Kahkaha Benden Yana [1 ed.] 9755393129

Citation preview

Ayrıntı: 296 Lariı·ert Kitaplar dizisi: 4 Kahkaha Benden Yana Siire11 Kierl:egaard İngilizceden çeviren NedimÇal/ı Yayıma hazırlayan Serdar Rifar Kırko,�lıı Çeviride kullanılan metin A Kierkegaard Reader-Te.\/.1 & N arrati res Editiir/er: Roger Poo/e re He11ril: Sta11gerııp

© R oger Poole and Henrik Stangerup & On k Ajans Bu kitabın T ürkçe yayım hakları Ayrıntı Yayınları ·na aittir Kapak illüstrasyonu Seı·iIIÇ A/ta 11 Kapak düzeni Arsla11 Kalıramali Düzelli Sait Krzrlrrmak Baskı ve ci lt

Mart Matbaacı/ık Saliatları Lrd. Şti. (0 212) 212 03 39-40 Birinci basım 2000 ISBN 975-539-312-9

AYRlNTI YAYlNLARI

Sören Kierkegaard

K alıkaha Benden Yana

SÖREN AABY E KIERKEGAARD 1813'ıe Kopenhag'da doğdu. 1855'te yine Kopenhag'da öldü. Çocukluğu insanlardan uzak ve mutsuz geçti. Annesini, ablalarım, iki ağabeyini daha yirmi birini bitinneden kaybetti. Babası 1838'de öldüğünde geride Sören'e ve ağabeyine büyük bir servet bırakmıştı. Bu sayede Kierkegaard hayatını maddi sıkıntı çekmeden yazarak geçirdi, ama babasından kalan psikolojik mirasın çok daha önemli sonuçları .:ıldu. Ortodoks Luthercil iğe çok baği ı olan babasının güçlü kişiliği ve dindarlığının derinlerinde yatan melankolisi tüm hayatı boyunca etkisini sürdürdü. Ağırbaşlılıkla umursamazlığın birbirine karıştığı bir gençlik döne­ minden sonra, nişanlısı Regine Olsen'den ayrıldı. Her iki tarafın da büyük acı çektiği bu olaydan sonra yaşamını felsefi düşüneeye adadı. 184ı'de doktora tezini (Begrijfder ironie [ironi Kavramı]) verdikten iki yıl sonra pek çok kitap yayımi adı. Bunların hemen hepsinde takma ad kullandı. Bu takma adlar kah editör kah yazar oluyor, birbirlerine göndermelerde bulunup polemiğe de giriyorlardı. Bir yandan resmi Kilise'ye, öbür yandan Hegel'e karşı olmak üzere iki cepheli bir pöle­ miğe girişti. Amacı, inancın özü açısından öznel olduğunu ileri sürerek Hıristiyanlığı onu karikatürleştiren Hıristiyanlara karşı savunmaktı. Bu tutum aynı zamanda Hegel'in sistematik idealizmine karşı çıkmak anlamına geliyordu. Kierkegaard devlet dinlerine karşı olduğu kadar sistematik düşüncelere karşı da bireysel varlığın tekliğini ileri sürer, İsa'nın ölüm deneyinde Hıristiyanlığın yeni bir boyutunu görerek bunu inceler. Eksiksiz sistemler ve ki�iliksizleştirici kavramlar karşısında öznelliğin "gerçeğin kendisi" olduğunu söylerken, bir yan­ dan da Tanrı'nın aşkllilığı karşısında öznelliğin başıboşluğu üzerinde durur. Kierkegaard'ın felsefesi varoluşçuluğun kaynağını oluşturur. Kendi zamanında fazla tanınmayan felsefesi, kimi çağdaş düşünürleri, özel­ likle Heidegger'i, 1.-P. Sartre'ı, K. Jaspers'i, K. Barth'ı derinden etki­ lemiştir. BAŞLlCA YAPlTLARI: Enten-EIIcr

(ı 843;

Ya/Ya Da); Frygt og

Baeven (1843; Korku ı·e Titreme, çev. Ekrem Düzen. Ara Y., Gjentagelsen

(ı 843;

Yineleme); Plıilosophiske S mu/er

(ı 844;

ı 990); Felsefi

Kırıntılar); Bebrehet Angest (1844; Boğuntu Kavramı); Stadier paa Livets vei (1845; Yaşam Yolunda Aşamalar); Sygdommen til Döden

(ı849; Ölümcül Hastalık Umutsuzluk, Çev.: Mehmet Mukadder Yakupoğlu, Ayrıntı Yayınları,

1997);

Forfı