Othello [6 ed.] 9789751415486

Citation preview

OTHELLO

William Shakespeare

Othello Türkçesi Bülent Bozkurt

R&

Remzi Kitabevi

Çeviride esas olarak aşağıdaki metin kullanılmıştır: William Shakespeare: The Complete Works. Edited by Peter Alexander, London, 1951. Ancak, özellikle Norton Shakespeare (1992)

ve başka basımlardan da yararlanılmıştır. Çeviride Alexander metniyle uyuşmayan bölümler için önce Norton Shakespeare'e bakılması önerilir.

OTHELLO / William Shakespeare Özgün Adı: Othello, The Moor of Venice ©Her hakkı saklıdır. Bu yapıtın aynen ya da özet olarak hiçbir bölümü, telif hakkı sahibinin yazılı izni alınmadan kullanılamaz. Yayına hazırlayan: Gül Özseven Kapak tasarımı: Ömer Erduran ISBN 978-975-14-1548-6

BİRİNCİ BASIM: Şubat 2013 ALTINCI BASIM: Haziran 2021 Remzi Kitabevi A.Ş., Akmerkez E3-14, 34337 Etiler-İstanbul Sertifika no: 10705

Tel (212) 2822080 Faks (212) 282 2090 www.remzi.com.tr post&©remzi.com.tr

Baskı ve cilt: Seçil Ofset, 100. Yıl Mah., Matbaacılar Sitesi 4. Cad. No: 77 Bağcılar-İstanbul Sertifika no: 44903 / Tel (212) 629 0615

İçindekiler Othello Üzerine, 7

Kişiler, 18 I. Perde, 19 II. Perde, 52 HI. Perde, 86 IV Perde, 128 V Perde, 165

Othello Üzerine

Yazılış, oynanış ve basım tarihleri: Othello'nun 1604 yılı başında yazıldığı ve sahnelendiği tahmin ediliyor. 1 Kasım 1604 tarihinde Shakespeare'in kumpanyası tarafından sarayda sahnelenmiş. Tek oyun olarak ilk basımı (“First Ouarto”), Shakespeare'in ölümünde sonra, 1622 yılında yapılmış. Bu basımın başlığında, Othello'nun birçok defa Globe ve Blackfriars tiyatrolarında “Majeste Kral'ın Oyuncuları” tarafından oynandığı belirtiliyor. Muhtemelen Shakespeare'in el yazmasından sahneye uyarlanan metni içeren İlk Ouarto'dan biraz daha geniş bir metin 1623 yılında Shakespeare'in oyunlarının ilk toplu basımı olan “First Folio”da yer almış. Kaynaklar: Shakespeare Othello'nun konusunu esas olarak İtalyan oyun ve hikâye yazarı Cinthio (1504-1573)'nun Hecatommithi (“Yüz Hikâye”) adlı kısa hikâye (“novella”) derlemesinden almış. Oyunun İtalyanca kaynağında salt entrika ve gaddarca cinayet öğeleri ön plana çıkıyor. Hikâyede, kötü ruhlu komutan Alfiero (Othello'da Tago) Disdemona (Desdemona)'ya kur yapar. Karşılık göremeyince intikam amacıyla onu kocasının yakın arkadaşıyla (Othello'da Cassio) zina yapmış olmakla suçlar. Cinthio'nun hikâyesindeki kötü ruhlu karakterin amacı açık. Oysa Othello'da lago'nun amacı karmaşık ve sıra dışı. Yine, Cinthio'nun hikâyesinde şiddet ve dehşet öğeleri ağırlıklı. Kötü ruhlu komutan Alfiero ile Christophoro Moro (Shakespeare'in

8

Othello Üzerine

oyununda Mağripli (“Moor”) Othello), Disdemona'yı içi kum doldurulmuş bir çorapla döverek öldürdükten sonra, cinayete kaza süsü vermek için, cinayeti işledikleri odanın tavanını cesedin üstüne yıkarlar. Hikâyenin sonunda Disdemona'nın akrabaları Christophoro Moro'yu öldürerek kızlarının intikamını alır. Kötü ruhlu Alfiero da işkence altında suçunu itiraf eder. Shakespeare ayrıca, Othello'nun, Desdemona'yı büyü yoluyla kandırdığı suçlamasına karşı yaptığı savunmaya kaynak olarak Pliny'nin, Philemon Holland tarafından Natural History (“Doğa Tarihi”) adıyla çevrilen eserinden ve bazı ayrıntılar için de Venedik Devleti ve Hükümeti adlı, İtalyanca'dan İngilizce'ye çevrilen bir kitaptan yararlanmış. Oyunun özeti: Birinci perdede, Venedik devletinin hizmetinde Mağripli bir komutan olan Othello, kendisine yaver olarak bayraktarı lago'nun yerine Michael Cassio'yu seçer. Bu mevkiin kendi hakkı olduğunu düşünen lago, Othello'nun seçimine son derece içerleyerek intikam almaya azmeder. Othello'nun gizlice Senatör Brabantio'nun kızı Desdemona'yla evlendiğini öğrenince, Desdemona'ya göz koyup ondan yüz bulamayan Roderigo ile birlikte Brabantio'yu gece yarısı uyandırarak ona imalı bir dille evlilik haberini verir. Bu haber üzerine öfkeden çılgına dönen Brabantio Othello'yu bulur ve onu Desdemona'ya büyü yapmış olmakla suçlar. O sırada Othello ivedilikle Senato'ya çağrılır. Senato'da, Venedik Dükü ile senatörler, Kıbrıs'a bir Türk donanmasının yaklaştığı haberiyle telaşa kapılmışlardır. Brabantio Dük'ün ve senatörlerin önünde Othello'nun Desdemona'ya büyü yaptığı suçlamasını tekrarlar. Othello suçlamayı reddeder ve Desdemona'yla aralarındaki aşkın büyüyle ilgisi olmadığını belirtir. Senato'ya çağrılan Desdemona da Othello'yu doğrular. Yaklaşan Türk donanmasına karşı Kıbrıs'ı savunmak üzere Othello adaya vali tayin edilir. Desdemona'nın da Othello'ya katılma isteği uygun görülür. Bu arada lago Roderigo'yu kışkırtmakta ve yeterince cömert davranırsa Desdemona'ya sahip olabileceğini tekrarlamaktadır.

Othello Üzerine

9

Othello'nun kendisi yerine Cassio'yu seçmesini hâlâ içine sindiremeyen lago, karısı Emilia'nın Othello'yla yattığına ilişkin söylentiler olduğunu da bahane ederek intikam planını uygulamaya koyar. Bu amaçla, Desdemona ile Cassio'nun “fazla samimi” olduğunu ima

ederek Othello'nun kafasını karıştırmaya karar verir.

İkinci perdede, Othello'nun selefi olan Kıbrıs valisi Montano'ya Türk donanmasının şiddetli bir fırtınada yok olduğu ve tehlikenin geçtiği haberi gelir. Fırtına Venedik gemilerini de dağıttığından, lago, Roderigo, Emilia, Desdemona ve Cassio Othello'dan önce adaya va-

rırlar. Cassio ile Desdemona arasındaki samimi konuşma ve şakalaşmayı gözlemleyen lago bu durumu, Roderigo'nun da yardımıyla Cassio'yu gözden düşürmek ve Othello'yu kışkırtmak için kullanmaya karar verir.

Othello hem Kıbrıs'ın Türk saldırısından kurtuluşunu hem de

kendi evliliğini kutlamak için adada bir eğlence düzenlenmesini emreder. Cassio içkiye tahammülü olmadığını bildiği için eğlence sırasında içki içmek istemese de lago'nun ısrarlarına dayanamaz ve sarhoş olur. Bunun üzerine lago sinsice bir planla Cassio'yu Roderigo ve Montano'yla kavgaya tutuşturur. Othello durumu haber alıp kavgayı Cassio'nun başlattığını öğrenince onu yaverlikten azleder ve yerine lago'yu atar. Üçüncü

perdede,

lago'nun önerisiyle, Cassio,

Desdemona'dan

Othello'yla yeniden arasını bulması için yardım ister. Desdemona da Cassio'yu affetmesi için Othello'ya baskı yapar. Bu arada lago, planı doğrultusunda Othello'ya Desdemona ile Cassio arasında cinsel yakınlık olduğunu ima etmeyi sürdürür ve bir dost tavsiyesi veriyormuş

gibi, Othello'ya ısrarla kıskançlıktan kaçınmasını öğütler.

Othello önce, sadece şüphe üzerine hareket etmeyeceğini söyleyerek densizliği yüzünden lago'yu terslese de zamanla içine kurt düşer. Bunu fark eden lago, Othello ile Desdemona arasındaki yaş, ırk ve toplumsal statü farkıyla birlikte, vaktiyle babası Brabantio'yu aldatan Desdemona'nın onu da aldatabileceği ihtimalini de vurgulayarak iftirasını derinleştirir.

10

Othello Üzerine

Öte yandan Desdemona, lago'nun karısı Emilia ile konuşurken, Othello'nun hediyesi olan mendilini farkında olmadan yere düşürür. Hemen sonra Emilia mendili alır ve uzun süredir onu çalmasını isteyen lago'ya verir. lago'nun imalarıyla iç huzurunu kaybeden Othello lago'ya çıkışarak Cassio ile Desdemona arasında ilişki olduğuna dair kanıt göstermesini ister. lago cevap olarak, Cassio'nun uykusunda Desdemona'yı sayıkladığını ve Desdemona'nın mendiliyle sakalını sildiğini söyler. Othello Desdemona'yı sorguya çekerek hediyesi olan mendili göstermesini ister. Bu konuyu hafife alan Desdemona mendilin kendisinde olmadığını belirtir ve bir yandan da Cassio'yu affetmesi için Othello'yu sıkıştırmayı sürdürür. Cassio ise, odasında bulduğu mendili hafifmeşrep metresi Bianca'ya verir. Dördüncü perdede, Othello, Desdemona ile Cassio arasında bir

ilişki olduğuna giderek daha fazla inanmakta ve öylesine azap çekmektedir ki, bir ara epilepsi nöbeti geçirerek trans haline girer ve lago'nun önünde yere yığılır. lago, Cassio ile Desdemona arasındaki ilişkiye kanıt olarak bir mizansen hazırlar. Kendisi Cassio ile konuşurken, Othello'ya onları uzaktan izlemesini söyler. Onları gören ancak konuşmalarını duyamayan Othello Desdemona'dan söz ettiklerini sanır. Aslında bu konuşmada lago ile Cassio, Cassio'nun metresi Bianca'dan söz etmekte ve gülüşerek açık saçık şakalar yapmaktadırlar. Bianca da, Cassio'dan aldığı mendili iade etmek için oraya gelir. lago'nun önceki telkinlerinin sonucu olarak bu konuşmaları yanlış yorumlayan ve Desdemona'nın mendilini gören Othello dehşete düşer ve Desdemona'yı öldürmeye yemin eder. lago'nun Cassio'yu da öldürme önerisini onaylar. Kıbrıs'a saldırı tehlikesi kalmadığı için Venedik hükümeti Othello'yu geri çağırır ve yerine vekil olarak Cassio'yu tayin eder.

Desdemona yine Cassio ile Othello'nun arasını bulma teşebbü-

sünde bulunur. Çileden çıkan Othello Desdemona'yı tokatlar. Sonra da onu kendisini aldatmakla ve fahişelikle suçlar. Desdemona'nın

Othello Üzerine

11

kendini savunma çabaları boşa çıkar. Emilia'nın da onu destekleyerek iffetli bir kadın olduğunu ısrarla vurgulaması etkisiz kalır. Beşinci perdede, lago'nun kışkırtmasıyla Roderigo Cassio'yu öldürmeye çalışır, ancak yalnızca yaralamayı becerir. Tago kendi suçunun açığa çıkmasından korkarak Roderigo'yu öldürür. Desdemona yatak odasında uyumakta iken Othello içeri girer, Desdemona'yı öperek uyandırır ve ruhunu ölüme hazırlamasını söyler. Desdemona'nın suçsuzluğunu açıklama çabalarına ve yalvarmalarına kulak tıkar ve onu boğarak öldürür. Bu sırada Emilia gelir. Othello Emilia'ya Desdemona'yı öldürdüğünü itiraf eder. Emilia'nın çığlıkları üzerine lago, Montano ve başkaları odaya gelir. Othello mendilden söz edince Emilia durumu açıklar ve Desdemona'nın masum olduğunu tekrar eder. Yanıldığını anlayan Othello Tago'ya saldırır, ancak lago Emilia'yı yaraladıktan sonra kaçar, fakat hemen sonra yakalanır ve geri getirilir. Othello tekrar Tago'ya saldırarak onu yaralar. Cassio da mendilin nasıl kendi eline geçtiğini açıklar. Bunun üzerine Othello kılıcıyla kendini öldürür ve Desdemona'nın cesedinin üstüne yığılır. Othello ile Shakespeare'in öteki üç büyük tragedyası, Hamlet, Macbeth ve Kral Lear arasında önemli farklar vardır. Othello, ne Lear

gibi bir kral, ne Hamlet gibi bir prens, ne de Macbeth gibi kral olma ihtirası olan ve bu ihtirası gerçekleşen bir soylu. Othello sadece Venedik devletinin hizmetinde bir komutan. Yine Othello'da, doğaüstü ve ötesi güçlerin fanilerle iletişimi önemli bir tema olarak yer almamış. Bu oyunda Hamlet'in babasının hayaletiyle, Macbeth'in cadılarla, Lear'in Tanrı'yla ve ilahlarla olan etkileşimi ile kıyaslanabilir bir ilişki yok. Othello, öteki üç büyük tragedyadan farklı olarak daha “dünyasal” bir oyun. Ağırlıklı konuları, aşk, evlilik, kıskançlık ve kötülük.

Her dört tragedyada ortak olan tema ise (genel olarak tragedya türünde ve özellikle Shakespeare'in tüm tragedyalarında olduğu gibi) farklı boyutlarıyla ölüm. Othello'daki aşkın tanımı ve aşk ilişkisinin oyun içindeki geli-

2

Othello Üzerine

şimi yalın olduğu kadar ilginç ve şaşırtıcı. Othello, Desdemona'ya büyü yaptığı suçlamalarına karşı birbirlerini neden sevdiklerine net bir açıklama getiriyor. “O beni tehlike dolu hayatım için sevdi; ben de onu beni dinleyip anladığı için sevdim; işte yaptığım büyü bu.” Othello'nun başlangıçta “büyüleyici” tek bir yanı var: Güzel ve et-

kili konuşması, “şiiri.” Oyun içinde kişiliği, farklı açıdan yine usta

bir konuşmacı olan lago'nun etkisiyle değiştikçe bu özelliğini yitiriyor. Othello, “Desdemona'yı genç, güzel, soylu ve beyaz olduğu için sevdim,” demiyor. Böyle olduğuna dair başka bir işaret de yok. Desdemona da Othello'yu, olgun, yakışıklı, şefkatli ve siyah olduğu için sevmiyor. Uzun uzun karşılıklı konuşma fırsatı buluyorlar (her ne kadar konuşan genellikle Othello, dinleyen Desdemona olsa da) ve evliliği düşünecek kadar yakınlaştıkları sonucuna varıyorlar. Aşkın başlangıcı bu kadar sade. Othello'nun siyahlığı (veya esmerliği) , yaşı, yabancılığı — Venedikli olmayışı — ilkel ve pagan soydan gelmiş olması; Desdemona'nın gençliği, saflığı, beyazlığı ve soyluluğu sonradan gündeme geliyor. Kimi eleştirmenlere göre Othello'yu sonunda suç işlemeye götüren onun içindeki ilkellik ve vahşilik potansiyeli değil, Venedik toplumunun içindeki yoz ve çarpık unsurlarla, nedeni, kaynağı, hedefi belli olmayan, ama aracısı ago olan “kötülük” olgusu. Othello pek çok yönden sanki Shakespeare'in “Bir tragedya nasıl yaratılır?” sorusuna verdiği cevap niteliğinde. Konunun başlangıç, gelişim ve sonuç aşamalarıyla kurgulanışı neredeyse kusursuz.

Başlangıçla sonraki bölümler arasındaki tematik karşıtlıklar, kişi-

ler arasındaki çekişmelerle birleştiğinde sahnede son derece etkili ve “sürükleyici” bir gerilim süreci yaşanıyor. Başlangıçta Othello seçkin ve güvenilir bir komutan olarak Venedik devletinin hizmetinde görev yapıyor. Kıbrıs'a yaklaşan Türk donanmasına karşı Venediğin tek güvencesi. Bu aşamada siyahlığı, yabancılığı veya bir başka önyargı gündemde değil. Senatör Brabantio'nun kızıyla, babasının rızası olmadan evlenmiş olmasını

Othello Üzerine

13

Venedik Dükü ve senatörler önemsemiyor — hem Othello'nun komu-

tanlık becerisine acilen ihtiyaç duydukları için hem de Senato'daki

konuşmasından etkilendikleri ve Desdemona'nın ona niye âşık olduğunu anladıkları için. Görünüşe göre Venedik Othello'yu bağrına basmaya hazır. Sonra, lago adlı bir subayın küskünlüğü olaylar zincirini tetikliyor. Aşkın o kadar da güçlü olmadığı, daha gelişmeye fırsat bulamadan kıskançlığın gölgesiyle zayıflayabildiği, Venedik toplumunda siyahların ve yabancıların o kadar da benimsenmediği, askerlerin askerlik dışı yaşama uyum sağlamakta zorlanabileceği ortaya çıkıyor. Kendine güveni — zaman zaman “teveccühü” sınırsız, seçkin bir komutan, olağanüstü etkili bir konuşmacı, dürüst ve saf bir insan olan Othello, ustalıkla kurgulanmış ama sıradan, “domestik” bir entrika-

ya kurban gidiyor. Othello oyunun başında komutanlık dışındaki özellikleriyle dikkati çekiyor ve kendini gösteriyor. Daha sonra komutan olarak kendini kanıtlama fırsatı görünür gibi olup kayboluyor. Bu nedenle degil ama bu aşamadan sonra sivil topluma, baştaki gibi onun seçkin ve saygın bir üyesi olarak dönemiyor. Başlangıçtaki şiirli konuşması baskı altında yerini hezeyana, azameti ve coşkusu yerini derin bir üzüntüye, ruh çöküntüsüne ve dizginlenemeyen bir barbarlığa bırakıyor. Sonunda, mutlu ve onurlu bir yaşam sürme imkânı kalmayınca, yenilgiye uğramış bir Romalı komutan gibi, geçmişi anıp — bir anlığına geçmişe dönüp — onurlu ölümü seçiyor. Desdemona'nın karakteri de oyun içinde Othello'nunkine paralel bir değişime uğruyor. İlk sahnelerdeki cesur, güçlü ve kararlı, Cordelia gibi sözünü sakınmayan, babasına karşı çıkacak kadar başına buyruk, yer yer esprili, asker karısı olmaya hazır, geleceğe ümitle bakan Desdemona gidiyor, yerine kafası karışık, meramını anlatamayan, kırılgan, çaresiz bir kadın geliyor. lago, sanki kötü bir şakayı gidebileceği en uç sınıra kadar götürmeye azmetmiş, saplantılarla beyni hasar görmüş, ne yapması gerektiğini en ince ayrıntılarıyla hatırlayan, ama onu neden yapması ge-

14

Othello Üzerine

rektiğini tam bilemeyen ve önemsemeyen, çığırından çıkmış bir soytarı, bir “ajan.” Zeki, kurnaz, etkileyici, olmayacak yerlerde komiklik

yapmaya meraklı, zaman zaman “absürde” varan, içi boş konuşmalarında bile usta bir konuşmacı; sahte ama çarpıcı söylemiyle, klasik çağın geç dönem “sofistleri” gibi, insanları kandırmaya, eğriyi doğru göstermeye odaklanmış yoz bir safsatacı. Öte yandan, soyut bir “kötülük olgusunun” temsilcisi olması dışında, Shakespeare'in Macbeth gibi başka “kötü ruhlu” karakterlerinden farklı olarak lago, zaman zaman da olsa onu yüceltebilecek düşünce derinliğinden yoksun. O yüzden, bizi nedensiz kötülüğün ne olduğunu ve niye var olduğunu sorgulamaya zorlaması dışında, kişiligi büyümüyor ve evrenselleşmiyor. Yine de Shakespeare lago'nun kişiliğinde, komik olanla trajik olanın ustalıklı sentezlerinden birini yaratmış. Gerçek derinlik lago'nun monologlarında, Roderigo ile olan konuşmalarında değil, oyunun ileri aşamalarında Othello ile birlikte olduğu sahnelerde. lago büyük bir maharetle Othello'yu aptal yerine koyarken, lago'ya rağmen, komik olanla trajik olanın kesiştiği noktanın, belki benzersiz bir kara komedinin, ne kadar derin, tuhaf, anlamlı ve riskli (gülünmemesi

gereken yerde seyirciyi yüksek sesle gülmenin eşiğine getirdiği için) olduğunu görüyoruz. Bu oyunda Shakespeare bir kere daha yaşamın derinliğinde trajediyle komedinin nasıl iç içe olabileceğinin çarpıcı bir örneğini veriyor. Bu oyunda “Mağripli” (“Moor”) Othello'nun kimliği tartışma konusu. Shakespeare'in aklında nasıl bir Othello varmış? Bir kuzey Afrikalı mı, yoksa zenci mi? Cevap bilinmiyor. Günümüze ulaşan bir tablodan anladığımız kadarıyla, 1600 yılında Londra'da bulunan (ve Shakespeare'in görmüş olabileceği) Fas'ın İngiltere büyükelçisi tipik bir kuzey Afrikalı (“Mağripli”). Ayrıca, Shakespeare'in kaynağındaki hikâyenin başkişisinin adı Christophoro Moro (“Moor” “Mağripli”). Ancak, oyun içindeki değiniler Shakespeare'in Othello'yu daha çok bir zenci olarak düşündüğünü gösteriyor. Shakespeare'in yaşa-

Othello Üzerine

15

dığı döneme ait bazı yayınlarda, açıkça zenci olduğu görülen figürler de “Moor” (“Mağripli”) olarak tanımlanmış. Oyunun günümüze kayıtları ulaşan gösterimlerinde Othello genellikle zenci olarak düşünülmüş.

OTHELLO Venedik Mağriplisi'nin Trajedisi

KİŞİLER OTHELLO

Venedik'te bir Mağripli

DESDEMONA

Othello'nun karısı

MICHAEL CASSIO

Othello'nun yaveri

BIANCA

Cassio'ya âşık bir fahişe

IAGO

Othello'nun bayraktarı

EMILIA

Tago'nun karısı

SOYTARI

Othello'nun uşağı

DÜK

Venedik Dükü

BRABANTIO

Desdemona'nın babası, senatör

GRATIANO

Brabantio'nun kardeşi

LODOVICO

Brabantio'nun akrabası

SENATÖRLER RODERIGO

Desdemona'ya âşık, Venedikli bir beyzade

MONTANO

Kıbrıs valisi

TELLAL Saraylılar, maiyettekiler, görevliler, kolcular, denizciler, Kıbrıslı beyzadeler, çalgıcılar, haberciler

BİRİNCİ PERDE

Birinci

Sahne

(Venedik. Bir sokak. lago ile Roderigo girer.) RODERIGO

Hiç konuşma! Beni aldattın!

Her şeyi bildiğin halde, ipleri elindeymiş gibi, Boşaltmaya devam ettin kesemi.'”

IAGO

İsa hakkı için, dinlesene beni!

Bu işi rüyamda bile gördüysem Dünyanın en adi adamıyım.

5

RODERIGO

“Nefret ediyorum ondan,”9 demiştin bana.

IAGO

Etmiyorsam ne olayım. Şehir eşrafından üç kişi, Beni yaveri yapsın diye,

Şapka elde şahsen ricacı oldular.

10

(1) Roderigo, lago'ya “Desdemona ile Othello'nun evlendiğini bildiğin halde, Desdemona'yla hâlâ bir ilişkim olabilirmiş gibi benden para sızdırmaya devam ettin,” diyor. (Ç.N.)

(2) “Othello'dan.” (Ç.N.)

20

I. Perde, 1. Sahne

Yani, dinim hakkı için, ben değerimi bilirim.

Daha aşağısına da razı olmam.

Ama o kendi kibrine ve davasına âşık. Herif bir sürü asker palavrasıyla Laf kalabalığına getirip adamları savmış. “Ben,” demiş, “ yaverimi çoktan seçtim.” Kimmiş peki seçtiği adam? Hesapçının teki.” Michael Cassio diye bir Floransalı. Fettan bir yosmayla başı belada. Savaş alanına tek bir birlik sokmamış. Ev kadınları ordu düzeninden ne kadar anlarsa O da o kadar anlıyor. Ama teorik bilgi dersen Onda bol. Toga'lı“ senatörler bile Kat kat iyidir ondan. Laf bol, eylem sıfır. Askerliği bu kadar. Ama sonunda seçilen o oldu. Oysa benim askerlik becerimi Sınamadığı yer kalmamıştı Othello'nun: Rodos'ta, Kıbrıs'ta, her yerde, Hıristiyan'ın, imansızın karşısında Gördü beni. Ama sonuçta ne yaptı? Rüzgârımı kesti,“ o yaz-bozcuya karşı Elimi kolumu bağladı. Anlayacağın yaverlik Bu muhasip bozuntusuna kaldı.

15

20

25

30

35

Bana da, Tanrı'nın işine bak,

Mağripli hazretlerinin bayraktarlığı düştü. RODERİIGO

Ben de celladı olsaydım bari.

(1)

Iago, “Askerlik bilgisi sadece kuramsal olan biri,” diyor. (Ç.N.)

(2) Toga: Eski Roma'da devlet ileri gelenlerinin giydiği üstlük, harmani. (Ç.N.) (3) Tago denizci ağzı kullanıyor. “Yelkenimin rüzgârını kesti, ilerlememe engel oldu,” diyor.

(ÇN)

I. Perde, 1. Sahne

21

IAGO

Görüyorsun, hizmetin karşılığı bu işte. Terfi dediğin kıdeme göre olur, Gözünün kestiğini kayırmakla değil. Biri gider, ardından gelen mirası devralır. Şimdi, bayım, sen söyle, hakçası, Mağripli'ye vefa borcum kaldı mı benim?

RODERİGO

Ben de olsam ona bağlı saymazdım artık kendimi.

45

IAGO

O, bayım, sen orasını hiç merak etme. Onun emrindeysem, kendi çıkarım için. Hepimiz efendi olamayız, Ama her efendinin adamı da sadık olmaz. Dikkat et, fazlasıyla gayretli, Aşağılık köleliğe dünden razı görünen, Eğilip bükülen nice emir kulu Efendisinin eşeğinden farksızdır. Sırf karnı doysun diye hizmet eder, Kocayınca da tekmeyi yer. Canı cehenneme böyle sadık ahmakların!

50

55

Bazısı da vardır ki, her haliyle

Bağlı görünür görevine. Ama aslında Sadece kendi çıkarına bakar. Hizmet eder görünüp, kesesini doldurur. İşte ruh dediğin bu adamlarda var Ve ben de onlardan biriyim. Çünkü bayım, Sen nasıl Roderigo'ysan, ben de Mağripli olsam lago olmazdım. Onun işini yaparken kendi işimi yaparım ben. Tanrı bilir, sadakat, görev filan bana göre değil. Ama öyleymiş gibi yapmak bana göre. Dış görünüşüme bakarsan sanırsın ki

60

65

22

I. Perde, 1. Sahne

İçten duygularım yansıyor dışıma. Oysa göreceksin, çok geçmeden Dışa yansıyan o duyguları Kargalara yem diye atacağım. Ben, ben değilim.

70

RODERIGO

Bu işi sürdürebilirse,

Bizim kalın dudaklının kısmeti iyice açılır.

75

IAGO

Kadının babasına seslen; Adamı uyandır, rahat verme, uykusunu zehir et, Sokakta bağır, herkes duysun.

Hısım akrabasını kışkırt, Sinekleri sal üstüne,

80

Görsün, neymiş güzel iklimde yaşamak. Keyfi gıcır olsa da, bolca sıkıntı tozu serp üstüne, İyice kaçır rengini. RODERIGO

İşte kadının babasının evi; sesleniyorum. IAGO

Tamam, ama öyle haykır ki Gece vakti yangın var sansın herkes.

85

RODERIGO (Seslenir.)

Hey, Brabantio! Sinyor Brabantio, hey!

IAGO (Seslenir.) Uyanın! Hey, Brabantio, hırsız var, hırsız, hırsız! Evine bak; kızını, malını koru! Hırsız var, hırsız!

(Brabantio, gecelikle yukarıdaki pencereye çıkar.) BRABANTIO

Ne var, ne oluyor; ne bu korkunç yaygara?

90

I. Perde, 1. Sahne

23

RODERIGO

Sinyor, ailenizin tamamı evde mi?

IAGO

Kapılarınızın tamamı kilitli mi?

BRABANTIO

Ne olmuş? Niye soruyorsunuz? IAGO

İsa hakkı için, soyuldunuz bayım. Hemen giyinseniz iyi olur.

95

Yüreğiniz paramparça, ruhunuzun yarısı gitti.

Şu anda, şimdi, tam şu sırada,

Koca bir kara koç sizin ak kuzunuza biniyor. Davranın, kalkın! Çanları çalın; Horlayan yurttaşları uyandırın. Şeytanın kayınpederi oluyorsunuz.

100

Durmayın, kalkın. BRABANTIO

Ne dediniz? Aklınızı mı kaçırdınız siz? RODERIGO

Pek muhterem sinyor, sesimi tanıdınız mı?

105

BRABANTIO

Yo, kimsiniz? RODERIGO

Adım Roderigo.

BRABANTIO

Adın batsın! Buralarda sürtme demedim mi sana! Kaç defa söyledim; kızım sana göre değil. Şimdi gene içip içip körkütük olmuş, İçkiden aldığın cesaretle, edepsizce

Huzurumu bozuyorsun.

110

24

I. Perde, 1. Sahne

RODERIGO

Efendim, efendim! BRABANTIO

Ama hiç şüphen olmasın, Benim itibarım ve mevkiim

115

Yaptığına pişman etmeye yeter seni. RODERIGO

İzin verin, aziz efendim.

BRABANTIO

Hangi soygundan söz ediyorsun? Burası Venedik; konağım da köy evi değil.

120

RODERIGO

Pek muhterem Brabantio,

Size en saf ve temiz duygularla geldim. IAGO (Brabantio'ya)

İsa hakkı için, efendim, çok şüphecisiniz; şeytan dedi diye Tanrı'ya bile inanmaz sizin gibiler. Biz iyilik etmeye çalışıyoruz, siz bize serseri diyorsunuz. Böyle giderse kızınıza bir Arap atı binecek, torunlarınız size kişneyecek, aygırdan

125

hısımlarınız, kısraktan akrabanız olacak. BRABANTIO

Sen de kim oluyorsun, terbiyesiz herif?

IAGO

Kim mi, efendim? Şu anda kızınızla Mağripli çift sırtlı hayvanı oynuyor') da, bilmek istersiniz diye gelen adamım. 130

BRABANTIO

Sen ahlaksızın birisin. IAGO

Siz de senatörün birisiniz.

I. Perde, 1. Sahne

25

BRABANTIO

Bunun hesabını vereceksiniz. Seni tanıyorum, Roderigo. RODERIGO

Efendim, hesap vermeye hazırım. Ama eğer o kibar kızınız, gecenin bu saatinde, Sizin yüksek izin ve rızanızla (ki kısmen öyle görünüyor), Doğru dürüst bir kolcu eşliğinde değil, Adinin bayağısı kiralık bir gondolcuyla gidip, Azgın bir Mağripli'nin hoyrat kollarına atıldıysa, Diyeceğim yok. Yani bu olay Sizin izniniz ve onayınızla olduysa, o zaman Size karşı büyük densizlik ve terbiyesizlik ettik. Ama bu işten haberiniz yoksa, Aldığım terbiye bana diyor ki, Bize kızmanız haksızlık. İnanın bir hiç için Her türlü davranış kurallarını çiğneyerek Sizin muhterem şahsınıza karşı Böyle saygısızlık etmek aklımdan geçmez. Yine söylüyorum, sizin izniniz yoksa Kızınız büyük bir kusur işlemiş. İtibarını, güzelliğini, aklını, geleceğini, Ne olduğu belirsiz, avare bir yabancıya emanet etmiş. Bence hemen soruşturun bunu. Eğer odasında ya da evde bir yerdeyse, Sizi yanılttığım için adalete teslim edin beni.

135

140

145

150

155

BRABANTIO (Seslenir.)

Hey, ışık“ yakın. Mum getirin bana, adamlarımı toplayın. Rüyama girmişti bu. Yüreğim daralıyor,

(1) Metin içerisinde aydınlatma amaçlı “ışık”tan, mum (kandil), yağ lambası veya meşale kastediliyor. (Ç.N.)

26

I. Perde, 1. Sahne

Doğru mu çıkacak yoksa diye. Hani, ışık getirsenize, ışık!

160

(Çıkar) IAGO

Hoşça kal. Ben gidiyorum. Burada kalırsam Mağripli'ye karşı tanıklık etmem gerekir, O da mevkiime uygun düşmez. Devlet işlerini bilirim ben,

Bu olay onu sarsar, ama devirmeye yetmez. Süregelen şu Kıbrıs savaşlarında, Kendini öyle bir gösterdi ki, Baktılar onun kıratında kimse yok ortada, Hep bir ağızdan ona arka çıktılar.

165

170

Ondan nefret ediyorum, bu kesin.

Cehennem azabı hiç kalır bu nefret yanında. Ama şu anda, durum gereği, göstermelik de olsa, Bir sevgi bayrağı çekmek zorundayım.” Ama sadece göstermelik. Her neyse, Onu bulmak için çıkarılacak arama grubunu Sen Sagittary'ye“) yönlendir. Ben de orada, onun yanında olurum. Hoşça kal.

175

(Çıkar)

(Aşağıdan, gecelikle Brabantio ve ellerinde meşalelerle hizmetkârlar girer.) BRABANTTIO

Doğruymuş başıma gelen. Kızım gitmiş. Ömür boyu azap ve kahır bekliyor beni demek. Roderigo, nerede gördüm demiştin onu?

Ah, bahtsız kız! Mağripli'yle, ha!

(1) lago “asker ağzı” kullanıyor. (Ç.N.) (2) “Sagittarius”: Yay burcu. Burada muhtemelen bir han adı. (Ç.N.)

180

I. Perde, I. Sahne

27

Bu muymuş baba olmak? (Roderigo'ya)

Nereden anladın o olduğunu? Hiç akla gelir miydi?

185

(Roderigo'ya) Ne demişti sana? (Hizmetkârlara)

Biraz daha mum getirin. Akrabaları kaldırın. (Birkaç hizmetkâr çıkar.) (Roderigo'ya) Evlenmişler mi dedin? RODERIGO

Evet, sanırım evlenmişler. BRABANTIO

O, Tanrım! Evden nasıl çıkmış acaba?

190

O, kendi kanım ihanet etti bana!

Babalar, asla güvenmeyin kızlarınıza bundan böyle! Saf görünüşlerine aldanmayın. Büyü olmasın! Genç ve iffetli kızları kandırmak için Büyü yaparlar diye duydum. Böyle bir şey okudun mu, Roderigo? RODERIGO

Evet, efendim, gerçekten de okudum. BRABANTIO

(Hizmetkârlara)

Kardeşimi çağırın. (Roderigo'ya) O, keşke sen alsaydın kızımı! (Hizmetkârlara)

195

28

I. Perde, Il. Sahne

Siz bir tarafa, siz de başka tarafa gidin.

200

(Birkaç hizmetkâr çıkar.)

(Roderigo'ya)

Kızımla Mağripli nerede olabilir, biliyor musun? RODERIGO

İzninizle, yanıma birkaç kolcu verilirse Sanırım Othello'yu bulabilirim.

BRABANTIO

Hadi o zaman, al onları hemen git lütfen.

Her evden yardım isteyeceğim.

205

(Seslenir.) Hey, herkes kılıcını alsın,

Gece devriyelerini bulun. Hadi, aziz Roderigo, iyiliğin karşılıksız kalmayacak. (Çıkarlar.)

İkinci

Sahne

(Venedik. Bir sokak. Othello'nun kaldığı yerin önü. Othello, lago ve ellerinde meşalelerle yardımcılar girer.) IAGO

Savaşta insan öldürdüysem de, Kasıtlı cinayet işlemeye vicdanım elvermez. Bile bile kötülük yapmak bana göre değil. Kaç kere aklımdan geçti, Onu'Y şuradan, tam böğründen şişlemek.

5

I. Perde, II. Sahne

29

OTHELLO

Yapmadığın iyi olmuş.

IAGO

Evet de, konuşup duruyordu sizin hakkınızda.

Öyle olmayacak, kışkırtıcı şeyler söylüyordu ki, Bir parça dindarlığım sayesinde kendimi tuttum. Ama merak ediyorum, lordum,

10

Yani yasal olarak evlendiniz mi? Ama bilin ki, ekselansları(” pek sayılır Ve çok sözü geçer Senato'da.

Dük'ten aşağı kalmaz bu konuda.

Sizi ayırmak isteyecektir, Ya da yasalardan aldığı güçle Size aman vermeyecek, Her türlü baskıyı uygulayacaktır.

15

OTHELLO

Elinden geleni ardına koymasın. Benim devlete yaptığım hizmeti bilen Kulak vermez onun suçlamalarına. Henüz konu duyulmadı. Övünmeyi onur saydığım zaman duyururum. Ben kral soyundan geldim. Kişiliğimle, bilgimle, Taşıdığım unvana layık biriyim.

20

25

Şunu bil ki, lago, Desdemona'yı sevmesem,

Engin denizleri verecek olsalar bana, Şu bağımsız ve özgür hayatımdan vazgeçip Bile bile kısıtlamazdım kendimi. (Ellerinde meşalelerle Cassio ile kolcular girer.)

Hey, bu ışıklar da ne?

(1)

“Brabantio.” (Ç.N.)

30

30

I. Perde, Il. Sahne

IAGO

Kızın babasıyla yakınları olmalı. İçeri girseniz iyi olur. OTHELLO

Yo, hayır. Beni bulsunlar daha iyi. Niteliklerim, mevkiim ve tertemiz vicdanım

Beni savunmaya yeter. Onlar mı?

35

IAGO

Janus“” hakkı için, değiller galiba. OTHELLO

Dük'ün adamlarıyla yaverim. İyi geceler, beyler. Ne haberler? CASSIO

Dük'ün selamları var, komutan.

Sizi derhal görmek istiyor, Hemen şimdi.

40

OTHELLO

Konu neymiş, biliyor musunuz? CASSIO

Bildiğim kadarıyla Kıbrıs'la ilgili. Çok sıcak bir gelişme. Bu gece Kadırgalardan peş peşe bir düzine haberci gelmiş. Senatörlerin çoğu yataktan kalkmış, Şu anda Dük'ün yanında toplantıdalarmış. İvedilikle adam gönderip sizi çağırdılar. O sizi konutunuzda bulamayınca, Üç ayrı arama grubu çıkardı Senato.

(1) Janus: Çift suratlı (mecazen kullanıldığında “iki yüzlü”) eski Roma tanrısı. (Ç.N.)

45

50

I. Perde, Il. Sahne

31

OTHELLO

Beni sizin bulmanız iyi oldu. Evde kısa bir işim var. Hemen geliyorum. (Çıkar.) CASSIO

Bayraktar, Othello'nun burada ne işi var?

IAGO

Ha, bu gece bir kara kalyonuna'” bordaladı da... Eğer ganimeti yasal çıkarsa Bu vurgun onu ömür boyu ihya eder.

55

CASSIO

Anlamadım. IAGO

Evlendi. CASSIO

Kiminle? (Brabantio, Roderigo ve ellerinde lambalarla, kılıçlı kolcular girer.) IAGO

Kiminle olacak, Meryem Ana hakkı için...

60

(Othello girer.) (Othello'ya)

Hadi, komutan, gidiyor muyuz? OTHELLO

Gidelim. CASSIO

Bakın, bir grup daha geldi; sizi arıyorlar.

(1) Tago denizci ağzıyla, Othello'nun iyi bir ödüle konduğunu söylüyor. Korsanların denizde değerli eşya dolu bir kalyonu bordalayıp ele geçirmesi gibi. (Ç.N.)

32

I. Perde, Il. Sahne

IAGO

Brabantio bu. Komutan, dikkatli olun;

Niyeti kötü gibi.

65

OTHELLO

Hey, siz, durun orada.

RODERIGO (Brabantio'ya) Sinyor, bu Mağripli. BRABANTIO

Yakalayın onu! Haydut! IAGO (Kılıcını çeker.) Siz, Roderigo, değil mi? Hadi, davranın da görelim. OTHELLO

İndirin o parlak kılıçları, çiy düşer paslanırlar.

70

(Brabantio'ya) Saygıdeğer sinyor, yaşınıza saygılıyız,

Kılıçlarınıza değil. BRABANTTO

Seni alçak haydut! Kızımı nereye kapattın? Lanetli olduğun belliydi. Büyü yaptın ona, değil mi? Açıkça ortada: büyünün etkisiyle zincirlenmemiş olsa,

75

Bu narin, zarif, mutlu kız; evlenmeye direnen,

Ülkemizin varlıklı, bukleli gençlerini Bugüne dek hep geri çeviren biri, Ona kol kanat germiş ailesinden kaçıp Herkese alay konusu olmayı göze alır mıydı? Senin gibi birinin is karası koynuna, Bırak sevmeyi, korkmadan koşar mıydı? Kimse kanmaz buna. Apaçık belli ki, Kızıma iğrenç büyüler yaptın; Gençliğinden, saflığından yararlanıp

80

85

I. Perde, II. Sahne

33

Tılsımlar, iksirler uyguladın, aklını çeldin. Bu işi bilenler var; onlara da soracağım. Ama akla yakın ve pek muhtemel. O nedenle şimdi seni sahtekârlıktan,

Ve yasadışı işlerinden dolayı tutukluyorum. (Kolculara)

Yakalayın onu. Karşı koyarsa zorla götürün. OTHELLO

Kimse kımıldamasın. Ne benim adamlarım, ne de başkası.

Dövüşme sıram geldiğinde Suflöre gerek duymam merak etmeyin. Söyleyin, bu suçlamanıza karşı Nerede savunayım kendimi?

95

BRABANTIO

Karakolda. Yasal işlemler tamamlanıp Hesap verme vakti gelince.

OTHELLO

Diyelim ki size uydum. Dük'e ne diyeceğiz o zaman? Habercileri burada.

100

Önemli ve ivedi bir devlet işi için Derhal çağırıyor beni.

KOLCU (Brabantio'ya) Doğru söylüyor, saygıdeğer sinyor.

105

Siz soylu beyefendi dahil 'Tüm Senato üyeleri toplantıya çağırıldı.

BRABANTIO

Ne? Dük toplantıda mı? Gecenin bu saatinde mi? Peki, o zaman bu adamı da getirin.

110

I. Perde, II. Sahne

Benimki boş bir iddia değil. Eminim,

Dük kendisi ve senatör kardeşlerim de Bu suçu kendilerine karşı işlenmiş sayacaktır. Bu tür davranışlar cezasız kalırsa,

Sonunda köleler geçer devletin başına.

115

(Çıkarlar.)

Üçüncü

Sahne

(Senato toplantı odası. Dük, senatörler ve ellerinde lambalarla

görevliler girer. Dük ile senatörler toplantı masasına oturur.) DÜK

Bu haberler birbirini tutmuyor. Bunlara güvenemeyiz. BİRİNCİ SENATÖR

Haklısınız. Bana gelen mektuplarda Yüz yedi kalyon diyor.

DÜK

Benimkilerde yüz kırk.

5

İKİNCİ SENATÖR

Benimkilerde iki yüz. Rakamlar birbirini tutmuyor. Ama bunların hepsi tahminden ibaret. 'Tahminlerde de genellikle fark olur. Kesin olan şu ki, Bir Türk donanması Kıbrıs'a yaklaşıyor.

DÜK

Evet, öyle anlaşılıyor.

10

I. Perde, 111. Sahne

35

Haberler tutarsız ama özünde yanlış değil. İşin kötüsü de bu. GEMİCİ (içerden)

Hey! Kimse yok mu? Hey!

15

(Bir gemici girer.)

GÖREVLİ Kalyonlardan haber geldi. DÜK

Evet, neymiş durum?

GEMİCİ

Türk donanması Rodos'a yönelmiş. Sinyor Angelo'” size bunu bildirmemi istedi.

DÜK (Senatörlere)

Buna ne diyorsunuz?

20

BİRİNCİ SENATÖR

Doğru olamaz. Akla yakın değil. Bu bir hile. Bizi yanıltmaya çalışıyorlar. Türkler için Kıbrıs Rodos'tan daha önemli. Ayrıca, zapt etmesi de daha kolay. Savaşa yeterince hazırlıklı değil; Rodos kadar da iyi korunmuyor. Bu durumda hiç sanmayalım ki, Türkler öncelikli olanı bırakıp Kolayca kazanabileceği şeyden vazgeçsin, Boş yere tehlikeli ve riskli bir işe atılsın.

DÜK

Doğru, bence de Türklerin hedefi Rodos olamaz.

(1) Sinyor Angelo: Venedikli bir kaptan. (Ç.N.)

25

30

36

I. Perde, 11. Sahne

GÖREVLİ Yeni haberler var. (Haberci girer.) HABERCİ

Saygıdeğer efendim, Rodos yönünde giden Osmanlı(Y donanmasına Bir filo daha katıldı.

35

BİRİNCİ SENATÖR Düşündüğüm gibi. Tahminen kaç parça gemi? HABERCİ

Otuz yelkenli. Ama şimdi rotalarını değiştirdiler;

Açıkça Kıbrıs'a yönelmiş durumdalar.

Bu bilgiyi size kahraman ve sadık hizmetkârınız Sinyor Montano iletti.

DÜK

40

Kıbrıs'a gittikleri kesinleşti o zaman. Marcus Luccicos şehirde mi?

BİRİNCİ SENATÖR Şu sıra Floransa'da. DÜK

Hemen haber yollansın ona. Derhal. (Brabantio, Othello, Roderigo, lago, Cassio ve görevliler girer.)

BİRİNCİ SENATÖR İşte Brabantio ile yiğit Mağripli geliyor. DÜK

Yiğit Othello, hepimizin düşmanı Osmanlı'ya karşı Bize derhal lazımsınız. (Brabantio'ya)

(1) Metinde bazen “Türk” bazen “Osmanlı” kullanılıyor. (Ç.N.)

45

I. Perde, II. Sahne

37

Sizi görmemiştim. Hoş geldiniz değerli sinyor. Görüş ve yardımınıza ihtiyacımız var bu gece. BRABANTIO

Benim de sizinkine. Dük hazretleri, kusuruma bakmayın,

Ama bu gece beni yatağımdan kaldıran Ne resmi görevim, ne kulağıma gelen haberler, Ne de halkın güvenliği ile ilgili bir konu. Benim kişisel derdim o denli büyük Ve dayanılmaz ki, gözüm başka şey görmüyor.

55

DÜK Niye, ne oldu? BRABANTIO

Kızım, ah, kızım! SENATÖRLER

Oldü mü? BRABANTIO

Benim için, evet. Kandırıldı, çalındı, aklı çelindi. Şarlatan işi tılsım ve iksirlerle yozlaştı. Kızımın aklı yerinde, kör değil, hasta değil.

O yüzden, işin içinde büyü olmasa

Asla böyle sapıtacak biri değildi benim kızım.

DÜK

Kızınızı böyle alçakça kandıran Ve sizden çalan her kimse bedelini ödeyecek. Yasayı alıp siz yorumlayacaksınız Ve suçlu kendi öz oğlumuz bile olsa Layık olduğu cezayı alacak.

65

BRABANTIO

Size şükranlarımı sunuyorum efendim. O adam işte burada, şu Mağripli.

70

38

I. Perde, II. Sahne

Sanırım onu şu anda siz çağırtmışsınız,

Önemli bir devlet işi için. SENATÖRLER

Gerçekten çok üzüldük.

DÜK (Othello'ya)

Kendi adınıza siz ne diyeceksiniz bu konuda?

75

BRABANTIO

Hiçbir şey diyemez. Her şey ortada. OTHELLO

Pek kudretli, şerefli ve muhterem senatörler,

Benim soylu ve değerli efendilerim. Evet, bu yaşlı adamın kızını alıp götürdüm Ve evet, onunla evlendim.

Suçum bundan ibaret, fazlası yok. İncelikli konuşmayı bilmem ben; Barış döneminin kibar üslubuna yabancıyım. Gördüğünüz şu kollarım, yedi yaşımdan beri, Dokuz ay öncesine kadar, En değerli işlerini savaş alanında yaptı. Savaş ve çatışmayla ilgili konular dışında, Şu koca dünya hakkında Söyleyecek fazla şeyim yok. O nedenle, kendimi savunmam kolay değil. Yine de, yüksek hoşgörünüze sığınarak,

80

85

90

Açıkça ve lafı dolaştırmadan

Aşkımın hikâyesini anlatacağım size: Hangi iksiri, muskayı, hangi tılsımı,

Hangi korkunç büyüyü kullanmışım, Ki bunu yapmakla suçlanıyorum Nasıl kazanmışım gönlünü, Hepsini bileceksiniz.

95

I. Perde, TI. Sahne

39

BRABANTTO

Hiç girgin değildir kızım; Kendi halinde, mahcup bir kızdır;

Yüzüne baksanız kızarır. Ama şimdi, Yüzüne bakmaktan korktuğu şeye âşık olmuş. Her şeye aykırı bu, doğaya, gençliğine, Milliyetine, itibarına, her şeye. Bu denli mükemmel bir kızın 'Tüm doğa yasalarını çiğneyerek Böyle bir hata işleyeceğini düşünmek Son derece saçma ve asla olacak şey değil. O nedenle, bu işin ardındaki Cehennemlik düzenleri arayıp bulmak zorundayız. İddia ediyorum ki, ya kana işleyen karışımlarla Ya da buna benzer bir iksirle Kızımı kandırdı bu adam.

DÜK

İddia başka, kanıt başka. Bu gibi durumlarda rastgele varsayımlar Ve söylentiye dayalı ihtimallerden çok Ayrıntılı ve güvenilir bilgi önemlidir.

100

105

110

115

BİR SENATÖR Peki, Othello, söylesene,

Bu genç kızı, duygularını istismar edip, Yasa dışı ve şüpheli yollarla mı kendine bağladın Yoksa onunla konuşup anlaşarak, Ruhtan ruha ulaşarak mı kazandın kalbini?

120

OTHELLO

Sizden rica ediyorum, O hanımı Sagittary'ye çağırtın. Bırakın babasının önünde o anlatsın her şeyi. Onu dinledikten sonra beni hâlâ suçlu bulursanız, Bana verdiğiniz unvanı ve mevkii

125

40

I. Perde, II. Sahne

Geri almakla kalmayın, aynı zamanda Cezamı verin, canımı da alın. DÜK (Görevlilere)

Desdemona'yı buraya getirin.

130

OTHELLO (lago'ya) Bayraktar, yol gösterin. Yerini biliyorsunuz. (lago birkaç görevliyle birlikte çıkar.) Desdemona gelene kadar Ben size her şeyi anlatayım. Tanrı'ya günah çıkarır gibi, dosdoğru; Bu kibar bayanla ben

135

Birbirimizin aşkını nasıl kazandık,

Siz soylu beylerin önünde açıklayayım.

DÜK

Anlat, Othello.

OTHELLO

Babası beni severdi, hep evine çağırırdı;

Hayat hikâyemi anlattırırdı bana:

140

Her bir yılı, savaşları, kuşatmaları,

Başımdan geçen her şeyi. Ben de, ta çocukluk günlerimden başlar, Bugüne kadar olan her şeyi anlatırdım, Başıma gelen dehşetli olayları, Denizde, karada içine düştüğüm korkunç durumları, Kale burçlarında ölümle yüz yüze gelip Kıl payı kaçışları, gaddar düşmana esir düşüp Köle pazarında satılışımı, Kölelikten kurtulduktan sonra olanları,

Dipsiz mağaraları, ıssız çölleri, Sarp geçitleri, yalçın kayalıkları, Başı göklere değen dağları, yamyamları, Başı omuzlarının altında insanları anlatırdım.

145

150

I. Perde, II. Sahne

Desdemona hepsini dikkatle dinlerdi. Arada bir ev işleri için ayrılsa da, hemen döner Ve dinlemeye doymamış gibi kulak kesilirdi yine.

41

155

Sonra bir ara benden ısrarla rica etti,

Bölük pörçük dinlediği hikâyenin 'Tamamını anlatayım diye.

160

Ben de, olur dedim ve anlattım.

Ama gençlikte çektiğim acıları duydukça

Gözlerinden yaşlar dökülüyordu. Hikâyem bittiğinde hıçkırıklara boğuldu. “Ne kadar tuhaf,” diyordu, “böyle şey duymamıştım,

“Ne kadar acıklı, ne hazin bir hayat yaşamışsın!” “Keşke duymamış olsaydım bunları,” diyordu. Ama bir yandan da, “İşte ben Tanrı'dan Böyle bir erkek isterdim,” diye ekliyordu. Sonra bir gün bana dedi ki, “Eğer beni seven bir arkadaşın olursa, Bu hikâyeyi anlatmayı öğret ona, Gönlümü kazanmaya yeter.” Bu ima üzerine konuştum ben de. O beni tehlike dolu hayatım için sevdi,

Ben de onu beni dinleyip anladığı için sevdim. İşte yaptığım büyü bu. Kendisi de geliyor. Dilerseniz ona sorun.

165

170

175

(Desdemona, lago ve maiyettekiler girer.)

DÜK

Doğrusu benim kızım da olsa Dayanamazdı bu hikâyeye. Aziz Brabantio, olan olmuş.

Bence bu işe olumlu yanından bak. Kılıç kırık olsa da hiç yoktan iyidir.

BRABANTIO

Lütfen bir de kızımı dinleyin.

180

47

I. Perde, Il. Sahne

“Ben de onu sevdim,” derse,

Bir daha Othello'yu suçlarsam Tanrı beni kahretsin. Buraya gel, sevgili kızım. Söyler misin, şu gördüğün toplulukta En çok kime saygı borcun var?

185

190

DESDEMONA Benim asil babacığım,

Sorumluluğum iki yönlü burada. Beni siz büyüttünüz, siz eğittiniz; Bana hayat veren, yetiştiren size saygı borçluyum. Bugüne dek kızınız olarak sizi efendim bildim. Ama şurada kocam duruyor şimdi Ve annem vaktiyle sizi nasıl saydıysa, Babasına tercih ettiyse, Ben de şimdi aynı saygıyı Lordum'” Mağripli'ye borçluyum.

195

200

BRABANTIO

Pekâlâ, anlaşıldı.

İzninizle ekselans, devlet işine geçebiliriz. Evladım olacağına evlatlık alsaymışım keşke. Gel o zaman Mağripli.

Bütün kalbimle uzak tutmak isterdim onu senden. Ama madem onu aldın bir kere,

Ben de bütün kalbimle veriyorum sana. Sana gelince, değerli mücevherim, Ne mutluyum ki başka evladım yokmuş! Yoksa sen elimden kaçınca gaddarlaşır, Ayaklarını zincire vurabilirdim ötekilerin. Benim diyeceğim bu kadar, lordum. (1)

205

210

“Lordum”: Oyun içerisinde “lord,” “lordum,” saygı ifade eden bir hitap biçimi olarak kullanılıyor. Bu anlamda kullanıldığında, “lordum” yerine “efendi” vb. karşılıklar kullanmak üslubu bozuyor ve oyunun genel havasına uygun düşmüyor. O nedenle ben de uygun bağlamda bu terimi kullandım. (Ç.N.)

I. Perde, II. Sahne

DÜK

O zaman ben konuşayım. Belki sözlerim Bu âşıkları biraz hoş görmene yardımcı olur. Baktık umutlarımız boşa çıktı,

43

215

Olan oldu, çareler tükendi,

Üzüntü de son bulmalı artık. Gelip geçmiş bir derdin yasını tutmak Yeni derdi davet etmektir. Kaderin ettiğine sessizce katlanan Bir bakıma onu yenmiş olur. Evin soyulduğu halde gülebiliyorsan, Hırsızdan bir şey çalmış olursun sen de. Oysa boşu boşuna üzülmek Senden bir şeyler götürür mutlaka.

220

225

BRABANTIO

Yani, Türkler Kıbrıs'ı elimizden alsa da,

Hâlâ gülebiliyorsak, onu kaybetmiş olmayız. Kaybı olmayana teselli kolay gelir. Ama gerçekten azap çeken Ne derdine katlanabilir ne de bu sözlere. Hem tatlı geliyor kulağa bu sözler hem acı. Öyle tatlı ve öyle acı ki, aklı karışıyor insanın. Ama sonunda hepsi söz işte Ve ben hiç duymadım hayatımda Yaralı yüreğin kulaktan şifa bulduğunu.

230

235

Sizden naçizane ricam,

Devlet işine dönülsün lütfen. DÜK

Türkler muazzam bir donanmayla Kıbrıs'a yönelmiş. Othello, adanın savunmasını sizden iyi bilen yok. Gerçi orada çok güvenilir bir yetkilimiz var, ama aldığımız görüşler bu görevi size vermenin daha uygun olduğu yönünde. O nedenle, şu anki

240

44

I. Perde, TI. Sahne

mutluluğunuza biraz gölge düşürecek de olsa, bu ciddi ve tehlikeli sefere derhal çıkmanızı istiyoruz. OTHELLO

Yüce senatörler, alışkanlık denen zorba sayesinde Savaşın taştan ve çelikten döşeği Kuş tüyü yataktan farksız oldu benim için. Zorluklar bana şevk ve heyecan verir. O nedenle, Osmanlı'ya karşı savaşa da hazırım. Sizlerden naçizane dileğim, bu arada

245

250

Karımın rahatı ve güvenliği için,

Saygınlığına yakışır biçimde Gerekli düzenlemenin yapılmasıdır. DÜK

Babası var ya; onun yanında kalır. BRABANTTO

Ben buna razı değilim.

255

OTHELLO

Ben de. DESDEMONA

Ben de istemem onunla kalmayı, Hep gözünün önünde olup onu huzursuz etmeyi. Çok değerli Dük hazretleri, Uygun görürseniz benim bir önerim var.

260

DÜK Nedir dileğiniz, Desdemona? DESDEMONA

Dünya âlem bilsin ki Mağripli'yi sevdim Ve onunla yaşamak istedim; Hem de töre ve gelenekleri Bile bile çiğneyerek.

265

I. Perde, HI. Sahne

Kalbim onu olduğu gibi sevdi. İç dünyasında gördüm onun yüzünü; Yiğitliğine ve asaletine Ruhumu ve benliğimi verdim. Onun için, saygıdeğer beyler, O savaşa giderken ben de yanında olup Sevdiğimle birlikte yaşamak varken,

45

270

Burada, barış ortamında tek başıma nasıl kalırım?

Onca zaman, yokluğunda nasıl yaşarım? Bırakın ben de gideyim onunla.

215

OTHELLO

Lütfen ona kulak verin. Tanrı bilir, Ne keyfim için istiyorum bunu, Ne de cinsel bir kaygı var aklımda. O gençlik arzularına içimde yer yok artık. Gelsin diyorum, çünkü öyle istiyor. Bu arada, sanmayın ki o yanımda diye

280

Ciddi ve önemli devlet işini aksatırım.

Yo, eğer üstüme düşen görevi Gereği gibi yapacağım yerde, Vaktimi sevdiğimle geçirecek kadar Aşk gözümü kör ederse, Tolgamı ev kadınlarına verin, Tencere tava diye kullansınlar; Şanlı, namlı bir asker değil, Alçağın biri bilsinler beni. DÜK

Gelip gelmeyeceğine siz karar verin o zaman. Ancak bu durum önemli ve acil. Derhal harekete geçmek gerek. BİRİNCİ SENATÖR

Bu gece gitmelisiniz.

285

290

46

I. Perde, IHI. Sahne

DESDEMONA

Bu gece mi, efendim?

DÜK

295

Bu gece.

OTHELLO

Hiç merak etmeyin. Derhal gidiyorum.

DÜK

Sabah dokuzda yine burada buluşalım. Othello, bir subayınız bizimle kalsın.

Görevin içeriğini ve önemli ayrıntıları Size onunla iletiriz.

300

OTHELLO

Efendim, bayraktarım bu göreve uygun. Kendisi dürüst ve güvenilir bir insandır. İzninizle, karıma o yoldaşlık edebilir

Ve gerekli gördüğünüz her şeyi Bana iletecektir.

305

DÜK

Pekâlâ, o zaman herkese iyi geceler. (Brabantio'ya)

Bakın, soylu sinyor, eğer erdemin bir güzelliği varsa, Damadınız kara değil apak biri bence.

BİRİNCİ SENATÖR

Hoşça kal, yiğit Mağripli. Desdemona'ya iyi bak.

BRABANTIO

Gözüne güveniyorsan, Mağripli, dikkat et ona, Babasını aldatan seni de aldatmasın sonra. (Dük, Brabantio, Cassio, senatörler ve görevliler çıkar.)

310

I. Perde, Il. Sahne

47

OTHELLO

Canımı koyarım onun iffetine! Mert lago, Desdemona'm sana emanet. Lütfen karına söyle onunla ilgilensin, Sonra vakit geçirmeden ikisini de al gel. Gel, Desdemona. Aşk için Ve yapılacak işleri konuşmak için Sadece bir saatimiz var. Olan vaktimiz bu.

315

320

(Othello ile Desdemona çıkar.) RODERIGO

Tago. IAGO

Ne diyorsun, aziz dostum? RODERIGO

Sence ben ne yapayım şimdi? IAGO

Ne mi? Evine git yat. RODERIGO

Şu anda denize atlayıp boğulmak istiyorum.

325

IAGO

Böyle yaparsan bir daha hiç sevmem seni. Aptallık etme. RODERIGO

Hayat işkence olunca asıl yaşamak aptallık. Tek çare, ölüm denen doktorun tavsiyesine uymak.

IAGO

Çok saçma! Dört kere yedi yıldır bu dünyayı izliyorum. Yararla zarar arasındaki farkı iyi bilirim. Ama daha kendini sevmeyi bilen birine rastlamadım. Olup olacağı bir çil tavuğun aşkı uğruna denize atlamak da neymiş? İnsanız biz, maymun değil.

330

48

I. Perde, IlI. Sahne

RODERİGO

Ne bileyim. Tamam, böyle aptalca âşık olmak utanç verici, ama elimde değil. Ben buyum.

335

IAGO

Hadi canım, boş laf bunlar. Öyle ya da böyle olmak

bizim elimizde. Bedenimiz bizim bahçemizdir;

irademiz de bahçıvan. Yani, ister ısırgan ekersin oraya ister marul; ister nane, ister kekik; ister tek bir bitki yetiştir, (o 340

ister çeşit yap. Kendi haline bırakırsan ot bürür; gübreler, iyi bakarsan verim alırsın. Sonuçta karar yetkisi de bizde, güç de. Yaşam terazimizin iki kefesinde akılla, tutku dengede olmasaydı içimizdeki ihtiras ve adilik kim bilir bizi nereye götürürdü. Neyse ki aklımız var da, sonsuz hırsımızı, sınırsız arzularımızı, azgın duygularımızı dengeliyor. Aşk dediğin ne ki! Seks arzusunun uzantısı.

345

RODERIGO

Olamaz. IAGO

Aşk sadece kanın kızışması ve irade zayıflığıdır. Hadi

erkek ol, kendini boğacağına git kedilerle gözü açılmamış enikleri boğ. Bak ben senin dostunum, çelikten bağlarla bağlıyım sana. Dostluk dediğin bugünler içindir. Kesen dolu mu, sen ona bak. Şimdi bu savaşta dikkatli ol. Bir takma sakal takıp suratını gizle. Ne diyorum, kesende para var mı, sen ona bak. Desdemona'nın aşkı uzun

süremez — kesene para koy sen — Mağripli'ninki de sürmez. Bak göreceksin, kadın nasıl şıp diye aşka düştüyse aynen öyle kopacak. Sen yeter ki kesene para koy. Bu Mağripli'lerin hevesi gelir geçer. Sen keseni parayla doldur yeter. Şu anda ona ballı harnup gibi tatlı gelen

meyve çok geçmeden kelek gibi tatsız gelecek. Kızın da canı genç âşık çekecek. Adamın bedeninden bıkınca hatasını anlayacak. Onun için, sen kesene para koy.

(o 350

355

360

I. Perde, II. Sahne

İlle de cehennemlik olmak istiyorsan boğulmayı bırak da, daha hoş bir yolunu bul bu işin. Ama bence iş parada. Yolunu şaşırmış bir barbarla süper kibar bir Venedikli'yi birbirine bağlamak öyle kutsal törenle, cılız yeminle filan olmaz. Buna değil ben, cehennemin tayfası gelse inanmaz.

49

365

Hiç merak etme, kız senin olacak. Para kazanmaya bak sen.

Kendini boğmakmış! At bu zırvaları aklından. İlle de öleceksen, onsuz gidip boğulmaktansa, peşine düş, gerekirse o yolda ipte sallan daha iyi.

370

RODERIGO

Bu işin peşine düşersem beni yalnız bırakmazsın, değil mi?

IAGO

Hiç merak etme, hadi git para kazan. Bak sana hep söyledim, yine de söylüyorum. Mağripli'den nefret ediyorum. Davama yürekten bağlıyım, sen de öyle ol. İkimiz güç birliği yapıp intikamımızı alalım ondan. Adamı boynuzlayabilirsen, sen keyfini sürersin, bana da eğlence çıkar. Zaman bir sürü olaya gebe, yakında doğuracak. Hadi şimdi git para bul. Yarın yine konuşuruz. Güle güle.

375

Oo 380

RODERIGO

Yarın nerede buluşuyoruz? IAGO

Benim evde. RODERIGO

Sabah erken sendeyim o zaman. IAGO

Tamam, güle güle. Beni duydun, değil mi, Roderigo?

RODERIGO

Ne dedin?

385

50

I. Perde, III. Sahne

IAGO

Boğulma filan yok, tamam mı?

RODERIGO

Artık değiştim.

IAGO

Pekâlâ, güle güle. Kesene para koy.

390

RODERIGO

Varımı yoğumu satarım. (Çıkar.) IAGO

İşte ahmak parasıyla kese doldurmak böyle olur. İşin içinde eğlenceyle kazanç olmasa, Bilgimle becerimi boş yere Böyle bir alık için harcar mıyım? Şu Mağripli'den nefret ediyorum. Ayrıca, dediklerine göre adam Yatağımda benim işimi yapmış. Söylentiler doğru mu bilmem Ama şüphesi bile bana yeter. Doğrusu bana değer veriyor;

395

400

Bu daha da işime gelir.

Cassio da yakışıklı biri. Bakalım şimdi... Nasıl bir dolap çevirsem de Hem onun yerini alıp Hem de amacımı gerçekleştirsem? Nasıl, nasıl? Dur bakalım... Bir süre sonra Othello'nun kulağını doldurmaya başlasam, Bu adam karısıyla” fazla samimi diye. Adam sevimli ve cana yakın,

Tam kadın avcısı olacak tip. (1)

“Cassio, Othello'nun karısıyla...” (Ç.N.)

405

410

I. Perde, II. Sahne

51

Mağripli de dosdoğru, açık görüşlü biri. Dış görünüşe çabuk kanar böyleleri. Onun için, tut burnundan eşeği,

Çek götür istediğin yere. Tamam, olmuştur bu iş. Yakında bu canavar Cehennem karanlığından doğup Gün ışığına kavuşacak.

(Çıkar.)

415

İKİNCİ PERDE Birinci

Sahne

(Kıbrıs. Liman. Aşağıdan Kıbrıs Valisi Montano, yukarıdan iki görevli girer.) MONTANO

Bir şey görebiliyor musunuz denizde?

BİRİNCİ GÖREVLİ

Hayır, çok dalgalı. Gökle deniz arasında yelken filan seçilmiyor.

MONTANO

Karada da çok sert esiyordu rüzgâr,

Şiddetinden kale bedenleri sarsılıyordu. Denizde de bu kadar azgınsa fırtına, Dağ gibi dalgalar kaburgaları döverken Hangi gemi sağlam kalabilir?

5

Bu işin sonu ne olur dersiniz? İKİNCİ GÖREVLİ

Türk donanması dağılabilir. Sahilde köpüren dalgalara baktığımda, Rüzgârın kırbacıyla devasa bir yele gibi Yükselen sular bulutlara erişiyor, Köpükler Küçük Ayı'nın üstünden aşıyor, Kutup Yıldızı'nın muhafızlarını(”

10

15

(1) “Muhafızlar”: Muhtemelen, çizgi halinde Kutup yıldızına doğru uzanan küçük yıldızlar. (Ç.N.)

II. Perde, 1. Sahne

53

Sırılsıklam ıslatıyor. Hayatımda görmedim Böyle hırçın, dağ gibi deniz. MONTANO

Eğer Türk donanması Sığınacak bir koy bulamadıysa, Gemicilerin hepsi boğulmuştur. Bu fırtınaya mümkün değil dayanamazlar.

20

(Üçüncü görevli girer.) ÜÇÜNCÜ GÖREVLİ Haberlerim var, efendim. Savaş bitti. Azgın fırtına Türkleri öyle bir vurdu ki Planları suya düştü. Bir Venedik gemisi Donanmadaki gemilerin çoğunun Parçalanıp battığını görmüş.

25

MONTANO

Ne diyorsun! Doğru mu bu? ÜÇÜNCÜ GÖREVLİ Evet, o gemi limana girdi. Verona yapısı. Yiğit Mağripli Othello'nun yaveri, Michael Cassio karaya çıktı. Mağripli henüz denizde, Tam yetkiyle buraya, Kıbrıs'a geliyor.

30

MONTANO

Buna sevindim. Değerli bir vali olacak. ÜÇÜNCÜ GÖREVLİ Karaya çıkan Cassio Türk donanmasının dağıldığını öğrenince rahatlamış, Ama yine de kaygılı. Mağripli için dua ediyor. Şiddetli fırtınada birbirlerini kaybetmişler.

35

54

II. Perde, 1. Sahne

MONTANO

Tanrı yardımcısı olsun. Ben Othello'nun emrinde görevliydim. Yetkin bir asker ve komutandır o. Hadi sahile inelim. Hem limana giren tekneyi görelim Hem de, gökle denizi ayırabildiğimiz sürece,'9 Yiğit Othello'nun yolunu gözleyelim.

40

45

ÜÇÜNCÜ GÖREVLİ Hadi gidelim o zaman. Her an başka gemiler gelebilir. (Cassio girer.) CASSIO

Sağ olun, bu cesur adayı savunan Ve Mağripli'nin değerini bilen kahramanlar! Tanrı onu bu havadan korusun. Çünkü tehlike dolu denizde

50

Kaybettim onu ben.

MONTANO

Gemisi sağlam mıydı? CASSIO

Seçme keresteden yapılmıştı. Kaptanı da yetenekli, tecrübeli biriydi. Onun için, aşırı iyimser değilim ama Çok ümitliyim kurtulacağından.

SESLER (içerden)

Yelken! Yelken, yelken!

CASSIO

Bu sesler ne? (1)

“Hava kararıncaya dek.” (Ç.N.)

55

II. Perde, 1. Sahne

55

BİR GÖREVLİ Şehir boşaldı.

Halk yarların üstünde toplanmış “Yelken!” diye bağırıyor.

CASSIO

Umutlarım gerçek oldu galiba. (Tüfek sesi)

BİR GÖREVLİ

Bu selam atışıydı. En azından dost bir gemi gelen.

65

CASSIO

Lütfen gidip bakar mısınız; Gerçekten kim gelmiş bilelim.

BİR GÖREVLİ

Gidiyorum.

(Çıkar) MONTANO

Sayın yaver, komutanınız evlendi mi?

CASSIO

Çok güzel bir evlilik yaptı. Öyle bir kız buldu ki,

70

Tarife sığmaz, dillere destan,

En yaratıcı şairin hayal gücünü aşan, Doğal güzelliğiyle eşi bulunmaz biri. (Görevli girer.)

Ne oldu? Kimmiş gelen? BİR GÖREVLİ Adı lago'ymuş, komutanın bayraktarı. CASSIO

Çok şükür, talihi yaver gitmiş.

75

56

II. Perde, 1. Sahne

Demek ki, fırtınalar, hırçın denizler,

Uluyan rüzgârlar, sivri kayalar, su altına gizlenip Gemilerin masum karinasına tuzak kuran Hain kum tepeleri, hepsi İlahi Desdemona'yı esirgemiş, Ölümcül işlevlerini unutup Sağ salim geçmesine izin vermişler.

80

MONTANO

O da kim?

85

CASSIO

Biraz önce sözünü ettiğim hanım,

Yüce komutanımızın komutanı. Cesur lago'nun koruması altında geliyordu. Tahminlerden yedi gece önce vardılar buraya. Ulu Jüpiter,“9 Othello'yu koru! Güçlü soluğunla şişir ki yelkenlerini Yaman gemisiyle limanımızı kutsasın, Bir an önce kucaklaşsın Desdemona'yla. İçimizde sönmeye yüz tutan ateşi körükle, Tüm Kıbrıs'a huzur getir.

90

95

(Desdemona, lago, Emilia ve Roderigo girer.) İşte bakın! Geminin hazinesi karaya çıktı bile. Siz, Kıbrıslılar, hadi selamlayın onu!

(Montano ile görevliler dizlerini bükerek Desdemona'yı selamlarlar.) Selam sana hanımefendi! Tanrı'nın inayeti, Önünde, arkanda, her yanında

Çepeçevre kuşatsın seni! DESDEMONA

Teşekkürler, yiğit Cassio. Lordumdan ne haberlerin var bana? (1) Jüpiter: Klasik Roma mitolojisinde baş tanrı. (Ç.N.)

100

II. Perde, 1. Sahne

57

CASSIO

Henüz buraya ulaşmadı. Ama bildiğim kadarıyla iyi Ve her an gelebilir.

105

DESDEMONA

Yine de korkuyorum. Peki siz nasıl ayrı düştünüz?

CASSIO

Gökle denizin çatışması yüzünden.

SESLER (içerden)

Yelken! Yelken!

CASSIO

Dinleyin, bir yelken! (Tüfek sesi)

BİR GÖREVLİ

Kaleyi selamlıyorlar. Bu da dost gemi.

110

CASSIO

Git bak bakalım. (Görevli çıkar.) Aziz bayraktar, hoş geldiniz.

(Emilia'yı öper.) Hoş geldiniz bayan. Davranışıma sakın alınma, aziz lago. Bu cüretkâr saygı gösterisi Benim yetişme tarzımdan geliyor.

115

IAGO

Bayım, bana dilini ayırdığı kadar Size dudaklarını ayırsaydı, O zaman görürdüm sizi. DESDEMONA

Yok canım, hiç sesi çıkmaz onun.

120

58

II. Perde, 1. Sahne

IAGO

Çıkar ki, hem de nasıl!

Uykuyu bile çok görür bana.

Tabii, siz hanımefendinin huzurunda

Dilini tutuyor, içinden diyor diyeceğini.

EMILIA

Bunu demeye hiç hakkın yok.

125

IAGO

Hadi, hadi! Siz yok musunuz,

Evin dışında resim, içinde çan, Mutfakta yaban kedisi, sızlanırken azize,

Alındığınızda şeytan, ev işinde dalgacı, Yatakta yosma olursunuz.

130

DESDEMONA

Hadi oradan, iftiracı! IAGO

Ne iftirası! Hepsi doğru değilse Türk olayım. Siz gün boyu keyif çatar, Sıra çalışmaya gelince yatmaya gidersiniz.

135

EMILIA

Senden övgü bekleyen yok zaten. IAGO

İyi o zaman. DESDEMONA

Peki, beni övecek olsan ne derdin? IAGO

Yo, sevgili bayan, işte bunu istemeyin benden. Yalnız yergi çıkar benim ağzımdan.

140

TI. Perde, 1. Sahne

59

DESDEMONA

Hadi ama, bir dene —

Limana inen oldu mu? IAGO

Evet, bayan.

DESDEMONA

Böyle göründüğüme bakmayın, Hiç keyfim yok aslında. Hadi bakalım, nasıl överdin beni?

145

IAGO

Tamam, düşünüyorum. Övgü kafamın içinde Ama çıkmaya çalışırken, çuhadan sökülen ökse gibi,“ Beynimi de birlikte çekiyor dışarı. Bu arada esin perim de ebe gibi çalışıyor. Hah, işte doğurttu bile! Kadın dediğin hem ak pak hem de akıllıysa

150

Engel tanımaz, hedefine ulaşır mutlaka. DESDEMONA

Güzeldi. Peki, kapkara ve akıllıysa?

IAGO

Teni kara da olsa, kafası çalışıyorsa, Karasına uyacak bir ak bulur sonunda.

155

DESDEMONA

İş çatallaşmaya başladı.

EMILIA

Peki, kadın güzel ama aptalsa? IAGO

Güzele aptal demek bence boş olur; Güzel vardır, aptallığıyla koca bulur.

160

(1) Ökse: Ökse otundan elde edilen, kaba bir kumaş parçasına veya değneğe sürülerek kuş tutmakta kullanılan yapışkan macun. (Ç.N.)

60

II. Perde, 1. Sahne

DESDEMONA Sıradan meyhane paradoksları bunlar,

Alıklar gülsün diye uydurulmuş. Hadi, hem çirkin hem aptal kadına Bir övgü uydur da görelim. IAGO

Al aptal çirkini vur akıllı güzele, İş kaprisle hoppalığa gelince.

165

DESDEMONA

Çok saçma! En kötüyle en iyi karıştı. Peki, her övgüye layık kadına ne diyeceksin? Öyle erdemli ki, en kötü niyetli kişi bile kusur bulamaz onda. IAGO

Güzel olup da kibirlenmeyen, Ağzı laf yapan, ama car car ötmeyen, Her şeye sahipken gösteriş yapmayan, Her dileği olsa da kendini tutabilen, Kötülük görse de, intikam fırsatı varken,

Yapılanı unutup sakin kalabilen; Her zaman aklını kullanıp, levrek kafasını Somon kuyruğuyla değişmeyen; Kafası çalışan, ama dilini tutan, Her peşine düşene dönüp bakmayan kadına Kadın derdim ben, tabii olsaydı böylesi. DESDEMONA

Olsaydı ne yapardı? IAGO

Bir sürü budala emzirip Ivır zıvırla uğraşırdı. DESDEMONA

Bu ne saçma, ne zavallı bir sonuç!

170

175

180

II. Perde, 1. Sahne

Emilia, kocan olsa da sakın onu örnek alma.

6l

185

Ne dersin Cassio, çok densiz ve kaba bir akıl hocası,

değil mi?

CASSIO

Sözünü sakınmıyor, bayan. Askerliği bilgeliğinden iyidir. (Cassio ile Desdemona baş başa konuşurlar.)

IAGO (Kendi kendine) Kadının elini tutuyor. O, evet, çok güzel; fısıldaşın bakalım.

Bu kadarcık bir ağ, Cassio gibi koca bir sineği tuzağa düşürmeye yeter. Güzel, gülücüklere devam. Bu saraylı tavırların ayağına köstek olacak sonunda. Çok doğru, güzel söyledin. Bu havaların yüzünden yaverlikten olunca, “Keşke üç parmağımı bu kadar sık öpmeseydim,'” bu kadar kibarlık taslamasaydım,” diyeceksin. Çok güzel, zarif bir öpüştü! O ne reverans ama! Güzel konuştun. Gene parmaklar dudaklara ha! Keşke o parmaklar birer lavman hortumu olsaydı — kendin için!

190

195

(Borazan sesi) (Yüksek sesle)

Mağripli bu! Borazandan tanıdım. CASSIO

Gerçekten öyle.

200

DESDEMONA

Hadi gidip karşılayalım.

CASSIO

İşte kendisi geliyor. (Othello ile maiyeti girer.)

(1) Saraylı beylerin hanımlar karşısında kendi ellerini öpmeleri bir tür kibarlık jestiymiş.

(Ç.N)

62

II. Perde, 1. Sahne

OTHELLO (Desdemona'ya)

O, benim güzel savaşçım!

DESDEMONA

Sevgili Othello!

OTHELLO

Hem çok şaştım, hem de sevindim Benden önce vardığını görünce buraya.

205

O, ruhumun neşesi! Her fırtınadan sonra

Böyle huzur gelecekse eğer, Esebildiğince essin rüzgârlar, Ta ki ölümü uyandırıncaya kadar. Dalgalarla boğuşan tekneler Olimpos'tan“) yüce denizlere tırmansın Ve sonra, cennetten cehenneme iner gibi Yeniden aşağı dalsın. Şimdi ölseydim eğer, Çok mutlu ölürdüm. Çünkü Öyle sonsuz sevinçle doldu ki içim, Korkarım buna denk bir mutluluk Tattıramaz artık kader bana.

210

215

DESDEMONA

Yo, dilerim Tanrı'dan,

Aşkımız ve mutluluğumuz Günden güne daha da büyüsün.

220

OTHELLO

Amin, tatlı sevgilim.

Sevincimi anlatacak söz bulamıyorum. Mutluluktan şuram tıkanıyor.

O zaman bu,

225

(Öpüşürler.) (1) Olimpos Dağı: Klasik Yunan mitolojisinde, tanrıların yaşadığı, ölümlülerin ulaşamadı-

ğı dağ. (ÇN)

TI. Perde, 1. Sahne

63

Yüreklerimizin görüp göreceği En kötü gün olsun. IAGO (kendi kendine)

O, akordun yerinde şimdi. Ama vidalarını gevşetip müziğini bozmazsam Bana da dürüst lago demesinler.

230

OTHELLO

Hadi kaleye gidelim. Bu arada dostlar, size haberim var:

Savaşa gerek kalmadı. Türkler boğuldu. Adadaki eski tanıdıklarım nasıl?— Tatlım, Kıbrıs'ı çok seveceksin. Buranın insanlarını çok sıcak buldum ben.

235

O, canım benim! Fazla konuşuyorum artık,

Çenemi kapatamıyorum mutluluktan. Aziz lago, limana gidip eşyalarımı aldırıver lütfen. Kaptanı da kaleye getir. İyi adamdır, Bilgisiyle saygıya değer. Gel, Desdemona. Çok, çok sevindim Kıbrıs'ta buluştuğumuza.

240

(lago ile Roderigo dışında herkes çıkar.) IAGO (çıkarken, bir görevliye) Birazdan limanda buluşalım. (Roderigo'ya) Buraya gel. Cesaretin varsa, ki dediklerine göre, âşık olduklarında sıradan insanlara bir asalet 245 gelirmiş, beni dinle. Yaver bu gece nöbetçilerin başında olacak. Önce şunu bil: Desdemona kesin ona âşık. RODERIGO

Ona mı? Yok canım, olamaz! IAGO

Kes sesini de bırak ruhunu eğiteyim. En başta

64

II. Perde, 1. Sahne

Mağripli'ye nasıl çılgınca tutulduğunu düşünsene; sırf adam böbürlenip durdu ve fantastik yalanlar uydurdu diye. Zevzekliğe dayalı aşk ne kadar sürer sanıyorsun? Sen gönlünü ferah tut. Kadının gözü doymalı. İblis'in

250

tadı kaçıp adamdan gönlü geçince ateşini körükleyecek, iştahını tazeleyecek birini arayacak. Nasıl birini? Göze hoş gelen, yaşı genç, kibar, yol yordam bilen; yani, Mağripli'den farklı birini. Adama bakıp bunları onda bulamayınca sonunda dayanamayacak, midesi bulanmaya başlayacak, Mağripli'den tiksinecek, nefret edecek. O zaman doğanın kendisi ona yol gösterecek ve yeni bir seçim yapmaya zorlayacak onu. Durum böyle olunca, bayım, ki olacağı açık ve kesin, kader önce hangi adayı çıkaracak karşısına? Tabii ki, Cassio'yu. Herifin ağzı laf yapıyor, seks düşkünlüğünü ve ahlaksızlığını kibarlık ve centilmenlik maskesi ardında ustaca gizlemeyi biliyor. Ne diyorum sana, başka aday yok, hiç yok. Herif kaypak, sinsi ve fırsatçı; çıkarını gördü mü kaçırmayan, göremezse yaratan bir şarlatan, şeytanın ta kendisi. Ayrıca, yakışıklı, genç, aklı havada, toy kadınların aradığı her şeye sahip. 'Tam bir baş belası yani ve kadın ona göz koydu bile.

255

suratına bakıp durmaktan ne zevk alır sence? Sevişmenin

260

265

270

RODERIGO

Hiç inanmıyorum. Desdemona öyle biri değil. Çok iffetli bir kadın o. IAGO

Ne iffeti! Boş versene! İçtiği şarap üzümden yapılma. İffetli olsa Mağripli'ye tutulmazdı. İffetliymiş! Dikkat ettin mi, adamın avcunu nasıl okşuyordu? Görmedin mi? RODERIGO

Evet, gördüm ama o kibarlıktandı.

2175

II. Perde, 1. Sahne

65

IAGO

Kibarlık değil, aşiftelik; azgınlık ve çirkin niyetlerin karanlık işareti. Dudakları ne kadar yakınlaştı, 280 solukları nasıl kucaklaştı! Ahlaksızca niyetler, Roderigo. Bu tür yakınlaşmalar yolu açınca ardından hemen esas olay gelir, bedensel uygulama yani. Pöf! Sen gel benim sözümden şaşma. Venedik'ten kim getirdi seni? Ben. Bu gece nöbete çık. Görevlendirme işini ben hallederim. o 285 Cassio seni tanımaz. Ben uzakta olmayacağım. Bir yolunu bulup Cassio'yu kızdır. Bağır çağır, askerliğine laf et, ne istersen yap. O zamana kadar aklına iyi bir şey gelir herhalde. RODERIGO

Tamam. IAGO

Bak, Cassio asabi heriftir, hemen parlar. Belki de sana vurur. Onu kışkırt. O kadarcık şeyden ben Kıbrıs'ı ayağa kaldırmanın yolunu bulurum. Sonuçta Cassio'nun işi görülmeden olaylar yatışmaz. Böylece senin de hedefine ulaşmanın yolu açılır. Bu engel ortadan kalkmadıkça başarılı olmamız mümkün değil.

290

295

RODERIGO

Tamam, dediğini yaparım, yeter ki sen fırsat yarat. IAGO

Bana güven. Birazdan kalede buluşalım. Ben Othello'nun eşyalarını sahile çıkartacağım. Hoşça kal. RODERİGO

Görüşmek üzere.

(Çıkar) IAGO

Bence Cassio Desdemona'yı gerçekten seviyor. Desdemona da onu seviyor olabilir; akla yakın.

300

66

II. Perde, 1. Sahne

Mağripli'ye gelince, ona tahammülüm yoksa da, Güvenilir, iyi yürekli, soylu bir insan. Herhalde Desdemona'ya yakışır bir koca olur. Aslında benim de gözüm var Desdemona'da, Yani, yalnızca cinsel yönden değil — Gerçi bu da olabilir ya! — Ama asıl intikam duygumu körüklemek için. İçimde bir şüphe var çünkü, Bu azgın Mağripli benim yerime Yatağıma atlamış'” olmasın diye.

305

310

Bu düşünce içimi kemiriyor,

Sanki zehir içmişim gibi

Ve hiçbir şey yetmez öcümü almaya,

Onunla ödeşmedikten sonra: karıya karı!

315

Bunu yapamasam bile, en azından

Öyle bir kıskançlık aşılarım ki ona, Ne yapsa kurtaramaz kendini. Şu zavallı Venedikli alık Ona gösterdiğim avı layıkıyla sürebilirse, Ben de Michael Cassio'ya önce çelmeyi takar, Ardından onu Mağripli'ye bir güzel gammazlarım — Çünkü Cassio da giydi galiba benim gecelik takkemi.© Sonunda Mağripli bana teşekkür edecek, Beni sevecek ve ödüllendirecek. Ne diye? Onu eşek yerine koydum, Rahat ve huzurunu bozdum, çıldırttım diye. Her şey burada,“ ama henüz karışık biraz. Hınzırın gerçek yüzü eylemden önce açığa çıkmaz. (Çıkar.)

(1) “Karımla yatmış.” (Ç.N.) (2) Tago bir güreş deyimi kullanıyor. (Ç.N.) (3)

“Karımla yattı.” (Ç.N.)

(4) “Kafamda.” (Ç.N.)

320

325

330

II. Perde, 11-111. Sahne

İkinci

67

Sahne

(Kıbrıs. Bir sokak. Elinde bir duyuruyla Othello'nun tellalı girer.) TELLAL

Soylu ve yiğit komutanımızdan halkımıza: Şu anda alınan kesin habere göre Türk donanması tamamen imha olmuştur. Komutanımız herkesi bu haberi kutlamaya davet eder. Dans etmek, şenlik ateşi yakmak, dilediğince

eğlenmek serbesttir. Buna ek olarak komutanımızın düğünü de kutlanacaktır. Halkımıza duyurulur. Tüm eğlence yerleri açıktır ve şu andan itibaren çanlar on biri çalana dek her türlü kutlama serbesttir. Tanrı Kıbrıs adasını ve soylu komutanımız Othello'yu korusun!

5

(Çıkar)

Üçüncü

Sahne

(Kıbrıs kalesi. Othello, Desdemona, Cassio ve maiyettekiler girer.) OTHELLO

Aziz Michael, nöbetçilere göz kulak ol bu gece; Şerefimize yakışır şekilde, Şenliklerde taşkınlık olmasın. CASSIO

lago bu konuda gerekli emirleri aldı. Ama ben yine üzerime düşeni yaparım.

5

68

II. Perde, Il1. Sahne

OTHELLO

lago'ya çok güvenirim. Michael, iyi geceler. Yarın sabah erken seninle konuşalım. (Desdemona'ya)

Gel, canım sevgilim. Alımı yaptık, meyveleri de gelecek. Bu güzel olayı bağlamak ikimize düşecek.'”

10

(Cassio'ya)

İyi geceler. (Othello, Desdemona ve maiyettekiler çıkar. lago girer.) CASSIO

Hoş geldin, lago. Hadi, nöbete gidiyoruz. IAGO

Acele etme, yaver; daha saat on olmadı. Komutanımız

Desdemona'ya aşkı yüzünden bizi böyle erken bıraktı. Onu da suçlayamam. Henüz karısıyla geceyi şenlendirmedi. Kadın da Jüpiter'e layık hani!

15

CASSIO

Çok zarif bir hanımefendi. IAGO

Çok da işveliye benziyor.

CASSIO

Gerçekten çok narin ve duyarlı bir varlık. IAGO

Gözleri nasıl ama! Sanki borazanla kışkırtıyor insanı.

(1) Othello, gerdeğe girerek evlilik olgusunu tamamlayacaklarını söylüyor. (Ç.N.)

20

II. Perde, 111. Sahne

69

CASSIO

Evet, gözleri davetkâr, ama bence kendi çok alçak gönüllü. IAGO

Ya konuşması! Aşk borusu'” gibi, değil mi? CASSIO

Gerçekten kusursuzluk timsali. IAGO

Eh, yatakta mutluluk dileyelim onlara. Hadi gel, yaver, bende bir testi şarap, burada da kara yağız Othello'nun sağlığına iki tek atmak isteyen bir çift yiğit var.

25

CASSIO

Bu gece olmaz, lago. İçkiyi hiç kaldıramam, beni kötü

etkiler. Keşke içki yerine başka bir kutlama yolu, başka bir eğlence olsaydı.

30

IAGO

Hadi canım, buradaki herkes dost. Bir kupacıktan ne çıkar! Gerisini senin yerine ben içerim. CASSIO

Bu gece bir kupa içtim zaten. Hem de iyice sulandırılmış cinsten. Yine de kafamı bulandırdı. Maalesef bu benim zayıf yanım ve daha fazla da üstüne gitmek istemem. IAGO

Hadi canım, bu gece şenlik var. Beyzadeler de istiyor. CASSIO

Hani, neredeler?

(1)

Tago, “yat borusu, kalk borusu” gibi askerlik terimleri kullanıyor.

(Ç.N.)

35

70

II. Perde, Il. Sahne

IAGO

Burada, kapıda. Hadi, lütfen çağır onları.

CASSIO

Oyle olsun. Ama hiç hoşuma gitmiyor bu iş. (Çıkar.)

IAGO

Bu gece içtiklerinin üstüne Bir kupa daha içirsem bile Kesin en az benim küçük köpek kadar Hırlı ve kavgacı olur. Bu arada benim hasta soytarım Roderigo da Aşktan gözü dönmüş durumda, bütün gece Desdemona'nın şerefine kupaları devirdi. Üstelik o da nöbette bu gece. Ayrıca bu savaşçı adanın yerlilerinden,

Onuruna düşkün üç nöbetçiyi daha

45

50

İyice içirip tam kıvama getirdim.

Şimdi bu sarhoş sürüsü arasında

Cassio'ya ters bir hareket yaptırdım mı, Ada baştan başa çalkalanır. (Montano, Cassio, Beyzadeler ve şarap getiren hizmetkârlar girer.) İşte geliyorlar. Hayallerim gerçekleşirse, En uygun rüzgâr ve akıntıyı buldu demek yelkenlim. CASSIO

Vay canına, şimdiden iyi içirdiler bana! MONTANO

Yok canım, o kadar da değil. Asker sözü; olup olacağı bir kupa. IAGO

Ey, şarap getirin!

55

II. Perde, III. Sahne

71

(Şarkı söyler.)

“Tokuşsun kadehler, çın çın ötsün, Hadi ötsün kadehler çın çın. Asker dediğin de insan, beyler;

İnsan ömrüyse çabuk geçer. İç gitsin o zaman be asker!”

65

Şarap getirin çocuklar! CASSIO

Bravo sana, ne şarkıymış!

IAGO

İngiltere'de öğrendim bunu. Kafa çekip keyif çatmada üstlerine yoktur. Danimarkalı, Alman, Hollandalı — hey, içelim beyler — hepsi hiç kalır İngiliz'in yanında.

70

CASSIO

Yani içmenin üstadı İngiliz, ha?

IAGO

Hem de nasıl! Senin Danimarkalı'yı rahatça mezara gömer içki yarışında. Alman'ı devirirken terlemez bile. Hollandalı'ysa çoktan kusmaya başlamıştır o kupaları dikerken.

CASSIO

Komutanın sağlığına!

75

MONTANO

Merak etmeyin, yaver, sizden geri kalmayız. IAGO

,

O, güzel İngiltere! (Şarkı söyler.)

“Kral Stephen şanlı bir soyluydu. Tozlukları ona bir altına mal oldu. Ama altı peni fazla aldı diye terzi,

80

72

II. Perde, III. Sahne

Alçağın biri bu herif, demişti. Anlı şanlı bir kraldı o, ulu biriydi,

Sıradan biri değil, senin benim gibi. Ama züppelik işte memleketi batıran; Sen, sen ol, hep eski paltonu kullan.”

85

Şarap getirin, hey! CASSIO

Vay be! Bu şarkı ötekinden de güzel. IAGO

İsterseniz bir tane daha söylerim. CASSIO

Yok, yok, bu gibi şeyler bize yakışmaz. Tanrı bilir ya, kurtulacak ruh var, asla kurtulmayacak ruh var.

90

IAGO

Doğrudur, sayın yaver. CASSIO

Kendi payıma — ki, sözüm meclisten dışarı; komutan ve sayın baylara sözüm yok — ben kurtulurum diyorum. IAGO

Ben de öyle, yaver. CASSIO

Olabilir, ama benden önce değil. Önce yaver kurtulur sonra bayraktar. Tamam, bu konuyu kapatalım. İşimize dönelim. Tanrı günahlarımızı bağışlasın. Beyler, hadi işimize bakalım. Sanmayın ki sarhoşum. Bu benim bayraktarım, bu sağ elim, bu da sol elim. Sarhoş filan değilim. Bakın, ayakta durabiliyorum, güzel konuşabiliyorum. BEYZADELER

Hem de çok güzel.

95

100

II. Perde, IlI. Sahne

73

CASSIO

Eh, iyi öyleyse. O zaman sarhoş değilim demek. (Çıkar.) MONTANO

Hadi beyler, nöbet yerine gidelim. (Beyzadeler çıkar.) IAGO

Şu giden adam var ya — Sezar'ın yanına yakışır bir asker. Yönetimde ondan aşağı kalmaz.

105

Ama işte bir kusuru var, erdemine denk,

Onu gölgelemeye yeter bir kusur. Çok yazık! Othello ona niye güvenmiş, derseniz, Herhalde zayıf bir anına gelmiş.

110

Ama bu yüzden şu ada sarsılabilir. MONTANO

Peki, Cassio sık yapar mı bunu? IAGO

Her akşam, yatmadan önce böyledir. İçki beşiğini sallamadıkça saat başı uyanır.

115

MONTANO

Komutanın bunu bilmesi gerekir. IAGO

Herhalde kendi görmüyor, ya da, iyi niyetinden Cassio'nun erdemlerini takdir ediyor, Kötü yanlarını görmezden geliyor. Öyle değil mi? (Roderigo girer.)

120

74

IL. Perde, 111. Sahne

IAGO (alçak sesle, Roderigo'ya) Hey, Roderigo! Hadi, yaverin peşinden git, yürü.

(Roderigo çıkar.) MONTANO

Yazık ki, asil Mağripli Kendinden sonra en yetkili kademeye Böyle ciddi sorunu olan birini getirmiş. Birinin bunu ona iletmesi lazım.

125

IAGO

Bu güzel adayı verseler ben yapamam. Cassio'yu çok severim Ve onu bu beladan kurtarmak için Çok şey yapardım.

130

SESLER (içerden)

İmdat! İmdat!

IAGO

Durun! Bu sesler de ne?

(Önde Roderigo, peşinde Cassio, koşarak girerler.) CASSIO

Kaçma! Seni alçak! Seni soysuz herif!

MONTANO

Ne var, ne oldu, yaver? CASSIO

Bu adi herif bana işimi öğretmeye kalktı. Ona bir sopa çekeyim de görsün. Sırtını hasıra çevirmezsem. RODERIGO

Ne sopası!

135

II. Perde, III. Sahne

75

CASSIO

Daha konuşuyor, adi herif! MONTANO

Yapmayın, sayın yaver, rica ediyorum,

Çekin elinizi!

140

CASSIO

Bırakın beni, bayım, yoksa kafanızı patlatırım. MONTANO

Hadi, hadi, siz sarhoşsunuz. CASSIO

Sarhoş ha! (Dövüşürler.) IAGO (Roderigo'ya) Çabuk git, yardım çağır.

145

(Roderigo çıkar.)

Yapmayın, sayın yaver! Tanrı aşkına, beyler! İmdat, hey! Yaver! Montano! Beyler! İmdat! Kimse yok mu? Bu ne biçim nöbet! (Çan sesi)

Kim çalıyor o çanı? Şeytan işi bu! Şehir ayağa kalkacak. Tanrı aşkına, yaver, yapma! Hayat boyu pişman olursun sonra. 150 (Ellerinde kılıçlarla Othello ve maiyeti girer.) OTHELLO

Ne oluyor burada?

MONTANO

,

Lanet olsun! Kanım durmuyor. Olümcül yara aldım. (Cassio'ya saldırır.)

Geber! (Bayılır.)

76

II. Perde, III. Sahne

OTHELLO

Durun, yoksa karışmam! IAGO

Durun, hey, yaver, Montano, beyler!

155

Kendinize gelin, kim olduğunuzu unutmayın. Ayrılın, komutan emrediyor. Durun, yapmayın, ayıptır. OTHELLO

Ne oluyor burada, hey? Bu ne biçim iş? Türklere mi döndük ki biz,

160

Osmanlı'nın yapamadığını Kendimize yapıyoruz? Hıristiyanlık aşkına, Bırakın bu barbarca kavgayı. Canını seven kılıcını indirsin, derhal!

Kımıldayan ölmüş bilsin kendini. Susturun şu korkunç çanı! Adayı ayağa kaldıracak.

165

(Çan sesi kesilir.) Sorun ne, beyler?

Aziz ago, üzüntüden ölecek gibisin. Konuş, kim başlattı bunu? Söyle, emrediyorum!

170

IAGO

Bilmiyorum. Şu ana kadar herkes dosttu. Soyunup yatağa girmeye hazırlanan Gelinle güvey kadar keyifliydik.

Sonra, sanki yıldız çarpmış gibi

Çılgına döndüler, kılıçları çekip Karşılıklı savurmaya başladılar. Bu aptalca kavga nasıl başladı anlamıyorum. Bacaklarım kopsaydı da Tanık olmasaydım bu işe!

175

II. Perde, IlI. Sahne

71

OTHELLO

Michael, nasıl olur da

180

Kendini unutursun böyle? CASSIO

Ne olur bağışlayın beni, konuşamıyorum. OTHELLO

Değerli Montano, siz uygar bir insandınız. Gençken bile ne kadar ağırbaşlı Ve olgun biri derlerdi sizin için. Bilge kişiler arasında saygın bir adınız var. Nasıl böyle leke sürersiniz adınıza? Herkes anlı şanlı biri derken size, Neden bu sokak kavgasına girdiniz? Hadi, cevap verin bana.

185

190

MONTANO

Saygıdeğer Othello, hayatım tehlikedeydi. Subayınız lago size bilgi verebilir. Ben konuşacak durumda değilim. Konuşmak acı veriyor şu anda.

Şiddet karşısında kendini savunmak suç değilse,

Yanlış bir şey yapmadım ben bu gece.

195

OTHELLO

Bana bakın, Tanrı bilir,

Kanım tepeme çıkmaya başladı artık. Kendimi zapt etmekte güçlük çekiyorum. Lanet olsun, beni kızdırmayın! Yoksa şu kolumu kaldırırsam, İyi, kötü demez hepinizin canını yakarım. Onun için hemen söyleyin bana, Bu münasebetsiz kavga nasıl çıktı, Kim başlattı? Bu işin suçlusu her kimse,

200

205

78

II. Perde, 111. Sahne

İkiz kardeşim de olsa, bilin ki beni kaybedecek. Ne demek bu! Savaşı yeni atlatmış bir şehirde, Ortam hâlâ gerginken, korku içindeyken insanlar, Böyle kişisel nedenlerle kavgaya tutuşmak! Bu ne sorumsuzluk! Hem de gece nöbetinde,

210

Disiplin ve güvenlik her şeyden önemliyken! Korkunç bir şey bu! lago, kim başlattı bunu? MONTANO (lago'ya) Eğer arkadaşlık veya görev bağınız var diye, Ne eksik ne fazla, gerçeği dosdoğru anlatmazsanız Asker değilsiniz.

215

IAGO

Beni buna zorlamayın. Michael Cassio aleyhine konuşacağıma Dilimi kessinler daha iyi. Ama doğruyu söylemek ona dokunmaz bence. Şöyle oldu komutan: Montano'yla konuşuyorduk. Baktık, biri imdat diye bağıra bağıra geliyor, Cassio da kılıcını çekmiş onu kovalıyor, Adama vuracakmış gibi. Bu bey Cassio'nun önüne çıkıp durmasını söyledi. Ben de imdat diye bağıran adamın peşine düştüm, Çığlıklarıyla korku salmasın diye. Ama öyle kaçıyordu ki yetişemedim.

220

225

O sırada kılıç şakırtılarını

Ve Cassio'nun bağırıp çağırdığını duyunca, Ki daha önce onu hiç böyle görmemiştim, Geri döndüm. Oraya geldiğimde Birbirlerine girmiş kılıç tokuşturuyorlardı. Tıpkı sizin onları ayırmadan önce gördüğünüz gibi. Bu konuda söyleyeceğim bu kadar. Ama insan insandır. En iyisi bile

230

235

II. Perde, Il. Sahne

79

Gün olur kendini kaybeder. Cassio ona biraz kötü davranmış olabilir. Ama bazen insan öfkeye kapılıp o hırsla, İyiliğini isteyenlere bile vurabilir. Yine de, bence Cassio mutlaka

O kaçan adamdan hoşgörü sınırını aşan, Bilmediğimiz bir kötülük görmüş olmalı.

240

OTHELLO

Anlıyorum, lago, Sadakatin ve sevgin yüzünden, Cassio'nun yaptığına özür bulmaya çalışıyorsun.

245

Cassio, seni severim,

Ama bundan böyle benim subayım değilsin. (Desdemona ile maiyeti girer.) Bakın, tatlı sevdiğimi de uyandırdınız. (Cassio'ya)

Başına gelen herkese ders olacak. DESDEMONA

Ne oluyor, sevgilim?

250

OTHELLO

Her şey geçti, tatlım. Hadi yatmaya gidelim. (Montano'ya)

Bayım, aldığınız yaraların doktoru ben olacağım. (Görevlilere)

Yardım edin, götürün onu. (Montano ile görevliler çıkar.)

Tago, şehri dolaş ve bu çirkin kavga yüzünden Huzuru kaçanları sakinleştir.

255

80

TI. Perde, II. Sahne

Gel, Desdemona. Asker yaşamı böyledir: Her an bir olay çıkıp Rahat yatağından kaldırabilir seni. (Othello, Desdemona ve maiyettekiler çıkar.) IAGO

Ne o, yaver, yaralandın mı?

260

CASSIO

Evet, onulmaz bir yara aldım. IAGO

Yok canım, Tanrı göstermesin! CASSIO

Şöhretim, lago, şöhretim, şöhretim; şöhretimi kaybettim. Ölümsüz yanım gitti, hayvan yanım kaldı sadece. Şöhretim, lago, şöhretim!

265

IAGO

Hadi canım, ben de gerçek bir yara aldın sanmıştım. Şöhretten önemli bu. Şöhret dediğin boş, anlamsız bir laftır; çoğu kez hak etmeden kazanır, haksızca kaybedersin. Şöhretin kaybolmuş filan değil, yeter ki sen kaybolmuş sayma. Ne olmuş yani! Komutanı yeniden kazanmanın bir sürü yolu var. Ters bir anına rast geldin, o kadar. Kötü niyetinden değil, sadece bir taktik meselesiydi bu ceza. Tıpkı korkunç bir aslanı ürkütmek için masum köpeğini

270

dövmesi gibi insanın. Gider ondan özür dilersin, olur biter. CASSIO

Beni hoş görsün diye değil daha da hor görsün diye gitmek (o 275 isterdim ona. Böyle büyük bir komutanın iyi niyetini kötüye kullanan benim gibi aşağılık bir sarhoş ve kendini bilmez birine yaptığı az bile. Sen hem sarhoş ol, hem zevzeklik et, hem de kavga çıkar! Kabadayılık et, ağzını boz,

TI. Perde, IlI. Sahne

81

kendi gölgene çalım sat! Sen, ey şarabın görünmez ruhu! Oo 280 Bugüne kadar bir ad koyan olmadıysa sana, adın iblis olsun bundan böyle. IAGO

Kılıcınla kovaladığın o adam kimdi? Ne yapmıştı sana?

CASSIO

Bilmiyorum.

IAGO

Olamaz!

285

CASSIO

Karmakarışık bir şeyler hatırlıyorum, ama hiçbiri net değil. Bir tartışma, ama neden? Bilmiyorum. O Tanrım! Ağzımızdaki düşmanın farkında değiliz. Beynimizi çalınca anlıyoruz. Bu ne iştir? Yiyip içiyor, eğleniyor, keyfediyoruz; niye? Hayvana dönelim diye.

290

IAGO

Şu anda çok iyisin ama. Nasıl topladın kendini?

CASSIO

Sarhoşluk denen iblis yerini öfke denen iblise bıraktı da ondan. Bir zayıflık gidip başkası gelince kendimden iğrendim.

IAGO

Hadi hadi, çok acımasızsın kendine karşı. Tabii mevcut şartlar altında keşke bu durum hiç olmasaydı diyorum. Ama madem olan oldu, hiçbir şey yapmadan duramazsın; kendi iyiliğin için.

295

CASSIO

Ona gidip unvanımı geri istesem, “Sen ayyaşın birisin,” demez mi? Hydra'nın'” ağızları kadar ağzım olsa, bu söz

(1) Hydra: Çok başlı, efsanevi bir yılan. Kesilen her başı yerine iki tane çıkarmış. (Ç.N.)

82

II. Perde, II. Sahne

hepsini tıkamaya yeter. Aklı başında biri önce budalaya

300

dönüyor, sonra da hayvana. O, ne tuhaf! Fazladan

doldurduğun her kupa lanetlidir; içindeki içki de iblisin ta kendisi. IAGO

Hadi, hadi, iyi şarap iyi bir dosttur; davranışına dikkat edersen. Şarabı kınamayı bırak. Bu arada, aziz yaver,

305

seni severim, biliyorsun. CASSIO

Tabii, kanıtlarıyla ortada. Ben! Sarhoş ha!

IAGO

Sen ya da yaşayan her insan arada bir sarhoş olabilir yahu! Bak şimdi, sana söyleyeyim ne yapacağını. Komutanımızın karısı komutan şimdi. Neden böyle söylüyorum? Çünkü Othello kendini ona adadı, güzelliğinden, cazibesinden alamıyor gözlerini. Git, Desdemona'ya dök içini. Unvanını geri kazanmak için yardım iste. Öyle hayırsever, iyi yürekli, cennetlik bir kadın ki o, kendinden istenenden fazlasını yapmamayı kusur sayar. Rica et, kocasıyla aranızdaki dostluk bağını onarsın. Göreceksin, istediğine bahse girerim, Othello'yla aranızdaki bağ eskisinden de daha güçlenecek.

310

315

CASSIO

İyi öğüt bu.

IAGO

En doğrusu bu, içtenlikle söylüyorum. Sevgime ve iyi niyetime güven.

CASSIO

Sana güvenim tam. Yarın sabah erken iyiliksever Desdemona'ya gidip yardım isteyeceğim. Tek ümidim bu, başka çarem yok.

320

II. Perde, 111. Sahne IAGO

83

,

Haklısın. İyi geceler, yaver. Ben nöbete gideyim.

325

CASSIO

İyi geceler, vefalı lago.

(Çıkar.) IAGO

Kim demiş ben kötü adamı oynuyorum diye! Karşılıksız, içten bir öğüt değil miydi benimki? Mağripli'yi geri kazanmak için Pekâlâ akla yakın bir yol. Haklı bir davayla yanına gittiğinde Yufka yürekli Desdemona'nın Gönlünü yapmak çok kolay. Özünde doğanın cömertliği var. Mağripli de, tüm varlığıyla Öylesine zincirlenmiş ki onun aşkına, Desdemona'yı mutlu etmek uğruna Gerekirse dinini inkâr eder, Kefareti ödenmiş günahlarının Tüm belge ve simgelerinden vazgeçer. Desdemona dilediğini yaptırır ona. Öyle zayıf ki ona karşı Othello, Desdemona'nın her isteğini Tanrı sözü bilir. Kim demiş ben kötü adamım diye! Kendi iyiliği için Cassio'ya Doğru yolu göstermedim mi? Cehennemin ilahiyatı der ki, En kötü günahı işleyeceği zaman şeytan En masum suratını takınırmış. Tıpkı benim yaptığım gibi. Şimdi bu saf budala, Unvanını geri almak için Desdemona'ya yalvarınca, O da hemen gidip Mağripli'yi sıkıştırınca,

330

335

340

345

350

84

II. Perde, Il1. Sahne

Ben de adamın kulağına zehri akıtırım. “Kadın Cassio'ya tutuldu,

355

Onun için aracı oluyor,” derim.

Desdemona ne kadar ısrarcı olursa, O kadar soğuyacak Mağripli ondan. Kendi erdemiyle batağa saplanacak yani kadın. Onun iyiliğinden öyle bir ağ öreceğim ki, Hepsi içine düşecek sonunda.

360

(Roderigo girer.) Hey, nasıl gidiyor, Roderigo? RODERIGO

Ben bu avda hiç başı çeken tazı olamadım, hep artçı sürüde kaldım. Param suyunu çekti. Bu gece iyi dayak yedim. Ama en azından dersimi aldım. o Venediğe dönüyorum, daha az parayla, ama daha çok akılla.

365

IAGO

En yoksul kişi sabrı olmayandır. Hangi yara anında iyileşir? Büyü değil bizim kılavuzumuz, akıl. Aklın çalışması da zaman ister. İşler iyi gitmiyor mu? Cassio seni dövdü, Ama aldığın küçük bir yaraya karşı Sen de Cassio'yu kovdurdun. Güneşin altında çok şey yetişir. Ama çiçeği ilk açan meyve ilk olgunlaşır. Vay canına, sabah olmuş! İşler kızışınca saatler nasıl geçiyor! Hadi şimdi sana ayrılan lojmana git. Hadi diyorum. Gerisini sonra anlayacaksın. Durma, yürü.

(Roderigo çıkar.)

370

375

380

II. Perde, 111. Sahne

İki şey yapılacak: Karım, hanımına gidip Cassio için aracı olacak. Onu bu işe koşarım. Ben de bu arada, Tam Cassio ile Desdemona konuşurken,

Mağripli'yi bir kenara çeker işlerim.

Tamam, o halde plan hazır demek. Hiç oyalanmadan işe koyulmak gerek.

(Çıkar)

85

385

ÜÇÜNCÜ PERDE Birinci

Sahne

(Othello ile Desdemona'nın odasına yakın bir yer. Cassio ile çalgıcılar girer.) CASSIO

Baylar, burada çalabilirsiniz. Çabanızın karşılığını göreceksiniz. Kısa bir şey olsun. Komutana güzel bir günaydın diyelim. (Müzik. Soytarı girer.)

SOYTARI

O, baylar, çalgılarınız Napoli'ye uğramış galiba; burundan konuşuyorlar da!”

ÇALGICI

Ha! Nasıl yani?

5

SOYTARI

Üflemeli çalgı değil mi bunlar?

ÇALGICI

Evet, ne olmuş? SOYTARI

O zaman kuyrukludur hepsi. (1) Soytarı, genellikle Napoli'yle bağdaştırılan, burun kemiğini eriten, frengi veya benzeri bir zührevi hastalığı ima ediyor olabilir. (Ç.N.)

III. Perde, 1. Sahne

87

ÇALGICI

Ne kuyruğu? Nerede kuyruk?

SOYTARI

Üflemeli çalgıların çoğunda, benim bildiğim.” Neyse boş verin, alın şu parayı. Komutan müziğinizi beğendi ama gürültü etmesinler diyor.

10

ÇALGICI

Olur, bayım, etmeyiz. SOYTARI

Ama sessiz müziğiniz varsa çalabilirsiniz. Dediğim gibi, sesli müziği sevmiyor komutan.

15

ÇALGICI

O tür müzik yok bizde. SOYTARI

O zaman aletlerinizi toplayıp yollanın. Hadi, toz olun. (Çalgıcılar çıkar.)

CASSIO

Aziz dostum bir de beni dinler mi? SOYTARI

Aziz dostunuzu bilmem, ama ben dinlerim. CASSIO

Lütfen oyun oynamayı bırak. Al şu altını. Komutanın karısının nedimesi uyanıksa söyle ona, Cassio diye biri onunla iki kelime konuşmak istiyor.

20

SOYTARI

Uyanık olmaya uyanık da, buraya gelebilecek kadar uyanıksa dediğinizi söylerim. (1) Soytarı, kuyruk sokumunu, kuyruklu hayvanları ve gaz çıkarmayı kast ediyor. (Ç.N.)

88

TI. Perde, 1. Sahne

CASSIO

İyi olur, aziz dostum.

25

(Soytarı çıkar. lago girer.) Seni gördüğüme sevindim, lago. IAGO

,

Hiç yatmadın galiba. CASSIO

Hayır. Ayrıldığımızda gün ağarmıştı. Cesaretimi toplayıp karınla buluşmak istedim. Rica edeceğim, yardımsever Desdemona'yla Bir görüşme ayarlasın bana.

30

IAGO

Hemen gönderirim onu sana. Ayrıca, bir yolunu bulur,

Mağripli'yi de sizden uzak tutarım; Rahat rahat konuşur anlaşırsınız.

35

CASSIO

Sana ne kadar teşekkür etsem azdır. (lago çıkar.) Ne iyi yürekli ve şerefli biri! Böyle Floransalı görmedim hayatımda. (Emilia girer.) EMILIA

Günaydın, aziz yaver! Başınıza gelenlere çok üzüldüm. Ama her şey düzelecek, merak etmeyin. Komutanla karısı bunu konuşuyorlar Ve Desdemona sizi hararetle destekliyor. Mağripli, yaraladığınız kişinin Kıbrıs'ın önde gelenlerinden,

45

TI. Perde, 11. Sahne

Tanınmış biri olduğunu söylüyor. İşin doğrusu size yardım edemezmiş. Ama sizi de çok severmiş. Onun için, aracıya gerek görmeden Sizi geri kazanmak için uygun fırsat kolluyormuş.

89

50

CASSIO

Yine de rica ediyorum, Eğer uygun görürseniz, bir yolu varsa, Desdemona'yla başbaşa kısa bir görüşme yapmam için Bana yardımcı olur musunuz? EMILIA

Lütfen içeri gelin. Sizi uygun bir yere götüreyim de Rahatça içinizi dökün.

55

CASSIO

Yardımınıza çok teşekkür ederim. (Çıkarlar.)

İkinci

Sahne

(Kale. Othello, ago ve Beyzadeler girer.) OTHELLO

lago, bu mektupları kaptana ver Ve söyle, saygılarımı iletsin Senato'ya. Ben surlara bir bakacağım. Beni orada bulursun. IAGO

Olur, sayın lordum, hemen gidiyorum.

(Çıkar)

90

TI. Perde, II. Sahne

OTHELLO

Hadi, beyler, gidip surlara bir bakalım.

5

BEYZADE

Nasıl isterseniz, lordum. (Çıkarlar.)

Üçüncü

Sahne

(Kale. Desdemona, Cassio ve Emilia girer.) DESDEMONA

Hiç merak etme, aziz Cassio,

Senin için elimden geleni yapacağım. EMILIA

Lütfen yapın, bayan. İnanın bana, Kocam sanki kendi davasıymış gibi Üzülüyor bu işe.

5

DESDEMONA

Ah, ne kadar iyi bir insan! Hiç şüphen olmasın, Cassio, Eski dostluğunuza kavuşacaksınız lordumla. CASSIO

İyiliksever bayan, Her ne olursa olsun, Michael Cassio her zaman Sadık hizmetkârınız kalacak. DESDEMONA

Biliyorum. Teşekkür ederim. Lordumu seversin;

Uzun zamandır tanırsın onu.

10

HI. Perde, Il. Sahne

Bil ki, diplomasi gereği sana uzak duruşu Asla belli bir mesafeyi aşmayacak.

91 15

CASSIO Doğru ama, hanımefendi,

Bu politik uzaklaşma çok uzun sürerse, Sudan nedenlerle geri dönüş gerçekleşmezse, Şu ya da bu nedenle bir engel çıkarsa, Yokluğumda yerimi başkası alırsa, Komutanım benim sevgimi ve hizmetimi unutabilir.

20

DESDEMONA

Bunu aklından çıkar. İşte Emilia'nın önünde söz veriyorum, Eski yerine kavuşacaksın. Bana güven. Ben kendimi bir iyiliğe adarsam, Sonuna kadar gitmeden bırakmam. Lordumu rahat bırakmayacağım. Uyku yüzü göstermeyeceğim ona, Yatağı okul, masası papaz hücresi olacak.'” Sabrını sonuna kadar zorlayacağım. Yaptığı her işin arasında Cassio'nun adını anacağım.

25

30

Onun için, neşelen, Cassio.

Çünkü öyle bir avukatın var ki senin, Ölür de vazgeçmez davandan. (Othello ile Tago girer.) EMILIA

Hanımefendi, işte lordum geliyor. CASSIO

Bayan, izninizle ben gideyim. (1) Günah çıkarma hücresindeymiş gibi, “Durmadan konuşacağım,” diyor. (Ç.N.)

35

92

HI. Perde, II. Sahne

DESDEMONA

Hayır, kal ve konuşmamı dinle. CASSIO

Şimdi olmaz, bayan. Çok huzursuzum. Şu an benim için uygun değil.

40

DESDEMONA

Peki, nasıl istersen. (Cassio çıkar.) IAGO

Vay, bu hoşuma gitmedi. OTHELLO

Ne dedin? IAGO

Hiç, lordum. Bilemiyorum.

45

OTHELLO

Karımın yanındaki Cassio değil miydi? IAGO

Cassio mu, lordum? Yo, hiç sanmıyorum.

Sizin geldiğinizi görünce, Öyle suçlu gibi kaçacak biri değil o. OTHELLO

Bence oydu. DESDEMONA

Nasılsınız, lordum?

Burada bir ricacıyla konuşuyordum; Sizi üzdüğü için azap çeken biriyle.

OTHELLO

Kimmiş o biri?

50

TI. Perde, II. Sahne

93

DESDEMONA

Kim olacak, yaveriniz Cassio. Ne olur, lordum,

Sizin için sözümün bir değeri, bir ağırlığı varsa, Bu eziyetten hemen kurtarın onu. O sizi gerçekten seven biri değilse, kötülüğünden değil, Cahilliğinden yapmadıysa bu hatayı,

55

Şerefli bir yüzü tanımıyorum demektir. Ne olur geri çağırın onu. OTHELLO

Biraz önce ayrılan o muydu? DESDEMONA

Evet oydu. O kadar utanıyordu ki, Kederinin bir parçasını, onunla paylaşayım diye Bana bıraktı. Ne olur sevgilim, onu geri çağırın.

65

OTHELLO

Şimdi olmaz, tatlı Desdemona, başka zaman. DESDEMONA

Ama yakında, değil mi? OTHELLO

Hatırın için, tatlım, en kısa zamanda. DESDEMONA

Bu akşam yemekte olabilir mi? OTHELLO

Hayır, bu gece olmaz. DESDEMONA

Yarın öğle yemeğinde o zaman. OTHELLO

Yemeğe evde değilim. Kalede komutanlarla toplantım var.

70

94

TI. Perde, II. Sahne

DESDEMONA

O zaman yarın gece ya da Salı sabahı, Salı öğlen, gece, Çarşamba sabahı.

Lütfen bir tarih ver, ama üç günü geçmesin. İnan ki çok pişman. Savaş ortamında en iyi askere bile Başkalarına ders olacak işlem yapılır belki, Ama Cassio sıradan bir kişi olsa, Kusuru özellikle kınamaya bile değmezdi. Ne zaman gelsin? Söyle bana, Othello. Ben olsam hangi isteğine hayır derdim, Diye soruyorum kendime. Hatta öyle duraksar mıydım bile?

75

80

85

O Michael Cassio ki,

Sen bana kur yapmaya geldiğinde yanında olurdu Ve ne zaman biraz eleştirini yapsam Senin tarafını tutardı. Oysa şimdi seni geri kazansın diye Onca nefes tüketmek zorundayım. Kutsal anamız hakkı için, daha fazlasını da yaparım.

90

OTHELLO

Ne olur, yeter. Ne zaman gelirse gelsin; Madem sen istiyorsun. DESDEMONA

Bu bir lütuf değil ki! Bu tıpkı sana, “Eldivenlerini giy,” Ya da “İyi yemek ye,” “Sıkı giyin,” “Kendine özel bir iyilik yap,” demişim gibi. Ama ben gerçekten sevgine güvenerek Senden bir lütuf isteyecek olsam, Bu iyi düşünülmüş, çok ciddi ve önemli, Büyük bir dilek olurdu.

95

100

TI. Perde, III. Sahne

95

OTHELLO

Senden hiçbir şey esirremem. Yalnız çok rica ediyorum,

Beni biraz yalnız bırak.

105

DESDEMONA

Madem öyle istiyorsunuz, elbette. Hoşça kalın, lordum. OTHELLO

Güle güle, Desdemona. Ben de hemen geliyorum. DESDEMONA

Gel, Emilia. (Othello'ya)

Duygularınızın sesini dinleyin. Sonucu her ne olursa olsun razıyım.

110

(Desdemona ile Emilia çıkar.) OTHELLO

Ne inanılmaz kadın! Tanrı bilir, seni seviyorum Ve sevmediğim gün kıyamet kopmuş demektir. IAGO

Sayın lordum.

115

OTHELLO

Ne diyorsun, lago? IAGO

Siz hanımefendiye kur yaparken Cassio'nun haberi var mıydı aşkınızdan? OTHELLO

Evet, vardı; baştan sona.

Niye sordun?

120

96

TI. Perde, II. Sahne

IAGO

Aklıma bir şey geldi de. Neyse, önemi yok. OTHELLO

Ne geldi aklına, lago? IAGO

Onu tanımadığını sanıyordum. OTHELLO

Yo, tanıyordu. Sık sık mesajlarımıza aracılık etti.

125

IAGO

Öyle mi? OTHELLO

Ne demek, “Öyle mi”? Evet, öyle. Bunda bir şey mi gördün? Sence Cassio şerefli biri değil mi?

130

IAGO

Şerefli mi, lordum? OTHELLO

Şerefli, evet, şerefli. IAGO

Bildiğim kadarıyla öyle, lordum. OTHELLO

Aklında ne var? IAGO

Aklımda mı, lordum? OTHELLO

“Aklımda mı, lordum?” Tanrı aşkına!

135

MI. Perde, 111. Sahne

Ne desem yankılanıyor senden. Sanki korkunç bir yaratık var kafanın içinde; Çıkarıp gösteremiyorsun bir türlü. Bir şeyler demeye çalışıyorsun. Az önce de, Cassio karımın yanından ayrıldığında, “Bu hoşuma gitmedi,” demiştin. Seni duydum. Neydi hoşuna gitmeyen? “Ben Desdemona'ya kur yaparken, Cassio sırdaşımdı,” dediğimde de,

Dudaklarını büzüp kaşlarını kaldırarak,

97

140

145

“Öyle mi?” diye şaşmıştın. Sanki kafanın içinde Korkunç bir düşünce belirmiş gibi. Beni seviyorsan söyle, neydi o düşünce? IAGO

Lordum, sizi sevdiğimi biliyorsunuz.

150

OTHELLO

Evet, öyle sanıyorum. Aslında, Senin dürüst ve sevgi dolu olduğunu, Düşünmeden de konuşmadığını bildiğim içindir ki, Arada böyle duraksaman beni daha çok ürkütüyor. Bu gibi davranışlar, kötü niyetli, İkiyüzlü birinde alışılmış şeylerdir. Ama doğru sözlü kişide bunlar Açığa vurmak istemediği sırların, İradesi dışında, yürekten gelen belirtisidir. IAGO

Michael Cassio'nun şerefli bir insan olduğuna

Yemin edebilirim. OTHELLO

Ben de öyle.

155

160

98

HI. Perde, II. Sahne

IAGO

İnsan göründüğü gibi olmalı Ya da olmadığı gibi görünmemeli. OTHELLO

Doğru, insan göründüğü gibi olmalı.

165

IAGO

Eh, o zaman Cassio şerefli biri. OTHELLO

Hadi, hepsi bu değil herhalde. Lütfen aklında ne varsa söyle. Çekinme, en kötü düşüncelerini En kötü sözlere dök istersen.

170

IAGO

Sayın lordum, beni bağışlayın. Elbette her sözünüz benim için emirdir. Ama öyle şeyler vardır ki insanın içinde, Köle olsa zorlanamaz onları açığa vurmaya. Düşüncelerini açıkla, diyorsunuz.

Ya onlar kötü ve yanlış şeylerse!

Bazen en güzel saraylara bile Çirkin şeyler sızmaz mı? Hangi insanın yüreği temizdir ki? Mahkeme salonlarında nasıl Yasal olanla olmayan birlikte görülürse, Herkesin içinde sakıncalı duygular da olur.

175

180

OTHELLO

lago, eğer dostunun“ aldatıldığına inanıyor Ama düşüncelerini kendine saklıyorsan, Ona ihanet ediyorsun demektir.

(1) “Dostunun”: Othello kendini kast ediyor. (Ç.N.)

185

TI. Perde, Il. Sahne

99

IAGO

Rica ederim. Tahminimde yanılıyor olabilirim. Ama merak başımın belasıdır. Bir fesatlık sezdim mi kurcalamadan edemem. Öyle ki, işgüzarlığım yüzünden bazen Gerçekte var olmayan kusurlar hayal ederim.

190

Onun için benim gibi kuruntulu birine

Fazla güvenmeseniz, tutarsız gözlemlerimi Dikkate almasanız iyi edersiniz. Düşüncelerimi size açmam Canınızı sıkıp huzurunuzu bozabilir. Ayrıca benim erkekliğime, şerefime Ve haysiyetime de yakışmaz.

195

OTHELLO

Ne demek istiyorsun? IAGO

Sayın lordum, erkek ya da kadın, Her ikisinde de iyi bir isim Ruhunun en değerli mücevheridir. Kesemi çalan hırsız çer çöp çalmıştır; Para bugün bir şeyse, yarın hiçbir şeydir;

200

Dün benimdi, bugün onun;

205

Binlercesinin de kölesi olmuştur. Oysa iyi ismimi benden çalan, Kendi zengin olmaz ama beni yoksul kılar. OTHELLO

Tanrı bilir, öğreneceğim ne düşündüğünü. IAGO

Yüreğim avcunuzda olsa yine öğrenemezdiniz, Ki bende olduğuna göre hiç bilemezsiniz.

210

100

TI. Perde, IlI. Sahne

OTHELLO

Ha! IAGO

O, kıskançlıktan sakının, lordum! Yeşil(9 gözlü bir canavardır o,

Hem yer insanı, hem işkence eder yerken. Boynuzludan boynuzluya fark var. Kimi, kendini boynuzlayanı zaten sevmiyorsa, Başına geleni bilse de mutlu yaşar.

215

Hem taparcasına sever, hem de her an Cehennem azabı içinde şüpheyle kıvranır.

220

Ama vay haline o kişinin ki,

OTHELLO

O, ne feci! IAGO

Yoksul kişi halinden hoşnutsa yeterince zengin sayılır, Ama hep yoksulluk korkusuyla yaşayan, Bolluk içinde yüzüyor olsa da, Kış günü gibi yoksuldur aslında.

225

Ulu Tanrım, kullarının ruhunu

Kıskançlık illetinden koru! OTHELLO

Ne yani, ne demek oluyor bu? Sen sanıyor musun ki, Ömrümü kıskançlığa adarım ben; Her an yeni kuşkularla, Ayın evrelerini izler dururum?

230

Yo, asla! Şüpheye düştüğüm an kararım verilmiştir. Senin ima ettiğin gibi, Öyle havadan sudan gerekçelerle Ruhumu harap edersem keçiden ne farkım kalır?

235

(1) Yeşil (“Green”): İngilizce'de “kıskanç,” “haset,” anlamında da kullanılıyor; kıskançlığın simgesel rengi. (Ç.N.)

HI. Perde, II. Sahne

Karım güzelse, yiyip içiyorsa, dost canlısıysa, Sözünü sakınmıyor, güzel şarkı söylüyor, İyi çalgı çalıyor, iyi dans ediyorsa, Bu beni kıskanç yapmaz. Kişi erdemliyse, Bunlar onu daha da erdemli kılar. Ayrıca, kendi niteliklerimi küçümseyip, Beni aldatır mı diye En ufak bir korkuya, şüpheye kapılmam. Çünkü gözleriyle gördü ve seçti beni. Hayır, lago, ben gözümle görmeden şüpheye düşmem; Şüphe ettiğim zaman da kanıt ararım. Sonuçta geriye tek şey kalır: Ya aşk bitecektir ya da kıskançlık.

101

240

245

IAGO

Bunu duyduğuma sevindim. Şimdi size olan sevgimi ve sorumluluk duygumu Açık yürekle gösterebilirim. Beni bu açıklamaya sadakatim zorladı. Henüz bir kanıttan söz edemem. Karınızı gözden ayırmayın. Cassio ile ilişkisine dikkat edin. Sadece izleyin, ne kıskanın ne de güvenin. Salt iyi niyetiniz yüzünden Dürüst ve soylu kişiliğinizin İstismar edilmesini istemem. Dikkatli olun. Ben ülkemiz insanını iyi tanırım. Venedik'te öyleleri vardır ki, Kocalarından sakladıkları yosmalığı Tanrı'ya göstermekten çekinmezler. En iyi becerdikleri şey, yapacağını yapmak Ama belli etmemektir. OTHELLO

Öyle mi diyorsun?

250

255

260

265

102

TI. Perde, II. Sahne

IAGO

Sizinle evlenmekle babasını aldattı

Ve karşınızda korkudan titrer görünürken Meğerse çok sevmiş sizi.

270

OTHELLO

Evet, öyleydi. IAGO

İşte, demedim mi?

Bu genç yaşta, görünüşüyle Öyle bağladı ki babasının gözünü, Adamcağız olan biteni büyücülük sandı. Ama ne olur kusuruma bakmayın. Sizi fazlasıyla sevdiğim için Naçizane özür dilerim.

2175

OTHELLO

Sonsuza dek minnet borçluyum sana. IAGO

Söylediklerim sizi biraz sarstı gibi.

280

OTHELLO

Hayır, hiç değil, hiç değil. IAGO

Yo, gerçekten öyle gibi. Umarım hepsini sevgime verirsiniz.

Ama bakıyorum gerçekten üzüldünüz. Lütfen konuşmamdan, bir şüphe dışında Çok da ciddi sonuçlar çıkarmayın. OTHELLO

Çıkarmam. IAGO

Sakın ha! Öyle yaparsanız, lordum,

285

TI. Perde, Il. Sahne

Hiç hedef almadığım yerlere Sürüklemekten korkarım sizi. Cassio değerli bir dostumdur.

103 290

Lordum, görüyorum ki üzüldünüz. OTHELLO

Yo, fazla üzülmedim.

Desdemona'nın sadakatinden şüphem yok.

IAGO

Desdemona çok yaşasın; Onu öyle bilen siz de çok yaşayın!

295

OTHELLO

Yine de, doğa nasıl da yanılabiliyor... IAGO

İşte, önemli olan da o. Açık konuşmak gerekirse, Kendi ülkesinden, ırkından, sınıfından, Doğal olarak ona yakın taliplerini geri çevirmekle Kendi özünden uzaklaştı. Pöf! İçindeki karanlık ve çirkin arzuların, Aykırı dürtülerin kokusunu alabiliyor insan.

300

Beni yanlış anlamayın. Burada ben

Özellikle onu kastetmiyorum. Yine de, korkarım düşüncesini değiştirip Kendi ülkesinin değerleriyle bakarsa size, Seçiminden pişmanlık duyabilir.

305

OTHELLO

Hoşça kal, hoşça kal. Gözüne çarpan başka şeyler olursa bana bilgi ver. Karına söyle onları izlesin. Şimdi beni yalnız bırak, lago. IAGO (Gidiyor gibi yapar.) Lordum, izninizle gidiyorum.

310

104

II. Perde, Il. Sahne

OTHELLO

Niye evlendim ki? Bu dürüst insan, belli ki Anlattığından çok daha fazlasını biliyor.

315

IAGO (Geri döner.)

Lordum, lütfen bu konu üzerinde Daha fazla durmayın. Zamana bırakın. Aslında, Cassio'ya unvanını geri vermek uygun olabilir. Çünkü bilgi ve becerisiyle o yeri iyi dolduruyor. Ama dilerseniz bir süre daha beklesin bu iş. Böylece alacağı tavrı görmüş olursunuz. Bakın bakalım, hanımınız ona arka çıkıp Sizi ısrarla sıkıştıracak, taciz edecek mi? Onun tutumu size çok şey anlatabilir. Bu arada, benim endişelerimi de Sadece yersiz kuruntular olarak görün, Ki pekâlâ öyle de olabilir, Ve Desdemona'nın masum olduğuna inanın. Sizden naçizane ricam bu.

320

325

OTHELLO

Merak etme, ben gerekeni yaparım.

330

IAGO

Yeniden izninizi rica ediyorum. (Çıkar.)

OTHELLO

Çok şerefli bir adam bu,

İnsanları da iyi tanıyor; İnsan davranışından anlıyor. Desdemona'nın vahşi olduğu ortaya çıkarsa,“ Ayak bağları benim yürek tellerim olsa da,

335

(1) Othello bir av benzetmesi yapıyor. Ava alıştırılamayan atmacalar ayak bağları çözülüp doğaya salınırmış. (Ç.N.)

TI. Perde, II. Sahne

Onları çözüp, doğada gönlünce avlansın diye, Rüzgâr yönüne salar bırakırım onu. Belki de tenim siyah olduğundan Ve saraylı beylerin kibar tavırlarını Bende bulamadığından, ya da

105

340

Yaşım biraz ilerlediğinden,

Ki o kadar da yaşlı sayılmam, Benden uzaklaştı. Aldatıldım Ve tek çarem ondan nefret etmek. Ne belaymış evlilik denen şey! Bu narin yaratıklara sahip olduk sanıyoruz Ama arzuları başını alıp gidiyor. Sevdiğim kadını başkasıyla paylaşmaktansa Küflü bir zindanda kara kurbağa gibi yaşamayı yeğlerim. Ama büyüklüğün bedeli bu. Sıradan kişilerden daha kısmetsiz onlar. Bu kader kaçınılmaz, tıpkı ölüm gibi. Dünyaya geldiğimiz andan itibaren Bu çatal boynuza mahküm oluyoruz.

345

350

355

(Desdemona ile Emilia girer.) Hah, işte geliyor. O da kahpeyse eğer, hiçbir şey kutsal değil. Hayır, buna inanamam. DESDEMONA

Nasılsınız, sevgili Othello? Yemeğe davet ettiğiniz soylu adalılar Sizin teşrifinizi bekliyor. OTHELLO

Suç bende. DESDEMONA

Sesiniz zayıf çıkıyor. Rahatsız mısınız?

360

106

II. Perde, II. Sahne

OTHELLO

Alnımda, şurada bir ağrı var.” DESDEMONA

Merak etmeyin, nöbet yüzündendir.

Birazdan geçer. Gelin orayı bağlayalım. Bir saat içinde bir şeyiniz kalmaz.

365

(Bir mendil çıkarır.) OTHELLO

Mendilin çok küçük. Bırak, yapma! (Mendili eliyle iter. Mendil yere düşer.) Hadi yemeğe gidelim.

DESDEMONA

Rahatsızlığınıza çok üzüldüm.

370

(Othello ile Desdemona çıkar.) EMILIA (Mendili yerden alır.)

Bu mendili bulduğum iyi oldu. Mağripli'nin ona ilk yadigârı. Huysuz kocam en az yüz defa “Şu mendili çalsana!” diye sıkıştırmıştı beni. Ama Desdemona o kadar seviyor ki bu mendili — Othello da yemin ettirmiş, “Onu sakın kaybetme!” diye — Hep yanında taşıyor, arada bir öpüyor, Onunla konuşuyor. İşlemesinin örneğini çıkarıp Onu lago'ya veririm. Kim bilir niye istiyor. Neyse, gönlü hoş olsun da... (lago girer.)

IAGO

Ne o, ne yapıyorsun burada yalnız başına? (1) “Boynuz yerlerini” gösteriyor. (Ç.N.)

375

380

TI. Perde, II. Sahne

107

EMILIA

Beni paylama. Sana göre bir şey var bende.

IAGO

Bana göre mi, herkese göre mi?“

EMILIA Ha?

385

IAGO

Karın budalaysa böyle olur.

EMILIA

Ya, öyle mi? Peki o mendil için Bana ne vereceksin bakalım?

IAGO

Hangi mendil?

EMILIA

Hangi mendil olacak, Mağripli'nin en başta Desdemona'ya verdiği, Bana, “Çalsana,” deyip durduğun mendil.

390

IAGO

Mendili çaldın mı yani?

EMILIA

Yok canım, farkında olmadan düşürdü.

Ben de fırsattan yararlanıp aldım. İşte burada.

IAGO

Harika kadınsın sen! Ver onu bana. EMILIA

Ne yapacaksın onu? Ne özelliği var ki, Tutturdun onu çalayım diye?

(1) Tago karısının başkalarıyla yattığını ima ediyor. (Ç.N.)

395

108

II. Perde, II. Sahne

IAGO

Sana ne bundan. Ver şunu. (Mendili alır.)

EMILIA

Çok önemli değilse senin için, Ver onu geri. Zavallı hanımım Kaybolduğunu anlayınca deliye dönecek.

IAGO

Hiç sesini çıkarma. Onunla işim var. Hadi artık beni yalnız bırak.

405

(Emilia çıkar.)

Şimdi bu mendili Cassio'nun lojmanında Göz önünde bir yere koyarım. Kıskanç kişiye havadan sudan şeyler Tanrı sözü gibi gelir. Bu işe yarayabilir. Zehirim şimdiden işlemeye başladı Mağripli'ye. Tehlikeli fikirler özünde zehirden farksızdır; Başta hiç belli olmaz zararları, Ama kana karıştıkları anda Kükürt ocağı gibi yanmaya başlarlar.“

410

(Othello girer.) Demedim mi? İşte geliyor.

415

Ne afyon, ne mandragora,) ne de Yeryüzünün tüm uyuşturucu iksirleri

Kavuşturabilir seni bir daha Dün gece uyuduğun rahat uykuya.

(0) 2)

Bir efsaneye göre, İtalya anakarası ile Sicilya arasında sürekli yanan iki kükürt adası (“yanardağ?”) varmış. (Ç.N.) “Mandragora”: Adamotu (“mandrake”) kökünden elde edilen, uyuşturucu etkisi olduğu söylenen bir madde. (Ç.N.)

TI. Perde, ll. Sahne

109

OTHELLO

O, o, bana ihanet ha!

420

IAGO

Ne var, komutan, ne oldu?

Hadi ama, yapmayın! OTHELLO

Defol! Git başımdan! İşkence çarkına bağladın beni. Aldatılacaksa tam aldatılmalı insan. Yemin ederim öylesi daha iyi Bu kadar az şey bilmektense.

425

IAGO

Bu ne demek, lordum? OTHELLO

Saatlerce başkasıyla birlikteymiş, benden gizli. Hiç bilmiyordum ki! Ne gördüm, Ne düşündüm, ne de bir zararını gördüm. Ertesi gece iyi uyudum, yedim içtim; Gönlüm rahat, keyfim yerindeydi. Dudaklarında Cassio'nun öpücüğünü bulmadım. Soyulan kişi, çalınan şeyin farkında değilse Soyulmamış sayılır. Hiç bilmesin daha iyi. IAGO

Bunu duyduğuma üzüldüm. OTHELLO

İsterse karargâhın tamamı, işçiler dahil, Onun güzelim bedeninin tadına baksaydı. Yeter ki ben bir şey bilmeseydim. O, her şey bitti! Elveda huzur! Elveda mutluluk! Elveda tolgalı askerler, kulak çınlatan borazanlar, Rengârenk sancaklar, muhteşem savaşların heybeti, Şaşaası, törenleri ve o toplar! Yırtınırcasına

430

435

110

HI. Perde, II. Sahne

Gökleri gümbür gümbür gürleten, Jüpiter'le yarışan ölümcül toplar! Elveda! Othello'nun görevi son buldu.

445

IAGO

Olamaz bu, lordum!

OTHELLO (lago'nun gırtlağına yapışır.) Alçak! Karımın fahişe olduğunu kanıtla.

Kesin kanıt bul. Açıkça göster bana.

450

Yoksa ebedi ruhum adına yemin ederim, Tepeme çıkan öfkemin hedefi olmaktansa, “Keşke insan doğacağıma köpek doğsaydım,” dersin. IAGO

Sonunda buraya mı geldik? OTHELLO

Göster bana, ya da en azından,

455

Öyle bir kanıt bul ki, eksiği gediği olmasın; Şüpheye yer bırakmasın. Yoksa ölümlerden ölüm beğen. IAGO

Asil lordum. OTHELLO

Eğer bana eziyet olsun diye Ona iftira ediyorsan, Dua etmeyi bırakıp nedameti unutsan da, Alçaklık üstüne alçaklık yapsan da, Becerdiğin işlerle ilahları ağlatsan, Dünyayı şaşırtsan da, bu yaptığından sonra Daha çok lanetlenemezsin. IAGO

O, Tanrım, beni bağışla!

465

HI. Perde, II. Sahne

111

Siz insan değil misiniz? Aklınız yok mu? Ben bu görevden ayrılıyorum. (kendi kendine) O, zavallı budala!

Sadakati kusur gibi göstermekte üstüne yok.

470

Şu dünyanın haline bak!

Duyduk duymadık demeyin! Dürüst ve sadık olmanın sonu bu işte. Bana verdiğiniz ders için teşekkür ederim. Bundan böyle dost sevmemeyi öğrendim; Madem sevgi kusur sayılıyormuş!

4175

OTHELLO

Hayır, dur. Tabii, dürüst olmalısın. IAGO

Akıllı olmalıyım. Dürüstler aptaldır, Ne yapsalar yaranamazlar kimseye.

480

OTHELLO

Şu işe bak! Bir an, karım iffetli diyorum, bir an değil. Bir an haklı görüyorum seni, bir an haksız. Bana kanıt gerek. Diana'nın") yüzü gibi Apak olan adım, şimdi kendi suratım gibi kapkara.

485

Onca ip, bıçak, zehir, ateş, derin sular

Ne güne duruyor? Nasıl dayanıyorum buna? Ah, gerçeği bilebilseydim! IAGO

Görüyorum ki kendi kendinizi yiyorsunuz. Keşke bu işi size hiç açmasaydım. Gerçeği mi bilmek istiyorsunuz?

(1) Diana: Klasik Roma mitolojisinde bekâret ve ay tanrıçası. (Ç.N.)

490

112

HI. Perde, II. Sahne

OTHELLO

İstiyorum ve bileceğim. IAGO

Olabilir. Ama nasıl? Nasıl bilebilirsiniz, lordum?

O altta kıvranırken, gözlemci gibi, ağzınız açık, Seyretmek mi isterdiniz?

495

OTHELLO

Lanet olsun! Kahrolsun! O! IAGO

Böyle bir durum ayarlamak çok zor olur bence. Lanet olsun onlara, hem aynı yastığı paylaşıp Hem de başka bir faniye gösterirlerse bunu! Ne olacak peki? Nasıl olacak? Ne diyebilirim? Gerçek nerede? Mümkün değil bunu görmeniz. Keçiler kadar doymak bilmez, Maymunlar kadar ateşli, Kızışmış kurtlar kadar azgın olsalar bile, O durumda göremezsiniz onları. Ama sizi dosdoğru gerçeğin eşiğine götürecek Dolaylı fakat güçlü bir kanıt bulabiliriz.

500

505

OTHELLO

Somut kanıt ver bana aldattığına dair. IAGO

Bunu yapmak hoşuma gitmiyor. Ama aptalca sadakatim ve sevgim yüzünden Bu işe bulaştım bir kere Ve gerisini getirmek zorundayım. Geçenlerde Cassio'yla aynı yatağı paylaşıyorduk. Ben kötü bir diş ağrısı yüzünden uyuyamamıştım. Kimi insan vardır, öyle kaygısız olur ki, Uykuda sayıklarken yaptığı her şeyi anlatır.

510

515

II. Perde, II. Sahne

113

Cassio da böyle biri.

Uykusunda şöyle dedi: “Tatlı Desdemona,

Aman dikkatli olalım, aşkımızı bilmesinler.” Sonra da elimi yakalayıp, “O, canım benim,” diye bağırdı, Ve öyle bir öpüş öptü ki dudaklarımdan, Sanki kökünden söküp almak istiyordu öpücükleri. Sonra bacağını kalçamdan aşırdı, İç çekip öpücük yağdırırken bağırdı: “Lanet olsun kadere ki seni Mağripli'ye nasip etti!”

520

525

OTHELLO

O, korkunç, korkunç! IAGO

Tabii, bu sadece bir rüyaydı.

OTHELLO

Ama belli ki olmuş bir şeyi gösteriyor.

530

IAGO

Evet, rüya da olsa şüphe uyandırıyor. Bu da, tek başlarına zayıf görünen Öteki kanıtları pekiştiriyor. OTHELLO

Paramparça edeceğim onu. IAGO

Hayır, aklınızı kullanın. Henüz bir şeye tanık olmadık. Kim bilir belki de iftetlidir.

535

Peki, ara sıra karınızın elinde

Çilek desenli bir mendil gördünüz mü? OTHELLO

O mendili ben verdim ona. İlk armağanımdı. IAGO

Onu bilemem, ama ona benzer bir mendili —

540

114

TI. Perde, TI. Sahne

Eminim karınızınkiydi — Cassio'nun elinde gördüm bugün, Sakalını siliyordu onunla. OTHELLO

Eğer o mendilse...

IAGO

O da olsa, karınıza ait başka bir mendil de olsa,

Oteki kanıtlarla birlikte bu da onun aleyhinde.

545

OTHELLO

Keşke o alçağın' kırk bin canı olsaydı!

Tek can az gelir bana alacağım intikam için. Demek doğru; şimdi anlıyorum. Buraya bak, lago,

Delice aşkımı işte böyle püf diye

Gökyüzüne gönderiyorum, uçtu gitti. Artık sıra sende, ey kara intikam! Çık şimdi cehennemdeki yuvandan. Ve ey aşk! Sen de tacını ve yüreğimdeki tahtını Gaddar nefrete devret. Göğsüm tıkanıyor, Zehirli yılan dolu içi sanki.

550

555

IAGO

Sakin olun. OTHELLO

O, kan, kan, kan! IAGO

Acele etmeyin, düşünceniz değişebilir.

OTHELLO

Asla, lago! Nasıl ki Pontus Denizi'nin“

(1)

“Cassio'nun.” (Ç.N.)

(2)

Karadeniz. (Ç.N.)

560

HI. Perde, II. Sahne

115

Buz gibi suları hiç geri dönmez, Dosdoğru Propontis ve Hellespont'a*” akarsa, Benim kanlı düşüncelerim de olanca hızıyla,

Asla arkaya bakmadan, aşka geri dönmeden, Uçsuz bucaksız, engin bir intikama kavuşana kadar Yola devam edecek.

565

(Diz çöker.)

İşte şu mermer gök kubbe altında yemin ediyorum. IAGO

Durun, kalkmayın. (Diz çöker.)

Siz, yukarıda sonsuza dek yanan ışıklar Ve tüm güçleriyle bizi çepeçevre saran doğa, Tanık olun: Bundan böyle lago,

570

Aklını, ellerini, yüreğini,

İhanete uğrayan Othello'nun hizmetine adıyor. Bir buyruğu yeterli artık, En kanlı görevi istese de benden.

575

(Doğrulurlar.) OTHELLO

Sevgini yalnızca boş teşekkürle değil, En derin duygularla kabul ediyorum, Ve hemen şu anda sınamak isterim onu. En geç üç gün içinde, “Cassio artık yaşamıyor,” Demeni bekliyorum senden.

IAGO

Arkadaşımı öldü bilin. Dediğiniz yapılacak. Ama bırakın Desdemona yaşasın. (1) Propontis ve Hellespont: İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı. (Ç.N.) (2) “Mermer”: Muhtemelen sonsuzluk simgesi olduğu için. (Ç.N.)

580

116

II. Perde, IV Sahne

OTHELLO

Lanet olsun! Ahlaksız kahpe! O, kahrolsun! Kahrolsun!

Hadi, gel benimle. Ben içeri geçip Bu güzel şeytanı en çabuk yoldan öldürmenin Bir yolunu düşüneyim. Benim yaverim sensin artık.

585

IAGO

Sonsuza dek sizinleyim. (Çıkarlar.)

Dördüncü

Sahne

(Kale önü. Desdemona, Emilia ve Soytarı girer.) DESDEMONA

Söylesene, arkadaş, yaver Cassio nerede yatıyor? SOYTARI

Hiçbir yerde. DESDEMONA

Anlamadım. SOYTARI

O bir asker. Asker yatmaz. Yatıyor dersem karnımı deşerler. DESDEMONA

Hadi hadi, nerede kalıyor?

SOYTARI

Benim yattığım yerde kalmıyor. DESDEMONA

Bu ne demek şimdi?

5

HI. Perde, IV Sahne

117

SOYTARI

Nerede kaldığını bilmiyorum. Benim yattığım yerde kalmadığına göre, orada kalıyor, burada kalıyor demek bana düşmez.

10

DESDEMONA

Çevrede soruşturup bize bir bilgi lütfeder misin?

SOYTARI

Gördüğüm herkesi sorguya çeker, soru-cevap yoluyla bu işi çözerim. DESDEMONA

Ara onu o zaman. Söyle buraya gelsin. De ki, onun için lordumla konuştum ve umarım her şey yoluna girer.

15

SOYTARI

Tamam. Aklı olan bu kadarını becerir. Onun için bu işe girişmeye karar verdim. (Çıkar.) DESDEMONA

Mendili nerede kaybettim acaba, Emilia? EMILIA

Bilmiyorum, hanımefendi. DESDEMONA

İnan bana bir kese altın kaybetsem Bu kadar üzülmezdim. Neyse ki Soylu kocam iyi niyetli biri; Kimi kıskanç yaratıklara benzemiyor. Yoksa aklına kötü şeyler gelebilirdi.

20

EMILIA

Kıskanç değil mi?

25

118

III. Perde, IV. Sahne

DESDEMONA

Kim? O mu? Sanırım doğduğu yerin güneşi Bu tür kötü huyları çekip almış içinden. (Othello girer.) EMILIA

Bakın, işte geliyor.

DESDEMONA

Cassio'yu yanına çağırana kadar Onu bırakmayacağım bu sefer. Nasılsınız, lordum?

30

OTHELLO

İyiyim, sevgili bayan. (kendi kendine)

O, ne kadar zormuş rol yapmak! — Sen nasılsın, Desdemona? DESDEMONA

İyiyim, sayın lordum.

35

OTHELLO

Elini ver bana. Ama bu el nemli,'9 bayan!

DESDEMONA

Henüz yaşlanmadı ve acıyı tatmadı da ondan.

OTHELLO

Sıcak! Sıcak ve nemli. Bu ele ne gerekir biliyor musun? Gönül işlerinden uzak durmak,

40

Düzenli ibadet, oruç tutup dua etmek,

Günahlardan arınmak gerekir.

(1) Çağın bir inancına göre nemli (terli?) eller seks düşkünlüğüne işaret edermiş. (Ç.N.)

HI. Perde, IV. Sahne

119

Aksi halde bu küçük ve terli şeytan Kolayca baştan çıkar. Güzel bir el bu, açık bir el.

45

DESDEMONA

Gerçekten çok doğru söylediniz. Kalbimi çıkarıp veren o eldi. OTHELLO

Cömert bir el. Eskiden eli veren kalbi de verirdi,

Ama artık yalnız el veriliyor, kalp değil. DESDEMONA

Hadi bu konuyu bırakalım.

50

Gelelim sizin sözünüze. OTHELLO

Ne sözü, canım? DESDEMONA

Cassio'yu çağırttım, gelip sizinle konuşsun diye. OTHELLO

Fena halde gözlerim yanıyor ve sulanıyor. Mendilini versene. DESDEMONA

(Bir mendil uzatır.) Buyurun, lordum. OTHELLO

Sana verdiğim mendili.

DESDEMONA

O yanımda değil. OTHELLO

Değil mi?

55

120

NI. Perde, IV Sahne

DESDEMONA

İnanın ki değil, lordum. OTHELLO

Bu çok kötü.

O mendili bir çingene kadın anneme vermiş.

Kadın büyücüymüş, düşünceleri okuyabilirmiş. Anneme demiş ki, “Bu mendil sende olduğu sürece Kocan seni hep sevecek,

Gözü senden başkasını görmeyecek. Ama onu kaybeder veya başkasına verirsen Kocan senden soğuyacak ve yeni aşklar arayacak.” Annem de ölürken o mendili bana verdi Ve dedi ki, “Gün gelip evlendiğinde Bunu karına ver.” Ben de öyle yaptım, Onu sevgilin bil ve gözün gibi sakın diye. O mendili kaybetmek veya başkasına vermek Eşi benzeri görülmedik uğursuzluk getirir.

65

70

DESDEMONA

Gerçekten öyle mi?

75

OTHELLO

Evet, öyle. O mendilin işlemesi tılsımlıdır. İki yüz yaşında bir büyücünün eseriymiş. Mendili işlerken kendinden geçmiş, cezbeye tutulmuş. İpeğini üreten böcekler kutsalmış. Boyasına gelince, onu da işin ustası hünerli eller,

Mumyalanmış bakire yüreğinden çıkarmış.) DESDEMONA

Ne diyorsunuz? Bu doğru mu?

(1) Othello, bu hayali boyanın da tılsımlı olduğunu ima ediyor. (Ç.N.)

80

IN. Perde, IV Sahne

21

OTHELLO

Hiç şüphe yok. Onun için, o mendile çok dikkat et. DESDEMONA

Keşke onu hiç görmeseydim o zaman.

OTHELLO

Ha? Ne dedin?

85

DESDEMONA

Ama niye öyle bağırıyorsunuz bana? OTHELLO

Yoksa kayıp mı? Sende değil mi? Nereye gitti?

DESDEMONA

Tanrı yardımcımız olsun!

OTHELLO

Ne diyorsun?

DESDEMONA

Kayıp değil, ama olsa ne olur?

90

OTHELLO

Ne? DESDEMONA

Kayıp değil diyorum.

OTHELLO

Getir o zaman, göreyim. DESDEMONA

Getirebilirim, ama şimdi getirmeyeceğim. Bu bir bahane, değil mi?

Benim sizden istediğimi unutturmak için.

Rica ederim, Cassio'yu geri alın yanınıza.

95

122

II. Perde, IV Sahne

OTHELLO

Bana mendili getir. Bu işin içinde bir iş var. DESDEMONA

Hadi hadi. Ondan liyakatlisini bulamazsınız. OTHELLO

Mendil!

100

DESDEMONA

Ne olur, Cassio'dan söz edin bana. OTHELLO

Mendil! DESDEMONA

Bütün başarısını sizin sevginize borçlu. Sizinle birlikte her tehlikeye atıldı.

OTHELLO

Mendil!

105

DESDEMONA

Tanrım! Neyiniz var sizin? OTHELLO

Kahrolsun! (Çıkar.) EMILIA

Bu mu kıskanç olmayan adam? DESDEMONA

Onu hiç böyle görmedim. Bu mendilde kesin bir tılsım var. Çok üzgünüm kaybettiğime.

EMILIA

Bir iki yıl yetmez bir erkeği tanımaya.

110

HI. Perde, IV Sahne

123

Hepsi birer midedir, biz de onların yemeği. Acıktıkça bizi yer, doyunca da geğirip atarlar dışarı. (lago ile Cassio girer.) Bakın, Cassio'yla kocam geliyor.

115

IAGO (Cassio'ya)

Başka yolu yok. Her şey Desdemona'nın elinde. Hey, bak ne güzel rastlantı! Hadi git onu sıkıştır.

DESDEMONA

Nasılsınız, aziz Cassio? CASSIO

Hiç, bayan. Hep aynı konu. Tek dileğim, nazik yardımlarınız sayesinde, Tüm kalbimle sevip saydığım insana Yeniden hizmet edebilmek. Beklemeye dayanamıyorum artık.

120

Eğer suçum o denli ölümcülse,

125

Ne geçmiş hizmetim, ne şu anda çektiğim azap, Ne de asla sarsılmayacak sadakatim, hiçbiri Sevgisini kazandıramayacaksa bana, En azından bunu bilmek isterim. O zaman artık kaderime razı olup Kendime başka bir yol çizerim.

130

DESDEMONA

Ah, iyi yürekli Cassio! Şu sıra Avukatlığınızı yapmak için kötü bir zaman. Kocam, kocam değil. Huyu kadar Çehresi de değişmiş olsaydı, Onu tanımazdım bile. Tanrı bilir,

Sizin adınıza elimden geleni yaptım. Biraz üsteleyince de öfkesine hedef oldum.

135

124

HI. Perde, IV Sahne

Bir süre sabretmemiz gerekiyor. Elimden geleni yapacağım. Kendim için bile Fazlasını yapmaya cesaret edemezdim. Bu kadarını bilin yeter.

140

IAGO

Lordum sinirlendi mi? EMILIA

Az önce ayrıldı buradan. Bir şeye çok canı sıkılmıştı.

145

IAGO

O, sinirlendi ha! Gözlerimle gördüm, savaş alanında,

Top mermileri askerlerini havaya uçurduğunda Ve sanki şeytan gibi, öz kardeşini Kollarından çekip götürdüğünde bile Kılı kıpırdamamıştı. Şimdi sinirlendi ha! Çok önemli bir şey olmuş o zaman. Gidip kendisini göreyim. O sinirlendiyse Ciddi bir durum var ortada.

150

DESDEMONA

Evet, git bak lütfen.

155

(lago çıkar.)

Herhalde devlet işi olmalı. Ya Venedik'ten kötü bir haber aldı,

Ya da Kıbrıs'ta bir olay canını sıktı. İnsan büyük olaylara sıkıldığı zaman En ufak şey sinirini bozmaya yeter. Bu neye benzer: bir parmağımız ağrımaya görsün, Her yanımız ağrıyormuş gibi gelir. Erkekleri Tanrı gibi görmek, her zaman Düğün günündeki nezaketi beklemek yanlış olur.

160

HI. Perde, IV. Sahne

Hata bende, Emilia. Askerlikten anlamadığım için

125 165

Bana kaba davrandığını düşündüm.

Ama şimdi anlıyorum ki

Onu haksız yere yargılamışım. EMILIA

Dilerim Tanrı'dan, onu sinirlendiren,

Sizin düşündüğünüz gibi devlet işi olsun da, Bir kıskançlık meselesi olmasın.

170

DESDEMONA

Ama niye? Kıskanmasını gerektirecek Hiçbir şey yapmadım ki! EMILIA

Ama kıskanç kişilere bu yetmez. Onların kıskançlığı bir nedene dayanmaz; Kıskanç oldukları için kıskançtırlar. Öyle bir canavardır ki kıskançlık,

175

Kendinden doğar, kendinden ürer. DESDEMONA

Dilerim Tanrı'dan, Othello'nun aklına sokmaz bu canavarı.

180

EMILIA

Amin, hanımefendi. DESDEMONA

Gidip ona bakayım. Cassio, siz buralarda olun. Uygun düşerse sizin konunuzu açarım Ve elimden geleni yaparım onu razı etmek için. CASSIO

Naçizane şükranlarımı sunarım, hanımefendi. (Desdemona ile Emilia çıkar. Bianca girer.)

185

126

TI. Perde, IV. Sahne

BIANCA

Tanrı seni korusun, Cassio! CASSIO

Burada işin ne? Nasılsın, benim güzel Bianca'm? Aslında, tatlı sevgilim, ben de sana geliyordum.

190

BIANCA

Ben de senin lojmanına geliyordum. Yani, bir haftadır ortada yoksun.

Yedi gün, yedi gece, yüz atmış sekiz saat! Üstelik sevgilinin yokluğunda geçen her saat, Bildiğin saatten yüz atmış kere daha uzun olur. Ne sonsuz bekleyiş!

195

CASSIO

Kusuruma bakma, Bianca.

Çok kötü işler var başımda şu sıra.

Ama ilk fırsatta bu ayrılığın acısını çıkaracağım. Sevgili Bianca, şu işin bir örneğini çıkarır mısın bana?

200

(Desdemona'nın mendilini verir.) BIANCA

O, Cassio! Nereden geldi bu?

Yeni bir dostun armağanı mı yoksa? Şimdi anlıyorum yokluğunun nedenini. Demek böyle ha! Öyle olsun. CASSIO

Hadi sen de, kadın! Şeytan mı sokuyor kafana Bu aptalca tahminleri? Başka biri filan yok; İnan ki ilgisi yok, Bianca. BIANCA

Kimin bu o zaman?

205

HI. Perde, IV Sahne

127

CASSIO

Ben de bilmiyorum, odamda buldum.

İşlemeyi çok beğendim. Sahibi çıkmadan,

Ki mutlaka çıkar, aynısını yaptırmak istiyorum. Şunu alıp yapıver ve şimdilik beni yalnız bırak.

210

BIANCA

Yalnız bırakmak mı? Ama niye?

CASSIO

Burada komutanı bekliyorum. Beni bir kadınla görmesi şu anda hiç işime gelmez.

215

BIANCA

Nedenmiş, söylesene.

CASSIO

Seni sevmediğimden değil.

BIANCA

Ama beni sevmediğinden. Lütfen biraz benimle yürü de Bu gece buluşuyor muyuz, söyle.

CASSIO

Ancak birkaç adım gelebilirim seninle. Şimdi burada beklemek zorundayım, Ama en kısa zamanda geleceğim sana. BIANCA

Pekâlâ. Başka çare yok galiba, bekleyeceğim. (Çıkarlar.)

220

DÖRDÜNCÜ PERDE

Birinci

Sahne

(Kale önü. lago ile Othello girer.) IAGO

Öyle mi düşünüyorsunuz?

OTHELLO

Düşünmek mi, lago? IAGO

Yani sırf gizlice öpüştüler diye mi? OTHELLO

Yasak öpüşler...

IAGO

Belki de sadece dostuyla çıplak, Bir iki saatliğine aynı yatakta yattılar. Kötü niyetleri yoktu belki.

5

OTHELLO

Yatakta çıplak ve kötü niyet yok ha! Kimi aldatıyorlar, şeytanı mı? İyi niyetle de olsa bu davranış

10

(1) İşi tam ucuna getirip bırakırlarsa, onları kötü yola soktuğunu sanan şeytan aldanmış oluyor! (Ç.N.)

IV Perde, 1. Sahne

129

Şeytanın işini kolaylaştırır, Ama Tanrı'nın yardımını zorlaştırır. IAGO

Eğer bir şey yapmazlarsa büyük bir günah sayılmaz.

Ayrıca, ben karıma bir mendil verirsem... OTHELLO

Evet, sonra.

15

IAGO

Mendil onun malı olur, lordum. Onun olunca da,

Herhalde, hangi erkeğe isterse verebilir. OTHELLO

Peki, ya namusu ne olacak? Ondan da vazgeçebilir mi?

IAGO

Namus dediğiniz şey göze görünmez.

Kiminde ondan eser yokken, namuslu bilinir. Ama mendile gelince...

20

OTHELLO

Tanrım! Keşke onu unutabilsem! Ne demiştin? O, hiç aklımdan çıkmıyor! Vebalı evin üstünde dönüp duran Uğursuz kuzgun” gibi. Mendili Cassio'da mı gördüm demiştin?

25

IAGO

Evet, ne olmuş?

OTHELLO

İyi bir şey değil bu.

IAGO

Cassio'nun size haksızlık ettiğini Ya da hakkınızda ileri geri konuştuğunu

30

(1) Kuzgunun uğursuz bir kuş olduğuna ve veba mikrobu taşıdığına inanılırmış. (Ç.N.)

130

IV Perde, 1. Sahne

Söylemiş olabilirim. Ama böylelerine çok rastlanır. Ya pişkince sırnaşır ya da dünden hevesli bir kadın bulup yatağa attılar mı, orada burada şişinmeden edemezler.

35

OTHELLO

Cassio bir şey söyledi mi? IAGO

Söyledi, lordum. Ama her şeyi inkâr edecektir. OTHELLO

Ne dedi peki? IAGO

Yani, şey yapmış... Bilemiyorum işte. OTHELLO

Ne, ne?

40

IAGO

Yatmış... OTHELLO

Desdemona'nın yanında mı? IAGO

Yanında, üstünde, aklınıza ne gelirse. OTHELLO

Yanında! Üstünde! Olamaz. Gerçek mi bu? Yanında ha! Lanet olsun! İğrenç bir şey bu! Mendil... İtiraflar... Mendil! Önce söylet sonra ipe çek. Hayır, önce as sonra söylet. Tir tir titriyorum. Gerçekliğine inanmasa, yalnız lafla böyle titremez insan. O, iğrenç! Burunlar, kulaklar, dudaklar! Mümkün mü? Söyle! Doğruyu söyle! Mendil! O, iblis! (Yere yığılır ve nöbet geçirir gibi titreyip kıvranmaya başlar.)

45

50

IV Perde, 1. Sahne

131

IAGO

İşle iksirim, işle! Saf budalalar böyle ağa düşer işte.

Nice değerli ve iffetli hatunlar da Böyle bulur belasını. Hey, lordum! Lordum, diyorum. Othello!

55

(Cassio girer.)

Ne o, Cassio? CASSIO

Ne oluyor?

IAGO

Lordum sara nöbeti geçiriyor. Bu ikincisi. Dün de geçirmişti.

CASSIO

Şakaklarını ovalım.

60

IAGO

Hayır, sakın ha! Bırak seyrini tamamlasın. Yoksa ağzı köpürmeye başlar Ve çıldırmaya kadar gider. Bak, kımıldıyor. Sen şimdi burada durma. Kendine gelmek üzere. O gittikten sonra Seninle konuşuruz. Çok önemli şeyler var.

65

(Cassio çıkar.)

Nasılsınız komutan? Başınızı mı vurdunuz? OTHELLO

Benimle alay mı ediyorsun?“

IAGO

Tanrı göstermesin! Alay filan etmiyorum.

(1)

“Boynuzlu mu demek istiyorsun?” (Ç.N.)

70

132

IV Perde, 1. Sahne

Ama keşke kaderin size yaptığına Bir erkek gibi katlanabilseydiniz. OTHELLO

Boynuzlu insanın canavardan, Hayvandan farkı yoktur.

IAGO

O zaman bu şehirde bir sürü hayvan ve canavar yaşıyor.

75

OTHELLO

Cassio itiraf etti mi? IAGO

Aziz efendim, lütfen erkek olun. Unutmayın ki boyunduruk altına giren her erkek Sizinle aynı arabaya koşulu.) Milyonlarca insan geceleri yattıkları yatağı Sadece kendilerine ait sanıyor. Orada başkalarının da yattığından habersizler. Sizin durumunuz onlardan iyi.9 O, insanın kendi yatağında, bir aşifteyi İffetli kadın niyetine öpmesi,

Şeytanın en büyük eğlencesi olmalı! Hayır, her şeyi bilmek daha iyi. Ben kim olduğumu© bilirsem, O kadının da ne olacağını bilirim.

80

85

OTHELLO

O, çok akıllısın sen! Hiç şüphe yok. IAGO

Şimdi biraz çekilip sakinleşin. (1) lago kaba bir benzetmeyle (“Boyunduruğa vurulup arabaya koşulan öküzler!”), her evli erkek sizinle aynı kaderi paylaşmaya mahküm diyor. (Ç.N.) (2)

“Hiç değilse sizin haberiniz var.” (Ç.N.)

(3) “Boynuzlu olduğumu,” demek istiyor. (Ç.N.)

IV Perde, 1. Sahne

Siz biraz önce burada, üzüntüden kendinden geçmiş, Sizin gibi birine hiç yakışmayan şekilde, Perişan bir halde yatarken Cassio geldi. Ben bir şeyler uydurup onu savdım.

133

95

“Biraz sonra gel, konuşuruz,” dedim.

Söz verdi, gelecek. O sırada siz gizlenin. Yüzündeki her ifadeye dikkat edin; Nasıl sırıttığını, yılıştığını, dudak büktüğünü izleyin. Bütün hikâyeyi baştan anlattıracağım ona;

100

Karınızla nerede, ne zaman, kaç defa,

İlk hangi tarihte seviştiğini Ve bundan sonra ne zaman sevişeceğini, hepsini. Dediğim gibi, tavırlarına dikkat edin. Ama lütfen bir erkek gibi kendinize hâkim olun, Hemen öfkeye kapılıp çileden çıkmayın.

105

OTHELLO

Göreceksin, lago, ne kadar sakin olacağım. Ama göreceksin, ne kadar da gaddar. IAGO

Bu fena değil. Ama kendinize hâkim olun. Hadi şimdi saklanın.

110

(Othello bir kenara çekilir.) Şimdi Cassio'ya Bianca'yı sorarım. Yosmanın biri; vücudunu satıp

Yiyecek içecek alıyor. Cassio'ya da tapıyor. Orospunun kaderi budur: Onca insanın gönlünü çalarken, Olmayacak birine gönül verir. Bianca'nın lafı açıldı mı, Cassio kahkahayı basmaktan kendini alamaz. (Cassio girer.)

115

134

IV Perde, I. Sahne

İşte geliyor. O güldükçe Othello çıldıracak. Kıskançlıktan gözü döndüğü için,

120

Cassio'nun kıkırdamasını, alaycı tavırlarını,

Şakalarını hep yanlış yorumlayacak. Nasılsınız, yaver?

125

CASSIO

Bana bu unvanı yakıştırmasan Çok daha iyi olacağım. Onsuz yaşamak zaten ölümden beter. IAGO

Desdemona'nın peşini bırakmazsan Kesin hallolur bu iş. Yani, ondaki yetki Bianca'da olsaydı Çoktan çözülmüştü sorun.

130

CASSIO (Güler.)

Ah, zavallı kadıncağız! OTHELLO (kendi kendine)

Bak şuna, şimdiden nasıl gülüyor.

IAGO

Bir erkeğe bu kadar tutulan kadın görmemiştim.

135

CASSIO

Yazık, zavallıcık! Gerçekten beni çok seviyor.

OTHELLO (kendi kendine)

Şimdi inkâr eder gibi yapıyor, Gülerek geçiştiriyor.

IAGO

Bunu duydun mu, Cassio?

OTHELLO (kendi kendine)

Şimdi onu sıkıştırıyor,

140

IV Perde, 1. Sahne

135

Her şeyi anlatsın diye. Hadi söyle, anlat bakalım. IAGO

Dediğine göre onunla evlenecekmişsin. Öyle mi gerçekten?

CASSIO Ha, ha, ha!

145

OTHELLO (kendi kendine)

Kutla bakalım zaferini Romalı, kutla!»

CASSIO

Ben ha! O aşifteyle mi? Hadi canım! O kadar akılsız mı görünüyorum yani? Ha, ha, ha!

OTHELLO (kendi kendine)

Ya, ya, ya, ya! Son gülen iyi güler.

150

IAGO

Bilmem ama herkes öyle söylüyor.

CASSIO

Hadi canım, şakayı bırak. IAGO

Demiyorlarsa ne olayım! OTHELLO (kendi kendine)

Beni hiçe saymak ha! Görüşürüz.

CASSIO

O maymun kendi uydurmuş bunu. Aşkından aklı başından gitmiş,

(1) Othello Cassio'nun keyifli halini, daha sonra çöküşe geçen eski Roma torluğu'nun zafer kutlamalarına benzetiyor. (Ç.N.)

155

İmpara-

136

IV Perde, 1. Sahne

Onunla evlenirim sanıyor. Söz veren filan yok. OTHELLO

(kendi kendine)

lago işaret ediyor. Şimdi anlatacak her şeyi. (Othello biraz yaklaşır.) CASSIO

Biraz önce buradaydı. Nereye gitsem yanımda bitiyor. Geçen gün sahilde bir iki Venedikli'yle konuşuyordum. Tam o anda haspam gelip, böyle, boynuma sarılmasın mı! OTHELLO

160

(kendi kendine)

“Cassio'cuğum benim,” diye herhalde. Tavrından o anlaşılıyor. CASSIO

Öylece boynuma asıldı, ağlayıp zırlayarak beni kucaklayıp (o 165 çekiştirmeye başladı. Ha, ha, ha! OTHELLO (kendi kendine)

Şimdi nasıl onu çekip benim yatak odama götürdüğünü anlatıyor. O burnunu kesip köpeklere atacağım gün yakın.'”

CASSIO

Ondan kurtulsam iyi olacak. (Bianca girer.)

IAGO

Al işte, lafının üstüne geldi.

170

CASSIO

Kokarcanın biri. Sürdüğü şu kokuya bak! (Bianca'ya)

Yeter artık, düş peşimden. (1) Othello, “İntikamımı alacağım, ama henüz vakti gelmedi,” diyor. Düşmanın burnunu kesmek bir tür cezaymış. (Ç.N.)

IV Perde, |. Sahne

137

BIANCA

İblisle anası düşsün peşine, e mi! O mendili niye verdin bana o zaman? Aptallık bende ki aldım onu. Yok, örneğini çıkaracakmışım da... İyi masal anlattın bana. Odasında bulmuş, oraya nasıl geldiğini bilmiyormuş, filan... Sürtüğün biri verdi onu, değil mi? Örneğini çıkarmak da bana düştü. Al onu hangi şıllıktan aldıysan

175

ona ver.

(Mendili Cassio'ya verir.)

Ben onunla uğraşacak değilim.

180

CASSIO

Ne oldu, canım Bianca'm? Ne var, ne oldu, ha? OTHELLO (kendi kendine) Tanrı bilir, bu benim mendilim. BIANCA

Bu akşam yemeğe geldin, geldin; gelmedin, uğurlar olsun. (Çıkar.) IAGO

Hadi, durma, git peşinden. CASSIO

Haklısın, gitmezsem sokağı birbirine katar. IAGO

Yemeğe onda mısın? CASSIO

Doğrusu evet, niyetim var. IAGO

O zaman belki sana uğrarım. Konuşmamız gerek. CASSIO

Lütfen gel, bekliyorum.

185

138

IV Perde, I. Sahne

IAGO

Hadi, bu kadar yeter, git artık.

190

(Cassio çıkar.) OTHELLO

Onu nasıl geberteyim, lago?

IAGO

Yaptığı işe nasıl gülüyordu, gördünüz mü? OTHELLO

O, Tago!

IAGO Mendili de gördünüz. OTHELLO

Benimki miydi?

195

IAGO

'Ta kendisi. Sizin budala karınıza verdiği değeri gördünüz mü? Karınız mendili ona veriyor, o da aftosuna. OTHELLO

Dokuz yıl hiç durmadan öldürebilirim onu. Ama ne muhteşem kadın! Ne güzel, ne tatlı kadın! IAGO

Yo, bunu unutun artık.

200

OTHELLO

Evet, çürüsün, yok olsun ve bu gece lanetlensin;

çünkü sonu geldi. Hayır, yüreğim taş kesildi artık. Vurdukça elim acıyor. O, ondan tatlı bir yaratık yoktur yeryüzünde! Bir imparatorla evlense onu da buyruğuna alırdı. IAGO

Yapmayın, böyle düşünmeyin.

205

IV Perde, 1. Sahne

139

OTHELLO

Kahrolsun! Ama o böyle biri işte. Öylesine iş işler, harika çalgı çalar. Şarkı söylediğinde vahşi ayının sesi soluğu kesilir. O kadar çok yönlü, hayali geniş, yaratıcıdır. IAGO

Daha da kötü ya bu hale düşmesi.

210

OTHELLO

Hem de binlerce, binlerce kat! O kadar da yufka yürekli! IAGO

Evet, fazla yufka. OTHELLO

Evet, orası kesin. Ama ne kadar yazık, lago! O, lago, ne kadar yazık, lago! IAGO

Madem o kadar zayıfsınız ona karşı, izin verin yapacağını o 215 yapsın. Size dokunmadıktan sonra kimseyi ilgilendirmez. OTHELLO

Lokma lokma doğrayacağım onu. Beni boynuzlamak ha! IAGO

O, ne kötü! OTHELLO

Hem de kendi subayımla. IAGO

Daha beter. OTHELLO

Bana bir zehir bul, lago, bu gece. Onunla oyalanmayacağım artık. Bakarsın bedeni ve güzelliği yine aklımı çeler. Bu gece, lago.

220

140

IV Perde, 1. Sahne

IAGO

Zehri bırakın. Yatağında boğun onu. Kirlettiği o yatakta. OTHELLO

Güzel, güzel, en adil yol bu; çok güzel.

225

IAGO

Cassio ne olacak? Bırakın onun cenazesini de

ben kaldırayım. Gece yarısından önce bilgi veririm size. OTHELLO

Fevkalade! (Borazan sesi.)

Bu borazan da ne? IAGO

Venedik'ten gelenler var herhalde.

230

(Lodovico, Desdemona ve maiyettekiler girer.) Lodovico bu, Dük'ten haber getirmiş.

Bakın, karınız da yanında. LODOVICO

Tanrı sizi korusun, saygıdeğer komutan. OTHELLO

Sağ olun, bayım.

LODOVICO (Othello'ya bir mektup verir.) Dük ile senatörlerin selamını getirdim size. OTHELLO

Buyrukları başım üstüne. (Mektubu öper ve okur.) DESDEMONA

Sayın Lodovico, ne haberler getirdiniz bize?

235

IV Perde, 1. Sahne

141

IAGO (Lodovico'ya)

Sizi gördüğüme sevindim. Kıbrıs'a hoş geldiniz. LODOVICO

Teşekkür ederim. Yaver Cassio nasıl? IAGO

Yaşıyor işte.

240

DESDEMONA

Lordumla onun arasına anlamsız bir soğukluk girdi. Ama siz her şeyi yoluna koyabilirsiniz. OTHELLO

Ondan emin misin, Desdemona? DESDEMONA

Lordum? OTHELLO (Mektubu okur.)

“Lütfen bu konuyu ihmal etmeyin, çünkü...”

245

LODOVICO

Mektuba dalmış, cevap vermiyor. Lordumla Cassio arasında bir anlaşmazlık mı var? DESDEMONA

Maalesef evet. Cassio'ya olan sevgimden Aralarını bulmayı çok isterdim. OTHELLO

Lanet olsun! Kahrolası! DESDEMONA

Lordum? OTHELLO

Aklın nerede? DESDEMONA

Bu ne demek? Niye kızdı?

250

1472

IV Perde, 1. Sahne

LODOVICO

Belki de mektuptandır. Geri dönmesi emrediliyor;

Yerine Cassio vekalet edecek.

255

DESDEMONA

Doğrusu buna çok sevindim.

OTHELLO

Sevindin ha! DESDEMONA

Lordum? OTHELLO (Desdemona'ya)

Bu çılgınlığın'” hoşuma gitti.

260

DESDEMONA

Ama sevgili Othello...

OTHELLO

Şeytan! (Desdemona'yı tokatlar.)

DESDEMONA

Bunu hak etmedim. LODOVICO

Lordum, gözlerimle gördüm diye yemin etsem de Venedik'te buna inanmayacaklar. Fazla ileri gittiniz. Lütfen özür dileyin. Bakın ağlıyor.

OTHELLO

O, şeytan, şeytan! Kadın gözyaşıyla gebe kalabilseydi toprak,

(1) “Cassio'yu sevdiğini böyle çılgınca açığa vurman...” (Ç.N.)

265

IV Perde, 1. Sahne

Düşen her damlayla bir timsah peydahlardı. Yıkıl karşımdan!

143 270

DESDEMONA (Geri dönüp yürür.) Kalıp sizi üzmek istemem.

LODOVICO

Ne kadar uysal bir hanım! Rica ederim lordum, onu geri çağırın. OTHELLO

Bayan! DESDEMONA

275 (Döner.)

Lordum? OTHELLO (Lodovico'ya)

Evet, ne yapacaktınız onunla, bayım?

LODOVICO

Kim, ben mi, lordum? OTHELLO

Siz demediniz mi, söyleyin dönsün diye? Bu gördüğünüz döner, döner, yine devam eder;

Sonra yine döner. Ağlamasını da bilir, bayım, ağlar. Çok da uysaldır, dediğiniz gibi, uysaldır, Çok uysaldır.

280

(Desdemona'ya)

Sen ağlamaya devam et. (Lodovico'ya)

Bu konuda, bayım... (Desdemona'ya)

Şu sahte gözyaşlarına bakın! (Lodovico'ya)

285

144

IV Perde, 1. Sahne

Geri çağrılıyorum. (Desdemona'ya)

Çek git buradan. Sonra görüşürüz seninle. (Lodovico'ya)

Emir başım üstüne. Venediğe döneceğim. (Desdemona'ya) Yürü, defol!

290

(Desdemona çıkar.) (Lodovico'ya)

Yerimi Cassio alacak. Lütfederseniz akşam yemeğini birlikte yiyelim. Kıbrıs'a hoş geldiniz, bayım. Keçiler! Maymunlar!

(Çıkar) LODOVICO

Bu mu, Senato'nun bir ağızdan

Her yönüyle güvenilir dediği Mağripli? Bu adam mı, soğukkanlılığını asla kaybetmez,

295

Ne felaketin mermisi, ne kaderin oku işler Sarsılmaz iradesine dedikleri kişi?

IAGO

Çok değişti.

300

LODOVİICO

Aklı başında mı, yoksa biraz dengesiz mi? IAGO

Gördüğünüz gibi. Ben bu konuda fikir yürütemem. Eğer olması gerektiği gibi değilse,

Keşke olsaydı derim, o kadar. LODOVICO

Vay canına! Karısına vurmak ha!

305

IV Perde, Il. Sahne

145

IAGO

Evet, o pek hoş olmadı. Umarım daha kötüsü gelmez. LODOVICO

Bunu sık yapar mı? Yoksa mektuplar mı sinirini bozdu?

IAGO

Yazık ki, görüp bildiğimi açığa vurmak Benim şerefime yakışmaz. Kendi gözünüzle görün daha iyi. Davranışları size fikir verecektir. Benim bir şey eklememe gerek yok. Peşinden gidip ne yapacağına bakın yeter. LODOVICO

Hakkında yanıldığıma üzüldüm. (Çıkarlar.)

İkinci

Sahne

(Kale. Othello ile Emilia girer.) OTHELLO

Sen hiçbir şey görmedin, öyle mi?

EMILIA

Ne duydum ne de şüphelendim. OTHELLO

Ama Cassio'yla onu birlikte gördün.

EMILIA

Ama yanlış bir şey görmedim.

310

315

146

IV Perde, Il. Sahne

Ayrıca, aralarında geçen her konuşmayı Kelimesi kelimesine duydum.

5

OTHELLO

Hiç fısıldaşmadılar mı yani?

EMILIA

Hayır, lordum, hiç. OTHELLO

Seni yanlarından uzaklaştırmadılar da?

EMILIA

Hiç.

10

OTHELLO

Yelpaze, eldiven, maske filan getir diye? EMILIA

Hiç, lordum. OTHELLO

Bu tuhaf. EMILIA

Ruhum üzerine yemin ederim, lordum,

O iffetli bir kadın. Aksini düşünüyorsanız, O düşünceden kurtulun, çünkü içinizi zehirler. Hangi sefil bunu kafanıza soktuysa, Tanrı'nın laneti üstüne olsun. Eğer Desdemona da şerefli, iffetli ve sadık değilse, En temiz kadın bile iftira kadar iğrençtir Ve mutlu erkek diye bir şey yoktur dünyada. OTHELLO

Git çağır onu buraya, hadi. (Emilia çıkar.)

Anlattıkları iyi de, bu kadarını

15

20

IV Perde, Il. Sahne

Kafasız bir pezevenk bile söyleyebilir. Ama kurnaz bir orospu benimki, İçi alçakça sır dolu kapalı bir kutu. Diz çöküp dua etmekten de geri durmuyor. Onu yaptığını da gördüm.

147

25

(Desdemona ile Emilia girer.) DESDEMONA

Lordum, arzunuz neydi? OTHELLO

Lütfen yanıma gel canım.

30

DESDEMONA

Buyurun, lordum, nedir isteğiniz? OTHELLO

Gözlerini göreyim. Yüzüme bak.

DESDEMONA

Nedir bu korkunç tavrınız?

OTHELLO (Emilia'ya)

Hadi, her zamanki işini") yap bayan: Biz işimizi görürken sen de kapıyı tut.

35

Biri gelecek olursa, “Ohö,” diye öksür.

Neyse, senin işin bu; hadi, yap işini. (Emilia çıkar.) DESDEMONA

İşte, dizlerimin üstünde yalvarıyorum size, Ne demek oluyor bütün bunlar? Gözlerinizde bir öfke seziyorum Ama söylediklerinizi anlamıyorum.

OTHELLO

Söyle, nesin sen?

(1) “Pezevenklik işini,” diyor. (Ç.N.)

40

148

IV Perde, Il. Sahne

DESDEMONA

Karınız, lordum, vefalı ve sadık karınız. OTHELLO

Hadi, yemin et de cehennemlik ol.

Yoksa şeytan bile görünüşe aldanır, Seni cennetlik sanıp götürmekten korkar.

45

Onun için çifte laneti hak ettiğini göster, Yemin et iffetli olduğuna. DESDEMONA

Tanrı biliyor öyle olduğumu. OTHELLO

Tanrı biliyor ihanet ettiğini.

50

DESDEMONA

Kime, lordum? Kiminle? Nasıl ihanet etmişim?

OTHELLO (Ağlar)

Ah, Desdemona! Git yanımdan, git, git.

DESDEMONA

Heyhat! Bu ne uğursuz gün! Niye ağlıyorsunuz? Bu gözyaşlarının nedeni ben miyim, lordum? Eğer sizi Venediğe geri çağırtanın Babam olduğunu sanıyorsanız, İnanın suç bende değil. O sizin için artık yoksa, benim için de yok.

55

OTHELLO

Eğer Tanrı beni sınamak için Başıma bir felaket gönderseydi, Çıplak başıma her türlü yarayı, Utancı yağdırsaydı; boğazıma kadar Yoksulluğa batırsaydı beni, Tüm umutlarımla birlikte tutsak etseydi,

60

IV Perde, Il. Sahne

Yine de, ruhumun bir köşesinde Bir damla sabır bulabilirdim. Ama heyhat! Olduğum yerde beni Âlemin parmakla gösterilen maskarası yaptı. Hatta ona da katlanabilirdim, hem de kolayca. Ama öyle bir yer var ki,

149 65

70

Kalbimi emanet etmiştim oraya;

Ya Ya Ya Ya

orada yaşayacaktım da hiç yaşamayacaktım. o pınardan çıkacaktı sularım da kuruyup gidecektim.9

75

Ama işte oradan kovulmak ya da orada,

İğrenç kurbağaların çiftleşip ürediği Bir kovuğa bakmak yok mu!

Hadi bakalım sabır, gül dudaklı küçük melek, Dön bir de oraya bak;

Bak da görelim, dayanabilecek misin, Yoksa cehennemden çıkmış gibi Rengin atacak mı senin de!

80

DESDEMONA

Umarım lordum iffetime güveniyordur. OTHELLO O, tabii! Mezbahadaki etlerin üstünde,

Anında üreyen sineklere güvendiğim kadar. O, nasıl bir çiçeksin sen? Öyle güzelsin, öyle hoş kokuyorsun ki, Duyuları sızlıyor insanın senin karşında... Keşke hiç doğmamış olsaydın!

85

DESDEMONA

Heyhat! Bilmeden ne günah işledim acaba? (1) Othello soyunun sürüp sürmemesini (ve kendi kaderini) Desdemona'ya bağlıyor.

(Ç.N)

150

IV Perde, Il. Sahne

OTHELLO

Bu güzel sayfa, bu muhteşem kitap Niye yaratıldı? Konusu “Fahişe” olsun diye mi? İşlemekmiş! İşlemek ha! Seni sokak sürtüğü! Senin becerdiğin işleri anlatmaya kalksam Utancından yanıp kül olurdun. İşlemek ha! İşlediğin günahların kokusu Göklere çıkıyor. Ay gözlerini kapıyor onları görünce; Her gördüğünü öpen arsız rüzgâr bile, Yaptıklarını duymamak için Sus pus olup bir mağaraya kaçıyor.

95

100

DESDEMONA

Tanrı şahidimdir, haksızlık ediyorsunuz bana. OTHELLO

Fahişe değil misin?

DESDEMONA

Hayır, namuslu bir Hıristiyanım. Şu beden yalnızca lorduma adandı. Onu her türlü çirkin ve yasak dokunuştan korumak Fahişelik sayılmazsa eğer, asla değilim.

105

OTHELLO

Fahişe değilsin ha!

DESDEMONA

Hayır, Tanrı göstermesin! OTHELLO

Bu mümkün mü? DESDEMONA

O, Tanrı bizi bağışlasın! OTHELLO

Kusuruma bakma o zaman,

110

IV Perde, Il. Sahne

151

Venedikli o sinsi orospuyla karıştırmışım seni, Hani Othello'yla evlenmişti. — Hey,sen,

Aziz Peter Kilisesi'nin karşısında iş tutan Cehennem bekçisi kadın!

115

(Emilia girer.) Sen, evet, sen!

Bizim işimiz bitti. Al şu paranı, emeğinin karşılığı. Lütfen kapıyı kilitle ve ağzını sıkı tut.

(Çıkar) EMILIA

Çok yazık! Aklında ne var acaba beyefendinin? Nasılsınız bayan? Nasılsınız sevgili hanımım?

120

DESDEMONA

İnan ki uykuda gibiyim.

EMILIA

Sevgili bayan, lordumun nesi var?

DESDEMONA

Kimin dedin? EMILIA

Kimin mi? Lordumun, bayan.

125

DESDEMONA

Lordun kim? EMILIA

O işte, sizin de lordunuz, sevgili bayan. DESDEMONA

Benim lordum yok. Benimle konuşma, Emilia.

Ağlayamadığım için cevap da veremiyorum. Çünkü tek cevap gözyaşı. Lütfen bu gece yatağıma nikâh çarşaflarımı ser. Unutma. Kocanı da buraya çağır.

130

152

IV Perde, Il. Sahne

EMILIA

Hayret, bu ne değişiklik! (Çıkar) DESDEMONA

Demek böyle; buna layığım ben. Ama ne yaptım, ne kusur işledim ki Bana böyle davranıyor?

135

(lago ile Emilia girer.) IAGO

Arzunuz neydi, bayan? Nasılsınız? DESDEMONA

Bilmiyorum. Bebeklere bir şey öğretirken İyi davranılır onlara ve kolay şeylerden başlanır. O da bana böyle davranabilirdi. Ben de çocuk gibiyim çünkü, paylanmaya alışmadım.

140

IAGO

Ne var, ne oldu, bayan? EMILIA

Heyhat, lago! Lordum ona fahişe dedi. Öyle kötü, öyle çirkin sözler söyledi ki, Yürek dayanmaz onlara. DESDEMONA

Ben o şey miyim, lago? IAGO

Hangi şey, sayın bayan? DESDEMONA

Emilia'nın dediği, Lordumun benim için söylediği şey.

145

IV Perde, II. Sahne

153

EMILIA

Ona fahişe dedi. Ayyaş bir berduş bile Aftosuna böyle şey söylemez.

150

IAGO

Niye öyle demiş? DESDEMONA

Bilmiyorum. Ama ben öyle biri değilim. IAGO

Ağlamayın, ağlamayın. Vah vah! Çok üzüldüm. Ne kötü gün!

155

EMILIA

Ona fahişe desinler diye mi Onca soylu talibini geri çevirdi, Babasını, ülkesini, dostlarını bırakıp geldi? Buna ağlamaz mı insan? DESDEMONA

Bu da benim kara bahtım.

160

IAGO

Lanet olsun ona! Bunu da nereden çıkarmış acaba? DESDEMONA

Tanrı bilir. EMILIA

Eğer dünyanın en kötü ruhlu, işgüzar, Sinsi, sefil, ikiyüzlü alçağı, mevki hırsıyla Bu iftirayı atmadıysa ipte sallanmaya razıyım. IAGO

Hadi canım, böyle bir insan olamaz. Mümkün değil.

165

154

IV Perde, Il. Sahne

DESDEMONA

Öyle biri varsa, Tanrı yardımcısı olsun. EMILIA

Tanrı değil cellat yardımcısı olsun, Kemikleri cehennem ateşinde erisin! Nasıl fahişe diyebilir ona! Dostu kimmiş? Nerede, ne zaman, nasıl hangi yolla birlikte olmuşlar? Ahlaksız alçağın biri Mağripli'yi kandırmış,

170

Adi, tıynetsiz, sefil herifin biri. O, Tanrım!

175

Ne olur âleme rezil et böylelerini. Her namuslu yurttaşın eline bir kırbaç ver, Herifi çırılçıplak soyup dünyanın öbür ucuna kadar Vura vura kovalasınlar. IAGO

Alçak sesle konuş.

180

EMILIA

Lanet olsun bu gibilere! Senin de aklını başından alıp Mağripli'yle benim aramda Bir şey varmış gibi gösteren

Yine böyle bir alçaktı.

185

IAGO

Hadi canım, saçmalamayı bırak. DESDEMONA

O, Tanrım! Tago, ne yapsam da Lordumu geri kazansam? Aziz dost, git konuş onunla.

Yemin ederim onu neden kaybettim bilmiyorum. (Diz çöker.)

İşte diz çöküyorum. Eğer onun aşkına

Herhangi bir şekilde ihanet ettiysem,

190

IV Perde, Il. Sahne

155

Düşüncede ya da eylemde, ya da, Gözlerim, kulaklarım, tüm duyularımla,

Ondan başkasına adadıysam kendimi Ve onu şu an olduğu gibi her zaman sevmediysem Ve hep canım gibi sevmezsem — Bana sefil bir boşanmayı layık görüp, Silkip atsa da başından —

195

Tanrı bana cennet yüzü göstermesin. Hakaret çok acıdır ve onun hakareti beni öldürebilir,

200

Ama aşkıma asla gölge düşüremez. (Doğrulur.)

“Fahişe” diyemiyorum, Söylemeye bile dilim varmıyor bu kelimeyi. Bana fahişe dedirtecek işi yapmayı Hayatta hiçbir şey zorlayamaz beni.

205

IAGO

Ne olur, üzülmeyin. Ters bir anına rastlamıştır. Devlet işlerinden o kadar bunalıyor ki,

Sizi paylayacak kadar unutuyor kendini.

DESDEMONA

Keşke o kadar olsa.

210

IAGO

Kesin öyledir, bana güvenin. (Borazanlar)

Bakın, bu sesler sizi yemeğe çağırıyor. Venedikliler yemeğe başlamak için sabırsızlanıyor. Hadi içeri girin ve ağlamayın. Her şey düzelecek. (Desdemona ile Emilia çıkar. Roderigo girer.) Ne o, Roderigo? RODERIGO

Bana iyi davranmıyorsun gibime geliyor.

215

156

IV Perde, Il. Sahne

Her gün bir bahane bulup beni savıyorsun lago. Bana fırsat yaratacağına, en ufak bir ümit bile vermiyorsun. Bu böyle devam edemez. Bundan böyle hiç ses çıkarmadan aptal yerine konmaya niyetim yok.

220

IAGO

Beni dinleyecek misin, Roderigo?

RODERIGO

Hayır, çok dinledim. Dediğinle yaptığın birbirine uymuyor.

IAGO

Çok haksızlık ediyorsun bana. RODERIGO

Hiç de değil. Verecek şeyim kalmadı artık. Desdemona için diye benden aldığın mücevherler bir rahibeyi bile baştan çıkarmaya yeterdi. Mücevherleri verdim demiştin ona. Karşılığında beni onunla tanıştırıp buluşturacaktın. Ama hiç öyle bir şey olmadı.

225

IAGO

Tamam, olacak, merak etme. RODERIGO

“Tamam, merak etme!” Merak ediyorum, bayım.

230

Hiç tamam filan da değil. Tam tersi, rezalet.

Ben de kendimi iyice aptal hissetmeye başladım. IAGO

Pekâlâ. RODERIGO

Hiç pekâlâ değil. Gidip Desdemona'yı göreceğim. Mücevherlerimi geri verirse özür dileyip peşini bırakırım. Vermezse seninle hesaplaşırız. IAGO

Diyeceğini dedin.

235

IV Perde, Il. Sahne

157

RODERIGO

Evet, dediğim her şeyi de yapmaya kararlıyım.

IAGO

O, görüyorum ki sende iş var! Şu andan itibaren sana güvenim çok arttı. Ver elini Roderigo. Bana sitem etmekte (o 240

çok haklısın. Ama inan ki senin adına elimden geleni yaptım. RODERIGO

Hiç belli olmadı.

IAGO

Haklısın, gerçekten belli olmadı. Şüphelerin ne kadar zeki ve akıllı olduğunu gösteriyor. Ama Roderigo, sende olduğuna şimdi daha çok inandığım şeylere gerçekten sahipsen — azim, cesaret, cüret gibi — bu gece onları göstermenin tam zamanı. Eğer yarın gece Desdemona senin olmazsa, canımı alıp beni bu dünyadan göndermek için dilediğin yolu dene.

245

250

RODERIGO

Pekâlâ, nasıl olacak bu? Akla yakın bir şey mi? IAGO

Bak şimdi, Venedik'ten özel bir heyet geldi. Othello'nun yerine Cassio'yu atıyorlar vali olarak.

RODERIGO

Doğru mu bu? O zaman Othello ile Desdemona Venediğe dönecek.

255

IAGO

O, hayır! Othello Moritanya'ya gidecek ve Desdemona'yı da yanında götürecek. Tabii olağanüstü bir nedenle Kıbrıs'ta biraz daha kalması gerekmezse. Mesela, Cassio'nun başına bir şey gelmesi gibi. RODERİGO

Nasıl bir şey yani?

260

158

IV Perde, II. Sahne

IAGO

Othello'nun yerini almasın diye, beynini dağıtmak gibi bir şey.

RODERIGO

Benden istediğin bu mu? IAGO

Evet, kendine iyilik etmeye ve hakkını almaya cesaretin varsa. Bu gece bir yosmayla yemekte olacak. Ben de ona uğrayacağım. Henüz açılan talihinin farkında değil. Sen de

265

onun çıkmasını bekle. Ben bunu on ikiyle bir arasında

olacak şekilde ayarlarım. Dışarı çıktığında tepesine binersin. Ben de orada olur sana arka çıkarım, ikimizin arasında kalır. Hadi, şaşkın şaşkın bakmayı bırak da benimle gel. Cassio'nun neden ölmesi gerektiğini sana anlatınca, işini bitirmekten başka çaren olmadığını göreceksin. Neredeyse akşam yemeği vakti geldi. Geceyi boşa geçirmeyelim. Hadi bakalım.

270

RODERIGO

Sözünü ettiğin nedenleri bilmek istiyorum. IAGO

Merak etme, öğreneceksin. (Çıkarlar.)

Üçüncü

Sahne

(Önceki sahnenin devamı. Othello, Desdemona, Lodovico,

Emilia ve maiyettekiler girer.) LODOVICO

Rica ediyorum, bayım, üzülmeyi bırakın artık.

275

IV Perde, III. Sahne

159

OTHELLO

O, bağışlayın! Yürüyüş iyi gelir bana. LODOVICO (Desdemona'ya)

Bayan, iyi geceler. Naçizane teşekkürlerimi sunarım size.

DESDEMONA

Rica ederim, beyefendi. OTHELLO

Yürüyelim mi, bayım? O, Desdemona!

5

DESDEMONA

Lordum?

OTHELLO

Sen hemen yatmaya git. Ben de birazdan geliyorum. Nedimeni gönder, gitsin. Dediğimi yap, unutma.

DESDEMONA

Olur, lordum. (Othello, Lodovico ve maiyettekiler çıkar.) EMILIA

Bakalım ne olacak? Daha sakin görünüyor.

10

DESDEMONA

Hemen dönecekmiş. Yatağa gitmemi emretti. Seni de göndermemi söyledi. EMILIA

Göndermek mi? DESDEMONA

Öyle dedi. Onun için, sevgili Emilia, Bana geceliğimi ver ve sana güle güle. Onu sinirlendirmeyelim. EMILIA

Keşke ona hiç rastlamamış olsaydınız.

15

160

IV Perde, II. Sahne

DESDEMONA

Hayır, bunu istemezdim. Onu öyle seviyorum ki, Kabalığında, aksiliğinde, öfkesinde bile —

Şunu çöz lütfen —

20

Bir hoşluk ve zarafet buluyorum. (Emilia Desdemona'nın soyunmasına yardım eder.) EMILIA

Dediğiniz çarşafları serdim yatağa.

DESDEMONA

Önemi yok. Tanrım! Ne kadar budalayız! Eğer senden önce ölürsem Beni o çarşaflardan birine sar.

25

EMILIA

Hadi hadi, öyle konuşmayın.

DESDEMONA

Annemin Barbary diye bir nedimesi vardı. Birine âşık olmuştu. Adam şıpsevdinin biri çıktı

Ve onu terk etti. Onun bir söğüt!” şarkısı vardı.

Eski bir şarkıydı ama ona kaderini hatırlatıyordu. Ölürken o şarkıyı söylemişti. Bu gece o şarkı aklımdan çıkmıyor. Bir köşede boynumu büküp, zavallı Barbary gibi O şarkıyı söylemek geliyor içimden. Lütfen acele et. EMILIA

Gidip geceliğinizi getireyim mi?

DESDEMONA

Hayır, şurayı çözüver. Şu Lodovico iyi birine benziyor.

(1) Söğüt: Mutsuz aşk simgesi. (Ç.N.)

30

35

IV Perde, Il. Sahne

161

EMILIA

Çok yakışıklı.

DESDEMONA

Güzel konuşuyor.

EMILIA

Venedik'te bir hanım tanıyorum,

Onun bir öpücüğü için Filistin'e kadar Yalınayak yürümeye razıymış. DESDEMONA (Şarkı söyler.) “Oturmuş incirin“ dibine bahtsız kadın,

Söylüyordu şarkısını, mahzun, kırgın.”

45

(nakarat)

“Ağlama söğüt, ağlama sen. Eli bağrında, başı dizinde,

Ağlama söğüt, Akıp giderken İnliyordu sanki Ağlama söğüt,

ağlama sen. dere yanı başında, onun ağzından. ağlama sen.

50

Taşlar eriyordu gözyaşlarından.

Ağlama söğüt, ağlama sen.” (Emilia'ya)

Şunları oraya koysana. Acele et lütfen, her an gelebilir. (Şarkı söyler)

“Yeşil söğütten olsun ama çelengim.” (Emilia'ya)

Onun suçu yok. Ne dediyse haklı. Ama dur, şarkı böyle değildi. Kapı mı vuruldu? (1) “İncir”: Metinde “Firavun inciri, frenkinciri” (“ficus sycomorus”). (Ç.N.)

55

162

IV Perde, II. Sahne

EMILIA

Hayır, rüzgâr sesi. DESDEMONA (Şarkı söyler.)

“Aşkın yalanmış deyince sevdiğime, İnanmazsın onun bana dediğine:

Ben kadın peşinde koşup durdukça, Sen de erkek alıver gitsin yanına.”

65

(Emilia'ya)

Hadi git artık. İyi geceler. Gözlerim yanıyor. Yakında ağlayacağım demek bu herhalde. EMILIA

Yo, öyle bir şey yok. DESDEMONA

Öyle duydum. O, erkekler, erkekler! Söylesene, Emilia, sence de gerçekten,

Kocasını böyle hayasızca aldatan kadın var mıdır?

70

EMILIA

Hiç şüphesiz vardır.

DESDEMONA

Dünyayı verseler yapar mıydın böyle bir şey?

EMILIA

Niye, siz yapmaz mıydınız?

DESDEMONA

Tanrı'nın ışığı şahidim olsun, asla!

EMILIA

O zaman ben de yapmazdım, karanlıkta yapardım.

DESDEMONA

Yani, dünyayı verseler yapar mıydın?

75

IV Perde, Il. Sahne

163

EMILIA

Dünya kocaman bir şey. Ufacık bir kaçamak için büyük bir ödül. DESDEMONA

Aslında sen de yapmazdın bence.

80

EMILIA

Aslında yapardım, bence. Ama sonra da bozardım. Sıradan bir yüzük için yapmazdım. Bir kumaş parçası için de yapmazdım. Süslü püslü giysiler, etekler, şapkalar, ufak tefek armağanlar için de yapmazdım. Ama dünya deyince iş değişir. Yani, Tanrı bilir ama, sonuçta kral olacaksa kocan, boynuzla gitsin. Bu günahın bedeline razıyım ben.

85

DESDEMONA

Dünyayı verseler böyle bir hata işlemezdim ben, asla! EMILIA

Ama hata dünyada işlendiğine göre, Dünya da sizin olunca, Kendi hatanızı düzeltiverirsiniz dünyanızda.

90

DESDEMONA

Böyle bir kadın olamaz dünyada. EMILIA

Olabilir, düzinelerce. Hatta yaptıkları şey karşılığı Kazandıkları dünyayı dolduracak kadar." Ama kadınlar aldatıyorsa suç kocalarda. Onlar kocalık görevini yapmaz, Bize düşeni başka kadınlara sunarlarsa, Ya da anlamsız kıskançlık nöbetleri geçirir, Bizim özgürlüğümüzü kısıtlarlarsa, (1) Emilia, “Dünyada bunu yapmayacak kadın yoktur,” demeye getiriyor. (Ç.N.)

95

164

IV Perde, Il1. Sahne

Ya da bizi hırpalar, harçlığımızı keserlerse,

Biz de patlarız. Onları hoş görebiliriz Ama öcümüzü de almak isteriz. Kocalar bilsin ki, karılarının da duyuları vardır. Onlar da kendileri gibi görür, koku alır, Ekşiyi tatlıdan ayırabilir. Ne diye bizi bırakıp başkalarına giderler? Eğlence olsun diye mi? Bence öyle.

100

105

Seks aradıkları için mi? O da doğru.

Zayıf oldukları için mi? Bu da bir gerçek. Peki bizim de arzularımız yok mu? Eğlenmeye, zayıf olmaya hakkımız yok mu? O zaman ya bize iyi davransınlar Ya da bilsinler ki onların becerdiği işleri Biz de beceririz; öğretmenimiz onlar.

110

DESDEMONA

İyi geceler. İyi geceler. Dilerim Tanrı'dan, Kötülere özenmek bir yana, Onlardan ders almayı öğretsin bana. (Çıkarlar.)

115

BEŞİNCİ PERDE Birinci

Sahne

(Kıbrıs. Bir sokak. lago ile Roderigo girer.) IAGO

Şurada, şu duvarın arkasında dur. Geldi gelecek. Kılıcını çektiğin gibi deş karnını. Çabuk davran. Hiç korkma, ben yanındayım. Bizim için ölüm kalım meselesi bu. Unutma, hiç gözünü kırpma.

5

RODERIGO

Yakınımda ol. Bakarsın beceremem. IAGO

Hemen arkandayım. Korkma ve hazır ol. RODERIGO (kendi kendine)

Bu işten hoşlanmadım. Ama bana sağlam gerekçe gösterdi. Dünyadan bir adam eksilse ne olur? Kılıcı dürttüm mü işi biter.

10

IAGO (kendi kendine)

Bu sivilceyi yeterince sıktım artık, Patlamaya hazır. İyice baş verdi. İster o Cassio'yu öldürsün, ister Cassio onu,

Ya da ikisi de birbirini, hepsi benim çıkarıma.

15

166

V Perde, 1. Sahne

Roderigo yaşarsa, Desdemona'ya armağan diye Ondan tırtıkladığım altın ve mücevherlerin hesabını soracak. Bu olmamalı. Cassio sağ kalırsa,

O kadar yakışıklı ve ağzı laf yapan biri ki, Ben yanında çirkin kalıyorum. Ayrıca, Mağripli içyüzümü açıklayabilir ona. O zaman canım tehlikede demek. Hayır, Cassio mutlaka ölmeli. Hah, işte geliyor.

20

(Cassio girer.) RODERIGO

Ayak sesinden tanıdım, geliyor.

25

(Cassio'ya saldırır.) Geber, alçak! CASSIO

İçimde zırh olmasaydı bu hamleden kurtulamazdım. Bir de seni görelim bakalım. (Roderigo'yu yaralar. Roderigo yere düşer.) RODERIGO

O, ben öldüm!

(lago kılıcını arkadan savurarak Cassio'yu bacağından yaralar ve

kaçar.)

CASSIO (yere düşerken) Bu yara beni sakatlar. İmdat! Hey, cinayet var, imdat! (Yukarıdan Othello girer.) OTHELLO

Cassio'nun sesi bu. lago sözünü tuttu. RODERIGO

O, alçağın biriyim ben!

30

V Perde, I. Sahne

167

OTHELLO

Çok doğru.

CASSIO

Imdat! Hey! Işık yok mu? Cerrah çağırın.

35

OTHELLO

Evet, o. O, mert Tago! Şerefli, sadık insan. Ne büyük fedakârlık, dost hatırına!

Bu bana ders olsun. Kahpe, işte âşığın ölü yatıyor. Senin de kahrolacağın gün yakın. İşte geliyorum, sürtük! Güzel gözlerinin anısını silip attım yüreğimden. İhanetle kirlettiğin yatağın, ihanet kanına bulanacak.

40

(Çıkar. Lodovico ile Gratiano girer.) CASSIO

Hey, nöbetçiler! Kimse yok mu? Cinayet var, cinayet! GRATTANO

Kötü bir şey olmuş. Çok acı bağırıyor her kimse.

45

CASSIO

O, imdat! LODOVICO

Dinleyin! RODERIGO

O, alçak sefil! LODOVICO

İki üç kişi var. Ama gece karanlık. Bu bir tuzak olabilir. Destek almadan yardıma gitmek güvenli değil. RODERIGO

Kimse yok mu? Kan kaybından ölüyorum. (Elinde ışıkla lago girer.)

50

168

V Perde, 1. Sahne

LODOVICO

Dinleyin! GRATIANO

Gecelik giysisiyle biri geliyor. Elinde ışıkla kılıç var. IAGO

Kim var orada? İmdat isteyen kim?

55

LODOVICO

Biz de bilmiyoruz. IAGO

Bir çığlık duymadınız mı? CASSIO

Buradayım, burada. Tanrı aşkına, yardım edin.

JIAGO

Ne oldu?

GRATIANO (Lodovico'ya) Sanırım bu Othello'nun bayraktarı.

60

LODOVICO

Ta kendisi. Yaman bir adam. IAGO (Cassio'ya)

Kimsin sen? Ne bağırıyorsun öyle acı acı?

CASSIO

lago! O, mahvoldum, serserilerin kurbanı oldum. Yardım et bana. IAGO

Vay canına, yaver! Hangi alçaklar yaptı bunu?

CASSIO

Bir tanesi buralarda olmalı ve kaçamıyor.

65

V Perde, 1. Sahne

169

IAGO

O, alçak caniler!

(Lodovico ile Gratiano'ya) Ne duruyorsunuz? Gelin de yardım edin biraz. RODERIGO

O, yardım edin! CASSIO

İşte onlardan biri.

70

IAGO (Kılıcını Roderigo'ya saplar.) Seni aşağılık katil! Seni alçak! RODERIGO

O, kahrolası Tago! O, vicdansız köpek!

IAGO

Gece karanlığında insan öldürmek ha! Nerede bu kana susamış haydutlar?

Ne kadar sessiz bu şehir!

Hey, cinayet var, cinayet!

75

(Lodovico ile Gratiano'ya)

Siz kimsiniz? İyi mi kötü mü niyetiniz? LODOVICO

Bakın da karar verin. IAGO

Sayın Lodovico! LODOVICO

Evet, bayım. IAGO

Bağışlayın. Bu Cassio; alçaklar yaralamış onu. GRATIANO

Cassio mu?

80

170

V. Perde, 1. Sahne

IAGO

Nasılsın kardeşim? CASSIO

Bacağım ikiye bölündü.

IAGO

Yok canım, Tanrı göstermesin! Işık getirin beyler! Yarayı gömleğimle bağlayacağım.

85

(Bianca girer.) BIANCA

Hey, ne oluyor burada? Bağıran kimdi? IAGO

Bağıran kimdi?

BIANCA

O, sevgili Cassio'm benim! Canım Cassio'm! O, Cassio, Cassio!

90

IAGO

O, namlı sürtük! Cassio, kim olabilir sana bunu yapanlar? Şüphelendiğin biri var mı? CASSIO

Hayır.

GRATTANO

Sizi bu halde bulduğuma çok üzüldüm. Her yerde arıyordum. IAGO

Bana bir dizbağı verin. İşte. Keşke bir sedyemiz olsaydı onu götürmek için. BIANCA

Eyvah, bayıldı! O, Cassio, Cassio, Cassio!

95

V Perde, 1. Sahne

171

IAGO

Beyler, ben bu kaltaktan şüpheleniyorum.

Sanırım o da işin içinde.

100

Dayan biraz, aziz Cassio. Gelin, gelin.

Bir ışık verin bana.

(Roderigo'nun yanına gider.) Kim bu adam, bilen var mı? Aman! Dostum, vatandaşım! Roderigo bu!

105

Hayır — evet — O, Tanrım! Roderigo! GRATIANO

Ne? Venedikli mi? IAGO

Evet bayım. Onu tanıyor musunuz? GRATIANO

Tanımak mı? Tabii. IAGO

Sayın Gratiano, lütfen beni bağışlayın. Bu kanlı olaylar bana kendimi unutturdu. Sizi ihmal ettim.

110

GRATIANO

Sizi gördüğüme sevindim. IAGO

.Nasılsın, Cassio? Sedye yok mu? Bir sedye bulun.

GRATIANO

Roderigo. IAGO

O, evet, o.

(Yardımcılar bir sedye getirir.) Hah, sonunda sedye geldi.

115

172

V Perde, 1. Sahne

Hadi, bir iyilik yapın da götürün onu buradan. Ama dikkatli olun. Ben cerrah çağırayım. (Bianca'ya) Bırak, kadın, sen zahmet etme.

Cassio, şurada ölmüş yatan adam Benim yakın dostumdu. Ne sorun vardı aranızda?

120

CASSIO

Sorun filan yoktu. Adamı tanımam bile. IAGO (Bianca'ya)

Ne o, niye sarardın öyle?

125

(Yardımcılara)

Hadi, götürün Cassio'yu buradan. (Lodovico ile Gratiano'ya) Siz kalın lütfen, baylar.

(Yardımcılar Roderigo'yu ve sedyeyle Cassio'yu götürür.) (Bianca'ya) Niye soldu rengin, söylesene kadın? (Lodovico ile Gratiano'ya)

Gözlerindeki dehşet ifadesini gördünüz mü? (Bianca'ya)

Birazdan her şeyi anlatacaksın bize. (Lodovico ile Gratiano'ya)

Bakın, görüyor musunuz? İyi bakın ona lütfen. Görüyorsunuz, değil mi beyler? Konuşmasa da olur. Suçu yüzünden okunuyor. (Emilia girer.) EMILIA

Ne oluyor burada? Ne var, lago, ne oldu?

130

V Perde, 1. Sahne

173

IAGO

Karanlıkta Cassio'ya saldırmışlar. Roderigo'yla başkaları. Ötekiler kaçmış.

135

Cassio ölümden dönmüş. Roderigo ölmüş. EMILIA

Yazık, zavallı adam! Zavallı Cassio! IAGO

Orospularla düşüp kalkmanın sonu budur. Emilia, git Cassio'ya sor bakalım, Bu akşam nerede yemek yemiş.

140

(Bianca'ya) Ne o, niye telaşlandın birden? BIANCA

Yemekte bendeydi, ama telaşlandığım filan yok. IAGO

Ya, demek sendeydi. O zaman benimle geliyorsun.

EMILIA (Bianca'ya)

O, kahrolası sürtük!

145

BIANCA

Ben sürtük değilim. En az sizin kadar namusluyum. EMILIA

Benim kadar ha! Pöf! Lanet olsun sana! IAGO

Sayın baylar, hadi gidip bakalım, Cassio'nun yarasına bakıyorlar mı. (Bianca'ya)

Gel de bize işin aslını anlat bakalım. Emilia, sen de kaleye koş,

150

174

V. Perde, Il. Sahne

Lordumla hanımına anlat olan biteni. Hadi, hemen git lütfen. (Emilia çıkar.) (kendi kendine)

Gece, bu gece. Ya battım ya çıktım bu gece.

155

(Çıkarlar.)

İkinci

Sahne

(Desdemona ile Othello'nun yatak odası. Elinde bir lambayla'” Othello girer. Yatağın önündeki perdeyi çekerek açar. Desdemona yatakta uyumaktadır.) OTHELLO

Nedeni var, ey ruhum, nedeni var. Size söyleyemem, masum yıldızlar. Nedeni var. Ama kanını akıtamam, Yara açamam, o kar gibi beyaz, Mermer kadar pürüzsüz tende. Ama ölmek zorunda, yoksa yine aldatır. Işığı söndür, sonra söndür ışığı.)

5

Seni söndürsem de, ey titrek alev,

Yeniden yakmak kolay ışığını, Pişman olursam eğer. Ama senin“) ışığın Bir kere söndü mü, ey doğanın eşsiz eseri, 0) 2) 6)

Lamba: olabilir. Elindeki “Senin”:

10

Yağ lambası. Metinde “ışık” (“light”) olarak geçiyor. Kandil veya mum da (Ç.N.) lambayı ve Desdemona'nın “hayat ışığını” kastediyor. (Ç.N.) “Desdemona'nın.” (Ç.N.)

V Perde, Il. Sahne

175

Prometeus yok ki yenilesin onu! Bu gülü bir kere kopardıktan sonra, Yeniden can veremem ona, solup gider artık.

En iyisi ağacında koklamak.

15

(Desdemona'yı öper.) Ah, ne tatlıymış soluğun! Adalete kılıcını kırdıracak neredeyse. Bir öpücük daha, bir daha.

Ölünce de böyle güzel kalırsan, Seni öldürür, sonra yine severim. Bir daha ve bu son olsun artık.

20

(Desdemona'yı öper.) Öylesine ölümcül olabilir mi bu güzellik? Ağlamadan edemiyorum. Ama bir zalim gözyaşı bunlar. Bu hüzün Tanrısal: sevdiğine kıyıyor. 9 Ah, uyanıyor!

25

DESDEMONA

Kim O? Othello! OTHELLO

Benim, Desdemona. DESDEMONA

Yatağa geliyor musunuz, lordum?

OTHELLO

Duanı ettin mi bu gece, Desdemona?

30

DESDEMONA

Ettim, lordum. (1) Klasik mitolojide Prometeus tanrılardan ateşi çalarak insanoğluna verir. (Ç.N.) (2) Bu dizelerde Kutsal Kitap'a gönderme yapılıyor: “Çünkü Rab sevdiğini terbiye eder.” (İbraniler, 12.6) (Ç.N.)

176

V Perde, Il. Sahne

OTHELLO

Henüz itiraf etmediğin bir suçun varsa, Şimdi zamanı. Hemen yakar Tanrı'ya Seni bağışlasın diye. DESDEMONA

Ama neden, lordum? Ne demek istiyorsunuz?

35

OTHELLO

Dediğimi yap ve kısa kes. Ben şurada bekliyorum. Hazırlıksız ruhunu öldürmek istemem. Yo, Tanrı göstermesin! Ruhunu öldüremem. DESDEMONA

Oldürmek mi dediniz? OTHELLO

Evet, öyle dedim.

40

DESDEMONA

O zaman Tanrı bana acısın. OTHELLO

Amin, tüm kalbimle. DESDEMONA

Öyleyse beni öldürmeyeceksiniz umarım. OTHELLO

Hım... DESDEMONA

Yine de korkuyorum. Öyle göz devirdiğiniz zaman Çok korkunç oluyorsunuz. Niye korktuğumu bilmiyorum. Korkacak bir şey yapmadım çünkü. Ama korkuyorum işte.

45

50

V Perde, Il. Sahne

177

OTHELLO

Günahlarını düşün. DESDEMONA

Yalnızca size olan sevgim aklıma geliyor.”

OTHELLO

Evet, onun için de öleceksin. DESDEMONA

Sizi seveni, sevdiği için öldürmek doğal değil. Tanrım! Neden öyle dudağınızı ısırıyorsunuz?

55

Tir tir titriyorsunuz;

Korkunç bir şey var aklınızda sanki. Uğursuz işaretler bunlar. Ama umarım, umarım benimle ilgili değildir.

OTHELLO

Sus, konuşma.

60

DESDEMONA

Peki. Ama ne oluyor?

OTHELLO

O mendil, o kadar sevdiğim ve sana verdiğim mendil. Onu Cassio'ya verdin.

DESDEMONA

Hayır, varlığım ve ruhum üzerine yemin ederim. Çağırın onu, sorun isterseniz.

65

OTHELLO

Canım sevdiğim, dikkat et, yalan söyleme; Olüm döşeğindesin.

(1) Desdemona, Othello'yu Tanrı'dan çok sevdiği için günah işlediğini ima ediyor olabilir. Othello'nun bu söze verdiği tepkiye bakılırsa, Desdemona'yı dinlemiyor. (Ç.N.)

178

V Perde, ll. Sahne

DESDEMONA

Evet, ama daha ölmüyorum. OTHELLO

Az kaldı. Onun için çekinmeden itiraf et günahını. Çünkü her şeyi yeminle inkâr etsen de, Beni böyle inleten o ağır suçunu Ne yok sayarım, ne de bağışlarım. Oleceksin.

70

DESDEMONA

O zaman Tanrı bana acısın.

75

OTHELLO

Amin. DESDEMONA

Siz de acıyın. Sizi asla aldatmadım. Cassio'ya da Tanrı'nın buyurduğu insan sevgisi dışında Hiçbir sevgi duymadım. Ona hiçbir yadigâr vermedim.

80

OTHELLO

Tanrı aşkına! Mendilimi elinde gördüm. Yalanı bırak! Yüreğim taş kesiliyor karşında. Seni kurban edecek yerde Katletmek istemiyorum. Mendili gördüm. DESDEMONA

Bulmuş onu o zaman. Asla ben vermedim. Çağırın onu, Gerçeği itiraf etsin. OTHELLO

Etti bile.

85

V Perde, Il. Sahne

179

DESDEMONA

Neyi, lordum? OTHELLO

Seninle birlikte olduğunu. DESDEMONA

Nasıl birlikte? Ahlaksızca mı? OTHELLO

Evet. DESDEMONA

Diyemez böyle bir şey.

95

OTHELLO

Diyemez, çünkü sesi kesildi.

Sadık lago emir aldı o iş için. DESDEMONA

O, sormaya korkuyorum. Oldü mü yoksa? OTHELLO

Başındaki saç teli kadar canı olsa, Hepsini almaya yeterdi intikam duygum. DESDEMONA

100

(Ağlar.)

Yazık! O ihanete uğradı, ben de mahvoldum. OTHELLO

Kes şunu, sürtük! Yüzüme karşı Ne cüretle ağlıyorsun onun için?

DESDEMONA

Ne olur, lordum, kovun beni, ama öldürmeyin. OTHELLO (Desdemona'nın üstüne atılır.) Yıkıl, fahişe! DESDEMONA

Yarın öldürün beni, bu gece bağışlayın.

105

180

V Perde, Il. Sahne

OTHELLO

Olmaz. Karşı koymaya çalışma. DESDEMONA

Yarım saatçik. OTHELLO

Başladım bir kere, durmak yok. DESDEMONA

Tek bir duaya izin verin.

110

OTHELLO

Çok geç artık. (Desdemona'yı boğar.)

DESDEMONA

O, Tanrım, Tanrım, Tanrım!

(Emilia kapıya gelir.) EMILIA (içerden) Lordum, lordum, hey, lordum! OTHELLO

Bu ne gürültü! Daha ölmedin mi? Tam ölmedin mi?

115

Acımasızım, ama vicdansız değilim.

Daha fazla acı çektirmeyeyim sana. İşte, işte. EMILIA (içerden) Hey, lordum, lordum! OTHELLO

Kim o? EMILIA (içerden)

O, sayın lordum, bakar mısınız!

120

V Perde, Il. Sahne

181

OTHELLO (Seslenir.)

Tamam. — Emilia bu. (Seslenir.) Biraz bekle. — Öldü. — Cassio'nun öldüğünü haber verecek herhalde. Gürültü çok fazlaydı. — Ha! Kımıldamıyor artık. Mezar kadar sessiz. — Kadını içeri alsam mı? Alsam ne olur? — Kımıldadı galiba. Hayır. — Ne yapsam? İçeri gelirse karımla konuşmak isteyecek. Karım mı? Hangi karım? Karım yok ki benim. O, buna dayanılmaz! Ne acı!

Şu anda bir ay-güneş tutulması olacak sanki

125

130

Ve yerkürenin ağzı açık kalacak korkudan.'” EMILIA (içerden) Ne olur, lordum, sizinle konuşmalıyım. Sayın lordum, lütfen! OTHELLO

Seni unutmuştum. — Gel içeri, Emilia. —

135

Dur, bir dakika. Perdeleri çekeyim.

(Yatağın önündeki perdeleri kapatır.) Neredesin? (Kapıyı açar. Emilia girer.) Ne var? Ne istiyorsun? EMILIA

O, sayın lordum, korkunç bir cinayet işlendi! OTHELLO

Ne, şu anda mı?

EMILIA

Şu anda, lordum. (1) Ay ve güneş tutulmalarının depremlere yol açtığına inanılırmış. (Ç.N.)

140

182

V Perde, ll. Sahne

OTHELLO

Hepsi bu dolunay yüzünden. Dünyaya fazla yaklaştı mı İnsanları çıldırtıyor. EMILIA Cassio, lordum, Roderigo adlı

Genç bir Venedikli'yi öldürdü.

145

OTHELLO

Roderigo da Cassio da öldü, öyle mi? EMILIA

Hayır, Cassio ölmedi. OTHELLO

Cassio ölmedi ha! Cinayetin ayarı kaçtı o zaman Ve tatlı intikam hayal oldu.

150

DESDEMONA

O, haksızca kıydı canıma, haksızca! EMILIA

O, Tanrım! O ses de neydi? OTHELLO

Ne sesi? Hangi ses? EMILIA

Aman Tanrım! Hanımımın sesi bu.

(Yatak perdelerini açar.) İmdat! İmdat! Koşun, imdat! O, bayan, konuşun, hadi! O, canım Desdemona! O, sevgili hanımım, konuşun! DESDEMONA

Masum ölüyorum.

155

V Perde, ll. Sahne

183

EMILIA

O, kim yaptı bunu size?

160

DESDEMONA

Hiç kimse. Kendim yaptım. Elveda. Lorduma sevgimi ilet. O, elveda. (Ölür.)

OTHELLO

Kim öldürdü acaba onu?

EMILIA

Heyhat! Kim bilir. OTHELLO

Dediğini duydun. Ben değildim.

165

EMILIA

Oyle söyledi. Gidip anlatayım olan biteni. OTHELLO

Cehenneme giderken bile yalan söylüyordu. Onu ben öldürdüm.

EMILIA

Ah, o nasıl bir melekse,

Kapkara bir iblissiniz siz de.

170

OTHELLO

Kötü yola düşmüştü. Fahişenin tekiydi. EMILIA

İftira ediyorsun ona. Asıl sen şeytanın tekisin.()

OTHELLO

Su gibi sahteydi. (1) Emilia burada ve daha sonra yer yer Othello'ya “sen” diye hitap ediyor. (Ç.N.) (2) “Su gibi”: “Değişen”, “güvenilmez”. Othello aynı zamanda “gözyaşını” da kastediyor olabilir. (Ç.N.)

184

V Perde, Il. Sahne

EMILIA

Ona sahte diyen siz de ateş gibi uğursuzsunuz. O cennetten çıkmaydı.

175

OTHELLO

Cassio'yla yatmıştı. Kocana sor istersen. Şu ana kadar yaptığım her şeyde haklı değilsem, Cehennemin dibine gitmeye razıyım. Kocan her şeyi biliyordu. EMILIA

Kocam mı?

180

OTHELLO

Evet, kocan. EMILIA

Yani aldattığını mı? OTHELLO

Evet, Cassio'yla. Eğer sadık olsaydı, Tanrı bana şu yerküre büyüklüğünde Kusursuz bir mücevher bile verseydi Vermezdim onu.

185

EMILIA

Kocam ha! OTHELLO

Evet, ilk o söylemişti bana ne mal olduğunu. Kötülükten nefret eder o şerefli adam. EMILIA

Kocam ha! OTHELLO

Aynı şeyi söyleyip durmasana, be kadın! Kocan dedim ya!

190

V Perde, Il. Sahne

185

EMILIA

O, hanımım!

Alçağın biri aşkını zehir etmiş sana.

195

Kocam mı dedi, sizi aldattı diye? OTHELLO

Evet, be kadın! Kocan diyorum. Anlamıyor musun? Benim dostum, Senin kocan, şerefli, dürüst lago. EMILIA

Eğer öyle dediyse, aşağılık ruhu Cehennemde çürür umarım. Hayasızca yalan söylemiş. Aksine, Hayırsız evliliğine candan bağlıydı Desdemona.

200

OTHELLO (Kılıcını çeker.) Ha! EMILIA

Elinden geleni ardına koyma. Bunu da yap. Desdemona'ya ne kadar layıksan, Tanrı katına da o kadar layık olursun bu işte.

205

OTHELLO

Sus, yoksa karışmam. EMILIA

Canımı almak için harcayacağın gücün İki katı dayanma gücü var bende. Seni gafil! Seni akılsız, aşağılık, iğrenç adam! Öyle bir iş yaptın ki — Kılıcın viz gelir bana! Yirmi kere öldürecek olsan da beni, Herkese söyleyeceğim yaptığını.

İmdat! İmdat, koşun, hey, imdat!

210

215

186

V Perde, Il. Sahne

Mağripli hanımımı katletti. Cinayet var! Cinayet! (Montano, Gratiano ve lago girer.) MONTANO

Ne var, ne oluyor burada, komutan? EMILIA

O, sen de geldin ha, lago! Ne iş becerdin ki, insanlar cinayet işleyip Senin üstüne yıkıyor?

220

GRATIANO

Ne oldu?

EMILIA (lago'ya) Erkeğim diyorsan, yalanını çürüt bu alçağın. “Karın seni aldatıyor,” demişsin ona. Bunu demiş olamazsın. Öyle alçak biri değilsin sen.

225

Konuş, çünkü içim çok dolu.

IAGO

Ben ne duyduysam onu söyledim. Gerçeği kendi gördü ve anladı. EMILIA

“Karın seni aldatıyor,” dedin mi demedin mi?

230

IAGO

Dedim. EMILIA

Yalan söyledin o zaman, adi, kahrolası bir yalan!

Ruhum üzerine yemin ederim, yalan, soysuzca bir yalan. Cassio'yla aldatmış, öyle mi? Cassio'yla mı dedin? IAGO

Evet, Cassio'yla, kadın! Tutsana şu dilini!

235

V Perde, Il. Sahne

187

EMILIA

Tutmuyorum. Konuşmak boynumun borcu. Hanımım orada yatıyor, yatağında katledildi. MONTANO

ile GRATTANO

Aman Tanrım!

EMILIA (lago'ya) Senin yüzünden işlendi bu cinayet. OTHELLO

Evet, öyle bakmayın beyler, gerçek bu.

240

GRATTIANO

Tuhaf bir gerçek. MONTANO

O, korkunç bir şey bu! EMILIA

Alçakça! Alçakça, alçakça! Düşünüyorum da, düşünüyorum da... Kokusu burnuma geliyor. O, alçaklık! Aklıma gelmişti. Öyle azap duyuyorum ki, Kendimi öldürebilirim.

245

O, alçaklık! Alçaklık! IAGO

Ne oluyor? Çıldırdın mı sen? Hemen eve git, git diyorum sana.

250

EMILIA

Sayın baylar, izin verin konuşayım. Biliyorum, kocama karşı gelemem,

Ama şimdi başka.

Belki de, lago, eve hiç gitmem bir daha.

OTHELLO

0,0, 0!

(Yatağın üstüne yıkılır.)

255

188

V Perde, ll. Sahne

EMILIA

Ya, evet! Orada yat ve böğür. Dünyanın en tatlı, en masum kadınını öldürdün. OTHELLO (Doğrulur.)

Ah, kirliydi o! (Gratiano'ya)

Sizi tanımak fırsatı olmadı, amca.”

Yeğeniniz orada yatıyor. Gerçekten, Biraz önce işte bu eller kesti soluğunu. Biliyorum, bu yaptığım korkunç ve acı görünüyor.

260

GRATIANO

Zavallı Desdemona. İyi ki baban sağ değil. Evliliğin onu ölümcül yaraladı Ve vaktinden önce kederinden öldü. Şu anda yaşıyor olsaydı, bu olay karşısında İyilik meleğini yanından kovar Ve kendi canına kıyardı mutlaka.

265

OTHELLO

Çok acıklı. Ama lago biliyor, Desdemona o utanç verici işi

270

Cassio'yla bin defa yaptı. Cassio itiraf etti. Desdemona da, aşkına karşılık onu,

Benim kendisine verdiğim yadigârla ödüllendirdi. Cassio'nun elinde gördüm onu; Babamın anneme verdiği tılsımlı mendili. EMILIA

O Tanrım! O yüce Tanrım!

IAGO

Kahrolası, kes sesini! (1)

Gratiano, Brabantio'nun kardeşi, Desdemona'nın amcası. (Ç.N.)

(2) “İntihar ederek bağışlanamaz bir günah işlemiş olurdu.” (Ç.N.)

215

V Perde, Il. Sahne

189

EMILIA

Hayır, gizli kalamaz artık. Susmak ha! Kuzey rüzgârı gibi, özgürce“) konuşacağım. İsterse yer, gök, şeytanın kendisi,

Hepsi beni kınasın. Konuşacağım ben.

280

IAGO

Aklını başına topla ve eve git.

EMILIA

Gitmiyorum. (lago kılıcını çeker.)

GRATIANO

Ayıp, kadına kılıç çekilir mi? EMILIA

O, seni aptal Mağripli! Sözünü ettiğin o mendili Ben tesadüfen bulmuş ve kocama vermiştim.

285

“O mendili çalsana,” diye tutturmuştu.

Öyle ufak bir şeyi niye önemsediğini anlayamamıştım. IAGO

Seni aşağılık sürtük!

EMILIA

Desdemona vermedi onu Cassio'ya. Yo, hayır. Ben bulup kocama verdim.

290

IAGO

Yalan söylüyorsun, pislik!

EMILIA

Tanrı şahidimdir, hayır. Hayır, beyler— O, akılsız katil! Ne kadar yazık,

Böyle bir kadına bir budalanın düşmesi! (1)

“Engel tanımadan.” (Ç.N.)

295

190

V Perde, Il. Sahne

OTHELLO

Yıldırımlar yağsın tepene, vicdansız alçak! (Othello lago'ya saldırır. Montano Othello'nun kılıcını elinden alır. lago karısını yaralar ve çıkar.) GRATIANO

Kadın yere yuvarlandı. lago karısını öldürdü. EMILIA

Evet, evet. O! Hanımımın yanına yatırın beni. GRATIANO

Adam kaçtı, ama karısı öldü. MONTANO

Korkunç bir cani bu. Alın şunu, Mağripli'nin kılıcı. Kapıyı dışardan tutun. Kaçmaya kalkışırsa öldürün. O alçağın da peşine düşün. Kahrolası kölenin biriymiş meğerse.

300

305

(Montano ile Gratiano çıkar.) OTHELLO

Ben de bir hiçmişim. Önüne gelen kılıcımı alabildiğine göre elimden. Olsun, insanın şerefi gittikten sonra, Geriye şöhreti kalmış, ne önemi var. Hepsi gitsin daha iyi. EMILIA

Şarkımız nasıldı hanımım? (Şarkı söyler.) “Ağlama söğüt, ağlama sen.” Ya, Mağripli, masumdu o!

Seni sevmişti, zalim Mağripli.

310

V Perde, Il. Sahne

Ruhumun selameti adına yemin ediyorum. Sanırım son sözlerim bunlar; ölüyorum.

191 315

(Ölür) OTHELLO

Bir kılıcım daha var benim bu odada. İspanyol kılıcı. Çeliğine buzlu su verilmiş. Hah, işte burada. (Seslenir.)

Amca, oraya geliyorum.

320

GRATIANO (içerden)

Sakın yapma, pahalıya mal olur sana. Kılıcın da yok, zararına olur.

OTHELLO

O zaman gelin de konuşalım. Yoksa ben kılıçsız da gelirim oraya. (Gratiano girer.)

GRATIANO

Ne var?

325

OTHELLO

Bakın, kılıcım var. Böylesi görülmedi. Şu gördüğünüz kolla ve bu yaman kılıçla, Sizin gibi yirmi engeli aştım zamanında. Ama hey, övünmek neye yarar! Kim çizebilmiş kaderini? Elimdeki kılıçtan korkmayın, O günler geçmişte kaldı.

330

Yolun sonuna geldim, en sonuna,

Yelkenimin görüp göreceği son ışığa. Geri çekilmeyin; korkmanıza gerek yok. Elinize bir çöp alıp gelseniz bile Othello'nun üstüne, O gerilerdi şimdi. Nereye gidebilir ki Othello? (Desdemona'ya)

335

192

V Perde, Il. Sahne

Ne oldu sana böyle? O, bahtı kara kadıncağız!

Ne kadar da beyazsın; tıpkı geceliğin gibi! Kıyamet günü buluştuğumuzda,

340

Bu soluk yüzün fırlatıp atacak beni,

Zebaniler kapsın diye.

(Desdemona'ya dokunur.)

Soğuksun kızım, tıpkı iffetin gibi.” Ah, lanetli, lanetli köle! Kırbaçlayın beni zebaniler,

Uzaklaştırın bu kutsal varlığın yanından. Rüzgâra katıp savurun oradan oraya, Korların üstünde kızartın beni, Fokurdayan alevlere atıp haşlayın. O, Desdemona! Desdemona öldü, öldü! O, o!

345

350

(Lodovico, Montano ve kolcular eşliğinde lago girer; Cassio sedyeyle getirilir.) LODOVICO

Nerede o düşüncesiz ve talihsiz adam?

OTHELLO

Geçmişte Othello denen adam mı? Burada.

LODOVICO

O yılan nerede? Getirin o alçağı buraya.

OTHELLO

Ayaklarına bakıyorum, ama bu bir efsane.

(lago'ya) Eğer şeytansan, seni öldüremem.

355

(lago'yu yaralar.) (1) “Hakkında yanılmışım, sandığım gibi sıcak ve ateşli değil, temiz ve iffetliymişsin.”

(ÇIN)

(2) Şeytanın “çatal tırnaklı” olduğu efsanesi. (Ç.N.)

V Perde, Il. Sahne

193

LODOVICO

Alın şu kılıcı elinden. (Kolcular Othello'nun kılıcını alır.) IAGO

Kanım akıyor, ama ölmedim. OTHELLO

Ben de hiç üzülmedim. Yaşaman daha iyi. Çünkü bence ölüm mutluluktur. LODOVICO

O, Othello! Geçmişin kusursuz insanı,

Lanetli bir alçağın oyununa geldin. Ne diyebilirim ki artık sana?

360

OTHELLO

Ne olursa. Şerefli bir katil deyin isterseniz. Çünkü hiçbir şeyi kötü niyetle yapmadım, Şerefim için yaptım her şeyi.

365

LODOVICO

Bu sefil kısmen itiraf etti alçakça işlerini. Cassio'nun ölümünü birlikte mi planladınız? OTHELLO

Evet. CASSIO

Değerli komutan, Bunu hak edecek hiçbir şey yapmadım.

370

OTHELLO

İnanıyorum ve beni bağışlamanı diliyorum. Bu şeytan bozuntusuna sorar mısınız, Ruhuma ve bedenime bu tuzağı niye kurmuş? IAGO

Hiçbir şey sormayın bana.

375

194

V Perde, Il. Sahne

Ne biliyorsanız biliyorsunuz. Tek kelime etmiyorum artık. LODOVICO (lago'ya)

Dua da mı etmeyeceksin?

GRATLANO (lago'ya)

İşkence dilini çözer.

OTHELLO

Hiç acımayın.

380

LODOVICO

Bayım, olan biteni şimdi anlayacaksınız. Sanırım henüz bilmiyorsunuz. Burada bir mektup var, Ölen Roderigo'nun cebinde bulundu Ve bir tane daha. Bunda Roderigo'nun Cassio'yu nasıl öldüreceği yazıyor.

385

OTHELLO

O, alçak!

CASSIO

Ne hain, ne canavarmış! LODOVICO

Bu mektup da cebinden çıktı. Şikâyet dolu. Görünüşe göre Roderigo bu mektubu O lanetli sefile gönderecekmiş. Ama o arada lago gelip hesabını görmüş.

390

OTHELLO (lago'ya) O, seni vicdansız rezil! Peki, karımın mendili nasıl oldu da

Senin eline geçti, Cassio? CASSIO

O mendili odamda buldum.

395

V Perde, Il. Sahne

195

lago da biraz önce itiraf etti, Planını uygulama yolunda O bırakmış mendili odama. OTHELLO

O, budala, budala! Ne budalaymışım!

400

CASSIO

Roderigo ayrıca mektubunda lago'ya çıkışıyor, “Nöbette Cassio'yu kışkırt ve gözden düşür,” dedi diye. Öldü sandığımız Roderigo da meğerse can çekişiyormuş. Son nefesinde onu lago'nun yaraladığını, lago'nun azmettirdiğini söyledi. LODOVICO

405

(Othello'ya)

Artık bu odayı terk edip bizimle gelmeniz gerekiyor. Tüm yönetim ve komuta yetkileriniz, Kıbrıs'ın yönetimi dahil, Cassio'ya verildi. Bu alçağa gelince, uzun süre canını almadan, Akla hayale gelebilecek En ağır işkence uygulanacak ona. Siz de, suçunuzun niteliği Venedik devletine bildirilene kadar Tutuklu kalacaksınız.

410

(Kolculara) Bu kadar. Götürün onu.

415

OTHELLO

Durun. Gitmeden önce bir çift sözüm var. Geçmişte devlete epey hizmetim geçti. Bu biliniyor. O kadarı yeter bana. Sizden ricam, mektuplarınızda Bu hazin olayları anlatırken, Olduğum gibi söz edin benden. Hiçbir şeyi mazur göstermeyin,

420

196

V Perde, Il. Sahne

Ama hiçbir şeyi de fesatlıkla abartmayın.

O zaman diyebilirsiniz ki benim için, Akıllıca değil, ama tutkuyla sevdi; Özünde kıskanç biri sayılmazdı, Ama oyuna gelince aklı başından gitti. Cahil bir yerli"” gibi, Kabilesinin tamamından değerli bir inciyi Fırlatıp attı. Özünde sulu gözlü olmadığı halde, Döktüğü gözyaşı yanında Arabistan ağaçlarının şifalı sakızı hiç kalır.

Ayrıca, şunu da yazmayı unutmayın:

Halep'te bir gün, Baktım, kötü ruhlu, sarıklı bir Türk, Bir Venedikli'yi dövüp tartaklıyor, Yapıştım o sünnetli köpeğin gırtlağına Ve işte böyle aldım canını.

425

430

435

(Kılıcını kendine saplar.) LODOVICO

O, ne korkunç son!

440

GRATTANO

Hepsi boşunaymış.

OTHELLO (Desdemona'ya)

Oldürmeden önce öpmüştüm seni. Şimdi bana düşen, seni öperken ölmek. (Desdemona'yı öper ve ölür.)

CASSIO

Bundan korkuyordum,

Yüce bir yüreği vardı çünkü. Ama kılıcı yok sanmıştım.

445

(1) “Yerli”: Metinde “Hintli”. Ancak hangi “Hintli”den söz edildiği belli değil. (Ç.N.)

V Perde, Il. Sahne

LODOVICO (lago'ya) O, Sparta köpeği!” Ne korkunç yaratıkmışsın sen! Yürek acısı, açlık, denizler hiç kalır yanında. Şu yatağın acıklı yüküne bak. Senin işin bu. Gözü sızlıyor insanın.

197

450

Örtün şunu.

(Yatak perdelerini kapatırlar.) Gratiano, evi sen al.

Mağripli'nin varlığına da el koy. Hepsi sana geçiyor.

455

(Cassio'ya) Sayın Vali,

Bu cehennemlik alçağa verilecek ceza size kalıyor. Yerini, zamanını, işkenceyi belirleyin. En ağırını uygulayın. Ben gemiye dönüp Bu hazin olayları, buruk bir yürekle, Venedik devletine iletmeye gidiyorum. (Emilia'nın cesedini alarak çıkarlar.)

(1) Klasik çağda Sparta köpekleri azgınlıklarıyla ünlüymüş. (Ç.N.)

460