hz Muhammed sav) The most auspicious of people is the one who is beneficial to other people.



İnsanların en hayırlısı (= en hayırlı olanı) insanlara faydalı olandır.



68

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Put the beginnings, middles and ends together. 1 2 3 4 5 6 7

Pele ........ a İngiliz edebiyatının ........ g 21 Haziran ........ b İnternet’in ........ ğ 1 c tüm zamanların ........ h Brezilya ........ ç yılın ........ ı Burç Halife ........ ........ d yeryüzünün ........ i İstanbul ........ e Güney Amerika’nın ........ j Facebook 1 ........ f Türkiye’nin ........ k Shakespeare









en pahalı şehri. en uzun günü. en büyük ülkesi. en popüler web sitesi. en ünlü yazarı. en yüksek binası. en büyük futbolcusu.

Check in the key.

2 Fill in the gaps with -(n)in 4f, en and -(s)i 2f respectively. 1 2 3 4 5 6

Şubat yıl..... ın ...... en kısa ay..... ı. Kızılırmak Türkiye............ ............ uzun ırmak.......... Onun dedesi bizim köy............ ............ zengin adam........ İstanbul Avrupa............ .............. kalabalık şehir......... Bence Banu okul............. ............... gözde kız......... Real Madrid dünya............. ............... büyük futbol kulüp.........

3 Translate into Turkish. 1 I think (= Bence) Tarkan is the best pop (= pop) singer in Turkey. ...........................................................................................................................................................................................................................

2 Our oldest (= en büyük) daughter is a university student. ...........................................................................................................................................................................................................................

3 Vatican City (= Vatikan) is the smallest country in the world. ...........................................................................................................................................................................................................................

4 Monday is the most boring day of the week. ...........................................................................................................................................................................................................................

5 The nearest chemist’s/drugstore is at the end (= sonunda) of the street. ...........................................................................................................................................................................................................................

6 Now (= Şu anda) I’m the happiest person (= insan) in the world. ............................................................................................................................................................................................................................

7 You are the worst liar I have ever seen.

............................................................................................................................................................................................................................

4 Fill in the gaps. Choose a comparative or a superlative. 1 2 3 4 5 6 7

Çin dünya....... nın ....... en kalabalık ülke...... si. daha pahalı bir şehir. İstanbul, Ankara ve İzmir'den ........... ........... Biz rakip takım.................... ..................... güçlüyüz. Serra sınıf.................... ..................... sessiz öğrenci......... Jüpiter güneş sistemi..................... .................... büyük gezegen.......... Arabada bir kadın ve bir erkek vardı. Erkek kadın..................... .................... gençti. Türkiye................... ...................... turistik üç şehir........ İstanbul, Nevşehir ve Muğla’dır.

buffer

..

..

possessive

case

..

tense negation

person

others

Superlative adjectives

69

18

Verb tenses

Turkish verbs appear with the ending -mek or -mak in a dictionary: gitmek okumak



to go to read

gelmek yazmak

to come to write

When we conjugate (inflect) a verb for tense and persons, we first remove -mek or -mak and then add the tense and personal suffixes to the remaining part, for which we will hereafter use the term verb stem. Look at the following table: present continuous simple present -di past -miş past future

Git/diyorum. Git/derim. Gittim. Gitmişim. Git/deceğim.

I am going. I go. I went. I went. I will go.

Negatives of tenses The negation suffix -me goes between the verb stem and the tense suffix. The negation suffix follows the rule of 4-fold vowel harmony in the present continuous whereas it follows the rule of 2-fold vowel harmony in all other tenses:

present continuous simple present -di past -miş past future

Gitmiyorum. Gitmem. Gitmedim. Gitmemişim. Gitmeyeceğim.

I am not going. I do not go. I did not go. I did not go. I will not go.

Interrogatives present continuous Git/diyor muyum? Am I going? Gitmiyor muyum? Am I not going? simple present

Git/der miyim? Gitmez miyim?

Do I go? Do I not go?

-di past

Gittim mi? Gitmedim mi?

Did I go? Did I not go?

-miş past future

Gitmiş miyim? Gitmemiş miyim?



Did I go? Did I not go?

Git/decek miyim? Gitmeyecek miyim?



Will I go? Will I not go?

Notice that in the -di past tense the personal suffix comes before the interrogative particle, which is exactly the opposite in all other tenses.

70

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

See page 175 for the inflection of gitmek in all forms and persons. pages 134-35 for the adverbs of time. pages 187-88 for verb forming suffixes.

Short answers Look at the affirmative (yes ‘evet’) and negative (no ‘hayır’) answers to the following interrogatives, in the 2nd person singular: present continuous

Gidiyor musun?

Evet, gidiyorum. Hayır, gitmiyorum. Yes, I am. (lit Yes, I am going.) No, I am not. (lit No, I am not going.) simple present

Gider misin?

Evet, giderim. Hayır, gitmem. Yes, I do. (lit Yes, I go.) No, I don’t. (lit No, I don’t go.)



-di



past

Gittin mi?

Evet, gittim. Hayır, gitmedim. Yes, I did. (lit Yes, I went.) No, I didn’t. (lit No, I didn’t go.) -miş

past

Gitmiş misin?



Evet, gitmişim. Hayır, gitmemişim.

future

Gidecek misin?

Yes, I did. (lit Yes,

I went.)

No, I didn’t. (lit No, I didn’t go.)

Evet, gideceğim. Hayır, gitmeyeceğim. Yes, I will. (lit Yes, I will go.) No, I won’t. (lit No, I won’t go.) Notice that we repeat the verbs in the answers. There are no words in Turkish that correspond to English auxiliary verbs am, do, did etc.

Question tag

With verb tenses the question tag is also değil mi? It does not change according to tense, form and person (see page 53 for the question tag with ek-fiil): Çocuklar uyumuş, değil mi? Balık seversin, değil mi? Furkan yemek/ğe kalacak, değil mi?



The kids have gone to sleep, haven’t they? You like fish, don’t you? Furkan will stay for the meal, won’t he?

Çocuklar henüz uyumamış, değil mi? The kids haven’t gone to sleep yet, have Sen beni dinlemiyorsun, değil mi? You aren’t listening to me, are you? Seni üzmedim, değil mi? I didn’t upset you, did I?

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Verb tenses

they?

71

19 1

Present continuous tense

Form

To form present continuous tense ‘şimdiki zaman’ follow these steps. 1 To verb stems: i that end in a consonant, add -iyor as the tense suffix. Only the vowel i undergoes vowel harmony (4-fold): git go → yap do, make →

git/diyor gül yapıyor

konuş

laugh → speak, talk →

gülüyor konuşuyor

ii that end in a vowel – other than a and e, add only -yor as the tense suffix: eri melt → eriyor yürü walk → yürüyor taşı carry → taşıyor oku read → okuyor With verb stems that end in a or e, replace a with ı or u, and replace e with i or ü. To do this omit a or e and add -i 4f + yor. The vowel -i 4f harmonizes with what is now the last vowel of the verb stem: başla oyna

begin → başl başlıyor dinle listen play → oyn oynuyor söyle say, tell

→ dinl dinliyor → söyl söylüyor

In the following monosyllabic verb stems, e is replaced by i: eat

ye

→

yiyor

de

say

→

diyor

For convenience we will keep highlighting the vowel changes in verb stems as in the above examples. 2 Add Set A personal suffixes (see the table on page 175).

Negative Add respectively: 1 the negation suffix -mi (-mı, -mü, -mu) to all verb stems: yemi





oynamı

yürümü

konuşmu

2 the tense suffix. It is only -yor as the negation suffix ends in a vowel:

yemiyor

oynamıyor

yürümüyor

konuşmuyor



3 Set A personal suffixes.

Interrogatives The personal suffixes are added to the interrogative particle.

72

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

2

Use

A Like in English, we use the present continuous: 1 to talk about actions which are happening now: Evdeyim, televizyon seyret/diyorum. I am at home watching TV. Bugün çalışmıyorum. I am not working today. Sessiz ol! Çocuklar uyuyor(lar). Be quiet! The kids are sleeping. ‘Benimle mi konuşuyorsun?’ You talking to me? (Taxi Driver, 1976) Note that unlike in English, we can use every verb, without exception, in the present continuous: Seni şimdi daha iyi anlıyorum. Bu çiçekler çok güzel kokuyor. Çocuklar dondurma istiyor(lar). Bana inanmıyorsun, değil mi? Telefonun çalıyor. Duymuyor musun?







I understand you better now. These flowers smell so sweetly. The kids want ice cream. You don’t believe me, do you? Your phone is ringing. Can’t you hear it?

want/would like to do something We use this form: verb stem + mek/mak / iste ‘want/would like’ + tense and personal suffix Seninle konuşmak istiyorum. Birkaç dakikan var mı?



I would like to talk to you. Do you have a couple of minutes?



Beren bugün okula gitmek istemiyor. Uyumak istiyor.

Beren doesn’t want to go to school today. She wants to sleep.

2 to talk about actions happening about this time but not necessarily at the moment of speaking: Siz okulda Türkçe öğreniyor musunuz?





Are you learning Turkish at school?





Yeğenim Esra Cumhuriyet Üniversitesi’nde tıp okuyor. My niece Esra is studying medicine at Cumhuriyet University.



I am not doing any exercise these days.

Bugünlerde hiç egzersiz yapmıyorum.

3 to talk about fixed arrangements in the near future. Like in English, we must always mention the time for the future:

Aysun hafta sonu parti veriyor. Geliyor musun?

Aysun is throwing a party at the weekend. Are you coming?

Biz bu akşam yemek/ğe çıkıyoruz.



We are going out for a meal this evening.



Anne ve babam yarın Konya’dan dönüyorlar.

My mum and dad are returning from Konya tomorrow.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Present continuous tense

73

B Unlike in English, we use the present continuous: 1 to talk about actions that began in the past and are still continuing, for which English uses the present perfect or present perfect continuous. We add -d/ten 2f beri, or -d/tir 4f to time expressions. These suffixes correspond to English prepositions since and for respectively:

1990’dan beri İstanbul’da yaşıyorum/oturuyorum.



Öğrencilerim üç aydır Türkçe öğreniyorlar.

I have lived in Istanbul since 1990.

My students have been learning Turkish for three months.

We can also use -d/ten beri and -d/tir with ek-fiil simple present, and ek-fiil -miş past with present meaning: Deniz’le ben 4. sınıftan beri aynı sınıftayız.

Deniz and I have been in the same class since the 4th year/grade. Onlar geçen yazdan beri ayrıymış.

(They say) They have been separated since last summer. Ne kadar zamandır is

the question word we use to ask how long something has been happening:

‘Ne kadar zamandır Türkçe öğreniyorsun?’





How long have you been learning Turkish?

‘Geçen eylülden beri./Beş aydır.’

Since last September./For five months.

We can also use kaç gündür/haftadır/aydır/yıldır ‘how many days/weeks/months/years’ as a question word: ‘Siz kaç yıldır evlisiniz?’ ‘14 yıldır.’ How many years have you been married? For 14 years.





2 to talk about things that are true about our lives, for example things we do repeatedly, or the kinds of things we like (doing). We can also use the simple present in this meaning (see page 80; A1): Ben her sabah 6.00'da kalkıyorum. Biz cuma akşamları dışarıda yiyoruz.

Melis et yemiyor. Vejetaryen. Sen her sabah traş oluyor musun? Ben edebiyat derslerini seviyorum.



I get up at 6.00 every morning. We eat out on Friday evenings. Melis doesn’t eat meat. She is vegetarian. Do you have a shave every morning? I like literature classes.

love/like doing something We use this form: verb stem + meyi/mayı / sev ‘love/like’ + tense and personal suffix Ben boş vakitlerimde şiir okumayı seviyorum. I like reading poetry in my free time. Oğlum

My





74

çizgi film seyretmeyi çok seviyor.

son loves watching cartoons so much.

Karım yemek yapmayı sevmiyor. Genellikle dışarıda yiyoruz.

My wife doesn’t like cooking. We usually eat out. eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

1 Put the verbs in present continuous tense. 1 know 2 2 recognize biliyor .......... ride (bike) bin......... walk go to bed yat......... read work (intr) çalış......... carry shed (leaves) dök......... grow marry evlen......... sleep ache, hurt take al......... hang out takıl......... be/feel cold graduate mezun ol......... protect rain yağmur yağ......... become dry

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

3 3 understand anla.......... ıyor yürü......... cry (produce tears) ağla......... oku......... play (sports/games) oyna......... taşı......... remember hatırla........ büyü......... look for, seek ara......... uyu......... listen dinle......... ağrı......... say, tell söyle......... üşü......... wait bekle......... koru......... eat ye......... kuru......... want iste......... tanı......... yor



Check in the key.

2 Complete the table. (+)

(−)

(?)

Set A per.



...................................................



1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

...................................................



...................................................



...................................................



...................................................



...................................................

biliyorum ...................................................

...................................................

Sen

...................................................

...................................................

O

...................................................

...................................................

Biz

...................................................

...................................................

Siz

...................................................

...................................................

Onlar ...................................................

...................................................

Ben



1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

3 Complete the sentences with the verbs from the lists + tense + correct personal suffix. (Each list practises a different use of the present continuous.)

anlama ü

yat

kok

çalışma

(Use A1)



anlamıyorum. Çok hızlı konuşuyorsunuz. 1 Ben sizi .............................. ? Saat henüz 10.00.’

2 ‘(Sen)

...................................................

3 Bugün

...................................................

. Evdeyim, dinleniyorum.

4 Ne pişiriyorsun? Çok güzel ara

dök

al

5 Ben altı aydır işsizim. İş 6 Bugünlerde çok az

.

...................................................

uyu

8 Kızım piyano dersi

possessive

(Use A2)

.

...................................................

. Günde 15 saat çalışıyorum.

...................................................

7 Sonbahardayız. Ağaçlar yapraklarını

buffer

‘Evet. Uykum var.’

.

...................................................

. Konservatuvara gitmek istiyor.

...................................................

case

tense negation

person

others

Present continuous tense

75



evlen

oyna

git

(Use A3)

mezun ol

9 10 11 12

(Biz) Bugün işten sonra tenis ..................................................., değil mi? Onlar nişanlılar. Bu yaz ...................................................... Ağustosta düğünleri var. Ben hafta sonu Ankara’ya .................................................... Annemle babam Ankara’da yaşıyor. Mustafa üniversite son sınıfta okuyor. Haziranda ....................................................



oku

13 14 15 16

Karım .................................................... Ev hanımı. Sen her sabah kahvaltı ...................................................? Benim sabahları pek iştahım olmuyor. Ben akşamları televizyon seyretmiyorum, kitap .................................................... Biz akşam yemeğini saat tam 7.00’de .................................................... Bizim evin değişmez bir kuralıdır.

çalışma

yap



Check in the key.

(Use B2)

ye

4 Complete the questions. Then answer them both in the affirmative and negative. musunuz ? 1 A: (Siz) İngilizce biliyor ................................ B: Evet, (ben) ....................... biliyorum ama çok değil. bilmiyorum . Biraz Almanca biliyorum. Hayır, ...........................

3 A: Çocuklar uyu.............................? B: Evet, ....................................... Sessiz ol. Hayır, ....................................... Ödevlerini yapıyorlar.

2 A: Eşiniz çalış.............................? B: Evet, ........................................... Hemşire. Hayır, .......................................... Ev hanımı.

4 A: (Sen) Akşam partiye gitmi..................................? B: Evet, ............................................ 7.00’de, değil mi? Hayır, ........................................... İşim var.





5 Complete with the words from the list. Add -d/tir 4f or -d/ten 2f beri to the time words (see Use B1). komşu ü 1 2 3 4 5 6 7

bekle ü

oyna

meteliksiz

çalış

birlikte

konuşma

Onlarla biz 30 yıl....... dır komşuyuz ........................ Evlerimiz yan yana. beri otobüs bekliyorum Duraktayım. Saat 9.00’dan ............................ ..................... Ben bu şirkette yeniyim. Henüz altı ay............................ .............................................. Benim hiç param yok, kanka. Uzun zaman............................ ............................................. Oğlum yeter! Sabah............................ İnternet’te oyun ............................................... Onlar küsler. Geçen yaz............................ .................................................. ‘Aysun’la Ali sevgili mi?’ ‘Evet, sevgiliymişler. Üç hafta............................ ..............................................’

6 Answer the questions about yourself. Ne kadar zamandır... 1 Türkçe öğreniyorsunuz? ..........................................................................................................................................................................................................

2 şimdiki (=

current) evinizde oturuyorsunuz?

..........................................................................................................................................................................................................

3 Facebook, Twitter vb (=

etc) paylaşım sitelerinde hesabınız var?

..........................................................................................................................................................................................................

4 evlisiniz/nişanlısınız/kız veya erkek arkadaşınızla (=

with) birliktesiniz?

..........................................................................................................................................................................................................

76

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

7 Complete with the verbs from the list + meyi/mayı. dinle ü

yap

takıl

oku

bin

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

seyret

Ben boş vakitlerimde... 1 2 3 4 5 6

Set A per.

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

dinlemeyi, müzik ....................... DVD ..................................................., kitap ..................................................., arkadaşlarımla ..................................................., yemek ................................................... ve bisiklete ................................................... seviyorum.

Check in the key.

8 Now write what you like doing in your free time. ......................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................................................................

9 Translate into English. 1 Ben şimdi 9. alıştırmayı yapıyorum. ..................................................................................................................................................................................................................

2 Kitap okumayı seviyor musun? ..................................................................................................................................................................................................................

3 Akşam buluşuyoruz (buluş =

meet up), değil mi?

..................................................................................................................................................................................................................

4 Kız kardeşim 20 yıldır Londra’da yaşıyor. ..................................................................................................................................................................................................................

5 Onlar gelecek hafta sonu evleniyorlar. ..................................................................................................................................................................................................................

10 Translate into Turkish. (Translate in the present continuous.) 1 I love you so much (= çok). ..................................................................................................................................................................................................................

2 I don’t believe you. You are lying. ..................................................................................................................................................................................................................

3 Do you like travelling (travel = seyahat et)? ..................................................................................................................................................................................................................

4 Are you all right (= iyi)? You look (= görün) sad. ..................................................................................................................................................................................................................

5 I don’t remember her name. ..................................................................................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Present continuous tense

77

20 1

Simple present tense

Form

To form simple present tense ‘geniş zaman’ follow these steps: 1 To verb stems: i that end in a vowel, add -r as the tense suffix:

dinle

oku

listen read

→ →

start (intr) okur iste want dinler

başla

→ başlar → ister

ii with a single syllable that end in a consonant, add -er 2f as the tense suffix: git

sev

go love, like

→ →

git/der

yaz

sever sor

write → yazar ask (question) → sorar

There are, however, thirteen irregular verbs in this group. They do not take the vowel e or a in the tense suffix, they take i, ı, ü or u – according to the rule of 4-fold vowel harmony. Here is the list of these irregular verb stems: 3 4 5 6 7 1

2

bil ver gel

al

kal var san

know give come take; buy stay; remain arrive (reach a place) suppose

→ → → → → → →





bilir

8

verir

9

10

alır

11

kalır varır

gör

ol vur 12 bul 13 dur

gelir



öl

die → ölür see → görür become; happen → olur hit → vurur find → bulur stop (intr) → durur

sanır

iii with two or more syllables that end in a consonant, add -ir 4f as the tense suffix: değiştir



çalış

change (tr) work (intr)

→ değiştirir → çalışır

öldür

konuş

kill speak, talk

→ öldürür → konuşur

Note that compound verbs with the auxiliary et takes -er as the tense suffix:

watch → seyret/der help → yardım et/der seyahat et travel → seyahat et/der



seyret

yardım et





See pages 189-90 for compound verbs. 2 Add Set A personal suffixes (see the tables on the following page).

78

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Negative of the simple present tense The negatives of the 1st persons are formed differently from those of the 2nd and 3rd persons. A With the 1st persons, the tense suffix is omitted. The personal suffixes cover the tense meaning. Affirmative verb stem Ben

tense suffix

git

-er

Negative personal suffix -im

giderim. Biz

verb stem

negation suffix

git

tense suffix

personal suffix

-me

Ø

-m

-me

Ø

-yiz

gitmem.

git

-er

-iz

git

gideriz.

gitmeyiz.

Notice that ● for the 1st person singular negative, the personal suffix is only -m. ● the buffer letter y goes between the negation suffix and the 1st person plural personal suffix (-meyiz). B With the 2nd and 3rd persons, the tense suffix changes to -z. Affirmative verb stem Sen

tense suffix

git

-er

Negative personal suffix

verb stem

negation suffix

tense suffix

personal suffix

-sin

git

-me

-z

-sin

-me

-z

-siniz

-me

-z

Ø

-me

-z

-ler

gidersin. Siz

git

gitmezsin. -er

-siniz

gidersiniz. O

git

gitmezsiniz. -er

Ø

git

gider. Onlar

git

git

gitmez. -er

-ler

git gitmez(ler).

gider(ler).

Interrogatives The personal suffixes are added to the interrogative particle (see the table on page 175).

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Simple present tense

79

2

Use

A Like in English, we use the simple present: 1 to talk about things that are true about our lives, for example things we do repeatedly, or the kinds of things we like (doing): 1 Ben sabah 7.00’de kalkarım. 7.30’da evden çıkarım.

I get up at 7.00 in the morning. I leave home at 7.30.

2

Onlar her yaz Antalya’ya giderler.

3

Ben boş vakitlerimde film seyret/derim. Siz ne yaparsınız?

They go to Antalya every summer.

I watch films/movies in my free time. What do you do?



4 Biz genellikle dışarıda yeriz. Karım yemek yapmayı pek sevmez.

We usually eat out. My wife doesn’t like cooking much.

5

Melis katı vejetaryendir. Asla et veya balık yemez. Melis is a strict vegetarian. She never eats meat or fish.

6 ‘Sen hiç içki içmez misin?’



Don’t you ever drink?

‘Hayır, içmem.’

No, I don’t.

Remember that we can also use the present continuous to talk about things that are true about our lives. That is, you can usually express the English simple present in the Turkish simple present or present continuous. So, we can put the above verbs into the present continuous: 1 kalkıyorum, çıkıyorum 2 gidiyorlar 3 seyret/diyorum, yapıyorsunuz 4 yiyoruz, sevmiyor 5 yemiyor 6 içmiyor musun, içmiyorum

2 to talk about things which are always or usually true: Su 100 santigrat derecede kaynar. Water boils at 100 degrees Celsius.

Her kadın alışverişi sever. Every woman likes shopping.

Müslümanlar ve Yahudiler domuz eti yemez(ler). Muslims and Jews don’t eat pork. Look also at the following expressions, idioms etc: Kötü haber tez yayılır. Bad news travels fast. Büyük balık küçük balık/ğı yer. Big fish eats small fish. İki yanlış bir doğru yapmaz. Two wrongs don’t make a right. Ateş olmayan yerden duman çıkmaz. Where there’s smoke, there’s fire.







80

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

B Unlike in English, we use the simple present: 1 to make a request/invitation, or to offer something to someone, for which English usually uses can, could, will or would: Could you close the window, please? Sure.







A: Pencereyi kapatır mısın, lütfen? B: Tabii.



A: Bulaşıkları sen yıkar mısın? Will you do the dishes? B: Olur. OK.



A: Alışverişe gidiyorum. Gelmek ister misin? I’m B: Ben yorgunum. I’m

going shopping. Would you like to come? tired.

A: Kahve içer misiniz? Would you like coffee? B: Evet, lütfen. Yes, please. Hayır, teşekkür ederim. No, thank you. or

Remember that we use the 2nd person plural when we talk in a polite or formal way. 2 to express willingness to do something, or to make an offer to do something, for which English usually uses will:

A: Hey millet, kapı çalıyor. B: Ben açarım.

Hey guys, there is a knock on the door. I will open it.



A: Bu kutu bayağı ağırmış. B: Bana bırak. Ben taşırım.

This box is quite heavy. Leave it to me. I will carry it.



A: Bana taksi çağırır mısın? B: Ben seni bırakırım.



A: Bizim hiç paramız yok. B: Biz size biraz borç veririz.



Would you call a taxi for me? I will drive you.





We haven’t got any money. We will lend you some.

3 to express possibility, or guess. We usually begin the sentence with bence ‘I think’; belki ‘maybe, perhaps’ and the like:



A: Senin araban hepimizi alır mı? B: Evet, alır.

Will your car hold all of us? Yes, it will.



A: Hafta sonu ne yapıyorsun? B: Bilmiyorum. Belki annemi ziyaret et/derim.

What are you doing at the weekend? I don’t know. Maybe I’ll visit my mum.



A: Bence Beşiktaş bu sene şampiyon olur. B: Bence Galatasaray olur.

I think Beşiktaş will be the champ this year. I think Galatasaray will.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Simple present tense

81

Study also the following expressions in the simple present: Teşekkür ederim. Thank you. Rica ederim./Bir şey değil. You’re welcome./Don’t mention Özür dilerim. I’m sorry/I apologize. Affedersiniz. 1. I beg your pardon/Excuse me.





it.

2. Excuse me (used to get someone’s attention politely). No problem/That’s OK (said in response to özür dilerim, or affedersiniz #1). Bakar mısınız? = Affedersiniz #2. I will be glad/pleased. Memnun olurum./Sevinirim. Mutluluklar/başarılar dilerim. Wish you happiness/luck. Tebrik ederim./Kutlarım. Congratulations. Yemin ederim. I swear to God. Allah bilir! God knows! Allahtan korkmaz. cruel, ruthless (Yarın/Sonra) Görüşürüz. See you (tomorrow/later). Yine bekleriz. We would love to welcome you again (said to house guests, or customers in shops and restaurants when they are leaving). Olur mu? OK (used to ask someone if they agree with you or will give permission for you to do something)? Olur. Yes, all right, okay. Olmaz. No, nope. Olur şey değil! It can’t be/It’s impossible/I don’t believe it! Sorun/Önemli değil.

82

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

1 Put the verbs in simple present tense. 1 want 2 ride (bike) iste....... r 2 cry (produce tears) ağla....... fly walk yürü....... be born say de....... die eat ye....... know grow up büyü....... freeze (intr) wash yıka....... beat/defeat play (sports) oyna....... give say, tell söyle....... look live yaşa....... hurry

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

bin....... er uç....... doğ...... öl....... bil....... don....... yen....... ver....... bak....... acele et.......

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

33 teach öğret....... ir show göster....... meet up buluş....... believe inan....... sit otur....... forget unut....... bite ısır....... watch seyret....... argue tartış....... close; turn off kapat.......



Check in the key.

2 Complete the table. (+)

(−)

isterim Ben .................................................. Sen .................................................. O .................................................. Biz .................................................. Siz .................................................. Onlar ..................................................

(?)

..................................................

Set A per.



..................................................

..................................................

..................................................

..................................................

..................................................

..................................................

..................................................

..................................................

..................................................

..................................................

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø 1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

..................................................

3 Complete the sentences with the verbs from the lists + tense + correct personal suffix. (Each list practises a different use of the simple present.) tartış ü 1 2 3 4 5

oyna

bin

içme

(Use A1)

Onlar birbirlerini hiç sevmezler. Sürekli tartışırlar . ........................ ‘Hemen hemen.’ ‘Sen her sabah bisiklete ..................................................?’ Ben her gün işten sonra spor salonuna .................................................., bir saat çalışırım. Biz haftada bir veya iki defa tenis ................................................... O katiyen içki ve sigara ................................................... Hiçbir kötü alışkanlığı yoktur. dökme

6 7 8 9 10

git

ağla

ısırma

öl

don

(Use A2)

İnsanlar doğar, büyür, yaşlanır ve ................................................... Ölüm ise yeni bir başlangıçtır. Bunlar boş tehditler. Havlayan köpek ................................................... Her bebek karnı acıkınca ................................................... ‘Su 0 santigrat derecede ..................................................., değil mi?’ ‘Evet. 100 derecede de kaynar. Çam ağaçları yapraklarını ..................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Simple present tense

83

oturma 11 12 13 14 15

ol

iç

acele et

kapat

(Use B1)

Geç kalacağız. (Sen) ........................................................? Yarım saattir seni bekliyorum. (Siz) Çay veya Türk kahvesi .......................................................? Kütüphanedeyiz. (Siz) Sessiz ......................................................., lütfen? (Siz) .......................................................? Ayakta beklemeyin. Ben ders çalışıyorum. (Sen) Televizyonu ......................................................., Arkın? yardım et

git

iste

seyret

yıka

Check in the key.

(Use B2)

16 Akşam bana gel. (Biz) Yemek yer sonra da DVD ........................................................ Ne dersin? 17 ‘Bugün çok işim var.’ ‘Beren’le ben sana ........................................................’ 18 Ben bugün biraz meşgulüm. Alışverişe yarın ......................................................., olur mu? 19 Sen yorgun görünüyorsun. Bulaşıkları ben ........................................................ 20 ‘Hiç paramız kalmadı.’ ‘(Biz) Kuzenim Mehmet’ten borç ........................................................’ yen 21 22 23 24 25

git

inan

verme

evlen

(Use B3)

Sence ben bu yalanlara .......................................................? O kadar aptal mıyım? Bence Galatasaray bu akşam Fenerbahçe’yi 2-1 ........................................................ Birbirlerini çok seviyorlar. Herhalde yakında ........................................................ ‘Akşam Kaan’ın partisine geliyor musun?’ ‘Annem izin ........................................................’ Hafta sonu için bir planımız yok. Belki (biz) pikniğe ........................................................

4 Complete the questions. Then answer them both in the affirmative and negative. ar mısın? 1 A: Sen her sabah kahvaltı yap................... B: Evet, ................... yaparım. Kahvaltı günün en önemli öğünüdür. Hayır, .................... yapmam. Ya sen? 2 A: Annenler her yaz Bodrum’a git..............................? B: Evet, ........................................................ Haziranda giderler, eylülde dönerler. Hayır, ....................................................... Bazı yazları İstanbul’da geçirirler. 3 A: Kocan sana hiç yardım etme.............................? B: Evet, ........................................................ Kırk yılda bir halıları süpürür. Benim kocam mı? Hayır, katiyen ....................................................... Ev işleri kadının göreviymiş! 4 A: Sandviç yapıyorum. (Siz) Ye..............................? B: Evet, ben ........................................................ İki tane. C: Hayır, ben ....................................................... Aç değilim. 5 A: Sence öğleden sonra yağmur yağ..............................? B: Evet, ........................................................ Şemsiyeni al. Hayır, ....................................................... Sanmıyorum.

84

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

Exercises

2-fold aıou eiöü e a

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

5 Translate into Turkish.

Set A per. 1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

1 I walk to work every day. ......................................................................................................................................................................................................

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

2 We go to the cinema or the theatre (= tiyatro) on Friday evenings. ......................................................................................................................................................................................................

3 They play football several times (= birkaç kez) a week. ......................................................................................................................................................................................................

4 In winter it snows heavily (= çok) in Erzurum (= Erzurum’a). ......................................................................................................................................................................................................

5 Would you close the window, please? ......................................................................................................................................................................................................

6 I’ll take (= götür) the kids to school tomorrow morning. .......................................................................................................................................................................................................

7 I think you will be a good (= iyi bir) father. Check in the key.

.......................................................................................................................................................................................................

6 In six of the following sentences the simple present is possible. Which six? Rewrite them with the simple present. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ben her sabah tıraş oluyorum (tıraş ol = have a shave). Siz okulda Türkçe öğreniyor musunuz? Mehmet yarın sabah Londra’ya gidiyor. Onlar ara sıra telefonda (= on the phone) konuşuyorlar. Sen boş vakitlerinde ne yapıyorsun? Sessiz olur musun! Kardeşin uyuyor. Ben genellikle erken yatıyorum. Biz akşam yemeğini saat 7.00’de yiyoruz. Cansu Boğaziçi Üniversitesi’nde ekonomi okuyor. Köpeğini her gün yürütüyor musun (yürüt = walk)?

ü

her sabah tıraş olurum. 1 Ben ..................................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Simple present tense

85

21 1

-di past tense

Form

We form -di past tense ‘-di’li geçmiş zaman, or görülen geçmiş zaman’ by adding the tense suffix -d/ti 4f and Set B personal suffixes to verb stems. In the negative the negation suffix -me 2f goes between verb stems and the tense suffix. Look at following table:

Singular persons



(I went, I did not go etc.)



Ben gittim, Sen gittin, O gitti,



Plural persons

gitmedim. Biz gitmedin. Siz gitmedi. Onlar

gittik, gittiniz, gitti(ler),

gitmedik. gitmediniz. gitmedi(ler).

Note that unlike in ek-fiil -di past tense, the buffer letter y never goes before the tense suffix. The same is true for -miş past tense. Look at the following table: ek-fiil O

verb

evdeydi. O evdeymiş.

söyledi. söylemiş.

Interrogatives

Singular persons



(Did I go, Did I not go etc?)



Ben gittim mi, Sen gittin mi, O gitti mi,

Plural persons

gitmedim mi? Biz gittik mi, gitmedin mi? Siz gittiniz mi, gitmedi mi? Onlar gitti(ler) mi,

gitmedik mi? gitmediniz mi? gitmedi(ler) mi?

Notice that the interrogative particle mi 4f comes after the personal suffixes, which is exactly the opposite in other tenses (compare in the table on page 175).



86

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

2

Use

We use the -di past with verbs in the same meaning as ek-fiil -di past. We use the -di past: 1 to talk about actions that we either performed or saw ourselves:



Ben bu sabah işe geç kaldım. Otobüsü kaçırdım.

I was late for work this morning. I missed the bus.

Biz geçen yaz Alanya’da tanıştık, iki ay önce de evlendik.



We met in Alanya last summer, and we got married two months ago.



Melek went to bed early last night. She was a little sick.



They don’t live in this apartment building any more. They moved last week.

Melek dün gece erken yattı. Biraz rahatsızdı.

Onlar artık bu apartmanda oturmuyor(lar). Geçen hafta taşındılar.

Look also at the following examples, for which English usually uses the present perfect or the present perfect continuous:

Film yeni başladı. Hiçbir şey kaçırmadınız.

The film has just started. You haven’t missed anything.

Onlar iki saat önce alışverişe gitti(ler). Henüz dönmediler.



They went shopping two hours ago. They haven’t returned yet.



You are out of breath. Have you been running?



Nefes nefesesin. Koştun mu?

‘Kavgayı sen başlatmışsın.’

‘Hayır! O başlattı.

They say you have started the fight.

No! S/he has started it.

2 to talk about actions that we neither fulfilled nor saw ourselves, but that we know for sure through our education, the news media etc:

Türkiye Cumhuriyeti 29 Ekim 1923’te kuruldu. The Turkish Republic was founded on 29 October 1923.



The Prime Minister went to Germany this morning.



Usain Bolt Olimpiyat Oyunları’nda toplam 9 altın madalya kazandı.





Başbakan bu sabah Almanya’ya gitti.

Usain Bolt has won a total of 9 gold medals at the Olympic Games.

Atatürk 1881’de Selanik’te doğdu.

Atatürk was born in Thessalonica in 1881.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

-di past tense

87

I was born in...

We say where and when we were born in the -di past as well, using the active verb doğmak: Ben 1971’de Ankara’da doğdum.



I was born in Ankara in 1971.

Study also the following expressions in the -di past, for which English usually uses present tenses: Hoş geldin(iz). Hoş bulduk. Allaha ısmarladık. (Tanıştığımıza) Memnun oldum.

Welcome (said to sb who has just arrived in your home, office, shop etc, lit it’s nice you came). Thank you (said in response to hoş geldin(iz), lit we found it nice). Goodbye (said by the one who is leaving, lit I leave you to God’s care. The one who is staying says güle güle, lit go happily). Nice/Pleased to meet you.

Anladım. I understand. Beğendim./Sevdim. I like it. Acıktım/Açım. I’m (feeling) hungry. Karnım acıktı/aç. (lit) My stomach is (feeling) hungry. Doydum. I’m full (up). Susadım. I’m thirsty. Şaşırdım. I’m surprised. Sıkıldım. I’m bored. Geciktim./Geç kaldım. I’m late. Note that

● hoş bulduk and Allaha ısmarladık are always used in the 1st person plural. ● the tense suffix in anladım, beğendim/sevdim etc may also refer to past time. Compare the following examples:

Elbiseni çok beğendim. Yeni mi aldın?



Bence film güzeldi. Ben beğendim.

I like your dress so much. Have you bought it recently?



I think the film was good. I liked it.



● the words acık, doy, susa etc are not adjectives, they are verbs.

88

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

consonant harmony

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Put the verbs in -di past tense. dü 2 gör....... 1 see 2 have fun hear duy....... die find bul....... believe say de....... bring eat ye....... write sell sat....... phone listen dinle....... come come back dön....... give become ol....... lose wait bekle....... discover

tı 3 go to bed yat....... öl....... get up kalk....... inan....... lie (speak fasely) yalan söyle....... getir....... drop (let sth fall) düşür....... yaz....... buy (satın) al....... telefon et....... finish (tr) bitir....... gel....... pass (exam/test) geç....... ver....... meet (for the first time) tanış....... kaybet....... give up doing sth bırak....... keşfet....... run into sb karşılaş....... eğlendi .......



Check in the key.

2 Complete the table. (+)

(−)

gördüm

Ben

(?)



...................................................

...................................................

Sen

...................................................

O

...................................................

Set B per.



...................................................



...................................................



...................................................



...................................................



...................................................



...................................................



...................................................



...................................................

1 -m 2 -n 3 Ø



1 -k 2 -niz 3 -ler

Biz

...................................................

Siz

...................................................



...................................................



...................................................

Onlar ...................................................

...................................................



3 Complete the sentences with the verbs from the lists + tense + correct personal suffix. gör

iç

bırak

tanış

al ü

aldın ? 1 Elbisen çok güzelmiş. Yeni mi ............ 2 Hasan artık sigara içmiyor. 4 ay önce 3 ‘Çay veya kahve alır mısınız?’ 4 ‘Siz hırsızı

?’

...................................................

eğlen

öl

6 Michael Jackson 2009’da 8 Çocuklar, ev ödevlerinizi

keşfet

possessive

case

yeme , değil mi?

...................................................

.

...................................................

? … Aferin size!

...................................................

. Sen niye gelmedin?

.....................................................

10 Amerika’yı Kristof Kolomb

buffer

.

...................................................

7 Ben çok açım. Öğleyin iş yerinde hiçbir şey 9 Parti çok güzeldi. Biz çok

.’

...................................................

‘Evet. Genç kısa boylu bir adamdı.’

5 Ben onu çok iyi tanımıyorum. Biz yeni yap

.

...................................................

‘Hayır, teşekkür ederim. Az önce

. 1492’de.

...................................................

tense negation

person

others

-di past tense

89

yalan söyle 11 12 13 14 15

oku

düşür

dönme

ol

Sen bana .................................................... Artık sana güvenmiyorum. ‘Ahmet Altan’ın son romanını ...................................................?’ ‘Evet. Çok beğendim.’ Donald Trump ABD’nin 45. başkanı .................................................... Tuğçe henüz işten .................................................... Yoldaymış, çok trafik varmış. ‘Sen masanın altında ne arıyorsun?’ ‘Küpemi....................................................’

Check in the key.

4 Complete the questions. Then answer them both in the affirmative and negative. mı ? 1 A: Sen yatağını yaptın .............. B: Evet, yaptım ................, anne. yapmadım . Şimdi yapıyorum. Hayır, ........................ 2 A: Siz akşam yemeğini ye...............................? B: Evet, .................................................... Masayı az önce topladık. Hayır, ................................................... Seni bekledik. 3 A: Ben sana hiç yalan söyle...............................? B: Evet, ..................................................... Defalarca! Hayır, ................................................... Şimdi de söylemiyorsun, değil mi? 4 A: Annen izin verme...............................? B: Evet, .................................................... Ama çok söylendi. Hayır, .................................................., maalesef. Akşam partiye bensiz gidiyorsunuz. 5 A: Çocuklar uyu...............................? B: Evet, .................................................... Nihayet! Hayır, ................................................... Odalarında oynuyorlar.

5 Put the words in order to make sentences in -di past tense. (The verbs are in bold.) 1 Dolmabahçe Sarayı’nda / Atatürk / 1938’de / öl.

Atatürk 1938’de Dolmabahçe Sarayı'nda öldü. ......................................................................................................................................................................................................................... 2 biz / metroda / karşılaş / dün akşam. .........................................................................................................................................................................................................................

3 işe / gelme / bugün / Mehmet Ali Bey. .........................................................................................................................................................................................................................

4 saat 6.00’da / ben / kalk / bu sabah. .........................................................................................................................................................................................................................

5 sen / Sibel’in nikâhına / git / hafta sonu?

.........................................................................................................................................................................................................................

90

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

6 Translate into Turkish.

Set B per. 1 -m 2 -n 3 Ø

1 The last bus left (leave = kalk) five minutes ago. ..................................................................................................................................................................................................................

2 I like your dress so much. Where (= Nereden) have you bought it?

1 -k 2 -niz 3 -ler

..................................................................................................................................................................................................................

3 I’m sorry. I’m late. I missed (miss = kaçır) the train. ..................................................................................................................................................................................................................

4 You have passed all (= bütün) your lessons/classes? Congrats! ..................................................................................................................................................................................................................

5 I have never (= hiç) eaten sushi. Have you? ..................................................................................................................................................................................................................

6 We didn’t go out (= dışarı çık) at the weekend. We were at home. ..................................................................................................................................................................................................................

7 World War II broke out (break out = başla) in 1939. ..................................................................................................................................................................................................................

Check in the key.

7 Answer the following questions about yourself. 1 Bu sabah saat kaçta (=

what time) kalktınız?

.................................................................................................................................................................................................................

2 Geçen hafta sonu ne (=

what) yaptınız?

.................................................................................................................................................................................................................

3 Ne zaman ve nerede (=

when and where) doğdunuz?

.................................................................................................................................................................................................................

4 Türkçe öğrenmeye ne zaman başladınız? .................................................................................................................................................................................................................

5 En son (=

last) hangi (= which) kitabı okudunuz?

.................................................................................................................................................................................................................

6 Hiç (=

ever) Türkiye’ye gittiniz mi?

.................................................................................................................................................................................................................

7 eas·y Turkish Grammar kitabını beğendiniz mi? .................................................................................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

-di past tense

91

22 1

-miş past tense

Form

We form -miş past tense ‘-miş’li geçmiş zaman, or duyulan geçmiş zaman’ by adding the tense suffix -miş 4f and Set A personal suffixes to verb stems (see the table on page 175).

2

Use

We use the -miş past with verbs in the same meaning as ek-fiil -miş past, but the tense suffix refers to past time only, unlike in ek-fiil -miş past (see page 62). We use the -miş past with verbs: 1 to talk about actions that we did not perform or see ourselves, but heard through other people. Compare the two past tenses (-di and -miş) in the following example conversations: Ustabaşı : Demir bu sabah işe geç geldi. Patron : Yine mi! İşten mi atılmak istiyor? Ustabaşı : Otobüsü kaçırmış.

Demir came to work late this morning. Again! He wants to get fired? He missed the bus.

Özge : Melis ile Orhan ayrılmışlar. Ayşe : Sana kim söyledi? Melis mi? Özge : Evet. Telefonda konuştuk.

Melis and Orhan have broken up. Who told you that? Melis? Yes. We talked on the phone.

Anne Kız Anne Kız



Murat : Nişanlanmışsınız. Tebrikler! Su ve Ali : Teşekkür ederiz. Daha beş gün oldu.







: : : :

Bugün öğretmenin beni aradı. Seni mi aradı? Okulda kavga etmişsin. Ama ben başlatmadım.



Your teacher rang me today. She rang you? You had a fight at school. But I didn’t start it. You have got engaged. Congrats! Thank you. It’s been only five days.



2 to talk about actions that we noticed, inferred or found out, usually at the moment of speaking:

Dün gece kanepede uyuyakalmışım.



Saçını yaptırmışsın. Çok hoş olmuş.



Ay, yemek/ğin dip/bi tutmuş!

Biri sakızını masaya yapıştırmış. Odanı henüz toplamamışsın. Sen içmişsin. Nefesin kokuyor. Hırsız mutfak penceresinden girmiş.

92

eas•y Turkish Grammar



buffer



I fell asleep on the sofa last night. Someone has stuck their chewing gum on the table. You haven’t tidied your room yet. You’ve been drinking. Your breath smells. The burglar broke in through the kitchen window. You have had your hair done. It looks very nice. Oh dear, the meal has stuck to the pan!

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Put the verbs in -miş past tense. 1 forget find lose send eat take; buy invade call, ring say, tell steal

unut........... muş 2 2 bul.......... kaybet.......... gönder.......... ye.......... al.......... işgal et.......... ara.......... söyle.......... çal..........

do, make die understand cut hit come cook (intr) cook (tr) push rob

yap........... mış 33 beat/defeat yen........... miş öl.......... become dry kuru.......... anla.......... fall düş.......... kes.......... break (sth into pieces) kır.......... vur.......... get divorced boşan.......... gel.......... wear (clothes) giy.......... piş......... arrive (get somewhere) var.......... pişir.......... (the train/bus) leave kalk.......... it.......... pass away vefat et.......... soy.......... propose (marriage) evlenme teklif et..........

Check in the key.

2 Complete the table. (+)

(−)

Ben unutmuşum ................................................. Sen .................................................. O .................................................. Biz .................................................. Siz .................................................. Onlar ..................................................

(?)

.................................................. .................................................. ..................................................

..................................................

Set A per.

.................................................. .................................................. ..................................................

..................................................

..................................................

..................................................

..................................................

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø 1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

..................................................

3 Report the sentences using -miş past tense. 1 Tarkan to Deniz: Dedem vefat etti. Deniz to Mert: Tarkan’ın dedesi vefat etmiş. ......................................................................................................................................................................................... Mert to Tarkan: Deden vefat etmiş. Başın sağ olsun. ........................................................................................................................................................................................ 2 Defne to Elif: Ben sigarayı bıraktım. Elif to a common friend of theirs: ............................................................................................................................................. 3 Ticket seller to you: Son tren az önce kalktı. You to a friend of yours on the phone: .................................................................................................................................. 4 Sezen to Özge: Tunç bana evlenme teklif etti. Özge to her own boyfriend: ........................................................................................................................................................... 5 Selin to Özlem: Sabah trafik kazası yaptım. Özlem to you: ............................................................................................................................................................................................ You to Selin: .......................................................................................................................................................... Geçmiş olsun.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

-miş past tense

93

4 Write what you say in the following situations. Use -miş past tense. 1 You notice your jacket button (= düğme) has fallen. Ceketimin düğmesi düşmüş.

..........................................................................................................................................................................................................................................

2 You notice your mobile phone’s battery (= şarj) has gone flat (go flat = bit).

..........................................................................................................................................................................................................................................

3 You see a missed call on your mobile from your mother/father.

..........................................................................................................................................................................................................................................

4 You notice someone (= biri) in your office used your computer while you were away. .......................................................................................................................................................................................................................................... 5 You see a friend of yours has tagged (tag = etiketle) you on Facebook. You say to him/her .......................................................................................................................................................................................... 6 You notice a colleague of yours has forgotten his/her keys in the office. You say to him/her on the phone ......................................................................................................................................................... Check in the key.

5 Complete the sentences with the verbs from the lists + tense + correct personal suffix. (Each list practises a different use of -miş past tense.) kaybet

varma

düş ü

boşan

soy

kır

1 Levent hastanedeymiş. Dün bisikletten düşmüş , kolunu ................. 2 Metehan hâlâ yoldaymış. Ankara’ya henüz

4 ‘Az önce Ahmet aradı. Kapıda kalmış. Anahtarını

pişme

yağ

6 Dün gece kar

unut

.

...................................................

..................................................’

.’

.................................................

giy

.

.............................................

..................................................

3 Kar maskeli iki kişi sabah Kadıköy’de bir kuyumcuyu 5 ‘Duydun mu? Sibel ile Barış

(Use 1)

‘Yine mi?’

‘Onlar daha geçen yaz evlenmediler mi?’

yeme

(Use 2)

. Her yer bembeyaz. Ne güzel!

.................................................

7 Aç değil misin? Yemeğini 8 Bu pirzola biraz çiğ. İyi 9 A! Takım elbise

.

.................................................

......................................................

. Çok yakışmış. Randevun mu var?

...................................................

10 İsa, bana biraz borç verir misin? Cüzdanımı evde

.

..................................................

6 Complete the questions. Then answer them both in the affirmative and negative. mış mı? 1 A: Son tren kalk...............

3 A: Bebek hâlâ uyuma.....................................?

B: Evet, .................. kalkmış. On dakika önce.

kalkmamış . Hayır, henüz .........................

B: Evet, Hayır,

. İnşallah uyanmaz.

..............................................

. Ama birazdan uyur.

.............................................

2 A: Çamaşırlar kuru.....................................? 4 A: Ne! Ben ona vur.....................................? B: Evet,

94

. Topluyorum.

.............................................

Hayır, henüz

..............................................

eas•y Turkish Grammar

buffer

B: Evet, Hayır,

possessive

case

. Vurmadın mı?

..............................................

. Fakat itmişsin.

.............................................

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

consonant harmony

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

7 Put the verbs in brackets into -di or -miş past tense.

Set A per. 1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

uyuyakalmışım (uyuyakal). 1 Ben dün akşam çok yorgundum. Koltukta .................................... evlendik (evlen). Siz ne zaman evlendiniz? 2 Biz 2010’da ..................... 3 Real Madrid Barcelona’yı 3-1 4 Pelin’le ben aynı lisede

..................................................

..................................................

5 Hekırlar Ceren’in Facebook hesabını 6 Sen nerede

..................................................

7 Hırsız arka balkondan 8 Kek çok güzel

(oku), fakat ben onu hatırlamıyorum.

..................................................

Set B per.

(çal).

1 -m 2 -n 3 Ø

(doğ)?

..................................................

..................................................

9 ABD 2003’te Irak’ı

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

(yen). Çok heyecanlı bir maçtı.

1 -k 2 -niz 3 -ler

(ol). Sen mi yaptın?

..................................................

10 Ben görmedim. Onlar okulun dışında 11 Biz hafta sonu hayvanat bahçesine

(gir). Ben işteydim.

(işgal et).

..................................................

..................................................

12 Telefonumda cevapsız bir arama var. ... Serkan

(kavga et).

(git).

..................................................

(ara).

Check in the key.



8 Translate in -di or -miş past tense. 1 Melisa left a voice mail (= sesli mesaj). I was in the shower. .............................................................................................................................................................................................................................................................

2 You have been smoking (smoke = sigara iç) in the house. It smells too (= çok) bad. .............................................................................................................................................................................................................................................................

3 My dad died in 1990. I was two years old. .............................................................................................................................................................................................................................................................

4 Rumour has it that (= Söylentiye göre) he has got married three times. .............................................................................................................................................................................................................................................................

5 Look, Murat and Jane have sent us a wedding invitation (= düğün davetiyesi). .............................................................................................................................................................................................................................................................

6 Ah! You have shaved off (shave off = kes) your beard. I like it. .............................................................................................................................................................................................................................................................

7 According to a news site (= Bir haber sitesine göre), seven people died in the explosion (= patlama). .............................................................................................................................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

-miş past tense

95

23 1

Future tense

Form

We form future tense ‘gelecek zaman’ by adding the tense suffix -(y)ecek 2f and Set A personal suffixes to verb stems (see the table on page 175).

2

Use

We use future tense to talk about the future:

İnsanlar gelecekte daha uzun yaşayacaklar.

People will live longer in the future.

Annenler (= Anne ve baban) akşam saat kaçta gelecekler?

What time will your parents come in the evening?

Sana bir soru sordum. Cevap vermeyecek misin?

I asked you a question. Won’t you give an answer? Ben hafta sonu dışarı çıkmayacağım, ev ödevlerimi yapacağım.

I am not going (to go) out at the weekend, I am going to do my homework.

Biz akşam sinemaya git/deceğiz.

We are going (to go) to the cinema in the evening.



Babam Adana’dan yarın dönecek.

My dad is going to return from Adana tomorrow.

Remember that we can also use the present continuous for fixed arrangements in the near future (see page 73; A3): Look again at the examples we have studied above:

Biz akşam sinemaya git/deceğiz (= git/diyoruz). Babam Adana’dan yarın dönecek (= dönüyor).



will/going to be/become When we say what, where etc a person or a thing will/going to be/become, we use the auxiliary verb ol ‘be’: Ben kendimi iyi hissetmiyorum. Galiba hasta olacağım.

I am not feeling well. I think I am going to be sick. Kızım hukuk okuyor. Avukat olacak.

My daughter is studying law. She is going to become a lawyer.

İnsanlar gelecekte daha uzun yaşayacaklar, fakat daha mutlu olmayacaklar.

People will live longer in the future, but they won’t be happier.

See page 189 for more information about ol.

96

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Put the verbs in future tense.



yecek 2 2 do, make acak acak yap............ 3 3 ask (question) sor............ 1 wait bekle............... show göster............ die öl............ have sth done yaptır............ pay öde............ kill öldür............ visit ziyaret et............ call, ring ara............ start (intr) başla............ travel seyahat et............ eat ye............ start (tr) başlat............ win kazan............ say de............ come gel............ invite davet et............ want iste............ come back dön............ miss (the train/bus) kaçır............ be, become ol............ build inşa et............ rain yağmur yağ............ take al............ finish (intr) bit............ go out dışarı çık............ meet up buluş............ finish (tr) bitir............ lend (money) borç ver............

Check in the key.

2 Complete the table. (+)

(−)

(?)

bekleyeceğim ...................................................

...................................................

Sen

...................................................

...................................................

O

...................................................

...................................................

Biz

...................................................

...................................................

Siz

...................................................

...................................................

Onlar ...................................................

...................................................

Ben

Set A per.



...................................................





...................................................



...................................................



...................................................



...................................................



...................................................



1 -(y)im 2 -sin 3 Ø 1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler



3 Complete the sentences with the verbs from the lists + tense + correct personal suffix. yağ

bekleme

buluş ü

oyna

yap

buluşacağım. Sinemaya gideceğiz. 1 Ben akşam Ravzanur’la ............................. 2 Gökyüzüne bak. Yağmur

. Acele edelim.

...................................................

3 Ben hafta sonu annemi ziyaret edeceğim. Sen ne 4 Funda’yla ben işten sonra kulüpte tenis

....................................................

5 Çok gecikti. Ben gidiyorum. (Ben) Daha fazla yap

yeme

olma

6 Kızım ‘Ben büyüyünce polis

?

...................................................

ol

.

...................................................

kaçır .’ diyor.

......................................................

7 Acele eder misin? (Biz) Treni

.

...................................................

8 Biz bu akşam yemekten sonra dışarı çıkacağız, evde 9 Daha yavaş sür. (Sen) Kaza 10 Ben aç değilim. Bu sandviçi

buffer

possessive

case

.

...................................................

.

................................................

.

.......................................................

tense negation

person

others

Future tense

97

4 Complete the questions. Then answer them both in the affirmative and negative. acak mısın ? 1 A: Sen bu akşam dışarı çık......................... çıkacağım B: Evet, ....................... . Bir arkadaşımla buluşacağım. Hayır, çıkmayacağım .................................. Yorgunum. Erken yatacağım. 2 A: Anne, siz bugün alışverişe gitme................................................? B: Evet, ........................................... Öğleden sonra. Niye sordun? Hayır, .......................................... Babanın işi varmış. 3 A: Orhan sana borç ver................................................? B: Evet, ........................................... Söz verdi. Hayır, .......................................... Cimri herif! 4 A: Sen bu dönem Türkçe dersi al................................................? B: Evet, ............................................. Ya sen? Hayır, ............................................ Ben geçen dönem aldım.

5

Check in the key.

1 Write your predictions for the future. ...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................

2 Write your plans for the future. ...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................

6 Translate into Turkish. 1 I will tell you something (= bir şey). It’s very important. ................................................................................................................................................................................................................................................

2 In the future people won’t have children (= çocuk yap), they will buy children. ................................................................................................................................................................................................................................................

3 Kids, you are going to miss the school bus (= okul servisi). ................................................................................................................................................................................................................................................

4 We are going to throw (= ver) a party at the weekend. ................................................................................................................................................................................................................................................

5 I am going to propose to Suzan (= Suzan’a) this evening. ................................................................................................................................................................................................................................................

98

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

7 In six of the following sentences the present continuous is possible. Which six? Rewrite them with the present continuous.

Set A per.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Melis’le Orhan yarın akşam bize yemeğe gelecekler. ü Ben kuaföre gidiyorum. Saçımı yaptıracağım. Biz 11 Nisan’da evleneceğiz. Akşam işten sonra buluşacağız, değil mi? Dikkat eder misin, lütfen? Yine kaza yapacaksın. Biz ağustosta Kayseri’ye taşınacağız. Buraya gelir misin? Sana bir şey göstereceğim. Sen hafta sonu ne yapacaksın? İnsanlar gelecekte uçan arabalarla (= by) seyahat edecekler. Ben yarın okula gelmeyeceğim.

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø 1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler Set B per. 1 -m 2 -n 3 Ø

1 ..................................................................................................................................................................................................................... Melis’le Orhan yarın akşam bize yemeğe geliyorlar. .....................................................................................................................................................................................................................

1 -k 2 -niz 3 -ler

..................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................................................

Check in the key.

.....................................................................................................................................................................................................................

8 Put the verbs in brackets into the correct tense (present, past or future). 1 Biz öğleden sonra lunaparka gidiyoruz/gideceğiz misin (iste)? ................................................ (git). (Sen) Bizimle gelmek ister .......................... 2 Bizim küçük bir bahçemiz var. Boş zamanlarımda onunla ilgilenirim/ilgileniyorum ......................................................... (ilgilen). 3 Ben dedemi hiç görmedim. (O) Ben doğmadan 4 Ben artık sigara içmiyorum. 4 ay, 18 gün önce 5 ‘Telefonun çalıyor.’

‘(Ben)

.......................................................... ..........................................................

..........................................................

6 Ben şu sıralar Cengiz Aytmatov’un bir romanını 7 Ben manava gidiyorum. Meyve 8 ‘(Siz) Biraz daha yemek 9 Uçağımız

....................................................

10 Saçını boyatmışsın. (Ben) Çok

‘Teşekkür ederim. Ben

..........................................................

12 ‘Ben cüzdanımı evde unutmuşum.’ 13 ‘Sen dün Serkan’a

........................................................... ..........................................................

case

..............................................

(etme).’

(beslen).

...............................................

(tanı).

(söyleme). (yaptır).

..........................................................

..................................................

tense negation

(öde).’

...................................................

(otur). (Biz) Herkesi

17 Mert çok dürüst bir insan. Asla yalan

possessive

‘Hayır,

(başla), değil mi?

18 Bak, ne duydum. Ayça burun estetiği

buffer

........................................................

(yeme), haplarla

...............................................

..........................................................

20 ‘Sen yarın Ömer’in nikâhına

(bekle).

(beğen).

‘Sorun değil. Hesabı ben

19 Seçil Hanım şu anda müsait değil. Telefonda

(doy).’

(yat). Saat 10.00 gibi.

......................................................

15 Biz 2002’den beri bu apartmanda 16 I. Dünya Savaşı 1914’te

.........................................

.....................................................

.................................................... (hakaret et). Doğru mu?’

14 İnsanlar gelecekte yemek

(ara).’

(oku). Adı Kassandra Damgası.

(al).

(rötar yap). (Biz) İki saattir

..........................................................

(bırak).

..........................................................

......................................................

.................................................... (al)?’

...................................................

11 Gamze genellikle erken

(açma). Yine o

(vefat et).

(git)?’ ‘(O) Beni

person

others

(konuş).

..................................................

(davet etme).’

Future tense

99

24

Question words

Position of question words Question words usually come before the verb. Look at the following statement, and the questions for the underlined parts: 3 Ben hafta sonu Ankara’ya gidiyorum. 1 2



I’m going to Ankara at the weekend.

Ankara’ya ne zaman gidiyorsun? When

are you going to Ankara? 2 Hafta sonu nereye gidiyorsun? Where are you going at the weekend? 3 Hafta sonu ne yapıyorsun? What are you doing at the weekend? 1

Notice that we do not use the interrogative particle mi with question words. When question words take ek-fiil, we usually put them at the end of the sentence:

A: O adam kimdi? B: Eski bir tanıdık.



A: Nasılsın, kanka?







Who was that man? An old acquaintance.

B: İyiyim, kanka. Sen nasılsın?

How are you, buddy (= close friend)? Fine, buddy. How are you?

A: Sen dün öğleden sonra neredeydin? B: Evdeydim. Niye?

Where were you yesterday afternoon? I was at home. Why?

See page 158; 3 for more information about the position of question words. We will deal with question words in the following order.

1 kim This word means who. In subject questions, it appears in the nominative case: A: Kavgayı kim başlattı? B: Deniz başlattı.



Who started the fight? Deniz started it.

A: Kim dondurma ister? Who wants ice B: Ben isterim. I do.

cream?

In other questions, kim inflects for case as kimi, kime, kimde, kimden and kimin. We will also deal with the question word kiminle (kimin+le).

100

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

1 kimi (acc) means who/whom:

A: Burada kimi bekliyorsun? B: Annemi bekliyorum.



A: B: A: B:

Who are you waiting for here? I am waiting for my mum.

Tahmin et, bu sabah kimi gördüm. Guess, who I saw this Kimi gördün? Who did you see? Emel’i. Emel. Emel’i mi? O kim? Emel? Who is she?

morning.

2 kime (dat) means at/to/for who/whom: A: O zarf kime geldi? B: Sezen Hanım’a (geldi).

Who did that envelope arrive for? (It arrived) for Ms Sezen.

A: Sen kime bakıyorsun? Who are you staring at? B: Ne? Bir şey mi dedin? What? You said something? kimde (loc) means at/with who/whom:

3



A: Antalya’da kimde kaldın? B: Ablamda (kaldım).



A: Evin anahtarı kimde? B: Bende.

Who did you stay with in Antalya? (I stayed) with my older sister. Who has got the house key? I have.

4 kimden (abl) means from who/whom:

A: Kimden hoşlanıyorsun? Ali’den mi? B: Tabii ki hayır. Daha neler!

Who do you like? Ali? Of course not. How absurd!



A: Polis kimden şüpheleniyor? B: Gece bekçilerinden.

Who do the police suspect? The night watchmen.

5 kimin (gen) means whose:

A: Şu çanta kimin? B: Ela’nın (çantası).

Whose is that handbag/purse? It’s Ela’s (handbag/purse).

A: Bu anahtarlar kimin? B: Benim.

Whose are these keys? Mine.

Kimin

can come before nouns. In this case, nouns take the possessive suffix -(s)i 4f:

Şu kimin çantası? Whose handbag/purse is that? Bunlar kimin anahtarları? Whose keys are these? Kimin telefonu çalıyor? Whose phone is ringing?

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Question words

101

6 kiminle means to/with who/whom:

A: Tatile kiminle gideceksin? B: Batuhan ve Melih’le (gideceğim).

Who will you on holiday with? (I’ll go) with Batuhan and Melih.



A: Kızlar, size kötü bir haberim var. Murat evlenmiş. B: Ya! Kiminle (evlenmiş)? A: Bir iş arkadaşıyla. C: Sen kızı tanıyor musun? Nasıl biri? Güzel mi?

Guys, I have bad news for you. Murat got married. Oh! To whom (did he get married)? To a colleague of his. Do you know the girl? What does she look like? Is she beautiful?



As can be seen, we add -(y)le 2f to the answers (see page 149; 2B for ile the postposition).

2 ne This word means what. In subject questions, it appears in the nominative case: A: Orada ne oluyor? B: İki adam kavga ediyor.



What is happening over there? Two men are fighting with each other.

In questions where we want to find information about the indefinite direct object, ne also appears in the nominative case (see page 34; 1 for the nominative case and the indefinite direct object): A: B: A: B: A:

What are you cooking? (I’m cooking) mushroom soup. I’m not hungry. I ate in the office. What did you eat? (I ate) pizza.

Ne pişiriyorsun? Mantar çorbası (pişiriyorum). Ben aç değilim. Ofiste yedim. Ne yedin? Pizza (yedim).

Look also at this example: What are you going to do at the weekend? I haven’t decided yet. Shall we go on a picnic?

A: Hafta sonu ne yapacaksın? B: Henüz karar vermedim. A: Piknik/ğe gidelim mi?



In all other questions, ne inflects for case as neyi, neye and neden. (We have skipped the genitive and locative forms as their uses are limited.) 1 neyi (acc) means what:



A: Duydun mu? B: Neyi duydum mu? A: Melisa'yı işten atmışlar.

You heard that? Heard what? They sacked Melisa.

A: Olimpiyat halkaları neyi simgeliyor?

What do the Olympic rings symbolize? (They symbolize) the five continents.

B: Beş kıtayı (simgeliyor).

102

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

2 neye (dat) means in/at/on what:

A: Sen neye gülüyorsun? What are you laughing at? B: Ali’nin Facebook profil resmine. At Ali’s Facebook profile picture.



A: Ben kime ve neye inanacağım? B: Sorun ne?

Who and what will I believe? What is the problem?

3 neden (abl) means from what:

What is Turkish delight made from? From sugar and starch.

A: Türk lokumu neden yapılıyor? B: Şeker ve nişastadan.

A: Bir erkekte en çok neden hoşlanırsın? What do you like most in a guy? B: Banka hesap/bından sonra mı? After his bank account?

3

ne zaman

This compound word means when:

A: Üniversiteyi ne zaman bitirdiniz? When did you finish B: 1996’da (bitirdim). (I finished) in 1996.



A: Doğum günün ne zaman? When is your birthday? B: 2 Ocak. The 2nd of January.

university?

See page 171; B for the question saat kaçta? ‘what time?’. 4 nereThis word does not stand on its own. It inflects for case as nereyi, nereye, nerede and nereden. 1 nereyi (acc) means which place:

A: Dünyada en çok nereyi görmek istersin? B: Çin’i. Ya sen?

Where do you want to see most in the world? China. How about you?



A: Nereyi arıyorsunuz? B: Kafe Su’yu. Nerede biliyor musunuz?

(lit) Which place are you looking for? Café Su. You know where it is?



2 nereye (dat) means to/into which place: A: Nereye gidiyorsunuz? Where are you going? B: Sinemaya (gidiyoruz). (We are going) to the cinema.



A: Kol saatimi nereye koydun? Where did you put my wristwatch? B: Çekmeceye (koydum). (I put it) into the drawer.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Question words

103

3 nerede (loc) means in/on/at which place:

A: Nerede oturuyorsunuz? B: Etiler’de.

Where do you live? In Etiler [in Istanbul].



A: Arkın, abin nerede? B: Dışarı çıktı.

Arkın, where is your elder brother? He has gone out.



4 nereden (abl) means from/out of which place: Where are you calling from? From Nereye Gitsek holiday agency.



A: Nereden arıyorsunuz? B: Nereye Gitsek tatil acentesinden.



A: Sen parayı nereden buldun? Where have you got the money? B: Cep telefonumu sattım. I have sold my mobile phone/cellphone.

See page 177 for the question nerelisiniz? ‘where are you from?’.

5

nasıl

This word means how:

A: Nasılsınız? How are you? B: Teşekkür ederim. Siz nasılsınız? Thank you. How

are you?



A: Okul nasıl gidiyor? How is it going at school? B: Fena değil. Not bad.



A: Pardon, istasyona nasıl gidebilirim? Excuse me, how can I get to the (train) station? B: Düz gidin, sonra sağa dönün. Go straight ahead, and then turn right.



A: Parti nasıldı? How was the party? B: Harikaydı. Çok eğlendik. It was wonderful. We

had great fun.

Look also at these questions, for which English uses what + be like/look like:

A: Hava nasıl? Soğuk mu? What is the weather like? B: Buz gibi. It’s ice-cold.



A: Ayşe Hanım nasıl biri? What is Ms Ayşe like? B: Çok anlayışlı (biri). She is very understanding.



A: Hırsız nasıl biriydi? What did the thief look like? B: 20 yaşlarında bir adamdı. He was a man in his 20s.

104

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

Is it cold?

person

others

6 niçin/niye/neden These three words mean why, and can be used interchangeably. They can be answered by çünkü ‘because’:

A: Kardeşin niçin ağlıyor? Why is your sister/brother B: Bilmiyorum.





A: Bana niye inanmıyorsun?

I don’t know.



B: Çünkü artık sana güvenmiyorum.

Why do you not believe me? Because I don’t trust you anymore. Why did you cut school yesterday? I didn’t (cut). I was sick.

A: Dün okulu neden astın?



crying?

B: Asmadım. Hastaydım.

Notice that neden is in the same form as the ablative of ne (neden), which means from what: Compare the following examples:

Sen neden ağlıyorsun? Why are you crying? Sen en çok neden korkarsın?



What are you most afraid of?

7 kaç This word means how many. In subject questions, it is used before singular nominative nouns and with a singular verb: A: Suriye’de kaç sivil öldürüldü? How many civilians were killed in Syria? Hundreds of thousands. B: Yüz binlerce. A: Turnuvada kaç takım oynuyor? How many teams are playing in the tournament? B: 16 takım. 16 teams. In other questions, nouns (singular) may take case suffixes: A: Senin kaç kardeşin var? How many brothers or

sisters have you got? I have got two sisters and one brother.

B: İki kız, bir erkek kardeşim var.

A: Günde kaç sigara içiyorsun? How many cigarettes



A: Nikâhınıza kaç kişiyi davet ettiniz? How many people did you invite to your B: Yüz kadar. Around one hundred.

do you smoke a day? than a packet. A: Kendini öldürmeye mi çalışıyorsun? Are you trying to kill yourself? B: Bir paketten fazla. More

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

wedding?

Question words

105

8

kaç yaşında

This compound word means how old:

A: Kaç yaşındasın? B: 25 (yaşındayım). Ya sen?

How old are you? I am 25 (years old). How about you?



A: Sultan Ahmet Camisi kaç yaşında? B: Yaklaşık dört yüz.

How old is Sultan Ahmet Mosque? About four hundred.

9

ne kadar

This compound word means how much: A: Şişede ne kadar süt var? How much B: Çok az. Very little.



milk is there in the bottle?

A: Ne kadar vaktimiz var? How much time B: Yarım saat. Half an hour.

have we got?

We also use ne kadar to ask the price of something (see page 169).

10 hangi This word means which. In subject questions, it can be used before singular or plural nominative nouns, but it is always used with a singular verb: A: Hangi kız kardeşin evleniyor? Which of your sisters B: Küçük kız kardeşim. My younger sister.

is getting married?

A: En İyi Film Oscar’ını hangi film kazandı? B: Ödül törenini seyretmedim.

Which film won Best Picture Oscar? I didn’t watch the award ceremony.



Which books sell best these days? ‘1984’ reportedly sells best, because of Trump. ‘Alternative facts.’ Such a great writer Orwell is.

A: B: A: B:

Bugünlerde hangi kitaplar çok satıyor? ‘1984’ çok satıyormuş, Trump’tan dolayı. ‘Alternatif gerçekler.’ Orwell ne büyük bir yazarmış.

In other question, nouns (singular or plural) take the case suffixes: Which optional courses are you taking? Turkish and art history (courses).



A: Sen hangi seçmeli dersleri alıyorsun? B: Türkçe ve sanat tarihî (derslerini).



A: Hangi üniversiteden mezun oldunuz? Which university have you B: Marmara Üniversitesi’nden. From Marmara University.



106

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

graduated from?

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Complete with kim, kimi, kime, kimde, kimden, kimin or kiminle. Use each once. 1 Bu fotoğraftaki kız

?

O benim yeğenim, Esra.

aldınız?

Sekreterinizden (aldım).

...............................

2 Telefon numaramı

...............................

3 Kızın

kalıyor? Sen de mi?

...............................

4 Akşam partiye 5 Sevim

...............................

...............................

6 O e-postayı

...............................

7 Şu kırmızı araba

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø 1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

Hayır. Babasında.

gideceksin? Banu’yla (gideceğim).

bekliyor?

Nişanlısını.

yazıyorsun?

Set B per.

Zeynep’e (yazıyorum).

?

Yan komşumuzun.

...............................

Set A per.

Check in the key.

1 -m 2 -n 3 Ø 1 -k 2 -niz 3 -ler

2 Translate into Turkish. 1 Whose are these keys?

...............................................................................................................................

2 Who are you talking to? Me?

...............................................................................................................................

3 Who broke the vase?

...............................................................................................................................

4 Who has Melisa got married to?

...............................................................................................................................

5 Who did you borrow the suit from?

...............................................................................................................................

6 Who are you ringing?

...............................................................................................................................

7 Who has Sibel’s number?

...............................................................................................................................

3 Complete with ne, neyi, neye or neden. Use each once. 1 Dondurma 2 İşçiler

............................

............................

3 Bir ilişkide 4 Avucunda

yapılıyor?

Süt, seker ve salepten.

protesto ediyorlar?

............................ ............................

Hükûmeti, tabii ki.

önem verirsin?

Saygı ve dürüstlük/ğe.

var?

Fındık. İster misin?

4 Translate into Turkish. 1 What is this?

...............................................................................................................................

2 What did Marie Curie discover (= bul)?

...............................................................................................................................

3 What did you say?

...............................................................................................................................

4 What are those men looking at?

...............................................................................................................................

5 What’s happened to your hand?

...............................................................................................................................

6 What do you hate most (= en çok)?

...............................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Question words

107

5 Complete with nereyi, nereye, nerede or nereden. 1 İstanbul’da 2 Çocuklar

...............................

...............................

3 Tatil için Antalya’da 4

...............................

5 Arabanı

Kadıköy’de (oturuyoruz).

gittiler?

...............................

Parka (gittiler).

önerirsin?

Kemer ya da Side’yi (öneririm).

geliyorsun?

Alışverişten (geliyorum).

park ettin?

...............................

6 Elbisen çok güzel. 7 Mehmet

oturuyorsunuz?

...............................

Yolun karşısına (park ettim).

aldın?

İnternet’ten (aldım).

? Dışarı mı çıktı?

Hayır. Odasında. Check in the key.

...............................

6 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5 6

Where is your sister? Where are they coming from? Where will you go for holiday (= tatile)? Where were you in the afternoon? Where would you like to sit? Where did Jane call you from?

................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

7 Make questions with ne zaman, nasıl, nasıl biri or niçin/neden/niye. Ask about the underlined parts. 1 Film çok güzeldi, çok heyecanlıydı.

.................................................................................................................................

2 Yeni müdür gayet ciddî biri.

.................................................................................................................................

3 Biz 2009’un yazında evlendik.

.................................................................................................................................

4 Beren İzmir’den dün dönmüş.

.................................................................................................................................

5 Partiye gitmedim çünkü gitmek istemedim.

.................................................................................................................................

6 Hava bugün İstanbul’da yağmurlu.

.................................................................................................................................

8 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5 6

When did you last (= en son) see Ali? How was your holiday? Why is the baby crying? When did Michael Jackson die? What did the man look like? Why did you two argue (= tartış)?

108

eas•y Turkish Grammar

buffer

................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

9 Make questions with kaç, kaç yaşında, ne kadar or hangi. Ask about the underlined parts. 1 Bu cami yaklaşık 1000 yaşında.

.................................................................................................................................

2 Biz Mardin’de beş gün kalacağız.

.................................................................................................................................

3 Ben şu mor elbiseyi beğendim.

.................................................................................................................................

4 Karım çok az Türkçe biliyor.

.................................................................................................................................



5 Selin Ankara Üniversitesi’nde okuyor.

.................................................................................................................................

Check in the key.

10 Translate into Turkish. 1 2 3 4

How much is your rent? How many students passed the exam? Which book are you looking for? How many followers do you have on Twitter?

................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

Check in the key.

11 Answer the following questions about yourself. 1 Boş vakitlerinizi kiminle geçirirsiniz (geçir =

spend)?

.............................................................................................................................................................................................................................

2 Hafta sonları genellikle ne yaparsınız? .............................................................................................................................................................................................................................

3 Geçen yaz tatile gittiniz mi? Gittiyseniz (=

if you did), nereye gittiniz?

.............................................................................................................................................................................................................................

4 Okula/İşe nasıl gidiyorsunuz?

.............................................................................................................................................................................................................................

5 En son (=

last) hangi filmi seyrettiniz? Kiminle seyrettiniz?

6 Kaç kardeşiniz/çocuğunuz var? Adları ne? .............................................................................................................................................................................................................................

your wedding anniversary) ne zaman?

.............................................................................................................................................................................................................................

8 Ülkenizde asgarî ücret (=

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø 1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler Set B per.

.............................................................................................................................................................................................................................

7 Doğum gününüz/evlilik yıldönümünüz (=

Set A per.

minimum wage) ne kadar?

1 -m 2 -n 3 Ø 1 -k 2 -niz 3 -ler

.............................................................................................................................................................................................................................

9 Türkçe öğrenmeye ne zaman başladınız? .............................................................................................................................................................................................................................

10 Sizce hangi dili öğrenmek daha kolay? İngilizceyi mi, Türkçeyi mi? .............................................................................................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Question words

109

25 1

Possessive, reflexive and reciprocal pronouns

Possessive pronouns

Possessive pronouns ‘ilgi zamirleri’ consist of possessive adjectives + ki. The suffix -ki does not undergo vowel harmony. Look at this table: Personal pronouns

Possessive adjectives

Possessive pronouns benimki seninki onunki



Ben Sen O

I You He/She/It

benim senin onun

my your his/her/its

mine yours his/hers/–



Biz Siz Onlar

We You They

bizim sizin onların

our bizimki ours your sizinki yours their onlarınki theirs

Just like in English, we use possessive pronouns to replace possessive adjectives + nouns:

Merhaba, benim adım Mustafa. Seninki (= senin adın) ne?



Bu benim cep telefonum değil. Benimki (= benim cep telefonum) Samsung.



İkizinin adı Sena. Onunki (= onun adı) Sema.

Hello, my name is Mustafa. What is yours?

This is not my mobile phone/cellphone. Mine is a Samsung. Her twin’s name is Sena. Hers is Sema.

Tencere dibin kara, seninki (= senin dibin) benden kara. (atasözü)





Literally means: Pot, your bottom’s black, yours is blacker than mine. English version: The pot’s calling the kettle black.

Possessive pronouns can take the plural and case suffixes. The buffer letter n goes between possessive pronouns and the case suffixes: ‘Benim anne ve babam ayrı.’ My mum and dad are divorced.





‘Benimkiler de (ayrı).’

Mine are (divorced) too.



Benim cep/bimin şarjı bitmiş. Seninkini (= senin cebini) kullanabilir miyim? My mobile/cell’s battery has gone flat. Can I use yours (= your mobile/cell)?



Note that English possessive pronouns do not always translate as benimki, seninki, onunki etc, they may also translate as benim, senin, onun etc – with no -ki: Sir, are these keys yours? That’s your problem, not mine.





110

eas•y Turkish Grammar

buffer

Beyefendi, bu anahtarlar sizin mi? O senin sorunun, benim değil.

possessive

case

tense negation

person

others

Use of -ki with genitive nouns

We add -ki to the possessor to replace the possessed. Benim adım Bulut, kız kardeşiminki (= kız kardeşimin adı) de Yağmur. My name is Bulut, and my sister’s (= my sister’s name) is Yağmur.



Bu Levent Bey’in odası, Orhan Bey’inki (= Orhan Bey’in odası) üst katta.

This is Mr Levent’s office, Mr Orhan’s is on the upper floor.

2

Reflexive pronouns

Reflexive pronouns ‘dönüşlülük zamirleri’ consist of the pronoun kendi + possessive suffixes: Singular persons Plural persons 1 kendim myself 1 kendimiz ourselves 2 kendin yourself 2 kendiniz yourselves 3 kendi/kendisi himself/herself/itself 3 kendileri themselves Reflexive pronouns usually come before the verb in the sentence. We use reflexive pronouns: 1 to emphasize who does an action:

Bak, saçımı kendim boyadım. Nasıl olmuş? Beğendin mi?

Look, I have dyed my hair myself. How does it look? You like it? Çocuklar yataklarını kendileri yapıyorlar. Ben yapmıyorum.

The kids make their beds themselves. I do not.

2 when the action of the verb returns to the doer. Used in this way, they take the case suffixes: Kendini suçlama. Biliyorum senin hatan değildi. Don’t blame yourself. I know it wasn’t your fault. Biz kendimize güveniyoruz. Rakip takımı yeneceğiz.

We trust ourselves. We will beat the rival team.

The buffer letter n goes between the 3rd person pronouns and the case suffixes:

Sürekli kendini/kendisini övüyor. Çok sinir bozucu.

S/he is always praising himself/herself. It’s so annoying.

Bence onlar kendilerini kandırıyorlar. Biz onlardan daha güçlüyüz. Bizi yenemezler.

I think they delude themselves. We are stronger than them. They can’t beat us. buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Possessive, reflexive and reciprocal pronouns

111

kendi as adjective As an adjective kendi means own. The noun that comes after it takes possessive suffixes. Study these examples:

Benim kendi arabam yok. Anneminkini kullanıyorum.

I don’t have my own car. I drive my mum’s.



Her dilin kendi gramer kuralları vardır.



Every language has its own rules of grammar.



You mind your own business. Do not poke your nose into everything.



Literally means: A tailor can’t sew his own rip. English version: The shoemaker’s son always goes barefoot.

3

Reciprocal pronouns

Sen kendi işine bak. Burnunu her şeye sokma.

Terzi kendi söküğünü dikemez. (atasözü)

Reciprocal pronouns ‘işteşlik zamirleri’ exist only for the plural persons as:

1 birbirimiz 2 birbiriniz 3 birbirleri





These three pronouns mean each other/one another. They usually come before the verb, and they can inflect for case:

Biz çok samimi arkadaşız. Birbirimiz için her şeyi yaparız.



Siz birbirinize çok benziyorsunuz. Akraba mısınız?

We are very close friends. We do everything for each other. You closely resemble each other. Are you relatives? Birbirinizi suçlamayın, çocuklar. Sizin hatanız değildi.

Don’t blame each other, kids. It wasn’t your fault.

Kız kardeşimle ben birbirimizin eşyalarını asla kullanmayız.

My sister and I never use each other’s things/stuff.



The buffer letter n goes between the 3rd person birbirleri and the case suffixes:

Onlar birbirlerinden nefret ediyorlar.



Yine dün ofiste kavga ettiler. Birbirlerine hakaret ettiler.

They hate each other.

Once again they had a quarrel in the office yesterday. They shouted insults at one another.

112

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

1 Complete the sentences with the words from the lists.



onların

sizin

babamınki

1 Kardeşim Miray’ın odası 2 Benim burcum Oğlak.

............................................

3 Hanımefendi, bu araba 4

seninki

............................................

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

benimkinden

daha büyük.

mi? ... Çıkışı kapatmışsınız.

evi bu sokakta değil, arka sokakta.

............................................

5 Annemin babası sağ.

............................................

Check in the key.

iki yıl önce vefat etti.



kendim

kendime

kendi (2)

6 Ben terziyim. Elbiselerimi 7 Türkçen çok iyi. 8 Bizim 9 Ben

............................................

............................................

............................................

10 Benim

1 -k 2 -niz 3 -ler

sorunlarım var. Seninkiler beni ilgilendirmiyor. birbirlerine

....................................................

....................................................

birbirleri

birbirinizden

çok benziyorlar. Sanki kardeşler.

....................................................

pek hoşlanmıyoruz.

herkesten daha iyi zannediyorlar.

14 Onlar birbirlerini çok seviyorlar. 15 Çocuklar, şimdi

1 -m 2 -n 3 Ø

sandviç yapacağım. Sen de ister misin?

12 Kayınvalideme çok sık gitmiyorum. 13 Onlar

mi öğrendin, bir dil kursuna mı gittin?

birbirimizden

11 Meryem’le Olcay

dikiyorum. Hazır almıyorum.

Set B per.

evimiz yok. Kirada oturuyoruz.

............................................

kendilerini

kendin

............................................

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø 1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

ne, Merve?

............................................

Set A per.

....................................................

....................................................

için ölürler.

özür dileyin ve barışın. ... Haydi!

2 Translate into Turkish. 1 My lucky (=uğurlu) number is 1. What’s yours?

...........................................................................................................................................

2 Have you got your own room?

...........................................................................................................................................

3 We trust (=güven) each other so much.

...........................................................................................................................................

4 They are afraid of themselves.

...........................................................................................................................................

5 I will make (=yap) myself a coffee.

...........................................................................................................................................

6 It was your own fault, Cem.

...........................................................................................................................................

7 My dad painted (=boya) our house himself.

...........................................................................................................................................

8 They don’t like each other.

...........................................................................................................................................

9 Is this mobile phone yours? ........................................................................................................................................... 10 She thinks of herself as better than me. buffer

possessive

case

tense negation

...........................................................................................................................................

person

others

Possessive, reflexive and reciprocal pronouns

113

26

Imperatives

We have formal and informal forms of imperatives ‘emir kipi’. Except for the 2nd person informal, we make imperatives by adding the following personal suffixes to verb stems: Sen informal Ø (no suffix) Siz informal -(y)in 4f formal -(y)in 4f formal -(y)iniz 4f For sen formal and siz informal we use the same personal suffix. And we use siz formal for sen formal when we are talking in a more polite or formal way. Like in English, we use imperatives to express a command, instruction, request, advice, or a friendly invitation: Buraya gel.



Come here. Have some more cake. Go straight, then turn right. Hurry up. We will be late. Sign here, please. Add your names to this list.

Biraz daha pasta al.

Düz git/din, sonra sağa dönün. Acele et/din. Geç kalacağız. Burayı imzalayınız, lütfen.

İsimlerinizi bu listeye ekleyiniz.

For negative imperatives we put -me 2f before the personal suffixes: Oturun, lütfen. Ayakta beklemeyin.

Have a seat, please. Don’t wait standing. Don’t blame each other. It wasn’t your fault. Don’t disturb.

Birbirinizi suçlamayın. Sizin hatanız değildi. Rahatsız etmeyiniz.

We can use sen/siz or a form of address, at the beginning or at the end:

Sen kendi işine bak.



Acele et/din, çocuklar. Geç kalacağız.

You mind your own business. Go straight, then turn right, sir. Hurry up, kids. We will be late. Don’t be late for dinner, darling.

Düz git/din, sonra sağa dönün, beyefendi. Akşam yemeğine gecikme, hayatım.



Look also at these imperative expressions:

Sağ ol(un).

Thank you (used in a fairly informal way, lit be healthy). Çok yaşa(yın)! Bless you (said when sb sneezes, lit live long)! Sen de gör./Siz de görün. You too (said in response to çok yaşa[yın]). Kusura bakma(yın). Pardon me/Excuse me (used as apologies). Yardım edin! Help! Polis/Ambulans çağır(ın)! Call the police/an ambulance! Hoşça kal(ın). Goodbye (said by the one who is leaving. The one who is staying says güle güle, lit go happily). Az ye de bir uşak tut! Literally means: Eat less and hire a servant! English version: Don’t order me around!



114

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Complete the sentences with the imperatives of the verbs from the list. yapma ü

doldur

gir

verme

yardım et

yapmayın. Bebek uyuyor. 1 Çocuklar, gürültü ...................... 2 Gel, mutfakta bana 3 Lütfen, bu formu

. Yemek yapacağım.

.........................................

.........................................

4 Kapıda beklemeyin, içeri

ve imzalayınız. , lütfen.

.........................................

5 Telefon numaranı ona sakın

Check in the key.

. Seni rahatsız eder.

.........................................

2 Complete the instructions with the verbs from the list. Use the 2nd person singular formal imperative.



karşıya geç

Berber

Banka

Park

Fırın

Hastane

Eczane

Süpermarket

dön

git

devam et

geç

1 Düz .................................................. Fırın berberin yanında. 2 Fırını ...................................., sonra sola ...................................... Banka hemen solda. 3 Süpermarketten sonra .......................................... Eczane köşede. 4 Sağdan dümdüz .......................................... Çiçekçi yolun sonunda.

Çiçekçi

3 Match the exchanges. 1 Benim başım ağrıyor.

.......



a Hızlı gitmiyorum. 70 km’yle gidiyorum.

2 Şu kutuyu bana getir.

.......



b Anahtarlarını unutma yine.

3 Ben dışarı çıkıyorum.

.......



c Bir ağrı kesici iç veya ılık bir duş al.

4 Yavaş git. Kaza yapacaksın.

.......



ç Düz gidin sonra ilk sağa dönün.

5 Pardon, Miray Eczanesi nerede?

.......



d Git, kendin al. Ben senin uşak/ğın değilim.

4 Make imperatives for the following situations. For (F) use a formal imperative, and for (IF) use an informal imperative. 1 Melisa doesn’t want her sister to use her lipsticks. (IF) Benim rujlarımı kullanma.

..........................................................................................................................................................................................................................................

2 Ms Ayşe wants her students to open their books at page 12. (F)

.........................................................................................................................................................................................................................................

3 Mr Ozan would like to offer a customer of his a drink. (F) .........................................................................................................................................................................................................................................

4 Arzu doesn’t want his ex-boyfriend to call her again. (IF) .........................................................................................................................................................................................................................................

5 Seçil wants her sons to turn off the TV and do their homework. (IF) .........................................................................................................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Imperatives

115

27 1

Let me and let’s

Let me

We use this form: verb stem + (y)eyim 2f Look at these examples: Hesabı ben ödeyeyim, lütfen.





Let me pay the bill/check, please. Let me give you a piece of advice. Let me help you. That box must be heavy.

Sana bir tavsiye vereyim.

Sana yardım et/deyim. O kutu ağırdır.



In the interrogative the interrogative particle mi 2f comes after -(y)eyim 2f:

Sana yardım edeyim mi?



Shall I help you? Shall I make you Turkish coffee?

Size Türk kahvesi yapayım mı?



Look also at these examples:

What time shall I pick you up in the evening? How many eggs shall I fry?

Akşam seni kaçta alayım? Kaç yumurta pişireyim?

2

Let’s

We use this form: verb stem + (y)elim 2f Look at these examples: Anne, parka git/delim. Lütfen!



Birbirimize söz verelim.

Let’s go to the park, Mum. Please! Let’s promise each other. Let’s all be calm and think. Let’s eat out this evening.



Hepimiz sakin olalım ve düşünelim.





Bu akşam dışarıda yiyelim

(NOT yeyelim).

In the negative -me 2f goes between the verb stem and -(y)elim 2f:

Vakit kaybetmeyelim.







Yine tartışmayalım, lütfen.

Let’s not waste time. Let’s not argue again, please.

Notice that the buffer letter y always goes between -me 2f and -elim 2f. Look also at the following interrogatives: Hafta sonu ne yapalım?





Yemekten sonra film seyret/delim mi?

116

eas•y Turkish Grammar

buffer



possessive

What shall we do at the weekend? Shall we watch a film/movie after the meal? case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Match the exchanges. e 1 Çok geç oldu. Yatalım artık. ........

a Benim nasihate ihtiyaç/cım yok.

2 Bu akşam dışarıda yiyelim.

........

b Dışarı çıkmayalım. Evde film seyret/delim.

3 Sana içecek bir şey ikram et/deyim.

........

c Yurtdışında bir yere ne dersin?

4 Hafta sonu ne yapalım?

........

ç Pekiyi. Bir balık restoranına gidelim.

5 Sana bir tavsiye vereyim mi?

........

d Kahven var mı?

6 Bu yaz tatile nereye gidelim?

........

e Sen yat. Benim uykum yok.

Check in the key.

2 Make offers. Use -(y)eyim 2f or -(y)eyim mi 2f (= Let me or Shall I?). Sana yardım edeyim.

1 Bu kutu çok ağırmış.

sana/yardım et.

2 Benim başım ağrıyor.

ağrı kesici/getir?

3 Evde hiç ekmek kalmamış.

fırına gidip/al?

..........................................................................................................

4 Anne, bizim karnımız aç.

size/sandviç/yap.

..........................................................................................................

5 Burası çok sıcak.

klimayı/çalıştır?

..........................................................................................................

6 Bana bir taksi çağırır mısın?

seni/bırak.

..........................................................................................................

7 Yemek hazır.

masayı/kur?

..........................................................................................................

..........................................................................................................



Ağrı kesici getireyim mi?

..........................................................................................................

3 Make suggestions. Use -(y)elim 2f or -(y)elim mi 2f (= Let’s or Shall we?). 1 Ben evde sıkıldım.

Dışarı çıkalım.

dışarı/çık.

..........................................................................................................

2 Ben acıktım. pizza/sipariş et?



Pizza sipariş et/delim mi?

..........................................................................................................

3 Hiç paramız kalmadı.

Berk’ten/borç iste.

.........................................................................................................

4 Annem öğrenirse, çok kızar.

ona/söyleme.

.........................................................................................................

5 Ben yoruldum.

biraz ara/ver?

.........................................................................................................

6 Göğsüm ağrıyor.

hemen/hastane git.

.........................................................................................................

7 Hesabı ben ödeyeyim.

Alman usulü/yap.

.........................................................................................................



4 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5 6 7 8

Let me buy (= ısmarla) you a coffee. ................................................................................................................................................. Let me tell you something. ................................................................................................................................................. Let’s watch a movie this evening. ................................................................................................................................................. Let’s not delude (= kandır) ourselves. ................................................................................................................................................. Shall I call you tomorrow? ................................................................................................................................................. Shall I tell you a story (= masal), kids? ................................................................................................................................................. Shall we play tennis after work? ................................................................................................................................................. Shall we go camping this summer? .................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Let me and let’s

117

28 1

Expressing necessity, obligation and advice

Expressing necessity and obligation

Turkish uses the suffix -meli 2f to express necessity and obligation, for which English uses have to or must. We first add -meli 2f and then Set A personal suffixes to verb stems. Look at these examples: Bugün kardeşim Ayşenur’a bakmalıyım. O çalışmalı ve kendi parasını kazanmalı. Hepiniz okul kurallarına uymalısınız. Ben bu ilaç/cı her gün içmeli miyim?





Today I have to look after my sister Ayşenur. He must work and earn his own money. You all must obey the school rules. Do I have to take this medicine every day?

We do not make the negative with the suffix -me. Instead, we use: verb stem + mek/mak / zorunda değil + Set A personal suffixes



Look at these examples: Biz okulda üniforma giymek zorunda değiliz. Bana inanmak zorunda değilsin. Sana hiçbir şey söylemek zorunda değilim.



We don’t have to wear a uniform at school. You don’t have to believe me. I don’t have to tell you anything.

We can also express necessity and obligation by using the above construction in the affirmative or interrogative. We add the personal suffixes to zorunda:

O kendi parasını kazanmak zorunda. Hepiniz okul kurallarına uymak zorundasınız. Ben akşam 7.00’de evde olmak zorundayım.



Nakit ödemek zorunda mıyım? Bu ilacı her gün içmek zorunda mısın?

2

Expressing advice



He must earn his own money. You all must obey the school rules. I have to be home at 7.00 in the evening. Do I have to pay in cash? Do you have to take this medicine every day?

We also use -meli 2f + Set A personal suffixes to give and ask for advice, or to say what is the right/ sensible/good thing to do, for which English uses should or must: I think you should tell your mum the truth. It is a good film. You must definitely see it. This jam is homemade. You must taste it. What do you think I should do?

Bence annene doğruyu söylemelisin. Güzel bir film. Kesin seyretmelisiniz. Bu reçel ev yapımı. Tat/dına bakmalısın. Sence ben ne yapmalıyım?









We make the negative with the negation suffix -me 2f. We put -me 2f between the verb stem and -meli 2f:

Bence ona güvenmemelisin. Çocuklar, yabancılardan şeker almamalısınız. Yemek için yaşamamalı, yaşamak için yemeli.



118

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

I think you shouldn’t trust him/her. Kids, you mustn’t take sweets from strangers. One should not live to eat but eat to live. (Moliere)

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

consonant harmony

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Complete the sentences with the verbs from the list + meli/malı (= have to/must) + correct personal suffix. ol

git ü

çalış

uy

Set A per.

gül

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

1 Arkadaşlar, annem beni çağırıyor. Ben eve gitmeliyim .......................... 2 Yarın yazılımız var. Biz ders 3 Herkes trafik kurallarına

.

.............................................

4 Türkiye’de sürücü ehliyeti almak için (siz) 18 yaşında 5 Şimdi ben bu espriye

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

. Kuralları koyanlar da.

.............................................

.

.............................................

Check in the key.

? Hiç komik değil.

.............................................

2 Translate into Turkish. Use zorunda/zorunda değil + correct personal suffix. 1 2 3 4 5 6 7

Ayça daha çok çalışmak zorunda. Ayça must work harder (= daha çok). .................................................................................................................................... Do we have to wait for him (= onu)? .................................................................................................................................... He doesn’t have to lend (= ödünç ver) you his car. .................................................................................................................................... We don’t have to like each other. .................................................................................................................................... I must get up early (= erken) in the morning. .................................................................................................................................... You don’t have to pay in cash, sir (= beyefendi). .................................................................................................................................... Must you make a noise all the time (= sürekli)? ....................................................................................................................................

3 Complete the sentences with the verbs from the list + meli/malı (= should/must) + correct personal suffix. olma (2)

git

söyleme ü

yap

özür dile

1 Çocuklar, (siz) asla yalan söylememelisiniz ........................................ . Yalan çok kötü bir şey. 2 Kilo vermek mi istiyorsun? (Sen) Düzenli egzersiz ve diyet .

3 Çok nezih bir restoran. (Siz) Bir ara

....................................................

4 Bence Deniz hatalıydı. (O) Ayşe’den

....................................................

5 ‘Dünyada hiçbir yerde savaş

.

....................................................

.

.’ ‘Bence sen de bu kadar hayalci

..............................................

.’

..........................................

4 Translate into Turkish. Use -meli/malı + correct personal suffix. 1 2 3 4 5 6 7

Bence herkes '1984’ü okumalı. I think everybody must read ‘1984’. .................................................................................................................................... They shouldn’t see each other (= görüş) again. .................................................................................................................................... You mustn’t talk to your sister like that (= öyle). .................................................................................................................................... Do you think (= Sence) we should trust her? .................................................................................................................................... You should apologize to her. .................................................................................................................................... Children should tidy up their rooms themselves. .................................................................................................................................... We should save up (= para biriktir). ....................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Expressing necessity, obligation and advice

119

29

Expressing ability, possibility, permission and requests

Look at the following example conversation:

A: B: A: B:



Affedersiniz, bize yardım edebilir misiniz? Tabii. Sultan Ahmet Meydanı’na nasıl gidebiliriz? Tramvayla gidebilirsiniz. Ya da yürüyebilirsiniz. Buradan uzak değil.

Excuse me, could you help us? Sure. How can we go to Sultan Ahmet Square? You can go by tram. Or you could walk. It’s not far from here.

Turkish uses the suffix -(y)ebil where English usually uses can, could, may or might to express ability, possibility, permission or requests. The suffix -(y)ebil is made up of e + the verb stem bil ‘know’. But only -e undergoes vowel harmony, so the full suffix harmonizes as -(y)ebil or -(y)abil.

1

Expressing ability

We can add -(y)ebil/abil to every verb stem, and we can put the resulting verb form, which we call ‘yeterlik fiili’ in Turkish, into every tense – just like the verb bil:

verb stem + (y)ebil/abil + tense suffix + Set A or B personal suffixes

Study the following examples: İngilizce ve İspanyolca konuşabiliyorum. Yapabilirsin. Bence denemelisin. Nihayet hazırlanabildin. Bir saat oldu. Gelecek yıl kendi paramı kazanabileceğim.





I can speak English and Spanish. You can do it. I think you should give it a try. You could get ready at last. It took an hour. Next year I will be able to earn my own money.

Negative We replace -bil with the negation suffix -me:

Alo, Alo! Seni duyamıyorum. Polis hırsızları yakalayamamış diyorlar. Biz bu yaz tatile gidemeyeceğiz.





Hello, hello! I can’t hear you. They say the police couldn’t catch the thieves. We won’t be able to go on holiday this summer.

Interrogative We make interrogatives in the usual way: Türkçe konuşabiliyor musunuz? Ayşenur, kolyeni bulabildin mi? Sen hiç sessiz olamaz mısın? Hiç kimse hırsızları teşhis edememiş mi?







120

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

Can you speak Turkish? Ayşenur, could you find your necklace? Can’t you ever keep quiet? Wasn’t anybody able to identify the thieves? case

tense negation

person

others

2

Expressing possibility in the present or future

We put the verb into the simple present:

verb stem + (y)ebilir/abilir + Set A personal suffixes

Study the following examples: Biz bu yaz Londra’ya gidebiliriz. Öğleden sonra yağmur yağabilir. Onlar boşanabilirler. Sürekli kavga ediyorlar.





We may go to London this summer. It may rain in the afternoon. They might get divorced. They always quarrel.

Negative We put the negation suffix -me 2f between the verb stem and all other suffixes. Study the following examples:





Demet bugün evde olmayabilir. Ben yarın işe gelmeyebilirim. Siz bilmeyebilirsiniz, fakat ben biliyorum.

3

Expressing permission

Demet may not be at home today. I may not come to work tomorrow. You might not know, but I do know.

We put the verb into the simple present:

verb stem + (y)ebilir/abilir + Set A personal suffixes

Study the following examples:





Beni ne zaman isterseniz arayabilirsiniz. Arkadaşların yemek/ğe kalabilirler isterlerse. Benim cep telefonumu kullanabilirsin.



You can ring me whenever you like. Your friends may stay for the meal if they like. You can use my mobile phone.

Negative

We replace -bil with the negation suffix -me 2f. The tense suffix -ir changes to -z (see page 79; B):

verb stem + emez/amaz + Set A personal suffixes

Study the following examples: Sen bugün dışarı çıkamazsın. Cezalısın. You can’t go out today. You are O benim eşyalarımı kullanamaz. S/he can’t use my things/stuff. Burada sigara içemezsiniz, beyefendi. You can’t smoke here, sir.

grounded.

Notice the difference between the two forms of negatives we have studied above:



Demet may not be at home today. S/he can’t use my things/stuff.

Demet bugün evde olmayabilir. O benim eşyalarımı kullanamaz.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Expressing ability, possibility, permission and requests

121

4

Asking for permission and making requests

For both, we put the verb into simple present interrogative: verb stem + (y)ebilir/abilir mi + Set A personal suffixes

Study the following examples: i for asking for permission: Arkadaşlarım yemeğe kalabilirler mi? Size özel bir soru sorabilir miyim? Çetin Bey, ben bir gün izin alabilir miyim? Anne, televizyon seyredebilir miyiz? Sakıncası yoksa, pencereyi açabilir miyim?



Can my friends stay for the meal? May I ask you a personal question? Mr Çetin, may I have a day off? Mum, can we watch TV? Do you mind if I open the window?

ii for making requests:

Hesabı alabilir miyim, lütfen? Beni Ayşegül Hanım’a bağlayabilir misiniz? Bize otobüs terminalini tarif edebilir misiniz? Akşam beni eve bırakabilir misin? Yarın arabanı bana ödünç verebilir misin?





Can I have the bill/check, please? Could you put me through to Ms Ayşegül? Could you tell us the way to the bus station? Can you drive me home in the evening? Can you lend me your car tomorrow?



Remember that ● we use the 2nd person plural to address the 2nd person singular when talking in a polite or formal way. ● we can also use the simple present interrogative to make requests (see page 81; B1). Look again at the examples we have studied above: Hesabı alabilir miyim, lütfen? = Hesabı getirir misiniz, lütfen? =

Beni Ayşegül Hanım’a bağlayabilir misiniz? Beni Ayşegül Hanım’a bağlar mısınız?

=

Bize otobüs terminalini tarif edebilir misiniz? Bize otobüs terminalini tarif eder misiniz?



=

Akşam beni eve bırakabilir misin? Akşam beni eve bırakır mısın?

=

Yarın arabanı bana ödünç verebilir misin? Yarın arabanı bana ödünç verir misin?

122

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Complete with the verbs in brackets + ebil (= ability) + correct tense and personal suffix.

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

anlayabiliyor (anla). 1 Karım Alman. Türkçe konuşamıyor ama biraz ............................... arayamadım (arama). Telefon numaranı kaybettim. 2 Dün seni .............................

3 Ayılar saatte 50 km hızla 4 ‘Polis hırsızları

(koş); yani bir ayıdan kaçamazsınız.

..........................................................

..........................................................

5 Diyet yapıyorum ama hiç kilo

(yakala)?’

‘Hayır. Kaçmışlar.’ (verme). Kafayı yiyeceğim.

..........................................................

6 Çok trafik vardı. Uçağımıza son anda 7 Murat dün bacağını kırdı. Bir ay

(yetiş).

..........................................................

..........................................................

çıkma

olma ü

yağ

çek

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler Set B per.

Check in the key.

(yürüme).

2 Complete with the verbs from the list + ebilir (= possibility) + correct personal suffix. uyan ü

Set A per.

durma

ol

1 -m 2 -n 3 Ø 1 -k 2 -niz 3 -ler

1 Çocuklar, sessiz olun. Bebek ......................... uyanabilir . 2 ‘Kapıyı açmıyor.’ ‘Evde ........................... olmayabilir .’ 3 Buraya park etmeyin. Polis (arabanızı) 4 ‘Ben ona güvenmiyorum.’ 5 Bilgisayarında virüs

.

...............................................................

‘Sence sözünde

?’

...............................................................

. Bir antivirüs programı yüklemelisin.

...............................................................

6 Öğleden sonra yağmur

. Şemsiyeni al.

...............................................................

7 Ben bugün pek havamda değilim. Akşam dışarı

.

...............................................................

3 1 Complete the requests for permission with the verbs from the list + ebilir mi + correct personal suffix. çık ü

giy

kullan

park et

gel

sor

çıkabilir miyim? 1 Başım çok fena ağrıyor. Bugün işten erken.................................... 2 Sakıncası yoksa, sana özel bir soru 3 Anne, arkadaşlarım hafta sonu bize

?

...............................................................

? Ders çalışacağız.

...............................................................

4 Benim bilgisayarımda bir sorun var. Sizinkini 5 Abla, bugün kırmızı elbiseni

, Beren Hanım?

...............................................................

?

...............................................................

2 Give short answers to the above questions as in the example. 1 Evet, ........................................................................ çıkabilirsin(iz).

Hayır, çıkamazsın(ız). ........................................................................

2 Evet,

........................................................................



Hayır,

........................................................................

3 Evet,

........................................................................

Hayır,

........................................................................

4 Evet,

........................................................................

Hayır,

........................................................................

5 Evet,

........................................................................



Hayır,

........................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Expressing ability, possibility, permission and requests

123

4 1 Make requests as in the examples. (F = formal, IF = informal)

2 Yardım et. (F)

Pencereyi açabilir misin? ................................................................................................................................................ Yardım edebilir misiniz? ................................................................................................................................................

3 Tuzluğu uzat. (IF)

.................................................................................................................................................

4 Biraz bekle. (F)

.................................................................................................................................................

5 Bana 50 lira borç ver. (IF)

.................................................................................................................................................

6 Hesabı getir. (F)

.................................................................................................................................................

7 Masayı topla. (IF)

.................................................................................................................................................

1 Pencereyi aç. (IF)



Check in the key.

2 Rewrite the above requests in the simple present interrogative. 1 ................................................................................................................................................. Pencereyi açar mısın? 2 ................................................................................................................................................. Yardım eder misiniz? 3

.................................................................................................................................................

4

.................................................................................................................................................

5

.................................................................................................................................................

6

.................................................................................................................................................

7

.................................................................................................................................................

5 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5

You can’t park here, madam. May I come in? Could I have a tea, please? Can you do the dishes, darling? Can I have your number?

................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................

6 Complete with the verbs in brackets + ebil, and match -ebil to its functions (a-d). a ability ‘yeterlik’ b possibility ‘ihtimal’ c permission ‘izin’ d request ‘rica’ c

1

.......

Buyurun, benim cep telefonumu ...................................... kullanabilirsiniz (kullan).

2

.......

Bakar mısınız? Ben iki lahmacun ve bir ayran

3

.......

Siz gidin, beni beklemeyin. Ben

4

.......

Sen benim elbiselerimi

5

.......

Ben bugün dışarı çıkamam. Ödevimi henüz

..........................................................

..........................................................

..........................................................

(giyme). İstemiyorum, anladın mı?

..........................................................

6

.......

Öğretmenim, tuvalete

7

.......

Otoyolda trafik kazası olmuş. Otobüsümüz

8

.......

Affedersiniz, hanımefendi. Bana en yakın bankayı

124

eas•y Turkish Grammar

..........................................................

buffer

(bitirme).

(git)?

..........................................................

possessive

(al)?

(gecik).

(gecik).

..........................................................

case

tense negation

(tarif et)?

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

7 Write what you would say in the following situations. Use -ebil. 1 Bütün maaşınızı harcadınız. Patronunuzdan biraz avans (=

advance) isteyeceksiniz. (RİCA)

Ben biraz avans alabilir miyim?

.......................................................................................................................................................................................................................................................

2 Bir iş görüşmesindesiniz. ‘Hangi yabancı dilleri konuşabiliyorsunuz?’ diye soruyorlar. (YETERLİK) .......................................................................................................................................................................................................................................................

3 Restorandasınız. Menüyü görmek istiyorsunuz. (RİCA) .......................................................................................................................................................................................................................................................

4 Tatil için Mısır’ı (=

Egypt) düşünüyorsunuz ama henüz kararınızı vermediniz. (İHTİMAL)

.......................................................................................................................................................................................................................................................

5 Bir arkadaşınız sizden bir kitabınızı ödünç almak istiyor. (İZİN) .......................................................................................................................................................................................................................................................

6 Bir Türk’le konuşuyorsunuz. O çok hızlı konuşuyor. Siz pek anlayamıyorsunuz. (RİCA) .......................................................................................................................................................................................................................................................

7 Okulda derstesiniz. Kendinizi iyi hissetmiyorsunuz ve dışarı çıkmak istiyorsunuz. (İZİN) .......................................................................................................................................................................................................................................................

Check in the key.



8 Put the verbs in brackets in the correct form. Use -meli or -ebil.

Set A per.

1 ‘Sol göğsümde bir ağrı var.’

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

görünmelisin (görün).’ ‘Bence bir kardiyoloji uzmanına ................................

(uyuma). 2 Benim uykum var. Dün gece iyi uyuyamadım ............................. 3 Nakit ödemek zorunda değilsiniz. Kredi kartıyla 4 Hava kapalı. Yağmur

......................................................

6 Ben akşam 8.00’de evde

...............................................

7 ‘Pardon, (biz) tren istasyonuna nasıl 8 Herkes yasalara

9 Ben bir bardak su

....................................................

12 Kızım, ilaçlarını

..............................................

okula

buffer

......................................................

possessive

case

(git)?’

....................................................

(al).

(kız).

‘Düz devam edin.’

(al), lütfen?

......................................................

11 ‘(Ben) Bu kitabı

(ol), yoksa annem

..................................................

(uy). Hiç kimse ayrıcalıklı değil.

......................................................

10 Bence (sen) ona borç

(seyahat etme). Vize

..................................................

...................................................

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

(öde).

(yağ).

......................................................

5 (Siz) Amerika’ya vizesiz

......................................................

(verme). (O) Geri

...........................................

(ödeme).

Set B per. 1 -m 2 -n 3 Ø 1 -k 2 -niz 3 -ler

(ödünç al)?’ ‘Ama (siz) önce kütüphaneye üye ........................................... (ol).’ (iç), yoksa

......................................................

(iyileşme) ve

(gitme).

tense negation

person

others

Expressing ability, possibility, permission and requests

125

30

Quantity words

Like those in English, quantity words in Turkish refer to amount or numbers of people or things. Here are the most common quantity words in Turkish, some of which function as adverbs as well as adjectives.

1 biraz (adjective and adverb) A As an adjective, biraz means an amount of something, but not a large amount (= some). We use it before singular nouns in affirmatives, requests, or offers in the same way as English some:

Bu kavanozda biraz Türk kahvesi var.

Bana biraz para verir misin, anne?

There is some Turkish coffee in this jar. Could you give me some money, Mum?



B As an adverb, biraz means slightly or to a small degree (= a little, a bit). It usually precedes what it modifies:

Biraz yavaş konuşabilir misin?

Biraz yorgunum. Bu gece erken yatacağım.

Can you speak a little slower? I am a bit tired. I’ll go to bed early tonight.

With comparative adjectives, it may precede daha (see page 66):

Kaan benden biraz daha uzun.

2

birkaç (adjective)

Kaan is a bit taller than me.

Birkaç means some, but not a large number (= some, a few, several). We use it before singular nouns,

unlike English some, a few and several:

I couldn’t answer several questions in the exam. Salata için birkaç domates doğrayabilir misin? Can you chop a few tomatoes for the salad? Sınavda birkaç soruyu cevaplayamadım.



3 çok (adjective and adverb) A As an adjective, çok means a large amount or number (= much, many, a lot of). We always use it before singular nouns in affirmatives, negatives and questions: Okulda çok arkadaşın var mı?



İstanbul’da çok tarihî cami var.



Peki, konuşalım ama çok vaktim yok.



There are a lot of historic mosques in Istanbul. OK, let’s talk but I don’t have much time. Do you have many friends at school?

B As an adverb, çok means a large amount (= much, very, too). It usually precedes what it modifies: Seni çok seviyorum.





Bu daire çok pahalı.



İstanbul İzmir’den çok daha pahalı.

126

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

I love you so much. This flat/apartment is very/too expensive. Istanbul is much more expensive than İzmir. case

tense negation

person

others

4 az (adjective and adverb) A As an adjective, az means a small amount or number (= [a] little, [a] few). We always use it before singular nouns:

Karım çok az Türkçe konuşabiliyor. Az tamah çok ziyan getirir. (atasözü)

My wife can speak very little Turkish. A little greed causes great loss.



Bugün derste az öğrenci vardı. Today there were few students in the class. Az malzemeli tatlı tarifleri. Recipes for desserts with few ingredients.





B As an adverb, az means not much or only slightly. It usually precedes what it modifies:

Onu çok az tanıyorum. Liseden beri çok az değişmişsin.

5

hiç (adjective and adverb)







I know him very little. You have changed very little since high school.

A As an adjective, hiç means some or even the smallest amount or number (= any). We always use it before singular nouns in negatives and questions:

Benim bugün hiç boş vaktim yok. Buzdolabında hiç meyve var mı? Senin hiç samimi arkadaşın yok mu?

I haven’t got any free time today. Is there any fruit in the fridge? Haven’t you got any close friends?

B As an adverb, we use hiç in negatives and questions. It means never or at all in negatives, and ever in questions:

Ben hiç suşi yemedim. Sen yedin mi? Siz hiç iyi görünmüyorsunuz. Hasta mısınız?



Sen hiç aşık oldun mu? Siz Türkiye’ye hiç gittiniz mi?

I have never eaten sushi. Have you? You don’t look at all well. Are you sick? Have you ever fallen in love? Have you ever been to Turkey?

6 bütün (adjective) We can use bütün before both singular and plural nouns. A Before singular nouns, it means all of something (= all, whole, entire):



Ben dün bütün gün evdeydim. Bütün dünya bu videoyu konuşuyor. Bütün maaşını ayakkabı ve kıyafete harcıyor.

I was at home all day yesterday. The whole world is talking about this video. She spends all her wage on shoes and clothes.

B Before plural nouns, it means all the people or things in a group (= all):



Bütün yollar Roma’ya çıkar. All roads lead to Rome. Metehan’ın bütün notları A. All of Metehan’s marks/grades are A’s. Yasalar önünde bütün insanlar eşittir! All persons are equal before the law! Cengiz Aytmatov’un bütün kitaplarını okudum. I have read all Chingiz Aitmatov’s books.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Quantity words

127

7

her (adjective)

Her means

every or each. We use it before singular nouns:

Her bilet 20 lira. Each ticket is 20 liras. Polis bu akşam her arabayı durduruyor. The police are stopping every car this Her güzelin bir kusuru vardır. (atasözü) Literally: Every beauty has a flaw.

evening.

Meaning: No one is perfect.

8 bir (adjective and numeral)

A As an adjective, we use bir before singular nouns when we are not specifying or interested in which one. Remember in English the indefinite article a/an is used before countable nouns and it is either omitted or replaced with a piece of, some etc before uncountable nouns: Kocanız sizi bir iş arkadaşıyla aldatıyor. Your husband is cheating on you with a colleague of his. Bir dost A friend İşten sonra Taksim’de bir kafede buluştuk. After work we met up in a café in Taksim. Dün gece bir rüya gördüm. Çok tuhaftı. I had a dream last night. It was too weird. Bir hayalim var... I have a dream... (Martin Luther King Jr.)

Sana bir tavsiye vereyim.



Let me give you a piece of advice.

However, we do not normally use bir when we are referring to a general type of person or thing that our readers or listeners know about. English uses a/an or no article, depending on the type of following noun:

Ben az önce sandviç yedim. Aç değilim. Hırsız erkek değildi, kadındı. Kuzenim Özgür Türkçe öğretmeni. Yemekten sonra Türk kahvesi içelim mi?



I have just had a sandwich. I’m not hungry. The thief wasn’t a man, it was a woman. My cousin Özgür is a Turkish teacher. Shall we drink Turkish coffee after the meal?

When the noun is qualified by an adjective, we always use bir, which goes between the adjective and the noun (adjective + bir + noun): Dün gece tuhaf bir rüya gördüm. Ben az önce büyük bir sandviç yedim. Özgür tecrübeli bir Türkçe öğretmeni.







I had a weird dream last night. I have just had a big sandwich. Özgür is an experienced Turkish teacher.

Look also at this example with an uncountable noun in English: Sana iyi bir haberim var. I have (some) good news for you. As can be understood from the explanations and the examples, not every Turkish adjective bir translates as English article a/an, and vice versa. B As a numeral, bir means one. It precedes all the words it qualifies: Bir fincan kahve daha ister misin? Bir peynirli sandviç alabilir miyim, lütfen? Bir kız kardeşim var. Henüz bir yaşında.





Would you like one more cup of coffee? Can I have a cheese sandwich, please? I have got one sister. She is only one year old.

Look also at this example:

Bir iyi bir de kötü haberim var.

128

eas•y Turkish Grammar

buffer



I have good news and bad news.

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

Exercises

2-fold aıou eiöü e a

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Complete the sentences with biraz, birkaç or hiç. 1 2 3 4 5

Buzdolabında .......................... tereyağı var. Benim bugün .......................... ev ödevim yok. Ahmet Bey .......................... dakika önce çıktı. Benim .......................... takım elbisem yok. Polis karakolu .......................... sokak ileride.

6 7 8 9 10

Bugün derste sadece .......................... kişi vardı. daha pasta alır mısınız? Biz İstanbul’da .......................... gün kalacağız. Çorba .......................... tuzlu olmuş. Bu sokakta .......................... eczane yok mu?

..........................

Check in the key.

2 Translate into English. (The words in bold all translate as çok.) 1 2 3 4 5

Thank you so much. It (= Hava) is too hot today. Do you have many relatives? You are very understanding. Eat a lot of fresh vegetables and fruit.

......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .........................................................................................................................

3 Complete the sentences with az or çok. 1 .............. konuşuyorsun. Sus artık! 2 Amcam .............. zengin. Üç arabası var. 3 Kavanozda .............. şeker var. Yetmeyebilir. 4 Zehra okulda .............. başarılı değil.

5 6 7 8

Bugünlerde çok .............. uyuyorum. Dünyada .............. aç insan var, bilhassa Afrika’da. Arabada .............. benzin kaldı. Benzin almalıyız. Sırada .............. kişi var. 5 veya 6 kişi.

4 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5

All tickets sold out (sell out = tüken). I lost all my pocket money (= harçlık). We spent the whole day together (= birlikte). They go to Paris every summer. Each individual (= birey) different.



......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .........................................................................................................................

5 Mark the word bir as adjective (A) or numeral (N). 1 Bir kız, iki erkek kardeşim var. 2 Akşam bir arkadaşımla buluşacağım. 3 Bir bardak su alabilir miyim?

........ ........ ........

4 Çok uzun boylu bir adamdı. 5 Bir kişilik odanız var mı? 6 Bir adam sizi görmek istiyor, Ali Bey.

........ ........ ........

6 Translate into Turkish and English. Remember that a/an and bir do not correspond to each other in every instance. 1 1 2 3 4 5

My mum is a nurse. Angel is a helpful person (= insan). Can I give you a piece of advice? Have you got a boyfriend? There is a man at the door.

......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .........................................................................................................................

2 1 Benim bir fikrim var. ......................................................................................................................... 2 Bu iyi bir haber. ......................................................................................................................... 3 Ben bir maden suyu alabilir miyim? 4 Yağmurlu bir gündü. 5 Sandviç ister misin?

buffer

possessive

case

tense negation

......................................................................................................................... .........................................................................................................................



.........................................................................................................................

person

others

Quantity words

129

31 1

Compounds with bir, her and hiç(bir)

biri/birisi, herkes, hiç kimse

These compound pronouns mean someone/anyone, everyone and no one/not anyone respectively. In subject position, they are used with singular verbs in the same way as their English equivalents. In object position, they can take the case suffixes. The same is true for the below compounds with bir, her and hiçbir (#2 and 3): Kapıda birisi var. There is Bunu birine anlattın mı? Eğer anlattıysan… Did you





someone at the door. tell anyone about this? If you did…

Note that the buffer letter n goes between biri/birisi and all case suffixes: birini, birinin, birine etc. Herkes hazır mı? Başlıyorum. Is everyone ready? I am beginning. Herkese selamımı söyle. Send my regards to everybody.



Evde hiç kimse yok. Herkes dışarıda. There is no one at home. Hiç kimseye söyleme, tamam mı? Don’t tell anyone, OK?

2

bir şey, her şey, hiçbir şey

Everybody is out.

These compound pronouns mean something/anything, everything and nothing/not anything respectively:

Sana bir şey göstermek istiyorum. I want to show you something. Size özel bir şey sorabilir miyim? Could I ask you something personal? Bir şeye ihtiyaç/cın var mı? Do you need anything?



Her şey hazır mı? Misafirler birazdan gelirler. Ne! Ona her şeyi anlattın mı?

Is everything ready? The guests will arrive soon. What! You told him/her everything?



Ben hiçbir şey görmedim. Yemin ederim. Hiçbir şeye ihtiyaç/cım yok. Sağ ol.

I saw nothing. I swear. I don’t need anything. Thank you.







When it stands alone, şey functions as a noun, which means thing:



Elindeki o şey ne? What

3

bir yer, her yer, hiçbir yer

is that thing in your hand?

These compound adverbs mean somewhere/anywhere, everywhere and nowhere/not anywhere respectively: Git başka bir yerde oyna, Arkın. Go and play somewhere else, Arkın. Bu yaz bir yere gittin mi? Did you go anywhere this summer?



Onlar her yere birlikte giderler. Polis her yerde teröristleri arıyor.

They go everywhere together. The police are hunting the terrorists everywhere.



Onun için hiçbir yer güvenli değil. Cep telefonumu hiçbir yerde bulamıyorum.

Nowhere is safe for him/her. I can’t find my mobile phone anywhere.



130

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Complete with biri/birisi, herkes or hiç kimse + case suffix (if necessary). birini/birisini mi bekliyorsun? 1 Burada ...................................

4 Bizim evde

2 Her şeye ve

5 Bugün sınıfta

..................................

3 Bu bizim sırrımız.

hemen inanma.

..................................

..................................

arabası var.

..................................

ev ödevini yapmamış.

6 Adresi kendimiz bulamayacağız.

söyleme.

................................

Check in the key.

2 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5

soralım.

.................................................................................................................................... I have met someone new. Have you ever hit anyone? .................................................................................................................................... She knows everyone in the office. .................................................................................................................................... No one saw the thief. .................................................................................................................................... He doesn’t like anyone. ....................................................................................................................................

3 Complete with bir şey, her şey or hiçbir şey + case suffix (if necessary). 1 Buzdolabında 2 Parti müthiş. 3 İçecek

.................................... ....................................

....................................

yok. Tamtakır.

4 O hiç kimseden ve

çok güzel.

5

ister misin?

....................................

6 Saçında

....................................

korkmaz.

şikâyet ediyorsun. Yeter artık!

....................................

var. Dur, alayım.

4 Translate into Turkish. 1 Did you say something? .................................................................................................................................... 2 There is something in this box. .................................................................................................................................... 3 Everything sucks (= berbat) in that club. .................................................................................................................................... 4 Nothing is impossible. .................................................................................................................................... 5 Don’t touch anything. .................................................................................................................................... 5 Complete with bir yer, her yer or hiçbir yer + case suffix (if necessary). 1 Kedimi bulamıyorum. 2 Daha sessiz 3 Bizim köyde

....................................

.................................... ....................................

yok.

4 İşten sonra

....................................

gidelim mi?

5 Bu şehirde hiçbir şey ve

yemyeşildir şimdi.

6 Saatimi bulamadım.

buluşalım mı?

.................................

....................................

ilgimi çekmiyor.

baktım.

6 Translate into Turkish. 1 Do I know you from somewhere? 2 The Internet is now (= artık) everywhere. 3 Will you go anywhere at the weekend? 4 You can get nowhere like this (= böyle). 5 I can’t find my passport anywhere. buffer

possessive

case

tense negation

.................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ....................................................................................................................................

person

others

Compounds with bir, her and hiç(bir)

131

32

Adverbs

Types and function Like those in English, advebs ‘zarflar’ in Turkish can modify verbs, adjectives, other adverbs, or a whole sentence, and they express some relation of manner, time, place, direction, or degree. In this unit, we will deal with adverbs of manner, time, place and direction, and also comparison of adverbs. We dealt with the most common adverbs of degree (biraz, çok, az and hiç) in unit 30.

Position Adverbs in Turkish usually precede what they modify.

1 Adverbs of manner

Many adjectives in Turkish are also used as adverbs of manner. Compare the two forms: Ben dikkatli bir sürücüyüm/şoförüm.



Her zaman dikkatli sürerim.



Bizim çok kaba bir patronumuz var.





Herkese kaba davranıyor.



Bu bilgisayar çok yavaş. Programlar yavaş açılıyor.

I am a careful driver. I always drive carefully. We have got a very rude boss. S/he treats everybody rudely. This computer is too slow. The programs open slowly.

As can be seen, when adjectives function as adverbs they come before verbs. In most cases, we can double adjectives:

Babamın durumu yavaş yavaş iyiye gidiyor.



Şimdi rahatla ve derin derin nefes al.

My father’s condition is slowly improving. Now relax and breathe deeply. What are you two talking about quietly?



Siz ikiniz sessiz sessiz ne konuşuyorsunuz?



Note that doubled adjectives function as adverbs only; they cannot be used as adjectives. Look at these examples:

This lake is very deep. Aysun is a quiet girl.

(NOT derin derin) Aysun sessiz bir kız. (NOT sessiz sessiz) Bu göl çok derin.

132

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Manner adverbs derived from other parts of speech We also have suffixes that form manner adverbs from adjectives, nouns and verbs. The most useful of these suffixes are: 1 -c/çe 2f We can add this suffix to adjectives, and less often to nouns:

çılgınca bencilce

madly selfishly

çocukça

childishly



dürüstçe gizlice

honestly secretly

kısaca akıllıca

in short, briefly intelligently

insanca

humanely

dostça

in a friendly way

Study the following example sentences:







O herkese bencilce davranıyor. S/he treats everyone selfishly. Size kısaca anlatayım. Bu raporda... Let me explain you briefly. In this report... Can’la Ezo gizlice evlenmişler. (They say) Can and Ezo secretly married. Çocukça konuşmayı bırakır mısın? Will you stop talking childishly?

2 -(y)le 2f We can add this suffix to nouns:

sabırla gururla

patiently proudly

kıskançlıkla jealously umutla sevinçle with/in delight öfkeyle

hopefully in a temper

Study the following example sentences:







Az önce odadan öfkeyle çıktı. Herkes haberi sevinçle karşıladı. Ben seni sabırla dinledim. Şimdi sen dinle.

S/he has just left the room in a temper. Everyone welcomed the news with delight. I listened to you patiently. Now you listen.

3 -(y)e 2f We can add this suffix to doubled, mostly affirmative, verbs: koşa koşa baka baka

by running by looking

söylene söylene istemeye istemeye

by grumbling unwillingly, reluctantly

These adverbs tell us how something is done or happens. They usually translate as (by) verb + ing. Study the following example sentences:

Gözlerimin içine baka baka yalan söylüyorsun. Evet, yaptı. Fakat söylene söylene yaptı. İstemeye istemeye kabul ettim. Çok ısrar etti.

buffer

possessive

case

tense negation

person

You are lying looking into my eyes. Yes, s/he did it. But s/he did grumbling. I accepted unwillingly. S/he insisted a lot. others

Adverbs

133

2 Adverbs of time Adverbs (adverb phrases) that we use with:

1

Present tenses şimdi şu anda

bugün bugünlerde

now at the moment

always ara sıra usually nadiren often asla, hiç sometimes kırk yılda bir her zaman, hep genellikle sık sık bazen

today these days occasionally rarely never once in a blue moon (lit once in every forty years)

Now look at the following adverbs we also use to say how often something happens: 1 her. This adverb means every:

her sabah/pazertesi/hafta sonu/yaz



every morning/Monday/weekend/summer

We can express the same meaning with the plural suffix + accusative case suffix (= leri/ları): sabahları pazartesileri



in the mornings on Mondays

hafta sonları yazları

at weekends in summers

However, we can use only her with these words: gün/hafta/ay/yıl ‘day/week/month/year’. 2 bir/iki/üç defa (= kez). This adverb means once/twice/three times etc. It is preceded by the words günde/haftada/ayda/yılda: once a day

günde bir defa

2

Past tenses



dün dün sabah/öğleden sonra/akşam dün gece geçen salı/hafta/ay/yıl (=sene)/kış (iki) saat/gün/hafta/ay/yıl önce

3

Future tense



yarın tomorrow yarın sabah/öğleden sonra/akşam/gece tomorrow morning/afternoon/evening/night (iki) saat/gün/hafta/ay/yıl sonra (two) hours/days/weeks/months/years later gelecek salı/hafta/ay/yıl next Tuesday/week/month/year (yakın) gelecekte in the (near) future

134

eas•y Turkish Grammar

buffer

haftada üç kez

three times a week



possessive

yesterday yesterday morning/afternoon/evening last night last Tuesday/week/month/year/winter (two) hours/days/weeks/months/years ago

case

tense negation

person

others

Adverbs of time hâlâ, henüz, hemen and şimdi 1 hâlâ means still (up to a particular point in time and continuing at that moment):

O adamdan hâlâ nefret ediyorum. Sen hâlâ burada mısın? Geç kalacaksın.

I still hate that guy. Are you still here? You will be late.

2 henüz means yet (up to the time of speaking). We usually use it in negatives and negative questions: Kahvaltı henüz hazır değil. Bebek henüz uyumadı. Beren okuldan henüz dönmedi mi? We can also use henüz in affirmatives, the meaning the adverb yeni or şimdi:





İşten henüz/yeni/şimdi döndüm.



Ben hemen eve gitmeliyim. Yeni tanıştık ve hemen arkadaş olduk.

Breakfast isn’t ready yet. The baby hasn’t gone to sleep yet. Has Beren returned from school yet? being just (only a short time ago). We can replace it with I have just returned from work.

3 hemen means immediately:

I must go home immediately. We just met and immediately became friends.

4 şimdi – besides the present time – may also refer: i to the very near future. We usually use it with the present continuous and the simple present: The meal is ready. I will set the table in a moment. Have a seat. Ms Aslı will be here in a moment.

Yemek hazır. Sofrayı şimdi kuruyorum. Oturun. Aslı Hanım şimdi gelir.





ii to the immediate past:



Ali şimdi çıktı. Öğleden sonra dönecek. Cep telefonum şimdi buradaydı.

3

Adverbs of place and direction

1

Ali just now left. He will be back in the afternoon. My mobile phone was here a moment ago.

Place

bura-

şura-

ora-

These adverbs correspond to English place adverbs here and (over) there. They inflect for case and have the same reference of location relative to the speaker as the demonstratives bu, şu and o (see page 64):





Sen burada ne yapıyorsun? Burayı imzalar mısınız, lütfen? Yoruldum. Şurada dinlenelim mi? Sehpayı oraya, kanepenin önüne koy.

buffer

possessive

case

tense negation

What are you doing here? Would you sign here, please? I’m tired. Shall we have a rest over there? Put the coffee table over there, in front of the sofa.

person

others

Adverbs

135

2

Direction

The most common adverbs of direction and their basic meanings are: ileri geri





forward(s) backward(s)

içeri dışarı

inside outside

yukarı aşağı

up down

We can use these adverbs either in their bare forms or in the dative case, without any difference in meaning:

Bir adım ileri(ye) git. Düşeceksin. Şimdi 10’dan geri(ye) say.

Take a step forward. You are going to fall. Now count backwards from 10.



İçeri(ye) girelim. Ben üşüdüm. Köpeği dışarı(ya) çıkarır mısın?

Let’s go inside. I’m cold. Would you take the dog outside?



Asansör yukarı(ya) çıkıyor. Bekle. Aşağı(ya) geliyorum.

The lift/elevator is going up. Wait. I am coming down.







We can also use these adverbs of direction in the locative or ablative case: Shall we sit inside? I’m cold. A weird sound came from outside.

İçeride oturalım mı? Ben üşüdüm. Dışarıdan tuhaf bir ses geldi.



Note that adverbs of direction in their bare forms can also function as adjectives: Saatim beş dakika geri/ileri. Aşağı katlar yukarı katlardan daha ucuz.









My watch is five minutes slow/fast. Lower floors are cheaper than upper floors.

The adjective forms of içeri and dışarı are iç and dış:



Kalenin dış duvarları yıkılmış. Cüzdanım ceketimin iç cep/bindeydi.

4

Comparison of adverbs

The outer walls of the castle fell down. My wallet was in the inner pocket of my jacket.

We make the comparative of adverbs in the same way as that of adjectives, by placing daha before adverbs (see page 66 for comparative adjectives): Daha sessiz oynayın, çocuklar. Ben karımdan daha iyi yemek yapıyorum. Daha yavaş konuşur musunuz, lütfen? Zenginler çevreyi daha çok kirletirler. Çünkü daha çok tüketirler.



Play more quietly, kids. I cook better than my wife. Would you speak more slowly, please? The rich pollute the environment more. Because they consume more.

Study also these examples with kadar + adverb: Akın Almancayı Türkçe kadar iyi konuşabiliyor. Akın can speak German as well as Turkish. Okulda hiç kimse Rüzgâr kadar hızlı koşamaz. Nobody at school can run as fast as Rüzgâr. Ben senin kadar çok kazanmıyorum. I don’t earn as much as you do.

136

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Mark the words in bold as adjective (adj) or adverb (adv). 1 İyi bir balık restoranı biliyor musun?



4 Bu alıştırmalar çok kolaymış.

........



Adresi kolay bulabildin mi?

........

5 Hadi, sessiz sinema oynayalım.

........

Biraz sessiz konuşur musunuz?

........

........

Beni iyi anladın mı?

........

2 Çabuk odana git, ev ödevlerini yap.

........

Az önce çabuk adımlarla aşağıya indi. 3 Beni dikkatli dinleyin.



........

6 Adımı yanlış yazmışsınız.

........

Suna dikkatli ve çalışkan bir öğrenci. ........

Galiba yanlış yöne gidiyoruz.



yavaş

çabuk



........

Check in the key.

2 Complete the sentences with the adverbs from the lists. dikkatli

........

güzel

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

kötü

1 Sana yetişemiyorum. Biraz 2 Bu çiçekler çok

...............................

...............................

3 O bıçak çok keskindir.

5 Çok zorba bir çocuk. Sınıfta herkese yanlış

sessiz

...............................

...............................

...............................

bitir.

anlamışım.

7 Patron üniversiteyi Amerika’da okumuş. İngilizceyi çok 8 Biraz

...............................

Set B per.

davranıyor.

1 -m 2 -n hızlı 3 Ø

kolay

6 Kusura bakmayın. Ben sizi

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

kullan. Elini kesebilirsin.

4 Okul servisini kaçıracaksın. Kahvaltını

iyi

yürür müsün?

kokuyor. Teşekkür ederim, aşkım.

...............................

...............................

1 -k 2 -niz 3 -ler

konuşuyor.

yürüdüm. Terledim.

9 Yeni çamaşır makinem hiç ses yapmıyor. Çok 10 Murat çok sosyal bir çocuk.

...............................

Set A per.

...............................

çalışıyor.

arkadaş edinebiliyor.

3 Translate into Turkish and English. 1

2

1 2 3 4 5

Drive (= sür) slowly. Suzan and I get along (= anlaş) well. My sister sings beautifully. We won the competition easily. I went to bed late (= geç) last night.

1 Bu sabah erken (=

early) kalktım.

........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................

........................................................................................................................

2 Çok hızlı konuşuyorsunuz.

........................................................................................................................

3 Dün gece iyi uyuyabildin mi?

........................................................................................................................

4 Siz beni yanlış anladınız. 5 Tim Türkçeyi akıcı (=

buffer

possessive

case

fluently) konuşuyor. tense negation

........................................................................................................................

........................................................................................................................

person

others

Adverbs

137

4 Complete the sentences with the adverbial doublets from the list. uzun uzun



1 2 3 4 5

acele acele

kolay kolay

boş boş

sakin sakin

Yine tartışmayalım, aşkım. Oturalım ve .................................................. konuşalım, olur mu? Hakan, bir yere mi yetişeceksin? Böyle ................................................... nereye gidiyorsun? O bir keçiden daha inatçıdır. Onu ................................................ ikna edemezsin. Biraz mantıklı konuş ya da sus, lütfen. ................................................ konuşma, Allah aşkına! Kısa bir rapor yazdım. Her veriyi ................................................. yorumlamadım.

Check in the key.

5 Complete the sentences with the adverbs from the list. dürüstçe 1 2 3 4 5

sevinçle

öfkeyle

bencilce

kısaca

O sadece kendini düşünüyor. Çok ......................................... davranıyor. Sen şimdi çok kızgınsın. Bence ......................................... karar verme. Sonra pişman olursun. Sen yaptın, değil mi? Hiç kıvırma. ......................................... itiraf et. Annem mezuniyet haberimi ......................................... karşıladı. Mutluluktan havalara uçtu. Rapor çok uzun, ama ben size ......................................... özetleyeyim. Diyor ki…

6 Complete the sentences with the verbs from the list + (y)e 2f. bak bak 1 2 3 4 5

bağır bağır

sev sev ü

yaşa yaşa

uyu uyu

seve seve yardım ederim. Sen benim en iyi arkadaşımsın. Sana ........................ Sesini alçalt. Benimle ..................................................... konuşma. Ben senin annenim. İnsan her şeyi kitaplardan öğrenemiyor, bazı şeyleri ..................................................... öğreniyor. Kızım, hadi yatağa. Çocuklar ..................................................... büyürler. Gel, sen de dene. Sadece ..................................................... öğrenemezsin.

7 Complete the sentences with the adverbs of time from the lists.

bugünlerde 1 Ben

iki kez/defa

.................................................

henüz

.................................................

4 Ben haftada 5 Göksenil

6 Ben

gelecekte

.................................................

7 Mert dışarı çıktı. Bir saat 8 Siz

.................................................

.................................................

spor salonuna gidiyorum.

üniversiteden mezun olacak. sonra

.................................................

138

eas•y Turkish Grammar

geçen

yeni

dışarıda yiyorum. Yemek yapmayı sevmiyorum. .................................................

dönecek.

yaz tatile nereye gittiniz?

9 Ben onu çok iyi tanımıyorum. Biz 10

sabah Eskişehir’e gittiler.

kalkmadı. Hâlâ uyuyorlar.

.................................................

.................................................

genellikle

dün

biraz hâlsizim. Geceleri pek iyi uyuyamıyorum.

2 Annemler (= Anne ve babam) 3 Çocuklar

gelecek yıl/sene

.................................................

tanıştık.

belki daha iyi yaşayacağız, ama daha mutlu olmayacağız.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

8 Complete the adverbs of place bura-, şura- and ora- with the correct case suffixes. da ne yapıyorsun? Çabuk bura...... ya gel. 1 Sen ora...... 2 Saksıyı ora........... değil, şura..........., pencerenin önüne koyar mısın? 3 Bura........... sigara içemezsiniz. Bakın, ora........... yazıyor. 4 Yazın Kuşadası’na, ora........... da Bodrum’a gideceğiz. 5 Ben bura........... pek sevmedim. Başka bir yere gidebilir miyiz? 6 Bir saattir yürüyoruz. Şura........... biraz soluklanalım.

Check in the key.

9 Underline the correct word. 1 Kapıda bekleme, içeri/dışarı gir.

4 Hadi içeri/dışarı çıkalım. Hava çok güzel.

2 Asansör aşağıya/yukarıya iniyor.

5 Az önce merdivenlerden aşağı/yukarı çıktı.

3 Önüne, geriye/ileriye bak.

6 10’dan geriye/ileriye sayıyorum. 10, 9, 8...

10 Complete the sentences with daha + adverbs from the list. az

çabuk

sık

sessiz

Set A per.

yavaş ü

yavaş konuşur musunuz, lütfen? 1 Ben sizi anlayamıyorum. Daha ........................... 2 Son günlerde kilo aldım.

................................................

3 Çocuklar, kardeşiniz uyuyor.

yemeli ve daha çok egzersiz yapmalıyım.

................................................

4 Benzin mazottan daha uçucudur; yani 5 Dişlerinizde çürükler var. Dişlerinizi

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

oynayın, tamam mı?

................................................

................................................

buharlaşır.

fırçalamalısınız.

Set B per. 1 -m 2 -n 3 Ø

11 Complete the sentences with kadar + adverbs from the list. akıcı

uzun

iyi ü

hızlı

dikkatli

1 -k 2 -niz 3 -ler

1 Ben bir aşçı ..................... kadar iyi yemek yaparım. Parmaklarını yersin. 2 Babam sık sık kaza yapıyor. Annem 3 Ben de senin

................................................

...................................................

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

araba kullanmıyor.

koşabilirim. Hatta seni geçebilirim. Hadi plaja kadar yarışalım.

4 Erkekler daha erken ölüyorlar. Kadınlar ................................................ yaşamıyorlar. Kadınlardan ötürü mü dersiniz? 5 Canan 15 yıl Almanya’da yaşadı. Almancayı Türkçe

................................................

konuşabiliyor.

12 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5

Would you drive more carefully, please? She earns more than her husband. I should visit my mother more often. We played as well as the rival team. At school, boys don’t work as hard as girls.

buffer

possessive

case

tense negation

............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................

person

others

Adverbs

139

33

Zero and first conditionals

Like in English, conditional sentences ‘şart/koşul cümleleri’ in Turkish have two parts: the condition clause and the main (or result) clause. The condition clause usually comes first.

1

Zero conditional sentences

Like in English, we use: simple present + simple present Erken kalkarsam, genellikle kahvaltı yaparım.



If I get up early, I usually have breakfast.

In the condition clause we add the tense + se 2f + Set B personal suffixes to the verb stem (kalkarsam), and in the main clause we add the tense + Set A personal suffixes to the verb stem (yaparım). We can begin the condition clause with the conjunction eğer (or less often şayet), which corresponds to if in English, but it is not essential because the suffix -se 2f covers its meaning. Study these examples: Suyu kaynatırsanız, buharlaşır. Bu simgeye iki kez tıklarsan, dosya açılır. Yağmur yağmazsa, sabahları işe yürürüm. Study also these examples with ek-fiil:

If you heat the water, it evaporates. If you click this icon twice, the file opens. If it doesn’t rain, I walk to work in the mornings.



If speech is silver, then silence is golden. If I am at home at the weekend, I watch films.

Söz gümüşse, sükût altındır. (atasözü) Hafta sonu evdeysem, film seyrederim.

Notice the buffer letter y in evdeysem.

2

First conditional sentences

The basic pattern for first conditional sentences is also: simple present + simple present Study these examples: Anneme söylersen, seni öldürürüm. Buraya park ederseniz, arabanızı çekerler. Sessiz olursanız, memnun olurum. Hemen çıkmazsak, gecikiriz. Eğer özür dilemezse, onu asla affetmem.









If you tell Mum, I will kill you. If you park here, they will tow away your car. If you keep quiet, I will be pleased. If we don’t leave right now, we will be late. If he doesn’t apologize, I will never forgive him.

Study also these examples with ek-fiil and var/yok: Öğretmen sınıftaysa, kızar. Cem’in parası varsa, bana biraz borç verir. Çok trafik yoksa, gecikmeyiz.





140

eas•y Turkish Grammar

buffer

If the teacher is in the class, s/he will get angry. If Cem has money, he will lend me some. If there isn’t too much traffic, we won’t be late.

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Put the sentences together. 1 2 3 4 5 6 7

c a bulaşık makinesi durur.

Problemini anlatmak istersen, Mehmet, açsan, Bu çiçekleri her gün sulamazsam, O düğmeye basarsan, Evde ekmek yoksa, Çocuklar, montlarınızı giymezseniz, Beni bir daha tehdit ederseler,

.......

....... ....... ....... ....... ....... .......

b c ç d e f

polise giderim. dinlerim. hasta olursunuz. Hava soğuk. ben fırına gider, alırım. solarlar. buzdolabında yemek var. Check in the key.

2 Complete the sentences with the correct forms of the words from the lists. kız ü 1 2 3 4 5

bırak ü

değil

Set A per. 1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

git

Ben bugün okulu astım. Eğer annem öğrenirse, çok ............. kızar . , sizi yarın ararız. Telefon numaranızı bırakırsanız ............................. Arkadaşların evde sigara ..............................................., sevinirim. (Siz) Müsait ..............................................., ben daha sonra gelirim. Hava hafta sonu güzel olursa, belki biz pikniğe ................................................

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler Set B per.

1 -m bekleme 2 -n 3 Ø Çok dondurma yersen, karnın ..............................................., kızım. 1 -k Nakit ..............................................., %20 indirim alırsınız. 2 -niz Galatasaray bugün Fenerbahçe’yi yenerse, büyük ihtimalle şampiyon ....................................... 3 -ler Gecikmeyin. Eğer gecikirseniz, (biz) sizi ..............................................., gideriz. İşe bugün de ..............................................., patron beni kesin işten atar. öde

6 7 8 9 10

içme



ağrı

geç kal

ol

3 Fill in the gaps with the correct suffixes. İşe bugün de geç kalırsam, patron beni kesin işten atar. (O) İşten at...............(1), (ben) beş parasız kal...............(2). Kiramı ödeyemem. Eğer ev sahibim de evden çıkar...............(3), ... Of, her gün bu korkuyla yaşamaktan bıktım. İşten atarsa atsın, (benim) hiç umurumda olma...............(4). Zaten yıllardır beni sömürüyor, hakkımı vermiyor. Eğer ‘Alp, artık seninle çalışamayız.’ de...............(5), ben de daha iyi bir iş bul...............(6), daha çok kazan...............(7). Belki kendi işimi kur...............(8), kendimin patronu ol...............(9) ve hiç kimseye hesap filan verme...............(10).

4 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5 6

If you click (= tıkla) this x, the file closes. If you mix red and blue, you get (= elde et) purple. If that fool (= aptal) comes, I will go. If she doesn’t work, she will fail (= kal). If he apologizes, I will forgive him. If you lie to me, I won’t talk to you again.

buffer

possessive

case

tense negation

person

.............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. ..............................................................................................................................

others

Zero and first conditionals

141

34

Postpositions

Besides the case suffixes, we have postpositions ‘edatlar’ that function like prepositions in English. Almost all postpositions are words, not suffixes. Notice the word order in these examples: 1 2

Türkçeyi işim için öğreniyorum. Gel, benim yanıma otur.

I’m learning Turkish for my job. Come, sit beside me.

We have two types of postpositions, which we may call bare (#1) and inflected (#2) postpositions.

1 Bare postpositions The words that come before the bare postpositions can be in the nominative, dative, or ablative case. Here are the bare postpositions preceded by words:

A in the nominative case 1

için



Bu park yeri engelliler için, beyefendi. O para için her şeyi yapar.



‘for’ This parking place is for the disabled, sir. S/he does everything for money.

Note that Turkish için and English for do not necessarily correspond in every instance. The same is true for other postpositions: (NOT otobüs için...) 2 gibi ‘like’





Otobüs bekliyorum.

I’m waiting for a bus.

Aynı annem gibi konuşuyorsun! Küçük çocuklar gibi sızlanmayı bırakır mısın?

You sound just like my mum! Will you stop whining like small kids?

Note that when personal pronouns precede için and gibi, they appear in the genitive case except the 3rd person plural (benim, senin, onun bizim, sizin, onlar). These personal pronouns function like English object pronouns me, you, him, her etc:

Para onun için her şeydir. Benim için endişelenme, ben iyiyim.





O dürüsttü. Senin gibi yalancı değildi. Ben onlar gibi düşünmüyorum.

3

ile



142



Money is everything for him/her. Don’t worry about me, I’m fine. He was honest. He wasn’t a liar like you. I don’t think like them.

(see page 149)

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

B in the dative case 1 -e göre ‘according to’ According to the police, it was a murder. In my opinion, it was a very boring film.

Polise göre cinayetmiş. Bana göre (= Bence) çok sıkıcı bir filmdi.





2

-e doğru

‘towards’ Filiz and I are walking towards the park. meeting ended towards the evening.

Filiz’le ben parka doğru yürüyoruz. Toplantı akşama doğru bitti.

3

-e karşı

The

‘against’ You cannot swim against the stream. Must you be against everything?

Akıntıya karşı yüzemezsiniz. Sen her şeye karşı olmak zorunda mısın?

4 -e kadar ‘till/until’ Seni dün akşam 8.00’e kadar bekledik. Biletiniz hafta sonuna kadar geçerli. 5 -e rağmen/karşın ‘in spite of/despite’

We waited for you until 8.00 yesterday evening. Your ticket is valid until the weekend.



In spite of his advanced age, he still works. Despite the traffic, I wasn’t late for work.



İleri yaşına karşın hâlâ çalışıyor. Trafik/ğe rağmen işe geç kalmadım.

C

in the ablative case

1 -den önce ‘before’



Çocuklar, yemekten önce ellerinizi yıkayın.

Siz sırada benden önceydiniz, değil mi? 2 -den sonra ‘after’



Kids, wash your hands before the meal. You were before me in the queue/line, weren’t you?

Bugün işten sonra ne yapıyorsun? What are you doing after work today? Polis karakolu otobüs durağından sonra. The police station is after the bus stop.



Note that önce and sonra may function as adverbs of sequence, the meaning being first and then:



Önce ödevini yap, sonra televizyon seyret.



Çok özür dilerim. Trafikten dolayı geciktim. Babam hastalık/ğından ötürü emekli oldu.

3 -den dolayı/ötürü ‘due to/because of’

buffer

possessive

case

tense negation

person

First do your homework, then watch TV.

I’m so sorry. I’m late because of the traffic. My father retired because of his illness.

others

Postpositions

143

2

Inflected postpositions

We form inflected postpositions from nouns. They usually function like English prepositions of place such as under, next to, behind and between. Look at these examples:

Gel, benim yanıma otur. Kedi koltuk/ğun altında uyuyor.

Come, sit beside me. The cat is sleeping under the armchair.

As can be seen: ● The word that comes before the postpositional noun takes the genitive case suffix (benim, koltuk/ğun). ● The postpositional noun itself takes the possessive + case suffixes (yanıma, altında). Here are the most common nouns we use to form postpositions, and their basic postpositional meanings: 1

alt



Evrak çantan masanın altında. Bu posteri saatin altına yapıştıracağım.





‘under, below’ Your briefcase is under the desk. I will stick this poster below the clock.

The Turkish word for above is üst as in: Our office is above the bank.

Ofisimiz bankanın üstünde.



We usually use the locative case suffix where English uses on, in and at (see page 37; 5). 2 ön ‘in front of’

Durak biraz ileride, okulun önünde. Sehpayı kanepenin önüne koyar mısın?

The stop is some way ahead, in front of the school. Would you put the coffee table in front of the sofa?

3 arka ‘behind’

Siz sırada benim arkamdasınız. Okul çantanı kapının arkasına koyma.

You are behind me in the queue/line. Don’t put your school bag behind the door.

4 yan ‘beside, next to’ Ben Demir’in yanına oturacağım. Banyo üst katta, yatak odasının yanında.





I will sit beside Demir. The bathroom is upstairs, next to the bedroom.

5 karşı ‘across, opposite’ Ben yolun karşısında oturuyorum. Bütün eczaneler hastanenin karşısında.



I live across the road. All chemists’/drugstores are opposite the hospital.

6 ara ‘between’ Eczane fırınla çiçekçinin arasında. Sinemada, cadı ablası aramıza oturdu.





The chemist’s is between the baker’s and florist’s. In the cinema, her witch older sister sat between us.

Notice in the first example that the suffix -la (fırınla) corresponds to and (see page 148; 2).

144

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

Exercises

2-fold aıou eiöü e a

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Underline the correct word. 1 Haftanın yedi günü köle gibi/için çalışıyorum. 4 Almancayı anadili için/gibi konuşabiliyor. 2 Yardımın için/gibi çok teşekkür ederim. 5 Yaz tatili gibi/için para biriktiriyoruz. 3 Kek için/gibi kaç yumurta kırayım? 6 Her kadın için/gibi ben de ilgi istiyorum.

Check in the key.

2 Translate into Turkish. 1 2 3 4 5

I hate people like him. You are behaving like a little (= küçük) kid. Would you do something for me? For more information, see (= bak) unit 7. For the flu, eat fruit like oranges and kiwis.

........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................

3 Complete the sentences with the words from the list + (y)e 2f göre. yasalar ü

erkek arkadaşım

ben

söylenti

Set A per.

yeni bir anket

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

göre bu suç. Hapse girersin, sana söyleyeyim. 1 Yasalara ................................. 2 ..................................................................... eteğim çok kısaymış. Hiç de kısa filan değil. 3 Bir ............................................................... onunla parası için evlenmiş. Aşk evliliği palavraymış. 4 ............................................................... güzel bir film değildi. Hiç beğenmedim. 5 ............................................................... insanların %56’sı hükûmetten memnun değilmiş.

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler Set B per.

4 Complete the sentences with the words from the list + (n/y)e 2f doğru. metro 1 2 3 4 5

saat yedi ü

biz

gece yarısı

1 -m 2 -n 3 Ø

ay sonu

1 -k 2 -niz 3 -ler

saat yediye doğru bitti. Toplantı çok uzun sürdü. Sabah başladı, akşam ............................................ Çabuk emniyet kemerini tak. Trafik polisi ............................................................ geliyor. İşten yeni çıktım, ............................................................ yürüyorum. Murat dün akşam dışarıdaydı. Eve ............................................................ geldi. Arkadaşlarıyla takılmış. Ben gelecek ............................................................ Ankara’ya gideceğim. Bir toplantıya katılacağım.

5 Complete the sentences with the words from the list + (y)e 2f karşı. haksızlık

sen ü

kürtaj

Fenerbahçe

hükûmet

karşı bir tavrım yok. 1 Ben sadece kendi fikrimi söylüyorum. Beni yanlış anlama. Sana .........................

2 Bence embriyon da bir bireydir; senin gibi, benim gibi. Herkes 3 Beşiktaş yarın

......................................................................

4 Ahmet çok hakperesttir. Her türlü

......................................................................

5 Hiç kimse ülke ekonomisinden memnun değil. Her yerde

buffer

possessive

case

tense negation

......................................................................

olmalı.

oynayacak. Sence kim yener?

person

mücadele eder.

...................................................................

others

gösteriler yapılıyor.

Postpositions

145

6 Complete the sentences with the words from the list + (n)e 2f kadar. yemek ü 1 2 3 4 5

sonu

10 yaşı

saat beş

ev

kadar bekleyemeyeceğim. Ben çok açım. Kendime sandviç yapacağım. Yemek/ğe ....................................... Sabaha doğru yattım. ................................................................. ders çalıştım. Film çok kötüydü. ................................................................. seyretmedik, yarısında çıktık. Babam ................................................................. okula gitmemiş. Köylerinde okul yokmuş. Bacaklarım fena ağrıyor. Ta işten ................................................................. yürüdüm. Check in the key.

7 Rewrite the sentences with -(n/y)e 2f rağmen/karşın. 1 Yaşı ileri fakat hâlâ çalışıyor.

İleri yaşına rağmen/karşın hâlâ çalışıyor. ...............................................................................................................................

2 Hava soğuktu ama evden paltosuz çıktı.

...............................................................................................................................

3 Hastasın ama hâlâ sigara içiyorsun.

...............................................................................................................................

4 O hatalıydı fakat özür dilemedi.

...............................................................................................................................

5 Trafik vardı ama uçağımıza yetişebildik.

...............................................................................................................................

8 Translate into Turkish. 1 We waited for you (=seni/sizi) till 9 pm. Why didn’t you come or give a ring (=ara)? ..................................................................................................................................................................................................................................................

2 Despite my expensive presents and apology, she hasn’t forgiven me. ..................................................................................................................................................................................................................................................

3 I’m coming towards the bus stop. Wait there, OK? ..................................................................................................................................................................................................................................................

4 Rumour (=Söylenti) has it that her husband is in prison (=hapishane/cezaevi). ..................................................................................................................................................................................................................................................

5 Yesterday we could arrive home towards the midnight (=gece yarısı). ..................................................................................................................................................................................................................................................

6 Garlic is a powerful natural (=doğal) antibiotic against illnesses. ..................................................................................................................................................................................................................................................

7 Everything proceeded (=ilerledi) according to the plan. We finished the work on time (=vaktinde). ..................................................................................................................................................................................................................................................

8 He didn’t want to come in spite of all my insistence (=bütün ısrarlarım). ..................................................................................................................................................................................................................................................

9 In my opinion, Cem Yılmaz is the best comedian in Turkey. ..................................................................................................................................................................................................................................................

10 The boss works (=çalıştırıyor) us from eight (=sekizden) in the morning until eight in the evening. ..................................................................................................................................................................................................................................................

Check in the key.

146

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

9 Translate into Turkish. 1 We play tennis after work every day.

......................................................................................................................................

2 Call me before noon (= öğle) tomorrow.

......................................................................................................................................

3 Go straight. Turn left after the supermarket.

......................................................................................................................................

4 He left home before me in the morning.

......................................................................................................................................

5 You are after me in the queue/line.

......................................................................................................................................

10 Translate into Turkish. Use -den 2f dolayı/ötürü for because of.

Check in the key.

1 I moved to Istanbul because of my job.

......................................................................................................................................

2 They make fun of me because of my accent.

......................................................................................................................................

3 He didn’t want to come because of you.

......................................................................................................................................

4 We cancelled the barbecue because of the rain.

......................................................................................................................................

11 Look at the map and complete the sentences. Otopark Süpermarket

Ekmek Fırını

Otobüs Durağı

Eczane

Çiçekçi

Banka

Hastane

1 Süpermarket nın yan.......... ında. ........................................ solda, ekmek fırını........ 2

........................................

ileride, süpermarket.......... ön............

3

........................................

otobüs durağı........... tam karşı.................

4

........................................

sağda, eczane........... banka........... ara................

5

........................................

solda, süpermarket........... arka................

6

........................................

solda, banka........... hemen sonra.

7

........................................

yol............ son............., sol köşede.

8

........................................

eczane.......... karşı................

9

........................................

eczane........... arka................

10 Bu caddede manav yok. Yan caddede, kasap.......... yan........... var.

12 Translate into Turkish. 1 The bookstore is next to the school.

......................................................................................................................................

2 There is a butcher’s opposite the florist’s.

......................................................................................................................................

3 He sits right behind me in the classroom.

......................................................................................................................................

4 The nearest ATM is at the end of the road.

......................................................................................................................................

5 This is between you and me.

......................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Postpositions

147

35 1

Conjunctions

ve

We use ve in the same way as and in English to join: 1 words and phrases that are equal in function:

He is very handsome and kind. Can I have a hamburger and a cola? Ece and Su are coming to my place.

Çok yakışıklı ve kibar. Bir hamburger ve kola alabilir miyim? Ece ve Su bana geliyorlar.

In a list, we use ve only before the last word or phrase in the same way as English and: Yakışıklı, kibar ve çok zengin.



Ece, Su ve Yasemin bana geliyorlar.

2 sentences:

Bekleyeceğiz ve göreceğiz. Ben her sabah duş alırım ve tıraş olurum. Bu formu doldurun ve şurayı imzalayın.

2

ile



He is handsome, kind and very rich. Ece, Su and Yasemin are coming to my place.

We will wait and see. I have a shower and a shave every morning. Fill in this form and sign here.

We use ile, which we usually turn into a suffix as -(y)le 2f, as a postposition as well as a conjunction: A As a conjunction, we use -(y)le 2f to join two nouns (or noun phrases), and we can replace it with ve without any difference in meaning: =

Bir hamburgerle kola alabilir miyim? Bir hamburger ve kola…

Miray’la Esra alışverişe gittiler. = Miray ve Esra… =



Ben İngilizceyle Fransızca biliyorum. Ben İngilizce ve Fransızca…

Can I have a hamburger and a cola? Miray and Esra have gone shopping. I know English and French.

However, in a list we do not use -(y)le 2f before the last noun. Instead, we use ve. Look again at the example we have studied above: Ece, Su ve Yasemin bana geliyorlar.



(NOT ...Ece, Su ile Yasemin...)



We do not use -(y)le 2f to join adjectives and sentences either:

Çok yakışıklı ve kibar. Ben her sabah duş alırım ve tıraş olurum. Bu formu doldurun ve şurayı imzalayın.



148

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

(NOT ...yakışıklı ile kibar.) (NOT ...duş alırım ile tıraş olurum.) (NOT ...doldurun ile şurayı imzalayın.) case

tense negation

person

others

B As a postposition, we use -(y)le 2f to say: 1 two or more people or things are in the same place together or are doing something together (= with): Ben işten sonra Asu’yla buluşacağım. Yumurta sarılarını yoğurtla karıştırın, sonra...



After work I will meet up with Asu. Mix the yolks with yogurt, then...

2 what means or method we use to do something (= by, with): Biz Ankara’ya hızlı trenle gideceğiz. Kredi kartıyla ödeyebilir miyim? Eti bu bıçakla doğra. Daha keskin.



We will go to Ankara by fast train. Can I pay by credit card? Chop the meat with this knife. It’s sharper.

Note that before we add -le 2f (the conjunction or postposition) to personal pronouns, we put personal pronouns, except the 3rd person plural, into the genitive case (benimle, seninle, onunla, bizimle, sizinle, onlarla): S/he and I get along well. You and we are very different.



Onunla ben iyi anlaşıyoruz. Sizinle biz çok farklıyız.



Seninle gelebilir miyim? Can I come with you? Ben onlarla takılmayı sevmiyorum. I don’t like hanging out Benimle evlenir misin? Will you marry me?



with them.

In spoken Turkish, we usually omit the genitive case suffix and say benle, senle, onla etc.

3

veya/ya da

We use veya or ya da in the same way as or in English to show: 1 either of two possibilities or choices we state is possible:

We will go to İzmir or Bursa in summer. Would you like tea or coffee?



Biz yazın İzmir veya Bursa’ya gideceğiz. Çay ya da kahve alır mısınız?



In a list, we use veya/ya da only before the last possibility or choice in the same way as English or: Çay, kahve ya da meyve suyu alır mısınız? Would you like tea, coffee or juice? 2 we are guessing at a number because we do not know what the exact number is:



The petrol station is two or three km away. I came ten or fifteen minutes ago.

Benzinlik iki veya üç km ileride. On ya da on beş dakika önce geldim.

4

ama/fakat

We use ama or fakat in the same way as but in English:

Ömer zeki bir öğrenci ama tembel. Babam 80 yaşında ama hâlâ çok sağlıklı. Hayır, boşanmadık fakat ayrı yaşıyoruz.

buffer

possessive

case

tense negation





person

Ömer is an intelligent student but he is lazy. My dad is 80 years old but he is still very healthy. No, we haven’t got divorced but we live apart.

others

Conjunctions

149

5

çünkü

We use çünkü in the same way as because in English: Sana inanmıyorum çünkü yalan söylüyorsun. I don’t believe you because you are lying. A: Ben niye arkadaşlarımla tatile gidemiyorum? Why can’t I go on holiday with my B: Çünkü sen daha 16 yaşındasın. Because you are only 16 years old.

6

friends?

de ... de

We use de … de in the same way as both, or both ... and ... in English. Even though de … de is not a suffix, it undergoes vowel harmony (as de/da) and consonant harmony (as te/ta). However, we do not show the consonant change(s) in writing:

Mehtap da /mehtapta/ kocası da doktor. Çince konuşabiliyorum da yazabiliyorum da.

Mehtap and his husband are both doctors. I can both speak and write Chinese.



Mehtap doktor. Kocası da doktor. Çok yorgunum. Başım da ağrıyor.

Mehtap is a doctor. Her husband is a doctor too. I’m too tired. I have a headache as well.

Also, we can use a single de as a conjunction. It functions like English also, as well and too:

In negative sentences, de corresponds to either: Ben de o adamdan hoşlanmıyorum.



I don’t like that man either.

Note that ● The position of de changes the meaning: Compare these examples:

Ofiste, Sezen de Almanca biliyor.



Sezen Almanca da biliyor.

In the office, Sezen knows German too. (= besides, for example, Hakan and Özge) Sezen knows German too. (= besides, for example, English)

As can be seen, the meaning of de depends on its position. In English, however, the exact meaning is usually expressed by stressing the word or phrase that also/as well/too refers to. Compare also these examples:

Ravza hasn’t come to school today either. (= She was absent the previous day[s] too.)



Ravza da bugün okula gelmedi. (=

Ravza bugün de okula gelmedi.

She is one of today’s absentees.)

● de (or de … de) is identical in form with the locative case suffix -de 2f: Menüde vejetaryen yemekleri de var. Can evde de okulda da sessiz bir çocuk.

150

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

There are also vegetarian dishes on the menu. Can is a quiet boy both at home and at school.

case

tense negation

person

others

7

hem ... hem de

We use hem … hem de: 1 in the same way as de ... de, but we use hem ... hem de immediately before the words we join: = =

Hem Mehtap hem de kocası doktor. Mehtap da kocası da doktor. Hem elbisen hem de ayakkabıların çok şık.

Elbisen de ayakkabıların da çok şık.

Mehtap and her husband are both doctors.

Both your dress and your shoes are very elegant.

2 to say something in addition to being or doing something: He is not only handsome but also very intelligent. Literally: It’s both visit and trade. Meaning: It’s a combination of business and pleasure.



Hem yakışıklı hem de çok zeki. Hem ziyaret hem ticaret. (deyim ‘idiom’)

8

ya ... ya da

We use ya … ya da in the same way as either ... or in English:

Yazın biz ya Bursa'ya ya da İzmir'e gideceğiz. In summer we will go to either Bursa or İzmir. ‘Ya olduğun gibi görün ya da göründüğün gibi ol.’ Either seem as you are or be as you seem.

(Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî)

Also, we often use a single ya, especially in colloquial Turkish, as a conjunction in the sense of: 1 what/how about somebody/something:

A: Ben çok acıktım, ya sen? B: Ben de acıktım. Pizza sipariş edelim mi?



A: B: A: B:



I’m very hungry. How about you? I’m hungry too. Shall we order pizza?

Ben bugün okulu astım. I have cut school today. Annem biliyor. Öğretmenin aramış. Mum knows that. Your teacher called Ya babam, o da biliyor mu? What about Dad, does he know too? Birazdan öğrenirsin. You will find out soon.

her.

2 yes, you are right, or you said it! (A is long):

A: Hava bugün çok sıcak. B: Ya, öyle.

It is too hot today. Yes, it is.



A: Matematik yazılısı çok zordu. B: Ya, evet.

The maths exam was too hard. Yes, it was.

3 you know, don’t you know/remember, or isn’t that so when we reply a question:

A: Bana niye söylemedin? B: Dün söyledim ya. A: Dün mü söyledin?



A: Yolun aşağısında bir kafe var ya. B: Evet, biliyorum. A: İşten sonra orada buluşalım.



buffer

possessive

case

tense negation

Why didn’t you tell me? I did yesterday. Don’t you remember? You did yesterday?

person

You know there is a café down the road. Yes, I know. Let’s meet up in there after work. others

Conjunctions

151

9

ne ... ne de

We use ne … ne de in the same way as neither ... nor ... in English. And like in English, the verb(s) is always positive in form but negative in meaning: Ben ne sigara ne de içki içiyorum. I neither smoke nor drink. Ne annem ne de babam beni anlıyor. Neither my mum nor my dad ‘Açlık ne dost, ne akraba, ne adalet, ne de hak tanır.’









understands me.

Hunger knows no friend, no relation, no justice, no right. (Robinson Crusoe, Daniel Defoe)

10 ki

We use ki as a suffix as well as a conjunction: A As a conjunction, we use ki after certain verbs, nouns and adjectives to introduce a clause which shows what someone thinks or says, or states a fact or reason. It corresponds to English conjunction that: Some of the most useful of these verbs, nouns and adjectives are: duymak to hear demek görmek to see bilmek inanmak to believe ummak göstermek to show kabul etmek Study the following example sentences:

to say to know to hope to accept; admit



Kabul etmeliyiz ki rakip takım daha iyiydi. Söylenti o ki gizlice evlenmişler. Belli ki birbirlerini çok seviyorlar.





gerçek söylenti belli şüphesiz

fact rumour clear; obvious certain

We should accept that the rival team were better. Rumour has it that they got married secretly. It is obvious that they love each other so much.

‘Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini.’ I heard that you forgot the colour of my eyes.

(The song duydum ki unutmuşsun by Emel Sayın)

B As a suffix, we add -ki – which does not undergo vowel harmony: 1 to the words in the locative case to make adjectives of place and direction:

2 to

Bu fotoğraftaki adam deden mi? The man in this photo is your grandpa? Aşağıdaki soruları cevaplayınız. Answer the following questions. Eldeki bir kuş daldaki iki kuştan iyidir. A bird in hand is worth two in the bush. words such as dün, bugün, yarın, sabah, öğleden sonra and akşam to make adjectives of time:

bugünkü/dünkü gazete

yarınki toplantı öğleden sonraki Türkçe dersi

today’s/yesterday’s newspaper tomorrow’s meeting the Turkish lesson/class in the afternoon

Notice that with bugün/dün, -ki changes to -kü, although it does not normally undergo vowel harmony. 3 to possessive adjectives to form possessive pronouns (see page 110).

152

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

2-fold aıou eiöü e a

Exercises

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Translate into Turkish. And’s may translate as ve or ile, or both. 1 2 3 4 5 6 7 8

My mum and sister have gone shopping. The tomato soup was too cold and too salty. Cut that rope (= ip) with scissors. Çiçek was with me in the afternoon. Your earrings and necklace are so elegant. Mary is married to my cousin Orhan. I usually go to work by underground. Sit down and tell (= anlat) me everything.

Annem ve/ile kız kardeşim alışverişe gittiler. ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .........................................................................................................................

Check in the key.

2 Complete the sentences with ve, ama/fakat, veya/ya da or çünkü. 1 Şimdi derhâl odana git

..........................

2 Üniversitede mühendislik 3 Hava bugün çok sıcak

..........................

5 Dün gece erken yattım 6 Çay

..........................

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø

ev ödevlerini yap.

..........................

4 Orçun çok zeki bir öğrenci

Set A per.

tıp okumak istiyorum. Henüz karar vermedim.

nemli.

..........................

..........................

1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler

tembel. Ev ödevlerini hiç yapmıyor.

çok yorgundum.

kahve içer misiniz?

7 Sana bir şey söyleyeceğim

.........................

8 ‘Son günlerde çok kilo aldım.’

hiç kimseye söylemeyeceksin. Söz mü?

‘.......................... sürekli abur cubur yiyorsun.’

3 Join the sentences with ve, ama/fakat, veya/ya da or çünkü.

Set B per. 1 -m 2 -n 3 Ø 1 -k 2 -niz 3 -ler

1 Biraz önce duş aldım. Tıraş oldum.

Biraz önce duş aldım ve tıraş oldum. .................................................................................................................................................................................................................................................. 2 Ben sana hiç yalan söylemedim. Sen bana defalarca söyledin. ..................................................................................................................................................................................................................................................

3 Ondan özür filan dilemeyeceğim. Kavgayı ben başlatmadım. ..................................................................................................................................................................................................................................................

4 Beni yarın sabah ara. Mesaj da atabilirsin. ..................................................................................................................................................................................................................................................

5 Akşam arkadaşlarınla dışarı çıkabilirsin. Saat 10.00’da evde olacaksın. ..................................................................................................................................................................................................................................................

6 Anneannem biraz önce ilaçlarını içti. Yattı. ..................................................................................................................................................................................................................................................

7 Okula metroyla gidiyorum. Bazen de otobüsle gidiyorum. ..................................................................................................................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Conjunctions

153

4 Rewrite the sentences with de … de 2f. 1 Arabanın camları ve kapıları açıktı.

Arabanın camları da kapıları da açıktı.

........................................................................................................................................................................................................................................

2 Yeğenim Türkçeyi ve Almancayı çok iyi konuşuyor.

........................................................................................................................................................................................................................................

3 Babam Çankırılı. ... Evet, annem de Çankırılı. ........................................................................................................................................................................................................................................

4 Hafta içi yedide kalkıyorum. Hafta sonu da aynı saatte kalkıyorum. ........................................................................................................................................................................................................................................

5 Matematik dersinden ve fen derslerinden nefret ediyorum. ........................................................................................................................................................................................................................................

6 Arhan ve Arkın okulda çok başarılı. ........................................................................................................................................................................................................................................

7 Çantan çok şıkmış. Ayakkabıların da. ........................................................................................................................................................................................................................................

8 O, sahnede sadece şarkı söylemiyor. Dans da ediyor. ........................................................................................................................................................................................................................................

Check in the key.

5 Translate into Turkish. Use de, or de … de 2f. ‘I love you too.’

1 ‘I love you.’

........................................................................................................................................................................................................................................

2 ‘That restaurant is too expensive.’

‘Its service is bad too.’



........................................................................................................................................................................................................................................

3 ‘I don’t have any money.’

‘I don’t either.’



........................................................................................................................................................................................................................................

4 ‘Jim hasn’t come to school today.’

‘He didn’t either yesterday.’



........................................................................................................................................................................................................................................

5 ‘Which dress will you buy?’



‘I will buy them both.’



........................................................................................................................................................................................................................................

6 Both my wife and I like travelling so much. ........................................................................................................................................................................................................................................ 7 I have been (= gittim) to both France and Germany. ........................................................................................................................................................................................................................................

8 We/You/They are both teachers. ........................................................................................................................................................................................................................................

154

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

Exercises

2-fold aıou eiöü e a

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

6 Make sentences. For + + use hem ... hem de, for / use ya ... ya da, and for – – use ne ... ne de. 1 Furkan (İngilizce + Fransızca +) konuşabiliyor. Şimdi de Almanca öğreniyor.

Furkan hem İngilizce hem de Fransızca konuşabiliyor. ....................................................................................................................................................................................................................................... 2 Benim kocam (sigara – içki –) içmiyor. Hiçbir kötü alışkanlığı yok, Allah’a şükür.

........................................................................................................................................................................................................................................

3 O (tembel + çok yaramaz +) bir öğrenci. Ayrıca da çok ukalâ. ........................................................................................................................................................................................................................................

4 Film (çok güzeldi – çok kötüydü –). Fena değildi. Tavsiye etmem. ........................................................................................................................................................................................................................................

5 Sen (mobilyaların tozunu al / halıları süpür). Ben camları sileceğim. ........................................................................................................................................................................................................................................

6 Şimdi (seni – onu –) görmek istemiyorum. Beni yalnız bırakın. ........................................................................................................................................................................................................................................

7 Adam (yakışıklı + centilmen + zengin). Üçü bir arada kahve gibi. ........................................................................................................................................................................................................................................

8 Ben akşamları (kitap okurum / müzik dinlerim). Pek televizyon seyretmem. ........................................................................................................................................................................................................................................

Check in the key.

7 Put the beginnings and ends together. 1 Çocuklar, tahtadaki alıştırmaları 2 Biz yazın İzmir’deki akrabalarımızı 3 Ben bankadaki bütün paramı



e

.......

.......

a toplar mısın? Yağmur yağacak. b ziyaret edeceğiz. Dayımı, teyzemi…



c mesaj attım, bayramlarını tebrik ettim.



ç dün çektim, harcadım.



d denedi, ama hiçbirini beğenmedi.



e defterlerinize yazın.

.......

4 Kızım, ipteki çamaşırları

.......

5 Telefon rehberimdeki herkese

.......

6 Neredeyse mağazadaki bütün elbiseleri

.......

8 Translate into Turkish. Use -d/te 2f + ki. 1 2 3 4 5 6

Öndeki arabayı takip et. Follow the car in front. .............................................................................................................................. After work let’s meet in the café on the corner. .............................................................................................................................. Complete the following sentences. .............................................................................................................................. Have you bought everything in the list? .............................................................................................................................. We are going to sell our flat in Antalya. .............................................................................................................................. Can I see the red handbag on the second shelf? ..............................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Conjunctions

155

36

Word order

Before you study this unit, make sure that you have mastered direct (definite and indefinite) and indirect objects (see pages 34;1, 35;2 and 37;4.1). As we have studied in the introduction to How Turkish Works at the very beginning of the book, the general word order ‘söz dizimi’ in Turkish is: subject / time expression / place expression / object / verb



Look at this example: Ben dün akşam Taksim’de Sevgi’yi gördüm. I saw Sevgi in Taksim yesterday evening. In this unit, we will study where else the object, time expression, place expression and the subject can go before the verb of the sentence. We will also study the positions of question words and the interrogative particle mi.

1

Object

The object may be: A a direct object, which may itself be: 1 definite. The definite direct object can freely move to any place [with no strings attached] before the verb. But wherever it goes, it is distinguished by the accusative case suffix:

Ben dün akşam Taksim’de Sevgi’yi gördüm.



I saw Sevgi in Taksim yesterday evening.

or Ben dün akşam Sevgi’yi Taksim’de gördüm. or Ben Sevgi’yi dün akşam Taksim’de gördüm. or Sevgi’yi ben dün akşam Taksim’de gördüm. 2 indefinite. The indefinite direct object appears in the nominative case and always goes immediately before the verb Only the interrogative particle mi can go between the two. Ben az önce büyük bir hamburger yedim. I have just eaten a big hamburger. Yusuf oturma odasında gazete okuyor. Yusuf is reading a newspaper in the sitting room.

Dedem her akşam bize masal anlatıyor.

Grandpa tells us a story every evening.

156

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

B an indirect object: The indirect object is distinguished by the dative case suffix and comes before the indefinite direct object. Look again at the last example we have studied on the previous page: Dedem her akşam bize masal anlatıyor. Grandpa tells us a story every evening. Look also at the following examples: Size özel bir soru sorabilir miyim? May I ask you a personal question? Halil İbrahim, sana bir şey söyleyeceğim. Halil İbrahim, I will tell you something. Orhan dün akşam Meryem'e yüzük vermiş. (I hear) Orhan gave Meryem a ring yesterday evening. Biz öğleden sonra anneme doğum günü hediyesi alacağız. We are going to buy (Mum) a birthday gift (for Mum) in the afternoon. As for the order of the indirect and definite direct objects, we can put the one we want to emphasize in front of the verb. Compare the following examples:

Bana eski karımı hatırlatıyorsun. Aynı onun gibi konuşuyorsun.



You remind me of my ex-wife. You sound just like her.



Don’t tell me about my ex-wife. I know her better than you do.

Eski karımı bana anlatma. Ben onu senden daha iyi tanıyorum.

Look also at the following examples:



Kız sana numarasını mı verdi? Yalan söylüyorsun.

The girl gave you her number? You are lying.

Yemekten sonra size tatil fotoğraflarımızı göstereyim mi? Shall I show you our holiday photos after the meal?

Seni öğretmene şikâyet edeceğim. Bana vurdun.



I will report you to the teacher. You hit me.



Some woman left her house to her kittens in her will.

Kadının biri vasiyetinde evini kedilerine bırakmış.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Word order

157

2

Focal point

When we want to emphasize the object (definite direct and indirect), time expression, place expression or the subject, we can put it in front of the verb. For this placement we may use the term focal point. Compare the following examples: Fatih Sultan Mehmet 1453’te İstanbul’u fethetti. (= It was Istanbul that Fatih Sultan Mehmet conquered in 1453.) Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u 1453’te fethetti.

(= It was in 1453 that Fatih Sultan Mehmet conquered Istanbul.)

1453’te İstanbul’u Fatih Sultan Mehmet fethetti.

(= It was Fatih Sultan Mehmet who conquered Istanbul in 1453.)



Look also at the following pairs of examples: a) Ben bulaşıkları yıkayacağım. Bulaşıkları ben yıkarım. Sen yorgunsun.

I will do the dishes. I will do the dishes. You are tired.

b) Biz bugün alışverişe gideceğiz. Biz alışverişe bugün değil, yarın gideceğiz.

We will go shopping today. We won’t go shopping today, we will go tomorrow.

c) Beni itti! Onu öğretmene şikâyet edeceğim. He pushed me! I will report him to the teacher. Beni öğretmene sen şikâyet ettin, değil mi? You reported me to the teacher, didn’t you? Keep in mind as a footnote that the subject, time/place expression and the object can also go after the verb, which is not a topic of this book.

3

Question words

In questions the emphasis is on question words, so question words usually go in front of the verb:

İstanbul’u kim fethetti? F. Sultan Mehmet İstanbul’u ne zaman fethetti? F. Sultan Mehmet 1453’te nereyi fethetti?

Who conquered Istanbul? When did Fatih Sultan Mehmet conquer Istanbul? Where did Fatih Sultan Mehmet conquer in 1453?

Note that like other words, question words cannot go between the indefinite direct object and the verb. Compare the following examples: Kim Türk kahvesi ister? (NOT Türk kahvesi kim ister?)

Who wants Turkish coffee?

Bu Türk kahvesini kim yaptı? Güzel olmuş.

Who made this Turkish coffee? It tastes good.

158

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

4

Interrogative particle mi

In yes/no questions, we do not necessarily have to put the interrogative particle mi 4f after the verb. We can put it after any word or phrase. The stress falls on the preceding word. Compare the following examples:

Mert dün okulda Tunç’la kavga etti mi?

Did Mert fight Tunç at school yesterday?

(= Is it true whether Mert fought Tunç at school yesterday?)

Mert dün okulda Tunç’la mı kavga etti?



(= Mert is known to have fought another student at school yesterday, but was it Tunç or someone else?)

Mert dün okulda mı Tunç’la kavga etti?



(= Mert is known to have fought Tunç yesterday, but did it happen at school?)

Mert dün mü okulda Tunç’la kavga etti?

(= Mert is known to have fought Tunç at school, but was it yesterday?)

Mert mi dün okulda Tunç’la kavga etti?

(= Someone fought Tunç at school yesterday, but was it Mert?)





Look also at the following examples:



A: Bugün Furkan’ı gördün mü? B: Hayır, görmedim. Bugün okula gelmedi.

Have you seen Furkan today? No, I haven’t. He hasn’t come to school today.



A: Ankara’ya otobüsle mi gideceksin? B: Hayır. Trenle gideceğim.

Will you go to Ankara by coach/bus. No. I will go by train.



A: Sen sarımsak mı yedin? B: Çok mu kötü kokuyor?

Have you been eating garlic? Does it smell too bad?



A: Sen İstanbul’da mı doğdun? B: Evet.

Were you born in Istanbul? Yes, I was.



A: Pencereyi sen mi açtın? B: Evet, ben açtım.

Have you opened the window? Yes, I have.



A: Burada birini mi bekliyorsun? B: Evet. Kız kardeşimi bekliyorum.

Are you waiting for someone here? Yes. I am waiting for my sister.



A: Yürüyüşe mi çıkıyorsun? B: Evet. Gelmek ister misin?

Are you going for a walk? Yes. Would you like to come?

buffer

possessive

case

tense negation

person

others



Word order

159

Endnote As you can see, the word order in Turkish is quite flexible. The cases, which clearly show the functions of the words in the sentence, allow for certain freedom in ordering the subject, expression of time/place and the object. Therefore, you do not have to worry much about the word order. Its flexibility should be encouraging for you when you speak and write. It may, however, be misleading to simply suppose that the word order in Turkish does not at all matter; we cannot shuffle the words of the sentence just like playing cards. Look at the following sentence:

Kedi az önce mutfakta fare yakaladı.



The cat has just caught a mouse in the kitchen.

As we studied on the previous pages, the indefinite direct object (fare) always has to stand in front of the verb (yakaladı). In other words, no words can go between the indefinite direct object and the verb. If, for example, we put az önce or mutfakta between fare and yakaladı, the sentence sounds unnatural. The meaning does not change, though: Compare with the above word order: Kedi mutfakta fare az önce yakaladı.

Kedi az önce fare mutfakta yakaladı.

If, however, we put kedi between fare and yakaladı, fare becomes the subject and kedi becomes the indefinite direct object, and the sentence means:

Az önce mutfakta fare kedi yakaladı.

The mouse has just caught a cat in the kitchen.

As can be seen, such a wrong variation makes the hunter (the cat) the hunt, and makes the hunt (the mouse) the hunter, which would be good for the poor mouse. There is, of course, a slim chance of confusing the word order and making such a mistake, unless you have to give a detailed description of the battles between the famous cartoon characters Tom and Jerry. If the object is definite, it can move around in the sentence. Compare: Tom Jerry’yi kovalıyor. Jerry’yi Tom kovalıyor.

Both sentences mean Tom is chasing Jerry. The second sentence is different in emphasis because Tom is placed before the verb.

160

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

vowel harmony

Exercises

2-fold aıou eiöü e a

4-fold ei öü aı ou i ü ı u

consonant harmony

in suffixes word final f s t k ç ş h p +suffix-initial c d g =suffix-initial ç t k

in words word final k t ç p +suffix-initial e 2f i 4f =word-final ğ d c b

1 Put the words in order. Start with the subjects. (The objects are in bold.)

Set A per.

1 düşürdüm / otobüste / küpemi / ben.

Ben otobüste küpemi (or) küpemi otobüste düşürdüm.

.........................................................................................................................................................................................................................

2 o dosyayı / getirir misiniz, lütfen / bana / Melek Hanım?

Melek Hanım, bana o dosyayı (or) o dosyayı bana getirir misiniz, lütfen?

.........................................................................................................................................................................................................................

3 Furkan’a / almış / motosiklet / babası.

1 -(y)im 2 -sin 3 Ø 1 -(y)iz 2 -siniz 3 -ler Set B per.

..........................................................................................................................................................................................................................

4 sana / vermedi mi / numarasını / kız? ..........................................................................................................................................................................................................................

5 Ayşe halam / kol saati / bana / hediye etti (hediye et =

give as a gift).

..........................................................................................................................................................................................................................

6 sorabilir miyim / size / ben / bir şey?

1 -m 2 -n 3 Ø 1 -k 2 -niz 3 -ler

..........................................................................................................................................................................................................................

7 Selçuk / öğretmene / şikâyet etmiş / beni. ..........................................................................................................................................................................................................................

8 hazırlıyorum / kahvaltı / ben / çocuklara. ..........................................................................................................................................................................................................................

9 Arhan’la Arkın / oturma odasında / oynuyor / satranç. ..........................................................................................................................................................................................................................

10 kırdı / hafta sonu / Serhat / kolunu. ..........................................................................................................................................................................................................................

Check in the key.

2 Now translate the above sentences into English. (Compare the word orders.) 1

..........................................................................................................................................................................................................................

2

...........................................................................................................................................................................................................................

3

...........................................................................................................................................................................................................................

4

...........................................................................................................................................................................................................................

5

...........................................................................................................................................................................................................................

6

...........................................................................................................................................................................................................................

7

...........................................................................................................................................................................................................................

8

..........................................................................................................................................................................................................................

9

..........................................................................................................................................................................................................................

10

..........................................................................................................................................................................................................................

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Word order

161

Exercises 3 Complete the translations in italics. The emphasis is on the words in bold. Put their equivalents before the verbs. 1 I didn’t tell Mum. I swear! Anneme ben ......... söylemedim. Yemin ederim!

2 I will do my homework after dinner. I’m watching TV now. .................................................................................................................



yapacağım. Şimdi TV seyrediyorum.

3 They met (meet = karşıla) us at the airport and drove to our hotel. .......................................................................................................

karşıladılar ve otelimize bıraktılar.

4 According to some sources, Antonio Meucci first (= ilk) invented the telephone. Bazı kaynaklara göre

.......................................................................................................

bulmuş.

5 Won’t you give me your number? I have given you mine. ...................................................................................

vermeyecek misin? Ben sana benimkini verdim.

6 I lent my car to Mahmut. I will go to work by underground/subway today. ...................................................................................

Check in the key.

ödünç verdim. Bugün işe metroyla gideceğim.

4 Put the particle mi 4f into the correct gaps. Remember to add the personal suffixes. mı gidiyor........ Ø arabayla ...... sun ? 1 A: İşe ....



B: Hayır. Metroyla gidiyorum. 2 A: Evde ağrı kesici var mı? B: Başın

........

3 A: (Siz) Çay

4 A: Annemle babam Ankara’dan döndüler. B: Bu sabah



........

döndü...................?

5 A: Kim geldi, kızım? Baban

........

geldi...........?

ağrıyor...................? B: Evet, babam geldi.

........

veya kahve

........

içer...................?

B: Hayır, teşekkür ederim.

6 A: Kavgayı sen başlatmışsın. B: Ne! Ben

........

başlatmış.................? Yalan.

5 Translate into Turkish. Put mi 4f after the equivalents of the words in bold. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

You are waiting for somebody? You know him? Zeynep told you this? You have been eating garlic? You made the cake? He bought you a ring? You are talking to me? You saw Alice yesterday? Kids, you did your homework? You love her so much?

162

eas•y Turkish Grammar

buffer

Birini mi bekliyorsun?

.................................................................................................................................

Onu tanıyor musun?

................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

possessive

case

tense negation

person

others

Appendices

1 1

Numbers

Cardinal numbers 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10



bir iki üç dört beş altı yedi sekiz dokuz on

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

on bir on iki on üç on dört on beş on altı on yedi on sekiz on dokuz yirmi

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

yirmi yirmi yirmi yirmi yirmi yirmi yirmi yirmi yirmi otuz

bir 40 kırk iki 50 elli üç 60 altmış dört 70 yetmiş beş 80 seksen altı 90 doksan 100 yüz yedi 1.000 bin sekiz 1.000.000 bir milyon dokuz 0 sıfır





1 Unlike in English, when we read or write cardinal numbers ‘sayma sayıları’ in words, we do not use ve ‘and’ anywhere between the words: 425 2.750 12.570

(4) dört yüz



(25) yirmi beş

(2) iki bin



(7) yedi yüz (50) elli

(12) on iki bin

(5) beş yüz (70) yetmiş

2 We use bir ‘a/one’ only before the words milyon ‘million’ and milyar ‘billion’: 120 1.950



(1) yüz (20) yirmi (1) bin (9) dokuz yüz (50) elli

1.250.000 1.000.000.000



(1) bir milyon (2) iki yüz (50.000) elli bin bir milyar

3 Like in English, we can make the words on, yüz, bin, milyon and milyar plural when we would like to convey the idea of a large number. After the plural suffix, we add -ce 2f (= lerce/larca):

onlarca şehir yüzlerce işçi

tens of cities hundreds of workers

binlerce mülteci milyarlarca yıldız

thousands of refugees billions of stars

Kaç? This question word means how many. We use it before singular nouns: A: Kaç kardeşin var? B: İki erkek ve bir kız kardeşim var.

How many brothers or sisters have you got? I have got two brothers and one sister.

See page 105; 7 for more information and examples.

164

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

2

Ordinal numbers

We form ordinal numbers ‘sıra sayıları’ from cardinal numbers with the suffix -(i)nci 4f. With iki, altı, yedi, yirmi and elli, which end in a vowel, we omit the initial i: ikinci, altıncı, yedinci, yirminci and ellinci.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

birinci ikinci üçüncü dört/düncü beşinci altıncı yedinci sekizinci dokuzuncu onuncu

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.

on birinci 30. otuzuncu on ikinci 40. kırkıncı on üçüncü 50. ellinci on dört/düncü 60. altmışıncı on beşinci 70. yetmişinci on altıncı 80. sekseninci on yedinci 90. doksanıncı on sekizinci 100. yüzüncü on dokuzuncu 1000. bininci yirminci 1.000.000. bir milyonuncu

1 We can write ordinal numbers in figures in two ways: i We can simply put a full stop/period after figures: 2. kat the 2nd floor 21. yüzyıl the 21st century 9. ay the 9th month 15. sayfa the 15th page

ii We can add the suffix -(i)nci 4f to figures:

2’nci kat 21’inci yüzyıl 9’uncu ay 15’inci sayfa











2 The word ilk is synonymous with birinci ‘first’, but they are not always interchangeable. Look at the following examples, in which we can use: i birinci only:

Kızım birinci sınıfta. O hep birinci sınıf uçar.



ii ilk only:

iii

ilk tren/otobüs/uçak ilk önce birinci and ilk interchangeably:

My daughter is in the first year/grade. S/he always flies first class. first train/bus/flight first of all; at first

ilk aşk ilk yardım

first love first aid

yarın sabah birinci/ilk ders the first lesson tomorrow morning birinci/ilk katta on the first floor Kaçıncı?

We use the question kaçıncı (kaç + ıncı) ‘lit how manyeth’ to get an ordinal number answer: A: Kaçıncı katta oturuyorsunuz? What floor do you live on? B: İkinci katta. On the second floor. buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Numbers

165

3

Distributive numbers



We form distributive numbers ‘üleştirme sayıları’ from cardinal numbers with the suffix -(ş)er 2f. Distributive numbers roughly correspond to one each, two each, three each etc in English: birer one each ikişer two... üçer three dört/der four beşer five altışar six yedişer seven sekizer eight dokuzar nine onar ten





yirmişer otuzar kırkar ellişer altmışar yetmişer seksener doksanar yüzer biner

twenty each thirty... forty fifty sixty seventy eighty ninety a/one hundred a/one thousand

1 Unlike cardinal and ordinal numbers, we can write distributive numbers in words only:





beşer (NOT 5’er) onar (... 10’ar)

five each ten each

Look at the following example sentence: Çocuklara beşer lira verdim. =

Her birine beş lira verdim.

I gave the kids five liras each. I gave every one of them five liras.

2 We can use distributive numbers in pairs as adverbs, meaning in ones, twos, threes etc Oyuncular birer ikişer sahaya çıktılar. Şimdi ikişer ikişer sıraya geçin. Kaçar?

The players went onto the field in ones and twos. Now queue/line up in twos.

We use kaçar (kaç+ar) to get a distributive number answer:

A: Çocuklara kaçar lira verdin? B: Beşer lira.

166

eas•y Turkish Grammar

buffer

How many liras each did you give the kids? Five liras each.

possessive

case

tense negation

person

others

Decimals, fractions, percentages, sums, phone numbers and money

2 1

Decimals

We write and read decimals ‘ondalıklı sayılar’ as in the following examples: 0,5 sıfır virgül beş (lit nought/zero comma five) 2,05 iki virgül sıfır beş (... two comma nought/zero five) 9,99 dokuz virgül doksan dokuz (... nine comma ninety-nine; NOT nine nine) 10,25 on virgül yirmi beş (... ten comma twenty-five; NOT two five)



yaklaşık, tam These words respectively mean about (approximately, roughly) and precisely (exactly):

Bir inç yaklaşık 2,5 cm. Bir inç tam 2,54 cm.

2

Fractions



1/4 2/3 3/5









An inch is approximately 2.5 cm. An inch is precisely 2.54 cm.

dörtte bir one quarter/fourth üçte iki two thirds beşte üç three fifths

When we read or write fractions ‘kesirli sayılar’ in words, we first read or write the denominator (the number below the line), adding the locative case suffix d/te 2f. Look at the following examples, in which the numerator (the number above the line) takes the possessive suffix -(s)i 4f : maaşımın dörtte biri one quarter of my salary Türkiye’nin üçte ikisi two thirds of Turkey dünyanın beşte üçü three fifths of the world



See page 36 for the genitive case.



yarım, yarı, yarısı, buçuk All these words roughly translate as half.



1 yarım (adjective) Yarım

(+ noun/noun phrase) translates as half (+ a/an + noun/noun phrase):



yarım elma yarım metre yarım saat



buffer

possessive

half an apple half a metre half an hour case

tense negation

yarım litre süt yarım kilo şeker yarım düzine yumurta person

others

half a litre of milk half a kilo of sugar half a dozen eggs Decimals, fractions, percentages, sums, phone numbers and money

167

2 yarı (adjective and adverb) A As an adjective, yarı (+ noun) translates as half (+ noun):

yarı pamuk, yarı polyester yarı İngilizce, yarı Türkçe yarı Amerikalı, yarı Meksikalı



yarı yarı yarı yarı

half cotton, half polyester half English, half Turkish half American, half Mexican

B As an adverb, yarı (+ adjective) translates as half (+ adjective): açık çıplak uykulu, yarı uyanık şaka, yarı ciddî

half open half naked half asleep, half awake half joking, half serious

3 yarısı (pronoun) We use yarısı after nouns/noun phrases in the genitive case. It translates as half (+ of + noun/noun phrase): half of the students günün yarısı half of the day öğrencilerin yarısı ekmek/ğin yarısı half of the bread yıllık gelirimin yarısı half of my yearly income See page 36 for the genitive case. 4 buçuk (adjective) Buçuk (+ noun) translates as a half (+ noun). Like a half in English, buçuk is used after whole numbers:

iki buçuk saat bir buçuk kg

3

Percentages



%20 %50 %100

two and a half hours one and a half kg

dört buçuk km üç buçuk ay

four and a half km three and a half months

Unlike in English, the percent ‘yüzde’ sign (%) comes before the number in Turkish: yüzde 20 yüzde 50 yüzde 100



Look at the following examples, in which the numbers take the possessive suffix -(s)i 4f:

gençlerin seçmenlerin maaşımın dünyanın

yüzde 60’ı yüzde 30’u yüzde 50’si yüzde 70’i

/altmışı/ /otuzu/ /ellisi/ /yetmişi/

60 percent of young people 30 percent of the voters 50 percent of my salary 70 percent of the world

See page 36 for the genitive case.

168

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

4

Sums



Toplama 5+4=9



Addition

Five plus four equals nine. Subtraction Nine minus four equals five. Multiplication Five multiplied by four equals twenty. Division Twenty divided by five equals four.



Beş artı dört dokuz eder.



Çıkarma 9−4=5 Dokuz eksi dört beş eder. Çarpma 5 x 4 = 20 Beş çarpı dört yirmi eder. Bölme 20 ÷ 5 = 4 Yirmi bölü beş dört eder.

5

Phone numbers

In Turkey, both home/office and mobile phone numbers have seven digits, excluding dialling codes. We write and read home/office numbers as in the following examples: 505 45 07

beş yüz beş dört yüz kırk

440 15 00

kırk beş on beş

sıfır yedi çift sıfır

We write and read mobile phone/cellphone numbers as in the following examples: (535) 964 26 29

(beş yüz otuz beş)

dokuz yüz altmış dört

yirmi altı

yirmi dokuz



6 Money

Currently, Turkish money exists in:

coins ‘madenî paralar’:

1 kr 5 kr 10 kr 25 kr 50 kr 1 tl

notes ‘kâğıt paralar’:

bir kuruş beş... on... yirmi beş... elli... bir lira 1 tl = 100 kr









We write and read prices as in the following examples:

5,75 tl beş lira yetmiş beş kuruş 2,50 tl iki lira elli kuruş or iki buçuk lira





5 10 20 50 100 200

tl tl tl tl tl tl

beş lira on... yirmi... elli... yüz... iki yüz...

five liras and seventy-five kurush two liras and fifty kurush two and a half liras

Notice that we do not use virgül ‘comma’ or ve ‘and’ between lira and kuruş (NOT beş lira virgül/ve yetmiş

beş kuruş).

Ne kadar/kaç lira? We use ne kadar ‘how much’, or kaç lira ‘lit how many liras’ to ask the price of something. We usually place them at the end: Bu tişört ne kadar/kaç lira? Ankara’ya tren bileti ne kadar/kaç lira? buffer

possessive

case

tense negation

person

How much is this T-shirt? How much is a train ticket to Ankara? others

Decimals, fractions, percentages, sums, phone numbers and money

169

3 1

Asking and telling the time

Asking the time

A Saat kaç? This question means what time is it? The word saat also means hour and watch. We can also use these questions to ask the time: Saatiniz var mı? Saatiniz kaç? Saati söyler misiniz?



Have you got the time? What time does your watch say? Could you tell me the time?

(lit Do you have a watch?) (lit What time is your watch?)

B Saat kaçta? This question means at what time?

Uçak/ğın saat kaçta?

2

Telling the time



A Saat kaç? Look at the following examples: We say:

What time is your flight?

or:

8.00

sekiz

eight o’clock

8.10 8.15

sekizi on geçiyor sekizi çeyrek geçiyor

sekiz on sekiz on beş

ten past eight eight ten a quarter past eight eight fifteen

8.30

sekiz buçuk

sekiz otuz

8.40 8.45

dokuza yirmi var sekiz kırk twenty to nine eight forty dokuza çeyrek var sekiz kırk beş a quarter to nine eight forty-five



half past eight eight thirty

Notice that:

1 We always say the hour first, unlike in English. 2 When we say geçiyor (lit is passing), we add the accusative case suffix -(y)i 4f to the hour. 3 When we say var (lit there is/are), we add the dative case -(y)e 2f suffix to the hour. And note that we may or may not use the word saat before the time in the answer to the question (eg saat sekiz, or sekiz). The same is true for the answer to the question saat kaçta, which we will study on the following page.

saat kaç

170

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Here are more examples: 11.00 3.10 10.15

7.30 4.30 6.50 9.45

We say:

or: eleven o’clock

on bir üçü on geçiyor onu çeyrek geçiyor yedi buçuk dört buçuk yediye on var ona çeyrek var

üç on on on beş

ten past three a quarter past ten

yedi otuz dört otuz

half past seven seven thirty half past four four thirty

altı elli dokuz kırk beş

ten to seven a quarter to ten

three ten ten fifteen

six fifty nine forty-five

B Saat kaçta? Look at the following examples: We say:

or:

8.00’de sekizde

at eight o’clock

8.10’da sekizi on geçe 8.15’te sekizi çeyrek geçe

sekiz onda sekiz on beşte

8.30’da sekiz buçukta

sekiz otuzda

8.40’ta dokuza yirmi kala 8.45’te dokuza çeyrek kala

at ten past eight at eight ten at a quarter past eight at eight fifteen



sekiz kırkta sekiz kırk beşte

at half past eight

at eight thirty

at twenty to nine at a quarter to nine

at eight forty at eight forty-five

When we write the time in figures, we always add the locative case suffix -d/te 2f to the number of minute. The same is true when we say the time as in the second column. Here are more examples:

A: Dün gece saat kaçta yattın? What time did you B: 11.00’de /On birde/. At eleven o’clock.



A: Uçağın saat kaçta? B: 10.30’da /On buçukta/On otuzda/.

What time is your flight? At half past ten/At ten thirty.



A: Bir sonraki tren saat kaçta? B: 5.10’da /Beşi on geçe/Beş onda/.

What time is the next train? At ten past five/At five ten.



A: Akşam ezanı saat kaçta? B: 7.40’ta /Sekize yirmi kala/Yedi kırkta/.

What time is the evening prayer call? At twenty to eight/At seven forty.



go to bed last night?

Note that in Turkish we have no letters or words that correspond to am and pm in English. We can say: Uçağım 19.45’te, or Uçağım akşam 7.45’te.

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Asking and telling the time

171

4

Days, months, seasons and years Days

Günler pazartesi salı çarşamba perşembe cuma cumartesi pazar

Aylar

Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sunday

Months

ocak January temmuz şubat February ağustos mart March eylül nisan April ekim mayıs May kasım haziran June aralık

July August September October November December



Mevsimler

Seasons

ilkbahar

spring summer autumn winter

yaz



sonbahar

kış



1 We write and read day + month combinations as in the following examples: 2 Ocak 21 Aralık

iki ocak yirmi bir aralık

15 Nisan 30 Eylül

on beş nisan otuz eylül

See page 192; B for using capital letters for days and months. 2 We read years in the same way as we read cardinal numbers: 622 1876 1905

altı yüz yirmi iki bin sekiz yüz yetmiş altı bin dokuz yüz beş



1996 2000 2017



bin dokuz yüz doksan altı iki bin iki bin on yedi

3 The date format in Turkey is dd/mm/yyyy. A slash mark (/), or a full stop (.) can be used as a separator: 27/04/2016

or

27.04.2016

or

27 Nisan 2016

4 MÖ (Milattan Önce) corresponds to BC/BCE, and MS (Milattan Sonra) to AD/CE in English. We put MÖ and MS before years:

MÖ 2000 MS 350



milattan önce iki bin milattan sonra üç yüz elli

Bugün günlerden ne?



means what day is it today?

A: Bugün günlerden ne? B: Cuma.



Bugün ayın kaçı?



or

172

means what’s today’s date? We usually say the day only, and we add -(s)i 4f to it.

A: Bugün ayın kaçı? B: 10’u. 12’si.

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

5

Personal and demonstrative pronouns + case suffixes

1 Personal pronouns singular nom ben I

sen

you



acc



dat

beni

you

bana

to me



abl

bende



o biz siz



him/her/it us you



seni

me

gen benim my loc

plural

sana

…you

ona bize



senin

onun bizim



size

onlara

…them onların

sizin

his/her/its our your



onda bizde

…you

benden

senden ondan bizden



onları

them

…him/her/it …us …you

lit in/on/at me from me

they

onu bizi sizi

your

sende

onlar

he/she/it we you

…him/her/it …us

…you

…him/her/it

sizde

…you



…us

their

onlarda



…them

sizden

onlardan

…you …them

Notice the datives of ben and sen (they are NOT bene and sene), and the genitives of ben and biz (they are NOT benin and bizin). In the table the genitives are translated as possessive adjectives, but they may also translate as subject, object or possessive pronouns (see pages 46, 66, 110, 142 and 149).



2 Demonstrative pronouns singular nom bu şu this that





acc bunu this









plural

o

bunlar

şunlar

onlar

onu

bunları

şunları

onları

ona

bunlara şunlara

that these those

şunu





that that these those

dat buna şuna to this …that





those

those

onlara

…that …these …those

…those

gen bunun şunun onun bunların şunların onların of this …that …that …these …those …those



loc





abl



bunda



in/at/on this bundan

from this

şunda onda bunlarda

…that şundan

…that

şunlarda onlarda

…that …these …those ondan

…that



bunlardan şunlardan



…those

onlardan

…these …those …those

Notice the buffer letter n between the singular demonstratives and the case suffixes (bunu, şunu, onu etc) and between the singular demonstratives and the plural suffix (bunlar, şunlar, onlar etc).

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Personal and demonstrative pronouns + case suffixes

173

6 1

Ek-fiil and verb tenses

Ek-fiil tenses

Affirmative

Olumlu



Negative

Interrogative

Negative interrogative

Olumsuz

Soru

Olumsuz soru

Simple present Ben

mutluyum

mutlu değilim

mutlu muyum

mutlu değil miyim

Sen

mutlusun

mutlu değilsin

mutlu musun

mutlu değil misin

O

mutlu

mutlu değil

mutlu mu

mutlu değil mi

Biz

mutluyuz

mutlu değiliz

mutlu muyuz

mutlu değil miyiz

Siz

mutlusunuz

mutlu değilsiniz

mutlu musunuz

mutlu değil misiniz

Onlar

mutlu(lar)

mutlu değil(ler)

mutlu mu(lar)

mutlu değil mi(ler)

Ben

mutluydum

mutlu değildim

mutlu muydum

mutlu değil miydim

Sen

mutluydun

mutlu değildin

mutlu muydun

mutlu değil miydin

O

mutluydu

mutlu değildi

mutlu muydu

mutlu değil miydi

Biz

mutluyduk

mutlu değildik

mutlu muyduk

mutlu değil miydik

Siz

mutluydunuz

mutlu değildiniz

mutlu muydunuz

mutlu değil miydiniz

Onlar

mutluydu(lar)

mutlu değildi(ler)

mutlu muydu(lar)

mutlu değil miydi(ler)

mutluymuşum

mutlu değilmişim

mutlu muymuşum

mutlu değil miymişim

-di past



-miş past



Ben Sen

mutluymuşsun

mutlu değilmişsin

mutlu muymuşsun

mutlu değil miymişsin

O

mutluymuş

mutlu değilmiş

mutlu muymuş

mutlu değil mi

Biz

mutluymuşuz

mutlu değilmişiz

mutlu muymuşuz

mutlu değil miymişiz

Siz

mutluymuşsunuz

mutlu değilmişsiniz

mutlu muymuşsunuz

mutlu değil miymişsiniz

Onlar

mutluymuş(lar)

mutlu değilmiş(ler)

mutlu muymuş(lar)

mutlu değil miymiş(ler)



Notice that in the -di and -miş past interrogatives the buffer letter y always goes between the interrogative particle mi 4f and the tense suffixes because mi 4f ends in a vowel.

174

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

2

Verb tenses Affirmative

Olumlu Present continuous



Negative Interrogative Olumsuz

Soru

Negative interrogative Olumsuz soru



Ben git/diyorum gitmiyorum git/diyor muyum gitmiyor muyum Sen gidiyorsun gitmiyorsun gidiyor musun gitmiyor musun O gidiyor gitmiyor gidiyor mu gitmiyor mu

Biz Siz Onlar

gidiyoruz gitmiyoruz gidiyor muyuz gitmiyor muyuz gidiyorsunuz gitmiyorsunuz gidiyor musunuz gitmiyor musunuz gidiyor(lar) gitmiyor(lar) gidiyorlar mı gitmiyorlar mı or gidiyor mu or gitmiyor mu

Note that 1 the personal suffixes always harmonize in the same way as you can see above. 2 when the 3rd person plural personal suffix is used, it comes before the interrogative particle (-lar mı?). The same is true for the following tenses.

Simple present

Ben git/derim gitmem git/der miyim gitmez miyim Sen gidersin gitmezsin gider misin gitmez misin O gider gitmez gider mi gitmez mi Biz Siz Onlar -di

gideriz gitmeyiz gider miyiz gitmez miyiz gidersiniz gitmezsiniz gider misiniz gitmez misiniz gider(ler) gitmez(ler) gider(ler) mi gitmez(ler) mi

past



Ben gittim gitmedim gittim mi Sen gittin gitmedin gittin mi O gitti gitmedi gitti mi

gitmedim mi gitmedin mi gitmedi mi

Biz Siz Onlar

gitmedik mi gitmediniz mi gitmedi(ler) mi

gittik gitmedik gittik mi gittiniz gitmediniz gittiniz mi gitti(ler) gitmedi(ler) gitti(ler) mi

Note that all personal suffixes come before the interrogative particle, unlike in other tenses. -miş past



Ben gitmişim gitmemişim gitmiş miyim gitmemiş miyim Sen gitmişsin gitmemişsin gitmiş misin gitmemiş misin O gitmiş gitmemiş gitmiş mi gitmemiş mi Biz gitmişiz gitmemişiz gitmiş miyiz gitmemiş miyiz Siz gitmişsiniz gitmemişsiniz gitmiş misiniz gitmemiş misiniz Onlar gitmiş(ler) gitmemiş(ler) gitmiş(ler) mi gitmemiş(ler) mi

Future Ben git/decek/ğim gitmeyecek/ğim git/decek miyim Sen gideceksin gitmeyeceksin gidecek misin O gidecek gitmeyecek gidecek mi Biz Siz Onlar

gitmeyecek miyim gitmeyecek misin gitmeyecek mi

gidecek/ğiz gitmeyecek/ğiz gidecek miyiz gitmeyecek miyiz gideceksiniz gitmeyeceksiniz gidecek misiniz gitmeyecek misiniz gidecek(ler) gitmeyecek(ler) gidecek(ler) mi gitmeyecek(ler) mi

Note that the buffer letter y always goes between the negation and tense suffixes. buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Ek-fiil and verb tenses

175

7 1

Countries, nationalities and languages

Countries and nationalities

We usually form nationality ‘milliyet’ nouns and adjectives: 1 by removing -ye/ya or -istan from the following country ‘ülke’ names: Country Türkiye

Turkey

→

Nationality

Almanya Germany → Japonya Japan → Rusya Russia →







Arabistan Sırbistan Özbekistan Türkmenistan Yunanistan Hindistan

Saudi Arabia → Serbia → Uzbekistan → Turkmenistan → Greece → India →

2 by adding -li 4f to the following country names.

Country



Avusturya Austria → Brezilya Brazil → Pakistan Pakistan → Amerika America → Arjantin Argentina → Portekiz Portugal → Çin China → Filistin Palestine → Irak Iraq → Kanada Canada → Kore Korea → Meksika Mexico → Suriye Syria →















Türk Turkish Alman German Japon Japanese Rus Russian Arap Sırp Özbek Türkmen Yunan Hint

Arab Serb Uzbek Turkmen Greek Indian

Nationality















Avusturyalı Austrian Brezilyalı Brazilian Pakistanlı Pakistani Amerikalı American Arjantinli Argentinian Portekizli Portuguese Çinli Chinese Filistinli Palestinian Iraklı Iraqi Kanadalı Canadian Koreli Korean Meksikalı Mexican Suriyeli Syrian

We also have the following list of countries and nationalities: İspanya Spain → İspanyol Spanish İtalya Italia → İtalyan Italian Bosna Bosnia → Boşnak Bosnian Azerbaycan Azerbaijan → Azerî Azerbaijani Fransa France → Fransız French İngiltere England → İngiliz English

176

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Nerelisin(iz)? This question means where are you from? It can inflect for the 3rd persons as nereli and nereliler? In response we add -li 4f to place names: A: B: A: B:







Sen nerelisin? Where are you from? Ankaralıyım. I’m from Ankara. (lit I’m an Ankaran.) Karın nereli? Where is your wife from? O İstanbullu. She is from Istanbul. (lit She’s an Istanbulite.)

Look also at the following example: A: Nerelisiniz? B: Almanyalıyım./Alman’ım.



Where are you from? I’m from Germany./I’m German.

nationality + noun A Relating to people: We simply put the two together: Türk yönetmen Nuri Bilge Ceylan

Turkish (film) director... J.K. Rowling English writer... Brezilyalı futbolcu Alex de Souza Brazilian footballer... B Relating to countries, or their languages: İngiliz yazar

We add -(s)i 4f to the noun: Türk kahvesi İngiliz dili Japon kültürü





Turkish coffee English language Japanese culture



Yunan mitolojisi Alman arabası Rus ruleti

Greek mythology German car Russian roulette

With the nationalities that end in -li, we omit -li and use the country names:

Brezilyalı → Çinli → Mısırlı →



Amerikalı

2

Languages

But:



→

Brezilya futbolu Çin tarihi Mısır piramitleri

Brazilian football Chinese history Egyptian pyramids

Amerikan doları (NOT Amerika)

American dollar

We form the following language names by adding -c/çe 2f to nationality names:



Almanca German Arapça Arabic Fransızca French İngilizce English İspanyolca Spanish

İtalyanca Japonca Rusça Türkçe Yunanca

Italian Japanese Russian Turkish Greek

We form the following language names by adding the same suffix to country names:

Çince Korece

buffer

possessive

case

Chinese Korean tense negation

Norveççe Portekizce

person

others

Norwegian Portuguese Countries, nationalities and languages

177

8

Word formation

In Turkish there are many derivational ‘yapım’ suffixes that we can add to a word to change its meaning or its word class. Here are the most useful noun, adjective and verb forming suffixes.

1 Noun forming suffixes 1

-c/çi

4f

This suffix means one who: 1 does something as a job or profession, or specializes in a particular science, art etc.

noun iş fırın aş şarkı dans futbol basketbol





gazete diş eğitim kimya fizik iktisat roman

work

noun



cooked food song dance football/soccer basketball

→ → → → → → →

newspaper tooth education chemistry physics economics novel

→ → → → → → →

baker’s/bakery

matematik maths tarih history kütüphane library siyaset politics (= politika) tamir itfaiye posta süt çöp spor

repair fire brigade/department mail milk rubbish/garbage sport



işçi worker fırıncı baker aşçı cook şarkıcı singer dansçı dancer futbolcu footballer/soccer player basketbolcu basketball player

gazeteci dişçi eğitimci kimyacı fizikçi iktisatçı romancı



journalist dentist educationalist chemist (scientist) physicist economist novelist

→ matematikçi mathematician → tarihçi historian → kütüphaneci librarian → siyasetçi politician (= politikacı) → tamirci → itfaiyeci → postacı → sütçü → çöpçü → sporcu

repairman fireman postman/mailman milkman dustman/garbage man sportsman/sportswoman

As can be seen in the examples, -c/çi corresponds to -er, -ist, -an/ian, and man/woman in English.

178

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

In the following nouns, -c/çi 4f refers both to the person and to the shop/store, place etc.

noun

çiçek flower gözlük glasses fotoğraf photograph kitap book kuyum jewellery benzin petrol/gas ayakkabı shoe kebap kebab dondurma ice cream

noun

→ çiçekçi → gözlükçü → fotoğrafçı → kitapçı → kuyumcu → benzinci → ayakkabıcı → kebapçı → dondurmacı

florist; florist’s optician; optician(’s) photographer; photography studio bookseller; bookshop/store jeweller; jeweller’s the person who sells petrol/gas; petrol/gas station the person who makes/sells shoes: shoe shop the person who cooks/sells kebab; kebab restaurant the person who makes/sells ice cream; ice cream shop

The following stems are used both for the person and for the shop/store, place etc. bakkal manav kasap

grocer; grocer’s berber barber; barber’s greengrocer; greengrocer’s kuaför hairdresser; hairdresser’s butcher; butcher’s terzi tailor; tailor’s

2 does or is doing something bad, morally wrong, illegal etc. noun



yalan dedikodu fırsat ayrım ırk cep soygun gasp

lie gossip opportunity segregation race pocket robbery mugging

→ → → → → → → →

noun

yalancı dedikoducu fırsatçı ayrımcı ırkçı cepçi (=yankesici) soyguncu gaspçı

liar gossip opportunist segregationist racist pickpocket robber mugger

3 adheres to or advocates a doctrine, system, code of behaviour etc. noun devrim revolution reform reform gelenek tradition geri the past milliyet nationality cumhuriyet republic halk the people kral king madde material

buffer

possessive

case

→ → → → → → → → →

tense negation



noun devrimci revolutionary reformcu reformist gelenekçi traditionalist gerici reactionary milliyetçi nationalist cumhuriyetçi republican halkçı populist kralcı royalist maddeci materialist

person

others

Word formation

179

2

-lik

4f

This suffix means: 1 state, condition or quality.

noun/adjective



noun

iyi kötü çirkin mutlu deli zengin

good bad ugly happy mad rich

→ → → → → →



iyilik kötülük çirkinlik mutluluk delilik zenginlik

goodness badness ugliness happiness madness richness

düşman sorumlu fakir dürüst güzel

enemy responsible poor honest beautiful

→ → → → →



düşmanlık sorumluluk fakirlik dürüstlük güzellik

enmity responsibility poverty honesty beauty

akraba arkadaş vatandaş sahip

relative, relation friend citizen owner

→ → → →



akrabalık arkadaşlık vatandaşlık sahiplik

kinship friendship citizenship ownership

kıskanç hırsız evli sessiz

jealous thief, burglar married quiet, silent

→ → → →



kıskançlık hırsızlık evlilik sessizlik

jealousy theft, burglary marriage quiet, silence

As can be seen in the examples, -lik usually corresponds to English suffixes -ness, -ty/-ity and -ship. 2 container, furniture, or place for.

noun





180



noun

yumurta şeker tuz kalem kitap ayakkabı askı

egg sugar salt pencil book shoe hanger

→ → → → → → →



yumurtalık şekerlik tuzluk kalemlik kitaplık ayakkabılık askılık



eggcup sugar bowl salt shaker/cellar pencil box bookcase shoe cupboard coat rack

mezar kömür odun çöp

grave coal wood rubbish/garbage

→ → → →



mezarlık kömürlük odunluk çöplük



graveyard coal cellar woodshed rubbish/garbage dump

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

3 job or profession.

noun

noun

mühendis öğretmen doktor avukat marangoz kuaför

engineer teacher doctor lawyer carpenter hairdresser

→ → → → → →



mühendislik öğretmenlik doktorluk avukatlık marangozluk kuaförlük

engineering teaching the profession of a doctor the profession of a lawyer carpentry hairdressing



gazeteci bankacı dişçi balıkçı aşçı

journalist banker dentist fisherman cook

→ → → → →



gazetecilik bankacılık dişçilik balıkçılık aşçılık

journalism banking dentistry fishing cooking, cookery

3

-(y)ici



4f

This suffix forms names of tools, machines or substances. We add it to verb stems. verb



noun

yaz tara ısıt soğut ver al

write scan heat cool give receive

→ → → → → →

yazıcı tarayıcı ısıtıcı soğutucu verici alıcı

printer scanner heater cooler transmitter receiver

yatıştır uyuştur yapıştır parlat

sedate numb glue, stick polish

→ → → →

yatıştırıcı uyuşturucu yapıştırıcı parlatıcı

sedative drug (an illegal substance) glue polish





Look also at the following examples:



derin dondurucu ağrı kesici yangın söndürücü

deep freeze leke çıkarıcı painkiller ekran koruyucu fire extinguisher çamaşır yumuşatıcı

stain remover screen saver/protector fabric softener

The suffix -(y)ici 4f also forms adjectives from verbs.

verb adjective



yap do → yapıcı yarat create → yaratıcı etkile impress → etkileyici çek attract → çekici ver give → verici sık bore → sıkıcı üz sadden, upset → üzücü yor tire (tr) → yorucu





buffer

possessive

case

tense negation

person

others

constructive creative impressive attractive giving boring sad, upset tiring Word formation

181

2

Adjective forming suffixes

1 -li 4f This suffix means: 1 having, characterized by, or full of.

noun



yarar zarar saygı düşünce yetenek başarı dikkat neşe



yararlı zararlı saygılı düşünceli yetenekli başarılı dikkatli neşeli

useful harmful respectful thoughtful skilful/skillful successful careful cheerful

danger anxiety tedbir caution ün fame

→ → → →



tehlikeli endişeli tedbirli ünlü

dangerous anxious cautious famous

bilgi knowledge anlayış understanding onur self-respect heyecan excitement değer value

→ → → → →



bilgili anlayışlı onurlu heyecanlı değerli

knowledgeable understanding self-respecting excited; exciting valuable









tehlike



endişe











adjective

→ → → → → → → →



use harm respect thought skill success care cheer















182



lezzet yağ tuz şeker

taste, flavour oil; fat salt sugar

→ → → →



lezzetli yağlı tuzlu şekerli

tasty, delicious oily; fatty salty sugary

resim renk çizgi bıyık sakal

picture colour line; stripe moustache beard

→ → → → →



resimli renkli çizgili bıyıklı sakallı

illustrated coloured; colourful lined; striped moustached bearded

güneş sis kar rüzgâr fırtına bulut yağmur

sun fog snow wind storm cloud rain

→ → → → → → →



güneşli sisli karlı rüzgârlı fırtınalı bulutlu yağmurlu

sunny foggy snowy windy stormy cloudy rainy

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Look also at the following phrases: kısa ≠ uzun boylu bir kız a short ≠ tall girl orta boylu bir aktör an actor of medium height orta yaşlı bir işadamı a middle-aged businessman iyi/şık giyimli bir kadın a well-/elegantly dressed woman iyi kalpli bir çift a good-hearted couple ileri görüşlü bir yönetici a far-sighted manager geri kafalı siyasetçiler reactionary politicians







2 dressed in a particular colour. We add it to the names of colours.

siyahlı iki adam two men (dressed) in black kırmızılı genç bir kadın a young woman (dressed) in

2

-siz

red

4f

This suffix is the opposite of -li 4f we studied on the previous page. It shows a negative, lack, or an opposite. noun sağlık istek önem

health wish, desire importance

tedbir mantık saygı

caution logic respect



value use oil; fat

değer yarar yağ Note that -siz

→ → →



+ li

+ siz

sağlıklı istekli önemli

sağlıksız isteksiz önemsiz

healthy willing important

→ tedbirli cautious → mantıklı logical → saygılı respectful → değerli valuable → yararlı useful → yağlı oily; fatty

unhealthy unwilling unimportant

tedbirsiz mantıksız saygısız değersiz yararsız yağsız

incautious illogical disrespectful

worthless useless oil/fat-free

may not always be the opposite of -li, and vice versa.

Look at the following examples:

hızlı pahalı yaşlı evli

fast expensive old married

≠ ≠ ≠ ≠



slow (NOT hızsız) cheap (... pahasız) young (... yaşsız) single (... evsiz, which

yavaş ucuz genç bekâr

means homeless)

3 -g/ken 2f This suffix forms adjectives and nouns from verbs.

verb

çalış konuş çekin üret sürün değiş

buffer

work talk feel shy produce crawl change

possessive

case



→ → → → → →

adjective/noun



tense negation

çalışkan konuşkan çekingen üretken sürüngen değişken

person

others

hard-working talkative timid productive reptile changeable; variable (n)

Word formation

183

Intensifying and diminutive adjectives 1

Intensifying adjectives

Although Turkish has few prefixes, there is a special group of prefixes used to intensify adjectives. Look at the following examples: bembeyaz ipince kaskatı



pure white, snow-white very thin, paper-thin extremely hard, rock-hard

In English adjectives can be intensified by adverbs, nouns (eg paper-thin) etc. In Turkish it is more common to use intensifying ‘pekiştirme’ prefixes, which are modelled on the first syllables of adjectives. If the adjective begins: 1 with a consonant, the prefix consists of: that consonant + the following vowel + m, p, or s There is, however, no rule that governs the choice of the final consonant. 2 with a vowel, the prefix consists of: that vowel + p Here are more examples of intensifying adjectives made with the prefixes: i that end in m: siyah beyaz boş düz sıkı pis



black white empty straight tight dirty

→ → → → → →

simsiyah bir at bembeyaz dişler bomboş bir oda dümdüz bir yol sımsıkı bir düğüm pimpis bir tuvalet

a coal-black horse snow-white teeth a completely empty room a road as straight as a line a very tight knot a very dirty toilet

eski ince uzun ayrı açık

old (not new) thin tall, long different clear

→ → → → →

epeski bir kazak ipince bir dilim upuzun bir koridor apayrı bir şey apaçık bir kural

a very old jumper/sweater a paper-thin slice a very long corridor a completely different thing a very clear rule

kırmızı karanlık yeni taze zayıf

red dark (no light) new fresh thin (not fat)

→ → → → →

kıpkırmızı bir elbise kapkaranlık bir oda yepyeni bir araba taptaze sebzeler zapzayıf bir kız

a deep red dress a pitch-dark room a brand-new car so fresh vegetables a very thin (= skinny) girl

ii that end in p:



184

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

iii that end in s: mavi mor kocaman yuvarlak yumuşak katı



blue purple big round soft hard

→ → → → → →

masmavi gözler deep blue eyes mosmor bir çürük a deep purple bruise koskocaman bir ev a very big house yusyuvarlak bir masa a table as round as a yusyumuşak bir yastık a very soft pillow kaskatı kaslar rock-hard muscles

circle

Also, we have intensifying adjectives with irregular prefixes: çıplak renk yalnız karışık sağlam dağınık



naked colour alone confused healthy untidy

→ → → → → →

çırılçıplak bir kadın renk/garenk bir şal yapayalnız bir kadın karmakarışık bir durum sapasağlam bir adam darmadağınık bir oda

a stark naked woman a multicoloured shawl a woman all alone a totally confused state a very healthy man a very untidy room

Note that intensifying adjectives do not have comparative and superlative degrees: daha yeni (NOT daha yepyeni) en yeni (... en yepyeni)

newer the newest

The same is true for diminutive adjectives. See page 128; 8 for the use of bir.

2



Diminutive adjectives

Look at the following examples: kısacık küçükçe yeşilimsi acımtırak



very short smallish (= rather small) greenish (= slightly green) bitterish (= slightly bitter)



We form diminutive adjectives with suffixes. Diminutive ‘küçültme’ suffixes roughly corresponds to English suffix -ish, or adverbs rather, slightly and very. There are four diminutive suffixes: 1

-cik

4f

This suffix means very:

kısa ince

short thin

→ →

kısacık bir etek incecik bir kitap

a very short skirt a very thin book

→ → →

küçücük bir bahçe minicik bir bebek yumuşacık bir yastık

a very small garden/yard a tiny little baby a very soft pillow

If the adjective ends in k, we omit k:



küçük minik yumuşak

buffer

small tiny soft

possessive

case

tense negation

person

others

Word formation

185

With certain monosyllabic adjectives, the vowel e, a, i or ı goes between the adjective and the suffix: genç dar az

young narrow; tight little

→ → →

genç/cecik bir çift daracık bir yol azıcık (NOT azacak) para

a very young couple a very narrow road very little money

Also, we add -cik 4f to a name or word to sound less formal, and often to express our love for them. It roughly corresponds to English suffix -y/-ie: 2

Mehmetçik used to refer anneciğim mummy babacığım daddy köpekçik doggy -c/çe 2f

to a common soldier in the Turkish army

This suffix means more than a little, but not very. It corresponds to English suffix -ish, or adverbs rather, quite, fairly etc: güzel küçük büyük uzun yaşlı şişman



pretty small big tall, long old fat

→ → → → → →

güzelce bir kız küçükçe bir ofis büyükçe bir daire uzunca bir süre yaşlıca bir çift şişmanca bir adam

a prettyish girl a smallish office a biggish flat/apartment a longish period of time an oldish couple a fattish man

3 -(i)msi This suffix harmonizes as -(i)msi, -(ı)msı or -(u)msu; it never harmonizes as -(ü)msü. We omit the initial (i) if the adjective ends in a vowel. We add -(i)msi to the adjectives of taste and colours. It corresponds to English suffix -ish, or adverbs slightly, a little etc: yeşil mor sarı acı ekşi



green purple yellow hot sour

→ → → → →

yeşilimsi bir renk morumsu bir tişört sarımsı bir balık acımsı bir tat ekşimsi bir içecek

a greenish colour a purplish T-shirt a yellowish fish a hottish taste a sourish drink

4 -(i)mtırak 2f Only the initial i undergoes vowel harmony, and we omit it if the adjective ends in a vowel. We also add -(i)mtırak 2f to the adjectives of taste and colours, and it almost means the same as -(i)msi: yeşil sarı beyaz acı ekşi

186

green yellow white hot sour

eas•y Turkish Grammar

→ → → → → buffer

yeşilimtırak bir renk sarımtırak dişler beyazımtırak bir elbise acımtırak bir tat ekşimtırak bir içecek

possessive

case

tense negation

a greenish colour yellowish teeth a whitish dress a hottish taste a sourish drink person

others

3

1

Verb forming suffixes

-le

2f

We add this suffix to nouns and adjectives.

noun

verb → → → → → → →



etkile ekle hatırla ispatla başla hesapla imzala

affect; impress add remember prove begin calculate sign

answer water iron brush rent adjective

→ → → → →



cevapla sula ütüle fırçala kirala

answer water iron brush rent

ucuz ihtiyar zayıf rahat açık yeni

→ → → → → →

ucuzla ihtiyarla zayıfla rahatla açıkla yenile

→ →

temizle clean yavaşla slow (intr)

etki ek hatır ispat baş hesap imza

effect addition memory, mind proof beginning calculation signature

cevap su ütü fırça kira









temiz yavaş

2

-leş

verb

cheap old thin (not fat) relaxed clear new clean slow

get cheap get old get thin relax clarify, explain renew

2f

This suffix means: 1 each other/one another or together.

noun söz mektup yardım pay selam veda

buffer

verb promise letter help share greeting goodbye

possessive

case





→ → → → → →

tense negation

sözleş promise each other mektuplaş correspond, exchange yardımlaş help one another paylaş share selamlaş exchange greetings vedalaş say your goodbyes

person

others

letters

Word formation

187

2 become or get. noun

çocuk inat sıvı buhar

verb child obstinacy liquid steam

→ → → →



adjective

ciddî sakin zengin olgun hırçın

3

-len

çocuklaş become childish inatlaş get obstinate sıvılaş become liquid buharlaş evaporate

verb serious calm rich mature; ripe ill-tempered

→ → → → →



ciddîleş sakinleş zenginleş olgunlaş hırçınlaş

become serious become calm get rich become mature; ripe get ill-tempered

2f

This suffix also means become. noun şüphe sinir yaş umut duygu



verb suspicion; doubt nerve age hope emotion, feeling

→ → → → →



adjective temiz hasta hazır hoş

clean sick ready pleasant, nice

→ → → →

şüphelen sinirlen yaşlan umutlan duygulan

become suspecting become annoyed become older become hopeful become emotional, touched

verb

temizlen hastalan hazırlan hoşlan

become clean become sick become ready become attracted to; like

Notice how verb formation can be different between English and Turkish. Sometimes there is no change in English, but we have to add a suffix in Turkish. Look at the following examples: adjective/noun temiz pay

verb

clean share

→ →

temizle paylaş

clean share

Notice also that the noun may come from the verb in English, while it might be the reverse in Turkish. Look at the following examples: verb imzala başla



188

noun sign begin

eas•y Turkish Grammar

→ →

buffer

imza baş

possessive

case

signature beginning

tense negation

person

others

Compound verbs with ol and et These compound verbs ‘birleşik fiiller’ are usually made up of the combinations of noun/adjective + the auxiliary verb ol or et, mostly with space in between. 1 Ol is a versatile verb that forms compounds with both nouns and adjectives. Although it can be expressed in different ways in English, the underlying meaning is always get, be or become:



öğretmen ol doktor ol gazeteci ol şarkıcı ol sorun/problem ol üye ol arkadaş ol ortak ol

become a teacher become a doctor become a journalist become a singer become a problem become a member become friends become (business) partners



mutlu ol üzgün ol zengin ol fakir ol ünlü ol başarılı ol güçlü ol dürüst ol sakin ol

become happy become sad become rich become poor become famous become successful become strong become honest become calm

mezun ol become aşık ol become kaybol (kayıp + ol) become emekli ol become dikkatli ol become pişman ol become kör/sağır ol become memnun ol become hasta ol become



a graduate → a lover → lost → retired → careful → regretful → blind/deaf → pleased → sick →

graduate fall in love be/get lost retire be careful regret go blind/deaf be pleased get sick

The same is true for developing an illness or having a medical procedure:



grip/kızamık/sıtma ol aşı ol ameliyat ol

catch the flu/measles/malaria have a shot have an operation

Note that ol may also function as a main verb, which means happen/occur: Deprem sabah saat 5.17’de oldu. Gerçek hayatta böyle şeyler olmaz. Senin eline ne oldu? buffer

possessive

case

tense negation

The earthquake occurred at 5.17 in the morning. This kind of thing doesn’t happen in real life. What’s happened to your hand? person

others

Word formation

189

2 The auxiliary verb et has no single correspondence in English but can be seen as a particle that makes verbs from nouns. The meaning can be expressed with make, have, or other verbs in English. Dans et, for example, literally means do a dance, although the verb dance might be a better English equivalent. You should learn the compound verbs with et as a vocabulary item, just like phrasal verbs in English. Here is a list of common et-verbs. You will notice that many of them can be translated in make + noun combinations. Turkish does not have regular verbs like those in the third column:





acele et dua et davet et hakaret et iddia et şikâyet et tahmin et teklif et telefon et itiraz et protesto et tehdit et işaret et tekrar et israf et tasarruf et iptal et kâr et zarar et işgal et zannet (zan + et) talep et ziyaret et inkâr et tamir et seyahat et

literally

single English verb

make haste → make a prayer → make an invitation → make an insult → make a claim → make a complaint → make a guess → make an offer → make a phone call → make an objection → make a protest → make a threat → make a signal → make repetition → make waste → make economy → make cancellation → make a profit → make loss → make an occupation → make an assumption → make a demand → make a visit → make a denial → make repairs → make a travel →

hurry pray invite insult claim (= state that sth is true) complain; report guess offer/suggest phone; call object protest threaten point (to) repeat waste, squander save cancel profit lose (money) occupy (= control by force) assume demand; ask for sth visit deny repair; fix travel

But depending on the meaning of the noun, English may require other verb + noun combinations:

190

kavga et sohbet et merak et umut (= ümit) et hisset (his + et)

have a fight have a chat have a curiosity have a hope have a feeling

→ → → → →



fight chat wonder; be curious about hope feel; sense

affet (af + et) emret (emir + et) tavsiye et yardım et

give a pardon give an order give advice give help

→ → → →



pardon; forgive order (= tell sb to do sth) advise help

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

And the verb + noun combinations can vary a lot:



küfret (küfür + et) teşekkür et hayret et nefret et dans et hak et ispat et yemin et

say swear words say thanks feel astonishment feel hate do a dance earn the right/merit produce proof take an oath

→ → → → → → → →

swear thank be astonished/astounded hate dance deserve; merit prove swear

There might not be an equivalent verb + noun combinations in English, and the idea may better be expressed with a regular verb:

devam et park et ısrar et seyret (seyir + et) terk et kabul et reddet (ret + et) kaybet (kayıp + et) organize et

continue; go on park (a vehicle) insist watch, see abandon; leave accept, admit reject, refuse lose organize

Note that when et takes a suffix that begins with a vowel, t changes to d:

Bana yardım et/debilir misin? Teşekkür et/derim.

buffer

possessive

case

tense negation

Can you help me? Thank you.

person

others

Word formation

191

9

Using capital letters

A Like in English, we use capital ‘büyük’ letters: 1 to begin sentences: Ben Türkçe öğreniyorum.



I’m learning Turkish.

2 for the names of people, places, nationalities, languages, associations, governmental bodies, special occasions, national holidays, religious days/festivals etc:







Arhan Demir Jane Page

Türkiye İngiltere

Türk İngiliz

Türkçe İngilizce

Topkapı Sarayı İzmir Konak Meydanı Uludağ Üniversitesi Tunalı Hilmi Caddesi Türk Dil Kurumu Dışişleri Bakanlığı Anneler Günü Ramazan Bayramı Kurban Bayramı

Topkapı Palace (in the city of Istanbul) İzmir Konak Square (in the city of İzmir) Uludağ University (in the city of Bursa) Tunalı Hilmi Street (in the capital city of Ankara) the Turkish Language Association the Ministry of Foreign Affairs Mother’s Day Eid ul-Fitr (celebrated at the end of Ramadan) Eid ul-Adha (celebrated at the end of the Haj)

3 for certain personal titles (eg Bey and Hanım):

Demir Bey

Mr Demir

Ayşe Hanım

Ms Ayşe

See page 194 for the titles used to address people. 4 for the titles of books, plays, films etc:







Benim Adım Kırmızı Kassandra Damgası Romeo ve Juliet Bülbülü Öldürmek 12 Öfkeli Adam

My Name is Red Cassandra’s Brand Romeo and Juliet To Kill a Mockingbird 12 Angry Men

B Unlike in English, we do not use capital letters for days and months: Ben cumartesi Ankara’ya gidiyorum. I’m going to Ankara on Saturday. Türkiye’de okullar eylülde açılıyor. In Turkey schools open in September. However, months and days should begin with capital letters when we write dates: Bu sene okullar 19 Eylül’de açılıyor. Okullar 19 Eylül Pazartesi günü açılıyor.



192

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

This year schools open on 19 September. Schools open on Monday, 19 September. case

tense negation

person

others

10

Using apostrophes

A We use the apostrophe ‘kesme işareti’ when we add inflectional suffixes (eg case and ek-fiil): 1 to proper names, and the titles Bey and Hanım

Biz yarın Mersin’e gidiyoruz. Oğlum Ankara Üniversitesi’nde okuyor. Selim Bey’in karısı İngiliz’miş. Melisa’yla Cansu alışverişe gittiler.

We are going to Mersin tomorrow. My son is studying at Ankara University. (They say) Mr Selim’s wife is English. Melisa and Cansu have gone shopping.



ABD’den THY’yle



/abededen/ /teheyeyle/

from the USA with THY (Turkish Airlines)



NATO’da TÜBİTAK’a



/natoda/ /tübitağa/

in NATO to TÜBİTAK (a national agency of Turkey)



2 to initials and acronyms:



Notice that like in English, initials (ABD and THY) are pronounced as separate letters, and acronyms (NATO and TÜBİTAK) are pronounced as words.

3 to dates, times, amounts etc shown by numbers:



2010’da /iki bin onda/ in 2010 saat 3.00’te /...üçte/ at 3.00 15’le 20 kg arası /on beşle yirmi.../ between

15 and 20 kg Also, we use the apostrophe before the suffix -(i)nci 4f, which forms ordinal numbers:

3’üncü kat the 3rd floor 21’nci yüzyıl B We do not use the apostrophe when we add inflectional suffixes:

the 21st century



1 to proper names in phrases, idioms and proverbs:

Allaha ısmarladık. Her firavunun bir Musası vardır.

Goodbye. (lit I leave you God’s care.) For every pharaoh there is a Moses.

2 to derived proper names:

name



Türk, İngiliz Çin, Meksika

+ derivational suffix + inflectional suffix Türkçe, İngilizce Çinli, Meksikalı

But:

Türkçede, İngilizcede Çinliyim. Meksikalıyım.



in Turkish, in English I’m Chinese. I’m Mexican.

Türk’üm. İngiliz’im.

We do not use the apostrophe either when we add the plural suffix to the names of nationalities:

Türkler

İngilizler

Çinliler

Meksikalılar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Using apostrophes

193

11

Addressing people

A When we address or refer to people in a formal or polite way: We use first/given name + Bey (almost equivalent to Mr) for men. We use first/given name + Hanım (almost equivalent to Miss/Mrs/Ms) for any woman, single or married.

Selim Bey Zeynep Hanım



(lit Mr Selim) (… Miss/Mrs/Ms Zeynep)

In Turkish we do not use surnames/last names to address or refer to people, so the form of address Mr and Mrs + surname/last name has no equivalent in Turkish. Instead, we say:



or

Demir Bey ve Ece Hanım Demir Bey ve eşi Ece Hanım

(lit Mr Demir and Mrs Ece) (… Mr Demir and his wife Mrs Ece)

English form of address, for example, Mr and Mrs Smith, may literally translate as Bay ve Bayan Smith. B When we are speaking to a man or a woman we do not know, we use beyefendi and hanımefendi, almost equivalent to sir and madam/ma'am (or Miss): Kapalıyız, beyefendi. We are closed, sir. Hanımefendi! Anahtarlarınızı düşürdünüz. Madam/Ma’am! You





dropped your keys.

Informally, when children and young people address or refer to older people (whether they know them or not), they use abi or amca (lit elder brother and paternal uncle) for men, and they use abla or teyze (lit elder sister and maternal aunt) for women. However, some women today do not like being addressed as abla or teyze. Note that when we are speaking to people we address Bey/beyefendi or Hanım/hanımefendi, we always address them in the 2nd person plural:

Hoş geldiniz, hanımefendi. Welcome, madam/ma’am. Beyefendi! Bu araba sizin mi? Sir! This car is yours?



Miray Hanım, Arkın Bey sizi görmek istiyor. Teşekkür ederim, Furkan Bey. Siz nasılsınız?

194

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

Ms Miray, Mr Arkın would like to see you. Thank you, Mr Furkan. How are you?

case

tense negation

person

others

Answer key

195

Unit 1 Spelling and pronunciation 1

page 21

1 ba-ba ba-bam father 2 an-nem an-ne-min my mother 3 ad a-dın name 4 o-kul o-kul-lar school 5 on-lar on-la-rın they 6 te-şek-kür te-şek-kür-ler thank-you 7 bil-gi-sa-yar bil-gi-sa-ya-rım computer 8 i-ki i-kin-ci two 9 ta-bi-at ta-bi-at-ta nature 10 Türk Tür-ki-ye Turk

my father my mother’s your name schools their thanks my computer second in nature Turkey

2 2 /böürtlen/ 3 /sa:r/ 4 /doa/ 5 /ma:ra/ 6 /beyen/ 3 2 b) âdet 3 a) dâhi 4 b) hâlâ 5 b) dinî duygular 6 a) askerî harekât 7 b) resmî dil 8 a) tarihî bina 4 2 burnum 3 ağzım 4 boynum 5 omzum 6 göğsüm 7 karnım

Units 2-3 Vowel and consonant harmony

page 29

1 2 annemle babam 3 kadınla çocuk 4 Özgü’yle ben 5 pantolonla ayakkabı 6 Galatasaray’la Fenerbahçe 7 köyle şehir 8 turuncuyla kırmızı

2 2 tamamlayınız 3 tekrar yazınız 4 öğreniniz 5 çeviriniz 6 cevaplayınız 7 çekimleyiniz 3 2 elim/ellerim 3 gözüm/gözlerim 4 pantolonum/pantolonlarım 5 ceketim/ceketlerim 6 kravatım/kravatlarım 4 2 eczacı 3 dişçi 4 fırıncı 5 futbolcu 6 gazeteci 7 dansçı 8 çöpçü 9 tamirci 10 sütçü 11 oyuncu 12 çiftçi 13 gözlükçü 14 eğitimci 15 tarihçi

5 3 yatak/ğım 4 umut/dum 5 aşkım 6 çocuk/ğum 7 saçım 8 ilaç/cım 9 vücut/dum 10 cep/bim 11 halkım 12 hayatım 13 çorap/bım 14 avukatım 15 güç/cüm 16 topum

Units 4-5 The plural and possessive suffixes

page 33

1 2 göller 3 insanlar 4 harfler (NOT harflar) 5 doktorlar 6 çocuklar 7 kadınlar 8 erkekler 9 güller 2 2 dilim 3 düzine 4 kilo 5 kavanoz 6 bardak 3

1 1 meyveler ve sebzeler 2 beş kız 3 iki (fincan) kahve 4 birkaç gün 5 gençler ve yaşlılar 6 Ruslar 2 1 iyi akşamlar 2 iyi geceler 3 teşekkürler 4 tebrikler 5 iyi günler 6 iyi dersler

4 2 evimiz 3 çocukları 4 kocası 5 odalarınız 6 kardeşlerim 7 hatası 8 öğretmenlerimiz 9 kararın 10 Twitter hesap/bım 11 gözlerin 12 adları

5 2 (onun) arkadaşları 3 (bizim) oğlumuz 4 (sizin) isimleriniz/adlarınız 5 (onun) fiyatı 6 (onların) anneleri 7 (bizim) haklarımız 8 (onun) erkek arkadaşı 9 (benim) ellerim 10 (senin) araban/(sizin) arabanız 11 (onların) resimleri/fotoğrafları 12 (onun) sayfaları

Unit 6 Case suffixes

page 39

1 2 seni/sizi 3 onun adını 4 televizyonu 2 1 çocukların odaları 2 kedimin adı 3 Avustralya’nın başkenti 4 Orhan Pamuk’un son romanını 2 1 Paris’e 2 sağa 3 kasaya 4 sinemaya

3

1 1 Ömer’e 2 onlara 3 anneme 4 sana/size

4

2 1 1971’de 2 Nisan’da 3 3.00’te 4 ilkbaharda 1 1 Ankara’da 2 solda 3 fotoğrafta 4 kapıda



5 1 işten 2 trenden 3 annenden 4 un(dan) ve sudan

196

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Unit 7 Compound nouns

page 43

1 2f 3c 4d 5ç 6b 7a 2 Örneğin: 1 resim, matematik, fizik, gitar, dans, oyunculuk, yüzme 2 elma, musluk, deniz, kaynak, içme,

maden, et, tavuk 3 programcısı, ağı, korsanı, oyunu, ekranı, virüsü, teknolojisi, klavyesi 4 sanatı, salonu, oyuncusu, seyircisi, perdesi, dergisi 5 kampüsü, bursu, harç/cı, hocası, diploması, mezunu, kütüphanesi

3

1 2 kitabevleri 3 yağmur ormanları 4 kaynak suları 5 atasözleri 2 2 seyahat acentesi 3 havaalanı 4 portakal ağaç/cı 5 milletvekili

4 2 sağlık sigortan 3 sınıf arkadaşlarım 4 uçak biletleri 5 ders kitaplarınız 6 Türkçe öğretmenimiz 7 güneş gözlük/ğü

5 1 benim banka hesap/bım 2 onların yatak odalarında 3 insan hakları 4 televizyon reklamları 5 trafik ışıklarında/lambalarında 6 Olimpiyat Oyunları

Unit 8 There is

page 45

1 2 Ay’da 3 Türkçede 4 İnternet’te 5 İstanbul’da 6 süt 7 harf 8 film 9 yağmur 10 virüs 2 1 Bizim evimizde televizyon yok. 2 Buzdolabında hiç meyve yok mu? 3 Kasabada küçük bir otel var. 4 Kivi meyvesinde çok C vitamini var. 5 Menüde hiç vejetaryen yemek/ği yok. 6 Sizin anadilinizde x harfi var mı?

3 1 Sokakta birkaç çocuk var. 2 Antalya’da güzel plajlar var. 3 Bu akşam Diyarbakır’a otobüs var mı? 4 Buzdolabında hiç tereyağı yok mu? 5 Evde hiç kimse yok. 6 Sırada kaç kişi var?

4 Örneğin: (Benim) Oturma odamda iki kanepe var. Hiç koltuk yok. Ayrıca, bir masa ve iki sandalye var...

page 47

Unit 9 Have got

1 3 Karımın… ayakkabısı 4 Onların… dairesi 5 Benim… kız kardeşim 6 Emre’nin… ateşi 7 O restoranın otoparkı 8 Bebek/ğin uykusu

2 1 Onun güzel yeşil gözleri var. 2 Senin/Sizin kaç kardeşin/kardeşiniz (=brothers or sisters) var? 3 Tim’de evin anahtarı yok mu? 4 Onların maddî problemleri/sorunları var. 5 Bende Suzan’ın telefon numarası yok. 6 Sibel’in erkek arkadaşı yok. 7 Benim akşam bir randevum var.

3 Örneğin: Benim üç erkek kardeşim var. Kız kardeşim yok... Arabam yok ama motosikletim var... 4 2 boş vaktim 3 kişi 4 süt 5 anahtarı 6 çocuk/ğumuz 7 erkek arkadaşın 8 gözleri 9 yüzme havuzu 10 mobilya

Unit 10 Personal pronouns and suffixes

page 51

1 2 O beni 3 O senin 4 Onun 5 Biz onları 6 Ben sana/size 7 Biz ondan 8 Sende/Sizde 9 O bize 10 Siz onun 11 Onlar bizden 12 Ben seni/sizi

2 2 5 7 8 10 3 3 Biz gidiyoruz. 4 Onlar gidiyorlar. 5 Siz gidiyorsunuz. 6 Biz gidiyoruz. 7 Onlar gidiyorlar. 8 Siz gidiyorsunuz. 9 Onlar gidiyorlar. 10 Biz gidiyoruz.

Unit 12 Ek-fiil simple present tense 1 2 3 4

page 57

3 hasta mısın? 4 yorgunum 5 değilØ 6 güzelØ 7 öğretmeniz 8 balkondaØ 9 değiliz, kuzeniz 10 değil misiniz? 2 değil mi? evde, değil 3 öğrenci misin? öğrenciyim, değilim 4 değil miyim? takımdasın, değilsin 2e 3b 4a 5c 6ç

1 Ben İngilizce (NOT... bir İngilizce) öğretmeniyim. 2 Biz sadece arkadaşız. 3 Su, anahtarların çekmecede. 4 Anne ve babam dışarıda(lar). 5 Kızımız beş yaşında. 6 O, Melisa’nın erkek arkadaşı mı? 7 Hazırsın(ız), değil mi? 8 Vakit

(NOT zaman) nakittir. 9 Umarım o iyidir.

5 Örneğin: (Benim) Adım Can. (Ben) 34 yaşındayım. (Ben) Mimarım. (Ben) Evliyim. (Benim) İki kızım var...

197 buffer

eas•y possessive case Turkish Grammar

tense negation

person

others

Answer key

page 59

Unit 13 Ek-fiil -di past tense

1 1 futbolcuydu 2 kapalıydı, değildi 3 değil miydiniz 4 soğuktu 5 derste miydin 6 vardı 2 2 değil miydin? dersteydim, değildim 3 zor muydu? zordu, değildi 4 haksız mıydım? haksızdın, değildin 3 2 yaşındasın 3 öğrencisiydi 4 kiloydum, kiloyum 5 nişanlıyız 6 AnkaraØ 7 yoktu, meşguldüm 8 lisede miydin? 4 1 Bütün pencereler açıktı. 2 Ben 1996’da üniversitede öğrenciydim. 3 Sen/Siz geçen yaz İzmir’de miydin(iz)? 4 Film çok sıkıcıydı, değil mi? 5 Michael Jackson pop müzik/ğin kralıydı.

5 1 Örneğin: Evdeydim/Okuldaydım/İşteydim. 2 Örneğin: Bir arkadaşımlaydım/Ailemleydim (= with)/Yalnızdım. 3 Örneğin: Benim ilk öğretmenimin adı Gülseren Akça’ydı. 4 Beatles’ın bir üyesiydi. 5 Rus’tu.

Unit 14 Ek-fiil -miş past tense

page 63

1 1 pahalıymış 2 çakmaymış 3 yaramazmışım 4 varmış 5 sınıftaymışsınız 6 şıkmış 2 2 Nazan’la Berk yılbaşında Paris’teymiş(ler). 3 Anahtar paspasın altındaymış. 4 Furkan’ın karısı hamileymiş. 5 Melek’in annesi Alman’mış.

3 1 O evliymiş... 2 Senin/Sizin hatan(ız) değilmiş. 3 Serkan duştaymış. 4 ...babam Fransa’daymış. 5 Senin Hasan’a 100 lira borç/cun varmış.

4 2 Alman’dı 3 yaşındaymışım, tombulmuşsun 4 neredeydiniz? 5 arkadaştık 6 güzelmiş 7 sedandı 8 sevgiliymiş(ler) 9 Toplantıda mıydın? 10 varmış

Unit 15 Demonstrative adjectives and pronouns

page 65

1 1 zamir 2 sıfat 3 sıfat 4 zamir 5 sıfat 6 sıfat 7 zamir 8 zamir 9 sıfat 10 zamir 2 1 Bu 2 Şu 3 O 4 O 5 bu 6 Şu 7 O 3 2 bunlara 3 Şunda/Onda 4 o 5 Bunlar 6 o/şu 7 bu 8 o

Unit 16 Comparative adjectives

page 67

1 2 küçük 3 kirli 4 yaşlı 5 yavaş 6 fakir 7 kötü 8 üzgün 9 soğuk 10 zayıf 11 ucuz 12 zor 13 tehlikeli 14 çirkin 15 sıkıcı 16 cimri 17 tembel 18 sessiz 19 uzak 20 alçak

2 2eğ 3çh 4ai 5cf 6bı 3 2 Sen benden daha sabırlısın. 3 Hüseyin, ikizi (= his twin) Hasan kadar konuşkan değil. 4 Fransızcam İngilizcem kadar iyi değil. 5 Fakirler zenginlerden daha cömert(ler).

4 1 Senin/Sizin İngilizcen(iz) benimkinden (=benim İngilizcemden) daha iyi. 2 Evlilikte saygı sevgi kadar önemli(dir). 3 Büyük şehirler küçük şehirler kadar güvenli değil. 4 Bence bu elbise daha güzel. 5 Türkiye’de futbol basketboldan daha popüler. 6 O, Molière’in Harpagon’u kadar cimri(dir), hatta daha cimri(dir).

Unit 17 Superlative adjectives

page 69

1 2çğ 3eh 4dj 5fg 6bı 7ai 2 2 ...Türkiye'nin en uzun ırmak/ğı 3 ...köyün en zengin adamı 4 ...Avrupa’nın en kalabalık şehiri 5 ...okulun en gözde kızı 6 ...dünyanın en büyük futbol kulüp/bü

3 1 Bence Tarkan Türkiye’nin en iyi pop şarkıcısı. 2 En büyük kızımız üniversite öğrencisi.

3 Vatikan dünyanın en küçük ülkesi. 4 Pazartesi haftanın en sıkıcı günü. 5 En yakın eczane sokağın/caddenin sonunda. 6 Şu anda ben dünyanın en mutlu insanıyım. 7 Sen gördüğüm en kötü yalancısın.

4 3 ...rakip takımdan daha 4 ...sınıfın en sessiz öğrencisi 5 ...güneş sisteminin en büyük gezegeni 6 ...kadından daha 7 Türkiye’nin en turistik üç şehiri

198

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Unit 19 Present continuous tense 1

pages 75-77

1 biniyor, yatıyor, çalışıyor, döküyor, evleniyor, alıyor, takılıyor, mezun oluyor, yağmur yağıyor 2 yürüyor, okuyor, taşıyor, büyüyor, uyuyor, ağrıyor, üşüyor, koruyor, kuruyor 3 ağlaıyor, oynauyor, hatırlaıyor, araıyor, dinleiyor, söyleüyor, bekleiyor, yeiyor, isteiyor

2 Ben

biliyorum Sen biliyorsun O biliyor

bilmiyorum bilmiyorsun bilmiyor

biliyor muyum biliyor musun biliyor mu

Biz biliyoruz Siz biliyorsunuz Onlar biliyor(lar)

bilmiyoruz bilmiyorsunuz bilmiyor(lar)

biliyor muyuz biliyor musunuz biliyorlar mı/biliyor mu



3 2 yatıyor musun 3 çalışmıyorum 4 kokuyor 5 arıyorum 6 uyuyorum 7 döküyor 8 alıyor 9 oynuyoruz 10 evleniyorlar 11 git/diyorum 12 mezun oluyor 13 çalışmıyor 14 yapıyor musun 15 okuyorum 16 yiyoruz

4 2 çalışıyor mu? çalışıyor, çalışmıyor 3 uyuyorlar mı/uyuyor mu? uyuyorlar, uyumuyorlar 4 gitmiyor musun? gidiyorum, gitmiyorum

5 3 ...altı aydır çalışıyorum. 4 ...Uzun zamandır meteliksizim. 5 ...Sabahtan beri... oynuyorsun. 6 ...Geçen yazdan beri konuşmuyorlar. 7 ...Üç haftadır birlikteymişler.

6 Örneğin: 1 Ben altı aydır Türkçe öğreniyorum. 2 2010’dan beri şimdiki evimde oturuyorum. 3 Üç yıldır Twitter hesap/bım var. 4 7 aydır kız arkadaşımla birlikteyim.

7 2 seyretmeyi 3 okumayı 4 takılmayı 5 yapmayı 6 binmeyi 8 Örneğin: resim yapmayı, tenis/futbol/basketbol oynamayı, alışverişe/sinemaya/tiyatroya gitmeyi... 9 1 I am doing exercise 9 now. 2 Do you like reading books? 3 We are meeting up in the evening, right? 4 My sister has been living in London for 20 years. 5 They are getting married next weekend. 10 1 Seni çok seviyorum. 2 Sana inanmıyorum. Yalan söylüyorsun. 3 Seyahat etmeyi seviyor musun(uz)? 4 Sen iyi misin? Üzgün görünüyorsun. 5 Onun adını hatırlamıyorum.

Unit 20 Simple present tense 1

pages 83-85

1 ağlar, yürür, der, yer, büyür, yıkar, oynar, söyler, yaşar 2 uçar, doğar, ölür, bilir, donar, yener, verir, bakar, acele et/der 3 gösterir, buluşur, inanır, oturur, unutur, ısırır, seyret/der, tartışır, kapatır

2 Ben Sen O

isterim istemem ister miyim istersin istemezsin ister misin ister istemez ister mi

Biz isteriz istemeyiz ister miyiz Siz istersiniz istemezsiniz ister misiniz Onlar ister(ler) istemez(ler) ister(ler) mi

3 2 biner misin 3 giderim 4 oynarız 5 içmez 6 ölür(ler) 7 ısırmaz 8 ağlar 9 donar 10 dökmez 11 acele eder misin 12 içer misiniz 13 olur musunuz 14 oturmaz mısınız 15 kapatır mısın 16 seyrederiz 17 yardım ederiz 18 gideriz 19 yıkarım 20 isteriz 21 inanır mıyım 22 yener 23 evlenirler 24 vermez 25 gideriz

4 2 git/der(ler) mi? giderler, gitmezler 3 yardım etmez mi? et/der, etmez 4 Yer misiniz? yerim, yemem 5 yağar mı? yağar, yağmaz

5 1 Ben her sabah işe yürürüm. 2 Biz cuma akşamları sinemaya veya tiyatroya gideriz. 3 Onlar haftada birkaç kez futbol oynar(lar) 4 Kışın Erzurum’a çok kar yağar. 5 Pencereyi kapatır mısın, lütfen? 6 Ben yarın sabah çocukları okula (= to) götürürüm. 7 Bence sen iyi bir baba olursun.

6 4 Onlar ara sıra telefonda konuşur(lar). 5 Sen boş vakitlerinde ne yaparsın? 7 Ben genellikle erken yatarım. 8 Biz akşam yemek/ğini saat 7.00’de yeriz. 10 Köpek/ğini her gün yürütür müsün?

199 buffer

eas•y possessive case Turkish Grammar

tense negation

person

others

Answer key

Unit 21 -di past tense 1

pages 89-91

1 duydu, buldu, dedi, yedi, sattı, dinledi, döndü, oldu, bekledi 2 öldü, inandı, getirdi, yazdı, telefon etti, geldi, verdi, kaybetti, keşfetti 3 kalktı, yalan söyledi, düşürdü, (satın) aldı, bitirdi, geçti, tanıştı, bıraktı, karşılaştı

2 Ben gördüm görmedim gördüm mü Sen gördün görmedin gördün mü O gördü görmedi gördü mü



Biz gördük görmedik gördük mü Siz gördünüz görmediniz gördünüz mü Onlar gördü(ler) görmedi(ler) gördüler mi/gördü mü

3 2 bıraktı 3 içtim 4 gördünüz mü 5 tanıştık 6 öldü 7 yemedim 8 yaptınız mı 9 eğlendik 10 keşfetti 11 yalan söyledin 12 okudun mu 13 oldu 14 dönmedi 15 düşürdüm

4 2 yediniz mi? yedik, yemedik 3 söyledim mi? söyledin, söylemedin 4 vermedi mi? verdi, vermedi 5 uyudular mı/uyudu mu? uyudular, uyumadılar

5 2 Biz dün akşam metroda karşılaştık. 3 Mehmet Ali Bey bugün işe gelmedi. 4 Ben bu sabah saat 6.00’da kalktım. 5 Sen hafta sonu Sibel’in nikâhına gittin mi?

6 1 Son otobüs beş dakika önce kalktı. 2 Elbiseni çok beğendim. Nereden (satın) aldın? 3 Özür dilerim. Geç kaldım. Treni kaçırdım. 4 Bütün derslerini geçtin mi? Tebrikler! 5 Ben hiç suşi yemedim. Sen/Siz yedin(iz) mi? 6 Biz hafta sonu dışarı çıkmadık. Evdeydik. 7 II. Dünya Savaşı 1939’da başladı.

7 Örneğin: 1 Saat 7.00’de (kalktım). 2 Alışverişe gittim. 3 1971’de Ankara’da doğdum.

4 Altı ay önce/Geçen yaz/2015’te. 5 ‘The Places In Between’i okudum. 6 Evet, gittim/Hayır, gitmedim. 7 (Umarım beğenmişsinizdir.)

pages 93-95

Unit 22 -miş past tense 1

1 bulmuş, kaybetmiş, göndermiş, yemiş, almış, işgal etmiş, aramış, söylemiş, çalmış 2 ölmüş, anlamış, kesmiş, vurmuş, gelmiş, pişmiş, pişirmiş, itmiş, soymuş 3 kurumuş, düşmüş, kırmış, boşanmış, giymiş, varmış, kalkmış, vefat etmiş, evlenme teklif etmiş

2 Ben Sen O

unutmuşum unutmamışım unutmuşsun unutmamışsın unutmuş unutmamış

Biz unutmuşuz unutmamışız Siz unutmuşsunuz unutmamışsınız Onlar unutmuş(lar) unutmamış(lar)

unutmuş muyum unutmuş musun unutmuş mu unutmuş muyuz unutmuş musunuz unutmuşlar mı/unutmuş mu

3 2 Defne sigarayı bırakmış. 3 Son tren az önce kalkmış. 4 Tunç Sezen’e evlenme teklif etmiş. 5 Selin sabah trafik kazası yapmış. Sabah trafik kazası yapmışsın...

4 2 Cep telefonumun şarjı bitmiş. 3 Annem/Babam aramış. 4 Ben yokken (= While I was away) biri bilgisayarımı kullanmış. 5 Beni etiketlemişsin. 6 Anahtarların(ız)ı ofiste unutmuşsun(uz).

5 1 kırmış 2 varmamış 3 soymuş 4 kaybetmiş 5 boşanmış(lar) 6 yağmış 7 yememişsin 8 pişmemiş 9 giymişsin 10 unutmuşum

6 2 kurumuş mu? kurumuşlar, kurumamışlar 3 uyumamış mı? uyumuş, uyumamış 4 vurmuş muyum? vurmuşsun, vurmamışsın

7 3 yendi 4 okumuşuz 5 çalmışlar 6 doğdun 7 girmiş 8 olmuş 9 işgal etti 10 kavga etmişler 11 gittik 12 aramış 8 1 Melisa sesli mesaj bırakmış. Ben duştaydım. 2 Sen evde sigara içmişsin. Çok kötü/pis kokuyor.

3 Babam 1990’da ölmüş/vefat etmiş. Ben iki yaşındaymışım. 4 Söylentiye göre o üç defa/kez evlenmiş. 5 Bak, Murat’la Jane bize düğün davetiyesi göndermişler. 6 A! Sakalını kesmişsin. Beğendim. 7 Bir haber sitesine göre (= according to) patlamada yedi kişi ölmüş.

200

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Unit 23 Future tense 1

pages 97-99

1 gösterecek, ödeyecek, arayacak, yeiyecek (NOT yeyecek), deiyecek, isteyecek, olacak, alacak, buluşacak 2 ölecek, öldürecek, başlayacak, başlatacak, gelecek, dönecek, inşa et/decek, bitecek, bitirecek 3 yaptıracak, ziyaret et/decek, seyahat et/decek, kazanacak, davet et/decek, kaçıracak, yağmur yağacak dışarı çıkacak, borç verecek

2 Ben Sen O

bekleyeceğim bekleyeceksin bekleyecek

Biz bekleyeceğiz Siz bekleyeceksiniz Onlar bekleyecek(ler)

beklemeyeceğim beklemeyeceksin beklemeyecek

bekleyecek miyim bekleyecek misin bekleyecek mi

beklemeyeceğiz beklemeyeceksiniz beklemeyecek(ler)

bekleyecek miyiz bekleyecek misiniz bekleyecek(ler) mi

3 2 yağacak 3 yapacaksın 4 oynayacağız 5 beklemeyeceğim 6 olacağım 7 kaçıracağız 8 olmayacağız 9 yapacaksın 10 yemeyeceğim

4 2 gitmeyecek misiniz? gideceğiz, gitmeyeceğiz 3 verecek mi? verecek, vermeyecek 4 alacak mısın? alacağım, almayacağım

5

1 Örneğin: Bu gidişle (= the way the things are going) Hispanik ve Latin Amerikalılar ayaklanacaklar. Dünya nüfusu azalacak. Bir gün hiç kimse ‘Biz’ ile başlayan (= that begins with) bir cümle kurmayacak. 2 Örneğin: Yeni bir araba satın alacağım. İstanbul’dan taşınacağım. Birkaç yıl sonra dünya turuna çıkacağım.

6 1 Sana/Size bir şey söyleyeceğim. Çok önemli. 2 Gelecekte insanlar çocuk yapmayacaklar, çocuk satın

alacaklar. 3 Çocuklar, okul servisini kaçıracaksınız. 4 Biz hafta sonu bir parti vereceğiz. 5 Ben bu akşam Suzan’a evlenme teklif edeceğim.

7 3 ...evleniyoruz. 4 ...buluşuyoruz, değil mi? 6 ...taşınıyoruz. 8 ...yapıyorsun? 10 ...gelmiyorum. 8 3 vefat etmiş 4 bıraktım 5 Açmayacağım, arıyor 6 okuyorum 7 alacağım 8 alır mısınız, doydum

9 rötar yaptı, bekliyoruz 10 beğendim 11 yatar/yatıyor 12 öderim 13 hakaret etmişsin, etmedim 14 yemeyecekler, beslenecekler 15 oturuyoruz, tanıyoruz/tanırız 16 başladı 17 söylemez 18 yaptırmış

19 konuşuyor 20 gidiyor musun/gidecek misin, davet etmedi

Unit 24 Question words

pages 107-109

1 1 kim 2 kimden 3 kimde 4 kiminle 5 kimi 6 kime 7 kimin 2 1 Bu anahtarlar kimin? 2 Kime söylüyorsun? Bana mı? 3 Vazoyu kim kırdı? 4 Melisa kiminle evlendi? 5 Takım elbiseyi kimden ödünç aldın? 6 Kimi arıyorsun? 7 Kimde Sibel’in numarası var?

3 1 neden 2 neyi 3 neye 4 ne 4 1 Bu ne? 2 Marie Curie neyi buldu? 3 Ne dedin(iz)? 4 Şu/O adamlar neye bakıyor(lar)? 5 Eline/Elinize (= to) ne oldu? 6 En çok neden nefret edersin(iz)? 5 1 nerede 2 nereye 3 nereyi 4 Nereden 5 nereye 6 Nereden 7 nerede 6 1 Kız kardeşin(iz) nerede? 2 Onlar nereden geliyorlar? 3 Tatile nereye gideceksin(iz)?

4 Öğleden sonra neredeydin(iz)? 5 Nereye oturmak istersin(iz)? 6 Jane seni/sizi nereden aradı?

7 1 Film nasıldı? 2 Yeni müdür nasıl biri? 3 Siz ne zaman evlendiniz? 4 Beren İzmir’den ne zaman dönmüş? 5 Partiye niçin/niye/neden gitmedin? 6 Hava bugün İstanbul’da nasıl?

8 1 Ali’yi en son ne zaman gördün(üz)? 2 Tatilin(iz) nasıldı? 3 Bebek niçin/niye/neden ağlıyor? 4 Michael Jackson ne zaman öldü? 5 Adam nasıl biriydi? 6 Siz ikiniz (= you two) niçin/niye/neden tartıştınız? 9 1 Bu cami kaç yaşında? 2 Siz Mardin’de kaç gün kalacaksınız? 3 Sen hangi elbiseyi beğendin? 4 Karın(ız) ne kadar Türkçe biliyor? 5 Selin hangi üniversitede okuyor?

201 buffer

eas•y possessive case Turkish Grammar

tense negation

person

others

Answer key

Unit 24 Question words

pages 107-109

10 1 Kiran(ız) ne kadar? 2 (Sınavı) Kaç öğrenci (sınavı) geçti? 3 Hangi kitap/bı arıyorsun(uz)? 4 Twitter’da kaç takipçin(iz) var?

11 Örneğin: 1 Ailemle/Kız arkadaşımla. 2 Genellikle alışverişe giderim. 3 Evet, gittim. Antalya’ya gittim. 4 İşe arabayla veya yürüyerek (= on foot) gidiyorum. 5 ‘La La Land’i seyrettim. Kız arkadaşımla seyrettim. 6 Üç kardeşim var. Adları… 7 Doğum günüm 11 Mart. 8 Türkiye’de asgarî ücret şu anda 1400 küsur (= odd) lira. 9 Bir yıl önce/Geçen eylülde. 10 İngilizce/Türkçe.

Unit 25 Possessive, reflexive and reciprocal pronouns

page 113

1 1 benimkinden 2 Seninki 3 sizin 4 Onların 5 Babamınki 6 kendim 7 Kendin 8 kendi 9 kendime 10 kendi 11 birbirlerine 12 Birbirimizden 13 kendilerini 14 Birbirleri 15 birbirinizden

2 1 Benim uğurlu/şanslı sayım 1. Seninki/Sizinki ne? 2 Senin kendi odan var mı? 3 Biz birbirimize çok

güveniriz/güveniyoruz. 4 Onlar kendilerinden korkar/korkuyor. 5 Ben kendime bir kahve yapacağım. 6 O senin kendi hatandı, Cem 7 Babam evimizi kendi/kendisi boyadı. 8 Onlar birbirlerini sevmezler/sevmiyorlar. 9 Bu cep telefonu senin/sizin mi? 10 O kendini/kendisini benden daha iyi zannet/der/zannet/diyor.

page 115

Unit 26 Imperatives 1 2 3 4

2 yardım et 3 doldurunuz 4 girin 5 verme 1 gidin/devam edin 2 geçin, dönün 3 karşıya geçin 4 gidin/devam edin 1c 2d 3b 4a 5ç 2 (Kitaplarınızda) 12. sayfayı açınız. 3 İçecek bir şey alın./Çay veya kahve için. 4 Beni bir daha arama. 5 Televizyonu kapatın ve ev ödevlerinizi yapın.

Unit 27 Let me and let’s



page 117

1 2ç 3d 4b 5a 6c 2 3 Fırına gidip (= go and) alayım mı? 4 Size sandviç yapayım. 5 Klimayı çalıştırayım mı? 6 Seni bırakayım. 7 Masayı kurayım mı?

3 3 Berk’ten borç isteyelim. 4 Ona söylemeyelim. 5 Biraz ara verelim mi? 6 Hemen hastaneye gidelim. 7 Alman usulü (= Dutch treat) yapalım. 4 1 Sana/Size bir kahve ısmarlayayım. 2 Sana/Size bir şey söyleyeyim. 3 Bu akşam film seyret/delim. 4 Kendimizi kandırmayalım. 5 Seni/Sizi yarın arayayım mı? 6 Size masal anlatayım mı, çocuklar? 7 İşten sonra tenis oynayalım mı? 8 Bu yaz kampa gidelim mi?

Unit 28 Expressing necessity, obligation and advice

page 119

1 2 çalışmalıyız 3 uymalı 4 olmalısınız 5 gülmeli miyim? 2 2 Biz onu beklemek zorunda mıyız? 3 O sana arabasını ödünç vermek zorunda değil.

4 Biz birbirimizi sevmek/birbirimizden hoşlanmak zorunda değiliz. 5 Ben sabah erken kalkmak zorundayım. 6 Nakit ödemek zorunda değilsiniz, beyefendi. 7 Sen sürekli gürültü (= a noise) yapmak zorunda mısın?

3 2 yapmalısın 3 gitmelisiniz 4 özür dilemeli 5 olmamalı, olmamalısın 4 2 Onlar bir daha (= again) görüşmemeli(ler). 3 Kız kardeşinle (= to) öyle konuşmamalısın. 4 Sence ona güvenmeli miyiz? 5 Ondan (= to) özür dilemelisin. 6 Çocuklar odalarını kendileri toplamalı(lar). 7 Para biriktirmeliyiz.

202

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Unit 29 Expressing ability, possibility, permission and requests

pages 123-125 5

1 3 koşabilir 4 yakalayabilmiş mi? 5 veremiyorum 6 yetişebildik 7 yürüyemeyecek 2 3 çekebilir 4 durmayabilir mi? 5 olabilir 6 yağabilir 7 çıkmayabilirim 3

1 2 sorabilir miyim 3 gelebilir(ler) mi 4 kullanabilir miyim 5 giyebilir miyim 2 2 sorabilirsin, soramazsın 3 gelebilirler, gelemezler 4 kullanabilirsiniz, kullanamazsınız

5 giyebilirsin, giyemezsin

4

1 3 ...uzatabilir misin? 4 ...bekleyebilir misiniz? 5 ...verebilir misin? 6 ...getirebilir misiniz? 7 ...toplayabilir misin?

2 3 ...uzatır mısın 4 ...bekler misiniz 5 ...verir misin 6 ...getirir misiniz 7 ...toplar mısın 5 1 Buraya park edemezsiniz, hanımefendi. 2 (İçeri) Girebilir miyim? 3 Ben bir çay alabilir miyim, lütfen? 4 Bulaşıkları yıkayabilir misin, hayatım? 5 Numaran(ız)ı alabilir miyim?

6 2 (d) alabilir miyim 3 (b) gecikebilirim 4 (c) giyemezsin 5 (a) bitiremedim 6 (c) gidebilir miyim 7 (b) gecikebilir 8 (d) tarif et/debilir misiniz

7 2 …ve Türkçe konuşabiliyorum. 3 Menüyü alabilir miyim? 4 Tatile Mısır’a gidebilirim. 5 Evet, abilirsin./ Hayır, alamazsın. 6 Biraz yavaş (= a little slower) konuşabilir misin(iz)? 7 Ben (dışarı) çıkabilir miyim? 8 3 ödeyebilirsiniz 4 yağabilir 5 seyahat edemezsiniz, almalısınız 6 olmalıyım, kızabilir 7 gidebiliriz 8 uymalı 9 alabilir miyim 10 vermemelisin, ödemeyebilir 11 ödünç alabilir miyim, olmalısınız 12 içmelisin, iyileşemezsin, gidemezsin

Unit 30 Quantity words

page 129

1 1 biraz 2 hiç 3 birkaç 4 hiç 5 birkaç 6 birkaç 7 Biraz 8 birkaç 9 biraz 10 hiç 2 1 Çok teşekkür ederim. 2 Hava bugün çok sıcak. 3 Çok akraban(ız) var mı? 4 Çok anlayışlısın(ız). 5 Çok taze sebze ve meyve yiyiniz (NOT yeyiniz). 3 1 Çok 2 çok 3 az 4 çok 5 az 6 çok 7 az 8 az 4 1 Bütün biletler tükendi. 2 (Ben) Bütün harçlık/ğımı kaybettim. 3 (Biz) Bütün günü birlikte geçirdik. 4 Onlar her yaz Paris‘e gidiyor/gider. 5 Her birey farklı(dır).

5 1N 2A 3N 4A 5N 6A 6 1 1 (Benim) Annem hemşire. 2 Angel yardımsever bir insan. 3 Sana/Size bir tavsiye verebilir miyim? 4 (Senin) Erkek arkadaşın var mı? 5 Kapıda (= at) bir adam var. 2 1 I have an idea. 2 This is good news. 3 Can I have a mineral water? 4 It was a rainy day. 5 Would you like a sandwich?

Unit 31 Compounds with bir, her and hiç(bir)

page 131

1 2 herkese 3 Hiç kimseye 4 herkesin 5 hiç kimse 6 Birine/Birisine 2 1 Yeni biriyle/birisiyle tanıştım. 2 Hiç birine/birisine vurdun(uz) mu? 3 O ofiste herkesi tanıyor/tanır. 4 Hiç kimse hırsızı görmemiş. 5 O hiç kimseyi sevmez./O hiç kimseden hoşlanmaz.

3 1 hiçbir şey 2 Her şey 3 bir şey 4 hiçbir şeyden 5 Her şeyden 6 bir şey 4 1 Bir şey mi dedin(iz)? 2 Bu kutuda bir şey var. 3 O kulüpte her şey berbat. 4 Hiçbir şey imkânsız değil(dir). 5 Hiçbir şeye dokunma.

5 1 Hiçbir yerde 2 bir yere 3 her yer 4 bir yerde 5 hiçbir yer 6 Her yere 6 1 Seni/Sizi bir yerden (= from) tanıyor muyum? 2 İnternet artık her yerde. 3 Hafta sonu bir yere gidecek misin(iz)? 4 Böyle hiçbir yere varamazsın(ız). 5 Pasaportumu hiçbir yerde bulamıyorum.

203 buffer

eas•y possessive case Turkish Grammar

tense negation

person

others

Answer key

Unit 32 Adverbs

pages 137-139

1 1 adj, adv 2 adv, adj 3 adv, adj 4 adj, adv 5 adj, adv 6 adv, adj 2 1 yavaş 2 güzel 3 Dikkatli 4 çabuk 5 kötü 6 yanlış 7 iyi 8 hızlı 9 sessiz 10 Kolay 3

1 1 Yavaş sür. 2 Suzan’la ben iyi anlaşırız/anlaşıyoruz. 3 Kız kardeşim güzel şarkı söyler/söylüyor.

4 Yarışmayı kolay kazandık. 5 Dün gece geç yattım.

2 1 I got up early this morning. 2 You are speaking too fast. 3 Could you sleep well last night? 4 You got me wrong. 5 Tim speaks Turkish fluently. 4 1 sakin sakin 2 acele acele 3 kolay kolay 4 Boş boş 5 uzun uzun 5 1 bencilce 2 öfkeyle 3 Dürüstçe 4 sevinçle 5 kısaca 6 2 bağıra bağıra 3 yaşaya yaşaya 4 uyuya uyuya 5 baka baka 7 1 bugünlerde 2 dün 3 henüz 4 iki kez/defa 5 gelecek yıl/sene 6 genellikle 7 sonra 8 geçen 9 yeni 10 Gelecekte 8 2 oraya, şuraya 3 Burada, orada 4 oradan 5 burayı 6 şurada 9 1 içeri 2 aşağıya 3 ileriye 4 dışarı 5 yukarı 6 geriye 10 2 Daha az 3 Daha sessiz 4 daha çabuk 5 daha sık 11 2 kadar dikkatli 3 kadar hızlı 4 kadar uzun 5 kadar akıcı/iyi 12 1 Daha dikkatli sürer misin, lütfen? 2 O kocasından daha çok kazanıyor. 3 Annemi daha sık ziyaret etmeliyim. 4 Biz rakip takım kadar iyi oynadık. 5 Okulda oğlanlar kızlar kadar çok çalışmıyorlar.

Unit 33 Zero and first conditionals

page 141

1 2f 3e 4a 5d 6ç 7b 2 3 içmezseler/içmezlerse 4 değilseniz 5 gideriz 6 ağrır 7 öderseniz 8 olur 9 beklemeyiz 10 geç kalırsam 3 1 atarsa 2 kalırım 3 çıkarırsa 4 olmaz 5 derse 6 bulurum 7 kazanırım 8 kurarım 9 olurum 10 vermem 4 1 Bu x’e tıklarsan(ız), dosya kapanır. 2 Kırmızı ile (= and) maviyi karıştırırsan(ız), mor elde et/dersin(iz). 3 O aptal gelirse, ben giderim. 4 Çalışmazsa, kalır. 5 Özür dilerse, onu affet/derim. 6 Bana yalan söylersen, seninle (= to you) bir daha (= again) konuşmam.

Unit 34 Postpositions

pages 145-147

1 1 gibi 2 için 3 için 4 gibi 5 için 6 gibi 2 1 Onun gibi insanlardan nefret ederim/ediyorum. 2 Küçük bir çocuk gibi davranıyorsun. 3 Benim için bir şey yapar mısın(ız)? 4 Daha fazla (= more) bilgi için 7. üniteye bakınız. 5 Grip için portakal ve kivi gibi meyveler yiyin(iz).

3 2 Erkek arkadaşıma göre 3 söylentiye göre 4 Bana göre 5 Yeni bir ankete göre 4 2 bize doğru 3 metroya doğru 4 gece yarısına doğru 5 ay sonuna doğru 5 2 kürtaja karşı 3 Fenerbahçe’ye karşı 4 haksızlık/ğa karşı 5 hükûmete karşı 6 2 Saat beşe kadar 3 Sonuna kadar 4 10 yaşına kadar 5 eve kadar 7 2 Soğuk havaya rağmen/karşın evden paltosuz (= without) çıktı. 3 Hastalık/ğına rağmen/karşın hâlâ sigara içiyorsun. 4 Hatasına rağmen/karşın özür dilemedi. 5 Trafik/ğe rağmen/karşın uçak/ğımıza yetişebildik.

204

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

8 1 Seni/Sizi akşam 9.00’a kadar bekledik. Niye gelmedin(iz) ya da/veya aramadın(ız)? 2 Pahalı hediyelerime ve özrüme karşın/rağmen beni affetmedi. 3 Otobüs durağına doğru geliyorum. Orada bekle, tamam mı? 4 Söylentiye göre onun kocası hapishanedeymiş. 5 Dün eve gece yarısına doğru varabildik. 6 Sarımsak hastalıklara karşı güçlü doğal bir antibiyotiktir. 7 Her şey plana göre ilerledi. İşi vaktinde/ zamanında bitirdik. 8 Bütün ısrarlarıma karşın/rağmen gelmek istemedi. 9 Bana göre (= Bence) Cem Yılmaz Türkiye’nin en iyi komedyeni. 10 Patron bizi sabah sekizden akşam sekize kadar çalıştırıyor.

9 1 Biz her gün işten sonra tenis oynarız/oynuyoruz. 2 Beni yarın öğleden önce ara. 3 Düz gidin. Süpermarketten sonra sola dönün. 4 O sabah evden benden önce çıktı/çıkmış. 5 Sen/Siz sırada benden sonrasın(ız).

10 1 İşimden dolayı İstanbul’a taşındım. 2 Benimle (= of me) aksanımdan ötürü dalga geçiyorlar. 3 Senden/Sizden dolayı gelmek istemedi. 4 Barbeküyü yağmurdan ötürü iptal ettik.

11 2 Otobüs durağı ileride, süpermarketin önünde. 3 Banka otobüs durağının tam karşısında. 4 Çiçekçi sağda, eczaneyle (= and) bankanın arasında. 5 Otopark solda, süpermarketin arkasında. 6 Çiçekçi solda, bankadan hemen sonra. 7 Eczane yolun sonunda, sol köşede. 8 Ekmek fırını eczanenin karşısında. 9 Hastane eczanenin arkasında. 10 ...kasap/bın yanında var.

12 1 Kitabevi okulun yanında. 2 Çiçekçinin karşısında bir kasap var. 3 O sınıfta tam benim arkamda oturuyor. 4 En yakın ATM (Automated Teller Machine) yolun sonunda. 5 Bu seninle/sizinle (= and) benim aramda.

Unit 35 Conjunctions

pages 153-155

1 2 Domates çorbası çok soğuktu ve çok tuzluydu. 3 O ipi makasla kes. 4 Çiçek öğleden sonra benimleydi. 5 Küpelerin ve/ile kolyen çok şık. 6 Mary kuzenim Orhan’la evli. 7 İşe genellikle metroyla giderim/gidiyorum. 8 Otur ve bana her şeyi anlat.

2 1 ve 2 veya/ya da 3 ve 4 ama/fakat 5 çünkü 6 veya/ya da 7 ama/fakat 8 Çünkü 3 2 Ben sana hiç yalan söylemedim ama/fakat sen bana defalarca söyledin. 3 Ondan özür filan dilemeyeceğim çünkü kavgayı ben başlatmadım. 4 Beni yarın sabah ara veya/ya da mesaj at. 5 Akşam arkadaşlarınla dışarı çıkabilirsin ama/fakat saat 10.00’da evde olacaksın. 6 Anneannem biraz önce ilaçlarını içti ve yattı. 7 Okula metroyla veya/ya da otobüsle gidiyorum.

4 2 Yeğenim Türkçeyi de Almancayı da çok iyi konuşuyor. 3 Babam da annem de Çankırılı. 4 Hafta içi de hafta sonu da yedide kalkıyorum. 5 Matematik dersinden de fen derslerinden de nefret ediyorum. 6 Arhan da Arkın da okulda çok başarılı. 7 Çantan da ayakkabıların da çok şıkmış. 8 O, sahnede şarkı da söylüyor dans da ediyor.

5 1 Seni seviyorum. Ben de seni seviyorum. 2 O restoran çok pahalı. Servisi de kötü. 3 Benim hiç param yok. Benim de yok. 4 Jim bugün okula gelmedi. Dün de gelmedi. 5 Hangi elbiseyi alacaksın? İkisini de alacağım. 6 Karım da ben de seyahat etmeyi çok severiz/seviyoruz. 7 Ben Fransa’ya da Almanya’ya da gittim. 8 İkimiz de öğretmeniz./İkiniz de öğretmensiniz./İkisi de öğretmen.

6 2 Benim kocam ne sigara ne de içki içiyor. 3 O hem tembel hem de çok yaramaz bir öğrenci. 4 Film ne çok güzeldi ne de çok kötüydü. 5 Sen ya mobilyaların tozunu al ya da halıları süpür. 6 Şimdi ne seni ne de onu görmek istiyorum. 7 Adam hem yakışıklı hem centilmen hem de zengin. 8 Ben akşamları ya kitap okurum ya da müzik dinlerim.

7 2b 3ç 4a 5c 6d 8 2 İşten sonra köşedeki kafede buluşalım. 3 Aşağıdaki cümleleri tamamlayınız. 4 Listedeki her şeyi aldın mı? 5 Antalya’daki dairemizi/evimizi satacağız. 6 İkinci raftaki kırmızı çantayı görebilir miyim?

205 buffer

eas•y possessive case Turkish Grammar

tense negation

person

others

Answer key

Unit 36 Word order

pages 161-162

1 3 Babası Furkan’a motosiklet almış. 4 Kız sana numarasını/numarasını sana vermedi mi? 5 Ayşe halam bana kol saati hediye etti. 6 Ben size bir şey sorabilir miyim? 7 Selçuk beni öğretmene/öğretmene beni şikâyet etmiş. 8 Ben çocuklara kahvaltı hazırlıyorum. 9 Arhan’la Arkın oturma odasında satranç oynuyor. 10 Serhat hafta sonu kolunu/kolunu hafta sonu kırdı.

2 1 I dropped my earring on the bus. 2 Ms Melek, would you bring me that file, please? 3 His father bought Furkan a motorbike. 4 Didn’t the girl give you her number? 5 Aunt Ayşe gave me a wristwatch as a gift. 6 Could I ask you something? 7 (They say) Selçuk reported me to the teacher. 8 I am making breakfast for the kids. 9 Arhan and Arkın are playing chess in the sitting room. 10 Serhat broke his arm at the weekend. 3 2 Ben ev ödevimi/ödevlerimi akşam yemeğinden sonra... 3 Onlar bizi havaalanında... 4 Telefonu ilk Antonio Meucci... 5 Sen bana numaranı... 6 Ben arabamı Mahmut’a...

4 2 Başın mı ağrıyor? 3 Çay veya kahve içer misiniz? 4 Bu sabah mı döndüler? 5 Baban mı geldi? 6 Ben mi başlatmışım?

5 3 (Bunu) Sana (bunu) Zeynep mi söyledi? 4 Sen sarımsak mı yedin? 5 Pastayı sen mi yaptın? 6 O sana yüzük mü aldı? 7 Bana mı söylüyorsun? 8 Sen Alice’i dün mü gördün? 9 Çocuklar, ev ödevlerinizi yaptınız mı? 10 Sen onu çok mu seviyorsun?

206

eas•y Turkish Grammar

buffer

possessive

case

tense negation

person

others

Index Only English entries are used in this index for easier reference. Every entry does not necessarily have an equivalent in Turkish, of course. For example, the entry countable/uncountable has no equivalent in Turkish, but following this entry you will discover that almost all nouns in Turkish can be made plural.

A a/an 128 above 144 according to 60-61, 143 across 144 AD/A.D. 172 addressing people 194 (a) few 30, 126-127 against 143 ago 134 (a) little 126-127, 186 a lot of 126 a piece of 30 adjectives position 15 adjectives used as plural nouns 31 comparative 66 superlative 68 adverbs manner 132-133 time 134-135 place and direction 135-136 degree 126-127 after (preposition) 143 all 127 also 150 am/a.m. 171 -an/ian (suffix) 178 and 148, 50 any 127 anybody, anything, anywhere 130 apologies 82 apostrophe 193 as … as 66 asking the time see clock times as well 150 at place 37, 44 time 37-38 at all 127

become 96, 188-189 before (preposition) 143 behind 144 below 144 beside 144 between 144 both … and 150-151 but 149 by means/method 149

B backwards 136 BC/B.C. 172 be 12 simple present (am, is, are) 52, 54-55 simple past (was, were) 52, 58, 60-61 future (going to/will be) 96 in zero and first conditionals (am, is, are) 140 be born 88 because 150 because of 143

E each 128 each other see pronouns -ed (suffix) 182, 183 either 150 either … or 151 -er (suffix) 178, 181 excuse me 82 ever 127 every 128, 134 everybody, everything, everywhere 130

208

eas•y Turkish Grammar

C can/can’t ability 120 possibility 121 permission and requests 121-122 capital letters 192 clock times 170-171 comparative of adjectives 66 of adverbs 136 compound nouns closed form 40 open form 41 compound subjects 50 conditional sentences type zero 140 type one 140 conjunctions 148 countable/uncountable 30, 128 countries 176 D dates 172 days 172 decimals 167 definite article see the degree adverbs see adverbs of degree demonstrative adjectives and pronouns 64, 173 despite 143 direct object see object down 136

F first 143, 165 for 142 + indirect object 37 with present perfect tenses 74 forwards 136 frequency adverbs 134 fractions 167 from 38 -ful (suffix) 182 future 13 going to 96 will 96 present continuous 73 future time adverbs see adverbs of time G going to see future goodbye 88, 114 good wishes 31, 82 greetings 31, 88 H here 135 half 167-168 have/has got 46 have to 118 how? 104 how about sb/sth? 151 how long? 74 how many? 105 how much? 106, 169 how old? 106 I if clauses see conditional sentences imperatives 114 in place 37, 44 time 37-38 in front of 144 indirect object see object inside (adverb) 136 in spite of 143 indefinite article see a/an -ish (suffix) 186 -ist (suffix) 178, 179

J jobs 178, 179, 181 just 135 L languages 177 later 134 last week/month/year 134 -less (suffix) 183 let me 116 let’s 116 like (preposition) 142 like doing something 74 M madam 194 many 126 may/might 121-122 maybe 56, 81 mine, yours etc see pronouns modals 118, 120-122 money 169 months 172 my, your etc see possessive adjectives myself, yourself etc see pronouns Mr, Mrs/Miss 194 much 126 must/mustn’t 118 N nationalities 176 necessity 118 neither … nor 152 -ness (suffix) 180 next to 144 never 127 nobody, nothing, nowhere 130 non-progressive verbs 73 not only … but also 151 nouns 14-15 compound 40-42 plural 30 possessive case 36 numbers cardinal 164 + of 164 ordinal 165

Index

209

O obligation 118 object of a verb direct 34-35 indirect 37 in word order 156 of possessive 36 quantity 30 offers 81, 114, 116 on place 37, 44 time 37-38 once, twice etc 134 opposite (preposition) 144 or 149 ordinal numbers see numbers -ous (suffix) 182 outside (adverb) 136 own (adjective) 112 P past time adverbs see adverbs of time percentages 168 perhaps 56, 81 permission 121-122 place adverbs see adverbs of place plural nouns 30 pm/p.m. 171 possessive adjectives my, your etc 32, 173 possessive ’s 36, 111, 179 present continuous 72-73 present continuous as future 73 present perfect and present perfect continuous with since or for 74 for finished actions 13, 87, 92 present time adverbs see adverbs of time pronouns subject I, you etc 32, 48-49, 173 object me, you etc 173 possessive mine, yours etc 110 reflexive myself, yourself etc 111 reciprocal each other/one another 112

210

eas•y Turkish Grammar

Q quantity words 126-128 questions yes/no questions with be 52-53 there is/are 44 have/has got 46 verbs 70-71 tag questions with be 53 verbs 71 wh- questions 100-116 R rather 185 reflexive pronouns see pronouns requests 81, 114, 122 S -’s see possessive ’s seasons 172 See you later 82 several 126 shall I? 116 shall we? 116 short answers with be 53 there is/are 44 have/has got 46 verbs 71 simple past with be 52, 58, 60-61 verbs 86, 92 simple present with be 52, 54-55 verbs 78 -ship (suffix) 180 should/shouldn’t 118 since (with present perfect tenses) 74 sir 194 slightly 185 some 126 somebody, something, somewhere 130 still 135 subject 34, 48-50 subject-verb agreement 49-50 sums 169 addition subtraction multiplication division superlatives 68

T tag questions see questions telling the time see clock times telephone numbers 169 thanking 82, 114 the 35 + adjective 31 (and) then 143 there (adverb) 135 there is/there are 44 thing 130 this/that, these/those 64, 173 till, until 143 time adverbs see adverbs of time to movement 37 + indirect object 37 too (degree) 126 = also 150 towards 143 -ty/-ity (suffix) 180

word formation nouns 178-181 adjectives 182-186 verbs 187-191 word order 12, 156 would (requesting/offering/inviting) 81 would like to do something 73 Y -y (suffix) 182, 186 yes/no questions see questions yet 135 years 172

U -un (suffix) 183 under 144 until see till up (adverb) 136 V verbs talking about the present 73-74, 80 the past 87, 92 the future 73, 96 very 126, 184-185 W want to do something 73 weather conditions 182 what? 102-103 + be like? 104 + look like? 104 when? 103 where? 103-104 which? 106 who? 100-101 whose? 101 why? 105 what time? see clock times whole 127 will (requesting/willingness/possibility) 81 will future see future with will with 149

Index

211

Bibliography Books and other works: Aarssen, J.&Backus, A. Acarlar, K. Akmut, A. Alpay, N. Banguoğlu, T. Buz, Y. Çamlı, B. Davis, F.&Rimmer, W. Demir, T. Eastwood, J.&Mackin, R. Erguvanlı, E. E. Erkman-Akerson, F. Ersen-Rasch, M. I.&Onası, E. Foreing Service Institute Göksel, A.&Kerslake, C. Hepçilingirler, F. Holmberg, A. Ketrez, F. N. Kidegitim.com Knecht, L. A. Korkmaz, Z. Lewis, G. Nelson, P. L. Paterson, K. Pollard, A. Ç.&Pollard, D. Swan, M.&Walter, C. Swift, L. B. Öztopçu, K. Thomson, A.J.&Martinet, A.V. Uzun, N. E. Yaman, E.

(2001). Colloquial Turkish. Taylor & Francis Routledge. Retrieved from https://books.google.com.tr (1970). Mi Ekinin Türlü Kullanılışları. Türk Dili Dergisi, 22, 227, 358-363. (1959). A Grammar of Modern Turkish. Panjab University Press. (2013). Türkçe Sorunları Kılavuzu. Metis Yayınları. (2011). Türkçenin Grameri. Türk Dil Kurumu (TDK) Yayınları. (2016). Turkish Grammar in Practice. Foxton Books. (1987&1989). Turkish Step by Step 1&2. UCEF. (2011). Active Grammar. Cambridge University Press. (n.d.). Türkçe Dilbilgisi. Kurmay Yayınevi. (1995). A Basic English Grammar with Exercises. Oxford University Press. (1984). The Function of Word Order in Turkish Grammar. University of California Press. Retrieved from https://books.google.com.tr (2007). Dile Genel Bir Bakış. Multilingual. (2015). Yabancı Dil Olarak Türkçe. Papatya Yayıncılık. (1966). Turkish Basic Course 1. Washington D.C: U.S. Department of State Retrieved from https://fsi-languages.yojik.eu (2005). Turkish A Comprehensive Grammar. Routledge. (2010). Türkçe Dilbilgisi Öğretme Kitabı. Everest Yayınları. (2014). Answering Yes/No-Questions in English and Other Languages. Retrieved from http://www.openhumanitiesalliance.org/journals/eflj/ article/view/73/67 (2012). A Student Grammar of Turkish. Cambridge University Press. (2019). Söyleyiş Özellikleri Ğ. (1986). Subject and Object in Turkish. Doctoral Dissertation, MIT. Retrieved from https://dspace.mit.edu/handle/1721.1/15201 (2009). Türkiye Türkçesi Grameri. TDK Yayınları. (2000). Turkish Grammar. Oxford University Press. (1996). Grammar is Great. Heinemann. (2009). Oxford Living Grammar. Oxford University Press. (1996). Teach Yourself Turkish. Hodder Headline. (2001). The Good Grammar Book. Oxford University Press. (1963). A Reference Grammar of Modern Turkish. Indiana University Publications. (n.d.) Elementary Turkish. Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 41 (1980). A Practical English Grammar. Oxford University Press. (n.d.). Dilbilgisinin Temel Kavramları. Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 39 (1999). Türkiye Türkçesinde Zaman Kaymaları. TDK Yayınları.

Dictionaries (printed and online): Türkçe Sözlük (2009). Türk Dil Kurumu. İmlâ Kılavuzu (2000). Türk Dil Kurumu. Longman Dictionary of Contemporary English (4th ed.). (2003). Longman. Sesli Sözlük https://www.seslisozluk.net/en/ TDK Türkçe Sözlük

212

eas•y Turkish Grammar

https://sozluk.tdk.gov.tr/ https://play.google.com/store/apps/details?id=com.mobilsozluk https://apps.apple.com/tr/app/tdk-türkçe sözlük/id1489913749