Kayı: Sonun Başlangıcı IX [9, 1 ed.] 9786050826043

Citation preview

KAYIIX SONUN BAŞLANGICI O. Mahmud Han, Abdülmecid Hıuı, Abdülaziz Han, V. Mund Haıı Ahmet Şimşirgil

T1MAŞ Yı\YINIARI 1 U'9

Osmanlı Tarihi Dizisi l 117

PROJE EDh'ORC Neval Akbıyık EDh'OR

Zeynep

Bcrkraş

KAPAK Tı\Sı\IUMI

Erdi Demir

Eylül

J.MSKI 2017, lstanbul ISBN

978-60�--08-2604-3

11MAŞ Yı\YINIARI Cağaloğlu, Alemdar Mahallesi,

5, Fatih/lsıanbul (0212) 511 24 24

Alayköşkü Caddesi. No: Tdefon:

P.K. 50 Sirkeci / lsıanbul rima.,...com.tr

[email protected]

• o e timasyayingrubu Kültür Bakanlığı Yayıncılık Scrtilllca No:

1 2364

MSKI VE ctı:r Sistem Matbaacdık Yılanlı Ayazma Sok. No:

8

Davutpaşa-Topkapı/lsıanbul

(02 ı 2) 482 11 o1 Scrtifıka No: 16086

1clefon: Matbaa

Yı\YIN HAKIAIU

© Eserin her hakkı anlaşmalı olarak

"11maş Basım Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi' ne aittir. izinsiz yayınlanamaz. Kaynak

gösterilerek alıntı yapılabilir.

KAYIIX SONUN BAŞLANGICI il. Mahmud Han, Abdülmecid Han, Abdülaziz Han, V. Murad Han

Ahmet

Şimşirgil

AHMET SIMSIRGIL 19�9'da Boyabat'ta doğdu. tık, orta ve lise tahsilini aynı yerde tamamladı. 1978'de girdiği Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nden 1982'de mezun oldu. 1983'te aynı fakültenin Yeniçağ Anabilim Dalı'nda araştırm a görevlisi olarak vazifeye başladı. 1985'te yüksek lisans eğitimini tamamladİ. 1989'da Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü' ne naklen geçiş yaptı. 1990'da "Osmanlı Taşra Teşkilatı'nda Tokat (1455- 1574)" isimli çalışmasıyla tarih doktoru unvanını aldı. 1997'de "Uyvar'ın Osmanltlar Tarafından Fethi ve İdaresi" isimli takdim teziyle doçent oldu. 2003'te profesör kadrosuna atanan Şimşirgil'in Osmanlı şehir tarihi, siyasi hayatı ve teşkilatı ile ilgili eserleri ve ç eşitli dergilerde yayım­ lanmış çok sayıda ilmi makalesi bulunmaktadır. Hilen aynı üniversitede Öğretim Üyesi olarak görevine devam etmektedir.

YayımllUlllllf eserleri: Kaptan Pllfa'nın Seyir Defıtr Ka:yı J -Ertıığrul'ıın Ocağı (Timaş Yayınları) Ka:yı JJ -Cihan Drvkri (Timaş Yayınları) Ka:yı JJJ -Harmıeyn Hizmtrirul.e (Timaş Yayınları) Ka:yı IV -Ufiılrlann Padişahı Kanııni (Timaş Yayınları) Kıı:yı V -Kıulrrt

w

Az.ameı Yıllan (Timaş Yayınları)

Ka:yı VI -lmparatorlıığıın Zirwsi ve Döniif (Timaş Yayınları) Ka:yı VII -Kutsal lmfaluı Ka71ı (Timaş Yayınları) Ka:yı VIII -Islahat, Darbe ve Drvkt (Timaş Yayınları) Yatuk Sııltanlar ve Harrm (Timaş Yayınları)

Dmizltr Farihi Pi:yale Pllfa I Ctrbe Zaftri (Timaş Yayınları) Topkapı Sara:yı: Bir Müstakil Diin:ya (Timaş Yayınları) Osmanlı GtrÇekleri (Timaş Yayınları) Otağ I- Bü:yük Doğı.q (Timaş Yayınları) Otap II- Emir Timıır (Timaş Yayınları) Ahmed Crvdet Pllfa ve Mecelle

Drvr-i Gül Sohbetleri SLovak:ya'da Osmanlılar lstanbııl Fetih ve Farih Fethin Kahramanlan

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ

...........................................................................................

BİRİNCİ BÖLÜM il. MAHMUD HAN

. . . . ... . .....

.......

. .

. .

.

..

.

.

11

.. .. ... . . 15

. . . . ........... ......

.

..

.. . ..

SENED-İ İTTİ FAK ........................................................................18 SEKBAN-I CEDİD1İN KURULMASI ...........................................21 İNGİLTERE İLE ANLAŞMA .........................................................24 OSMANLI-RUS SAV�I SIRP İSYANI . .

.... ............

.

...

..

. .. . . .

.. .... ................ ..

. .

... . .

.

..

.

...

. . 25

.......... .. .

. . ..

.

..

....

..

26

. 28

....... ............. . ......... ..

.

..30

..... ........... .................................

MORADA İSYAN HAZIRUKLARI RUM İSYANI

... ....

.. . ... ...... ... ... . .............. ......

VEHHAB İLERİN HAREMEYN'İ İŞGALİ AVRUPADA YENİ DÜZEN

... .

....... . ......

.

...... ....

.

. .. .

...... .

..

... ........... . .....

. . . .. . .

....... ...... . . . .... ........ ... ... .

... ... ....................

TEPEDELENLI ALİ PAŞA .. .

. ....................... . . .

.32

. . . . .33 .

. ... .

. . .

. . 36

... .. .................. .. .

HALET EFENDİ ............................................................................40 RUMLARA DARBE VE İRAN'LA İLİŞKİLER

. ....42

....................... ..

YENİÇERİ ÜCAGI ......................................................................... 44 SON YENİÇERİ İSYANI . .

. ...... . .

. . ........ .

PADİŞAH KIUNCINI KUŞANDI!

.

.

. . .......... .... ..............

. . . .

..

.....

.46

. . . .47

... ..... ... ... ... ............... ... ... .

KAZAN DEVRİLDİ. SÖNDÜRDÜ OCAGI! ...............................49 VAKA-İ HAY Rİ YYE .......................................................................50 YENİÇERİLER VE BEKTAŞİLİK .

.

.

..

.. .............. ..... ......... . ..............

.53

ASAKiR-İ MANSÜRE-İ MUHAMMEDİYE ..............................54 LONDRA PROTOKOLÜ VE NAVARİN BASKINI YUNANİSTAN'IN BAGIMSIZLIGI

..

.

56

.... ...............

..... . ............... . . ...

.. ... . . . . 59 ..

.. . . . ..

OSMANLI-ABD İLİŞKİLERİ

61

........................................................

FRANSANIN CEZAYİR'İ İŞGALİ

63

............... .................................

MEHMED ALİ PAŞA VE MISIR MESELESİ BALTALİMANI ANTLAŞMASI . HASTALIGI VE VEFATl ŞAHSİYETİ

64

. . .. . . .......................

.....................................................

69

.................................................................

.....................................................................................

BÜYÜK DEVLET ADAMI ISLAHATÇI PADİŞAH DİNİ YÖNÜ

66

71

73

..............................................................

74

..................................................................

76

..................................................................................

Biz Mİ ÇOK BÜYÜDÜK?

77

.............................................................

MAHMUD EFENDİ OLARAK GELİN! MEVLANA HALİD-İ BAGDADİ GAVUR PADİŞAH MI?

YA RESÜLALLAH

78

.................................................

79

.................................................................

82

...........................................................................

İMAR FAALİYETLERİ HüNKARBEGENDİ

....................................................................

85

86

......................................................................

BAZI HUSUSİYETLERİ

88

.................................................................

RAMAZAN'DA ZABİTLE İFTAR DEVLETE LAZIM OLAN

İKİNCİ BÖLÜM ABDÜLMECİD HAN MISIR MESELESİ

78

.....................................

90

...................................................

92

..............................................................

95

................................................................

98

...........................................................................

LORD STRATFORD CANNING REŞİD PAŞA VE CANNING GEÇ ANLAŞILAN İHANET!

100

.................................................

103

.........................................................

MOMERANDUM MU, ÖLÜM BİLDİRGESİ Mİ? TANZİMAT FERMANI DEGERLENDİRME

101

........................................................

105

....................

108

..................................................................

110

.......................................................................

LONDRA ANLAŞMASI VE MISIR

114

..............................................

İNGİLİZ OYUNU!

.

. .

.

116

....... .......... ... ............................ ......................

BOGAZLAR MESELESİ .................................................................118 ŞEHZADE ABDÜLHAMİD'İN DOGUM U ................................. 120 BAŞ AGRITAN PROBLEMLER ....................................................121 SAVAŞ SEBEBİ: MAKAMAT-1 MÜ BA RE KE ................................123 TEHLİKELİ GERGİNLİK ............................................................... 126 OSMANLI-RUS SAVAŞI . .. . ...

SİNOP FACİASI KIRIM SAVAŞI

.

.

.

. 128

.. ......... . . . . ....... ........ ........... ............

.

.

............................................... .......... ................

.

..

.

.129

. 131

................. ................... . ........... ................. ....... ...

PARİS ANTLAŞMASI .

. .

. 133

.. ....... .......... ... ........................................ ...

İŞGAL GİBİ!

.

. .. .

........ ................... ..

.

.

.

. . 135

. ........... . . ...... .................. ..... .

.

ISLAHAT FERMANI ......................................................................139 FERMANIN MAD DELERİ ............................................................141 DEGERLENDİRME

.

.

............. ..................... ...........

; .......................143

MU STAFA R E Şİ D PAŞA ...........................................................145 KULELİ VAKAS l ...........................................................................148 KAO S

..............................................................................................

151

PAD İ ŞAH I N V EFATI ................................................................153 ŞAHS iYETİ

.

.

.

.

156

....................... .................. ...... ........ ........ .................

HUSUSİYETL E Rİ

.

.

. .

.

. . .

.

.... .................. ..... .. ..... .......... .. .. .......... .....

HATTAT PADİ ŞAH!

...........

. .

. ..

. . ................................. ...

H AREM EYN' E H İ ZMETL ERİ

.

.........

. . . ..

.................. ......... .. . ...

158

.. 161 ..

.........

. 163

N ETİCE O LA RAK... ................................................................... 167

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ABDÜLAZİZ HAN İLK F ERMA N

..

.

. ... . .. . . .. ... . .

..... . .... ............ .

.. ..

. .

. . ...

. .. ..

.............. . . ... . . . .......... .. ...... . .

SADARET D EG İ Ş İKLİKL E Rİ . .. .. ..

KARADA(; MES EL E S İ.

.

.

.

.

.

.

.

.. ......... ....

171

175

.......... ...................

.

.

176

.

179

. . .... ...... ....................... ....

. . .

.

.

...... ....... .. .. ......... ................ .......... ....

S IRB İ STAN P RE N SL İG i iLE İHTİLAF

.

. . ............. ...............

181

M I SI R S EYAHAT İ

.

.

.

.

.

.

.

.

183

................. ...... ............. .... .... ..... ........ .. ....

MI S IR' DA İ Kİ N Cİ PA D İ ŞAH! DÖN Ü Ş YOLCU LUGU . . Ç E ŞİTLİ HADİ S EL E R . .

..

.. .......

.

..

.. .................

.

. . .

..

.

. . . ... ... .. . ..........

. . . ..

.... ........................... . . .

MIS I R V E RAS ET M E S EL E Sİ .

.

..

...

....

185

.

............

187

..

.

.

189

. .. ..................

...

.

. . ..

............ . ...

.

.

.

193

... ...... ....... . . . .............. ... ... ....

BULGA R ÇET ECİLERİ G İRİT İ SYAN I .

..

.

... .......... ..

.

.

..

..

.

.... . ......... ...........

.

.

.

.

....

.

... .....

.195

.

197

.

. ...... .................. ........... ... ....... ..... .............

KAPlC l ZA D E İL E KÖ P RÜLÜ FARK I! İLK YU RTD I Ş I G E Z İ S İ

.

.

.

.

.

200

.

202

.

........ .

ŞA H S İYET İ

.

... .. . . .

.. . .

.

... ........... ..... ....

K E Ç EC İ ZAD E FUAD PAŞA .

.

.. ...... ............. .. ..

.

. .

AVRUPA' DA O S MANLI İ HTİŞAM I! ..............

.. .

....... ......... . ...... ......... ............ ...........

HAS IMLARI KOVUL DU!

..

...

.....

.

.. . .. .. .

.

.

.

. . ..............

..

204

.......

.

..................... .........

.

.205

. 210

.

..... ........ ................... .

.

..

.

2 12

..... .... ..................... .................. . .....

NÜKTEBAZ! ..................................................................................216

AVRUPA SAVAŞLARI

.

. .

.

.

.

.

......................... . ........... .. .. ...... ... .

.. . .2 17 . .

LON D RA KONF E RAN S I VE ANTLAŞMAS I

... .......... ... ..

T E HL İ KELİ G ELİŞMEL E R

.

.

.

...

. . 219

.

..... .......... ..... . . ........ .....

E RKAN- I E RBAA DARB E

.

.

.

.

..

.

221

........ ....

.

.

........ .................. ..... ............. ..... ............... ..

223

.

226

............................................................................................

ŞAHADETİ

..

......................

. .. .

..................... ..

. ...

... ........ .

.

227

.

.... ..........

İNTİ HAR M I. KATL Mİ? .; .......................................................229 S E N İ TAH TTAN İ N D İRDİL ER! ............................................233 C İ HA N MAT E M E DURS U N!

.....

...

BU NU DÜ ŞMAN YAPMAZ D I! .

.. . .... .. ... . . ...

..

.. . ......

.

.. ...... .......................

234

.. ..........

.. . .

236

. .

.. .. .. .

AB DÜLAZ İ Z HAN' I N ŞAH SİY ETİ........................................238 D EVLET ADAML IG I .

... ...................

Dİ N DAR PAD İ ŞAH

.....

..

..........

..

.

..

..... ........

..

.

NETİCE

.

.

. ......

.......... .... .... .

.. .

...................... .......

SULTAN AB DÜLAZ İ Z' İN PEYGAMB E R EF E N DİMİZ' E M E KTUBU .

.

...

242

...........

..............

.

.

245

.. ...... ......

.. 246

.... ..................

..

. . .. 250

............... . ............. . . .................. .. ..

..

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM V MURAD HAN

253

.................................. .......................................

KİM BAŞ. KİM D EGİL? ÇERKES HASAN

................ .................................. . . . .......

257

... ...................... ............ ............ ........ ........... . ...

258

P E RİŞAN DURUM VE PA DİŞAH' I N HA L'İ Ç I RAGAN YI LLARI VE VEFAT I ŞAHS İYETİ

.....................

262 264

.............................................

266

....................................................................................

ÖN SÖZ il. Mahmud Han büyük ve kanlı bir ihtilalin sonunda tahta

çıkarılmıştı. Yılların çalışmalarının bir anda yerle yeksan olduğuna şahit olmuştu. İsyanlar, muharebeler ve devletinin taksim edilmesi teşebbüsleri ile karşı karşıya kaldı. Fakat o, ümit ve cesaretini asla yitirmeyecektir. Her türlü ağır şartlara karşı, ecdadına yakışır azim ve idare ile mücadelesini devam ettirecekti. Zamanı kollayacak ve vakti geldiğinde atılması gereken adımlarda zerre tereddüt göster­ meden fikirlerini ve ideallerini gerçekleştirmek için cesaretle yola çıkacaktır. Nitekim planlanan gelişmelerin karşısındaki en büyük engel olan Yeniçeri Ocağı'nı ortadan kaldırmak suretiyle, arzu ettiği ıslahatları yapabilmek için adımlarını sıklaştıracaktır. Tam yeni orduyu kurarken Rusya'nın fırsat vermemek adına derhal harp ilan etmesi ve donanmanın mahvedilişi bu yüce himmet sahibi padişahı yolundan çeviremeyecektir. Türkiye'yi yeni nizama eriştirecek bütün müesseselerin temelini atmak için seferber ola­ caktır. Tıbbiye ve Harbiye mekteplerini açacak, Asakir-i Mansıire-i Muhammediye adıyla yeni ve modern bir ordu geliştirmeye ça­ lışacak, ülkeye yabancı subaylar getirerek bilgilerinden istifade edilmesini sağlayacak, Avrupa kabine usulünü getirerek idari ısla­ hatları hızlandıracaktır. Askeri, idari ve adli yüksek şuralar teşkil ettirerek memurların vazife ve salahiyetlerini modern bir nizama bağlamaya çalışacaktır. Sultan Mahmud bir yandan devlete nizam verirken bir yan­ dan da iç ve dış buhranlarla dağılma sürecine giren imparatorluğu ayakta tutmaya çalışıyordu. Burılar içerisinde en kötüsü, yine dahili bir dost bildiğinden gelecekti. Mısır Valisi Mehmed Ali Paşanın çıkardığı isyandan en fazla bu ülkenin düşmanları istifade ettiler. Konuyu milletlerarası bir mesele haline getirdiler. Bu buhran içinde imzalanan Baltalimanı Antlaşması ticari direncimizi kıracaktı. Nice buhrarılar karşısında iradesi, sabrı ve cesareti kırılmayan Sultan,

12

Kayı I X : Son u n Başlangı c ı

Mısır ordularının Kütahya'ya yaklaştığı sırada büyük elem ve üzüntü içerisinde can verecekti. Bu tarihten sonra, evvelce büyük hizmetleri görülmüş Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa İngilizlerin kıskacı altına nasıl girdiğini esefle görecekti. Mısıraan sonra Suriye'nin de başı olacağım derken, İslam aleminin en büyük devletini İngilizlerin kıskacına attığını fark edecek miydi? il. Mahmud Han'.ın yerine on yedi yaşında tahta çıkan Abdülme­

cid Han'a, tecrübesizliği ve içinde bulunduğu şartlar, devlet için en büyük hatayı işletecekti. Beliti Padişah'ın tek düşünemediği şey, bir Osmanlı paşasının devletini yabancılara peşkeş çekmek, menfaatleri uğruna devletine ihanet etmek ve yabancıların devletine müdahale etmesini istemek gibi akla hayale gelmeyecek işleri yapabileceği idi. Tanzimat denilen ve gerek döneminde gerekse Cumhuriyet devri resmi tarihçilerince göklere çıkarılan bir kısım kararlar Osmanlı tarihi için korkunç bir dönüm noktası olacaktı. Tanzimat, bir an­ lamda bu koca İslam devletinde bir yok olma devrinin başlamasına yol açmıştı.

1 834 senesinde Paris'te ve sonra Londra'da Osmanlı sefiri olarak bulunan Mustafa Reşid Paşa, aldatılmış, mason yapılmıştı. Ken­ disiyle irtibatlı gruplar, Osmanlı Devleti'nin zor zamanlarında kullanacakları ıslahatları hazırlamışlardı. II. Mahmud Han onun bu ihanetini haber alarak idam edilmesini emretmiş ise de vefatı üzerine kurtulmayı bilmişti. Akabinde, genç padişaha Tanzimat'ı ilan ettirerek ülkesini daimi olarak yabancı müdahalelerine açık hale getirmişti. İngilizler bu uşak vaziyetindeki sinsi adamı devamlı surette desteklediler. 1 846 yılında sadrazam olunca, Hariciye Nazırı iken Canning ile el ele verip hazırlamış olduğu, Tanzimat Fermanı'na istinat ederek, büyük vilayetlerde mason locaları açtı. Casusluk. ve hıyanet ocakları çalış­ maya başlamıştı. Gençler, din cahili olarak yetiştirildi. Londra'dan alınan planlarla idari, zirai, askeri değişiklikler yaptılar. Bunlarla gözleri boyadılar.

ônsôz

13

Sultan Abdülmecid Han devlet işlerinde tecrübe kazandıkça Reşid Paşanın ihanetlerine vakıf olmuş ise de şartlar oldukça değiş­ miş olduğundan elinden fazla bir şey gelmez olmuştu. Reşid Paşa'yı birkaç kere sadrazamlıktan uzaklaştırdı ise de kendisine (koca), (büyük) gibi isimler takan bu kurnaz adam, rakiplerini devirip, tekrar iş başına gelmeyi becerdi. Öte yandan, yerine gelenler de bir anlamda onun yetiştirmeleri ve mason idiler. Böylece devlette kaht-ı rical devri açılmıştı. Osmanlılara "Hasta Adam" denilmesinin asıl sebebi bu olsa gerektir. Devleti dış güçlerin boyunduruğu altına sokan girişimlerden biri de hiç kuşkusuz Tanzimatçı nazırların yaptığı hatalar yüzünden Osmanlı maliyesinin çok zor durumda kalmasıydı. 1850 senesinde Reşid Paşa, Avrupa devletlerinden borç alınması cihetine giderek, Londra Bankası ile anlaşmış ve 260 milyon kuruşluk bir borçlanma mukavelesi imzalamıştı. Gerçi Sultan Abdülmecid bunu reddetmişti ama 1853'te başlayan Kırım Harbi, mali vaziyeti önü alınamayacak biçimde kötüleştirdi. Bu borçlara karşı devletin önemli gelir kay­ nakları ipotek edilecekti. Ve sonrasında Abdülaziz Han'ın çırpınışları. . . Bir kez daha milliliği sağlayabilme çabaları! Neticede devlet adamlarının ele geçirilmiş olması Tanzimat'ın ikinci padişahına acı bir darbe daha yaşatacak ve il. Osman HanClan sonra tekrar bir padişah darbeciler tarafından katledilecektir. il. Osman Han'ı katledenler asırlarca lanetlendi. Ya Abdülaziz Han'ı öldürtenler? Midhat Paşa fotoğrafları yıllarca okulları süsledi. Tarihin bu devrelerini ve tamamen kuşatılan bir imparatorluğu Kayı IXCla okuyacağız. Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil

BİRİNCİ

BÖLÜM

11. MAHMUD HAN Ya Resulallah bu abd·i acizindir pür-kusur Afv ile cürmüm kerem kıl nusrete lutf·ı vüfCir Eyle aciz ümmetine kıl şefaat servera Kasdı hıdmetdir ider sayende elbette zuhfir Ümmet·i merhumeyi adaya galib olmağa Kıl şefaat dergeh-i Hak'dan ila yevmi'n·nüşur Acizim ey padişah-ı mürselin ü enbiya Merhamet kıl 'Adli'yi bu veçhile kıl pür-sürur Ey Habib-i Kibriya ey padişah·ı pür-vefa Düşmeni makhfir kıl bed-hah-ı dini eyle kur

il. Mahmud Han

S ULTAN l l . MAH MU D'U N C ÜLU S U il. Mahmud Han, 1 Alemdar Mustafa Paşanın Babıali Baskını

neticesinde hal' edilen ağabeyi iV. Mustafa Han'ın yerine saltanata geçti (28 Temmuz 1808).2 Şairler, tahta çıkışına dair pek çok tarih düşmüştür. Bilhassa Sururi Efendi, İzzet Molla ve Asım Efendi'nin düştüğü güzel tarihler vardır. Rikabdar Arif Ağa tarafından düşü­ rülen tarih, devrinde meşhur olmuştur: Oldu Adli, Han Mahmud'un cülusunda ayan3

Padişah, Osmanlı ananesi gereği Babüssaade önünde yapılan biat merasiminden sonra mühr-i hümayônu Alemdar Mustafa Paşaya teslim etti. Alemdar Mustafa Paşa, Darussaade Ağası Mercan Ağa'nın, saray kapısı açmamasının Sultan Selim'in vefatına sebep olduğunu belirterek bu işte dahli olanların hepsini kılıçtan geçirmek için izin talebinde bulundu. Sultan il. Mahmud ise, "Paşa, 'el-aceleti mine'ş-şeytan ve et­ teenni-i mine'r-rahman' fetvasınca sabret" diyerek acele etmemesi hususunda kendisini uyardı ve büyük bir kıtalin önünü aldı.4 Biat merasiminin ardından herkesin eski vazifelerine devam etmeleri hususunda umumi izin çıktı. Alemdar Mustafa Paşa da biat merasimi günü akşama doğru Babıali'ye gelerek, kapı halkına hil'atler giydirdi. Ertesi gün padişah, Sultan III. Selimin şehadetine karışanların yakalanmaları için emirler verdi. Başçuhadar Fettah, Hazine vekili Zenci Nezir ve Bostancı Mustafa yakalanarak Bostancıbaşı hapis­ hanesine konuldu. Daha sonra ise hepsi idam edilerek cesetleri ibret-i alem için teşhir edildi. il. Mahmud Han, tahta çıktıktan sonra validesi Nakşıdil Sultan'ı

8 Ağustos 1808'de Bayezid'deki Eski Sarayöan gösterişli bir törenle (Valide Alayı) Topkapı Sarayı'na naklettirdi. Padişah, validesini Ortakapı dışında Hasfırın önünde elini öperek karşıladı ve Araba

18

K ayı I X : Son u n B a ş l a n g ı cı

Kapısı'ndan Harem-i Hümayun'a kadar eşlik ederek içeri girdi. Söz konusu merasim son "Valide Alayı" olarak tarihe geçmiştir.5

·

İstanbul'daki kargaşa atmosferi nedeniyle kılıç kuşanma mera­ simi (ta.ltlid-i seyf) cülustan on altı gün sonra, 13 Ağustos 1 808