Nazım Hikmet'in Vasiyeti [1 ed.]

Citation preview

Osman

BAŞDEMIR

NAZlM HiKM ET'iN VASiYETi

Nazım HİKMET'in anası tarafından çizilmiş bir resmi

Dizgi ve Baskı : İstiklal Matbaası, İzmir Kapak düzeni : Eflatun NURi Birinci Baskı : Şubat 1968

(�\

ÖN SÖZ Nazım Hikmet'in öldüğü gece yazdığım VASiYETİNCE isimli şiirimi suçlayan İzmir Sıkı Yönetim Mahkemesince kovuşturma ve yargılanmaya maruz kalmıştım. İşte o Basın davasının acıklı bir macerasını anlatacak olan bu kitabın gerçek ismi ÖLÜMÜNDEN SONRA TÜRK BASlNlNDA NA2'-IM HİKMET olacaktı. Ne varki, mahkemeye sunulan sa­ •:unmamıza ekli vesikalarla birlikte on formayı aşacak bir [;iiçte olan bu kitabı bastırabilme güçsüzlüğüne boyun eğe­ rf'k, biz, sadece savunmamızı yayınlayabildik. Ve ister iste­ mez davanın gerçek konusu olan: NAZlM HİKl\ttETİN VA­ SİYETİNİ kitaba isim olarak aldık. Küçüci.U:: bir kitaba koskocaman bir davayı sığdırmanın :y·orgu:lluğunu unutup yepyeni bir anlayışsızlığın kurbanı ol­ mamak için derhal belirtirizki: Yayınlanan, iddianameler, Bilirkişi raporu, s:ıvunmamız ve İzmir AV,!r Ceza Mahkemesinin Beraat kararı aslının ay­ nidir. Yani kitabımızın hukuki bir dokunulmazlığı vaıdır. Ne .siyasi polisin, ne Basın Savcı'sının ve nede herhangi bir Yar­ gı organının sorgusuna maruz kalmıyacağımıza kaniyiz... *

*

*

Olayda adı geçen İzmir Emniyet Müdürüne atfen yazılan teyan ve tarizlerin, siyasi polis üzerinde, yeniden ve tekrar, siyasi bir iğbirar ve kin yaratması mümkün olalıilir mi? Olur veya olmaz· Şimdilik bilinemez. Elbet zamanla merdin mert­ WU, hainlerinde hainlikleri belli olacaktır. Ancak maziden bu­ güne kadar sürüp p:elen olaylar zincirinin üç mühim halkası­ :r:ı üç ayrı politika roadrabazının boynun a takmak lüzu�ludur. Modern bir derebeyliği HALKÇlLIK maskesi altında sis­ temleştirerek saltanat kuran C.H.P.'si Türkiyesinin kı:ı,fa ko­ çanını açıp baktığımızda: Mahrumiyet bölgesi diye nitelendirilen ŞARKIN ve bir ilk çağ hayatını yaşıyalıilen insanlarının AGALAR tarafından -3-

soyulmasına terkedilmişliğinin sonsuz acısını goruruz. Yol· :·,uz, ışıksız, susuz ve okulstfz bir Anadolunun topraksız köy­ Hisüne eş olarak şehirlerin sendikasız, grevsiz ve sosyal ada­ Jetten yoksun işçileri var. Zulüm ve mahrumiyet içinde kıv­ ranan bu milleti siyah bir şalla sarıp sarmaladıktan sonra, Yurdscverlere ve aydmlara gözdağı vermek için Nazım Hik­ metin kanunsuz olarak mahkum edildiğini, okuduk. Az gittik, uz gittik, Dere tepe düz gittik. Gele gele geldik ki: yıl 1945.. Burjuvazi derebeyliğe bayrak açmış veya aç­ mada·. «ALLAH HEPİMİZiN KESE BİRİMİZİN. BUNUN ADI LİBER.'\LİZİM». Şeklindeki ayetlerle süslü bu bayrak f'lden ele dolaştırıldıktan sonra Menderesin konağına asıldı. Artık zenginin zenginliği, fakirinde fakirliği belli olacaktı. �ermaye yıgınlaşacak, intikal devri geçecek ve milyoneriere el pençe divan durulacaktı sokak başlarında. Sanayisiz ve ilkel bir tarımın istihsal yıp.-ınlaşması ne olabilirki? Göl ma­ va tutmadı. Para bollu� ve ekonomik krizler içinde boğulan halk i�siz, aç ve perişan bir haldeydi. insanca yaşanılacak tarafı olmıyan gece kondulardan yükselen sefaJet türküleri burjuvaziyi ürkütüyordu. Baskı yapılmalıydı. Derhal vatan­ :-oızlara Vatan Cepheleri kurduruldu· Köylüler dipçiklenecek. Üniversiteliler kurşunlanacak, gazeteler toplattırılacak ve halktan yana olan Aydınlar topluca tutuklanacaktı. Yapıldı bütün bunlar. Ve bir sabah.. O, karanlık gecelerin aydınlık bir sabahıydı. Mayısın da yirmi yedisi.. Suratma tükürülen bir bakanın cöp arabasına binişi.· Harp okulunda tekmelenen mebuslar.. !=;u. bu bir yana, terörcü başı Namık Gedik bir akrep şuuru i davam n bakan C. Savcısının bile farkınu davaaa .bö;::i l N KAl� Ul'HJi� uN asla ele alınmadıgını e:seııe gu­ ı uyoruz . unce örtı iaare hakim ve savcıtan bu en basıt haKı ­ r..a �ı kavrıyamaaııar. Ilk tahkıkattada gerek C . Miıddeiumu­ mıugı gereKse :Sorgu liakımilği de suçun basın kanunu ı!� otan Ugısını araştırınadı lar. :Son tahkikatın hıtamına aogrucıa pek sayın iddia makamı Ceza Kanununun 142. madde;jinm .i. , 4, ve ö . bendierine göre cez a tayini talebinde buıunctu. N e l ıakıa"? Niçin? Basın suçları neşirle başlamaz mı? . . Acaba şıır neşre girmış mi? Veya ış D UN YASI gazetesi neşriyatını yap­ mış mı·! Veya neşir suçu nedir"?.. Basın Kanunu neredeau· t l�eşre girmemiş bir şıırden dolayı herhangi bir kim::.e hak­ kında t�ninir. Ar:;ı: et.ti hleri n den bir di i!eri isede. vukarıd:örm�k Pnn i sesi ve inancı rrüdafaamdaki konuşmalarımı mecburi kı­ lıyor. �örniik ki. bir ıo:iir viizürınen iki gazete birden ve süres\7. nlrı rak ka mıtılclı HPr iki g::ı:;ı:etenin imtivaz sahiplerinin :;ı:arı:ı · rı Pn wı: virm i bin l inı.vı bnluyor. Ve tekrar cıkarnıyacak bir hale düşüyorlar. Muharrirler aç kaılyor. Mürettipler işsiz. -

45

-

·

Bu ne hal? . . Hani basın hürriyeti? Hani 27 Mayıs Anayasası­ mn temel hak ve hürriyetleri? Bir İzmir Emniyet Müdürü­ n ün, şiirimi sırf bir siyasi kin ve anlayışsızlığı sebebiyle hiç yoktan - komünistleştirerek - örfi idareye jurnal etmesi ve erkeksen bu şiiri Nazım Hikmetin hazırlık tahkikatında « ölümü üzerine ona bir mersiye olarak yazdığını itiraf et-» demesi ve ilaveetn: « Ruslardan para alarak mı yazdın-,> şeklinde iftira etmesi gibi uğradığım hakarelterin ezası ve cdası var içimde . . Emniyet müdürü Hüseyin Taluy'un bilme­ sini duymasını isterimki, ben o şiiri Nazım Hikmet için yaz­ dım .. Ama parayla değil . Benim karım tütün mağazasında ça­ Bendı:ı lı şan bir işçidir . İnsafsızca istismar edilen bir işçi. . hurda demirler satınakla meşgulüm kaldırım kenarlarında. Yerli ve yabancı düşmanıara uşak olmamak için böyle en ba­ sit yoldan nafakamızı temin ediyonız. O, Emniyet Müdürü şunuda bilmeliki, benim İŞ DÜNYASI gazetesinden ycırarlan­ dığım tek şey mustamel bir takım elbiseden ibarettir . Onıı.