A Polyglot Edition of the Book of Ben Sira With a Synopsis of the Hebrew Manuscripts (Contributions to Biblical Exegesis and Theology) 9789042943650, 9789042943667, 9042943653

Citation preview

C O N T R I BU T I O N S TO

BIBLICAL EXEGESIS & THEOLOGY

101

Renate Egger-Wenzel (ed.)

A Polyglot Edition of the Book of Ben Sira with a Synopsis of the Hebrew Manuscripts

PEETERS

A POLYGLOT EDITION OF THE BOOK OF BEN SIRA WITH A SYNOPSIS OF THE HEBREW MANUSCRIPTS

CONTRIBUTIONS TO BIBLICAL EXEGESIS AND THEOLOGY

SERIES EDITORS K. De Troyer (Salzburg) G. Van Oyen (Louvain-la-Neuve)

Advisory Board Reimund Bieringer (Leuven) Lutz Doering (Münster) Mark Goodacre (Duke) Bas ter Haar Romeny (Amsterdam) Annette Merz (Groningen) Madhavi Nevader (St Andrews) Thomas Römer (Lausanne) Jack Sasson (Nashville) Tammi Schneider (Claremont)

Renate EGGER-WENZEL

A POLYGLOT EDITION OF THE BOOK OF BEN SIRA WITH A SYNOPSIS OF THE HEBREW MANUSCRIPTS

Incorporating contributions by

Ingrid KRAMMER, Stefan C. REIF, Friedrich V. REITERER and Aho SHEMUNKASHO

PEETERS LEUVEN – PARIS – BRISTOL, CT 2022

A catalogue record for this book is available from the Library of Congress.

ISBN 978-90-429-4365-0 eISBN 978-90-429-4366-7 D/2022/0602/69 © PEETERS, Bondgenotenlaan 153, 3000 Leuven, Belgium All rights reserved. No part of this book may be reproduced or translated in any form, by print, photoprint, microfilm, microfiche or any other means without written permission form the publisher PRINTED IN BELGIUM

Peeters, Warotstraat 50, B-3020 Herent

For Shlomo…

TABLE OF CONTENTS

Kristin DE TROYER Preface of the Editor .......................................................................................

IX

Jeremy CORLEY Preface to Ben Sira Polyglot ..........................................................................

XI

INTRODUCTION 1. Preliminary remarks........................................................................................ 2. Terminology .................................................................................................... 3. History............................................................................................................. 3.1 Famous polyglots ..................................................................................... 3.2 A polyglot presentation of Ben Sira texts by Cowley – Neubauer (1897) 3.3 An earlier polyglot – Vattioni’s Ecclesiastico (1968) ............................ 3.4 The Salzburg Ben Sira Polyglot .............................................................. 4. Methodology ................................................................................................... 4.1 “Studientext zu Ben Sira” (1996) ........................................................... 4.2 The present volume (2003–2022)............................................................ 5. Summary ......................................................................................................... 6. Descriptions of the Hebrew manuscripts ....................................................... 6.1 Locations of the manuscripts................................................................... 6.2 Range of manuscripts with description and relevant publications ......... 7. The Syriac text ................................................................................................ 8. The Greek text ............................................................................................... 9. The Latin text ................................................................................................. 10. Acknowledgements .........................................................................................

XXXIII

BIBLIOGRAPHY.........................................................................................................

XXXV

ABBREVIATIONS .......................................................................................................

XLI

Friedrich V. REITERER Ein Schritt vorwärts in der Forschung zum Buch Ben Sira – Ein Geleitwort

XLIII

Stefan C. REIF An English Digest of Reiterer’s Essay – An Important New Research-Tool for the Study of Ben Sira ................................................................................

XLIX

XIII XIII XIV XIV XVI XVI XVII XIX XIX XX XX XXI XXI XXII XXXII XXXII XXXII

VIII

TABLE OF CONTENTS

GENERAL GUIDE TO THE POLYGLOT AND THE SYNOPSIS .......................................... Guide to the Polyglot...................................................................................... Guide to the Synopsis .....................................................................................

LII

THE POLYGLOT ........................................................................................................

1

HEBREW MANUSCRIPTS SYNOPTICALLY PRESENTED ..................................................

697

LI LI

PREFACE OF THE EDITOR

It gives me great pleasure to include this volume in the series Contributions to Biblical Exegesis and Theology of which I, together with my colleague Geert Van Oyen, have the honour to be editors. The book of Ben Sira from the second century B.C.E. is of major importance to scholars of Hebrew, Jewish and Hellenistic literature in the Second Temple period. Its language, content and theology help to build a picture of how the religious practices and ideas of the Tanak evolved into their equivalents in early Christianity and Rabbinic Judaism. The problem is that the earliest Hebrew texts are not complete, and it is often unclear precisely how the Greek, Syriac and Latin versions relate to the Hebrew original. In order to make progress with the accurate linguistic, literary and ideological analysis of Ben Sira, it is essential to compare all the extant texts in these four languages, their manuscripts and their editions, as well as the extensive range of textual variants. The specialists have long wished for a volume that could provide them at a glance with all the required details in the form of a polygot and a synopsis. Professor Renate Egger-Wenzel of the Paris Lodron University of Salzburg has now placed all of us in her debt by completing the work begun there in 1993 by Professor Friedrich V. Reiterer, at that time assisted by a number of collaborators, including herself. She has constructed a meticulously planned and researched set of data and laid out all the complex details in a most attractive and easily accessible format. Every student of the religious traditions of the Second Temple period and the immediately subsequent centuries will make use of this essential volume, and scholars will long be grateful to Professor Egger-Wenzel for bringing to such rich fruition a long-awaited and much needed reference tool. Kristin DE TROYER (Paris Lodron University of Salzburg, Austria)

PREFACE TO BEN SIRA POLYGLOT

I welcome the publication of this significant volume as a great research tool for scholars of ancient literature. In its first part, the polyglot presentation allows readers at a glance to compare the Hebrew text of Ben Sira (where extant) with the major early versions—not just the Greek, but also the Syriac and the Latin. In its second part, the synopsis of the surviving Hebrew manuscripts enables students to compare the often-diverging text forms of Ben Sira. It is noteworthy that in a few places (e.g., Sir 7:23-25; 32:16-20; 37:1-2) we can now compare three Genizah manuscripts. By indicating the various text readings of major scholars, this volume marks an advance on previous printed editions of the surviving Hebrew manuscripts of Ben Sira, as well as the essential Ben Sira website. It is valuable to go back to the first editions, because in a few instances the manuscripts may have suffered damage due to usage in the past century. To save space, this volume does not note all the variants in the early versions, but uses a major published edition as its base text. Since the critical edition of the Syriac is still in preparation, the polyglot employs the Ambrosian Codex but records major Syriac variants. For the Latin, it uses the Vulgate but notes divergent readings in the Nova Vulgata. For the Greek, it employs the critical edition by Joseph Ziegler but without printing the variants; hence, for detailed study it will be necessary to consult Ziegler’s volume. In particular, caution is sometimes necessary, because Ziegler occasionally emends the text (e.g., Sir 3:1a, 17b; 20:13a, 27a; 25:1ab). Congratulations are due to Renate Egger-Wenzel and her collaborators for producing this important scholarly tool, which will greatly help researchers to view the text of Ben Sira with new eyes. Jeremy CORLEY (St Patrick’s College Maynooth, Ireland)

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

1. Preliminary remarks This volume had its birth within a research project in Salzburg that started as early as 1993 under Professor Friedrich V. Reiterer’s guidance. I have, since then, with some assistance from colleagues, collected and prepared the text basis of Ben Sira/Sirach/ Ecclesiasticus in its main languages of Hebrew, Syriac, Greek and Latin. The ultimate aim was originally to provide a commentary, but the first stage had to be the foundation of a reliable text basis: hence, the creation of this Polyglot. I have no illusion about being a sole pioneer and appreciate that I am standing on the shoulders of many others. In that connection, it may be helpful to look back at the origins and history of column layouts before addressing current research. In presenting such a retrospective survey, I appreciate that much of what I have to say may be familiar to many readers but I hope that at the same time it will provide a background for the current effort and perhaps even add some spice to what could otherwise be a somewhat technical discussion.1 2. Terminology There may be some doubt about what to call a text that is presented in several languages. Some might refer to it as a synopsis, while others will define it as a polyglot. In the matter of biblical and related texts, there is a fairly long tradition of compiling such a plurality of witnesses, especially after the invention of printing made possible the distribution of the Bible to a broader public. The first task is to check the dictionaries in order to uncover the origins of the terms “synopsis” and “polyglot” and to become acquainted with their definitions. Synopsis comes from the root συν-οράω meaning “to see together or at the same time” or “to see in one view, see at a glance” and also “to take a general view”. If one checks the adjective συν-οπτικός, ή, όν, then one uncovers an additional nuance “seeing the whole together, taking a comprehensive view”, and taking σύν-οπτος, ον into account, one may even add “in full view”2. An example of such a synopsis might be our local Salzburgian Zählsynopse zum Buch Ben Sira3, a synoptic presentation of verse numbering for the book. On the other hand, the root of polyglot is πολύ-γλωσσος, which is translated as “many-tongued”4 and seems from its very origins to have a connection with the Bible, 1 2 3 4

A part of this introduction was published in my article “Various Attempts.” Liddell & Scott (Intermediate). Reiterer, Zählsynopse (2003). Liddell & Scott (Intermediate).

XIV

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

as for instance in the matter of the confusion of languages at Babel in Gen 11. According to Merriam Webster online, “polyglot” is “a book containing versions of the same text in several languages; especially: the Scriptures in several languages”.5 However, multilingual texts are already found in ancient times, as for example the one composed by Darius the Great and including Old Persian, Elamite and Babylonian script, within the Behistun Inscription (before 486 BCE). Another famous exemplar is the Rosetta Stone, recording a decree issued by Ptolemy V Epiphanes in 196 BCE. Both these stone inscriptions were crucial for the decipherment of ancient languages. 3. History In the following short historical overview of multilingual Bible texts, Origen’s Hexapla (ca. 230–240) may be taken as a starting point, even if the textual scholar actually used only two languages, namely, the Hebrew6 with a Greek transliteration, and Greek in four variants: Aquila, Symmachus, Origen’s recension of the Septuagint, Theodotion, with an additional separate column for variants.7 The voluminous Hexapla with its estimated 6000 folios (now mostly lost), required the abandonment of the scroll format for practical reasons, and may have been bound in 40–50 volumes.8 Origen’s presentation of information in columns seems to have been followed by Eusebius in his Chronicon (before 325), a world chronicle that starts with Abraham. His second volume provides data in tabulated format. This physical method of presentation is closely connected to the development of the new format of the codex. That format was employed for writing the Greek Bible text in columns, as may be seen in the two oldest codices, namely the uncials, Codex Vaticanus (ca 325–350) and Codex Sinaiticus (ca 330–360).9 Forerunners of texts in columns are already found in the Qumran poetical passages (Mas 1e – Mas Psa). One should of course also mention the Masada Scroll of Ben Sira, as well as MSS B, E and F (partially even D) of Ben Sira, which are also written in columns. No one in Origen’s days called his work a polyglot. This expression came into use much later, perhaps in the early 16th century. According to the definitions offered earlier, one could say that the Hexapla is a mixture of polyglot and synopsis. 3.1 Famous polyglots The world’s most often reproduced book, the Bible, was chosen by Gutenberg when he created his revolutionary technique of book printing (1452–1454). The new “Humanism”, 5

Cf. https://www.merriam-webster.com/dictionary/polyglot. Compare the discussion as to whether a first Hebrew column existed, as in Jenkins, “First Column,” 88–102; Norton, “Observations,” 103–24; Flint, “Columns I and II,” 125–32. 7 The book of Psalms even seems to have had, according to Eusebius, Hist. Eccl. VI, 16.1–4, nine columns. 8 Cf. Fischer, Text, 133–38. 9 Cf. Norman, “Origen’s Hexapla;” http://www.historyofinformation.com/expanded.php?id=3814. 6

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

XV

the amassing of encyclopedic knowledge, the extensive travel, trade and political ambitions around the world, and of course the conflict between the Catholic Church and Protestants, as well as Martin Luther’s translation of the Bible into German (starting in 1521) from its original sources of Hebrew and Greek – all these factors brought about in sixteenth-century Europe an increase in the production of books from some hundreds to an estimated 200 million items.10 The simpler technique of production also made books affordable for ordinary people. Bible scholars on the other hand had more sophisticated interests. They wanted to be provided with the original sources, and such a provision became instrumental in the development of textual criticism in modern times. It also led to the parallel presentation of printed biblical texts in different languages, starting off with the famous Spanish Complutensian Polyglot produced under the auspices of Cardinal Francisco Jiménez de Cisneros (Alcalá de Henares, 1514–1517). That work generally includes texts in Hebrew, Greek, Aramaic [then called Chaldean], and Latin. For the book of Ecclesiasticus, the texts presented are the Septuagint version based on Codex Vaticanus, with an interlinear Latin translation done by Juan de Vergara11, and Jerome’s version, the Vulgate.12 In order to update the Spanish Complutensian Polyglot, and as a kind of self-promotion by the Spanish King Philip II, who saw his country as the centre of the world, the Antwerp Polyglot was compiled by Christopher Plantin of Antwerp, who also included Hebrew print learnt from the Venetian printer Daniel Bomberg (1483–1553). It includes texts in Hebrew, Greek, Aramaic, Syriac, and Latin. The book of Ecclesiasticus is presented in three columns: first the Vulgate, second the LXX, and third a Latin interpretation of the Greek. The Paris Polyglot and Walton Polyglot were based on the Antwerp Polyglot. The first added some Samaritan and Arabic texts, the latter Ethiopian and Persian texts. Nevertheless, for Ben Sira, the Hebrew was missing. The Paris Polyglot includes texts in Hebrew, Greek, Aramaic [Chaldean], Syriac, Samaritan, Arabic and Latin. For the book of Ecclesiasticus, the Syriac follows the version of the Maronite Gabriel Sionita, published in 1635, which was also adopted by the Walton Polyglot in 1657. But the prize for including the greatest number of languages is undoubtedly won by the Walton Polyglot, edited by Brian Walton, Bishop of Chester in north-west England. It includes texts in Hebrew, Greek, Aramaic [Chaldean], Syriac, Samaritan, Arabic, Ethiopic and Persian, as well as Latin translations of the oriental text versions. Sirach is displayed in three columns, in the upper part as follows: on the left margin the Vulgate, in the centre the LXX with its Latin translation; in the middle part the Syriac version on the left side, with its Latin translation on the right, and in the lower part an Arabic version13, again with its Latin translation. It is indeed a typographical masterpiece since the same 10

Buringh and van Zanden, “Charting,” 417. Cf. Sáenz-Badillos, Filología, 327; Lee, “Complutensian Polyglot,” 99. 12 As Lee’s article, “Complutensian Polyglot,” 95–108, demonstrates, it can be worthwhile to consult the Complutensia in order to obtain information about rare words in the text of Sirach. 13 Two Arabic versions exist (cf. Samaan, Sept traductions arabes, 20–22, 148–58). 11

XVI

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

scriptural text is presented in different languages on the same page. In the Walton Polyglot the number of used languages increased from four (as in the Complutensia) to nine.14 This enabled scholarly specialists to compare a wide range of texts. 3.2 A polyglot presentation of Ben Sira texts by Cowley–Neubauer (1897) More than two centuries later, following the breaking news in the early summer of 1896 that Solomon Schechter had discovered a manuscript page of the original Hebrew of Ben Sira with the help of the two sisters Agnes Lewis and Margaret Gibson, Adolf Neubauer and Arthur Ernest Cowley in Oxford made great efforts to outdo their competitor colleague at the University of Cambridge. A few months later, early in 1897, after finding some Ben Sira manuscript pages at Oxford’s Bodleian Library, they hastily published the volume The Original Hebrew of a Portion of Ecclesiasticus (XXXIX.15 to XLIX.11) together with the Early Versions and an English Translation.15 Even the first manuscript page containing Sir 39:29a-40:8b (CUL, Or. 1102), which had been deciphered by Solomon Schechter and had got the ball rolling, was included by Cowley and Neubauer. They presented on a double page the “Hebrew text, with the marginal notes and glosses arranged as in the MS”16 on the top right. One finds an English translation on the top left with footnotes and references. Below the Hebrew, the authors added the Syriac text according to de Lagarde’s edition and, on the opposite side, Swete’s version of the Septuagint (2nd vol., 1891). Separately, after this polyglot of Sir 39:29a–40:8b, the matching text of “the Old Latin, according to de Lagarde’s edition of the Codex Amiatinus”17 is presented, with the numbering of the Greek, including the divergent numbering of de Lagarde in brackets. A glossary of words in the Ben Sira manuscript not found in the Tanak, and a collection of that sage’s proverbs transmitted in talmudic and rabbinic literature, are added. 3.3 An earlier polyglot – Vattioni’s Ecclesiastico (1968) Almost seventy years later, Francesco Vattioni took up the challenge of compiling a polyglot study edition of the Book of Ben Sira. Vattioni’s Ecclesiastico18, which he himself does not call a “polyglot”, was printed in 1968, and therefore does not include manuscript F which was first published by Alexander Scheiber in 198219. The scholar 14 Miller, “Paris Polyglot Bible,” 3: “The increasing number of languages able to be printed, from four in Alcala to nine in London was a direct result of the recovery of manuscripts that was itself made possible by the increasing presence of European merchants, missionaries, travelers and ambassadors in the Levant.” 15 For more details, see Stefan C. Reif’s article “Some First Editions.” 16 Cowley and Neubauer, Original Hebrew, xiv. 17 Cowley and Neubauer, Originial Hebrew, xiv; cf. de Lagarde, Mittheilungen, 283–378. This Codex might be the oldest copy of Jerome’s text, written at the beginning of the 8th century in Northumbria. 18 Vattioni, Ecclesiastico (1968). This is not the first attempt to compile a polyglot of a single biblical book; see e.g. Agostino Giustiniani’s polyglot of the books of Psalms (published in 1516). 19 Scheiber, “Leaf,” 179–85.

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

XVII

presents a running text of the four main traditions (Hebrew, Syriac, Greek and Latin). At the top left of a double page, one finds Ziegler’s edition published by the Göttingen Septuaginta Unternehmen, which had appeared three years earlier in 1965, but is reproduced here without any text-critical notes. This lack of annotation also applies to the Latin text presented below the Greek on the left, and to the Syriac text on the opposite side, bottom right. Only the Hebrew manuscripts at the top right are furnished with notes, citing the marginal readings of the fragments, especially those of manuscript B, but also with useful cross-references to talmudic readings and some relevant bibliographical data. These are located between the texts of the Hebrew manuscripts and the Syriac. Vattioni’s Latin text also offers what was then the recently published Biblia Sacra edition of 196420 and the Syriac text edition of de Lagarde21, but the latter without the distinctive numbering of his original edition. Vattioni chooses to follow the confused numbering of chapters 30–36 in the Greek tradition according to Ziegler who put the numbering of the Vulgate in brackets. For the Hebrew, Vattioni either presents an eclectic version by citing the texts of up to three manuscripts, line after line, sometimes even a text from the marginal glosses of the fragments, or he cites parallel texts in the notes. This method of interlacing makes it fairly difficult to compare the single Hebrew manuscripts with each other, or with those texts in the margin. Vattioni’s purpose in bringing together the four main text traditions in 1968 was to remove some of the obstacles in the way of scholars and students who wished to research the book of “Ecclesiasticus”. His undertaking such a huge task may have been inspired by the then recently discovered Masada manuscript of Ben Sira in 1964 (even if a complete text edition of the Hebrew was not yet available) and also by the new text editions of the Latin in 1964 and the Greek in 1965.22 3.4 The Salzburg Ben Sira Polyglot A few words are now in order about how the project for a Ben Sira Polyglot started in Salzburg. We were still students, when Professor Friedrich V. Reiterer asked Ingrid Krammer, Anton Fersterer and myself to join his Ben Sira research project in 1993. In the first year, we simply collected bibliographical data and built up a Ben Sira library. While reviewing most of the literature, we became conscious of the disorder in citing texts of Ben Sira, especially within chapters 30–36, which had resulted from the confusion of manuscript leaves in the Greek tradition.23 This led us to prepare a normative numbering by comparing the most important text editions in Hebrew (Sefer Ben Sira 197324, and 20 21 22 23 24

Biblia sacra iuxta latinam Vulgatam (1964). De Lagarde, Libri Veteris Testamenti Apocryphi Syriace (1861). Cf. Vattioni, Ecclesiastico, IX. Note the description in Reiterer, Zählsynopse, 27–49. ‫ספר בן סירא‬/The Book of Ben Sira (1973).

XVIII

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

later on Beentjes 199725 [repr. 2006]); in Syriac (Calduch-Benages, Ferrer, and Liesen 200326 [2nd edition 2015] plus de Lagarde 186127, and Mosul 1951 (repr.)28; in Greek (Ziegler [1965] 2198029, Rahlfs [1935] 9197930, and Swete [1900] 4192231); and in Latin (Vulgate of Rome 196432, and the Stuttgart edition 197533). Additionally, we compared the numbering of the English “New Revised Standard Version” (1989)34, the German Einheitsübersetzung (1980)35, the revised translation of Luther’s text (1984)36 and Sauer’s translation (1981)37. In order to solve the highly complicated numbering problem in the different text traditions and the important translations of Ben Sira, we needed a reliable text basis in Hebrew and in Syriac to match the Greek version of Ziegler and the Vulgate. But without the original manuscript texts in Hebrew and Syriac, no comparison was possible that dealt with all the content down to the smallest poetic unit. At that time, I ordered copies and microfilms from all the relevant locations and was especially in contact with Professor Stefan C. Reif, Director of the Taylor-Schechter Genizah Research Unit at Cambridge University Library, where so many of the Ben Sira fragments are housed. In the 1990s there was no Bible computer program in existence that contained the Hebrew or Syriac text of Ben Sira, such as is now available through Bible Software Accordance. George Kiraz had just started with the Syriac New Testament. We had to decide which fonts we would use in Hebrew and in Syriac. In order to input the texts on to the computer, I personally had to type the Hebrew with a font of the program Logos©, at that time still according to the Ben-Ḥayyim edition (Sefer Ben Sira). For the Syriac, we used the font of the program Universe©. There were three of us who did the typing of the Syriac: Ingrid Krammer, Jacob Matthew, a Syriac-Orthodox student from India, and I. Later, Aho Shemunkasho had to change the text into a new Syriac font developed by George Kiraz, and he has also prepared all the text-critical notes on the Syriac, including all available Syriac manuscripts, for this Ben Sira Polyglot. In brief, the result in 1996 was our “Studientext zu Ben Sira” which first presented the texts verse by verse, and then, in a later development, treated each colon inde25

Beentjes, Book of Ben Sira in Hebrew (1997). Calduch-Benages, La sabiduría del escriba/Wisdom of the Scribe (2003). 27 De Lagarde, Libri Veteris Testamenti Apocryphi Syriace (1861). 28 Biblia Sacra iuxta versionem simplicem quae dicitur Pschitta 2, 204–55. 29 Ziegler, Sapientia Iesu Filii Sirach (1965). 30 Rahlfs, Septuaginta (1935). 31 Swete, Wisdom of Jesus, Son of Sirach (1900), 269–72, 286. 32 Sapientia Salomonis. Liber Hiesu Filii Sirach (1964). 33 Biblia Sacra iuxta Vulgatam (1969). 34 Bible: The Holy Bible Containing the Old and New Testaments with the Apocryphal/Deuterocanonical Books (1989). 35 Die Bibel. Altes Testament und Neues Testament. Einheitsübersetzung (1980). 36 Die Bibel. Nach der Übersetzung Martin Luthers (1985). 37 Sauer, Jesus Sirach (Ben Sira) (1981). 26

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

XIX

pendently. The “Studientext” functioned only as a working device and was never published. This was the early basis for the published numeration used in the Zählsynopse which was nicknamed the “Reiterer Gesamtzählung”. It is based on GI, noting via a sign system all the additional texts in the other versions. This current Polyglot edition makes use of the “Gesamtzählung.” 4. Methodology 4.1 “Studientext zu Ben Sira” (1996) In that polyglot text, which was at that time still presented verse by verse, we followed the Greek numbering of GI in the left margin. In the first line, we set the Hebrew text, where it has survived, according to the Sefer Ben Sira of Ben-Ḥayyim (1973). When this Hebrew edition of Ben Sira was printed, manuscript F had not yet been discovered. To take account of that fragment, we added at the relevant parts (Sir 34/31:24a–31d; 35/32:1a–7b; 36/33:1a–b; 35/32:24a–b; 36/33:2a–b, 4a–8b)38 Scheiber’s published texts of manuscript F (1982)39. The second line of that polyglot included the Greek text according to the Ziegler edition, with the addition of Rahlfs’s variants. GI and GII differ in font size. For GII, a smaller size was used, as in Ziegler’s text edition. The third line presented the Peshitta text of Mosul (Biblia Sacra), followed by the text of the Vulgate. We marked the single cola by placing spaces between them and noted, in the right margin, together with the Hebrew manuscript in capital letters, the cola in lowercase characters. After the Zählsynopse was published, a whole group of researchers (9–10 people) began to work on the polyglot according to their own special skills in languages. The basis was the “Studientext” which was then expanded by the addition of as much information as possible in four columns, including footnotes. “Reiterer’s Gesamtzählung,” based on GI, is found on the left side and mentions every single colon separately. The second column included each text tradition in a separate line: first, the Greek according to the numbering in the LXX, second the Latin, third the Hebrew manuscripts, and fourth the Syriac in three different variations: Codex Ambrosianus, the London manuscript, and the text of de Lagarde together with the Mosul edition. To the right of the Hebrew text there was an identification of the particular manuscript, and the last column showed the different numberings within the text editions, for example the Ben-Ḥayyim text marked with a ‫ =( ס‬Sefer) and the Beentjes text with Be in superscript. In recent years I myself checked the Hebrew readings against the original manuscripts, except in the cases of the lost folio of Gaster and the privately owned folios of Gifford Combs. In the third line of the Syriac variants in the “Studientext”, the differences of numbering between de Lagarde and Mosul were mentioned. Occasionally one also 38 39

This is still the numbering according to Ziegler. Scheiber, “Leaf,” 179–85.

XX

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

finds textual variations between the latter two versions. The modern translations were preceded on the left by a reference to the relevant text with its internal numbering. The footnotes contained additional information: differences between the text editions consulted, variations, especially in the available Syriac manuscripts, notes on the presentation of the Hebrew manuscripts, doubtful readings, differences in the text order between Greek and Hebrew, as well as some notes about the text basis on which the modern translations have been made. As readers will appreciate, including all this information has created challenges for the layout and the printing processes of the current volume. Hence, we have had to reduce drastically the “Studientext” to the main versions in Syriac, Hebrew, Greek and Latin, omitting the modern translations and adding only essential footnotes as presented in this volume. It should be stressed that this is a textual and not an exegetical treatment. At the same time, my choice of readings will inevitably impact on future exegesis. 4.2 The present volume (2003–2022) The section containing the Polyglot includes footnotes concerning the Hebrew, Syriac, Greek and Latin. In the case of the Latin, the text is that of the Vulgate while the footnotes refer to the Vetus Latina and to the Neo-Vulgate. The Synopsis of the Hebrew manuscripts includes within the footnotes the text as the first editors read it. This is important because there are cases in which the text as currently preserved has apparently deteriorated, making such readings less clear than they perhaps once were. The text as given here represents what is readable today. The text is presented here with a numeration of chapters, verses and stichoi (or cola) borrowed from Reiterer’s Zählsynopse (Gesamtzählung), noting those cases in which Ziegler’s text follows the confused chapter order of the Septuagint and in which Syriac (following Calduch-Benages) and the Latin also have their variant systems. Account has also been taken of any variation to be found in the editions of Ben-Ḥayyim and Beentjes. 5. Summary The overall importance of this new Polyglot lies not only in the area of a critical text edition, especially with regard to the Syriac version, and in the use of the most recently discovered Hebrew fragments. It also represents a major improvement over Vattioni; allows the specialist to consult and compare at a glance even the smallest units of Ben Sira in all the main language traditions; and has major significance for the use of a reliable version of Ben Sira by theologians and historians of religious ideas.

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

XXI

6. Descriptions of the Hebrew manuscripts 6.1 Locations of the manuscripts The Ben Sira manuscripts are available online thanks to Gary A. Rendsburg and Jacob Binstein on https://www.bensira.org/ and thanks to The Friedberg Jewish Manuscript Society (FJMS) of Toronto, Canada, and Jerusalem, Israel, on https://fjms.genizah.org/. Cambridge University Library has also made some high resolution folios available: https://cudl.lib.cam.ac.uk/collections/genizah/1. The following libraries or a collector hold and preserve the MSS in their physical form: Bibliothèque de l’Alliance israélite universelle, Paris BAIU I D, 1 Bodleian Library, Oxford40 MS Heb.e. 62, fol. 1a-9b British Library, London Or. 5518.1 frag. 1, Or. 5518.2 frag. 1 Cambridge University Library (CUL)41 T-S 12.727, T-S 12.863-12.864, T-S 12.867, T-S 12.871, T-S 16.312-16.313, T-S AS 118.78, T-S AS 213.4, T-S AS 213.17, T-S NS 38a.1, T-S Or. 1102 frag. 1 Mr Gifford Combs, Los Angeles Combs 1-2 Gaster, Moses. “A New Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 688–702 (= pages 184–98 in Studies and Texts in Folklore, Magic, Medieval Romance, Hebrew Apocrypha and Samaritan Archeology I. London: Maggs Bros., 1925); photograph between pp. 694 and 695; current location unknown Israel Museum, Jerusalem 2Q18, 11QPsa, Mas 1h (col. I-VII) Jewish Theological Seminary, New York ENA 2536, ENA 3597 frag. 8

40 41

http://genizah.bodleian.ox.ac.uk/fragment/MS_HEB_e_62/7b. https://cudl.lib.cam.ac.uk/collections/genizah/1.

XXII

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

6.2 Range of manuscripts with description and relevant publications Shortly after the discovery of the Hebrew manuscripts of Ben Sira, the first passages were published. Stefan C. Reif, in his article “Some First Editions of Genizah Manuscripts of Ben Sira”, traces the process of this development. The following list of MSS mentions the range of discovered manuscript pages and their relevant publications from 1896 to the latest in 2018. The numbering of the Ben Sira texts follows the Zählsynopse (Reiterer Gesamtzählung) throughout the whole volume.42 For codicological details consult Judith Olszowy-Schlanger, “The ‘Booklet’ of Ben Sira,” pp. 67–96, as well as Jean-Sébastien Rey and Marieke Dhont, “Scribal Practices in Ben Sira Manuscript B,” pp. 97–123. These papers were all published in Discovering, Deciphering and Dissenting: Ben Sira Manuscripts after 120 Years, edited by James K. Aitken, Renate Egger-Wenzel, and Stefan C. Reif. Deuterocanonical and Cognate Literature Yearbook 2018. Berlin: de Gruyter, 2018. MS A Inferior quality Oriental paper: codex format at height 18 × width 11.5 cm; originally two to three quires out of which three of five bifolia of quire I are preserved, running text, rare marg. notes; Edna Engel identified the copyist of MS A as Abraham ben Shabbetai, judge of Minyat Zifta, because of the similar handwriting in the colophons of two other manuscripts (MS St. Petersburg EBP-AP I 2889 and T-S F3.29)43; one can therefore date MS A around the turn of the eleventh century CE; transmission in Jewish circles in Egypt. T-S

12.863

I

r offset

I

v (missing)

4 l.

Sir 1:20s+-20z+, 28a

Reymond, Eric D. “New Hebrew Text of Ben Sira Chapter 1 in Ms A (T-S 12.863).” RevQ 105 (2015): 83–95. Karner, Gerhard. “Ben Sira Ms A Fol. I Recto and Fol. VI Verso (T-S 12.863) Revisited.” RevQ 27 (2015): 177–203.

T-S

12.863

I

r

29 l.

Sir 3:6b-4:10b

T-S

12.863

I

v

29 l.

Sir 4:10c-5:10a

T-S

12.864

II

r

29 l.

Sir 5:10b-6:30b; 27:5-6

T-S

12.864

II

v

28 l.

Sir 6:31a-7:29aα

Schechter, Solomon. “A Further Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 456–65. Schechter, Solomon, and Charles Taylor. The Wisdom of Ben Sira. Portions of the Book Ecclesiasticus, from Hebrew Manuscripts in the Cairo Genizah Collection Presented to the 42 43

The passages are cited according to Reiterer, Zählsynopse. Cf. details in Olszowy-Schlanger, “‘Booklet’,” 74–84.

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

XXIII

University of Cambridge by the Editors. Cambridge: Cambridge University Press, 1899. Repr. Amsterdam: Apa-Philo Press, 1979. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901.

ENA

2536

III

r

28 l.

Sir 7:29aβ-8:19b; 9:1a-2aα

ENA

2536

III

v

28 l.

Sir 9:2aβ-10:12aα

ENA

2536

IV

r

28 l.

Sir 10:12aβ-15a, 16b-19a, 19e-20b, 22a-31b; 11:1a-10d+

ENA

2536

IV

v

28 l.

Sir 11:11a-25c+, 27a-12:1b; 11:34c

Adler, Elkan Nathan. “Some Missing Chapters of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 466–80. Repr. About Hebrew Manuscripts. 2nd ed. New York: Hermon Press, 1970, pp. 1–16. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901.

T-S

12.864

V

r

28 l.

Sir 11:34d-13:6b

T-S

12.864

V

v

29 l.

Sir 13:7a-14:6b, 9a-11cα

T-S

12.863

VI

r

29 l.

Sir 14:11cβ-15:19a

T-S

12.863

VI

v

29 l.

Sir 15:19b-16:26b

T-S

12.863

VI

v offset

4 l.

Sir 16:27a-30a

VII

r missing

Schechter, Solomon. “A Further Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 456–65. Schechter, Solomon, and Charles Taylor. The Wisdom of Ben Sira. Portions of the Book Ecclesiasticus, from Hebrew Manuscripts in the Cairo Genizah Collection Presented to the University of Cambridge by the Editors. Cambridge: Cambridge University Press, 1899. Repr. Amsterdam: Apa-Philo Press, 1979. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901. Reymond, Eric D. “New Hebrew Text of Ben Sira Chapter 1 in Ms A (T-S 12.863).” RevQ 105 (2015): 83–95. Karner, Gerhard. “Ben Sira Ms A Fol. I Recto and Fol. VI Verso (T-S 12.863) Revisited.” RevQ 27 (2015): 177–203.

MS B Paper of better quality: codex format at height 19.7 × width 17.5 cm; XXI fragments in six to seven quires44 of which quire one with probably five bifolia is missing, quire 44 Cf. in detail Rey and Dhont, “Scribal Practices,” 97–123. They speak of “six irregular quires made up of the following number of bifolia: 3 + 5 + 6 + 4 + 6 + 1” (p. 102).

XXIV

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

two had three bifolia of which one is missing, quire three is missing entirely, quire four contained five bifolia of which two are missing, and quire five contained three bifolia of which two are preserved; carefully ruled and written in hemistichs in square script of a North-Eastern subtype of Oriental Hebrew in diaspora communities under Babylonian influence; to be dated around 1000 CE in Fustat, Egypt; it is colometric and the most calligraphic script in comparison with the other Sira MSS; with extensive marginal notes and four Middle Persian glosses45 in Hebrew characters which refer to collation of the text with other MSS; a main scribe with additions of a second scribe in darker ink, several glossators; MS B is carefully edited, with 450 interventions and additions by several scribes; the comparison with other MSS hint at Shemaryah ben Elḥanan, leader of the Babylonian congregation, or Ephraim ben Ṣadoq or Mu‘ammar ha-Sofer ben Isaac as possible scribes, all of whom lived in Fustat.46 T-S

12.871

I

r

18 l.

Sir 10:19d-31b; 11:1a-2b

T-S

12.871

I

v

18 l.

Sir 11:3a-10d+

Schirmann, Jefim. “‫דפים נוספים מתוך ספר בן־סירא‬.” Tarbiz 29 (1959–1960): 125–34. Di Lella, Alexander A. “The Recently Identified Leaves of Sirach in Hebrew.” Bib 45 (1964): 153–67.

T-S

NS 38a.1

II

r

18 l.

Sir 15:1a-16b

T-S

NS 38a.1

II

v

18 l.

Sir 15:17a-16:6b

Schirmann, Jefim. “‫דף חדש מתוך ספר בן־סירא העברי‬.” Tarbiz 27 (1957–1958): 440–43. Di Lella, Alexander A. “The Recently Identified Leaves of Sirach in Hebrew.” Bib 45 (1964): 153–67.

T-S

16.312

III

r

18 l.

Sir 30:11a-30:24b

T-S

16.312

III

v

18 l.

Sir 30:25a-31:11b

Schechter, Solomon. “A Further Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 456–65. Schechter, Solomon, and Charles Taylor. The Wisdom of Ben Sira. Portions of the Book Ecclesiasticus, from Hebrew Manuscripts in the Cairo Genizah Collection Presented to the University of Cambridge by the Editors. Cambridge: Cambridge University Press, 1899. Repr. Amsterdam: Apa-Philo Press, 1979. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901. 45 46

Cf. Wright, “Persian Glosses,” 125–45. Cf. Olszowy-Schlanger, “Booklet,” 92.

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

Or.

5518.2 frag. 1

IV

r

17 l.

Sir 31:12a-21b

Or.

5518.2 frag. 1

IV

v

18 l.

Sir 31:22e-31d Bm; 32:1ab+

XXV

Margoliouth, George. “The Original Hebrew of Ecclesiasticus XXXI.12-31, and XXXVI.22XXXVII.26.” JQR 12 (1899–1900): 1–33. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901.

T-S

16.313 frag. 1

V

r

18 l.

Sir 32:1c-32:13d+

T-S

16.313 frag. 1

V

v

18 l.

Sir 32:14a-23b; 33:1a-3b

T-S

16.313 frag. 1

VI

r

18 l.

Sir 35:11a-35:27b+

T-S

16.313 frag. 1

VI

v

18 l.

Sir 36:1-10b, 12a-23b, 26ab

Schechter, Solomon. “A Further Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 456–65. Schechter, Solomon, and Charles Taylor. The Wisdom of Ben Sira. Portions of the Book Ecclesiasticus, from Hebrew Manuscripts in the Cairo Genizah Collection Presented to the University of Cambridge by the Editors. Cambridge: Cambridge University Press, 1899. Repr. Amsterdam: Apa-Philo Press, 1979. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901.

Or.

5518.1 frag. 1

VII

r

18 l.

Sir 36:23c+-31d; 37:1a-10b

Or.

5518.1 frag. 1

VII

v

18 l.

Sir 37:11a-26b

Margoliouth, George. “The Original Hebrew of Ecclesiasticus XXXI.12-31, and XXXVI.22XXXVII.26.” JQR 12 (1899–1900): 1–33. Schechter, Solomon. “A Further Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 456–65. Lévi, Israel. “Fragments de deux nouveaux manuscrits hébreux de l’Ecclésiastique.” REJ 40 (1900): 1–30. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901.

T-S

16.312

VIII

r

18 l.

Sir 37:27a-38:12b

T-S

16.312

VIII

v

18 l.

Sir 38:13-27b

Schechter, Solomon. “A Further Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 456–65. Schechter, Solomon, and Charles Taylor. The Wisdom of Ben Sira. Portions of the Book Ecclesiasticus, from Hebrew Manuscripts in the Cairo Genizah Collection Presented to the University of Cambridge by the Editors. Cambridge: Cambridge University Press, 1899. Repr. Amsterdam: Apa-Philo Press, 1979. Lévi, Israel. “Fragments de deux nouveaux manuscrits hébreux de l’Ecclésiastique.” REJ 40 (1900): 1–30.

XXVI

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901.

T-S

Or. 1102 frag. 1

IX

r

18 l.

Sir 39:15c-16b, 17e+-28d

T-S

Or. 1102 frag. 1

IX

v

18 l.

Sir 39:29a-35b; 40:1a-d, 3a-8b

Schechter, Solomon. “A Fragment of the Original Text of Ecclesiasticus.” Expositor 5,4 (1896): 1–15. Cowley, Arthur Ernest, and Adolf Neubauer, eds. The Original Hebrew of a Portion of Ecclesiasticus (XXXIX.15 to XLIX.11) together with the Early Versions and an English Translation. Oxford: Clarendon Press, 1897. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901.

MS

Heb.e. 62 fol. 1a

X

r

18 l.

Sir 40:9a-26b

MS

Heb.e. 62 fol. 1b

X

v

18 l.

Sir 40:26c-30b; 41:1a-9b

MS

Heb.e. 62 fol. 3a

XI

r

18 l.

Sir 41:9c+-22d

MS

Heb.e. 62 fol. 3b

XI

v

18 l.

Sir 42:1a-11d

MS

Heb.e. 62 fol. 5a

XII

r

18 l.

Sir 42:11e+-21d, 23ab, 25ab; 43:1ab

MS

Heb.e. 62 fol. 5b

XII

v

18 l.

Sir 42:24ab; 43:2a-17b

MS

Heb.e. 62 fol. 8a

XIII

r

17 l.

Sir 43:17c-30d, 32a-33b

MS

Heb.e. 62 fol. 8b

XIII

v

18 l.

Sir 44:1a-11b, 13a-16b

MS

Heb.e. 62 fol. 7a

XIV

r

18 l.

Sir 44:17a-23g; 45:1a-4b

MS

Heb.e. 62 fol. 7b

XIV

v

18 l.

Sir 45:5a-13d

MS

Heb.e. 62 fol. 6a

XV

r

18 l.

Sir 45:14a-45:23b

MS

Heb.e. 62 fol. 6b

XV

v

18 l.

Sir 45:23c-26d; 46:1a-6d

MS

Heb.e. 62 fol. 4a

XVI

r

18 l.

Sir 46:6e-18b

MS

Heb.e. 62 fol. 4b

XVI

v

18 l.

Sir 46:19a-20d; 47:1a-10d

MS

Heb.e. 62 fol. 2a

XVII

r

18 l.

Sir 47:11a-15b, 17a-23b

MS

Heb.e. 62 fol. 2b

XVII

v

18 l.

Sir 47:23c-25a; 48:1a-12d+

MS

Heb.e. 62 fol. 9b

XVIII

r

16/18 l.

Sir 48:12e-22b

MS

Heb.e. 62 fol. 9a

XVIII

v

16/18 l.

Sir 48:24a-25b; 49:1a-11b

Cowley, Arthur Ernest, and Adolf Neubauer, eds. The Original Hebrew of a Portion of Ecclesiasticus (XXXIX.15 to XLIX.11) together with the Early Versions and an English Translation. Oxford: Clarendon Press, 189747. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901. 47

Image of one page of MS B: 48:24a-49:12b (text clear until 49:10c).

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

T-S

16.314 frag. 1

XIX

r

18 l.

Sir 49:12c-16b; 50:1a+-10b

T-S

16.314 frag. 1

XIX

v

18 l.

Sir 50:11a-14b, 16a-22b

T-S

16.315 frag. 1

XX

r

18 l.

Sir 50:22c-28b, 29b; 51:1a-6a

T-S

16.315 frag. 1

XX

v

18 l.

Sir 51:6b-12r+

T-S

16.315 frag. 1

XXI

r

18 l.

Sir 51:12s+-20e

T-S

16.315 frag. 1

XXI

v

15 l.

Sir 51:21a-30i+

XXVII

Schechter, Solomon. “A Further Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 456–65. Schechter, Solomon, and Charles Taylor. The Wisdom of Ben Sira. Portions of the Book Ecclesiasticus, from Hebrew Manuscripts in the Cairo Genizah Collection Presented to the University of Cambridge by the Editors. Cambridge: Cambridge University Press, 1899. Repr. Amsterdam: Apa-Philo Press, 1979. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901.

MS C Egyptian paper of poor quality: pocket-size anthology, codex format at height 14 × width 10 cm; according to Shulamit Elizur probably composed of one unusually large quire of seven bifolia of which four bifolia are preserved; written in square script (perhaps from Iraq or Iran); fluent but rather mediocre scribe who does not differ clearly between ‫ ה‬and ‫ ח‬and between ‫ ד‬and ‫( ר‬e.g. 25:21b ‫ תמחר‬instead of ‫ ;תמהר‬25:17b ‫ לדוב‬instead of ‫;)לרוב‬ the Cairo Genizah contains other MSS by the same scribe; the kind of writing points to the thirteenth century or later, therefore a post-Fatimid dating. T-S

12.867

I

v

11 l.

Sir 3:14a-18b, 21a-22aα

T-S

12.867

I

r

11. l

Sir 3:22aβ-22b; 41:16bc; 4:21ab; 20:22a-23b; 4:22a-23bα+

Schirmann, Jefim. “‫דפים נוספים מתוך ספר בן־סירא‬.” Tarbiz 29 (1959–1960): 125–34.48 Di Lella, Alexander A. “The Recently Identified Leaves of Sirach in Hebrew.” Bib 45 (1964): 153–67.

T-S

12.727

I

r

12 l.

Sir 4:23bβ+, 30a-31b; 5:4ab; 5:5a-7b

T-S

12.727

I

v

11 l.

Sir 5:7cd, 9ab, 10a-13b; 36:24a

Schechter, Solomon. “A Further Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 456–65. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901. 48

The author used the old class-mark T-S NS 194.114.

XXVIII

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

Combs

1

v

12 l.

Sir 36:24b; 6:5a-6b; 37:1a, 2b; 6:7ab, 9ab, 10aα

Combs

2

r

12 l.

Sir 6:10aβ, 8ab, 12a-15b; 3:27ab; 6:18abα

Elizur, Shulamit. “‫קטע חדש מהנוסח העברי של ספר בן סירא‬.” Tarbiz 76 (2006–2007): 17–28. Egger-Wenzel, Renate. “Ein neues Sira-Fragment des MS C.” BN 138 (2008): 107–15. Elizur, Shulamit. “Two New Leaves of the Hebrew Version of Ben Sira.” DSD 17 (2010): 13–29.

BAIU

I.D.1

r

12 l.

Sir 6:18bβ, 19a-d, 28ab, 35ab; 7:1-2, 4ab, 6a

BAIU

I.D.1

v

12 l.

Sir 7:6b, 17ab, 20ab, 21ab, 23ab, 24ab, 25ab; 8:7a

Lévi, Israel. “Fragments de deux nouveaux manuscrits hébreux de l’Ecclésiastique.” REJ 40 (1900): 1–30.49 Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901.

Gaster

r

12 l.

Sir 18:31b-33b; 19:1a-2a, 3b; 20:5a-6b

Gaster

v

12 l.

Sir 20:7ab; 37:19ab, 22ab, 24ab, 26ab; 20:13ab, 30aα (?)

Gaster, Moses. “A New Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1900): 688–702. Repr. pp. 184–98 in Studies and Texts in Folklore, Magic, Medieval Romance, Hebrew Apocrypha and Samaritan Archeology I. London: Maggs Bros., 1925. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901.

Combs

12

r

12 l.

Sir 20:30aβ-31b; 21:22a-23b, 26ab; 22:11ab

Combs

12

v

12 l.

Sir 22:11cd, 12ab, 21ab, 22ab; 23:11ab; 25:7cd

Elizur, Shulamit. “‫קטע חדש מהנוסח העברי של ספר בן סירא‬.” Tarbiz 76 (2006–2007): 17–28. Egger-Wenzel, Renate. “Ein neues Sira-Fragment des MS C.” BN 138 (2008): 107–15. Elizur, Shulamit. “Two New Leaves of the Hebrew Version of Ben Sira.” DSD 17 (2010): 13–29.

T-S T-S AS

12.727 + 213.4

I

v

12 l.

Sir 25:8cd, ab+, 13ab, 17a-20aα

T-S T-S AS

12.727 + 213.4

I

r

12 l.

Sir 25:20aβ-22b, 23c-24b; 26:1a-2a

Schechter, Solomon. “A Further Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 456–65. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901. 49

The scholar confused MSS C and D.

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

XXIX

Scheiber, Alexander. “A Leaf of the Fourth Manuscript of the Ben Sira from the Geniza.” Magyar Könyvszemle 98 (1982): 179–85. Di Lella, Alexander A. “The Newly Discovered Sixth Manuscript of Ben Sira from the Cairo Geniza.” Bib 69 (1988): 226–38.

T-S

12.867

I

r

12 l.

Sir 26:2b-3b, 13ab, 15a-17b; 36:27a

T-S

12.867

I

v

11 l.

Sir 36:27b-31d; 27:17a

Schirmann, Jefim. “‫דפים נוספים מתוך ספר בן־סירא‬.” Tarbiz 29 (1959–1960): 125–34. Di Lella, Alexander A. “The Recently Identified Leaves of Sirach in Hebrew.” Bib 45 (1964): 153–67. Corley, Jeremy. Ben Sira’s Teaching on Friendship. BJS 316. Providence, RI: Brown Judaic Studies, 2002. (p. 175)

MS D Oriental paper of inferior quality: codex format at height 17 × width 13 cm; running text of the documentary script typically used in rabbinic courts in Egypt for legal documents; therefore dated in the third quarter of the eleventh century; partially colometric. T-S AS

118.78

r

18 l.

Sir 7:18a-26b, 29a-36b; 8:1a-c'α

T-S AS

118.78

v

19 l.

Sir 8:1c'β-18bα

BAIU

I D, 1

r

19 l.

Sir 36:29a-31d; 37:1a-12a

BAIU

I D, 1

v

20 l.

Sir 37:12b-31b; 38:1aα

Lévi, Israel. “Fragments de deux nouveaux manuscrits hébreux de l’Ecclésiastique.” REJ 40 (1900): 1–30.50 Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901. Elizur, Shulamit, and Michael Rand. “A New Fragment of the Book of Ben Sira.” DSD 18 (2011): 200–205.

MS E Oriental paper of inferior quality: codex format at height 20 × width 16 cm; written in the documentary script typically used in rabbinic courts in Egypt; dating from the eleventh or twelfth century; colometric. This darkened leaf is hard to read.

50

The scholar confused MSS C and D.

XXX

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

ENA

3597 frag. 8

r

24 l.

Sir 32:16a-20b, 22b'-22c'; 33:1ab; 32:24ab; 33:2ab, 4a-14b

ENA

3597 frag. 8

v

21 l.

Sir 33:14c-28b, 30a-33b; 34:1ab

Marcus, Joseph. “A Fifth Ms. of Ben Sira.” JQR 21 (1930–1931): 223–40. Repr. The Newly Discovered Original Hebrew of Ben Sira (Ecclesiasticus xxxii, 16-xxxiv, 1). The Fifth Manuscript and A Prosodic Version of Ben Sira (Ecclesiasticus xxii, 22-xxiii, 9). Philadelphia: Dropsie College, 1931.

MS F Oriental paper of inferior quality: codex format at height 16.5 × width 14.5 cm; written in the documentary script typically used in rabbinic courts in Egypt from the eleventh and twelfth centuries; colometric. T-S AS

213.17

r

22 l.

Sir 31:24a-31d; 32:1a-7b

T-S AS

213.17

v

20 l.

Sir 32:12a-13d+, 14c'd', 16a-20b, 22b'c'; 33:1ab; 32:24ab; 33:2ab, 4a-8b

Scheiber, Alexander. “A Leaf of the Fourth Manuscript of the Ben Sira from the Geniza.” Magyar Könyvszemle 98 (1982): 179–85. Di Lella, Alexander A. “The Newly Discovered Sixth Manuscript of Ben Sira from the Cairo Geniza.” Bib 69 (1988): 226–38.

2Q18 Leather: found in Qumran cave 2; given the fragmentary shape of the two fragments one can only calculate a 12 cm height of column; written in the second half of first century BCE. Whereas the DJD edition suggested a possible alternative identification for the first fragment as Sir 1:19–20, most modern scholarship accepts its identification as Sir 6:14–15. 2Q18

2 l.

Sir 6:14b, 15a

PAM 42.959 frag. 1

2Q18

12 l.

Sir 6:22b, 26b-31b

PAM 42.959 frag. 2

Baillet, Maurice, Jozef Tadeusz Milik, and Roland de Vaux. Les “Petites Grottes” de Qumrân. Exploration de la falaise. Les grottes 2Q, 3Q, 5Q, 6Q, 7Q à 10Q. Le rouleau de cuivre. Avec une contribution de H.W. Baker (I Textes, II Planches). DJD III. Oxford: Clarendon Press, 1962. (pp. 75–77)

XXXI

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

11QPSA Leather: found in Qumran cave 11 included in a Psalms scroll (11QPsa = 11Q5); column size at height 18 × width 13 cm; first half of first century CE51; running text on ruled lines; 17 extant lines out of approximately 28 original lines. 11QPsa a

11QPs

col. XX

l. 11-17

Sir 51:13a-19f, 20c

PAM 43.788

col. XXI

l. 1

Sir 51:30b

PAM 43.789

Sanders, James A. “Sirach 51,13ff (11QPsa Sirach). Col. XXI,II. 11-17, Col. XXII,I. 1.” Pages 79–85 in The Psalms Scroll of Qumran Cave 11 (11QPsa). DJD IV. Oxford: Clarendon, 1965.

MASADA SCROLL Leather: 26 fragments, two of them rather large (11 × 18 and 16 × 23 cm), four mediumsized (approximately 6 × 7 cm), the rest shreds from 2 × 5 cm to 1 × 1 cm; original height of the scroll was about 17 cm, the length of the preserved material is 39 cm; forming seven columns, on ruled lines written colometrically on estimated 25 lines; dating from the first half of the first century BCE. Mas 1h

col. I

10 l.

Sir 39:27a-32b

Mas 1h

col. II

20 l.

Sir 40:11a-19d+, 26a-30b; 41:1a-d

Mas 1h

col. III

25 l.

Sir 41:2a-21b, 20a

Mas 1h

col. IV

25 l.

Sir 41:20b, 21c, 22a-42:14b

Mas 1h

col. V

25 l.

Sir 42:15a-43:8b

Mas 1h

col. VI

25 l.

Sir 43:8c-20c, 23b, 24b, 25b, 29b, 30b

Mas 1h

col. VII

25 l.

Sir 44:1a-2b, 3c-15b, 17a-d

Yadin, Yigael. “‫ השלמות ופירושים‬,‫מגילת בן־סירא ממצדה עם מבוא‬.” ErIsr 8 (1965): 1–45. Repr. ‫ השלמות ופירושים‬,‫מגילת בן־סירא ממצדה עם מבוא‬. The Ben Sira Scroll from Masada, with Introduction, Emendations and Commentary. Jerusalem: Israel Exploration Society, 1965. Repr. Ṭalmôn, Shemaryahu. Masada: The Yigael Yadin Excavations 1963–1965: Final Reports. Vol. 6: Hebrew Fragments from Masada: Yigael Yadin, The Ben Sira Scroll from Masada. Edited by Joseph Aviram. Jerusalem: Israel Exploration Society, 1999.

51

Sanders, “Variorum,” 83, dates the scroll between 30 and 60 CE.

XXXII

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

[MS M: 39:27a-31b°, 32ab; 40:10a52-19d°, 26a-41:14b°, 15a-16b°, 17a-42:5b°, 6a-43:20b53, 22a-25b, 29a-30b54; 44:1a-3b°, 4a-15b, 17a-d] Reymond, Eric D. “New Readings in the Ben Sira Masada Scroll (Mas 1H).” RevQ 103 (2014): 327–46.

7. The Syriac text The Syriac text presented in this Polyglot is based on Codex Ambrosianus (7a1) in the edition of Antonio M. Ceriani. The punctuation and pointing of this edition are not unambiguous, and might have had in former times a different meaning. The text has errors and includes punctuation by a second hand. Besides Codex Ambrosianus, the variants of the London Manuscript (7h3), the MSS 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5; 11m6, 12h2, 13a1, 13c1, 19-11m7, as well as the text of the Walton Polyglot and the Mosul edition, have also been taken into account. The Syriac text here has been kindly prepared and checked by my colleague Prof. Dr. Aho Shemunkasho. For a broader description of the Syriac text tradition see the introduction to Núria Calduch-Benages, Joan Ferrer and Jan Liesen. La sabiduría del escriba. Wisdom of the Scribe: Diplomatic Edition of the Syriac Version of the Book of Ben Sira According to Codex Ambrosianus, with Translations in Spanish and English. Biblioteca Midrásica 26. 2nd ed. Estella: Editorial Verbo Divino, 2015. I am grateful to Núria Calduch-Benages and the director of the publishing house Verbo Divino, Guillermo Santamaría, for making their print version of Wisdom of the Scribe available to me. 8. The Greek text The basis of the presented Greek text is Joseph Ziegler’s critical edition in Sapientia Iesu Filii Sirach. Septuaginta. Vetus Testamentum Graecum auctoritate Societatis Litterarum Gottingensis editum XII,2. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1965.55 GI (uncials A, B, C, S, V with their dependent cursives) is the main text and additions of GII (O-group and L-group) are written in smaller characters and marked in the numbering with +. 9. The Latin text The Vulgate text is based on the: Biblia Sacra iuxta Vulgatam versionem adiuvantibus B. Fischer OSB, I. Gribomont OSB, H. F. D. Sparks, W. Thiele recensuit et brevi apparatu critico instruxit R. Weber. Edited by Roger Gryson. 5th ed. Stuttgart: Dt. Bibelgesellschaft 52

Beentjes, Book of Ben Sira, 113, counts 40:8, which, according to Yadin, Ben Sira Scroll, corresponds more to 40:10ab if one takes MS B into account. 53 = 40:26a-30b; 41:1a-43:20b. 54 These verses (43:29a-30b) are missing in Beentjes, Book of Ben Sira, 118, note 8. They are, however, found in the Errata (p. 183). 55 This is also the case even if Ziegler seems to invent text as for example in 25:1ab, a wording nowhere found in the MSS.

INTRODUCTION TO THE BEN SIRA POLYGLOT

XXXIII

2015, with variations noted in the footnotes from Vetus Latina Sirach (Ecclesiasticus). Edited by Walter Thiele. Freiburg: Herder 1987 (oldest witness in the K line)56 and those of the Neo-Vulgate (NVulg.): Nova Vulgata Bibliorum Sacrorum editio sacros. oecum. concilii Vaticani II ratione habita iussu Pauli PP. VI recognita auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgata. Roma: Ed. Vaticana, 1986. I am very grateful to my friend and former colleague, Ingrid Krammer, for proof-reading the Greek and Latin texts and adding the variants. 10. Acknowledgements Friedrich V. Reiterer for prescience in initiating and guiding the early project, which was kindly supported by grants from the Austrian “Fonds zur Förderung der wissenschaftlichen Forschung (FWF)”; Aho Shemunkasho for his important work on preparing and checking the current Syriac version; Núria Calduch-Benages, Jan Liesen and Joan Ferrer, and the publishing house Verbo Divino for kindly providing a reproduction of their Syriac version (Ambrosianus); Ingrid Krammer for her indispensable monitoring of the Greek and Latin text; Stefan C. Reif for assisting with manuscript readings and the planning of the volume; St John’s College Cambridge for electing me as a Beaufort Visiting Scholar in 2014 and hosting me while I consulted the Cambridge Genizah manuscripts; all the libraries and museums which kindly made their manuscript material available to me in Cambridge, Jerusalem, London, New York, Oxford and Paris; the Friedberg Jewish Manuscript Society for its comprehensive online images and metadata; and the helpful website: www.bensira.org; and some folios through the Cambridge University Library: https://cudl.lib.cam.ac.uk/collections/genizah/1; Jeremy Corley, Michael Duggan, Ingrid Krammer, Stefan C. Reif and Aho Shemunkasho for their eagle eyes in checking and improving the final version; Peeters Publishers for the generous manner in which they have provided professional advice and assistance, and last, but not least, my dear colleague Kristin De Troyer, who accepted this volume in her series. Needless to say, without all their assistance it would have been virtually impossible to have successfully completed such a mammoth, time-consuming and challenging task. Salzburg, January 2022

56 Included up to Sir 28:24 (Vetus Latina Sirach (Ecclesiasticus). Pars altera. Vol. 11/2. Edited by Anthony J. Forte (2014).

BIBLIOGRAPHY Adler, Elkan Nathan. “Some Missing Chapters of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 466–80. Repr. About Hebrew Manuscripts. 2nd ed. New York: Hermon Press, 1970, 1–16. Aitken, James K., Renate Egger-Wenzel, and Stefan C. Reif, eds. Discovering, Deciphering and Dissenting: Ben Sira Manuscripts after 120 Years. Deuterocanonical and Cognate Literature Yearbook 2018. Berlin: de Gruyter, 2018. Baillet, Maurice, Jozef Tadeusz Milik, and Roland de Vaux. Les “Petites Grottes” de Qumrân. Exploration de la falaise. Les grottes 2Q, 3Q, 5Q, 6Q, 7Q à 10Q. Le rouleau de cuivre. Avec une contribution de H.W. Baker (I Textes, II Planches). DJD III. Oxford: Clarendon Press, 1962. Beentjes, Pancratius C. The Book of Ben Sira in Hebrew: A Text Edition of All Extant Hebrew Manuscripts and a Synopsis of All Parallel Hebrew Ben Sira Texts. VTSup 68. Leiden: Brill, 1997. Repr. 2006. Beentjes, Pancratius C. “Errata et Corrigenda.” Pages 375-77 in Ben Sira’s God. Proceedings of the International Ben Sira Conference Durham - Ushaw College 2001. Edited by Renate Egger-Wenzel. BZAW 321. Berlin: de Gruyter, 2002. Beentjes, Pancratius C. “Errata et Corrigenda.” Page 183 in The Book of Ben Sira in Hebrew: A Text Edition of All Extant Hebrew Manuscripts and a Synopsis of All Parallel Hebrew Ben Sira Texts. VTSup 68. Atlanta: SBL, 2006. Beentjes, Pancratius C. “Hermeneutics in the Book of Ben Sira. Some Observation on the Hebrew Ms. C.” EstBib 46 (1988): 45–59. Die Bibel. Altes Testament und Neues Testament. Einheitsübersetzung. Stuttgart: Kath. Bibelwerk, 1980. Die Bibel. Nach der Übersetzung Martin Luthers. Mit Apokryphen. Stuttgart: Dt. Bibelgesellschaft, 1985. Bible: The Holy Bible Containing the Old and New Testaments with the Apocryphal / Deuterocanonical Books. NRSV. New York/Oxford: Oxford University Press, 1989. Biblia Hebraica, Samaritana, Chaldaica, Graeca, Syriaca, Latina, Arabica, quibus textus originales totius Scripturae Sacrae, quorum pars in editione Complutensi deinde in Antverpiensi ... extat, nunc integri, ex manuscriptis toto fere orbe quaesitis exemplaribus, exhibentur. Edited by Guido Michael Le Jay. 9 vols. in 10. Lutetiae Parisiorum: Excudebat A. Vitré, 1629–1645. (= Paris Polyglot) Biblia Sacra Hebraice, Chaldaice, Graece, et Latine, Philippi II Reg. Cathol. pietate et studio ad Sacrosanctae Ecclesiae usum. Edited by Benedictus Arias Montanus. 8 vols. Antverpiae: Christopher Plantin, 1569–1572. (= Antwerp Polyglot) Biblia Sacra, Hebraice, chaldaice et graece cum tribus interpretationibus latinis. De Mandato ac Sumptibus Cardinalis D. F. Francisci Yimenez de Cisneros. 6 vols. Alcalá: Brocar, 1514–1517. (= Complutensian Polyglot) Biblia sacra iuxta versionem simplicem quae dicitur Pschitta. Vol. 2. Beirut: Typogr. Catolica, 1951. Biblia Sacra iuxta Vulgatam versionem adiuvantibus B. Fischer OSB, I. Gribomont OSB, H. F. D. Sparks, W. Thiele recensuit et brevi apparatu instruxit R. Weber OSB. II. Stuttgart: Württembergische Bibelanstalt, 1969. 2nd ed. 1975.

XXXVI

BIBLIOGRAPHY

Biblia Sacra iuxta Vulgatam versionem adiuvantibus B. Fischer OSB, I. Gribomont OSB, H. F. D. Sparks, W. Thiele recensuit et brevi apparatu critico instruxit R. Weber. Edited by Roger Gryson. 5th ed. Stuttgart: Dt. Bibelgesellschaft, 2015. Biblia sacra polyglotta complectentia textus originales, Hebraicum, cum Pentateucho Samaritano, Chaldaicum, Græcum: versionumque antiquarum, Samaritanæ, Græcæ LXXII interp., Chaldaicæ, Syriacæ, Arabicæ, Æthiopicæ, Persicæ, Vulg. Lat., quicquid compari poterat: cum textuum & versionum orientalium translationibus Latinis: ex vetustissimis mss. undique conquisitis, optimisque exemplaribus impressis, summâ fide collatis: quæ in prioribus editionibus deerant suppleta, multa antehac inedita, de novo adjecta, omnia eo ordine disposita, ut textus cum versionibus uno intuitu conferri possint: cum apparatu, appendicibus, tabulis, variis lectionibus, annotationibus, indicibus, &c.: opus totum in sex tomos tributum. Edited by Brianus VValtonus. 6 vols. London: Thomas Roycroft, 1655– 1657. (= Walton Polyglot) Buringh, Eltjo, and van Zanden, Jan Luiten. “Charting the ‘Rise of the West’: Manuscripts and Printed Books in Europe, A Long-Term Perspective from the Sixth through Eighteenth Centuries.” The Journal of Economic History 69,2 (2009): 409–45. Calduch-Benages, Núria et al., eds. La sabiduría del escriba/Wisdom of the Scribe. Edición diplomática de la versión siriaco del libro de Ben Sira según el Códice Ambrosiano, con traducción española e inglesa/Diplomatic Edition of the Syriac Version of the Book of Ben Sira according to Codex Ambrosianus, with Translations in Spanish and English. Biblioteca Midrásica 26. Estella: Editorial Verbo Divino, 2003. 2nd ed. 2015. Ceriani, Antonio M. ed. Translatio Syra Pescitto Veteris Testamenti ex codice Ambrosiano sec. fere VI photolithographice edita. Vol. II. Milano: J. B. Pogliani, 1883. Corley, Jeremy. “An Alternative Hebrew Form of Ben Sira: The Anthological Manuscript C.” Pages 3–22 in Texts and Versions of the Book of Ben Sira: Transmission and Interpretation. Edited by Jean-Sébastien Rey and Jan Joosten. JSJ Supplements 150. Leiden: Brill, 2011. Corley, Jeremy. Ben Sira’s Teaching on Friendship. BJS 316. Providence, RI: Brown University, 2002 (PhD diss. Washington, DC, Catholic University of America, 1996). Cowley, Arthur Ernest. “Notes on the Cambridge Texts of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900) 109–111. Cowley, Arthur Ernest, and Adolf Neubauer, eds. The Original Hebrew of a Portion of Ecclesiasticus (XXXIX.15 to XLIX.11) together with the Early Versions and an English Translation. Oxford: Clarendon, 1897. de Lagarde, Paul A. Libri Veteris Testamenti Apocryphi Syriace. Leipzig: Brockhaus, 1861. Repr. Osnabrück: Zeller, 1972. de Lagarde, Paul A. Mittheilungen. Nachrichten von der königlichen Gesellschaft der Wissenschaften und der König-Augusts-Universität I. Göttingen: Dieterichsche Sortimentsbuchhandlung, 1884. (pp. 283–378) Di Lella, Alexander A. “The Recently Identified Leaves of Sirach in Hebrew.” Bib 45 (1964): 153–67. Di Lella, Alexander A. “The Newly Discovered Sixth Manuscript of Ben Sira from the Cairo Geniza.” Bib 69 (1988): 226–38. Elizur, Shulamit. “‫קטע חדש מהנוסח העברי של ספר בן סירא‬.” Tarbiz 76 (2006–2007): 17–28. Egger-Wenzel, Renate. “Ein neues Sira-Fragment des MS C.” BN 138 (2008): 107–15.

BIBLIOGRAPHY

XXXVII

Egger-Wenzel, Renate. “Various Attempts at Producing a Ben Sira Polyglot.” Pages 169–81 in Discovering, Deciphering and Dissenting: Ben Sira Manuscripts after 120 Years. Edited by James K. Aitken, Renate Egger-Wenzel, and Stefan C. Reif. Deuterocanonical and Cognate Literature Yearbook 2018. Berlin: de Gruyter, 2018. Elizur, Shulamit. “Two New Leaves of the Hebrew Version of Ben Sira.” DSD 17 (2010): 13–29. Elizur, Shulamit, and Michael Rand. “A New Fragment of the Book of Ben Sira.” DSD 18 (2011): 200–205. Facsimiles of the Fragments Hitherto Recovered of the Book of Ecclesiasticus in Hebrew. Oxford: Oxford University Press, 1901. Fischer, Alexander A. Der Text des Alten Testaments. Neubearbeitung der Einführung in die Biblia Hebraica von Ernst Würthwein. Stuttgart: Dt. Bibelgesellschaft, 2009. Flint, Peter W. “Columns I and II of the Hexapla: The Evidence of the Milan Palimpsest (Rahlfs 1089).” Pages 125–32 in Origen’s Hexapla and Fragments. Edited by Alison Salvesen. TSAJ 58. Tübingen: Mohr Siebeck, 1998. Gaster, Moses. “A New Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1900): 688–702. Repr. Pages 184–98 in Studies and Texts in Folklore, Magic, Medieval Romance, Hebrew Apocrypha and Samaritan Archeology I. London: Maggs Bros., 1925. Herkenne, Heinrich. De Veteris Latinae Ecclesiastici capitibus I-XLIII, una cum notis ex eiusdem libri translationibus Aethiopica, Armeniaca, Copticis, Latina altera, Syro-Hexaplari depromptis. Leipzig: Hinrich, 1899. Jenkins, R. Geoffrey. “The First Column of the Hexapla: The Evidence of the Milan Codex (Rahlfs 1089) and the Cairo Genizah Fragment (Rahlfs 2005).” Pages 88–102 in Origen’s Hexapla and Fragments. Edited by Alison Salvesen. TSAJ 58. Tübingen: Mohr Siebeck, 1998. Karner, Gerhard. “Ben Sira Ms A Fol. I Recto and Fol. VI Verso (T-S 12.863) Revisited.” RevQ 27 (2015): 177–203. Katz, Peter. “Besprechung der Septuaginta-Ausgabe von Rahlfs.” TLZ 61 (1936): 265–87. Lee, John A. L. “The Complutensian Polyglot, the Text of Sirach, and a Lost Greek Word.” BIOSCS 42 (2009): 95–108. Lévi, Israel. “Fragments de deux nouveaux manuscrits hébreux de l’Ecclésiastique.” REJ 40 (1900): 1–30. Lévi, Israel. L’Ecclésiastique ou la sagesse de Jésus, fils de Sira. Texte original hébreu, édité traduit et commenté. Première partie (ch. XXXIX,15, à XLIX,11). BEHER 10,1. Paris: Leroux, 1898. Lévi, Israel. L’Ecclésiastique ou la sagesse de Jésus, fils de Sira. Texte original hébreu édité traduit et commenté. Deuxième partie (III,6, à XVI,26; extraits de XVIII, XIX, XXV et XXVI; XXXI,11, à XXXIII,3; XXXV,19, à XXXVIII,27; XLIX,11, à fin). BEHER 10,2. Paris: Leroux, 1901. Lewis Smith, Agnes, and Margaret Dunlop Gibson, eds. Palestinian Syriac Texts from Palimpsest Fragments in the Taylor-Schechter Collection. London: Clay and Sons, 1900. Liddell & Scott (Intermediate). An Intermediate Greek-English Lexicon (Liddell & Scott) founded upon The Seventh Edition of Liddell and Scott’s Greek-English Lexicon. Oxford: Clarendon Press, 1889. Accordance ed. hypertexted and formatted by OakTree Software, Inc., Version 2.2, 1996.

XXXVIII

BIBLIOGRAPHY

Marcus, Joseph. “A Fifth Ms. of Ben Sira.” JQR 21 (1930–1931): 223–40. Repr. The Newly Discovered Original Hebrew of Ben Sira (Ecclesiasticus xxxii, 16-xxxiv, 1). The Fifth Manuscript and A Prosodic Version of Ben Sira (Ecclesiasticus xxii, 22-xxiii, 9). Philadelphia: Dropsie College, 1931. Margoliouth, George. “The Original Hebrew of Ecclesiasticus XXXI.12-31, and XXXVI.22XXXVII.26.” JQR 12 (1899–1900): 1–33. Miller, Peter N. “Making the Paris Polyglot Bible: Humanism and Orientalism in the Early Seventeenth Century.” Bard Graduate Centre: http://www.bgc.bard.edu/images/content/1/ 1/11737.pdf. Nestle, Eberhard. Marginalien und Materialien. Tübingen: Heckenhauer, 1893. Norman, Jeremy. “Origen’s Hexapla: Made Possible by the Codex Form, and the First Codices to Display Information in Tabular Form (Circa 234 CE – 253 CE).” Jeremy Norman’s HistoryofInformation.com: http://www.historyofinformation.com/expanded.php?id=3814. Norton, Gerard J. “Obervations on the First Two Columns of the Hexapla.” Pages 103–24 in Origen’s Hexapla and Fragments. Edited by Alison Salvesen. TSAJ 58. Tübingen: Mohr Siebeck, 1998. Nova Vulgata Bibliorum Sacrorum editio sacros. oecum. concilii Vaticani II ratione habita iussu Pauli PP. VI recognita auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgata. Roma: Ed. Vaticana, 1986. Olszowy-Schlanger, Judith. “The ‘Booklet’ of Ben Sira.” Pages 67–96 in Discovering, Deciphering and Dissenting: Ben Sira Manuscripts after 120 Years. Edited by James K. Aitken, Renate Egger-Wenzel, and Stefan C. Reif. Deuterocanonical and Cognate Literature Yearbook 2018. Berlin: de Gruyter, 2018. Peters, Norbert. Das Buch Jesus Sirach oder Ecclesiasticus übersetzt und erklärt. EHAT 25. Münster: Aschendorff, 1913. Peters, Norbert. Liber Iesu Filii Sirach sive Ecclesiasticus hebraice secundum codices nuper repertos vocalibus adornatus addita versione latina cum glossaria hebraico-latino. Freiburg: Herder 1905. van Peursen, Wido T. “The Verbal System in the Hebrew Text of Ben Sira.” PhD diss., University of Leiden 1999. Psalterium, Hebreum, Grecum, Arabicum & Chaldeum, cum tribus latinis interpretationibus & glossis. Edited and with Latin commentary by Giustiniani, Agostino, Genoa: Porro, 1516. Puech, Émile. “Ben Sira and Qumran.” Pages 79–118 in The Wisdom of Ben Sira: Studies on Tradition, Redaction, and Theology. Edited by Angelo Passaro, and Giuseppe Bellia. DCLS 1. Berlin: de Gruyter, 2008. Puech, Émile. Qumrân grotte 4, XVIII: Textes hébreux (4Q521–4Q528, 4Q576–4Q579). DJD 25. Oxford: Clarendon Press, 1998. Rahlfs, Alfred. Septuaginta. Id est Vetus Testamentum graece iuxta LXX interpretes. Vols. I–II. 9th ed. Stuttgart: Dt. Bibelgesellschaft, 1979. Reif, Stefan C. “Some First Editions of Genizah Manuscripts of Ben Sira: Approaches and Reproaches.” Pages 39–65 in Discovering, Deciphering and Dissenting: Ben Sira Manuscripts after 120 Years. Edited by James K. Aitken, Renate Egger-Wenzel, and Stefan C. Reif. Deuterocanonical and Cognate Literature Yearbook 2018. Berlin: de Gruyter, 2018. Reiterer, Friedrich V. Bibliographie zu Ben Sira. BZAW 266. Berlin: de Gruyter, 1998. Reiterer, Friedrich V. “Studientext zu Ben Sira (in hebräischer, griechischer, syrischer und lateinischer Sprache)” (unpublished; Salzburg: FWF Research Project “Ben Sira,” 1996).

BIBLIOGRAPHY

XXXIX

Reiterer, Friedrich V. et al. Zählsynopse zum Buch Ben Sira. FSBP 1. Berlin: de Gruyter, 2003. Rey, Jean-Sébastien. “Si 10,12–12,1: Nouvelle édition du fragment Adler (ENA 2536-2) (1).” RevQ 100 (2012): 575–603. Rey, Jean-Sébastien. “Un nouveau feuillet du manuscrit D de Ben Sira: Notes de philologie et de critique textuelle.” RevQ 99 (2012): 395–422. Rey, Jean-Sébastien, and Marieke Dhont. “Scribal Practices in Ben Sira Manuscript B.” Pages 97– 123 in Discovering, Deciphering and Dissenting: Ben Sira Manuscripts after 120 Years. Edited by James K. Aitken, Renate Egger-Wenzel, and Stefan C. Reif. Deuterocanonical and Cognate Literature Yearbook 2018. Berlin: de Gruyter, 2018. Reymond, Eric D. “New Readings in Ben Sira 40:9-49:11 MS B (MS.HEB.E.62 and OR. 1102).” RevQ 107 (2016): 127–40. Reymond, Eric D. “New Readings in the Ben Sira Masada Scroll (Mas 1H).” RevQ 103 (2014): 327–46. Reymond, Eric D. “New Readings and New Senses in the Hebrew to the Wisdom of Ben Sira.” ANES 54 (2017): 1–16. Reymond, Eric D. “New Hebrew Text of Ben Sira Chapter 1 in Ms A (T-S 12.863).” RevQ 105 (2015): 83–95. Reymond, Eric D., Rey, Jean-Sébastien, and Jan Joosten. “A New Hebrew Word in Ben Sira 40:4 (MS B IX Verso, Line 12 = Or. 1102): ‫סיגה‬.” RevistB 124,1 (2017): 103–10. Sáenz-Badillos, Angel. La Filología Biblica en los Primeros Helinistas de Alcalá. Estella: Editorial Verbo Divino, 1990. Samaan, Kamil W. Sept traductions arabes de Ben Sira. Europäische Hochschulschriften Theologie XXIII/492. Frankfurt: Lang, 1994. Sanders, James A. “Sirach 51,13ff (11QPsa Sirach). Col. XXI,II. 11-17, Col. XXII,I. 1.” Pages 79– 85 in The Psalms Scroll of Qumran Cave 11 (11QPsa). DJD IV. Oxford: Clarendon, 1965. Sanders, James A. “Variorum in the Psalms Scroll (11QPsa)”: HTR 59 (1966): 83–94. La Santa Biblia, Antiguo y Nuevo Testamento, Antigua Version de Casiodoro de Reina (1569). Madrid: Sociedades Biblicas Unidas, 1995. Sapientia Salomonis. Liber Hiesu Filii Sirach: cum praefationibus et variis capitulorum seriebus. Vol. XII of Biblia Sacra, iuxta latinam Vulgatam versionem ad codicum fidem iussu Pauli PP. VI cura et studio monachorum Abbatiae Pontificiae Sancti Hieronymi in Urbe Ordinis Sancti Benedicti edita. Rome: Libreria Ed. Vaticana, 1964. Sapientia Salomonis. Liber Hiesu filii Sirach: cum praefationibus et variis capitulorum seriebus. Vol. XII of Biblia sacra iuxta Latinam Vulgatam versionem ad codicum fidem iussu Pii PP. XI. cura et studio sancti Hieronymi ... praeside Aidano Gasquet S. R. E. cardinale edita. Rome: Libreria Ed. Vaticana, 1964. Sauer, Georg. Jesus Sirach (Ben Sira). JSHRZ III,5. Gütersloh: Mohn, 1981. The SBL Handbook of Style: For Biblical Studies and Related Disciplines. 2nd edition. Atlanta, GA: SBL Press, 2014. Schechter, Solomon. “A Fragment of the Original Text of Ecclesiasticus.” Expositor 5,4 (1896): 1–15. Schechter, Solomon. “A Further Fragment of Ben Sira.” JQR 12 (1899–1900): 456–65. Schechter, Solomon, and Charles Taylor. The Wisdom of Ben Sira. Portions of the Book Ecclesiasticus, from Hebrew Manuscripts in the Cairo Genizah Collection Presented to the University of Cambridge by the Editors. Cambridge: Cambridge University Press, 1899. Repr. Amsterdam: Apa-Philo Press, 1979.

XL

BIBLIOGRAPHY

Scheiber, Alexander. “A Leaf of the Fourth Manuscript of the Ben Sira. From the Geniza.” Magyar Könyvszemle 98 (1982): 179–85. Schirmann, Jefim. “‫דף חדש מתוך ספר בן־סירא העברי‬.” Tarbiz 27 (1957–1958): 440–43. Schirmann, Jefim. “‫דפים נוספים מתוך ספר בן־סירא‬.” Tarbiz 29 (1959–1960): 125–34. Schleusner, Johann F. Novus Thesaurus philologico-criticus sive Lexicon in LXX et reliquos interpres Graecos ac Scriptores Veteris Testamenti. 3 vols. Londoni: Priestley, 1822–1829. Segal, Moshe Zvi. ‫ספר בן סירא השלם‬. 3rd ed. Jerusalem: Bialik, 1972. (1953; 2nd ed. 1958) Smend, Rudolf. Das hebräische Fragment der Weisheit des Jesus Sirach. Abhandlungen der königlichen Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen. Philologisch-historische Klasse NF 2,2. Berlin: Weidmannsche Buchhandlung, 1897. Smend, Rudolf. Die Weisheit des Jesus Sirach. Hebräisch und deutsch. Mit einem hebräischen Glossar. Berlin: Reimer 1906. Smend, Rudolf. Die Weisheit des Jesus Sirach erklärt. Berlin: Reimer, 1906. ‫ ספר בן סירא‬/The Book of Ben Sira. Text, Concordance and an Analysis of the Vocabulary. The Historical Dictionary of the Hebrew Language. Jerusalem: Academy of Hebrew Language, 1973. [edited by Ze᾿ev Ben-Ḥayyim] Swete, Henry Barclay. “Wisdom of Jesus, Son of Sirach.” Pages 269–72, 286 in An Introduction to the Old Testament in Greek. With an Appendix Containing the Letter of Aristeas. Edited by Henry St. J. Thackeray. Cambridge: University Press, 1900. 2nd ed. 1902; rev. Ottley, Richard Rusden and repr. New York: KTAV Publ. House, 1968. Traduction Œcuménique de la Bible, édition à notes essentielles. Paris: Société biblique française & Cerf, 1988. Vattioni, Francesco, ed. Ecclesiastico. Testo Ebraico con apparato critico e versioni greca, latina e siriaca. Pubblicazioni del Seminario di Semitistica, Testi I. Napoli: Instituto Orientale, 1968. Vetus Latina Sirach (Ecclesiasticus) Sir 1,1-24,47. Edited by Walter Thiele. Freiburg: Herder 1987. Vetus Latina Sirach (Ecclesiasticus). Sir 25,1-28,24. Vol. 11/2. Edited by Anthony J. Forte. Freiburg: Herder 2014. Webster, Merriam. Dictionary, https://www.merriam-webster.com/dictionary/polyglot. Wright, Benjamin G. “The Persian Glosses and the Text of Manuscript B Revisited.” Pages 125– 45 in Discovering, Deciphering and Dissenting: Ben Sira Manuscripts after 120 Years. Edited by James K. Aitken et al. Deuterocanonical and Cognate Literature Yearbook 2018. Berlin: de Gruyter, 2018. Yadin, Yigael. “‫ השלמות ופירושים‬,‫מגילת בן־סירא ממצדה עם מבוא‬.” ErIsr 8 (1965): 1–45. Repr. ‫ השלמות ופירושים‬,‫מגילת בן־סירא ממצדה עם מבוא‬. The Ben Sira Scroll from Masada, with Introduction, Emendations and Commentary. Jerusalem: Israel Exploration Society, 1965. Repr. Ṭalmôn, Shemaryahu. Masada: The Yigael Yadin Excavations 1963-1965: Final Reports. Vol. 6: Hebrew Fragments from Masada: Yigael Yadin, The Ben Sira Scroll from Masada. Edited by Joseph Aviram. Jerusalem: Israel Exploration Society, 1999. Ziegler, Joseph. Sapientia Iesu Filii Sirach. Septuaginta. Vetus Testamentum Graecum auctoritate Societatis Litterarum Gottingensis editum XII,2. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1965. Repr. 2nd ed. 1980.

ABBREVIATIONS

7pk2

‫ﭏ‬ Be B

CB Cod. corr. crpt. dub. ER

EW

fem. fol. Γ GI GII H HD incorr. K

ketiv L l L' l. Lat. marg. Mos MS(S) n(n). NVulg. O

CUL T-S 12.743 Lewis/Gibson Lewis Smith, Agnes, and Margaret Dunlop Gibson, eds. Palestianian Syriac Texts from Palimpsest Fragments in the Taylor-Schechter Collection. London: Clay and Sons, 1900. (pp. 94–97: Sir 13:2-14:1) ligature of ‫ אל‬mostly in MS A, but also in MSS E and F Beentjes Baillet Calduch-Benages, Núria, et al. eds. La sabiduría del escriba. Wisdom of the Scribe. Biblioteca Midrásica 26. 2nd ed. Estella: Editorial Verbo Divino, 2015. Codex corrected corrupt dubious Elizur, Shulamit, and Michael Rand. “A New Fragment of the Book of Ben Sira.” DSD 18 (2011): 200–205. Egger-Wenzel, Renate. “Ein neues Sira-Fragment des MS C.” BN 138 (2008): 107–15. feminine folio(s) Greek older Greek version (uncials A, B, C, S with their dependent cursives) later expanded Greek version (O and L’ MSS) Hebrew heading incorrect/incorrectly Karner, Gerhard. “Ben Sira Ms A Fol. I Recto and Fol. VI Verso (T-S 12.863) Revisited.” RevQ 27 (2015): 177–203. text as written Lucianic Recension of the LXX (main group = Codices 248-493-637) Lucianic Recension of the LXX (subgroup = Codices 106-130-545-705) L+l line(s) Latin marginal gloss Biblia Sacra iuxta versionem simplicem, quae dicitur Pschitta. Vol. l. II, Beirut: Typis typographiae catholicae, 1951. (= Mosul text) manuscript(s) note(s) Neo-Vulgate Origen’s Recension of the LXX (= Codex 253 and Syh)

XLII

‫֒פ‬ R

r Rahlfs + rev. recon. qere ‫ס‬

S Syr. v VL Vulg. W > +

° ‘ {} / // in blue [in blue]

[in blue]

ABBREVIATIONS

possibly indicating a petuḥah Reymond, Eric D. “New Readings in the Ben Sira Masada Scroll (Mas 1H).” RevQ 103 (2014): 327–46. Reymond, Eric D. “New Hebrew Text of Ben Sira Chapter 1 in Ms A (T-S 12.863).” RevQ 105 (2015): 83–95. Reymond, Eric D. “New Readings and New Senses in the Hebrew to the Wisdom of Ben Sira.” ANES 54 (2017): 1–16. recto GII text in his textcritical apparatus revised according to Beentjes, “Errata et Corrigenda.” BZAW 321, pp. 325–77, and VTSup 68, p. 183. reconstructed text (as e.g. in Yadin, Ben-Ḥayyim) text as read Sefer Ben Sira Codex Sinaiticus Syriac tradition verso Vetus Latina: Die Reste der altlateinischen Bibel Vulgate Walton, Brian. Biblia Sacra Polyglotta. Vol. IV. Repr. Graz: Akad. Druck- u. Verlagsanstalt, 1964. missing – in the numbering, an added text in comparison with GI – within the Greek text this points to important different text traditions – within the Hebrew text this points to an addition in comparison with the Greek marked differences between GI and GII and the Hebrew MSS: expansions, lacunae or variants caused by translation or poetic structure presumed doublet text written above or below the line end of line in MSS with running text end of the folio, or surviving text letters which are difficult to read but can be identified, and others which can partly be recognized from the particular context letters which are difficult to identify and are highly doubtful; in text editions letters that are less doubtful are marked with a line or ° above the character without brackets reconstruction

The titles of periodicals and series have been abbreviated according to the SBL Handbook of Style, 2nd edition.

EIN SCHRITT VORWÄRTS IN DER FORSCHUNG ZUM BUCH BEN SIRA – EIN GELEITWORT

Das Buch Ben Sira ist die umfangreichste weisheitliche Schrift des Alten Testamentes. Daraus ergibt sich, dass die Untersuchungen eine große Fülle an Material zu berücksichtigen haben. Hier nun beginnen schon die Probleme. Denn die textliche Situation ist schwierig. Es gibt keine vollständige hebräische Version: Wenn auch relativ kurze Fragmente aus vorchristlicher Zeit stammen (Qumran, Masada), so sind die übrigen hebräischen Textfragmente, ausgenommen die kurzen Belege aus der frühen jüdischen Tradition (z.B. Mischna), erst im Mittelalter anzusiedeln. Aber auch von diesen beinhaltet keine der Handschriften das gesamte Werk. Sicher ist aber von diesen Zeugen her, dass Sira ursprünglich in hebräischer Sprache geschrieben worden ist. In der LXX ist Sira ganz erhalten. Demnach liegt die älteste vollständige Version Ben Siras in griechischer Sprache vor! Auch die syrische Übersetzung ist mit wenigen Ausnahmen, wo kleinere Passagen weggelassen wurden und in der es zudem Überhänge gibt, vollständig. Das gleiche gilt – in vermehrter Form was die Zusätze angeht – von der lateinischen Version, die weithin eine Übersetzung der griechischen Vorlage ist. Auffallend ist in diesem Zusammenhang, dass der lateinische Text die richtige Abfolge der Kapitel besitzt, während alle griechischen Codices die Reihenfolge ganzer Kapitel vertauscht haben. Nach 30,24 folgen nach 33,13b.c; 34,1-31; 35,1-24; 36,1-16a dann 30,25-40; 31,1-31; 32,1-26; 33,1-13a; 36,16b-31. Dieser Umstand wirft hinsichtlich der griechischen Überlieferung des Buches Fragen auf. Von wesentlicher Bedeutung ist die vorgelegte Polyglotte der Texte in hebräischer, griechischer und syrischer Sprache des Buches Ben Sira. Bei den Arbeiten an meiner Habilitationsschrift1 wurde mir vor vielen Jahren klar, dass zu einer besseren, effizienteren und zeitsparenderen Arbeit übersichtlichere und auch umfassendere Ausgaben dienlich sind, welche schnell zugänglich die Untersuchungen nicht nur erleichtern, sondern auch besser exekutierbar machen. Die herausfordernden Fragestellungen sind schon in den verschiedenen hebräischen Handschriften grundgelegt. Dazu kommen dann noch die Probleme, die sich aus den sogenannten Übersetzungen ergeben. Darüber hinaus werden bis zur Gegenwart die Übersetzungstechniken als (unterschiedliche) Systeme wenig beachtet und man konzentriert sich von Fall zu Fall auf einzelne Passagen. In vielen Versen gibt es keine Fragen, weil sich die hebräischen Manuskripte entsprechen. Zudem sind viele Abschnitte nur in einem MS erhalten. Darüber hinaus unterstützen die griechische und syrische Version oft die hebräische. 1 Friedrich V. Reiterer, „Urtext“ und Übersetzungen. Sprachstudie über Sir 44,16-45,26 als Beitrag zur Siraforschung. ATSAT 12 (St. Ottilien: EOS, 1980).

XLIV

FRIEDRICH V. REITERER

Unschwer ist zu erkennen, dass jedoch in den verschiedenen hebräischen Handschriften textliche Probleme vorliegen, und damit meine ich nicht Schreibfehler oder Fragen anlässlich der schwierigen Lesung, weil die Handschriften zum Teil bruchstückhaft erhalten sind: Auf solche Beispiele aller Art trifft man natürlich auch. – Hier geht es um unterschiedliche Texte in den MSS. Wenn man z.B. in HA von 4,30ab liest ‫ אל תהי ככלב בביתך ומוזר ומתירא במלאכתך‬und an der positionsgleichen Stelle in HC ‫אל תהי כאריה בביתך ומתפחז בעבודתך‬, dann steht man vor gravierenden Differenzen. Es hat sich eine rege Diskussion entspannt, welche dieser Versionen die ursprünglichere sein dürfte. Man könnte meinen, dass die Übersetzungen eine Lösung anbieten. Teilweise trifft dies zu, teilweise ist dies eben nicht der Fall. Wenn man das angeführte Beispiel wieder aufgreift, zeigt sich als griechische Version: μὴ ἴσθι ὡς λέων ἐν τῷ οἴκῳ σου καὶ ϕαντασιοκοπῶν ἐν τοῖς οἰκέταις σου. Kolon 4,30a nach der griechischen Version entspricht HC. Das Kolon 4,30b weicht sowohl von HC wie auch von HA ab. Es ist anzunehmen, dass der Übersetzer eine Version vor sich hatte, die teilweise oder ganz HC entsprach. Sollte dem Übersetzer tatsächlich HC in 4,30 vorgelegen sein, dann kann seine Version nur als interpretierende Variante verstanden werden: Da geht es nun darum, Gründe zu finden, die diese Lösung begründen könnte. Dazu bedarf es des intensiven Vergleichs mit ähnlichen Passagen im Buch Ben Sira. Die syrische Version ? ‚ËÚÃð âÚÐx{ ôÚï|{ ‚ĀÚàÄáÝ À{z ¿ćà bestätigt in 4,30a – mit Ausnahme des Vergleichspartikels vor ÄáÝ – HA. Auch in 4,30b gibt es trotz der Unterschiede in der Wortwahl unter Beibehaltung der Grundtendenz in der Aussage genü? gend Nähe in ‫ במלאכתך‬und ‚ËÚÃðÂ, sodass man davon ausgehen kann, dass es sich um eine entsprechende Übersetzung handelt. Die Differenzen haben ihre Wurzeln in der Übersetzungstechnik. Zur griechischen „Übersetzung“ als Ganze ist grundsätzlich festzuhalten, dass sich der Autor einer elitären Sprache bedient, die wohl selbst für die gut Gebildeten allenthalben eine Überraschung bietet, wie die mehr als 200 hapax legomena im Bezug zum LXX-Wortschatz, aber allenthalben auch zu jenem des profanen Koine-Griechischen bezeugen. Bei den hapax legomena stellt sich die grundsätzliche Frage, wie jemand eine einfache Übersetzung vornehmen hätte können, wenn gar kein hebräisches Äquivalent gegeben ist. Das gilt für viele Bespiele auch dann, wenn man annimmt, dass nur ein kleiner Teil des Wortschatzes des damals möglichen gesprochenen Hebräischen in der zugänglichen Literatur erhalten geblieben ist. An vielen Stellen beweist die griechische Version einen Schreiber mit hoher poetischer Kompetenz. Dafür dient als Beispiel 14,10a. In HA ist überliefert: ‫עין רע עין תעיט על לחם‬. In diesem Verbalsatz fallen die vielen Gutturale auf. Der Grieche liest in 14,10a: ὀϕθαλμὸς πονηρὸς ϕθονερὸς ἐπ᾿ ἄρτῳ. Dazu ist festzuhalten, dass ϕθονερός ein hapax legomenon ist, dem aber kein Element in HA entspricht; positionsgleich steht ‫תעיט‬. Zudem ist auf den Nominalsatz im Griechischen zu verweisen, obgleich in HA ein Verbalsatz steht. An sich sind aber Nominalsätze eine hebräische Eigenart der Satzbildung. Weiters sind poetische Feinheiten in der griechischen Version gegeben: die Akzentuierung, die Metrik

EIN SCHRITT VORWÄRTS IN DER FORSCHUNG ZUM BUCH BEN SIRA

XLV

und Assonanz konzentriert auf o-Laute: ὀϕθαλμὸς πονηρὸς ϕθονερὸς ἐπ᾿ ἄρτῳ. Der „Übersetzer“ mag zu seinen poetischen Feinheiten durch die häufige Verwendung von starken Gutturalen im Hebräischen – eine nur im Hebräischen mögliche Ausdrucksform – veranlasst worden sein. Da trotz der Unterschiede unter poetischem Gesichtspunkt eine Analogie gegeben ist, scheint der Grieche mehr als Poet denn als „Übersetzer“ tätig zu sein. Wie sehr der Grieche entweder vom prägenden Zeitgeist oder von kontemporären Problemen berührt ist, die den Vortrag seiner Lehre bzw. die Vorstellungswelt seiner Hörerschaft stark beeinflussen, mag Sir 3,26 belegen. Offensichtlich sieht sich der Grieche gezwungen, sich auf die aktuelle Themenstellung einzulassen. Der Text von HA (‫[ תבאש לב כבד אחריתו ואוהב טובות ינהג בהם‬Ein trotziges Herz/trotziger Mensch stinkt an seinem Ende, aber der Guttaten Liebende bewegt sich in ihnen/pflegt sie2]) wird > > ? Ó> åЍx > durch Syr. gestützt (‚{Ëæ èÙÍ ÀĀà èã{ züÐ ÿÂs ¿Úþù ¿Ãà). Der ‫ לב כבד‬ist vergleichbar mit Ex 7,14 (‫)כּ ֵבד ֵלב ַפּ ְרעֹה‬, ָ wo ‫ ָכּ ֵבד‬prädikativ die Einstellung des Pharao bzw. die Persönlichkeit als Ganzes (‫ בֵל‬als pars pro toto) negativ qualifiziert. – Im Griechischen steht in Sir 3,26 καρδία σκληρὰ κακωθήσεται ἐπ᾿ ἐσχάτων καὶ ὁ ἀγαπῶν κίνδυνον ἐν αὐτῷ ἀπολεῖται [Ein hartes Herz wird in Unglück geraten am Ende; wer die Gefahr liebt, wird in ihr umkommen]. Der Grieche setzt für ‫לב כבד‬ καρδία σκληρά, wobei zu beobachten ist, dass im protokanonischen Alten Testament die Wurzel ‫ כבד‬nie mit einem Wort der Wurzel σκληρ* wiedergegeben worden ist, worin sich die Eigenständigkeit des griechischen Übersetzers bestätigt. Das auf den Gestank der Verwesung anspielende ‫ באש‬wird auf das Schicksal am Ende umgedeutet: „wird heimgesucht / in Unglück geraten.“ Auf diese Weise wird 3,26b vorbereitet, wo der Autor sein Anliegen einbringen kann. Während sich ‫ ואוהב‬und ὁ ἀγαπῶν in 3,26b noch entsprechen, kippt das Weitere in eine ganz andere Gedankenrichtung: ‫ טובות‬steht κίνδυνον konträr gegenüber. Das Substantiv „Gefahr“, ‫ס ָכּנָ ה‬, ַ ist im protokanonischen Alten Testament nicht belegt, sodass das Substantiv κίνδυνος, das ausgenommen in Ps 116/115,3 [‫וּמ ָצ ֵרי ְשׁאוֹל‬ ְ / κίνδυνοι ᾅδου] nur in ausschließlich griechi4 schen Passagen der LXX vorkommt , keine Entsprechung hat. Wie kann man sich den gedanklichen Wechsel erklären? Unbrauchbar erscheint die Beurteilung durch Smend5: „κίνδυνον ist eine schlechte Übersetzung“, denn man fragt sich, welches hebräische Wort auf diese Weise übersetzt worden sein soll. Das Verb ἀπόλλυμι bedeutet in medialer Verwendung “umkommen, zugrunde gehen” und hat keine inhaltliche Berührung mit im Hebräischen positionsgleichem ‫„( נהג‬sich bewegen“, mit …‫„ ב‬etwas pflegen“). 3

2

Auf den ersten Blick scheinen das Substantiv (‫ )טובות‬und das enklitische Personalpronomen (‫הם‬-) nicht kongruent zu sein. In der Spätzeit werden aber des Öfteren maskuline Pronomina auch für feminine Bezugsworte verwendet. 3 Nur einmal trifft man im protokanonischen Alten Testament auf alleinstehendes ‫טוֹבוֹת‬: ‫ִכּי־יְ ַד ְבּרוּ ֵא ֶליָך‬ ‫( טוֹבוֹת‬Jer 12,6) und dem entspricht in guter Übersetzungsmanier ὅτι λαλήσουσιν πρὸς σὲ καλά. 4 Vgl. Est 4,17; Tob I 4,4; Tob II 4,4; 1 Makk 11,23; 14,29; 2 Makk 1,11; Ps 116/115,3 [‫וּמ ָצ ֵרי ְשׁאוֹל‬ ְ / κίνδυνοι ᾅδου]; Weish 18,9; Sir 3,26; 43,24 und 3 Makk 6,26; 4 Makk 3,15; 13,15. 5 Rudolf Smend, Die Weisheit des Jesus Sirach (Berlin: Reimer, 1906), 32.

XLVI

FRIEDRICH V. REITERER

Man wird Marböck zustimmen, dass „es der Einheit vor allem um die Haltung der Demut“ geht, fraglich ist aber das zweite Argument, ob es mit gleichem Gewicht um „die Anerkennung der Grenzen menschlichen Wissens vor Gott geht“6. Es geht nicht um abstraktes Wissen, steht doch in 3,27b, dass „der Sünder Sünde zu Sünden fügt (προσθήσει)“, also etwas Konkretes tut bzw. tun will und nicht nur über gedankliche Grenzen spekuliert. Die selbst verschuldete Sünde führt zu Unglück, für das es keine Heilung gibt (3,28a), denn „eine Pflanze der Bosheit hat in ihm Wurzel geschlagen“ (3,28b). Es ist zweifelhaft, ob es eine unbestimmte Sünde sein kann, die eine Todesgefahr in sich birgt: 3,26b ist der schärfste Satz in diesem Gedicht, in dem die Macht des Herrn in Vergleich gesetzt wird mit dem Demütigen (3,10). Es geht wohl um ganz Grundsätzliches. Es geht um die Fragen des grundlegend Menschlichen (vgl. den kollektiven Plural von ἄνθρωπος in 3,23b): Wo sind die Grenzen dessen, was der Mensch in seinem Lebensvollzug erstreben kann und darf? Die entscheidendste Grenze ist die Existenz des Menschen. Der Herr hat die Menschen aus Erde geschaffen (17,1a) und der Geschaffene kann Gutes und Böses erkennen (17,7) und sich im Leben konkret nach diesen Gegensätzen richten. „Er selbst hat am Anfang den Menschen gemacht und hat ihn der Macht seiner Entscheidung überlassen. … Er hat dir Feuer und Wasser vorgelegt, was immer du erstrebst, danach wirst du deine Hand ausstrecken. Vor den Menschen liegen Leben und Tod, was immer ihm gefällt, wird ihm gegeben“ (Sir 15,14.16-17). Allerdings ist der Griff nach dem Tod eine Sünde, und Gott verbietet, sich den Sünden hinzugeben (15,20b). Summe aus 15,11-20 ist, wo es um die Klärung der Wirkung der Abtrünnigkeit (ἀπέστην; 15,11b) geht: Mit freiem Willen hat sich der von Gott geschaffene Mensch (‫ אדם‬/ ἄνθρωπος; 15,14b) für das Leben zu entscheiden und dafür etwas konkret Richtiges zu tun (vgl. „Hand ausstrecken“ in 15,16), denn die Folgen sind wie der Griff in Feuer oder Wasser (15,16b) als Symbole für Tod und Leben zu verstehen. Wasser und Feuer lenken den Blick zurück auf Kapitel 3: „Wasser löscht loderndes Feuer“ (3,30b). Wieder geht es um Leben und Tod. Die Frage wird daher immer drängender nach dem Anlass dafür, dass man Hochmut (3,26-31), Abfall (15,11-20), Leben und Tod in so nahen und existentiellen Zusammenhang bringt. Dazu dient das Stichwort κίνδυνος und kann eine Antwort geben. Zur Zeit der Übersetzung Siras durch den Enkel gibt es offensichtlich Situationen, die einem Abfall gleichkommen und wo Menschen ihr Leben aufs Spiel setzen. Solche Vorkommnisse waren im zeitlichen Kontext des Großvaters in Juda noch nicht so virulent wie zur Zeit des Übersetzers. Inzwischen war Jerusalem (unter Antiochus IV. Epiphanes auf Ersuchen des jüdischen Hohepriesters Jason) zu einer hellenistischen Polis mit griechischem Gymnasium geworden; 1 Makk 1,1314; 2 Makk 4,7-9. Selbst Priester interessierten sich für die Wettkämpfe und dadurch errungene Auszeichnungen mehr als für ihren priesterlichen Dienst; 2 Makk 4,14-15. So stellen wir die Frage nach der entscheidenden Triebkraft hellenischen Handelns. Die außergewöhnlich weise Diotima – eine platonische Idealfigur – bündelt das Ziel des menschlichen Strebens im Wort ϕιλοτιμία, der „Liebe zur Ehre“ oder „dem Streben 6

Johannes Marböck, Jesus Sirach 1-23, HThKAT (Freiburg: Herder, 2010), 82.

EIN SCHRITT VORWÄRTS IN DER FORSCHUNG ZUM BUCH BEN SIRA

XLVII

nach Ehre.“ Die Menschen, so sagt sie, haben einen „gewaltigen Trieb, berühmt zu werden und sich einen unsterblichen Ruhm auf ewige Zeiten zu erwerben und sich in jedes noch so gefährliche Abenteuer zu werfen“ (ἔρωτι τοῦ ὀνομαστοὶ γενέσθαι καὶ κλέος ἐς τὸν ἀεὶ χρόνον ἀθάνατον καταθέσται· καὶ ὑπὲρ τούτου κινδύνους τε κινδυνεύειν ἑτοιμοί εἰσι πάτας (Plato, Sym. 208c), um zu guter Letzt unvergänglichen Ruhm und dauerndes Andenken zu erlangen (ἀθάνατον κλέος καὶ μνήμην; Sym. 209d). Auch Philo (Prob. 1.100.113) bestätigt ca. ein Jahrhundert nach dem Enkel Siras, dass die Kämpfer für Sieg und Ehre ihr Leben in Gefahr bringen und auch aufs Spiel setzen. Hinzuzufügen ist noch, dass Wettkämpfe im griechischen Umfeld zu Ehren von Gottheiten durchgeführt werden bzw. unter deren Schutz stehen, sodass die Teilnehmer an solchen Wettkämpfen sich in den Einflussbereich dieser Gottheit begeben. Ein Gedanke, der für sirazidisches Denken, sowohl für den Großvater wie für den Enkel, unerträglich ist und sich mit dem Glauben an den Herrn nicht verbinden lässt. Die Wettkämpfe prägten offensichtlich im Umfeld des Übersetzers die zentrale religiöse und praktische Lebensführung. Bemerkenswert ist, wie sich der Enkel – von seiner Vorlage abweichend – durch die Aufnahme zweier Vokabel (κίνδυνος und ἀπόλλυμι) diesem Zeitgeist stellt und zugleich nicht nur eine Bewertung anbringt, sondern auch die Konsequenzen dieser Einstellung in unübertrefflicher Kürze – und nur für die damaligen Hörer schnell nachvollziehbar – auf den Punkt bringt. An den eben vorgelegten Beispielen zeigt sich die Relevanz der Studien auf der Basis des Textes. Es ist gut, dass dafür ein übersichtliches, gut strukturiertes und neu gesichtetes textliches Material zur Verfügung steht, welches vielen Forschern ein gutes Hilfsmittel sein möge. Friedrich V. REITERER

AN ENGLISH DIGEST OF REITERER’S ESSAY

AN IMPORTANT NEW RESEARCH-TOOL FOR THE STUDY OF BEN SIRA The book of Ben Sira is the largest example of wisdom literature from the Second Temple period. The researcher is faced not only with the extensive material to be found in the book but also with a wide variety of research publications. Additionally, the scientific use of the book is made more difficult by the fact that the textual evidence is complicated and no complete and original Hebrew version is extant. There are some pre-Christian fragments from Qumran and Masada as well as citations in the talmudic literature, and medieval Hebrew manuscripts, but the oldest text of the whole book is the Septuagint Greek, and there is also textual evidence from the Syriac translation. The Latin contains more addenda than the Syriac but is mostly dependent on an original Greek. Interestingly, the Latin retains the original order of the chapters which has been confused in the Greek codices after 30:24. From my earliest research on the book of Ben Sira I realized that scholarship would be greatly assisted by the availability of these versions in all their detail. There was insufficient knowledge and clarity concerning the versions, and the understanding of translation techniques used in the non-Hebrew versions was limited, and remains limited. Hence the great importance of providing a polyglot text. Where the Hebrew manuscripts provide the same text, or there is only one surviving source, all augurs well for the scholar. There are, however, numerous challenging cases where the Hebrew manuscripts differ from each other, as in 4:30, 14:10, 3:26 and 15:11-20. The Greek, for its part, does not necessarily solve the textual problems since it does at times understand the Hebrew while at the same time rendering it poetically and thereby reflecting its own historical period. It is important to take into account the differences between the world in which the original author operated and that in which his grandson undertook his translation. The former was still living in a land of Judah in which alternative viewpoints could still be met willingly and peacefully, while the latter had experienced the powerful clashes between the Syrians and the Jews with the resultant tensions and existential threats. In addition, the grandson was faced with the powerful cultural challenge of a highly hellenized city of Alexandria where Greek notions such as the love of honor, the dedication of games to the gods, and various other philosophical concepts were at variance with the faith and practice of contemporary Judaism. The manuscript variations that occur in the verses cited above, and the cultural clashes just mentioned, demonstrate the importance of close textual analysis of the book of Ben Sira in its most important and earliest sources. The well-structured and clearly laid out material of this newly available Polyglot and Synopsis will undoubtedly be of considerable aid to many researchers as they attempt to succeed with such an analysis. Stefan C. REIF

GENERAL GUIDE TO THE POLYGLOT AND THE SYNOPSIS

The numeration on the right follows the “Gesamtzählung” in Reiterer’s Zählsynopse. His method was adopted as a way of representing all the cola to be found in the four language traditions. All these cola are here separately listed. The lines marked in grey before each of the cola provide the numbering as follows: – The Syriac follows the edition of Calduch-Benages, et al., eds. La sabiduría del escriba (2nd edition 2015). – For the Hebrew, the numbers are marked with superscript ‫ס‬, Be, B, ER, EW, K, R (e.g. 32:11a ‫ס‬ ; 35:11aBe) and follow the main editions which are listed above in “6. Description of the Hebrew manuscripts” (cf. also Abbreviations above). – The Greek follows the editions of Ziegler/Rahlfs (e.g. 32/35:11a/8a). – The Vulgate follows the Biblia Sacra (ed. Weber – Gryson). The footnotes to the Syriac provide details of variations in the most important manuscripts (as listed above in “7. The Syriac text”), while those relating to the Greek mention variations between the editions of Rahlfs and Ziegler. The footnotes to the Latin add the variants to be found in the oldest witness (K-line) and in the Neo Vulgate. With regard to the footnotes to the Hebrew MSS, these refer to what was transcribed in the first and main editions, sometimes from texts which have meanwhile deteriorated. In addition, recently reconstructed texts from offprints found within the folios and new readings are included. Where there are marginal notes in the Hebrew manuscripts, each of these appears here in an independent line with an indent. In the original Hebrew manuscripts, the name of God is marked with a varied use of ‫ ייי‬in one, two or three characters, sometimes at two levels and or with an attached vowel. Those variations have been followed here. Where there is a in the text or in the margin, this has been reproduced here. With regard to those letters which are not fully visible but can with some confidence be read, I have used blue print. In the cases where the characters are more problematic I have included square brackets as well as blue print. Vocalisation (as, for example, provided in the editions of Peters and Segal) has not been included unless it is found in the original manuscripts. Unlike in some earlier editions, the soph pasuq, whether with a single dot or double dots or other markers, has been marked only when it is uncontroversially visible in the original manuscripts. Guide to the Polyglot The tabulated order of the verses begins on the right with the numeration and proceeds to the Syriac edition and the Hebrew MSS, followed by the Greek and the Latin. The reason for this order is my preference to place the Hebrew and the Greek into a more

LII

GENERAL GUIDE TO THE POLYGLOT AND THE SYNOPSIS

central position, with the Semitic languages to the right and the western languages to the left. The Syriac precedes the Hebrew because it provides an almost complete version of each of the numbered verses. Since MS A represents the best, and sometimes only, available text for much of chapters 1–29, I have placed it next to the Greek for comparison. This status belongs to MS B from chap. 30 onwards; hence its position next to the Greek. Manuscripts C, D, E, F, Mas, 2Q18 and 11QPsa then follow from left to right. Guide to the Synopsis The Hebrew manuscripts are presented as a synopsis including variations from the texts as published by the original editors. This layout has been created for the convenience of readers and researchers who are then enabled to compare longer sections of Hebrew text than are provided in the Polyglot, and to view, with greater ease, the poetic structure of the verses. It also makes possible the viewing at a glance of updated versions of the editions of Vattioni and Beentjes on the basis of material that has become available since these publications. The footnotes are repeated here, also for convenience. The layout differs from the Polyglot in that MS B appears here on the right as the only example of a conventional codex with its typical characteristics. As already stated above, MS A is the leading source for much of chapters 1–29, and MS B for most of chapters 30–51. While in the Polyglot the cola were presented one below the other, in this Synopsis the cola appear stichometrically. There are numerous examples where the lines in the original manuscripts contain more than two cola. In such cases, it has obviously not been possible to reproduce that format in this edition, especially when these cases include more than one MS. Given the system of numeration used here and described above, it sometimes means that there are gaps in the numbering of the cola because of the differences between the fuller Greek and the more defective Hebrew.

POLYGLOT

2

SIR PROL. 0:1 – 0:11

Vulg.

1 2 3 4 5 6 7

LXX

INCIPIT PROLOGUS IN LIBRO IESU FILII SIRACH1

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Multorum2 nobis et magnorum3 per Legem et Prophetas

Πολλῶν καὶ μεγάλων ἡμῖν διὰ τοῦ νόμου καὶ τῶν προϕητῶν

aliosque qui secuti sunt illos sapientiam demonstratam4,

καὶ τῶν ἄλλων τῶν κατ᾿ αὐτοὺς ἠκολουθηκότων δεδομένων,

in quibus oportet laudare Israhel5 doctrinae et sapientiae causa;

ὑπὲρ ὧν δέον ἐστὶν ἐπαινεῖν τὸν Ισραηλ παιδείας καὶ σοϕίας,

quia6 non solum ipsos loquentes7 necesse est8 peritos,

καὶ ὡς οὐ μόνον αὐτοὺς τοὺς ἀναγινώσκοντας δέον ἐστὶν ἐπιστήμονας γίνεσθαι,

sed etiam extraneos9 posse10 et dicentes et scribentes doctissimos11 fieri.

ἀλλὰ καὶ τοῖς ἐκτὸς δύνασθαι τοὺς ϕιλομαθοῦντας χρησίμους εἶναι

(sed etiam extraneos posse et) dicentes et scribentes (doctissimos fieri.)12

καὶ λέγοντας καὶ γράϕοντας,

Avus meus Iesus postquam se amplius dedit ad diligentiam

ὁ πάππος μου ᾿Ιησοῦς ἐπὶ πλεῖον ἑαυτὸν δοὺς

lectionis Legis

εἴς τε τὴν τοῦ νόμου

et Prophetarum

καὶ τῶν προϕητῶν

et aliorum librorum qui nobis a parentibus nostris traditi sunt,

καὶ τῶν ἄλλων πατρίων βιβλίων ἀνάγνωσιν

13

καὶ ἐν τούτοις ἱκανὴν ἕξιν περιποιησάμενος

INCIPIT PROLOGUS IN LIBRO IESU FILII SIRACH: NVulg.: PROLOGUS Multorum: NVulg. Cum multa. magnorum: NVulg. magna. sapientiam demonstratam: NVg. data sint. Israhel: NVulg. Israel. quia: NVulg. cumque. loquentes: NVulg. legentes.

3 Prol. HD

0:1

0:2

0:3

0:4

0:5

0:6

0:7

0:8 0:9 0:10

0:11

8 9 10 11 12 13

est: NVulg. sit fieri. extraneos: NVulg. extraneis. posse: NVulg. posse sapientiae studiosos. doctissimos: NVulg. utiles. NVulg. (sed etiam extraneis posse sapientiae studiosos et) dicentes et scribentes (utiles fieri,). NVulg. atque in his sufficientem usum acquisivit.

4

SIR PROL. 0:12 – 0:25

Vulg.

1 2 3 4

LXX

volui et ipse scribere aliquid horum quae ad doctrinam et sapientiam pertinent,

προήχθη καὶ αὐτὸς συγγράψαι τι τῶν εἰς παιδείαν καὶ σοϕίαν ἀνηκόντων,

ut desiderantes discere et illorum periti facti magis

ὅπως οἱ ϕιλομαθεῖς καὶ τούτων ἔνοχοι γενόμενοι

magisque attendant animo et confirmentur ad1 legitimam vitam.

πολλῷ μᾶλλον ἐπιπροσθῶσιν διὰ τῆς ἐννόμου βιώσεως.

Hortor itaque venire vos

Παρακέκλησθε οὖν

cum benevolentia et adtentiore2 studio

μετ᾿ εὐνοίας καὶ προσοχῆς

lectionem facere,

τὴν ἀνάγνωσιν ποιεῖσθαι

et veniam habere in illis

καὶ συγγνώμην ἔχειν

in quibus videmur3

ἐϕ᾿ οἷς ἂν δοκῶμεν

sequentes imaginem sapientiae et deficere in verborum conpositione.4

τῶν κατὰ τὴν ἑρμηνείαν πεϕιλοπονημένων τισὶν τῶν λέξεων ἀδυναμεῖν·

Nam deficiunt

οὐ γὰρ ἰσοδυναμεῖ

verba hebraica quando translata fuerint5 ad alteram linguam;

αὐτὰ ἐν ἑαυτοῖς Ἑβραϊστὶ λεγόμενα καὶ ὅταν μεταχθῇ εἰς ἑτέραν γλῶσσαν·

non solum autem6 haec,

οὐ μόνον δὲ ταῦτα,

sed et ipsa Lex et Prophetae

ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ὁ νόμος καὶ αἱ προϕητεῖαι

ceteraque7 librorum

καὶ τὰ λοιπὰ τῶν βιβλίων

ad: NVulg. per. adtentiore: NVulg. attentiore. quibus videmur: NVulg. quibus interpretationi adlaborantes videamur. sequentes imaginem sapientiae et deficere in verborum conpositione: NVulg. quibusdam verbis deficere.

5 Prol. 0:12

0:13

0:14

0:15 0:16 0:17 0:18 0:19 0:20

0:21 0:22

0:23 0:24 0:25

5 6 7

translata fuerint: NVulg. fuerint translata. solum autem: NVulg. autem solum. ceteraque: NVulg. ceteraque aliorum.

6

SIR PROL. 0:26 – 0:36

Vulg.

1 2 3 4 5 6

LXX

non parvam habent differentiam quando inter1 se dicuntur.

οὐ μικρὰν ἔχει τὴν διαϕορὰν ἐν ἑαυτοῖς λεγόμενα.

Nam in octavo et tricesimo2 anno temporibus Ptolomei Euergetis3 regis,

᾿Εν γὰρ τῷ ὀγδόῳ καὶ τριακοστῷ ἔτει ἐπὶ τοῦ Εὐεργέτου βασιλέως

postquam perveni in Aegyptum et cum multum temporis ibi fecissem,

παραγενηθεὶς εἰς Αἴγυπτον καὶ συγχρονίσας

inveni libros relictos non parvae neque contemnendae doctrinae.4

εὑρὼν οὐ μικρᾶς παιδείας ἀϕόμοιον

Itaque bonum et necessarium putavi et ipse aliquam addere diligentiam et laborem interpretandi istum librum;5

ἀναγκαιότατον ἐθέμην καὶ αὐτός τινα προσενέγκασθαι σπουδὴν καὶ ϕιλοπονίαν τοῦ μεθερμηνεῦσαι τήνδε τὴν βίβλον

et multa vigilia6 adtuli7 doctrinam

πολλὴν ἀγρυπνίαν καὶ ἐπιστήμην προσενεγκάμενος

in spatio temporis,

ἐν τῷ διαστήματι τοῦ χρόνου

ad illa quae8 ad finem ducunt librum dare9,

πρὸς τὸ ἐπὶ πέρας ἀγαγόντα τὸ βιβλίον ἐκδόσθαι

et illis qui volunt animum intendere et discere10

καὶ τοῖς ἐν τῇ παροικίᾳ βουλομένοις ϕιλομαθεῖν

quemadmodum oporteat instituere mores11

προκατασκευαζομένους τὰ ἤθη

qui secundum legem Domini proposuerunt12 vitam agere.

ἐννόμως βιοτεύειν.

inter: NVulg. ipsa per. tricesimo: NVulg. trigesimo. Ptolomei Euergetis: NVulg. Ptolemaei Evergetis. 0:30: NVulg. inveni ibi exemplar non parvae neque contemnendae doctrinae. istum librum NVulg.: librum istum. multa vigilia: NVulg. multam vigiliam.

7 Prol. 0:26

0:27

0:28

0:29

0:30

0:31

0:32 0:33

0:34

0:35 0:36

7 8 9 10 11 12

adtuli: NVulg. attuli et. ad illa quae: NVulg. ut perducens. ducunt librum dare: NVulg. librum istum ederem. et illis qui volunt animum intendere et discere: NVulg. etiam pro illis, qui in terra aliena. quemadmodum oporteat instituere mores: NVulg. cum iam moribus instituti sint. qui secundum legem Domini proposuerunt: NVulg. sibi proposuerint secundum legem.

8

SIR 1:1a – 6a

Vulg.

LXX

1

INCIPIT LIBER IESU FILII SIRACH

ΣΟΦΙΑ ΙΗΣΟΥ ΥΙΟΥ ΣΙΡΑΧ2

1:1a

Omnis sapientia a +Deo+ Domino4 est

1:1a

Πᾶσα σοϕία παρὰ κυρίου

1:1b +

et cum illo fuit semper et est ante aevum+

1:1b

καὶ μετ᾿ αὐτοῦ ἐστιν εἰς τὸν αἰῶνα.

1:2a

harenam5 maris et pluviae guttas

1:2a

ἄμμον θαλασσῶν καὶ σταγόνας ὑετοῦ

1:2b

et dies saeculi quis dinumeravit

1:2b

καὶ ἡμέρας αἰῶνος τίς ἐξαριθμήσει;

1:2c

altitudinem caeli et latitudinem terrae

1:3a

ὕψος οὐρανοῦ καὶ πλάτος γῆς

1:2d, 3

et profundum abyssi quis mensus est 3 +sapientiam Dei praecedentem omnia quis investigavit+

1:3b

καὶ ἄβυσσον καὶ σοϕίαν τίς ἐξιχνιάσει;

1:4a

prior omnium creata est sapientia

1:4a

προτέρα πάντων ἔκτισται σοϕία

1:4b

et intellectus prudentiae ab aevo

1:4b

καὶ σύνεσις ϕρονήσεως ἐξ αἰῶνος.

1:5a

fons sapientiae verbum Dei in excelsis

1:5a

πηγὴ σοϕίας λόγος θεοῦ ἐν ὑψίστοις,

8

1:5b

et ingressus illius mandata aeterna

1:5b

καὶ αἱ πορεῖαι αὐτῆς ἐντολαὶ αἰώνιοι.

1:6a

radix sapientiae cui revelata est

1 2 3 4 5

MS A

1:6a

ῥίζα σοϕίας τίνι ἀπεκαλύϕθη;

VL: Ecclesiasticus; NVulg. >. ΣΟΦΙΑ ΙΗΣΟΥ ΥΙΟΥ ΣΙΡΑΧ: Rahlfs ΣΟΦΙΑ ΣΙΡΑΧ. Heading according to: 7a1, 7h3, 8a1 (7h3, 8a1 ÁüÚéüÂx instead ÁüÚé üÂx). Deo Domino: NVulg. Domino Deo. harenam: NVulg. Arenam.

9 Syr. dÁüÚé üÂx ÀĀäÞÐ [223v. b]

3

1 HD

1:1a

.€z ¿Ùü㠄Ëù èã f¿ćäÞÐ âÝ

1a

.èÚäáï è㠀œ z Íäï €z{ œ

1b

? Ÿ ¿ćáП :ÁüÔãx ÀĀóÓÎæ{ ¿ćäÙx

2a

? .¿çääà ÒÞþã ÎçA ã f¿ćäáïx ÀĀãÎÙ{

2b

1:2a

1:2b

1:3a

:¿ïsx ¿ÙĀò{ ¿Úäýx ¿ćã{

3a

.}Îþäæ ÎçA ã f¿Â ¿ćã{z{

3b

ÀĀäÞÐ ĀÚÆé èÚàz èÙÍáÝ èã B

4a

èÚãxÎúà èã .6ÀÎçäÙz Āçþï{ B

4b

1:3b

1:4a

1:4b 7

5a+

5b+ 1:6a

> 9 .ÎÚáŏs èäà ÀÎçäÙz ÛýĄý A

6 7

8 9

6a

? ÀÎçäÙz: CB (error) ÀÎçäÙz. èÚãxÎúà èã: 9m1 èÚãx{[][- - -]; 10m2 …[]„xÎúà èã. According to the punctuation of all MSS of the first millennium available, with the exception of 9m1 and those of 11c1, 12h2, 13c1, this group of words belongs syntactically to v. 6. 1:5ab: Rahlfs +. ÀÎçäÙz ÛýĄý: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m2; 11c1, 12h2, 13c1, 17a4, W, Mos ÀĀäÞÐ ÛýĄý.

10

SIR 1:7a+ – 1:10d+

Vulg.

LXX 1:6b

1:6b

καὶ τὰ πανουργεύματα αὐτῆς τίς ἔγνω;

et astutias illius quis agnovit 1:7a

1:7a

ἐπιστήμη σοϕίας τίνι ἐϕανερώθη;

1

disciplina sapientiae cui revelata est +et manifestata+ 1:7b

1:7b

καὶ τὴν πολυπειρίαν αὐτῆς τίς συνῆκεν;

et multiplicationem ingressus2 illius quis intellexit 1:8ab

1:8a

εἷς ἐστιν σοϕός, ϕοβερὸς σϕόδρα,

+

unus est Altissimus creator omnipotens rex3 potens+ et metuendus nimis 1:8c

1:8b

καθήμενος ἐπὶ τοῦ θρόνου αὐτοῦ,

sedens super thronum illius4 + et dominans Deus + 1:9a +

7

1:8c, 9a +

ipse creavit illam spiritu sancto

8c

κύριος αὐτὸς ἔκτισεν αὐτὴν 9

1:9b

et vidit et dinumeravit et mensus est

1:9b

καὶ εἶδεν καὶ ἐξηρίθμησεν αὐτὴν

1:10a

et effudit illam super omnia opera sua

1:9c

καὶ ἐξέχεεν αὐτὴν ἐπὶ πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ,

1:10b

et super omnem carnem secundum datum suum10

1:10a

μετὰ πάσης σαρκὸς κατὰ τὴν δόσιν αὐτοῦ,

1:10c

et praebuit illam diligentibus se

1:10b

καὶ ἐχορήγησεν αὐτὴν τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν.

1:14

dilectio Dei honorabilis sapientia

1:10c

ἀγάπησις κυρίου ἔνδοξος σοϕία,

11

1:15ab

quibus autem apparuerit in visu diligunt eam in visione12 +et in agnitione magnalium suorum+ 1 2 3 4 5 6

MS A

1:10d

οἶς δ᾿ ἂν ὀπτάνηται, μερίζει αὐτὴν εἰς ὅρασιν αὐτοῦ.

1:7ab: Rahlfs +. multiplicationem ingressus: NVulg. multiplicem peritiam. rex: NVulg. et rex. illius: NVulg. suum. ÎÙ{zx: 13a1 ÎÙ{z. Seyame >.

11 Syr.

1

1:6b

.ˆËÙA Îçœ ã ÀÎæĀàÎÞé €ĄäÓ{

6b

7a+

7b+ 1:8a

.€z{xÎÑá fâÚÐx{ {z ËÐ

8a

> .6Íٍ‹{s âÝ âï ÕÚáý 5ÎÙ{zx œ ÀÍàs

8b

1:8b

9a 1:9a

> > > 8 > .ÍÂÍÙ{ Íçã{ zÏÐ{ ÍùËÂ

9b

> ? ï > 9ƒÎÞà ÍÆáò{ .€z{ËÃ

9c

1:9b

1:10a

> .ÍÂÍÙ ÍçÚ‹ ßÙs üê âÝ åï

10a

> ? âÞà ÍÚÆés{ .€zÎáÐx

10b

1:10b

10c+ 10d+

7 8 9 10 11 12

spiritu: NVulg. in spiritu. > > Íçã{: 9c1 Íçã[]. ƒÎÞà: 7h3, 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos âÞà. datum suum: NVulg. largitatem suam. in visu diligunt in visione: NVulg. dispertit eam in visionem sui ipsius. 1:10cd: Rahlfs >.

12

SIR 1:11a – 1:15a

Vulg.

LXX 1:11a

timor Domini gloria et gloriatio

1:11a

Φόβος κυρίου δόξα καὶ καύχημα

1:11b

et laetitia et corona exultationis1

1:11b

καὶ εὐϕροσύνη καὶ στέϕανος ἀγαλλιάματος.

1:12a

timor Domini delectabit cor

1:12a

ϕόβος κυρίου τέρψει καρδίαν

1:12b

et dabit laetitiam et gaudium in longitudine2 dierum

MS A

1:12b

καὶ δώσει εὐϕροσύνην καὶ χαρὰν καὶ μακροημέρευσιν. 1:12c +4

ϕόβος κυρίου δόσις παρὰ κυρίου, 1:12d

καὶ γὰρ ἐπ᾿ ἀγαπήσεως τρίβους καθίστησιν. 1:13a

timenti Dominum bene erit in extremis

1:13a

τῷ ϕοβουμένῳ τὸν κύριον εὖ ἔσται ἐπ᾿ ἐσχάτων,

1:13b

1:13b

καὶ ἐν ἡμέρᾳ τελευτῆς αὐτοῦ εὐλογηθήσεται.

et in die defunctionis suae benedicetur 1:16a

initium sapientiae timor Domini6

1:14a

᾿Αρχὴ σοϕίας ϕοβεῖσθαι τὸν κύριον,

1:16b

et cum fidelibus in vulva concreatus7 est

1:14b

καὶ μετὰ πιστῶν ἐν μήτρᾳ συνεκτίσθη αὐτοῖς. 1:15a

μετὰ ἀνθρώπων θεμέλιον αἰῶνος ἐνόσσευσεν

1 2 3 4

exultationis: NVulg. exsultationis. longitudine: NVulg. longitudinem. À{ËÐ: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos À{ËÐ{. 13a1 [- - -]. 1:12cd: Rahlfs >.

13 Syr.

1

1:11a

> .ÁüúÙs{ fÁxz ¿Ùüãx zĀáÐx

11a

.ÀĀÐÎÃýx ¿ćáÚáÝ{ eÀÎ{

11b

> f¿Ùüãx zĀáÐx .¿Ãà ¿ÙËÑã

12a

> ? .åáðàx ¿ÚÐ{ jÀøÙx{ 3À{ËÐ

12b

1:11b

1:12a

1:12b

12c+

12d+ 1:13a

> .züÐ u¾Lӏ fÀÍà¾ćà 5èáÐxx

13a

> zĀãÎÙ ? d.‚üÂĀæ ĀÙüоÂ{ A

13b

.¿Ùüãx zĀáÐx fÀĀäÞÐ ÿٍ

14a

? …{Íãsx ¿éüÝ èã f¿çäÙÍã åï{ .ĀÙüÂA s A

14b

1:13b

1:14a

1:14b 8

1:15a

.ÀĀýÎùx €z ¿þæs åï ¿ćäáï è㠀z{ A .Āçù A s A

5 6 7 8

> > èáÐxx: error in 7a1; all the MSS âÐxx. timor Domini: VL 14a: metuere deum. concreatus: NVulg. concreata. ? …{Íãsx: 17a4 …{zÍãsx; 13a1 …[]Íãs[].

15a

14

SIR 1:15b – 1:19a

Vulg.

LXX

1:16cd+, 17+, 18a+b+, 19a+b+

et cum electis seminis creditur +et cum iustis et fidelibus agnoscitur1 17 timor Domini scientiae religiositas 18 religiositas custodiet et iustificabit cor iucunditatem atque gaudium dabit 19 2timenti Deum bene erit et in diebus consummationis illius benedicetur+

1:15b

καὶ μετὰ τοῦ σπέρματος αὐτῶν ἐμπιστευθήσεται.

1:20a

plenitudo sapientiae timere4 Deum

1:16a

πλησμονὴ σοϕίας ϕοβεῖσθαι τὸν κύριον

1:20b

et plenitudo a fructibus illius5

1:16b

καὶ μεθύσκει αὐτοὺς ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῆς·

1:21a

omnem domum illius implebit a generationibus6

1:17a

πάντα τὸν οἶκον αὐτῶν ἐμπλήσει ἐπιθυμημάτων

1:21b

et receptacula a thesauris7 illius

1:17b

καὶ τὰ ἀποδοχεῖα ἀπὸ τῶν γενημάτων αὐτῆς.

1:22a

corona sapientiae timor Domini

1:18a

στέϕανος σοϕίας ϕόβος κυρίου

1:22b

repollens pacem et salutis fructum

1:18b

ἀναθάλλων εἰρήνην καὶ ὑγίειαν ἰάσεως.

1:23b

utraque autem sunt dona Dei

MS A

1:18c

ἀμϕότερα δέ ἐστιν δῶρα θεοῦ εἰς εἰρήνην, 8

1:18d

πλατύνει δὲ καύχησις τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν. 1:23a

et vidit et dinumeravit eam9

1

2 3 4 5

1:19a

[καὶ εἶδεν καὶ ἐξηρίθμησεν αὐτήν,] 10

et cum electis seminis creditur +et cum iustis et fidelibus agnoscitur: NVulg. cum hominibus veritatis ab aevo fundata est et semini eorum se credet. timenti Deum bene erit et in diebus consummationis illius benedicetur: doublet of 1:13; NVulg. v. 19 >. åÚùs: 9m1 åÚùĀæ. A sapientiae timere: NVulg. sapientiae est timere. et plenitudo a fructibus illius: NVulg. et inebriat eos fructibus suis.

15 Syr.

1

1:15b

> 3 .zËêÐ åÚùs …{Íï| åï{ A

15b

.¿Ùüãx zĀáÐx fÀĀäÞÐ ÿٍ

16a

> ? ¾ÅÎé èã .¿Ù{üã ¿ÂÎÓ{ .zĀáá ï A

16b

1:16a

1:16b

1:17a

> ƒÎÝ ÀĀäÞÐ ¿ćá㏠fÍÙă‹{s

17a

> ? ? èã ÀĀäÚé{ jzĀáá ï

17b

.¿Ùüãx zĀáÐx fÀĀäÞÐ ÿٍ

18a

? .ÀÎÚés{ ¿ÚÐ{ e¿ćäáý ¿ÚÆêã{

18b

1:17b

1:18a

1:18b

18c+

18d+

19a

6 7 8 9 10

a generationibus: NVulg. rebus pretiosis. a thesauris: NVulg. thesauris. 1:18cd: Rahlfs >. et vidit et dinumeravit eam: NVulg. >. 1:19a is a doublet of 1:9b; according to Ziegler the former is secondary in spite of its good witnesses.

16

SIR 1:19b – 1:20l+

Vulg.

LXX 1:24a

scientiam et intellectum prudentiae sapientia conpartietur1

1:19b

ἐπιστήμην καὶ γνῶσιν συνέσεως ἐξώμβρησεν

1:24b

1:19c

et gloriam tenentium se inaltat2

καὶ δόξαν κρατούντων αὐτῆς ἀνύψωσεν.

1:25a

1:20a

radix sapientiae est timere Dominum

ῥίζα σοϕίας ϕοβεῖσθαι τὸν κύριον,

1:25b

rami3 enim illius longevi4

1 2 3 4 5

MS A

conpartietur: NVulg. effundit quasi pluviam. inaltat: NVulg. exaltat. rami: NVulg. et rami. longevi: NVulg. longaevi. ÁüÅÎæ: 12h2 À¾ÅÎé (cf. 3:6).

1:20b

καὶ οἱ κλάδοι αὐτῆς μακροημέρευσις.

17 Syr.

1

1:19a

ßäêã ĀÚÂ{ e¿óù{x €z ÁüÓÎÐ .ÀĀÐÎÃý

19b

1:19b

> > > âÞà åáðàx ÁüúÙs{ ƒ|sx èã .zĀÂ

19c

1:20a

> ? fÍÙĄúï .åáðàx ¿ÚÐ

20a

? > ? 5 Îï{ .ÀĀãÎÙx ÁüÅÎæ jÍÚò

20b

> ¿þæüÃà €zÎÂÎÓ6 .¿æüæ ÍÂx

20c+

? .ÀĀäÚé ƒÎÝ èã Íà ¿Ãӟ €A zx

20d+

> jzÎà uüùĀæx ¿þæs üÃà €zÎÂÎÓ

20e+

1:20b

1:1a*

1:1b*

1:2a*

1:2b*

? > ÎóÂ{ .ÿãĀþæ ÍÚæËù

20f+

> j€zÎÚäÚé åáðàx ¿ćáÚáÝ

20g+

? .¿þÙËù ĀÚ 7èÚäáðàx ÀÎÝ|{ [223v. c]

20h+

1:3a*

1:3b*

1:4a*

> kÍ ÁËЏ{ Í ÁËÑæ

20i+

dddd.èÚäáï 9åáðà €zÎÚ㍏ 8¿ćà{

20j+

1:4b*

1:5a*

> ? …{ËÑæ ÀÍàsx €zÎݾćáã .Í A

20k+

? .¿Ùüãx zĀÑÃý âÝ …Îçäæ{

20l+

10

1:5b*

6 7 8 9 10

1:20c+d+: 12h2 >. èÚäáðàx: 17a4 åáðàx. ¿ćà{: 11c1 ¿ćà. åáðà: 11c1 >. > ÍÂ: 9c1 ÍÂ.

18

SIR 1:20m+ – 1:21a+

Vulg.

LXX

MS A

1:20bR5

[‫]…[ דב֗רי ֗שמעו ]ועשו‬ 1:21aR

[‫ בספרי חיים׃‬/ ‫]ותכתבו‬ 1:21bR

[‫]אהבו יראת ייי‬ 1:21cR

/ [‫]ותנ[ו בה לבכ֗ם ]ואל תיראו׃‬ 1:22aR

[‫]קרבו ואל תאחרו‬ 1:22bR

[‫]ותמ[צא ֗ו חיי֗ם ]לרוחכם׃‬ 1:22cR

[‫ אתם תהיו‬/ ‫]ובקרבכם‬ 1:22dR

‫]כאנשי חיל תהיו כג[ב ֗ו֗ר]י[ם׃‬ 1:27

timor Dei8 expellit peccatum

1 2 3 4 5

1:21a

ϕόβος κυρίου ἀπωθεῖται ἁμαρτήματα, 9

? Ûáä Îçڏs{ {{‹{: 17a4 >. A ? ? ÛáäÂ: 13c1 Ûáã. > 12h2 ¿Â‹. ¿Â‹x: ¿æÎÙ: metathesis; 12h2, 13c1 ¿æÎÙ; 12h2 ¿æÎÙ{; cf. 22:23; 24:7. Cf. Reymond, “New Hebrew Text,” 83–95; Karner, “Ben Sira,” 177–203.

19 Syr.

1

1:6a*

? ¿ćáã .¿ÚÐ A ÍáÝ ¿ÂĀÝ ¿æz

20m+

d€zÎÙËÃðæ{ ñäþæx ¿þæs üÃà €zÎÂÎÓ

20n+

1:6b*

1:7a*

? iÛæÎðãÎý .ÀÍàsx €zÎáÐx

20o+

? 1 .2Ûáä Îçڏs{ {{‹{ A

20p+

? ¾æx 3¿Â‹x > ÎçA ã k¿ÚÐ

20q+

.ÀĀ À{ËÐ{ åáðàx 4¿æÎÙ

20r+

? âÝ Ÿ .ËÃï{ fñäý Ûáã A

20s+

? 6 ? ÁÌóê .¿ÚÐx uĀݏ{

20t+

j¿Ùüãx zĀáÐx åЍ A

20u+

7 > .âÐx ¿ćà{ ßÃà Í üýs{ A

20v+

1:7b*

1:8a*

1:8b*

1:9a*

1:9b*

1:10a*

1:10b*

1:11a*

.…Ā㏏ ¿ćà{ u{üù A

20w+

? ÒÞý{ .ßÐ{üà ¿ÚÐ

20x+

juüù> À{z ËÝ{

20y+

> .¿æĀáÚÐ ßÙs{ ÁüÃçÅ ßÙs

20z+

10

21a+

1:11b*

1:12a*

1:12b*

6 7 8 9 10

uĀݏ{: 12h2 …ÎÂĀݏ. > ÍÂ: 13c1 ÍÂ. Dei: NVulg. Domini. 1:21ab: Rahlfs +. Syr. 1:21–27 differs completely from Γ and is therefore not included.

20

SIR 1:21b+ – 1:27a

Vulg.

LXX

MS A 1:21b

παραμένων δὲ ἀποστρέψει πᾶσαν ὀργήν.+

+

1

1:28a

nam qui sine timore est non poterit iustificari

1:22a

Οὐ δυνήσεται θυμὸς ἄδικος δικαιωθῆναι·

1:28b

iracundia enim animositatis illius subversio illius est2

1:22b

ἡ γὰρ ῥοπὴ τοῦ θυμοῦ αὐτοῦ πτῶσις αὐτῷ.

1:29a

usque in tempus sustinebit patiens

1:23a

ἕως καιροῦ ἀνθέξεται μακρόθυμος,

1:29b

et postea redditio iucunditatis

1:23b

καὶ ὕστερον αὐτῷ ἀναδώσει εὐϕροσύνη·

1:30a +

bonus sensus+ usque in tempus abscondebit3 verba illius

1:24a

ἕως καιροῦ κρύψει τοὺς λόγους αὐτοῦ,

1:30b

et labia multorum enarrabunt sensum +illius+

1:24b

καὶ χείλη πολλῶν ἐκδιηγήσεται σύνεσιν αὐτοῦ.

1:26a

in thesauris sapientiae intellectus et scientiae religiositas4

1:25a

Ἐν θησαυροῖς σοϕίας παραβολὴ5 ἐπιστήμης,

1:26b

execratio autem peccatoribus sapientia6

1:25b

βδέλυγμα δὲ ἁμαρτωλῷ θεοσέβεια.

1:33a

concupiscens7 sapientiam conserva iustitiam

1:26a

ἐπιθυμήσας σοϕίαν διατήρησον ἐντολάς,

1:33b

et Deus praebebit illam tibi

1:26b

καὶ κύριος χορηγήσει σοι αὐτήν.

1:34a

sapientia enim et disciplina timor Domini 1 2 3 4

1:27a

σοϕία γὰρ καὶ παιδεία ϕόβος κυρίου,

NVulg. 1:27b + cum autem adsit, omnem avertit iram. illius est: NVulg. illit erit. abscondebit: NVulg. abscondet. intellectus et scientiae religiositas: NVulg. v. 31 parabola disciplinae.

21 Syr.

1

21b+

22a

22b

23a

23b

24a

24b

25a

25b

26a

26b 27a

5 6 7

παραβολὴ: Rahlfs παραβολαὶ. 1:26b: NVulg. v. 32 exsecratio autem peccatori cultura Dei. concupiscens: NVulg. Filii, concupiscens.

22

SIR 1:27b – 1:30f

Vulg.

LXX 1:34b, 35

et quod beneplacitum est illi 35 fides et mansuetudo +et adimplebit thesauros illius+1

1:27b

καὶ ἡ εὐδοκία αὐτοῦ πίστις καὶ πραΰτης.2

1:36a

non sis incredibilis timori Domini

1:28a

μὴ ἀπειθήσῃς ϕόβῳ κυρίου

1:36b

et ne accesseris ad illum duplici corde

1:28b

καὶ μὴ προσέλθῃς αὐτῷ ἐν καρδίᾳ δισσῇ.

1:37a

ne fueris hypocrita in conspectu hominum

1:29a

μὴ ὑποκριθῇς ἐν στόμασιν ἀνθρώπων

1:37b

et non scandalizeris7 labiis tuis

1:29b

καὶ ἐν τοῖς χείλεσίν σου πρόσεχε.

1:38a

adtende in illis10 ne forte cadas

1:30a

μὴ ἐξύψου σεαυτόν, ἵνα μὴ πέσῃς

1:38b

1:30b

καὶ ἐπαγάγῃς τῇ ψυχῇ σου ἀτιμίαν,

et adducas animae tuae inhonorationem 1:39a

et revelet Deus absconsa tua

1:30c

καὶ ἀποκαλύψει κύριος τὰ κρυπτά σου

1:39b

et in medio synagogae elidat te

1:30d

καὶ ἐν μέσῳ συναγωγῆς καταβαλεῖ σε,

1:40a

quoniam accessisti maligne ad Dominum12

1:30e

ὅτι οὐ προσῆλθες ϕόβῳ κυρίου

1:40b

et cor tuum plenum est dolo +et fallacia+

1 + 2 3 4 5 6 7

MS A

1:30f

καὶ ἡ καρδία σου πλήρης δόλου.

et adimplebit thesauros illius+: NVulg. >. πραΰτης: Rahlfs πραότης. u{üù: 17a4 uüù (error). èٍĀÂ: 7h3, 8a1, 11c1, 12h2, 17a4 èÙăĀÂ. üúُ: 9c1 üÃُ (error). > ÍÂ: 13c1 marg. note by second hand: ¿Â Áüï‹{ ÁËêÐ. et non scandalizeris: NVulg. et cave a.

1:22eR

/ [‫]בני אל תכחש‬

23 Syr.

1 27b

1:28a

.¿Ùüãx zĀáÐËÂA uËݏ ¿ćà f€üÂ

28a

> 4 3 ? .èÚÃà èٍĀ ÍÚáï u{üù ¿ćà{

28b

? èÚðà 6Í > 5 .¿þæs Ûç üúُ ¿ćà{

29a

1:28b

1:29a

1:29b

? .ÁËÑà 9üÙz| 8À{z À{z f‚ÎóêÂ{

29b

1:30a

> fzüã¾ćã ¿çé ¿ćà

30a

.¿ćááù ßþóçà ¿Æé ¿ćà{

30b

kßÙăÎés ¿Ùüã ¿Æêæ ¿ćäàx

30c

.ßÚãüæ ÀĀýÎçÝ ÎÆÂ{

30d

fÀÍàsx zĀáÐË ÍãĀýsx âÔã A

30e

.ˆ{| ¿ćà{

11

1:30b

1:30c

1:30d

1:30e 13

1:30f

ßÃàx zÎÅ{ .¿ćáÞæ ¿áã A A

8 9 10 11 12 13

30f

Dittography. 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, 17a4, W, Mos ĀÙ{z (ĀÙ{z üÙz| = 13:13; 35:22). üÙz|: 10m2 üÙÍæ (error). adtende in illis: NVulg. Ne extollas teipsum. Ÿ züã¾ćã: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 11m2, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, 17a4, Mos züã¾ćã; 13a1 €z{Ąã¾ćã. ad Dominum: NVulg. ad timorem Domini. ÀÍàsx: 10c2, 12h2, 13a1 ¿Ùüãx.

24

SIR 2:1a – 2:5c+

Vulg.

LXX 2:1a

fili accedens servituti1 Dei +sta in iustitia et timore+

2:1a

Τέκνον, εἰ προσέρχῃ δουλεύειν κυρίῳ,

2:1b +

et+ praepara animam tuam ad temptationem3

MS A

2:1b

ἑτοίμασον τὴν ψυχήν σου εἰς πειρασμόν·

2:2ab

2:2a

deprime4 cor tuum et sustine + declina aurem et excipe5 verba intellectus+

εὔθυνον τὴν καρδίαν σου καὶ καρτέρησον

2:2c

2:2b

καὶ μὴ σπεύσῃς ἐν καιρῷ ἐπαγωγῆς·

et ne festines in tempus obductionis6 2:3abα +

sustine sustentationes Dei+ coniungere Deo et sustine7

2:3a

κολλήθητι αὐτῷ καὶ μὴ ἀποστῇς,

2:3bβ

ut crescat in novissimo +vita tua+8

2:3b

ἵνα αὐξηθῇς ἐπ᾿ ἐσχάτων σου.

2:4a

omne quod tibi adplicitum10 fuerit accipe

2:4a

πᾶν, ὃ ἐὰν ἐπαχθῇ σοι, δέξαι

2:4b +

et in dolore sustine+ et in humilitate tua habe patientiam11

2:4b

καὶ ἐν ἀλλάγμασιν ταπεινώσεώς σου μακροθύμησον·

2:5a

quoniam in igne probatur aurum + et argentum+

2:5a

ὅτι ἐν πυρὶ δοκιμάζεται χρυσὸς

2:5b

homines vero receptibiles in camino humiliationis

2:5b

καὶ ἄνθρωποι +δεκτοὶ+ ἐν καμίνῳ ταπεινώσεως. 2:5c

ἐν νόσοις καὶ πενίᾳ ἐπ ̓ αὐτῷ πεποιθὼς γίνου.

13

1 2 3 4 5 6 7

servituti: VL + NVulg. ad servitutem. ÀÍàsx: 12h2 ¿Ùüãx. temptationem: NVulg. tentationem. deprime: NVulg. dirige. declina aurem et excipe: NVulg. inclina aurem tuam et suscipe. et ne festines in tempus obductionis: NVulg. et ne sollicitus sis in tempore calamitatis. sustine: NVulg. ne laxes.

25 Syr.

2

2:1a

fÀÍàsx zĀáÐËà ĀÂüù …s f€üÂ

2

1a

2:1b

? ? .èÚæÎÚêæ ƒÎÞà fßþóæ Āäáýs

1b

2a

2b 2:3a

Ÿ > > .ÍÚò ¿ćà{ fÍ ûÂxs

3a

.9‚ĀÙüо åÞЏx âÔã

3b

> .âÃù> fßÚáï Àsx ƒÎÝ

4a

üÅs fÀÎçÞêäÂ{ e¿ïüäÂ{ A .ßÐ{

4b

2:3b

2:4a

2:4b

2:5a

j¿Âzx ¿úÂĀã ÁÎçÂx âÔã12

5a

2:5b

.ÀÎçÞêãx ÁÎÞ ¿þæüÂ{ A

5b

5c+

8 9 10 11 12 13

ut crescat in novissimo +vita tua+: NVulg. ut sapiens fias in viis tuis. ‚ĀÙüоÂ: 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, 17a4, W, Mos ‚ĀÐă{¾Â. adplicitum: NVulg. applicitum. habe patientiam: VL + NVulg. patientiam habe. In 7a1, 7h3 the text order differs: 2:6, 5, 7. 2:5c: Rahlfs >.

26

SIR 2:6a – 2:10a

Vulg.

LXX 2:6a

MS A 2:6a

πίστευσον αὐτῷ, καὶ ἀντιλήμψεταί σου·

crede Deo et recuperabit te 2:6bc+

et dirige viam tuam et spera in illum2 +serva timorem illius et in illo veteresce3+

2:6b

καὶ εὔθυνον4 τὰς ὁδούς σου καὶ ἔλπισον ἐπ᾿ αὐτόν.

2:7a

2:7a

Οἱ ϕοβούμενοι κύριον7, ἀναμείνατε τὸ ἔλεος αὐτοῦ

metuentes Deum6 sustinete misericordiam eius 2:7b

et non deflectatis ab illo ne cadatis

2:7b

καὶ μὴ ἐκκλίνητε, ἵνα μὴ πέσητε.

2:8a

qui timetis Deum10 credite illi

2:8a

οἱ ϕοβούμενοι κύριον, πιστεύσατε αὐτῷ,

2:8b

et non evacuabitur merces vestra

2:8b

καὶ οὐ μὴ πταίσῃ ὁ μισθὸς ὑμῶν.

2:9a

qui timetis Deum12 sperate in illum13

2:9a

οἱ ϕοβούμενοι κύριον, ἐλπίσατε εἰς ἀγαθὰ

2:9b, 10a+b+

et in oblectatione veniet vobis misericordia14 10 +qui timetis Deum15 diligite illum et inluminabuntur corda vestra+

2:9b

καὶ εἰς εὐϕροσύνην αἰῶνος καὶ ἔλεος,

2:9c

ὅτι δόσις αἰωνία μετὰ χαρᾶς τὸ ἀνταπόδομα αὐτοῦ.

16

2:11a

respicite +filii+ nationes hominum et scitote17 1

2:10a

ἐμβλέψατε εἰς ἀρχαίας γενεὰς καὶ ἴδετε·

2:6 Mos >. et dirige viam tuam et spera in illum: NVulg. et spera in illum, et diriget viam tuam. 3 veteresce: NVulg. veterasce. 4 καὶ εὔθυνον: Rahlfs εὔθυνον. 5 Cf. Prov 3:6. 6 Deum: NVulg. Dominum. 7 κύριον: Rahlfs τὸν κύριον. 8 ¿ćà{: 17a4 ¿ćà. 9 ¿ćäàx: 17a4 ¿ćàx. 10 Deum: NVulg. Dominum. 2

27 Syr.

2

2:6a

ßà À{Íæ {z{ ÀÍà¾Â èäÙz1 A > .Á{Ëï

6a

2:6b 5

fÍ üÃé> .‚ĀÐă{s ‹Āæ {z{ A

6b

2:7a

? .ÍÂÎÔà {üÃéA> ¿Ùüãx €zÎáÐx

7a

2:7b

zĀ èã …{üÐ{Āý 8¿ćà{ A 9 ¿ćäàx .…Îáò A

7b

? .Í ÎçäÙz ¿Ùüãx €zÎáÐx

8a

d.11…{züÅs ĀÚÃã ¿ćà f{z{ A

8b

2:8b

2:8b

2:9a

Ÿ ? {üÃé ¿Ùüãx €zÎáÐx .ÍÂÎÔà A A

9a

2:9b

.¿çùÎóà{ [224r. a] åáðàx À{ËÑà A

9b

9c+ 2:10a

èÚãxÎúà

11

12 13 14 15 16 17 18

18

èãx „Ëäà ÎáÝĀés .À{z A

10a

…{züÅs: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, 17a4, W, Mos …ÎÝüÅs. Cf. Lev 19:13. Deum: NVulg. Dominum. illum: NVulg. bona. oblectatione veniet vobis misericordia: NVulg. oblectationem aevi et in misericordiam. Deum: NVulg.Dominum. 2:9c: Rahlfs +. nationes hominum et scitote: NVulg. generationes antiquas et videte. > èãx: CB èãx.

28

SIR 2:10b+ – 2:13a

Vulg.

LXX

2:11b

quis speravit in Dominum2 et confusus est 2:12a

permansit3 in mandatis eius4 et derelictus est 2:12b

et quis5 invocavit illum6 et despexit illum 2:13a

quoniam pius et misericors Deus7 2:13bc+

et remittit8 in tempore9 tribulationis peccata +omnibus10 exquirentibus11 se in veritate+

2:14a

vae duplici corde +et labiis scelestis+ et manibus malefacientibus14 2:14b

et peccatori +terram+ ingredienti duabus viis 2:15a

vae dissolutis corde qui non credunt Deo16

1 2 3 4 5 6 7 8 9

? ? ¿ćäáï: 7h3, 13c1 ¿äáï; CB ¿ćäáï. Dominum: VL + NVulg. Domino. permansit: NVulg. Aut quis permansit. eius: VL illius. et quis: VL aut; NVulg. aut quis. illum: VL+ NVulg. eum. Deus: VL dominus; NVulg. est Dominus. remittit: VL remittens. tempore: NVulg. die.

MS A

2:10b

τίς ἐνεπίστευσεν κυρίῳ καὶ κατῃσχύνθη; 2:10c

ἢ τίς ἐνέμεινεν τῷ ϕόβῳ αὐτοῦ καὶ ἐγκατελείϕθη; 2:10d

ἢ τίς ἐπεκαλέσατο αὐτόν, καὶ ὑπερεῖδεν αὐτόν; 2:11a

διότι οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ὁ κύριος 2:11b

καὶ ἀϕίησιν ἁμαρτίας καὶ σῴζει ἐν καιρῷ θλίψεως.

2:12a

Οὐαὶ καρδίαις δειλαῖς καὶ χερσὶν παρειμέναις 2:12b

καὶ ἁμαρτωλῷ ἐπιβαίνοντι ἐπὶ δύο τρίβους. 2:13a

οὐαὶ καρδίᾳ παρειμένῃ, ὅτι οὐ πιστεύει·

29 Syr.

2

2:10b 1 .{ÏÐ{ Îçڏs i¿ćäáï €ăx èãËà{ A

10b+

2:10c

.ÍúÃý{ ÍÂ èäÙz ÎçA ã

10c

kÍÚãs{ €zÎáï âݏs ÎçA ã {s

10d

2:10d

2:10e

.€ÍÚçï ¿ćà{ €ÍÙA üù ÎçA ã {s

10e

.¿Ùüã ¿æĀäЍ{ {z A ¿ççÐx âÔã

11a

2:11a

2:11b

.ÀĀúïx …ËðáÞ Œüò{ A

fñäý

12

11b

2:11c

> ñäý{ ? ïx > .13ÍçÚ‹ €Ëà ¿ćáúÂ

11c+

2:12a

? jÀĀÚòĄã ¿ÙËÙs{ ¿Úêã ¿Ãà

12a

2:12b

> ? ¿ćáÚÃý âï ñêòx ¿þæü ? 15 .À¾ÚÆé

12b

> ¿ćàx ¿Ãáà Íà €{ .17èäÙÍã

13a

2:13a

10 11 12 13 14 15 16 17

omnibus: NVulg. et protector est omnibus. exquirentibus: VL inquirentibus. ñäý: 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, 17a4, W, Mos ñäý{. A ? ïx: > ÍçÚ‹ €Ëà 9c1 [- - -]. malefacientibus: NVulg. dissolutis. ? > ? ? ? À¾ÚÆé ¿ćáÚÃý âï ñêòx ¿þæü jÀĀÚòĄã ¿ÙËÙs{: 9c1 [- - -] []âÚÃý âï [- - -] ¿þæüÂ[]Ąã[- - -]. Deo: NVulg. >. > èäÙÍã ¿ćàx: 9c1 [- - -].

30

SIR 2:13b – 2:17b

Vulg.

LXX 2:15b

ideo1 non protegentur +ab eo2+

2:13b

διὰ τοῦτο οὐ σκεπασθήσεται.

2:16ab+c+

vae his6 qui perdiderunt7 sustinentiam +qui dereliquerunt8 vias rectas et deverterunt9 in vias pravas+

2:14a

οὐαὶ ὑμῖν τοῖς ἀπολωλεκόσιν τὴν ὑπομονήν·

2:17

et quid facietis cum inspicere coeperit Deus11

2:14b

καὶ τί ποιήσετε ὅταν ἐπισκέπτηται ὁ κύριος;

2:18a

qui timent Dominum non erunt incredibiles verbo illius

2:15a

Οἱ ϕοβούμενοι κύριον οὐκ ἀπειθήσουσιν ῥημάτων αὐτοῦ,

2:18b

et qui diligunt illum conservabunt viam illius

2:15b

καὶ οἱ ἀγαπῶντες αὐτὸν συντηρήσουσιν τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ.

2:19a

qui timent Dominum inquirent quae beneplacita sunt illi17

2:16a

οἱ ϕοβούμενοι κύριον ζητήσουσιν εὐδοκίαν αὐτοῦ,

2:19b

et qui diligunt eum replebuntur lege +ipsius+

2:16b

καὶ οἱ ἀγαπῶντες αὐτὸν ἐμπλησθήσονται τοῦ νόμου.

2:20a

qui timent Dominum parabunt18 corda sua

2:17a

οἱ ϕοβούμενοι κύριον ἑτοιμάσουσιν καρδίας αὐτῶν

2:20b, 21a+b+

et in conspectu illius sanctificabunt animas suas 21 +qui timent Dominum custodiunt mandata illius et patientiam habebunt usque ad inspectionem illius+

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

MS A

2:17b

καὶ ἐνώπιον αὐτοῦ ταπεινώσουσιν τὰς ψυχὰς αὐτῶν.

ideo: NVulg. et ideo. ab eo: NVulg. >. ‰s: A 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, 17a4, W, Mos ‰s{. Dittography. > ¿ćà: 9c1 [- - -] ¿ćà. åÚùĀæ his: NVulg. vobis. perdiderunt: NVulg. perdidistis. qui dereliquerunt: NVulg. et qui dereliquistis. deverterunt: NVulg. divertistis. €ĄÃçÅ: 12h2 €Ąã.

31 Syr.

2

2:13b

> 4¿ćà ¿ćà f{z 3e‰s .5åÚùĀæ A A

13b

2:14a

j¿çáÝ{

€ĄÃçÅ …ÎÞà A €{

14a

> …{Ëæ ËÝ …{ËÃï> ¿çã

14b

10

2:14b

j¿Ùüã

12

2:15a 13 ? €zÎáÐx ¿Ùüãx A .züã¾ćã

…ÎçA êæ ¿ćà

14

15a

2:15b

…{üÔæ

> Ѝx èÚáÙs{ Íà èÚä A > .16zĀÐă{s

15

15b

2:16a

> ¿Ùüãx €zÎáÐx ? .ÍçÚ‹ …ÎïĀæ A

16a

2:16b

> .ÍéÎäæ …Îóà¾æ €zÎä Ðă{ A

16b

> âA Ðxx .ÍÃà èùĀæ A ÀÍà¾ćà A

17a

Ÿ .19ÍÐ{ ËÂÎã Íà A ûÃýx{

17b

2:17a

2:17b

11 12 13 14 15 16 17 18 19

Deus: NVulg. Dominus. …{Ëæ ËÂ: 9c1 [- - -]. > Ðx, ? €zÎáÐx: CB €zÎá A ? punctuation is doubtful. ¿Ùüãx: 9c1 [- - -]. A Ÿ Ѝx: corr. eÍà èÚäЍx. Íà èÚä A A > zĀÐă{s: 13c1 zĀЍ{s. illi: NVulg. ei. parabunt: NVulg. praeparabunt. ÍÐ{: Mos ÍÐ{üà.

32

SIR 2:18a – 3:2b

Vulg.

LXX 2:22a+bα

+

dicentes si paenitentiam non egerimus+ incidemus in Dei manus1

MS A 2:18a

ἐμπεσούμεθα εἰς χεῖρας κυρίου

2:22bβ

2:18b

καὶ οὐκ εἰς χεῖρας ἀνθρώπων·

et non in manus hominum 2:23a

secundum enim magnitudinem illius2

2:18c

ὡς γὰρ ἡ μεγαλωσύνη αὐτοῦ,

2:23b

sic et misericordia ipsius +cum ipso3+

Vulg.

2:18d

οὕτως καὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ.

LXX

filii sapientiae ecclesia iustorum et natio illorum obaudientia7 et dilectio+ 2 iudicium8 patris audite filii +dilecti9+ 3:2b

3:3a

Deus enim honoravit patrem in filiis 3:3b

et iudicium matris exquirens13 in filios 1 2 3 4 5 6 7

3:1a

Ἐλεγμὸν10 πατρὸς ἀκούσατε, τέκνα,

3:1b

καὶ οὕτως ποιήσατε, ἵνα σωθῆτε·

et sic facite ut salvi sitis

‫  וכשמו כן מעשיו‬4

MS A

3:1a+b+, 2a +

2:18a‫ס‬

3:2a

ὁ γὰρ κύριος ἐδόξασεν πατέρα ἐπὶ τέκνοις 3:2b

καὶ κρίσιν μητρὸς ἐστερέωσεν ἐϕ᾿ υἱοῖς.

in Dei manus: NVulg. in manus Domini. illius: NVulg. ipsius. ipsius +cum ipso+: NVulg. illius. ‫וכשמו כן מעשיו‬: see Smend; the position of this text is problematic; cf. 6:17c+. 7h3: ÍçÚçù ¿Æêæ ÀÍà¾ćà âÐxx. 7h3: zĀ è㠂üÂĀæ Íï|{. obaudientia: NVulg. oboedientia.

33 Syr.

2

18a

18b 2:18a

zÎ ßÙsx âÔã A A

18c

¿çÝz Íäý ßÙs{ .€zÎäÐă ¿çÝz A ? ï > .€z{ËÃ

18d

2:18b

MS C

5

18e+

6

18f+

Syr.

3

3:1a

? ? eÀ;ćà èÙx ¿Úç fÎðäý A

1a

åáðàx ¿ÚÐ? …ÎЏx âÔã .{ËÃï{ A 11 .èÚäáï

1b

3:1b

3:2a

> ÒÃý üÚÅ ¿Ùüã ? .¿ÚçÂ

2a

? > ËáÙ .üý ÍÙ âï f¿ćãsx ¿çÙA x{

2b

âï ¿Â¾ćà

12

3:2b

8 9 10 11 12 13

iudicium: NVulg. Indicium. dilecti: NVulg. >. Ἐλεγμὸν: Rahlfs ᾿Εμοῦ τοῦ. Cf. Exod 20:12; Deut 5:16. > ÒÃý: 12h2 ûÃý (error). exquirens: NVulg. firmavit.

34

SIR 3:3 – 3:8b

Vulg.

LXX

MS A

3:4ab+

qui diligit Deum1 exorabit pro peccatis +et continebit se ab illis

3:3

ὁ τιμῶν πατέρα ἐξιλάσεται2 ἁμαρτίας,

3:5ab

et sicut qui thesaurizat +ita et+ qui honorificat matrem suam

3:4

καὶ ὡς ὁ ἀποθησαυρίζων ὁ δοξάζων μητέρα αὐτοῦ.

3:6

qui honorat patrem3 iucundabitur in filiis

3:5a

ὁ τιμῶν πατέρα εὐϕρανθήσεται ὑπὸ τέκνων

3:4c

in4 oratione dierum exaudietur5

3:5b

καὶ ἐν ἡμέρᾳ προσευχῆς αὐτοῦ εἰσακουσθήσεται.

3:7a

qui honorat patrem suum vita vivet longiore

3:6a

ὁ δοξάζων πατέρα μακροημερεύσει,

3:7b

et qui obaudit patrem6 refrigerabit matri7 3:8a

qui timet Deum8 honorat parentes 3:8b

et quasi dominis serviet in his10 qui se generaverunt11 3:9ab

in opere et sermone +et omni patientia12+ honora patrem tuum 3:10ab

ut superveniat tibi benedictio a Deo15 +et benedictio illius in novissimo manet16+

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3:6b

3:6b‫ס‬.Be

‫ מכבד אמו׃‬... //

καὶ ὁ εἰσακούων κυρίου ἀναπαύσει μητέρα αὐτοῦ· 3:7a 9 ὁ ϕοβούμενος κύριον τιμήσει πατέρα,

3:7b/7

καὶ ὡς δεσπόταις δουλεύσει ἐν τοῖς γεννήσασιν αὐτόν. 3:8a

ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ τίμα τὸν πατέρα σου, 3:8b

ἵνα ἐπέλθῃ σοι εὐλογία παρ᾿ αὐτοῦ·

3:8a‫ס‬.Be

‫בני במאמר ובמעשה כבד אביך‬ 3:8b‫ס‬.Be

‫ כל ברכות׃‬/ 18‫ ישינוך‬17‫עבור‬

diligit Deum: NVulg. honorat patrem. ἐξιλάσεται: Rahlfs ἐξιλάσκεται. patrem: NVulg. patrem suum. in: NVulg. et in. NVulg.: 3:6b et in die orationis suae exaudietur. obaudit patrem: NVulg. oboedit patri. matri: NVulg. matrem. Deum: NVulg. Dominum. 3:7a: Origenic recension, Lucianic recension main group, minuscules 694-743 768 and VL qui timet Deum honorat parentes; Rahlfs >. in his: NVulg. his.

35 MS C

Syr.

3

? > .€zÎÂÎÐ èÚúÂĀþ㠀zξćà üúÚãx

3

3:3

3:4

> > > ÀĀäÚé ? üúÚãx è㠄¾é{ .Íã¾ćà

4

3:5a

.zü èã ÁËÑæA €zξćà üúÚãx

5a

3:5b

> ËÝ{ .¿çïĀæ{ fñãĀþæ ¿ćàøã

5b

3:6a

> ? …ÎÆêæ €zξćà üúÚãx .zĀãÎÙ

6a

3:6b

> ? Ó> ¿ćáÂ? ÎÐ mÀÍàs âï ¿Ã ¿ã{ A > d.Íã¾ćà üúÚãx èã

6b

7a+

7b 3:8a

> üúÙ

14

fÀĀáäÂ{

ÁËÃð f€ü .‚ξćà

8a

èُ¾æx âÔã .zĀÝăÎÂ

8b

13

3:8b

èÙÍáÝ ßÚáï

11 12 13 14 15 16 17 18 19

19

generaverunt: NVulg. genuerunt. et omni patientia: NVulg. >. ? ÁËÃðÂ: 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 13c1, 17a4, W, Mos ÁËÃðÂ. ÀĀáäÂ{: 17a4 ÀĀáã. a Deo: NVulg. ab eo. + et benedictio illius in novissimo manet+: NVulg. >. ‫עבור‬: Ben-Ḥayyim: [‫עבו)(]ר‬. ‫ישינוך‬: mistake in MS for corr. ‫ ;ישיגוך‬Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ישיגוך‬. ? èُ¾æx: 7h3 èُ¾æx.

36

SIR 3:9a – 3:14a

Vulg.

LXX 3:11a

benedictio patris firmat domos filiorum

3:9a

3:9b

3:10a

3:10b

3:11a

3:11b

3:12a

3:12b

3:13a

καὶ ἐὰν13 ἀπολείπῃ σύνεσιν, συγγνώμην ἔχε

3:15b

et ne spernas eum in tua virtute14

3:13b

καὶ μὴ ἀτιμάσῃς αὐτὸν ἐν πάσῃ ἰσχύι σου,

3:15c

elemosyna16 enim patris non erit in oblivione

‫ הוא לך׃‬8 ‫כי לא כבוד‬ 3:11a‫ס‬.Be

‫ אביו‬/ ‫כבוד איש כבוד‬ 3:11b‫ס‬.Be

‫ומרבה חטא מקלל אמו׃‬ 3:12a‫ס‬.Be

‫בני התחזק בכבוד אביך‬ 3:12b‫ס‬.Be

‫ תעזבהו כל ימי חייך׃‬/ ‫וﭏ‬

καὶ μὴ λυπήσῃς αὐτὸν ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ·

3:15a

et si defecerit sensu veniam da

3:10b‫ס‬.Be

τέκνον, ἀντιλαβοῦ ἐν γήρᾳ πατρός σου

3:14b

et ne12 contristes eum in vita illius

‫ תתכבד בקלון אביך‬6 ‫ﭏ‬

καὶ ὄνειδος τέκνοις μήτηρ ἐν ἀδοξίᾳ.

3:14a

fili suscipe senectam patris tui

3:10a‫ס‬.Be

ἡ γὰρ δόξα ἀνθρώπου ἐκ τιμῆς πατρὸς αὐτοῦ,

3:13b

et dedecus filiis pater10 sine honore

/ ‫וקללת אם תנתש נטע׃‬

οὐ γάρ ἐστίν σοι δόξα πατρὸς ἀτιμία·

3:13a

gloria enim hominis ex honore patris sui

3:9b‫ס‬.Be

μὴ δοξάζου ἐν ἀτιμίᾳ πατρός σου,

3:12b

non est enim tibi gloria sed 7 confusio

‫ שרש‬1‫ברכת אב תיסד‬

κατάρα δὲ μητρὸς ἐκριζοῖ θεμέλια.

3:12a

ne glorieris in contumelia patris tui

3:9a‫ס‬.Be

εὐλογία +γὰρ+ πατρὸς στηρίζει οἴκους τέκνων,

3:11b

maledictio autem matris eradicat fundamenta

MS A

3:14a

ἐλεημοσύνη γὰρ πατρὸς οὐκ ἐπιλησθήσεται

3:13a‫ס‬.Be

‫וגם אם יחסר מדעו עזוב לו‬ 3:13b‫ס‬.Be

‫ אותו כל ימי חייו׃‬/ ‫ואל תכלים‬ 3:14a‫ס‬.Be

‫צדקת אב לא תמחה‬

1

‫תיסד‬: the scribe has overwritten in the MS letters by a previous hand.

2

ÀĀݍÎÂ: 13c1 > (haplography). ÁĄÙËã: 13c1 ÁüÙËã. > ÀĀÓÎà{: 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, W, Mos zĀÓÎà{. Áüúï: 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1; 9c1 [- - -]. ‫ﭏ‬: in MS A ‫ אל‬is almost always written in ligature; exceptions in 3:10a; 4:22 ‫ אל תשא‬and ‫ ואל תכשל‬as well as in 14:14 ‫ אל תמנע‬and ‫אל‬ ‫תעבר‬. Schechter/Taylor: correct with the exception of 3:10a, 13b, 21ab; 4:14b; 5:7a; 6:7b, 25b; 7:19a. sed: NVulg. eius. ‫כי לא כבוד‬: the scribe has overwritten in the MS letters by a previous hand.

3 4 5 6

7 8

37 MS C

Syr.

3

3:9a

.3ÁĄÙËã åÚù f¿Âsx 2ÀĀݍÎÂ

9a

3:9b

.5Áüúï Îúï f¿ćãsx 4ÀĀÓÎà{

9b

3:10a

.‚ÎÂsx züïøÂA üúُ ¿ćà

10a

3:10b

> ÁüúÙs À{z ¿ćàx âÔã À{z .ßà

10b

3:11a

{z züúÙs 9ÁüÃÅx züúÙs k€zÎÂsx

11a

3:11b

> f¿Â{ă ¿ÂÎÐ{ ? èã > kÍã¾ćà [224r. b]

11b

.‚ÎÂsx züúپ èþïs f€üÂ

12a

üïøãx

11

3:12a

3:12b

? ÛãÎÙ âÝ züúÙs ŒÎÃý ¿ćà{ .ßÚÚÐ?

12b

3:13a

.Íà ŒÎÃý ÍïËã âÔ A  èòs

13a

3:13b

> €Íُ͏ A ¿ćà{

13b

> .¿ÚðÓĀã ¿ćà f¿Âsx ÀĀùx|

14a

? ? ÛãÎÙ .€zÎÚÐ âÝ 3:14a‫ס‬.Be

17‫ צדקת אב אל תשכח‬//

9 10 11 12 13 14 15 16 17

15

3:14a

ÁüÃÅx züúÙs: 7h3, 8a1; 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÁüÃÅx üÚÅ züúÙs; 9c1 ÁüÃÅx üÚÅ z[]. filiis pater: NVulg. filii mater. > 17a4 >. èã: ne: NVulg. non. καὶ ἐὰν: Rahlfs κἂν. in tua virtute: NVulg. omnibus diebus vitae eius. > €Íُ͏: A orthographical error; read €zÎُ͏. elemosyna: NVulg. Eleemosyna. ‫תשכח‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תשכח‬.

38

SIR 3:14b – 3:18a

Vulg.

LXX 3:16, 17a+

nam pro peccato +matris+ restituetur tibi bonum1 17 +et iniustitia2 aedificabitur tibi+

MS A 3:14b

καὶ ἀντὶ ἁμαρτιῶν προσανοικοδομηθήσεταί σοι.

3:14b‫ס‬.Be

‫ ׃‬4*‫ ֒ תנתע‬/ ‫ חטאת היא‬3‫ותמור‬

5

3:17b

3:17c

sicut14 in sereno glacies solventur tua peccata 3:18a

3:18b

et est maledictus a Deo qui exasperat matrem 3:19a

fili in mansuetudine opera tua perfice 3:19b

et super hominum gloriam22 diligeris 3:20a

quanto magnus es humilia te +in omnibus+

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

‫ביום צרה תזכר לך‬ 3:15b

ὡς εὐδία ἐπὶ παγετῷ, οὕτως ἀναλυθήσονταί σου αἱ ἁμαρτίαι. 3:16a

3:15b‫ס‬.Be

‫כחם על כפור להשבית עוניך׃‬ 3:16a‫ס‬.Be

‫ מזיד בוזה אביו‬/ ‫כי‬

ὡς βλάσϕημος ὁ ἐγκαταλιπὼν πατέρα,

quam malae famae est qui relinquit17 patrem

2

3:15a‫ס‬.Be

ἐν ἡμέρᾳ θλίψεως10 ἀναμνησθήσεταί σου·

in9 die tribulationis commemorabitur tui

1

3:15a

‫ *תנטע‬Be

3:16b

3:16b‫ס‬.Be

‫ומכעיס בוראו מקלל אמו׃‬

καὶ κεκατηραμένος ὑπὸ κυρίου ὁ παροργίζων μητέρα αὐτοῦ. 3:17a

Τέκνον, ἐν πραΰτητι τὰ ἔργα σου διέξαγε, 3:17b

3:17a‫ס‬.Be

‫ התהלך בענוה‬/ ‫בני בעשרך‬ 3:17b‫ס‬.Be

‫ותאהב מנותן מתנות‬

καὶ ὑπὲρ ἄνθρωπον δότην23 ἀγαπηθήσῃ. 3:18a

ὅσῳ μέγας εἶ, τοσούτῳ ταπείνου σεαυτόν,

3:18a‫ס‬.Be

‫ עולם‬26‫ גדול ֹת‬/ 25 ‫מעט נפשך מכל‬

peccato +matris+ restituetur tibi bonum: NVulg. peccatis ipsa plantabitur. iniustitia: NVulg. in iustitia. ‫ותמור‬: Ben-Ḥayyim: ‫ותמור‬. ‫תנתע‬: Peters: ‫ ;תנ]ט[ע‬Ben-Ḥayyim: [‫)תנתע(]תנטע‬. ‫תנטע‬: Lévi, Peters: >; Segal: ‫תנ]ט[ע‬. ‫תחת‬: Schirmann (Tarbiz 29): ‫ ;]ו[תחת‬Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ותחת‬. ‫ענותו‬: Schirmann (Tarbiz 29): ‫ענותו‬. ‫תתניו‬: unusual form or ‫ ;תתניהו‬Schirmann (Tarbiz 29), Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..]‫ ;תתנצ‬Di Lella: [.‫תתנצ]ב‬. in: NVulg. et in. θλίψεως: Rahlfs θλίψεώς σου. ‫כיום‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ביום‬. ‫יזכר‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יזכר‬. ¿ćãÎÚÂ: 17a4 ¿ćãÎÚÂ{. sicut: NVulg. et sicut. ‫חטאתיך‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חטאתיך‬.

39 MS C 3:14b‫ס‬.Be 8

Syr. 3:14b

? > æĀ㠀z ¿ÂÎÐ .¿Âø ôáÐ{ A

‫ תתניו‬7 ‫ ענותו‬/ 6‫תחת‬

3:15a‫ס‬.Be

3:15b‫ס‬.Be

.ßà üÝx €A z ÀĀúïx A

3:16a‫ס‬.Be

3:17a‫ס‬.Be

> ‰ËÆãx âÔã ~¾ýx èã .€zξćà

16a

> fÍÙü „Ëù ÕÚà{ üïøãx èã . ‫ ــ‬. ‫ ــ‬. 18Íã¾ćà

16b

‫ מתן תאהב‬/ ‫ומאיש‬ 3:18a‫ס‬.Be

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

3:17a

‫ מלאכתיך בענוה‬/ ‫בני את כל‬ ‫הלוך‬ 3:17b‫ס‬.Be

19

15b

3:16b

‫ אל יסחוב אמו‬/ ‫וזועם‬

18

ÁËÚáÅ âï ¿ćãÎÐ ßÙs ? .ßÙÍÔÐ ÎáÔÃäà

3:16a

3:16b‫ס‬.Be

17

15a

16

‫כמגדף העוזב אביו‬

16

¿ćãÎÚÂ

13

3:15b

/ ‫׃‬15 ‫וכחורב על קרח נמס חטאתיך‬

28

14b

3:15a

/ ‫ לך‬12 ‫ יזכר‬11 ‫כיום‬

19

3

‫ כן תשפיל‬/ 27 ‫בני גדול אתה‬ ‫נפשך‬

ÀÎÞÚÞ䠂Îð 20f€ü > .21ßàz

17a

3:17b 24

? > ÁüÃÅ èã{ ÀĀÂzÎã uÍÙx .ßæÎäÐüæ

17b

3:18a

üï|s ¿ćäáðÂ

ÁËÚáÅ: 7h3 ÁËÚáÅs. relinquit: NVulg. derelinquit. > fÍÙüÂ: 8a1 [- - -]. Íã¾ćà üïøãx èã ‫בענוה‬: Beentjes: incorr. ‫בענות‬. €üÂ: 8a1 [- - -]. > ÀÎÞÚÞäÂ: 8a1 [- - -] s]ÎÝ ßàz gloriam: NVulg. datorem. ὑπὲρ ἄνθρωπον δότην: Rahlfs ὑπὸ ἀνθρώπου δεκτοῦ. Text emendation by Smend (cf. VL). ? ÀĀÂzÎã: 13a1 >. ‫מכל‬: ‫ ל‬line-filler. ‫גדול ֹת‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;גדולת‬cf. 1 Sam 7:21, 23. ‫אתה‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אתה‬. ‫תשפיל‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תשפיל‬. ux: 17a4 >.

29

ux ĀÙsx âÞ jßþóæ

18a

40

SIR 3:18b – 3:23b

Vulg.

LXX 3:20b

et coram Deo invenies gratiam

MS A 3:18b

3:18b‫ס‬.Be

‫ולפני ֵﭏ תמצא רחמים׃‬

καὶ ἔναντι κυρίου εὑρήσεις χάριν. 3:19a

πολλοί εἰσιν ὑψηλοὶ καὶ ἐπίδοξοι,

3

2

3:19b

3:21a

quoniam magna potentia Dei + solius+ 3:21b

3:22a

3:22b

et fortiora te ne exquisieris13 3:22c +

sed+ quae praecepit tibi +Deus+ illa cogita +semper+ 3:23

non est enim tibi necessarium ea quae abscondita sunt +videre oculis tuis+ 3:24a+, 22d

in supervacuis rebus noli scrutari multipliciter21 22d et in pluribus operibus eius ne fueris curiosus 3:25

plurima enim super sensum hominis23 ostensa sunt tibi

4 5 6 7 8 9 10 11 12

3:20a‫ס‬.Be

/ 10‫כי רבים רחמי ﭏהים‬

ὅτι μεγάλη ἡ δυναστεία κυρίου9 3:20b

3:21a

3:21a‫ס‬.Be

‫פלאות ממך אל תדרוש‬

χαλεπώτερά σου μὴ ζήτει

altiora te ne scrutaveris12

3

3:20a

καὶ ὑπὸ τῶν ταπεινῶν δοξάζεται.

et ab humilibus honoratur

2

‫ יגלה סודו‬6‫ולענוים יגלה‬5

ἀλλὰ πραέσιν ἀποκαλύπτει τὰ μυστήρια αὐτοῦ.

4

1

3:20b‫ס‬.Be

3:21b

3:21b‫ס‬.Be

‫ ממך ﭏ תחקור׃‬/ ‫ומכוסה‬

καὶ ἰσχυρότερά σου μὴ ἐξέταζε· 3:22a

3:22a‫ס‬.Be

‫במה שהורשית התבונן‬

ἃ προσετάγη σοι, ταῦτα διανοοῦ, 3:22b

οὐ γάρ ἐστίν σοι χρεία τῶν κρυπτῶν. 3:23a

3:22b‫ס‬.Be

‫ בנסתרות׃‬/ ‫ לך עסק‬19‫ואיז‬ 3:23a‫ס‬.Be

‫וביותר ממך ﭏ תמר‬

ἐν τοῖς περισσοῖς τῶν ἔργων σου μὴ περιεργάζου· 3:23b

πλείονα γὰρ συνέσεως ἀνθρώπων ὑπεδείχθη σοι.

3:23b‫ס‬.Be

‫כי רב ממך הראית׃‬

‫תמצא‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תמצא‬. NVulg. 3:20c+ Multi sunt excelsi et gloriosi. 3:19ab in Origenic recension, corr. S, Lucianic recension, minuscules 694-743; Rahlfs +. NVulg. 3:20d+ sed mansuetis revelat mysteria sua. In vv. 19-20 HA the text order differs from Γ: bi-colon 20a, 19b (= Syr.). ‫יגלה‬: Lévi: >; Beentjes: ‫יגלה יגלה‬. ? À|să: 9c1, 10c1, 10c2, 13c1, Mos À|s. The + marks the text up to 3:29b. κυρίου: Rahlfs τοῦ κυρίου. ‫כי רבים רחמי ﭏהים‬: this colon is attached to Γ 20a, but ‫ =( רבים‬πολλοὶ) might be also connected with Γ 19a (GII). …Îæs: 13a1 >. scrutaveris: VL + NVulg. quaesieris.

41 MS C 3:18b‫ס‬.Be

Syr.

3

3:18b

‫ חן‬1‫ תמצא‬/ ‫ובעיני אלהים‬

.¿ćäÐă A ÒÞý ÀÍàs „Ëù{

18b 19a+

3:20b 8

? .+.èÚáÅĀã 7À|să ¿ÞÚÞäà{

19b+

3:20a

> €zÎäÐă

? …Îæs èÙ¾ÚÆéx âÔã .ÀÍàsx

11

20a

20b 3:21a‫ס‬.Be

3:21a

? .¿ð ¿ćà fßçã èÚþùx

‫ אל תחקור‬/ ‫פלאות ממך‬ 3:21b‫ס‬.Be

‫׃‬16‫[רוש‬..] / 15 ‫ ממך אל‬14‫ורעים‬ 3:22a‫ס‬.Be

‫ התבונן‬// 18‫באשר הורשיתה‬ 3:22b‫ס‬.Be

/ ‫ועסק אל יהי לך בנסתרות‬

21a

3:21b

.Äúï> ¿ćà fßçã

? èóÚùx{

21b

.âÝĀés ‚ÎÔáýsx ¿ćäÂ

22a

17

3:22a

3:22b

? .ÀĀÚêÝ âï

20

¿çáÝ{ ßà ĀÚà{

22b

3:23a

? ïx > > .ûê ¿ćà €z{ËÃ

¿ÝüþÂ{

23a

> âÔã ÛÆéx

23b

22

3:23b

.ßà €ÎЏs A ßçã

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

24

exquisieris: VL scrutatus sis; NVulg. scrutatus fueris. ‫ורעים‬: Reymond (2017): suggests possible development from ‫ראים‬. ‫אל‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. ‫[רוש‬..]: Schirmann (Tarbiz 29): ‫ ;תדרוש‬Di Lella, Reymond (2017): ‫ ;תדרוש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]תד[רוש‬Beentjes: ‫[רוש‬..]. ? ? èóÚùx{: 10m2 èóÚùx. ‫הורשיתה‬: last ‫ ה‬line-filler. ‫ואיז‬: possibly a short form of ‫ ;ואיזה‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואין‬. ¿çáÝ{: 11c1 ¿çÔàÎý; 10c2 ¿[]áÝ{. in supervacuis rebus noli scrutari multipliciter: in VLR in footnote; then in VLS +et in pluribus operibus eius non eris curiosus+ (= Vulg. 3:24b). ¿ÝüþÂ{: 12h2 èã. hominis: NVulg. hominum. > ÛÆéx: 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 11c1, 13c1, W, Mos ÛÆéxx; 10c2 []†x[].

42

SIR 3:24a – 3:28a

Vulg.

LXX 3:26a

multos enim inplanavit1 suspicio illorum

3:24a

3:24b

3:27a

cor durum male habebit in novissimo 3:27b, 28a+b+

et qui amat periculum in illo peribit 28 +cor ingrediens duas vias non habebit successus17 et pravicordius18 in illis scandalizabitur+ 3:29a

cor nequam gravabitur doloribus 3:29b

et peccator adiciet ad peccandum23 3:30a

synagogae superborum non est25 sanitas

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

‫ מתעות׃‬5‫ודמיונות דעות‬ 3:25a‫ס‬.Be

‫ אור‬/ ‫באין אישון יחסר‬9 3:25b‫ס‬.Be

‫׃‬12‫ובאין דעת תחסר חכמה‬

γνώσεως δέ ἀμοιρῶν11 μὴ ἐπαγγέλλου.

10

4

3:24b‫ס‬.Be

κόρας μὴ ἔχων ἀπορήσεις ϕωτός, 3:25b

3

‫ בני אדם‬2‫ רבים עְשתו ֵני‬/ ‫כי‬

8

7

2

3

καὶ ὑπόνοια πονηρὰ ὠλίσθησεν διανοίας αὐτῶν. 3:25a

1

3:24a

πολλοὺς γὰρ ἐπλάνησεν ἡ ὑπόλημψις αὐτῶν,

3:26b

et in vanitate detinuit4 sensus illorum

MS A ‫ס‬.Be

3:26a

3:26a‫ס‬.Be

‫ אחריתו‬15‫ תבאש‬/ 14 ‫לב כבד‬

καρδία σκληρὰ κακωθήσεται ἐπ᾿ ἐσχάτων, 3:26b

3:26b‫ס‬.Be

‫ואוהב טובות ינהג בהם׃‬

καὶ ὁ ἀγαπῶν κίνδυνον ἐν αὐτῷ ἀπολεῖται.

3:27a

3:27a‫ס‬.Be

καρδία σκληρὰ βαρυνθήσεται πόνοις, 3:27b

22

3:27b‫ס‬.Be

‫ומתחולל מוסיף עון על עון׃‬

καὶ ὁ ἁμαρτωλὸς προσθήσει ἁμαρτίαν ἐϕ᾿ ἁμαρτίαις. 3:28a

ἐπαγωγῇ ὑπερηϕάνου οὐκ ἔστιν ἴασις·

‫ מכאביו‬/ 21‫לב כבד ירבו‬

3:28a‫ס‬.Be

/ ‫ לץ‬26‫ מכת‬+‫אל תרוץ לרפאות‬+

enim inplanavit: NVulg. quoque supplantavit. ‫עְשתו ֵני‬: Smend: ‫עשתוני‬. ‫כי רבים עְשתו ֵני בני אדם‬: cf. Ps 146:3-4. in vanitate detinuit: NVulg. species vana decepit. ‫דעות‬: in MS mistakenly for corr. ‫ ;רעות‬Schechter/Taylor: ‫ ;דעות‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רעות‬. ? ÀÎãx{: 12h2 > (error). NVulg.: 3:26c+ Sine pupilla deerit lux. 3:25ab: Rahlfs +. The text order in HA 3:26, 27, 25, 28 (= Syr.) differs from Γ. NVulg.: 3:26d+ sine scientia deerit sapientia. ἀμοιρῶν: Rahlfs αμοιρος ων. ‫חכמה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכמה‬. À{z: 17a4 Àz (error). ‫כבד‬: ‫ ד‬line-filler. ‫תבאש‬: maybe incorr. translated from Ž¾Â.

43 MS C

Syr.

3

3:24a

? âÔã …{ÍÚçÚïă …Îæs èÙ¾ÚÆéx ? .¿þçÚçÂx

24a

3:24b

? ? ? fÀĀþÚ 6 .èÚðÔã ÀÎãx{

24b

3:25a

> ? ? üÚêÐ ¿çÚïx ÀĀàÍà ĀÚàx èã .{z ÁzÎæ

25a+

3:25b

> ¿ćã{ mÀĀïËÙ èã Āæs ÍÅx > 13 ddÎêóäà ßáã À{z ¿ćà

25b+

3:26a

.züÐ

> ¿Úþù ¿Ãà ÿÂs

16

26a

3:26b

? Ó> .‚{Ëæ èÙÍ ÀĀÃ

3:27aEW20

‫ יכביד כאבן וחוטא‬/ ‫לב כבד‬ 3:27bEW

‫ חטא על חטא‬/ ‫יוסיף‬

> > åЍx èã{

26b

> ? .€zÎÂ¾Ý …ÎÆêæ ¿Úþù ¿Ãà

27a

18

3:27a

3:27b

ôéÎæA> }üãx{ A

27b

> ĀÚà f¿çúÚäãx zÎÑäà Íà .ÀÎÚés

28a

? ? > ÀÍÔÐ .ÀÍÔÐ âï

24

3:28a

16

17 18 19 20

21 22 23 24 25 26

> ÿÂs: orthographical error; read peal Ž¾Â (7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 10m1, 10m3, 11m5, 19-11m7, 11m2, 12h2, 13a1, 13c1, 17a4, Mos, W), instead of aphel. Cf. 2:12b. pravicordius: NVulg. pravus corde. > > åЍx èã{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos åЍx{. An additional MS folio was bought in 2007 by Gifford Combs, a collector based in Los Angeles, from a private collection at an auction organized by Quaritch, London (Catalogue 1348, Bookhands of the Middle Ages, part VIII, medieval manuscripts, no. 39), thus providing more of MS A. ‫ירבו‬: ‫ ב‬line-filler. ‫מכאביו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מכאביו‬. ad peccandum: NVulg. peccatum ad peccatum. > > ôéÎæ: A CB ôéÎæ. synagogae superborum non est: NVulg. Plagis superborum non erit. ‫מכת‬: Ben-Ḥayyim: ([‫מכ)ל(]ת‬.

44

SIR 3:28b – 3:31b

Vulg.

LXX 3:30b

frutex enim peccati eradicabitur 1 in illis +et non intellegetur+

MS A 3:28b

3:28b‫ס‬.Be

‫כי אין לה רפואה‬

ϕυτὸν γὰρ πονηρίας ἐρρίζωκεν ἐν αὐτῷ.

3:28d(c)‫ ;ס‬3:28cBen

‫ מנטע רע נטעו׃‬4‫כי‬ 3:31a

cor sapiens intellegitur in sapientia5 3:31b, 32a+b+

et auris bona audiet cum omni concupiscentia9 sapientiam 32 + sapiens cor et intellegibile abstinebit se a peccatis et in operibus iustitiae successus habebit+ 3:33a

ignem ardentem extinguit11 aqua12 3:33b

et elemosyna resistit peccatis15 3:34a +

et Deus conspector+18 qui reddit gratiam meminit19 in posterum 3:34b

et in tempore casus tui invenies22 firmamentum

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

3:29a

καρδία συνετοῦ διανοηθήσεται παραβολήν, 3:29b

καὶ οὖς ἀκροατοῦ ἐπιθυμία σοϕοῦ.

3:30a

3:29a‫ס‬.Be

‫ חכמים‬/ 6‫לב חכם יבין משלי‬ 3:29b‫ס‬.Be

‫ואזן מקשבת לחכמה תשמח׃‬

3:30a‫ס‬.Be

/ 14‫ מים‬13‫אש לוהטת יכבו‬

πῦρ ϕλογιζόμενον ἀποσβέσει ὕδωρ, 3:30b

3:30b‫ס‬.Be

‫ חטאת׃‬16 ‫כן צדקה תכפד‬

καὶ ἐλεημοσύνη ἐξιλάσεται ἁμαρτίας. 3:31a

3:31a‫ס‬.Be

‫פועל טוב יקראנו בדרכיו‬

ὁ ἀνταποδιδοὺς χάριτας μέμνηται εἰς τὰ μετὰ ταῦτα 3:31b

καὶ ἐν καιρῷ πτώσεως23 εὑρήσει στήριγμα.

eradicabitur: NVulg. radicabitur. ÀĀÂøæ èãx âÔã: 10c2 [- - -]. > zĀÂøæ: 13a1 zĀÂøæ. ‫כי‬: Beentjes: >. intellegitur in sapientia: NVulg. intelleget verba sapientium. ‫משלי‬: ‫ ל‬line-filler. âÝĀêæ: âùĀêæ (7h3) is to be preferable to 7a1; 13a1 []êã. ? ? ¿ćáàĀäÂ: dittography, read ¿ćàĀä (7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos). bona audiet cum omni concupiscentia: NVulg. audiens concupiscet. ? ¿äÚÞÑÂ: 13c1 ¿ćäÚÞÑÂ. extinguit: NVulg. exstinguit. ignem ardentem extinguit aqua: VL sicut aqua extinguit ignem. ‫יכבו‬: Schechter/Taylor, Levi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יכבו‬.

3:31b‫ס‬.Be

‫ ימצא משען׃‬24‫ מוטו‬/ ‫ובעת‬

45 MS C

Syr.

3

3:28b

ÀĀþÚÂ 2ÀĀÂøæ èãx âÔã .3zĀÂøæ

28b

28c+ 3:29a 8

? 7 ¿ćáàĀä âÝĀêæ f¿ćäÚÞÐ ¿Ãà ? .¿äÚÞÐx

29a

3:29b

> ÁËЏ ¿ðäýx ¿æxs{ ? 10 +. ¿äÚÞÑÂ

29b

> ? …ÎÞïËæ .¿Úã ÁËúÙx ÁÎæ A

30a

3:30a

3:30b

? > .17ÀÍÔÐ ¿úÃý fÀĀùx| ¿çÝz

30b

3:31a

> üÚA óýx ËÃïx

31a

> ¿æËðÂ{ Íà ÒÞþã fâóæx d25¿Þäé

31b

.ÍЍ{¾Â

ËÙĀï

21

20

3:31b

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

‫מים‬: Schechter/Taylor, Levi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מים‬. et elemosyna resistit peccatis: VL sic elemosyna extinguit peccatum; NVulg. sic eleemosyna expiat peccata. ‫תכפד‬: in MS written instead of corr. ‫ ;תכפר‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תכפר‬. ? ÀÍÔÐ: 13a1 [- - -]. et Deus conspector: NVulg. Deus prospector est eius. meminit: NVulg. meminit eius. üÚA óýx: 13c1 üÚóý ; 10c2 []ôý[]; 11m5 üÙ[]Ž[]; 13a1 []Ûóýx. ËÙĀï: 10m2 []Āï; 10c2, 13a1 [- - -]. tui invenies: NVulg. sui inveniet. πτώσεως: Rahlfs πτώσεως αὐτου. ‫מוטו‬: Schechter/Taylor, Levi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מוטו‬Ben-Ḥayyim: ‫מוטו‬. ? ¿Þäé: 10c1 ¿Þäé.

46

SIR 4:1a – 4:5b

Vulg.

LXX 4:1a

fili elemosynam1 pauperis ne fraudes2

4:1a

4:1b

καὶ μὴ παρελκύσῃς ὀϕθαλμοὺς ἐπιδεεῖς.

4:2a

animam esurientem ne despexeris6

4:2a

ψυχὴν πεινῶσαν μὴ λυπήσῃς

4:2b

et non exasperes pauperem in inopia sua

4:2b

4:3a

4:3b

et non protrahas datum angustianti

4:3b

καὶ μὴ παρελκύσῃς δόσιν προσδεομένου.

4:4a

rogationem contribulati ne abicias

4:4a

ἱκέτην θλιβόμενον μὴ ἀπαναίνου

4:4b

et non avertas faciem tuam ab egeno

4:4b

καὶ μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπὸ πτωχοῦ.

4:5a 22

ab inope ne avertas oculos + propter iram+

et non relinquas quaerentibus23 tibi retro maledicere24

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

‫׃‬4 ‫ עני ומר נפש‬/ ‫וﭏ תדאיב נפש‬ 4:2a‫ס‬.Be

‫ ﭏ תפוח‬9‫ נפש חסירה‬+ 8‫ ד ֶווח‬+ 7 4:2b‫ ;ס‬4:3aBe

‫ מעי דך‬13 ‫ﭏ תחמיר‬ 4:3a‫ ;ס‬4:3bBe

‫וקרב עני ﭏ תכאיב׃‬ 4:3b‫ ;ס‬4:3cBe

‫ ממסכינך‬/ 19 ‫ תמנע מתן‬18 ‫ﭏ‬ 4:4a‫ ;ס‬4:4-5aBe

‫ דל‬20‫ולא תבזה שאולות‬ 4:4b‫ ;ס‬4:2bBe

‫ נפש׃‬/ 21‫וﭏ תתעלם ִמְמּ ֻדְכ ָדּך‬

4:5a

ἀπὸ δεομένου μὴ ἀποστρέψῃς ὀϕθαλμὸν

4:5b

3

4:1b‫ס‬.Be

καρδίαν παρωργισμένην μὴ προσταράξῃς

cor inopis ne adflixeris17

2

‫ לחיי עני‬3‫בני ﭏ תלעג‬

καὶ μὴ παροργίσῃς ἄνδρα ἐν ἀπορίᾳ αὐτοῦ.

4:3a

1

4:1a‫ס‬.Be

Τέκνον, τὴν ζωὴν τοῦ πτωχοῦ μὴ ἀποστερήσῃς

4:1b

et oculos tuos ne transvertas a paupere

MS A

4:5b

καὶ μὴ δῷς τόπον αὐτῷ25 καταράσασθαί σε·

4:5‫ ;ס‬4:4-5bBe

/ ‫ולא תתן לו מקום לקללך׃‬

elemosynam: NVulg. eleemosynam. fraudes: NVulg. defraudes. ‫תלעג‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תלעג‬. ‫נפש‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נפש‬. ¿ćà{: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6 ¿ćà. despexeris: NVulg. contristaveris. The text order of vv. 2-5 in HA differs from Γ: bi-colon 2a, 4b, bi-colon 3aα-3aβ, tri-colon 3b, 4a, 5b. ‫ד ֶווח‬: Schechter/Taylor, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ד ֶווח‬Peters: ‫[וח‬.]‫ ;ר‬Smend: >; Beentjes: ‫ר ֶווח‬. ‫חסירה‬: Lévi: ‫חסֺירה‬. ¿þóæ: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 ¿þóæ{. ¿ćà: 10c2 > in main text, added in marg. u¾Ý: 11m2 ÄÝs; 11m6 u¾Ýs (error). ‫תחמיר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;תחמיר‬Peters: [‫ ;]תחמיר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תחמיר‬Beentjes: [...].

47 MS C

Syr.

4

? > .¿çA Þêãx €zÎÚÑ ûÚ㏠¿ćà f€üÂ

1a

4:1a

4:1b

.¿ÞÚþÐ ¿çÞêäà ‰üӏ 5¿ćà{

1b

4:2a

> ¿ćà fÍà üÚêÐx [224r. c] 10¿þóæ > 12 u¾Ý .ÍÐ{

11

2a

4:2b

¿þæsx

ÍÐ{ ¿ðӏ 14¿ćà{ .16Áüڏx

15

2b

4:3a

? Îðã ¿ćà ¿çÞêã ¿þæsx €z A .u¾Ý

3a

4:3b

èã ÀĀÂzÎã ¿ćáݏ ¿ćà{ .d.¿Þٍ‹

3b

.ŒÎÃý ¿ćà ¿çÞêãx zÎðÂ

4a

4:4

4b

5a 4:5

.ßÓÎáæx Ás Íà ƒ ¿ćà{

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

¿ćà{: 11c1 ¿ćà. ÍÐ{: 11m5 ÍЍ{s. Áüڏx: 10m1, 11m2, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 Áüڏ. adflixeris: NVulg. afflixeris. ‫ﭏ‬: Smend: ‫ואל‬. ‫תמנע מתן‬: Lévi: incorr. ‫ ;תמנעמתן‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מתן‬. ‫שאולות‬: Peters: incorr. ‫שא]י[לות‬. ‫ִמְמּ ֻדְכ ָדּך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ִמְמּ ֻדְכ ָדּי‬Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ִמְמּ ֻדְכ ָדּך‬. oculos: NVulg. oculos tuos. relinquas quaerentibus: NVulg. des ei locum. maledicere: NVulg. maledicendi. αὐτῷ: Rahlfs ἀνθρώπῳ. Text emendation by Ziegler.

5b

48

SIR 4:6a – 4:10c

Vulg.

LXX

MS A

4:6aα

4:6a

4:6aβb

precatio illius exaudiet autem eum qui fecit illum

4:6b

τῆς δεήσεως αὐτοῦ ἐπακούσεται ὁ ποιήσας αὐτόν.

4:7a

4:7a

4:7b+c +

et presbytero humilia animam tuam+ et magnato humilia caput tuum

4:7b

declina pauperi9 aurem tuam +et redde debitum tuum+

4:8a

libera eum qui iniuriam patitur de manu superbi11

4:8b

4:9a

et non acide feras in anima tua 10 in iudicando13 4:10aβ

esto pupillis +misericors+ ut pater 4:10b

4:11a

et eris velut filius Altissimi + obaudiens18+

9 10

4:8a‫ס‬.Be

4:8b‫ס‬.Be

‫והשיבהו שלום בענוה׃‬ 4:9a‫ס‬.Be

‫הושע מוצק ממציקיו‬

4:9b

καὶ μὴ ὀλιγοψυχήσῃς ἐν τῷ κρίνειν σε. 4:10a

4:9b‫ס‬.Be

‫ יושר׃‬14‫ תקוץ רוחך במשפט‬/ ‫וﭏ‬ 4:10a‫ס‬.Be

‫היה כאב ליתומים‬

γίνου ὀρϕανοῖς ὡς πατὴρ 4:10b

4:10b

‫ס‬.Be

// ‫ לאלמנות׃‬/ ‫ותמור בעל‬

καὶ ἀντὶ ἀνδρὸς τῇ μητρὶ αὐτῶν·

et pro viro matri illorum17

8

‫ולשלטון עוד הכאף ראש׃‬

ἐξελοῦ ἀδικούμενον ἐκ χειρὸς ἀδικοῦντος

4:9b, 10aα

7

4:7b‫ס‬.Be

‫ אזנך‬/ ‫הט לעני‬

4:9a

6

‫האהב לנפשך לעדה‬

καὶ ἀποκρίθητι αὐτῷ εἰρηνικὰ ἐν πραΰτητι.

et responde10 pacifica in mansuetudine

5

4:7a‫ס‬.Be

κλῖνον πτωχῷ τὸ οὖς σου

4:8b

4

/ ‫׃‬5‫ ישמע צורו‬4 ‫ צעקתו‬3 ‫ובקול‬

καὶ μεγιστᾶνι ταπείνου τὴν κεϕαλήν σου.

4:8a

3

4:6b‫ס‬.Be

προσϕιλῆ συναγωγῇ σεαυτὸν ποίει

congregationi pauperum7 affabilem te facito

2

‫צועק מר רוח בכאב נפשו‬

καταρωμένου γάρ σε ἐν πικρίᾳ ψυχῆς αὐτοῦ

maledicentis enim te1 in amaritudine2 exaudietur

1

4:6a‫ס‬.Be

4:10c

4:10c‫ס‬.Be

καὶ ἔσῃ ὡς υἱὸς ὑψίστου,

te: NVulg. tibi. amaritudine: NVulg. amaritudine animae. ‫ובקול‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובקול‬. ‫צעקתו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫צעקתו‬. ‫צורו‬: ‫ ר‬line-filler connected with the ‫ ך‬of ‫ לקללך‬in 5b. zĀðÅx ¿ćáúÂ{: 7h3 zĀðÅ âúÂ{. pauperum: NVulg. >. ßþóæ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c2, Mos ßý; 9m1, 10c1, 10m2, 11c1, 12h2, 13c1, W ßþٍ (orthographical variation). pauperi: NVulg. pauperi sine tristitia. responde: NVulg. responde illi.

‫וﭏ יקראך בן‬

49 MS C

Syr.

4

4:6a

> ? èã ¿ÞçÐ üÙüã üÚÅ e{z ~¾ćà > .Íþóæ ÍáÝ

6a

4:6b

> 6 .ÍÙü ñäý zĀðÅx ¿ćáúÂ{

6b

4:7a

mÀĀýÎçÞà ßþóæ åЍs

7a

? .8ßþóæ ßãs fÀĀçÙËãx ¿çÔÚáþà{

7b

4:7b

4:8a

mßæxs ¿çÞêäà èݍs

8a

.ÀÎÞÚÞä ¿ćäáý €zÎÚçï{ A

8b

4:8b

4:9a

? m€z{‹Îàs èã

ÀøÚà¾ćà Œ{üò

9a

ßÐ{ Áüݏ ¿ćà{ .Àøٍ

9b

12

4:9b

¿çÙA ËÂ

15

4:10a

? ¿Âs m¿ćãĀÚà

ßÙs €{z

10a

.ÀĀáãă¾ćà ¿ćáð ôáÐ{

10b

16

4:10b

4:10c

mÁü ßÙs ÀÍà¾ćà

11 12 13 14 15 16 17 18 19

superbi: NVulg. opprimentis eum. ÀøÚà¾ćà: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀøÚàs. in iudicando: NVulg. v. 9. ‫במשפט‬: Peters: incorr. ‫ממשפט‬. ßÐ{: 13c1 ÛÐ{ (error); 10c2 ßÐ{[]. ßÙs: 7h3 >. illorum: VL eorum. obaudiens: VL obaudieris; NVulg. oboediens. À{z{: 11c1 + À{z by a second hand.

À{z{

19

10c

50

SIR 4:10d – 4:15b

Vulg.

LXX 4:11b

et miserebitur tui magis quam mater

4:10d

4:11a

4:12bc+

et suscipit exquirentes4 se +et praeibit in viam iustitiae5+

4:11b

+

et+7 qui illam diligit diligit vitam

et qui vigilaverint ad illam conplectebuntur placorem eius8

4:12b

καὶ οἱ ὀρθρίζοντες πρὸς αὐτὴν ἐμπλησθήσονται εὐϕροσύνης. 4:13a

et quo introibit benedicit13 Deus

4:13b

4:15b

et eos qui diligunt illam diligit Deus 4:16a

qui audit illam iudicat21 gentes 4:16b

et qui intuetur illam permanebit confidens

5 6 7 8 9 10 11 12

‫אהביה אהבו חיים‬ 4:12b‫ס‬.Be

‫׃‬9 ‫ יפיקו רצון מי י י‬/ ‫ומבקשיה‬ 4:13a‫ס‬.Be

‫ ימצאו כבוד מי י י‬11‫ותמכיה‬ 4:13b‫ס‬.Be

/ ‫ויחנו בברכת י י י‬

καὶ οὗ εἰσπορεύεται εὐλογεῖ κύριος.

4:15a

qui serviunt ei obsequentes erunt Sancto

4:12a‫ס‬.Be

ὁ κρατῶν αὐτῆς κληρονομήσει δόξαν,

4:14b

‫ בניה‬/ ‫חכמות למדה‬1

4:11b‫ס‬.Be

ὁ ἀγαπῶν αὐτὴν ἀγαπᾷ ζωήν,

4:14a

qui tenuerint illam vitam10 hereditabunt

2

‫ותעיד לכל מבינים בה׃‬ 4:12a

4:13b

4

4:11a‫ס‬.Be

καὶ ἐπιλαμβάνεται τῶν ζητοῦντων αὐτήν.

4:13a

3

‫ויחנך ויצילך משחת‬

Ἡ σοϕία υἱοὺς αὐτῆς ἀνύψωσεν

sapientia filiis suis vitam inspiravit

2

4:10d‫ס‬.Be

καὶ ἀγαπήσει σε μᾶλλον ἢ μήτηρ +σου.+

4:12a

1

MS A

4:14a

4:14a‫ס‬.Be

‫ משרתיה‬‫משרתי קדש‬

οἱ λατρεύοντες αὐτῇ λειτουργήσουσιν ἁγίῳ, 4:14b

4:14b‫ס‬.Be

καὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτὴν ἀγαπᾷ16 κύριος. 4:15a

18

4:15a‫ס‬.Be

/ ‫שומע לי ישפט אמת‬

ὁ ὑπακούων αὐτῆς κρινεῖ ἔθνη, 4:15b

καὶ ὁ προσέχων αὐτῇ κατασκηνώσει πεποιθώς.

‫ במא ויהא‬17 ‫וﭏהו‬

4:15b

‫ס‬.Be

‫ בחדרי מבית׃‬22 ‫ומאזין לי ייחן‬

In the MS before 4:11 there is a long gap (cf. after 13:1b). ‫בניה‬: Peters: incorr. ‫בנה‬. > Â: > Â? (error). ? 12h2 Íçç ÍÚç exquirentes: NVulg. inquirentes. et praeibit in viam iustitiae: NVulg. >. èÚáÙs: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 11m2, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos >. + + et : NVulg. >. conplectebuntur placorem eius: NVulg. complectentur placorem a Domino. ‫י י י‬: Peters offers ‫ י י י‬in the main text as [‫ ]יהוה‬but in the notes he cites the correct MS reading. vitam: NVulg. gloriam. ‫ותמכיה‬: Segal: incorr. ‫ותומכיה‬. „Ëù: 7h3 Îà.

51 MS C

Syr.

4

4:10d

> dßÚáï åÐüæ{

10d

3 > ÍÚçÂ? fÀĀäÞÐ .ĀóA às A

11a

> > èÚáÝĀêãx 6èÚáÙs âÞà Íæ{ .Í A

11b

4:11a

4:11b

4:12a

> > .¿ÚÐ? èÚäÐăx èÚáÙs fÍÚäÐă

12a

4:12b

> > fÍà > èã ¿çÚ‹ …ÎáÃúæ èÚðÂx{ .¿Ùüã

12b

4:13a 12

> > „Ëù èã fÁüúÙs fÍ èÚúÂxĀãx{ .…ÎÑÞþæ ÀÍàs

13a

4:13b

> Ás{ ‚üÂx e…{ÍÙüþã

13b

> þäþã ? ? .¿ýxÎù Ûçþäþã fÍÚç

14a

ĀÚÂ f¿Ùüã

15

14

4:14a

4:14b

> > ÍÙüþã åЍ ĀÚÂ{19

14b

> .Áüý …{Ëæ Ûà ñäýx

15a

> .Ûçã ÎÆà Áüþæ A fÛà s‹x{23

15b

.ÀÍàs

20

4:15a

4:15b

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

benedicit: NVulg. benedicet. > ‚üÂx: 19-11m7 ÄÚÓx. ĀÚÂ: 19-11m7 ËÚÂ. κύριος: Rahlfs ὁ κύριος. ‫וﭏהו‬: Segal: ‫ואלהי‬. ‫וﭏהו במא ויהא‬: Peters: in a footnote the MS text, but with an emendation in main text [‫ואלה]ים[ ב]ית[ מ]ושבה[ א]הב‬. 8a1 [- - -]. > åЍ: 7h3 åЍ. A iudicat: NVulg. iudicabit. ‫ייחן‬: Segal: incorr. ‫יחן‬. 8a1 [- - -].

52

SIR 4:16a – 4:19a

Vulg.

LXX 4:17a

si crediderit ei hereditabit illam

4:16a

ἐὰν ἐμπιστεύσῃ, κατακληρονομήσει αὐτήν,

4:17b

et erunt in confirmatione creaturae illorum3

4:16b

καὶ ἐν κατασχέσει ἔσονται αἱ γενεαὶ αὐτοῦ·

4:18ab

quoniam in temptatione4 ambulat cum eo et in primis eligit5 eum

4:17a

4:17b

timorem et metum +et adprobationem9+ inducet super illum

ϕόβον καὶ δειλίαν ἐπάξει ἐπ᾿ αὐτὸν

4:19b

4:17c

4:17d

4:19c

4:17e

καὶ πειράσει αὐτὸν ἐν τοῖς δικαιώμασιν αὐτῆς·

donec temptet illum13 in cogitationibus illius14 4:20a+b

et firmabit illum+ et iterum adducet directum ad illum15

4:18a

et denudat17 absconsa sua +et thesaurizat18 super illum scientiam et intellectum iustitiae+

4:18b

si autem oberraverit derelinquet eum

6 7 8 9 10 11

4:17e(d)‫ ;ס‬4:17-18aBe

‫ועד עת ימלא לבו בי‬ 4:17b‫ס‬.Be

‫ יבחרנו בנסיונות׃‬/ ‫ולפנים‬ 4:18a‫ ;ס‬4:17-18bBe

/ 16‫אשוב אאשרנו‬ 4:18b‫ ;ס‬4:17-18cBe

‫וגליתי לו מסתרי׃‬

καὶ ἀποκαλύψει αὐτῷ τὰ κρυπτὰ αὐτῆς.

4:22a

5

‫ויסרתיהו באסורים׃‬12

καὶ πάλιν ἐπανήξει κατ᾿ εὐθεῖαν πρὸς αὐτὸν +καὶ εὐϕρανεῖ αὐτὸν+

4:21ab+

4

4:17c‫ ;ס‬4:19bBe

ἕως οὗ ἐμπιστεύσῃ τῇ ψυχῇ αὐτοῦ,

et credat animae illius

3

‫ כי בהתנכר אלך עמו‬6

καὶ βασανίσει αὐτὸν ἐν παιδείᾳ αὐτῆς,

4:19d

2

4:17a‫ס‬.Be

ὅτι διεστραμμένως πορεύσεται μετ᾿ αὐτοῦ ἐν πρώτοις,

4:19a

et cruciabit illum in tribulatione11 doctrinae suae

1

MS A

4:19a

ἐὰν ἀποπλανηθῇ, ἐγκαταλείψει αὐτὸν

…s: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 …s{. ÛÂ: 11m2 + {z. confirmatione creaturae illorum: NVulg. possessione generationes illius. temptatione: NVulg. simulatione. eligit: NVulg. explorat. The text order in the vv. 17-19 of HA differs from Γ. ĀÙ¾Þòzx: 12h2 ĀÙ¾ÞÚòzx (error); 8a1 x[]ĀÙs. ÛãËù{: 8a1 corr.: Ëù{ by second hand; 10m2 ÛãËù or ÛãËù[]. metum +et adprobationem+: NVulg. tremorem. ÀĀáÐx: 11c1 ÀĀáÐx{. cruciabit illum in tribulatione: NVulg. probabit illum in tentatione.

4:19a‫ס‬.Be 21

‫אם יסור ונטותיהו‬

53 MS C

Syr.

4

4:16a

.Û揍¾æ 2fÛ èäÙÍæ 1…s

16a

.¿ćäáïx Áăx …{ÍáÞà fÛçáÃúæ{

16b

4:16b

4:17a

mÍäï ßàzs 7ĀÙ¾Þòzx âÔã .€zÎÚúÂs 8fÛãËù{

17a

4:17b

.€zÎáï ¿ćãs ÀĀï{|{

ÀĀáÐx

17b

? .ÛæÎÚêç f€zÎÚùËÂs{

17c

.Û ÍÃà ¿ćáãĀæx …Ëï Ëï A

17d

10

4:17c

4:17d

17e 4:18a

> ‚Îòzs mÍäï èùs

18a

> ¿ćáÅs{

18b

€Ā è㠂ÎòÍæ 22èÙx …s .€zÎÚãs

19a

4:18b

? .20€ĀÚêÝ èÙÍáÝ fÍà

19

4:19a

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

This colon might also be related to Γ 17c καὶ βασανίσει αὐτὸν ἐν παιδείᾳ αὐτῆς. temptet illum: NVulg. ipse teneat eam. illius: NVulg. suis. et firmabit illum+ et iterum adducet directum ad illum: NVulg. Et redibit recta ad illum et firmabit illum et laetificabit illum. ‫ ר‬line-filler. denudat: NVulg. denudabit illi. thesaurizat: NVulg. thesaurizabit. > ¿ćáÅs{: 10c1 ¿ćáÅ[]. ? ? []. €ĀÚêÝ: 10c2 €ĀÚé ‫ונטותיהו‬: Peters: ‫ ;ונט]י[תיהו‬Smend: incorr. ‫ונטותיה‬. èÙx: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‚ÎòÍæ …s.

54

SIR 4:19bꞌ – 4:23b+

Vulg.

LXX

MS A 4:19c(b)ꞌa‫ס‬/4:19cꞌaBe 1

4:22b

et tradet illum2 in manus inimici sui

4:19b

4:20a

Συντήρησον καιρὸν καὶ ϕύλαξαι ἀπὸ πονηροῦ

4:24

pro anima tua non9 confundaris + dicere verum10+

4:20b

4:21a

ἔστιν γὰρ αἰσχύνη ἐπάγουσα ἁμαρτίαν,

4:25b

et est confusio +adducens+ gloriam et gratiam

4:21b

4:22a

μὴ λάβῃς πρόσωπον κατὰ τῆς ψυχῆς σου

4:27

non reverearis proximum tuum in casum suum17

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

4:22b

‫ המון שמר ופחד מרע‬/ 7‫בני עת‬ 4:20b‫ס‬.Be

‫וﭏ נפשך ﭏ תבוש׃‬ 4:21a‫ס‬.Be

‫ משאת עון‬11‫כי יש בֶׁׂשאֿת‬ 4:21b‫ס‬.Be

‫ויש בשת כבוד וחן׃‬ 4:22a‫ס‬.Be

/ ‫ נפשך‬15 ‫אל תשא פניך על‬

4:22b‫ס‬.Be

‫ואל תכשל למכשוליך׃‬

καὶ μὴ ἐντραπῇς εἰς πτῶσίν σου.

4:28a

4:23a

nec retineas verbum in tempus salutis19

μὴ κωλύσῃς λόγον ἐν καιρῷ χρείας,

4:28b

4:23b

non abscondas sapientiam tuam in decore +eius+21

4:20a‫ס‬.Be

καὶ ἔστιν αἰσχύνη δόξα καὶ χάρις.

4:26ab

ne accipias faciem +adversus faciem14 tuam nec+ adversus animam tuam mendacium

‫ואסגירנו לשדדים׃‬

καὶ περὶ τῆς ψυχῆς σου μὴ αἰσχυνθῇς·

4:25a

est enim confusio adducens peccatum

4:19d(c)‫ס‬/4:19dBe

καὶ παραδώσει αὐτὸν εἰς χεῖρας πτώσεως αὐτοῦ.

4:23

fili5 conserva6 tempus et devita a malo

‫אם יסור מאחרי אשליכנו‬

καὶ μὴ κρύψῃς τὴν σοϕίαν σου εἰς καλλονήν·+

22

4:23a‫ס‬.Be

‫ﭏ תמנע דבר בעולם‬ 4:23b‫ס‬.Be

‫ את חכמתך׃‬/ ‫ תצפין‬23 ‫ﭏ‬

+

‫אשליכנו‬: Lévi: incorr. ‫ ;אשלכינו‬Smend: ‫אשליכהו‬. illum: NVulg. eum. €zÎÚäáýs{ : 9c1 [- - -], 11c1 €zÎÚäà[]À{ €zÎÚãs. ËÚÂ: 10c1 marg. note by a second hand €z{ĀÙs ÁüÚóý ¿ćáÝÎé. fili: Γ >, = HA ‫בני‬. conserva: NVulg. observa. ‫ ת‬line-filler. ÀĀþÚÂ: 7h3, 8a1; 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿þÚÂ; cf. 11:33; 7:1-2. pro anima tua non: NVulg. et pro anima tua ne. + dicere verum+: NVulg. >. ‫בׁ ֶׂשאֿת‬: ‫ ת‬line-filler. Schechter/Taylor: ‫ ;ב ֶׁ̇שֺאֿת‬Lévi: ‫ׂבשׁאֺת‬ ֶ ; Peters: ‫[ ֶשׁת‬.]ׁ‫ב‬, note: ‫ ;בׁ ֶׂשֿת‬Segal: ‫ ;בֶׁשׁאת‬Ben-Ḥayyim: ‫בֶׁשׁ)א(ת‬. ‫יש‬: + line-filler of a half ‫ ;ש‬Ben-Ḥayyim: > half ‫ש‬.

55 MS C

Syr.

4 19bꞌ

4:19b

? 4 .¿òÎÔÐ ËÚ 3f€zÎÚäáýs{

19c

4:20a

.8ÀĀþÚ èã âÐx{ müÓ ¿æËï A

20a

4:20b

4:21a‫ס‬.Be

‫ בשת משאת עון‬/ 12‫יש‬ 4:21b‫ס‬.Be

‫ חן וכבוד‬/ ‫ בשת‬13‫ויש‬ 4:22a‫ס‬.Be

.Í ¿ćà fßþóæ èã{

20b

> mÀÍ ĀÙsx ƒÎÔã ¿ÙüÂx ? .ÀÍ A ÔÐ

21a

4:21a

4:21b

> ÀÍ ĀÙs{ .ÀÎÃÚÓ fzüúÙsx 4:22a

? .ßþóæ Ûò¾Â Äé ¿ćà

22a

ÎÙxÎäà Í [224v. a] ¿ćà{ A ? .‚Āáù{ĀÂ

22b

/ [‫אל תשא פנים לנפש]ך‬ 16

4:22b‫ס‬.Be

/ ‫ואל תבוש למכשול לך‬ 4:23a‫ס‬.Be

‫אל תמנע דבר בעיתו‬

20

4:23b‫ס‬.Be

4:22b 18

4:23a

jÍæËð ¿ćäÅĀò ¿ćáݏ ¿ćà

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

23a

4:23b

‫ תקפוץ את חכמתך‬// ‫ואל‬

13

21b

‫ויש‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella (Bib 45), Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויש‬. faciem: NVulg. animam. ‫על‬: Lévi: incorr. ‫אל‬. [‫לנפש]ך‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella (Bib 45), Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לנפשיך‬. 4:27: NVulg. Ne reverearis proximum tuum in casu suo. ÎÙxÎäà: 8a1 ÎïxÎäà, marg. ÎÙxÎäà; 10c2 Îäà[]ÎÙ. tempus salutis: NVulg. tempore suo. ‫בעיתו‬: Smend: incorr. ‫בעתו‬. decore +eius+: NVulg. decorem. 4:23b: Rahlfs +. ‫ﭏ‬: Lévi, Smend: incorr. ‫ואל‬.

.‚ĀäÞÐ ¿þӏ ¿ćà{

23b+

56

SIR 4:24a – 4:28b

Vulg.

LXX 4:29abα

in lingua1 enim agnoscitur sapientia +et sensus et scientia2+

4:24a

4:24b

4:25a

4:26a

nec coneris contra ictum fluvii

καὶ μὴ βιάζου ῥοῦν ποταμοῦ.

4:31b

4:27a

noli resistere contra faciem potentis

‫וﭏ ﭏהים היכנע׃‬ 4:26a‫ס‬.Be

/ ‫ﭏ תבוש לשוב מעון‬ 4:26b‫ס‬.Be

‫֒ וﭏ תעמוד לפני שבלת׃‬ 4:27a

‫ס‬.Be

‫ﭏ תצע לנבל נפשך‬

μὴ ὑποστρώσῃς ἀνθρώπῳ μωρῷ σεαυτὸν 12

4:32a

4:27b

‫ﭏ תסרב עם הﭏ‬

4:25b‫ס‬.Be

μὴ αἰσχυνθῇς ὁμολογῆσαι ἐϕ᾿ ἁμαρτίαις σου 4:26b

et ne subicias te homini pro peccato

4:25a‫ס‬.Be

καὶ περὶ τῆς ἀπαιδευσίας σου ἐντράπηθι.

4:32b

11

/ ‫ותבונה במענה לשון׃‬

7

4:25b

4:31a

non confundaris confiteri peccata tua

4:24b‫ס‬.Be

μὴ ἀντίλεγε τῇ ἀληθείᾳ

4:30b

et de +mendacio+ ineruditionis tuae9 confundere

‫ נודעת חכמה‬3 ‫כי כאומר‬

καὶ παιδεία ἐν ῥήματι γλώσσης.

4:30a

non contradicas veritati6 +ullo modo+

4:24a

ἐν γὰρ λόγῳ γνωσθήσεται σοϕία

4:29bβc+

et doctrina in verbis veritatis + et firmamentum in operibus iustitiae+4

MS A ‫ס‬.Be

4:27b‫ס‬.Be

‫ ֒ מושלים׃‬/ ‫וﭏ תמאן לפני‬

καὶ μὴ λάβῃς πρόσωπον δυνάστου. 14

8:14c‫ ;ס‬4:27cBe

‫ﭏ תשב עם שופט עול‬ ‫ס‬

8:14d ; 4:27dBe

‫ עמו‬/ ‫כי כאשר כרצונו תשפט‬ 4:33a+b

pro iustitia agoniare +pro anima tua et+ usque ad mortem +certa pro iustitia+15 4:33c

et Deus expugnabit pro te + inimicos tuos+ 1 2 3 4 5 6 7 8

4:28a

ἕως θανάτου ἀγώνισαι περὶ τῆς ἀληθείας, 4:28b

καὶ κύριος +ὁ θεὸς+ πολεμήσει ὑπὲρ σοῦ.

lingua: NVulg. verbo. sensus et scientia: NVulg. sensus in responsione linguae. ‫כאומר‬: Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫באומר‬. 4:29bβc+: NVulg. >. ¿çÚçðÂ: 12h2 ¿çÚð (error). veritati: NVulg. verbo veritatis. ‫האל‬: Smend: incorr. ‫אל‬. > u{üé: 9c1 uüé (error), 13a1 []{üé; CB u{üé.

4:28a‫ס‬.Be

‫עד המות היעצה על הצדק‬

4:28b‫ס‬.Be

‫וי י י נלחם לך‬

57 MS C

Syr.

4

4:24a

¿ïËÙĀã {z Áüã¾ćäÂx âÔã mÀĀäÞÐ

24a

4:24b

.¿çþàx 5¿çÚçð ¿ćáÝÎé{

24b

.ÀĀýÎù âï 8u{üé ¿ćà

25a

? èã{ .Ûáݏs f‚ÎáÞé

25b

? .ßÙÍÔÑ ÎÙxÎäà Í ¿ćà A

26a

4:25a

4:25b 10

4:26a

4:26b

.¿ćáÞé âÃùÎà „Îù ¿ćà{

26b

¿ÚÔþà èݍ ¿ćà

27a

.¿ÔÚáý âÃùÎà ÁüЏ ¿ćà{

27b

4:27a

.ßþóæ

13

4:27b

27c+ 27d+ 4:28a

âï ŽĀݏs ÀÎäà ¿ćãËï mÀĀýÎù

28a

4:28b

.ßÚóáÐ ŽĀÝĀæ ¿Ùüã{

9 + 10 11 12 13 14 15

mendacio+ ineruditionis tuae: NVulg. ineruditione tua. Ûáݏs: 8a1; 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 13c1, Mos Òáݏs (error). homini: NVulg. omni homini. μὴ: Rahlfs καὶ μὴ. ¿ÚÔþà: 11c1 ¿ÚáÔà (error); 10c2 []Õþà. Ben-Ḥayyim counts 4:27c+d+ as 8:14cd. 4:33a+b: NVulg. Usque ad mortem agonizare pro iustitia.

28b

58

SIR 4:28c+ – 5:1cꞌ

Vulg.

LXX

MS A 5:14c‫ ;ס‬4:28cdBe

1

‫ שתים‬2‫ בעל‬/ ‫ﭏ תקרא‬ 5:14d‫ ;ס‬4:28eBe

‫ תרגל׃‬4‫ לשונך ﭏ‬3‫וﭏ‬ 4:34a

noli citatus esse in lingua tua

4:29a

4:29b

4:30a

4:30b

4:30a‫ס‬.Be

‫ﭏ תהי ככלב בביתך‬ 4:30b‫ס‬.Be

‫ במלאכתך׃‬/ ‫ומוזר ומתירא‬

καὶ ϕαντασιοκοπῶν ἐν τοῖς οἰκέταις σου.

4:36a

non sit porrecta manus tua ad accipiendum

‫ במלאכתך׃‬7‫ ורִשׁיש‬/ ‫ורפי‬

μὴ ἴσθι ὡς λέων ἐν τῷ οἴκῳ σου

4:35b

evertens domesticos tuos et opprimens subiectos tibi

4:29b

‫ס‬.Be

καὶ νωθρὸς καὶ παρειμένος ἐν τοῖς ἔργοις σου.

4:35a

noli esse sicut leo in domo tua

‫ﭏ תהי גבהן בלשוניך‬

μὴ γίνου θρασὺς ἐν γλώσσῃ σου

4:34b

et inutilis6 et remissus in operibus tuis

4:29a‫ס‬.Be

4:31a

4:31a‫ס‬.Be

‫ﭏ תהי ידך פתוחה לקחת‬

μὴ ἔστω ἡ χείρ σου ἐκτεταμένη εἰς τὸ λαβεῖν

4:36b

4:31b

4:31b‫ס‬.Be

/ ‫וקפוצה בתוך מתן׃‬

καὶ ἐν τῷ ἀποδιδόναι συνεσταλμένη.

et ad reddendum9 collecta

Vulg.

LXX 5:1a

noli adtendere ad possessiones iniquas11 5:1bc

et ne dixeris est mihi sufficiens + vita nihil enim proderit in tempore vindictae et obductionis+13

MS A 5:1a

5:1a

‫ס‬.Be

‫ תשען על חילך‬12 ‫ﭏ‬

Μὴ ἔπεχε ἐπὶ τοῖς χρήμασίν σου 5:1b

5:1b‫ס‬.Be

‫ תאמר יש לﭏ ידי‬14 ‫וﭏ‬

καὶ μὴ εἴπῃς Αὐτάρκη μοί ἐστιν.

5:1cꞌ2a‫ס‬.Be

/ 15‫ﭏ תשען על כוחך‬

1 2 3 4 5 6 7 8

Ben-Ḥayyim places 4:28d+e+ without explanation after 5:14ab. ‫אל תקרא בעל‬: Beentjes: incorr. ‫אל תקרא בעל אל תקרא בעל‬. ‫וﭏ‬: Peters: ‫ו]ע[ל‬. ‫ﭏ‬: Schechter/Taylor, Segal, Beentjes: ‫אל‬. ? ßÚáäÂ: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ßçþáÂ. inutilis: NVulg. pavidus. ‫ורִשׁיש‬: Lévi, Beentjes: ‫ ;ורשׁיש‬Smend: ‫ורשיש‬. Lévi wrongly transcribes here MS C as MS D up to 7:25.

59 MS C

Syr.

4 28c+ 28d+

4:29a

? k5ßÚá䠅ÍÃý À{z ¿ćà

29a

4:29b

? .‚ËÚÃð ÿÚþæ{ ¿ò{ A

29b

k‚ĀÚàÄáÝ À{z ¿ćà

30a

? .‚ËÚÃð âÚÐx{ ôÚï|{

30b

kÄêäà ‚ËÙA s ¿ÔÚþò À{z ¿ćà

31a

4:30a‫ס‬.Be8

4:30a

‫ כאריה בביתך‬/ ‫אל תהי‬ 4:30b‫ס‬.Be

4:30b

/ ‫ומתפחז בעבודתך‬ 4:31a‫ס‬.Be

4:31a

/ ‫אל תהי ידך מושטת לשאת‬ 4:31b‫ס‬.Be

4:31b

‫ובעת השב קפודה‬

kƒĀäà

MS C

¿êÚóù À{z{

10

Syr.

31b

5

5:1a

? kßÚêÞæ âï âݏ ¿ćà

1a

> üãs{ .Ûà ĀÙs ÛÆéx

1b

5:1b

1cꞌ

9 10 11 12 13 14 15

reddendum: NVulg. dandum. ¿êÚóù: 10c1 ¿úÚóé (error). noli adtendere ad possessiones iniquas: NVulg. Ne innitaris possessionibus tuis. ‫ﭏ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. nihil enim proderit in tempore vindictae et obductionis+: NVulg. >. ‫וﭏ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואל‬. ‫כוחך‬: Peters: incorr. ‫כחך‬.

60

SIR 5:1dꞌ – 5:5b

Vulg.

LXX

MS A 5:1dꞌ2b‫ס‬.Be

‫ אחר תאות נפשך׃‬1‫ללכת‬ 5:2

non sequaris concupiscentiam cordis2

5:2a

5:2a‫ס‬.Be

‫ﭏ תלך אחרי לבך ועיניך‬

μὴ ἐξακολούθει τῇ ψυχῇ σου καὶ τῇ ἰσχύι σου 5:2b

5:2b‫ס‬.Be

‫׃‬5 ‫ בחמודות רעה‬/ 4 ‫ללכת‬

πορεύεσθαι ἐν ἐπιθυμίαις καρδίας σου·

3

5:3ab+

et ne dixeris +quomodo potui7 aut+ quis me subiciet +propter facta mea+

5:3a

καὶ μὴ εἴπῃς Τίς με δυναστεύσει;

5:3c

Deus enim vindicans vindicabit

5:3b

5:4a

μὴ εἴπῃς ῞Ημαρτον, καὶ τί μοι ἐγένετο;

5:4b

Altissimus enim est12 patiens + redditor+

8

5:4b

‫ﭏ תאמר מי יוכל כחו‬

5:3b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬10 ‫כי י י י מבקש נרדפים‬

ὁ γὰρ κύριος ἐκδικῶν ἐκδικήσει.

5:4a

ne dixeris peccavi et quid accidit mihi11 +triste+

5:3a‫ס‬.Be

5:4a‫ס‬.Be

‫ﭏ תאמר חטאתי ומה יעשה לי מאומה‬ 5:4b‫ס‬.Be

‫ אפים הוא׃‬13 ‫כי ﭏ ארך‬

ὁ γὰρ κύριός ἐστιν μακρόθυμος.

5:6a‫ ;ס‬5:4cBe 16

‫ תאמר רחום י י י‬15 ‫ﭏ‬

5:6b‫ ;ס‬5:4dBe

‫וכל עונותי ימחה׃‬ 5:5a

de propitiatu peccatorum20 noli esse sine metu

5:5a

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

/ 22‫ סליחה ﭏ תבטח‬21 ‫ﭏ‬

περὶ ἐξιλασμοῦ μὴ ἄϕοβος γίνου

5:5b

neque adicias peccatum super peccatum

5:5a‫ס‬.Be

5:5b

5:5b‫ס‬.Be

προσθεῖναι ἁμαρτίαν ἐϕ᾿ ἁμαρτίαις·

‫ללכת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ללכת‬. non sequaris concupiscentiam cordis: NVulg. Ne sequaris fortitudinem tuam. NVulg 2:2b+: ut ambules in concupiscentiis cordis tui. ‫ללכת‬: ‫ ת‬line-filler. Cf. 14:14b ‫וחמוד רע אל תחמוד‬. ? ? ÛçÚÂøÂ: 11c1 Ûç‹ ĀÂ; 13c1 ÛçÚÂø . + quomodo potui: NVulg. «Quis praevalebit in me?» ‫כחו‬: Peters: [‫כח]י‬. ÛáÚÐ: 13c1 ßáÚÐ (error). ‫נרדפים‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;נרדפים‬cf. Qoh 3:15. accidit mihi: NVulg. mihi accidit. Altissimus enim est: VL est enim altissimus.

‫להוסיף עון על עון׃‬

61 MS C

Syr.

5 1dꞌ

5:2a

ßáÚÐ âï âݏ ¿ćà

2a

? .ßÃà 6ÛçÚÂø ƒ|¾ćäà

2b

.9ÛáÚÐ Àøã üãs ¿ćà A Îçãx A

3a

5:2b

5:3a

5:3b

…{ÍáÝx {z ¿ïΏ> ¿Ùüãx âÔã ? .¿ÃÚáï 5:4a‫ס‬.Be

3b

5:4a

/ ‫ תאמר חטאתי ומה יהיה לו‬/ ‫אל‬ 5:4b‫ס‬.Be

> üãs ¿ćà Ûà À{z A ¿ćà{ ĀÚÔÐx .„Ëã

4a

5:4b

‫כי ייי ארך אפים הוא׃‬ 14

.{z ¿Ð{ üÚÆæ fÀÍàsx âÔã

4b

5:4c

k17¿Ùüã {z ¿çäÐüãx üãs ¿ćà

4c+

5:4d

.Ûà ûÃý> {z A 5:5a‫ס‬.Be

23 ‫ על עון‬/ ‫להוסיף עון‬

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

‫ארך‬: Cowley: ‫אׁרך‬. ‫ייי‬: the third ‫ י‬with a tail; Schechter (JQR 12), Segal: incorr. ‫יי‬. ‫ﭏ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫אל‬. ‫י י י‬: Segal: incorr. ‫יי‬. ¿Ùüã: 13a1 ÀÍàs + corr. by second hand ¿Ùüã; 9c1 [- - -]. > À¾ÅÎêà{: 11c1, 13a1 ¿ÅÎêà{ (error); 9c1 Às[]. ? ÛÂÎÐx: 13a1 €ÍÓ[]. propitiatu peccatorum: NVulg. propitiato peccato. ‫ﭏ‬: Peters: ‫]ע[ל‬. ‫ ח‬line-filler. ‫עון‬: Lévi: ‫עין‬.

18

> À¾ÅÎêà{

4d+

5:5a

‫ סליחה אל תבטח‬/ ‫אל‬ 5:5b‫ס‬.Be

? ÛÂÎÐx

19

m¿çúÂÎý âï âݏ ¿ćà

5a

? ? .ôé{ ÀÍÔÐ âï ÀÍÔÐ ¿ćàx

5b

5:5b

62

SIR 5:6a – 5:8b

Vulg.

LXX 5:6a

et ne dicas miseratio Dei1 magna est 5:6b

multitudinis peccatorum meorum miserebitur 5:7a

misericordia enim et ira ab illo3 5:7b

et in7 peccatores respicit8 ira illius 5:8a

non11 tardes converti ad Deum12 5:8b

et ne differas de die14 in diem 5:9a

subito enim venit16 ira illius17 5:9b

et in tempore vindictae disperdet te19 5:10a

noli anxius esse in21 divitiis iniustis 5:10b

nihil enim proderunt tibi22 in die obductionis +et vindictae+23

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

MS A 5:6a

5:6c‫ ;ס‬5:6aBe

‫ואמרת רחמיו רבים‬

καὶ μὴ εἴπῃς ̔Ο οἰκτιρμὸς αὐτοῦ πολύς, 5:6b

5:6d‫ ;ס‬5:6bBe

/ ‫ עונותי יסלח׃‬2‫לרוב‬

τὸ πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν μου ἐξιλάσεται· 5:6c

5:6e‫ ;ס‬5:6cBe

ἔλεος γὰρ καὶ ὀργὴ παρ᾿ αὐτῷ, 5:6d

5

5:6f ‫ ;ס‬5:6dBe

‫ רשעים ינוח רגזו׃‬9 ‫וﭏ‬

καὶ ἐπὶ ἁμαρτωλοὺς καταπαύσει ὁ θυμὸς αὐτοῦ. 5:7a

‫[ו‬.]‫ כי רחמים ואף ע‬4

5:7a‫ס‬.Be

‫ ﭏיו‬/ ‫ﭏ תאחר לשוב‬

μὴ ἀνάμενε ἐπιστρέψαι πρὸς κύριον 5:7b

5:7b‫ס‬.Be

‫וﭏ תתעבר מיום ﭏ יום׃‬

καὶ μὴ ὑπερβάλλου ἡμέραν ἐξ ἡμέρας· 5:7c

5:7c‫ס‬.Be

ἐξάπινα γὰρ ἐξελεύσεται ὀργὴ κυρίου, 5:7d

18

5:7d‫ס‬.Be

‫ תספה׃‬/ ‫וביום נקם‬

καὶ ἐν καιρῷ ἐκδικήσεως ἐξολῇ. 5:8a

5:8a‫ס‬.Be

‫ﭏ תבטח על נכסי שקר‬

μὴ ἔπεχε ἐπὶ χρήμασιν ἀδίκοις· 5:8b

οὐδὲν γὰρ ὠϕελήσει σε ἐν ἡμέρᾳ ἐπαγωγῆς.

‫כי פתאום יצא זעמו‬

5:8b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬24‫כי לא יועילו ביום עברה‬

Dei: NVulg. Domini. ‫לרוב‬: Ben-Ḥayyim: ‫לר)(]ו[ב‬. NVulg. + cito proximant. = 16:11c. ‫[ו‬.]‫ע‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ע]מ[ו‬Smend, Segal: ‫ ;עמו‬Beentjes: ‫[ו‬.]‫ע‬. ¿ćäÐă: 7a1 (haplography); 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćäÐăx; 13a1 ¿ćã[]. A in: NVulg. super. respicit: NVulg. requiescit. ‫וﭏ‬: Peters: ‫ו]ע[ל‬. ‫ועל רשעים‬: MS: ‫ועלרשעים‬. non: VL ne. Deum: NVulg. Dominum. u{x: 13a1 u{x (haplography); 10c1 x[]u{.

63 MS C

Syr.

5

5:6c‫ ;ס‬5:6aBe

‫ רחמיו‬/ ‫ואמרת רבים‬

6a

5:6d‫ ;ס‬5:6bBe

/ ‫לרוב עוונותי יסלח‬ 5:6e‫ ;ס‬5:6cBe

‫כי רחמים ואף עמו‬ 5:6f ‫ ;ס‬5:6dBe

6b 5:6a

.Íäï fÀÏÅ{{ 6¿ćäÐă A ƒÎÔã 5:6b

‫ יניח רגזו‬/ 10 ‫ועל רשעים‬ 5:7a‫ס‬.Be

6c

.zÏÅ{ ÒÚæĀæ ¿ðÚýă âï{

6d

u{x üÐ{Āý ¿ćà

7a

.15„ÎÚà „ÎÙ èã üÞ ¿ćà{

7b

5:7a

‫ אליו‬/ ‫אל תאחר לשוב‬ 5:7b‫ס‬.Be

.€zÎãËù

13

5:7b

// ‫ואל תתעבר מיום ליום‬ 5:7c‫ס‬.Be

5:7c

‫כי פתאום יצא זעמו‬ 5:7d‫ס‬.Be

mÀÏÅ{ ûóæ> ¿Úáý èãx ƒÎÔã

7c

5:7d

‫ תספה‬/ ‫ובעת נקם‬

.20¿æüÂs f¿çïÎò …Ëðà{

7d

? âï âݏ ¿ćà .¿ćàÎïx ¿êÞæ A

8a

5:8a

5:8b 25

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

¿ćãÎÚ ßæ{Ëðæ ¿ćàx ƒÎÔã .ÀĀúïx

de die: VL diem. „ÎÚà „ÎÙ èã: 13c1 „ÎÙ è㠄ÎÙ (error). venit: NVulg. veniet. ira illius: = Γ Codex Sinaiticus (incorr.), Origen recension ὀργὴ αὐτοῦ, HAC ‫זעמו‬. ‫יצא זעמו‬: MS: ‫יצאזעמו‬. disperdet te: = Γ Origenic recension ἐξολοθρεύσει σε; NVulg. abripieris. > ¿æüÂs: 7a1 (error); 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Moss ¿æËÂs; CB ¿æËÂs. noli anxius esse in: NVulg. Ne innitaris. tibi: NVulg. >. obductionis +et vindictae+: NVulg. calamitatis. ‫ ה‬line-filler. ¿ćãÎÚÂ: CB ¿ćäúÚ (error).

8b

64

SIR 5:9a – 5:13b

Vulg.

LXX

MS A

5:11a

non ventiles te1 in omnem ventum

5:9a

5:9b

5:11c +

sic enim peccator probatur duplici6 lingua esto firmus +in via Dei7+ et in veritate sensus tui et scientia

οὕτως ὁ ἁμαρτωλὸς ὁ δίγλωσσος. 5:10a

ἴσθι ἐστηριγμένος ἐν συνέσει σου,

5:12b

et prosequatur te verbum +pacis et iustitiae+

5:10b

5:11a

esto mansuetus12 ad audiendum verbum +ut intellegas+

Γίνου ταχὺς ἐν ἀκροάσει σου

5:13b

5:11b

καὶ ἐν μακροθυμίᾳ ϕθέγγου ἀπόκρισιν.

5:14a

si est tibi intellectus responde proximo

5:12a

5:12b

5:13a

4 5 6 7 8 9 10 11 12

‫ יהי דברך׃‬10‫ואחד‬ 5:11a‫ס‬.Be

‫היה ממהר להאזין‬ 5:11b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬16‫ פתגם‬15‫ובארך רוח השב‬ 5:12a‫ס‬.Be

‫אם יש אתך ענה רעך‬ 5:12b‫ס‬.Be

‫ואם אין ידך על פיך׃‬

5:13a‫ס‬.Be

‫ בוטא‬20 ‫ ביוד‬/ ‫כבוד וקלון‬

δόξα καὶ ἀτιμία ἐν λαλιᾷ,

5:15b

lingua inprudentis22 subversio ipsius23

5:10b‫ס‬.Be

εἰ δὲ μή, ἡ χείρ σου ἔστω ἐπὶ στόματί17 σου.

5:15a

honor et gloria18 in sermone + sensati19+

// 9‫ דעתך‬8‫היה סמוך }ע{ל‬

εἰ ἔστιν σοι σύνεσις, ἀποκρίθητι τῷ πλησίον·

5:14bc+

sin autem sit manus tua super os tuum +ne capiaris in verbo indisciplinato et confundaris+

5:10a‫ס‬.Be

καὶ εἷς ἔστω σου ὁ λόγος.

5:13a

et cum sapientia fers responsum verum14

3

‫ופונה דרך שבולת׃‬

5:9c

5:12a

2

5:9b‫ס‬.Be

καὶ μὴ πορεύου ἐν πάσῃ ἀτραπῷ·

et non eas in omni via5

1

‫ﭏ תהיה זורה לכל רוח‬

Μὴ λίκμα ἐν παντὶ ἀνέμῳ

5:11b

+

5:9a

‫ס‬.Be

5:13b

καὶ γλῶσσα ἀνθρώπου πτῶσις αὐτῷ.

te: NVulg. >. Ÿ 11m6 Áx. Áx: âÞà: 7h3, 13a1: âÞÂ. }{: 12h2 }{s. omni via: NVulg. omnem viam. duplici: NVulg. in duplici. in via Dei: NVulg. in sensu tuo. ‫}ע{ל‬: Lévi, Peters, Segal: ‫על‬. ‫}ע{ל דעתך‬: Schechter/Taylor: ‫ ;}ע{לדעתך‬Ben-Ḥayyim: [‫)לדעתך(]על דעתך‬. ‫ואחד‬: Beentjes: incorr. ‫ואחר‬. ‫ואחר‬: Peters: incorr. ‫אחד‬. mansuetus: NVulg. velox.

5:13b‫ס‬.Be

‫ולשון אדם מפלתו׃‬

65 MS C 5:9a

Syr.

‫ס‬.Be

5

5:9a

‫ רוח‬/ ‫אל תהי זורה לכל‬ 5:9b‫ס‬.Be

> À{z ¿ćà k4}{ 3âÞà 2Áx

9a

.âÚÃý âÞà ¿çòĀã{

9b

5:9b

/ ‫ואל תלך לכל שביל‬

9c 5:10a‫ס‬.Be

5:10a

‫היה סמוך על דברך‬ 5:10b‫ס‬.Be

mßäðÓ âï ßÚäé ĀÙ{z A

10a

.À{z ÁËÐ f‚Āáã{

10b

mñäþäà uzüêã ĀÙ{z A

11a

[224v. b] uÍÙ> ĀÙ{z ÀÎçÙĀäÂ{ .¿ćäÅĀò

11b

5:10b

‫ יהיה דבריך‬/ ‫ואחר‬ 11

5:11a‫ס‬.Be 13

‫ בשמועה טובח‬/ ‫היה נכון‬

5:11b‫ס‬.Be

‫ ענה תענה נכונה‬/ ‫ובארך‬ 5:12a‫ס‬.Be

‫ יש אתך ענה ריעיך‬/ ‫אם‬ 5:12b‫ס‬.Be

‫ אין שים ידך על פיך‬/ ‫ואם‬

5:13a‫ס‬.Be

‫ וקלון ביד בוטח‬/ ‫כבוד‬

21

5:13b‫ס‬.Be

‫ מפליטו‬/ ‫ולשון אדם‬ 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

5:11a

5:11b

5:12a

.‚üÃÑà ¿çò> mÀĀáã ßà ĀÙs …s

12a

5:12b

.ßãÎò âï åÚA é ‚ËÙs f¿ćàs{

12b

5:13a

> ËÚÂ ¿ćááù{ ÁüúÙs > .âáäãx èã

13a

5:13b

> ? e…{Íà ¿ã f¿þçÚçÂx

…{Íçþà{ A

24

‫טובח‬: in MS error for ‫ ;טובה‬Lévi, Schechter (JQR 12), Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: tacit corr. ‫טובה‬. sapientia fers responsum verum: NVulg. tarditate proferas responsum. ‫רוח השב‬: in MS ‫רוחהשב‬. ‫פתגם‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פתגם‬. στόματί: Rahlfs τῷ στόματί. gloria: NVulg. ignominia. sensati: NVulg. >. ‫ביוד‬: Peters: ‫ביד‬. ‫בוטח‬: in MS error for: ‫ ;בוטה‬Lévi, Schechter (JQR 12), Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: tacit corr. ‫בוטה‬. inprudentis: NVulg. vero homini. ipsius: NVulg. est ipsius. ? …{Íçþà{: 12h2 …{ÍÚçþà{ (error). A

13b

66

SIR 5:14a – 6:2b

Vulg.

LXX 5:16a

MS A 5:14a

5:14a

‫ס‬.Be

/ 4‫ שתים‬3 ‫ﭏ תקרא בעל‬2

Μὴ κληθῇς ψίθυρος

non appelleris susurrio1 5:16b

5:14b

5:14b‫ס‬6.Be

‫ובלשונך ﭏ תרגל רע׃‬

καὶ τῇ γλώσσῃ σου μὴ ἐνέδρευε·

et lingua tua capiaris et confundaris7 5:17a

super furem enim est confusio +et paenitentia8+

5:14c

5:14d

5:15/15a

iustifica pusillo et magno +similiter+10

ἐν μεγάλῳ καὶ ἐν μικρῷ μὴ ἀγνόει

Vulg.

LXX

11

noli fieri pro amico inimicus proximo12+

5:14f ‫ ;ס‬5:14dBe

‫ בעל שתים׃‬/ 9 ‫חרפה רעהו‬

καὶ κατάγνωσις πονηρὰ ἐπὶ διγλώσσου.

5:18

6:1a

‫כי על גנב נבראה בשת‬

ἐπὶ γὰρ τῷ κλέπτῃ ἐστὶν αἰσχύνη

5:17bc+

et denotatio pessima super bilinguem +susurratori autem odium et inimicitia et contumelia+

5:14e‫ ;ס‬5:14cBe

5:15‫ ;ס‬5:15aBe

‫מעט והרבה ﭏ תשחת‬

MS A 6:1a/5:15b

καὶ ἀντὶ ϕίλου μὴ γίνου ἐχθρός·

‫ס‬

6:1a ; 5:15bBe

/ ‫ותחת אוהב ﭏ תהי שונא‬

+

6:1b

inproperium enim et contumeliam malus hereditabit14 6:1c

et18 omnis peccator +invidus+ et bilinguis 6:2aα

non te extollas in cogitatione animae tuae 6:2aβb

velut taurus ne forte elidatur virtus tua +per stultitiam+ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

6:1b/5:15c

ὄνομα γὰρ πονηρὸν αἰσχύνην καὶ ὄνειδος κληρονομήσει· 6:1c/5:15d

οὕτως ὁ ἁμαρτωλὸς ὁ δίγλωσσος. 6:2a

6:1c(b!)‫ ;ס‬5:16aBe

‫ תוריש חרפה‬16 ‫שם רע וקלון‬15 6:1d(c!)‫ ;ס‬5:16bBe

‫ שתים׃‬19 ‫כן איש רע בעל‬ 6:2a‫ ;ס‬6:1aBe

‫ תפול ביד נפשך‬/ ‫ﭏ‬

μὴ ἐπάρῃς σεαυτὸν ἐν βουλῇ ψυχῆς σου, 6:2b

ἵνα μὴ διαρπαγῇ ὡς ταῦρος ἡ ἰσχύς21 σου·

susurrio: NVulg. susurro. In HA the same text as 4:28c+. ‫בעל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעל‬. ‫שתים‬: ‫ ם‬line-filler. Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שתים‬. èÙÍُĀÂ: 7h3, 8a1; 9m1, 11c1, 12h2, 13c1, W èُăĀÂ. Ben-Ḥayyim: incorr. addition of 5:14cꞌ ‫ אל תקרא בעל שתים‬and 14dꞌ ‫ואל לשונך אל תרגל‬. capiaris et confundaris: NVulg. ne calumnieris. et paenitentia: NVulg. >. ‫רעהו‬: Peters: [‫[ ]על‬.]‫רעה‬. 5:18: NVulg. >. NVulg. 6:1a +Nec pusillum nec multum noceas et+.

6:2b‫ ;ס‬6:1bBe

‫ותעבה חילך עליך׃‬

67 MS C

Syr.

5

5:14a

> Áüù ¿ćà .5èÙÍُĀ ßàÍã

14a

5:14b

.âù> ¿ćà fßçþáÂ{

14b

5:14c

ĀÙA üs ¿ÃçÅ âïx âÔã > .ÀÍÂ

14c

5:14d

> > âï ¿þÚ èã Áüï‹{ ßàÍãx A .èُăĀÂ

14d

5:15

.}{üé ¿ćà fÎï|{ ÛÆé

MS C

MS 2Q

Syr.

15

6

6:1a

> ôáÐ{ À{z ¿ćà m¿ćäЍ .13À¾çé

1a

¿ćäý ¿ćàx fs ¿ćááù{ ¿þÚ A 17 ÁËêÐ{

1b

6:1b

6:1c

? > > âï f¿ÂÎÐ{ .èُăĀ ßàÍãx èã

1c

6:2a

mßþóæx ÁËÙA ¾Â

åàĀý ¿ćà

2a

.22ßáÚÐ Á{ ßÙs ¿ð ¿ćàx

2b

20

6:2b

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

proximo: NVulg. >. À¾çé: 12h2 ¿çé (haplography). inproperium enim et contumeliam malus hereditabit: NVulg. Nomen enim malum et improperium et contumeliam hereditabis. Indent before ‫שם‬. ‫וקלון‬: Beentjes: incorr. ‫וקלין‬. ÁËêÐ{: 12h2 ÁËêÐ. et: NVulg. sic. ‫רע בעל‬: in MS ‫רעבעל‬. åàĀý: 12h2 åáý (error); CB åàĀý. A ἰσχύς: Rahlfs ψυχή. Text Smend (= HA, VL). ßáÚÐ: 9c1 ßáÑæ or ßáÚÐ.

68

SIR 6:3a – 6:8a

Vulg.

LXX 6:3a

+

et+ folia tua comedet1 et fructus tuos perdet2

6:3a

6:3b

6:4bc+

et in gaudium inimici dat illum +et deducit11 in sortem impiorum+ 6:5a

verbum12 dulce multiplicat amicos + et mitigat inimicos+ 6:5b

et lingua eucharis in bono homine abundat14 6:6a

6:6b

et consiliarii15 tibi sint16 unus de mille 6:7a

6:3b‫ ;ס‬6:2bBe

‫והניחתך כעץ יבש‬

6:4a

6:4a‫ ;ס‬6:3aBe

/ 9 ‫ בעליה‬8‫כי נפש עזה תשחת‬

ψυχὴ πονηρὰ ἀπολεῖ τὸν κτησάμενον αὐτὴν 6:4b

6:4b‫ ;ס‬6:3bBe

‫ושמחת שונא תשיגם׃‬

καὶ ἐπίχαρμα ἐχθρῶν ποιήσει αὐτόν. 6:5a

6:5a‫ ;ס‬6:4aBe

‫ ירבה אוהב‬13‫חיך ע ֵרב‬

Λάρυγξ γλυκὺς πληθυνεῖ ϕίλους αὐτοῦ, 6:5b

6:5b‫ ;ס‬6:4bBe

‫ שוﭏו שלום׃‬/ ‫ושפתי חן‬

καὶ γλῶσσα εὔλαλος πληθυνεῖ εὐπροσήγορα. 6:6a

6:6a‫ ;ס‬6:5aBe

‫אנשי שלומך יהיו רבים‬

6:6b

6:6b‫ ;ס‬6:5bBe

/ ‫ובעל סודך אחד מאלף‬

οἱ δὲ σύμβουλοί σου εἷς ἀπὸ χιλίων. 6:7a

6:7a‫ ;ס‬6:6aBe

‫ קנהו‬19 ‫קנית אוהב בניסין‬

εἰ κτᾶσαι ϕίλον, ἐν πειρασμῷ κτῆσαι αὐτὸν

si possides amicum in temptatione18 posside eum 6:7b

6:7b

6:7b‫ ;ס‬6:6bBe

‫וﭏ תמהר לבטח עליו‬

καὶ μὴ ταχὺ ἐμπιστεύσῃς αὐτῷ.

et non21 facile credas illi22 6:8a

est enim amicus secundum tempus suum23

1

‫ תשרש׃‬/ 3 ‫עליך תאכל ופריך‬

οἱ εἰρηνεύοντές σοι ἔστωσαν πολλοί,

multi pacifici sint tibi

6:8a

‫ס‬

6:8a ; 6:7a

ἔστιν γὰρ ϕίλος ἐν καιρῷ αὐτοῦ

comedet: NVulg. comedat. perdet: NVulg. perdat. 3 ‫ ך‬line-filler. 4 ƒÎÝs ßÂs{: 13c1 by second hand ƒÎÝs ÍÂs. 5 relinqueris: NVulg. relinquaris. 6 heremo: NVulg. eremo. 7 nequa disperdet: NVulg. nequam disperdet eum. 8 ‫תשחת‬: Peters, Segal: incorr. ‫תשחית‬. 9 ‫בעליה‬: ‫ ה‬line-filler. Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעליה‬. ? ? 10 €z{¾çêà: 11c1 €zÎæ¾êà (error). 11 deducit: NVulg. deducet. 12 verbum: NVulg. Os. 2

Be

καὶ ἀϕήσεις σεαυτὸν ὡς ξύλον ξηρόν.

6:4a

anima enim nequa disperdet7 qui se habet

6:3a ; 6:2a

τὰ ϕύλλα σου καταϕάγεσαι καὶ τοὺς καρπούς σου ἀπολέσεις

6:3b

et relinqueris5 velut lignum aridum + in heremo6+

MS A ‫ס‬

Be

‫ כפי עת‬/ ‫כי יש אוהב‬

69 MS C

MS 2Q

Syr.

6

6:3a

.4ƒÎÝs ßÂs{ e fßÚòĄÓ

3a

6:3b

.¿þÚÃÙ ¿çáÙs ßÙs fßúÃý{

3b

6:4a

> > .züã âÃЏ fÀĀÚþù ¿þóæx âÔã

4a

6:4b

? À{ËÐ{ €z{¾çêà

4b

.€zÎäÐă …ÎÆêæ ¿ćäÚA ê ¿ćãÎò

5a

.€zÎÙËÃï 6:5aEW

6:5a

‫חיך ערב ירבה אוהב‬ 6:5bEW

6:5b

‫ חן שואלי שלום‬/ ‫ושפתי‬ 6:6aEW

? ? …{zÎóé{ À¾ćáý f¿æ¾Ýx .¿ćäáýx

6:6bEW

? ? .èÙ¾ÚÆé …{{Íæ> fßäáý Ûà¾ý

6:7aEW

6:7bEW

EW

17 18 19 20 21 22 23

6b

¿çÚêç f¿ćäЍ Āæs ¿çù> 20…s .€zÎÚçù

7a

.€zÎáï ÎáݏĀäà uzĀé ¿ćà{

7b

6:8a

/ ‫יש אוהב בפני עת‬

16

f‚|s âðÂ{

17

6:7b

‫ תמהר לבטוח עליו‬/ ‫ואל‬

15

.ôàs èã ËÐ 6:7a

‫ אוהב בנסיון קנהו‬/ ‫קנית‬

14

6a

6:6b

‫ סודך אחד מﭏף‬/ ‫ובעל‬

13

5b

6:6a

‫ שלומיך יהיו רבים‬/ ‫אנשי‬

6:8a

10

‫ע ֵרב‬: Smend: ‫ערב‬. in bono homine abundat: NVulg. salutem dicit. consiliarii: NVulg. consiliarius. tibi sint: NVulg. sit tibi. ‚|s: 7h3 ‚| (orthographical variant). temptatione: NVulg. tentatione. ‫בניסין‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫ ;בניסון‬Ben-Ḥayyim: ‫ין‬/‫בניסו‬. …s: W >. non: NVulg. ne. illi: NVulg. ei. tempus suum: NVulg. opportunitatem suam.

? > ¿äЍ ĀÙs mÀĀðý Ûò¾Â

8a

70

SIR 6:8b – 6:13b

Vulg.

LXX 6:8b

et non permanebit in die tribulationis

6:8b

6:9a

et est amicus qui+ odium4 et rixam et convicia5 denudabit

6:9b

6:10a

6:10b

καὶ οὐ μὴ παραμείνῃ ἐν ἡμέρᾳ θλίψεως9·

6:11ab

amicus si permanserit fixus11 erit tibi quasi coaequalis

6:11a

καὶ ἐν τοῖς ἀγαθοῖς σου ἔσται ὡς σὺ

6:11c

et in domesticis tuis fiducialiter aget

6:11b

6:12a

ἐὰν ταπεινωθῇς, ἔσται κατὰ σοῦ

6:12bc+

et a facie tua abscondet se unianimem habebis amicitiam bonam+19

+

6:12b

6:13a

6:13b

et ab21 amicis tuis adtende22

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

‫ יחשוף׃‬6‫ ריב חרפתך‬/ ‫ואת‬ 6:10a‫ ;ס‬6:9aBe

‫יש אוהב חבר שלחן‬ ‫ס‬

Be

6:10b ; 6:9b

‫    ֒ ביום רעה׃‬/ 10‫ולא ימצא‬ 6:11a‫ ;ס‬6:10aBe

13 ‫ כמוך‬12‫בטובתך ֻה}ו{א‬ 6:11b‫ ;ס‬6:10bBe

6:12a‫ ;ס‬6:11aBe

‫ רעה יהפך בך‬17 ‫אם תשיגך‬ 6:12b‫ ;ס‬6:11bBe

‫ומפניך יסתר׃‬

6:13a‫ ;ס‬6:12aBe

/ ‫משנאיך הבדל‬

ἀπὸ τῶν ἐχθρῶν σου διαχωρίσθητι

ab inimicis tuis separare

2

6:9b‫ ;ס‬6:8bBe

καὶ ἀπὸ τοῦ προσώπου σου κρυβήσεται.

6:13a

1

‫יש אוהב נהפך לשנא‬

/ ‫ יתנדה ממך׃‬15 ‫ וברעתך‬14

καὶ ἐπὶ τοὺς οἰκέτας σου παρρησιάσεται·

6:12a

si humiliaverit se16 contra te

3

καὶ ἔστιν ϕίλος κοινωνὸς τραπεζῶν

6:10b

et non permanet8 in die necessitatis

6:9a‫ ;ס‬6:8aBe

καὶ μάχην ὀνειδισμοῦ σου ἀποκαλύψει.

6:10a

est autem amicus socius mensae

‫וﭏ יעמוד ביום צרה׃‬

καὶ ἔστιν ϕίλος μετατιθέμενος εἰς ἔχθραν

6:9b +

6:8b‫ ;ס‬6:7bBe

καὶ οὐ μὴ παραμείνῃ ἐν ἡμέρᾳ θλίψεως.1

6:9a

et est amicus qui egreditur2 ad inimicitiam

MS A

6:13b

καὶ ἀπὸ τῶν ϕίλων σου πρόσεχε.

θλίψεως: Rahlfs θλίψεώς σου. egreditur: NVulg. convertitur. ‫לשנא‬: Peters: incorr. ‫לשונא‬. et est amicus qui+ odium: NVulg. >. et convicia: NVulg. convicii tui. ‫ ריב חרפתך‬and ‫( צרור חיים‬6:16a). ‫אוהב‬: Elizur: ‫אוהב‬. permanet: NVulg. permanebit. θλίψεως: Rahlfs θλίψεώς σου. ‫ א‬line-filler. amicus si permanserit fixus: NVulg. in prosperis. ‫ֻה}ו{א‬: Lévi: ‫ ;ֻהוא‬Smend, Segal: ‫הוא‬.

6:13b‫ ;ס‬6:12bBe

‫ומאהביך השמר׃‬

71 MS C

MS 2Q

6:8bEW

Syr.

6

6:8b

‫ואל יעמד ביום צרה‬

> .¿æøà{sx ¿æË𠄾ù ¿ćà{

8b

6:9aEW

‫ אוהב נהפך לשונא‬/ ‫יש‬

9a

6:9bEW

‫ ריב חרפתך יחשוך‬/ ‫ואת‬

9b

6:10aEW

‫ חבר שלחן‬7‫ אוהב‬// ‫יש‬ 6:10b

10a

EW

‫ ביום רעה‬/ ‫ולא ימצא‬

10b 6:11a

> ‚ĀÃÔ ? Â> m‚ÎÝs À{z

11a

? .ßçã ûЍĀã f‚ĀþÚA ÃÂ{

11b

.ß ‚ÎòÍæ âò …s

12a

> fƒ|¾æ eßÚãËù èã{ .¿þÓĀæ{

12b

6:11b

6:12aEW

6:12a

‫ תשיגנו נרפך בך‬/ ‫אם‬ 18

6:12bEW

6:12b

/ ‫ומפניך יסתר‬

6:13aEW

6:13a

‫משונאיך הבדל‬ 6:13bEW

23 ‫[שמר‬.] / ‫ומאוהביך‬

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

fßæ¾é èã{

13a

> èã{ .üÙz| ĀÙ{z fßäЍ

13b

.ûЍs

20

6:13b

‫ֻה}ו{א כמוך‬: in MS ‫ֻה}ו{אכמוך‬. Lévi: ‫ ;ֻהוא כמוך‬Smend: ‫ ;הוא כמוך‬Ben-Ḥayyim: [‫)האכמוך( ]ֻהוא כמוך‬. Relation to Γ 11b doubtful. ‫וברעתך‬: Lévi: incorr. ‫ברעתך‬. humiliaverit se: NVulg. humiliatus fueris, convertetur. ‫תשיגך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫תשיגך‬. ‫ ם‬line-filler. + unianimem habebis amicitiam bonam+: NVulg. >. ßæ¾é: 7a1 metathesis; 7h3 ‚¾çé. ab: NVulg. de. adtende: NVulg. attende. ‫[שמר‬.]: Elizur: ‫השמר‬.

72

SIR 6:14a – 6:18a

Vulg.

LXX 6:14a

amicus fidelis protectio fortis

6:14a

ϕίλος πιστὸς σκέπη κραταιά,

6:14b

qui autem invenit illum invenit thesaurum

6:14b

6:15b

et non est digna8 ponderatio +auri et argenti+9 contra bonitatem + fidei+10 illius 6:16a

amicus fidelis medicamentum vitae +et inmortalitatis+12 6:16b

6:14a‫ ;ס‬6:13aBe

‫אוהב אמונה אוהב תקוף‬ 6:14b‫ ;ס‬6:13bBe

‫ הון׃‬/ ‫ומוצאו מצא‬

ὁ δὲ εὑρὼν αὐτὸν εὗρεν θησαυρόν.

6:15a

amico fideli nulla est conparatio6

MS A

6:15a

6:15a‫ ;ס‬6:14aBe

‫לאוהב אמונה אין מחיר‬

ϕίλου πιστοῦ οὐκ ἔστιν ἀντάλλαγμα, 6:15b

6:15b‫ ;ס‬6:14bBe

‫ואין משקל לטובתו׃‬

καὶ οὐκ ἔστιν σταθμὸς τῆς καλλονῆς αὐτοῦ. 6:16a

ϕίλος πιστὸς ϕάρμακον ζωῆς, 6:16b

6:16a‫ ;ס‬6:15aBe

‫ חיים אוהב אמונה‬/ ‫צרור‬ 6:16b‫ ;ס‬6:15bBe

‫ ﭏ ישיגם‬15‫ירא‬

καὶ οἱ ϕοβούμενοι κύριον εὑρήσουσιν αὐτόν.

et qui metuunt Dominum inveniunt14 illum 6:17a

qui timet Deum aeque habebit amicitiam bonam16 6:17b

quoniam secundum illum erit amicus illius

6:17a

ὁ ϕοβούμενος κύριον εὐθυνεῖ ϕιλίαν αὐτοῦ, 6:17b

ὅτι κατ᾿ αὐτὸν οὕτως καὶ ὁ πλησίον αὐτοῦ.

6:17a‫ ;ס‬6:16aBe

/ 17 ‫כי כמוהו כן רעהו‬ 2:18a‫ ;ס‬6:16bBe

‫וכשמו כן מעשיו‬18 6:18a

fili a iuventute tua excipe doctrinam

1

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

6:18a

Τέκνον, ἐκ νεότητός σου ἐπίδεξαι20 παιδείαν,

It is very doubtful whether the vv. 14-15 of 2Q18 belong to Sir 6. They could also represent Sir 1:19-20 (cf. Baillet, DJD III 76; Martone, Ben Sira Manuscripts 82; Beentjes, Ben Sira in Hebrew, 123). [.............]: Baillet (DJD III) 76: [‫( ]אוהב אמונה אוהב‬6:14) or [‫( ]שכל ודעת תביע‬1:19). ¿óù{x: 11c1 ¿òÎùx (error). [...............]‫ת‬: Baillet (DJD III) 76: [‫( ת]קוף ומוצאו מצא הון‬6:14) or [‫( ]וכבוד[ ת]ומכיה תרים‬1:19). ? ÀĀäÚé: 13a1 ÀĀäÚé. conparatio: NVulg. comparatio. [….] ‫[ אן‬.........]: Baillet (DJD III) 76: [‫( ]לאוהב אמונ[ה אין ]מחיר‬6:15) or [‫( ]שרש חכמה יראת יהוה‬1:20); Beentjes: […] ‫…[ה אין‬..]. digna: NVulg. >. + auri et argenti+: NVulg. >. + fidei+: NVulg. >. [..................]: Baillet (DJD III) 76: [‫( ]ואין משקל לטובתו‬6:15) or [‫( ]וענפי[ה ארך ]ימים‬1:20).

73 MS C 6:14aEW

MS 2Q 6:13aBe 2

6:15bEW

‫ משקל לטובתו‬/ ‫ואין‬

14a

? .5ÀĀäÚé èÚÑÞþã f€zÎçÑÞþã{

14b

6:14b

[...............]‫ת‬

4

6:14aBe

‫אוהב אמונה אין מחיר‬

> fÁüýx ¿ćäЍ > {z ¿ćäЍ 3 . ¿óù{x

[.............]1 //

6:13aBe

/ ‫ומוצאו מצא הוא הון‬ 6:15aEW

6

6:14a

‫ תקיף‬/ ‫אוהב אמונה מגן‬ 6:14bEW

Syr.

6:15a 7

[....] ‫[ אן‬.........]

6:14aBe

? > .¿Úãx Íà ĀÚà fÀÎçäÙz åÐüà

15a

6:15b

.zÎÃÚÔà ¿ćáùĀã ĀÚà{

15b

> åЍ

16a

> .ÎÙ{z ÀÍà¾ćà âÐxx ¿çÙs{ A

16b

// 11[..................]

6:16a

? .¿ÚÐx {z ¿ćäé ÀÎçäÙz

13

6:16b

6:17a

> ÀÍàsx €zÎáÐx > …{üþæ ? .…{zÎäЍ

17a

6:17b

[224v. c] ¿çÝz fzÎÝsx âÔã > .€zÎäÐă

17b

6:17c

? ï > ¿çÝz Íäý ßÙs{19 .d€z{Ëà 6:18aEW

‫ קבל מוסר‬/ ‫בני מנוער‬

12 + 13 14 15 16 17 18

19 20 21

17c+

6:18a

. ¿çóàÎÙ âÃù> f‚ÎÚáÓ èã f€ü 21

18a

et inmortalitatis+: NVulg. >. Ÿ åЍ: 10m1, 10m3, 11m5 åЍx; 11m6 åЍx{. inveniunt: NVulg. invenient. ‫ירא‬: Peters: [‫ירא]י‬. bonam: NVulg. eius. ‫ ה‬line-filler. It is difficult to relate this colon ‫ וכשמו כן מעשיו‬to Γ 6:17b. It matches better Γ 2:18. Thus Ben-Ḥayyim places it there, giving the wrong impression that ‫ וכשמו כן מעשיו‬comes in the MS before 3:6. 6:17c+ seems to be supplemented from 2:18d(b): 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos >. ἐπίδεξαι: Rahlfs ἐπίλεξαι. Text ἐπίδεξαι emendation by Ziegler (= VL). ¿çóàÎÙ: 13a1 + ÀĀäÞÐ by a second hand.

74

SIR 6:1b – 6:22a

Vulg.

LXX 6:18b

et usque ad canos invenies sapientiam 6:19a

quasi is qui arat et seminat accede ad illam5 6:19b

et sustine bonos fructus illius 6:20a

in opere enim ipsius exiguum laborabis 6:20b

et cito edes de generationibus illius

sapientia enim +doctrinae+29 secundum nomen est30 eius

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

‫כחורש וכקוצר קרב א ﭏיה‬ 6:19b‫ס‬.Be

‫ תבואתה׃‬/ 6‫וקוה לרב‬

καὶ ἀνάμενε τοὺς ἀγαθοὺς καρποὺς αὐτῆς· 6:19c

6:19c‫ס‬.Be

‫כי בעבדתה מעט תעבוד‬

ἐν γὰρ τῇ ἐργασίᾳ αὐτῆς ὀλίγον κοπιάσεις 6:19d

6:19d‫ס‬.Be

/ ‫ תאכל פריה׃‬11 ‫ולמחר‬

καὶ ταχὺ ϕάγεσαι τῶν γενημάτων αὐτῆς.

6:20b

6:23a

5

6:19b

6:21b

et non demorabuntur25 proicere illum26

6:19a‫ס‬.Be

ὡς ὁ ἀροτριῶν καὶ ὁ σπείρων πρόσελθε αὐτῇ

ὡς τραχεῖά ἐστιν σοϕία15 τοῖς ἀπαιδεύτοις,

6:22b

4

6:19a

quam aspera est +nimium+ sapientia indoctis +hominibus+

quasi lapidis virtus probatio erit in illis20

3

καὶ ἕως πολιῶν εὑρήσεις σοϕίαν.

6:20a

6:22a

2

6:18b

6:21a

et non permanet17 in illa excors

1

MS A

6:20a‫ס‬.Be

‫עקובה היא לאויל‬ 6:20b‫ס‬.Be

‫ולא יכלכלנה חסר לב׃‬

καὶ οὐκ ἐμμενεῖ ἐν αὐτῇ ἀκάρδιος· 6:21a

6:21a

‫ס‬.Be

‫ תהיה עליו‬/ 21‫כאבן משא‬

ὡς λίθος δοκιμασίας ἰσχυρὸς ἔσται ἐπ᾿ αὐτῷ, 6:21b

6:21b‫ס‬.Be

‫ולא יאחר להשליכה׃‬

καὶ οὐ χρονιεῖ ἀπορρῖψαι αὐτήν. 6:22a

σοϕία γὰρ κατὰ τὸ ὄνομα αὐτῆς ἐστιν

6:22a‫ס‬.Be

‫ הוא‬/ ‫כי המוסר כשמה כן‬

Here the MS (Comb recto) ends and the published MS of Israel Lévi, Fragments de deux nouveaux manuscrits hébreux de l’Ecclésiastique: REJ 40 [1900] 1-30) joins up; cf. Sir 46:9b. ‫תשיג‬: Lévi: >; Peters: wrongly ‫תשג‬. ‫חכמח‬: ‫ חכמה‬wrongly written; Lévi: >; Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: tacit corr. ‫חכמה‬. ‚ÎÃÚêà: 12h2 ÀÎÃÚêà (error). illam: NVulg. eam. ‫ ב‬line-filler. À¾ÅÎé{: 7h3 À¾ÅÎé[]. ‫בעבדתם‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;בעבדתה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעבדתה‬. ‫תעבוד‬: ‫ ד‬line-filler. ¿ćáäï: 7h3 ¿ćáã[]. ‫ולמחר‬: Peters: incorr. ‫ולמהר‬. ‫]ו[למחר‬: Lévi, Segal: ‫ ;ולמחר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולמחר‬. ‫תאכל‬: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תאכל‬. ‫פריח‬: ‫ פריה‬incorr. written; Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: tacit corr. ‫פריה‬. σοϕία: Rahlfs σϕόδρα. Text σοϕία only in the Armenian translation and Johannes Damascenus (= VL sapientia, Syr. ÀĀäÞÐ).

75 MS C

MS 2Q

Syr.

‫ס‬

6:18bβ ; 6:18aαBe; 6:18bαEW

6:18b

 3‫ חכמח‬2 ‫ תשיג‬// 1 ‫ועד שיבה‬ 6:19a‫ס‬.Be

ÒÞý 4f‚ÎÃÚêà ¿ćãËï{ .ÀĀäÞÐ

18b

u{üù Áx{øÐ ßÙs{ e¿ï{| ßÙs > mÍÚáï

19a

6:19a

‫ קרב אליה‬/ ‫כחורש וכקוצר‬ 6:19b‫ס‬.Be

6:19b

> ? 7 eƒÎäЏ fzĀáá ïx À¾ÅÎé{

/ ‫וקוה לרוב תבואתה‬ 6:19c‫ס‬.Be

19b

6:19c

/ ‫כי בעבודתם מעט תעבוד‬ 9

6

mâäï ÁÎï|

8

6:19d‫ס‬.Be

¿ćáäï ßÙs

19c

> > .ƒÎÝs ÍÂs fâÆðÂ{

19d

? âï ¿Úþù ¿ćäÝ .ÀĀäÞÐ ¿ćáÞé

20a

> ¿ćà{ .19¿Ãà €ĄÚêÐ Íæ{üÃÚêæ

20b

10

6:19d

14‫ פריח‬13 ‫ תאכל‬12 ‫]ו[למחר‬ 6:20aB.Be

6:20a 16

[............] //

6:20bB.Be 18

[............]

6:21a

B.Be

6:21a 22

[............]

6:21bB.Be

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

21a

¿ćàx

21b

> > ßÙs fÍäý .ÍçóàÎÙ

22a

28

6:22a 31

18

> ÎÑæ .ÍÙËþæ{ A

[............]

6:22aB.‫ס‬.Be

17

€z ¿ò¾Ý ßÙs

23

6:21b 27

16

.€zÎáï 24ÀĀÙüúÙ

[............]

[.....................]: Baillet (DJD III) 76: [‫]עקובה היא לאויל‬. permanet: NVulg. permanebit. [..........]: Baillet (DJD III) 76: ‫ ;]ולא יכלכלנה חסר ל[ב‬Beentjes: ‫[ב‬...........]. ¿Ãà: 7h3 ¿Â[]. lapidis virtus probatio erit in illis: NVulg. lapis probationis gravis erit super illum. ‫ א‬line-filler. [..............]: Baillet (DJD III) 76: [‫]כאבן משא יהיה עליו‬. €z: 7h3 €[]. ÀĀÙüúÙ: 7a1 (error: metathesis); 7h3, 8a1; 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀüÚúÙ. demorabuntur: NVulg. demorabitur. illum: NVulg. illam. [...............]: Baillet (DJD III) 76: [‫]ולא יאחר להשליכה‬. ¿ćàx: 7h3 ¿ćà[]. sapientia enim +doctrinae+: NVulg. Doctrina est enim. est: NVulg. >. [...............]: Baillet (DJD III) 76: [‫]כי המוסר כשמה כן הוא‬.

76

SIR 6:22b – 6:27b

Vulg.

LXX 6:23bc+d+

et non multis est1 manifesta +quibus autem agnita2 est permanet usque ad conspectum Dei+

6:22b

6:23a

6:24b

6:23b

6:25a 8

inice pedem tuum in conpedes illius

6:25b

et in torques eius tuum collum10 6:26a

subice umerum tuum et porta illam 6:26b

et ne acedieris vinculis eius 6:27a

in omni animo tuo accede ad illam 6:27b 16

et in omni virtute tua serva vias eius 6:28a

investiga illam et manifestabitur tibi18 6:28b

3 4 5 6 7 8 9 10 11

7

καὶ μὴ ἀπαναίνου τὴν συμβουλίαν μου·

et ne abicias consilium meum

2

‫׃‬4 ‫ ולא לרבים היא ֺנ ְכו ָחה‬3

Ἄκουσον, τέκνον, καὶ ἔκδεξαι γνώμην μου

audi fili et accipe consilium intellectus6

1

6:22b

καὶ οὐ πολλοῖς ἐστιν ϕανερά.

6:24a

et continens factus ne derelinqueris20 eam

MS A ‫ס‬.Be

6:24a

εἰσένεγκον τοὺς πόδας σου εἰς τὰς πέδας αὐτῆς 9

6:24b

καὶ εἰς τὸν κλοιὸν αὐτῆς τὸν τράχηλόν σου· 6:25a

6:25a‫ ;ס‬6:26aBe

‫הט שכמך ושאה‬

ὑπόθες τὸν ὦμόν σου καὶ βάσταξον αὐτὴν 6:25b

6:25b‫ ;ס‬6:26bBe

/ ‫׃‬13 ‫וﭏ תקץ בתחבולתיה‬

καὶ μὴ προσοχθίσῃς τοῖς δεσμοῖς αὐτῆς· 6:26a

ἐν πάσῃ ψυχῇ σου πρόσελθε αὐτῇ 6:26b

καὶ ἐν ὅλῃ δυνάμει σου συντήρησον τὰς ὁδοὺς αὐτῆς· 6:27a

6:27a‫ס‬.Be

‫דרש וחקר בקש ומצא‬

ἐξίχνευσον καὶ ζήτησον, καὶ γνωσθήσεταί σοι, 6:27b

καὶ ἐγκρατὴς γενόμενος μὴ ἀϕῇς αὐτήν·

multis est: NVulg. est multis. agnita: NVulg. cognita. After 6:22ab follow two bi-cola in the MS which match Γ 27:5-6. ‫ֺנְכוָחה‬: Peters, Segal: ‫ ְנכוֹ ָֽחה‬. ‫[כה‬............]: Baillet (DJD III) 76: ‫ ;]ולא לרבים היא נ[כח‬Ben-Ḥayyim: ‫[כח‬..][…]. consilium intellectus: NVulg. sententiam meam. MS includes four additional cola which are counted as 27:5-6. conpedes: NVulg. compedes. εἰσένεγκον: Rahlfs καὶ εἰσένεγκον. eius tuum collum: NVulg. illius collum tuum. [............]: Baillet (DJD III) 76: [‫]הט שכמך ושאה‬.

6:27b‫ס‬.Be

‫והחזקתה וﭏ תרפה׃‬

77 MS C

MS 2Q

Syr.

B.‫ס‬.Be

6:22b

6

6:22b 5

‫[כה‬............]

? .d.ÁüÑÂĀã ¿ćà f¿ćáÞêà{

22b

> i€ü ñäý .ÛçóàÎÙ âÃù{ A

23a

> .€{xüã âԏ ¿ćà{

23b

> zËÙøä ßáō âïs

24a

> .‚{‹ âïs ÍçðÔÂ{

24b

6:23a

6:23b

6:24a

6:24b

6:25aB

6:25a 11

> fßòĀÝ .ÍÚàÎúý{

uüù>

25a

> .zĀàÎúþ ûÚ ¿ćà{

25b

> u{üù fßÃà ÍáÞ .ÍÚáï

26a

> üÓ fßáÚÐ ÍáÞÂ{ .zĀÐă{s

26b

.ÒÞý{ fÛðÂ{ e€øÂ{ fŒËÂ

27a

> èþïs{

27b

[...............]

6:25bB

6:25b 14

[...............]

6:26aB.Be; 6:25a‫ס‬

6:26a

15

[...............]

B.Be

6:26b

; 6:25b 17

‫ס‬

6:27a 19

[..............]

6:27bB.Be 21

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

6:26b

‫[ה‬.............]

6:27aB.Be

12

12

6:27b

[‫ה‬..................]

> > .ÍÚò㏠¿ćà{ ÍÂ

> 12h2 u{üù. uüù: ‫בתחבולתיה‬: ‫ ה‬line-filler. Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בתחבולתיה‬. [............]: Baillet (DJD III) 76: [‫]ואל תקץ בתחבולתיה‬. [.............]: Baillet (DJD III) 76: [‫]בכל נפשך קרב אליה‬. serva: NVulg. conserva. ‫[ה‬...........]: Baillet (DJD III) 76: ‫]ובכל מאדך שמר דרכי[ה‬. illam et manifestabitur tibi: NVulg. et scrutare, exquire et invenies. [............]: Baillet (DJD III) 76: [‫]דרש וחקר בקש ומצא‬. derelinqueris: NVulg. derelinquas. [‫ה‬............]: Baillet (DJD III) 76: ‫ ;]והתחזקתה ואל תר[פה‬Beentjes: ‫………[פה‬..]. Ÿ èþïs{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos èþïs.

22

78

SIR 6:28a – 6:32b

Vulg.

LXX

MS A

6:29a

in novissimis enim invenies requiem in ea

6:28a

6:28b

6:29b

6:30a

6:30b

6:31a

fili si adtenderis mihi26 disces

6:31b

6:32a

et si adcommodaveris animam tuam sapiens28 eris

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

6:30b‫ס‬.Be

// ‫׃‬22 ‫ פתיל תכלת‬/ 21 ‫ומוסרתיה‬ 6:31a‫ס‬.Be

‫בגדי כבוד תלבשנה‬ 6:31b‫ס‬.Be

‫ועטרת תפארת תעטרנה׃‬ 6:32a‫ס‬.Be

‫ תתחכם‬27 ‫ תחפוץ בני‬/ ‫אם‬

᾿Εὰν θέλῃς, τέκνον, παιδευθήσῃ,

6:33b

4

‫עלי זהב עולה‬

στολὴν δόξης ἐνδύσῃ αὐτὴν

6:33a

3

6:30a‫ס‬.Be

καὶ στέϕανον ἀγαλλιάματος περιθήσεις σεαυτῷ.

et coronam gratulationis superpones tibi

2

‫ בגדי כתם׃‬16 ‫וחבלתה‬

καὶ οἱ δεσμοὶ αὐτῆς κλῶσμα ὑακίνθινον·

6:32b

1

6:29b‫ס‬.Be

κόσμος γὰρ χρύσεός ἐστιν ἐπ᾿ αὐτῆς,

6:32a

stolam gloriae indues eam

‫ מכון עז‬/ 13 ‫והיתה לך רשתה‬

καὶ οἱ κλοιοὶ αὐτῆς εἰς στολὴν δόξης.

6:31b

et vincula illius netura salutaris20

6:29a‫ס‬.Be

καὶ ἔσονταί σοι αἱ πέδαι εἰς σκέπην ἰσχύος

6:31a

decor enim vitae18 est in illa

‫ לך לתענוג׃‬7 ‫ונהפך‬ 6:29a

6:30b

et torques illius in stolam gloriae

6:28b‫ס‬.Be

καὶ στραϕήσεταί σοι εἰς εὐϕροσύνην·

6:30a

et erunt tibi conpedes11 in protectionem fortitudinis +et bases virtutis+12

‫ תמצא מנוחתה‬/ ‫כי לאחור‬

ἐπ᾿ ἐσχάτων γὰρ εὑρήσεις τὴν ἀνάπαυσιν αὐτῆς,

6:29b

et convertetur tibi in oblectationem

6:28a‫ס‬.Be

6:32b

6:32b‫ס‬.Be

καὶ ἐὰν ἐπιδῷς τὴν ψυχήν σου, πανοῦργος ἔσῃ·

‫כי‬: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. ‫לאחור‬: Lévi, Segal: ‫ ;לאחור‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לאחור‬. [............]: Baillet (DJD III) 76: [‫]כי לאחור תמצא מנוחתה‬.

> züÑÂ{: 7a1 (error); 7h3, 8a1; 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀüÑÂ{. ÒÞý: 13c1 ÒÞý ¿ćà (error). ? ¿ÑÚæ: 7h3 ¿ÑÚæ. ‫ונהפך‬: Peters: ‫ותהפך‬. ‫ותחפך‬: wrongly written for ‫ ;ותהפך‬Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: tacit corr. ‫ותהפך‬. ‫[נג‬..............]: Baillet (DJD III) 76: ‫ ;]ונהפך לך לת[ענג‬Beentjes: ‫……[ענג‬..]. > zĀÙüоÂ: 7a1, 7h3 (error); 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ‚ĀÙüоÂ. conpedes: NVulg. compedes eius. + et bases virtutis+: NVulg. >. ‫ ה‬line-filler. [.............]: Baillet (DJD III) 76: [‫]והיתה לך רשתה מכון עז‬. > Ÿ ? zËÙøã: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos zË Ùøã.

‫ לבך תערם׃‬29 ‫ואם תשיים‬

79 MS C 6:28a‫ס‬.Be

MS 2Q

Syr.

6:28aB.‫ס‬.Be

6:28a

/ ‫ תמצא מנוחתה‬2 ‫ לאחור‬/ 1 ‫כי‬ 6:28b‫ס‬.Be

> m¿ÑÚæ 5ÒÞý 4züÑÂ{

28a

> ? ÁËЏ{ f¿úÚçò{ .10zĀÙüоÂ

28b

3

6

[...............]

6:28bB.‫ס‬.Be

‫ לך לתענוג‬8 ‫ותחפך‬

6

6:28b 9

‫[נג‬.............]

6:29aB.‫ס‬.Be

6:29 14

[..............]

¿ÂÎã

> > ? æ{ fzËÙøã ßà èÙ{Í .¿çÚþï

15

29a

6:29bB.‫ס‬.Be

‫ כתם‬17 ‫[י‬........]

29b

6:30aB.‫ס‬.Be 19

[............]

30a

‫ל[ת‬.........]

30b

6:30bB.‫ס‬.Be 23

6:31bB.‫ס‬.Be

6:31a

.ßþÃà ÁüúÙsx ¿ýÎÃà{

31a

d‚üÔù ÀĀÐÎÃýx ¿ćáÚáÝ{

31b

24

[............]

6:31b‫ס‬.Be

// ‫ תפארת תעטרנה‬25[...]

6:31b

6:32a

.åÞЏ f€ü ¿Â‹ …s

32a

.åÙüï À{z f30ßÃà åÚé …s{

32b

6:32b

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

‫וחבלתה‬: Segal: incorr. ‫וחבלתיה‬. ‫[י‬.......]: Baillet (DJD III) 76: ‫ ;]ובחבלתה[ בגדי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ בגדי‬Beentjes: ‫]… בגדי‬. vitae: NVulg. aureus. [...........]: Baillet (DJD III) 76: [‫]עלי זהב עולה‬. netura salutaris: NVulg. alligatura hyacinthina. ‫ומוסרתיה‬: Peters: ‫ומוסרותיה‬. ‫פתיל תכלת‬: in MS in the last line on the left. ‫ל[ת‬...........]: Baillet (DJD III) 76: ‫ ;]ומוסרתיה פתיל תכ[לת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ] תכ[לת‬Beentjes: ‫]……[לת‬. [..........]: Baillet (DJD III) 76: [‫]בגדי כבוד תלבשנה‬. […]: Baillet (DJD III) 76: ‫ ;]ועטר[ת‬Beentjes: ‫……[ת‬..]. adtenderis mihi: NVulg. attenderis. ‫בני‬: Ben-Ḥayyim: ‫בני‬. animam tuam sapiens: NVulg. animum tuum, prudens. ‫תשיים‬: Lévi, Segal, Beentjes: ‫תשים‬. ßÃà: 7h3 ßáÃà.

80

SIR 6:33a – 6:37c

Vulg.

LXX

MS A

6:34a

6:33a

6:34b

et si dilexeris audire 3 sapiens eris

6:33b

6:34a

6:35b +

et sapientiae illorum ex corde coniungere

6:34b

καὶ τῇ σοϕίᾳ αὐτῶν προσκολλήθητι.

6:35c

ut omnem narrationem Dei possis6 audire et proverbia laudis8 non effugiant te9

6:35b

6:36a

6:36b

6:37a

4 5 6 7 8 9 10 11

6:36a‫ס‬.Be

‫ יבין ושחריהו‬12 ‫ראה מה‬ 6:36b‫ס‬.Be

‫ותשחוק בסיפי רגלך׃‬ 6:37a‫ס‬.Be

‫והתבוננת ביראת עליון‬

διανοοῦ ἐν τοῖς προστάγμασιν κυρίου 6:37b

6:37b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬18 ‫ובמצותו והגה תמיד‬

καὶ ἐν ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ μελέτα διὰ παντός·

6:37c

3

‫ בינה ﭏ יצאך׃‬/ ‫ומשל‬

καὶ βαθμοὺς θυρῶν αὐτοῦ ἐκτριβέτω ὁ πούς σου.

6:37b

et in mandatis illius maxime adsiduus esto

6:35b‫ס‬.Be

ἐὰν ἴδῃς συνετόν, ὄρθριζε πρὸς αὐτόν,

6:37a

cogitatum habe 17 in praeceptis Dei

‫כל שיחה חפוץ לשמע‬

καὶ παροιμίαι συνέσεως μὴ ἐκϕευγέτωσάν σε.

6:36b

et gradus ostiorum illius exterat pes tuus

6:35a‫ס‬.Be

πᾶσαν διήγησιν +θείαν+ θέλε ἀκροᾶσθαι,

6:36a

et si videris sensatum evigila ad illum11

5

6:35a

6:35d

2

‫והט אזנך תוסר׃‬

ἐν πλήθει πρεσβυτέρων στῆθι·

in multitudine presbyterorum + prudentium+4 sta

1

6:33b‫ס‬.Be

καὶ ἐὰν κλίνῃς τὸ οὖς σου, σοϕὸς ἔσῃ.

6:35a

et ipse dabit cor tibi20

‫ לשמע‬/ ‫אם תובא‬

ἐὰν ἀγαπήσῃς ἀκούειν, ἐκδέξῃ,

et si inclinaveris aurem tuam1 excipies doctrinam

+

6:33a‫ס‬.Be

6:37c

αὐτὸς στηριεῖ τὴν καρδίαν σου,

et si inclinaveris aurem tuam: NVulg. Si dilexeris audire. …s: 7h3 …s{. dilexeris audire: NVulg. inclinaveris aurem tuam. + prudentium+: NVulg. >. τῇ σοϕίᾳ αὐτῶν: Rahlfs τίς σοϕός; αὐτῷ. possis: NVulg. velis. ‫חפוץ‬: Lévi: ‫[פוץ‬.]‫ ;ז‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חפוץ‬. laudis: NVulg. intellectus. te: NVulg. a te. ‫לא‬: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim: incorr. ‫ ;אל‬Beentjes: [.]‫א‬. illum: NVulg. eum.

6:37c‫ס‬.Be

‫והוא יבין לבך‬

81 MS C

MS 2Q

Syr.

6

6:33a

.ôàs fñäþäà ¿Â‹ 2…s

33a

6:33b

.åÞЏ ßæxs èݍ …s{

33b

> ? .„¾ù ĀÙ{z ¿Ãéx ÀĀýÎçÞ A

34a

6:34a

6:34b

.Íà ûÂxs åÚA ÞÐ ÎçA 㠀ÏÐ{ 6:35a‫ס‬.Be

‫ לשמוע‬7 ‫ חפוץ‬/ ‫כל שיחה‬

6:35a

? .ñäþäà ¿Â‹> ĀÙ{z âÝ A ÀĀÚïÎý

6:35b‫ס‬.Be

‫ יצאך‬10‫ לא‬/ ‫ומשל בינה‬

34b

35a

6:35b

? ? .ßæÎÔáóæ ¿ćà ¿äÚÞÐx ¿ćàĀã{

35b

6:36a

€ÏÐ

36a

Ž{x{

36b

.ÀÍàsx zĀáÐË âÝĀés

37a

> ĀÙ{z €zÎæËùÎóÂ{ ? . „ÎÚáÞ ¿æ A

37b

.€zÎÚðÂ{

åÚA ÞÐ Îçã A

14

13

6:36b

.ßáō

16

zĀóÞés

15

6:37

6:37b 19

6:37c

> .‚ĀÐă{s èùĀæ

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

‫מה‬: Peters: incorr. [‫מ]י‬. €ÏÐ: 7h3, 8a1, 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 €ÏÐ{. åڜ ÞÐ: 11m6 åÚÞÐx; 13c1 åÞÐ; 10c1 åÚÝ[]. Ž{x{: 7h3 Ž{x{; W Ûý{x{ (orthographical variant). ? zĀóÞés: 7h3, 8a1; 9m1, 10c1, 10c2, 12h2, 13a1, 13c1, Mos zĀóÞés; 9c1 []Þés. habe: NVulg. tuum habe. ‫ ד‬line-filler. „ÎÚáÞÂ: 12h2, 13c1, Mos „ÎÚáÝ. dabit cor tibi: NVulg. firmabit tibi cor. {z{: 7h3 {z. A

21

{z{ A

37c

82

SIR 6:37d – 7:6a

Vulg.

LXX 6:37d

MS A 6:37d

Vulg.

LXX

MS A

7:1

7:1

Μὴ ποίει κακά, καὶ οὐ μή σε καταλάβῃ κακόν·

noli facere mala et1 non te adprehendent 2 7:2

discede ab iniquo5 et deficient 6 + mala7+ abs te

7:2

non10 semines mala11 in sulcis iniuriae12

7:3b

7:4b

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

7:4a‫ס‬.Be

‫ﭏ תבקש מﭏ ממשלת‬ 7:4b‫ס‬.Be

‫וכן ממלך מושב כבוד‬

μηδὲ παρὰ βασιλέως καθέδραν δόξης. 7:5a

7:5a‫ס‬.Be

‫ﭏ תצטדק לפני מלך‬

μὴ δικαιοῦ ἔναντι κυρίου 7:5b

7:5b‫ס‬.Be

‫ופני מלך ﭏ תתבונן׃‬

καὶ παρὰ βασιλεῖ μὴ σοϕίζου.

7:6a

2

7:3b‫ס‬.Be

μὴ ζήτει παρὰ κυρίου ἡγεμονίαν

7:5c

et penes regem noli velle videri sapiens

‫ על אח‬14 ‫ﭏ תדע חרושי‬ ‫פן תקצרהו שבעתים׃‬

7:4a

7:5ab+

non te iustifices ante Deum + quoniam agnitor cordis ipse est+

7:3a‫ס‬.Be

καὶ οὐ μὴ θερίσῃς αὐτὰ ἑπταπλασίως.

7:4b

neque a rege cathedram honoris

7:2‫ס‬.Be

μὴ13 σπεῖρε ἐπ᾿ αὔλακας ἀδικίας,

7:4a

noli quaerere ab homine18 ducatum

‫ ֒ וﭏ ישיגך רעה‬/ ‫ﭏ תעש לך רעה‬

‫הרחק מעון ויט ממך׃‬ 7:3a

7:3b

et non metes ea in septuplum

7:1‫ס‬.Be

ἀπόστηθι ἀπὸ ἀδίκοῦ, καὶ ἐκκλινεῖ ἀπὸ σοῦ.

7:3a

1

‫ואשר איותה יחכמך׃‬

καὶ ἡ ἐπιθυμία τῆς σοϕίας δοθήσεταί σοι.

et concupiscentia sapientiae dabitur tibi

noli quaerere fieri iudex

6:37d

‫ס‬.Be

7:6a

μὴ ζήτει γενέσθαι κριτής,

et: NVulg. et mala. adprehendent: NVulg. apprehendent. [...]: Lévi: [‫ ;]ואל‬Smend: [‫]ואל‬. ‫ישיגך‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ישיגך‬. iniquo: NVulg. iniquitate. deficient: NVulg. deficiet. mala: NVulg. >. [‫י]פל‬: Lévi: [‫ ;]ויט‬Smend: [‫ ;]ויט‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]. ‫ממך‬: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ממך‬. non: NVulg. Fili, non. mala: NVulg. >. iniuriae: NVulg. iniustitiae.

7:6a‫ס‬.Be

‫ﭏ תבקש להיות מושל‬

83 MS C

MS 2Q

Syr.

6

6:37d

.ßóáæ fĀÅüōsx ¿ćã èã{

MS C 7:1‫ס‬.Be

Syr.

7

7:1

‫ רע‬4 ‫ ישיגך‬3[…] / ‫אל תעש רע‬ 7:2‫ס‬.Be

¿ćà{ ÿÚA Âx ËÃï [225r. a] ¿ćà .¿þÚA  ßÑÞþæ

1

7:2

 ‫ י]פל[ ממך‬/ ‫רחק מעון‬ 9

MS D

37d

8

.ßçã ûЍĀæ{ f¿þÚ èã ûЍs

2

7:3a

> 15¿ćà{ mÀĀÚÔÐx 16¿ÂüÝ âï ˆ{|

3a

7:3b

.17€zÎÙxøЏ ¿ðÃþ ËÐ ¿ćàx 7:4a‫ס‬.Be

7:4a

‫ ]…[שלת‬/ [.]‫אל תבקש מא‬

20

19

7:4b‫ס‬.Be 23

3b

ÀÍàs „Ëù èã

¿ð ¿ćà ¿çÔàÎý

4a

> èã{ .ÁüúÙsx ÀĀÂzÎã ¿Þáã

4b

21

7:4b

[…..] / 22‫וכן כמלך מושב‬

7:5a

.ÀÍàs „Ëù ßþóæ ¿Ý| ¿ćà

5a

7:5b

> „Ëù{ .¿ćáÞé À{z ¿ćà f¿Þáã 7:6a‫ס‬.Be

7:6a

// ‫אל תבקש להיות‬

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

5b

> À{Íäà ¿ð ¿ćà k¿çÙx

μὴ: Rahlfs υἱέ, μὴ. ‫חרושי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Beentjes: ‫חדושי‬. ¿ćà{: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿ćà. ¿ÂüÝ: 10c1 ÍÚÂüÝ. €zÎÙxøЏ: 10c1 x{øÑæ (error); 9c1 []ÎÙx{øЏ; 9m1 €zÎÙ €[]øЏ. ab homine: NVulg. a Domino. [.]‫מא‬: Lévi, Ben-Ḥayyim: [‫ ;מא]ל‬Segal: ‫מא]…[שלת‬. ‫]…[שלת‬: Lévi: ‫ ;ממשלת‬Segal: ‫ ;מא]…[שלת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ממ[שלת‬Beentjes: ‫[שלת‬.]‫מ‬. ¿ð: CB main text ¿Þ, but the footnote prefers ¿ð (cf. 7h3). ‫מושב‬: Lévi: [‫]מושב‬. [….]: Schechter/Taylor, Lévi, Beentjes: ‫ ;כבוד‬Smend: [‫]כבוד‬.

6a

84

SIR 7:6b – 7:10c+

Vulg.

LXX 7:6b

nisi si1 valeas virtute inrumpere2 iniquitates

7:6b

7:6c

7:7a

7:7b

7:8a

neque alliges duplicia peccata

7:8a

nec enim in uno eris inmunis7

7:8b

ne dicas in multitudine munerum meorum respiciet +Deus+

‫ תפילך בקהלה׃‬6 ‫וﭏ‬

et offerentem me Deo altissimo suscipiet +munera mea+10

7:10

exorare et facere elemosynam non12 despicias

‫ﭏ תקשור לשנות חט‬ 7:8b

‫ס‬.Be

‫כי באחת לא תנקה׃‬

μὴ εἴπῃς Τῷ πλήθει τῶν δώρων μου ἐπόψεται 7:9b

καὶ ἐν τῷ προσενέγκαι με θεῷ ὑψίστῳ προσδέξεται.

7:9

noli esse pusillanimis in anima11 tua

7:8a‫ס‬.Be

7:9a

7:11b 9

7

7:7b‫ס‬.Be

ἐν γὰρ8 μιᾷ οὐκ ἀθῷος ἔσῃ.

7:11a

6

‫ﭏ תרשיעך בעדת שערי ﭏ‬

μὴ καταδεσμεύσῃς δὶς ἁμαρτίαν·

7:8b

5

7:7a‫ס‬.Be

καὶ μὴ καταβάλῃς σεαυτὸν ἐν ὄχλῳ.

nec te inmittas in populum

4

‫ונתונה בצע בתמימיך׃‬

καὶ θήσεις σκάνδαλον ἐν εὐθύτητί σου.

7:7b

3

7:6d‫ס‬.Be

μὴ ἁμάρτανε εἰς πλῆθος πόλεως

non pecces in multitudinem civitatis

2

7:6c‫ס‬.Be

‫פן תגור מפני נדיב‬ 7:6d

7:7a

1

‫אם אין לך חיל להשבית זדון׃‬

μήποτε εὐλαβηθῇς ἀπὸ προσώπου δυνάστου

7:6d

et ponas scandalum in agilitate 5 tua

7:6b‫ס‬.Be

μὴ οὐκ ἰσχύσεις ἐξᾶραι ἀδικίας,

7:6c

ne forte extimescas faciem potentis

MS A

7:10a

7:10a‫ס‬.Be

‫ﭏ תתקצר בתפלה‬

μὴ ὀλιγοψυχήσῃς ἐν τῇ προσευχῇ σου 7:10b

7:10b‫ס‬.Be

καὶ ἐλεημοσύνην ποιῆσαι μὴ παρίδῃς.

si: NVulg. >. inrumpere: NVulg. irrumpere. ‫זדון‬: Smend: ‫זרון‬. …s: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ĀÙs …s (cf. 11:9a); 7h3 [- - -] …s. agilitate: NVulg. aequitate. ‫וﭏ‬: Beentjes: rev. ‫)ואל( אל‬. inmunis: NVulg. immunis.

‫׃‬13‫ובצדקה ﭏ תתעבר‬

85 MS C

MS D

7:6b‫ס‬.Be

/ 3‫אם אין לך חיל להשבית זדון‬

Syr.

7

7:6b

> ÎáÔÃäà ¿ćáÚÐ ß 4…s ¿ćàs .¿ćàÎï

6b

7:6c

kÁüÙĀï „Ëù èã âÐx ¿ćäàx

6c

7:6d

.‚ĀáÐË ¿ćãÎã ËÃï{

6d

ÀĀýÎçÞ ßþóæ ÄÚЏ ¿ćà .ÀĀçÙËãx

7a

> ç? ÙË ßþóæ ¿ć㍏ ¿ćà{ .ÍÚ A

7b

? .ÀÍÔÐ ¿ÔÑäà ¿æ ¿ćà A

8a

7:7a

7:7b

7:8a

7:8b

? .ĀÚÝ| ¿ćà f¿ÚãËúÂx âÔã

8b

> À¾ÅÎꠍ¾Ðx üãs ¿ćà kÛçÂăÎùx

9a

7:9a

7:9b

ÛçÂăÎù ¿ćäÙüäà ¿æs uüúãx{ > .âÃúã

9b

7:10a

? .‚Îà‹ Ûáä ûÚ ¿ćà

10a

7:10b

.üÐ{Āý ¿ćà fÀĀùx| èã{

10b

7:10c

.¿æËùÎò ËÃðäà üÐ{Āý

8 9 10 11 12 13 14

γὰρ: Rahlfs: γὰρ τῇ. offerentem: NVulg. offerente. suscipiet +munera mea+: NVulg. munera mea suscipiet. anima: NVulg. oratione. elemosynam non: NVulg. eleemosynam ne. ‫תתעבר‬: Lévi: ‫תתעכר‬. – ‫ ר‬line-filler. ¿ćà{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿ćà.

14

¿ćà{

10c+

86

SIR 7:11a – 7:16b

Vulg.

LXX 7:12a

7:11a

7:12b

est enim qui humiliat et exaltat + circumspector Deus+

7:11b

noli amare5 mendacium adversus fratrem tuum

7:12a

neque amico8 similiter facias

7:12b

7:13a

11

adsiduitas enim illius non bona

7:13b

7:14a

7:15a

μὴ μισήσῃς ἐπίπονον ἐργασίαν

non oderis laboriosa opera 7:16b

et rusticationem ab Altissimo creatam15

7:15b

non te reputes in multitudine indisciplinatorum

7:16a

memento irae quoniam non tardabit

9

7:13b

‫׃‬12 ‫כי תקותו לא תנעם‬ 7:14a‫ס‬.Be

7:14b‫ס‬.Be

‫וﭏ תישן דבר בתפלה׃‬ 7:15a‫ס‬.Be

‫ﭏ תאיץ בצבא מלאכת עבדה‬14 7:15b‫ס‬.Be

‫הי כﭏ נחלקה׃‬ 7:16a‫ס‬.Be

‫ במתי עם‬16 ‫ﭏ תחשיבך‬

μὴ προσλογίζου σεαυτὸν ἐν πλήθει ἁμαρτωλῶν·

7:18

8

‫ﭏ תחפץ לכחש על כחש‬ ‫ס‬.Be

καὶ γεωργίαν ὑπὸ ὑψίστου ἐκτισμένην.

7:17

7

7:13a‫ס‬.Be

‫ﭏ תסוד בעדת שרים‬ 7:14b

7:16a

6

‫וכן על רע וחבר יחדו׃‬

καὶ μὴ δευτερώσῃς λόγον ἐν προσευχῇ σου.

et non iteres verbum in tua oratione13

5

7:12b‫ס‬.Be

μὴ ἀδολέσχει ἐν πλήθει πρεσβυτέρων

7:15b

4

‫ חמס על אח‬6‫ﭏ תחרוש‬

ὁ γὰρ ἐνδελεχισμὸς αὐτοῦ οὐκ εἰς ἀγαθόν.

7:15a

noli verbosus esse in multitudine presbyterorum

7:12a‫ס‬.Be

μὴ θέλε ψεύδεσθαι πᾶν ψεῦδος·

7:14b 10

‫׃‬4 ‫ ומשפיל‬3‫  זכר כי יש מרים‬2

μηδὲ ϕίλῳ τὸ ὅμοιον ποίει.

7:14a

noli velle mentiri omne mendacium

7:11b‫ס‬.Be

μὴ ἀροτρία ψεῦδος ἐπ᾿ ἀδελϕῷ + σου+

7:13b

3

‫ﭏ תבז לאנוש במר רוח‬

ἔστιν γὰρ ὁ ταπεινῶν καὶ ἀνυψῶν.

7:13a

2

7:11a

μὴ καταγέλα ἄνθρωπον ὄντα ἐν πικρίᾳ ψυχῆς αὐτοῦ·

non inrideas1 hominem in amaritudine animae

1

MS A ‫ס‬.Be

7:16b

μνήσθητι ὅτι ὀργὴ οὐ χρονιεῖ.

inrideas: NVulg. irrideas. Cf. 1 Sam 2:7; Ps 75:8. ‫מרים‬: Beentjes: rev. ‫)מרום( מרים‬. ‫ ל‬line-filler. amare: NVulg. arare. Inkblot below ‫ש‬. ¿Ðs: 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ‚ÎÐs. A amico: NVulg. in amicum. ƒÎÝ: 8a1 âÝ (orthographical variant); 12h2 >.

7:16b‫ס‬.Be

‫ עכרון לא יתעבר׃‬17 ‫זכור‬

87 MS C

MS D

Syr.

7

7:11a

…üÙĄãx ¿þæs âï ßÑŏ ¿ćà{ ? .€zÎÞçÐ

11a

7:11b

.âóþã{ fåÙüãx ĀÙsx âÔã

11b

7:12a

. ¿Ðs âï ÀĀþÚ ¿ï ¿ćà 7

12a

7:12b

> âï ‰s f¿äЍ âï ‰s ¿çÝz kÁËÑ ÁüÃÐ

12b

7:13a

.ÀÎÂËÝ 9ƒÎÝ ÎÂËÞäà ¿Â‹ ¿ćà

13a

7:13b

> âÔã .¿ÃÓ {z ¿ćà fzüÐx

13b

7:14a

ÀĀýÎçÞ ßþóæ Āé ¿ćà ? .¿çÔÚáýx

14a

7:14b

? ôáÑý ¿ćà{ .‚Îà‹ Ûáã

14b

15a

15b 7:15

.ßäïx ¿þæs èã ßþóæ åЍ ¿ćà

16a

7:16

> ¿ćà ÀÏÅ{x üÝxs .üÃï

10 11 12 13 14 15 16 17

adsiduitas: NVulg. assiduitas. non: NVulg. non est. Beentjes: rev. ‫)תנעס( תנעם‬. tua oratione: NVulg. oratione tua. Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Beentjes: 15ab placed between 7:8 and 7:10 in accordance with HA. ab Altissimo creatam: NVulg. creatam ab Altissimo. ‫תחשיבך‬: Cowley, Smend: ‫תחשובך‬. ‫זכור‬: Segal: incorr. ‫זכר‬.

16b

88

SIR 7:17a – 7:20b

Vulg.

LXX

MS A

7:19a

humilia valde spiritum tuum

7:17a

‫ גאוה‬1‫מאד מאד השפיל‬

ταπείνωσον σϕόδρα τὴν ψυχήν σου,

7:19b

quoniam vindicta carnis impii ignis et vermes2

7:17a‫ס‬.Be

7:17b

7:17b‫ס‬.Be

‫ אנוש רמה׃‬5‫ כי תקות‬4

ὅτι ἐκδίκησις ἀσεβοῦς πῦρ καὶ σκώληξ.3 7:17c‫ס‬.Be

‫ﭏ תאיץ לאמר לפרץ‬ 7:17d‫ס‬.Be

‫גל ﭏ ﭏ ורצה דרכו׃‬ 7:20a

noli praevaricari in amicum pecunia differenti8

7:18a

7:18b

7:19a

7:19b

7:22b

neque mercennarium dantem animam suam

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

7:19a‫ס‬.Be

‫אל תמאס אשה משׂכלת‬

13

7:19b‫ס‬.Be

‫( חן מפנינים׃‬b) ‫וטובת‬

ἡ γὰρ χάρις αὐτῆς ὑπὲρ τὸ χρυσίον.

7:22a

non laedas servum operantem in veritate

‫ואח תלוי בזהב אופיר׃‬

μὴ ἀστόχει γυναικὸς σοϕῆς καὶ ἀγαθῆς·

7:21c

gratia enim +verecundiae+ illius super aurum

7:18b‫ס‬.Be

μηδὲ ἀδελϕὸν γνήσιον ἐν χρυσίῳ Σουϕιρ.

7:21ab+

noli discedere a muliere sensata et bona +quam sortitus es in timore Dei12+

‫ﭏ תמיר אוהב במחיר‬

Μὴ ἀλλάξῃς ϕίλον ἕνεκεν διαϕόρου

7:20b

neque fratrem carissimum10 auro spreveris11

7:18a

‫ס‬.Be

7:20a

μὴ κακώσῃς οἰκέτην ἐργαζόμενον ἐν ἀληθείᾳ 7:20b

μηδὲ μίσθιον διδόντα ψυχὴν23 αὐτοῦ·

‫השפיל‬: Segal: incorr. ‫השפל‬. vermes: NVulg. vermis. Cf. Isa 66:24; Jdt 16:17; Mark 9:48. Cf. Job 25:6. ‫תקות‬: Smend: ‫תקות‬. ‫לרמה‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫לרמה‬. ER = Elizur, Shulamit, and Michael, Rand, “A New Fragment” (2011), 200–205. praevaricari in amicum pecunia differenti: NVulg. commutare amicum cum pecunia. ‫במחיר‬: Elizur/Rand, Rey: ‫] אל תמיר אוה[ב במחיר‬. carissimum: NVulg. carissimum cum. spreveris: NVulg. Ophir. Dei: NVulg. Domini. ‫משׂכלת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫משכלת‬. ‫………[לת‬.] ‫אל‬: Elizur/Rand: ‫ ;אל ]תמאס אשה משכ[לת‬Rey: ‫̇אל תמאס ̇א̇שה ]משכ[ ̇ל̇ת‬.

7:20a‫ס‬.Be 18

‫ באמת עובד אמת‬17‫ﭏ תדע‬

7:20b‫ס‬.Be

‫ נותן נפשו׃‬24‫וכן שוכר‬

89 MS C

MS D

7:17a‫ס‬.Be

Syr. 7:17a

‫מאד מאד השפל גאוה‬ 7:17b‫ס‬.Be 6

7

.ßþóæ ßãs ÄÓ ÄÓ

17a

? ¿þçÚ砅{ÍáÝx ÀüÐx ƒÎÔã > ÀĀãüà .¿Ù{z

17b

7:17b

‫ תקות אנוש לרמה‬/ ‫כי‬

17c+ 17d+ 7:18a

ER 7

7:18a 9

‫…[ב במחיר‬.] //

7:18bER

> ôáЏ ¿ćà k¿æÎää ¿ćäЍ

18a

7:18b

‫ ואח תלוי בזהב אופיר׃‬.üÚò{sx ¿ÂzËÂ ßà ĀÙsx ¿Ðs{ 18b 7:19aER 14

7:19a

ÀĀÃÓ> ÀĀæs ôáЏ ¿ćà

‫ …[לת‬/ …….] ‫אל‬

7:19bER

19a

7:19b

‫׃‬16‫ מפנינים‬15[‫( ח]ן‬b) ‫[ת‬.]‫ וטו‬.ÀĀÚçÅĄä À{ÏÐ [225r. b] üÚóý{ 19b 7:20a‫ס‬.Be 21

7:20aER

‫ עובד אמת‬20‫ עבד‬/ 19[‫אל תר]ע‬ 7:20b‫ס‬.Be

‫ נותן נפשו‬/ ‫וכן שכיר‬

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

/ 22[…..]‫…[ עו‬.] ‫אל‬ 7:20bER

25

15

7:20a

> ÁËÃðà ‰üӏ ¿ćà .ÀĀýÎú Òáòx A

20a

7:20b

‫[ן נפשו׃‬.]‫……[ נו‬.] 26

.Íþóæ

âðãx ÁüÚžćà

28

¿ćáòs

27

[‫[ת ח]ן‬.]‫וטו‬: Elizur/Rand: ‫ ;וטובת חן‬Rey: ‫וטובת ח ̇ן‬. ‫מפנינים‬: Rey: ‫̇מפנינים‬. ‫תדע‬: Segal: ‫תרע‬. – Dash as line-filler. ‫אמת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אמת‬. [‫תר]ע‬: Lévi, Segal: ‫ ;תרע‬Peters: ‫ ;ת]ר[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תרע‬Beentjes: [.]‫תר‬. ‫עבד‬: Lévi: >; Peters: [‫]עבד‬. ‫אמת‬: Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אמת‬. […..]‫…[ עו‬.] ‫אל‬: Elizur/Rand: [‫ ;א]ל[ תר]ע ב[אמ]ת[ עוב]ד אמת‬Rey: [‫א ̇ל תרע ]ב[אמ]ת[ עוב]ד אמת‬. ψυχὴν: Rahlfs τὴν ψυχὴν. ‫שוכר‬: Segal, Ben-Ḥayyim: incorr. ‫שוכך‬. ‫שכיר‬: Lévi, Smend, Segal: ‫ ;שכיר‬Peters: ‫שכ]י[ר‬. ‫[ן‬.]‫נו‬: Elizur/Rand: ‫[ן‬..]‫ ;]וכן שכיר[ נ‬Rey: ‫]וכ[ ̇ן שכר נו̇תן‬. ¿ćáòs: 8a1, 9c1, 10c2, 11c1, 11m5, 13c1 ¿ćà ‰s{; 10c1, 10m1, 10m3, 11m6, 19-11m7, W, Mos ¿ćáòs{; CB ¿ćà ‰s. Misspelling (7a1), read âäðãx (7h3).

20b

90

SIR 7:21a – 7:25b

Vulg.

LXX

MS A

7:23a

servus sensatus1 dilectus quasi anima tua

7:21a

7:24a

pecora tibi sunt adtende8 illis 7:24b

et si sunt utilia perseverent apud te 7:25a

7:25b 17

et curva illos a pueritia illorum 7:26a

filiae tibi sunt serva corpus illarum 7:26b

et non ostendas hilarem faciem tuam ad illas 7:27a

trade filiam et grande opus feceris 7:27b

et homini sensato da illam

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

7:21b

7:21b‫ס‬.Be

‫ תמנע ממנו חפש׃‬6 ‫[ל‬.]

μὴ στερήσῃς αὐτὸν ἐλευθερίας. 7:22a

7:22a‫ס‬.Be

‫בהמה לך ראה עיניך‬

κτήνη σοί ἐστιν; ἐπισκέπτου αὐτά· 7:22b

7:22b‫ס‬.Be

‫ היא העמידה׃‬10‫ואם אמנה‬

καὶ εἰ ἔστιν σοι χρήσιμα, ἐμμενέτω σοι. 7:23a

7:23a‫ס‬.Be

‫בנים לך יסיר אותם‬

τέκνα σοί ἐστιν; παίδευσον αὐτὰ

filii tibi sunt erudi illos 16

‫עבד משכיל חבב כנפש‬

οἰκέτην συνετὸν ἀγαπάτω σου ἡ ψυχή,2

7:23bc+

non defraudes illum libertate + neque inopem derelinquas illum+

7:21a

‫ס‬.Be

7:23b

καὶ κάμψον ἐκ νεότητος τὸν τράχηλον αὐτῶν. 7:24a

7:23b

‫ס‬.Be

‫ נשים בנעוריהם׃‬19‫ ָלֶהם‬18‫וָשׂא‬ 7:24a‫ס‬.Be

‫בנות לך נצור שארם‬

θυγατέρες σοί εἰσιν; πρόσεχε τῷ σώματι αὐτῶν 7:24b

7:24b‫ס‬.Be

‫וﭏ תאיר ﭏהם פנים׃‬

καὶ μὴ ἱλαρώσῃς πρὸς αὐτὰς τὸ πρόσωπόν σου. 7:25a

7:25a‫ס‬.Be

‫הוצא בת ויצא עסק‬

ἔκδου θυγατέρα, καὶ ἔσῃ τετελεκὼς ἔργον μέγα, 7:25b

καὶ ἀνδρὶ συνετῷ δώρησαι αὐτήν.

sensatus: NVulg. sensatus sit tibi. Cf. to v. 21a the additions of HB 10:25c+eꞌ. Cf. 10:25c+. ‫י[ל‬.]‫מש‬: Lévi, Smend, Segal: ‫ ;משכיל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;משכיל‬Beentjes: ‫[ל‬..]‫מש‬. [….] / ‫מ]…[ל ]חב[ב‬: Elizur/Rand: [‫ ;מש]כי[ל ]ה[בב ]כנפש‬Rey: ‫ ]כנ[פש‬/// ‫משכיל הבב‬. ‫[ל‬.]: Schechter/Taylor, Smend, Segal: ‫ ;ﭏ‬Lévi: ‫ ;ואל‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]. [‫]אל‬: Elizur/Rand, Rey: ‫אל‬. adtende: NVulg. Attende. ‫[ ראה‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;]  לך[ ראה‬Rey: ‫]ל[ך ראה‬. ‫אמנה‬: Peters: incorr. ‫אומנה‬. ‫[ היא‬.‫מנ‬.] […]: Elizur/Rand: ‫ ;]ואם[ אמנה היא‬Rey: ‫]ואם[ ̇א̇מנה היא‬. ‫ ר‬line-filler. ‫בנים‬: Rey: ‫בנ ̇ים‬. ‫לך‬: Elizur/Rand: ‫ ̇ל̇ך‬. ‫[ר‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;]יס[ר‬Rey: ‫]י[סר‬. illos: NVulg. >. pueritia: NVulg. pueritia cervicem. ‫וָשׂא‬: Smend: ‫ושא‬. ‫ָלֶהם‬: Schechter/Taylor: ‫ ;ָל ִֽהם‬Smend: ‫להם‬.

7:25b‫ס‬.Be

‫׃‬31‫וﭏ נבון גבר חברה‬

91 MS C 7:21a

MS D

‫ס‬.Be

7:21a

‫ אהוב כנפש‬/ 4 ‫י[ל‬.]‫  עבד מש‬3 7:21b‫ס‬.Be

5

Syr.

ER

7:21a

[.…] / ‫עבד מ]…[ל ]חב[ב‬ 7:21bER

‫ חופש‬/ ‫אל תמנע ממנו‬

ßÙs f€ÍÚÃÐs e¿ćäÚÞÐ ÁËÃï A .ßþóæ

‫]אל[ תמנע ממנו חפש׃‬

.À{¾Ð Íçã ¿ćáݏ ¿ćà{

/ ‫[ ראה עיניך‬..] ‫בהמה‬ 7:22bER

.̇ÍÚú ßà ĀÙs ÁüÚðÂ

22a

> ÁüÙüý …s{ .̇ÍÚçù f€z

22b

e…Îæs €x fßà ĀÙs ¿ÚçÂ?

23a

? …{Íà Äé{ e…{zÎÚáÔ ¿þæ

23b

7:22b

‫ העמידה׃‬11‫[ היא‬.‫מנ‬.] […] 7:23aER

‫ אותם‬/ ‫בנים לך יסר‬ 7:23b

‫ס‬.Be

‫[ר אותם‬..] ‫בנים לך‬ 7:23b

ER

7:24aER

7:24a

/ 23 ‫[שו‬. ‫בנים לך נצור שא]ר‬

/ 24[..]‫…[ שא‬.] ‫בנות לך‬

.èÙzüêÂ

7:24b‫ס‬.Be

7:24bER

7:24b

27

‫[ נבון זבדה‬..]‫ואל ג‬

24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

32

24a

? èÙÍà Íæ ¿ćà{ .ßÚòs

24b

.¿ÚùÎþï ŒÎóæ{ fÀü ûòs A

25a

‫]……[ אליהם פנים ׃‬

/ 30[………..]‫ה‬

üÓ fßà

25

7:25b

‫[ל נבון גבר חברה ׃‬..] 35

26

7:25a

7:25bER 33

? ĀÙs ÀĀçÂ

28

7:25aER

7:25b‫ס‬.Be

23

7:23b 22

‫ ויצא עסק‬/ 29 ‫[ אין‬...]‫הוצי‬

22

13

7:24a‫ס‬.Be

7:25a‫ס‬.Be

21

14

‫[ם נשים‬..] / [.]‫וש‬ ‫בנעוריהם׃‬

20

‫תאר להם פנים‬

20

7:23a

15

/ ‫ושא להם בנעוריו נתו‬ 21

21b

7:22a 9

12

21a

7:21b 7

7:22aER

7:23a‫ס‬.Be

7

34

.̇ÍÚÂz

37

åÚÞÐx èÙx

ÁüÃÆà{

36

‫בנעוריו‬: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בנעוריהם‬. ‫נתו‬: It is unclear where this piece of the fragment (in addition to the endings of the next two lines) belongs. ‫[ם‬..] [.]‫וש‬: Elizur/Rand: ‫ ;ושא ]לה[ם‬Rey: ‫וש̇א ]   לה[ם‬. ‫[שו‬. ‫שא]ר‬: Lévi: [‫ ;שאר]ם‬Peters: ‫ ;שארם ואל‬Smend: [...] ‫ ;שאר‬Segal: ‫ ;שארם‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;שאר]ם‬Beentjes: [….]‫שאר‬. [..]‫…[ שא‬.] ‫בנות לך‬: Elizur/Rand: [‫ ;בנות לך ]נצו[ר שא]רם‬Rey: [‫ב ̇נו̇ת ̇ל̇ך ]נ[̇צור שא]רם‬.

25b

? 10c1 marg. note by second hand: s[üÙ]ôý ¿ćàĀã. üÓ: 13c1 >. Lévi: + ‫ ;ואל‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: incorr. […]. In the right margin there is no space for an additional word. ‫]……[ אליהם פנים‬: Elizur/Rand: ‫ ;]  ואל ת[איר אליהם פנים‬Rey: ‫]  ואל ת[̇א ̇יר ̇אליהם פנים‬. ‫הוצי אין‬: Lévi: [‫ ;הוציא ]בת‬Peters: ‫ ;הוציא בת‬Smend: ‫[ת‬.] ‫ ;הוציא‬Segal: ‫ ;הוצ]…[ בת‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;הוצי]א‬Beentjes: […]‫הוצי‬. [………..]‫ה‬: Elizur/Rand: [‫ ;ה]  וצא בת ויצא עסק‬Rey: [‫ה]  וצא בת ויצא עסק‬. ‫ ה‬line-filler. [..]‫ג‬: Lévi: ‫ ;גבר‬Segal: […]‫ ;ג‬Ben-Ḥayyim: [‫ג]בר‬. ‫נבון‬: Lévi: incorr. ‫נכון‬. ‫[ל‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;]וא[ל‬Rey: ‫]  וא[ ̇ל‬. ‫חברה‬: Elizur/Rand, Rey: ‫חברה‬. ÁüÃÆà{: 8a1 ÁüÃÆà. åÚÞÐx: W ¿ćäÚÞÐ{.

92

SIR 7:26a – 7:30b

Vulg.

LXX 7:28a

mulier si est tibi secundum animam tuam non proicias illam

7:26a

7:26b

7:28bβ, 29a

in toto corde6 29 honora patrem tuum

Ἐν ὅλῃ καρδίᾳ 7 δόξασον τὸν πατέρα σου 7:27b

7:30a

memento quoniam nisi per illos8 non fuisses

7:28a

μνήσθητι ὅτι δι᾿ αὐτῶν ἐγενήθης,

7:30b

et retribue9 illis quomodo et illi tibi

7:28b

καὶ τί ἀνταποδώσεις αὐτοῖς καθὼς αὐτοὶ σοί;

7:31a

in10 tota anima tua time Deum11

7:29a

et sacerdotes illius13 sanctifica

7:29b

7:30a

ἐν ὅλῃ δυνάμει ἀγάπησον τὸν ποιήσαντά σε

7:32b

et ministros eius non22 derelinquas

6 7 8 9 10 11 12

‫ ﭏ‬// ‫בכל לבך פחד‬ 7:29b‫ס‬.Be

‫ הקדיש׃‬14 ‫ואת כהניו‬

καὶ τοὺς ἱερεῖς αὐτοῦ θαύμαζε.

7:32a

in omni virtute16 dilige eum qui te fecit

7:29a‫ס‬.Be

ἐν ὅλῃ ψυχῇ σου εὐλαβοῦ τὸν κύριον

7:31b

5

‫ בה׃‬4 ‫ושנואה ﭏ תאמן‬

καὶ μητρὸς ὠδῖνας μὴ ἐπιλάθη·

et gemitus matris tuae ne obliviscaris

4

7:26b‫ס‬.Be

7:27a

7:29b

3

‫אשה לך ﭏ תתעבה‬

καὶ μισουμένῃ μὴ ἐμπιστεύσῃς σεαυτόν.

et2 odibili non credas te3

2

7:26a‫ס‬.Be

γυνή σοί ἐστιν κατὰ ψυχήν; μὴ ἐκβάλῃς αὐτήν·

7:28bα

1

MS A

7:30b

καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ μὴ ἐγκαταλίπῃς.

[…………]: Elizur/Rand: [‫ ;]לך אל תתעבה‬Rey: [‫ ̇ל̇ך אל ]תתעבה‬. et: NVulg. sed. te: NVulg. te ipsum. ‫תאמן‬: Smend: incorr. ‫תאמי‬. [……]: Elizur/Rand: [‫ ;]  ושנואה אל‬Rey: ‫]ושנואה א[ ̇ל‬. corde: NVulg. corde tuo. καρδίᾳ: Rahlfs καρδίᾳ σου. illos: NVulg. illos, natus. et retribue: NVulg. et quid retribues. in: VL ex. Deum: NVulg. Dominum. ‫[ל‬.]: Elizur/Rand: ‫ ;אל‬Rey: ‫̇אל‬.

7:30a‫ס‬.Be 19

‫ עושך‬18‫ ֱא]הֹ[ב‬17 ‫בכל ]מ[ו ָדך‬

7:30b‫ס‬.Be

‫ לא תעזב׃‬/ ‫ואת משרתיו‬

93 MS C

MS D 7:26aER

Syr.

7

7:26a

[…………] ‫אשה‬

1

7:26bER

> ¿ćà ßà ĀÙs ÀĀæs .ÍÚúÃý

26a

7:26b

> > …s{ 26b èäÙz ¿ćà €z ¿ćàÎï ‫ תאמן בה׃‬5[… / …] d Í 7:27a

> fßÃà ÍáÞ m‚ξćà üúÙ

27a

.¿ðӏ ¿ćà f‚ËáÙx ßã¾ćà{

27b

7:27b

7:28a

¿ćà f…Îæz A ¿ćà Îàsx üÝxs .ßÙĀÙs

28a

7:28b

.‚Îڍx …Îæs ˆ{üò ¿çã{ 7:29aER 12

7:29a

‫[ל‬.] ‫בכל לבך פחד‬

7:29bER

.ÀÍàs èã âÐx A fßÃà ÍàÎÞÂ

7:30a

? > f€zÎæÍÞà{ .üúÙ

ER

29b

> fßÃà ÍàÎÞ .ßÙü üúÙ

30a

? .ŒÎÃý ¿ćà f€zÎçþäþã{

30b

7:30a

‫[ודך אהוב עושך‬.] ‫[ל‬..] 20

7:30bER

/ ‫…[ ׃‬.] ‫[ל‬.] ‫…[יו‬.] ‫[ת‬.]‫ו‬ 23

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

29a

7:29b

/ 15[……]‫ואת כהנ‬ 21

28b

7:30b

illius: VL eius. ‫כהניו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כהניו‬. [……]‫ואת כהנ‬: Elizur/Rand: [‫ ;ואת כהנ] יו ה[ק]דיש‬Rey: [‫ואת כהנ]  יו[ הק]  דיש‬. virtute: NVulg. virtute tua. ‫]מ[ו ָדך‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;מאודך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מאו ָדך‬Beentjes: ‫מאו ָדך‬. ‫ֱא]הֹ[ב‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אהוב‬Segal: ‫אהב‬. ‫עושך‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עושך‬. ‫[ודך‬.] ‫[ל‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;]בכל[ מאודך‬Rey: ‫]בכל[ ̇מ̇אודך‬. ‫אהוב עושך‬: Rey: ‫אהו̇ב עושך‬. non: NVulg. ne. [….] [.]‫…[יו ל‬.] ‫[ת‬.]‫ו‬: Elizur/Rand: ‫ ;]וא[ת ]מש[רתיו לא ]תעז[ב‬Rey: ‫ו̇א̇ת ̇מ̇ש̇רתיו ל̇א תעזב‬.

94

SIR 7:31a – 7:34a

Vulg.

LXX 7:33ab+c+

+

honora Deum ex tota anima tua+ et honorifica sacerdotes1 +et propurga te cum brachiis2+

7:31a

7:31b

καὶ δὸς τὴν μερίδα αὐτῷ, καθὼς ἐντέταλταί σοι,

7:34aβb, 35α

primitiarum et purgationis et de neglegentia purga te cum paucis 35 datum brachiorum tuorum14

7:31c

ἀπαρχὴν καὶ περὶ πλημμελείας καὶ δόσιν βραχιόνων

7:35β

et sacrificium sanctificationis offers initia sanctorum18 7:36a

et pauperi porrige manum tuam 7:36b

ut perficiatur propitiatio et benedictio tua 7:37a

gratia datus26 in conspectu omnis viventis 7:37b

et28 mortuo non prohibeas gratiam 7:38a

non desis plorantibus in conrogatione32 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

7:31a

ϕοβοῦ τὸν κύριον καὶ δόξασον ἱερέα

7:34aα

da illi7 partem sicut mandatum est tibi

MS A ‫ס‬.Be

7:31d

5

‫ כהן‬4 ‫ ﭏ והדר‬3 ‫]כ[בד‬

7:31b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬10 ‫[וותה‬.] ‫ כאשר‬9‫[לקם‬.] 8 [.]‫ות‬ 7:31c‫ס‬.Be 16

[..] ‫ ותרומת‬15‫לחם א]ביר[ים‬

7:31d‫ס‬.Be

‫ צדק ותרומת קדש׃‬19[….]

καὶ θυσίαν ἁγιασμοῦ καὶ ἀπαρχὴν ἁγίων. 7:32a

7:32a‫ס‬.Be

‫ יד‬21[……]‫ לאב‬/ ‫וגם‬

καὶ πτωχῷ ἔκτεινον τὴν χεῖρά σου, 7:32b

7:32b‫ס‬.Be

‫׃‬25 ‫[כתך‬.]‫ ב‬24 ‫למען תשלם‬

ἵνα τελειωθῇ ἡ εὐλογία σου. 7:33a

7:33a‫ס‬.Be

/ ‫תן מתן לפני כל חי‬

χάρις δόματος ἔναντι παντὸς ζῶντος, 7:33b

καὶ ἐπὶ νεκρῷ μὴ ἀποκωλύσῃς χάριν. 7:34a

μὴ ὑστέρει ἀπὸ κλαιόντων

7:33b‫ס‬.Be

‫ ממת ﭏ תמנע חסד׃‬29‫]ו[גם‬ 7:34a‫ס‬.Be

‫ﭏ תתאחר מבוכים‬

33

sacerdotes: VL sacerdotes eius. et propurga te cum brachiis: VL + NVulg. >. ‫]כ[בד‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כבד‬. ‫והדר‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫והדר‬. ‫כהן‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כהן‬. [……..]: Elizur/Rand: [‫ ;כב]  ד אל והדר כהן‬Rey: ‫כב]  ד אל והדר[ כהן‬. illi: NVulg. illis. [.]‫ות‬: Lévi, Adler: ‫ ;ותן‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: [‫ות]ן‬. ‫[לקם‬.]: Lévi, Adler: ‫ ;חלקם‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ח[לקם‬Segal: ‫]חל[קם‬. ‫[וותה‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;צוותה‬Beentjes: ‫צוותה‬. – ‫ ה‬line-filler. [.]‫[ הלק‬.]‫ות‬: Elizur/Rand: ‫ ;ות]ן[ הלקם‬Rey: ‫ות ̇ן ̇הלק̇ם‬. ‫צויתה‬: Rey: ‫̇צויתה‬. Ëúòsx ¿ćã ßÙs: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6 Ëúòsx ¿çÞÙs; 19-11m7 Ëúòsx ßÙs; 13c1 Ëúòsx ¿ćäÝs. A purga te cum paucis 35 datum brachiorum tuorum: NVulg. >, instead 35a et armum in oblationem. ‫א]ביר[ים‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;אברים‬Smend: ‫ ;אש]מ[ים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אברים‬Beentjes: ‫אבירים‬. [..]: Lévi, Segal: [‫ ;]יד‬Peters: ‫ ;יד‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫יד‬. ‫[ם ]…[ומתה‬.]‫אביר‬: Elizur/Rand: ‫ ;אבירי]ם תר[ומתה‬Rey: ‫אבי̇רי]  ם[ ̇תרומתה‬. offers initia sanctorum: NVulg. et primitias sanctorum.

95 MS C

MS D 7:31a

Syr.

ER

7

7:31a 6

[……….]

7:31bER

? > .€zÎæÍÞà ‰s füúÙ{ Íà €ÍÚÑÃý>

31a

7:31b

/ ‫[ כאשר צויתה ׃‬.]‫[ הלק‬.]‫ות‬ 12

11

7:31cER

¿ćã ßÙs f…{Íùx| …{Íà uz{ .13Ëúòsx A

31b

7:31c

? ‫[ם ]…[ומתה‬.]‫ לחם אביר‬.¿ÙËÙsx ÀĀÚýă{ ¿çÂăÎùx ¿ćäÑà 31c

17

7:31dER

/ ‫׃‬20‫…[ש‬.]‫……[מ‬..] 7:32aER

31d 7:32a

‫ יד‬22‫וגם לאביו הושיטה‬ 7:32bER

.‚ËÙA s Õý{s f¿çÞêäà

‰s

32a

? .‚ĀÝăΠèäàĀþæx ƒÎÔã

32b

? ÀĀÂzÎã üÚÅ €z ÁËêÐ ÛçÚð .ÀĀÙĄÂ âÝ

33a

7:32b

/ ‫למען תשלם ברכתך׃‬ 7:33aER

7:33a

‫ חי‬27 ‫תן מתן לפני כל‬ 7:33bER

7:33b

/ ‫[ל תמנע חסד׃‬.] ‫וגם ממת‬ 30

7:34aER 34

19 20 21

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

23

‫[חר מבוכים‬.]‫אל תת‬

¿ćáݏ ¿ćà ÀĀÚã èã 31‰s .ÀÎÃÚÓ

33b

7:34a

> .35¿Þ ĀÚ èã üÐ{Āý ¿ćà{

34a

[....]: Lévi, Segal: [‫ ;]זבחי‬Peters: ‫ ;זבחי‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫]זבח[י‬. ‫…[ש‬.]‫……[מ‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;]… צ[דק ]ותרו[מת ]ק[דש‬Rey: ‫זב]  חי[ צד̇ק ]  ותרו[מת ]  ק[דש‬. [.......]‫לאב‬: Lévi, Segal: ‫ ;לאביון ]הושי[ט‬Adler: [‫ ;לאביון ]תושיט‬Peters: ‫ ;לאב]יון הושי[ט‬Smend: ‫ ;לאב]יון הו[ש]י[ט‬Ben-Ḥayyim: ‫;לאביו]ן הו[שיט‬ Beentjes: ‫[יט‬.......]‫לאב‬. ‫הושיטה‬: Elizur/Rand: ‫הושיטה‬. ‰s: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ‰s{. ‫תשלם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תשלם‬. ‫[כתך‬.]‫ב‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;ברכתך‬Smend: ‫ ;ברכתך‬Ben-Ḥayyim: ‫ב]ר[כתך‬. datus: NVulg. dati. ‫כל‬: Elizur/Rand, Rey: ‫כל‬. et: NVulg. sed et. ‫]ו[גם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וגם‬. ‫[ל‬.]: Elizur/Rand: ‫ ;]א[ל‬Rey: ‫]  א[ל‬. ‰s: 7h3; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ‰s{. conrogatione: NVulg. consolatione. ‫מבוכים‬: Peters: incorr. ‫ ;מבכים‬Beentjes: rev. ‫)מבובים( מבוכים‬. ‫[חר מבוכים‬.]‫תת‬: Elizur/Rand; Rey: ‫תתאחר מבוכים‬. > ? ¿ÞÂ: 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1 ¿ÞÂ.

96

SIR 7:34b – 8:1dꞌ

Vulg.

LXX 7:38b

MS A 7:34b

7:34b‫ס‬.Be

‫׃‬3 ‫ התאבל‬/ 2 ‫ועם אבילים‬

καὶ μετὰ πενθούντων πένθησον.

et cum lugentibus ambula1 7:39a

non te pigeat7 visitare infirmum

7:35a

μὴ ὄκνει ἐπισκέπτεσθαι ἄρρωστον·8

7:39b

ex his enim in dilectione firmaberis

7:35a‫ס‬.Be 9

7:35b

7:35b‫ס‬.Be

‫כי ממנו תאהב׃‬

ἐκ γὰρ τῶν τοιούτων ἀγαπηθήσῃ.

7:40a

7:36a

7:36a

‫ס‬.Be

‫ מעשיך זכור אחרית‬/ ‫בכל‬

ἐν πᾶσιν τοῖς λόγοις σου μιμνῄσκου τὰ ἔσχατα,17

15

16

in omnibus operibus tuis memorare novissima tua

7:40b

et in aeternum non peccabis

Vulg.

7:36b

7:36b‫ס‬.Be

‫ לא תשחת׃‬19 ‫ולעולם‬

καὶ εἰς τὸν αἰῶνα οὐχ ἁμαρτήσεις.

LXX 8:1a

non litiges cum homine potente 8:1b

ne forte incidas in manus illius

‫ﭏ תשא לב מאוהב‬

MS A 8:1a

Μὴ διαμάχου μετὰ ἀνθρώπου δυνάστου, 8:1b

8:1a

‫ס‬.Be

‫ איש גדול‬/ 23[‫ ]עם‬22 ‫אל תריב‬21 8:1d‫ס‬.Be

‫׃‬25 ‫[דו‬.‫למה תפול ]ב‬

μήποτε ἐμπέσῃς εἰς τὰς χεῖρας αὐτοῦ. 8:1cꞌa‫ס‬.Be

/ 28[..]‫ תריב עם קשה מ‬27 ‫[ל‬.] 8:1bꞌb‫ס‬.Be

‫׃‬30 ‫[ו‬.] ‫למה תשוב על‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

ambula: NVulg. luge. ‫אבילים‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אבלים‬. ‫התאבל‬: Adler, Peters, Beentjes: ‫ ;תתאבל‬Smend: ‫תתאבל‬. ‫התא]ב[ל‬: Elizur/Rand, Rey: ‫התאבל‬. åï{: 11m5 âï{ (error). âÝ: 12h2 >. non te pigeat: VL ne pigriteris. ἄρρωστον: Rahlfs ἄρρωστον ἄνθρωπον. ‫מאוהב‬: Peters: incorr. ‫ ;מאודב‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מאוהב‬. [……‫]……ל‬: Elizur/Rand: [‫ ;]  אל תשא לב מאוהב‬Rey: [‫אל ]  תשא לב מאוהב‬. ¿ćà{: 8a1, 9c1, 9m1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, Mos ¿ćà. …¾ćã: 10m3, 11m5, 11m6, 13a1 èãs (error). […………]: Elizur/Rand, Rey: [‫]כי ממנו תאהב‬. âÔãx: 10c1, 13a1 âÔã. ? operibus tuis: = HA ‫מעשיך‬, Syr. ßÙËÃï.

97 MS C

MS D

Syr.

7:34bER

7:34b

/ ‫׃‬4 ‫ועם אבילים התא]ב[ל‬ 7:35a

ER

? 6 ĀÙ{z .âÂsĀã âÝ 5åï{ A A f¿ćáÚÂs

[……‫]……ל‬

7:35bER

.¿ïĄã üðêäà ßà 12…¾ć㏠11¿ćà{

Āæs èÚàz .åЍ A

âÔãx

35b

? ï > ƒÎÞ .ÀüÐ üÚÝx ĀÙ{z fßÙËÃ

36a

[…………]

ER

[………] / ‫[ל‬..]

7:36bER

7:36b

.¿ÔЏ ¿ćà fåáðà{

20

[………]

MS D ER

36b

Syr.

8

ÁüÃÅ åï ¿çA ï ¿ćà mßçã ¿þùx A

1a

8:1a

[……..] ‫[ר‬..]‫ יפ‬/ ‫אל‬

24

8:1bER 26

14

7:36a 18

8:1a

35a

7:35b 13

MS C

34b

7:35a 10

7:36a

7

8:1b

[.]‫[ל על י‬..]‫[ תי‬..]‫ל‬

? âò ¿ćäàx [225r. c] .€z{ËÙ¾Â

1b

8:1cꞌER 29

‫…[ ממך‬..] ‫ תריב‬// ‫אל‬

1cꞌ

8:1dꞌER

‫למה תפול בידו׃‬

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

πᾶσιν: Rahlfs πᾶσι. ἔσχατα: Rahlfs ἔσχατα σου. [………] / ‫[ל‬..]: Elizur/Rand: [‫ ;]בכ[ל ]  מעשיך זכור אחרית‬Rey: [‫]  בכ[ל ]  מעשיך זכור אחרית‬. ‫ולעולם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולעולם‬. [……….]: Elizur/Rand: [‫ ;]ולעו[לם לא ת]שחת‬Rey: [‫]ולעו[ ̇לם לא ת]  שחת‬. In 8:1 HA and Syr. differ from Γ. ‫תריב‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תריב‬. [‫]עם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;עם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עם‬. [……] ‫[ר‬..]‫ יפ‬/ ‫אל‬: Elizur/Rand: [‫ ;אל ]ת[ר]יב עם איש גדול‬Rey: ‫אל ̇תר]יב עם איש ג[דול‬. ‫[דו‬.‫]ב‬: Lévi: ‫ ;]י[דו‬Adler, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בידו‬. [.]‫[ל על י‬..]‫[ תי‬..]‫ל‬: Elizur/Rand: [‫ ;ל]מה[ תשוב על יד]ו‬Rey: ‫ ̇ל̇מה ̇ת̇ש ̇ו̇ב על ̇י ̇דו‬. ‫[ל‬.]: Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. [..]‫מ‬: Adler, Lévi, Segal: ‫ ;ממך‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: [‫מ]מך‬. ‫…[ ממך‬..] ‫תריב‬: Elizur/Rand: ‫ ;תריב ]  עם קשה[ ממך‬Rey: ‫̇ת̇ריב ע]  ם קש[̇ה ממך‬. ‫[ו‬.] ‫על‬: Lévi: ‫ ;על ]י[דו‬Adler: ‫ ;על]יך י[דו‬Peters, Segal: ‫ ;על ידו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;על ]ל[בו‬Beentjes: ‫[ו‬..] ‫על‬.

1dꞌ

98

SIR 8:2a – 8:4b

Vulg.

LXX 8:2a

non contendas cum viro locuplete

MS A 8:2a

μὴ ἔριζε μετὰ ἀνθρώπου πλουσίου,

8:2a‫ס‬.Be 5

‫* הון‬4‫ איש לא‬3 [‫ ]על‬2 ‫[חרש‬.] 1 ‫אל‬ 6

8:2b

ne forte contra consistat litem tibi9

8:2b

μήποτε ἀντιστήσῃ σου τὴν ὁλκήν·

8:3a

multos13 perdidit aurum atque14 argentum

8:2c

et usque17 cor regum extendit et convertit18

8:2d

καὶ καρδίας βασιλέων ἐξέκλινεν.

8:4a

non litiges cum homine linguato

8:3a

8:3b

8:5b

ne male de progenie tua loquatur38

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

8:2c‫ס‬.Be

‫[הב‬.] ‫כי רבים הפחיז‬

15

8:2d‫ס‬.Be

/ ‫׃‬21‫[יבים‬..] [...] 20‫[שגה‬.] 19[.]‫וה‬ 8:3a‫ס‬.Be 26

8:4a

‫ לשון‬25‫ﭏ תינץ עם ]א[יש‬

8:3b‫ס‬.Be

[.]‫ אש ע‬30 ‫ על‬29 ‫וﭏ ת]ת[ ן‬

καὶ μὴ ἐπιστοιβάσῃς ἐπὶ τὸ πῦρ + αὐτοῦ+ ξύλα.

8:5a

non communices homini indocto

‫ואבדת‬+ / 11 ‫ ישקל מחירך‬10 ‫פן‬

+

μὴ διαμάχου μετὰ ἀνθρώπου γλωσσώδους

8:4b

et non strues in igne28 illius ligna

8:2b‫ס‬.Be

πολλοὺς γὰρ ἀπώλεσεν τὸ χρυσίον

8:3b

‫ *לוֹ‬Be 7 ‫ ׂק‬Be

31

8:4a‫ס‬.Be

‫ איש אויל‬/ ‫ עם‬34 ‫[רגיל‬.] 33[…]

μὴ πρόσπαιζε ἀπαιδεύτῳ. 8:4b

ἵνα μὴ ἀτιμάζωνται οἱ πρόγονοί σου.

‫אל‬: Smend: ‫]א[ל‬. ‫[חרש‬.]: Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תחרש‬Adler, Smend: ‫]ת[חרש‬. [‫]על‬: Adler, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;על‬Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ע]ל‬. ‫לא‬: Ben-Ḥayyim: [‫]לוֹ‬. ‫הון‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הון‬. ‫לוֹ‬: Lévi, Adler: ‫לו‬. ‫ׂק‬: = qere (‫ ;)קרא‬Lévi, Adler: ‫ק׳‬. [..] ‫[ לו‬..]‫[ א‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;]על[ איש לו הן‬Rey: ‫ע ̇ל איש לו ̇הן‬. contra consistat litem tibi: NVulg. contra te constituat pondus tuum. ‫פן‬: Beentjes: rev. ‫)כן( פן‬. ‫מחירך‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;מחירך‬Beentjes: ‫[רך‬..]‫מ‬. [..]‫[י‬.] ‫]פ[ן ]…[ל‬: Elizur/Rand: ‫ ;]פ[ן ]ישק[ל ]מ[חירך‬Rey: ‫̇פן ]יש[קל ]מ[ח ̇י̇ר ̇ך‬. multos: NVulg. multos enim. atque: NVulg. et. ‫[הב‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זהב‬. [.....]‫[ם ה‬...] ‫כי‬: Elizur/Rand: [‫ ;כי ר]בי[ם ה]  פחיז זהב‬Rey: [‫̇כ ̇י ̇רבים הפחי]  ז זהב‬. et usque: NVulg. etiam. extendit et convertit: NVulg. subvertit. [.]‫וה‬: Lévi, Adler, Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ ;וה]ון‬Peters: [‫ ;וה]וא‬Segal: ‫ ;והון‬Beentjes: [..]‫וה‬. ‫[שגה‬.]: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;ישגה‬Smend: ‫ ;השגה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[שגה‬Beentjes: ‫משגה‬.

8:4b‫ס‬.Be

‫ לנדיבים׃‬39[‫פן יבו]ז‬

99 MS C

MS D 8:2aER

Syr. 8:2a

[..] ‫[ לו‬..]‫ א‬/ [..] ‫אל תחרוש‬

8

8:2bER

.¿Âzx Áüã åï ¿çï ¿ćà

8:2cER

.ßáùĀ㠃ÎùĀæ ¿ćäàx

2b

? m¿Âzx ËÂ{s À¾ÚÆêàx âÔã A

2c

8:2c

/ [.....]‫[ם ה‬...] ‫כי‬ 16

8:2dER

8:2d

‫׃‬22‫[בים‬...] ‫[ לבות‬..]‫והן משג‬ 8:3aER

> {z ? .24¿Ôþã A e¿Þáãx

¿Ãà ‰s

2d

.¿çÞò ÁüÃÅ åï À‹ ¿ćà

3a

8:3bER

8:3b

‫ על אש עצים׃‬/ 32[……] 8:4aER

? ÁÎæ âï åÚé ¿ćà{ .¿êÚù

ER

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

> À‹ ¿ćà

4a

.ÁĄÚúÙ ßæ{üïøæ ¿ćàx

4b

f¿ćáÚà| åï

37

36

8:4b

/ 40[…..] ‫פן יבוז ל‬

22

3b

8:4a

‫ תרגיל עם איש אויל‬35[..]

21

23

8:3a

‫אל תינץ עם ]…[ ]…[  ן‬

8:4b

2a

8:2a

‫ ואבדת‬12[..]‫[י‬.] ‫]פ[ן ]…[ל‬

27

8

‫[יבים‬..] [...]: Lévi, Adler, Peters: ‫ ;]לב נ[דיבים‬Smend: ‫ ;ל]ב נ[דיבים‬Segal: ‫ ;לב נדיבים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ל]ב נ[ידבים‬Beentjes: ‫ [יבים‬...]‫ל‬. ‫[ לבות ]…[בים‬..]‫והן משג‬: Elizur/Rand: ‫ ;והן משגה לבות ]נ[דיבים‬Rey: ‫ ̇ו̇הן ̇מ̇ש ̇ג̇ה לבו̇ת נדיבים‬. ¿Ãà ‰s: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿Ãà ‰s{; 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 ¿Ãà{. > 13c1 ¿þÔã (error). ¿Ôþã: ‫]א[יש‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Beentjes: ‫ ;איש‬Ben-Ḥayyim: ‫איש‬. ‫לשון‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;לשוֹן‬Beentjes: ‫לשׁוֹן‬. ‫[ן‬..] […] ‫עם‬: Elizur/Rand: ‫ ;עם א]יש לשו[ן‬Rey: ‫ע̇ם איש ̇ל]ש[ון‬. strues in igne: NVulg. struas in ignem. ‫ת]ת[ן‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תתן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תתן‬Beentjes: ‫תתן‬. ‫על‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫על‬. [.]‫ע‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;עץ‬Smend: [‫ע]ץ‬. [……]: Elizur/Rand: [‫ ;]ואל תתן‬Rey: [‫ ̇ו̇א ̇ל ]תתן‬. […]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: [‫]אל‬. ‫[רגיל‬.]: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תרגיל‬Smend: ‫תרגיל‬. [..]: Elizur/Rand: [‫ ;א]ל‬Rey: ‫אל‬. Ÿ À‹: 13a1 À‹s. ? ¿ćáÚà|: 12h2 ¿ćáÚà|; 13a1 ¿ćáÚà[]. male de progenie tua loquatur: NVulg. contemnaris a principibus. [‫יבו]ז‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;יבוז‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יבוז‬. […..]‫ל‬: Elizur/Rand: [‫ ;ל]נדיבים‬Rey: ‫לנדיבים‬.

100

SIR 8:5a – 8:8d

Vulg.

LXX 8:6ab+

ne +despicias+ hominem avertentem se a peccato +neque+ inproperes1 ei

8:5a

μὴ ὀνείδιζε ἄνθρωπον ἀποστρέϕοντα ἀπὸ ἁμαρτίας·

8:6c

memento quoniam omnes sumus in correptionem8

8:5b

8:6a

8:6b

8:8a

8:8bc+

sciens25 quoniam omnes morimur + et in gaudium nolumus venire+ 8:9a

ne despicias narrationem + presbyterorum+ sapientium 8:9b

8:10a

ab ipsis enim disces34 doctrinam + intellectus+ 8:10b

et servire magnatis +sine querella38+

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

8:6a‫ס‬.Be 15

8:7a

‫[שיש‬.] 14[.]‫ אנו‬13 ‫ﭏ תבייש‬

8:6b‫ס‬.Be

‫ מזקנים׃‬/ ֒ 8:7a

21

8:7b

μὴ παρίδῃς διήγημα σοϕῶν 8:8b

8:8c

‫ﭏ תתהלל על ג ֬וע‬

‫׃‬26 ‫זכר כלנו נא]ס[פים‬ 8:8a‫ס‬.Be

‫ חכמים‬30‫ שיחת‬/ ‫ תטש‬29 ‫]א[ל‬ 8:8b‫ס‬.Be

‫ובחידתיהם התרטש׃‬ 8:8c‫ס‬.Be

‫ לקח‬/ 36 ‫ תלמ]ו[ד‬35 ‫כי מ]מ[נו‬

ὅτι παρ᾿ αὐτῶν μαθήσῃ παιδείαν 8:8d

‫ נמנה‬17[‫]כי‬

8:7b‫ס‬.Be

μνήσθητι ὅτι πάντες τελευτῶμεν. 8:8a

18

‫ס‬.Be

καὶ ἐν ταῖς παροιμίαις αὐτῶν ἀναστρέϕου·

et in proverbiis illorum32 conversare

4

‫זכר כי כלנו חייבים׃‬

μὴ ἐπίχαιρε ἐπὶ νεκρῷ·

noli de mortuo20 gaudere

3

8:5b‫ס‬.Be

καὶ γὰρ ἐξ ἡμῶν γηράσκουσιν.

etenim ex nobis senescunt

2

/ 5‫ מ]פ[שע‬4‫ש[ב‬.] 3[..]‫ א‬2 ‫[לים‬.‫ﭏ ]ת‬

μὴ ἀτιμάσῃς ἄνθρωπον ἐν γήρᾳ αὐτοῦ·

8:7b

1

8:5a

μνήσθητι ὅτι πάντες ἐσμὲν ἐν ἐπιτίμοις.

8:7a

ne spernas hominem in sua senecta12

MS A ‫ס‬.Be

8:8d‫ס‬.Be

καὶ λειτουργῆσαι μεγιστᾶσιν.

inproperes: NVulg. improperes. ‫[לים‬.‫]ת‬: Lévi, Adler, Segal: ‫ ;תכלים‬Peters: ‫ ;ת]כ[לים‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תכלים‬. [..]‫א‬: Lévi, Adler, Segal: ‫ ;איש‬Peters: [‫ ;אי]ש‬Smend: ‫ ;איש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;איש‬Beentjes: ‫[שב‬..]‫א‬. ‫ש[ב‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שב‬Beentjes: ‫[שב‬..]‫א‬. ‫מ]פ[שע‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;מפשע‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫מפשע‬. [….]‫[ ]ה[בלים א‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;אל ]ת[כלים א]יש[ שב‬Rey: ‫אל ̇תכלים אי]ש[ ̇ש̇ב‬. ËêЏ: 12h2 åêЏ (error). sumus in correptionem: NVulg. in correptione sumus. ‫ כי‬or ‫בי‬: Elizur/Rand, Rey: ‫כי‬. ‫חייבים‬: Elizur/Rand, Rey: ‫חייבים‬. ? èÚÚÔÐ: 7h3, 8a1, 11m2, 12h2, W èÚÚÔÐ. senecta: NVulg. senectute. ‫תבייש‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תבייש‬. [.]‫אנו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ ;אנו]ש‬Segal: ‫ ;אנוש‬Beentjes: ‫[שיש‬..]‫אנו‬. ‫[שיש‬.]: Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[שיש‬Adler: ‫ ;]וי[שיש‬Peters, Segal: ‫ ;ישיש‬Beentjes: ‫[שיש‬..]‫אנו‬. [………….]: Elizur/Rand: [‫ ;]  אל תבייש אנוש ישיש‬Rey: ‫א]  ל תבייש אנוש י[ש]י[ש‬. [‫]כי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;כי‬Ben-Ḥayyim: ‫כי‬. ‫ ה‬line-filler. ‫נמנה‬: Elizur/Rand: ‫ ;]כי[ נמנה‬Rey: ‫̇כי נמנה‬. mortuo: NVulg. mortuo inimico tuo.

‫להתיצב לפני שרים׃‬

101 MS C

MS D 8:5a

Syr.

ER

8:5a

‫ מפשע‬6[…]‫[ ]ה[בלים א‬..] 8:5bER

> ¿þæ¾ćà 7ËêЏ ¿ćà èã usx ? k€z{ÍÔÐ ? .11èÚÚÔÐ èáÝx üÝxs

5b

.u¾éx ¿þæs âï ßÑŏ ¿ćà

6a

‫זכר כי כלנו חייבים  ׃‬ 9

8:6aER

8:6a 16

[………… / ..]

8:6bER

8:6b

> èçãx füÝxs .èÚ¾é

6b

¿þæs âï ÁËЏ ¿ćà

7a

.28èÙĀÚã èàÎÝx füÝxs

7b

? ? ÀĀÚïÎý ŒÎÃý ¿ćà .¿ćäÚÞÐx

8a

‫ מזקנים׃‬19‫[ נמנה‬..] 8:7aER

// 22[……….]‫אל ת‬

8:7a

[… / .]‫אל תתהלל ע‬

23

8:7bER

.¾ćãx

[…………]

8:8aER

8:8a

/ […..]‫אל ]תט[ש שי‬ 31

8:8bER

8:8b

> ? ĀÙ{z .Žx A f…{ÍÚàĀäÂ{

8b

.¿çóàÎÙ âÃù …{Íçãx âÔã

8c

33

[…………]

8:8cER

8:8c

‫ ממנו תלמוד לקח‬37 ‫כי‬ 8:8dER

8:8d 39

[……… / …..]

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

24

8:7b 27

21

5a

8:5b

10

8:7aBe

8

? .40¿çÔÚáý „Ëù „Îùx ¿æËðÂ

‫ג ֬וע‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;גוע‬Beentjes: ‫ֺגוע‬. [……….]‫ת‬: Beentjes: ‫[הלל‬.]‫ת‬. [… / .]‫ע‬: Elizur/Rand: [‫ ;ע]  ל גוע‬Rey: ‫על‬. ¿þæs: 13a1 ÿæs. sciens: NVulg. memento. ‫נא]ס[פים‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;נאספים‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נאספים‬. […………]: Elizur/Rand, Rey: [‫]  זכר כלנו נאספים‬. ? èÙĀÚã: 7h3, 12h2 èÙĀÚã. ‫]א[ל‬: ligature?; Lévi, Adler, Segal: ‫ ;אל‬Peters, Smend: ‫ ;]א[ל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. ‫שיחת‬: Peters: incorr. ‫שיחות‬. […..]‫אל ]תט[ש שי‬: Elizur/Rand: [‫ ;אל ]ת[טש שיחת ]  חכמים‬Rey: ‫אל ̇תטש ̇שי̇חת ח̇כ̇מי̇ם‬. illorum: NVulg. eorum. […………]: Elizur/Rand, Rey: [‫]  ובחידתיהם התרטש‬: disces: NVulg. disces sapientiam et. ‫מ]מ[נו‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;ממנו‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ממנו‬. ‫תלמ]ו[ד‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תלמד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תלמוד‬Beentjes: ‫[ד‬.]‫תלמ‬. ‫כי‬: Elizur/Rand: ‫ ;]כ[י‬Rey: ‫כי‬. querella: NVulg. querela. […………..]: Elizur/Rand: [‫ ;]  להתיצב לפני שרים‬Rey: [‫להת] יצב לפני שרים‬. ? ? ¿çÔÚáý „Ëù: 9c1, W ¿çÔÚáý „Ëù; 11c1 „Ëù ¿ÔÚáý.

8d

102

SIR 8:9a – 8:12b

Vulg.

LXX 8:11a

non te praetereat narratio seniorum

8:9a

μὴ ἀστόχει διηγήματος γερόντων,

8:11b

et5 ipsi enim didicerunt a patribus suis

8:9b

8:9c

8:12b

et in tempore necessitatis11 responsum

8:9d

καὶ ἐν καιρῷ χρείας δοῦναι ἀπόκρισιν.

8:13a

non incendas carbones peccatoris15 + arguens eos+

8:10a

ne18 incendaris flamma ignis peccatorum illorum

8:10b

ne contra faciem stes contumeliosi

8:11a

ne sedeat quasi insidiator ori tuo

8:11b

noli fenerare homini fortiori te 8:15b

quod si feneraveris tamquam31 perditum habe

6

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

‫כי ממנו תקח שכל‬ 8:9d‫ס‬.Be

‫ פתגם׃‬/ ‫ להשיב‬13[‫ך‬.]‫ צ‬12‫]ב[עת‬ 8:10a‫ס‬.Be

‫ﭏ תצלח בנחלת רשע‬ 8:10b‫ס‬.Be

/ ‫ אשו׃‬19‫פן תבער כשביב‬ 8:11a‫ס‬.Be 22

8:12a

‫ﭏ תזוח מפני לץ‬

8:11b‫ס‬.Be

[‫להושיבו כאורב לפני]ך‬

ἵνα μὴ ἐγκαθίσῃ ὡς ἔνεδρον τῷ στόματί σου.

8:15a

7

8:9c‫ס‬.Be

μὴ ἐξαναστῇς ἀπὸ προσώπου ὑβριστοῦ,

8:14b

5

‫׃‬6 ‫אשר שמעו מאבתם‬

μὴ ἐμπυρισθῇς ἐν πυρὶ ϕλογὸς αὐτοῦ.

8:14a

4

8:9b‫ס‬.Be

μὴ ἔκκαιε ἄνθρακας ἁμαρτωλοῦ,

8:13b

3

/ 2‫ ]שׂ[בים‬1[.]‫ﭏ תמאס בשמיעי‬

ὅτι παρ᾿ αὐτῶν μαθήσῃ σύνεσιν

quoniam ab ipsis disces intellectum

2

8:9a

καὶ γὰρ αὐτοὶ ἔμαθον παρὰ τῶν πατέρων αὐτῶν·

8:12a

1

MS A ‫ס‬.Be

25

8:12a‫ס‬.Be

‫ חזק ממך‬29 ‫ איש‬/ 28 ‫[ה‬.]‫ﭏ תל‬

μὴ δανείσῃς ἀνθρώπῳ ἰσχυροτέρῳ σου· 8:12b

8:12b‫ס‬.Be

καὶ ἐὰν δανείσῃς, ὡς ἀπολωλεκὼς γίνου.

[.]‫בשמיעי‬: Lévi, Adler: [‫ ;בשמיע]ת‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;בשמיעת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בשמיעת‬. ‫]שׂ[בים‬: Lévi, Peters: ‫ ;שׁבים‬Adler, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שׂבים‬Smend, Beentjes: ‫שבים‬. – ‫ ם‬line-filler. […]: Elizur/Rand: [‫ ;] אל תמאס‬Rey: ‫] אל ת[מאס‬. […]‫בשמיעית ש‬: Elizur/Rand: ‫ ;בשמיעית ש]בי[ם‬Rey: ‫̇בשמיעית שבים‬. et: NVulg. >. ‫מאבתם‬: Adler: incorr. ‫מאבותם‬. ‫אשר‬: Rey: ‫אשר‬. […. / ….]: Elizur/Rand: [‫ ;]  שמעו מאבתם‬Rey: [‫שמע]  ו מאבתם‬. [………]: Elizur/Rand: [‫ ;]  כי ממנו תקח‬Rey: ‫]  כי[ ממנו תקח‬. ‫שכל‬: Rey: ‫̇ש̇כ ̇ל‬. necessitatis: NVulg. necessitatis dare. ‫]ב[עת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;בעת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעת‬. [‫ך‬.]‫צ‬: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;צ]רך‬Peters: ‫ ;צרך‬Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ ;צ]רך‬Beentjes: [..]‫צ‬. [.…] ‫]…[ ]צ[ורך ל]…[ב‬: Elizur/Rand: [‫ ;ב]עת צ[ורך לה]שי[ב ]פתגם‬Rey: [‫בעת ̇צורך לה̇שיב ̇פ]תגם‬. peccatoris: NVulg. peccatorum. […]‫אל ת‬: Elizur/Rand: [‫ ;אל ת]צלח‬Rey: [‫̇אל ̇תצ] לח‬. […]: Elizur/Rand: [‫ ;מי ]  נחלת רשע‬Rey: [‫נח]  לת רשע‬/‫̇מ ̇י ג‬.

‫ואם הלוית כמאבד׃‬

103 MS C

MS D 8:9a 4

Syr.

ER

8:9a

[…]‫ בשמיעית ש‬3[……] 8:9bER

‫]………[ שכל‬ 9

8:9dER

8:10aER

[……] ‫אל ת]…[ מי‬

[…..]‫………[ש‬.]

8:11aER

[………… / ..]

8:11bER

‫…………[ך‬.]

8:12aER

8:12bER

26 27 28 29 30 31 32 33

.zÎæx ÀĀà|ÎÆÂ

Ëùs ¿ćàx

10b

è㠄Îù ¿ćà

11a

21

> „Ëù m¿ćàÎï

24

.ßÚãËù ¿æ¾ćäÝ À{Íæ

¿ćäàx

11b

.ßçã èÚþïx èäà ‰|{ ¿ćà

12a

27

8:12b

‫ואם הלוית כמ]…[ ׃‬

25

10a

8:12a

/ 30[……………]

24

¿ðÚýüà ¿òÎý À{z ¿ćà mÁüÚäÅ

8:11b 26

22

9d

8:11a 23

23

.¿ćäÅĀò ÎÚçóäà ¿ðÂĀãx ¿çÂÏÂ

8:10b

20

21

9c

8:10a 16

8:10bER

20

k¿çóàÎÙ âÃù> …{Íçãx âÔã 8:9d

/ 14[.…] ‫]…[ ]צ[ורך ל]…[ב‬

19

9b

8:9c 10

18

9a

? .…{ÍÙÍÂs èã Îðäýx

[….. / ….] 7 ‫אשר‬

8:9cER

33

? ? ¿Ãéx ÀĀÚïÎþ ûÚ ¿ćà 8:9b

8

17

8

32

.ËÂÎã ßÙs €{z Āò|{s …s{ A A

ne: NVulg. et ne. ‫כשביב‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫בשביב‬. […..]‫………[ש‬.]: Elizur/Rand: [‫ ;]פן תבע[ר בשב]יב אשו‬Rey: [‫̇ב̇ש̇ביב אש]ו‬/‫פ]ן[ ת̇ב̇ער ̇כ‬. Ëùs: 9c1 ËÂs; 13c1 Ëù (error). ‫לץ‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לץ‬. [……. / ..]: Elizur/Rand: [‫ ;]אל תזוח מפני לץ‬Rey: ‫]א[ל ]תזוח[ מפני ̇ל ̇ץ‬. èã: 9c1 >. [‫לפני]ך‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לפניך‬. ‫…[ך‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;]להושיבו כאורב לפני[ך‬Rey: ‫ ̇ל]הושיבו כאורב ל[פניך‬. ¿ćäàx: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćàx. ‫[ה‬.]‫תל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תלוה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תלוה‬. – ‫ ה‬line-filler. ‫איש‬: Peters: > ‫איש‬. [………….]: Elizur/Rand: [‫ ;]אל תלוה א[י]ש חזק ממך‬Rey: ‫א]ל[ ת]לוה[ אי]ש[ חזק ̇מ̇מ̇ך‬. tamquam: NVulg. quasi. ‫ואם‬: Rey: ‫ ̇וא̇ם‬. […]‫הלוית כמ‬: Elizur/Rand: [‫ ;הלוית כמא]בד‬Rey: [??]‫הלוית כמא‬.

12b

104

SIR 8:13a – 8:16b

Vulg.

LXX 8:16a

non spondeas super virtutem tuam

8:13a

8:13b

8:13b‫ס‬.Be

‫ ערבת כמשלם׃‬4‫ואם‬

καὶ ἐὰν ἐγγυήσῃ, ὡς ἀποτείσων ϕρόντιζε.+ 8:14a

8:14a‫ס‬.Be

‫ﭏ תשפט עם שופט‬

μὴ δικάζου μετὰ κριτοῦ·

8:17b

quoniam secundum quod dignum est7 iudicat

/ ‫ תערב יתר ממך‬1 ‫ﭏ‬

+

8:17a

non iudices6 contra iudicem

8:13a

μὴ ἐγγυήσῃ ὑπὲρ δύναμίν σου·

8:16b

quod si spoponderis quasi restituens cogita

MS A ‫ס‬.Be

8:14b

8:14b‫ס‬.Be

‫׃‬8[..]‫ יש‬/ ‫כי כרצונו‬

κατὰ γὰρ τὴν δόξαν αὐτοῦ κρινοῦσιν αὐτῷ. 9

8:14cꞌa‫ס‬

‫אל תשב עם שופט עול‬ 8:14dꞌ

b‫ס‬

‫כי כאשר כרצונו תשפט עמו‬ 8:18a

cum audace non eas in via

8:15a

8:15b

ne forte gravet mala sua in te10

ἵνα μὴ βαρύνῃ τὰ κακά11 σου·

8:18c

8:15c

8:15d

8:16a

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

8:15c‫ס‬.Be

‫ נוכח פניו ילך‬/ ‫כי הוא‬ 8:15d‫ס‬.Be

‫ובאולתו תספה׃‬ 8:16a

‫ס‬.Be

‫ מצח‬/ ‫עם בעל אף ﭏ תעיז‬

μετὰ θυμώδους μὴ ποιήσῃς μάχην 8:16b‫ס‬.Be

8:19b

cum audace25 non eas in desertum

‫ תכביד את רעתך׃‬12{‫}פן‬

καὶ τῇ ἀϕροσύνῃ αὐτοῦ συναπολῇ.

8:19a

cum iracundo non facias rixam

8:15b‫ס‬.Be

αὐτὸς γὰρ κατὰ τὸ θέλημα αὐτοῦ πορεύσεται15

8:18d

et simul cum stultitia illius peries

‫עם אכזרי ﭏ תלך‬

μετὰ τολμηροῦ μὴ πορεύου ἐν ὁδῷ,

8:18b

ipse enim secundum voluntatem suam vadit

8:15a

‫ס‬.Be

καὶ μὴ διαπορεύου μετ᾿ αὐτοῦ τὴν ἔρημον·

‫וﭏ תרכב עמו בדרך׃‬

‫ﭏ‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ﭏ‬. ‫אל‬: Elizur/Rand, Rey: ‫אל‬. ‫[ ממך‬..]‫י‬: Elizur/Rand: ‫ ;י]חר[ ממך‬Rey: ‫יחר ̇מ̇מך‬. ‫ואם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואם‬. ‫ואם ערבת‬: Elizur/Rand, Rey: ‫ואם ערבת‬. iudices: NVulg. litiges. quod dignum est: NVulg. placitum suum. [..]‫יש‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim: [‫ ;יש]פט‬Smend: [‫]ישפט‬. This bi-colon is in HA 4:27c+d+ which is a doublet to 8:14ab. Ben-Ḥayyim places it without explanation after 8:14ab. gravet mala sua in te: NVulg. aggraves mala tua. βαρύνη τὰ κακά: Rahlfs βαρύνηται κατὰ ‫פן‬: Peters: [‫]פן‬. ‫תכביד‬: Elizur/Rand, Rey: ‫תכביד‬. ‫[ך‬.]‫רע‬: Elizur/Rand: ‫ ;רע]ת[ך‬Rey: ‫רעתך‬.

105 MS C

MS D

Syr.

8:13aER 3

8:13a

‫[ ממך‬..]‫ תערב י‬2‫אל‬

8:13b

8

ER

> .ßçã èÚþïx èäà u{üï ¿ćà

13a

8:13b

‫ ערבת כמשלם׃‬/ ‫ואם‬ 5

8:14aER

.ˆüò> ßÙs €{z fĀÂüï …s{ A

13b

8:14a

> ¿çÙx > åï u ¿ćà 14a ‫ אל תשפוט עם שופט‬m¿çÙA Ë ¿ćàÎï 8:14bER

8:14b

/ ‫כי כרצונו ישפט׃‬

.Íäï …{x ÍçÚ‹ ßÙs ¿ćàx

14b

14c ꞌ 14d ꞌ ER

8:15a

8:15a

‫עם אכזרי אל תלך‬ 8:15bER

ƒ|s ¿ćà f¿Úþù ÁüÃÅ åï .¿Ð{¾Â 8:15b

> ¿ćäàx ¿þúæ f‚ĀþÚ A

15b

? > €zÎòs mƒ|s âÃùÎà {zx A âÔã

15c

‫[ך ׃‬.]‫פן תכביד את רע‬ 14

13

ER

8:15c 18

8:15c

‫ פניו ילך‬/ 17‫ נכח‬16‫[א‬.]‫כי ה‬ 8:15dER

8:15d

‫[ולתו תספה׃‬..]‫ו‬

.ËÂs zÎáÞê Āæs{

15d

> ÁüÃÅ åï [225v. a] ¿ćà 23f¿ćàÎï .À{øã 24À‹

16a

19

8:16a

ER

8:16a

[…] / ‫עם בעל אף אל תעיז‬

22

21

20

8:16bER

8:16b 26

[………….]

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

15a

.27¿ÂüÐ Á¾Â Íäï À‹ ¿ćà{

ποιρεύσεται: Rahlfs ποιήσει. Text emandation (VL, Sahidic and H). ‫[א‬.]‫ה‬: Elizur/Rand: ‫ ;ה]ו[א‬Rey: ‫הוא‬. ‫נכח‬: Rey: ‫ ̇נכח‬. ‫ילך‬: Elizur/Rand: ‫ ;ילך‬Rey: ‫יל̇ך‬. ‫[ולתו‬..]‫ו‬: Elizur/Rand: ‫ ;וב]א[ולתו‬Rey: ‫וב̇אולתו‬. ‫עם‬: Rey: ‫עם‬. ‫אף‬: Rey: ‫אף‬. […] ‫תעיז‬: Elizur/Rand: [‫ ;תעי]ז[ מ]צח‬Rey: [‫תעיז ̇מ]  צח‬. Ÿ ÁüÃÅ åï: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿ćàÎï åï. ¿ćàÎï À‹: 13a1 À‹s. cum audace: NVulg. et cum ipso. […….]: Elizur/Rand, Rey: [‫] ואל תרכב עמו בדרך‬. ¿ÂüÐ: 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ÂÎÐ.

16b

106

SIR 8:16c – 9:1b

Vulg.

LXX 8:19c

quoniam quasi nihil est ante illum sanguis

8:16c

8:16d

8:17a

8:17b

8:18a

8:18b

8:22a

8:19a

8:22b

8:19b

ne forte inferat tibi gratiam +et convicietur tibi+19

καὶ μὴ ἀναϕερέτω σοι χάριν.

Vulg. non zeles mulierem sinus tui

ne ostendas super te malitiam doctrinae nequam24

6 7 8 9 10 11 12

8:18a‫ס‬.Be

‫לפני זר ﭏ תעש רז‬ 8:18b‫ס‬.Be 15

‫ ספר‬/ ‫כי לא תדע מה ילד‬14

8:19a‫ס‬.Be

‫לכל בשר ﭏ תגל לבך‬ 8:19b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬20‫וﭏ תדיח מעליך הטובה‬

MS A 9:1a

9:1a

‫ס‬.Be

‫ חיקך‬23‫ אשת‬22‫ﭏ תקנא את‬

Μὴ ζήλου γυναῖκα τοῦ κόλπου σου

9:1b

5

‫ לכסות סודך׃‬/ 10 ‫כי לא יוכל‬

LXX 9:1a

4

8:17b

‫ס‬.Be

παντὶ ἀνθρώπῳ μὴ ἔκϕαινε καρδίαν σου18,

non omni homini cor tuum manifestes

3

‫עם פותה ﭏ תסתייד‬

οὐ γὰρ γινώσκεις τί τέξεται.

nescis enim quid pariet

2

8:17a‫ס‬.Be

ἐνώπιον ἀλλοτρίου μὴ ποιήσῃς κρυπτόν·

8:21b

1

‫ מציל ישחיתך׃‬/ ‫ובאין‬

οὐ γὰρ δυνήσεται λόγον στέξαι.

8:21a

coram extraneo ne facias consilium12

8:16d‫ס‬.Be

μετὰ μωροῦ μὴ συμβουλεύου·

8:20b

non enim poterunt diligere nisi quae ipsis placent9

‫ דמים‬1 ‫כי קל בעיניו‬

καὶ ὅπου οὐκ ἔστιν βοήθεια, καταβαλεῖ σε.

8:20a

cum fatuis ne consilium5 habeas

8:16c

ὅτι ὡς οὐδὲν ἐν ὀϕθαλμοῖς αὐτοῦ αἷμα,

8:19d

et ubi non est adiutorium elidet te

MS A ‫ס‬.Be

9:1b

μηδὲ διδάξῃς ἐπὶ σεαυτὸν παιδείαν πονηράν.

‫בעיניו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעיניו‬. ‫……[ם‬.]: Elizur/Rand: ‫ ;]  כי קל בעיניו דמי[ם‬Rey: ‫]  כי קל בעיניו דמי[̇ם‬. [….] ‫ובאין‬: Elizur/Rand: ‫ ;ובאי]ן[ מ]צי[ל‬Rey: ‫ובאין מ̇ציל‬. ‫ישחיתך‬: Rey: ‫ישחיתך‬. ne consilium: NVulg. consilium non. [……]: Elizur/Rand: [‫ ;]  עם פותה אל תסתייד‬Rey: [‫ע]  ם פותה א[ל ]  תסתייד‬. åï: 13a1 åï{. À|s: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, Mos À|s. diligere nisi quae ipsis placent: NVulg. occultare secretum tuum. ‫ ל‬line-filler. ‫…[ יוכל לכסות‬.]: Elizur/Rand, Rey: ‫]  כי לא[ יוכל לכסות‬. ne facias consilium: NVulg. nihil facias cautum.

9:1b‫ס‬.Be

‫פן תלמד עליך רעה׃‬

107 MS C

MS D ER

8:16c

8

8:16c

/ 2 ‫………[ם‬.] 8:16dER

> ÕÚýx âÔã ? .€zÎçÚð ßãx {z

16c

8:16d

‫…[ ישחיתך ׃‬.] ‫ובאין‬ 4

3

8:17aER

f¿çÙøóã ßà À{Íæ ¿ćà …s{ .ßáÔúæ

16d

8:17a 6

[………….]

8:17b

Syr.

ER

. À|s ÎÔù ¿ćà ¿ćáÞé 7åï 8

17a

8:17b

‫ יוכל לכסות סודך׃‬/ [….] 11

.zÎÚêÞäà ÒÞþã ¿ćàx âÔã

17b

8:18aER

[…..] ‫לפני זר אל‬

18a

// 17‫ תדע‬16[…..]

18b

13

8:18bER

8:19a

kßÃáÂx ¿ćã ¿ćáŏ ÿæü âÞà ¿ćà

19a

8:19b

.21ÀÎÃÚÓ fßÃÚÑæ ¿ćàx

Syr.

19b

9

9:1a

m‚Āæ¾Â èӏ ¿ćà

1a

.¿þÚ ¿ćäÞÐ ßÚáï ôàs ¿ćàx A

1b

9:1b

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

[…..]: Elizur/Rand: [‫ ;ת]עש רז‬Rey: [‫̇תעש ר]ז‬. Cf. Prov 27:1. ‫ספר‬: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ספו‬Peters: incorr. ‫סופו‬. [….]: Elizur/Rand, Rey: [‫]כי לא‬. ‫תדע‬: Rey: [‫תדע ]  מה ילד ספו‬. καρδίαν σου: Rahlfs σὴν καρδίαν. inferat tibi gratiam +et convicietur tibi+: NVulg. repellas a te bonum. ‫הטובה‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Beentjes: ‫הטובה‬. – Final ‫ ה‬line-filler. ÀÎÃÚÓ: 10m3, 11m6 ÎÃÚÓ + abbreviation sign. ‫את‬: Peters: incorr. > ‫את‬. ‫אשת‬: Beentjes: rev. ‫)אשה( אשת‬. ne ostendas super te malitiam doctrinae nequam: NVulg. ne doceas contra te notitiam nequam.

108

SIR 9:2a – 9:6a

Vulg.

LXX 9:2a

non des mulieri potestatem animae tuae

MS A 9:2a

9:2b

ne ingrediatur in virtute tua1 et confundaris

ἐπιβῆναι αὐτὴν ἐπὶ τὴν ἰσχύν σου.

9:3a

9:3a

9:3b

ne forte incidas in laqueos illius

‫ לאשה נפשך‬// ‫ﭏ תקנא‬

μὴ δῷς γυναικὶ τὴν ψυχήν σου

9:2b

ne respicias mulierem4 multivolam

9:2a‫ס‬.Be

9:2b‫ס‬.Be

‫ על במותיך׃‬2‫להדרי]כ[ה‬ 9:3a‫ס‬.Be

/ 8 ‫ ָז ָרֿ֑ה‬7‫ ֶﭏ־ִאָשּֿׁה‬6‫ ַﭏ ִתְק ַרבֿ‬5

μὴ ὑπάντα γυναικὶ ἑταιριζομένῃ, 9:3b

9:3b‫ס‬.Be

‫׃‬10 ‫ֿדֿתיָה‬ ֺ ‫ ִבְמצוֹ‬9 ‫ֶפן־ {ִתפוֹל‬

μήποτε ἐμπέσῃς εἰς τὰς παγίδας αὐτῆς. 9:3c‫ס‬.Be 13

‫ַﭏ־ִתְסַת ָי ֑יֿד‬

12

‫ זוֹ ָנֿה‬11 ‫[ם‬.]

9:3d‫ס‬.Be

/ ‫׃‬15‫ ִבְלקוֶֹֿתיָה‬14 ‫ֶפן־ִתָלֵכד‬ 9:4a

cum psaltrice16 ne adsiduus sis +nec audias illam+ 9:4b

ne forte pereas in efficacia20 illius 9:5a

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

μετὰ ψαλλούσης μὴ ἐνδελέχιζε, 9:4b

19

9:5a

9:5b

ne forte scandalizeris in decore illius

μήποτε σκανδαλισθῇς ἐν τοῖς ἐπιτιμίοις αὐτῆς.

9:6a

9:6a

μὴ δῷς πόρναις τὴν ψυχήν σου,

‫ ַﭏ ִת { ְדמוְֹך‬18‫ ְמ ַנ ְגּיֺנֿת‬17‫עם‬

9:4b‫ס‬.Be

‫׃‬22 ‫ ְבִפֿיִפֿי ָֺתם‬21 ‫פן ִיְשׂ ְרֻפָֿך‬

μήποτε ἁλῷς ἐν τοῖς ἐπιχειρήμασιν αὐτῆς.

9:5b

non des fornicariis animam tuam + in nullo28+

2

9:4a‫ס‬.Be

9:5a‫ס‬.Be

‫ ﭏ תתבונן‬/ 24‫בבתולה‬

παρθένον μὴ καταμάνθανε,

virginem ne conspicias

1

9:4a

9:5b‫ס‬.Be 26

‫ בעונשיה‬25 ‫פן תּוקש‬

9:6a‫ס‬.Be 29

‫ﭏ תתן לזונה נפשך‬

virtute tua: NVulg. virtutem tuam. ‫להדרי]כ[ה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להדריכה‬. ¿ćã: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 >; 9c1 [- - -]. ne respicias mulierem: NVulg. Ne adeas ad mulierem. 9:3: Smend: > vocalization. ‫ִתְק ַרבֿ‬: Lévi, Adler: ‫ ;”תְק ַרבֿ‬Peters: ‫ ;ִתְּק ַרב‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ִתְק ַרב‬. ‫ ֶﭏ־ ִאָשּֿׁה‬: Lévi: ‫ ;ֶאל־ ִא ָ ֣שּֿׁה‬Adler: ‫ ;ֶאל־ ִא ָ ֣שֿה‬Peters: ‫ ;ֶאל־ ִאָשּׁה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ֶאל ִאָשּׁה‬. ‫ ָז ָרֿ֑ה‬: Adler, Peters, Beentjes: ‫ ; ָז ָר֑ה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ָז ָרה‬. ‫ֶפן־ִ֜תפוֹל‬: Peters: ‫ ;ֶפן־ִתּפּוֹל‬Segal: ‫פּוֹל‬h Æ{‫ ;ֶפן־‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ֶפן ִתפוֹל‬Beentjes: ‫פוֹל‬h{ ‫ֶפן‬. ‫ֿדֿתיָה‬ ֺ ‫ִבְמצוֹ‬: Lévi: ‫ ;ִבְמצוֹד ֶֽֿתיָה‬Adler: ‫ ;ִבְמצוֹ ֿד ֺ ֶֽֿתיָה‬Peters: ‫ ;ִבְּמצוּד ֺ ֶֽתָה‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ִבְמצוֹ ד ֶֺתיָה‬Beentjes: ‫ִבְמצוֹדֶתיָה‬. ‫[ם‬.]: Lévi, Adler, Segal: ‫ ;ִעם־‬Peters: ‫ ;ִעם‬Smend: ‫ ;]ע[ם‬Ben-Ḥayyim: ‫[עם‬..]. ‫זוֹ ָנֿה‬: Lévi, Adler, Segal: ‫ ;זוֹ ָֽנֿה‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫זוֹ ָנה‬. ‫ ַﭏ־ִתְסַת ָי ֑יֿד‬: Lévi: ‫ ;אל־ִתְסַת ָי י {ֿ֑ד‬Peters: ‫ ;ַאל ִתְּסַתּ ָיּ ֑יד‬Ben-Ḥayyim: ‫ַאל ִתְסַת ָייד‬, Beentjes: ‫ַאל־ִתְסַת ָיי ֑ד‬. ‫ֶפן־ִתָלֵכד‬: Lévi: ‫ָלֵכד‬h Æ{‫ ;ֶפן־‬Adler: ‫ ;פן־ִתָלֵכד‬Peters: ‫ ;ֶפּן־ִתָּלֵכד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ֶפן ִתָלֵכד‬. ‫ִבְלקוֶֹֿתיָה‬: Peters: incorr. ‫ ;ִבְלקוֶֹֿתָה‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ִבְלקוֶֹתיָה‬.

109 Syr.

9

9:2a

kßþóæ ÀĀæ¾ćà ƒ ¿ćà

2a

> ĀÙsx 3¿ćã fâÝ âï zÎÔáþäà .ßà

2b

9:2b

3a 9:3b

> ? ä âò ¿ćàx .zËÙø

3b

9:3a

mÀĀÚæ| åï ¿çï ¿ćà

3c+ 3d+

9:4a

mx{Āé ¿ćà fÀüã| åï

4a

> ? ïÎþ ‚ËÂ{ .zĀÚ

¿ćàx

4b

.¿ú ¿ćà fÀĀà{ĀÃÂ

5a

9:4b 23

9:5a

9:5b

> ÄÚЏ .¿óïs zĀÚæüóÂ

¿ćäàx

5b

mßþóæ ÀĀÚæÏà ƒ ¿ćà

6a

27

9:6a

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

psaltrice: NVulg. psaltria. ‫עם‬: Peters: ‫ִעם‬. ‫ְמ ַנ ְגּיֺנֿת‬: Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ְמ ַנ ְגּיֺנת‬. ‫ִת { ְדמוְֹך‬: Peters: ‫ ;ִתּ ְד֑מוְֹך‬Segal: ‫ ;ִת ְ֨דמוְֹך‬Ben-Ḥayyim: ‫ִת ְדמוְֹך‬. efficacia: NVulg. efficacitate. ‫ ִיְשׂ ְרֻפָֿך‬: Adler, Peters, Smend, Beentjes: ‫ ; ִיְשׂ ְרֻפָך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ִיְשׂ)(]  ְר[ֻפָך‬. ‫ְבִפֿיִפֿי ָֺתם‬: Adler, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ְבִפיִפי ָֺתם‬Peters: ‫ְבִפיִפי ֺ ָֽתם‬. ¿ćàx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćäàx. ‫ ה‬line-filler. ‫תּוקש‬: Adler, Smend: ‫תוקש‬. ‫בעונשיה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעונשיה‬. ¿ćäàx: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 ¿ćàx. nullo: NVulg. ullo. ‫נפשך‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נפשך‬.

110

SIR 9:6b – 9:9b

Vulg.

LXX

MS A 9:6b‫ס‬.Be

9:6b

ne perdas +te+ et hereditatem tuam 9:7a

noli conspicere3 in vicis civitatis nec oberraveris in plateis illius

καὶ ἐν ταῖς ἐρήμοις αὐτῆς μὴ πλανῶ.

9:8a

9:8a

et non8 circumspicias speciem alienam 9:9a

propter speciem mulieris multi perierunt 9:9b, 10a-11b

et ex hoc concupiscentia quasi ignis exardescit 10 +omnis mulier quae est fornicaria quasi stercus in via conculcatur 11 speciem mulieris alienae multi admirati reprobi facti sunt conloquium enim illius quasi ignis exardescit+12 9:12ab+c +

cum aliena muliere non accumbas super cubitum14+ cum aliena15 muliere ne sedeas omnino +nec accumbas cum ea super cubitum16+ 9:13a

et non alterceris cum ea in vino17

2 3 4 5 6 7 8 9

9:7a‫ס‬.Be

μὴ περιβλέπου ἐν ῥύμαις πόλεως 9:7b

9:8b

1

9:7a

9:7b

averte faciem tuam6 a muliere compta

‫ את נחלתך׃‬/ ‫פן תסוב‬

ἵνα μὴ ἀπολέσῃς τὴν κληρονομίαν σου. 4

9:7b

/ ‫ אחר ביתה׃‬5‫ולש]ו[מם‬ 9:8a‫ס‬.Be

‫העלים עין מאשת חן‬

ἀπόστρεψον ὀϕθαλμὸν ἀπὸ γυναικὸς εὐμόρϕου 9:8b

9:8b‫ס‬.Be

‫וﭏ תביט ﭏ יפי לא לך׃‬

καὶ μὴ καταμάνθανε κάλλος ἀλλότριον· 9:8c

ἐν κάλλει γυναικὸς πολλοὶ ἐπλανήθησαν, 9:8d

9:8c‫ס‬.Be

‫ רבים‬9[‫ש[ח]תו‬.] / ‫בעד אשה‬ 9:8d‫ס‬.Be

‫ תלהט‬13‫וכן אהביה באש‬

καὶ ἐκ τούτου ϕιλία ὡς πῦρ ἀνακαίεται.

9:9a

9:9a‫ס‬.Be

/ ‫עם בעלה ﭏ תטעם׃‬

μετὰ ὑπάνδρου γυναικὸς μὴ κάθου τὸ σύνολον

9:9b

‫להתנבל במראה עיניך‬

‫ס‬.Be

9:9b‫ס‬.Be

καὶ μὴ συμβολοκοπήσῃς μετ᾿ αὐτῆς ἐν οἴνῳ,

¿ćàx: 7h3 ¿ćäàx. ¿æÎÙ: 9m1 ÎÙ[]¿æ; 10m1, 11c1 ¿æĀÙ{. conspicere: NVulg. circumspicere. ‫עיניך‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עיניך‬. ‫ולש]ו[מם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולשומם‬. ? faciem tuam: Syr. ßÚòs. The text order of 7a1 differs from Γ: 9:9a-c, 8a-d. non: NVulg. ne. [‫ש[ח]תו‬.]: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;]ה[שחתו‬Smend: ‫ ;]ה[שחתו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ה[שחתו‬Beentjes: ‫[שחתו‬.].

‫ עמו שכור׃‬18‫[ב‬.. …]

111 Syr.

9

9:6b

? 2 kßÚêÞæx ¿æÎÙ ËÂ{ 1¿ćàx

6b

9:7a

? .ÀĀçÙËã ÛùÎþ üðӋ{

7a

? .¿ÂÎÐx ÁÎÆ uĀݏ{

7b

9:7b

9:8a 7 ? ¿ćà ÁüÚóýx ÀĀæ¾Â ßÚòs .…ăÎÑæ

8a

9:8b

.ßáÙx ¿ćàx ÁüòÎþ ¿ú ¿ćà{

8b

9:8c 11

> üÚÅ 10züòÎþ ? .{ËÂs À¾ÚÆé A

8c

> .ÁËúÙ> ÁÎæ ßÙs fzĀäЍ{

8d

ÀĀæsx 9:8d

9:9a

‚Îäé ¿ćà ÀĀÚ üã åï A mßáÙøÙ

9a

9:9b

ÁüäÐ Íäï v{Ï㏠¿ćà{ A .¿úÙĀï

10 11 12 13 14 15 16 17 18

> züòÎþÂ: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÁüòÎþÂ. üÚÅ: 13a1 >. 10a-11b: NVulg. >. ‫באש‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫באש‬. 12a: NVulg. >. aliena: NVulg. alterius. cubitum: NVulg. cubitum in vino. 9:13a: NVulg. >; in vino (NVulg. = 12b). ‫[ב‬.. …]: Lévi, Adler, Peters: ‫סב‬ ֺ [‫ ;ואל ]ת‬Smend: ‫ ;ואל ]ת[סׁב‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;וא]ל ת[סׁב‬Beentjes: ‫[ב‬...]‫ו‬.

9b

112

SIR 9:9c – 9:11b

Vulg.

LXX 9:13b

ne forte declinet cor tuum in illa1

9:9c

9:9d

9:14a

ne derelinquas amicum antiquum

9:10a

novus enim non erit similis illi

9:10b

vinum novum amicus novus

9:10c

veterescat13 et cum suavitate bibes illud

9:10d

9:11a

μὴ ζηλώσῃς δόξαν ἁμαρτωλοῦ·

9:16b

non enim scis quae futura sit illius subversio

6 7 8 9 10

11

‫ אוהב ישן‬8[.]‫ תט‬7[..] 9:10b‫ס‬.Be

‫׃‬10[.]‫[ יק‬.]‫ לא יד‬9[..]‫כי ָח‬ 9:10c‫ס‬.Be 9:10d‫ס‬.Be

‫׃‬15 ‫[תינּוּ‬.] 14[..]‫וישן אח‬

ἐὰν παλαιωθῇ, μετ᾿ εὐϕροσύνης πίεσαι αὐτόν.

9:16a

non zeles gloriam +et opes+ peccatoris

9:10a‫ס‬.Be

/ 12{‫ חדש אוהב }חדש‬11[.]‫יי‬

οἶνος νέος ϕίλος νέος·

9:15b

5

/ ‫׃‬5‫ובדמים תטה ﭏ שחת‬

ὁ γὰρ πρόσϕατος οὐκ ἔστιν ἔϕισος αὐτῷ·

9:15a

4

9:9d‫ס‬.Be

Μὴ ἐγκαταλίπῃς ϕίλον ἀρχαῖον,

9:14b

3

‫ לב‬3‫[ליה‬.] 2‫פן תטה‬

καὶ τῷ ἅιματί4 σου ὀλίσθῃς εἰς ἀπώλειαν.

et sanguine tuo labaris in perditionem

2

9:9c

μήποτε ἐκκλίνῃ ἡ ψυχή σου ἐπ᾿ αὐτὴν

9:13c

1

MS A ‫ס‬.Be

9:11b

οὐ γὰρ οἶδας τί ἔσται ἡ καταστροϕὴ αὐτοῦ.

illa: NVulg. illam. ‫תטה‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;תטה‬Smend: ‫ ;תטה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תטה‬Beentjes: ‫תטה‬. ‫[ליה‬.]: Lévi, Adler, Segal: ‫ ;אליה‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ליה‬Smend: ‫ ;]א[ליה‬Beentjes: ‫[יה‬..]. ἅιματι: Rahlfs πνεύματί. Text emendation by Smend (= VL, H, Clemens Alexandrinus). ‫שחת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שחת‬. ? ? ÀĀÚïÎý: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‚ĀÚïÎý.

9:11a‫ס‬.Be

‫ באיש רשע‬18[‫ תקנ]א‬17 ‫[ﭏ‬.] 9:11b‫ס‬.Be

‫׃‬22 ‫ יומו‬/ 21 ‫ מה‬20 ‫ לא ]ת[דע‬19 ‫כי‬

[..]: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אל‬Peters: [‫ ;]אל‬Reymond (2017): ‫אל‬. [.]‫תט‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תטש‬Reymond (2017): ‫תטש‬. [..]‫ָח‬: Lévi, Segal: ‫ ;ָחדש‬Adler: ‫ ;חדש‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ָח]ד[ש‬Smend: ‫ ;ח]ד[ש‬Beentjes: ‫[ש‬.]‫ ;ָח‬Reymond (2017): ‫ָח ָדש‬. [.]‫[ יק‬.]‫יד‬: Lévi: [.]‫[ק‬.]‫ ;יד‬Adler: ‫ ;יד]ע ע[רכך‬Peters: ‫ ;יד]ב[ק‬Smend: ‫ ;יד]ו[ע]י[ך‬Segal: […] ‫ ;יד‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;יד]ו[ע]י[)ם(]ך‬Beentjes: [.]‫[ק‬..]‫ ;יד‬Reymond (2017): ‫יד]ב[יקנו‬. [.]‫יי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Reymond (2017): [‫ ;יי]ן‬Segal: ‫ ;יין‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;יי]ן‬Beentjes: [.]‫יי‬.

113 Syr.

9

9:9c

> f¿Ôêæ ¿ćäàx kßÃà zĀÂ

9c

9:9d

> .ƒÎÚþà ÎЏ ÀÎã ÄÚÐ{

9d

9:9e

¿Æé ¿ćà ÁüÃÅ Āæs åï .¿ćááäã

9e+

9:9f

> ? Íäï üŏ ¿ćà{ .6ÀĀÚïÎý

9f+

9:9g

> ¿Ôêæ ¿ćäàx kßÃà zĀÂ

9g+

.ƒÎÚþà ÎЏ ¿ÃÚÐ> ¿ćãËÂ{

9h+

9:9h

9:10a

> ŒÎÃý ¿ćà .¿úÙĀï ßäЍ

10a

9:10b

.Íà ¿Ôã ¿ćà fÀËÐx âÔã

10b

9:10c

.ÀËÐ ÁüäÐ ßÙs ÀËÐ ¿ćäЍ

10c

9:10d

fŒĀðæ ËÝx

10d

.¿ðÚý ¿þæ¾Â èӏ [225v. b] ¿ćà

11a

.€zÎÙĀý

16

9:11a

9:11b

> ¿ç㠈x ¿ćàx âÔã ¿Ù{z .züÐ

11 13 14 15

16 17 18 19 20 21 22

11b

{‫}חדש‬: secondary hand; Peters: ‫ ;חדש‬Ben-Ḥayyim: [‫]חדש‬. veterescat: NVulg. veterascet. [..]‫אח‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;אחר‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes; Reymond (2017): ‫אחר‬. ‫[תינּוּ‬.]: Lévi: ‫ ;]תש[ִתינּוּ‬Adler: ‫ ;]תש[ ִתינּוּ‬Peters: ‫ ;ת]ש[ִתינּוּ‬Smend: ‫ ;ת]שׁ[ִתינּוּ‬Segal: ‫ ;ִתְּשֶׁתּינּוּ‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ת]ש[ֵתינּוּ‬Beentjes: ‫[ִתינּוּ‬.]‫;ת‬ Reymond (2017): ‫ת]ש[תינּוּ‬. ŒĀðæ: 9c1 [- - -]; 11m2 different text order than main MSS. ‫[ﭏ‬.]: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;אל‬Smend: [‫ ;]אל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]. [‫תקנ]א‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;תקנא‬Smend: ‫ ;תקנא‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תקנא‬Beentjes: ‫תקנא‬. ‫כי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. ‫]ת[דע‬: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תדע‬Peters: ‫ ;]ת[דע‬Beentjes: ‫[דע‬.]. ‫מה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מה‬. ‫יומו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יומו‬.

114

SIR 9:12a – 9:15a

Vulg.

LXX

MS A

9:17a 1

non placeat tibi iniuria iniustorum 9:17b

sciens quoniam usque ad inferos non placebit impius6 9:18a

longe abesto ab homine potestatem habente11 occidendi 9:18b

et non suspicaberis timorem mortis 9:19a

et si accesseris ad illum noli aliquid committere 9:19b

ne forte auferat vitam tuam 9:20ab +

communionem mortis+ scito quoniam in medium19 laqueorum ingredieris 9:20c

et super dolentium arma20 ambulabis 9:21a

secundum virtutem tuam cave te a proximo23 9:21b

et cum sapientibus +et prudentibus+ tracta 9:23a

et in sensu sit tibi cogitatus26 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

9:12a

9:12a

‫ס‬.Be

[‫ מצל]יח‬4 ‫ בזדון‬3[….] ‫ﭏ‬

μὴ εὐδοκήσῃς ἐν εὐοδίᾳ ἀσεβῶν· 2

9:12b

μνήσθητι ὅτι ἕως ᾅδου οὐ μὴ δικαιωθῶσιν. 9:13a

μακρὰν ἄπεχε ἀπὸ ἀνθρώπου, ὃς ἔχει ἐξουσίαν τοῦ ϕονεύειν, 9:13b

5

9:12b‫ס‬.Be

/ ‫ לא ינקה׃‬9‫ ]מו[ת‬8‫ כי עת‬7 ‫זכר‬ 9:13a‫ס‬.Be 15

[‫ להר]ג‬14‫[ט‬..] 13‫ מאיש‬12‫רחק‬

9:13b‫ס‬.Be

16‫וﭏ תפחד פחדי מות‬

καὶ οὐ μὴ ὑποπτεύσῃς ϕόβον θανάτου· 9:13c

9:13c‫ס‬.Be

‫ לא תאשם‬/ ‫ואם קרבת‬

κἂν προσέλθῃς, μὴ πλημμελήσῃς, 9:13d

9:13d‫ס‬.Be

‫ נשמתך׃‬17‫[ת‬.] ‫פן יקח‬

ἵνα μὴ ἀϕέληται τὴν ζωήν σου· 9:13e

9:13e‫ס‬.Be

/ ‫דע כי בין פחים תצעד‬

ἐπίγνωθι ὅτι ἐν μέσῳ παγίδων διαβαίνεις 9:13f

9:13f ‫ס‬.Be

‫׃‬22 ‫[ך‬.]‫ תתה‬21‫ועל רשת‬

καὶ ἐπὶ ἐπάλξεων πόλεως περιπατεῖς. 9:14a

9:14a‫ס‬.Be

‫ ענה רעך‬24 ‫ככחך‬

κατὰ τὴν ἰσχύν σου στόχασαι τοὺς πλησίον 9:14b

9:14b‫ס‬.Be

/ ‫ועם חכמים הסתייד׃‬

καὶ μετὰ σοϕῶν συμβουλεύου. 9:15a

9:15a‫ס‬.Be

μετὰ συνετῶν ἔστω ὁ διαλογισμός σου

iniuria: NVulg. prosperitas. εὐοδίᾳ: Rahlfs εὐδοκίᾳ. Text emendation by Ziegler. [….]: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;]תקנא‬Peters: [‫ ;]תרצה‬Smend: [‫]תבחר‬. ‫בזדון‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בזדון‬. [‫מצל]יח‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;מצליח‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מצליח‬Beentjes: ‫מצליח‬. placebit impius: NVulg. iustificabuntur. ‫זכר‬: Peters: incorr. ‫זכור‬. ‫עת‬: Adler: incorr. ‫עד‬. ‫]מו[ת‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;מות‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מות‬. ¿Ý|Ÿ ¿ćà ÿ ¢æs: 12h2 „¾ù ¿ćà. habente: VL habente(m). ‫רחק‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רחק‬. ‫מאיש‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מאיש‬. ‫[ט‬..]: Lévi, Adler, Smend, Segal: ‫ ;]שלי[ט‬Peters: ‫ ;]שלי[ט‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ט‬..]. [‫להר]ג‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: [‫ ;להרו]ג‬Smend: [‫ ;להרו]ג‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;להרו]וג‬Beentjes: [.]‫להרו‬. ‫מות‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מות‬.

28

‫ יהי ח]ש[בונך‬27 ‫עם נבון‬

115 Syr.

9

9:12a

> .Òàøãx ¿ćàÎð èӏ ¿ćà

12a

ÿæA s eÀÎäà ¿ćãËïx üÝxs .10¿Ý|> ¿ćà

12b

9:12b

9:13a

.âÔúäà ÕÚáýx ¿þæs èã ûЍs

13a

9:13b

.ÀÎãx ÀĀáÐx èã âÐx ¿ćà{

13b

9:13c

fĀæs uüù> …s{

13c

.18ßþóæ ÄÚЏ ¿ćà

13d

> ? mñêò Āæs ¿Ñò ĀÚÂx ˆx{

13e

9:13d 9:13e

9:13f

? .ßàÍã Āæs ¿Ãþæ âï{

13f

.‚üÃÐ Ûçï ßáÚÐ ßÙs

14a

? . À|s üÔù> ĀÙ{z åï{ A ¿äÚÞÐ

14b

9:14a

9:14b 25

9:15a

…{{Íæ

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

30

> èã > 29åï ÀÍà¾ćà âÐxx ? 31 . ßÚçÃýÎÐ

‫[ת‬.]: Lévi, Adler, Smend: ‫ ;]א[ת‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ת‬Segal: ‫את‬. Ÿ ßþóæ: 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‚Āäþæ. medium: NVulg. medio. dolentium arma: NVulg. retia. ‫רשת‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫רשת‬. ‫[ך‬.]‫תתה‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;תתהלך‬Smend: ‫ ;תתה]ל[ך‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;תתה]לך‬Beentjes: ‫תתהלך‬. cave te a proximo: NVulg. conversare cum proximo tuo. ‫ככחך‬: Segal: incorr. ‫בכחך‬. À|s: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 13c1, Mos À|s. 9:23a: NVulg. 22a Et cum sensato sit cogitatus tuus. ‫נבון‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נבון‬. ‫ח]ש[בונך‬: Lévi, Adler: ‫ ;ח]ש[בונך‬Peters, Segal: ‫ ;חשבונך‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;חשבונך‬Beentjes: ‫חשבונך‬. åï: 10c2, 11c1 åï{. ÀÍà¾ćà: 13a1 ÀÍàs. ? ? ßÚçÃýÎÐ: 10c1, 11c1, 12h2, Mos ßÚÃýÎÐ.

15a

116

SIR 9:15b – 10:1b

Vulg.

LXX 9:23b

et omnis narratio1 tua in praeceptis Altissimi

9:15b

9:16a

et princeps populi in sapientia sermonis sui +in sensu vero seniorum verbum+

9:17a

terribilis est in civitate sua homo linguosus et temerarius in verbo suo odibilis erit

Vulg. iudex sapiens vindicabit14 populum suum 10:1b

et principatus sensati stabilis erit

7 8 9

‫׃‬10 ‫ חכם‬9 ‫[עמו‬.] 8[.]‫ומוש‬

9:18a

9:18a‫ס‬.Be

‫ איש לשון‬12 ‫ביטה נורא בעד‬

ϕοβερὸς ἐν πόλει αὐτοῦ ἀνὴρ γλωσσώδης, 9:18b

9:18b‫ס‬.Be

‫ על פיהו ישונא‬/ 13‫ומשא‬

καὶ ὁ προπετὴς ἐν λόγῳ αὐτοῦ μισηθήσεται.

LXX 10:1a

6

9:17b‫ס‬.Be

καὶ ὁ ἡγούμενος λαοῦ σοϕὸς ἐν λόγῳ αὐτοῦ.

9:25b

5

9:17a‫ס‬.Be

/ ‫בחכמי ידים יחשך יושר‬ 9:17b

9:25a

4

‫וביראת ﭏהים תפארתך׃‬

καὶ ἐν ϕόβῳ κυρίου ἔστω τὸ καύχημά σου.

9:24bc+

3

9:16b‫ס‬.Be

ἐν χειρὶ τεχνιτῶν ἔργον ἐπαινεσθήσεται,

in manus artificum opera laudabitur5

2

9:16a‫ס‬.Be

‫ לחמך‬/ ‫אנשי צדק בעלי‬ 9:16b

9:24a

1

‫וכל סודך בינותם׃‬

ἄνδρες δίκαιοι ἔστωσαν σύνδειπνοί σου,

9:22b

et in timore Dei sit gloriatio tibi4

9:15b‫ס‬.Be

καὶ πᾶσα διήγησίς σου ἐν νόμῳ ὑψίστου.

9:22a

viri iusti sint tibi convivae

MS A

MS A 10:1a

10:1a

‫ס‬.Be

‫ עמו‬15‫שופט עם יוסד‬

Κριτὴς σοϕὸς παιδεύσει τὸν λαὸν αὐτοῦ, 10:1b

καὶ ἡγεμονία συνετοῦ τεταγμένη ἔσται.

narratio: NVulg. enarratio. 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ‚ĀÐă{s èÙÍáÝ{ ¿Ùüãx zĀáÐËÂ. ? ¿þæs: 7h3, 8a1; 11c1, 12h2, 13a1, W ¿þæs. gloriatio tibi: NVulg. tibi gloriatio. laudabitur: NVulg. laudabuntur. èù: œ 12h2 u (error); W Ûçù (orthographical variant). ÀĀçÙËã: 9m1 zĀçÙËã. [.]‫ומוש‬: Lévi, Adler, Smend: [‫ ;ומוש]ל‬Peters, Segal: ‫ ;ומושל‬Ben-Ḥayyim: [‫ומוש]ל‬. ‫[עמו‬.]: Lévi, Adler: ‫ ;עמי‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ב[עמו‬Smend: ‫ ;]ב[עמו‬Segal: ‫ ;עמו‬Beentjes: ‫עמו‬.

10:1b‫ס‬.Be

‫׃‬18 ‫ ֒ פר ֹֺידה‬/ 17‫ מבין‬16‫וממשלת‬

117 Syr.

9

9:15b

? èÙÍáÝ{2 zĀÐă{¾Â f‚ĀÚïÎý .¿Ùüãx

15b

9:16a

? ? 3 …{{Íæ ¿æ¾Ý ÛáÝs ¿þæs .‚{Āò

16a

9:16b

À{z ÀÍàsx zĀáÐËÂ{ d‚ĀÐÎÃý

16b

> mÀĀçÙËã 6èù zĀäÞÑ A ¿çÙxx

17a

9:17a 7

9:17b

? e¿ćääð ÕÚáýx{ > .…ĀàÎÞé{

17b

.¿çÞò ÁüÃÅ ÀĀÙüú âÚÐx

18a

åÚÞÐ

11

9:18a

9:18b

> .¿æĀêã ÍãÎò âï Äêæx{ A

MS B

Syr.

18b

10

10:1a

> .Íäï ôáæ f¿ćäÚÞÐ ¿çÙx

1a

.zĀÙüù uÎæ ¿ćäÚÞÐ ¿ÔÚáý{

1b

10:1b

10 11 12 13 14 15 16 17 18

‫חכם‬: Adler, Lévi, Smend, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכם‬. ? ? ¿ćääð ÕÚáýx{: 8a1 ¿ćääð ÕÚáý{; 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, W, Mos Íäð ÕÚáý{; 12h2 Íäð ÕÚáýx{. ‫בעד‬: Smend: incorr. ‫בעיר‬. ‫ומשא‬: Smend: incorr. ‫ונושא‬. vindicabit: NVulg. instituet. ‫יוסד‬: Beentjes: ‫יוסר‬. ‫ ש‬only half written. ‫מבין‬: Lévi, Adler, Beentjes: ‫מִבין‬. ‫ פר ֺֺידה‬or ‫סר ֺֺידה‬: Lévi: ‫ ;סדירה‬Adler, Peters: ‫ ;סדורה‬Smend: ‫ ;סדירה‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;סרידה‬Beentjes: ‫סר ֺֺידה‬.

118

SIR 10:2a – 10:6b

Vulg.

LXX 10:2a

κατὰ τὸν κριτὴν τοῦ λαοῦ οὕτως καὶ οἱ λειτουργοὶ αὐτοῦ,

10:2b

et super faciem scribae inponet honorem suum

10:6b

et nihil agas in operibus iniuriae28

10:6a‫ס‬.Be 27

10:6b

καὶ μὴ πρᾶσσε μηδὲν ἐν ἔργοις ὕβρεως.

‫ס‬.Be

‫׃‬23‫ ישית הודו‬22‫ולפני מחוֹקק‬

10:6a

᾿Επὶ παντὶ ἀδικήματι μὴ μηνιάσῃς τῷ πλησίον

omnis iniuriae proximi ne memineris24

10:5b

καὶ προσώπῳ γραμματέως ἐπιθήσει δόξαν αὐτοῦ.

10:6a

14

‫ביד ﭏהים ממשלת כל גבר‬

10:5b 21

13

10:5a‫ס‬.Be

ἐν χειρὶ κυρίου εὐοδία ἀνδρός,

10:5b

12

‫ואיש לעת יעמד עליה׃‬

10:5a

in manu Dei potestas20 hominis

11

10:4b‫ס‬.Be

καὶ τὸν χρήσιμον ἐγερεῖ εἰς καιρὸν ἐπ᾿ αὐτῆς.

10:5a

9

‫ביד ﭏהים ממשלת תבל‬

10:4b

et utilem rectorem in tempus suscitabit18 super illam

10

10:4a‫ס‬.Be

ἐν χειρὶ κυρίου ἡ ἐξουσία τῆς γῆς,

10:4c

8

‫ שריה׃‬/ 14 ‫ בשכל‬13‫ נוֶֹשבת‬12[‫ועי]ר‬

10:4a

in manu Dei potestas terrae +et exclamabilis omnis iniquitas gentium17+

7

10:3b‫ס‬.Be

καὶ πόλις οἰκισθήσεται ἐν συνέσει δυναστῶν.

10:4ab+

6

‫ פרוע ישחית עיר‬10 ‫מלך‬

10:3b

et civitates inhabitabuntur per sensum prudentium11

5

10:3a‫ס‬.Be

βασιλεὺς ἀπαίδευτος ἀπολεῖ τὸν λαὸν αὐτοῦ,

10:3b

4

/ 9‫ יוְֹשָׁבֿיו‬8֣ ‫ ֵכ ן‬7‫יר‬y Æ{ 6‫רׂאשׁ‬ë‫וְּכֿ‬

10:3a

rex insipiens perdet populum suum

„ ‫ְכ‬1 ‫ליציו‬ ֑ ָ ִ ‫ ְמ‬3֣ ‫ ָעם ֵכן‬2„ t‫שוֵֹפ‬

10:2b‫ס‬.Be

καὶ κατὰ τὸν ἡγούμενον τῆς πόλεως πάντες οἱ κατοικοῦντες αὐτήν.

10:3a

3

4

10:2b

et qualis rector est civitatis tales et inhabitantes5

2

10:2a‫ס‬.Be

10:2a

secundum iudicem populi sic et ministri eius

1

MS A

‫ רע לריע‬26‫ פשע ﭏ תשֶלּים‬/ 25‫[כל‬.] 10:6b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬29‫וﭏ תהלך בדרך גאוה‬

10:2: Smend: > vocalization. – The text order of the MS differs from Γ: the text according to Γ 3ab is placed before the text according to Γ 2ab and the text according to Γ 5ab is places before Γ 4ab. Ben-Ḥayyim: 2ab before 3ab and 5ab before 4ab. „ „ ‫ְכ‬: Lévi, Adler: ‫ ;ְכ֥שוֹ ֵֽפט‬Peters: ‫ ;ְכּשׁוֵֹפט‬Smend: > vocalization; Segal: ‫ ;ְכ֥שׁוֹ ֵֽפט‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ְכשוֵֹפט‬. t‫שוֵֹפ‬ ֣ ‫ֵכ ן‬: Peters: ‫ ;ֵכּן‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ֵכן‬. ‫ליציו‬ ֑ ָ ִ ‫ְמ‬: Ben-Ḥayyim: ‫ְמִלי ָציו‬. inhabitantes: NVulg. inhabitantes in ea. ‫ׂאשׁ‬r„‫וְּכֿ‬: Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;וְּכרׂאשׁ‬Beentjes: ‫וְּכרׂאש‬. ‫יר‬y Æ{: Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ִעיר‬. ֣ ‫ֵכ ן‬: Peters: ‫ ;ֵכּן‬Beentjes: ‫ֵכן‬. ‫יוְֹשָׁבֿיו‬: Lévi, Adler, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ֺישׁ ְוָביו‬Peters: ‫ ;ֺישׁ ְו ָֽביו‬Smend: ‫יושביה‬. ‫מלך‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מלך‬Smend: ‫מלך‬. prudentium: NVulg. potentium. [‫ועי]ר‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ועיר‬. ‫נוֶֹשבת‬: Peters, Segal: ‫ ;נוֶֹשֶׁבת‬Smend: > vocalization. ‫ ל‬line-filler.

119 MS B

Syr.

10

10:2a

> ßÙs ¿çÝz f¿ćäïx ¿çÙx ? .€zÎçþäþã

2a

10:2b

¿çÝz fÀĀçÙËãx ¿þٍ ßÙs{ > > ï ddÍÙăÎä

2b

10:3a

> > ¿Þáã kÍäï ËÂÎæ f¿ćàÎï

3a

10:3b

ÀĀäÞÑÂ jÀĀÙüù

¿ÂĀÙĀã{ ? .16¿çÔÚáýx

3b

? .âڏx ¿çÔàÎý f¿Ùüãx €z{ËÙ¾Â

4a

15

10:4a

10:4b

> fÍæËðà üþÝx{

4b

? .âÝx ¿çÔàÎý f¿Ùüãx €z{ËÙ¾Â

5a

> åÚúæ .ÍÚáï

19

10:5a

10:5b

? .züúÙs ƒĀæ €zÎáÐËà{

5b

.ßäЍ „Îáӏ ¿ćà fßÚçÐăÎé âÞÂ

6a

10:6a

10:6b

? .¿æ{¾Åx ¿Ð{¾Â ßàz ¿ćà{

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

6b

¿ÂĀÙĀã{: 10c2 ÁxĀÙĀã{ (error). > > ? ? ? ¿çÔÚáýx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÍÚçÔ Úáýx; 11c1 ÍçÔ Úáýx (error). 4b+ NVulg. >. in tempus suscitabit: NVulg. suscitabit in tempus. ÍæËðà: 11m2 >; 10c2 Íæ[]. potestas: NVulg. prosperitas. inponet: NVulg. imponet. ‫מחוֹקק‬: Lévi, Adler, Smend: ‫מחוקק‬. ‫הודו‬: Adler: ‫הוֹדו‬. 10:6a: NVulg. Pro omni iniuria proximi ne rependas. ‫[כל‬.]: Lévi, Smend: ‫ ;]ב[כל‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ב[כל‬Segal: ‫בכל‬. ‫תשֶלּים‬: Lévi, Adler, Smend, Beentjes: ‫ ;תשֶלים‬Peters, Segal: ‫ְתַּשֵׁלּים‬. ‫לריע‬: Peters: incorr. ‫לרע‬. iniuriae: NVulg. superbiae. ‫ ה‬line-filler.

120

SIR 10:6c+ – 10:10a

Vulg.

LXX

MS A

10:7a

odibilis coram Deo3 et hominibus superbia

10:7a

μισητὴ ἔναντι κυρίου καὶ ἀνθρώπων ὑπερηϕανία,

10:7b

et execrabilis omnis iniquitas gentium5

10:7b

10:8a

10:8b

propter iniustitias et iniurias et contumelias et diversos dolos8

10:8b

avaro autem nihil est scelestius 10:10a+b +

nihil est iniquius quam amare pecuniam10+ hic enim et animam suam venalem habet11 10:9b

quid superbit terra et cinis 10:10c, 11+

quoniam in vita sua proiecit intima sua13 11 +omnis potentatus brevis via14+ 10:12a

brevem languorem praecidit medicus19

4 5 6 7 8 9 10 11

/ ‫׃‬6‫עשק‬ ֺ ‫ומשניהם מעל‬ 10:8a‫ס‬.Be

‫מלכות מגוי ﭏ גוי תסוב‬ 10:8b‫ס‬.Be

‫בגלל חמס גאוה׃‬

διὰ ἀδικίας καὶ ὕβρεις καὶ χρήματα.

10:9a

3

10:7b‫ס‬.Be

βασιλεία ἀπὸ ἔθνους εἰς ἔθνος μετάγεται

regnum a gente in gentem transfertur

2

‫שנואה לאדון ואנשים גאוה‬

καὶ ἐξ ἀμϕοτέρων πλημμελὴς ἡ ἀδικία.

10:8a

1

10:7a‫ס‬.Be

10:8c

ϕιλαργύρου μὲν γὰρ οὐδὲν ἀνομώτερον· 9

10:8d

οὖτος γὰρ καὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἔκπρακτον ποιεῖ. 10:9a

10:9a‫ס‬.Be

‫ עפר ואפר‬/ ֒ ‫מה יגאה‬

τί ὑπερηϕανεύεται γῆ καὶ σποδός; 10:9b

ὅτι ἐν ζωῇ ἔρριψα τὰ ἐνδόσθια αὐτοῦ. 10:10a

μακρὸν ἀρρώστημα σκώπτει ἰατρόν20·

¿Ð{üÂ: 12h2 ¿Ð{¾Â (error). ÀĀ㍠¿Ð{üÂ: 13c1 ÀĀ㍠¿Ð{¾Â. Deo: NVulg. Deo est. ÀÎÙ¾Å: 13a1 marg. note by a second hand ÀÎäþã. 10:7b: NVulg. et utrisque execrabilis omnis vexatio. ‫עשק‬ ֺ : Lévi, Adler, Smend, Beentjes: ‫עשק‬. èã{: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos âï{. et iniurias et contumelias et diversos dolos: NVulg, et contumelias et divitias dolosas. 10:8cd: Rahlfs >. 10:10a+: NVulg. >. = NVulg. 10:9b.

10:9b‫ס‬.Be

17 ‫ְויוֹ‬Ø‫ גּ‬16‫ יורם‬15‫אשר בחיין‬

10:10a‫ס‬.Be

‫ יצהיב רופא‬/ ‫שמץ מחלה‬

121 MS B

Syr.

10

? .ûЍs ÀÎÂËÝ{ ÀÍÔÐ ƒÎÝ èã

6c+

10:6c

10:6d

.2ÀĀ㍠1¿Ð{ü ßàz ¿ćà{

6dꞌ

10:7a

„Ëù{ ÀÍàs „Ëù €z ¿Úçéx âÔã A ? .4ÀÎپŠ¿þçÚç [225v. c]

7a

10:7b

f¿ÚòÎÔÐ …{ÍÙ㏠7èã{ .¿ÚãÎáÓ{

7b

¿ćäðà ¿ćäï èã ÀÎÞáã m¿óáÐĀþã

8a

10:8a

10:8b

> ? ÀÎÙ¾Å{ ÀÍÔÐ âÔã .¿æÎäã{

8b

8c+

8d+

10:9

k¿ćäÔù{ Áüóï

À¾ÅĀæ ¿çã

9a

? ? .18èþÐă ¿ðà{ €zÎÚÑÂx

9b

12

10:9b

10:10a

? .Áøæ ¿Úés €zÎðã{

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

À¾ÅĀæ: W À¾ÚÅĀæ (error). = NVulg. 10:10b. via: NVulg. 10:12a Vita. ‫בחיין‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בחייו‬. ‫יורם‬: Lévi, Adler: incorr. ‫יורס‬. ‫ְויוֹ‬Ø‫גּ‬: Adler, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ; ִג ְויוֹ‬Peters: ‫ ; ִגּ ְו ֽיוֹ‬Smend: > vocalization. èþÐă: W èÚþЍ; 10c1 èþÐ[]. 10:12a: NVulg. 11ab Languor prolixior gravat medicum, brevis languor serenat medicum. ἰατρόν: Rahlfs ἰατρός. ? €zÎÃÅ: 10m3 €zÎÃÅ{.

21

? €zÎÃÅ

10a

122

SIR 10:10b – 10:13d

Vulg.

LXX 10:12b

sic et rex hodie est et cras morietur 10:13α

MS A 10:10b

10:13β

hereditabit serpentes et bestias et vermes 10:14

initium superbiae hominis apostatare a Deo 10:15a

quoniam8 ab eo qui fecit illum recessit cor eius 10:15b

quoniam initium peccati +omnis11+ superbia 10:15cd+

qui tenuerit illam adimplebitur maledictis13 +et subvertet eos14 in finem+ 10:16a

propterea exhonoravit18 Dominus conventus19 malorum

‫מלך היום ומחר יפול׃‬

καὶ βασιλεὺς σήμερον, καὶ αὔριον τελευτήσει. 10:11a

ἐν +γὰρ+ τῷ ἀποθανεῖν ἄνθρωπον

cum enim moritur1 homo

10:10b‫ס‬.Be

10:11b

10:11a‫ס‬.Be

‫( ינחל רמה‬b) / ‫ אדם‬2‫֒ במות‬ 10:11b‫ס‬.Be

‫׃‬4‫ ָורמש‬3‫ותולעה ֣כּ ִנּיים‬

κληρονομήσει ἑρπετὰ καὶ θηρία καὶ σκώληκας. 10:12a

᾿Αρχὴ ὑπερηϕανίας ἀνθρώπου ἀϕίστασθαι ἀπὸ κυρίου, 10:12b

10:12a‫ס‬.Be 7

10:12b‫ס‬.Be

‫׃‬9 ‫וֵּמעֵֺשׂהוּ יסור מלבו‬

καὶ ἀπὸ τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν ἀπέστη ἡ καρδία αὐτοῦ. 10:13a

10:13a‫ס‬.Be

‫כי מקוה זדון חטא‬

ὅτι ἀρχὴ ὑπερηϕανίας ἁμαρτία, 10:13b

10:13b‫ס‬.Be

‫יביע זמה׃‬16 / 15‫רה‬ ֺ ‫וְמקו‬

καὶ ὁ κρατῶν αὐτῆς ἐξομβρήσει βδέλυγμα· 10:13c

διὰ τοῦτο παρεδόξασεν κύριος τὰς ἐπαγωγὰς

‫ מוָּעז‬// ‫ גאון אדם‬6‫תחלת‬

10:13c‫ס‬.Be

{‫על כן מלא לבֺּ}ו‬

* 20

21

10:16b

et destruxit eos usque in finem

10:13d

καὶ κατέστρεψεν εἰς τέλος αὐτούς.

10:13ef (de!)‫ ;ס‬10:13dBe

‫ עד‬24 ‫( ויכהוּ‬d) 23‫עה‬ ֺ ‫ ֶנַֿג‬22[..]‫*ﭏה‬ / ‫׃‬25‫כ ֵלּה‬ 26

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

‫*רע‬Be

moritur: NVulg. morietur. ‫במות‬: Ben-Ḥayyim: ‫במ)(]ו[ת‬. ‫ ֣כּ ִנּיים‬or ‫ ֣ ִכּ ִנּיום‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ִכּ ִנּיום‬Segal, Beentjes: ‫ִכ ִנּיום‬. ‫ ָורמש‬: Smend: ‫ורמש‬. Cf. Isa 66:24; Mark 9:48. ‫תחלת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫תחלת‬. ‫מוּ ָעז‬: Peters: ‫מוּ ָ֑עז‬. quoniam: NVulg. et. Cf. Jer 17:5 ‫יסור מלבו‬. …{Íà: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos …{ÍÃà; 13a1 …{ÍÚÃà. peccati +omnis+: NVulg. omnis peccati est. ÀÎÙ¾Åx ÀĀÚÔÐ: 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀÎپŠÀĀÚÔÐx; 12h2 []ÎÙ¾Å. adimplebitur maledictis: NVulg. ebulliet maledictum.

‫*ויֵבא‬Be

123 MS B

Syr.

10

10:10b

> > ¿çãÎÙ .¾ćã üÑã{ fßàÍã

10b

10:11a

¿þæs üÂx zÎäÂ

11a

€zÎãËù fÍðà{{ ezĀçã ÀĀ㍠> d5.¿þЍ

11b

10:11b

10:12a

? ? ¿þçÚçÂx …{ÍÚÂÎÐ ÿٍ .…{zÎÙ¾Å

12a

? ï{ > .10…{Íà èÚÔþã m…{ÍÙËÃ

12b

10:12b

10:13a

ÀĀÚÔÐ ¿ïÎÃãx âÔã .12ÀÎÙ¾Åx

13a

.17èÙÍُx ¿ïÎÃã ÀÎÚæ|{

13b

10:13b

10:13c

ÀÍàs Žüò ¿æz âÔã ? m…{ÍÚýĀÞã

13c

.ÀüÚäÅ ÀÎÑã …Îæs ¿Ñã{

13d

10:13d

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

eos: NVulg. eum. ‫רה‬ ֺ ‫וְמקו‬: Adler: ‫ומקורה‬. Adler: MS A marg. ‫רע ויֵבא‬. èÙÍُx: 7h3; 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos èÙÍُăx. exhonoravit: NVulg. mirabiles fecit. conventus: NVulg. plagas. {‫לבֺּ}ו‬: Lévi, Adler, Beentjes: ‫ ;ִלבוֹ‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ִלבּ]וֹ‬Rey: {‫ִלבֺּ}ו‬. ‫רע‬: Ben-Ḥayyim: incorr. not in marg. [‫]רע‬. [..]‫ﭏה‬: Lévi, Adler, Smend: [‫ ;אלה]ים‬Peters: ‫ ;אלה]י[ם‬Segal: ‫ ;אלהים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אלהים‬Beentjes: [..]‫ ;אלה‬Rey: ‫[ם‬.]‫ﭏה‬. ‫עה‬ ֺ ‫ ֶנ ַֿג‬: Adler: ‫ ; ֶנגעה‬Segal: ‫עה‬ ֺ ‫ ; ִנ ְג‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עה‬ ֺ ‫ ֶנ ַג‬. ‫ויכהוּ‬: Smend: ‫ויכהו‬. ‫ ה‬line-filler. ‫ויֵבא‬: Lévi: ‫ ;ויבא‬Ben-Ḥayyim: incorr. not in marg.

124

SIR 10:14a – 10:18b

Vulg.

LXX 10:17a

sedes ducum superborum destruxit Deus 10:17b

et sedere fecit mites pro illis3 10:18a

radices gentium superbarum arefecit5 Deus 10:18b

et plantavit humiles ex ipsis gentibus11 10:19a

terras gentium evertit Dominus 10:19b

MS A 10:14a

10:14b

arefecit ex ipsis et disperdidit illos14 10:20b, 21a+b+

et cessare fecit memoriam eorum a terra 21 +perdidit Deus18 memoriam superborum19 et reliquit20 memoriam humilium sensu21+ 10:22a

non est creata hominibus superbia 10:22b

neque iracundia nationi25 mulierum

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

10:14b‫ס‬.Be

‫ תחתם׃‬4 ‫וישב עניים‬

καὶ ἐκάθισεν πραεῖς ἀντ᾿ αὐτῶν· 10:15a

ῥίζας ἐθνῶν ἐξέτιλεν κύριος6

10:16a‫ס‬.Be 10

‫ ﭏהים‬9‫מטם‬ ֺ ‫ט‬ ׂ ֒ / 8‫ גוים‬7‫עקבת‬

10:15b

καὶ ἐϕύτευσεν ταπεινοὺς ἀντ᾿ αὐτῶν· 10:16a

χώρας ἐθνῶν κατέστρεψεν κύριος12 10:16b

10:20a

2

‫כסא גאים הפך ﭏהים‬

θρόνους ἀρχόντων καθεῖλεν κύριος1

10:16b‫ס‬.Be

‫ושרשם עד ארץ קעקע׃‬

καὶ ἀπώλεσεν αὐτὰς ἕως θεμελίων γῆς·

et perdidit eas usque ad fundamentum

1

10:14a

‫ס‬.Be

10:17a

10:17a‫ס‬.Be

‫ ויתשם‬/ ‫ מארץ‬16‫וסחם‬

ἐξῆρεν ἐξ ἀνθρώπων15 καὶ ἀπώλεσεν αὐτοὺς 10:17b

10:17b‫ס‬.Be

‫ זכרם׃‬23‫ מארץ‬22‫בת‬ ֺ ‫ויש‬

καὶ κατέπαυσεν ἀπὸ γῆς τὸ μνημόσυνον αὐτῶν.

10:18a

10:18a‫ס‬.Be

‫לא נאוה לאנוש זדון‬

οὐκ ἔκτισται ἀνθρώποις ὑπερηϕανία 10:18b

οὐδὲ ὀργὴ θυμοῦ γεννήμασιν γυναικῶν.

κύριος: Rahlfs ὁ κύριος. ? ? ¿æ{¾Åx ¿ÚéÎÝ: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 ¿æ{¾Åx ÀÎÙ¾Å. illis: NVulg. eis. ‫עניים‬: Adler: incorr. ‫ענוים‬. arefecit: NVulg. eradicavit. κύριος: Rahlfs ὁ κύριος. ‫עקבת‬: Segal: incorr. ‫עקבות‬. ‫גוים‬: Segal: incorr. ‫גאים‬. ‫ט̈מטם‬: Adler: ‫ ;טמ֒ טם‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫טמטם‬. ‫ﭏהים‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אלהים‬Rey: ‫ﭏהים‬. ex ipsis gentibus: NVulg. pro ipsis. κύριος: Rahlfs ὁ κύριος. 9c1: from 10:16 ¿Ùüã to 14:15 èÚáÙ¾ćà text >. illos: NVulg. eos.

10:18b‫ס‬.Be

‫ אף לילוד אשה׃‬/ 26‫ועזות‬

125 MS B

Syr.

10

? .¿Ùüã ôÑé> 2f¿æ{¾Åx ¿ÚéÎÝ

14a

10:14a

10:14b

? .…{ÍÚóáÐ ¿ÞÚÞã u{s{

14b

10:15a

? > .¿Ùüã üúï A ¿æ{¾Åx Áüúï

15a

10:15b

? uøæA { .…{ÍÚóáÐ ¿ÞÚÞã

15b

? ? .13¿Ùüã üúï A ¿æ{¾Åx ÀĀÃúï

16a

10:16a

10:16b

.…{ÍæüÝ{x ¿ïs èã ËÂ{s{

16b

10:17a

e…Îæs ôÑé{ …Îæs ËÂ{s üúï{ A A .17…Îæs

17a

10:17b

? .24…{ÍæüÝ{x ¿þçÚç èã üäÅ{

17b

10:18a

ÀÎپŠĀÆáòs ¿ćàx âÔã ? ? ÛçÃà k¿þæs

18a

10:18b

? d.ÀĀæs 28€ËÚáÚà ¿Ãàx 27ÀÎã{

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

ἐξ ἀνθρώπων: Rahlfs ἐξ αὐτῶν. ‫וסחם‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;)י(]ו[סחם‬Rey: ‫ו}י{סחם‬. …Îæs üúï{ e…Îæs ôÑé{: 7h3, 8a1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos …Îæs ôÑé{ …Îæs üúï{. œ œ A A perdidit Deus: VL deus perdit. perdidit Deus memoriam superborum: NVulg. Memoriam superborum perdidit Deus. et reliquit: VL et non relinquit. sensu: VL >. ‫בת‬ ֺ ‫ויש‬: Lévi, Adler, Beentjes: ‫ ;וישבת‬Segal: ‫ ַו ַיְשֵׁבּת‬. ‫מארץ‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes, Rey: ‫מארץ‬. …{ÍæüÝ{x: W …{ÍÚæĄÝ{x; 10c1 …[]ÍæüÝ{x. nationi: NVulg. nato. ‫ועזות‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;ועזות‬Adler: ‫ו]עז[ות‬. ÀÎã{: 13c1 ÀĀã{ (error). ? ? (error). €ËÚáÚà: 13c1, W €ËáÚà

18b

126

SIR 10:19a – 10:22b

Vulg.

LXX 10:23aα

semen hominum honorabitur1

10:19a

Σπέρμα ἔντιμον ποῖον; σπέρμα ἀνθρώπου.

10:23aβ 2

hoc quod timet Dominum

10:19c

σπέρμα ἄτιμον ποῖον; σπέρμα ἀνθρώπου. 10:19e

10:20a

‫ עובר מצוה׃‬10‫זרע נקלה‬ 10:20a‫ס‬.Be

‫ נכבד‬14‫בין אחים ראשם‬

ἐν μέσῳ ἀδελϕῶν ὁ ἡγούμενος αὐτῶν ἔντιμος,

10:24b

et qui timent Deum16 erunt in oculis illius

10:19b‫ס‬.Be

σπέρμα ἄτιμον ποῖον; οἱ παραβαίνοντες ἐντολάς.

10:24a

in medio fratrum rector illorum in honore

‫זרע נכבד מה זרע לאנוש‬

σπέρμα ἔντιμον ποῖον; οἱ ϕοβούμενοι κύριον3.

10:23bβ

quod praeterit mandata Domini

10:19a

10:19b

10:23bα

semen autem hoc exhonorabitur hominum5

MS A ‫ס‬.Be

10:20b

10:20b‫ס‬.Be

/ 17[..‫וירא ﭏהים ב]ע‬

καὶ οἱ ϕοβούμενοι κύριον ἐν ὀϕθαλμοῖς αὐτοῦ. 10:21a

προσλήψεως ἀρχὴ ϕόβος κυρίου,

18

10:21b

ἐκβολῆς δὲ ἀρχὴ σκληρυσμὸς καὶ ὑπερηϕανία. 10:25a

gloria divitum honoratorum et pauperum19

10:22a

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

‫ נכרי ורש‬21‫גר וזד‬

προσήλυτος καὶ ξένος20 καὶ πτωχός,

10:25b

timor Dei est23

10:22a‫ס‬.Be

10:22b

τὸ καύχημα αὐτῶν ϕόβος κυρίου.

honorabitur: NVulg. honoratum. Dominum: NVulg. Deum. κύριον: Rahlfs τὸν κύριον. ? ¿æËùÎò: 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿æËùÎò. hominum: NVulg. >. ‫נקלה‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נקלה‬. ‫מה‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מה‬. ‫זרע‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זרע‬. ? ¿þæ¾ćà: 11c1 ¿þæ¾ćà; 12h2 ¿þÚÃà. Segal: +[‫]מה‬+. Diacritical point >. Ÿ 8a1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ËÃï. üÔæ: ? ¿æËùÎò: 8a1; 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿æËùÎò.

10:22b‫ס‬.Be

‫ ﭏהים‬24‫[ת‬..]‫תפארתם י‬

127 MS B

Syr.

10

10:19a

.¿þæ¾ćà ñٍ|x ¿ćã ÁüÚúÙ ¿ï|

19a

10:19b

> fÁüÚúÙ ¿ï| > .ÀÍà¾ćà âÐxx èã

19b

10:19c

> èã > fÁüÚúÙ ¿ï| ? . ¿æËùÎò üÔæx 4

10:19a

Be

19cꞌ

10:19d

‫ לאנוש‬8‫ זרע‬7‫ מה‬/ 6‫זרע נקלה‬

.9¿þæ¾ćà ñٍ|x ¿ćã ¿ćáÚà| ¿ï|

10:19b‫ס‬.Be

19d

10:19e

‫זרע נקלה עובר מצוה׃‬ 10:20a‫ס‬.Be

üÔæ> ¿ćàx

èã f¿ćáÚà| ¿ï| ? .d13¿æËùÎò

19e

> ¿þÚþù f¿Ðs ? .üúÚã ĀÚÂ

20a

.Íçã {z üúÚã fÀÍà¾ćà âÐxx{

20b

12

11

10:20a

‫בין אחים ראשם נכבד‬ 15

10:20b‫ס‬.Be

10:20b

‫וירא אלהים נכבד ממנו׃‬

21a+ 21b+ 10:22a‫ס‬.Be

10:22a

‫גר זר נכרי ורש‬ 10:22b‫ס‬.Be

25

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

¿ÚçêÝs ¿Â{ mÍà ¿úÚÚï{

22a

zĀáÐË mzĀÐÎÃý [226r. a] .ÀÍàsx

22b

22

10:22b

‫תפארתם יראת* ייי׃‬

14

èÚÞêãx

‫ס*ביר‬

‫ראשם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ראשם‬. ‫אחים‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אחים‬. Deum: NVulg. Dominum. [..‫ב]ע‬: Lévi: ‫ ;בעיניו‬Adler: incorr. [‫ ;]ממנו‬Peters: [‫ ;ב]עיניו‬Smend: [‫ ;בע]מו‬Segal: […]‫ ;בע‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..]‫ ;בע‬Rey: [‫ב֗עמ]  ו׃‬. 10:21ab: Rahlfs +. 10:25a: NVulg. Peregrinus, advena et pauper. προσήλυτος καὶ ξένος: Rahlfs πλούσιος καὶ ἔνδοξος. ‫וזד‬: Beentjes: rev. ‫ ;)וזר( וזד‬Adler, Peters: incorr. ‫וזר‬. ¿ÚçêÝs: 8a1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿ÙüÝÎæ. Cf. 45:18. est: NVulg. est gloria eorum. ‫[ת‬..]‫י‬: Lévi, Adler: ‫ ;י]רא[ת‬Peters: ‫ ;י]ר[את‬Smend: [‫ ;יר]את‬Segal: ‫ ;]יר[את‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;י]רא[ת‬Beentjes: ‫[ת‬...]; Rey: ‫י]  ר[את‬. ‫ביר‬: Ben-Ḥayyim: ‫ביר׳‬.

128

SIR 10:23a – 25f ꞌ

Vulg.

LXX 10:26a

non1 despicere hominem iustum pauperem 10:26b

et non5 magnificare virum peccatorem divitem 10:27a

magnus est12 iudex et potens est in honore 10:27b

et17 non est maior illo qui timet Deum 10:28a

servo sensato liberi servient 10:28bc+

et vir prudens27 +disciplinatus+ non murmurabit correptus +et inscius non honorabitur28+

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

MS A 10:23a

10:23a‫ס‬.Be

/ 3 ‫ ]מש[כיל‬2 ‫אין לבזות דל‬

οὐ δίκαιον ἀτιμάσαι πτωχὸν συνετόν, 10:23b

10:23b‫ס‬.Be

‫׃‬8‫[ם‬..] 7[‫ אי]ש‬6 ‫[ל‬.] ‫ואין לכבד‬

καὶ οὐ καθήκει δοξάσαι ἄνδρα ἁμαρτωλόν. 10:24a

μεγιστὰν καὶ κριτὴς καὶ δυνάστης δοξασθήσεται, 10:24b

καὶ οὐκ ἔστιν αὐτῶν τις μείζων τοῦ ϕοβουμένου τὸν κύριον. 10:25a

10:24a‫ס‬.Be 15

‫[דו‬.]‫ ושופט נכ‬14 ‫[מושל‬.] 13[.‫]ש‬

10:24b‫ס‬.Be

‫׃‬21‫ ﭏהים‬20‫[א‬..] 19 ‫[ול‬.]‫ ג‬/ 18 ‫[ן‬..] 10:25a‫ס‬.Be

οἰκέτῃ σοϕῷ ἐλεύθεροι λειτουργήσουσιν, 10:25b

καὶ ἀνὴρ ἐπιστήμων οὐ γογγύσει.

24

‫ הורם‬23 ‫עבד משכיל‬

10:25b‫ס‬.Be

‫ יתאונן׃‬/ 30[...........] 29[.]‫ועב‬

non: NVulg. Noli. ‫דל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;דל‬Rey: ‫֗ד ֗ל‬. ‫]מש[כיל‬: Lévi, Adler, Smend: ‫ ;מ]שכי[ל‬Peters, Segal: ‫ ;מ]שכ[יל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]שכי[ל‬Beentjes: ‫[ל‬...]‫ ;מ‬Rey: ‫מ֗שכיל‬. ‫משכיל‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫משכיל‬. non: NVulg. noli. ‫[ל‬.]: Lévi, Adler, Smend: ‫ ;]כ[ל‬Peters, Segal: ‫ ;כל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]כ[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]; Rey: ‫כל‬. [‫אי]ש‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫איש‬. ‫[ם‬..]: Lévi, Adler: ‫ ;]יו[רם‬Peters; ‫ ;יורם‬Smend: ‫ ;]ח[כם‬Segal: ‫ ;חכם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ח[כם‬Beentjes: ‫[רם‬..]; Rey: ‫]  ח[כם׃‬. ‫כל‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. ¿ćà ‰s: 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćáòs{. ÁüÙĀðà: 13c1 {üÙĀðà (error). est: NVulg. et. [.‫]ש‬: Lévi: [‫ ;]נדיב‬Peters, Smend: [‫ ;]נדיב‬Adler, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]; Rey: [‫֗ש]  ר‬. ‫[מושל‬.]: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;מושל‬Peters: ‫]ו[מושל‬. ‫[דו‬.]‫נכ‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;נכבדו‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;נכבדו‬Rey: ‫נכ֗בדו‬. ? ¿ÔÚáý{: 12h2 ¿çÔÚáý{. et: NVulg. sed. ‫[ן‬..]: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]ואי[ן‬Adler: [‫ ;]ואין‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ואי[ן‬Beentjes: ‫[ן‬...]; Rey: ‫ ֗וא]  י[ן‬.

129 MS B

Syr.

10:23a‫ס‬.Be 4

10

10:23a

‫אין לבזות דל משכיל‬

10:23b‫ס‬.Be

> .¿úÙx| ¿çÞêäà {üïøäà ĀÚà

23a

10:23b

‫ איש חמס׃‬9 ‫ואין לכבד כל‬ 10:24a‫ס‬.Be

¿ćà ‰s .¿ćàÎï A

23b

¿ÔÚáý{ ¿Â

24a

> èäà > > > èã ux ĀÚà{ âÐxx üúÚãx èã .ÀÍà¾ćà

24b

11

ÁüÙĀðà {üúÚäà

10

10:24a

‫שר שופט ומושל נכבדו‬ 10:24b‫ס‬.Be

> ¿çÙx{ > .üúÙ

16

10:24b

[................]‫ו‬

22

10:25e‫ס‬.Be

10:25a

‫ עבד משכיל חורים יעבדוהו‬25 10:25f ‫ס‬.Be

> .26…ÎÑáóæ Áă¾Ð m¿ćäÚÞÐ ÁËÃðà A

25a

10:25b

[...............]‫וג‬

mÁxĀã ËÝ ¿æĀàÎÞé ÁüÃÅ{ d31åïĀæ ¿ćà

25b

10:25a‫ס‬.Be

‫ עבד משכיל חביב כנפש‬32

25c+

10:25b‫ס‬.Be

[...............]

25d+

a‫ס‬.Be

10:25cꞌ

{‫ משכיל חביב כנפש‬34‫}עבד‬33

25e ꞌ

10:25dꞌb‫ס‬.Be

[...............‫]ע‬

35

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

31 32 33 34 35

25f ꞌ

‫[ול‬.]‫ג‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;גדול‬Rey: ‫ג֗דול‬. ‫[א‬..]: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;מ]י[רא‬Smend: ‫ ;מ]י[רא‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]י[רא‬Beentjes: ‫[רא‬.]‫ ;מ‬Rey: ‫מ]  י[רא‬. ‫ﭏהים‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אלהים‬Rey: ‫ﭏהים‬. [................]‫ו‬: Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;וא]ין‬Beentjes: [................]. ‫משכיל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫משכיל‬. ‫הורם‬: Smend: incorr. ‫חורם‬. In MS B 10:25c+ before 10:25a. …ÎÑáóæ: 8a1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos €ÍÚæÎÑáóæ. prudens: NVulg. prudens et. 28c+: NVulg. >. [.]‫ועב‬: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;ועב]ד‬Peters, Smend: ‫ ;ועבד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ועבד‬. [...........]: Lévi, Adler: ‫ ;]חכם[ ]ל[א‬Peters: ‫ ;]חכם[ לא‬Smend: ‫[ לא‬.‫ ;]…ס‬Segal: ‫ ;]חכ[ם ]ל[א‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]ל[א‬..]‫[ס‬..]; Beentjes: ‫[א‬.] ‫[ם‬..]; Rey: ‫] מ[ש]  כיל[ לא‬. åïĀæ: 7h3, 11m5, 19-11m7 åïĀã. Cf. 7:21a. In MS B 10:25c+ before 10:25a. Written in smaller script between the lines. ‫עבד‬: Ben-Ḥayyim: ‫ד‬..]. [...............‫]ע‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: [….].

130

SIR 10:25g – 10:29a

Vulg.

LXX

10:29a

noli te extollere3 in faciendo opere tuo 10:29b

et noli cunctari12 in tempore angustiae13 10:30a

melior est qui operatur et abundat in omnibus 10:30b

quam qui gloriatur et eget panem18 10:31a

fili in mansuetudine serva23 animam tuam 10:31b

et da illi honorem25 secundum meritum suum 10:32a

peccantem in animam suam quis iustificabit

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

15 16 17

MS A

10:26a

Μὴ σοϕίζου ποιῆσαι τὸ ἔργον σου 10:26b

καὶ μὴ δοξάζου ἐν καιρῷ στενοχωρίας σου. 10:27a

10:26a‫ס‬.Be 7

‫ ח]פ[צך‬6‫ב[ד‬.]‫ ל‬5‫ תתחכם‬4 ‫ַﭏ‬

10:26b‫ס‬.Be

‫ צרכך׃‬/ 14[.........]‫[תכ‬..] ‫וﭏ‬ 10:27a‫ס‬.Be

‫טוב עובד ויותר הון‬

κρείσσων ἐργαζόμενος καὶ περισσεύων ἐν πᾶσιν 10:27b

10:27b‫ס‬.Be

/ ‫ מתן׃‬20[...] 19‫[כבד‬...]‫מ‬

ἢ περιπατῶν δοξαζόμενος καὶ ἀπορῶν ἄρτων. 10:28a

10:28a‫ס‬.Be

‫בני בענוה כבד נפשך‬

τέκνον, ἐν πραΰτητι δόξασον τὴν ψυχήν σου 10:28b

καὶ δὸς αὐτῇ τιμὴν κατὰ τὴν ἀξίαν αὐτῆς. 10:29a

τὸν ἁμαρτάνοντα εἰς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίς δικαιώσει;

10:28b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬30[‫ ]א[ב]דה‬29‫[רע‬.] 28[..]‫ ט‬27‫ לך‬26 ‫ויתן‬ 10:29a‫ס‬.Be

‫מרשיע נפשו מי יצדיקנו‬

Ben-Ḥayyim: line without dots in the letters. ‫כּנּפּשּׁ‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כּנּפּשּׁ‬. te extollere: NVulg. extollere te. ‫ ַﭏ‬: Lévi, Adler, Smend, Segal: ‫ ;אל‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ַאל‬Beentjes: ‫ ;ַאל‬Rey: ‫ ַﭏ‬. ‫תתחכם‬: Beentjes: rev. ‫)תתכחם( התחכם‬. ‫ב[ד‬.]‫ל‬: Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;לעבד‬Adler: ‫ ;ל]ע[בד‬Smend ‫לעבד‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לעבד‬Rey: ‫ל ֗ע֗בד‬. ‫ח]פ[צך‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;חפצך‬Rey: ‫ח֗פצך‬. ‫תתחכם‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתחכם‬. ‫[רכך‬.]: Ben-Ḥayyim: ‫[רכך‬..]. ¿ćà: 7h3 ¿ćà{. > èÃÐA : 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos èçÃЏ. cunctari: NVulg. gloriari. angustiae: NVulg. angustiae tuae. [.........]‫[תכ‬..]: Lévi: ‫ ;]ת[תכבד ]במו[עד‬Adler: ‫ ;ת]תכבד[ ]במו[עד‬Peters: ‫ ;תתכב]ד[ ]במו[עד‬Smend: ‫ ;]ת[תכב]ד[ ]במו[ עד‬Segal: [‫;]ת[תכב]ד במועד‬ Ben-Ḥayyim: ‫[ ]במו[עד‬..]‫[תכ‬..]; Beentjes: [......]‫ ;תכב‬Rey: ‫ת֗תכב]  ד ב[עת‬. [........]‫תתכ‬: Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;תתכב]ד‬Beentjes: [........]‫תתכ‬. ‫ויותר‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויותר‬. {z: 7h3, 8a1; 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, Mos + üÚÅ.

131 MS B

Syr.

10

10:25gꞌa‫ס‬.Be 2

‫ ּעבּדּ מּשּׁכּיּלּ ּחבּיּבּ כּנּפּשּׁ‬1

10:25hꞌ

25g ꞌ

b‫ס‬.Be

[..............]‫וּגּבּרּ מּ‬ 10:26a

‫ס‬.Be

10:26a

‫אל תתחכם לעשות חפצך‬

*

8

9

[........]‫ואל תתכ‬

10:27a‫ס‬.Be

10:27b‫ס‬.Be

[........]‫ממתכב‬

10:28a‫ס‬.Be

‫בני בענוה כבד נפשך‬ 10:28b‫ס‬.Be

[......]‫ותן לה טעם כיו‬

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

> k¿æÎäã üÙĀÙ{ Òáòx

{z ÄÓ

27a

> èã d.d22üÚêÐ{ üúÙĀãx èã

27b

17

> fÀÎÙÎçð f€ü .ßþóæ üúÙ

28a

> uz{ ¿ćã ßÙs ¿ćäðÓ Íà > .Íà ¿ðÂĀãx

28b

10:29a

‫בני מרשיע נפשו מי יצדיקנו‬

21

26b

10:28b 31

10:29a‫ס‬.Be

20

.‚ÎÞٍ‹x ¿æËð üúُ ¿ćà{

10:28a 24

19

26a

10:27b 21

18

¿ćà

10

10:27a

‫ הון‬16 ‫( טוב עובד ויותר‬a)

34

> èÃÐA 

11

10:26b 15

35

.‚ËÃï ËÃðäà

‫[רכך‬.]*

10:26b‫ס‬.Be

32

25h ꞌ

33

> èã > €ü > .€zÎÚÝÏæ Îçã A fÍþóæ ÄÚÑãx

panem: NVulg. pane. ‫מ]…[כבד‬: Lévi, Adler, Peters ‫ ;ממתכבד‬Smend, Segal: ‫ ;מ]מת[כבד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]מת[כבד‬Beentjes: ‫[כבד‬..]‫ ;מ‬Rey: ‫ממתכבד‬. [...]: Lévi, Smend, Segal: [‫ ;]וח[ס]ר‬Adler: ‫ ;]בלח[ם‬Peters, Ben-Ḥayyim: [‫ ;]וח[ס]ר‬Beentjes: [.]‫[ס‬..]; Rey: [‫]  ו[חס]  ר‬. [........]‫ממתכב‬: Ben-Ḥayyim: [‫ ;ממתכב]ד‬Beentjes: [........]‫ממתכב‬. – In MS an empty line follows. üÚêÐ{: 7h3, 8a1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1 + ¿æ{Ïã; W, Mos + ¿æÎäã (cf. 41:2). serva: NVulg. honora. ‫בני‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בני‬. honorem: NVulg. victum cultumque. ‫ויתן‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ויתן‬. ‫לך‬: Smend: incorr. ‫לה‬. [..]‫ט‬: Peters, Smend, Segal: [‫ ;ט]עם‬Rey: ‫ט]  ע[ם‬. ‫[רע‬.]: Lévi: [.]‫ ;יריו‬Adler: […]; Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;כיוצא‬Rey: ‫֗כ ֗י ֗ו ֗צ֗א‬. [‫]א[ב]דה‬: Lévi: [.]‫ ;אבד‬Adler: ‫ ;אבדת‬Peters, Smend, Rey: ‫ ;בה‬Segal: ‫ ;בהם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בהם‬Beentjes: [.]‫ב‬. ‫לה‬: Beentjes: ‫לה‬. [......]‫כיו‬: Ben-Ḥayyim: [‫ ;כיוצ]א‬Beentjes: [......]‫כ‬. ‫מרשיע‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מרשיע‬. ‫נפשו‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;נפשו‬Beentjes: ‫נפשו‬. ‫מי‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מי‬.

29a

132

SIR 10:29b – 11:1b

Vulg.

LXX 10:32b

et quis honorificabit exhonorantem animam suam

MS A 10:29b

/ ‫׃‬2‫ מקלה נפשו‬1‫ומי יכבד‬

καὶ τίς δοξάσει τὸν ἀτιμάζοντα τὴν ζωὴν αὐτοῦ;

10:33a

pauper gloriatur per 4 disciplinam + et timorem+ suum

10:29b‫ס‬.Be

10:30a

10:30a‫ס‬.Be

‫יש דל נכבד בגלל שכלו‬

πτωχὸς δοξάζεται δι᾿ ἐπιστήμην αὐτοῦ,

10:33b

10:30b

10:30b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬6 ‫[ו‬.‫ויש נכבד בגלל ע]ש‬

καὶ πλούσιος δοξάζεται διὰ τὸν πλοῦτον αὐτοῦ.

et est homo qui honorificatur propter substantiam suam

10:31a‫ס‬.Be

‫נכבד בעשרו איככה‬ 10:31b

‫ס‬.Be

‫ איככה׃‬9 ‫ונקלה בעיניו‬ 10:34a

qui gloriatur11 in paupertate quanto magis in substantia

10:31a

ὁ δεδοξασμένος ἐν πτωχείᾳ, καὶ ἐν πλούτῳ ποσαχῶς;

10:34b

10:31b

καὶ ὁ ἄδοξος ἐν πλούτῳ, καὶ ἐν πτωχείᾳ ποσαχῶς;

et qui gloriatur17 in substantia paupertatem vereatur18

Vulg. sapientia humiliati exaltabit caput illius et in medio magnatorum consedere illum faciet

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

13

10:31ef ‫ ;ס‬10:31dBe

‫ נקלה‬/ 20 ‫ בדלותו‬19‫והנקלה בעשרו‬ ‫יותר׃‬

MS A 11:1a

11:1a

‫ס‬.Be

‫ דל תשא ראשו‬23‫חכמת‬

Σοϕία ταπεινοῦ ἀνυψώσει κεϕαλὴν αὐτοῦ

11:1b

2

‫ בדלותו בעשרו מתכבד‬/ 12‫ת[כבד‬..] 13 ‫יתר‬

LXX 11:1a

1

10:31cd‫ ;ס‬10:31cBe

11:1b

καὶ ἐν μέσῳ μεγιστάνων καθίσει αὐτόν.

‫יכבד‬: Adler: ‫יצבד‬. ‫נפשו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫נפשו‬.

11:1b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬26‫ובין נדיבים תשיבנו‬

> 8a1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos üúÚã. üúÚæ: pauper gloriatur per: NVulg. Est pauper, qui honoratur propter. ¿çÞêã: W ¿çÞäã (error). ‫[ו‬.‫ע]ש‬: Lévi: ‫ ;עשרו‬Adler: [‫ ;ע]שרו‬Peters, Segal: ‫ ;עשרו‬Smend: ‫ ;עשרו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;עשרו‬Rey: ‫ע֗שרו‬. [....]‫ב‬: Ben-Ḥayyim: [...] ‫ ;בגלל‬Beentjes: [....]. ‫]בע[שרו‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעשרו‬. ‫בעיניו‬: Beentjes: incorr. ‫בעניו‬. Beentjes: incorr. marg.: + ‫[ק‬....] +. gloriatur: NVulg. autem honoratur. ‫ת[כבד‬..]: Lévi: ‫ ;ה]מת[כבד‬Adler: ‫ ;ה]מתכ[בד‬Peters: ‫ ;ה]מ[תכבד‬Smend: ‫ ;]המת[כבד‬Segal: ‫ ;המתכבד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]המ[תכבד‬Beentjes: ‫[תכבד‬..]; Rey: ‫֗המ֗תכבד‬. ‫יתר‬: Segal: incorr. ‫יותר‬.

133 MS B

Syr.

10:29b‫ס‬.Be

10

10:29b

[.......] ‫ומי יכבד‬

> 3 > ÎçA ã {s .Íþóæ ƒÏãx èäà üúÚæ

10:30a‫ס‬.Be

29b

10:30a

‫דל נכבד בגלל שכלו‬

âÔã üúÙĀãx 5¿çÞêã ĀÙs .zĀäÞÐ

10:30b‫ס‬.Be

30a

10:30b

[....]‫ויש איש עשיר נכבד ב‬

âÔã üúÙĀãx ÁüÙĀï ĀÙs{ .zÎï

7

30b

10:31a‫ס‬.Be

‫ איככה‬8‫הנכבד בעיניו ]בע[שרו‬ 10:31b

30c+

‫ס‬.Be

‫ונקלה בעשרו בעיניו איככה׃‬10

30d+

10:31cd‫ ;ס‬10:31cBe

‫המתכבד בדלותו בעשרו‬14 15 ‫מתכבד יתר‬

10:31a

fzÎð ezÎçÞêä üúÙĀãx .¿ćäÝ ËÐ 16zÎðÂ

10:31ef ‫ ;ס‬10:31dBe

‫והנקלה בעשרו בדלותו נקלה‬ ‫יתר׃‬

10:31b

fzÎçÞêä ezÎð 21âÚà|x{ d¿ćäÝ ËÐ

22

MS B 11:1a

‫ס‬.Be

24

‫[אשו‬.] ‫חכמת דל תשא‬

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

11

.25Íþٍ åٍ f¿çÞêãx zĀäÞÐ

1a

11:1b

‫׃‬27‫[יבנו‬........]‫[נ‬...]

15

Syr.

31b

11:1a

11:1b‫ס‬.Be

14

31a

? .€zÎڏ{ ¿çÔÚáý ĀçÚÂ{

In MS one line in smaller script from ‫ בעשרו‬to 10:31b. ‫יתר‬: Segal: incorr ‫יותר‬. zÎð fzÎðÂ: 7a1 dittography; 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos zÎðÂ. gloriatur: NVulg. exhonoratur. paupertatem vereatur: NVulg. quanto magis in paupertate! ‫בעשרו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בעשרו‬Rey: ‫ב֗עשרו‬. ‫בדלותו‬: Rey: ‫ב}ל{דלותו‬. âÚà|x{: 12h2 âÚáùx. zÎçÞêä ezÎðÂ: 8a1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos zÎð zÎçÞêäÂ. ‫חכמת‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫חכמת‬. ‫[אשו‬.]: Schirmann: ‫ ;ראשו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ראשו‬. Íþٍ: 7h3 Íý. ‫תשיבנו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫תשיבנו‬. ‫[יבנו‬........]‫[נ‬...]: Schirmann: ‫ ;]ו[בין ]נדיבי[ם ]תו[שיבנו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובין נד]י[ב]י[ם תושיבנו‬Beentjes: ‫[שיבנו‬...........].

1b

134

SIR 11:2a – 11:4e

Vulg.

LXX 11:2a

non laudes virum in specie sua

11:2a

11:2b

καὶ μὴ βδελύξῃ ἄνθρωπον ἐν ὁράσει αὐτοῦ.

11:3a

11:3b

et initium dulcoris habet fructus illius

11:4a

in vestitu ne glorieris umquam 11:4b

nec in die honoris tui extollaris

11:4c

quoniam mirabilia opera Altissimi + solius+

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

‫ בתארו‬1[‫אל תהלל א]דם‬ 11:2b‫ס‬.Be

/ ‫ במראהו׃‬6[...‫ תתעב אדם ]מכ‬5 ‫וﭏ‬

11:3a

11:3c(a)‫ ;ס‬11:3aBe

11:3b

11:3d(b)‫ ;ס‬11:3bBe

‫אליל בעוף דברה‬

μικρὰ ἐν πετεινοῖς μέλισσα,

brevis in volatilibus est apis

1

11:2a

μὴ αἰνέσῃς ἄνδρα ἐν κάλλει αὐτοῦ

11:2b

neque spernas hominem4 in visu suo

MS A ‫ס‬.Be

‫וראש תנובות פריה‬

καὶ ἀρχὴ γλυκασμάτων ὁ καρπὸς αὐτῆς.

11:4a

ἐν περιβολῇ ἱματίων μὴ καυχήσῃ 11:4b

11:4a‫ס‬.Be 25

‫ תהתל‬/ ‫ ﭏ‬24[‫ר‬.]‫ א‬23‫[עטה‬.]22

11:4b‫ס‬.Be

‫׃‬28‫ יום‬27‫וﭏ תקלס במרירי‬

καὶ ἐν ἡμέρᾳ δόξης μὴ ἐπαίρου·

11:4c

ὅτι θαυμαστὰ τὰ ἔργα κυρίου,

11:4c‫ס‬.Be 35

‫ פלאות מעשי י י י‬34 ‫כי‬

[‫א]דם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫אדם‬. ‫[ם‬.]‫א‬: Schirmann: ‫ ;א]ד[ם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫[ו‬.]‫בתוא‬: Schirmann: ‫ ;בתוא]ר[ו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בתארו‬. hominem: NVulg. hominem deformem. ‫וﭏ‬: Rey: incorr. ‫ואל‬. […‫]מכ‬: Lévi, Rey: ‫ ;מכוער‬Adler: [‫ ;מכ]וער‬Peters: ‫ ;מכ]ו[ער‬Smend: ‫מכ]וע[ר‬, Segal: ‫ ;מכער‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מכ]וע[ר‬Beentjes: [...]‫מכ‬. ‫ואל‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואל‬. ‫תתעב‬: Schirmann, Beentjes: ‫ ;תתעב‬Ben-Ḥayyim: ‫תתעב‬. ‫אדם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫מעזבר‬: Schirmann, Beentjes: ‫ ;מעזב‬Ben-Ḥayyim: ‫שבר‬/‫מעזב‬. ‫[הו‬..]‫ב‬: Schirmann: ‫…[ו‬.]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;במראהו‬Beentjes: ‫…[ו‬.]‫ב‬. ‫ﭏ‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. [.]‫תתע‬: Schirmann, Beentjes: ‫ ;תתעב‬Ben-Ḥayyim: ‫תתעב‬. ‫]א[דם‬: Schirmann: [….]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;אדם‬Beentjes: ‫אדם‬. [.]‫מכֿוֹ ָע‬: Schirmann: [‫ ;מכוֹ ָע]ר‬Ben-Ḥayyim: [‫מכוֹ ָע]ר‬. ‫תנובות‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תנובות‬. ‫פריה‬: Schirmann: ‫ ;פ]רי[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;פריה‬Beentjes: ‫פריה‬. âÝx: 8a1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èÙÍáÝx. ‫אלול‬: Schirmann, Beentjes: ‫ ;אליל‬Ben-Ḥayyim: ‫אליל‬.

135 MS B 11:2a 3

‫ס‬.Be

‫[ו‬.]‫[ם בתוא‬.]‫אל תהלל א‬ ‫ס‬.Be

.z{ÏÑ üÚóýx ¿þæüÃà ÒÃý ¿ćà

2a

11:2b

‫ואל תתעב אדם‬ ‫[הו׃‬..]‫** ב‬10 ‫מעזבר‬

*9 11 14

11

11:2a 2

11:2b

Syr.

8

7

> .z{ÏÑ ¿çéx ¿ćà{ A ¿þæüÃà ¿çŏ

2b

‫ ]א[דם‬13[.]‫ תתע‬12 ‫*ﭏ‬ 15 [.]‫**מכֿוֹ ָע‬

11:3a‫ס‬.Be

11:3a

‫קטנה בעוף דבורה‬ 11:3b

‫ס‬.Be

mÀĀٍÎÂx ¿òÎð €z ¿ÔÚýx âÔã

3a

11:3b

‫׃‬17‫ פריה‬16‫וראש תנובות‬

> ï > ? .ÍÂs fÀĀáá

âÝx ¿ÂÎÓ ÿٍ{

18

3b

11:3cꞌa‫ס‬.Be

‫ בעוף דבורה‬19 ‫אלול‬ 11:3dꞌ

3c ꞌ

b‫ס‬.Be

‫׃‬21‫ בריה‬20‫וראש תנובות‬ 11:4a

‫ס‬.Be

11:4a

‫במעוטף בגדים אל תתפאר‬ 11:4b

3d ꞌ

‫ס‬.Be

> f¿ðù{ ÿÚÃàx èäÂ

4a

> 30 …üÙĄãx ¿þæüÃà ~Îý ¿ćà{ ? 31 .€zÎÞçÐ

4b

> .ßÑŏ ¿ćà

26

11:4b

‫ואל תקלס במרורי יום‬ 29

11:4cꞌa‫ס‬.Be

‫בעוטה אזור אל תהתל‬ 11:4dꞌ

4c ꞌ

b‫ס‬.Be

‫ יום׃‬32‫ואל תקלס במרירי‬ 11:4e

‫ס‬.Be33

11:4c

‫[י‬.............]

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

4d ꞌ 37

€z{|să …Îæs

36

èÚþÙüòx âÔã ÀÍàsx

‫תנובות‬: Schirmann: ‫תנובות‬. ‫בריה‬: Schirmann: ‫ ;פריה‬Beentjes: ‫פריה‬. This line is a doublet of 11:4ab. ‫[עטה‬.]: Lévi, Adler, Peters: ‫ ;מעטה‬Smend: ‫ ;בעטה‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בעטה‬Rey: ‫̇בע̇טה‬. [‫ר‬.]‫א‬: Lévi, Adler: ‫ ;א]בֺ[ד‬Peters: ‫ ;א]ב[ד‬Smend: ‫ ;א]פ[ר‬Segal: ‫[ר‬.]‫ ;א‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;א]ֶפ[ר‬Beentjes: ‫[ׂר‬.]‫ ;א‬Rey: ‫א]  ז[}ו{ר‬. ‫תהתל‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תהתל‬Rey: ‫תה̇תל‬. ¿ðù{: 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ðù{ă; 11m2 ¿ù{ă (error). ‫במרירי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫במרירי‬. ‫יום‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫יום‬. ‫במרורי‬: Schirmann: ‫ ;במרירי‬Ben-Ḥayyim: ‫כמרורי‬. ¿ćà{: 12h2 ¿ćà. Cf. 7:11. ‫במרירי‬: Ben-Ḥayyim: ‫כמרירי‬. ‫[י‬.............]: Schirmann: [= MS A]. ‫כי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫כי‬. ‫י י י‬: Rey, consistently writes: ‫ייי‬. èÚþÙüòx: 12h2 èÚþÙĄòx. €z{|să: 8a1, 10c1, 12h2, 13c1, Mos €z{|ăs.

4e

136

SIR 11:4f – 6dꞌ

Vulg.

LXX 11:4d

+

et gloriosa1+ et absconsa et invisa2 opera illius

11:4d

11:6a

multi potentes pressi13 sunt valide 11:6b

et gloriosi traditi sunt in manus alterorum

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

‫ פעלו׃‬3[ ָ ָ ]‫ ֵמ‬/ ‫ונעלם‬ ̇      ̇      ̇  

καὶ κρυπτὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ ἀνθρώποις.+ 11:5a

11:5a‫ס‬.Be

πολλοὶ τύραννοι ἐκάθισαν ἐπὶ ἐδάϕους,

11:5b

et insuspicabilis portavit diadema

11:4d‫ס‬.Be

+

11:5a

multi tyranni sederunt in throno4

MS A

11:5b

5

‫[א‬.]‫רבים נדכאים ישבו על כ‬

11:5b‫ס‬.Be

‫ לב עטו צניף׃‬/ ‫ על‬9 ‫ובל‬

ὁ δὲ ἀνυπονόητος ἐϕόρεσεν διάδημα.

11:6a

πολλοὶ δυνάσται ἠτιμάσθησαν σϕόδρα, 11:6b

καὶ ἔνδοξοι παρεδόθησαν εἰς χεῖρας ἑτέρων.

11:6c(a)‫ ;ס‬11:6aBe 18

‫אֿד‬ ֺ ֑ ‫ ְמ‬17 ‫ ִנְק֣לוּ‬16‫ ִ֭נָשִׂאים‬15‫ ַר ִ֥בים‬14 / 20 ‫ {   ַיַׄחד‬19 ‫ְוָהְשָׁפל ֽוּ‬

11:6d(b)‫ ;ס‬11:6bBe

‫׃‬25‫ ְב ָיֿד‬24‫ ִנ ָֽתּנוּ‬23‫ ִנְכַב ִדים‬22‫ְ ֿו ַגם‬

et gloriosa: NVulg. >. invisa: NVulg. invisa hominibus. [ ָ ָ ]‫ֵמ‬: Lévi: ‫ ;ֵמָא ָדם‬Adler: [‫ ;מ]ָא ָדם‬Peters: [‫ ;ֵמ]ָא ָדם‬Smend: [ ָ ָ ]‫ ;מ‬Segal: ‫ ;ֵמָא ָדם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ֵמ]ָא ָדם‬Rey: ‫ֵמ] ָא[ ָדם‬. ̇      ̇      ̇   ̇      ̇      ̇   throno: NVulg. terra. ‫[א‬.]‫כ‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כסא‬Beentjes: ‫ ;כסא‬Rey: ‫̇כ̇סא‬. ‫[ל‬..............]: Schirmann: ‫ =[ל‬MS A]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ על‬Beentjes: ‫……[ על‬.]. ‫כסא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כסא‬. ? 7a1, 12h2, 13c1 metathesis; 7h3, 8a1; 10c1, 11c1, W, Mos ¿ÔÚý. ? ¿ÚÔý: ‫ובל‬: Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;ובל‬Adler: incorr. ‫ ;תבל‬Smend: +[‫]עלים‬+ ‫ובל‬. ¿ćàx: 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćàx{. [..............]: Schirmann: [= MS A 11:5a]. ‫צניף‬: Beentjes: ‫צניף‬. pressi: NVulg. exhonorati. Beentjes: “In 11,6-8 seven characters have a small line on top of each of them.” ‫ ַר ִ֥בים‬: Lévi, Adler, Segal, Beentjes: ‫ַרבים‬ ֣ ִ ; Peters: ‫ ; ַרִבּים‬Smend: ‫ ;רבים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ַרִבים‬. ‫ ִ֭נָשִׂאים‬: Adler, Segal: ‫ָשִׂאים‬n”; Peters: ‫ ; ִנָשִּׂאים‬Beentjes: ‫ַשִׂאים‬n”. ‫ ִנְק֣לוּ‬: Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ; ִנְקלוּ‬Smend: ‫נקלו‬. ‫אֿד‬ ֺ ֑ ‫ְמ‬: Peters, Ben-Ḥayyim: ‫אד‬ ֺ ‫ ;ְמ‬Smend: ‫ ;מאד‬Beentjes: ‫ְמׂא ֑ד‬.

137 MS B

Syr.

11:4f ‫ס‬.Be

11

11:4d

‫ונעלם מאנוש פעלו׃‬ 11:5a‫ס‬.Be

? > ? ï > ¿þçÚç .€z{Ëà èã èÚþÔã{

4f

11:5a 7

‫ כסא‬6 ‫[ל‬..............]

11:5b‫ס‬.Be

? ? À¾ÚÆé 8 âï ÎÂĀÙx ¿ÚÔý A .ÀÎÞáãx ¿ÚéÎÝ

5a

11:5b

‫ובל על לב עטו צניף׃‬

> ÎþÃà A m¿Ãà âï {{z èÚúáé 10¿ćàx ? .ÁüúÙsx [226r. b] ¿ýÎÃà

5b

11:5cꞌa‫ס‬.Be11

‫[ כסא‬..............]

5c ꞌ

‫׃‬12 ‫ושפלי לב יעטו צניף‬

5d ꞌ

11:5dꞌ

11:6a

b‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

11:6a 21

[................]

11:6b‫ס‬.Be

‫ נתנו ביד זעירים׃‬26‫ונכבדים‬

? > ã ? À¾ÚÆé ßÙs {üðӋsx ¿Þá .ÁËÐ

6a

11:6b

> .…{züúÙs èã {øsx fèÙüúÚãx{

6b

11:6cꞌa‫ס‬.Be 29

‫ מאד והושפלו‬28 ‫[לו‬...........]27 *30 ‫יחד‬ 31 * ‫]……[ והשתלו יחד‬

6c ꞌ

11:6dꞌb‫ס‬.Be

‫**׃‬33‫ ביד‬32‫ונכבדים *נתנו‬ ‫׃‬35‫ **]……ב[יד‬34[.]‫*וג‬

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

‫ ְוָהְשָׁפל ֽוּ‬: Peters: ‫ ; ְוָהְשָׁפּלוּ‬Smend: ‫ ;והשפלו‬Segal: ‫ ; ְוָהְשָׁפּ ֥לוּ‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ְוָהְשָׁפלוּ‬. ‫ ַיַׄחד‬:  { Lévi, Adler, Segal, Beentjes, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ; ַיַחד‬Peters: ‫ ;ָ֑יַחד‬Smend: ‫ ;יחד‬Rey: ֗‫ ֗ ַ֝יַחֿד‬. [................]: Ben-Ḥayyim: ‫………[ד‬..]. ‫ ְ ֿו ַגם‬: Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ; ְו ַגם‬Smend: ‫וגם‬. ‫ ִנְכַב ִדים‬: Peters: ‫ ; ִנְכָבּ ִדים‬Smend: ‫נכבדים‬. ‫ ִנ ָֽתּנוּ‬: Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ; ִנְתּנוּ‬Smend: ‫ ;נתנו‬Beentjes: ‫ ִנָתּנוּ‬. ‫ְב ָיֿד‬: Peters: ‫ ;ְב ַיד‬Smend: ‫ ;ביד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ְב ָיד‬. ‫ונכבדים‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ונכבדים‬. In MS one line until 11:6dꞌ. ‫[לו‬...........]: Schirmann: ‫ ;]רבים נק[לו‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]נק[לו‬...]. ‫והושפלו‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim: ‫ ;והושפלו‬Beentjes: ‫והושפלו‬. ‫יחד‬: Schirmann: [‫ ;יח]ד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יחד‬Beentjes: ‫יחד‬. ‫ והשתלו‬or ‫]…[ והשפלו‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫]……[ד והשפלו‬. ‫נתנו‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נתנו‬. ‫ביד‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ביד‬. [.]‫וג‬: Schirmann: [‫ ;וג]ם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וגם‬. ‫]……ב[יד‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫]……[ ביד׃‬.

6d ꞌ

138

SIR 11:6e+ – 11:9b

Vulg.

LXX

11:7a

priusquam interroges ne vituperes quemquam

11:7a

et cum9 interrogaveris corripe iuste

νόησον πρῶτον καὶ τότε ἐπιτίμα.

11:8a

11:8a

πρὶν ἢ ἀκοῦσαι μὴ ἀποκρίνου

11:8b

11:8b

de re ea33 quae te non molestat ne certeris

11:9a

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

11:7b‫ס‬.Be

‫׃‬13‫ ַתִֿזּׂ ֽי ׁ ף‬12‫ ְוַא ַ֥חר‬11‫ָפ ִ֗נים‬l ∫{ / 10 ‫ַבֵּקּ ֽר‬ 11:8a‫ס‬.Be

/ 22 ‫ ִתְש ַ ֑מע‬21‫טרם‬  ֶ ֣ ֶ 20 ‫ ָ ֭דָבֿר‬19‫ַﭏ־ָתִ֥שיבֿ‬

18

‫ְבּ ִ֗ני‬

11:8b‫ס‬.Be

11:9a‫ס‬.Be

περὶ πράγματος, οὗ οὐκ ἔστιν σοι χρεία, μὴ ἔριζε

11:9b

et in iudicio peccantium ne consistas

‫ ַﭏ־ְתַסֵלף‬3[.]‫ ַ֖תְחק‬2‫ְב ֶ֥ט ֶרם‬

‫׃‬27‫ ַﭏ־ְתַֿדֵבּר‬26‫ ִשׂי ָ֗חׂה‬25‫וְּבֽֿתוְֹך‬

καὶ ἐν μέσῳ λόγων μὴ παρεμβάλλου.

11:9a

2

4

11:7b

et in medio sermonum ne adicias loqui

11:7a‫ס‬.Be

Πρὶν ἐξετάσῃς, μὴ μέμψῃ·

11:7b

priusquam audias ne respondeas verbum

1

MS A

11:9b

35

‫ תאחר‬34 ‫באין עצבה ﭏ‬

11:9b‫ס‬.Be

καὶ ἐν κρίσει ἁμαρτωλῶν μὴ συνέδρευε.

‫ ֒ ﭏ תקומם׃‬/ ‫וברב זדים‬

‫[ם‬.]‫פ‬: Schirmann: [...]‫ ;פ‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;טעם‬Beentjes: ‫טעם‬. ‫ְב ֶ֥ט ֶרם‬: Peters: ‫ ְבֶט ֶרם‬+[‫]ֲאֵח ִֽרים‬+; Smend: ‫ ;בטרם‬Ben-Ḥayyim: ‫ְבֶט ֶרם‬. [.]‫ַ֖תְחק‬: Lévi, Adler: ‫ ;ַ֭תְחקוֹר‬Peters: ‫ ;ַתְּחקוֹר‬Smend: ‫ ;תחקר‬Segal: ‫קר‬ ֺ ‫ ;ַ֭תְח‬Ben-Ḥayyim: ‫ַתְחקר‬.; Rey: ‫ַ֭תְחקר‬. ‫ ַﭏ־ְתַסֵלף‬: Lévi: ‫ ; ַﭏ־ְתסֵלף‬Peters: ‫ ; ַﭏ ְתַּס ֵ֑לּף‬Smend: ‫ ;ﭏ תסלף‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ַﭏ ְתַסֵלף‬. In the MS 11:6e+f+ follows after the bi-colon 11:8cꞌdꞌ as a doublet of 11:8ab. [......]: Schirmann: [‫ ;]בטרם תחקר‬Ben-Ḥayyim: [‫[ ]תח[ק]ור‬...]; Beentjes: [.]‫[קו‬...]. ‫תסלף‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תסלף‬. ¿ćàËï: 7h3, CB ¿ćà Ëï. et cum: NVulg. sed, postquam. ‫ַבֵּקּ ֽר‬: Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ַבֵּקר‬Smend: ‫בקר‬. – ‫ ר‬line-filler. ‫ָפ ֗נים‬l ∫{: Lévi, Adler, Peters, Beentjes: ‫ ;ְלָפ ִ֗נים‬Smend: ‫ ;לפנים‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ְלָפ ִנים‬Rey: ‫ ְ֝לָפ ִ֗נים‬. ‫ ְוַא ַ֥חר‬: Lévi, Adler, Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ; ְוַאַחר‬Smend: ‫ואחר‬. ‫ַתִֿזּׂ ֽי ׁ ף‬: Lévi: ‫ף‬iëֺׂ‫ ;ַת ִז‬Adler, Segal: ‫ ;ַֿת ִ ֺֽז ֺֽיף‬Peters: ‫ ;ַתּ ִזּ ֽיף‬Smend: ‫ ;ַת ִ֫זּ ֺֽי ׁף‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ַת ִזּיף‬Beentjes: ‫ַת ִזי ֺׂף‬.; Rey: ‫ַתִזׂ ֽי ׁ ף‬. ‫לפנים‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim; Beentjes: ‫לפנים‬. ‫ואחר‬: Schirmann: [‫ ;ואח]ר‬Beentjes: ‫ואחר‬. ‫תייף‬: Schirmann, Beentjes: ‫ ;תזיף‬Ben-Ḥayyim: ‫תזיף‬. ? ¿ÝËý: œ A 7h3, 8a1, 10c1, 10m1, 11c1, 11m2, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7, 13c1, W, Moss ¿ÝËý. ‫ְבּ ִ֗ני‬: Adler, Beentjes: ‫ ;ְב ִ֗ני‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ְבּ ִני‬Smend: ‫בני‬. ‫ ַﭏ־ָתִ֥שיבֿ‬: Peters: ‫ ; ַﭏ ָתִּשׁיב‬Smend: ‫ ;ﭏ תשיב‬Segal: ‫ ַﭏ ָתֵ֥שׁיבֿ‬.; Ben-Ḥayyim: ‫ ; ַﭏ ָתִשׁיב‬Beentjes: ‫ ַﭏ־ָתִ֣שיב‬. ‫ ָ ֭דָבֿר‬: Lévi, Adler: ‫ ; ָדָבֿר‬Peters: ‫ ; ָדָּבר‬Smend: ‫ ;דבר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ָדָבר‬.

139 MS B 11:6e

‫ס‬.Be

11:6f

‫ס‬.Be

11:7a

Syr.

‫[אול‬...........]

6e+

‫ שפוט׃‬1‫[ם‬.]‫ובקהל פ‬

6f+

‫ס‬.Be

11:7a

‫ אל תסלף‬6[......]5

.‰{Āý ¿ćà f¿ú 8¿ćàËï

‫בקר לפנים ואחר תייף ׃‬

> . ¿ÝËýA ËÃï èÙËÙz{ f„ËùÎà Äúï A A

7

11:7b‫ס‬.Be 16

11

15

7a

11:7b 14

11:8c‫ס‬/8aBe

17

7b

11:8a

[.‫ תשיב דבר בט]ר‬23[.....] ‫תשמע‬

24

11:8d‫ס‬/bBe

.¿ćäÅĀò ƒ ¿ćà ñäý ¿ćà Ëï

8a

11:8b

‫׃‬30‫ אל תדבר‬29‫[יחה‬.] 28‫[תוך‬..]

? ÎÆÂ{ .âá㏠¿ćà fÀĀÚïÎý

8b

11:8a‫ ;ס‬11:6gꞌ8aBe

‫[ אל תשיב‬..............]31 ‫ס‬

11:8b ; 11:6hꞌ

8c ꞌ

8bBe

‫ אל תדבר׃‬32[.]‫ובתוך שיח‬ 11:9a

‫ס‬.Be

11:9a

‫[ן עצה אל תתור‬.]‫בא‬ 36

11:9b‫ס‬.Be

38

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

ÁüЏ ¿ćà f¿ćáÚÐ ß ĀÙs …s

9a

11:9b

‫ זדים אל תקומם׃‬37‫וברוב‬

21

8d ꞌ

39 ¿Æé ¿ćà f¿ćàÎï ÎÆÂ{ A 40 . ßÚãÎáÓ

[…]‫]…[ב‬

‫טר ם‬   ֶ ֣ ֶ : Lévi, Adler: ‫ט ֶרם‬ ª ֿ ; Smend: ‫ ;טרם‬Segal, Beentjes: ‫ ֶ֥ט ֶרם‬. ‫ִתְש ַ ֑מע‬: Peters: ‫ ;ִתְּש ַ ֑מע‬Smend: ‫ ;תשמע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ִתְשַמע‬Beentjes: ‫ִתְשַמ֑ע‬. [.....]: Schirmann: [‫]בני אל‬. [.‫בט]ר‬: Schirmann: ‫ ;בטרם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בטרם‬. ‫וְּבֽֿתוְֹך‬: Lévi: ‫ ;וְּבֿתוְֹך‬Adler: ‫ ;וְּבֿתוְֹך‬Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: rev. ‫ ;)וְּבחוְֹך( וְּבתוְֹך‬Smend: ‫ובתוך‬. ‫ִשׂיָחׂה‬: Lévi, Adler, Segal, Beentjes: ‫ ;ִשׂי ָ֗חֿה‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ִשׂיָחה‬Smend: ‫ ;שיחה‬Rey: ‫ִשׂי ָ̇חה‬. ‫ ַﭏ־ְתַֿדֵבּר‬: Lévi: ‫ ; ַﭏ־ְתֿדֵבּר‬Adler: ‫ ; ַﭏ־ְתַֿדֵבר‬Peters: ‫ ; ַﭏ ְתּ ַד ֵֽבּר‬Smend: ‫ ;ﭏ תדבר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ַﭏ ְת ַדֵבּר‬.; Beentjes: ‫ ַﭏ־ְת ָדֵבּר‬. ‫[תוך‬..]: Schirmann: ‫ ;]וב[תוך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובתוך‬Beentjes: ‫ובתוך‬. ‫[יחה‬.]: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שיחה‬. ‫תדבר‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תדבר‬. This doublet 11:8cꞌdꞌ is in the MS placed after 11:6f+. [.]‫שיח‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;שיחה‬Beentjes: ‫שיחה‬. re ea: NVulg. ea re. ‫ﭏ‬: Rey: ‫אל‬. ‫תאחר‬: Beentjes: rev. ‫)תאר( תאחר‬. ‫[ן‬.]‫בא‬: Schirmann: ‫ ;]באי[ן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בא]י[ן‬Beentjes: ‫[ן‬...]. ‫ וברוב‬or ‫ובריב‬: Schirmann: ‫ ;וברוב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובריב‬Beentjes: ‫ובריב‬. […]‫]…[ב‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: >. ÎÆÂ{: 10m1 ÎÆÂ. ßÚãÎáÓ: 13c1 ¿ÚãÎáÓ (error).

9b

140

SIR 11:10a – 11:12b

Vulg.

LXX

MS A

11:10a

11:10a

‫ס‬

11:10c(a) ; 11:10aBe

‫בני למה תרבה ̑עשקך‬

Τέκνον, μὴ περὶ πολλὰ ἔστωσαν αἱ πράξεις σου·

fili ne in multis sint actus tui 11:10b

et si dives fueris4 non eris inmunis5 a delicto

11:10b

11:10d(b)‫ ;ס‬11:10bBe

/ ‫ לא ינקה׃‬6‫ואץ להרבות‬

ἐὰν πληθύνῃς, οὐκ ἀθῳωθήσῃ·

11:10e(c)‫ ;ס‬11:10cBe 10

‫בני אם לא תרוץ לא תגיע‬

‫ס‬

11:10f(d) ; 11:10dBe

// ‫ואם לא תבקש לא תמצא׃‬ 11:10c

11:10c

καὶ ἐὰν διώκῃς, οὐ μὴ καταλάβῃς·

si enim secutus19 fueris non adprehendes20 11:10d 23

et non effugies si praecucurreris

11:10d

καὶ οὐ μὴ ἐκϕύγῃς διαδράς.

11:11a

est26 laborans et festinans et dolens impius27

11:11a

11:11b

11:12a

11:12a

ἔστιν νωθρὸς καὶ33 προσδεόμενος ἀντιλήμψεως,

est homo marcidus egens recuperatione32 11:12b

plus deficiens virtute et abundans paupertate

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

11:11b‫ס‬.Be

‫ כן הוא מתאחר׃‬31‫וְכַֿֿדי‬

καὶ τόσῳ μᾶλλον ὑστερεῖται.

et tanto magis non abundat30

2

‫ ויגע ורץ‬28‫יש עמל‬

ἔστιν κοπιῶν καὶ πονῶν καὶ σπεύδων,

11:11b

1

11:11a‫ס‬.Be

11:12b

ὑστερῶν ἰσχύι καὶ πτωχείᾳ περισσεύων36·

11:12a‫ס‬.Be

‫ מהלך‬/ 35‫ ו̇אֵבֿד‬34‫יש ר ֵֹשׁש‬ 11:12b‫ס‬.Be

‫׃‬38 ‫[ע‬...] ‫ כל ויותר‬37‫חסר‬

In the MS follows after 11:9b 11:10ef with a caesura before 11:10ab. ‫למה‬: Schirmann: ‫למה‬. [.............]: Schirmann: [(?) ‫ ;תרבה עו]נך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]תר[ב]ה[ עושק‬Beentjes: [..]‫…[ וש‬.]‫ ;ת‬Reymond (2017): suggests ‫תרבה ֗עו֗שר‬. et si dives fueris: NVulg. etsi festinaveris. inmunis: NVulg. immunis. ‫להרבות‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;)(להרבות‬Beentjes: “A spot of ink can be seen before the ‫ל‬. Perhaps a character has been erased”; Rey: ‫ולהרבות‬. ‫ו]א[ץ‬: Schirmann: ‫ ;ו]א[ץ‬Ben-Ḥayyim, Reymond (2017): ‫ ;ואץ‬Beentjes: ‫ואץ‬. ‫להרבות‬: Schirmann, Reymond (2017): ‫ ;להרבות‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;להרבות‬Beentjes: ‫להרבות‬. ‫לוא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Reymond (2017): ‫ ;לא‬Beentjes: ‫לוא‬. ‫תגיע‬: Peters: incorr. ‫תגע‬. ‫בני‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בני‬Reymond (2017): ‫ב ֗ני‬. ‫אם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫אם‬. ‫[ץ‬.]‫תר‬: Schirmann: ‫ ;תר]ו[ץ‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תרוץ‬Reymond (2017): ‫תרוץ‬. [...]‫ת‬: Schirmann: [‫ ;ת]גיע‬Ben-Ḥayyim, Reymond (2017): ‫תגיע‬. ‫[אם‬.]: Schirmann: ‫ ;אם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ו[אם‬Reymond (2017): ‫ואם‬. ‫תבקש‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תבקש‬Reymond (2017): ‫֗תבקש‬. ‫לא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫לא‬. [..]‫תמ‬: Schirmann: [‫ ;תמצ]א‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תמצא‬Beentjes: [..]‫[מ‬.]; Reymond (2017): ‫ת֗מ֗צ֗א‬. secutus: NVulg. persecutus.

141 MS B ‫ס‬

11:10c ; 11:10a

Syr.

Be

11:10a

[..............] 2‫בני למה‬1 ‫*עשקך‬

3*

11:10d‫ ;ס‬11:10bBe

11:10e‫ ;ס‬11:10cBe

[...]‫ לא ת‬13‫[ץ‬.]‫ לא תר‬12‫ אם‬11‫בני‬ 11:10f ; 11:10d

Be

16

‫ס‬

> ¿ćà fzÎÚÆêäà > > d¿Ý| ~zx{

10b

.‚x ¿ćà ~z ¿àA …s €ü A

10c+

11:10d

[..]‫[אם לא תבקש לא תמ‬.] 17

10a

11:10c

14

18

.‚ĀþÚ ¿Æé ¿ćäàx f€ü A 11:10b

‫ ינקה׃‬9‫ לוא‬8‫ להרבות‬7‫ו]א[ץ‬

‫ס‬

11

15

.ÒÞý ¿ćà f¿ð ¿ćà …s{

10d+

Be

11:10a ; 11:9c

‫אם תברח לא תדביק‬21

22

10e

11:10b‫ ;ס‬11:9dBe

‫ תנוס‬25‫ אם‬24‫[מלטנו‬..]‫ול‬

10f 11:11a

> > m29âäï{ À¾ćà{ ~zx ĀÙs

11a

11:11b

.üÐ{Āþã {z A èÙÍáÞÂ{

11b

> > fâäï{ À¾ćàx ĀÙs

12a

11:12a

11:12b

üÙĀÙ{ fâÝ üÚêÐ{ .züÆò üÚêÐ{ .ÀÎçÞêã

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

adprehendes: NVulg. apprehendes. The equivalent of Γ 11:10cd in HB is placed before the equivalent of Γ 11:10ab. Between these lines there is an empty line. ‫תדביק‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫תדביק‬. praecucurreris: NVulg. discurreris. ‫[מלטנו‬..]‫ול‬: Schirmann: ‫ ;ול]א ת[מלט‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ול]א ת[מלטנו‬Beentjes: ‫[מלטנו‬..]‫ ;ול‬Reymond (2017): ‫ולא ]ת[מלט ֗נו‬. ‫אם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫אם‬. est: NVulg. Est homo. impius: NVulg. >. ‫עמל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫עמל‬. > > > âäï{ À¾ćà{: 7h3 À¾ćà{ âäï{. abundat: NVulg. abundabit. ‫וְכַֿֿדי‬: Adler: ‫ ;וְכֿֿדי‬Peters: ‫ ;וְּכ ֵדי‬Smend: ‫ ;וכדי‬Segal: ‫ ;וְּכ ַדי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וְכ ַדי‬Rey: ‫וְכֵֿֿדי‬. recuperatione: NVulg. susceptione. καὶ: Rahlfs >. ‫ר ֵֺשׁש‬: Adler: ‫ ;רשׁש‬Peters, Smend: ‫ ;ר ֵֺשׁשׁ‬Segal: ‫רֵשׁשׁ‬. ‫ו̇אֵבֿד‬: Lévi, Adler, Beentjes: ‫ ;ו̇אֵבד‬Peters: ‫אֵבד‬ ֺ ‫ ; ְו‬Smend: ‫ ;ואבד‬Segal, Rey: ‫אַבֿד‬ ֺ ‫ ; ְו‬Ben-Ḥayyim: ‫אַבד‬ ֺ ‫ו‬. – ‫ ד‬line-filler. περισσεύων: Rahlfs περισσεύει. ‫חסר‬: qere; ketiv ‫חסד‬. ‫]…[ע‬: Lévi, Adler: ‫[נש‬.]‫ ;א‬Peters: ‫ ;א]ו[נש‬Smend: ‫ ;א]נ[נש‬Segal: ‫ ;]עו[ני‬Ben-Ḥayyim: ‫[נש‬..]‫ ;א‬Beentjes: ‫[נש‬.]‫ ;א‬Rey: ‫֗עני‬.

12b

142

SIR 11:12c – 11:16b+

Vulg.

LXX 11:13a

et oculus Dei respexit illum in bono

11:12c‫ס‬.Be

11:12c

‫ועין י י י צפתהו לטוב‬

καὶ οἱ ὀϕθαλμοὶ κυρίου ἐπέβλεψαν αὐτῷ εἰς ἀγαθά,

11:13b

et erexit illum2 ab humilitate ipsius

MS A

11:12d‫ס‬.Be

11:12d

‫ מעפר צחנה׃‬/ 3‫וינעריהו‬

καὶ ἀνώρθωσεν αὐτὸν ἐκ ταπεινώσεως αὐτοῦ

11:13c

11:13a‫ס‬.Be

11:13a

‫נשא בראשו וירממהו‬

καὶ ἀνύψωσεν κεϕαλὴν αὐτοῦ,

et exaltavit caput eius 11:13de+

11:13b

11:13b

/ 6[‫ויתמהו עליו רבי]ם‬

καὶ ἀπεθαύμασαν ἐπ᾿ αὐτῷ πολλοί.

et mirati sunt in illo multi +et honoraverunt Deum5+ 11:14a

11:14a‫ס‬.Be

11:14a

‫טוב ורע חיים ומות‬

ἀγαθὰ καὶ κακά, ζωὴ καὶ θάνατος,

bona et mala vita et mors 11:14b

et9 paupertas et honestas a Deo sunt

11:14b

11:14b

σοϕία καὶ ἐπιστήμη καὶ γνῶσις νόμου παρὰ κυρίου, 11

11:15b 17

ἀγάπησις καὶ ὁδοὶ καλῶν ἔργων παρ᾿ αὐτοῦ εἰσιν. 11:16a

21

11:15ab‫ ;ס‬11:14cBe

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

τοῖς δὲ γαυριῶσιν ἐπὶ κακίᾳ συγγηρᾷ κακία.

14

‫ דבר מי י י‬13 ‫ והבין‬/ ‫ ושכל‬12[‫ה‬.‫ כ‬...] ‫הוא׃‬ 11:15cd‫ ;ס‬11:14dBe

‫ הוא׃‬20‫ מי י י‬19‫ ישרים‬18‫חטא ודרכים‬ 11:16a‫ ;ס‬11:14eBe

‫ נוצרה‬24‫[ם‬.]‫ לפשע‬23[.]‫ וחו‬/ 22‫שכלות‬

πλάνη καὶ σκότος ἁμαρτωλοῖς συνέκτισται, 11:16b

26

‫ס‬.Be

‫ריש ועושר מי י י הוא׃‬

πτωχεία καὶ πλοῦτος παρὰ κυρίου ἐστίν. 11:15a

10

‫ס‬.Be

11:16b‫ ;ס‬11:14f Be

‫ומרעים רעה עמם׃‬

u¾Ôæ: 12h2 üÔçæ. illum: NVulg. eum. ‫וינעריהו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;וינעריהו‬Rey: ‫וינ̇עריהו‬. Íãüã{: 12h2 zĀãüã{ (error). et honoraverunt Deum: NVulg. >. [‫רבי]ם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫רבים‬. Ÿ 10c1 marg. note by a second hand: ¿ćàÎïx À[]. ÀĀÃÓ: > ? ¿ÚÐ: Mos ¿ÚÐ{. et: NVulg. >. NVulg. 15a Sapientia et disciplina et scientia legis apud Dominum. 11:15ab, 16ab: Rahlfs +; 15b εἰσιν: εστιν; κακία: κακα. [‫ה‬.‫]… כ‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;חכמה‬Smend: ‫ ;]ח[כמה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ח[כמה‬Beentjes: ‫[כמה‬.]; Rey: ‫ח̇כ̇מה‬. ‫והבין‬: Beentjes: rev. ‫)והביך( והבין‬. ‫מי י י‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫מייי‬.

143 MS B

Syr.

11

eu¾Ôæ €zÎáï f¿Ùüãx züã¾ćã

12c

11:12c 1

11:12d

.¿ćäÔù èã{ fÁüóï è㠀zÎÙøóæ{ A

12d

11:13a

.4Íãüã{ fÍþٍ åٍs

13a

? .À¾ÚÆé f€zÎáï …{ÍãĀæ{

13b

11:13b

11:14a

ÀĀÃÓ>

14a

fÀÍàs „Ëù ¿çÞêã{ ÁüÙĀï .…Îæs èÙÎý A

14b

mÀÎã{

8

? ¿ÚÐ ÀĀþÚÂ{ œ

7

11:14b

11:15a

ÀĀïËÙs{ .€z A ¿Ùüã

15

ÀÎóÞæ{ ÀĀäÞÐ Îà èã f¿éÎäæx

15a+

16

11:15b

? Ó> ÁËà ? ïx > f¿Ã ÀĀÐă{s{ ¿ÂÎÐ ? zÎà èã > .èÚæs

15b+

11:16a

? f¿ÝÎþÐ{ ÀÎÚðÓ ¿ÚÔÑà .ÎÙüs

25

16a+

11:16b

mÀĀþÚàèڍĀãx èÚáÙs åï{ > …{Íäï fÀĀþÚ .27¿Â¾é A

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

ÀÎóÞæ{: W ÀÎòÎæ{ (error). Îà èã: 13c1 è㠏Îà èã (error). NVulg. 15b dilectio et viae bonorum apud ipsum. ‫ודרכים‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ודרכים‬Rey: ‫ודר̇כים‬. ‫ישרים‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ישרים‬. ‫מי י י‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫מייי‬. NVulg. 16a Error et tenebrae peccatoribus concreata sunt. ‫שכלות‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫שכלות‬. [.]‫וחו‬: Lévi, Adler: [‫ ;וחו]שך‬Peters, Segal: ‫ ;וחושך‬Smend: [‫ ;וחוש]ך‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;וחושך‬Beentjes: [..]‫וחו‬. ‫[ם‬.]‫לפשע‬: Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לפשעים‬Adler: incorr. ‫ ;לרשעים‬Segal: incorr. ‫ ;לפושעים‬Rey: ‫לפשעים‬. ? f¿ÝÎþÐ{ ÀÎÚðÓ: 10c1 marg. note by a second hand ¿ÚÔÑà ÀÎÚðÓ. ¿ÚÔÑà NVulg. 16b qui autem exsultant in malis, consenescunt in malo. > ¿Â¾é: 9m1 ¿Ãé.

16b+

144

SIR 11:17a – 11:20a

Vulg.

LXX 11:17a

11:17a

11:17b

11:17b

11:18a

est qui locupletatur parce agendo

11:19a

in eo quod dicit inveni requiem mihi

11:19a

et nunc manducabo de bonis meis solus et nescit quod tempus praetereat19 11:20b

11:21a

sta in testamento26 tuo et in illo conloquere27

7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

11:19a‫ ;ס‬11:17aBe

11:19b‫ ;ס‬11:17bBe

[…….] / 17‫ועתה א]כ[ל‬

καὶ νῦν ϕάγομαι ἐκ τῶν ἀγαθῶν μου, 11:19c

18

11:19c‫ ;ס‬11:17cBe

[‫ חל]ף‬21[…] ‫ ידע מה‬20‫לא‬

καὶ οὐκ οἶδεν τίς καιρὸς παρελεύσεται

22

11:19d

11:19d‫ ;ס‬11:17dBe

/ ‫ ומת׃‬25[‫ר‬...] 24 ‫[ו‬..]‫ו‬

καὶ καταλείψει αὐτὰ ἑτέροις καὶ ἀποθανεῖται.

et relinquet omnia aliis23

6

‫׃‬14 ‫ שכרו‬13[‫ב‬.]‫[ ְרח‬.] 12[...] ֒

‫ מצאתי נחת‬16[…] 15[.]‫ובע‬ 11:19b

11:20a

5

11:18b‫ ;ס‬11:16bBe

ἐν τῷ εἰπεῖν αὐτόν Εὗρον ἀνάπαυσιν

11:19b

4

/ 10‫ מהתענות‬9 ‫ מתעֵשר‬8‫יש‬

καὶ αὕτη ἡ μερὶς τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ·

et haec11 pars mercedis illius

‫ ורצנו יצלח לעד‬6[...]

11:18a‫ ;ס‬11:16aBe

ἔστιν πλουτῶν ἀπὸ προσοχῆς καὶ σϕιγγίας αὐτοῦ, 11:18b

[…] / 2‫ צדיק‬1[‫מ]א‬

11:17b‫ ;ס‬11:15bBe 7

11:18a

11:18b

3

3

καὶ ἡ εὐδοκία αὐτοῦ εἰς τὸν αἰῶνα εὐοδωθήσεται.

et profectus4 illius successus habebunt5 in aeternum

1

11:17a‫ ;ס‬11:15aBe

δόσις κυρίου παραμένει εὐσεβέσιν,

datio Dei permanet iustis

2

MS A

11:20a

Στῆθι ἐν διαθήκῃ σου καὶ ὁμίλει ἐν αὐτῇ

11:20a‫ ;ס‬11:18aBe 31

[‫ע‬..‫ ובו ]ה‬30 ‫ ב]חו[קך‬29[...] 28[..]‫ב‬

[‫מ]א‬: Lévi, Adler: [‫ ;מ]תן‬Peters: [‫ ;מת]ן‬Smend: +{‫}ייי‬+ ‫ ;מ]ת[ן‬Segal: ‫ ;מתן‬Ben-Ḥayyim: +[‫]ייי‬+ [‫ ;מ]תן‬Beentjes: [..]‫ ;מ‬Rey: ‫מנת‬. ‫צדיק‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫צדיק‬. […]: Adler: [‫ ;]עדי‬Peters: [‫ ;יעמ]וד‬Smend: ‫ ;לעד‬Segal: ‫ ;]לע[ד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]לע[ד‬Beentjes: ‫[ד‬.]‫ ;ל‬Rey: ‫]  לע[̇ד‬. profectus: NVulg. beneplacitum. habebunt: NVulg. habebit. […]: Adler: [‫ ;]חלד‬Peters: [‫ ;]ליראיו‬Smend: ‫ ;]יע[מד‬Segal: ‫ ;]יע[מד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]יע[מד‬Rey: ‫]  יע[מד‬. ‫לעד‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Beentjes, Rey: ‫לעד‬. ‫יש‬: Peters: ‫ ;]י[ש‬Smend: ‫ ;יש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[ש‬Beentjes: ‫[ש‬.]. ‫מתעֵשר‬: Adler, Smend: ‫ ;מתעשר‬Peters, Segal: ‫ִמְתַעֵשּׁר‬. ‫מהתענות‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;מהתענות‬Smend: ‫מהתענותו‬. haec: NVulg. haec est. […]: Adler: [‫ ;]ויש‬Peters: ‫ ; ְו] ֵיּ[שׁ‬Smend: [..]‫ ;ו‬Segal: [‫ ;ו]הוא‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ו]יש‬Rey: [‫ ̇ו ֵי]  ש‬. [‫ב‬.]‫[ ְרח‬.]: Lévi, Smend: ‫ ; ְיַחיב‬Adler: [‫ ;יח]יב‬Peters, Segal: ‫ ; ְיַח] ֵיּ[ב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ; ְיַח]י[ב‬Beentjes: ‫[ב‬.]‫ ; ְיַח‬Rey: ‫ ְיֿחיב‬. ‫שכרו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;שכרו‬Rey: ‫̇שכרו‬. [.]‫ובע‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;ובעת‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ובעת‬Rey: ‫ובע̇ת‬. [...]: Lévi, Adler, Smend, Segal: [‫ ;]אמר‬Peters: ‫ ;אמר‬Rey: ‫א] מ[ר‬. ‫א]כ[ל‬: Lévi, Adler: ‫ ;א]כ[ל‬Peters, Segal: ‫ ;אכל‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫אכל‬.

145 MS B

Syr.

11

11:17a

> ¿Ùüãx zĀÂzÎã ¿ÙÎúã ? .€zÎáÐËà

17a

11:17b

.èùĀæA åáðà fÍçÚ‹{

17b

> .zÎçÞêã è㠍Āïx ĀÙs

18a

11:18a

11:18b

> ¿ćàx ĀÙs{ .zÎï Íà ÀÎà

18b

11:19a

> > üãsx ¿æËðÂ{ m¿ÑÚæ Ûà ĀÑÞýs

19a

11:19b

[226r. c] è㠃ÎÝs âÚÞã Àz ? m€ĀÃÓ

19b

11:19c

> ¿ç㠈ËÙ> ¿ćà{ kzüÐ ¿Ù{z

19c

11:19d

> > èÚæĄÐ¾ćà èÙÍà ûÃýx d¾ćã{

19d

11:20a

> ï{ > ÍÚá mßЍ{s âï „Îù 32f€ü .ßãĀés

18

19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

20a

[……..]: Lévi: ‫ ;]מ[טובתי‬Adler: [‫ ;]בשלום‬Peters: ‫ ;]מ[טובתי‬Smend: [‫ ;]מ[טוב]תי‬Segal: [‫ ;מ]ט[וב]תי‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;]מ[טוב]תי‬Beentjes: ‫[י‬.]‫[וב‬..]; Rey: ‫] מ[טוב] ת[י‬. praetereat: NVulg. praeteriet, et mors appropinquet. ‫לא‬: Peters: ‫ ;]ו[לא‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ולא‬. […]: Lévi: ‫ ;יחיה‬Adler: ‫ ;יהיה‬Peters, Segal: [‫ ;י]היה‬Smend: [‫ ;י]ום‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;י‬Beentjes: rev. [.]‫[( י]…[חל‬.]‫[ חל‬...]‫ ;)י‬Rey: [‫ק]   ץ‬. [‫חל]ף‬: Lévi: ‫ ;הלק‬Adler: ‫ ;חלק‬Peters: ‫ ;חקו‬Smend: ‫ ;]י[חלף‬Segal: [.]‫ ;חל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[חלף‬Beentjes: rev. [.]‫[( י]…[חל‬.]‫[ חל‬...]‫ ;)י‬Rey: ‫]  י[חל̇ף‬. aliis: NVulg. aliis et morietur. ‫[ו‬..]‫ו‬: Lévi, Adler: ‫ ;ועזב‬Peters, Segal: ‫ ;וע]ז[בו‬Smend: ‫ ;וע]ז[בו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וע]ז[בו‬Beentjes: ‫[בו‬.]‫ ;וע‬Rey: ‫וע]  ז[בו‬. [‫]…ר‬: Lévi, Adler: ‫ ;לא]חרי[ם‬Peters, Segal: ‫ ;לאחר‬Smend: ‫ ;לאחר‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;לאחר‬Beentjes: […]‫לא‬. testamento: NVulg. mandato. conloquere: NVulg. conversare. [..]‫ב‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;בני‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ב]נ[י‬Beentjes: [..]‫ ;ב‬Rey: [‫בנ]  י‬. [...]: Lévi, Peters: [‫ ;ע]מד‬Adler: [‫ ;ש]לם‬Smend: [‫ ;ע ]מד‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ע]מד‬Segal :‫ ;עמד‬Beentjes: [..]‫ ;ע‬Rey: ‫ע]  מ[ד‬. ‫ב]חו[קך‬: Lévi, Adler, Segal, Beentjes: ‫ ;בחוקך‬Peters: ‫ ;בחקך‬Smend: ‫ ;בחוקך‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫בחוקך‬. [‫ע‬..‫]ה‬: Lévi, Adler: [‫ ;ת]הגה‬Peters: ‫ ;ה]תה[לך‬Smend: ‫ ;ה]ת[רע‬Segal: [‫ ;]תהגה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ה]ת[רע‬Beentjes: ‫[שע‬.]‫ ;ה‬Rey: ‫תתרע‬. €üÂ: 13a1 >.

146

SIR 11:20b – 11:23b

Vulg.

LXX 11:21b

et in opere +mandatorum+ tuorum veteresce1

11:21a

ne manseris4 in operibus peccatorum

μὴ θαύμαζε ἐν ἔργοις ἁμαρτωλοῦ,

11:22b

11:21b

de17 subito honestari18 pauperem

benedictio Dei in mercedem22 iusti + festinat23+ 11:24b

et in honore27 veloci processus28 illius fructificat 11:25a

11:25b

et quae erunt mihi ex hoc bona

6 7

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

‫׃‬14[..]‫ לא‬13‫ וקוה‬12 ‫ לי י י‬11[…] 11:21c‫ ;ס‬11:19cBe

{‫ }בעיני י י י‬15‫כי נכח‬ 11:21d‫ ;ס‬11:19dBe

11:21d

διὰ τάχους ἐξάπινα πλουτίσαι πένητα.

21

[……‫ ]ל‬/ 20‫ פתאם‬19 ‫ת[ע‬.]‫ב‬

11:22a‫ ;ס‬11:20aBe

11:22a

εὐλογία κυρίου ἐν μισθῷ εὐσεβοῦς,

26

/ 32[...]‫ תפ‬31‫ תקותי‬30‫ובעת‬

καὶ ἐν ὥρᾳ ταχινῇ ἀναθάλλει εὐοδία29 αὐτοῦ.

11:23a‫ ;ס‬11:21aBe

11:23a

11:23b

καὶ τίνα ἀπὸ τοῦ νῦν ἔσται μου τὰ ἀγαθά;

‫ צדיק‬25‫[גרל‬.] ‫ ﭏ‬24‫בר]כ[ת‬

11:22b‫ ;ס‬11:20bBe

11:22b

μὴ εἴπῃς Τίς ἐστίν μου χρεία,

ne dicas quid est mihi opus

[..…]‫ ב‬6[…] 5 ‫[ל‬..]

11:21b‫ ;ס‬11:19bBe

11:21c

11:24a

5

7

πίστευε δὲ κυρίῳ καὶ ἔμμενε τῷ πόνῳ σου·

11:23b

4

11:21a‫ ;ס‬11:19aBe

ὅτι κοῦϕον ἐν ὀϕθαλμοῖς κυρίου

facile est enim in oculis Dei

3

/ 3[‫ן‬.]‫ ]ה[תי‬2 ‫[אכתך‬..]‫וב‬

καὶ ἐν τῷ ἔργῳ σου παλαιώθητι.

11:23a

2

11:20b‫ ;ס‬11:18bBe

11:20b

11:22a

fide9 autem in Deo et mane in loco10 tuo

1

MS A

[..]‫ חפ‬36 ‫[תי‬.‫ש‬.] 35 ‫ כי‬34[…] 33[.‫ﭏ תא]מ‬

37

11:23b‫ ;ס‬11:21bBe

‫ יעזב לי׃‬39‫ ע]ת[ה‬38‫ומה‬

veteresce: NVulg. veterasce. ‫[אכתך‬..]‫וב‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;ובמלאכתך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובמלאכתך‬Rey: ‫ובמלא̇כ̇תך‬. [‫ן‬.]‫]ה[תי‬: Lévi, Peters, Segal: [‫ ;התי]שן‬Adler: +[‫]לעד‬+ [‫ ;התי]שן‬Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ ;התי]שן‬Beentjes: ‫ ;התישן‬Rey: ‫התישן‬. manseris: NVulg. mireris. ‫[ל‬..]: Lévi: ‫ ;לא‬Adler: [‫ ;ב]ני‬Peters: ‫ ;]א[ל‬Smend: ‫ ;]א[ל‬Segal: [‫ ;]אל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ל‬Beentjes: ‫ ;אל‬Rey: ‫]א[ל‬. […]: Lévi: [‫ ;ת]תמה‬Peters: [‫ ;ת]תמה‬Smend: ‫ ;ת]ת[מה‬Segal: [‫ ;]תתמה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ת]ת[מה‬Beentjes: ‫ ;תתמה‬Rey: ‫ת]  ת[מה‬. [……]‫ב‬: Lévi: [‫ ;ב]פעלי עול‬Adler: [….]; Peters: [‫ ;בפ]עלי און‬Smend: ‫ ;ב]דרכי ר[ע‬Segal: [‫ ;ב]פעלי און‬Ben-Ḥayyim: [...] [..]‫ ;בד‬Beentjes: [.......]‫ ;ב‬Rey: ‫בעב]  ודת ר[ע‬. ¿ćà: 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćà{. fide: NVulg. confide. loco: NVulg. labore. […]: Adler: [‫ ;]דום‬Peters: ‫ ;]ק[רוץ‬Smend: ‫ ;]ק[רוץ‬Segal: [‫ ;]האמן‬Ben-Ḥayyim: ‫[רוץ‬..]; Beentjes: ‫[רוץ‬.]; Rey: ‫]  ד[רש‬. ‫לי י י‬: Lévi: ‫ ;ליי‬Adler: ‫ליי‬. ‫וקוה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫וקוה‬. [..]‫לא‬: Lévi, Adler, Smend: ‫ ;לא]ו[רו‬Peters, Segal: ‫ ;לארו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לא]ו[רו‬Beentjes: ‫ ;לאורו‬Rey: ‫לא]   ו[רו‬. ‫נכח‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey, Beentjes: rev. ‫ ;)נכה( נכח‬Adler: incorr. ‫יכה‬. „Ëù: 12h2 >. de: NVulg. >. honestari: NVulg. honestare. ‫ת[ע‬.]‫ב‬: Lévi: ‫ ;ב]פת[ע‬Adler: ‫ ;ב]רג[ע‬Peters, Segal: ‫ ;בפתע‬Smend: ‫ ;ב]פ[תע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ב]פ[תע‬Beentjes: ‫[תע‬..]‫ ;ב‬Rey: ‫ב] פ[תע‬. ‫פתאם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פתאם‬.

147 MS B

Syr.

11

11:20b

> Ãð > ? Â{ .ŒĀïs{ fƒ| ÍÙË

20b

? Â> üãx 8¿ćà ÁËÃð e¿ćàÎïx A

21a

11:21a

11:21b

ÀÎù{ f¿Ùüäà ¿Þé> ¿ćàs .zzÎçÂ

21b

11:21c

¿Ùüã

„Ëù {z ÄÙüùx âÔã

21c

.Ûáý èã ¿çÞêäà {Āðäà

21d

16

11:21d

22a

22b

23a 23b

21

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

[……‫]ל‬: Lévi, Adler: [‫ ;ל]העשיר דל‬Peters, Segal: [‫ ;לה]עשיר דל‬Smend: [‫ ;ל]ה[ע]שיר דל‬Ben-Ḥayyim: […] [..]‫[ע‬..]‫ ;ל‬Beentjes: [.......]‫;ל‬ Rey: [‫ ̇להשב]  יע רש‬. mercedem: NVulg. mercede. festinat: NVulg. continuo. ‫בר]כ[ת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ברכת‬Rey: ‫בר̇כת‬. ‫[גרל‬.]: Lévi, Adler, Peters: ‫ ;גרל‬Smend: ‫ ;בגרל‬Segal: ‫ ;בגרל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫בגרל‬. ‫צדיק‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫צדיק‬. honore: NVulg. hora. processus: NVulg. successus. εὐοδία: Rahlfs εὐλογίαν. Text emendation by Ziegler (= VL). ‫ובעת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ובעת‬Rey: ‫ובע̇ת‬. ‫תקותי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Beentjes, Rey: ‫תקותו‬. […]‫תפ‬: Lévi, Peters, Segal: ‫ ;תפרח‬Adler: [..] ‫ ;תפרח‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫תפרח‬. [.‫תא]מ‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תאמר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תאמר‬Rey: ‫תאמ̇ר‬. […]: Lévi: >; Peters: [‫ ;]האח‬Smend: [‫ ;]מה‬Rey: [‫מה ]לי‬. ‫כי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫כי‬. ‫[תי‬.‫ש‬.]: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;עשיתי‬Smend: ‫ ;עש]י[תי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;עש]י[תי‬Beentjes: ‫[תי‬.]‫ ;עש‬Rey: ‫̇ע̇שי̇תי‬. [..]‫חפ‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;חפצי‬Smend: [‫ ;חפצ]י‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;חפצ]י‬Rey: ‫ח̇פצי‬. ‫ומה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ומה‬. ‫ע]ת[ה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫עתה‬.

148

SIR 11:24a – 11:27c+

Vulg.

LXX 11:26a

MS A ‫ס‬

11:24a ; 11:22aBe

11:24a

μὴ εἴπῃς Αὐτάρκη μοί ἐστιν,

ne dicas sufficiens1 sum 11:26b

3

11:24b‫ ;ס‬11:22bBe

11:24b

καὶ τί ἀπὸ τοῦ νῦν κακωθήσομαι;

et quid ex hoc4 pessimabor 11:27a

in die bonorum ne inmemor8 sis malorum 11:27b

et in die malorum ne inmemor14 sis bonorum

7

11:25b

‫ יהי עלי‬6‫[ה‬.]‫ א‬5‫[ה‬..]

11:25a‫ ;ס‬11:23Be

11:25a

ἐν ἡμέρᾳ ἀγαθῶν ἀμνησία κακῶν,

‫ דיי ]עמ[י‬/ 2‫ﭏ תאמר‬

‫ רע}ה{ה‬12‫ ְתִשַׁכּח‬11‫ יו}ט{ם‬10{‫טוַֹב}ת‬9

13

11:25b‫ ;ס‬11:25aBe

[...]‫ ט‬17[‫[כ]ח‬.]‫ ת‬16[…] / 15‫ורעת‬

καὶ ἐν ἡμέρᾳ κακῶν οὐ μνησθήσεται ἀγαθῶν·

18

11:25c‫ ;ס‬11:25bBe

‫ תהיה עליו׃‬19‫ואחרית אד}ד{ם‬ 11:28a

quoniam facile20 coram Deo in die obitus

11:26a

ὅτι κοῦϕον ἔναντι κυρίου ἐν ἡμέρᾳ τελευτῆς

11:28b

retribuere unicuique secundum vias suas

11:26b

ἀποδοῦναι ἀνθρώπῳ κατὰ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ.

11:29a

malitia horae oblivionem facit luxuriae +magnae+

11:27a

‫ תענוג‬23‫ תשכח‬/ 22‫ רעה‬21‫עת‬

κάκωσις ὥρας ἐπιλησμονὴν ποιεῖ τρυϕῆς,

11:29b

et in fine hominis denudatio operum illius

11:27a‫ס‬.Be

11:27b

11:27b‫ס‬.Be

‫׃‬29 ‫ עליו‬28‫[גיד‬.] 27‫ אדם‬26 ‫וסוף‬

καὶ συντέλεια25 ἀνθρώπου ἀποκάλυψις ἔργων αὐτοῦ.

11:27c‫ ;ס‬11:28aBe

[.‫ ﭏ תא]ש‬/ 32 ‫ אדם‬31‫בטרם תחקר‬

33

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

sufficiens: NVulg. Sufficiens mihi. ‫תאמר‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫תאמר‬. ‫]עמ[י‬: Lévi, Adler: […]; Peters: [‫ ;]יש[נ]ו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;עמי‬Segal: ‫[ני‬..]; Beentjes: ‫[י‬..]; Rey: ‫̇ע̇מ ̇י‬. hoc: NVulg. hoc nunc. ‫[ה‬..]: Lévi, Adler: […]; Peters, Segal: ‫ ;]ומ[ה‬Smend: ‫ ;א]י[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;א]י[ה‬Beentjes: ‫[ה‬.]‫ ;א‬Rey: [‫מ]  ה‬. ‫[ה‬.]‫א‬: Lévi, Adler: […]; Peters: ‫ ;א]סו[ן‬Smend: [‫ ;א]נש‬Segal: [‫ ;]עתה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..]‫ ;א‬Rey: ‫̇ד̇א]  ג[ה‬. ‫עלי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫עלי‬. inmemor: NVulg. immemor. 11:25a is a doublet of 11:27b. {‫טוַֹב}ת‬: Adler: incorr. {‫ ;טַב}ת‬Beentjes: {‫טוַב}ת‬ ֺ . ‫יו}ט{ם‬: Adler: incorr. ‫ ;}פן{ יום‬Ben-Ḥayyim: ‫יום‬. ëÌ ‫ ;ְת‬Adler: ‫ ;ְתש֣כח‬Peters: ‫ ;ְתַּשֵׁכַּח‬Smend, Rey: ‫ ;ְתַשַׁכּח‬Segal: ‫ְתַּשַׁכּח‬.; Beentjes: ‫ְתַשׁ ַ֣כּח‬. ‫ְתִשַׁכּח‬: Lévi: ‫שׁכח‬ ‫רע}ה{ה‬: Lévi, Adler, Smend, Beentjes: ‫ ;רע}ה{ה‬Peters: ‫ ;}ה{רעה‬Segal: ‫ ;הרעה‬Ben-Ḥayyim: ‫רעה‬. inmemor: NVulg. immemor. ‫ורעת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes, Rey: ‫ ;ורעת‬Ben-Ḥayyim: ‫ורעת‬. […]: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;]יום‬Peters: [‫ ;י]ום‬Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ ;יו]ם‬Rey: ‫עת‬. [‫[כ]ח‬.]‫ת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תשכח‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תשכח‬Rey: ‫תש̇כח‬. […]‫ט‬: Lévi, Adler: ‫ ;טוב‬Peters: [‫ ;טב]ה‬Smend: ‫ ;טובה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;טובה‬Segal, Beentjes: ‫ ;טובה‬Rey: ‫טו̇בה‬.

149 MS B

Syr.

11 24a 24b 25a

25b

25c+ 26a

26b 11:27a

.ÀĀÃÓ> ÒÞý m¿ćãÎÙx

zĀþÚ œ

27a

züÐ{

27b

24

11:27b

.€zÎáï À{z ¿þæüÂx

30

11:28a

¿ćà fÿæ¾ćà ¿ú 34¿ćàËï .€zÎÚÑÃý

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

34

27c+

‫אד}ד{ם‬: Lévi, Smend, Beentjes: ‫ ;אא}ד{ם‬Adler, Rey: ‫ ;אד}ד{ם‬Peters, Segal: ‫ ;אדם‬Ben-Ḥayyim: ‫א)א(]ד[ם‬. facile: NVulg. facile est. ‫עת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;עת‬Rey: ‫̇ע̇ת‬. ‫רעה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫רעה‬. – ‫ ה‬line-filler. ‫תשכח‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫תשכח‬. zĀþÚÂ: 10m1, 10m3, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7, W zĀý¾Â. œ συντέλεια: Rahlfs ἐν συντελείᾳ. ‫וסוף‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫וסוף‬. ‫אדם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫אדם‬. ‫[גיד‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;יגיד‬Rey: ‫ ̇יגיד‬. ‫עליו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫עליו‬. züÐ{: 8a1 zĀÙüÐs{. ‫תחקר‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫תחקר‬. ‫ ם‬line-filler. [.‫תא]ש‬: Lévi, Segal: ‫ ;תאש]רה[ו‬Adler: [‫ ;תאש]ם‬Peters: ‫ ;תאשרהו‬Smend: ‫ ;תאש]רה[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תאש]רה[ו‬Beentjes: [...]‫ ;תאש‬Rey: ‫תאש]  רה[ו‬. ¿ćàËï: 7h3, CB ¿ćà Ëï.

150

SIR 11:27d+ – 11:30b

Vulg.

LXX

MS A 11:27d‫ ;ס‬11:28bBe

‫ אדם׃‬2 ‫ יאושר‬1[‫תו‬.. ....] 11:30a

ante mortem ne laudes hominem quemquam

πρὸ τελευτῆς μὴ μακάριζε μηδένα,

11:30b

quoniam in filiis7 suis agnoscitur vir 11:31a

non omnem hominem inducas in domum tuam 11:31b

multae enim insidiae sunt16 dolosi

11:28a‫ ;ס‬11:28cBe

11:28a

6

‫ ג]ב[ר‬/ ‫ ﭏ תאשר‬5‫ מות‬4‫לפני‬

11:28b‫ ;ס‬11:28dBe

11:28b

‫׃‬9‫[ש‬.‫ ינכר ]א‬8‫[ריתו‬.]‫ובא‬

καὶ ἐν τέκνοις αὐτοῦ γνωσθήσεται ἀνήρ.

11:29a‫ס‬.Be

11:29a

Μὴ πάντα ἄνθρωπον εἴσαγε εἰς τὸν οἶκόν σου·

13

‫ להביא‬12‫ איש‬11‫ כל‬10‫לא‬ / 15‫ בית‬14 ‫ﭏ‬

11:29b‫ס‬.Be

11:29b

‫׃‬19[.]‫ רוכ‬18[....] 17‫ב[ו‬.] ‫ומה‬

πολλὰ γὰρ τὰ ἔνεδρα τοῦ δολίου.

11:30a‫ ;ס‬11:29cBe

[...] 21‫[לא‬.] 20[‫ב‬.‫]כבל‬

22

11:30b‫ ;ס‬11:29dBe 26

11:32a+bcd

sicut enim eructant praecordia fetantium27+ sicut perdix + inducitur+ in caveam +et ut caprea in laqueum+ sic et cor superborum 11:32e

et sicut prospectator34 videns casum +proximi sui+

1

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

11:30a

πέρδιξ θηρευτὴς ἐν καρτάλλῳ, οὕτως καρδία ὑπερηϕάνου,

11:30b

καὶ ὡς ὁ κατάσκοπος ἐπιβλέπει πτῶσιν·

[… …] 25‫ מלאים‬/ 24‫ בתיהם‬23[‫]כן‬ 11:30c‫ ;ס‬11:30aBe 30

‫ לב גאה‬29[.]‫ בכל‬28[.]‫כעוף אחו‬

11:30d‫ ;ס‬11:30bBe

‫׃‬37[.]‫ לטר‬36‫א ִרב‬ ֺ / 35‫]הז[אב‬

[‫תו‬.. ….]: Lévi, Segal: ‫ ;]כי ב[אח]רית[ו‬Adler: [...]‫[יד‬....]; Peters: ‫ ;]כ[י באח]רי[תו‬Smend: ‫ ;]כ[י באחריתו‬Ben-Ḥayyim: ‫;]כ[י באחריתו‬ Beentjes: ‫[ו‬........]; Rey: ‫]כי[ ב̇אחרית ̇ו‬. ‫יאושר‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;יאושר‬Adler: incorr. ‫מעושר‬. züÑÂx: 8a1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos zĀÙüоÂx. ‫לפני‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫לפני‬. ‫מות‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫מות‬. ‫ג]ב[ר‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫גבר‬. filiis: NVulg. extremis. ‫[ריתו‬.]‫ובא‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: incorr. ‫ ;כי ובאחריתו‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ובאחריתו‬. ‫[ש‬.‫]א‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;איש‬Beentjes: ‫ ;איש‬Rey: ‫אי̇ש‬. ‫לא‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫לא‬. ‫כל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫כל‬. ‫איש‬: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫איש‬. ‫להביא‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫להביא‬. ‫ﭏ‬: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫אל‬. ‫ ת‬line-filler. insidiae sunt: NVulg. sunt insidiae. ‫ב[ו‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;רבו‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;רבו‬Beentjes: ‫רבו‬. [….]: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;פ]צעי‬Peters: ‫ ;פ]ש[עי‬Smend: ‫ ;פצעי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;פצעי‬Beentjes: [...]‫ ;פ‬Rey: ‫̇פצע ̇י‬.

151 MS B

Syr.

11

11:28b

.¿þæü ÒÂĀþã {z 3züÑÂx âÔã

27d+ 28a

28b 11:29a

.‚ĀÚÃà Îáðäà ÿæü âÞà ¿ćà

29a

11:29b

? ¿æĀàÎÞæx üÚÅ €zÎæ¾ćäÝ ? .…Îæs èÙ¾ÚÆé

29b

29c+ 29d+ 11:30a 32

¿ÚÂÎáú ÁËً> 31¿ćáÆÐ ßÙs .¿Ù¾Åx 33ÍÃà

30a

11:30b

> fÀĀàÎóäà ¾Ðx ¿ù{x ßÙs{

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

30b

[.]‫רוכ‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;רוכל‬Beentjes: ‫ ;רוכל‬Rey: ‫רוכ ̇ל‬. [‫ב‬.‫]כבל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes, ‫ ;ככלוב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ככלוב‬Rey: ‫כ̇כ ̇לו̇ב‬. ‫[לא‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מלא‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫מלא‬. […]: Lévi, Adler: ‫ ;עוף‬Peters: ‫ ;]עו[ף‬Smend: ‫ ;עוף‬Segal: ‫ ;]ע[וף‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;עוף‬Rey: ‫עו ̇ף‬. [‫]כן‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;כן‬Beentjes: ‫כן‬. ‫בתיהם‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes; Rey: ‫בתיהם‬. – ‫ ם‬line-filler. ‫מלאים‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;מלאים‬Smend: ‫מלאו‬. [... ...]: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;]מרמה‬Peters: ‫ ;מ]ר[מה‬Smend: ‫ ;מרמה‬Rey: ‫̇מרמ̇ה‬. fetantium: NVulg. foetentium, et. [.]‫אחו‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;אחוז‬Smend, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫אחוז‬. [.]‫בכל‬: Lévi, Adler: [‫ ;בכל]וב‬Peters, Segal: ‫ ;בכלוב‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בכלוב‬Rey: ‫בכל ̇וב‬. ‫גאה‬: Smend, Beentjes, Rey: ‫גאה‬. ¿ćáÆÐ: 13a1 marg. note by a second hand vüÆ㠀z{ĄÃÑàx âÔã Íà Áüù ÁxÍáÔã; 11m5 ¿ćáÅ[]. ¿ÚÂÎáúÂ: 7h3 ¿ÚÂÎáù¾Â (variant). ÍÃà: 12h2 Íçþà. prospectator: NVulg. prospector. ‫]הז[אב‬: Lévi, Adler: ‫ ;]כ[זאב‬Peters: ‫ ;ו]כ[זאב‬Smend, Segal: ‫ ;כזאב‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;כזאב‬Beentjes: ‫[זאב‬.]. – ‫ ב‬line-filler; cf. Gen 49:27. ‫א ִרב‬ ֺ : Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫א ֵרב‬ ֺ ; Smend: ‫ארב‬. [.]‫לטר‬: Lévi, Adler: [‫ ;לטר]ף‬Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לטרף‬Smend: ‫ ;לטרף‬Rey: ‫ל̇טרף‬.

152

SIR 11:30c+ – 11:33b

Vulg.

LXX

MS A 11:29c‫ ;ס‬11:30cBe 4

‫ פשעי בוצע‬3 ‫ רבו‬2‫מה‬1

11:30e‫ ;ס‬11:30deBe 6

‫ בית׃ וחומס‬/ 5 ‫[ וכל‬.]‫ככלב הוא ב‬ 11:30g(f)‫ ;ס‬11:30f Be

‫ בוצע בא‬7[‫כ]ן‬ 11:30h(g)‫ ;ס‬11:30gBe

/ ‫׃‬10[‫בתם‬.] 9 ‫ לכל‬8‫ומשים ריב‬ 11:30i(h)‫ ;ס‬11:30hBe

‫ לצים‬13‫[ת‬.]‫ כדוב לב‬12 ‫ הרוכל‬11‫[ורב‬.] 11:30j(i)‫ ;ס‬11:30iBe

/ ‫׃‬14‫[וה‬.]‫וכמרגל יראה ע‬ 11:33a

bona enim in mala convertens insidiatur15 11:33b

et in electis inponet17 maculam

11:34c

11:32b

καὶ ἄνθρωπος ἁμαρτωλὸς εἰς αἷμα ἐνεδρεύει.

ne forte inducat super te subsannationem23 in perpetuum

4 5 6 7 8 9 10 11 12

11:33a

‫ובמחמדיך יתן קשר׃‬ 11:32a‫ס‬.Be

‫ ירבה גחלת‬/ 20 ‫צוץ‬ ֹ ‫ִמ ֵנ‬ 11:32b‫ס‬.Be

‫׃‬21‫ואיש בליעל לדם יאר ֹב‬ 11:33a‫ס‬.Be

‫ יוליד‬/ ‫גור מרע כי רע‬

πρόσεχε ἀπὸ κακούργου, πονηρὰ γὰρ τεκταίνει, 11:33b

μήποτε μῶμον εἰς τὸν αἰῶνα δῷ σοι.

‫[גן‬..] ‫טוב לרע יהפך‬

11:31b‫ס‬.Be

καὶ ἐν τοῖς αἱρετοῖς ἐπιθήσει μῶμον. ἀπὸ σπινθῆρος πυρὸς πληθύνεται ἀνθρακιά,

11:35b

3

11:31b

ab18 scintilla una augetur ignis19 +et ab uno doloso augetur sanguis+

adtende te22 a pestifero fabricat enim mala

2

16

11:32a

11:35a

11:31a‫ס‬.Be

τὰ γὰρ ἀγαθὰ εἰς κακὰ μεταστρέϕων ἐνεδρεύει

11:34ab+

homo vero peccator sanguini insidiatur

1

11:31a

11:33b‫ס‬.Be

‫למה מום עולם תשא׃‬

Smend and Ben-Ḥayyim place this colon after 11:29b. ‫מה‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;מה‬Smend: ‫ומה‬/‫מה‬. ‫רבו‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ירבו‬Smend, Rey: ‫רבו‬. ‫בוצע‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;בוצע‬Beentjes: rev. ‫)בוצו( בוצע‬. ‫[ וכל‬.]‫ב‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;באוכל‬Smend: ‫ ;בא לכל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בא וכל‬Beentjes: ‫ ;בא וכל‬Rey: ‫ב̇א ̇וכל‬. ‫וחומס‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;וחומס‬Beentjes: incorr. ‫וחָמס‬. [‫כ]ן‬: Lévi, Segal, Beentjes, Rey: ‫ ;כן‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כן‬Adler, Peters: ‫כל‬. ‫ריב‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ריב‬. ‫לכל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫לכל‬. [‫בתם‬.]: Lévi, Adler: ‫ ;ט]וב[תם‬Peters: ‫ ;]טוב[תם‬Smend: ‫ ;]טו[בתם‬Segal: ‫ ;טובתם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]טו[בתם‬Beentjes: ‫ ;]…[תם‬Rey: ‫ט]  ו[בתם‬. ‫[ורב‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;אורב‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫אורב‬. ‫הרוכל‬: ‫ ה‬overwritten with ‫ ;ר‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הרוכל‬.

153 MS B

Syr.

11

11:30c

? ? ? .¿ćàÎ> ïx …{ÍÚÂÎÐ èÙ¾ÚÆé ¿ćã

30c+

11:30d

> > ƒ¾ï môÔÐ{ Û âÞàx ¿ÃáÝ ßÙs

30d+

11:30e

> > ¿çÝz .ÿÆý{ ƒ¾ï Û âÞà ¿ćàÎï

30e+ 30f+ 30g+ 30h+

11:31a

> ÀĀþ? ÚÃà ÀĀÃÓ{ ? .ßòz A

31a

? > fÀĀō Ûæ¾ćäÂ{ .ÀĀáù{ uÍÙ

31b

11:31b

11:32a

> ÀĀùüé âÚáù èã .ÁÎæ ÁËúÙ

32a

11:32b

> > ¿þæü ¿çÝz e¿ćàÎï m¿ćãx Ëýs ? ßÙs .¿Úã

32b

11:33a

âÔã m¿þÚ èã âÐx .ÁüÂA ÿÚÃàx A A

33a

11:33b

.Äé ¿ćäáïx ¿ćãÎã ¿ćäàx

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

‫[ת‬.]‫לב‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לבית‬Rey: ‫לב ̇ית‬. ‫[וה‬.]‫ע‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;ערוה‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ערוה‬. – ‫ ה‬line-filler. insidiatur: NVulg. insidiator. ‫[גן‬..]: Lévi, Adler, Segal: ‫ ;]נר[גן‬Peters: ‫ ;נרגן‬Smend, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫נרגן‬. inponet: NVulg. imponet. ab: NVulg. A. augetur ignis: NVulg. augentur carbones. ‫צוץ‬ ֺ ‫ִמ ֵנ‬: Lévi: ‫צוץ‬ ֺ ‫ ;ִמנ‬Adler: ‫צוץ‬ ֺ ‫ ;מנ‬Peters: ‫צּוּץ‬ ֺ ‫ ;ִמ ִנּ‬Smend: ‫ ;מנצוץ‬Segal: ‫ ;ִמ ִנּצוֹץ‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ִמנצוץ‬Rey: ‫ִמ ִנצוֹץ‬. ‫יאר ֺב‬: Smend: ‫יארב‬. adtende te: NVulg. Attende tibi. subsannationem: NVulg. maculam.

33b

154

SIR 11:34a+ – 12:3b

Vulg.

LXX

MS A ‫ס‬

11:33c ; 11:34aBe 2

‫ דרכך‬/ ‫ לא תדבק לרשע ויסלף‬1

11:33d‫ ;ס‬11:34bBe

‫ויהפכך מבריתיך׃‬ 11:36a

11:34a

11:36b

11:34d

Vulg.

12:1a

12:1b

et erit gratia in bonis tuis multa

12:1b

12:2a

12:2b

et si non ab ipso certe a Domino

12:2b

12:3a

6 7 8 9

‫ויהי תקוה לטובתך׃‬ 12:2a‫ס‬.Be

12:2b‫ס‬.Be

‫ לא ממנו מי יי׃‬/ ‫אם‬ 12:3a‫ס‬.Be

‫אין טובה למנוח רשע‬

οὐκ ἔστιν16 ἀγαθὰ τῷ ἐνδελεχίζοντι εἰς κακὰ

12:3bc+d+

et elemosynam non danti17 quoniam et Altissimus odio habet peccatores et misertus est paenitentibus

12:1b‫ס‬.Be

καὶ εἰ μὴ παρ᾿ αὐτοῦ, ἀλλὰ παρὰ ὑψίστου13.

12:3a

non est14 ei bene qui adsiduus15 est malis

/ ‫ תטיב‬10 ‫ למי‬9‫אם טוב תריע‬

‫היטב לצדיק ומצא תשלומת‬

εὖ ποίησον εὐσεβεῖ, καὶ εὑρήσεις ἀνταπόδομα,

benefac iusto et invenies retributionem +magnam+

12:1a

‫ס‬.Be

καὶ ἔσται χάρις τοῖς ἀγαθοῖς σου.

12:2a

5

MS A

᾿Εὰν εὖ ποιῇς, γνῶθι τίνι ποιεῖς,

si benefeceris scito cui feceris

4

‫ במחמדיך׃‬8‫וינכר}י{ך‬

LXX 12:1a

3

11:34b‫ ;ס‬11:34bβBe

καὶ ἀπαλλοτριώσει σε τῶν ἰδίων σου.

et abalienabit te a tuis propriis

2

// ‫ דרכיך‬7‫ ָזִהיר‬6 ‫משוכן ָז ִריו‬5

ἐνοίκισον ἀλλότριον, καὶ διαστρέψει σε ἐν ταραχαῖς

admitte ad te alienigenam et subvertet te in turbore

1

11:34a‫ ;ס‬11:34bαBe

12:3b

καὶ τῷ ἐλεημοσύνην μὴ χαριζομένῳ.

Tentative assignment to Γ. ‫דרכך‬: Peters: incorr. ‫דרכיך‬. ¿ćàx: 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, W, Mos ¿ćäàx. ßòÍæ{: 7a1 haplography; 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, W, Mos ßÞòÍæ{. In the MS this occurs after 12:1ab. ‫ ָז ִריו‬: Smend: ‫ ָזריו‬. ‫ ָזִהיר‬: Adler: ‫זהיר‬. ‫וינכר}י{ך‬: Lévi, Peters, Segal: incorr. ‫וינכרך‬. ‫תריע‬: Adler, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תדיע‬.

12:3b‫ס‬.Be

‫ עשה׃‬/ ‫וגם צדקה לא‬

155 MS B

Syr.

11

11:34a

> âúáúæ 3¿ćàx f¿ćàÎðà ûÂx ¿ćà ßЍ{s

34a+

11:34b

.ßäÚù èã 4ßòÍæ{

34b+ 34c

34d

Syr.

12

12:1a

¿ćà f¿þÚA Ãà Āæs u¾Ôã …s > „Ëã À{z .Āæs ËÃï

1a

12:1b

.12ÀÎÃÚÔà ÎÃÚÓ ĀÙs

¿ćáòs

1b

.¿çïÎò ÒÞý{ ¿úÙxÏà u¾LÓs

2a

11

12:2a

12:2b

.zü㠄Ëù èã mÍçã ¿ćàs

2b

12:3a

> > .¿þÚA Ãà üúÚãx èäà ÀÎÃÚÓ ĀÚà

3a

12:3b

.ËÂÎã

10 11 12 13 14 15 16 17 18

‫למי‬: Ben-Ḥayyim: ‫לִמי‬. ¿ćáòs: 7h3 ¿ćà ‰s; 8a1, 10c2, 11c1 ¿ćà ‰s{; 10c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćáòs{. ÀÎÃÚÔà: 7h3, 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‚ÎÃÚÔà. ὑψίστου: Rahlfs τοῦ ὑψίστου. est: NVulg. est enim. adsiduus: NVulg. assiduus. ἔστιν: Rahlfs ἔσται. elemosynam non danti: NVulg. eleemosynas non dat. ¿ćà: 13c1 > (error).

> > ¿ćà ¿úÙxÏà ËÃïx èã{

18

3b

156

SIR 12:4 – 12:8a

Vulg.

LXX 12:4a

12:4

δὸς τῷ εὐσεβεῖ καὶ μὴ ἀντιλάβῃ τοῦ ἁμαρτωλοῦ.

da misericordi et ne suscipias peccatorem 12:4b+, 6a+

et impiis et peccatoribus reddet vindictam 6 benefac humili et non dederis impio

12:5a

12:5b

12:6bβ

12:5c

12:7aα

12:5d

12:7aβ

12:5e

12:7b

quoniam et Altissimus odio habet peccatores

12:6a

custodiens eos in die14 vindictae 12:5

‫׃‬7‫ ﭏיו‬/ ‫בכל טובה תגיע‬ 12:6a‫ס‬.Be

‫ שונא ָרעים‬/ 8 ‫כי גם ֵﭏ‬

12:6b‫ס‬.Be

‫ולרשעים ישיב נקם׃‬ 12:6c

ϕυλάσσει δὲ αὐτοὺς εἰς ἡμέραν ἐκδικήσεως αὐτῶν. 15

12:7

12:4‫ ;ס‬12:7aBe

/ 17 ‫תן לטוב ומנע מרע‬16

δὸς τῷ ἀγαθῷ καὶ μὴ ἀντιλάβῃ τοῦ ἁμαρτωλοῦ.

da bono et non receperis peccatorem 12:8a

non agnoscetur in bonis amicus

9

12:5f(e!)‫ ;ס‬12:4bBe

9

12:6b

12:4c

8

12:5e(d!)‫ ;ס‬12:4aBe

καὶ τοῖς ἀσεβέσιν ἀποδώσει ἐκδίκησιν,

et impiis reddet vindictam

7

‫למה בם יקביל ﭏיך׃‬

ὅτι καὶ ὁ ὕψιστος ἐμίσησεν ἁμαρτωλοὺς

12:7c

6

12:5d(c!)‫ ;ס‬12:5bBe

ἐν πᾶσιν ἀγαθοῖς, οἷς ἂν ποιήσῃς, αὐτῷ.

in omnibus bonis6

5

‫כלי לחם ﭏתתן לו‬

‫ תשיג בעת צורך‬5‫פי שנים רעה‬

διπλάσια γὰρ κακὰ εὑρήσεις

nam duplicia mala invenies

4

12:5c(b!)‫ ;ס‬12:5aBe

ἵνα μὴ ἐν αὐτοῖς σε δυναστεύσῃ·

ne in ipsis potentior te sit

3

2‫הקיר מך וﭏ תתן לזד‬1

ἐμπόδισον τοὺς ἄρτους4 καὶ μὴ δῷς αὐτῷ,

prohibe panes illi dare3

2

12:5a‫ ;ס‬12:7bBe

εὖ ποίησον ταπεινῷ καὶ μὴ δῷς ἀσεβεῖ·

12:6bα

1

MS A

12:8a

Οὐκ ἐκδικηθήσεται ἐν ἀγαθοῖς ὁ ϕίλος,

12:8a‫ס‬.Be

‫לא יודע בטובה אוהב‬

The text order of 12:4-7 differs from Γ, but mostly follows the Syr.: bi-colon 5de, bi-colon 5bc, bi-colon 6ab, bi-colon 7, 5a. ‫לזד‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לזד‬. prohibe panes illi dare: NVulg. vasa belli ne dederis illi. ἄρτους: Rahlfs: ἄρτους αὐτοῦ. ‫רעה‬: Schechter/Taylor, Lévi: incorr. ‫רע‬. bonis: NVulg. bonis quaecumque feceris illi. ‫ﭏיו‬: Ben-Ḥayyim: ‫אליו‬. ‫ ֵﭏ‬: Smend: ‫אל‬. ‫ ָרעים‬: Smend: ‫רעים‬.

157 Syr.

12 4

12:7b

.¿Ðüã èã ÛáÝ{ A f¿ÞÚÞäà uz

5a

12:5b

? mÍà ƒ ¿ćà ßçÙ| Ûæ¾ćã

5b

.ßäï ŽĀÝĀæ …{Í ¿ćäàx

5c

12:5c

12:5a

[226v. a] ßà .ÒÞþã f¿þÚA  èÙ㏠ËÐ > .‚ÎÞٍ‹x ¿æËðÂ

5d

5e 12:6a

.11¿þ? ÚA Ãà ¿çé> ÀÍàs

‰s{A

6a

? ï > âï{ ÀĀÚæ> ¿ćàÎ

6b

10

12:6b

.13ÍçïÎò

12

6c+ 12:7a

> u¾LÓs > k¿þÚA  èã ÛáÝ{ f¿ÃÔà

7

12:8a

> Â? åÞÐĀæ ¿ćà > zĀÃÔ .¿ćäЍ

10 11 12 13 14 15 16 17

‰s{: œ 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 ‰s. ¿þ? ڜ Ãà: W ¿þÚÃà. > 7h3, 8a1 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀçã. ÀĀÚæ: ÍçïÎò: W ¿çïÎò. die: NVulg. diem. 12:6c: Rahlfs >. Tentative assignment to 12:7. ‫מרע‬: Ben-Ḥayyim: ‫מרע‬.

8a

158

SIR 12:8b – 12:12b

Vulg.

LXX

MS A

12:8b

12:8b

12:8b‫ס‬.Be

‫ יכוסה ברעה שונא׃‬/ ‫ולא‬

καὶ οὐ κρυβήσεται ἐν κακοῖς ὁ ἐχθρός.

et non abscondetur in malis inimicus 12:9abα

12:9a

12:9a‫ס‬.Be

‫בטובת איש גם שונא ריע‬

ἐν ἀγαθοῖς ἀνδρὸς οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ ἐν λύπῃ,

in bonis viri1 inimici illius in tristitia2 12:9bβ

et in malitia illius amicus agnitus est3

12:9b

12:10a

12:10b

12:11a

καὶ ἐὰν ταπεινωθῇ καὶ πορεύηται συγκεκυϕώς, 12:11β

adice animum tuum et custodi te ab illo

‫ﭏ תאמין בשונא לעד‬ 12:10b‫ס‬.Be

/ ‫כי כנחשת רועו יחליא׃‬

ὡς γὰρ ὁ χαλκὸς ἰοῦται, οὕτως ἡ πονηρία αὐτοῦ·

12:11α

et si humiliatus vadat curvus

12:10a‫ס‬.Be

μὴ πιστεύσῃς τῷ ἐχθρῷ σου εἰς τὸν αἰῶνα·

12:10b

sicut enim aeramentum eruginat5 nequitia illius

‫ גם ריע בודד׃‬/ ‫וברעתו‬

καὶ ἐν τοῖς κακοῖς αὐτοῦ καὶ ὁ ϕίλος διαχωρισθήσεται.

12:10a

non credas inimico tuo in aeternum

12:9b‫ס‬.Be

12:11b

12:11a‫ס‬.Be

‫וגם אם ישמע לך ויהלך בנחת׃‬ 12:11b‫ס‬.Be

/ ‫תן לבך להתירא ממנו‬

ἐπίστησον τὴν ψυχήν σου καὶ ϕύλαξαι ἀπ᾿ αὐτοῦ 12:11c

12:11c‫ס‬.Be

‫היה לו כמגלה רז׃‬

καὶ ἔσῃ αὐτῷ ὡς ἐκμεμαχὼς ἔσοπτρον

7

12:11d‫ס‬.Be

‫ולא ימצא להשחיתך‬ 12:11e

12:12a

12:12a

12:12c

ne conversus stet in loco tuo10

3 4 5 6

12:12a‫ס‬.Be

‫ﭏ תעמידהו אצלך‬

μὴ στήσῃς αὐτὸν παρὰ σεαυτῷ,

non statuas illum penes te

2

‫ קנאה׃‬/ ‫ודע אחרית‬

καὶ γνώσῃ ὅτι οὐκ εἰς τέλος κατίωσεν.

9

1

12:11e

‫ס‬.Be

12:12b

μὴ ἀνατρέψας σε στῇ ἐπὶ τὸν τόπον σου·

viri: NVulg. viri etiam. in tristitia: NVulg. sunt amici. malitia illius amicus agnitus est: NVulg. malis etiam amicus discedit. Žüòs: 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ŽüòĀã. eruginat: NVulg. aeruginat. ôÚóÝ: 13c1 ôÚóÝ ËÝ (error).

12:12b

‫ס‬.Be

/ ‫למה יהדפך ויעמד תחתיך‬

159 Syr.

12

12:8b

.À¾çé zĀþ? ÚA à¿þÓĀæ ¿ćà{

8b

12:9a

? ? €zÎÃÂËáð eÁüÃÅx üÚÅ zĀÃÔ > .èÙ{z ÀÎÙüÞÂ

9a

12:9b

> 4Žüòs fzĀþ? ÚA ÃÂ{ .¿ćäЍ

9b

12:10a

> d.åáðà fÀ¾çê èäÙz ¿ćà

10a

12:10b

> ôçÔãx {z ¿þÑæ ßÙsx âÔã .züÃÐ

10b

12:11a

ßÚãËù ßàÍã{ ßà ñãĀþã èòs 6 môÚóÝ

11a

12:11b

.Íçã âÐËäà ßÃà uz

11b

mÀ|s ¿ćáÅ> ßÙs Íà €{z A

11c

12:11c 8

12:11d

.‚ÎáÃÑäà ÒÞþæ ¿ćà{

11d+

12:11e

.z¾çùx ÀüÐ ˆx{

11e

m‚Îà €zÎÚäÚù ¿ćà

12a

12:12a

12:12b

k‚ĀÝ{Ë „Îúæ

7 8 9 10 11

NVulg. 12:11c+ et fias ei sicut qui extergit speculum. À|s: 8a1 À|ăs; 10c1, 10c2, 13c1, Mos À|s. NVulg. 12:11d+ et cognosces quoniam in finem aeruginavit. NVulg. >. ßòÍæ: 7h3, 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ßòzĀæ.

ßòÍæ ¿ćàx

11

12b

160

SIR 12:12c – 12:15a+

Vulg.

LXX 12:12b

MS A 12:12c

12:12c‫ס‬.Be

‫ﭏ תושיבהו לימינך‬

μὴ καθίσῃς αὐτὸν ἐκ δεξιῶν σου,

nec sedeat ad dexteram tuam 12:12d

ne forte +conversus in locum tuum+ inquirat cathedram tuam

12:12d

12:12e

12:12e‫ס‬.Be

‫ אמרי‬/ ‫ולאחור תשיג‬

καὶ ἐπ᾿ ἐσχάτων ἐπιγνώσῃ τοὺς λόγους μου

12:12f

et in sermonibus meis stimuleris

‫למה יבקש מושבך׃‬

μήποτε ζητήσῃ τὴν καθέδραν σου

12:12e

et in novissimo cognoscas1 verba mea

12:12d‫ס‬.Be

12:12f

12:12f ‫ס‬.Be

‫ולאנחתי תתאנח׃‬

καὶ ἐπὶ τῶν ῥημάτων μου κατανυγήσῃ.

12:13a

12:13a

12:13a‫ס‬.Be

‫ יוחן חובר נשוך‬2‫ִמ}י{ה‬

τίς ἐλεήσει ἐπαοιδὸν ὀϕιόδηκτον

quis miserebitur incantatori a serpente percusso 12:13b

et omnibus qui adpropiant5 bestiis

12:13b

καὶ πάντας τοὺς προσάγοντας θηρίοις;

12:13b‫ס‬.Be

‫ הקרב ﭏ ח}י{ת* שן׃‬/ 6 ‫וכל‬ ‫*עז‬Be

7

12:13c

et9 qui comitatur cum viro iniquo

12:14a

‫כן חובר ﭏ אשת זדון‬

οὕτως τὸν προσπορευόμενον ἀνδρὶ ἁμαρτωλῷ

12:13d

et obvolutus est in peccatis eius

12:14a‫ס‬.Be

12:14b

12:14b‫ס‬.Be

καὶ συμϕυρόμενον ἐν ταῖς ἁμαρτίαις αὐτοῦ.

13

‫ בעונתיו‬/ 12 ‫ומתגלל‬

23:16bα‫ ;ס‬12:14cBe

‫לא יעבר׃‬

14

23:16bβ‫ ;ס‬12:14dBe

‫ בו אש‬17‫עד תבער‬

16

12:15a‫ס‬.Be

‫ לא יתגלה לך‬‫ עמך‬/ ‫כאשר יבוא‬18

1 2 3 4 5 6 7

8 9

cognoscas: NVulg. agnoscas. ‫ִמ}י{ה‬: Smend: ‫ ;מ}י{ה‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ִמ)ה(]י‬Beentjes: {‫ִמה}י‬. Îçœ ã: 11m6 Îçã{. > åÐüæ: 12h2 åÞÑæ (error). adpropiant: NVulg. appropiant. ‫ ל‬line-filler. ‫עז‬: Lévi, Ben-Ḥayyim: >; Schechter/Taylor: ‫ ;ען‬Cowley: ‫ ;עז‬Smend: ‫ ;עז‬Beentjes: (cf. 12:13a): “Under ‫עז‬ ֺ one can see the symbol of three dots which seems to be more original and refers to the correction of the superlinear yod.” âÝ: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 >. et: NVulg. Et sic.

161 Syr.

12

12:12c

mßçÚäÙ è㠀zÎڏ{ ¿ćà

12c

12:12d

.ßÚéÎÝ ¿ðÃæ ¿ćäàx

12d

? ˆx ÀüÑÂ{ mÛáã

12e

.üãx f€üã¾ćäÂ{

12f

> ¿òÎýs âï 4åÐüæ üÚÅ 3ÎçA ã > .¿ÙÎÐ Íà ĀÞæx

13a

12:12e

12:12f

12:13a

12:13b

> èã > 8âÝ ‰s ¿çÝz ÎÚÑà uüùx .¿çý

13b

12:14a

‰{Āþãx

âÝ 10‰s ¿çÝz > ÁüÃÆà .¿ćàÎï

11

14a

14b 12:14b

¿ćãËï

üÃðæ ¿ćà

14c+

.ÁÎæ Í Ëùsx

14d+

> ¿ćáÅĀã ¿ćà ßäï ƒ¾ïx ¿ćäÝ .ßà

15a+

15

12:14c

12:15a

10 11 12 13 14 15 16 17 18

‰s: 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos >. > âÝ: 7h3 + èã. Final ‫ ל‬line-filler. ‫בעונתיו‬: Segal: incorr. ‫ ;בעונותיו‬Beentjes: incorr. ‫בעונתיוּ‬. NVulg. 12:13eα+ non evadet. üÃðæ: 12h2 üÃï. NVulg. 12:13eβ+ donec incendat eum ignis. Beentjes: rev. ‫)תעבר( תבער‬. In the MS this line occurs before 12:15, against the text order of Γ.

162

SIR 12:15b+ – 12:18b

Vulg.

LXX

MS A 12:15b

‫ס‬.Be

1

12:14a

12:15a

12:14b

12:15b

12:15a

in labiis suis indulcat inimicus

12:16b

12:16a

in oculis suis lacrimatur inimicus

12:16c

ἐν ὀϕθαλμοῖς αὐτοῦ δακρύσει ὁ ἐχθρός,

12:16b

12:16d

καὶ ἐὰν εὕρῃ καιρόν, οὐκ ἐμπλησθήσεται ἀϕ᾿ αἵματος.

et si invenerit tempus8 non satiabitur sanguine 12:17, 18a+

si incurrerint tibi mala invenies eum illic priorem 18 +in oculis suis lacrimatur inimicus10+

12:17a

κακὰ ἐὰν ὑπαντήσῃ σοι, εὑρήσεις αὐτὸν πρότερόν σου ἐκεῖ11,

12:18b

et quasi adiuvans suffodiet plantas tuas

12:17b

caput suum movebit et plaudebit15 manu

12:18a

5 6 7 8 9 10

12:16b‫ס‬.Be

‫ובלבו יחשוב מהמרות עמוקות׃‬

12:16c‫ס‬.Be

‫ ידמיע אויב‬/ ‫וגם אם בעיניו‬ 12:16d‫ס‬.Be

‫אם מצא עת לא ישבע דם‬ 12:17a‫ס‬.Be

‫ קראך נמצא שם‬/ ‫אם רע‬

12:17b‫ס‬.Be

12:18a‫ס‬.Be

τὴν κεϕαλὴν αὐτοῦ κινήσει καὶ ἐπικροτήσει ταῖς χερσὶν αὐτοῦ

12:19b

et multa susurrans commutabit vultum suum

‫ צר‬/ ‫בשפתיו יתמהמה‬

‫ עקב׃‬14‫ יתפש‬13‫ סומך‬12‫כאיש‬

καὶ ὡς βοηθῶν ὑποσχάσει πτέρναν σου·

12:19a

12:18b

καὶ πολλὰ διαψιθυρίσει καὶ ἀλλοιώσει τὸ πρόσωπον αὐτοῦ.

Beentjes: rev. ‫)להצלך( להצילך‬. ÍáÚÐ: 12h2 ÍáÑæ (error; cf. 48:11); 13c1 ¿ćáÚÐ. ‫עמד‬: Smend: incorr. ‫תעמוד‬. subportabit: NVulg. supportabit. ‫יתכלכל‬: Beentjes: rev. ‫)יתכלכ׃( יתכלכל׃‬. ἐν: Rahlfs καὶ ἐν. Ÿ Ïã: 12h2 ñÙÏã. tempus: NVulg. opportunitatem. …s: 12h2 ¿ćà (error). 12:18a+: NVulg. >.

‫ואם נמוט לא יתכלכל‬

12:16a‫ס‬.Be

ἐν6 τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ γλυκανεῖ ὁ ἐχθρὸς καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ βουλεύσεται ἀνατρέψαι σε εἰς βόθρον·

et in corde suo insidiatur ut subvertat te in foveam

4

5

12:16a

12:15bc

3

12:15d‫ס‬.Be

καὶ ἐὰν ἐκκλίνῃς, οὐ μὴ καρτερήσῃ.

si autem declinaveris non subportabit4

2

‫ לא יופיע‬3‫ עמד‬/ ‫עד עת‬

ὥραν μετὰ σοῦ διαμενεῖ,

una hora tecum permanebit

1

12:15c

‫ואם תפול לא יפול להצילך‬

‫ס‬.Be

16

‫ יניע והניף ידו‬/ ‫ראש‬

12:18b‫ס‬.Be

‫׃‬19‫ ישנא פנ ִים‬18‫ולרוב הלחש‬

163 Syr.

12

12:15b

.2ÍáÚÐ Āæs Àøã A ¿ćà fâò …s{

15b+ 15c 15d

12:16a

? > .À¾çé 7Ï㍠zÎóêÂ

16a

ÀĀÚ ¿ïĀã ÍÃáÂ{ .ÀĀúÚäï

16b

? ? m¿ðãx ĀÑ㠀zÎçÚï èã èòs

16c

12:16b

12:16c

12:16d

ñÃêæ ¿ćà mÁs Íà ÒÞþæ 9…s .ßãx èã

16d

12:17a

[226v. b] fÀĀþÚ ßïs …s A fè㏠€zÎÚÑÞý

17a

12:17b

¿ðÃæ{ .¿æËðã ÁüÃÅ ßÙs ? .ßÚÃúï {üúðäà A

17b

12:18a

ôÚçã{ fËÚçã ÍþÙüÂ

18a

? > > .€zÎòs ¿çêã{ fÿÑáã ÛÆé{

18b

.zËÙ¾Â

17

12:18b

11 12 13 14 15 16 17 18 19

σου ἐκεῖ: Rahlfs ἐκεῖ σου. ‫כאיש‬: Beentjes: rev. ‫)כאשר( כאיש‬. ‫סומך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫סומך‬. ‫יתפש‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal: incorr. ‫ ;יחפש‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫יתפש‬. plaudebit: NVulg. plaudet. ‫ידו‬: Segal: incorr. ‫יד‬. ôÚçã{: 11c1 ôÑã{ (error). ‫ולרוב הלחש‬: ‫ ה‬between these two words; Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;ולרובה לחש‬Smend: ‫מלחש‬. ‫פנ ִים‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פנים‬.

164

SIR 13:1a – 13:4b

Vulg.

LXX 13:1a

qui tetigerit picem inquinabitur ab illa1

13:1a

13:1a

‫ תדבק ידו‬/ ‫נוגע בזפת‬

Ὁ ἁπτόμενος πίσσης μολυνθήσεται,

13:1b

et qui communicaverit superbo inducet3 superbiam

MS A ‫ס‬.Be

13:1b

13:1b‫ס‬.Be

/  5 ‫ ﭏ לץ ילמד דרכו‬4‫וחובר‬

καὶ ὁ κοινωνῶν ὑπερηϕάνῳ ὁμοιωθήσεται αὐτῷ.

13:2a

13:2a

13:2a‫ס‬.Be

‫ כבד ממך }מה{ תשא‬8

βάρος ὑπὲρ σὲ μὴ ἄρῃς

pondus super se tollit qui honestiori communicat7 13:2b

et ditiori te ne socius fueris 13:3a

quid communicabit caccabus ad ollam 13:3b

13:2b

13:2b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬10 ‫וﭏ עשיר ממך מה תתחבר‬

καὶ ἰσχυροτέρῳ σου καὶ πλουσιωτέρῳ μὴ κοινώνει. 13:2c

13:2c‫ס‬.Be

‫ֶﭏ סיר‬

τί κοινωνήσει χύτρα πρὸς λέβητα; 13:2d

‫מה י}ת{חבר פרור‬

13:2d‫ס‬.Be

/ ‫אשר הוא נוקש בו והוא נשבר׃‬

αὕτη προσκρούσει, καὶ αὕτη συντριβήσεται.

quando enim conliserint14 confringetur

11

13:2e‫ס‬.Be

  ‫או מה י}ת{חבר עשיר ﭏ ד ל‬ 13:4a

dives iniuste egit et fremebit18 13:4b

pauper autem laesus tacebit21 13:5a

si largitus22 fueris adsumet23 te 13:5b

et si non habueris derelinquet te

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

13:3a

13:3a‫ס‬.Be

/ 19‫עשיר יענה הוא יתנוה‬

πλούσιος ἠδίκησεν, καὶ αὐτὸς προσενεβριμήσατο· 13:3b

13:3b‫ס‬.Be

‫ועל דל נעוה הוא יתחנן׃‬

πτωχὸς ἠδίκηται, καὶ αὐτὸς προσδεηθήσεται. 13:4a

13:4a‫ס‬.Be

‫אם תכשר לו יעבד בך‬

ἐὰν χρησιμεύσῃς, ἐργᾶται ἐν σοί· 13:4b

13:4b

καὶ ἐὰν ὑστερήσῃς, καταλείψει σε.

illa: NVulg. ea. ÀĀÂÏà: 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀĀòÏà (orthographical variant). inducet: NVulg. induet. ‫וחובר‬: Beentjes: rev. ‫)וחבר( וחובר‬. Incomplete line, with space for a further 12 to 16 letters. ‰{Āþãx{: 12h2 ‰{Āþãx; 7pk2 []ãË. se tollit qui honestiori communicat: NVulg. te ne tollas et honestiori. Beginning of the line is indented. ƒÎúý: 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ð (cf. 3:21); 7pk2 Āð [] Îúý. ‫ ר‬line-filler. ‫פרור‬: Ben-Ḥayyim: ‫פרור‬. ¿çã: 9m1 ¿çã{; 7pk2 * * []ã. üÚÅ: 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos >; 7pk2 üÅ.

‫ס‬.Be

‫ יחמל עליך׃‬24‫ תכרע‬/ ‫ואם‬

165 Syr.

13

13:1a

> 2fÀĀÂÏà uüùx > > ezËپ ¿úÂx

1a

> > ¿ćàÎðà 6 .zĀÐă{s èã ÿÃà ‰{Āþãx{

1b

.9ƒÎúý ¿ćà mßçã üÚúÙx

2a

.‰{Āý ¿ćà fßçã üÙĀïËà{

2b

13:1b

13:2a

13:2b

13:2c

ÁüÙ¾ćà ÁüÑòx ÁËù ‰{Āý

üÚÅ

13

12

¿çã > .¿þÑæx

2c

> ¿þúæx

2d

13:2d

> Áü{ Íà > .Íà

15

13:2e

.17¿çÞêäà

16

ÁüÙĀï ‰{Āþæ ¿çã {s

2e+

13:3a

.20¿ćãÍã{ f¿ÔÐ> üÚÅ ÁüÙĀï

3a

.¿ćàø> ã{ ¿ÔÐ> ¿çÞêã{

3b

üÚþÝ À{z …s .ß }Îáóæ YÍà A

4a

13:3b

13:4a

13:4b

.26ßúÃþæ

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

enim conliserint: NVulg. enim se colliserint. > Ÿ ¿þúæx .¿þÑæx: 7pk2 ¿ýÎÐ ¿Ñã. ÁüÙĀï: 7pk2 üÙĀï. ¿çÞêäà: 10c1 ¿ï[]†[]; 7pk2 ¿ćáêäà. fremebit: NVulg. fremet. ‫ ה‬line-filler. ¿ćãÍã{: 7pk2 ¿ćãÍÙ. tacebit: NVulg. ipse supplicabit. largitus: NVulg. utilis. adsumet: NVulg. assumet. ‫תכרע‬: qere, but ketiv ‫ ;תברע‬Ben-Ḥayyim: (!)‫תברע‬. èÞê㏏ …s{: 7pk2 ÛòÎ㏏*. ßúÃþæ: 7pk2 ßþäþæ.

25

fèÞê㏏ …s{

4b

166

SIR 13:5a – 13:8a

Vulg.

LXX 13:6aα

13:6aβb

et evacuabit te et ipse non dolebit + super te+ 13:7a

13:7bα

13:7bβc

narrans tibi bona et dicet quid opus est tibi 13:8a

et confundet te in cibis suis 13:8b

donec te exinaniat bis et ter 13:8c

et in novissimo derideat9 te 13:8d

postea10 videns derelinquet te 13:8e

et caput suum movebit ad te15 13:10, 11a+

adtende17 ne seductus in stultitiam + humilieris 11 noli esse humilis in sapientia tua+

4 5 6 7

8 9

‫אם שלך ייטיב דבריו עמך‬

13:5b

13:5b

‫ס‬.Be

καὶ ἀποκενώσει σε, καὶ αὐτὸς οὐ πονέσει. 13:6a

2

‫ ולא יכאב לוֹ‬/ ‫וירששך‬

13:6a‫ס‬.Be

‫ לו עמך והשיע לך‬4‫צֹ ֶריך‬

13:6b

13:6b‫ס‬.Be

// ‫ושוחק לך והבטיחך׃‬

καὶ προσγελάσεταί σοι καὶ δώσει σοι ἐλπίδα·

et subridens spem dabit

3

13:5a‫ס‬.Be

χρείαν ἔσχηκέν σου, καὶ ἀποπλανήσει σε

si necessarius illi fueris subplantabit3 te

2

13:5a

ἐὰν ἔχῃς, συμβιώσεταί σοι

si habes convivet tecum

1

MS A

13:6c

λαλήσει σοι καλὰ καὶ ἐρεῖ Τίς ἡ χρεία σου; 13:7a

13:7a‫ס‬.Be

‫עד אשר יועיל יהתל בך‬

καὶ αἰσχυνεῖ σε ἐν τοῖς βρώμασιν αὐτοῦ, 13:7b

13:7b‫ס‬.Be

‫( יעריצך‬c) ‫פעמים שלש‬

ἕως οὗ ἀποκενώσῃ σε δὶς ἢ τρίς,

7

13:7c

καὶ ἐπ᾿ ἐσχάτων καταμωκήσεταί σου· 13:7d

μετὰ ταῦτα ὄψεταί σε καὶ καταλείψει σε 13:7e

13:7c‫ס‬.Be

‫ והתעבר בך‬/ 12 ‫ יראך‬11 ‫ובכן‬ 13:7d‫ס‬.Be

‫ובראשו יניע ﭏיך‬

καὶ τὴν κεϕαλὴν αὐτοῦ κινήσει ἐπὶ σοί. 13:8a

πρόσεχε μὴ ἀποπλανηθῇς

13:8a‫ס‬.Be

/ 19‫ מאד‬18‫השמר ﭏ תרהב‬

üóþæ: 7pk2 üÃþà. ‫לוֹ‬: Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לו‬. subplantabit: NVulg. ludet. ‫צֺ ֶריך‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;צֺ ֵריך‬Peters: incorr. ‫צֺ ֶרְך‬. ßÙüúæ: 11m6 ßÙüúæ ßÚçÞæ (error); 10c1 ßٍ[]; 7pk2 uüù. ßÂ: 7pk2 üÂ. The assignment to Gk. is difficult; no similarity to Gk. 7a. Both cola of HA contain elements represented in Gk. 7b (‫ = עד אשר‬ἕως οὗ, ‫ = פעמים שלש‬δὶς ἤ τρίς). ÀĀçÂ|: 7pk2 ÁüÚés. derideat: NVulg. deridebit.

167 Syr.

13

13:5a

? 1 .ßäï zĀÚïÎý üóþæ fßà ĀÙs …s

5a

ßùüêæ{ .ÿÑæ ¿ćà {z{ A

5b

> Ëï fßäï ÍçÚ‹ ËÃï

6a

> .¿çÚ‹ ßà ËÃïx ßà ¿ïĀæ

6b

mßÙüúæ ÁüÚþÝ ÁüÃÅ{ gßáÞæ{

6c

? .6ß ÍçÚ‹ ËÃðæx ¿ćãËï .€zÎçù{Ā ‚ÍÃæ{

7a

13:5b

13:6a

13:6b

13:6c 5

13:7a

13:7b

.ßÚáï èþïĀæ fèُă{ 8eÀĀçÂ|

7b 7c

13:7c

> ßÙËÙz{

7d

ÍþÙüÂ{

7e

? uÍُ ¿ćà ezx|s .€z{ËÙ¾Â

8a

.ßçã ¿þÓĀæ{

fßÙÏÑæ

14

13

13:7d

.ßÚáï ËÚçæ

16

13:8a

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

postea: NVulg. et postea. ‫ובכן‬: there is an ink-mark on the top of the ‫ כ‬which makes it appear to bea ‫ צ‬but such reading is less likely. ‫יראך‬: Beentjes: rev. ‫)יארך( יראך‬. Ÿ ßÙËÙz{: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èÙËÙz{; 10c1 [- - -]. ßÙÏÑæ: 7pk2 ĀáÚÐ. NVulg. 13:9+ Humiliare Deo et exspecta manus eius. ÍýüÂ{: CB ÍþæüÂ{ main text, corr. in footnote. adtende: NVulg. Attende. ‫תרהב‬: Lévi: ‫תרהב‬ ֺ . ‫ ד‬line-filler.

168

SIR 13:8b – 13:12b

Vulg.

LXX

MS A

13:11b

ne humiliatus in stultitiam seducaris

13:8b

13:9a

13:9b

et longe abesto ne eas in oblivionem

13:10b

13:11a

13:11b

13:11c

ἐκ πολλῆς γὰρ λαλιᾶς πειράσει σε 13:11d

13:12a

ἀνελεήμων ὁ μὴ συντηρῶν λόγους

13:15b

et non parcet de malitia et de vinculis 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

13:11a‫ס‬.Be

‫ תבטח לחפש עמו‬/ ‫ﭏ‬ 13:11b

‫ס‬.Be

‫ שיחו׃‬16‫רב‬ ֹ ‫וﭏ תאמן ל‬ 13:11c‫ ;ס‬13:12aBe

‫ נסיון‬/ ‫ שיחו‬18‫כי מ}ה{רבות‬ 13:11d‫ ;ס‬13:12bBe

‫ושחק לך וחקרך׃‬

καὶ ὡς προσγελῶν ἐξετάσει σε.

13:15a

inmitis20 animus illius conservabit verba tua

‫וﭏ תתרחק פן תשנא׃‬

καὶ μὴ πίστευε τοῖς πλείοσιν λόγοις αὐτοῦ·

13:14de

et subridens interrogabit te19 +de absconditis tuis+

13:10b

μὴ ἔπεχε ἰσηγορεῖσθαι μετ᾿ αὐτοῦ

13:14c

ex multa enim loquella temptabit17 te

‫ﭏ תתקרב פן תתרחק‬ ‫ס‬.Be

καὶ μὴ μακρὰν ἀϕίστω, ἵνα μὴ ἐπιλησθῇς.

13:14b

ne15 credas multis verbis illius

13:10a‫ס‬.Be

μὴ ἔμπιπτε, ἵνα11 μὴ ἀπωσθῇς,

13:14a

ne retineas ex aequo loqui cum illo

13:9b‫ס‬.Be

‫׃‬8‫ יגישך‬/ ‫וכדי כן‬ 13:10a

13:13b 13

‫ נדיב היה רחוק‬2‫ָק ֵרבֿ‬

καὶ τόσῳ μᾶλλόν σε προσκαλέσεται·

13:13a

ne inprobus sis9 ne inpingaris10

13:9a‫ס‬.Be

Προσκαλεσαμένου σε δυνάστου ὑποχωρῶν γίνου,

13:12b

ex hoc enim7 magis te advocabit

‫׃‬1‫וﭏ תדמה ַבֲחֵסי ֵרי ַמ ַדּע‬

καὶ μὴ ταπεινωθῇς ἐν ἀϕροσύνῃ σου.

13:12a

advocatus a potentiore discede

13:8b

‫ס‬.Be

13:12b

καὶ οὐ μὴ ϕείσηται περὶ κακώσεως καὶ δεσμῶν.

‫ַמ ַדּע‬: Lévi: ‫ ;ַמדּע‬Peters: ‫ ;ַמ ַדע‬Smend: ‫מדע‬. ‫ָק ֵרבֿ‬: Peters, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ָק ֵרב‬Smend: ‫קרב‬. …s{: 7h3, 8a1 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos >. uüùĀã: 7pk2 „Āã. ĀÙ{z: A 7pk2 ƒ * {z. ûЍĀã: 10c1 Œ[]Āã; 7pk2 Œ*uĀã. ex hoc enim: NVulg. et eo. ‫יגישך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יגישך‬. ne inprobus sis: NVulg. Ne accedas. inpingaris: NVulg. impingaris. ἵνα: Rahlfs >. uüù: 7pk2 ûЍ.

13:12a‫ ;ס‬13:12cBe

‫אכזרי יתן מושל ולא יחמל‬

21

13:12b‫ ;ס‬13:12dBe

‫ נפש רבים קושר קשר׃‬/ 24 ‫על‬

169 Syr.

13

13:8b

jÍïË㠏{üÚêÑ ¿ðӏ ¿ćà{

8b

ûЍĀã 5ĀÙ{z A fÁüÙĀï ßà 4uüùĀã 3…s{ .Íçã

9a

13:9a 6

13:9b

.ßÂüúæ {z A èÂ| âÞÂ{

9b

13:10a

.ûЍ ¿ćàx

uüù ¿ćà

10a

.14¿æĀ鏏 ¿ćàx ûЍ ¿ćà{

10b

.Íäï Îááääà âݏ ¿ćà

11a

? À¾ÅÎêà èäÙz ¿ćà{ .zĀÚïÎýx

11b

? ? .¿æÎÚêæ zĀÚïÎýx À¾ÅÎéx âÔã

11c

.‚üÐ ˆËæx ¿ćãËï fßà À¾ćáã{

11d

12

13:10b

13:11a

13:11b

13:11c

13:11d

13:12a

.23¿çïÎò

ˆüòĀæ ¿äÐă ¿ćàx{ A

12a

> ? ? .À¾ÚÆéx ÀĀþóæ âï †¾Ð ¿ćà{ [226v. c]

12b

22

13:12b

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

et longe abesto: NVulg. et ne longe sis ab eo. ¿æĀ鏏: 7a1 (dittography); 7h3, 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿æĀé; 7pk2 ¿æ. ne: NVulg. nec. ‫רב‬ ֺ ‫ל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לרב‬. loquella temptabit: NVulg. loquela tentabit. ‫מ}ה{רבות‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מ}ה{רבות‬Peters, Segal: ‫מהרבות‬. interrogabit te: NVulg. inquiret. inmitis: NVulg. Immitis. ‫יחמל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יחמל‬. ˆüòĀæ: 7h3, 8a1 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ˆüòĀã. ¿çïÎò: 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀÎçïÎò; 7pk2 ¿æ[]. ‫על‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫על‬. – ‫ ל‬line-filler.

170

SIR 13:13a – 13:18a

Vulg.

LXX 13:16a

cave tibi et adtende1 diligenter + auditui tuo+

13:13a

13:13b

ἀκούων αὐτὰ ἐν ὕπνῳ σου γρηγόρησον, 13:14b

πάσῃ ζωῇ σου ἀγάπα τὸν κύριον, 13:14c

καὶ ἐπικαλοῦ αὐτὸν εἰς σωτηρίαν σου.

13:19a

omne animal diligit similem5 sibi

13:15a

13:15b

13:16a

13:16b

‫ הדומה לו׃‬/ ‫וכל אדם את‬ 13:16a‫ ;ס‬13:15aBe

‫מין כל בשר אצלו‬ 13:16b‫ ;ס‬13:15bBe

/ ‫וﭏ מינו יחובר אדם‬

καὶ τῷ ὁμοίῳ αὐτοῦ προσκολληθήσεται ἀνήρ.

13:21a

si communicabit lupus agno aliquando9

13:15b ;13:14bBe

πᾶσα σὰρξ κατὰ γένος συνάγεται,

13:20b

et +omnis+ homo simili sui sociabitur

‫כל הבשר יאהב מינו‬ ‫ס‬

καὶ πᾶς ἄνθρωπος τὸν πλησίον αὐτοῦ·6

13:20a

omnis caro ad similem sibi coniungitur 8

13:15a‫ ;ס‬13:14aBe

Πᾶν ζῷον ἀγαπᾷ τὸ ὅμοιον αὐτῷ

13:19b

sic et omnis homo proximum sibi

‫ עם אנשי חמס׃‬/ ‫וﭏ תהלך‬

3

13:18bβ

et invoca eum in salute tua4

13:13b‫ס‬.Be

13:14a

13:18abα

omni vita tua dilige Deum

‫השמר והיה זהיר‬

ὅτι μετὰ τῆς πτώσεώς σου περιπατεῖς.

13:17ab

audiens +vero+ illa +quasi in somnis+ vide et vigilabis2

13:13a

συντήρησον καὶ πρόσεχε σϕοδρῶς,

13:16b

quoniam cum subversione tua ambulas

MS A ‫ס‬.Be

13:17a

13:17a‫ס‬.Be

τί κοινωνήσει λύκος ἀμνῷ;

13:21b

13:17b

10

‫מה יחובר זאב ﭏ כבש‬

13:17b‫ס‬.Be

‫כך רשע לצדיק‬

οὕτως ἁμαρτωλὸς πρὸς εὐσεβῆ.

sic peccator iusto

‫ס‬

Be

13:17d(c) ; 13:17c

/ ‫וכן עשיר ﭏ איש נאצל‬ 13:22a

quae communicatio sancto homini12 ad canem 1 2 3 4 5 6 7

13:18a

τίς εἰρήνη ὑαίνῃ πρὸς κύνα;

adtende: NVulg. attende. quasi in somnis+ vide et vigilabis: NVulg. ex somno evigila. 13:14abc: Rahlfs +. eum in salute tua: NVulg. illum in salutem tuam. similem: NVulg. simile. τὸν πλησίον αὐτοῦ: cf. Lev 19:18. ¿çÙ¾ćà: 12h2 ¿þæ¾ćà.

13:18a

‫ס‬.Be

‫מאיש שלום צבוע׃ ﭏ כלב‬

171 Syr.

13

13:13a

.üÙz| ĀÙ{z{ zx|s

13a

? .ßàÍã Āæs f¿òÎÔÐ åïx

13b

13:13b

14a+

14b+ 14c+ 13:15a

.ÍêçÅ åÐüæA üê âÝ

15a

> 7 .Íà ¿ãxx ¿çÙ¾ćà f¿þæüÂ{

15b

.zÎà üê âÝ èã

16a

.¿þæü ûÂxĀã {z A ÍêçÆà{

16b

.11Áüã¾ćà ¿Âsx ‰{Āþæ ¿çã

17a

> ¿çÝz .¿úÙx| ÁüÃÆà ¿ćàÎï

17b

13:15b

13:16a

13:16b

13:17a

13:17b

17c+ 13:18a

.¿ÃáÞà ¿ðòs åáý ¿çã

8 9 10 11 12

coniungitur: NVulg. coniungetur. 13:21a: NVulg. Quid communicabit lupus agno. Cf. Isa 11:6. Áüã¾ćà ¿Âsx: 7pk2 Áüãs âþÂs. communicatio sancto homini: NVulg. pax hyaenae.

18a

172

SIR 13:18b – 13:22d

Vulg.

LXX 13:22b

aut quae pax bona1 diviti ad pauperem

13:18b

13:19a

13:19b

13:20a

13:21a

ταπεινὸς δὲ πεσὼν προσαπωθεῖται ὑπὸ ϕίλων. 13:22a

πλουσίου σϕαλέντος πολλοὶ ἀντιλήμπτορες· 13:22b

ἐλάλησεν ἀπόρρητα, καὶ ἐδικαίωσαν αὐτόν. 13:27a

humilis deceptus est et insuper 11 arguitur 13:27b

locutus est sensate et non est datus ei locus

1 2 3 4 5 6 7

13:20b‫ס‬.Be

‫ותועבת עשיר אביון׃‬ 13:21a‫ס‬.Be

‫ מרע‬/ ‫עשיר מוט בסמך‬ 13:21b

13:26b

locutus est superba10 et iustificaverunt illum

13:20a

πλούσιος σαλευόμενος στηρίζεται ὑπὸ ϕίλων,

13:26a

diviti decepto multi recuperatores

‫כן מרעית עשיר דלים׃‬ ‫ס‬.Be

οὕτως βδέλυγμα πλουσίῳ πτωχός.

13:25b

humilis autem cum ceciderit expellitur7 et a notis

13:19b‫ס‬.Be

‫ גאוה ענוה‬/ ‫תועבת‬ 13:20b

13:25a

dives commotus confirmatur ab amicis6

‫מאכל ארי פראי מדבר‬

βδέλυγμα ὑπερηϕάνῳ ταπεινότης·

13:24b

sic5 execratio divitis pauper

13:19a‫ס‬.Be

οὕτως νομαὶ πλουσίων πτωχοί.

13:24a

et sicut abominatio est superbo humilitas

/ ‫מאין שלום עשיר ﭏ רש׃‬

κυνήγια λεόντων ὄναγροι ἐν ἐρήμῳ·

13:23b

sic pascua sunt divitum4 pauperes

13:18b‫ס‬.Be

καὶ τίς εἰρήνη πλουσίῳ πρὸς πένητα;

13:23a

venatio leonis onager in heremo2

MS A

13:22c

13:21b‫ס‬.Be

‫ודל נמוט נדחה מרע ﭏ רע׃‬ 13:22a‫ס‬.Be

‫ ֒   רבים‬/ ‫ ועזריו‬8‫עשיר מדבר‬ 13:22b‫ס‬.Be

‫ודבריו מכוערין מ}ה{ופין׃‬ 13:22c‫ס‬.Be

‫דל נמוט גע גע ושא‬

ταπεινὸς ἔσϕαλεν, καὶ προσεπετίμησαν αὐτῷ· 13:22d

ἐϕθέγξατο σύνεσιν, καὶ οὐκ ἐδόθη αὐτῷ τόπος.

pax bona: NVulg. pars diviti. heremo: NVulg. eremo. ÁüÂËäÂx ÁxĄï: 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, Mos ÁüÂËãx ÁxĄï. sic pascua sunt divitum: NVulg. sic et pascua divitum sunt. sic: NVulg. sic et. amicis: NVulg. amicis suis. expellitur: Nvulg. expelletur.

13:22d‫ס‬.Be

‫ משכיל ואין לו מקום׃‬/ 13‫וזכר‬

173 Syr.

13

13:18b

.¿çÞêäà ÁüÙĀï åáþæA ¿çã {s

18b

.3ÁüÂËäÂx ÁxĄï ¿Ùsx zĀàÎݾćã

19a

? fÁüÙĀïx zĀÚïüã ¿çÝz .¿çÞêã

19b

13:19a

13:19b

20a

20b 13:21a

.ÿÚÃà f¿ÐxĀã{ âóæ> ÁüÙĀï

21a

.ÿÚA Ãà ÿÚA Â èã ¿ÐxĀã{ fâóæ> ¿çÞêã{

21b

? > èÙ¾ÚÆé{ .9€z{ăËï fâáäã ÁüÙĀï

22a

? ? .èÙüóþã ¿Úçé €zÎäÅĀò{

22b

13:21b

13:22a

13:22b

13:22c

> .ˆÎÅ Íà èÙüãs{ âáäã

¿çÞêã

22c

> .Ás Íà èÚÂÍÙ ¿ćà füÚóýx üãs …s{

22d

12

13:22d

8 9 10 11 12 13

Above ‫ ב‬are possible remnants of another letter. > 7h3, 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos €z{ă{Ëï. €z{ăËï: superba: NVulg. nefaria. et insuper: NVulg. insuper et. ¿çÞêã: 11m6 ¿çÞêã{. ‫וזכר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ודבר‬.

174

SIR 13:23a – 13:26b

Vulg.

LXX 13:28a

dives locutus est et omnes tacuerunt

13:23a

13:23b

καὶ τὸν λόγον αὐτοῦ ἀνύψωσαν ἕως τῶν νεϕελῶν.

13:29a

pauper locutus est et dicunt quis est hic

13:23c

13:23d

κἂν προσκόψῃ, προσανατρέψουσιν αὐτόν.

13:30a

13:24a

bona est substantia cui non est peccatum +in conscientia+

ἀγαθὸς ὁ πλοῦτος, ᾧ μή ἐστιν ἁμαρτία,

13:30b

13:24b

et nequissima paupertas in ore impii

13:25a

13:25b

13:32a

vestigium cordis boni et faciem bonam21

13:26a

ἴχνος καρδίας ἐν ἀγαθοῖς πρόσωπον ἱλαρόν,

13:32b

difficile invenies et cum labore

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

13:23c‫ס‬.Be

‫דל דובר מי זה יאמרו‬ 13:23d‫ס‬.Be

‫ גם הם יהדפוהו׃‬/ 12 ‫ואם נתקל‬ 13:24a‫ס‬.Be

‫טוב העושר אם אין עון‬ 13:24b‫ס‬.Be

‫ פי זדון׃‬/ ‫ורע העוני על‬ 13:25a‫ס‬.Be

‫לב אנוש ישנא פניו‬ 13:25b‫ס‬.Be

‫׃‬20‫רע‬ ֹ ‫אם לטוב ואם ל‬

ἐάν τε εἰς ἀγαθὰ ἐάν τε εἰς κακά.

sive in bona sive in mala

2

‫ שכלו עד עב יגיעו׃‬/ 3‫ואת‬

Καρδία ἀνθρώπου ἀλλοιοῖ τὸ πρόσωπον αὐτοῦ,

13:31b

1

13:23b‫ ;ס‬13:23abBe

καὶ πονηρὰ ἡ πτωχεία ἐν στόμασιν17 ἀσεβοῦς.

13:31a

cor hominis inmutat19 faciem illius

‫עשיר דובר הכל נסכתו‬

πτωχὸς ἐλάλησεν καὶ εἶπαν Τίς οὗτος;

13:29b

et si offenderit subvertunt11 illum

13:23a‫ס‬.Be

πλούσιος ἐλάλησεν, καὶ πάντες ἐσίγησαν

13:28b

et verbum illius usque ad nubes perducent

MS A

13:26b

καὶ εὕρεσις παραβολῶν διαλογισμοὶ μετὰ κόπων.

13:26a‫ס‬.Be

‫ לב טוב פנים אורים‬/ ‫עקבת‬ 13:26b‫ס‬.Be

‫ מחשבת עמל׃‬23‫ושיג ישיח‬

ÁüÙĀï: 7pk2 ÁËÙĀï. Íà èæĀً: 7pk2 *[]Āً; Íà: 7h3, 8a1; 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos >. ‫ואת‬: Schechter/Taylor: ‫ ;ואת‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואת‬. – ‫ א‬line-filler. ? ? ? ? €zÎç¾Ôã{: 10m3 €zÎçÃÔã{; 11c1, 11m5 €zÎæ¾ÃÔã{ (error); 11m6 Îç¾Ôã{; 7pk2 €zÎæ* ¿ćáã{. ¿ćãËï: 7pk2 * *. ? ? ¿ççðà: 7pk2 ¿ÑÞà. ? èÚÔäã: 12h2 èÚÔäã; 10c1 []ÚÓ[]. 7pk2 ÛÔäã. Íà: 7pk2 * * Íà. Ÿ èÙüãs{: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 + Íà; 7pk2 üãs{. > üãs: 7pk2 {üãs. offenderit subvertunt: NVulg. offenderit, insuper subvertent. ‫ ל‬line-filler.

175 Syr.

13

13:23a

.2Íà èÙĀً …{ÍáÝ{ âáäã 1ÁüÙĀï

23a

? ? 5 .8Íà 7èÚÔäã 6¿ççðà ¿ćãËï 4€zÎç¾Ôã{

23b

13:23b

13:23c

> > .10üãs ¿çã 9fèÙüãs{ âáäã ¿çÞêã

23c

13:23d

> …s{

23d

ÄÓ

24a

ÀÎçÞêã ¿þÚA Â{

24b

? > f¿þæüÂx ÍÃà .€zÎòs ¿çþæ

25a

.ÿÚÃà A …s{ fÄÔà …s

25b

kÍæÎóÑêæ âùĀæ

13

13:24a

? .16¿ÂÎÐ ¿ćàx

ÁÎï

15

14

13:24b

? .ÀÍÔÐ ÄçÅ âï

18

13:25a

13:25b

13:26a

? m¿ÃÓ> ¿Ãàx .ÀĄÙÍæ ¿òs

? zĀÃúï

26a

? ? ÀĀÚï㏠fÀĀÚïÎýx .d.24¿ÚÔÐx À¾ÅÎé{

26b

22

13:26b

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

> …s{: 7pk2 …s. ÄÓ: 7pk2 èã. ÁÎï: 7pk2 Á{s. ? ¿ÂÎÐ: 7h3, 10c2, 11c1 ¿ÂÎÐ. στόμασιν: Rahlfs: στόματι. ÀÎçÞêã: 11c1 ÀÎçêÞã (error). inmutat: NVulg. immutat. ‫רע‬ ֺ ‫ל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לרע‬Peters: ‫ ;ְל ָֽרע‬Segal: ‫ְל ָרע‬. et faciem bonam: NVulg. facies hilaris. ? zĀÃúï: 7pk2 ÍáÂüï. ‫ישיח‬: Peters: ‫ ְוִשׂיַח‬. ? ¿ÚÔÐx: 13a1 ¿ÚÔÐ []; 7pk2 ¿ćà.

176

SIR 14:1a – 14:6a

Vulg.

LXX

MS A

14:1a

beatus vir qui non est lapsus verbo ex ore suo

14:1a

μακάριος ἀνήρ, ὃς οὐκ ὠλίσθησεν ἐν στόματι1 αὐτοῦ

14:1b

et non est stimulatus in tristitia delicti 14:2a

felix qui non habuit animi sui tristitiam5 14:2b

14:3a

viro cupido et8 tenaci sine ratione est substantia

et non iucundabitur in bonis suis 14:6a

qui sibi invidet nihil est illo nequius

8 9

14:3a

ἀνδρὶ μικρολόγῳ οὐ καλὸς ὁ πλοῦτος,

14:4a

14:5b

7

14:2b

14:4a

qui sibi nequa15 est cui alii bonus erit

6

μακάριος οὗ οὐ κατέγνω ἡ ψυχὴ αὐτοῦ,

καὶ ἀνθρώπῳ βασκάνῳ ἵνα τί χρήματα;

14:5a

5

14:2a

et homini livido ad quid aurum

et in bonis illius alius luxuriabitur

4

‫ עליו דין לבו׃‬4‫ולא אבא‬

14:3b

14:4b

3

14:1b‫ס‬.Be

καὶ οὐ κατενύγη ἐν λύπῃ ἁμαρτιῶν·

14:3b

qui acervat ex11 animo suo +iniuste+ aliis congregat

2

‫ אנוש לא עצבו פיהו‬/ 2 ‫אשרי‬

14:2a‫ס‬.Be

‫ לא חסרתו נפשו‬/ ‫אשרי איש‬ 14:2b‫ס‬.Be

‫ולא שבתה תוחלתו׃‬

καὶ ὃς οὐκ ἔπεσεν ἀπὸ τῆς ἐλπίδος αὐτοῦ.

et non excidit ab6 spe sua

1

14:1b

14:1a‫ס‬.Be

14:3a‫ס‬.Be

‫ נאוה עושר‬/ 9‫ללב קטן לא‬ 14:3b‫ס‬.Be

‫ולאיש רע עין לא נאוה חרוץ׃‬ 14:4a‫ס‬.Be

‫ יקבץ לאחר‬/ 13‫מונע נפשו‬

ὁ συνέχων12 ἀπὸ τῆς ψυχῆς αὐτοῦ συνάγει ἄλλοις, 14:4b

14:4b‫ס‬.Be

‫׃‬14‫ובטובתו יתבעבע זר‬

καὶ ἐν τοῖς ἀγαθοῖς αὐτοῦ τρυϕήσουσιν ἕτεροι. 14:5a

14:5a‫ס‬.Be

/ 16‫רע לנפשו למי ייטיב‬

ὁ πονηρὸς ἑαυτῷ τίνι ἀγαθὸς ἔσται; 14:5b

14:5b‫ס‬.Be

‫ולא יקרה בטובתו׃‬

καὶ οὐ μὴ εὐϕρανθήσεται ἐν τοῖς χρήμασιν αὐτοῦ. 14:6a

τοῦ βασκαίνοντος ἑαυτὸν οὐκ ἔστιν πονηρότερος,

στόματι: Rahlfs τῷ στόματι. ‫אשרי‬: Peters: ‫ַאְשׁ ֵרי‬. – ‫ ר‬line-filler. €zÎÂÎÓ: 7pk2 * uÎÓ. ‫אבא‬: Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אבה‬Lévi: ‫אבח‬. qui non habuit animi sui tristitiam: NVulg. quem non condemnat anima sua. ab: NVulg. a. ÎáÔÂ: 12h2 âÔ (error). cupido et: NVulg. >. ‫ א‬line-filler.

14:6a‫ס‬.Be

‫רע לנפשו אין רע ממנו‬

177 Syr.

14

14:1a

kÍãÎò Íáúáù ¿ćàx ÁüÃÆà 3€zÎÂÎÓ

1a

? .€zÎçÚï èã ¿çÙA x Ûêݏs ¿ćà{

1b

> .Íþóæ züê ¿ćàx fÁüÃÆà €zÎÂÎÓ

2a

.€zÎæĄïÎé âÝ 7ÎáÔ [227r. a] ¿ćà{

2b

> ¿Ù¾Ù ¿ćà ÁÎï| ¿Ãáà

3a

m¿æÎäã ¿Ù¾Ù ¿ćà fÍçÚï ¿þÚA Âx ÁüÃÆà{

3b

14:1b

14:2a

14:2b

14:3a

.ÁÎï

10

14:3b

14:4a

> .¿æĄÐ¾ćà ÿçÞã fÍþóæ èã ¿ćáÝx

4a

? .¿ÙüÝÎæ ÁËÑæ fzĀÃÔÂ{

4b

> > .17u¾Ôæ èäà fÍþóçà ÿÚA Âx

5a

> ¿ćà{ ? ÁËúæ .zĀÃÓ

5b

14:4b

14:5a

14:5b

14:6a

.Íçã ÿÚA Âx

10 11 12 13 14 15 16 17 18

> ¿Ù¾Ù: 7h3, 8a1, 10c2, 13a1, 13c1, W, Mos À¾Ù (orthographical variant). acervat ex: NVulg. denegat. συνέχων: Rahlfs συνάγων. Text emendation by Ziegler. Ink blot. ‫זר‬: Beentjes: ‫זר‬. nequa: NVulg. nequam. ‫ ב‬line-filler. > u¾Ôæ: 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos u¾Ôã. ĀÚà fÍþóçà ÿڜ Âx: 13c1 by a second hand.

18

ĀÚà fÍþóçà ÿÚA Âx

6a

178

SIR 14:6b – 14:11a

Vulg.

LXX 14:6b

et haec redditio est malitiae illius

14:6b

‫ רעתו׃‬/ ‫ועמו תשלומת‬

14:7a

κἂν εὖ ποιῇ, ἐν λήθῃ ποιεῖ,

14:7b

et in novissimo manifestat malitiam suam

14:6b‫ס‬.Be

καὶ τοῦτο ἀνταπόδομα τῆς κακίας αὐτοῦ·

14:7a

et si bene fecerit ignoranter et non volens facit

MS A

14:7b

καὶ ἐπ᾿ ἐσχάτων ἐκϕαίνει τὴν κακίαν αὐτοῦ.

14:8a

14:8a

πονηρὸς ὁ βασκαίνων ὀϕθαλμῷ,

nequa1 est oculus lividi 14:8b 2

et avertens faciem et despiciens animam suam3

14:8b

ἀποστρέϕων πρόσωπον καὶ ὑπερορῶν ψυχάς.

14:9abα 4

insatiabilis oculus cupidi in parte iniquitatis5 non satiabitur

14:9a

πλεονέκτου ὀϕθαλμὸς οὐκ ἐμπίπλαται μερίδι,

14:9bβ

donec consummet10 arefaciens animam suam

14:9b

καὶ ἀδικία πονηρὰ ἀναξηραίνει ψυχήν.

14:10a

oculus malus ad mala et non satiabitur pane12

14:10a

ὀϕθαλμὸς πονηρὸς ϕθονερὸς ἐπ᾿ ἄρτῳ

14:10b

14:10b

et in tristitia erit super mensam suam15

καὶ ἐλλιπὴς ἐπὶ τῆς τραπέζης αὐτοῦ.

14:9a‫ס‬.Be

‫ חלקו‬7{‫ הוּ}א‬6 ‫בעין כושל ְמַעט‬ 14:9b‫ס‬.Be

‫ חלקו׃‬/ ‫ולוקח חלק רעהו מאבד‬ 14:10a‫ס‬.Be

‫ תעיט על לחם‬14 ‫ עון‬13 ‫עין רע‬ 14:10b‫ס‬.Be

/ ‫ומהומה על שלחנו׃‬ 14:10c‫ס‬.Be

‫ עין טובה מרבה הלחם‬16 14:10d‫ס‬.Be

/ ‫ומעין יבש יזל מים על השלחן׃‬ 14:11a

fili si habes benefac tecum

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

14:11a

Τέκνον, καθὼς ἐὰν ἔχῃς, εὖ ποίει σεαυτὸν

nequa: NVulg. Nequam. faciem: NVulg. faciem suam. animam suam: NVulg. animas. The subsequent cola are folded into each other which makes difficult a comparison with the Gk. iniquitatis: NVulg. >. ‫ְמַעט‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;ְמָעט‬Smend: ‫ ;מעט‬Ben-Ḥayyim: [‫)מעטהו(]ְמַעט הוּא‬. {‫הוּ}א‬: Smend: ‫ ;הוא‬Ben-Ḥayyim: [‫)מעטהו(]ְמַעט הוּא‬. ? ? €zÎçÚðÂ: 7h3 []zÎçÚðÂ. zĀç㠀z ¿ÙÎï|: 13c1 €z ¿ÙÎï| zĀçã. consummet: NVulg. consumat.

14:11a‫ס‬.Be

‫ נפשך‬19‫בני אם יש לך ָש ֵריֿת‬18

179 Syr.

14

14:6b

> {z{ .¿þÚ ¿çïÎò âÃúã A

6b

m¿ðÓ {z ¿ðÔã u¾LÓs{ ŽËÅ A …s{

7a

14:7a

14:7b

kzĀþÚA àÀÏÑæ fzĀÙüоÂ{

7b

8a 8b 14:9a

? .9zĀç㠀z ¿ÙÎï| f¿ćáÞéx 8€zÎçÚðÂ

9a

> > Äêæx èã{

9b

14:9b

.Íþóæ ËÂÎã fzüÃÐx

11

10a

10b 14:10a

m¿ćäÑà ¿ÚÆêã gÀĀþÚA  ¿çÚï

10c+

> > ¿Ú㍠¿Ú㍠g¿þÚÃÙ{

10d+

14:10b

mÁ{Āò âï

17

14:11a

> .ßþóæ ÿäý f€ü ßà ĀÙs …s

11 12 13 14 15 16 17 18 19

> Äêæx: 10c2 + èã. ad mala et non satiabitur pane: NVulg. lividus irruit in panem. ‫רע‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫רע‬. ‫עון‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עין‬. et in tristitia erit super mensam suam: NVulg. et neglegens est mensae suae. The beginning of a line is indicated. > > Ÿ ¿Ú㍠¿Úã: 7a1 dittography; 7h3, 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿Úã. The beginning of a line is indicated. ‫ָש ֵריֿת‬: Schechter/Taylor: ‫ ;ָש ֵדוֿת‬Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ָש ֵרות‬Smend: ‫ ;ָשׁ ֵֿרות‬Segal: ‫ָשׁ ֵרות‬.

11a

180

SIR 14:11bꞌ – 14:15b

Vulg.

LXX

MS A a‫ס‬.Be

14:11bꞌ

‫ואם יש לך היטיב לך‬ 14:11b

et Deo bonas1 oblationes offer

14:11b

14:11d(c) ; 14:11cBe

‫ ידך הדשן׃‬// ‫ולﭏ‬

καὶ προσϕορὰς κυρίῳ ἀξίως πρόσαγε·

14:12a

memor esto2 quoniam mors non tardat

‫ס‬

14:12a

14:12a‫ס‬.Be

‫ תענוג‬3‫זכור כי לא בשׁאול‬

μνήσθητι ὅτι θάνατος οὐ χρονιεῖ

14:12bꞌa‫ס‬.Be

/ ‫ולא מות יתמהמה׃‬ 14:12b

et testamentum5 inferorum quia6 demonstratum est tibi7

14:12b

14:13b

et secundum vires tuas exporrigens da pauperi11

14:12d(c) ; 14:12b-13aBe

καὶ διαθήκη ᾅδου οὐχ ὑπεδείχθη σοι·

14:13a

ante mortem benefac amico tuo

‫ס‬

14:13a

πρίν σε τελευτῆσαι εὖ ποίει ϕίλῳ 14:13b

9

14:13a‫ ;ס‬14:12b-13bBe

/ ‫ היטב לאוהב׃‬10‫[ת‬..]‫בטרם ת‬ 14:13b‫;ס‬14:13b-14aBe

‫והשיגת ידך תן לו‬

καὶ κατὰ τὴν ἰσχύν σου ἔκτεινον καὶ δὸς αὐτῷ.

14:14a

14:14a

14:14a‫ ;ס‬14:13b-14bBe

 ‫ מטובת יום‬14‫אל תמנע‬

μὴ ἀϕυστερήσῃς ἀπὸ ἀγαθῆς ἡμέρας,

non defrauderis a die bono13 14:14b

et particula boni doni15 non te praetereat

‫ לך‬8‫וחוק לשאול לא הגד‬

14:14b

14:14b‫ ;ס‬14:13b-14cBe

‫ אל תעבר‬/ 16‫ובהלקח אח‬

καὶ μερὶς ἐπιθυμίας ἀγαθῆς μή σε παρελθάτω.

14:14d(c)ꞌb‫ ;ס‬14:13b-14dꞌbBe 18

14:15aα 19

nonne aliis relinques dolores

14:15aβb

et labores tuos in divisione sortis

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

14:15a

οὐχὶ ἑτέρῳ καταλείψεις τοὺς πόνους σου 14:15b

καὶ τοὺς κόπους σου εἰς διαίρεσιν κλήρου;

14:15a

‫וחמוד רע אל תחמודו‬

‫ס‬.Be

/ 20‫הלא לאחר תעזב חילך‬ 14:15b‫ס‬.Be

‫֒ ויגיעך ליודי גורל׃‬

bonas: NVulg. dignas. memor esto: VL memorare. ‫בשׁאול‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בשאול‬. üÝxs: 7h3, 8a1; 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos üÝxs{. testamentum: NVulg. decretum. quia: NVulg. quia non. quia demonstratum est tibi: cf. 17b. ‫הגד‬: Beentjes: incorr. ‫הגדּ‬. ‫לך‬: Beentjes: incorr. ‫לְך‬. ‫[ת‬..]‫ת‬: Schechter/Taylor: ‫ ;תמית‬Lévi, Cowley, Smend: ‫ ;תמות‬Peters, Segal: ‫ ;ָתּמוּת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תמות‬the MS has a hole here; according to what is decipherable, ‫ מ‬is possible, followed by a ‫ ו‬or ‫י‬.

181 Syr.

14

14:11b

.ßà u¾LÓs fßà ĀÙs …s{

11bꞌ 11c

14:12a

.ĀÙÏÐ ¿ćà ÀÎã f¿ýÍà ¿ćãËïx 4üÝxs

12a

12bꞌ 14:12b

¿ćà fƒÎÚý üÙÏÅ{ .ßà ĀÙÏA Џs A

12c

kßäÐüà u¾LÓs fÎ㏠¿ćàËï

13a

14:13a

14:13b

> .Íà uz ßà ƒ¾ýx

„Ëã{

13b

.¿ćãÎÙx ÀĀÃÓ èã ¿ćáݏ ¿ćà

14a

.17v ¿ćà fÀĀÚçé ÀĀō{

14b

12

14:14a

14:14b

14cꞌ 14:15a

? mßÚêÞæ Āæs ûÃý> üÚÅ ¿æĄÐ¾ćà

15a

.Àøò? èÚãăx èÚáÙ¾ćà f‚{¾ćà{

15b

14:15b

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

pauperi: NVulg. ei. „Ëã{: 10c2 „Ëã. die bono: NVulg. bono diei. ‫תמנע‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;א)(]ל ת[מנע‬Beentjes: ‫א אל תמנע‬. boni doni: NVulg. desiderii boni. ‫ ח‬line-filler. v: W vs. ‫תחמודו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תחמוד‬Peters: ‫מד‬ ֺ ֽ ‫ַתְּח‬. relinques dolores: NVulg. relinques res dolore partas. ‫תעזב חילך‬: no space between the words.

182

SIR 14:16a – 14:19a

Vulg.

LXX

MS A

14:16ab, 17a+

da et accipe et iustifica1 animam tuam 17 +ante obitum tuum operare iustitiam+ 14:17b

quoniam non est apud inferos invenire cibum6

14:16a

14:16a

‫ס‬.Be

‫ נפשך‬4[..]‫ ופנ‬3‫תן לאח וֶֿתין‬

δὸς καὶ λάβε2 καὶ ἀπάτησον τὴν ψυχήν σου, 14:16b

14:16b‫ס‬.Be

‫ לבקש תענוג‬/ ‫כי אין בשאול‬

ὅτι οὐκ ἔστιν ἐν ᾅδου ζητῆσαι τρυϕήν.

14:16c‫ס‬.Be

‫וכל דבר שיפה׃ לעשות‬ 14:16d

‫ס‬.Be

‫ ﭏהים עשה‬7{‫}לפני‬ 8

14:18a

omnis caro sicut faenum veterescit9

14:17a

testamentum enim huius mundi morte morietur12

14:17b

14:18a

14:18b

τὰ μὲν καταβάλλει, ἄλλα δὲ ϕύει,

14:19b

sic generatio carnis et sanguinis

14:17b

‫וחוק עולם גוע יגועו׃‬ 14:18a‫ס‬.Be

/ ‫כפרח עלה על עץ רענן‬

ὡς ϕύλλον θάλλον ἐπὶ δένδρου δασέος,

14:19a

alia generat14 et alia deicit15

‫ כבגד יבלה‬/ ‫כל הבשר‬ ‫ס‬.Be

ἡ γὰρ διαθήκη ἀπ᾿ αἰῶνος Θανάτῳ ἀποθανῇ.

14:18b

et sicut folium fructificans in arbore viridi

14:17a‫ס‬.Be

πᾶσα σὰρξ ὡς ἱμάτιον παλαιοῦται·

14:12c 11

14:18c

‫ לפני‬Be

14:18b‫ס‬.Be 17

{‫ גומל׃ }צומח׃‬16‫שזה נובל ואחר‬

14:18c‫ס‬18.Be

οὕτως γενεὰ σαρκὸς καὶ αἵματος,

‫ כן דורות בשר ודם‬19‫כן ארחות‬ 14:19c

alia finitur et alia nascitur

14:18d

14:18d‫ס‬.Be

ἡ μὲν τελευτᾷ, ἑτέρα δὲ γεννᾶται.

‫׃‬21‫ גומל‬20‫אחד גוע ואחד‬ 14:20a

omne opus corruptibile in fine deficiet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

14:19a

πᾶν ἔργον σηπόμενον ἐκλείπει,

14:19a‫ס‬.Be

‫כל מעשיו רקוב ירקבו‬

iustifica: NVulg. oblecta. λάβε: Rahlfs λαβὲ. ‫וֶֿתין‬: Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;וֶתין‬Peters: ‫ותין‬. [..]‫ופנ‬: a hole in the MS; the last letter might be a ‫ ;ל‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;ופנק‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ופניק‬. ¿é{: 9c1 ¿ù{ (error). invenire cibum: NVulg. quaerere voluptates. {‫}לפני‬: Schechter/Taylor, Smend: incorr. ‫לכפי‬. Segal, Ben-Ḥayyim: marg. > as everywhere in the presentation of HA. faenum veterescit: NVulg. vestimentum veterascet. ¿ćáÃã: 7h3 + {z. testamentum: NVulg. decretum.

183 Syr.

14

.ßþóæ 5¿é{ fÄé{ uz

16a

14:16a

16b 14:16b

ËÃðäà üÚóýx „Ëã âÝ{

16c+

.ËÃï ÀÍàs „Ëù A

16d+

14:16c

14:17a

? .èÚáÂ> 10¿ćáÃã f¿þçÚ砅{ÍáÝx âÔã

17a

.èÙĀÚã Āäã f¿ćäáïx Áăx{

17b

14:17b

14:18a

? m¿çáÙsx

¿òĄÓ ßÙs

18a

> èÚàzx mèÚðÙ> èÚàz{ èٍĀæ

18b

.¿ćãx{ ÁüêÂx Áăx …Îæs ¿çÝz

18c

> .ËáÙĀã ¿æüÐs{ f¾ćã Áx

18d

? ï > âÝ{ .€zÎãËù èÚùËÂĀã f€z{ËÃ

19a

13

14:18b

14:18c

14:18d

14:19a

12 13 14 15 16 17 18 19

20 21

14:12c: according the original text order of VL the text follows after Gk. 14:12b. ¿òĄÓ: Mos ¿òüÓ. generat: NVulg. generantur. deicit: NVulg. deiciuntur. ‫ואחר‬: Peters, Beentjes: incorr. ‫ואחד‬. {‫גומל׃ }צומח׃‬: Smend: > ‫ ;גומל‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;)גומל(]צומח‬Beentjes: {‫גומל }צומח‬. The text of 18cd is written in the marg. ‫כן ארחות‬: Schechter/Taylor: ‫ ;כן מתחות‬Lévi, Peters: ‫ ;כן מרחות‬Cowley, Beentjes: ‫ ;ארחות‬Smend: ‫ ;כן מסחות‬Segal: > marg; Ben-Ḥayyim: [‫ ;)כן מסחות(]כן דורות‬Beentjes: ‫כן מסחות‬. ‫ ואחד‬... ‫אחד‬: Beentjes: rev. ‫ ואחד‬... ‫ ואחר( אחד‬... ‫)אחר‬. ‫גומל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫גומל‬.

184

SIR 14:19b – 14:24b

Vulg.

LXX

14:20b, 21a+b+

et qui illud operatur ibit cum ipso1 21 + et omne opus electum iustificabitur et qui operatur illud honorabitur in illo+

14:19b

14:20a

14:20b

14:21a

14:21b

14:22a

14:22b

14:23a

14:23b

14:24a

1 2 3 4 5 6 7 8 9

14:21b‫ס‬.Be

‫ובתבונתיה יתבונן׃‬ 14:22a‫ס‬.Be

‫ בחקר‬/ ‫לצאת אחריה‬ 14:22b

‫ס‬.Be

‫וכל מבואיה ירצד׃‬ 14:23a‫ס‬.Be 14

14:24b

καὶ πήξει πάσσαλον ἐν τοῖς τοίχοις αὐτῆς,

ipso: NVulg. illo. ‫ ד‬line-filler. sapientia sua morietur: NVulg. sapientia morabitur. ‫ בחכמה יהגה‬... ‫אשרי‬: cf. Ps 1:1-2. ¿ÅzĀæ: 13a1 >. suo corde: NVulg. corde suo. Indented line. absconsis illius: NVulg. absconditis suis. vestigator: NVulg. investigator.

‫המשקיף בעד החלונה‬

14:23b‫ס‬.Be

‫ פתחיה יצותת׃‬/ 17‫ועל‬ 14:24a‫ס‬.Be

‫החונה סביבות ביתה‬

ὁ καταλύων σύνεγγυς τοῦ οἴκου αὐτῆς

14:25b

et in parietibus illius figens palum

‫ השם על דרכיה לבו‬7

καὶ ἐπὶ τῶν θυρωμάτων αὐτῆς ἀκροάσεται,

14:25a

qui requiescit iuxta domum illius

14:21a‫ס‬.Be

ὁ παρακύπτων διὰ τῶν θυρίδων αὐτῆς

14:24b

et in ianuas16 illius audiens

/ ‫ובתבונה ישעה׃‬

καὶ ἐν ταῖς εἰσόδοις11 αὐτῆς ἐνέδρευε.

14:24a

qui respicit per fenestras13

14:20b‫ס‬.Be

ἔξελθε ὀπίσω αὐτῆς ὡς ἰχνευτὴς

14:23d

et in viis illius consistens

‫אשרי אנוש בחכמה יהגה‬

καὶ ἐν τοῖς ἀποκρύϕοις αὐτῆς ἐννοηθήσεται.

14:23c

vadens post illam quasi vestigator9

4

ὁ διανοούμενος τὰς ὁδοὺς αὐτῆς ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ

14:23b

et in absconsis illius8 intellegens

14:20a‫ס‬.Be

καὶ ὃς ἐν συνέσει αὐτοῦ διαλεχθήσεται,

14:23a

qui excogitat vias illius in suo corde6

‫ ימשך אחריו׃‬/ 2 ‫ופעל ידיו‬

Μακάριος ἀνήρ, ὃς ἐν σοϕίᾳ μελετήσει

14:22bc+

et qui in iustitia sua meditabitur et in sensu cogitabit + circumspectionem Dei+

14:19b

καὶ ὁ ἐργαζόμενος αὐτὸ μετ᾿ αὐτοῦ ἀπελεύσεται.

14:22a

beatus vir qui in sapientia sua morietur3

MS A ‫ס‬.Be

14:24b‫ס‬.Be

/ ‫והביא יתריו בקירה׃‬

185 Syr.

14

14:19b

? > f€z{ËÙs > dddzĀ ƒ|s ËÃï{

19b

14:20a

À{Íæ ÀĀäÞÑÂx ÁüÃÆà €zÎÂÎÓ [227r. b] > k¿æ

20a

14:20b

.5¿ÅzĀæ ÀÎæĀàÎÞêÂ{

20b

> âï ¿çóæx mÍÃà zĀÐă{s

21a

> .âÝĀêæ ÍÚáÚÃþÂ{

21b

14:21a

14:21b

14:22a

.¿çÃúðã ßÙs

10

fzĀ ûóäà{

22a

14:22b

> ÚÃý ? .èÚäÝ À{Íæ fÍÚá

âï{

22b

? èã ÍÚáï > ûÙËæ{ mèÙÎÝ

23a

> .s‹> À{Íæ fÍÚï㏠âï{

23b

> €ăËÐ Áüþæ{ .zĀÚÂ

24a

? > > .€zÎÞé ŽÎúæ fÍÚé¾ Â{

24b

12

14:23a 15

14:23b

14:24a

14:24b

10 11 12 13 14 15 16 17

zĀÂ: 10c2 []ĀÂ. εἰσόδοις: Rahlfs ὁδοῖς. âï{: 9c1 {[]ƒ. fenestras: NVulg. fenestras illius. ‫החלונה‬: Schechter/Taylor: ‫ ;החלונּה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫החלונה‬. ? ? 10m1, 10m3, 11m5, 19-11m7 ÀÎÝ. èÙÎÝ: ianuas: NVulg. ianuis. ‫ ל‬line-filler.

186

SIR 14:25a – 15:2b

Vulg.

LXX 14:25c

statuet casulam suam ad manus illius

14:25a

14:25b

14:26a

protegetur in subtegmine8 illius9 a fervore

Vulg.

14:27b

15:1b

‫כי ירא י י י יעשה זאת‬ 15:1b‫ס‬.Be

‫ותופש תורה ידריכנה׃‬

καὶ ὁ ἐγκρατὴς τοῦ νόμου καταλήμψεται αὐτήν· 15:2a

15:2a

15:2a‫ס‬.Be

‫ כאם‬/ 14 ‫וקדמתהו‬

καὶ ὑπαντήσεται αὐτῷ ὡς μήτηρ

et obviabit illi quasi mater + honorificata+ 15:2b

9

15:1a

‫ס‬.Be

Ὁ ϕοβούμενος κύριον ποιήσει αὐτό,

et qui continens est iustitiae adprehendet12 illam

8

/ ‫ובמענותיה ישכן׃‬

MS A 15:1a

15:1b

7

14:27b‫ס‬.Be

LXX

qui timet Deum faciet illud11

6

‫וחוסה בצלה מחרב‬

σκεπασθήσεται ὑπ᾿ αὐτῆς ἀπὸ καύματος

15:1a

5

14:27a‫ס‬.Be

καὶ ἐν τῇ δόξῃ αὐτῆς καταλύσει.

et in gloria eius requiescet

4

14:26b‫ס‬.Be

‫ובענפיה יתלונן׃‬

14:27a

14:27b

3

14:26a‫ס‬.Be

/ 3‫עופיה‬ ֳ ‫וישים קנו ב‬

14:26b

14:27a

2

‫ושכן שכן טוב׃‬

καὶ ὑπὸ τοὺς κλάδους αὐτῆς αὐλισθήσεται,

et sub ramis illius6 morabitur

1

14:25b‫ס‬.Be

θήσει τὰ τέκνα αὐτοῦ ἐν τῇ σκέπῃ αὐτῆς

14:26b

et quasi mulier a virginitate suscipiet illum

‫ונוטה אהלו על ידה‬

καὶ καταλύσει ἐν καταλύματι ἀγαθῶν,

14:26a

statuet filios suos sub tegimen2 illius

14:25a‫ס‬.Be

στήσει τὴν σκηνὴν αὐτοῦ κατὰ χεῖρας αὐτῆς

14:25d

et requiescunt in casula eius bona1 + per aevum+

MS A

15:2b

καὶ ὡς γυνὴ παρθενίας προσδέξεται αὐτόν·

15:2b‫ס‬.Be

‫׃‬17‫וכאשת נעורים תקבלנו‬

requiescunt in casula eius bona: NVulg. requiescet in deversorio bonorum. tegimen: NVulg. tegmine. ‫עופיה‬ ֳ ‫ב‬: Schechter/Taylor, Smend, Segal: ‫ְבָעופיה‬. ¿ãüæx: 7h3, 11m2 ¿ćãüæ{. œ ? > Þé: ? > Îé. ÍÚ 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ÍÚÝ illius: NVulg. eius. > > zĀÚóïĄé: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 zĀÚóÚïĄé. in subtegmine: NVulg. sub tegmine. in subtegmine illius: VL in tegmine illius.

187 Syr.

14 25a

14:25a

.¿ÃÓ> ¿Ùüþä fÁüþæ{

25b

? > Þé ? 4 mÍÚ âï €z{ËÙs ¿ãüæx A

26a

> > À{Íæ 7fzĀÚóïĄé .üäï ĀÚÂ{

26b

> m¿ÂÎý èã ÍááÔÂ uĀæ{

27a

> .10âÚÔ À{Íæ ÍÙĄÙËäÂ{

27b

14:25b 5

14:25c

14:27a

14:27b

MS B 15:1a

Syr.

‫ס‬.Be

15:1a

‫כי ירא ייי יעשה זאת‬ 15:1b‫ס‬.Be

15:2a‫ס‬.Be

‫וקדמתהו כּאם‬ 15

15:2b‫ס‬.Be

‫[לנו ׃‬..‫וכאשת נעורים ]ת‬

11 12 13 14 15 16 17 18

1a

> > f¿éÎäæ ôáÙx{ > ßàÍæ .ÍÂ

1b

.¿ćãs ßÙs f€zÎÚáÃù{

2a

.€zÎÚÂüù ÀÎäÚáï Āæs ßÙs{

2b

15:2a 16

10

Ÿ .¿çÝz ËÃðæ fÀÍà¾ćà âÐxx 15:1b

‫׃‬13 ‫[ו‬...‫ותופש תורה י]דר‬

18

15

15:2b

> âÚÔÂ: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos âÚÔã. illud: NVulg. haec. iustitiae adprehendet: NVulg. legis, apprehendet. ‫[ו‬...‫ י]דר‬or ‫סידרהו‬: Schirmann: ‫ ;י]דר[יכנה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ידריכנה‬Beentjes: ‫[ה‬.....]‫י‬. ‫וקדמתהו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫וקדמתהו‬. – ‫ ה‬line-filler. ‫וקדמתהו‬: Schirmann: ‫ ;וקדמת]ה[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וקדמתהו‬Beentjes: ‫וקדמתהו‬. ‫כּאם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כאם‬. ‫תקבלנו‬: cf. 36:26b. ‫[לנו‬..‫]ת‬: Schirmann: ‫ ;ת]קב[לנו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תקבלנו‬Beentjes: ‫[לנו‬..]‫ת‬.

188

SIR 15:3a – 15:7a

Vulg.

LXX 15:3a

MS A 15:3a

15:3a

‫ס‬.Be

ψωμιεῖ αὐτὸν ἄρτον συνέσεως

cibabit illum panem1 vitae2 et intellectus 15:3b

et aqua sapientiae salutaris potabit illum

15:3b

4

‫ לחם שכל‬3 ‫והאכילתהו‬

15:3b‫ס‬.Be

‫ תשקנו׃‬7*‫ תבואה‬/ ‫ומי‬

καὶ ὕδωρ σοϕίας ποτιεῖ 6 αὐτόν·

‫ *תבונה‬Be 15:3c

15:4a

15:4a

15:4b

15:4b

et inaltabit14 illum apud proximos suos15

15:5a

et in medio ecclesiae aperiet os illius17 +adimplebit18 illum spiritu sapientiae et intellectus et stolam19 gloriae vestiet illum+ iucunditatem et exultationem21 thesaurizabit super illum

15:6a

5 6 7 8 9 10 11 12

‫ובתוך קהל תפתח פיו׃‬

15:6a‫ס‬.Be

‫ ושמחה ימצא‬/ ‫ששון‬

εὐϕροσύνην καὶ στέϕανον ἀγαλλιάματος22 15:6b

15:6b‫ס‬.Be

‫ושם עולם תורישנו׃‬

καὶ ὄνομα αἰῶνος κατακληρονομήσει.

15:7ab+

homines stulti non adprehendent24 illam +et homines sensati obviabunt illi+

15:5b‫ס‬.Be

καὶ ἐν μέσῳ ἐκκλησίας ἀνοίξει τὸ στόμα αὐτοῦ·

15:6b

et nomine aeterno hereditabit illum

15:5a‫ס‬.Be

‫ורוממתהו מרעהו‬

15:5b

15:6a

4

‫ יבוש׃‬/ ‫ובה יבטח ולא‬

καὶ ὑψώσει αὐτὸν παρὰ τοὺς πλησίον αὐτοῦ

15:5ab+c+

3

15:4b‫ס‬.Be

καὶ ἐπ᾿ αὐτῆς ἐϕέξει καὶ οὐ μὴ καταισχυνθῇ·

et continebit illum12 et non confundetur

2

‫ונשען עליה ולא ימוט‬

στηριχθήσεται ἐπ᾿ αὐτὴν καὶ οὐ μὴ κλιθῇ,

et firmabitur in illo10 et non flectetur

1

15:4a‫ס‬.Be

15:7a

οὐ μὴ καταλήμψονται αὐτὴν ἄνθρωποι ἀσύνετοι,

15:7a‫ס‬.Be

‫ שוא‬/ ‫לא ידריכוה מתי‬

panem: NVulg. pane. panem vitae: cf. John 6:35. ‫והאכילתהו‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫והאכלתהו‬. ‫שכל‬: Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שכל‬. ‫והאכּילתהו‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim: ‫והאכילתהו‬. ποτιεῖ: Rahlfs ποτίσει. ‫תבואה‬: Ben-Ḥayyim: [‫ ;)תבואה(]תבונה‬Beentjes: ‫תבואה‬. ‫ומ ֵי‬: Ben-Ḥayyim: ‫ומי‬. [.]‫ומתבוִאת‬: Schirmann: ‫ ;ומתבואתה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ומתבואתה‬Beentjes: ‫ומתבואתהּ‬. illo: NVulg. illa. ßãĀêæ: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ßãĀêæ{ œ continebit illum: NVulg. confidet in illam.

189 MS B 15:3a

Syr.

‫ס‬.Be

15:3a

‫ לחם שכל‬5‫והאכּילתהו‬ 15:3b‫ס‬.Be

‫ומ ֵי תבונה תשקנו׃‬ 9

8

3a

? .€zÎÚúý fÀÎæĀàÎÞéx ¿Úã{

3b

[.]‫*ומתבוִאת‬

15:4a‫ס‬.Be

15:4a

> .âóæ ¿ćà{ fÍÚáï

‫ונשען עליה ולא ימוט‬ 15:4b‫ס‬.Be

ßãĀêæ

4a

> .ÍÃæ ¿ćà{ fâݏĀæ ÍÚáï{

4b

.€z{ĄÃÐ …{ÍáÝ èã f€zÎÚäٍ{

5a

.ÍãÎò }Āò ÀĀýÎçÝ ÎÆÂ{

5b

m€zÎÚá㏠fÀ|{{ À{ËÐ

6a

.€zÎُ{ f¿ćäáïx ¿ćäý{

6b

> .¿ÚÔÐ? Í …ÎÞàÍæ ¿ćà

7a

11

15:4b

[.....]‫[ל‬...‫ובה י]ב‬

13

15:5a‫ס‬.Be

15:5a *

‫ורוממתהו מרעהו‬

16

‫*בתוך ]ר[עהו‬

‫ס‬.Be

15:5b

[.........‫ובתוך ]ק‬

20

15:6a‫ס‬.Be *

fÀĀäÞÐx ¿ćäÑà €zÎÚáÝ{{ 15:3b

*

15:5b

15

15:6a

‫ששון ושמחה תמצא‬ ‫*ימצא‬

15:6b‫ס‬.Be

15:6b

[............]‫וש‬

23

15:7a‫ס‬.Be

‫לא ידריכוה מתי שוא‬

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

15:7a

[.....]‫[ל‬...‫י]ב‬: Schirmann: [‫ ;י]בטח ולא יבוש‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;יב]טח ו[ל]א‬Beentjes: […]‫יב]…[ל‬. inaltabit: NVulg. exaltabit. apud proximos suos: NVulg. prae proximis suis. ‫]ר[עהו‬: Schirmann: ‫ ;רעהו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ריעהו‬. illius: NVulg. eius. adimplebit: NVulg. et adimplebit. stolam: NVulg. stola. [.........‫]ק‬: Schirmann: [‫ ;]קהל תפתח פיו‬Ben-Ḥayyim: […….]‫ ;ק‬Beentjes: […….]. exultationem: NVulg. exsultationem. ἀγαλλιάματος: Rahlfs + εὑρήσει. [............]‫וש‬: Schirmann: [‫ ;וש]ם עולם תורישנו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [............]‫וש‬. adprehendent: NVulg. apprehendent.

190

SIR 15:7b – 15:11b

Vulg.

LXX

MS A

15:7c

homines stulti1 non videbunt illam2

15:7b

15:8a

‫רחוקה היא מלצים‬ 15:8b

‫ כזב לא יזכרוה׃‬/ ‫ואנשי‬

15:9a

15:9b

15:10bc+

sapientiae enim Dei adstabit19 laus + et in ore fideli abundabit20+

15:10a

15:10b

15:11a

non26 dixeris per Deum abest27 15:11b

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

15:10a‫ס‬.Be

‫ תהלה‬21‫בפה חכם תאֵמר‬ 15:10b‫ס‬.Be

/ ‫ומשל בה ילמדנה׃‬

καὶ ὁ κύριος εὐοδώσει αὐτόν.

et Dominator dabit eam illi24

3

/ {‫}כי לא מﭏ נחלקה לו׃‬

ἐν γὰρ σοϕίᾳ ῥηθήσεται αἶνος,

15:10d

2

15:9b‫ס‬.Be

ὅτι οὐ παρὰ κυρίου διεστάλη14·

quoniam12 a Deo profecta est sapientia13

1

15:9a‫ס‬.Be

{9‫ תהלה בפי רשע‬8‫}לא נאתה‬7

οὐχ ὡραῖος αἶνος ἐν στόματι ἁμαρτωλοῦ, 15:10a

quae odit enim ne feceris30

15:8b‫ס‬.Be

καὶ ἄνδρες ψεῦσται οὐ μὴ μνησθήσονται αὐτῆς.

15:9

non est speciosa laus in ore peccatoris

15:8a‫ס‬.Be

μακράν ἐστιν ὑπερηϕανίας,

15:8ab+c+

viri mendaces non erunt illius memores +et viri veraces inveniuntur4 in illa et successum habebunt usque ad inspectionem Dei+

‫ואנשי זדון לא יראוה׃‬

καὶ ἄνδρες ἁμαρτωλοὶ οὐ μὴ ἴδωσιν αὐτήν·

15:7d

longe +enim+ abest a superbia et dolo

15:7b‫ס‬.Be

15:11a

15:11a

‫ס‬.Be

‫ﭏ תאמר מﭏ פשעי‬

Μὴ εἴπῃς ὅτι Διὰ κύριον ἀπέστην· 15:11b

15:11b‫ס‬.Be

ἃ γὰρ ἐμίσησεν, οὐ ποιήσει.

stulti: NVulg. peccatores. illam: NVulg. eam. [............‫ואנ]ש‬: Schirmann: [‫ ;ואנש]י זדון לא יראוה‬Ben-Ḥayyim: …[‫ ;ואנש]י‬Beentjes: [……]‫ואנש‬. inveniuntur: NVulg. invenientur. [‫]כי‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: >. [............]‫וא‬: Schirmann: [‫ ;]ואנשי כזב לא יזכרוה‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;ואנש]י‬Beentjes: [..…]‫ואנש‬. Smend: >; Beentjes: “This line is written between the lines of 15,8 and 15,10 in a very small script.” ‫נאתה‬: Schechter/Taylor: incorr. ‫נאמר‬. ‫רשע‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רשע‬. ‫נאתה‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נאתה‬. ? ïx: Ÿ ¿ćàÎ 7h3 + ÀĀäÞÐ. quoniam: NVulg. quoniam non profecta est sapientia: NVulg. tributa est ei. διεστάλη: Rahlfs ἀπεστάλη. ‫כי‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. ‫לא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לא‬. [..........‫]מ‬: Schirmann: [‫ ;]מאל נחלקה לו‬Ben-Ḥayyim: [..…].

‫כי את אשר שנא לא עשה׃‬

191 MS B

Syr.

15:7b‫ס‬.Be

15:7b

? ï ? > > ¿þæs{ ¿ćà f¿ćàÎ .Íæ{ÏÑæ

7b

.Áx{Ąã è㠀z ¿úÚЍ

8a

> > ¿ćà fÀĀþÚ èÙüãsx{ .ÍæÎݍËæ A

8b

? ïx > > .11¿ćàÎ ¿ćãÎó ¿Ù¾Ù {z ¿ćà

9a

ĀÂÍُs ÀÍàs „Ëù èã À{z ¿ćàx âÔã B .…{Íà

9b

[............‫ואנ]ש‬

3

15:8a‫ס‬.Be

15:8a

‫רחוקה היא מלצים‬ 15:8b‫ס‬.Be

15:8b 6

[............]‫ וא‬5[‫]כי‬

15:9a‫ס‬.Be

15:9a

‫לא נאתה תהלה בפי רשע‬ 10

15:9b‫ס‬.Be 17

15:9b

[..........‫כי לא ]מ‬ 16

15

15:10a‫ס‬.Be 23

18

15:10a

[.]‫ תחל‬22[..]‫בפי חכם תאמ‬

15:10b‫ס‬.Be

? .ÀĀÐÎÃý üãs f¿ćäÚÞÐx ¿ćãÎóÂ

> > fÍ ÕÚáýx{ .ÍÚóà¾æ

10b

> ĀÐüé> ÀÍàs „Ëù èãx üãs ¿ćà .ĀÚÔÐ{

11a

[........] ‫ומושל‬

29

‫ס‬.Be

‫[שעי‬.] ‫אל תאמר מאל‬28

15:11b‫ס‬.Be

15:11a

15:11b

[‫[אמ]ר‬.] 31‫ כל אשר שנא‬o ‫כי‬ [....] 33[‫]לך‬

32

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

10a

15:10b 25

15:11a

15

ĀÂÍُs: 12h2 ¿ÃÙÍÙ; 9c1 []€s. B adstabit: NVulg. astabit. fideli abundabit: NVulg. sapientis dicetur laus. ‫תאֵמר‬: Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תאמר‬. [..]‫תאמ‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תאמר‬. [.]‫תחל‬: Schirmann: ‫ ;תחלה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תחלה‬. dabit eam illi: NVulg. illius docebit eam. [........]: Schirmann: [‫ ;]בה ילמדנה‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ב]ה‬. non: NVulg. Ne. per Deum abest: NVulg.: «A Deo peccatum meum». HB 15:11: without colometric distinction; Ben-Ḥayyim, Beentjes include one. ‫[שעי‬.]: Schirmann: ‫ ;פשעי‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פשעי‬. odit enim ne feceris: NVulg. enim odit, ipse non facit. ‫שנא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שנא‬. [‫[אמ]ר‬.]: Schirmann: […]; Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אמר‬. [‫]לך‬: Schirmann: […]; Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לך‬.

.ËÃï A ¿ćà f¿çA éx „Ëãx âÔã

11b

192

SIR 15:11cꞌ – 15:14b

Vulg.

LXX

15:12a

15:12a

μὴ εἴπῃς ὅτι Αὐτός με ἐπλάνησεν·

non dicas ille me inplanavit4 15:12b

15:12b

15:13a

omne execramentum11 erroris odit Deus12

15:13a

15:13b

15:14a

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

15:13a‫ס‬.Be

‫ ותעבה שנא י י י‬/ 14‫רעה‬

15:13b‫ס‬.Be

‫ יאננה ליראיו׃‬18‫ולא‬

15:14b

καὶ ἀϕῆκεν αὐτὸν ἐν χειρὶ διαβουλίου αὐτοῦ.

‫אשר‬: Schirmann: [‫א]שר‬. ‫לא‬: Schirmann: [‫ ;]לא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לא‬. [.‫אע]ש‬: Schirmann: [‫ ;אעש]ה‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;אעש]ה‬Beentjes: [.]‫אעש‬. me inplanavit: NVulg. in me impegit. ‫תאמר‬: above the ‫ ת‬an unclear scribal note; Smend: ‫ ;ט‬Beentjes: ‫ אמר‬. ‫התקילני‬: Schirmann: ‫ ;התק]י[לני‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫התקילני‬. illi: NVulg. ei. ‫]כי אי[ן‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי אין‬. ‫לי‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לי‬. [...]: Schirmann: [‫ ;צ]ורך‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;צ]ורך‬Beentjes: […]‫צ‬. execramentum: NVulg. exsecramentum. Deus: NVulg. Dominus. κύριος: Rahlfs ὁ κύριος. ‫ ה‬line-filler. ‫ותועבה‬: Ben-Ḥayyim: ‫]ו[תועבה‬. ‫רעה‬: Ben-Ḥayyim: [‫ ]רעה ו‬in main text, not in marg.; Beentjes: ‫רעה‬. illum: NVulg. eum. ‫ולא‬: Lévi: incorr. ‫ואל‬. ‫ולא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולא‬.

15:14a‫ס‬.Be

‫ ברא‬24ׁ‫ א‬/ 23‫ﭏהים מבראשית‬ 25 ‫}ה{אדם‬

αὐτὸς ἐξ ἀρχῆς ἐποίησεν ἄνθρωπον

15:14b, 15+

et reliquit33 illum in manu consilii sui34 15 +adiecit mandata et praecepta sua+35

15:12b‫ס‬.Be

καὶ οὐκ ἔστιν ἀγαπητὸν τοῖς ϕοβουμένοις αὐτόν.

15:14a

Deus ab initio constituit22 hominem

‫ הוא התקילני‬5‫ תאמר‬/ ‫פן‬

πᾶν βδέλυγμα ἐμίσησεν κύριος13,

15:13b

et non erit amabile timentibus illum17

15:12a‫ס‬.Be

‫כי אין צורך באנשי חמס׃‬

οὐ γὰρ χρείαν ἔχει ἀνδρὸς ἁμαρτωλοῦ.

non enim necessarii sunt illi7 homines impii

1

MS A

15:14c(b)‫ס‬/14bBe

‫ ביד חותפו‬36‫וישתיהו‬

193 MS B

Syr.

15

15:11cꞌa‫ס‬.Be

‫אל תאמר מה פעלתי‬

11cꞌ

15:11dꞌb‫ס‬.Be 3

[.‫ אע]ש‬2 ‫ שנא לא‬1‫כי את אשר‬ 15:12a 6

‫ס‬.Be

11dꞌ 15:12a

‫פן תאמר היא התקילני‬

15:12b‫ס‬.Be

.Ûçáùs {zx füãs ¿ćäàx

12a

> ¿þæs üà¿çÚæz üÚÅ Íà [227r. c] ĀÚà .¿ćàÎï

12b

15:12b

‫ חפץ* באנשי חמס׃‬9 ‫ לי‬8 ‫]כי אי[ן‬ 10

[...]*

15:13a‫ס‬.Be

15:13a

‫* שנא אלהים‬15‫ותועבה‬ 16

13a

? ƒĀæ ¿ćà{ > èÚæs .€zÎäÐĄà

13b

‫*רעה‬

15:13b‫ס‬.Be

15:13b

‫׃‬21‫[יו‬...]‫ ל‬20‫[ה‬...]‫ י‬19‫ולא‬ 15:14a‫ס‬.Be 29

.¿çé> ÀÎÐüã{ ÀĀþÚ ƒÎÝ

15:14a

? m¿þçÚç ÁüÂA ĀÚýü èã

‫ אדם‬28‫* ]ב[רא‬27‫הוא מראש‬26

ÀÍàs

14a

.…{zøÙ ËÚ …Îæs åáýs{

14b

32

‫ מבראִשית‬30‫[ם‬..‫ל‬.]*

31

15:14c(b)‫ס‬/14be

15:14b

‫׃‬38[.......] 37‫וישיתהו‬

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

‫[ה‬...]‫י‬: Schirmann: [‫ ;י]אננה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יאננה‬Beentjes: ‫[ה‬..]‫י‬. ‫[יו‬...]‫ל‬: Schirmann: ‫ ;]לירא[יו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ל]יר[איו‬Beentjes: ‫[יו‬...]‫ל‬. constituit: VL constituit. ‫מבראשית‬: above the ‫ ש‬an unclear scribal note; Schechter/Taylor: ‫ ;מבראשי}כי{ת‬Lévi, Cowley, Peters, Smend, Beentjes: ‫מבראש}ט{ית‬. ‫א‬ ֺ : unusual line-filler at the beginning of a line or a mistake, with the dot indicating a deletion sign; Ben-Ḥayyim: (‫)א‬. ‫}ה{אדם‬: qere, but ketiv ‫ ;}ח{אדם‬Cowley: ‫ ;א}ח{דם‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫אדם‬. HB 15:14: without colometric differentiation; not so Beentjes. ‫מראש‬: Schirmann: ‫מראשתי‬. ‫]ב[רא‬: Schirmann: [‫ ;]ברא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ברא‬. ‫אדם‬: Schirmann: ‫ ;]אד[ם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫[ם‬..‫ל‬.]: Schirmann: ‫ ;]א[ל]הי[ם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ל]הי[ם‬Beentjes: ‫…[ם‬.]. ‫מבראִשית‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מבראשית‬. ÀÍàs: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos {z. reliquit: VL reliquit. manu consilii sui: VL arbitrio proprio. NVulg. 15:15b: et intellegentiam ad faciendum placitum eius. ‫וישתיהו‬: Lévi, Peters: ‫ ;וישיתהו‬Segal: ‫ ;וישתהו‬cf. van Peursen, Verbal System, 35: “scribal metathesis of ‫ ית‬to ‫תי‬.” ‫וישיתהו‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וישיתהו‬. [........]: Schirmann: [‫ ;]ביד חותפו‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;ביד‬Beentjes: ‫]……[ו‬.

194

SIR 15:14cꞌ – 15:17d+

Vulg.

LXX

MS A c(b)‫ס‬

15:14d(b)ꞌ

/14cꞌbBe

‫׃‬2 ‫ויתנהו ביד יצרו‬

1

15:16a

si volueris mandata4 conservabunt te

15:15a

‫ תחפץ תשמר מצוה‬/ ‫אם‬

ἐὰν θέλῃς, συντηρήσεις ἐντολὰς

15:16b

et in perpetuum fidem placitam facere9

15:15a‫ס‬.Be

15:15b

15:15b‫ס‬.Be

‫ותבונה לעשות רצונו׃‬

καὶ πίστιν ποιῆσαι εὐδοκίας.

15:15c‫ס‬.Be

‫ תאמין בו‬/ 14‫אם‬ 15:15d‫ס‬.Be

‫גם אתה תחיה‬ 15:17a

adposuit17 tibi aquam et ignem

15:16a

15:16b

οὗ ἐὰν θέλῃς, ἐκτενεῖς τὴν χεῖρά σου.

15:18a

ante hominem vita et mors +bonum et malum+

15:17a

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

15:16b‫ס‬.Be

‫ ידיך‬/ ‫באשר תחפץ שלח‬ 15:17a‫ס‬.Be

ἔναντι ἀνθρώπων ἡ ζωὴ καὶ ὁ θάνατος,

15:18b

quod placuerit ei dabitur illi

‫ אש ומים‬18‫מוצק לפניך‬

παρέθηκέν σοι πῦρ καὶ ὕδωρ·

15:17b

ad quod voles22 porrige manum tuam

15:16a

‫ס‬.Be

15:17b

καὶ ὃ ἐὰν εὐδοκήσῃ, δοθήσεται αὐτῷ.

NVulg. 15:14c: et dedit eum in manum concupiscentiae suae. ‫יצרו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יצרו‬. ‫ר[ו‬.‫י‬.........‫ת‬.....]: Schirmann: ‫ ;]ויתנהו ביד יצר[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫ויתנהו ביד יצרו‬. mandata: NVulg. mandata servare. ‫אם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אם‬. ‫תחפץ‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תחפץ‬. …s{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos …s. ¿Â‹: 12h2 ¿ÃӋ. et in perpetuum fidem placitam facere: NVulg. si confidis in illo, etiam tu vives. ‫רצון‬: Beentjes: rev. ‫)רצון( רצון‬. [.‫ותבו]נ‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ותבונה‬. ‫לע‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim: ‫לע׳‬. ‫רצונו‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רצונו‬. ‫אם‬: Smend: incorr. ‫ואם‬.

25

‫ אדם חיים ומוות‬24‫לפני‬

15:17b‫ס‬.Be

‫אשר יחפץ ינתן לו׃‬

195 MS B

Syr.

15

c(b)‫ס‬

15:14d(c)ꞌ

3

15:15a

‫ר[ו‬.‫י‬.........‫ת‬.....]

‫ס‬.Be

14cꞌ 15:15a

? .€zÎæËùÎò üӏ 8¿Â‹ 7…s{

‫אם תחפץ תשמר מצוה‬ 6

5

15a

15:15b‫ס‬.Be

‫ אל׃‬10‫*ואמונה לעשות רצון‬ 13

15b

‫ רצונו‬12‫ לע‬11[.‫*ותבו]נ‬

15:15c‫ס‬.Be

15:15b 15

15:15d

‫[ו‬. ‫מין‬.‫ ת‬..‫]א‬

‫ס‬.Be

‫[יה ׃‬.‫]גם אתה ת‬ ‫ס‬.Be

.¿Ð fĀæs ‰s

15d+

15:16a

‫ ואש‬21 ‫ מים‬20 ‫[ניך‬.]‫ ל‬19‫מוצק‬ 15:16b

15c+

15:15c 16

15:16a

> Í èäÙz …s{

‫ס‬.Be

? .¿Úã{ fÁÎæ eßÚãËù èÚúÚÃý

16a

> > ¿çپ m‚ËÙs Õý{s fĀæs ¿Â‹x

16b

15:16b

‫יך[ ׃‬.]‫באשר תחפץ תשלח י‬ 23

15:17a‫ס‬.Be

15:17a

? k¿þçÚçÃà ? .ÀÎã{ ¿ÚÐ üÚÅ

‫ חיים ומות‬26‫לפני אדם‬ 15:17b‫ס‬.Be

uÍُs

17a

? …ÎÃÆæx .ÀÎã …ÎúÃþæ{ ¿ÚÐ

17b

27

15:17b

‫וכל שיחפץ יתן* לו׃‬ ‫*ינתן‬ 15:18a‫ס‬/15:17cBe

‫ חכמת ייי‬28[..‫כי ל]ר‬

17c+

15:18b‫ס‬/15:17dBe

‫אל בגבורה ומביט לכל׃‬ 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

‫[ו‬. ‫מין‬.‫ ת‬..‫]א‬: Schirmann: ‫ ;]אם תאמין ב[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]וא[ם ת]א[מין בו‬Beentjes: […..]. ‫[יה‬.‫]גם אתה ת‬: Schirmann: ‫ ;]גם[ את]ה תח[יה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;גם אתה תחיה‬Beentjes: ‫[יה‬.......]. adposuit: NVulg. Apposuit. ‫לפניך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לפניך‬. ‫מוצק‬: Schirmann: ‫ ;]מו[צק‬Beentjes: ‫[וצק‬.]. ‫[ניך‬.]‫ל‬: Schirmann: ‫ ;ל]פני[ך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לפניך‬. ‫מים‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מים‬. voles: NVulg. volueris. [‫יך‬.]‫י‬: Schirmann: ‫ ;ידיך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ידיך‬Beentjes: […]‫י‬. ‫לפני‬: Ben-Ḥayyim: ‫לפני‬. ‫ומוות‬: Beentjes rev. ‫)ומות( מוות‬. ‫אדם‬: Schirmann: ‫א]ד[ם‬. uÍُs: 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, Mos ÎÂÍُs. [..‫ל]ר‬: Schirmann, Beentjes: [...]‫ ;ל‬Ben-Ḥayyim: ‫לר]ו[ב‬.

17d+

196

SIR 15:18a – 16:1b

Vulg.

LXX 15:19aα

MS A 15:18a

‫ס‬

15:18c(a) /18aBe

‫ חכמת י י י‬/ 1‫ספקה‬

ὅτι πολλὴ ἡ σοϕία τοῦ κυρίου·

quoniam multa sapientia Dei 15:19aβb

et fortis in potentia videns omnes + sine intermissione

15:18b

15:18d(b)‫ס‬/18bBe

‫׃‬2[.]‫אמיץ גבורות וחוזה כל‬

ἰσχυρὸς ἐν δυναστείᾳ καὶ βλέπων τὰ πάντα,

15:20a

15:19a

15:19a‫ס‬.Be

// ‫עיני ﭏ יראו מעשיו‬

καὶ οἱ ὀϕθαλμοὶ αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς ϕοβουμένους αὐτόν,

oculi Dei4 ad timentes eum 15:20b

et ipse agnoscit omnem operam hominis

15:19b

15:19b‫ס‬.Be

‫ כל מפעל איש׃‬7‫על‬ ֺ ֵ ׂ ‫והו יכיר‬

καὶ αὐτὸς ἐπιγνώσεται πᾶν ἔργον ἀνθρώπου.

15:21a

15:20a

15:20a‫ס‬.Be

‫טא‬ ֺ ‫לא צוה אנוש לח‬

οὐκ ἐνετείλατο οὐδενὶ ἀσεβεῖν

nemini mandavit impie agere 15:21b

et nemini dedit spatium peccandi

15:20b

9

15:20b

‫ס‬.Be

‫ אנשי כזב׃‬/ ‫ולא החלים‬

καὶ οὐκ ἔδωκεν ἄνεσιν οὐδενὶ ἁμαρτάνειν.

15:20c‫ס‬/15:20cBe

‫ מרחם על עושה שוא‬12‫ולא‬ 15:20d‫ס‬.Be

‫ועל מגלה סוד׃‬

Vulg.

LXX 15:22

+

+

14

non enim concupiscit multitudinem +filiorum infidelium+ et inutilium15 16:1aα

et18 ne iucunderis in filiis impiis

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

MS A 16:1a

16:1a

‫ס‬.Be

‫ תתאוה תואר נערי שוא‬/ ‫ﭏ‬

Μὴ ἐπιθύμει τέκνων πλῆθος ἀχρήστων 16:1b

μηδὲ εὐϕραίνου ἐπὶ υἱοῖς ἀσεβέσιν·

16:1b‫ס‬.Be

‫וﭏ תשמח בבני עולה׃‬

‫ספקה‬: Smend: ‫ ;}כי{ ספקה‬Ben-Ḥayyim: ‫]כי[ ספקה‬. – ‫ ה‬line-filler. [.]‫כל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;כל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;כלם‬Beentjes: ‫כלם‬. À{ĄÃçÅ: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, Mos À{ĄÃÅ. Dei: NVulg. Domini. ‫[ו‬..........]: Schirmann: [‫ ;]עיני אל יראו‬Beentjes: [……]. ‫מעשיו‬: Schirmann: ‫]מ[עשיו‬. ‫על‬ ֺ ֵ :ׂ dots possibly indicating deletion or corr. for ‫ ;ֵאל‬Peters: >; Ben-Ḥayyim: (‫)על‬. Ÿ åÞÐ{: 13c1 åÞÐ. ‫טא‬ ֺ ‫לח‬: Smend, Beentjes: ‫לחטא‬. ‫ לח[טא‬.......]: Schirmann: ‫ ;]לא צוה אנוש[ ל]ח[טא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫]…[ לחטא‬.

197 MS B ‫ס‬

15:18c(a) /18a

Syr.

Be

15:18a

‫ספקה חכמת ייי‬ 15:18d(b)‫ס‬/18bBe

.ÀÍàsx zĀäÞÐ €z ÁüÃçÅx âÔã

18a

.{z 3À{ĄÃçÅ ôÚù{

18b

? f„Ëã âÝ{ .èÙÏÐ? €zÎçÚï

19a

> ? .¿þçÚçÂx …{zĀÚï㏠èÙÍáÝ 8fåÞÐ{

19b

? .11…ÎÔÑæx ¿þæs ÛçÃà Ëúò A ¿ćà

20a

? .…ÎàÎðæx Áüê ÛçÃà üãs ¿ćà{ A

20b

15:18b

‫אמיץ גבורות וחוזה כל׃‬ 15:19a‫ס‬.Be

15:19a 6

‫[ו מעשיו‬..........] 5

15:19b‫ס‬.Be

15:19b

‫והוא יכיר כל מפעל אנוש׃‬ 15:20a‫ס‬.Be

15:20a

‫ לח[טא‬.........]

10

15:20b

15

‫ס‬.Be

15:20b

‫ולא למד שקרים לאנשי כזב׃‬ 15:20d‫ס‬/15:20cBe

‫[ כזב‬............] ‫ס‬

15:20e /15:20d

Be

‫ולא מרחם על עושה שוא‬ ‫ס‬

15:20f /15:20d

20c+ 15:20c

> ¿ćà{ ? ï > âï åÐü .ÁüùÎý €Ëà A ã

13

‫ועל מגלה סוד׃‬

20e+

MS B 16:1a

Syr.

‫ס‬.Be

‫[ שוא‬..............] 16

16:1b‫ס‬.Be

‫ואל תשמח על בני עולה׃‬

12 13 14 15 16 17 18 19

16

16:1a 17

11

20d+

Be

? ? …ÎÔÑæx ¿þæs ÛçÃà: 13c1 …ÎÔÑæ ¿þççÚÂx (error). ‫ולא‬: Lévi: incorr. ‫לא‬. In the MS 15:20d+ and 20e+ are one colon. enim+ concupiscit: NVulg. 15:22 concupiscas. inutilium: NVulg. 15:22 iniquorum. [……]: Schirmann: [‫]אל תתאוה תואר נערי‬. ‫שוא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שוא‬. et: NVulg. >. ? ¿ÚçÂ: Mos ¿ÚçÂ.

? .¿ÚÔÐ? ¿ÚçÂx À¾ÅÎêà vüō ¿ćà

1a

16:1b

.ÁüùÎýx

? âÞ ÁËЏ ¿ćà{ ¿ÚçÂ

19

1b

198

SIR 16:2a – 16:3i+

Vulg.

LXX

MS A

16:1aβbα

si multiplicentur non oblecteris super ipsos

16:2a‫ס‬.Be

16:2a

ἐὰν πληθύνωσιν, μὴ εὐϕραίνου ἐπ᾿ αὐτοῖς,

16:1bβ

1

16:2b‫ס‬.Be

16:2b

 ‫אם אין אתם יראת י יי‬

εἰ μή ἐστιν ϕόβος κυρίου μετ᾿ αὐτῶν.

si non est timor Dei cum illis 16:2a

‫ תבעבם‬/ ‫וגם אם פרו ﭏ‬

16:3a‫ס‬.Be

16:3a

μὴ ἐμπιστεύσῃς τῇ ζωῇ αὐτῶν

non credas vitae illorum 16:2b

et ne respexeris in labores illorum8

5

16:3b

16:3b

‫ﭏ תאמין בחייהם‬

‫ס‬.Be

‫ בעקבותם׃‬/ ‫וﭏ תבטח‬

καὶ μὴ ἔπεχε ἐπὶ τὸ πλῆθος αὐτῶν·

16:3e(c)‫ס‬/16:3cBe

16:3c

‫ להם אחרית טובה‬12‫כי לא תהיה‬

στενάξεις γὰρ πένθει ἀώρῳ,

11

16:3d

καὶ ἐξαίϕνης αὐτῶν συντέλειαν γνώσῃ. 16:3ab

melior est enim unus timens Deum quam mille +filii impii+ 16:4ab

et +utile19+ mori sine filiis quam relinquere filios impios

16:3g(d)‫ס‬/16:3dBe

16:3e/3c

‫ עושה רצון מאלף‬/ ‫כי טוב אחד‬

κρείσσων γὰρ εἷς ἢ χίλιοι

16:3hm(ef)‫ס‬/16:3eBe

16:3f/3d

καὶ ἀποθανεῖν ἄτεκνον ἢ ἔχειν τέκνα ἀσεβῆ.

‫ בנים רבים‬20‫ומות ערירי ממי שהיו לו‬

21

16:3n(g)‫ס‬/16:3f Be +

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

12 13 14

‫ומאחרית זדון׃‬+ / ‫׃‬26‫[לה‬.]

‫תבעבם‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: incorr. ‫תבע בם‬. ‫… ת[שמח‬..]: Schirmann: [‫ ;]ותם אם פרו אל תבע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תשמח‬Beentjes: ‫תשמח‬. ‫בם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בם‬. èòs{: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 12h2, 13c1, W, Mos èòs; 10c2, 11c1 …s ‰s (orthographical variant). ‫בחייהם‬: Peters: incorr. ‫בחיהם‬. In HB the text order differs from Γ: bi-colon 3aa, bi-colon 3bb, 3ef; followed by a line which seems to be an expanded doublet to 3f. [.........]: Schirmann: [(?) ‫ ;]אל תאמין בחייהם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]ב[חייהם‬Beentjes: ‫…[הם‬..]. illorum: NVulg. eorum. ‫בחיליהם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בחיליהם‬. ‫[קבותם‬........]: Schirmann: ‫ ;]אל תבטח בע[קבותם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]ב[עקבותם‬Beentjes: ‫[קבותם‬.......]. 16:3cd (v. 3d ἐξαίϕνης; γνώσῃ): Rahlfs + (εξεϕνης; γνωσῖαι), ++ κρεισσων γαρ εις δικαιος ποιων θελημα κυριου, η μυριοι παρανμοι. ‫תהיה‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תהיה‬. [..]: Schirmann: ‫ ;כי‬Ben-Ḥayyim: ‫כי‬. In MS 16:3f-3i+ one line.

199 MS B

Syr.

16:2a‫ס‬.Be

16:2a 3

‫ בם‬2‫ ת[שמח‬........]

16:2b‫ס‬.Be

.…{Í ÁËЏ ¿ćà fÎÚÆé 4èòs{

2a

mÀÍàsx zĀáÐË f…{ÍÙĀÙs ¿ćàx âÔã

2b

16:2b

‫כי אין אתם יראת ייי׃‬ 16:3a‫ס‬.Be

16:3a 7

16:3b

16

[.......]6

‫ס‬.Be

? m…{ÍÚÚÐ âï âݏ ¿ćà

3a

èäÙz ¿ćà{

3b

16:3b

‫׃‬9‫ואל תבטח בחיליהם‬ b‫ס‬

16:3d(c)ꞌ /16:3cꞌ 10 ‫ס‬

16:3e(d) /16:3d

bBe

‫[קבותם‬........] Be

3cꞌ 16:3c

> .ÀĀÃÓ> ÀüÐ …{Íà ¿Ù{zx

‫ לא תהיה להם אחרית טובה׃‬13[..]

3d+ 3e+

16:3g(e)‫ס‬/16:3eBe

‫ רצון אל‬16‫[ה‬..]‫ עו‬15 ‫[חד‬......]14 ‫מאלף‬ 16:3hl(fh)/16:3f Be

‫ ערירי מאחרית זדון׃‬22[‫ומ]ות‬

16:3d

> .18ôàs èã e¿çÚ‹ ËÃïx ËÐ {z ÄÓx âÔã17

3f

16:3e

? ¿ćàx ¾ćãx > > {z > èã m¿Úç Íà èÙ{zx {z{ ? ? .¿ćàÎïx À¾ÚÆé ¿Úç A

3g

16:3jm(gi)hl(fh)‫ס‬/16:3gꞌfBe 25

‫ ממי שיהיו‬24‫ מות ערירי‬23‫[ב‬..] ‫לו בנים רבים‬

3hꞌ

16:3n(j)‫ס‬/16:3hBe

‫׃‬28 ‫ עולה ומאחרית זדון‬27 ‫בני‬

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

‫[חד‬......]: Schirmann: ‫ ;]כי טוב א[חד‬Ben-Ḥayyim: ‫אחד‬. ‫[ה‬..]‫עו‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עושה‬. 10c1: marg. note ôàs èã üÚóý Áü ËÐ. ôàs:8 a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿óàs. + utile+: NVulg. potius est. ‫לו‬: Peters: >. ‫רבים‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רבים‬. [‫ומ]ות‬: Schirmann: [‫ ;ומ]ת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומות‬. ‫[ב‬..]: Schirmann: […]; Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫]טו[ב‬. ‫ערירי‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ערירי‬. ‫שיהיו‬: Schirmann: ‫שהיו‬. ‫[לה‬.]: Peters: ‫ ;]עו[ולה‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫עולה‬. ‫בני‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בני‬. ‫זדון‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זדון‬.

3i+

200

SIR 16:4a – 16:7b

Vulg.

LXX 16:5a

ab uno sensato inhabitabitur patria

16:4a

16:4b

ϕυλὴ δὲ ἀνόμων ἐρημωθήσεται.

et a tribus impiis3 deseretur

16:6a

16:5a

16:6b

et fortiora horum audivit auris mea

in synagoga peccantium exardebit ignis

καὶ ἰσχυρότερα τούτων ἀκήκοεν τὸ οὖς μου. 16:6a

et in gente incredibili exardescit15 ira non exoraverunt pro peccatis suis antiquis gigantibus20

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

‫ אזני׃‬/ ‫ כאלה שמעה‬8‫ועֻצמוֹֿת‬ 16:6a‫ס‬.Be

16:6b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬16‫ובגוי חנף נצתה חמה‬

καὶ ἐν ἔθνει ἀπειθεῖ ἐξεκαύθη ὀργή. 16:7a

16:7a‫ס‬.Be

‫אשר לא נשא לנסיכי קדם‬

οὐκ ἐξιλάσατο περὶ τῶν ἀρχαίων γιγάντων,

16:8b

qui destruxerunt25 confidentes suae virtuti

16:5b‫ס‬.Be

‫ רשעים יוקדת אש‬11‫בעֿדת‬

16:6b

16:8a

5

16:5a‫ס‬.Be

ἐν συναγωγῇ ἁμαρτωλῶν ἐκκαυθήσεται πῦρ,

16:7b

4

‫ בגדים תחרב׃‬/ ‫וממשפחת‬

‫רבות כאלה ראתה עיני‬ 16:5b

16:7a

3

16:4b‫ס‬.Be

Πολλὰ τοιαῦτα ἑόρακεν ὁ ὀϕθαλμός μου,

multa talia vidit oculus meus

2

16:4a

‫מאחד ערירי ירא י י י תשב עיר‬

ἀπὸ γὰρ ἑνὸς συνετοῦ συνοικισθήσεται πόλις,

16:5b

1

MS A ‫ס‬.Be

16:7b

16:7b‫ס‬.Be

οἳ ἀπέστησαν τῇ ἰσχύι αὐτῶν·

‫ערירי‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ערירי‬. ‫…ת[יר‬.]: Schirmann: ‫ ;ת]שב ע[יר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תשב עיר‬Beentjes: ‫[יר‬..]‫תש‬. et a tribus impiis: NVulg. tribus autem impiorum. ‫תחרב‬: Schirmann: ‫ ;תחרב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תחרב‬Beentjes: ‫תחרב‬. [..‫ע‬...‫לת‬...]: Schirmann: […….]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;תש]ב[ עיר‬Beentjes: [….]‫…[ש‬.]‫נ‬. ‫[ת‬..]‫ר‬: Schirmann: [‫ ;ר]בות‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;רבות‬Beentjes: ‫רבות‬. [...‫מל‬......]: Schirmann: [‫ ;]כאלה ראתה עיני‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;כאלה ]…[ עינ]י‬Beentjes: [.]‫[נ‬.…….]. ‫וע ֻצמוֹֿת‬: Peters: ‫ ; ַו ֲע ֻצמוֹת‬Smend: ‫ ;ועצמות‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וע ֻצמוֹת‬. ‫ועוצומות‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ועצומות‬. ‫כאלה‬: Schirmann: ‫ ;כאלה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;באלה‬Beentjes: ‫באלה‬. ‫בעֿדת‬: Schechter/Taylor: incorr. ‫ ;בעדֿת‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בעדת‬Peters, Segal: ‫ַבֲּע ַדת‬. Preceded by an empty line. [‫ה‬. ‫ם רש‬..]‫רש‬: Schirmann: …. ‫ ;שעים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;רשעים רשפה‬Beentjes: [..]‫[ש‬.] ‫רשעים‬. ‫יוקדת‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יוקדת‬. exardescit: NVulg. exardescet.

‫המורים עולם בגבורתם׃‬

201 MS B 16:4a 2

Syr.

‫ס‬.Be

16

16:4a

> > ÍáÝ ¿ćá㏏ fÀÍà¾ćà âÐxx üÚÅ ËÐ èã .ÀĀÙüù

‫ת[יר‬....] ‫ ירא ייי‬1 ‫מאחד ערירי‬ 16:4b‫ס‬.Be

4a

16:4b

? ï > ¿þçÚçÂx ? duüЏ m¿ćàÎ À¾ÅÎé èã{

‫׃‬4‫וממשפחות בוגדים תחרב‬

4b

16:4cꞌ‫ס‬.Be

‫׃‬5[..‫ע‬...‫לת‬...] ‫מאחד‬

4cꞌ

‫וממשפחת בוגדים תחרב׃‬

4dꞌ

‫ס‬.Be

16:4dꞌ

16:5a‫ס‬.Be

16:5a 7

[...‫מל‬......] 6‫[ת‬..]‫ר‬

16:5b‫ס‬.Be

5a

èÚàz èã èçÚþïx{ .Ûæxs Āðäý A

5b

? ïx > ¿ćàÎ > .ÁÎæ ÁËúÙ ÀĀýÎçÞÂ

6a

.ÀĀäÐ ¿Ôáý> ÏÅüãx ¿ćäðÂ{

6b

16:5b

‫ שמעה אזני׃‬10‫ כאלה‬9‫ועוצומות‬ 16:6a‫ס‬.Be *

? .ÛçÚï ÏÐ èÚàz èã …¾ÚÆéx

16:6a

‫ה[ להבה‬. ‫ם רש‬..]‫בעדת רש‬ 13

12

‫ אש‬14‫*יוקדת‬ 16:6b‫ס‬.Be

16:6b

‫[ ׃‬...] ‫[תה‬..] ‫ובגוי ]ח[נף‬ 19

18

17

16:7a‫ס‬.Be 23

16:7a

? ? k¿ÚãËù ¿Þáäà [227v. a]

‫ קדם‬22 ‫ לא נשא לנסיכי‬21 ‫אשר‬ 16:7b‫ס‬.Be

‫[רתם ׃‬....] 26‫המורדים‬ [....]‫*פגר‬

28

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

7a

f¿ćäáï Îáãx

7b

16:7b

* 27

16

ûÃý ¿ćà

24

‫ ה‬line-filler. ‫]ח[נף‬: Schirmann: [‫ ;]חנף‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;חנף‬Beentjes: ‫[נף‬.]. ‫[תה‬..]: Schirmann: [‫ ;]נצתה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;נצתה‬Beentjes: ‫[תה‬..]. […]: Schirmann: [‫]חמה‬. pro peccatis suis antiquis gigantibus: NVulg. eum antiqui gigantes. ‫אשר‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אשר‬. ‫לנסיכי‬: Schirmann, Beentjes: ‫לנסיכי‬. ‫קדם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫קדם‬. ûÃý: 13c1 > (error). destruxerunt: NVulg. rebelles fuerunt. ‫המורדים‬: Schirmann: [……]; Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המורדים‬. ‫[רתם‬....]: Ben-Ḥayyim: ‫בגבורתם‬. [....]‫פגר‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]‫בגב‬. ? ¿ćäáï: 7h3 ¿äáï.

.…{z{üÃçÆÂ

29

202

SIR 16:8a – 16:11b

Vulg.

LXX

MS A

16:9a

16:8a

οὐκ ἐϕείσατο περὶ τῆς παροικίας Λωτ,

et non pepercit peregrinationi illorum1 16:9b

et execratus est illos4 prae superbia + verbi+ illorum

16:8b

16:8b‫ס‬.Be

‫המתעברים בגאותם׃‬ 16:9a

16:9a‫ס‬.Be

‫ על גוי חרם‬/ ‫ולא חמל‬

οὐκ ἠλέησεν ἔθνος ἀπωλείας

16:10b

et extollentes se in suis peccatis7

‫ לוט‬3 ‫ חמל על מגוֹרי‬2ֺ‫ ע‬/ ‫ולא‬

οὓς ἐβδελύξατο διὰ τὴν ὑπερηϕανίαν αὐτῶν·

16:10a

non misertus est illis gentem totam perdens6

16:8a

‫ס‬.Be

16:9b

16:9b‫ס‬.Be

‫ בעונם׃‬8‫הנודשים‬

τοὺς ἐξηρμένους ἐν ἁμαρτίαις αὐτῶν. 16:9c 9 ταῦτα πάντα ἐποίησεν ἔθνεσιν σκληροκαρδίοις,

16:9d

καὶ ἐπὶ πλήθει ἁγίων αὐτοῦ οὐ παρεκλήθη. 16:11a

et sicut sescenta milia peditum

16:10a

/~ ‫כן שש מאות ﭏף רגלי‬

καὶ οὕτως ἑξακοσίας χιλιάδας πεζῶν

16:11b

qui congregati sunt in duritia cordis sui

16:10a‫ס‬.Be

16:10b

16:10b‫ס‬.Be

‫הנאספים בזדון לבם׃‬

τοὺς ἐπισυναχθέντας ἐν σκληροκαρδίᾳ αὐτῶν 16:10c

μαστιγῶν ἐλεῶν τύπτων ἰώμενος

13

16:10d

κύριος ἐν οἰκτιρμῷ καὶ παιδείᾳ διεϕύλαξεν 16:11cα

16:11a

Κἂν ᾖ εἷς σκληροτράχηλος,

et si unus fuisset cervicatus 16:11cβ

mirum si fuisset inmunis16

1 2 3 4 5 6 7 8 9

16:11b

θαυμαστὸν τοῦτο εἰ ἀθῳωθήσεται·

peregrinationi illorum: NVulg. accolis Lot.

16:11a‫ס‬.Be

‫ מקשה ערף‬14‫ואף כי אחר‬ 16:11b‫ס‬.Be

‫ ינקה׃‬/ ‫ אם‬17‫תמה זה‬

ֺ‫ע‬: line-filler unusually at the beginning of a line, or a mistake, with the dot indicating a deletion sign; Ben-Ḥayyim: (‫ ;)ע‬Beentjes: ‫ע‬. ‫מגוֹרי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Beentjes: ‫ ;מגורי‬Peters: ‫ְמגוּ ֵרי‬. execratus est illos: NVulg. exsecratus est eos. âÔã: 7h3 èã; 11c1 âÔã âÔã (dittography). illis gentem totam perdens: NVulg. gentis anathematis. et extollentes se in suis peccatis: NVulg. qui depulsi sunt in peccatis suis. ‫הנודשים‬: Peters: incorr. ‫הנורשים‬. 16:9cd: Rahlfs +.

203 MS B

Syr.

16

16:8a

> âï ëÐ ¿ćà{ k~Îàx zĀÙüùx A ÁăÎäï

8a

.…{zÎپŠ5âÔã Îðýsx

8b

> ¿ćà{ ¿ćãüÐ ¿ćäï âï åЍ

9a

? .…{ÍÙÍÔÐ âÔã ˾ćäà …{ÍÚáï ÏÅ{ A

9b

16:8b

16:9a

16:9b

9c+

9d+ 16:10a

> {ÍÂ

10a

.12…{ÍÚæÎӍ âÔã Îêóùs

10b

? À¾ćãĀý m¿çÂ| èÙ¾ćáÅă èÚóàs

11

10

16:10b

10c+ 10d+ 16:11a

> …s ËÐ mÍàËù ¿þúæ

‰s{

11a

.18¿ÝÏæ …s ÀÍ㏠{z ¿æz A

11b

15

16:11b

10 11 12 13 14 15 16 17 18

Ÿ {ÍÂ: 11m6 {Í ‰s{. èÙ¾ćáÅă: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m2, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos èÚÚáÅă. …{ÍÚæÎӍ: 7h3 …{ÍÚæÎӍs (orthographical variant); 11m2 …{zÎæÎӍ. 16:10cd: Rahlfs >. ‫אחר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫אחד‬. ‰s{: 8a1; 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‰s. inmunis: NVulg. immunis. ‫זה‬: Beentjes: ‫זה‬. ¿ÝÏæ: 10m3 ¿Ý|. A

204

SIR 16:11c – 16:15c+

Vulg.

LXX 16:12a

misericordia enim et ira est cum illo

16:11c

16:11d

δυνάστης ἐξιλασμῶν καὶ ἐκχέων ὀργήν.

16:13abα

secundum4 misericordiam suam sic5 correptio illius

16:12a

‫כי רחמים ואף עמו‬ 16:11d

‫ס‬.Be

‫ יגיה רגזו׃‬/ 2‫ ועל רשעים‬‫ונושא וסולח‬ 16:12a‫ס‬.Be

‫כרב רחמיו כן תוכחתו‬

κατὰ τὸ πολὺ ἔλεος αὐτοῦ, οὕτως καὶ6 ὁ ἔλεγχος αὐτοῦ·

16:13bβ

16:12b

hominem secundum operam suam8 iudicat

ἄνδρα κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ κρινεῖ.

16:14a

16:13a

non effugiet in rapinam11 peccator

16:11c‫ס‬.Be

ἔλεος γὰρ καὶ ὀργὴ παρ᾿ αὐτῷ,

16:12b

potens exoratio1 et effundens iram

MS A

16:12b‫ס‬.Be

/ ‫ ישפט׃‬10 ‫ כמפעליו‬9‫איש‬ 16:13a‫ס‬.Be

‫ ימלט בגזל עול‬12*‫֒ ﭏ‬

οὐκ ἐκϕεύξεται ἐν ἁρπάγματι ἁμαρτωλός,

‫*לא‬ 16:14b

16:13b

καὶ οὐ μὴ καθυστερήσει ὑπομονὴ εὐσεβοῦς.

et non retardabit sufferentia misericordiam facientis13 16:15aα

omnis misericordia faciet locum14

16:14a

πάσῃ ἐλεημοσύνῃ ποιήσει τόπον,

16:15aβb

unicuique secundum meritum operum suorum15 et secundum intellectum peregrinationis ipsius 16

18

16:14b

ἕκαστος κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ εὑρήσει.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

‫ולא ישבית תאות צדיק לעולם׃‬ 16:14a‫ס‬.Be

‫ העושה צדקה יש לו שכר‬/ ‫כל‬ 16:14b‫ס‬.Be

/ ‫וכל אדם כמעשיו יצא לפניו׃‬

16:15aα

16:15a‫ס‬.Be

16:15aβ

‫ס‬.Be

‫י י י הקשה את לב פרעה‬

κύριος ἐσκλήρυνε Φαραω

17

16:15b

‫ ידעו׃‬19‫אשר לא לא‬

μὴ εἰδέναι αὐτόν, 16:15b

21

16:13b‫ס‬.Be

ὅπως ἄν γνωσθῇ ἐνεργήματα αὐτοῦ τῇ ὑπ᾿ οὐρανόν.

potens exoratio: NVulg. sustinens, exorabilis. ‫ ם‬line-filler. ‰s{: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‰s. secundum: NVulg. secundum multam. sic: NVulg. sic et. καὶ: Rahlfs καὶ πολὺς. ‰s: 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‰s{. operam suam: NVulg. opera sua. ‫איש‬: Peters: incorr. ‫ואיש‬. ‫כמפעליו‬: Segal: incorr. ‫כמעלליו‬. rapinam: NVulg. rapina.

16:15c‫ס‬.Be

‫ מגולין תחת השמים‬/~ ‫שמעשיו‬

205 MS B

Syr.

16

16:11c

.Íäï ÀÏÅ{{ ¿äÐăx âÔã A

11c

? Ð> ñ 3‰s{ fûÃþäà ¿Æêã{ .ÀÍÔ

11d

> 7 ñ ‰s ¿çÝz mèÙ¾ÚÆé €zÎäÐăx ¿çÞÙs ? .ÀÍÔÐ

12a

16:11d

16:12a

16:12b

> ? ï > ßÙs fÿæs{ .Íà …sx €z{ËÃ

12b

? ? ðà > Õáóæ ¿ćà .À|ÎáÆà{ ÁüùÎý €ËÃ

13a

? .åáðà f¿úÙx|x …{züÃé âÔÃæ A ¿ćà{

13b

> Íà ĀÙs fÀÎúÙx| ËÃïx > âÞà > .ÁüÅs èã

14a

16:13a

16:13b

16:14a

16:14b

? ï > ßÙs ÿæs âÝ{ .d€zÎãËù ÒÞþã e€z{ËÃ

14b

16:15a

…Îïüòx ÍÃà Ûþù> ¿Ùüã

15a+

.20€zÎÚïËæ ¿ćàx

15b+

? ï > …{ÏÐĀæx .¿Úäý ĀÚЏ €z{ËÃ

15c+

16:15b

16:15c

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

‫ﭏ‬: Ben-Ḥayyim: [‫)אל(]לא‬. retardabit sufferentia misericordiam facientis: NVulg. irrita erit sustinentia iusti. omnis misericordia faciet locum: NVulg. Omni misericordiae erit merces. 16:15aβ: NVulg. unusquisque secundum meritum operum suorum inveniet coram se. NVulg. 16:15dα: Dominus induravit cor pharaonis. 16:15ab, 16ab: Ralhfs +. NVulg. 16:15dβ: ne agnosceret illum. ‫לא לא‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;)לא( לא‬Beentjes: ‫לא לא‬. €zÎÚïËæ: 12h2 €ÍÚæÎïËæ. NVulg 16:15e: ut opera sua innotescerent sub caelo.

206

SIR 16:16a+ – 16:19b

Vulg.

LXX

MS A 16:16a

16:16a

‫ס‬.Be

‫רחמיו׃ יראו לכל בריותיו‬

πάσῃ τῇ κτίσει τὸ ἔλεος αὐτοῦ ϕανερόν,

1

16:16b

καὶ τὸ ϕῶς αὐτοῦ καὶ τὸ σκότος ἐμέρισε τῷ Αδαμ3.

2

16:16a

16:17a

16:16b‫ס‬.Be

‫ ׃‬5‫ ושבחו חלק לבני אדם‬/ 4 ‫ואורו‬ 16:17a‫ס‬.Be

‫ﭏ תאמר מﭏ נסתרתי‬

Μὴ εἴπῃς ὅτι ᾿Απὸ κυρίου κρυβήσομαι,

non dicas a Deo abscondar 16:16b

16:17b

et ex summo quis mei memorabitur

καὶ ἐξ ὕψους τίς μου μνησθήσεται;

16:17a

16:17c

in populo magno non agnoscar

16:17d

τίς γὰρ ἡ ψυχή μου ἐν ἀμετρήτῳ κτίσει;

16:18a

ecce caelum et caeli caelorum

16:18a

16:17c‫ס‬.Be

‫בעם כבד לא אודע‬ 16:17d

‫ס‬.Be

‫ אדם׃‬/ ‫ומה נפשי בקצות רוחות כל בני‬ 16:18a‫ס‬.Be

‫הן השמים ושמי השמים‬

ἰδοὺ ὁ οὐρανὸς καὶ ὁ οὐρανὸς τοῦ οὐρανοῦ,

16:18bcd

abyssus et universa terra +et quae in eis sunt+ in conspectu9 illius commovebuntur

‫ יזכרני׃‬/ ‫ובמרום מי‬

ἐν λαῷ πλείονι οὐ μὴ γνωσθῶ,

16:17b

quae est enim anima mea in tam inmensa8 creatura

16:17b‫ס‬.Be

16:18b

16:18b‫ס‬.Be

‫ וארץ׃‬10‫ותהום‬

ἄβυσσος καὶ γῆ ἐν τῇ ἐπισκοπῇ αὐτοῦ σαλευθήσονται· 16:18c

ἅπας ὁ κόσμος γεγονὼς καὶ γινόμενος ἐν θελήματι αὐτοῦ.

12

16:18c‫ס‬.Be 14

‫ עליהם עְֺמו ִדים‬/ 13 ‫ברדתו‬

16:18d‫ס‬.Be

‫׃‬+‫ בפקדו וכרגשו‬+ 16:19a

16:19a

ἅμα τὰ ὄρη καὶ τὰ θεμέλια τῆς γῆς

montes simul +et colles+ et fundamenta terrae 16:19b

et16 cum conspexerit illa Deus tremore concutientur 1 2 3 4 5 6 7 8

16:19b

ἐν τῷ ἐπιβλέψαι εἰς αὐτὰ τρόμῳ συσσείονται.

NVulg. 16:15f: Misericordia eius apparuit omnibus creaturis eius. NVulg. 16:15g: lucem suam et tenebras dispertiit filiis hominum. Αδαμ: Rahlfs αδαμαντι. ‫ ר‬line-filler. ‫לבני אדם‬: Segal: incorr. ‫לאדם‬. ¿Ùüã: 7h3, 8a1, 10m1, 10m3, 11m6, 19-11m7 ÀÍàs. ¿ćã{üäÂ{: 7h3, 8a1, 12h2 ¿ćã{üÂ{. inmensa: NVulg. immensa.

16:19a‫ס‬.Be

‫ תבל‬/ 15 ‫אף קצבי הרים ויסודי‬ 16:19b‫ס‬.Be

‫בהביטו ﭏיהם רעש ירעשו׃‬

207 MS B

Syr.

16

16:16a

.zĀÙĄÂ èÙÍáÞà fèÙÏÐĀ㠀zÎäÐă A

16a+

? d¿þçÚçÃà Çáò> ÍÞþÐ{ zzÎæ{

16b+

16:16b

16:17a

> „Ëù èãx üãs ¿ćà k¿þӏs 6¿Ùüã

17a

kÛæüÝxĀæ ÎçA ã ¿Úäýx 7¿ćã{üäÂ{

17b

kˆËُs ¿ćà À¾ÚÆé ¿ćäðÂ{

17c

? .¿þçÚ砅{ÍáÝx ÀĀÐ{ă ĀçÚ Ûþóæ €z ¿çã e{s

17d

16:17b

16:17c

16:17d

16:18a

? ¿Úäý Ûäý{ ¿Úäý Àz

18a

> m¿ïsx ¿ćã{z{

18b

16:18b

> .èÚäÚù …{ÍÚáïx ÍçÚáÆÂ

11

18c+

18d+ 16:19a

? > mâڏx ¿ésĀý{ ÁăÎÓx ÁĄúï A

19a

Ÿ .èÚðÙ| f…{ÍÚáï ÀÏÐĀã ËÝ

19b

16:19b

9 10 11 12 13 14 15 16

conspectu: NVulg. visitatione. ‫ותהום‬: qere, but ketiv ‫ותחום‬. Ÿ ¿ïsx ¿ćã{z{: 7h3, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćã{z{ ¿ïs{. 16:18c: Rahlfs >. ‫ ת‬line-filler. ‫עְֺמו ִדים‬: Lévi: ‫עְֺמו ׂ ִדים‬. ‫ ד‬line-filler. et: NVulg. >.

208

SIR 16:20a – 16:24b

Vulg.

LXX

MS A

16:20

16:20a

16:21a

16:20b

‫ובדרכי מי יתבונן׃‬

16:21b

16:21a

16:22a

nam plurima opera illius5 sunt in absconsis opera8 iustitiae9 quis enuntiabit aut quis sustinebit

τὰ δὲ πλείονα τῶν ἔργων αὐτοῦ ἐν ἀποκρύϕοις. 16:22a

ἔργα δικαιοσύνης τίς ἀναγγελεῖ;

16:22c

longe enim est testamentum +a quibusdam+12

16:22b

ἢ τίς ὑπομενεῖ; μακρὰν γὰρ ἡ διαθήκη

16:22d

16:23a

qui minoratur corde cogitat inania14 16:23b

et vir inprudens18 et errans cogitat stulta 16:24a

audi me fili et disce disciplinam21 + sensus+ 16:24b

et in verbis meis adtende in corde23

6 7 8 9 10 11 12

16:21b‫ס‬.Be

‫ בכל סתר מי יודע׃‬/ ‫או אם אכזב‬ 16:22a‫ס‬.Be

‫ מי יגידנו‬11‫ }מעשה{ צדקי‬10‫מה‬ 16:22b‫ס‬.Be

‫ חוק׃‬/ ‫( כי אצוק‬b) ‫ותקות מה‬

16:22c 13

et interrogatio omnium in consummatione est

5

‫אם חטאתי לא תראני עין‬

16:21b

16:22b

4

16:21a‫ס‬.Be

καὶ καταιγίς, ἣν οὐκ ὄψεται ἄνθρωπος,

et procella4 quam nec oculus videbit hominis

3

16:20b‫ס‬.Be

καὶ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ τίς ἐνθυμηθήσεται;

et vias illius quis intellegit

2

/ ‫גם עלי לא ישים לב‬

καὶ ἐπ᾿ αὐτοῖς οὐ διανοηθήσεται καρδία,

et omne cor intellegetur1

1

16:20a

‫ס‬.Be

καὶ ἐξέτασις ἁπάντων ἐν τελευτῇ. 16:23a

16:23a‫ס‬.Be

‫ ﭏה‬17 ‫ יבינו‬16‫ לב‬15 ‫חסדי‬

ἐλαττούμενος καρδίᾳ διανοεῖται ταῦτα, 16:23b

καὶ ἀνὴρ ἄϕρων +καὶ πλανώμενος+ διανοεῖται μωρά. 16:24a

16:23b‫ס‬.Be

‫ יחשב זאת׃‬20‫[תה‬.]‫ פ‬19‫וגב}ו{ר‬ 16:24a‫ס‬.Be

[‫לי‬..] ‫ אלי וקחו‬/ ‫שמעו‬

Ἄκουσόν μου, +τέκνον,+ καὶ μάθε ἐπιστήμην 16:24b

22

16:24b‫ס‬.Be

καὶ ἐπὶ τῶν λόγων μου πρόσεχε τῇ καρδίᾳ σου·

et omne cor intellegetur: NVulg. Et in omnibus his non apponet cor, etenim omne cor intellegitur ab illo. ‰s{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‰s. Ÿ èÚÂĀæ: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos âÝĀêæ. procella: NVulg. procellam. opera illius: NVulg. illius opera. …s {s: W …s{. âÞÂ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos + s. opera: NVulg. et opera. iustitiae: NVulg. iustitiae eius. ‫מה‬: Lévi, Beentjes: ‫ ;מה‬Ben-Ḥayyim: [‫)מה(]מעשה‬. ‫צדקי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;צדק‬Smend: ‫ ;צדקי‬Ben-Ḥayyim: [‫צדק]י‬. testamentum +a quibusdam+: NVulg. decretum.

‫ועל דברי שימו לב׃‬

209 MS B

Syr.

16

16:20a

.ÛÃà âï åÚés ¿ćà ¿æs 2‰s{

20a

> .3èÚÂĀæ ÎçA 㠀ĀÐă{¾Â{

20b

> …s .¿çÚï ÛçÙÏЏ ¿ćà ¿ÔÐs

21a

> 7 .ˆËÙ> ÎçA ã fÛþÔãx âÞ âÅxs 6…s {s

21b

16:20b

16:21a

16:21b

22a

22b

22c+ 16:23a

.èÚàz …{üã¾æ [227v. b] ¿Ãà €ĄÚêÐ

23a

> d¿çÝz ¿ïĀæ ¿ćàÎï ÁüÃÅ{

23b

.ÛçóàÎÙ ÎáÃù{ ÛæÎðãÎý

24a

? âÞà{ .…ÎÞÃà ÎÂz fÛáã

24b

16:23b

16:24a

16:24b

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

16:22c: Rahlfs >. inania: NVulg. ista. ‫חסדי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;חסרי‬Cowley: ‫ ;חסדי‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חסדי‬. ‫לב‬: Schechter/Taylor, Lévi, Cowley, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לב‬Beentjes: ‫לב‬. ‫יבינו‬: Cowley: ‫יכינו‬. inprudens: NVulg. imprudens. ‫וגב}ו{ר‬: Cowley, Peters: ‫ ;וגבר‬Ben-Ḥayyim: ‫וגב]ו[ר‬. ‫[תה‬.]‫פ‬: Schechter/Taylor: ‫ ;ע תה‬Lévi: ‫[תה‬..]; Cowley, Peters: ‫ ;פ]ו[תה‬Smend: ‫ ;פ]ו[תה‬Segal: ‫ ;פותה‬Ben-Ḥayyim: ‫פותה‬. disciplinam: NVulg. prudentiam. [‫לי‬..]: Schechter/Taylor: ‫ ;]מש[לי‬Lévi, Cowley, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שכלי‬Peters, Segal: ‫ ;שכלי‬Beentjes: ‫שכלי‬. 16:24b: NVulg. >.

210

SIR 16:25a – 16:28b

Vulg.

LXX 16:25ab+c+

edicam1 in aequitate disciplinam + et scrutabor enarrare sapientiam et in verbis meis adtende2 in corde tuo+

16:25a

᾿Εν κτίσει5 κυρίου τὰ ἔργα αὐτοῦ ἀπ᾿ ἀρχῆς,

16:26b

16:26b

16:26c

et initia ipsorum in gentibus suis10 16:27b

nec esurierunt nec laboraverunt 16:27c

et non destiterunt ab operibus suis 16:28α

unusquisque proximum sibi non angustiavit

2 3 4 5 6 7 8 9

16:25b‫ס‬.Be

‫ובהצנע אחוה דעי‬

in iudicio Dei opera ipsius4 ab initio

ornavit in aeternum opera illorum

/ ‫אביעה במשקל רוחי‬

καὶ ἐν ἀκριβείᾳ ἀπαγγελῶ ἐπιστήμην.

16:26a

16:27a

1

16:25b

16:26a

et ab institutione ipsorum distinxit partes illorum

16:25a

ἐκϕανῶ ἐν σταθμῷ παιδείαν

16:25d+e+f

et +dico+3 in aequitate +spiritus virtutes quas posuit Deus in opera sua ab initio et in veritate+ enuntio scientiam eius

MS A ‫ס‬.Be

16:26a‫ס‬.Be

‫ ﭏ מעשיו מראש‬6‫כברא‬ 16:26b‫ס‬.Be

// 7‫על חייהם‬

καὶ ἀπὸ ποιήσεως αὐτῶν διέστειλεν μερίδας αὐτῶν. 16:27a

16:27aR

ἐκόσμησεν εἰς αἰῶνα τὰ ἔργα αὐτῶν9 16:27b

[…] 16:27bR

καὶ τὰς ἀρχὰς αὐτῶν εἰς γενεὰς αὐτῶν· 16:27c

[…] 16:27cR

‫]… ייג[עו‬11

οὔτε ἐπείνασαν οὔτε ἐκοπίασαν 16:27d

16:27dR

[…]‫לא‬13

καὶ οὐκ ἐξέλιπον ἀπὸ τῶν ἔργων αὐτῶν· 16:28a

16:28aR

[‫איש]…יצ[ר]ו‬14

ἕκαστος τὸν πλησίον αὐτοῦ οὐκ ἐξέθλιψεν,

16:28β, 29

16:28b

usque in aevum 29 non15 incredibiles verbo illius

καὶ ἕως αἰῶνος οὐκ ἀπειθήσουσιν τοῦ ῥήματος αὐτοῦ.

edicam: NVulg. et dicam. adtende: NVulg. attende. et +dico+: NVulg. Edico. in iudicio Dei opera ipsius: NVulg. Quando creavit Deus opera sua. ἐν κτίσει: Rahlfs ἐν κρίσει (= VL in iudicio). Text ἐν κτίσει (cf. HA ‫כברא‬, Syr. Áü ËÝ). ‫כברא‬: Peters: incorr. ‫בברא‬. ‫על חייהם‬: impossible to relate to Γ; Ben-Ḥayyim: afterwards ֒ and ‫׃‬. – ‫ ם‬line-filler. ? …{zĀÙüÂ: 7h3 …{zĀÙĄÂ; 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1 …{ÍÚéÎäæ. ? αὐτῶν: Rahlfs αὐτοῦ. Text = Syr. …{ÍÙËÃï, VL illorum.

16:28bR

[… ‫לע]ו[ל]ם‬16

211 MS B

Syr.

16

16:25a

> ? ¿ćáùĀä üãs .Ûáã

25a

> ÀĀäÞÑÂ{ .ÛçóàÎÙ ÀÎÐs

25b

? ï > ÀÍàs Áü mèÚãxÎúà è㠀z{Ëà A ËÝ

26a

? k…{ÍÚéÎäæ Çáò> 8…{zĀÙü åï

26b

? ï > ÀüÑà ¿ćãËï fuÍÙ{ e…{ÍÙËà A

27a

.¿ćäáïx Áăx âÞà …{ÍçÔàÎý{

27b

> > ¿ćà{ fèÚçóÝ> ¿ćà . èÚáäï ¿ćà{ fèÙ¾ćà ¿ćà{ .èÙz‹

27c

16:25b

16:26a

16:26b

16:27a

16:27b

16:27c 12

16:27d

.…{z{üÃçÅ èã èÙüêÐ> ¿ćà{

27d

.èÚçé> ¿ćà fËÑà ËÐ

28a

d17zĀáã èÙüÃðã ¿ćà åáðà ¿ćãËï{

28b

16:28a

16:28b

10 11 12 13 14 15 16 17

et initia ipsorum in gentibus suis: NVulg. et dominatum eorum in generationibus suis. Cf. Karner: ‫[או‬.]‫[ יצ‬... …]‫[א יר‬.]. Ÿ Ÿ èÚáäï ¿ćà{ fèÙ¾ćà: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èÙ¾ćà ¿ćà{ èÚáäï. Cf. Karner: […]‫ולא‬. Cf. Karner: […] ‫איש רעהו‬. usque in aevum 29 non: NVulg. et usque in aeternum non erunt. Cf. Karner: […]‫[ד עו‬..]. Cf. 39:31.

212

SIR 16:29a – 17:4b

Vulg.

LXX 16:30a

post haec Deus in terram respexit

MS A 16:29aK

16:29a

[…] [..]‫]…[ט י‬

καὶ μετὰ ταῦτα κύριος εἰς τὴν γῆν ἐπέβλεψεν

16:30b

16:29bR

16:29b

[… ‫]ב[ט]ובו‬3

καὶ ἐνέπλησεν αὐτὴν τῶν ἀγαθῶν αὐτοῦ·

et implevit2 illam bonis suis 16:31a

anima omnis vitalis denudavit ante4 faciem ipsius

[… ‫]…[חי מ]לא‬

ψυχῇ παντὸς ζῴου ἐκάλυψεν τὸ πρόσωπον αὐτῆς,

16:31b

et ipsa5 iterum reversio illorum

16:30aR

16:30a

16:30b

καὶ εἰς αὐτὴν ἡ ἀποστροϕὴ αὐτῶν.

Vulg.

LXX 17:1a

17:1a

Κύριος ἔκτισεν ἐκ γῆς ἄνθρωπον

Deus creavit de terra hominem 17:2a

17:1b

καὶ πάλιν ἀπέστρεψεν αὐτὸν εἰς αὐτήν.

et iterum convertit illum in ipsam 17:3a

17:2a

ἡμέρας ἀριθμοῦ καὶ καιρὸν ἔδωκεν αὐτοῖς

numerum dierum et tempus dedit illi 17:3b

17:2b

et dedit illi potestatem eorum quae sunt super terram

καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τῶν ἐπ᾿ αὐτῆς.

17:2b

17:3a

καθ᾿ ἑαυτὸν ἐνέδυσεν αὐτοὺς ἰσχὺν

8

et secundum se vestivit illum virtutem

17:1b

17:3b

καὶ κατ᾿ εἰκόνα αὐτοῦ ἐποίησεν αὐτούς.

et secundum imaginem suam fecit illum 17:4a

posuit timorem illius super omnem carnem

17:4a

ἔθηκεν τὸν ϕόβον αὐτοῦ ἐπὶ πάσης σαρκὸς

17:4b, 5a

et dominatus est10 bestiarum et volatilium 5 + creavit ex ipso adiutorium similem ipsi11+ 1 2 3 4 5 6

17:4b

καὶ κατακυριεύειν θηρίων καὶ πετεινῶν.

ĀÂ{: 7h3, 8a1 ĀÂ; 9c1, 11c1 Ā èã{; 10c1, 10c2, 12h2, 13c1, W, Mos Ā èã. implevit: NVulg. complevit. Cf. Karner: […]‫[ברכ‬..]. denudavit ante: NVulg. cooperuit. et ipsa: NVulg. in ipsam. ¿ïs: 7h3 Áüóï.

213 MS B

Syr.

16

16:29a

mûÙxs ¿ïs âï èÚàz 1ĀÂ{

29a

> > ? âÞ fÍÝüÂ{ ï .zĀáá

29b

> Úòs ? ? ? âÝx ÀĀþóæ ¿áã f¿ÚÐ .Í A

30a

> ? ï > ƒÎÝ fzÎÆà .…{ÍÙËà ëóù{ A

30b

16:29b

16:30a

16:30b

Syr.

17

17:1a

.„x¾ćà €ÍÙü 6¿ïs èã ÀÍàs

1a

> €zÎÚÞòÍæ ÎÞòÍã{ .zÎÆà

1b

? > .èÚäÚù> …{{Íæx f…{Íà Çáò ÀĀãÎÙx ¿çÚçã

2a

17:1b

17:2a

17:2b

.7„ËäáÞ f…Îæs Õáýs{

2b

.À{üÃçÅ …Îæs ÿÃàs fzĀäÞÑÂ>

3a

> .ÀĀáÐx …Îæs ÛêÝ{

3b

.üê âÝ âï f…{zĀáÐx 9Ûãs

4a

kÀĀÐüò âï{ eÀÎÚÐ âï

4b

17:3a

17:3b

17:4a

17:4b

7 8 9 10 11

„ËäáÞÂ: 7h3 „Ëã âÞÂ. virtutem: NVulg. virtute. Ûãs: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos, CB Ûãs{. et dominatus est: NVulg. ut dominaretur. ex ipso adiutorium similem ipsi: NVulg. illis.

214

SIR 17:5a+ – 17:11b

Vulg.

LXX 17:5a

ἕλαβον χρῆσιν τῶν πέντε τοῦ κυρίου ἐνεργημάτων,

1

17:5b

ἕκτον δὲ νοῦν αὐτοῖς ἐδωρήσατο μερίζων, 17:5c

καὶ τὸν ἕβδομον λόγον ἑρμηνέα τῶν ἐνεργημάτων αὐτοῦ. 17:5bα

17:6a

διαβούλιον καὶ γλῶσσαν καὶ ὀϕθαλμούς,

consilium et linguam et oculos 17:5bβ

17:6b

ὦτα καὶ καρδίαν ἔδωκεν διανοεῖσθαι αὐτοῖς.

aures3 et cor dedit illis excogitandi 17:5c, 6ab+

et disciplinam5 intellectus replevit illos 6 +creavit illis scientiam spiritus sensum6 implevit cor illorum+

17:7a

ἐπιστήμην συνέσεως ἐνέπλησεν αὐτοὺς

17:6c

17:7b

καὶ ἀγαθὰ καὶ κακὰ ὑπέδειξεν αὐτοῖς.

et mala et bona ostendit illis 17:7a

posuit oculum ipsorum7 super corda illorum

17:8a

ἔθηκεν τὸν ϕόβον8 αὐτοῦ ἐπὶ τὰς καρδίας αὐτῶν

17:7b

ostendere9 illis magnalia operum suorum

17:8b

δεῖξαι αὐτοῖς τὸ μεγαλεῖον τῶν ἔργων αὐτοῦ,

17:8b

17:8c

καὶ ἔδωκεν δι᾿ αἰώνων καυχᾶσθαι ἐπὶ τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦ.

11

et10 gloriari in mirabilibus illius 17:8a

17:10/10a

καὶ ὄνομα ἁγιασμοῦ αἰνέσουσιν,

et nomen sanctificationis conlaudent12 17:8c

17:9/10b

ἵνα διηγῶνται τὰ μεγαλεῖα τῶν ἔργων αὐτοῦ.

et magnalia enarrent operum eius 17:9a

17:11a

προσέθηκεν αὐτοῖς ἐπιστήμην

addidit illis disciplinam 17:9b

et legem vitae hereditavit illos

1 2 3 4 5 6

17:11b

καὶ νόμον ζωῆς ἐκληροδότησεν αὐτοῖς

17:5abc: Rahlfs +. Syr. has different text order: 17:7, 6, 8. aures: NVulg. et aures. ÎáÞêäà: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÎáÝĀêäà. disciplinam: NVulg. disciplina. sensum: NVulg. sensu.

215 Syr.

17

5a+ 5b+ 5c+ 17:6a

? ? .¿æxs{ ¿çÚï{ ¿çþà{ ¿ćãÎò …{Íà ÁüÂ{ A 2

6a

17:6b 4 .…{Íà Çáò fÎáÞêäà ¿Ãà{ A

6b

.…{ÍÃà ¿áã ÀĀÚ{ ÀĀäÞÐ A

7a

.…Îæs ôàs A fÿÚA Â{ ÄÓ

7b

? ïx > €z{Ëà À{ĄÃÅ …Îæs ÎÙÎÑäà

8a

.zĀþÙĄò …ÎáÝĀêæx

8b

17:7a

17:7b

17:8a

17:8b

8c+ 17:10

.èÚÑÃþã …{{Íæ fÍýxÎùx ¿ćäþà{

9

mzĀáÐx ¿ćäáð èÚïĀþã …{{Íæx

10

17:8c

17:11a

k¿ćäÚù …{ÍÚãËù åé

11a

? ¿éÎäæ{ .…Îæs ôàs f¿ÚÐx A

11b

17:11b

7 8 9 10 11 12

oculum ipsorum: NVulg. timorem suum. ϕόβον: Rahlfs ὀϕθαλμὸν (all witnesses apart from minuscule group b, 155ꞌ and minuscule 547, Syro-Hexapla marg., Ethiopian). ostendere: NVulg. ostendens. et: NVulg. et dedit illis. 17:8c (ἔδωκεν): Rahlfs + (εδωκε). 17:8a: NVulg. ut nomen sanctificationis collaudent.

216

SIR 17:11c+ – 17:18a+

Vulg.

LXX 17:11c

εἰς τὸ νοῆσαι ὅτι θνητοὶ ὄντες ὑπάρχουσι νῦν.

1

17:10a

testamentum aeternum constituit cum illis

17:12a

διαθήκην αἰῶνος ἔστησεν μετ᾿ αὐτῶν

17:10b

17:12b

καὶ τὰ κρίματα αὐτοῦ ὑπέδειξεν αὐτοῖς.

2

et iudicia sua ostendit illis 17:11a

17:13a

et magnalia honoris eius vidit oculus illorum

μεγαλεῖον δόξης εἶδον οἱ ὀϕθαλμοὶ αὐτῶν,

17:11b

17:13b

et honorem vocis3 audierunt aures illorum

καὶ δόξαν ϕωνῆς αὐτοῦ ἤκουσεν τὸ οὖς αὐτῶν.

17:11c

17:14a

καὶ εἶπεν αὐτοῖς Προσέχετε ἀπὸ παντὸς ἀδίκου·

4

et dixit illis adtendite ab omni iniquo 17:12

17:14b

καὶ ἐνετείλατο αὐτοῖς ἑκάστῳ περὶ τοῦ πλησίον.

et mandavit illis unicuique de proximo5 17:13a

17:15a

Αἱ ὁδοὶ αὐτῶν ἐναντίον αὐτοῦ διὰ παντός,

viae illorum coram ipso sunt semper 17:13b

17:15b

οὐ κρυβήσονται ἀπὸ τῶν ὀϕθαλμῶν αὐτοῦ.

non sunt absconsae ab oculis ipsius

17:16a

αἱ ὁδοὶ αὐτῶν ἐκ νεότητος ἐπὶ τὰ πονηρά,

7

17:16b

καὶ οὐκ ἴσχυσαν τὰς καρδίας αὐτῶν 17:16c

ἀντὶ λιθίνων ποιῆσαι σαρκίνας· 17:17a

ἐν γὰρ μερισμῷ τῶν ἐθνῶν τῆς γῆς πάσης 17:14

in unamquamque gentem praeposuit rectorem

17:17b/17a

ἑκάστῳ ἔθνει κατέστησεν ἡγούμενον,

17:15

et pars Dei Israhel facta est manifesta8

17:17c/17b

καὶ μερὶς κυρίου Ισραηλ ἐστίν, 17:18a 9

1 2 3 4 5

17:11c: Rahlfs >. et: NVulg. et iustitiam et. vocis: NVulg. vocis eius. adtendite: NVulg. Attendite. proximo: NVulg. proximo suo.

ὃν πρωτόγονον ὄντα τιθηνεῖ παιδείᾳ

217 Syr.

17 11c+

17:12a

.…{Íäï åÚùs f¿ćäáïx ¿ćäÚù

12a

.…Îæs ˆx{s f€zÎç? ÙA x{

12b

? .…{ÍÚçÚð {ÏÐ züúÙsx ÀĀÐÎÃý{

13a

? .…{ÍÚæx¾Â [272v. c] Îðäý fÍááäã üúÙs{ A

13b

17:12b

17:13a

17:13b

17:14a

m…ÎÂËݏ f¿ćà{ {zx|s m…{Íà üãs{ A

14a

17:14b

> .züÃÐ âï üÃÅ e…Îæs Ëúò{

14b

? €zÎãËù …{zĀÐă{s .èÚáÅ

15a

? .€zÎòs âÃùÎà èã …ĄÃï 6¿ćàx

15b

17:15a

17:15b

16+ 16b+ 16c+ 17a+ 17:17a

? ? .¿çÔÚáý åÚùs ¿ääï …{ÍáÝ âï

17b

.âÙüêÙs f¿Ùüãx zĀçã{

17c

17:17b

18a+

6 7 8 9

¿ćàx: 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćà{. 17:16abc, 17a: Rahlfs +. Israhel facta est manifesta: NVulg. Israel factus est. 17:18ab: Rahlfs +.

218

SIR 17:18b+ – 17:23b

Vulg.

LXX 17:18b

καὶ μερίζων ϕῶς ἀγαπήσεως οὐκ ἀνίησιν αὐτόν. 17:16a

omnia opera illorum velut sol in conspectu Dei1

17:19a

πάντα2 τὰ ἔργα αὐτῶν ὡς ὁ ἥλιος ἐναντίον αὐτοῦ,

17:16b

et oculi eius sine intermissione +inspicientes+ in viis eorum

17:19b

καὶ οἱ ὀϕθαλμοὶ αὐτοῦ ἐνδελεχεῖς ἐπὶ τὰς ὁδοὺς αὐτῶν.

17:17a

non sunt absconsa +testamenta+ per iniquitatem eorum5

17:20a

οὐκ ἐκρύβησαν αἱ ἀδικίαι αὐτῶν ἀπ᾿ αὐτοῦ,

17:17b

et omnes iniquitates6 eorum in conspectu Dei

17:20b

καὶ πᾶσαι αἱ ἁμαρτίαι αὐτῶν ἔναντι κυρίου. 17:21a

κύριος δὲ χρηστὸς ὢν καὶ εἰδὼς τὸ πλάσμα αὐτοῦ,

8

17:21b

οὔτε ἀνῆκεν αὐτοὺς οὔτε ἐγκατέλιπε ϕειδόμενος αὐτῶν. 17:18a

elemosyna viri quasi sacculum cum ipso9

17:22a

ἐλεημοσύνη ἀνδρὸς ὡς σϕραγὶς μετ᾿ αὐτοῦ,

17:18b

et gratiam hominis quasi pupillam conservabit

17:22b

καὶ χάριν ἀνθρώπου ὡς κόρην συντηρήσει 17:22c 10

μερίζων υἱοῖς αὐτοῦ καὶ θυγατράσι μετάνοιαν.

17:19a

17:23a

μετὰ ταῦτα ἐξαναστήσεται καὶ ἀνταποδώσει αὐτοῖς

et postea resurget et retribuet illis 17:19bc+

retributionem12 unicuique in caput illorum +et convertet in interiores partes terrae+13

1 2 3 4 5 6 7

17:23b

καὶ τὸ ἀνταπόδομα αὐτῶν εἰς κεϕαλὴν αὐτῶν ἀποδώσει·

17:16a: NVulg. Et omnia opera illorum velut sol in conspectu eius. πάντα: Rahlfs ἅπαντα. Ÿ èÚÑæx: 7a1 (error); 7h3, 8a1; 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, W, Mos èÚÑÚæx. èÙÍáÝ: 7h3 èÙÍàÎÝ. absconsa +testamenta+ per iniquitatem eorum: NVulg. absconsae iniquitates illorum. omnes iniquitates: NVulg. omnia peccata. èÚäÚý: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èÚÃÙĀÝ.

219 Syr.

17

18b+ 17:19a

? ï > …{ÍáÝ > .€zÎãËù 3èÚÑæx ¿þäý ßÙs …{ÍÙËÃ

19a

17:19b

? .…{zĀÚï㏠4èÙÍáÝ fÍà èÚáÅ{

19b

? .€zÎãËù èã …{ÍÚÂÎÐ èÚêÝ ¿ćà A A

20a

? ? …{ÍáÝx ÀÍÔÐ{ .ÍáÂÎúà 7èÚäÚA ý ¿þçÚçÂ

20b

17:20a

17:20b

21a+ 21b+ 17:22a

? f¿ćäÚé{ ¿ćäÙĀÐ e¿þçÚ砅{ÍáÝx ÀÎÝ| .zÎà

22a

17:22b

? ¿çÚïx ÀĀàßÙs ¿þçÚ砅{ÍáÝx ÀÎÃÚÓ{ .€zÎãËù ÁüÚÔæ

22b

22c+ 17:23a

e…Îæs ˆ{üóæ{ ¿ćáÅĀæ èÚàz

ĀÂ

23a

> …{ÍþÙü m…{ÍÚÂÎÐ{ ? .ƒĀæ

23b

11

17:23b

8 9 10 11 12 13

17:21ab: Rahlfs +. 17:18a: NVulg. Eleemosyna viri quasi signaculum cum ipso. 17:22c: Rahlfs >. ĀÂ: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ĀÂ{. retributionem: NVulg. et retributionem. illorum +et convertet in interiores partes terrae+: NVulg. ipsorum convertet.

220

SIR 17:24a – 17:28b

Vulg.

LXX 17:20a

paenitentibus autem dedit viam iustitiae1

17:24a

πλὴν μετανοοῦσιν ἔδωκεν ἐπάνοδον

17:20bc+

et conrogavit2 deficientes sustinere +et destinavit illis sortem veritatis+

17:24b

καὶ παρεκάλεσεν ἐκλείποντας ὑπομονήν.

17:21

convertere ad Deum4 et relinque peccata tua

17:25a

᾿Επίστρεϕε ἐπὶ κύριον καὶ ἀπόλειπε ἁμαρτίας,

17:22

precare ante faciem et minue offendiculum5

17:25b

δεήθητι κατὰ πρόσωπον καὶ σμίκρυνον πρόσκομμα·

17:23ab+, 24a+b+

refer te ad Dominum6 et avertere ab iniustitia7 et nimis odito execrationem8 24 et cognosce iustitias et iudicia Dei et sta in sorte propositionis+ et orationis altissimi Dei

17:26a

ἐπάναγε ἐπὶ ὕψιστον καὶ ἀπόστρεϕε ἀπὸ ἀδικίας·

17:26b

αὐτὸς γὰρ ὁδηγήσει ἐκ σκότους εἰς ϕωτισμὸν ὑγείας,

9

17:26c/26b

καὶ σϕόδρα μίσησον βδέλυγμα. 17:27a

ὑψίστῳ τίς αἰνέσει ἐν ᾅδου 17:25, 26a+

17:27b

in partes vade saeculi sancti cum vivis et dantibus confessionem11 26 +non demoreris in errore impiorum12

ἀντὶ ζώντων καὶ διδόντων ἀνθομολόγησιν;

17:26b, 27aα

17:28a

25

a mortuo quasi nihil perit 27 confiteberis14

ἀπὸ νεκροῦ ὡς μηδὲ ὄντος ἀπόλλυται ἐξομολόγησις·

17:27aβbc+

vivens vivus et sanus +confiteberis+ et laudabis Deum +et gloriaberis in miserationibus illius+

1 2 3 4 5 6 7

17:28b

ζῶν καὶ ὑγιὴς αἰνέσει τὸν κύριον.

iustitiae: NVulg. reditus; viam iustitiae: cf. Matt 3:15. conrogavit: NVulg. confirmavit. âÞà: 7h3 ƒÎÞà. Deum: NVulg. Dominum. faciem et minue offendiculum: NVulg. faciem Domini et minue offendicula. refer te ad Dominum: NVulg. Revertere ad Altissimum. iniustitia: NVulg. iniustitia tua.

221 Syr.

17

17:24a

? mÀÎÃُ uÍÙ f„ü A ¿ÃÙĀà

24a

3 ? .èٍÍã ¿úÙxÏàx âÞà ËÂÎæ{

24b

.˾ćäàx èã …ÎÂ{{ m¿Ùü㠏Îà ÎÂ{

25a

17:24b

17:25a

17:25b

.{ÏÅüäà ¿ćà{ m¿ÔÑäàx èã ÎÂ{

25b

26a

26b+

26c 17:27a

Íà ĀÙs ¿çÚæz ¿çãx âÔã > âÞ ÀÍà¾ćà k¿ćäáð {ËÂsx èã

27a

> èÚÚÐx èÚáÙs ôáÐ .d.13ÀĀÐÎÃý Íà èÚÂÍÙ{

27b

10

17:27b

28a

28b

8 9 10 11 12 13 14

execrationem: NVulg. exsecrationem. 17:26b: Rahlfs >. Íà ĀÙs ¿çÚæz: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, W, Mos ¿çÚæz Íà ĀÙs. 17:25: NVulg. Altissimum quis laudabit in inferis pro vivis et dantibus confessionem Deo? impiorum: NVulg. impiorum; ante mortem confitere. ÀĀÐÎÃý: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀÙx{. nihil perit 27 confiteberis: NVulg. nihil sit, perit confessio. Confiteberis.

222

SIR 17:29a – 18:2a

Vulg.

LXX 17:28a

17:29a

ὡς μεγάλη ἡ ἐλεημοσύνη τοῦ κυρίου

quam magna misericordia Dei1 17:28b

17:29b

καὶ ἐξιλασμὸς τοῖς ἐπιστρέϕουσιν ἐπ᾿ αὐτόν.

et propitiatio illius convertentibus ad se 17:29a

nec enim omnia possunt esse in hominibus

17:30a

οὐ γὰρ δύναται πάντα εἶναι ἐν ἀνθρώποις,

17:29bc

quoniam non est inmortalis5 filius hominis +et in vanitate malitiae placuerunt6+

17:30b

ὅτι οὐκ ἀθάνατος υἱὸς ἀνθρώπου.

17:30a

17:31a

τί ϕωτεινότερον ἡλίου; καὶ τοῦτο ἐκλείπει·

quid lucidius sole et hic deficiet 17:30b

aut +quid+ nequius excogitabit 10 caro et sanguis et hoc arguitur 11+

17:31b

καὶ πονηρὸν ἐνθυμηθήσεται σὰρξ καὶ αἷμα.

+

17:31a

17:32a

δύναμιν ὕψους οὐρανοῦ αὐτὸς ἐπισκέπτεται,

virtutem altitudinis caeli ipse conspicit 17:31b

17:32b

καὶ ἄνθρωποι πάντες γῆ καὶ σποδός.

et omnes homines terra et cinis

Vulg.

LXX 18:1a

qui vivit in aeternum creavit omnia simul

18:1

Ὁ ζῶν εἰς τὸν αἰῶνα ἔκτισεν τὰ πάντα κοινῇ·

18:1b

Deus solus iustificabitur et manet invictus rex in aeternum

1 2 3 4 5 6 7 8 9

18:2a

κύριος μόνος δικαιωθήσεται,

Dei: NVulg. Domini. ¿ćã: 10c2 ¿ćã{. ƒÎÔã: 7h3 âÔã. ? ¿þæ¾Â: 9m1, 10m1, 10m3, 11m6, 19-11m7, 12h2 ¿þæ¾Â. inmortalis: NVulg. immortalis. et in vanitate malitiae placuerunt: NVulg. >. ¿ćáòs: 7h3 ¿ćà ‰s. ? ? ¿þçÚçÂx: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos Áüê ÛçÂx. ¿þäý èã ¿ćääÙs: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿ćääÙs èã ¿þäý.

223 Syr.

17

17:29a

? kÀÍàsx €zÎäÐă A èÙ¾ÚÆé 2¿ćã

29a

> > .zÎà èÚÃُx èÚáÙ¾ćà ûÃýx

29b

.4¿þæ¾Â èÚàz ßÙs À{z ¿ćàx 3ƒÎÔã

30a

17:29b

17:30a

17:30b

? .8¿þçÚçÂx ÀĀÚ ßÙs zĀÚ 7¿ćáòs

30b

17:31a

> {z ‰s 9¿þäý èã ¿ćääÙs üÃïx ¿ćã À{z A A k¿ÝÎþÐ Íà

31a

17:31b

.zøÙ ÿÃÝ> ¿ćàx ¿þæü {z

¿çÝz

31b

ƒÎÔã

31c+

12

17:31c

.¿ćãx{ {z ÁüêÂx

13

17:32a

> > .ÀÍàs …sx ¿Úäýx ÀÎáÚÐ?

32a

17:32b

.¿ćäÔù{ Áüóï …Îæzx A

MS C

15

? ¿þçÚçÃà

‰s{

14

Syr.

32b

18

18:1

mÁËÑÝs ¿úÂĀã

17

16

ÍáÝ ¿ćäáï

1

18:2

> €z{xÎÑá ¿Ùüã{ .ÛÝ|

10 11 12 13 14 15 16 17

nequius excogitabit: NVulg. nequius quam quod excogitavit. arguitur: NVulg. arguetur. ¿çÝz: corr. in the main text (¿æÍÝ). ƒÎÔã: 7h3 âÔã. ‰s{: 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ‰s. ? ? (orthographical variant); 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos Áüê ÛçÃà. ? ¿þçÚçÃà: 7h3 ¿þæs ÛçÃà ÍáÝ: 7h3 ÍàÎÝ. The text order of Syr. differs: 18:4, 1-2.

2a

224

SIR 18:2b+ – 18:8b

Vulg.

LXX 18:2b

καὶ οὐκ ἔστιν ἄλλος πλὴν αὐτοῦ.

1

18:3a

ὁ οἰακίζων τὸν κόσμον ἐν σπιθαμῇ χειρὸς αὐτοῦ, 18:3b

καὶ πάντα ὑπακούει τῷ θελήματι αὐτοῦ· 18:3c

αὐτὸς γὰρ βασιλεὺς πάντων ἐν κράτει αὐτοῦ, 18:3d

διαστέλλων ἐν αὐτοῖς ἅγια ἀπὸ βεβήλων. 18:2

18:4a

οὐθενὶ ἐξεποίησεν ἐξαγγεῖλαι τὰ ἔργα αὐτοῦ·

quis sufficit enarrare opera illius 18:3

18:4b

καὶ τίς ἐξιχνιάσει3 τὰ μεγαλεῖα αὐτοῦ;

quis enim2 investigabit magnalia eius 18:4a

virtutem autem magnitudinis eius quis enuntiabit

18:5a

κράτος μεγαλωσύνης αὐτοῦ τίς ἐξαριθμήσεται;

18:4b

et5 quis adiciet enarrare misericordiam eius

18:5b

καὶ τίς προσθήσει ἐκδιηγήσασθαι τὰ ἐλέη αὐτοῦ;

18:5a

18:6a

οὐκ ἔστιν ἐλαττῶσαι οὐδὲ προσθεῖναι,

non est minuere neque adicere 18:5b

18:6b

καὶ οὐκ ἔστιν ἐξιχνιάσαι τὰ θαυμάσια τοῦ κυρίου·

nec est invenire magnalia Dei 18:6a

18:7a

ὅταν συντελέσῃ ἄνθρωπος, τότε ἄρχεται·

6

cum consummaverit homo tunc incipit

18:6b

18:7b

καὶ ὅταν παύσηται, τότε ἀπορηθήσεται.

et cum quieverit operabitur 8 18:7a

quid homo et quae gratia illius

18:7b

et quid11 bonum aut quid nequam illius

1 2 3 4 5 6

18:2b, 3abcd (v. 3a ὁ): Ralhfs + (v. 3a ὁ>). quis enim: NVulg. Et quis. ἐξιχνιάσει: Rahlfs ἐξιχνεύσει. Îçœ ã: 7h3 + ÒÞþã. et: NVulg. Aut. incipit: NVulg. incipiet.

18:8a

Τί ἄνθρωπος, καὶ τί ἡ χρῆσις αὐτοῦ;

9

18:8b

τί τὸ ἀγαθὸν αὐτοῦ, καὶ τί τὸ κακὸν αὐτοῦ;

225 MS C

Syr.

18 2b+ 3a+ 3b+ 3c+ 3d+

18:4a

? ï > [228r. a] ÎÙÎÑäà ÒÞþã Îçã .€z{ËÃ

4a

.z{ĄÃÅ ¿çäæ 4eÎçA ã {s

4b

18:4b

5a 5b

6a 6b 18:7a

> …Îæz 7¿þæs ÛçÂx ? …{ÍäàÎþ .èÙüþã

7a

> .…{ÍãĀæ f…ÎÂ{Āæ …s{

7b

? f…{ÍæüéÎÐ ¿çã{ .10¿þçÚ砅Îæs ¿çã e…{Í捏ÎÙ ¿çã{

8a

18:7b

18:8a

18:8b

¿çã{ e…{zÎþÚ A

7 8 9 10 11 12

k…{zÎÃÓ ¿çã{

12

? ? ¿þæs ÛçÂx: 7h3 ¿þçÚçÂx. operabitur: NVulg. aporiabitur. Quid homo et quae gratia illius: NVulg. Quid est homo, quis defectus, et quae est utilitas illius? ? ? ¿þçÚçÂ: 7h3 ¿þæs ÛçÂ. quid: NVulg. quid est. …{zÎÃÓ: 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos …{zÎÃÚÓ (=…{zÎþç ); 9c1 [- - -].

8b

226

SIR 18:9a – 18:13c

Vulg.

LXX 18:8a

numerus dierum hominum1 multum centum anni

18:9a/9ab

ἀριθμὸς ἡμερῶν ἀνθρώπου πολλὰ ἔτη ἑκατόν· 18:9b

ἀλόγιστος δὲ ἑκάστου πᾶσιν ἡ κοίμησις.

5

18:8b

18:10a

ὡς σταγὼν ὕδατος ἀπὸ θαλάσσης καὶ ψῆϕος ἄμμου,

quasi guttae aquae a mare6 18:8c

et +sicut+ calculus harenae8 sic exigui anni in die aevi

18:10b

οὕτως ὀλίγα ἔτη ἐν ἡμέρᾳ αἰῶνος.

18:9a

18:11a

διὰ τοῦτο ἐμακροθύμησεν κύριος ἐπ᾿ αὐτοῖς

propter hoc patiens est Deus in illis 18:9b 10

et effudit super eos misericordiam suam

18:11b

καὶ ἐξέχεεν ἐπ᾿ αὐτοὺς τὸ ἔλεος αὐτοῦ.

18:10ab+

vidit +praesumptionem cordis illorum11 quoniam mala est+ et cognovit subversionem illorum quoniam nequa12 est

18:12a

εἶδεν καὶ ἐπέγνω τὴν καταστροϕὴν αὐτῶν ὅτι πονηρά·

18:11ab+ +

ideo adimplevit propitiationem suam in illis et ostendit illis13 viam aequitatis+

18:12b

διὰ τοῦτο ἐπλήθυνεν τὸν ἐξιλασμὸν αὐτοῦ.

18:12a

miseratio hominis circa proximum suum

18:13a

ἔλεος ἀνθρώπου ἐπὶ τὸν πλησίον αὐτοῦ,

18:12b

misericordia autem Dei super omnem carnem

18:13b

ἔλεος δὲ κυρίου ἐπὶ πᾶσαν σάρκα·

18:13a

qui misericordiam habet et docet15 1 2 3 4 5 6 7 8

18:13c

ἐλέγχων καὶ παιδεύων καὶ διδάσκων

hominum: NVulg. hominum ut. ¿çÚçã: W ¿çÚçã{; 9c1 [- - -]. ? ? €zÎãÎÙx: 8a1, 9m1 €zÎçÐx; 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos €zÎçÐx; 9c1 €z{[]; 10c2 []ÎçÐx. ¿Æêæ: 19-11m7 ¿Æêã. 18:9b: Rahlfs >. guttae aquae a mare: NVulg. gutta aquae maris deputati sunt. ? ôàs ¿ćáÐ èã and èÙÍÙĀÙs ¿ćà ¿æz ¿ćäáï. 10c1 marg. note by second hand: èã èÚçý harenae: NVulg. arenae.

227 MS C

Syr.

18

18:9

? 2 ¿Ñäà 4¿Æêæ ËÝ f¿þæüÂx 3€zÎãÎÙx ¿çÚçã ? .èÚçý À¾ćã

9a

9b+ 18:10a

k¿ćäÙ èã ÁxÎÅ ¿ćáääàx ßÙs 7

10a

.¿ćáÐ èã Àxüò ßÙs{

10b

18:10b

18:10c

? ôàs m¿æz ¿ćäáï èã èÚçý

10c+

? .¿úÙx|x ¿ćäáð ¿ćãÎÙ ËÐ ßÙs èÙÍÙĀÙs ¿ćà

10d+

18:10d

18:11a

.9…{Íäï ÍÐ{ üÆã ¿æz âÔã A

11a

> .€zÎäÐă A …{ÍÚáï Ëýs{

11b

> âÔã .€z ¿þÚA  f…{züÐx ˆËÙx

12a

.…{ÍçúÂÎý ÛÆés f¿æz âÔã A

12b

.züê ÄÙüù âï f¿þæüÂx ¿ćäÐă A

13a

…{ÍáÝ âï fÀÍàsx €zÎäÐă{

13b

18:11b

18:12a

18:12b

18:13a

18:13b

? ï > .€z{ËÃ

14

18:13c

> > .…{Íà ôáã{ fÁx{ 9 10 11 12 13 14 15 16

…{Íäï: Mos …{ÍÚáï. effudit: NVulg. effundit. illorum: NVulg. eorum. nequa: NVulg. nequam. illis: NVulg. eis. …{ÍáÝ: 11m6 >. misericordiam habet et docet: NVulg. reprehendit, docet et. åÞÑã: 10c1 åÞÑã{.

> åÞÑã

16

13c

228

SIR 18:13d – 18:20a

Vulg.

LXX 18:13b

18:13d

καὶ ἐπιστρέϕων ὡς ποιμὴν τὸ ποίμνιον αὐτοῦ.

erudit quasi pastor1 gregem suum 18:14a

misereatur excipiens2 doctrinam miserationis

18:14a

τοὺς ἐκδεχομένους παιδείαν ἐλεᾷ

18:14b

18:14b

καὶ τοὺς κατασπεύδοντας ἐπὶ τὰ κρίματα αὐτοῦ.

et qui festinant4 in iudiciis eius 18:15a

18:15a

Τέκνον, ἐν ἀγαθοῖς μὴ δῷς μῶμον

5

fili in bonis non des quaerellam

18:15b

et 6 omni dato non des tristitiam verbi +mali+

18:15b

καὶ ἐν πάσῃ δόσει λύπην λόγων.

18:16a

18:16a

οὐχὶ καύσωνα ἀναπαύσει δρόσος;

nonne ardorem refrigerabit ros 18:16b

18:16b

οὕτως κρείσσων λόγος ἢ δόσις.

sic et verbum melius quam datus8 18:17a

nonne ecce verbum super datum bonum

18:17a

οὐκ ἰδοὺ λόγος ὑπὲρ δόμα ἀγαθόν;

18:17b

18:17b

καὶ ἀμϕότερα παρὰ ἀνδρὶ κεχαριτωμένῳ.

et10 utraque cum homine iustificato11 18:18a 13

18:18a

μωρὸς ἀχαρίστως ὀνειδιεῖ,

14

stultus achariter inproperabit

18:18b, 19a

et datus indisciplinati tabescere facit oculos 19 + ante iudicium para iustitiam15 tibi+

18:18b

καὶ δόσις βασκάνου ἐκτήκει ὀϕθαλμούς.

18:19b

18:19a

Πρὶν ἢ λαλῆσαι μάνθανε

et antequam loquaris disce 18:20a

18:19b

καὶ πρὸ ἀρρωστίας θεραπεύου.

ante languorem adhibe medicinam 18:20b

et ante iudicium interroga te ipsum18 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

18:20a

πρὸ κρίσεως ἐξέταζε σεαυτόν,

pastor: NVulg. pastor dirigens. misereatur excipiens: NVulg. Miseretur excipientibus. Ÿ Ÿ èÚÞêãx: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos èÙüÃêãx. et qui festinant: NVulg. et festinantibus. quaerellam: NVulg. querelam. et: NVulg. et in. ¿ÂÎý: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ÂÎþà; 10c2 s[]Îþà. datus: NVulg. datum. ? ÀĀÂzÎã: 13a1ÀĀÂÍÂÎã; 10c2 À[]Îã. et: NVulg. Sed.

229 MS C

Syr.

18

> > ßÙs …{Íà ßòÍã{ .zÏÆà ¿ïx ¿ÃÓ> ¿Úï

13d

18:13d

18:14a

> .€zÎäÐĄà 3èÚÞêãx èÚáÙ¾ćà …{ÍÚÂÎÓ

14a

> d€zÎç? ÙA Ëà èÚáÃúãx èÚáÙs{

14b

> .¿ćáݏ ¿ćà fzüÃÑà u¾Ôãx èäà €üÂ

15a

> > èäÂ{ .ßçÚï Ž¾Â ¿ćà fuÍÙx

15b

m¿ÂÎý âÔÃãx üÚÅ ÁüÔã ßÙs

16a

.ÀĀÂzÎã ¿ÞòÍã ÀĀáã ¿çÝz

16b

fÀĀÂzÎã èãx eÀĀÃÓ> ÀĀáã üÚÅ ĀÙs .€z ¿ÃÓ>

17a

18:14b

18:15a

18:15b

18:16a 7

18:16b

18:17a 9

18:17b

.ÁĄþÝ ¿þæs âï

fèÙÍُă{

17b

> ¿ćà Ëï fËêÑã üÚÅ ¿ćáÞé .ÀÎÃÚÓ ËÃï

18a

12

18:18a

18:18b

? ¿ÞÙĀã f¿ðÚýx .¿çÚï

zĀÂzÎã{

18b

ŽĀݏ ¿ćà Ëï

19a

.¿Úés ßà Ûð fzüݏ ¿ćà Ëï{

19b

16

18:19a

> [228r. b] ßà Ûð .Á{Ëï

17

18:19b

18:20a

.¿ćà‹> 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

iustificato: NVulg. gratioso. èÙÍُă{: 10m1, 10c1, 10c2 èÙÍُ{; W èÙÍُă. achariter: NVulg. acriter. inproperabit: NVulg. improperabit. iustitiam: NVulg. advocatum. zĀÂzÎã{: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos zĀÂzÎã. ŽĀݏ: 12h2 ŽĀݏ. te ipsum: NVulg. teipsum. Ëï: 7h3 Ëï{. ÀĀúï: 19-11m7 ÀĀþÚÂ.

20

fÀĀúï ßÚÔ㏠¿ćà

19

Ëï

20a

230

SIR 18:20b – 18:25a

Vulg.

LXX 18:20c

18:20b

καὶ ἐν ὥρᾳ ἐπισκοπῆς εὑρήσεις ἐξιλασμόν.

et in conspectu Dei1 invenies propitiationem 18:21a

18:21a

πρὶν ἀρρωστῆσαί σε ταπεινώθητι

ante languorem humilia te 18:21b

18:21b

καὶ ἐν καιρῷ ἁμαρτημάτων δεῖξον ἐπιστροϕήν.

et in tempore infirmitatum4 ostende conversationem5 +tuam+ 18:22a

18:22a

μὴ ἐμποδισθῇς τοῦ ἀποδοῦναι εὐχὴν εὐκαίρως

non inpediaris operari semper6 18:22bc+

18:22b

καὶ μὴ μείνῃς ἕως θανάτου δικαιωθῆναι.

et non veteris9 usque ad mortem iustificari + quoniam merces Dei manet in aeternum+

18:23a

18:23a

πρὶν εὔξασθαι ἑτοίμασον σεαυτὸν

ante orationem10 praepara animam tuam 18:23b

18:23b

καὶ μὴ γίνου ὡς ἄνθρωπος πειράζων τὸν κύριον.

et noli esse quasi homo qui temptat Deum12

18:24a

18:24a

μνήσθητι θυμοῦ ἐν ἡμέραις τελευτῆς

memento irae in die consummationis 18:24b 14

18:24b 15

et tempus retributionis in conversatione facies

καὶ καιρὸν ἐκδικήσεως ἐν ἀποστροϕῇ προσώπου.

18:25a

memento paupertatis16 in tempore abundantiae 1 2 3 4 5 6 7 8 9

18:25a

μνήσθητι καιρὸν λιμοῦ ἐν καιρῷ πλησμονῆς,

conspectu Dei: NVulg. hora visitationis. ¿çÂÏà{: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿çÂÏÂ{. ¿ćàËï: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, W, Moss ¿ćàËï{; CB ¿ćà Ëï. infirmitatum: NVulg. peccati. conversationem: NVulg. conversionem. inpediaris operari semper: NVulg. sinas te impediri reddere votum tempore opportuno. {üÃðà: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos {üÃðäà. œ ? ? ßÚÂÎÐ: 7h3 ßÙÍÔÐ. non veteris: NVulg. ne tardes.

231 MS C

Syr.

18

18:20b

> ÀĀúïx 2¿çÂÏà{ .ßÚçï{ mÍÚÑÞý

20b

> ¿ćà‹ eâù 3¿ćàËï .ÛðÂ{

21a

.ÀĀùx| uz f¿ÔЏ ¿ćà Ëï{

21b

? 7 .8ßÚÂÎÐ {üÃðà ¿ćáݏ ¿ćà A

22a

> À{z ¿ćà{ ßà ŒÎïx ¿ćãËï ŽËã

22b

18:21a

18:21b

18:22a

18:22b

18:22c

? .ßÙÍÔÐ èã uĀäà ¿çÂ| fƒ ¿ćà

22c+

.üÐ{Āþã ¿ćà fÀÎãx üÝxs

22d+

18:22d

18:23a

mßٍËæ ÄÚÓ>

{x ¿ćà Ëï

23a

.züã ¿êçãx ÁüÃÅ ßÙs À{z ¿ćà{

23b

11

18:23b

18:23c

? .ÀÍÔÐ ¿ÔÑäà ôé{ ¿ćà

23c+

? .ĀÚÝ| âÔã A ¿ćà f¿ÚãËúÂx

23d+

18:23d

18:24a

? .ÀÍÔÐ

> …{ÍáÝx {z ÀüÑ ÀÏÅ{x üÝxs

24a

? .¿òs ßçã ßòÍæ ¿ćà fÀĀúïx ¿çÂÏÂ{

24b

13

18:24b

18:25a

? e¿ðÃé ÛãÎÚ ¿çóÞà üÚÝx ĀÙ{z A

17

10 11 12 13 14 15 16 17

orationem: NVulg. votum. {x: 12h2 {Ëæ (orthographical variant). temptat Deum: NVulg. tentat Dominum. …{ÍáÝx: 7h3 …{ÍàÎÝx. tempus: NVulg. suo tempore. conversatione facies: NVulg. conversione faciei. paupertatis: NVulg. famis. ? ? ¿ðÃé ÛãÎÚÂ: 12h2 ¿ðÃéx ¿ćãÎÚÂ; 11c1 ¿ðÃé ÛãÎÚÂ.

25a

232

SIR 18:25b – 18:31a

Vulg.

LXX 18:25b

18:25b

et necessitatem1 paupertatis in die divitiarum

πτωχείαν καὶ ἔνδειαν ἐν ἡμέραις πλούτου.

18:26a

18:26a

ἀπὸ πρωίθεν ἕως ἑσπέρας μεταβάλλει καιρός,

a mane usque ad vesperam mutatur tempus 18:26b

18:26b

καὶ πάντα ἐστὶν ταχινὰ ἔναντι κυρίου.

et haec omnia citata in oculis Dei 18:27a

18:27a

Ἄνθρωπος σοϕὸς ἐν παντὶ εὐλαβηθήσεται

homo sapiens in omnibus metuet 18:27b

18:27b

καὶ ἐν ἡμέραις ἁμαρτιῶν προσέξει ἀπὸ πλημμελείας.

4

et in diebus delictorum adtendet ab inertia

18:28a

18:28a

πᾶς συνετὸς ἔγνω σοϕίαν

omnis astutus agnovit5 sapientiam 18:28b

18:28b

καὶ τῷ εὑρόντι αὐτὴν δώσει ἐξομολόγησιν.

et invenienti eam dabit confessionem 18:29ab+

18:29a

συνετοὶ ἐν λόγοις καὶ αὐτοὶ ἐσοϕίσαντο

sensati in verbis et ipsi sapienter egerunt +et intellexerunt veritatem et iustitiam+ 18:29c

18:29b

καὶ ἀνώμβρησαν παροιμίας ἀκριβεῖς.

8

et inploraverunt proverbia et iudicia

18:29c 10

κρείσσων παρρησία ἐν δεσπότῃ μόνῳ 18:29d

ἤπερ νεκρᾷ καρδίᾳ νεκρῷ ἀντέχεσθαι. 18:30a

HD 13

DE CONTINENTIA ANIMAE

᾿Εγκράτεια ψυχῆς

18:30b

18:30a

᾿Οπίσω τῶν ἐπιθυμιῶν σου μὴ πορεύου

Post concupiscentias tuas non eas 18:30c

18:30b

καὶ ἀπὸ τῶν ὀρέξεών σου κωλύου·

et a voluntate tua avertere15 18:31a 16

si praestes animae tuae concupiscentiam eius 1 2 3 4 5 6 7 8 9

18:31a

ἐὰν χορηγήσῃς τῇ ψυχῇ σου εὐδοκίαν ἐπιθυμίας,

necessitatem: NVulg. necessitatum. èÙÍáÝ: 7h3 èÙÍàÎÝ. ‰‹¾æ: 11m6 ôà¾æ (error). adtendet ab inertia: NVulg. cavebit a malitia. agnovit: NVulg. agnoscit. > > ï{ËÚà{. ? ÍÚï{ËÚà{: 7h3, Mos ÍÚ ÀĀÙÎЏ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀÙx{. inploraverunt: NVulg. effuderunt tamquam pluviam. ÀĀÙüоćà: 7h3 ÀĀÙüÑà; 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀüÑà.

233 MS C

Syr.

18

18:25b

? .ÁÎï ÛãÎÚ ÀÎÙÎçï{ ÀÎçÞêã{

25b

18:26a

.¿æËï ¿çþã f¿þãüà Áüò‹> èã

26a

? …ĄÚóý fèÚàz ? èÙÍàÎÝ{ .ÀÍàs „Ëù èÚæs

26b

18:26b

18:27a

.3‰‹¾æ 2èÙÍáÝ èÚàÍà f¿ćäÚÞÐ ÁüÃÅ

27a

? .¿þÚ èã âÐËæ ¿ćà ¿ðý{x ÀĀãÎÚÂ{ A

27b

18:27b

18:28a

> .ÀĀäÞÐ Îóáäà åÚÞÐx âÞà

28a

> .7ÀĀÙÎЏ ƒĀäà 6fÍÚï{ËÚà{

28b

? .…ÎäÞÐĀæ f…Îæz ‰s ¿çóàÎÙ ÛäÚÞÐ

29a

18:28b

18:29a

18:29b

? ? 9ÀĀÙüоćà ¿ćãËï f…ÎïËæ{ > .¿ćàĀãx ¿ćáã

29b

18:29c

d.12¿çóàÎÙ{ fÀĀäÞÐx

11

? ¿ćáã{

29c+ 29d+ HD

18:30a

.ƒ|s ¿ćà fßþóæ Āà¾ý ĀÂ

€üÂ

30a

> > mÍÚáÝ fzĀō èã{

30b

> ËÃï üÚÅ …s

31a

14

18:30b

18:31a

mßþóæx ¿çÚ‹

10 11 12 13 14 15 16 17

17

18:29cd: Rahlfs >. ? ¿ćáã{: Mos ¿ćáã{. > ¿çóàÎÙ{: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos + ¿þóæx; 10m1, 10m3, 11m6 ¿þóæ after 18:30 ÍÚáÝ. HD: Rahlfs +. €üÂ: 13a1 >. voluntate tua avertere: NVulg. voluptatibus tuis te contine. concupiscentiam eius: NVulg. beneplacitum concupiscentiae. Ÿ ËÃï üÚÅ: 7h3, 8a1 üÚÅ ËÃï.

234

SIR 18:31b+ – 19:3a

Vulg.

LXX 18:31b

18:31b

ποιήσει σε ἐπίχαρμα τῶν ἐχθρῶν σου.

faciet te in gaudium inimicis1 18:32a

ne oblecteris in turbis nec in modicis

18:32a

μὴ εὐϕραίνου ἐπὶ πολλῇ τρυϕῇ,

2

18:32b

18:32b

μὴ προσδεηθῇς5 συμβολῇ αὐτῆς.

ad duas est enim commissio illorum4 18:33a 7

ne fueris mediocris in contentione ex fenore

18:33a

μὴ γίνου πτωχὸς συμβολοκοπῶν ἐκ δανεισμοῦ,

18:33b

18:33b

καὶ οὐδέν σοί ἐστιν ἐν μαρσιππίῳ·

et non est tibi nihil10 in sacculo 18:33c

18:33c 14

13

eris enim invidus tuae vitae

ἔσῃ γὰρ ἐπίβουλος τῆς ἰδίας ζωῆς.

Vulg.

LXX 19:1a

19:1a

ἐργάτης μέθυσος οὐ πλουτισθήσεται,

operarius ebriacus15 non locupletabitur 19:1b

19:1b

καὶ ὁ ἐξουθενῶν τὰ ὀλίγα κατὰ μικρὸν πεσεῖται. 17

et qui spernit modica paulatim decidet 19:2ab+

vinum et mulieres apostatare faciunt sapientes +et arguent sensatos+20

19:2a

οἶνος καὶ γυναῖκες ἀποστήσουσιν συνετούς,

19:3a

19:2b

καὶ ὁ κολλώμενος πόρναις τολμηρότερος ἔσται·

et qui se iungit fornicariis erit nequa22 19:3bc+ 23 +

putredo et vermes hereditabunt illum extolletur in exemplum maius24+ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

et

19:3a

σήπη καὶ σκώληκες κληρονομήσουσιν αὐτόν,

inimicis: NVulg. inimicis tuis. turbis nec in modicis: NVulg. multa epulatione. À¾ÅÎêÂ: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos À{¾ÚÆêÂ. ad duas est enim commissio illorum: NVulg. duplex enim portio est paupertas illius. προσδεηθῇς: Rahlfs προσδεθῇς. èٍ: 7h3 èÙă. mediocris in contentione ex fenore: NVulg. ganeo et potator. 18:33ab: cf. 4Q525.24.4 (see Puech, Qumrân grotte 164–65, and “Ben Sira,” 87). ‫זולל‬: Peters: incorr. ‫סולל‬. et non est tibi nihil: NVg cum nihil tibi est. [.]‫ומאומ‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;ומאומ]ה‬Ben-Ḥayyim: [‫ומאומ]ה‬. ‫אין‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אין‬.

235 MS C 18:31b

Syr.

‫ס‬.Be

18:31b

> ßÙs > .z¾çéx ¿çÚ‹ ËÃïx {z {z

31b

? 3 m¿úÚçòx À¾ÅÎê ÁËЏ ¿ćà

32a

.d.dèÚÞêã À{z 6èٍ ËÐ ¿ćàx

32b

kûúò{ âÚà|{ €{{ èÚÞêã À{z ¿ćà [228r. c]

33a

 ‫… שונא‬. 18:32a

‫ס‬.Be

18:32a

‫ תענוג‬/ ‫אל תשמח אל שמץ‬ 18:32b

‫ס‬.Be

18:32b

/ ‫אשר פי שנים רישו‬ 18:33a

‫ס‬.Be

18:33a

‫ אל תהי זולל וסובא‬ 9

18:33b

18

8

‫ס‬.Be

18:33b

‫ בכיס‬12 ‫ אין‬/ 11[.]‫ומאומ‬

.ĀÚà ßêÚÞ „Ëã ËÝ

33b 33c+

MS C 19:1a

‫ס‬.Be

16

19:1b

Syr. 19:1a

‫ ]…[עשיר‬/ ‫פועל זאת‬

‫ס‬.Be

.Āðæ ¿ćà ¿Ù{ ¿ćáðò

1a

> ¾æ Áüê åЍx{

1b

.¿Ãà èÙÏÑóã fÀĀæs{ ÁüäÐ A

2a

.˾æ fÀĀÚæÏà ûÂxĀãx{

2b

19:1b

‫[ערער ׃‬..] / ‫ובוזה מעוטים‬

.ÀÎçÞêã A

18

19:2a‫ס‬.Be

19

19

19:2a

‫ לב‬21 ‫ יפחיזו‬/ ‫יין ונשים‬ 19:2b

3a

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

tuae vitae: NVulg. vitae tuae. 18:33c: Rahlfs >. ebriacus: NVulg. ebriosus. ‫]…[עשיר‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]לא י[עשיר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]י[עשיר‬Beentjes: ‫[עשיר‬.] ‫לא‬. καὶ: Rahlfs >. ‫[ערער‬..]: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]ית[ערער‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ית[ערער‬Beentjes: ‫יתערער‬. ¾æ: 13c1 ¾æ (error); 13a1 []¿æ. sapientes +et arguent sensatos+: NVulg. sensatos. ‫יפחיזו‬: Lévi, Peters, Segal: ‫ ;]יפח[יזו‬Smend: ‫ ;]יפח[יזו‬Ben-Ḥayyim: ‫[יזו‬..]. erit nequa: NVulg. peribit. = NVulg. 2c. = NVulg. 3c; NVulg. 19:3a+ Anima audax perdet dominum suum.

236

SIR 19:3b – 19:9a

Vulg.

LXX 19:3d

19:3b

καὶ ψυχὴ τολμηρὰ ἐξαρθήσεται.

et tolletur de numero anima eius1 19:4a 4 +

qui credit cito levis corde minorabitur

+

19:4a

Ὁ ταχὺ ἐμπιστεύων κοῦϕος καρδίᾳ,

19:4b

19:4b

καὶ ὁ ἁμαρτάνων εἰς ψυχὴν αὐτοῦ πλημμελήσει.

et qui delinquit in animam suam insuper habebitur5 19:5a

19:5a

ὁ εὐϕραινόμενος κακίᾳ καταγνωσθήσεται,

7

8

qui gaudet iniquitati denotabitur

19:5b

ὁ δὲ ἀντοϕθαλμῶν ἡδοναῖς στεϕανοῖ τὴν ζωὴν αὐτοῦ. 9

19:6a

ὁ ἐγκρατευόμενος γλώσσῃ ἀμάχως βιώσεται, 19:5b+c, 6a+b+ 10

et qui odit correptionem comminuetur vita et qui odit loquacitatem extinguit11 malitiam 6 + qui peccat in animam suam paenitebitur et qui iucundatur malitia denotabitur12+

19:6b/6

καὶ ὁ μισῶν λαλιὰν ἐλαττονοῦται καρδίᾳ.13

19:7a 14

+

19:7a

μηδέποτε δευτερώσῃς λόγον,

+

ne iteres verbum nequam et durum

19:7b

19:7b

καὶ οὐθέν σοι οὐ μὴ ἐλαττονωθῇ.

et15 non minoraberis 19:8a

amico et inimico noli enarrare +sensum tuum+17

19:8a

ἐν ϕίλῳ καὶ ἐχθρῷ μὴ διηγοῦ,

19:8b

19:8b

καὶ εἰ μή ἐστίν σοι ἁμαρτία, μὴ ἀποκάλυπτε·

18

et si est tibi delictum noli denudare

19:9a

audiet enim te et custodiet21 te

19:9a

ἀκήκοεν γάρ σου καὶ ἐϕυλάξατό σε,

1

= NVulg. 3b. Cf. Sir 6:4a HA. 3 ‫[שחית‬.]: Lévi, Peters, Segal: ‫ ;]ת[שחית‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫]ת[שחית‬. 4 corde: NVulg. corde est et. 5 insuper habebitur: NVulg. quis innoxium faciet. Ÿ 6 ¿ÔÑãx: 7h3 ÄÚÑãx. 2

7 8 9 10 11 12

iniquitati: NVulg. iniquitate. κακίᾳ: Rahlfs καρδίᾳ. Text = Syr. ÀĀþÚÂ, Lat. iniquitati. 19:5b, 6a: Rahlfs +. comminuetur: NVulg. minuetur. extinguit: NVulg. exstinguit. qui peccat in animam suam paenitebitur et qui iucundatur malitia denotabitur: NVulg. >.

237 MS C ‫ס‬

Be

19:3b /19:2b

Syr.

19

19:3

> ËÂ{ fÀĀóÙøÐ ¿þóæ .züã A

3b

.{z ¿çÚï üÚêÐ fâÆð èäÙÍãx{

4a

.€zÎÚÝÏæ ÎçA ã Íþóæ 6¿ÔÑãx

4b

> > .zü À{Íæ fÀĀþÚ âï ÁËÐx{ A

5a

‫ בעליה‬3‫[שחית‬.] / ‫ ונפש עזה‬2 19:4a

19:4b

19:5

5b+

6a+ 19:6

> .{z ¿çÚï üÚêÐ ÀĀáã ¿æx

6b

.ÀĀá㠿描 ¿ćà fåáðà

7a

‚ËêÑæ ¿ćà ÿæs{

7b

> .âÅx ¿ćà À¾çêÂ{ f¿ćäÐüÂ

8a

> ßà ĀÙs …s{ fÀÍÔÐ

8b

19:7a

19:7b 16

19:8a

19:8b

.…{ÍÚáï ÛðÂ

19

19:8c

.ƒÎÝs ¿ćà fÿæsx À‹Ąù

20

åáðà{

8c+

19:9a 24

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

καρδίᾳ: Rahlfs κακίᾳ (cf. Lat. malitiam). Text = Syr. ¿çÚï. ne: NVulg. Ne umquam. et: NVulg. et prorsus. ‚ËêÑæ: 13a1 + Û with abbreviation sign ( €ü ?). 19:8a: NVulg. De amico et inimico noli narrare. si: NVulg. si notum. ? > ÀÍÔÐ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀÍÔÐ. åáðà{: 7h3 åáðà. custodiet: NVulg. cavebit. Cf. Prov 25:10. Ÿ ßðäþæx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ñäýx. ßÚçêæ: 12h2 ‚ËêÑæ.

kßÚçêæ

> ¿ćàx22 ßðäþæx èã

23

9a

238

SIR 19:9b – 19:16a

Vulg.

LXX 19:9bc+

et quasi defendens peccatum odiet te +et sic aderit tibi semper+1

19:9b

καὶ ἐν καιρῷ μισήσει σε.

19:10a

19:10a

ἀκήκοας λόγον, συναποθανέτω σοι·

audisti verbum +adversus proximum+ conmoriatur2 in te 19:10b

19:10b

θάρσει, οὐ μή σε ῥήξει.

3

fidens quoniam non te disrumpet

19:11a

19:11a

ἀπὸ προσώπου λόγου ὠδινήσει μωρὸς

a facie verbi parturit4 fatuus 19:11b

19:11b

ὡς ἀπὸ προσώπου βρέϕους ἡ τίκτουσα.

5

tamquam gemitus partus infantis 19:12a

19:12a

βέλος πεπηγὸς ἐν μηρῷ σαρκός,

sagitta infixa femori carnis 19:12b

19:12b

οὕτως λόγος ἐν κοιλίᾳ μωροῦ.

sic verbum in corde stulti 19:13aα

corripe amicum ne forte non intellexerit8

19:13a

Ἔλεγξον ϕίλον, μήποτε οὐκ ἐποίησεν,

19:13aβ +

et9 dicat non feci+ aut si fecerit ne iterum addat facere

19:13b

καὶ εἴ τι ἐποίησεν, μήποτε προσθῇ.

19:14a

19:14a

ἔλεγξον τὸν πλησίον, μήποτε οὐκ εἶπεν,

corripe proximum ne forte non10 dixerit 19:14b

19:14b

καὶ εἰ εἴρηκεν, ἵνα μὴ δευτερώσῃ.

et si dixerit ne forte iteret 19:15

corripe amicum saepe enim fit commissio14

19:15a

ἔλεγξον ϕίλον, πολλάκις γὰρ γίνεται διαβολή,

19:16a

19:15b

καὶ μὴ παντὶ λόγῳ πίστευε.

et non omni verbo credas 19:16b

est qui labitur lingua sed non ex animo

1 + 2 3 4 5 6 7 8

19:16a

ἔστιν ὀλισθάνων καὶ οὐκ ἀπὸ ψυχῆς,

et sic aderit tibi semper+: NVulg. >. proximum conmoriatur: NVulg. proximum tuum? Commoriatur. disrumpet: NVulg. dirumpet. parturit: NVulg. parturiet. gemitus partus: NVulg. parturiens a facie. èã: 10m1, 10m3, 11m6 >. > > ÍàÎ ï: A 10m1 Íäï (error). non intellexerit: NVulg. fecerit malum.

239 MS C

Syr.

19

19:9b

.ßÃþÑæ ¿Ð{üé ßÙs{

9b

19:10a

.ßÃ᠏Î㏠fÀĀáã Āðäý A

10a

.ŒÎò{ ßïϏx Á¾Å {z ¿ćà

10b

> ÀĀáã j¿ćáÞé âÃÑã A „Ëù èã

11a

> > .7ÍàÎ ï A „Ëù 6èã ÀËáÙ ¿ćáÃÑãx ßÙs

11b

19:10b

19:11a

19:11b

19:12a

jÁüÃÅx z{üÑ ¿Ñãx Á¾Å ßÙs A

12a

19:12b

? .d.¿ćáÞéx €zÎðä ÀĀáã ¿çÝz

12b

> ëÝs .ÿÚA Âx ËÃðæ ¿ćàx fßäЍ

13a

.ôéÎæ ¿ćàx fËÃï A …s{

13b

19:13a

19:13b

19:14a

ëÝs

14a

¿ćàx füãs …s{ A

14b

> fèÚçÂ| ? ¿ćäÝx âÔã jßäЍ > ëÝs âݾćã À{z .¿úÙüé À‹üù

15a

.üã¾æ

12

¿ćäàx fßÃÙüù

11

19:14b

.¿æĀæ

13

19:15a

19:15b

> .ßÃà èäÙÍæ ¿ćáã âÞà

¿ćà{

15b

> .ÍÃà èã ¿ćà{ f¿ÔÐx üÚÅ ĀÙs

16a

15

19:16a

9 10 11 12 13 14 15

et: NVulg. et ipse. non: NVulg. >. ëÝs: 13c1 >. ¿ćäàx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćàx. ¿ćàx: 10m1, 10m3, 11m6, 19-11m7 ¿ćà. commissio: NVulg. criminatio. ¿ćà{: 13a1 ¿ćà.

240

SIR 19:16b – 19:22b

Vulg.

LXX 19:17a

quis est enim qui non deliquerit1 lingua sua

19:16b

καὶ τίς οὐχ ἥμαρτεν ἐν τῇ γλώσσῃ αὐτοῦ;

19:17b

corripe proximum antequam commineris

19:17a

ἔλεγξον τὸν πλησίον3 πρὶν ἢ ἀπειλῆσαι

19:18a

19:17b

καὶ δὸς τόπον νόμῳ ὑψίστου.

et da locum timori 5 Altissimi

19:18a

ϕόβος κυρίου ἀρχὴ προσλήψεως,

7

19:18b

σοϕία δὲ παρ᾿ αὐτοῦ ἀγάπησιν περιποιεῖ. 19:19a

γνῶσις ἐντολῶν κυρίου παιδεία ζωῆς, 19:19b

οἱ δὲ ποιοῦντες τὰ ἀρεστὰ αὐτῷ ἀθανασίας δένδρον καρπιοῦνται. 19:18b +

quia+ omnis sapientia timor Dei +et in illa timere Deum+

19:20a

Πᾶσα σοϕία ϕόβος κυρίου,

19:18c

19:20b

καὶ ἐν πάσῃ σοϕίᾳ ποίησις νόμου,

et in omni sapientia dispositio legis

19:20c

καὶ γνῶσις τῆς παντοκρατορίας αὐτοῦ.

9

19:21a

οἰκέτης λέγων τῷ δεσπότῃ Ὡς ἀρέσκει οὐ ποιήσω, 19:21b

ἐὰν μετὰ ταῦτα ποιήσῃ, παροργίζει τὸν τρέϕοντα αὐτόν. 19:19a

et non est sapientia nequitiae disciplina10

19:22a

οὐκ11 ἔστιν σοϕία πονηρίας ἐπιστήμη,

19:19b

et non est cogitatus12 peccatorum prudentia

1 2 3

4 5 6 7

19:22b

καὶ οὐκ ἔστιν βουλὴ13 ἁμαρτωλῶν ϕρόνησις.

deliquerit: NVulg. deliquerit in. ¿ćà{: Mos ¿ćàx. πλησίον: Rahlfs + σου. Text = Syr. ¿þÚÃà, Lat. proximum. ¿þڜ Ãà: 7a1, 7h3; 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿þÚÂ; 9c1 [- - -]. timori: NVulg. legi. ƒÎÞà: 7h3 âÞà. 19:18ab, 19ab (v. 19b καρπιοῦνται): Rahlfs + (v. 19b καρπουνται).

241 MS C

Syr.

19

19:16b

.Íçþá 2¿ćà{ fâùĀãx ĀÙs{

16b

? 4 .åáÓ À¾ÚÆêàx f¿þÚA Ãà ëÝs A

17a

.€zÎÚçäÙz ¿ćáã 6ƒÎÞà ¿ćà{

17b

19:17a

19:17b

18a+ 18b+ 19a+ 19b+ 19:20a

? zĀáÐx [228v. a] fÀĀäÞÐ âÝ{ ÀÎÚÃæx ¿ćáã 8 . ¿Ùüãx

20a

19:20b

> .ÀĀäÞÐ €z €z A ÀÍàsx zĀáÐx{

20b 20c+ 21a+ 21b+

19:22a

.ÿÚA Âx ¿ćäÚÞÐ ĀÚà

22a

? .¿ÚæĀàÎÞéx ¿ÚÔÐx ÀĀÚ ĀÚà{

22b

19:22b

8 9 10 11 12 13

¿Ùüãx: 7h3, 8a1 ÀÍàsx. 19:20c, 21ab: Rahlfs +. disciplina: NVulg. scientia. οὐκ: Rahlfs καὶ οὐκ. cogitatus: NVulg. consilium. βουλὴ: Rahlfs ὅπου βουλὴ.

242

SIR 19:23a – 19:28b

Vulg.

LXX 19:20a

19:23a

ἔστιν πανουργία καὶ αὕτη βδέλυγμα,

est nequitia et ipsa execratio1 19:20b

19:23b

καὶ ἔστιν ἄϕρων ἐλαττούμενος σοϕίᾳ·

et est insipiens qui minuitur sapientia 19:21a

melior est homo qui deficit2 sapientia et deficiens sensu in timore

19:24a

κρείσσων3 ἡττώμενος ἐν συνέσει ἔμϕοβος

19:21b

quam qui abundat sensu et transgreditur legem + Altissimi+

19:24b

ἢ περισσεύων ἐν ϕρονήσει καὶ παραβαίνων νόμον.

19:22

19:25a

ἔστιν πανουργία ἀκριβὴς καὶ αὕτη ἄδικος,

est sollertia5 certa et ipsa iniqua 19:23a

et est qui emittit verbum certum enarrans veritatem6

19:25b

καὶ ἔστιν διαστρέϕων χάριν τοῦ ἐκϕᾶναι κρίμα, 19:25c

καὶ ἔστι δικαιῶν κρίσει σοϕός.

7

19:23b

19:26a

ἔστιν πονηρευόμενος συγκεκυϕὼς μελανίᾳ,

est qui nequiter humiliat se8 19:23c

19:26b

καὶ τὰ ἐντὸς αὐτοῦ πλήρης9 δόλου·

et interiora eius plena sunt dolo 19:24a +

et est iustus10+ qui se nimium submittit a multa humilitate

19:27a

συγκύϕων11 πρόσωπον καὶ ἐθελοκωϕῶν,

19:24b+c

et est iustus qui inclinat faciem et fingit non videre quod ignoratum est13

19:27b

ὅπου οὐκ ἐπεγνώσθη, προϕθάσει σε·

19:25a

et si ab inbecillitate virium vetetur peccare

19:28a

καὶ ἐὰν ὑπὸ ἐλαττώματος ἰσχύος κωλυθῇ ἁμαρτεῖν,

19:25b

si invenerit tempus malefaciendi malefaciet 1 2 3 4 5 6 7

19:28b

ἐὰν εὕρῃ καιρόν, κακοποιήσει.

nequitia et ipsa execratio: NVulg. astutia et ipsa exsecratio. deficit: NVulg. minuitur. κρείσσων: Rahlfs κρείττων. ÀøòĀãx: 13a1 ¿ćáÝĀãx. sollertia: NVulg. solertia. emittit verbum certum enarrans veritatem: NVulg. pervertit gratiam, ut proferat iudicium. 19:25c: Rahlfs >.

243 MS C

Syr.

19

19:23a

? > fÀÎäÙüï ĀÙs .ÀÍÔÐ ¿ÙüÂx

23a

? .ÀÍÔÐ üÚêÐx ¿ćáÞéA ĀÙs{

23b

? .ÀÍÔÐ èã 4ÀøòĀãx ¿ïËã üÚêÐ ĀÙs

24a

19:23b

19:24a

19:24b

> f¿ïËã üÙĀÙ ĀÙs{ .¿ÔÐx

24b

> åÙüïx ĀÙs .ÎáÅËäà ¿Â‹{

25a

j¿çÙA x ¿ćáÆäà åúïĀã{

25b

19:25a

19:25b

25c+ 19:26a

.¿þóæ üڏ ßÙs{ f¿ÞÚÞã ßÙs ÀÏÐĀãx ĀÙs

26a

19:26b

> ¿áã ÍÃà ÎÅ{ .¿ćáÞæ A

26b

19:27a

? > .ÀĀþÚA  ¿ïĀã{ €zÎòs

èçÝĄãx ĀÙs

27a

fÍà èÙüù> eÍà èÚïËÙ ¿ćàx ¾Â{

27b

èã ¿ćáÝĀã f¿ćáÚÐ Í ĀÚàx âÔãx ĀÙs A .¿ÔÑäàx

28a

12

19:27b

.¿æ¾Ý

14

19:28a

19:28b

> .Ž¾Ãã fÎý¾Ãäà ÒÞþã …s{ 8 9 10 11 12 13 14

nequiter humiliat se: NVulg. videtur oppressus et fractus animo. πλήρης: Rahlfs πλήρη. iustus: NVulg. >. συγκύϕων: Rahlfs συγκρύϕων. Ÿ èçÝĄãx: 7h3, 8a1, 19-11m7 èÝüãx. 19:24b+c: NVulg. Et est qui inclinat faciem suam et fingit se non audire: ubi ignoratus est, praeveniet te. Íà: 13c1 >.

28b

244

SIR 19:29a – 20:4b

Vulg.

LXX 19:26a

19:29a

ἀπὸ ὁράσεως ἐπιγνωσθήσεται ἀνήρ,

ex visu cognoscitur vir 19:26b

et ab occursu faciei cognoscitur sensatus

19:29b

καὶ ἀπὸ ἀπαντήσεως προσώπου ἐπιγνωσθήσεται νοήμων·

19:27a

19:30a

στολισμὸς ἀνδρὸς καὶ γέλως ὀδόντων

amictus corporis et risus dentium 19:27b

et ingressus1 hominis enuntiant de illo

Vulg.

19:30b

καὶ βῆμα2 ἀνθρώπου ἀναγγελεῖ τὰ περὶ αὐτοῦ.

LXX 19:28a+b

+

est correptio mendax in ira contumeliosi4 +et est indicium quod non probatur esse bonum

20:1a

Ἔστιν ἔλεγχος ὃς οὐκ ἔστιν ὡραῖος,

19:28c

et est tacens et ipse est prudens

MS B

20:1b

καὶ ἔστιν σιωπῶν καὶ αὐτὸς ϕρόνιμος.

20:1a

quam bonum est arguere quam irasci

20:2

ὡς καλὸν ἐλέγξαι ἢ θυμοῦσθαι,

20:1b

et confitentem in oratione non prohibere

20:3

καὶ ὁ ἀνθομολογούμενος ἀπὸ ἐλαττώσεως κωλυθήσεται.

20:2

sic qui facit per vim iudicium + inique12+

3 4 5

6

‫ כן עושה באונס* משפט‬10

ἐπιθυμία εὐνούχου ἀποπαρθενῶσαι νεάνιδα,

20:3

2

20:4a‫ס‬

9

concupiscentia spadonis devirginavit iuvenem8

1

20:4a

20:4b

οὕτως ὁ ποιῶν ἐν βίᾳ κρίματα.

20:4b‫ס‬

‫ עם בתולה‬13‫כן נאמן ָלן‬

ingressus: NVulg. gressus. ? βῆμα: Rahlfs βήματα (= Syr. zĀðêò{, Lat. ingressus). ¿þæs üÂx: 7a1, 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10m1, 10m3, 11c1, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ¿þæüÂx; 13a1 ¿þæsüÂx; 11m6 ÁüÃÅx. œ mendax in ira contumeliosi: NVulg. inopportuna. ÀÎçÞêã: metathesis; 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀÎçêÞã (= Γ ἔλεγχος), “which corresponds better to the version and the context. The reading of 7a1 may reflect a Christian viewpoint on poverty as virtue” (CB). > èäà: 13c1 >.

245 MS C

Syr.

19

19:29a

? .ÁüÃÅ Íà Žüò> €zÎòsx À{ÏÐ èãx fĀÙs

29a

19:29b

> ƒÎÃù èã{ Íà ˆËÙ .¿ćäÚÞÐ A

29b

? ï > ÀÎÑã ÁüÃÅx z{ÏÐ .€z{ËÃ

30a

? ? 3 .€zÎáï …xÍêã f¿þæs üÂx zĀðA êò{

30b

19:30a

19:30b

MS C

Syr.

20

20:1a

.¿Ù¾Ù ¿ćàx 5fÀÎçÞêã ĀÙs

1a

.åÚÞÐ {z{ fûÙĀýx ĀÙs{ A

1b

20:1b

20:2a

> > ëÞãx 6 > .¿ćàÎðà èäà ÀÎÃÚÓ Íà ĀÚà

2

.ÎÑÂĀþäà Íà ¿ćà{> ¿ćàx üÝ 7èã fÒÂĀþã{

3

20:2b

20:4a

.ÀĀà{Ā 11åï åï ßãËäà ¿çäÙÍã vüōĀã

4a

20:4b

> ¿çÝz .¿æøà{¾Â ¿çA Ùx ËÃïx èã

7 8 9 10 11 12 13

èã: 9c1 >. devirginavit iuvenem: NVulg. devirginans iuvenculam. Cf. 30:20bc. The cola 20:4abc in Ben-Ḥayyim (Lévi) are in HB 30:20cd+e+. Dittography. inique: NVulg. iniquum. ‫ָלן‬: Smend, Ben-Ḥayyim: ‫לן‬.

4b

246

SIR 20:4c+ – 20:8d+

Vulg.

LXX

MS B 20:4c

‫ס‬

*

‫וייי מבקש מידו‬ 1

20:4c

est tacens qui invenitur sapiens

20:5a

ἔστιν σιωπῶν εὑρισκόμενος σοϕός,

20:5 5

et est odibilis qui procax est ad loquendum

20:5b

καὶ ἔστιν μισητὸς ἀπὸ πολλῆς λαλιᾶς.

20:6a

est autem tacens non habens sensum loquellae10

20:6a

ἔστιν σιωπῶν, οὐ γὰρ ἔχει ἀπόκρισιν,

20:6b

et est tacens sciens tempus apti temporis12

20:6b

καὶ ἔστιν σιωπῶν εἰδὼς καιρόν.

20:7a

20:7a

homo sapiens tacebit usque ad tempus

ἄνθρωπος σοϕὸς σιγήσει ἕως καιροῦ,

20:7b

20:7b

lascivus autem et inprudens15 non servabunt tempus

ὁ δὲ λαπιστὴς καὶ ἄϕρων ὑπερβήσεται καιρόν.

20:8a

qui multis utitur verbis laedit animam suam18

20:8a

ὁ πλεονάζων λόγῳ βδελυχθήσεται,

20:8b

et qui potestatem sibi adsumit19 iniuste odietur

20:8b

καὶ ὁ ἐνεξουσιαζόμενος μισηθήσεται.

20:4a

quam bonum est correptum manifestare paenitentiam

20:8c

ὡς καλὸν ἐλεγχθέντα ϕανερῶσαι μετάνοιαν· 20

20:4b

sic enim effugies voluntarium peccatum 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

‫*בידך‬

20:8d

οὕτως γὰρ ϕεύξῃ ἑκούσιον ἁμάρτημα.

‫בידך‬: Schechter/Taylor: ‫ ;בידן‬Smend: ‫ ;בידו‬Ben-Ḥayyim: [‫ביד)ן(]ו‬. ‫יש‬: Smend: [‫]יש‬. ‫[ש‬....]: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]מחרי[ש‬Ben-Ḥayyim: ‫[ש‬..]. [....]‫ונחש‬: Lévi, Peters: [‫ ;ונחשב ]חכם‬Smend: [‫ ;ונחשב ]חכם‬Segal: [‫ ;ונחש]ב חכם‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;ונחשב‬Beentjes: […] ‫ונחשב‬. qui: NVulg. quia. ‫[ש‬..]: Lévi: ‫ ;]ו[יש‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;]וי[ש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]וי[ש‬Beentjes: ‫[ש‬.]. ‫נמאס‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נמאס‬. ‫בריב‬: Smend: ‫ברוב‬. […]: Lévi, Peters, Segal: [‫ ;ש]יח‬Smend: [‫ ;ש]יחו‬Beentjes: [..]‫ש‬. 20:6a: NVulg. Est tacens non habens responsum.

247 MS C

Syr.

20 4c+

20:5a‫ס‬.Be

20:5a

/ 4[....]‫ ונחש‬3‫[ש‬....] / 2‫יש‬ 20:5b‫ס‬.Be

5a

? .zĀÚïÎýx À¾ÅÎê f¿æĀêãx ĀÙs{

5b

20:5b

/ [...] ‫[ש נמאס בריב‬..] 9

.¿ćäÚÞÐ ÄþÐĀã ûÙĀý ËÝx ĀÙs

8

7

6

20:6a‫ס‬.Be

/ ‫יש מחריש מאין מענה‬

20:6

> .Îááääà Íà ¿ćà{> ¿ćàx ¿ÞÙs fâáäãx

11

ĀÙs

6a

20:6b‫ס‬.Be

// ‫ויש מחריש כי ראה עת‬ 20:7a‫ס‬.Be

6b 20:7a

> f¿ćäÚÞÐ ÁüÃÅ{ .¿æËï üÔæ

/ 14‫ עד עת‬13‫חכם יחריש‬ 20:7b‫ס‬.Be

‫ עת‬16‫וכסיל לא ישמור‬

7a

20:7b

> ¿ćà .¿æËï üÔæ

> ÁüÃÅ{ f¿Ðüã{ f¿ćàÎï

7b

? .¿æĀêã zĀÚïÎýx À¾ÅÎêÂx ĀÙs

8a

? f…ÎæĀêæ fÀ¾ÅĀãx{ [228v. b] .€zÎÚÐ

8b

17

20:8a

20:8b

8c+

8d+

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

ĀÙs: 12h2 ĀÙs{; 9c1 [- - -]. apti temporis: NVulg. aptum. ‫יחריש‬: Lévi: ‫מחריש‬. ‫ ת‬line-filler. inprudens: NVulg. imprudens. ‫ישמור‬: Smend: ‫ישמר‬. > 7h3 ¿ćàÎï{ ¿Ðüã. ¿Ðüã{ f¿ćàÎï: laedit animam suam: NVulg. exsecrabitur. adsumit: NVulg. assumit. 20:8cd: Rahlfs >.

248

SIR 20:9a – 20:13b

Vulg.

LXX 20:9a

est processio1 in malis viro + indisciplinato+

20:9a

Ἔστιν εὐοδία ἐν κακοῖς ἀνδρί,

20:9b

et est inventio in detrimentum

20:9b

καὶ ἔστιν εὕρεμα εἰς ἐλάττωσιν.

20:10a

est datus qui non sit utilis4

20:10a

ἔστιν δόσις, ἣ οὐ λυσιτελήσει σοι,

20:10b

et est datus5 cuius retributio duplex

20:10b

καὶ ἔστιν δόσις, ἧς τὸ ἀνταπόδομα διπλοῦν.

20:11a

est propter gloriam minoratio

20:11a

ἔστιν ἐλάττωσις ἕνεκεν δόξης,

20:11b

et est qui ab humilitate levavit6 caput

20:11b

καὶ ἔστιν ὃς ἀπὸ ταπεινώσεως ἦρεν κεϕαλήν.

20:12a

est qui multa redimat modico pretio

20:12a

ἔστιν ἀγοράζων πολλὰ ὀλίγου

20:12b

et restituens ea7 septuplum

20:12b

καὶ ἀποτιννύων αὐτὰ ἑπταπλάσιον.

20:13a

sapiens in verbis se ipsum8 amabilem facit

20:13a

ὁ σοϕὸς ἐν ὀλίγοις9 ἑαυτὸν προσϕιλῆ ποιήσει,

20:13b

gratiae autem fatuorum effundentur

1 2 3 4 5 6

MS B

20:13b

χάριτες δὲ μωρῶν ἐκχυθήσονται.

processio: NVulg. processus. ÍæüéÎÑàx: 12h2 + {z. üÚÅ: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos (= Γ) >. datus qui non sit utilis: NVulg. datum, quod non est utile. datus: NVulg. datum. levavit: NVulg. levat.

249 MS C

Syr.

20

20:9a

.ÁüÃÅx {z zĀþÚA Ãàx „Ëã ĀÙs

9a

? .2ÍæüéÎÑàx fÀĀÚïÎý ĀÙs{

9b

20:9b

20:9c

¿òÎð f¿ò¾Ý ÁËýx 3üÚÅ ¿çÞÙs j€zÎÚÐüò{

9c+

> ¿ćà{ Áüýx ßäЍx zÎäЍ ËÂ{ ¿çÝz > .ÍÚÑÞý

9d+

20:9d

10a

10b

11a 11b 20:12a

jÎï| ßÙs ÛÆé> ‰ÏÙx ĀÙs

12a

> .¿ðÃþ ËÐ fÍà ˆüò{

12b

20:12b

20:13a‫ס‬.Be

‫ נפשו‬10‫ במעט דבר‬/ ‫חכם‬

13a

20:13b‫ס‬.Be ; 20:13cd‫ס‬ 11

7 8 9 10 11 12

‫ כסילים ישפוך‬/ ‫וטובת‬ ..... // ‫חכמה‬12

ea: NVulg. ea in. se ipsum: NVulg. seipsum. ὀλίγοις: Rahlfs λόγοις. Smend: +‫יאהיב‬+. ‫ישפוך‬: Smend: ‫ ;ישפכו‬Beentjes: ‫ישפוד‬. ‫חכמה‬: Lévi, Segal: 20:13b; Peters: after 37:26; Ben-Ḥayyim: 20:13c; Beentjes: 20:30a.

13b

250

SIR 20:14a – 20:16c

Vulg.

LXX 20:14a

datus insipientis non erit utilis tibi1

MS B 20:14a

δόσις ἄϕρονος οὐ λυσιτελήσει σοι, 20:14b

ὁμοίως δὲ καὶ βασκάνου δι᾿ ἀνάγκην αὐτοῦ·

4

20:14b

oculi enim illius septimplices5 sunt

20:14c/14b

οἱ γὰρ ὀϕθαλμοὶ αὐτοῦ ἀνθ᾿ ἑνὸς πολλοί·

20:15a

exigua dabit et multa inproperabit6

20:15a

ὀλίγα δώσει καὶ πολλὰ ὀνειδίσει

20:15b

et apertio oris illius inflammatio est7

20:15b

καὶ ἀνοίξει τὸ στόμα αὐτοῦ ὡς κῆρυξ·

20:16a

hodie fenerat8 quis et cras expetit

20:15c

σήμερον δανιεῖ καὶ αὔριον ἀπαιτήσει,

20:16b

et11 odibilis12 homo huiusmodi

20:15d

μισητὸς ἄνθρωπος ὁ τοιοῦτος.

20:17a

20:16a

μωρὸς ἐρεῖ Οὐχ ὑπάρχει μοι ϕίλος,

fatuo non erit amicus14 20:17b

et non erit15 gratia bonis illius16

20:16b

καὶ οὐκ ἔστιν χάρις τοῖς ἀγαθοῖς μου·

20:18a

qui enim edunt panem illius falsi17 linguae sunt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

20:16c/17a

οἱ ἔσθοντες τὸν ἄρτον αὐτοῦ ϕαῦλοι γλώσσῃ,

20:14a: NVulg. Datum insipientis non erit utile tibi. zĀÂzÎã: 9m1 zĀÂz{[]. ¿ćáÞéx: 11m6 ÁüÃÅx. 20:14b: Rahlfs >. septimplices: NVulg. septemplices. inproperabit: NVulg. improperabit. inflammatio est: NVulg. quasi clamantis. fenerat: NVulg. feneratur. €z: CB €z. œ ÀÎçïÎòx: 13c1 ÀÎçïÎò{ (error).

251 MS C

Syr.

20

20:14a

.Íà ¿ÙÎý ¿ćà 3¿ćáÞéx 2zĀÂzÎã

14a

14b+ 20:14b

? .ÀÎçïüóà èäÚA é ¿ðÃþ ËÐ f€zÎçÚïx âÔã

14c

20:15a

> > Îï| > ÛÆé{ .ËêÑã fuÍÙ

15a

> > .uüé{ fÿÚA Âx âáäã{ eÍãÎò }Āò{

15b

.ñ> üÑã{ f‰|Îã ¿çãÎÙ

15c

20:15b

20:15c

20:15d

.10ÀÎçïÎòx 9€z ÀĀÚÃÅ fzĀÚÃÅ{ A

15d+

20:15e

? f¿þçÚçÃà{ ÀÍà¾ćà e…{ÍÙĀÙs ¿çÝzx èÚáÙs .…Îæs 13èÙ¾çé

15e

20:16a

> > Ûà ĀÚà füãs ¿ćáÞé> .¿ćäÐă

16a

.€ÎÃÚÔà ÎÃÚÓ ĀÚà{

16b

? .18¿ò¾Ýx ¿ïÎý ßÙs fÛäÑà ÛáÝs

16c

20:16b

20:16c

11 12 13

14 15 16 17 18

et: NVulg. >. odibilis: NVulg. odibilis est. èÙ¾çé: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m2, 10m3, 11c1, 11m2, 11m6-19, 11m7, W, Mos èÙ¾Úçé; 12h2 èÚçé; 13c1 …¾çé (error). fatuo non erit amicus: NVulg. Fatuus dicit: «Non est mihi amicus. erit: NVulg. est. illius: NVulg. meis. falsi: NVulg. falsae. ¿ò¾Ýx: 12h2 + …Îæs.

252

SIR 20:17a – 20:22a

Vulg.

LXX 20:18b

MS B 20:17a/17b

quotiens et quanti inridebunt eum1

ποσάκις καὶ ὅσοι καταγελάσονται αὐτοῦ;

20:19a

20:17b

neque enim quod habendum erat directo sensu distribuit

2 οὔτε γὰρ τὸ ἔξειν ἐν ὀρθῇ αἰσθήσει εἴληϕε,

20:19b

20:17c

καὶ τὸ μὴ ἔχειν ὁμοίως ἀδιάϕορον αὐτῷ.

similiter et quod non erat habendum3 20:20a

20:18a

᾿Ολίσθημα ἀπὸ ἐδάϕους μᾶλλον ἢ ἀπὸ γλώσσης,

lapsus falsae linguae quasi qui pavimento cadens4 20:20b

20:18b

οὕτως πτῶσις κακῶν κατὰ σπουδὴν ἥξει.

5

nam et sic casus malorum festinanter venient6 20:21a

20:19a

ἄνθρωπος ἄχαρις, μῦθος ἄκαιρος·

7

homo acharis quasi fabula vana 20:21b

20:19b 8

in ore indisciplinatorum adsidua erit 20:22a

ex ore fatui reprobabitur parabola 20:22b

non enim dicit illam in tempore suo 20:23a

est qui vetatur peccare ab10 inopia 20:23b 12

et in requie sua stimulabitur 20:24a

est qui perdit animam suam prae confusione 1 2 3 4 5 6 7 8

ἐν στόματι ἀπαιδεύτων ἐνδελεχισθήσεται. 20:20a

ἀπὸ στόματος μωροῦ ἀποδοκιμασθήσεται παραβολή· 20:20b

οὐ γὰρ μὴ εἴπῃ αὐτὴν ἐν καιρῷ αὐτῆς. 20:21a

Ἔστιν κωλυόμενος ἁμαρτάνειν ἀπὸ ἐνδείας, 20:21b

καὶ ἐν τῇ ἀναπαύσει αὐτοῦ οὐ κατανυγήσεται. 20:22a

ἔστιν ἀπολλύων τὴν ψυχὴν αὐτοῦ δι᾿ αἰσχύνην,

20:18b: NVulg. Quoties et quanti irridebunt eum. 20:17bc: Rahlfs >. habendum: NVulg. habendum, est indifferens ei. lapsus falsae linguae quasi qui pavimento cadens: NVulg. Melius lapsus in pavimento quam lapsus linguae. nam et: NVulg. >. venient: NVulg. veniet. vana: NVulg. importuna. adsidua: NVulg. assidua.

253 MS C

Syr.

20

20:17a

.€zÎáï …ÎúÚäæ fzÎÝs ¿ćàs

17a

17b+

17c+ 20:17b

? j¿ò¾Ýx ¿ïÎý âï èÙËÚýsx ¿Úã ßÙs

18a

20:17c

? > .¿úÙx| ĀçÚ ¿ćàÎïx Íçþà ¿çÝz

18b

¿ćàx âÝsx ÀĀÚàs ¿ÑÞþã ¿ćàx ¿çÞÙs .¿Ñáã

19a

20:17d

20:17e

> 9 .ÍæËð ÁüãsĀã ¿ćàx ÀĀáã A ¿çÝz

19b

.ÀĀáã âù f¿ćáÞéx ÍãÎóÂ>

20a

> > üãs > Íà ¿ćàx âÔã .ÍæËðÂ

20b

20:20a

20:20b

20:21a

? .zÎÞٍ‹ âÔã fÀÍÔÐ èã

ÕáòĀãx ĀÙs

21a

. ÒÚæĀã zÎï âï{ k¿úÙx| À{zx A ¿æz ÎçA ã

21b

11

20:21b 13

20:22a‫ס‬.Be

‫ את נפשו מבושת‬/

9 10 11 12 13 14 15

20:22a 14

‫יש מאבד‬

.zÍ èã fÍþóæ ËÂÎãx

15

ĀÙs

22a

ÁüãsĀã ¿ćàx: 8a1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćàx ÁüãsĀãx (= ¿ćàx âÝsx); 10c1 ¿ćàx s[]ÀĀãx; 10c2 [- - -]ÀĀãx. ab: NVulg. prae. ÕáòĀãx: 13c1 ÇáòĀãx (error). sua: NVulg. sua non. ÒÚæĀã: 7h3 ÒÚæĀã. ‫ ד‬and a half ‫ א‬as line-fillers; cf. Beentjes: “The right part of an aleph is written here.” ĀÙs: 13a1 ĀÙs{.

254

SIR 20:22b – 20:27a

Vulg.

LXX

MS B

20:24bc+

et ab inprudenti1 persona perdet eam +personae autem acceptione perdet se+

20:22b

καὶ ἀπὸ ἄϕρονος προσώπου ἀπολεῖ αὐτήν.

20:25a

est qui prae confusione promittit amico

20:23a

ἔστιν χάριν αἰσχύνης ἐπαγγελλόμενος ϕίλῳ,

20:25b

et lucratus est eum inimicum gratis

20:23b

καὶ ἐκτήσατο αὐτὸν ἐχθρὸν δωρεάν.

20:26a

obprobrium nequa6 in homine mendacium

20:24a

Μῶμος πονηρὸς ἐν ἀνθρώπῳ ψεῦδος,

20:26b

et in ore indisciplinatorum adsidue9 erit

20:24b

ἐν στόματι ἀπαιδεύτων ἐνδελεχισθήσεται.

20:27a

potius furem quam adsiduitas viri mendacis10

20:25a

αἱρετὸν κλέπτης ἢ ὁ ἐνδελεχίζων ψεύδει,

20:27b

perditionem autem ambo hereditabunt

20:25b

ἀμϕότεροι δὲ ἀπώλειαν κληρονομήσουσιν.

20:28a

mores hominum mendacium12 sine honore

20:26a

ἦθος ἀνθρώπου ψευδοῦς ἀτιμία,

20:28b

et confusio illius cum ipso sine intermissione

20:26b

καὶ ἡ αἰσχύνη αὐτοῦ μετ᾿ αὐτοῦ ἐνδελεχῶς.

20:29a

VERBUM PARABOLARUM

HD

Λόγοι παραβολῶν

15

20:29b

Sapiens in verbis producet se ipsum16 1 2 3 4 5 6 7 8 9

20:27a

Ὁ σοϕὸς ἐν ὀλίγοις προάξει ἑαυτόν, 17

inprudenti: NVulg. imprudenti. ‫פנים‬: according to MS ‫ פנ‬doubtful (possibly ‫ ;)כעס‬Beentjes: ‫פנים‬. ‫שונא‬: Beentjes: rev. ‫)שונה( שונא‬. ‫חנם‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חנם‬. À¾çé: CB À (error). A ¾çé A obprobrium nequa: NVulg. Opprobrium nequam. ? ¿þæ¾Â: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿þæ¾Â. ÀÎáÅx: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀÎÂËÝ. adsidue: NVulg. assidue.

255 MS C 20:22b‫ס‬.Be

Syr.

20

> .üäÅ f€zÎòs ÛéÎÝ èã{

22b

.züÃÐ âÝĀã zÍ èãx ĀÙs

23a

> .èÆã 5À¾çé Íà ¿çù{

23b

? .8ÀÎáÅx 7¿þæ¾Â ÿÚA Âx „Ëã

24a

.À¾ÚÆé €z A j¿ćáÞéx ÍãÎóÂ{ [228v. c]

24b

20:22b

‫ יורישנה‬2‫ פנים‬/ ‫ובאולת‬

20:23a‫ס‬.Be

20:23a

‫ ומבטיח רעהו‬/ ‫יש נכלם‬ 20:23b‫ס‬.Be

20:23b

 4‫ חנם‬/ 3‫וקונהו שונא‬ 20:24a

20:24b

20:25a

.11ÎáÅËäà ‰s ÄçÆäà vüōĀã

25a

? .…Îæ ÀÍ fzĀЍ{s èÙÍُă{

25b

20:25b

20:26a

.ÀĀÓÎáà

> ¿þæüÂx f¿ćáÅx

züÐx âÔã

26a

dËÂs Íäï fzÍÂ{

26b

14

13

20:26b

HD 20:27a

> ÁÎï| ßÙs ÀÎÑæ

10 11 12 13 14 15 16 17 18

20:27a: NVulg. Potior fur quam assiduitas viri mendacis. ÎáÅËäà: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÎÂËÞäà. mores hominum mendacium: NVulg. Mos hominis mendacis est. züÐx: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos + üÚÅ. > ¿ćáÅx: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿ÂËÝ. HD: Rahlfs +. se ipsum: NVulg. seipsum. ὀλίγοις: Rahlfs λόγοις. Text emendation by Ziegler (cf. Syr.). ? ÀĀäÞÐx: 11c1 ¿ćäÚÞÐx.

? ¿áã ÀĀäÞÐx ¿ćàĀã A .Íþóæ

18

27a

256

SIR 20:27b – 20:32b+

Vulg.

LXX 20:29c

et homo prudens placebit magnatis

MS B 20:27b

καὶ ἄνθρωπος ϕρόνιμος ἀρέσει μεγιστᾶσιν.

20:30ab+ +

+

qui operatur terram suam inaltabit acervum fructuum2 +et qui operatur iustitiam ipse exaltabitur+

20:28a

ὁ ἐργαζόμενος γῆν ἀνυψώσει θημωνιὰν3 αὐτοῦ,

20:30c

qui vero placet magnatis effugiet iniquitatem

20:28b

καὶ ὁ ἀρέσκων μεγιστᾶσιν ἐξιλάσεται ἀδικίαν.

20:31a

xenia et dona excaecant oculos iudicum

20:29a

ξένια καὶ δῶρα ἀποτυϕλοῖ ὀϕθαλμοὺς σοϕῶν

20:31b

et quasi mutus in ore avertit correptiones eorum5

20:29b

καὶ ὡς ϕιμὸς ἐν στόματι ἀποτρέπει ἐλεγμούς.

20:32a

sapientia absconsa et thesaurus invisus

20:30a

σοϕία κεκρυμμένη καὶ θησαυρὸς ἀϕανής,

7

20:32b

20:30b

τίς ὠϕέλεια ἐν ἀμϕοτέροις;

quae utilitas in utrisque 20:33a

melius in hominibus qui abscondent15 insipientiam suam

20:31a

κρείσσων ἄνθρωπος ἀποκρύπτων τὴν μωρίαν αὐτοῦ

20:33b

quam qui abscondunt17 sapientiam suam

20:31b

ἢ ἄνθρωπος ἀποκρύπτων τὴν σοϕίαν αὐτοῦ. 20:32a

κρείσσωον ὑπομονὴ ἀπαραίτητος ἐν ζητήσει κυρίου

20

20:32b

ἢ ἀδέσποτος τροχηλάτης τῆς ἰδίας ζωῆς. 1 2 3 4 5 6 7 8

9 10

¿ćäÚÞÐ ÁüÃÅ{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćäÚÞÐ ÁËÃï{. fructuum: NVulg. frugum. θημωνιὰν: Rahlfs θιμωνιὰν. Text emendation by Ziegler. ? ÁËÐÎý{ ¿çÎù: 9m1 ÁËÐÎý{ ¿çÂăÎù; 10c2 ÁüÐÎý (error). 20:31b: NVulg. et quasi camus in ore avertunt correptiones eorum. > üÞé{: W, Mos üÞé. 20:30-31: almost identical doublet in Γ after 41:14a (cf. also HMas and HB). Cf. Beentjes, “Hermeneutics,” 53–54. If Beentjes is right, then ‫ חכמה‬is the final word of the MS folio that Gaster published (JQR 12 [1900]: 688–702). ‫טמונה‬: Peters: (!), Elizur: ‫טמונה‬. [...]‫מ‬: Peters: ‫מוסתר‬.

257 MS C

Syr.

20

20:27b

.¿ç{ĄÂ ÕàĀþæ 1¿ćäÚÞÐ ÁüÃÅ{

27b

28a

28b 20:29a

> 4fÁËÐÎý{ ¿çÎù ? èُÍÃã .¿çÚï

29a

> .ÀÎçêÞã âÔÃã{ f¿ćãÎò 6üÞé{

29b

j¿ÚþÔãx ÀĀäÚé{ ÀüÚäÓ ÀĀäÞÐ

30a

20:29b

20:30aαBe; 20:30aβEW

20:30a

/ [...]‫ טמונה ואוצר מ‬// ‫חכמה‬ 10

9

8

20:30bEW

20:30b

/ 13[...]‫ בש‬12‫ תולעת‬11‫ומה‬ 20:31a

EW

30b

> > kzÎáÞé ¿þÔãx ÁüÃÅ {z ÄÓ

31a

20:31a

/ [...] ‫טוב איש מצפין‬ 16

20:31bEW

.14èÙÍُăĀ ĀÙs ¿çÚæz ¿çã

20:31b

/ [...]‫מאיש מצפין חכמ‬

> dzĀäÞÐ ¿þÔãx ÁüÃÅ èã

ÄÓ18

19

31b

32a+

32b+

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

‫ומה‬: Peters: ‫מה‬. ‫תולעת‬: Peters: ‫תולעה‬. [...]‫בש‬: Peters: ‫בשתיהם‬. èÙÍُăĀÂ: 9c1, 10c1, 10c2 èÙÍُĀÂ; 12h2 èÙÍÙă (error). melius in hominibus qui abscondent: NVulg. Melior est, qui celat. [...] ‫מצפין‬: Peters: ‫מצפין חכמתו‬. qui abscondunt: NVulg. homo, qui abscondit. 12h2 > (parablepsis). ÄÓ: 7h3 >. 20:32ab: Rahlfs >.

258

SIR 21:1a – 7a

Vulg.

LXX 21:1a

21:1a

Τέκνον, ἥμαρτες, μὴ προσθῇς μηκέτι

fili peccasti non adicias iterum 21:1b +

+

+

sed et de pristinis deprecare ut tibi remittatur

21:1b 2+

καὶ περὶ τῶν προτέρων σου δεήθητι.

21:2a

21:2a

ὡς ἀπὸ προσώπου ὄϕεως ϕεῦγε ἀπὸ ἁμαρτίας·

quasi a facie colubri fuge peccata 21:2b +

+

21:2b

ἐὰν γὰρ προσέλθῃς, δήξεταί σε·

3

et si accesseris ad illa suscipient te 21:3a

21:2c

ὀδόντες λέοντος οἱ ὀδόντες αὐτῆς

dentes leonis dentes eius4 21:3b

21:2d

ἀναιροῦντες ψυχὰς ἀνθρώπων.

interficientes animas hominum 21:4a

quasi romphea7 bis acuta omnis iniquitas

21:3a +

ὡς+ ῥομϕαία δίστομος πᾶσα ἀνομία,

21:4b

21:3b

τῇ πληγῇ αὐτῆς οὐκ ἔστιν ἴασις.

plagae illius non est sanitas 21:5a

cataplectatio11 et iniuriae adnullabunt substantiam12

21:4a

καταπληγμὸς καὶ ὕβρις ἐρημώσουσιν πλοῦτον·

21:5b

21:4b

οὕτως οἶκος ὑπερηϕάνου ἐκριζωθήσεται14.

sic substantia superbiae13 eradicabitur 21:6a

deprecatio pauperis ex ore usque ad aures eius veniet16

21:5a

δέησις πτωχοῦ ἐκ στόματος ἕως ὠτίων αὐτοῦ,

21:6b

21:5b

καὶ τὸ κρίμα αὐτοῦ κατὰ σπουδὴν ἔρχεται.

et iudicium festinato adveniet illi 21:7a

qui odit correptionem vestigium17 est peccatoris

21:6a

μισῶν ἐλεγμὸν ἐν ἴχνει ἁμαρτωλοῦ,

21:7b 18

et qui timet Deum convertet ad cor suum

21:6b

καὶ ὁ ϕοβούμενος κύριον ἐπιστρέψει ἐν καρδίᾳ.

21:8a

notus a longe potens lingua +audaci+ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

21:7a

γνωστὸς μακρόθεν ὁ δυνατὸς ἐν γλώσσῃ,

€üÂ: 13a1 >. remittatur: NVulg. dimittantur. suscipient: NVulg. mordebunt. eius: NVulg. eorum. ÀÎáÅx: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀÎÂËÝ. ? ¿þçÚçÂx: CB ¿þç? ڜ çœ Âx (error). romphea: NVulg. romphaea. ? €zÎãÎò: CB €zÎãÎò (error). ÀĀÚæ|: 13c1 ÀÎÚæ|. ĀÚà: 9c1Íà + .

259 MS C

Syr.

21

21:2aα

f€üÂ

1

1a 1b

21:2aβ

? .ÀÍÔÐ è㠌üï ĀÙ{z A ÛÆé

2a

j‚ĀÞæ fzÎà u{üù …s{

2b

? ßÙs .5ÀÎáÅx €z ¿Ùs Ûçý

2c

? ? > .6¿þçÚçÂx ÀĀþóæ ¿ćáÃÑã{

2d

? .9ÀĀÚæ| 8€zÎãÎò èÙăx ¿óÚé

3a

> .ÀÎÚés 10ĀÚà fzÎÑäà{

3b

.ÁĄÙËã ¿ÂüÑã ¿þãüà Áüò‹> èã

4a

? ? .Áüúï À¾ÚÆé ¿æËòs{

4b

Íæx¾ćà ÍãÎò èãx ßÙs ¿çÞêãx zÎà‹

5a

21:2b

21:2c

21:2d

21:3a

21:3b

21:4a

21:4b 15

21:5a

21:5b

? > „Ëù{ .¿úáé> ¿äáïx ¿çÙx

5b

> ÁüÃÅ ÀÎçêÞã ¿çé> .¿ćàÎï

6a

> .ÍÃà èã us 19fÀÍà¾ćà âÐxx{

6b

? 20 .ˆx{Āþ㠀zÎçÚï ƒÎÃù èã ¿ćäÚÞÐ

7a

21:6a

21:6b

21:7a

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

cataplectatio: NVulg. Terror. substantiam: NVulg. substantiam, et domus, quae nimis locuples est, annullabitur superbia. superbiae: NVulg. superbi. ἐκριζωθήσεται: Rahlfs ἐρημωθήσεται. Text emendation by Ziegler according to Smend. In 19-11m7 after 22:1 ¿ùÎúÂ. eius veniet: NVulg. Dei perveniet. vestigium: NVulg. in vestigio. convertet: NVulg. convertet illam. ÀÍà¾ćà: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, Mos ¿Ùüäà; W ¿Ùüã èã. ƒÎÃù: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Moss âÃùÎà.

260

SIR 21:7b – 21:14a

Vulg.

LXX 21:8b

21:7b

ὁ δὲ νοήμων οἶδεν ἐν τῷ ὀλισθάνειν αὐτόν.

et sensatus scit labi se ab ipso1 21:9a

21:8a

ὁ οἰκοδομῶν τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐν χρήμασιν ἀλλοτρίοις

2

qui aedificat domum inpendiis alienis 21:9b

21:8b

quasi qui colligat3 lapides +suos+ in hieme

+

ὡς+ συνάγων τοὺς λίθους αὐτοῦ4 εἰς χῶμα 5.

21:10a

21:9a

στιππύον συνηγμένον συναγωγὴ ἀνόμων,

stuppa collecta synagoga peccantium 21:10b

21:9b

καὶ ἡ συντέλεια αὐτῶν ϕλὸξ πυρός.

et consummatio illorum flamma ignis 21:11a

21:10a

ὁδὸς ἁμαρτωλῶν ὡμαλισμένη ἐκ λίθων,

10

via peccantium conplanata lapidibus 21:11b

21:10b

καὶ ἐπ᾿ ἐσχάτων αὐτῆς βόθρος ᾅδου.

et in fine illorum inferi et tenebrae et poena11 21:12 12

21:11a 13

qui custodit iustitiam continebit sensum eius

Ὁ ϕυλάσσων νόμον κατακρατεῖ τοῦ ἐννοήματος αὐτοῦ,

21:13

consummatio timoris Dei sapientia +et sensus+

21:11b

καὶ συντέλεια τοῦ ϕόβου κυρίου σοϕία.

21:14

21:12a

οὐ παιδευθήσεται ὃς οὐκ ἔστιν πανοῦργος,

non erudietur qui non est sapiens +in bono+15 21:15ab+

est autem insipientia16 quae abundat in malo et non est sensus ubi abundat17 amaritudo

21:12b

ἔστιν δὲ πανουργία πληθύνουσα πικρίαν.

21:16a

scientia sapientis tamquam inundatio abundabit

21:13a

γνῶσις σοϕοῦ ὡς κατακλυσμὸς πληθυνθήσεται

21:16b +

+

et consilium illius sicut fons vitae permanet

21:13b

καὶ ἡ βουλὴ αὐτοῦ ὡς πηγὴ ζωῆς.

21:17a

cor fatui quasi vas confractum

1 2 3 4 5 6 7 8 9

21:14a

ἔγκατα μωροῦ ὡς ἀγγεῖον συντετριμμένον

scit labi se ab ipso: NVulg. novit illum labi. domum inpendiis: NVulg. domum suam impendiis. colligat: NVulg. colligit. τοὺς λίθους αὐτοῦ: Rahlfs αὐτοῦ τοὺς λίθους. χῶμα: Rahlfs χειμῶνα. Text emandation by Ziegler according to Smend (= Armenien and Syr. züÆÚà). Ÿ ? ¿ò¾Ý: CB ¿ò¾Ý (error). = 25:20a. ¿æz: 7a1 (error); 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿çÝz. ? ïx: ? > ¿ćàÎ CB ¿ćàÎïx.

261 MS C

Syr.

21

21:7b

? ðà > > âÆð {z ¿úÂ{ dd.¿ćàÎ

7b

> j€z{ĄÃÐx ¿ćáÚÑ fzĀÚ ¿çÂx

8a

? .züÆÚà 6¿ò¾Ý ÿçÞã

8b

> ÀĀúêã ßÙs7 j¿þÚþù ÁüÃÅx €zÎáÅĄÂ ¿ćáÐx

9a

21:8a

21:8b

21:9a

21:9b

? ïx > .ÁÎæ Îà 9¿ćàÎ …{Íóù{ 8¿æz

9b

21:10a

.Íà {z ÀĀáù{ ¿ðÚýx ÍáÚÃý{

10a

d¿úÚäï {z ¿ÂÎÅ [229r. a] jzüÐx âÔã

10b

21:10b

21:11a

> > ¿éÎäæ üÔæx .zøÙ øàs

11a

> .„Ëã Íà 14üêÑæ ¿ćà fÀÍà¾ćà âÐxx{

11b

21:11b

12a 12b 21:13a

? > .¿Æêæ ¿ïÎÃã ßÙs f¿ćäÚÞÐx ÍïËã A ¿Úãx

13a

21:13b

? ßÙs > .18¿ÚÐ? ¿Úã fzĀÚ{

13b

.Áüڏ ¿ÂÎÅ ßÙs f¿ðÚýx ÍÃà

14a

21:14a

10 11 12 13 14 15 16 17 18

conplanata: NVulg. complanata. illorum inferi et tenebrae et poena: NVulg. illius fovea inferi. iustitiam: NVulg. legem. eius: NVulg. suum. üêÑæ: 12h2 üêÐ (error). sapiens +in bono+: NVulg. prudens. insipientia: NVulg. astutia. abundat: NVulg. est. ? cf. Jer 2:13; John 4:10, 11. ¿ÚÐ? ¿Úã:

262

SIR 21:14b – 21:20b

Vulg.

LXX 21:17b

21:14b

καὶ πᾶσαν γνῶσιν οὐ κρατήσει.

et omnem sapientiam non tenebit 21:18a

verbum sapiens quodcumque audierit scius

21:15a

λόγον σοϕὸν ἐὰν ἀκούσῃ ἐπιστήμων,

21:18b

21:15b

αἰνέσει αὐτὸν καὶ ἐπ᾿ αὐτὸν προσθήσει·

laudabit et ad se2 adiciet 21:18c

21:15c

ἤκουσεν ὁ σπαταλῶν, καὶ ἀπήρεσεν αὐτῷ,

audivit luxuriosus et displicebit illi 21:18d

21:15d

καὶ ἀπέστρεψεν αὐτὸν ὀπίσω τοῦ νώτου αὐτοῦ.

et proiciet illud post dorsum suum 21:19a

21:16a

ἐξήγησις μωροῦ ὡς ἐν ὁδῷ ϕορτίον,

narratio fatui quasi sarcina in via 21:19b

21:16b

ἐπὶ δὲ χείλους συνετοῦ εὑρεθήσεται χάρις.

nam4 in labiis sensati invenietur gratia 21:20a

21:17a

στόμα ϕρονίμου ζητηθήσεται ἐν ἐκκλησίᾳ,

os prudentis quaeritur5 in ecclesia 21:20b

et verba illius cogitabunt in cordibus suis

21:17b

καὶ τοὺς λόγους αὐτοῦ διανοηθήσονται ἐν καρδίᾳ.

21:21a

tamquam domus exterminata sic fatuo sapientia

21:18a

Ὡς οἶκος ἠϕανισμένος οὕτως μωρῷ σοϕία,

21:21b

21:18b

καὶ γνῶσις ἀσυνέτου ἀδιεξέταστοι λόγοι.

et scientia insensati inenarrabilia verba 21:22a

21:19a

πέδαι ἐν ποσὶν ἀνοήτου παιδεία

conpedes7 in pedibus stulto doctrina 21:22b

et quasi vincula manuum supra9 manum dexteram

21:19b

καὶ ὡς χειροπέδαι ἐπὶ χειρὸς δεξιᾶς.

21:23a

21:20a

μωρὸς ἐν γέλωτι ἀνυψοῖ ϕωνὴν αὐτοῦ,

fatuus in risu inaltat 11 vocem suam 21:23b

vir autem sapiens vix tacite ridebit 1 2 3 4 5 6

21:20b

ἀνὴρ δὲ πανοῦργος μόλις ἡσυχῇ μειδιάσει.

? ? ? ÛãÎÙ. €zÎÚÐ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos €zÎÚÐ se: NVulg. illud. €zÎÃÅ: seyame >. nam: NVulg. sed. quaeritur: NVulg. quaeretur. ? erroneous seyame. ¿ÚÔþà:

263 MS C

Syr.

21

21:14b

? .ôà¾æ ¿ćà fÀĀäÞÐ 1€zÎÚÐ ƒÎÝ{

14b

> ñäý > f¿ćäÚÞÐx zĀáã .¿ćäÚÞÐ Íà

15a

> > fÁxÎã Íà{ .ôéÎã ÍÚáï{

15b

> ñäý{ > > > ÍÚáï{ f¿ćáÞé Íà .ßÑÅ

15c

> ¿ã{ > d.3€zÎÃÅ èã ËÑà Íà

15d

? .¿Ð{¾Â ÁüÚúÙ ¿çðÓ ßÙs f¿ðÚýx zĀÚïÎý

16a

21:15a

21:15b

21:15c

21:15d

21:16a

21:16b

ÀÎÃÚÓ f¿úÙx|x Íááäã âÝ{

16b

ÀĀýÎçÞ ¿ðÂĀã j¿ćäÚÞÐx ÍãÎò

17a

.…{ÍÃà …ÎäÚêæ fÍááääà{

17b

.¿ćáÞêà ÀĀäÞÐ €z ÁĄÚés ĀÚ ßÙs

18a

21:17a

21:17b

21:18a

21:18b

? ¿ïËã{ .ÁÎæx ÁĄãÎÅ ßÙs 6f¿ÚÔþà

18b

21:19a

.8¿ćáÞéx €zÎáÅĄÂ ¿çóàÎÙ {z ÀËÙøã ßÙs

19a

21:19b

.ÍçÚäÙ âï 10ÁăÎés ßÙs{

19b

.Íáù åÙüã f¿ÞÐÎÆÂ ¿ćáÞé

20a

> .ßÑÅ ¿ÑÚç ¿ćäÚÞÐ ÁüÃÅ{

20b

21:20a

21:20b

7 8 9 10 11

conpedes: NVulg. Compedes. ¿ćáÞéx €zÎáÅĄÂ: 13c1 > ¿ćáÞé; cf. 12:19-20. supra: NVulg. super. ÁăÎés: 7h3, 8a1; 10c1, 10c2, 11c1, 12h2 ÁÎés; 9c1 [- - -]. inaltat: NVulg. exaltat.

264

SIR 21:21a – 21:27b

Vulg.

LXX 21:24a

21:21a

ὡς κόσμος χρυσοῦς ϕρονίμῳ παιδεία

ornamentum1 aureum prudenti doctrina 21:24b

21:21b

καὶ ὡς χλιδὼν ἐπὶ βραχίονι δεξιῷ.

et quasi brachiale in brachio dextro 21:25a

21:22a

ποὺς μωροῦ ταχὺς εἰς οἰκίαν,

pes fatui facilis in domum +proximi+ 21:25b

et6 homo peritus confundetur a persona + potentis+7

21:22b

ἄνθρωπος δὲ πολύπειρος αἰσχυνθήσεται ἀπὸ προσώπου.

21:26a

21:23a

ἄϕρων ἀπὸ θύρας παρακύπτει εἰς οἰκίαν,

stultus a fenestra respiciet in domum 21:26b

21:23b

ἀνὴρ δὲ πεπαιδευμένος ἔξω στήσεται.

vir autem eruditus foris stabit 21:27a

21:24a

ἀπαιδευσία ἀνθρώπου ἀκροᾶσθαι παρὰ θύραν,

stultitia hominis audire10 per ostium 21:27b

21:24b

ὁ δὲ ϕρόνιμος βαρυνθήσεται ἀτιμίᾳ.

et prudens gravabitur11 contumelia 21:28a

21:25a

χείλη ἀλλοτρίων ἐν τούτοις διηγήσονται,

labia inprudentium12 stulta narrabunt 21:28b

verba autem prudentium statera ponderabuntur

21:25b

λόγοι δὲ ϕρονίμων ἐν ζυγῷ σταθήσονται.

21:29a

21:26a

ἐν στόματι μωρῶν ἡ καρδία αὐτῶν,

et13 in ore fatuorum cor illorum 21:29b

21:26b

ἐν δὲ καρδία14 σοϕῶν στόμα αὐτῶν.

et in corde sapientium os illorum 21:30a

21:27a

ἐν τῷ καταρᾶσθαι ἀσεβῆ τὸν σατανᾶν

dum maledicit impius diabolum15 21:30b

maledicit ipse animam suam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ornamentum: NVulg. Tamquam ornamentum. ¿ÃàÎù: 11m2 behind 22:6 ÀĀÚïÎý. ÀĀò‹: 7h3, 8a1, 11c1 ÀĀ‹. Ÿ (error). âï: CB âï ÀĀÚ ÎÆà: 12h2 ÀĀÚÃà. et: NVulg. sed. confundetur a persona +potentis+: NVulg. verebitur personam. ‫מפתח‬: Elizur: ‫מפתח‬. ÎÅ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos >. stultitia hominis audire: NVulg. Ineruditio hominis auscultare.

21:27b

αὐτὸς καταρᾶται τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν.

265 MS C

Syr.

21

21:21a

.¿æĀàÎÞêà ÀĀäÞÐ f¿Âzxx 2¿ÃàÎù ßÙs

21a

21:21b

21:22a

EW

21b

.5ÀĀÚ ÎÆà âÆð èà¾ï f¿ćáÞéx €zÎáÅă

22a

21:22a

‫ בית‬/ [...]‫רגל נבל ממהרת א‬ 21:22b

.¿çÚäÙx zËÙs 4âï 3ÀĀò‹ ßÙs{

EW

21:22b

? > ¿ćäÚÞÐ ÁüÃÅ{ .€zÎòs èÝüã

22b

.ÀĀÚ ÎÆà ¿ï 9ÎÅ èã ûÙËã ¿ćáÞé

23a

‫ יעמוד‬/ [..‫וכבוד לאיש בת]ו‬ 21:23aEW

21:23a

‫ יביט אל בית‬/ 8‫כסיל מפתח‬ 21:23b

EW

21:23b

> .âáäæ{ üÃà è㠄Îúæx ÁüÃÅx züúÙs{

‫ יכניע פנים‬/ ‫ואיש מזמות‬

23b

21:24a

> ¿þæüÃà €z ÀÎáÞé .¿ï âï s‹x

24a

21:24b

.züï‹> ¿þù A f¿ćäÚÞÑà{

24b

.âáäã Íþóæx ¿ćäýÎÆ f¿ðÚýx ÍãÎò

25a

21:25a

21:25b

21:26a

EW

25b

.ÍÃà ÎÙ{z A f¿ćáÞéx ÍãÎò

26a

.ÍÃá f¿ćäÚÞÐx ÍãÎò{

26b

> > jÍà 17¿Ô A Ð ¿ćàx èäà ¿ćáÞé 16~¾ćà ËÝ

27a

.19Íþóçà ÕÚáã 18ÎÙ{z A

27b

21:26a

‫ לבם‬/ ‫בפי כסילים‬ 21:26b

.¿ćäÚÞÐ âáäã [229r. b] ¿ćáùĀäÂ{

EW

21:26b

/ ‫ובלב חכמים פיהם‬ 21:27a

21:27b

11 12 13 14 15 16 17 18 19

prudens gravabitur: NVulg. prudenti gravis. inprudentium: NVulg. imprudentium. et: NVulg. >. ἐν δὲ καρδία: Rahlfs καρδία δὲ. diabolum: NVulg. adversarium. > ~¾ćà: 10c1 second hand + ÎòÎÙüù. > ¿Ô A Ð: CB ¿ÔÐ. ÎÙ{z: A 10m1 ÎÙ{z{; 10m2, 11m2 >. Íþóçà: 9m1, 10m1, 10m2, 10m3, 11m6, 19-11m7, 12h2 Íþóæ.

266

SIR 21:28a – 22:5b

Vulg.

LXX 21:31a

21:28a

μολύνει τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ὁ ψιθυρίζων

susurrio1 coinquinabit animam suam 21:31bc+d+ +

2

et in omnibus odietur et qui manserit odiosus erit tacitus et sensatus honorabitur+

Vulg.

21:28b

καὶ ἐν παροικήσει μισηθήσεται.

LXX 22:1a

22:1a

Λίθῳ ἠρδαλωμένῳ συνεβλήθη ὀκνηρός,

in lapide4 luteo lapidatus5 est piger 22:1b

et omnes loquentur8 super aspernationem illius

22:1b

καὶ πᾶς ἐκσυριεῖ ἐπὶ τῇ ἀτιμίᾳ αὐτοῦ.

22:2a 9

22:2a

βολβίτῳ κοπρίων συνεβλήθη ὀκνηρός,

10

de stercore boum lapidatus est piger 22:2b

et omnis qui tetigerit eum excutiet manus

22:2b

πᾶς ὁ ἀναιρούμενος αὐτὸν ἐκτινάξει χεῖρα.

22:3a

22:3a

αἰσχύνη πατρὸς ἐν γεννήσει ἀπαιδεύτου,

confusio patris est de filio indisciplinato 22:3b

22:3b

θυγάτηρ δὲ ἐπ᾿ ἐλαττώσει γίνεται.

in11 filia autem in deminoratione fiet12 22:4a

22:4a

θυγάτηρ ϕρονίμη κληρονομήσει ἄνδρα αὐτῆς,

filia prudens hereditas viro suo 22:4b

nam quae confundit in contumeliam fit genitoris

22:4b

καὶ ἡ καταισχύνουσα εἰς λύπην γεννήσαντος·

22:5a

22:5a

πατέρα καὶ ἄνδρα καταισχύνει ἡ θρασεῖα

14

patrem et virum confundit audax 22:5b+c

et +ab impiis non minorabitur+15 ab utrisque autem inhonorabitur 1 2 3 4 5 6 7 8

22:5b

καὶ ὑπὸ ἀμϕοτέρων ἀτιμασθήσεται.

susurrio: NVulg. Susurro. qui: NVulg. qui cum eo. ¿ćàx: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćàx âÔã. in lapide: NVulg. Lapidi. lapidatus: NVulg. comparatus. ÀĀçЋ: 10c1 marg. note: ÁăÎÐ ¿ÃáÐ ßÙs Íçã ûóæ ¿óýĀãx ¿ćã{ €z ¿çäÂ{s. åÙ: meaningless word; cf. 51:24. loquentur: NVulg. sibilabunt.

267 MS C

Syr.

21

21:27c

k¿ćáÞé âï ¿ćäÚÞÐx Íþóæ ¿úÚÚï

28a

.Íà üã¾æ ¿ç㠈ËÙ> 3¿ćàx

28b

21:27d

MS C

Syr.

22

22:1a

: f¿ùÎþ 7åÙ ¿Úãx 6ÀĀçЋ ¿ò¾Ý ßÙs

1a

22:1b

> > ÿçáÝ{ .¿ćáÞé €z{ĀÙs ¿çÝz jÍÑٍ è㠌üï

1b

22:1c

.Íçã ûЍĀã ÿæs âÝ{

1c+

22:2a

.Íþóæ üïøã{ f¿ùÎþà üÃà ÿæs ûóæ Ëï

2a

? > fÍà ÀÏÐx > âÝ{ > èã d.€z{ËÙs ‰üÔã

2b

.¿ćáÞé Áü ¿Â¾ćà {z ÀÍÂ

3a

.ÁËáÙĀã 13{z ¿æüéÎÑà fÀĀÃúæ{

3b

22:2b

22:3a

22:3b

4a 4b 22:5a

> > .ÀĀáÞé Í fÍãs{ fzÎÂs A

5a

.16üðӋ €A z f…{ÍÙ㏠èã{

5b

22:5b

9 10 11 12 13 14 15 16

de stercore: NVulg. fimo. lapidatus: NVulg. comparatus. in: NVulg. >. deminoratione fiet: NVulg. deminorationem generatur. {z: 10m1, 10m3, 11m6 >. confundit: NVulg. confundit filia. et +ab impiis non minorabitur+: NVulg. >. ¾LӋ: W €üðӋ (orthographical variant); 9c1 [].

268

SIR 22:6a – 22:11c

Vulg.

LXX 22:6a

22:6a

μουσικὰ ἐν πένθει ἄκαιρος διήγησις,

musica in luctu inportuna1 narratio

22:6b 4

flagella et doctrina in omni tempore sapientia

22:6b

μάστιγες δὲ καὶ παιδεία ἐν παντὶ καιρῷ σοϕία5. +

+

22:7a

τέκνα ἐν ἀγαθῇ ζωῇ τὴν τροϕὴν ἔχοντα

7

22:7b

τῶν ἰδίων γεννητόρων κρύψουσι δυσγένειαν. 22:8a

τέκνα ἐν καταϕρονήσει καὶ ἀπαιδευσίᾳ γαυριώμενα 22:8b

συγγενείας ἑαυτῶν μολύνουσι τὴν εὐγένειαν. 22:7, 8a+

qui docet fatuum quasi qui conglutinet testam 8+ qui narrat verbum non adtendenti8+

22:9a

συγκολλῶν ὄστρακον ὁ διδάσκων μωρόν,

22:8b

quasi qui excitat dormientem de gravi somno

22:9b

ἐξεγείρων καθεύδοντα ἐκ βαθέος ὕπνου.

22:9α

22:10a

διηγούμενος νυστάζοντι ὁ διηγούμενος μωρῷ,

qui enumerat stulto9

22:9β

22:10b

καὶ ἐπὶ συντελείᾳ ἐρεῖ Τί ἐστιν;

et in fine10 dicit quis est +hic+ 22:10a

super12 mortuum plora defecit enim lux +eius13+

22:11a

ἐπὶ νεκρῷ κλαῦσον, ἐξέλιπεν γὰρ ϕῶς,

22:10b 14

et super fatuum plora defecit enim sensus

22:11b

καὶ ἐπὶ μωρῷ κλαῦσον, ἐξέλιπεν γὰρ σύνεσιν· +

22:11

modicum plora supra mortuum quoniam requievit

1 2 3 4 5 6 7 8

+

22:11c

ἥδιον κλαῦσον ἐπὶ νεκρῷ, ὅτι ἀνεπαύσατο,

inportuna: NVulg. importuna. > 7h3 ¿ÞÂ. ? ¿ÞÂ: >ÍæËðÂ: 10m1, 10m3, 11m6 (19-11m7 = Text) + ¿Âzxx ¿ÃàÎù; 9c1 [- - -]. flagella: NVulg. disciplina. σοϕία: Rahlfs σοϕίας. À{xüã{: 8a1 À{xüã. 22:7ab, 8ab: Rahlfs +. 22:7, 8a+: Qui docet fatuum quasi qui conglutinat testam; 8+qui narrat verbum non audienti.

269 MS C

Syr.

22

22:6a 2

> ßÙs j¿ÞÂ> ĀÚÂ Áüã|

6a

22:6b

> ¿ćàx ÀĀÚïÎý ¿çÝz .3ÍæËðÂ

6b+

22:6c

.€z ÀĀäÞÐ e…Ëï âÞ ¿çóàÎÙ{ 6À{xüã{

6c

7a+ 7b+ 8a+ 8b+ 22:7a

> ôáãx èã ¿çÝz j¿òøÐ? ûÂËãx ÿæs ßÙs .¿ćáÞêà

9a

22:7b

:ÀĀúÚäï ÀĀçýA èã ¿Þãx üÚðãx ÿæs ßÙs{

9b

22:8a

> ÿæs ßÙs{ mèóÝA ¿ćà ËÝ ¿ćäÑà âÝsx

10a

22:8b

> > ¿çÝz .¿ćáÞêà ôáãx èã

10b+

22:8c

? üäÅx düãs eßÚáã ¿ćã{ ¿çã mßà 11üãs A A A 22:11aEW

/ ‫על מת לבכות כי חדל אורו‬ 22:11b

EW

22:11a

.ÁzÎæ èã Ûáݏsx f¿ÞÃäà ÀĀÚã âï

22:11c

/ 15‫[כות על מת בינה‬... …]

9 10 11 12 13 14 15 16

11a

22:11b

// ‫ועל כסיל לבכות כי חדל בינה‬ EW

10c

.ÀĀäÞÐ èã Ûáݏsx f¿ćáÞé âï{

11b

.16ÒÚæĀãx ÀĀÚã âï ¿ÞÃäà ĀÚà

11c

22:11c

qui enumerat stulto: NVulg. Cum dormiente loquitur, qui enarrat stulto sapientiam. fine: NVulg. fine narrationis. > üãs: 7h3 üãs. A super: NVulg. Supra. eius: NVulg. >. super: NVulg. supra. ‫בינה‬: Elizur: ‫כי נח‬. ÒÚæĀãx: 7h3, Mos ÒÚæĀãx.

270

SIR 22:11d – 22:15b

Vulg.

LXX 22:12

+

nequissimi+ enim nequissima vita super mortem fatui1

22:11d

τοῦ δὲ μωροῦ ὑπὲρ θάνατον ἡ ζωὴ πονηρά.

22:13a

22:12a

πένθος νεκροῦ ἑπτὰ ἡμέραι,

luctus mortui septem dies 22:13b

fatui autem et impii omnes dies vitae illorum

22:12b

μωροῦ δὲ +καὶ ἀσεβοῦς+ πᾶσαι αἱ ἡμέραι τῆς ζωῆς αὐτοῦ.

22:14a

22:13a

μετὰ ἄϕρονος μὴ πληθύνῃς λόγον

cum stulto non4 multum loquaris 22:14b

22:13b

καὶ πρὸς ἀσύνετον μὴ πορεύου·

et cum insensato ne abieris

22:13c

ἀναισθητῶν γὰρ ἐξουθενήσει σου τὰ πάντα.

6

22:15a

serva te ab illo ut non molestiam habeas

22:13d/13c

ϕύλαξαι ἀπ᾿ αὐτοῦ, ἵνα μὴ κόπον ἔχῃς

22:15b

22:13e/13d

καὶ οὐ μὴ μολυνθῇς ἐν τῷ ἐντιναγμῷ αὐτοῦ·

et non coinquinaberis in inpactu7 illius 22:16a

22:13f/13e

ἔκκλινον ἀπ᾿ αὐτοῦ καὶ εὑρήσεις ἀνάπαυσιν

deflecte ab illo et invenies requiem 22:16b

22:13g/13f

καὶ οὐ μὴ ἀκηδιάσῃς ἐν τῇ ἀπονοίᾳ αὐτοῦ.

et non acediaberis in stultitiam8 illius 22:17a

22:14a

ὑπὲρ μόλιβον τί βαρυνθήσεται;

9

super plumbum gravabitur

22:17b

et quod illi +aliud+ nomen quam fatuus

22:14b

καὶ τί αὐτῷ ὄνομα ἀλλ᾿ ἢ μωρός;

22:18aα

ἄμμον καὶ ἅλα καὶ βῶλον σιδήρου

harenam12 et salem et massam ferri 22:18aβb

facilius est portare quam hominem inprudentem + et fatuum et impium+13 1 2 3 4 4 6 7

22:15a

22:12: NVulg. nequissima enim vita fatui super mortem. ? ¿ÞÂ: 7h3 ¿ÞÂ. > 7h3 ¿ÞÂ. ? ¿ÞÂ: non: NVulg. ne. ¿ćáÞé: CB ¿ A áÞé. A 22:13c: Rahlfs >. in inpactu: NVulg. impactione.

22:15b

εὔκοπον ὑπενεγκεῖν ἢ ἄνθρωπον ἀσύνετον.

271 MS C 22:11dEW

/  ‫[ממות חיים רעים‬...] 22:12aEW

Syr. 22:11d

? ÀÎã èã üÚÅ …Îæs èÚþ? ÚA  .¿þ? ÚA  ¿ÚÐ

22:12b

11d

22:12a

? .èÚãÎÙ ¿ðÃý fÀĀÚãx üÚÅ 2¿Þ ĀÚÂ

12a

? ? d€zÎÚÐ ÛãÎÙ âÝ f¿ćáÞéx 3¿ÞÂ> ĀÚÂ{

12b

? [229r. c] üóý ¿ćà 5f¿ćáÞé åï .ÀĀÚïÎý

13a

/ ‫[וע שבעת ימים‬... …] EW

22

22:12b

 ‫[רש כל ימי חייו‬...] 22:13a

22:13b

> .¿Ð{¾Â ƒ|s ¿ćà mÁüÙÏÐ åï{

13b 13c+

22:13c

.ßà ûÚðæ ¿ćàx fÍçã ûЍs

13d

> .øóæĀã {z A ËÝ ßóçÔæ ¿ćà{

13e

.¿ÑÚæ ÒÞý{ fÍçã ûЍs

13f

? .zĀÚïÎýx À¾ÅÎê ßÙ¾ćáæ ¿ćà{

13g

> ÛÆé> füÚÅ ÁüÂs èã müúÙ

14a

> d.¿ćáÞé ¿ćàs eÍäý 11Îçã{

14b

f¿ćà|üòx ¿çðÓ{ ¿Ñáã{ ¿ćáÐ

15a

.¿ćáÞé ÁüÃÅ åï üäðäàx èã kâúþäà ÒÚA æ

15b

22:13d

22:13e

22:13f

22:14a 10

22:14b

22:15a

22:15b

8 9 10 11 12 13

stultitiam: NVulg. stultitia. gravabitur: NVulg. quid gravius. > 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos üÚúÙ. üúÙ: > Îçã{: 10c2 {z ¿çã{ (orthographical variant). harenam: NVulg. Arenam. 22:18aβb: NVulg. ferre quam hominem imprudentem et fatuum et impium.

272

SIR 22:16a – 22:19a

Vulg.

LXX 22:19aα

loramentum ligneum conligatum1 fundamento aedificii

22:16a

Ἱμάντωσις ξυλίνη ἐνδεδεμένη εἰς οἰκοδομὴν

22:19aβ

22:16b +

non dissolvetur

ἐν συσσεισμῷ+ οὐ διαλυθήσεται·

22:19b

sic +et+ cor confirmatum in cogitatione consilii

22:16c

οὕτως καρδία ἐστηριγμένη ἐπὶ διανοήματος βουλῆς

22:20

cogitatus sensati in omni tempore vel metu non pravabitur2

22:16d

ἐν καιρῷ οὐ δειλιάσει. 22:17a

καρδία ἡδρασμένη ἐπὶ διανοίας συνέσεως

4

22:17b

ὡς κόσμος γλύμματος7 τοίχου ξυστοῦ.

6

22:21α

sicut pali in excelsis et cementa in inpensa11 posita 22:21β

22:22α

22:22β, 23a+b+

contra impetum timoris non resistit15 23 +sic et cor trepidum in cogitatione fatui omni tempore non metuebit sic et qui in praeceptis Dei permanet semper+ 16 22:24a

2 3 4 5 6 7 8 9

22:18b

22:18d

οὕτως καρδία δειλὴ ἐπὶ διανοήματος μωροῦ

sic et cor timidum in cogitatione stulti

1

χάλικες12 ἐπὶ μετεώρου κείμενοι κατέναντι ἀνέμου οὐ μὴ ὑπομείνωσιν·

contra faciem venti non permanebunt

pungens oculum deducens17 lacrimas

22:18a

22:18e

κατέναντι παντὸς ϕόβου οὐ μὴ ὑπομείνῃ.

22:19a

Ὁ νύσσων ὀϕθαλμὸν κατάξει δάκρυα,

conligatum: NVulg. colligatum in. 22:20: NVulg. 20:19c, nullus timor illud commovebit. {z: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos >. NVulg. Cor firmatum in cogitatu intellegentiae. ¿ćäÚÞÐ: 9c1, 10c2 Áüý; 8a1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÁüÙüý. NVulg. sicut ornatus in pariete polito. ? γλύμματος: Rahlfs ψαμμωτὸς. Text emendation by Ziegler according to Smend and alii (= Syr. ¿óáÅx). ÀĀò‹: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m2, 10m3, 11c1, 11m2, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀĀ‹. ? ¿óáÅx: 7h3, 8a1, 10m1, 10m2 ¿óáÅx; 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, Mos ¿óÚáÅx.

273 MS C

Syr.

22

? ? ÀĀÙ{|x ¿é¾Â ÁüÚésx ¿êÚùx ÀĀùüï ßÙs jÀĀÚÂx

16a

22:16a

16b 22:16b

.ÍçÚïx ¿Þáä ¿æ{Íã ¿Ãà 3{z ¿çÝz A

16c

22:16c

.€zÎÚðÙ| ¿ćà m¿ćáÐx âÝ{

16d

mÍçÚïx ÀĀÃþÑä 5¿ćäÚÞÐ ¿Ãà

17a

? ? 8ÀĀò‹ ßÙs mÀĀÂøã ¿és âï 9¿óáÅx

17b

22:17a

22:17b 10

22:18a

> ÄÓ âÚáùx{ f¿ãx ¿ò¾Ý âï fÁÎï| Á‹

18a

22:18b

> ¿ćà m¿Ð{ „Ëù .åúäà ÒÞþã

18b

22:18c

„Ëù ÁÎÐ> 14Áüäï{ ¿æĀÝx 13¿æ¾ćã ßÙs j…ÎäÚùĀæ ¿ćà ¿ćáðáï

18c+

22:18d

? ¿ćáÞéx ÍÃà ¿çÝz müڏ €zÎðäÂ

18d

dd.åúäà ÒÞþã ¿ćà fÀĀúï „Ëù{

18e

? .¿ðãx ÀĀÑã 18¿çÚïx ÀÎÑã

19a

22:18e

22:19a

10 11 12 13 14 15 16 17 18

? ÀĀÂøã: 7h3, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m2, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀĀÂøã. cementa in inpensa: NVulg. caementa sine impensa. χάλικες: Rahlfs χάρακες. Text emandation by Ziegler. ¿æ¾ćã: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, W, Mos ¿æ¾ćãx. Áüäï{: 10c1, 12h2 Áüäïx{. resistit: NVulg. resistet. 22:23+: NVulg. >. deducens: NVulg. deducit. ? ¿çÚïx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, Mos ¿çÚïx.

274

SIR 22:19b – 22:23b

Vulg.

LXX 22:24b

22:19b

καὶ ὁ2 νύσσων καρδίαν ἐκϕαίνει αἴσθησιν.

et qui pungit cor proferet sensum1 22:25a

mittens lapidem in volatilia deiciet3 illa

22:20a

ὁ4 βάλλων λίθον ἐπὶ πετεινὰ ἀποσοβεῖ αὐτὰ,

22:25b +

sic+ et qui conviciatur amico dissolvit amicitiam

22:20b

καὶ ὁ ὀνειδίζων ϕίλον διαλύσει ϕιλίαν.

22:26aα

22:21a

ἐπὶ ϕίλον ἐὰν σπάσῃς ῥομϕαίαν,

7

ad amicum et si produxeris gladium 22:26aβb

non desperes est enim regressus +ad amicum+

22:21b

μὴ ἀϕελπίσῃς, ἔστιν γὰρ ἐπάνοδος·

22:27aα

22:22a

ἐπὶ ϕίλον ἐὰν ἀνοίξῃς στόμα,

si aperuerit12 os +triste+ 22:27aβbα

22:22b

μὴ εὐλαβηθῇς, ἔστιν γὰρ διαλλαγή·

non timeas est enim concordatio 22:27bβc

excepto convicio et inproperio14 et superbia et mysterii revelatione et plaga dolosa

22:22c

πλὴν ὀνειδισμοῦ καὶ ὑπερηϕανίας καὶ μυστηρίου ἀποκαλύψεως καὶ πληγῆς δολίας,

22:27d

ἐν τούτοις ἀποϕεύξεται πᾶς ϕίλος.

in his omnibus15 effugiet amicus 22:28a

fidem posside cum proximo16 in paupertate illius 22:28b

ut et in bonis illius laeteris19

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

22:22d

proferet sensum: NVulg. pellit amicitiam. ὁ: Rahlfs >. Text emendation by Ziegler. deiciet: NVulg. fugat. ὁ: Rahlfs >. Text emendation by Ziegler. züÃÐ: 7h3, 13c1 züÃÑà. üÃðã: 12h2 ËÂÎã. et si: NVulg. etsi. ßäЍ: CB ßäÐ . A A ‫[גור‬.]: Elizur: ‫]ת[גור‬. èòs: 8a1; 10c2 …s ‰s (orthographical variant).

22:23a

πίστιν κτῆσαι ἐν πτωχείᾳ μετὰ τοῦ πλησίον, 22:23b

ἵνα ἐν τοῖς ἀγαθοῖς αὐτοῦ ὁμοῦ πλησθῇς·

275 MS C

Syr.

22

22:19b

> ÁüÃðã f¿Ãàx ÀÎÑã{ .ÀÎäЍ

19b

> }üóã fÁüòø ¿ò¾Ý ÁËýx > .Íà A

20a

> èã{ > 6üÃðã 5fzüÃÐ ÏáÅx .zÎäЍ

20b

.ôáÐĀý ¿ćà 8fßäЍ âï

21a

üÃé ¿ćà fĀóáÐĀýs …s{ A

21b

> Íäï ßà ĀÙsx .ÀÎäЍ

21c+

> f¿óÚé ~Îäý 10èòs ¿äЍ âï

21d+

> > üÚÅ Íà ĀÙs .âÐ{ .¿çúóã ¿ćà

21e+

> âï …s{ mßãÎò }Āò ßäЍ

22a

.ÀÎ üÚÅ Íà [229v. a] ĀÙsx âÔã .âÐx ¿ćà

22b

22:20a

22:20b

22:21a

EW

22:21a

‫[הב אל תשלוף חרב‬...] ‫אל‬ 22:21bEW

22:21b

  ‫ כי יש כופר‬9‫[גור‬.] / ‫אל‬ 22:21c

22:21d 11

22:21e

22:22aEW

22:22a

‫ אל תפתח פה‬13‫ אוהב‬/ ‫אל‬ 22:22b

EW

/ ‫ תדאג כי יש תשובה‬/ ‫אל‬

22:22b

22:22c

? > ÁËêÐ fÁĀéx ÀÎÑã{ kÀ|s ¿ćáÅx èã ü A

22c

22:22d

.ÀÎäЍ ÁüÃðã

22d

> > ‚Îäé 17 mzÎçÞêä ßäЍ

23a

> ? Ô .‰{Āý fzĀà ‰sx

23b

22:23a 18

22:23b

11 12 13 14 15 16 17 18 19

¿óÚé: 10m1 ßóÚé. aperuerit: NVulg. aperueris. ‫אוהב‬: Elizur: ‫]…[הב‬. inproperio: NVulg. improperio. omnibus: NVulg. omnis. proximo: NVulg. amico. Ÿ ßäЍ: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‚üÃÐ. > zÎçÞêäÂ: 7h3, Moss zÎçÞêäÂ. laeteris: NVulg. communices.

276

SIR 22:23c – 22:27d

Vulg.

LXX 22:29a

in tempore tribulationis illius permane illi +fidelis+

22:23c

ἐν καιρῷ θλίψεως διάμενε αὐτῷ,

22:29b

22:23d

ἵνα ἐν τῇ κληρονομίᾳ αὐτοῦ συγκληρονομήσῃς·

ut +et+ in hereditate illius coheres sis

22:23e

οὐ καταϕρονητέον γὰρ ἀεὶ τῆς περιγραϕῆς,

3

22:23f

οὐδὲ θαυμαστὸς πλούσιος νοῦν οὐκ ἔχων. 22:30a

ante ignem camini vapor et fumus +ignis inaltatur+4

22:24a

πρὸ πυρὸς ἀτμὶς καμίνου καὶ καπνός·

22:30b

22:24b

οὕτως πρὸ αἱμάτων λοιδορίαι.

sic +et+ ante sanguinem +maledicta et+ contumeliae +et minae+ 22:31a

22:25a

ϕίλον σκεπάσαι οὐκ αἰσχυνθήσομαι

amicum salutare non confundaris5 22:31b

22:25b

καὶ ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ οὐ μὴ κρυβῶ,

et6 a facie illius non me abscondam 22:31c

et si mala mihi evenerint per illum sustineo8

22:26a

καὶ εἰ κακά μοι συμβήσεται δι᾿ αὐτόν,

22:32

22:26b

πᾶς ὁ ἀκούων ϕυλάξεται ἀπ᾿ αὐτοῦ.

omnis qui audiet cavebit se ab eo

22:33a

22:27a

Τίς δώσει ἐπὶ στόμα μου ϕυλακὴν

quis dabit ori meo custodiam 22:33b

et supra labia mea signaculum certum9

22:27b

καὶ ἐπὶ τῶν χειλέων μου σϕραγῖδα πανοῦργον,

22:33cα

22:27c

ἵνα μὴ πέσω ἀπ᾿ αὐτῶν11

uti ne10 cadam ab ipsis 22:33cβ

et lingua mea perdat me

1 2 3 4 5 6

22:27d

καὶ ἡ γλῶσσά μου ἀπολέσῃ με;

zĀúï: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀúï. Í捏ÎÚÂ: 7a1 (error); 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos z{üÚÂ. 22:23ef: Rahlfs >. + ignis inaltatur+: NVulg. >. salutare non confundaris: NVulg. tegere non confundar. et: NVulg. >.

277 MS C

Syr.

22

22:23c

mÁüÃÐ Íà €{z 1zĀúï .…ËðÂ

23c

.s 2fÍ捏ÎÚ ‰sx

23d

22:23d

23e+ 23f+ 22:24a

> fÁÎæ „Ëù .¿çæ üÔï

24a

f¿ćãx Ëýs „Ëù{ .Áüï‹ A

24b

> èÞêãs …s .€zÎُ͏ ¿ćà fßäЍ

25a

22:24b

22:25a

22:25b

.7¿þӏ ¿ćà f€zÎãËù èã{

25b

.€zÎÚúò ¿ćà mÀ|s ‚üÃÐ ßà ¿ćáÅ> …s

26a

22:26a

22:26b

kßç㠍zxÏæ ßðäþæx âÝ ¿ćàx

26b

22:26c

dßÃþÑæ ¿Ð{üé ßÙs{

26c+

22:27a

> kÁăÎÔæ ÛãÎò âï åÚùs èÙx èã

27a

> €Îóé ? .ÁüúÙsx ¿ćãĀÐ âï{

27b

> m¿ćáÞæ …{Í üãs ¿ćàx

27c

.ÛæËÂÎæ ¿ćà fÛçþà{

27d

22:27b

22:27c

22:27d

7 8 9 10 11

¿þӏ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 11m2, 11m6, 12h2, 13c1, W, Mos ¿þӏ. sustineo: NVulg. sustinebo. 22:33b: NVulg. et super labia mea signaculum aptum. uti ne: NVulg. ut non. ἀπ᾿ αὐτῶν: Rahlfs ἀπ᾿ αὐτῆς.

278

SIR 23:1a – 23:4a

Vulg.

LXX 23:1abα

Domine pater et dominator vitae meae non relinquas1 me2

MS A 23:1ab

κύριε πάτερ καὶ δέσποτα ζωῆς μου, μὴ ἐγκαταλίπῃς με ἐν βουλῇ αὐτῶν,

23:1bβ

23:1c

καὶ4 μὴ ἀϕῇς με πεσεῖν ἐν αὐτοῖς.

ne3 sinas me cadere in illis 23:2a 6

quis superponet in me in cogitatu meo flagella

23:2a

τίς ἐπιστήσει ἐπὶ τοῦ διανοήματός μου μάστιγας

23:2b

23:2b

καὶ ἐπὶ τῆς καρδίας μου παιδείαν σοϕίας,

et in corde meo doctrinam sapientiae 23:2c

23:2c

ἵνα ἐπὶ τοῖς ἀγνοήμασίν μου μὴ ϕείσωνται

ut ignorationibus eorum8 non parcant mihi 23:2d 9

10

et non pareant delicta illorum

23:2d

καὶ οὐ μὴ παρῇ τὰ ἁμαρτήματα αὐτῶν,

23:3ab+

et adincrescant ignorantiae meae + et multiplicentur delicta mea+

23:3a

ὅπως μὴ πληθυνθῶσιν αἱ ἄγνοιαί μου

23:3c

23:3b

καὶ αἱ ἁμαρτίαι μου πλεονάσωσιν

et peccata mea abundent 23:3d

23:3c

καὶ πεσοῦμαι ἔναντι τῶν ὑπεναντίων

et incidam in conspectu adversariorum11 23:3e

et gaudeat12 inimicus meus

23:3d

καὶ ἐπιχαρεῖταί μοι ὁ ἐχθρός μου, 23:3e

ὧν μακράν ἐστιν ἡ ἐλπὶς τοῦ ἐλέους σου;

13

23:4ab+

Domine pater et Deus vitae meae ne derelinquas me in cogitatu illorum 1 2 3 4 5 6 7

non relinquas: NVulg. ne derelinquas. me: NVulg. me in consilio eorum. ne: NVulg. nec. καὶ: Rahlfs >. ¿ćà: 19-11m7 > (error). in me: NVulg. >. > CB ¿LÓÎý. ¿LÓÎý:

23:4a

κύριε πάτερ καὶ θεὲ ζωῆς μου,

279 MS C

Syr.

23

23:1a

? mÛÚÐx …{züã{ eÛÂs ÀÍàs

1a

.…{zĀáÔã Ûçáù 5¿ćà

1b

> .7¿LÓÎý> f€ĀÚ âï åÚùs èÙx èã

2a

.¿çóàÎÙx ¿ÔÃý fÛÃà âï{

2b

mÛÂÎÐ? âï †ÎÑæ ¿Ùüã {zx A

2c

…ÎäÐüæ ¿ćà{ e…{¾æ ¿ćà f…{zĀýÎçÞÂx .ÎáÃÑäà

2d

23:1b

23:2a

23:2b

23:2c

23:2d

23:3a

fÛÂÎÐ? …ÎÆêæ ¿ćàx âÔã

3a

? .€ÍÔÐ …Îçþðæ ¿ćà{

3b

.¿ÃÂËáð „Ëù ÛçæÎáÆæ{

3c

d.À¾çé> Ûà ÁËÑæ{

3d

23:3b

23:3c

23:3d

3e+ 23:4a

? ÛçÚ㍏ ¿ćà mÛÚÐx …{züã{ ÛÂs ÀÍàs .…{zÎÚðÔÂ

8 9 10 11 12 13

eorum: NVulg. meis. pareant: NVulg. appareant. illorum: NVulg. mea. adversariorum: NVulg. adversariorum meorum. gaudeat: NVulg. gaudeat super me. 23:3e: Rahlfs >.

4a

280

SIR 23:4b – 23:9a

Vulg.

LXX 23:5a

extollentiam oculorum +meorum+ ne dederis mihi

23:4b

μετεωρισμὸν ὀϕθαλμῶν μὴ δῷς μοι

23:5b

et +omne+ desiderium averte a me

23:5

καὶ ἐπιθυμίαν ἀπόστρεψον ἀπ᾿ ἐμοῦ·

23:6ab +

aufer a me+ ventris concupiscentias et concubitus concupiscentiae ne adprehendant4 me

23:6a

κοιλίας ὄρεξις καὶ συνουσιασμὸς μὴ καταλαβέτωσάν με,

23:6c

23:6b

καὶ ψυχῇ ἀναιδεῖ μὴ παραδῷς με.

et animae inreverenti5 +et infrunitae+ ne tradas me 23:7a

DOCTRINA6 ORIS Doctrinam oris audite filii 23:7cα

et qui custodierit +illam+ non periet8 23:7cβd+, 8aα

in labiis suis10 +nec scandalizabitur in operibus nequissimis 8 in vanitate sua11+ adprehendetur12 peccator 23:8aβb

et superbus et maledicus scandalizabitur in illo13 23:9ab+

iurationi non adsuescat os tuum + multus enim casus in illa+14

2 3 4 5 6 7 8

HD 7

23:7b

1

MS A

Παιδεία στόματος 23:7a

Παιδείαν στόματος ἀκούσατε, τέκνα, 23:7bα/7b

καὶ ὁ ϕυλάσσων οὐ μὴ ἁλῷ. 23:7bβ, 8a; 23:8a

ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ 8 καταληϕθήσεται ἁμαρτωλός, 23:8b

καὶ λοίδορος καὶ ὑπερήϕανος σκανδαλισθήσονται ἐν αὐτοῖς. 23:9a

ὅρκῳ μὴ ἐθίσῃς τὸ στόμα σου

¿Ãà{: 10m2 ¿Ãà. ÀÏÑÂ: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m2, 10m3, 11c1, 11m6, 12h2, 13a1, 13c1, 19-11m7, W, Mos ÀÏÑò. „Ëã: 7h3, 9c1 „Ëã{; 11c1 >. adprehendant: NVulg. apprehendant. inreverenti: NVulg. irreverenti. DOCTRINA: NVulg. De doctrina. HD: Rahlfs +. periet: NVulg. capietur.

281 MS C

Syr.

23

.Ûà ƒ ¿ćà ÀĀ㍠¿çÚï

4b

.Ûçã ûЍs 2fÀÏÑ 1¿Ãà{

5a

23:4b

23:5

23:6a

.ÛçÔáóæ ¿ćà füÚóýx 3„Ëã

5b+

23:6b

.ÛæÏÑóæ ¿ćà ÁüêÂx ÀÏÑò{

6a

dÛ ÕàĀý ¿ćà ÀĀóÙøÐ ¿þóæ{

6b

23:6c

HD 23:7a

? Îðäý .ÛãÎòx ¿çóàÎÙ i¿Úç A

7a

.ËêÐĀæ 9¿ćà fzxÏãx{

7b

.¿ðÚý ËЏĀã üÚÅ ÍááääÂ

8a

.âùĀã ÍãÎó ¿ćáÞé{ [229v. b]

8b

? fÀĀãÎäà

9a

23:7b

23:8a

23:8b

23:9a

.ßãÎò ôà ¿ćà

9 10 11 12 13 14 15

¿ćà: 10c1 ¿ćàx (error). in labiis suis: NVulg. labiis. in vanitate sua: NVulg. In labiis suis. adprehendetur: NVulg. apprehendetur. 23:8aβb: NVulg. et maledicus et superbus scandalizabitur in illis. 23:9ab+: NVulg. Iurationi non assuescas os tuum multi enim casus in illa. ? ÀĀãÎäà: 8a1, 10c2, 11c1, W ÀĀãÎäà.

15

282

SIR 23:9b – 23:11e

Vulg.

LXX 23:10ab+c+

nominatio vero Dei non sit adsidua1 in ore tuo +et nominibus sanctorum non admiscearis quoniam non eris inmunis2 ab eis+

23:9b

καὶ ὀνομασίᾳ τοῦ ἁγίου μὴ συνεθισθῇς·

23:11aα

sicut enim servus interrogatus adsidue3

23:10a

ὥσπερ γὰρ οἰκέτης ἐξεταζόμενος ἐνδελεχῶς

23:11aβ

23:10b

ἀπὸ μώλωπος οὐκ ἐλαττωθήσεται,

a4 livore non minuetur5 23:11bα

sic omnis iurans et nominans in toto

23:10c

οὕτως καὶ ὁ ὀμνύων καὶ ὀνομάζων διὰ παντὸς

23:11bβ

23:10d

ἀπὸ ἁμαρτίας οὐ μὴ καθαρισθῇ.

a peccato non purgabitur 23:12a

vir9 multum iurans implebitur iniquitate

23:11a

ἀνὴρ πολύορκος πλησθήσεται ἀνομίας,

23:12b

et non discedet a domo illius11 plaga

23:11b

καὶ οὐκ ἀποστήσεται ἀπὸ τοῦ οἴκου αὐτοῦ μάστιξ·

23:13a

et si frustraverit delictum ipsius14 super ipsum erit

23:11c

ἐὰν πλημμελήσῃ, ἁμαρτία αὐτοῦ ἐπ᾿ αὐτῷ,

23:13b

et si dissimulaverit delinquet dupliciter

23:11d

κἂν ὑπερίδῃ, ἥμαρτεν δισσῶς·

23:14a

et si in vacuum18 iuraverit non iustificabitur

1 2 3 4 5 6 7 8 9

MS A

23:11e

καὶ εἰ διὰ κενῆς ὤμοσεν, οὐ δικαιωθήσεται,

adsidua: NVulg. assidua. inmunis: NVulg. immunis. interrogatus adsidue: NVulg. exquisitus assidue. a: NVulg. >. non minuetur: NVulg. carere non poterit. ÀÎÑã: 19-11m7 + ÀĀÚÔÐ. âÝ: 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos + èã. ? ¿ÂÎÐ: 7h3, 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ÂÎÐ. vir: VL >.

283 MS C

Syr.

23

23:9b

.uĀÙ> À{z ¿ćà ¿çÙ> x? ĀÚÂ{

9b

23:10a

m¿ćã¾ćäà ¿Æêãx ¿þæü âÝx âÔã

10a

j¿Ý|> ¿ćà 6fÀÎÑã èã

10b

> 7 k¿äÙ{ âÅËãx âÝ ¿çÝz œ

10c

Ÿ ¿ćà 8¿ÂÎÐ èã .¿Ý|

10d

? > ÁüÃÅ .¿ÂÎÐ ¿çù> f¿ÚäÙ

11a

Ÿ zĀÚ èã üÃðæ ¿ćà{ .13¿ýĀÞã

11b

23:10b

23:10c

23:10d

23:11a

EW

23:11a

/ ‫ ימלא אשמה‬10‫איש שבועוֹת‬ 23:11bEW

23:11b

/ 12‫ולא ימוש מביתו הנגע‬ 23:11c

…s

11c

Áüþ …s{

11d

Ÿ ¿ćà{ €z ¿Úçé> e…Ëï âÞ ¿äÙx > .¿Ý| âÝx âÔã

11e

.€zÎáï

fÀÍÔÐ f¿äÙ ÛÚïÎÔ A

16

15

23:11d

m¿ćã¾æ ¿ćà

17

23:11e

10 11 12 13 14 15 16 17 18

‫שבועוֹת‬: Elizur: ‫שבועות‬. illius: VL eius. ‫ ע‬line-filler. > ¿ýĀÞã: 9c1 []ĀÞã; W ¿ýĀúã (error); 13a1 marg. by a second hand: ÀÎÑã{ ¿ÑòÎù; CB ¿ýĀÞA ã. ipsius: NVulg. illius. …s: 10m1, 10m3, 11m6, 19-11m7 …s{. ÀÍÔÐ: 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos zÍÔÐ; 9c1 [- - -]. ÁüþÂ: 11m6 + ¿ćäÙ. in vacuum: VL vane.

284

SIR 23:11f – 23:14e

Vulg.

LXX 23:14b

replebitur enim retributione1 domus illius

23:11f

πλησθήσεται γὰρ ἐπαγωγῶν ὁ οἶκος αὐτοῦ.

23:15a

est et alia loquella contraria morti2

23:12a

Ἔστιν λέξις ἀντιπαραβεβλημένη θανάτῳ,

23:15b

non inveniatur in hereditate Iacob

23:12b

μὴ εὑρεθήτω ἐν κληρονομίᾳ Ιακωβ·

23:16a

etenim a misericordibus5 omnia haec auferentur6

23:12c

ἀπὸ γὰρ εὐσεβῶν ταῦτα πάντα ἀποστήσεται,

23:16b

23:17a 11

indisciplinose non adsuescat os tuum 23:17b

est enim in illa verbum peccati 23:18a

memento patris et matris tuae 23:18b

in medio enim magnatorum consistis 23:19a

ne forte obliviscatur te14 in conspectu illorum 23:19b

et adsiduitate15 tua infatuatus inproperium16 patiaris 23:19c

et maluisses non nasci 1 2 3 4 5 6 7 8 9

23:12d

καὶ ἐν ἁμαρτίαις οὐκ ἐγκυλισθήσονται.

et in delictis non volutabunt9

10

MS A

23:13a

ἀπαιδευσίαν ἀσυρῆ μὴ συνεθίσῃς τὸ στόμα σου· 23:13b

ἔστιν γὰρ ἐν αὐτῇ λόγος ἁμαρτίας. 23:14a

μνήσθητι πατρὸς καὶ μητρός σου, 23:14b

ἀνὰ μέσον γὰρ μεγιστάνων συνεδρεύεις, 23:14c

μήποτε ἐπιλάθῃ ἐνώπιον αὐτῶν 23:14d

καὶ τῷ ἐθισμῷ σου μωρανθῇς 23:14e

καὶ θελήσεις εἰ μὴ ἐγεννήθης

retributione: NVulg. malis. loquella contraria morti: NVulg. loquela morti comparanda. èòs: 9c1, 11c1, Moss èòs{; 10c1, 10c2 …¾òs{; 12h2, 13c1, W …s ‰s{. ÀüÐs: 9c1 [- - -]. misericordibus: NVulg. timoratis. auferentur: NVulg. sunt remota. > ‰s{: 13c1 èòs{ (error). > ËÆæx: 7a1 (error); 10m1, 10m3, 11m6, 19-11m7 ÏáÅx; 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos üÅ|x. volutabunt: NVulg. volutabuntur.

285 MS C

Syr.

23 11f

23:12a

> ¿ćäÑòx Ÿ 4 fÍà ÀüÐs ĀÙs 3èòs

12a

.uÎúðÙx z{üÚ ÒÝĀý ¿ćà

12b

Ÿ > 7‰s{ > .¿Ñæ fèÚàz èã Íþóæ 8ËÆæx èã

12c

? .ÕáÐĀæ ¿ćà fÀÍÔÑÂ{

12d

23:12b

23:12c

23:12d

23:13a

.ßãÎò ôà ¿ćà fÀÎáÞêà

‰s{

13a

> > ? Í .13ÁüùÎýx ¿ćáã ĀÙs Í ‰sx âÔã

13b

12

23:13b

23:14a

.ßà ĀÙs ¿ćãs{ f¿Âsx üÝxs

14a

> èã{ .Õáò ÀĀáÐx fÁËÙs

14b

.…{ÍÚãËù âù ¿ćàx

14c

küðӋ ßçóàÎÚÂ{

14d

¿ćà Îàsx üãs{

14e

23:14b

23:14c

23:14d

23:14e 18

10 11 12 13 14 15 16 17 18

> kĀÙüs

indisciplinose: NVulg. Indisciplinatae turpitudini. adsuescat: NVulg. assuescat. ‰s{: 8a1 ‰s; 9c1 []À{. ÁüùÎýx: 13c1 ÁüùÎþàx (error). obliviscatur te: NVulg. obliviscaris tui. adsiduitate: NVulg. assiduitate. inproperium: NVulg. improperium. ¿ćà Îàsx: 9c1, 10c2, 13c1, Mos ¿ćàÎàsx; 10m1, 11m2, W ¿ćà €Îàx; 17a4 €Îàx. > ĀÙüs: 12h2 Āڍs.

17

286

SIR 23:14f – 23:17b

Vulg.

LXX 23:19d

et diem nativitatis tuae maledicas 23:20a

homo adsuetus1 in verbis inproperii2 23:20b

in omnibus diebus suis non erudietur

23:21a

duo genera abundant in peccatis 23:21b

et tertium adducit iram +et perditionem+ 23:22a

anima calida quasi ignis ardens 23:22b 6

non extinguetur donec aliquid gluttiat7 23:23a +

+

8

9

et homo nequam in ore carnis suae 23:23b

non desinet donec incendat ignem 23:24a

homini fornicario omnis panis dulcis 23:24b

non cessabit transgrediens a lecto suo12

1 2 3 4 5 6

adsuetus: NVulg. assuetus. inproperii: NVulg. improperii. ? ? ÛãÎÙ: 10m1, 11m6 ÀĀãÎÙ. ¿ćà: 13a1 > (error). ÀĀàx{: 7h3 ÀĀàĀÂ{; 10c1 ÀĀà[]. extinguetur: NVulg. exstinguetur.

MS A 23:14f

καὶ τὴν ἡμέραν τοῦ τοκετοῦ σου καταράσῃ. 23:15a

ἄνθρωπος συνεθιζόμενος λόγοις ὀνειδισμοῦ 23:15b

ἐν πάσαις ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ οὐ μὴ παιδευθῇ.

23:16a

Δύο εἴδη πληθύνουσιν ἁμαρτίας, 23:16b

καὶ τὸ τρίτον ἐπάξει ὀργήν· 23:16c/17a

ψυχὴ θερμὴ ὡς πῦρ καιόμενον, 23:16d/17b

οὐ μὴ σβεσθῇ ἕως ἂν καταποθῇ· 23:16e/17c

ἄνθρωπος πόρνος ἐν σώματι σαρκὸς αὐτοῦ, 23:16f/17d

οὐ μὴ παύσηται ἕως ἂν ἐκκαύσῃ πῦρ· 23:17a/17e

ἀνθρώπῳ πόρνῳ πᾶς ἄρτος ἡδύς, 23:17b/17f

οὐ μὴ κοπάσῃ ἕως ἂν τελευτήσῃ.

12:14cdBe; 23:16b‫ס‬

‫ בו אש‬11‫לא יעבר׃ עד תבער‬10

287 MS C

Syr.

23

23:14f

.~Îà A Í ËáÙA sx ¿ćãÎÚà{

14f

? ôáÙx > üÚÅ ÁüÃÅ jÀĀáÔÂ? ¿ćáã

15a

? ? 3ÛãÎÙ .ôà¾æ 4¿ćà fÀĀäÞÐ €zÎÚÐ âÝ

15b

23:15a

23:15b

23:15c

> ¿çóàÎÙ ¿ćà{ Áüïø ÏÑòx ÁüÃÅ âÃúã .d.züêÂx

15c+

23:16a

? èÙ㏠.Ûþóæ Āçé fèÚæ|

16a

.ÀÏÅ{ ûêã 5ÀĀàx{

16b

23:16b

16c 16d 23:16c

mzüêÂx Áüïø ÏÑòx A ÁüÃÅ

16e

.ÁÎæ Í Ëùsx ¿ćãËï ÒÚæĀæ ¿ćà

16f

.Íà åÚê üê âÝ ÀÏÑò ÁüÃÅx ÁüêÃà

17a

23:16d

23:17a

23:17b

dd˾æx ¿ćãËï ¿ćáÝĀæ ¿ćà{

7 8 9 10 11 12

aliquid gluttiat: NVulg. consumatur. nequam: NVulg. fornicarius. ore: NVulg. corpore. = Sir 12:14c+d+. ‫תבער‬: Beentjes: rev. ‫)תעבר( תבער‬. transgrediens a lecto suo: NVulg. nisi in morte.

17b

288

SIR 23:18a – 23:19e

Vulg.

LXX 23:25a

+

omnis+ homo qui transgreditur1 lectum suum

23:18a

ἄνθρωπος παραβαίνων ἀπὸ τῆς κλίνης αὐτοῦ

23:25b +

contemnens+ in animam suam2 et dicens quis me videt

23:18b

λέγων ἐν τῇ ψυχῇ αὐτοῦ Τίς με ὁρᾷ;

23:26a

tenebrae circumdant me et parietes cooperiunt me

23:18c

σκότος κύκλῳ μου, καὶ οἱ τοῖχοί με καλύπτουσιν,

23:26b

et nemo circumspicit me quem vereor

23:18d

καὶ οὐθείς με ὁρᾷ· +τί εὐλαβοῦμαι;+

23:26c

23:18e

τῶν ἁμαρτιῶν μου οὐ μὴ μνησθήσεται ὁ ὕψιστος.

delictorum meorum non memorabitur Altissimus 23:27a+b+c +

et non intelleget5 quoniam omnia videt oculus illius quoniam expellit a se timorem Dei huiusmodi hominis timor+ et oculi hominum timentes illum6

23:19a

καὶ ὀϕθαλμοὶ ἀνθρώπων ὁ ϕόβος αὐτοῦ,

23:28aα

et non cognovit quoniam oculi Domini

23:19b

καὶ οὐκ ἔγνω ὅτι ὀϕθαλμοὶ κυρίου

23:28aβ

multo plus lucidiores8 super solem 23:28b

circumspicientes omnes vias hominum 23:28c

et +profundum abyssi et hominum corda+ intuentes in absconsas9 partes

1 2 3 4 5 6

MS A

transgreditur: NVulg. transgreditur super. animam suam: NVulg. anima sua. Ÿ €ĀÚA Âx: 7h3, 8a1 €ĀÙĄùx. èÆã: 8a1 üÆé, corr. by a second hand. intelleget: NVulg. intellegit. timentes illum: NVulg. sunt timor illius.

23:19c

μυριοπλασίως ἡλίου ϕωτεινότεροι 23:19d

ἐπιβλέποντες πάσας ὁδοὺς ἀνθρώπων 23:19e

καὶ κατανοοῦντες εἰς ἀπόκρυϕα μέρη.

289 MS C

Syr.

23

23:18a

:Íéüïx [229v. c] ÀĀÙÎý âï üúþãx fÁüÃÅ

18a

23:18b

Ÿ :Ûà ÀÏÐ> Îç㠜 Íþóç üãs{

18b

? > Àz €ĀÚA Âx ¿ćááÓ{ :Ûáï …ăĀê㠀ĀÚÂx ¿és :Ûáï 4èÆã

18c

23:18c 3

23:18d

> ĀÚà{ :Ûà ÀÏÐx

18d

> m¿ÔÐsx Ûà ¿ćáÝ> Îçã

18e

23:18e

19a

23:19a

ÀÍàsx 7€zÎçÚïx ˆËÙ> ¿ćà{

19b

k¿þäþ ÎÂĄÂ ËÐ è{ă

19c

? > k¿þçÚç âÝx ÀĀÐă{s ÀÏÐ{

19d

? ï Ÿ ¿ćááÂÎù 10¿ÝÎþÑÂx ¿ćã âÝĀêã{ .11…{ÍÙË> Ã

19e

23:19b

23:19c

23:19d

7 8 9 10

11

? €zÎçÚïx: 7h3 €zÎçÚïx. lucidiores: NVulg. lucidiores sunt. absconsas: NVulg. absconditas. ¿ÝÎþÑÂx ¿ćã âÝĀêã{: 8a1 ¿ÝÎþÑÂx âÝĀêã{; 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, W, Mos ¿ÝÎþÑ âÝĀêã{; 13c1 âÝĀêã{ Āã{ (error). ? ï: ? > 7h3, 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 13a1, 19-11m7 …{ÍÙËÃïx; ? …{ÍÙ˟ à 10c1 …{ÍÙ[]Äï.

290

SIR 23:20a – 23:24a

Vulg.

LXX 23:29a

Domino enim Deo antequam crearentur omnia sunt agnita

23:20a

πρὶν ἢ κτισθῆναι τὰ πάντα ἔγνωσται αὐτῷ,

23:29b

sic et post perfectum1 respicit omnia

23:20b

οὕτως καὶ μετὰ τὸ συντελεσθῆναι.

23:30ab+

hic in plateis civitatis vindicabitur3 + quasi pullus equinus fugabitur+

23:21a

οὗτος ἐν πλατείαις πόλεως ἐκδικηθήσεται,

23:30c, 31+

et ubi non speravit adprehendetur4 31 + et erit dedecus omnibus5 quod non intellexerit timorem Dei6+

23:21b

καὶ οὗ οὐχ ὑπενόησεν, πιασθήσεται.

23:32a

sic et mulier +omnis+ relinquens virum suum

23:22a

Οὕτως καὶ γυνὴ καταλιποῦσα τὸν ἄνδρα

23:32b

et statuens hereditatem ex alieno + matrimonio+

23:22b

καὶ παριστῶσα κληρονόμον ἐξ ἀλλοτρίου.

23:33a

primo enim in lege Altissimi incredibilis fuit

23:23a

πρῶτον μὲν +γὰρ+ ἐν νόμῳ ὑψίστου ἠπείθησεν,

23:33b

23:23b

καὶ δεύτερον εἰς ἄνδρα αὐτῆς + ἐπλημμέλησεν,+

et13 secundo virum suum dereliquit14 23:33c

tertio in adulterio fornicata est

23:23c

καὶ τὸ τρίτον ἐν πορνείᾳ ἐμοιχεύθη

23:33d

et ex alio viro filios statuit +sibi+

23:23d

καὶ ἐξ ἀλλοτρίου ἀνδρὸς τέκνα παρέστησεν.

23:34a

haec in ecclesiam adducetur

1 2 3 4 5 6 7 7

MS A

23:24a

αὕτη εἰς ἐκκλησίαν ἐξαχθήσεται,

post perfectum: NVulg. postquam perfecta sunt. ‰s{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‰s. vindicabitur: NVulg. vindicabitur et. adprehendetur: NVulg. apprehendetur. omnibus: NVulg. omnibus, eo. Dei: NVulg. Domini. ? ? > ÎþÂ: Íçù 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ùÎþÂ. ‰s ¿çÝz: 8a1, 9c1.

291 MS C

Syr.

23

> ¿ćà Ëïx âÔã .€zÎãËù {z f„ËäáÝ À{z A ¿áÅ A

20a

23:20a

23:20b

> {z .Íà …sx A f¿ćäáïx ÍٍÎäÅ Ā èã 2‰s{

20b

23:21a

mËЏĀãx ¿þæü üÃé> ¿ćàx „ËäÂ{

21a

? > ÎþÂ f¿æz .8¿éüòĀæ ÀĀçÙËãx 7ÍÚù

21b

> âï ¿Ðüéx ÀĀæs 9‰s ¿çÝz :ÍáðÂ

22a

23:21b

23:22a

23:22b

m¿æüÐs èã ÀüÙ>

¿ćäÚúã{

22b

ĀáÅxx ÁËÐ ˜

23a

> âðàèُăx{ .zÎÚáÓ

23b

kÁÎÅx ÀÎÚæÏ Āàx{

23c

.ÁËáÙA ĀäÚA ùs ¿ÙüÝÎæ èãx

23d

10

23:23a

mÀÍàsx ¿éÎäçÂ

12

11

23:23b

23:23c

23:23d

23:24a

.ŒÎò ÀĀýÎçÝ è㠀œ z

8 9 10 11 12 13 14 15

¿éüòĀæ: 12h2 ¿éĀæ (error). ‰s ¿çÝz: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‰s{. ¿ćäÚúã{: 12h2 ¿úÚã{ (error). ĀáÅxx: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ĀÂËÝx. B ? ÀÍàsx: CB ÀÍàsx (error: see ĀáÅxx). A B et: NVulg. >. dereliquit: NVulg. deliquit. ‰s: 7h3, 8a1 ‰s{.

15

‰s

24a

292

SIR 23:24b – 23:28b+

Vulg.

LXX 23:34b

et in filios eius respicietur

23:24b

καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα αὐτῆς ἐπισκοπὴ ἔσται.

23:35a

non tradent filii eius radices

23:25a

οὐ διαδώσουσιν τὰ τέκνα αὐτῆς εἰς ῥίζαν,

23:35b

et rami eius non dabunt fructum

23:25b

καὶ οἱ κλάδοι αὐτῆς οὐκ οἴσουσιν καρπόν.

23:36a

derelinquent2 in maledictum memoriam illius3

23:26a

καταλείψει εἰς κατάραν τὸ μνημόσυνον αὐτῆς,

23:36b

et dedecus illius non delebitur

23:26b

καὶ τὸ ὄνειδος αὐτῆς οὐκ ἐξαλειϕθήσεται,

23:37a

et agnoscent qui derelicti sunt

23:27a

καὶ ἐπιγνώσονται οἱ καταλειϕθέντες

23:37b

quoniam nihil melius5 quam timor Dei

23:27b

ὅτι οὐθὲν κρεῖττον ϕόβου κυρίου

23:37c

et nihil dulcius quam respicere in6 mandatis Domini

23:27c

καὶ οὐθὲν γλυκύτερον τοῦ προσέχειν ἐντολαῖς κυρίου.

23:38a +

et7+ gloria magna est sequi Dominum 23:38b

longitudo enim dierum adsumetur9 ab eo

1 2 3 4 5

> Ÿ ÝÎé{. ? ÍÚÝÎé{: 7h3 ÍÚ derelinquent: NVulg. derelinquet. illius: NVulg. suam. âÝ: 7h3 ƒÎÝ. melius: NVulg. melius est.

MS A

23:28a

δόξα μεγάλη ἀκολουθεῖν θεῷ,

8

23:28b

μακρότης δὲ ἡμερῶν τὸ προσληϕτῆναί σε ὑπ᾿ αὐτοῦ.

293 MS C

Syr.

23

23:24b

? > ÍÔÐ > ËáÙ ? .…{üÝxĀæ ÍÙ fÍÙ âï{

24b

> Úç > Í ? .¿ï¾Â Áüúï …Îãüæ ¿ćà

25a

> ? .Áă¾ò …ËÃðæ ¿ćà 1fÍÚÝÎé{

25b

> ÀĀÓÎáà ûÂĀþæ{ .ÍæüÝ{x

26a

? > Â> ÎÐ{ .…ÎÔïĀæ ¿ćà fÍÚ

26b

23:25a

23:25b

23:26a

23:26b

23:27a

> m¿ïsx ÍÙăÎäï …{ÍáÝ …ÎïËæ{

27a+

mâÚÂĀ èÙüÐĀþãx 4âÝ f…ÎáÝĀêæ{

27b

> ĀÚàx .ÀÍàsx zĀáÐx èã ¿ÃÓx

27c

? d..€zÎæËùÎò üÔäàx èã åÚêÂx ĀÚà{ œ

27d

23:27b

23:27c

23:27d

28a+

28b+

6 7 8 9

respicere in: NVulg. attendere. et: NVulg. >. 23:28ab: Rahlfs >. adsumetur: NVulg. assumetur.

294

SIR 24:HD – 24:6a

Vulg.

LXX 24:1a

SAPIENTIAE LAUS1

HD 2

Σοϕίας αἴνεσις

24:1bc+ +

Sapientia laudabit animam suam et in Deo honorabitur+

24:1a

Ἡ σοϕία αἰνέσει ψυχὴν αὐτῆς

24:1d

24:1b

καὶ ἐν μέσῳ λαοῦ αὐτῆς καυχήσεται·

et in medio populi sui gloriabitur 24:2a

24:2a

ἐν ἐκκλησίᾳ ὑψίστου στόμα αὐτῆς ἀνοίξει

et in ecclesiis6 Altissimi aperiet os suum 24:2b, 3a+b+, 4a+b+

et in conspectu virtutis illius gloriabitur 3 +in medio populo exaltabitur8 et in plenitudine sancta admirabitur 4 in9 multitudine electorum habebit laudem et inter benedictos benedicetur dicens+

24:2b

καὶ ἔναντι δυνάμεως αὐτοῦ καυχήσεται

24:5ab+, 6a+ +

10

ego ex ore Altissimi prodivi primogenita ante omnem creaturam 6 ego in caelis feci11 ut oriretur12 lumen indeficiens+

24:3a

Ἐγὼ ἀπὸ στόματος ὑψίστου ἐξῆλθον

24:6b 13

+

24:3b

καὶ ὡς ὁμίχλη κατεκάλυψα γῆν·

+

et sicut nebula texi omnem terram 24:7a

24:4a

ἐγὼ ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσα,

ego in altis14 habitavi 24:7b

24:4b

καὶ ὁ θρόνος μου ἐν στύλῳ νεϕέλης·

et thronus meus in columna nubis 24:8a

24:5a

γῦρον οὐρανοῦ ἐκύκλωσα μόνη

gyrum caeli circuivi sola15 24:8b

καὶ ἐν βάθει ἀβύσσων περιεπάτησα·

et in profundum abyssi penetravi17 24:8c, 9a+b+ 18

19 9 +

et in fluctibus maris ambulavi terra steti +et20 in omni populo

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

24:5b

et in omni

24:6a

ἐν κύμασιν θαλάσσης καὶ ἐν πάσῃ τῇ γῇ

SAPIENTIAE LAUS: NVulg. Laus sapientiae. HD: Rahlfs + (αινεσις σοϕιας; σοϕιας αινεσις). ÒÞý: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, Mos ÒÃý; W ÛÑÃý (orthographical variant). > Íþóæ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos Íþóæ. ÀÍàsx: 10c1 ÀÍàs[]. ecclesiis: NVulg. ecclesia. }Āò: 10m1 corr. by second hand }Āò ¿ćà; W ÛÐĀò (orthographical variant). 24:3a+: NVulg. et in medio populi sui exaltabitur; doublet of v. 1b. in: NVulg. et in. primogenita: VL >. in caelis feci: NVulg. feci in caelis.

295 Syr.

24 HD

24:1a

.4Íþóæ 3ÒÞý fÀĀäÞÐ

1a

.üúُ 5ÀÍàsx Íäï ÎÆÂ{

1b

> 7 .ÍãÎò }Āò fÀÍàsx zĀýÎçÞÂ

2a

? .ÒÂĀý fzÎáÚÐ ÎÆÂ{

2b

> ¿Úáïx ÍãÎò èã ¿æs [230r. a] .Āúóæ

3a

Ÿ .¿ïs ĀÚêÝ f¿ćáòüï ßÙs{

3b

> ¿Úáï ? ¿ćã{Ąä ¿æs .ÛçÞþã Āþúæ

4a

? ? .¿ççï €xÎäð fÛéÎÝ{

4b

ÁËÑÝs fÍäï ¿ÚäþÂ

5a

? > ¿æs f¿ćã{zx ÁüúðÂ{ .ĀÞàz

5b

? ? ? ¿ésĀþÂ{ f¿Úãx ¿ïÎÃäÂ

6a

24:1b

24:2a

24:2b

24:3a

24:3b

24:4a

24:4b

24:5a

.ĀÙüý>

16

24:5b

24:6a

mâڏx

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

21

oriretur: VL oreretur. sicut: VL >. altis: NVulg. altissimis. sola: VL >. ÁËÑÝs fÍäï: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, Mos Íäï ÁËÑÝs. penetravi: NVulg. ambulavi. et: NVulg. >. ambulavi: NVulg. >. et: VL >. ? ? > ? ¿ésĀþÂ{ f¿Úãx: 7h3 ÍÚé sĀþÂ{ ¿ćäÙx.

296

SIR 24:6b – 24:12a

Vulg.

LXX 24:10, 11a+

et in omni gente primatum habui 11 +et omnium excellentium et humilium corda virtute calcavi+

24:6b

καὶ ἐν παντὶ λαῷ καὶ ἔθνει ἡγησάμην1.

24:11b

24:7a

μετὰ τούτων πάντων ἀνάπαυσιν ἐζήτησα

et2 in his omnibus requiem quaesivi 24:11c

24:7b

καὶ ἐν κληρονομίᾳ τίνος αὐλισθήσομαι.

et3 in hereditate eius4 morabor 24:12a

tunc praecepit +et dixit+ mihi creator omnium

24:8a

τότε ἐνετείλατό μοι ὁ κτίστης ἁπάντων,

24:12b

et qui creavit me requievit in7 tabernaculo meo

24:8b

καὶ ὁ κτίσας με κατέπαυσεν τὴν σκηνήν μου

24:13a

24:8c

καὶ εἶπεν Ἐν Ιακωβ κατασκήνωσον

et dixit mihi in Iacob inhabita 24:13bc+

et in Israhel8 hereditare +et in electis meis ede9 radices+

24:8d

καὶ ἐν Ισραηλ κατακληρονομήθητι.

24:14a

24:9a

πρὸ τοῦ αἰῶνος ἀπ᾿ ἀρχῆς ἔκτισέν με,

ab initio ante saeculum11 creata sum 24:14b

et usque ad futurum saeculum non desinam

24:9b

καὶ ἕως αἰῶνος οὐ μὴ ἐκλίπω.

24:14c

et in habitatione sancta13 coram ipso ministravi

24:10a

ἐν σκηνῇ ἁγίᾳ ἐνώπιον αὐτοῦ ἐλειτούργησα

24:15a

24:10b

καὶ οὕτως ἐν Σιων ἐστηρίχθην·

et sic in Sion firmata sum 24:15b

et in civitate sanctificata similiter14 requievi

24:11a

ἐν πόλει ἠγαπημένῃ ὁμοίως με κατέπαυσεν,

24:15c

24:11b

καὶ ἐν Ιερουσαλημ ἡ ἐξουσία μου·

et in Hierusalem16 potestas mea 24:16a

et radicavi in populo honorificato

1 2 3 4 5 6 7 8

24:12a

καὶ ἐρρίζωσα ἐν λαῷ δεδοξασμένῳ,

ἡγησάμην: Rahlfs ἐκτησάμην. et: NVulg. >. et: NVulg. cuius. eius: NVulg. >. ¿æÎÙ: 7a1, 13c1 (error); 7h3, 8a1; 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, W, Mos ¿æÎÙ; 10c2 [- - -]. âÝ Áüã: 12h2 âÝüã (error). requievit in: NVulg. quietem dedit. Israhel: NVulg. Israel.

297 Syr.

24

24:6b

> ? ? .ĀÔàĀýs ÀÎãs{ ¿ääï …{ÍáÞÂ{

6b

24:7a

> mÛà ĀÚð ¿ÑÚæ èÙÍáÝ èÚàÍÂ{

7a

> .Áüýs 5¿æÎÙ ¿çÙ¾Âx

7b

> .6âÝ Áüã ÛæËúòŸ èÙËÙz

8a

> ÛçÞþ㠀üýs{ ÛæËÃïx èã{

8b

f€üý> uÎúðÚÂx mÛà üãs A

8c

Āýs{

8d

12

¿ćäáï „Ëù èã

9a

.ÛæüÝ{x âÔÃæ ¿ćà fèÚäáï åáðà{

9b

> .Āþäý €zÎãËù ¿þÙËù ¿çÞþäÂ

10a

> .Āäù ¿æs f…ÎÙzø u{{

10b

> .15ĀÑÚæs m€ÎÝs Íà ¿ćäÚЍx ÀĀÙüúÂ

11a

24:7b

24:8a

24:8b

24:8c

24:8d

.âÙüêÙ¾Â

10

24:9a

Ÿ .ĀÙüs 24:9b

24:10a

24:10b

24:11a

24:11b

.À{z A ÛçÔàÎý åáý¾Â{

11b

.ÁüÚúÙ ¿ćäð fĀڍs{

12a

24:12a

9 10 11 12 13 14 15 16

ede: NVulg. mitte. Āýs{: 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 10m3, 11m2, 11m6, 13c1, 19-11m7, W, Mos €Āýs{. saeculum: NVulg. saecula. ? ¿ćäáï: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿äáï. habitatione sancta: NVulg. tabernaculo sancto. sanctificata similiter: NVulg. similiter dilecta. > ĀÑÚæs: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ĀÑÚ描s. Hierusalem: NVulg. Ierusalem.

298

SIR 24:12b – 24:16b

Vulg.

LXX 24:16bc+

et in parte Dei mei hereditas1 illius +et in plenitudine sanctorum detentio mea+

24:12b

ἐν μερίδι κυρίου κληρονομία μου2.

24:17a

24:13a

ὡς κέδρος ἀνυψώθην ἐν τῷ Λιβάνῳ

quasi cedrus exaltata sum in Libano 24:17b

24:13b

καὶ ὡς κυπάρισσος ἐν ὄρεσιν Αερμων·

et quasi cypressus in monte Sion4 24:18a

24:14a

ὡς ϕοῖνιξ ἀνυψώθην ἐν Αιγγάδοις8

et6 quasi palma exaltata sum in Cades7 24:18b

24:14b

καὶ ὡς ϕυτὰ ῥόδου ἐν Ιεριχω,

et quasi plantatio rosae in Hiericho11 24:19a

24:14c

ὡς ἐλαία εὐπρεπὴς ἐν πεδίῳ,

quasi oliva speciosa in campis 24:19b

et quasi platanus exaltata sum iuxta aquam in plateis

24:14d

καὶ ἀνυψώθην ὡς πλάτανος.

24:20a

24:15a

sicut cinnamomum et aspaltum13 aromatizans odorem dedi

ὡς κιννάμωμον καὶ ἀσπάλαθος ἀρωμάτων14

24:20b

24:15b

17

quasi murra electa dedi suavitatem odoris

καὶ ὡς σμύρνα ἐκλεκτὴ διέδωκα εὐωδίαν,

24:21a

et quasi storax et galbanus et ungula et gutta

24:15c

ὡς χαλβάνη καὶ ὄνυξ καὶ στακτὴ

24:21bc+

et quasi libanus non incisus vaporavi habitationem meam et quasi balsamum non mixtum odor meus18

24:15d

καὶ ὡς λιβάνου ἀτμὶς ἐν σκηνῇ.

24:22a

ego quasi terebinthus extendi ramos meos 24:22b

et rami mei21 honoris et gratiae 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

24:16a

ἐγὼ ὡς τερέβινθος ἐξέτεινα κλάδους μου, 19

24:16b

καὶ οἱ κλάδοι μου κλάδοι δόξης καὶ χάριτος.

Dei mei hereditas: NVulg. Domini, in hereditate. κληρονομία μου: Rahlfs κληρονομίας αὐτοῦ. > CB À|s. À|s: cypressus in monte Sion: NVulg. cupressus in montibus Hermon. üÚçêÂ: 10m2 üÚóê (error). et: NVulg. >. Cades: NVulg. Engaddi. Αιγγάδοις: Rahlfs Αιγγαδοις. ßÙs{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m2, 10m3, 11m5, 11m6, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, 19-11m7, W, Mos ßÙs. ¿ćáùx ßÙs{: 10m2 behind ÎÑÙüÙ¾Â. Hiericho: NVulg. Iericho.

299 Syr.

24

24:12b

.âÙüêÙs z{üÙ ÎÆÂ{ ¿Ùüãx zĀçäÂ

12b

24:13a

> ßÙs .èçÃá Āڍs 3À|s

13a

5 .¿Æàx ÁÎÓ üÚçê ¿Ñþãx ¿çáÙs ßÙs{ A

13b

24:13b

24:14a

> .ËÅ èÚð Āڍs

¿ćáùx 9ßÙs{

14a

fÁx{ ĀÂüï ßÙs{

14b

> ÀĀÙ| ßÙs .ÀĀðúó Āڍs

14c

? âï ¿Ãà{x ßÙs Āڍs{ .¿Úã

14d

10

24:14b

.ÎÑÙüÙ¾Â

12

24:14c

24:14d

24:15a

? m¿ćäêÂx ÁüÔï{

ßÙs

15a

f¿ÃÓ> ÁÎã ßÙs{ .ÛÑٍ ĀäêÂs A

15b

m¿ćäéÎò{ ÁüóÓ{ ÀĀÚçÃáÐ{ ÀĀæÎÃà ßÙs{

15c

16

¿ćäæÎù

15

24:15b

24:15c

24:15d

> f¿ÃÓ> ¿Ñþã ßÙs{ .ÛÑٍ ĀÂÍÙ

15d

Ÿ .€Ąúï Āþúæ

¿çòxx{ ßÙs f¿æs

16a

? ? .ÁüúÙs{ ÀĀÐÎÃý ÛÝÎé ÛÝÎé{

16b

24:16a 20

24:16b

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Áx{ ĀÂüï: 13a1 marg. note by a second hand Áx{ ĀÂøæ. œ aspaltum: NVulg. balsamum. ἀρωμάτων: Rahlfs ἀρωμάτων δέδωκα ὀσμὴν. ßÙs: 9m1, 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 13c1, 19-11m7 ßÙs{. ¿ćäæÎù: 10m3, 11m2, W ¿ćãÎçÚù (orthographical variant); 12h2 ¿ćäæÎáù (error). murra: NVulg. myrrha. libanus non incisus vaporavi habitationem meam et quasi balsamum non mixtum odor meus: NVulg. libani vapor in tabernaculo. τερέβινθος: Rahlfs τερέμινθος. Text emendation by Ziegler. ¿çòxx{: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 11m2, 11m6, 13c1 ¿çòxx{ă; 10m2 ¿çò[]x; W, Mos ¿çòx{x{. mei: NVulg. mei rami.

300

SIR 24:17a – 24:22b

Vulg.

LXX 24:23a

ego quasi vitis fructificavi suavitatem odoris1

24:17a

ἐγὼ ὡς ἄμπελος ἐβλάστησα χάριν,

24:23b

et flores mei fructus honoris et honestatis

24:17b

καὶ τὰ ἄνθη μου καρπὸς δόξης καὶ πλούτου.

24:24α

ego mater pulchrae dilectionis et timoris

24:18a

ἐγὼ μήτηρ τῆς ἀγαπήσεως τῆς καλῆς καὶ ϕόβου

3

24:24β, 25a+b+ 25

et agnitionis et sanctae spei in me gratia omnis vitae4 et veritatis in me omnis spes5 vitae et virtutis

24:18b

καὶ γνώσεως καὶ τῆς ὁσίας ἐλπίδος,

24:18c

δίδωμι δὲ σὺν πᾶσι τοῖς τέκνοις μου 24:18d

ἀειγενεῖς τοῖς λεγομένοις ὑπ᾿ αὐτοῦ. 24:26a

transite ad me omnes qui concupiscitis me

24:19a

προσέλθετε πρός με, οἱ ἐπιθυμοῦντές μου,

24:26b

24:19b

καὶ ἀπὸ τῶν γενημάτων μου ἐμπλήσθητε·

et a generationibus meis implemini 24:27a

spiritus7 enim meus8 super melle9 dulcis

24:20a

τὸ γὰρ μνημόσυνόν μου ὑπὲρ τὸ μέλι γλυκύ,

24:27b, 28+

et hereditas mea super mel et favum 28 +memoria mea in generatione10 saeculorum11+

24:20b

καὶ ἡ κληρονομία μου ὑπὲρ μέλιτος κηρίον.

24:29a

24:21a

οἱ ἐσθοντές12 με ἔτι πεινάσουσιν,

qui edunt me adhuc esurient 24:29b

24:21b

καὶ οἱ πίνοντές με ἔτι διψήσουσιν.

et qui bibunt me adhuc sitient 24:30a

24:22a

ὁ ὑπακούων μου οὐκ αἰσχυνθήσεται,

qui audit me non confundetur 24:30b, 31+

et qui operantur in me non peccabunt 31 +qui elucidant me vitam aeternam habebunt+ 1 2 3 4 5 6 7

24:22b

καὶ οἱ ἐργαζόμενοι ἐν ἐμοὶ οὐχ ἁμαρτήσουσιν.

fructificavi suavitatem odoris: NVulg. germinavi gratiam. ۍÎæ{: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÛÂăÎæ{. 24:18abcd (c δίδωμι δὲ σὺν; d ἀειγενεῖς): Rahlfs + (c διδομαι ουν; d αειγενης). vitae: NVulg. viae. in me omnis spes: VL spes omnis in me. €Āáï: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos €Āááï (orthographical variant). spiritus: NVulg. Doctrina.

301 Syr.

24

24:17a

.ÁüòÎý ĀÙ¾Ù ÀĀóÅ ßÙs ¿æs [230r. b]

17a

24:17b

.Áxz{ fÀÎÙ| ÛÂăÎæ 2ۍÎæ{

17b 18a+ 18b+

18c+ 18d+ 24:19a

mÛà èÚÅüōĀãx âÝ €Îà ÎÔé

19a

? Ó> 6€Āáï ? èã{ .…Îúçò ÀĀÃ

19b

.¿ćáÐ ¿þÂx èã ÛçóàÎÙx âÔã

20a

> .ÀĀÙüÞÝ èã fÛà èُüÙËà{

20b

? .Ûà …ÎçóÞæ u{ fÛàÎÝs

21a

? fÛÙĀý{

21b

> ¿ćà fÛà ñäýx > .âóæ

22a

? ï Ÿ âÝ{ > ¿ćà f€z{Ëà e…ÎáÃÐĀæ

22b

24:19b

24:20a

24:20b

24:21a

24:21b

.Ûà …{zøæ u{

13

24:22a

24:22b

8 9 10 11 12 13

meus: NVulg. mea. melle: NVulg. mel. generatione: NVulg. generationes. memoria mea in generatione saeculorum: cf. Syr. v. 9b. ἐσθοντές: Rahlfs ἐσθίοντές. ? ? (error). ÛÙĀý{: CB }Ā œ ý{

302

SIR 24:23a – 24:27b

Vulg.

LXX 24:32ab

haec omnia liber vitae testamentum1 Altissimi +et agnitio veritatis2+

24:23a

Ταῦτα πάντα βίβλος διαθήκης θεοῦ ὑψίστου,

24:33a

legem mandavit Moses in praeceptis iustitiarum4

24:23b

νόμον ὃν ἐνετείλατο ἡμῖν Μωυσῆς

24:33b, 34a+b+

et hereditatem domui Iacob +et Israhel promissionis7 34 posuit David puero suo excitare regem ex ipso fortissimum8 in throno honoris sedentem in sempiternum+

24:23c

κληρονομίαν συναγωγαῖς Ιακωβ.

24:24a

μὴ ἐκλύεσθε ἰσχύειν ἐν κυρίῳ,

9

24:24b

κολλᾶσθε δὲ πρὸς αὐτόν, ἵνα κραταιώσῃ ὑμᾶς. 24:24c

κύριος παντοκράτωρ θεὸς μόνος ἐστιν, 24:24d

καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι πλὴν αὐτοῦ σωτήρ. 24:35a

24:25a

ὁ πιμπλῶν ὡς Φισων σοϕίαν

qui10 implet quasi Phison sapientiam 24:35b

24:25b

καὶ ὡς Τίγρις ἐν ἡμέραις νέων,

et sicut Tigris in diebus novorum 24:36a

24:26a

ὁ ἀναπληρῶν ὡς Ἐυϕράτης σύνεσιν

qui adimplet quasi Eufrates sensum13 24:36b

qui multiplicat14 quasi Iordanis in tempore messis

24:26b

καὶ ὡς ᾿Ιορδάνης15 ἐν ἡμέραις θερισμοῦ,

24:37a

24:27a

ὁ ἐκϕαίνων ὡς ϕῶς παιδείαν,

qui mittit disciplinam sicut lucem16 24:37b

et adsistens17 quasi Geon18 in die vindemiae

1 2 3 4 5 6 7 8 9

24:27b

ὡς Γηων ἐν ἡμέραις τρυγήτου.

liber vitae testamentum: NVulg. liber testamenti. et agnitio veritatis: NVulg. >. èÙÍáÝ èÚàz: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èÚàz èÙÍáï. 24:33a: NVulg. lex, quam mandavit nobis Moyses. …Ëúòx: 8a1, 9c1, 11c1, 12h2 ÛæËúòx (error). ¿ýÎã: 10c1 ¿Ùüã with corr. by second hand ¿ýÎã. 24:33b: NVulg. hereditas domui Iacob. fortissimum: NVulg. fortissimum, et. 24:24abcd: Rahlfs +.

303 Syr.

24

24:23a

Ÿ Áüóê 3 ? .èÃÙĀÝ ¿Ùüãx ÍäÚùx fèÙÍáÝ èÚàz A

23a

24:23b

f¿ýÎã 5…Ëúòx ¿éÎäæ

23b

.uÎúðÙx zĀýÎçÞà {z ¿æÎÙ

23c

6

24:23c

24a+ 24b+ 24c+ 24d+ 24:25a

.ÀĀäÞÐ …ÎþÚò ÁÍæ ßÙs

¿áãx A

25a

> ? .12zĀááï ÛãÎÚ Āáùx ßÙs{

25b

.ÀÎæĀàÎÞé üò ßÙs ¿óÚÔã{

26a

? .èêÚæ ÛãÎÚ èæxÎÙ ßÙs{

26b

.¿çóàÎÙ ÁÍæ ßÙs f¿ðóþã{

27a

? .¿óÔù ÛãÎÚ …ÎÑÚÅ ßÙs{

27b

11

24:25b

24:26a

24:26b

24:27a

24:27b

10 11 12 13 14 15 16 17 18

qui: NVulg. Lex, quae. ¿áœ ãx: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿Úáãx. Ÿ ? zĀááï: 7h3, 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 12h2, W, Mos zĀááï. 24:36a: NVulg. quae adimplet quasi Euphrates sensum. qui multiplicat: NVulg. et. ᾿Ιορδάνης: Rahlfs Ιορδάνης. qui mittit disciplinam sicut lucem: NVulg. quae redundavit disciplina sicut Nilus. adsistens: NVulg. assistens. Geon: NVulg. Gehon.

304

SIR 24:28a – 24:32b

Vulg.

LXX 24:38a

24:28a

οὐ συνετέλεσεν ὁ πρῶτος γνῶναι αὐτήν,

qui perficit1 primus scire ipsam 24:38b

24:28b

καὶ οὕτως ὁ ἔσχατος οὐκ ἐξιχνίασεν αὐτήν·

et infirmior non2 investigavit eam 24:39a

24:29a

ἀπὸ γὰρ θαλάσσης ἐπληθύνθη διανόημα αὐτῆς

a mari3 enim abundavit cogitatio eius 24:39b

24:29b

καὶ ἡ βουλὴ αὐτῆς ἀπὸ ἀβύσσου μεγάλης.

4

et consilium illius abysso magna

24:40, 41a+b+ +

ego sapientia effudi flumina+ 41 ego quasi tramis5 aquae inmensae6 de fluvio +ego quasi fluvius Doryx7+

24:30a

Κἀγὼ ὡς διῶρυξ ἀπὸ ποταμοῦ

24:41c

24:30b

καὶ ὡς ὑδραγωγὸς ἐξῆλθον εἰς παράδεισον·

et sicut aquaeductus exivi a paradiso9 24:42a 10

dixi rigabo meum hortum plantationum

24:31a

εἶπα Ποτιῶ μου τὸν κῆπον

24:42b

24:31b

καὶ μεθύσω μου τὴν πρασιάν·

et inebriabo pratus11 mei fructum 24:43a

et ecce facta12 est mihi tramis abundans13

24:31c

καὶ ἰδοὺ ἐγένετό μοι ἡ διῶρυξ εἰς ποταμόν,

24:43b

24:31d

καὶ ὁ ποταμός μου ἐγένετο εἰς θάλασσαν.

et fluvius meus propinquavit15 ad mare 24:44a

quoniam doctrinam quasi antelucanum inlumino omnibus17

24:32a

ἔτι παιδείαν ὡς ὄρθρον ϕωτιῶ

24:44b, 45a+b+c+ 19

et enarrabo illam usque in longinquo 45 + penetrabo20 inferiores partes terrae et inspiciam omnes dormientes et inluminabo21 sperantes in Deo22+

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

qui perficit: NVulg. Non perfecit. et infirmior non: NVulg. sic nec ultimus. a mari: NVulg. Super mare. abysso magna: NVulg. super abyssum magnam. tramis: NVulg. trames. inmensae: NVulg. immensae. ego quasi fluvius Doryx: NVulg. >. ‰s: 7h3, 8a1 ‰s{. a paradiso: NVulg. in paradisum. meum hortum: NVulg. hortum meum. pratus: NVulg. prati.

24:32b

καὶ ἐκϕανῶ αὐτὰ ἕως εἰς μακράν·

305 Syr.

24

24:28a

> ? .ÀĀäÞÑà ¿ÚãËù Íæ{üäÆæ ¿ćà

28a

> ¿ćà f¿ÙĄÐs{ .ÍæÎݍËæ

28b

mÀĀäÞÐ ĀÚÆé ¿Â ¿ćäÙ èãx âÔ㠘

29a

.¿Â ¿ćã{z èã fÀĀÃþÑã{

29b

.¿úþãx ÁÍæ ßÙs f¿æs 8‰s

30a

? ? ÀĀÑæx ¿Úãx .¿çÆà ¿ćãs ßÙs{

30b

Ÿ > üãs f€ĀçÅ ¿úýsx

31a

? .ÛÃÞþã À{s{

31b

24:28b

24:29a

24:29b

24:30a

24:30b

24:31a

24:31b

24:31c

m¿ćáÑæ Ûà À{z A

‰s Àz{

31c

âï ¿Ôã A f€Íæ{

31d

> > ÛçóàÎÙ u{18 üãs ÁüòøÂ

32a

d.¿úÐ{üà ¿ćãËï fzĀÙüÐs{

32b

14

24:31d

.¿ćäÙ

16

24:32a

24:33b

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

facta: NVulg. factus. tramis abundans: NVulg. trames in fluvium. ‰s: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, W, Mos + {z. propinquavit: NVulg. appropinquavit. âï: 10m3 >; 11m5 [- - -]. inlumino omnibus: NVulg. illuminabo. Syr. has a different text order: 24:32a, 33b, 33a, 32b. in longinquo: NVulg. ad longinquum. penetrabo: NVulg. Penetrabo omnes. inluminabo: NVulg. illuminabo omnes. Deo: NVulg. Domino.

306

SIR 24:33a – 25:2d

Vulg.

LXX 24:46a

adhuc doctrinam quasi prophetiam effundam

24:33a

ἔτι διδασκαλίαν ὡς προϕητείαν ἐκχεῶ

24:46bc+

et relinquam illam quaerentibus sapientiam1 + et non desinam in progenies illorum usque in aevum sanctum+

24:33b

καὶ καταλείψω αὐτὴν εἰς γενεὰς αἰώνων.

24:47a

24:34a

ἴδετε ὅτι οὐκ ἐμοὶ μόνῳ ἐκοπίασα,

videte quoniam non soli mihi laboravi 24:47b

24:34b

ἀλλὰ πᾶσιν3 τοῖς ἐκζητοῦσιν αὐτήν.

sed omnibus exquirentibus veritatem2

Vulg.

LXX 25:1a

25:1a 4

in tribus placitum est spiritui meo

᾿Εν τρισὶν ἠράσθη ἡ ψυχή μου,

25:1a

quae sunt probata coram Deo et hominibus

25:1b

καὶ ταῦτά ἐστιν ὡραία ἔναντι κυρίου καὶ ἀνθρώπων· 5

25:2a

25:1c

ὁμόνοια ἀδελϕῶν, καὶ ϕιλία τῶν πλησίον,

concordia fratrum et amor proximorum 25:2b

25:1d

καὶ γυνὴ καὶ ἀνὴρ ἑαυτοῖς συμπεριϕερόμενοι.

et vir et mulier 9 sibi consentientes 25:3a

τρία δὲ εἴδη ἐμίσησεν ἡ ψυχή μου

tres species odivit anima mea 25:3b

25:4a

pauperem superbum et11 divitem mendacem 25:4b

1 2 3 4 5 6

25:2b

καὶ προσώχθισα σϕόδρα τῇ ζωῇ αὐτῶν·

et adgravor 10 valde animae illorum

et12 senem fatuum et insensatum

25:2a

25:2c

πτωχὸν ὑπερήϕανον, καὶ πλούσιον ψεύστην, 25:2d

γέροντα μοιχὸν ἐλαττούμενον συνέσει.

quaerentibus sapientiam: NVulg. in generationes saeculorum. veritatem: NVulg. illam. ἀλλὰ πᾶσιν: Rahlfs ἀλλ᾿ ἅπασιν. 25:1ab: Rahlfs ἐν τρισὶν ὡραΐσθην καὶ ἀνέστην ὡραία ἔναντι κυρίου καὶ ἀνθρώπων. Text emendation by Ziegler. ταῦτά ἐστιν: Rahlfs ἀνέστην. ? èÚæ? z{: CB èÚæz{. A

307 Syr.

24

24:33a

> .üãs ÀÎÚÃç ÛçóàÎÙ u{

33a

? .À¾ÚÆé ÁăËà f€zÎÚúÃýs{

33b

24:32b

34a 34b

MS C

Syr.

25

25:1a

? .Ûþóæ ĀÅüōs f…΋ ĀàĀà

1a

? 6 ? .7¿þçÚ砄Ëù{ fÀÍàs „Ëù èÙ¾Ù èÚæz{ A

1b

25:1b

25:1c

? ÎÐs Ÿ ÎäЍ{ èÚÐs .8èÚäÐă

1c

–.èÚäáý> …{{Íæ ËÝ zĀæs{ ÁüÃÅ{

1d

? .Ûþóæ Āçé èÚçêçÅ [230r. c] ÀĀà

2a

? .…{ÍÚÚÑ ÄÓ Ûà Āúï{ ˜

2b

.¿ÂËÝ ÁüÙĀï{ f¿Ù¾Å ¿çÞêã

2c

.¿ïËã üÚêÐ{ ¿ćáÞé ¿Ãé{

2d

25:1d

25:2a

25:2b

25:2c

25:2d

? ¿þçÚçÂ: 7h3, Mos ¿þçÚçÂ. Ÿ èÚäÐă: CB èÚäÐă 9 mulier: NVulg. mulier bene. 10 adgravor: NVulg. aggravor. 11 et: NVulg. >. 12 et: NVulg. >. 7 8

308

SIR 25:3a – 25:8b+

Vulg.

LXX 25:5a

25:3a

᾿Εν νεότητι οὐ συναγείοχας,

in iuventute tua non congregasti1 25:5b

et2 quomodo invenies eam3 in senectute tua4

25:3b

καὶ πῶς ἂν εὕροις ἐν τῷ γήρᾳ σου;

25:6a

25:4a

ὡς ὡραῖον πολιαῖς κρίσις

quam speciosum canitiae5 iudicium 25:6b

25:4b

καὶ πρεσβυτέροις ἐπιγνῶναι βουλήν.

et presbyteris cognoscere consilium 25:7a

25:5a

ὡς ὡραία γερόντων σοϕία

quam speciosa veteranis sapientia 25:7b

25:5b

καὶ δεδοξασμένοις διανόημα καὶ βουλή.

et gloriosis intellectus et consilium 25:8a

25:6a

στέϕανος γερόντων πολυπειρία,

corona senum multa peritia 25:8b

25:5b

καὶ τὸ καύχημα αὐτῶν ϕόβος κυρίου.

et gloria illorum timor Dei 25:9a

novem insuspicabilia cordis magnificavi

25:7a

᾿Εννέα ὑπονοήματα ἐμακάρισα ἐν καρδίᾳ

25:9b

et decimum dicam in lingua +hominibus+

25:7b

καὶ τὸ δέκατον ἐρῶ ἐπὶ γλώσσης·

25:10a

25:7c

ἄνθρωπος εὐϕραινόμενος ἐπὶ τέκνοις,

homo qui iucundatur in filiis 25:10b

vivens et videns subversionem inimicorum12

25:7d

ζῶν καὶ βλέπων ἐπὶ πτώσει ἐχθρῶν·

25:11a

beatus qui inhabitat13 cum muliere sensata

25:8a

μακάριος ὁ συνοικῶν γυναικὶ συνετῇ,

17

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

congregasti: codices A and X + sapientiam (= Syr. ÀĀäÞÐ ĀþçÝ). et: NVulg. >. invenies eam: = Syr. ÍÚÑÞý. invenies eam in senectute tua: NVulg. in senectute tua invenies. canitiae: NVulg. canitiei. > > ¿Ù¾Ù: 7h3 À¾Ù. ? ¿çÂă{üà: 10c2 ¿ç{üà; 11m6 ¿Â{üà (error). ÁĄÚúÚà{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÁĄúÚäà{. > ¿çÚï{: CB ¿çÚï{. ÛÃà âï ¿ćàx: 7h3, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, W, Mos ÛÃáà âï ¿ćàx; 13c1 ÛÃáà ¿ćàx âï (error). > ? 7h3, CB Āááã. Āááã:

309 MS C

Syr.

25

25:3a

:ÀĀäÞÐ ĀþçA Ý ¿ćà ‚ÎÚáÔÂ

3a

> ¿çÞÙs .‚ÎÃÚê ÍÚÑÞý

3b

> ? ¿Ù¾Ù ¿ćã k¿çÙA x ¿Ãêà

4a

? ? .ÀÎæĀàÎÞé ÀĀãÎÙ ÛúÙĀðà{

4b

> ¿ćã kÀĀäÞÐ 7¿çÂă{üà 6¿Ù¾Ù

5a

.9¿çÚï{ ¿ćäðÓ 8ÁĄÚúÚà{

5b

? .¿çÚï {¾ÚÆé f¿þÚþùx …{züúÙs

6a

.d.…{zĀÐÎÃý ÀÍàsx zĀáÐx{

6b

fÛÃà âï ¿ćàx ñý

7a

? ¿ćàx üêï{ Āááã

7b

> zĀÙüо ÁËÐx

7c

? ÀĀàÎóä ÀÏÑæ fÛÐ {z Ëï .€z{¾çéx A

7d

> kÀĀÃÓ> ÀĀæsx ÍáðÃà €zÎÂÎÓ

8a

25:3b

25:4a

25:4b

25:5a

25:5b

25:6a

25:6b

25:7a

.ĀÑÃý

10

25:7b

ÁüÃÅ 25:7cEW

25:7c

/ ‫אשרי איש שמח באחריתו‬ 25:7dEW

25:7d

/   ‫חי וראה בשבר צריו‬ 25:8c‫ס‬.Be

25:8a

/ 16‫ בעל אשה משכלת‬/ 15 ‫אשרי‬14 25:8d‫ס‬.Be

/ 20[..]‫ חמ‬19‫ חורש כשור עם‬/ 18‫ולא‬

12 13 14 15 16 17 18 19 20

11

25:8b

> mÁËÑÝs ÁüäÑÂ{ Á{Ā ¿æËò üÂx ¿ćàx

8b+

inimicorum: NVulg. inimicorum suorum. inhabitat: NVulg. habitat. The text order of the MS differs here from Gk.: bi-colon 8bc, bi-colon 8aα. ‫אשרי‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]אשרי‬Schechter: >; Ben-Ḥayyim: […]. ‫משכלת‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;מ]שכלת‬Schechter, Ben-Ḥayyim: [...]‫מ‬. NVulg. 25:11b+ et non arat in bove et in asino simul. ‫ולא‬: Lévi: [‫ ;]ואינו‬Schechter: >; Peters, Smend: [‫ ;]ולא‬Segal: [‫ ;]ואיננו‬Ben-Ḥayyim: […]. ‫עם‬: Schechter, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: >. [..]‫חמ‬: Lévi, Peters: [‫ ;]ובחמור יחדו‬Schechter: >; Smend: [‫ ;]וחמור‬Segal: [‫ ;]וחמור יחדו‬Ben-Ḥayyim: […]; Scheiber: [‫חמור ]יחדו‬ (= Deut 22:10); Di Lella (1988): [.]‫ ;חמור‬Beentjes: ‫חמור‬.

310

SIR 25:8c – 25:12d+

Vulg.

LXX 25:11b

25:8b

καὶ ὃς ἐν γλώσσῃ οὐκ ὠλίσθησεν,

et qui in1 lingua sua non est lapsus 25:11c

25:8c

καὶ ὃς οὐκ ἐδούλευσεν ἀναξίῳ ἑαυτοῦ·

et qui non servivit indignis7 se 25:12a

25:9a

μακάριος ὃς εὗρεν ϕρόνησιν,

beatus10 qui invenit amicum +verum+11 25:12b

25:9b

καὶ ὁ διηγούμενος εἰς ὦτα ἀκουόντων·

et qui enarrat iustitiam auri audienti

25:13a

quam magnus qui invenit sapientiam +et scientiam+

ὡς μέγας ὁ εὑρὼν σοϕίαν·

25:13b

25:10b

ἀλλ᾿ οὐκ ἔστιν ὑπὲρ τὸν ϕοβούμενον τὸν κύριον·

sed non est super timentem Deum13 25:14, 15a

timor Dei super omnia superposuit14 15 +beatus cui donatum est habere timorem Dei15+

25:11a

ϕόβος κυρίου ὑπὲρ πᾶν ὑπερέβαλεν,

25:15b

25:11b

ὁ κρατῶν αὐτοῦ τίνι ὁμοιωθήσεται;

qui tenet illum cui adsimilabitur16 25:16a

25:12a 17

timor Dei initium dilectionis eius

ϕόβος κυρίου ἀρχὴ ἀγαπήσεως αὐτοῦ,

25:16b

fidei autem initium adglutinandum est ei18

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

25:12b

πίστις δὲ ἀρχὴ κολλήσεως αὐτοῦ.

in: NVulg. >. Peters: colon >. ‫אשרי‬: Segal: [‫]אשרי‬. ‫שלא‬: Lévi, Schechter, Ben-Ḥayyim: […..]‫ש‬, the rest of 8c >; Smend: [..… ‫ ;ש]לא‬Segal: [‫ש]לא‬. ‫נפל‬: Segal: [‫]נכשל‬. ‫בלשון‬: Segal: [‫]בלשונו‬. indignis: NVulg. indigno. ‫ולו‬: Lévi, Segal: [‫ ;]ואינו‬Schechter: >; Peters, Smend: [‫ ;]ולא‬Ben-Ḥayyim: […]. ‫ממנו‬: Lévi, Schechter, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]ממנו‬Ben-Ḥayyim: […]. beatus: VL felix.

311 MS C 25:8a‫ס‬.Be

Syr. 25:8c

/ 6 ‫ בלשון‬5‫ נפל‬4‫ שלא‬3‫ אשרי‬2 25:8b

‫ס‬.Be

25

kÍáúáù ¿ćà ÍçþàËà €zÎÂÎÓ

8c

.Íç㠍Îï|Ëà Òáò A ¿ćà{

8d

k¿ćäÐă A ÒÞýsx ÁüÃÆà €zÎÂÎÓ

9a

> .¿ðäýx ¿æx¾ćà ¿ïĀþã{

9b

25:8d

/  9 ‫ עבד נקלה ממנו‬/ 8‫ולו‬ 25:9a

25:9b

25:9c

.ÀÎçÞêã zü ¿ćàx ÁüÃÆà €zÎÂÎÓ

9c+

25:9d

.12ÀÎÙÎçï zü ¿ćà{

9d+ 10a 10b

25:11

.Āäٍs èÚàz èÙÍáÝ âï fÀÍàsx zĀáÐx A

11a

11b 25:12a

.ÍäÐüäà f¿Ùüãx zĀáÐx ÿٍ

12a+

.zĀ ƒ|¾ćäà fÀÎçäÙz ÿٍ{

12b+

> > ¿ćà{ i€ü ÍÙxÎÐs .ÍÚò

12c+

> ĀÚàx âÔã d.20zÎÝs

12d+

25:12b

25:12c 19

25:12d

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

amicum +verum+: VL verum amicum. ÀÎÙÎçï zü ¿ćà{: 12h2 > (parablepsis). Deum: NVulg. Dominum. superposuit: NVulg. excedit. beatus cui donatum est habere timorem Dei: NVulg. >. adsimilabitur: NVulg. assimilabitur. 25:12ab: Rahlfs +. 25:16b: NVulg. fides. autem initium adhaesioni ei. Cf. Song 3:4. > zÎÝs: 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos zÎÝs; 9c1 [...].

312

SIR 25:13a – 25:18a

Vulg.

LXX 25:17a+b+, 18

+

omnis plaga tristitia cordis est et omnis malitia nequitia mulieris est1+ 18 et omnem plagam et non plagam videbit2 cordis 25:19

et omnem nequitiam et non nequitiam mulieris 25:20

et omnem obductum8 et non obductum9 odientium 25:21

25:22

non est caput12 nequius super caput13 colubri 25:23a

25:23b

25:23c

25:24a

nequitia mulieris inmutat faciem eius 25:24b

et obcaecabit24 vultum suum25 tamquam ursus 25:24c

et quasi saccum ostendit+ in medio proximorum eius29

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

πᾶσαν ἐπαγωγὴν καὶ μὴ ἐπαγωγὴν μισούντων, 25:14b

25:15a

οὐκ ἔστιν κεϕαλὴ ὑπὲρ κεϕαλὴν ὄϕεως, 25:15b

25:16a

25:16b

25:17a

πονηρία γυναικὸς ἀλλοιοῖ τὴν ὅρασιν αὐτῆς

21

4

25:14a

ἢ συνοικῆσαι μετὰ γυναικὸς πονηρᾶς.

quam habitare cum muliere nequa19

3

καὶ πᾶσαν πονηρίαν καὶ μὴ πονηρίαν γυναικός·

συνοικῆσαι λέοντι καὶ δράκοντι εὐδοκήσω

commorari leoni et draconi placebit

2

25:13b

καὶ οὐκ ἔστιν θυμὸς ὑπὲρ θυμὸν γυναικός16.

et non est ira super iram inimici15

1

Πᾶσαν πληγὴν καὶ μὴ πληγὴν καρδίας,

καὶ πᾶσαν ἐκδίκησιν καὶ μὴ ἐκδίκησιν ἐχθρῶν.

et omnem vindictam et non vindictam inimicorum

+

25:13a

25:17b

καὶ σκοτοῖ τὸ πρόσωπον αὐτῆς ὡς ἄρκος· 25:18a

ἀνὰ μέσον τῶν πλησίον αὐτοῦ ἀναπεσεῖται ὁ ἀνὴρ αὐτῆς

est: NVulg. >. videbit: NVulg. >. [… ..]‫כ‬: Lévi: [‫ ;כ]מכת‬Schechter: […..]‫ ;כ‬Peters, Segal: [‫ ;כמ]כת‬Smend: [‫]מכת‬. âÝ: 7h3 ƒÎÝ. ? ÀÎÑã: 7h3 ÀÎÑã; 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀÎÑã. [.....]‫כר‬: Lévi: ‫ ;כר]עת[ אשה‬Peters: [‫ ;כרע]ת אשה‬Smend: [‫ ;ר]עת אשה‬Segal: [‫ ;כר]עת אשה‬Ben-Ḥayyim: […] [‫כר]עת‬. > > zÎþÚÂ: 12h2 ÀÎþÚÂ; 13c1 zĀþÚÂ; 9c1 [- - -]. obductum: NVulg. calamitatem. obductum: NVulg. calamitatem. âÝ: 7h3 ƒÎÝ. âÝ{: 7h3 ƒÎÝ{. caput: NVulg. venenum. caput: NVulg. venenum. ¿ÙÎÐx: 9c1 [- - -]. inimici: NVulg. mulieris.

313 MS C

Syr.

25:13a‫ס‬.Be

25

25:13a

‫ לב‬/ 3[... ..]‫כל מכה ולא כ‬

.¿Ãàx ÀÎÑã ßÙs ¿ćà{ 5fÀÎÑã 4âÝ

25:13b‫ס‬.Be

13a

25:13b

> ßÙs ¿ćà{ fèþ? ÚA  âÝ{ .ÀĀæsx 7zÎþÚÂ

/ 6[... ..]‫כל רעה ולא כר‬

13b

25:14a

? .À¾çéx ¿æøà{s ßÙs ¿ćà{ fèÚæøà{s

âÝ

14a

âÝ{

14b

.14¿ÙÎÐx Íý èã ÁüÙüã ¿ý ĀÚà

15a

10

25:14b

.¿ÃÂËáðÂx ¿çïÎò ßÙs ¿ćà{ fèÚçïăÎò

11

25:15a

25:15b

èã ÁüÙüãx [230v. a]

ÀÎÃÂËáð ĀÚà{ .18ÀĀæsx

17

15b

25:16a

> k¿çÚæ Îà{ ¿Ùs Îà üäðäà Òúò

16a

.ÀĀÚ ÎÆ ÀĀþÚ ÀĀæs åï üäðäàx èã

16b

25:16b 20

25:17a 23

‫ס‬.Be

25:17a

> mÀĀþÚA  ÀĀæsx zÎþÚÂ

‫ מראה איש‬/ ‫רע אשה ישחיר‬ 22

25:17b‫ס‬.Be

17a

25:17b

? ? ? Œ{ 17b > åÝ{{ mÍáðÂx €zÎòs èÚæs 27‫ לרוב‬/ 26[‫ו‬.‫ ויקדיר פ]נ‬ßÙs f28èÚæs .¿úéx ¿æÎÅ 25:18a‫ס‬.Be

/ 30‫בין רעים ישב בעלה‬

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

25:18a

> uĀÙ> €z{ĄÃÐ ĀçÚ mÀĀáÞéx ÍáðÂ

γυναικός: Rahlfs ἐχθροῦ. ÀÎÃÂËáðÂ: 10c1 in marg. ÀÎÚçé. ÀĀæsx èã ÁüÙüãx: 10c1 marg. note by second hand ÀĀæsx ÀÎÚçé èã. nequa: NVulg. nequam. Cf. Prov 21:9; 25:24. inmutat: NVulg. immutat. ‫ישחיר‬: ‫ ר‬line-filler; therefore Ben-Ḥayyim questionable: […] ‫ישחיר‬. ‫איש‬: Smend: >. obcaecabit: NVulg. obscurat. suum: NVulg. eius. [‫ו‬.‫פ]נ‬: Lévi, Schechter: ‫ ;פניו‬Peters: ‫ ;פנו‬Smend: ‫ ;פניה‬Segal: ‫ ;פ]נ[יו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;פניו‬Beentjes: ‫[ו‬..]‫פ‬. ‫לרוב‬: Lévi, Schechter, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לדוב‬Smend: ‫כדוב‬. ? > (error). èÚæs: CB èÚæ? s 25:24c: NVulg. In medio proximorum eius accumbet vir eius. ‫בעלה‬: Lévi, Schechter, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעלה‬.

18a

314

SIR 25:18b – 25:23c

Vulg.

LXX 25:25

25:18b

καὶ ἀκουσίως ἀνεστέναξεν πικρά.

et audiens suspirabit modicum1 25:26a

25:19a

μικρὰ πᾶσα κακία πρὸς κακίαν γυναικός,

3

brevis malitia super malitiam mulieris

25:26b

25:19b

κλῆρος ἁμαρτωλοῦ ἐπιπέσοι αὐτῇ.

sors peccatorum cadat super illam 25:27a

ascensus7 harenosus8 in pedibus veterani

25:20a

ἀνάβασις ἀμμώδης ἐν ποσὶν πρεσβυτέρου,

25:27b

25:20b

οὕτως γυνὴ γλωσσώδης ἀνδρὶ ἡσύχῳ.

sic mulier linguata homini quieto 25:28a

25:21a

μὴ προσπέσῃς ἐπὶ κάλλος γυναικὸς

17

ne respicias in mulieris speciem 25:28b

25:21b

καὶ γυναῖκα μὴ ἐπιποθήσῃς.

et non concupiscas mulierem in specie21 25:29 +

24+

mulieris

25

ira et inreverentia et confusio magna

25:22a

ὀργὴ καὶ ἀναίδεια καὶ αἰσχύνη μεγάλη

25:30

mulier si primatum habeat contraria est viro suo29

25:22b

γυνὴ ἐὰν ἐπιχορηγῇ τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς.

25:31a

25:23a

καρδία ταπεινὴ καὶ πρόσωπον σκυθρωπὸν

cor humile et facies tristis 25:31b

25:23b

καὶ πληγὴ καρδίας γυνὴ πονηρά·

et plaga mortis31 mulier nequa32 25:32a

manus debiles et genua dissoluta 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

25:23c

χεῖρες παρειμέναι καὶ γόνατα παραλελυμένα

25:25: NVulg. et invitus suspirabit amare. ‫טעמו‬: Smend: incorr. ‫טעם מר‬. 25:26a: NVulg. Parva omnis malitia prae malitia mulieris. ‫כרעת‬: Beentjes: incorr. ‫כרעה‬. ¿ćà{: 10c1 marg. note by a second hand üÙüý ÀĀæs ÁüÃÅ ¿ćàĀã. ‫גורל‬: Ben-Ḥayyim: ‫גורל‬. ascensus: NVulg. Sicut ascensus. harenosus: NVulg. arenosus. ‫כמעלה‬: Ben-Ḥayyim: incorr. ‫[ש‬.. ...] ‫כמעלה‬. ‫חזק‬: Lévi, Peters, Segal: [‫ ;]חול‬Schechter: >; Smend: [‫]חל‬. ‫לאיש‬: Lévi, Smend, Segal: [‫ ;]ברגלי‬Schechter: >; Peters: [‫]לרגלי‬. ‫ישיש‬: Lévi, Peters, Segal: [‫ ;]זקן‬Schechter: >; Smend: ‫]ישי[ש‬. ‫אשת‬: Lévi, Peters, Segal: ‫ אשת‬+[‫]כן‬+; Ben-Ḥayyim: [...] ‫ ;אשת‬Scheiber: ‫ אשת‬+[‫]כן‬+. ‫לשון‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]לשון‬Schechter: >. ‫לאיש‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]לאיש‬Schechter: >. ‫מך‬: Lévi, Smend: [‫ ;]מך‬Schechter: >; Peters, Segal: [‫]ענו‬. respicias: NVulg. incidas.

315 MS C 25:18b

Syr.

‫ס‬.Be

25:18b

‫ יתאנח‬2 ‫ובלא טעמו‬ 25:19a

‫ס‬.Be

.ÒæĀã fÍçÚÂø ¿ćàx{

18b

> zÎþ ÚA  {Îï| ßÙs 5¿ćà{ fÀĀþÚA  À¾ÚÆé .ÀĀæsx

19a

25:19a

‫ רעה כרעת אשה‬/ ‫מעט‬ 4

25:19b‫ס‬.Be

25:19b

> ? .ÍÚáï âò ÀÍÔÐx Àøò

‫ חוטא יפול עליה‬/ 6 ‫גורל‬ 25:20a

25

‫ס‬.Be

19b

25:20a

> ÀĀúêã ßÙs 20a ‫ ישיש‬11‫ לאיש‬10‫ חזק‬// 9‫ כמעלה‬m¿þÚþù ÁüÃÅx €zÎáÅĄÂ ¿ćáÐx

12

25:20b‫ס‬.Be

25:20b

16‫ מך‬15‫ לאיש‬14‫ לשון‬/ 13‫אשת‬ 25:21a‫ס‬.Be 20

> ƒxĀý ¿ćà mÀĀþÚA  ÀĀæsx züòÎþà

21a

? > vüō ¿ćà ¿êÞæ > ĀÙs èòs{ Íà .Íà

21b

‫ אל יופי אשה‬/ ‫אל תפול‬ 23

18

25:21b

‫ תמהר‬22 ‫[ל‬.] / ‫ועל יש לה‬

25:22a

‫ס‬.Be

25:22a

‫[בושת‬.] [.....] / ‫כי בעדה‬ 27

25:22b

20b

25:21a

19

25:21b‫ס‬.Be

28

> ÀĀæs €z ¿çÝz ÁüÃÅ Îà ßٍs Íçþàx d.¿ÞÚÞã

26

‫ס‬.Be

‫ בעלה‬30[…] / ‫אשה מכלכלת‬

mÀĀþÚA  ÀÍÂ{ ¿Úþù f¿çÑàÎòx âÔã

22a

25:22b

> ÀĀæs > ð > > âï ¿Ðüéx Íäïx ¿Ãà{ .Íá .¿ÚóÑã

22b

23a 25:23a

.ÀĀþÚA  ÀĀæs f¿Ãàx ÀÎÑã{ ¿ÝÎþÐ 25:23a

‫ס‬.Be

‫ ברכים‬33‫[שלון‬..] / ‫רפיון ידים‬

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

23b

25:23b

? > m¿ÝăÎÂx Áü{ ¿ÙËÙsx ÀÎÚò

‫אל‬: Lévi, Schechter, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim: >; Smend: [‫]על‬. ‫יופי‬: Lévi, Peters, Segal: [‫ ;]ביפי‬Schechter: >; Smend: [‫ ;]יפי‬Ben-Ḥayyim: […]. ‫אשה‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]אש[ה‬Schechter: ‫[ה‬..]; Ben-Ḥayyim: ‫]אש[ה‬. mulierem in specie: NVulg. mulieris opes. ‫[ל‬.]: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]אל‬Schechter: >; Ben-Ḥayyim: [...]; Scheiber: ‫]א[ל‬. ‫תמהר‬: Lévi, Peters, Segal: ‫ ;]תחמ[ד‬Schechter, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ד‬Smend: ‫ ;]תלכ[ד‬Scheiber: ‫תחמד‬. mulieris: NVulg. >. inreverentia: NVulg. irreverentia. ‫ ה‬line-filler. [.....]: Lévi: ‫[ה‬.....]; Schechter: >; Peters, Segal: [‫ ;]וקלון‬Smend: [‫]קשה‬. ‫[בושת‬.]: Lévi, Schechter, Beentjes: ‫ ;בושת‬Peters: ‫ ;ובשת‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובושת‬Segal: ‫ובושת‬. contraria est viro suo: NVulg. super virum suum. [...]: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]את‬Schechter: >. mortis: NVulg. cordis. nequa: NVulg. nequam. ‫[שלון‬..]: Lévi, Peters, Segal: ‫ ;]וכ[שלון‬Smend: ‫ ;וכשלון‬Ben-Ḥayyim: ‫]וכ[שלון‬.

23c

316

SIR 25:23d – 26:2b

Vulg.

LXX 25:32b

25:23d

ἥτις οὐ μακαριεῖ τὸν ἄνδρα αὐτῆς.

mulier quae non beatificat virum suum 25:33a

25:24a

ἀπὸ γυναικὸς ἀρχὴ ἁμαρτίας,

a muliere initium factum est peccati 25:33b

25:24b

καὶ δι᾿ αὐτὴν ἀποθνῄσκομεν πάντες.

et per illam omnes morimur 25:34a

non des aquae +tuae+ exitum +nec modicum+

25:25a

μὴ δῷς ὕδατι διέξοδον

25:34b

25:25b

μηδὲ γυναικὶ πονηρᾷ παρρησίαν·

2

nec mulieri nequa veniam prodeundi

25:35ab+ +

25:26a

εἰ μὴ πορεύεται κατὰ χεῖράς σου,

4

si non ambulaverit ad manum tuam et confundet te in conspectu inimicorum+

25:36

a carnibus tuis abscide7 illam +ne semper te abutatur8+

25:26b

ἀπὸ τῶν σαρκῶν σου ἀπότεμε αὐτήν.

Vulg.

LXX 26:1a

26:1a

Γυναικὸς ἀγαθῆς μακάριος ὁ ἀνήρ,

mulieris bonae beatus vir 26:1b

numerus enim annorum illorum11 duplex

26:1b

καὶ ἀριθμὸς τῶν ἡμερῶν αὐτοῦ διπλάσιος.

26:2a

26:2a

γυνὴ ἀνδρεία εὐϕραίνει τὸν ἄνδρα αὐτῆς,

mulier fortis oblectat virum suum 26:2b

et annos vitae illius in pace implebit 1 2 3 4 5 6 7 8 9

26:2b

καὶ τὰ ἔτη αὐτοῦ πληρώσει ἐν εἰρήνῃ.

> > èàÎÝ. èçÙĀÚã èáÝ: 7h3 èçÐ èÙĀÚã nequa: NVulg. nequam. > ÍÙĀÙs: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos >. et: NVulg. >. ¿ćàs{: 7h3 ¿ćà …s{. ‚Ā ‚ĀÂ: 7a1 (dittography); 10m2 ‚[]ĀÂ. abscide: NVulg. abscinde. ne semper te abutatur: NVulg. et dimitte illam de domo tua. > Íà: CB Íà.

317 MS C 25:23b

‫ס‬.Be

Syr. 25:23c

‫ תאשר את בעלה‬/ ‫אשה לא‬ 25:24a

‫ס‬.Be

> > ¿ćàx ÀĀæs ¿ÑÃþã{ ÁüúÚã .ÍáðÂ

23d

? mÀÍÔÐ ÎÙüý> ÀĀæs èã

24a

> > èáÝ zĀáÔã{ .1èçÙĀÚã

24b

? k¿çúóã ¿Úäà ƒ ¿ćà

25a

? ÀĀþÚ ÀĀæ¾ćà{ .¿çÔàÎý{ ¿òs A

25b

25:24a

‫ תחלת עון‬/ ‫מאשה‬ 25:24b

25

‫ס‬.Be

25:24b

‫ יחד‬/ ‫ובגללה גוענו‬ 25:25a

25:25b

25:25c

? m¿ÚÆé{ ¿ćà|sx ¿Úãx üÚÅ ÀĀï{ ßÙs

25c+

25:25d

> fÀĀþÚ ÀĀæs 3ÍÙĀÙs > > f¿ćà|s ¿çÝz m¿ÚÔÐ{ A

25d+

25:26a

> > 5 ÍÙĀÙs m‚Ā ‚Ā ¿Ùs ¿ćàs{

26a

> 9 > Íà uz ‹øù ‚üê .‚ĀÚ èã ÍÙüý{

26b

6

25:26b 10

MS C 26:1a

‫ס‬.Be

Syr. 26:1a

> €zÎÂÎÓ fÀĀÃÓ ÀĀæs .ÍáðÃà

1a

? ? .13…Îæs èÚóÚïs .12m€zÎÚÐx ÀĀãÎÙx âÔã

1b

‫ בעלה‬/ ‫אשה טובה אשרי‬ 26:1b‫ס‬.Be

/ ‫ומספר ימיו כפלים׃‬ 26:2a

‫ס‬.Be

26:1b

26:2a

// ‫אשת חיל תדשן לבעלה‬ 26:2b

‫ס‬.Be

/ 16[...]‫[ש‬.....] 15[‫ושנ]ות‬

10 11 12 13 14 15 16 17

26

> åê fÀĀÚæĀáÚÐ ÀĀæs14 .ÍáðÂ

2a

? ? f€zÎÚÐ Ûçý{

2b

26:2b

> À{ËÑ .åáþæ

Cf. Deut 24:1. annorum illorum: NVulg. dierum illius. ? ? ? ? €zÎÚÐx ÀĀãÎÙx: 7h3 €zÎÚÐx ÀĀãÎÙx ¿çÚçãx. …Îæs èÚóÚïs: 10m1 marg. note by a second hand …Îæs èÚóÚïs À{z üãs ¿óùĄù èã ËÐ{. Syr. has different text order: 26:3ab, 2ab. [‫ושנ]ות‬: Lévi: […]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;ושנות‬Di Lella: ‫ ;ושנות‬Beentjes: [..]‫ושנו‬. [...]‫[ש‬.....]: Lévi: […]; Ben-Ḥayyim: [‫ ;]…[ ]ת[שמ]ח‬Di Lella: ‫ ;]חייו ת[שמח‬Beentjes: [.]‫]…[שמ‬. ? ? €zÎÚÐ: CB €zÎÑÙ (error).

17

318

SIR 26:3a – 26:8a

Vulg.

LXX 26:3a

26:3a

γυνὴ ἀγαθὴ μερὶς ἀγαθή,

pars bona mulier bona 26:3b +

4+

in parte bona timentium Deum dabitur viro pro factis bonis5

26:3b

ἐν μερίδι ϕοβουμένων κύριον δοθήσεται·

26:4a

26:4a

πλουσίου δὲ καὶ πτωχοῦ καρδία ἀγαθή,

divitis autem et9 pauperis cor bonum 26:4b

26:4b

ἐν παντὶ καιρῷ πρόσωπον ἱλαρόν.

in omni tempore vultus illorum hilaris 26:5a

26:5a

᾿Απὸ τριῶν εὐλαβήθη ἡ καρδία μου,

a tribus timuit cor meum 26:5b

26:5b

καὶ ἐπὶ τῷ τετάρτῳ προσώπῳ ἐϕοβήθην13·

12

et in quarto facies mea metuit 26:6, 7a

delatura14 civitatis et collectio15 populi 7 et16 calumniam mendacem

26:5cdα

διαβολὴν πόλεως, καὶ ἐκκλησίαν ὄχλου, 5d καὶ καταψευσμόν,

26:7b

26:5dβ

ὑπὲρ θάνατον πάντα μοχθηρά.

super mortem omnia gravia 26:8, 9aα +

+ 9

dolor cordis et luctus mulier zelotypa muliere infideli18

in

26:6a

ἄλγος καρδίας καὶ πένθος γυνὴ ἀντίζηλος ἐπὶ γυναικὶ

26:9aβb

flagellum19 linguae omnibus communicans

26:6b

καὶ μάστιξ γλώσσης πᾶσιν ἐπικοινωνοῦσα.

26:10ab

sicut boum iugum quod movetur +ita et mulierem20 nequam+

26:7a

βοοζύγιον σαλευόμενον γυνὴ πονηρά,

26:10c

qui tenet illam quasi qui adprehendat21 scorpionem

26:7b

ὁ κρατῶν αὐτῆς ὡς ὁ δρασσόμενος σκορπίου.

26:11abα

mulier ebriosa ira magna et contumelia 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

26:8a

ὀργὴ μεγάλη γυνὴ μέθυσος

‫[ובה‬.]: Schirmann, Di Lella: ‫ ;]ט[ובה‬Ben-Ḥayyim: ‫]ט[ובה‬. ‫מנה‬: b. Yebam. 63b ‫)מתנה =( מתנ׳‬, b. Sanh. 100b ‫ =( מתנה‬26:14 Gk., Syr.). [...]: Schirmann, Di Lella: [‫]טובה‬. bona: NVulg. >. ? ? viro pro factis bonis: = Syr. ¿ÃÓ €z{ËÃï ôáÐ ... ÁüÃÆà (cf. Syr. 44:12). ‫ובחלק‬: b. Yebam. 63b ‫בחלק‬, b. Sanh. 100b ‫בחיק‬. ‫יי‬: second ‫ י‬with a longer line = abbreviation sign; Beentjes: incorr. ‫י י י‬. [‫תנת]ן‬: Schirmann: [‫ ;תנת]ן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תנתן‬Di Lella: ‫ ;תנתן‬Beentjes: [.]‫תנת‬. et: NVulg. vel. üÙĀï: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos + {z. ƒÎÞÂ: 7h3 âÞÂ.

319 MS C 26:3a

Syr.

‫ס‬.Be

26:3a

/ 3[...] 2‫ מנה‬1‫[ובה‬.] ‫אשה‬ 26:3b

‫ס‬.Be

ÀĀÃÓ [230v. b] ÀĀæs

3a

? ï > ôáÐ j¿Ùüã èã âÐxx > €z{Ëà ÁüÃÆà uÍُ ? Ó> .¿Ã

3b

26:3b

/ [‫ובחלק ירא יי תנת]ן‬ 8

26

7

6

26:4a

fÄÓ ÍÃà fèÚÞêã …s{

üÙĀï …s

10

4a

26:4b

? d.…ĄÙÍæ €zÎòs{ e…Ëï

ƒÎÞÂ

4b

.ÛÃà ˆ| Āà èã

5a

> ÛÆé> fñÂăs èã{ .ĀáÐx

5b

m¿ćäïx À¾ÅÎê ÀĀýÎçÝx ¿ÚæÎӍ

5c

fèÙÍáÝ e¿çþàx ÀÎÑã{

5d

11

26:5a

26:5b

26:5c

26:5d

.ÁËÑÝs

17

6a

6b 26:7a

.ÀĀþÚA  ÀĀæs f¿Úþù ÁüÚæ

7a

Ÿ fÍà > üÃÚêãx > > .¿Âüúï ËÐs èã{

7b

.ÀĀÙÍò{ ÀĀÙ{ ÀĀæs m¿Â ÀÏÅ{

8a

26:7b

26:8a

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

in: NVulg. de. ἐϕοβήθην: Rahlfs ἐδεήθην. Text emendation by Ziegler. delatura: NVulg. delaturam. collectio: NVulg. collectionem. et: NVulg. >. èÙÍáÝ: 7h3 èÙÍàÎÝ. muliere infideli: NVulg. mulierem. flagellum: NVulg. et flagellum. mulierem: NVulg. mulier. adprehendat: NVulg. apprehendat.

320

SIR 26:8b – 26:13a

Vulg.

LXX 26:11bβ

26:8b

καὶ ἀσχημοσύνην αὐτῆς οὐ συγκαλύψει.

et turpitudo illius non contegetur1 26:12a

fornicatio mulieris in extollentia oculorum

26:9a

πορνεία γυναικὸς ἐν μετεωρισμοῖς ὀϕθαλμῶν

26:12b

26:9b

καὶ ἐν τοῖς βλεϕάροις αὐτῆς γνωσθήσεται.

et in palpebris illius agnoscetur 26:13a

in filia non avertente se7 firma custodiam

26:10a

ἐπὶ θυγατρὶ ἀδιατρέπτῳ στερέωσον ϕυλακήν,

26:13b

26:10b

ἵνα μὴ εὑροῦσα ἄνεσιν ἑαυτῇ χρήσηται·

ne inventa occasione utatur se8 26:14a

26:11a

ὀπίσω ἀναιδοῦς ὀϕθαλμοῦ ϕύλαξαι

ab omni inreverentia oculis9 cave 26:14b

26:11b

καὶ μὴ θαυμάσῃς, ἐὰν εἰς σὲ πλημμελήσῃ·

et ne mireris si te neglexerit 26:15a

26:12a

ὡς διψῶν ὁδοιπόρος στόμα10 ἀνοίξει

sicut viator sitiens ad fontem os aperiet

26:15b

26:12b

καὶ ἀπὸ παντὸς ὕδατος τοῦ σύνεγγυς πίεται,

et ab omni aqua proxima bibet 26:15c

26:12c

κατέναντι παντὸς πασσάλου καθήσεται

et contra omnem palum sedebit 26:15d

et contra omnem sagittam aperiet faretram12 + donec deficiat+

26:16a

gratia mulieris +sedulae+ delectabit virum suum 1 2 3 4 5 6 7 8

26:12d

καὶ ἔναντι βέλους ἀνοίξει ϕαρέτραν.

26:13a

Χάρις γυναικὸς τέρψει ἄνδρα13 αὐτῆς,

contegetur: NVulg. tegetur. €z: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos €zx. > zÎÚæ|: CB zÎÚæ|. ? > çÚï ÎãüäÂ: 8a1, 10m1, 10m3 (marg. by a second hand ÍÚ Îãüä ÿã), 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 11m2 ÎãüÂ; 9m1 []„[]„[]. > èã{: CB èã{ (error). > ÚÃÅ. ? ÍÚçÚÃÅ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÍÚç non avertente se: NVulg. pervicaci. se: NVulg. sibi.

321 MS C

Syr.

26

26:8b

> > 2 €œ z .¿ÚêÞã ¿ćà fzüï‹

8b

> ÚçÚï > 4 ? .Í Îãüä fÀĀæsx 3zÎÚæ|

9a

> 5 mˆËُ 6fÍÚçÚÃÅ èã{

9b

26:9a

26:9b

26:10a

.ÁăÎÔæ ¿Æés ÀĀóÙøÐ âï

10a

> ĀÚàx âÔã .ĀÃçÅ …s ¿ćàs f¿ÑÚæ Íà A

10b

26:10b

26:11a

? ĀóÙøÐ Ā m~z A f¿çÚï

11a

.ß âÅx ¿ćäàx füÐ{Āý ¿ćà{

11b

> :¿Ð{s è㠃¾ïx

12a

26:11b

26:12a 11

> ßÙs ¿Ùz‹

26:12b

? :ÁĄÙüù ¿Úäà ÒÙĀò ÍãÎò{

12b+

26:12c

? âÝ èã{ fÀĀý èÚã

12c

:ßãĀêã ëÚù âÝ âï{

12d

mÍùüÔù ÒÙĀò> Á¾Å âÝ „Ëù{

12e

26:12d

26:12e 13

26:12f

ÒÙĀò ÿæs âÞàx eÀüÚÅ ÀĀæs €z ¿çÝz > .dÍäЍ

12f+

26:13a‫ס‬.Be

/ ‫ בעלה‬16‫י[ב‬..] ‫ אשה‬/ 15[...] 9 10 11 12 13 14 15 16

inreverentia oculis: NVulg. irreverentia oculorum eius. στόμα: Rahlfs τὸ στόμα. Text emendation by Ziegler. > ¿Ùz‹: 10m1, 10m3, 11m6 ¿Ùz‹x. faretram: NVulg. pharetram. ÍùüÔù: 11m2, 11m6, W ÍùüÚÔù; 10m3 + ĀЏ with abbreviation sign. ἄνδρα: Rahlfs τὸν ἄνδρα. [...]: Di Lella: [‫ ;]חן‬Beentjes: incorr. ‫[אשה‬...]. ‫י[ב‬..]: Schirmann: ‫ ;מ]ט[יב‬Ben-Ḥayyim, Di Lella: ‫ ;מטיב‬Beentjes: ‫[יב‬..].

13a

322

SIR 26:13b – 26:19a+

Vulg.

LXX 26:16b, 17α

26:13b

καὶ τὰ ὀστᾶ αὐτοῦ πιανεῖ ἡ ἐπιστήμη αὐτῆς.

et ossa illius inpinguabit1 17 disciplina illius 26:17β, 18α 4

datus Dei

5 18

+

26:14a

δόσις κυρίου γυνὴ σιγηρά,

+

mulier sensata et tacita 26:18β

26:14b

καὶ οὐκ ἔστιν ἀντάλλαγμα πεπαιδευμένης ψυχῆς·

non est inmutatio6 eruditae animae 26:19

gratia super gratiam mulier +sancta+ et pudorata

26:15a

χάρις ἐπὶ χάριτι γυνὴ αἰσχυντηρά,

26:20

omnis autem ponderatio non est digna continentis animae

26:15b

καὶ οὐκ ἔστιν σταθμὸς πᾶς ἄξιος ἐγκρατοῦς ψυχῆς.

26:21a

26:16a

ἥλιος ἀνατέλλων ἐν ὑψίστοις κυρίου

sicut sol oriens +mundo+ in altissimis Dei 26:21b

sic mulieris bonae species in ornamentum domus eius

26:16b

καὶ κάλλος ἀγαθῆς γυναικὸς ἐν κόσμῳ οἰκίας αὐτῆς·

26:22a

lucerna splendens super candelabrum sanctum

26:17a

λύχνος ἐκλάμπων ἐπὶ λυχνίας ἁγίας

26:22b

26:17b

καὶ κάλλος προσώπου ἐπὶ ἡλικίᾳ στασίμῃ·

15

et species faciei super aetatem stabilem 26:23a

26:18a

στῦλοι χρύσεοι ἐπὶ βάσεως ἀργυρᾶς

columnae aureae super bases argenteas 26:23b, 24a+b+ 22

et pedes firmi super plantas stabilis mulieris 24 + fundamenta aeterna super23 petram solidam et mandata Dei in corde mulieris sanctae+

26:18b

καὶ πόδες ὡραῖοι ἐπὶ πτέρνοις εὐστάθμοις25. 24

26:19a

τέκνον, ἀκμὴν ἡλικίας σου συντήρησον ὑγιῆ,

26

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

inpinguabit: NVulg. impinguabit. [...]: Schirmann: [‫ ;ו]עצמותיו‬Di Lella: [‫]עצמיו‬. ‫]ש[כלה‬: Schirmann: ‫ ;שכרה‬Ben-Ḥayyim, Di Lella, Beentjes: ‫שכלה‬. datus: NVulg. Datum. Dei: NVulg. Dei est. inmutatio: NVulg. commutatio. ĀÚà: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ĀÚà{. [...]‫ע‬: Schirmann: [‫ ;ע]ל חן‬Ben-Ḥayyim: [...] [‫ ;ע]ל‬Di Lella: [‫על ח]ן‬. ÀĀÚæ{ÍÂ: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m2, 11c1, 11m5, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀÚ描{ÍÂ. [..]‫מש‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Di Lella, Beentjes: ‫משקל‬. [....]: Schirmann: [‫ ;מ]אירה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]זור[חת‬Di Lella: ‫]זור[חת‬. Òæxx: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m2; 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÒÚæxx. [..]‫א‬: Schirmann: [‫ ;]אשה‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;א]שה‬Di Lella: [‫א]שה‬. [‫ש]רף‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;ש‬Di Lella, Beentjes: ‫שרף‬.

323 MS C 26:13b

Syr.

26

‫ס‬.Be

/ 3‫ ידשן ]ש[כלה‬/ 2[...]

13b 26:14a

.ÀĀÃÓ> ÀĀæs f¿Ùüãx zĀÂzÎã

14a

? 7 .ÀüÆÅ {üÙøÃà ¿Úãx ĀÚà

14b

.9ÀĀÚæ{Í ÀĀæs fÀÎÃÚÓ âï ÀÎÃÚÓ

15a

26:14b

26:15a‫ס‬.Be

26:15a

‫ אשה ביישת‬/ 8[...]‫חן ע‬ 26:15b‫ס‬.Be

26:15b

‫ לצרורת פה׃‬/ 10[..]‫ואין מש‬

.¿ćãÎò {üÙøÃà ¿ćáùĀã ĀÚà{

26:16a‫ס‬.Be

26:16a

‫ במרומי מעל‬/ 11[....] ‫שמש‬ 26:16b

.¿Úäýx ¿ðÚùüÂ

Òæxx ¿þäý ßÙs

16a

> > uÎä ÀĀÃÓ> ÀĀæsx züòÎý ¿çÝz .zĀÚÂ

16b

‫ס‬.Be

12

26:16b

‫ בדביר בחור‬/ [..]‫יפה א‬ 13

26:17a‫ס‬.Be

26:17a

‫ על מנורת קדש‬/ 14[‫נר ש]רף‬ 26:17b

15b

m¿ýxÎùx Àüçã âï Íçãx ¿Åüý ßÙs

‫ס‬.Be

17a

26:17b

> > 19 [230v. c] .zĀÚ åúä 18ÀĀæsx 17züòÎý

/ ‫ פנים על קומת תוכן׃‬/ ‫הוד‬ 16

17b

26:18a

m¿ćã¾éx ¿æÎÔés âï ¿Âzxx 20ÁüãÎÐ ßÙs

21

18a

26:18b

? > > ? èùĀä zĀà úï èÙ¾Ù .d.d.zĀÚÂ

18b

k‚ÎäÚáïx ¿çÂÏ zx|s

19a+

26:19a

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

aetatem: NVulg. staturam. ‫הוד‬: Schirmann: [‫הד]ר‬. > > züòÎý: Mos züòÎý ¿çÝz. ÀĀæsx: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos + ÀĀÃÓ. åúäÂ: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos uÎäÂ; 10m2 []ûäÂ. ÁüãÎÐ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÁĄãÎÐ. > ¿ćã¾éx: CB ¿ã¾éx. 26:23b: NVulg. et pedes speciosi super plantas stabiles mulieris. super: NVulg. supra. πτέρνοις: Rahlfs στέρνοις. εὐστάθμοις: Rahlfs εὐσταθοῦς. 26:19ab, 20a (εὔγεων) b, 21ab, 22ab, 23ab, 24ab, 25ab, 26abcd, 27abcd: Rahlfs +; (v. 20a ευγειον) €üÂ: 13a1 >; 9c1 €[]u.

f€üÂ

27

324

SIR 26:19b+ – 26:26a+

Vulg.

LXX 26:19b

καὶ μὴ δῷς ἀλλοτρίοις τὴν ἰσχυν σου. 26:20a

ἀναζητήσας παντὸς πεδίου εὔγεων κλῆρον, 26:20b

σπεῖρε τὰ ἴδια σπέρματα πεποιθὼς τῇ εὐγενείᾳ σου. 26:21a

οὕτως τὰ γενήματά σου περιόντα, 26:21b

καὶ παρρησίαν εὐγενείας ἔχοντα μεγαλυνοῦσι. 26:22a

γυνὴ μισθία ἴση σιάλῳ λογισθήσεται, 26:22b

ὕπανδρος δὲ πύργος θανάτου τοῖς χρωμένοις λογισθήσεται. 26:23a

γυνὴ ἀσεβὴς ἀνόμῳ μερὶς δοθήσεται, 26:23b

εὐσεβὴς δὲ δίδοται τῷ ϕοβουμένῳ τὸν κύριον. 26:24a

γυνὴ ἀσχήμων ἀτιμίαν κατατρίψει, 26:24b

θυγάτηρ δὲ εὐσχήμων καὶ τὸν ἄνδρα ἐντραπήσεται. 26:25a

γυνὴ ἀδιάτρεπτος ὡς κύων λογισθήσεται, 26:25b

ἡ δὲ ἔχουσα αἰσχύνην τὸν κύριον ϕοβηθήσεται. 26:26a

γυνὴ ἄνδρα ἴδιον τιμῶσα σοϕὴ πᾶσι ϕανήσεται,

1 2 3 4 5 6 7 8

? (cf. 47:19); W ¿ÙüÝÎçà; cf. Prov 5:9 ßáÚÐ ¿æĄÐ¾ćà ƒ ¿ćàx. ¿ÙĄÝÎçà: 12h2 ¿þçà ‚øÂ: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ‚øò. ƒÎÝ: 7h3 âÝ. ? ‚Ëà{ĀÂ: 7h3, 9c1, 10c2, 11c1, 13c1, W, Mos ‚Ëà{ĀÂ. ĀÙ¾ćáÚݏ: CB ĀÙ¾áÚݏ. A ßÙs: 10m1, 10m3 ßÙs{. €z: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 >. > > Íà: 7h3, 8a1, 10m1(?), 10m3, 11m5, 11m6, 11m2 ÍÂ.

325 MS C

Syr.

26

26:19b

.ßáÚÐ 1¿ÙĄÝÎçà ƒ ¿ćà{

19b+

mÀĀÃÓ> ÀĀðúò ˆs 3ƒÎÝ èã 2‚ø ÛðÂ

20a+

26:20a

26:20b

.5ĀÙ¾ćáÚݏ 4f‚Ëà{Ā ßï| ˆÏäà

20b+

> ¿çÝz{ ? èÙ{z .‚Āááï

21a+

.‚ĀÂüý À{z {zx A üÝ ¿ćà{

21b+

.ÄþЏ „Ëã ¿ćáà fÀüÚÅ ÀĀæs

22a+

ÀÎãx 7€z ¿ćàËÆã 6ßÙs fèÙx ÁüÃÅ Āæs > èÚúÂxĀãx èÚáÙ¾ćà .ÄþЏ 8Íà

22b+

26:21a

26:21b

26:22a

26:22b

26:23a

> ÁüÃÅx zĀçä mÀĀðÚý 9èÙx ÀĀæs ¿ćàÎï > .uÍُ

23a+

26:23b

> ¿Ùüäà âÐxx ¿çÙ¾ćà fÀĀúÙx| èÙx ÀĀæs .uÍُ

10

23b+

26:24a

> Áüï‹ ÀÍ ¿ćàx .ÍÚáÃæ

ÀĀæ¾ćà

24a+

> .ËÑݏ Íáð è㠉s mÀĀÚæĀäÞés èÙx ÀüÂ

24b+

11

26:24b

26:25a

> .ÄþЏ ¿ÃáÝ ßÙs ÀÍ ¿ćàx èÙx 12ÀĀæs{

25a+

26:25b

> > > ĀÙs ¿Ùüã èã ¿ćáÐxx ÁËÙs{ .ÀÍ ÍÂ

25b+

26:26a

ÀĀäÚÞÐ

15

9 10 11 12 13 14 15

> ÁüúÚãx fÿçáÞà eÍáðÂ

14

ÀĀæs .ÄþЏ

13

26a+

èÙx: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, W, Mos >. ¿Ùüäà: 7h3, 8a1 ÀÍà¾ćà; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, Mos ¿Ùüã èã; W ÀÍàs èã. ÀĀæ¾ćàs: 7h3, 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 èÙx Às; 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos + ÁËÙs. ÀĀæs{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀæs. ÀĀæs: 13c1 > (error); 9c1 [- - -]. > ÿçáÞà eÍáðÂ: 7h3 ÿæs âÞà. ÀĀäÚÞÐ ÿçáÞà: W ÿæs âÞà ÀĀäÚÞÐ.

326

SIR 26:26b+ – 26:28f

Vulg.

LXX 26:26b

ἀτιμάζουσα δὲ ἐν ὑπερηϕανία ἀσεβὴς πᾶσι γνωσθήσεται. 26:26c

γυναικὸς ἀγαθῆς μακάριος ὁ ἀνήρ· 26:26d

ὁ γὰρ ἀριθμὸς τῶν ἐτῶν αὐτοῦ διπλάσιος ἔσται.

26:27a

γυνὴ μεγαλόϕωνος καὶ γλωσσώδης 26:27b

ὡς σάλπιγξ πολέμων εἰς τροπὴν θεωρηθήσεται. 26:27c

ἀνθρώπου δὲ παντὸς ψυχὴ ὁμοιότροπος τούτοις, 26:27d

πολέμου ἀκαταστασίαις τὴν ψυχὴν διαιτηθήσεται. 26:25a

26:28a

᾿Επὶ δυσὶν λελύπηται ἡ καρδία μου, 12

in duobus contristatum est cor meum 26:25b

26:28b

καὶ ἐπὶ τῷ τρίτῳ θυμός μοι ἐπῆλθεν·

et in tertio iracundia mihi advenit 26:26a

26:28c

ἀνὴρ πολεμιστὴς ὑστερῶν δι᾿ ἔνδειαν,

vir bellator deficiens per inopiam 26:26b

26:28d

καὶ ἄνδρες συνετοὶ ἐὰν σκυβαλισθῶσιν,

et vir sensatus contemptus 26:27a

et qui transgreditur a iustitia ad peccatum

26:28e

ἐπανάγων ἀπὸ δικαιοσύνης ἐπὶ ἁμαρτίαν·

26:27b

Deus paravit14 eum ad rompheam15 1 2 3 4 5 6 7 8 9

26:28f

ὁ κύριος ἑτοιμάσει εἰς ῥομϕαίαν αὐτόν.

Áüïøãx: 7h3, 8a1, 10m2, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿Úæüïøãx; 9c1 [- - -]. ÿçáÞà: 7h3 ÿæs âÞà. A èÙx: 7h3; 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos >. > ÍçÙüÐ: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿çÙüÐ. ÀÎÞÚÞã: 7h3, 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀÎÞÚÞäÂ; 9c1 [- - -]. ÀĀÚçàÍù: 12h2 ÀĀÚæĀàÍù. ? ¿æüù: 10m1 s[], in marg. by second hand ÀÎÞáã üóé. ¿þóæ: Mos ¿þóæx. ÿæüÃáÝx: 7h3 ÿæü âÝx.

327 MS C

Syr.

26

26:26b 2

> ÿçáÞà A fzÎپƠ1Áüïøãx èÙx ÀĀðÚý .ˆËُ

26b+

26:26c

> €zÎÂÎÓ fÀĀÃÓ> 3èÙx ÀĀæs .ÍáðÃà

26c+

? ? .…Îæs èÚóÚïs f€zÎÚÐx ¿Úçýx üÚÅ ¿çÚçã

26d+

26:26d

26:26e

> .{z 5ÀÎÞÚÞã ÀĀæsx 4ÍçÙüÐ

26e+

.ÀÏЏ ¿çÝz fÀĀúÚùx ÀĀýs ßÙs{

26f+

26:26f

26:27a

mÀĀÚçÞò{ 6ÀĀÚçàÍù ÀĀæs

27a+

.ÄþЏ ¿Âüùx ÀĀÚçÔÃáã 7¿æüù ßÙs

27b+

26:27b

26:27c

èÙÍáÝ èÚàÍà mĀÙsx 9ÿæüÃáÝx èÙx [231r. a] 8¿þóæ > .10¿ćãx

27c+

26:27d

? e¿Âüùx ¿ÚýÎÆþ d …{üÂxĀæ ¿æøà{¾Â ¿ÚÐ 11

27d+

26:28a

…΋? èÙă âï .ÛÃà { A

28a

ÿÂss ÛÆé> Āà âï{

28b

> m‚üӋs{ èÞêãsx Áă¾Ð ü ÁüÃÅ âï

28c

26:28b

.Ûà

13

26:28c

26:28d

? .…{züúÙs èã {øsx ¿ćäý €Ąã ¿þæs âï{

28d

26:28e

> èã > âï{ > .ÀÍàsx zĀáÐx èã ßòzx e¿ćàÎï A ËÃðà

28e

26:28f

.¿ćáÔùx ¿ćãÎÚà

10 11 12 13

14 15 16

f€ÍÚäáýs

16

28f

> ¿ćãx: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, W, Mos ¿ć㍏. ? …{üÂxĀæ: 12h2 …{üÂxĀæ; 13c1 …ÎÂxĀæ (error). δυσὶν: Rahlfs δυσὶ. ÿÂss: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos Ž¾Âs (orthographical variant); 10m2 ÿs. paravit: NVulg. parabit. rompheam: NVulg. romphaeam. €ÍÚäáýs: 9m1, 11c1, 12h2, 13c1 €zÎÚäáýs.

328

SIR 26:29a – 27:4a

Vulg.

LXX 26:28a+b

+

duae species difficiles et periculosae mihi apparuerunt+ difficile exuitur1 negotians a neglegentia

26:29a

Μόλις ἐξελεῖται ἔμπορος ἀπὸ πλημμελείας,

26:28c

et non iustificabitur caupo a peccatis +labiae3+

Vulg.

26:29b

καὶ οὐ δικαιωθήσεται κάπηλος ἀπὸ ἁμαρτίας.

LXX 27:1a

propter inopiam4 multi deliquerunt

27:1a

χάριν διαϕόρου πολλοὶ ἥμαρτον,

27:1b

et qui quaerit locupletari avertit5 oculum suum

27:1b

καὶ ὁ ζητῶν πληθῦναι ἀποστρέψει ὀϕθαλμόν.

27:2a

si in medio conpaginis7 lapidum palus figitur 27:2b, 3

sic et inter medium venditionis et emptionis +angustabitur+ peccatis8 3 conteretur +delictum+9 27:4α

si non in timore Domini tenueris11 27:4β

instanter cito subvertetur domus tua 27:5a

si in pertusura14 cribri remanebit stercus15 1 2 3 4 5 6 7 8

MS A

27:2a

ἀνὰ μέσον ἁρμῶν λίθων παγήσεται πάσσαλος, 27:2b

καὶ ἀνὰ μέσον πράσεως καὶ ἀγορασμοῦ συντριβήσεται ἁμαρτία. 27:3a

ἐὰν μὴ ἐν ϕόβῳ κυρίου κρατήσῃ, 27:3b

κατὰ σπουδήν13 ἐν τάχει καταστραϕήσεται αὐτοῦ ὁ οἶκος. 27:4a

᾿Εν σείσματι κοσκίνου διαμένει κοπρία,

exuitur: NVulg. eruitur. ÁxÍÂ ÁxÍÂ: 10m1, 11m5, 11m6, 19-11m7 ÁxÍÂ; W ÁxÍÂ ¿ćàs ÁxÍÂ. labiae: NVulg. >. inopiam: NVulg. lucrum. avertit: NVulg. avertet. > > ÎÚÆêäà: CB ÎÆêäà. si in medio conpaginis: NVulg. Sicut in medio compaginis. + angustabitur+ peccatis: NVulg. constringitur peccatum.

329 MS C

Syr.

26

26:29a

? .ÀÍÔÐ èã Áüŏ ÀøòĀã ÀĀ ÀÎÚþúÂ

29a

26:29b

.âùĀã 2ÁxÍ fÁxÍ ¿ćàs

29b+

26:29c

? .ÀÍÔÐ è㠌xxÏã f¿ćà èÙx ¿ÙÎçÐ>

MS C

Syr.

29c

27

27:1a

? .ÀĀáÐx …{Í ĀÚàx âÔã ÎÔÐx A À¾ÚÆé

1a

27:1b

? ? > fÀÍÔÐ > > 6 d€zÎçÚï ¿ćãÍã ÎÚÆêäà ¿Â‹x{

1b

27:2a

> ¿ò¾Ý ĀÚ .ÀĀÞé ¿ćà¾ï fzüÃÑà

2a

> > .d10ÀÍÔÐ èÚóùĀã ¿ççÂÏäà ¿æÎÂ| ĀÚÂ{

2b

27:2b

27:3a 12

fâÚáù üÃï ÀÍàsx zĀáÐx âï …s m€üÂ

3a

27:3b

.üêЏ À¾ÚÆé ¿çÂ|

3b

.ÁÎæ èã âðà À¾ÚÆé ¿çæ ßÙs

4a

27:5a

9 10 11 12 13 14 15

conteretur +delictum+: NVulg. >. ? > ? ÀÍÔÐ èÚóùĀã: 7h3 ÀÍÔÐ èÚóùĀã; CB ÀÍÔÐ èÚóùĀã, corr. èÚóùĀã. tenueris: NVulg. tenueris te. Correlation questionable. κατὰ σπουδήν: Rahlfs still v. 3a. si in pertusura: NVulg. Sicut in percussura. remanebit stercus: NVulg. remanent quisquiliae.

330

SIR 27:4b – 27:9b

Vulg.

LXX 27:5b

sic aporia1 hominis in cogitatu illius

27:4b

οὕτως σκύβαλα ἀνθρώπου ἐν λογισμῷ αὐτοῦ.

27:6a

27:5a

27:6b

et homines iustos temptatio4 tribulationis

27:5b

sicut rusticatio de ligno5 ostendit fructum6 illius

27:6a

sic verbum excogitatum hominis cordis8

27:6b

οὕτως λόγος ἐνθυμήματα9 καρδίας ἀνθρώπου.

27:8a

ante sermonem non conlaudes11 virum

27:7a

πρὸ λογισμοῦ μὴ ἐπαινέσῃς ἄνδρα·

27:8b 12

haec enim temptatio est hominum

27:7b

οὗτος γὰρ πειρασμὸς ἀνθρώπων.

27:9a

si sequaris iustitiam adprehendes13 illam 27:9bc+d+

et indues quasi poderem honoris + et inhabitabis cum ea et proteget te in sempiternum et in die agnitionis invenies firmamentum+ 27:10a

volatilia ad sibi similia conveniunt 27:10b

et veritas ad eos qui operantur illam revertetur

4 5 6 7

27:5b‫ס‬.Be

‫וכמהו איש על חשבונו׃‬ 27:6a‫ס‬.Be

‫על עבדת עץ יהי פרי‬

γεώργιον ξύλου ἐκϕαίνει ὁ καρπὸς αὐτοῦ,

27:7b

3

‫כלי יוצר לבער כבשן‬3

καὶ πειρασμὸς ἀνθρώπου ἐν διαλογισμῷ αὐτοῦ.

27:7a

2

27:5a‫ס‬.Be

σκεύη κεραμέως δοκιμάζει κάμινος,

vasa figuli probat fornax

1

MS A

27:8a

᾿Εὰν διώκῃς τὸ δίκαιον, καταλήμψῃ 27:8b

καὶ ἐνδύσῃ αὐτὸ ὡς ποδήρη δόξης.

27:9a

πετεινὰ πρὸς τὰ ὅμοια αὐτοῖς καταλύσει, 27:9b

καὶ ἀλήθεια πρὸς τοὺς ἐργαζομένους αὐτὴν ἐπανήξει.

aporia: NVulg. peripsemata. ? ¿þæsx: 7h3, 11c1, 12h2 ¿þæsx; 9c1 s[]. Verses 27:5-6 differently from Γ; in the MS they are placed between 6:22 und 6:25. temptatio: NVulg. tentatio. rusticatio de ligno: NVulg. rusticationem ligni. fructum: NVulg. fructus. Áă¾ò: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos €z{ă¾ò.

27:6b‫ס‬.Be

‫ חשבון על יצר אחד׃‬10‫כן‬

331 MS C

Syr.

27

27:5b

? ¿çÝz .¿çÃýÎÐ âï 2¿þæsx ÀĀÚïÎý

4b

5a

5b 27:6a

Ÿ ¿çáÙsx ¿çÑàÎòx ßÙs Áă¾ò ËÃï

6a

? ? .¿þæs ÛçÂx …{zĀÚï㏠âï …{ÍÚçÃýÎÐ èÝz

6b

7

27:6b

7a

7b 27:8a

.€zÎÚÑÞý fÀĀýÎù ¿ð …s

8a

.ÀĀÐÎÃýx ÀĀÑæ ßÙs f€zÎÚþÃà{

8b

> Îà f¿Úäýx ÀĀÐüò .¿çÞý ÍêçÅ

9a

27:8b

27:9a

27:9b

> .ƒ|s

8 9 10 11 12 13 14

excogitatum hominis cordis: NVulg. ex cogitatu cordis hominis. ἐνθυμήματα: Rahlfs ἐνθυμήματος. ‫כן‬: Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כן‬. conlaudes: NVulg. laudes. temptatio: NVulg. tentatio. adprehendes: NVulg. apprehendes. ? ? ï: ? Ÿ 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, Mos €z{xÎÃï; €zÎà W €z{ËÃï.

14

? ï > Îà fÀĀýÎù{ €zÎÃ

9b

332

SIR 27:10a – 27:15b

Vulg.

LXX 27:11a

leo venationi insidiatur +semper+

27:10a

λέων θήραν ἐνεδρεύει,

27:11b

sic peccata operantibus iniquitates

27:10b

οὕτως ἁμαρτία ἐργαζομένους ἄδικα.

27:12a

homo sanctus in sapientia manet sicut sol2

27:11a

διήγησις εὐσεβοῦς διὰ παντὸς σοϕία,

27:12b

nam stultus5 sicut luna inmutatur 6

27:11b

ὁ δὲ ἄϕρων ὡς σελήνη ἀλλοιοῦται.

27:13a

in medio insensatorum serva verbum tempori 7

27:12a

εἰς μέσον ἀσυνέτων συντήρησον καιρόν,

27:13b

in medio autem cogitantium adsiduus8 esto

27:12b

εἰς μέσον δὲ διανοουμένων ἐνδελέχιζε.

27:14a

narratio peccantium9 odiosa

27:13a

διήγησις μωρῶν προσόχθισμα,

27:14b 10

et risus illorum delictis peccati

27:13b

καὶ ὁ γέλως αὐτῶν ἐν σπατάλῃ ἁμαρτίας.

27:15a

loquella11 multum iurans12 horripilationem capiti statuet

27:14a

λαλιὰ πολυόρκου ἀνορθώσει τρίχας,

27:15b

et inreverentia ipsius14 obturatio aurium

27:14b

καὶ ἡ μάχη αὐτῶν ἐμϕραγμὸς ὠτίων.

27:16a

effusio sanguinis in15 rixa superborum 27:16b

et maledictio illorum auditus gravis

1 2 3 4 5 6 7 8

MS A

27:15a

ἔκχυσις αἵματος μάχη ὑπερηϕάνων, 27:15b

καὶ ἡ διαλοιδόρησις αὐτῶν ἀκοὴ μοχθηρά.

Ÿ 13c1 èÚäÝ. èäÝ: homo sanctus in sapientia manet sicut sol: NVulg. Loquela timorati semper in sapientia manet. Different text order: 27:12ab, 11ab. èÂÏáÞÂ: 7h3 èÂ| âÞÂ. nam stultus: NVulg. stultus autem. inmutatur: NVulg. mutatur. verbum tempori: NVulg. tempus. adsiduus: NVulg. assiduus.

333 MS C

Syr.

27

27:10a

.1èäÝ> ÁüÂĀà f¿Ùs

10a

? ? ðà Ÿ ¿ćàÎï .ÀÍÔÐ €Ëà ¿çÝz A

10b

? ÀĀäÞÑ f¿ćäÚÞÐx ? 3 ? èÚæs [231r. b] …{zĀÚïÎý 4 :èÂÏáÞÂ

11a

27:10b

27:11a

27:11b

.ôáÐĀþã ÁÍé ßÙs f¿ćáÞé{

11b

? ĀÚ .¿æËï üÔäà f¿ćáÞé

12a

? dĀÙ¾çÚãs fÎááääà ¿äÚÞÐ ĀÚÂ{

12b

? ? èÚçé ? …{zĀÚïÎý ? .èÚæs f¿ćáÞéx

13a

.{z ÀÎÐüã f…{ÍÞÐÎÅ{

13b

? ¿óùÏã f¿ðÚýx zĀÂzÎã13 .Áüðéx ¿çã

14a

27:12a

27:12b

27:13a

27:13b

27:14a

27:14b

? ïx Ÿ > ? s‹> m¿ãx > .¿ćàÎ ¿ćáã Ëýsx{

14b

.u ¿ćà f¿ðÚýă ĀÚÂ

15a

> > ¿ćã{ .ßÚæx? s œ üÞé fèÚÞÑÅx

15b

27:15a

27:15b

9 10 11 12 13 14 15

narratio peccantium: NVulg. Loquela stultorum. illorum delictis: NVulg. illorum in deliciis. loquella: NVulg. Loquacitas. iurans: NVulg. iurantis. Different text order: 27:14a, 15ab, 14b. inreverentia ipsius: NVulg. rixa illorum. in: NVulg. >.

334

SIR 27:16a – 27:20c+

Vulg.

LXX 27:17a

qui denudat arcana +amici+ perdet fidem1 27:17b

et non inveniet amicum ad animum suum 27:18

dilige proximum4 et coniungere fide cum illo 27:19α

quod si denudaveris absconsa illius 27:19β

non persequeris post eum 27:20a

sicut enim homo qui perdit amicum suum8 27:20b 9

sic qui perdit amicitiam proximi sui 27:21a

et sicut qui dimittit avem de manu sua 27:21b

sic reliquisti13 proximum tuum et non eum capies 27:22a

non illum sequaris quoniam longe abest 27:22b

effugit enim quasi caprea de laqueo

1 2 3 4 5

6 7

MS A 27:16a

Ὁ ἀποκαλύπτων μυστήρια ἀπώλεσεν πίστιν 27:16b

καὶ οὐ μὴ εὕρῃ ϕίλον πρὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ. 27:17a

στέρξον ϕίλον καὶ πιστώθητι μετ᾿ αὐτοῦ· 27:17b/17bα

ἐὰν δὲ ἀποκαλύψῃς τὰ μυστήρια αὐτοῦ, 27:17c/17bβ

μὴ καταδιώξῃς ὀπίσω αὐτοῦ. 27:18a

καθὼς γὰρ ἀπώλεσεν ἄνθρωπος τὸν νεκρὸν αὐτοῦ, 27:18b

οὕτως ἀπώλεσας τὴν ϕιλίαν τοῦ πλησίον· 27:19a

καὶ ὡς πετεινὸν ἐκ χειρός σου ἀπέλυσας, 27:19b

οὕτως ἀϕῆκας τὸν πλησίον καὶ οὐ θηρεύσεις αὐτόν. 27:20a

μὴ αὐτὸν διώξῃς, ὅτι μακρὰν ἀπέστη 27:20b

καὶ ἐξέϕυγεν ὡς δορκὰς ἐκ παγίδος.

perdet fidem: NVulg. fidem perdit. À|s: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, Mos À|s. ÒÝĀþæ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÒÞþæ. proximum: NVulg. amicum. Corley, Ben Sira’s Teaching, 175, and “Alternative Hebrew,” 4, argues convincingly that this last word of MS C is the first one of Sir 27:17a. €zÎáï: 11m5, 19-11m7 + ÁxÎúò. À|s: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, Mos À|s.

335 MS C

Syr.

27

27:16a

> .zÎçäÙz ËÂÎã 2À|s ¿ćáÅx

16a

Ÿ Íà 3ÒÝĀþæ ¿ćà{ .Íþóæ ßÙs ¿ćäЍ

16b

> .6€zÎáï âݏs{ f‚üÃÐ ¿êæ

17a

fÀÎçäÙzx 7À|s ¿ćáÅ> èÙx …s

17b

.zĀ ƒ|s ¿ćà

17c

> ËÂ{sx ÁüÃÅx üÚÅ ¿æÏÝs mzĀçã

18a

27:16b

27:17a; 36:26eBe

27:17a

// 5‫נסה‬ 27:17b

27:17c

27:18a

27:18b

> Ÿ .11ßäЍx mzÎäЍ

¿çÝz ËÂ{s A

18b

‚Ëٜ s èã ¿òÎï ßÙs{

19a

f€zÎÙx{‹ ¿ćà{

19b

.14zĀ ‰{x ¿ćà{

20a

Ÿ m¿Ãþæ èã ¿ÚÃÓ ßÙs Õáòsx âÔã

20b

10

27:19a

.€ÍÙĀÐüòs

12

27:19b

27:20a

27:20b

27:20c

.¿Ñò èã Áüò‹ ßÙs{ œ

8 9 10 11 12 13 14

perdit amicum suum: NVulg. extulit mortuum suum. sic: NVulg. sic et. ËÂ{s: CB ËÂ{s. A > > > ßäЍx: CB ßä Ѝx. ? ‚Ëٜ s: W ßÙËÙs. reliquisti: NVulg. dereliquisti. zĀÂ: 7h3 zĀÂ.

20c+

336

SIR 27:21a – 27:25a

Vulg.

LXX 27:22c, 23α

27:23β

et maledicti est concordatio 27:24

denudare autem +amici+ mysteria desperatio5 est 27:25α

annuens oculo fabricat iniqua 27:25β

27:26a

in conspectu oculorum tuorum condulcabit os tuum10 27:26b

et super sermones tuos admirabitur 27:26c

novissime autem pervertet os suum 27:26d

et in verbis tuis dabit scandalum 27:27a

multa audivi12 et non coaequavi ei 27:27b

27:28a

qui in altum mittit lapidem super caput eius cadet

4 5 6 7

καὶ λοιδορίας ἔστιν διαλλαγή, 27:21c

ὁ δὲ ἀποκαλύψας μυστήρια ἀϕήλπισεν. 27:22a

Διανεύων ὀϕθαλμῷ τεκταίνει κακά, 27:22b

27:23a

ἀπέναντι τῶν ὀϕθαλμῶν σου γλυκανεῖ στόμα11 αὐτοῦ 27:23b

καὶ ἐπὶ τῶν λόγων σου ἐκθαυμάσει, 27:23c

ὕστερον δὲ διαστρέψει τὸ στόμα αὐτοῦ 27:23d

καὶ ἐν τοῖς λόγοις σου δώσει σκάνδαλον. 27:24a

πολλὰ ἐμίσησα καὶ οὐχ ὡμοίωσα αὐτῷ, 27:24b

καὶ ὁ κύριος μισήσει αὐτόν.

et Dominus odiet illum

3

27:21b

καὶ ὁ εἰδὼς αὐτὸν ἀποστήσεται9 ἀπ᾿ αὐτοῦ·

et nemo eum abiciet8

2

27:21a

ὅτι τραῦμα ἔστιν καταδῆσαι,

quoniam vulnerata est1 23 conligare2

1

MS A

27:25a

ὁ βάλλων λίθον εἰς ὕψος ἐπὶ κεϕαλὴν αὐτοῦ βάλλει,

est: NVulg. est anima eius. conligare: NVulg. ultra eum non poteris colligare. âÔã: 7h3 ƒÎÔã. ÀĀï{: 7a1, 10c1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ÀÎ. desperatio: NVulg. amputatio spei. À|s: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, Mos À|s. > ¿ãăx{: 7h3 ¿ćãx{.

337 MS C

Syr.

27

27:21a

.¿Âøï ĀÙs fÀĀóà{øàx 3âÔã

21a

.4ÀĀï{ ĀÙs À{øäà{

21b

> ÁüÃé ûêò 6mÀ|s èÙx ¿ćáÆäà .{z

21c

> kzü À{Íæ fÍçÚï 7¿ãăx{

22a

27:21b

27:21c

27:22

22b

23a

23b 23c

23d 27:24a

.zÎÝs ¿ćà{ fĀÚçé>

ÛÆé>

24a

.€zÎÚÓÎáæ{ €zÎÚçêæ ÀÍàs ‰s{

24b

> .‚Îòz €zÎáï f¿ò¾Ý ÁËýx

25a

13

27:24b

27:25a

8 9 10 11 12 13

et nemo eum abiciet: NVulg. qui novit eum, recedet ab illo. ὁ εἰδὼς αὐτὸν ἀποστήσεται: Rahlfs οὐδεὶς αὐτὰ ἀποστήσει. tuum: NVulg. suum. στόμα: Rahlfs τὸ στόμα. audivi: NVulg. odivi. ÛÆé: 13c1 > (error).

338

SIR 27:25b – 27:30b

Vulg.

LXX 27:28b

et plaga dolosi1 dividet vulnera

27:25b

καὶ πληγὴ δολία διελεῖ τραύματα.

27:29ab+

27:26a

et3 qui foveam fodit in illam decidet4 +et qui statuit lapidem proximo offendet in eo+

ὁ ὀρύσσων βόθρον εἰς αὐτὸν ἐμπεσεῖται,

27:29c

27:26b

et qui laqueum alio peribit6 in illo

καὶ ὁ ἱστῶν παγίδα ἐν αὐτῇ ἁλώσεται.

27:30a

facienti nequissimum7 super ipsum devolvetur

27:27a

ὁ ποιῶν πονηρά, εἰς αὐτὸν κυλισθήσεται,

27:30b

et non agnoscet unde adveniat illi

27:27b

καὶ οὐ μὴ ἐπιγνῷ πόθεν ἥκει αὐτῷ.

27:31a

inlusio et inproperium superborum9

27:28a

ἐμπαιγμὸς καὶ ὀνειδισμὸς ὑπερηϕάνῳ,

27:31b

et vindicta sicut leo insidiabitur illi

27:28b

καὶ ἡ ἐκδίκησις ὡς λέων ἐνεδρεύσει αὐτόν.

27:32a 10

laqueo peribunt qui oblectantur casu iustorum

27:29a

παγίδι ἁλώσονται οἱ εὐϕραινόμενοι πτώσει εὐσεβῶν,

27:32b

27:29b

καὶ ὀδύνη καταναλώσει αὐτοὺς πρὸ τοῦ θανάτου αὐτῶν.

dolor autem consumet illos antequam moriantur 27:33a 12

ira et furor utraque execrabilia

27:30a

Μῆνις καὶ ὀργή, καὶ ταῦτά ἐστιν βδελύγματα,

27:33b

et vir peccator continens erit illorum

1 2 3 4 5 6 7

MS A

27:30b

καὶ ἀνὴρ ἁμαρτωλὸς ἐγκρατὴς ἔσται αὐτῶν.

plaga dolosi: NVulg. plaga dolosa dolosi. > ¿Ñãx{: 10m2, 13a1 ¿Ñãx. et: NVulg. >. in illam decidet: NVulg. incidet in eam. zĀãÎúÂ: CB ÀĀãÎúÂ. alio peribit: NVulg. alii ponit, capietur. nequissimum: NVulg. nequissimum consilium.

339 MS C

Syr.

27

27:25b

> .uÍÙĀæ ¿æ˾ćà fÁĀê 2¿Ñãx{

25b

> .€zÎÚáäæ 5zĀãÎú fÀøãÎÅ üóÐx

26a

? > .ËЏĀæ …{Í f¿Ñò ¿ćà‹x{

26b

> .âóæ> ÍÂ fÀĀþÚA Â 8âþÐx{

27a

.ÀĀþÚA  €zÎáï Às ¿ÞäÙs è㠈Ëæ ¿ćà{

27b

27:26a

27:26b

27:27a

27:27b

28a

28b 27:29a

> ? ? .11èÙÍÙxÎÃðà fèÚàz eÀËÙøã{ ¿Ñò

29a

? ? [231r. c] ¿ćãÎÚà ¿ćãËï f…Îæs èÙÎáæ èÚæœ z{ .…{zÎãx

29b

27:29b

27:30

? .…¾ćäÓ èÚæ? z A

‰s{ ÀÏÅ{{ À¾çù

30a

.ÍЍ{s ËÂÎã f¿æĀàÎÞæ ÁüÃÅ{

30b

13

28:1a

8 9 10 11 12 13

âþÐx{: 7h3, 8a1 âþÐx. inlusio et inproperium superborum: NVulg. Illusio et improperium superbo. peribunt: NVulg. capientur. ? > èÙÍÙxÎÃðà: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èÙÍÚï{ËÚà. execrabilia: NVulg. exsecrabilia sunt. ‰s{: 7h3, 8a1, 10m3, 11m6, 9m1 ‰s.

340

SIR 28:1a – 28:7a

Vulg.

LXX 28:1a

qui vindicari vult a Deo1 inveniet vindictam

28:1a

ὁ ἐκδικῶν παρὰ κυρίου εὑρήσει ἐκδίκησιν,

28:1b

28:1b

καὶ τὰς ἁμαρτίας αὐτοῦ διατηρῶν διατηρήσει.

et peccata illius servans servabit 28:2a

28:2a

ἄϕες ἀδίκημα τῷ πλησίον σου,

relinque3 proximo tuo nocenti te 28:2b

28:2b

καὶ τότε δεηθέντος σου αἱ ἁμαρτίαι σου λυθήσονται.

et tunc deprecanti tibi peccata4 solventur 28:3a

28:3a

ἄνθρωπος ἀνθρώπῳ συντηρεῖ ὀργήν,

homo homini servat5 iram 28:3b

28:3b

καὶ παρὰ κυρίου ζητεῖ ἴασιν;

et a Deo quaerit medellam7 28:4a

28:4a

ἐπ᾿ ἄνθρωπον ὅμοιον αὐτῷ οὐκ ἔχει ἔλεος,

et 9 in hominem similem sibi non habet misericordiam 28:4b

28:4b

καὶ περὶ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτοῦ δεῖται;

et de peccatis suis deprecatur 28:5ab+

ipse dum10 caro sit reservat iram +et propitiationem petit a Deo+

28:5a

αὐτὸς σὰρξ ὢν διατηρεῖ μῆνιν,

28:5c

τίς ἐξιλάσεται τὰς ἁμαρτίας αὐτοῦ;

quis exorabit pro delictis illius 28:6

memento novissimorum et desine inimicari 28:7

tabitudo enim et mors inminet in mandatis12 28:8

memorare timorem Dei14 et non irascaris proximo

1 2 3 4 5 6 7 8

Deo: NVulg. Domino. âÝx âÔã: 7h3 ƒÎÝ{. relinque: NVulg. Dimitte. peccata: NVulg. peccata tua. servat: NVulg. reservat. ¿þæüÂ: 7h3 ¿þæs üÂ. medellam: NVulg. medelam. Dittography.

28:5b

28:6a

μνήσθητι τὰ ἔσχατα καὶ παῦσαι ἐχθραίνων, 28:6b

καταϕθορὰν καὶ θάνατον καὶ ἔμμενε ἐντολαῖς. 28:7a

μνήσθητι ἐντολῶν καὶ μὴ μηνιάσῃς15 τῷ πλησίον,

341 Syr.

28

28:1b

.ÒÞþæ ÀÍàs „Ëù èã f¿çïÎò{

1a

? 2 .Íà èÙüÚÔæ üÔ㠀A z{ÍÔÐ âÝx âÔã

1b

jßÃáÂx ¿ć㠌ÎÃý

2a

? .ßà …ÎúÂĀþæ fßÙÍÔÐ âÝ{ .¿ćà‹> mèݍĀÂ{

2b

28:1c

28:2a

28:2b

28:3a

jÀÏÅ{ üÔæŸ ¿þæs üÃà 6¿þæüÂ

3a

.ÀÎÚés ¿ðÂ> ¿çã fÀÍàs „Ëù 8èã èã

3b

28:3b

4a

4b 28:5a

> .ûÃþäà ¿Â‹Ÿ ¿ćà f{z ¿þæüÂx {z

5a

? > .€z{ÍÔÐ Íà ûÃý ÎçA ã fÍà

5b

28:5b

28:6a

.ÀÎÃÂËáð üÃïs{

fÀÎäà üÝxs A

6a

Ûáݏs{ m¿æ˾ćà{ ƒÎÚþà{

6b

.ÀÍàs „Ëù ‚üÃÐ ¿çé ¿ćà{ f¿æËùÎò üÝxs

7a

11

28:6b

.¿ÔÑäàx èã

13

28:7a

9 10 11 12 13 14 15

et: NVulg. >. dum: NVulg. cum. ÀÎäà: 7h3, 9c1, 10c1, 10c2, 12h2, 13a1, 13c1, W, ÀÎã. A tabitudo enim et mors inminet in mandatis: NVulg. tabitudinis et mortis et permane in mandatis eius. Ûáݏs{: 9m1, 10c2, 19-11m7, Mos Òáݏs{ (error); 13c1 ËÑݏs{. timorem Dei: NVulg. mandatorum. μηνιάσῃς: Rahlfs μηνίσῃς. Text emendation by Ziegler according to Katz.

342

SIR 28:7b – 28:12b

Vulg.

LXX 28:9ab

memorare testamenti Altissimi et despice1 ignorantiam +proximi+

28:7b

καὶ διαθήκην ὑψίστου καὶ πάριδε ἄγνοιαν.

28:10

28:8a

Ἀπόσχου ἀπὸ μάχης, καὶ ἐλαττώσεις ἁμαρτίας·

abstine te a lite et minues peccata 28:11a

28:8b

ἄνθρωπος γὰρ θυμώδης ἐκκαύσει μάχην,

homo enim iracundus incendit litem 28:11b

28:9a

καὶ ἀνὴρ ἁμαρτωλὸς ταράξει ϕίλους

et vir peccator turbabit amicos 28:11c

et in medium7 pacem habentium inmittit inimicitiam

28:9b

καὶ ἀνὰ μέσον εἰρηνευόντων ἐμβαλεῖ διαβολήν.

28:12a

secundum enim ligna silvae sic ignis exardescit

28:10a

κατὰ τὴν ὕλην τοῦ πυρὸς οὕτως ἐκκαυθήσεται, 28:10b

καὶ κατὰ τὴν στερέωσιν τῆς μάχης αὐξηθήσεται9· 28:12b

et secundum virtutem hominis11 iracundia illius erit

28:10c

κατὰ τὴν ἰσχὺν τοῦ ἀνθρώπου ὁ θυμὸς αὐτοῦ ἔσται,

28:12c

et secundum substantiam suam exaltabit iram suam

28:10d

καὶ κατὰ τὸν πλοῦτον ἀνυψώσει ὀργὴν αὐτοῦ.

28:13a

28:11a

ἔρις κατασπευδομένη ἐκκαίει πῦρ,

certamen festinatum incendit ignem 28:13bc+

et lis festinans effundit sanguinem +et lingua testificans adducit mortem+

28:11b

καὶ μάχη κατασπεύδουσα ἐκχέει αἷμα.

28:14a

28:12a

ἐὰν ϕυσήσῃς εἰς σπινθῆρα, ἐκκαήσεται,

si sufflaveris15 quasi ignis exardebit 28:14b

et si expueris super illam extinguetur16 1 2 3 4 5 6 7 8 9

28:12b

καὶ ἐὰν πτύσῃς ἐπ᾿ αὐτόν, σβεσθήσεται·

despice: NVulg. ne respicias. Íà: 13c1 Íà Íà (dittography). ¿ćã: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos „Ëã. ûЍs: 13a1 ûЍs. > erroneous vocalization; 7h3 èã. èã: Àz 13c1 À{z (error). medium: NVulg. medio. âÝ: 10c1 âÝ{. αὐξηθήσεται: Rahlfs ἐκκαυθήσεται.

343 Syr.

28

.Íà üÚêÐx 3¿ćã 2Íà uz{

7b

? > 4ûЍs .ÀÍÔÐ fßçã …ÎúЍĀæ{ 6fÀz 5èã

8a

28:7b

28:8

8b 28:9a

> üÚÅ ¿þæü > ¿ćàÎï m¿çÙA x åЍx

9a

> ? .dd¿Ðs ĀÚ ¿ã ÀÎÃÂËáðÂ

9b

28:9b

28:10a

.Ëù¾æ fÁÎç ¿ć㍏x 8âÝ

10a

28:10b

Ÿ .¿Æé ¿Æêã f¿çٜ Ë ¿Æéx

âÝ{

10b

? ¿çÝz ¿þæsx ¿ÙËÙsx ÀĀÐÎÃý ßÙs .12zÏÅ{

10c

10

28:10c

28:10d

> .ÍÐ{ ¿ã ¿çÝz

? À¾ÅÎé ßÙs{ f€zÎêÞæx

13

10d

28:11a

.ÁÎæ èÙËùÎã

f¿æüÔÚï{ À{‹

11a

? ? > .¿ćãx èÙËýs À¾ÚÆé ¿çœ Ùx{

11b

.Ëùs fÁÎç }Îò …s

12a

> ? ÍÚáï .17ß ¿Ú㠆{ …s{

12b

14

28:11b

28:12a

28:12b

10 11 12 13 14 15 16 17

âÝ{: 7h3, 8a1 ƒÎÝ{. hominis: NVulg. hominis sic. zÏÅ{: 13c1 ÀÏÅ{ (error). ? ? €zÎêÞæx À¾ÅÎé: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, Mos €zÎêÞæ ¾ÅÎé; W €zÎêÞæ ¾ÅÎé. ¿æüÔÚï{ À{‹: 12h2 ¿æüÔÚï{ À{‹ ÕÚï{ À{‹. sufflaveris: NVulg. sufflaveris in scintillam. 28:14b: NVulg. et, si exspueris super illam exstinguetur. ß: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ßïx; W ÛÞïx Ÿ (orthographical variant); CB ßïx.

344

SIR 28:12c – 28:18b

Vulg.

LXX 28:14c

28:12c

καὶ ἀμϕότερα ἐκ τοῦ στόματός σου ἐξελεύσεται2.

utraque ex ore1 proficiscuntur 28:15a

28:13a

Ψίθυρον καὶ δίγλωσσον καταράσασθε·

4

susurrio et bilinguis maledictus 28:15b

28:13b

πολλοὺς γὰρ εἰρηνεύοντας ἀπώλεσεν.

multos enim turbavit5 pacem habentes 28:16a

28:14a

γλῶσσα τρίτη πολλοὺς ἐσάλευσεν

lingua tertia multos commovit 28:16b

28:14b

καὶ διέστησεν αὐτοὺς ἀπὸ ἔθνους εἰς ἔθνος

et dispersit illos a8 gente in gentem 28:17a

28:14c

καὶ πόλεις ὀχυρὰς καθεῖλεν

civitates muratas divitum destruxit 28:17b, 18a+b+

et domos magnatorum effodit10 18 +virtutes populorum concidit et gentes fortes dissolvit+

28:14d

καὶ οἰκίας μεγιστάνων κατέστρεψεν.

28:19a

28:15a

γλῶσσα τρίτη γυναῖκας ἀνδρείας ἐξέβαλεν

lingua tertia mulieres viritas11 eiecit 28:19b

28:15b

καὶ ἐστέρησεν14 αὐτὰς τῶν πόνων αὐτῶν.

et privavit illas laboribus suis 28:20a

28:16a

ὁ προσέχων αὐτῇ οὐ μὴ εὕρῃ ἀνάπαυσιν

qui respicit illam non habebit requiem 28:20b

28:16b

οὐδὲ κατασκηνώσει μεθ᾿ ἡσυχίας.

nec habitabit cum requie15 28:21a

28:17a

πληγὴ μάστιγος ποιεῖ μώλωπα,

flagelli plaga livorem facit 28:21b

28:17b

πληγὴ δὲ γλώσσης συγκλάσει ὀστᾶ.

plaga autem linguae comminuet ossa 28:22a

πολλοὶ ἔπεσαν ἐν στόματι μαχαίρας,

multi ceciderunt in ore gladii 28:22b

sed non sic quasi qui interierunt per linguam suam 1 2 3 4 5 6 7 8

28:18b

καὶ οὐχ ὡς οἱ πεπτωκότες διὰ γλῶσσαν.

ore: NVulg. ore tuo. ἐξελεύσεται: Rahlfs ἐκπορεύεται. Text emendation by Ziegler. ßçã: W èçã (error). susurrio: NVulg. Susurro. turbavit: VL turbabit; NVulg. perdidit. ? À¾ÚÆé: 9c1 ÛÆé. ? ? ûòs ¿ÚÃþ fÀ¾ÚÆé: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ûòs ¿ÚÃþ À¾ÚÆêà. a: NVulg. de.

345 Syr.

28

28:12c

? 3ßçã fèÙÍُă{ .d.dèÚæs

12c

.À{Íæ ÕÚà f¿ÙĀÚà ¿çþà ‰s{

13a

? ? .Ûãs 6fÀ¾ÚÆé ¿ćáÔùx

13b

? .7ûòs ¿ÚÃþ fÀ¾ÚÆé e¿ÙĀÚà ¿çþà

14a

28:13a

28:13b

28:14a

28:14b

> j¿ćäðà ¿ćäï èã …Îæs ËÂ{

14b

? ? ? ‰s{ …{ÍÙĀ èã fÀĀçÙËãx ÁĄúÚã 9¿þæ¾ćà exüÓ [231v. a]

14c

28:14c

28:14d

? ãx > ? ÀĀÂ{ .uüÐs ÎÂüÑã f¿Þá

14d

? À¾ÚÆé m¿ÙĀÚà ¿çþà

15a

? .…{ÍÚêÞæ èã …Îæs ûЍs{

15b

28:15a

.13¿ÚÃþÂ ûòs

12

28:15b

16a 16b 28:17a

> fÁüÓÎÐx ÀÎÑã .¿çÐÎý ÁËÃï

17a

.¿ćãĄÅ Áü> f¿çþàx ÀÎÑã{

17b

? ? .¿ÂüÐ ÛáÚÔù …Îæs èÙ¾ÚÆé

18a

? .¿çþà ÛáÚÔù ßÙs ¿ćà f„üÂ

18b

28:17b

28:18a

28:18b

9 10 11 12 13 14 15

? ¿þæ¾ćà: 7h3 ¿þæs; 9c1, 10c1, 10c2, 13c1, Mos ¿þæ¾ćà. effodit: NVulg. evertit. viritas: NVulg. viratas. ? ? À¾ÚÆé: 9c1, Mos À¾ÚÆêà. ? ? ? ¿ÚÃþ ûòs. ¿ÚÃþ ûòs À¾ÚÆé: 7h3, 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W ¿ÚÃþ À¾ÚÆé ûòs; 9c1, Mos À¾ÚÆêà ἐστέρησεν: Rahlfs ἐστέρεσεν. Text emendation by Ziegler. habitabit cum requie: NVulg. habebit amicum, in quo requiescat.

346

SIR 28:19a – 28:23d

Vulg.

LXX 28:23a

28:19a

μακάριος ὁ σκεπασθεὶς ἀπ᾿ αὐτῆς,

beatus qui tectus est a lingua nequa1 28:23b

28:19b

ὃς οὐ διῆλθεν ἐν τῷ θυμῷ αὐτῆς,

qui in iracundia2 illius non transivit 28:23c

28:19c

ὃς οὐχ εἵλκυσεν τὸν ζυγὸν αὐτῆς

et qui non adtraxit3 iugum eius4 28:23d

28:19d

καὶ ἐν τοῖς δεσμοῖς αὐτῆς οὐκ ἐδέθη·

7

et in vinculis illius non est ligatus 28:24a

28:20a

ὁ γὰρ ζυγὸς αὐτῆς ζυγὸς σιδηροῦς,

iugum enim illius iugum ferreum est 28:24b

28:20b

καὶ οἱ δεσμοὶ αὐτῆς δεσμοὶ χάλκειοι·

et vinculum illius vinculum aereum est 28:25a

28:21a

θάνατος πονηρὸς ὁ θάνατος αὐτῆς,

mors illius mors nequissima 28:25b

28:21b

καὶ λυσιτελὴς μᾶλλον ὁ ᾅδης αὐτῆς.

et utilis potius inferus8 quam illa 28:26a+b +

perseverantia illius non permanebit obtinebit vias iniustorum11

10+

sed

28:22a

οὐ μὴ κρατήσῃ εὐσεβῶν,

28:26c

28:22b

καὶ ἐν τῇ ϕλογὶ αὐτῆς οὐ καήσονται.

12

et in flamma sua non conburet iustos

28:27a

qui derelinquunt14 Deum incident in illam

28:23a

οἱ καταλείποντες κύριον ἐμπεσοῦνται εἰς αὐτήν,

28:27b

28:23b

καὶ ἐν αὐτοῖς ἐκκαήσεται καὶ οὐ μὴ σβεσθῇ·

et exardebit in illis et non extinguetur15 28:27c

28:23c

ἐπαποσταλήσεται αὐτοῖς ὡς λέων

et inmittetur16 in illos quasi leo 28:27d

et quasi pardus laedebit18 illos

1 2 3 4 5 6 7 8 9

28:23d

καὶ ὡς πάρδαλις λυμανεῖται αὐτούς.

a lingua nequa: NVulg. ab ea. iracundia: NVulg. iracundiam. adtraxit: NVulg. attraxit. eius: NVulg. illius. èäà: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÁüÃÆà. ¿ćàx: 13c1 > (error). illius: NVulg. eius. inferus: NVulg. infernus. ƒÎÚþ ĀÙs ¿ÑÚæ{: 9c1 [- - -]; cf. 22:11; 30:17; Job 3:17. A

347 Syr.

28

28:19a

> ÁüÃÆà €zÎÂÎÓ kÍç㠀øòsx

19a

.ÕáЏs ¿ćà fzĀäÑÂ{

19b

6 kzüÚç ËÆæ ¿ćàx 5èäà €zÎÂÎÓ A

19c

? .üéss ¿ćà €z{Îé¾Â{

19d

.züÚæ ¿Úþù ÁüÚæx âÔã

20a

.¿ćà|üòx f…Îæs ÁăÎés €z{ăÎés{

20b

.zÎã f¿þÚA  ÀÎã

21a

.zÎàx èã ÄÓ 9ƒÎÚþ ĀÙs ¿ÑÚæ{ A

21b

? .¿úÙxÏ Ëùs ¿ćà

22a

? .13Íæ{ËùÎæ ¿ćà fÁÎæx ¿úÚà|{

22b

> > âÝ mÀÍàsx zĀáÐx èÚúÃýx f…Îáóæ ÍÂ

23a

28:19b

28:19c

28:19d

28:20a

28:20b

28:21a

28:21b

28:22a

28:22b

28:23a

28:23b

.ßïx ¿ćà{ fÁÎæ eËùs …{ÍÂ{

23b

28:23c

¿Ùs ßÙs f…{ÍÂ

Õáý{

23c

.…Îæs ëÃê Áüäæ ßÙs{

23d

17

28:23d

10 11 12 13 14 15 16 17 18

perseverantia illius non permanebit: NVulg. >. sed obtinebit vias iniustorum: NVulg. Non obtinebit imperium iustorum. 28:26c: NVulg. et in flamma eius non comburentur. Íæ{ËùÎæ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ßæ{ËùÎæ. derelinquunt: NVulg. relinquunt. extinguetur: NVulg. exstinguetur. inmittetur: NVulg. immittetur. Õáý{: 10m2 []âý. laedebit: NVulg. laedet.

348

SIR 28:24a – 29:3a

Vulg.

LXX 28:28a

sepi1 aures tuas spinis +et noli audire linguam nequam2+

28:24a 3

ἰδὲ περίϕραξον τὸ κτῆμά σου ἀκάνθαις

28:28b

28:25b

καὶ τῷ στόματί σου ποίησον θύραν καὶ μοχλόν.

et ori tuo facito ostia et seras 28:29a

28:24b

τὸ ἀργύριόν σου καὶ τὸ χρυσίον κατάδησον

aurum tuum et argentum confla5 28:29bc+ +

et verbis tuis facito stateram et frenos ori tuo rectos+

28:25a

καὶ τοῖς λόγοις σου ποίησον ζυγὸν καὶ σταθμόν.

28:30a

28:26a

πρόσεχε μήπως ὀλίσθῃς ἐν αὐτῇ,

et adtende9 ne forte labaris in lingua 28:30bc+ 10

et cadas in conspectu inimicorum insidiantium tibi +et sit casus tuus insanabilis in mortem+

Vulg.

28:26b

μὴ πέσῃς κατέναντι ἐνεδρεύοντος.

LXX 29:1a

DE FENORE11 29:1b 12

Qui facit misericordiam fenerat proximum

29:1a

Ὁ ποιῶν ἔλεος δανιεῖ τῷ πλησίον,

29:1c

29:1b

καὶ ὁ ἐπισχύων τῇ χειρὶ αὐτοῦ τηρεῖ ἐντολάς.

et qui praevalet13 manu mandata servat 29:2a

fenera proximum tibi14 in tempore necessitatis illius

29:2a

δάνεισον τῷ πλησίον ἐν καιρῷ χρείας αὐτοῦ

29:2b

29:2b

καὶ πάλιν ἀπόδος τῷ πλησίον εἰς καιρόν15·

et iterum redde proximo in tempore suo 29:3a

confirma verbum et fideliter age cum illo 1 2 3 4 5 6 7 8

29:3a

στερέωσον λόγον καὶ πιστώθητι μετ᾿ αὐτοῦ,

sepi: NVulg. Saepi. et noli audire linguam nequam: NVulg. linguam nequam noli audire. Rahlfs: different text order 24ab, 25ab (seemingly with all direct Gr. witnesses). ? ¿ÔÓÍÂ: 10c1 in the marg. by a second hand: ¿ćãÎÐ Āæs ËÃï ‚Āáäà{. confla: NVulg. tuum obsigna. Ÿ ‚Āáäà{ .¿ćãĀÐ Āæs ËÃï: > 11m6 ËÃï ‚Āáäà{ ¿ćãĀÐ ¿ćáùĀã Āæs ËÃï. ¿ćáùĀã ËÃï Āæs: 13c1 >. > 10c1 in marg. by a second hand ¿ćãĀÐ Āæs ËÃï (cf. 22:27). ¿ćáùĀã ËÃï:

349 Syr.

28

28:24a 4

? > j¿ÔÓÍ ßãüÝ Āæs v¾éx üÚÅ ¿çÞÙs

24a

28:24b

> ßãÎóà ‰s ¿çÝz .ÁĄÝÎé{ ¿ï㏠ËÃï

25b

28:24c

> 6 ßÂzËà{ ßóêÞà .¿ćãĀÐ 7Āæs ËÃï

24b

> ‚Āáäà{ .8¿ćáùĀã ËÃï

25a

.âò ¿ćäàx fzx|s

26a

.‚¾çé „Ëù ¿ć㍏ ¿ćàx

26b

28:25

28:26a

28:26b

Syr.

29 HD

29:1a

? > f¿Ã > ? Ó> ¿ćáÂÎÐ .züÃÑà ‰|Îãx èã ¿ã

1a

29:1b

> {z ¿æËùÎò üÔÙ> fÁËÙA ¾Â ËÐÀx{

1b

Ÿ .zÎÞٍ‹x ¿æËð ‚üÃÑà A ‰|{s

2a

29:2a

29:2b

j¿çA Â| …ËðÂ{

.‚üÃÐ âݏs{

2b

.‚üÃÐ åï åÚùs{ ‚Āáã åÚùs{ f‚Āáã üýs

3a

16

29:3a

9 10 11 12 13 14 15 16

adtende: NVulg. attende. et: NVulg. ne. DE FENORE: NVulg. >. fenerat proximum: NVulg. feneratur proximo suo. praevalet: NVulg. confortat. fenera proximum tibi: NVulg. Fenerare proximo tuo. καιρόν: Rahlfs τὸν καιρόν. Text emendation by Ziegler. ‚üÃÐ: 7h3, 8a1 ‚üÃÑà.

350

SIR 29:3b – 29:6f

Vulg.

LXX 29:3b

29:3b

καὶ ἐν παντὶ καιρῷ εὑρήσεις τὴν χρείαν σου.

et in1 omni tempore invenies quod tibi necessarium est 29:4a

multi quasi inventionem aestimaverunt fenus

29:4a

πολλοὶ ὡς εὕρεμα ἐνόμισαν δάνος

29:4b

29:4b

καὶ παρέσχον κόπον τοῖς βοηθήσασιν αὐτοῖς.

et praestiterunt molestiam his qui se adiuvaverunt3 29:5a

donec accipiant osculantur manum4 dantis

29:5a

ἕως οὗ λάβῃ, καταϕιλήσει χεῖρας αὐτοῦ

29:5b

et in promissionibus humiliant5 vocem suam

29:5b

καὶ ἐπὶ τῶν χρημάτων τοῦ πλησίον ταπεινώσει ϕωνήν·

29:6a

et in tempore redditionis postulabit tempus

29:5c

καὶ ἐν καιρῷ ἀποδόσεως παρελκύσει χρόνον

29:6bα

et loquetur 7 verba acediae8 +et murmurationum+

29:5d

καὶ ἀποδώσει λόγους ἀκηδίας

29:6bβ

29:5e

καὶ τὸν καιρὸν αἰτιάσεται.

et tempus causabitur 29:7a 9

si autem potuerit reddere aversatus solide vix reddet dimidium

29:6a

ἐὰν ἰσχύσῃ, μόλις κομίσεται τὸ ἥμισυ

29:7b

29:6b

καὶ λογιεῖται αὐτὸ ὡς εὕρεμα·

et conputabit10 illud quasi inventionem 29:8a

29:6c

εἰ δὲ μή, ἀπεστέρησεν αὐτὸν τῶν χρημάτων αὐτοῦ,

sin autem fraudavit12 illum pecunia sua 29:8b

29:6d

καὶ ἐκτήσατο αὐτὸν ἐχθρὸν δωρεάν·

et possidebit illum inimicum gratis 29:9a

29:6e

κατάρας καὶ λοιδορίας ἀποδώσει αὐτῷ

et convicia et maledicta reddet illi 29:9b

et pro honore et beneficio reddet illi contumeliam 1 2 3 4 5 6 7

29:6f

καὶ ἀντὶ δόξης ἀποδώσει αὐτῷ ἀτιμίαν.

in: NVulg. >. ÀĀòÏÙs: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀòÏÙ. adiuvaverunt: NVulg. adiuverunt. accipiant osculantur manum: NVulg. accipiat, osculatur manus. in promissionibus humiliant: NVulg. de possessionibus proximi humiliat. ÀĀòÏÙs: 7h3 ÀĀòÏÙ. loquetur: NVulg. reddet.

351 Syr.

29

29:3b

.Íçã ßçÚ‹ ÒÞý f…Ëï âÞÂ{

3b

? ? fÀĀòÏÙs ÎðÂx e¿ò{ÏÙ üÚÅ À¾ÚÆé

4a

? .…{ÍÚçò|Îäà [231v. b] {zs{

4b

> f‰ÏÙx > üÚÅ ¿æËð .¿çò|Îãx zËÙs ûþæ

5a

? .Íáù åÙüã züÃÐx ¿êÞæ âï{

5b

fÀĀòÏÙs ÀĀÚãx ¿æËðÂ{

5c

> uÍÙ > À¾ÚÆé ¿çÂÏà{ .Íþóæ ÒÚóã .Íà

5d

29:4a 2

29:4b

29:5a

29:5b

29:5c 6

29:5d

5e 29:6a

.¿Æáò ˆüòĀæ ÒÞþæ …sx

6a

> ÄþÐ{ > ÎÑÞþãx ßÙs fÍà A

6b

29:6b

> .ÍÑÞýs

11

29:6c

? ? .ĀÙ¾úÙüé €zÎêÞæ è㠀z{ËÙs

? èúáé

6c

> .èÆã fèÙx ‰{Āýs{ .À¾çé fÍà ¿çù{

6d

? ? .Íà ˆüò> fÀĀÚÐ{‹{ fÀ{øã

6e

.Áüï‹ fÁüúÙs ôáÐ{

6f

13

29:6d

29:6e

29:6f

8 9 10 11 12 13

acediae: NVulg. taedii. aversatus solide: NVulg. adversabitur; solidi. conputabit: NVulg. computabit. }ÎÞþãx ßÙs: 7h3, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W ÎÑÞþã ßÙsx. A fraudavit: NVulg. fraudabit. ? 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èúáé{; ? èúáé: 9c1 èúà[].

352

SIR 29:7a – 29:14a

Vulg.

LXX 29:10a

multi non causa nequitiae non feneraverunt1

29:7a

πολλοὶ οὐ χάριν πονηρίας ἀπέστρεψαν,

29:10b

29:7b

ἀποστερηθῆναι δωρεὰν εὐλαβήθησαν.

sed fraudari gratis timuerunt 29:11a

verumtamen super humilem animo fortior 5 esto

29:8a

Πλὴν ἐπὶ ταπεινῷ μακροθύμησον

29:11b

29:8b

καὶ ἐπ᾿ ἐλεημοσύνῃ μὴ παρελκύσῃς αὐτόν.

7

et pro elemosyna non trahas illum 29:12a

propter mandatum adsume pauperem 29:12b

et propter inopiam eius ne dimittas illum9 vacuum 29:13a

perde pecuniam pro fratre et amico

29:13b

et non abscondas illam sub lapide in perditionem 29:14a

pone thesaurum tuum in praeceptis Altissimi 29:14b

29:15a

conclude elemosynam11 in corde pauperis 29:15b

29:18a

super scutum potentis12 et super lanceam13 29:18b

29:19a

3 4 5 6 7 8 9

29:10b

καὶ μὴ ἰωθήτω ὑπὸ τὸν λίθον εἰς ἀπώλειαν. 29:11a

θὲς τὸν θησαυρόν σου κατ᾿ ἐντολὰς ὑψίστου, 29:11b

29:12a

σύγκλεισον ἐλεημοσύνην ἐν τοῖς ταμιείοις σου, 29:12b

29:13a

ὑπὲρ ἀσπίδα κράτους καὶ ὑπὲρ δόρυ ὁλκῆς 29:13b

κατέναντι ἐχθροῦ πολεμήσει ὑπὲρ σοῦ.

adversus inimicum tuum pugnabit15

2

29:10a

καὶ αὕτη ἐξελεῖταί σε ἐκ πάσης κακώσεως·

et haec pro te exorabit ab omni malo

1

καὶ κατὰ τὴν ἔνδειαν αὐτοῦ μὴ ἀποστρέψῃς αὐτὸν κενόν.

καὶ λυσιτελήσει σοι μᾶλλον ἢ τὸ χρυσίον.

et proderit tibi magis quam aurum

vir bonus fidem facit proximo suo

29:9b

ἀπόλεσον ἀργύριον δι᾿ ἀδελϕὸν καὶ ϕίλον,

10

17

29:9a

χάριν ἐντολῆς ἀντιλαβοῦ πένητος

8

29:14a

Ἀνὴρ ἀγαθὸς ἐγγυήσεται τὸν πλησίον,

feneraverunt: NVulg. fenerati sunt. À{z: 10c1 marg. by a second hand ÀĀòÏÙs âï. èã: 9c1 [- - -]; 10c1 marg. by a second hand ßá âï ÀĀُ ¿ćà ‚üÃÐ âï{ ‚ÎÐs âï ßóêÝ ËÂ{s. Àz: 13c1 À{z (error); 9c1 À[]. animo fortior: NVulg. longanimis. „üÂ: 13a1 >; 9c1 „[]. elemosyna: NVulg. eleemosyna. adsume: NVulg. assume. illum: NVulg. eum.

353 Syr.

29

29:7a

? ÎÚáݏs ÀÎþÚA  èã 2À{z ¿ćàx fÀ¾ÚÆé > .Îò|Îäà

7a

29:7b

.ÀĀúÙüé 4Àz 3èã èÚáÐxx âÔã ¿ćàs

7b

.Íäï ßÐ{ üÅs f¿çÞêã åï 6„üÂ

8a

29:8

8b 29:9a

.€ÍÚÐ{s f¿æËùÎò üÔäàx ßÙs{

9a

.ßá âï ÀĀُ ¿ćà f¿æüéÎÐ À{Íæ …s{

9b

29:9b

29:10a

m‚üÃÐ âï{ ‚ÎÐs âï ßóêÝ ËÂ{s

10a

.ÀĀés{ ¿ò¾Ý ĀÚЏ €zÎÚäÚé ¿ćà{

10b

29:10b

29:11a

m¿ÂÎÑÂ{ ÀÎúÙxÏ ÀĀäÚé ßà åÚA é

11a

29:11b

.ßà ĀÙsx ¿ćã âÝ èã ßà ¿ÃÓ> f€z{ A

11b

.‚ÏÅ ĀÚ åÚA é{ fÀĀùx| {‹

12a

d.ÿڜ Âx âÝ èã ßùüò €z{ A

12b

29:12a

29:12b

29:13a

.¿Âüúà ÁÎý{ m¿Ñã{{ e¿óù{x

eÁĄÞé

13a

? €z A fÀ¾ÚÆé âÃùÎà{

13b

> f¿ÃÓ> ÁüÃÅ > .züÃÑà uüïx èã

14a

14

29:13b

.ßÑÚæ

16

29:14a

10 11 12 13 14 15 16 17

pro fratre et amico: NVulg. propter fratrem et amicum tuum. elemosynam: NVulg. eleemosynam. potentis: NVulg. roboris. lanceam: NVulg. lanceam ponderis. ÁĄÞé: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÁüÞé. pugnabit: NVulg. pugnabit pro te. €z: A 13c1 >. facit: NVulg. facit pro.

354

SIR 29:14b – 29:19d+

Vulg.

LXX 29:19b

et qui perdiderit confusionem derelinquet sibi1

29:14b

καὶ ὁ ἀπολωλεκὼς αἰσχύνην ἐγκαταλείψει αὐτόν.

29:20a

29:15a

χάριτας ἐγγύου μὴ ἐπιλάθῃ·

gratiam fideiussoris ne obliviscaris 29:20b, 21

dedit enim pro te animam suam 21 +repromissorem fugit peccator et inmundus2+

29:15b

ἔδωκεν γὰρ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ὑπὲρ σοῦ.

29:22a

29:16/16a

ἀγαθὰ ἐγγύου ἀνατρέψει ἁμαρτωλός,

bona repromissoris sibi adscribit3 peccator 29:22b, 23a+b+ +

et ingratus sensu derelinquet liberantem se 23 + vir repromittit de proximo suo et cum perdiderit reverentiam relinquetur ab eo5+

+

29:17/16b

καὶ ἀχάριστος ἐν διανοίᾳ ἐγκαταλείψει ῥυσάμενον.

29:24a +

8+

repromissio nequissima multos perdidit dirigentes9

29:18a/17a

ἐγγύη πολλοὺς ἀπώλεσεν κατευθύνοντας

29:24b

29:18b/17b

καὶ ἐσάλευσεν αὐτοὺς ὡς κῦμα θαλάσσης·

et commovit illos quasi fluctus maris 29:25a

29:18c/18a

ἄνδρας δυνατοὺς ἀπῴκισεν,

viros potentes gyrans migrare11 fecit 29:25b

29:18d/18b

καὶ ἐπλανήθησαν ἐν ἔθνεσιν ἀλλοτρίοις.

et vagati sunt in gentibus alienis 29:26a+b

peccator transgrediens mandata Domini incidet in promissionem +nequa+14

29:19a

ἁμαρτωλὸς ἐμπεσεῖται εἰς ἐγγύην 15

29:26c 17

et qui conatur multa agere incidet in iudicium

1 2 3 4 5 6 7 8 9

29:19b

καὶ διώκων ἐργολαβίας ἐμπεσεῖται εἰς κρίσεις.

derelinquet sibi: NVulg. fugiet repromissorem. repromissorem fugit peccator et inmundus: NVulg. >. sibi adscribit: NVulg. dissipabit. > ¿Âüïx: 10m2 ¿Âüï. vir repromittit de proximo suo et cum perdiderit reverentiam relinquetur ab eo: NVulg. >. ÍÙüÂ: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÍÙüÃà. Íùüò: 12h2 Íùüóà (= ÍÙüÃà); 10m2 []üò. nequissima: NVulg. >. dirigentes: NVulg. recte agentes.

355 Syr.

29

29:14b

Ÿ > è㠌üï fÀÍ ËÂÎãx èã{ .ÍÂüï

14b

15a 15b 29:16

> ŒÎÃþæ 4f¿Âüïx > .¿ćàÎï ÀÎÃÚÓ

16

> > 6 .7Íùüò ûÃý fÍÙü ûÃýx{

17

29:17

29:18a

? .Ë fÀÎÂüï ˜ {s À¾ÚÆêà

18a

29:18b

? ? ßÙs …{ÍÚêÞæ k¿ćäÙx ¿ćááÅ

ÎúÃý{

18b

‰s{

18c

.¿ÙüÝÎæ [231v. c] ¿ćäðà Îà|s{

18d

? Ÿ ÀÎÂüð j¿Ùüãx €zÎæËùÎò âï üÃïx ¿ÚÔП > .âóæ

19a

10

29:18c

? .13ĀùËé f¿êÞæ €Ąäà B

12

29:18d

29:19a 16

29:19b

? > .18¿çÙË âóæ> mÀÍÔÐ €zÎáï ÎáÃúäà ‰xx{

19b

29:19c

? ? .ÀÎÂüï ¿ÙĀÚã À¾ÚÆé ÀÍÔÐ

19c+

.¿çٜ x ÒÞþã{ eèÆã øàsĀãx

19d+

29:19d

10 11 12 13 14 15 16 17 18

ÎúÃý{: 7h3 ûÃý{. A gyrans migrare: NVulg. transmigrare. ‰s{: 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, W, Mos ‰s. ĀùËé: 7a1, 10m1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m3, 11c1, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos Āùüé. B promissionem +nequa+: NVulg. repromissionem. ἐμπεσεῖται: Rahlfs ἐμπεσὼν. Text emendation by Ziegler. ÀÎÂüðÂ: 13c1 ÎÂüð (error). multa agere: NVulg. lucrum sectari. ? ? > ËÂ. ¿çÙËÂ: 7h3, 10m1, 11m2, 10m3, 11m5, 11m6 ¿çA ÙËÂ; 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÍçÙ

356

SIR 29:20a – 29:26b

Vulg.

LXX 29:27a

recupera proximum1 secundum virtutem tuam

29:20a

ἀντιλαβοῦ τοῦ πλησίον κατὰ δύναμίν σου

29:27b

29:20b

καὶ πρόσεχε σεαυτῷ μὴ ἐμπέσῃς.

et adtende3 tibi ne incidas 29:28a 5

initium vitae aqua et panis et vestimentum

29:21a

Ἀρχὴ ζωῆς ὕδωρ καὶ ἄρτος καὶ ἱμάτιον

29:28b

29:21b

καὶ οἶκος καλύπτων ἀσχημοσύνην.

et domus protegens turpitudinem 29:29a

melior victus pauperis sub tegimen7 asserum

29:22a

κρείσσων βίος πτωχοῦ ὑπὸ σκέπην δοκῶν

29:29b

quam epulae splendidae in peregre sine domicilio

29:22b

ἢ ἐδέσματα λαμπρὰ ἐν ἀλλοτρίοις.

29:30a

super minimum et magnum9 placeat tibi

29:23a

ἐπὶ μικρῷ καὶ μεγάλῳ εὐδοκίαν ἔχε,

29:30b 10

et inproperium peregrinationis non audies

29:23b

καὶ ὀνειδισμὸν παροικίας οὐ μὴ ἀκούσῃς.

29:31a

vita nequa11 hospitandi de domo in domum

29:24a

ζωὴ πονηρὰ ἐξ οἰκίας εἰς οἰκίαν,

29:31b

et ubi hospitabitur +non fiducialiter aget+ nec aperiet os

29:24b

καὶ οὗ παροικήσεις, οὐκ ἀνοίξεις στόμα·

29:32a

hospitabit +et pascet+ et potabit ingratos12

29:25a

ξενιεῖς καὶ ποτιεῖς εἰς ἀχάριστα

29:32b

καὶ πρὸς ἐπὶ τούτοις πικρὰ ἀκούσῃ

et ad haec amara audiet 29:33a

29:33b

1 2 3 4

5 6 7 8

29:26a

Πάρελθε, πάροικε, κόσμησον τράπεζαν,

transi hospes et orna mensam et14 quae in manu habes ciba ceteros15

29:25b

29:26b

καὶ εἴ τι ἐν τῇ χειρί σου, ψώμισόν με·

recupera proximum: NVulg. Sponde pro proximo. ¿ćáÚÑÂ: 7h3 ßáÚÑÂ; 13c1 ¿ćáÚÐ; 8a1 ¿ćáÚÐ[]. et adtende: NVulg. sed attende. ¿óïs èã: CB: ‘“¿óïs èã, from double which corresponds to ‫ מכפל‬in the Hebrew Vorlage [sic!]; this is probably a corruption from ‫מנפל‬, from the fall (see also Gk μὴ ἐμπέσῃς),’ cf. Smend[, Weisheit des Jesus Sirach erklärt], 261.” vitae: NVulg. vitae hominis. > ? €zÎÚÐ: 7h3 €zÎÚÐ. melior victus pauperis sub tegimen: NVulg. Melior est victus pauperis sub tegmine. üÚÅ: 9m1 >.

357 Syr.

29

.2¿ćáÚÑ Āæs Àøãx ¿ćã ßÙs f‚üÃÑà u{üï A

20a

29:20a

29:20b

> d4¿óïs èã ßþóæ Àøò{

20b

> ? ÿٍ f¿Úã{ ¿ćäÑà ¿þæs üÂx 6€zÎÚÐ .ÀĀÚêݏ{

21a

> .Áüï‹ ¿êÞã fÀĀÚÂ{

21b

? 8üÚÅ …Îæs èÚÃÓ> ¿ćááÓ ĀÚЏ ¿çÞêãx €zÎÚÐ kzĀÙĄùx

22a

29:21a

29:21b

29:22a

29:22b

.ÀÎÚçêݾ À¾ÚÆé ÁÎï èã

22b

> ¿ćà ÿæs Îï| åï{ ÛÆé> åï .ˆËÙ

23a

Ÿ ¿çã{ .Íà ÀÏÐ> ¿ćà ÿæs ezĀÚ ÎÆ ËÃï

23b

29:23a

29:23b

29:24a

?œ ¿ÚÐ ? .ÛÃà Û èã f¿þÚÂ

24a

? âï{ .ÍãÎò }Āóäà ÒÞýs ¿ćà f¿Â{ă ¿çA Ùx

24b

29:24b

29:25a

> > Āæs ¿ÚçêÝs .Áüï‹ ÀĀý{

25a

.13ÀüÙĄã fñäý èÚàz ĀÂ{

25b

.Á{Āò èùŸ üÃï œ fĀæs ¿ÚçêÝs

26a

? .16ßÙËپ ĀÙsx „Ëã ëðàœ {

26b

29:25b

29:26a

29:26b

9 10 11 12 13 14 15 16

minimum et magnum: NVulg. parvo et magno. inproperium: NVulg. improperium. nequa: NVulg. nequam. hospitabit +et pascet+ et potabit ingratos: NVulg. Hospitaberis et pasceris et potaberis sine gratia. ÀüÙĄã: 7h3 ÀüÙüã. et: NVulg. et, si. ceteros: NVulg. me. ? ? ßÙËÙ¾Â: 7h3 ‚ËÙ¾Â; 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ßÚãËù; CB ‚ËÙ¾Â.

358

SIR 29:27a – 30:1b

Vulg.

LXX 29:34a

exi a facie honoris amicorum +meorum+1

29:27a

ἔξελθε, πάροικε, ἀπὸ προσώπου δόξης,

29:34b

necessitudine domus meae hospitio mihi factus est frater

29:27b

ἐπεξένωταί μοι ὁ ἀδελϕός, χρεία τῆς οἰκίας.

29:35a

29:28a

βαρέα ταῦτα ἀνθρώπῳ ἔχοντι ϕρόνησιν,

gravia haec homini habenti sensum 29:35b

correptio domus et inproperium2 feneratoris

29:28b

ἐπιτίμησις παροικίας3 καὶ ὀνειδισμὸς δανειστοῦ.

Vulg.

LXX 30:1a

30:1b

Qui diligit filium suum adsiduat 7 + illi+ flagella 30:1c

ut laetetur in novissimo suo

1 2 3 4

HD 6

DE FILIIS

MS B

Περὶ τέκνων 30:1a

Ὁ ἀγαπῶν τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐνδελεχίσει8 μάστιγας αὐτῷ, 30:1b

ἵνα εὐϕρανθῇ ἐπ᾿ ἐσχάτων αὐτοῦ·

honoris amicorum +meorum+: NVulg. honoratioris. correptio domus et inproperium: NVulg. obiurgatio peregrinationis et improperium. παροικίας: Rahlfs οἰκίας. Text emendation by Ziegler according to Smend (cf. VL). ÛáÓüï: 13c1 âÓüï (error).

359 Syr.

29

29:27a

.ÁüúÙs „Ëù è㠌Îò

27a

.Ûáï ‹üï A üÚÅ ¿Ðs

27b

.¿ćäÚÞÐ ÁüÃÆà fèÚàz …ĄÚúÙ

28a

.¿çò|Îãx ÀĀòÏÙ{ ÀĀڍ{ À¾Ý

28b

29:27b

29:28a

29:28b

29:28c

Ÿ .¿çÞêäà uz ÄÓ ÄÓ

28c+

.€ÍÚáÝ{s ‚ËÙ¾Âx ¿ćã èã{

28d+

.€ÍÚþÃàs 5{z 4ÛáÓüï …s{

28e+

> j¿êÞã Āæs ‚üêÂx âÔã

28f+

jĀæs ‰|Îã {z ÀÍà¾ćà{

28g+

.d¿ðÃþ ËÐ fßà ˆüò> {z{ A

28h+

29:28d

29:28e

29:28f

29:28g

29:28h

Syr.

30 HD

30:1a

? ËÑæ fzü åЍx > .€z{Āù|

1a

.zĀÙüо ÁËÑæx âÔã

1b

30:1b

5 6 7 8

{z: 13c1 À{z (error). HD: Rahlfs +. adsiduat: NVulg. assiduat. ἐνδελεχίσει: Rahlfs ἐνδελεχήσει. Text emendation by Ziegler.

360

SIR 30:2a – 30:7a

Vulg.

LXX 30:2a

qui docet filium suum laudabitur 1 in illo

30:2a

ὁ παιδεύων τὸν υἱὸν αὐτοῦ ὀνήσεται ἐπ᾿ αὐτῷ

30:2b

et in medio domesticorum in illo gloriabitur

30:2b

καὶ ἀνὰ μέσον γνωρίμων ἐπ᾿ αὐτῷ καυχήσεται·

30:3a

qui docet filium suum in zelum mittit inimicum

30:3a

ὁ διδάσκων τὸν υἱὸν αὐτοῦ παραζηλώσει τὸν ἐχθρὸν

30:3b

et in medio amicorum gloriabitur in illo

30:3b

καὶ ἔναντι ϕίλων ἐπ᾿ αὐτῷ ἀγαλλιάσεται.

30:4a

mortuus est pater illius4 et quasi non est mortuus

30:4a

ἐτελεύτησεν αὐτοῦ ὁ πατήρ, καὶ ὧς οὐκ ἀπέθανεν·

30:4b

similem enim reliquit +sibi+ post se

30:4b

ὅμοιον γὰρ αὐτῷ κατέλιπεν μετ᾿ αὐτόν.

30:5a

in vita ipsius7 vidit et laetatus est + in illo+

30:5a

ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ εἶδεν καὶ εὐϕράνθη

30:5bcα+

in obitu illius8 non est contristatus + nec confusus est+ 30:5cβ+, 6a

coram inimicis 6 reliquit enim defensorem domus9 30:6b

et amicis reddentem gratiam 30:7a

pro animabus filiorum conligabit10 vulnera sua11

1 2 3 4 5 6 7

MS B

30:5b

καὶ+ ἐν τῇ τελευτῇ αὐτοῦ οὐκ ἐλυπήθη·

+

30:6a

ἐναντίον ἐχθρῶν κατέλιπεν ἔκδικον 30:6b

καὶ τοῖς ϕίλοις ἀνταποδιδόντα χάριν. 30:7a

περιψύχων υἱὸν καταδεσμεύσει τραύματα αὐτοῦ,

laudabitur: NVulg. fructum habebit. > …¾Ôã: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, W, Mos èÔã (read aphel); 12h2 èÚÔã (error). ? €z{¾çêà: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, W, Mos z¾çêà. illius: NVulg. eius. üÃÐ{: Mos üÃÝ{. ĀÚA  ¿ćàx füÃÐ{: 10m3 marg. ĀÚã ¿ćàx{z ßÙs Žx; 11m6 marg. ĀÚã ¿ćàx {z ßÙs èÚðÃýx. eius: NVulg. sua.

361 Syr.

30

30:2a

.Í ÁËÑæ fzü Áxx

2a

.Í ÒÂĀþæ f€z{ĄÃÐ ĀçÚÂ{

2b

> ? 2…¾Ôã .3€z{¾çêà fzü ôáãx

3a

Ÿ èÚðà{ .Í ÒÂĀþæ [232r. a] f€zÎäÐă

3b

.6Āڜ ã ¿ćàx 5füÃÐ{ j€zÎÂs ĀÚA ã

4a

.zĀ ûÃý œ fzÎÝsx âÔã

4b

? .€ËÐ{ f€ÍÙÏÐ f€zÎÚÑÂ

5a

.Íà ¿ÙüÝ> ¿ćà fzÎäÂ{

5b

? .¿çïÎò ˆüòĀã f€zÎÃÂËáð èã{

6a

mÀÎÃÚÓ ˆüò œ A €zÎäÐĄà

6b

30:2b

30:3a

30:3b

30:4a

30:4b

30:5a

30:5b

30:6b

30:6a

30:7a

? ? .14zĀóà{‹ èÚÆêæ

8 9 10 11 12 13 14

illius: NVulg. suo. domus: NVulg. domus contra inimicos. pro animabus filiorum conligabit: NVulg. Qui blanditur filio, colligabit. sua: NVulg. eius. > ûçóãx: Mos ûçóæx. züÃÑà: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W züÂ; Mos züÃà. > {‹. ? ? zĀóà{‹: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos zĀóà

13

fzüÃÑà

12

> ûçóãx

7a

362

SIR 30:7b – 30:12c+

Vulg.

LXX

MS B

30:7b

30:7b

καὶ ἐπὶ πάσῃ βοῇ ταραχθήσεται σπλάγχνα αὐτοῦ.

et super omnem vocem turbabuntur viscera eius1 30:8a 5

equus indomitus evadit durus

30:8a

ἵππος ἀδάμαστος ἐκβαίνει σκληρός,

30:8b

et filius remissus evadit5 praeceps

30:8b

καὶ υἱὸς ἀνειμένος ἐκβαίνει προαλής.

30:9a

lacta filium et paventem te faciet

30:9a

τιθήνησον τέκνον, καὶ ἐκθαμβήσει σε·

30:9b

lude cum eo et contristabit te

30:9b

σύμπαιξον αὐτῷ, καὶ λυπήσει σε.

30:10a

non conrideas10 illi ne doleas

30:10a

μὴ συγγελάσῃς αὐτῷ, ἵνα μὴ συνοδυνηθῇς,

30:10b

et in novissimo obstupescent dentes tui

30:10b

καὶ ἐπ᾿ ἐσχάτων γομϕιάσεις τοὺς ὀδόντας σου.

30:11a

non des illi potestatem in iuventute

30:11a

‫אל תמשילהו בנעוריו‬

μὴ δῷς αὐτῷ ἐξουσίαν ἐν νεότητι,

30:11b

et ne despicias cogitatus11 illius

30:11a‫ס‬.Be

30:11b

30:11b‫ס‬.Be

‫ואל תשא לשחיתותיו*׃‬

καὶ μὴ παρίδῃς τὰς ἀγνοίας αὐτοῦ.

12

‫*מש׳‬ 30:12a

curva cervicem eius in iuventute 30:12b

et tunde latera illius15 dum infans est

30:12a

30:12c‫ס‬.Be

κάμψον τὸν τράχηλον αὐτοῦ ἐν νεότητι, 30:12b/12a

14

‫כיף ראשו בנערותו‬13

30:12b‫ס‬.Be

‫רציץ מתניו שעודנו נער׃‬

θλάσον τὰς πλευρὰς αὐτοῦ, ὡς ἔστιν νήπιος, 30:12a+

‫כפתן על חי תפגע‬ 1 2 3 4 5 6 7 8

eius: NVulg. sua. âÝ âï{: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos âÞà{. ? ÀĀááÙ: 7h3 ÀĀááÙ. > 10c2 Œ[]; 10m2 Œ[]. Œüêæ: evadit: NVulg. evadet. > 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ñãĀþã. ñäý: €x: 7h3, 8a1 €xs. ßÑÚçæ{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13a1, 13c1, W, Mos >.

363 Syr.

30

30:7b

> 3mÀĀááÙ 2âÝ âï{ .ÍÃà 4Œüêæ

7b

Ÿ mÿÃÞã ¿ćàx ¿ćáÚï ¿ÚéÎé ßÙs

8a

.€zξćà 6ñäý> ¿ćàx Áx{üã Áü ¿çÝz

8b

30:8a

30:8b

30:9

.ûÚ㏏ ¿ćàx 8jßÑÚçæ{ e‚ü 7€x

9a

> fÍäï ßÑŏ 9…s{ .ßúçþæ

9b

30:10a

30:10b

.‚ÏÅüæ ¿ćàx fÍçÚ‹ ßÙs Íäï ƒ|s ¿ćà

10a

30:10c

? .ßÚçý ÀÍúæ ÀüÑà{

10b

.zÎÚáÔ €zÎÚÔáý ¿ćà

11a

30:11a

30:11b

.€zÎçÐăÎé âÝ Íà ŒÎÃý ¿ćà{

11b+

.¿áÓ {z A A Ëï fÍþٍ ‰ÎÝ

12a+

30:12a

30:12b

.Îï|

> > ñúò{ {z Ëï fzĀæĀ? ã

16

12b

12c+ 9 10 11 12 13 14 15 16

…s{: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 …s. conrideas: NVulg. corrideas. cogitatus: NVulg. errata. 30:11b, 12a: Rahlfs +. The text order in v. 12 HB differs from Γ: bicola 12c+b, 12adꞌ and 12ef. ‫בנערותו‬: Peters: ‫בנערותיו‬. illius: NVulg. eius. {z Ëï: 11m5 {z{.

364

SIR 30:12dꞌ – 30:HD

Vulg.

LXX

MS B 30:12dꞌb‫ס‬.Be

‫ובקע מתניו כשהוא קטן׃‬ 30:12c

ne forte induret et non credat tibi

30:12c/12b

30:12e‫ס‬.Be

‫למה *ישקה** ומרה בך‬

μήποτε σκληρυνθεὶς ἀπειθήσῃ σοι,

‫*יקשיח **ישקיח‬

1

30:12d

30:12d

καὶ ἔσται σοι ἐξ αὐτοῦ ὀδύνη ψυξῆς.

3

et erit tibi2 dolor animae

30:12f‫ס‬.Be

‫ ממנו* מפח נפש׃‬4{‫ונולד }ולך‬ ‫*ולוד ממך‬

30:13a

doce filium tuum et operare in illum5

30:13a

παίδευσον τὸν υἱόν σου καὶ ἔργασαι ἐν αὐτῷ,

30:13b

ne in turpitudinem illius offendas

30:13a‫ס‬.Be

30:13b

6

‫יסר בנך והכבד עולו‬

30:13b‫ס‬.Be

‫׃‬8‫פן באולתו יתלע* בך‬

ἵνα μὴ ἐν τῇ ἀσχημοσύνῃ αὐτοῦ προσκόψῃς.

‫*יתעל‬ 30:14a

melior est pauper sanus et fortis viribus

30:14a

30:14b

30:14b‫ס‬.Be

‫מעשיר ונגע בבשרו׃‬

ἢ πλούσιος μεμαστιγωμένος εἰς σῶμα αὐτοῦ.

30:15ab

salus animae in sanctitate iustitiae et melior12 omni auro +et argento+

‫טוב מסכן וחי בעצמו‬

Κρείσσων πτωχὸς ὑγιὴς καὶ ἰσχύων τῇ ἕξει

30:14b

quam dives inbecillis et flagellatus malitia11

30:14a‫ס‬.Be

30:15a

30:15a‫ס‬.Be

‫חיי *שר** אויתי מפז‬

ὑγίεια καὶ εὐεξία βελτίων + παντὸς+ χρυσίου,

‫ **שאר‬13 ‫*עשר‬ 30:15c

et corpus validum quam census inmensus14

30:15b

καὶ πνεῦμα15 εὔρωστον ἢ ὄλβος ἀμέτρητος.

1

‫ישקיח‬: Segal: ‫ישקית‬.

2

tibi: NVulg. tibi ab illo. 30:12d: Rahlfs +. {‫}ולך‬: Lévi marg., Segal: ‫ ;ולד‬Ben-Ḥayyim marg.: ‫ולך‬. illum: NVulg. illo. ‫עולו‬: Beentjes: rev. ‫)עליו( עולו‬. ¿òÎÓ: 12h2 ¿òÎÔÂ. ‫יתלע בך‬: Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: rev. ‫)יתלע בך( יתלעבך‬.

3 4 5 6 7 8

30:15b‫ס‬.Be

‫ורוח טובה מפנינים׃‬

365 Syr.

30

12dꞌ 30:12c

.ßçã xüäæ{ èþ˜ ðæ A œŸ ¿ćàx

12e

12f+

30:13a

€zÎáï ¿þùs{ f‚ü ôàs ¿þóæx 7¿òÎÓ

13a

30:13b

> .ßáùĀæ

? 9 zÎáÞê ¿ćäàxx

13b

Ÿ kÍäýÎÆ üÙüý{ ÛÐx ¿çÞêã üÚÅ {z ÄÓ

14a

10

30:14a

30:14b

.züêàÿÙĀÝx ÁüÙĀï èã

14b

> fÁüýx ¿ÚÐ ? .¿Âzx èã ĀäЍ

15a

.ÀĀÚçÅĄã èã fÀĀÃÓ> ¿Ð{{

15b

30:15a

30:15b

9 10 11 12 13 14 15

¿ćäàxx: 7a1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿ćäàx. ? zÎáÞêÂ: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 19-11m7, 13a1, 13c1, Mos zÎáÞêÂ. 30:14b: NVulg. quam dives imbecillis et fagellatus in carne sua. salus animae in sanctitate iustitiae et melior: NVulg. Salus carnis melior est. ‫עשר‬: Cowley: ‫ ;עישר‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בשר‬. 30:15c: NVulg. spiritus validus quam census immensus. πνεῦμα: Rahlfs σῶμα. Text emendation by Ziegler according to Smend.

366

SIR 30:16a – 30:19a

Vulg.

LXX

MS B HD

Περὶ βρωμάτωον

1

30:16a

non est census super censum salutis corporis 30:16b

et non est oblectatio super cordis gaudium

30:16a

30:17b

et requies aeterna quam languor perseverans

‫אין עושר על עושר שר* עצם‬

Οὐκ ἔστιν πλοῦτος βελτίων ὑγιείας σώματος, 30:16b

‫*שאר‬ 30:16b‫ס‬.Be

‫ואין טובה על טוב לבב*׃‬

καὶ οὐκ ἔστιν εὐϕροσύνη ὑπὲρ χαρὰν καρδίας.

30:17a

melior est mors quam vita amara

30:16a‫ס‬.Be

30:17a

‫*שאר׃‬ 30:17a‫ס‬.Be

‫טוב למות מחיי שוא‬

κρείσσων θάνατος ὑπὲρ ζωὴν πικρὰν 30:17b

30:17b‫ס‬.Be

‫ונוחת עולם מכאב* נאמן׃‬

καὶ ἀνάπαυσις αἰῶνος ἢ ἀρρώστημα ἔμμονον.

‫׃‬2‫*מחיים רעים‬ 30:17cꞌa‫ס‬.Be

‫טוב למות מחיים רעים‬ 30:17d

‫ס‬.Be

‫ולירד **שאול* מכאב עומד׃‬ 6

30:18a

bona absconsa in ore cluso8

30:18b

quasi adpositiones9 epularum circumpositae sepulchro10 30:19a

quid proderit libatio idolo

30:18a

ἀγαθὰ ἐκκεχυμένα ἐπὶ στόματι κεκλεισμένῳ 30:18b

‫ לשאול‬5 ‫ **ו ֵל ֵרד‬4 ‫ ושא׳‬3‫*ולוד‬

30:18a‫ס‬.Be

‫טובה שפוכה על פה* סתום‬ ‫*פום‬ 30:18b‫ס‬.Be

‫תנופה מצגת לפני גלול*׃‬

θέματα βρωμάτων παρακείμενα ἐπὶ τάϕῳ. 30:19a

‫ גלול׃‬11‫*מצגת‬ 30:19a‫ס‬.Be

τί συμϕέρει κάρπωσις εἰδώλῳ;

(‫)ס‬

‫ הגוים‬14 ‫[ללי‬.....]‫מה יע‬ 1 2 3 4 5 6 7 8

HD: Rahlfs +. ‫רעים‬: Ben-Ḥayyim: ‫רעים‬. ‫ולוד‬: Schechter/Taylor: ‫ולּוד‬. ‫ושא׳‬: Schechter/Taylor: ‫ ;וש {א‬Beentjes: ‫שא׳‬. ‫ו ֵל ֵרד‬: Peters: ‫ ְו ֵל ֵרד‬. Bm**: Schechter/Taylor: >. > 7h3, 8a1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, W åçùx; 13c1 åçù; 9c1 [...]. „¾ùx: abscons in ore cluso: NVulg. effusa in ore clauso.

367 Syr.

30 HD

30:16a

.ÁüÆòx À{üÙüý ßÙs ÁÎï ĀÚà

16a

.¿ÃÓ> ¿Ãà ßÙs À{ËÐ ĀÚà{

16b

30:16b

17a

17b

30:17a

> ? èã Āääà Òúò .¿þ? ÚA Â ¿ÚÐ

17cꞌ

30:17b

> ¿Â¾Ý è㠃Îçþà ĀÑäà{ .„¾ùx

7

17d+

30:18a

? > ? Ó> mÛêÞãx ¿ćãÎò âï èÚêÞãx ÀĀÃ

18a

? èäÚA éx ÀĀáݾćã ßÙs

18b

.15¿ćääïx ¿ćäàøà ĀÙs ¿çÚæz ¿çã

19a

30:18b

.13ÁĄÃù âï

12

30:19a

9 10 11 12 13 14

15

adpositiones: NVulg. appositiones. sepulchro: NVulg. sepulcro. ‫מצגת‬: Peters: ‫ ;מוצגת‬Smend: >. ? èäÚA éx: 7h3 èäÚéx. ÁĄÃù: 12h2 ÁüÃù; 9c1 []Œ. ‫[ללי‬.....]‫יע‬: Cowley: ‫[לי‬.]‫[של‬.]‫[ל‬.]‫ ;יש‬Schechter/Taylor: ‫ ;יטב לאללי‬Lévi: ‫[ לאללי‬...]‫ ;י‬Peters: ‫ ;יע]ל לא[ל]י[לי‬Smend: ‫;יע]רכו[ ל]ג[ל]ו[לי‬ Segal: ‫ ;יט]ב לאלי[לי‬Ben-Ḥayyim: ‫[לי‬..] [..]‫ ;יע‬Beentjes: rev. ‫[י‬.....]‫[י( יע‬.....]‫)יט‬. ? ? ¿ćääïx ¿ćäàøà: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ääïx ¿äàøà.

368

SIR 30:19b – 30:21b

Vulg.

LXX 30:19b

nec enim manducat1 nec odorabitur

MS B 30:19b

30:19b

οὔτε γὰρ ἔδεται οὔτε μὴ ὀσϕρανθῇ·

(‫)ס‬ 4

30:20a

sic qui effugatur a Domino et5 portans mercedes iniquitatis

‫ס‬.Be

[....] 3‫ לא יאכלון ולא‬2 ‫אשר‬

30:19c‫ס‬.Be

30:19c

οὕτως ὁ ἐκδιωκόμενος ὑπὸ κυρίου.

(‫)ס‬

‫ לו עושר‬7[...] 6 ‫כן מי‬ 30:19d

‫ס‬.Be

(‫)ס‬ 10

30:21aα

videns oculis et ingemescens11

[...‫ נהנה מ]נ‬9 ‫[אין‬.]

30:20a‫ס‬.Be

30:20a

βλέπων ἐν ὀϕθαλμοῖς καὶ στενάζων

(‫)ס‬ 12

30:21aβ

sicut spado conplectens13 virginem et suspirans

‫ס‬

30:20b

ὥσπερ εὐνοῦχος περιλαμβάνων παρθένον καὶ στενάζων, 30:20c

30:20b /20a 15

[..........] ‫בעינו‬

Be

‫ יחבק נערה ומתאנח‬14‫כאשר סירים‬ 20:4a‫ ;ס‬30:20bBe

‫כן עושה באונס* משפט׃‬

οὕτως ὁ ποιῶν ἐν βίᾳ κρίματα.

17

18

‫*בגזל‬

20:4b‫ ;ס‬30:20cBe

‫ עם בתולה‬19 ‫כן נאמן ָלן‬ 20:4c‫ ;ס‬30:20dBe

‫וייי מבקש מידו*׃‬ ‫׃‬20 ‫*בידן‬ 30:22a

tristitiam non des animae tuae 30:22b

et non adfligas temet ipsum21 in consilio tuo 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

30:21a

30:21a‫ס‬.Be

‫אל תתן לדין נפשך‬

Μὴ δῷς εἰς λύπην τὴν ψυχήν σου 30:21b

καὶ μὴ θλίψῃς σεαυτὸν ἐν βουλῇ σου.

30:21b‫ס‬.Be

‫ואל תכשל* בעונך**׃‬ ‫*וﭏ תכשילך עצתך׃ **בעצתך׃‬22

manducat: NVulg. manducabit. ‫אשר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אשר‬. ‫ולא‬: Segal: [‫ו]לא‬. [....]: Cowley: […]‫ ;ר‬Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;יריחון‬Peters: [‫ ;י]ר[י]חון‬Smend: [‫ ;יר]יחון‬Segal: [‫ ;]יריחון‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;יר‬Beentjes: [….]‫יר‬. et: NVulg. >. ‫מי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מי‬. [...]: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;]שי[ש‬Peters: ‫ ;ש]י[ש‬Smend: [‫ ;]ש[י]ש‬Segal: ‫ ;שיש‬Ben-Ḥayyim: ‫שיש‬. èã: 13c1 (error) >; 9c1 [- - -]. ‫[אין‬.]: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;ואין‬Ben-Ḥayyim: ‫ואין‬. [...‫מ]נ‬: Cowley: ‫ ;ממנו‬Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;מהונו‬Peters, Beentjes: ‫ ;ממנו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ממנו‬Segal: ‫מהונו‬. ingemescens: NVulg. ingemiscens. [......] ‫בעינו‬: Lévi: [‫ ;בעינו ]רואה ומתאנח‬Peters: ‫ ;בּעינו‬Smend: [‫ ;]רואה[ בעיניו ]ומתאנח‬Segal: ‫ ;רואה בעיניו ומתאנח‬Ben-Ḥayyim: […] ‫;]…[ בעינו‬ Beentjes: [......] ‫בעינו‬.

369 Syr.

30

30:19b

.èÚÑÙüã ¿ćà{ èÙĀý> ¿ćà{ èÚáÝs ¿ćàx

19b

> [232r. b] ¿çÝz eÁÎï Íà ĀÙsx 8èã

19c

30:20a

30:20b

kÍÂ ÒþÐĀã ¿ćà{

19d+

30:21a

> ? kÒæĀã{ €zÎçÚð ÀÏÐ{

20a

> ÀĀà{Ā Îà ßãxx ¿çäÙÍã ßÙs16

20b

30:21b

20c+

20d+ 30:21c

.zËÙA ¾Â ñ> ¿Ùüã{

20e+

30:22a

mßþóæ ¿æ{{Ëà ƒ ¿ćà

21a

> .ßþóæx ¿Þá A ä âù ¿ćà{

21b

30:22b

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

conplectens: NVulg. complectens. ‫סירים‬: Smend: ‫סרים‬. ‫ומתאנח‬: Smend: also 30:20a. zËÙA ¾Â ñ> ... ¿çäÙÍã ßÙs: Γ >, = HB (cf. 20:4). 30:20c (GII) doublet to 20:4. Rahlfs +. ‫בגזל‬: Lévi: ‫תגזל‬. ‫ָלן‬: Smend, Ben-Ḥayyim: ‫לן‬. ‫בידן‬: Peters, Smend: ‫ ;בידו‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ביד)ן(]ו‬Beentjes: ‫בידך‬. adfligas temet ipsum: NVulg. affligas temetipsum. Bm*: Schechter/Taylor: >.

370

SIR 30:22a – 30:25b

Vulg.

LXX 30:23ab+

iucunditas cordis haec est vita hominis +et thesaurus sine defectione sanctitatis+

30:22a

30:22b

30:23b

30:23c

zelus et iracundia minuit9 dies

30:23d

30:24a

ζῆλος καὶ θυμὸς ἐλαττοῦσιν ἡμέρας,

30:26b

et ante tempus senectam adducit13 cogitatus 30:27a

splendidum cor bonum in epulis15 30:27b

epulae enim illius diligenter fiunt

4 5 6 7 8

‫וקצפון הרחק ממך׃‬ 30:23c‫ס‬.Be

‫ דין‬8‫ הר[ג‬.... ‫]כי‬

πολλοὺς γὰρ ἀπώλεσεν ἡ λύπη,

30:26a

3

30:23b‫ס‬.Be

30:23d‫ס‬.Be

‫ואין תעלה בקצפון׃‬

καὶ οὐκ ἔστιν ὠϕέλεια ἐν αὐτῇ.

et non est utilitas in illa

2

‫ ופייג לבך‬5 ‫ נפשך‬4‫פת‬

καὶ λύπην μακρὰν ἀπόστησον ἀπὸ σοῦ·

30:25b

1

30:23a‫ס‬.Be

ἀπάτα τὴν ψυχήν σου καὶ παρακάλει τὴν καρδίαν σου

30:25a

multos enim occidit tristitia

30:22b‫ס‬.Be

‫וגיל אדם האריך אפו׃‬ 30:23a

30:24c

et tristitiam longe expelle7 a te

‫שמחת לבב הם חיי איש‬

καὶ ἀγαλλίαμα ἀνδρὸς μακροημέρευσις.

30:24ab+

miserere animae tuae placens Deo et contine et congrega cor tuum +in sanctitate eius+3

30:22a‫ס‬.Be

εὐϕροσύνη καρδίας ζωὴ ἀνθρώπου,

30:23c

et exultatio1 viri est longevitas2

MS B

30:24b

καὶ πρὸ καιροῦ γῆρας ἄγει μέριμνα. 33/30:13b/25a

λαμπρὰ καρδία καὶ ἀγαθὴ ἐπὶ ἐδέσμασιν 33/30:13c/25b

τῶν βρωμάτων αὐτῆς ἐπιμελήσεται.

30:24a

‫ס‬.Be

‫ ימים‬11[‫ו‬...]‫[ק‬...]‫ ו‬10‫קנאה‬ 30:24b‫ס‬.Be

// ‫ובלא עת תזקין דאגה׃‬ 33:13b(c)‫ ;ס‬30:25aBe

‫שנות לב טוב תחת מטעמים‬ 33:13c(d)‫ ;ס‬30:25bBe

‫ומאכלו יעלה עליו׃‬

exultatio: NVulg. exsultatio. longevitas: NVulg. longaevitas. 30:24ab+: NVulg. Indulge animae tuae et consolare cor tuum. ‫פת‬: Schechter/Taylor: incorr. ‫פוג‬. ‫נפשך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫נפשך‬. > Çáòs{: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÇÚò{. expelle: NVulg. repelle. ‫ הר[ג‬.... ‫]כי‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;כי ]ר[בים הרג‬Peters, Segal: ‫ ;כי רבים הרג‬Smend: ‫ ;כי ]ר[בים הרג‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;כי רבים הרג‬Beentjes: ‫…[ הרג‬.] ‫כי‬.

371 Syr.

30

30:23a

? .¿þæüÂx €zÎÚÐ üÚÅ …Îæs ¿Ãà {ËÐ

22a

? ¿Æé €z .€zÎÚÐ A f¿þæüÂx zĀÚ{

22b

.ßÃà 6Çáòs{ fßþóæ ƒËý>

23a

.ßçã ûЍs fÀÎÙüÝ{

23b

? .¿æ{{x âÔùA À¾ÚÆêàx âÔã

23c

.ÀÎÙüÝ …Îæs Ë ˜ {s{

23d

> èÚáÔÃã fÀÏÅ{{ ¿ççÓ

24a

> èÙÍçÂÏ ¿ćàx{

24b

? ¿ÃÓ> ¿Ãà .16zĀáݾćã …¾ÚÆé

25a

> .züÆò âï ûáé> fâÝsx âÝ{

25b

30:23b

30:24a

30:24b

30:25a

30:25b

30:26a

? .ÀĀãÎÙ

12

30:26b

.ÀĀò‹ ÀăÎÐ ¿úóã

14

30:27a

30:27b

9 10 11

12 13 14 15 16

minuit: NVulg. minuunt. ‫קנאה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫קנאה‬. [‫ו‬...]‫[ק‬...]‫ו‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;ודין יקצרו‬Peters: ‫ ;ואף ]י[קצרו‬Smend: ‫ ;ואף ]י[קצרו‬Segal: ‫ ;ודין יקצרו‬Ben-Ḥayyim: ‫;וא]ף י[קצרו‬ Beentjes: [..]‫[ק‬.] ‫[ן‬.]‫וד‬. > > èÚáÔÃã: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos èÚáÃã. adducit: NVulg. adducet. ? èÙÍçÂÏÂ: 13c1 èÙÍÚçÂÏÂ. cor bonum in epulis: NVulg. cor et bonum in epulis est. ? zĀáݾćã: 7h3 zĀáݾćã.

372

SIR 31:1a – 31:4a

Vulg.

LXX 31:1a

vigilia honestatis1 tabefacit carnes

MS B 34/31:1a

34:1a‫ ;ס‬31:1aBe

‫ עשיר ימחה שארו‬2* ‫שקר‬

᾿Αγρυπνία πλούτου ἐκτήκει σάρκας,

‫*שקד‬ 31:1b

et cogitatus illius auferet3 somnum

34/31:1b

34:1b‫ ;ס‬31:1bBe

‫׃‬4‫*דאגת מחיה תפריע** נומה‬

καὶ ἡ μέριμνα αὐτοῦ ἀϕιστᾷ ὕπνον. 6

31:2a

cogitatus praesentiae7 avertit sensum8 31:2b

et infirmitas gravis sobriam facit animam9

34/31:2a

‫ **תפריג‬5‫*דאגתו תפריג נומ‬

34:2a‫ ;ס‬31:2aBe

‫דאגת מחיה תפריג נומה‬

μέριμνα ἀγρυπνίας ἀποστήσει νυσταγμόν, 34/31:2b

34:2b‫ ;ס‬31:2bBe

‫ומחלי חזק תפריע* נומה׃‬

καὶ ἀρρώστημα βαρὺ ἐκνήψει ὕπνον.

‫ תפריג‬10 ‫*ומחלה חז׳‬ 34:2c‫ ;ס‬31:2cBe

‫רע נאמן תניד* חרפה‬ ‫*תנוד‬ 34:2d‫ ;ס‬31:2dBe

‫ומסתיר סוד אוהב כנפש׃‬ 31:3a

laboravit dives in congregatione substantiae

34/31:3a

ἐκοπίασεν πλούσιος ἐν συναγωγῇ χρημάτων

‫ס‬

34:3a ; 31:3aBe

‫עמלי* עשיר לקבל הון‬ 11

31:3b

et in requie sua12 replebitur bonorum suorum13

34/31:3b

καὶ ἐν τῇ ἀναπαύσει ἐμπίπλαται14 τῶν τρυϕημάτων αὐτοῦ.

‫*עמל‬

34:3b‫ ;ס‬31:3bBe

‫ואם ינוח לקבל תענוג*׃‬ ‫*עמל׃‬

31:4a

laboravit pauper in diminutione16 victus 1 2 3 4 5

6 7 8

34/31:4a

ἐκοπίασεν πτωχὸς ἐν ἐλαττώσει βίου

34:4a‫ ;ס‬31:4aBe

‫יגע עני לחסר ביתו‬

honestatis: NVulg. divitis. ‫שקר‬: Beentjes: ‫שקד‬. auferet: NVulg. aufert. ‫תפריע נומה‬: MS ‫תפריענומה‬. ‫נומ‬: The scribe had insufficient space to finish the word, but see Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;נומה‬Peters: [‫ ;נומ]ה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;נומה‬Beentjes: [.]‫נומ‬. ‫תפריג‬: Schechter/Taylor: ‫ ;תפריג‬Peters: ‫ ;תפרג‬Ben-Ḥayyim: (‫)תפריג‬. praesentiae: NVulg. victus. sensum: NVulg. somnum.

373 MS F

Syr.

31

31:1a

.ÁüÙĀïx züê ÄÙËã fÁÍý

1a

.zĀçý Áxüóã fÀĀò‹{

1b

> f¿æ{Ïãx ÀĀò‹ .ÀĀãÎæ A ¿úÐx

2a

> f¿óÚù ¿ïüã{ .ÀĀçý xüóã

2b

31:1b

31:2a

31:2b

2c+

2d+ 31:3a

> ? Íà ÎþçÞäà > fÁüÙĀï âäï .¿êÞæ

3a

31:3b

? .¿úÚçò ÎáÃúäà

ÒÚæĀã{

3b

> .züãÎïx À{üÚêÑà ¿çÞêã âäï

4a

15

31:4a

9 10 11 12 13 14 15 16

sobriam facit animam: NVulg. a somno excitat. ‫חז׳‬: Beentjes: ‫חז‬. After ‫ עמל‬there is a dot to make clear that no ‫ י‬follows. in requie sua: NVulg. si requiescit. bonorum suorum: NVulg. deliciis suis. ἐμπίπλαται: Rahlfs: ἐμπίμπλαται. ÒÚæĀã{: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÒÚæĀã{. diminutione: NVulg. penuria.

374

SIR 31:4b – 31:7a

Vulg.

LXX 31:4b

MS B 34/31:4b

34:4b‫ ;ס‬31:4bBe

‫ואם ינוח יהיה צריך׃‬

καὶ ἐν τῇ ἀναπαύσει ἐπιδεὴς γίνεται.

et in fine1 inops fit

34:4cꞌa‫ ;ס‬31:4cꞌaBe

‫עמל עני לחסר כחו‬ 34:4dꞌb‫ ;ס‬31:4dꞌbBe

‫ואם ינוח לא נחה לו׃‬ 31:5a

qui aurum diligit non iustificabitur

34/31:5a

34:5a‫ ;ס‬31:5aBe

‫ רודף חרוץ* לא ינקה‬3

Ὁ ἀγαπῶν χρυσίον οὐ δικαιωθήσεται,

‫*חריץ‬ 31:5b

et qui insequitur consumptionem replebitur ex ea4

34/31:5b

34:5b‫ ;ס‬31:5bBe

‫ואוהב מחיר* בו ישגה׃‬

καὶ ὁ διώκων διάϕορα ἐν αὐτοῖς πλανηθήσεται.

5

31:6a

multi dati sunt in auri casus6

34/31:6a

‫*במח‬

34:6a‫ ;ס‬31:6aBe

‫רבים היו חבולי* זהב‬

πολλοὶ ἐδόθησαν εἰς πτῶμα χάριν χρυσίου,

‫*חללי‬ 31:6b

et facta est in facie ipsius7 perditio illorum

34/31:6b

34:6b‫ ;ס‬31:6bBe

‫והבוטח על פנינים׃‬

καὶ ἐγενήθη ἡ ἀπώλεια αὐτῶν κατὰ πρόσωπον αὐτῶν. 34:6c‫ ;ס‬31:6cBe *

‫ולא מצאו להנצל מרעה‬

‫*ולא מצאו להנצל ביום עברה‬ 34:6d‫ ;ס‬31:6dBe

‫וגם להושע ביום עברה*׃‬ ‫ ביום רעה׃‬8 ‫*ולהושיע‬ 31:7ab+

lignum offensionis est aurum sacrificantium +vae illis qui sectantur illud+ 1 2 3 4 5

34/31:7a

ξύλον προσκόμματός ἐστιν τοῖς ἐνθουσιάζουσιν αὐτῷ,

34:7a‫ ;ס‬31:6eBe

‫כי תקלה הוא לאויל‬

in fine: NVulg. si requiescit. ÒÚæĀæ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÒÚæĀæ. The cola of HB and Γ are interlaced: 5a ‫ רודף‬correlates with Γ 5b καὶ ὁ διώκων, 5b ‫ ואוהב‬correlates with Γ 5a ὁ ἀγαπῶν. consumptionem replebitur ex ea: NVulg. lucrum, in eo oberrabit. ‫במח‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: {‫ ;במח‬Peters: ‫ ;במתן‬Segal: ‫במחיר‬.

375 MS F

Syr.

31

31:4b

.¿Þٍ‹ À{Íæ 2fÒÚæĀæ …s{

4b

4cꞌ

4dꞌ 31:5a

> .¿ÝÏæ ¿ćà f¿æÎäã åЍx

5a

> .¿ðÔæ Í f¿çÚçù Ā ‰xx{

5b

? ÁĄÙĀï {{zx üÚÅ À¾ÚÆé

6a

? .…{ÍÚêÞæ âï Îáݏs{

6b

31:5b

31:6a

31:6b

31:6c

.ÀĀþÚA  èã …Îæs ÎÙøóäà ÎÑÞýs ¿ćà{

6c+

31:6d

.…{zøùx ¿ćãÎÚ …Îæs Œüóäà 9¿ćáòs

6d+

31:7a

? .¿ćáÞêà ¿æÎäã {z ÀĀáù{x âÔã

6 7 8 9

auri casus: NVulg. ruinam auri gratia. ipsius: NVulg. ipsorum. ‫ולהושיע‬: Smend: ‫ולהושע‬. ¿ćáòs: 8a1 ¿ćà ‰s; 7h3; 9c1, 10c2, 11c1 ¿ćà ‰s{; 10c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćáòs{.

7a

376

SIR 31:7b – 31:10fꞌ

Vulg.

LXX 31:7c

et omnis inprudens deperiet1 in illo

MS B 34/31:7b

‫ס‬

34:7b ; 31:6f Be

‫וכל פותה* יוקש בו׃‬

καὶ πᾶς ἄϕρων ἁλώσεται ἐν αὐτῷ.

‫*פתש‬ 31:8a

beatus dives qui inventus est sine macula

34/31:8a

34:8a‫ ;ס‬31:7aBe

‫אשרי איש נמצא* תמים‬

μακάριος πλούσιος, ὃς εὑρέθη ἄμωμος

4

31:8bc+

et qui post aurum non abiit +nec speravit in pecunia et thesauris+ 31:9a

quis est hic et laudabimus eum 31:9b 6

fecit enim mirabilia in vita sua

34/31:8b

34:8b‫ ;ס‬31:7bBe

‫ואחר ממון לא נלוז׃‬

καὶ ὃς ὀπίσω χρυσίου οὐκ ἐπορεύθη· 34/31:9a

34:9a‫ ;ס‬31:8aBe

‫מי הוא זה ונאשרנו‬

τίς ἐστιν, καὶ μακαριοῦμεν αὐτόν; 34/31:9b

‫*מצא‬

‫ס‬

Be

34:9b ; 31:8b

ἐποίησεν γὰρ θαυμάσια ἐν λαῷ αὐτοῦ.

*7

[.]‫כי הפליא לעשות בעמ‬

‫*מי הוא תאשרנו כי הפליא לעשות׃‬ 31:10a

quis probatus est in illo et perfectus est

34/31:10a

34:10a‫ ;ס‬31:9aBe

‫מי הוא זה שנדבק* בו‬

τίς ἐδοκιμάσθη ἐν αὐτῷ καὶ ἐτελειώθη;

‫*הנדבק‬ 31:10b

34/31:10b

et10 erit illi in11 gloria +aeterna+

καὶ ἔσται αὐτῷ εἰς καύχησιν.

34:10b‫ ;ס‬31:9bBe ** 12

‫והיה לו שלום והיה לו *תפארה‬ 14

‫ **תפארת‬13‫*לתפארה‬

34:10c‫ ;ס‬31:10aBe

‫כי ברבות שלום חייו‬ ‫ס‬

34:10d ; 31:10bBe

‫אהיה לך לתפארת׃‬ c‫ס‬

34:10eꞌ ; 31:10cꞌaBe

‫מי ברכו וישלם חייו‬ d‫ס‬

34:10fꞌ ; 31:10dꞌbBe

‫ לך לתפארת ׃‬15‫היא‬

* 16

‫׃‬17‫*אהיה לך להתפאר‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9

inprudens deperiet: NVulg. imprudens capietur. > > ¿ðӍ: 7a1 (error); 7h3 ¿ðÓx. {z: 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos >. ‫מצא‬: Schechter/Taylor: ‫מצוא‬. ? ? ‰s ÀÏÅ{{ À ¿çù. ĀÂ{: 10m3, 11m6 before 27:30 …¾ćäÓ èÚæz vita sua: NVulg. populo suo. [.]‫בעמ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Segal: ‫ ;בעמו‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: [‫בעמ]ו‬. À{ĄÃçÅ: 7h3, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, Mos À{ĄÃÅ. ÍÂ: 7h3 Íà.

377 MS F

Syr.

31

31:7b

> > âÝ{ > 3 .âùĀã {z èã A Í 2¿ðӍ

7b

.¿ćãÎã ¿ćàx ÒÝĀýsx ÁüÙĀðà €zÎÂÎÓ

8a

31:8a

31:8b

.¿ðÓ ¿ćà ¿æÎäã 5ĀÂ{ A

8b

.€zÎÚÑÃþæ{ f¿æz ÎçA ã

9a

> 8 .Íäð ËÃï À{ĄÃçÅ [232r. c] ÛÆéx A

9b

31:9a

31:9b

31:10a

Í ûÂxsx ¿æz ÎçA ã

10a

k¿ćäáý Íà À{z{ .ÀĀÐÎÃýĀà Íà À{z{ A A

10b

9

31:10b

10c+ 10d+ 10eꞌ 10f ꞌ

10 11 12 13 14 15 16 17

et: NVulg. >. in: NVulg. >. ‫תפארה‬: Cowley, Peters, Beentjes: ‫ ;תפארה‬Schechter/Taylor, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תפארת‬Smend: ‫תפארת‬. ‫לתפארה‬: Segal: ‫לתפארת‬. ‫תפארת‬: Segal: ‫תפארה‬. ‫היא‬: in MS ‫ ;חיא‬Schechter/Taylor, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫היא‬. ‫לתפארת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫לתפארת‬. ‫להתפאר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להתפאר‬.

378

SIR 31:10g – 31:13b

Vulg.

LXX

MS B

31:10c

34/31:10c

qui1 potuit transgredi et non est transgressus

τίς ἐδύνατο παραβῆναι καὶ οὐ παρέβη,

31:10d

34/31:10d

et2 facere mala et non fecit 31:11a

ideo stabilita sunt bona illius +in Deo7+ 31:11b

et elemosynas9 illius enarrabit10 ecclesia +sanctorum+

καὶ ποιῆσαι κακὰ καὶ οὐκ ἐποίησεν; 34/31:11a

34:10g‫ ;ס‬31:10eBe

‫מי יוכל לסור ולא סר‬ 34:10h‫ ;ס‬31:10f Be

‫׃‬5[‫ה‬.‫ ]א‬4‫ ולא‬3‫ולהרע רעה‬ 34:11a‫ ;ס‬31:11aBe

‫על כן חזק טובו‬

διὰ τοῦτο8 στερεωθήσεται τὰ ἀγαθὰ αὐτοῦ, 34/31:11b

34:11b‫ ;ס‬31:11bBe

// ‫׃‬11 ‫[ל‬.. ..]‫ותהלתו יס‬

καὶ τὰς ἐλεημοσύνας αὐτοῦ ἐκδιηγήσεται ἐκκλησία.

34:12a‫ ;ס‬HDBe

31:12a

‫מוסר לחם ויין יחדו‬

DE CONTINENTIA 31:12b

Supra mensam magnam sedisti

34/31:12a

᾿Επὶ τραπέζης μεγάλης ἐκάθισας;

‫ס‬

34:12c(b) ; 31:12aBe

‫ על שלחן גדול* ישבתה‬13‫בני אם‬12 14

31:12c

non aperias super illam faucem tuam prior

34/31:12b

μὴ ἀνοίξῃς ἐπ᾿ αὐτῆς ϕάρυγγά σου

‫*איש‬

34:12d(c)‫ ;ס‬31:12bBe

‫אל תפתח עליו גרנך*׃‬ ‫*גרון‬

31:13

34/31:12c

non dicas simulata15 sunt quae super illa16 sunt

καὶ μὴ εἴπῃς Πολλά γε τὰ ἐπ᾿ αὐτῆς·

31:14

34/31:13a

memento quoniam malum18 oculus nequa19

μνήσθητι ὅτι κακὸν ὀϕθαλμὸς πονηρός.

34:12e(d)‫ ;ס‬31:12cBe

‫ ספוק עליו‬17‫אל תאמר‬ 34:13a‫ ;ס‬31:12dBe

‫ רעה עין רעה׃‬21‫* כי‬20‫זכור‬ ‫*דע‬

31:15a

nequius oculo quid creatum est

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

34/31:13b

πονηρότερον ὀϕθαλμοῦ τί ἔκτισται;

34:13d(c)‫ ;ס‬31:13bBe

‫ורע ממנו לא ברא׃‬

qui: NVulg. Quis. et: NVulg. >. ‫רעה‬: Schechter/Taylor, Lévi: incorr. ‫רע‬. ‫ולא‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peter, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולא‬. [‫ה‬.‫]א‬: Schechter/Taylor: ‫ ;אבה‬Lévi: ‫ ;אבה‬Peters: ‫ ;א]ב[ה‬Smend: ‫ ;אבה‬Segal: [‫ ;]אבה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אבה‬Beentjes: [..]‫א‬. ÎþÃäà{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos Îý¾Ãäà{. Deo: NVulg. Domino. διὰ τοῦτο: > Rahlfs. elemosynas: NVulg. eleemosynas. enarrabit: NVulg. enarrabit omnis. ‫[ל‬.. ..]‫יס‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;יספר קהל‬Peters: ‫ ;יס]פר[ ק]ה[ל‬Smend: ‫ ;יס]פר ק[הל‬Segal: [‫ ;יס]פר קהל‬Ben-Ḥayyim: ‫;יס]פר[ קהל‬ Beentjes: ‫…[ל‬..]‫יס‬.

379 MS F

Syr.

31

31:10c

k¿ðÓ> ¿ćà{ ¿ðÔäà ÒÞýsx ¿æz ÎçA ã

10g

31:10d

.Ž¾Âs ¿ćà{ ezüÃÑà 6ÎþÃäà{

10h

.ÍÂÎÓ èþðæ ¿æz âÔã

11a

? fzĀÑÃý{ ? ? .d.ÀĀýÎçÝ èÚæĀæ

11b

31:11a

31:11b

HD 31:12a

jÁüÙĀï ÁüÃÅx z{Āò âï u …s €üÂ

12a

31:12b

.€zÎáï ‚üÆÅ }Āò ¿ćà

12b

.Ûà ûóé> ¿ćàx üãs ¿ćà{

12c

.ÀÍàs ¿çé ¿çÚï ÎþÚA Âx âÔã

13a

> ÿÚÂx{ .ÁüÂA ¿ćà fÍçã

13b

31:13

31:14

31:15a

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Within HB 34:12-13 the text order differs from Γ: 12ab, 12c.13a, 13db, 13ce, 13f+g+. ‫אם‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אם‬Beentjes: ‫אם‬. ‫איש‬: Ben-Ḥayyim: [‫]איש‬. simulata: NVulg. Multa. illa: NVulg. illam. ‫תאמר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫תאמר‬. malum: NVulg. malum est. nequa: NVulg. nequam. ‫זכור‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זכור‬. ‫כי‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬.

380

SIR 31:13c – 31:15cꞌ

Vulg.

LXX 31:15bα

ideo ab omni facie sua lacrimabitur1

MS B 34/31:13c

διὰ τοῦτο ἀπὸ παντὸς προσώπου δακρύει.

‫ס‬

34:13e(d) ; 31:13cBe

‫כי זה מפני כל דבר תזוע* עין‬ ‫*תזיע‬ 34:13c(b)‫ ;ס‬31:13aBe

‫ רע עין שונא אל‬4

3

34:13f(e)‫ ;ס‬31:13dBe

‫ומפנים דמעה תדמע*׃‬ 5

‫*תתיע‬

34:13g(f)ꞌd(c)‫ ;ס‬31:13eꞌbBe

‫רע* מעין לא חלק אל‬ 6

‫*רע מ׳ חלק ﭏ‬

34:13h(g)ꞌe(d)‫ ;ס‬31:13fꞌcBe

‫על כן מפני* כל נס לחה׃‬ 7

31:15bβ, 16ab+

cum viderit8 16 ne extendas manum tuam +prior et invidia contaminatus obrubescas9+ 31:17

nec conprimaris in convivio12

31:18

intellege13 proximi tui ex te ipso14

34/31:14a

οὗ ἐὰν ἐπιβλέψῃ, μὴ ἐκτείνῃς χεῖρα 34/31:14b

καὶ μὴ συνθλίβου αὐτῷ ἐν τρυβλίῳ. 34/31:15a

νόει τὰ τοῦ πλησίον ἐκ σεαυτοῦ

‫*על כל מלפני‬

34:14a‫ ;ס‬31:14aBe

‫ אל תושיט* יד‬11 ‫ אל‬10 ‫מקום יביט‬ ‫*תשית‬ 34:14b‫ ;ס‬31:14bBe

‫ואל דיחד* עמו בטנא׃‬ ‫*תיחד‬ 34:15a‫ ;ס‬31:15aBe

‫דעה* רעך כנפשך‬15 [‫*]יעלה‬

16

34/31:15b 17

καὶ ἐπὶ παντὶ πράγματι διανοοῦ.

34:15b‫ ;ס‬31:15bBe

‫ובכל* ששנאת התבונן׃‬ ‫*וכל אשר‬ 34:16cꞌa‫ ;ס‬31:16cꞌaBe

‫ כמוך‬19‫דע שרעך‬18 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

sua lacrimabitur: NVulg. lacrimatur. > 12h2 ¿Úï|. ¿ðÙ|: NVulg. 31:14b+ oculum nequam odit Deus. ‫רע עין שונא אל‬: cf. 15:11b HA ‫כי את אשר שנא לא עשה‬. ‫תתיע‬: Margoliouth: ‫ ;תסיע‬Lévi: ‫ ;תזיע‬Peters, Segal: ‫ ;תזיע‬Smend: ‫ ;תתיע‬Ben-Ḥayyim: ‫ תזיע‬or ‫ ;תסיע‬Beentjes: ‫תתיע‬. ‫ﭏ‬: Margoliouth: (?) ‫ ;ל‬Lévi, Peters, Beentjes: ‫ֵאל‬. ‫מלפני‬: Peters: ‫ ;מל פני‬Beentjes: incorr. ‫מלפניּ‬. cum viderit: NVulg. Quocumque aspexerit. obrubescas: NVulg. erubescas. ‫יביט‬: Peters: [.]‫יביט‬.

381 MS F

Syr.

31

31:15b

> „ËäáÝ „Ëù èã ¿æz âÔã .¿çÚï 2¿ðÙ|

13c

13d+ 31:15c

? èã{ > ? .¿ðãx ¿ðãx f¿òs

13e+

13f ꞌ

13g ꞌ

31:16

.‚ËÙs Õý{ ¿ćà fĀÙÏÐx A ¿ćã

14a

.‚ËÙA s ‹ÎÃЏ ¿ćà fÀĀÆáÂ{

14b

31:17

15a

15b

31:18

.ßáÙx ßÙs ‚üÃÐx ˆx 11 12 13 14 15

16 17 18 19

15cꞌ

‫אל‬: dittography; Ben-Ḥayyim: (‫ ;)אל‬Beentjes: ‫אל‬. in convivio: NVulg. cum eo in catino. intellege: NVulg. Intellege, quae sunt. te ipso: NVulg. teipso. Within 31:15-16 HB the text order differs from Γ: 15ab, 15ꞌca, 16ac+ (16c+ possibly marg.), 16d+b, which is parallel to Syr. with less text: 15ꞌca-16a-c+. [‫]יעלה‬: Margoliouth: [...]‫ ;ר‬Lévi: [.]‫[ל‬.]‫ ;ר‬Peters: […..]‫ ;ר‬Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;רעה‬Beentjes: [.]‫רע‬. NVulg. 31:18b et de omni verbo cogita. In MS as mono-colon: 31:15cꞌ, 16ac+. ‫שרעך‬: Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שרעך‬.

382

SIR 31:16a – 31:19b

Vulg.

LXX 31:19a

utere quasi homo frugi1 quae tibi adponuntur2 31:19b

et non4 +cum+ manducas multum odio habearis

MS B 34/31:16a

34:16d‫ ;ס‬31:16dBe

‫ואכול כאיש דבר ששם לפניך‬

ϕάγε ὡς ἄνθρωπος τὰ παρακείμενά σοι

*

‫*אכל כאיש נכח‬

34/31:16b

34:16b‫ ;ס‬31:16bBe

‫ואל תעט פן תגעל*׃‬

καὶ μὴ διαμασῶ, μὴ μισηθῇς. ** 5

‫*וﭏ תעט פן תגלו‬ ‫**תגלע‬

34:16e‫ ;ס‬31:16eBe

‫ולא תהיה גרגרן פן תמאס׃‬

6

‫ס‬

34:16a ; 31:16aBe

‫הסב כאיש אשר נבחר‬ 31:20a

cessa prior causa disciplinae8 31:20b

et noli nimius esse ne forte offendas 31:21a

et si in medio multorum sedisti 31:21bc+

prior illis non18 extendas manum tuam +nec prior poscas bibere+ 31:22a

quam sufficiens est homini erudito + vinum+ exiguum 31:22bcα+

et in dormiendo non laborabis ab illo +et non senties+

34/31:17a

παῦσαι πρῶτος χάριν παιδείας 34/31:17b

καὶ μὴ ἀπληστεύου, μήποτε προσκόψῃς· 34/31:18a

καὶ εἰ ἀνὰ μέσον πλειόνων ἐκάθισας, 34/31:18b

πρότερος αὐτῶν μὴ ἐκτείνῃς τὴν χεῖρά σου. 34/31:19a

Ὡς ἱκανὸν ἀνθρώπῳ πεπαιδευμένῳ τὸ ὀλίγον, 34/31:19b

καὶ ἐπὶ τῆς κοίτης αὐτοῦ οὐκ ἀσθμαίνει.

‫ס‬

34:17a ; 31:17aBe 12

‫ ]מוס[ר‬11 ‫ בע]בו[ר‬10 ‫ ]ראש[ון‬9 ‫חדל‬

34:17b‫ ;ס‬31:17bBe

‫׃‬16‫ ]ת[מאס‬15‫ ]ת[ל]ע פ[ן‬14 ‫ואל‬ 34:18a‫ ;ס‬31:18aBe

‫ בין רבים ישבת‬17[‫וגם ]אם‬ 34:18b‫ ;ס‬31:18bBe

‫לפני רע אל תושט יד׃‬ 34:19a‫ ;ס‬31:19aBe

‫הלא די אנוש נב}כ{ון* מזער‬ ‫*נכון מועד‬ 34:19d(c)‫ ;ס‬31:19bBe

‫ יצועיו* לא ישיק׃‬20‫ועל‬ 21

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

‫*יצור ִין‬

frugi: NVulg. frugi his. adponuntur: NVulg. apponuntur. åÚA éx: 13a1 åÚéĀãx. et non: NVulg. ne. ‫תגלו‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;תגלו‬Ben-Ḥayyim: ‫תגלו‬. 31:15cꞌ, 16ac+: Ben-Ḥayyim: 16c+ corr. within the main text; Beentjes: 16c+ smaller script. …üÆÅ: W, Mos …üÆÅ. causa disciplinae: NVulg. disciplinae causa. ‫חדל‬: Margoliouth, Lévi, Smend: ‫ ;חדל‬Peters, Beentjes: ‫[ל‬..]; Segal: ‫ ;ח]ד[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫חדל‬. ‫]ראש[ון‬: Margoliouth, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]ראש[ון‬Peters, Beentjes: ‫ ;]…[ון‬Ben-Ḥayyim: ‫ראשון‬. ‫בע]בו[ר‬: Margoliouth: […]‫ ;בע‬Lévi, Peters: ‫[ר‬..]‫[ע‬.]; Smend: ‫ ;בעבור‬Segal: ‫ ;בע]ב[ור‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בעבור‬Beentjes: ‫[ר‬..]‫בע‬.

383 MS F

Syr.

31

31:19a

jßÚãËù 3åÚA éx „Ëã ÁüÃÅ ßÙs ëðà A

16a

16b

31:19b

.¿æA Āé ¿ćàx 7f…üÆÅ À{z ¿ćà{

16c+ 16d+

31:20

.À{xüã

13

> âÔ㠍zx|s

17a 17b

31:21a

? mëðáäà À¾ÚÆé ĀÚ u ËÝ{

18a

.…{ÍÚãËù ‚ËÙA s Õý{ ¿ćà

18b

zĀêã fÎï| üÚÅ „Ëã

19a

31:21b

31:22a

.¿úÙx|x

19

31:22b

.ñÙ|Āæ ¿ćà fÍÃÞþã

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

âï{

22

19b

‫]מוס[ר‬: Margoliouth: […]; Lévi: ‫ ;מוסר‬Peters, Beentjes: ‫[ר‬...]; Smend: ‫ ;מוסר‬Segal: [‫ ;]מוסר‬Ben-Ḥayyim: ‫מוסר‬. âÔã: 7h3 ƒÎÔã. ‫ואל‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואל‬. ‫]ת[ל]ע פ[ן‬: Margoliouth, Segal: ‫ ;]ת[ל]ע[ ]פ[ן‬Lévi: ‫ ;]ת[ל]ע[ פן‬Peters, Beentjes: ‫[ן‬..]‫[ל‬.]; Smend: ‫ ;תילע ]פ[ן‬Ben-Ḥayyim: ‫תלע פן‬. ‫]ת[מאס‬: Margoliouth: ‫ ;]תמ[אס‬Lévi, Smend: ‫ ;תמאס‬Peters: ‫[מאס‬.]; Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תמאס‬Beentjes: ‫[מאס‬.]. [‫]אם‬: Margoliouth, Peters, Segal: [‫ ;]אם‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אם‬Beentjes: ‫[ם‬.]. non: NVulg. ne. zĀêã: Mos ¿æĀêã (error). ‫ועל‬: Smend: ‫ ;ואל‬Beentjes: ‫ועל‬. ‫יצור ִין‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יצוריו‬. âï{: 8a1 âïx.

384

SIR 31:19cꞌ – 31:21d+

Vulg.

LXX

MS B a‫ס‬

34:19c(b)ꞌ ; 31:22cꞌ19aBe

‫הלא די אנוש נבון מזער‬1 31:24a

somnus sanitatis in homine parco

34/31:20a

34:20c‫ ;ס‬31:20cBe

ὕπνος ὑγιείας ἐπὶ ἐντέρῳ μετρίῳ· 34/31:20b

3

‫שנות חיים על קרב צ]ו[לל‬2

34:20d‫ ;ס‬31:20dBe

‫׃‬7[..]‫ א‬6 ‫ ונפשו‬5‫ בבקר‬4‫וקם‬

ἀνέστη πρωί, καὶ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ μετ᾿ αὐτοῦ.

34:20eꞌc‫ ;ס‬31:20eꞌcBe

[……] [‫ נב}כ{ו]ן‬9 ‫[ש‬............]‫ש‬8

10

34:20fꞌd‫ ;ס‬31:20fꞌdBe

31:24b

‫ עד בקר ונפשו עמו׃‬12 ‫[לין‬.]

dormiet usque in11 mane et anima illius cum ipso delectabitur 31:22cβ, 23α

dolorem 23 vigilia et14 cholera

34/31:20c

πόνος ἀγρυπνίας καὶ χολέρας

34:20a‫ ;ס‬31:20aBe

‫מכאוב ונדד ישינה* וצער ותשניק‬15 ‫*ישנה‬

31:23β

34/31:20d

καὶ στρόϕος μετὰ ἀνδρὸς ἀπλήστου·

et tortura16 viro infrunito

34:20b‫ ;ס‬31:20bBe

‫ופני הפוכות* עם איש כסיל׃‬ ‫*ופנים‬

17

31:25a

et si coactus fueris in edendo multum 31:25bc+

surge e medio et vome21 et refrigerabit te +et non adduces corpori tuo infirmitates22+

34/31:21a

34:21a‫ ;ס‬31:21aBe

καὶ εἰ ἐβιάσθης ἐν ἐδέσμασιν, 34/31:21b

ἀνάστας23 ἔμεσον πόρρω, καὶ ἀναπαύσῃ.

19

[..................]‫[ב‬....]

34:21b‫ ;ס‬31:21bBe

// ‫׃‬26‫ נחת‬25‫ ותמצא‬24‫ת[ו‬....]

34:21cꞌa‫ ;ס‬31:22dꞌ21aBe

‫וגם אם נאנסתה במטעמים‬ ‫ס‬

34:21d ; 31:22eBe

‫קוה קוה וינוח לך׃‬ 1 2 3 4 5 6 7

8 9

10 11 12 13

Written as mono-colon: 31:19cꞌ, 21cꞌd+. Within 31:20-22 HB the text order differs from Γ: 20ef, 20ab, 20cꞌadꞌb, 21ab, 21e+f+, 22ef, 19aꞌ, 21cꞌad, 22ab, 22cꞌadꞌb. ‫צ]ו[לל‬: Margoliouth, Lévi, Peters: ‫ ;צולל‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;צולל‬Segal: ‫ ;]צו[לל‬Beentjes: ‫[לל‬.]‫צ‬. ‫וקם‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;וקם‬Smend: ‫וקם‬. ‫בבקר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;בבקר‬Segal: ‫ ;ב]ב[קר‬Beentjes: ‫בבקר‬. ‫ונפשו‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ונפשו‬. [..]‫א‬: Margoliouth, Lévi, Smend, Segal: [‫ ;א]תו‬Peters: ‫ ;אתו‬Ben-Ḥayyim: ‫אתו‬. – The MS displays a simple letter in the middle (‫ ו‬or ‫ )ז‬and a more complex letter at the end (‫ה‬, ‫ ח‬or ‫)ת‬. This line seems to lack colometric separation: 31:20cꞌdꞌ. ‫[ש‬............]‫ש‬: Margoliouth: ‫ ;ש]……[ איש‬Lévi: ‫ ;ש]נות חיים עם[ איש‬Peters, Beentjes: ‫ ;ש]……[ש‬Smend: ‫ ;]עם אי[ש‬Segal: ‫ש]נות חיים עם‬ ‫ ;אנו[ש‬Ben-Ḥayyim: ‫[ש‬..] […] [..]‫ש‬. [……] [‫נב}כ{ו]ן‬: Margoliouth, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;נב}כ{ן‬Peters: […] ‫ ;נב}כ{ן‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;נב}כ{ון‬cf. 31:19a. in: NVulg. >. ‫[לין‬.]: Margoliouth, Lévi, Segal: ‫ ;]י[לין‬Peters: ‫ ;ילין‬Smend: ‫ ;]הוא ישכב י[לין‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]י[לין‬. ¿ćãËï: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿ćãËïx.

385 MS F

Syr.

31 19cꞌ

31:23a

.ËÚÃï ĀÙ¾ćäÚêÂx ÁüÃÅ åï mÀÎäÚáÐx ÀĀçý

20a 20b

20cꞌ 31:23b

> kzÎà fÍþóæ{ eßãËæ Áüòøà

¿ćãËï

20dꞌ

f¿úæÎý{ ¿úÑý{ ÁÍý{ ¿Â¾Ý

20e

13

31:24a

31:24b

.¿çðÙ ÁüÃÅ åï

ÀÎÅ ßòz{

18

20f

31:25a

? øàs .ÀĀáݾćäÂ

…s{

21a

d27ÒÚ描{ fÀÎÅ Āïøã èã ßþóæ ËÅ

21b

20

31:25b

21cꞌ 21d+ 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

et: NVulg. >. Without colometric separation: 31:20ef. tortura: NVulg. tortura ventris. ‫ופנים‬: Lévi: incorr. ‫ ;פנים‬Peters: [‫ופני]ם‬. ÀÎÅ: W ¿ÙÎÅ. [...............]‫…[ב‬.]: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal: [……]; Smend: ‫ ;וג]ם א[ם‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;וגם אם‬Beentjes: [...............]‫[א‬...]. …s{: 13a1 …s. et vome: NVulg. evome. infirmitates: NVulg. infirmitatem. ἀνάστας: Rahlfs ἀνάστα. ‫ת[ו‬....]: Margoliouth, Segal: […..]; Lévi, Beentjes: ‫[ו‬....]; Peters: ‫…[ם‬.]; Smend: ‫ ;]תקיאי[נו‬Ben-Ḥayyim: ‫[נו‬..]. ‫ותמצא‬: Beentjes: incorr. ‫ותנצא‬. ‫נחת‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נחת‬. ÒÚ描{: 8a1, 10m3, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7 ÒÚ描s{.

386

SIR 31:21e+ – 31:24b

Vulg.

LXX

MS B Be

31:21c

[...............]1 31:21dBe

[................] 31:26a

audi me fili et ne spernas me 31:26b

et in novissimo invenies mea verba4

34/31:22a

‫ס‬

34:22a ; 31:22f

‫שמע בני ואל תבוז לי‬

ἄκουσόν μου, τέκνον, καὶ μὴ ἐξουδενώσῃς2 με, 34/31:22b

Be

34:22b‫ ;ס‬31:22gBe

‫׃‬6 ‫ אמרי‬5‫ובאחרית תשיג‬

καὶ ἐπ᾿ ἐσχάτων εὑρήσεις τοὺς λόγους μου·

34:22cꞌa‫ ;ס‬31:22hꞌfBe

‫שמע בני וקח מוסרי ואל תלעיג* עלי‬7 ‫*תלעג‬ 34:22dꞌb‫ ;ס‬31:22iꞌgBe

‫ובאחרית תמצא דברי׃‬ 31:27a

in omnibus operibus tuis esto velox8 31:27b

et omnis infirmitas non occurret tibi 31:28a

splendidum in panibus benedicent labia multorum

34/31:22c

ἐν πᾶσιν9 τοῖς ἔργοις σου γίνου ἐντρεχής, 34/31:22d

καὶ πᾶν ἀρρώστημα οὐ μή σοι ἀπαντήσῃ. 34/31:23a

λαμπρὸν ἐπ᾿ ἄρτοις εὐλογήσει χείλη,

31:28b

34/31:23b

et testimonium veritatis11 illius fidele

καὶ ἡ μαρτυρία τῆς καλλονῆς αὐτοῦ πιστή.

31:29a

34/31:24a

in nequissimo12 pane murmurabit civitas

πονηρῷ ἐπ᾿ ἄρτῳ διαγογγύσει πόλις,

31:29b

34/31:24b

et testimonium nequitiae illius verum est

καὶ ἡ μαρτυρία τῆς πονηρίας αὐτοῦ ἀκριβής.

‫ס‬

34:22e ; 31:22aBe

‫בכל מעשיך היה צנוע‬ 34:22f‫ ;ס‬31:22bBe

‫וכל אסון לא יגע בך׃‬ 34:23a‫ ;ס‬31:23aBe

‫טוב על לחם תברך שפה‬ 34:23b‫ ;ס‬31:23bBe

‫עדות טובו נאמנה׃‬ 34:24a‫ ;ס‬31:24aBe

‫רע על לחם ירגז בשער‬ 34:24b‫ ;ס‬31:24bBe

‫ רועו נאמנה׃‬14*‫רעת‬ ‫*עדות‬

1 2 3 4 5 6 7 8

This line is illegible. ἐξουδενώσῃς: Rahlfs ἐξουδενήσῃς. Text emendation by Ziegler. ? âÃù{ (cf. Prov 4:10); 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos + ÛçóàÎÙ âÃù{ (cf. 6:23; 16:24). €üÂ: 7h3 + Ûáã mea verba: NVulg. verba mea. ‫תשיג‬: Beentjes: incorr. ‫תשיב‬. ‫אמרי‬: Margoliouth: ‫ ;אמ]ר[י‬Lévi: [‫ ;אמ]רי‬Peters, Segal: ‫ ;אמרי‬Beentjes: ‫[י‬..]. In MS no colometric separation: 31:22cꞌdꞌ. velox: NVulg. modestus.

387 MS F

Syr.

31 21e+ 21f+

31:26a

.Ûáï üê ¿ćà{ 3i€ü ñäý A

22a

.Ûáã ÒÞý fÀüÑà{

22b

31:26b

22cꞌ

22dꞌ 31:27a

> ĀÙ{z ? ï > âÞÂ mßÚÞã A ßÙËÃ

22e

uüù ¿ćà f¿þÚA  âÝ{

22f

.¿ÝüÃã [232v. a] ¿ćäÑà âï fÀĀÃÓ ¿çÚï

23a

31:27b

.ßà

10

31:28a

31:28b

.¿çäÙÍã fÀĀÃÓ> À{xÍé{

23b

31:24aBe 13

‫[ ]ב[שער‬...........]

24a

31:24bBe 15

9 10 11 12 13 14 15

[.......................]

πᾶσιν: Rahlfs πᾶσι. uüù: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos uüùĀæ. veritatis: NVulg. bonitatis. in nequissimo: NVulg. nequissimo in. ‫[ ]ב[שער‬...........]: Scheiber: ‫ ;]   רע על לחם ירגז[ בשער‬Di Lella: [‫ ;בשער ]   רע על לחם ירגז‬Beentjes: ‫[ בשער‬...........]. ‫רעת‬: Margoliouth, Lévi, Segal: ‫ ;דעת‬Ben-Ḥayyim: ‫ דעת‬or ‫רעת‬. [..................]: Scheiber, Di Lella: [‫]   דעת רועו נאמנה‬.

24b

388

SIR 31:25a – 31:27d

Vulg.

LXX 31:30a

diligentes1 in vino noli provocare 31:30b

multos enim exterminavit vinum 31:31a

ignis probat ferrum durum6

31:31b

sic vinum10 corda superborum arguet in ebrietate potatum11

MS B 34/31:25a

‫ס‬

34:25a ; 31:25aBe

‫וגם על היין אל תתגבר‬

᾿Εν οἴνῳ μὴ ἀνδρίζου· 34/31:25b

‫ס‬

34:25b ; 31:25bBe

‫כי רבים הכשיל תירוש׃‬

πολλοὺς γὰρ ἀπώλεσεν ὁ οἶνος. 34/31:26a

‫ס‬

34:26a ; 31:26aBe

‫כור בוחן* מעשה לוטש‬

κάμινος δοκιμάζει στόμωμα ἐν βαϕῇ, 34/31:26b

‫*ביתן‬ 34:26b‫ ;ס‬31:26bBe

‫כן* היין למצות לצים׃‬

οὕτως οἶνος καρδίας ἐν μάχῃ ὑπερηϕάνων.

‫*כי היית מצות‬

12

34:26cꞌa‫ ;ס‬31:26cꞌaBe

‫נבון בוחן מעשה מעשה‬ b‫ס‬

34:26dꞌ ; 31:26dꞌbBe

‫כן שכר לריב לצים׃‬ 31:32a

aequavit in vita vinum hominibus15 31:32b

si bibas illud moderate eris sobrius19 31:33, 34+

quae est vita quae23 minuitur vino 34+ quid defraudat vitam mors+ 31:35ab

vinum in iucunditate26 creatum est + non27 in ebrietate28+ ab initio

34/31:27a

‫ס‬

34:27a ; 31:27aBe

‫למי היין חיים לאנוש‬

ἔϕισον ζωῆς οἶνος ἀνθρώποις, 34/31:27b

‫ס‬

34:27b ; 31:27bBe

‫׃‬20‫אם ישתנו במת]כנ[תו‬

ἐὰν πίνῃς αὐτὸν ἐν μέτρῳ αὐτοῦ. 34/31:27c

34:27c‫ ;ס‬31:27cBe

τίς ζωὴ ἐλασσουμένῳ οἴνῳ; 34/31:27d

καὶ αὐτὸς ἔκτισται εἰς εὐϕροσύνην ἀπ᾿ ἀρχῆς29.

24

‫[יין‬.. ... .‫מה חי]י‬

34:27d‫ ;ס‬31:27dBe

[‫מה‬..]‫* ל‬31[..]‫[ראש‬.] 30‫]שהו[א‬ ‫**׃‬33‫]ונ[צר‬

32

‫**נוצרו׃‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

diligentes: NVulg. >. ‫[ר‬..........]: Scheiber: ‫ ;]   וגם על חיין אל תתג[בר‬Di Lella: ‫]   וגם על חיין אל תתג[בר‬. [..]: Scheiber, Di Lella: [‫]כי‬. ‫]רב[ים‬: Scheiber, Di Lella: ‫ ;רבים‬Beentjes: ‫רבים‬. […….]: Scheiber, Di Lella: [‫]  הכשיל תירוש‬. ignis probat ferrum durum: NVulg. Fornax probat aciem ferri in intinctione. [.......]: Scheiber: [‫]  כור בוחן‬. [‫]מ[עש]ה‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫מעשה‬. ‫]ל[וטש‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫לוטש‬. vinum: NVulg. vinum in lite. arguet in ebrietate potatum: NVulg. >. ‫מצות‬: Beentjes: incorr. ‫מצותּ‬. [......]‫למצ‬: Scheiber, Di Lella: [‫למצ]  ות לצים‬. ¿ćàÎïx: 10m3 ¿ćàÎïxx (dittography); 19-11m7 ÀÏÅ{x; 8a1 ¿ćàÎï[]. A aequavit in vita vinum hominibus: NVulg. Quasi vita hominibus vinum. [.......]: Scheiber, Di Lella: [‫]   למי היין‬. ‫[וש‬..]‫ל‬: Scheiber: ‫ ;ל]  אנ[וש‬Di Lella: ‫ ;לאנוש‬Beentjes: ‫לאנוש‬. ¿þæüÃà: 7h3 ¿þæs üÃà; 9c1 >. eris sobrius: NVulg. >.

34

‫*מארשית‬

389 MS F 31:25a

Syr.

Be

31:30a

> .üÃŏ ¿ćà fÁüäÐA âï ‰s

25a

? .¿úÙĀï ËÂ{s À¾ÚÆêàx âÔã

25b

> ¿úÂ> ÁÎÝx üÚÅ ¿æÏÝs m¿ÚçÚùx zËÃï

26a

2‫[ר‬.............] Be

31:25b

31:30b

[..........] ‫[ ]רב[ים‬..]

5

31:26a

31

4

3

Be

31:31a

9‫ ]ל[וטש‬8[‫ ]מ[עש]ה‬7[.......]

31:26bBe

31:31b

[......]‫כן היין למצ‬

{z ¿çÙüÆã ÁüäÐA ¿çÝz .14¿ćàÎïx A

13

26b

26cꞌ 26dꞌ 31:27a

Be

31:32a

17‫[וש‬..]‫ חיים ל‬16[.......] Be

31:27b

[.......] ‫אם ישתנו‬

Be

31:27c

31:27dBe

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

27b

? kÁüäÐA üÚêÐx €zÎÚÐ …Îæs ¿çã

27c

.€üs À{ËÑà

27d

31:35

[..........]‫[ מרא‬..‫ש]ה‬

21

.22zĀÚàΠ€zÎÙĀþæ ËÝ 31:33

‫ היין‬25[‫ר‬.....]

20

27a

31:32b 21

36

? ßÙs ¿þæüÃà ÁüäÐA ¿ÚÐ? ¿Úã

18

35

37

ĀÚýü èã {zx A

‫במת]כנ[תו‬: Margoliouth: ‫ ;במת]כנ[תו‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;במתכנתו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;במתכנתו‬Beentjes: ‫[תו‬..]‫במת‬. [.......]: Scheiber, Di Lella: [‫]  במתכנתו‬. zĀÚàÎÂ: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀÚàÎÂ. quae: NVulg. ei, qui. ‫[יין‬.. ... .‫חי]י‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;חיים חסר היין‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;חיים חסר היין‬Beentjes: ‫[ין‬.…..]‫ח‬. [‫ר‬.....]: Scheiber: ‫ ;]  מה חיים רס[ר‬Di Lella: ‫ ;]  מה חיים[ רסר‬Beentjes: ‫[ר‬.....]. iucunditate: NVulg. iucunditatem. non: NVulg. et non. ebrietate: NVulg. ebrietatem. ἀπ᾿ ἀρχῆς: Rahlfs ἀνθρώποις. Text emendation by Ziegler according to Smend (cf. VL). ‫]שהו[א‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שהוא‬Beentjes: ‫]…[א‬. [..]‫[ראש‬.]: Margoliouth: ‫ ;בראשית‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;מראשית‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫מראשית‬. [‫מה‬..]‫ל‬: Margoliouth, Lévi: [‫ ;ל]ש[מ]חה‬Peters: ‫ ;ל]ש[מחה‬Smend, Segal: ‫ ;לשמחה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לשמחה‬Beentjes: […]‫ל‬. ‫]ונ[צר‬: Margoliouth, Lévi: ‫ ;]נו[צר‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נוצר‬Beentjes: ‫נוצר‬. ‫מארשית‬: Margoliouth, Lévi, Segal: ‫ ;באר שית‬Peters: ‫ ;בראשית‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כאר שית‬Beentjes: ‫באר שית‬. [..‫ש]ה‬: Scheiber, Di Lella: [‫ ;שה]  וא‬Beentjes: [..]‫שה‬. [........]‫מרא‬: Scheiber, Di Lella: [‫מרא]  שית לשמחה נוצר‬. ĀÚýü èã: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀÚý èã.

390

SIR 31:27eꞌ – 31:31a

Vulg.

LXX

MS B c‫ס‬

34:27eꞌ ; 31:28cꞌ27cBe

‫ תירוש‬2 ‫חיי מה לחסר‬1 d‫ס‬

34:27fꞌ ; 31:28dꞌ27dBe

‫והוא לגיל נחלק מראש׃‬ 31:36α

exultatio5 animae et6 cordis 31:36β, 37+

vinum moderate potatum11 37 +sanitas est12 et corpori et animae13+ 31:38, 39

vinum multum potatum inritationem17 et iram et ruinas multas facit18 39 amaritudo animae vinum multum potatum19

34/31:28a

34:28a‫ ;ס‬31:28aBe

ἀγαλλίαμα καρδίας καὶ εὐϕροσύνη ψυχῆς 34/31:28b

7

34:28b‫ ;ס‬31:28bBe

‫׃‬14*‫יין נשתה ב]מ[תחראי‬

οἶνος πινόμενος ἐν καιρῷ αὐτάρκης· 34/31:29a

‫*בעת‬ 34:29a‫ ;ס‬31:29aBe

‫כאב ראש לענה וקלון‬

πικρία ψυχῆς οἶνος πινόμενος πολύς

34/31:29b

34:29b‫ ;ס‬31:29bBe

‫יין נשתה בתחרה וכעס׃‬

ἐν ἐρεθισμῷ καὶ ἀντιπτώματι. 31:40a

ebrietatis animositas inprudentis offensio24 31:40b

minorans virtutem et faciens vulnera 31:41a

in convivio vini non arguas proximum 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

15 16 17

34/31:30a

πληθύνει μέθη θυμὸν ἄϕρονος εἰς πρόσκομμα 34/31:30b

ἐλαττῶν ἰσχὺν καὶ προσποιῶν τραύματα. 34/31:31a

ἐν συμποσίῳ οἴνου μὴ ἐλέγξῃς τὸν πλησίον

‫שמחת לב וששון ועדוי‬

‫ס‬

34:30a ; 31:30aBe * 28

‫ ]מו[קש‬27 ‫ ל]כס[יל‬26 ‫ חמר‬25‫]מר[בה‬ ‫*נוקש‬

34:30b‫ ;ס‬31:30bBe

‫ כח ומספק פצע*׃‬30 ‫[ר‬.]‫מח‬ ‫*פחד׃‬ 34:31a‫ ;ס‬31:31aBe 34

‫[ע‬.....] 33‫[ל‬.] ‫במשתה היין‬

This line in the MS occurs after the equivalent of Γ 28ab. ‫לחסר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לחסר‬. ‫חיים‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫חיים‬. [........]: Scheiber, Di Lella: [‫]  נחלק מראש‬. exultatio: NVulg. Exsultatio. et: NVulg. et gaudium et voluptas. ‫ועדוי‬: Peters: ‫עדוי‬. [....]: Scheiber, Di Lella: [‫]שמחת‬. ‫[ב‬.]: Scheiber, Di Lella: ‫ ;לב‬Beentjes: ‫לב‬. ‫ועדוי‬: Beentjes: incorr. ‫יעדוי‬. potatum: NVulg. potatum in tempore. est: NVulg. est animae. et animae: NVulg. sobrius potus. ‫ב]מ[תחראי‬: Margoliouth: ? ‫ ;]בע[תו ? וראי‬Lévi, Segal: ‫ ;בעתו וראי‬Peters: ‫ ;ב]ע[תו וראי‬Smend: ‫ ;בעת וראי‬Ben-Ḥayyim: ‫;ב]ע[תו וראי‬ Beentjes: ‫[תו וראי‬..]; Reymond (2017): ‫ ו ֗דאי‬or ‫בעתו ו֗ראי‬. [........]‫נ‬: Scheiber: [‫ ;נש]  תה בעתו וראי‬Di Lella: [‫נש]  ת[ה ב]עתו וראי‬. zĀÚàÎÂ: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀÚàΠ(error). inritationem: NVulg. irritationem.

391 MS F 31:28cꞌ

Syr.

31

27cBe

  ‫ למה יחסר תירוש‬3‫חיים‬ 31:28dꞌ

4

31:28a

27eꞌ

27dBe

[........] ‫והוא לגיל‬

Be

27f ꞌ 31:36a

10 ‫ וששון ועדוי‬9‫[ב‬.] 8[....] 31:28bBe

[...........]‫יין נ‬

31:29aBe

31:29bBe

Be

31:30bBe

  ‫במשתה יין ﭏ תוכח ֵרַע‬

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

ÀÎçÞêã{ ¿Â¾Ý

29a

.¿çÙüÑ ÀĀþãx ÁüäÐA

29b

ÁüäÐx .ÀĀáù{ ¿ćáÞêà ËÃï A À{¾ÚÆé A

30a

21

31:39b

31:40a

31:40b

? ? .zĀóà{‹ ÛÆé{ ÍáÚÐ

[...] ‫מחסר כח ומספיק‬

31:31aBe

18

28b

m¿ý u¾Ý{

[.......]‫ בתר‬22‫יין נשתה‬

 29‫מרבה חמר לכסיל נוקש‬

31

.16zĀÚàΠÀĀþãx ÁüäÐA

31:39a

20‫כאב ראש לענה ורוש‬

31:30a

28a

31:36b 15

23

? Ó> ¿æËï{ ? ? .¿Ã ¿úÚçò{ ¿Ãàx À{ËÐ

üêÐA

30b

> .ßäЍ ëݏ> ¿ćà fÁüäÐx A ¿ÙĀþäÂ

31a

32

31:41a

vinum multum potatum inritationem et iram et ruinas multas facit: assignement to Γ 29 is difficult. potatum: NVulg. potatum in irritatione et ruina. ‫ורוש‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫ורוש‬. ÀÎçÞêã{ ¿Â¾Ý: 10m1, 10m3, 11m6 ÀÎçÞê㠿¾Ý. ‫נשתה‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫נשתה‬. [.......]‫בתר‬: Scheiber, Di Lella: [‫ ;בתה]  רה וכעס‬Beentjes: [.......]‫בת‬. ebrietatis animositas inprudentis offensio: NVulg. Ebrietas multiplicat animositatem imprudentis in offensionem. ‫]מר[בה‬: Margoliouth: ‫ ;]מר[בה‬Lévi: ‫ ;מרבה‬Peters: ‫ ;מרבה‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מרבה‬Segal: ‫ ;הרבה‬Beentjes: ‫[בה‬..]. ‫חמר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal: ‫חמר‬. ‫ל]כס[יל‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;לכסיל‬Smend: ‫ ;לכסיל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לכסיל‬. ‫]מו[קש‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מוקש‬Beentjes: ‫[קש‬..]. ‫נוקש‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫נוקש‬. ‫[ר‬.]‫מח‬: Margoliouth, Lévi, Peters: ‫ ;מחסר‬Smend, Segal: ‫ ;מח]ס[ר‬Ben-Ḥayyim: ‫מחסר‬. [...]: Scheiber, Di Lella: [‫]פצע‬. üêÐ: A 7h3 üï|; 13c1 üÚêÐ (error). ‫[ל‬.]: Margoliouth: [‫ ;]אל‬Lévi: ‫ ;אל‬Peters: ‫ ;אל‬Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]. ‫[ע‬.....]: Margoliouth: ‫…ר[ע‬..]; Lévi: ‫ ;]תחרף[ רע‬Peters: ‫ ;]תוכ[ח רע‬Smend, Segal: ‫ ;]תוכח ר[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ רע‬Beentjes: ‫[ע‬.....].

392

SIR 31:31b – 32:2a

Vulg.

LXX 31:41b

et non despicias eum in iucunditate illius

MS B ‫ס‬

34:31b ; 31:31bBe

34/31:31b

[............] 2 ‫[ל‬..]

καὶ μὴ ἐξουδενώσῃς1 αὐτὸν ἐν εὐϕροσύνῃ αὐτοῦ·

*3

4

31:42a

verba inproperii5 non dicas illi et non premas illum in repetendo

34:31c‫ ;ס‬31:31cBe

34/31:31c

λόγον ὀνειδισμοῦ μὴ εἴπῃς αὐτῷ

31:42b

9

καὶ μὴ αὐτὸν θλίψῃς ἐν ἀπαιτήσει.

*

rectorem te posuerunt noli extolli

[................]

‫ לעיני בני אדם‬10 ‫……ו ע[מו‬..]*

LXX 32:1a

[......] 8 ‫ אל‬7‫ חרפה‬6 ‫דבר‬

34:31d‫ ;ס‬31:31dBe

34/31:31d

11

Vulg.

‫רפהו‬ ֹ ‫*תח‬

MS B 35/32:1a

32:1aBe

Ἡγούμενόν σε κατέστησαν, μὴ ἐπαίρου·

16

[.........]15

‫ פסוק‬21 ‫ אן‬20‫ אבא‬19[...]‫ ני‬18‫אין‬17 24 ‫ דיגר‬23‫ נוסכהא‬22‫איסת‬ 32:1bBe

// 25[.........] 32:1b

esto in illis quasi unus ex ipsis 32:2a

curam illorum habe et sic conside 32:2b

et omni cura tua explicita recumbe

35/32:1b

35:1a‫ ;ס‬32:1cBe

‫היה להם כאחד מהם׃‬

γίνου ἐν αὐτοῖς ὡς εἷς ἐξ αὐτῶν, 35/32:1c

ϕρόντισον αὐτῶν καὶ οὕτω κάθισον· 35/32:2a

καὶ πᾶσαν τὴν χρείαν σου ποιήσας ἀνάπεσε,

‫ס‬

35:1b ; 32:1dBe

‫ ואחר תסוב‬27 ‫דאג להם‬ 35:2a‫ ;ס‬32:1eBe

‫ צרכם ואחר* תרבץ׃‬30 ‫הכין‬ 31

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

‫*ובכין‬

ἐξουδενώσῃς: Rahlfs: ἐξουθενήσῃς. Text emendation by Ziegler. ‫[ל‬..]: Margoliouth, Lévi, Segal: ‫ ;]וא[ל‬Peters: [….]; Smend: ‫ ;ואל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]וא[ל‬Beentjes: ‫[ל‬..]. [……]: Smend: ‫]תוגהו בשמחת[ו‬. ‫רפהו‬ ֺ ‫תח‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תחרפהו‬Beentjes: ‫תהרפהו‬. inproperii: NVulg. improperii. ‫דבר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דבר‬. ‫חרפה‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חרפה‬. ‫אל‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. [.....]: Lévi: [‫]תּאמּר לוּ‬. ‫…ו ע[מו‬..]: Margoliouth, Peters: […]; Lévi: ‫ ;]ואל תנץ[ אתו‬Smend: ‫ ;עמו‬Segal: ‫ ;תנץ עמו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;עמו‬Beentjes: ‫[מו‬..]. ‫אדם‬: Peters: ‫ ;א‬Smend, Segal: [‫ ;אד]ם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;אד]ם‬Beentjes: [.]‫אד‬. ‫תריב‬: Beentjes: ‫תריב‬. ¿ćà{: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 ¿ćà. ? ? ¿þçÚçÂ: 7h3 ¿þæs ÛçÂ. The text order of 32:1-2 HB differs from Γ: bi-colon 1bc, 2a (maybe a tri-colon), bi-colon 2bc. […..]: Smend, Ben-Ḥayyim: >.

393 MS F

Syr.

Be

31:31b

31:41b

‫וﭏ תו ֵגהו בחדותו׃‬

31:31cBe

12

.z{ËÑ €zÎٍz ¿ćà{

31b

? .Íà üãs ¿ćà f¿æüéÎÐx ¿ćáã

31c

? .14¿þçÚç èÚðà Íäï À‹ A

31d

31:42a

 ‫דבר חרפה ﭏ תאמר לו‬ 31:31d

Be

31:42b

‫וﭏ תקמיעהו בנגשה וﭏ תריב‬ {‫עמו }לעיני כל אדם׃‬

MS E

MS F

32:1bBe

32:1cBe

¿ćà f‚ÎäÚùs ¿Â .åٍ A

Be

.ßãĀé ¿ćà fÁĄÙĀï ÿÙüÂ{

‫דאג להם ואחר תסוב‬ 32:1eBe

‫הבו צרכם ובכן תרבץ׃‬

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

1b+

…{Íçã ËÐ ßÙs ßà €{z A

1c

> èÝ Ā èã{ k…{ÍáÙx ‰ø A Ù{ ßãĀés

1d

32:2b 28

20

1a

32:2a

{‫׃‬26 ‫[הם‬.] ‫והיה }לך כאחד‬

19

32

32:1b

‫ובראש עשירים ﭏ תסתורה‬

18

¿ćà{

32:1a

‫ראש סמוך ﭏ תותר‬

32:1d

13

Syr.

32:1aBe

17

31

29

32:2c

.ñ{ fèù> …{zÎúÚçé

32

âÝ{

2a

Persian gloss: Segal, Ben-Ḥayyim: >; cf. Wright, “Persian Glosses,” 129–42. ‫אין‬: Smend: ‫]א[ין‬. [...]‫ני‬: Lévi: [‫ ;ני]ם פסוק‬Smend: ‫נו]ספ[א‬. ‫אבא‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Beentjes, Wright: ‫אבא‬. ‫אן‬: Smend: ‫]א[ן‬. ‫איסת‬: Smend: +‫]ד[ר‬+ ‫איסת‬. ‫נוסכהא‬: Schechter/Taylor: incorr. ‫ ;נ וסכהא‬Wright: ‫פא נוסכהא‬. ‫דיגר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Beentjes, Wright: ‫ ;דיגר‬Smend: ‫ודיגר‬. […..]: Smend: [‫ ;]  ראש שמוך[ ]  א[ל ]  תתנשא‬Ben-Ḥayyim: >. ‫[הם‬.]: Scheiber, Di Lella: ‫ ;מהם‬Beentjes: ‫מהם‬. One overlong colon until 32:2a by a different scribe. ‫דאג‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫דאג‬. èÝ Ā èã{: 7h3, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èݍĀ èã{; 8a1, 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 èݍĀÂ{. ‫הכין‬: Segal: incorr. ‫הכן‬. ‫ובכין‬: Schechter/Taylor: incorr. ‫ובכ‬. âÝ{: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos âÞÂ.

394

SIR 32:2b – 32:5b

Vulg.

LXX 32:3a

MS B 35/32:2b

ἵνα εὐϕρανθῇς δι᾿ αὐτοὺς

ut laeteris propter illos 32:3bc+

et ornamentum gratiae3 accipias coronam +et dignationem consequaris conrogationis4+ 32:4

loquere maior natu decet enim te

35/32:2c

καὶ εὐκοσμίας χάριν λάβῃς στέϕανον. 35/32:3a

Λάλησον, πρεσβύτερε, πρέπει γάρ σοι,

35:2c(b)‫ ;ס‬32:2aBe 1

‫למען תשמח בכבודם‬

35:2d(c)‫ ;ס‬32:2bBe

‫ועל מוסר תשא שכל׃‬

35:3a‫ ;ס‬32:3aBe

‫מלל שב* כי** הוא לך‬ ‫ הולך‬6 ‫*סבכי **שבכי‬

32:5ab

primum verbum7 diligenti scientiam8 et non inpedias musica9

35/32:3b

ἐν ἀκριβεῖ ἐπιστήμῃ, καὶ μὴ ἐμποδίσῃς μουσικά.

35:3b‫ ;ס‬32:3bBe

‫והצנע שכל* ואל תמנע שיר׃‬ ‫*לכת‬

32:6a

ubi auditus est12 non effundas sermonem

35/32:4a

ὅπου ἀκρόαμα, μὴ ἐκχέῃς λαλιὰν

35:4a‫ ;ס‬32:4aBe

‫במקום היין אל תשפך שיח‬13 35:4c(b)‫ ;ס‬32:4bBe

‫ובלא מזמר מה תשפך שיח‬ 32:6b

et inportune17 noli extolli in sapientia tua 32:7a

gemmula carbunculi in ornamento auri 32:7b

et conparatio21 musicorum in convivio vini

35/32:4b

καὶ ἀκαίρως μὴ σοϕίζου. 35/32:5a

35:4d(c)‫ ;ס‬32:4cBe

‫ובל עת מה תתחכם׃‬ 35:5a‫ ;ס‬32:5aBe

‫כחותם על כיס זהב‬

σϕραγὶς ἄνθρακος ἐπὶ κόσμῳ χρυσῷ 35/32:5b

σύγκριμα μουσικῶν ἐν συμποσίῳ οἴνου·

35:5b‫ ;ס‬32:5bBe

‫שיר* אל על משתה היין׃‬ ‫*שירת‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

‫בכבודם‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;בכבודם‬Smend: ‫בעבורם‬. …{zĀÙÌоÂ: 7h3 …{zĀÙüоÂ; Smend, Weisheit erklärt, 286 …{z{ËÑÂ. ornamentum gratiae: NVulg. decentiae gratia. conrogationis: NVulg. corrogationis. ‫שבט‬: Scheiber: incorr. ‫שב כי‬. ‫שבכי‬: Peters: ‫שבכיּ‬. verbum: NVulg. verbum in. scientiam: NVulg. scientia. inpedias musica: NVulg. impedias musicam. ‫והצנע‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫והצנע‬. [..]‫ו‬: Scheiber, Di Lella: ‫ ;ואל‬Beentjes: ‫ואל‬. auditus est: NVulg. convivium.

395 MS E

MS F 32:2aBe

‫למען תשמח בכבודם‬ 32:2bBe

‫ועל מוסר תשא שכל׃‬

Syr.

32

32:3a 2

f…{zĀÙÌо ‰s ¿æA z âÔã .ÁËЏ

2b

32:3b

..d.ÁüúÙs âÃù fÁ{Āò âï{

2c

32:3aBe

  ‫ הוא לך‬5‫מלל שבט‬

3a

32:3bBe

‫ תמנע שיר׃‬11 [..]‫ שכל ו‬10‫והצנע‬

3b

32:4aBe

32:6a

‫ תשפך‬14‫[ל‬.] ‫במקום שכל‬ ‫שיח‬

fÁüäÐA Í ÀĀþãx Á¾Â ? Í üãs ¿ćà .ÀĀÚïÎý

4a

32:4bBe

‫ מזמור ﭏ שיח‬15‫ובלא‬ ‫׃‬16[.]‫תשפ‬

4b+ 32:6b

.åÞЏ ¿ćà 32:5aBe

20‫[הב‬.] 19‫כחותם על כיס‬ 32:5bBe

‫שירת ﭏ על משתה היין׃‬

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

Different hand in 32:4b+c. ‫[ל‬.]: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫אל‬. ‫ובלא‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫ובלא‬. [.]‫תשפ‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫תשפך‬. inportune: NVulg. importune. …ËðáÞÂ{: 7h3 …Ëï âÞÂ{. ‫כיס‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫כיס‬. ‫[הב‬.]: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫זהב‬. conparatio: NVulg. concentus. €z: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos >. ÀĀÐÎÃý: 13c1 ÎÃýx + abbreviation sign.

f…ËðáÞÂ{

4c

m¿Âzxx ¿êÚÝ âï f¿ćãĀÐ> ßÙs

5a

18

32:7a

32:7b

ÀÍàsx

23

ÀĀÐÎÃý 22€z ¿çÝz .ÁüäÐx A ¿ÙĀþã âï

5b

396

SIR 32:5c+ – 32:8a

Vulg.

LXX

MS B ‫ס‬

35:5c ; 32:5cBe

‫** זהב‬2‫ על *ניב‬1‫כומז אודם‬ ‫ **זיר‬3‫*נוב‬ 35:5d‫ ;ס‬32:5dBe

‫משפט שיר על משתה היין׃‬ ‫ס‬

35:5e ; 32:6aBe *4

‫כרביד זהב ובו נפך וספיר‬ ‫ ספיר‬5‫*נהפך‬

35:5f‫ ;ס‬32:6bBe

‫׃‬10 ‫כך נאים דברים יפים על משתה היין‬ 32:8a

sicut in fabricatione auri signum est zmaragdi14 32:8b, 9+ +

sic+ numerus musicorum in iucundo +et moderato+ vino 9 +audi tacens et pro reverentia accedet tibi bona gratia+ 32:10

adulescens loquere in tua causa vix

35/32:6a

ἐν κατασκευάσματι χρυσῷ σϕραγὶς σμαράγδου 35/32:6b

μέλος μουσικῶν ἐϕ᾿ ἡδεῖ οἴνῳ.

35/32:7a

Λάλησον, νεανίσκε, εἰ χρεία σου,

35:6a‫ ;ס‬32:6cBe

‫מלואות* פז וחותם ברקת‬ ‫*מלא‬ 35:6b‫ ;ס‬32:6dBe

‫קול מזמור על נועם תירוש׃‬

35:7a‫ ;ס‬32:7aBe *

‫דבר נער אם צריך אתה‬ ‫*אתך‬

32:11

si bis18 interrogatus fueris habeat caput responsum tuum19

35/32:7b

μόλις δὶς ἐὰν ἐπερωτηθῇς·

35:7b‫ ;ס‬32:7bBe

‫בחזק פעמים ושלש אם ישאלך*׃‬ ‫*ישא לך‬

32:12a

in multis esto quasi inscius21

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

35/32:8a

κεϕαλαίωσον λόγον, ἐν ὀλίγοις πολλά·

35:8a‫ ;ס‬32:8aBe

‫ ומעט הרבה‬22 ‫כל לאמר‬

‫אודם‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אודם‬. ‫ניב‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ניב‬. ‫נוב‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נוב‬. ‫וספיר‬: Beentjes: incorr. ‫וספיו‬. ‫נהפך‬: Cowley: ‫ ;ונהפך‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫נהפך‬. ‫כדביר‬: Scheiber: ‫כרביד‬. ‫נופך‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫נופך‬. ßÙs: 11m5 + ÁxÎúò. ÁËÅĄã|{: 7h3 ÁËÅĄã|s{. ‫היין‬: different hand. ‫דברים‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫דברים‬. ‫מש׳‬: Scheiber: incorr. ‫ ;מלי‬Di Lella: –‫ ;מ‬Beentjes: “After the mem is a character that looks like the right half of a shin. It should probably be viewed as an abbreviation of ‫משתה‬.”

397 MS E

MS F

Syr.

32

Be

32:5c

‫כומז אדם על טס זהוב‬

5c+

32:5dBe

{‫משפט שיר על משתה }היין׃‬ 32:6a

Be

32:8a

 ‫כדביר זהב בו נופך וספיר‬ 7

5d+

6

32:6bBe

‫׃‬13‫ היין‬12 ‫ על מש׳‬11‫נואי דברים‬

? ¿ðÃÓ{ ¿Âzxx ¿úï ßÙs 8 9 mÁËÅĄã|{

5e+

32:8b

? ¿çÝz ¿ÙĀþã âï ÀĄÚóý ¿ćáã .ÁüäÐx A

5f+

32:6cBe

‫ מלא פז וחותם ברקת‬16 ‫ כל‬15

6a

32:6dBe

{‫קול מזמור על נועם }תירוש׃‬

6b

32:7aBe

  ‫ צורך אותך‬17‫[ נער‬...]

7a

32:7bBe

// ‫׃‬20‫פעמים ושלש אם ישﭏך‬

7b

8a

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

‫היין‬: Beentjes: ‫היין‬. auri signum est zmaragdi: NVulg. aurea signum est smaragdi. In the MS there is an empty line before v. 6a. ‫כל‬: Scheiber, Di Lella: ‫ ;כלי‬Beentjes: ‫כל‬. ‫[ נער‬...]: Scheiber, Di Lella: ‫ ;]  דבר[ נער‬Beentjes: ‫[נער‬...]. si bis: NVulg. bis, si. habeat caput responsum tuum: NVulg. >. ‫ישﭏך‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫ישאלך‬. in multis esto quasi inscius: NVulg. Recapitula sermonem, in paucis multa. ‫כל לאמר‬: Lévi, Smend: incorr. ‫כלל אמר‬.

398

SIR 32:8b – 32:11d+

Vulg.

LXX 32:12b

et audi tacens simul et quaerens1

35/32:8b

35/32:9a

35/32:9b

35/32:10a

‫בין זקנים אל תקומם‬3 35:9b‫ ;ס‬32:9bBe

‫ושרים אל תרב לטרד׃‬ 35:10a‫ ;ס‬32:10aBe

‫לפני ברד ינצח ברק‬

πρὸ βροντῆς κατασπεύδει ἀστραπή,

32:14b

et pro reverentia accedet tibi bona gratia9

35:9a‫ ;ס‬32:9aBe

καὶ ὅπου γέροντες6 μὴ πολλὰ ἀδολέσχει.

32:14a

ante grandinem8 praeibit coruscatio

‫ודמה ליודע ומחריש יחדו׃‬

ἐν μέσῳ μεγιστάνων μὴ ἐξουσιάζου2

32:13b

et ubi sunt senes non multum loquaris

35:8b‫ ;ס‬32:8bBe

γίνου ὡς γινώσκων καὶ ἅμα σιωπῶν.

32:13a

in medio magnatorum non praesumas

MS B

35/32:10b

‫ס‬

35:10b ; 32:10bBe

‫ולפני דכא ינצח חן׃‬

καὶ πρὸ αἰσχυντηροῦ προελεύσεται χάρις.

35:10cꞌa‫ ;ס‬32:10cꞌaBe

‫ לפני ברד* ינצח** ברק‬10 ‫ ברד‬12‫ ינצח‬11 ‫*ברד‬ ‫ ברד‬15‫ נצח‬14‫**ככבי‬

13

35:10dꞌb‫ ;ס‬32:10dꞌbBe

‫ולפני בושי חן׃‬ 32:15a

et hora surgendi non te trices 32:15bα

praecurre autem prior in domum tuam

35/32:11a

ἐν ὥρᾳ ἐξεγείρου καὶ μὴ οὐράγει, 35/32:11b

ἀπότρεχε εἰς οἶκον καὶ μὴ ῥαθύμει17·

‫ס‬

35:11a ; 32:11a

Be

‫בעת מפקד אל תתאחר‬16 35:11b‫ ;ס‬32:11bBe

‫פטר לביתך ושלם רצון׃‬ 35:12a‫ ;ס‬32:11cBe

‫ אל תרבה דברים‬18‫בעת שלחן‬ 35:12b‫ ;ס‬32:11dBe

‫ דבר׃‬20 ‫ על לבך‬19‫ואם עלה‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

et audi tacens simul et quaerens: NVulg. esto quasi scius et simul tacens. ἐξουσιάζου: Rahlfs ἐξισάζου. HB is interlaced with Γ: ‫ זקנים‬in 9a correlates with Γ 9b γερόντες, ‫ ושרים‬in 9b correlates with Γ 9a μεγιστάνων. ĀçÚÂ: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ĀÚÂ. u{: 13a1 uz (error). ὅπου γέροντες: Rahlfs ἑτέρου λέγοντος. Text emendation by Ziegler according to Smend (cf. VL, Sahidic). > > ? ? éËà{. èÚÃéËà{: 7h3, 9c1, 10c1, 11c1, 13c1 èÚ¾éËàx{; 12h2 èÚà grandinem: NVulg. tonitruum. et pro reverentia accedet tibi bona gratia: NVulg. et ante verecundum praeibit gratia. The correlation of both doublets of HB with Γ is difficult; therefore the text remains in the text order of the MS.

399 MS E

MS F

Syr.

32 8b

32:13a 4 ? .5u{ ¿ćà f¿çÔÚáý ĀçÚÂ

9a

32:13b

> ¿ćà ßçã 7èÚÃéËà{ [232v. b] .{üïøäà ¿Â‹

9b

10a 10b

10cꞌ

10d ꞌ 11a

11b 32:15a

¿Æé ¿ćà Á{Āòx ¿æËð .Îááääà

11c+

32:15b

.‚ĀÚÃà üÔ A ò f¿æxzÎï ß ĀÙs Ëï{ 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

‫ברר‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;בדד‬Peters: ‫ ;ברד‬Smend, Beentjes: ‫ ;ברר‬Ben-Ḥayyim: (‫)ברר‬. ‫ינצח‬: Ben-Ḥayyim: (‫)ינצח‬. ‫ברד‬: Schechter/Taylor: ‫ ;בדד‬Smend, Beentjes: ‫ ;ברר‬Ben-Ḥayyim: (‫)ברר‬. ‫ככבי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters: ‫ ;ברד‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בררי‬. ‫נצח‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters: incorr. ‫ינצח‬.

The text order of HB 32:11-12 differs from Γ. ῥαθύμει: Rahlfs ῥᾳθύμει. ‫שלחן‬: Cowley: ‫שולחן‬. ‫עלה‬: Smend: ‫ ;עולה‬Ben-Ḥayyim: ‫ע]ו[לה‬. ‫על לבך‬: Peters: incorr. ‫בלבך‬.

11d+

400

SIR 32:12a – 32:14cꞌ

Vulg.

LXX

32:15bβ, 16a

et illic avocare et illic lude 16 et age conceptiones tuas 32:16b

et non in delictis et4 verbo superbo 32:17a

et super his omnibus6 benedicito + Dominum+ qui fecit te 32:17b

et inebriantem te ab +omnibus+ bonis suis

MS B 35/32:12a

35:11c‫ ;ס‬32:12aBe

‫ ושלם רצון‬1‫[ך‬...]‫[ ל‬...]

ἐκεῖ παῖζε καὶ ποίει τὰ ἐνθυμήματά σου 35/32:12b

35:12c‫ ;ס‬32:12bBe

‫ביראת אל ולא בחסר כל׃‬

καὶ μὴ ἁμάρτῃς λόγῳ ὑπερηϕάνῳ. 35/32:13a

‫ס‬

35:13a ; 32:13aBe

‫ ברך עושך‬9‫[לה‬.] 8 ‫[ל‬.] 7 ‫[ל‬..]

καὶ ἐπὶ τούτοις εὐλόγησον τὸν ποιήσαντά σε 35/32:13b

35:13b‫ ;ס‬32:13bBe

‫המרוך מטובתו׃‬

καὶ μεθύσκοντά σε ἀπὸ τῶν ἀγαθῶν αὐτοῦ. 35:14a‫ ;ס‬32:14aBe

‫[צון‬.......] 14 ‫[ל‬.......]

15*

18

‫ רצוץ‬17‫ אל חי וקוה‬16 ‫*דרש‬

35:14b‫ ;ס‬32:14bBe

// ‫ומתלהלה יוקש בו׃‬ 32:18a

qui timet Deum24 excipiet doctrinam +eius25+ 32:18b

et qui vigilaverint ad illum invenient benedictionem

35/32:14a

̔ ϕοβούμενος κύριον ἐκδέξεται Ο παιδείαν, 35/32:14b

καὶ οἱ ὀρθρίζοντες εὑρήσουσιν εὐδοκίαν.

35:14c‫ ;ס‬32:14cBe

‫דורש אל יקח מוסר‬ 35:14d‫ ;ס‬32:14dBe

‫ומשחרהו ישיג מענה׃‬ 35:14eꞌc‫ ;ס‬32:14eꞌcBe

‫דורש חפצי אל יקח* לקח‬ ‫*ישא‬

1

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

‫[ך‬...]‫[ ל‬...]: Cowley: [...]‫ ;כ‬Schechter/Taylor: ‫[ ]כ[ל]בב[ך‬...]; Lévi: ‫ ;]פטר[ ל]בית[ך‬Peters: ‫ ;]פטר[ ל]בית[ך‬Smend: ‫ ;]פ[ט]ר[ ל]בית[ך‬Segal: ‫ ;פטר לביתך‬Ben-Ḥayyim: ‫[ך‬..]‫ ;]פ[ט]ר[ ל‬Beentjes: ‫[ך‬...]‫[ ל‬...]. ‫ב[יתך‬....]: Scheiber: ‫ ;]  פטר ל[ביתך‬Di Lella: ‫ ;]  פטר ל[ביתך‬Beentjes: ‫[ביתך‬.…]. ‫[ן‬....]‫וש‬: Scheiber: ‫ ;ושל]  ם ר[צון‬Di Lella: ‫ ;ושלם ]ר[צון‬Beentjes: ‫[צון‬...]‫וש‬. non in delictis et: NVulg. noli peccare in. [..................]‫בי‬: Scheiber, Di Lella: [‫בי]  ראת אל ולא בחסר כל‬. his omnibus: = HB.F, Syr. ‫[ל‬..]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫ ;]וע[ל‬Peters, Segal: ‫ ;ועל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]וע[ל‬Beentjes: ‫[ל‬..]. ‫[ל‬.]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫ ;]כ[ל‬Segal: ‫ ;כל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]כ[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]. ‫[לה‬.]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫ ;]א[לה‬Segal: ‫ ;אלה‬Ben-Ḥayyim: ‫]א[לה‬. ‫[לה‬......]: Scheiber: ‫ ;]  ועל כל א[לה‬Di Lella: ‫]  ועל כל א[לה‬. èÙÍáÝ èÚàz: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos èÚàz èÙÍáÝ. ‫המרוך‬: Di Lella: ‫המרוך‬. [....]‫מט‬: Scheiber, Di Lella: [‫ ;מט]  ובתו‬Beentjes: [....]‫מט‬. ‫[ל‬......]: Schechter/Taylor: ‫ ;דו]רש א[ל‬Lévi: ‫ ;דורש ]א[ל‬Peters: ‫ ;דורש אל‬Smend: ‫ ;דור]ש א[ל‬Segal: [‫ ;דו]רש אל‬Ben-Ḥayyim: ‫;דורש ]א[ל‬ Beentjes: ‫[ל‬...]‫דו‬.

401 MS E

MS F 32:12aBe

Syr. 32:16a

3 ‫[ן‬....]‫ וש‬2‫ב[יתך‬....] 32:12bBe

ßçÚ‹ ËÃï{ A

12a

.¿æüéÎÑ ¿ćà{ ÀÍàsx zĀáÐËÂ

12b

32:16b 5

32:13a

32

[..................]‫בי‬

Be

32:17a

‫ ברך עושך‬10‫[לה‬......] 32:13bBe

Íäý ‚üÂ>

mèÙÍáÝ èÚàz âï{ ÀÍàsx

13a

? Ó> èã ßðÃéx .zĀÃ

13b

11

32:17b

[....]‫ מט‬12‫המרוך‬

13

32:14aBe 21

‫ רצון‬20‫ חי וקוה‬19[.....]

13c+

32:14bBe

[.....]‫ י‬22‫וגם ]מ[תלהלה‬

23

13d+

14a

14b 32:14cBe

‫ לקח‬27‫[צא‬....] 26 ‫[פצי‬.....]

15

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

32:18a

> fÀÍàsx ¿çÑàÎò ¿ðÂx > âÃúæ .¿çóàÎÙ

14cꞌ

‫[צון‬......]: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;]י[ק]ו[ה רצון‬Peters: ‫ ;]י[קוה רצון‬Smend: ‫ ;]י[קוה רצון‬Segal:‫ ;]יקוה ר[צון‬Ben-Ḥayyim: ‫;]י[קוה רצון‬ Beentjes: ‫[ק]…[רצון‬.]. ‫דרש‬: Segal: ‫דורש‬. ‫וקוה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫ ;וקוה‬Peters, Segal: ‫ ;קוה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וקוה‬. ‫רצוץ‬: Beentjes: rev. ‫)רצון( רצוץ‬. [.....]: Scheiber: [‫ ;]  דורש אל‬Di Lella: [‫]   דרש אל‬. ‫וקוה‬: Scheiber: incorr. ‫יקוה‬. ‫רצון‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫רצון‬. ‫]מ[תלהלה‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫מתלהלה‬. [.....]‫י‬: Scheiber: [‫ ;י]  וקש בה‬Di Lella: [‫י]  וקש בו‬. Deum: NVulg. Dominum. eius: NVulg. >. ‫[פצי‬.....]: Scheiber, Di Lella: ‫ ;]  דורש ח[פצי‬Beentjes: ‫[פצי‬.....]. ‫[צא‬....]: Scheiber, Di Lella: ‫ ;]  אל[ מוצא‬Beentjes: ‫[וצא‬....].

402

SIR 32:14dꞌ – 32:17b

Vulg.

LXX

MS B 35:14fꞌd‫ ;ס‬32:14fꞌdBe

‫ בתפלתו׃‬1‫ויענהו‬ 32:19a

qui quaerit legem replebitur ab ea 32:19b

et qui insidiose agit scandalizabitur in ea 32:20a

qui timent Dominum invenient iudicium iustum 32:20b

et iustitias quasi lucem8 accendent

35/32:15a

35:15a‫ ;ס‬32:15aBe

‫דורש תורה יפיקנה‬

ὁ ζητῶν νόμον ἐμπλησθήσεται αὐτοῦ, 35/32:15b

35:15b‫ ;ס‬32:15bBe

‫ומתלהלה יוקש בה׃‬

καὶ ὁ ὑποκρινόμενος σκανδαλισθήσεται ἐν αὐτῷ. 35/32:16a

35:16a‫ ;ס‬32:16aBe

‫ירא ייי יבין משפט‬

οἱ ϕοβούμενοι κύριον εὑρήσουσιν κρίμα 35/32:16b

35:16b‫ ;ס‬32:16bBe

‫ותחבולות מנשף יוציא׃‬

καὶ δικαιώματα ὡς ϕῶς ἐξάψουσιν. a‫ס‬

35:16cꞌ ; 32:16cꞌaBe

‫יראי ייי יבינו משפטו‬ b‫ס‬

35:16dꞌ ; 32:16dꞌbBe

‫ רבות יוציאו מלבם׃‬17*‫וכחמות‬ 18

32:21a

peccator homo devitabit23 correptionem

35/32:17a

ἄνθρωπος ἁμαρτωλὸς ἐκκλινεῖ ἐλεγμὸν

‫*וחכמות‬

35:17a‫ ;ס‬32:17aBe

‫איש חכם* יטה תוכחות‬ ‫*חמס‬

32:21b

et secundum voluntatem suam inveniet conparationem29

35/32:17b

καὶ κατὰ τὸ θέλημα αὐτοῦ εὑρήσει σύγκριμα.

35:17b‫ ;ס‬32:17bBe

‫׃‬30‫[ייה‬..]**‫ואחר* צרכו ימשך‬ ‫**למשוך‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

‫ויענהו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויענהו‬. [‫בכ]ל‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫בכל‬. [....]‫ק‬: Scheiber: [‫ ;ת]   פלתו‬Di Lella: [‫ ;תפ]   לתו‬Beentjes: [….]‫ת‬. > ¿ćàøã: 13a1 ¿ćàøæ. ‫[ין‬......]: Marcus: ‫ ;]  ירא ייי[בין‬Segal: ‫ ;]…[בין‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]י[בין‬Beentjes: ‫…[ין‬..]. Line-filler in MS E. ‫[ן‬.......]: Scheiber: ‫ ;]   ירא ייי יבי[ן‬Di Lella: ‫ ;]   ירא ייי י[בין‬Beentjes: ‫[ין‬.......]. lucem: NVulg. lumen. ‫ותחבולות‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ותחבולות‬. [‫מנש]ף‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מנשף‬. […]‫יו‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יוציא‬. [‫ף‬..]‫מ‬: Scheiber: ‫ ;מנשף‬Di Lella: ‫ ;מנשף‬Beentjes: ‫מנשף‬. [.....]: Scheiber, Di Lella: [‫]   יוציא‬. ‫ת[ו‬..........]: Marcus: ‫ ;]   יראי יי יבי[נו‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫…[נו‬..]. ‫[ י ָו‬....]: Scheiber: [‫ ;]   ירא ָייי‬Di Lella: ‫ ;]   ירא[ ייי‬Beentjes: ‫…[ ָי י י‬.]. ‫[בינו‬.]: Scheiber, Di Lella: ‫]   י[בינו‬. ‫וכחמות‬: Ben-Ḥayyim: ‫וכ)ה(]ח[מות‬.

‫*ויאחר‬

31

403 MS E

MS F

Syr.

32:14dBe 3

32

32:18b

[....]‫ ק‬2[‫ויענהו בכ]ל‬

> ..d€zÎÚçðæ f€zÎãËù 4¿ćàøã ËÝ{

14dꞌ 15a

15b 35:16a‫ ;ס‬32:16aBe

32:16aBe

‫ ׃‬6< ‫ משפט‬5 ‫[ין‬......] 35:16b‫ ;ס‬32:16bBe

[…]‫ יו‬10[‫ מנש]ף‬9‫ותחבולות‬ Be

35:16d‫ ;ס‬32:16dBe

35:17a‫ ;ס‬32:17aBe

35:17b‫ ;ס‬32:17bBe

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

22

[.]‫וחכמות יוציאו מלב‬

32:20b

…{ÍÃà èã fÀ¾ÚÆé ÀĀäÞÐ{ .…Îúóæ

‫ יטה תוכחות‬28‫ חמם‬27‫איש‬

32

16dꞌ

32:21a

> .¿çóàÎÙ ¿þÔã f¿ćäÙüï ¿þæüÂ

32:17bBe

[….] ‫[משך‬.] ‫ויאחר צרכו‬

19

? …ÎäÞÐĀæ ÀÍàsx €zÎáÐx ? 16cꞌ  ‫ משפטו‬16 ‫[בינו‬.] 15‫[ י ָו‬....] .€zÎçÙËÂ

32:17aBe

‫ < ׃‬26‫ תוכחות‬25‫ ]י[טה‬24[........]

18

32:20a

32:16dBe

‫ מלבם‬20[…..] 19‫וחכמות‬

33

16b

32:16c

‫ משפטו < ׃‬14 ‫ת[ו‬..........]

34

[.....] 12[‫ף‬..]‫ותחבולות מ‬

13

Be

35:16c ; 32:16c

21

16a

32:16bBe

11

‫ס‬

‫ משפט‬7‫[ן‬.......]

{‫ויאחר צרכו למשך }תורה׃‬

17a

32:21b

> mÍçÚ‹ ĀÂ{ .ÍЍ{s ËÃï

‫וחכמות‬: Peters: ‫ו]חכ[מות‬. ‫וחכמות‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וחכמות‬. […..]: Marcus: [‫ ;יוצי]או‬Segal: ‫ ;יוציאו‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;יוצי]או‬Beentjes: [..]‫יוצי‬. ‫מלבם‬: Marcus, Segal, Beentjes: ‫מלבם‬. [.]‫מלב‬: Scheiber, Di Lella: ‫מלבם‬: Beentjes: ‫מלבם‬. devitabit: NVulg. vitabit. [........]: Marcus: [‫]   איש חמס‬. ‫]י[טה‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יטה‬. Final ‫ = ת‬line-filler. ‫איש‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫איש‬. ‫חמם‬: Di Lella: ‫חמס‬. conparationem: NVulg. comparationem. ‫[ייה‬..] or perhaps ‫יכיחה‬: Cowley, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תורה‬Schechter/Taylor: ‫תוחה‬. ‫ויאחר‬: Beentjes: incorr. ‫יאחר‬. ‫ויאחר‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויאחר‬. ‫[משך‬.]: Marcus: ‫ ;למשך‬Segal: ‫ ;למשך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫למשך‬. [….]: Marcus, Segal: ‫ ;תורה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תורה‬.

17b

404

SIR 32:18a – 32:20b

Vulg.

LXX 32:22a

MS B 35/32:18a

᾿Ανὴρ βουλῆς οὐ μὴ παρίδῃ διανόημα,

vir consilii non disperiet intellegentia1 32:22b, 23ab

alienus et superbus non pertimescit 7 timorem 23 +etiam postquam fecit cum eo sine consilio et suis insectationibus arguetur 8+

35/32:18b

35:18a‫ ;ס‬32:18aBe *

‫איש חכם לא יכסה כחמה‬2 ‫*חכמה‬

35:18b‫ ;ס‬32:18bBe

‫ולץ לא ישמר לשונו׃‬

ἀλλότριος καὶ ὑπερήϕανος οὐ καταπτήξει ϕόβον.

35:18c‫ ;ס‬32:18cBe

‫איש חכם לא יקח שחד‬

* 11

‫*איש חמס לא יקח שכל‬ 35:18d‫ ;ס‬32:18dBe

‫זד ולץ לא ישמר תורה*׃‬ ‫*זד ולץ לא יקח מצוה׃‬ 32:24a +

fili+ sine consilio nihil facias 32:24b

et post factum non paeniteberis19 32:25a

32:25b

et non offendes25 in lapides

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

ἄνευ βουλῆς μηθὲν ποιήσῃς 35/32:19b

καὶ ἐν τῷ ποιῆσαί σε μὴ μεταμελοῦ. 35/32:20a

ἐν ὁδῷ ἀντιπτώματος μὴ πορεύου

in via ruinae non eas

1

35/32:19a

35/32:20b

καὶ μὴ προσκόψῃς ἐν λιθώδεσιν.

disperiet intellegentia: NVulg. despiciet intellegentiam. The text order of HB.E.F 32:18 differs from Γ: bi-colon 18ad (= Syr.), bi-colon 18cb. [........]: Marcus: ‫ ;]   איש חכם לא יכס[ה‬Segal: ‫ ;]…[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫[ה‬.. …]. ‫ מה‬line-filler. ‫יכסה‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫יכסה‬. ¿ćäÙüï: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿ćäÚÞÐ. pertimescit: NVulg. pertimescet. etiam postquam fecit cum eo sine consilio et suis insectationibus arguetur: NVulg. >. [‫ול]ץ‬: Marcus, Segal, Beentjes: ‫ ;ולץ‬Ben-Ḥayyim: ‫ולץ‬. […]‫לש‬: Marcus, Segal: ‫ ;לשונו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לשונו‬Beentjes: ‫לשונו‬. ‫שחד‬: Lévi: incorr. ‫שוחד‬. [.........]: Marcus: ‫ ;]  איש חמס[ לא‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫]…[ לא‬. ‫ו ֵלץ‬: Ben-Ḥayyim: ‫ולץ‬. […]‫מ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מצוה‬. ‫מצוה‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫מצוה‬.

35:19a‫ ;ס‬32:19aBe

‫בלא עצה אל תפעל דבר‬ 35:19b‫ ;ס‬32:19bBe

‫ואחר מעשיך אל תתקצף׃‬ 35:20a‫ ;ס‬32:20aBe

‫בדרך מוקשת אל תלך‬ 35:20b‫ ;ס‬32:20bBe

‫ואל תתקל בנגף פעמים׃‬

405 MS E 35:18a‫ ;ס‬32:18aBe

‫ < ׃‬4‫ חכמה‬3[........]

35:18b‫ ;ס‬32:18bBe 10

[…]‫ לא ישמר של‬9[‫ול]ץ‬

35:18c‫ ;ס‬32:18cBe

‫ יקח שכל׃‬12[.........]

35:18d‫ ;ס‬32:18dBe 14

[…]‫ לא יקח מ‬13‫זד ו ֵלץ‬

35:19a‫ ;ס‬32:19aBe

‫ < ׃‬18‫ דבר‬17‫ תפעל‬16[.........] 35:19b‫ ;ס‬32:19bBe

[.]‫ מעשיך ﭏ תתקפ‬20‫ואחר‬

21

35:20a‫ ;ס‬32:20aBe

‫ ׃‬23‫ אל תלך‬22[............] 35:20b‫ ;ס‬32:20bBe

[....] ‫ בדרך‬27‫[ל‬.]‫[ת‬.] 26‫ואל‬

28

16 17 18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29

MS F 32:18aBe

Syr. 32:22a

ûÃý> ¿ćà 6f¿ćäÙüï ¿þæü > .¿ÚêÞã ËÝ ÀĀäÞÐ

‫ חכמה‬5‫איש לא יכסה‬

32:18bBe

32

18a

32:22b

> ¿ćà f¿ćàÎï{ > .Íçþà üÔæ

‫ולץ לא ישמור לשונו׃‬

18b

32:18cBe

‫איש חמס לא יקח שכל‬

18c+

32:18dBe

‫׃‬15‫זד ולץ לא יקח מצוה‬

32:19aBe

18d+

32:24a

‫בלא עצה ﭏ תפעל דבר‬ 32:19bBe

‫ואחר מעשיך ﭏ תתקפץ׃‬ 32:20aBe

.΋ ËÃï ¿ćà f¿Þáã A ¿ćàx 32:24b

> Áüݏ ¿ćà fĀæs ËÃïx Ā èã{ .ßà

‫וﭏ תתקל בדרך נגף׃‬

19b

32:25a

‫בדרך מוקשת ﭏ תלך‬ 32:20bBe

19a

> ¿Ð{¾Â fÀÎÑýx .ƒ|s

20a

èÙă ¿ò¾Þ âù ¿ćäàx ? .èÚçÂ|

20b

¿ćà

24

32:25b 29

[.........]: Marcus: [‫]  בלא עצה אל‬. ‫תפעל‬: Ben-Ḥayyim, Segal, Beentjes: ‫תפעל‬. ‫ ר‬line-filler. paeniteberis: NVulg. paenitebis. ‫ואחר‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואחר‬. [.]‫תתקפ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתקפץ‬. [............]: Marcus: [‫]  בדרך מוקשת‬. ‫ ת‬line-filler. > ÀÎÑýx: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀÎÑýx; 10m1, 10m2, 10m3, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7 ÀüÐÎýx (error); 11c1 À{üÑýx (error). offendes: NVulg. offendes bis. ‫ואל‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואל‬. ‫[ל‬.]‫[ת‬.]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתקל‬. [....]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;פעמים‬Segal: ‫פעמים‬. èُă: 8a1, 9c1, 10c1, Mos èُx; 9m1, 11c1, 12h2, 13c1, W èُăx.

406

SIR 32:21 – 32:24b

Vulg.

LXX 32:25cd+

ne credas te viae laboriosae1 +ne ponas animae tuae scandalum+

MS B 35/32:21

35:21a‫ ;ס‬32:21aBe

μὴ πιστεύσῃς ἐν ὁδῷ ἀπροσκόπῳ

*

‫אל תבטח בדרך מחתף‬ [‫*]רשעים‬

2

32:26

et a filiis tuis cave et a domesticis tuis adtende3

35/32:22

35:22a‫ ;ס‬32:21bBe

‫ובאחריתך השמר*׃‬

καὶ ἀπὸ τῶν τέκνων σου ϕύλαξαι.

4

[‫*]הזהר‬

35:21c(b)ꞌ21a‫ ;ס‬32:22aꞌ21aBe

‫אל תבטח בדרך רשעים‬ 35:22c(b)ꞌ

22a‫ס‬

; 32:22bꞌ21bBe

‫ הזהר׃‬6‫ובארחתיך‬ 32:27a

in omni opere crede ex fide8 animae tuae 32:27b

haec est enim conservatio mandatorum

35/32:23a

ἐν παντὶ ἔργῳ πίστευε τῇ ψυχῇ σου· 35/32:23b

καὶ γὰρ τοῦτό ἐστιν τήρησις ἐντολῶν.

35:23c‫ ;ס‬32:23aBe

‫בכל מעשיך שמור נפשך‬9 35:23d‫ ;ס‬32:23bBe

‫כי עושה זה שומר מצוה׃‬ 35:23aꞌ23c‫ ;ס‬32:22cꞌ23aBe

‫בכל דרכיך שמור נפשך‬ 35:23bꞌ23d‫ ;ס‬32:22dꞌ23bBe

‫כי כל עושה אלה שומר *מצוה**׃‬ 11

32:28a

qui credit Deo adtendit12 mandatis 32:28b

et qui confident16 in illo17 non minorabuntur18

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

35/32:24a

ὁ πιστεύων νόμῳ προσέχει ἐντολαῖς, 35/32:24b

‫**מצותן‬

10

‫*מצותיך‬

35:24a‫ ;ס‬32:24aBe

‫נוצר תורה שומר נפשו‬ 35:24b‫ ;ס‬32:24bBe

καὶ ὁ πεποιθὼς κυρίῳ οὐκ ἐλαττωθήσεται.

laboriosae: NVulg. inexploratae. [‫]רשעים‬: Lévi: unreadable; Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;רשעים‬Segal: ‫רשעים‬. adtende: NVulg. attende. [‫]הזהר‬: Lévi, Smend, Segal: ‫ ;הזהר‬Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הזהר‬. [..........]: Marcus: [‫]  אל תבטח על‬. ‫ובארחתיך‬: Peters: incorr. ‫ובארחיתך‬. ‫זהיר‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זהיר‬. crede ex fide: NVulg. tuo confide. The text order of HB differs from Γ: 23cꞌdꞌ and 23ab. ‫מצותיך‬: Cowley: ‫ ;מצותיך‬Schechter/Taylor, Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מצות‬Peters, Smend, Segal: ‫מצותו‬. ‫מצותן‬: Lévi: >; Peters, Smend, Segal: ‫ ;מצות‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מצותו‬Beentjes: ‫מצותוּ‬.

‫ובוטח בייי לא יבוש׃‬

407 MS E

MS F

Syr.

32 21

22a

35:21c(b)‫ ;ס‬32:21aBe

‫ דרך רשעים׃‬5[...........] ‫ס‬

Be

35:22c(b) ; 32:21b 7

‫ובאחריתך היה זהיר‬

32:21aBe

‫ﭏ תתחר בדרך רשעים‬ Be

32:21b

32:25c

? ïx > .¿ćàÎ ¿Ð{s âï âݏ ¿ćà

22bꞌ

32:26

‫ובאחריתך היה זהיר׃‬

f‚ĀÐă{¾Â{ .üÙz| ĀÙ{z A

22cꞌ

? ï > âÞÂ .ßþóæ üÓ fßÙËÃ

23a

> {z ¿çÝzx âÝx âÔã ¿æËùÎò üÔæ .{z

23b

32:27a

32:27b

23cꞌ 23d ꞌ

35:24a‫ ;ס‬32:24aBe

‫ < ׃‬15‫ נוצר נפשו‬14[.......]13 35:24b‫ ;ס‬32:24bBe

‫ לא יבוש׃‬19 ‫ובוטח בי ָי י‬

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

32:24aBe

32:28a

> fÍЍ{s üÔæx > 24a ‫ נוצר תורה נוצר נפשו‬.ÀÍàsx ¿æËùÎò üÔæ 32:24bBe

‫ לא יבוש׃‬20 ‫ובוטח בי ָו‬

32:28b

¿ćà eÀÍàs âï

21

> âݏĀæx èã{ .åáðà f˾æ

Deo adtendit: NVulg. legi, attendit. In HE and HF the text order differs from Γ: the text relating to Γ 33/36:1ab comes before the related text of Γ 32/35:24ab. [.......]: Marcus: ‫ ;]  שומר תור[ה‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫…[ה‬..]. ‫ ש‬line-filler. confident: NVulg. confidit. illo: NVulg. Domino. minorabuntur: NVulg. minorabitur. ‫בי ָי י‬: Marcus: {‫ ;ב ָי י‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ביי‬Beentjes: ‫ ב ָי י י‬with an arc above as abbreviation sign. ‫( בי ָו‬with an arc as an abbreviation sign): Scheiber, Beentjes: ‫ ;ב ָי י י‬Di Lella: ‫בייי‬. âݏĀæx: 7h3 âÚݏx; 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos âݏĀãx.

24b

408

SIR 33:1a – 33:5a

Vulg.

LXX 33:1a

timenti Dominum non occurrent mala 33:1b

sed in temptatione4 Deus illum conservat5 et liberabit a malis

MS B 36/33:1a

‫ס‬

36:1a ; 33:1aBe

‫ירא ייי לא יפגע רע‬

Τῷ ϕοβουμένῳ κύριον οὐκ ἀπαντήσει κακόν, 36/33:1b

ἀλλ᾿ ἐν πειρασμῷ καὶ πάλιν ἐξελεῖται.

36:1b‫ ;ס‬33:1bBe

[..]‫[ל‬....] ‫כי אם בניסוי‬

*6

‫*ושב‬ 33:2a

sapiens non odit mandata et iustitias 33:2b

et non inludetur12 quasi in procella navis

36/33:2a

ἀνὴρ σοϕὸς οὐ μισήσει νόμον, 36/33:2b

ὁ δὲ ὑποκρινόμενος ἐν αὐτῷ ὡς ἐν καταιγίδι πλοῖον.

36:2a‫ ;ס‬33:2aBe

‫לא יחכם שונא תורה‬ 36:2b‫ ;ס‬33:2bBe

‫׃‬13[.......] *‫ומתמוטט כמס‬ 14

33:3a

homo sensatus credit legi17 +Dei+ 33:3b, 4aα

et lex illi fidelis21 4 qui interrogationem manifestat 33:4aβb 24

parabit verbum et sic deprecatus exaudietur25 33:4c

et conservabit28 disciplinam et tunc respondebit29 33:5a

praecordia fatui quasi rota carri

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

36/33:3a

ἄνθρωπος συνετὸς ἐμπιστεύσει λόγῳ18, 36/33:3b

καὶ ὁ νόμος αὐτῷ πιστὸς (4) ὡς ἐρώτημα δήλων.

‫*במסער‬

36:3a‫ ;ס‬33:3aBe 20

‫ דבר‬19 ‫איש נבון יבין‬

36:3b‫ ;ס‬33:3bBe

// 23[......] 22[..]‫ותורתו ט‬

36/33:4a

ἑτοίμασον λόγον καὶ οὕτως ἀκουσθήσῃ, 36/33:4b

σύνδησον παιδείαν καὶ ἀποκρίθητι. 36/33:5a

τροχὸς ἁμάξης σπλάγχνα μωροῦ,

‫[ פגע‬...........]: Marcus: ‫ ;]   ירא יי לא[ יפגע‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫…[ יפגע‬.]; Beentjes: ‫[פגע‬..........]. ‫ ע‬line-filler. ‫י ָו‬: (with an ark above): Scheiber, Beentjes: ‫ ; ָי י י‬Di Lella: ‫ייי‬. temptatione: NVulg. tentatione. conservat: NVulg. iterum conservabit. [.]‫[ל‬....]: Schechter/Taylor: [‫ ;ש]ב ומ[ל]ט‬Lévi: [‫ ;ש]ב ומ[ל]ט‬Peters: ‫ ;ש]ב ומ[לט‬Smend, Segal: [‫ ;וש]ב ונמ[ל]ט‬Ben-Ḥayyim: [..]‫[ל‬..] […]; Beentjes: [.]‫[ל‬....]. ¿æÎÚêçÂ: 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿çÚêçÂ; 9c1 [- - -]. > 12h2 ÇáòĀæ{ (error). ÕáòĀæ{: [........]: Marcus: [‫]   לא יחכם‬. ‫שונא‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫שונא‬. ‫ ת‬and ‫ ר‬line-filler. inludetur: NVulg. illidetur. [.......] ‫כמס‬: Schechter/Taylor, Lévi: [….]‫ ;במס‬Peters: [‫ ;כמ]סער אניה‬Smend: ‫…[א‬.]‫ ;במס‬Segal: ‫כמס ]…[ אזני‬. ‫במסער‬: Segal: ‫כמסער‬. ‫כמסערה‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כמסערה‬. [..]‫אזנ‬: Marcus, Ben-Ḥayyim ‫ ;אזנו‬Beentjes: [..]‫ ;אזנ‬Segal: ‫אזני‬.

409 MS E ‫ס‬

36:1a ; 33:1a

‫ < ׃‬2‫ רע‬1‫[ פגע‬...........] 36:1b‫ ;ס‬33:1bBe

‫כי אם בנסוי ישוב ונמלט׃‬

36:2a‫ ;ס‬33:2aBe

‫ ׃‬11‫ תורה‬10‫ שונא‬9[........] 36:2b‫ ;ס‬33:2bBe

[..]‫ אזנ‬15‫ומתמוטט כמסערה‬

16

MS F 33:1a

Be

Syr.

33

33:1a

‫ לא יפגע רע‬3 ‫ירא י ָו‬ 33:1bBe

> Í ñÆóæ ¿ćà eÀÍà¾ćà âÐxx f¿þÚA Â

1a

33:1b

‫כי אם בניסוי ישוב ונמלט׃‬

f‚ÎòÍæ{ 7f¿æÎÚê砅s ¿ćàs > .8ÕáòĀæ{

1b

33:2aBe

‫לא יחכם שונא תורה‬

2a

33:2bBe

{‫ומתמוטט כמסערה }אזנו׃‬

2b

3a

3b 36:4a‫ ;ס‬33:4aBe

‫׃‬27‫ ואחר תעשה‬26[......] 36:4b‫ ;ס‬33:4bBe 31

‫[גיה‬.] 30‫[ר‬..]‫ובית מנוח ו‬

36:5a‫ ;ס‬33:5aBe

‫ לב נבל < ׃‬33[............]

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

33:4aBe

‫הכין אומר ואחר תעשה‬

4a

33:4bBe

‫ מנוח ואחר תגיה׃‬32[‫ובי]ת‬ 33:5aBe

4b 33:5a

‫גלגל קל לב נבל‬

ÍÃà ÀĀáÚáù ¿ćáÆÚÅ ßÙs > .¿ćàÎïx

legi: NVulg. verbo. λόγῳ: Rahlfs νόμῳ. Text emendation by Ziegler. ‫יבין‬: Lévi, Ben-Ḥayyim, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יבין‬. Lévi, Peters: + ‫ייי‬. fidelis: NVulg. fidelis sicut. [..]‫ט‬: Schechter/Taylor: ‫[ן‬..]‫ ;כא‬Lévi: ‫[ן‬..]‫ ;כא‬Smend: [‫ ;טט]פת‬Segal: […]; Ben-Ḥayyim: [‫טט]פת‬. [......]: Smend: ‫ ;קש]יר[ת ]י[ד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: […..]‫ק‬. parabit verbum: NVulg. Para verba. exaudietur: NVulg. exaudieris. [......]: Marcus: ‫ ;]  הכן דברי[ך‬Segal: ‫ ;]הכן דברי[ך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ך‬......]. ‫ ה‬line-filler. conservabit: NVulg. conservabis. respondebit: NVulg. respondebis. ‫[ר‬..]‫ו‬: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ואחר‬Segal: ‫ואחר‬. ‫[גיה‬.]: Marcus: ‫ ;תגיה‬Segal: ‫ ;תגיה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תגיה‬. [‫ובי]ת‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫ובית‬. [............]: Marcus: [‫ ;]  כגלגל עגלה‬Segal: [‫]כגלגל עגלה‬.

5a

410

SIR 33:5b – 33:9b

Vulg.

LXX 33:5b

et quasi axis versatilis cogitatus illius

36/33:5b

καὶ ὡς ἄξων στρεϕόμενος ὁ διαλογισμὸς αὐτοῦ.

33:6a

equus admissarius sicut6 amicus subsannator

36/33:6a

ἵππος εἰς ὀχείαν ὡς ϕίλος μωκός,

33:6b

sub omni suprasedenti11 hinnit

36/33:6b

ὑποκάτω παντὸς ἐπικαθημένου χρεμετίζει.

33:7a

36/33:7a

Διὰ τί ἡμέρα ἡμέρας ὑπερέχει,

quare dies diem superat 33:7b

et iterum lux lucem et annus annum a sole16

36/33:7b

καὶ πᾶν ϕῶς ἡμέρας ἐνιαυτοῦ ἀϕ᾿ ἡλίου;

33:8ab+

a Domini scientia separati sunt +facto sole et praeceptum custodiente20+ 33:9ab+

et inmutavit24 tempora et dies festos +ipsorum et in illis dies festos celebraverunt ad horam25+ 33:10a

ex ipsis exaltavit et magnificavit Deus 33:10b

et ex ipsis posuit in numerum dierum

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

MS B

36/33:8a

ἐν γνώσει κυρίου διεχωρίσθησαν, 36/33:8b

καὶ ἠλλοίωσεν καιροὺς καὶ ἑορτάς· 36/33:9a

ἀπ᾿ αὐτῶν ἀνύψωσεν καὶ ἡγίασεν 36/33:9b

καὶ ἐξ αὐτῶν ἔθηκεν εἰς ἀριθμὸν ἡμερῶν.

[..]‫[ו‬.]‫ו‬: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ואופן‬Segal: ‫ואופן‬: [.]‫חוז‬: Marcus, Beentjes: ‫ ;חחר‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫חוזר‬. ‫מחשבותיו‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫מחשבותיו‬. ‫[בותיו‬.]‫מח‬: Scheiber, Di Lella: ‫ ;מחשבותיו‬Beentjes: ‫מחשבותיו‬. èÙÍáÝ: 7h3 èÙÍàÎÝ. sicut: NVulg. sic et. [..........]: Marcus: [‫ ;]  כסוס מיזן‬Segal: [‫]כסוס מיזן‬. ‫[ב‬.]‫או‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אוהב‬. ‫שונא‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שונא‬. – ‫ ש‬line-filler. ÁüÙĀÐ: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10m1, 10m2, 10m3, 11c1, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ÁËÙĀï. suprasedenti: NVulg. suprasedente. [....]: Marcus, Beentjes: [‫ ;]  רוכב‬Segal: [‫]רוכב‬. ‫[ל‬.]‫יצ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יצהל‬. ‫[ם‬........]: Marcus: ‫ ;]  מה יו[ם‬Segal: ‫]למה מיו[ם‬. ? ¿ćãÎÙ: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀãÎÙ. et iterum lux lucem et annus annum a sole: NVulg. si omnis lux anni a sole.

411 MS E 36:5b‫ ;ס‬33:5bBe 3

‫ מחשבותיו‬2[.]‫ חוז‬1[..]‫[ו‬.]‫ו‬

36:6a‫ ;ס‬33:6aBe

‫ ׃‬9‫ שונא‬8‫[ב‬.]‫ או‬7[..........] 36:6b‫ ;ס‬33:6bBe 13

‫[ל‬.]‫ יצ‬12[....] ‫תחת כל‬

MS F 33:5bBe

‫׃‬4‫[בותיו‬.]‫ואופן חוזר מח‬ 33:6aBe

‫כסוס מוכן אוהב שונא‬ 33:6bBe

‫תחת כל אוהב יצהל׃‬

36:7a‫ ;ס‬33:7aBe

33:7aBe

‫( כי כלו < ׃‬b) ‫ יום‬14‫[ם‬........]

‫( כי כלו‬b) ‫מה על יום יום‬

36:7b‫ ;ס‬33:7bBe

33:7bBe

18

‫ ]ש[מש‬17‫[על‬.] ‫אור ש}ו{נה‬

36:8a‫ ;ס‬33:8aBe 22

‫ בחכמת ָי י י‬21‫[ֿמ ֿוֿת‬.......] ‫נשפטו‬

36:8b‫ ;ס‬33:8bBe 27

[.]‫ מהם מועדי‬26‫ויש‬

‫אור שונה על שמש׃‬ 33:8aBe

‫ נשפטו‬23‫אבל בחכמת י ָו‬ 33:8bBe

// 28[...]‫ויש מהם מוע‬

36:9a‫ ;ס‬33:9aBe

Syr. 33:5b

zĀÚï㏠5èÙÍáÝ fÁüÙÏÐ ßÙs{

‫׃‬32 ‫[פר‬..] ‫ומהם שם לימי‬

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

5b

33:6a

> €zÎäÐă

fÁüÙĀÐ ¿ÚéÎé ßÙs > .¿ćàÎïx

6a

> > âÝ ĀÚЏx > fÍà åЍx èã .dƒz‹

6b

10

33:6b

33:7a

èãx eÀĀçþ ¿ćãÎÙ ĀÙs ¿çäà .ÿÙüòA 15¿ćãÎÙ

7a

33:7b

? ÀĀãÎÙ fÁĄÙÍæ

19

…{ÍàÎÝx âÔã .èÚþäþã ÀĀçýx

7b

ÀÍàsx [232v. c] zĀäÞÑ „ü .Îýüòs

8a

33:8a

33:8b

? ? .29¿çÂ|{ f¿æËï …{Íçã ËÃï{ A

8b

33:10a

> f‚ü …{Íçã .ŽËù{

9a

? .ÀĀãÎÙx f¿çÚçäà ËÃï …{Íçã{ A

9b

‫׃‬31‫ והקדשו‬30‫[רך‬...] 36:9b‫ ;ס‬33:9bBe

33

33:10b

‫[על‬.]: Marcus, Segal: ‫ ;]מ[על‬Ben-Ḥayyim: ‫]מ[על‬. ‫]ש[מש‬: Marcus, Segal: ‫ ;שמש‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שמש‬. …{ÍàÎÝx: 7h3 …{ÍáÝx. facto sole et praeceptum custodiente: NVulg. >. ‫[ֿמ ֿוֿת‬.......]: Marcus: ‫ ;ֿמֿת‬Segal: ‫ ;בחכמת‬Ben-Ḥayyim: (‫מת‬..); Beentjes: ‫…[ֿמֿת‬.]. ‫יָיי‬: Marcus ‫ ; ָיי׳‬Segal: ‫ ; ָיי‬Ben-Ḥayyim: ‫יי‬. ‫י ָו‬: (with an arc above as abbreviation sign): Scheiber, Beentjes: ‫ ; ָי י י‬Di Lella: ‫ייי‬. inmutavit: NVulg. immutavit. et in illis dies festos celebraverunt ad horam: NVulg. >. ‫ויש‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויש‬. [.]‫מועדי‬: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מועדים‬Segal: ‫ ;מועדים‬Beentjes: [..]‫מועד‬. – ‫ ע‬and ‫ ד‬line-filler. [...]‫מוע‬: Scheiber: [‫ ;מוע]  דים‬Di Lella: [‫מוע]ד ים‬. ? ? ? ? (cf. Dan 2:21). ¿çÂ|{ ¿æËï: 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿æËï{ ¿çÂ| ‫[רך‬....]: Marcus: ‫ ;]מהם ב[רך‬Segal: ‫ ;]מהם ב[רך‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]ב[רך‬. ‫והקדשו‬: Segal, Beentjes: ‫והקדשו‬. – ‫ ש‬line-filler. ‫[פר‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מספר‬.

412

SIR 33:10a – 33:13a

Vulg.

LXX 33:10cα

et homines omnes1 de solo 33:10cβ

et ex terra +unde5+ creatus est Adam 33:11a

in multitudine disciplinae Domini7 separavit eos

33:11b

33:12a

et14 ex ipsis benedixit et exaltavit 33:12b

et ex ipsis sanctificavit et ad se adplicavit16 33:12c

et21 ex ipsis maledixit et humiliavit 33:12d

et convertit illos a separatione23 ipsorum 33:13a

quasi lutum figuli in manus26 ipsius

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

36/33:10a

καὶ ἄνθρωποι πάντες ἀπὸ ἐδάϕους, 36/33:10b

καὶ ἐκ γῆς ἐκτίσθη Αδαμ· 36/33:11a

ἐν πλήθει ἐπιστήμης κύριος διεχώρισεν αὐτοὺς

36/33:11b

καὶ ἠλλοίωσεν τὰς ὁδοὺς αὐτῶν·

et inmutavit11 vias eorum

1

MS B

36/33:12a

ἐξ αὐτῶν εὐλόγησεν καὶ ἀνύψωσεν 36/33:12b

καὶ ἐξ αὐτῶν ἡγίασεν καὶ πρὸς αὐτὸν ἤγγισεν· 36/33:12c

ἀπ᾿ αὐτῶν κατηράσατο καὶ ἐταπείνωσεν 36/33:12d

καὶ ἀνέστρεψεν αὐτοὺς ἀπὸ στάσεως αὐτῶν. 36/33:13a

ὡς πηλὸς κεραμέως ἐν χειρὶ αὐτοῦ

homines omnes: NVulg. omnes homines. ‫[לי‬........]: Marcus: ‫ ;]   וכל איש מכ[לי‬Segal: ‫ ;]וגם איש כ[לי‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]כ[לי‬. ‫ ר‬line-filler. ? ? ¿þçÚçÂ: 7h3 ¿þæs ÛçÂ. unde: NVulg. >. ‫אדם‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. Domini: NVulg. Dominus. [….]: Marcus: ‫ ;]   חכמ[ת‬Segal: ‫ ;]חכמ[ת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ת‬...]. ‫י ָי י‬: Marcus: ‫ ; ָיי׳‬Ben-Ḥayyim: ‫ייי‬. [...]‫ה‬: Marcus: [‫ ;הא]   דמה‬Segal: ‫ ;הארץ‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;הא]רץ‬Beentjes: [..]‫הא‬. inmutavit: NVulg. immutavit. [....]‫וישנ‬: Marcus: ‫ ;וישנ]ה[ את‬Segal: ‫ ;דרכיהם וישנה את‬Ben-Ḥayyim: ‫וישנ]ה[ את‬. ‫דרכיהם‬: Marcus: ‫ וישנה את דרכיהם‬is “superlinear and marginal readingˮ; Segal, Ben-Ḥayyim: corr. in MS; Beentjes: ‫דרכיהם‬. et: NVulg. >.

413 MS E

MS F

36:10a‫ ;ס‬33:10aBe

36:10b‫ ;ס‬33:10bBe

? ¿çÚÓ èã f…{ÍáÝ 4¿þçÚ砉s{ .{ËÃïs

10a

33:10d

‫ומן עפר נוצר אדם‬

36:11a‫ ;ס‬33:11aBe

.„xs €üs Áüóï èã{

10b

ŽüòA ÀÍàsx zĀäÞÑ f„ü .…Îæs

11a

33:11a

‫ תבדילם < ׃‬9‫ י ָי י‬8[....] 36:11b‫ ;ס‬33:11bBe

33:11b

[…]‫וישם אותם דרי ה‬

10

‫ס‬

33

33:10c

‫׃‬3‫ חמר‬2‫[לי‬........]

6

Syr.

.¿ïsx ÁăÎäï …Îæs ËÃï{ A

11b+

Be

36:11dc ; 33:11c

[....]‫וישנ‬

12 13

11c

‫*דרכיהם‬Be

36:12a‫ ;ס‬33:12aBe

33:12a

.åٍs{ f‚üÂ> …{Íçã

12a

fŽËù> …{Íçã{ > .ÎÚÔã

12b

fÕà …{Íçã{ .ßòz{ A

12c

.…{ÍÙĄÙËã èã …Îæs üúï{ A

12d

‫׃‬15‫[המר‬..........] 36:12b‫ ;ס‬33:12bBe

[…....]‫[ל‬..] 18[.…]‫ ה‬17‫מהם‬

19

36:12c‫ ;ס‬33:12cBe

33:12b

zÎà ¿ćãËï{ 33:12c

[.]‫[השפל‬........]

22

36:12d‫ ;ס‬33:12dBe

[…]‫ ממעבד‬24‫[פם‬..]‫ו‬

25

36:13a‫ ;ס‬33:13aBe 27

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

‫[צר‬...........]

20

33:12d

33:13

ÁËÙA ¾Â eâÚÃÅx ¿çÚÓ ßÙs mÁüÑòx

13a

‫[המר‬..........]: Marcus: ‫ ;]   מהם ברך והרי[ם‬Segal: ‫ ;]מהם ברך וה[רמה‬Ben-Ḥayyim: ‫[מה‬.. ….]; Beentjes: ‫[ מה‬..........]. – ‫ ר‬line-filler. adplicavit: NVulg. applicavit. ‫מהם‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ו[מהם‬Beentjes: ‫[מהם‬.]. [.…]‫ה‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הקדיש‬. [……]‫[ל‬..]: Marcus: [‫ ;וא]   ליו הקריבם‬Segal: [‫ ;וא]ליו הקריב‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: […….]‫וא‬. > 10m3, 11m5 ÿÙËù (error); 13c1 ÎþÙËù (error). ŽËù: et: NVulg. >. [.]‫[השפל‬.......]: Marcus: ‫ ;]  מהם קלל ו[השפילם‬Segal: ‫ ;]מהם קלל ו[השפילם‬Ben-Ḥayyim: ‫[השפילם‬.. …]; Beentjes: [...]‫[שפי‬.........]. separatione: NVulg. statione. ‫[פם‬..]‫ו‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ודחפם‬Beentjes: ‫ודחפם‬. [...]‫ממעבד‬: Marcus: ‫ ;ממעבד]יה[ם‬Segal: ‫ ;ממעבד]יה[ם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ממעבד]יה[ם‬Beentjes: ‫[ם‬..]‫ממעבד‬. manus: NVulg. manu. ‫[צר‬.........]: Marcus: ‫ ;]  כחומר ביד ה[יוצר‬Segal: ‫ ;]כחמר ביד ה[יוצר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ יוצר‬Beentjes: ‫……[יוצר‬..].

414

SIR 33:13b – 33:16a

Vulg.

LXX 33:13b, 14a

plasmare illud +et disponere 14 omnes viae eius+ secundum dispositionem eius1 33:14b

sic homo in manu illius qui se fecit 33:14c

reddet illis6 secundum iudicium suum 33:15aα

33:15aβ

33:15b

sic et contra virum iustum peccator

33:15c

et sic intuere in omnia opera Altissimi 33:15d

duo duo22 unum contra unum 33:16a

et ego novissimus vigilavi28

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

πλάσαι2 αυτὸ κατὰ τὴν εὐδοκίαν αὐτοῦ, 36/33:13c

οὕτως ἄνθρωποι ἐν χειρὶ τοῦ ποιήσαντος αὐτοὺς 36/33:13d

ἀποδοῦναι αὐτοῖς κατὰ τὴν κρίσιν αὐτοῦ. 36/33:14a

36/33:14b

καὶ ἀπέναντι τοῦ θανάτου ἡ ζωή,

et contra mortem vita

2

36/33:13b

ἀπέναντι τοῦ κακοῦ τὸ ἀγαθόν,

contra malum bonum est

1

MS B

36/33:14c

οὕτως ἀπέναντι εὐσεβοῦς ἁμαρτωλός·

36/33:15a

καὶ οὕτως ἔμβλεψον εἰς πάντα τὰ ἔργα τοῦ ὑψίστου, 36/33:15b

δύο δύο, ἓν κατέναντι τοῦ ἑνός. 36/33:16a

Κἀγὼ ἔσχατος ἠγρύπνησα

33:14a: NVulg. secundum beneplacitum eius. πλάσαι: Rahlfs πᾶσαι αἱ ὁδοὶ. ‫[חוז‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לאחוז‬. ‫[הו‬..........]: Marcus: ‫ ;]   כן האדם ביד[ עושהו‬Segal: ‫ ;]כן אדם ביד[ עושהו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ עושהו‬Beentjes: ‫[שהו‬..........]. ÍÙüÂx: 12h2 €ÍÙüÂx; 9c1 ux[]ÍÙ. reddet illis: NVulg. et reddet illi. ‫להתיצב‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להתיצב‬. [.]‫מפני‬: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מפניו‬Segal: ‫מפניו‬. ‫חלק‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חלק‬. ‫[ב‬........]: Marcus: ‫ ;]   נוכח רע[ טוב‬Segal: ‫ ;]נוכח רע[ טוב‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫…[ טוב‬...]. [.]‫ונות‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ונוכח‬. [.]‫מו‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מות‬. [...]: Marcus, Segal: ‫ ;נוכח‬Ben-Ḥayyim: ‫נוכח‬. [..]‫א‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫איש‬. […...]: Marcus: ‫ ;טוב רשע‬Segal: ‫ ;טוב רשע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;טוב רשע‬Beentjes: ‫[ רשע‬...]. [...]: Marcus: [‫ ;ח]  שך‬Segal: [‫ ;ח]שך‬Ben-Ḥayyim: [‫ח]שך‬.

415 MS E

MS F

Syr.

33

36:13b‫ ;ס‬33:13bBe

‫ כרצון‬3‫[חוז‬..]

36:13c‫ ;ס‬33:13cBe

33:14a

‫׃‬4‫[הו‬..........] 36:13d‫ ;ס‬33:13dBe 9

13b

5

kÍÙüÂx ÁËÙA ¾Â ¿þæs ¿çÝz

13c

33:14b

? ï > âÞ zÎäúäà d€z{ËÃ

‫ חלק‬8[.]‫ מפני‬7‫להתיצב‬

36:14a‫ ;ס‬33:14aBe

13d

33:15a

.¿ÃÓ> €üs f¿þÚA  âÃùÎà

‫[ב‬.......]

10

36:14b‫ ;ס‬33:14bBe

// 12[.]‫ חיים מו‬11[.]‫ונות‬

14a

33:15b

.¿ÚÐ? ÎÙüs fÀÎã âÃùÎà{

14b

36:14c‫ ;ס‬33:14cBe

‫׃‬15[…...] 14[..]‫ א‬13[...] 36:14d‫ ;ס‬33:14dB

[...] ‫ונוכח האור‬

16

36:15a‫ ;ס‬33:15aBe 21

14c 33:15c

.¿ÝÎþÐ €üs fÁzÎæ âÃùÎà{ 33:15d

? ï > ÀÍàs €ÎÐ> f¿çÝz €z{Ëà .…{ÍáÝ

‫ אל‬20[.......] 19 ‫ אל‬18[...]17

36:15c.d(b.c)‫ ;ס‬33:15bBe

‫ זה‬24{‫ שנים }שנים‬23‫[לם‬..] 26 [..] 25‫לעומת‬ 36:16a‫ ;ס‬33:16aBe

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

15a

33:15e

..dd.ËÐ âÃùÎà ËÐ eèÙă

27

èٍ

15b

‰s

16a

33:16a

‫ שקדתי < ׃‬31‫ אחריו‬30 ‫ אני‬29‫[ם‬.]‫ו‬ 17

14d+

The colometric separation of HE differs from Γ; Beentjes adapted his separation to Γ. [...]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;הבט‬Segal: ‫הבט‬. ‫אל‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. [......]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כל מעשה‬Segal: ‫ ;כל מעשי‬Beentjes: [....]‫כל מ‬. ‫אל‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. duo duo: NVulg. duo et duo, et. ‫[לם‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כולם‬. {‫}שנים‬: Segal, Ben-Ḥayyim: ‫שנים‬. ‫ ת‬line-filler. [..]: Marcus: [‫ ;]   זה‬Segal: [‫]זה‬. èٍ: 7h3 èÙă. vigilavi: NVulg. evigilavi. ‫[ם‬.]‫ו‬: Marcus: ‫ ;וגם‬Segal: ‫ ;גם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וגם‬Beentjes: […]. ‫אני‬: Marcus, Segal: ‫ ;אני‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אני‬Beentjes: ‫[ני‬.]. ‫אחריו‬: Segal: ‫ ;אחרון‬Ben-Ḥayyim: ‫ אחריו‬or ‫אחרון‬. ‰s: 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‰s{.

> ĀÙüÐs f¿æs .Āُs

32

416

SIR 33:16b – 33:20c

Vulg.

LXX 33:16b

et quasi qui colligit acinos post vindemiatores

30/33:25a/16b

ὡς καλαμώμενος ὀπίσω τρυγητῶν·

33:17a

in benedictione Dei et ipse speravi2

30/33:25b/17a

ἐν εὐλογίᾳ κυρίου ἔϕθασα

33:17b

et quasi qui vindemiat replevi torcular

30/33:25c/17b

καὶ ὡς τρυγῶν ἐπλήρωσα ληνόν.

33:18a

respicite quoniam non soli mihi10 laboravi

30/33:26a/18a

κατανοήσατε ὅτι οὐκ ἐμοὶ μόνῳ ἐκοπίασα,

33:18b

sed omnibus exquirentibus disciplinam

30/33:26b/18b

ἀλλὰ πᾶσιν τοῖς ζητοῦσιν παιδείαν.

33:19a

audite me magnati et +omnes+15 populi

30/33:27a/19a

ἀκούσατέ μου, μεγιστᾶνες λαοῦ,

33:19b

et rectores ecclesiae auribus percipite

30/33:27b/19b

καὶ οἱ ἡγούμενοι ἐκκλησίας, ἐνωτίσασθε.

33:20a

filio et mulieri fratri et amico

30/33:28a/20a

Υἱῷ καὶ γυναικί, ἀδελϕῷ καὶ ϕίλῳ

33:20b

non des potestatem super te in vita tua

30/33:28b/20b

μὴ δῷς ἐξουσίαν ἐπὶ σὲ ἐν ζωῇ σου·

33:20c

non dederis alio21 possessionem tuam

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

30/33:28c/20c

καὶ+ μὴ δῷς ἑτέρῳ τὰ χρήματά σου,

+

[.....]‫אח‬: Marcus: [‫ ;אח]   ר הבוצרים‬Segal: [‫ ;אח]רי בוצרים‬Ben-Ḥayyim: […] [‫אח]ר‬. speravi: NVulg. praecessi. [...]: Marcus: ‫ ;ב]  ברכ[ת‬Segal: ‫ ;ב]ברכ[ת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ב]…[ת‬. ‫ﭏ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. ‫[י‬..]‫קד‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫קדמתי‬. ? zĀÃÔÂ{: 11c1 zĀÃÔÂ{. [....]: Marcus: [‫ ;] יקבי‬Segal: [‫]יקב‬: > 11m2 ĀÚá㠀øðã. €øðã ĀÚáã: €øðã: 11m5 €ăøðã. soli mihi: NVulg. mihi soli. ‫[ו‬.]‫ר‬: Marcus, Segal: ‫ ;ראו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ראו‬Beentjes: ‫[או‬.]. ‫[י‬.]‫עלמ‬: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;עלמתי‬Segal: ‫עלמתי‬. ‫לכל‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לכל‬.

MS B

417 MS E 30:25b(a)‫ ;ס‬33:16bBe 1

[......]‫וכמו עולל אח‬

30:25c(b)‫ ;ס‬33:17aBe 5

‫[י‬..]‫ גם אני קד‬4 ‫ ﭏ‬3[...]

30:25d(c)‫ ;ס‬33:17bBe 7

MS F

Syr.

33

33:16b

Ā ¿ćãüÝx ¿æüðÃã ßÙs ? ù> .¿òÎÔ

16b

33:17a

? .Āäù> ¿æs ÀÍàsx 6zĀÃÔÂ{

17a

33:17b

> 8 ¿òÎÔù> ßÙs{ ĀÚáã ..d.9€øðã

[....] ‫וכבוצר מלאתי‬

17b

30:26a‫ ;ס‬33:18aBe 12

‫[י‬.]‫ כי לא לבדי עלמ‬11 ‫[ו‬..]‫ר‬

18a

30:26b‫ ;ס‬33:18bBe

[....] ‫ מבקשי‬13‫כי לכל‬

14

30:27a‫ ;ס‬33:19aBe

‫׃‬+‫רב‬+ 17‫ אלי שרי עם‬16‫[מעו‬..] 30:27b‫ ;ס‬33:19bBe 19

[...]‫ומשלי קהל ה‬

30:28a‫ ;ס‬33:20aBe

‫׃‬20‫בן ואשה אהב רע‬ 30:28b‫ ;ס‬33:20bBe

18b 33:19a

? .18¿ćäïx ¿ÔÚáý iÛæÎðãÎý 33:19b

.Ûçæ{{‹ fÀĀýÎçÝx ¿ç{ă{

< 25 ‫ לאחר‬24[‫ של]ך‬23[.]‫אל תת‬22

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

19b

33:20a

> m¿ćäЍ{ ¿Ðs{ fÀĀæs{ eÁüÂ

20a

33:20b

? .ßÚÚÑ ß Õáý ¿ćà A

20b

? kßÚêÞæ ¿æĄÐ¾ćà ƒ ¿ćà26

20c

‫אל תמשיל בחייך‬ 30:28c‫ ;ס‬33:21cBe

19a

33:20c

[....]: Marcus: [‫ ;]  חכמה‬Segal: [‫]מוסר‬. magnati et +omnes+: NVulg. magnates. ‫[מעו‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שמעו‬. ‫עם‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עם‬. ? ¿ćäïx: 7h3 ¿ćääïx (cf. Wis 6:2; Ps 49:2). [...]‫ה‬: Marcus: [‫ ;ה]  אזינו‬Segal: [‫ה]אזינו‬. ‫רע‬: Marcus, Segal, Beentjes: ‫ ;ורע‬Ben-Ḥayyim: ‫ורע‬. non dederis alio: NVulg. et non dederis alii. The text order in HE differs from Γ: the equivalent of Γ 29ab precedes the equivalent of Γ 28cd (= Syr.). [.]‫תת‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתן‬. [‫של]ך‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שלך‬Beentjes: ‫שלך‬. ‫ ר‬line-filler. Different text order in Syr.: 33:20ab, 21ab, 20cd.

418

SIR 33:20d – 33:25a

Vulg.

LXX 33:20d

ne forte paeniteat te et depreceris pro illis

30/33:28d/20d

ἵνα μὴ μεταμεληθεὶς δέῃ περὶ αὐτῶν.

33:21a

dum adhuc superes et adspiras2

30/33:29a/21a

ἕως ἔτι ζῇς καὶ πνοὴ ἐν σοί,

33:21b

non inmutabit te omnis caro4

30/33:29b/21b

μὴ ἀλλάξῃς σεαυτὸν ἐν πάσῃ σαρκί·

33:22a

melius est enim ut filii tui te rogent

30/33:30a/22a

κρεῖσσον γάρ ἐστιν τὰ τέκνα δεηθῆναί σου

33:22b

quam te respicere in manus filiorum tuorum

30/33:30b/22b

ἢ σὲ ἐμβλέπειν εἰς χεῖρας υἱῶν σου.

33:23

ἐν πᾶσιν τοῖς ἔργοις σου γίνου ὑπεράγων,

in omnibus operibus tuis praecellens esto 33:24a

ne dederis maculam in gloriam tuam17 in die consummationis dierum vitae tuae

ἐν ἡμέρᾳ συντελείας ἡμερῶν ζωῆς σου

33:24c

30/33:32b/24b

cibaria et virga et onus asino

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

μὴ δῷς μῶμον ἐν τῇ δόξῃ σου. 30/33:32a/24a

33:25a

2

30/33:31b/23b

33:24b

et in tempore exitus tui distribue hereditatem tuam

1

30/33:31a/23a 13

καὶ ἐν καιρῷ τελευτῆς διάδος κληρονομίαν. 30/33:33a/25a

Χορτάσματα καὶ ῥάβδος καὶ ϕορτία ὄνῳ,

[….]‫א‬: Marcus: [‫ ;א]  ת פניו‬Segal: [‫ ;א]ת פניו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: […..]‫א‬. adspiras: NVulg. aspiras. [..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עד‬. inmutabit te omnis caro: NVulg. commutes te ipsum cum omni carne. [...]: Marcus: [‫ ;]  בשר‬Segal: [‫]בשר‬. ‫כי‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. […]‫לח‬: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לחלות‬Segal: ‫לחלות‬. ‫[יך‬..]: Marcus: ‫ ;בניך‬Segal: ‫ ;בניך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בניך‬. ‫פניך‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פניך‬. ? 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ßÚçÂ? ßçã; 12h2 ßÚÚÑÂ? (error). ßçã ßÚçÂ: [....]: Marcus: [‫ ;]בניך‬Segal: [‫]בניך‬. èã: 12h2 èã ÄÓ. πᾶσιν: Rahlfs πᾶσι. [.]‫מעשי‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מעשיך‬. ‫[יה‬.]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;היה‬Segal, Beentjes: ‫היה‬. ‫[ליון‬.]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;עליון‬Beentjes: ‫עליון‬.

MS B

419 MS E ‫ס‬

30:28d ; 33:21d 1

MS F

Syr.

Be

33:20d

[.....]‫לשוב לחלות א‬

.…{Íçã ¿ðÃäà{ ßòÍäà

30:29a‫ ;ס‬33:21aBe

mß ÀĀäþæ{ fÛÐ Āæs Ëï

30:29b‫ ;ס‬33:21bBe

30:30b‫ ;ס‬33:22bBe

[....] ‫מהביטך על ידי‬

èã

22b

? ï > > âÞÂ .Ûáðã ĀÙ{z A ßÙËÃ

23a

? ¿ćãÎ㠃 ¿ćà{

23b

? ¿çÚçã …{üäÆæx ¿çÂÏÂ{ ? .‚ĀãÎÙx

24a

? ßÚêÞæ {s f‚Îãx ¿ćãÎÚ ? .ßÚçÃà

24b

‫[ליון‬.] ‫[יה‬.] [.]‫בכל מעשי‬ 30:31b‫ ;ס‬33:23bBe

33:23b

[....]‫ בכ‬19‫[ם‬.‫ ]מ‬18[.]‫ואל תת‬

.‚üúÙ¾Â

30:32a‫ ;ס‬33:24aBe

33:24a

‫ ׃‬24‫ }ימי{ך‬23 ‫ מצער‬22 ‫בעת מספר‬

25

30:32b‫ ;ס‬33:24bBe 28

26

30:33a‫ ;ס‬33:25aBe

‫ ׃‬31‫ לחמור‬30‫ ושוט ומשא‬29‫[פוא‬..]

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

21

33:24b

[....]‫[ת הנח‬..]‫[יום ה‬.] 27

12

33:23a

14

20

20

22a

.…{Íçã Āæs ¿ðx

30:31a‫ ;ס‬33:23aBe

19

ßÚçÂ? …ÎðÃæx {z ÄÓx âÔã .10ßçã 33:22b

11

18

21b

33:22a

‫׃‬9 ‫ פניך‬8‫[יך‬..] 7[…]‫ טוב לח‬6 ‫כי‬

17

> ¿ćà .üê âÝ ß Õáý

[...] ‫אל תשלט בך כל‬

15

21a

33:21b

30:30a‫ ;ס‬33:22aBe

16

20d

33:21a

‫ עודך חי ונשמה בך׃‬3[..] 5

33

33:25a

¿çðÓ{

tuam: NVulg. tua. [.]‫תת‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתן‬. ‫[ם‬.‫]מ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מום‬. [..]‫בכ‬: Marcus: [‫ ;בכ]  בודך‬Segal: [‫ ;ב]כבודך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [….]‫בכ‬. ? ¿ćãÎã: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćãÎã. ‫מספר‬: Segal: ‫ ;מספר‬Ben-Ḥayyim: ‫מספר‬. ‫מצער‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מצער‬. ‫}ימי{ך‬: Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ימיך‬. ? ¿çÚçã: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿çÚçã. ‫[יום‬.]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ביום‬. ‫[ת‬..]‫ה‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המות‬. [….]‫הנח‬: Marcus: [‫ ;הנח]   ל נחלה‬Segal: [‫ ;הנח]ל נחלה‬Ben-Ḥayyim: […] [‫הנח]ל‬. ‫[פוא‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מספוא‬. ‫ומשא‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומשא‬. ‫לחמור‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לחמור‬. ¿LÓÎý{: W ¿LÓÎý.

¿LÓÎý{ [233r. a] ÀĀêÝ > .ÁüäÑà

32

25a

420

SIR 33:25b – 33:29b

Vulg.

LXX 33:25b

panis et disciplina et opus servo 33:26a

operatur in disciplina et quaerit requiescere3 33:26b

laxa manus illi et quaerit libertatem 33:27ab+

iugum et lorum curvant collum + durum11 et servum inclinant operationes adsiduae12+ 33:28a

servo malivolo tortura et conpedes16 33:28b

mitte illum in operatione18 ne vacet 33:29

multam enim malitiam docuit otiositas 33:30a

in opera constitue eum sic enim condecet illi22 33:30b

quod si non obaudierit grava24 illum conpedibus25

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

30/33:33b/25b

ἄρτος καὶ παιδεία καὶ ἔργον οἰκέτῃ. 30/33:34a/26a

ἔργασαι ἐν παιδείᾳ4, καὶ εὑρήσεις ἀνάπαυσιν· 30/33:34b/26b

ἄνες χεῖρας αὐτῷ, καὶ ζητήσει ἐλευθερίαν. 30/33:35a/27a

ζυγὸς καὶ ἱμὰς τράχηλον κάμψουσιν, 30/33:35b/27b

καὶ οἰκέτῃ κακούργῳ στρέβλαι καὶ βάσανοι· 30/33:36/28a

ἔμβαλε αὐτὸν εἰς ἐργασίαν, ἵνα μὴ ἀργῇ, 30/33:37/28b

πολλὴν γὰρ κακίαν ἐδίδαξεν ἡ ἀργία· 30/33:38a/29a

εἰς ἔργα κατάστησον, καθὼς πρέπει αὐτῷ, 30/33:38b/29b

κἂν μὴ πειθαρχῇ, βάρυνον τὰς πέδας26.

‫מלאכה‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מלאכה‬. [..]‫לע‬: Marcus: [‫ ;לע]  בד‬Segal: [‫ ;לע]בד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..]‫לע‬. operatur in disciplina et quaerit requiescere: NVulg. Operare per servum et invenies requiem. παιδεία: Rahlfs παιδί. The text order of HE differs from Γ: the equivalents of Γ in vv. 36, 37 precede the equivalents in Γ 35ab. [..]‫העב‬: Marcus, Segal: ‫ ;העבד‬Ben-Ḥayyim: ‫העבד‬. ‫יבקש‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יבקש‬. ‫[חת‬.]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נחת‬Segal: ‫ ;נחת‬Beentjes: ‫[חת‬.]. [....]‫יבג‬: Marcus: [‫ ;יבג]  וד בך‬Segal: [‫ ;יבג]ד בך‬Ben-Ḥayyim: […] [‫יבג]ד‬. züÂ: 7h3, 8a1, 9c1, 12h2, 13c1, Mos ÍýüÂ; 10c1, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, W ÍþÙüÂ. durum: NVulg. >. adsiduae: NVulg. assiduae. [.......]: Marcus: ‫ ;]  על ועבו[ת‬Segal: ‫]על ועבו[ת‬. ‫חוטר‬: Marcus, Beentjes: ‫ ;חוטר‬Segal: ‫ ;חטר‬Ben-Ḥayyim: ‫חוטר‬.

MS B

421 MS E 30:33b‫ ;ס‬33:25bBe

[..]‫ לע‬1‫ומרדות מלאכה‬

2

30:34a‫ ;ס‬33:26aBe 7

MS F

Syr. 33:25b

¿çÑàÎò{ ¿ćäÑà{ À{xüã{ .ÁËÃðà

9

[....]‫ואם נשא ראשו יבג‬

25b

33:26a

‫ עבדך שלא יבקש‬6[..]‫  העב‬5 8 ‫[חת‬.]

30:34b‫ ;ס‬33:26bBe

33

.¿ÑÚæ Íà ƒ ¿ćà{

26a

fzü Āäٍs …s{

26b

33:26b

> .Á{üÐ ¿ð A

10

30:35a‫ ;ס‬33:28aBe 15

‫ תומכו‬14‫ חוטר‬13[.......]

27a

30:35b: 38b(a)‫ ;ס‬33:28bBe

[.......]‫על עבד רע הר‬

17

30:36‫ ;ס‬33:27aBe

27b 33:27a

‫ עבדך שלא ימרוד׃‬19[..]‫הע‬ 30:37‫ ;ס‬33:27bBe 20

[......]‫כי הרבה רעה ע‬

}Îáò .xüäæ ¿ćàx f‚ËÃð A

28a

33:27b

> ÀĀþ? ÚA Âx À¾ÅÎéx âÔã ËÃï .21¿çáÔÂ

28b

33:30a

> ¿çÞÙs{ €ÍÚÔáýs fÍà ¿ćà{x .23‚ĀÚÃÂ

29a

33:30b

> 27 ¿Æés fßà ñäý ¿ćàs{ .€z{ăÎés

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

‫תומכו‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תומכו‬. malivolo tortura et conpedes: NVulg. malevolo tortura et compedes. [.......]‫הר‬: Marcus: [‫ ;הר]  ב אסוריו‬Segal: [‫ ;]מהפכת ויסורים‬Ben-Ḥayyim: [… ..]‫הרב‬ operatione: NVulg. operationem. [..]‫הע‬: Marcus: [‫ ;העב]ד‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;העבד‬Beentjes: [.]‫העב‬. [......]‫ע‬: Marcus: [‫ ;עו]  שה עלצה‬Segal: [‫ ;עו]שה בטלה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [.…]‫עו‬. ¿çáÔÂ: 13c1 ¿ÚáÔ (error). illi: NVulg. illum. ‚ĀÚÃÂ: 13c1 zĀÚà(error). grava: NVulg. curva. conpedibus: NVulg. compedibus. τὰς πέδας: Rahlfs τὰς πέδας αὐτοῦ. ¿ćàs{: 7h3 ¿ćà …s{.

29b

422

SIR 33:30a – 33:33b

Vulg.

LXX 33:30c

et non amplifices super1 omnem carnem

30/33:38c/30a

καὶ μὴ περισσεύσῃς ἐπὶ πάσῃ σαρκὶ

33:30d

30/33:38d/30b

verum sine iudicio nihil facias + grave+

καὶ ἄνευ κρίσεως μὴ ποιήσῃς μηδέν.

33:31a

30/33:39a/31a

si est tibi servus11 sit tibi quasi anima tua12 33:31c

quoniam in sanguine animae parasti eum18 33:31b

quasi fratrem sic eum tracta

Εἰ ἔστιν σοι οἰκέτης, ἔστω ὡς σύ, 30/33:39b/31b

ὅτι ἐν αἵματι ἐκτήσω αὐτόν· 30/33:39c/32a

εἰ ἔστιν σοι οἰκέτης, ἄγε αὐτὸν ὡς ἀδελϕόν, 30/33:39d/32b

ὅτι ὡς ἡ ψυχή σου ἐπιδεήσεις αὐτῷ· 33:32, 33a

si laeseris illum31 +iniuste32+ 33 et extollens discesserit quem quaeres33 33:33b

et39 in qua via quaeras40 illum + nescis+ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

30/33:40a/33a

ἐὰν κακώσῃς αὐτὸν καὶ ἀπάρας ἀποδρᾷ, 30/33:40b/33b

ἐν ποίᾳ ὁδῷ ζητήσεις αὐτόν;

et non amplifices super: NVulg. sed non immoderate in. [..]: Marcus: ‫ ;אל‬Segal: ‫ ;ואל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. ‫[תר‬..]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תותר‬Segal, Beentjes: ‫תותר‬. ‫כל‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. ‫אדם‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ÿæs: 7h3 ÿçáÝ. ‫ובלא‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובלא‬. ‫[פט‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫משפט‬. [..........]: Marcus: [‫ ;]  אל תעש דבר‬Segal: [‫]אל תעש דבר‬. ΋: 11c1 ΋ âÝ. servus: NVulg. servus unicus. tua: NVulg. tua, quoniam sicut te indigebis illo. Si est tibi servus unicus. [‫ד‬..]: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אחד‬Segal: ‫אחד‬. ‫]…[ך‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עבדך‬. [...]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[הי‬Segal: ‫ ;]י[הי‬Beentjes: ‫[הי‬.]. [....‫]כ‬: Marcus: [‫ ;כ]  נפשך‬Segal: [‫ ;כ]מוך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]‫כ‬. À{Íæ ‚ÎÝs: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, W, Mos ‚ÎÝs À{Íæ; 13c1 (error) > À{Íæ. quoniam in sanguine animae parasti eum: NVulg. ne in sanguinem animae tuae irascaris. ‫[ש‬..]‫ב‬: possibly ‫ ;בנפשך‬Marcus, Segal: ‫ ;במשף‬Ben-Ḥayyim: ‫במשף‬. [.........]: Segal: [‫]חסרונו‬. âÔã: 7h3 ƒÎÔã. ßæüéÎÐ: 13c1 ¿æüéÎÐ (error).

MS B

423 MS E 30:38c(b)‫ ;ס‬33:30aBe

‫ ׃‬5‫ אדם‬4 ‫ על כל‬3‫[תר‬..] 2[..] 30:38d(c)‫ ;ס‬33:30bBe 9

[..........] 8‫[פט‬..] 7‫ובלא‬

30:39a‫ ;ס‬33:31aBe

[....‫ ]כ‬15[...] 14 ‫[ך‬...] 13[‫ד‬..]

16

30:39b‫ ;ס‬33:31bBe 20

[.........] 19‫[ש‬..]‫כי ב‬

30:39c‫ ;ס‬33:31cBe 26

[...]‫ חש‬25‫[ח‬..] 24‫ עבדך‬23[…] 30:39d‫ ;ס‬33:31dBe

[......] 28[..]‫ תק‬27 ‫[ל‬..]

29

30:40a‫ ;ס‬33:32aBe 37

‫ ואבד‬36‫ יצא‬35[..]‫ אם ענ‬34[..]

30:40b‫ ;ס‬33:32bBe 42

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

[.........] 41‫באיזה‬

MS F

Syr.

33

33:30c

.6ÿæs âÝ âï ¿çÝz èÙx ¿ćà

30a

33:30d

.10΋ ËÃï ¿ćà f¿éÎäç ¿ćàx{

30b

33:31a

{z ËÐ …s ‚ÎÝs f‚ËÃï A .17À{Íæ

31a

33:31b

.22ßæüéÎÐ ¿çÝz f‚ÎÝsx 21âÔã

31b

33:31c

f‚ÎÐs ßÙs ‚ËÃï A {z ËÐ …s .€ÍÚÂÎþÐ

32a

33:31d

.ßþóæx ¿ćãË ŽĀݏ

¿ćà{

32b

âÔã .˾æ

33a

> ¿Ð{ ÁËÙ¾Â{

33b

30

33:32

ŒÎóæ> f€zÎÚòüӏ …sx

38

33:33

.€zÎÚÑÞý

[…]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אחד‬. ‫עבדך‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עבדך‬. ‫[ח‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כאח‬. [..]‫חש‬: Marcus: [‫ ;חשב]  הו‬Segal: [‫ ;חשבה]ו‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;חשב]הו‬Beentjes: [..]‫חשב‬. ‫[ל‬.]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ל‬Segal: ‫]וא[ל‬. [..]‫תק‬: Marcus: ‫ ;תקנא‬Segal: ‫ ;תקנא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תקנא‬. [......]: Marcus: [‫ ;ב]  דמי נפשך‬Segal: [‫ ;ב]דם נפשך‬Ben-Ḥayyim: [… ..]‫ ;ב‬Beentjes: [….]‫ב‬. ¿ćà{: W ¿ćà. illum: NVulg. eum. iniuste: NVulg. iniuste, in fugam convertetur. et extollens discesserit quem quaeres: NVulg. et, si surgens discesserit. [..]: Marcus, Segal, Beentjes: ‫ ;כי‬Ben-Ḥayyim: ‫כי‬. [..]‫ענ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עניתו‬. ‫יצא‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יצא‬. ‫ואבד‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואבד‬. âÔã: 7h3 ƒÎÔã. et: NVulg. >. quaeras: NVulg. quaeres. ‫באיזה‬: Marcus, Segal, Beentjes: ‫באיזה‬. [.........]: Marcus: [‫ ;ד]  רך תמצאהו‬Segal: [‫ ;ד]רך תבקשנו‬Ben-Ḥayyim: […] [..]‫ ;ד‬Beentjes: [..…]‫ד‬. ¿Ð{: 11m5 ÍЍ{s; 17a4, 17a5, W, Mos ¿Ð{s.

43

424

SIR 34:1a – 34:7a

Vulg.

LXX 34:1a

31/34:1a

Κεναὶ ἐλπίδες καὶ ψευδεῖς ἀσυνέτῳ ἀνδρί,

vana spes et mendacium insensato viro1 34:1b

31/34:1b

καὶ ἐνύπνια ἀναπτεροῦσιν ἄϕρονας.

6

et somnia extollunt inprudentes

34:2a

quasi qui adprehendit10 umbram et persequitur ventum

31/34:2a

ὡς δρασσόμενος σκιᾶς καὶ διώκων ἄνεμον

34:2b

31/34:2b

οὕτως ὁ ἐπέχων ἐνυπνίοις·

sic et qui adtendit11 ad visa mendacia12 34:3a

31/34:3a

τοῦτο κατὰ τούτου ὅρασις ἐνυπνίων,

hoc secundum hoc visio somniorum 34:3b 16

ante faciem hominis similitudo hominis

31/34:3b

κατέναντι προσώπου ὁμοίωμα προσώπου.

34:4a

31/34:4a

ἀπὸ ἀκαθάρτου τί καθαρισθήσεται;

ab inmundo17 quid mundabitur 34:4b

31/34:4b

καὶ ἀπὸ ψευδοῦς τί ἀληθεύσει;

et a mendace quid verum dicetur 34:5ab+

divinatio erroris21 et auguria mendacia22 +et somnia malefacientium23 vanitas est+

31/34:5a

μαντεῖαι καὶ οἰωνισμοὶ καὶ ἐνύπνια μάταιά ἐστιν,

34:6a

et sicut parturientis cor +tuum+25 fantasiam26 patitur

31/34:5b

καὶ ὡς ὠδινούσης ϕαντάζεται καρδία·

34:6b

31/34:6a

ἐὰν μὴ παρὰ ὑψίστου ἀποσταλῇ ἐν ἐπισκοπῇ,

nisi ab Altissimo fuerit emissa visitatio 34:6c

31/34:6b

μὴ δῷς εἰς αὐτὰ τὴν καρδίαν σου·

ne dederis in illis cor tuum 34:7a

multos enim errare fecerunt somnia 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

31/34:7a

πολλοὺς γὰρ ἐπλάνησεν τὰ ἐνύπνια,

mendacium insensato viro: NVulg. mendax viro insensato. ‫[יק‬.]: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ריק‬Segal: ‫ריק‬. [.....]‫תד‬: Segal: [‫ ;תדר]ש‬Ben-Ḥayyim: [‫תדר]ש‬. ‫[לת‬..]‫ת‬: Marcus: ‫[ת חלת‬..]; Segal: ‫ ;ת]ו[חלת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תוחלת‬Beentjes: ‫תוחלת‬. [‫כז]ב‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כזב‬. inprudentes: NVulg. imprudentes. [….]‫[חל‬.]: Marcus, Segal: ‫ ;וחלומות‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וחלומות‬Beentjes: ‫וחלומות‬. À{ËÐ: W À{ËÐ{. ÀĀúÙüé: 12h2 ÀÎúÙüé (error). adprehendit: NVulg. apprehendit. adtendit: NVulg. attendit. mendacia: NVulg. noctis. ¿Úáàx: 9c1 ¿Úáà[]. ¿ćäáÐ{ À{ÏÐ: 12h2 À{ÏÐ{ ¿ćäáÐ.

425 MS E ‫ס‬

31:1a ; 34:1a 5

Syr.

Be

34:1a

> fÀÎúÙüé ¿ðÂx > .ÀÎÂËÝ ÒÞþã

1a

.dd9ÀĀúÙüé 8À{ËÐ f¿ćäáÐ{

1b

.¿òÎï }üóã{ ¿ćááÓ ËÚÐsx ÿæs ßÙs

2a

[‫ כז]ב‬4‫[לת‬..]‫ ת‬3[.....]‫ תד‬2‫[יק‬.] ‫ס‬

34

Be

31:1b ; 34:1b

34:1b

// [...........] [....]‫[חל‬.] 7

34:2a

34:2b

> > ¿çÝz > {z .13¿Úáàx À{ÏÑà èäÙÍãx èã

2b

34:3a 15

k¿Úáàx

¿ćäáÐ{ À{ÏÐ {z ¿çÝz

3a

? ÀÎãx ¿ò{‹üò âÃùÎàx .¿òsx

3b

14

34:3b

34:4a

.ÀÎÝ| ûóæ

Íäï ÿٍ èã{

18

4a

34:4b

¿ÝÏæx

¿ÂËÝ

ÎçA ã {s

4b

? âÝ e¿ćãø? ù{ A ¿þÑæ

5a

.ÍÃà è㏠f…{Íà èäÙÍãx{

5b

? ÛçÃýÎÑ ¿ðÔäà Ëúòs ÀÍàs „Ëù èã …s{ m¿Úáà

6a

20

19

34:5a

? .ÀÎÚðÓ f¿äáÐ{

24

34:5b

34:6a 27

34:6b

.ßÃà …{Íà ƒ ¿ćà

6b

? ? m¿Ð{s ÎðÓ ¿ćäáÑÂx üÚÅ À¾ÚÆé

7a

34:7a 28

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

¿Úáàx: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos >. hominis: NVulg. faciei. inmundo: NVulg. immundo. Íäï: 9m1 Íáäï; 10m1 z[]ˆ. ÎçA ã {s: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, W, Mos Îçã{. ¿ÂËÝ: 8a1 ¿ÂüÝ (error). divinatio erroris: NVulg. Divinationes. mendacia: NVulg. >. malefacientium: NVulg. >. ? ? ¿ćãø? ù{: 12h2 ¿ćã{øù{ (error); CB ¿ćãøù{. A + + tuum : NVulg. >. fantasiam: NVulg. phantasias. ? ? ÛçÃýÎÑÂ: 9m1, 11c1, 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2 ÛÃýÎÑÂ. ¿Ð{s: 19-11m7 ¿Ð{¾Â.

426

SIR 34:7b – 34:15

Vulg.

LXX 34:7b

31/34:7b

καὶ ἐξέπεσαν1 ἐλπίζοντες ἐπ᾿ αὐτοῖς.

et exciderunt sperantes in illis 34:8a

31/34:8a

ἄνευ ψεύδους συντελεσθήσεται νόμος,

3

sine mendacio consummabitur verbum

34:8b

31/34:8b

καὶ σοϕία στόματι πιστῷ τελείωσις.

et sapientia in ore fidelis conplanabitur4 34:9a+b +

+ 5

qui non temptatus est quid scit expertus cogitavit multa6

vir in multis

31/34:9a

᾿Ανὴρ πεπλανημένος ἔγνω πολλά,

34:9c

31/34:9b

καὶ ὁ πολύπειρος ἐκδιηγήσεται σύνεσιν·

et qui multa didicit7 enarrabit intellectum8 34:10a

31/34:10a

ὃς οὐκ ἐπειράθη, ὀλίγα οἶδεν,

qui non est expertus pauca recognoscit 34:10b 11

qui autem in multis factus est multiplicabit malitiam12

31/34:11a/10b

ὁ δὲ πεπλανημένος πληθυνεῖ πανουργίαν.

34:12α

31/34:12a/11a

πολλὰ ἑόρακα13 ἐν τῇ ἀποπλανήσει μου,

multa vidi errando 34:12β

31/34:12b/11b

καὶ πλείονα τῶν λόγων μου σύνεσίς μου·

14

et plurimas verborum consuetudines

34:13aα

aliquotiens17 usque ad mortem periclitatus sum

31/34:13a/12a

πλεονάκις ἕως θανάτου ἐκινδύνευσα

34:13aβb 18

+

+19

horum causa et liberatus sum gratia Dei

31/34:13b/12b

καὶ διεσώθην τούτων χάριν.

34:14ab+

spiritus timentium Deum quaeretur 20 +et in respectu illius benedicentur 21+

31/34:14/13a

πνεῦμα ϕοβουμένων κύριον ζήσεται·

34:15ab+ +

spes enim illorum in salvantem illos et oculi Dei in diligentes se+ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

31/34:15/13b

ἡ γὰρ ἐλπὶς αὐτῶν ἐπὶ τὸν σῴζοντα αὐτούς.

ἐξέπεσαν: Rahlfs ἐξέπεσον. Text emendation by Ziegler. Îáùs{: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 Îáùs ¿ćà{ (error); 11m2 Îáùs. A verbum: NVulg. verbum legis. fidelis conplanabitur: NVulg. fideli consummatio. + qui non temptatus est quid scit+: NVulg. >. in multis expertus cogitavit multa: NVulg. qui peregrinatus est, multa didicit. didicit: NVulg. expertus est. intellectum: NVulg. scienter. „ËäáÞà: 7h3, 8a1, 9c1 „Ëã âÞà; 9m1, 10c1, 11c1, 13c1, W „Ëã âÝ; 12h2, Mos „ËäáÝ. > ¿ćàx: 13a1 Ûêæx (error). Ûêæ in multis factus: NVulg. peregrinatus.

427 MS E

Syr.

34

34:7b

? 2 .…{ÍÚáÚÃþ Îáùs{ A

7b

? fÀÍÔÐ Í ĀÚàx Á¾Â .ÀÍàs ¿ï A

8a

34:8a

34:8b

? ïx > .¿çäÙzĀã ¿Úáá f¿ćàÎ ÀĀäÞÐx âÔã

8b

34:9a

.ÛÆé> f¿úÃæ ¿ćäÚÞÐ ÁüÃÅ A

9a

> .ÀøÂ> 9„ËäáÞà füþÝx{ [233r. b]

9b

> ¿ćàx Ûêæ

10

.ÀĀäÞÐ ÛÆés Ûêæx{

11

34:9b

34:10

mˆËÙ {z âÚáù

10

34:11

34:12a

> ÛÆé> > ËÝ ĀÙÏÐ .ĀÚêæ

12a

? ÀÎ‹

12b

? ? > ÀÎäà À¾ÚÆé mĀÚÔã ÀĀçÂ|

13a

> .èÙzĀáÔã ĀÙøòs{

13b

34:12b

? .16üÃï Ûáï fÀ¾ÚÆé

15

34:13a

34:13b

34:14

> > €zÎáÐxx ? .¿Ùüã ËÃï ¿çÚ‹

14

> fzüÃé {z ux âÔã .Œüò{

15

34:15

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

multiplicabit malitiam: NVulg. multiplicat astutiam. ἑόρακα: Rahlfs ἑώρακα. Text emendation by Ziegler. plurimas verborum consuetudines: NVulg. plurima verba intellexi. ? ? ÀÎ‹: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, W, Mos ÀÎ‹{; 13c1 ÀÎ‹. üÃï Ûáï: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos Ûáï üÃï. aliquotiens: NVulg. aliquoties. horum causa et: NVulg. et horum causa. gratia +Dei+: NVulg. >. Deum quaeretur: NVulg. Dominum vivet. benedicentur: NVulg. benedicetur.

428

SIR 34:16a – 34:23a

Vulg.

LXX 34:16abα

qui timet Dominum nihil trepidabit et non pavebit

31/34:16a/14a

ὁ ϕοβούμενος κύριον οὐδὲν εὐλαβηθήσεται

34:16bβ

31/34:16b/14b

καὶ οὐ μὴ δειλιάσει , ὅτι αὐτὸς ἐλπὶς αὐτοῦ. 1

quoniam ipse est spes eius 34:17

31/34:17/15a

ϕοβουμένου κύριον2 μακαρία ἡ ψυχή·

timentis Dominum beata est anima eius 34:18

ad quem respicit et quis est fortitudo eius

31/34:18/15b

τίνι ἐπέχει; καὶ τίς αὐτοῦ στήριγμα;

34:19a

31/34:19a/16a

οἱ ὀϕθαλμοὶ κυρίου ἐπὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτόν,

oculi Domini super timentes eum 34:19b

protector potentiae firmamentum virtutis

31/34:19b/16b

ὑπερασπισμὸς δυναστείας καὶ στήριγμα ἰσχύος,

34:19c

tegimen ardoris et umbraculum meridiani

31/34:19c/16c

σκέπη ἀπὸ καύσωνος καὶ σκιὰ5 ἀπὸ μεσημβρίας,

34:20a 7

et precatio offensionis et adiutorium casus

31/34:19d/16d

ϕυλακὴ ἀπὸ προσκόμματος καὶ βοήθεια ἀπὸ πτώσεως,

34:20b

31/34:20a/17a

ἀνυψῶν ψυχὴν καὶ ϕωτίζων ὀϕθαλμούς,

exaltans animam et inluminans9 oculos 34:20c

31/34:20b/17b

ἴασιν διδοὺς ζωῆς11 καὶ εὐλογίαν.

dans sanitatem vitam10 et benedictionem

34:21a 14

immolans ex iniquo oblatio est maculata

31/34:21/18a

Θυσιάζων ἐξ ἀδίκου προσϕορὰ μεμωμημένη,

34:21b, 22+, 23aα

et non sunt beneplacitae subsannationes15 iniustorum 22 +Dominus solus sustinentibus se in via veritatis et iustitiae+ 23 dona iniquorum

31/34:22/18b

καὶ οὐκ εἰς εὐδοκίαν δωρήματα ἀνόμων.

34:23aβ

non probat Altissimus16 in oblationibus17 iniquorum 1 2 3 4 5 6 7 8 9

31/34:23a/19a

οὐκ εὐδοκεῖ ὁ ὕψιστος ἐν προσϕοραῖς ἀσεβῶν

δειλιάσει: Rahlfs δειλιάσῃ. Text emendation by Ziegler. κύριον: Rahlfs τὸν κύριον. > âÐxx{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos âÐxx. Îçã: A 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos èã. σκιὰ: Rahlfs σκέπη. ¿æĀêã{: 8a1 {z ¿çÙøóã{. et precatio: NVulg. custodia. {z: 8a1 >. inluminans: NVulg. illuminans.

429 MS E

Syr.

34 16a 16b

34:17

> > fÀÍà¾ćà 3âÐxx{ .ÍÐ{üà ÍÚÂÎÓ

17

.¿ÝÎäé> Íà À{z Îçã{ eâݏs 4Îçã A A âï A

18

34:18

34:19a

? ? ï .€z{Ëà A …{ÍáÝ âï f¿Ùüãx €zÎçÚï

19a

> fèÆã{ > .¿Â {z ¿çáÝ{{ Œüò{

19b

> mÀ¾çé èã 6¿æĀêã{ .¿ÃÂËáð èã ¿ù{üò{

19c

34:19b

34:19c

34:19d

> èã ßäé{ fÀÎÑã èã 8{z ¿çÂ|Îþã{ .âóäàx

19d

34:20a

? :¿çÚïx ÁzÎæ{ ¿Ãàx À{ËÐ

20a

? ÀÎÚés{ mÀĀÝăÎÂ{ ¿ÚÐx

20b

34:20b 12

34:20d

? ? .d.èُ¾æ ¿úÙx| âï f¿óïs

13

èÙÍáÝ èÚàz

20c+

34:21

? ïx ? ? ¿ćàÎïx f¿ćàÎ > .èÚæs …{zÎáï A

21

e…{ÍÚçÂăÎù èÚáÃùĀã ¿ćà{

22

34:22

34:23a

? ? …{zÎáð .¿ÚÔÐx ÀÍàs ¿Â‹> üÚÅ ¿ćà

10 11 12 13 14 15 16 17

vitam: NVulg. vitae. ζωῆς: Rahlfs ζωὴν. Text emendation by Ziegler according to Peters. ÀĀÝăÎÂ{: 12h2 ÀĀݍÎÂ{. èÙÍáÝ: 7h3 èÙÍàÎÝ. 34:21a: NVulg. Immolantis ex iniquo, oblatio maculata. subsannationes: NVulg. hostiae. Altissimus: NVulg. Altissimus nec respicit. oblationibus: NVulg. oblationes.

23a

430

SIR 34:23b – 34:30a

Vulg.

LXX 34:23b

31/34:23b/19b

οὐδὲ ἐν πλήθει θυσιῶν ἐξιλάσκεται ἁμαρτίας.

nec in multitudine sacrificiorum eorum propitiabitur peccatis 34:24b

quasi qui victimat filium in conspectu patris sui

31/34:24a/20a

θύων υἱὸν ἔναντι τοῦ πατρὸς αὐτοῦ

34:24a

31/34:24b/20b

qui offert sacrificium ex substantia pauperum

ὁ προσάγων θυσίαν ἐκ χρημάτων πενήτων.

34:25a

31/34:25a/21a

ἄρτος ἐπιδεομένων ζωὴ πτωχῶν,

panis egentium vita pauperis2 est 34:25b

31/34:25b/21b

ὁ ἀποστερῶν αὐτὴν ἄνθρωπος αἱμάτων.

qui defraudat illum homo sanguinis3 34:26ab

qui aufert +in sudore+ panem +quasi+ qui occidit proximum suum

31/34:26/22a

ϕονεύων τὸν πλησίον ὁ ἀϕαιρούμενος ἐμβίωσιν,

34:27

qui6 effundit sanguinem et7 qui fraudem facit mercedem8 mercennario

31/34:27/22b

καὶ ἐκχέων αἷμα ὁ ἀποστερῶν μισθὸν μισθίου.

34:28a

31/34:28a/23a

εἷς οἰκοδομῶν, καὶ εἷς καθαιρῶν·

unus aedificans et unus destruens 34:28b

τί ὠϕέλησαν πλεῖον ἢ κόπους;

quid prodest illis nisi labor 34:29a

34:29b

34:30a

qui baptizatur a mortuo et iterum tangit illum12

3 4 5 6

31/34:29b/24b

τίνος ϕωνῆς εἰσακούσεται ὁ δεσπότης;

cuius vocem exaudiet Deus

2

31/34:29a/24a

εἷς εὐχόμενος, καὶ εἷς καταρώμενος·

unus orans et unus maledicens

1

31/34:28b/23b

¿ćà ‰s{: 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćà{. pauperis: NVulg. pauperum. sanguinis: NVulg. sanguinis est. > ¿ćáÝx{: 13c1 ¿çÝx{ (error). züÃÐ: 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos züÃÑà. A qui: NVulg. et.

31/34:30a/25a

βαπτιζόμενος ἀπὸ νεκροῦ καὶ πάλιν ἁπτόμενος αὐτοῦ,

431 MS E

Syr.

34

.…{Íà ûÃý> …{ÍÚçÂăÎùx À¾ÅÎê 1¿ćà ‰s{

23b

34:23b

34:24a

> m€zÎÂs „Ëù Áü ëÞæx ÿæs ßÙs

24a

? > > ¿çÝz .¿çÞêãx èã ¿çÎù uüúãx èã

24b

34:24b

34:25a

? ? fÁËêÐx ¿ćäÑà …{ÍÚÚÐ .¿çÞêãx

25a

> ¿ćãx Ëýs > > .¿ÚÝ| f…{Íçã Íà 4¿ćáÝx{

25b

? > .€zÎêÞæ üÙ> 5züÃÐ âÔùx A

26a

34:25b

34:26a

34:27a

> > ¿ćãx Ëýsx{ .ÏáÅ> ÀÍà¾ćà f¿ÚÝ|

26b+

34:27b

> .9ÍÙü åáÓ> fÁüÚÅsx ÁüÅs åáÓx

27a

34:27c

> {z{ .¿þÚA  ¿çïÎò âÃúã

27b+

34:28a

.10Āé> ¿æüÐs{ f¿çÂ> ËÐ

28a

.¿úÙüé ¿ćáäï ¿ćàs fÎÚæzs ¿çã

28b

> ¿æüÐs{ f‚üÃã ËÐ

29a

> :ÀÍàs ñäþæ …{ÍÙ㏠èã èãx [233r. c] ¿ćáúÂ

29b

34:28b

34:29a

.ÕÚáã

11

34:29b

34:30a

> mÍà uüù> ßòz{ lÀĀÚã èã ¿Ñéx

7 8 9 10 11 12

et: NVulg. >. mercedem: NVulg. >. ÍÙüÂ: 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÍÙüÃà. > 13c1 ÁĀé (error). Āé: ¿æüÐs{: 13a1 èÙüÐs{. illum: NVulg. eum.

30a

432

SIR 34:30b – 35:5b

Vulg.

LXX 34:30b

31/34:30b/25b

τί ὠϕέλησεν ἐν τῷ λουτρῷ αὐτοῦ;

quid proficit lavatione1 illius 34:31aα

31/34:31a/26a

οὕτως ἄνθρωπος νηστεύων ἐπὶ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτοῦ

2

sic homo qui ieiunat in peccatis suis 34:31aβ

31/34:31b/26b

καὶ πάλιν πορευόμενος καὶ τὰ αὐτὰ ποιῶν·

et iterum4 eadem faciens 34:31bα

31/34:31c/26c

τῆς προσευχῆς αὐτοῦ τίς εἰσακούσεται;

quid6 proficit humiliando se 34:31bβ

31/34:31d/26d

καὶ τί ὠϕέλησεν ἐν τῷ ταπεινωθῆναι αὐτόν;

orationem illius quis exaudiet

Vulg.

LXX 35:1

qui conservat legem multiplicat orationem8

32/35:1/1a

Ὁ συντηρῶν νόμον πλεονάζει προσϕοράς,

35:2a 9

sacrificium salutare adtendere mandatis

MS B

32/35:2/1b

θυσιάζων σωτηρίου ὁ προσέχων ἐντολαῖς. 32/35:3/2a

ἀνταποδιδοὺς χάριν προσϕέρων σεμίδαλιν,

10

32/35:4/2b

καὶ ὁ ποιῶν ἐλεημοσύνην θυσιάζων αἰνέσεως.

11

35:2b 15

et discedere ab omni iniquitate

32/35:5a/3a

εὐδοκία κυρίου ἀποστῆναι ἀπὸ πονηρίας,

35:3

et deprecatio16 recedere ab iniustitia 1 2 3 4 5 6 7 8 9

32/35:5b/3b

καὶ ἐξιλασμὸς ἀποστῆναι ἀπὸ ἀδικίας.

lavatione: NVulg. lavatio. in: NVulg. pro. âï: 7h3, 8a1, 10c1, 11c1, 12h2, W, Mos èã. iterum: NVulg. iterum vadens et. > > 7a1 (error); 7h3, 8a1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ËÃï. üÃï: quid: NVulg. Aut quid. > 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 13a1, 13c1, W, Mos „‹x. „s‹x: orationem: NVulg. oblationes. salutare adtendere: NVulg. salutare est attendere.

433 MS E

Syr.

34

34:30b

.zÎÑêã èã Ûæzs ¿çã

30b

? 3 > €z{ÍÔÐ âï „s‹x{

31a

> > ßòz{ f…{Íà 5üÃï

31b

.ñäý> ÎçA ã fzÎà‹

31c

> Ûæzs ¿çã {s .7„s‹x

31d

34:31a

34:31b

34:31c

34:31d

Syr.

35

35:1

ĀÚÆés m¿éÎäç ÄÙĀÝx „Ë㠏ËÃï …s A A .¿çÑàÎò

1

35:2

> > f¿æËùÎò üÔæx{ .ÍÐ{üà ÍÚÂÎÓ

2

> f¿Ã > ? Ó> ¿ćáÂ? ÎÐ .¿çÎù uüúãx è㠿㍠A

3

35:3

35:4

> d14¿éÎäæ üÔæ

fÀÎúÙx|

13

> ËÃïx

12

4

35:5a

.ÿÚA Âx âÝ èã ¿Ôêäà fÀÍàsx ÍçÚ‹

5a

35:5b

.¿çéx A ËÃï A

10 11 12 13 14 15 16 17

NVulg. 35:4a Qui retribuit gratiam, offert similaginem. NVulg. 35:4b et, qui facit eleemosynam, offert sacrificium laudis. > ËÃïx: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ËÃïx{. ÀÎúÙx|: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀùx|. ¿éÎäæ: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W + {z. et discedere ab omni iniquitate: NVulg. 35:5a Beneplacitum est Domino recedere ab iniquitate. deprecatio: NVulg. deprecatio pro peccatis. ¿ćàx: 10m3, 11m6 ¿ćà{.

¿ćàx fßáÚÐA ÛáÝ{ A

17

5b

434

SIR 35:6 – 35:12a

Vulg.

LXX

MS B

35:6

32/35:6/4a

non apparebis ante conspectum Dei1 vacuus

μὴ ὀϕθῇς ἐν προσώπῳ κυρίου κενός·

35:7

32/35:7/4b

πάντα γὰρ ταῦτα χάριν ἐντολῆς.

haec enim omnia propter mandatum Domini3 fiunt 35:8a

oblatio iusti inpinguat5 altare 35:8b 6

et odor suavitatis est in conspectu Altissimi 35:9a

sacrificium iusti acceptum est 35:9b

et memoriam eius non obliviscetur Dominus 35:10a 9

bono animo gloriam redde Deo 35:10b

et non minuas primitias manuum tuarum 35:11a

in omni dato hilarem fac vultum tuum 35:11b

et in exultatione13 sanctifica decimas tuas 35:12a

da Altissimo secundum datum eius

32/35:8a/5a

προσϕορὰ δικαίου λιπαίνει θυσιαστήριον, 32/35:8b/5b

καὶ ἡ εὐωδία αὐτῆς ἔναντι ὑψίστου. 32/35:9a/6a

θυσία ἀνδρὸς δικαίου δεκτή, 32/35:9b/6b

καὶ τὸ μνημόσυνον αὐτῆς οὐκ ἐπιλησθήσεται. 32/35:10a/7a

ἐν ἀγαθῷ ὀϕθαλμῷ δόξασον τὸν κύριον 32/35:10b/7b

καὶ μὴ σμικρύνῃς ἀπαρχὴν χειρῶν σου. 32:11a‫ ;ס‬35:11aBe

32/35:11a/8a

ἐν πάσῃ δόσει ἱλάρωσον τὸ πρόσωπόν σου 32/35:11b/8b

καὶ ἐν εὐϕροσύνῃ ἁγίασον δεκάτην. 32/35:12a/9a

δὸς ὑψίστῳ κατὰ τὴν δόσιν αὐτοῦ

12

‫…[ם‬....]‫ ה‬11 ‫ בכל מ]ע[שיך‬// 32:11b‫ ;ס‬35:11bBe

‫ובששון הקדש *מעשר**׃‬ ‫*מעשרך **מעשיך‬ 32:12a‫ ;ס‬35:12aBe

‫ לך‬16*‫ ]כמ[תנתו‬15{‫תן לו }ל ֵﭏ‬ 17

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Dei: NVulg. 35:6 Domini. ¿ćà: 8a1 ¿ćà{. Domini: NVulg. Dei. ƒÎÝx: 7h3 âÝx. inpinguat: NVulg. impinguat. suavitatis: NVulg. suavitatis illius. ¿þæüÂx: 7h3 ¿þæs üÂx. ¿ðÓĀæ: 12h2 ¿ðÔæ (error). animo: NVulg. oculo. ñÙ|: 13c1 ñÙ|Āæ (error).

‫*כמתתו‬

435 Syr.

35

35:6

.ĀÙ¾úÙüé €zÎãËù ÀÏЏ 2¿ćà

6

> 4 .dd{z ¿æËùÎò üÔæ> füÚóýx ËÃïx ƒÎÝx âÔã

7

35:7

35:8a

? .…{ÍãÎòx ÀÎà‹ f¿úÙx|x …{ÍÚçÂăÎù

8a

? ï{ > > .èÚïÏ ¿Úäý f…{ÍÙËÃ

8b

.âÃù f¿ÃÓ> 7¿þæüÂx zĀÂzÎã

9a

? .åáðà 8f¿ðÓĀæ ¿ćà e¿úÙx|x …{ÍæüÝ{x{

9b

35:8b

35:9a

35:9b

35:10a

.¿çÞêäà uz fÀĀÃÓ ¿çÚðÂ

10a

35:10b

? .‚ĀÂzÎäÂ

ñÙ| ¿ćà{

10b

? f‚ĀÂzÎã ? ? .ßÚòs …ĄÙÍæ èÙ{Íæ âÞÂ

11a

10

35:11a

35:11b

.ßà ˆüò>

> ¿ćàx èäà ‰|{s À{ËÑÂ{

11b

¿ćã ßÙs fÀÍà¾ćà uz18 .ßà uÍÙx A

12a

14

35:12a

11 12

13 14 15 16 17 18

‫מ]ע[שיך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Segal: ‫ ;מעשיך‬Peters: ‫ ;מ]ע[שיך‬Smend: ‫ ;מעשיך‬Beentjes: ‫[שיך‬.]‫מ‬. ‫[ם‬......]‫ה‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;האר פנים‬Peters: ‫ ;ה]א[ר פנים‬Smend: ‫ ;האר פנים‬Segal: ‫ ;האר פנים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ה]א[ר פנים‬Beentjes: ‫[ים‬...]‫הא‬. exultatione:NVulg. exsultatione. ¿ćàx: 12h2 >. {‫}ל ֵﭏ‬: Schechter/Taylor, Peters: {‫ ;}לאל‬Smend, Ben-Ḥayyim: marg. ‫לאל‬. ‫]כמ[תנתו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Segal: ‫ ;כמתנתו‬Peters: ‫ ;]כ[מתנתו‬Smend: ‫ ;כמתנתו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]כ[מתנתו‬Beentjes: ‫[מתנתו‬.]. ‫כמתתו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫כמתתו‬. In Syr. different text order: 35:13, 12, 14.

436

SIR 35:12b – 35:16b

Vulg.

LXX 35:12b

et in bono oculo ad inventionem fac1 manuum tuarum

MS B 32:12b‫ ;ס‬35:12bBe

32/35:12b/9b

‫ יד׃‬2**‫בטוב עין *ובהשגת‬

καὶ ἐν ἀγαθῷ ὀϕθαλμῷ καθ᾿ εὕρεμα χειρός·

‫*וב}כ{הגשת **וב}כ{הגיש‬ 35:13a

quoniam Dominus retribuens est 35:13b

et septies tantum reddet tibi

32:13a‫ ;ס‬35:13aBe

32/35:13a/10a

‫ הוא‬4‫ אלוה תשלומות‬3 ‫כי‬

ὅτι κύριος ἀνταποδιδούς ἐστιν

32:13b‫ ;ס‬35:13bBe

32/35:13b/10b

‫ושבעתים ישיב* לך׃‬

καὶ ἑπταπλάσια ἀνταποδώσει σοι.

‫*ישלם‬ 32:13b‫ ;ס‬35:13cBe

‫מלוה ייי נותן לאביון‬6 32:13b‫ ;ס‬35:13dBe

7

35:14ab

noli offerre munera prava non enim suscipiet +illa+ 35:15a

et noli inspicere sacrificium iniustum8 35:15b

quoniam Dominus iudex est 35:15c

et non est apud illum gloria personae 35:16a

non accipiet Dominus12 personam in pauperem 35:16b

et precationem15 laesi exaudiet

32/35:14/11a

Μὴ δωροκόπει, οὐ γὰρ προσδέξεται, 32/35:15a/11b

καὶ μὴ ἔπεχε θυσίᾳ ἀδίκῳ· 32/35:15b/12a

ὅτι κύριος κριτής ἐστιν, 32/35:15c/12b

καὶ οὐκ ἔστιν παρ᾿ αὐτῷ δόξα προσώπου. 32/15:16a/13a

οὐ λήμψεται πρόσωπον ἐπὶ πτωχοῦ 32/15:16b/13b

καὶ δέησιν ἠδικημένου εἰσακούσεται·

[….]‫ומי בעל גמולות כי א‬ 32:14‫ ;ס‬35:14aBe

‫אל תשחד כי לא יקח‬ 32:15a‫ ;ס‬35:14bBe

‫ואל תבטח על זבח מעשק׃‬ 32:15c(b)‫ ;ס‬35:15aBe

‫כי אלהי משפט הוא‬ 32:15d(c)‫ ;ס‬35:15bBe

‫ואין עמו משוא פנים׃‬ 32:16a‫ ;ס‬35:16aBe

‫ אל דל‬13‫[נים‬.] ‫לא ישא‬ 32:16b‫ ;ס‬35:16bBe

‫ותחנוני* מצוק ישמע׃‬ ‫*ותחנונים‬

1 2 3 4 5 6 7 8

fac: NVulg. facito. ‫ובהשגת‬: Smend: ‫וכהשגת‬. ‫כי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫כי‬. ‫תשלומות‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תשלומות‬. > 7a1 dittography. ¿ï{üò: Vertical marg. note starts from 13ab; Beentjes: from 16ab. – Cf. Syr. Sir 29:28; Prov 19:17. [….]‫א‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אם הוא‬. inspicere sacrificium iniustum: NVulg. confidere in sacrificio iniusto.

437 Syr.

35

35:12b

.ÀĀ ÁËÙA ¾Â{ fÀĀÃÓ> ¿çÚðÂ

12b

.{z 5¿ï{üò> ¿ï{üò fÀÍàsx âÔã

13a

.ßà ˆüò> {z f…ÎÂă ÎÂă{

13b

35:13a

35:13b

35:12c

> > èã .‰|Îã {z ÀÍà¾ćà m¿çÞêäà üÚÅ uÍÙx A

13c+

35:12d

.{z …s ¿ćàs ¿ï{üò üÚÅ ÎçA ã

13d+

35:14

.âÃúã ¿ćàx âÔã füÐ{Āý ¿ćà

14

35:15a

¿çÎù 9âï âݏ ¿ćà{

15a

> ÀÍàsx âÔã {z ¿çÙA x ËÃï

15b

? .d.11¿ò¾Â Äê㠀zÎãËù ĀÚà{

15c

.¿ÚòÎÔÐx

10

35:15b

35:15c

35:16a

¿çÞêãx zÎà‹ [233v. a] €zÎãËù

¿ćà¾ï

16a

ÛúÚÚïx ÀÎðÂ{

16b

14

35:16b

> ñäý f¿Ð{

9 10 11 12 13 14 15 16

âï: 12h2 > (error). ¿çÎù: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W ¿çÂăÎù. ? ? ¿ò¾Â: CB ¿ò¾Ý (error). Dominus: NVulg. >. ‫[נים‬.]: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;פנים‬Ben-Ḥayyim: ‫פנים‬. ¿ćà¾ï: 13a1 ¿ćáï (error). precationem: NVulg. deprecationem. ? ÛúÚÚïx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÛúÚÚïx.

16

438

SIR 35:17a – 35:21c

Vulg.

LXX 35:17a

non despiciet preces pupilli

MS B 32:17a‫ ;ס‬35:17aBe

32/35:17a/14a

‫לא יטש צעקת* יתום‬

οὐ μὴ ὑπερίδῃ ἱκετείαν ὀρϕανοῦ

‫*אנקת‬ 35:17b

nec viduam si effundat loquellam2 + gemitus+

32:17b‫ ;ס‬35:17bBe

32/35:17b/14b

καὶ χήραν, ἐὰν ἐκχέῃ λαλιάν·

‫ואלמנה כי תרבה* שיח׃‬ ‫*תחבט‬

35:18a

nonne lacrima3 ad maxillam descendit4

οὐχὶ δάκρυα χήρας ἐπὶ σιαγόνα καταβαίνει

35:18b, 19ab+

et exclamatio5 19 a maxilla ascendit6 +et Dominus exauditor delectans7 in illis+

32:19‫ ;ס‬35:18bBe

‫׃‬8‫ואנחה על מרודיה‬

καὶ ἡ καταβόησις ἐπὶ τῷ καταγαγόντι αὐτά;

32:20a‫ ;ס‬35:20aBe

32/35:20a/16a

‫תמרורי רצון הנחה‬

θεραπεύων ἐν εὐδοκίᾳ δεχθήσεται,

35:20b

et precatio10 illius usque ad nubes propinquabit

‫הלא דמעה על לחי תרד‬

32/35:19/15b

35:20a

qui adorat Deum in oblectatione9 suscipietur

32:18‫ ;ס‬35:18aBe

32/35:18/15a

32:20b‫ ;ס‬35:20bBe

32/35:20b/16b

‫*וצעקה** ענן חשתה׃‬

καὶ ἡ δέησις αὐτοῦ ἕως νεϕελῶν συνάψει·

‫*צעקתה **וצעקתיה‬

11

35:21a

oratio humiliantis se13 nubes penetrabit

32:21a‫ ;ס‬35:21aBe

32/35:21a/17a

προσευχὴ ταπεινοῦ νεϕέλας διῆλθεν,

*

‫ חל עם‬14 ‫שועת דל ענן‬ ‫ חלפה‬15‫*עבים‬

35:21b

32/35:21b/17b

καὶ ἕως συνεγγίσῃ, οὐ μὴ παρακληθῇ·

et donec propinquet non conrogabitur17

32:21b‫ ;ס‬35:21bBe

‫**ועד* תגיע לא תנוח׃‬ ‫ **ועד כי תגע לא תנוח׃‬18 ‫*כי‬

35:21c

et non discedet donec aspiciat Altissimus19 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

32/35:21c/18a

καὶ οὐ μὴ ἀποστῇ, ἕως ἐπισκέψηται ὁ ὕψιστος

? 10m2 ¿ćãĀÙx. ¿ćãĀÙx: loquellam: NVulg. loquelam. lacrima: NVulg. lacrimae viduae. descendit: NVulg. descendunt. exclamatio: NVulg. exclamatio eius super deducentem eas. maxilla ascendit: NVulg. maxilla enim ascendunt usque ad caelum. exauditor delectans: NVulg. exauditor non delectabitur. ‫מרודיה‬: Beentjes: incorr. ‫מרודית‬. oblectatione: NVulg. beneplacito. precatio: NVulg. deprecatio.

32:21c‫ ;ס‬35:21cBe

‫לא תמוש עד יפקוד אל‬

439 Syr.

35

35:17a

> ? ÀĀúæs ûÃý .1¿ćãĀÙx ¿ćà

17a

.ñäý> fÀĀáãăsx ÀÎà‹{

17b

35:17b

18

19

35:20a

> .ñäý {z A f¿çÞêãx Íþóæx Áüã

20a

35:20b

? .¿çÝüã ¿ççï

…{zÎà‹{

20b

…{zÎà‹

21a

> fÀÎ Áü㠄Ëù{ m¿ćà¾ï

21b

12

35:21a

? ? èã âðà m¿çÞêãx .¿úáé> ¿ççï

16

35:21b

35:21c

> .ÍÚáï

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

‫וצעקתיה‬: Peters: incorr. ‫צעקתיה‬. ? …{zÎà‹{: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, Mos + ¿çÞêãx; W ÀÎà‹{. humiliantis se: NVulg. humilis. ‫ענן‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ענן‬Peters: >. ‫עבים‬: Ben-Ḥayyim: ‫עבים‬. …{zÎà‹: 11c1 …{zÎà‹{. conrogabitur: NVulg. consolabitur. ‫כי‬: Ben-Ḥayyim: main text: [‫]כי‬. aspiciat Altissimus: NVulg. Altissimus aspiciat. > ŒËÃãx: 10m2 ŒËÃã.

> > ¿ćà ŒËÃãx ¿ćãËï ÁüÃï

20

21c

440

SIR 35:22a – 35:25a

Vulg.

LXX 32/35:22a/18b

καὶ κρινεῖ δικαίοις καὶ ποιήσει κρίσιν.

1

35:22a

et Dominus non longinquabit sed iudicabit iustos et faciet iudicium2

32/35:22b/19a

καὶ ὁ κύριος οὐ μὴ βραδύνῃ

MS B 32:22a‫ ;ס‬35:21dBe

‫ושופט צדק יעשה* משפט׃‬ ‫*עושה‬ 32:22c(b)‫ ;ס‬35:22aBe

‫גם אל* לא יתמהמה‬ ‫*אדון‬

35:22b

et Fortissimus4 non habebit in illis patientiam

32/35:22c/19b

οὐδὲ μὴ μακροθυμήσῃ ἐπ᾿ αὐτοῖς,

32:22d(c)‫ ;ס‬35:22bBe

‫**וכגבור לא* יתאפק׃‬ ‫*מה **וגבור מה יתאפק׃‬

35:22c

ut6 contribulet dorsum ipsorum7

35:23a

et gentibus reddet vindictam 35:23b

donec tollat plenitudinem10 superborum

32/35:22d/20a

ἕως ἂν συντρίψῃ ὀσϕὺν ἀνελεημόνων 32/35:23a/20b

32:22e(d)‫ ;ס‬35:22cBe

‫עד ימחץ מתני* אכזרי‬ ‫*מפני‬ 32:23a‫ ;ס‬35:22dBe

‫ולגוים ישיב נקם׃‬

καὶ τοῖς ἔθνεσιν ἀνταποδώσει ἐκδίκησιν, 32/35:23b/21a

ἕως ἐξάρῃ πλῆθος ὑβριστῶν

32:23c(b)‫ ;ס‬35:23aBe

‫עד יוריש שבט* זדון‬ ‫*שבטי‬

35:23c

et sceptra iniquorum contribulet

32/35:23c/21b

καὶ σκῆπτρα ἀδίκων συντρίψει,

32:23d(c)‫ ;ס‬35:23bBe

‫ומטה רשע* גדוע יגדע׃‬ ‫*רשעים‬

35:24a

donec reddat hominibus secundum actus suos 35:24b

et secundum opera Adae et secundum12 praesumptionem illius 35:25a

donec iudicet iudicium plebis suae

1 2 3 4 5 6 7

32/35:24a/22a

ἕως ἀνταποδῷ ἀνθρώπῳ κατὰ τὰς πράξεις αὐτοῦ 32/35:24b/22b

καὶ τὰ ἔργα τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὰ ἐνθυμήματα αὐτῶν, 32/35:25a/23a

ἕως κρίνῃ τὴν κρίσιν τοῦ λαοῦ αὐτοῦ

NVulg. 35:21d et iudex iustus faciat iudicium. longinquabit sed iudicabit iustos et faciet iudicium: NVulg. non tardabit. ‰s{: 8a1 ‰s. et Fortissimus: cf. HB ‫וכגבור‬, HBm ‫וגבור‬. This dot is superfluous. ut: NVulg. donec. ipsorum: NVulg. crudelium.

32:24a‫ ;ס‬35:24aBe

‫עד ישיב לאנוש פעלו‬ 32:24b‫ ;ס‬35:24bBe

‫וגמול אדם כמזמתו׃‬ 32:25a‫ ;ס‬35:25aBe 14

‫ ריב עמו‬13‫…[ב‬.....]

441 Syr.

35

35:22a

> .…sx ÀĀýÎùx ¿çÙA x{

22a

f¿ćáêæ ¿ćà f¿Ùüã 3‰s{

22b

> 5.¿ćà{ .ŒÎÃþæ ¿ćà{ âÔÃæ

22c

? ïx > 8 k¿ćàÎ À{üÃçÅ ñÂĀæx ¿ćãËï

22d

? .¿çïÎò 9ßòÍæ ¿ćääðà{

23a

? …{ÍçýÎï ËÂÎæx ¿ćãËï k¿ÚÔÐx

23b

> Îúêóã f¿ćàÎ ? ï ? > ¿çÔÚáþà{ .11ûêóæ

23c

> ?A k…{ÍáÂÎÐ ¿þÚÃà ßòÍæx ¿ćãËï

24a

? ðà{ > .…{zĀÚ ¿ćàÎï A €ËÃ

24b

kÍäïx ¿çÙA x …{Ëæx ¿ćãËï

25a

35:22b

35:22c

35:22d

35:23a

35:23b

35:23c

35:24a

35:24b

35:25a

8 9 10 11 12 13 14

? À{üÃçÅ: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos …{ÍÙËÃï. ßòÍæ: 12h2 + ¿Ùüã. plenitudinem: NVulg. multitudinem. > Mos ûêóã. ûêóæ: secundum opera Adae et secundum: NVulg. opera Adae secundum. ‫[ב‬.......]: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;ע]ד ירי[ב‬Peters: ‫ ;ע]ד ירי[ב‬Smend: ‫ ;ע]ד ירי[ב‬Segal: [‫ ;]עד יריב‬Beentjes: […]. ‫עמו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;עמו‬Beentjes: ‫עמו‬.

442

SIR 35:25b – 36:2

Vulg.

LXX 35:25b

et oblectabit iustos1 misericordia sua

MS B 32:25b‫ ;ס‬35:25bBe

32/35:25b/23b

‫ בישועתו׃‬2*‫ושמחם‬

καὶ εὐϕρανεῖ αὐτοὺς ἐν τῷ ἐλέει αὐτοῦ.

‫*וישמחם‬ 35:26a

speciosa misericordia +Dei3+ in tempore tribulationis 35:26b

quasi nubes pluviae in tempore siccitatis

32:26a‫ ;ס‬35:26aBe

32/35:26a/24a

‫ מצוקה‬4 ‫[ן‬............]

ὡραῖον ἔλεος ἐν καιρῷ θλίψεως

32:26b‫ ;ס‬35:26bBe

32/35:26b/24b

‫׃‬6‫כעת חזיזים בעת בצורת‬

ὡς νεϕέλαι ὑετοῦ ἐν καιρῷ ἀβροχίας.

35:26cBe

[..................]7 10

[.]‫ ידיג‬9‫אין פסוק אז נוסכתהא‬8 35:26dBe

// ‫׃‬11‫[ך‬................] 14

Vulg.

LXX 36:1ab+

miserere nostri Deus omnium +et respice nos et ostende nobis lucem miserationum tuarum+ 36:2ab+

et inmitte17 timorem tuum super gentes quae non exquisierunt te et18 cognoscant +quia non est Deus nisi tu ut19 enarrent magnalia tua+ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

‫ יבי‬13‫ בוד‬12‫ואידר זא הישת‬ 15 ‫נבישתה‬

MS B 33/36:1

᾿Ελέησον ἡμᾶς, +δέσποτα+ ὁ θεὸς πάντων16, 33/36:2/1b

καὶ ἐπίβαλε τὸν ϕόβον σου ἐπὶ πάντα τὰ ἔθνη·

33:1‫ ;ס‬36:1-2aBe

‫֒פ הושיענו אלהי הכל‬

33:2‫ ;ס‬36:1-2bBe

‫ הגוים׃‬22‫ כל‬21‫ פחדך על‬20‫[ים‬..]‫ו‬

iustos: NVulg. istos. ‫ושמחם‬: Cowley, Peters, Smend, Segal: ‫ ;ושמחם‬Schechter/Taylor: incorr. ‫ ;ושמחתם‬Lévi, Beentjes: ‫ושמחם‬. Dei: NVulg. >. ‫[ ן‬............]: Schechter/Taylor: ‫ ;]רחמ[ים מייי זמן‬Lévi: ..‫ב‬. .‫ע‬...; Smend: ‫ ;]נאה ר[צ]ונ[ו ב]ז[מן‬Segal: [‫ ;]נאה חסדו בעת‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ב]ז[מן‬. ? À¾çé: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos À¾çé. ‫בצורת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בצורת‬. [……….]: Ben-Ḥayyim: > line. Marginal Persian gloss from 35:27a+ onwards: Peters, Ben-Ḥayyim: >; cf. Wright, “Persian Glosses,” 129–42. ‫נוסכתהא‬: Schechter/Taylor: ‫ ;נוסכתהו‬Beentjes: ‫נוס תהא‬. [.]‫ידיג‬: Schechter/Taylor, Lévi, Wright: ‫ ;ידיגר‬Smend, Segal: [‫ ;ידיג]ר‬Ben-Ḥayyim: >; Beentjes: [.]‫ידיג‬. ‫……[ך‬....]: Cowley: ‫ך‬....‫…פ‬.‫ ;כ…ה‬Schechter/Taylor: ‫ך‬..‫פ‬..‫ ;ב…מ‬Lévi: ‫ך‬..‫ע‬..‫מ‬... ‫ ;כ‬Smend: ‫ ;ב]………[ך‬Peters, Beentjes: [………].

443 Syr.

35

35:25b

> .zÎçïÎó …Îæs ÁËÑæ{

25b

? .¿æøà{sx ¿æËð 5À¾çé ÍÃæ{

26a

m¿ðÂĀãx ¿çÂÏ ÁüÔãx ¿ççï ßÙs

26b

35:26a

35:26b

27a+

27b+

MS C

MS D

Syr.

36

36:1

.èàÎÞà fÀÍàs èÚù{üò

1

? ¿ćàx ¿ääï âï ‚ÏÅ{ ÀĀÙs{ .‚ÎïËÙ

2

36:2

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

‫הישת‬: Schechter/Taylor: [‫ ;הישת]ה‬Lévi, Smend, Segal, Wright: ‫ ;הישתה‬Beentjes: [.]‫הישת‬. ‫בוד‬: Segal: ‫בור‬. ‫יבי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Wright: ‫ ;ובי‬Beentjes: incorr. ‫רבי‬. ‫נבישתה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Beentjes, Wright: ‫נבישתה‬.

πάντων: Rahlfs πάντων, καὶ ἐπίβλεψον. Text emendation by Ziegler. inmitte: NVulg. immitte. et: NVulg. ut. ut: NVulg. et. ‫[ים‬..]‫ו‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;ו]הר[ים‬Peters: ‫ ;ו]הר[ים‬Smend: ‫ ;ושים‬Segal: [‫ ;ו]שים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]וש[ים‬Beentjes: ‫[ים‬..]‫ו‬. ‫על‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫על‬. ‫כל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫כל‬.

444

SIR 36:3a – 36:8

Vulg.

LXX 36:3α

adleva1 manum tuam super gentes alienas

MS B 33:3a‫ ;ס‬36:3aBe

33/36:3a/2a

‫הניף* על עם נכר‬

ἔπαρον τὴν χεῖρά σου ἐπὶ ἔθνη ἀλλότρια,

‫*יד‬

2

36:3β

33:3b‫ ;ס‬36:3bBe

33/36:3b/2b

‫׃‬3‫[ך‬..]‫ויראו את גבור‬

καὶ ἰδέτωσαν τὴν δυναστείαν σου.

ut videant potentiam tuam 36:4a

sicut enim in conspectu eorum sanctificatus es in nobis

33:4a‫ ;ס‬36:4aBe

33/36:4a/3a

ὥσπερ ἐνώπιον αὐτῶν ἡγιάσθης ἐν ἡμῖν,

*

‫ בנו‬5‫**כאשר נקדשת לעיניהם‬

‫ בם‬6‫*בם **כאשר לעיניהם נקדשתה‬ 36:4b

οὕτως ἐνώπιον ἡμῶν μεγαλυνθείης ἐν αὐτοῖς·

sic in conspectu nostro magnificaberis in illis8

33:4b‫ ;ס‬36:4bBe

33/36:4b/3b

‫׃‬12*‫ בנו‬11‫ הכבד‬10‫[ו‬..]‫ לעינ‬9 ‫**כן‬ ‫*בם׃ **כן לעיניהם הכבד בם׃‬

36:5a

ut cognoscant te13 sicut et nos agnovimus14

36:6

innova signa et inmuta15 mirabilia

‫וידעו כאשר ידענו‬

καὶ ἐπιγνώτωσάν +σε,+ καθάπερ καὶ ἡμεῖς ἐπέγνωμεν

36:5b

quoniam non est Deus praeter te Domine

33:5a‫ ;ס‬36:5aBe

33/36:5a/4a

33:5b‫ ;ס‬36:5bBe

33/36:5b/4b

‫כי אין אלהים זולתך׃‬

ὅτι οὐκ ἔστιν θεὸς πλὴν σοῦ, κύριε.+

+

33:6‫ ;ס‬36:6aBe

33/36:6/5a

ἐγκαίνισον σημεῖα καὶ ἀλλοίωσον θαυμάσια,

*

‫חדש אות ושנה מופת‬

‫ ֵאל ְוַש ֵנה ֵתַמה‬16‫*ַח ֵדש‬

17

36:7

33/36:7/5b

glorifica manum et18 brachium dextrum

δόξασον χεῖρα καὶ βραχίονα δεξιόν·

33:7‫ ;ס‬36:6bBe

‫ יד ואמץ זרוע וימין*׃‬19‫האדר‬ ‫ ימים׃‬21‫ יד וזריז‬20 ‫*האריך‬

36:8

excita furorem et effunde iram

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

33/36:8/6a

ἔγειρον θυμὸν καὶ ἔκχεον ὀργήν,

33:8‫ ;ס‬36:7aBe

‫העיר אף ושפוך חמה‬

adleva: NVulg. Alleva. ‫יד‬: Ben-Ḥayyim: main text [‫]יד‬. ‫[ך‬..]‫גבור‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫ ;גבורתיך‬Peters, Segal: ‫ ;גבורתיך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;גבור]ת[יך‬Beentjes: ‫[יך‬.]‫גבור‬. ? ‚{üÃçÅ: 7h3 + ¿ääðÂ. ‫לעיניהם‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫לעינהם‬. ‫נקדשתה‬: Peters, Segal: incorr. ‫נקדשת‬. ¿ćäÂ: CB error, read ¿ćäÝ. illis: NVulg. eis. ‫כן‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;כן‬Beentjes: ‫כן‬. ‫[ו‬..]‫לעינ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;לעינינו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לעינינו‬Beentjes: ‫לעינינו‬. ‫הכבד‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;הכבד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הכבד‬.

445 MS C

MS D

Syr.

36

36:3a

m¿ÙüÝÎæ ¿ćäï âï ‚ËÙs åٍs

3a

36:3b

.4‚{üÃçÅ …ÎïËæ{

3b

? 7 mè ĀýËùs …{ÍÚçðàx ¿ćäÂ

4a

36:4a

36:4b

.…{Í ŽËùs èÚçðà ¿çÝz

4b

36:5a

mèïËÙx ¿ćã ßÙs …ÎïËæx

5a

.ßçã üÃà eÀÍàs ĀÚàx

5b

36:5b

36:6

? > ? .ÀÍÚ㏠¿çý{ mÀ{s ËÐ

6

36:7

.¿çÚäÙx ¿ïx{ fÁËÙA s ôù>

7

36:8

> .ÀĀäÐ xÎýs{ fÀÏÅ{ üÚïs

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

‫בנו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;בנו‬Beentjes: ‫בנו‬. te: NVulg. >. agnovimus: NVulg. cognovimus. inmuta: NVulg. itera. ‫ַח ֵדש‬: Peters: ‫ ;ַח ֵדשׁ‬Smend: >. ‫ֵתַמה‬: Schechter/Taylor: ‫ ; ְוַש ֵנהֵֿתַמּה‬Lévi: ‫ ;ֵתמה‬Beentjes: ‫˜תַמה‬. et: NVulg. et firma. ‫האדר‬: Schechter/Taylor, Lévi: incorr. ‫האדיר‬. ‫האריך‬: Segal: ‫האריר‬. ‫וזריז‬: Lévi: incorr. ‫ ;וזרז‬Smend: incorr. ‫וזרוע‬.

8

446

SIR 36:9 – 36:17a

Vulg.

LXX 36:9

extolle1 adversarium et adflige2 inimicum

MS B 33:9‫ ;ס‬36:7bBe

33/36:9/6b

ἔξαρον ἀντίδικον καὶ ἔκτριψον ἐχθρόν.

‫׃‬4‫ והדוף* אויב‬3[.‫והכניע ]צ‬ 5

36:10a

festina tempus et memento finis6

‫[דוף‬...]*

33:10a‫ ;ס‬36:8aBe

33/36:10a/7a

σπεῦσον καιρὸν καὶ μνήσθητι ὁρισμοῦ7,

*

‫החיש קץ ופקוד מועד‬ ‫*מצער‬

36:10b

καὶ ἐκδιηγησάσθωσαν τὰ μεγαλεῖά σου.

ut enarrent8 mirabilia tua

33:10b‫ ;ס‬36:8bBe

33/36:10b/7b

‫כי מי יאמר לך מה תעשה*׃‬ ‫*תפעל׃‬

36:11a

in ira flammae devoretur qui salvatur 36:11b

et qui pessimant plebem tuam inveniant perditionem 36:12a

33/36:11a/8a

ἐν ὀργῇ πυρὸς καταβρωθήτω ὁ σῳζόμενος, 33/36:11b/8b

καὶ οἱ κακοῦντες τὸν λαόν σου εὕροισαν ἀπώλειαν. σύντριψον κεϕαλὰς ἀρχόντων ἐχθρῶν

contere caput principum inimicorum

33:12a‫ ;ס‬36:10aBe

33/36:12a/9a *

‫השבת ראש פאתי מואב‬ ‫*אויב‬

36:12b

dicentium non est alius praeter nos 36:13ab+c+

congrega omnes tribus Iacob +et cognoscant quia non est Deus nisi tu ut enarrent magnalia tua+10 36:13d

et hereditabis eos sicut ab initio

1 2 3 4 5 6

33/36:12b/9b

λεγόντων Οὐκ ἔστιν πλὴν ἡμῶν. 33/36:13a/10a

συνάγαγε πάσας ϕυλὰς Ιακωβ

36:16b/10b

καὶ κατακληρονόμησον αὐτοὺς καθὼς ἀπ᾿ ἀρχῆς.

36:14a

36:17a/11a

miserere plebi tuae super quam invocatum est nomen tuum

ἐλέησον λαόν, +κύριε,+ κεκλημένον ἐπ᾿ ὀνόματί σου

extolle: NVulg. tolle. adflige: NVulg. afflige. [.‫]צ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;צר‬Peters: [‫ ;]צר‬Segal: [‫ ;]צר‬Beentjes: [..]. ‫אויב‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אויב‬Beentjes: ‫אוהב‬. ‫[דוף‬...]: Schechter/Taylor, Smend: ‫ ;והנדוף‬Lévi: ‫[דוף‬..]; Peters, Segal: ‫ ;]…[ף‬Ben-Ḥayyim: ‫ותנדוף‬. finis: NVulg. praefinitionis.

33:12b‫ ;ס‬36:10bBe

‫האומר אין זולתי׃‬ 33:13‫ ;ס‬36:11aBe

‫אסוף כל שבטי יעקב‬

36:16c(b)‫ ;ס‬36:11bBe

‫ויתנחלו כימי קדם׃‬ 36:17a‫ ;ס‬36:12aBe

‫רחם על עם נקרא בשמך‬

447 MS C

MS D

Syr.

36

36:9

.¿ÃÂËáð âÔÂ{ fÀ¾çé ü A

9

36:10a

.¿çÂ| ¿Ôã{ fÀøù ñÂs

10a

36:10b

> ¿çã ßà üã¾æx ĀÚàx âÔã ËÃï .Āæs

10b

36:11a

.À¾çé ËÂ{s fÁÎçÂ{ ÀÏÅ{üÂ

11a

36:11b

? ? .¿ćääïx ¿çÔÚáý{ f¿ç{ă 9âÝ{

11b

36:12a

À¾çéx ¿Å âÔÂ>

12a

.€ÎÝs ĀÚàx üãsx A

12b

? > .uÎúðÙx €zÎÔÃý …{ÍáÝ ÿçÝ ¿çÞÙs 11…{¾æ{

13a

36:12b

36:13a

36:13b

? [233v. b] ÀĀãÎÙ è㠏üãsx A ? .¿ÚãËù

16b12

36:14a

ßäý €üùsx ßäï âï €ËÐ{ k€zÎáï

7 8 9 10 11 12

ὁρισμοῦ: Rahlfs ὁρκισμοῦ. enarrent: NVulg. enarrentur. âÝ{: 7h3 ƒÎÝ{. + et cognoscant quia non est Deus nisi tu ut enarrent magnalia tua+: NVulg. >. …{¾æ{: 7h3, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, CB …{¾æ{. 36:13a, 16b is one stichos. The shift in numbering is caused by the transposition of MS folios in the Septuagint.

17a

448

SIR 36:17b – 36:22a

Vulg.

LXX 36:14b

et Israhel1 quem coaequasti primogenito tuo 36:15a

miserere civitati sanctificationis tuae 36:15b

Hierusalem civitati3 requiei tuae 36:16a

reple Sion inenarrabilibus verbis tuis4

MS B 36:17b/11b

καὶ Ισραηλ, ὃν πρωτογόνῳ ὡμοίωσας. 36:18a/12a

οἰκτίρησον πόλιν ἁγιάσματός σου, 36:18b/12b

Ιερουσαλημ τόπον καταπαύματός σου· 36:19a/13a

36:17b‫ ;ס‬36:12bBe

‫ כיניתה׃‬2 ‫[ור‬.]‫ישרﭏ ב‬ 36:18a‫ ;ס‬36:13aBe

‫רחם על קרית קדשך‬ 36:18b‫ ;ס‬36:13bBe

‫ירושלם מכון שבתיך׃‬ 36:19a‫ ;ס‬36:14aBe

‫מלא ציון את הודך‬

πλῆσον Σιων ἀρεταλογίας σου

*

‫*מהדריך‬ 36:16b

et gloria tua populum5 tuum 36:17a

da testimonium quia7 ab initio creaturae tuae sunt 36:17b

et suscita precationes8 quas locuti sunt in nomine tuo prophetae priores9 36:18a

da mercedem sustinentibus te 36:18b

ut prophetae tui fideles inveniantur 36:18c

et exaudi orationes servorum tuorum

36:19b/13b

καὶ ἀπὸ τῆς δόξης σου τὸν ναόν6 σου. 36:20a/14a

δὸς μαρτύριον τοῖς ἐν ἀρχῇ κτίσμασίν σου 36:20b/14b

καὶ ἔγειρον προϕητείας τὰς ἐπ᾿ ὀνόματί σου· 36:21a/15a

36:19b‫ ;ס‬36:14bBe

‫ומכבודך את היכלך׃‬ 36:20a‫ ;ס‬36:15aBe

‫תן עדות למראש מעשיך‬ 36:20b‫ ;ס‬36:15bBe

‫והקם חזון דבר בשמך׃‬

36:21a‫ ;ס‬36:16aBe

‫תן את פעלת קוויך‬

δὸς μισθὸν τοῖς ὑπομένουσίν σε, 36:21b/15b

36:21b‫ ;ס‬36:16bBe

‫׃‬11 ‫ונביאיך יאמינו‬

καὶ οἱ προϕῆταί σου ἐμπιστευθήτωσαν. 36:22a/16a

εἰσάκουσον, +κύριε,+ δεήσεως τῶν οἰκετῶν12 σου

36:22a‫ ;ס‬36:17aBe *

‫תשמע תפלת עבדיך‬ ‫*עבדך‬

1 2 3 4 5 6

Israhel: NVulg. Israel. ‫[ור‬.]‫ב‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;בכור‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בכור‬. Hierusalem civitati: NVulg. Ierusalem, loco. inenarrabilibus verbis tuis: NVulg. maiestate tua. populum: NVulg. templum. ναόν: Rahlfs λαόν. Text emendation by Ziegler.

449 MS C

MS D

Syr.

36

36:14b

.‚üÝΠ€ÍÙĀÙüùx âÙüêÙs âï

17b

36:15a

> kßýxÎùx ÀĀÙA üù âï åЍ

18a

.‚ĀçÚÞýx Ás åáý{s âï

18b

36:15b

36:16a

m‚Î èã e…ÎÙz‹ Ûáã

19a

36:16b

.ßáÞÙÍà ‚üúÙs èã{

19b

? ïx ßÙs ßÙËà À{xÍé åÚùs A A .ÿٍËçãx

20a

36:17a

36:17b

? ? ? ßÙs fßÚÚÃæx ÀÎÚÃæ èُ¾æ{ .ßäþ èÚááäãx

10

20b

36:18a

> > ¿Þêã À{Íæx èäà ÁüÅs ƒ{ .ßà

21a

36:18b

? .…ÎçäÙzĀæ fßÚÚÃæ{

21b

? ïx .ßÙËà ÀÎà‹ ñäý{ A

22a

36:18c

7 8 9 10 11 12

quia: NVulg. his, qui. precationes: NVulg. praedicationes. prophetae priores: NVulg. >. ßÙs: 7h3 èÚáÙs. ‫יאמינו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יאמינו‬. οἰκετῶν: Rahlfs ἱκετῶν.

450

SIR 36:22b – 36:24a

Vulg.

LXX 36:19ab+

secundum benedictionem +Aaron+ de1 populo tuo +et dirige nos in via2 iustitiae+

MS B 36:22b‫ ;ס‬36:17bBe

36:22b/16b

‫׃‬5 ‫ על עמך‬4*‫כרצונך‬

κατὰ τὴν εὐδοκίαν3 περὶ τοῦ λαοῦ σου,

‫*ברצונך‬ 36:19c

et sciant omnes qui inhabitant6 terram

36:22c‫ ;ס‬36:17cBe

36:22c/17a

‫ ארץ‬8‫ אפסי‬7‫וידעו* כל‬

καὶ γνώσονται πάντες οἱ ἐπὶ τῆς γῆς

‫*ויראו‬ 36:19d

quia tu es Deus conspector10 saeculorum 36:20a

omnem escam manducabit venter

36:22d‫ ;ס‬36:17dBe

36:22d/17b

[....] ‫ אל‬12‫כי אתה‬

ὅτι σὺ εἶ κύριος11 ὁ θεὸς τῶν αἰώνων.

13

36:23a‫ ;ס‬36:18aBe

36:23a/18a

Πᾶν βρῶμα ϕάγεται κοιλία,

**

18

36:20b

‫*֒פ‬ [‫…[ תסוגר ]חי‬.] ‫**כל‬ ‫**]כ[שר‬ 17

16

15

36:23b‫ ;ס‬36:18bBe

36:23b/18b

‫׃‬21*‫[ם‬...]‫[ל‬....] 20‫אך יש אוכל‬

ἔστιν δὲ βρῶμα βρώματος κάλλιον.

et est cibus cibo melior

‫ מאכל אוכל גרגרת‬14‫*כל‬

24

‫[עם‬..] 23‫ ממאכל‬22‫[כל‬..] ‫*אך יש‬ 36:23c‫ ;ס‬36:21aBe

‫ תאכל חיה‬26 ‫כל נכר‬25 36:23d‫ ;ס‬36:21bBe

‫אך יש מכה ממכה תנעם׃‬ 36:21a

fauces contingit27 cibum ferae

36:24a‫ ;ס‬36:19aBe

36:24a/19a

ϕάρυγξ γεύεται βρώματα θήρας,

*

29

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

‫ דבר‬28‫חיך בוחן מטעמי‬

[.]‫*חך בוחן מטעמי זב‬

benedictionem +Aaron+ de: NVulg. beneplacitum super. via: NVulg. viam. εὐδοκίαν: Rahlfs εὐλογίαν Ααρων. ‫כרצונך‬: Schechter/Taylor, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כרצונך‬Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫כרצונך‬. ‫עמך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;עמך‬Smend: ‫עמד‬. inhabitant: NVulg. habitant. ‫כל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כל‬Beentjes: ‫[ל‬.]. ‫אפסי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אפסי‬. âÝ: 7h3 ƒÎÝ. conspector: NVulg. >. σὺ εἶ κύριος: Rahlfs κύριος εἶ. ‫אתה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אתה‬. [....] ‫אל‬: Cowley: [‫ ;אל ]עו[ל]ם‬Schechter/Taylor: [‫ ;אל]הנו לעו[ל]ם‬Lévi: ‫ ;אל]הי עו[לם‬Smend: ‫ ;עולם‬Segal: [‫ ;]עולם‬Ben-Ḥayyim: [‫]עו[ל]ם‬. ‫כל‬: Schechter/Taylor, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. ‫כל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כל‬Segal: [‫ ;]כל‬Beentjes: [..]. [….]: Cowley: ‫ ;]…[ה‬Smend: [‫]מאכל‬.

451 MS C

MS D

Syr.

36

36:19a

.ßäïx ¿çÚ‹ ßÙs

22b

? > 9 ÎêÂx m¿ïsx ÍÚò âÝ …ÎïËæx

22c

36:19b

36:19c

åáðà fßÙxÎÑá ÀÍàs {z Āæsx .èÚäáï

22d

36:20a

> f¿ćáݾćã .¿þóæ ¿ćáÃúã

âÝ

23a

èãx ÀĀàÎݾćã ĀÙs f„ü .¿ćäÚê ÀĀàÎݾćã

23b

19

36:20b

23c+ 23d+ ‫ס‬

36:24a ; 36:19a

Be

// ‫ זבד‬30‫חיך יטעם מנועמי‬

17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28 29 30

36:21a

ÀĀàÎݾćãx ¿ćäðÓ åðÓ> f¿ćãÎò

24a

‫תסוגר‬: Cowley, Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;תסוגר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫תסוגר‬. [‫]חי‬: Cowley: […]‫ ;רד‬Schechter/Taylor: ‫ ;בבטן‬Lévi: ‫ ;בבטן‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;ב‬Segal: [‫ ;ב]בטן‬Beentjes: […]‫ב‬. âÝ: 7h3 ƒÎÝ. ‫אוכל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;אוכל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אוכל‬. ‫[ם‬...]‫[ל‬....]:Schechter/Taylor: ‫ ;נ]חמ[ד ל]עינ[ים‬Lévi: ‫ ;נ]חמ[ד למעים‬Smend: ‫ ;]מא[ו]כ[ל ]נ[עים‬Segal: [‫ ;]מאוכל נעים‬Ben-Ḥayyim: ‫[ל‬..]‫[ו‬..] ‫ ;]נע[ים‬Beentjes: ‫[ים‬...]‫[ל‬....]. ‫[כל‬..]: Schechter/Taylor, Lévi, Beentjes: ‫ ;מאכל‬Peters: ‫ ;מאכל‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מאכל‬Segal: ‫]מא[כל‬. ‫ממאכל‬: Cowley: ‫ ;ממעול‬Schechter/Taylor: ‫ ;ממאכל‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;ממאכל‬Ben-Ḥayyim: ‫ממאכל‬. ‫[עם‬..]: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Beentjes: ‫ ;תנעם‬Smend: ‫ ;תנעם‬Segal: [‫ ;תנע]ם‬Ben-Ḥayyim: ‫תנעם‬. Different text order in Beentjes: 36:21ab between 18ab and 19. ‫נכר‬: Lévi: ‫ ;נבר‬Margoliouth: [‫ ;נכ]ה‬Peters: ‫ ;נבר‬Smend: ‫ ;נכד‬Segal: ‫ ;נכס‬Ben-Ḥayyim: ‫ד‬/‫ ;נבס‬Beentjes: ‫נבד‬. contingit: NVulg. percipiunt. ‫מטעמי‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מטעמי‬Ben-Ḥayyim: ‫מט)(]ע[מי‬. [.]‫זב‬: Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;זבד‬Margoliouth: [‫ ;]זבח‬Peters, Smend, Segal: ‫זבד‬. ‫מנועמי‬: Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: incorr. ‫מטעמי‬.

452

SIR 36:24b – 36:28b

Vulg.

LXX 36:21b

et cor sensatum verba mendacia

MS B 36:24b/19b

οὕτως καρδία συνετὴ λόγους ψευδεῖς.

36:24b‫ ;ס‬36:19bBe

‫ולב מבין מטעמי כזב*׃‬ ‫ מטעמי זבד‬1‫*וחן נבון‬

36:22a

cor pravum dabit tristitiam 36:22b

et homo peritus resistet3 illi

36:25a/20a

36:25a‫ ;ס‬36:20aBe

‫לב עקוב יתן עצבת‬

καρδία στρεβλὴ δώσει λύπην, 36:25b/20b

καὶ ἄνθρωπος πολύπειρος ἀνταποδώσει αὐτῷ.

36:25b‫ ;ס‬36:20bBe

‫ואיש ותיק ישיבנה* בו׃‬ 4

36:23a

omnem masculum excipiet mulier 36:23b

36:26a/21a

πάντα ἄρρενα ἐπιδέξεται γυνή, 36:26b/21b

ἔστιν δὲ θυγάτηρ θυγατρὸς κρείσσων.

et est7 filia melior filiae8

‫*ישיבנו‬

36:26a‫ ;ס‬36:18cBe

[…]‫[ל‬.]‫[ק‬.....]‫[ל‬.]5

6

36:26b‫ ;ס‬36:18dBe

‫׃‬9[..............]‫א‬ // ‫אך יש אשה יפה׃‬10

36:24a

species mulieris exhilarat faciem + viri sui+

36:27a/22a

κάλλος γυναικὸς ἱλαρύνει πρόσωπον

36:27a‫ ;ס‬36:22aBe

‫ פנים‬11*‫תואר אשה והליל‬ ‫*יהלל‬

36:24b

et super omnem concupiscentiam hominis superducit desiderium 36:25a

si est lingua curationis et mitigationis misericordiae13

36:27b/22b

καὶ ὑπὲρ πᾶσαν ἐπιθυμίαν ἀνθρώπου ὑπεράγει· 36:28a/23a

εἰ ἔστιν ἐπὶ γλώσσης αὐτῆς ἔλεος καὶ πραΰτης,

36:27b‫ ;ס‬36:22bBe

‫ועל כל מחמד עין יגבר׃‬ 36:28a‫ ;ס‬36:23aBe

‫ועד אם יש* מרפא לשון‬ ‫*בה‬

14

36:25b

non est vir illius contra19 filios hominum 1 2 3 4 5 6

7 8 9

10 11

36:28b/23b

οὐκ ἔστιν ὁ ἀνὴρ αὐτῆς καθ᾿ υἱοὺς ἀνθρώπων.

36:28b‫ ;ס‬36:23bBe

‫׃‬21‫ מבני אדם‬20‫אין ִאָשׁהּ‬

‫נבון‬: Peters, Segal: ‫נכון‬. ‫נכון‬: also possible ‫( נבון‬cf. Bmarg.). resistet: NVulg. retribuet. ‫ישיבנו‬: Beentjes: incorr. ‫ישיבנוּ‬. In MS after 36:23ab. […]‫[ל‬.]‫[ק‬.....]‫[ל‬.]: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;]כ[ל זכר תקבל אשה‬Peters: [‫ ;]כ[ל ]ז[כר תקבל א]שה‬Smend: [‫ ;]כ[ל ]ז[כר תקבל א]שה‬Segal: […] ‫ ;]כ[ל ]זכר תקב[ל‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;]כ[ל ]ז[כר תקבל א]שה‬Beentjes: ‫[ל‬.]‫[ק‬....]‫[ל‬.]. et est: NVulg. est autem. filiae: NVulg. filia. [..............]‫א‬: Schechter/Taylor: […….] ‫ ;אך‬Lévi: ‫ה‬.…‫ ;אך ש‬Peters: ‫ ;אך ]יש בת מבת תנע[ם‬Smend: ‫[ם‬..........] ‫ ;אך‬Ben-Ḥayyim: […] ‫;אך‬ Segal, Beentjes: […….]. Schechter/Taylor, Beentjes: in smaller script in the main text after 36:26b. ‫והליל‬: Peters: ‫]י[הליל‬.

453 MS C 36:24bEW

/ ‫ יטעם מטעמי כזב‬2‫ ולב נכון‬//

MS D

Syr.

36

36:21b

? ïx ? f¿ćäÚÞÐx > ? .¿ćàÎ ¿ćáã ¿Ãà{

24b

36:22a

.zĀò‹ À¾ÚÆé fÁüÚäÓ ¿Ãà

25a

36:22b

âÝĀêã m¿ćäÚÞÐ ÁüÃÅ{ .dd.èÚàÍÂ

25b

26a 26b

36:27a‫ ;ס‬36:22aBe

// ‫ תואר אשה מכל פנים‬/

36:27b‫ ;ס‬36:22bBe

/ 12[…………….....]

36:24a

? ÒÃþæ > > fÀĀæsx züòÎý > s .ÍÚò

27a

36:24b

? Āō âÝ âï{ .èþï €A z f¿çÚï

27b

36:28a‫ ;ס‬36:23aBe

/ 18‫ לשון‬17‫[פא‬..]‫ מ‬16[.]‫ יש ב‬15[...]

28a

36:28b‫ ;ס‬36:23bBe

/ 23[‫ מבני אד]ם‬22‫[ישה‬.]

12

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

28b

[……….]: Schirmann: [‫ ;על ]כל מחמד עין[ יג]בר‬Di Lella: [‫ ;]יאיר ו[על כל ]מחמד[ עי]ן[ יגב]ר‬Ben-Ḥayyim: [‫[על כל ]…[ יגב]ר‬..]; Beentjes: [.]‫……[ יגב‬...] ‫[ל‬..]. 36:25a: NVulg. 36:25ab Insuper, si est super lingua eius curatio et mitigatio et misericordia. ‫בה‬: Peters: [‫ ;ב]ה‬Segal: ‫בה‬. [...]: Schirmann: [‫ ;]ועוד אם‬Di Lella: [‫]ואד אם‬. [.]‫ב‬: Schirmann: [‫ ;ב]ה‬Di Lella, Ben-Ḥayyim: ‫בה‬. ‫[פא‬..]‫מ‬: Schirmann, Di Lella: ‫ ;מ]ר[פא‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]ר[פא‬Beentjes: ‫[פא‬.]‫מ‬. ‫לשון‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לשון‬. contra: NVulg. secundum. ‫ִאָשׁהּ‬: Lévi, Margoliouth, Smend: ‫ִאָשּׁהּ‬. ‫אדם‬: Lévi, Margoliouth, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫[ישה‬..]: MS wrongly written ‫[ישח‬..]; Schirmann, Di Lella: ‫ ;]אין א[ישה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]א[ישה‬Beentjes: ‫…[ישה‬.]. [‫אד]ם‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אדם‬Beentjes: [..]‫א‬.

454

SIR 36:29a – 36:31d

Vulg.

LXX 36:26a

qui possidet mulierem1 inchoat possessionem

MS B 36:29a/24a

ὁ κτώμενος γυναῖκα ἐνάρχεται κτήσεως,

36:29a‫ ;ס‬36:24aBe

‫קנה* אשה ראשית קנין‬ ‫*קונה‬

36:26b

adiutorium contra9 illum est et columna ut requies10

36:29b/24b

βοηθὸν κατ᾿ αὐτὸν καὶ στῦλον ἀναπαύσεως.

36:29b‫ ;ס‬36:24bBe

‫עזר ומבצר* ועמוד משען׃‬ 11

36:27a

ubi non est sepis19 diripietur possessio20 36:27b

et ubi non est mulier gemescit egens27 36:28aαcα aα

cui credit31 cα quasi succinctus latro 36:28cβ

exiliens37 de civitate in civitatem 36:28aβ

36:30a/25a

οὗ οὐκ ἔστιν ϕραγμός, διαρπαγήσεται κτῆμα· 36:30b/25b

καὶ οὗ οὐκ ἔστιν γυνή, στενάξει πλανώμενος. 36:31a/26a

τίς γὰρ πιστεύσει εὐζώνῳ λῃστῇ 36:31b/26b

ἀϕαλλομένῳ ἐκ πόλεως εἰς πόλιν; 36:31c/27a

οὕτως ἀνθρώπῳ μὴ ἔχοντι νοσσιὰν

qui non habet nidum

‫*עיר מבצר‬

36:30a‫ ;ס‬36:25aBe

‫ כרם‬21‫באין גדיר יבוער‬ 36:30b‫ ;ס‬36:25bBe

‫ובאין אשה נע ונד׃‬ 36:31a‫ ;ס‬36:26aBe

‫ צבא‬32‫מי יאמין בגדוד‬ 36:31b‫ ;ס‬36:26bBe

‫המדלג מעיר אל עיר׃‬ 36:31c‫ ;ס‬36:26cBe

‫כן איש אשר* לא קן‬ ‫ אין לו‬40‫*]אש[ר‬

36:28b

et deflectens ubicumque obscuraverit 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

36:31d/27b

καὶ καταλύοντι οὗ ἐὰν ὀψίσῃ.

mulierem: NVulg. mulierem bonam. [...]: Schirmann, Di Lella: [‫]קנה‬. ‫ישר‬: Schirmann: ‫ ;]א[ישה‬Di Lella, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אשה‬Beentjes: ‫[שה‬.]. [..]‫ראש‬: Schirmann: [‫ ;ראש]ית‬Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ראשית‬. ‫[קטן‬.]: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫קנין‬. […]: Lévi: ‫ ;ק]ונ[ה‬Smend, Beentjes: ‫[ה‬..]‫ק‬. ‫אשה‬: Beentjes: ‫אשה‬. ‫[ן‬..]‫[ ק‬....]‫ר‬: Lévi: ‫ ;ראש]ית[ ק]ני[ן‬Segal: […..]; Ben-Ḥayyim: ‫[ן‬..] […]; Beentjes: ‫[ן‬..]‫[ ק‬....]‫ר‬. contra: NVulg. secundum. ut requies: NVulg. requiei. ‫מבצר‬: Beentjes: incorr. ‫מבצרּ‬. [..]: Schirmann: ‫ ;]ק[נה‬Di Lella, Ben-Ḥayyim: ‫ ;קנה‬Beentjes: [.]‫[נ‬.]. ‫עיר‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עיר‬. ‫מבצר‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מבצר‬. ‫[ינה‬.]: Schirmann: ‫ ;]צ[ינה‬Di Lella: ‫ ;ק]ו[ינה‬Beentjes: incorr. ‫[ינהּ‬.]. – ‫ ה‬line-filler. [‫ן‬...]‫[ש‬.]: Schirmann: ‫ ;ומש]ע[ן‬Di Lella: ‫ ;משען‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ומשען‬Beentjes: ‫[ן‬.]‫[ש‬.]. [..]‫ועמ‬: Lévi: ‫ ;ועמוד‬Segal: ‫ ;ועמוד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ועמוד‬. [...]: Lévi: ‫ ;משען‬Segal: ‫ ;מ]שע[ן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]שע[ן‬Beentjes: [...]‫מ‬. sepis: NVulg. saepes. possessio: NVulg. vinea. ‫יבוער‬: Lévi, Margoliouth, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יבוער‬.

36:31d‫ ;ס‬36:26dBe

‫המרגיע באשר יערב׃‬

455 MS C ‫ס‬

36:29a ; 36:24a

MS D 36:29a ; 36:24a

/ 5‫[קטן‬.] 4[..]‫ ראש‬3‫ ישר‬2[...]

36:29b‫ ;ס‬36:24bBe 14

13

12

36:30a‫ ;ס‬36:25aBe 23

‫ כרם‬22‫[ער‬...] / ‫באין גדר‬

36:31a‫ ;ס‬36:26aBe 33

36:31b‫ ;ס‬36:26bBe

/ ‫[ן איש אשר אין לו קין‬.]

36:31d‫ ;ס‬36:26dBe

‫ יסביב‬42‫המרגיע באשה‬

25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42

‫ נע ונד׃‬30‫ובאין אשה‬

‫ בגדוד צבא‬/ ‫מי יאמין‬ 36

‫ אל עיר׃‬39‫המדלג מעיר‬ Be

36:31c ; 36:26c 41

24

[‫ כר]ם‬25[..]‫ גדר יב‬24 ‫באין‬

‫ס‬

Be

36:31c ; 36:26c

23

> ¿æÎÔés{ f‚ÎÝs üÚÅ €z ÁËï .ßáÂÎúà €z

36:31b‫ ;ס‬36:26bBe

/ 38[.‫ע‬...] ‫המדלג מעיר‬

22

26

29a

36:26b

36:31a‫ ;ס‬36:26aBe

‫ גדוד‬/ ‫[א‬..]‫מי ]יא[מ]י[ן ב‬

‫ס‬

/ ‫[ ׃‬...] [..]‫עיר מבצר ועמ‬ 17

36:30b‫ ;ס‬36:25bBe

‫ ונד‬29[‫ע‬.] / 28‫ובאין אשה‬

34

.ÀĀÃÓ> ÀĀæs ÛA çù eßçÚçù ÿÙüÂ

‫[ן‬..]‫[ ק‬....]‫ ר‬7‫ אשה‬6[…] //

18

36

36:26a

36:30a‫ ;ס‬36:25aBe

36:30b‫ ;ס‬36:25bBe

35

8

Be

36:29b‫ ;ס‬36:24bBe

/ ‫[ינה‬.] ‫[ עיר מבצר‬..] ‫ העמיד‬16[‫ן‬...]‫[ש‬.] 15

Syr.

‫ס‬

Be

‫ אין לו קן‬/ ‫כן איש אשר‬

36:31d‫ ;ס‬36:26dBe

‫המרגיע באשר יערב׃‬

29b

36:27a

? …{üðÂĀæ f¿ÆÚé ĀÚàx s .¿ćãĄÝ

30a

36:27b

f¿ćáÅ A fÀĀæs ĀÚàx s{ > .ËÃã{

30b

36:28a

> üÚÅ Îçã ¿ćãxx Áx{ËÆà èäÙÍæ A k¿ÚÃÔà

31a

36:28b

.¿çÙËäà ¿çÙËã è㠍Îý> {zx A

31b

36:28c

jÀĀæs Íà ĀÚàx ÁüÃÅ ¿çÝz

31c

36:28d

.Îäæ ÒÝĀþæx ¾Â

‫[ער‬...]: Schirmann, Di Lella: ‫ ;]יבו[ער‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]יבו[ער‬Beentjes: ‫[ער‬...]. ‫כרם‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כרם‬. ‫באין‬: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫באין‬. [..]‫יב‬: Lévi: ‫ ;יבוער‬Segal: ‫ ;יבוער‬Ben-Ḥayyim: ‫יב]וע[ר‬. [‫כר]ם‬: Lévi, Segal: ‫ ;כרם‬Beentjes: [.]‫כר‬. gemescit egens: NVulg. ingemiscet errans. ‫אשה‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אשה‬. [‫ע‬.]: Schirmann: [‫ ;]נע‬Di Lella: ‫ ;]נ[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]נ[ע‬Beentjes: ‫[ע‬.]. ‫אשה‬: Ben-Ḥayyim: ‫אשת‬. cui credit: NVulg. Quis credit ei. ‫בגדוד‬: Beentjes: incorr. ‫גדוד‬. ‫]יא[מ]י[ן‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יאמין‬. ‫[א‬..]‫ב‬: Schirmann: ‫ ;ב]צ[בא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בצבא‬. ‫גדוד‬: Schirmann: ‫]ג[דוד‬. ‫בגדוד‬: Beentjes: ‫בגדור‬. exiliens: NVulg. exsiliens. [.‫ע‬...]: Schirmann: ‫ ;]אל[ עיר‬Di Lella: ‫ ;אל ע]י[ר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אל עיר‬Beentjes: […...]. ‫מעיר‬: Lévi, Segal: ‫ ;מעיר‬Beentjes: ‫[עיר‬.]. ‫]אש[ר‬: Lévi: ‫ ;]א[שר‬Margoliouth: [‫ ;]אשר‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;אשר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]אש[ר‬Beentjes: ‫[שר‬.]. ‫[ן‬.]: Schirmann: ‫ ;]כ[ן‬Di Lella, Ben-Ḥayyim: ‫כן‬. ‫באשה‬: Schirmann, Di Lella: ‫ ;כאשר‬Ben-Ḥayyim: ‫כאשר‬.

31d

456

SIR 37:1a – 37:4a

Vulg.

LXX 37:1a

omnis amicus dicet et ego amicitiam copulavi

MS B 37:1‫ ;ס‬37:1-2aBe

37:1a

Πᾶς ϕίλος ἐρεῖ Ἐϕιλίασα κἀγώ·

*

‫ אמר אהבתי‬1‫כל אומר‬

‫*כל אוהב אומר אהבתי‬ 37:1b

sed est amicus solo nomine amicus

37:1b‫ס‬.Be

37:1b

ἀλλ᾿ ἔστιν ϕίλος ὀνόματι +μόνον+ ϕίλος.

‫אך יש אוהב שם אוהב׃‬ 37:1c

nonne tristitia inest4 usque ad mortem

‫ס‬

37:2a ; 37:1-2bBe

37:2a

οὐχὶ λύπη ἐγγιεῖ 5 ἕως θανάτου

*

‫ מות‬6 ‫הלא דין מגיע אל‬

‫*הלא דין מגיע על מות‬ 37:2

sodalis +autem8+ et amicus ad inimicitiam convertentur9

37:2b‫ ;ס‬37:1-2cBe

37:2b

ἑταῖρος καὶ ϕίλος τρεπόμενος εἰς ἔχθραν;

*

‫ נהפך לצר‬10‫רע כנפשך‬

‫ נהפך לצר׃‬12‫ כנפש‬11‫* ֵרע‬ 37:3a

o praesumptio nequissima unde creata es

37:3a‫ס‬.Be

37:3a

ὦ πονηρὸν ἐνθύμημα, πόθεν ἐνεκυλίσθης

*

‫ כן נוצרתי‬17‫ מדוע‬16‫[ר‬..]‫ ש‬15‫ רע‬14[..]‫ה‬13 ‫ מ׳ נוצרתי‬19 ‫ ]י[אמר‬18‫*הוי ר ֵיע‬

37:3b

cooperire aridam +malitiam24+ et dolositatem25 illius

37:3b

καλύψαι τὴν ξηρὰν ἐν δολιότητι;

37:4a

37:4a

sodalis amico coniucundatur in oblectatione33

ἑταῖρος ϕίλου ἐν εὐϕροσύνῃ ἥδεται

37:3b‫ס‬.Be

‫׃‬28‫ תרמית‬27 ‫[ל‬.]‫ ת‬26 ‫למלא פני‬ 37:4a‫ס‬.Be

‫ אוהב מביט אל שלחן‬34 ‫מרע‬

*

‫ שחת‬38 ‫ על‬37‫ מ׳‬36 ‫ א׳‬35‫[דּוע‬.]* 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

‫אומר‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;אומר‬Ben-Ḥayyim: ‫אומר‬. ‫אהבתי‬: an untypical ‫ ;ה‬probably corrected from ‫ ב‬to ‫ ;ה‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אהבתי‬. ‫אהב‬: Segal: 2× incorr. ‫אוהב‬. inest: NVulg. appropinquans. ἐγγιει: Rahlfs ἔνι. Text emendation by Ziegler according to Katz. ‫אל‬: Beentjes: incorr. ‫על‬. ¿ćàx: 7h3, 8a1 ¿ćà{. autem: NVulg. >. convertentur: NVulg. conversus. ‫כנפשך‬: Ben-Ḥayyim: ‫כנפשך‬. ‫ ֵרע‬: Lévi (1900), Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;רע‬Peters, Segal: ‫ ֵר ַע‬. ‫כנפש‬: Ben-Ḥayyim: ‫כנפש‬. No separation of the cola in 37:3ab. [..]‫ה‬: Margoliouth: [‫ ;]הו‬Lévi (1900): […]; Lévi, Segal: ‫ ;ה]י[ו‬Peters: [‫ ;ה]יו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;היו‬Beentjes: ‫[ו‬.]‫ה‬. ‫רע‬: Margoliouth: [‫ ;]רע‬Lévi (1900): […]; Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רע‬. ‫[ר‬..]‫ש‬: Margoliouth: [‫ ;]שאמר‬Lévi (1900): […]; Lévi: ‫ ;שאמר‬Peters, Smend: ‫ ;שאמר‬Segal: ‫ ;ש]אמ[ר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שאמר‬. ‫מדוע‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מדוע‬. ‫ר ֵיע‬: Margoliouth, Lévi: ‫ ;ד ֵיע‬Peters: ‫ ; ֵדיע‬Smend: ‫ ;ר ֵיע‬Beentjes: incorr. ‫ר ֵדע‬. ‫]י[אמר‬: Margoliouth, Lévi (1900): ‫ ;אמר‬Lévi: ‫ ;]י[אמר‬Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;יאמר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫יאמר‬.

457 MS C

MS D

Syr.

37:1a‫ ;ס‬37:1aBe

37:1aEW

‫ יאמר אהבתו‬/ ‫כל אוהב‬

2

37:1a

37:2a‫ס‬.Be

37:2b‫ס‬.Be

37:3a‫ס‬.Be

37:3b‫ס‬.Be 30

29

37:4a‫ס‬.Be

‫ מביט על שחת‬/ ‫מרע אוהב‬

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

2a

> À{Íæ ßþóæ ßÙs fÁüýx ¿ćäЍ .ßà

2b

mÎÙüs ¿çäà ¿þÚA Â{ À¾çé

3a

37:3b

‫ְרמית ׃‬ ֽ ִ [  ַ  ] ‫ְלַמ ֵ֤לּאו ְפ ֵֽני ֵת ֵ֣בל‬ 31

> 7¿ćàx .ÀÎäà ¿ćãËï ¿Ôã

37:3a

/ ‫ מדוע‬22‫ ֺיא ַ ֣מר‬21‫ ַֽרע‬20 ‫ׂהוֹי‬ 23 ‫נו ָצ ֑רתי‬

32

1b

37:2b

‫ריע כנפש נהפך לצר׃‬

 ‫ כנפש יהפך לצר‬/ ‫רע‬

> > Íäýx f¿äЍ m¿ćäЍ ĀÙs „üÂ

37:2a

‫ עד מות‬/ ‫הלא דין מגיע‬

37:2bEW

1a

37:1b

‫ שם אהב׃‬3‫אך יש אהב‬

‫ דין מות‬‫ יגיע עליו‬/ ‫הלא בעת‬

> > üãs ÍäÐüà{ .ĀäЍx

‫ אהבתי‬/ ‫כל אוהב אומר‬

37:1b‫ס‬.Be

37:2aEW

37

? ï > ¿ïs ¿ćáääà ¿ćàs ÁËà [233v. c] .¿ćàÎïx A

3b

37:4a

> .Á{Āóà ÄÙüùx ¿äЍ ÿÚÂ

4a

‫ׂהוֹי‬: Peters, Smend: ‫ ;הוי‬Ben-Ḥayyim: ‫הוֹי‬. ‫ ַֽרע‬: Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ַרע‬. ‫ֺיא ַ ֣מר‬: Peters, Smend: ‫ ;יאמר‬Ben-Ḥayyim: ‫ֺיאַמר‬. ‫נו ָצ ֑רתי‬: Peters, Smend: ‫ ;נוצרתי‬Segal: ‫ ;נו ָ֑צרִתי‬Ben-Ḥayyim: ‫נו ָצרתי‬. malitiam: NVulg. malitia. dolositatem: NVulg. dolositate. ‫פני‬: Margliouth, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;פני‬Segal: ‫ ;]פ[ני‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פני‬. ‫[ל‬.]‫ת‬: Margliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תבל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תבל‬. ‫תרמית‬: Margliouth, Lévi (1900): ‫ ;תרמות‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תרמית‬. ‫ְלַמ ֵ֤לּאו‬: ‫ ו‬seems clear but is grammatically problematic; Lévi: ‫ ;ְלַמ ֵ֤לּא‬Peters, Smend: ‫ ;למלא‬Segal: ‫ ;ְלַמ ֵ֤לא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ְלַמֵלּא‬. ‫ְפ ֵֽני‬: Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ְפ ֵני‬Segal: ‫ ;ֶפ ֵֽני‬Peters, Smend: ‫פני‬. ‫ֵת ֵ֣בל‬: Lévi: ‫ ;ֵת ֵ֣בֿל‬Peters, Smend: ‫ ;תבל‬Ben-Ḥayyim: ‫ֵתֵבל‬. ‫]    ַ [ ְרִֽמית‬: Lévi: ‫ ;ַתּ ְרִמ ֽית‬Peters, Smend: ‫ ;תרמית‬Segal: ‫ ;ֵת ְרִֽמית‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ַת[ ְרִמית‬Beentjes: ‫[ ְרִמית‬.]. oblectatione: NVulg. oblectationibus. ‫מרע‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫מרע‬. ‫[דּוע‬.]: Margliouth, Lévi (1900): […]; Lévi: ‫ ;מדּוּע‬Peters, Smend: ‫ ;מדּוּע‬Segal: ‫ ;ַמדּוּ ַע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מדוע‬Beentjes: ‫מּדּוע‬. ‫א׳‬: Margliouth, Lévi (1900): [.]; Beentjes: ‫א‬. ‫מ׳‬: Beentjes: ‫מ‬. ‫על‬: Margoliouth, Lévi (1900): ‫אל‬.

458

SIR 37:4b – 37:8a

Vulg.

LXX 37:4b

MS B 37:4b

37:4b

‫ס‬.Be

‫׃‬2‫ יעמד‬1*‫בעת צוקה מנגד‬

καὶ ἐν καιρῷ θλίψεως ἔσται ἀπέναντι·

et in tempore tribulationis adversarius erit

‫*מנוב‬

3

37:5a

sodalis amico condolet causa ventris

37:5a

37:5a‫ס‬.Be

ἑταῖρος ϕίλῳ συμπονεῖ χάριν γαστρός, 7

37:5b

et contra hostem accipiet scutum

37:5b

‫אוהב טוב נלחם* עם זר‬6 ‫*נוחל‬

37:5b‫ס‬.Be

καὶ8 ἔναντι πολέμου λήμψεται ἀσπίδα.

‫ונגד ערים יחזיק צנה‬ ‫ יחזיק צנה‬10‫ ערים‬9‫*ונגד‬ 37:6a

non obliviscaris amici tui in animo tuo

37:6a

37:6a‫ס‬.Be

μὴ ἐπιλάθῃ ϕίλου ἐν τῇ ψυχῇ σου

**

‫אל תשכח חביר *בקרב‬11

‫ חבר בקרב‬13‫ תכחשׁ‬12 ‫*בקבר **ﭏ‬ 37:6b

et non inmemor15 sis illius in operibus16 tuis

37:6b

‫׃‬17‫[שללך‬.] ‫ואל תעזבהו‬

καὶ μὴ ἀμνημονήσῃς αὐτοῦ ἐν χρήμασίν σου.

37:8a

omnis consiliarius prodit consilium

37:6b‫ס‬.Be

37:7a

37:7a‫ס‬.Be

Πᾶς σύμβουλος ἐξαίρει βουλήν,

*

‫כל יועץ יניף יד‬

‫ אחה‬18‫*כל יועץ אומר‬

19

37:8b

sed est consiliarius in semet ipso20

37:7b

37:7b‫ס‬.Be

‫אך יש יועץ דרך אל לץ*׃‬

ἀλλ᾿ ἔστιν συμβουλεύων εἰς ἑαυτόν.

‫*אך יש יועץ דרך עליו׃‬ 37:9a

a consiliario serva animam tuam

37:8a

ἀπὸ συμβούλου ϕύλαξον τὴν ψυχήν σου

37:8a

‫ס‬.Be

‫ נפשך‬22‫מיועץ* שמור‬21 ‫*מה יועץ‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

‫מנגד‬: Margoliouth: ‫מננד‬. ‫יעמד‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יעמד‬. ‫מנוב‬: Margoliouth, Peters, Smend, Beentjes: ‫ ;מנגב‬Ben-Ḥayyim: ‫גב‬/‫מנו‬. ‫מנוב‬: Lévi (1900): incorr. ‫ ;מנגב‬Ben-Ḥayyim: ‫מנוֹב‬. ‫יעמוד‬: Lévi: incorr. ‫יעמד‬. 37:5ab Bmarg.: Segal, Beentjes: in main text. ‫זר‬: Margoliouth: ‫זד‬. καὶ: Rahlfs >. ‫ונגד‬: Margoliouth: ‫וכגד‬. ‫ערים‬: Ben-Ḥayyim: ‫ערים‬. In MS no colometric separation: 6ab. ‫ﭏ‬: Margoliouth, Lévi (1900): [‫ ;]אל‬Segal: ‫ﭏ‬.

459 MS C

MS D 37:4b

‫ס‬.Be

/ ‫׃‬5‫ יעמוד‬4‫ובעת צוקה מנוב‬

37:5a‫ס‬.Be

‫אוהב טוב נלחם עם זר‬

37:5b‫ס‬.Be

Syr. 37:4b

> .ƒÎÃù è㠄¾ù ÀĀúï …ËðÂ{

‫אל תשכח חבר ֶבֶק ֶרב‬

14

37:6b‫ס‬.Be

> âÃùÎà ŽĀÝĀãx ¿äЍ ÄÓ .¿ÃÂËáðÂ

dÁüÞé ËÚÐs{

5b

> ÒÃý> ¿ćà .¿ÂÎú ßäЍ

6a

37:6a

37:6b

.‚ĀÚà€zÎÚÔáý ¿ćà{

6b

> ƒÎÝ .€ÏÐ ¿ÝÎáã

7a

ĀÙs „ü .ËÚÃï üÚóýx f¿Þáã A

7b

37:7a

‫ יועץ אומר חזה‬/ ‫כל‬ 37:7b‫ס‬.Be

‫אך יש יועץ דרך עליו׃‬

24

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

5a

37:5b

‫ואל תעזבהו בשללך׃‬ 37:7a‫ס‬.Be

4b

37:5a

/ ‫ונגד ערים יחזיק צנה׃‬

37:6a‫ס‬.Be

37

37:7b

37:8a‫ס‬.Be

37:8a

‫ שמר נפש}ש{ך‬/ 23 ‫מיועץ‬

> èã > ¿ÝÎáã .ßþóæ üÓ f¿ćàÎï

‫תכחשׁ‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תכחש‬Smend: ‫תכחש‬. ‫ֶבֶק ֶרב‬: Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ְבֶק ֶרב‬Peters: ‫בקרב‬. inmemor: NVulg. immemor. operibus: NVulg. opibus. ‫[שללך‬.]: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בשללך‬. ‫אומר‬: Margoliouth, Lévi (1900): [..]‫ ;או‬Lévi: [‫ ;אומ]ר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אומר‬Beentjes: [.]‫אומ‬. ‫אחה‬: Margoliouth, Lévi (1900): ‫[חה‬..]; Lévi: ‫ ;]ח[זה‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;חזה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;חזה‬Beentjes: ‫חזה‬. in semet ipso: NVulg. pro semetipso. In HB colometric order differs from Γ: instead of two tri-cola there are three bi-cola: 8ab, 8cd, 9ab. ‫שמור‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שמור‬. ‫מיועץ‬: Lévi (1900): ‫ ;מיועץ‬Lévi: ‫ ;מיועץ‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מיועץ‬. ‫נפש}ש{ך‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;נפשך‬Ben-Ḥayyim: ‫נפ)ס(]ש[ך‬.

8a

460

SIR 37:8b – 37:11a

Vulg.

LXX 37:9b

MS B 37:8b

37:8b

‫ס‬.Be

‫ודע לפנים מה צורכו׃‬

καὶ γνῶθι πρότερον τίς αὐτοῦ χρεία·

prius1 scito quae sit illius necessitas 37:9c

et ipse enim animo suo cogitabit

37:8c

37:8c‫ס‬.Be

‫ יחשב‬4*‫ לנפשו‬3[.......]

καὶ γὰρ αὐτὸς ἑαυτῷ βουλεύσεται,

5

6

37:10a

ne forte mittat sudem in terram10

37:8d

et dicat tibi

bona est via tua

37:8d‫ס‬.Be

‫למה זה אליו יפול׃‬

μήποτε βάλῃ ἐπὶ σοὶ κλῆρον

37:10b, 11a 11

37:9a

‫*נפשך‬

37:9a

‫ס‬.Be

καὶ εἴπῃ σοι Καλὴ ἡ ὁδός σου,

15

‫ דרכך‬14*[.]‫ ל‬13[.......] ‫*להביט‬

37:11b

et stet e contrario videre quid tibi eveniat

37:9b

37:9b

‫ס‬.Be

‫ רישך*׃‬20‫ להביט‬19[.....]‫וק‬

καὶ στήσεται ἐξ ἐναντίας ἰδεῖν τὸ συμβησόμενόν σοι.

‫׃‬21‫ראֶשך‬ ֺ * 37:7a

noli consiliari cum socero tuo24 37:7b

et a zelantibus te absconde consilium

37:10a

37:10aBe

μὴ βουλεύου μετὰ τοῦ ὑποβλεπομένου σε

25

37:10b

[.....................]

37:10bBe

καὶ ἀπὸ τῶν ζηλούντων σε κρύψον βουλήν,

// *[...............] 27

37:12a+b+c +

cum viro inreligioso tracta de sanctitate et cum iniusto de iustitia+31 +et+32 cum muliere de ea quae33 aemulatur

37:11a

μετὰ γυναικὸς περὶ τῆς ἀντιζήλου αὐτῆς

37:11a

‫*א‬

‫ס‬.Be

‫עם אשה על* צרתה‬

‫*אל‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

15 16 17

prius: NVulg. et prius. ‫צרכו‬: Beentjes: ‫[רכו‬..]. [.......]: Lévi: ‫ ;]כי גם[ הוא‬Peters: ‫ ;]…[ הוא‬Smend: ‫[ גם הוא‬..]; Segal: ‫כי גם הוא‬. ‫לנפשו‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לנפשו‬. ‫יחשב‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יחשב‬. ‫נפשך‬: Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: incorr. ‫נפשו‬. ‫גמ‬: final ‫ ם‬incorr. written; Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: corr. ‫גם‬. ‫הוא‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הוא‬. ÍþóçÂ: 7h3 + {z. sudem in terram: NVulg. super te sortem. ‫יפול‬: Beentjes: ‫יפול‬. ¿ćäàx: 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, 17a6, W, Mos ¿ćäàxx (dittography). [.......]: Lévi, Segal: [‫]ואמר‬. [.]‫ל‬: Margoliouth, Lévi (1900): [..]; Lévi: ‫ ;לך מטוב‬Peters: [‫ ;לך מ]טוב‬Smend: ‫ ;לך מטוב‬Segal: [‫ ;ל]ך מה טוב‬Ben-Ḥayyim: ‫;לך מטוב‬ Beentjes: [....]‫ל‬. ‫דרכך‬: Margoliouth, Lévi, Segal: ‫ ;]ד[רכך‬Lévi (1900): ‫ ;]…[רכך‬Peters: ‫דרכך‬. ‫ויאמר‬: Lévi, Smend, Segal: incorr. ‫ ;ואמר‬Ben-Ḥayyim: ‫ויאמר‬. ‫להביט‬: Smend: incorr. ‫להיביט‬.

461 MS C

MS D 37:8b

Syr.

‫ס‬.Be

37

37:8b

.¿ðÂ> ¿ç㠄ËùÎà ˆx{

8b

.¿ïĀã 9Íþóç {z A ‰sx âÔã

8c

‫׃‬2‫ודע לפנים מה צרכו‬ 37:8c‫ס‬.Be

37:8c

‫ נפשו יחשב‬/ ‫כי גמ הוא‬ 8

7

37:8d‫ס‬.Be

37:8d

‫׃‬11 ‫ למה זה אליו יפול‬.¿þÚA  ¿Ý{ ßÚáï ¿ćãüæ 12¿ćäàx 8d 37:9a‫ס‬.Be

37:9a

‫ דרכיך‬/ ‫ויאמר לך להביט‬ 17

16

37:9b‫ס‬.Be

‫ ראשך׃‬22‫וקם מנגד להביט‬

37:10a‫ס‬.Be 26

¿ÃÓ> ¿ćã üã¾æ{

9a

d23‚üï‹ ÀÏÑæ{ ƒÎÃù è㠄ÎúæA {

9b

kßЍ{s €z

37:9b

37:10a

‫ חמיך‬/ ‫אל תועץ עם‬

37:10b‫ס‬.Be

.‚¾çê ßá㏏ ¿ćà

10a

.30‚|s ÛêÝ Íçã{ A

10b

> gÍٍÎŏ ¿ćàx ÀĀæs åï

11a

37:10b

‫׃‬29‫ סוד‬28‫וממקנא העלים‬

37:11a‫ס‬.Be

/ ‫עם אשה אל צרתה‬

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

18

37:11a 34

¿ÃÓ> ¿ćã: 12h2 ¿çã (error). [.....]‫וק‬: Margoliouth, Lévi (1900), Smend: […]; Lévi: [‫ ;וק]ם מנגד‬Peters: […] ‫ ;וקם‬Segal: [‫]וקם מנגד‬. ‫להביט‬: Margoliouth, Lévi (1900): […]; Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להביט‬. ‫ראֶשך‬ ֺ : Margoliouth, Lévi: ‫אֶשָך‬ ֺ ‫ ;ר‬Peters: ‫ראֶשׁך‬ ֺ ; Segal: ‫ראֶשָׁך‬ ֺ . ‫להביט‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להביט‬. ‚üï‹: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1 (corr.), 11c1, 12h2 W, Mos ‚üïøÂ; 13c1 Áüï‹ (error). socero tuo: NVulg. eo, qui tibi insidiatur. [………….]: Beentjes: [....]‫……[ל‬.]. ‫חמיך‬: Lévi (1900): ‫חמיך‬. ‫א‬: Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim: >. ‫העלים‬: Lévi, Peters, Smend: ‫ ;העלים‬Segal: incorr. ‫ ;העלם‬Beentjes: ‫העלים‬. ‫סוד‬: Smend, Ben-Ḥayyim: ‫סוד‬. ‚|s: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, Mos ‚|s; 11m2 À|s. + cum viro inreligioso tracta de sanctitate et cum iniusto de iustitia+: NVulg. Noli consiliari cum invido et a zelante te consilium absconde. + + et : NVulg. nec. quae: NVulg. quae ei. > > ÍٍÎŏ: 12h2 ÍٍÎÅs (error).

462

SIR 37:11b – 37:11i

Vulg.

LXX 37:12d

MS B 37:11b

37:11b‫ס‬.Be

‫ אל מלחמתו*׃‬1‫ומדר‬

καὶ μετὰ δειλοῦ περὶ πολέμου,

cum timido de bello

3

37:12e

cum negotiatore de traiecticio 37:12f

cum emptore de venditione

37:11c

37:11c‫ס‬.Be

μετὰ ἐμπόρου περὶ μεταβολίας 37:11d

5

37:11d

‫ על ממכר*׃‬7{‫וממקנה}א‬

καὶ μετὰ ἀγοράζοντος περὶ πράσεως,

cum viro livido de gratiis agendis

37:11e

μετὰ βασκάνου περὶ εὐχαριστίας

‫עם סוחר אל תתגר‬

‫ס‬.Be

9

37:12g

‫ ̇ע מל‬2‫*ומלוכד‬

[‫ ׂע ממכ]רו‬8‫ִ*ומקונה‬

37:11e‫ס‬.Be

‫ חסד‬12*‫ תגמל‬11‫עם איש רע אל‬ ‫*על גמילות‬

13

37:13ab+

cum impio de pietate +cum inhonesto de honestate+ 37:13c

cum operario agri17 de omni opere

37:11f

37:11f ‫ס‬.Be

‫ואכזרי על טוב בשר׃‬

καὶ μετὰ ἀνελεήμονος περὶ χρηστοηθείας, 37:11g

37:11g‫ס‬.Be

μετὰ ὀκνηροῦ περὶ παντὸς ἔργου

*

19

37:14a

cum operario22 annuali de consummatione anni

37:11h

καὶ μετὰ μισθίου ἐπετείου23 περὶ συντελείας,

‫פועל שוא על מלאכתו‬

‫ ממלאכת[׳‬18‫*פועל ]ש[ו]א‬

37:11h‫ס‬.Be

‫׃‬24* ‫שומר שוא על מוציא רע‬ ‫׃‬27[‫ זר]עו‬26‫ מצא‬25[‫א‬.]‫*שכיר ש‬

37:14b

cum servo pigro de multa operatione 1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16

37:11i

οἰκέτῃ ἀργῷ περὶ πολλῆς ἐργασίας,

‫ומדר‬: Lévi, Smend (or): ‫ומדד‬. ‫ומלוכד‬: Lévi (1900): incorr. ‫ומלכד‬. ‫̇ע מל‬: Margoliouth: [‫ ;̇ע מ]לחמתו‬Lévi: [.]‫ ;ע׳ מ‬Peters: ‫ ;ומלוכד על‬Smend: [‫ ;]מלכמה‬Segal: >; Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;ע׳ מל‬Beentjes: ‫̇ע מ‬. ‫ומלוכד‬: Lévi: incorr. ‫ומלכד‬. ‫תתגר‬: Peters: ‫[תגר‬.]. ‫תתגר‬: Lévi: ‫ ;תתגר‬Smend: ‫ ;תתגרו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;)ממכ(]תתג[רו‬Beentjes: {‫מככ }תתגרו‬. {‫וממקנה}א‬: Beentjes: {‫וממקנה }א‬. ‫ומקונה‬: Lévi (1900): incorr. ‫ומקונח‬. [‫ׂע ממכ]רו‬: Margoliouth: [‫ ;ׂע ממכ]ר‬Lévi (1900): [..]‫ ;ׂע ממכ‬Lévi: [‫ ;ע׳ ממכ]רו‬Peters, Segal: ‫ ;> ממכרו‬Smend: ‫ ;> ממכרו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ע׳ ממכרו‬Beentjes: ‫ומקונהׂע ממכרו‬. âï: 19-11m7 åï (error). ‫אל‬: Peters: incorr. ‫ ;על‬Beentjes: ‫אל‬. ‫תגמל‬: Peters: ‫תגמול‬. ‫גמילות‬: Beentjes: incorr. ‫גימילות‬. ‫עם‬: Ben-Ḥayyim: [‫ע)ל(]ם‬. åï {s: 7h3 åï{. > 11m6 >. ¿çÙs:

463 MS C

MS D 37:11b‫ס‬.Be

‫ על מלחמה׃‬4 ‫ומלוכד‬ 37:11c‫ס‬.Be 6

37:11d

‫עם סוחר אל תתגר‬ ‫ס‬.Be

Syr. 37:11b

.ŽĀݏ ¿ćàx fÀ¾çé åï{

/ ‫ איש רע על גמילות חסד‬14‫עם‬

37:11f ‫ס‬.Be

‫ואכזרי על טוב בשר׃‬ 37:11g‫ס‬.Be

/ 20[.]‫פועל שכיר על מלאכת‬ 37:11h‫ס‬.Be

‫ זרע׃‬28‫שכיר שנה על מוצא‬

11b

37:11c

zÎÅs âï Áüŏ åï{

11c

37:11d

‫ על ממכרו׃‬/ ‫ומקונה‬

37:11e‫ס‬.Be

37

ÍçA Â|

âï f¿ççÂÏã åï{

11d

> åï {s .üÚóýx ËÃðäà ¿ćàÎï

11e

10

37:11e

37:11f

¿ćäÐă A Íà ĀÚàx

16

15 > ¿çÙs åï {s .¿ćäÐă A ËÃðäà

11f

37:11g

> > .zËÃð âÅËãx ÁüÚÅs

åï

11g

> ÁüÚÅs åï{ ÎÔù ¿ćà f¿ćàÎï .29À|s

11h

21

37:11h

37:11i

åáÔäà

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

> ¿ðÂx

31

ÁËÃï åï{ .32€z{üã

30

11i

agri: NVulg. otioso. ‫]ש[ו]א‬: Margoliouth, Lévi (1900): […]‫ ;שו‬Lévi: ‫ ;שכ]יר ע[ל‬Peters, Segal: ‫ ;שכיר‬Smend: ‫ ;שוא‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;שכיר ]ע[ל‬Beentjes: ‫[ל‬....]‫ש‬. ‫]ממלאכת[׳‬: Margoliouth: ‫ ;]מלא[כת׳‬Lévi (1900): ‫ ;]…[כת׳‬Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מלאכת׳‬Peters, Segal: ‫מלאכתו‬. [.]‫מלאכת‬: Lévi (1900): ‫ ;מלאכתו‬Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;מלאכתו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מלאכתו‬. åï: 7h3 åï{. operario: NVulg. mercennario. ἐπετείου: Rahlfs ἐϕετίου. Text emendation by Ziegler. ‫מוציא רע‬: in MS ‫ ;מוציארע‬Margoliouth: ‫ ;רע‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רע‬. [‫א‬.]‫ש‬: Margoliouth, Lévi (1900), Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..]‫ ;ש‬Lévi, Peters, Segal: ‫שנה‬. ‫מצא‬: Segal: incorr. ‫מוצא‬. [‫זר]עו‬: Margoliouth, Lévi (1900): […]‫ ;זר‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;זרע‬Beentjes: […] ‫זרע‬. ‫מוצא‬: Peters: incorr. ‫מצא‬. À|s: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, Mos À|s. ÁËÃï åï{: 13c1 ÁËÃï{ (error). > ¿ðÂx: 9c1 s[]. €z{üã: 7h3 €z{Ąäà; 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos €z{Ąã.

464

SIR 37:11j – 37:13b

Vulg.

LXX 37:14c

non adtendas1 his in omni consilio

MS B 37:11j

μὴ ἔπεχε ἐπὶ τούτοις περὶ πάσης συμβουλίας·

37:15a

37:12a

cum2 viro sancto adsiduus3 esto

ἀλλ᾿ ἢ μετὰ ἀνδρὸς εὐσεβοῦς ἐνδελέχιζε,

37:12a‫ס‬.Be

‫ תמיד‬6‫ יש* מפחד‬5‫ אם‬4 ‫אך‬ ‫*איש‬

37:15b

quemcumque cognoveris observantem timorem Dei10

37:12b

ὃν ἂν ἐπιγνῷς συντηροῦντα ἐντολάς,

37:12b‫ס‬.Be

‫ מצוה*׃‬11 ‫אשר תדע שומר‬ 12

37:16a

cuius anima est secundum animam tuam

37:12c

‫*מצותיו‬

37:12c‫ס‬.Be

‫אשר עם לבבו* כלבבך‬

ὃς ἐν τῇ ψυχῇ αὐτοῦ κατὰ τὴν ψυχήν σου,

‫*כ}ב{לבבו‬ 37:16b

quicumque titubaverit18 in tenebris non19 condolebit tibi

37:12d

37:12d‫ס‬.Be

‫׃‬20*‫אם תכשל יגיע אליך‬

καὶ ἐὰν πταίσῃς, συναλγήσει σοι.

‫ בך׃‬21‫*]י[עבר‬

37:17a

et cor boni consilii statue22

37:13a

37:13a‫ס‬.Be

καὶ βουλὴν καρδίας στῆσον,

*

‫וגם עצת לבב הבין‬

‫*וגם עצת לבבו כך‬ 37:17b

non est enim tibi aliud pluris27 illo

37:13b

οὐ γὰρ ἔστιν σοι πιστότερος αὐτῆς·

37:13b‫ס‬.Be *

‫מי יאמין לך אמן ממנו‬ ‫*כי אם אמון ממנו׃‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

adtendas: NVulg. attendas. cum: NVulg. Sed cum. sancto adsiduus: NVulg. timorato assiduus. ‫אך‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אך‬. ‫אם‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אם‬. ‫מפחד‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מפחד‬. ‫איש‬: Beentjes: incorr. ‫איש איש‬. ‫מפחד‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מפחד‬. ‫תמיד‬: Beentjes: {‫}תמיד‬. timorem Dei: NVulg. mandata. ‫שומר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שומר‬. ‫מצותיו‬: Beentjes: incorr. ‫מצותיוּ‬. ‫[ ]…[ע‬...]: Lévi, Smend: ‫ ;אשר תדע‬Peters: ‫ ;אשר תדע‬Segal: ‫ ;]אשר[ ת]ד[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ת]ד[ע‬Beentjes: ‫[ע‬.]‫[ת‬...]. ‫אשר‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫אשר‬.

465 MS C

MS D

Syr.

37

37:11j

.¿Þáã A âð Íà À{z ¿ćà 37:12a‫ס‬.Be

/ 8‫ מפחד‬7‫אך אם איש‬ // 9 ‫תמיד‬ 37:12b‫ס‬.Be

11j

37:12a

? ¿þæs åï .üäï ĀÙ{z A ¿úÙx|

12a

37:12b

> …Îæzx 12b ‫ שומר מצוה׃‬13 ‫[ע‬..] [...] .ÀÍàs „Ëù ¿ÔÑäà èÚáÐx

37:12c‫ס‬.Be

37:12c

/ 16[..]‫ כל‬15 ‫[לבבו‬..] 14 ‫אשר‬

37:12d‫ס‬.Be

‫ואם יכשל יעבד בך׃‬

f…{ÍÃà{ .17ßÃáà ÀÎý A

12c

> {z Íþóçà fßà Ž¾Ãã …s{ > .Ž¾Ãã

12d

37:12d

37:12e

{z Íþóçà fßà u¾Ôã …s{ .u¾Ôã 37:13a‫ס‬.Be

12e+

37:13a

‫ כך‬24[.]‫ לבב‬23‫ וגם עצת‬.26€zÎÙÎЏ €A z fzÎçäÙzx 25ƒÎÔã 13a 37:13b‫ס‬.Be

‫ אמון ממנו׃‬/ ‫כי אם‬

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

37:13b

.28‚ÎÝs {z èäÙÍã {z A ‰s{

13b

‫[לבבו‬..]: Lévi (1900), Smend: ‫ ;עם בלבבו‬Lévi: ‫ ;עם בלבבו‬Peters: ‫כלבבו‬/‫ ;עם ב‬Segal: ‫ ;בלבבו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ בלבבו‬Beentjes: ‫[לבבו‬..]. [..]‫כל‬: Lévi: ‫ ;כלבבך‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;כלבבך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;כלבבך‬Beentjes: ‫[ ך‬..]‫כל‬. ßÃáà: 7a1 (haplography); 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ßÃà åï. quicumque titubaverit: NVulg. et qui, cum titubaveris. non: NVulg. >. ‫אליך‬: possibly ‫ ;אליף‬Lévi, Smend: ‫אליו‬. ‫]י[עבר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;יעכר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יעכר‬Beentjes: ‫[עבר‬.]. cor boni consilii statue: NVulg. consilium cordis statue tecum. ‫עצת‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עצת‬. [.]‫לבב‬: Lévi, Peters, Segal: ‫ ;לבב‬Smend: ‫ ;לבבך‬Ben-Ḥayyim: ‫לבבך‬. ƒÎÔã: 7h3 âÔã. €zÎÙÎЏ: 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos €zÎÚЏ; 9c1 €zÎÙ[]. pluris: NVulg. fidelius. > ‚ÎÝs: CB ‚ÎÝs.

466

SIR 37:14a – 37:18a

Vulg.

LXX 37:18a

anima viri +sancti1+ enuntiat aliquando vera

MS B 37:14a

37:14a

‫ס‬.Be

‫לב אנוש יגיד* שעיותיו‬

ψυχὴ γὰρ ἀνδρὸς ἀπαγγέλλειν ἐνίοτε εἴωθεν

‫*מגיד‬ 37:18b

quam septem circumspectores sedentes3 ad speculandum

37:14b

ἢ ἑπτὰ σκοποὶ ἐπὶ μετεώρου καθήμενοι ἐπὶ σκοπῆς.

37:14b‫ס‬.Be *

‫משבעה צופים על מצפה׃‬

‫׃‬6 ‫ שן‬5‫ ׂע‬4‫*משבעים צפים‬ 37:19a

et in his omnibus deprecare Altissimum

37:15a

37:15a‫ס‬.Be

‫ועם כל אלה עתר* אל אל‬

καὶ ἐπὶ πᾶσιν7 τούτοις δεήθητι ὑψίστου,

8

37:19b

ut dirigat in veritate viam tuam

37:20a

ante omnem operam15 verbum + verax praecedat te+

37:15b

37:15b‫ס‬.Be

‫אשר יכין באמת צעדיך׃‬

ἵνα εὐθύνῃ ἐν ἀληθείᾳ τὴν ὁδόν σου.

37:16a

‫*העתר‬

37:16a‫ס‬.Be

Ἀρχὴ παντὸς ἔργου λόγος,

*

‫ראש כל מעשה דבר‬

‫*ראש כל מעשה מאמר‬ 37:20b

et ante omnem actum consilium + stabile+

37:16b

καὶ πρὸ πάσης πράξεως βουλή.

37:16b‫ס‬.Be

‫ מחשבת*׃‬17‫ היא‬16 ‫וראש כל פועל‬ ‫ כל פועל היא מחשבת׃‬18 ‫*לפני‬

37:21a

verbum nequa inmutabit19 cor

37:17/17a

37:17‫ס‬.Be

‫ לבב‬21‫עקרת* ]ת[חבולות‬

ἴχνος ἀλλοιώσεως καρδία20·

‫*עקר‬ 37:21b

quattuor partes22 oriuntur

37:18a/17b

τέσσαρα μέρη ἀνατέλλει,

37:18a‫ס‬.Be

‫׃‬25[‫ח‬..]‫ יפ‬24*‫ ש]בט[ים‬23‫ארבעה‬ 26

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

sancti: NVulg. >. ¿þæüÂx: 7h3 ¿þæs üÂx. sedentes: NVulg. sedentes in excelso. ‫צפים‬: Segal: ‫צופים‬. ‫ׂע‬: Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ע׳‬Smend: >. ‫שן‬: Margoliouth, Lévi (1900): ‫עץ‬. πᾶσιν: Rahlfs πᾶσι. ‫העתר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫העתר‬. ‫ֵאל‬: Smend: ‫אל‬. èÙÍáÝ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos + èÚàz; 13a1 >. ‫צעדך‬: Peters: incorr. ‫צעדיך‬. ßÐ{s: 7a1 (error); 7h3, 8a1; 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ßЍ{s. ? CB ¿þçÚç ? ?A (error). ¿þçÚçÂ: 7h3 ¿þæs ÛçÂ; „ËäáÝ: 7h3 „Ëã âÝ.

‫*שרביטים‬

467 MS C

MS D 37:14a

‫ס‬.Be

‫לב אנוש מגיד שעיותיו‬

37:14b‫ס‬.Be

‫ צפים על שן׃‬/ ‫משבעה‬

37:15a‫ס‬.Be

Syr. 37:14a

.ÍЍ{¾Â ÁËÑæ 2¿þæüÂx ÍÃà

¿ćàx ¿ćäáïx ÁÎï èã üÙĀÙ .¿æÍã

‫אשר יכין באמת צעדך ׃‬

14b

37:15a

> ĀÙ{z ¿ćàøã A

/ ‫ועם כל אלה העתר אל ֵאל‬

11

14a

37:14b

9

37:15b‫ס‬.Be

37

èÙÍáÝ åï{ mÀÍà¾ćà

15a

ßÐ{s èùĀæ> {zx A

15b

10

37:15b

kÀĀýÎúÂ

12

37:16 14

37:16a

f„ËäáÝ „Ëù{

13

? ¿þçÚ砄Ëù

15c+

‫ס‬.Be

/ ‫ראש כל מעשה מאמר‬

16a

37:16b‫ס‬.Be

‫לפני כל פעל היא מחשבת׃‬

16b

37:17‫ס‬.Be

‫ לבב‬/ ‫עקר תחבולות‬

17

37:18a‫ס‬.Be

‫ יפריח׃‬27[.]‫ארבעה שרביטי‬

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

18a

omnem operam: NVulg. omnia opera. ‫פועל‬: Margoliouth, Lévi: incorr. ‫פעל‬. ‫היא‬: Margoliouth, Lévi (1900): [‫ ;הי]א‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫היא‬. ‫לפני‬: Smend: ‫ולפני‬. verbum nequa inmutabit: NVulg. Radix consiliorum. καρδία: Rahlfs καρδίας. ‫]ת[חבולות‬: Margoliouth, Lévi: ‫ ;החבילות‬Peters, Segal: ‫ ;תחבולות‬Smend: ‫ ;תחבולות‬Beentjes: ‫תחבולות‬. quattuor partes: NVulg. ex quo partes quattuor. ‫ארבעה‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ארבעה‬. ‫ש]בט[ים‬: Margoliouth, Lévi (1900), Peters: ‫ ;שכמים‬Lévi: ‫ ;שכמים‬Smend: ‫ ;שבטים‬Segal: ‫ ;ש]בטי[ם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שבטים‬. [‫ח‬..]‫יפ‬: Margoliouth, Lévi (1900), Peters: ‫ ;יפרחו‬Lévi: ‫ ;יפרחו‬Smend: ‫ ;יפריחו‬Segal: ‫ ;יפ]ר[חו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יפריחו‬Beentjes: [...]‫יפ‬. ‫שרביטים‬: Margoliouth, Lévi (1900): ‫שכמי פנים‬. [.]‫שרביטי‬: Lévi: ‫ ;שרביטים‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;שרביטים‬Ben-Ḥayyim: [‫שרביטי]ם‬.

468

SIR 37:18b – 37:22b

Vulg.

LXX 37:21c

MS B 37:18b/18a

‫ס‬

37:18c(b) ; 37:18aBe

‫טוב ורעה* וחיים ומות‬

ἀγαθὸν καὶ κακόν, ζωὴ καὶ θάνατος,

bonum et malum vita et mors

‫*ורע‬ 37:21d

37:18c/18b

et dominatrix illorum est adsidua1 lingua

37:18d(c)‫ ;ס‬37:18bBe

‫ כליל לשון׃‬2‫ומושלת* בם‬

καὶ ἡ κυριεύουσα ἐνδελεχῶς αὐτῶν γλῶσσά ἐστιν.

3

37:22a

37:19a

37:19a‫ס‬.Be

‫ נחכם‬7‫יש חכם לרבים‬

Ἔστιν ἀνὴρ πανοῦργος πολλῶν παιδευτής,

vir5 peritus multos erudivit6 37:22b

37:19b

37:19b‫ס‬.Be

‫ולנפשו הוא גואל*׃‬

καὶ τῇ ἰδίᾳ ψυχῇ ἐστιν ἄχρηστος.

et animae suae suavis11 est

‫*ומשלח‬

‫*נואל‬ 37:23a

37:20a

qui12 sofistice loquitur13 odibilis est

37:20b

37:24a

37:24b

37:25a

37:22b 20

et fructus sensus illius laudabilis

7 8 9 10 11 12 13

37:22a‫ס‬.Be

‫ויש חכם לנפשו יחכם‬

ἔστιν σοϕὸς τῇ ἰδίᾳ ψυχῇ,

37:25b

6

ὅτι πάσης σοϕίας ἐστερήθη. 37:22a

est sapiens animae suae sapiens

5

οὐ γὰρ ἐδόθη αὐτῷ παρὰ κυρίου χάρις, 37:21b

omni enim sapientia defraudatus est

4

‫ תענוג נבצר׃‬+‫מאכל‬+ ‫ומכל‬ 37:21a

non est enim16 data illi17 a Domino gratia

3

37:20b‫ס‬.Be

οὗτος πάσης τρυϕῆς15 καθυστερήσει·

omni re14 defraudabitur

2

‫ויש חכם בדברו נמאס‬

ἔστιν σοϕιζόμενος ἐν λόγοις μισητός,

37:23b

1

37:20a‫ס‬.Be

καὶ οἱ καρποὶ τῆς συνέσεως αὐτοῦ ἐπὶ σώματος21.

adsidua: NVulg. assidua. ‫בם‬: Lévi (1900): incorr. ‫בה‬. ‫ומשלח‬: Beentjes: incorr. ‫ומשל‬. ÍçþáÂ: 13c1 Íçþà (error). vir: NVulg. Est vir. multos erudivit: NVulg. multorum eruditor. ‫לרבים‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;לרבים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לרבים‬Beentjes: ‫לרבים‬. ‫ ם‬line-filler. > âÝ: 7h3, 8a1 è㠃ÎÝ; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W èã âÝ{; 13a1, Mos èäáÝ{. èã ÎÙ{z: A 7h3 {z {z. suavis: NVulg. inutilis. qui: NVulg. Est qui. sofistice loquitur: NVulg. sophistice loquitur et.

37:22b

‫ס‬.Be

‫ גויתו׃‬22 ‫פרי דעתו על‬

469 MS C

MS D ‫ס‬

37:18c(b) ; 37:18a

Syr. Be

37

37:18a

‫ וחיים‬/ ‫טוב ורע מות‬

37:18d(c)‫ ;ס‬37:18bBe

fÿÚA Â{ fÄÓ âÝ fÁüÂA ¿Ùüã .ÀÎã{ f¿ÚÐ? [234r. a]

18b

37:18b

‫ ומשלח בם כליל לשון׃‬.¿þÚA  èã ÀøòĀæ 4fÍçþá ÕÚA áýx{ 18c

37:19a‫ס‬.Be

37:19a‫ס‬.Be

‫ חכם לרבים נחכם‬/ ‫יש‬ 37:19b‫ס‬.Be

37:19

‫ נחכם‬/ 8‫יש חכם לרבים‬

> âÝ ÎÙ{z A fÍçÚïü åÚÞÐx 9èã .¿ćáÞé

10

19a

37:19b‫ס‬.Be

‫ולנפשו הוא נוﭏ׃‬

‫ הוא גואל‬/ ‫ולנפשו‬

37:20a‫ס‬.Be

19b

37:20a

/ ‫ויש חכם בדברו ימאס‬ 37:20b‫ס‬.Be

? fzĀÚïÎþÂ{ fåÚÞÐx üÚÅ ĀÙs .¿æĀêã

20a

37:20b

‫ תענוג נבצר׃‬+‫מאכל‬+ ‫ומכל‬

.Íþóæ ¿ćáÝ füúÙs âÝ èã{

20b

21a

21b 37:22a‫ס‬.Be

37:22a‫ס‬.Be

‫ לנפשו יחכם‬/ ‫ חכם‬18‫יש‬ 37:22b

‫ס‬.Be

  ‫ על גויתו‬/ […]‫פרי ד‬

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

/ 19 ‫ויש חכם לנפשו נחכם‬ 37:22b

23

37:23a

‫ס‬.Be

22a

37:23b

‫פרי דעתו על גוי]ת[ו ׃‬ 26

.åÚÞÐ Íþóçàx f¿ćäÚÞÐ ĀÙs{

25

24

omni re: NVulg. in omni cibo voluptatis. τρυϕῆς: Rahlfs τροϕῆς. enim: NVulg. >. data illi: NVulg. illi data. ‫יש‬: Peters: incorr. ‫ויש‬. ‫נחכם‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫נחכם‬. laudabilis: NVulg. super corpus suum. σώματος: Rahlfs στόματος πιστοί. ‫על‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫על‬. […]‫ד‬: Lévi, Segal: [‫ ;דע]תו‬Smend: [..]‫ ;דע‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;דע]תו‬Beentjes: ‫דעתו‬. ‫פרי‬: Lévi: ‫ ;פרי‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;פרי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ופרי‬Beentjes: ‫ופרי‬. ‫דעתו‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דעתו‬. ‫גוי]ת[ו‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;גויתו‬Beentjes: [..]‫גוי‬.

? ïx > À{ÏÐ èã f€z{Ëà Áă¾ò{ ? .€zÎòsx

22b

470

SIR 37:23a – 37:25d+

Vulg.

LXX

MS B

37:26a

37:23a

vir sapiens plebem suam erudit

ἀνὴρ σοϕὸς τὸν ἑαυτοῦ λαὸν παιδεύσει,

37:23a‫ס‬.Be

3

37:26b

et fructus sensus eius8 fideles sunt

37:27a

37:23b

‫ לעמו יחכם‬2 ‫ויש חכם‬1

37:23b‫ס‬.Be

καὶ οἱ καρποὶ τῆς συνέσεως αὐτοῦ πιστοί. 37:24a

‫ בגויתם׃‬9 ‫פרי דעתו‬ 37:24a‫ס‬.Be

ἀνὴρ σοϕὸς πλησθήσεται εὐλογίας,

vir sapiens implebitur benedictione13 37:27b

et19 videntes illum laudabunt20 37:28a

vita viri in numero dierum 37:28b

dies autem Israhel27 innumerabiles sunt

37:24b

16

37:24b‫ס‬.Be

‫׃‬22[........] 21‫[ה‬......]

καὶ μακαριοῦσιν αὐτὸν πάντες οἱ ὁρῶντες. 37:25a

37:25a‫ס‬.Be

‫חיי איש מספר ימים‬

ζωὴ ἀνδρὸς ἐν ἀριθμῷ ἡμερῶν, 37:25b

καὶ αἱ ἡμέραι τοῦ Ισραηλ ἀναρίθμητοι.

‫ תענוג‬15[......‫ ל]נ‬14‫חכם‬

37:25b

‫ס‬.Be

‫׃‬29[.....] * ‫ ישראל‬28+‫עם‬+ ‫וחיי‬ 30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

16 17

‫*ישורון‬

Peters, Segal: within main text. ‫חכם‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכם‬. ‫יחכם‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;נחכם‬Beentjes: ‫יכחם‬. Beentjes places 37:23ab incorr. in the margin. ‫יחכם‬: Beentjes: ‫יכחם‬. ĀÙs: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, W, Mos ĀÙs{. åÙ: CB [åï?]; repetition of the last two characters as line-filler. eius: NVulg. illius. ‫דעתו‬: Margoliouth: ‫דעתר‬. ‫דעתו‬: Lévi: ‫ ;דעתו‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דעתו‬. ‫בגויתם‬: Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫בגויתם‬. …{ÍÙă¾ò{: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos …{ÍÙă¾ò. benedictione: NVulg. benedictionibus. ‫חכם‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכם‬. [......‫ל]נ‬: Margoliouth: […]; Lévi (1900): […]‫ ;ל‬Lévi: ‫ ;לנפ]שו ישב[ע‬Peters: ‫ ;לנ]פשו ישב[ע‬Smend: ‫…[ע‬.]‫ ;לנ‬Segal: [‫ ;ל]נפשו ישבע‬BenḤayyim: ‫[ע‬.. ..]‫ ;ל‬Beentjes: ‫…[ע‬..]‫לנ‬. ‫תענוג‬: Margoliouth: ‫]ב[תענוג‬. [..]‫לנפ‬: Lévi: [‫ ;לנפש]ו‬Segal: [‫ ;לנפ]שו‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;לנפ]שו‬Beentjes: ‫לנפשו‬.

471 MS C

MS D 37:23a‫ס‬.Be 5

‫ ויש חכם לעמו יחכם‬4

37:23b‫ס‬.Be

‫׃‬11‫ בגויתם‬10 ‫ דעתו‬/ ‫פרי‬

37:24a‫ס‬.Be

‫ ישבע תענוג‬/ 17[..]‫חכם לנפ‬ 37:24b‫ס‬.Be

 ‫ יאשרוהו‬23[...]‫וכל ר‬

37:24a‫ס‬.Be

‫חכם לנפשו ישבע תענוג‬18 37:24b‫ס‬.Be

‫׃‬25‫ כל רואיהו‬/ 24‫ויאשריהו‬

Syr.

37

37:22a

.åÚÞÐ …Ëï âÞÂx f¿ćäÚÞÐ 6ĀÙs 7 åÙ

23a

37:22b

? .…{Íþóçà f¿ćäÚÞÐx

…{ÍÙă¾ò{

23b

? .¿úÚçò ñÃêæ fÍþóçà åÚÞÐx{

24a

12

37:24a

37:24b

? .26€zÎÙÏÐ …{ÍáÝ fÍæÎÑÃþæ{

24b

37:25a‫ס‬.Be

‫חיי אנוש ימים מספר‬ 37:25b

25a

‫ס‬.Be

‫׃‬31‫ ימי אין מספר‬/ ‫וחיי ישרון‬

25b

37:25c‫ס‬.Be

25c+ 33

‫ מספר יש‬32 ‫גויתהן‬ 34 ‫]י[מים‬

37:25d‫ס‬.Be

25d+

‫וגוית שם ימי אין מספר‬

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

HB.D have a different text order compared with Γ: 25ab before 24ab. et: NVulg. et omnes. laudabunt: NVulg. beatum dicent. ‫…[ה‬...]: Margoliouth, Lévi (1900), Peters: […]; Lévi: ‫ ;ויאשרוהו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ויאשרוהו‬Segal: ‫ ;]ויאש[רוהו‬Beentjes: ‫…[רוהו‬.]. [........]: Smend: ‫[ו‬........]; Segal: [‫]כל רואהו‬. […]‫ר‬: Lévi, Peters: [‫ ;ר]ואיהו‬Beentjes: ‫ראיו‬. ‫ויאשריהו‬: Lévi: ‫ ;ויאשרוהו‬Lévi (1900), Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויאשריהו‬. ‫רואיהו‬: Segal: incorr. ‫רואהו‬. ? ? €zÎÙÏÐ: 10m3 €zÎäÐă; 11m6 €zÎÙÏÐ{ €zÎäÐă. Israhel: NVulg. Israel. ‫עם‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עם‬. [.....]: Lévi: [‫ ;]י[מ]י אי[ן ]מספר‬Smend: […] ‫[ין‬.] ‫ימי‬. ‫ישורון‬: Margoliouth, Lévi (1900), Peters, Smend: ‫ ;ישורון‬Lévi: ‫ ;ישרון‬Segal: >; Ben-Ḥayyim: ‫ישורון‬. ‫מספר‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫מספר‬. ‫גויתהן‬: Smend: ‫גויתהן‬. ‫יש‬: Lévi, Segal: >. ‫]י[מים‬: Lévi: ‫[מים‬...]; Peters, Smend: ‫ ;לימים‬Segal: ‫ ;]י[מים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לימים‬Beentjes: ‫[מים‬..].

472

SIR 37:26a – 37:30a

Vulg.

LXX 37:29a

sapiens in populo hereditabit honorem 37:29b

et nomen illius erit vivens in aeternum

MS B 37:26a

37:26a‫ס‬.Be

ὁ σοϕὸς ἐν τῷ λαῷ αὐτοῦ κληρονομήσει τιμήν1, 37:26b

... 37:26b‫ס‬.Be

καὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνα.

37:30a

37:27a

fili in vita tua tempta8 animam tuam

Τέκνον, ἐν ζωῇ σου πείρασον τὴν ψυχήν σου

// 4... 37:27a‫ס‬.Be

‫בני בחייך* נס נפשך‬ ‫*בחמר‬

37:30b

et si fuerit nequam non des illi potestatem11 37:31a

non enim omnia omnibus expediunt

37:27b

37:27b‫ס‬.Be

‫וראה מה רע לה אל תתן לה׃‬

καὶ ἴδε12 τί πονηρὸν αὐτῇ καὶ μὴ δῷς αὐτῇ· 37:28a

37:28a‫ס‬.Be

οὐ γὰρ πάντα πᾶσιν συμϕέρει,

*

‫כי לא הכל לכל טוב‬

‫ טוב תענוג‬14‫*כי ל׳ ל׳כ‬ 37:31b

et non omni animae omne genus15 placet 37:32a

noli avidus esse in omni epulatione

37:28b

37:28b‫ס‬.Be

‫לא כל נפש כל זן תבחר׃‬

καὶ οὐ πᾶσα ψυχὴ ἐν παντὶ εὐδοκεῖ. 37:29a

37:29a‫ס‬.Be

μὴ ἀπληστεύου ἐν πάσῃ τρυϕῇ

**

‫אל תזרע לכל* תענוג‬

‫ ﭏ תענוג‬16‫*תזר ﭏ…**ﭏ תזרו‬ 37:32b

et non te effundas super omnem escam

37:29b

37:29b‫ס‬.Be

‫ואל תשפך על כל מטעמים*׃‬

καὶ μὴ ἐκχυθῇς ἐπὶ ἐδεσμάτων·

‫*וﭏ תתחנג ﭏ מטמים׃‬ 37:33a

in multis enim escis erit infirmitas

37:30a

37:30a‫ס‬.Be

ἐν πολλοῖς γὰρ βρώμασιν ἔσται νόσος,

‫כי ברוב תענוג יקנן* חולי‬ 21

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

τιμήν: Rahlfs πίστιν. Text emendation by Ziegler according to Smend. ‫[ל‬...] [.]‫ע‬: Lévi: [‫ ;]עם ינחל‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫[ל‬..] [.]‫ ;ע‬Segal: [….]‫ ;ע‬Beentjes: ‫[ל‬...] [.]‫ע‬. ‫[בוד‬.]: Lévi, Segal: ‫ ;כבוד‬Peters, Smend: ‫ ;ככוד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כבוד‬. [...]: Smend: + Bmarg. [‫ ;ב]חיי‬Ben-Ḥayyim: + Bmarg. ‫ב׳‬. [.....]‫ושמ‬: Lévi: [‫ ;ושמו ]עומד בחיי‬Smend: ‫[י‬.....]‫ושמ‬. ‫ ד‬line-filler. ‫בחיי‬: Lévi: ‫ ;בחיי‬Peters: ‫]ב[חיי‬. tempta: NVulg. tenta. ‫}ב{חמר‬: Lévi, Smend: ‫בחמר‬. €üÂ: 13a1 >. et si fuerit nequam non des illi potestatem: NVulg. et vide si quid obnoxium ei est: non des illi. ἴδε: Rahlfs ἰδὲ.

‫ ירון‬20‫*אוכל‬

473 MS C

MS D

37:26a‫ס‬.Be 3

37:26a‫ס‬.Be

‫[בוד‬.] 2 ‫[ל‬...] / [.]‫חכם ע‬

37:26b‫ס‬.Be

‫[ םלוע‬.....]‫ושמ‬

‫חכם עם ינחל כבוד‬

.ÁüúÙs ¾æ f¿ćäïx ¿ćäÚÞÐ

? fåÚù> Íäý{ dd.åáðàx ¿ÚÑà

‫ בחיי עולם׃‬/ ‫ושמו עומד‬ 6

? .ßþóæ ¿êæ fßÚÚÑÂ

‫בני }ב{חמר נס נפשך‬

37:27b‫ס‬.Be

f€üÂ

27a

> ÿÚÂx „Ë㠀ÏÐ{ ¿ćà{ fÍà A > .Íà

27b

ÀĀàÎݾćã âÝ À{z ¿ćàx âÔã .¿ÃÓ>

28a

37:28a‫ס‬.Be

ƒ

13

37:28a

‫כי לא לכל טוב תענוג‬

37:28b‫ס‬.Be

37:28b

‫ נפש כל זן תבחר׃‬/ ‫ולא לכל‬ 37:29a‫ס‬.Be

âÚáú ¿þóæ âÝ ¿ćà{ .¿ÚïĀã A

37:29b‫ס‬.Be

17

> ¿Æé ¿ćà ÀĀàÎݾćã Íà ? .¿úÚçòx

‫ תתחנג על מטעמים׃‬/ ‫ואל‬

37:30a‫ס‬.Be

âï ßçÚï 19Ž¾Â ¿ćà{ .À¾ÚÆé ÀĀàÎݾćã

29b

À{¾ÚÆé èãx âÔã > fÀĀàÎݾćãx .¿ïüã 23À{z

30a

37:30a

‫ חולי‬/ 22 ‫כי ברב אוכל יקנון‬

18 19 20 21 22 23

29a

37:29b 18

17

28b

37:29a

‫אל תזד אל תענוג‬

16

10

37:27b

‫ לה ואל תתן לה׃‬/ ‫וראה מה רע‬

15

26b

37:27a 9

14

26a

37:26b

7

37:27a‫ס‬.Be

13

37

37:26a

37:26b‫ס‬.Be 5

Syr.

¿ćà{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćà. ‫ל׳כ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לכ׳‬Peters, Smend: >. omne genus: = HB.D ‫כל זן‬. ‫תזרו‬: Smend, Ben-Ḥayyim: ‫תזרו‬. ? ÀĀàÎݾćã: 7h3 ÀĀáݾćã. ‫תתחנג‬: Smend: ‫ ;תתחנג‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תתחנג‬Beentjes: [...]‫תת‬. Ž¾Â: 11m6 ÿÂs; 13a1 Ž¾Âs. ‫אוכל‬: Segal: incorr. ‫אכל‬. ‫ירון‬: Peters: ‫יקנן‬. ‫יקנון‬: Ben-Ḥayyim: ‫יקנין‬. – ‫ נ‬line-filler. > CB À{z. À{z:

474

SIR 37:30b – 38:2b

Vulg.

LXX 37:33b

et aplestia adpropinquabit1 usque ad cholera2

MS B 37:30b

37:30b‫ס‬.Be

‫והמרבה* יגיע אל זרא׃‬

καὶ ἡ ἀπληστία ἐγγιεῖ ἕως χολέρας·

‫*והמזיע‬ 37:34a

propter aplestiam3 multi obierunt

37:31a

δι᾿ ἀπληστίαν πολλοὶ ἐτελεύτησαν,

37:31a‫ס‬.Be 4*

‫בלא מוסר רבים יגועו ועועו‬ 5

37:34b

qui autem abstinens est adiciet vitam

37:31b

37:31b‫ס‬.Be

ὁ δὲ προσέχων προσθήσει ζωήν.

9

‫ חיים׃‬8‫והנשמר* יוסיף‬ 10

Vulg.

LXX 38:1a

‫*וכהשמר‬

MS B 38:1a

38:1a

‫ס‬.Be

‫רעי* רופא לפני צרכו‬

Τίμα ἰατρὸν 11πρὸς τὰς χρείας αὐτοῦ12,

honora medicum propter necessitatem

‫*גועו‬

*** **

‫ **צרכך‬13‫*]רע[ת‬ ‫***רעה רועה רופא לפי צרכך‬ 38:1b

etenim illum creavit Altissimus

38:1b

38:1b‫ס‬.Be

‫גם* אתו חלק אל**׃‬

καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισεν κύριος·

‫ **כי גם אותו חלק אל׃‬16‫*כי‬ 38:2a

a Deo est +omnis+ medella17 38:2b

et a rege accipiet dationem19

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

38:2a

38:2a‫ס‬.Be

‫מאת אל יחכם רופא‬

παρὰ +γὰρ+ ὑψίστου ἐστὶν ἴασις, 38:2b

38:2b

‫ס‬.Be

καὶ παρὰ βασιλέως λήμψεται δόμα.

aplestia adpropinquabit: NVulg. aviditas appropinquabit. cholera: NVulg. choleram. aplestiam: NVulg. crapulam. ‫ועועו‬: Smend: ‫יעועו‬. ‫גועו‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יגועו‬. üÚÅ: 13a1 >. ÀĀàÎݾćã: 7h3 ÀĀàÎÞã. ‫יוסיף‬: Lévi (1900): incorr. ‫יוסף‬. In the MS between 37:31 and 38:1 there is one blank line. ‫וכהשמר‬: Taylor/Schechter, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובהשמר‬. πρὸς τὰς χρείας αὐτοῦ: Herkenne, Ecclesiastici, 248, emends in πρὸ τῆς χρείας (= HB, Syr.). Text = HD.

‫׃‬20‫ומאת מלך ישא משאות‬

475 MS C

MS D

Syr.

37:30b‫ס‬.Be

37

37:30b

‫והמזיע יגוע על זרא׃‬

37:31a‫ס‬.Be

.züÝĀã fâݾćäà ¿Æêãx{

30b

37:31a

‫ גועו‬/ ‫בלא מוסר רבים‬

? âÔã {ĀÚA ãx 6üÚÅ À¾ÚÆé 7 .À¾ÚÆé ÀĀàÎݾćã

31a

d.d¿ÚÐ? ôéÎã fzxÏãx{

31b

37:31b‫ס‬.Be

‫והנשמר יוסיף חיים׃‬

MS D 38:1a

‫ס‬.Be

Syr.

38

38:1a

// ‫ רועה רופא לפי‬14‫רעה‬

¿ðÂĀæ ¿ćà Ëï f¿Úés üúÙ>

1a

.€ÍÙü ÀÍàs fÍà ‰sx âÔã

1b

.ßà

15

38:1b

38:2a

> .¿Úés

åÞÐĀæ ÀÍàs „Ëù èã

18

2a

38:2b

> ? .ÀĀÂzÎã Äêæ

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

21

> ã ? èã{ f¿Þá

αὐτοῦ: Rahlfs τιμαῖς αὐτοῦ. ‫]רע[ת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רעה‬. ‫רעה‬: Ben-Ḥayyim: ‫רעה‬. ¿ðÂĀæ: W ¿ðÂĀã. ‫כי‬: Peters: >. + omnis+ medella: NVulg. enim illi sapientia. > åÞÐĀæ: 7h3, CB åÞÐĀæ. dationem: NVulg. donationem. ‫ישא משאות‬: in MS ‫ישאמשאות‬. > ã: > ? 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿Þáã. ¿Þá

2b

476

SIR 38:3a – 38:7

Vulg.

LXX 38:3a

disciplina medici exaltabit caput illius

38:3a

38:3a

‫ תרים ראשו‬2‫ דעת רופא‬1

ἐπιστήμη ἰατροῦ ἀνυψώσει κεϕαλὴν αὐτοῦ,

38:3b

et in conspectu magnatorum conlaudabitur3

MS B ‫ס‬.Be

38:3b

38:3b‫ס‬.Be

‫ולפני נדיבים* יתיצב׃‬

καὶ ἔναντι μεγιστάνων θαυμασθήσεται.

‫*מלכים‬ 38:4a

Altissimus creavit de terra medicinam4

38:4a

38:4a‫ס‬.Be

κύριος ἔκτισεν ἐκ γῆς ϕάρμακα,

*

‫אל מארץ מוציא תרופות‬ 6

38:4b

et vir prudens non abhorrebit illi8 38:5a

nonne a ligno indulcata est amara9 aqua10

38:4b

‫ שׂמים‬5‫*ברא‬

38:4b‫ס‬.Be

‫וגבר מבין אל ימאס בם׃‬

καὶ ἀνὴρ ϕρόνιμος οὐ προσοχθιεῖ αὐτοῖς. 38:5a

38:5a‫ס‬.Be

‫הלא בעץ* המתיקו מים‬

οὐκ ἀπὸ ξύλου ἐγλυκάνθη ὕδωρ

‫*מעץ‬

11

38:6a

ad agnitionem +hominum+ virtutis illorum14

38:5b

εἰς τὸ γνωσθῆναι τὴν ἰσχὺν αὐτοῦ;

38:5b‫ס‬.Be

‫ כחו*׃‬16 ‫ אנוש‬15 ‫בעבור להודיע כל‬ ‫*כוחם׃‬

38:6b

et dedit homini17 scientiam + Altissimus+ 38:6c

honorari19 in mirabilibus suis

38:6a

38:6a‫ס‬.Be

‫ויתן לאנוש בינה‬

καὶ αὐτὸς ἔδωκεν ἀνθρώποις ἐπιστήμην 38:6b

38:6b‫ס‬.Be

‫להתפאר בגבורתו*׃‬

ἐνδοξάζεσθαι ἐν τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦ·

‫*בגבורתם׃‬ 38:7a

in his curans mitigavit21 dolorem

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

38:7/7a

ἐν αὐτοῖς ἐθεράπευσεν καὶ ἦρεν τὸν πόνον αὐτοῦ,

Line has no colometric separation. ‫רופא‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;רופא‬Segal: ‫רו]פ[א‬. conlaudabitur: NVulg. collaudabitur. medicinam: NVulg. medicamenta. ‫ברא‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ברא‬. ‫שׂמים‬: Beentjes: ‫שמים‬. ÁüÂ: A CB ÁüÂ. illi: NVulg. illa. amara: = Syr. ÁüÙüã (cf. Exod 15:23). amara aqua: NVulg. aqua amara. ‫מעץ‬: Cowley: ‫ ;מעין‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מעץ‬.

38:7‫ ;ס‬38:7aBe

‫בהם רופא יניח מכאוב‬

477 MS D

Syr.

38

38:3a

.ÍæÎãüãüæ ¿Úésx zĀÚ èã

3a

? „Ëù{ .dÍæÎäÚúæ f¿ÞáA ã

3b

? 7 .¿çääé ÁüÂA ¿ïs èã ÀÍàs

4a

> ¿ćà ¿ćäÚÞÐ ÁüÃÅ{ .…{ÍÚáï ¿êÃæ

4b

38:3b

38:4a

38:4b

38:5a

? ÎÚáÐ> üÚÅ .13ÁüÙüã ¿Úã

¿êÚù ËÚÂ

5a

ÀÍàsx ÍáÚÐ ˆËÙĀæx âÔã

5b

? ¿þçÚçÃà uÍÙx A

6a

> ÎÑÃþäà

6b

12

38:5b

38:6a

kÀĀäÞÐ

18

38:6b

.z{ĄÃÆÂ

20

38:7

? .¿Â¾Ý [234r. b] èã ÒÚçã f¿Úés …{ÍÂ

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

¿êÚù ËÚÂ: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿êÚúÂ. ÁüÙüã: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÁĄÙüã. 38:6a: NVulg. ut agnoscerent homines virtutem illius; virtutis illorum = HBm ‫כוחם‬. ‫להודיע כל‬: in MS ‫להודיעכל‬. ‫כל אנוש‬: Segal: incorr. ‫לאנוש‬. homini: NVulg. hominibus. ? ? ÛçÃà. ? ¿þçÚçÃà: 7h3 ¿þæs honorari: NVulg. ut honoraretur. > ÎÑÃþäà: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÎÑÂĀþäà. mitigavit: NVulg. mitigabit.

7

478

SIR 38:8a – 38:11a

Vulg.

LXX 38:7bc+

et unguentarius facit pigmentum1 + suavitatis et unctiones conficiet suavitatis2+

MS B 38:8a/7b

‫ס‬

38:8a ; 38:7bBe

‫וכן רוקח* עושה מרקחת׃‬

μυρεψὸς ἐν τούτοις ποιήσει μεῖγμα,

3

38:7d

et7 non consummabuntur8 opera eius

38:8b/8a

καὶ οὐ μὴ συντελεσθῇ ἔργα αὐτοῦ,

38:8c(b)‫ ;ס‬38:8aBe

‫* מעשהו‬10[‫ת‬..]‫ לא יש‬9 ‫ל]מ[ען‬ 11

38:8a

pax +enim+ Dei12 super faciem terrae

38:8c/8b

‫*קרת‬

[‫*]ישכון‬

38:8d(c)‫ ;ס‬38:8bBe

‫ותושיה מבני * ** אדם***׃‬

καὶ εἰρήνη παρ᾿ αὐτοῦ ἐστιν ἐπὶ προσώπου τῆς γῆς.

‫*מבני **מפני ***ארצו‬ 38:9a

fili in tua infirmitate non despicias13

38:9a

38:9a‫ס‬.Be

‫בני בחולי* אל תתעבר‬

Τέκνον, ἐν ἀρρωστήματί +σου+ μὴ παράβλεπε,

‫*במחלה‬ 38:9b

sed ora ad16 Dominum et ipse curabit te

38:9b

ἀλλ᾿ εὖξαι κυρίῳ, καὶ αὐτὸς ἰάσεταί +σε·+

38:9b‫ס‬.Be

‫התפלל * אל אל כי הוא ירפא׃‬ ‫*פלל‬

38:10a

38:10a

averte a delicto et dirige manus

ἀπόστησον πλημμέλειαν καὶ εὔθυνον χεῖρας

38:10a‫ס‬.Be

‫ ומהכר* פנים‬17 ‫עו[ל‬....] 19

38:10b

et ab omni delicto21 munda cor tuum22 38:11a

da suavitatem et memoriam similaginis

38:10b

38:10b‫ס‬.Be

‫ומכל פשעים טהר לב׃‬

καὶ ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας καθάρισον καρδίαν· 38:11a

δὸς εὐωδίαν καὶ μνημόσυνον σεμιδάλεως

‫ מ׳ ותכר‬18 ‫*]ו[סור‬

38:11a‫ס‬.Be * 24

‫ אזכרה‬23[.........] 25

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

‫*אזכרתה‬

facit pigmentum: NVulg. faciet pigmenta. et unctiones conficiet suavitatis: NVulg. >. ‫קרת‬: Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;קרח‬Ben-Ḥayyim: ‫קרת‬. ‰s{: 10m1, 11m5 ‰s. > 7h3, CB èùĀã. èùĀã: ? ? ¿çääêÂ: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ¿çäêÂ. et: NVulg. ut. consummabuntur: NVulg. consumantur. ‫ל]מ[ען‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;למען‬Beentjes: ‫[ען‬.]‫ל‬. [‫ת‬..]‫יש‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ישבות‬Segal: ‫ ;י]שבו[ת‬Beenjes: ‫[ת‬..]‫יש‬. [‫]ישכון‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ישכח‬Peters: ‫ישׂכח‬. pax +enim+ Dei: NVulg. et salus. non despicias: NVulg. ne despicias teipsum.

479 MS D

Syr.

38

38:8a

> > f¿ćäê ? 5 4 .6¿çääê èùĀ㠉s{

8a

> âÔÃæ ¿ćàx âÔã ÁËÃï

8b

? èã ÀĀäÞÐ{ .dd¿ïs Ûòs

8c

38:8b

38:8c

38:9a

ßïü䠉s

€üÂ

9a

.¿é¾ćã ÎÙ{zx ÀÍàs „Ëù ¿ćà‹> A

9b

15

14

38:9b

38:10a

üÃïs ¿ćàÎï A A

10a

? .ßÃà ¿Ýx> ÀÍÔÐ âÝ èã{

10b

.ÁüùÎý{

20

38:10b

11a

14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24 25

€üÂ: 13a1 >. ßïüäÂ: 11c1, 12h2, 13a1, 13c1 ßïËä (error). ad: NVulg. >. ‫עו[ל‬....]: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;]נו[ס מעול‬Peters ‫ ;נוס מעול‬Smend: ‫ ;]סור מ[עול‬Segal: ‫ ;]סור מ[מעל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]סו[ר מעול‬Beentjes: ‫[עול‬....]. ‫]ו[סור‬: Cowley: ‫ ;הסר‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters: ‫ ;נסה‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מסיר‬Segal: ‫ ;המר‬Beentjes: ‫[סיר‬.]. ‫ותכר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Beentjes: ‫ ;והכר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;והבר‬Segal: ‫והבר‬. ¿ćàÎï: CB ¿ćàÎï. A delicto: NVulg. peccato. cor tuum: = Syr. ßÃà. [.........]: Cowley: ‫ ;]נ[ווה‬Schechter/Taylor: ‫ ;ה]גש ניח[וח‬Lévi: ‫ ;ה]גש ניח[וח‬Smend: ‫ ;תן מ]נח[ה וגם‬Segal: [‫]הגש ניחוח‬. ‫אזכרה‬: Lévi: ‫]ו[אזכרה‬. ‫אזכרתה‬: Peters: >.

480

SIR 38:11b – 38:15b

Vulg.

LXX 38:11bα

1

MS B 38:11b

καὶ λίπανον προσϕορὰν ὡς μὴ ὑπάρχων.

2

et inpingua oblationem

38:11b

‫ס‬.Be

‫ודשן ערוך* בכנפי הוניך**׃‬ ‫*ערך **הונך‬

3

38:11bβ, 12a

et da locum medico 12 etenim illum Dominus creavit

38:12a

καὶ ἰατρῷ δὸς τόπον, καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισεν κύριος,

38:12b

et non discedat a te quoniam6 opera eius sunt necessaria

38:12a‫ס‬.Be

38:12b

καὶ μὴ ἀποστήτω σου, καὶ γὰρ αὐτοῦ χρεία.

5

‫ מקום‬4[.....‫]וגם ל‬

38:12b‫ס‬.Be

// ‫׃‬8‫[רך‬..] 7‫[ו‬...‫ ג‬..‫ולא* ימו]ש‬

‫׃‬11‫ צרכיך‬10 ‫ ישמש מאח כ׳ ג׳ ב׳‬9 ‫*וﭏ‬ 38:13

est enim tempus quando in12 manus eorum incurras13

38:13

ἔστιν καιρὸς ὅτε καὶ ἐν χερσὶν αὐτῶν εὐοδία·

38:13‫ ;ס‬38:13aBe

‫֒פ‬ ‫כי* יש עת אשר בידו מצלחת‬ 15

38:14aα

ipsi vero Dominum deprecabuntur

38:14a

[‫ ביר]אה‬14‫*עת אמה‬

38:14a‫ ;ס‬38:13bBe

‫*כי גם הוא אל אל יעתיר׃‬

καὶ γὰρ αὐτοὶ κυρίου δεηθήσονται,

16

38:14aβ

ut dirigat requiem +eorum+18

38:14b

‫*כי הוא ﭏ ﭏ יעתיר‬

38:14b(c!)‫ ;ס‬38:14aBe

‫אשר יצלח* לו פשרה‬

ἵνα εὐοδώσῃ αὐτοῖς ἀνάπαυσιν

‫*ימנה‬ 38:14b

et sanitatem propter conversationem illorum20 38:15α

qui delinquit in conspectu eius qui fecit eum 38:15β

incidat22 in manus medici

38:14c

‫ס‬

38:14d(c) ; 38:14b

‫ורפאות למען מחיה׃‬

καὶ ἴασιν χάριν ἐμβιώσεως. 38:15a

ὁ ἁμαρτάνων ἔναντι τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν 38:15b

ἐμπέσοι εἰς χεῖρας ἰατροῦ.

Be

38:15a‫ס‬.Be 21

‫אשר חוטא לפני עוֹשהו‬

38:15b‫ס‬.Be

‫יתגבר* לפני** רופא׃‬ 23

1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11 12

‫*יסתוגר **עיידי‬

inpingua: NVulg. impingua. oblationem: NVulg. oblationem pro opibus tuis. ‫הונך‬: Beentjes: incorr. ‫הנך‬. [.....‫]וגם ל‬: Schechter/Taylor: ‫ ;וגם לרו]פא ת[ן‬Lévi: ‫ ;וגם לרו]פא ת[ן‬Peters: [‫ ;וגם ל]רופא תן‬Smend: [‫ ;וגם ל]רופא תן‬Segal: [‫;וגם ל]רופא תן‬ Ben-Ḥayyim: [… ..]‫ ;וג]ם[ ל‬Beentjes: [….]‫[ ל‬.]‫וג‬. ‫מקום‬: Cowley: ‫ ;מקום תירא‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מקום‬. quoniam: NVulg. quia. ‫[ו‬...‫ ג‬..‫ימו]ש‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;ימוש כי גם בו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ימוש כי גם בו‬Beentjes: [……] ‫ימוש‬. ‫[רך‬..]: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;צורך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫צורך‬. ‫וﭏ‬: Beentjes: rev. ‫)ולא( ואל‬. ‫כ׳ ג׳ ב׳‬: Schechter/Taylor, Lévi, Beentjes: ‫ׂכ ֺג ׂב‬. ‫צרכיך‬: Beentjes: rev. ‫)צוכיך( צרכיך‬. in: NVulg. per.

481 MS D

Syr.

38 11b

38:12a

.Ás uz f¿Úé¾ćà ‰s{

12a

.¿çÚæz Í ĀÙs Í ‰sx âÔã

12b

38:12b

38:13

> zËÙA ¾Âx ¿çÂ| ĀÙsx âÔã .ÀÎÚés ¿Ñàøã

13

38:14a

> jÀÍàs „Ëù ¿ćàøæx

17

14a

38:14b

.¿çäàÎÐ zËÙA ¾Â

èùĀæ{

14b

? .¿ÚÐ{ fzËÙA ¾Â ÀÎÚés Às{

14c

> > èãx jÀÍàs „Ëù ¿ÔÐx âÔã

15a

? €ËÙ¾ćà uÍÙĀã

15b

19

38:14c

38:15a

38:15b

...25¿Úés

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

24

eorum incurras: NVulg. illorum est solacium. ‫אמה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אשר‬. [‫ביר]אה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Segal, Beentjes: ‫ ;בידו מ׳‬Peters: > ‫ ;בידו‬Smend: ‫ ;בידו מצלחת‬Ben-Ḥayyim: ‫בידו מ׳‬. ‫יעתיר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;יעתיר‬Ben-Ḥayyim: ‫יעתיר‬. ÀÍàs „Ëù: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀÍà¾ćà. requiem +eorum+: NVulg. ad rectam cognitionem. èùĀæ{: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ƒĀæ{. et sanitatem propter conversationem illorum: NVulg. et prosperet curationem. ‫עוֹשהו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עושהו‬. incidat: NVulg. incidet. ‫עיידי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫על ידי‬. ? ? €ËÙ¾ćà: 13c1 €ËÙ¾Â. ? ¿Úés €ËÙ¾ćà: 12h2 ¿Úé¾ćà.

482

SIR 38:16a – 38:18b

Vulg.

LXX 38:16a

fili in mortuum produc lacrimas 38:16b

et quasi dira passus incipe plorare2

MS B 38:16a

38:16a‫ס‬.Be

‫ הזיב דמעה‬1‫בני על המת‬

Τέκνον, ἐπὶ νεκρῷ κατάγαγε δάκρυα 38:16b

38:16b‫ס‬.Be

‫התמרר ונהה* קינה׃‬

καὶ ὡς δεινὰ πάσχων ἔναρξαι θρήνου,

3

38:16c

et secundum iudicium contine4 corpus illius

38:16c

‫*התמרמר ונרי‬

38:16c‫ס‬.Be

κατὰ δὲ τὴν κρίσιν αὐτοῦ περίστειλον τὸ σῶμα αὐτοῦ

**

‫כמשפטו* אסוף שארו‬

‫ שארם‬6‫ **א‬5 ‫*כמשפט׳‬ 38:16d

et non despicias sepulturam illius

38:16d

38:16d‫ס‬.Be

‫ואל תתעלם* בגויעתם**׃‬

καὶ μὴ ὑπερίδῃς τὴν ταϕὴν αὐτοῦ.

9

38:17aα

propter delaturam amare fer luctum illius10

38:17a

‫ **בגויעם‬8‫*תתחר‬

38:17a‫ס‬.Be

‫המר בני* והתם מספד‬

πίκρανον κλαυθμὸν καὶ θέρμανον κοπετὸν

11

38:17b

38:17aβ

38:17b

et consolare propter tristitiam 38:19a

a tristitia enim festinat mors +et cooperiet virtutem+17 38:19b

et tristitia cordis flectet cervicem20

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

‫ושית אבלו כיוצא בו׃‬

38:17c

38:17c‫ס‬.Be

‫יום ושנים בעבור דמעה‬

ἡμέραν μίαν καὶ δύο χάριν διαβολῆς

uno die15

1

38:17b‫ס‬.Be

καὶ ποίησον τὸ πένθος κατὰ τὴν ἀξίαν αὐτοῦ

13

38:17d

38:17d‫ס‬.Be

‫והנחם בעבור עון׃‬

καὶ παρακλήθητι λύπης ἕνεκα· 38:18a

38:18a

‫ס‬.Be

‫ אסון‬18‫מדין יוצא‬

ἀπὸ λύπης γὰρ ἐκβαίνει θάνατος, 38:18b

καὶ λύπη καρδίας κάμψει ἰσχύν.

  ‫*בכי והה‬

38:18b‫ס‬.Be

‫כן רע לבב יבנה עצבה׃‬

‫המת‬: under ‫ ה‬originally an overwritten ‫ ;מ‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫)מ(]ה[מת‬. plorare: NVulg. lamentationem. ‫ונרי‬: possibly also ‫ ;ונהי‬Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ונהי‬Peters: ‫ ;ונוה‬Ben-Ḥayyim: ‫ונהי‬. Beentjes: [.]‫ונה‬. contine: NVulg. contege. ‫כמשפט׳‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כמשפט‬. ‫א‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫א׳‬. Íà: 10m1, 10m3, 11m6 >. ‫תתחר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תתחר‬Peters: ‫ ;תסתר‬Segal: >; Beentjes: ‫תתחד‬. ‫בגויעם‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;בגויעם‬Beentjes: ‫בגויתם‬. propter delaturam amare fer luctum illius: NVulg. Amare fer fletum et perfice lamentum.   ‫והה‬: Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וההם‬.

483 MS D

Syr.

38

38:16a

? .¿ðãx ¿Æés fÀĀÚã âï €üÂ

16a

fßà u¾Þæ{ .ÀĀÚà{s üãs{ A

16b

> ¿ćã ßÙs{ .züÆò ŽÎçÝ 7fÍà ¿ćà{x

16c

.zÎÃù âï ¿ê ¿ćà{

16d

? fÀĄÃÚé{ ÁüäÐA ¿þæs ÛçÃà

17a

jÍùxÏ ¿ćáÂs

ËÃï{ A

17b

èٍ{ ¿ćãÎÙ

17c

? âÔã f¿Ús{ .¿ÚÐ

17d

38:16b

38:16c

38:16d

38:17a

.èÙËùüãx

12

38:17b 14

38:17c

.¿þæs ÛçÂ? âÔã

16

38:17d

38:18

.ÀĀúï ÁËáÙĀã

ÀÎÙü èãx âÔã

18a

k¿þÚA  ¿Ãà üÚÅ ¿çÝz

18b

19

38:19a

12

13 14 15 16 17 18 19 20

? ? ? ? ¿þæs ÛçÃà: 7h3, 8a1, 9c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, Mos ¿þçÚçÃà; 9m1 ¿þæs ÛçÃà; 11m6 ? ? ¿þçÚçÃà ¿þæ¾ćà (error). NVulg. 38:18a et fac luctum secundum meritum eius ËÃï{: 13c1 üúï{ (error). A die: NVulg. die vel duobus propter detractionem. èٍ{: 7h3 èÙă{. + et cooperiet virtutem+: NVulg. >. ‫יוצא‬: Segal: incorr. ‫יצא‬. ÀÎÙüÂ: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀÎÙüÝ. flectet cervicem: NVulg. flectit virtutem.

484

SIR 38:18c+ – 38:22b

Vulg.

LXX

MS B

38:20a

38:19a

in abductione permanet tristitia

ἐν ἐπαγωγῇ παραμένει +καὶ + λύπη,

38:20b

38:19b

et substantia2 inopis secundum cor eius3 38:21a

non5 dederis in tristitia cor tuum

καὶ βίος πτωχοῦ κατάρα4 καρδίας. 38:20a

38:20a‫ס‬.Be

‫אל תשיב* אליו לב עוד‬

μὴ δῷς εἰς λύπην τὴν καρδίαν σου,

‫*תשית עליו‬ 38:21bc

sed repelle eam a te et memento novissimorum

38:20b

ἀπόστησον αὐτὴν μνησθεὶς τὰ ἔσχατα·

38:20b‫ס‬.Be

‫* אחרית׃‬9‫ וזכור‬8 ‫פרע זכרו‬ 10

38:22a

noli oblivisci12 neque enim est conversio

38:22b

et huic nihil proderis et te ipsum14 pessimabis 38:23a

memor esto iudicii mei15 sic enim erit et tuum

38:21a

μὴ ἐπιλάθῃ, οὐ γάρ ἐστιν ἐπάνοδος,

38:21b

38:21a‫ס‬.Be

‫אל תזכרהו כי אין לו תקוה‬13

38:21b‫ס‬.Be

‫מה תועיל ולך תריע׃‬

καὶ τοῦτον οὐκ ὠϕελήσεις καὶ σεαυτὸν κακώσεις. 38:22a

‫*והכר‬

38:22a‫ס‬.Be

‫זכור חקו כי הוא* חקך‬

μνήσθητι τὸ κρίμα αὐτοῦ16, ὅτι οὕτως καὶ τὸ σόν·

‫*כן‬ 38:23b

mihi heri et tibi hodie 1 2 3 4 5 6 7 8 9

38:22b

ἐμοὶ ἐχθὲς καὶ σοὶ σήμερον.

? ¿çÞêäà: 7h3 ¿çÞêäà. substantia: NVulg. vita. secundum cor eius: NVulg. maledictio cordis. κατάρα: Rahlfs κατὰ. non: NVulg. Ne. ¿ćà: 11c1 ¿ćà{. ? ÀĀãÎäà: 8a1, 10c2, 11c1 ÀĀãÎäà. ‫פרע זכרו‬: in MS ‫פרעזכרו‬. ‫וזכור‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;וזכור‬Segal: ‫וז]כו[ר‬.

38:22b‫ס‬.Be

‫לו אתמול ולך היום׃‬

485 MS D

Syr.

38

38:19b 1

? f¿çÞêäà ÀĀòø ü> ÀÎã èã üÙĀÙ

18c+

38:19c

> .ÀĀúï ÀĀÚã{

19a

? .d¿Ãàx ÀĀÓÎáà f¿çÞêãx €zÎÚÐx âÔã

19b

38:19d

38:20a

? .7ÀĀãÎäà ßÃà ƒ 6¿ćà

20a

? .11ÀÍÔÐ üÃïs{ fÀĀúï üÝxs A

20b

.ÁüÃé Í ĀÚàx âÔã fÁÎï âï âݏ ¿ćà{

21a

38:20b

38:21a

38:21b

j¿çÞý{ ¿Ðüòx ¿Úäýx ÀĀÐüò ßÙsx âÔã

21b+

38:21c

.¿þæs ÛçÂ? „Ëù ÁÎï {z ¿çÝz

21c+

38:21d

> > ßà .Ž¾Ãã ¿æüоćà{ fÁËÑã

21d

38:22a

.ßà {z ¿çúéÎòx

üÝxs

22a

.¿çãÎÙ ßà{ fÛáãs Íà

22b

17

38:22b

10 11 12 13 14 15 16 17

‫והכר‬: Smend: ‫והבר‬. ? ÀÍÔÐ: 13c1 ¿ćàÎï. noli oblivisci: NVulg. Ne ultra memineris. In HB the equivalent of Γ 38:21 follows after that of Γ 38:22. te ipsum: NVulg. teipsum. mei: NVulg. eius. τὸ κρίμα αὐτοῦ: Rahlfs τὸ κρίμα μοῦ. üÝxs: 7h3, W üÝxs{.

486

SIR 38:23a – 38:26a

Vulg.

LXX 38:24a

in requie mortui requiescere fac memoriam eius

MS B 38:23a‫ס‬.Be

38:23a

‫ זכרו‬2**‫מושבת* מתושבת‬1

ἐν ἀναπαύσει νεκροῦ κατάπαυσον τὸ μνημόσυνον αὐτοῦ 4

38:24b

et consolare illum6 in exitu spiritus sui 38:25a

sapientiam scribe in tempore vacuitatis10 38:25b

et qui minoratur actu sapientiam percipiet11 38:25c, 26aα

qua sapientia replebitur 26 qui tenet aratrum 38:26aβbα

et +non+15 gloriatur in iaculo stimulo16 38:26bβ

boves agit18 et conversatur in operibus eorum

‫ **ישבות ז׳‬3‫*כשבות מת‬

38:23b‫ס‬.Be

38:23b

‫ עם צאת נפשו׃‬7‫וחנחם‬

καὶ παρακλήθητι ἐν αὐτῷ ἐν ἐξόδῳ πνεύματος αὐτοῦ. 38:24a‫ס‬.Be

38:24a

‫חכמת סופר תרבה חכמה‬

Σοϕία γραμματέως ἐν εὐκαιρίᾳ σχολῆς,

38:24b‫ס‬.Be

38:24b

‫׃‬14[‫ם‬..]‫ עסק הוא יתח‬13[.‫וח]ס‬

καὶ ὁ ἐλασσούμενος πράξει αὐτὸς12 σοϕισθήσεται.

38:25a‫ס‬.Be

38:25a

‫מה יתחכם תומך מלמד‬

τί σοϕισθήσεται ὁ κρατῶν ἀρότρου 38:25b‫ס‬.Be

38:25b

‫׃‬17 ‫ומתפאר בחנית מרעיד‬

καὶ καυχώμενος ἐν δόρατι κέντρου,

38:25c‫ס‬.Be

38:25c

βόας ἐλαύνων καὶ ἀναστρεϕόμενος ἐν ἔργοις αὐτῶν,

*

‫ בשור‬19{‫באלוף ינהג ישובב }לשדד‬ ‫*וישובב בשיר‬

38:26c

et narratio21 eius in filiis taurorum 38:27a

cor suum dabit ad versandos sulcos

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

38:25d

38:25d‫ס‬.Be

[....]‫ ב‬22[.]‫ושעיותיו ע‬

καὶ ἡ διήγησις αὐτοῦ ἐν υἱοῖς ταύρων; 38:26a

καρδίαν αὐτοῦ δώσει ἐκδοῦναι αὔλακας,

23

38:26a‫ס‬.Be

‫ ושקידתו לכלות מרבק‬26

After 38:23ab a blank line. ‫מתושבת‬: Schechter/Taylor: ‫ ;מתוושבת‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫מת ושבת‬. ‫כשבות מת‬: in MS ‫כשבותמת‬. ‫ז׳‬: in MS: ֺ‫ז‬. ßÙs: W ßÙs{; 13c1 > (error). illum: NVulg. in illo. ‫וחנחם‬: possible scribal error for ‫ ;והנחם‬Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;והנחם‬Peters: ‫הנחם‬. ¿Ús{: 12h2 À¾Ús{. åï: 13c1 âï. 38:25a: NVulg. Sapientia scribae in opportunitate vacationis. actu sapientiam percipiet: NVulg. operatione, ipse sapientia replebitur. αὐτὸς: Rahlfs αὐτοῦ. [.‫וח]ס‬: ‫ וחסר‬or ‫ ;וחסד‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters: ‫ ;וחסר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;וחסר‬Segal: [‫ ;וח]סר‬Beentjes: [.]‫וחס‬.

487 MS D

Syr.

38

38:23a

.ÍæüÝ{x âÔ A 5ßÙs A  ¿çÝz fÀĀÚã âÔÂx

23a

38:23b

.Íþóæx ¿çúóã 9åï 8¿Ús{

23b

> zĀäÞÐ [234r. c] .ÀĀäÞÐ Íà ôé{ fÁüóéx

24a

38:24a

38:24b

> {z .åÞÐĀæ A fÀĀúÙĄé Œüóã ¿ćàx{

24b

k¿æËòx ¿ÂüÐ ËÚÐs åÞÐĀæ üÚÅ ¿çã

25a

38:25a

25b 38:25b

> jüÙĀã Áă{ĀÂ{ üÂx

Áă{ĀÂx

25c

zĀÚïÎý{ A

25d

> ÍÃà{ kÍï|x ÀĀÆá f¿æ

26a

20

38:25c

k€z Áă{ ÛçÂ? åï

25

24

38:26a

14

[‫ם‬..]‫יתח‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters: ‫ ;יתחכם‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;יתחכם‬Segal: [‫ ;יתח]כם‬Beentjes: [..]‫יתח‬. non+: NVulg. qui. stimulo: NVulg. stimuli. ‫מרעיד‬: Schechter/Taylor ‫ ;מהעיר‬Lévi: ‫ ;מהעיר‬Peters, Segal: ‫ ;מהעיר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מרעיד‬Beentjes: ‫מרעיד‬. agit: NVulg. agitat. {‫}לשדד‬: Ben-Ḥayyim: incorr. marg. Áă{ĀÂx: 11m6 Áă{ĀÂ; 12h2 Á{ĀÂx. narratio: NVulg. enarratio. [.]‫ע‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫עם‬: Peters: ‫ ;על‬Segal: [‫ ;ע]ם‬Ben-Ḥayyim: ‫עם‬. [....]‫ב‬: Schechter/Taylor, Lévi: [‫ ;בני ]ב[ק]ר‬Peters: [‫ ;בנ]י[ בק]ר‬Smend: [‫ ;בנ]י[ ש]ור‬Segal: [‫ ;בנ]י בקר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [… ..]‫בנ‬. ? zĀÚïÎý{: 7h3, 10c1, 10c2, 10m1, 11m2, 10m3, 11m5, 11m6, 12h2, W, Mos zĀÚïÎý{. A

15 + 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

€z: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m3, 11c1, 12h2, 13c1, Mos >. HB, as against Γ, Syr. and Lat., has colon b before a.

488

SIR 38:26b – 38:28d

Vulg.

LXX 38:27b

et vigilia eius in sagina vaccarum

38:26b

38:27a

4

38:27b

ὅστις νύκτωρ ὡς ἡμέρας διάγει·

[.......]‫ לש‬3‫ ָישׁיֿת‬2‫ ֵלבֿ‬1

38:27a‫ס‬.Be

οὕτως πᾶς τέκτων καὶ ἀρχιτέκτων,

38:28aβ

qui noctem tamquam diem transigit

38:26b

καὶ ἡ ἀγρυπνία αὐτοῦ εἰς χορτάσματα δαμάλεων.

38:28aα

sic omnis faber et architectus

MS B ‫ס‬.Be

7

‫[שב‬......] 6‫אף עשה‬

38:27b‫ס‬.Be

// 11*[.....]‫אשר ל]י[ל‬

‫*ינהג‬ 38:28b

qui sculpit signacula sculptilia

38:27c

οἱ γλύϕοντες γλύμματα σϕραγίδων,

38:28c 15

16

et adsiduitas eius variat picturam

38:27d

καὶ ἡ ἐπιμονὴ αὐτοῦ ἀλλοιῶσαι ποικιλίαν·

38:28d

cor suum dabit in similitudinem picturae

38:27e

καρδίαν αὐτοῦ δώσει εἰς ὁμοιῶσαι ζωγραϕίαν,

38:28e

et vigilia sua perficit20 opus

38:27f

καὶ ἡ ἀγρυπνία αὐτοῦ τελέσαι ἔργον.

38:29aα

sic faber ferrarius sedens iuxta incudem

38:28a

οὕτως χαλκεὺς καθήμενος ἐγγὺς ἄκμονος

38:29aβ

38:28b

καὶ καταμανθάνων ἔργα σιδήρου·

et considerans opus ferri 38:29b

vapor ignis uret carnes eius

38:28c

ἀτμὶς πυρὸς τήξει σάρκας αὐτοῦ,

38:29c

et in calore fornacis concertatur

1 2 3 4

5 6 7

8 9 10 11

38:28d

καὶ ἐν θέρμῃ καμίνου διαμαχήσεται·

‫ֵלבֿ ָישׁיֿת‬: in MS ‫ֵלבֿ ָישׁיֿת‬. ‫ֵלבֿ‬: Lévi: ‫ ;ִלבֿ‬Peters, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ֵלב‬Smend, Beentjes: ‫לב‬. ‫ ָישׁיֿת‬: Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ; ָיִשׁית‬Smend: ‫ישית‬. [.......]‫לש‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;לשד]ד בת[ל]מי[ם‬Peters: [‫ ;לשדד ]בת[ל]מים‬Smend: [‫ ;לשד]ד[ גבל]ת זרע‬Segal: ‫ ;לשדד בתלמים‬BenḤayyim: […] [‫ ;לשד]ד‬Beentjes: [….]‫לשד‬.

> 9c1 zËÂ[]. zËÃï: ‫עשה‬: Cowley, Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫עשה‬. ‫[שב‬......]: Cowley: ‫ ;חרש ועצב‬Schechter/Taylor: ‫…[טם‬.]; Peters: ‫ ;חר]ש וח[שב‬Smend: ‫ ;חרש ]וחו[שב‬Segal: ‫ ;]חרש וחו[שב‬Ben-Ḥayyim: ‫ח]רש וחו[שב‬. ‰s: 10c1 >. …{ÍáÝ: 7h3 …{ÍàÎÝ. èÚðÙ|Āã: 7h3, 8a1 èÚðÙ|Āã; 9c1 [- - -]. [.....]‫ל]י[ל‬: Cowley: [‫ ;ל]י[לה ]כי[ום מ]נהג‬Schechter/Taylor, Peters: […] ‫ ;לילה‬Lévi: [‫ ;לילה ]כיום ישים‬Smend: [‫ ;ליל]ה כיומם יז[יע]ו‬Segal: [‫ ;לילה ]כיום ינהג‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;ליל]ה‬Beentjes: [….]‫ליל‬.

489 MS D

Syr.

38

> {üäÆäà zÍý{ .5zËÃï

26b

? 10 9 .ÁËÑÝs èÚðÙ|Āã f¿çã{s …{ÍáÝ 8‰s ¿çÝz A

27a

38:26b

38:27a

38:27b

> .èÚæ

12

{z …{Í f¿ćääÙs{ ¿Úáà{

27b

38:27c

.ÀĀÚçÅĄãx{

> ¿ðÃÓx{

14

13

> ¿óáÅx ÁËÃðÂ

27c 27d

38:27d

…{zÎçã{sx

> ÁËÃðà

19

18

? 17 f…{ÍÚçÃýÎÐ ‰s{ .èÚðÂĀã

27e

27f 38:28a

jÁÎÝ âï uĀäà

28a

38:28b

? Ûæ¾ćäÂ

ÎáÝĀêäà{

28b

? ? .23züê èðúóã fÁÎæx ÀĀÚÂÍáý

28c

> .ÁÎæx ÀĀäÑ ËúÙ{

28d

.¿ćáùĀã

22

21

38:28c

38:28d

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

{z: 11c1 èÙ{z. ? ¿óáÅx: 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, W, Mos ¿óáÅx; 9c1 [- - -]. > ? ¿ðÃÓx{: 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ðÃÓx{; 9c1 ¿ï[]. adsiduitas: NVulg. assiduitas. variat: NVulg. variare. ‰s{: 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‰s; 9c1 [- - -]. ? ? …{ÍÚçÃýÎÐ: W …{ÍÚÃýÎÐ; 9c1 []ý[]. > ÁËÃðà: 7h3, 8a1 + {z. perficit: NVulg. perficere. ÎáÝĀêäà{: W ÎáÝĀääà{ (error); 9c1 [- - -]. ? ? (error). Ûæ¾ćäÂ: 13c1 Ûæ¾ã züêÂ: 11m6 ÍäýÎÅ; 9c1 []u; 10c2 z[]Â.

490

SIR 38:28e – 38:30d

Vulg.

LXX 38:30a

vox mallei innovabit1 aurem eius 38:30b

et contra similitudinem vasi oculi4 eius 38:31a

cor suum dabit in consummationem operum 38:31b

38:32a

sic figulus sedens ad opus suum 38:32b

convertens pedibus suis rotam 38:32c

qui in sollicitudine positus est semper propter opus suum 38:32d

et innumera8 est omnis operatio eius 38:33a

in brachio suo formabit lutum 38:33b

et ante pedes9 suos curvabit virtutem suam 38:34a

cor suum dabit ut consummet linitionem 38:34b

et vigilia sua mundabit fornacem

1 2 3 4 5 6

38:28e

ϕωνὴ σϕύρης καινιεῖ2 τὸ οὖς αὐτοῦ, 38:28f

καὶ κατέναντι ὁμοιώματος σκεύους οἱ ὀϕθαλμοὶ αὐτοῦ· 38:28g

καρδίαν αὐτοῦ δώσει εἰς συντέλειαν ἔργων, 38:28h

καὶ ἡ ἀγρυπνία αὐτοῦ κοσμῆσαι ἐπὶ συντελείας.

et vigilia sua ornabit in consummatione5

11

MS B

38:29a

οὕτως κεραμεὺς καθήμενος ἐν ἔργῳ αὐτοῦ 38:29b

καὶ συστρέϕων ἐν ποσὶν αὐτοῦ τροχόν, 38:29c

ὃς ἐν μερίμνῃ κεῖται διὰ παντὸς ἐπὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ, 38:29d

καὶ ἐναρίθμιος πᾶσα ἡ ἐργασία αὐτοῦ· 38:30a

ἐν βραχίονι αὐτοῦ τυπώσει πηλὸν 38:30b

καὶ πρὸ ποδῶν κάμψει ἰσχὺν αὐτοῦ· 38:30c

καρδίαν ἐπιδώσει συντελέσαι τὸ χρῖσμα, 38:30d

καὶ ἡ ἀγρυπνία αὐτοῦ καθαρίσαι κάμινον.

innovabit: NVulg. exsurdat. καινιεῖ: Rahlfs κλινεῖ. Text emendation by Ziegler (cf. Herkenne, Ecclesiastici, 253). ¿ćáÝÎé: 13c1 ¿ćáÞé (error). oculi: NVulg. oculus. ornabit in consummatione: NVulg. ornare in perfectionem. ÍéüóÂ: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos zĀéüóÂ.

491 MS D

Syr.

38

38:28e

.zËÙA s èÝüæ 3f¿ćáÝÎé âÃùÎà

28e

> ? …xøæ ? fzËÃïx .€zÎçÚï À{‹ âÃùÎà{

28f

38:28f

28g

28h 38:29a

> ÁüÑò ‰s ¿çÝz k¿ćáÆÚÅ âï uĀÙx

29a

.¿æ¾ćã 6Íéüó ñÙÏã{

29b

? > âÝ Ûæ¾ćä 7 ? .zËÃï f€zÎçÚï

29c

38:29b

38:29c

29d 38:30a

.¿çÚÓ èÚðúóã f€zÎïăx{

30a

> .èÙÍÅ{ fôÚóÝ ¾ćã ¿ćà Ëï{

30b

38:30b

38:30c

> .zËÃï

Îäáþäà åÚA é ÍÃà{

30c

.Íæ{s ¿çÃäà fzÍý{

30d

10

38:30d

7 8 9 10 11

? ? €zÎçÚï: 7h3, 8a1 €zÎçÚï{; 9m1 €zÎ[]. innumera: NVulg. in numero. pedes: NVulg. canos. Îäáþäà: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos {üäÆäà. mundabit: NVulg. mundare.

492

SIR 38:31a – 38:34b

Vulg.

LXX

MS B

38:35a

38:31a

Πάντες οὗτοι εἰς χεῖρας αὐτῶν ἐνεπίστευσαν,

omnes hi in manibus suis speraverunt 38:35b

et unusquisque in arte sua sapiens est

38:31b

καὶ ἕκαστος ἐν τῷ ἔργῳ αὐτοῦ σοϕίζεται·

38:36

sine his +omnibus+ non aedificatur5 civitas

38:32a

ἄνευ αὐτῶν οὐκ οἰκισθήσεται πόλις,

38:37a

38:32b

καὶ οὐ παροικήσουσιν οὐδὲ περιπατήσουσιν.

et non inhabitabunt nec inambulabunt 38:37b

et in ecclesiam non transilient

38:32c/33a

ἀλλ᾿ εἰς βουλὴν λαοῦ οὐ ζητηθήσονται 38:33a/33b

καὶ ἐν ἐκκλησίᾳ οὐχ ὑπεραλοῦνται·

7

38:38a

super sellam iudicis non sedebunt 38:38b

et testamentum9 iudicii non intellegent 38:38c

neque palam facient disciplinam et iudicium 38:38d

et in parabolis non invenientur 38:39a

sed creaturam aevi10 confirmabunt 38:39b

et deprecatio12 illorum in operatione artis 1 2 3 4 5 6

38:33b/33c

ἐπὶ δίϕρον δικαστοῦ οὐ καθιοῦνται 38:33c/33d

καὶ διαθήκην κρίματος οὐ διανοηθήσονται. 38:33d/34a

οὐδὲ μὴ ἐκϕάνωσιν παιδείαν καὶ κρίμα 38:33e/34b

καὶ ἐν παραβολαῖς οὐχ εὑρεθήσονται, 38:34a/34c

ἀλλὰ κτίσμα αἰῶνος στηρίσουσιν, 38:34b/34d

καὶ ἡ δέησις αὐτῶν ἐν ἐργασίᾳ τέχνης.

èÚàz …{ÍáÝ: 19-11m7 …{ÍáÝ èÚàz. âÝ{: 7h3 ƒÎÝ{. > 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos üÃÅ. ËÃï: > ÁËÃðÂ: 13c1 ÁüÃð (error). aedificatur: NVulg. aedificabitur. …ÎÂĀæ: 11c1 …ÎÂ[].

493 MS D

Syr.

38

38:31a

.…{züýÎÝ âÔã 1fèÚàz …{ÍáÝ

31a

> > 2âÝ{ 3 .…ÎäÞÐĀæ …{zÎçã{sx 4ÁËÃð fËÃï

31b

38:31b

38:32a

.ÀĀçÙËã ¿ÂĀÙĀã ¿ćà f…{ÍÙËðáÂ{

32a

> .…ÎçóÞæ ¿ćà èÙüäïx s{

32b

.6…ÎÂĀæ ¿ćà ¿ćäïx ¿Þáäà „ü A

32c

> .8…ÎäٍĀæ ¿ćà fÀĀýÎçÞÂ{

33a

.…ÎÂĀæ ¿ćà ¿çÙA xx ¿ÚéÎÝ âï{

33b

? ? ¿äÚù{ .…ÎáÝĀêæ ¿ćà f¿çA Ùx{

33c

.ÀĀäÞÐx ¿çóàÎÙ …ÎçÚÂĀæ ¿ćà

33d

? ? .…ÎáÝĀêæ ¿ćà f¿ćäÚÞÐx ¿ćàĀäÂ{

33e

38:32b

38:33a

38:33b

38:33c

38:33d

38:33e

38:33f

38:34a

.èÙüÙÍæ …Îæz A ¿ćäáïx

zËÚÃðÂx ƒÎÔã

34a

> .…{zÎçã{sx ÁËÃð …{ÍÚæ{

34b

11

38:34b

7 8 9 10 11 12

NVulg. 37:37b Verumtamen in consilium populi non requirentur et. …ÎäٍĀæ: 7a1 (error); 7h3 …ÎäٍĀæ. testamentum: NVulg. decretum. aevi: NVulg. laboris. ? zËÚÃðÂx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos zËÚÃðÂx. deprecatio: NVulg. sollicitudo.

494

SIR 38:34c – 39:4c

Vulg.

LXX 38:39c

adcommodantes animam suam1 38:39d

et conquirentes3 in lege Altissimi4

Vulg.

MS B

38/39:34c/1a

Πλὴν τοῦ ἐπιδιδόντος τὴν ψυχὴν αὐτοῦ 38/39:34d/1b

καὶ διανοουμένου ἐν νόμῳ ὑψίστου,

LXX 39:1a

sapientiam omnium antiquorum exquiret 39:1b

MS B 39:1a/1c

σοϕίαν πάντων ἀρχαίων ἐκζητήσει 39:1b/1d

καὶ ἐν προϕητείαις ἀσχοληθήσεται,

et in prophetiis vacabit 39:2a

narrationem virorum nominatorum conservabit

39:2a

διήγησιν ἀνδρῶν ὀνομαστῶν συντηρήσει

39:2b

et in versutias parabolarum simul introibit

39:2b

καὶ ἐν στροϕαῖς παραβολῶν συνεισελεύσεται,

39:3a

occulta proverbiorum exquiret

39:3a

ἀπόκρυϕα παροιμιῶν ἐκζητήσει

39:3b

et in absconditis parabolarum conversabitur

39:3b

καὶ ἐν αἰνίγμασιν6 παραβολῶν ἀναστραϕήσεται.

39:4a

in medio magnatorum ministrabit

39:4a

ἀνὰ μέσον μεγιστάνων ὑπηρετήσει

39:4b 8

et in conspectu praesidis apparebit

39:4b

καὶ ἔναντι ἡγουμένων ὀϕθήσεται·

39:5a

in terram alienarum9 gentium pertransiet

1 2 3 4 5

39:4c

ἐν γῇ ἀλλοτρίων ἐθνῶν διελεύσεται,

adcommodantes animam suam: NVulg. 39:1a Qui autem accommodat animam suam ad timorem Dei. „üÂ: 13a1 >. conquirentes: NVulg. >. Altissimi: NVulg. 39:1b Altissimi meditatur. ? ? èúÚäïx{: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos èúÚäïËÂ{.

495 MS D

Syr.

38

> > [234v. a] 2„ü {z :ÀÍà¾ćà âÐËäà Íþóæ uÍÙx

34c

39:1a

39:1b

? j¿ÚÐx ¿éÎäæ ÎáÝĀêäà{

MS Mas

Syr.

34d

39

39:1c

? .¿ðÃæ ¿ÚãËù …{ÍáÝx ÀĀäÞÐ ßÙs

1a

? ? ¿ÚÃæ Îà{ .¿çòĀæ ¿ÚãËù

1b

? .ôà¾æ f¿ćäáïx ¿þæs âÝx ÀĀÚïÎý{

2a

? > 5 .ÄþÐĀæ fèúÚäïx{

2b

? .ôà¾æ f¿ćàĀãx ÀĀäÞÐ

3a

fÀĄÙĀé âÞÂ{ .âÝĀêæ A

3b

7 ? .ßàÍæ f¿çÔÚáý ĀçÚÂ{

4a

> f¿ç{ă{ ¿Þáã ? ĀçÚÂ{ .ÿäþæ

4b

? > f¿ćäáïx ÀĀçÙËä .ßàÍæ

4c

39:1d

39:2a

39:2b

39:3a

39:3b

39:4a

39:4b

39:4c

6 7 8 9

αἰνίγμασιν: Rahlfs αἰνίγμασι. ĀçÚÂ{: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ĀçÚÂ. praesidis: NVulg. principum. alienarum: NVulg. alienigenarum.

496

SIR 39:4d – 39:7b

Vulg.

LXX 39:5b

39:4d

ἀγαθὰ +γὰρ+ καὶ κακὰ ἐν ἀνθρώποις ἐπείρασεν.

bona enim et mala in hominibus temptavit 1 39:6aα

39:5a

τὴν καρδίαν αὐτοῦ ἐπιδώσει ὀρθρίσαι

cor suum tradet ad vigilandum diluculo 39:6aβ

39:5b

πρὸς κύριον τὸν ποιήσαντα αὐτὸν

ad Dominum qui fecit illum 39:6b

39:5c

καὶ ἔναντι ὑψίστου δεηθήσεται·

et in conspectu Altissimi deprecabitur 39:7a

39:5d

καὶ ἀνοίξει στόμα αὐτοῦ ἐν προσευχῇ

aperiet os suum in oratione 39:7b

39:5e

et pro delictis suis deprecabitur

καὶ περὶ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτοῦ δεηθήσεται.

39:8a

39:6a

si +enim+ Dominus magnus voluerit

ἐὰν κύριος ὁ μέγας θελήσῃ,

39:8b

39:6b 5

spiritu intellegentiae replebit illum 39:9a

αὐτὸς ἀνομβρήσει ῥήματα σοϕίας αὐτοῦ

39:9b

39:6d

et in oratione confitebitur Domino 39:10a

αὐτὸς κατευθυνεῖ βουλὴν12 καὶ ἐπιστήμην

39:10b

39:7b 14

et in absconditis suis consiliabitur

3 4 5 6 7 8

καὶ ἐν προσευχῇ ἐξομολογήσεται κυρίῳ· 39:7a

ipse10 diriget consilium +eius11+ et disciplinam

2

πνεύματι συνέσεως ἐμπλησθήσεται· 39:6c

et6 ipse tamquam imbres mittet eloquia sapientiae suae

1

MS B

καὶ ἐν τοῖς ἀποκρύϕοις αὐτοῦ διανοηθήσεται·

temptavit: NVulg. tentabit. ¿êÞæ: 7h3, W ¿êçæ. }Āóæ{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos }Āóæ. zÎàøÂ: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀÎàøÂ; 8a1 []ÎàøÂ. replebit illum: NVulg. replebitur. et: NVulg. >. {z{: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos {z. A ûóæ: W ûóã.

497 MS Mas

Syr.

39

.2¿êÞæ f¿þæ¾Â ÿÚÂ{ ÄÓ

4d

> .ÎÚàøäà åÚêæ fÍÃáÂ{

5a

39:4d

39:5a

5b 39:5b

> .¿ćäÐă A ¿ðÃæ fÀÍàs „Ëù èã{

5c

jzÎàø ÍãÎò 3}Āóæ{

5d

? .ÀĀÃÓ> ¿ðÃæ f€z{ÍÔÐ âï{

5e

39:5c 4

39:5d

6a 39:6a

.åÞÐĀæ fÀÎæĀàÎÞéx ¿Ð{üÂ{

6b

? 8ûóæ 7{z{ .èٍ ËÐ f¿ćàĀã A

6c

.9…{zĀÚïăĀ fÍà …{xÎæ{

6d

? ? ¿ćàĀä âÝĀêæ {z j¿ćäÚÞÐx A

7a

.15âÝĀêæ fÀĄÙĀêÂ{

7b

39:6b

39:6c

39:7a 13

39:7b

9 10 11 12 13 14 15

…{zĀÚïăĀÂ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos zĀÚïăĀÂ. ipse: NVulg. et ipse. eius: NVulg. >. βουλὴν: Rahlfs βουλὴν αὐτοῦ. ? ? ? ? 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀäÞÐ{ ¿ćàĀã. ? ¿ćäÚÞÐx ¿ćàĀäÂ: 7h3 ¿ćäÚÞÐx ¿ćàĀã; suis consiliabitur: NVulg. eius considerabit. âÝĀêæ ÀĄÙĀêÂ{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĄÙĀê âÝĀêæ{.

498

SIR 39:8a – 39:12b

Vulg.

LXX

MS B

39:11a

ipse palam faciet disciplinam doctrinae suae

39:8a

αὐτὸς ἐκϕανεῖ παιδείαν διδασκαλίας αὐτοῦ

39:11b

et in lege testamenti Domini gloriabitur

39:8b

καὶ ἐν νόμῳ διαθήκης κυρίου καυχήσεται.

39:12a 2

conlaudabunt multi sapientiam eius3

39:9a

αἰνέσουσιν τὴν σύνεσιν αὐτοῦ πολλοί,

39:12b

et usque in saeculum non delebitur 39:13a

39:13b 5

et nomen eius requiretur a generatione in generationem 39:14a

sapientiam eius enarrabunt gentes 39:14b

et laudem eius nuntiabit7 ecclesia 39:15a

si inmanserit8 nomen derelinquet9 mille 39:15b 10

et si requieverit proderit illi

39:16a

adhuc consiliabor ut enarrem12 39:16b

ut furore enim repletus sum 1 2 3 4 5 6 7 8

καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος οὐκ ἐξαλειϕθήσεται· 39:9c

οὐκ ἀποστήσεται τὸ μνημόσυνον αὐτοῦ,

non recedet memoria eius

15

39:9b

39:9d

καὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ ζήσεται εἰς γενεὰς γενεῶν· 39:10a

τὴν σοϕίαν αὐτοῦ διηγήσονται ἔθνη, 30:10b

καὶ τὸν ἔπαινον αὐτοῦ ἐξαγγελεῖ ἐκκλησία· 39:11a

ἐὰν ἐμμείνῃ, ὄνομα καταλείψει ἢ χίλιοι, 39:11b

καὶ ἐὰν ἀναπαύσηται, ἐκποιεῖ 11 αὐτῷ. 39:12a

Ἔτι διανοηθεὶς ἐκδιηγήσομαι 39:12b

καὶ ὡς διχομηνία ἐπληρώθην.

ÀĀäÞÐx ¿çóàÎÙ: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿çóàÎÙx ÀĀäÞÐ. conlaudabunt: NVulg. Collaudabunt. sapientiam eius: = Syr. zĀäÞÐ (cf. 39:10). Íäý ¿ðÓĀæ: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 ÍãÎò ¿ðÔæ (error). requiretur: = 493, 443 ζητηθήσεται. ? ÀĀýÎçÝ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀýÎçÝ. nuntiabit: NVulg. enuntiabit. inmanserit: NVulg. permanserit.

499 MS Mas

Syr.

39

39:8a

.1ÀĀäÞÐx ¿çóàÎÙ ûóæ {z A

8a

> ? ¿éÎäçÂ{ .ÒÂĀþæ ¿ÚÐx

8b

? jzĀäÞÐ èã À¾ÚÆé …Îóà¾æ{

9a

.4Íäý ¿ðÓĀæ ¿ćà ¿ćäáðÂ{

9b

.åáðà ¿ćãËï fÍæüÝ{x âÔÃæ ¿ćà{

9c

.Ëà x èã ¿ðÓĀæ ¿ćà fÍäý{

9d

39:8b

39:9a

39:9b

39:9c

39:9d

39:10a

.6ÀĀýÎçÝ èÚæĀæ? fzĀäÞÐA

10a

? .¿ćäï üã¾æ fzĀÑÃý{

10b

.ÒÂĀþæ fôà¾Â ¿Âøæ …s

11a

.–.ÁÎï| ¿ćäð Œ{Āþæ …s{

11b

{Ąãs{

ÎáÝĀés A

12a

? .Áüê ÛãÎÚ ÁÍé ßÙs

12b

39:10b

39:11a

39:11b

39:12a

.ÛçóàÎÙ

14

13

39:12b

9 10 11 12 13 14 15

derelinquet: NVulg. derelinquet plus quam. illi: NVulg. sibi. ἐκποιεῖ: Text emendation by Ziegler according to Smend and Rahlfs. consiliabor ut enarrem: NVulg. meditabor et enarrabo. ÎáÝĀés: 10m1, 10m3, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7 âÝĀés. A > {Ąãs{: 7h3 üãs{. furore enim: NVulg. luna die duodecimo.

500

SIR 39:13a – 39:15c

Vulg.

LXX 39:17a

+

in voce dicit1+ obaudite me divini fructus2

39:13a

εἰσακούσατέ μου, υἱοὶ ὅσιοι, καὶ βλαστήσατε

39:17b

et quasi rosa plantata3 super rivum aquarum fructificate4

39:13b

ὡς ῥόδον ϕυόμενον ἐπὶ ῥεύματος ὑγροῦ.

39:18

quasi libanus odorem suavitatis habete

39:14a

ὡς6 λίβανος εὐωδιάσατε ὀσμὴν

39:19a

florete flores quasi lilium

39:14b

καὶ ἀνθήσατε ἄνθος ὡς κρίνον,

39:19bc

date odorem8 +et frondete in gratiam9+ et conlaudate10 canticum

39:14c

διάδοτε ϕωνὴν11 καὶ αἰνέσατε ἅμα12

39:19d

et benedicite Dominum in13 operibus suis14

39:14d

καὶ15 εὐλογήσατε κύριον ἐπὶ πᾶσιν τοῖς ἔργοις.

39:20a

date nomini eius magnificentiam 39:20bα

39:20bβc

in voce labiorum vestrorum in canticis labiorum et cinyris16

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

39:15a

δότε τῷ ὀνόματι αὐτοῦ μεγαλωσύνην 39:15b

καὶ ἐξομολογήσασθε ἐν αἰνέσει αὐτοῦ

et confitemini illi

1

MS B

39:15c

ἐν ᾠδαῖς χειλέων καὶ ἐν κινύραις

in voce dicit: NVulg. >. divini fructus: NVulg. filii pii. plantata: = Syr. èÚáÙĀýx. rivum aquarum fructificate: NVulg. rivos aquarum florebit caro vestra. …ÎÝüêÂ: 11m2 …{züê (error; cf. 2:8). ὡς: Rahlfs καὶ ὡς. ßÙs: 9m1 ßÙs{. odorem: NVulg. vocem. et frondete in gratiam: NVulg. >. conlaudate: NVulg. collaudate. ϕωνὴν: Rahlfs ὀσμὴν. Text emendation by Ziegler according to Smend (= Syr. …ÎÞáù). ἅμα: Rahlfs ᾆσμα. Text emendation by Ziegler according to Smend (= Syr. ÁËÑÝs).

39:15a‫ס‬.Be 20

[.]‫ מינ‬19 ‫ וכלי‬18‫ נבל‬17‫[ירות‬..] //

501 MS Mas

Syr.

39

39:13a

? f…ÎÝüꠈüóæ{ ..¿úÙx| ÛæÎðãÎý

13a

> ßÙs{ f¿çýÎý ? ? âï eèÚáÙĀýx À|ăs .¿Úã ßÙs

13b

5

39:13b

39:14a

? ? Ó> ¿ćäê .…ÎÞÑٍ åêÃæ f¿Ã ßÙs{

13c+

39:14b

? .€z{|ă¾Â èçÃàx ¿Ñٍ 7ßÙs

14a

> ĀçýÎýx Áüúï > ßÙs{ .¿Þáã

14b

> .ÁËÑÝs ÎÑÃý{ f…ÎÞáù eÎäٍs

14c

? ï > …{ÍáÝ âï jÀÍà¾ćà {x{s{ .€z{ËÃ

14d

fz{ĄÃÅ ÎçA ã

15a

? fÀĀÙx{ĀÂ{ fÀĀÑÃýĀÂ

15b

> .¿ã ¿ćáúÂ{ [234v. b]

15c

39:14c

39:15a

39:15b

39:15c

39:15d

39:15e

13 14 15 16 17

18

19 20

in: NVulg. in omnibus. ? operibus suis: = Syr. €z{ËÃï. καὶ: Rahlfs >. 39:20bβc: NVulg. in laudatione eius et in canticis labiorum et citharis. ‫[ירות‬..]: Schechter (1896): ‫ ;]…[ רינה‬Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor, Lévi, Segal: ‫ ;]בש[ירות‬Peters: ‫ ;]בש[ירות‬Smend: ‫;]בש[ירות‬ Ben-Ḥayyim: ‫ ;]בשי[רות‬Beentjes: ‫[ירות‬..]. ‫נבל‬: Schechter (1896): ‫ונֶבל‬, Schechter/Taylor, Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor, Lévi, Segal: ‫ ;נֶבל‬Peters, Smend: ‫ ;נבל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;נבל‬Beentjes: ‫נֶבל‬. ‫וכלי‬: Schechter (1896): ‫ ;ועלי‬Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor, Peters, Segal: ‫ ;וכלי‬Lévi: ‫ ;וכל‬Ben-Ḥayyim: ‫וכלי‬. [.]‫מינ‬: Schechter (1896), Peters, Segal: [‫ ;מיני]ם‬Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor: ‫ ;מיני‬Lévi: [‫ ;מיני שי]ר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫;מינים‬ Beentjes: [.]‫מיני‬.

502

SIR 39:15d – 39:18a

Vulg.

LXX 39:20d

et sic dicetis in confessione 39:21

opera Domini universa bona valde

MS B 39:15d

39:15b‫ס‬.Be

‫וכן תאמר בתרועה׃‬

καὶ οὕτως ἐρεῖτε ἐν ἐξομολογήσει 39:16a

39:16a

‫ס‬.Be

‫ טובים‬2 *‫ אל כלם‬1[....]

Τὰ ἔργα κυρίου πάντα ὅτι καλὰ σϕόδρα,

3

[....]*

39:16b

39:16b‫ס‬.Be

‫וכל צורך* בעתו יספיק**׃‬

καὶ πᾶν πρόσταγμα ἐν καιρῷ αὐτοῦ ἔσται·

4

‫׃‬7‫ יספיקו‬6 ‫ **ב׳‬5 ‫*לכל צריך‬ 39:17a/16c

οὐκ ἔστιν εἰπεῖν Τί τοῦτο; εἰς τί τοῦτο;

9

39:17b/16d

πάντα γὰρ ἐν καιρῷ αὐτοῦ ζητηθήσεται.

14

39:22a

in verbo eius stetit aqua sicut congeries 39:22b

et in sermone oris eius sicut20 exceptoria aquarum

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

39:17a‫ס‬.Be

ἐν λόγῳ αὐτοῦ ἔστη ὡς θημωνιὰ16 ὕδωρ 39:17d/17b

19

39:18a

quoniam24+ in praecepto ipsius placor fit

ἐν προστάγματι αὐτοῦ πᾶσα ἡ εὐδοκία,

[..] 18‫ יעריך‬17[.....]

39:17b‫ס‬.Be

‫׃‬23 ‫ אוצרו‬22 ‫ פיו‬21‫ומוצא‬

καὶ ἐν ῥήματι στόματος αὐτοῦ ἀποδοχεῖα ὑδάτων.

39:23a +

1

39:17c/17a

39:18a‫ס‬.Be

[....]: Lévi, Segal: [‫ ;]מעשי‬Peters: ‫ ;]מעש[י‬Smend: ‫מ]עש[י‬. ‫כלם‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כלם‬. [....]: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Beentjes: >; Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;הכל‬Peters, Smend: ‫הכל‬. NVulg. 39:21b «et omne, quod praecepit, tempore suo erit!» ‫צריך‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;צרך‬Peters, Beentjes: ‫צריך‬. ‫ב׳‬: Smend: >. ‫יספיקו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יספיקו‬. ? …{zÎÂøà: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos …{zÎÂøà. NVulg. 39:21c Non est dicere: «Quid est hoc?» aut «Ad quid istud?» ¿æzx üã¾æx ĀÚà{ èÙËÚÃï ÀĀÚàΠ…{ÍáÝx ƒÎÔã ¿çäà ¿æz{: 13c1 > (parablepsis). ƒÎÔã: 8a1, Mos âÔã. èÙËÚÃï: 12h2 èÙ[]ÚÃï. ¿æzx: 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, W, Mos ¿æz. NVulg. 39:21d omnia enim in tempore suo conquirentur. …{ÍáÝx: 7h3 …{ÍàÎÝx.

‫ יצליח‬26 ‫[צונו‬.] 25[..]‫ת‬

27

503 MS Mas

Syr.

39

39:15f

.{üãs e¿çÝz{ A

15d

> ? ï > …{ÍáÝ kÀÍàsx €z{Ëà .ÁËÑÝs jèÙ¾Ù

16a

39:16a

39:16b

.ÎÙüs 8…{zÎÂøà …{ÍáÝ{

16b

.¿çäà ¿æz{10 ¿çäà ¿æz üã¾æx ĀÚà{

17a

39:17a

39:17b

.12èÙËÚÃï ÀĀÚàΠ…{ÍáÝx

ƒÎÔã

17b+

¿æzx üã¾æx ĀÚà{

17c+

11

39:17c

.ÄÓ ¿æz{ ÿÚA Â

13

39:17d

.èÙüÃÅĀã …{ÍæËðÂ

f…{ÍáÝx âÔã

17d

.¿þäý ÒæËã fzüã¾ćäÂ

17e

.Íà uüðã {z A fzüã¾ćäÂ{

17f

.ËÃïĀã ÍçÚ‹ fÀ{ËÑÂ

18a

15

39:17e

39:17f

39:18a

16 17 18 19

20 21 22 23 24 25

26 27

θημωνιὰ: Rahlfs θιμωνιὰ. Text emendation by Ziegler. [...]: Lévi: ‫ ;ומה‬Peters, Segal: [‫ ;]בדברו‬Smend: ‫ ;ב]ד[ברו‬Ben-Ḥayyim: ‫ב]ד[ברו‬. ‫יעריך‬: Schechter (1896): ‫ ;]לה[עריך‬Lévi: ‫ ;תעריך‬Peters: ‫ ;יעריך‬Smend: ‫ יעריך‬or ‫ ;יעדיך‬Segal: ‫]י[עדיך‬. [...]: Schechter (1896): [‫ ;ער]כם‬Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor: [.]‫ ;נ‬Lévi: [‫ ;]אליו‬Smend: ‫ ;נר ]במ[ר]ו[ם‬Segal: [‫ ;]נד מים‬Ben-Ḥayyim: […] ‫נר‬. eius sicut: NVulg. illius. ‫ומוצא‬: Schechter (1896): ‫ ;מוצא‬Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;ומוצא‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ומוצא‬. ‫פיו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פיו‬. ‫אוצרו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אוצרו‬Peters: ‫אוצרות‬. quoniam: = Clement of Alexandria ὁτι. [..]‫ת‬: Schechter (1896): ‫ ;ועשוי‬Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor: [‫ ;תחת]יו‬Lévi: [‫ ;ובעת]ו‬Peters: ‫ ;ת]או[ת‬Smend: ‫ ;תחתו‬Segal: [‫;תח]תיו‬ Ben-Ḥayyim: ‫ ;תננתו‬Beentjes: […]‫תנ‬. ‫[צונו‬.]: Schechter (1896): ‫ ;]ר[צונו‬Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;רצונו‬Beentjes: ‫רצונו‬. ‫יצליח‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יצליח‬.

504

SIR 39:18b – 39:21b

Vulg.

LXX 39:23b

et non est minoratio1 in salute illius2 39:24a

opera omnis carnis coram illo 39:24b

et non est quicquam7 absconditum8 ab oculis eius

MS B 39:18b

39:18b‫ס‬.Be

‫ לתשועתו׃‬4‫[ר‬.‫ מע]צ‬3 ‫[ין‬.]‫ו‬

καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἐλαττώσει τὸ σωτήριον αὐτοῦ. 39:19a

39:19a‫ס‬.Be

ἔργα πάσης σαρκὸς ἐνώπιον αὐτοῦ, 39:19b

καὶ οὐκ ἔστιν κρυβῆναι ἀπὸ τῶν ὀϕθαλμῶν αὐτοῦ·

6

‫ בשר נגדו‬5‫מעשה כל‬

39:19b‫ס‬.Be

‫ מנגד עיניו׃‬10*‫[תר‬..] 9[..]‫וא‬ 11

39:25a

a saeculo usque in saeculum respicit 39:25b

et nihil est mirabile in conspectu eius

39:20a

39:20a‫ס‬.Be

ἀπὸ τοῦ αἰῶνος εἰς τὸν αἰῶνα ἐπέβλεψεν, 39:20b

καὶ οὐθέν ἐστιν θαυμάσιον ἐναντίον αὐτοῦ.

‫*מסותר‬

14

‫ יביט‬13‫ ועד עולם‬12‫[ולם‬..]

39:20d‫ס‬.Be

‫ ממנו׃‬19‫[חזק‬.] 18‫ נפלא‬17 ‫ו]א[ין‬16 39:20b‫ס‬.Be

‫ לתשועתו׃‬20 ‫…[ר‬.......] 39:20c‫ס‬.Be

‫ ומעט עמו‬21[..]‫אין ק‬ 39:26a

non est dicere quid est hoc aut22 quid est illud23 39:26b

omnia enim in tempore suo quaerentur28

39:21a

οὐκ ἔστιν εἰπεῖν Τί τοῦτο; εἰς τί τοῦτο; 39:21b

πάντα γὰρ εἰς χρείας αὐτῶν ἔκτισται.

39:21a‫ס‬.Be 27

‫ זה‬26‫ למה‬25‫[ה‬.] 24 ‫[ר‬..]‫אין ל‬

39:21b‫ס‬.Be

‫׃‬32 ‫ נבחר‬31*‫[כו‬.‫ ל]צ‬30 ‫ הכל‬29[.]‫כ‬ ‫*בעתו יגבר‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

minoratio: = Clement of Alexandria ἐλάττωσις εἶς. salute illius: NVulg. salutare ipsius. ‫[ין‬.]‫ו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal: ‫ ;ואין‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואין‬. ‫[ר‬.‫מע]צ‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מעצור‬Ben-Ḥayyim: ‫מעצור‬. ‫כל‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. ‫נגדו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;נגדו‬Ben-Ḥayyim: ‫נגדו‬. quicquam: NVulg. quidquam. absconditum: = HB. [..]‫וא‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: [‫ ;ואי]ן‬Peters: [.]‫ ;ואי‬Segal: ‫ ;ואין‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואין‬. ‫[תר‬..]: Schechter (1896): ‫ ;]נ[סתר‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;נסתר‬Ben-Ḥayyim: ‫נסתר‬. ‫מסותר‬: Schechter (1896): ‫מסומה‬. ‫[ולם‬..]: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מעולם‬Ben-Ḥayyim: ‫מעולם‬. ‫עולם‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;עולם‬Ben-Ḥayyim: ‫עולם‬. ‫יביט‬: Ben-Ḥayyim: ‫יביט‬. ĀÚà: 10c1 ĀÚà{. In HB the text order differs from Γ: bi-colon 20ab+, bi-colon 20c+d. ‫ו]א[ין‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;ואין‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ואין‬Beentjes: ‫ואין‬.

505 MS Mas

Syr.

39

39:18b

.ÍæËùÎóà üÐÎþãx ĀÚà{

18b

? ï > .ÍáÂÎúà fÁüê ÛçÂ? âÝx …{ÍÙËÃ

19a

> ĀÚà{ .€zÎãËù èã ¿þÓx

19b

39:19a

39:19b

39:20a

> .€zÎãËù ÛÆé{ âÚáùx

ĀÚà

20a

.ÍáÂÎúà ¿þù{ A èÚþïx ĀÚà{

20b

15

39:20b

20c+ 20d+ 21a

21b

18 19 20

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

‫נפלא‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;נפלא‬Ben-Ḥayyim: ‫נפלא‬. ‫[חזק‬.]: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;וחזק‬Ben-Ḥayyim: ‫וחזק‬. ‫[ר‬.......]: Schechter (1896): ‫ ;]…[ש מספר‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;]הי[ש מספר‬Smend: ‫ ;ע]ל[ כן לא מספר‬Segal: ‫;]ה[יש מספר‬ Ben-Ḥayyim: ‫ ;על כן לא מספר‬Beentjes: ‫]…[ מספר‬. [..]‫ק‬: Schechter (1896): ‫ ;קטון‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;קטן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;קטן‬Beentjes: […]. aut: NVulg. aut «Ad. est illud: NVulg. istud. ‫[ר‬..]‫ל‬: Schechter (1896): […]‫ ;ל‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;לאמר‬Ben-Ḥayyim: ‫לאמר‬. ‫[ה‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;זה‬Peters: ‫ ;]ז[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;זה‬Segal, Beentjes: ‫זה‬. ‫למה‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;למה‬Ben-Ḥayyim: ‫למה‬. ‫זה‬: Ben-Ḥayyim: ‫זה‬. 39:26b: = Γ 39:17a; in tempore suo quaerentur: NVulg. in usum suum creata sunt. [.]‫כ‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;כי‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. ‫הכל‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הכל‬. ‫[כו‬.‫ל]צ‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לצרכו‬. ‫נבחר‬: Schechter (1896): [...]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;נבחר‬Smend, Segal: ‫ ;נבחר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נבחר‬.

506

SIR 39:21cꞌ – 39:25a

Vulg.

LXX

MS B a‫ס‬

39:21cꞌ ; 39:21cBe 5

[..]‫ מ‬4‫ רע‬3‫ זה‬2[..]‫ לא‬1 ‫אין‬

39:21dꞌb‫ ;ס‬39:21dBe

‫׃‬7‫ יגבר‬6‫כי הכל בעתו‬ 39:27

benedictio illius quasi fluvius inundavit

39:22a

39:22a‫ס‬.Be

‫ברכות* כיאר הציפה‬

Ἡ εὐλογία αὐτοῦ ὡς ποταμὸς ἐπεκάλυψεν

8

39:28a

et quomodo10 cataclysmus aridam inebriavit 39:28b

sic ira ipsius gentes +quae non exquisierunt eum13+ hereditabit14

39:22b

39:22b‫ס‬.Be

‫ ריותה׃‬11 ‫וכנהר תבל‬

καὶ ὡς κατακλυσμὸς ξηρὰν ἐμέθυσεν· 39:23a

[…]*

39:23a‫ס‬.Be

οὕτως ὀργὴ15 αὐτοῦ ἔθνη κληρονομήσει,

17 *

‫ זעמו גוים יוריש‬16[..] 18

[...]*

39:29a

quomodo convertit aquas et siccata est terra20 39:29b +

et22+ viae illius viis illorum23 directae sunt

39:23b

39:23b‫ס‬.Be

‫׃‬21‫ויהפך למלח משקה‬

ὡς μετέστρεψεν ὕδατα εἰς ἅλμην. 39:24a

39:24a‫ס‬.Be

αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ τοῖς ὁσίοις εὐθεῖαι,

25 **

‫ תמים יישרו‬24*‫[ת‬...]

[..]‫[יש‬..]** 26[..]‫[רחות‬.]*

27

39:29c

sic peccatoribus offensiones +in ira eius+ 39:30a

bona bonis creata sunt ab initio

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

39:24b

39:24b‫ס‬.Be

‫׃‬30‫[תוללו‬..] 29‫ לזרים‬28 ‫כן‬

οὕτως τοῖς ἀνόμοις προσκόμματα· 39:25a

39:25a‫ס‬.Be

ἀγαθὰ τοῖς ἀγαθοῖς ἔκτισται ἀπ᾿ ἀρχῆς,

‫ חלק מראש‬32‫[וב‬....]

‫אין‬: Schechter (1896): […]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אין‬. [..]‫לא‬: Schechter (1896): […]; Cowley/Neubauer: [‫ ;ל]אמר‬Lévi, Segal: ‫ ;ל]אמ[ר‬Peters: ‫ ;ל]א[מר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לאמר‬Beentjes: ‫לאמר‬. ‫זה‬: Ben-Ḥayyim: ‫זה‬. ‫רע‬: Schechter (1896): ‫]…[ רוח‬. [..]‫מ‬: Schechter (1896): ‫ ;שמה‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מזה‬Ben-Ḥayyim: ‫מזה‬. ‫בעתו‬: Ben-Ḥayyim: ‫בעתו‬. ‫יגבר‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;יגבר‬Ben-Ḥayyim: ‫יגבר‬. […]: Schechter (1896), Peters, Ben-Ḥayyim: >; Lévi: ‫ ;ברכתו‬Smend: […]‫ ;ב‬Segal: ‫ברכתו‬. Áxx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿Ùx. quomodo: NVulg. sicut. ‫תבל‬: Ben-Ḥayyim: ‫תבל‬. ? ¿ćäáï: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, W, Mos ¿äáï. quae non exquisierunt eum; cf. Ps 79:6; Jer 10:25. hereditabit: NVulg. disperdet. ὀργὴ: Rahlfs ὀργὴν. [..]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer: ‫ ;כי‬Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;כן‬Ben-Ḥayyim: ‫כן‬. ‫יוריש‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יוריש‬. […]: Schechter (1896), Lévi, Segal: >; Peters: ‫ ;הוריש‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫הוריש‬.

507 MS Mas

Syr.

39 21cꞌ 21dꞌ

39:22a

> .9Áxx ÁÍæ ßÙs fzĀݍÎÂ

22a

¿ćäáï fÁÍæ ßÙs{

22b

39:22b

.¿Úúþã

12

39:23a

> ? .…sx ¿ääï

zÏÅ{ü ¿çÝz

23a

> .¿Ñáäà f…{ÍÚúýx ¿ïs ßòz{

23b

? ? .€zÎòs „Ëù …øÙ㏠f¿úÙx|x …{zĀÐă{s

24a

19

39:23b

39:24a

39:24b

? f¿ðÚýĄà ? èÚæA z .èÚçòĀã

‰s{

24b

? .ĀÙü fĀÚýü èã ÀĀÃÓ> B s ¿ÃÔà

25a

31

39:25a

19 20 21 22 23 24 25 26

27

28 29 30

31 32

zÏÅ{üÂ: W zÏÅ{. et siccata est terra: NVulg. in salsuginem. ‫משקה‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫משקה‬. et: NVulg. >. viis illorum: NVulg. sanctis. ‫]…[ת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]ארחו[ת‬Peters: ‫ ;]…[ות‬Smend: ‫]אר[חות‬. ‫יישרו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;יישרו‬Ben-Ḥayyim: ‫יישרו‬. [..]‫[רחות‬.]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;]א[רחותיו‬Smend: [‫ ;ארחותיו ב]ת׳‬Segal; ‫ ;ארחותיו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ארחותיו ב׳‬Beentjes: ‫[רחותיו‬.]. [..]‫[יש‬..]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer: ‫ ;ישרים‬Lévi: ‫ ;]ל[ישרים‬Peters: ‫ ;]ליש[רים‬Smend: [‫ ;]ב[מ]י[ש]רים‬Segal: ‫ ;לישרים‬BenḤayyim: [‫ ;במיש]רים‬Beentjes: [..]‫ישר‬. ‫כן‬: Ben-Ḥayyim: ‫כן‬. ‫לזרים‬: Smend: ‫לזדים‬. ‫[תוללו‬..]: Schechter (1896): ‫ ;]…[ לקללה‬Cowley/Neubauer, Smend: ‫ ;יסתוללו‬Lévi: ‫ ;יסתיללו‬Peters: ‫ ;יסתוללו‬Segal: ‫ ;]י[סתוללו‬Ben-Ḥayyim: ‫יסתוללו‬. ‰s{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 12h2, 13c1, W, Mos ‰s. ‫…[וב‬.]: Schechter (1896): ‫ ;]…[ב‬Cowley/Neubauer: ‫ ;ל]ט[וב‬Lévi, Segal: ‫ ;]טוב לט[וב‬Peters: ‫ ;]טוב[ לטוב‬Smend: ‫ ;]טוב[ לטוב‬Ben-Ḥayyim: ‫[ לטוב‬...].

508

SIR 39:25b – 39:28a

Vulg.

LXX 39:30b

sic nequissimis1 bona et mala2

MS B 39:25b

39:25b‫ס‬.Be

‫׃‬4*‫ טוב ורע‬3‫כן לרעים‬

οὕτως τοῖς ἁμαρτωλοῖς κακά.

5

39:31a

initium necessariae rei7 vitae hominum8

39:26a

ἀρχὴ πάσης χρείας εἰς ζωὴν ἀνθρώπου,

39:31bα

39:26b

39:26a‫ס‬.Be

‫( מים‬b) ‫ אדם‬9[...] ‫[ל‬........] 39:26b‫ס‬.Be

‫ואש וברזל ומלח׃‬

ὕδωρ καὶ πῦρ καὶ σίδηρος καὶ ἅλας

aqua ignis et ferrum 39:31bβ

lac12 et panis similagineus et mel

39:26c

et15 botrus16 uvae et oleum et vestimentum

39:26d

39:27a

ταῦτα πάντα τοῖς εὐσεβέσιν εἰς ἀγαθά,

39:32b

sic et impiis +et peccatoribus+ in mala convertentur

‫ ודבש‬13‫[לב‬......] 39:26d‫ס‬.Be

‫דם ענב יצהר ובגד׃‬

αἷμα σταϕυλῆς καὶ ἔλαιον καὶ ἱμάτιον·

39:32a

haec omnia sanctis in bona

39:26c‫ס‬.Be

καὶ σεμίδαλις πυροῦ καὶ γάλα καὶ μέλι,

39:31bγ

39:27b

[…]*

39:27a‫ס‬.Be

‫ ייטיבו‬19‫[ים‬..‫ ]ל‬18[.]‫ אל‬17 ‫]הכ[ל‬ 39:27b‫ס‬.Be

‫כן לרעים לרעה* נהפכו׃‬

οὕτως τοῖς ἁμαρτωλοῖς τραπήσεται εἰς κακά.

‫*לזרא‬

22

39:33a

sunt spiritus qui ad vindictam creati sunt

39:28a

Ἔστιν πνεύματα ἃ εἰς ἐκδίκησιν ἔκτισται

39:28a‫ס‬.Be 27 *

[‫צרו‬............‫ ר‬26‫]יש‬ [..]‫*אנוש ל‬

28

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13

14 15

nequissimis: NVulg. peccatoribus. bona et mala: = HB, Syr. Moss, W. ‫לרעים‬: Ben-Ḥayyim: ‫לרעים‬. ‫ורע‬: Schechter (1896): [‫ ;ולרעי]ם‬Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;וריע‬Ben-Ḥayyim: ‫ורע‬. […]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;רע‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לרע‬Beentjes: ‫לרע‬. ÿÚA Ãà …s{ fÄÔà …s: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÿÚ …s{ ÄÓ …s; CB ÿÚÃà. initium necessariae rei: NVulg. Primum necessaria. ? hominum: = Syr. ¿þçÚçÂx. [...]‫[ל‬........]: Schechter (1896): [...]; Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ לחיי‬Lévi: ‫ ;]ראש כל צר[ך לחיי‬Peters: ‫[י‬..]‫ ;]רא[ש ל‬Smend: ‫;]…[ כל חיי‬ Segal: ‫ ;ראש כל צרך לחיי‬Ben-Ḥayyim: [...] ‫[ ]כ[ל‬...]; Beentjes: [...]‫[ל‬........]. èÙÍáÝ: 7h3 èÙÍàÎÝ. ? ? ÛçÂx. ? ? ¿þçÚçÂx ¿ÚÑà: 7h3 ¿þæs lac: NVulg. sal, lac. ‫[לב‬......]: Schechter (1896), Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ חלב‬Lévi: ‫ ;]חלב חטה[חלב‬Peters: ‫…[ם חלב‬..]; Smend: ‫ ;]חלב חטים[ חלב‬Segal: ‫חלב‬ ‫ ;חטים חלב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]ח[לב‬Beentjes: ‫[לב‬......]. > f¿Â{: 7h3 ¿ÔÐ{ ? ? ¿Â{; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿Â{ ¿ÔÐ{. ¿ÔÐ{ et: = Syr.

509 MS Mas

Syr.

39

39:25b

? ðà > ‰s{ .–.6ÿÚA Ãà …s{ fÄÔà …s e¿ćàÎ

25b

39:26a

? ? ? ? èÚðÂĀãx .11¿þçÚçÂx ¿ÚÑà ÀÎ‹

èÙÍáÝ ÿٍ

26a

? .¿Ñáã{ ¿ćà|üò{ eÁÎæ{ f¿Úã

26b

> f¿Â{ f¿ÔÐ{

26c

? fÀĀÚêݏ{ f¿Ñþã{ fÁüäÐ{ ¿Ãçï{ A .¿ýÎÃà{

26d

10

39:26b

39:26c

.¿þÂx{ ¿ÃáÐ{

14

39:26d

39:27a‫ס‬.Be

39:27a

> ? ? Ôà f¿Ã .è¾Ôã

20

[...................]

39:27b‫ס‬.Be 24

‫[כו‬...] 23‫[ לזרה‬.....]

[...................]

18 19

20 21 22 23 24 25 26 27

28 29 30

? .25èÞòzĀã ÀĀÓÎáà f¿þ? ÚA Ãà{

27b

.€üs ¿ïĄóàx

28a

39:28a 29

17

27a

39:27b

39:28a‫ס‬.Be

16

èÚàz èÙÍáÝ

21

f¿Ð{ ĀÙs

30

botrus: NVulg. sanguis. ‫]הכ[ל‬: Schechter (1896): [...]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. [.]‫אל‬: Schechter (1896), Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫א]לה‬. ‫[ים‬..‫]ל‬: Schechter (1896): ‫ ;לתמים‬Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ל]ט[ובים‬Peters: ‫[ובים‬.]‫ ;ל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ל]ט[ובים‬Beentjes: ‫]…[ים‬. [...................]: Yadin: recon. [‫]  כל אלה לטובים ייטיבו‬. èÚàz èÙÍáÝ: 9m1 èÙÍáÝ èÚàz. ‫לזרא‬: Beentjes: ‫לזר־‬. ‫[ לזרה‬.....]: Yadin: ‫[ לזרה‬.....], Yadin: recon. ‫ ;]  כן לרעים[ לזרה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫לזרה‬. ‫[כו‬...]: Yadin: ‫[פכו‬.]‫נ‬, Yadin: recon. ‫ ;נ]  ה[פכו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]נהפ[כו‬Beentjes: ‫[פכו‬.]‫ ;נ‬Reymond: ‫[פכו‬.]‫נ‬. ? èÞòzĀã: 11m2 èÚÞòzĀã; 13c1 èÞòzĀã. [‫]יש‬: Schechter (1896), Beentjes: […]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;יש‬Ben-Ḥayyim: ‫יש‬. [‫צרו‬.........‫]ר‬: Schechter (1896), Ben-Ḥayyim: […]; Cowley/Neubauer: ‫ ;ר]וחות[ ]…[ ]נו[צרו‬Lévi: ‫ ;ר]וחות למשפט נו[צרו‬Peters, Beentjes: ‫ ;]…[צרו‬Smend: ‫ ;ר]…[צרו‬Segal: ‫]רוחות למשפט נו[צרו‬. [..]‫אנוש ל‬: Schechter (1896): […]; Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;נבראו‬Peters, Ben-Ḥayyim: >; Smend: ‫ ;נעש‬Segal: ‫ ;נבראו‬Beentjes: ‫[או‬...]. [...................]: Yadin: recon. [‫]  יש רוחות למשפט נבראו‬. ¿Ð{: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6-19, 11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ¿Ð{ă.

510

SIR 39:28b – 39:30d+

Vulg.

LXX 39:33b

et in furore suo confirmaverunt tormenta sua 39:34a

in tempore consummationis effundent virtutem 39:34b

et furorem eius qui fecit illos confundent10 39:35a

ignis grando famis14 et mors 39:35b

omnia haec ad vindictam creata sunt 39:36a

bestiarum dentes et scorpii et serpentes 39:36b

et romphea20 vindicans in exterminium impios

MS B 39:28b

39:28b

‫ס‬.Be

καὶ ἐν θυμῷ αὐτῶν1 ἐστερέωσαν2 μάστιγας αὐτῶν· 39:28c

4

39:28c‫ס‬.Be

ἐν καιρῷ συντελείας ἰσχὺν ἐκχεοῦσιν 39:28d

7

// 11[...................] 39:29a‫ס‬.Be

‫אש וברד רע ודבר‬

πῦρ καὶ χάλαζα καὶ λιμὸς καὶ θάνατος, 39:29b

39:29b‫ס‬.Be

πάντα ταῦτα εἰς ἐκδίκησιν ἔκτισται· 39:30a

16

καὶ ῥομϕαία ἐκδικοῦσα εἰς ὄλεθρον ἀσεβεῖς·

[....]‫גם אלה למשפט נ‬

39:30a‫ס‬.Be

‫חית שן עקרב ופתן‬

θηρίων ὀδόντες καὶ σκορπίοι καὶ ἔχεις 39:30b

[..................]

39:28dBe

καὶ τὸν θυμὸν τοῦ ποιήσαντος αὐτοὺς κοπάσουσιν. 39:29a

[.]‫ יעתיק‬3‫[ם‬.......]

39:30b‫ס‬.Be 21 ****

[...] ***‫וחרב* נקמות** להחרים‬

[.]‫ ***  להרי‬22‫…[מה‬..]‫* חר‬+**‫ס‬ 24 ‫[בם‬..]****

23

39:30c‫ס‬.Be **

‫כל* אלה לצורכם נבראו‬ ‫ **נבחרו‬26‫*גם‬

39:30d

‫ס‬.Be

‫ יפקדו׃‬29‫ ולעת‬28*‫והמה באוצר‬ [……]‫*ב‬

30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

αὐτῶν: Rahlfs αὐτοῦ. ἐστερέωσαν: Rahlfs ἐστερέωσεν. Text emendation by Ziegler. ‫[ם‬........]: Schechter (1896), Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ]הר[ים‬Lévi, Segal: ‫ ;]ובאפם הר[ים‬Peters, Smend: ‫[ים‬...]; Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]הר[ים‬. [.]‫יעתיק‬: Schechter (1896): ‫ ;יעתיק‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: [‫ ;יעתיק]ו‬Segal: ‫ ;יעתיקו‬Ben-Ḥayyim: [‫יעתי]קו‬. ‫[ים‬.......]: Yadin: recon. ‫ ;]  ובאפם הר[ים‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]הר[ים‬. ‫[יקו‬.‫י]ע‬: Yadin: ‫[יקו‬.]‫יע‬, Yadin: recon. ‫ ;יע]  ת[יקו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;י]עתי[קו‬Beentjes: ‫[יקו‬.]‫ ;יע‬Reymond: ‫[תיקו‬.]‫יע‬. [……….]: Schechter (1896), Ben-Ḥayyim: >; Lévi: [‫]בעת רגז כחם יראו‬. [...................]: Yadin: recon. [‫]   ובעת כלה חילם ישפכו‬. …ËðÂ{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos …ËðÂ. confundent: NVulg. placabunt. [...............]: Schechter (1896), Ben-Ḥayyim: >; Lévi: [‫]וחרון בוראם יניחו‬. ‫[הם‬.......]: Yadin: recon. ‫]  ורוח עוש[הם‬. ‫יניחו‬: Beentjes: ‫ ;יניחו‬Reymond: ‫יניחו‬. famis: NVulg. fames. [...................]: Yadin: recon. [‫]  אש וברד רע ודבר‬. [....]‫נ‬: Schechter (1896): [...]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: [‫ ;נו]צרו‬Smend: [‫ ;נב]ראו‬Segal: [‫ ;נ]וצרו‬Ben-Ḥayyim: [‫נב]ראו‬. ‫[ראו‬............]: Yadin: recon. ‫ ;]  גם אלה למשפט נב[ראו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]נב[ראו‬Beentjes: ‫[או‬...]; Reymond: ‫[ראו‬...].

511 MS Mas 39:28b

‫ס‬.Be

Syr.

39

fèÙzÏÅ{üÂ{ .…Ąúï ÁăÎÓ A

28b

? .èÙÎÑã èÙÍáÚÐ fÀÏÅ{ 9…ËðÂ{

28c

? ÁüÂx èãx > ? .èÑÚçã fèÚæs ¿Ð{{ A

28d

? jÀÎãx ¿ò¾Ý{ eÁxüÂ{ ÁÎæ

29a

.€üs ¿çÙA Ëà fèÚàz èÙÍáÝ

29b

> jÀ{ÎÐ{ ¿ÂĄúï{ ¿çý ÎÚÐ

30a

.¿ðÚýĄà {ËÂÎäà f¿çïÎòx ¿ÂüÐ

30b

39:28b 6

‫[יקו‬.‫ י]ע‬5‫[ים‬.......]

39:28c‫ס‬.Be

39:28c 8

[...................]

39:28d‫ס‬.Be

39:28d 13

‫[הם יניחו‬.......] 12

39:29a‫ס‬.Be

39:29a 15

[...................]

39:29b‫ס‬.Be

39:29b 17

‫[ראו‬............]

39:30a‫ס‬.Be

39:30a 18

19

[...................]

39:30b‫ס‬.Be

39:30b 25

‫[בם‬............]

39:30c‫ס‬.Be 27

[...................]

30c+

31

30d+

39:30d‫ס‬.Be

[.................]

18 19 20 21 22 23

24 25 26 27 28 29 30

31

[...................]: Yadin: recon. [‫]  חית שן עקרב ופתן‬. > ? À{ÎÐ{: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos À{ÎÐ{. romphea: NVulg. romphaea. [...]: Lévi: [‫ ;ר]עים‬Peters: [‫ ;]רשעים‬Smend: [‫ ;]רשע‬Segal: [‫]רעים‬. ‫…[מה‬..]‫חר‬: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;חר]ב[ ]נו[קמת‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]; Segal: ‫חר]ב[ ]נו[קמת‬. [.]‫להרי‬: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Peters: ‫ ;להרים‬Lévi: [‫ ;לה]חרים‬Smend: ‫ ;להרים‬Segal: ‫ ;לחרים‬Ben-Ḥayyim: ‫;להרים‬ Beentjes: […]. ‫[בם‬..]: Schechter (1896), Lévi: >; Cowley/Neubauer: ‫ ;פסו‬Peters: [‫ ;רש]ע‬Smend, Segal, Beentjes: […]; Ben-Ḥayyim: [..]‫[פט ר‬..]. ‫[בם‬............]: Yadin: ‫]……[עים‬, Yadin: recon. ‫ ;]  וחרב נקמות להחרים רש[עים‬Ben-Ḥayyim: ‫[בם‬.. ...]; Beentjes, Reymond: ‫…[בם‬..]. ‫גם‬: Segal: >. [...................]: Yadin: recon. [(‫]  כל )גם( אלה לצורכם נבראו )נבחרו‬. ‫באוצר‬: Schechter (1896): incorr. ‫באוצרו‬. ‫ולעת‬: Schechter (1896): incorr. ‫ ;לעת‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולעת‬. [……]‫ב‬: Schechter (1896): ‫ ;ביום‬Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;באוצרו לעת‬Peters: ‫ ;בא]ו[צרו לעת‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;באוצרו לעת‬Segal: ‫ ;באוצרו לעת‬Beentjes: ‫[רו לעת‬..]‫בא‬. [.................]: Yadin: ‫]…[ו‬, Yadin: recon. ‫ ;]   והמה באוצר )באוצרו( ולעת )לעת( יפקד[ו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;]…[ו‬Reymond: ‫]…[ו‬.

512

SIR 39:31a – 39:34b

Vulg.

LXX 39:37a

in mandatis eius epulabuntur1

39:31a

‫ ישישו‬2‫בצותו אתם‬ 39:31b

καὶ ἐπὶ τῆς γῆς εἰς χρείας ἑτοιμασθήσονται

39:37c

et in temporibus suis non praeterient verbum

39:31c

39:32a

Διὰ τοῦτο ἐξ ἀρχῆς ἐστηρίχθην

39:38b

et cogitavi et in scripta dimisi13

39:32b

καὶ διενοήθην καὶ ἐν γραϕῇ ἀϕῆκα

39:39a

omnia opera Domini17 bona

39:31b‫ס‬.Be

‫׃‬6*‫ובחקם לא ימרו פיו‬

καὶ ἐν καιροῖς αὐτῶν οὐ παραβήσονται λόγον.

39:38a

propterea ab initio confirmatus +et consiliatus+ sum

39:31a

ἐν τῇ ἐντολῇ αὐτοῦ εὐϕρανθήσονται

39:37b

et super terram in necessitatem5 praeparabuntur

MS B ‫ס‬.Be

39:33a

‫׃‬7‫*פיהו‬ 39:32a‫ס‬.Be 11

‫[בתי‬.]‫על כן מראש התי‬

39:32b‫ס‬.Be

‫ ובכתב הנחתי׃‬14‫והתבוננתי‬ 39:33a‫ס‬.Be

Τὰ ἔργα κυρίου πάντα ἀγαθὰ

18

‫מעשה אל כלם * טובים‬ 19

39:39b

39:33b

καὶ πᾶσαν χρείαν ἐν ὥρᾳ αὐτῆς χορηγήσει,

et omne opus20 hora sua subministrabit

39:33b‫ס‬.Be

‫׃‬21‫לכל צורך* בעתו יספוק‬ 22

39:40a

non est dicere hoc illo nequius est

39:34a

καὶ οὐκ ἔστιν εἰπεῖν Τοῦτο τούτου πονηρότερον,

39:40b

omnia enim in tempore suo25 conprobabuntur26

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

12 13 14

39:34b

πάντα γὰρ ἐν καιρῷ εὐδοκιμηθήσεται.

‫*הכל‬

‫*צרוך‬

39:34a‫ס‬.Be **

‫אל * לאמר זה רע מה זה‬ ‫*אין **מזה‬

39:34b‫ס‬.Be 27*

‫כי הכל בעתו יגביר‬ ‫*יגבר‬

epulabuntur: NVg gaudebunt. ‫אתם‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer: incorr. ‫אותם‬. [...................]: Yadin: recon. [‫]  בצותו אותם ישישו‬. ¿æËðÂ: 7h3, 8a1 ¿æËðÂ{. necessitatem: NVulg. necessitates. ‫פיו‬: Smend, Ben-Ḥayyim: ‫פיו‬. ‫פיהו‬: Segal: >; Beentjes: incorr. ‫פיהוּ‬. ‫[ו‬.............]: Yadin: (‫…[הו )יו‬..], Yadin: recon. (‫ ;]  ובחקם אל ימרו פ[יו )פיהו‬Beentjes: ‫[הו‬...]; Reymond: ‫[יו‬...]. ? ? ? …{ÍÚãÎÙ ƒÎÝ{: 7h3, 8a1 …{ÍÚãÎÙ âÝ{; 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos …{zĀãÎÙ âÞÂ{. > èÙüÃðã: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos èÚÞòÍã. ‫[בתי‬.]‫התי‬: Schechter (1896): ‫ ;הת]אמ[צתי‬Cowley/Neubauer: ‫ ;התיצבתי‬Lévi: ‫ ;התעכבתי‬Peters: ‫ ;התנ]צ[בתי‬Smend: ‫ ;התיצבתי‬Segal: ‫ ;התיעצתי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;התיצבתי‬Beentjes: ‫[בתי‬.]‫התי‬. [...................]: Yadin: recon. [‫]  על כן מראש התיצבתי‬. in scripta dimisi: NVulg. scriptis mandavi. ‫והתבוננתי‬: Smend, Ben-Ḥayyim: ‫והתבוננתי‬.

513 MS Mas 39:31a

Syr.

‫ס‬.Be

39

39:31a

> 4 .èÙËÐ> …{Íà Ëúòx ¿æËðÂ

3

[...................]

31a

31b 39:31b‫ס‬.Be

39:31b 8

> ¿ćà 9f…{ÍÚãÎÙ ? ‫[ו‬.............] .zĀáã [234v. c] 10èÙüÃð㠃ÎÝ{ 31c

39:32a‫ס‬.Be

39:32a

.–.ÎÙüs ĀÚýü èãx âÔã

12

[...................]

39:32b‫ס‬.Be

32a

39:32b

? ÎáÝĀés 32b ‫[י‬................] .16èÚàz èÙÍáÝ èÃÙĀÝ? ¿ÂĀÞÂx ff¿þçÚçÂ

15

39:33a

? ï > …{ÍáÝ{ .èÚÃÓ> f€z{Ëà A

33a

39:33b

> ÍçÂÏà > .Āٍ̤us f΋

ƒÎÝ{

33b

¿æz üã¾æx ĀÚà{

34a

…Ëðà{ jÁă‹{¾Â èÚêÚóù 28f…{ÍáÝx âÔã .dèÙüÃÅĀã …{ÍçÂ|

34b

23

39:34a

.¿æz èã ÿÚA Â

24

39:34b

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

‫[י‬................]: Yadin: ‫………[י‬..], Yadin: recon. ‫ ;]  ותהבוננתי ובכתב הנחת[י‬Reymond: ‫[תי‬..........]. èÚàz èÙÍáÝ: 9m1 èÙÍáÝ èÚàz. opera Domini: NVulg. Domini omnia. ‫טובים‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫טובים‬. ‫הכל‬: Schechter (1896): >. omne opus: NVulg. omnem usum. ‫יספוק‬: Schechter (1896): ‫ ;יספוק‬Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;יספוק‬Peters: ‫ ;]י[ספוק‬Segal: ‫ ;יספיק‬Ben-Ḥayyim: ‫יספוק‬. ‫צרוך‬: Schechter (1896): ‫ ;צרך‬Peters: ‫ צרוך‬or ‫ ;צריך‬Smend: ‫צרוך‬. ƒÎÝ{: 7h3 âÝ{. ¿æz: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿æzx. suo: = HB, Syr. conprobabuntur: NVulg. comprobabuntur. ‫יגביר‬: Schechter (1896): incorr. ‫ ;טוב‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;יגביר‬Ben-Ḥayyim: ‫יגביר‬. …{ÍáÝx: 7h3 …{ÍàÎÝx.

514

SIR 39:35a – 40:2b

Vulg.

LXX 39:41a

et nunc in omni corde et ore conlaudate1

MS B 39:35a

39:35a

‫ס‬.Be

‫ בכל לב* הרנינו‬2‫עתה‬

καὶ νῦν ἐν πάσῃ καρδίᾳ +καὶ στόματι+ ὑμνήσατε

3

39:41b

et benedicite nomen Domini

39:35b

39:35b‫ס‬.Be

καὶ εὐλογήσατε τὸ ὄνομα κυρίου.

8*

[....] 7‫ שם‬6‫ את‬5 ‫ו]…[ו‬ 9

Vulg.

LXX 40:1a

occupatio magna creata est omnibus hominibus 40:1b

et iugum grave super filios Adam 40:1c

a die exitus de ventre matris eorum 40:1d

usque in diem sepulturae19 in matrem omnium

‫*יפה‬Be

‫*קדשו‬

MS B 40:1a

40:1a

‫ס‬.Be

᾿Ασχολία μεγάλη ἔκτισται παντὶ ἀνθρώπῳ 40:1b

καὶ ζυγὸς βαρὺς ἐπὶ υἱοὺς Αδαμ 40:1c

*

‫*עליון‬ 40:1b‫ס‬.Be

‫׃‬16‫ אדם‬15 ‫ בני‬14 ‫ על‬13 ‫ועול כבד‬ 40:1c‫ס‬.Be

‫מיום צאתו מרחם אמו‬

ἀϕ᾿ ἡμέρας ἐξόδου ἐκ γαστρὸς μητρὸς αὐτῶν 40:1d

ἕως ἡμέρας ἐπιστροϕῆς εἰς μητέρα πάντων·

‫ אל‬11‫ חלק‬10‫עסק גדול‬

40:1d‫ס‬.Be

‫אם* כל חי׃‬20 ‫עד יום שובו אל‬ 21

40:2a

cogitationes eorum et timores cordis 40:2b

adinventio expectationis et23 dies finitionis 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

‫*ﭏ‬

40:2a

τοὺς διαλογισμοὺς αὐτῶν καὶ ϕόβον καρδίας, 40:2b

ἐπίνοια προσδοκίας, ἡμέρα τελευτῆς.

conlaudate: NVulg. collaudate. ‫עתה‬: Schechter (1896): […] ‫ ;על‬Ben-Ḥayyim: ‫עתה‬. ‫יפה‬: Schechter (1896), Smend, Segal: ‫ ;ופה‬Cowley/Neubauer, Beentjes: ‫[פה‬.]; Lévi: ‫ ;]ו[פה‬Ben-Ḥayyim: corr. in main text ‫ופה‬. ÍàÎÞÂ: 7h3 ÍáÞÂ. ‫ו]…[ו‬: Schechter (1896): ‫ ;וזמרו‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וברכו‬. ‫את‬: Schechter (1896): […]; Smend, Ben-Ḥayyim: ‫את‬. ‫שם‬: Schechter (1896): […]. [….]: Cowley/Neubauer, Segal: [‫ ;הק]דוש‬Lévi: [‫ ;הק]דוש‬Peters: […]‫ ;]ה[ק‬Smend: ‫ ;]ה[קדוש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;הקדוש‬Beentjes: […]‫הק‬. ‫קדשו‬: Schechter (1896): incorr. ‫הקדש‬. ‫גדול‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;גדול‬Ben-Ḥayyim: ‫גדול‬. ‫חלק‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חלק‬. ÀĀ{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀÂă{.

515 MS Mas

Syr.

39

39:35a

…ÎÞÃà 4ÍàÎÞ âÚÞã

35a

.Íäþà ÎÑÃý{ jÀÍà¾ćà ÎÝüÂ>

35b

39:35b

MS Mas

Syr.

40

40:1a

? fÀĀ{ ÀÎ‹

1a

? ? ? k¿þçÚç âï ¿óÚù ¿êçÅ{

1b

.ÀÍàs ÁüÂA

12

40:1b 17

40:1c

èã Îúóæx k…{Íãsx ¿éüÝ A A

èã

1c

¿ćãËï{ ? j¿ÚÐx

1d

…{ÍÃàx ÀĀÚ{ …{zĀÐÎÃý

2a

18

40:1d

¿ï¾ćà èÚÞäéx

22

40:2a

40:2b

? ¿ćãÎÚà ¿ćãËï …{ÍÚáãx ÀüÐ{ .…{zÎãx

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

‫כבד‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כבד‬. ‫על‬: Schechter (1897): ‫על‬. ‫בני‬: Schechter (1897): ‫ ;בן‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;בני‬Ben-Ḥayyim: ‫בני‬. ‫אדם‬: Schechter (1897), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬.

? ? ¿þçÚçÂ: 7h3 ¿þæs ÛçÂ. èã: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos + ¿ćãÎÙ. sepulturae: NVulg. reditus. ‫אם כל חי‬: no equivalent in Γ and Syr.; cf. Gen 3:20. ‫ﭏ‬: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Beentjes: ‫ ;ארץ כ׳ ח‬Segal: ‫ארץ‬. ¿ćãËï{: W ¿ćãËï. et: NVulg. >.

2b

516

SIR 40:3a – 40:5d

Vulg.

LXX 40:3a

residentes1 super sedem gloriosam

MS B 40:3a

40:3a

‫ס‬.Be

‫ לגבה‬3‫ כסא‬2*‫מיושב‬

ἀπὸ καθημένου ἐπὶ θρόνου ἐνδόξου

4

40:3b

usque ad humiliatum in terra et cinere

40:3b

40:3b‫ס‬.Be

‫** עפר ואפר׃‬.*‫עד לשוב‬

καὶ ἕως τεταπεινωμένου ἐν γῇ καὶ σποδῷ,

5

40:4a

ab eo qui utitur hyacintho et portat coronam7 40:4b

usque ad eum qui operitur lino crudo

40:4a

[‫בש‬.]** ‫*לובש‬

40:4a‫ס‬.Be

‫מעוטה צניף וציץ‬

ἀπὸ ϕοροῦντος ὑακίνθινον καὶ στέϕανον 40:4b

[….]*

40:4b‫ס‬.Be

καὶ ἕως περιβαλλομένου ὠμόλινον

10

[...] ‫ועד* עוטה שמלת‬ 11

[…]*

40:4cα

furor zelus tumultus fluctuatio 40:4cβd

40:5a/4c

40:5a‫ס‬.Be

‫ קנאה דאגה ופחד‬14‫ואך‬

θυμὸς καὶ ζῆλος καὶ ταραχὴ καὶ σάλος 40:5b/4d

40:5b‫ס‬.Be

καὶ ϕόβος θανάτου καὶ μηνίαμα καὶ ἔρις.

et timor mortis iracundia + perseverans+ et contentio

18

[...] 17‫אימת מות* תהרה‬ […]‫ ו‬20 ‫ תח׳‬19‫*מ׳‬

21

40:5a

et in tempore refectionis in cubile23 40:5b

somnus noctis inmutat28 scientiam eius

40:5c/5a

40:5c‫ס‬.Be

καὶ ἐν καιρῷ ἀναπαύσεως ἐπὶ κοίτης 40:5d/5b

ὕπνος νυκτὸς ἀλλοιοῖ γνῶσιν αὐτοῦ·

25

‫ על משכבו‬24‫ועת נוחו‬

40:5d‫ס‬.Be

[…]‫ לילה תש‬29‫שינת‬

30 *

31

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15 16

[….]*

residentes: NVulg. A residente. ‫מיושב‬: Ben-Ḥayyim: ‫מיושב‬. ‫כסא‬: Schechter (1896): incorr. ‫בכסא‬. [....]: Schechter (1896), Lévi: >; Peters, Smend: ‫ ;משוכן‬Ben-Ḥayyim: ‫משוכן‬. [‫בש‬.]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לבש‬Segal: ‫לבוש‬. ¿ćãËï{: 10m1, 10m3, 11m5, 19-11m7 ¿ćãËï. utitur hyacintho et portat coronam: NVulg. portat hyacinthum et coronam. èã: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èã{. ? ¿Å: 9m1, 19-11m7 ¿Å. [...]: Lévi: ‫ ;עור‬Peters: ‫ ;]ע[ור‬Smend: [‫ ;שי]ער‬Segal: [‫ ;]עור‬Reymond/Rey/Joosten: ‫סיגה‬. [...]: Schechter (1896): ‫ ;לת עור‬Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;עד עושה‬Peters: >; Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;עד עט‬Segal: ‫ ;עד עושה‬Beentjes: [.]‫עד עוש‬. ¿ćãËï: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćãËï{. èÚþÚÃàx: 9c1, 10c1, 10c2, 13c1, Mos èÚþÃàx. ‫ואך‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אך‬Peters, Smend: ‫אף‬. ÀÎÙüÝ{ ¿ççÓ{ ÀÏÅ{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ççÓ{ ÀÎÙüÝ{ ÀÏÅ{. ÀĀáÐx{: Mos > (haplography).

517 MS Mas

Syr.

40

40:3a

> ãx ? ? j¿Þá ÀÎéăÎÝ ÛÂĀÙ èã

3a

40:3b

? 6¿ćãËï{ .¿ćäÔù{ Áüóï ÛÂĀÚà

3b

40:4a

j¿Å €ĄÔù> 8èã

4a

èÚþÚÃàx èÚáÙ¾ćà 12¿ćãËï .ÀÎçÞêãx

4b

fÀÎÙüÝ{ ¿ççÓ{ ÀÏÅ{ 16 ÀĀáÐx{

5a

¿çÙüÐ{ jÀÎã ĀáÐx{

5b

âï

èÚÑÚæĀãx ¿æËðÂ{ j…{zĀéĄï

5c

> f¿Úáàx ÀĀçþÂ Ëçã

5d

9

40:4b

¿ýÎÃà

13

40:5a 15

40:5b

.¿Ùüù{

22

40:5c 27

26

40:5d

.…{Íà

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

31 32

32

‫תהרה‬: Schechter (1896): [‫ ;תחר]ות‬Cowley/Neubauer, Segal: ‫ ;תהרה‬Lévi, Peters: ‫ ;תחרה‬Smend: ‫ ;תהרה וריב‬Beentjes: [...]‫תהר‬. [...]: Cowley/Neubauer, Smend: ‫ ;ורב‬Lévi: [‫ ;ו]רב‬Peters: [‫ ;ור]ב‬Segal: [‫ ;ו]ריב‬Beentjes: [...]‫תהר‬. ‫מ׳‬: Schechter (1896), Smend: >; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מ׳‬. ‫תח׳‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫תח‬. […]‫ו‬: Schechter (1896): ‫ ;ומד‬Cowley/Neubauer, Peters, Segal: ‫ ;וריב‬Lévi: [‫ ;ורי]ב‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ וריב‬, Beentjes: ‫וריב‬. ¿çÙüÐ{: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m2, 11c1, 13c1, W, Mos ¿çÙüÐ. refectionis in cubile: NVulg. requiei in cubili. ‫נוחו‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;נוחו‬Beentjes: [..]‫נו‬. +Bm+: Peters: ‫ ;ערש‬Smend: […]. èÚÑÚæĀãx: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èÚÑÚæĀãx. âï: 9c1 âÔã (error). inmutat: NVulg. immutat. ‫שינת‬: Peters: incorr. ‫שנת‬, +Bmarg. [‫שנ]ות‬+. [...]‫תש‬: Schechter (1896): […]; Cowley/Neubauer, Smend: [...] ‫ ;]ת[שנה‬Lévi [‫ ;העירה ]לבו‬Peters: [… ‫ ;תשנ]ה‬Segal: [‫;]ת[שנ]ה דעתו‬ Ben-Ḥayyim: [...] [‫ ;]ת[ש]נה‬Beentjes: [..]‫[ע‬.]. [….]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ת׳ דעתו‬Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;ת׳ דעתו‬Smend: ‫ ;רעה‬Ben-Ḥayyim: [‫ת׳ רעת]ו‬. > 10m2 x¾çã; 13c1 ËÚçã. Ëçã:

518

SIR 40:6a – 40:9a

Vulg.

LXX 40:6a

modicum tamquam nihil in requie

MS B 40:6a

40:6a

‫ס‬.Be

ὀλίγον ὡς οὐδὲν ἐν ἀναπαύσει,

2

‫ כרגע ישקוט‬1*‫מעט לרוק‬ 3

40:6b

et ab eo in somnis quasi in die respectus4 40:7a

conturbatus est8 in visu cordis sui 40:7b

tamquam qui evaserit in die12 belli 40:7c

in tempore salutis suae16 exsurrexit 40:7d

et admirans ad nullum timorem 40:8a

cum omni carne ab homine usque ad pecus 40:8b, 9aα

et super peccatores septuplum25 9 ad haec 40:9aβ

mors sanguis contentio et romphea32 1

2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17

40:6b

40:6b‫ס‬.Be

‫׃‬7‫[ש‬.......]‫ בהל‬6 ‫ומבין‬

καὶ ἀπ᾿ ἐκείνου ἐν ὕπνοις ὡς ἐν ἡμέρᾳ κοπιᾷ5 40:6c

40:6c‫ס‬.Be

‫ נפשו‬10 ‫ טע מחזון‬9‫מעט‬

τεθορυβημένος ἐν ὁράσει καρδίας αὐτοῦ 40:6d

ὡς ἐκπεϕευγὼς ἀπὸ προσώπου πολέμου· 40:7a

40:6d‫ס‬.Be

‫׃‬15 ‫ רודף‬14[......]‫ ה‬13‫כשריד‬ 40:7a‫ס‬.Be

ἐν καιρῷ χρείας αὐτοῦ ἐξηγέρθη 40:7b

καὶ ἀποθαυμάζων εἰς οὐδένα ϕόβον. 40:8a

19

[.......] 18‫ עודך‬17[..]

40:7b‫ס‬.Be

‫׃‬23‫[ח‬.]‫[ מנ‬........] 22 ‫[או‬.]‫ומ‬ 40:8a‫ס‬.Be

μετὰ πάσης σαρκὸς ἀπὸ ἀνθρώπου ἕως κτήνους, 40:8b

καὶ ἐπὶ ἁμαρτωλῶν ἑπταπλάσια πρὸς ταῦτα· 40:9a

θάνατος καὶ αἷμα καὶ ἔρις καὶ ῥομϕαία,

‫*קש‬

[…...........] 40:8b‫ס‬.Be *

[...............]

// 30[‫ ]עם‬29‫ אף‬28[.] 27 ‫ כל‬26‫*עד‬ 40:9a‫ס‬.Be

‫ וחרב‬34 ‫ ודם חרֻחר‬33‫[ר‬..]

‫לרוק‬: Schechter (1896): ‫ ;לחיק‬Cowley/Neubauer: ‫ ;לחוק‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;לריק‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לרוק‬Reymond (2017): ‫לר ֗וק‬. +Bmarg.+: Smend: […]. ‫קש‬: Schechter (1896): ‫ ;רוח‬Lévi: ‫קח‬/‫ ;בח׳‬Peters: ‫ ;חנם‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לקח‬Segal: ‫קם‬/‫ ;קח‬Reymond (2017): ‫[קח‬.]. respectus: NVulg. laborat. κοπιᾷ: Rahlfs σκοπιᾶς. Text emendation by Ziegler according to Smend (= Armenian [II]). +Bmarg.+: Smend: […]. ‫[ש‬.......]‫בחל‬: Schechter (1896): […]‫ ;ב‬Cowley/Neubauer, Reymond (2017): ‫[ש‬...] [‫ ;בהל]ות‬Lévi, Peters: [...] [‫ ;בהל]ות‬Smend: ‫;בחל]ומת נגר[ש‬ Segal: ‫ ;בחל]ות כים יגר[ש‬Ben-Ḥayyim: ‫[ש‬..] [‫ ;בחל]ומות‬Beentjes: ‫[ש‬.......]‫[ל‬..]. est: NVulg. >. ‫מעט‬: Ben-Ḥayyim: ‫מעט‬. ‫טע מחזון‬: Schechter (1896), Reymond (2017): ‫טעמחזון‬. ßáãĀæx: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ßáãĀãx; 10c2 []áãĀ[]x. in die: NVulg. a facie. ‫כשריד‬: Schechter (1896): incorr. ‫כשדוד‬. [.......]‫ה‬: Schechter (1896): [...]; Cowley/Neubauer: [...]‫ ;ד‬Lévi: [‫ ;ה]נס מפני‬Peters: [...] [‫ ;ב]ורח‬Smend: [‫ ;ב]רוח מפני‬Segal: [‫;]ברוח מפני‬ Ben-Ḥayyim: [… ..]‫ ;ב‬Beentjes: […]; Reymond (offset): […]‫הברח‬. ‫רודף‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫רודף‬. salutis suae: NVulg. somni necessarii. [..]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer: ‫[ד‬.]; Peters: ‫ד‬/‫[ר‬.]; Smend: ‫ ;עד‬Ben-Ḥayyim: ‫[ עודך‬...].

519 MS Mas

Syr.

40 6a

6b 40:6a

j¿Úáàx À{ÏÑÂ

ßáãĀæx

6c

„Ëù è㠌üïx ÁüÃÅ ßÙs > .¿ò{x

6d

11

40:6b

40:7a

…s

7a

Íà ĀÚàx ÀÏÐ{

7b

j…{zĀò‹ eÁüê ÛçÂ? …{ÍáÝ åï .…{Íäï

8a

21

üÚïĀã jÍÃá ¿çÚ‹

20

40:7b

.„Ëã 40:8a‫ס‬.Be

24

40:8a

[…...........] 40:8b‫ס‬.Be

40:8b 31

// […...........]

> ÁÎï{ .…{zĀçý Ëçã

8b

9a 18 19 20 21 22

23

24 25 26 27 28 29 30 31

32 33 34

‫עודך‬: Smend: ‫ ;צורך‬Ben-Ḥayyim: ‫עודך‬. [......]: Cowley/Neubauer: ‫[קץ‬...]‫ ;מ‬Lévi: ‫[ הקיץ‬...]‫ ;מ‬Smend: ‫ב]שנה[ הקיץ‬. …s: 7h3 ßÙs. üÚïĀã: 7h3, 8a1 üÚïĀã. ‫[או‬.]‫ומ‬: Schechter (1896), Ben-Ḥayyim: […]; Cowley/Neubauer: ‫ ;ומראו‬Lévi: ‫ ;ומראו‬Peters, Segal: […]‫ ;ומ‬Smend: ‫ ;]וא[ימת‬Beentjes: ‫ומראו‬. ‫[ח‬.]‫מנ‬: Schechter (1896): ‫ ;מנוח‬Cowley/Neubauer: ‫ ;מנוח‬Lévi, Segal: ‫ ;מניח‬Peters: [...]‫מו‬/‫ ;מנ‬Smend: ‫ ;מנום‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מנום‬Beentjes: ‫מנוח‬. Íà: 7h3, 12h2 ÍÂ. septuplum: NVulg. septuplum amplius. ‫עד‬: Peters: ‫ ;עם‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫עם‬. ‫כל‬: Schechter (1896): ‫ ;כי‬Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. [.]: Schechter (1896), Peters, Segal, Beentjes: >; Smend: […] [‫ ;ב]שר‬Ben-Ḥayyim: [… ..]‫ב‬. ‫אף‬: Schechter (1896): ‫אם‬. [‫]עם‬: Schechter (1896): ‫ ;כי‬Cowley/Neubauer: ‫ ;עם‬Lévi, Peters: ‫עם‬/‫ ;על‬Smend: […] ‫ ;עם‬Segal: ‫ ;כי‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;עם‬Beentjes: [.]‫ע‬. [..........]: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;]……[ים כאלה‬Reymond: [...‫ל‬....]; not verifiable in MS; cf. Yadin who places it by mistake at 40:10b but the little fragment belongs to 40:29c, 30a (Yadin mentions it a second time at the right place). romphea: NVulg. romphaea. ‫[ר‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]דב[ר‬Peters: ‫[בר‬.]; Segal: ‫]דב[ר‬. ‫חרֻחר‬: Lévi, Ben-Ḥayyim: ‫חרחר‬.

520

SIR 40:9b – 40:13b

Vulg.

LXX

MS B

40:9b

oppressiones famis1 et contritio et flagella

40:9b

‫׃‬3‫ ומות‬2‫שד ושבר רעה‬

ἐπαγωγαί, λιμὸς καὶ σύντριμμα καὶ μάστιξ.

40:10a

super iniquos creata sunt haec omnia

40:9b

‫ס‬.Be

40:10a

40:10a‫ס‬.Be

‫ רשע נבראה רעה‬4 ‫על‬

ἐπὶ τοὺς ἀνόμους ἐκτίσθη ταῦτα πάντα,

40:10b

40:10b

40:10b‫ס‬.Be

‫ובעבור תמוש כלה‬

καὶ δι᾿ αὐτοὺς ἐγένετο ὁ κατακλυσμός.

et propter illos factus est cataclysmus

40:11a

omnia quae de terra sunt in terram convertentur

40:11a

‫ רעה׃‬7‫ ת׳‬6**‫*ובעבורו‬ 8 ‫**ובשכרו‬ 40:11a‫ס‬.Be

‫כל מארץ אל ארץ ישוב‬

πάντα, ὅσα ἀπὸ γῆς, εἰς γῆν ἀναστρέϕει,

40:11b

et aquae omnes11 in mare convertentur12

*

40:11b

40:11b‫ס‬.Be

‫ואשר* ממרום אל מרום׃‬

καὶ ἀπὸ ὑδάτων, εἰς θάλασσαν ἀνακάμπτει.

13

40:12a 15

omne munus et iniquitas delebitur 40:12b

et fides in saeculum stabit 40:13a

substantiae iniustorum sicut fluvius siccabuntur 40:13b

et sicut tonitruum magnum in pluvia manebunt21

40:12a

Πᾶν δῶρον καὶ ἀδικία ἐξαλειϕθήσεται, 40:12b

καὶ πίστις εἰς τὸν αἰῶνα στήσεται. 40:13a

χρήματα ἀδίκων ὡς ποταμὸς ξηρανθήσεται 40:13b

καὶ ὡς βροντὴ μεγάλη ἐν ὑετῷ ἐξηχήσει·

40:13a‫ס‬.Be

‫ איתן‬18 ‫מחול אל חול* כנחל‬ ‫*חיל מחיל‬ 40:13b‫ס‬.Be

‫ קולות׃‬22‫ומאפיק* אדיר בחזיז‬ 23

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12

‫*ויש׳‬

‫*וכאפיק‬

famis: NVulg. fames. ‫רעה‬: in MS written as ‫ח‬. ‫ומות‬: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;ומו]ת‬Peters, Segal: ‫ומות‬. +Bmarg.+: Smend: […]. ‫על‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;על‬Beentjes: ‫[ל‬.]. [……………]: Yadin: recon. [‫]  על רשע נבראה רעה‬. – Not verifiable from the MS. ‫ובעבורו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובעבורו‬. ‫ת׳‬: Smend: >. ‫ובשכרו‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ובשכון‬Peters; ‫ ;ובשכרו‬Smend: ‫ ;ובשכרו‬Segal: >; Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובשכרו‬Beentjes: ‫נכשכון‬. [……………]: Yadin: ‫…[וש כלה‬..], Yadin: recon. ‫]  ובעבורו תח[וש כלה‬. Yadin erroneously places it by mistake at 40:10b but the little fragment belongs to 40:29c, 30a (he places it correctly in its 2nd occurrence). [..........]‫כל מ‬: in MS: [……..]‫ ;כלמ‬Yadin: recon. [‫כל מ]  ארץ אל ארץ ישוב‬. aquae omnes: NVulg. omnia, quae de aquis sunt. convertentur: NVulg. revertentur.

521 MS Mas

Syr.

40 9b

40:10aEW 5

[……………] //

10a

40:10bEW 9

[……………]

40:11a‫ס‬.Be

10b

40:11a

[..........]‫כל מ‬

10

40:11b‫ס‬.Be

¿ï¾ćà {z ¿ïs èãx „ËäáÝ > .ßòz 40:11b

.¿ćã{üà f¿ćã{ èãx{

11b

> > âÝ > èã .âÔÃæ fâÅËã{ ¿ÔÐx

12a

14

[................]

40:12a‫ס‬.Be

40:12a 16

[.......]‫כל מש‬

40:12b‫ס‬.Be

40:12b 17

[................]

40:13a‫ס‬.Be

[....]‫חיל מעו‬

40:13b‫ס‬.Be

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

…Îæz ‰s f¿ćäáï €ĄÚþÝ{ > .…ÎäÚùĀæ

12b

40:13a 19

24

11a

‫[ת‬.......................]

¿ćáÑæ ßÙs fÁüùÎýx 20¿êÞæ .…ÎòüÅĀæ

13a

40:13b

> ? èã èÚáãx À{ăÍæ ßÙs{ ¿ççï 25 jÀĀáÚáù

‫ויש׳‬: Peters: ‫ויש‬. [..........]: Yadin: recon. [‫]  ואשר )ויש׳( ממרום אל מרום‬. munus: NVulg. munus corruptionis. [.......]‫כל מש‬: MS: […..]‫ ;כלמש‬Yadin: recon. [‫כל מש]  קר )משוחד( ועולה ימחה‬. [................]: Yadin: recon. [‫]  ואמונה לעולם תעמד‬. ‫כנחל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כנחל‬. [.......]‫מעו‬: In MS: [....]‫חילמעו‬. Yadin: […] ‫מעול‬, Yadin: recon. [‫ ;מעול ]  כנחל איתן‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: [....] ‫מעול‬. ? ¿êÞæ: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ¿êÞæ. manebunt: NVulg. evanescent. ‫בחזיז‬: Ben-Ḥayyim: ‫בחזיז‬. ‫וכאפיק‬: Beentjes: incorr. ‫וכאפיקּ‬. ‫[ת‬.......................]: Yadin: recon. ‫]  וכאפיק אדיר בחזיז קולו[ת‬. ? ÀĀáÚáù: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀáÚáù.

13b

522

SIR 40:14a – 40:17b

Vulg.

LXX

MS B

40:14a

in aperiendo manus suas laetabitur

40:14a

40:14a

‫ס‬.Be

‫עם עם שאתו* כפים יגילו‬

ἐν τῷ ἀνοῖξαι αὐτὸν χεῖρας εὐϕρανθήσεται,

2

40:14b

sic praevaricatores in consummatione tabescent6

40:14b

40:14b‫ס‬.Be

‫ פתאם לנצח יתם׃‬7‫כי‬

οὕτως οἱ παραβαίνοντες εἰς συντέλειαν ἐκλείψουσιν.

40:15a

40:15a

40:15a‫ס‬.Be

ἔκγονα ἀσεβῶν οὐ πληθυνεῖ κλάδους,

nepotes impiorum non multiplicabunt ramos 40:15b

et radices inmundae15 super cacumen petrae sonant16 40:16abα

viriditas super omnem aquam et ad oram fluminis 40:16bβ

ante omnem faenum29 evelletur

40:15b

‫ שאתו‬1‫*עם‬

12*

‫ מחמס לא ינקא‬11‫נוצר‬

‫ יכה בו‬13‫*נצר חמס לא‬ 40:15b‫ס‬.Be

‫כי שורש חנף על שן סלע*׃‬

καὶ ῥίζαι ἀκάθαρτοι ἐπ᾿ ἀκροτόμου πέτρας·

‫ שן צור׃‬18‫ חנף ען‬17‫*ושורש‬ 40:16a

ἄχι ἐπὶ παντὸς ὕδατος καὶ χείλους ποταμοῦ 40:16b

40:16a‫ס‬.Be 23

‫[חל‬.] 22‫ על גפת‬21‫כקרדמות‬

40:16b‫ס‬.Be

‫ מטר נדעכו**׃‬30 ‫מפני* כל‬

πρὸ παντὸς χόρτου ἐκτιλήσεται.

‫*לפני **נדעכה׃‬ 40:17a

40:17b

et misericordia36 in saeculo37 permanet 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

20

40:17a‫ס‬.Be

‫ לא ימוט‬33‫וחסד לעולם‬

χάρις ὡς παράδεισος ἐν εὐλογίαις,

gratia sicut paradisus in benedictionibus

1

40:17a

40:17b

καὶ ἐλεημοσύνη εἰς τὸν αἰῶνα διαμενεῖ.

40:17b‫ס‬.Be

‫וצדקה לעד תכון׃‬

‫עם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עם‬. ‫שאתו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;שאתו‬Smend: >. ‫שאתו‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫שאתו‬. [.....]‫כ‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)כפי]  ם נגולו‬, Reymond: […..]‫ ;כפי‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [.....]‫כפ‬. ËÝ: 9m1 ËÝ{. tabescent: NVulg. deficient. +Bmarg.+: Smend: [‫כ]ן‬. [..............]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  כי פתאם לנצח ית[ם‬, Reymond: ‫]……[ם‬. ¿ćà: 9c1 [- - -]; 19-11m7 > (error). > 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos À{z; 10m2 åÚù. åÚùĀæ: ‫נוצר‬: Beentjes: incorr. ‫נצר‬. ‫ ינקא‬or ‫ינקה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫ ;ינקה‬Smend: ‫ינקה ]ב[ו‬. ‫לא‬: Smend: >; Reymond (2017): ‫ ֗לא‬. [...]‫י‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)יכ]  ה בו‬, Beentjes: [….]‫ ;יכ‬Reymond: […]‫ ;יכה ב‬Reymond (2017): […‫יכ]ה‬. inmundae: NVulg. immundae. sonant: NVulg. >. ‫ושורש‬: Segal: incorr. ‫ושרש‬. ‫ען‬: Lévi: ‫ ;על‬Peters: [‫ ;ע]ל‬Segal: ‫עד‬. ‫[אר‬.............]: Yadin: ‫…[ על ]…[ צר‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  ושורש חנף[ על ]  שן[ צר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ על ]…[ צר‬Beentjes: ‫[ צר‬......]; Reymond, (2017): ‫]…[ שן צר‬. ¿ćáÃý: 10c1 ĀáÃý (error).

523 MS Mas 40:14a

Syr.

‫ס‬.Be

4

40:14

[.....]‫ כ‬3‫עם שאתו‬

40:14b‫ס‬.Be

.…{üäÆæ fèÙÏÚáÅ …Îæz 5ËÝ

14a

40:15a 8

[..............]

40:15a‫ס‬.Be 14

40

9

? ¿ćà f¿ðÚýă ¿þæ¾ćà ¿óáÐ{ > .10åÚùĀæ

14b

40:15b

[...]‫נצר חמס לא י‬

40:15b‫ס‬.Be

> ? üÚÅ [235r. a] …{züúï j¿ÚÔÐx

15a

40:15c 19

‫[אר‬.............]

40:16a‫ס‬.Be

¿çý âï ĀðÙx

¿ćáÃý ßÙs .¿óÚúýx

15b

¿ćáÃáÃÐ ßÙs{ ¿óæËÅ âï ĀðÙx B 28 ¿ćáÑæx

16a

20

40:16a

[.]‫ נח‬26‫ גבות‬25 ‫ על‬24‫בקרמית‬

27

40:16b‫ס‬.Be

40:16b

> €z fŒÎÙ âÝ „Ëùx .¿þÃÙ A

‫[ ח]צ…[ נדעך‬......] 32

31

40:17a‫ס‬.Be

16b

40:17a

? ? ï{ > ÁËà 17a ‫ לא תכרת‬34[.]‫ חסד כע‬.35…ÎÝüÂĀæ ¿æËð ¿æ¾Ýx 40:17b‫ס‬.Be 40

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

40:17b

‫[ן‬..] [‫]…[קה לע]ד‬ 39

38

? ï{ > ? .…ÎäÚùĀæ åáðà f¿úÙx|x ÁËÃ

‫כקרדמות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כקרדמות‬. ‫גפת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫גפת‬. ‫[חל‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;נחל‬Segal: ‫ ;]נ[חל‬Ben-Ḥayyim: ‫נחל‬. ‫בקרמית‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כקרמית‬Beentjes, Reymond: ‫כקרמית‬. ‫על‬: Reymond: ‫על‬. ‫גבות‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫גפות‬. [.]‫נח‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;נחל‬Reymond: [.]‫נחל‬. ¿ćáÑæx: 12h2 ¿ćáÚÐx (error). faenum: NVulg. fenum. ‫כל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;כל‬Segal: ‫]כ[ל‬. [......]: Yadin: recon. [‫ ;]  לפני כל‬Reymond: ‫]…[ל‬. [...‫ח]צ‬: Yadin: ‫חצר‬, Yadin: recon. ‫ ;חצר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;חצ]י[ר‬Beentjes: ‫[ר‬.]‫ ;חצ‬Reymond: ‫חציר‬. ‫לעולם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫לעולם‬. [.]‫כע‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)כעד‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫ ;כעד‬Beentjes: ‫כעד‬. …ÎÝüÂĀæ: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos èÚÝüÂĀã. misericordia: NVulg. eleemosyna. saeculo: NVulg. saeculum. ‫[קה‬...]: Yadin (Yadin: recon. ‫)וצדקה‬, Reymond: ‫ ;וצדקה‬Ben-Ḥayyim: ‫]וצד[קה‬. [‫לע]ד‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)לעד‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לעד‬Reymond: ‫לעד‬. ‫[ן‬..]: Yadin (Yadin: recon. ‫)תכן‬, Beentjes, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תכן‬Reymond: ‫תכן‬.

17b

524

SIR 40:18a – 40:21a

Vulg.

LXX 40:18a

vita sibi sufficientis1 operarii condulcabitur 40:18b

et in ea invenies7 thesaurum

MS B 40:18a

40:18a

‫ס‬.Be

‫חיי יין ושכר* ימתקו‬

Ζωὴ αὐτάρκους καὶ ἐργάτου γλυκανθήσεται, 40:18b

‫ שכל‬2 ‫*יותר‬ 40:18b‫ס‬.Be

‫ מוצא אוצר*׃‬8‫ומשניהם‬

καὶ ὑπὲρ ἀμϕότερα ὁ εὑρίσκων θησαυρόν.

‫*סימה‬

9

40:19a

40:19a

40:19a‫ס‬.Be

‫ילד ועיר יעמידו שם‬15

τέκνα καὶ οἰκοδομὴ πόλεως στηρίζουσιν ὄνομα,

fili13 aedificatio civitatis confirmabit14 nomen 40:19b

et super haec mulier inmaculata conputatur17

40:19b

40:19d‫ס‬.Be

καὶ ὑπὲρ ἀμϕότερα γυνὴ ἄμωμος λογίζεται.

18

‫ומשניהם אשה נחשקת‬

40:19c‫ס‬.Be 24

‫ ונטע יפריחו שם‬23 ‫שגר‬

40:19b‫ס‬.Be

‫ומשניהם מוצא חכמה׃‬ 40:20a

vinum et musica laetificant cor 40:20b

et super utraque dilectio sapientiae 40:21a

tibiae et psalterium suavem faciunt melodiam

40:20a

40:20a‫ס‬.Be

‫ ושכר יעליצו לב‬29 ‫[ן‬..]

οἶνος καὶ μουσικὰ εὐϕραίνουσιν καρδίαν, 40:20b

40:20b‫ס‬.Be

‫ומשניהם אהבת דודים׃‬

καὶ ὑπὲρ ἀμϕότερα ἀγάπησις σοϕίας. 40:21a

αὐλὸς καὶ ψαλτήριον ἡδύνουσιν μέλη,

40:21a‫ס‬.Be

‫ ונבל יעריבו שיר‬32* ‫[ל‬.]‫[ל‬.] 33

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

‫*חליל‬

sufficientis: NVulg. sufficientis et. ‫יותר‬: Ben-Ḥayyim: ‫יותר‬. ‫חיי‬: the line starts with a large external ‫ד‬, which is possibly a separator (cf. 41:1a Yadin, Plate 2; 42:9a). ‫[כר‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)שכר‬, Reymond: ‫ ;שכר‬Ben-Ḥayyim: ‫]ש[כר‬, Beentjes: ‫[כר‬.]. – There is insufficient space for a ‫ש‬. ‫ימתק‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫ימתקו‬. uüùĀãx{: 8a1 ûÂxĀãx{. in ea invenies: NVulg. super utrumque, eius qui inveniet. ‫ומשניהם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומשניהם‬. ‫סימה‬: Smend: ‫סימה‬. ‫[ניהם‬..]‫ו‬: Yadin: ‫ומשניהם‬, Yadin: recon. ‫ ;ומשניהם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ומשניהם‬Beentjes, Reymond: ‫ומשניהם‬. [.......]: Yadin (Yadin: recon. [‫)מוצא ]  שימה‬, Ben-Ḥayyim: […..] ‫מוצא‬, Beentjes: [.....]‫ ;מוצ‬Reymond: [.....]‫מצא‬. > ÒÞþãx: 13a1 ÒÞýsx. fili: NVulg. Filii et. confirmabit: NVulg. confirmant. The MS order of the four cola in 40:19 (ad, cb) follows the Gk. because of the numeration. ‫[דו‬......]‫ו‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)ו]  עיר יעמ[ידו‬, Beentjes: ‫ ;ו]……[ידו‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]יעמ[ידו‬..]‫ ;ו‬Reymond: ‫[ידו‬......]‫ו‬. inmaculata conputatur: NVulg. immaculata computabitur.

525 MS Mas 40:18a

Syr.

‫ס‬.Be

40:17c

‫ ימתק‬4‫[כר‬.] ‫חיי יתר‬3

f…{Íà 6uüùĀãx{

18a

> ÒÞþãx ÿæs ßÙs

18b

> .¿ćäý èُËÑã fÀĀÂøæ{ ¿çÚçÂ

19a

5

40:18b‫ס‬.Be 11

40

40:17d

[......] 10‫[ניהם‬..]‫ו‬

.ÀĀäÚA é

40:19a‫ס‬.Be

12

40:19a

‫ שם‬16 ‫[דו‬......]‫ילד ו‬ 40:19d‫ס‬.Be

40:19b

‫[שקת‬..] 20[.‫ ]אש‬19‫ומשניהם‬

21

40:19c‫ס‬.Be

kÀĀÃÓ> ÀĀæs …{ÍÙ㏠èã{

22

19b

40:18a

> …ÎäÚúæ fÁüúÙs{ ÀÎ .26¿ćäý

‫[ שאר‬.............] 25

40:19b‫ס‬.Be

19c+

40:18b 27

[………….]

40:20aR

28

> f…{ÍÙ㏠èã{ ÒÞýsx èã .ÀĀäÞÐ

19d+

40:20a 30

[…………]

40:20bR

> f¿úÙĀï ÁüäÐ .¿Ãà ÁËÑã

20a

40:20b 31

[…..….]‫[די‬.]

> > > Íçã ¿ÃÓ{ zÎäЍ .¿ćäЍx

20b

40:21a

èÚäêÃã f¿ÙxÎòs{ ¿ÂÎÂs .Áüã|

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

21a

‫נחשקת‬: Beentjes: incorr. ‫נחשקתּ‬. ‫ומשניהם‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]. [.‫]אש‬: Yadin [….]‫מוצ‬, Yadin: recon. [‫מוצ]א‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]; Reymond: […]‫מצ‬. ‫[שקת‬..]: Yadin (Yadin: recon. [‫)]חכמה‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: [...]. – Dispersed part of MS in www.bensira.org: ‫[שקת‬.]. > 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀäÚÞÐ. ÀĀÃÓ: ‫שגר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שגר‬. ‫שם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫שם‬. [.............]: Yadin: ‫]…[ו‬, Yadin: recon. [‫ ;]  שגר ונטע יפריחו‬Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫[ו‬..] […]. ¿ćäý: 11m5 ÀÍäý. [………….]: Yadin: recon. [‫ ;]ומשניהם אשה נחשקת‬Reymond: ‫ומשנ]…[חשקת‬. ÒÞýsx: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÒÞþãx. ‫[ן‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]יי[ן‬Peters, Smend: ‫ ;יין‬Segal: [‫ ;]יין‬Ben-Ḥayyim: ‫]יי[ן‬. [………….]: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: >. […..….]‫[די‬.]: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: >. ‫[ל‬.]‫[ל‬.]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]ח[ל]י[ל‬Lévi: ‫ ;]ח[ל]ו[ל‬Peters, Smend: ‫[ל‬.]‫[ל‬.]; Segal: ‫ ;]חלו[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ח[ל]י[ל‬Beentjes: ‫]…[ל‬. ‫חליל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Beentjes: ‫ ;חליל‬Peters: ‫ ;]ח[ל]י[ל‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫וחליל‬.

526

SIR 40:21b – 40:24b

Vulg.

LXX 40:21b

et super utraque lingua suavis

MS B 40:21b

‫ומשניהם לשון ברה׃‬

καὶ ὑπὲρ ἀμϕότερα γλῶσσα ἡδεῖα.

40:22a

40:22a

gratiam et speciem desiderabit oculus + tuus2+

χάριν καὶ κάλλος ἐπιθυμήσει ὀϕθαλμὸς,

40:22b

40:22b

et super hoc viride sationis4

40:21b

‫ס‬.Be

καὶ ὑπὲρ ἀμϕότερα χλόη5 σπόρου.

40:22a‫ס‬.Be

‫ עין‬3‫[מידו‬.........] 40:22b‫ס‬.Be

‫**׃‬.*‫ צמחי שדה‬6‫ומשניהם‬

‫*שדי׃‬ ‫[ת‬.…] 12 [.]‫[ליל‬.] 11[.]‫ א‬10 ‫ בן סירא אומ׳‬9‫**כל ימי עני רעים‬8 ‫׃‬13‫בשפל גגים גגו במרום הרים כרמו‬ ‫ מעפר כרמו לכרמים׃‬14‫ממטר גגים לגגו‬ ‫ בינוסכתי אצל‬18‫ נה‬17‫ אין‬16‫מי מאניד כה‬15 ‫ גופת‬21[..] 20 ‫ קול‬19‫בוד אילא כא‬ 7

40:23a

amicus et sodalis in tempore convenientes 40:23b

et super utrosque mulier cum viro 40:24a

fratres in25 adiutorium in tempore tribulationis 40:24b

et super eos misericordia28 liberabit

1 2 3

4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14

40:23a

40:23a‫ס‬.Be

ϕίλος καὶ ἑταῖρος εἰς καιρὸν ἀπαντῶντες, 40:23b

23

40:23b‫ס‬.Be

‫ומשניהם אשה משכלת׃‬

καὶ ὑπὲρ ἀμϕότερα γυνὴ μετὰ ἀνδρός. 40:24a

40:24a‫ס‬.Be

ἀδελϕοὶ καὶ βοήθεια εἰς καιρὸν θλίψεως, 40:24b

καὶ ὑπὲρ ἀμϕότερα ἐλεημοσύνη ῥύσεται.

‫ ינהגו‬22‫[ת‬.........]

27

‫ צרה‬26[............]‫אחי‬

40:24b‫ס‬.Be

‫ צדק* מצלת׃‬29‫ומשניהם‬ ‫*צדקה‬

èã: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos èã{. tuus: NVulg. >. ‫[מידו‬.........]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]יח[מידו‬.....]; Lévi: ‫ ;י]ופי וחן יח[מידו‬Peters: ‫ ;י]פי ותא[ר ]יח[מידו‬Smend: ‫ ;י]פי ונע[ם ]י[עמידו‬Segal: ‫ ;]יפי ותאר יח[מידו‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]יע[מידו‬...]; Beentjes: ‫[מידו‬.........]; Reymond: ‫מידו‬ [‫ח]ן ונע‬. hoc viride sationis: NVulg. haec virides sationes. χλόη: Rahlfs χλόην. ‫ומשניהם‬: Reymond: ‫ומש ̇ניהם‬. ‫[ת‬.…]: maybe four more letters; Lévi, Segal, Beentjes: >; Peters: […]. ** : Ben-Ḥayyim: >. Beentjes: “The Hebrew text is followed by a Persian gloss. Hebrew: ‘All the days of the poor are evil [see Prov. 15,15]. Ben Sira says, At night also. His roof is the lowest of roofs, and his vineyard is in the height of the mountains: the rain of other roofs falls on his roof, and the earth of his vineyard falls on other vineyards.’ Persian: ‘It is probable that this was not found in the original copy, but that it is used as a proverb.’ Cowley & Neubauer, The Original Hebrew …, 1897, 7.” Cf. Wright, “Persian Glosses,” 129–42. ‫( כל ימי עני רעים‬Prov 15:15a; cf. b. Sanh. 100b). ‫אומ׳‬: Smend: [‫אומ]ר‬. [.]‫א‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫אף‬. [.]‫[ליל‬.]: Cowley/Neubauer, Smend, Segal: ‫ ;בלילא‬Lévi: ‫ ;בלילות‬Peters: [‫ ;בלילו]ת‬Beentjes: [.]‫בליל‬. ‫כרמו‬: Beentjes: ‫כומו‬. ‫לגגו‬: Beentjes: incorr. ‫גגו‬.

527 MS Mas

Syr.

40

40:21b

> ¿çþà .…{ÍÙ㏠1èã .¿ÚÝx

21b

40:22a

? .¿çÚïx ÀĀō fÁüòÎý{ ÀÎÙ¾Ù

22a

40:22b

? …{ÍÙ㏠èã{ .¿ćáúÐx ¿ćáÃA ý

22b

40:23a

> .…ÎÝüÂĀæ ¿æËð ÁüÃÐ{ ¿ćäЍ

23a

40:23b

.24ÀĀäÚÞÐ ÀĀæs f…{ÍÙ㏠èã{

23b

40:24a

.ÀĀúïx ¿æËð f¿æËðã{ ¿Ðs

24a

40:24b

.¿ùüò> ÀĀùx| f…{ÍÙ㏠èã{

15

16 17 18 19 20 21 22

23 24 25 26

27 28 29

24b

With thanks to Yasmin Faghihi, Head of the Near and Middle Eastern Department, Cambridge University Library, for her kind assistance and suggestions. – Peters: Persian note in Hebrew characters. ‫כה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Beentjes, Wright: ‫כו‬. ‫אין‬: Smend: ‫אין‬. ‫נה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;נא‬Wright: ‫פא‬/‫נא‬. ‫כא‬: Smend: ‫ ;כו‬Lévi, Beentjes: ‫נא‬. Segal: ‫נא‬/‫ ;כו‬Wright: ‫נא‬/‫פא‬. ‫כא קול‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;כאקול‬Smend: ‫ נא‬or ‫ ;כו‬Beentjes: ‫נא‬. [..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Wright: [‫ ;]מי‬Smend: ‫]מ[י‬. ‫[ת‬.........]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ]ע[ת‬Lévi, Segal: ‫ ;]אוהב וחבר לע[ת‬Peters: ‫ ;]אוה[ב ]וחבר[ ]ל[עת‬Smend: [‫ ;ע]מית ורע[ ל]עת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫]…[ת‬. ‫ינהגו‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ינהנו‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ינהגו‬. ÀĀäÚÞÐ: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀÃÓ. in: NVulg. et. [............]‫אחי‬: Cowley/Neubauer: ‫[ת‬...]‫ ;אח‬Lévi: ‫ ;אח ו]עוזר יצילו בע[ת‬Peters, Segal: [‫ ;אח ו]עוזר בעת‬Smend: ‫ ;אח וש]ותף גם בע[ת‬BenḤayyim, Beentjes: [...] ‫ ;אח‬Reymond (offset of 40:6cd): ‫אחי]ם ועוז[רים ̇ב̇ע̇ת‬. ‫צרה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;צרה‬Peters, Segal: ‫ ;]צ[רה‬Reymond: ‫צרה‬. eos misericordia: NVulg. utraque eleemosyna. ‫ומשניהם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ומשניהם‬Segal; ‫ ;ומ]שניה[ם‬Beentjes: ‫ ;ומשניהם‬Reymond: ‫ומשנ ̇יהם‬.

528

SIR 40:25a – 40:27b

Vulg.

LXX 40:25a

aurum et argentum constituet1 pedem 40:25b

et super utrumque consilium beneplacitum4 40:26a

facultates et virtutes exaltant cor 40:26b

et super haec timor Domini 40:27a

non est in timore Domini minoratio 40:27b

et non est in17 eo inquirere adiutorium

40:28a

timor Domini sicut paradisus benedictionis 40:28b

et super omnem gloriam operuerunt illum27 1 2

3 4 5

6 7 8 9 10 11 12 13 14

MS B 40:25a

40:25a

‫ס‬.Be

χρυσίον καὶ ἀργύριον ἐπιστήσουσιν πόδα,

2

40:25b

40:25b‫ס‬.Be

καὶ ὑπὲρ ἀμϕότερα βουλὴ εὐδοκιμεῖται. 40:26a

5

καὶ ὑπὲρ ἀμϕότερα ϕόβος κυρίου· 40:26c

7

// ‫׃‬11‫ ]אל[הים‬10[....] 9[.]‫ומשניה‬ 40:26c‫ס‬.Be

‫ מחסור‬15‫ י ָיי‬14‫אין ביראת‬ 40:26d‫ס‬.Be

‫׃‬18 ‫[ן‬...] ‫ואין לבקש עמה‬

καὶ οὐκ ἔστιν ἐπιζητῆσαι ἐν αὐτῷ βοήθειαν·

40:27a

ϕόβος κυρίου ὡς παράδεισος εὐλογίας, 40:27b

καὶ ὑπὲρ πᾶσαν δόξαν ἐκάλυψεν αὐτόν.

‫ לב‬6[...]‫חיל וכח יג‬

40:26b‫ס‬.Be

οὐκ ἔστιν ἐν ϕόβῳ κυρίου ἐλάττωσις, 40:26d

[..........]‫ומש‬

40:26a‫ס‬.Be

χρήματα καὶ ἰσχὺς ἀνυψώσουσιν καρδίαν, 40:26b

‫[ל‬.........]‫זהב וכס‬

40:27a‫ס‬.Be

‫ ברכה‬24 ‫יראת אלהים כעדן‬ 40:27b‫ס‬.Be

‫׃‬28[..]‫וכן כל כבוד בפת‬

constituet: NVulg. firmant.

‫[ל‬.........]‫וכס‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;וכס]ף[ ]…[ ]רג[ל‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;וכס]ף יעמידו רג[ל‬Smend: ‫ ;וכסף מ]כינים[ ר]ג[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫[ל‬..] […] ‫ ;וכסף‬Beentjes: ‫[ל‬.....]‫וכס‬. ? èäÚúã: 7a1 (error); 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos èÚäÚúã. beneplacitum: NVulg. acceptum habetur. [..........]‫ומש‬: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;ומש]ניהם‬Lévi, Segal: [‫ ;ומש]ניהם עצה טובה‬Peters: [….]‫ ;ומשני‬Smend: [‫;ומש]ניהם עצה נבחרה‬ Ben-Ḥayyim: [...] [‫ ;ומש]ניהם‬Beentjes: [.....]‫ומש‬. [...]‫יג‬: Cowley/Neubauer: [‫ ;יגב]יהו‬Lévi: [‫ ;יגיל]ו‬Peters: ‫ ;יגדלו‬Smend: [‫ ;יגולל]ו‬Segal: [‫יג]ילו‬. ‫לב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫לב‬. [...............]: Yadin: recon. [‫]  חיל וכח יגילו לב‬. [.]‫ומשניה‬: Cowley/Neubauer, Segal: [‫ ;ומשניה]ם‬Smend: ‫ ;ומשניהם‬Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומשניהם‬. [....]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]י[ראת‬Peters: ‫ ;]ירא[ת‬Smend: ‫ ;יראת‬Segal: [‫ ;]יראת‬Ben-Ḥayyim: ‫]יר[את‬. ‫]אל[הים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אלהים‬Beentjes: ‫…[הים‬..]. ‫[הם‬....]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ומ[שניהם‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫[שניהם‬..]; Beentjes: ‫[הם‬....]. [.........]: Yadin: recon. [‫]  יראת אלהים‬. ‫ביראת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]ב[יראת‬Segal, Beentjes: ‫[יראת‬.]; Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ביראת‬.

529 MS Mas

Syr.

40

? .¿ćáō 3èäÚúã f¿ćã¾é{ ¿Âzx

25a

40:25a

40:25b

.¿ÃÓ> ¿Þáã f…{ÍÙ㏠èã{ A 40:26a‫ס‬.Be

40:26a 8

[...............]

40:26b‫ס‬.Be 13

40:26c

.¿Ãà èÚäÙüã f¿óù{{ ¿ćáÚÐ

26a

40:26b

[.........] ‫[הם‬....] 12

‫ס‬.Be

.ÀÍàsx zĀáÐx f…{ÍÙ㏠èã{

26b

40:26c 16

[.................]

40:26d‫ס‬.Be 21

25b

.¿æüéÎÐ ÀÍàsx zĀáÐË ĀÚà

26c

40:26d

‫ עמה משען‬20‫[קש‬.‫ ]ל‬19[‫]א[י]ן‬

> ¿ðÃäà ĀÚà{ .¿æËðã Íäï

26d

40:26e

„ËäáÝ

âï fÀÍàsx zĀáÐx .Āäٍs B

26e+

> > .ÍÚò ¿ćà{ i€ü ÍÙxÎÐs

26f+

22

40:26f

40:26g

> ĀÚàx âÔã .23zÎÝs 40:27a

‫ס‬.Be

40:27a 25

40:27b‫ס‬.Be

‫ חפתה‬29[............]

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

¿æËð fÀÍàsx zĀáÐx .¿ÝüÂĀã

27a

€z A füúÙs âÝ èã âðà{ .d.¿ÑÂĀþã

27b

26

[.................]

15

26g+

40:27b

‫י ָיי‬: Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ייי‬. [.................]: Yadin: recon. [‫]  אין ביראת אדני מחסור‬. in: NVulg. super.

‫[ן‬...]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]מממ[ון‬Lévi: ‫ ;מ]שע[ן‬Smend: ‫ ;מ]ש[ען‬Segal: ‫ ;]מש[ען‬Ben-Ḥayyim: ‫מ]ש[ען‬. [‫]א[י]ן‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)]ו[אין‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫[אין‬..]; Beentjes: […]. ‫[קש‬.‫]ל‬: Yadin: ‫ ;לבקש‬Yadin: recon. ‫ ;לבקש‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫לבקש‬. ‫משען‬: Yadin: ‫[ען‬.]‫מ‬, Yadin: recon. ‫מ]  ש[ען‬. âï: 11c1 åï (error). > zÎÝs: 9c1 [- - -]. ‫כעדן‬: ‫ = כ‬corr. [.................]: Yadin: recon. [‫]  יראת אלהים כעדן ברכה‬. ¿æËðÂ: 9c1 [- - -]. operuerunt illum: NVulg. obumbratio eius. [..]‫בפת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חפתה‬. [..........]: Yadin (Yadin: recon. [‫)ועל כל כ]  בוד‬, Ben-Ḥayyim: […]‫ ;ועל כל כ‬Beentjes: [...]‫ ;ועל כל כ‬Reymond: ‫[ד‬.]‫ועל כל כב‬.

530

SIR 40:28a – 40:30b

Vulg.

LXX 40:29a

fili in tempore vitae tuae ne indigeas

MS B 40:28a

40:28a‫ס‬.Be

‫מני* חיי מתן אל תחי‬

Τέκνον, ζωὴν ἐπαιτήσεως μὴ βιώσῃς·

1

40:29b

melius est +enim+ mori quam indigere 40:30a

vir respiciens in mensam alienam 40:30b

non est vita eius in cogitatione victus10 40:30c

alit13 enim animam suam cibis alienis 40:31

vir autem disciplinatus et eruditus custodiet se

40:28b

40:28b‫ס‬.Be

‫׃‬3 ‫טוב נאסף ממסתולל‬

κρεῖσσον ἀποθανεῖν ἢ ἐπαιτεῖν. 40:29a

40:29a‫ס‬.Be

‫איש משגיח על שלחן זר‬

ἀνὴρ βλέπων εἰς τράπεζαν ἀλλοτρίαν, 40:29b

40:29b‫ס‬.Be

‫׃‬11‫אין חייו למנות חיים‬

οὐκ ἔστιν αὐτοῦ ὁ βίος ἐν λογισμῷ ζωῆς, 40:29c

ἀλισγήσει ψυχὴν αὐτοῦ ἐν ἐδέσμασιν ἀλλοτρίοις· 40:29d

40:29c‫ס‬.Be 15 **

‫ נפש* מטעמו‬14 ‫מעגל‬

‫ נפשו **מטעמי זבד‬16 ‫*מעגל‬ 40:29d‫ס‬.Be

‫ יודע סוד מעים*׃‬18‫לאיש‬

ἀνὴρ δὲ ἐπιστήμων καὶ πεπαιδευμένος ϕυλάξεται.

20

40:32a

in ore inprudentis23 condulcabitur inopia24

40:30a

ἐν στόματι ἀναιδοῦς γλυκανθήσεται ἐπαίτησις,

et in ventre eius ignis ardebit

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

40:30b

καὶ ἐν κοιλίᾳ αὐτοῦ πῦρ καήσεται.

‫ מזעים‬19 ‫* ַיסור‬

40:30a‫ס‬.Be

‫לאיש עוז* נפש תמתיק** שאלה‬ 25

40:32b

‫*בני‬

‫*עז נפשות **תמתיק‬

40:30b‫ס‬.Be

‫ובקרבו תבער כמו אש*׃‬ ‫*כאש בוערת‬

‫בני‬: Peters: ‫]ב[ני‬. [.................]: Yadin: recon. [‫]  בני חיי מתן אל תחי‬. ‫ממסתולל‬: Peters: ‫ממסתולל‬/‫כ‬. ‫ס[ף‬......]: Yadin: ‫[סף‬..] ‫טוב‬, Yadin: recon. ‫ ;טוב ]נא[סף‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;טוב ]נא[סף‬Beentjes: ‫ ;טוב ]…[ף‬Reymond: ‫טוב ]…[שף‬. ‫מפני‬: Yadin: recon. ‫ ;מפני‬Reymond: >. ‫חצף‬: Yadin: recon. ‫ ;חצף‬Reymond: ‫[ממחצף‬.]. ¿ćà{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćà. ĀÙ{z: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos €{z. A [....................]: Yadin: recon. [‫]  איש משגיח על שלחן זר‬. cogitatione victus: NVulg. computatione vitae. ‫חיים‬: Beentjes: ‫[ם‬.]‫חיי‬. ‫[ות‬......]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  אין חייו ל[מנות‬, Reymond: ‫……[מנות‬.]; Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]ל[מנות‬. alit: NVulg. Contaminat. Peters: +Bmarg. ‫מ]גע[ל‬+. ‫מטעמו‬: Smend: + ‫ש]אל[ה‬.

531 MS Mas 40:28a‫ס‬.Be

[.................]

40:28b‫ס‬.Be

40:29a‫ס‬.Be

[....................]

40:29b‫ס‬.Be

40:29c‫ס‬.Be

[...............]

40:29d‫ס‬.Be

‫ מעים‬22 ‫[סור‬..]‫ יוד‬21‫[ש‬...]

40:30a‫ס‬.Be 26

[......................]

40:30b‫ס‬.Be

19 20 21 22 23 24 25 26

27 28

28b

> j¿æĄÐsx Á{Āò âï üÃéx ÁüÃÅ

29a

ßÙs €zÎÚÃþÑæ ÿæs ¿ćà [235r. b] > .{z ¿ÚÐx

29b

40:29c 17

18

¿ćàs eâÔúäà ÄÓ À{z 7¿ćà{ > .ÎÚÑäà fÄÓ 8ĀÙ{z A

40:29b

‫ חיים‬12‫[ות‬.......]

17

28a

40:29a

9

16

> > €ü .€zÎÚáݏ ¿ćà fßà ƒ¾ýx èã

40:28b

‫ חצף‬5‫ מפני‬4‫ס[ף‬.......]

28

40

40:28a 2

6

Syr.

‫ כאש תבער‬27‫[ו‬.....]

> > fÍþóæ ¿çé > .ÀĀÆÚÅă åЍx èã

29c

40:29d

? ¿Â¾Ý fèÚàz ˆËÙx > ÁüÃÆà{ èÚæs ? .¿Úðãx

29d

40:30a

f¿óÙøÐx ÍãÎó .zĀà¾ý åê A

30a

40:30b

> fÁÎæ ßÙs{ d.zÎÆ ÁËúÙ

30b

Beentjes marks +Bmarg.+ without citing. [..............]: Yadin (Yadin: recon. [‫)]  מעגל נפשו[ מט]  עמי זבד‬, Beentjes: […]‫[מט‬...]; Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;]…[ מט]עמי‬Reymond: […]‫[ מט‬...]. – This fragment is missing in www.bensira.org, but cf. Yadin, Plate 2. ‫לאיש‬: Smend: ‫ולאיש‬. ‫ ַיסור‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יסור‬. ‫מזעים‬: Cowley/Neubauer, Peters: ‫ ;מיעים‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫מזעים‬. ‫[ש‬...]: Yadin recon., Ben-Ḥayyim: ‫]לאי[ש‬. ‫[סור‬..]‫יוד‬: Yadin: ‫[ יסור‬.]‫יוד‬, Yadin: recon. ‫ ;יודע יסור‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יוד]ע[ יסור‬Beentjes: ‫[סור‬..]‫ ;יוד‬Reymond: ‫יוד]ע[ ויסור‬. inprudentis: NVulg. impudentis. inopia: NVulg. mendicatio. ‫תמתיק‬: Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ממתיק‬. [………….]: Yadin (Yadin: recon. [‫)בפי עז נפש ת]  מתיק שאלה‬, Ben-Ḥayyim: […]‫ ;בפי עז נפש ת‬Beentjes: [...]‫[ש ת‬..] ‫ ;בפי עז‬Reymond: [...]‫בפי עז ]נ[פש ת‬. – This fragment is missing in www.bensira.org, but cf. Yadin, Plate 2. ‫…[ו‬..]: Yadin: recon. ‫ ;]  ובקרב[ו‬Reymond: ‫]…[ו‬. ‫תבער‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫תבער‬.

532

SIR 41:1a – 41:2c

Vulg.

LXX 41:1a

o mors quam amara est memoria tua

MS B 41:1a

Ὦ θάνατε, ὡς πικρόν σου τὸ μνημόσυνόν ἐστιν

41:1b

41:1b

ἀνθρώπῳ εἰρηνεύοντι ἐν τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ,

homini pacem habenti in substantiis suis 41:2a

viro quieto et cuius viae directae sunt in omnibus 41:2b

et adhuc valenti accipere cibum16 41:3a

o mors bonum est iudicium tuum

41:3b

homini indigenti et qui minoratur viribus 41:4a

defecto aetate et cui de omnibus cura est

41:1c

ἀνδρὶ ἀπερισπάστῳ καὶ εὐοδουμένῳ ἐν πᾶσιν

41:1a‫ס‬.Be 2

‫ יברך‬1‫[ר‬.] ‫חיים* למות מה‬ ‫*הוי‬

41:1b‫ס‬.Be

‫׃‬7 ‫ על מכונתו‬6 ‫ שוקט‬5‫לאיש‬ 41:1c‫ס‬.Be 10

41:1d

καὶ ἔτι ἰσχύοντι ἐπιδέξασθαι τρυϕήν17. 41:2a

ὦ θάνατε, καλόν σου τὸ κρίμα ἐστὶν 41:2b

ἀνθρώπῳ ἐπιδεομένῳ καὶ ἐλασσουμένῳ ἰσχύι, 41:2c

ἐσχατογήρῳ καὶ περισπωμένῳ περὶ πάντων

‫ בכל‬9‫[ליח‬.]‫איש שליו ומ‬

41:1d‫ס‬.Be

‫ לקבל תענוג׃‬18 ‫[יל‬..]‫ועוד ב‬ 41:2a‫ס‬.Be

‫האח למות כי טוב חקיך‬

***.**.*

‫*חוק **חזק ***חוקו‬ 41:2b‫ס‬.Be

‫ וחסר עצמה׃‬23‫לאיש אונים‬ 41:2c‫ס‬.Be

‫איש כושל ינקש* בכל‬

***.**

‫*ונוקש‬ ‫**איש כושל ונוקש בכל‬ ‫***איש נוקש ומושל בכל‬ 28

29

1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

‫[ר‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]מ[ר‬Ben-Ḥayyim: ‫]מ[ר‬. ‫יברך‬: Lévi, Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal: incorr. ‫זכרך‬. The line starts with a large external ‫ד‬, which is possibly a separator (cf. 40:18a Yadin, Plate 1; 42:9a). [‫ך‬.............]: Yadin: ‫…[כרך‬.]‫[ ל‬..]‫הו‬, Yadin: recon. ‫ ;הו]י[ ל]  מות מה מר ז[כרך‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]…[ ]ז[כרך‬..]‫[ ל‬..]‫ ;ה‬Beentjes: ‫[ך‬..........]‫[ ל‬.]‫;הו‬ Reymond: ‫[ כרך‬.......]‫ה ו]י[ ל‬. – The text is not verifiable as it is missing in bensira.org. ‫לאיש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לאיש‬Peters, Segal: ‫ ;לאיש‬Beentjes: ‫לאיש‬. ‫שוקט‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: [‫ ;שוק]ט‬Peters, Segal: ‫שוקט‬. ‫מכונתו‬: Ben-Ḥayyim: ‫מכונתו‬. ‫[איש‬.]: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לאיש‬Reymond: ‫לאיש‬. ‫[ליח‬.]‫ומ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;ומצליח‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ומצליח‬. ‫בכל‬: Beentjes: >. [...]: Yadin: recon. [‫]  איש‬. ‫שלו‬: Yadin recon., Reymond: ‫ ;שלו‬Beentjes: ‫]…[שלו‬. [....]‫ומ‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)  ומצליח‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ומצליח‬Beentjes: [....]‫ ;ומ‬Reymond: ‫ו מצליח‬. ‫בכל‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫בכל‬. …ËðáÞÂ: 7h3 …Ëï âÞÂ. cibum: NVulg. voluptatem.

533 MS C

MS Mas

Syr.

41:1a‫ס‬.Be

41

41:1a 4

[‫ך‬..............]3

:Āæs ÿÚ ¿ćã iÀÎã ¿Ù

41:1b‫ס‬.Be

1a

41:1b

> ? âï uĀÙx ÁüÙĀï ÁüÃÆà 1b ‫ שקט על מכונתו‬8‫[איש‬.] j€zÎêÞæ 41:1c‫ס‬.Be 14

41:1c

‫ בכל‬13[....]‫ ומ‬12 ‫ שלו‬11[...]

.15…ËðáÞ Òàøã{ èÚþïx ÁüÃÅ

41:1d‫ס‬.Be

41:1d

// 19‫עוד בו כח לקבל תענוג‬ 41:2a‫ס‬.Be 22

20

> ÎáÃúäà f¿ćáÚÐ Í ĀÙs u{{ ? d.¿úÚçò

1d

41:2a

[...] ‫ למות מה טוב‬21 ‫[וע‬..]

41:2b‫ס‬.Be 25

1c

:Āæs üÚþÝ ¿ćã iÀÎã {s

2a

41:2b

‫ אוינים וחסר עצמה‬24 ‫[אין‬.] 41:2c‫ס‬.Be

.27Ûþóæ üÚêÐ{

üڏx ÁüÃÆà

2b

fâùĀãx ¿Ãé> ÁüÃÅ

2c

26

41:2c

[..]‫ ב‬30*‫איש כשל‬

31

.…ËðáÞÂ

33

‫*ונוקש‬

32

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

τρυϕήν: Rahlfs τροϕήν. Text emendation by Ziegler (= HMa.B ‫)תענוג‬. ‫[יל‬..]‫ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ב]ו ח[יל‬Peters: ‫ ;בו חיל‬Ben-Ḥayyim: ‫ב]ו ח[יל‬. ‫תענוג‬: Beentjes: incorr. ‫תענוגּ‬. > > ÎáÃúäà: CB ¿ćáÃúäà (error). ‫[וע‬..]: Yadin: ‫הע‬, Yadin: recon. ‫ ;ה)  ר(ע‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ע‬..]; Reymond: ‫הע‬. [...]: Yadin (Yadin: recon. [‫)ח]  קך‬, Reymond: [..]‫ח‬. ‫אונים‬: Smend: incorr. ‫ ;אננים‬Ben-Ḥayyim: ‫אונים‬. ‫[אין‬.]: Yadin: recon. ‫ ;]  ל[אין‬Ben-Ḥayyim: ‫]ל[אין‬. ‫עצמה‬:Yadin, Reymond: ‫ ;עצמה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;עצמה‬Beentjes: incorr. ‫עצמהּ‬. üڏx: 10c2 üڏ[]. Ûþóæ: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m2, 11c1, 11m2, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ÿóæ. ‫ונוקש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫ונוקש‬. ‫איש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫איש‬. ‫כשל‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫ ;כשל‬Reymond (2017): (ο‫כשל )מש‬. [..]‫ב‬: Yadin: recon. [‫ב]  כל‬. ‫ונוקש‬: in this line the scribe apparently attempted the deletion of a duplicated ‫ משל‬but remnants are still decipherable. âùĀãx: 11m6 âùĀã.

534

SIR 41:2d – 41:5a

Vulg.

LXX 41:4b

et incredibili qui perdit sapientiam1

41:5aα

noli metuere iudicium mortis 41:5aβ

memento quae11 ante te fuerunt et quae superventura12 sunt tibi 41:5b

hoc iudicium a Domino omni carni 41:6a

et quid superveniet in beneplacita20 Altissimi 41:6b

sive decem sive centum sive mille anni 41:7

non est +enim+ in inferno accusatio vitae

MS B 41:2d

καὶ ἀπειθοῦντι καὶ ἀπολωλεκότι ὑπομονήν.

41:3a

41:2d‫ס‬.Be

‫**׃‬.*‫סרב ואבד תקוה‬ ‫ המראה ואבד תקוה׃‬2‫*אפס‬ ‫ המראה ואבד תקוה׃‬3‫**אפס‬ 41:3a‫ס‬.Be

μὴ εὐλαβοῦ κρίμα θανάτου, 41:3b

μνήσθητι προτέρων σου καὶ ἐσχάτων· 41:4a

7

41:3b‫ס‬.Be

‫ עמך׃‬14‫ כי ראשנים ואחרנים‬13‫[ר‬..]‫ז‬ 41:4a‫ס‬.Be

‫זה חלק כל בשר מאל‬

τοῦτο τὸ κρίμα παρὰ κυρίου πάσῃ σαρκί, 41:4b

41:4b‫ס‬.Be

‫׃‬21[‫ן‬.]‫ומה תמאס בתורת עלי‬

καὶ τί ἀπαναίνῃ ἐν εὐδοκίᾳ ὑψίστου; 41:4c

41:4c‫ס‬.Be

‫לאלף שנים מאה ועשר‬

εἴτε δέκα εἴτε ἑκατὸν εἴτε χίλια ἔτη, 41:4d

‫אל תפחד ממות חוקיך‬

41:4d‫ס‬.Be

‫׃‬25‫ חיים‬24[....]‫איש* תוכחות ב‬

οὐκ ἔστιν ἐν ᾅδου ἐλεγμὸς ζωῆς.

‫*אין‬ 41:8a

filii abominationum fiunt filii peccatorum

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

41:5a

Τέκνα βδελυρὰ γίνεται τέκνα ἁμαρτωλῶν

41:5a‫ס‬.Be

{‫ רעים* }ערים‬27‫נין נמאס דבר‬

28

‫ נמאס דבת ערים‬29 ‫*כי כן‬

et incredibili qui perdit sapientiam: NVulg. qui fiduciam amisit et perdidit patientiam. ‫אפס‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;אפס‬Peters ‫א]פ[ס‬. ‫אפס‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אפס‬Reymond (2017): ‫אפ֗ס‬. ‫המרה‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)המר)א(ה‬, Beentjes, Reymond: ‫ ;המרה‬Ben-Ḥayyim: ‫המרה‬. ‫תקוה‬: Beentjes: incorr. ‫תקוהּ‬. ¿æÎäã: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿æ{Ïã. ‫חוקיך‬: Peters: incorr. ‫חקיך‬. ‫אל‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫אל‬. ‫[חד‬..]: Yadin, Reymond: ‫ ;תפחד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תפחד‬Beentjes: ‫[פחד‬.]. [….]: Yadin (Yadin: recon. ‫)חקך‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫ ;חקך‬Beentjes: ‫[קך‬.]. quae: NVulg. eorum, qui. quae superventura: NVulg. qui superventuri. ‫[ר‬..]‫ז‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;זכר‬Smend: ‫ ;זכור‬Segal: [‫ ;ז]כר‬Ben-Ḥayyim: ‫ז]כו[ר‬. ‫ואחרנים‬: ‫ נ‬corr. – Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;ואחרנ]ים‬Smend: ‫ואחרנים‬. ‫קדמון‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫קדמון‬. [‫]זה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;זה‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;זה‬Beentjes: [.]‫ז‬.

535 MS C

MS Mas 41:2d‫ס‬.Be 5

Syr.

41

41:2d

‫ ואבוד תקוה‬4‫אפס המרה‬

41:3a‫ס‬.Be

¿ćáÚÐ Í ĀÚà{ 6f¿æÎäã üÚêÐ{ .Òáóäà

2d

41:3a

[….] ‫ ממות‬9‫[חד‬..] 8‫אל‬

10

41:3b‫ס‬.Be

âÔã jÀÎã èã âÐx ¿ćà > ÎÙ{zx .‚Āçã

3a

41:3b

‫ ואחרון עמך‬15 ‫זכר קדמון‬ 41:4a‫ס‬.Be

? ‚Îà f¿ÙĄÐs{ ¿ÚãËùx üÝxs .…Îæs

3b

41:4

[.......] ‫ כל‬17‫ קץ‬16[‫]זה‬

18

…{ÍáÝx ÀüÐ €z Áxzx âÔã A .ÀÍàs „Ëù 19fÁüê ÛçÂ?

4a

41:4b‫ס‬.Be

[..‫ע[ל]י‬............]

4b

‫ שנים‬23 ‫[ף‬..]‫לעשר מאה ו‬

4c

22

41:4c‫ס‬.Be

41:4d‫ס‬.Be 26

[...................]

41:5a‫ס‬.Be

‫ רעים‬30‫[ות‬...]‫נין נמאס ת‬

17 18 19 20 21 22

23 24

25 26 27 28 29 30

4d

41:5a

? ïx > .¿ćàÎ ÀËà{ f¿Úáêã ¿ï|

5a

‫קץ‬: Yadin recon., Reymond: ‫קץ‬. [.......]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  בשר מאל[ה‬, Reymond: ‫……[ה‬.]. ? ? 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, Mos ¿þçÚçÂ; ? Áüê ÛçÂ: 10c2, W ¿þæs ÛçÂ. superveniet in beneplacita: NVulg. resistis beneplacito. [‫ן‬.]‫עלי‬: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;עלי]ון‬Peters, Beentjes: [..]‫ ;עלי‬Smend, Segal: [‫ ;עליו]ן‬Ben-Ḥayyim: [‫עלי]ון‬. [..‫ע[ל]י‬............]: Yadin: [.]‫[ עליו‬...], Yadin : recon. [‫ ;]  ומה תמאס בתורת[ עליו]  ן‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;]…[ עליו]ן‬Beentjes: [..]‫[עלי‬.....]; Reymond: [.]‫[ עליו‬..]‫…[בת‬.]. ‫[ף‬..]‫ו‬: Yadin: ‫ואלף‬, Yadin: recon. ‫ ;ואלף‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ו]אל[ף‬Reymond: ‫ו אלף‬. [.…]‫ב‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;בש]או[ל‬Lévi: ‫ ;בש]או[ל‬Peters: ‫ ;בש]א[ל‬Smend: [‫ ;בש]אול‬Segal: [‫ ;בש]אול‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;בש]אול‬Beentjes: ‫[ל‬..]‫ ;בש‬Reymond: ‫בשא]ו[ ̇ל‬. ‫חיים‬: Cowley/Neubauer: in marg. [............]: Yadin: [.]‫…[ עליו‬.], Yadin: recon. [‫]  אין )איש( תוכחות )חיים( בשאול‬. ‫דבר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫דבר‬. {‫}ערים‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;ערום‬Lévi, Peters: ‫ ;רישם‬Segal: ‫ ערום‬+‫דבת‬+; Ben-Ḥayyim: in marg. ‫כן‬: Cowley/Neubauer: incorr. ‫בן‬. ‫[ות‬...]‫ת‬: Yadin: recon. ‫ ;ת]  לד[ות‬Ben-Ḥayyim: ‫ת]ולד[ות‬.

536

SIR 41:5b – 41:9a+

Vulg.

LXX 41:8b

MS B 41:5b

et qui conversantur secus domos1 impiorum

41:5b‫ס‬.Be

‫׃‬2‫[ע‬.......] ‫ונכד אויל‬

καὶ συναναστρεϕόμενα παροικίαις ἀσεβῶν·

41:9a

41:6a

41:6a‫ס‬.Be

τέκνων ἁμαρτωλῶν ἀπολεῖται κληρονομία,

filiorum peccatorum periet hereditas

4 **

7

41:9b

41:6b

et cum semine illorum adsiduitas obprobrii9

41:7a

[.............]‫ זר‬10[....]

11

41:7a‫ס‬.Be

πατρὶ ἀσεβεῖ μέμψεται τέκνα,

de patre impio queruntur filii 41:10b

41:7b

13

41:11α

41:8a

17

41:11β +

[.........]‫[ל‬...]

22

41:8b +

qui dereliquistis legem Domini altissimi

41:8b

‫ס‬.Be

‫׃‬26 ‫[יון‬.............]

οἵτινες ἐγκατελίπετε νόμον ὑψίστου·

25

41:9a

ἐὰν γὰρ πληθυνθῆτε, εἰς ἀπώλειαν,

28

[......]‫[לל‬..] 16 ‫כי‬

41:8a‫ס‬.Be

οὐαὶ ὑμῖν, ἄνδρες ἀσεβεῖς,

vae vobis viri impii

[.]‫[ל‬..]‫אב רשע יקו‬

41:7b‫ס‬.Be

ὅτι δι᾿ αὐτὸν ὀνειδισθήσονται.

quoniam propter illum sunt in obprobrio15

‫ **רישם‬6 ‫ ערל‬5 ‫*מבין‬

41:6b‫ס‬.Be

καὶ μετὰ τοῦ σπέρματος αὐτῶν ἐνδελεχιεῖ ὄνειδος.

41:10a

‫מבן עול * ממשלת רע‬

41:9a‫ס‬.Be **

‫ אסון‬31 ‫ ידי‬30*[......] 29‫אם‬

‫*תפרו‬ ‫**אם תפרו על יד אסון‬ 32

1 2 3 4 5 6 7 8

9 10 11

12

13 14

15 16 17

secus domos: NVulg. in sedibus. ‫[ע‬.......]: Lévi: ‫ ;]משפחת רש[ע‬Peters: ‫ ;]במ[ג]ור רש[ע‬Smend: ‫ ;אוי ל]הם[ ג]ורי רש[ע‬Segal: ‫ ;]במדור רש[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]רש[ע‬. [................]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ונכד אויל מגור)  י( ר[שע‬, Beentjes, Reymond: ‫ ;]……[שע‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]ר[שע‬. ‫ממשלת רע‬: Smend: ‫ממשלתרע‬. ‫מבין‬: Peters: >. ‫ערל‬: Peters: >. ‫רישם‬: Peters: >; Ben-Ḥayyim: [……]‫זר‬. [................]: Yadin: ‫[ה‬.]‫]…[ל תאבד ממש‬, Yadin: recon. ‫ ;]  מבן עו[ל תאבד ממש]  ל[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫[ל תאבד ממש]ל[ה‬..] […]; Beentjes: […]‫[ל תאבד ממ‬..] […]; Reymond: [.]‫[ל תאבד ממ‬...]. adsiduitas obprobrii: NVulg. assiduitas opprobrii. [....]: Peters: [‫ ;ורי]ש‬Smend: [‫ ;ורש ]עם‬Segal: [‫ור]יש עם‬. [.............]‫זר‬: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;זרע]ו‬Lévi: ‫[ר‬...]‫ ;ור‬Peters: [‫ ;]יעמד עם זרעו‬Smend: ‫ ;]זרעו תמי[ד‬Segal: [‫ ;]זרעו תמיד‬Ben-Ḥayyim: [...] [‫זר]עו‬. [.............]: Yadin’s published fragment was not available at the Israel Museum; Yadin: ‫[ חרפה‬.]‫]…[ תמי‬, Yadin: recon. ‫;]  ועם זרעו[ תמי]  ד[ חרפה‬ Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ תמי]ד[ חרפה‬Beentjes: ‫ ;]…[ חרפה‬Reymond: ‫[ חרפה‬.]‫]…[ תמי‬. [.]‫[ל‬..]‫יקו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;יקו]ב י[לד‬Peters: ‫ ;יקוב ילד‬Segal: ‫ ;יקו]ב י[לד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יקו]ב י[לד‬Beentjes: [.]‫[ל‬..]‫יקו‬. [………….]: Yadin’s published fragment was not available at the Israel Museum; Yadin (Yadin: recon. ‫)]  אב רשע[ יקב ילד‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ יקב ילד‬Beentjes: [.]‫ ;]…[יקב יל‬Reymond: […]‫א]ב…[ יקב יל‬. obprobrio: NVulg. opprobrio. ‫כי‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫כי‬. [......]‫[לל‬..]: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;]בג[לל]ו‬Lévi: [‫ ;]בג[לל]ו הוא חרפת עם‬Peters: [‫ ;בגלל]ו ינאץ‬Smend: [‫ ;]בג[לל]ו יחרפון‬Segal: [‫ ;]בג[לל]ו יחרף‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [......]‫[לל‬..].

537 MS C

MS Mas 41:5b‫ס‬.Be

41

> €{x ÀĀÂüý{ ? ÀËà{ fÍà .¿ÚÔÐx

5b

41:5b 3

[................]

41:6a‫ס‬.Be

41:6a 8

[...................]

41:6b‫ס‬.Be

> Áü èã .¿çÔàÎý ˾æ f¿ćàÎï

[….............]

41:7a‫ס‬.Be

.¿æüéÎÐ üäðæ fÍï| åï{

6b

41:7a 14

[..............]

41:7b‫ס‬.Be

? ? > ¿Â¾ćà ¿æ¾Ý €zÎç f¿ćàÎï .ÍæÎÓÎáæ

7a

41:7b

‫ בוז‬19 ‫ היו‬18‫[לו‬.....]

41:8a‫ס‬.Be

.¿ćäáðÂ

21

ÁĄÚê {{z fzĀáÔãx

7b

41:8a

? ï > .¿ćàÎ

¿þæ¾ćà …{Íà €{

8a

¿ćãËï f…{Íà ÀÎáã ¿æ{{xx .…{zÎãx ¿ćãÎÚà

8b

23

[.................]

41:8b

6a

41:6b 12

20

Syr.

‫ס‬.Be

24

41:8b

‫]ע[זבי תורת עליון‬ 27

41:9a‫ס‬.Be 33

[..................]

18 19 20 21 22 23

24 25 26

27 28 29 30 31 32 33

9a+

‫[לו‬.....]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  כי ב[גללו‬, Ben-Ḥayyim: ‫[גללו‬..] […]; Beentjes: ‫ ;]…[ללו‬Reymond: ‫]…[גללו‬. ‫היו‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫היו‬. ‫בוז‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫בוז‬. ÁĄÚêÂ: Mos ÁĄÙøÂ. [.........]‫[ל‬...]: Lévi: [‫ ;]אוי[ ל]כם אנשי עול‬Peters: [‫ ;אוי ל]כ[ם א]נשי רשע‬Smend: [‫ ;]אוי[ ל]אנשים רעים‬Segal: [‫]אוי[ ל]כם אנשי רשע‬. [...........]: Yadin’s published fragment was not available at the Israel Museum; Yadin: [...]‫[ אנשי עו‬...], Yadin: recon. [‫;]  אוי לכם[ אנשי עו]   לה‬ Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;]…[ אנשי עו‬Beentjes: [..]‫…[אנשי ע‬..]; Reymond: […..]‫ה‬. ? ¿þæ¾ćà: 7h3 ¿þæ¾ćà. νόμον: Rahlfs νόμον θεοῦ. ‫[יון‬.............]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]על[יון‬...]; Lévi, Segal: ‫ ;]העוזבים תורת על[יון‬Peters: ‫ ;]אשר עזבת[ם ]תורת ע[ליון‬Smend: ‫;]עוזבי תורת עלי[ון‬ Ben-Ḥayyim: ‫]…[ון‬. ‫]ע[זבי‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)עזבי‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;עזבי‬Reymond: ‫עזבי‬. 41:9a: Rahlfs >; Text attested in Lucianic tradition. ‫אם‬: Peters, Smend, Reymond: ‫ ;אם‬Segal: [‫א]ם‬. [......]: Cowley/Neubauer: [...]‫ ;ת‬Lévi: ‫ ;תמ]רו ע[ל‬Peters: ‫ ;תברו ]ע[ל‬Smend: ‫ ;תפרתו על‬Segal: [‫ ;]תרבו על‬Reymond: ‫̇תפרח ̇ו‬. ‫ידי‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;ירי‬Reymond: ‫] [ ̇לידי‬. ‫תפרו‬: Lévi: >. [..................]: Yadin’s published fragment was not available at the Israel Museum; Yadin (Yadin: recon. [‫)]אם תפרו ע[ל ]יד)י( אסון‬, Ben-Ḥayyim: […] ‫[ל‬..] […]; Reymond: […]‫]…[ ל‬.

538

SIR 41:9b – 41:12a

Vulg.

LXX 41:12a

et si nati fueritis in maledictione nascemini

MS B 41:9b/9a

41:9b‫ס‬.Be

// ‫ לאנחה*׃‬1‫[ולידו‬......]

καὶ ἐὰν γεννηθῆτε, εἰς κατάραν γεννηθήσεσθε,

‫ לאנחה׃‬2 ‫*ואם מולידו‬ 41:9c‫ס‬.Be

‫ תכשלו לשמחת עולם‬6‫[ם‬.] 41:12b

et si mortui fueritis in maledictione erit pars vestra 41:13a

omnia quae de terra sunt in terram convertentur

41:9c/9b

41:9d‫ס‬.Be

‫ואם תמותו לקללה*׃‬10

καὶ ἐὰν ἀποθάνητε, εἰς κατάραν μερισθήσεσθε. 41:10a

πάντα, ὅσα ἐκ γῆς, εἰς γῆν ἀπελεύσεται,

‫׃‬11‫*לקללתה‬ 41:10a‫ס‬.Be

‫כל מאפס* אל אפס** ישוב‬ 16

41:13b

41:14a

luctus hominum in corpore ipsorum 41:14b

nomen autem impiorum23 delebitur 41:15abα

curam habe de +bono+ nomine hoc enim magis permanebit tibi

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

41:10b‫ס‬.Be

‫ חנף מתהו ﭏ תהו׃‬18*‫כן‬

οὕτως ἀσεβεῖς ἀπὸ κατάρας εἰς ἀπώλειαν.

sic impii a maledicto in perditionem

1

41:10b

‫ אונם‬15 ‫ מאונם ﭏ‬14 ‫*כל‬ ‫**כל מאונים ﭏ אונים‬

41:11a

‫*בן‬ 41:11a‫ס‬.Be

‫הבל* אדם בגויתו‬

Πένθος ἀνθρώπων ἐν σώμασιν αὐτῶν, 41:11b

‫*בני‬ 41:11b‫ס‬.Be

‫ לא יכרת׃‬24‫אך שם חסד‬

ὄνομα δὲ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἀγαθὸν ἐξαλειϕθήσεται. 41:12a

ϕρόντισον περὶ ὀνόματος, αὐτὸ γάρ σοι διαμενεῖ

41:12a‫ס‬.Be

‫פחד על שם כי הוא ילוך‬

‫[ולידו‬......]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]ת[ולידו‬...]; Lévi, Segal: ‫ ;]ואם ת[ולידו‬Peters: ‫ ;]א[ם תולידו‬Smend: ‫ ;ו]אם ת[ולידו‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]ת[ולידו‬...]; Beentjes: ‫ ;]…[ולידו‬Reymond: ‫] [  ̊ תולידו‬. ‫מולידו‬: Segal: incorr. ‫תולידו‬. ‫ואם‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫ואם‬. ‫תולידו‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫תולידו‬. ‫למחר‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לאנחה‬Yadin recon., Beentjes, Reymond: ‫לאנחה‬. ‫[ם‬.]: Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]א[ם‬Peters: ‫ ;אם‬Ben-Ḥayyim: ‫]א[ם‬. [......]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  אם תכשל[ו‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫]…[ו‬. ‫[מחת‬..]: Yadin, Beentjes: ‫ ;לשמחת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לשמחת‬Reymond: ‫[שמחת‬.]. ‫[ם‬..]: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;עלם‬Yadin recon., Beentjes: ‫ ;עלם‬Reymond: ‫עם‬. Cf. Beentjes: “There are some illegible characters before ‫ואם‬.” ‫לקללתה‬: Segal: incorr. ‫לקללתם‬. ‫תמאנו‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫תמותו‬. ‫לקללה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫לקללה‬. ‫כל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;כל‬Peters: ‫ ;]כ[ל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: >. ‫ﭏ‬: Cowley/Neubauer, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;א׳‬Lévi, Smend: ‫אל‬. ‫אונם‬: Ben-Ḥayyim: ‫אונם‬. ‫[אפס‬...]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  כל מ[אפס‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;]…[אפס‬Reymond: ‫]…[ אפס‬.

539 MS C

MS Mas 41:9b‫ס‬.Be

Syr.

41

> .Íäïx À{ËÑà fÀËáÙ ÀĀæs

9b

41:9a

‫ואם תולידו למחר‬

5

4

3

41:9c‫ס‬.Be 9

‫[ם‬..] 8‫[מחת‬..] 7[......]

41:9d 13

‫ס‬.Be

9c+ 41:9b

‫ לקללה‬12 ‫ואם תמאנו‬

? > ¿Âs Îäæ …s{ €zÎç j¿ćàÎï ? .€zÎáï …ÎáÂsĀæ ¿ćà f¿æ¾Ý

9d

41:10a‫ס‬.Be

‫ אל אפס ישוב‬17‫[אפס‬...]

41:10b‫ס‬.Be 21

10a

41:10b

‫ אל תהו‬20 ‫[ו‬.]‫[ת‬.] ‫ חנף‬19 ‫כן‬

.€z ¿æ˾ćà fzüÐ üÚÅ ¿ðÚý

10b

41:11a‫ס‬.Be

[.................‫ל‬...]

22

41:11b‫ס‬.Be 28

41:11b

‫[ת‬..]‫ י‬27‫ ללא‬26[..]‫ ח‬25‫[ם‬...] 41:12a‫ס‬.Be

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

? Ó> €Ëà ? ïx > ¿ćà eÀĀà ¿ćäý{ 29 .åáðà f¿ðÓĀæ

11b

41:12a

‫חד על[ שם כי הוא‬.] 33 ‫[וך‬.]‫י‬ 32

11a

31

30

.ßÙÎáæ {zx A fßäý âï

ôÝs

34

12a

‫כן‬: Smend: corr. from ‫ ;כ    ץ‬Ben-Ḥayyim: ‫כן‬. ‫כן‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כן‬Yadin recon., Reymond: ‫כן‬. ‫[ו‬.]‫[ת‬.]: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫מתהו‬. ‫אל תהו‬: in MS ‫אלתהו‬. [................‫ל‬....]: Yadin: ‫הבל ]…[ם‬, Yadin: recon. ‫ ;הבל ]  בני אדם בגוית[ם‬Ben-Ḥayyim: […] ‫[ל‬..]; Beentjes: ‫…[ם‬.]; Reymond: ‫[ם‬.…]‫הב‬. impiorum: NVulg. impiorum non bonum. ‫חסד‬: Peters: incorr. ‫חסיד‬. ‫[ם‬...]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  אך[ שם‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ שם‬Beentjes: ‫[ם‬...]; Reymond: ‫]…[ שם‬. [..]‫ח‬: Yadin: ‫חסד‬, Yadin: recon. ‫ ;חסד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;חסד‬Beentjes: ‫ ;חסד‬Reymond: ‫חסד‬. ‫ללא‬: Yadin: recon. ‫}ל{לא‬. ‫[ת‬..]‫י‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)יכרת‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;יכרת‬Reymond: ‫י כרת‬. ¿ðÓĀæ: W ¿ÔïĀæ. [‫חד‬.]: Yadin: [.]‫פח‬, Yadin: recon. [‫ ;פח]  ד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]פ[חד‬Beentjes: […]; Reymond: ‫[חד‬.]. [‫]על‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;על‬Beentjes: [...]; Reymond: ‫על‬. ‫שם‬: Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫שם‬. ‫[וך‬.]‫י‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ילוך‬Reymond: ‫ילוך‬. ôÝs: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos: ôÝ; 10m1, 11m2, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7: ‰ÎÝs; 10m2: ‰¾Ý.

540

SIR 41:12b – 41:14c

Vulg.

LXX 41:15bβ

quam mille thesauri magni pretiosi1

41:12b

41:12b‫ס‬.Be

‫מאלפי אוצרות* חכמה**׃‬

ἢ χίλιοι +μεγάλοι+ θησαυροὶ χρυσίου·

41:16a

bonae vitae numerus dierum

MS B

41:13a

‫*סומות **חמדה‬

41:13a‫ס‬.Be

ἀγαθῆς ζωῆς ἀριθμὸς ἡμερῶν,

*

‫טובת חי ימי מספר‬

‫ ימים‬5‫*טוב חי מספר‬ 41:16b

bonum autem nomen permanebit in aevo9

41:13b

41:17b

sapientia enim abscondita et thesaurus occultus15 41:17c

quae utilitas in utrisque

‫וטובת* שם ימי אין מספר׃‬

καὶ ἀγαθὸν ὄνομα εἰς αἰῶνα διαμενεῖ.

41:17a

disciplinam in pace conservate filii13

41:13b‫ס‬.Be

41:14a

‫*וטוב‬ 41:14e(c)‫ ;ס‬41:15eBe

‫מוסר בשת שמעו בנים‬

Παιδείαν ἐν εἰρήνῃ συντηρήσατε, τέκνα· 41:14b

σοϕία δὲ κεκρυμμένη καὶ θησαυρὸς ἀϕανής, 41:14c

τίς ὠϕέλεια ἐν ἀμϕοτέροις;

41:14g(d)‫ ;ס‬41:14aBe

‫חכמה טמונה ואוצר מוסתר‬

*

‫ מסותרת‬16‫*וסימה‬ 41:14h(e)‫ ;ס‬41:14bBe

‫מה תועלה* בשתיהם׃‬ ‫*תעלה‬

1 2

3 4 5 6 7 8 9 10 11

magni pretiosi: NVulg. pretiosi et magni. [..........]‫[אל‬.]: Yadin: ‫מאלפי ]…[ חמדה‬, Yadin: recon. ‫ ;מאלפי ]  שימות[ חמדה‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;מאלפי‬Beentjes: ‫ ;מאלפי ]…[ה‬Reymond: ‫מאל פי ]…[ חמדה‬. âÝ: 7h3 âÝ{. > > uÍÙx: 7a1 (error), read uÍÙx. ˜ ‫מספר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מספר‬. ‫[בת‬..]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ט[ובת‬, Reymond: ‫[ובת‬.], Ben-Ḥayyim: ‫]ט[ובת‬. ‫חי‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫חי‬. ‫[פר‬..]: Yadin: ‫ ;מספר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מספר‬Beentjes: ‫[ספר‬.]; Reymond: ‫מספר‬. aevo: NVulg. aevum. [.......]‫וט‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)וטובת ]  שם ימי‬, Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;וטובת‬Beentjes: [...]‫ ;וטו‬Reymond: […] ‫וטו בת‬. ‫אין‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫אין‬.

541 MS C

MS Mas 41:12b‫ס‬.Be

Syr.

41

41:12b 2

[............]‫[אל‬.]

? èã ? ¿óàs .ÀĀïx ÀĀäÚA éx

12b

41:12c

? > ? .¿äÚù{ fÀĀÂzÎã âÔÃãx âÔã

12c+

41:12d

> jûÙĀý{ Íäáþ èÚà¾ýx 3âÝ {z .¿Â [235r. c] À|ÎáÅ> {z

12d+

41:12e

> Íà Āæs uÍÙx ¿ćäáýx ÀĀà¾ý > :ßà ¿çóã ¿ćà

12e+

41:12f

> > ¿çÞÙs Íà Āæs 4uÍÙx ¿çáïÎÅ B > :ßà ¿çóã

12f+

41:13a‫ס‬.Be

‫ ימים‬8 ‫[פר‬..] 7‫ חי‬6‫[בת‬..]

13a

41:13b‫ס‬.Be 12

‫ מספר‬11 ‫ אין‬10[.......]‫וט‬

13b

41:14e(a)‫ ;ס‬41:15cBe

‫מוסר בשת שמעו בנים‬14

14a

41:14g(b)‫ ;ס‬41:14aBe 18

‫ טמונה ושימה‬17[.]‫[כמ‬.] 19 ‫מסתרת‬

14b

41:14h(c)‫ ;ס‬41:14bBe 20

12 13

14

15 16 17 18 19 20

‫מה תעלה ב}ש{תיהם‬

14c

‫מספר‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מספר‬Reymond: ‫מספר‬. NVulg. has a different text order. Cf. 41:17 Melior est homo, qui abscondit stultitiam suam, quam homo, qui abscondit sapientiam suam. Sapientia enim abscondita et thesaurus invisibilis, quae utilitas in utrisque? 18 Disciplinam in pace conservate, filii. 41:14-16 HMa,B has different text order and colometric separation in comparison with Γ; HMa has the bi-cola 14bc, 15ab, 14a.16a and 16bc; HB follows this order but has after 15b an additional bi-colon: 14a+b+; ‫ מוסר בשת‬gives the impression of a heading. Ben-Ḥayyim: keeps the text order of Γ; Beentjes: “There are traces here of a bold square indicating a new paragraph.” occultus: NVulg. invisibilis. ‫וסימה‬: Peters: incorr. ‫סימה‬. [.]‫[כמ‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ח[כמה‬: ‫[כמה‬.]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ח[כמה‬Beentjes: ‫[כמה‬.]; Reymond: ‫[כמה‬.]. ‫ושימה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫ושימה‬. ‫מסתרת‬: Yadin, Beentjes: ‫מסותרת‬. ‫ב}ש{תיהם‬: Yadin: ‫בשתיהם‬.

542

SIR 41:14dꞌ – 41:17b

Vulg.

LXX

MS B 41:14aꞌe(c)‫ ;ס‬41:15cꞌeBe

‫ ֟ש֟מ‬2[.֟     ]‫֟מ ֟ו֟ס֟ר ֟ב֟ש‬1 41:14c(b)’e(c)‫ ;ס‬41:15d’eBe

‫מוסר בשת׃‬ 41:18a

melior est homo qui abscondit stultitiam suam 41:18b

41:15a

41:15a‫ס‬.Be

κρείσσων ἄνθρωπος ἀποκρύπτων τὴν μωρίαν αὐτοῦ 41:15b

4

41:15b‫ס‬.Be

‫מאיש* מצפין** חכמתו׃‬

ἢ ἄνθρωπος ἀποκρύπτων τὴν σοϕίαν αὐτοῦ.

quam homo qui abscondit sapientiam suam

‫ מצפין אולתו‬3‫טוב איש‬

8

41:19

verumtamen reveremini in his quae procedunt de ore meo11 41:20a

non est enim bonum omnem inreverentiam15 observare 41:20b

et non omnia omnibus beneplacent in fide19 41:21a

erubescite matrem et patrem21 de fornicatione

41:16a

41:16a‫ ;ס‬41:15f Be

‫והכלמו על משפטי*׃‬

Τοιγαροῦν ἐντράπητε ἐπὶ τῷ κρίματί12 μου· 41:16b

‫*משפטו‬ 41:16c(b)‫ ;ס‬41:16aBe

‫לא כל בשת נאה לשמר‬

οὐ γάρ ἐστιν πᾶσαν αἰσχύνην διαϕυλάξαι καλόν, 41:16c

41:16d(c)‫ ;ס‬41:16bBe

‫ולא כל הכלם נבחר׃‬

καὶ οὐ πάντα πᾶσιν ἐν πίστει εὐδοκιμεῖται. 41:17a

‫*מאדון **יטמין‬

41:17a‫ס‬.Be

αἰσχύνεσθε ἀπὸ πατρὸς καὶ μητρὸς περὶ πορνείας

*

‫בוש מאב ואם אל זנות‬ 23

41:21b

et a praesidente et24 potente de mendacio

41:17b

καὶ ἀπὸ ἡγουμένου καὶ δυνάστου περὶ ψεύδους,

41:17b‫ס‬.Be

‫מנשיא יושב אל* כחש׃‬ 26

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

‫ פחז‬22 ‫*על‬

Every character has a deletion sign; Peters: >; Ben-Ḥayyim: line in brackets (). [.]‫בש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫בשת‬. ‫איש‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;א]י[ש‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;איש‬Segal: [‫ ;א]יש‬Beentjes: ‫[ש‬.]‫א‬. ‫אולתו‬: Peters, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫אולתו‬. ‫[וב‬.]: Yadin: ‫ ;טוב‬Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫טוב‬. [.]‫מטמ‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)מטמ]  ן‬, Reymond: [.]‫ ;מטמ‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;מטמ]ן‬Beentjes: ‫[ולתו‬..]‫מטמ‬. [.]‫]א[ולת‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)אולתו‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אולתו‬Beentjes: ‫[ולתו‬..]‫ ;מטמ‬Reymond: ‫אולת  ו‬. ‫יטמין‬: Cowley/Neubauer, Segal: >; Lévi: […]; Peters: ‫ ;מצפן‬Smend: ‫מטמין‬/‫ ;יטמין‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יטמין‬Beentjes: ‫יטמין‬. ‫מאיש‬: Yadin: ‫מאיש‬. ‫]מ[צפן‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מצפן‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;מצפן‬Beentjes: ‫[צפן‬.]. in his quae procedunt de ore meo: NVulg. iudicium meum. κρίματί: Rahlfs ῥήματί. Text emendation by Ziegler according to Smend (= HMas.B). [.]‫[ל‬...]: Yadin: ‫]…[למו‬, Yadin: recon. ‫ ;]  והכ[למו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]והכ[למו‬Beentjes: ‫[ו‬.]‫[ל‬...]; Reymond: ‫[כלמו‬..]. ‫על משפטי‬: in MS ‫עלמשפטי‬.

‫ ַעל‬25 ‫*וָשׂר‬

543 MS C

MS Mas

Syr.

41

14d ꞌ 14eꞌ 41:15a‫ס‬.Be 7

[.]‫ ]א[ולת‬6[.]‫ איש מטמ‬5‫[וב‬.]

15a

41:15b‫ס‬.Be

‫ חכמתו‬10 ‫ ]מ[צפן‬9‫מאיש‬

15b

41:16a‫ ;ס‬41:15dBe 14

41:16c(a)‫ ;ס‬41:16aBe

/ 17‫ נאה לשמור‬16‫ לא כל בושת‬/ 41:16d(b)‫ ;ס‬41:16bBe

‫ולא כל הכלם נבחר‬

‫ על משפטי‬13[.]‫[ל‬...]

16a

41:16c(b)‫ ;ס‬41:16aBe 18

‫לא כל בשת נאוה לבוש‬

16b

41:16d(c)‫ ;ס‬41:16bBe

‫ כל הכלם נבחר‬20‫ולא‬

16c

41:17a‫ס‬.Be

‫בוש מאב ואם על פחז‬

17a

41:17b‫ס‬.Be 27

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

[..‫מנשיא ושר על ]מ‬

inreverentiam: NVulg. reverentiam. ‫בושת‬: Beentjes: incorr. ‫בשת‬. ‫לשמור‬: Beentjes: rev. ‫)לשמר( לשמור‬. ‫לבוש‬: Yadin: recon. ‫ ;לבוש‬Reymond: ‫ל בוש‬. omnia omnibus beneplacent in fide: NVulg. omnis pudor probatus. ‫ולא‬: Yadin, Reymond: ‫ולא‬. matrem et patrem: NVulg. a patre et a matre. ‫על‬: Peters: >. ‫פחז‬: Peters: >; Ben-Ḥayyim: ‫פחז‬. et: NVulg. et a. ‫וָשׂר‬: Peters, Smend: ‫ ;ושר‬Segal: ‫ ְוַשׂר‬. ‫ַעל‬: Peters, Smend: ‫על‬. [..‫]מ‬: Yadin: ‫כחש‬, Yadin: recon. ‫ ;כחש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;כחש‬Beentjes: […]; Reymond: ‫כח ש‬.

17b

544

SIR 41:18a – 41:20a

Vulg.

LXX 41:22a

a principe et1 iudice de delicto 41:22b

a synagoga et plebe de iniquitate 41:23a

a socio et amico de iniustitia

41:23b: 24a

de9 loco in quo habitas 24 de furto

41:24b

de veritate Dei et testamento 41:24cα

41:18a

41:18a‫ס‬.Be

‫מאדון וגברת על שקר‬

ἀπὸ κριτοῦ καὶ ἄρχοντος περὶ πλημμελείας 41:18b

41:18b‫ס‬.Be

‫מעדה ועם על פשע׃‬

καὶ ἀπὸ συναγωγῆς καὶ λαοῦ περὶ ἀνομίας, 41:18c/19a

41:18c‫ס‬.Be

‫ על מעל‬7‫[רע‬.....]*

ἀπὸ κοινωνοῦ καὶ ϕίλου περὶ ἀδικίας 41:19a/19b

‫*משותף‬ 41:19a‫ ;ס‬41:18dBe

‫וממקום* תגור על זר**׃‬

καὶ ἀπὸ τόπου, οὗ παροικεῖς, περὶ κλοπῆς, 41:19b/20a

‫׃‬11‫ על יד‬10‫*ממקום **ונגיד‬ 41:19c(b)‫ ;ס‬41:19aBe

ἀπὸ ἀληθείας θεοῦ καὶ διαθήκης 41:19c/20b

16

41:24cβ

et ab offuscatione21 dati et accepti

41:25a

41:19d/21a

‫ממטה אציל אל לחם׃‬ 41:19e(d)‫ ;ס‬41:19cBe

ἀπὸ σκορακισμοῦ λήμψεως καὶ δόσεως 41:20a/21b

καὶ ἀπὸ ἀσπαζομένων περὶ σιωπῆς,

‫ וברית‬15‫[לה‬...........]

41:19d(c)‫ ;ס‬41:19bBe

καὶ ἀπὸ πήξεως ἀγκῶνος ἐπ᾿ ἄρτοις,

de discubitu in panibus19

a salutantibus de silentio

MS B

22 *

‫[אלה‬.......]

‫ מתת שאלה‬23‫[ע‬..]‫*ממ‬ 41:20a‫ ;ס‬41:21bBe

‫׃‬27**‫ שלום מ}ה{חריש‬26*‫[ל‬....] ‫*משאול‬ ‫**משאול שלום התחרישו‬ 28

30

1 2

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

29

et: NVulg. et a. In 40:19-22 HMas and HB have a different text order from Γ, as well as different texts; HMas: bi-colon 19bc, bi-colon 19d.21a, bi-colon 21b.20a, bi-colon 20b.21c, bi-colon 22ab; HB: up to 20a according to HMas, then bi-colon 20b.22b, bi-colon 22cd. [.‫וג]ב‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)וגבר]ת‬, Beentjes: [.]‫ ;וגבר‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;וגבר]ת‬Reymond: [.]‫וג ב ר‬. ‫מעדה‬: the final character looks like ‫ם‬. ‫[ל‬.]: Yadin: recon. ‫ ;]ע[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ע[ל‬Reymond: ‫[ל‬.]. ‫ש[ע‬.]: Yadin: ‫[שע‬.], Yadin: recon. ‫ ;]פ[שע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]פ[שע‬Beentjes: ‫[שע‬.]; Reymond: ‫[ שע‬.]. ‫[רע‬.....]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ורע‬Lévi: ‫ ;מחבר ורע‬Peters: ‫ ;]מ[חבר ורע‬Smend: ‫ ;מח]בר[ ורע‬Segal: ‫ ;]מחבר ו[רע‬Ben-Ḥayyim: ‫]מחב[ר ]ו[רע‬. ‫משותף‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫משותף‬. de: NVulg. et de. ‫ונגיד‬: Beentjes: ‫ונגיר‬. ‫יד‬: Cowley/Neubauer Peters, Segal: incorr. ‫ ;זד‬Smend: ‫יד‬/‫זד‬. ‫תגור‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תגור‬. [..]: Yadin: [..]‫ע‬, Yadin: recon. [‫ ;ע]  ל‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ע]ל‬Beentjes: ‫[יד‬..]; Reymond: ‫על‬. ‫יד‬: Beentjes: ‫[יד‬..]. ‫[לה‬...........]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]…[ ]א[לה‬Peters: ‫ ;מ]שכח[ אלה‬Smend: ‫ ;מש]נות א[לה‬Segal: ‫ ;]משכח א[לה‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]א[לה‬. ‫וברית‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וברית‬.

545 MS C

MS Mas

Syr.

41

41:18a‫ס‬.Be

‫ על קשר‬3[.‫מאדון וג]ב‬2

18a

41:18b‫ס‬.Be 6

‫ש[ע‬.] 5 ‫[ל‬.] ‫ ועם‬4‫מעדה‬

18b

41:18c‫ס‬.Be

‫ ורע על מעל‬8 ‫משותף‬

18c

41:19a‫ ;ס‬41:18dBe 14

‫ יד‬13[..] 12 ‫ממקום תגור‬

19a

41:19c(b)‫ ;ס‬41:19aBe 18

‫ אלה ובר}י{ת‬17 ‫מהפר‬

19b

41:19d(c)‫ ;ס‬41:19bBe

‫ אציל על לחם‬20‫וממטה‬

19c

41:19e(d)‫ ;ס‬41:19cBe

‫ שאלה‬25‫ ]מ[תת‬24[..]‫ממ‬

19d

41:20a‫ ;ס‬41:21bBe

// 32‫ שלום החריש‬31‫]ומ[שאל‬

17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

20a

‫מהפר‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מהפר‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;מהפר‬Beentjes: ‫מהפר‬. ‫ובר}י{ת‬: Yadin, Beentjes: ‫וברית‬. discubitu in panibus: NVulg. impositione cubiti super mensam. ‫וממטה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫וממטה‬. ab offuscatione: NVulg. a despectione. ‫[אלה‬.......]: Cowley/Neubauer: ‫…[ ]ש[אלה‬.]‫ ;מ‬Lévi: ‫ ;מ]מנע מתת ש[אלה‬Peters: ‫ ;מ]מנוע מתת[ שאלה‬Smend: ‫ ;ל]…[שאלה‬Segal: [‫ ;]ממנע מתת‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]ש[אלה‬. ‫[ע‬..]‫ממ‬: Cowley/Neubauer, Segal: ‫ ;ממנע‬Lévi: ‫ ;ממנוע‬Peters: ‫ ;ממנוע‬Smend: ‫ ;ממונע‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..]‫ממ‬. [..]‫ממ‬: Yadin: [.]‫ממנ‬, Yadin: recon. [‫ ;ממנ]ע‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ממנ]ע‬Beentjes: ‫[תת‬...]‫ ;ממ‬Reymond: ‫[מתת‬...]‫ממנ‬. ‫]מ[תת‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)מתת‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מתת‬Beentjes: ‫[תת‬...]‫ ;ממ‬Reymond: ‫[מתת‬...]‫ממנ‬. ‫[ל‬....]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;מ]ש[אול‬Peters: ‫ ;משאול‬Smend: ‫ ;משואלי‬Segal: ‫ ;משאול‬Ben-Ḥayyim: ‫[לי‬..]. ‫מ}ה{חריש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;מהחריש‬Ben-Ḥayyim: ‫מ]ה[חריש‬. ‫משאול‬: Segal: >. ‫משאול‬: Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;משאול‬Lévi: ‫ומשאול‬. ‫התחרישו‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;התחרישו‬Lévi, Segal: ‫ ;מהחרישו‬Peters: ‫ ;מהחריש‬Smend: ‫ ;מאחרישו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫התחרישו‬. ‫]ומ[שאל‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;משאל‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;משאל‬Beentjes: ‫ומשאל‬. ‫החריש‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫החריש‬.

546

SIR 41:20b – 41:22d

Vulg.

LXX 41:25bc+

a respectu mulieris fornicariae +et ab aversione vultus cognati+

MS B 41:20b/22a

41:21c‫ס‬.Be

[.............] ‫מהביט‬

ἀπὸ ὁράσεως γυναικὸς ἑταίρας

1*

‫*אשה‬ 41:26a

ne avertas faciem a proximo tuo4

41:26b

ab10 auferendo partem et non restituendo 41:27a

ne respicias17 mulierem alieni viri 41:27b

et ne scruteris20 ancillam eius 41:27c

neque steteris ad lectum eius

41:21a/22b

‫ס‬

41:21a ; 41:19d

‫ אפי** רעך׃‬5*‫מהשב‬

καὶ ἀπὸ ἀποστροϕῆς προσώπου συγγενοῦς,

41:21b/23a

ἀπὸ ἀϕαιρέσεως μερίδος καὶ δόσεως

Be

‫ פי‬7‫*מי השע‬6 ‫ רעיך׃‬9‫ ֵפי‬8‫**מי השע‬ 41:21b‫ ;ס‬41:21aBe

‫׃‬12‫ מנה‬11*[...]‫[ל‬.....]‫מהש‬ ‫ מחלקות מנה‬13‫*מחשבות‬

41:21c/23b

καὶ ἀπὸ κατανοήσεως γυναικὸς ὑπάνδρου, 41:22a/24a

ἀπὸ περιεργίας παιδίσκης αὐτοῦ 41:22b/24b

41:22b(a)‫ ;ס‬41:21dBe

καὶ μὴ ἐπιστῇς ἐπὶ τὴν κοίτην αὐτῆς,

23 *

[...] 22 ‫[ל‬........]‫ומה‬

‫׃‬24‫[רה‬..]* 41:28a

ab amicis de sermonibus inproperii25

41:22c/25a

ἀπὸ ϕίλων περὶ λόγων ὀνειδισμοῦ

41:22c‫ ;ס‬41:22aBe *

‫ חרפה‬26 ‫[רי‬..] ‫מאוהב על‬ ‫*דבר חסד‬

41:28b

et cum dederis ne inproperes28

41:22d/25b

καὶ μετὰ τὸ δοῦναι μὴ ὀνείδιζε,

41:22d‫ ;ס‬41:22bBe

// ‫׃‬30 ‫[אץ‬...]‫ א‬29*[..]‫ומאחרי מ‬

‫*שאלה‬

31

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

12 13 14

15 16

[..........]: Lévi: ‫ ;]אל … ז[רה‬Peters: ‫ ;]א[ל ]אשה ז[רה‬Smend: [‫ ;]א[ל ]…[ ]זרה‬Segal: [‫ ;]אל בתולה‬Ben-Ḥayyim: […]‫א‬. ‫מהביט‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫מהביט‬. [........]: Yadin (Yadin: recon. [‫)א]  ל אשת איש‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: […]‫א‬. ne avertas faciem a proximo tuo: NVulg. >. ‫מהשב‬: Beentjes: incorr. ‫מחשב‬. B marg. *: Lévi: >. ‫מי השע‬: Cowley/Neubeuer, Beentjes: ‫מיהשע‬. ‫השע‬: Peters: incorr. ‫ ;מיהשע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;השע‬Beentjes: ‫השע‬. ‫ֵפי‬: Cowley/Neubeuer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;פי‬Segal: ‫ִפי‬. ab: NVulg. et ab. [...]‫[ל‬.....]‫מהש‬: Cowley/Neubeuer: ‫ ;מהש]בות מ[חלקות‬Lévi: ‫ ;מהש]בית מ[חלקות‬Peters: ‫ ;מהשב]י[ת מחלקת‬Smend: ‫;מהש]בית מ[חלקות‬ Segal: [‫ ;מהש]בית מחלקת‬Ben-Ḥayyim: [‫[ ]מח[לק]ות‬..]‫ ;מהש‬Beentjes: [...]‫[ל‬.....]‫מהש‬. ‫מנה‬: Cowley/Neubeuer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מנה‬Peters: ‫ ;ומנה‬Segal: ‫]ו[מנה‬. ‫מחשבות‬: Peters: incorr. ‫מהשבות‬. ‫מ}ח{שאת‬: Yadin: ‫מחשות‬, Yadin: recon. ‫ ;מחשות‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]ח[ש)א(]ו[ת‬Beentjes, Reymond: ‫ – מ}ח{שות‬Beentjes: “Under the waw of ‫מחשות‬, an aleph was originally written.” ‫מחל}ק{ת‬: Yadin: ‫מחלקת‬. ‫מנה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מנה‬Yadin recon., Reymond: ‫מנה‬.

547 MS C

MS Mas

Syr.

41

41:21c‫ס‬.Be 3

[........] 2‫מהביט‬

20b

41:21a‫ ;ס‬41:19dBe

‫ומהשיב את פני שארך‬

21a

41:21b‫ ;ס‬41:21aBe 16

‫ מנה‬15‫ מחל}ק{ת‬14‫מ}ח{שאת‬

21b

41:20c(b)‫ ;ס‬41:21dBe

‫ אל זרה‬19 ‫]ומ[התבונן‬18

21c

41:22a‫ס‬.Be

‫ לך‬21‫[ה‬.....] ‫מהתעשק‬ 41:22b

22a

‫ס‬.Be

‫ומהתקומם על יצעיה‬

22b

41:22c‫ס‬.Be

‫ דברי חסד‬27 ‫מאהב על‬

22c

41:22d‫ס‬.Be

‫ומאחר מתת חרף‬

17 18

19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29 30

31

22d

ne respicias: NVulg. et a respiciendo. These words have no clear relation to Γ; a connection to 20b is possible; ‫ ומהתבונן‬is more related to 21c καὶ ἀπὸ κατανοήσεως than to 20b ἀπὸ ὁράσεως. ‫]ומ[התבונן‬: Yadin: ‫ ;ומהתבונן‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ומהתבונן‬Reymond: ‫ומהתבונן‬. ne scruteris: NVulg. a curiositate in. ‫[ה‬.....]: Yadin: ‫ע]…[חה‬, Yadin: recon. ‫ ;]  עם שפ[חה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ע]  ם שפ[חה‬Reymond: ‫ע]…[  חה‬. ‫[ל‬........]‫ומה‬: Cowley/Neubauer: ‫[ק]…[ל‬.]‫ ;ומהי‬Lévi: ‫ ;ומהתק]רב א[ל‬Peters: ‫ ;ומהתק]ו[ם ]א[ל‬Smend: ‫ ;ומהתק]ומם ע[ל‬Segal: ‫;ומהתק]רב א[ל‬ Ben-Ḥayyim: ‫[ל‬..] [..]‫ ;ומהתק‬Beentjes: ‫[ק]…[ל‬.]‫ומה‬. [...]: Peters: ‫ ;שפחתה‬Smend: [‫ ;]משכבה‬Segal: ‫]משכ[בה‬. ‫[רה‬..]: Cowley/Neubauer, Peters, Smend (in main text), Segal: ‫]נע[רה‬. inproperii: NVulg. improperii. ‫[רי‬..]: Cowley/Neubauer: Lévi, Smend: ‫ ;]דב[רי‬Peters: ‫ ;]ד[ברי‬Segal: ‫ ;]דב[רי‬Ben-Ḥayyim: ‫[י‬..]. ‫על‬: Beentjes: incorr. ‫אל‬. inproperes: NVulg. improperes. [..]‫מ‬: Cowley/Neubauer, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מתת‬Lévi, Peters: ‫ ;מתת‬Segal: [‫מ]תת‬. ‫[אץ‬...]‫א‬: Cowley/Neubauer, Smend: ‫ ;אל תנאץ‬Lévi: ‫ ;אל תנאץ‬Peters: ‫ ;אל תנאץ‬Segal: ‫ ;]אל תנא[ץ‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אל תנאץ‬Beentjes: ‫[אץ‬...]‫א‬. ‫שאלה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שאלה‬.

548

SIR 42:1a – 42:3a

Vulg.

LXX 42:1aα

non duplices sermonem1 auditus 42:1aβ

de4 revelatione sermonis absconditi

MS B 42:1a‫ס‬.Be

42/41:1a/26a

‫משנות דבר תשמע‬

ἀπὸ δευτερώσεως λόγου2 ἀκοῆς 42:1b‫ס‬.Be

42/41:1b/26b

‫ומחסוף כל סוד* עצה‬

καὶ ἀπὸ ἀποκαλύψεως 5 λόγων κρυϕίων·

7

42:1b

et eris vere sine confusione 42:1c

et invenies gratiam in conspectu omnium hominum 42:1d

ne pro his +omnibus+ confundaris

‫ אור‬6‫*על‬

42:1c‫ס‬.Be

42/41:1c/27a

‫והיית בוש באמת‬

καὶ ἔσῃ αἰσχυντηρὸς ἀληθινῶς 42:1d‫ס‬.Be

42/41:1d/27b

‫ כל חי׃‬9‫ומצא חן בעיני‬

καὶ εὑρίσκων χάριν ἔναντι παντὸς ἀνθρώπου. 42:1e‫ס‬.Be

42:1e/1a

‫אך על* אלה אל תבוש‬

Μὴ περὶ τούτων αἰσχυνθῇς

‫*אל‬ 42:1e

et12 ne accipias personam ut delinquas 42:2a

de lege Altissimi et testamento

42:1f‫ס‬.Be

42:1f/1b

‫ וחטא׃‬13‫ואל תשא פנים‬

καὶ μὴ λάβῃς πρόσωπον τοῦ ἁμαρτάνειν· 42:2a‫ס‬.Be

42:2a

‫ עליון וחוק‬15‫ תורת‬14*‫על‬

περὶ νόμου ὑψίστου καὶ διαθήκης

‫*אל‬ 42:2b

et de iudicio iustificare16 impium

42:2b‫ס‬.Be

42:2b

‫ להצדיק רשע׃‬17*‫[צדיק‬.] ‫ועל‬

καὶ περὶ κρίματος δικαιῶσαι τὸν ἀσεβῆ,

‫*משפט‬ 42:3a

de verbo19 sociorum et viatorum

42:3a‫ס‬.Be

42:3a

περὶ λογισμοῦ20 κοινωνοῦ καὶ ὁδοιπόρων

22

{‫ חובר* ואדון }וא ח‬21 ‫על חשבון ב‬

‫*שותף‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

non duplices sermonem: NVulg. et ab iteratione sermonis. λόγου: Rahlfs καὶ λόγου. ‫[ר‬.]‫ד‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)דבר‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;דבר‬Reymond: ‫דבר‬. de: NVulg. et a. ἀπὸ ἀποκαλύψεως: Rahlfs ἀπὸ καλύψεως. Text emendation by Ziegler. ‫על‬: Segal: >. ‫אור‬: Lévi, Peters, Beentjes: ‫ ;סוד‬Smend: ‫ ;סור‬Segal: >; Ben-Ḥayyim: ‫אור‬. ‫[ בייש‬....]: Yadin: ‫[ית בויש‬.]‫וה‬, Yadin: recon. ‫ ;וה]י[ית בויש‬Ben-Ḥayyim: ‫[ית בייש‬..]‫ ;וה‬Beentjes: ‫…[ת בייש‬.]; Reymond: ‫[ית בויש‬.]‫וה‬. ‫בעיני‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;בעיני‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעיני‬. ‫[ על‬..]: Yadin: ‫[ך על‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  א[ך על‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ על‬Beentjes: ‫[על‬..]. ‫תבוש‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫תבוש‬. et: NVulg. >.

549 MS Mas

Syr.

42

42:1a‫ס‬.Be

‫ תשמע‬3 ‫[ר‬.]‫משנות ד‬

1a

42:1b‫ס‬.Be

‫ומחשף כל דבר עצה‬

1b

‫ באמת‬8‫[ בייש‬....]

1c

‫ומצא חן בעיני כל חי‬

1d

42:1c‫ס‬.Be

42:1d‫ס‬.Be

42:1e‫ס‬.Be

‫ אלה אל תבוש‬10 ‫[ על‬..]

11

1e

42:1f‫ס‬.Be

‫ואל תשא פנים וחטא‬

1f

42:2a‫ס‬.Be

‫על תורת עליון וחק‬

2a

 ‫ להצדיק רשע‬18‫ועל משפט‬

2b

42:2b‫ס‬.Be

42:3a‫ס‬.Be 23

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

‫על חשבון שותף ודרך‬

‫פנים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫פנים‬. ‫על‬: Beentjes: ‫על‬. ‫תורת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תורת‬. iustificare: NVulg. iustificans. ‫[צדיק‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מצדיק‬. ‫משפט‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫משפט‬. verbo: NVulg. ratione. λογισμοῦ: Rahlfs λόγου. Text emendation by Ziegler (= H ‫)חשבון‬. ‫ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi: >; Smend, Ben-Ḥayyim: (‫ ;)ב‬Beentjes: ‫ב‬. {‫}וא ח‬: Segal: {‫ ;}ו֔ארח‬Ben-Ḥayyim: in marg. ‫ ;וארח‬Beentjes: {‫}וארח‬. ‫ודרך‬: Yadin: ‫ודרך‬, Yadin: recon. ‫ודרך‬.

3a

550

SIR 42:3b – 42:6b

Vulg.

LXX 42:3b

et de datione hereditatis amicorum1

42:4a

de aequalitate staterae et ponderum

MS B 42:3b

42:3b

‫ נחלה ויש**׃‬3‫ועל מחלקות‬

καὶ περὶ δόσεως κληρονομίας ἑτέρων2, 42:4a

‫ס‬.Be

‫**וישר‬ 42:4a‫ס‬.Be

‫ ופלס‬5‫ועל שחק מאזנים‬

περὶ ἀκριβείας ζυγοῦ καὶ σταθμίων 42:4b‫ס‬.Be

‫ועל תמהות* איפה ואבן **׃‬ ‫*תמורת ** אפה ואפה‬ 42:4b

et8 de adquisitione9 multorum et paucorum 42:5a

de correptione12 emptionis et13 negotiatorum

42:4b

42:4c‫ס‬.Be

‫על מקנה* בין רב למעט‬

καὶ περὶ κτήσεως πολλῶν καὶ ὀλίγων, 42:5a

‫*חשבון‬ 42:5a‫ ;ס‬42:4dBe

‫׃‬17‫ תגר‬16 ‫[מכר‬.] 15 * ‫ ממחיר‬14 ‫ועל‬

περὶ διαϕόρου πράσεως ἐμπόρων

‫*מוסר‬ 42:5b

et de multa disciplina filiorum 42:5c

servo20 pessimo latus sanguinare 42:6

super mulierem nequam bonum est signum

42:5b

καὶ περὶ παιδείας τέκνων πολλῆς 42:5c

καὶ οἰκέτῃ πονηρῷ πλευρὰν αἱμάξαι· 42:6a

ἐπὶ γυναικὶ πονηρᾷ καλὸν σϕραγίς,

42:6a‫ס‬.Be

‫*על אשה רעה** חותם חכם‬  ‫ אשה ר׳ חותם **טפֵשה‬22 ‫*ע׳‬

23

42:7a

ubi manus multae sunt clude25

42:6b

καὶ ὅπου χεῖρες πολλαί, κλεῖσον·

42:6b‫ס‬.Be

‫ ידים רפות תפתח*׃‬26‫ומקום‬ ‫ ר ֹ תפתח׃‬28ֺ ‫ יד‬27‫מ‬ ֺ ‫*ו‬

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13 14

amicorum: NVulg. alienorum. ἑτέρων: Rahlfs ἑταίρων. ‫מחלקת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫מחלקות‬. ‫מחלקת‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫מחלקת‬. ‫מאזנים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מאזנים‬Beentjes: ‫מאזנים‬. The text of vv. 4-5 in HMas and HB differs from Γ and the colometric order also differs from Γ: HMas bi-colon 4ad+, bi-colon 4b.5a, bi-colon 5b(?)c, HB bi-colon 4ad+, bi-colon 4b.5a. ‫[ל‬.]‫ו‬: Yadin: ‫ועל‬, Yadin: recon. ‫ ;ועל‬Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫ ;ו]ע[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]‫ו‬. et: NVulg. >. adquisitione: NVulg. acquisitione. ‫מקנה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מקנה‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;מקנה‬Beentjes: ‫מקנה‬. [...‫[ ל]מ‬.‫]ר‬: Yadin: [...]‫רב למ‬, Yadin: recon. [‫ ;רב למ]  עט‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;רב למ]עט‬Beentjes: [….]‫[ ל‬.]‫ ;ר‬Reymond: [...]‫רב למ‬. correptione: NVulg. pretio. et: NVulg. >. ‫ועל‬: Beentjes: ‫ועל‬.

551 MS Mas 42:3b

Syr.

42

‫ס‬.Be

‫ נחלה ויש‬4‫ועל מחלקת‬

3b

42:4a‫ס‬.Be

‫ על שחקי מזנים ופלס‬6

4a

42:4b‫ס‬.Be

‫ תמחי איפה ואבן‬7 ‫[ל‬.]‫ו‬

4b+

42:4c‫ס‬.Be

[...‫[ ל]מ‬.‫ בין ]ר‬10‫על מקנה‬

11

4c

42:5a‫ ;ס‬42:4dBe

‫ ממכר תגר‬18 ‫[מחיר‬...]

5a

42:5c(b)‫ ;ס‬42:5aBe 19 ‫ס‬

‫[ה‬..............]

5b

Be

42:5d(c) ; 42:5b 21

‫ועבד רע וצלע מהלמת‬

5c

42:6a‫ס‬.Be

‫ חותם‬24‫[ת‬..........]

6a

‫ומקום ידים רבות מפתח‬

6b

42:6b‫ס‬.Be 29

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

‫ממחיר‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;ממחיו‬Lévi, Beentjes: ‫ ;ממחיר‬Peters, Segal: ‫ ;ממחיר‬Smend: ‫ ;ממהיר‬Ben-Ḥayyim: ‫ממהיר‬. ‫[מכר‬.]: Cowley/Neubauer: ‫ ;עבד‬Lévi, Peters: ‫ ;ממכר‬Smend: ‫ ;]מ[מכר‬Segal: [‫ ;]ממכר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]מ[מכר‬Beentjes: ‫]…[ר‬. ‫תגר‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;בגד‬Lévi, Peters, Segal: ‫תגר‬. ‫[מחיר‬...]: Yadin: ‫]…[ ממחיר‬, Yadin: recon. ‫ ;]  ועל[ ממחיר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]מ[מחיר‬Reymond: ‫]…[ממחיר‬. ‫[ה‬..............]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ועל מוסר בנים הרב[ה‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫[ה‬.........]. servo: NVulg. et servo. ‫מהלמת‬: Yadin, Beentjes: ‫ ;מהלכת‬Ben-Ḥayyim: ‫מת‬/‫מהלכ‬. ‫ע׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ע׳‬Peters: ‫ע‬. ‫טפֵשה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;טפשה‬Segal: ‫ִטְפָּשׁה‬. ‫[ת‬..........]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  על אשה רעה ת[שת‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫……[שת‬..]. clude: NVulg. claude. ‫ומקום‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומקום‬. ‫מ‬ ֺ ‫ו‬: Peters: ‫ ;ומ‬Smend: >. ֹ ‫י ד‬: Smend: >. ‫מפתח‬: Beentjes: incorr. ‫מפת‬.

552

SIR 42:7a – 42:9b

Vulg.

LXX 42:7b

et quodcumque trades numera et adpende1 42:7c

datum vero et acceptum omne describe 42:8a

de disciplina insensati et fatui

MS B 42:7a

42:7a

‫ס‬.Be

ὃ ἐὰν παραδιδῷς, ἐν ἀριθμῷ καὶ σταθμῷ, 42:7b

3*

‫ יד תספור‬2‫על מקום תפקד‬ ‫ יד תחשוב‬4‫[קד‬..]*

42:7b‫ס‬.Be

‫ומתת ולקח* הכל בכתב׃‬

καὶ δόσις καὶ λῆμψις, πάντα ἐν γραϕῇ· 42:8a

‫*ושואה ותתה‬ 42:8a

‫ס‬.Be

‫ פותה וכסיל‬9*‫ על מוסר‬8

περὶ παιδείας ἀνοήτου καὶ μωροῦ

‫*מרדות‬ 42:8b

et de senioribus11 qui iudicantur ab adulescentibus12

42:8b

καὶ ἐσχατογήρως κρινομένου περὶ πορνείας13·

42:8b‫ס‬.Be

‫ עצה‬14{‫ושב וישיש* ונוטל }ושו ַﭏ‬ ‫בזנות**׃‬ ‫*ושב כושל **ועונה בזנות‬

15

42:8c

et eris eruditus in omnibus19 42:8d 21

et probabilis in conspectu omnium virorum22 42:9a

filia patri abscondita est26 vigilia

42:8c

42:8c‫ס‬.Be

‫והיית זהיר באמת‬

καὶ ἔσῃ πεπαιδευμένος ἀληθινῶς 42:8d

42:8d

‫ס‬.Be

‫ צנוע לפני כל חי׃‬23‫ואיש‬

καὶ δεδοκιμασμένος ἔναντι παντὸς ζῶντος. 42:9a

42:9a‫ס‬.Be

‫ שקר‬28*‫בת לאב מטמנת‬27

Θυγάτηρ πατρὶ ἀπόκρυϕος ἀγρυπνία,

‫*מטמון‬ 42:9bcα

et sollicitudo eius auferet32 somnum +ne forte 33+ 1 2 3 4 5

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

42:9b

καὶ ἡ μέριμνα αὐτῆς ἀϕιστᾷ ὕπνον·

42:9b

‫ס‬.Be

‫׃‬34[.......]‫דאגה* תפ‬ ‫*ודאגתה‬

adpende: NVulg. appende. ‫תפקד‬: Peters: incorr. ‫תפקיד‬. ‫תספור‬: Cowley/Neubauer: incorr. ‫תספר‬. ‫[קד‬..]: Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מפקד‬. ‫על ]…[ תפקיד‬: Yadin: ‫על מ]…[ תפקיד‬, Yadin: recon. ‫ ;על מ]קום[ תפקיד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;על ]…[ תפקיד‬Beentjes: ‫…[פקיד‬.]; Reymond: ‫על מ]…[ תפקיד‬. ‫[תת‬...]‫ש‬: Yadin: ‫…[מתת‬.]‫ש‬, Yadin: recon. ‫ ;ש]ואה ו[מתת‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]ומ[תת‬..]‫ ;ש‬Beentjes: ‫[ת‬...]‫ ;ש‬Reymond: ‫[ ותת‬...]‫ש‬. ‫בכתב‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫בכתב‬. This line has no colometric separation. ‫מוסר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מוסר‬. ‫[ותה‬....]‫מ‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)מ]רדות פ[ותה‬, Beentjes, Reymond: ‫ ;מ]…[ותה‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]פ[ותה‬..]‫מ‬. senioribus: NVulg. seniore. iudicantur ab adulescentibus: NVulg. iudicatur de fornicatione. περὶ πορνείας: Rahlfs πρὸς νέους. {‫}ושו ַﭏ‬: it should be {‫ ;}ושו ֵﭏ‬Lévi: >; Peters: {‫ ;}שואל‬Smend: {‫ ;}ושואל‬Segal, Beentjes, Ben-Ḥayyim (in marg.): ‫ושואל‬. ‫בזנות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;בזנות‬Segal: ‫בזנות‬. ‫[ ברוש‬...]: Yadin: ‫[ב כושל‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  ש[ב כושל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ש[ב כושל‬Beentjes: ‫[ב כושל‬.]; Reymond: ‫[ב כושל‬.]. ‫לענה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫ענה‬. ‫בזנות‬: Yadin: recon., Reymond: ‫בזנות‬.

553 MS Mas 42:7a

Syr.

42

‫ס‬.Be

‫ מספר‬5‫[ תפקיד‬.......] ‫על‬

7a

42:7b‫ס‬.Be

‫ הכל בכתב‬6‫[תת‬...]‫ש‬

7

7b

42:8a‫ס‬.Be

‫ וכסיל‬10‫[ותה‬....]‫על מ‬

8a

42:8b‫ס‬.Be 18

‫ בזנות‬17‫ לענה‬16‫[ ברוש‬...]

8b

42:8c‫ס‬.Be

‫והיית זהיר באמת‬

8c

[.‫ כל ]ח‬24 ‫[ לפני‬........]

8d

20

42:8d

‫ס‬.Be

25

42:9a‫ס‬.Be

42:9a

[...]‫ לאב מטמון ש‬30[.]‫בש‬29

31

42:9b‫ס‬.Be

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36

9a

> ÁËçã fzĀòøÂ{

9b

42:9b

‫ נומה‬35‫[יד‬........]

19

> .ÛÆé> fÁüÚúÙ zÎÂs âï ÀüÂ

.zĀçý

36

omnibus: NVulg. veritate. ‫באמת‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫באמת‬. probabilis: NVulg. probatus. virorum: NVulg. vivorum. ‫ואיש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואיש‬. ‫[ לפני‬........]: Yadin: ‫[ע לפני‬...], Yadin: recon. ‫ ;]ואיש צנו[ע לפני‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ לפני‬Beentjes: ‫ ;]…[ לפני‬Reymond: ‫[ע ל   פני‬...]. [.‫]ח‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)חי‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;חי‬Beentjes: [.]‫ ;ח‬Reymond: ‫חי‬. abscondita est: NVulg. est abscondita. Preceded by two blank lines as a separator. ‫מטמנת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מטמנת‬. The line starts with a large ‫ ד‬in the margin, which is possibly a separator (cf. 40:18a; Yadin, Plate 1; 41:1a; 42:9a). [.]‫בש‬: Yadin: [.]‫[ש‬.], recon. [?‫ ;]בת‬Ben-Ḥayyim: [.]‫ ;ב‬Beentjes: [.]‫ ;בש‬Reymond: [.]‫ב}ת{ש‬. [...]‫ש‬: Yadin: [.]‫שק‬, Yadin: recon. [‫ ;שק]ר‬Reymond: [.]‫ש ק‬. auferet: NVulg. aufert. ne forte: NVulg. >. [.......]‫תפ‬: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;תפ]דיע‬Lévi: [‫ ;תפ]דיע שנתו‬Peters: […] ‫ ;תפריע‬Smend: ‫ ;תפ]ר[יע ש]נ[ה‬Segal: [‫תפ]ריע נומה‬. ‫[יד‬........]: Yadin: recon. ‫]ודאגתה תפר[יד‬. > > ÁËçã fzĀòøÂ{: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos Áxüóã zĀò‹{.

554

SIR 42:9c – 42:10e

Vulg.

LXX 42:9cβ

in adulescentia sua adultera1 efficiatur 42:9d

et commorata +cum viro+5 odibilis fiat 42:10a

nequando11 polluatur in virginitate sua

MS B 42:9c

42:9c‫ס‬.Be

‫ תגור‬2 ‫בנעוריה פן‬

ἐν νεότητι αὐτῆς, μήποτε παρακμάσῃ, 42:9d

42:9d‫ס‬.Be

καὶ συνῳκηκυῖα, μήποτε μισηθῇ· 42:10a

7

[.....] ‫ פן‬6‫ובבתוליה‬

42:10a‫ס‬.Be

‫בבתוליה פן תפותה‬

ἐν παρθενίᾳ , μήποτε βεβηλωθῇ

**.*

‫*תתפתה‬ [..]‫**בבתו ַליה א׳ תתפ‬ 13

14

42:10b

et in paternis suis gravida inveniatur

42:10b

12

42:10c‫ס‬.Be

[.....] 17 ‫בבית אביה פן‬

καὶ ἐν τοῖς πατρικοῖς αὐτῆς ἔγκυος γένηται·

18 **.*

[….] ‫ פחזה **בבית אביה‬19 ‫*א׳‬

20

42:10c

ne forte cum viro commorata24 transgrediatur

42:10c

42:10b‫ס‬.Be

μετὰ ἀνδρὸς οὖσα, μήποτε παραβῇ,

25*

28

42:10d

aut certe sterilis efficiatur33

42:10d

[…]‫ ת‬27 ‫ בע׳ ל׳‬26‫*בית‬

42:10d‫ס‬.Be

[........]‫ א‬34‫[ת‬.]‫וב‬

καὶ συνῳκηκυῖα, μήποτε στειρωθῇ.

35 *

37

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20

[‫ה‬....‫ל‬.‫ל‬...]‫ובבי‬

[…] ‫ פ׳‬36‫*ובב׳ אישה‬

adultera: NVulg. ne forte adulta. ‫פן‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫פן‬. ‫בנעוריה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;בנעוריה‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;בנעוריה‬Beentjes: ‫[וריה‬.]‫בנ‬. ‫}ת{מאס‬: Yadin: ‫תמאס‬. et commorata +cum viro+: NVulg. viro nuptum locata, ne. ‫ובבתוליה‬: Peters: incorr. ‫ובעולה‬. [.....]: Lévi, Smend, Segal: [‫ ;]תשנא‬Peters: [‫ת]שנא‬. ‫]ובימ[יה‬: Yadin: ‫ובימיה‬, Yadin: recon. ‫ ;ובימיה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[יה‬..]‫ ;וב‬Reymond: ‫ו   בע  ליה‬. ‫פן‬: Yadin recon., Beentjes, Reymond: ‫ ;פן‬Ben-Ḥayyim: ‫פן‬. [....]: Yadin (Yadin: recon. ‫)ת]  נש[ה‬, Reymond: ‫[ה‬..]‫ת‬. nequando: NVulg. ne quando. ‫בבתו ַליה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בבתוליה‬Smend: >. ‫א׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Bentjes: ‫ ;פ׳‬Ben-Ḥayyim: ‫פ׳‬. [..]‫תתפ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;תתפתה‬Peters: ‫ ;תתפ]ת[ה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתפתה‬. The text in v. 10 HMas and HB differs from Γ: bi-colon 10ac, bi-colon 10bd (the last colon of HMas, the text of the second and fourth colon of HB is uncertain therefore not easy to correlate). ‫תחל‬: Yadin: recon. ‫ֵתָחל‬. ‫פן‬: Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פן‬. [...]: Lévi, Segal: [‫ ;]תזנה‬Peters: ‫ ;ת]הר[ה‬Smend: [‫]תהרה‬. ‫א׳‬: Lévi: ‫ ;אל‬Smend: ‫א‬. [….]: Cowley/Neubauer, Segal: [‫ ;פ]ן ת׳‬Peters: […]‫ ;פ‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;פ׳‬Beentjes: […]‫פ‬.

555 MS Mas 42:9c‫ס‬.Be 4

Syr.

42

> .¿ÑӋ ¿ćàx fzÎÚáÔÂ

9c

> èã{ .¿æĀé ¿ćàx fÍáðÂ

9d

42:9c

‫ פן }ת{מאס‬3‫בנעוריה‬

42:9d‫ס‬.Be

42:9d 10

[....] 9 ‫ פן‬8‫]ובימ[יה‬

42:10a‫ס‬.Be 16

42:10a

> .¿éüò ¿ćàx fzÎà{ĀÃÂ

‫בבתוליה פן תחל‬15

10a

42:10c‫ס‬.Be

‫ תזריע‬23 ‫ פן‬22‫ א]בי[ה‬21‫בית‬

42:10b‫ס‬.Be 31

10b

42:10b

> kÍïËä ¿Ôý>

[.]‫ תשט‬30[..] 29[‫ועל איש]ה‬

32

> âï{ ¿ćäàx fÍáðÂ

10c

42:10c

d..¿æüÐs ÁüÃÅ Ā ƒ|s{ A 42:10d

38

21 22 23 24 25

26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

36 37 38

10d+

‫ס‬.Be

[.......]‫ובעל‬

10e

‫בית‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בית‬. ‫א]בי[ה‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)אביה‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אביה‬. ‫פן‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פן‬. cum viro commorata: NVulg. viro desponsata. [‫ה‬...‫ל‬.‫ל‬....]‫ובבי‬: Cowley/Neubauer: ‫[ל]…[ סה‬.]‫[ל‬..] ‫ ;ובבית‬Lévi: [‫ ;ובבית ]בע[לה ל]א תלד‬Peters: [‫ ;ובבית ]בע[ל]ה[ ל]א תשטה‬Smend: ‫ ;ובבית ]בע[ל]ה[ ל]א תשט[ה‬Segal: [‫ ;ובבית ]בעלה[ ל]א תשטה‬Ben-Ḥayyim: […]‫[ ל‬..]‫[ל‬..] ‫ ;ובבית‬Beentjes: [.......]‫ובבי‬. ‫בית‬: Cowley/Neubauer: ‫]וב[בית‬. ‫בע׳ ל׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;בע׳ל׳‬Smend: [‫ל]א‬. […]‫ת‬: Cowley/Neubauer, Segal: ‫ ;תנשה‬Lévi: ‫[ר‬.]‫ ;תע‬Peters: ‫ ;תש]ט[ה‬Smend: ‫ ;תנשה‬Segal: ‫ ;תנשה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תנשה‬. [‫איש]ה‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)אישה‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אישה‬Reymond: [..]‫איש ה‬. [..]: Yadin: recon. [‫]  פן‬. [.]‫תשט‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תשטה‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;תשטה‬Beentjes: [.]‫תשט‬. ¿ćäàx: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćàx. certe sterilis efficiatur: NVulg. cum eo commorata, ne sterilis inveniatur. ‫[ת‬.]‫וב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובבית‬. [........]‫א‬: Cowley/Neubauer: ‫[נר‬...] ‫ ;א]יש[ה‬Lévi: ‫[ר‬...] ‫ ;א]יש[ה‬Peters: ‫ ;אי]ש[ה ]פן תע[צר‬Smend: ‫ ;א]יש[ה ]פן תע[צר‬Segal: [‫;א]ישה פן תע צר‬ Ben-Ḥayyim: ‫[ ]תע[צר‬...] ‫ ;א]יש[ה‬Beentjes: [...]‫א‬. ‫אישה‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;אישה‬Lévi, Peters, Smend: ‫ ;א~ש‬Segal: ‫ ;איש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;איש׳‬Beentjes: ‫אי~ש‬. […]: Cowley/Neubauer: ‫ ;תש]ט[ה‬Lévi: ‫ ;תעקר‬Peters: ‫ ;תעקר‬Smend: ‫ ;תעצר‬Segal: ‫ ;תשטה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תעצר‬Beentjes: ‫תעצר‬. [.......]‫ובעל‬: Yadin: [.]‫…[צ‬..]‫ ;ובעל‬Yadin: recon. [‫ ;ובֻעל]  ה פן תע[צ]  ר‬Reymond: [.]‫…[צ‬..]‫ובעל‬.

556

SIR 42:11a – 42:12b

Vulg.

LXX 42:11a

super filiam luxuriosam1 confirma custodiam

MS B 42:11a

42:11a

‫ס‬.Be

ἐπὶ θυγατρὶ ἀδιατρέπτῳ στερέωσον ϕυλακήν,

2*

[......]‫[ל‬...] ‫[ל‬....]

‫ ע׳ ב׳ החזק משמר‬3‫*בני‬ 42:11b

nequando7 faciat te in obprobrium8 venire inimicis

42:11b

42:11b‫ס‬.Be

‫ שם סרה**׃‬9*[........]

μήποτε ποιήσῃ σε ἐπίχαρμα ἐχθροῖς,

‫**סרח‬ 42:11c

a detractatione12 in civitate et abiectione13 plebis

42:11c

λαλιὰν ἐν πόλει καὶ ἔκκλητον λαοῦ,

[….] ‫*פ׳ תע׳‬

10

42:11c‫ס‬.Be *

‫ עם‬16‫[לת‬.]‫ וק‬15[…] 14[.]‫דב‬ 17

42:11d

et confundat te in multitudine populi

42:11d

καὶ καταισχύνῃ σε ἐν πλήθει πολλῶν.

‫*דבת ע׳ וק׳ ע׳‬

42:11d‫ס‬.Be

// **‫ שער‬19‫[דת‬..] 18* ‫והושבתך‬

‫*והובישתך‬ ‫ שער‬21‫ בעדת‬20‫**והבשת‬ 42:11e‫ס‬.Be

‫ אל יהי אשנב‬25 ‫ תגור‬24‫[קום‬.] 42:11f‫ס‬.Be

‫ובית מביט מבוא סביב׃‬ 42:12a

omni homini noli intendere in specie28

42:12a

42:12a‫ס‬.Be

‫לכל זכר* אל תתן תאר‬

παντὶ ἀνθρώπῳ μὴ ἔμβλεπε ἐν κάλλει

29

42:12b

et in medio mulierum noli commorari30

42:12b

καὶ ἐν μέσῳ γυναικῶν μὴ συνέδρευε·

‫*תזכר‬

42:12b‫ס‬.Be

‫ובית נשים אל תסתויד*׃‬ ‫*תסתיד‬

1 2

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

luxuriosam: NVulg. immodestam. [......]‫[ל‬...] ‫[ל‬....]: Cowley/Neubauer: ‫[ הקמת‬..]‫[ל‬...]‫[ל‬...]; Lévi: [‫ ;]בני ע[ל ]בתו[ל]תך[ הק]ם[ מ]שמר‬Peters: [‫;]ב[ני על ב]תו[לתך ה]חז[ק מש]מר‬ Smend: ‫ ;בני על ב]ת עו[ל]הע החז[ק משמר‬Segal: [‫ ;]בני ע[ל ]בתולתך הקם‬Ben-Ḥayyim: ‫[ל]…[ משמר‬...]‫ ;]…[ל‬Beentjes: [...]‫[ל‬...]‫[ל‬...]; Reymond: [‫בני על ] [ל] [ך ח ̇ז̇ק מוס]ר‬. ֯ ‫בני‬: Cowley/Neubauer, Beentjes: incorr. ‫דבת‬. [.........]: Yadin, Reymond: ‫]…[ על בת‬, Yadin: recon. ‫ =( ]  בני[ על בת‬Syr.); Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ על בת‬Beentjes: ‫]…[ בת‬. [.]‫חז‬: Yadin: ‫ ;חזק‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;חז]ק‬Beentjes: [.]‫ ;חז‬Reymond: ‫חזק‬. ‫משמר‬: Yadin, Reymond: ‫ ;משמר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫משמר‬. nequando: NVulg. ne quando. obprobrium: NVulg. opprobrium. [.......]: Lévi, Segal: [‫ ;]פן תעשה לך‬Peters: [‫ ;]פן תעשה[ ל]ך‬Smend: [‫ ;]פ[ן ]תעשך‬Reymond: ‫] [ל] [ך‬. [….]: Cowley/Neubauer, Peters, Segal: ‫ ;ש׳ לא׳‬Lévi: ‫ ;מ׳ לא׳‬Smend: ‫ ;מ׳ לא‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ׳ לא׳‬Beentjes: ‫מ׳ לא׳‬. [.............]: Yadin: [……..]‫[ן ת‬.], Yadin: recon. [‫ ;]  פ[ן ת]  עשה לך שם סרה‬Ben-Ḥayyim: [...] [..]‫ ;]פ[ן ת‬Reymond: [……..]‫[ן ת‬.]. a detractatione: NVulg. in detractionem. abiectione: NVulg. obiectionem. [.]‫דב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דבת‬. […]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;עיר‬Smend: ‫ ;עיר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עיר‬.

557 MS Mas 42:11a

Syr.

‫ס‬.Be

6

42:11a

‫ משמר‬5[.]‫ חז‬4[.........]

42:11b‫ס‬.Be

[.............]

42:11c‫ס‬.Be

42:11d‫ס‬.Be

[.............]

42:11e‫ס‬.Be

[...............]

42:12a‫ס‬.Be

42:12b‫ס‬.Be

23 24 25 26 27 28 29 30 31

11d

> > > .¿úóæ ÍÚúý ¿ćà fÁüäïx Á

11e+

? .ÁËÐ> À{z ¿ćà fÀĀÃÂ{

11f+

.ßÃáÂx ¿ćã ¿ćáŏ ¿ćà füÃÅ âÞà

12a

? ĀçÚÂ{ ? .ÀĀÚïÎý üóý ¿ćà f¿þæ

12b

42:12b 31

22

¿þçÞÂ{

23

42:12a

‫לכל זכר אל תבן תאר‬

21

11c

42:11f 27

20

.¿ćäð ¿ÚæÎӍ{ ÀĀÚïÎý{

.¿ćäïx ¿ÚæÎÓü ‚Í ‚ĀÙüùx

‫מקום תגור אל יהי‬

42:11f

19

11b

42:11e

‫ס‬.Be

18

k¿þÚA  ¿ćäý ‚ËÃï ¿ćäàx

42:11d 22

17

11a

42:11c

‫דבת עיר וקהלת עם‬

16

.ÀüÔã åÚùs f‚ü âï €üÂ

42:11b 11

26

42

[...............]

‫[לת‬.]‫וק‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;וקללת‬Peters: ‫ ;וקללת‬Smend: ‫ ;וקהלת‬Segal: ‫ ;וק]לל[ת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וק]ה[לת‬Beentjes: ‫[ת‬..]‫וק‬. ‫וק׳ ע׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫וק׳ע׳‬. ‫והושבתך‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;והושבתך‬Peters: ‫ ;והושיבתך‬Beentjes: ‫והושבתך‬. ‫[דת‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]בע[דת‬Peters: ‫ ;בעדת‬Ben-Ḥayyim: ‫[עדת‬..]. ‫והבשת‬: Peters: incorr. ‫והבשתך‬. ‫בעדת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בעדת‬Segal: >. [.............]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  והובישתך בעדת שע[ר‬, Beentjes, Reymond: ‫………[ר‬...]. ¿þçÞÂ{: 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀýÎçÞÂ{ (cf. 26:5). ‫[קום‬.]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]מ[קום‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]מ[קום‬Peters: ‫[קום‬.]; Segal: ‫]מ[קום‬. ‫תגור‬: +Bmarg.+: Smend, Ben-Ḥayyim: ‫]ת[שב‬. ‫יהי‬: Yadin (Yadin: recon. (‫)יהי )אשנב‬, Beentjes, Reymond: ‫ ;יהי‬Ben-Ḥayyim: […] ‫יהי‬. [...............]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ובית מביט מבוא סבי[ב‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫…[ב‬..]. noli intendere in specie: NVulg. ne det speciem. ‫תזכר‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;תזכר‬Lévi: ‫[כר‬..]; Peters: incorr. ‫ ;מתנכר‬Smend: incorr. [‫ ;מוזכרי]ם‬Ben-Ḥayyim: [..]‫[זכר‬..]. noli commorari: NVulg. non commoretur. [...............]: Yadin: recon. [(‫]  ובית נשים על תסתויד )תסתיד‬.

558

SIR 42:13a – 42:15d+

Vulg.

LXX 42:13a

de vestimentis enim procedit tinea

42:13a

42:13b

42:14a

κρείσσων πονηρία ἀνδρὸς ἢ ἀγαθοποιὸς γυνή,

42:14b

42:14b

καὶ γυνὴ καταισχύνουσα εἰς ὀνειδισμόν.

et mulier confundens in obprobrium13

42:15a

memor ero igitur operum Domini

‫ יצא עש‬1‫כי מבגד‬ 42:13b‫ס‬.Be

‫ומאשה רעת אשה׃‬

καὶ ἀπὸ γυναικὸς πονηρία γυναικός.

42:14a

melior est8 iniquitas viri quam benefaciens mulier9

42:13a

ἀπὸ γὰρ ἱματίων ἐκπορεύεται σὴς

42:13b

et a muliere iniquitas viri3

MS B ‫ס‬.Be

42:15a

42:14a‫ס‬.Be

‫*מטוב רוע איש מטיב אשה‬10 ‫*טוב רע איש מטוב אשה‬ 42:14b‫ס‬.Be

‫ מחרפת תביע אשה׃‬14‫*ובית‬ ‫ מחרפת** תביע חרפה׃‬15‫*ובת‬ ‫**מחפרת‬ 42:15a‫ס‬.Be

‫אזכר נא מעשי אל‬

Μνησθήσομαι δὴ τὰ ἔργα κυρίου,

42:15b

42:15b

42:15b‫ס‬.Be

‫׃‬23‫וזה חזיתי ואספרה‬

καὶ ἃ ἑόρακα, ἐκδιηγήσομαι·

et quae vidi adnuntiabo22

42:15c

in sermonibus Domini opera eius

42:15c

42:15c‫ס‬.Be

ἐν λόγοις κυρίου τὰ ἔργα αὐτοῦ,

29 *

‫[ו‬...]‫באומר אלהים ר‬ ‫*מעשיו‬

42:15d 31

καὶ γέγονεν ἐν εὐδοκίᾳ αὐτοῦ κρίμα. 32

42:15d‫ס‬.Be

‫ופועל רצונו לקחו*׃‬ ‫*לקח׃‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

‫מבגד‬: Smend: incorr. ‫מבגר‬. ¿çÞÙsx: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿æÏÝsx. viri: NVulg. mulieris. ‫[ה‬....]: Yadin: recon. ‫ ;]  ומאש[ה‬Reymond: ‫[שה‬.]. ‫[שה‬.]: Yadin recon., Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[שה‬Reymond: ‫[שה‬.]. ÀĀæsx: 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀæ¾Â. > ÎþÚÂ. ÀÎþÚÂ: 7h3 z A A est: NVulg. est enim. benefaciens mulier: NVulg. mulier benefaciens. After 42:14 a blank line. ‫מטיב‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;מטוב‬Reymond: ‫מטוב‬. ‫אשה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫אשה‬. obprobrium: NVulg. opprobrium. ‫ובית‬: Peters, Segal: incorr. ‫ובת‬. ‫ובת‬: Cowley/Neubauer, Beentjes: ‫ ;ובית‬Smend: in main text; Ben-Ḥayyim: ‫וב) י(ת‬. ‫מכול‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;מכול‬Reymond: ‫מבול‬. ‫חרפה‬: Yadin recon., Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫ ;חרפה‬Beentjes: incorr. ‫חרפהּ‬.

559 MS Mas 42:13a

Syr.

‫ס‬.Be

42:13a

> ¿ýÎÃáÂx 2¿çÞÙsx âÔã j¿êé âóæ

‫כי מבגד יצא סס‬ 42:13b

42

‫ס‬.Be

13a

42:13b 5

‫[שה‬.] ‫[ה רעת‬....]

èã 6ÀĀæsx ¿ççÓ ¿çÝz ÀÎþÚ A > .d.d.züÃÐx

4

7

13b

42:14a‫ס‬.Be

‫ אשה‬11‫טוב רע איש מטיב‬

12

14a

42:14b‫ס‬.Be

‫ חרפה‬16‫ובת מפחדת מכול‬

17

42:15a‫ס‬.Be

14b

42:15a

? ï > âÚÞã .ÀÍàsx €z{ËÃ

Є * ‫אזכרה נא מעשי אל‬ 18

{üÝxs

15a

> ¿æs fĀÙÏÐx .¿æĀã A ¿ćã èã{

15b

21

[...]‫ נא מע‬19‫*אזכרה‬

20

42:15b‫ס‬.Be *

28

42:15b

‫ ואשננה‬25 ‫ חזיתי‬24‫[זה‬.]

‫ ואשננה‬27‫ חזיתי‬26‫*וזה‬

42:15c‫ס‬.Be

42:15c ? ï > ÎÙüs .€z{Ëà A

‫באמר אדני מעשיו‬ 42:15d‫ס‬.Be

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

zĀáäÂ

15c

42:15d

‫ רצנו לקחו‬33‫ופעל‬

18

30

? ï > ÍçÚ‹ fzĀÙĄÂ èÙÍáÝ{ .…ËÃ

The MS has a sign that looks like Є in the right top corner. ‫אזכרה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אזכרה‬Reymond: ‫אזכרה‬. […]‫מע‬: Ben-Ḥayyim: [‫ ;מע]שי‬Reymond: ‫מע]ש[ו‬. {üÝxs: 7h3, 8a1, 10m1, 11m2, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2 üÝxs. adnuntiabo: NVulg. annuntiabo. ‫ואספרה‬: Peters: incorr. ‫אספרה‬. ‫[זה‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)וזה‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;וזה‬Reymond: ‫וזה‬. ‫חזיתי‬: Yadin recon., Reymond: ‫חזיתי‬. ‫וזה‬: Yadin, Beentjes, Reymond: ‫ ;וזה‬Ben-Ḥayyim: ‫וזה‬. ‫חזיתי‬: Yadin, Beentjes: ‫ ;חזיתי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;חזיתי‬Reymond: ‫ח   זיתי‬. ‫ואשננה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫ואשננה‬. ‫[ו‬...]‫ר‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;רצ]ו[נו‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;רצונו‬Peters: ‫ ;רצונו‬Segal: ‫רצ]ו[נו‬. zĀáäÂ: 10c1 zĀáä[]. NVulg. 42:15d et factum est in voluntate sua iudicium. 42:15d (εὐδοκίᾳ): Rahlfs + (ευλογια). Text emendation by Ziegler (= H). ‫ופעל‬: Yadin recon., Reymond: ‫ופעל‬.

15d+

560

SIR 42:16a – 42:18b

Vulg.

LXX 42:16a

sol inluminans1 per omnia respexit

42:16a

ἥλιος ϕωτίζων κατὰ πᾶν ἐπέβλεψεν,

42:16b

et gloria Domini plenum est opus eius

42:16b

42:17a

42:17b

42:17bβ

42:16b‫ס‬.Be

‫וכבוד ייי על כל מעשיו׃‬ 42:17a‫ס‬.Be

‫לא הספיקו קדושי אל‬ 42:17b‫ס‬.Be

‫לספר נפלאות ייי*׃‬

ἐκδιηγήσασθαι πάντα τὰ θαυμάσια αὐτοῦ,

42:17bα

quae15 confirmavit Dominus omnipotens16

‫ על כל נגלתה‬2‫שמש זור]ח[ת‬

οὐκ ἐξεποίησεν10 τοῖς ἁγίοις κυρίου

42:17aβ

enarrare omnia mirabilia sua12

42:16a‫ס‬.Be

καὶ τῆς δόξης κυρίου πλῆρες τὸ ἔργον αὐτοῦ.

42:17aα

nonne Dominus fecit sanctos9

MS B

42:17c

‫׃‬13 ‫*גבורותיו‬ 42:17c‫ס‬.Be

‫אימץ* אלהים צבאיו‬

ἃ ἐστερέωσεν κύριος ὁ παντοκράτωρ

‫*אומץ‬ 42:17d

42:17d‫ס‬.Be

‫להתחזק* לפני כבודו׃‬

στηριχθῆναι ἐν δόξῃ αὐτοῦ τὸ πᾶν.

stabiliri in19 gloria sua

20

42:18a

abyssum et cor +hominum+ investigavit 42:18b

et in astutia illorum24 excogitavit

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

42:18a

42:18a‫ס‬.Be

ἄβυσσον καὶ καρδίαν ἐξίχνευσεν 42:18b

καὶ ἐν πανουργεύμασιν αὐτῶν διενοήθη·

‫*להחזיק‬

22

‫תהום ולב ֔חקר‬

42:18b‫ס‬.Be

‫ובכל מערומיהם יתבונן׃‬

inluminans: NVulg. illuminans. ‫זור]ח[ת‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;זו]רח[ת‬Peters: ‫ ;זורחת‬Smend: ‫ ;זור]ח[ת‬Segal: [‫ ;זו]רחת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;זור]ח[ת‬Beentjes: ‫[ת‬.]‫זור‬. [.‫נגל]ת‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)נגלת]  ה‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: [.]‫ ;נגלת‬Reymond: [.]‫נגלת‬. ÒÚæxx: 11m6 ¿Úäýx ¿ðÚùüÂ. ‫[בוד‬..]: Yadin: recon. ‫ ;]  וכ[בוד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]וכ[בוד‬Reymond: ‫]כ[בוד‬. > €zÎäЍ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos €zÎäÐă. ¿Ùüãx: 8a1, 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 ÀÍàsx. …{ÍàÎÝ: 7h3 …{ÍáÝ. nonne Dominus fecit sanctos: NVulg. Non valent sancti Domini. ἐξεποίησεν: Rahlfs ἐνεποίησεν; emendation by Ziegler according to Smend and Ralhfs. ‫השפיקו‬: Yadin recon., Reymond: ‫השפיקו‬. sua: NVulg. eius. ‫גבורותיו‬: Lévi: incorr. ‫ ;גבורות‬Segal: >.

561 MS Mas 42:16a‫ס‬.Be

Syr. 42:16a

[.‫שמש זהרת על כל נגל]ת‬

jâÝ âï 4ÒÚæxx ¿þäý ßÙs A

16a

> fÎÚáŏs …{ÍàÎÝ âï 7f¿Ùüãx 6€zÎäЍ ? ï > .€z{ËÃ

16b

3

42:16b‫ס‬.Be

42:16b

‫ אדני מלא מעשיו‬5‫[בוד‬..] 42:17a‫ס‬.Be

8

42:17a

‫ קדשי אל‬11‫לא השפיקו‬ 42:17b‫ס‬.Be

> ? k¿Ùüãx €zÎþÙËù …ÎòÎæ ¿ćà

17a

.zĀþÙĄòx À{ĄÃÅ ¿çääà A

17b

> k€zÎäÐĄà uÍÙ A À{üÃçÅ

17c

dzüúÙs „Ëù åúäà

17d

42:17b

‫ כל נפלאתיו‬14 ‫לספר‬

42:17c‫ס‬.Be

42:17c

‫[איו‬..] ‫אמץ אדני‬

17

42:17d‫ס‬.Be

18

42:17d

‫ כבודו‬21‫להתחזק לפני‬

42:18a‫ס‬.Be

42:18a

.ŒËÂ> {z f¿Ãà{

‫תהום ולב חקר‬ 42:18b‫ס‬.Be

‫ יתבונן‬25‫ובמערמיהם‬

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

42

¿ćã{z

18a

…{zĀÚï㏠èÙÍáÝ{ .€zÎãËù èÚáÅ A

18b

23

42:18b

? ¿þäý ßÙs j¿þçÚçÂx A

‫לספר‬: Yadin: ‫לספר‬. quae: NVulg. >. omnipotens: NVulg. exercitus suos. ‫[איו‬..]: Yadin (Yadin: recon. ‫)צבאיו‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;צבאיו‬Reymond: ‫צבאיו‬. > ? €zÎäÐĄà: 8c1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos €zÎáÐËà. in: NVulg. coram. ‫להחזיק‬: Segal: >. ‫לפני‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לפני‬. ‫֔חקר‬: Ben-Ḥayyim: ‫חקר‬. ¿ćã{z: 11c1 ¿ćã{z{. illorum: NVulg. eorum. ‫ובמערמיהם‬: Yadin, Beentjes: ‫ ;ובמערמיהם‬Yadin recon., Reymond: ‫ובמערמיהם‬. ? …{zĀÚïă: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos …{zĀÚêÝ.

26

562

SIR 42:18c – 42:21c

Vulg.

LXX 42:19a

cognovit enim Dominus omnem scientiam 42:19b

et inspexit in signum aevi 42:19c

adnuntians5 quae praeterierunt et quae superventura sunt 42:19d

revelans8 vestigia occultorum 42:20a

non praeterit illum omnis cogitatus 42:20b

et non abscondit se ab eo ullus sermo 42:21a

MS B 42:18c

ἔγνω γὰρ ὁ ὕψιστος πᾶσαν εἴδησιν 42:18d

καὶ ἐνέβλεψεν εἰς σημεῖον αἰῶνος 42:19a

42:19a‫ס‬.Be

ἀπαγγέλλων τὰ παρεληλυθότα καὶ τὰ ἐσόμενα 42:19b

*

‫*ונהיות‬ 42:19b‫ס‬.Be

‫ומגלה חקר נסתרות׃‬

καὶ ἀποκαλύπτων ἴχνη ἀποκρύϕων· 42:20a

42:20a

‫ס‬.Be

‫ ממנו כל שכל‬13‫[דר‬..]‫ל‬

οὐ παρῆλθεν αὐτὸν πᾶν διανόημα, 42:20b

42:20b‫ס‬.Be

‫ולא חלפו* כל דבר**׃‬

καὶ17 οὐκ ἐκρύβη ἀπ᾿ αὐτοῦ οὐδὲ εἷς λόγος. 42:21a

‫׃‬18‫*חלף מנו **כ׳ דבר‬ 42:21a‫ס‬.Be

‫ תכן‬24 * ‫[תו‬.......]‫ג‬

τὰ μεγαλεῖα τῆς σοϕίας αὐτοῦ ἐκόσμησεν,

magnalia sapientiae suae decoravit23 42:21b

qui27 est ante saeculum et usque in saeculum

42:21b

‫מחוה חליפות נהיות‬

‫*גבורות‬ 42:21b‫ס‬.Be

‫אחד הוא מעולם*׃‬

εἷς28 ἔστιν πρὸ τοῦ αἰῶνος καὶ εἰς τὸν αἰῶνα·

29

42:21c, 22a

neque adiectum est31 22 neque minuitur

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

42:21c

οὔτε προσετέθη οὔτε ἠλαττώθη,

‫*מהעולם‬

42:21c‫ס‬.Be

‫ נאצל‬32[.]‫[ל‬......]‫ל‬

‫עליון‬:Yadin recon., Beentjes, Reymond: ‫ ;עליון‬Ben-Ḥayyim: ‫)ל(]ע[ליון‬. [..]‫ד‬: Yadin: [.]‫דע‬, Yadin: recon. [‫ ;דע]  ת‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;כל‬Reymond: […] ‫כל‬. èã: 7h3, 8a1 + „Ëù. ‫[ביט‬..]: Yadin: ‫[יביט‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  ו[יביט‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ו[מביט‬Beentjes: ‫[מביט‬.]; Reymond: ‫[ מביט‬.]. adnuntians: NVulg. annuntians. ‫חלי]פ[ות‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;חליפות‬Yadin recon., Reymond: ‫חליפות‬. [.....]: Yadin: recon. [‫]  ונהיות‬. revelans: NVulg. et revelans. ‫[לה‬.]‫[מ‬.]: Yadin: ‫[מגלה‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  ו[מגלה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ו[מגלה‬Beentjes: ‫[לה‬.]‫[מ‬.]; Reymond: ‫[ מגלה‬..]. [‫]ח[ק]ר‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)חקר‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;חקר‬Beentjes: ‫[קר‬.]; Reymond: ‫ח קר‬. ‫[תרות‬..]: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נסתרות‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;נסתרות‬Beentjes: incorr. ‫[תרותּ‬..]. ? ÀĀÚêÝ ? 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos €zÎãËù èÚáÅ èÙÍáÝ{. ‫[דר‬..]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ל]א נ[עדר‬Smend: ‫ ;ל]א נ[עדר‬Segal: ‫ ;]לא נע[דר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ל]א נ[עדר‬Beentjes: ‫[עדר‬..]‫ל‬. ‫מפניו‬: Yadin: ‫ממנו‬, Yadin: recon. ‫ ;ממנו‬Reymond: ‫מפניו‬. [‫שכ]ל‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)שכל‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫שכל‬. âÝ: 7h3 ƒÎÝ. καὶ: Rahlfs >.

563 MS Mas 42:18c

Syr.

‫ס‬.Be

42

42:18c 2

[..]‫ ד‬1‫כי ידע עליון‬

.„Ëã ÀÍàs 3èã ¿êÝ ¿ćàx âÔã A

18c

42:18d‫ס‬.Be

‫ אתיות עולם‬4‫[ביט‬..] 42:19a‫ס‬.Be

42:19a

[.....] 6‫מחוה חלי]פ[ות‬

7

42:19b‫ס‬.Be 11

‫[תרות‬..] [‫[לה ]ח[ק]ר‬.]‫[מ‬.] 15

> âÝ f€zÎãËù èÚáÅ{ f{üÃïx .¿ćäáðà èُsx A .èÙËÙĀïx{

9

‫ס‬.Be

? ? 12 .ÀĀÚêÝ èÙÍáÝ [235v. a] f€zÎãËù èÚáÅ{

19b

42:20a

[‫ שכ]ל‬14 ‫לא נעדר מפניו‬

42:20b‫ס‬.Be 21

19a

42:19b

10

42:20a

18d

> ¿ćà{ âÝ f€zÎãËù èã ÁËçï

20a

|s âÝ €zÎãËù èã ¿þÓ> ¿ćà{

20b

.26åáðà f¿ćäÚù> €zÎãËù ÀĀäÞÐ{

21a

k¿ćäÞÐ

16

42:20b, 21a

‫ כל דבר‬20‫[ו‬.]‫ אב‬19[.]‫ול‬

42:21a‫ס‬.Be

.À{üÃçÅ

22

42:21b 25

[.......]‫גבורת ח‬

42:21b‫ס‬.Be

‫[ולם‬.....] ‫אחד‬

21b

[.......] ‫לא נאסף‬

21c

30

42:21c‫ס‬.Be 33

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

33

‫כ׳ דבר‬: Smend: >. [.]‫ול‬: Yadin recon., Ben-Ḥayyim: [‫ ;ול]א‬Beentjes: [.]‫ ;ול‬Reymond: [‫ול]א‬. ‫[ו‬.]‫אב‬: Yadin: ‫[ו‬.]‫אב‬, Yadin: recon. ‫ ;אב]  ד[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;עב]ר[ו‬Beentjes: ‫[ו‬.]‫ ;אב‬Reymond: ‫[ו‬.]‫עב‬. ‫דבר‬: Yadin recon., Reymond: ‫דבר‬. |s âÝ: 7h3 |s ƒÎÝ; 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, Mos |s |s. decoravit: NVulg. ordinavit. ‫[תו‬.......]‫ג‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ג]בורת חכמ[תו‬Peters: ‫גב]ור[ת חכמתו‬. […....]‫ח‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)חכמ] תו תכן‬, Beentjes: […]‫ ;חכמ‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;חכמ]תו‬Reymond: […]‫חכמ‬. åáðà: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èÚäáðà (cf. 1:1; 24:9). qui: NVulg. unicus. εἷς: Rahlfs ὡς. Text emendation by Ziegler according to Herkenne and Smend (= H). ‫מהעולם‬: Beentjes: incorr. ‫מתעולם‬. ‫[ולם‬.....]: Yadin: ‫[ולם‬..] ‫[א‬.]‫ה‬, Yadin: recon. ‫ ;ה]  ו[א ]  מע[ולם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ה]ו[א ]מע[ולם‬Reymond: ‫[ולם‬..] ‫[א‬.]‫ה‬. adiectum est: NVulg. augetur. [.]‫[ל‬......]‫ל‬: Cowley/Neubauer: ‫[ ]ו[לא‬...] [‫ ;ל]א‬Lévi: ‫ ;ל]א נוס[ף ]ו[לא‬Peters: ‫ ;ל]א נוס[ף ]ו[לא‬Smend: ‫ ;ל]א נוס[ף ולא‬Segal: ‫;]לא נוסף[ ולא‬ Ben-Ḥayyim: ‫[ ולא‬...] [..]‫ ;ל‬Beentjes: ‫[ לא‬...]‫ל‬. [.......]: Yadin: recon. [‫ ;]   ולא נאצל‬Reymond: [.].[.]‫]ול[א נ‬.

564

SIR 42:21d – 42:25a

Vulg.

LXX 42:22b

et non eget alicuius consilio

42:23a

quam desiderabilia omnia opera eius 42:23b

et tamquam scintillam quam est considerare6 42:24a

omnia haec vivent9 et manent in saeculum

MS B 42:21d

42:21d‫ס‬.Be

‫ולא צריך* לכל מבין׃‬

καὶ οὐ προσεδεήθη οὐδενὸς συμβούλου.

‫*צרך‬

42:22a

ὡς πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ ἐπιθυμητὰ 42:22b

καὶ ὡς σπινθῆρός ἐστιν θεωρῆσαι· 42:23a

42:23a‫ ;ס‬42:23a.aBe

πάντα ταῦτα ζῇ καὶ μένει εἰς τὸν αἰῶνα

11

[..]‫[ל‬..........]* ‫הוא‬10 12

42:24b

et in omni necessitate omnia obaudiunt ei

42:25a

omnia duplicia unum contra unum 42:25b

et non fecit quicquam deesse26 42:26a

uniuscuiusque confirmavit bona31

42:23b

ἐν πάσαις χρείαις, καὶ πάντα ὑπακούει.

42:24a

42:23b‫ ;ס‬43:1b.bBe

// ‫׃‬17 ‫[שמע‬.] 16  ‫[ל‬..] 15 ‫[רך‬..] 14  ‫* ולכ ל‬

‫׃‬18‫*לכל צרוך הכל נשמע‬

42:24a‫ס‬.Be

‫ כלם שונים זה מזה‬//

πάντα δισσά, ἓν κατέναντι τοῦ ἑνός, 42:24b

42:24b

‫ס‬.Be

καὶ οὐκ ἐποίησεν οὐδὲν ἐλλεῖπον· 42:25a

ἓν τοῦ ἑνὸς ἐστερέωσεν τὰ ἀγαθὰ,

‫*וקים‬

27

[..]‫ולא עשה מהם שי‬

42:25a‫ ;ס‬42:23a.bBe

‫ חלף טובו*׃‬33‫[ה‬.] 32 ‫זה על‬ ‫ *זה על זה חלף טוב‬//

34

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11

12 13 14 15 16

‫[ל‬........]‫[ל‬.]: Yadin: ‫ול]…[ול‬, Yadin: recon. ‫ ;ול]  א צריך )צרך( לכ[ול‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ו[ל]א[ ]…[ לכל‬Reymond: ‫[ך ל כל‬........]‫ל‬. ‫מעשיו‬: Yadin; Ben-Ḥayyim; Beentjes, Reymond: ‫מעשיו‬. [...]‫נחמ‬: Yadin: [..]‫נחמד‬, Yadin: recon. [‫ ;נחמד]  ים‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;נחמד]ים‬Beentjes: [..]‫ ;נחמד‬Reymond: [..]‫נחמד‬. åáðà: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 ÀÍàsx. ÀÎþÙËúÂ: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀýÎúÂ. scintillam quam est considerare: NVulg. scintilla spectatu. [‫ניצ]וץ‬: Yadin: ‫ ;ניצוץ‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;ניצוץ‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ניצוץ‬. ÀÎþÙËúÂ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀÎþÙËúÂ{. vivent: NVulg. vivunt. The text order in 42:23-43:1 differs from Γ: in the main text there are bi-cola 42:23a.25a, 25b.43:1a, 43:1b.23b, 24ab and in the marg. according to Γ bi-cola 42:25ab and 43:1ab. [..]‫[ל‬..........]: Cowley Neubauer: [..]‫ ;ה]…[ל‬Lévi: [‫ ;ח]י ועומ[ד ל]עד‬Peters: ‫ ;ח]י ועומ[ד לעד‬Smend: [‫ ;ח]י ועומ[ד ל]עד‬Segal: [‫;]חי וקים[ ל]עד‬ Ben-Ḥayyim: ‫]…[ לעד‬. ‫וקים‬: Cowley/Neubauer, Beentjes: incorr. ‫יקים‬. […]: Yadin: ‫[ד‬.]‫ועו‬, Yadin: recon. ‫ ;ועו]  מ[ד‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ועו]מד‬Beentjes: [..]‫ ;וע‬Reymond: [‫ו ע מ]ד‬. ‫ולכל‬: Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולכל‬. ‫[רך‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Ben-Ḥayyim: ‫ ;צורך‬Peters, Segal: ‫ ;צורך‬Smend: ‫ ;צורך‬Beentjes: ‫[רך‬..]. ‫[ל‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;הכל‬Peters, Segal: ‫ ;הכל‬Ben-Ḥayyim: […]; Beentjes: ‫[ל‬...].

565 MS Mas

Syr.

42

42:21d‫ס‬.Be

‫ מבין‬1‫…[ל‬...]‫[ל‬.]

42:22a‫ס‬.Be 3

42:22a

[…]‫ נחמ‬2‫הלוא כל מעשיו‬

42:22b

21d

‫ס‬.Be

? ï > > …{ÍáÝ{ 5 .Áüþã ÀÎþÙËú 4åáðà €z{Ëà 42:22b

‫ וחזות מראה‬7[‫עד ניצ]וץ‬ 42:23a‫ס‬.Be

.…{ÍáÝ fèÚÑÃþã 8ÀÎþÙËúÂ

22b

> .åáðà fèÚäÚù{ èÚÚÐ{

23a

? .èÙËÙĀï f…{ÍáÝ f€zÎçÚ‹ …{ÍáÞà{

23b

42:23a

‫ לעד‬13[...] ‫הכל חי‬

42:23b‫ס‬.Be 21

22a

42:23b

‫ נשמר‬20 ‫ צרך והכל‬19 ‫[ל‬...]

42:23c

> .22…{ÍÚçÔàÎþ ÄÓ èÚÂzüêã{ 42:24a

‫ס‬.Be

42:24a

‫ לעמת זה‬25[..........] 24[.]‫ כל‬23 42:24b

‫ס‬.Be

[....]‫ולא עשה מ‬

42:25a‫ס‬.Be

‫זה על זה חלף טובם‬

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

.ËÐ âÃùÎà fËÐ fèٍ èÙ㏠f…{ÍáÝ{

24a

.30ĀÙ¾ćáÚÔÂ

…{Íçã ËÐ ÁüÂA ¿ćà{

24b

? ? .èÚÅ{| èÚÅ{| ¿æz åï ¿æz ¿ćàs

25a

42:24b 28

17

23c+

29

42:25a

‫[שמע‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;ישמע‬Peters, Segal: ‫ ;ישמע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ישמע‬Beentjes: ‫[מע‬..]. ‫נשמע‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נשמע‬. ‫[ל‬...]: Yadin: ‫[כל‬..], Yadin: recon. ‫ ;]  ול[כל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ב[כל‬Reymond: ‫[כל‬.]. ‫והכל‬: Yadin: incorr. ‫הכל‬. ‫נשמר‬: Yadin recon., Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נשמר‬.

? …{ÍÚçÔàÎþÂ: 7h3, 8a1; 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos …{ÍÚçÔàÎþÂ. Mas The text order of H differs from Γ. [.]‫כל‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫כלם‬. [..........]: Yadin: recon. [‫ ;]  שנים שנים זה‬Reymond: [..........]‫ש‬. quicquam deesse: NVulg. quidquam deficiens. [..]‫שי‬: Cowley/Neubauer: [‫ ;שו]א‬Peters: ‫ ;שי]ע[ף‬Smend: ‫ ;שי]ש[איר‬Segal: [‫ ;שי]א‬Beentjes: incorr. [.]‫שו‬. [....]‫מ‬: Yadin: […] ‫מהם‬, Yadin: recon. [‫ ;מהם ]  שוא‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;מהם‬Beentjes: [...]‫ ;מ‬Reymond: […] ‫מ הם‬. …{Íçã: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 >. ĀÙ¾ćáÚÔÂ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7, 13c1, W, Mos ĀÙ¾ćáÔÂ. uniuscuiusque confirmavit bona: NVulg. Alterum alterius confirmat bonum. ‫על‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫על‬. ‫[ה‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]ז[ה‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;זה‬Ben-Ḥayyim: ‫]ז[ה‬. ‫טוב‬: Ben-Ḥayyim: [..]‫טוב‬.

566

SIR 42:25b – 43:3b

Vulg.

LXX 42:26b

et quis satiabitur videns gloriam eius

MS B 42:25b

‫ס‬

42:25b ; 42:25b.aBe

[........]‫ ל‬1[.‫וימי יש]ב‬

καὶ τίς πλησθήσεται ὁρῶν δόξαν αὐτοῦ;

2*

‫*ומי ישבע להביט תואר‬

Vulg.

LXX 43:1a

MS B 43:1a

‫ס‬

43:1a ; 42:25b.bBe

[...]‫[ ל‬..........]

Γαυρίαμα ὕψους στερέωμα καθαρειότητος10,

altitudinis8 firmamentum pulchritudo est9

11

[‫*תואר מרום רקע על טה]ר‬

12

43:1b

species caeli in visione gloriae

43:1b

εἶδος οὐρανοῦ ἐν ὁράματι δόξης.

43:1b‫ ;ס‬43:1b.aBe * 15

‫ הדרו‬14‫[רביט‬..]‫ועצם שמי‬

‫*ועצם שמים מביט נהרה‬ 43:2a

sol in aspectu adnuntians in exitu18

43:2a

43:2a‫ס‬.Be

‫שמש מביע בצרתו * חמה‬

ἥλιος ἐν ὀπτασίᾳ διαγγέλλων ἐν ἐξόδῳ

19

43:2b

vas admirabile opus Excelsi 43:3a

in meridiano exuret24 terram 43:3b

in26 conspectu27 ardoris eius quis poterit sustinere 1 2

3 4 5 6 7 8 9 10 11

12 13 14

43:2b

43:2b‫ס‬.Be

‫מה נורא מעשי ייי‬

σκεῦος θαυμαστόν, ἔργον ὑψίστου· 43:3a

43:3a‫ס‬.Be

‫בהצהירו ירתיח תבל‬

ἐν μεσημβρίᾳ αὐτοῦ ἀναξηραίνει χώραν, 43:3b

καὶ ἐναντίον καύματος αὐτοῦ τίς ὑποστήσεται;

‫*מופיע בצאתו‬

43:3b‫ס‬.Be

‫לפני חרבו מי יתכלכל׃‬

[.‫יש]ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Reymond: [‫ ;ישב]ע‬Smend, Beentjes: [.]‫ ;ישב‬Segal: ‫ ;ישבע‬Ben-Ḥayyim: [‫ישב]ע‬. [........]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;ל]הביט תואר‬Peters: ‫ ;ל]הביט תו[אר‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫ ;ל‬Segal: [‫;ל]הביט תאר‬ Reymond: ‫ל]ה[ב]י[ט ם‬.   ֯      ֯ ‫[מי‬.]: Yadin: recon. ‫ ;]  ו[מי‬Ben-Ḥayyim: ‫]ו[מי‬. ‫ישבע‬: Ben-Ḥayyim: ‫יש)מ(]ב[ע‬. ‫להביט‬: Yadin recon., Beentjes, Reymond: ‫להביט‬. ‫הודם‬: Yadin recon., Reymond: ‫הודם‬. ñÃêæ: Mos ÎÃêæ (error). altitudinis: NVulg. Gloria altitudinis. pulchritudo est: NVulg. puritatis. καθαρειότητος: Rahlfs καθαριότητος. Text emendation by Ziegler. [...]‫[ ל‬..........]: Cowley/Neubauer: [...]‫[ל‬...] ‫[ן‬.]‫ ;ו‬Lévi, Segal: […]‫ ;]…[ל‬Peters: ‫[ל טוהר‬...]; Smend: ‫[ל טוהר‬...]; Ben-Ḥayyim: [‫[ ל]טוהר‬...]; ]  ‫̇תו‬. Beentjes: [...]‫…[ ל‬.] ‫[ן‬..]; Reymond (offset of 42:11a): ‫[לטוהר‬ ֯    [‫טה]ר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;טהר‬Peters: ‫ ;טוהר‬Smend, Beentjes: ‫טהר‬. ‫ורקיע‬: Yadin: ‫ורקיע‬. ‫[רביט‬..]‫שמי‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;שמי]ם מ[רביט‬Peters: [‫[בי]ע‬.]‫ ;שמים מ‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שמים מרביט‬Segal: ‫שמים מרביט‬.

567 MS Mas 42:25b 6

‫ס‬.Be

Syr. 42:25b

‫ הודם‬5‫ להביט‬4‫ ישבע‬3 ‫[מי‬.]

.…{züúÙs ÀÏÑäà 7ñÃêæ ÎçA ã{

MS Mas 43:1a

42

Syr.

25b

43

‫ס‬.Be

‫ לטהר‬13‫תאר מרום ורקיע‬

1a

43:1b‫ס‬.Be 17

[........]‫ ש‬16[‫עצ]ם‬

43:2a‫ס‬.Be

1b

43:2a

‫ בצאתו נכסה‬20[.]‫שמש מופי‬

43:2b‫ס‬.Be 22

43:3a‫ס‬.Be

‫[ח תבל‬...]‫בהצהירו י‬ 43:3b‫ס‬.Be

16 17

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

> eÀÎãxx ¿æ¾ćã .23¿ćäÙüãx zËÃï

2b

> ËùÎã fÁÍÓx zĀïøä .¿ï¾ćà Íà

3a

.åúäà ÒÞþã ÎçA ã fÍãÎÐ „Ëù{

3b

43:3a 25

15

2a

43:2b

‫[ליון‬.] 21‫כלי נורא מעשי‬

29

> .ÎÑÃþäà{ fÀÏÑäà ¿þäý ËÃï A A

‫[כלל‬.]‫ חרב מי י‬28‫ולפני‬

43:3b

‫הדרו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;הדרו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫הדרו‬. [‫עצ]ם‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)עצם‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫ ;עצם‬Beentjes: [.]‫עצ‬. [……]‫ש‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)שמים מ]  ביע הד[רו‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שמים מ]……[רו‬Beentjes: […] ‫ ;שמים‬Reymond: Ben-Ḥayyim: ‫שמים‬ ‫[ע נ  הרו‬..]‫מ‬. aspectu adnuntians in exitu: NVulg. apparitione annuntians in processu. ‫בצאתו‬: Peters: ‫בצ]א[תו‬. [.]‫מופי‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מופיע‬Yadin recon., Reymond: ‫מופיע‬. ‫מעשי‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מעשי‬Reymond: ‫מעשה‬. ‫[ליון‬.]: Yadin: recon. ‫ ;]ע[ליון‬Ben-Ḥayyim: ‫]ע[ליון‬. ¿ćäÙüãx: 10m1, 10m3, 11m5 ¿Ùüãx. meridiano exuret: NVulg. suo exurit. ‫[ח‬...]‫י‬: Yadin: ‫[ח‬..]‫ ;יר‬Yadin: recon. ‫יר]תי[ח‬. Ben-Ḥayyim: ‫ ;יר]תי[ח‬Reymond: ‫[ח‬..]‫י ר‬. in: NVulg. et in. in conspectu: = HB ‫לפני‬. ‫ולפני‬: Yadin, Beentjes: ‫ ;ולפני‬Yadin recon., Ben-Ḥayyim: ‫ ;ולפני‬Reymond: ‫ולפני‬. ‫[כלל‬.]‫י‬: Yadin: ‫[ל‬.]‫יתכל‬, Yadin: recon. ‫ ;יתכל]כ[ל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;יתכולל‬Reymond: ‫יתכולל‬.

568

SIR 43:4a – 43:6b

Vulg.

LXX 43:3c

fornacem custodiens1 in operibus ardoris 43:4a

tripliciter sol exurens montes

MS B 43:4a

43:4a

‫ס‬.Be

κάμινον ϕυσῶν ἐν ἔργοις καύματος, 43:4b

*

‫כור נפוח מהם מצוק‬ ‫*מוצק‬

43:4b‫ס‬.Be

‫ שמש ידליק* הרים׃‬7‫שולח‬

τριπλασίως ἥλιος ἐκκαίων ὄρη·

‫ יסיק‬8‫*שלוח ש׳‬ 43:4b

radios12 igneos exsuflans13

43:4c

43:4c‫ס‬.Be

‫לשאון* מאור תגמר נושבת‬

ἀτμίδας πυρώδεις ἐκϕυσῶν

‫*לשון‬ 43:4c

et refulgens radiis suis obcaecat oculos 43:5a

magnus Dominus qui fecit illum

43:4d

43:4d‫ס‬.Be

‫ומנורה תכוה עין׃‬

καὶ ἐκλάμπων ἀκτῖνας ἀμαυροῖ ὀϕθαλμούς. 43:5a

43:5a‫ס‬.Be

μέγας κύριος ὁ ποιήσας αὐτόν,

* 16

18

43:5b

et in21 sermonibus eius festinavit iter

43:5b

‫כי גדיל ייי עושהו‬

‫ עשה‬17‫*כי גדול עליון‬

43:5b‫ס‬.Be

‫ודבריו ינצח* אביריו׃‬

καὶ ἐν λόγοις αὐτοῦ κατέσπευσεν πορείαν.

22

43:6a

et luna in omnibus in tempore suo25

43:6b

ostensio32 temporis et signum aevi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

43:6a

43:6a‫ס‬.Be

‫וגם ירח ירח עתות* שכות‬

Καὶ ἡ σελήνη ἵστησιν26 εἰς καιρὸν αὐτῆς, 43:6b

ἀνάδειξιν χρόνων καὶ σημεῖον αἰῶνος·

‫*ינצה‬

27

‫ עת‬28‫*עת עת עד‬ 43:6b‫ס‬.Be

‫ ואות עולם׃‬34‫ קץ‬33‫[משלת‬.]

custodiens: NVulg. ventilans. [‫ר‬..]: Yadin: ‫[ור‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  כ[ור‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]כ[ור‬Beentjes: ‫[ור‬.]; Reymond: ‫[ור‬.]. [‫פ[ו]ח‬.]: Yadin: ‫[פוח‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  נ[פוח‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]נ[פוח‬Beentjes: [.]‫[פו‬.]; Reymond: ‫[פו ח‬.]. ‫מעשי‬: Yadin: recon. ‫ ;מעשי‬Beentjes: ‫ ;מעשי‬Reymond: ‫מ עשי‬. ‫מוצק‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes; Reymond: ‫מוצק‬. ßÙs: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos âï. ‫שולח‬: Beentjes: rev. ‫)שלוח( שלוח‬. ‫ש׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ש׳‬Peters, Smend: >. [..]‫של‬: Yadin: recon. [‫ ;של]  וח‬Ben-Ḥayyim: [‫של]וח‬. ‫מ[ש‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ש[מש‬, Beentjes: ‫[מש‬..]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ש[מש‬Reymond: ‫[מש‬..]. [.....]: Yadin: recon. [‫]  יסיק הרים‬. radios: NVulg. vapores. exsuflans: NVulg. exsufflans. ‫[מור‬.]‫ת‬: Yadin: recon. ‫ ;ת]  ג[מור‬Ben-Ḥayyim: ‫ת]ג[מור‬. [.............]: Yadin: recon. [‫]  ומנורה תכוה עין‬. ‫עושהו‬: Beentjes: rev. ‫)עשהו( עושהו‬. ‫עליון‬: Beentjes: rev. ‫)וליון( עליון‬. ‫עשה‬: Lévi, Segal: ‫עושה‬.

569 MS Mas 43:4a 5

Syr.

‫ס‬.Be

43:4a

‫ מוצק‬4‫ מעשי‬3[‫פ[ו]ח‬.] 2[‫ר‬..]

43:4b‫ס‬.Be

> ÁÎÝ 6ßÙs > j¿ÚçÚùx ÁËÃð Òóæx

4a

.ÁăÎÓ ËùÎã ¿þäý €zÎáï ÀĀà ËÐ

4b

.ÁÎæx ÁüÔï ßÙs fÍÅÍà

4c

? ? .¿çÚï vüþã{ f€zÎúÚà| Íçã{

4d

.zËÃïx ¿Ùüã {z u

5a

? uzüé ¿þÙËù ÛáäÂ{

5b

> ÁÍé{ .31ÍçÂÏà f„¾ù

6a

43:4b

[.....] 10‫מ[ש‬.] 9[..]‫של‬

11

43:4c‫ס‬.Be

43:4c

‫ נושבת‬14‫[מור‬.]‫לשון מאור ת‬ 43:4d‫ס‬.Be

43:4d 15

[.............]

43:5a‫ס‬.Be

43:5a

‫ עשהו‬20[‫ גדול אדנ]י‬19‫כי‬ 43:5b‫ס‬.Be

43:5b 23

? .zĀÞàz

[............]‫ודב‬

43:6a‫ס‬.Be

43:6b‫ס‬.Be

43:6b

[..............]‫מ‬

35

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36

24

43:6a

‫ יאריח עתות‬30‫[ח‬..] 29‫וגם‬

19

43

> ? .åáï èãx Às{ f¿çÂ|x

ÀĀÙÎЏ

36

6b

‫כי‬: Yadin recon., Reymond: ‫ ;כי‬Beentjes: ‫כי‬. [‫אדנ]י‬: Yadin recon., Reymond: ‫ ;אדני‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אדני‬Beentjes: [.]‫אדנ‬. in: NVulg. >. Smend: + ‫אב‬. [............]‫ודב‬: Yadin: [...]‫ודב‬, Yadin: recon. [‫ ;ודב]  ריו ינצח אביריו‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;ודב]ריו‬Beentjes: [...]‫ ;וד‬Reymond: [...]‫ודבר‬. uzüé: 13a1 []üêã. in omnibus in tempore suo: NVulg. stat in tempus suum. ἵστησιν: Rahlfs ἐν πᾶσιν. ‫שכות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫שבות‬. ‫עד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Beentjes: ‫ ;עד‬Ben-Ḥayyim: ‫עד‬. ‫וגם‬: Yadin recon., Reymond: ‫וגם‬. ‫[ח‬..]: Yadin: ‫[רח‬.], Yadin: recon. ‫ ;]י[רח‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[רח‬Reymond: ‫[רח‬.]. ? ÍçÂÏà: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, Mos ¿çÂÏà, W ¿çÂÏà. ostensio: NVulg. in ostensionem. ‫[משלת‬.]: Cowley/Neubauer, Segal: ‫ ;]מ[משלת‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ממשלת‬Peters: ‫ ;ממשלת‬Beentjes: ‫[משלת‬.]. ‫קץ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫קץ‬. [..............]‫מ‬: Yadin: recon. [‫ ;מ]  משלת קץ ואות עולם‬Reymond: […]‫מ מ‬. > ÀĀÙÎЏ: CB ÀĀÙÎЏ.

570

SIR 43:7a – 43:10a

Vulg.

LXX 43:7a

MS B 43:7a

43:7a‫ס‬.Be

‫בם* מועד וזמני חוק‬

ἀπὸ σελήνης σημεῖον ἑορτῆς,

a luna signum diei festi

‫ וממנו‬1‫*בו מו׳‬ 43:7b

luminare quod minuitur in consummatione

43:7b

43:7b‫ס‬.Be

‫* בתקופתו׃‬5‫ עתה‬4‫וחפץ‬

ϕωστὴρ μειούμενος ἐπὶ συντελείᾳ3.

6

43:8a

mensis secundum nomen eius est

43:8a

[..]*

43:8a‫ס‬.Be

‫חדש בחדשו הוא* מתחדש‬

μὴν κατὰ τὸ ὄνομα αὐτῆς ἐστιν

‫*כשמו והוא‬ 43:8b

43:8b

43:8b‫ס‬.Be

‫מה נורא בהשתנותו*׃‬

αὐξανόμενος θαυμαστῶς ἐν ἀλλοιώσει,

crescens admirabiliter10 in consummatione

11

43:9a

43:8c

43:9b

in firmamento caeli resplendens14

43:10a

species caeli gloriosa17 stellarum 43:10b

mundum inluminans20 in excelsis Dominus21 43:11a

in verbis Sancti stabunt ad iudicium25 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

43:8c‫ס‬.Be

‫כלי צבא נבלי מרום‬

σκεῦος παρεμβολῶν ἐν ὕψει,

vas castrorum in excelsis

43:8d

‫*בתשובתו‬

43:8d

‫ס‬.Be

‫׃‬15 ‫מרצף* רקיע מזֿהירֿתו‬

ἐν στερεώματι οὐρανοῦ ἐκλάμπων.

‫*מערץ‬ 43:9a

43:9a‫ס‬.Be

‫תואר שמים והדר כוכב‬

Κάλλος οὐρανοῦ δόξα ἄστρων, 43:9b

κόσμος ϕωτίζων ἐν ὑψίστοις κυρίου· 43:10a

ἐν λόγοις ἁγίου στήσονται κατὰ κρίμα

43:9b‫ס‬.Be

‫ אל׃‬22[..]‫ואורו* מזהיר במרו‬ ‫ אל‬23 ‫*ועדי משריק כ׳‬ 43:10a‫ס‬.Be

‫בדבר אל יעמד חק‬

‫מו׳‬: Smend: >. [….]: Yadin: ‫[ד‬.]‫מו‬, Yadin: recon. ‫ ;מו]  ע[ד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מו]ע[ד‬Beentjes: […]‫ ;מ‬Reymnond: ‫[ ד‬.]‫מו‬. συντελείᾳ: Rahlfs συντελείας. Text emendation by Ziegler on the basis on Sir 22:8. ‫וחפץ‬: Smend: ‫ ;נר חפץ‬Ben-Ḥayyim: ‫וחפץ‬. ‫עתה‬: Cowley/Neubauer: ‫[ה‬.]‫ ;ע‬Lévi: ‫ ;עשיו‬Peters: [‫ ;ע]שיו‬Smend: ‫עופה‬, + marg. ‫ ;תע‬Segal: ‫ ;ע]ש[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫עתה‬, + marg. ‫תע‬. [..]: Smend: ‫ ;תע‬Ben-Ḥayyim: ‫תע‬. [..............]: Yadin: recon. [‫]  וחפץ עתה בתקופתו‬. ‫[ש‬..]: Yadin: ‫חדש‬, Yadin: recon. ‫ ;חדש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ח[דש‬Reymond: ‫ח   דש‬. [....]‫מ‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)מת]  חדש‬, Reymond: […]‫ ;מת‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;מת‬Beentjes: [...]‫מ‬. admirabiliter: NVulg. mirabiliter. ‫בתשובתו‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בתשובתו‬. [...............]: Yadin: recon. [‫]  מה נורא בהשתנותו‬. ? ¿óáÐÎþÂ: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿óáÐÎþÂ.

571 MS Mas

Syr.

43:7a‫ס‬.Be

43:7a

‫ וממנו חג‬2[....] ‫לו‬ 43:7b‫ס‬.Be

? ? À{s füÚÅ ÁÍé èã .Áx¾ïx

7a

> .ÀĀÙüоćà üäÅx ÁüÙÍæ

7b

.€z{ĀÙs Íäý ßÙs f¿ÐüÙ

8a

.13¿óáÐÎþ ĀÙ¾ćãüãüã f¿ÂĀã{

8b

¿ćã{x ÀĀÙüþãx ¿æ¾ćã

8c

.¿Úäýx ¿ðÚùü Íçãx

8d

43:7b 7

[..............]

43:8a‫ס‬.Be

43:8a

[....]‫ כשמו הוא מ‬8‫[ש‬..]

9

43:8b‫ס‬.Be

43:8b

// 12[...............]

43:8c‫ס‬.Be

43:8c

‫כלי צבא נבלי מרום‬ 43:8d

43

‫ס‬.Be

43:8d

[..............]‫מ‬

16

43:9a‫ס‬.Be

43:9

‫ שמים והוד כוכב‬18‫תור‬

? ÀĀÐÎÃý{ ¿Úäýx j¿ÃÝÎÝx

19

ÀĀò‹

9a

43:9b‫ס‬.Be 24

[...]‫עד ומשריק במר‬

43:10a‫ס‬.Be

‫בדבר אדני יעמד חק‬

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

9b

43:10a

? .…{ÍçÙx ßÙs f…ÎãÎúæ ¿þÙËù ÛáäÂ

resplendens: NVulg. resplendens gloriose. ‫מזֿהירֿתו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מזהירתו‬. [..............]‫מ‬: Yadin: [...] ‫[צף‬.]‫מ‬, Yadin: recon. [‫ ;מ]  ר[צף ]  רקיע מזהירתו‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;מ]ר[צף‬Reymond: [...] ‫מרצף‬. gloriosa: NVulg. gloria. Yadin: recon. (‫)תואר‬. ÀĀò‹: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos, CB ÀĀ‹. inluminans: NVulg. illuminans. Dominus: NVulg. Domini. [..]‫במרו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;במרומי‬Peters, Segal, Beentjes: ‫במרומי‬. ‫כ׳‬: Segal, Beentjes: ‫ב׳‬. [...]‫במר‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)במרו]  מי אל‬, Ben-Ḥayyim: […]‫ ;במרו‬Reymond: […]‫במר   מ‬. ad iudicium: NVulg. iuxta praeceptum.

10a

572

SIR 43:10b – 43:14a

Vulg.

LXX 43:11b

et non exardescent1 in vigiliis suis

MS B 43:10b

43:10b

‫ס‬.Be

‫ולא ישח* באשמרותם׃‬

καὶ οὐ μὴ ἐκλυθῶσιν ἐν ϕυλακαῖς αὐτῶν.

‫*ישון‬ 43:12a

vide arcum et benedic4 qui fecit illum

43:11a

43:11a‫ס‬.Be

ἴδε τόξον καὶ εὐλόγησον τὸν ποιήσαντα αὐτὸ

*

‫ראה קשת וברך עושיה‬ ‫*עושה‬

43:12b

valde speciosus est in splendore suo

43:11b

σϕόδρα ὡραῖον ἐν τῷ αὐγάσματι αὐτοῦ·

43:11b‫ס‬.Be

‫׃‬6‫[וד‬...] *5‫כי מאד נאדרה‬ ‫*נהדרה‬

43:13a

gyravit caelum in circuitu gloriae suae 43:13b

manus Excelsi aperuerunt11 illum

43:12a

43:12a‫ס‬.Be

ἐγύρωσεν οὐρανὸν ἐν κυκλώσει δόξης, 43:12b

*

‫חוק הקיפה בכבודה‬

‫*הוד הקיפה בכבודו‬ 43:12b‫ס‬.Be

[....] ‫ויד אל* נטתה‬

χεῖρες ὑψίστου ἐτάνυσαν αὐτό.

12

13

43:14a

imperio suo adceleravit17 nivem

43:13a

43:13a‫ס‬.Be

Προστάγματι αὐτοῦ κατέσπευσεν χιόνα

*

18

43:14b

et adcelerat20 coruscationes emittere21 iudicii sui

43:13b

43:13b‫ס‬.Be

καὶ ταχύνει ἀστραπὰς κρίματος αὐτοῦ·

propterea aperti sunt thesauri

43:14a

διὰ τοῦτο ἠνεῴχθησαν θησαυροί,

‫גבורתו תתוה ברק‬

‫*גערתו תתוה בקר‬

23

[.....] **.* 22‫ותנצח זיקות‬ 25

43:15a

‫*לא‬

‫ יקום במ׳‬24‫*ותזנח‬ ‫ זיקים‬26‫[ח‬....]**

43:14a‫ס‬.Be 27

[.]‫למען * ברא אוצ‬

‫*למענו‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

exardescent: NVulg. deficient. ‫ולא‬: Yadin: ‫ולא‬, Yadin: recon. ‫ ;ולא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ולא‬Reymond: ‫ו ל  א‬. ‫באשמרתם‬: Yadin: ‫ ;באשמרתם‬Reymond: ‫באש   מרתם‬. benedic: NVulg. benedic eum. ‫נאדרה‬: Smend: ‫נאדרה‬. ‫[וד‬...]: Cowley/Neubauer, Peters, Segal: ‫ ;]בכב[וד‬Lévi: ‫ ;]בה[וד‬Smend: ‫ ;]בכ[בוד‬Ben-Ḥayyim: ‫]בכ[בוד‬. ‫[ד‬.]‫מ‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)מאד‬, Reymond: ‫ ;מאד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]א[ד‬Beentjes: ‫[ד‬.]‫מ‬. [....]‫נהדר‬: Yadin: […..]‫נהדר‬, Yadin: recon. [‫ ;נהדר]  ה בכבוד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]‫ ;נהדר‬Reymond: ‫נהדר ה   ודה‬. ‫חוג‬: Yadin: recon. ‫ ;חוג‬Beentjes: […]‫ ;חו‬Reymond: ‫חו   ג‬. [....]: Yadin: recon. [‫ ;]  הקיפה‬Beentjes: [..…]‫חו‬. aperuerunt: NVulg. tetenderunt. [....]: Cowley/Neubauer: [..]‫ ;בג‬Peters: [‫ ;בג]בה‬Smend: [‫ ;בג]בורה‬Segal: [‫ ;]בגאון‬Ben-Ḥayyim: [..]‫בג‬. ‫לא‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫לא׳‬. ‫[יד‬.]: Yadin: recon. ‫ ;]  ו[יד‬Ben-Ḥayyim: ‫]ו[יד‬.

573 MS Mas 43:10b

‫ס‬.Be

3

Syr.

43

43:10b

‫ ישח באשמרתם‬2‫ולא‬

.…ÎóáÐĀþæ ¿ćà f…{ÍÓzüÂ{

10b

43:11a‫ס‬.Be

‫ראה קשת וברך עשיה‬

11a

43:11b‫ס‬.Be 8

[....]‫ נהדר‬7‫[ד‬.]‫כי מ‬

11b

43:12a‫ס‬.Be

‫ בכבודה‬10[....] 9‫חוג‬

12a

43:12b‫ס‬.Be

[...]‫ בגב‬15‫ אל נטתה‬14‫[יד‬.]

16

12b

43:13a‫ס‬.Be

‫ ברד‬19[....] ‫גערתו‬

13a

‫ותנצח זיקות משפט‬

13b

43:13b‫ס‬.Be

43:14a‫ס‬.Be

‫ אוצר‬28‫למענו פרע‬ 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

‫נטתה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נטתה‬Yadin recon., Beentjes, Reymond: ‫נטתה‬. [...]‫בגב‬: Yadin: recon. [‫ ;בגב]   ורה‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;בגב]ורה‬Reymond: […]‫בגבו‬. adceleravit: NVulg. acceleravit. ‫בקר‬: Ben-Ḥayyim: ‫בּקר‬ ֹ . [….]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  תתו[ה‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ה‬Reymond: ‫[ה‬..]‫ת‬. adcelerat: NVulg. properat. emittere: NVulg. >. ‫זיקות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זיקות‬. [...]: Lévi: [‫ ;]במשפט‬Peters, Segal: [‫ ;]משפטו‬Smend: [‫במ]שפט‬. ‫ותזנח‬: Beentjes: ‫ותזנה‬. ‫במ׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;במ׳‬Segal: ‫במ‬. ‫[ח‬....]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]ותנ[צח‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫[נצח‬..]. [.]‫אוצ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: [‫ ;אוצ]ר‬Peters: ‫ ;אוצר‬Ben-Ḥayyim: [‫אוצ]ר‬. ‫פרע‬: Ben-Ḥayyim: ‫פרע‬.

14a

574

SIR 43:14b – 43:17c

Vulg.

LXX

MS B

43:15b

et evolaverunt nebulae sicut aves

43:14b

καὶ ἐξέπτησαν νεϕέλαι ὡς πετεινά·

43:16a

in magnitude sua posuit3 nubes

43:15a

43:15b

43:16a

[........] ‫ויעף‬

43:15a‫ס‬.Be 4

[..............]

43:15b‫ס‬.Be

καὶ διεθρύβησαν λίθοι χαλάζης·

43:17a

in conspectu eius commovebuntur montes

1

ἐν μεγαλείῳ αὐτοῦ ἴσχυσεν νεϕέλας,

43:16b

et confracti sunt lapides grandinis

43:14b‫ס‬.Be

5

[................]

‫ס‬

43:16a ; 43:15cBe

καὶ ἐν ὀπτασίᾳ αὐτοῦ σαλευθήσονται7 ὄρη·

‫ובכוחו יזעים הרים׃‬ 43:17b

et in voluntate eius adspirabit notus8

43:16b

43:16b‫ ;ס‬43:15dBe

ἐν θελήματι αὐτοῦ πνεύσεται νότος 10

43:18a

vox tonitrui eius exprobravit12 terram

43:17a

ϕωνὴ βροντῆς αὐτοῦ ὠδίνησεν14 γῆν,

13

‫ תימן‬9‫אימתו תחרף‬

43:17a‫ ;ס‬43:16aBe *

‫ ארצו‬16 ‫…[ל‬..‫מ‬..] 15 ‫קול‬

‫ ארצו‬17 ‫*קול רעמו יחיל‬ 43:18b

tempestas aquilonis et congregatio spiritus

43:17b

καὶ καταιγὶς βορέου καὶ συστροϕὴ πνεύματος.

43:17b‫ ;ס‬43:16bBe

// ‫ סופה וסערה*׃‬20‫[ן‬....]‫הזלעפו‬

‫ סופה וסערה׃‬21‫*על עול‬ 43:19a

sicut avis deponens ad sedendum aspargit nivem22

43:17c/18a

ὡς πετεινὰ καθιπτάμενα πάσσει χιόνα,

43:17c‫ ;ס‬43:17aBe

‫ * יניף שלגו‬23‫[רשף‬.] ‫*כר׳‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

[........]: Cowley/Neubauer [...]‫ ;ש‬Lévi [‫ ;ע]נן כרשף‬Peters [‫ ;עב ]כרשף‬Smend: ‫ ;ע]בי[ם ]כצפורי[ם‬Segal: [‫]עבים כרשף‬. ‫כעיט‬: Yadin recon., Reymond: ‫כעיט‬. posuit: NVulg. firmavit. [.........]: Smend: ‫ ;]גבורתו תחזק ענ[ן ]המ[לתו‬Segal: [‫ ;]גגדלתו חזק ענן‬Ben-Ḥayyim: [..]‫[ל‬..] ‫[ן‬.. …]. [..........]: Cowley/Neubauer: [...]‫ ;ל‬Smend: ‫ ;ו]יפץ אבני אלגב[יש‬Segal: [‫ ;]ויתפוצצו אבני ברד‬Ben-Ḥayyim: ‫[יש‬.. …]. ‫[ני‬..]: Yadin: ‫אבני‬, Yadin: recon. ‫ ;אבני‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;א]ב[ני‬Reymond: ‫א בני‬. σαλευθήσονται: Rahlfs σαλευθήσεται. Text emendation by Ziegler. 43:17b: NVulg. In voluntate eius aspirabit notus. ‫תחרף‬: Beentjes: incorr. ‫תהרף‬. ‫תימן‬: Beentjes: incorr. ‫תימין‬. [...]‫אמ‬: Yadin: ‫אמרתו‬, Yadin: recon. ‫ ;אמרתו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אמרתו‬Beentjes: [...]‫ ;אמ‬Reymond: ‫אמרתו‬. exprobravit: NVulg. 43:16c tremefacit. Rahlfs’ text order follows the oldest Gk. witnesses and Lat. 16ab, 17ab (= HB). Ziegler has the text order 15b, 17a, 16ab, 17b according to Origenic and Lucianic recension and other witnesses.

575 MS Mas

Syr.

43

43:14b‫ס‬.Be

‫ויעף עבים כעיט‬

14b

‫גבורתו חזק ענן‬

15a

‫ ברד‬6 ‫[ני‬..] ‫ותגדע‬

15b

‫ובכחו יניף הרים‬

16a

‫ תחריף תימן‬11[...]‫אמ‬

16b

2

43:15a‫ס‬.Be

43:15b‫ס‬.Be

43:16a

‫ס‬.Be

43:16b‫ס‬.Be

43:17a‫ ;ס‬43:16aBe

‫ רעמו יחיל ארצו‬19 ‫קול‬18

17a

43:17b‫ ;ס‬43:16dBe

‫עלעול סופה וסערה‬

17b

43:17c‫ ;ס‬43:17aBe

‫כרשף יפרח שלגו‬

14 15 16

17 18

19 20

21 22 23

17c

ὠδίνησεν: Rahlfs ὠνείδισεν. ‫קול‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;קול‬Beentjes: ‫קול‬. ‫[ל‬....‫מ‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;רעמו יחול‬Peters: ‫ ;רעמו יח]י[ל‬Smend: ‫ ;]ר[עמו ]י[חול‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ר[עמו יחול‬Beentjes: ‫[חול‬...]. ‫יחיל‬: Peters: ‫יחול‬. In Γ 17a, 16, 17b the Hebrew text order differs. HMas: bi-cola 17a.16a; 16b.17b; bi-colon 17cd (= Γ Ziegler), but HB: bi-cola 17ab; 17cd (= Γ pre-Origen); the position of bi-colon 16ab is unclear. HBmarg. // HMas: bi-cola 17a.16a and 16b.17b. ‫קול‬: Yadin, Beentjes: ‫ ;קול‬Yadin recon., Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫קול‬. ‫[ן‬....]‫הזלעפו‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;זלעפו]ת צ[פון‬Peters: ‫ ;זלעפות צפ]ו[ן‬Smend: ‫ ;זלעפות צפון‬Segal: ‫ ;זלעפות צפון‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;זלעפות צפון‬Beentjes: ‫[ן‬....]‫זלעפו‬. ‫על עול‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫עלעול‬. 43:19a: NVulg. Et, sicut aves deponentes ad sedendum, aspergit nivem. ‫[רשף‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]בר[שף‬Peters, Smend: ‫]ב[רשף‬.

576

SIR 43:17d – 43:21a

Vulg.

LXX 43:19b

MS B 43:17d/18b

‫ס‬

43:17d ; 43:17bBe

‫וכארבה ישכון דרתו *׃‬

καὶ ὡς ἀκρὶς καταλύουσα ἡ κατάβασις αὐτῆς·

et sicut lucusta1 demergens descensus eius

2

43:20a

pulchritudinem caloris3 eius admirabitur oculus

43:18a/18c

43:18a‫ס‬.Be

‫ יגהה* עינים‬4‫תואר לבנה‬

κάλλος λευκότητος αὐτῆς ἐκθαυμάσει ὀϕθαλμός,

5

43:20b

et super imbrem eius expavescet cor 43:21a

gelum9 sicut salem effundet super terram

43:18b/18d

et dum gelaverit fiet14 tamquam cacumina tribuli 43:22a

frigidus ventus aquilo flabit 43:22b 18

et gelabit cristallus ab aqua

‫*יהגה‬

43:18b‫ס‬.Be

‫׃‬7‫וממטרו יהמה לבב‬

καὶ ἐπὶ τοῦ ὑετοῦ αὐτῆς ἐκστήσεται καρδία. 43:19a

43:19a‫ס‬.Be

καὶ πάχνην ὡς ἅλα ἐπὶ γῆς χέει,

* 11

‫ ישכון‬10‫וגם כפור כמלח‬ 12

43:21b

‫*רד׳‬

43:19b

43:19b‫ס‬.Be

‫ויציץ כספיר ציצים׃‬

καὶ παγεῖσα γίνεται σκολόπων ἄκρα. 43:20a

43:20a‫ס‬.Be

‫צינת רוח צפון ישיב‬

ψυχρὸς ἄνεμος βορέας15 πνεύσει, 43:20b

‫*ישפך‬

43:20b

‫ס‬.Be

‫וכרקב יקפיא מקורו*׃‬

καὶ παγήσεται κρύσταλλος ἐϕ᾿ ὕδατος·

‫*מקוה‬ 43:22c

43:20c

super omnem congregationem aquarum requiescet

ἐπὶ πᾶσαν συναγωγὴν ὕδατος καταλύσει,

43:22d

43:20d

et sicut lorica induet se aquis21 43:23a

devorabit montes et exuret desertum 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

43:20c‫ס‬.Be

‫על כל מעמד מים יקרים‬ 43:20d‫ס‬.Be

‫וכשרין ילבש מקוה׃‬

καὶ ὡς θώρακα ἐνδύσεται τὸ ὕδωρ. 43:21a

καταϕάγεται ὄρη καὶ ἔρημον ἐκκαύσει

lucusta: NVulg. locusta. ‫רד׳‬: Peters: ‫רדתו‬. caloris: NVulg. candoris. ‫לבנה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לבנה‬. ‫יהגה‬: Peters: ‫]י[הגה‬. ‫תור‬: Yadin: recon. (‫)תואר‬. ‫לבב‬: Segal: incorr. ‫לב‬. ‫וממטרו‬: Yadin: ‫וממטרו‬, Yadin recon., Reymond: ‫ ;וממטרו‬Ben-Ḥayyim: ‫וממטרו‬. gelum: NVulg. Gelu. ‫כמלח‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כמלח‬. ‫ישכון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ישכון‬.

43:21a‫ס‬.Be

‫יבול }הרים{ כחרב ישיק‬

577 MS Mas ‫ס‬

Syr.

43

Be

43:17d ; 43:17b

‫וכארבה ישכן רדתו‬

17d

‫ לבנו יהג עינים‬6‫תור‬

18a

43:18a‫ס‬.Be

43:18b‫ס‬.Be

‫ יתמיה לבב‬8 ‫וממטרו‬

18b

43:19a‫ס‬.Be

‫ כמלח ישפך‬13‫[ר‬......]

19a

43:19b‫ס‬.Be

‫ויצמח כסנה צצים‬

19b

‫ ישיב‬16[..........]

20a

‫וכרגב יקפיא מקור‬

20b

43:20a‫ס‬.Be 17

43:20b

‫ס‬.Be

43:20c‫ס‬.Be 20

[...........]19

20c

[..............]

20d

22

21a

43:20d‫ס‬.Be

43:21a‫ס‬.Be

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

[............]

‫ישפך‬: Segal: ‫ישפוך‬. ‫[ר‬......]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]   וגם[ כפור‬, Reymond: ‫ ;]…[ כפור‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ר‬...]. fiet: NVulg. fit. βορέας: Rahlfs βορέης. [.........]: Yadin: ‫[ון‬...], recon. ‫ ;]  צינת רוח צפ[ון‬Ben-Ḥayyim: ‫[ן‬..] […]; Beentjes: ‫[פון‬...]; Reymond: ‫]…[   צפון‬. ‫ישיב‬: Yadin: recon. (‫ ;ישיב )ישוב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ישוב‬Reymond: ‫ישיב‬. cristallus ab aqua: NVulg. crystallus super aquam. 43:20c-23a: Yadin, Ben-Ḥayyim and Beentjes have some fragmentary text, but the Israel Museum did not provide an image. [.............]: Ben-Ḥayyim: [‫ ;]…[ ]מע[מד ]מימ[ יקר]ים‬Beentjes: [..]‫[מד }מים{ יקר‬......]; Reymond: [..]‫[מד }מים{ יקר‬......]. aquis: NVulg. aqua. [.......]: Ben-Ḥayyim: [..]‫[ם ]חרב[ יש‬..] […]; Beentjes: [..]‫[ם }חרב{ יש‬.....].

578

SIR 43:21b – 43:25a

Vulg.

LXX 43:23b

et extinguet1 viridem sicut ignem2

MS B 43:21b

43:21b‫ס‬.Be

‫ונוה* צמחים כלהבה׃‬

καὶ ἀποσβέσει χλόην ὡς πῦρ.

‫*וצור‬ 43:24a

43:22a

ἴασιν4 πάντων κατασπεύδει5 ὁμίχλη,

medicina omnium in festinationem3 nebulae 43:24b

ros9 obvians ab ardore venienti humilem efficiet eum10

43:22b

43:22a‫ס‬.Be

‫ טל‬7 ‫[נן‬.] 6 ‫מרפא כל מערף‬ 43:22b‫ס‬.Be

‫פורע* לדשן שרב**׃‬

δρόσος ἀπαντῶσα ἀπὸ καύσωνος ἱλαρώσει.

‫ פורע **רטב‬11‫*של‬ 43:25a

in sermone eius silebit ventus13

43:23a

Λογισμῷ αὐτοῦ ἐκόπασεν ἄβυσσον

43:23a‫ס‬.Be 16

‫[בה‬.] 15‫ *תשיק‬14 ‫מחשבתו‬ ‫*משובתו‬

43:25b

et plantavit illum Dominus Iesus18

43:23b

43:23b‫ס‬.Be

‫ויט בתהום איים*׃‬

καὶ ἐϕύτευσεν ἐν αὐτῇ νήσους.

‫*אוצר‬ 43:26a

qui navigat21 mare enarrat periculum22 eius

43:24a

43:27a

illic praeclara et mirabilia opera29

‫יורדי הים יספרו קצהו‬

οἱ πλέοντες τὴν θάλασσαν διηγοῦνται κίνδυνον23 αὐτῆς,

43:26b

et audientes auribus +non+ admirabimur25

43:24a‫ס‬.Be

43:24b

43:24b‫ס‬.Be

‫ נשתומם׃‬26‫לשמע אזננו‬

καὶ ἀκοαῖς ὠτίων ἡμῶν θαυμάζομεν· 43:25a

ἐκεῖ30 τὰ παράδοξα καὶ θαυμάσια ἔργα,

43:25a‫ס‬.Be *

‫שם פלאות תמהי מעשהו‬ ‫*מעשיו‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

extinguet: NVulg. exstinguet. ignem: NVulg. ignis. festinationem: NVulg. festinatione. ἴασιν: Rahlfs ἴασις. Text emendation by Ziegler. κατασπεύδει: Rahlfs κατὰ σπουδὴν. Text emendation by Ziegler. ‫מערף‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מערף‬. ‫[נן‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ענן‬. [...................]: Yadin: [.]‫]…[ף ענן ט‬, Yadin: recon. [‫]מרפא כל מער[ף ענן ט]  ל‬. ros: NVulg. et ros. venienti humilem efficiet eum: NVulg. hilarescet. ‫של‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫טל‬. [………..]: Yadin: recon. [(‫]  פורע לדשן שרב )רטב‬. in sermone eius silebit ventus: NVulg. Cogitatione sua placavit abyssum. ‫מחשבתו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;מחשבתו‬Beentjes: ‫מחשבת]…[שיק‬. ‫תשיק‬: Cowley/Neubauer: ‫[שיק‬..]; Lévi: ‫ ;]י[נשיק‬Peters: ‫ ;]תנ[שיק‬Smend: ‫[עשיק‬.]; Segal: ‫ ;משיק‬Ben-Ḥayyim: ‫[שיק‬..]; Beentjes: ‫מחשבת]…[שיק‬.

579 MS Mas

Syr.

43

43:21b‫ס‬.Be

[..............]

21b

[...................]

22a

12

22b

43:22aBe 8

43:22bBe

[.................]

43:23a‫ס‬.Be 17

[.............]

23a

‫ ]א[יים‬19[...........]

23b

43:23b‫ס‬.Be 20

43:24a‫ס‬.Be 24

[...............]

24a

{‫ נשמת}ם‬27[..........]

24b

43:24b‫ס‬.Be 28

43:25a‫ס‬.Be 31

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

[................]

25a

‫[בה‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רבה‬. [..........]: Yadin: [..]‫[ תעמיק ר‬..]‫אמר‬, Yadin: recon. [‫אמר]תו[ תעמיק ר]  בה‬. illum Dominus Iesus: NVulg. in illa insulas. [...........]: Yadin: recon. [‫]  ויט בתהום‬. ‫]א[יים‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)איים‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫איים‬. navigat: NVulg. navigant. enarrat periculum: NVulg. enarrant pericula. κίνδυνον: Rahlfs τὸν κίνδυνον. [............]: Yadin: [..]‫[ קצ‬..]‫[פ‬.]‫]…[ם י‬, Yadin: recon. [‫]  יורדי הי[ם י]  ס[פ]  רו[ קצ]  הו‬. + non+ admirabimur: NVulg. nostris admiramur. ‫אזננו‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫אוזננו‬. […...]: Yadin: ‫לשמע אזנינו‬, Yadin: recon. ‫ ;לשמע אזנינו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ל[שמע אזנינו‬Beentjes: ‫[שמע אזנינו‬.]; Reymond: ‫[ לשמע אזנינו‬.]. {‫נשמת}ם‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: {‫נשתמ}ם‬. et mirabilia opera: NVulg. opera et mirabilia. ἐκεῖ: Rahlfs καὶ ἐκεῖ. [.............]: Yadin: recon. [‫]  שם פלאות תמהי מעשיו‬.

580

SIR 43:25b – 43:29b

Vulg.

LXX 43:27b

varia genera bestiarum1 et omnium pecorum et creatura beluarum2 43:28a

propter ipsum confirmatus est itineris finis5

MS B 43:25b

43:25b‫ס‬.Be

‫מין כל חי וגבורות רבה׃‬

ποικιλία παντὸς ζῴου, κτίσις κητῶν. 43:26a

43:26a‫ס‬.Be

‫*למענו** יצלח מלאך‬

δι᾿ αὐτὸν εὐοδοῖ ἄγγελος αὐτοῦ,

‫*למענהו **למען‬ 43:28b

et in sermone eius conposita6 sunt omnia 43:29a

multa dicemus et deficiemus verbis 43:29b

consummatio autem sermonum ipse est in omnibus8 43:30a

gloriantes9 ad quid valebimus

43:26b

43:26b‫ס‬.Be

‫ובדבריו יפעל רצון׃‬

καὶ ἐν λόγῳ αὐτοῦ σύγκειται τὰ πάντα. 43:27a

43:27a‫ס‬.Be

‫ כאלה לא נוסף‬7‫עוד‬

Πολλὰ ἐροῦμεν καὶ οὐ μὴ ἀϕικώμεθα, 43:27b

43:27b‫ס‬.Be

‫וקץ דבר הוא הכל׃‬

καὶ συντέλεια λόγων Τὸ πᾶν ἐστιν αὐτός. 43:28a

δοξάζοντες ποῦ ἰσχύσομεν;

43:28a‫ס‬.Be

‫* עוד כי לא נחקור‬10‫[לה‬...] ‫*נגלה‬

43:30b

ipse enim Omnipotens11 super omnia opera sua 43:31, 32a+

terribilis Dominus et magnus vehementer 32 + quantumcumque potueritis supervalebit adhuc12 43:32b

et admirabilis magnificentia eius15

43:28b

43:28b‫ס‬.Be

‫והוא גדול מכל מעשיו׃‬

αὐτὸς γὰρ ὁ μέγας παρὰ πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ. 43:29a

43:29a‫ס‬.Be

‫ מאד‬13 ‫[אד‬......]‫נו‬

ϕοβερὸς κύριος καὶ σϕόδρα μέγας, 43:29b

καὶ θαυμαστὴ ἡ δυναστεία αὐτοῦ.

43:29b‫ס‬.Be

‫ונפלאות דבריו*׃‬ ‫*גבורתו‬

1 2 3

4 5 6 7 8

genera bestiarum: NVulg. bestiarum genera. beluarum: NVulg. belluarum. ‫[רת‬...........]: Yadin: ‫ו]…[גבורת‬, Yadin: recon. ‫ ;ו]  מין כל חי ו[גבורת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ גבורת‬Beentjes: ‫ ;]…[גבורת‬Reymond: [.]‫[ ומין כ‬.] ‫חי ו גב ו}ר{ת‬. ‫רהב‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רהב‬. confirmatus est itineris finis: NVulg. iter prosperat angelus eius. conposita: NVulg. composita. ‫עוד‬: Beentjes: ‫עוד‬. in omnibus: NVulg. omnia.

581 MS Mas

Syr.

43

43:25b‫ס‬.Be 4

‫ רהב‬3‫[רת‬...........]

25b

26a

26b

27a

27b

28a

28b 43:29aEW 14

[…]

29a

[…]

29b

43:29bEW 16

9 10 11 12 13

14 15 16

gloriantes: NVulg. Glorificantes. ‫[לה‬...]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;נ]גד[לה‬Smend: ‫ ;נ]גד[לה‬Segal: ‫ ;]נגד[לה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[לה‬...]. Omnipotens: NVulg. Magnus. quantumcumque potueritis supervalebit adhuc: NVulg. >. ‫[אד‬......]‫נו‬: Cowley/Neubauer: ‫[ ]מ[אד‬..] [‫ ;נ]ורא‬Lévi: ‫ ;נ]ורא[ ייי ]מ[אד‬Peters, Segal: ‫ ;נו]רא ייי מ[אד‬Smend: ‫ ;נו]רא ייי מ[אד‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]מ[אד‬...] [..]‫ ;נו‬Beentjes: ‫[אד‬......]‫נו‬. […]: Yadin: recon. [‫]  נורא אדני מאד מאד‬. admirabilis magnificentia eius: NVulg. 43:31b mirabilis potentia ipsius. […]: Yadin: (‫]…[תו )יו‬, Yadin: recon. ‫]  ונפלאת גבור[תו‬.

582

SIR 43:30a – 43:33b

Vulg.

LXX 43:33aα

benedicentes1 Dominum exaltate illum2

43:30a

43:30b

‫ קול‬5‫[רימו‬.....] 4 ‫[ל‬...]3 43:30b‫ס‬.Be

καθ᾿ ὅσον ἂν δύνησθε, ὑπερέξει γὰρ καὶ ἔτι·

43:34a

exaltantes eum replemini virtute

43:30a

δοξάζοντες κύριον ὑψώσατε

43:33aβb

quantum potestis maior est enim omni laude7

MS B ‫ס‬.Be

43:30c

8

‫בכל תוכלו כי יש עוד‬

43:30c‫ס‬.Be

‫** כח‬10‫מרומים* תחליפו‬

καὶ ὑψοῦντες αὐτὸν πληθύνατε ἐν ἰσχύι,

‫ כח‬12‫**החליפו‬ 43:34b

ne laboretis non enim habebitis13

43:30d

11

[...]‫[ומ‬..]*

43:30d‫ס‬.Be

‫וﭏ תלאו כי לא ת׳‬

μὴ κοπιᾶτε, οὐ γὰρ μὴ ἀϕίκησθε.

*14

[.]‫ תחק‬15[.]‫*וﭏ תלאו כי ל‬

16

43:35a

quis vidit eum et enarrabit 43:35b

et quis magnificabit eum sicut est + ab initio17+ 43:36a

multa abscondita sunt maiora horum18 43:36b

pauca enim vidimus operum eius 43:37a

omnia autem Dominus fecit 43:37b

et pie agentibus dedit sapientiam25 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

43:31a

τίς ἑόρακεν αὐτὸν καὶ ἐκδιηγήσεται; 43:31b

καὶ τίς μεγαλυνεῖ αὐτὸν καθώς ἐστιν; 43:32a

43:32a‫ס‬.Be

[.]‫[ל‬......]‫רוב‬

πολλὰ ἀπόκρυϕά ἐστιν μείζονα τούτων, 43:32b

19

43:32b‫ס‬.Be

‫ ממעשיו׃‬22 ‫ ראיתי‬21‫מעט‬

ὀλίγα γὰρ ἑοράκαμεν20 τῶν ἔργων αὐτοῦ· 43:33a

43:33a‫ס‬.Be

πάντα γὰρ ἐποίησεν ὁ κύριος 43:33b

καὶ τοῖς εὐσεβέσιν ἔδωκεν σοϕίαν26.

24

[.........] 23 ‫את הכל‬

43:33b‫ס‬.Be

// 27[.........‫ל‬..]

benedicentes: NVulg. 43:32aα Glorificantes. illum: NVulg. >. This line was written without colometric separation and corresponds with Γ 43:30abcd. ‫[ל‬...]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: [‫ ;מ]גד[ל]י‬Smend: [‫ ;מג]ד[ל]י‬Segal: [‫ ;]מגדלי‬Ben-Ḥayyim: […] [..]‫[ל‬..]‫מ‬. ‫[רימו‬.....]: Cowley/Neubauer, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ הרימו‬Lévi: ‫ ;]ייי[ הרימו‬Peters: ‫ ;]יהוה[ הרימו‬Smend: ‫ ;]ייי[ הרימו‬Segal: ‫]ייי ה[רימו‬. [...]: Yadin: recon. [‫]  מגדלי אדני חרימו כול‬. 43:33aβb: NVulg. 43:32aβbc quantumcumque potueritis: supervalebit enim adhuc, et admirabilis magnificentia eius. ‫עוד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עוד‬. [….]: Yadin: ‫]…[ש אל‬, Yadin: recon. ‫ ;]  בכל תוכלו כי י[ש אל‬Reymond: ‫]…[ש אל‬. ‫תחליפו‬: Lévi, Peters, Segal: ‫החליפו‬. [...]‫[ומ‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;מרוממיו‬Smend: ‫ ;מרוממיו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מרוממיו‬. ‫החליפו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;החליפו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;החליפו‬Beentjes: ‫החליפו‬. habebitis: NVulg. pervenietis usquam. ‫ת׳‬: Cowley/Neubauer, Segal: [‫ ;ת]חקרו‬Lévi: + [‫]חקרו‬. [.]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;לא‬Ben-Ḥayyim: ‫לא‬.

583 MS Mas 43:30a

Syr.

43

EW

6

[...]

30a

// 9[….]

30b

43:30bEW

30c

30d

31a

31b

32a

32b

33a 33b

16 17 18 19

20 21 22 23 24 25 26 27

[.]‫תחק‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: [‫ ;תחק]רו‬Peters: [‫ ;ת]חקרו‬Smend: [‫ ;תחקר]ו‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;תחקר‬Beentjes: […]‫תח‬. ab initio: NVulg. >. horum: NVulg. his. [.]‫[ל‬......]‫רוב‬: Cowley/Neubauer: ‫[ן ]מ[אלה‬...]‫ ;רוב נ‬Lévi: ‫ ;רוב נ]סתרות מ[אלה‬Peters: ‫ ;רוב נ]סתרות חז[ק ]מ[אלה‬Smend: ‫רוב נ]פ[ל]א וחז[ק ]מ[אלה‬ + marg. [.]‫[ל‬..]; Segal: ‫ מ[אלה‬... ‫ ;רוב נ]סתרות‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;רוב נ]פ[ל]א וחז[ק ]מ[אלה‬Beentjes: ‫[לה‬...]‫רוב‬. ἑοράκαμεν: Rahlfs ἑωράκαμεν. ‫מעט‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;מעט‬Segal: [‫ ;מע]ט‬Beentjes: [.]‫מע‬. ‫ראיתי‬: Beentjes: rev. ‫)ראתי( ראיתי‬. ‫הכל‬: Ben-Ḥayyim: [...] ‫ ;הכל‬Beentjes: [...]‫הכל‬. [..........]: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]עשה ייי‬Beentjes: [.......]‫הכל‬. sapientiam: Q + explicit liber ecclesiasticum. σοϕίαν: 753 + τέλος ἰησοῦ υἱοῦ σιραχ; 548 + σοϕία ἰησοῦ υἱοῦ σειραχ λείπει πατέρων ὕμνος. [….‫ל‬.]: Cowley/Neubauer: […..]‫ ;ול‬Lévi: [‫ ;ול]חסידים נתן חכמה‬Peters, Segal: [‫ ;]ו[ל]חסידים נתן חכמה‬Smend: ‫;ולא]נשי חסד נ[תן חכמה‬ Ben-Ḥayyim: [… ..]‫[ל‬..]; Beentjes: [...].

584

SIR 44:HD – 44:4a

Vulg.

LXX

MS B

44:1a

HD 1

LAUS PATRUM 44:1b

44:1a‫ ;ס‬HDBe

‫עולם‬+ ‫ שבח אבות‬//

Πατέρων ὕμνος

+2

44:1a

44:1c(b)‫ ;ס‬44:1aBe

‫אהללה נא אנשי חסד‬

Αἰνέσωμεν δὴ ἄνδρας ἐνδόξους

Laudemus viros gloriosos 44:1c

et parentes nostros in generatione sua4

44:1b

‫ס‬

44:1d(c) ; 44:1bBe

‫*אבותינו בדורותם׃‬

καὶ τοὺς πατέρας ἡμῶν τῇ γενέσει·

5

44:2α

multam gloriam fecit Dominus

44:2a

‫*את‬Be

44:2a‫ס‬.Be

‫ חלק *עליון‬7‫רב כבוד‬

πολλὴν δόξαν ἔκτισεν ὁ κύριος,

‫*להם‬ 44:2β

magnificentia sua9 a saeculo 44:3a

dominantes in potestatibus suis

44:3bα

44:2b

44:2b‫ס‬.Be

‫וגדלו מימות עולם׃‬

τὴν μεγαλωσύνην αὐτοῦ ἀπ᾿ αἰῶνος. 44:3a

44:3a‫ס‬.Be

‫דורי* ארץ במלכותם‬

κυριεύοντες ἐν ταῖς βασιλείαις αὐτῶν 44:3b

12

44:3b‫ס‬.Be

‫ואנשי שם בגבורתם*׃‬

καὶ ἄνδρες ὀνομαστοὶ ἐν δυνάμει·

homines magni virtute

44:3bβ

44:3c

14

‫*ִבגבורם‬

44:3c‫ס‬.Be

βουλεύοντες ἐν συνέσει αὐτῶν,

et prudentia sua praediti

‫*רודי‬

16

‫היועצים* בתבונתם‬ 17

44:3c

nuntiantes in dignitate prophetarum19 44:4a

et imperantes in praesenti populo21

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

44:3d

44:3d‫ס‬.Be

‫וחוזי כל בנבואתם׃‬

ἀπηγγελκότες ἐν προϕητείαις· 44:4a

ἡγούμενοι λαοῦ ἐν διαβουλίοις

HD: Rahlfs +. ‫ם‬: line-filler. [...........]: Yadin: [..]‫]…[ אנ‬, Yadin: recon. [‫ ;]  אהללה נא[ אנ]  שי‬Reymond: [..]‫]…[א אנ‬. in generatione sua: = HB ‫בדורותם‬, Syr. …{ÍÙăËÂ. ‫את‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim (in main text), Beentjes: ‫את‬. [............]‫אב‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)אב]  ותינו בדורותם‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]‫אב‬. ‫כבוד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כבוד‬. ‫חלק‬: Yadin recon., Reymond: ‫חלק‬. magnificentia sua: NVulg. magnificentiam suam. ‫וגדלה‬: Yadin: ‫וגדלה‬. [.......]‫מי‬: Yadin: recon. [‫מי]  מות עולם‬. ‫רודי‬: Peters: ‫]ר[ו]ד[י‬. + Yadin recon. 44:3a: (‫)  רודי ]  דורי[ ארץ במלכותם‬.

‫*יו׳‬

44:4a

‫ס‬.Be

‫שרי גוים במזמתם‬

585 MS Mas

Syr.

44 HD

‫ס‬

44:1c(1b) ; 44:1a

Be

44:1a

‫ חסד‬3[...........] ‫ס‬

Be

44:1d(1c) ; 44:1b 6

> ¿æs ‰s{ .ÀÎÃÚÓx f¿þæ¾ćà ÒÃýs

1a

? j…{ÍÙăË [235v. b] {{zx èÙ;ćà

1b

.…{Íà vÎáóæ ÁüúÙs ÛÆé

2a

> .¿ćäáïx Áăx âï f…{zÎ ÍàÎÝ{

2b

44:1b

[............]‫ את אב‬//

44:2a‫ס‬.Be

44:2a

‫ עליון‬8‫רב כבוד חלק‬ 44:2b‫ס‬.Be

44:2b 11

[.......]‫ מי‬10‫וגדלה‬

44:3a 13

3a

15

3b

‫ בתבונתם‬18‫ויעצים‬

3c

44:3b

44:3c(a)‫ ;ס‬44:3aBe

44:3d(b)‫ ;ס‬44:3bBe

44:3

[....]‫וחזי כל בנב‬

20

44:4a

‫ס‬.Be

15 16

17 18 19 20 21 22

23

3d

? e…{zÎæĀàÎÞê ¿ÞáA ã{

4a

44:4a 23

14

? jÀ{s …{zÎÚÃç ÎÙÎÐ{

‫…[ם‬.]‫שרי גוי ב‬22

‫ִבגבורם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בגבורם‬. + Yadin 44:3b: (‫)  ואנשי שם בגבורתם‬. ‫בתבונתם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes (“Some illegible characters follow.”): ‫ ;בתבונתם‬Reymond (offset of 44:20; 43:20cd) +‫בע ̇ולם‬+. ‫יו׳‬: Segal: assumes ‫יועצים‬. ‫ויעצים‬: Yadin: incorr. ‫ויועצים‬. dignitate prophetarum: NVulg. prophetiis. [....]‫בנב‬: Yadin: recon. [‫ ;בנב]  ואתם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;בנב]ואתם‬Reymond: […]‫בנבו‬. 44:4a: NVulg. regentes populum in consiliis. The second colon does not easily correspond with Γ, as it relates more to 4c than to 4b; but ‫ בספרתם‬fits better with 4b γραμματείας than with 4c παιδείᾳ αὐτῶν; 4a and 4c seem to be interwoven. ‫…[ם‬.]‫ב‬: Yadin: ‫במזמתם‬, Yadin: recon. ‫ ;במזמתם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ב[מזמתם‬Beentjes: [..]‫[מזמ‬.]; Reymond: ‫ב  מזמת ם‬.

586

SIR 44:4b – 44:8a

Vulg.

LXX 44:4bα

et virtute prudentiae populi1

44:4b

44:4b‫ס‬.Be

‫ במחקרותם׃‬2‫ורוזנים‬

καὶ συνέσει γραμματείας λαοῦ,

44:4bβ, 5aα

sanctissima verba 5 in pueritia sua5

MS B

44:4c

44:4c‫ס‬.Be

‫ שיח בספרתם‬6‫[מי‬.]‫ח‬

σοϕοὶ λόγοι ἐν παιδείᾳ αὐτῶν·

*7

‫*במס׳‬ 44:4d‫ס‬.Be

‫׃‬9‫ במשמרותם‬8‫]…[שלים‬ 44:5aβ

requirentes modos musicos

44:5a

44:5a‫ס‬.Be

ἐκζητοῦντες μέλη μουσικῶν

*

‫ על חוק‬11‫חוקרי מזמור‬ 12

44:5b

et narrantes carmina in scriptura14

44:5b

homines divites in16 virtute pulchritudinis studium habentes

44:6a

44:6b

44:7b

et in23 diebus suis habentur in laudibus 44:8α

qui25 de illis nati sunt26 reliquerunt nomen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

44:6a‫ס‬.Be

‫ כח‬18‫אנשי חיל וסומכי‬ 44:6b‫ס‬.Be

‫ושוקטים על מכונתם׃‬

εἰρηνεύοντες ἐν κατοικίαις αὐτῶν·

44:7a

omnes isti in generationibus gentis suae gloriam adepti sunt

‫נושאי משל בכתב׃‬

ἄνδρες πλούσιοι κεχορηγημένοι ἐν17 ἰσχύι,

44:6b

pacificantes in domibus suis

44:5b‫ס‬.Be

καὶ διηγούμενοι ἔπη ἐν γραϕῇ·

44:6a

44:7a

‫*קו‬

44:7a‫ס‬.Be

πάντες οὗτοι ἐν γενεαῖς ἐδοξάσθησαν,

*

‫כל אלה בדורם‬ ‫*נכבדו‬

44:7b

44:7b‫ס‬.Be

‫ומימיהם* תפארתם׃‬

καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν καύχημα. 44:8a

εἰσὶν αὐτῶν οἳ κατέλιπον ὄνομα

‫*ובימיהם‬ 44:8a‫ס‬.Be

‫ שם‬27‫יש מהם הניחו‬

virtute prudentiae populi: NVulg. peritia scripturae populos. ‫ורוזנים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ורוזנים‬. ‫[ים‬..]‫ור‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ורזנים‬Yadin recon., Reymond: ‫ורזנים‬. [..]‫במחקק‬: Yadin: recon. [‫ ;במחקק]  תם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;במחקק]תם‬Reymond: [..]‫במחקק‬. sanctissima verba 5 in pueritia sua: NVulg. verba sapientiae in disciplina eorum. ‫[מי‬.]‫ח‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכמי‬. ‫בספרתם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בספרתם‬. ‫]…[שלים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומושלים‬. ‫במשמרותם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;במשמרותם‬Ben-Ḥayyim: ‫חותם‬/‫ ;במשמר‬Beentjes: ‫במשמרותם‬. [......]‫ב‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)במ]  שמחותם‬, Ben-Ḥayyim: […]‫ ;במ‬Reymond: […]‫ב מ‬. ‫מזמור‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מזמור‬. ‫קו‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;חקו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חקו‬. ‫חקרי‬: Yadin recon., Reymond: ‫ ;חקרי‬the ‫ ק‬is highly problematic, and there are perhaps one or two additional letters. in scriptura: NVulg. scripturarum.

587 MS Mas

Syr.

44:4b‫ס‬.Be

44:4b

4

44:4c

44

? …{zĀäÞÑ ÎóáÙ A f¿ćäÚÞÐ

[..]‫ במחקק‬3‫[ים‬..]‫ור‬

‫חכמי שיח בספרתם‬ 44:4d‫ס‬.Be

4c

44:4c

? ? e…{zĀÑÃýĀ ÎùËÂ> ¿çÔÚáý{

[......]‫ומשלים ב‬

10

44:5a

‫ס‬.Be

44:5b‫ס‬.Be

[.....]‫ונשאי מש‬

44:6a‫ס‬.Be

44:6b‫ס‬.Be

[...........]‫ושק‬

44:7a‫ס‬.Be

‫כל א}ל{ה בדרם נכבדו‬

44:7b‫ס‬.Be

23 24 25 26 27 28

f…{Íçù{ âï fèÚáý{ A

6b

fèÚàz

…{ÍáÝ

7a

? ? e…{zĀÑÃý f…{zĀãÎÚÂ{

7b

¿ćäý ÎúÃýx f…{Íçã ĀÙs

8a

22

21

44:8a 28

22

6a

.ÁüúÙs …{Íà À{z A …{ÍÙăËÂ

[.............]

44:8a‫ס‬.Be

21

? .¿ćáÚÐ ÛÞÚäêÂ{ f¿óù{x ¿þæsx

44:7b 24

20

5b

44:7a 20

19

? €Ąãs{ ¿ÂĀÞ ¿ćàĀã

44:6b 19

18

5a

44:5c, 6a

‫אנשי חיל וסמכי כח‬

17

? .ÁĄçÝ{ fÁăĀÚù €ËÙs âï

44:5b 15

15

4d+

44:5a

‫ מזמור על קו‬13 ‫חקרי‬

16

4b

‫ס‬.Be

‫יש מהם הניחו שם‬

[.....]‫מש‬: Yadin: recon. [‫ ;מש]  ל בכתב‬Ben-Ḥayyim: […] [‫מש]ל‬. in: NVulg. innixi. ἐν: Rahlfs >. ‫וסומכי‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וסומכי‬. [...........]‫ושק‬: Yadin: recon. [‫ ;ושק]  טים על מכונתם‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;ושק]טים‬Reymond: […]‫ושקט‬. ‫א}ל{ה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אלה‬. …{ÍáÝ: 7h3 …{ÍàÎÝ. èÚàz: 13c1 >. in: NVulg. a. [..........]: Yadin: recon. [‫]  ובימיהם תפארתם‬. qui: NVulg. >. sunt: NVulg. sunt, qui. ‫הניחו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הניחו‬. ‫שם‬: Yadin recon., Reymond: ‫שם‬.

588

SIR 44:8b – 44:12b

Vulg.

LXX 44:8β

MS B 44:8b

44:8b‫ס‬.Be

‫׃‬2‫*להשתענות** בנחלתם‬

τοῦ ἐκδιηγήσασθαι ἐπαίνους·

narrandi laudes eorum1

3

44:9a

et sunt quorum non est memoria

44:9a

perierunt quasi7 non fuerint

et filii ipsorum cum illis12

44:9c

44:9d

sed illi viri misericordiae sunt

44:10a

quorum pietates non defuerunt16 44:11α

et19 cum semine ipsorum perseverat20 44:11β, 12aα

bona 12 hereditas nepotum illorum22 44:12aβ

et in testamentis stetit semen eorum 44:13aα

et filii ipsorum propter illos

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

44:9c‫ס‬.Be

‫כאשר לא היו היו‬ 44:9d

‫ס‬.Be

13

44:10a

44:10b

‫ובניהם מאחריהם‬

‫ס‬.Be

‫ואולם אלה אנשי חסד‬

ἀλλ᾿ ἢ οὗτοι ἄνδρες ἐλέους,

44:10b

4

‫׃‬8‫וישבתו כאשר שבתו‬

καὶ τὰ τέκνα αὐτῶν μετ᾿ αὐτούς.

44:10a 15

3

44:9b‫ס‬.Be

καὶ ἀπώλοντο ὡς οὐχ ὑπάρξαντες

44:9d

2

‫ויש מהם אשר אין לו זכר‬

καὶ ἐγένοντο ὡς οὐ γεγονότες

et nati sunt quasi non nati

1

5

44:9b

44:9c

27

44:9a‫ס‬.Be

καὶ εἰσὶν ὧν οὐκ ἔστιν μνημόσυνον

44:9b

‫[השעות‬.]** ‫*להשתעות‬

44:10b

‫ס‬.Be

‫׃‬17‫[ת‬....]‫ותקותם ל‬

ὧν αἱ δικαιοσύναι οὐκ ἐπελήσθησαν· 44:11a

44:11a‫ס‬.Be

‫( טובם‬b) ‫עם זרעם נאמן‬

μετὰ τοῦ σπέρματος αὐτῶν διαμενεῖ, 44:11b

ἀγαθὴ κληρονομία ἔκγονα αὐτῶν· 44:11c, 12a/12a

ἐν ταῖς διαθήκαις 12 ἔστη σπέρμα26 αὐτῶν 44:12b

καὶ τὰ τέκνα αὐτῶν δι᾿ αὐτούς·

? laudes eorum: = Syr. …{ÍÑÃý (cf. HB ‫)בנחלתם‬. ‫בנחלתם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בנחלתם‬. ‫[השעות‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להשעות‬. [...........]‫לה‬: Yadin: recon. [‫לה]  שתעות בנחלתם‬. ‫זכר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זכר‬. ‫זכר‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זכר‬. quasi: NVulg. quasi qui. ‫שבתו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫שבתו‬. [..............]: Yadin: recon. [‫]  וישבתו כאשר שבתו‬. ÎáÔÂ{: Mos âÔÂ{. A Cf. CD 2.20: ‫ויהיו כלא היו‬. cum illis: NVulg. post ipsos. ‫מאחריהם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מאחריהם‬. [............]‫ו‬: Yadin: recon. [‫ ;ו]  בניהם אחריהם‬Reymond: […]‫ו‬. illi: NVulg. hi.

44:11b‫ס‬.Be 23

[...]‫[ל‬...]‫ונחלתם ל‬

589 MS Mas

Syr.

44:8b‫ס‬.Be

44:8b 4

[...........]‫לה‬

44:9a‫ס‬.Be 6

? e…{zĀÑÃý âï ÎÚïĀþäà

8b

.¿æüÝ{x …{Íà ĀÚàx f…{Íçã ĀÙs{

9a

fÎáÔÂ{ A

9b

44:9a

‫ויש מהם שאין לו זכר‬

44:9b‫ס‬.Be

44:9b 9

44:9c

44

d.ÎáÔÂx ¿ćã ßÙs A

[..............]

10

‫ס‬.Be

44:9d

‫כאשר לא היו היו‬11

9c

[............]‫ו‬

9d

‫ס‬.Be

14

44:10a

‫ס‬.Be

44:10a

‫אולם אלה אנשי חסד‬ 44:10b

‫ס‬.Be

[...........]‫ו‬

44:11a‫ס‬.Be

‫( טובם‬b) ‫אם זרעם נאמן‬ 44:11b‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

[......] ‫וצאצאיהם‬

21 22 23

24 25 26 27 28 29

f…{züúï

11b

> e…{Íï| „¾ù f…{ÍäÚúÂ{

12a

? Ó> ÁËà ? ð ? > ? .¿Ã f…{ÍÚç ÛçÂ{

12b

25

44:12b

29

20

11a

44:12a

44:12b‫ס‬.Be

19

> f…{Íï| åï{ e …{ÍÂÎÓ åÚù

? ? > …{ÍÚç ÛçÃà

[............]‫ונח‬

‫בבריתם עמד זרעם‬

18

10b

44:11b 24

17

.üäŏ ¿ćà f…{zÎÃÚÓ jÀÎúÙx|x{ 44:11a

21

16

10a

44:10b 18

44:12a

ÀÎÃÚÓx ¿þæs èÚàz „üÂ

28

defuerunt: NVulg. fuerunt in oblivione. ‫[ת‬....]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Smend: ‫ ;לא ]תשב[ת‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;לא ]תשב[ת‬Ben-Ḥayyim: ‫[ת‬..] [‫ ;ל]א‬Beentjes: ‫[ת‬....]‫ל‬. [...........]‫ו‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: […] [..]‫ ;וצ‬Yadin: recon. [‫ ;וצ]  דקתם לא תכרת‬Beentjes: [...]‫ו‬. et: NVulg. >. ipsorum perseverat: NVulg. eorum permanent. ‫אם‬: Yadin: incorr. ‫עם‬. nepotum illorum: NVulg. nepotes eorum. [...]‫[ל‬...]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;לב]ני בנים‬Peters: [‫ ;ל]בני בניהם‬Smend: ‫ ;לב]ני בניה[ם‬Segal: ‫ ;לבני בניהם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫ל‬. [............]‫ונח‬: Yadin: recon. [‫ונח]  לתם לבני בניהם‬. …{züúï: 7h3, 8a1, 9c1 …{züúï{ σπέρμα: Rahlfs τὸ σπέρμα. ipsorum: NVulg. eorum. ‫וצאצאיהם‬: Yadin recon., Reymond: ‫וצאצאיהם‬. [......]: Yadin: recon. [‫]  בעבורם‬.

590

SIR 44:13a – 44:17a

Vulg.

LXX 44:13aβ

usque in aeternum manet semen eorum

44:13a

44:14a

corpora ipsorum in pace sepulta sunt 44:14b

et nomen eorum vivit in generationes et generationes9 44:15a

sapientiam ipsorum narrent populi

44:13a‫ס‬.Be

ἕως αἰῶνος μενεῖ σπέρμα αὐτῶν,

44:13b

et gloria eorum non derelinquetur

MS B

44:13b

1

‫עד עולם יעמד זכרם‬

44:13b‫ס‬.Be

καὶ ἡ δόξα αὐτῶν οὐκ ἐξαλειϕθήσεται·

5

44:14a

[.....]‫ ל‬4[.]‫וצדקת‬

44:14a‫ס‬.Be

τὰ σώματα αὐτῶν ἐν εἰρήνῃ ἐτάϕη, 44:14b

7

44:14b‫ס‬.Be

‫׃‬11 ‫ ודור‬10[..]‫[ל‬........]

καὶ τὸ ὄνομα αὐτῶν ζῇ εἰς γενεάς· 44:15a

[.....]‫[ל‬.....]

44:15a‫ס‬Be

σοϕίαν αὐτῶν διηγήσονται λαοί,

‫ עדה‬14[.]‫חכמתם תשנ‬ 44:15b

laudem16 eorum17 nuntiet ecclesia

44:15b

44:15b‫ס‬Be

καὶ τὸν ἔπαινον ἐξαγγελεῖ 18 ἐκκλησία.

‫ותהלתם יספר קהל׃‬ 44:16a

Enoch placuit Deo et translatus est + in paradiso21+ 44:16b

ut det gentibus paenitentiam 44:17a

Noe inventus est perfectus iustus

1 2 3 4 5

6 7

8 9 10

11 12 13

44:16a

Ενωχ εὐηρέστησεν κυρίῳ καὶ μετετέθη 44:16b

‫ס‬

44:16a+b ; 44:16aBe 23

‫והתהלך‬+ ‫ תמים‬22‫[א‬...] ‫חנוך‬ 24 ‫[קח‬..]‫ ו‬+‫עם ייי‬

44:16d(c)‫ ;ס‬44:16bBe

// ‫אות דעת לדור ודור׃‬

ὑπόδειγμα μετανοίας ταῖς γενεαῖς. 44:17a

Νωε εὑρέθη τέλειος δίκαιος,

44:17a‫ס‬.Be

‫ צדיק נמצא תמים‬25[‫ח‬.]

‫זכרם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;זכרם‬Beentjes: [.]‫זכר‬. [..]‫ו‬: Yadin: ‫ועד‬, Yadin: recon. ‫ ;ועד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫עד‬. ¿ćãËï: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćãËï{. [.]‫וצדקת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;וצדקתם‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫וצדקתם‬. [.....]‫ל‬: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;ל]א‬Lévi, Segal: [‫ ;ל]א תשכח‬Peters: [‫ ;ל]א ינשה‬Smend: [‫ ;ל]א תמחה‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;ל]א‬Beentjes: [...]‫ל‬. [..]‫ימ‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)ימח]  ה‬, Reymond: [.]‫ ;ימח‬Ben-Ḥayyim: [‫ימח]ה‬. [.....]‫[ל‬.....]: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;]…[ ]בש[ל]ום‬Lévi: [‫ ;]פגריהם בש[ל]ום יאספו‬Peters: [‫ ;]גויותם[ בשל]ום נאספו‬Smend: ‫]גויתם בש[ל]ום‬ [‫ ;נאספה‬Segal: [‫ ;]גויותם בש[ל]ום נאספו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫[ל‬...]. ‫…[ם‬.]‫ו‬: Yadin: ‫וג]…[ם‬, Yadin: recon. ‫ ;וג]  וית[ם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וג]וית[ם‬Beentjes: ‫[ם‬..]‫ ;וגו‬Reymond: ‫[ם‬..]‫וגו‬. generationes et generationes: NVulg. generationem et generationem. [..]‫[ל‬........]: Cowley/Neubauer: [‫ ;]…[ ל]דור‬Lévi, Segal: [‫ ;]ושמם יחיה[ ל]דור‬Peters, Smend: [‫ ;]ושמם חי[ ל]דור‬Ben-Ḥayyim: [..]‫;]…[ ל‬ Beentjes: [...]. ‫ודור‬: ‫ ר‬line-filler; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;ודור‬Smend: ‫דור‬. ‫[שמם‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)ושמם‬, Ben-Ḥayyim: ‫]ו[שמם‬. [.]‫ודו‬: Yadin: ‫ודור‬, Yadin: recon. ‫ ;ודור‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ודור‬Reymond: ‫ודר‬.

591 MS Mas

Syr.

44:13a‫ס‬.Be

44:13a

‫ עולם יעמד זרעם‬2[..]‫ו‬ 44:13b‫ס‬.Be

e…{ÍæüÝ{x åÚù> åáðà 3¿ćãËï

13a

.¿ðÓĀæ ¿ćà f…{züúÙs{

13b

> > .Îþçݏs ¿äáþ f…{ÍÙĄÆò

14a

.Ëà x èã ÛÐ f…{Íäý{

14b

44:13b 6

[..]‫וכבודם לא ימ‬

44:14a‫ס‬.Be

44:14a

‫ בשלום נאספה‬8‫[ם‬....]‫ו‬ 44:14b‫ס‬.Be 13

44

44:14b

[.]‫[שמם חי לדור ודו‬.] 12

44:15a‫ס‬Be

‫ עדה‬15[........] 44:15b‫ס‬Be

15a 44:15

‫ קהל‬19 ‫ותהלתם יספר‬

.d.¿ćäï ¿ïĀþæ

…{zĀÐÎÃý{

20

15b

16a

16b 44:17a‫ס‬.Be

‫ תמים‬27‫[מצא‬.] 26[…….]

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

44:17a

> .åáý zË ÒÝĀýs f¿úÙx|

[.]‫תשנ‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;תשמע‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;תשנה‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תשנה‬Beentjes: [..]‫תש‬. [….....]: Yadin: ‫…[ה‬..], Yadin: recon. ‫ ;]  חכמתם תשנ[ה‬Reymond: ‫]…[  שן‬. laudem: NVulg. et laudem. laudem eorum: = HB, Syr. and Γ most witnesses. ἐξαγγελεῖ: Rahlfs ἐξαγγέλλει; cf. Sir 39:10. ‫יספר‬: Yadin: ‫יספר‬. ? …{zĀÐÎÃý{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos …{zĀÑÃý{. 44:16a: NVulg. Henoch placuit Deo et translatus est in paradisum. ‫[א‬...]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]נמ[צא‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נמצא‬Segal: ‫]נמצ[א‬. ‫והתהלך‬: Smend: ‫והתהלך‬. ‫[קח‬..]‫ו‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ו]י[לקח‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;ונלקח‬Ben-Ḥayyim: ‫ונלקח‬. [‫ח‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]נ[ח‬Peters, Segal: ‫ ;]נ[ח‬Beentjes: ‫[ח‬.]. [……]: Yadin (Yadin: recon. ‫)נוח צדיק‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;נוח צדיק‬Reymond: ‫נוח צדי ק‬. ‫[מצא‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)נמצא‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫נמצא‬. }Îæ: 13a1 marg. note by a second hand: ûþòĀã ÀĀÙÎÂ{ ÀÎÑÚæ (cf. Gen 5:29).

}Îæ

28

17a

592

SIR 44:17b – 44:20c

Vulg.

LXX 44:17b

+

et+ in tempore iracundiae factus est reconciliatio

MS B 44:17b

44:17b‫ס‬.Be

‫לעת* כלה היה תחליף׃‬

ἐν καιρῷ ὀργῆς ἐγένετο ἀντάλλαγμα·

‫* ב׳‬ 44:18α

ideo3 dimissum est reliquum terrae 44:18β

44:17c

44:17c‫ס‬.Be

‫בעבורו היה שארית‬

διὰ τοῦτον ἐγενήθη κατάλειμμα τῇ γῇ. 44:17d

44:17d‫ס‬.Be

‫ובבריתו חדל מבול׃‬

ὅτε ἐγένετο κατακλυσμός·

cum factum est diluvium 44:19a

testamenta saeculi posita sunt apud illum

44:18a

44:18a

‫ס‬.Be

‫באות עולם נכרת* עמו‬

διαθῆκαι αἰῶνος ἐτέθησαν7 πρὸς αὐτόν,

‫*כרת‬ 44:19b

ne deleri possit11 diluvio omnis caro 44:20a

44:20b

et non est inventus similis illi in gloria15 44:20c

qui conservavit legem Excelsi 44:20d

et fuit in testamento cum illo 44:21a

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ἵνα μὴ ἐξαλειϕθῇ κατακλυσμῷ πᾶσα σάρξ. 44:19a

44:18b‫ס‬.Be

‫ כל בשר׃‬12‫לבלתי תשחית‬ 44:19a‫ס‬.Be

‫ המון גוים‬13‫אברהם אב‬

Αβρααμ μέγας πατὴρ πλήθους ἐθνῶν,

Abraham magnus pater multitudinis gentium

in carne eius stare fecit testamentum

44:18b

44:19b

44:19b‫ס‬.Be

‫לא נתן בכבודו* מום׃‬

καὶ οὐχ εὑρέθη μῶμος16 ἐν τῇ δόξῃ· 44:20a

‫*דופי‬ 44:20a‫ס‬.Be

‫אשר שמר מצות עליון‬

ὃς συνετήρησεν νόμον ὑψίστου 44:20b

44:20b‫ס‬.Be

‫ובא בברית עמו׃‬

καὶ ἐγένετο ἐν διαθήκῃ μετ᾿ αὐτοῦ· 44:20c

44:20c‫ס‬.Be

ἐν σαρκὶ αὐτοῦ ἔστησεν διαθήκην

[.............]‫ב‬: Beentjes: [...]‫ ;ב‬Yadin: recon. [‫ב]  עת כלה היה תחליף‬. {z: 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos À{z. ideo: NVulg. propter eum. [.............]: Yadin (Yadin: recon. [‫)ב]  עבורו היה שארית‬, Beentjes: [...]‫ב‬. [..............]: Yadin: recon. [‫]  ובבריתו חדל מבול‬. ¿äÙ{: 7h3, 8a1, 12h2 + Íà. A ἐτέθησαν: = HB ‫ ;נכרת‬but HBm ‫כרת‬. ? ÀĀãÎã: 8a1, 10c2, 11c1 ÀĀãÎã. ¿äÙx: 7h3 ¿äÙ; 9c1 [- - -]. A A

‫בבשרו כרת לו חק‬

593 MS Mas

Syr.

44:17b‫ס‬.Be

44

44:17b 1

[.............]‫ב‬

44:17cBe

.¿ćäáðà ÀĀóáÐ 2{z f¿çòÎÓx ¿çÂÏÂ

17b

44:17c 4

.ÀÎÂ|Îþ㠏{z fzĀáÔã{

17c

.¿çòÎÓ u{ À{Íæ ¿ćàx fÀÍàs 6¿äÙ{ A

17d

[.............]

44:17dBe

44:17d

// 5[..............]

44:18a

? 8 fÍà 9¿äÙx ÀĀãÎã A

18a

d.üê âÝ ËÂ¾æ ¿ćàx

18b

? .14¿ćääïx ÀĀýÎçÝx ¿Âs „züÂs

19a

.züúپ ¿ćãÎã uÍُs ¿ćà{

19b

.ÁüþÂ

10

44:18b

44:19a

44:19b

44:20a

j¿Úáïx

€zÎäÅĀò ËÃïx A

20a

.Íäï ¿ćäÚúÂ âï{

20b

17

44:20b

44:20c

.¿ćäÚù Íà

10 11 12 13 14 15 16 17 18

Íà: 13c1 >; 9c1 z[]. possit: NVulg. posset. ‫תשחית‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫השחית‬. ‫אב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אב‬. ? ¿ćääïx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿ćääïx. inventus similis illi in gloria: NVulg. inventa macula in gloria eius. μῶμος: Rahlfs ὅμοιος. Text emendation by Ziegler according to Smend (= HB ‫)מום‬. ? €zÎäÅĀò: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos €zÎäÅĀò. åÚùs: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 19-11m7, 13c1, W, Mos åÚùs. A

18

åÚùs fzüêàA

20c

594

SIR 44:20d – 44:23a

Vulg.

LXX 44:21b

et in temptatione1 inventus est fidelis 44:22aα

ideo iureiurando dedit3 illi 44:22aβ

MS B 44:20d

44:20d‫ס‬.Be

‫ובניסוי נמצא נאמן׃‬

καὶ ἐν πειρασμῷ εὑρέθη πιστός· 44:21a

διὰ τοῦτο ἐν ὅρκῳ ἔστησεν αὐτῷ 44:21b

44:21a‫ס‬.Be

‫ לו‬5‫ הקים‬4‫[עה‬.‫על כן בש]ב‬ 44:21b‫ס‬.Be

‫ בזרעו גוים׃‬7‫לב]ר[ך‬

ἐνευλογηθῆναι ἔθνη ἐν σπέρματι αὐτοῦ,

semen in gente sua6 44:22b

crescere illum quasi terrae cumulum 44:23a

et ut stellas exaltare semen eius 44:23bα

et hereditari11 illos a mari usque ad mare 44:23bβ

et a Flumine usque ad terminos terrae13 44:24a

et in Isaac eodem fecit modo14

44:21c

πληθῦναι αὐτὸν ὡς χοῦν τῆς γῆς 44:21d

καὶ ὡς ἄστρα ἀνυψῶσαι τὸ σπέρμα αὐτοῦ 44:21ef

44:21c‫ס‬.Be

‫ ועד ים‬12‫[ם‬..] ‫להנחילם‬

καὶ κατακληρονομῆσαι αὐτοὺς ἀπὸ θαλάσσης ἕως θαλάσσης 44:21g

44:21d‫ס‬.Be

‫ומנהר ועד אפסי ארץ׃‬

καὶ ἀπὸ ποταμοῦ ἕως ἄκρου τῆς γῆς. 44:22a

44:22a‫ס‬.Be

‫וגם ליצחק הקים בן‬

καὶ ἐν τῷ Ισαακ ἔστησεν οὕτως

*

‫*כן‬

15

44:24b

propter Abraham patrem ipsius17 44:25abα

benedictionem omnium gentium dedit illi20 et testamentum 44:25bβ

confirmavit super caput Iacob 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

44:22b

44:22b‫ס‬.Be

‫ אביו׃‬18‫בעבור אברהם‬

δι᾿ Αβρααμ τὸν πατέρα αὐτοῦ. 44:22c/23a

εὐλογίαν πάντων ἀνθρώπων καὶ διαθήκην 44:23a/23b

κατέπαυσεν ἐπὶ κεϕαλὴν Ιακωβ·

44:22c‫ס‬.Be

‫ברית כל ראשון נתנו‬ 44:23a‫ ;ס‬44:22dBe

‫ על ראש ישראל׃‬21‫וברכה נחה‬

temptatione: NVulg. tentatione. ÍæÎÚêçÂ{: 7h3 ÍçÚêçÂ{. iureiurando dedit: NVulg. iure iurando statuit. ‫[עה‬.‫בש]ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;בש]בו[עה‬Peters: ‫ ;בש]ב[ועה‬Smend: ‫ ;בשבועה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בש]בו[עה‬Beentjes: ‫[עה‬..]‫בש‬. ‫הקים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הקים‬. semen in gente sua: NVulg. benedici gentes in semine eius. ‫לב]ר[ך‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לברך‬. ¿ïsx: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos >. ÎÚÆêäà{: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÎÚÆêäà. âðà: 12h2 â[]à; 13c1 > (error). hereditari: NVulg. hereditare. ‫[ם‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]מי[ם‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;מים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מים‬Beentjes: ‫[ים‬.].

595 MS Mas

Syr.

44

44:20d

.èäÙÍã ÒÝĀýs 2ÍæÎÚêçÂ{

20d

? Íà ¿ćäÙ ÀĀãÎä ¿æz [235v. c] âÔã :ÀÍàs

21a

44:21a

44:21b

? .8¿ïsx ¿ćääï …{ÍáÝ ÍïÏ …ÎÝüÂĀæx

21b

44:21c

.¿ćäÙx ¿ćáÐ> ßÙs fÍï| 9ÎÚÆêäà{

21c

44:21d

? .¿ćääï …{ÍáÝ èã

âðà fÍï| ƒĀäà{

21d

.¿ćäÚà f¿ćäÙ èã e…Îæs {Îäà

21e

? > Îêà ¿ćãËï füò èã{ d¿ïsx ÍÚò

21f

10

44:21e

44:21f

44:22a

f¿äÙ ûÑêÙ¾ćà A

16

‰s{

22a

.€zÎÂs „züÂs

19

âÔã

22b

? j¿ÚãËù âÝx ÀĀݍÎÂ{

22c

44:22b

44:23a

44:23b

.âÙüêÙsx

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

? > terminos: plural = HB ‫אפסי‬, Syr. ÍÚò Îêà. fecit modo: NVulg. modo statuit. ‫כן‬: Peters: ‫]כ[ן‬. ‰s{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‰s. ipsius: NVulg. eius. ‫אברהם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אברהם‬. âÔã: 7h3 ƒÎÔã. dedit illi: Γ >, = HB ‫ ;נתנו‬illi: NVulg. illi Dominus. ‫נחה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נחה‬. ¿ÑÚæĀã: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿ÑÚæĀã. Íþٍ: 7h3 Íý.

Íþٍ âï

23

¿ÑÚæĀã

22

23a

596

SIR 44:23b – 45:2a

Vulg.

LXX 44:26a

agnovit eum in benedictionibus suis

MS B 44:23b/23c

‫ס‬

44:23c(b) ; 44:23aBe

‫ויכוננהו בברכה‬

ἐπέγνω αὐτὸν ἐν εὐλογίαις αὐτοῦ

*1

‫*ויכנהו בבכורה‬ 44:26b

44:23c/23d

44:23d(c)‫ ;ס‬44:23bBe

‫ויתן לו נחלתו׃‬

καὶ ἔδωκεν αὐτῷ ἐν κληρονομίᾳ·

et dedit illi hereditatem2 44:26cα

44:23d/23e

‫ס‬

44:23e(d) ; 44:23c

‫ לשבטים‬4 ‫[יציבהו‬.]

καὶ διέστειλεν μερίδας αὐτοῦ,

et divisit ei3 partem 44:26cβ

44:23e/23f

44:23f(e)‫ ;ס‬44:23dBe

‫ עשר׃‬6‫לחלק שנים‬

ἐν ϕυλαῖς ἐμέρισεν δέκα δύο.

in tribus5 duodecim 44:27a

et conservavit illis homines8 misericordiae 44:27b

invenientes11 gratiam in oculis omnis carnis

Vulg.

44/45:23f/1a

44:23g(f)‫ ;ס‬44:23eBe

‫ ממנו איש‬9‫[א‬...]

Καὶ ἐξήγαγεν ἐξ αὐτοῦ ἄνδρα ἐλέους 44/45:23g/1b

44:23h(g)‫ ;ס‬44:23f Be

‫ כל חי׃‬13‫מוצא* חן בעיני‬

εὑρίσκοντα χάριν ἐν ὀϕθαλμοῖς πάσης σαρκός12,

‫*ומצא‬

LXX 45:1aα

dilectus16 a Deo et hominibus 45:1aβb

MS B 45:1a/1c

45:1a‫ס‬.Be

‫ ואנשים‬17‫[להים‬.....]

ἠγαπημένον ὑπὸ θεοῦ καὶ ἀνθρώπων 45:1b/1d

45:1b‫ס‬.Be

‫ לטובה׃‬21‫משה זכרו‬

Μωυσῆν, οὗ τὸ μνημόσυνον ἐν εὐλογίαις·

Moses20 cuius memoria in benedictione est 45:2a

similem illum fecit in gloria sanctorum

Be

45:2a

ὡμοίωσεν αὐτὸν δόξῃ ἁγίων

45:2a‫ס‬.Be 23

‫[להים‬.........]* ‫*ויכ׳ ייי‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

‫בברכה‬: Peters: incorr. ‫בבכרה‬. et dedit illi hereditatem: = Syr., Γ L-315ꞌa 545 547, HB (+ suffix). ei: NVulg. illi. ‫[יציבהו‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ויציבהו‬Beentjes: ‫ויציבהו‬. tribus: NVulg. tribubus. ‫שנים‬: Smend, Ben-Ḥayyim: + marg. ‫לש׳‬. > Çáòs{ ûóæ{: 7h3, 8a1, 9c1 Çáòs{ Îúóæ{; CB Çáòs{ ûóæ{. A A conservavit illis homines: NVulg. eduxit ex illo hominem. [...]‫א‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]ויוצ[א‬Peters: ‫ ;]ויו[צא‬Smend: ‫ ;]ויו[צ]י[א‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ויו[צ]י[א‬Beentjes: [...]. Îúóæ{: W ûóæ{. A invenientes: NVulg. invenientem. σαρκός: Rahlfs σαρκὸς. ‫בעיני‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעיני‬.

597 MS Mas

Syr.

44

44:23c

.âÙüêÙs €üÝΠ€ü f€ÍÙüùx

23b

j¿æÎÙ Íà uÍÙ{ A

23c

? j¿ÔÃþà ¿Âs ÍäÚùs{

23d

? .èÚÔÃý üêïĀà 7Çáòs{ ûóæ{ A

23e

44:23d

44:23e

44:23f

44:24a

? .¿úÙx| ÁĄÃÅ Íçã

Îúóæ{ A

23f

> ÒÞþã{

23g

10

44:24b

? .¿ÚÐ

? f¿ćäÐă …{ÍàÎÝ ÛçÚðÂ

15

14

Syr.

45

45:1a 19

? ? j¿þçÚç ÛçÚð ‰s{ fÀÍàs „Ëù

18

åÚЍ{

1a

¿ýÎã

1b

45:1b

kÀĀݍÎÃà ÍæüÝ{x

22

2a

14 15 16 17

18 19 20 21 22 23

> ÒÞþã{: 7h3, 8a1 ÒÞþã. …{ÍàÎÝ: 7h3 …{ÍáÝ. dilectus: NVulg. dilectum. ‫[להים‬.....]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;א]הוב א[להים‬Peters: ‫ ;א]הו[ב אלהים‬Smend: ‫ ;א]הו[ב אלהים‬Segal: ‫ ;]אהוב א[להים‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]א[להים‬. åÚЍ{: 7h3 åÚЍs{. ? ? ? ¿þçÚçÂ: 7h3 ¿þæs ÛçÂ. Moses: NVulg. Moysen. ‫זכרו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;זכרו‬Ben-Ḥayyim: ‫זכרו‬. ¿ýÎã: 13a1 ¿ýÎ[]. ‫[להים‬.........]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ]א[להים‬Lévi: ‫ ;ו]יכנהו איש א[להים‬Peters: ‫ ;]ויכבדהו[ כאלהים‬Smend: ‫ ;]ויכנהו ב[אלהים‬Segal: ‫ ;]ויכבדהו כא[להים‬Ben-Ḥayyim: ‫[אלהים‬..] […].

598

SIR 45:2b – 45:5c

Vulg.

LXX 45:2b

et magnificavit eum in timore inimicorum

45:2b

45:3a

glorificavit illum in conspectu regum 45:3b

et iussit7 illi coram populo suo8 45:3c

et ostendit illi gloriam suam 45:4a

in fide et lenitate ipsius12 sanctum fecit illum 45:4b

et elegit illum de14 omni carne 45:5a

audivit eum +et+ vocem ipsius18 45:5b

45:6a

et dedit illi coram praecepta

2 3 4 5 6 7 8 9 10

‫ויאמצהו במרומים*׃‬

45:3a

‫*במוראים‬ 45:3a‫ס‬.Be

ἐν λόγοις αὐτοῦ σημεῖα κατέσπευσεν2,

4

‫* מהר‬3[......]‫בד‬ ‫*בדברו‬

45:3b

45:3b‫ס‬.Be

‫ לפני מלך׃‬5‫ויחזקהו‬

ἐδόξασεν αὐτὸν κατὰ πρόσωπον βασιλέων· 45:3c

45:3c‫ס‬.Be

ἐνετείλατο αὐτῷ πρὸς λαὸν αὐτοῦ 45:3d

10

καὶ ἔδειξεν αὐτῷ τῆς δόξης αὐτοῦ· 45:4a

11

*13

45:4b‫ס‬.Be

// 17[...] 16 ‫ בו מכל‬15‫ויבחר‬ 45:5a‫ס‬.Be

‫וישמיעהו את קולו‬

ἠκούτισεν αὐτὸν τῆς ϕωνῆς αὐτοῦ 45:5b

45:5c

καὶ ἔδωκεν αὐτῷ κατὰ πρόσωπον ἐντολάς,

‫[ותו‬..]‫באמונתו וב‬ ‫*ובענותנותו‬

ἐξελέξατο αὐτὸν ἐκ πάσης σαρκός· 45:5a

[........]

45:4a‫ס‬.Be

ἐν πίστει καὶ πραΰτητι αὐτὸν ἡγίασεν, 45:4b

[….]‫[ל‬.] 9 ‫ויצוהו‬

45:3d‫ס‬.Be

45:5b‫ס‬.Be

‫ לערפל׃‬19 ‫ויגישהו‬

καὶ εἰσήγαγεν αὐτὸν εἰς τὸν γνόϕον

et induxit illum in nubem

1

45:2b

καὶ ἐμεγάλυνεν αὐτὸν ἐν ϕόβοις ἐχθρῶν·

45:2c

et in verbis suis monstra placavit1

MS B ‫ס‬.Be

45:5c‫ס‬.Be

‫וישם* בידו מצוה‬ ‫*ויתן‬

monstra placavit: NVulg. signa acceleravit. κατέσπευσεν: Rahlfs κατέπαυσεν. Text emendation by Ziegler. [.....]‫בד‬: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;בד]בריו‬Lévi, Segal: [‫ ;בד]בריו אותות‬Peters: ‫ ;בד]בריו[ או]תו[ת‬Smend: [‫בד]בר פיו[ א]תות‬. ‫מהר‬: Cowley/Neubauer: ‫מחר‬/‫ ;א‬Lévi; ‫ ;]מ[הר‬Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes (“Some characters have been erased here.”): ‫מהר‬. ‫ויחזקהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויחזקהו‬. > 7h3 ¿Þáã. ? ¿Þáã: iussit: NVulg. ius dedit. coram populo suo: NVulg. ad populum suum. ‫ויצוהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויצוהו‬. [....]‫[ל‬.]: Cowley/Neubauer: […] ‫ ;]א[ל‬Lévi, Segal: [‫ ;]א[ל ]עמו‬Peters: [‫ ;]א[ל ה]עם‬Smend: [‫ ;]א[ל ]העם‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;]א[ל‬Beentjes: [...] ‫[ל‬.].

599 Syr.

45

45:2

> fÀĀÝăÎàÍڍ{ ? .èÚàÎáÐËà Íóù{

2b

3a

45:3a

> > „Ëù f¿Þáã ÍäÚùs{

3b

.¿ćäï âï zËúò{

3c

fzüúÙs ÍÙÎÐ{

3d

.zÎÞÚÞäÂ{ zÎçäÙÍÂ

4a

? …{ÍáÝ èã f€ÍÚÃÅ .¿þæs ÛçÂ

4b

.Íáù Íðäýs{

5a

.Íáòüðà ÍÂüù{

5b

6

45:3b

45:3c

45:4a

45:4b

45:3d

45:5a

5c

11 12 13 14 15 16 17 18 19

[........]: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;ויר]אהו‬Lévi, Segal: [‫ ;ויר]אהו כבודו‬, Peters: [‫ ;וירא]הו את כבודו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫ויר‬. et lenitate ipsius: = HB ‫ובענותו‬, Syr. zÎÞÚÞäÂ{. ‫[ותו‬..]‫וב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Peters: ‫ ;ובענותו‬Segal: ‫ ;וענותו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובענותו‬. illum de: NVulg. eum ex. ‫ויבחר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;בחר‬Beentjes: ‫ויבחר‬. ‫מכל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מכל‬. [...]: Lévi, Segal: [‫ ;]בשר‬Peters: [‫ ;ב]שר‬Smend: [‫ ;ב]שר‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ב‬. 45:5a: NVulg. Auditam fecit illi vocem suam. ‫ויגישהו‬: Peters: incorr. ‫ויגשהו‬.

600

SIR 45:5d – 45:8a

Vulg.

LXX 45:6b

MS B 45:5d

45:5d‫ס‬.Be

‫תורת חיים ותבונה׃‬

νόμον ζωῆς καὶ ἐπιστήμης,

legem1 vitae et disciplinae 45:6cα 2

docere Iacob testamentum

45:5e

45:5e

‫ס‬.Be

‫ללמד ביעקב* חקיו‬

διδάξαι τὸν Ιακωβ διαθήκην

3

45:6cβ

45:5f

45:5f ‫ס‬.Be

‫ לישראל׃‬6 ‫ועדותיו ומשפטיו‬

καὶ κρίματα αὐτοῦ τὸν Ισραηλ.

et iudicia sua Israhel5 45:7a

excelsum fecit Aaron fratrem eius

45:6a

et similem sibi de tribu Levi7

45:6b +

45:7a

45:6aβ‫ס‬.Be

‫למטה לוי‬ ‫ס‬

Be

45:7a ; 45:6b

‫וישימהו לחק עולם׃‬

ἔστησεν αὐτὸν διαθήκην αἰῶνος

45:8b

et dedit illi sacerdotium gentis

‫וירם קדוש את אהרן‬

ἀδελϕὸν αὐτοῦ+ ἐκ ϕυλῆς Λευι·

45:8a

statuit ei8 testamentum aeternum

45:6aα‫ס‬.Be

Ααρων ὕψωσεν ἅγιον ὅμοιον αὐτῷ

45:7b

45:7b

‫*לי׳‬

45:7c(b)‫ ;ס‬45:7aBe

‫ויתן עליו* הוד‬

καὶ ἔδωκεν αὐτῷ ἱερατείαν λαοῦ·

‫*לו הודו‬ 45:7d(c)‫ ;ס‬45:7bBe

‫*׃‬11‫ בכבודו‬10 ‫וישרתהו‬ ‫*בברכה‬ 45:8c

et beatificavit illum in gloria12

45:7c

45:7e(d)‫ ;ס‬45:7cBe

ἐμακάρισεν αὐτὸν ἐν εὐκοσμίᾳ

*

‫ ראם‬13‫ויאזרהו בתועפות‬ 14

45:9a

et circumcinxit illum zonam15 gloriae 45:9b

induit eum stolam gloriae17

45:7d

45:7f(e)‫ ;ס‬45:7dBe

‫ פעמונים*׃‬16 ‫וילבישהו‬

καὶ περιέζωσεν αὐτὸν περιστολὴν δόξης·

‫*תעופה‬ 45:8a

ἐνέδυσεν αὐτὸν συντέλειαν καυχήματος

45:8a‫ס‬.Be *

‫וילבישהו כליל תפארת‬ ‫*תפארת‬

18

1 2 3 4 5 6 7 8 9

‫*תואר‬

legem: NVulg. et legem. testamentum: NVulg. testamentum suum. ‫לי׳‬: Segal: ‫ליעקב‬. ? €A zÎäÚù{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos €zÎäÚù{. Israhel: NVulg. Israel. ‫ומשפטיו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומשפטיו‬. 45:6ab: NVulg. 45:7ab Excelsum fecit Aaron sanctum similem ei, fratrem eius de tribu Levi. ei: NVulg. illum in. ÍÑÂÎý{: 7h3, 8a1 ÍÑÃý{.

601 Syr.

45

45:5b

? ¿éÎäæ €zÎãËù Ëé{ .ÀĀÝăÎÂ{ f¿ÚÐx A

5d

45:5d

.d‐ .uÎúðÚà €zÎç? ÙA x{ 4f€zÎäÚù{

5e

? k€zÎéÎäæ âÙüêÙs ĀÚÂËà Îóáäà

5f

…{z¾ćà ¿þÙËù zÎÝs åٍs{

6a

j€Îàx ¿ÔÃý èã

6b

.¿ćäïx Áüþà Íäé{

7a

.9ÍÑÂÎý{ züúÙs è㠀zÎáï uÍÙ{ A

7b

45:5c

45:6a

45:6b

45:7a

45:7b

7c+

45:7c

.züúÙsx ¿ćã{ü €ÍÚÃÅ{

7d

? ÍþÃàs{ .ÀĀáݏx ÀĀÑæ

7e

45:8a

8a

10 11 12 13 14 15 16 17 18

‫וישרתהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וישרתהו‬. ‫בכבודו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בכבודו‬. in gloria: cf. Syr. züúÙsx ¿ćã{üÂ. ‫בתועפות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בתועפות‬. ‫תואר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תואר‬. illum zonam: NVulg. eum zona. ‫וילבישהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וילבישהו‬. induit eum stolam gloriae: NVulg. Et induit eum perfecto decore. ‫תפארת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תפארתו‬.

602

SIR 45:8b – 45:11b

Vulg.

LXX

MS B

45:9c

et coronavit illum in vasis virtutis

45:8b

45:8b

‫ס‬.Be

‫ ועוז*׃‬3‫[ד‬..]‫ ב‬2‫ויפארהו‬

καὶ ἐστεϕάνωσεν αὐτὸν σκεύεσιν ἰσχύος, 1

‫ בוד‬5‫*אין נוסכת }תא{ אירד‬4 45:8c

45:8c‫ס‬.Be

‫ ומעיל‬8‫מכנסים כתנות‬

περισκελῆ καὶ ποδήρη καὶ ἐπωμίδα· 45:10a

circumpedes et femoralia et umeralem9 posuit ei

45:9a

45:9b

45:9c

45:9d

45:12a

stola sancta auro et hyacintho 45:12b

et purpura opus +textile+ viri sapientis19 45:12c

iudicio et veritate praediti20 45:13a

torto cocco opus22 artificis 45:13bα

gemmis pretiosis23

1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11

45:9d(c)‫ ;ס‬45:9bBe

‫לתת נעימה בצעדיו׃‬ ‫ס‬

45:9e(d) ; 45:9cBe

‫להשמיע בדביר קולו‬

ἀκουστὸν ποιῆσαι ἦχον ἐν ναῷ

45:11c

in memoriam filiis gentis suae

‫ סביב‬13[..]‫ורמונים המ‬

ἠχῆσαι ϕωνὴν ἐν βήμασιν αὐτοῦ,

45:11b

auditum facere16 sonitum in templo

45:9c(b)‫ ;ס‬45:9aBe

χρυσοῖς κώδωσιν πλείστοις κυκλόθεν,

45:11a

dare14 sonitum in successu15 suo

‫ פעמונים׃‬10‫[ו‬.]‫ויקיפ‬

καὶ ἐκύκλωσεν αὐτὸν ῥοΐσκοις,

45:10b

et cinxit illum tintinabulis11 aureis12 plurimis in gyro

45:9a‫ ;ס‬45:8dBe

45:9e

‫ס‬

45:9f(e) ; 45:9dBe

‫ עמו׃‬18 ‫ לבני‬17‫לזכרון‬

εἰς μνημόσυνον υἱοῖς λαοῦ αὐτοῦ· 45:10a

στολῇ ἁγίᾳ, χρυσῷ καὶ ὑακίνθῳ 45:10b

45:10a‫ס‬.Be

‫בגדי קדש זהב תכלת וארגמן‬ 45:10b‫ס‬.Be

‫מעשה חשב׃‬

καὶ πορϕύρᾳ, ἔργῳ ποικιλτοῦ, 45:10c

λογίῳ21 κρίσεως, δήλοις ἀληθείας, 45:11a/10d

κεκλωσμένῃ κόκκῳ, ἔργῳ τεχνίτου, 45:11b/11a

λίθοις πολυτελέσιν γλύμματος σϕραγῖδος

45:10c‫ס‬.Be

‫חשן משפט אפוד ואזור‬ 45:11a‫ ;ס‬45:10dBe

‫ושני תולעת מעשה אורג׃‬ 45:11c(b)‫ ;ס‬45:11aBe

‫אבני חפץ על החשן‬

ἐστεϕάνωσεν: Rahlfs ἐστερέωσεν. Text emendation by Ziegler according to Smend (= VL, cf. HB). ‫ויפארהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויפארהו‬. ‫[ד‬...]‫ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;בכבוד‬Peters, Segal: ‫ ;בכ]ב[וד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בכ]ב[וד‬Beentjes: ‫[וד‬..]‫ב‬. Beentjes (Ben-Ḥayyim: >): “Persian gloss: ‘This ms. goes no further.’; Lévi, The Hebrew Text …, 1904 (31969), 61.” Cf. Wright, “Persian Glosses,” 129–42. ‫אירד‬: Cowley/Neubauer: incorr. ‫ ;וארד‬Smend, Wright: ‫ ;אידר‬Segal: ‫אורד‬. ? ? ¿æ¾ćäÂ: CB ¿æ¾ćäÂ. ¿óù{x: 10m2 ÀĀáݏx (error). ‫כתנות‬: Smend: incorr. ‫כתנת‬. circumpedes et femoralia et umeralem: NVulg. femoralia et tunicam et umerale. ‫[ו‬.]‫ויקיפ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;ויקיפהו‬Smend: ‫ ;ויקיפהו‬Ben-Ḥayyim: ‫ויקיפהו‬. tintinabulis: NVulg. tintinnabulis.

603 Syr.

45

45:8b

? .7¿óù{x 6¿æ¾ćä züúÙ{

8b

8c

9a

9b

9c 9d 9e 10a 10b

10c

11a

11b

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

aureis: NVulg. aureis, malis granatis. [..]‫המ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המון‬. dare: NVulg. ut daret. successu: NVulg. incessu. facere: NVulg. faceret. ‫לזכרון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לזכרון‬. ‫לבני‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לבני‬. viri sapientis: NVulg. >. iudicio et veritate praediti: NVulg. rationale iudicii et cingulum. λογίω: Rahlfs λογείῳ. Text emendation by Ziegler. torto cocco opus: NVulg. tortum coccum opere. gemmis pretiosis: NVulg. gemmae pretiosae.

604

SIR 45:11c – 45:13d

Vulg.

LXX 45:13bαc

figuratis1 in ligatura auri et2 opere lapidarii sculptilis3 45:13dα

MS B 45:11c/11b

45:13dβ

secundum numerum tribuum Israhel6

45:11e/11d

expressam10 signo sanctitatis

45:12a

45:14d

desideria16 oculorum ornata17 45:15α +

sic+ pulchra ante ipsum non fuerunt talia 45:15β, 16a

usque ad originem21 16 non indutus est22 illa alienigena aliquis 45:16bα

sed tantum filii ipsius soli 45:16bβ

et nepotes eius per omne tempus

2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15

‫ לזכרון בכתב חרות‬+‫כל אבן יקרה‬+ 45:11f(e)‫ ;ס‬45:11dBe

‫ ׃‬8 ‫…[ראל‬.....] ‫למספר‬ 45:12a‫ס‬.Be

‫עטרת פז מעיל ומצנפת‬

στέϕανον χρυσοῦν ἐπάνω κιδάρεως, 45:12b

45:12b‫ס‬.Be

‫׃‬13 ‫ קדש‬12[......] 11 [.]‫וצי‬

ἐκτύπωμα σϕραγῖδος ἁγιάσματος,

45:14c

gloria honoris et14 opus virtutis

45:11e(d)‫ ;ס‬45:11cBe

κατὰ7 ἀριθμὸν ϕυλῶν Ισραηλ·

45:14b

1

‫ ׃‬4 [...]‫פתוחי חותם במל‬

45:11d/11c

45:14a

coronam auream supra9 mitram eius

45:11d(c) ; 45:11bBe

ἐν δέσει χρυσίου, ἔργῳ λιθουργοῦ, εἰς μνημόσυνον ἐν γραϕῇ κεκολαμμένῃ

in memoriam5

‫ס‬

45:12c

45:12c‫ס‬.Be

 [‫הוד כבוד ותהלת ]עז‬

καύχημα τιμῆς, ἔργον ἰσχύος, 45:12dα/12d

15

45:12d

‫ס‬.Be

‫ ׃‬18 ‫[ופי‬.........]‫מח‬

ἐπιθυμήματα ὀϕθαλμῶν κοσμούμενα· 45:12dβ, 13a/13a

45:13a‫ס‬.Be

ὡραῖα 13 πρὸ αὐτοῦ οὐ γέγονεν τοιαῦτα, 45:13b

20

45:13b‫ס‬.Be

‫ זר׃‬23[.....]‫[ל‬..]‫[ל‬....]

ἕως αἰῶνος οὐκ ἐνεδύσατο ἀλλογενὴς 45:13c

πλὴν τῶν υἱῶν αὐτοῦ μόνον 45:13d

καὶ τὰ ἔκγονα αὐτοῦ διὰ παντός.

[......]‫ ל‬19[....]‫ל‬

45:13c‫ס‬.Be

 ‫ כזה‬26 ‫ לבניו‬25[....] 24 ‫[ן‬..]‫הא‬

27

45:13d‫ס‬.Be

// ‫ ׃‬28 ‫[רותם‬...] ‫וכן בניו‬

figuratis: NVulg. super rationale. et: NVulg. >. sculptilis: NVulg. sculptis. [...]‫במל‬: Cowley/Neubauer: [‫ ;במלא]ים‬Lévi: [‫ ;במלוא]ים‬Peters: [‫ ;במלו]אים‬Smend: ‫ ;במלואים‬Segal: [‫ ;במל]ואותם‬Ben-Ḥayyim: [‫במל]ואים‬. memoriam: NVulg. memoriam cum scriptura sculpta. Israhel: NVulg. Israel. κατὰ: Rahlfs κατ᾿. Text emendation by Ziegler. ‫…[ראל‬....]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ]יש[ראל‬Lévi: ‫ ;]שבטי יש[ראל‬Peters: ‫ ;שב]טי יש[ראל‬Smend: ‫ ;שב]טי יש[ראל‬Segal: ‫;]שבטי ישר[אל‬ Ben-Ḥayyim: ‫שב]טי יש[ראל‬. coronam auream supra: NVulg. Corona aurea super. expressam: NVulg. lamina cum. [.]‫וצי‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;וציץ‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וציץ‬. [.....]: Lévi: [‫ ;חר]ות לייי‬Peters: [‫ ;פת]וחי חותם‬Smend: ‫ ;]חרות חות[ם‬Segal: [‫]פתוחי חותם‬. ‫קדש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫קדש‬. et: NVulg. >. [‫]עז‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫;עז‬Beentjes: ‫עז‬.

605 Syr.

45 11c

11d

11e

12a

12b 12c 12d

13a

13b

13c 13d

16 17 18

19 20 21 22 23

24 25 26 27 28

desideria: NVulg. et desideria. ornata: NVulg. perfecta pulchritudo. ‫[ופי‬.........]‫מח‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;מחמ]ד[ ]…[ ]וי[ופי‬Lévi: ‫ ;מחמ]די עין ומכלל י[ופי‬Peters: ‫ ;מחמד ]עי[ן ומ]כלל י[ופי‬Smend: ‫מחמ]ד עי[ן‬ ‫ ;]ומכלל י[ופי‬Segal: ‫ ;מחמד ]עין ומכלל י[ופי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מחמ]ד … י[ופי‬Beentjes: ‫[ופי‬...]‫מחמ‬. [....]‫ל‬: Cowley/Neubauer: [‫ ;ל]פנ[י]הם‬Lévi: [‫ ;ל]פנ[י]ו‬Peters, Segal: [‫ ;ל]פניו‬Smend: [‫ ;ל]פנ[י]ם‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ל‬. [......]‫ל‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;ל]א[ ]…[ן‬Lévi, Peters: ‫ ;ל]א היה כ[ן‬Smend: ‫ ;ל]א היה כ[ן‬Segal: [‫ ;ל]א היה כן‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫ל‬. usque ad originem: NVulg. in sempiternum. indutus est: NVulg. induet. [.....]‫[ל‬..]‫[ל‬....]: Cowley/Neubauer: [‫ ;]ו[ל]א[ ל]נצח יעטם‬Lévi: [‫ ;]ומוע[ל]ם[ ל]א לבשם‬Peters: [‫ ;]ועד עו[לם לא ]י[ל]בשה‬Smend: ‫כן ]ל[עולם‬ [‫ ;ל]א ילבשם‬Segal: ‫ ;]ועד עו[ל]ם לא ילבש[ם‬Ben-Ḥayyim: […] [..]‫ ;]…[ ]ל[עולם ל‬Beentjes: [...]‫[ ל‬...]. ‫[ן‬..]‫הא‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;הא]מי[ן‬Lévi: ‫[ן‬.]‫ ;הא‬Peters: ‫ ;הא]מ[ן‬Smend: ‫ ;האמן‬Segal: ‫ ;חוק‬Ben-Ḥayyim: ‫האמן‬. [....]: Cowley/Neubauer: [‫ ;]לו‬Peters, Segal: [‫ ;]לו‬Smend: [‫]בדד‬. ‫לבניו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לבניו‬Peters: ‫ ;]ו[לבניו‬Segal: ‫]ול[בניו‬. ‫כזה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Beentjes: ‫ ;כזה‬Segal: ‫ככה‬. ‫[רותם‬...]: Cowley/Neubauer, Peters: ‫ ;לדורותם‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לדורותם‬Segal: ‫]…[ לדורותם‬.

606

SIR 45:14a – 45:16d

Vulg.

LXX 45:17α

sacrificia1 ipsius consumpta sunt igni2 45:17β

MS B 45:14a

45:18a

conplevit Moses5 manus eius 45:18b

et unxit illum oleo sancto 45:19a

factum est illi in testamentum aeternum 45:19b

et semini eius sicut dies caeli 45:19c

fungi sacerdotio et habere laudem9

45:14b

45:15a

et glorificare10 populum suum in nomine suo11 45:20a

ipsum elegit eum12 ab omni vivente 45:20bα

adferre13 sacrificium Deo 45:20bβcα

incensum et14 bonum odorem in memoriam15 45:20cβ

placere16 populo +suo+

3 4 5 6 7 8 9

45:14b‫ס‬.Be

‫וכל יום תמיד פעמים׃‬ 45:15a‫ס‬.Be

‫ משה את ידו‬6‫[מלא‬..]

ἐπλήρωσεν Μωυσῆς τὰς χεῖρας 45:15b

45:15b‫ס‬.Be

‫וימשחהו בשמן הקדש׃‬

καὶ ἔχρισεν αὐτὸν ἐν ἐλαίῳ ἁγίῳ· 45:15c

45:15c‫ס‬.Be

‫ותהי לו ברית עולם‬

ἐγενήθη αὐτῷ εἰς διαθήκην αἰῶνος 45:15d

45:15d‫ס‬.Be

‫ולזרעו כימי שמים׃‬

καὶ ἐν8 τῷ σπέρματι αὐτοῦ ἐν ἡμέραις οὐρανοῦ 45:15e

45:15e‫ס‬.Be

‫לשרת ולכהן לו‬

λειτουργεῖν αὐτῷ ἅμα καὶ ἱερατεύειν

45:19d

2

‫ כליל תקטר‬3‫[חתו‬..]

θυσίαι αὐτοῦ ὁλοκαρπωθήσονται

καθ᾿ ἡμέραν ἐνδελεχῶς δίς.

cotidie4

1

45:14a‫ס‬.Be

45:15f

45:15f ‫ס‬.Be

‫ולברך את עמו בשמו׃‬

καὶ εὐλογεῖν τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐν τῷ ὀνόματι. 45:16a

45:16a‫ס‬.Be

‫ויבחר בו מכל חי‬

ἐξελέξατο αὐτὸν ἀπὸ παντὸς ζῶντος 45:16b

45:16b‫ס‬.Be

‫להגיש עלה וחלבים׃‬

προσαγαγεῖν κάρπωσιν κυρίῳ, 45:16c

θυμίαμα καὶ εὐωδίαν εἰς μνημόσυνον, 45:16d

ἐξιλάσκεσθαι περὶ τοῦ λαοῦ17.

sacrificia: NVulg. Sacrificium. consumpta sunt igni: NVulg. consumitur igne. ‫[חתו‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫]מנ[חתו‬. cotidie: NVulg. cotidie iuge bis. conplevit Moses: NVulg. Complevit Moyses. ‫[מלא‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]וי[מלא‬Peters: ‫ ;וימלא‬Ben-Ḥayyim: ‫]וי[מלא‬. ? zËÙs ¿ýÎã: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, W, Mos ¿ýÎã zËÙs; 12h2 ¿ýÎ㠀z{ËÙs. ἐν: Rahlfs >. 45:19c: NVulg. ministrare illi et fungi sacerdotio.

45:16c

‫ס‬.Be

‫ולהקטיר ריח ניחח ואזכרה‬ 45:16d‫ס‬.Be

‫ולכפר על בני ישראל׃‬

607 Syr.

45 14a

14b 45:15a

jzËÙs ¿ýÎ㠀zÎáï åé{

15a

.¿ýxÎùx ¿Ñþã fÍÑþã{

15b

.åáðàx ¿ćäÚúà fÍà {z{

15c

? .¿Úäýx ÀĀãÎÙ ßÙs fÍïÏà{

15d

fÎþäþäà

15e

.Íäþ Íäðà ÎÝüÃäà{

15f

? …{ÍáÝ [236r. a] èã f€ÍÚÃÅ{ .¿ÚÐ

16a

> ? ÎÂüúäà ? f¿ÑÂx{ ÀÎáï

16b

? .¿ćäêÂ{

16c

.âÙüêÙs ÍáÝ âï ÎÚêÑäà{

16d

7

45:15b

45:15c

45:15d

45:15e

45:15f

45:16a

45:16b

45:16c

45:16d

10 11 12 13 14 15 16 17

glorificare: NVulg. benedicere. suo: NVulg. eius. eum: NVulg. >. adferre: NVulg. offerre. et: NVulg. et adipes et incendere. in memoriam: NVulg. et memoriale. placere: NVulg. et placare pro. λαοῦ: Rahlfs λαοῦ σου.

608

SIR 45:17a – 45:19d

Vulg.

LXX 45:21aα

dedit1 illi in praeceptis suis 45:21aβbα

potestatem in testamentis iudiciorum 45:21bβ

45:21c

et in lege sua lucem dare Israhel5 45:22a +

quia+ contra illum steterunt alieni 45:22bα

et propter invidiam + circumdederunt+ illum6 in deserto 45:22bβ

homines qui erant cum Dathan et Abiron7 45:22c

45:23a

vidit Dominus Deus et non placuit illi 45:23b

et consumpti sunt in impetu iracundiae11 45:24α

45:24β

et consumpsit eos16 in flamma ignis

4 5 6 7 8 9

ἔδωκεν αὐτῷ ἐν ἐντολαῖς αὐτοῦ 45:17b

2

45:17b

‫וימשילהו בחוק ומשפט׃‬

ἐξουσίαν ἐν διαθήκαις κριμάτων 45:17c

45:17d

45:17c‫ס‬.Be

‫ חק‬4‫ עמו‬3‫וילמד את‬ 45:17d‫ס‬.Be

‫ומשפט את בני ישראל׃‬

καὶ ἐν νόμῳ αὐτοῦ ϕωτίσαι Ισραηλ. 45:18a

45:18a‫ס‬.Be

‫ויחרו בו זרים‬

ἐπισυνέστησαν αὐτῷ ἀλλότριοι 45:18b

45:18b‫ס‬.Be

‫ויקנאו בו במדבר׃‬

καὶ ἐζήλωσαν αὐτὸν ἐν τῇ ἐρήμῳ, 45:18c

45:18c‫ס‬.Be

‫אנשי דתן ואבירם‬

ἄνδρες οἱ περὶ Δαθαν καὶ Αβιρων 45:18d

45:19a

45:18d‫ס‬.Be

‫׃‬10‫ועדת קרח בעזוז אפם‬ 45:19a‫ס‬.Be

‫וירא ייי ויתאנף‬

εἶδεν κύριος καὶ οὐκ εὐδόκησεν, 45:19b

45:19b‫ס‬.Be

‫ויכלם בחרון אפו׃‬

καὶ συνετελέσθησαν ἐν θυμῷ ὀργῆς· 45:19c

45:19d

καταναλῶσαι ἐν πυρὶ ϕλογὸς αὐτοῦ.

dedit: NVulg. Et dedit. ‫מצותיו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מצותיו‬. ‫את‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫את‬. ‫עמו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫עמו‬. Israhel: NVulg. Israel. illum: NVulg. illum homines. 45:22bβ: NVulg. qui erant cum Dathan et Abiram. Chore: NVulg. Core. iracundiam: NVulg. iracundia furoris sui.

‫ויתן לו מצותיו‬

‫ס‬.Be

45:19c‫ס‬.Be

‫ להם אות‬13‫ויבא‬

ἐποίησεν ἐν12 αὐτοῖς τέρατα

fecit illis monstra

3

45:17a‫ס‬.Be

καὶ ἡ συναγωγὴ Κορε ἐν θυμῷ καὶ ὀργῇ·

et congregatio Chore8 in iracundiam9

2

45:17a

διδάξαι τὸν Ιακωβ τὰ μαρτύρια

docere Iacob testimonia

1

MS B

45:19d‫ס‬.Be

‫׃‬17‫ויאכלם בשביב אשו‬

609 Syr.

45

45:17a

? .¿æËùÎò Íà uÍÙ{ A

17a

> ÍÔáýs{ ? f¿ćäÚ? ú .¿æ̣€x{

17b

45:17b

17c 17d 45:18a

.¿ÙĄÝÎæ Íäï ÎÙüЏs{

18a

fÁüÂËä Í ÎçÓ{

18b

? .„üÚÂs{ …x Ûþæs

18c

.¿óù{Ā }Îùx ÀĀýÎçÝ{

18d

.Ïō{ fÀÍàs ÀÏÐ{ A A

19a

.ÁÎ砅Îæs Ëù{s{

19b

…{Íà

Áüù{ A

19c

.zÏÅ{x ¿óù{Ā …Îæs ôÚés{

19d

45:18b

45:18c

45:18d

45:19a

45:19b

45:19c

.ÀÎÑã

15

14

45:19d

10 11 12 13 14 15 16 17

‫אפם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אפם‬. iracundiae: NVulg. iracundiae eius. ἐν: Rahlfs >. Text emendation by Ziegler ‫ויבא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויבא‬. Áüù{: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, W, Mos ÁüÂ{. A ? …{Íà: 10c1 in the marg. by a second hand: ¿æ¾Ý ¿ÂĄý. eos: NVulg. illos. ‫אשו‬: Beentjes: ‫אשו‬.

610

SIR 45:20a – 45:23a

Vulg.

LXX 45:25a

45:20a

45:25bα

‫ כבודו‬2‫ לאהרן‬1[.....]

45:20b

45:20b‫ס‬.Be

‫ויתן לו נחלתו׃‬

καὶ ἔδωκεν αὐτῷ κληρονομίαν·

et dedit illi hereditatem 45:25bβ +

45:20a‫ס‬.Be

καὶ προσέθηκεν Ααρων δόξαν

et addidit Aaron gloriam

+

MS B

4

et primitias fructuum terrae divisit illi

45:20c

45:20d

45:21a

9

45:21b

‫׃‬11‫אשי ייי יאכלון‬ 45:21b‫ס‬.Be

‫ומתנה לו ולזרעו׃‬

ἃς ἔδωκεν αὐτῷ τε καὶ τῷ σπέρματι αὐτοῦ.

45:27a

45:22a

45:22a‫ס‬.Be

πλὴν ἐν γῇ λαοῦ οὐ κληρονομήσει,

ceterum in terra gentes13 hereditabit 45:27b

et pars non est illi in gente

17

45:22b

‫[לקו‬..........]

45:21a‫ ;ס‬45:20dBe

καὶ γὰρ θυσίας κυρίου ϕάγονται,

45:26c

quae dedit ipsi12 et semini eius

45:20d‫ ;ס‬45:21aBe

ἄρτον ἐν7 πρώτοις ἡτοίμασεν ἐν πλησμονῇ8·

45:26b

nam10 sacrificia Domini edent

‫( לחם‬d) ‫ נתן לו‬6‫[ש‬........]5

ἀπαρχὰς πρωτογενημάτων ἐμέρισεν αὐτῷ,

45:26a

panem ipsis in primis paravit in satietatem

45:20c

‫ס‬.Be

‫ ינחל‬16 ‫ לא‬15[.....] 14 ‫אך‬

45:22b‫ס‬.Be

‫ לא יחלק נחלה׃‬18‫[תוכם‬..]

καὶ μερὶς οὐκ ἔστιν αὐτῷ ἐν λαῷ·

45:22c‫ס‬.Be

[..]‫[ל‬....]‫[ל‬..]‫אשי י‬

19

45:27c

ipse20 enim pars eius est21 et hereditas 45:28aα

et Finees24 filius Eleazari

1 2 3 4 5 6

7 8 9

10 11 12 13 14

45:22c

45:22d

‫ס‬.Be

αὐτὸς γὰρ μερίς σου καὶ κληρονομία. 45:23aα

Καὶ Φινεες υἱὸς Ελεαζαρ

22

‫[ל‬...........]

45:23a‫ס‬.Be 27

‫[עזר‬..] 26 ‫[ן‬.] ‫ וגם פינחס‬25

[.....]: Cowley/Neubauer: […]‫ ;ו‬Lévi, Peters: ‫ ;ו]יוס[ף‬Smend: [‫ ;ו]ישנה‬Segal: [‫ ;]ויוסף‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ו‬. ‫לאהרן‬: Beentjes: ‫לאהרן‬. Íà uÍÙ{: Mos ÍáÂÍÙ{. A fructuum: NVulg. frugum. The text order of vv. 20-21 differs from Γ: bi-cola 20c.21a and 20d.21b. ‫[ש‬........]: Cowley/Neubauer: ‫ח…[ קדש‬/‫ ;ר]ה‬Lévi: ‫ ;ת]רומות[ קדש‬Peters: ‫ ;ר]אשית[ קדש‬Smend: ‫ ;ת]רומות[ קדש‬Segal: ‫ ;]תרומות קד[ש‬BenḤayyim: ‫[ קדש‬..]‫ת‬. ἐν: Rahlfs >. Text emendation by Ziegler. ἐν πλησμονῇ: Rahlfs πλησμονήν. Text emendation by Ziegler. ‫[לקו‬..........]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]י[חלקו‬...]; Lévi: ‫[חלקו‬...]; Peters: ‫ ;]לחם פני[ם חלקו‬Smend: ‫ ;]ויכן ראשית[ חלקו‬Segal: ‫;]לחם פנים[ חלקו‬ Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫]…[ חלקו‬. nam: NVulg. nam et. ‫יאכלון‬: Segal: ‫יאכלו‬. ipsi: NVulg. illi. gentes: NVulg. gentis non. ‫אך‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫אך‬.

611 Syr.

45

jÁüúÙs …{zs âï åé{

20a

.Í揍ÎÙ 3Íà uÍÙ{ A

20b

.¿ýxÎùx ÀĀÚýă

20c

e¿ćäÑàx ÁăËé{ A

20d

45:20a

45:20b

45:20c

45:20d

21a 45:20e

.ÍïÏà{ Íà A

21b

¿ćà f…{Í xÎÑá .¿æÎÙ {üÙ A

22a

.…{Íäï ÀÎÆáò ÎÆáò ¿ćà{ A

22b

45:22a

45:22b

22c+ 45:22c

.‐.23âÙüêÙs ĀÚ z{üÙ{ fzĀçã ¿Ùüãx âÔã

22d

45:23a

jÏðÚàs ü ëÑçÚò ‰s{

28

15 16 17 18 19

20 21 22

23 24 25 26 27 28

23a

[.....]: Lévi: [‫ ;]בארצם‬Peters, Segal: [‫ ;]בארץ העם‬Smend: ‫]בארץ ע[ם‬. ‫לא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לא‬Peters: ‫ ;לא‬Segal: [‫ל]א‬. ‫ינחל‬: Segal: ‫ ;]ינ[חל‬Beentjes: ‫ינחל‬. ‫[תוכם‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובתוכם‬Beentjes: ‫ובתוכם‬. [..]‫[ל‬....]‫[ל‬..]‫י‬: Cowley/Neubauer: [...]‫[ ל‬...]‫[ל‬.] [‫ ;יי]י‬Lévi: [‫ ;יי]י חלקך ונחלתך‬Peters: [‫ ;י]יי[ ]ח[ל]קו ונח[לת]ו‬Smend: [‫;יי]י ח[ל]קו ונח[ל]תו‬ Segal: [‫ ;יי]י חלקו ונח[ל]תו‬Ben-Ḥayyim: [..]‫[ל‬..] [..]‫[ל‬..] [‫ ;י]יי‬Beentjes: [..]‫[ל‬...]‫י‬. ipse: NVulg. ipse est. est: NVulg. >. ‫[ל‬...........]: Cowley/Neubauer, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ישראל‬Lévi: ‫ ;]בתוך בני[ ישראל‬Peters: ‫ ;]בתוך בני[ ישראל‬Smend: ‫;]בתוך בני[ ישראל‬ Segal: ‫ ;]בתוך בני ישרא[ל‬Beentjes: ‫[ל‬...]. âÙüêÙs: 7h3 âÙsüêÙs; CB âÙËêÙs (error). Finees: NVulg. Phinees. The text order of v. 23abc differs from Γ: two bi-cola 23ab and 23bc. ‫[ן‬.]: Cowley/Neubauer, Peters: ‫ ;בן‬Lévi, Smend: ‫ ;]ב[ן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ב[ן‬Segal: [‫]בן‬. ‫[עזר‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אלעזר‬. .ÏðÚàs: 13a1 marg. note by a second hand: ûþòĀã ¿æËðã ¿Ùüã.

612

SIR 45:23b – 45:25c

Vulg.

LXX 45:28aβ

MS B 45:23aβ

// 2[............] 1‫בגבורה‬

τρίτος εἰς δόξαν

tertius in gloria est 45:28b

in imitando tantum in timore5 Domini 45:29a

et stare in reverentia gentis10 45:29bα

in bonitate et alacritate animae suae 45:29bβ

45:23b

45:30a

ideo statuit ad illum14 testamentum pacis 45:30b

principem sanctorum et gentis suae 45:30cα

45:30cβ

in sacerdotium sui20 dignitas in aeternum 45:31aα

et testamentum David +regi+ 45:31aβbα 23

filio Iesse de tribu Iuda

45:23c

45:23d

5 6 7 8

9 10 11 12 13

‫ויעמד בפרץ עמו׃‬ 45:23e

‫ס‬.Be

‫אשר נדבו לבו‬

ἐν ἀγαθότητι προθυμίας ψυχῆς αὐτοῦ· 45:23e

45:24a

45:23f ‫ס‬.Be

‫׃‬13 ‫ויכפר על בני ישראל‬ 45:24a‫ס‬.Be

‫לכן גם לו הקים חק‬

διὰ τοῦτο ἐστάθη αὐτῷ διαθήκη εἰρήνης 45:24b

προστατεῖν ἁγίων καὶ λαοῦ αὐτοῦ, 45:24c

45:24d

45:24b‫ס‬.Be

‫׃‬18‫ לכלכל מקדש‬17‫ברית שלום‬ 45:24c‫ס‬.Be

‫אשר תהיה לו ולזרעו‬ 45:24d‫ס‬.Be

‫כהונה גדולה עד עולם׃‬

ἱερωσύνης μεγαλεῖον εἰς τοὺς αἰῶνας. 45:25a

45:25a‫ס‬.Be

‫וגם בריתו עם דוד‬

καὶ διαθήκην22 τῷ Δαυιδ 45:25b

45:25b

‫ס‬.Be

‫׃‬24‫בן ישי למטה יהודה‬

υἱῷ Ιεσσαι ἐκ ϕυλῆς Ιουδα κληρονομία βασιλέως υἱοῦ ἐξ υἱοῦ μόνου·

4

45:23d‫ס‬.Be

καὶ στῆναι αὐτὸν ἐν τροπῇ λαοῦ

45:25c

3

‫ כל‬7{‫ לאלוה}י‬6 ‫בקנאו‬

ἐν τῷ ζηλῶσαι αὐτὸν ἐν ϕόβῳ κυρίου

ἵνα αὐτῷ ᾖ καὶ τῷ σπέρματι αὐτοῦ

ut sit illi19

2

45:23c‫ס‬.Be

καὶ ἐξιλάσατο περὶ τοῦ Ισραηλ.

placuit de Israhel12

1

45:23b

‫ס‬.Be

45:25c‫ס‬.Be 26

‫ לפני כבודו‬25‫נחלת אש‬

‫בגבורה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫בגבורה‬. [.........]: Cowley/Neubauer: […]‫[ה‬.]; Lévi: [‫ ;נח]ל שלישי בכבוד‬Peters, Segal: [‫ ;נח]ל שלישי‬Smend: ‫ ;נח]דר שליש[י‬Ben-Ḥayyim: […] [..]‫נ‬. Íà: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos >. èÙüúÙs: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos èÙĄúÙs. in imitando tantum in timore: NVulg. zelando timorem. ‫בקנאו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בקנאו‬. {‫לאלוה}י‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫לאלוה‬. ÀĀçÙËäÂ: 7a1, 11c1 (error); 7h3, 9c1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀĀÚçÙËäÂ; A 8a1 À[]ÙËäÂ. âÙüêÙs: 7h3 âÙsüêÙs. stare in reverentia gentis: NVulg. stetit in ruptura pro gente. ¿ćäïx: 7h3 ¿ćäð (error); 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos Íäïx. de Israhel: NVulg. Deo pro Israel. ‫ישראל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ישראל‬.

613 Syr.

45

45:23b

.4èÙüúÙs ÀĀà 3fÍà Äêæ A z{üÃçÆÂ

23b

.9âÙüêÙs üÃÂ{ 8fÀĀçÙËä èÓx ¿ççÔÂ

23c

f¿ćäïx ÀĀï{Ā åùx{

23d

45:23c

45:23d 11

23e 45:23e

.âÙüêÙs âï ¿ðÂ{ A

23f

45:24a

jÀÍàs Íà ¿äÙ A

? ÀĀãÎä ¿æz

ƒÎÔã

24a

.¿ÑÂËã Íà ¿çÃæx

24b

ÍïÏà{ Íà À{z{

24c

ÀĀ ÀÎæÍÝ

24d

ËÙ{x ‰s{

25a

jÛþÙs üÂ

25b

> ? .üÙ ¿æÎÙ A €z{xÎÑá f¿Þáãx

25c

16

15

45:24b

45:24c

45:24d

.d.åáðà

21

45:25a

45:25b

45:25c

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

ad illum: NVulg. illi. ƒÎÔã: 7h3 âÔã. ? ÀĀãÎäÂ: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos >. ‫שלום‬: Peters: incorr. ‫עולם‬. ‫מקדש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מקדש‬. illi: NVulg. illi et semini eius. in sacerdotium sui: NVulg. sacerdotii. ÀĀ ÀÎæÍÝ: 13a1 ÀÎæÍÝ. διαθήκην: Rahlfs διαθήκη. Text emendation by Ziegler. Iuda: NVulg. Iudae. ‫ה‬: line-filler. ‫נחלת אש‬: in MS ‫נחלתאש‬. ‫לפני כבודו‬: Lévi: incorr. ‫לפנ יכבודו‬.

614

SIR 45:25d – 46:1c

Vulg.

LXX 45:31bβ

hereditas ipsi1 et semini eius

MS B 45:25d

45:25d‫ס‬.Be

‫ אהרן לכל זרעו׃‬2‫נחלת‬

κληρονομία Ααρων καὶ τῷ σπέρματι αὐτοῦ. 45:25e‫ס‬.Be

‫הטוב‬+ ‫ ייי‬5‫ את‬4‫ועתה ברכו נא‬

+

45:25f ‫ס‬.Be

‫׃‬8‫ כבוד‬7‫ אתכם‬6 ‫המעטר‬ 45:31c

ut daret9 sapientiam in cor nostrum10

45:26a

45:26b

κρίνειν τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐν δικαιοσύνῃ,

45:31e

ne abolerentur bona ipsorum

45:26c

Vulg.

45:26d

fortis in bello Iesus Nave

successor Mosi21 in prophetis 46:1c

qui fuit magnus22 secundum nomen suum

4 5 6 7 8 9 10 11

‫ לדורות עולם׃‬16‫[רתכם‬...]

MS B 46:1a

46:1a

‫ס‬.Be

‫גבור בן חיל יהושע בן נון‬

Κραταιὸς ἐν πολέμῳ ᾿Ιησοῦς υἱὸς19 Ναυη

46:1b

3

45:26d(c)‫ ;ס‬45:26cBe

καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν εἰς γενεὰς αὐτῶν.

46:1a

2

‫למען לא ישכח טובכם‬

LXX 18

1

45:26c(b)‫ ;ס‬45:26bBe

ἵνα μὴ ἀϕανισθῇ τὰ ἀγαθὰ αὐτῶν

45:31f

et gloriam eorum14 in gentem ipsorum aeternam fecit15

‫ לב‬13‫ חכמת‬12‫ויתן לכם‬11

δῴη ὑμῖν σοϕίαν ἐν καρδίᾳ ὑμῶν

45:31d

iudicare gentem suam in iustitia

45:26a‫ס‬.Be

46:1b

46:1b‫ס‬.Be

‫משרת משה בנבואה׃‬

καὶ διάδοχος Μωυσῆ ἐν προϕητείαις, 46:1c

ὃς ἐγένετο κατὰ τὸ ὄνομα αὐτοῦ

ipsi: NVulg. viri coram gloria eius, hereditas Aaron. ‫נחלת‬: Peters: incorr. ‫ונחלת‬. ¿æÎÙ: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 12h2, 13c1, W, Mos ¿æÎÙ{. ‫נא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נא‬. ‫את‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫את‬. ‫המעטר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המעטר‬. ‫אתכם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אתכם‬. ‫כבוד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כבוד‬. ut daret: NVulg. Det vobis. nostrum: NVulg. vestrum. V. 26acd is written in one line without colometrical separation.

46:1c‫ס‬.Be

‫אשר נוצר להיות בימיו‬

615 Syr.

45

45:25d

.ÍïÏà{ fÍà e…{zsx 3¿æÎÙ

25d

45:25e

ÀÍà¾ćà ÎÝüÂ> âÚÞã

25e+ 25f+

45:26a

k¿Ãàx ÀĀäÞÐ …ÎÞà uÍÙx A

26a

.Íäþ Íäðà …Ëäà

26b

.…{ÍÂÎÓ ¿ðÓĀæ ¿ćàx âÔã

26c

45:26b

45:26c

45:26d

d¿ćäáïx fÁăx

17

âÞà f…{ÍçÔàÎý{

Syr.

26d

46

46:1a

.…Îæü ˆÎþÙ f¿ćáÚÐ

üÃçÅ ÁüÃÅ

1a

.¿Â ¿ýÎã ßÙs À{Íäà üÔæs ÀÎÚÃçÂ

1b

20

46:1b

1c

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

‫לכם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לכם‬. ‫חכמת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכמת‬. gloriam eorum: NVulg. gloria ipsorum. gentem ipsorum aeternam fecit: NVulg. generationes aeternas. ‫[רתכם‬...]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]וגב[ורתכם‬Peters, Segal: ‫ ;וגבורתכם‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אמורתכם‬Beentjes: ‫[ורתכם‬...]. âÞà: 7h3 …{ÍáÞà. Iesus Nave: NVulg. Iesus filius Nun. υἱὸς: Rahlfs >. üÃçÅ ÁüÃÅ: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ü ÁüÃÅ. Mosi: NVulg. Moysi. magnus: NVulg. >.

616

SIR 46:1d – 46:5c

Vulg.

LXX 46:2a

maximus in salutem electorum Dei 46:2b

expugnare1 insurgentes hostes 46:2c

ut consequeretur hereditatem Israhel2 46:3a

quam gloriam adeptus est in tollendo manus suas 46:3b

et iactando contra civitatem rompheas3 46:4a

quis ante illum sic6 restitit 46:4b

nam hostes ipse Dominus7 perduxit 46:5a

aut10 non in iracundia11 eius inpeditus12 est sol 46:5b

et una dies facta est quasi duo 46:6aα

invocavit Altissimum potentem 46:6aβ

in obpugnando15 inimicos undique 46:6b

et audivit illum magnus +et sanctus+ Deus18 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

MS B 46:1d

46:1d

‫ס‬.Be

‫תשועה גדלה לבחיריו׃‬

μέγας ἐπὶ σωτηρίᾳ ἐκλεκτῶν αὐτοῦ 46:1e

46:1e‫ס‬.Be

‫להנקם נקמי אויב‬

ἐκδικῆσαι ἐπεγειρομένους ἐχθρούς, 46:1f

46:1f ‫ס‬.Be

‫ולהנחיל את ישראל׃‬

ὅπως κατακληρονομήσῃ τὸν Ισραηλ. 46:2a

46:2a‫ס‬.Be

‫מה נהדר בנטותו יד‬

ὡς ἐδοξάσθη ἐν τῷ ἐπᾶραι χεῖρας αὐτοῦ 46:2b

46:2b‫ס‬.Be

‫׃‬4 ‫בהניפו כידון על עיר‬

καὶ ἐν τῷ ἐκτεῖναι ῥομϕαίαν ἐπὶ πόλεις. 46:3a

46:3a‫ס‬.Be

‫מי הוא לפניו יתיצב‬

τίς πρότερος αὐτοῦ +οὕτως+ ἔστη; 46:3b

46:3b‫ס‬.Be

τοὺς γὰρ πολέμους κυρίου αὐτὸς ἐπήγαγεν. 46:4a

9

46:4a‫ס‬.Be

‫הלא בידו עמד השמש‬

οὐχὶ ἐν χειρὶ αὐτοῦ ἐνεποδίσθη ὁ ἥλιος 46:4b

[..]‫ נל‬8‫כי מלחמות ייי‬

46:4b‫ס‬.Be

‫׃‬14[.....] ‫יום אחד‬

καὶ μία ἡμέρα ἐγενήθη πρὸς δύο; 46:5a

46:5a‫ס‬.Be

‫ עליון‬+‫אל‬+ ‫כי קרא אל‬

ἐπεκαλέσατο τὸν ὕψιστον δυνάστην 46:5b

46:5b‫ס‬.Be

[..........]‫ ל‬16‫כאכפה‬

ἐν τῷ θλῖψαι αὐτὸν ἐχθροὺς κυκλόθεν, 46:5c

καὶ ἐπήκουσεν αὐτοῦ μέγας κύριος

17

46:5c‫ס‬.Be 20

‫( באבני‬d) 19 ‫ויענהו אל עליון‬

expugnare: NVulg. qui vindicet in. consequeretur hereditatem Israhel: NVulg. heredem faciat Israel. rompheas: NVulg. acinacem. ‫עיר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עיר‬. ? ÀĀçÙËã: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀĀçÙËã. A sic: NVulg. >. hostes ipse Dominus: NVulg. bella Domini ipse. ‫ייי‬: Beentjes: [.]‫יי‬. [..]‫נל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: [‫ ;נל]חם‬Smend: [‫ ;נל]חם‬Segal: ‫ ;נלחם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;נל]חם‬Beentjes: [..]‫נל‬. aut: NVulg. An. iracundia: NVulg. manu.

617 Syr.

46

46:1c

> .€zÎäÐĄà ¿çùÎò zËپ ÎÙĀÚäà A

1d

? ÁĄÃÅ èã ÎïüòĀäà{ .À¾çé

1e

? {Îäà{ .¿çÞàÎãx ¿ïs âÙüêÙs ÛçÃà

1f

46:1d

46:1e

46:2a

.zËÙ¾Âx ¿ÝÏÚç åÙüã ËÝ Íà À¾Ù ¿ćã [236r. b] A

2a

46:2b

jÀĀçÙËã âï ôÚçã ËÝ{

2b

> Îçã .€zÎãËù åúäà ÒÞþã A

3a

> .ËÃï {z ÍÂüùx âÔã A A f¿Ùüãx

3b

? €z{ËÙ¾Âx âÔã

4a

? .èÚãÎÙ èÙ㏠fËÐ ¿ćãÎÙ À{z{ A

4b

> âÔã j¿Ùü㠄Ëù Ûà‹x

5a

5

46:3a

46:3b

46:4a

k¿þäý åù

13

46:4b

46:5a

5b 46:5b

uÍÙ{ f€ÍÚçï{ .¿óù{ zËپ A A

12 13 14 15 16 17

18 19 20

5c

inpeditus: NVulg. impeditus. ? €z{ËÙ¾Âx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos zËÙ¾Âx. [.....]: Lévi, Segal: [‫ ;]היה לשנים‬Peters: [‫ ;ה]יה לשנים‬Smend: [‫]כ[ש]נים היה‬. obpugnando: NVulg. oppugnando. ‫כאכפה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫כאכפה‬. [..........]‫ל‬: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;ל]ו‬Lévi: [‫ ;ל]ו צרים מסביב‬Peters: [‫ ;לו א]ויביו מסביב‬Smend: [‫ ;ל]ו איביו מס[ב]יב‬Segal: [‫;ל]ו אויבים מסביב‬ Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫ל‬. + et sanctus+ Deus: NVulg. Dominus. ‫עליון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עליון‬. ‫באבני‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫באבני‬.

618

SIR 46:5d – 46:7e

Vulg.

LXX 46:6c

in saxis grandinis virtutis +valde+ fortis 46:7a

impetum fecit contra gentem hostilem 46:7b

et in descensu perdidit contrarios 46:8a

ut cognoscant gentes potentiam4 eius 46:8b

quia contra Dominum pugnare non est facile8 46:8c

et13 secutus est a tergo potentes14 46:9a

et in diebus Mosi19 misericordiam fecit 46:9b

ipse et Chaleb filius Iepphonne20 46:9cα

46:9cβ

prohibere gentem a peccatis 46:9d

et perfringere murmur malitiae

2

3

4 5 6 7 8 9 10 11 12

46:5d

46:5d‫ס‬.Be

‫׃‬1[...]‫[ל‬.........]

ἐν λίθοις χαλάζης δυνάμεως κραταιᾶς· 46:6a

46:6a‫ס‬.Be

κατέρραξεν ἐπ᾿ ἔθνος πόλεμον 46:6b

2

καὶ ἐν καταβάσει ἀπώλεσεν ἀνθεστηκότας, 46:6c

3

ὅτι ἐναντίον κυρίου ὁ πόλεμος αὐτῶν9· 46:6e/7a

καὶ γὰρ ἐπηκολούθησεν ὀπίσω δυνάστου. 46:7a/7b

καὶ ἐν ἡμέραις Μωυσέως ἐποίησεν ἔλεος 46:7b/7c

αὐτὸς καὶ Χαλεβ υἱὸς Ιεϕοννη 46:7c/7d

46:7d/7e

κωλῦσαι λαὸν ἀπὸ ἁμαρτίας 46:7e/7f

καὶ κοπάσαι γογγυσμὸν πονηρίας.

[...........]‫וב‬

46:6c‫ס‬.Be

‫ גוי חרם‬7 ‫ כל‬6‫[ת‬..] 5 ‫למען‬

ἵνα γνῶσιν ἔθνη πανοπλίαν αὐτοῦ 46:6d

[....]‫[ל‬.....]

46:6b‫ס‬.Be

46:6d‫ס‬.Be

// ‫׃‬12‫ מלחמתם‬11‫[יי‬.] 10‫כי צופה‬ 46:6e‫ס‬.Be

‫ מלא אחרי אל‬17‫ כי‬16[..]‫ו‬15 46:7a‫ ;ס‬46:6f Be

‫ובימי משה עשה חסד׃‬ 46:7c(b)‫ ;ס‬46:7aBe

‫ יפנה‬22‫ וכלב בן‬21‫הוא‬ 46:7d(c)‫ ;ס‬46:7bBe

‫להתיצב בפרע קהל׃‬

ἀντιστῆναι ἔναντι ἐκκλησίας

stare contra hostem23

1

MS B

46:7e(d)‫ ;ס‬46:7cBe 25

‫ מעדה‬24 ‫להשיב חרון‬

46:7f(e)‫ ;ס‬46:7dBe

‫ולהשבית דבה רעה׃‬

[...]‫[ל‬.........]: Cowley/Neubauer: ‫[ש‬..]‫[ל‬...]; Lévi: ‫ ;ב]רד ואבני א[ל]גבי[ש‬Peters: [‫ ;ברד ואל]גביש‬Smend: ‫ ;ב]רד וא[ל]גבי[ש‬Segal: [‫;]ברד וא[ל]גביש‬ Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫[ל‬...]. [....]‫[ל‬.....]: Cowley/Neubauer, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]‫[ל‬...]; Lévi: [‫ ;]וישליכם ע[ל ]עם שונא‬Peters: ‫ ;]השליך ע[ל ]עם אוי[ב‬Smend: ‫ ;]חבטם ע[ל ]עם אוי[ב‬Segal: [‫]השליך ע[ל ]עם אויב‬. [...........]‫וב‬: Lévi: [‫ ;וב]מורד אבד קמים‬Peters: [‫ ;וב]מורד האביד קמים‬Smend: ‫ ;וב]מורד האביד כנ[ען‬Segal: [‫ ;]ובמורד האביד קמים‬Ben-Ḥayyim: ‫[ען‬..] […]. potentiam: NVulg. armaturam. ‫למען‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;למען‬Beentjes: ‫למען‬. ‫[ת‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]דע[ת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]דע[ת‬Beentjes: ‫[ת‬..]. ‫כל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫כל‬. Dominum pugnare non est facile: NVulg. Deum bellum eorum est. αὐτῶν: Rahlfs αὐτοῦ. ‫צופה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫צופה‬. ‫[יי‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ייי‬Peters ‫ ;]י[יי‬Beentjes: [..]‫י‬. ‫מלחמתם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מלחמתם‬.

619 Syr.

46

46:5c

? €ÍÚçï{ ¿Úäý èã ÀĀÙüÃÝ{ .ÁxüÂx ¿ò¾Þ jĀÐs A

5d

46:6a

eÀ¾çé ¿ćäï âï ÕÃÐ{ A

6a

.…{ÍáÞà fËÂ{s{

6b

? j¿ćãĄÐ ¿ääï …{ÍáÝ ÎïËÙ{ A

6c

.…{Íäï uüùs e{z ÀÍàsx

6d

.ÀÍàs Ā åáý> {z A

‰s{

6e

? .ÀÎÃÚÓ ËÃï A ¿ýÎã ÛãÎÚÂ{

7a

> .¿çòÎÙ ü ÄáÝ{ {z A

7b

> f¿ćäïx ÀĀï{Ā åúäà

7c

ÎÞòÍäà{

7d

.¿çÞàÎãx ¿ïs èã ¿þÚA  ¿ÃÓ ÎáÔÃäà{ A

7e

46:6b

46:6c

46:6d

46:6e 18

46:7a

46:7b

46:7c

46:7d

.ÀĀýÎçÝ

26

46:7e

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

et: NVulg. etenim. potentes: NVulg. Potentis. In vv. 6e.7 HB the colometric partition is different from Γ: instead of two tri-cola we find three: bi-cola 6e.7a, 7bc and 7de. [..]‫ו‬: Cowley/Neubauer: [‫ ;]גם‬Lévi, Smend: [‫וג]ם‬, Peters, Segal: [‫ ;]וגם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;וג]ם‬Beentjes: [..]. ‫כי‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. ‰s{: 11m6 ‰s. Mosi: NVulg. Moysi. Iepphonne: NVulg. Iephonne. ‫הוא‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]הו[א‬Peters, Segal: ‫הוא‬. ‫בן‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בן‬. hostem: NVulg. congregationem. ‫חרון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חרון‬. ‫מעדה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מעדה‬. ÎÞòÍäà{: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÎÞòÍäà.

620

SIR 46:8a – 46:11a

Vulg.

LXX 46:10a

1

MS B 46:8a

46:8a

‫ס‬.Be

‫ הם בשנים נאצלו‬+‫ גם‬+ ‫לכם‬

καὶ αὐτοὶ δύο ὄντες διεσώθησαν

2

et ipsi duo constituti a periculo liberati sunt 46:10b

46:8b

46:8b‫ס‬.Be

‫משש מאות אלף רגלי׃‬

ἀπὸ ἑξακοσίων χιλιάδων πεζῶν

a +numero+ sescentorum milium peditum 46:10c

46:8c

46:8c‫ס‬.Be

‫  להביאם אל נחלתם‬4

εἰσαγαγεῖν αὐτοὺς εἰς κληρονομίαν

inducere3 illos in hereditatem 46:10d

46:8d

46:8d‫ס‬.Be

‫ארץ זבת חלב ודבש׃‬

εἰς γῆν ῥέουσαν γάλα καὶ μέλι.

in terram quae manat lac et mel 46:11a

46:9a

46:9a

‫ס‬.Be

‫ויתן לכלב עצמה‬

καὶ ἔδωκεν κύριος τῷ Χαλεβ ἰσχύν, 5

et dedit Dominus ipsi Chaleb fortitudinem 46:11b

46:9b

et usque ad6 senectutem permansit illi +virtus7+ 46:11c

ἐπιβῆναι αὐτὸν ἐπὶ τὸ ὕψος τῆς γῆς,

46:11d

‫ עמדה עמו׃‬8‫ועד שיבה‬

καὶ ἕως γήρους διέμεινεν αὐτῷ, 46:9c

ut ascenderet in excelsum terrae + locum+

46:9b‫ס‬.Be

46:9d

46:9c‫ס‬.Be

‫ ארץ‬11‫[תי‬.‫ ]ב‬10 ‫[ל‬.] 9[.]‫להדריכ‬ 46:9d‫ס‬.Be

‫ ירש נחלה׃‬12 ‫[עו‬..] ‫וגם‬

καὶ τὸ σπέρμα αὐτοῦ κατέσχεν κληρονομίαν,

et semen ipsius obtinuit hereditatem 46:12a

46:10a

ut viderent omnes filii Israhel13

ὅπως εἰδῶσιν14 πάντες οἱ υἱοὶ Ισραηλ

46:10a‫ס‬.Be

‫ יעקב‬16‫[רע‬.] ‫ כל‬15‫[ת‬.]‫למען ד‬ 17

46:12b 19

+

quod bonum est obsequi sancto Deo20 46:13aα

et iudices singuli suo nomine

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

46:10b +

46:10b

‫ אחרי ייי׃‬21‫כי טוב למלא‬

ὅτι καλὸν τὸ πορεύεσθαι ὀπίσω κυρίου. 46:11a

Καὶ οἱ κριταί, ἕκαστος τῷ αὐτοῦ ὀνόματι,

‫ת‬

‫ס‬.Be

46:11a‫ס‬.Be

‫והשופטים איש בשמו‬

et: NVulg. Ideo et. constituti a periculo: NVulg. >. inducere: NVulg. ut inducerent. This line is written without colometric separation. κύριος: Rahlfs ὁ κύριος. Text emendation by Ziegler. ad: NVulg. in. virtus: NVulg. >. ‫שיבה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שיבה‬. [.]‫להדריכ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;להדריכם‬Smend: ‫ ;להדריכו‬Segal: [‫ ;להדריכ]ו‬Beentjes: ‫[ל‬..]‫להדריכ‬. ‫[ל‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;על‬Segal: ‫ ;]ע[ל‬Beentjes: ‫[ל‬..]‫להדריכ‬. ‫[תי‬.‫]ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;במתי‬Segal: ‫ ;]במ[תי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;במתי‬Beentjes: ‫[תי‬..]. ‫[עו‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זרעו‬.

621 Syr.

46

46:8a

ÎÙøòs …{ÍÙxÎÑ᠅Îæz{ A

8a

? À¾ćãĀý èã .èÚóàs

8b

k…{z{üÚà …Îæs Îáðäà

8c

.¿þÂx{ ¿ÃáÐ ¿Ùxüãx ¿ï¾ćà

8d

> uÍÙ{ .¿óù{ ÄáÞà A

9a

> .Íäï åÚùs zÎÃÚêà ¿ćãËï{

9b

> âï zÎÔáþäà j¿ïsx Íóù{

9c

.¿æÎÙ ¾æ fÍï| ‰s{

9d

juÎúðÙx Íï|

ˆËæx âÔã

10a

> fÀÍàsx ÍéÎäæ åáýx

10b

jüÃÅ üÃÅ .23€zÎçÙA x{

11a

46:8b

46:8c

46:8d

46:9a

46:9b

46:9c

46:9d

46:10a 18

46:10b 22

46:10c, 11a 24

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Israhel: NVulg. Israel. εἰδῶσιν: Rahlfs ἴδωσιν. ‫[ת‬.]‫ד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;דעת‬Segal: ‫ ;]דע[ת‬Beentjes: [..]‫ד‬. ‫[רע‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;זרע‬Beentjes: ‫זרע‬. ‫ת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: >; cf. Wright, “Persian Glosses,” 125–45. ˆËæx: 8a1, 9m1, 10m1, 10m3, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7 ˆËÙx. quod: NVulg. quia. + sancto+ Deo: NVulg. Domino. ‫למלא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫למלא‬. ÀÍàsx: 10m3 >. €zÎçÙA x{: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13c1, W €zÎç? ÙA x{. üÃÅ: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos + ÍäþÂ; 11c1 üÃçÅ (error).

622

SIR 46:11b – 46:13f

Vulg.

LXX

MS B

46:13aβ

quorum non est corruptum cor

46:11b

‫כל אשר לא נשא לבו׃‬

ὅσων οὐκ ἐξεπόρνευσεν ἡ καρδία

46:13b

qui non aversi sunt a Domino

46:11b‫ס‬.Be

46:11c

46:11c

‫ס‬.Be

‫ולא נסוג מאחרי אל‬

καὶ ὅσοι οὐκ ἀπεστράϕησαν ἀπὸ κυρίου,

46:14a

46:11d

46:11d‫ס‬.Be

‫  יהי זכרם לברכה‬4

εἴη τὸ μνημόσυνον αὐτῶν ἐν εὐλογίαις·

ut3 sit memoria illorum in benedictione 46:14b

et ossa eorum pullulent de loco suo

46:12a

τὰ ὀστᾶ αὐτῶν ἀναθάλοι ἐκ τοῦ τόπου αὐτῶν

46:15a

et nomen eorum permanet in aeternum5 46:15b

permanens ad filios8 illorum sanctorum virorum gloria9 46:16aα

dilectus a Domino suo Samuhel12

46:12b

46:12aα‫ ;ס‬46:11eαBe

‫ושמם תחליף‬

καὶ τὸ ὄνομα αὐτῶν ἀντικαταλλασσόμενον 46:12c

46:12aβ‫ ;ס‬46:11eβBe

‫לבניהם׃‬

ἐϕ᾿ υἱοῖς δεδοξασμένος ἀνθρώπων10. 46:13a

46:13a‫ס‬.Be

‫ ורצוי עושהו‬+‫אוהב עמו‬+13

᾿Ηγαπημένος ὑπὸ κυρίου αὐτοῦ Σαμουηλ

46:13b‫ס‬.Be

‫ אמו׃‬14 ‫המשואל מבטן‬ 46:13c‫ס‬.Be

‫ בנבואה‬17 ‫ ייי‬16‫[יר‬..] 46:13d‫ס‬.Be

‫שמואל שופט ומכהן׃‬ 46:16aβbα 18

propheta Domini renovavit imperium

46:16bβ

et unxit principes in gente sua

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

46:13b

προϕήτης κυρίου κατέστησεν βασιλείαν 46:13c

καὶ ἔχρισεν ἄρχοντας ἐπὶ τὸν λαὸν αὐτοῦ·

ßòz: 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÎÞòz. A ¿éÎäæ: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÍéÎäæ; 8a1 []éÎäæ. ut: NVulg. >. Vv. 11d, 12bc have no colometric separation. permanet in aeternum: NVulg. renovet. Íäý: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos …{Íäý; 9c1 []{Íäý. ¿ÃÓ: 13a1 ¿Ù¾ò. permanens ad filios: NVulg. filiis. gloria: NVulg. >. δεδοξασμένος ἀνθρώπων: Rahlfs δεδοξασμένων αὐτῶν. Text emendation by Ziegler.

46:13e

‫ס‬.Be

‫ הכין ממלכת‬20 ‫ אל‬19[...]‫נ‬ 46:13f ‫ס‬.Be

‫וימשח נגידים על עם׃‬

623 Syr.

46

46:11b

¿ćàx âÝ :…{ÍÃà ¿ðÓ A

11b

jÀÍàsx 2¿éÎäæ èã 1ßòz ¿ćà{ A

11c

.ÀĀݍÎÃà f…{ÍæüÝ{x À{Íæ

11d

? .¿çýÎý ßÙs f…{ÍÚãĄÅ …{zÏæ{

12a

? 7 .…{ÍÚçÃà ¿ÃÓ> 6Íäý …ÎúÃþæ{

12b

d.11…{zĀÐÎÃý ¿ćäï ÍáÞà{

12c

fÍÙüÃà åÚЍ{

13a

46:11c

46:11d

46:12a

46:12b

46:12c

46:13a

46:13b

.Íãsx

> > ÍéüÝ è㠃sĀýsx èã

13b+

fÀÎÚÃç ÁüÙÏæ

13c+

> ƒsÎäý .¿æÍÝ{ f¿çÙx

13d+

15

46:13c

46:13d

46:13e

.ÀÎÞáã Āçù fzĀáäÂx

13e

> ã{ ? ? .¿ćäðà ¿Þá f¿çÔÚáý Òþã{

13f

46:13f

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

? …{zĀÐÎÃý: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, W, Mos …{zĀÑÃý (cf. 44:15); 12h2 …{zĀÑÃý. Samuhel: NVulg. Samuel. In v. 13 the text order differs from Γ (= Syr.): three bi-cola: 13ad+, 13e+f+, 13bc. ‫מבטן‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מבטן‬. > ÍéüÝ: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ¿éüÝ; 10c1 ¿éü[]. ‫[יר‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נזיר‬Beentjes: ‫נזיר‬. ‫ייי‬: Peters: ‫]  י[יי‬. renovavit: NVulg. instituit. [...]‫נ‬: Cowley/Neubauer: [‫ ;נ]ביא‬Lévi, Segal: [‫ ;ב]דבר‬Peters: ‫ב]דב[ר‬, Smend: ‫ ;ב]דב[ר‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ב‬. ‫אל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬.

624

SIR 46:14a – 46:18a

Vulg.

LXX 46:17a

46:17b

46:17c +

et+ in fide sua probatus est propheta 46:18

et cognitus est in verbis suis fidelis + quia+ vidit +Deum lucis+6 46:19a

et invocavit Deum potentem7 46:19b

46:19c

in oblatione viri inviolati13 46:20a

et intonuit e15 caelo Dominus 46:20b

et in sonitu magno auditam fecit vocem suam 46:21a

et conteruit21 principes Tyriorum

4 5

6 7 8 9

10 11 12

‫ עדה‬2‫[וה‬......]‫ב‬

46:14b

46:14b‫ס‬.Be

‫ויפקד אלהי יעקב׃‬

46:15a

46:15a‫ס‬.Be

‫ חזה‬5‫[ש‬.........]

ἐν πίστει αὐτοῦ ἠκριβάσθη προϕήτης 46:15b

46:15b‫ס‬.Be

‫וגם בדברו נאמן רועה׃‬

καὶ ἐγνώσθη ἐν ῥήμασιν αὐτοῦ πιστὸς ὁράσεως. 46:16a

46:16a‫ס‬.Be

καὶ ἐπεκαλέσατο τὸν κύριον δυνάστην 46:16b

10

46:16c

‫ מסביב׃‬12 ‫[ביו‬.....]‫[ל‬.....] 46:16c‫ס‬.Be

[...]‫[ל‬...] ‫בעלתו‬

ἐν προσϕορᾷ ἀρνὸς γαλαθηνοῦ· 46:17a

‫[ל‬.] 9 ‫[ל‬......] ‫ וגם‬8

46:16b‫ס‬.Be

ἐν τῷ θλῖψαι ἐχθροὺς αὐτοῦ κυκλόθεν

in obpugnando11 hostes circumstantes undique

3

46:14a‫ס‬.Be

καὶ ἐπεσκέψατο κύριος τὸν Ιακωβ·

et vidit Dominus4 Iacob

2

46:14a

ἐν νόμῳ κυρίου ἔκρινεν συναγωγήν,

in lege Domini iudicavit congregationem1

1

MS B

14 ‫ס‬

46:17a ; 46:16d

Be

καὶ ἐβρόντησεν ἀπ᾿ οὐρανοῦ κύριος16 46:17b

καὶ ἐν ἤχῳ μεγάλῳ ἀκουστὴν ἐποίησεν τὴν ϕωνὴν αὐτοῦ 46:18a

καὶ ἐξέτριψεν ἡγουμένους Τυρίων

17

[............]

46:17b‫ ;ס‬46:17-18aBe

‫ קולו‬20‫בפקע אדיר נשמע‬ 46:18a‫ ;ס‬46:17-18bBe

‫ויכנע נציבי צר‬

iudicavit congregationem: NVulg. congregationem iudicavit. ‫[וה‬.......]‫ב‬: Cowley/Neubauer: ‫[ ]צ[וה‬...]‫ ;ב‬Lévi: ‫ ;ב]מצות ייי צ[וה‬Peters: ‫ ;ב]מצו[ת ]יהוה צ[וה‬Smend: ‫ ;ב]מצוה[ צוה‬Segal: ‫;ב]מצות ייי צו[ה‬ Ben-Ḥayyim: ‫[ צוה‬..]‫ב‬. ? ÀĀýÎçÝ: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 19-11m7, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀýÎçÝ. vidit Dominus: NVulg. visitavit Deus. ‫[ש‬.........]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]ק[ודש‬...]‫ ;ב‬Lévi: ‫ ;ב]אמונתו נדר[ש‬Peters: ‫ ;ב]אמונתו נ[דרש‬Smend: ‫ ;ב]אמונת[ פיו ]ד[רוש‬Segal: ‫]באמונתו‬ ‫ ;נ[דרש‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]…[ ]ד[רוש‬..]‫ ;ב‬Beentjes: ‫[ש‬...]‫ב‬. + quia+ vidit +Deum lucis+: NVulg. in visione. Deum potentem: NVulg. Dominum omnipotentem. The text order of 46:16-18 differs from Γ: bi-cola 16ab, 16c.17a (?), non-colometric line 17b.18ab. ‫[ל‬......]: Cowley/Neubauer: ‫ ;ה]וא[ ]…[ ]א[ל‬Lévi, Smend: ‫ ;ה]וא קרא א[ל‬Peters: ‫ ;ה]וא קרא[ אל‬Segal: ‫ ;ה]וא קרא א[ל‬Ben-Ḥayyim: [... ..]‫ה‬ ‫ ;]א[ל‬Beentjes: ‫[ל‬...]‫ה‬. ‫[ל‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;]א[ל‬Peters: ‫ ;אל‬Ben-Ḥayyim: ‫]א[ל‬. obpugnando: NVulg. oppugnando. ‫[ביו‬.....]‫[ל‬.....]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ל]ו אי[ביו‬Lévi: ‫ ;]באכפה[ ל]ו אוי[ביו‬Peters: ‫ ;כ]אכפה[ ל]ו אוי[ביו‬Smend: ‫;]כ[אכפ]ה[ ל]ו א[ויביו‬ Segal: ‫ ;]כאכפה לו אויבי[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ל]ו א[ויביו‬.

625 Syr.

46

46:14a

.3ÀĀýÎçÝ Ëúò A ÍéÎäç [236r. c]

14a

¿çÞÙs .uÎúðÙx züã Ëúòx A

14b

46:14b

15a

15b

16a 46:16a

? ü {z ‰s{ .€z{ăËÐ …{ÍáÝ èã fÀ¾çé A A

16b

46:16b

.¿ÃáÐx Áüãs fÍúêäÂ

16c

46:17a

j¿Ùüã

¿ÚäþÂ

åï{ A

17a

kÍáù ñäýs f¿çÚêÐ ¿ðúóÂ{

17b

19

18

46:17b

46:18a

? …{ÍáÝ j{‹x ¿çÔÚáý

13 14

15 16 17

18 19

20 21 22

22

ü{ A

18a

viri inviolati: NVulg. agni lactentis. [...]‫[ל‬...]: Cowley/Neubauer, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]‫ ;]…[ל‬Lévi: ‫ ;טלה חלב‬Peters: [‫ ;]טלה חלב‬Smend: [‫ ;ט]לה ח[ל]ב‬Segal: ‫]טלה‬ [‫ח[ל]ב‬. e: NVulg. de. κύριος: Rahlfs ὁ κύριος. Text emendation by Ziegler. [............]: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;ויר]עם‬Lévi: ‫ ;ויר]עם[ משמים ייי‬Peters: ‫ ;ויר]עם משמים[ ייי‬Smend: ‫ ;ויר]עם מן השמים[ ייי‬Segal: [‫ ;]וירעם משמים ייי‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ייי‬. åï{: 10m1, 11m5, 19-11m7, 11m2 åïs{. A ¿ÚäþÂ: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿Úäý èã (= Γ ἀπ ̓ οὐρανοῦ, MT 2 Sam 22:14). Text 7a1, 8a1, 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 (= 2 Sam 22:14; Ps 18:14). ‫נשמע‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נשמע‬. conteruit: NVulg. contrivit. ü{: 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ü. A

626

SIR 46:18b – 46:20d

Vulg.

LXX 46:21b

et omnes duces Philisthim 46:22abα

et ante tempus finis vitae suae +et+ saeculi2 testimonium praebuit 46:22bβ

in conspectu Domini et christi5 46:22cα

pecunias et usque ad calciamenta6 46:22cβ

ab omni carne non accepit8 46:22d

et non accusavit illum homo

MS B 46:18b

46:18b‫ ;ס‬46:17-18cBe

// ‫ סרני פלשתים׃‬1[....]‫וי‬

καὶ πάντας ἄρχοντας Φυλιστιιμ. 46:19a/19abα

46:19a‫ ;ס‬46:17-18dBe

‫  ועת נוחו על משכבו‬3

καὶ πρὸ καιροῦ κοιμήσεως αἰῶνος ἐπεμαρτύρατο 46:19b/19bβ

46:19b‫ ;ס‬46:17-18eBe

‫העיד ייי ומשיחו‬

ἔναντι κυρίου καὶ χριστοῦ αὐτοῦ 46:19c

‫ס‬

46:19cα ; 46:17-18fαBe

‫ ונעלם‬7‫כופר‬

Χρήματα καὶ ἕως ὑποδημάτων 46:19d

46:19cβ‫ ;ס‬46:17-18fβBe

ἀπὸ πάσης σαρκὸς οὐκ εἴληϕα· 46:19e

καὶ οὐκ ἐνεκάλεσεν αὐτῷ ἄνθρωπος.

9 ‫ס‬

46:19d ; 46:17-18g

‫[תי‬....]‫ממ‬

Be

‫׃‬13[…] 12‫ לא‬11[‫ ]אדם‬10 ‫וכל‬ 46:20a‫ ;ס‬46:19aBe

‫וגם עד עת קצו נבון נמצא‬14 46:20b‫ ;ס‬46:19bBe

‫ כל חי׃‬15 ‫בעיני ייי ובעיני‬ 46:23aα

et post hoc16 dormivit17 et notum fecit 46:23aβb

regi et ostendit illi finem +vitae + suae 46:23c

et exaltavit vocem eius21 de terra 46:23d

in prophetia delere23 impietatem gentis 1

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

46:20a

καὶ μετὰ τὸ ὑπνῶσαι αὐτὸν ἐπροϕήτευσεν18 46:20b

καὶ ὑπέδειξεν βασιλεῖ τὴν τελευτὴν αὐτοῦ 46:20c

καὶ ἀνύψωσεν ἐκ γῆς τὴν ϕωνὴν αὐτοῦ 46:20d

ἐν προϕητείᾳ ἐξαλεῖψαι ἀνομίαν λαοῦ.

46:20c‫ ;ס‬46:20aBe

‫וגם אחרי מותו נדרש‬19 46:20d‫ ;ס‬46:20bBe 20

‫ויגד למלך דרכיו‬

46:20eα‫ ;ס‬46:20cBe

‫ מארץ קולו‬22‫[שא‬..] 46:20eβ‫ ;ס‬46:20dBe 24

[.]‫בנבוא‬

[....]‫וי‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;ויא]בד את[ כל‬Lévi: ‫ ;ויא]בד את[ כל‬Peters: ‫ ;ויא]בד[ כל‬Smend: ‫ ;ויא]בד את[ כל‬Segal: [‫ ;ויא]בד את כל‬BenḤayyim: ‫ ;ויא]בד[ ]…[ כל‬Beentjes: [...]‫ויא‬. finis vitae suae +et+ saeculi: NVulg. dormitionis aeternae. The Hebrew text of v. 19 differs from Γ; 19abcd has no colometric separation. ÒÚæĀãx: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÒÚæĀãx. christi: NVulg. christi eius. calciamenta: NVulg. calceamenta. ‫כופר‬: Segal: incorr. ‫כפר‬. accepit: NVulg. accepi. ‫[תי‬....]‫ממ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ממ]י לקח[תי‬Peters: ‫ ;ממ]י ל[ק]ח[תי‬Ben-Ḥayyim: ‫[תי‬..] [‫ ;ממ]י‬Beentjes: ‫[תי‬....]‫ממ‬. ‫וכל‬: Ben-Ḥayyim: ‫וכל‬. [‫]אדם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;אדם‬Peters: ‫ ;א]ד[ם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫לא‬: Ben-Ḥayyim: ‫לא‬.

627 Syr.

46

46:18b

? .¿ÙĀþáòx ¿æ{ĄÓ …{ÍáÝ ËÂ{s{

18b

xÍés jÍéüï âï 4ÒÚæĀãx ¿çÂÏÂ{

19a

jÍÑÚþ㠄Ëù{ ¿Ùü㠄Ëù

19b

¿çÎù{ ÁËÐÎýx

19c

.Äêæ ¿ćà fÿæs èã

19d

> .€zÎáï xÍés ¿ćà füêÃáÝ{

19e

46:19a

46:19b

46:19c

46:19d

46:19e

19f+ 19g+ 46:20a

> jƒsĀýs zÎ㠍Ā èã{

20a

> > .ÍЍ{s ¿Þáäà €ÎÐ{

20b

Íáù ¿ïs èã åٍs{

20c

? > .ÀÍÔÐ ÎáÔÃäà fÀÎÚÃçÂ

20d

46:20b

46:20c

46:20d

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

[…]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;ענה בו‬Smend: ‫ ;ענה בו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ענה בו‬. This line has no colometric partition. ‫ובעיני‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;ובעיני‬Ben-Ḥayyim: ‫ובעיני‬. post hoc: NVulg. postquam. dormivit: NVulg. dormivit, prophetavit. ἐπροϕήτευσεν: Rahlfs προεϕήτευσεν. V. 20abcd has no colometric separation. ‫דרכיו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דרכיו‬. eius: NVulg. suam. ‫[שא‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וישא‬. delere: NVulg. ad delendam. [.]‫בנבוא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;בנבואה‬Peters: [‫ ;בנבוא]ה‬Ben-Ḥayyim: [‫בנבוא]ה‬.

628

SIR 47:1a – 47:5c

Vulg.

LXX 47:1aα

post hoc surrexit Nathan 47:1aβ

47:2a +

et+ quasi adeps separatus est a carne3 47:2b

47:3a

cum leonibus lusit quasi cum agnis 47:3b +

et in ursis similiter fecit sicut cum5 agnis ovium 47:3c: 4a

in iuventute sua 4 numquid non occidit gigantem 47:4b

et extulit obprobrium8 de gente 47:5α

in tollendo manum in saxo fundae11 47:5β

deiecit exultationem Goliae13 47:6a

ubi16 invocavit Dominum potentem17 47:6bα

et dedit in dexteram eius18 47:6bβ

tollere hominem fortem in bello

3 4 5 6 7 8 9

‫ אחריו עמד נתן‬+‫ גם‬+‫ו‬

47:1b

47:1b‫ס‬.Be

‫ לפני דוד׃‬2‫להתיצב‬

47:2a

47:2a‫ס‬.Be

‫כי כחלב מורם מקדש‬

ὥσπερ στέαρ ἀϕωρισμένον ἀπὸ σωτηρίου, 47:2b

47:2b‫ס‬.Be

‫כן דויד מישראל׃‬

οὕτως Δαυιδ ἀπὸ τῶν υἱῶν Ισραηλ.

sic David a filiis Israhel4

2

47:1a

προϕητεύειν ἐν ἡμέραις Δαυιδ.

propheta in diebus David

1

47:1a

Καὶ μετὰ τοῦτον ἀνέστη Ναθαν

1

+

MS B ‫ס‬.Be

47:3a

47:3a

‫ס‬.Be

‫לכפירים שחק כגדי‬

ἐν λέουσιν ἔπαιξεν ὡς ἐν ἐρίϕοις 47:3b

καὶ ἐν ἄρκοις ὡς ἐν ἄρνασιν προβάτων.

47:3b

‫ס‬.Be

‫ולדובים כבני בשן׃‬

6

47:4a

47:4a‫ס‬.Be

ἐν νεότητι αὐτοῦ οὐχὶ ἀπέκτεινεν γίγαντα 47:4b

7

47:4b‫ס‬.Be

‫׃‬10‫[לם‬.]‫ ע‬9[‫…[פ]ת‬.]‫ויס‬

καὶ ἐξῆρεν ὀνειδισμὸν ἐκ λαοῦ 47:4c

47:4c‫ס‬.Be

‫ על קלע‬12 ‫בהניפו ידו‬

ἐν τῷ ἐπᾶραι χεῖρα ἐν λίθῳ σϕενδόνης 47:4d

47:4d‫ס‬.Be

‫ גלית׃‬15‫[רת‬..]‫ ת‬14 ‫וישבר‬

καὶ καταβαλεῖν γαυρίαμα τοῦ Γολιαθ; 47:5a

47:5a‫ס‬.Be

‫כי קרא אל אל עליון‬

ἐπεκαλέσατο γὰρ κύριον τὸν ὕψιστον, 47:5b

47:5b‫ס‬.Be

‫ויתן בימינו עז׃‬

καὶ ἔδωκεν ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ κράτος 47:5c

ἐξᾶραι ἄνθρωπον δυνατὸν ἐν πολέμῳ

‫[בור‬.] ‫בנעוריו הכה‬

47:5c‫ס‬.Be

‫להדף את איש יודע מלחמות‬

hoc: NVulg. hunc. ‫להתיצב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להתיצב‬. est a carne: NVulg. a sacrificio salutari. Israhel: NVulg. Israel. cum: NVulg. in. ἄρνασιν: Rahlfs ἄρνασι. ‫[בור‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]ג[בור‬Peters: ‫ ;גבור‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫גבור‬. extulit obprobrium: NVulg. abstulit opprobrium. [‫…[פ]ת‬.]‫ויס‬: Cowley/Neubauer: [...] ‫ ;ויסר‬Lévi, Segal: [‫ ;ויסר ]חרפת‬Peters: ‫ ;ויסר חרפת‬Smend: ‫ ;ויסר ]חר[פת‬Ben-Ḥayyim: ‫;ויסר ]הר[פת‬ Beentjes: ‫[לם‬...]‫ויס‬.

629 Syr.

47

47:1a

¿ÚÃæ …Āæ åù fzĀÂ{

1a

> .ËÙ{x „Ëù Îðäþäà

1b

> j¿ýxÎù è㠿 „x üÚÅ ¿çÞÙs

2a

.âÙüêÙs èã ËÙ{x „ ¿çÝz

2b

? .âÔù> ¿ÙËÅ ßÙs fÀÎÙăs

3a

? .ÁĄãs ßÙs f¿Âsx{

3b

jÁüÃçÆà fâÔùA zÎÚáÔÂ

4a

.Íäïx ÁËêÐ üÃïs{

4b

k¿ðáúÂ zËÙA s ôÚæs

4c

> ü{ .ËÚàÎÅx zÎæÍÃý ÍàÎÝ A

4d

> âÔã fÀÍàs „Ëù Ûà‹x

5a

k¿óù{ zËÙA ¾Â uÍÙ{ A

5b

> ÁüÃçÆà âÔúäà .¿Âüù ˆËÙx A

5c

47:1b

47:2a

47:2b

47:3a

47:3b

47:4a

47:4b

47:4c

47:4d

47:5a

47:5b

47:5c

10 11 12 13 14 15 16 17 18

‫[לם‬.]‫ע‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;עולם‬Peters: ‫ ;ע]ו[לם‬Smend: ‫ ;ע]ו[לם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ע]ו[לם‬Beentjes: ‫[לם‬...]‫ויס‬. tollendo manum in saxo fundae: NVulg. agitando manu fundam. ‫ידו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ידו‬. exultationem Goliae: NVulg. exsultationem Goliath. ‫וישבר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;וישבר‬Beentjes: ‫וישבר‬. ‫[רת‬..]‫ת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ת]פא[רת‬Peters: ‫ ;תפארת‬Ben-Ḥayyim: ‫ת]פא[רת‬. ubi: NVulg. Nam. potentem: NVulg. altissimum. 47:6bα: NVulg. et dedit in dextera eius virtutem.

630

SIR 47:5d – 47:8d

Vulg.

LXX 47:6c

47:5d

et exaltare1 cornum2 gentis suae 47:7a

sic in milibus glorificavit illum 47:7b

et laudavit5 eum in benedictionibus Domini 47:7c

in offerendo illi coronam gloriae 47:8a

conteruit6 enim inimicos undique 47:8bα 7

et extirpavit Philisthim contrarios 47:8bβc

usque in hodiernum diem conteruit cornum8 ipsorum +usque in aeternum9+ 47:9abα

in omni opere12 dedit confessionem 47:9bβ

Sancto +et+ Excelso in verbo gloriae de omni corde suo laudavit Dominum

47:5d‫ס‬.Be

‫ולהרים את קרן עמו׃‬

ἀνυψῶσαι κέρας λαοῦ αὐτοῦ. 47:6a

3

47:10a

MS B

47:6a

‫ס‬.Be

‫  על כן ענו לו בנות‬4

οὕτως ἐν μυριάσιν ἐδόξασαν αὐτὸν 47:6b

47:6b‫ס‬.Be

‫ויכנוהו ברבבה׃‬

καὶ ᾔνεσαν αὐτὸν ἐν εὐλογίαις κυρίου 47:6c

47:6c‫ס‬.Be

‫בעטותו צניף נלחם‬

ἐν τῷ ϕέρεσθαι αὐτῷ διάδημα δόξης· 47:7a

47:7a‫ ;ס‬47:6dBe

‫ומסביב הכניע צר׃‬

ἐξέτριψεν γὰρ ἐχθροὺς κυκλόθεν 47:7b

‫ס‬

47:7c(b) ; 47:7a

‫ויתן בפלשתים ערים‬

καὶ ἐξουδένωσεν Φυλιστιιμ τοὺς ὑπεναντίους, 47:7c

47:7d(c)‫ ;ס‬47:7bBe

[...]‫ ק‬10‫ועד היום שבר‬

ἕως σήμερον συνέτριψεν αὐτῶν κέρας. 47:8a

11

47:8a‫ס‬.Be

‫בכל מעשהו נתן הודות‬

ἐν παντὶ ἔργῳ αὐτοῦ ἔδωκεν ἐξομολόγησιν 47:8b

47:8b‫ס‬.Be

‫׃‬14‫…[וד‬...] 13 ‫לאל עליון‬

ἁγίῳ ὑψίστῳ ῥήματι δόξης· 47:8c

ἐν πάσῃ καρδίᾳ αὐτοῦ ὕμνησεν

Be

47:8c‫ס‬.Be 16

‫( אוהב עושהו‬d) ‫בכל* לבו‬ 17

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

47:10bc+

47:8d

et dilexit Deum qui fecit illum + et dedit illi contra inimicos potentiam+19

καὶ ἠγάπησεν τὸν ποιήσαντα αὐτόν.

‫* דויד‬Be

47:8d‫ס‬.Be

‫׃‬20[..........] ‫ובכל‬

et exaltare: = HB ‫ולהרים‬. cornum: NVulg. cornu. in milibus glorificavit illum: NVulg. de decem milibus glorificaverunt eum. The text order of 47:6-7 differs from Γ: three bi-cola: 6ab, 6c.7a and 7bc. laudavit: NVulg. laudaverunt. conteruit: NVulg. Contrivit. extirpavit: NVulg. humiliavit. conteruit cornum: NVulg. contrivit cornu. usque in aeternum: NVulg. >. ‫שבר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שבר‬Peters, Segal: ‫ ;שבר‬Beentjes: [.]‫שב‬. [...]‫ק‬: Cowley/Neubauer, Smend: [‫ ;קר]נם‬Lévi, Peters: [‫ ;קר]נם‬Segal: [‫ ;ק]רנם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;קר]נם‬Beentjes: [...]‫ק‬.

631 Syr.

47

47:5d

.âÙüêÙs Íäïx ¿æüù Îãüäà

5d

? €ÍÚÑÃý ¿æz âÔã .ÀÎÂĄÂ f¿þæ

6a

47:6a

6b 47:6b

fŽĀݏs âÚáù

6c

? ü{ .€z{ăËÐ …{ÍáÝ èã À¾çé A

7a

? .¿ÙĀþáò è㠈üòs{

7b

f¿çãÎÚà ¿ćãËï ‰s{ .…{Íæüù ü A

7c

¿ćáù À{z uÍÙ A ¿æz âÔã

8a

? ¿ćáäÂ

8b

ÍáÞÂ{

8c

.ÍÙü åЍ A

8d

47:7a

47:7b

47:7c

47:8a

47:8b

.ÁüúÙsx{ fÀĀÙx{x

15

fÍÃà

18

47:8c

47:8d

12 13 14

15 16 17 18 19 20

opere: NVulg. opere suo. ‫עליון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫עליון‬. ‫…[וד‬...]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ]כ[בוד‬Lévi: ‫ ;]אמר כ[בוד‬Peters: ‫ ;ב]דבר כ[בוד‬Smend: ‫ ;]באמרי כ[בוד‬Segal: ‫ ;]בדבר כ[בוד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]כ[בוד‬Beentjes: ‫]…[בוד‬. ? ? ¿ćáä ¿ćáù: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ćáú ¿ćáã. ‫עושהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;עשהו‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עושהו‬. ‫דויד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim (in text), Beentjes: ‫דויד‬. ÍáÞÂ{: 7h3 ÍàÎÞÂ{. et dedit illi contra inimicos potentiam: NVulg. >. [..........]: Cowley/Neubauer: ‫]…[ב‬.; Lévi: [... ‫ ;]יום‬Peters: ‫ ;י]ו[ם ]ה[ל]ל במז[מר‬Smend: ‫ ;י]ום יהלל תמ[יד‬Segal: ‫ ;]יום הללו תמי[ד‬BenḤayyim: ‫[יד‬..] […] [..]‫י‬.

632

SIR 47:9a – 47:11b

Vulg.

LXX 47:11a

et stare fecit cantores contra altarium1

MS B 47:9a

47:9a‫ס‬.Be

καὶ ἔστησεν ψαλτῳδοὺς κατέναντι θυσιαστηρίου2

4

[.......]‫* ל‬3‫נגינות שיר‬ 5

47:11b

et in sono eorum dulces fecit modos

47:9b

καὶ ἐξ ἠχοῦς αὐτῶν γλυκαίνειν μέλη,

‫[כין‬.]*Be

47:9b‫ס‬.Be

‫ * תיקן**׃‬8‫[ים‬....‫ל‬....] 7‫[ל‬.]‫וק‬ ‫׃‬9‫*נבל **קול מזמור הנעים‬

47:9c

καὶ καθ᾿ ἡμέραν αἰνέσουσιν ἐν ᾠδαῖς αὐτῶν.

10

47:12a +

et11+ dedit in celebrationibus decus 47:12b

et ornavit tempora usque ad consummationem +vitae13+ 47:12c

ut laudarent sanctum nomen Domini15 47:12d

et amplificarent mane +Dei+ sanctitatem17

47:10a

47:10a‫ס‬.Be

[...........]‫[ל‬....]

ἔδωκεν ἐν ἑορταῖς εὐπρέπειαν 47:10b

12

47:10b‫ס‬.Be

‫׃‬14‫[נה‬............]

καὶ ἐκόσμησεν καιροὺς μέχρι συντελείας 47:10c

47:10c‫ס‬.Be

‫ שם קדשו‬16‫[ת‬...]‫בהל‬

ἐν τῷ αἰνεῖν αὐτοὺς τὸ ἅγιον ὄνομα αὐτοῦ 47:10d

καὶ ἀπὸ πρωίας ἠχεῖν τὸ ἁγίασμα.

47:10d‫ס‬.Be

‫׃‬20‫ משפט‬19‫ ירין‬18[.]‫לפני בק‬ // ‫׃‬21{‫[דש‬..]}

47:13a

Christus22 purgavit peccata ipsius 47:13b

et exaltavit in aeternum cornum ipsius25 1 2 3 4

5 6 7 8

9 10 11 12 13

47:11a

47:11a‫ס‬.Be

‫ ייי העביר פשעו‬23[..]

κύριος ἀϕεῖλεν τὰς ἁμαρτίας αὐτοῦ 47:11b

καὶ ἀνύψωσεν εἰς αἰῶνα τὸ κέρας αὐτοῦ

47:11b‫ס‬.Be

‫וירם לעולם קרנו׃‬

altarium: NVulg. altare. θυσιαστηρίου: Rahlfs τοῦ θυσιαστηρίου. ‫שיר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim; Beentjes: ‫שיר‬. [.......]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Beentjes: [...]‫ ;ל‬Lévi: ‫ ;ל]פני מ[זבח‬Peters: ‫ ;ל]פני מזב[ח‬Smend: ‫ ;ל]פני[ מזבח‬Segal: [‫ ;ל]פני מזבח‬Ben-Ḥayyim: ‫[ח‬...] [..]‫ל‬. ‫[כין‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;הכין‬Ben-Ḥayyim: in text [‫]הכין‬. „ÎÙ âÞÂ{: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos „ÎÚáÝ{. ‫[ל‬.]‫וק‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;וקול‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;וקול‬Segal: ‫ ;]ו[ק]ו[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]‫וק‬. ‫[ים‬.....‫ל‬...]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]נב[לים‬...]‫ ;ה‬Lévi: ‫ ;ה]מזמור נ[בלים‬Peters: ‫ ;]מזמור ונב[לים‬Smend: ‫ ;מ]זמור[ ל]נב[לים‬Segal: ‫;]מזמור בנבל[ים‬ Ben-Ḥayyim: ‫[לים‬..]‫[ ל‬..]‫ ;מ‬Beentjes: ‫[לים‬...]. ‫קול מזמור הנעים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;קול מזמור הנעים‬Peters: ‫וקול מזמור הנעים‬. 47:9c: Rahlfs >. et: NVulg. >. [........]‫[ל‬....]: Cowley/Neubauer, Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫[ל‬...]; Peters, Segal: [‫ ;]נתן[ ל]חגים הדר‬Smend: [...]‫]ויתן[ ל‬. vitae: NVulg. anni.

633 Syr.

47

47:9a

jĀÙ¾çÚãs 6„ÎÙ âÞÂ{

9a

> ? .¿ÑÂË㠄Ëù À{z üãs zĀÑÃý

9b

47:9b

9c+ 47:10a

? eÀĀ{ă ÀĀÑÃý uÍÙ A

10a

k¿çþ f¿çý âÝ

10b

47:10b

10c

10d

47:11a

? €z{ÍÔÐ Íà ûÃý ÀÍàs A

‰s [236v. a]

11a

.Íæüù åáðà åٍs{

11b

24

47:11b

14

‫[נה‬............]: Cowley/Neubauer: ‫[נה‬...]; Lévi: ‫[שנה‬...]; Peters: ‫ ;]ויתכן מועדי תקופת ש[נה‬Smend: ‫[ ]שנה ב[שנה‬...]; Segal: ‫]ויתכן מועדים‬ ‫ ;שנה בש[נה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[שנה‬...].

15

47:12c: NVulg. dum laudarent nomen sanctum Domini. ‫[ת‬...]‫בהל‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;בהל]לם[ את‬Lévi: ‫ ;בהל]לו[ את‬Peters: ‫ ;בהלל]ם[ את‬Smend: ‫ ;בהלל]ו[ את‬Segal: ‫ ;בה]ללו[ את‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בהל]לו א[ת‬Beentjes: ‫[ת‬...]‫בהל‬. amplificarent mane +Dei+ sanctitatem: NVulg. ante mane resonaret sanctuarium. [.]‫בק‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: [‫ ;בק]ר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;בקר‬Beentjes: [.]‫בק‬. ‫ירין‬: Cowley/Neubauer, Lévi: incorr. ‫ ;ירנן‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ירון‬. ‫משפט‬: Peters: >. ‫[דש‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מקדש‬Ben-Ḥayyim: ‫מקדש‬. Christus: NVulg. Dominus. [..]: Peters: [‫ ;ו]גם‬Smend: [‫ ;ג]ם‬Segal: [‫ ;]גם‬Ben-Ḥayyim: [‫;ג]ם‬ ‰s: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ‰s{. cornum ipsius: NVulg. cornu eius.

16

17 18 19 20 21 22 23 24 25

634

SIR 47:11c – 47:15a

Vulg.

LXX 47:13c

et dedit illi testamentum regum1 47:13d

et sedem gloriae in Israhel6 47:14a

post ipsum surrexit filius sensatus 47:14b

et propter illum deiecit omnem potentiam inimicorum12 47:15a

Salomon imperavit in diebus pacis 47:15b

cui subiecit Deus omnes hostes14 47:15c

ut conderet domum in nomine suo 47:15d

et pararet sanctitatem15 in sempiternum 47:15e

quemadmodum eruditus est16 in iuventute sua17 47:16a

et impletus est19 quasi flumen sapientia

47:16b

et21 terram retexit anima tua 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

MS B 47:11c

47:11c

‫ס‬.Be

καὶ ἔδωκεν αὐτῷ διαθήκην βασιλέων 47:11d

5

47:11d‫ס‬.Be

‫וכסאו הכין על ירושלם׃‬

καὶ θρόνον δόξης ἐν τῷ Ισραηλ. 47:12a

47:12a

‫ס‬.Be

‫ אחריו‬10 ‫ עמד‬9 ‫[בעבורו‬.]

Μετὰ τοῦτον ἀνέστη υἱὸς ἐπιστήμων 47:12b

47:12b‫ס‬.Be

‫( שוכן לבטח׃‬b) 13 ‫בן משכיל‬

καὶ δι᾿ αὐτὸν κατέλυσεν ἐν πλατυσμῷ· 47:13a

47:13a‫ס‬.Be

‫שלמה מלך בימי שלוה‬

Σαλωμων ἐβασίλευσεν ἐν ἡμέραις εἰρήνης, 47:13b

47:13b‫ס‬.Be

‫ואל הניח לו מסביב׃‬

ᾧ ὁ θεὸς κατέπαυσεν κυκλόθεν, 47:13c

47:13c

‫ס‬.Be

‫אשר הכין בית לשמו‬

ἵνα στήσῃ οἶκον ἐπ᾿ ὀνόματι αὐτοῦ 47:13d

‫ ממלכת‬4‫ חק‬3 ‫ לו‬2‫[תן‬..]

47:13d‫ס‬.Be

‫ויצב לעד מקדש׃‬

καὶ ἑτοιμάσῃ ἁγίασμα εἰς τὸν αἰῶνα. 47:14a

47:14a‫ס‬.Be

ὡς ἐσοϕίσθης ἐν νεότητί σου 47:14b

18

47:14b‫ס‬.Be

.‫ותצף כיאר מוסר‬

καὶ ἐνεπλήσθης ὡς ποταμὸς συνέσεως.

47:15a

γῆν ἐπεκάλυψεν ἡ ψυχή σου,

‫מה חכמת בנעריך‬

47:15a‫ס‬.Be 22

‫[ך‬.....‫ל‬..] ‫ארץ‬

regum: NVulg. regni. ‫[תן‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]וית[ן‬Peters: ‫ ;ו]י[תן‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ויתן‬Segal: ‫]וי[תן‬. ‫לו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לו‬Peters: ‫ ;לו‬Segal: [‫ל]ו‬. ‫חק‬: Cowley/Neubauer, Lévi: incorr. ‫חקת‬. ‫ממלכת‬: Cowley/Neubauer, Lévi: incorr. ‫ ;מלכת‬Peters, Segal: ‫ממלכת‬. Israhel: NVulg. Israel. âÙüêÙs: 7h3 âÙsüêÙs. åáðà: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos >; 8a1 ‫][ƒـ‬åà‫ـ‬: ‫[בעבורו‬.]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]ו[בעם אין‬Lévi; ‫ ;]ו[בעבורו‬Peters, Segal: ‫ ;בעבורו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובעבורו‬Beentjes: ‫[בעבורו‬.]. ‫עמד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;עמד‬Beentjes: ‫עמד‬. zĀÂ: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos + èã. deiecit omnem potentiam inimicorum: NVulg. habitavit in securitate.

635 Syr.

47

47:11c

ÀÎÞáãx ¿ÚéÎÝ Íà uÍÙ{ A

11c

.8åáðà 7fâÙüêÙs âï

11d

47:11d

47:12a

> k¿óÚù ¿Þáã

zĀ åù{

11

12a

12b 47:12b

.…ÎäÚáý ¿Úáþ Áüý A

13a

.€z{ăËÐ …{ÍáÝ èã fÍà ÒÚæs ÀÍàs{

13b

47:13a

47:13b

.åáðà fÍäþà ÀĀÚ ¿çÃæx âÔã

13c

13d 47:14a

i…ÎäÚáý ‚ÎÚáÔ ĀÙ{z A åÚÞÐ ¿ćäÝ

14a

47:14b

.ßáÝÎê ÀĀäÞÐ ÁÍæ ßÙs fĀóÚA Ós{

14b

47:14c

? ÁüúÙsx j¿Þáãx

20

¿ćã{üÂ{

14c+ 15a

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

‫משכיל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;משכיל‬Beentjes: ‫[שכיל‬.]. subiecit Deus omnes hostes: NVulg. Deus requiem dedit in circuitu. sanctitatem: NVulg. sanctuarium. est: NVulg. es. sua: NVulg. tua. ‫בנעריך‬: Peters: incorr. ‫בנעוריך‬. est: NVulg. es. ¿ćã{üÂ{: Mos ¿ćã{üäÂ{. et: NVulg. >. ‫[ך‬.....‫ל‬..]: Cowley/Neubauer, Beentjes: ‫[ך‬...]; Lévi: ‫ ;כסית ב]בינת[ך‬Peters: ‫ ;]כ[סית ]תבונת[ך‬Smend: ‫ ;כסית ב]נפ[שך‬Segal: ‫;]כסית בבינת[ך‬ Ben-Ḥayyim: ‫כסית ב]נפ[שך‬.

636

SIR 47:15b – 47:20b

Vulg.

LXX 47:17a

et replesti in conparationibus enigmata2 47:17b

ad insulas longe distulisti4 nomen tuum 47:17c

47:18a

47:18b

et interpretationibus8 miratae sunt te9 terrae 47:19α

47:19β 12

cui est cognomen Deus Israhel

47:20a 14

collegisti quasi auricalcum aurum 47:20b

et ut plumbum conplesti16 argentum 47:21a

47:21b

potestatem habuisti in tuo corpore18 47:22a

dedisti maculam in gloria tua 47:22b

et profugasti20 semen tuum

6 7 8 9 10

47:16b

47:17a

47:17b

47:17a‫ס‬.Be

‫( ומליצה‬b) ‫ חידה‬7‫[ל‬.]‫בשיר מ‬ 47:17b‫ס‬.Be

‫ הסערתה׃‬10 ‫עמים‬

καὶ ἐν ἑρμηνείαις ἀπεθαύμασάν σε χῶραι. 47:18a

47:18a‫ס‬.Be

‫נקראת בשם הנכבד‬

47:18b

47:18b

‫ס‬.Be

‫הנקרא על ישראל׃‬

τοῦ ἐπικεκλημένου θεοῦ Ισραηλ 47:18c

47:18c

‫ס‬.Be

‫ זהב‬15 ‫ותצבר כברזל‬

συνήγαγες ὡς κασσίτερον τὸ χρυσίον 47:18d

47:18d‫ס‬.Be

‫וכעפרת הרבית כסף׃‬

καὶ ὡς μόλιβον ἐπλήθυνας ἀργύριον. 47:19a

47:19a‫ס‬.Be

‫ותתן לנשים כסליך‬

παρανέκλινας τὰς λαγόνας σου γυναιξὶν

et17 reclinasti femora tua mulieribus

5

εἰς νήσους πόρρω ἀϕίκετο τὸ ὄνομά σου,

ἐν ὀνόματι κυρίου τοῦ θεοῦ

et11 in nomine Domini Dei

3

‫ שירה׃‬3‫[מרום‬..]‫ותקל‬

47:16a

ἐν ᾠδαῖς καὶ παροιμίαις καὶ παραβολαῖς

in cantilenis et proverbiis et conparationibus6

4

47:15b

καὶ ἠγαπήθης ἐν τῇ εἰρήνῃ σου·

et dilectus es in pace tua

2

47:15b

καὶ ἐνέπλησας ἐν παραβολαῖς αἰνιγμάτων·

1

1

MS B ‫ס‬.Be

47:19b

47:19b‫ס‬.Be

‫ותמשילם בגויתך׃‬

καὶ ἐνεξουσιάσθης ἐν τῷ σώματί σου· 47:20a

47:20a‫ס‬.Be

‫ מום בכבודך‬19 ‫[תן‬.]‫ו‬

ἔδωκας μῶμον ἐν τῇ δόξῃ σου 47:20b

καὶ ἐβεβήλωσας τὸ σπέρμα σου

47:20b‫ס‬.Be

‫ותחלל את יצועיך׃‬

replesti: NVulg. replesti eam. conparationibus enigmata: NVulg. comparationibus aenigmatum. ‫[מרום‬..]‫ותקל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;ותקל]ס ב[מרום‬Peters: ‫ ותקלס במרום‬Smend: ‫ ;ותקלט במרום‬Ben-Ḥayyim: ‫ט במרום‬/‫ותקלס‬. distulisti: NVulg. divulgatum est. ßäþà: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ßðäþà. conparationibus: NVulg. comparationibus. ‫[ל‬.]‫מ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;מ]ש[ל‬Segal: ‫ ;]מש[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]ש[ל‬Beentjes: ‫[ל‬..]. interpretationibus: NVulg. interpretationibus te. te: NVulg. >. ‫עמים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;עמים‬Beentjes: ‫עמים‬.

637 Syr.

47 15b

47:16a

.ßäý ¿Ôã A ÀĀúÚÐă ÀăÏÆà ¿ćãËï

16a

.5ßäþà èÚÞêã{

16b

? .¿ÂĀÞÂ ÀĀäÞÐx ¿ćàĀã üþò

17a

? .¿ćääï Íãs ÀÎÚÃçÂ{ A

17b

kÀÍàsx Íäþ ĀÙüùs{

18a

ÁüúÙs {z ÍáÙxx .13âÙüêÙs âï €üùsx A

18b

47:16b

47:17a

47:17b

47:18a

47:18b

47:18c

.¿Âzx ÁüÂs ßÙs fĀþçA Ý{

18c

.Áüóï ßÙs f¿ćã¾é{

18d

? jßóù{ ¿þçà ĀÂÍÙ{ A

19a

? ĀÔáýs{ .‚üÆó èÚæs A

19b

f‚üúپ ¿ćãÎã ĀÂÍÙ{ A

20a

.‚ĀÙÎý üï‹{ A

20b

47:18d

47:19a

47:19b

47:20a

47:20b

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

et: NVulg. >. Israhel: NVulg. Israel. âÙüêÙs: 7h3 âÙsüêÙs. auricalcum: NVulg. orichalcum. ‫כברזל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫כברזל‬. conplesti: NVulg. cumulasti. et: NVulg. Sed. potestatem habuisti in tuo corpore: NVulg. subiugatus es in corpore tuo. ‫[תן‬.]‫ו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;ו]ת[תן‬Peters: ‫ ;ותתן‬Segal: ‫ ;]ות[תן‬Ben-Ḥayyim: ‫ו]ת[תן‬. profugasti: NVulg. profanasti.

638

SIR 47:20c – 47:23a

Vulg.

LXX 47:22c

inducere1 iracundiam ad liberos tuos 47:22d

47:23a

ut faceres5 imperium bipertitum6 47:23b

et ex Efraim imperare8 imperium durum9 47:24a

Deus autem non relinquit11 misericordiam suam

47:26

et finem habuit Salomon cum patribus +suis+

9 10 11 12 13 14

‫ואנחה על משכבך׃‬ 47:21a‫ס‬.Be

‫ לשני שבטים‬7[........] 47:21b‫ס‬.Be

‫ומאפרים ממלכת חמס׃‬

47:22a

47:22a‫ס‬.Be

‫ לא יטוש חסד‬13 ‫[ל‬......]

ὁ δὲ κύριος οὐ μὴ ἐγκαταλίπῃ12 τὸ ἔλεος αὐτοῦ 47:22b‫ס‬.Be

‫ולא יפיל מדבריו ארצה׃‬ 47:22c‫ס‬.Be

‫ נין ונכד‬18‫[ו‬...........] 17‫לא‬

οὐδὲ μὴ ἐξαλείψῃ ἐκλεκτοῦ αὐτοῦ ἔκγονα 47:22d

47:22d‫ס‬.Be

‫ לא ישמיד׃‬19 ‫[ביו‬....]

καὶ σπέρμα τοῦ ἀγαπήσαντος αὐτὸν οὐ μὴ ἐξάρῃ· 47:22e

47:22e‫ס‬.Be

[........]‫ויתן ל‬

καὶ τῷ Ιακωβ ἔδωκεν κατάλειμμα 47:22f

20

47:22f

‫ס‬.Be

[..........]‫ול‬

καὶ τῷ Δαυιδ ἐξ αὐτοῦ ῥίζαν.

et David de ipsa stirpe21

8

47:20d‫ס‬.Be

καὶ ἐξ Εϕραιμ ἄρξαι βασιλείαν ἀπειθῆ.

47:22c

47:25b

7

47:21b

47:24c

dedit autem reliquum Iacob

6

‫ אף על צאצאיך‬2[...]

γενέσθαι δίχα τυραννίδα

καὶ οὐ μὴ διαϕθείρῃ ἀπὸ τῶν λόγων αὐτοῦ

47:25a

5

47:21a

et +non corrumpit14+ nec delebit opera15 sua

et semen eius qui diligit Dominum non corrumpet

4

47:20d

47:22b

47:24d

3

47:20c‫ס‬.Be

ἐπαγαγεῖν ὀργὴν ἐπὶ τὰ τέκνα σου

47:24b

neque perdet ab16 stirpe nepotes electi sui

2

47:20c

καὶ κατανυγῆναι ἐπὶ τῇ ἀϕροσύνῃ σου

et incitari stultitiam tuam4

1

MS B

47:23a

Καὶ ἀνεπαύσατο Σαλωμων μετὰ τῶν πατέρων24

22

47:23a

‫ס‬.Be

25

‫…[ש‬..]‫וישכב שלמ‬

inducere: NVulg. inducens. [...]: Lévi, Segal: [‫ ;]להביא‬Peters: ‫ ;ל]הבי[א‬Smend: ‫ל]הבי[א‬. ? ßÚçÂ: 7h3, 8a1, 9c1, W, Mos ßÚçÂ. incitari stultitiam tuam: NVulg. ingemiscere faciens super stultitia tua. faceres: NVulg. fieret. bipertitum: NVulg. bipartitum. [........]: Cowley/Neubauer: [...]‫ ;ל‬Lévi: [‫ ;ל]היות העם‬Peters: [‫ ;ל]  היותם‬Smend: [‫ ;ל]היות עם‬Segal: [‫]להיות‬. Efraim imperare: NVulg. Ephraim inciperet. durum: NVulg. infidele. ÀĀÚóçÐ: 7h3 ÀĀóçÐ. relinquit: NVulg. derelinquet. ἐγκαταλίπῃ: Rahlfs καταλίπῃ. Text emendation by Ziegler. ‫[ל‬......]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]א[ל‬...]; Lévi: ‫ ;]ואמנם א[ל‬Peters: ‫ ;]ואולם[ אל‬Smend: ‫ ;]אולם א[ל‬Segal: ‫ ;]ואולם א[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]א[ל‬...]. corrumpit: NVulg. corrumpet.

639 Syr.

47

47:20c

? âï ¿ćàÎï ÎÙĀÚäà kßÚç Ûç A

20c

k…{ÍÃÞþã âï …ÎÑæĀæx

20d

? èُăĀà fÎÆáòĀäà .…ÎÞáã

21a

.10ÀĀÚóçÐ ÀÎÞáã fåÙüòs ĀÚÂx èã

21b

.zÎÃÚÓ ûÃý ¿ćà fÀÍàs ‰s{ A

22a

? .¿ïs âï €zÎáã ¿ćãüæ ¿ćà{

22b

.€zÎäÐăx ¿ï| ËÂÎæ ¿ćà{

22c

? ? > ¿ćà f€zÎúÙx| .üäÆæ ÛçÂ{

22d

jÀÎÂ|Îþã uÎúðÚà ƒĀæ{

22e

.dÀĀ ÀÎÞáã

ËÙ{Ëà{

22f

.…ÎäÚáý ÄÞý{ A

23a

3

47:20d

47:21a

47:21b

47:22a

47:22b

47:22c

47:22d

47:22e

47:22f 23

47:23a

15 16 17 18 19

20 21 22

23 24 25

opera: NVulg. verba. ab: NVulg. a. ‫לא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫לא‬. ‫[ו‬...........]: Lévi, Segal: ‫ ;]יכרית לבחירי[ו‬Peters: ‫ ;]יכרית בחי[ריו‬Smend: ‫ ;]יכרית לבחירי[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫[ו‬..] […]. ‫[ביו‬....]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]ואוה[ביו‬Lévi: ‫ ;]וזרע ואוה[ביו‬Peters: ‫ ;]וזרע ואה[ביו‬Smend: ‫ ;]אוה[ביו‬Segal: ‫ ;]ואוהב[יו‬Ben-Ḥayyim: ‫;]ואוה[ביו‬ Beentjes: ‫[ביו‬...]. [........]‫ל‬: Lévi: [‫ ;ל]יעקב פלטה‬Peters, Smend, Segal: [‫ל]יעקב שארית‬. ipsa stirpe: NVulg. ipso stirpem. [..........]‫ול‬: Cowley/Neubauer, Beentjes: [...]‫ ;ול‬Lévi, Peters: [‫ול]דוד ממנו שרש‬: Smend: ‫ ;ולב]ית דויד ממנו שור[ש‬Segal: [‫;]ולדוד ממנו שרש‬ Ben-Ḥayyim: ‫[ש‬..] [...] [‫ולב]ית‬. ËÙ{Ëà{: 7h3 ĀÚÂËà{. πατέρων: Rahlfs πατέρων αὐτοῦ. ‫…[ש‬..]‫שלמ‬: Cowley/Neubauer: ‫[ש‬.]‫ ;שלמה מיו‬Lévi: ‫ ;שלמה מ]שרי[ש‬Peters: ‫ ;שלמה מ]י[ו]ש[ש‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫;שלמה מיואש‬ Segal: ‫ ;שלמה ]מש[גש‬Beentjes: ‫שלמה מיואש‬.

640

SIR 47:23b – 47:25b

Vulg.

LXX

MS B

47:27α

et reliquit1 post se de semine suo

47:23b

47:28aβb

Roboam qui avertit gentem consilio suo

// ‫׃‬3 ‫[ן‬........]‫ א‬2‫ויעזב‬

καὶ κατέλιπεν μετ᾿ αὐτὸν ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ

47:27β, 28aα

gentis stultitiam 28 et mutum4 prudentia

47:23b‫ס‬.Be

47:23c

47:23c‫ס‬.Be

‫רחב אולת וחסר בינה‬

λαοῦ ἀϕροσύνην καὶ ἐλασσούμενον συνέσει 47:23d

Ροβοαμ, ὃς ἀπέστησεν λαὸν ἐκ βουλῆς αὐτοῦ.

47:23d‫ס‬.Be

‫׃‬6‫ עם‬5[..‫רחבעם הפריע ב]ע‬ 47:23e-f ‫ ;ס‬47:23eBe

‫ אל יהי לו זכר‬+‫ עד אשר קם‬+8 47:29a

et Hieroboam filium Nabath10 qui peccare fecit Israhel11 47:29b

et dedit Efraim viam peccandi13 47:29c, 30a

et plurima redundaverunt peccata ipsorum 30 valde 47:30b

averterunt15 illos a terra sua 47:31a

et quaesivit18 omnes nequitias 47:31bc+

usque dum perveniret ad22 illos defensio23 et ab omnibus peccatis liberavit eos24 1 2 3

4 5 6 7 8

9 10 11 12

47:23e/24a

καὶ Ιεροβοαμ υἱὸς Ναβατ, ὃς ἐξήμαρτεν τὸν Ισραηλ 47:23f/24b

καὶ ἔδωκεν τῷ Εϕραιμ ὁδὸν ἁμαρτίας· 47:24a/24c

47:23g-h‫ ;ס‬47:23f Be 12

[……………….]‫ירב‬

47:23i‫ ;ס‬47:23gBe 14

47:24c(b)‫ ;ס‬47:24aBe

‫ותגדל חטאתו מאד‬

καὶ ἐπληθύνθησαν αἱ ἁμαρτίαι αὐτῶν σϕόδρα 47:24b/24d

ἀποστῆσαι αὐτοὺς ἀπὸ τῆς γῆς αὐτῶν· 47:25a

καὶ πᾶσαν πονηρίαν ἐξεζήτησαν,

‫ויתן לאפרים מכשול‬

47:24a‫ ;ס‬47:23hBe

‫׃‬17‫[אדמתם‬.] 16‫להדיחם‬ 47:25‫ ;ס‬47:24bBe 20

[..]‫ התמ‬19‫[עה‬.] ‫ולכל‬

47:25b

ἕως ἐκδίκησις ἔλθῃ ἐπ᾿ αὐτούς.

reliquit: NVulg. dereliquit. ‫ויעזב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויעזב‬. ‫[ן‬........]‫א‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;אח]ריו[ ]…[ו‬Lévi: ‫ ;אח]ריו קצי[ן‬Peters: ‫ ;אחר]יו בן מנו[ן‬Smend: ‫ ;אח]ריו[ מנון‬Segal: ‫;אח]ריו זרע ר[ך‬ Ben-Ḥayyim: ‫ ;אח]ריו[ מנון‬Beentjes: ‫[ן‬........]‫א‬. mutum: NVulg. imminutum. [..‫ב]ע‬: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;בע]צתו‬Peters, Segal: [‫ ;בעצ]תו‬Smend: [‫ ;בעצ]תו‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;בעצ]תו‬Beentjes: […]‫בע‬. ‫עם‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]ע[ם‬Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;עם‬Smend: ‫עם‬. Íäðà zĀÚïĀÂ: 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 zĀÚïĀ Íäðà. The text order of 47:23e+-24 differs from Γ: 23e (line without colometric separation), then bi-cola 23f.24b and 24a.25a (= Syr.); the equivalent of 25b is 48:1a (= Syr.). ¿æüÝ{x: 7h3, 10m1, 11m5, 19-11m7 …üÝ{x. Hieroboam filium Nabath: NVulg. Ieroboam filius Nabat. Israhel: NVulg. Israel. [……………….]‫ירב‬: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;ירבעם בן נבט אשר ה]חטי[א א]ת‬Lévi: [‫;ירבעם בן נבט אשר ]חטה והחטי[א א]ת ישראל‬ Peters: [‫ ;ירבעם בן נבט אשר חטה וה]חט[יא את ]ישראל‬Smend: ‫ ;ח]ט[א ו]יח[טיא את ישראל‬Segal: [‫;ירבעם בן נבט אשר וה]חטיא את ישראל‬ Ben-Ḥayyim: ‫ ;ירבעם בן נבט אשר ח]ט[א ו]יח[טיא את ישראל‬Beentjes: [...]‫[א א‬...]‫ירבעם בן נבט אשר ה‬.

641 Syr.

47

47:23b

.zĀ zü åù{

23b

? > ¿Æêã jÀĀäÞÐ üÚêÐ{ iÀÎáÞé

23c

> åðÃЍ .7Íäðà zĀÚïĀ üÂx

23d

47:23c

47:23d

47:23e 9

¿æüÝ{x Íà À{Íæ ¿ćà{

23e+

47:23f

> .âÙüêÙ¾ćà ÛÔÐs{ ¿Ô A Ðx kÕÃæ ü åðÎÚà

23f

47:23g

kÀĀáù{ åÙüòs ĀÚÂËà uÍÙ{ A

23g

> ? [236v. b] jÄÓ f…{ÍÙÍÔÐ ÛÆés{

24a

> .…{zs èã …Îæs ÎÚáÆäà

24b

47:24b

47:24a

47:25

.ßáãs

21

fÀĀþ? ÚA  âÝ âï{

25a 25b

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Efraim viam peccandi: NVulg. viam peccandi Ephraim. ‫מכשול‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מכשול‬. averterunt: NVulg. ita ut expelleret. ‫להדיחם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להדיחם‬. ‫[אדמתם‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]מ[אדמתם‬Peters: ‫ ;מאדמתם‬Smend: ‫ ;]מ[אדמתם‬Ben-Ḥayyim: ‫]מ[אדמתם‬. quaesivit: NVulg. exquisierunt. ‫[עה‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רעה‬. [..]‫התמ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;התמכר‬Smend: ‫ ;התמכרו‬Ben-Ḥayyim: ‫התמכר‬. ? ÀĀþÚÂ: 11m5 ÀĀþÚÂ. A ad: NVulg. super. defensio: NVulg. vindicta. et ab omnibus peccatis liberavit eos: NVulg. >.

642

SIR 48:1a – 48:5b

Vulg.

LXX 48:1a

et surrexit Helias1 propheta quasi ignis

48:1a

48:1b

48:2a

48:2bc+

et +imitantes illum+ invidia sua pauci facti sunt9 +non poterant enim sustinere praecepta Domini+10

48:2b

verbo Domini exaltavit11 caelum

48:3a

et deiecit a se14 ignem terrae15

48:3b

sic19 amplificatus est Helias in mirabilibus suis20 48:4b

et quis potest similiter gloriari tibi 48:5a

qui sustulisti27 mortuum ab inferis28 48:5b

de sorte mortis31 in verbo Domini Dei32

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

‫ לחם‬8‫ להם מטה‬7‫וישבר‬ 48:2b‫ס‬.Be

‫ובקנאתו המעיטם׃‬

48:3a‫ס‬.Be 13

‫ שמים‬12[...] ‫בדבר אל‬

48:3b‫ס‬.Be

‫׃‬18‫ אשות‬17[......]

καὶ16 κατήγαγεν οὕτως τρὶς πῦρ.

48:4a

5

48:2a‫ס‬.Be

ἐν λόγῳ κυρίου ἀνέσχεν οὐρανόν,

48:3b

4

‫ בוער׃‬5‫ כתנור‬4 ‫ודבריו‬

καὶ τῷ ζήλῳ αὐτοῦ ὠλιγοποίησεν αὐτούς·

48:3a

3

48:1b‫ס‬.Be

ὃς ἐπήγαγεν ἐπ᾿ αὐτοὺς λιμὸν

qui induxit in illos famem

2

‫ כאש‬2‫עד אשר קם נביא‬

καὶ ὁ λόγος αὐτοῦ ὡς λαμπὰς ἐκαίετο·

48:2a

1

48:1a

Καὶ ἀνέστη Ηλίας προϕήτης ὡς πῦρ,

48:1b

et verbum ipsius quasi fax3 ardebat

MS B ‫ס‬.Be

48:4a

48:4a‫ס‬.Be

‫ אליהו‬22[…] 21‫מה נורא‬

ὡς ἐδοξάσθης, Ηλία, ἐν θαυμασίοις σου· 48:4b

48:4b‫ס‬.Be

‫׃‬26‫ יתפאר‬25[‫ך‬...]‫ כ‬24‫אשר‬

καὶ τίς ὅμοιός σοι καυχήσεται23; 48:5a

48:5a‫ס‬.Be

‫ גוע ממות‬29‫המקים‬

ὁ ἐγείρας νεκρὸν ἐκ θανάτου 48:5b

καὶ ἐξ ᾅδου ἐν λόγῳ ὑψίστου·

30

48:5b‫ס‬.Be

‫ ייי‬34 ‫ כרצון‬33 ‫ומשאול‬

Helias: NVulg. Elias. ‫נביא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫נביא‬. fax: NVulg. facula. ‫ודבריו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ודבריו‬. ‫כתנור‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;כתנור‬Smend: ‫כתנור‬. Erroneous repetition. ‫וישבר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וישבר‬. ‫מטה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מטה‬. + imitantes illum+ invidia sua pauci facti sunt: NVulg. zelo suo paucos fecit eos. + non poterant enim sustinere praecepta Domini+: NVulg. >. exaltavit: NVulg. continuit. [...]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;ע]צ[ר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ע]צ[ר‬Segal: ‫]עצ[ר‬. ‫שמים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שמים‬. a se: NVulg. de caelo. terrae: NVulg. ter. καὶ: Rahlfs >. [......]: Lévi: ‫ ;]ויורד[ שלש‬Peters: [‫ ;]ויורד ש[ל]וש‬Smend: ‫ ;גם ]ירדו[ שלש‬Segal: [‫ ;]ויורד שלש‬Ben-Ḥayyim: ‫גם ]…[ שלש‬. ‫אשות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫אשות‬.

643 Syr.

48

48:1a

> kÁÎçà ¿ãxx ¿ÚÃæ åùx ¿ćãËï

1a

> zĀáã{ . üÅĀþãx üÅĀþãx fÁÎæ ßÙs ÁËúÙ

1b

48:1b 6

48:2a

j¿çóÝ …{ÍÚáï €ĀÙs{

2a

.…Îæs ˆÏÂ> fÍççÔÂ{

2b

.¿Úäý ¿áÝ A ¿Ùüãx zĀáäÂ

3a

? Āà ĀÐs{ k¿Úäý èã ÁÎæ èÚçÂ|

3b

48:2b

48:3a

48:3b

48:3c

.¿ðÚýă ¿þæs âï{ ¿ÑÂËã âï

3c+

48:4a

..¿Úàs Āæs âÚÐx ¿ćã

4a

> .ÒÂĀþæ f{z ‚ÎÝsx èã{

4b

fƒÎÚý èã ÀĀÚã ÛÐsx A

5a

ÍçÚ‹ ßÙs

5b

48:4b

48:5a

48:5b

.¿Ùüãx

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

35

sic: NVulg. Quam. est Helias in mirabilibus suis: NVulg. es, Elias, in mirabilibus tuis. ‫נורא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;נורא‬Beentjes: ‫נורא‬. […]: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;את]ה‬Peters: ‫ ;אתה‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אתה‬Segal: ‫ ;א]ת[ה‬Beentjes: [.]‫את‬. καυχήσεται: Rahlfs καυχᾶσθαι. Text emendation by Ziegler. ‫אשר‬: Peters, Smend: ‫ ;ואשר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואשר‬. [‫ך‬..]‫כ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;כ]מו[ך‬Smend: [‫ ;כ]מוך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;כ]מו[ך‬Beentjes: [...]‫כ‬. ‫יתפאר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יתפאר‬. sustulisti: NVulg. suscitasti. ab inferis: NVulg. de sorte mortis. ‫המקים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המקים‬. ‫ממות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ממות‬. de sorte mortis: NVulg. ab inferis Dei: NVulg. >. ‫ומשאול‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומשאול‬. ‫כרצון‬: Smend: ‫כרצון‬. > ÍçÚ‹: CB ÍçÚ‹.

644

SIR 48:6a – 48:10b

Vulg.

LXX 48:6ab+

qui deiecisti reges ad perniciem + et confregisti facile potentiam ipsorum+

48:6a

48:6b

48:7a

qui audis in Sina iudicium5

48:7a

et in Coreb9 iudicia defensionis10 48:8a

48:8b

et prophetas facis successores post te 48:9a

qui receptus es in turbine ignis 48:9b

in20 curru equorum igneorum 48:10a

qui inscriptus23 es in iudiciis temporum24 48:10b

et lenis28 iracundiam Domini29

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

‫׃‬4‫[מטותם‬.] 3‫ונכבדים‬ 48:7a‫ס‬.Be

‫ בסיני תוכחות‬8‫ והשמיע‬7

48:7b

48:7b‫ס‬.Be

‫׃‬13[.]‫ נק‬12 ‫ משפטי‬11‫ובחורב‬

καὶ ἐν Χωρηβ κρίματα ἐκδικήσεως· 48:8a

48:8a‫ס‬.Be

‫המושח מלא תשלומות‬

ὁ χρίων βασιλεῖς εἰς ἀνταπόδομα

qui ungues14 reges ad paenitentiam15

4

48:6b‫ס‬.Be

ὁ6 ἀκούων ἐν Σινα ἐλεγμὸν

48:7b

3

‫ מלכים על שחת‬1‫המוריד‬

καὶ δεδοξασμένους ἀπὸ κλίνης αὐτῶν·

et gloriosos de lecto suo

2

48:6a‫ס‬.Be

ὁ καταγαγὼν βασιλεῖς εἰς ἀπώλειαν

48:6c

1

MS B

48:8b

48:8b‫ס‬.Be

‫׃‬19 ‫ תחתיך‬18[.]‫ תחלי‬17‫ונביא‬

καὶ προϕήτας διαδόχους μετ᾿ αὐτόν· 48:9a

48:9a‫ס‬.Be

‫הנלקח בסערה מעלה‬

ὁ ἀναλημϕθεὶς ἐν λαίλαπι πυρὸς 48:9b

48:9b

‫ס‬.Be

[.....]‫ובגדודי א‬

καὶ21 ἐν ἅρματι ἵππων πυρίνων· 48:10a

22

48:10a

‫ס‬.Be

‫ לעת‬26 ‫הכתוב נכון‬

ὁ καταγραϕεὶς ἕτοιμος25 εἰς καιροὺς 48:10b

48:10b‫ס‬.Be

κοπάσαι ὀργὴν πρὸ θυμοῦ,

‫המוריד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המוריד‬. ? ÁĄÚúÙ: 12h2 ¿óÚù. ‫ונכבדים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ונכבדים‬. ‫[מטותם‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;]מ[מטותם‬Peters, Segal: ‫ ;ממטותם‬Ben-Ḥayyim: ‫ממטותם‬. Sina iudicium: NVulg. Sinai indicium. ὁ: Rahlfs >. The MS places the equivalent of Γ 48:8 before 48:7. ‫והשמיע‬: Peters: incorr. ‫ ;והשמע‬Smend: incorr. ‫השומע‬. Coreb: NVulg. Horeb. defensionis: NVulg. vindictae. ‫ובחורב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובחורב‬. ‫משפטי‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫משפטי‬. [.]‫נק‬: Cowley/Neubauer, Segal: [‫ ;נק]ם‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נקם‬Peters: ‫ ;נקם‬Beentjes: [.]‫נק‬. ungues: NVulg. ungis. paenitentiam: NVulg. retributionem. > Òþãx: 7h3, 8a1 Òþã{; CB Òþãx.

30

[........]‫להשבית אף לפנ‬

645 Syr.

48

48:6

> j…{zÎéăÎÝ èã 2ÁĄÚúÙ ôÑêã

6a

6b 48:7

.…{zÎçêÞã ÍæÎÚêç ñäýs{

7a 7b

48:8a

> ã ? ÎÚãüäà f¿Þá .¿ćáÂ? ÎÐ A

> Òþãx

8a

.zĀ À{zx A ¿ÚÃæ{

8b

¿ćáðáð ôÔЏs{

9a

.¿Úäþà fÁÎæx ¿þÝĄÂ âðà

9b

16

48:8b

48:9a

48:9b

48:10a

fÀ¾æx ËÙĀï {z{ A

10a

.¿Ùüãx ÍãÎÙ À¾æx „Ëù

10b

27

48:10b

17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29 30

‫ונביא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ונביא‬. [.]‫תחלי‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תחליף‬Beentjes: ‫תחליף‬. ‫תחתיך‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫תחתיך‬. in: NVulg. et in. καὶ: Rahlfs >. [.....]‫א‬: Cowley/Neubauer: [...] ‫ ;אש‬Lévi: [‫ ;אש מ]רום‬Peters: ‫ ;אש ש]מימ[ה‬Smend: [‫ ;אש ]שמים‬Segal: [‫ ;אש ]מרום‬Ben-Ḥayyim: […] ‫אש‬. inscriptus: NVulg. scriptus. in iudiciis temporum: NVulg. paratus in tempora. ἕτοιμος: Rahlfs ἐν ἐλεγμοῖς. Text emendation by Ziegler according to Smend (= H). ‫נכון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נכון‬. À¾æx: 7h3, 8a1 À¾ćäà. et lenis: NVulg. lenire. Domini: NVulg. Domini ante furorem. [........]‫לפנ‬: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;לפנ]י‬Lévi: [‫ ;לפנ]י בא יום ייי‬Peters: [‫ ;לפני ]חרון‬Smend: ‫ ;לפנ]י חרון א[ל‬Segal: [‫ ;לפנ]י חרון‬Ben-Ḥayyim: [...] [‫ ;לפנ]י‬Beentjes: [...]‫לפנ‬.

646

SIR 48:10c – 48:12f

Vulg.

LXX

MS B

48:10c

conciliare1 cor patris ad filium

48:10c

48:10c

‫ס‬.Be

‫ בנים‬2[.]‫להשיב לב אבות ע‬

ἐπιστρέψαι καρδίαν πατρὸς πρὸς υἱὸν

48:10d

48:10d

48:10d‫ס‬.Be

καὶ καταστῆσαι ϕυλὰς Ιακωβ.

et restituere tribus Iacob 48:11a

48:11a

4

‫[ל‬....]‫ ש‬3 ‫ולהכין‬

48:11aα‫ס‬.Be

‫ אשר ראך‬5

μακάριοι οἱ ἰδόντες σε

beati sunt qui te viderunt 48:11b

et in amicitia +tua+ decorati sunt7

48:11b

[........]‫ומ‬

καὶ οἱ ἐν ἀγαπήσει κεκοιμημένοι·

8

48:12ab+

nam9 nos vita vivimus +tantum10 post mortem autem non erit tale nomen nostrum+

48:11c

48:13b 16

et in Heliseo conpletus est spiritus eius

48:11b‫ס‬.Be

‫׃‬11‫[יה‬..............]

καὶ γὰρ ἡμεῖς ζωῇ ζησόμεθα.

48:13a

Helias qui14 in turbine tectus est

48:11aβ‫ס‬.Be

48:12a

48:12a‫ס‬.Be

[.............]‫[ל‬.]

Ηλίας ὃς ἐν λαίλαπι ἐσκεπάσθη, 48:12b

15

48:12b

‫ס‬.Be

[...........]‫[ל‬..]

καὶ Ελισαιε ἐνεπλήσθη πνεύματος αὐτοῦ·

17

48:12c‫ס‬.Be 18

48:12d

‫[בה‬.........]‫פי ש‬

‫ס‬.Be

// ‫ פיהו׃‬21‫ מוצא‬20 ‫ כל‬19‫[תים‬....] 48:13c

in diebus suis non pertimuit principem 48:13d

et potentia nemo vicit illum

1 2 3 4 5 6 7 8

9 10 11

12 13

48:12c

48:12e‫ס‬.Be

‫מימיו לא זע מכל‬

καὶ ἐν ἡμέραις αὐτοῦ οὐκ ἐσαλεύθη ὑπὸ ἄρχοντος, 48:12d

καὶ οὐ κατεδυνάστευσεν αὐτὸν οὐδείς.

48:12f‫ס‬.Be

‫ולא משל ברוחו כל בשר׃‬

conciliare: NVulg. convertere. [.]‫ע‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;על‬Beentjes: ‫על‬. ‫ולהכין‬: Cowley/Neubauer: incorr. ‫ולהבין‬. ‫[ל‬....]‫ש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;ש]בטי ישרא[ל‬Peters: ‫ ;שב]טי ישרא[ל‬Segal: [‫ ;ש]בטי ישראל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ל‬....]‫ש‬. HB has a different colometric order from Γ. ‚ÏÐËà: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ‚ÏÐx èäà. decorati sunt: NVulg. dormierunt. [.....]‫ומ‬: Cowley/Neubauer: ‫[ן‬...] [..] ‫ ;ומת‬Lévi: ‫[ך‬.] [..]‫ ;ומת‬Peters: ‫ ;ומת‬Smend,: ‫ ;ומת ]ואשרי[ך‬Segal: [‫ ;ומ]ת‬Ben-Ḥayyim: ‫[ך‬..] ‫;ומת‬ Beentjes: [...]‫ומ‬. nam: NVulg. Nam et. vita vivimus +tantum: NVulg. vita quidem vivemus. ‫[יה‬..............]: Cowley/Neubauer: ‫[יה‬...]; Lévi: ‫ח[יה‬. ‫[ ]חיה‬..]; Peters: ‫ ;]כי גם אנחנו חיה נח[יה‬Smend: ‫ ;]כי חיה תח[יה‬Segal: ‫]כי א[ף ]הוא חיה‬ ‫ ;יחי[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫[יה‬..] […]. „üÂ: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos + èÙx. > > 13a1 ¿Ð¾æ; CB ¿Ñæ. ¿ÚÐ:

647 Syr.

48

48:10c

? fÎÞòÍäà ? jÀÍÂs âï ¿ÚçÂ

10c

? {üÃêäà{ .uÎúðÙ ÛÔÃþà

10d

jĀÚA ã{ 6‚ÏÐËà €zÎÂÎÓ

11a

48:10d

48:11a

11b 48:11b

> .13¿ÚÐ> e¿Ñã f¿ćàs e¾ćã ¿ćà

„üÂ

11c

> Áă‹{¾Â ¿Úàs .¿Úäþà ÿçݏs

12a

> .ñþÚàs ¿óïs ÀÎÚÃæ âÃù{

12b

12

48:12a

48:12b

12c+ 48:12c

jÍãÎò

? ? > âáã À{s{ ¿æÎÚêæ ÛÆé{

22

12d+

48:12d

? .24¿þæü è㠈| ¿ćà f€zÎãÎÙ

èã

12e

.üê âÝ Í Õáý ¿ćà{ A

12f

23

48:12e

14 15

16 17

18

19 20 21 22 23 24

Helias qui: NVulg. Elias quidem. [.............]‫[ל‬.]: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;]א[ל]יהו‬Lévi: [‫ ;]א[ל]יהו כאשר נסתר בסערה‬Peters: ‫ ;]א[ל]יהו אשר בסערה נ[סתר‬Smend: [‫]א[ל]יהו‬ ‫ ;ש]באוצר נ[סתר‬Segal: [‫ ;]א[ל]יהו נסתר בסערה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫[ל‬..]. Heliseo conpletus: NVulg. Eliseo completus. [...........]‫[ל‬..]: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;]וא[ל]ישע‬Lévi, Segal: [‫ ;]וא[ל]ישע נמלא רוחו‬Peters: ‫ ;]וימ[ל]א את רוחו אליש[ע‬Smend: ‫]נמ[ל]א רוחו‬ ‫ ;א[ל]יש[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]א[ל]יש[ע‬..]‫[ל‬..]; Beentjes: [...]‫[ל‬..]. ‫[בה‬.........]‫ש‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ש]נים[ אתות הרבה‬Peters: ‫ ;ש]נים[ אתות הרבה‬Smend: ‫ש]נים[ אתות הרבה‬, Segal: ‫;ש]נים[ אתות הרבה‬ Ben-Ḥayyim: ‫[ אתות הרבה‬..]‫ ;ש‬Beentjes: ‫[בה‬...]‫ש‬. ‫…[תים‬.]: Cowley/Neubauer: ‫ ;ונלמד‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ומופתים‬Peters, Segal, Beentjes: ‫ומופתים‬. ‫כל‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;בכל‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. ‫מוצא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מוצא‬. âáã: 12h2 ôáã. èã: 13a1 èã{. ¿þæüÂ: 7h3 ¿þæs üÂ.

648

SIR 48:13a – 48:16b

Vulg.

LXX 48:14a

nec superavit illum verbum aliquod 48:14b

et mortuum prophetavit corpus eius 48:15a

MS B 48:13a

48:13a‫ס‬.Be

πᾶς λόγος οὐχ ὑπερῆρεν αὐτόν, 48:13b

2

48:13b‫ס‬.Be

‫ומתחתיו נברא בשרו׃‬

καὶ ἐν κοιμήσει ἐπροϕήτευσεν τὸ σῶμα αὐτοῦ. 48:14a

48:14a‫ס‬.Be

‫בחייו עשה נפלאות‬

ἐν3 ζωῇ αὐτοῦ ἐποίησεν τέρατα,

in vita sua fecit monstra 48:15b

et in morte mirabilia opera ipsius5 48:16a

in omnibus istis non paenituit populum 48:16b

et non recesserunt a peccatis suis 48:16c

usque dum deiecti8 sunt de terra sua 48:16d

et dispersi sunt in omnem terram 48:17a

et relicta est gens perpauca 48:17b

et princeps in domo David

48:14b

48:14b‫ס‬.Be

‫ובמותו תמהי מעשה׃‬

καὶ ἐν τελευτῇ θαυμάσια τὰ ἔργα αὐτοῦ. 48:15a

48:15a‫ס‬.Be

‫בכל זאת לא שב העם‬

᾿Εν πᾶσιν τούτοις οὐ μετενόησεν ὁ λαὸς 48:15b

48:15b‫ס‬.Be

‫ולא חדלו מחטאתם׃‬

καὶ οὐκ ἀπέστησαν ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν, 48:15c

48:15c‫ס‬.Be

‫עד אשר נסחו מארצם‬

ἕως ἐπρονομεύθησαν ἀπὸ γῆς αὐτῶν 48:15d

48:15d‫ס‬.Be

‫ויפצו בכל הארץ׃‬

καὶ διεσκορπίσθησαν ἐν πάσῃ τῇ γῇ. 48:15e/16a

48:15e‫ס‬.Be

‫וישאר ליהודה מזער‬

καὶ κατελείϕθη ὁ λαὸς ὀλιγοστός, 48:15f/16b

‫ס‬.Be

48:15f

‫ועוד לבית דוד קצין׃‬

καὶ ἄρχων ἐν τῷ οἴκῳ Δαυιδ·

48:18a

48:16a/16c

quidam ipsorum fecerunt quod placeret Deo

τινὲς μὲν αὐτῶν ἐποίησαν τὸ ἀρεστόν,

48:18b

48:16b/16d

alii autem multa commiserunt11 peccata

τινὲς δὲ ἐπλήθυναν ἁμαρτίας.

48:16a

‫ס‬.Be

‫יש מהם עשו יושר‬ 48:16b‫ס‬.Be

1

‫דבר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דבר‬.

2

Cf. Gen 18:14. ἐν: Rahlfs καὶ ἐν. ? ? ÀĀþÙĄò ËÃï 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos €zÎÚÑ ÀĀþÙĄò ËÃï. A €zÎÚÑÂ: opera ipsius: NVulg. operatus est. Cf. 48:5a. ÎùüòA ¿ćà{ ¿ćäï u: 7h3, 8a1 Îùüò ¿ćà{ ¿ćäï Ώ.

3 4 5 6 7

‫ לא נפלא ממנו‬1‫כל דבר‬

‫ויש מהם הפליאו מעל׃‬

649 Syr.

48

48:13

> âÝ{ .Íçã ĀÚêÝB s ¿ćà f¿ćáã

13a 13b

48:14a

? .ÀĀþÙĄò ËÃï A €zÎÚÑÂ

14a

.6ÀĀÚã ÛÐs fzÎäÂ{

14b

.¿ćäï u ¿ćà fèÚàz èÙÍáÞÂ{

15a

? ï > èã 7fÎùüòA ¿ćà{ .¿þ? ÚA  …{ÍÙËÃ

15b

> ¿ćãËï k…{zs èã ÎÚáÅx

15c

? > .ÀĀçÙËã âÞ {Ës{

15d

k€z{xÎÑá Áx{ÍÙ ĀÙ{ A

15e

.ËÙ{x 9ĀÚÃà ¿çÔàÎý Îï|

15f

f…{Íçã ĀÙs {ËÃïx A

16a

Îóé{sx …{Íçã ĀÙs{

16b

4

48:14b

48:15a

48:15b

48:15c

48:15d

48:15e

48:15f

48:16a

.ÀÎÃُ

10

48:16b

.d.13ÀÍÔÐ?

8 9 10 11 12 13

12

deiecti: NVulg. eiecti. ĀÚÃà: 7h3, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ĀÚÂËà. {ËÃïx: 13c1 ËÃïx. A multa commiserunt: NVulg. multiplicaverunt. Îóé{sx …{Íçã ĀÙs{: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 13c1, W, Mos Îóé{sx ĀÙs{. ? ÀÍÔÐ? Îóé{sx: 7h3 + ÀÍÔÐ âï (= 3:27; 5:5).

650

SIR 48:17a – 48:20b

Vulg.

LXX 48:19a

Ezechias munivit civitatem suam

48:17a

48:17b

48:17c

48:19d

et aedificavit ad aquam puteum

48:17d

in diebus ipsius ascendit Sennacherim3

48:18a

et misit Rapsacen et sustulit + manum suam contra illos+6

48:18b

et extulit7 manum suam in Sion

48:18c

et superbus factus est potentia9 sua 48:21a

tunc mota sunt corda et manus ipsorum

48:18d

48:22a

et invocaverunt Dominum misericordem 48:22b

et patentes manus extulerunt ad caelum12

‫ מקוה׃‬2 ‫ויחסום הרים‬ 48:18a‫ס‬.Be

‫בימיו עלה סנחריב‬ 48:18b‫ס‬.Be

‫וישלח את רב שקה׃‬ 48:18c‫ס‬.Be

‫ויט ידו על ציון‬ 48:18d‫ס‬.Be

‫ויגדף אל בגאונו׃‬

καὶ ἐμεγαλαύχησεν ἐν ὑπερηϕανίᾳ αὐτοῦ. 48:19a

48:19a‫ס‬.Be

‫ בגאון לבם‬10‫[מוגו‬...]

τότε ἐσαλεύθησαν καρδίαι καὶ χεῖρες αὐτῶν, 48:19b‫ס‬.Be

48:21b

et doluerunt quasi parturientes mulieres

48:17d

καὶ ἐπῆρεν χεῖρα αὐτοῦ ἐπὶ Σιων

48:20d

6

‫ויחצב כנחשת צורים‬ ‫ס‬.Be

καὶ ἀπέστειλεν ᾿Ραψάκην, καὶ ἀπῆρεν·

48:20c

5

48:17c‫ס‬.Be

ἐν ἡμέραις αὐτοῦ ἀνέβη Σενναχηριμ

48:20b

4

‫בהטות אל תוכה מים׃‬

καὶ ᾠκοδόμησεν κρήνας εἰς ὕδατα.

48:20a

3

48:17b‫ס‬.Be

ὤρυξεν ἐν1 σιδήρῳ ἀκρότομον

et fodit ferro rupem

2

‫יחזקיהו חזק עירו‬

καὶ εἰσήγαγεν εἰς μέσον αὐτῆς ὕδωρ,

48:19c

1

48:17a‫ס‬.Be

Εζεκίας ὠχύρωσεν τὴν πόλιν αὐτοῦ

48:19b

et induxit in medium ipsius aquam

MS B

‫ויחילו כיולדה׃‬

καὶ ὠδίνησαν ὡς αἱ τίκτουσαι· 48:20a

48:20a‫ס‬.Be

‫ אל אל עליון‬11 ‫[ו‬.....]

καὶ ἐπεκαλέσαντο τὸν κύριον τὸν ἐλεήμονα 48:20b

48:20b‫ס‬.Be

ἐκπετάσαντες τὰς χεῖρας αὐτῶν πρὸς αὐτόν.

ἐν: Rahlfs >. ‫הרים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הרים‬. Sennacherim: NVulg. Sennacherib. …{ÍÚáï: 8a1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos >. 10m1, 10m3, 11m5, 11m6, 19-11m7 €zÎáï. ÄÙüÑçé: 7h3, 10m1, 9c1, 10c2, 12h2, 13a1, 13c1, W, Moss uüÚÑçé. 48:20b: NVulg. et misit Rabsacen et discessit.

‫ויפרשו אליו כפים׃‬

651 Syr.

48

48:17a

.ÀĀçÙËã ÛçÂ> ¿ÚùÏÐ

17a

> ? .¿Úã [236v. c] zÎÆà âïs{

17b

48:17b

17c 17d 48:18a

? €zÎãÎÚ kÄÙüÑçé 4…{ÍÚáï ûáé A

18a

> ? .¿úý uüà …{ÍÚáï Ëý{

18b

k…ÎÙz‹ âï zËÙA s åٍs{

18c

> .ÀÍàs âï ÀÎÐü䠉ËÅ{

18d

5

48:18b

48:18c 8

48:18d

19a

19b

20a 48:20a

? j€z{ËÙs ¿Ùü㠄Ëù ¿ÚùÏÐ †üò{ A

7 8 9 10 11 12

extulit: NVulg. sustulit. …ÎÙz‹ âï: 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos …ÎÙzøÂ. potentia: NVulg. in exaltatione. ‫[מוגו‬...]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ]נ[מוגו‬Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]אז נ[מוגו‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]נ[מוגו‬. ‫[ו‬.....]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;וי]קר[או‬Peters: ‫ ;]ויקר[או‬Segal: ‫ ;]ויקרא[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫וי]קר[או‬. 48:22b: NVulg. et expandentes manus suas extulerunt ad eum.

20b

652

SIR 48:20c – 48:23b

Vulg.

LXX

48:22c, 23a+b+

et sanctus Dominus Deus1 audivit cito vocem ipsorum 23 +non est commemoratus peccatorum illorum neque dedit illos inimicis suis+ 48:23c

sed purgavit illos4 in manu Esaiae5 + sancti+ prophetae 48:24a

subiecit6 castra Assyriorum 48:24b

et conteruit10 illos angelus Dei11 48:25a

nam fecit Ezechias quod placuit Deo 48:25b

et fortiter ivit in via David patris sui 48:25c

quam mandavit illi Esaias16 propheta 48:25d

magnus et fidelis in conspectu Dei18 48:26a

in diebus ipsius retro rediit sol 48:26b

et addidit regi vitam 1 2

3 4 5 6 7

8 9 10 11

MS B 48:20c

48:20c‫ס‬.Be

‫ תפלתם‬2 ‫[קול‬......]

καὶ ὁ ἅγιος ἐξ οὐρανοῦ ταχὺ ἐπήκουσεν αὐτῶν

48:20d

48:20d‫ס‬.Be

‫ויושיעם ביד ישעיהו׃‬

καὶ ἐλυτρώσατο αὐτοὺς ἐν χειρὶ Ησαίου· 48:21a

48:21a‫ס‬.Be

‫ אשור‬7‫[חנה‬.....]

ἐπάταξεν τὴν παρεμβολὴν τῶν ᾿Ασσυρίων, 48:21b

48:21b‫ס‬.Be

‫ במגפה׃‬12 ‫ויהמם‬

καὶ ἐξέτριψεν αὐτοὺς ὁ ἄγγελος αὐτοῦ. 48:22a

48:22a‫ס‬.Be

[.]‫ את הט‬13 ‫[קיהו‬........]

ἐποίησεν γὰρ Εξεκίας τὸ ἀρεστὸν κυρίῳ 48:22b

14

48:22b‫ס‬.Be

‫ בדרכי דוד׃‬15‫[יחזק‬.]

καὶ ἐνίσχυσεν ἐν ὁδοῖς Δαυιδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, 48:22c

48:22cBe

ἃς ἐνετείλατο Ησαίας ὁ προϕήτης 48:22d

καὶ προσέθηκεν ζωὴν βασιλεῖ.

19

[............]

48:23a

20

[............]

Be

ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ ἀνεπόδισεν ὁ ἥλιος 48:23b

[............]

48:22dBe

ὁ μέγας καὶ πιστὸς ἐν ὁράσει αὐτοῦ. 48:23a

17

48:23bBe

// 22[............]

Dominus Deus: NVulg. >. ‫[קול‬......]: Cowley/Neubauer: ‫[ קול‬...]‫ ;וי‬Lévi: ‫ ;וי]שמע ייי ב[קול‬Peters: ‫ ;]וישמע[ בקול‬Smend: ‫ ;ויש]מע[ בקול‬Segal: ‫ ;]וישמע[ בקול‬BenḤayyim: ‫ויש]מע[ בקול‬. ‰s{: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ‰s. illos: NVulg. eos. Esaiae: NVulg. Isaiae. subiecit: NVulg. percussit. ‫[חנה‬.....]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]מ[חנה‬...]‫ ;ו‬Lévi: ‫ ;ו]יך במ[חנה‬Peters: ‫ ;]ויך ב[מחנה‬Smend: ‫ ;ו]יך את מ[חנה‬Segal: ‫ ;]ויך במ[חנה‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]…[ ]מ[חנה‬..]‫ו‬. ÀĀÙüþã: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos zĀÙüþã. ¿Ùă{sx: 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ¿Ù{sx. conteruit: NVulg. contrivit. Dei: NVulg. eius.

653 Syr.

48

48:20b

.zÎà‹ ñäý âÆð fÀÍàs 3‰s{ A

20c

.¿ÚÃæ ¿Úðýs ËÚ .…Îæs Œüò{ A

20d

k¿Ùă{sx 8ÀĀÙüþã ü{ A

21a

.ÀĀ ÀÎÑã …Îæs ¿Ñã{ A

21b

kÄÓx ¿ÚùÏÐ ËÃïx âÔã A

22a

> kËÙ{xx zĀÐă{¾Â ßàz{

22b

> ¿ÚÃæ ¿Úðýs zËúòx ? .¿ÚÃæx ¿ÑÃþã

22c

48:20c

48:21a 9

48:21b

48:22a

48:22b

48:22c

22d 48:23a

k¿þäý åù zËÙ¾Âx A A

âÔã

23a

Îóé{s{

23b

21

48:23b

> ? âï .¿Þáãx €zÎÚÐ 12 13

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

23

‫ויהמם‬: Cowley/Neubauer, Levi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויהמם‬. ‫[קיהו‬........]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]יחז[קיהו‬...]; Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]כי עשה יחז[קיהו‬Peters: ‫ ;]כי עשה יח[זקיהו‬Ben-Ḥayyim: ‫;]…[ ]יחז[קיהו‬ Beentjes: ‫[קיהו‬........]. [.]‫הט‬: Cowley/Neubauer, Levi, Smend, Segal: [‫ ;הטו]ב‬Peters: ‫ ;הטוב‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;הטו]ב‬Beentjes: [.]‫הטו‬. ‫[יחזק‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]ו[יחזק‬Peters: ‫ ;ויחזק‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויחזק‬. Esaias: NVulg. Isaias. [.............]: Lévi: [‫ ;]  אשר צוהו ישעיה הנביא‬Smend, Segal: [‫]  כאשר צוהו ישעיהו‬. conspectu Dei: NVulg. visione sua. [............]: Lévi, Segal: [‫]  הגדול והנאמן בחזיונו‬. [...........]: Lévi: [‫ ;]  בידו עמד השמש‬Smend: [‫ =( ]  גם בידו עמד השמש‬Syr.); Segal: [‫]  בימיו עמד השמש‬. âÔã: 7h3 ƒÎÔã. [............]: Lévi, Smend, Segal: [‫ =( ]  ויוסף על חיי מלך‬Syr. 8a1, 10c2, 11c1, W, Mos). Îóé{s{: 7h3 Îóé{s{; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ôé{s{.

654

SIR 48:24a – 49:3a

Vulg.

LXX 48:27a

MS B 48:24a

48:27bα

et obsecratus2 est lugentes in Sion

48:24b

usque in sempiternum 28 ostendit futura

48:25a

Vulg.

48:25b

MS B 49:1a

‫ס‬.Be

‫שם יאשיהו כקטרת סמים‬

Μνημόσυνον Ιωσίου εἰς σύνθεσιν θυμιάματος 49:1b

49:1b‫ס‬.Be

‫הממלח מעשה רוקח׃‬

ἐσκευασμένον ἔργῳ μυρεψοῦ·

facti opus5 pigmentarii 49:2a

in omni ore quasi mel indulcabitur eius memoria

49:1c

et ut musica in convivio vini

49:1d

49:2a

49:2b

‫וכמזמור על משתה היין׃‬ 49:2a‫ס‬.Be

‫כי נחל על משובתינו‬ 49:2b‫ס‬.Be

‫וישבת תועבות הבל׃‬

καὶ ἐξῆρεν βδελύγματα ἀνομίας·

49:4a

et gubernavit ad Dominum cor ipsius11

49:1d‫ס‬.Be

αὐτὸς κατευθύνθη ἐν ἐπιστροϕῇ λαοῦ

49:3b

et tulit abominationes impietatis

‫בחך כדבש ימתיק זכרו‬

καὶ ὡς μουσικὰ ἐν συμποσίῳ οἴνου.

49:3a

ipse est directus +divinitus+ in paenitentia gentis

49:1c‫ס‬.Be

ἐν παντὶ στόματι ὡς μέλι γλυκανθήσεται

49:2b

6

48:25b‫ס‬.Be

‫ונסתרות לפני בואן‬

49:1a

49:1β

5

‫עד עולם הגיד נהיות‬

LXX

memoria Iosiae in conpositione4 odoris

4

48:25a‫ס‬.Be

καὶ τὰ ἀπόκρυϕα πρὶν ἢ παραγενέσθαι αὐτά.

49:1α

3

‫וינחם אבלי ציון׃‬

ἕως τοῦ αἰῶνος ὑπέδειξεν τὰ ἐσόμενα

48:28β

et abscondita antequam evenirent

48:24b

‫ס‬.Be

καὶ παρεκάλεσεν τοὺς πενθοῦντας ἐν Σιων.

48:27bβ, 28α

2

‫ברוח גבורה חזה אחרית‬

πνεύματι μεγάλῳ εἶδεν τὰ ἔσχατα

spiritu magno vidit ultima

1

48:24a‫ס‬.Be

49:3a

κατεύθυνεν πρὸς κύριον τὴν καρδίαν αὐτοῦ,

ÀĀÙĄÐs: 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀĄÐ. obsecratus: NVulg. consolatus. À{z: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos {z. conpositione: NVulg. compositionem. facti opus: NVulg. facta opere. èÚÔÚáÐx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÕÚáÐx.

49:3a

‫ס‬.Be

‫ויתם אל אל לבו‬

655 Syr.

48

48:24a

.1ÀĀÙĄÐs ÀÏÐA fÀ{üÃçÅx ¿Ð{üÂ{

24a

? > .…ÎÙz‹x ¿ćáÚ¾ćà åÑæ{

24b

? eÀ{s ÀÏÐA 3jÀ{z ¿ćäáð ËÝ{

25a

? .d.…{¾æ ¿ćà Ëï ¿æÎÚêæ{

25b

48:24b

48:25a

48:25b

Syr.

49

49:1a

? .¿ćäêÂx ¿ćãüÚò ßÙs f¿ÚýÎÙx Íäý

1a

? .¿çäêÂx À{¾ÚÆê 6èÚÔÚáÐx

1b

.ÍæüÝ{x ¿áÐ A ¿ÞÑà ¿þÂx ßÙs

1c

.ÁüäÐx A ¿ÙĀþã âï eÀĀÐÎÃý ßÙs{

1d

49:1b

49:1c

49:1d

49:2a

? .¿æÎÚêæ èã 8ÛÓĀýsx 7âÔã

2a

> ? ï > âÔÂ{ .10ÀÎÚáÓx 9ÁËÃ

2b

.ÍÃà ÀÍà¾ćà åáýs{

3a

49:2b

49:3a

7 8 9 10 11

âÔã: 7h3 èã. ÛÓĀýsx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos Ûþӏsx. > ? ï: > 7h3 ÁËÃï. ÁËà ÀÎÚáÓx: read ÀÎÚðÓx. (Smend, Weisheit, 469). ipsius: NVulg. suum.

656

SIR 49:3b – 49:7c

Vulg.

LXX

MS B

49:4b

in1 diebus peccatorum corroboravit pietatem

49:3b

49:4a

49:4b

49:4c

49:4d

49:5a

49:8bα

et desertas fecerunt vias ipsius 49:8bβ, 9a

in manu Hieremiae7 9 nam male tractaverunt illum

49:5b

49:6a

1 2 3 4 5

49:5a‫ס‬.Be

‫ויתן קרנם לאחור‬ 49:5b‫ס‬.Be

‫ נכרי׃‬+‫נבל‬+ ‫וכבודם לגוי‬ 49:6a‫ס‬.Be

‫ויציתו קרית קדש‬

ἐνεπύρισαν ἐκλεκτὴν πόλιν ἁγιάσματος 49:6b

49:6b‫ס‬.Be

‫וישמו ארחתיה׃‬

καὶ ἠρήμωσαν τὰς ὁδοὺς αὐτῆς 49:6c, 7a/7a

49:7a‫ס‬.Be

‫( כי ענוהו‬7a) ‫ביד ירמיהו‬

ἐν χειρὶ Ιερεμίου 7 ἐκάκωσαν γὰρ αὐτόν, 49:7b

49:7b‫ס‬.Be

‫והוא מרחם נוצר נביא׃‬

καὶ αὐτὸς ἐν μήτρᾳ ἡγιάσθη προϕήτης

49:9c

evertere et eruere et perdere

‫מלכי יהודה עד תמם׃‬

καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν ἔθνει ἀλλοτρίῳ.

49:9b

qui8 a ventre matris consecratus est propheta

49:4d‫ס‬.Be

ἔδωκαν γὰρ τὸ κέρας αὐτῶν ἑτέροις

49:8a

incenderunt electam sanctitatis5 civitatem

‫ויעזבו תורת עליון‬

οἱ βασιλεῖς Ιουδα ἐξέλιπον·

49:7b

et gloriam suam alienae genti

49:4c‫ס‬.Be

κατέλιπον γὰρ τὸν νόμον τοῦ ὑψίστου,

49:7a

dederunt enim regnum suum aliis

49:4b‫ס‬.Be

‫ויאשיהו כלם השחיתו׃‬

49:6aβb

reges Iudae et contempserunt + timorem Dei+

‫  לבד מדויד יחזקיהו‬2

πάντες πλημμέλειαν ἐπλημμέλησαν·

49:6aα

nam reliquerunt legem Potentis4

49:4a‫ס‬.Be

Πάρεξ Δαυιδ καὶ Εζεκίου καὶ Ιωσίου

49:5β

omnes peccatum commiserunt

‫ובימי חמס עשה חסד׃‬

ἐν ἡμέραις ἀνόμων κατίσχυσεν τὴν εὐσέβειαν.

49:5α

praeter David et Ezechiam et Iosiam

49:3b‫ס‬.Be

49:7c

ἐκριζοῦν καὶ κακοῦν καὶ ἀπολλύειν,

in: NVulg. et in. Colometric separation in the MS differs from Γ. ¿ÙÏÐ{: 7a1 (error); 7h3, 8a1; 9c1, 10c1, 10c2, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ¿ÚùÏÐ{. Potentis: NVulg. Altissimi. sanctitatis: NVulg. sanctuarii.

49:7c‫ס‬.Be

‫  לנתוש ולנתוץ ולהאביד להרס‬10

657 Syr.

49

49:3b

? ? .ÀĀýÎù ËÃï A fÀÍÔÐ ÛãÎÚÂ{

3b

f¿ÚýÎÙ{ 3¿ÙÏÐ{ eËÙ{x èã üÃà xÎÑáÂ

4a

.ÎáÃÐ> …{ÍáÝ

4b

f¿éÎäæ ÎúÃý{ A

4c

> ã ? .ÀĀÙüоćà ¿ćãËï fÁx{ÍÙ ĀÚÂx ¿Þá

4d

49:4a

49:4b

49:4c

49:4d

49:5a

j¿æĄÐ¾ćà …{ÍçýÎï ÎÂÍÙ{ A

5a

.¿ÙüÝÎæ ¿ćäðà …{züúÙs{

5b

j¿ýxÎù ĀٍÎù e{üúï{ A

6a

.6zĀÂĄÐ èÙÍáÝ fÎÙx‹s{

6b

? ¿Úãs ÛãÎÚÂ

7a

.¿ÚÃæ Íãsx ¿éüÝ èã À{zx A

7b

49:5b

49:6a

49:6b

49:6c

49:7 9

7c

6 7 8 9 10

> zĀÂĄÐ: 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos zĀÂĄÐ. Hieremiae: NVulg. Ieremiae. qui: NVulg. ipse autem. ¿ÚÃæ Íãsx ¿éüÝ èã: W Íãsx ¿éüÝ èã ¿ÚÃæ. Line 7cd has no colometric separation.

658

SIR 49:7d – 49:11b

Vulg.

LXX

MS B

49:9d

et iterum aedificare1 et renovare 49:10a

Ezechihel3 qui vidit conspectum4 gloriae 49:10b

quam ostendit illi in curru cherubin5 49:11a

49:11b

et benefacere illis qui ostenderunt rectas vias 49:12aα

et duodecim prophetarum ossa 49:12aβ

49:12bα

49:12bβ

et redimerunt se20 in fide virtutis 49:13a

quomodo amplificemus Zorobabel 49:13b

nam et ipse quasi signum in dextera manu +in Israhel+24

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

2

49:8a

[..]‫וכן לבנת לנטע ולה‬

49:8a‫ס‬.Be

‫יחזקﭏ ראה מראה‬

Ιεζεκιηλ ὃς εἶδεν ὅρασιν δόξης, 49:8b

49:8b‫ס‬.Be

‫ויגד זני מרכבה׃‬

ἣν ὑπέδειξεν αὐτῷ ἐπὶ ἅρματος χερουβιν· 49:9a

49:9b

49:9a‫ס‬.Be 9

‫[יא‬..] 8‫וגם הזכיר את איוב‬

49:9b‫ס‬.Be

‫׃‬10‫[ק‬....]‫המכלכל כל ד‬

καὶ ἀγαθῶσαι τοὺς εὐθύνοντας ὁδούς. 49:10a

49:10a‫ס‬.Be

‫[ים‬..]‫וגם שנים עשר הנב‬

καὶ τῶν δώδεκα προϕητῶν τὰ ὀστᾶ 49:10b

49:10c

παρεκάλεσαν γὰρ τὸν Ιακωβ

nam rogaverunt15 Iacob

3

ὡσαύτως οἰκοδομεῖν καὶ καταϕυτεύειν.

ἀναθάλοι ἐκ τοῦ τόπου αὐτῶν·

pullulent de loco suo

2

49:7d

καὶ γὰρ ἐμνήσθη τῶν ἐχθρῶν ἐν ὄμβρῳ

nam6 commemoratus est inimicorum in imbri7

1

49:7d

‫ס‬.Be

49:10d

11

49:10b

‫ס‬.Be

‫׃‬14‫[תם‬.....]‫ עצמתם פר‬13 ‫תהי‬ 49:10c‫ס‬.Be 18

‫ יעקב‬17‫ את‬16[.]‫אשר החלימ‬

49:10d‫ס‬.Be

[.........] 21‫[והו‬.]‫ויש‬

καὶ ἐλυτρώσαντο αὐτοὺς ἐν πίστει ἐλπίδος. 49:11a

22

49:11a‫ס‬.Be

Πῶς μεγαλύνωμεν τὸν Ζοροβαβελ; 49:11b

καὶ αὐτὸς ὡς σϕραγὶς ἐπὶ δεξιᾶς χειρός,

23

[......] ‫[ ל‬.....]

49:11b‫ס‬.Be 25

[..............]

aedificare: NVulg. aedificare et plantare. [.]‫ולה‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;ולהעז‬Lévi: ‫ ;ולהשיב‬, Peters: ‫ ;ולהעז‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ולהשיב‬Beentjes: [.]‫ולהשי‬. Ezechihel: NVulg. Ezechiel. conspectum: NVulg. visionem. cherubin: NVulg. cherubim. nam: NVulg. Nam et. imbri: NVulg. imbre. ‫איוב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫איוב‬. ‫[יא‬..]: Cowley/Neubauer, Peters, Segal: >; Lévi: […]; Smend: ‫ ;נ]ב[יא‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;נ]ב[יא‬Beentjes: ‫[יא‬.]‫נ‬. ‫[ק‬....]‫ד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;ד]רכי צ[דק‬Segal: ‫ ;ד]בר בצד[ק‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]צ[דק‬..]‫ ;ד‬Beentjes: ‫[דק‬...]‫ד‬. ‫[ים‬..]‫הנב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הנביאים‬. ‰s{: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W ‰s. ‫תהי‬: Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תהי‬. ‫[תם‬.....]‫פר‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;פר]חת ממקומו[תם‬Lévi, Peters: ‫ ;פר]חת מתח[תם‬Smend: ‫ ;פר]חות תח[תם‬Segal: ‫;פר]חות מתח[תם‬ Ben-Ḥayyim: ‫ ;פר]חות תח[תם‬Beentjes: ‫[תם‬.....]‫פר‬.

659 Syr.

49 7d

49:8a

jÀĀÃÝüãx ¿êçÅ €ÎÐ âÙ¾ÚùÏÐ{

8a

dÀ{ÏÐ ÀÏÐ{ A

8b

füãs uÎÙs âï ‰s{ A

9a

? ÀÎúÙx| [237r. a] fzĀÐă{s èÙÍáÝx .d€{z

9b

49:8b

49:9a

49:9b

49:10a

? üêï㏠f…{ÍÚãĄÅ …{{Íæ jèÚÚÃæ

‰s{

10a

e…{ÍُÎЏ èٍzÏã

10b

jâÙüêÙ¾ćà ÎÚésx

10c

.èÚùüòĀãx …Îæs Îáݏs{ A

10d

kâÍ{Ïà ÒÃþæ ¿çã

11a

.¿çÚäÙx ÁËÙA s âï ¿ćãĀÐ ßÙs À{zx A

11b

12

49:10b

49:10c 19

49:10d

49:11a

49:11b

15 16 17 18 19 20 21 22

23

24 25

rogaverunt: NVulg. corroboraverunt. [.]‫החלימ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;החלימו‬Beentjes: ‫החלימו‬. ‫את‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫את‬. ‫יעקב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יעקב‬. âÙüêÙ¾ćà: 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, Mos âÙüêÚà; W âÙsüêÚà. redimerunt se: NVulg. redemerunt eos. ‫[והו‬.]‫ויש‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;וישיבוהו‬Lévi: ‫[נוהו‬.]‫ ;ויש‬Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;וישעוהו‬Smend: ‫ ;וישעוהו‬Ben-Ḥayyim: ‫וישעוהו‬. [.........]: Cowley/Neubauer: [...]‫ ;בר‬Lévi: [‫ ;ב]בטחון ישועה‬Peters: [‫ ;בא]מונת תקוה‬Smend: [‫ ;ב]תקות אמת‬Segal: [‫ ;בא]מונת תקוה‬BenḤayyim: […] [.]‫ ;ב‬Beentjes: [...]‫ב‬. [......]‫[ל‬.....]: Cowley/Neubauer: […] ‫ ;]איך נגד[ל‬Lévi: [‫ ;]מה נגד[ל ]זרובבל‬Peters: [‫ ;מה ]נג[דל ]את זרבבל‬Smend: [‫;מה ]נג[דל]ה את זרבבל‬ Segal: [‫ ;מה ]נגד[ל ]את זרבבל‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;מה ]נג[דל‬Beentjes: [...] ‫[ל‬...]. + in Israhel+: NVulg. >. [.........]: Cowley/Neubauer: […]‫ ;]…[ל‬Lévi: [‫ ;]והוא כחתם ע[ל ]יד ימין‬Peters, Segal: [‫ ;]והוא ע[ל ]יד ימין כחותם‬Smend: ‫]והו[א ]ע[ל ]יד‬ [‫ ;ימין כחותם‬Ben-Ḥayyim: […] ‫[ל‬..] ‫[א‬..].

660

SIR 49:12a – 49:15b

Vulg.

LXX 49:14aα

49:14aβ

qui in diebus suis aedificaverunt domum 49:14b

et exaltaverunt templum sanctum Domino 49:14c

paratum in gloria sempiterna5 49:15a 6

et Neemia in memoria multi temporis 49:15b

qui erexit nobis muros eversos 49:15cα

et stare fecit portas et seras 49:15cβ

49:16a

nemo natus10 est in terra qualis Enoch11 49:16b

nam et ipse receptus14 est a terra 49:17aα

et15 Ioseph natus est homo 49:17aβb

princeps fratrum +firmamentum gentis rector fratrum+ stabilimentum populi17

3 4 5 6 7 8 9

49:12a

49:12b

2

49:12b

οἳ ἐν ἡμέραις αὐτῶν ᾠκοδόμησαν οἶκον 49:12c

// 3[................] 49:12a‫ ;ס‬49:12cBe

‫וירימו היכל קדש‬

καὶ ἀνύψωσαν ναὸν ἅγιον κυρίῳ 49:12d

49:12b‫ ;ס‬49:12dBe

‫המכונן לכבוד עולם׃‬

ἡτοιμασμένον εἰς δόξαν αἰῶνος. 49:13a

49:13a

‫ס‬.Be

‫נחמיה יאדר זכרו‬

καὶ Νεεμίου ἐπὶ πολὺ τὸ μνημόσυνον 49:13b

49:13b‫ס‬.Be

‫המקים את חרבתינו׃‬

τοῦ ἐγείραντος ἡμῶν7 τείχη πεπτωκότα 49:13c

49:13c‫ס‬.Be

‫ וירפא את הריסתינו‬8

καὶ στήσαντος πύλας καὶ μοχλοὺς 49:13d

49:14a

Οὐδεὶς ἐκτίσθη ἐπὶ τῆς γῆς τοιοῦτος οἷος Ενωχ· 49:14b

49:13d‫ס‬.Be

‫׃‬9‫ויצב דלתים ובריח‬ 49:14a‫ס‬.Be

‫ על הארץ כהניך‬12 ‫מעט נוצר‬ 49:14b‫ס‬.Be

‫וגם הוא נלקח פנים׃‬

καὶ γὰρ αὐτὸς ἀνελήμϕθη ἀπὸ τῆς γῆς. 49:15a

οὐδὲ ὡς Ιωσηϕ ἐγενήθη16 ἀνὴρ

[................]

Be

καὶ ἀνεγείραντος τὰ οἰκόπεδα ἡμῶν.

qui erexit domos nostras

2

49:12a

οὕτως ᾿Ιησοῦς υἱὸς Ιωσεδεκ,

et Iesum1 Iosedec

1

MS B Be

49:15a‫ס‬.Be

‫כיוסף אם נולד גבר‬

49:15b

ἡγούμενος ἀδελϕῶν, στήριγμα λαοῦ,

et Iesum: NVulg. sic et Iesua filius. [.............]: Lévi: [‫ ;]  וגם יהושע בן יהוצדק‬Smend, Segal: [‫]  וגם ישוע בן יוצדק‬. [.............]: Lévi: [‫ ;]  אשר בימיהם הכינו מזבח‬Smend, Segal: [‫]  אשר בימיהם בנו בית‬. …{zÎçêÞäÂx: 7h3, 8a1, 9c1, 10c1, 10m1, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 13c1, Mos …{zÎçÞêäÂx. gloria sempiterna: NVulg. gloriam sempiternam. Neemia: NVulg. Nehemias. ἡμῶν: Rahlfs ἡμῖν. The text order of HB and Syr. differs from Γ: the equivalent of Γ 13d is placed before the equivalent of Γ 13c. ‫ובריח‬: Beentjes: incorr. ‫גבריח‬.

661 Syr.

49

49:12a

> ü ˆÎþÙ ‰s{ kŒx|ÎÙ

12a

k¿ÑÂËã ÎäÚùs 4…{zÎçêÞäÂx

12b

¿þÙËù ¿ćáÞÙz ÎçÂ{

12c

.åáðàx ÁüúÙ¾ćà ËÙĀïx

12d

.ÍæüÝ{x ¿Æêæ f¿ÚäÑæ A

13a

f…ĀÂĄÐ åÚùsx

13b

? > e…ĀóÑêã ÛçÂ{

13c

.èÙĄÝÎé{ fèÚï㏠ËÃï{ A

13d

49:12b

49:12c

49:12d

49:13a

49:13b

49:13c

49:13d

49:14

.‚ÎçÐ ßÙs ¿ïs âï ÎÙüs

13

èٍÎï|

14a

14b 49:15a

.ËáB Ù ¿ćà ôéÎÙ ßÙs ¿ćãs{

15a 15b

10 11 12 13 14 15 16 17

natus: NVulg. creatus. Enoch: NVulg. Henoch. ‫נוצר‬: Smend: ‫ ;נוצרו‬Ben-Ḥayyim: [‫נוצר]ו‬. èٍÎï|: 7h3, 9c1, 11c1, 12h2, W, Mos èÙăÎï|. receptus: NVulg. assumptus. et: NVulg. Neque ut. ἐγενήθη: Rahlfs ἐγεννήθη. rector fratrum+ stabilimentum populi: NVulg. >.

662

SIR 49:15c – 50:3b

Vulg.

LXX 49:18

et ossa ipsius visitata sunt +et post mortem prophetaverunt+

49:15c

καὶ τὰ ὀστᾶ αὐτοῦ ἐπεσκέπησαν.

49:19a

Seth et Sem apud homines gloriam adepti sunt

49:16a

Σημ καὶ Σηθ ἐν ἀνθρώποις ἐδοξάσθησαν,

49:19b

et super omnem animam in origine Adam

Vulg.

49:16b

καὶ ὑπὲρ πᾶν ζῷον ἐν τῇ κτίσει Αδαμ.

LXX

50:1a

50:1a

Σιμων Ονίου υἱὸς ἱερεὺς ὁ μέγας,

Simon Onii4 filius sacerdos magnus 50:1b

50:1b

ὃς ἐν ζωῇ αὐτοῦ ὑπέρραψεν οἶκον

qui in vita sua suffulsit domum 50:1c

50:1c

καὶ ἐν ἡμέραις αὐτοῦ ἐστερέωσεν ναόν·

et in diebus suis corroboravit6 50:2a

templi etiam altitudo ab ipso fundata est

50:2a

καὶ ὑπ᾿ αὐτοῦ ἐθεμελιώθη ὕψος αὐλῆς8,

50:2b

duplex aedificatio excelsa12 parietis templi 50:3a

in diebus ipsius remanaverunt putei14 aquarum 50:3b

et quasi mare adimpleti sunt supra modum15

1 2 3

4 5 6 7 8

50:2b

ἀνάλημμα ὑψηλὸν περιβόλου ἱεροῦ· 50:3a

ἐν ἡμέραις αὐτοῦ ἐλατομήθη ἀποδοχεῖον ὑδάτων, 50:3b

λάκκος ὡσεὶ θαλάσσης τὸ περίμετρον·

> ¿ćäáþ ÿçݏ A s: 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÿçݏs ¿ćäáþ (cf. 44:14). ? ? zĀÐÎÃý: 8a1, 9c1, 10c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos zĀÑÃý; 11c1 zĀÐÎÃý. The text order of the MS differs from Γ: two bi-cola: 1aαβ (the Gk. colon is split in two with reversed text order and additions in Syr.) and 1bc. Onii: NVulg. Oniae. ‫בן יוחנן‬: MS ‫בןיוחנן‬. corroboravit: NVulg. corroboravit templum. ôùs{: 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10m1, 11m2, 10m3, 11c1, 11m5, 11m6, 19-11m7, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ôùs{. αὐλῆς: Rahlfs διπλῆς. Text emendation by Ziegler according to Smend.

663 MS B 49:15b‫ס‬.Be

Syr. 49:15b

‫וגם גויתו נפקדה׃‬ 49:16a‫ס‬.Be

49:16b‫ס‬.Be

15c

.ÎÙüs ¿þæ¾Â fŽÎæs{ åÚý{ ĀÚý

16a

.„xsx 2zĀÐÎÃý fèÚàz èÙÍàÎÝ âï{

16b

49:16b

‫ועל כל חי תפארת אדם׃‬

MS B ‫ס‬.Be

Syr.

50

50:1a

? jÍäïx ¿ćáÚáÝ{ €zÎÐs u

‫גדול אחיו ותפארת עמו‬3 50:1b‫ס‬.Be

1a+

50:1b

‫ הכהן׃‬5 ‫שמעון בן יוחנן‬ 50:1c‫ס‬.Be

.¿Â ¿æÍÝ ¿ÚæĀæ ü …Îðäý

1b

? fÀĀÚ Ûçs €zÎãÎÚÂx

1c

.¿ćáÞÙz 7ôùs{

1d

50:1c

‫אשר בדורו נפקד הבית‬ 50:1d‫ס‬.Be

50:1d

‫ובימיו חזק היכל׃‬ ‫ס‬

50:2a ; 50:3a

Be

50:2a

? ÁÎýA .11ÀĀÚðï

‫אשר בימיו נבנה קיר‬9 50:2b‫ ;ס‬50:3bBe

50:3a ; 50:2a

åÚ鏏s{

2a

fÀËÐ ĀÚç B s{

2b

.¿ïÎÃã üóÐ{ A

3a

10

50:2b

‫ בהיכל מלך׃‬13 ‫פנות מעון‬ ‫ס‬

> .1¿ćäáþ ÿçݏ A s fzüÆò ‰s{ 49:16a

‫ושם ושת ואנוש נפקדו‬

50:1a

50

Be

50:3

‫אשר בדורו נכרה מקוה‬ 50:3b‫ ;ס‬50:2bBe

‫ בהמונו׃‬16‫אשיח בם‬

9 10 11

12 13 14 15 16

3b

MS: 50:3 before 50:2. åÚ鏏s{: 7h3 åÚés{. ? ? ÀĀÚðï ÁÎý: ÁÎý; 10m2 A 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 10m1, 10m3, 11c1, 11m2, 11m5, 11m6, 19-11m7, 13c1, W, Mos ÀĀÚðï{ ? ÀĀÚðï ÁÎþÂ; 12h2 ÁÎý. duplex aedificatio excelsa: NVulg. substructura elata. ‫מעון‬: Peters: incorr. ‫המעון‬. remanaverunt putei: NVulg. excisa est piscina. 50:3b: NVulg. lacu, quasi maris superficies eius. ‫בם‬: Peters: incorr. ‫כם‬.

664

SIR 50:4a – 50:9c

Vulg.

LXX 50:4

qui curavit gentem suam +et liberavit illam+ a pernicie1

50:4a

ὁ ϕροντίζων τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ἀπὸ πτώσεως

50:5a

50:4b

καὶ ἐνισχύσας πόλιν ἐν πολιορκήσει.

qui praevaluit amplificare civitatem3 50:5b

qui adeptus est gloriam in conversione gentis4

50:5a

ὡς ἐδοξάσθη ἐν περιστροϕῇ ναοῦ5,

50:5c

et ingressum domus et atrii amplificatus est7

50:5b

ἐν ἐξόδῳ οἴκου καταπετάσματος·

50:6a

50:6a

ὡς ἀστὴρ ἑωθινὸς ἐν μέσῳ νεϕέλης8,

quasi stella matutina in medio nebulae 50:6b

50:6b

ὡς σελήνη πλήρης ἐν ἡμέραις ἑορτῆς11,

10

et quasi luna plena in diebus suis lucet

50:7a

et quasi sol refulgens sic ille effulsit in templo12 Dei

50:7a

ὡς ἥλιος ἐκλάμπων ἐπὶ ναὸν ὑψίστου,

50:8a

50:7b

ὡς15 τόξον ϕωτίζον ἐν νεϕέλαις δόξης,

quasi arcus effulgens in nebulam14 gloriae 50:8b

50:8a

ὡς ἄνθος ῥόδων ἐν ἡμέραις νέων,

et quasi flos rosarum in diebus veris16 50:8c

50:8b

ὡς κρίνα ἐπ᾿ ἐξόδων19 ὕδατος,

quasi18 lilia quae sunt in transitu aquae 50:8d

50:8c

ὡς βλαστὸς Λιβάνου ἐν ἡμέραις θέρους,

et quasi tus redolens20 in diebus aestatis 50:9 +

+

22

quasi ignis effulgens et tus ardens in igni

50:9a

ὡς πῦρ καὶ λίβανος ἐπὶ πυρείου,

50:10α

50:9b

ὡς σκεῦος χρυσίου ὁλοσϕύρητον

quasi vas auri solidum 50:10β

ornatum omni lapide pretioso 1 + 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

50:9c

κεκοσμημένον παντὶ λίθῳ πολυτελεῖ,

et liberavit illam+ a pernicie: NVulg. a latrone. Íäðà: 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos Íäï. 50:5a: NVulg. 50:4b et firmavit eam ab obsidione. 50:5b: NVulg. 50:5a Quam gloriosus apparuit, cum prospiceret e tabernaculo. ναοῦ: Rahlfs λαοῦ. À¾Ù: 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos + Íà; 11c1, 12h2, 13a1 ¿Ù¾Ù. 50:5c: NVulg. 50:5b in egressu domus velamenti. νεϕέλης: Rahlfs νεϕελῶν. ĀçÚ èã: 8a1, 9c1, 10c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ĀçÚÂ; 11c1 ĀÚÂ; 10m1, 11m6 èã ĀÚÂ. suis lucet: NVulg. festi. ἑορτῆς: Rahlfs >. Text emendation by Ziegler according to Smend (= H). sic ille effulsit in templo: NVulg. super templum.

665 MS B 50:4a

‫ס‬.Be

Syr.

50

50:4

? èã 2Íäðà €øò{ > .À¾çé

‫הדואג לעמו מחתף‬

4a

50:4b‫ס‬.Be

‫ומחזק עירו מצר׃‬ 50:5a‫ס‬.Be

4b 50:5a

‫מה נהדר בהשגיחו מאהל‬ 50:5b

‫ס‬.Be

50:6a‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

50:7b‫ס‬.Be

50:8a‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

50:8c‫ס‬.Be

50:9a ; 50:8d

Be

50:9c(b)‫ ;ס‬50:9aBe

Be

‫הנאחז על אבני חפץ׃‬

17 18 19 20 21 22 23 24

? .¿ççð ÀĀþù ßÙs{

7b

? .¿ćáúÐx ¿ćáÃý ßÙs{

8a

? > ĀçýÎý ßÙs{ ? .¿Úã ÛïÎÃä e¿Þáã

8b

? ? .21¿óÔù ÛãÎÚ èçÃàx ¿çáÙs ßÙs{

8c

.¿ćãüÚò âï ÀĀæÎÃàx ¿Ñٍ ßÙs{

9a

küÚóý ‚Āóãx ¿Âzxx ¿úï ßÙs{

9b

? ? Ó> ¿ò¾ÞÂ .ÀĀÃ ĀÂøã{

9c

50:9b

‫[יל‬.]‫ א‬23[‫[י]ת‬.]‫[ב‬.]‫ככלי זהב ח‬

50:9d(c) ; 50:9b

16

7a

50:9a

‫וכאש לבונה על המנחה׃‬

15

? .¿æËòs âï ÒÚæxx ¿þäý ßÙs{

50:8c

‫כפרח לבנון בימי קיץ‬

14

6b

50:8b

‫וכשושן על יבלי מים׃‬

13

? .èêÚæ ÛãÎÚ ÁÍé ßÙs{

50:8a

‫ בימי מועד‬17‫כנץ פענפי‬

‫ס‬

6a

50:7b

‫וכקשת נראתה בענן׃‬

24

? 9 .¿ççï ĀçÚÂ èã ÀÍÅÎæ ÄÝÎÝ ßÙs

50:7a

‫ משרקת אל היכל המלך‬13‫וכשמש‬

‫ס‬

5b

50:6b

‫וכירח מלא מבין בימי מועד׃‬

50:8b

.¿êÙüò ĀÚЏ èã ÀÏÐĀã ËÝ 50:6a

‫ככוכב אור מבין עבים‬

50:7a

5a

50:5b

‫ובצאתו מבית הפרכת׃‬

50:6b

k¿ćáÞÙz èã Íúóä 6À¾Ù ¿ćã

50:9c

‫וכשמש‬: Peters: incorr. ‫כשמש‬. effulgens in nebulam: NVulg. refulgens inter nebulas. ὡς: Rahlfs καὶ ὡς. Text emendation by Ziegler. veris: NVulg. vernis. ‫כנץ פענפי‬: MS: ‫ ;כנצפענפי‬Cowley, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כנצפענפי‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫כנץ בענפי‬. quasi: NVulg. et quasi. ἐξόδων: Rahlfs ἐξόδῳ. tus redolens: NVulg. flos Libani. ¿óÔù: 13c1 ¿ÔÚù. igni: NVulg. igne. [‫[י]ת‬.]‫[ב‬.]‫ח‬: Schechter/Taylor, Lévi: [...]; Peters: [‫ ;ח]פוי‬Smend: ‫ ;תפילת‬Segal: [‫ ;]בבית‬Cowley, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תבנית‬Beentjes: ‫[ת‬.]‫[בנ‬.]. ‫[יל‬.]‫א‬: Schechter/Taylor: ‫[יל‬..]‫ ;א‬Peters: ‫ ;ונאטיל‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אטיל‬Segal: ‫א]צ[יל‬.

666

SIR 50:10a – 50:13c

Vulg.

LXX 50:11a

50:10a

ὡς ἐλαία ἀναθάλλουσα καρποὺς

quasi oliva pullulans1 50:11b 4

50:10b

καὶ ὡς κυπάρισσος ὑψουμένη ἐν νεϕέλαις.

5

et gyrus in altitudinem se tollens

50:11c

50:11a

ἐν τῷ ἀναβάλλειν 6 αὐτὸν στολὴν δόξης

in accipiendo ipsum stolam gloriae 50:11d 7

50:11b

καὶ ἐνδιδύσκεσθαι αὐτὸν συντέλειαν καυχήματος,

8

et vestiri eum consummatione virtutis

50:12α

50:11c

ἐν ἀναβάσει θυσιαστηρίου ἁγίου

in ascensu altarii9 sancti 50:12β

50:11d

ἐδόξασεν περιβολὴν ἁγιάσματος·

10

gloriam dedit sanctitatis amictum

50:13a

in accipiendo autem13 partes de manu sacerdotum

50:12a

ἐν δὲ τῷ δέχεσθαι μέλη ἐκ χειρῶν ἱερέων,

50:13bα

50:12b

καὶ αὐτὸς ἑστὼς παρ᾿ ἐσχάρᾳ βωμοῦ,

et ipse stans iuxta aram 50:13bβ

50:12c

κυκλόθεν αὐτοῦ στέϕανος ἀδελϕῶν

14

circa illum corona fratrum 50:13c

50:12d

ὡς βλάστημα κέδρων ἐν τῷ Λιβάνῳ

quasi plantatio cedri in monte Libano 50:14a 15

sic circa illum steterunt quasi rami in palma

50:12e

καὶ ἐκύκλωσαν αὐτὸν ὡς στελέχη ϕοινίκων,

50:14b

50:13a

καὶ πάντες υἱοὶ Ααρων ἐν δόξῃ αὐτῶν

17

18

et omnes filii Aaron in gloria sua 50:15aα

oblatio autem Domini in manibus ipsorum

50:13b

καὶ προσϕορὰ κυρίου ἐν χερσὶν αὐτῶν

50:15aβ 21

coram omni synagoga Israhel 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

50:13c

ἔναντι πάσης ἐκκλησίας Ισραηλ,

pullulans: NVulg. pullulans fructibus. ‫גרגר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫גרגר‬. ? ? €zÎÝÎé: CB (error) €A zÎÝ Îé. A gyrus in altitudinem: NVulg. cupressus in nubes. tollens: NVulg. extollens. ἀναβάλλειν: Rahlfs ἀναλαμβάνειν. eum consummatione: NVulg. eum in consummationem. virtutis: NVulg. magnificentiae. altarii: NVulg. altaris. 50:12β: NVulg. cum gloriam daret peribolo sanctuarii. ? ÀĀÑÃý: 8a1 ÀĀÑÃý; 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÀĀÐÎÃý.

667 MS B 50:10a

Syr.

‫ס‬.Be

50:10a 2

50:10b

? j€zÎÝÎé è{ăx ÁüÙxz ÀĀÙ| ßÙs{

10a

ñÃêãx ¿Ñþãx ¿çáÙs [237r. b] ßÙs{ ? .€zÎòÎðÂ

10b

‫כזית רענן מלא גרגר‬

‫ס‬.Be

3

50:10b

// ‫וכעץ שמן מרוה ענף׃‬ 50:11a‫ס‬.Be

50:11a

‫בעטותו בגדי כבוד‬ 50:11b

50

‫ס‬.Be

? ÍþÃáä .¿ýxÎùx ¿æ¾ćã

11a

? fÍóÔðäÂ{ .ÁüúÙsx ¿æ¾ćã

11b

50:11b

‫והתלבשו בגדי תפארת׃‬ 50:11c‫ס‬.Be

‫בעלותו על מזבח הוד‬ 50:11d

‫ס‬.Be

11c 50:11c

‫ויהדר עזרת מקדש׃‬ 50:12a‫ס‬.Be

> Íúóä ? ¿óù{x ÀÎÙ¾Ú 11kÀĀÑÃý ÎáÃúäà .12¿ýËãx 50:12a

‫בקבלו נתחים מיד אחיו‬ 50:12b‫ס‬.Be

? ? .€zÎÐsx ÁËÙA s èã fÁüêÂx ¿ãxz zÎáÃúäÂ

‫ס‬.Be

50:12e

12d

‫ נחל‬16 ‫ויקיפוהו כערבי‬

12e

Be

50:13a

‫ס‬

50:13c(b) ; 50:13a

e…{züúپ f…{zs ÛçÂ?

Be

‫ס‬

Be

50:13d(c) ; 50:13b

‫נגד כל קהל ישראל׃‬

16 17 18 19 20 21

…{ÍáÝ

13a

? ¿çÂăÎù …{ÍÙËÙ¾Â

13b

.âÙüêÙsx ¿ćäï ÍàÎÝ âÃùÎà

13c

19

50:13b

‫ואשי ייי בידם‬

15

12c

‫כשתילי ארזים בלבנון׃‬

‫כל בני אהרן בכבודם׃‬

14

? .€zÎÐs ¿ćáÚáÝ ßÙs fÍà èÚÞÙüÝ{

‫ס‬.Be

50:13a ; 50:12f

13

12b

‫ס‬.Be

‫ס‬

12

> jÁăËé èã âðà „¾ù {z{ A 50:12c

‫סביב לו עטרת בנים‬ 50:12d

12a

50:12b

‫והוא נצב על מערכות׃‬ 50:12c

11d

20

50:13c

¿ýËãx: 7a1 (error); 7h3, 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, W, Mos ¿ýËúãx. in accipiendo autem: NVulg. et acciperet. circa: NVulg. et circa. in palma: NVulg. palmae. ‫כערבי‬: Beentjes: incorr. ‫כערבו‬. et: NVulg. >. υἱοὶ: Rahlfs οἱ υἱοὶ. …{ÍáÝ: 7h3 …{ÍàÎÝ. ? ? ? …{ÍÙËپ ¿çÂăÎù: 9c1, 10c1, 11c1, 13c1, W, Mos …{ÍÙËپ ¿çÂăÎù{; 12h2 …{ÍÙËپ …{ÍÚçÂăÎù{. Israhel: NVulg. Israel.

668

SIR 50:14a – 50:18a

Vulg.

LXX 50:15b

50:14a

καὶ συντέλειαν λειτουργῶν ἐπὶ βωμῶν

et consummationem1 fungens in ara 50:15c

50:14b

κοσμῆσαι προσϕορὰν ὑψίστου παντοκράτορος,

4

amplificare oblationem excelsi Regis

50:16a

50:15a

ἐξέτεινεν ἐπὶ σπονδείου χεῖρα αὐτοῦ

porrexit manum suam in libatione 50:16b

50:15b

καὶ ἔσπεισεν ἐξ αἵματος σταϕυλῆς,

et libavit de sanguine uvae 50:17α

50:15c

ἐξέχεεν εἰς θεμέλια θυσιαστηρίου

et fudit in fundamenta altarii5 50:17β

50:15d

ὀσμὴν εὐωδίας ὑψίστῳ παμβασιλεῖ.

odorem divinum excelso Principi 50:18a

50:16a

τότε ἀνέκραγον υἱοὶ6 Ααρων,

tunc exclamaverunt filii Aaron 50:18b

50:16b

ἐν σάλπιγξιν ἐλαταῖς ἤχησαν,

in tubis productilibus sonaverunt7 50:18cα

50:16c

ἀκουστὴν ἐποίησαν ϕωνὴν μεγάλην

et auditam fecerunt magnam vocem11 50:18cβ

50:16d

εἰς μνημόσυνον ἔναντι ὑψίστου·

in memoriam coram Deo13 50:19a

tunc omnis populus simul properaverunt

50:17a

τότε πᾶς ὁ λαὸς κοινῇ κατέσπευσαν

50:19bα

50:17b

καὶ ἔπεσαν ἐπὶ πρόσωπον ἐπὶ τὴν γῆν

et ceciderunt in faciem super terram 50:19bβ

50:17c

προσκυνῆσαι τῷ κυρίῳ αὐτῶν

16

adorare Dominum suum 50:19c

et dare preces Deo omnipotenti17 excelso 50:20a 19

et amplificaverunt psallentes in vocibus suis 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

50:17d

παντοκράτορι θεῷ ὑψίστῳ· 50:18a

καὶ ᾔνεσαν οἱ ψαλτῳδοὶ ἐν ϕωναῖς αὐτῶν,

consummationem: NVulg. consummatione. > åáýx: 10m1, 11m2, 10m3, 11m5, 19-11m7 Îäáýx; 8a1, 9c1, 9m1, 10c1, 12h2, W üäÅx; 11c1, 13c1, Mos {üäÅx (cf. 38:30). ¿ÑÂËã: 10m1, 11m5, 19-11m7 ¿ÑÂËäÂ. 50:15c: NVulg. 50:15d ordinans oblationem Omnipotentis. 50:17α: NVulg. effudit in fundamento altaris. υἱοὶ: Rahlfs οἱ υἱοὶ. sonaverunt: NVulg. sonuerunt. ‫בחצצרות‬: Beentjes: rev. ‫)חצצרות( בחצצרות‬. ÍáÝ: 7h3 ÍàÎÝ. âÙüêÙx: 7h3 âÙüêÙsx.

669 MS B 50:14a

Syr.

‫ס‬.Be

50:14a

‫עד כלותו לשרת מזבח‬ 50:14b

50

‫ס‬.Be

> ¿ćãËï k¿ÑÂËã Îþäþäà 2åáýx

14a

.¿ýxÎùx À{ËÑ Îþäþäà{

14b

jzËÙs ¿Ôêù âï Õý{s

15a

j¿úÙĀï ÁüäÐ Äêæ{ A

15b

¿ÑÂËã ÄçÅ âï ßêæ{ A

15c

.¿ÑÚæx ¿ÑÙüà

15d

> > èÙËÙz{ …{zs ÛçÂ? ÎÃÃÙ

16a

.10âÙüêÙx ¿ćäï 9ÍáÝ „Ëù ÀĀæĄúÂ?

16b

¿óÚù ¿ćáù

Îðäýs{

16c

> ÍàÎÝ „Ëù ÎÝüÃäà

16d

3

50:14b

‫ולסדר מערכות עליון׃‬ 50:15a

50:15b

50:15c

50:15d

‫ס‬.Be

50:16a

50:16a

‫אז יריעו בני אהרן הכהנים‬ 50:16b‫ס‬.Be

50:16b

‫ מקשה׃‬8‫בחצצרות‬ 50:16c

‫ס‬.Be

50:16c

‫ויריעו וישמיעו קול אדיר‬ 50:16d‫ס‬.Be

50:16d

‫להזכיר לפני עליון׃‬ 50:17a

‫ס‬.Be

.¿ćäï

50:17b‫ס‬.Be

¿ćäï

ÍáÝ kÁËÑÝs

17a

? ¿ïs âï …{ÍÚòs âï Îáóæ{ A

17b

.ÀÍà¾ćà ËÆêäà

17c

ßÙs Îäês{ f…{Íáù ÀĀÙx{Āà ÎÂÍÙ{ A .ÀÎàø 18ÁËÐ

17d

15

50:17a

‫ויפלו על פניהם ארצה׃‬ ‫ס‬.Be

50:17c

‫להשתחות לפני עליון‬ 50:17d

14

50:17b

‫כל בשר יחדו נמהרו‬

50:17c

12

‫ס‬.Be

50:17d

‫לפני קדוש ישראל׃‬ 50:18a‫ס‬.Be

‫ויתן השיר קולו‬ 11 12 13 14 15 16 17 18 19

magnam vocem: NVulg. vocem magnam. > Îðäýs{: 7h3 ñäýs{. Deo: NVulg. Deo altissimo. ÍàÎÝ: 7h3 ÍáÝ. ÍáÝ: 7h3 ÍàÎÝ. Dominum: NVulg. Dominum Deum. Deo omnipotenti: NVulg. omnipotenti Deo. ÁËÐ ßÙs: 7h3 ÁËÑÝs. amplificaverunt: NVulg. laudaverunt.

18a

670

SIR 50:18b – 50:22c

Vulg.

LXX 50:20b

et in magna domo auctus est sonus suavitate1 plenus

50:18b

ἐν πλείστῳ ἤχῳ ἐγλυκάνθη μέλος·

50:21aα

50:19a

καὶ ἐδεήθη ὁ λαὸς κυρίου ὑψίστου

et rogavit populus Dominum excelsum 50:21aβ

50:19b

ἐν προσευχῇ κατέναντι ἐλεήμονος,

in prece2 50:21b

50:19c

ἕως συντελεσθῇ κόσμος κυρίου

usque dum perfectus est honor Domini 50:21c

50:19d

καὶ τὴν λειτουργίαν αὐτοῦ ἐτελείωσαν.

et munus suum perfecerunt 50:22a

50:20a

τότε καταβὰς ἐπῆρεν χεῖρας αὐτοῦ

tunc descendens extulit manus suas3 50:22b

in omnem congregationem filiorum Israhel5

50:20b

ἐπὶ πᾶσαν ἐκκλησίαν υἱῶν Ισραηλ

50:22cα

50:20c

δοῦναι εὐλογίαν κυρίου ἐκ χειλέων αὐτοῦ

dare gloriam Deo a6 labiis suis 50:22cβ

50:20d

καὶ ἐν ὀνόματι αὐτοῦ καυχήσασθαι·

et in nomine ipsius gloriari 50:23a

50:21a

καὶ ἐδευτέρωσαν ἐν προσκυνήσει

9

et iteravit orationem suam 50:23b

50:21b

ἐπιδέξασθαι τὴν εὐλογίαν παρὰ ὑψίστου.

volens ostendere virtutem Dei10 50:24aα

50:22a

Καὶ νῦν εὐλογήσατε τῳ θεῷ14 πάντων

et nunc orate Dominum13 omnium 50:24aβ

50:22b

τῷ μεγάλα ποιοῦντι17 πάντῃ,

qui magna fecit16 in omni +terra+ 50:24b

qui auxit19 dies nostros a ventre matris nostrae

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

50:22c

τὸν ὑψοῦντα ἡμέρας ἡμῶν ἐκ μήτρας

in magna domo auctus est sonus suavitate: NVulg. magnus resonabat cantus suavitatis. prece: NVulg. prece coram Misericorde. extulit manus suas: NVulg. manus suas extulit. ‫ידיו‬: Ben-Ḥayyim: [‫יד)ו(]יו‬. Israhel: NVulg. Israel. gloriam Deo a: NVulg. benedictionem Domini in. ‫וברכת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וברכת‬. ‫התפאר‬: Segal: incorr. ‫ ;יתפאר‬Ben-Ḥayyim: ‫התפאר‬. iteravit orationem: NVulg. iteraverunt adorationem. 50:23b: NVulg. ut acciperent benedictionem Altissimi.

671 MS B

Syr.

50

50:18b‫ס‬.Be

‫ועל המון העריכו נרו׃‬

18b

‫וירנו כל עם הארץ‬

19a

‫בתפלה לפני רחום׃‬

19b

‫עד כלותו לשרת מזבח‬

19c

‫ומשפטיו הגיע אליו׃‬

19d

‫אז ירד ונשא ידיו‬

20a

‫על כל קהל ישראל׃‬

20b

‫ ייי בשפתיו‬7‫וברכת‬

20c

‫׃‬8‫ובשם ייי התפאר‬

20d

‫וישנו לנפל שנית‬

21a

‫׃‬12 ‫ מפניו‬11 ‫[ל‬.......]

21b

50:19a‫ס‬.Be

50:19b‫ס‬.Be

50:19c

‫ס‬.Be

50:19d

‫ס‬.Be

50:20a

‫ס‬.Be

4

50:20b

50:20c

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

50:20d

‫ס‬.Be

50:21a‫ס‬.Be

50:21b‫ס‬.Be

50:22a‫ס‬.Be

50:22a

‫עתה ברכו נא את ייי אלהי ישראל‬15 50:22b

‫ס‬.Be

> kÀÍà¾ćà ¿ïsx ¿ćäï ÎÑÃý{

22a

.¿ï¾Â ÀĀþÙĄò ËÃïx A

22b

? ¿þçÚç ÁüÂx A

22c

50:22b

// ‫ לעשות בארץ׃‬18‫המפלא‬ 50:22c

‫ס‬.Be

50:22c

‫המגדל אדם מרחם‬ 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

k…{Íãsx ¿éüÝ èã

20

‫[ל‬.......]: Schechter/Taylor: ‫ ;העם כלו‬Lévi, Segal, Beentjes: ‫[ל‬...]; Peters: ‫ ;]ברכה לקב[ל‬Smend: ‫ ;]ז[כיו]ת א[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]א[ל‬. ‫מפניו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫מפניו‬. orate Dominum: NVulg. benedicite Deum. τῳ θεῷ: Rahlfs τὸν θεὸν. Text emendation by Ziegler. Line without colometric separation. fecit: NVulg. facit. τῷ μεγάλα ποιοῦντι: Rahlfs τὸν μεγάλα ποιοῦντα. Text emendation by Ziegler. ‫המפלא‬: Lévi: incorr. ‫המפליא‬. qui auxit: NVulg. exaltans dies. ? ? ¿þçÚçÂ: 7h3 ¿þæs ÛçÂ.

672

SIR 50:22d – 50:27c

Vulg.

LXX 50:24c

et fecit1 nobiscum secundum suam misericordiam

50:22d

καὶ ποιοῦντα μεθ᾿ ἡμῶν κατὰ τὸ ἔλεος αὐτοῦ.

50:25a

50:23a

δῴη ἡμῖν εὐϕροσύνην καρδίας

det nobis iucunditatem cordis 50:25b

50:23b

καὶ γενέσθαι εἰρήνην ἐν ἡμέραις ἡμῶν

et fieri pacem in diebus nostris 50:25c

50:23c

ἐν Ισραηλ κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ αἰῶνος·

in Israhel5 per dies sempiternos 50:26a

credere Israhel6 nobiscum esse misericordiam Dei7

50:24a

ἐμπιστεύσαι μεθ᾿ ἡμῶν τὸ ἔλεος αὐτοῦ

50:26b

50:24b

καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις ἡμῶν λυτρωσάσθω ἡμᾶς.

ut sanet vos9 in diebus suis10

50:27a

50:25a

᾿Εν δυσὶν ἔθνεσιν προσώχθισεν ἡ ψυχή μου,

duas gentes odit anima mea 50:27b

tertia autem non est gens +quam oderim+13

50:25b

καὶ τὸ τρίτον οὐκ ἔστιν ἔθνος·

50:28a

50:26a

οἱ καθήμενοι ἐν ὄρει Σαμαρείας καὶ Φυλιστιιμ

qui sedent in monte Seir et Philisthim 50:28b

et stultus populus qui habitat in Sicimis15

50:26b

καὶ ὁ λαὸς ὁ μωρὸς ὁ κατοικῶν ἐν Σικίμοις.

50:29aα

50:27a

Παιδείαν συνέσεως καὶ ἐπιστήμης

doctrinam sapientiae et disciplinae 50:29aβ

50:27b

ἐχάραξεν ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ

scripsi17 in codice isto 50:29b

Iesus filius Sirach Hierosolymita18

1 2 3 4 5 6 7 8 9

50:27c

᾿Ιησοῦς υἱὸς Σιραχ Ελεαζαρ ὁ Ἱεροσολυμίτης,

fecit: NVulg. faciens. ‫כרצונו‬: Peters: incorr. ‫ברצונו‬. The text order of vv. 23-24 in the MS differs from Γ: bi-cola 23ab, 24a.24c+, 24d+.23c. ‫יתן‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יתן‬. Israhel: NVulg. Israel. Israhel: NVulg. Israel. misericordiam Dei: NVulg. Dei misericordiam. ‫עם‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עם‬. sanet vos: NVulg. liberet nos.

673 MS B

Syr.

50:22d‫ס‬.Be

50:22d

> .ÍçÚ‹ ßÙs f…{Íà üÂËã{

22d

.¿Ãàx ÀĀäÞÐ …{Íà ƒĀäà

23a

.…{zĀçÚ ¿ćäáý À{Íæ{

23b

‫׃‬2 ‫ויעשהו כרצונו‬ 50:23a‫ס‬.Be

50:23a

‫ לכם חכמת לבב‬4‫ יתן‬3 50:23b

50

‫ס‬.Be

50:23b

‫ויהי בשלום ביניכם׃‬

23c 50:24a

‫ס‬.Be

50:24a

> jÁËêÐ …Îðäý åï åÚùĀæ{

‫ שמעון חסדו‬8‫יאמן עם‬

24a

50:24b‫ס‬.Be

‫ויקם לו ברית פינחס׃‬ 50:24c‫ס‬.Be

24b 50:24b

? ..¿Úäýx ÀĀãÎÙ ßÙs fÍï| åï{

‫ לו ולזרעו כימי שמים׃‬11‫[ת‬..]‫אשר לא יכ‬ 50:25a

‫ס‬.Be

50:25a

‫בשני גוים קצה נפשי‬ 50:25b

24c+

‫ס‬.Be

? ĀúÚs fèÚääï èٍĀ B

25a

.¿ćäï À{z ¿ćà fÀĀàx{ A

25b

? > âÃÅ ÛÂĀÙ

26a

> ¿ćáÞé ¿ćäï{ .åÚÞþÂ uĀÙx

26b

? ? ? ƒÎÝ ¿äÚÞÐx ¿ćàĀã j…{zËÐ{s{

27a

.¿æz Áüóê fèÚÃÙA ĀÝ

27b

.Ûþóæ

12

50:25b

‫והשלישית איננו עם׃‬ 50:26a‫ס‬.Be

50:26a

? j¿ÙĀþáò{

‫יושבי שעיר ופלשת‬ 50:26b‫ס‬.Be

14

50:26b

‫וגוי נבל הדר בשכם׃‬ 50:27a‫ס‬.Be

50:27a

‫מוסר שכל ומושל אופנים‬16 50:27b

50:27b

‫ס‬.Be

‫לשמעון בן ישוע בן ﭏעזר בן סירא׃‬

10 11 12 13 14 15 16 17 18

suis: NVulg. nostris. ‫[ת‬..]‫יכ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;יכרת‬Peters ‫ ;י]כ[רת‬Beentjes: ‫[רת‬.]‫י‬. ĀúÚs: 7h3, 13c1 ĀúÚïs. B A gens +quam oderim+: NVulg. quidem gens. > âÃÅ: CB âÃÅ (error). Sicimis: NVulg. Sichimis. In v. 27 the text order differs from Γ: bi-cola 27ac, 27de+ (e+ might be a doublet to d). scripsi: NVulg. scripsit. Hierosolymita: NVulg. Ierosolymita.

27c

674

SIR 50:27d – 51:1c

Vulg.

LXX 50:29c

50:27d

ὃς ἀνώμβρησεν σοϕίαν ἀπὸ καρδίας αὐτοῦ.

qui renovavit1 sapientiam de corde suo

50:30a

50:28a

μακάριος ὃς ἐν τούτοις ἀναστραϕήσεται,

beatus qui in istis versatur bonis4 50:30b

qui ponit illa in corde suo sapiens erit +semper+

50:28b

καὶ θεὶς αὐτὰ ἐπὶ καρδίαν αὐτοῦ σοϕισθήσεται·

50:31a

50:29a

ἐὰν γὰρ αὐτὰ ποιήσῃ, πρὸς πάντα ἰσχύσει,

si enim haec fecerit ad omnia valebit 50:31b

50:29b

ὅτι ϕόβος9 κυρίου τὸ ἴχνος αὐτοῦ,

quia lux Dei8 vestigium eius est

50:29c

καὶ τοῖς εὐσεβέσιν ἔδωκε σοϕίαν.

12

50:29d

εὐλογητὸς κύριος εἰς τὸν αἰῶνα. γένοιτο, γένοιτο.

Vulg.

LXX 51:1a

HD

Προσευχὴ Ἰησοῦ Υἱοῦ Σιραχ

13

ORATIO IESU FILII SIRACH 51:1b

51:1a

᾿Εξομολογήσομαί σοι, κύριε βασιλεῦ,

Confitebor tibi Domine rex 51:1c

et conlaudabo15 te Deum salvatorem meum

51:1b

καὶ αἰνέσω σε θεὸν τὸν σωτῆρά μου,

51:2a

confiteor18 nomini tuo

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

51:1c

ἐξομολογοῦμαι τῷ ὀνόματί σου,

renovavit: NVulg. effudit. ‫ניבע בפתור‬: MS ‫ניבעבפתור‬. ‫לבן‬: Lévi, Segal, Peters: incorr. ‫לבו‬. bonis: NVulg. sermonibus. åÞÑæ{: CB åÞÑæ{ (error) A ¿Ùüãx: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÀÍàsx. Āäٍs „ËäáÝ: 7h3 Āäٍs „Ëã âÝ. B A lux Die: NVulg. timor Domini. ϕόβος: Rahlfs ϕῶς. The text order of 50:29-51:1 differs from Γ: 50:29a (with colometric caesura) and 51:1ab (> 29b). In HB there is a smooth transition from 50:29 to 51:1ff; only Γ 50:27-29 seems to imply a first ending of the book.

675 MS B

Syr.

50

50:27c‫ס‬.Be 3

‫ לבן‬2 ‫אשר ניבע בפתור‬

27d

‫ואשר הביע בתבונות׃‬

27e+

50:27d‫ס‬.Be

50:28a‫ס‬.Be

50:28a

‫אשרי איש באלה יהגה‬

k¿æüæ èÚàÍÂx ÁüÃÆà [237r. c] €zÎÂÎÓ

50:28b‫ס‬.Be

28a

50:28b

? ËÃðæ{ èÚæs ? 5åÞÑæ{ èÚæs ? ôà¾æ{ ..dd.èÚæs A

‫ונותן על לבו יחכם׃‬

28b

50:28c

.7Āäٍs „ËäáÝ âï 6f¿Ùüãx zĀáÐxx ¿ćã{ B 50:29a‫ ;ס‬50:28cBe

29a

50:28d

> ¿ćà{ i€ü .ÍÚúÃý

‫כי יראת ייי חיים‬10

ÍÙÏÐ

11

29b 29c+ 29d+

MS B

MS 11Q

Syr.

51

HD 51:1a‫ ;ס‬50:28dαBe

51:1a

> ¿Ùüã .¿Þáã

‫אהללך אלהי ישעי‬ 51:1b‫ ;ס‬50:28dβBe

‫ ﭏהי אבי׃‬16‫[ך‬..]‫א‬ 51:1c‫ ;ס‬51:1aBe 19

11 12 13 14 15 16 17 18 19

‫אספרה שמך מעוז חיי‬

ßà Áx{s

1a

> .17„ÎÚáÞ f¿Ùüã ßäý ÒÃýs{

1b

14

51:1b

51:1c

> ? .ÀĀÑÃýĀÂ ßäý ¿ïĀýs{

1c

> ÍÙÏÐ: 7h3, 8a1 ÍÙxÎÐs. 50:29cd: Rahlfs >. HD: Rahlfs + προσευχη ιησου υιου σ(ε)ιραχ. ßà: 7h3 (dittography) ßà ßà. conlaudabo: NVulg. collaudabo. ‫[ך‬..]‫א‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;אודיך‬Peters: ‫ ;א]ו[דך‬Smend: ‫ ;א]ו[דיך‬Segal: ‫ ;א]וד[ך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;א]ו[דיך‬Beentjes: ‫[יך‬..]‫א‬. „ÎÚáÞÂ: 7h3 „ÎÙ âÞÂ. confiteor: NVulg. Confitebor. ‫מעוז חיי‬: see also 50:2a (σκεπαστὴς; ÛçáÝ{); cf. Ps 27:1.

676

SIR 51:2a – 51:5a

Vulg.

LXX 51:2b

quoniam adiutor et protector factus es mihi

51:2a

ὅτι σκεπαστὴς καὶ βοηθὸς ἐγένου μοι

51:3a

51:2b

καὶ ἐλυτρώσω τὸ σῶμά μου ἐξ ἀπωλείας

et liberasti corpus meum a perditione

51:3b

51:2c

καὶ ἐκ παγίδος διαβολῆς γλώσσης,

a laqueo linguae iniquae 51:3c

51:2d

ἀπὸ χειλέων ἐργαζομένων ψεῦδος

et a labiis operantium mendacium 51:3d

et in conspectu adstantium6 factus es mihi adiutor

51:2ef/2efα

καὶ ἔναντι τῶν παρεστηκότων ἐγένου βοηθὸς

51:4a

51:3ab/2fβ, 3a

καὶ ἐλυτρώσω με κατὰ τὸ πλῆθος ἐλέους καὶ ὀνόματός σου

et liberasti me secundum multitudinem8 misericordiae9 nominis tui 51:4b

51:3c/3b

ἐκ βρόχων12 ἑτοίμων εἰς βρῶμα,

a rugientibus paratis11 ad escam 51:5a

51:3d/3c

ἐκ χειρὸς ζητούντων τὴν ψυχήν μου,

de manibus quaerentium animam meam 51:5b

et de portis tribulationis13 quae circumdederunt me

51:3e/3d

ἐκ πλειόνων θλίψεων, ὧν ἔσχον,

51:6a

a pressura flammae quae circumdedit me

51:4a

ἀπὸ πνιγμοῦ πυρᾶς κυκλόθεν

51:6b

51:4b

καὶ ἐκ μέσου πυρός, οὗ οὐκ ἐξέκαυσα,

et in16 medio ignis17 non sum aestuatus 51:7a

de altitudine ventris inferi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

= ÀÎã èã Ûþóæ Āùüòx; it might be a doublet to 51:2b. A ‫הצלת רגלי‬: MS ‫הצלתרגלי‬. èã: 7h3 èã{. ‫ומשפת‬: Smend: incorr. ‫ומשפתי‬. ‫ומשפת שטי‬: MS ‫ומשפתשטי‬. adstantium: NVulg. insurgentium ‫הי}י{תה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫הייתה‬. multitudinem: NVulg. magnitudinem. misericordiae: NVulg. misericordiae et. ‫כרוב חסדך‬: MS ‫כרובחסדך‬.

51:5a

ἐκ βάθους κοιλίας ᾅδου

677 MS B ‫ס‬

MS 11Q

Be

51:2a ; 51:1b

Syr.

51

51:2a

‫כי פדית ממות נפשי׃‬1 ‫ס‬

51:2c(b) ; 51:2a

Be

‫חשכת בשרי משחת‬ 51:2d(c)‫ ;ס‬51:2bBe

.¿ćäÙüã fåáï èãx ÛçáÝ{ 51:2b

ĀÞêÐ{ jÀÎã èã Ûþóæ Āùüòx A A > .¿ćáÃÐ è㠀üêÂ

2b

51:2c

‫׃‬2 ‫ומיד שאול הצלת רגלי‬ ‫ס‬

2a

.ÛáÅă Āùüò A fƒÎÚý ËÙ 3èã

2c+

Be

51:2e(d) ; 51:2c

‫פציתני מדבת עם‬ ‫ס‬

2d+

Be

51:2g(e) ; 51:2dα

‫משוט דבת לשון‬ ‫ס‬

2e

Be

51:2h(f) ; 51:2dβ

‫ כזב׃‬5 ‫ שטי‬4‫ומשפת‬ ‫ס‬

51:2i(g) ; 51:3a

2f

Be

‫ לי‬7‫נגד קמי הי}י{תה‬ 51:3a‫ ;ס‬51:3bBe

‫׃‬10 ‫עזרתני כרוב חסדך‬ 51:3c(b)‫ ;ס‬51:3cBe

‫ממוקש צופי סלע‬ ‫ס‬

51:3d(c) ; 51:3d

Be

‫ומיד מבקשי נפשי׃‬ ‫ס‬

51:3e(d) ; 51:4a 14

Be

‫מרבות צרות הושעתני‬

51:4a‫ ;ס‬51:4bBe 15

2g 51:3a

[....]‫וממצוקות שלהב‬

.ßÚäÐăx À{¾ÚÆê ÛæĀùüò{ A

3a

51:3b

.ÛæĀÂ|Îý f¿æËÂs{ ÀĀáù{ èã

3b

51:3c

> ÁËÙA s èã{ .ÛæĀùüò fÛþóæ ¿ðÂx

3c

51:3d

? .ÛæĀÂ|Îý f€Āúïx À¾ÅÎé èã{

3d

51:4

.Û揍ËÐx ÁÎæx ÀĀÚÂÍáý èã{

4a

‫ס‬

51:4c(b) ; 51:5aBe

‫מכבות אש לאין פחה‬ ‫ס‬

4b

Be

51:5a ; 51:5b

[..]‫ לאמ‬18 ‫[ום‬..] ‫מרחם‬

19

11 12 13 14 15

16 17 18 19

5a

rugientibus paratis: NVulg. laqueis praeparatis. βρόχων: Rahlfs βρυγμῶν. Text emendation by Ziegler according to Peters and Smend. portis tribulationis: NVulg. multis tribulationibus. ‫הושעתני‬: Ben-Ḥayyim: [‫ ;הושעתנ)ו(]י‬Beentjes: “The yod is written across a character that is probably waw.” [....]‫שלהב‬: Schechter/Taylor: [..]‫ ;שלהבת‬Cowley, Lévi: ‫ ;שלהבת סביב‬Peters, Segal: [‫ ;שלהבת ]סביב‬Smend: [‫ ;שלהבת ]סבבתני‬BenḤayyim: […] ‫שלהבת‬. in: NVulg. de. ignis: NVulg. ignis, ubi. ‫[ום‬..]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]תה[ום‬Peters: ‫ ;תהום‬Ben-Ḥayyim: ‫]תה[ום‬. [..]‫לאמ‬: Schechter/Taylor: [.][‫ ;לאמ]י‬Peters, Segal: [‫ ;לאמ]י‬Smend: [‫לא מ]ים‬.

678

SIR 51:5b – 51:10b+

Vulg.

LXX 51:7b

et a lingua coinquinata et1 verbo mendacii

51:5b

καὶ ἀπὸ γλώσσης ἀκαθάρτου καὶ λόγου ψευδοῦς

51:7c

51:6a

καὶ βολίδος4 γλώσσης ἀδίκου.

a rege iniquo2 et lingua iniusta3 51:8

laudavit5 usque ad mortem anima mea Dominum6

51:6b

ἤγγισεν ἕως θανάτου ἡ ψυχή μου,

51:9

et vita mea adpropinquans7 erat infero8 deorsum

51:6c

καὶ ἡ ζωή μου ἦν σύνεγγυς ᾅδου κάτω.

51:10a

circumdederunt me undique et non erat qui adiuvaret

51:7a

περιέσχον με πάντοθεν, καὶ οὐκ ἦν ὁ βοηθῶν·

51:10b

respiciens eram ad adiutorium meum9 et non erat

51:7b

ἐνέβλεπον εἰς ἀντίλημψιν ἀνθρώπων, καὶ οὐκ ἦν.

51:11a

memoratus10 sum misericordiae tuae Domine

51:8a

καὶ ἐμνήσθην τοῦ ἐλέους σου, κύριε,

51:11b 11

et operationis tuae quae a saeculo sunt

51:8b

καὶ τῆς εὐεργεσίας σου τῆς ἀπ᾿ αἰῶνος, 12

51:12a

51:8c

ὅτι ἐξαιρῇ τοὺς ὑπομένοντάς σε

quoniam erues13 sustinentes te14 51:12b

51:8d

καὶ σῴζεις αὐτοὺς ἐκ χειρὸς πονηρῶν17.

et liberas eos de manibus gentium16 51:13a

exaltasti super terram habitationem18 meam

51:9a

καὶ ἀνύψωσα ἀπὸ γῆς ἱκετείαν μου

51:13b

51:9b

καὶ ὑπὲρ θανάτου ῥύσεως ἐδεήθην·

et pro morte defluenti20 deprecatus sum 51:14aα 21

invocavi Dominum patrem Domini mei

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

51:10a

ἐπεκαλεσάμην κύριον πατέρα κυρίου μου

et: NVulg. et a. a rege iniquo: cf. Dan 3. rege iniquo et lingua iniusta: NVulg. iaculo linguae iniustae. καὶ βολίδος: Rahlfs βασιλεῖ διαβολὴ. Text emendation by Ziegler. laudavit: NVulg. Appropinquavit. Dominum: NVulg. >. adpropinquans: NVulg. appropinquans. infero: NVulg. in inferno. meum: NVulg. hominum. memoratus: NVulg. Memoratus autem. sunt: NVulg. est. εὐεργεσίας: Rahlfs ἐργασίας.

679 MS B

MS 11Q

Syr.

51

‫ס‬

51:5c(b) ; 51:5cBe

‫משפתי זמה וטפלי שקר‬ ‫ס‬

51:6a ; 51:5d

5b

Be

// ‫וחצי לשון מרמה׃‬

6a

51:6c(b)‫ ;ס‬51:6aBe

51:6a

‫ותגע למות נפשי‬ ‫ס‬

Be

51:6d(c) ; 51:6b

jÛþóæ ƒÎÚþà ĀÔã{

6b

.ĀÂ̤üùs ÀÎäà ÛÐ{{

6c

jËïsx €ĀêÃà ĀÚçòs{ A

7a

51:6b

‫וחיתי לשאול תחתיות׃‬ 51:7a

51:7a

‫ואפנה סביב ואין עוזר לי‬ 51:7b‫ס‬.Be

51:7b

> > .ĀÚà{ fßäéËà ĀÚÞé{

7b

? f¿Ùüãx €z{ËêÐ üÝxs{

8a

‫ואצפה סומך ואין׃‬ 51:8a‫ס‬.Be

51:8a

‫ואזכרה את רחמי ייי‬ 51:8b

‫ס‬.Be

51:8b

? .åáï èãx zÎÃÚÓ{

‫וחסדיו אשר מעולם׃‬ 51:8c‫ס‬.Be

51:8c

‫המציל את חוסי בו‬ 51:8d

.€zÎáï èÚáÚݏx

âÞà u|Îþãx

8c

> > èã …{Íà Œüò{ .…{Íçã ôÚùx èã

8d

‫ס‬.Be

15

51:8d

‫ויגאלם מכל רע׃‬ 51:9a‫ס‬.Be

51:9

‫וארים מארץ קולי‬ 51:9b

> .ĀÚà‹{

19

> fÛáù ¿ïs èã Āäٍs{

51:10a

‫ס‬.Be

‫וארומם ייי אבי אתה‬ 51:10b

15 16 17 18 19 20 21 22 23

9b 51:10a

22

‫ס‬.Be

‫כי אתה גבור ישעי׃‬

14

9a

‫ס‬.Be

‫ומשערי שאול שועתי׃‬

13

8b

erues: NVulg. eruis. te: NVulg. te, Domine. âÞà: 7h3 ƒÎÞà. gentium: NVulg. iniquorum. πονηρῶν: Rahlfs ἐχθρῶν. exaltasti super terram habitationem: NVulg. Exaltavi de terra supplicationem. Ûáù ¿ïs èã: 7h3, 8a1 ¿ïs èã Ûáù. defluenti: NVulg. defluente. patrem Domini mei: NVulg. Pater meus es tu. In v. 10 the text order differs from Γ (= Syr.): two bi-cola: 10aαβ, 10bc. ÁüÃçÅ: CB ÁüÃçÅ (error). A

> .¿ćã{üã èã Û¾ćà ĀÙüù{

10a

51:10b

> j¿ù{üò{

23

ÁüÃçÅ ¿Ùüã

10b+

680

SIR 51:10c – 51:12h+

Vulg.

LXX 51:14aβ

ut non derelinquat1 me in die tribulationis meae

51:10b

μή με ἐγκαταλιπεῖν ἐν ἡμέραις θλίψεως,

51:14b

et in tempore superborum sine adiutorio

51:10c

ἐν καιρῷ ὑπερηϕανιῶν ἀβοηθησίας·

51:15a

51:11a/10d

αἰνέσω τὸ ὄνομά σου ἐνδελεχῶς

laudabo nomen tuum adsidue3 51:15b

51:11b/10e

καὶ ὑμνήσω ἐν ἐξομολογήσει.

et conlaudabo illum4 in confessione 51:15c

51:11c/11a

καὶ εἰσηκούσθη ἡ δέησίς μου·

exaudita6 est oratio mea

51:16a

ἔσωσας γάρ με ἐξ ἀπωλείας

liberasti11 me de perditione 51:16b

51:17a

propterea confitebor et laudem dicam tibi 51:17b

1 2 3 4 5 6 7 8 9

51:12b/11c

καὶ ἐξείλου με ἐκ καιροῦ πονηροῦ.

et eripuisti me de tempore iniquo

et benedicam nomen Domini

51:12a/11b

51:12c/12a

διὰ τοῦτο ἐξομολογήσομαι13 καὶ αἰνέσω σοι14 51:12d/12b

καὶ εὐλογήσω τῷ ὀνόματι κυρίου.

ut non derelinquat: NVulg. ne derelinquas. ÛçÚùÎÃý: 7h3, 8a1, 10c1, 12h2, 13a1, 13c1, W, Mos ÛçúÃý; 11c1 ÛçÚúÃý. adsidue: NVulg. assidue. conlaudabo illum: NVulg. collaudabo illud. > ‚üÝxs{: 11m2 ‚üÝxxs{ ‰s{. exaudita: NVulg. Et exaudita. Within vv. 11c, 12ab the text order differs from Γ: bi-colon 11c (Γ 11c separates in two cola which are doublets) and 12ab. > CB èÙËÙ > (error). > z èÙËÙz: Ûáù: 7h3, 8a1, 9m1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ÛáúÂ.

681 MS B

MS 11Q

51:10c‫ס‬.Be

Syr.

51

51:10c

‫אל תרפני ביום צרה‬

ÀĀúïx ¿ćãÎÚ 2ÛçÚùÎÃý ¿ćà .¿úÚðãx

10c

51:10d‫ס‬.Be

‫ביום שואה ומשואה׃‬ 51:11a

‫ס‬.Be

10d 51:11a

‫אהללה שמך תמיד‬ 51:11b

‫ס‬.Be

11a

> ? 5 .ÀĀÑÃýĀ ‚üÝxs{

11b

> 8 fÛáù ¿Ùüã ñäý èÙËÙz A

11c

51:11b

‫ואזכרך בתפלה׃‬ 51:11c

> .èÂÏáÞ jßäý ÒÃýs

‫ס‬.Be

51:11c

‫ אז שמע קולי ייי‬7 51:11d‫ס‬.Be

9

51:11d

‫ויאזין אל תחנוני׃‬ 51:12a

‫ס‬.Be

.10€ĀÑæA Āà ‹{ 51:12a

‫ רע‬12 ‫ויפדני מכל‬ 51:12b

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

12a

.¿úï âÝ èã Ûçùüò{

12b

51:12c

> > .ÒÃýs{ fÁx{s

‫על כן הודיתי ואהללה‬ 51:12d

.¿þÚA  âÝ èã ÛçÂ|Îý{ 51:12b

‫וימלטני ביום צרה׃‬ 51:12c

11d+

‫ס‬.Be

f¿æz âÔã

12c

> Íäý ‚üÂs{

12d

15

51:12d

‫ואברכה את שם ייי ׃‬ 16

k¿þÙËù

17

51:12e‫ ;ס‬51:12a.aBe

‫הודו לייי כי טוב‬ 18 ‫ס‬

12e+

‫֒פ‬

Be

51:12f ; 51:12a.b

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫ס‬

51:12g ; 51:12b.a

12f+

Be

‫הודו לאל התשבחות‬

12g+

51:12h‫ ;ס‬51:12b.bBe

‫כי לעולם חסדו׃‬ 10 11 12 13 14 15 16 17 18

€ĀÑæA Āà: 7h3 €ĀççÐĀà. liberasti: NVulg. Et liberasti. ‫מכל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫מכל‬. ἐξομολογήσομαι: Rahlfs ἐξομολογήσομαί σοι. σοι: Rahlfs σε. ¿æz âÔã: 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, Mos ¿æz âÔã{. ‫ייי‬: Beentjes: “There is a sort of arched symbol underneath the divine name ‫ייי‬.” Íäý: 7h3 (error) ßäý. ‫֒פ‬: Smend, Ben-Ḥayyim: >.

12h+

682

SIR 51:12i+ – 51:12y+

Vulg.

1 2 3 4

LXX

‫ישראל‬: Beentjes: rev. ‫)ושראל( ישראל‬. ‫[ו‬...]:Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]הוד[ו‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫הודו‬. ‫[דו‬..]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]הו[דו‬Peters: ‫ ;]ה[ודו‬Ben-Ḥayyim: ‫]הו[דו‬. [‫למק]בץ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;למקבץ‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;למקבץ‬Beentjes: [..]‫למק‬.

‫‪683‬‬ ‫‪51‬‬

‫‪Syr.‬‬

‫‪MS B‬‬

‫‪MS 11Q‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪12i+‬‬

‫‪51:12i ; 51:12c.a‬‬

‫הודו לשומר ישראל‬

‫‪1‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:12j ; 51:12c.b‬‬

‫‪12j+‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪12k+‬‬

‫ס‬

‫‪51:12k ; 51:12d.a‬‬

‫הודו ליוצר הכל‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:12l ; 51:12d.b‬‬

‫‪12l+‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪12m+‬‬

‫ס‬

‫‪51:12m ; 51:12e.a‬‬

‫]‪[...‬ו ‪ 2‬לגואל ישראל‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:12n ; 51:12e.b‬‬

‫‪12n+‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪12o+‬‬

‫ס‬

‫‪51:12o ; 51:12f.a‬‬

‫]‪[..‬דו‪ 3‬למק]בץ[‪ 4‬נדחי ‪ 5‬ישראל‬ ‫‪; 51:12f.bBe‬ס‪51:12p‬‬

‫‪12p+‬‬

‫כי ‪ 6‬לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪12q+‬‬

‫ס‬

‫‪51:12q ; 51:12g.a‬‬

‫הודו‪ 7‬לבונה עירו ומקדשו‬ ‫‪; 51:12g.bBe‬ס‪51:12r‬‬

‫‪12r+‬‬

‫כי לעולם חסדו׃ ‪//‬‬ ‫‪Be‬‬

‫‪12s+‬‬

‫ס‬

‫‪51:12s ; 51:12h.a‬‬

‫הודו למצמיח קרן לבית דוד‬ ‫‪; 51:12h.bBe‬ס‪51:12t‬‬

‫‪12t+‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪12u+‬‬

‫ס‬

‫‪51:12u ; 51:12i.a‬‬

‫הודו לבוחר בבני צדוק לכהן‬ ‫ס‬

‫‪51:12v ; 51:12i.bBe‬‬

‫‪12v+‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪12w+‬‬

‫ס‬

‫‪51:12w ; 51:12j.a‬‬

‫הודו למגן אברהם‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪51:12x ; 51:12j.b‬‬

‫‪12x+‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪12y+‬‬

‫ס‬

‫‪51:12y ; 51:12k.a‬‬

‫הודו לצור יצחק‬

‫‪.‬נדחי ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬נדחי‬ ‫‪.‬כי ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬כי‬ ‫‪.‬הודו ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬הודו‬

‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

684

SIR 51:12z+ – 51:15a

Vulg.

LXX

51:18abα

cum adhuc iunior sum5 priusquam oberrem6

51:13a

Ἔτι ὢν νεώτερος πρὶν ἢ πλανηθῆναί με

51:18bβ

quaesivi sapientiam palam in oratione mea

51:13b

ἐζήτησα σοϕίαν προϕανῶς ἐν προσευχῇ μου.

51:19a

51:14a

ἔναντι ναοῦ ἠξίουν περὶ αὐτῆς

ante tempus9 postulabam pro illa 51:19b

καὶ ἕως ἐσχάτων ἐκζητήσω αὐτήν.

et usque in novissimis inquiram eam 51:19c

defloriet13 tamquam praecox uva

51:14b

51:15a

ἐξανθούσης14 ὡς περκαζούσης σταϕυλῆς

1

‫לבוחר‬: Beentjes: incorr. ‫לבחר‬.

2

51:12zg+-zj+: in the MS an overlong line without colometric separation; possibly a tri-colon with doxolocigal subscriptio (cf. Ps 135:21); then one blank line. ‫קרבו‬: Lévi: incorr. ‫קרובו‬. ‫הללו יה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫הללויה‬. sum: NVulg. essem. oberrem: NVulg. oberrarem. ‫תעיתי‬: Ben-Ḥayyim: ‫ותי‬/‫תעי‬.

3 4 5 6 7

685 MS B ‫ס‬

MS 11Q

Syr.

51

Be

51:12z ; 51:12k.b

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫ס‬

51:12za ; 51:12l.a

12z+

Be

‫הודו לאביר יעקב‬ ‫ס‬

12za+

Be

51:12zb ; 51:12l.b

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫ס‬

51:12zc ; 51:12m.a

12zb+

Be

‫ בציון‬1‫הודו לבוחר‬ ‫ס‬

12zc+

Be

51:12zd ; 51:12m.b

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫ס‬

51:12ze ; 51:12n.a

12zd+

Be

‫הודו למלך מלכי מלכים‬ ‫ס‬

12ze+

Be

51:12zf ; 51:12n.b

‫כי לעולם חסדו׃‬

12zf+

51:12zg‫ ;ס‬51:12o.aBe

‫  וירם קרן לעמו‬2 ‫ס‬

12zg+

Be

51:12zh ; 51:12o.b

‫תהלה לכל חסידיו‬

12zh+

51:12zi‫ ;ס‬51:12o.cBe 3

‫לבני ישראל עם קרבו‬ ‫ס‬

51:12zj ; 51:12o.d

12zi+

Be

‫׃‬4‫הללו יה‬ 51:13a‫ס‬.Be

12zj+ 51:13a‫ס‬.Be

‫אני נער הייתי‬ 51:13b‫ס‬.Be

7

> ‫ אני נער בטרם תעיתי‬// .zĀÚðÂ{ Í ĀÚÃӋs{ e¿áÓ A ¿æs 13a

51:13b‫ס‬.Be

‫וחפצתי בה ובקשתיה׃‬ ‫ס‬

51:14 ; 51:16aBe

51:13

8

51:14a

‫ובקשתיה‬

‫ס‬.Be

‫  ואתפלל תפלה בנערותי‬10

51:16a

‫ באה לי בתרה‬11 51:14b

9 10 11 12 13 14 15

14a 14b

‫ס‬.Be

‫ ענבים‬15 ‫גם גרע נץ בבשול‬ 8

> 12 j¿æs Îï| ËÝ zÎà‹ ĀÚà‹{

‫ס‬.Be

‫ סופה אדורשנה‬/ ‫ועד‬ 51:15a

13b

The writer of this MS hardly distinguishes between ‫ ה‬and ‫ח‬. tempus: NVulg. templum. In HB vv. 14-16 differ from Γ: bi-cola 15cd and 14a.16b. This colon differs completely from Γ. Different text order in Syr.: 51:15cd, 16ab. defloriet: NVulg. et effloruit. ἐξανθούσης: Rahlfs ἐξ ἄνθους. ‫בבשול‬: or ‫כבשול‬.

15a

686

SIR 51:15b – 51:19e

Vulg.

LXX 51:20a

51:15b

εὐϕράνθη ἡ καρδία μου ἐν αὐτῇ.

laetatum est cor meum in ea 51:20b

51:15c

ἐπέβη ὁ πούς μου ἐν εὐθύτητι,

ambulavit pes meus iter rectum 51:20c

51:15d

ἐκ νεότητός μου ἴχνευον αὐτήν.

a iuventute mea investigabam eam 51:21

inclinavi modice aurem meam et excepi +illam+

51:16a

ἔκλινα ὀλίγον τὸ οὖς μου καὶ ἐδεξάμην

51:22a

51:16b

καὶ πολλὴν εὗρον ἐμαυτῷ παιδείαν.

multam4 inveni in me ipso5 sapientiam 51:22b

51:17a

προκοπὴ ἐγένετό μοι ἐν αὐτῇ·

multum6 profeci in ea 51:23

51:17b

τῷ διδόντι μοι σοϕίαν δώσω δόξαν.

dans7 mihi sapientiam dabo gloriam 51:24a

51:18a

διενοήθην γὰρ τοῦ ποιῆσαι αὐτὴν

consiliatus sum enim ut facerem illam 51:24b

zelatus sum9 bonum et non confundor10

51:18b

καὶ ἐζήτησα11 τὸ ἀγαθὸν καὶ οὐ μὴ αἰσχυνθῶ.

51:25a

51:19a

διαμεμάχισται ἡ ψυχή μου ἐν αὐτῇ

conluctata13 est anima mea in illa 51:25b

51:19b

καὶ ἐν ποιήσει νόμου διηκριβασάμην.

et in faciendo eam confirmatus sum15

51:26a

manus meas extendi in altum 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

51:19c

τὰς χεῖράς μου ἐξεπέτασα πρὸς ὕψος

‫דרכה‬: Beentjes: incorr. ‫דרכי‬. Ûáō ĀÝB x: 8a1, 10m1, 11m2, 10m3, 11m5, 11m6 Ûáō Āݍx{; 19-11m7 €ËÙs Āݍx{ (error). ‫ידעתיה‬: Beentjes: ‫ידעתיה‬. multam: NVulg. et multam. in me ipso: NVulg. mihimetipsi. multum: NVulg. et multum. dans: NVulg. danti. ‫הודו‬: Sanders, Beentjes: ‫ ;הודי‬Ben-Ḥayyim: ‫י‬/‫הודו‬. zelatus sum: NVulg. et quaesivi. confundor: NVulg. confundar. ἐζήτησα: Rahlfs ἐζήλωσα.

687 MS B

MS 11Q

Syr.

51

51:15b‫ס‬.Be

/ ‫ישמחו לב‬ 51:15c(a)‫ ;ס‬51:15aBe

‫באמתה דרכה רגלי‬ 51:15d(b)‫ ;ס‬51:15bBe

51:15c‫ס‬.Be

51:15c

‫ רגלי במישור‬1‫דרכה‬ 51:15d‫ס‬.Be

‫אדני מנעורי חכמה למדתי׃‬

15b ..€üã ÀĀýÎú 2Ûáō ĀÝB x

15c

51:15d

3

‫כי מנעורי ידעתיה‬

.¿çóàÎÙ ĀïËÙ> €ÎÚáÓ èã{

15d

51:16a‫ס‬.Be

‫ אוזני‬/ ‫הטיתי כמעט‬ 51:16b(a)‫ ;ס‬51:16bBe

‫והרבה מצאתי דעה׃‬ 51:17a‫ס‬.Be

51:16b‫ס‬.Be

51:16b

‫והרבה מצאתי לקח‬ 51:17a‫ס‬.Be

‫ועלה היתה לי‬ 51:17b‫ס‬.Be

‫ולמלמדי אתן הודאה׃‬ 51:18a‫ס‬.Be

8

51:19a‫ס‬.Be

‫ופני לא אהפך ממנה׃‬16

17a

> fÛçóáäà{ .ÀĀÙx{ ƒs

17b

> jξÔäà ĀÃþЏs

18a

> ¿ćà{ > ËÝ ‚Îòzs .€zÎÚÑÞýs

18b

51:18a

‫זמותי ואשחקה‬ 51:18aβb‫ ;ס‬51:18bBe

‫ בטוב ולוא אשוב‬12 ‫קנאתי‬ 51:19a‫ס‬.Be

‫חשקה נפשי בה‬ 51:19b‫ס‬.Be

.ÁüúÙ¾ćà jÛà À{z züÚæ

‫ הודו‬/ ‫למלמדי אתן‬

‫חשבתי להיטיב‬ ‫ולא אהפך כי אמצאנו׃‬

16b

51:17b

51:18aα‫ ;ס‬51:18aBe

51:18b‫ס‬.Be

> > .¿çóàÎÙ [237v. a] ĀÑÞýs ÛÆé{ 51:17a

‫עלה היה לי לכבוד‬ 51:17b‫ס‬.Be

16a

51:18b

51:20a

‫ נפשי בה‬/ 14 ‫חריתי‬ 51:19b‫ס‬.Be

jÍ Ûþóæ Āú B xs

19a

? > ¿ćà fÛòs{ ßòzs

19b

51:20b

[…..]‫ופני לוא הש‬

17

.Íçã

18

51:20a‫ס‬.Be

‫טרתי נפשי בה‬19

19c+

‫ אשלה‬/ ‫וברומיה לוא‬

19d+

51:20b‫ס‬.Be

51:19c‫ ;ס‬51:20cBe

‫ שעריה‬20‫ידי פתחה‬ 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

51:19c‫ ;ס‬51:19bBe 22

[.......]‫  ידי פ‬21

51:20e

.Í ĀÐĀò f€ËÙs B

‫קנאתי‬: Sanders, Ben-Ḥayyim: ‫ ;קנאתי‬Beentjes: ‫קנאתי‬. conluctata: NVulg. Colluctata. ‫חריתי‬: Sanders, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חריתי‬. eam confirmatus sum: NVulg. legem diligens fui. Within vv. 19-20 HB the text order differs from Γ; the cola 19b of HB and HQ differ completely from Γ. […..]‫הש‬: Sanders: ‫ ;השיבותי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;הש]יב[ותי‬Beentjes: ‫השיבותי‬. > ßòzs: 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, W, Mos ĀÞòzs; 8a1 ‚[]zs. This colon is added in comparison with Γ as a doublet of v. 20a. ‫פתחה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פתחה‬. In 11Q Psa within vv. 19-20 the text order differs from Γ: 19ba, 19ba, 19dc, 20a. [.......]‫פ‬: Sanders: [...‫ ;פתח]תי‬Ben-Ḥayyim: […] [..]‫ ;פתח‬Beentjes: […..]‫פת‬.

19e

688

SIR 51:19f – 51:24a

Vulg.

LXX 51:26b

51:19d

καὶ τὰ ἀγνοήματα αὐτῆς ἐπενόησα3.

et insapientia1 eius luxi2 51:27a

51:20a

τὴν ψυχήν μου κατεύθυνα εἰς αὐτὴν

animam meam direxi ad illam

51:27b

51:20b

καὶ ἐν καθαρισμῷ εὗρον αὐτήν.

11

et in agnitione inveni eam 51:28a

51:20c

καρδίαν ἐκτησάμην μετ᾿ αὐτῆς ἀπ᾿ ἀρχῆς·

possedi cum ipsis17 cor ab initio 51:28b

51:20d

διὰ τοῦτο οὐ μὴ ἐγκαταλειϕθῶ.

propter hoc non derelinquar 51:29a

venter meus conturbatus est quaerendo illam

51:21a

καὶ ἡ κοιλία μου ἐταράχθη τοῦ ἐκζητῆσαι αὐτήν·

51:29b 21

propterea possidebo bonam possessionem

51:21b

διὰ τοῦτο ἐκτησάμην ἀγαθὸν κτῆμα.

51:30a

dedit enim23 mihi Dominus linguam mercedem meam

51:22a

ἔδωκεν κύριος γλῶσσάν μοι μισθόν μου,

51:30b

51:22b

καὶ ἐν αὐτῇ αἰνέσω αὐτόν.

et in ipsa laudabo eum 51:31a

51:23a

ἐγγίσατε πρός με, ἀπαίδευτοι,

adpropriate24 ad me indocti 51:31b 25

et congregate vos in domum disciplinae

51:23b

καὶ αὐλίσθητε ἐν οἴκῳ παιδείας.

51:32a

quid adhuc retardatis et quid dicitis26 in his 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

51:24a

τί ἔτι ὑστερεῖτε27 ἐν τούτοις

insapientia: NVulg. incognoscibilia. luxi: NVulg. intellexi. ἐπενόησα: Rahlfs ἐπένθησα. [..]‫אח‬: Schechter/Taylor: ‫ ;אחוז‬Cowley, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אחדר‬Peters: ‫ ;אחזר‬Segal: ‫אחדר‬. [....]‫ב‬: Schechter/Taylor, Cowley: [‫ ;ב]תוכה‬Peters, Smend, Segal: [‫ ;ב]ה‬Ben-Ḥayyim: [‫ב]ה‬. ‫]…[רמיה‬: Sanders: ‫ ;]ו[מערמיה‬Ben-Ḥayyim: ‫[מערמיה‬..]; Beentjes: ‫[ערמיה‬..]. > > s{. > ËЏs{: 7h3 ËÐ A Beentjes: incorr. + ‫ בה‬+. [.]‫אט‬: Schechter/Taylor, Peters: ‫ ;אטה‬Cowley: [‫ ;אטה]רדה‬Lévi: ‫ ;אטה‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אטה‬Segal: [‫אט]ה‬. [...]: Lévi, Peters: [‫ ;ממ]נה‬Smend: [‫ ;]מ[מ]נה‬Segal: [‫ ;]ממנה‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ממ]נה‬Beentjes: [..]‫ממ‬. agnitione: NVulg. purificatione. In HB 20bcd is a line without colometric separation. ‫מצאתיה‬: Beentjes: incorr. ‫מצאתי‬. The correlation with Γ is doubtful. ‫( הברותי‬cf. ἐν καθαρισμῷ) could relate to Γ 20b. ‫הברותי‬: Sanders, Beentjes: ‫ ;הברותי‬Ben-Ḥayyim: ‫הברותי‬.

689 MS B

MS 11Q

‫ס‬

51:19d ; 51:20d

‫ס‬

Be

51:19d ; 51:20d

[....]‫ ואביט ב‬4[..]‫ולה אח‬

51:20a ; 51:20a

> > .Í ĀáÝĀés{ fÍà 7ËЏs{

Be

> jzĀ Ûþóæ ĀÂÍÙ

‫נפשי נתתי אחריה‬ 10

‫ס‬.Be

‫ס‬

51:20c ; 51:20d

‫ובטהרה מצאתיה‬

12

‫ס‬

51:20e(d!) ; 51:20f

.€zÎÚðÓs ¿ćà fèÚäáï åáðà{ ‫ס‬

Be

51:20d(c) ; 51:20e

Be

‫ס‬

51:20f(e) ; 51:20g

Be

// [......]‫בעבור כ‬ 19

Be

51:20e

15

> .zĀÑÞýs fÀÎÚÝËÂ{

20c

> ¿Ãà{ .ÀĀÚý èã fÛà ĀÚçù

20d

14

‫ס‬

51:20h

[...] 18 ‫[ ל‬...] ‫ס‬

51:20f

51:20i

.€zÎÚúÃýs ¿ćà f¿æz âÔã

[... ...]

‫ס‬.Be

> Ûðã ? .Í ÎùËäà ÁÎæ ßÙs èÙËúÙ

51:21b‫ס‬.Be

.¿ÃÓ> ¿çÚçù zĀÚçù ¿æz âÔã

‫בעבור כן קניתיה קנין טוב׃‬ ‫ס‬.Be

.ÁüÅs Ûçþáà €üã uÍÙ A

22a

> > ? .€zÎÚÑà ýs f€ÎóêÂ{

22b

? €Îà ÎÔé f¿ćáÞé

23a

¿çóàÎÙ ĀÚ {ÎÂ{

23b

åÙ kèÚàz 28èã …{üêЏ €Āãs Ëï

24a

51:22b‫ס‬.Be

51:22b

‫ובלשוני אהודנו׃‬ 51:23a‫ס‬.Be

51:23a

‫פנו אלי סכלים‬ ‫ס‬.Be

51:23b

‫ולינו בבית מדרשי׃‬ 51:24a‫ס‬.Be

‫עד מתי תחסרון מן אילו ואילו‬

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

21b

51:22a

‫נתן ייי לי שכר שפתותי‬

16

21a

51:21b 22

51:23b

20e

51:21a

‫ להביט בה‬20 ‫מעי יהמו כתנור‬

51:22a

20b+

51:20g

/ ‫כפי הברותי אל‬ 16

‫ולב קניתי לה מתחלתה‬

51:21a

20a

51:20d

[…] 9[.]‫ולנצח נצחים לא אט‬ 13

19f

51:20c

8

51:20b

51

51:20f

‫ אתבונן‬6‫[רמיה‬...]

5

‫ס‬

Syr.

Be

51:24a 29

‫אל‬: Sanders, Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;אל‬Beentjes: ‫אל‬. ipsis: NVulg. ipsa. ‫ל‬: Sanders (1965, 42): ‫ל‬. [......]‫כ‬: Schechter/Taylor, Segal, Beentjes: [..]‫ ;כ‬Lévi, Smend: [‫ ;כן ]לא אעזבנה‬Peters: [‫ ;כ]ן לא אעזבנה‬Cowley, Ben-Ḥayyim: […] ‫כן‬. ‫כתנור‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: incorr. +‫לה‬+ ‫כתנור‬. possidebo bonam: NVulg. bonam possedi. ‫כן‬: Peters: >. enim: NVulg. >. adpropriate: NVulg. Appropiate. domum: NVulg. domo. et quid dicitis: NVulg. >. ἔτι ὑστερεῖτε: Rahlfs τί ὅτι ὑστερεῖσθαι λέγετε. > (error). èã: CB èã åÙ: line-filler.

690

SIR 51:24b – 51:30c+

Vulg.

LXX 51:32b

51:24b

καὶ αἱ ψυχαὶ ὑμῶν διψῶσιν2 σϕόδρα;

animae1 vestrae sitiunt vehementer 51:33a

51:25a

ἤνοιξα τὸ στόμα μου καὶ ἐλάλησα

aperui os meum et locutus sum 51:33b

51:25b

Κτήσασθε ἑαυτοῖς ἄνευ ἀργυρίου.

conparate4 vobis sine argento 51:34a

51:26a

τὸν τράχηλον ὑμῶν ὑπόθετε ὑπὸ ζυγόν,

5

et collum vestrum subicite sub iugo 51:34b

51:26b

καὶ ἐπιδεξάσθω ἡ ψυχὴ ὑμῶν παιδείαν.

et suscipiat anima vestra disciplinam 51:34c

51:26c

ἐγγύς ἐστιν εὑρεῖν αὐτήν.

in proximo est enim invenire eam

51:35a

videte oculis vestris quoniam modice9 laboravi

51:27a

ἴδετε ἐν ὀϕθαλμοῖς ὑμῶν ὅτι ὀλίγον ἐκοπίασα

51:35b

51:27b

καὶ εὗρον ἐμαυτῷ πολλὴν ἀνάπαυσιν.

et inveni mihi multam requiem 51:36a 11

adsumite disciplinam in multo numero argenti

51:28a

μετάσχετε παιδείας ἐν πολλῷ ἀριθμῷ ἀργυρίου

51:36b

51:28b

καὶ πολὺν χρυσὸν κτήσασθε ἐν αὐτῇ.

et copiosum aurum possidete in ea 51:37a

laetetur anima vestra in misericordia eius

51:29a

εὐϕρανθείη ἡ ψυχὴ ὑμῶν ἐν τῷ ἐλέει αὐτοῦ,

51:37b

51:29b

καὶ μὴ αἰσχυνθείητε ἐν αἰνέσει αὐτοῦ.

et non confundemini in laude ipsius 51:38a

51:30a

ἐργάζεσθε τὸ ἔργον ὑμῶν πρὸ καιροῦ,

operamini opus vestrum ante tempus 51:38b

et dabit vobis mercedem vestram in tempore suo

1 2 3 4 5 6 7

51:30b

καὶ δώσει τὸν μισθὸν ὑμῶν ἐν καιρῷ αὐτοῦ.

animae: NVulg. dum animae. διψῶσιν: Rahlfs διψῶσι. Text emendation by Ziegler. In HB 25ab is a line without colometric separation. conparate: NVulg. Comparate. sub: NVulg. >. In v. 26 different text order from Γ: bi-cola 26ab and 26cd+ (= Syr.). Îáïs: 12h2 âïs.

691 MS B

MS 11Q

‫ס‬.Be

51:24b

.ÁËÑà ¿Ùz‹ À{z …ÎÞþóæ{ A

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

25a

.¿óêÝ ¿ćàx fÀĀäÞÐ …ÎÞà ÎÃé

25b

51:25b

‫ס‬.Be

51:26a

‫וצואריכם בעלה הביאו‬

> 7 f…Îݍ{‹{ .züÚç Îáïs A

26a

> .À{xüã …ÎÞþóæ âÃù{

26b

> ¿ðÂx > èäà > €z ¿ÃÙüù .Íà

26c

6

‫ס‬.Be

51:26b

> > .Í Āáá fÛãÎò ĀÐĀò A ã{

3

‫קנו לכם חכמה בלא כסף׃‬ 51:26a

51:26b

‫ומשאה תשא נפשכם׃‬ 51:26c

‫ס‬.Be

51:26c

‫קרובה היא למבקשיה‬ 51:26d

‫ס‬.Be

51:26d

> ÒÞþã > > fÍþóæ uÍÙx{ .Íà

‫׃‬8‫ונותן נפשו מוצא אתה‬ 51:27a‫ס‬.Be

> ? {ÏÐ 10 Āáäï Îï|x âÔã e…ÎÞÚçÚð > fÍÂ

51:27b‫ס‬.Be

> .ÛÆé> fzĀÑÞýs{

‫ס‬.Be

jÎï| ËÝ ÛçóàÎÙ

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

51:30b ; 51:30

Be

‫[ שכרכם בעתו‬.......]

51:30c‫ס‬.Be

12 13

.€ĀÐÎÃýĀ …{Í ¿ćà{

29b 30a

51:30b

.ÍæËð …ÎÝüÅs uÍÙĀæ{

30b

51:30c

‫ברוך ייי לעולם‬

11

29a

> jÍæËð ¿ćàx …ÎÝËÃï {ËÃï A ‫ס‬

‫והוא נותן לכם שכרכם בעתו׃‬

10

ÁËЏ

13

51:30a

‫מעשיכם עשו בצדקה‬

9

28b

51:29b

‫ולא תבושו בשירתי׃‬

8

.Û …Îçù ¿Âzx{ ¿ćã¾é{ j€ÎÃÙĀ …ÎÞþóæ

‫ס‬.Be

51:30b

28a

51:29a

‫תשמח נפשי בישיבתי‬

51:30a

ñäý A

12

51:28b

‫וכסף וזהב תקנו בי׃‬

51:29b

27b

51:28a

‫רבים שמעו למודי בנערותי‬

51:29a

27a

51:27b

‫ועמדתי בה ומצאתיה׃‬

51:28b

26d+

51:27a

‫ראו בעיניכם כי קטן הייתי‬

51:28a

24b

51:25a

‫פי פתחתי ודברתי בה‬ 51:25b

51

51:24b

‫ונפשכם צמאה מאד תהיה׃‬ 51:25a

Syr.

‫אתה‬: Lévi: incorr. ‫אותה‬. quoniam modice: NVulg. quia modicum. Îï|x: 8a1, 9c1, 10c1, 11c1, 12h2, 13c1, Mos, Lag + {z; W {zÎï|x. adsumite: NVulg. Assumite. ñäý: 7h3 Îðäý. A ÁËЏ: 7h3 ÀÏЏ. A

.åáðà ÀÍàs ßÙüÂ

30c+

692

SIR 51:30d+ – 52:4b

Vulg.

LXX

σοϕια ιησου υιου σ(ε)ιραχ

4

Vulg. 52:1a

Et declinavit Salomon genua in conspectu totius ecclesiae Israhel 52:1b

et aperuit manus suas ad caelum et dixit 52:2a

Domine Deus Israhel non est tibi similis Deus in caelo sursum 52:2b

neque in terra deorsum 52:3a

qui custodis testamentum tuum et misericordiam pueris tuis 52:3b

euntibus in conspectu tuo in toto corde 52:4a

servans puero tuo David quae locutus es illi 52:4b

et locutus es in ore tuo et in manu tua supplesti quasi dies iste

1 2

èٍxËà: CB ...èٍx Ëà. ‫מבורך‬: Peters: incorr. ‫מברך‬.

‫‪693‬‬ ‫‪51‬‬

‫‪MS 11Q‬‬

‫‪Syr.‬‬ ‫‪51:30d‬‬

‫‪30d+‬‬

‫>‬ ‫{‪.d.1èٍxËà Íäý ÒÃþã‬‬

‫‪MS B‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:30d‬‬

‫ומשובח שמו לדר ודר׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:30e‬‬

‫עד הנה דברי שמעון‬

‫‪30e+‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:30f‬‬

‫בן ישוע שנקרא בן סירא׃‬

‫‪30f+‬‬ ‫‪51:30e‬‬

‫‪30g+‬‬

‫‪dÁüÚés üÂx ¿ÂĀÝ åáý‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:30g‬‬

‫חכמת שמעון בן ישוע בן‬ ‫ﭏעזר בן סירא׃‬ ‫‪.Be‬ס‪51:30h‬‬

‫‪30h+‬‬

‫יהי שם ייי מבורך‬

‫‪2‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:30i‬‬

‫‪30i+‬‬

‫מעתה ועד עולם‪3‬׃‬

‫‪30j+‬‬

‫‪52‬‬ ‫‪1a‬‬ ‫‪1b‬‬ ‫‪2a‬‬ ‫‪2b‬‬ ‫‪3a‬‬ ‫‪3b‬‬ ‫‪4a‬‬ ‫‪4b‬‬

‫‪Cf. Ps 113:2; Job 1:21b.‬‬ ‫‪Addition in main witnesses.‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

694

SIR 52:5a – 52:13b

Vulg. 52:5a

et nunc Domine Deus Israhel custodi puero tuo David qui locutus es illi dicens 52:5b

non deerit tibi vir a facie mea sedens in throno Israhel 52:6a

verum si custodierint filii tui manum suam 52:6b

ut in praeceptis meis ambulent sicut ambulaverunt in conspectu meo 52:7

et nunc Domine Deus Israhel creditum est verbum quod locutus es puero tuo David 52:8

quoniam si vere habitabit Deus cum hominibus in terra 52:9

si caelum caeli non sufficit verum domus quam aedificavi 52:10a

et respicias ad orationem pueri tui 52:10b

et precationem Domine ut exaudias placationem orationis 52:10c

quam puer tuus orat coram te 52:11a

ut sint oculi tui super domum hanc die et nocte 52:11b

in locum quem dixisti invocari nomen tuum 52:11c

et exaudias orationem quam puer tuus orat in hunc locum 52:12a

et exaudias precationem pueri tui et populi tui Israhel 52:12b

si oraverint in loco isto 52:13a

et exaudias in loco habitationis de caelo 52:13b

et exaudias et propitius sis si peccaverit vir iuxta te colophon

EXPLICIT LIBER IESU FILII SIRACH

695 52 5a

5b 6a 6b 7

8 9 10a 10b 10c 11a 11b 11c 12a 12b 13a 13b

HEBREW MANUSCRIPTS SYNOPSIS

698

SIR 1:20s+t+ – 3:13ab

MS C

1 2 3 4

Cf. Reymond, “New Hebrew Text,” 83–95. ‫וכשמו כן מעשיו‬: see Smend; the position of this text is problematic; cf. 6:17c+. ‫עבור‬: Ben-Ḥayyim: [‫עבו)(]ר‬. ‫ישינוך‬: mistake in MS for corr. ‫ ;ישיגוך‬Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ישיגוך‬.

‫‪699‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪R1‬‬

‫‪20s+t+‬‬

‫‪1:20b‬‬

‫]…[ דב֗רי ֗שמעו ]ועשו[‬

‫‪20u+v+‬‬ ‫‪20w+x+‬‬

‫]קרבו ואל תאחרו[‬

‫‪20y+z+‬‬

‫]ובקרבכם ‪ /‬אתם תהיו[‬

‫‪1:21a‬‬

‫]ותכתבו ‪ /‬בספרי חיים׃[‬ ‫‪R‬‬

‫]אהבו יראת ייי[‬

‫‪R‬‬

‫‪R‬‬

‫‪1:21c‬‬

‫‪1:21b‬‬

‫]ותנ[ו בה לבכ֗ם ]ואל תיראו׃[ ‪/‬‬ ‫‪1:22bR‬‬

‫‪1:22aR‬‬

‫]ותמ[צא ֗ו חיי֗ם ]לרוחכם׃[‬ ‫‪1:22dR‬‬

‫‪1:22cR‬‬

‫]כאנשי חיל תהיו כג[ב ֗ו֗ר]י[ם׃‬

‫‪1:22eR‬‬

‫‪28a‬‬

‫]בני אל תכחש[ ‪/‬‬

‫‪MS A‬‬

‫‪2‬‬

‫ס‬

‫‪2:18a‬‬

‫‪ 2‬וכשמו כן מעשיו‬

‫‪18d‬‬

‫‪MS A‬‬

‫‪3‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪ ... //‬מכבד אמו׃‬

‫‪6b‬‬ ‫‪.Be‬ס‪3:8a‬‬

‫‪ 8ab‬בני במאמר ובמעשה כבד אביך‬

‫‪.Be‬ס‪3:8b‬‬

‫עבור‪ 3‬ישינוך‪ / 4‬כל ברכות׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪3:9a‬‬

‫‪ 9ab‬ברכת אב תיסד‪ 5‬שרש‬

‫‪3:9b‬‬

‫וקללת אם תנתש נטע׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‪3:10a‬‬

‫‪ 10ab‬ﭏ‪ 7‬תתכבד בקלון אביך‬

‫‪.Be‬ס‪3:10b‬‬

‫כי לא כבוד‪ 6‬הוא לך׃‬ ‫‪.Be‬ס‪3:11a‬‬

‫‪ 11ab‬כבוד איש כבוד ‪ /‬אביו‬

‫‪.Be‬ס‪3:11b‬‬

‫ומרבה חטא מקלל אמו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪3:12a‬‬

‫‪ 12ab‬בני התחזק בכבוד אביך‬

‫‪.Be‬ס‪3:12b‬‬

‫וﭏ ‪ /‬תעזבהו כל ימי חייך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 13ab‬וגם אם יחסר מדעו עזוב לו‬

‫‪3:6b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪3:13a‬‬

‫‪3:13b‬‬

‫ואל תכלים ‪ /‬אותו כל ימי חייו׃‬

‫‪: the scribe has overwritten in the MS letters by a previous hand.‬תיסד‬ ‫‪: the scribe has overwritten in the MS letters by a previous hand.‬כי לא כבוד‬ ‫‪ and‬אל תמנע ‪ as well as in 14:14‬ואל תכשל ‪ and‬אל תשא ‪ is almost always written in ligature; exceptions in 3:10a; 4:22‬אל ‪: in MS A‬ﭏ‬ ‫‪. Schechter/Taylor: correct with the exception of 3:10a, 13b, 21ab; 4:14b; 5:7a; 6:7b, 25b; 7:19a.‬אל תעבר‬

‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

700

SIR 3:14ab – 3:27ab

MS C 3:14b

‫ס‬.Be

3:14a‫ס‬.Be 3

‫ תתניו‬2‫ ענותו‬/ 1‫תחת‬

3:15b‫ס‬.Be

4‫ צדקת אב אל תשכח‬// 3:15a‫ס‬.Be

/ ‫׃‬8‫וכחורב על קרח נמס חטאתיך‬ 3:16b‫ס‬.Be

/ ‫ לך‬10 ‫ יזכר‬9‫כיום‬ 3:16a‫ס‬.Be

‫ אל יסחוב אמו‬/ ‫וזועם‬ 3:17b

‫ס‬.Be

3:17a

‫ מתן תאהב‬/ ‫ומאיש‬ 3:18b‫ס‬.Be

3:21b‫ס‬.Be 3:22b‫ס‬.Be

3:27bEW

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

‫ התבונן‬// 23‫באשר הורשיתה‬

3:27aEW32

‫ חטא על חטא‬/ ‫יוסיף‬

4

‫ אל תחקור‬/ ‫פלאות ממך‬ 3:22a‫ס‬.Be

/ ‫ועסק אל יהי לך בנסתרות‬

3

‫ נפשך‬14‫ כן תשפיל‬/ 13‫בני גדול אתה‬

3:21a‫ס‬.Be

‫׃‬22‫[רוש‬..] / 21‫ ממך אל‬20‫ורעים‬

2

‫ הלוך‬11‫ מלאכתיך בענוה‬/ ‫בני את כל‬ 3:18a‫ס‬.Be

‫ חן‬12‫ תמצא‬/ ‫ובעיני אלהים‬

1

‫כמגדף העוזב אביו‬ ‫ס‬.Be

‫ יכביד כאבן וחוטא‬/ ‫לב כבד‬

‫תחת‬: Schirmann (Tarbiz 29): ‫ ;]ו[תחת‬Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ותחת‬. ‫ענותו‬: Schirmann (Tarbiz 29): ‫ענותו‬. ‫תתניו‬: unusual form or ‫ ;תתניהו‬Schirmann (Tarbiz 29), Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..]‫ ;תתנצ‬Di Lella: [.‫תתנצ]ב‬. ‫תשכח‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תשכח‬. ‫ותמור‬: Ben-Ḥayyim: ‫ותמור‬. ‫תנתע‬: Peters: ‫ ;תנ]ט[ע‬Ben-Ḥayyim: [‫)תנתע(]תנטע‬. ‫תנטע‬: Lévi, Peters: >; Segal: ‫תנ]ט[ע‬. ‫חטאתיך‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חטאתיך‬. ‫כיום‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ביום‬. ‫יזכר‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יזכר‬. ‫בענוה‬: Beentjes: incorr. ‫בענות‬. ‫תמצא‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תמצא‬. ‫אתה‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אתה‬. ‫תשפיל‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תשפיל‬. ‫מכל‬: ‫ ל‬line-filler. ‫גדוֹלת‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;גדולת‬cf. 1 Sam 7:21, 23. ‫כי רבים רחמי ﭏהים‬: this colon is attached to Γ 20a, but ‫ =( רבים‬πολλοὶ) might be also connected with Γ 19a (GII).

In vv. 19-20 HA the text order differs from Γ: bi-colon 20a, 19b (= Syr.).

701 MS A 3:14b

‫ס‬.Be

3 ‫ס‬.Be

3:14a

‫ ֒ תנתע ׃‬/ ‫ותמור חטאת היא‬ 7 ‫ *תנטע‬Be 6*

‫ צדקת אב לא תמחה‬14ab

5

3:15b‫ס‬.Be

3:15a‫ס‬.Be

‫כחם על כפור להשבית עוניך׃‬ 3:16b‫ס‬.Be

‫ ביום צרה תזכר לך‬15ab 3:16a‫ס‬.Be

‫ומכעיס בוראו מקלל אמו׃‬ 3:17b

‫ס‬.Be

‫ מזיד בוזה אביו‬/ ‫ כי‬16ab 3:17a

‫ס‬.Be

‫ותאהב מנותן מתנות‬ 3:18b

‫ס‬.Be

‫ התהלך בענוה‬/ ‫ בני בעשרך‬17ab 3:18a

‫ס‬.Be

‫ולפני ֵﭏ תמצא רחמים׃‬ 3:20a‫ס‬.Be

‫ עולם‬16‫ גדוֹלת‬/ 15‫ מעט נפשך מכל‬18ab 3:20b‫ס‬.Be

/ ‫כי רבים רחמי ﭏהים‬17 3:21b

‫ס‬.Be

‫ יגלה סודו‬19‫ולענוים יגלה‬18 3:21a

‫ ממך ﭏ תחקור׃‬/ ‫ומכוסה‬ 3:22b‫ס‬.Be

‫ פלאות ממך אל תדרוש‬21ab 3:22a‫ס‬.Be

‫ בנסתרות׃‬/ ‫ לך עסק‬24‫ואיז‬ 3:23b‫ס‬.Be

‫ במה שהורשית התבונן‬22ab 3:23a‫ס‬.Be

‫כי רב ממך הראית׃‬ 3:24b

‫ס‬.Be

‫ וביותר ממך ﭏ תמר‬23ab 3:24a

‫ס‬.Be

‫ודמיונות דעות מתעות׃‬

‫ בני אדם‬26 ‫ רבים עְשתו ֵני‬/ ‫ כי‬24ab

25

3:25b‫ס‬.Be

27

3:25a‫ס‬.Be

‫׃‬28‫ובאין דעת תחסר חכמה‬ 3:26b‫ס‬.Be

‫ אור‬/ ‫באין אישון יחסר‬29 25a+b+ 3:26a‫ס‬.Be

‫ואוהב טובות ינהג בהם׃‬ 3:27b‫ס‬.Be

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

33 34

‫ אחריתו‬31‫ תבאש‬/ 30‫ לב כבד‬26ab 3:27a‫ס‬.Be

‫ומתחולל מוסיף עון על עון׃‬ 19

19b+.20a

‫ס‬.Be

34

‫ מכאביו‬/ 33‫ לב כבד ירבו‬27ab

‫יגלה‬: Lévi: >; Beentjes: ‫יגלה יגלה‬. ‫ורעים‬: Reymond (2017): suggests possible development from ‫ראים‬. ‫אל‬: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. ‫[רוש‬..]: Schirmann (Tarbiz 29): ‫ ;תדרוש‬Di Lella, Reymond (2017): ‫ ;תדרוש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]תד[רוש‬Beentjes: ‫[רוש‬..]. ‫הורשיתה‬: last ‫ ה‬line-filler. ‫ואיז‬: possibly a short form of ‫ ;ואיזה‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואין‬. ‫דעות‬: in MS mistakenly for corr. ‫ ;רעות‬Schechter/Taylor: ‫ ;דעות‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רעות‬. ‫עְשתו ֵני‬: Smend: ‫עשתוני‬. ‫כי רבים עְשתו ֵני בני אדם‬: cf. Ps 146:3-4. ‫חכמה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכמה‬.

The text order in HA 3:26, 27, 25, 28 (= Syr.) differs from Γ. ‫כבד‬: ‫ ד‬line-filler. ‫תבאש‬: maybe incorr. translated from Ž¾Â. An additional MS folio was bought in 2007 by Gifford Combs, a collector based in Los Angeles, from a private collection at an auction organized by Quaritch, London (Catalogue 1348, Bookhands of the Middle Ages, part VIII, medieval manuscripts, no. 39), thus providing more of MS C. ‫ירבו‬: ‫ ב‬line-filler. ‫מכאביו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מכאביו‬.

702

SIR 3:28ab – 4:9ab

MS C

MS C

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

‫מכת‬: Ben-Ḥayyim: ([‫מכ)ל(]ת‬. ‫כי‬: Beentjes: >. ‫משלי‬: ‫ ל‬line-filler. ‫תכפד‬: in MS written instead of corr. ‫ ;תכפר‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תכפר‬. ‫יכבו‬: Schechter/Taylor, Levi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יכבו‬. ‫מים‬: Schechter/Taylor, Levi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מים‬. ‫מוטו‬: Schechter/Taylor, Levi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מוטו‬Ben-Ḥayyim: ‫מוטו‬. ‫נפש‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נפש‬. ‫תלעג‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תלעג‬. ‫תחמיר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;תחמיר‬Peters: [‫ ;]תחמיר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תחמיר‬Beentjes: [...].

The text order of vv. 2-5 in HA differs from Γ: bi-colon 2a, 4b, bi-colon 3aα-3aβ, tri-colon 3b, 4a, 5b.

‫‪703‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪28ab‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪3:28a‬‬

‫‪+‬אל תרוץ לרפאות‪ +‬מכת‪ 1‬לץ ‪/‬‬

‫‪3:28b‬‬

‫כי אין לה רפואה‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪3:28d(c) ; 3:28c‬‬

‫‪ 28c+‬כי‪ 2‬מנטע רע נטעו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪3:29a‬‬

‫‪ 29ab‬לב חכם יבין משלי ‪ / 3‬חכמים‬

‫‪.Be‬ס‪3:29b‬‬

‫ואזן מקשבת לחכמה תשמח׃‬ ‫‪.Be‬ס‪3:30a‬‬

‫‪30ab‬‬

‫אש לוהטת יכבו‪ 5‬מים‪/ 6‬‬

‫‪.Be‬ס‪3:30b‬‬

‫כן צדקה תכפד‪ 4‬חטאת׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪3:31a‬‬

‫‪ 31ab‬פועל טוב יקראנו בדרכיו‬

‫‪3:31b‬‬

‫ובעת ‪ /‬מוטו ימצא משען׃‬ ‫‪7‬‬

‫‪MS A‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:1a‬‬

‫‪ 1ab‬בני ﭏ תלעג‪ 9‬לחיי עני‬

‫‪4:1b‬‬

‫וﭏ תדאיב נפש ‪ /‬עני ומר נפש ׃‬ ‫‪8‬‬

‫‪.Be‬ס‪4:2a‬‬

‫‪+11 2ab‬ד ֶווח‪ +12‬נפש חסירה‪ 13‬ﭏ תפוח‬

‫‪; 4:3aBe‬ס‪4:2b‬‬

‫ﭏ תחמיר‪ 10‬מעי דך‬ ‫‪; 4:3bBe‬ס‪4:3a‬‬

‫‪ 3ab‬וקרב עני ﭏ תכאיב׃‬

‫‪; 4:3cBe‬ס‪4:3b‬‬

‫ﭏ‪ 14‬תמנע מתן ‪ / 15‬ממסכינך‬ ‫‪; 4:4-5aBe‬ס‪4:4a‬‬

‫‪ 4ab‬ולא תבזה שאולות‪ 17‬דל‬

‫‪; 4:2bBe‬ס‪4:4b‬‬

‫וﭏ תתעלם ִמְמּ ֻדְכ ָדּך‪ / 16‬נפש׃‬ ‫‪; 4:4-5bBe‬ס‪4:5‬‬

‫ולא תתן לו מקום לקללך׃ ‪/‬‬

‫‪5b‬‬ ‫‪.Be‬ס‪4:6a‬‬

‫‪ 6ab‬צועק מר רוח בכאב נפשו‬

‫‪.Be‬ס‪4:6b‬‬

‫ובקול‪ 18‬צעקתו‪ 19‬ישמע צורו‪20‬׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:7a‬‬

‫‪ 7ab‬האהב לנפשך לעדה‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:7b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:8b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:9b‬‬

‫ולשלטון עוד הכאף ראש׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:8a‬‬

‫והשיבהו שלום בענוה׃‬

‫‪ 8ab‬הט לעני ‪ /‬אזנך‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 9ab‬הושע מוצק ממציקיו‬

‫‪4:9a‬‬

‫וﭏ ‪ /‬תקוץ רוחך במשפט יושר׃‬ ‫‪21‬‬

‫‪.‬ר ֶווח ‪; Smend: >; Beentjes:‬ר]‪[.‬וח ‪; Peters:‬ד ֶווח ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim:‬ד ֶווח‬ ‫‪.‬חסֺירה ‪: Lévi:‬חסירה‬ ‫‪.‬ואל ‪: Smend:‬ﭏ‬ ‫‪.‬מתן ‪; Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬תמנעמתן ‪: Lévi: incorr.‬תמנע מתן‬ ‫‪ִ.‬מְמּ ֻדְכ ָדּך ‪ִ; Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬מְמּ ֻדְכ ָדּי ‪ִ: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal:‬מְמּ ֻדְכ ָדּך‬ ‫‪.‬שא]י[לות ‪: Peters: incorr.‬שאולות‬ ‫‪.‬ובקול ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ובקול‬ ‫‪.‬צעקתו ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬צעקתו‬ ‫‪ in 5b.‬לקללך ‪ of‬ך ‪ line-filler connected with the‬ר ‪:‬צורו‬ ‫‪.‬ממשפט ‪: Peters: incorr.‬במשפט‬

‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬

704

SIR 4:10ab – 4:23ab+

MS C

4:21b‫ס‬.Be

4:21a‫ס‬.Be

‫ חן וכבוד‬/ ‫ בשת‬14‫ויש‬ 4:22b‫ס‬.Be

/ ‫ואל תבוש למכשול לך‬ 4:23b‫ס‬.Be

‫ תקפוץ את חכמתך‬// ‫ואל‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

‫ בשת משאת עון‬/ 15‫יש‬ 4:22a‫ס‬.Be

/ 17[‫אל תשא פנים לנפש]ך‬ 4:23a‫ס‬.Be 19

‫אל תמנע דבר בעיתו‬

In the MS before 4:11 there is a long gap (cf. after 13:1b). ‫בניה‬: Peters: incorr. ‫בנה‬. ‫י י י‬: Peters transcribes ‫ י י י‬in the main text as [‫ ]יהוה‬but in the notes he cites the correct MS reading. ‫ותמכיה‬: Segal: incorr. ‫ותומכיה‬. ‫וﭏהו‬: Segal: ‫ואלהי‬. ‫וﭏהו במא ויהא‬: Peters: in a footnote the MS text, but with an emendation in main text [‫ואלה]ים[ ב]ית[ מ]ושבה[ א]הב‬. ‫ייחן‬: Segal: incorr. ‫יחן‬. This colon might also be related to Γ 17c καὶ βασανίσει αὐτὸν ἐν παιδείᾳ αὐτῆς. The text order in the vv. 17-19 of HA differs from Γ. ‫ ר‬line-filler.

‫‪705‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:10a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:10c‬‬

‫‪ 10ab‬היה כאב ליתומים‬ ‫‪ 10cd‬וﭏ יקראך בן‬

‫‪4:10d‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:11a‬‬

‫‪4:11b‬‬

‫ותעיד לכל מבינים בה׃‬

‫‪2‬‬

‫‪.Be‬ס‪4:12a‬‬

‫‪.Be‬ס‪4:12b‬‬

‫ומבקשיה ‪ /‬יפיקו רצון מי י י‪3‬׃‬

‫‪ 12ab‬אהביה אהבו חיים‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:13a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:14a‬‬

‫‪ 13ab‬ותמכיה‪ 4‬ימצאו כבוד מי י י‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:13b‬‬

‫ויחנו בברכת י י י ‪/‬‬

‫‪ 14ab‬משרתי קדש‪ ‬משרתיה‬

‫‪.Be‬ס‬

‫וﭏהו‪ 5‬במא ויהא‬

‫שומע לי ישפט אמת ‪/‬‬

‫‪4:14b‬‬

‫‪6‬‬

‫‪.Be‬ס‪4:15a‬‬

‫‪.Be‬ס‪4:15b‬‬

‫ומאזין לי ייחן‪ 7‬בחדרי מבית׃‬ ‫‪.Be‬ס‪4:17a‬‬

‫‪ 9 17ac‬כי בהתנכר אלך עמו‬

‫‪; 4:19bBe‬ס‪4:17c‬‬

‫‪ 8‬ויסרתיהו באסורים׃‬ ‫‪; 4:17-18aBe‬ס)‪4:17e(d‬‬

‫‪ 17de‬ועד עת ימלא לבו בי‬

‫‪.Be‬ס‪4:17b‬‬

‫ולפנים ‪ /‬יבחרנו בנסיונות׃‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫אשוב אאשרנו‪/ 10‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪4:18a ; 4:17-18b‬‬

‫‪4:18b ; 4:17-18c‬‬

‫וגליתי לו מסתרי׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 19abꞌ‬אם יסור ונטותיהו‬

‫‪.Be‬ס‬

‫ויחנך ויצילך משחת‪‬‬

‫‪1 11ab‬חכמות למדה ‪ /‬בניה‬

‫‪18ab‬‬

‫‪4:10b‬‬

‫ותמור בעל ‪ /‬לאלמנות׃ ‪//‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪15ab‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪aBe‬‬

‫‪4:19a‬‬

‫‪4:19c(b)ꞌ /4:19cꞌ‬‬

‫אם יסור מאחרי אשליכנו‬

‫‪12‬‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‪a‬‬

‫‪11‬‬

‫ס‬

‫‪4:19d(c) /4:19d‬‬

‫‪ 19c‬ואסגירנו לשדדים׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:20a‬‬

‫‪ 20ab‬בני עת‪ / 13‬המון שמר ופחד מרע‬

‫וﭏ נפשך ﭏ תבוש׃‬ ‫‪.Be‬ס‪4:21a‬‬

‫‪ 21ab‬כי יש בֶֺ̇שאֿת‪ 16‬משאת עון‬

‫‪.Be‬ס‪4:21b‬‬

‫ויש בשת כבוד וחן׃‬ ‫‪.Be‬ס‪4:22a‬‬

‫‪22ab‬‬

‫אל תשא פניך על‪ 18‬נפשך ‪/‬‬

‫‪.Be‬ס‪4:22b‬‬

‫ואל תכשל למכשוליך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 23ab+‬ﭏ תמנע דבר בעולם‬

‫‪4:20b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:23a‬‬

‫‪4:23b‬‬

‫ﭏ תצפין ‪ /‬את חכמתך׃‬ ‫‪20‬‬

‫‪.‬אשליכהו ‪; Smend:‬אשלכינו ‪: Lévi: incorr.‬אשליכנו‬ ‫‪.‬ונטותיה ‪; Smend: incorr.‬ונט]י[תיהו ‪: Peters:‬ונטותיהו‬ ‫‪ line-filler.‬ת‬ ‫‪.‬ויש ‪: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella (Bib 45), Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ויש‬ ‫‪.‬ש ‪; Ben-Ḥayyim: > half‬ש ‪: + line-filler of a half‬יש‬ ‫את ‪; Lévi:‬בֶֺ̇ש ‪ֿA‬ת ‪ line-filler. Schechter/Taylor:‬ת ‪:‬בֶֺ̇שאֿת‬ ‫שׁת ‪; Peters:‬בֶֺשׁ ֺ‬ ‫‪.‬בֶֺשׁ)א(ת ‪; Ben-Ḥayyim:‬בֶֺשׁאת ‪; Segal:‬בֶֺּשֿׁת ‪, note:‬בֺּ]‪ִ ֶ [.‬‬ ‫‪.‬לנפשיך ‪: Schirmann (Tarbiz 29), Di Lella (Bib 45), Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬לנפש]ך[‬ ‫‪.‬אל ‪: Lévi: incorr.‬על‬ ‫‪.‬בעתו ‪: Smend: incorr.‬בעיתו‬ ‫‪.‬ואל ‪: Lévi, Smend: incorr.‬ﭏ‬

‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬

706

SIR 4:24ab – 5:4ab

MS C

4:30b‫ס‬.Be

4:30a‫ס‬.Be9

/ ‫ומתפחז בעבודתך‬ 4:31b

‫ס‬.Be

‫ כאריה בביתך‬/ ‫אל תהי‬ 4:31a

‫ובעת השב קפודה‬

‫ס‬.Be

/ ‫אל תהי ידך מושטת לשאת‬

MS C

5:4b‫ס‬.Be

5:4a‫ס‬.Be

‫ ארך אפים הוא׃‬18 ‫כי ייי‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

/ ‫ תאמר חטאתי ומה יהיה לו‬/ ‫אל‬

‫כאומר‬: Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫באומר‬. ‫האל‬: Smend: incorr. ‫אל‬. Ben-Ḥayyim numbers 4:27c+d+ as 8:14cd. Ben-Ḥayyim places 4:28d+e+ without explanation after 5:14ab. ‫וﭏ‬: Peters: ‫ו]ע[ל‬. ‫ﭏ‬: Schechter/Taylor, Segal, Beentjes: ‫אל‬. ‫אל תקרא בעל‬: Beentjes: incorr. ‫אל תקרא בעל אל תקרא בעל‬. ‫ורִשׁיש‬: Lévi, Beentjes: ‫ ;ורשׁיש‬Smend: ‫ורשיש‬. Lévi wrongly transcribes here MS C as MS D up to 7:25. ‫וﭏ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואל‬.

‫‪707‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:24a‬‬

‫‪ 24ab‬כי כאומר‪ 1‬נודעת חכמה‬

‫ותבונה במענה לשון׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‪4:25a‬‬

‫‪ 25ab‬ﭏ תסרב עם הﭏ‬

‫‪.Be‬ס‪4:25b‬‬

‫וﭏ ﭏהים היכנע׃‬

‫‪2‬‬

‫‪.Be‬ס‪4:26a‬‬

‫‪26ab‬‬

‫‪4:24b‬‬

‫ﭏ תבוש לשוב מעון ‪/‬‬

‫‪.Be‬ס‪4:26b‬‬

‫֒ וﭏ תעמוד לפני שבלת׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:27a‬‬

‫‪ 27ab‬ﭏ תצע לנבל נפשך‬

‫‪4:27b‬‬

‫וﭏ תמאן לפני ‪ ֒ /‬מושלים׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪8:14c ; 4:27c‬‬

‫‪3‬‬

‫‪ 27c+d+‬ﭏ תשב עם שופט עול‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪8:14d ; 4:27d‬‬

‫כי כאשר כרצונו תשפט ‪ /‬עמו‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:28a‬‬

‫‪4:28b‬‬

‫וי יי נלחם לך‪‬‬

‫‪ 28ab‬עד המות היעצה על הצדק‬

‫‪; 4:28eBe‬ס‪5:14d‬‬

‫‪; 4:28cdBe‬ס‪5:14c‬‬

‫‪4‬‬

‫וﭏ‪ 5‬לשונך ﭏ ‪ 6‬תרגל׃‬

‫‪ 28c+d+‬ﭏ תקרא ‪ /‬בעל‪ 7‬שתים‬ ‫‪.Be‬ס‪4:29a‬‬

‫‪ 29ab‬ﭏ תהי גבהן בלשוניך‬

‫‪.Be‬ס‪4:29b‬‬

‫ורפי ‪ /‬ורִשׁיש‪ 8‬במלאכתך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:30a‬‬

‫‪ 30ab‬ﭏ תהי ככלב בביתך‬

‫‪4:30b‬‬

‫ומוזר ומתירא ‪ /‬במלאכתך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪4:31a‬‬

‫‪ 31ab‬ﭏ תהי ידך פתוחה לקחת‬

‫‪4:31b‬‬

‫וקפוצה בתוך מתן׃ ‪/‬‬

‫‪MS A‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪.Be‬ס‪5:1a‬‬

‫‪ 1ab‬ﭏ ‪ 11‬תשען על חילך‬

‫וﭏ ‪ 10‬תאמר יש לﭏ ידי‪‬‬ ‫‪.Be‬ס‪2 a‬‬

‫‪1cꞌdꞌ‬‬

‫‪.Be‬ס‪5:1b‬‬ ‫‪.Be‬ס‪2 b‬‬

‫‪5:1cꞌ‬‬

‫ﭏ תשען על כוחך ‪/ 13‬‬

‫‪5:1dꞌ‬‬

‫ללכת אחר תאות נפשך׃‬ ‫‪12‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:2a‬‬

‫‪ 2ab‬ﭏ תלך אחרי לבך ועיניך‬

‫‪5:2b‬‬

‫ללכת ‪ /‬בחמודות רעה ׃‬ ‫‪14‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪15‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:3a‬‬

‫‪5:3b‬‬

‫כי י י י מבקש נרדפים ׃ ‪/‬‬

‫‪ 3ab‬ﭏ תאמר מי יוכל כחו‬

‫‪17‬‬

‫‪16‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 4ab‬ﭏ תאמר חטאתי ומה יעשה לי מאומה‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:4a‬‬

‫‪5:4b‬‬

‫כי ﭏ ארך אפים הוא׃‬ ‫‪19‬‬

‫‪.‬אל ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ﭏ‬ ‫‪.‬ללכת ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ללכת‬ ‫‪.‬כחך ‪: Peters: incorr.‬כוחך‬ ‫‪ line-filler.‬ת ‪:‬ללכת‬ ‫‪.‬וחמוד רע אל תחמוד ‪Cf. 14:14b‬‬ ‫‪; cf. Qoh 3:15.‬נרדפים ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬נרדפים‬ ‫‪.‬כח]י[ ‪: Peters:‬כחו‬ ‫‪.‬יי ‪ with a tail; Schechter (JQR 12), Segal: incorr.‬י ‪: the third‬ייי‬ ‫ארך ‪: Cowley:‬ארך‬ ‫‪ֺ .‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪708‬‬

‫‪SIR 5:4c+d+ – 5:15‬‬

‫‪MS C‬‬

‫‪.Be‬ס‪5:5a‬‬

‫אל ‪ /‬סליחה אל תבטח‬

‫‪.Be‬ס‪5:5b‬‬

‫להוסיף עון ‪ /‬על עון‪3‬‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪5:6c ; 5:6a‬‬

‫ואמרת רבים ‪ /‬רחמיו‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪5:6d ; 5:6b‬‬

‫לרוב עוונותי יסלח‪/ ‬‬ ‫‪5:6e ; 5:6c‬‬

‫כי רחמים ואף עמו‬

‫‪5:6f ; 5:6d‬‬

‫ועל רשעים ‪ /‬יניח רגזו‪‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:7a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:7c‬‬

‫אל תאחר לשוב ‪ /‬אליו‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:7b‬‬

‫ואל תתעבר מיום ליום‪// ‬‬

‫כי פתאום יצא זעמו‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:7d‬‬

‫ובעת נקם ‪ /‬תספה‪‬‬

‫‪.Be‬ס‪5:9a‬‬

‫אל תהי זורה לכל ‪ /‬רוח‬

‫‪.Be‬ס‪5:9b‬‬

‫ואל תלך לכל שביל‪/ ‬‬ ‫‪.Be‬ס‪5:10a‬‬

‫היה סמוך על דברך‬

‫‪.Be‬ס‪5:10b‬‬

‫ואחר‪ / 13‬יהיה דבריך‪‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:11a‬‬

‫היה נכון ‪ /‬בשמועה טובח‬ ‫אם ‪ /‬יש אתך ענה ריעיך‬ ‫כבוד ‪ /‬וקלון ביד בוטח‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:12a‬‬

‫‪5:12b‬‬

‫ואם ‪ /‬אין שים ידך על פיך‪‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪20‬‬

‫‪5:11b‬‬

‫ובארך ‪ /‬ענה תענה נכונה‪‬‬

‫‪17‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:13a‬‬

‫‪5:13b‬‬

‫ולשון אדם ‪ /‬מפליטו‪‬‬

‫‪.‬אל ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes:‬ﭏ‬ ‫‪.‬יי ‪: Segal: incorr.‬י י י‬ ‫‪.‬עין ‪: Lévi:‬עון‬ ‫‪].‬ע[ל ‪: Peters:‬ﭏ‬ ‫‪ line-filler.‬ח‬ ‫‪.‬לר)(]ו[ב ‪: Ben-Ḥayyim:‬לרוב‬ ‫‪.‬ועלרשעים ‪: MS:‬ועל רשעים‬ ‫‪.‬ו]ע[ל ‪: Peters:‬וﭏ‬ ‫‪= 16:11c.‬‬ ‫‪.‬ע]‪[.‬ו ‪; Beentjes:‬עמו ‪; Smend, Segal:‬ע]מ[ו ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim:‬ע]‪[.‬ו‬ ‫‪.‬יצאזעמו ‪: MS:‬יצא זעמו‬ ‫‪ line-filler.‬ה‬ ‫‪.‬אחד ‪: Peters: incorr.‬ואחר‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬

‫‪709‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪5‬‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪5:6a ; 5:4c‬‬

‫‪ 4c+d+‬ﭏ ‪ 1‬תאמר רחום י י י‬

‫ס‬

‫‪5:6b ; 5:4d‬‬

‫וכל עונותי ימחה׃‬

‫‪2‬‬

‫‪.Be‬ס‪5:5a‬‬

‫‪5ab‬‬

‫ﭏ ‪ 4‬סליחה ﭏ תבטח‪/ 5‬‬

‫‪.Be‬ס‪5:5b‬‬

‫להוסיף עון על עון׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪5:6c ; 5:6a‬‬

‫‪ 6ab‬ואמרת רחמיו רבים‬

‫‪5:6d ; 5:6b‬‬

‫לרוב עונותי יסלח׃ ‪/‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪5:6e ; 5:6c‬‬

‫‪ 9 6cd‬כי רחמים ואף ע]‪[.‬ו‬

‫‪5:6f ; 5:6d‬‬

‫וﭏ רשעים ינוח רגזו׃‬

‫‪10‬‬

‫‪ 7ab‬ﭏ תאחר לשוב ‪ /‬ﭏיו‬

‫‪.Be‬ס‪5:7b‬‬

‫וﭏ תתעבר מיום ﭏ יום׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:7c‬‬

‫‪ 7cd‬כי פתאום יצא זעמו‬

‫‪5:7d‬‬

‫וביום נקם ‪ /‬תספה׃‬

‫‪11‬‬

‫‪.Be‬ס‪5:8a‬‬

‫‪ 8ab‬ﭏ תבטח על נכסי שקר‬

‫‪.Be‬ס‪5:8b‬‬

‫כי לא יועילו ביום עברה‪12‬׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‪5:9a‬‬

‫‪ 9ab‬ﭏ תהיה זורה לכל רוח‬

‫‪.Be‬ס‪5:9b‬‬

‫ופונה דרך שבולת׃‬ ‫‪.Be‬ס‪5:10a‬‬

‫היה סמוך }ע{ל‪ 15‬דעתך‪// 16‬‬

‫‪.Be‬ס‪5:10b‬‬

‫ואחד‪ 14‬יהי דברך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:11a‬‬

‫‪ 11ab‬היה ממהר להאזין‬

‫‪5:11b‬‬

‫ובארך רוח השב פתגם ׃ ‪/‬‬ ‫‪18‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪19‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:12a‬‬

‫‪ 12ab‬אם יש אתך ענה רעך‬

‫‪5:12b‬‬

‫ואם אין ידך על פיך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5:13a‬‬

‫‪ 13ab‬כבוד וקלון ‪ /‬ביוד‪ 21‬בוטא‬

‫‪5:13b‬‬

‫ולשון אדם מפלתו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪5:14a‬‬

‫‪14ab‬‬

‫ס‬

‫‪8‬‬

‫‪.Be‬ס‪5:7a‬‬

‫‪10ab‬‬

‫ס‬

‫‪23‬ﭏ תקרא בעל ‪ 24‬שתים‪/ 25‬‬

‫‪22.Be‬ס‪5:14b‬‬

‫ובלשונך ﭏ תרגל רע׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪5:14e ; 5:14c‬‬

‫‪ 14cd‬כי על גנב נבראה בשת‬

‫ס‬

‫‪5:14f ; 5:14d‬‬

‫חרפה רעהו ‪ /‬בעל שתים׃‬ ‫‪26‬‬

‫‪; 5:15aBe‬ס‪5:15‬‬

‫‪ 15‬מעט והרבה ﭏ תשחת‬ ‫‪.‬ואחר ‪: Beentjes: incorr.‬ואחד‬ ‫‪.‬על ‪}: Lévi, Peters, Segal:‬ע{ל‬ ‫‪).‬לדעתך(]על דעתך[ ‪}; Ben-Ḥayyim:‬ע{לדעתך ‪}: Schechter/Taylor:‬ע{ל דעתך‬ ‫‪.‬טובה ‪; Lévi, Schechter (JQR 12), Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: tacit corr.‬טובה ‪: in MS error for:‬טובח‬ ‫‪.‬רוחהשב ‪: in MS‬רוח השב‬ ‫‪.‬פתגם ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬פתגם‬ ‫‪.‬בוטה ‪; Lévi, Schechter (JQR 12), Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: tacit corr.‬בוטה ‪: in MS error for:‬בוטח‬ ‫‪.‬ביד ‪: Peters:‬ביוד‬ ‫‪.‬ואל לשונך אל תרגל ‪ and 14dꞌ‬אל תקרא בעל שתים ‪Ben-Ḥayyim: incorr. addition of 5:14cꞌ‬‬ ‫‪In HA the same text as 4:28c+.‬‬ ‫‪.‬בעל ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬בעל‬ ‫‪.‬שתים ‪ line-filler. Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ם ‪:‬שתים‬ ‫‪.‬רעה]‪] [.‬על[ ‪: Peters:‬רעהו‬

‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬

‫‪710‬‬

‫‪SIR 6:1ab – 6:14ab‬‬

‫‪MS C‬‬

‫‪6:5aEW‬‬

‫חיך ערב ירבה אוהב‬ ‫‪EW‬‬

‫‪MS 2Q‬‬

‫‪6:5bEW‬‬

‫ושפתי ‪ /‬חן שואלי שלום‪‬‬ ‫‪EW‬‬

‫‪6:6a‬‬

‫אנשי ‪ /‬שלומיך יהיו רבים‬

‫‪6:6b‬‬

‫ובעל ‪ /‬סודך אחד מﭏף‪‬‬ ‫‪EW‬‬

‫‪6:7aEW‬‬

‫‪6:7b‬‬

‫קנית ‪ /‬אוהב בנסיון קנהו‬

‫ואל ‪ /‬תמהר לבטוח עליו‪‬‬

‫‪6:8aEW‬‬

‫‪6:8bEW‬‬

‫יש אוהב בפני עת ‪/‬‬

‫ואל יעמד ביום צרה‪‬‬

‫‪6:9aEW‬‬

‫יש ‪ /‬אוהב נהפך לשונא‬

‫‪6:9bEW‬‬

‫ואת ‪ /‬ריב חרפתך יחשוך‪‬‬

‫‪6:10aEW‬‬

‫יש ‪ //‬אוהב‪ 11‬חבר שלחן‬

‫‪EW‬‬

‫ולא ימצא ‪ /‬ביום רעה‪‬‬

‫‪6:12aEW‬‬

‫אם‪ / 17‬תשיגנו נרפך בך‬ ‫‪6:13aEW‬‬

‫משונאיך הבדל‬

‫‪6:10b‬‬

‫‪6:12bEW‬‬

‫ומפניך יסתר‪/ ‬‬ ‫‪6:13bEW‬‬

‫ומאוהביך ‪[.] /‬שמר ‪19‬‬ ‫‪6:14aEW‬‬

‫אוהב אמונה מגן ‪ /‬תקיף‬

‫‪6:14bEW‬‬

‫ומוצאו מצא הוא הון‪/ ‬‬

‫‪6:13aBe‬‬

‫‪[.............]21 //‬‬

‫‪22‬‬

‫‪6:13aBe‬‬

‫ת]‪[...............‬‬

‫‪20‬‬

‫‪.‬שם ‪Indent before‬‬ ‫‪.‬וקלין ‪: Beentjes: incorr.‬וקלון‬ ‫‪.‬רעבעל ‪: in MS‬רע בעל‬ ‫‪ line-filler.‬ך‬ ‫‪.‬תשחית ‪: Peters, Segal: incorr.‬תשחת‬ ‫‪.‬בעליה ‪ line-filler. Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ה ‪:‬בעליה‬ ‫‪.‬ערב ‪: Smend:‬ע ֵרב‬ ‫‪.‬בניסו‪/‬ין ‪; Ben-Ḥayyim:‬בניסון ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Smend:‬בניסין‬ ‫‪ (6:16a).‬צרור חיים ‪ and‬ריב חרפתך‬ ‫‪.‬לשונא ‪: Peters: incorr.‬לשנא‬ ‫‪.‬אוהב ‪: Elizur:‬אוהב‬ ‫‪ line-filler.‬א‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬

‫‪711‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪6‬‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪6:1a ; 5:15b‬‬

‫‪1ab‬‬

‫ותחת אוהב ﭏ תהי שונא ‪/‬‬

‫ס‬

‫‪6,1c(b!) ; 5:16a‬‬

‫שם רע וקלון תוריש חרפה‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪6:1d(c!) ; 5:16b‬‬

‫‪ 1c‬כן איש רע בעל‪ 3‬שתים׃‬ ‫‪; 6:1aBe‬ס‪6:2a‬‬

‫‪ 2ab‬ﭏ ‪ /‬תפול ביד נפשך‬

‫‪; 6:1bBe‬ס‪6:2b‬‬

‫ותעבה חילך עליך׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪6:3a ; 6:2a‬‬

‫‪ 3ab‬עליך תאכל ופריך ‪ / 4‬תשרש׃‬

‫‪6:3b ; 6:2b‬‬

‫והניחתך כעץ יבש‬ ‫‪; 6:3aBe‬ס‪6:4a‬‬

‫‪4ab‬‬

‫כי נפש עזה תשחת‪ 5‬בעליה‪/ 6‬‬

‫‪; 6:3bBe‬ס‪6:4b‬‬

‫ושמחת שונא תשיגם׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪6:5b ; 6:4b‬‬

‫ושפתי חן ‪ /‬שוﭏו שלום׃‬ ‫‪; 6:5aBe‬ס‪6:6a‬‬

‫‪ 6ab‬אנשי שלומך יהיו רבים‬

‫‪; 6:5bBe‬ס‪6:6b‬‬

‫ובעל סודך אחד מאלף‪/ ‬‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪6:7b ; 6:6b‬‬

‫וﭏ תמהר לבטח עליו‪‬‬ ‫‪; 6:7aBe‬ס‪6:8a‬‬

‫‪ 8ab‬כי יש אוהב ‪ /‬כפי עת‬

‫‪; 6:7bBe‬ס‪6:8b‬‬

‫וﭏ יעמוד ביום צרה׃‬ ‫‪; 6:8aBe‬ס‪6:9a‬‬

‫‪; 6:8bBe‬ס‪6:9b‬‬

‫ואת ‪ /‬ריב חרפתך‪ 9‬יחשוף׃‬

‫‪10‬‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪6:10a ; 6:9a‬‬

‫‪ 10ab‬יש אוהב חבר שלחן‬

‫‪6:10b ; 6:9b‬‬

‫ולא ימצא ‪ ֒/‬ביום רעה׃‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪6:11a ; 6:10a‬‬

‫בטובתך ֻה}ו{א‪ 15‬כמוך‪16‬‬

‫וברעתך יתנדה ממך׃ ‪/‬‬ ‫‪14‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪6:12a ; 6:11a‬‬

‫‪ 12ab‬אם תשיגך‪ 18‬רעה יהפך בך‬

‫ס‬

‫‪6:11b ; 6:10b‬‬

‫‪13‬‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪6:12b ; 6:11b‬‬

‫ומפניך יסתר׃‬ ‫‪; 6:12aBe‬ס‪6:13a‬‬

‫משנאיך הבדל ‪/‬‬

‫‪; 6:12bBe‬ס‪6:13b‬‬

‫ומאהביך השמר׃‬ ‫‪; 6:13aBe‬ס‪6:14a‬‬

‫‪ 14ab‬אוהב אמונה אוהב תקוף‬

‫ס‬

‫‪12‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪13ab‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪6:7a ; 6:6a‬‬

‫‪ 7ab‬קנית אוהב בניסין‪ 8‬קנהו‬

‫‪11ab‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪6:5a ; 6:4a‬‬

‫‪ 5ab‬חיך ע ֵרב‪ 7‬ירבה אוהב‬

‫‪ 9ab‬יש אוהב נהפך לשנא‬

‫ס‬

‫‪; 6:13bBe‬ס‪6:14b‬‬

‫ומוצאו מצא ‪ /‬הון׃‬

‫‪Relation to Γ 11b doubtful.‬‬ ‫‪.‬ברעתך ‪: Lévi: incorr.‬וברעתך‬ ‫‪.‬הוא ‪ֻ; Smend, Segal:‬הוא ‪ֻ: Lévi:‬ה}ו{א‬ ‫‪).‬האכמוך( ]ֻהוא כמוך[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬הוא כמוך ‪ֻ; Smend:‬הוא כמוך ‪ֻ. Lévi:‬ה}ו{אכמוך ‪ֻ: in MS‬ה}ו{א כמוך‬ ‫‪ line-filler.‬ם‬ ‫‪.‬תשיגך ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes:‬תשיגך‬ ‫‪.‬השמר ‪[.]: Elizur:‬שמר‬ ‫‪] (1:19).‬וכבוד[ ת]ומכיה תרים[ ‪ (6:14) or‬ת]קוף ומוצאו מצא הון[ ‪: Baillet (DJD III) 76:‬ת]‪[...............‬‬ ‫‪It is very doubtful whether the vv. 14-15 of 2Q18 belong to Sir 6. They could also represent Sir 1:19-20 (cf. Baillet, DJD III 76; Martone,‬‬ ‫‪Ben Sira Manuscripts 82; Beentjes, Ben Sira in Hebrew, 123).‬‬ ‫‪] (1:19).‬שכל ודעת תביע[ ‪] (6:14) or‬אוהב אמונה אוהב[ ‪[.............]: Baillet (DJD III) 76:‬‬

‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬

‫‪22‬‬

712

SIR 6:15ab – 6:27ab

MS 2Q 6:14a

Be

MS C 6:14a

// 1[..................]

2

Be

6:15b

[....] ‫[ אן‬.........]

EW

6:15aEW

‫ משקל לטובתו‬/ ‫ואין‬

‫אוהב אמונה אין מחיר‬

6:18bβ‫ ;ס‬6:18aαBe; 6:18bαEW

6:18aEW

8‫ חכמח‬7‫ תשיג‬// 6‫ועד שיבה‬ 6:19b

‫ קבל מוסר‬/ ‫בני מנוער‬

‫ס‬.Be

6:19a‫ס‬.Be

/ ‫וקוה לרוב תבואתה‬ 6:19d

12‫ פריח‬11 ‫ תאכל‬10 ‫]ו[למחר‬ 6:20bB.Be

17

[............]

B.Be

6:21b

6:21a 18

6:22b

19

6:22a

6:25bB

B.Be

‫ס‬

6:27b

6

7 8 9 10 11 12 13 14 15

27

6:26a

‫[ה‬.............]

B.Be

5

22

[...............]

; 6:25b

29

4

[............] [............]

6:25aB 26

3

‫ מעט תעבוד‬13‫כי בעבודתם‬

B.‫ס‬.Be

‫[כה‬............]

2

14

[............] //

21

1

/

B.Be

[............]

B.‫ס‬.Be

31

6:19c‫ס‬.Be

6:20aB.Be 16

6:26b

‫ קרב אליה‬/ ‫כחורש וכקוצר‬

‫ס‬.Be

[‫ה‬..................]

; 6:25a‫ס‬

30

6:27a

[...............]

B.Be

[...............]

B.Be

32

[..............]

[..................]: Baillet (DJD III) 76: [‫( ]ואין משקל לטובתו‬6:15) or [‫( ]וענפי[ה ארך ]ימים‬1:20). [….] ‫[ אן‬.........]: Baillet (DJD III) 76: [‫( ]לאוהב אמונ[ה אין ]מחיר‬6:15) or [‫( ]שרש חכמה יראת יהוה‬1:20); Beentjes: […] ‫…[ה אין‬..]. ‫ירא‬: Peters: [‫ירא]י‬. It is difficult to relate this colon ‫ וכשמו כן מעשיו‬to Γ 6:17b. It matches better Γ 2:18. Thus Ben-Ḥayyim places it there, giving the wrong impression that ‫ וכשמו כן מעשיו‬comes in the MS before 3:6. ‫ ה‬line-filler. Here the MS (Comb recto) ends and the published MS of Israel Lévi, “fragments de deux nouveaux manuscrits hébreux de l’Ecclésiastique”. REJ 40 [1900] 1–30) joins up; cf. Sir 46:9b. ‫תשיג‬: Lévi: >; Peters: wrongly ‫תשג‬. ‫חכמח‬: ‫ חכמה‬wrongly written; Lévi: >; Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: tacit corr. ‫חכמה‬. ‫ ב‬line-filler. ‫]ו[למחר‬: Lévi, Segal: ‫ ;ולמחר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולמחר‬. ‫תאכל‬: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תאכל‬. ‫פריח‬: ‫ פריה‬incorr. written; Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: tacit corr. ‫פריה‬. ‫בעבדתם‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;בעבדתה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעבדתה‬. ‫תעבוד‬: ‫ ד‬line-filler. ‫ולמחר‬: Peters: incorr. ‫ולמהר‬.

‫‪713‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪6:15a ; 6:14a‬‬

‫‪ 15ab‬לאוהב אמונה אין מחיר‬

‫ס‬

‫‪6:15b ; 6:14b‬‬

‫ואין משקל לטובתו׃‬ ‫ס‬

‫ס‬

‫‪6:16a ; 6:15aBe‬‬

‫‪ 16ab‬צרור ‪ /‬חיים אוהב אמונה‬

‫‪6:16b ; 6:15bBe‬‬

‫ירא‪ 3‬ﭏ ישיגם‪‬‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪6:17a ; 6:16a‬‬

‫‪  17bc+‬כי כמוהו כן רעהו‪/ 5‬‬

‫ס‬

‫‪2:18a ; 6:16b‬‬

‫‪4‬‬

‫וכשמו כן מעשיו‪‬‬

‫‪18ab‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:19a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:19c‬‬

‫‪ 19ab‬כחורש וכקוצר קרב א ﭏיה‬

‫‪.Be‬ס‬

‫וקוה לרב ‪ /‬תבואתה׃‬ ‫‪9‬‬

‫‪ 19cd‬כי בעבדתה מעט תעבוד‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:19d‬‬

‫ולמחר‪ 15‬תאכל פריה׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:20a‬‬

‫‪ 20ab‬עקובה היא לאויל‬

‫‪6:20b‬‬

‫ולא יכלכלנה חסר לב׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:21a‬‬

‫‪ 21ab‬כאבן משא‪ / 20‬תהיה עליו‬

‫‪6:21b‬‬

‫ולא יאחר להשליכה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪6:22a‬‬

‫‪ 22ab‬כי המוסר כשמה כן ‪ /‬הוא‬ ‫‪23-24‬‬

‫‪6:19b‬‬

‫‪.Be‬ס‪6:22b‬‬

‫‪ 23‬ולא לרבים היא ֺנְכוָחה‪24‬׃‬

‫‪25‬‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪6:25a ; 6:26a‬‬

‫‪ 25ab‬הט שכמך ושאה‬

‫ס‬

‫‪6:25b ; 6:26b‬‬

‫וﭏ תקץ בתחבולתיה ׃ ‪/‬‬ ‫‪28‬‬

‫‪26ab‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 27ab‬דרש וחקר בקש ומצא‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:27a‬‬

‫‪6:27b‬‬

‫והחזקתה וﭏ תרפה׃‬

‫‪[...........].‬ב ‪]; Beentjes:‬ולא יכלכלנה חסר ל[ב ‪[..........]: Baillet (DJD III) 76:‬‬ ‫‪].‬עקובה היא לאויל[ ‪[.....................]: Baillet (DJD III) 76:‬‬ ‫‪].‬ולא יאחר להשליכה[ ‪[...............]: Baillet (DJD III) 76:‬‬ ‫‪].‬כאבן משא יהיה עליו[ ‪[..............]: Baillet (DJD III) 76:‬‬ ‫‪ line-filler.‬א‬ ‫‪[..][…].‬כח ‪]; Ben-Ḥayyim:‬ולא לרבים היא נ[כח ‪[............]: Baillet (DJD III) 76:‬כה‬ ‫‪].‬כי המוסר כשמה כן הוא[ ‪[...............]: Baillet (DJD III) 76:‬‬ ‫‪After 6:22ab follow two bi-cola in the MS which match Γ 27:5-6.‬‬ ‫‪ְ .‬נכוֹ ָֽחה ‪ֺ: Peters, Segal:‬נְכוָחה‬ ‫‪MS includes four additional cola which are numbered as 27:5-6.‬‬ ‫‪].‬ואל תקץ בתחבולתיה[ ‪[............]: Baillet (DJD III) 76:‬‬ ‫‪].‬הט שכמך ושאה[ ‪[............]: Baillet (DJD III) 76:‬‬ ‫‪.‬בתחבולתיה ‪ line-filler. Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ה ‪:‬בתחבולתיה‬ ‫‪].‬ובכל מאדך שמר דרכי[ה ‪[...........]: Baillet (DJD III) 76:‬ה‬ ‫‪].‬בכל נפשך קרב אליה[ ‪[.............]: Baillet (DJD III) 76:‬‬ ‫‪[………..].‬פה ‪]; Beentjes:‬והתחזקתה ואל תר[פה ‪............]: Baillet (DJD III) 76:‬ה[‬ ‫‪].‬דרש וחקר בקש ומצא[ ‪[............]: Baillet (DJD III) 76:‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪32‬‬

714

SIR 6:28ab – 7:4ab

MS 2Q B.‫ס‬.Be

6:28b

1

MS C 6:28a

‫[נג‬.............]

6:29bB.‫ס‬.Be

2

6:30bB.‫ס‬.Be 6:31b

6:28b

‫ס‬.Be

6:28a‫ס‬.Be

‫ לך לתענוג‬3‫ותחפך‬

[...............]

/ ‫ תמצא מנוחתה‬5 ‫ לאחור‬/ 4 ‫כי‬

6:29aB.‫ס‬.Be

‫ כתם‬7‫[י‬........] 11

B.‫ס‬.Be

8

[..............]

6:30aB.‫ס‬.Be

‫ל[ת‬.........]

‫ס‬.Be

12

[............]

16

[............]

B.‫ס‬.Be

6:31b

// ‫[ תפארת תעטרנה‬...] 15

6:35b‫ס‬.Be

6:35a‫ס‬.Be

‫ לא יצאך‬/ ‫ומשל בינה‬

‫ לשמוע‬20 ‫ חפוץ‬/ ‫כל שיחה‬

19

MS D

MS C 7:2‫ס‬.Be

7:1‫ס‬.Be

 ‫ י]פל[ ממך‬/ ‫ ישיגך רע רחק מעון‬25[…] / ‫אל תעש רע‬ 24

26

23

7:4b‫ס‬.Be 29

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

[…..] / 28‫וכן כמלך מושב‬

7:4a‫ס‬.Be

‫ ]…[שלת‬/ 30[.]‫אל תבקש מא‬

31

‫[נג‬..............]: Baillet (DJD III) 76: ‫ ;]ונהפך לך לת[ענג‬Beentjes: ‫……[ענג‬..]. [............]: Baillet (DJD III) 76: [‫]כי לאחור תמצא מנוחתה‬. ‫ותחפך‬: wrongly written for ‫ ;ותהפך‬Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: tacit corr. ‫ותהפך‬. ‫כי‬: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. ‫לאחור‬: Lévi, Segal: ‫ ;לאחור‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לאחור‬. ‫ונהפך‬: Peters: ‫ותהפך‬. ‫[י‬.......]: Baillet (DJD III) 76: ‫ ;]ובחבלתה[ בגדי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ בגדי‬Beentjes: ‫]… בגדי‬. [.............]: Baillet (DJD III) 76: [‫]והיתה לך רשתה מכון עז‬. ‫וחבלתה‬: Segal: incorr. ‫וחבלתיה‬. ‫ ה‬line-filler. ‫ל[ת‬...........]: Baillet (DJD III) 76: ‫ ;]ומוסרתיה פתיל תכ[לת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]  תכ[לת‬Beentjes: ‫]……[לת‬. [...........]: Baillet (DJD III) 76: [‫]עלי זהב עולה‬. ‫ומוסרתיה‬: Peters: ‫ומוסרותיה‬. ‫פתיל תכלת‬: in MS in the last line on the left. […]: Baillet (DJD III) 76: ‫ ;]ועטר[ת‬Beentjes: ‫……[ת‬..]. [..........]: Baillet (DJD III) 76: [‫]בגדי כבוד תלבשנה‬.

‫‪715‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:28a‬‬

‫‪ 28ab‬כי לאחור ‪ /‬תמצא מנוחתה‬

‫‪6:28b‬‬

‫ונהפך לך לתענוג׃‬ ‫‪6‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:29a‬‬

‫‪ 29ab‬והיתה לך רשתה‪ / 10‬מכון עז‬

‫‪6:29b‬‬

‫וחבלתה בגדי כתם׃‬ ‫‪9‬‬

‫‪.Be‬ס‪6:30a‬‬

‫‪ 30ab‬עלי זהב עולה‬

‫‪.Be‬ס‪6:30b‬‬

‫ומוסרתיה‪ / 13‬פתיל תכלת‪14‬׃ ‪//‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:31a‬‬

‫‪ 31ab‬בגדי כבוד תלבשנה‬

‫‪6:31b‬‬

‫ועטרת תפארת תעטרנה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:32a‬‬

‫‪ 32ab‬אם ‪ /‬תחפוץ בני‪ 18‬תתחכם‬

‫‪6:32b‬‬

‫ואם תשיים לבך תערם׃‬ ‫‪17‬‬

‫‪.Be‬ס‪6:33a‬‬

‫‪ 33ab‬אם תובא ‪ /‬לשמע‬

‫‪.Be‬ס‪6:33b‬‬

‫והט אזנך תוסר׃‬ ‫‪.Be‬ס‪6:35a‬‬

‫‪ 35ab‬כל שיחה חפוץ לשמע‬

‫‪.Be‬ס‪6:35b‬‬

‫ומשל ‪ /‬בינה ﭏ יצאך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:36a‬‬

‫‪ 36ab‬ראה מה‪ 21‬יבין ושחריהו‬

‫‪6:36b‬‬

‫ותשחוק בסיפי רגלך׃‬ ‫‪.Be‬ס‪6:37a‬‬

‫‪ 37ab‬והתבוננת ביראת עליון‬

‫‪.Be‬ס‪6:37b‬‬

‫ובמצותו והגה תמיד‪22‬׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6:37c‬‬

‫‪ 37cd‬והוא יבין לבך‬

‫‪6:37d‬‬

‫ואשר איותה יחכמך׃‬

‫‪MS A‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪.Be‬ס‪7:1‬‬

‫‪ 1.2‬ﭏ תעש לך רעה ‪ ֒ /‬וﭏ ישיגך רעה‬

‫‪.Be‬ס‪7:2‬‬

‫הרחק מעון ויט ממך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:3a‬‬

‫‪ 3ab‬ﭏ תדע חרושי‪ 27‬על אח‬

‫פן תקצרהו שבעתים׃‬ ‫‪.Be‬ס‪7:4a‬‬

‫‪ 4ab‬ﭏ תבקש מﭏ ממשלת‬

‫‪7:3b‬‬

‫‪.Be‬ס‪7:4b‬‬

‫וכן ממלך מושב כבוד‬ ‫‪.‬תשים ‪: Lévi, Segal, Beentjes:‬תשיים‬ ‫‪.‬בני ‪: Ben-Ḥayyim:‬בני‬ ‫‪.‬א]‪; Beentjes: [.‬אל ‪: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim: incorr.‬לא‬ ‫‪.‬חפוץ ‪; Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ז]‪[.‬פוץ ‪: Lévi:‬חפוץ‬ ‫‪.‬מ]י[ ‪: Peters: incorr.‬מה‬ ‫‪ line-filler.‬ד‬ ‫‪]; Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […].‬ויט[ ‪]; Smend:‬ויט[ ‪: Lévi:‬י]פל[‬ ‫‪.‬ממך ‪: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim:‬ממך‬ ‫‪].‬ואל[ ‪]; Smend:‬ואל[ ‪[...]: Lévi:‬‬ ‫‪.‬ישיגך ‪: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬ישיגך‬ ‫‪.‬חדושי ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Beentjes:‬חרושי‬ ‫‪].‬מושב[ ‪: Lévi:‬מושב‬ ‫‪].‬כבוד[ ‪; Smend:‬כבוד ‪[….]: Schechter/Taylor, Lévi, Beentjes:‬‬ ‫‪.‬מא]…[שלת ‪; Segal:‬מא]ל[ ‪: Lévi, Ben-Ḥayyim:‬מא]‪[.‬‬ ‫‪.‬מ]‪[.‬שלת ‪]; Beentjes:‬ממ[שלת ‪; Ben-Ḥayyim:‬מא]…[שלת ‪; Segal:‬ממשלת ‪[…]: Lévi:‬שלת‬

‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬

716

SIR 7:5ab – 7:18ab

MS D

MS C

7:6b‫ס‬.Be

/ 1‫אם אין לך חיל להשבית זדון‬

7:17b‫ס‬.Be

‫ תקות אנוש לרמה‬/ ‫כי‬

12

7:18bER

7:18aER16

‫ואח תלוי בזהב אופיר׃‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9

17

‫…[ב במחיר‬.] //

‫זדון‬: Smend: ‫זרון‬. ‫וﭏ‬: Beentjes: rev. ‫)ואל( אל‬. ‫תתעבר‬: Lévi: ‫תתעכר‬. – ‫ ר‬line-filler. Cf. 1 Sam 2:7; Ps 75:8. ‫מרים‬: Beentjes: rev. ‫)מרום( מרים‬. ‫ ל‬line-filler. Inkblot below ‫ש‬. Beentjes: rev. ‫)תנעס( תנעם‬. Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Beentjes: 15ab placed between 7:8 and 7:10 in accordance with HA.

7:6a‫ס‬.Be

// ‫אל תבקש להיות‬

7:17a‫ס‬.Be

‫מאד מאד השפל גאוה‬

‫‪717‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪.Be‬ס‪7:5a‬‬

‫‪ 5ab‬ﭏ תצטדק לפני מלך‬

‫‪.Be‬ס‪7:5b‬‬

‫ופני מלך ﭏ תתבונן׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:6a‬‬

‫‪ 6ab‬ﭏ תבקש להיות מושל‬

‫אם אין לך חיל להשבית זדון׃‬ ‫‪.Be‬ס‪7:6c‬‬

‫‪ 6cd‬פן תגור מפני נדיב‬

‫‪.Be‬ס‪7:6d‬‬

‫ונתונה בצע בתמימיך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:7a‬‬

‫‪ 7ab‬ﭏ תרשיעך בעדת שערי ﭏ‬

‫‪7:7b‬‬

‫וﭏ ‪ 2‬תפילך בקהלה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:8a‬‬

‫‪ 8ab‬ﭏ תקשור לשנות חט‬

‫‪7:8b‬‬

‫כי באחת לא תנקה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪7:10a‬‬

‫‪ 10ab‬ﭏ תתקצר בתפלה‬

‫‪.Be‬ס‪7:10b‬‬

‫ובצדקה ﭏ תתעבר‪3‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:11a‬‬

‫‪ 11ab‬ﭏ תבז לאנוש במר רוח‬

‫‪4‬‬

‫‪ 12ab‬ﭏ תחרוש‪ 7‬חמס על אח‬

‫‪7:11b‬‬

‫זכר כי יש מרים ומשפיל ׃‬ ‫‪5‬‬

‫‪.Be‬ס‪7:12a‬‬

‫‪6‬‬

‫‪.Be‬ס‪7:12b‬‬

‫וכן על רע וחבר יחדו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪7:13a‬‬

‫‪ 13ab‬ﭏ תחפץ לכחש על כחש‬

‫‪.Be‬ס‪7:13b‬‬

‫כי תקותו לא תנעם‪8‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:14a‬‬

‫‪ 14ab‬ﭏ תסוד בעדת שרים‬

‫‪7:14b‬‬

‫וﭏ תישן דבר בתפלה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:15a‬‬

‫‪9 15ab‬ﭏ תאיץ בצבא מלאכת עבדה‬

‫‪7:15b‬‬

‫הי כﭏ נחלקה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪7:16a‬‬

‫‪ 16ab‬ﭏ תחשיבך‪ 11‬במתי עם‬

‫‪.Be‬ס‪7:16b‬‬

‫זכור ‪ 10‬עכרון לא יתעבר׃‬ ‫‪.Be‬ס‪7:17a‬‬

‫‪ 17ab‬מאד מאד השפיל‪ 15‬גאוה‬

‫‪.Be‬ס‪7:17b‬‬

‫‪13‬כי תקות‪ 14‬אנוש רמה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪7:17c‬‬

‫‪ 17c+d+‬ﭏ תאיץ לאמר לפרץ‬

‫‪.Be‬ס‪7:17d‬‬

‫גל ﭏ ﭏ ורצה דרכו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪7:18a‬‬

‫‪ 18ab‬ﭏ תמיר אוהב במחיר‬

‫‪7:6b‬‬

‫‪.Be‬ס‪7:18b‬‬

‫ואח תלוי בזהב אופיר׃‬

‫‪.‬זכר ‪: Segal: incorr.‬זכור‬ ‫‪.‬תחשובך ‪: Cowley, Smend:‬תחשיבך‬ ‫‪.‬לרמה ‪: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬לרמה‬ ‫‪Cf. Job 25:6.‬‬ ‫‪.‬תקות ‪: Smend:‬תקות‬ ‫‪.‬השפל ‪: Segal: incorr.‬השפיל‬ ‫‪ER = Elizur, Shulamit, and Michael, Rand, “A New Fragment” (2011), 200–205.‬‬ ‫‪  ].‬אל תמיר אוה[ב במחיר ‪: Elizur/Rand, Rey:‬במחיר‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬

718

SIR 7:19ab – 7:30ab

MS D 7:19b

ER

7:19a

‫( ח]ן[ מפנינים ׃‬b) ‫[ת‬.]‫וטו‬ 2

1

7:20b

3

ER

/ 6[…..]‫…[ עו‬.] ‫אל‬

7:21bER

7:21aER

‫ תמנע ממנו חפש׃‬14[‫]אל‬

/ ‫עבד מ]…[ל ]חב[ב‬ 15 [.…]

7:22bER

7:23aER

‫ אותם‬25‫[ר‬..] 24‫ לך‬23‫בנים‬ 7:24aER

7:25aER

‫׃‬36‫ נבון גבר חברה‬35 ‫[ל‬..]

/ 37[………..]‫ה‬

7:26bER

43

ER

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

7:21a‫ס‬.Be

‫ חופש‬/ ‫ אהוב כנפש אל תמנע ממנו‬/ 17 ‫י[ל‬.]‫ עבד מש‬16

7:23b‫ס‬.Be

7:23a‫ס‬.Be

/ 27‫ נתו‬26 ‫ושא להם בנעוריו‬ 7:24b‫ס‬.Be

‫ אותם‬/ 28‫בנים לך יסר‬ 7:24a‫ס‬.Be

‫תאר להם פנים‬33 7:25b‫ס‬.Be

‫ זבדה‬39 ‫ נבון‬38[..]‫ואל ג‬

/ 34‫[שו‬. ‫בנים לך נצור שא]ר‬ 7:25a‫ס‬.Be

‫ ויצא עסק‬/ 40 ‫[ אין‬...]‫הוצי‬

[…………] ‫אשה‬

7:29aER

/ 45[……]‫ואת כהנ‬

46

ER

/ ‫׃‬48[….] ‫[ל‬.] ‫…[יו‬.] ‫[ת‬.]‫ו‬

7:21b‫ס‬.Be

‫ עובד אמת‬9‫ עבד‬/ 8[‫אל תר]ע‬

10

7:26aER

‫ תאמן בה׃‬42[… / …]

7:30b

‫ נותן נפשו‬/ 7‫וכן שכיר‬

/ 32[..]‫…[ שא‬.] ‫בנות לך‬

7:25bER

7:29b

7:20a‫ס‬.Be

/ ‫ עיניך‬20‫[ ראה‬..] ‫בהמה‬

7:24bER

‫׃‬31‫]……[ אליהם פנים‬

7:20b‫ס‬.Be

7:22aER

7:23bER

‫ נשים‬22‫[ם‬..] / [.]‫וש‬ ‫בנעוריהם׃‬

‫ …[לת‬/ …….] ‫אל‬

7:20aER

‫ נפשו׃‬5 ‫[ן‬.]‫……[ נו‬.]

‫ העמידה׃‬19‫[ היא‬.‫מנ‬.] […]

MS C ER

‫[ל‬.] ‫בכל לבך פחד‬

7:30aER 50

‫ אהוב עושך‬49 ‫[ודך‬.] ‫[ל‬..]

[‫[ת ח]ן‬.]‫וטו‬: Elizur/Rand: ‫ ;וטובת חן‬Rey: ‫וטובת ח ̇ן‬. ‫מפנינים‬: Rey: ‫̇מפנינים‬. ‫………[לת‬.] ‫אל‬: Elizur/Rand: ‫ ;אל ] תמאס אשה משכ[לת‬Rey: ‫̇אל תמאס ̇א̇שה ] משכ[ ̇ל̇ת‬. ‫משׂכלת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫משכלת‬. ‫[ן‬.]‫נו‬: Elizur/Rand: ‫[ן‬..]‫ ;]  וכן שכיר[ נ‬Rey: ‫]  וכ[ ̇ן שכר נו̇תן‬. […..]‫…[ עו‬.] ‫אל‬: Elizur/Rand: [‫ ;א]ל[ תר]ע ב[אמ]ת[ עוב] ד אמת‬Rey: [‫א ̇ל תרע ] ב[אמ]ת[ עוב]  ד אמת‬. ‫שכיר‬: Lévi, Smend, Segal: ‫ ;שכיר‬Peters: ‫שכ]י[ר‬. [‫תר]ע‬: Lévi, Segal: ‫ ;תרע‬Peters: ‫ ;ת]ר[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תרע‬Beentjes: [.]‫תר‬. ‫עבד‬: Lévi: >; Peters: [‫]עבד‬. ‫אמת‬: Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אמת‬. ‫שוכר‬: Segal, Ben-Ḥayyim: incorr. ‫שוכך‬. ‫תדע‬: Segal: ‫תרע‬. – Dash as line-filler. ‫אמת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אמת‬. [‫]אל‬: Elizur/Rand, Rey: ‫אל‬. [….] / ‫מ]…[ל ]חב[ב‬: Elizur/Rand: [‫ ;מש]כי[ל ]ה[בב ] כנפש‬Rey: ‫ ] כנ[פש‬/// ‫משכיל הבב‬. Cf. 10:25c+. ‫י[ל‬.]‫מש‬: Lévi, Smend, Segal: ‫ ;משכיל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;משכיל‬Beentjes: ‫[ל‬..]‫מש‬. ‫[ל‬.]: Schechter/Taylor, Smend, Segal: ‫ ;ﭏ‬Lévi: ‫ ;ואל‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]. ‫[ היא‬.‫מנ‬.] […]: Elizur/Rand: ‫ ;]ואם[ אמנה היא‬Rey: ‫]  ואם[ ̇א̇מנה היא‬. ‫[ ראה‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;] לך[ ראה‬Rey: ‫]   ל[ך ראה‬. ‫אמנה‬: Peters: incorr. ‫אומנה‬. ‫[ם‬..] [.]‫וש‬: Elizur/Rand: ‫ ;ושא ]לה[ם‬Rey: ‫וש̇א ]  לה[ם‬. ‫בנים‬: Rey: ‫בנ ̇ים‬. ‫לך‬: Elizur/Rand: ‫ ̇ל̇ך‬. ‫[ר‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;]יס[ר‬Rey: ‫]  י[סר‬. ‫בנעוריו‬: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בנעוריהם‬. ‫נתו‬: It is unclear where this piece of the fragment (in addition to the endings of the next two lines) belongs.

‫‪719‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:19a‬‬

‫‪ 19ab‬אל תמאס אשה משׂכלת‬

‫‪7:19b‬‬

‫וטובת )‪ (b‬חן מפנינים׃‬

‫‪4‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:20a‬‬

‫וכן שוכר נותן נפשו׃‬

‫‪ 20ab‬ﭏ תדע ‪ 12‬באמת עובד אמת‬

‫‪11‬‬

‫‪13‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:21a‬‬

‫‪ 21ab‬עבד משכיל חבב כנפש‬

‫‪7:21b‬‬

‫]‪[.‬ל ‪ 18‬תמנע ממנו חפש׃‬ ‫‪.Be‬ס‪7:22a‬‬

‫‪ 22ab‬בהמה לך ראה עיניך‬

‫‪.Be‬ס‪7:22b‬‬

‫ואם אמנה‪ 21‬היא העמידה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪7:23a‬‬

‫‪ 23ab‬בנים לך יסיר אותם‬

‫‪.Be‬ס‪7:23b‬‬

‫וָשׂא‪ָ 29‬לֶהם‪ 30‬נשים בנעוריהם׃‬ ‫‪.Be‬ס‪7:24a‬‬

‫‪ 24ab‬בנות לך נצור שארם‬

‫‪.Be‬ס‪7:24b‬‬

‫וﭏ תאיר ﭏהם פנים׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:25a‬‬

‫‪ 25ab‬הוצא בת ויצא עסק‬

‫‪7:25b‬‬

‫וﭏ נבון גבר חברה ׃‬ ‫‪41‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:26a‬‬

‫‪ 26ab‬אשה לך ﭏ תתעבה‬

‫‪7:26b‬‬

‫ושנואה ﭏ תאמן בה׃‬ ‫‪44‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:29a‬‬

‫‪ 29ab‬בכל לבך פחד ‪ //‬ﭏ‬

‫‪7:29b‬‬

‫ואת כהניו הקדיש׃‬ ‫‪47‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 30ab‬בכל ]מ[ו ָדך‪ֱ 51‬א]הֺ[ב‪ 52‬עושך‬

‫‪7:20b‬‬

‫‪53‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪7:30a‬‬

‫‪7:30b‬‬

‫ואת משרתיו ‪ /‬לא תעזב׃‬

‫‪ line-filler.‬ר‬ ‫‪.‬ושא ‪: Smend:‬וָשׂא‬ ‫‪.‬להם ‪ָ; Smend:‬ל ִֽהם ‪ָ: Schechter/Taylor:‬לֶהם‬ ‫‪  ].‬ואל ת[̇א ̇יר ̇אליהם פנים ‪  ]; Rey:‬ואל ת[איר אליהם פנים ‪ [……]: Elizur/Rand:‬אליהם פנים‬ ‫‪.‬ב ̇נו̇ת ̇ל̇ך ]נ[̇צור שא]רם[ ‪; Rey:‬בנות לך ]נצו[ר שא]רם[ ‪: Elizur/Rand:‬בנות לך ]‪ [….‬שא]‪[..‬‬ ‫‪; Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: incorr. […]. In the right margin there is no space for an additional word.‬ואל ‪Lévi: +‬‬ ‫‪.‬שאר]‪; Beentjes: [….‬שאר]ם[ ]…[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬שארם ‪; Segal:‬שאר ]‪; Smend: [...‬שארם ואל ‪; Peters:‬שאר]ם[ ‪: Lévi:‬שא]ר ‪[.‬שו‬ ‫‪  ].‬וא[ ̇ל ‪]; Rey:‬וא[ל ‪[..]: Elizur/Rand:‬ל‬ ‫‪.‬חברה ‪: Elizur/Rand, Rey:‬חברה‬ ‫‪.‬ה]וצא בת ויצא עסק[ ‪; Rey:‬ה]  וצא בת ויצא עסק[ ‪: Elizur/Rand:‬ה]‪[………..‬‬ ‫‪.‬ג]בר[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬ג]…[ ‪; Segal:‬גבר ‪: Lévi:‬ג]‪[..‬‬ ‫‪.‬נכון ‪: Lévi: incorr.‬נבון‬ ‫‪.‬הוצי]…[ ‪; Beentjes:‬הוצי]א[ ]…[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬הוצ]…[ בת ‪; Segal:‬הוציא ]‪[.‬ת ‪; Smend:‬הוציא בת ‪; Peters:‬הוציא ]בת[ ‪: Lévi:‬הוצי אין‬ ‫‪ line-filler.‬ה‬ ‫‪  ].‬ושנואה א[ ̇ל ‪  ]; Rey:‬ושנואה אל[ ‪[……]: Elizur/Rand:‬‬ ‫‪̇ .‬ל̇ך אל ] תתעבה[ ‪  ]; Rey:‬לך אל תתעבה[ ‪[…………]: Elizur/Rand:‬‬ ‫‪.‬תאמי ‪: Smend: incorr.‬תאמן‬ ‫‪.‬ואת כהנ]  יו[ הק]  דיש[ ‪; Rey:‬ואת כהנ]יו ה[ק]דיש[ ‪: Elizur/Rand:‬ואת כהנ]……[‬ ‫‪̇.‬אל ‪; Rey:‬אל ‪[.]: Elizur/Rand:‬ל‬ ‫‪.‬כהניו ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬כהניו‬ ‫‪.‬ו̇א̇ת ̇מ̇ש̇רתיו ל̇א תעזב ‪]; Rey:‬וא[ת ]מש[רתיו לא ]תעז[ב ‪: Elizur/Rand:‬ו]‪[.‬ת ]‪[….‬יו ל]‪[….] [.‬‬ ‫‪ ].‬בכל[ ̇מ̇אודך ‪  ]; Rey:‬בכל[ מאודך ‪[..]: Elizur/Rand:‬ל ]‪[.‬ודך‬ ‫‪.‬אהו̇ב עושך ‪: Rey:‬אהוב עושך‬ ‫‪.‬מאו ָדך ‪; Beentjes:‬מאו ָדך ‪; Ben-Ḥayyim:‬מאודך ‪]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal:‬מ[ו ָדך‬ ‫‪.‬אהב ‪; Segal:‬אהוב ‪ֱ: Lévi, Adler, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬א]הֹ[ב‬ ‫‪.‬עושך ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬עושך‬

‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪41‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪53‬‬

720

SIR 7:31ab – 8:1cꞌdꞌ

MS D 7:31b

MS C

ER

7:31a

ER

‫ כאשר‬1[.]‫[ הלק‬.]‫ות‬ / ‫׃‬2‫צויתה‬

3

7:31dER

7:31cER

/ ‫׃‬10‫…[ש‬.]‫……[מ‬..] 7:32b

‫[ם ]…[ומתה‬.]‫לחם אביר‬

11

ER

7:32aER

/ ‫למען תשלם ברכתך׃‬

‫ יד‬15‫וגם לאביו הושיטה‬

7:33bER

7:33aER

‫ תמנע‬19 ‫[ל‬.] ‫וגם ממת‬ / ‫חסד׃‬

‫ חי‬20 ‫תן מתן לפני כל‬

7:34bER

7:34aER

/ ‫׃‬22 ‫ועם אבילים התא]ב[ל‬ 7:35b

23

ER

‫[חר מבוכים‬.]‫אל תת‬ 7:35aER

27

7:36b

[……….]

28

[…………]

ER

7:36a 30

[……‫]……ל‬

ER

[………] / ‫[ל‬..]

31

[………]

MS D 8:1b

ER

8:1a 33

8:1dꞌ

[.]‫[ל על י‬..]‫[ תי‬..]‫ל‬

ER

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

19 20 21

34

8:1cꞌ

‫למה תפול בידו׃‬ 1

MS C ER

39

[……..] ‫[ר‬..]‫ יפ‬/ ‫אל‬

ER

‫…[ ממך‬..] ‫ תריב‬// ‫אל‬

[.]‫[ הלק‬.]‫ות‬: Elizur/Rand: ‫ ;ות]ן[ הלקם‬Rey: ‫ות ̇ן ̇הלק̇ם‬. ‫צויתה‬: Rey: ‫̇צויתה‬. [……..]: Elizur/Rand: [‫ ;כב]  ד אל והדר כהן‬Rey: ‫כב]  ד אל והדר[ כהן‬. [.]‫ות‬: Lévi, Adler: ‫ ;ותן‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: [‫ות]ן‬. ‫[לקם‬.]: Lévi, Adler: ‫ ;חלקם‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ח[לקם‬Segal: ‫]חל[קם‬. ‫[וותה‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;צוותה‬Beentjes: ‫צוותה‬. – ‫ ה‬line-filler. ‫]כ[בד‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כבד‬. ‫והדר‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫והדר‬. ‫כהן‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כהן‬. ‫…[ש‬.]‫……[מ‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;]… צ[דק ]ותרו[מת ]ק[דש‬Rey: ‫זב]  חי[ צד̇ק ]  ותרו[מת ]  ק[דש‬. ‫[ם ]…[ומתה‬.]‫אביר‬: Elizur/Rand: ‫ ;אבירי]ם תר[ומתה‬Rey: ‫אבי̇רי]ם[ ̇תרומתה‬. [....]: Lévi, Segal: [‫ ;]זבחי‬Peters: ‫ ;זבחי‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫]זבח[י‬. ‫א]ביר[ים‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;אברים‬Smend: ‫ ;אש]מ[ים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אברים‬Beentjes: ‫אבירים‬. [..]: Lévi, Segal: [‫ ;]יד‬Peters: ‫ ;יד‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫יד‬. ‫הושיטה‬: Elizur/Rand: ‫הושיטה‬. ‫תשלם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תשלם‬. ‫[כתך‬.]‫ב‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;ברכתך‬Smend: ‫ ;ברכתך‬Ben-Ḥayyim: ‫ב]ר[כתך‬. [.......]‫לאב‬: Lévi, Segal: ‫ ;לאביון ]הושי[ט‬Adler: [‫ ;לאביון ]תושיט‬Peters: ‫ ;לאב]יון הושי[ט‬Smend: ‫ ;לאב]יון הו[ש]י[ט‬Ben-Ḥayyim: ‫לאביו]ן‬ ‫ ;הו[שיט‬Beentjes: ‫[יט‬.......]‫לאב‬. ‫[ל‬.]: Elizur/Rand: ‫ ;]א[ל‬Rey: ‫]  א[ל‬. ‫כל‬: Elizur/Rand, Rey: ‫כל‬. ‫]ו[גם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וגם‬.

721 MS A 7:31b

‫ס‬.Be

7 7:31a

‫ס‬.Be

/ ‫׃‬6‫[וותה‬.] ‫ כאשר‬5‫[לקם‬.] 4[.]‫ות‬ 7:31d‫ס‬.Be

9

7:31c‫ס‬.Be

‫ צדק ותרומת קדש׃‬12[….] 7:32b

‫ס‬.Be

14

7:32a

[..] ‫ ותרומת‬13‫לחם א]ביר[ים‬

‫ יד‬18[……]‫ לאב‬/ ‫ וגם‬32ab

16

7:33b‫ס‬.Be

7:33a‫ס‬.Be

‫ ממת ﭏ תמנע חסד׃‬21‫]ו[גם‬ 7:34b‫ס‬.Be

/ ‫תן מתן לפני כל חי‬

33ab

7:34a‫ס‬.Be

‫׃‬25‫ התאבל‬/ 24‫ועם אבילים‬ ‫ס‬.Be

26

7:35a

‫ס‬.Be

‫ ﭏ תתאחר מבוכים‬34ab

‫ס‬.Be

‫כי ממנו תאהב׃‬ 7:36b

31cd

‫ס‬.Be

‫[כתך ׃‬.]‫למען תשלם ב‬ 17

7:35b

‫ כהן‬8‫ ﭏ והדר‬7‫ ]כ[בד‬31ab

29

7:36a

‫ ﭏ תשא לב מאוהב‬35ab

‫ס‬.Be

‫ולעולם לא תשחת׃‬

‫ מעשיך זכור אחרית‬/ ‫ בכל‬36ab

32

MS A 8:1d

‫ס‬.Be

8 8:1a

‫ס‬.Be

‫[דו ׃‬.‫למה תפול ]ב‬

‫ איש גדול‬/ 38[‫ ]עם‬37‫אל תריב‬36 1ab

35

8:1bꞌb‫ס‬.Be

8:1cꞌa‫ס‬.Be

‫׃‬40 ‫[ו‬.] ‫למה תשוב על‬

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42

/ 42[..]‫ תריב עם קשה מ‬41‫[ל‬.]

‫התא]ב[ל‬: Elizur/Rand, Rey: ‫התאבל‬. ‫[חר מבוכים‬.]‫תת‬: Elizur/Rand; Rey: ‫תתאחר מבוכים‬. ‫אבילים‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אבלים‬. ‫התאבל‬: Adler, Peters, Beentjes: ‫ ;תתאבל‬Smend: ‫תתאבל‬. ‫מבוכים‬: Peters: incorr. ‫ ;מבכים‬Beentjes: rev. ‫)מבובים( מבוכים‬. […………]: Elizur/Rand, Rey: [‫]  כי ממנו תאהב‬. [……‫]……ל‬: Elizur/Rand: [‫ ;]  אל תשא לב מאוהב‬Rey: [‫אל ] תשא לב מאוהב‬. ‫מאוהב‬: Peters: incorr. ‫ ;מאודב‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מאוהב‬. [……….]: Elizur/Rand: [‫ ;]ולעו[לם לא ת]שחת‬Rey: [‫]  ולעו[ ̇לם לא ת]  שחת‬. [………] / ‫[ל‬..]: Elizur/Rand: [‫ ;]בכ[ל ] מעשיך זכור אחרית‬Rey: [‫] בכ[ל ]  מעשיך זכור אחרית‬. ‫ולעולם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולעולם‬. [.]‫[ל על י‬..]‫[ תי‬..]‫ל‬: Elizur/Rand: [‫ ;ל]מה[ תשוב על יד]ו‬Rey: ‫ ̇ל̇מה ̇ת̇ש ̇ו̇ב על ̇י ̇דו‬. [……] ‫[ר‬..]‫ יפ‬/ ‫אל‬: Elizur/Rand: [‫ ;אל ]ת[ר]  יב עם איש גדול‬Rey: ‫אל ̇תר]  יב עם איש ג[דול‬. ‫[דו‬.‫]ב‬: Lévi: ‫ ;]י[דו‬Adler, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בידו‬.

In 8:1 HA and Syr. differ from Γ. ‫תריב‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תריב‬. [‫]עם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;עם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עם‬. ‫…[ ממך‬..] ‫תריב‬: Elizur/Rand: ‫ ;תריב ]  עם קשה[ ממך‬Rey: ‫̇ת̇ריב ע]  ם קש[̇ה ממך‬. ‫[ו‬.] ‫על‬: Lévi: ‫ ;על ]י[דו‬Adler: ‫ ;על]יך י[דו‬Peters, Segal: ‫ ;על ידו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;על ]ל[בו‬Beentjes: ‫[ו‬..] ‫על‬. ‫[ל‬.]: Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. [..]‫מ‬: Adler, Lévi, Segal: ‫ ;ממך‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: [‫מ]מך‬.

1cꞌdꞌ

722

SIR 8:2ab – 8:8cd

MS D 8:2bER

MS C 8:2aER

‫ ואבדת‬1[..]‫[י‬.] ‫]פ[ן ]…[ל‬

8:2dER

‫[ לו‬..]‫ א‬/ [..] ‫אל תחרוש‬ 2 [..]

8:2cER

‫׃‬12‫[בים‬...] ‫[ לבות‬..]‫והן משג‬ 8:3bER

8:3aER

‫ על אש עצים׃‬/ 18[……] 8:4b

/ 13[.....]‫[ם ה‬...] ‫כי‬

ER

19

‫אל תינץ עם ]…[ ]…[ן‬

8:4aER

/ 25[…..]‫פן יבוז ל‬ 8:5bER

‫ תרגיל עם איש אויל‬26[..] 8:5aER

‫׃‬31‫ כלנו חייבים‬30 ‫זכר כי‬ 8:6bER

‫ מפשע‬32[…]‫[ ]ה[בלים א‬..] 8:6aER

‫ מזקנים׃‬37‫[ נמנה‬..] 8:7b

ER

8:7a 44

[…………]

8:8bER

[…………]

8:8dER

[……… / …..]

4 3 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

45

8:7aBe

[… / .]‫אל תתהלל ע‬

// 46[……….]‫אל ת‬

/ 50[…..]‫אל ]תט[ש שי‬ 8:8cER

53

1

[………… / ..]

ER

8:8aER 49

2

38

‫ ממנו תלמוד לקח‬54 ‫כי‬

[..]‫[י‬.] ‫]פ[ן ]…[ל‬: Elizur/Rand: ‫ ;]פ[ן ]ישק[ל ]מ[חירך‬Rey: ‫̇פן ]  יש[קל ]  מ[ח ̇י̇ר ̇ך‬. [..] ‫[ לו‬..]‫[ א‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;]  על[ איש לו הן‬Rey: ‫ע ̇ל איש לו ̇הן‬. ‫פן‬: Beentjes: rev. ‫)כן( פן‬. ‫מחירך‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;מחירך‬Beentjes: ‫[רך‬..]‫מ‬. ‫אל‬: Smend: ‫]א[ל‬. ‫[חרש‬.]: Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תחרש‬Adler, Smend: ‫]ת[חרש‬. [‫]על‬: Adler, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;על‬Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ע]ל‬. ‫לא‬: Ben-Ḥayyim: [‫]לוֹ‬. ‫הון‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הון‬. ‫לוֹ‬: Lévi, Adler: ‫לו‬. ֺ‫ק‬: = qere (‫ ;)קרא‬Lévi, Adler: ´‫ק‬. ‫[ לבות ]…[בים‬..]‫והן משג‬: Elizur/Rand: ‫ ;והן משגה לבות ]נ[דיבים‬Rey: ‫ ̇ו̇הן ̇מ̇ש ̇ג̇ה לבו̇ת נדיבים‬. [.....]‫[ם ה‬...] ‫כי‬: Elizur/Rand: [‫ ;כי ר]בי[ם ה]פחיז זהב‬Rey: [‫̇כ ̇י ̇רבים הפחי]ז זהב‬. [.]‫וה‬: Lévi, Adler, Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ ;וה]ון‬Peters: [‫ ;וה]וא‬Segal: ‫ ;והון‬Beentjes: [..]‫וה‬. ‫[שגה‬.]: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;ישגה‬Smend: ‫ ;השגה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[שגה‬Beentjes: ‫משגה‬. ‫[יבים‬..] [...]: Lévi, Adler, Peters: ‫ ;]לב נ[דיבים‬Smend: ‫ ;ל]ב נ[דיבים‬Segal: ‫ ;לב נדיבים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ל]ב נ[ידבים‬Beentjes: ‫ [יבים‬...]‫ל‬. ‫[הב‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זהב‬. [……]: Elizur/Rand: [‫ ;]ואל תתן‬Rey: [‫ ̇ו̇א ̇ל ]תתן‬. ‫[ן‬..] […] ‫עם‬: Elizur/Rand: ‫ ;עם א]יש לשו[ן‬Rey: ‫ע̇ם איש ̇ל]ש[ון‬. ‫ת]ת[ן‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תתן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תתן‬Beentjes: ‫תתן‬. ‫על‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫על‬. [.]‫ע‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;עץ‬Smend: [‫ע]ץ‬. ‫]א[יש‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Beentjes: ‫ ;איש‬Ben-Ḥayyim: ‫איש‬. ‫לשון‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;לשוֹן‬Beentjes: ‫לשׁוֹן‬. […..]‫ל‬: Elizur/Rand: [‫ ;ל]נדיבים‬Rey: ‫לנדיבים‬. [..]: Elizur/Rand: [‫ ;א]ל‬Rey: ‫אל‬. [‫יבו]ז‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;יבוז‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יבוז‬. […]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: [‫]אל‬.

723 MS A 8:2b‫ס‬.Be

8 8:2a‫ס‬.Be

+

‫ואבדת‬+ / 3 ‫ ישקל מחירך‬4 ‫פן‬

9

‫* הון‬8‫ איש לא‬7[‫ ]על‬6‫[חרש‬.] 5‫ אל‬2ab 10

‫ *לוֹ‬Be ֺ‫ ק‬Be

11

8:2d‫ס‬.Be

8:2c‫ס‬.Be

/ ‫׃‬16‫[יבים‬..] [...] 15‫[שגה‬.] 14[.]‫וה‬ 8:3b

‫ס‬.Be

‫[הב‬.] ‫ כי רבים הפחיז‬2cd

17

8:3a

‫ס‬.Be

[.]‫וﭏ ת]ת[ן על אש ע‬

22

21

20

8:4b‫ס‬.Be

24

8:4a‫ס‬.Be

‫ לנדיבים׃‬27[‫פן יבו]ז‬ 8:5b‫ס‬.Be

‫ איש אויל‬/ ‫ עם‬29‫[רגיל‬.] 28[…] 4ab 8:5a‫ס‬.Be

‫זכר כי כלנו חייבים׃‬ 8:6b

‫ס‬.Be

/ 36‫ מ]פ[שע‬35‫ש[ב‬.] 34[..]‫ א‬33‫[לים‬.‫ﭏ ]ת‬ 8:6a

39

8:7b‫ס‬.Be

43

‫ס‬.Be

48

8:8a

8:8d‫ס‬.Be

32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56

‫ חכמים‬52‫ שיחת‬/ ‫ תטש‬51 ‫ ]א[ל‬8ab 8:8c‫ס‬.Be

‫להתיצב לפני שרים׃‬

31

‫ ﭏ תתהלל על ג ֬וע‬7ab

‫ס‬.Be

‫ובחידתיהם התרטש׃‬

30

‫[שיש‬.] 42[.]‫ אנו‬41‫ ﭏ תבייש‬6ab

8:7a‫ס‬.Be

‫׃‬47‫זכר כלנו נא]ס[פים‬

29

5ab

‫ס‬.Be

‫ מזקנים׃‬/ ֒ ‫]כי[ נמנה‬ 40

8:8b

‫ לשון‬23‫ ﭏ תינץ עם ]א[יש‬3ab

‫ לקח‬/ 56 ‫ תלמ]ו[ד‬55 ‫ כי מ]מ[נו‬8cd

‫[רגיל‬.]: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תרגיל‬Smend: ‫תרגיל‬. ‫ כי‬or ‫בי‬: Elizur/Rand, Rey: ‫כי‬. ‫חייבים‬: Elizur/Rand, Rey: ‫חייבים‬. [….]‫[ ]ה[בלים א‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;אל ]ת[כלים א]יש[ שב‬Rey: ‫אל ̇תכלים אי]  ש[ ̇ש̇ב‬. ‫[לים‬.‫]ת‬: Lévi, Adler, Segal: ‫ ;תכלים‬Peters: ‫ ;ת]כ[לים‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תכלים‬. [..]‫א‬: Lévi, Adler, Segal: ‫ ;איש‬Peters: [‫ ;אי]ש‬Smend: ‫ ;איש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;איש‬Beentjes: ‫[שב‬..]‫א‬. ‫ש[ב‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שב‬Beentjes: ‫[שב‬..]‫א‬. ‫מ]פ[שע‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;מפשע‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫מפשע‬. ‫נמנה‬: Elizur/Rand: ‫ ;]  כי[ נמנה‬Rey: ‫̇כי נמנה‬. [………….]: Elizur/Rand: [‫ ;]  אל תבייש אנוש ישיש‬Rey: ‫א]   ל תבייש אנוש י[ש]י[ש‬. [‫]כי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;כי‬Ben-Ḥayyim: ‫כי‬. ‫ ה‬line-filler. ‫תבייש‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תבייש‬. [.]‫אנו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ ;אנו]ש‬Segal: ‫ ;אנוש‬Beentjes: ‫[שיש‬..]‫אנו‬. ‫[שיש‬.]: Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[שיש‬Adler: ‫ ;]וי[שיש‬Peters, Segal: ‫ ;ישיש‬Beentjes: ‫[שיש‬..]‫אנו‬. […………]: Elizur/Rand, Rey: [‫]  זכר כלנו נאספים‬. [… / .]‫ע‬: Elizur/Rand: [‫ ;ע]   ל גוע‬Rey: ‫על‬. [……….]‫אל ת‬: Beentjes: ‫[הלל‬.]‫אל ת‬. ‫נא]ס[פים‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;נאספים‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נאספים‬. ‫ג ֬וע‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;גוע‬Beentjes: ‫ֺגוע‬. […………]: Elizur/Rand, Rey: [‫]   ובחידתיהם התרטש‬: […..]‫אל ]תט[ש שי‬: Elizur/Rand: [‫ ;אל ]ת[טש שיחת ]  חכמים‬Rey: ‫אל ̇תטש ̇שי̇חת ח̇כ̇מי̇ם‬. ‫]א[ל‬: ligature?; Lévi, Adler, Segal: ‫ ;אל‬Peters, Smend: ‫ ;]א[ל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. ‫שיחת‬: Peters: incorr. ‫שיחות‬. […………..]: Elizur/Rand: [‫ ;]   להתיצב לפני שרים‬Rey: [‫להת]   יצב לפני שרים‬. ‫כי‬: Elizur/Rand: ‫ ;]כ[י‬Rey: ‫כי‬. ‫מ]מ[נו‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;ממנו‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ממנו‬. ‫תלמ]ו[ד‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תלמד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תלמוד‬Beentjes: ‫[ד‬.]‫תלמ‬.

724

SIR 8:9ab – 8:16cd

MS D

MS C

8:9bER

8:9aER 2

8:9d

[….. / ….] 1‫אשר‬

[…]‫ בשמיעית ש‬3[……]

4

ER

8:9cER

/ 8[.…] ‫]…[ ]צ[ורך ל]…[ב‬ 8:10bER 13

8:10aER

[…..]‫………[ש‬.]

15

8:11bER

[……] ‫ מי‬14[…]‫אל ת‬

8:11aER

‫…………[ך‬.]

17

8:12b

18

[………… / ..]

ER

8:12a

ER

‫ואם הלוית כמ]…[ ׃‬ 22

21

/ 23[……………]

8:13bER

8:13aER

‫ כמשלם׃‬26‫ ערבת‬/ ‫ואם‬

28

8:14bER

‫[ ממך‬..]‫ תערב י‬27 ‫אל‬

8:14aER

/ ‫כי כרצונו ישפט׃‬

‫אל תשפוט עם שופט‬

8:15bER

8:15aER

‫׃‬35‫[ך‬.]‫ את רע‬34‫פן תכביד‬ 8:15d

‫עם אכזרי אל תלך‬

ER

ER

8:15c

‫[ולתו תספה׃‬..]‫ו‬ 37

40

8:16bER

[………….]

8:16dER

‫׃‬46 ‫ ישחיתך‬45[….] ‫ובאין‬ 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

‫ פניו ילך‬/ 39‫ נכח‬38‫[א‬.]‫כי ה‬ 8:16aER

41

1

‫ שכל‬9[………]

10

[…] / ‫ אל תעיז‬43‫ בעל אף‬42‫עם‬

44

8:16cER

/ 47‫………[ם‬.]

‫אשר‬: Rey: ‫אשר‬. […. / ….]: Elizur/Rand: [‫ ;]  שמעו מאבתם‬Rey: [‫שמע]  ו מאבתם‬. […]: Elizur/Rand: [‫ ;]  אל תמאס‬Rey: ‫]  אל ת[מאס‬. […]‫בשמיעית ש‬: Elizur/Rand: ‫ ;בשמיעית ש]בי[ם‬Rey: ‫̇בשמיעית שבים‬. ‫מאבתם‬: Adler: incorr. ‫מאבותם‬. [.]‫בשמיעי‬: Lévi, Adler: [‫ ;בשמיע]ת‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;בשמיעת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בשמיעת‬. ‫]שׂ[בים‬: Lévi, Peters: ‫ ;שׁבים‬Adler, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שׂבים‬Smend, Beentjes: ‫שבים‬. – ‫ ם‬line-filler. [.…] ‫]…[ ]צ[ורך ל]…[ב‬: Elizur/Rand: [‫ ;ב]עת צ[ורך לה]שי[ב ]  פתגם‬Rey: [‫בעת ̇צורך לה̇שיב ̇פ]תגם‬. [………]: Elizur/Rand: [‫ ;] כי ממנו תקח‬Rey: ‫] כי[ ממנו תקח‬. ‫שכל‬: Rey: ‫̇ש̇כ ̇ל‬. ‫]ב[עת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;בעת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעת‬. [‫ך‬.]‫צ‬: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;צ]רך‬Peters: ‫ ;צרך‬Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ ;צ]רך‬Beentjes: [..]‫צ‬. […..]‫………[ש‬.]: Elizur/Rand: [‫ ;]פן תבע[ר בשב]   יב אשו‬Rey: [‫̇ב̇ש̇ביב אש]  ו‬/‫פ]    ן[ ת̇ב̇ער ̇כ‬. […]‫אל ת‬: Elizur/Rand: [‫ ;אל ת]צלח‬Rey: [‫̇אל ̇תצ]   לח‬. […]: Elizur/Rand: [‫ ;מי ]  נחלת רשע‬Rey: [‫נח]   לת רשע‬/‫̇מ ̇י ג‬. ‫כשביב‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫בשביב‬. ‫…[ך‬..]: Elizur/Rand: ‫ ;]   להושיבו כאורב לפני[ך‬Rey: ‫ ̇ל]  הושיבו כאורב ל[פניך‬. [……. / ..]: Elizur/Rand: [‫ ;]  אל תזוח מפני לץ‬Rey: ‫]  א[ל ]  תזוח[ מפני ̇ל ̇ץ‬. [‫לפני]ך‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לפניך‬. ‫לץ‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לץ‬. ‫ואם‬: Rey: ‫ ̇וא̇ם‬. […]‫הלוית כמ‬: Elizur/Rand: [‫ ;הלוית כמא]בד‬Rey: [??]‫הלוית כמא‬. [………….]: Elizur/Rand: [‫ ;]  אל תלוה א[י]  ש חזק ממך‬Rey: ‫א]   ל[ ת]  לוה[ אי]  ש[ חזק ̇מ̇מ̇ך‬. ‫[ה‬.]‫תל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תלוה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תלוה‬. – ‫ ה‬line-filler.

725 MS A 8:9b‫ס‬.Be

8 8:9a‫ס‬.Be

‫׃‬5‫אשר שמעו מאבתם‬ 8:9d

‫ס‬.Be

/ 7‫ ]שׂ[בים‬6[.]‫ﭏ תמאס בשמיעי‬ 8:9c

‫ פתגם׃‬/ ‫ך[ להשיב‬.]‫]ב[עת צ‬ 12

8:10b

‫ כי ממנו תקח שכל‬9cd

11

‫ס‬.Be

8:10a

‫ס‬.Be

/ ‫פן תבער כשביב אשו׃‬

‫ ﭏ תצלח בנחלת רשע‬10ab

16

8:11b

‫ס‬.Be

8:11a

‫ס‬.Be

[‫להושיבו כאורב לפני]ך‬

19 ‫ס‬.Be

8:12b

20

8:12a

‫ חזק ממך‬25‫ איש‬/ 24‫[ה‬.]‫ ﭏ תל‬12ab 8:13a‫ס‬.Be

‫ ערבת כמשלם׃‬29‫ואם‬ 8:14b

‫ס‬.Be

/ ‫ תערב יתר ממך‬30 ‫ﭏ‬ 8:14a

‫[ ׃‬..]‫ יש‬/ ‫כי כרצונו‬ 8:14dꞌb‫ס‬

‫ תשפט עם שופט‬32 ‫ ﭏ‬14ab 33

8:14cꞌa‫ס‬

‫כי כאשר כרצונו תשפט עמו‬ ‫ס‬.Be

‫ אל תשב עם שופט עול‬14cꞌdꞌ 8:15a

‫ס‬.Be

8:15c

‫ס‬.Be

‫}פן{ תכביד את רעתך׃‬

‫ עם אכזרי ﭏ תלך‬15ab

36

8:15d

‫ס‬.Be

‫ובאולתו תספה׃‬ 8:16b

‫ס‬.Be

8:16d

‫ס‬.Be

‫ נוכח פניו ילך‬/ ‫ כי הוא‬15cd 8:16a

‫ס‬.Be

8:16c

‫ס‬.Be

‫וﭏ תרכב עמו בדרך׃‬

‫ מצח‬/ ‫ עם בעל אף ﭏ תעיז‬16ab

‫ מציל ישחיתך׃‬/ ‫ובאין‬ 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

13ab

‫ס‬.Be

31

8:15b

‫ ﭏ תזוח מפני לץ‬11ab

‫ס‬.Be

‫ואם הלוית כמאבד׃‬ 8:13b‫ס‬.Be

9ab

‫ס‬.Be

‫ דמים‬48‫ כי קל בעיניו‬16cd

‫איש‬: Peters: > ‫איש‬. ‫ואם ערבת‬: Elizur/Rand, Rey: ‫ואם ערבת‬. ‫אל‬: Elizur/Rand, Rey: ‫אל‬. ‫[ ממך‬..]‫י‬: Elizur/Rand: ‫ ;י]חר[ ממך‬Rey: ‫יחר ̇מ̇מך‬. ‫ואם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואם‬. ‫ﭏ‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ﭏ‬. [..]‫יש‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim: [‫ ;יש]פט‬Smend: [‫]ישפט‬. MS A includes a doublet to this line between 4:27ab and 4:28ab. Ben-Ḥayyim includes this doublet here without explanation. This bi-colon is in HA 4:27c+d+ which is a doublet to 8:14ab. Ben-Ḥayyim places it without explanation after 8:14ab. ‫תכביד‬: Elizur/Rand, Rey: ‫תכביד‬. ‫[ך‬.]‫רע‬: Elizur/Rand: ‫ ;רע]ת[ך‬Rey: ‫רעתך‬. ‫פן‬: Peters: [‫]פן‬. ‫[ולתו‬..]‫ו‬: Elizur/Rand: ‫ ;וב]א[ולתו‬Rey: ‫וב̇אולתו‬. ‫[א‬.]‫ה‬: Elizur/Rand: ‫ ;ה]ו[א‬Rey: ‫הוא‬. ‫נכח‬: Rey: ‫ ̇נכח‬. ‫ילך‬: Elizur/Rand: ‫ ;ילך‬Rey: ‫יל̇ך‬. […….]: Elizur/Rand, Rey: [‫]  ואל תרכב עמו בדרך‬. ‫עם‬: Rey: ‫עם‬. ‫אף‬: Rey: ‫אף‬. […] ‫תעיז‬: Elizur/Rand: [‫ ;תעי]ז[ מ]צח‬Rey: [‫תעיז ̇מ]  צח‬. [….] ‫ובאין‬: Elizur/Rand: ‫ ;ובאי]ן[ מ]צי[ל‬Rey: ‫ובאין מ̇ציל‬. ‫ישחיתך‬: Rey: ‫ישחיתך‬. ‫……[ם‬.]: Elizur/Rand: ‫ ;]  כי קל בעיניו דמי[ם‬Rey: ‫]  כי קל בעיניו דמי[̇ם‬. ‫בעיניו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעיניו‬.

726

SIR 8:17ab – 9:8ab

MS D 8:17bER

MS C 8:17aER

‫ סודך׃‬1‫ יוכל לכסות‬/ [….] 8:18bER

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

[………….]

8:18aER

// 5‫ תדע‬4[…..]

1

2

6

[…..] ‫לפני זר אל‬

‫…[ יוכל לכסות‬.]: Elizur/Rand, Rey: ‫]  כי לא[ יוכל לכסות‬. [……]: Elizur/Rand: [‫ ;]  עם פותה אל תסתייד‬Rey: [‫ע]  ם פותה א[ל ]  תסתייד‬. ‫ ל‬line-filler. [….]: Elizur/Rand, Rey: [‫]  כי לא‬. ‫תדע‬: Rey: [‫תדע ]מה ילד ספו‬. […..]: Elizur/Rand: [‫ ;ת]עש רז‬Rey: [‫̇תעש ר]  ז‬. Cf. Prov 27:1. ‫ספר‬: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ספו‬Peters: incorr. ‫סופו‬. ‫הטובה‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Beentjes: ‫הטובה‬. – Final ‫ ה‬line-filler. ‫את‬: Peters: incorr. > ‫את‬. ‫אשת‬: Beentjes: rev. ‫)אשה( אשת‬. ‫להדרי]כ[ה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להדריכה‬. ‫ֶפן־ {ִתפוֹל‬: Peters: ‫ ;ֶפן־ִתּפּוֹל‬Segal: ‫ ;ֶפן־ִ֙תפּוֹל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ֶפן ִתפוֹל‬Beentjes: ‫ֶפן {ִתפוֹל‬. ‫ִבְמצוֹֿדֿׁתיָה‬: Lévi: ‫ ;ִבְמצוֹד ֶֽֿתיָה‬Adler: ‫ ;ִבְמצוֹֿד ֶֽֿתיָה‬Peters: ‫ ;ִבְּמצוּד ֺ ֶֽֿתָה‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ִבְמצוֹ ׁדֶתיָה‬Beentjes: ‫ִבְמצוֹדֶתיָה‬. 9:3: Smend: > vocalization. ‫ִתְק ַרבֿ‬: Lévi, Adler: ‫ְק ַרבֿ‬h” ; Peters: ‫ ;ִתְּק ַרב‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ִתְק ַרב‬. ‫ ֶﭏ־ ִאָשּֿׁה‬: Lévi: ‫ ;ֶאל־ ִא ָ ֣שּֿׁה‬Adler: ‫ ;ֶאל־ ִא ָ ֣שֿה‬Peters: ‫ ;ֶאל־ ִאָשּׁה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ֶאל ִאָשּׁה‬.

‫‪727‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪.Be‬ס‪8:17a‬‬

‫‪ 17ab‬עם פותה ﭏ תסתייד‬

‫‪.Be‬ס‪8:17b‬‬

‫כי לא יוכל‪ / 3‬לכסות סודך׃‬ ‫‪.Be‬ס‪8:18a‬‬

‫‪ 18ab‬לפני זר ﭏ תעש רז‬

‫‪.Be‬ס‪8:18b‬‬

‫‪7‬כי לא תדע מה ילד ‪ /‬ספר‬ ‫‪.Be‬ס‪8:19a‬‬

‫‪ 19ab‬לכל בשר ﭏ תגל לבך‬

‫‪8‬‬

‫‪.Be‬ס‪8:19b‬‬

‫וﭏ תדיח מעליך הטובה‪9‬׃ ‪/‬‬

‫‪MS A‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪9:1a‬‬

‫‪ 1ab‬ﭏ תקנא את‪ 10‬אשת‪ 11‬חיקך‬

‫פן תלמד עליך רעה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪9:2a‬‬

‫‪ 2ab‬ﭏ תקנא ‪ //‬לאשה נפשך‬ ‫‪ַ 15 3ab‬ﭏ ִתְק ַרבֿ‬

‫‪.Be‬ס‪9:2b‬‬

‫להדרי]כ[ה‪ 12‬על במותיך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪16‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪9:3a‬‬

‫ֶﭏ־ִאָשּֿׁה‪ָ 17‬ז ָרֿ֑ה‪/ 18‬‬

‫ֶפן־{ִתפוֹל ִבְמצוֿׁדֿׁתיָה ׃‬ ‫‪13‬‬

‫‪[.] 3c+d+‬ם‪ 21‬זוֹ ָנֿה‪ַ 22‬ﭏ־ִתְסַת ָי ֑יֿד‬

‫‪.Be‬ס‪9:3d‬‬

‫ֶפן־ִתָלֵכד‪ִ 19‬בְלקוֶֹֿתיָה‪20‬׃ ‪/‬‬

‫‪23‬‬

‫‪.Be‬ס‪9:4a‬‬

‫‪.Be‬ס‪9:4b‬‬

‫פן ִיְשׂ ְרֻפָֿך‪ְ 24‬בִפֿיִפֿי ָֺתם‪25‬׃‬

‫‪28‬‬

‫‪.Be‬ס‪9:5a‬‬

‫‪ 5ab‬בבתולה‪ / 31‬ﭏ תתבונן‬

‫‪.Be‬ס‪9:5b‬‬

‫פן תּוקש‪ 29‬בעונשיה‬

‫‪30‬‬

‫‪.Be‬ס‪9:6a‬‬

‫‪ 6ab‬ﭏ תתן לזונה נפשך‬

‫‪.Be‬ס‪9:6b‬‬

‫פן תסוב ‪ /‬את נחלתך׃‬

‫‪32‬‬

‫‪.Be‬ס‪9:7a‬‬

‫‪ 7ab‬להתנבל במראה עיניך‬

‫‪.Be‬ס‪9:7b‬‬

‫ולש]ו[מם‪ 33‬אחר ביתה׃ ‪/‬‬

‫‪34‬‬

‫‪.Be‬ס‪9:8a‬‬

‫‪ 8ab‬העלים עין מאשת חן‬

‫‪9:3b‬‬

‫‪14‬‬

‫‪.Be‬ס‪9:3c‬‬

‫‪ 4ab‬עם‪ְ 26‬מ ַנ ְגּיֺנֿת‪ַ 27‬ﭏ ִת { ְדמוְֹך‬

‫‪9:1b‬‬

‫‪.Be‬ס‪9:8b‬‬

‫וﭏ תביט ﭏ יפי לא לך׃‬

‫‪ָ .‬ז ָרה ‪ָ ; Ben-Ḥayyim:‬ז ָר֑ה ‪ָ : Adler, Peters, Beentjes:‬ז ָרֿ֑ה‬ ‫‪ֶ.‬פן ִתָלֵכד ‪ֶ; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬פּן־ִתָּלֵכד ‪; Peters:‬פן־ִתָלֵכד ‪ֶ; Adler:‬פן־ {ִתָלֵכד ‪ֶ: Lévi:‬פן־ִתָלֵכד‬ ‫‪ִ.‬בְלקוֶֹתיָה ‪ִ; Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬בְלקוֶֹֿתָה ‪ִ: Peters: incorr.‬בְלקוֶֹֿתיָה‬ ‫‪[..].‬עם ‪]; Ben-Ḥayyim:‬ע[ם ‪ִ; Smend:‬עם ‪ִ; Peters:‬עם־ ‪[.]: Lévi, Adler, Segal:‬ם‬ ‫‪.‬זוֹ ָנה ‪; Peters, Ben-Ḥayyim:‬זוֹ ָֽנֿה ‪: Lévi, Adler, Segal:‬זוֹ ָנֿה‬ ‫‪ַ.‬אל־ִתְסַת ָיי ֑ד ‪ַ, Beentjes:‬אל ִתְסַת ָייד ‪ַ; Ben-Ḥayyim:‬אל ִתְּסַתּ ָיּ ֑יד ‪; Peters:‬אל־ִתְסַת ָי ֑י ‪ַ : Lévi:‬ﭏ־ִתְסַת ָי ֑יֿד‬ ‫‪ִ .‬יְשׂ)(] ְר[ֻפָך ‪ִ ; Ben-Ḥayyim:‬יְשׂ ְרֻפָך ‪ִ : Adler, Peters, Smend, Beentjes:‬יְשׂ ְרֻפָֿך‬ ‫‪ְ.‬בִפיִפי ֺ ָֽתם ‪ְ; Peters:‬בִפיִפי ָֺתם ‪ְ: Adler, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬בִפֿיִפֿי ָֺתם‬ ‫‪ִ.‬עם ‪: Peters:‬עם‬ ‫‪ְ.‬מ ַנ ְגּיֺנת ‪ְ: Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬מ ַנ ְגּיֺנֿת‬ ‫‪ִ.‬ת ְדמוְֹך ‪ִ; Ben-Ḥayyim:‬ת ְ֨דמוְֹך ‪ִ; Segal:‬תּ ְד֑מוְֹך ‪ִ: Peters:‬ת מוְֹך‬ ‫‪.‬תוקש ‪: Adler, Smend:‬תּוקש‬ ‫‪.‬בעונשיה ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬בעונשיה‬ ‫‪ line-filler.‬ה‬ ‫‪.‬נפשך ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬נפשך‬ ‫‪.‬ולשומם ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ולשומם‬ ‫‪.‬עיניך ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬עיניך‬

‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪34‬‬

728

1 2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12

13 14 15 16 17 18

SIR 9:8cd – 9:16ab

‫באש‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫באש‬. [‫ש[ח]תו‬.]: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;]ה[שחתו‬Smend: ‫ ;]ה[שחתו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ה[שחתו‬Beentjes: ‫[שחתו‬.]. ‫[ב‬.. …]: Lévi, Adler, Peters: ‫ ;ואל ]ת[סׁב‬Smend: ‫ ;ואל ]ת[סׁב‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;וא]ל ת[סׁב‬Beentjes: ‫[ב‬...]‫ו‬. ‫שחת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שחת‬. ‫תטה‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;תטה‬Smend: ‫ ;תטה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תטה‬Beentjes: ‫תטה‬. ‫[ליה‬.]: Lévi, Adler, Segal: ‫ ;אליה‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ליה‬Smend: ‫ ;]א[ליה‬Beentjes: ‫[יה‬..]. [..]‫ָח‬: Lévi, Segal: ‫ ;ָחדש‬Adler: ‫ ;חדש‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ָח]ד[ש‬Smend: ‫ ;ח]ד[ש‬Beentjes: ‫[ש‬.]‫ ;ָח‬Reymond (2017): ‫ָח ָדש‬. [.]‫[ יק‬.]‫יד‬: Lévi: [.]‫[ק‬.]‫ ;יד‬Adler: ‫ ;יד]ע ע[רכך‬Peters: ‫ ;יד]ב[ק‬Smend: ‫ ;יד]ו[ע]י[ך‬Segal: […] ‫ ;יד‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;יד]ו[ע]י[)ם(]ך‬Beentjes: [.]‫[ק‬..]‫ ;יד‬Reymond (2017): ‫יד]ב[יקנו‬. [..]: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אל‬Peters: [‫ ;]אל‬Reymond (2017): ‫אל‬. [.]‫תט‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תטש‬Reymond (2017): ‫תטש‬. [..]‫אח‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;אחר‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes; Reymond (2017): ‫אחר‬. ‫[תינּוּ‬.]: Lévi: ‫ ;]תש[ִתינּוּ‬Adler: ‫ ;]תש[ ִתינּוּ‬Peters: ‫ ;ת]ש[ִתינּוּ‬Smend: ‫ ;ת]שׁ[ִתינּוּ‬Segal: ‫ ;ִתְּשֶׁתּינּוּ‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ת]ש[ֵתינּוּ‬Beentjes: ‫[ִתינּוּ‬.]‫;ת‬ Reymond (2017): ‫ת]ש[תינּוּ‬. [.]‫יי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Reymond (2017): [‫ ;יי]ן‬Segal: ‫ ;יין‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;יי]ן‬Beentjes: [.]‫יי‬. {‫}חדש‬: secondary hand; Peters: ‫ ;חדש‬Ben-Ḥayyim: [‫]חדש‬. ‫כי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. ‫]ת[דע‬: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תדע‬Peters: ‫ ;]ת[דע‬Beentjes: ‫[דע‬.]. ‫מה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מה‬. ‫יומו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יומו‬.

729 MS A 9:8d

‫ס‬.Be

9 9:8c

‫ס‬.Be

‫ רבים‬2[‫ש[ח]תו‬.] / ‫ בעד אשה‬8cd

‫וכן אהביה באש תלהט‬ 1

9:9b‫ס‬.Be

9:9a‫ס‬.Be

‫ עמו שכור׃‬3‫[ב‬.. …] 9:9d

‫ס‬.Be

/ ‫עם בעלה ﭏ תטעם׃‬ 9:9c

/ ‫׃‬4‫ובדמים תטה ﭏ שחת‬ 9:10b‫ס‬.Be

‫ לב‬6‫[ליה‬.] 5‫ פן תטה‬9cd 9:10a‫ס‬.Be

‫׃‬8[.]‫[ יק‬.]‫ לא יד‬7[..]‫כי ָח‬ 9:10d‫ס‬.Be

‫ אוהב ישן‬10[.]‫ תט‬9[..] 10ab 9:10c‫ס‬.Be

‫׃‬12‫[תינּוּ‬.] 11[..]‫וישן אח‬ 9:11b

‫ס‬.Be

/ 14{‫ חדש אוהב }חדש‬13[.]‫יי‬ 9:11a

9:12b‫ס‬.Be

‫ באיש רשע‬20[‫ תקנ]א‬19 ‫[ﭏ‬.] 11ab 9:12a‫ס‬.Be

/ ‫ לא ינקה׃‬23‫ ]מו[ת‬22‫ כי עת‬21‫זכר‬ 9:13b‫ס‬.Be

[‫ מצל]יח‬25 ‫ בזדון‬24[….] ‫ﭏ‬

12ab

[‫ להר]ג‬30‫[ט‬..] 29‫ מאיש‬28‫רחק‬

13ab

26

9:13a‫ס‬.Be

27‫וﭏ תפחד פחדי מות‬ 9:13d‫ס‬.Be

31

9:13c‫ס‬.Be

‫ נשמתך׃‬32‫[ת‬.] ‫פן יקח‬ 9:13f ‫ס‬.Be

‫ לא תאשם‬/ ‫ ואם קרבת‬13cd 9:13e‫ס‬.Be

‫׃‬34 ‫[ך‬.]‫ תתה‬33‫ועל רשת‬ ‫ס‬.Be

/ ‫דע כי בין פחים תצעד‬ 9:14a

9:15b‫ס‬.Be

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

‫ ענה רעך‬35 ‫ ככחך‬14ab 9:15a‫ס‬.Be

‫וכל סודך בינותם׃‬

20

13ef

‫ס‬.Be

/ ‫ועם חכמים הסתייד׃‬

19

10cd

‫ס‬.Be

‫׃‬18‫ יומו‬/ 17‫ מה‬16‫ לא ]ת[דע‬15‫כי‬

9:14b

9ab

‫ס‬.Be

37

‫ יהי ח]ש[בונך‬36 ‫ עם נבון‬15ab

‫[ﭏ‬.]: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;אל‬Smend: [‫ ;]אל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]. [‫תקנ]א‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;תקנא‬Smend: ‫ ;תקנא‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תקנא‬Beentjes: ‫תקנא‬. ‫זכר‬: Peters: incorr. ‫זכור‬. ‫עת‬: Adler: incorr. ‫עד‬. ‫]מו[ת‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;מות‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מות‬. [….]: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;]תקנא‬Peters: [‫ ;]תרצה‬Smend: [‫]תבחר‬. ‫בזדון‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בזדון‬. [‫מצל]יח‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;מצליח‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מצליח‬Beentjes: ‫מצליח‬. ‫מות‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מות‬. ‫רחק‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רחק‬. ‫מאיש‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מאיש‬. ‫[ט‬..]: Lévi, Adler, Smend, Segal: ‫ ;]שלי[ט‬Peters: ‫ ;]שלי[ט‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ט‬..]. [‫להר]ג‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: [‫ ;להרו]ג‬Smend: [‫ ;להרו]ג‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;להרו]וג‬Beentjes: [.]‫להרו‬. ‫[ת‬.]: Lévi, Adler, Smend: ‫ ;]א[ת‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ת‬Segal: ‫את‬. ‫רשת‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫רשת‬. ‫[ך‬.]‫תתה‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;תתהלך‬Smend: ‫ ;תתה]ל[ך‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;תתה]לך‬Beentjes: ‫תתהלך‬. ‫ככחך‬: Segal: incorr. ‫בכחך‬. ‫נבון‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נבון‬. ‫ח]ש[בונך‬: Lévi, Adler: ‫ ;ח]ש[בונך‬Peters, Segal: ‫ ;חשבונך‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;חשבונך‬Beentjes: ‫חשבונך‬.

730

SIR 9:17ab – 10:9ab

MS B

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

15

[.]‫ומוש‬: Lévi, Adler, Smend: [‫ ;ומוש]ל‬Peters, Segal: ‫ ;ומושל‬Ben-Ḥayyim: [‫ומוש]ל‬. ‫[עמו‬.]: Lévi, Adler: ‫ ;עמי‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ב[עמו‬Smend: ‫ ;]ב[עמו‬Segal: ‫ ;עמו‬Beentjes: ‫עמו‬. ‫חכם‬: Adler, Lévi, Smend, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכם‬. ‫ומשא‬: Smend: incorr. ‫ונושא‬. ‫בעד‬: Smend: incorr. ‫בעיר‬. ‫ ש‬only half written. ‫מבין‬: Lévi, Adler, Beentjes: ‫מִבין‬. ‫ פר ֹֺידה‬or ‫סר ֹֺידה‬: Lévi: ‫ ;סדירה‬Adler, Peters: ‫ ;סדורה‬Smend: ‫ ;סדירה‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;סרידה‬Beentjes: ‫סר ֹֺידה‬. ‫יוסד‬: Beentjes: ‫יוסר‬. ‫שׁ‬A ‫ר‬ë‫וְּכֿ‬: Peters, Ben-Ḥayyim: ‫שׁ‬A ‫ ;וְּכר‬Beentjes: ‫ש‬A ‫וְּכר‬. ‫   יר‬: Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ִעיר‬. ֣ ‫ֵכ ן‬: Peters: ‫ ;ֵכּן‬Beentjes: ‫ֵכן‬. ‫יוְֹשָׁבֿיו‬: Lévi, Adler, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ֺישׁ ְוָביו‬Peters: ‫ ;ֺישׁ ְו ָֽביו‬Smend: ‫יושביה‬. 10:2: Smend: > vocalization. – The text order of the MS differs from Γ: the text according to Γ 3ab is placed before the text according to Γ 2ab and the text according to Γ 5ab is places before Γ 4ab. Ben-Ḥayyim: 2ab before 3ab and 5ab before 4ab. „‫שוֵֹפ‬ „ ‫ְכ‬: Lévi, Adler: ‫שוֹפט‬ ‫ט‬ ֽ ֵ „ ‫ ;ְכ‬Peters: ‫ ;ְכּשׁוֵֹפט‬Smend: > vocalization; Segal: ‫שׁוֹפט‬ ֽ ֵ „ ‫ ;ְכ‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ְכשוֵֹפט‬.

‫‪731‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪9:16a‬‬

‫‪ 16ab‬אנשי צדק בעלי ‪ /‬לחמך‬ ‫‪9:17a‬‬

‫בחכמי ידים יחשך יושר ‪/‬‬

‫‪9:17b‬‬

‫‪3‬‬

‫‪2‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪9:18a‬‬

‫‪ 18ab‬ביטה נורא בעד‪ 5‬איש לשון‬

‫‪9:18b‬‬

‫ומשא ‪ /‬על פיהו ישונא‪‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪MS A‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪10:1a‬‬

‫‪ 1ab‬שופט עם יוסד‪ 9‬עמו‬

‫‪10:1b‬‬

‫וממשלת מבין ‪  ֒ /‬פר ֹֺידה ׃‬ ‫‪6‬‬

‫‪8‬‬

‫‪7‬‬

‫‪.Be‬ס‪10:2a‬‬

‫‪.Be‬ס‪10:2b‬‬

‫‪y‬יר‪ֵ 11‬כ ן ֣‪ 12‬יוְֹשָׁבֿיו‪/  13‬‬ ‫וְּכֿ‪ë‬רׂאשׁ‪Æ{ 10‬‬

‫‪17‬‬

‫‪.Be‬ס‪10:3a‬‬

‫‪ 3ab‬מלך‪ 21‬פרוע ישחית עיר‬

‫‪.Be‬ס‪10:3b‬‬

‫ועי]ר[‪ 18‬נוֶֹשבת‪ 19‬בשכל ‪ / 20‬שריה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪10:4a‬‬

‫‪ 4ab‬ביד ﭏהים ממשלת תבל‬

‫‪.Be‬ס‪10:4b‬‬

‫ואיש לעת יעמד עליה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪10:5a‬‬

‫‪ 5ab‬ביד ﭏהים ממשלת כל גבר‬

‫‪.Be‬ס‪10:5b‬‬

‫ולפני מחוֹקק‪ 22‬ישית הודו‪23‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪[.] 6ab‬כל ‪ / 25‬פשע ﭏ תשֶלּים‪ 26‬רע לריע‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪10:6a‬‬

‫‪10:6b‬‬

‫וﭏ תהלך בדרך גאוה ׃ ‪/‬‬ ‫‪24‬‬

‫‪27‬‬

‫‪.Be‬ס‪10:7a‬‬

‫‪ 7ab‬שנואה לאדון ואנשים גאוה‬

‫‪.Be‬ס‪10:7b‬‬

‫עשק‪28‬׃ ‪/‬‬ ‫ומשניהם מעל ֹ‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪10:8a‬‬

‫‪ 8ab‬מלכות מגוי ﭏ גוי תסוב‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪10:8b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪10:9b‬‬

‫בגלל חמס גאוה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 9ab‬מה יגאה ֒ ‪ /‬עפר ואפר‬

‫‪.Be‬ס‬

‫ומוש]‪[.] [.‬עמו חכם ׃‬ ‫‪1‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫שוֵֹפ„‬ ‫‪ְ14 2ab‬כ „‬ ‫ט‪ָ 15‬עם ֵכן ֣‪ְ 16‬מִלי ָ֑ציו‬

‫‪9:16b‬‬

‫וביראת ﭏהים תפארתך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪17ab‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪10:9a‬‬

‫אשר בחיין יורם גּ‪ְØ‬ויוֹ ‪‬‬ ‫‪29‬‬

‫‪30‬‬

‫‪31‬‬

‫‪ֵ.‬כן ‪ֵ; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬כּן ‪ֵ: Peters:‬כ ן ֣‬ ‫ליציו‬ ‫‪ְ.‬מִלי ָציו ‪ְ: Ben-Ḥayyim:‬מ ִ ָ ֑‬ ‫‪.‬ועיר ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ועי]ר[‬ ‫‪; Smend: > vocalization.‬נוֶֹשֶׁבת ‪: Peters, Segal:‬נוֶֹשבת‬ ‫‪ line-filler.‬ל‬ ‫‪.‬מלך ‪; Smend:‬מלך ‪: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬מלך‬ ‫‪.‬מחוקק ‪: Lévi, Adler, Smend:‬מחוֹקק‬ ‫‪.‬הוֹדו ‪: Adler:‬הודו‬ ‫‪ line-filler.‬ה‬ ‫‪.‬בכל ‪]; Segal:‬ב[כל ‪]; Peters, Ben-Ḥayyim:‬ב[כל ‪[.]: Lévi, Smend:‬כל‬ ‫‪ְ.‬תַּשֵׁלּים ‪; Peters, Segal:‬תשֶלים ‪: Lévi, Adler, Smend, Beentjes:‬תשֶלּים‬ ‫‪.‬לרע ‪: Peters: incorr.‬לריע‬ ‫עשק‬ ‫‪.‬עשק ‪ֹ : Lévi, Adler, Smend, Beentjes:‬‬ ‫‪.‬בחייו ‪: (= Γ ἐν ζωῇ); Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬בחיין‬ ‫‪.‬יורס ‪: Lévi, Adler: incorr.‬יורם‬ ‫‪ִ ; Smend: > vocalization.‬גּ ְו ֽיוֹ ‪ִ ; Peters:‬ג ְויוֹ ‪ : Adler, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬גּ‪ְØ‬ויוֹ‬

‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬

732

SIR 10:10ab – 10:20ab

MS B

10:19b‫ס‬.Be

10:19aBe

‫זרע נקלה עובר מצוה׃‬ 10:20b‫ס‬.Be

10:20a‫ס‬.Be

‫וירא אלהים נכבד ממנו׃‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

‫ לאנוש‬27‫ זרע‬26‫ מה‬/ 25‫זרע נקלה‬ ‫ ראשם נכבד‬29‫בין אחים‬

‫ ֣ ִכּ ִנּיים‬or ‫ ֣ ִכּ ִנּיום‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ִכּ ִנּיום‬Segal, Beentjes: ‫ִכ ִנּיום‬. ‫ ָורמש‬: Smend: ‫ורמש‬. ‫במות‬: Ben-Ḥayyim: ‫במ)(]ו[ת‬. Cf. Jer 17:5 ‫יסור מלבו‬. ‫תחלת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תחלת‬. ‫מוּ ָעז‬: Peters: ‫מוּ ָ֑עז‬. ‫רה‬ ֺ ‫וְמקו‬: Adler: ‫ומקורה‬. Adler: MS A marg. ‫רע ויֵבא‬. [..]‫ﭏה‬: Lévi, Adler, Smend: [‫ ;אלה]ים‬Peters: ‫ ;אלה]י[ם‬Segal: ‫ ;אלהים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אלהים‬Beentjes: [..]‫ ;אלה‬Rey: ‫[ם‬.]‫ﭏה‬. ‫עה‬ ֺ ‫ ֶֿנ ַג‬: Adler: ‫ ; ֶנגעה‬Segal: ‫עה‬ ֺ ‫ ; ִנ ְג‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עה‬ ֺ ‫ ֶנ ַג‬. ‫ויכהוּ‬: Smend: ‫ויכהו‬. ‫ ה‬line-filler. ‫ויֵבא‬: Lévi: ‫ ;ויבא‬Ben-Ḥayyim: incorr. not in marg. {‫לבֺּ}ו‬: Lévi, Adler, Beentjes: ‫ ;ִלבוֹ‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ִלבּ]וֹ‬Rey: {‫ִלבֺּ}ו‬. ‫רע‬: Ben-Ḥayyim: incorr. not in marg. [‫]רע‬. ‫עניים‬: Adler: incorr. ‫ענוים‬.

‫‪733‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪.Be‬ס‪10:10a‬‬

‫‪ 10ab‬שמץ מחלה ‪ /‬יצהיב רופא‬

‫‪.Be‬ס‪10:10b‬‬

‫מלך היום ומחר יפול׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪10:11a‬‬

‫‪ ֒ 11ab‬במות‪ 3‬אדם ‪ /‬ינחל רמה‬

‫ותולעה ֣כּ ִנּיים‪ָ 1‬ורמש‪2‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪10:12a‬‬

‫‪ 12ab‬תחלת‪ 5‬גאון אדם ‪ //‬מוָּעז‬

‫‪.Be‬ס‪10:12b‬‬

‫וֵּמעֵֺשׂהוּ יסור מלבו ‪4‬׃‬

‫‪6‬‬

‫‪.Be‬ס‪10:13a‬‬

‫‪ 13ab‬כי מקוה זדון חטא‬

‫‪Be‬‬

‫‪10:13c‬‬

‫על כן מלא לבֹּ}ו{‬

‫‪*Be‬ויֵבא‬

‫‪15‬‬

‫‪10:13ef (de!) ; 10:13d‬‬

‫‪13‬‬

‫‪.Be‬ס‪10:14a‬‬

‫‪ 14ab‬כסא גאים הפך ﭏהים‬

‫‪.Be‬ס‪10:14b‬‬

‫וישב עניים‪ 16‬תחתם׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫מטם‪ 19‬ﭏהים‬ ‫ט ֹ‬ ‫‪ 15a.16b‬עקבת‪ 17‬גוים‪ׂ   ֒ / 18‬‬

‫ס‬

‫עה‪ 10‬ויכהוּ‪ 11‬עד כ ֵלּה‪12‬׃ ‪/‬‬ ‫*ﭏה]‪ֶ 9[..‬נַֿג ֺ‬

‫‪* 14‬‬

‫‪*Be‬רע‬

‫‪.Be‬ס‪10:13b‬‬

‫רה‪ 8 / 7‬יביע זמה׃‬ ‫וְמקו ֺ‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪13cd‬‬

‫‪10:11b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪10:16a‬‬

‫‪10:16b‬‬

‫ושרשם עד ארץ קעקע׃‬

‫‪20‬‬

‫‪.Be‬ס‪10:17a‬‬

‫‪ 17ab‬וסחם‪ 23‬מארץ ‪ /‬ויתשם‬

‫‪.Be‬ס‪10:17b‬‬

‫בת‪ 21‬מארץ ‪ 22‬זכרם׃‬ ‫ויש ֺ‬ ‫‪.Be‬ס‪10:18a‬‬

‫‪ 18ab‬לא נאוה לאנוש זדון‬

‫‪.Be‬ס‪10:18b‬‬

‫ועזות‪ / 24‬אף לילוד אשה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪10:19a‬‬

‫‪ 19a‬זרע נכבד מה זרע לאנוש‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫זרע נקלה‪ 28‬עובר מצוה׃‬

‫‪19de‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 20ab‬בין אחים ראשם‪ 31‬נכבד‬

‫‪10:19b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪10:20a‬‬

‫‪10:20b‬‬

‫וירא ﭏהים ב]ע‪/ 30[..‬‬

‫‪.‬עקבות ‪: Segal: incorr.‬עקבת‬ ‫‪.‬גאים ‪: Segal: incorr.‬גוים‬ ‫מטם‬ ‫ט ֹ‬ ‫‪.‬טמטם ‪; Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬טמ֒ טם ‪ׂ : Adler:‬‬ ‫‪.‬ﭏהים ‪; Rey:‬אלהים ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ﭏהים‬ ‫בת‬ ‫‪ַ .‬ו ַיְשֵׁבּת ‪; Segal:‬וישבת ‪: Lévi, Adler, Beentjes:‬ויש ֹ‬ ‫‪.‬מארץ ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes, Rey:‬מארץ‬ ‫‪.‬ו}י{סחם ‪); Rey:‬י(]ו[סחם ‪: Ben-Ḥayyim:‬וסחם‬ ‫‪.‬ו]עז[ות ‪; Adler:‬ועזות ‪: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey:‬ועזות‬ ‫‪.‬נקלה ‪: Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬נקלה‬ ‫‪.‬מה ‪: Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬מה‬ ‫‪.‬זרע ‪: Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬זרע‬ ‫‪]+.‬מה[‪Segal: +‬‬ ‫‪.‬אחים ‪: Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬אחים‬ ‫‪.‬ב֗עמ]ו׃[ ‪; Rey:‬בע]‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..‬בע]…[ ‪; Segal:‬בע]מו[ ‪; Smend:‬ב]עיניו[ ‪]; Peters:‬ממנו[ ‪; Adler: incorr.‬בעיניו ‪: Lévi:‬ב]ע‪[..‬‬ ‫‪.‬ראשם ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey:‬ראשם‬

‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬

734

SIR 10:22ab – 10:28ab

MS B 10:22b

‫ס‬.Be

10:22a‫ס‬.Be

‫תפארתם יראת* ייי׃‬ 1

‫גר זר נכרי ורש‬

‫ס*ביר‬ 10:23b‫ס‬.Be

10:23a‫ס‬.Be

‫ איש חמס׃‬4‫ואין לכבד כל‬ 10:24b

‫ס‬.Be

5

10:24a

[................]‫ו‬

‫שר שופט ומושל נכבדו‬

11

10:25f

‫ס‬.Be

10:25e

[...............]‫וג‬ 10:25b‫ס‬.Be

‫אין לבזות דל משכיל‬

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

‫עבד משכיל חורים יעבדוהו‬19 10:25a‫ס‬.Be

‫עבד משכיל חביב כנפש‬24

[...............] 10:25dꞌb‫ס‬.Be

10:25cꞌa‫ס‬.Be 25

[...............‫]ע‬

10:25hꞌb‫ס‬.Be

{‫ משכיל חביב כנפש‬27‫}עבד‬26 10:25gꞌa‫ס‬.Be

[..............]‫וּגּבּרּ מּ‬ 10:26b‫ס‬.Be

29

‫ ּעבּדּ מּשּׁכּיּלּ ּחבּיּבּ כּנּפּשּׁ‬28

10:26a‫ס‬.Be

[........]‫ואל תתכ‬

30

*

‫ לעשות חפצך‬31‫אל תתחכם‬ 32

10:27b‫ס‬.Be

10:27a‫ס‬.Be 38

[........]‫ממתכב‬

10:28b‫ס‬.Be

[......]‫ טעם כיו‬42‫ותן לה‬

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25

‫ הון‬39‫טוב עובד ויותר‬ 10:28a‫ס‬.Be

43

1

‫[רכך‬.]*

‫ בענוה כבד נפשך‬44 ‫בני‬

‫ביר‬: Ben-Ḥayyim: ‫ביר׳‬. ‫[ת‬..]‫י‬: Lévi, Adler: ‫ ;י]רא[ת‬Peters: ‫ ;י]ר[את‬Smend: [‫ ;יר]את‬Segal: ‫ ;]יר[את‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;י]רא[ת‬Beentjes: ‫[ת‬...]; Rey: ‫י]ר[את‬. ‫וזד‬: Beentjes: rev. ‫ ;)וזר( וזד‬Adler, Peters: incorr. ‫וזר‬. ‫כל‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. ‫משכיל‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫משכיל‬. ‫[ל‬.]: Lévi, Adler, Smend: ‫ ;]כ[ל‬Peters, Segal: ‫ ;כל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]כ[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]; Rey: ‫כל‬. [‫אי]ש‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫איש‬. ‫[ם‬..]: Lévi, Adler: ‫ ;]יו[רם‬Peters; ‫ ;יורם‬Smend: ‫ ;]ח[כם‬Segal: ‫ ;חכם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ח[כם‬Beentjes: ‫[רם‬..]; Rey: ‫]  ח[כם׃‬. ‫דל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;דל‬Rey: ‫֗ד ֗ל‬. ‫]מש[כיל‬: Lévi, Adler, Smend: ‫ ;מ]שכי[ל‬Peters, Segal: ‫ ;מ]שכ[יל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]שכי[ל‬Beentjes: ‫[ל‬...]‫ ;מ‬Rey: ‫מ֗שכיל‬. [................]‫ו‬: Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;וא]ין‬Beentjes: [................]. ‫[ן‬..]: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]ואי[ן‬Adler: [‫ ;]ואין‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ואי[ן‬Beentjes: ‫[ן‬...]; Rey: ‫ ֗וא]   י[ן‬. ‫[ול‬.]‫ג‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;גדול‬Rey: ‫ג֗דול‬. ‫[א‬..]: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;מ]י[רא‬Smend: ‫ ;מ]י[רא‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]י[רא‬Beentjes: ‫[רא‬.]‫ ;מ‬Rey: ‫מ]י[רא‬. ‫ﭏהים‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אלהים‬Rey: ‫ﭏהים‬. [.‫]ש‬: Lévi: [‫ ;]נדיב‬Peters, Smend: [‫ ;]נדיב‬Adler, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]; Rey: [‫֗ש]  ר‬. ‫[מושל‬.]: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;מושל‬Peters: ‫]ו[מושל‬. ‫[דו‬.]‫נכ‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;נכבדו‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;נכבדו‬Rey: ‫נכ֗בדו‬. In MS B 10:25c+ before 10:25a. [.]‫ועב‬: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;ועב]ד‬Peters, Smend: ‫ ;ועבד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ועבד‬. [...........]: Lévi, Adler: ‫ ;]חכם[ ]ל[א‬Peters: ‫ ;]חכם[ לא‬Smend: ‫[ לא‬.‫ ;]…ס‬Segal: ‫ ;]חכ[ם ]ל[א‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]ל[א‬..]‫[ס‬..]; Beentjes: ‫[א‬.] ‫[ם‬..]; Rey: ‫]מ[ש]  כיל[ לא‬. ‫משכיל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫משכיל‬. ‫הורם‬: Smend: incorr. ‫חורם‬. Cf. 7:21a. In MS B 10:25c+ before 10:25a. [...............‫]ע‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: [….].

735 MS A 10:22b

‫ס‬.Be

10 10:22a

‫ס‬.Be

‫ נכרי ורש‬3‫ גר וזד‬22ab

‫[ת ﭏהים‬..]‫תפארתם י‬ 2

10:23b‫ס‬.Be

10:23a‫ס‬.Be

‫׃‬8‫[ם‬..] 7[‫ אי]ש‬6 ‫[ל‬.] ‫ואין לכבד‬ 10:24b

‫ס‬.Be

/ 10 ‫ ]מש[כיל‬9 ‫אין לבזות דל‬ 10:24a

‫[א ﭏהים ׃‬..] ‫[ול‬.]‫ ג‬/ ‫[ן‬..] 15

14

13

12

10:25b‫ס‬.Be

23ab

‫ס‬.Be

18

‫[דו‬.]‫ ושופט נכ‬17 ‫[מושל‬.] 16[.‫ ]ש‬24ab

10:25a‫ס‬.Be

‫ יתאונן׃‬/ 21[...........] 20[.]‫ועב‬

23

‫ הורם‬22‫ עבד משכיל‬25ab 25c+d+ 25eꞌfꞌ 25gꞌhꞌ

10:26b

‫ס‬.Be

10:26a

‫ס‬.Be

‫ צרכך׃‬/ [.........]‫[תכ‬..] ‫וﭏ‬ 33

10:27b‫ס‬.Be

37

10:27a‫ס‬.Be

/ ‫ מתן׃‬41[...] 40‫[כבד‬...]‫מ‬ 10:28b

‫ס‬.Be

/ ‫[רע ]א[ב]דה[ ׃‬.] [..]‫ויתן לך ט‬

27 28 29 30 31 37 33

34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49

‫ טוב עובד ויותר הון‬27ab 10:28a

49

26

‫ ח]פ[צך‬36‫ב[ד‬.]‫ ל‬35‫ תתחכם‬34 ‫ ַﭏ‬26ab

48

47

46

45

‫ס‬.Be

‫ בני בענוה כבד נפשך‬28ab

Written in smaller script between the lines. ‫עבד‬: Ben-Ḥayyim: ‫ד‬..]. Ben-Ḥayyim: line without dots in the letters. ‫כּנּפּשּׁ‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כּנּפּשּׁ‬. [........]‫תתכ‬: Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;תתכב]ד‬Beentjes: [........]‫תתכ‬. ‫תתחכם‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתחכם‬. ‫[רכך‬.]: Ben-Ḥayyim: ‫[רכך‬..]. [.........]‫[תכ‬..]: Lévi: ‫ ;]ת[תכבד ]במו[עד‬Adler: ‫ ;ת]תכבד[ ]במו[עד‬Peters: ‫ ;תתכב]ד[ ]במו[עד‬Smend: ‫ ;]ת[תכב]ד[ ]במו[ עד‬Segal: [‫;]ת[תכב]ד במועד‬ Ben-Ḥayyim: ‫[ ]במו[עד‬..]‫[תכ‬..]; Beentjes: [......]‫ ;תכב‬Rey: ‫ת֗תכב]  ד ב[עת‬. ‫ ַﭏ‬: Lévi, Adler, Smend, Segal: ‫ ;אל‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ַאל‬Beentjes: ‫ ;ַאל‬Rey: ‫ ַﭏ‬. ‫תתחכם‬: Beentjes: rev. ‫)תתכחם( התחכם‬. ‫ב[ד‬.]‫ל‬: Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;לעבד‬Adler: ‫ ;ל]ע[בד‬Smend ‫לעבד‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לעבד‬Rey: ‫ל ֗ע֗בד‬. ‫ח]פ[צך‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;חפצך‬Rey: ‫ח֗פצך‬. [........]‫ממתכב‬: Ben-Ḥayyim: [‫ ;ממתכב]ד‬Beentjes: [........]‫ממתכב‬. – In MS an empty line follows. ‫ויותר‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויותר‬. ‫מ]…[כבד‬: Lévi, Adler, Peters ‫ ;ממתכבד‬Smend, Segal: ‫ ;מ]מת[כבד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]מת[כבד‬Beentjes: ‫[כבד‬..]‫ ;מ‬Rey: ‫ממתכבד‬. [...]: Lévi, Smend, Segal: [‫ ;]וח[ס]ר‬Adler: ‫ ;]בלח[ם‬Peters, Ben-Ḥayyim: [‫ ;]וח[ס]ר‬Beentjes: [.]‫[ס‬..]; Rey: [‫]  ו[חס]  ר‬. ‫לה‬: Beentjes: ‫לה‬. [......]‫כיו‬: Ben-Ḥayyim: [‫ ;כיוצ]א‬Beentjes: [......]‫כ‬. ‫בני‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בני‬. ‫ויתן‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ויתן‬. ‫לך‬: Smend: incorr. ‫לה‬. [..]‫ט‬: Peters, Smend, Segal: [‫ ;ט]עם‬Rey: ‫ט]  ע[ם‬. ‫[רע‬.]: Lévi: [.]‫ ;יריו‬Adler: […]; Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;כיוצא‬Rey: ‫֗כ ֗י ֗ו ֗צ֗א‬. [‫]א[ב]דה‬: Lévi: [.]‫ ;אבד‬Adler: ‫ ;אבדת‬Peters, Smend, Rey: ‫ ;בה‬Segal: ‫ ;בהם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בהם‬Beentjes: [.]‫ב‬.

‫‪736‬‬

‫‪SIR 10:29ab – 11:3cꞌdꞌ‬‬

‫‪MS B‬‬ ‫‪.Be‬ס‪10:29b‬‬

‫‪.Be‬ס‪10:29a‬‬

‫ומי יכבד ]‪[.......‬‬

‫בני מרשיע‪ 1‬נפשו‪ 2‬מי ‪ 3‬יצדיקנו‬

‫‪.Be‬ס‪10:30b‬‬

‫‪.Be‬ס‪10:30a‬‬

‫ויש איש עשיר נכבד ב]‪[....‬‬

‫דל נכבד בגלל שכלו‬

‫‪6‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪10:31a‬‬

‫הנכבד בעיניו ]בע[שרו ‪ 9‬איככה‬

‫‪10:31b‬‬

‫‪ 8‬ונקלה בעשרו בעיניו איככה׃‬ ‫‪; 10:31dBe‬ס ‪10:31ef‬‬

‫‪; 10:31cBe‬ס‪10:31cd‬‬

‫‪11‬המתכבד בדלותו בעשרו מתכבד יתר‬

‫‪12‬‬

‫והנקלה בעשרו בדלותו נקלה יתר׃‬

‫‪MS B‬‬ ‫‪.Be‬ס‪11:1a‬‬

‫חכמת דל תשא ]‪[.‬אשו‬

‫‪.Be‬ס‪11:1b‬‬

‫]‪[...‬נ]‪[........‬יבנו‪17‬׃‬

‫‪18‬‬

‫‪.Be‬ס‪11:2a‬‬

‫אל תהלל א]‪[.‬ם‪ 30‬בתוא]‪[.‬ו‬

‫‪31‬‬

‫‪.Be‬ס‪11:2b‬‬

‫ואל‪ 21‬תתעב‪ 22‬אדם‪ *23‬מעזבר‪ **24‬ב]‪[..‬הו׃‬

‫‪25‬‬

‫*ﭏ ‪ 26‬תתע]‪] 27[.‬א[דם‬ ‫**מכֿוָֹע]‪[.‬‬

‫‪28‬‬

‫‪29‬‬

‫‪.Be‬ס‪11:3a‬‬

‫קטנה בעוף דבורה‬

‫‪.Be‬ס‪11:3b‬‬

‫וראש תנובות‪ 35‬פריה‪36‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪11:3cꞌa‬‬

‫אלול ‪ 39‬בעוף דבורה‬

‫‪.Be‬ס‪11:3dꞌb‬‬

‫וראש תנובות‪ 37‬בריה‪38‬׃‬

‫‪.‬מרשיע ‪: Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬מרשיע‬ ‫‪.‬נפשו ‪; Beentjes:‬נפשו ‪: Ben-Ḥayyim:‬נפשו‬ ‫‪.‬מי ‪: Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬מי‬ ‫‪.‬יצבד ‪: Adler:‬יכבד‬ ‫‪.‬נפשו ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey:‬נפשו‬ ‫‪; Beentjes: [....].‬בגלל ]‪: Ben-Ḥayyim: [...‬ב]‪[....‬‬ ‫‪.‬ע֗שרו ‪; Rey:‬עשרו ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬עשרו ‪; Smend:‬עשרו ‪; Peters, Segal:‬ע]שרו[ ‪; Adler:‬עשרו ‪: Lévi:‬ע]ש‪[.‬ו‬ ‫‪[....] +.‬ק ‪Beentjes: incorr. marg.: +‬‬ ‫‪.‬בעשרו ‪]: Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬בע[שרו‬ ‫‪.‬בעניו ‪: Beentjes: incorr.‬בעיניו‬ ‫‪ to 10:31b.‬בעשרו ‪In MS one line in smaller script from‬‬ ‫‪.‬יותר ‪: Segal: incorr‬יתר‬ ‫‪.‬ב֗עשרו ‪; Rey:‬בעשרו ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬בעשרו‬ ‫‪.‬ב}ל{דלותו ‪: Rey:‬בדלותו‬ ‫‪]; Beentjes:‬המ[תכבד ‪; Ben-Ḥayyim:‬המתכבד ‪]; Segal:‬המת[כבד ‪; Smend:‬ה]מ[תכבד ‪; Peters:‬ה]מתכ[בד ‪; Adler:‬ה]מת[כבד ‪..]: Lévi:‬ת[כבד‬ ‫‪֗.‬המ֗תכבד ‪[..]; Rey:‬תכבד‬ ‫‪.‬יותר ‪: Segal: incorr.‬יתר‬ ‫‪[...........].‬שיבנו ‪; Beentjes:‬ובין נד]י[ב]י[ם תושיבנו ‪]; Ben-Ḥayyim:‬ו[בין ]נדיבי[ם ]תו[שיבנו ‪[...]: Schirmann:‬נ]‪[........‬יבנו‬ ‫‪.‬ראשו ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ראשו ‪[.]: Schirmann:‬אשו‬ ‫‪.‬תשיבנו ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey:‬תשיבנו‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬

737 MS A 10:29b‫ס‬.Be

10 10:29a‫ס‬.Be

/ ‫׃‬5‫ מקלה נפשו‬4‫ומי יכבד‬ 10:30b‫ס‬.Be

‫ מרשיע נפשו מי יצדיקנו‬29ab 10:30a‫ס‬.Be

/ ‫׃‬7‫[ו‬.‫ויש נכבד בגלל ע]ש‬ 10:31b

‫ס‬.Be

‫ יש דל נכבד בגלל שכלו‬30ab 10:31a

‫ס‬.Be

‫ איככה׃‬10 ‫ונקלה בעיניו‬ ‫ס‬

10:31ef ; 10:31d

‫ נכבד בעשרו איככה‬30c+d+ ‫ס‬

Be

Be

10:31cd ; 10:31c

‫ נקלה יותר׃‬/ ‫והנקלה בעשרו בדלותו‬ 14

13

16

‫ בדלותו בעשרו מתכבד יתר‬/ 15‫ת[כבד‬..] 31ab

MS A 11:1b‫ס‬.Be

11 11:1a‫ס‬.Be

/ ‫׃‬19 ‫ובין נדיבים תשיבנו‬ 11:2b‫ס‬.Be

‫ דל תשא ראשו‬20‫ חכמת‬1ab 11:2a‫ס‬.Be

/ ‫ במראהו׃‬33[...‫ תתעב אדם ]מכ‬32 ‫וﭏ‬

11:3d(b)‫ ;ס‬11:3bBe

‫ בתארו‬34[‫ אל תהלל א]דם‬2ab

11:3c(a)‫ ;ס‬11:3aBe

‫וראש תנובות פריה‬

‫ אליל בעוף דברה‬3ab 3cꞌdꞌ

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

‫חכמת‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫חכמת‬. ‫ואל‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואל‬. ‫תתעב‬: Schirmann, Beentjes: ‫ ;תתעב‬Ben-Ḥayyim: ‫תתעב‬. ‫אדם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫מעזבר‬: Schirmann, Beentjes: ‫ ;מעזב‬Ben-Ḥayyim: ‫שבר‬/‫מעזב‬. ‫[הו‬..]‫ב‬: Schirmann: ‫…[ו‬.]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;במראהו‬Beentjes: ‫…[ו‬.]‫ב‬. ‫ﭏ‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. [.]‫תתע‬: Schirmann, Beentjes: ‫ ;תתעב‬Ben-Ḥayyim: ‫תתעב‬. ‫]א[דם‬: Schirmann: [….]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;אדם‬Beentjes: ‫אדם‬. [.]‫מכֿוֹ ָע‬: Schirmann: [‫ ;מכוֹ ָע]ר‬Ben-Ḥayyim: [‫מכוֹ ָע]ר‬. ‫[ם‬.]‫א‬: Schirmann: ‫ ;א]ד[ם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫[ו‬.]‫בתוא‬: Schirmann: ‫ ;בתוא]ר[ו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בתארו‬. ‫וﭏ‬: Rey: incorr. ‫ואל‬. […‫]מכ‬: Lévi, Rey: ‫ ;מכוער‬Adler: [‫ ;מכ]וער‬Peters: ‫ ;מכ]ו[ער‬Smend: ‫מכ]וע[ר‬, Segal: ‫ ;מכער‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מכ]וע[ר‬Beentjes: [...]‫מכ‬. [‫א]דם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫אדם‬. ‫תנובות‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תנובות‬. ‫פריה‬: Schirmann: ‫ ;פ]רי[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;פריה‬Beentjes: ‫פריה‬. ‫תנובות‬: Schirmann: ‫תנובות‬. ‫בריה‬: Schirmann: ‫ ;פריה‬Beentjes: ‫פריה‬. ‫אלול‬: Schirmann, Beentjes: ‫ ;אליל‬Ben-Ḥayyim: ‫אליל‬.

738

SIR 11:4ab – 11:7ab

MS B 11:4b‫ס‬.Be

11:4a‫ס‬.Be

‫ יום‬1‫ואל תקלס במרורי‬

‫במעוטף בגדים אל תתפאר‬

11:4dꞌb‫ס‬.Be

11:4cꞌa‫ס‬.Be

‫ יום׃‬8‫ואל תקלס במרירי‬

‫בעוטה אזור אל תהתל‬

11:4f ‫ס‬.Be

11:4e‫ס‬.Be9

‫ונעלם מאנוש פעלו׃‬

‫[י‬.............]

11:5b‫ס‬.Be

11:5a‫ס‬.Be

‫ובל על לב עטו צניף׃‬

13

11:5dꞌb‫ס‬.Be

‫ כסא‬12 ‫[ל‬..............]

11:5cꞌa‫ס‬.Be16

‫׃‬17‫ושפלי לב יעטו צניף‬

‫[ כסא‬..............]

11:6b‫ס‬.Be

11:6a‫ס‬.Be

‫ נתנו ביד זעירים׃‬18‫ונכבדים‬

19

[................]

11:6dꞌb‫ס‬.Be

11:6cꞌa‫ס‬.Be

‫**׃‬32‫ ביד‬31‫ונכבדים *נתנו‬ ‫׃‬34‫**]……ב[יד‬

38

‫ יחד‬37‫ מאד והושפלו‬36‫[לו‬...........]35

[.]‫*וג‬

‫ יחד‬39‫*]……[ והשתלו‬

33

11:6f ‫ס‬.Be

11:6e‫ס‬.Be

‫ שפוט׃‬40‫[ם‬.]‫ובקהל פ‬ 11:7b

‫ס‬.Be

11:7a

‫׃‬43‫ תייף‬42 ‫ ואחר‬41‫בקר לפנים‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

‫[אול‬...........] ‫ס‬.Be

46

‫ אל תסלף‬45[......]44

‫במרורי‬: Schirmann: ‫ ;במרירי‬Ben-Ḥayyim: ‫כמרורי‬. ‫במרירי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫במרירי‬. ‫יום‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫יום‬. This line is a doublet of 11:4ab. ‫[עטה‬.]: Lévi, Adler, Peters: ‫ ;מעטה‬Smend: ‫ ;בעטה‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בעטה‬Rey: ‫̇בע̇טה‬. [‫ר‬.]‫א‬: Lévi, Adler: ‫ ;א]בֺ[ד‬Peters: ‫ ;א]ב[ד‬Smend: ‫ ;א]פ[ר‬Segal: ‫[ר‬.]‫ ;א‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;א]ֶפ[ר‬Beentjes: ‫[ר‬.ֺ]‫ ;א‬Rey: ‫א]  ז[}ו{ׂר‬. ‫תהתל‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תהתל‬Rey: ‫תה̇תל‬. ‫במרירי‬: Ben-Ḥayyim: ‫כמרירי‬. ‫[י‬.............]: Schirmann: [= MS A]. [. . .]‫ֵמ‬: Lévi: ‫ ;ֵמָא ָדם‬Adler: [‫ ;מ]ָא ָדם‬Peters: [‫ ;ֵמ]ָא ָדם‬Smend: [..ָ.ָ]‫ ;מ‬Segal: ‫ ;ֵמָא ָדם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ֵמ]ָא ָדם‬Rey: ‫ֵמ] ָא[ ָדם‬. ‫כי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫כי‬. ‫[ל‬..............]: Schirmann: ‫ =[ל‬MS A]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ על‬Beentjes: ‫……[ על‬.]. ‫כסא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כסא‬. ‫ובל‬: Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;ובל‬Adler: incorr. ‫ ;תבל‬Smend: +[‫]עלים‬+ ‫ובל‬. ‫[א‬.]‫כ‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כסא‬Beentjes: ‫ ;כסא‬Rey: ‫כ̇ס̇א‬. [..............]: Schirmann: [= MS A 11:5a]. ‫צניף‬: Beentjes: ‫צניף‬. ‫ונכבדים‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ונכבדים‬. [................]: Ben-Ḥayyim: ‫………[ד‬..]. ‫ ְ ֿו ַגם‬: Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ; ְו ַגם‬Smend: ‫וגם‬. ‫ ִנְכַב ִדים‬: Peters: ‫ ; ִנְכָבּ ִדים‬Smend: ‫נכבדים‬. ‫וּ‬nH Ë‫ ִנ‬: Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ; ִנְתּנוּ‬Smend: ‫ ;נתנו‬Beentjes: ‫ ִנָתּנוּ‬. ‫ְב ָיֿד‬: Peters: ‫ ;ְב ַיד‬Smend: ‫ ;ביד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ְב ָיד‬. Beentjes: “In 11,6-8 seven characters have a small line on top of each of them.” ‫ ַר ִ֥בים‬: Lévi, Adler, Segal, Beentjes: ‫ַרבים‬ ֣ ִ ; Peters: ‫ ; ַרִבּים‬Smend: ‫ ;רבים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ַרִבים‬. ‫ ִ֭נָשִׂאים‬: Adler, Segal: ‫ָשִׂאים‬n”; Peters: ‫ ; ִנָשִּׂאים‬Beentjes: ‫ַשִׂאים‬n”. ‫ ִנְקל ֣וּ‬: Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ; ִנְקלוּ‬Smend: ‫נקלו‬.

739 MS A 11:4b‫ס‬.Be

11 11:4a‫ס‬.Be

‫׃‬3‫ יום‬2 ‫וﭏ תקלס במרירי‬

7

‫ תהתל‬/ ‫ ﭏ‬6[‫ר‬.]‫ א‬5‫[עטה‬.]4 4ab 4cꞌdꞌ

11:4d‫ס‬.Be

11:4c‫ס‬.Be

‫ פלאות מעשי י יי‬11‫ כי‬4ef

‫ פעלו׃‬10[...]‫ ֵמ‬/ ‫ונעלם‬ 11:5b‫ס‬.Be

11:5a‫ס‬.Be

‫ לב עטו צניף׃‬/ ‫ על‬14 ‫ובל‬

15

‫[א‬.]‫ רבים נדכאים ישבו על כ‬5ab 5cꞌdꞌ

11:6d(b)‫ ;ס‬11:6bBe

11:6c(a)‫ ;ס‬11:6aBe

‫׃‬23‫ ְב ָיֿד‬22‫וּ‬nH Ë‫ ִנ‬21‫ ִנְכַב ִדים‬20‫ְ ֿו ַגם‬

√ ‫ ְמ‬27‫ִנְקל ֣וּ‬ / 30‫ { ַ  ֗יַחד‬29‫ ְוָהְשָׁפל ֽוּ‬28‫ֿד‬a

‫ ִ֭נָשִׂאים‬25‫ ַר ִ֥בים‬24 6ab

26

6cꞌdꞌ

6e+f+ 11:7b

‫ס‬.Be

11:7a

‫׃‬50‫ ַת ִֿזּ ֽׂיׁף‬49‫ ְוַא ַ֥חר‬48‫ { ְלָפ ִ֗נים‬/ 47‫ַבֵּקּ ֽר‬

28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53

‫ס‬.Be

‫ ַﭏ־ְתַסֵלף‬52[.]‫ ַ֖תְחק‬51‫ ְב ֶ֥ט ֶרם‬7ab

53

√ ‫ְמ‬: Peters, Ben-Ḥayyim: ‫אד‬ ‫ֿד‬a ֹ ‫ ;ְמ‬Smend: ‫ ;מאד‬Beentjes: ‫ְמׂא ֑ד‬. ‫ ְוָהְשָׁפל ֽוּ‬: Peters: ‫ ; ְוָהְשָׁפּלוּ‬Smend: ‫ ;והשפלו‬Segal: ‫ ; ְוָהְשָׁפּ ֥לוּ‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ְוָהְשָׁפלוּ‬. ‫ ַ ֗י ַחד‬:{ Lévi, Adler, Segal, Beentjes, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ; ַיַחד‬Peters: ‫ ;ָ֑יַחד‬Smend: ‫ ;יחד‬Rey: ֗‫ ֗ ַ֝יַחֿד‬. ‫נתנו‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נתנו‬. ‫ביד‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ביד‬. [.]‫וג‬: Schirmann: [‫ ;וג]ם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וגם‬. ‫]……ב[יד‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫]……[ ביד׃‬. In MS one line until 11:6d’. ‫[לו‬...........]: Schirmann: ‫ ;]רבים נק[לו‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]נק[לו‬...]. ‫והושפלו‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim: ‫ ;והושפלו‬Beentjes: ‫והושפלו‬. ‫יחד‬: Schirmann: [‫ ;יח]ד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יחד‬Beentjes: ‫יחד‬. ‫ והשתלו‬or ‫]…[ והשפלו‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫]……[ד והשפלו‬. ‫[ם‬.]‫פ‬: Schirmann: [...]‫ ;פ‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;טעם‬Beentjes: ‫טעם‬. ‫לפנים‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim; Beentjes: ‫לפנים‬. ‫ואחר‬: Schirmann: [‫ ;ואח]ר‬Beentjes: ‫ואחר‬. ‫תייף‬: Schirmann, Beentjes: ‫ ;תזיף‬Ben-Ḥayyim: ‫תזיף‬. In the MS 11:6e+f+ follows after the bi-colon 11:8cꞌdꞌ as a doublet of 11:8ab. [......]: Schirmann: [‫ ;]בטרם תחקר‬Ben-Ḥayyim: [‫[ ]תח[ק]ור‬...]; Beentjes: [.]‫[קו‬...]. ‫תסלף‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תסלף‬. ‫ַבֵּקּ ֽר‬: Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ַבֵּקר‬Smend: ‫בקר‬. – ‫ ר‬line-filler. ‫ְלָפ ִ֗נים‬:{ Lévi, Adler, Peters, Beentjes: ‫ ;ְלָפ ִ֗נים‬Smend: ‫ ;לפנים‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ְלָפ ִנים‬Rey: ‫ ְ֝לָפ ִ֗נים‬. ‫ ְוַא ַ֥חר‬: Lévi, Adler, Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ; ְוַאַחר‬Smend: ‫ואחר‬. ‫ַתִזּ ֽׂי ׁף‬: Lévi: ‫ף‬ië ‫ ;ַת ִֿזּ‬Adler, Segal: ‫ ;ַֿתִֺֹ ֺֽיף‬Peters: ‫ ;ַתּ ִזּ ֽיף‬Smend: ‫ ;ַתִ֫זּ ֽׂי ׁף‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ַת ִזּיף‬Beentjes: ‫ַת ִזי ֺׂף‬.; Rey: ‫ַתִזֽׂי ׁף‬. ‫ְב ֶ֥ט ֶרם‬: Peters: ‫ ְבֶט ֶרם‬+[‫]ֲאֵח ִֽרים‬+; Smend: ‫ ;בטרם‬Ben-Ḥayyim: ‫ְבֶט ֶרם‬. [.]‫ַ֭תְחק‬: Lévi, Adler: ‫ ;ַ֭תְחקוֹר‬Peters: ‫ ;ַתְּחקוֹר‬Smend: ‫ ;תחקר‬Segal: ‫קר‬ ֹ ‫ ;ַ֭תְח‬Ben-Ḥayyim: ‫ַתְחקר‬.; Rey: ‫ַ֭תְחקר‬. ‫ ַﭏ־ְתַסֵלף‬: Lévi: ‫ ; ַﭏ־ְתסֵלף‬Peters: ‫ ; ַﭏ ְתַּס ֵ֑לּף‬Smend: ‫ ;ﭏ תסלף‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ַﭏ ְתַסֵלף‬.

740

SIR 11:8ab – 11:14ab

MS B ‫ס‬

11:8c‫ס‬/8aBe

Be

11:8d /b

‫׃‬3 ‫ אל תדבר‬2‫[יחה‬.] 1‫[תוך‬..] 11:8b‫ ;ס‬11:6hꞌ8bBe

‫ תשמע‬5[.‫ תשיב דבר בט]ר‬4[.....] 11:8a‫ ;ס‬11:6gꞌ8aBe

‫ אל תדבר׃‬14[.]‫ובתוך שיח‬ 11:9b‫ס‬.Be

‫[ אל תשיב‬..............]15 11:9a‫ס‬.Be

‫ זדים אל תקומם׃‬16‫וברוב‬

‫ עצה אל תתור‬18‫[ן‬.]‫בא‬

[…]‫]…[ב‬

17

11:10d‫ ;ס‬11:10bBe

11:10c‫ ;ס‬11:10aBe

‫ ינקה׃‬23‫ לוא‬22‫ להרבות‬21‫ו]א[ץ‬

[..............] 25‫ בני למה‬24

26*

‫*עשקך‬ ‫ס‬

11:10f ; 11:10d

‫ס‬

Be

11:10e ; 11:10c

[..]‫[אם לא תבקש לא תמ‬.]

31

30

29

28

11:10b‫ ;ס‬11:9dBe

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

35

[...]‫ לא ת‬34 ‫[ץ‬.]‫ לא תר‬33‫ אם‬32‫בני‬

11:10a‫ ;ס‬11:9cBe

‫ תנוס‬38‫ אם‬37‫[מלטנו‬..]‫ול‬

1

Be

‫אם תברח לא תדביק‬39

40

‫[תוך‬..]: Schirmann: ‫ ;]וב[תוך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובתוך‬Beentjes: ‫ובתוך‬. ‫[יחה‬.]: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שיחה‬. ‫תדבר‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תדבר‬. [.....]: Schirmann: [‫]בני אל‬. [.‫בט]ר‬: Schirmann: ‫ ;בטרם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בטרם‬. ‫וְּב וְֹך‬: Lévi: ‫ ;וְּבֿתוְֹך‬Adler: ‫ ;וְּבֿתוְֹך‬Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: rev. ‫ ;)וְּבחוְֹך( וְּבתוְֹך‬Smend: ‫ובתוך‬. e{Ò‫ִשׂיָ֗ח‬: Lévi, Adler, Segal, Beentjes: ‫ ;ִשׂיָ֗חֿה‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ִשׂיָחה‬Smend: ‫ ;שיחה‬Rey: ‫ִשׂי ָ̇חה‬. ‫ ַﭏ־ְתַֿדֵבּר‬: Lévi: ‫ ; ַﭏ־ְתֿדֵבּר‬Adler: ‫ ; ַﭏ־ְתַֿדֵבר‬Peters: ‫ ; ַﭏ ְתּ ַד ֵֽבּר‬Smend: ‫ ;ﭏ תדבר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ַﭏ ְת ַדֵבּר‬.; Beentjes: ‫ ַﭏ־ְת ָדֵבּר‬. ‫ְבּ ִ֗ני‬: Adler, Beentjes: ‫ ;ְב ִ֗ני‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ְבּ ִני‬Smend: ‫בני‬. ‫ ַﭏ־ָתִ֥שיבֿ‬: Peters: ‫ ; ַﭏ ָתִּשׁיב‬Smend: ‫ ;ﭏ תשיב‬Segal: ‫ ַﭏ ָתֵ֥שׁיבֿ‬.; Ben-Ḥayyim: ‫ ; ַﭏ ָתִשׁיב‬Beentjes: ‫תשיב‬ ֣ ִ ָ ‫ ַﭏ־‬. ‫ ָ ֭דָבֿר‬: Lévi, Adler: ‫ ; ָדָבֿר‬Peters: ‫ ; ָדָּבר‬Smend: ‫ ;דבר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ָדָבר‬. ‫ֶט ם‬: Lévi, Adler: ‫ ֶרם‬ª‫ ; ֿט‬Smend: ‫ ;טרם‬Segal, Beentjes: ‫ ֶ֥ט ֶרם‬. ‫שמע‬ ֑ ַ ְ ‫ִת‬: Peters: ‫שמע‬ ֑ ַ ְ ‫ ;ִתּ‬Smend: ‫ ;תשמע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ִתְשַמע‬Beentjes: ‫ִתְשַמ֑ע‬. [.]‫שיח‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;שיחה‬Beentjes: ‫שיחה‬. This doublet 11:8cꞌdꞌ is in the MS placed after 11:6f+. ‫ וברוב‬or ‫ובריב‬: Schirmann: ‫ ;וברוב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובריב‬Beentjes: ‫ובריב‬. […]‫]…[ב‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: >. ‫[ן‬.]‫בא‬: Schirmann: ‫ ;]באי[ן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בא]י[ן‬Beentjes: ‫[ן‬...]. ‫ﭏ‬: Rey: ‫אל‬. ‫תאחר‬: Beentjes: rev. ‫)תאר( תאחר‬. ‫ו]א[ץ‬: Schirmann: ‫ ;ו]א[ץ‬Ben-Ḥayyim, Reymond (2017): ‫ ;ואץ‬Beentjes: ‫ואץ‬. ‫להרבות‬: Schirmann, Reymond (2017): ‫ ;להרבות‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;להרבות‬Beentjes: ‫להרבות‬. ‫לוא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Reymond (2017): ‫ ;לא‬Beentjes: ‫לוא‬. In the MS follows after 11:9b 11:10ef with a caesura before 11:10ab.

741 MS A 11:8b

‫ס‬.Be

11 11:8a

‫ס‬.Be

/ 13‫ ִתְש ַ ֑מע‬12‫ ֶט ם‬11‫ ָ ֭דָבֿר‬10‫ ַﭏ־ָתִ֥שיבֿ‬9 ‫ְבּ ֗ ִני‬

‫ ַﭏ־ְתַֿדֵבּר ׃‬e{Ò‫וְּב וְֹך ִשׂי ָ֗ח‬ 8

7

6

8ab 8cꞌdꞌ

11:9b

‫ס‬.Be

11:9a

‫ס‬.Be

‫ ֒ ﭏ תקומם׃‬/ ‫וברב זדים‬ 11:10d(b)‫ ;ס‬11:10bBe

20

‫ תאחר‬19 ‫ באין עצבה ﭏ‬9ab

11:10c(a)‫ ;ס‬11:10aBe

/ ‫ לא ינקה׃‬27‫ואץ להרבות‬ 11:10f(d)‫ ;ס‬11:10dBe

‫ בני למה תרבה ͂עשקך‬10ab 11:10e(c)‫ ;ס‬11:10cBe

// ‫ואם לא תבקש לא תמצא׃‬

36

‫ בני אם לא תרוץ לא תגיע‬10c+d+ 10ef

11:11b‫ס‬.Be

11:11a‫ס‬.Be

‫ כן הוא מתאחר׃‬41‫וְכַֿֿדי‬ 11:12b

‫ס‬.Be

‫ ויגע ורץ‬42‫ יש עמל‬11ab 11:12a

‫ס‬.Be

‫[ע ׃‬...] ‫חסר כל ויותר‬ 44

∑‫ ו‬45‫ יש ר ֵֺשׁש‬12ab ‫ מהלך‬/ 46‫ֵבֿד‬a

43

11:12d‫ס‬.Be

11:12c‫ס‬.Be

‫ ועין י י י צפתהו לטוב‬12cd

‫ מעפר צחנה׃‬/ 47‫וינעריהו‬ 11:13b‫ס‬.Be

11:13a‫ס‬.Be

/ 48[‫ויתמהו עליו רבי]ם‬ 11:14b

‫ס‬.Be

11:14a

‫ריש ועושר מי י י הוא׃‬ 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

‫ נשא בראשו וירממהו‬13ab ‫ס‬.Be

‫ טוב ורע חיים ומות‬14ab

‫למה‬: Schirmann: ‫למה‬. [.............]: Schirmann: [(?) ‫ ;תרבה עו]נך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]תר[ב]ה[ עושק‬Beentjes: [..]‫…[ וש‬.]‫ ;ת‬Reymond (2017): suggests ‫תרבה ֗עו֗שר‬. ‫להרבות‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;)(להרבות‬Beentjes: “A spot of ink can be seen before the ‫ל‬. Perhaps a character has been erased”; Rey: ‫ולהרבות‬. ‫[אם‬.]: Schirmann: ‫ ;אם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ו[אם‬Reymond (2017): ‫ואם‬. ‫תבקש‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תבקש‬Reymond (2017): ‫֗תבקש‬. ‫לא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫לא‬. [..]‫תמ‬: Schirmann: [‫ ;תמצ]א‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תמצא‬Beentjes: [..]‫[מ‬.]; Reymond (2017): ‫ת֗מ֗צ֗א‬. ‫בני‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בני‬Reymond (2017): ‫ב ֗ני‬. ‫אם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫אם‬. ‫[ץ‬.]‫תר‬: Schirmann: ‫ ;תר]ו[ץ‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תרוץ‬Reymond (2017): ‫תרוץ‬. [...]‫ת‬: Schirmann: [‫ ;ת]גיע‬Ben-Ḥayyim, Reymond (2017): ‫תגיע‬. ‫תגיע‬: Peters: incorr. ‫תגע‬. ‫[מלטנו‬..]‫ול‬: Schirmann: ‫ ;ול]א ת[מלט‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ול]א ת[מלטנו‬Beentjes: ‫[מלטנו‬..]‫ ;ול‬Reymond (2017): ‫ולא ]ת[מלט ֗נו‬. ‫אם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫אם‬. The equivalent of Γ 11:10cd in HB is placed before the equivalent of Γ 11:10ab. Between these lines there is an empty line. ‫תדביק‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫תדביק‬. ‫וְכַֿֿדי‬: Adler: ‫ ;וְכֿֿדי‬Peters: ‫ ;וְּכ ֵדי‬Smend: ‫ ;וכדי‬Segal: ‫ ;וְּכ ַדי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וְכ ַדי‬Rey: ‫וְכֵֿֿדי‬. ‫עמל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫עמל‬. ‫חסר‬: qere; ketiv ‫חסד‬. ‫[ע‬...]: Lévi, Adler: ‫[נש‬.]‫ ;א‬Peters: ‫ ;א]ו[נש‬Smend: ‫ ;א]נ[נש‬Segal: ‫ ;]עו[ני‬Ben-Ḥayyim: ‫[נש‬..]‫ ;א‬Beentjes: ‫[נש‬.]‫ ;א‬Rey: ‫֗עני‬. ‫ר ֵֺשׁש‬: Adler: ‫ ;רשׁש‬Peters, Smend: ‫ ;ר ֵֺשׁשׁ‬Segal: ‫רֵשׁשׁ‬. ‫ֵבֿד‬a ∑‫ו‬: Lévi, Adler, Beentjes: ‫ֵבד‬a ∑‫ ;ו‬Peters: ‫אֵבד‬ ֺ ‫ ; ְו‬Smend: ‫ ;ואבד‬Segal, Rey: ‫אַבֿד‬ ֺ ‫ ; ְו‬Ben-Ḥayyim: ‫אַבד‬ ֺ ‫ו‬. – ‫ ד‬line-filler. ‫וינעריהו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;וינעריהו‬Rey: ‫וינ֗עריהו‬. [‫רבי]ם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫רבים‬.

742

SIR 11:15a+b+ – 11:22ab

MS B

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27

‫ודרכים‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ודרכים‬Rey: ‫ודר̇כים‬. ‫ישרים‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ישרים‬. ‫מי י י‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫מייי‬. [‫ה‬.‫]… כ‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;חכמה‬Smend: ‫ ;]ח[כמה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ח[כמה‬Beentjes: ‫[כמה‬.]; Rey: ‫ח̇כ̇מה‬. ‫והבין‬: Beentjes: rev. ‫)והביך( והבין‬. ‫מי י י‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫מייי‬. ‫שכלות‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫שכלות‬. [.]‫וחו‬: Lévi, Adler: [‫ ;וחו]שך‬Peters, Segal: ‫ ;וחושך‬Smend: [‫ ;וחוש]ך‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;וחושך‬Beentjes: [..]‫וחו‬. ‫[ם‬.]‫לפשע‬: Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לפשעים‬Adler: incorr. ‫ ;לרשעים‬Segal: incorr. ‫ ;לפושעים‬Rey: ‫לפשעים‬. […]: Adler: [‫ ;]חלד‬Peters: [‫ ;]ליראיו‬Smend: ‫ ;]יע[מד‬Segal: ‫ ;]יע[מד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]יע[מד‬Rey: ‫]  יע[מד‬. ‫לעד‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Beentjes, Rey: ‫לעד‬. [‫מ]א‬: Lévi, Adler: [‫ ;מ]תן‬Peters: [‫ ;מת]ן‬Smend: +{‫}ייי‬+ ‫ ;מ]ת[ן‬Segal: ‫ ;מתן‬Ben-Ḥayyim: +[‫]ייי‬+ [‫ ;מ]תן‬Beentjes: [..]‫ ;מ‬Rey: ‫מנת‬. ‫צדיק‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫צדיק‬. […]: Adler: [‫ ;]עדי‬Peters: [‫ ;יעמ]וד‬Smend: ‫ ;לעד‬Segal: ‫ ;]לע[ד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]לע[ד‬Beentjes: ‫[ד‬.]‫ ;ל‬Rey: ‫]  לע[̇ד‬. […]: Adler: [‫ ;]ויש‬Peters: ‫ ; ְו] ֵיּ[שׁ‬Smend: [..]‫ ;ו‬Segal: [‫ ;ו]הוא‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ו]יש‬Rey: [‫ ̇ו ֵי]  ש‬. [‫ב‬.]‫[ ְרח‬.]: Lévi, Smend: ‫ ; ְיַחיב‬Adler: [‫ ;יח]יב‬Peters, Segal: ‫ ; ְיַח] ֵיּ[ב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ; ְיַח]י[ב‬Beentjes: ‫[ב‬.]‫ ; ְיַח‬Rey: ‫ ְיֿחיב‬. ‫שכרו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;שכרו‬Rey: ‫̇שכרו‬. ‫יש‬: Peters: ‫ ;]י[ש‬Smend: ‫ ;יש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[ש‬Beentjes: ‫[ש‬.]. ‫מתעֵשר‬: Adler, Smend: ‫ ;מתעשר‬Peters, Segal: ‫ִמְתַעֵשּׁר‬. ‫מהתענות‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;מהתענות‬Smend: ‫מהתענותו‬. ‫א]כ[ל‬: Lévi, Adler: ‫ ;א]כ[ל‬Peters, Segal: ‫ ;אכל‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫אכל‬. [……..]: Lévi: ‫ ;]מ[טובתי‬Adler: [‫ ;]בשלום‬Peters: ‫ ;]מ[טובתי‬Smend: [‫ ;]מ[טוב]תי‬Segal: [‫ ;מ]ט[וב]תי‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;]מ[טוב]תי‬Beentjes: ‫[י‬.]‫[וב‬..]; Rey: ‫]  מ[טוב]  ת[י‬. [.]‫ובע‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;ובעת‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ובעת‬Rey: ‫ובע̇ת‬. [...]: Lévi, Adler, Smend, Segal: [‫ ;]אמר‬Peters: ‫ ;אמר‬Rey: ‫א]  מ[ר‬. ‫[ו‬..]‫ו‬: Lévi, Adler: ‫ ;ועזב‬Peters, Segal: ‫ ;וע]ז[בו‬Smend: ‫ ;וע]ז[בו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וע]ז[בו‬Beentjes: ‫[בו‬.]‫ ;וע‬Rey: ‫וע]  ז[בו‬. [‫]…ר‬: Lévi, Adler: ‫ ;לא]חרי[ם‬Peters, Segal: ‫ ;לאחר‬Smend: ‫ ;לאחר‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;לאחר‬Beentjes: […]‫לא‬. ‫לא‬: Peters: ‫ ;]ו[לא‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ולא‬.

743 MS A ‫ס‬

11:15cd ; 11:14d

11 ‫ס‬

Be

Be

11:15ab ; 11:14c

‫ הוא׃‬6‫ דבר מי י י‬5‫ והבין‬/ ‫ ושכל‬4[‫ה‬.‫ כ‬...] 15a+b+

‫ הוא׃‬3‫ מי י י‬2‫ ישרים‬1‫חטא ודרכים‬ 11:16b‫ ;ס‬11:14f Be

11:16a‫ ;ס‬11:14eBe

‫ומרעים רעה עמם׃‬ 11:17b‫ ;ס‬11:15bBe

‫ נוצרה‬9‫[ם‬.]‫ לפשע‬8[.]‫ וחו‬/ 7‫ שכלות‬16a+b+ 11:17a‫ ;ס‬11:15aBe

‫ ורצנו יצלח לעד‬10[...]

[…] / 13‫ צדיק‬12[‫מ]א‬

17ab

/ 20‫ מהתענות‬19‫ מתעֵשר‬18‫יש‬

18ab

11

11:18b‫ ;ס‬11:16bBe

14

11:18a‫ ;ס‬11:16aBe

‫׃‬17‫ שכרו‬16[‫ב‬.]‫[ ְרח‬.] 15[...] ֒ ‫ס‬

‫ס‬

Be

11:19b ; 11:17b

11:19a ; 11:17a 22

Be

[…….] / 21‫ועתה א]כ[ל‬

11:19d‫ ;ס‬11:17dBe

‫ מצאתי נחת‬24[…] 23[.]‫ ובע‬19ab 11:19c‫ ;ס‬11:17cBe

/ ‫ ומת׃‬26[‫ר‬...] 25‫[ו‬..]‫ו‬ ‫ס‬

‫ס‬

Be

11:20b ; 11:18b

11:20a ; 11:18a

/ 31[‫ן‬.]‫ ]ה[תי‬30‫[אכתך‬..]‫וב‬ ‫ס‬

35 ‫ס‬

Be

11:21b ; 11:19b

[‫ חל]ף‬28[…] ‫ ידע מה‬27‫לא‬

19cd

[‫ע‬..‫ ובו ]ה‬34‫ ב]חו[קך‬33[...] 32[..]‫ב‬

20ab

29

11:21a ; 11:19a

Be

Be

‫[ ׃‬..]‫]…[ לי י י וקוה לא‬ 39

‫ס‬

11:21d ; 11:19d

37

36

[……‫ ]ל‬/ 44‫ פתאם‬43‫ת[ע‬.]‫ב‬ ‫ס‬

Be

11:22a ; 11:20a

/ [...]‫ובעת תקותי תפ‬ 49

29

30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42

43 44 45

46 47 48 49 50 51 52

21ab

{‫ }בעיני י י י‬46‫כי נכח‬

21cd

Be

11:21c ; 11:19c

11:22b ; 11:20b

28

[..…]‫ ב‬41[…] 40‫[ל‬..]

42 ‫ס‬

Be

45 ‫ס‬

38

48

47

Be

‫ צדיק‬51‫[גרל‬.] ‫ ﭏ‬50‫ בר]כ[ת‬22ab

52

[…]: Lévi: ‫ ;יחיה‬Adler: ‫ ;יהיה‬Peters, Segal: [‫ ;י]היה‬Smend: [‫ ;י]ום‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;י‬Beentjes: rev. [.]‫[( י]…[חל‬.]‫ ;)י]…[ חל‬Rey: [‫ק]  ץ‬. [‫חל]ף‬: Lévi: ‫ ;הלק‬Adler: ‫ ;חלק‬Peters: ‫ ;חקו‬Smend: ‫ ;]י[חלף‬Segal: [.]‫ ;חל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[חלף‬Beentjes: rev. [.]‫[( י]…[חל‬.]‫[ חל‬...]‫;)י‬ Rey: ‫]   י[חל̇ף‬. ‫[אכתך‬..]‫וב‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;ובמלאכתך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובמלאכתך‬Rey: ‫ובמלא̇כ̇תך‬. [‫ן‬.]‫]ה[תי‬: Lévi, Peters, Segal: [‫ ;התי]שן‬Adler: +[‫]לעד‬+ [‫ ;התי]שן‬Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ ;התי]שן‬Beentjes: ‫ ;התישן‬Rey: ‫התישן‬. [..]‫ב‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;בני‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ב]נ[י‬Beentjes: [..]‫ ;ב‬Rey: [‫בנ]  י‬. [...]: Lévi, Peters: [‫ ;ע]מד‬Adler: [‫ ;ש]לם‬Smend: [‫ ;ע]מד‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ע]מד‬Segal :‫ ;עמד‬Beentjes: [..]‫ ;ע‬Rey: ‫ע]  מ[ד‬. ‫ב]חו[קך‬: Lévi, Adler, Segal, Beentjes: ‫ ;בחוקך‬Peters: ‫ ;בחקך‬Smend: ‫ ;בחוקך‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫בחוקך‬. [‫ע‬..‫]ה‬: Lévi, Adler: [‫ ;ת]הגה‬Peters: ‫ ;ה]תה[לך‬Smend: ‫ ;ה]ת[רע‬Segal: [‫ ;]תהגה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ה]ת[רע‬Beentjes: ‫[שע‬.]‫ ;ה‬Rey: ‫תתרע‬. […]: Adler: [‫ ;]דום‬Peters: ‫ ;]ק[רוץ‬Smend: ‫ ;]ק[רוץ‬Segal: [‫ ;]האמן‬Ben-Ḥayyim: ‫[רוץ‬..]; Beentjes: ‫[רוץ‬.]; Rey: ‫]  ד[רש‬. ‫לי י י‬: Lévi: ‫ ;ליי‬Adler: ‫ליי‬. ‫וקוה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫וקוה‬. [..]‫לא‬: Lévi, Adler, Smend: ‫ ;לא]ו[רו‬Peters, Segal: ‫ ;לארו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לא]ו[רו‬Beentjes: ‫ ;לאורו‬Rey: ‫לא]  ו[רו‬. ‫[ל‬..]: Lévi: ‫ ;לא‬Adler: [‫ ;ב]ני‬Peters: ‫ ;]א[ל‬Smend: ‫ ;]א[ל‬Segal: [‫ ;]אל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ל‬Beentjes: ‫ ;אל‬Rey: ‫]  א[ל‬. […]: Lévi: [‫ ;ת]תמה‬Peters: [‫ ;ת]תמה‬Smend: ‫ ;ת]ת[מה‬Segal: [‫ ;]תתמה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ת]ת[מה‬Beentjes: ‫ ;תתמה‬Rey: ‫ת]  ת[מה‬. [……]‫ב‬: Lévi: [‫ ;ב]פעלי עול‬Adler: [….]; Peters: [‫ ;בפ]עלי און‬Smend: ‫ ;ב]דרכי ר[ע‬Segal: [‫ ;ב]פעלי און‬Ben-Ḥayyim: [...] [..]‫ ;בד‬Beentjes: [.......]‫ ;ב‬Rey: ‫בעב]  ודת ר[ע‬. ‫ת[ע‬.]‫ב‬: Lévi: ‫ ;ב]פת[ע‬Adler: ‫ ;ב]רג[ע‬Peters, Segal: ‫ ;בפתע‬Smend: ‫ ;ב]פ[תע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ב]פ[תע‬Beentjes: ‫[תע‬..]‫ ;ב‬Rey: ‫ב]  פ[תע‬. ‫פתאם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פתאם‬. [……‫]ל‬: Lévi, Adler: [‫ ;ל]העשיר דל‬Peters, Segal: [‫ ;לה]עשיר דל‬Smend: [‫ ;ל]ה[ע]שיר דל‬Ben-Ḥayyim: […] [..]‫[ע‬..]‫ ;ל‬Beentjes: [.......]‫;ל‬ Rey: [‫ ̇להשב]  יע רש‬. ‫נכח‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey, Beentjes: rev. ‫ ;)נכה( נכח‬Adler: incorr. ‫יכה‬. ‫ובעת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ובעת‬Rey: ‫ובע̇ת‬. ‫תקותי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Beentjes, Rey: ‫תקותו‬. […]‫תפ‬: Lévi, Peters, Segal: ‫ ;תפרח‬Adler: [..] ‫ ;תפרח‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫תפרח‬. ‫בר]כ[ת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ברכת‬Rey: ‫בר̇כת‬. ‫[גרל‬.]: Lévi, Adler, Peters: ‫ ;גרל‬Smend: ‫ ;בגרל‬Segal: ‫ ;בגרל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫בגרל‬. ‫צדיק‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫צדיק‬.

744

SIR 11:23ab – 11:29c+d+

MS B

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

‫ומה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ומה‬. ‫ע]ת[ה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫עתה‬. [.‫תא]מ‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תאמר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תאמר‬Rey: ‫תאמ̇ר‬. […]: Lévi: >; Peters: [‫ ;]  האח‬Smend: [‫ ;]מה‬Rey: [‫מה ]  לי‬. ‫כי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫כי‬. ‫[תי‬.‫ש‬.]: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;עשיתי‬Smend: ‫ ;עש]י[תי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;עש]י[תי‬Beentjes: ‫[תי‬.]‫ ;עש‬Rey: ‫̇ע̇שי̇תי‬. [..]‫חפ‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;חפצי‬Smend: [‫ ;חפצ]י‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;חפצ]י‬Rey: ‫ח̇פצי‬. ‫[ה‬..]: Lévi, Adler: […]; Peters, Segal: ‫ ;]ומ[ה‬Smend: ‫ ;א]י[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;א]י[ה‬Beentjes: ‫[ה‬.]‫ ;א‬Rey: [‫מ]  ה‬. ‫[ה‬.]‫א‬: Lévi, Adler: […]; Peters: ‫ ;א]סו[ן‬Smend: [‫ ;א]נש‬Segal: [‫ ;]עתה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..]‫ ;א‬Rey: ‫̇ד̇א]  ג[ה‬. ‫עלי‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫עלי‬. ‫תאמר‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫תאמר‬. ‫]עמ[י‬: Lévi, Adler: […]; Peters: [‫ ;]יש[נ]ו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;עמי‬Segal: ‫[ני‬..]; Beentjes: ‫[י‬..]; Rey: ‫̇ע̇מ ̇י‬. ‫ורעת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes, Rey: ‫ ;ורעת‬Ben-Ḥayyim: ‫ורעת‬. […]: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;]יום‬Peters: [‫ ;י]ום‬Smend, Ben-Ḥayyim: [‫ ;יו]ם‬Rey: ‫עת‬. [‫[כ]ח‬.]‫ת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תשכח‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תשכח‬Rey: ‫תש̇כח‬. […]‫ט‬: Lévi, Adler: ‫ ;טוב‬Peters: [‫ ;טב]ה‬Smend: ‫ ;טובה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;טובה‬Segal, Beentjes: ‫ ;טובה‬Rey: ‫טו̇בה‬. 11:25a is a doublet of 11:27b. {‫טוַֹב}ת‬: Adler: incorr. {‫ ;טַב}ת‬Beentjes: {‫טוַב}ת‬ ֺ . ‫יו}ט{ם‬: Adler: incorr. ‫ ;}פן{ יום‬Ben-Ḥayyim: ‫יום‬. ‫ְתִשַׁכּח‬: Lévi: ‫שׁכח‬ J ‫ ;ְת‬Adler: ‫ ;ְתש֣כח‬Peters: ‫ ;ְתַּשֵׁכַּח‬Smend, Rey: ‫ ;ְתַשַׁכּח‬Segal: ‫ְתַּשַׁכּח‬.; Beentjes: ‫ְתַשׁ ַ֣כּח‬. ‫רע}ה{ה‬: Lévi, Adler, Smend, Beentjes: ‫ ;רע}ה{ה‬Peters: ‫ ;}ה{רעה‬Segal: ‫ ;הרעה‬Ben-Ḥayyim: ‫רעה‬. ‫אד}ד{ם‬: Lévi, Smend, Beentjes: ‫ ;אא}ד{ם‬Adler, Rey: ‫ ;אד}ד{ם‬Peters, Segal: ‫ ;אדם‬Ben-Ḥayyim: ‫א)א(]ד[ם‬. ‫וסוף‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫וסוף‬. ‫אדם‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫אדם‬. ‫[גיד‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;יגיד‬Rey: ‫ ̇יגיד‬. ‫עליו‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫עליו‬. ‫עת‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;עת‬Rey: ‫ ̇ע̇ת‬. ‫רעה‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫רעה‬. – ‫ ה‬line-filler. ‫תשכח‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫תשכח‬.

745 MS A ‫ס‬

11 ‫ס‬

Be

11:23b ; 11:21b

11:23a ; 11:21a

‫ יעזב לי׃‬2‫ ע]ת[ה‬1‫ומה‬ ‫ס‬

[..]‫ חפ‬6‫[תי‬.‫ש‬.] 5‫ כי‬4[…] 3[.‫ﭏ תא]מ‬

‫ס‬

Be

11:24b ; 11:22b

11:24a ; 11:22a 10

23ab

Be

‫ יהי עלי‬9‫[ה‬.]‫ א‬8‫[ה‬..]

11:25b‫ ;ס‬11:25aBe 16

7

Be

12

‫ דיי ]עמ[י‬/ 11‫ ﭏ תאמר‬24ab

11:25a‫ ;ס‬11:23Be

[...]‫ ט‬15[‫[כ]ח‬.]‫ ת‬14[…] / 13‫ורעת‬

21

‫ רע}ה{ה‬20‫ ְתִשַׁכּח‬19‫ יו}ט{ם‬18{‫טוַֹב}ת‬17 25ab

11:25c‫ ;ס‬11:25bBe

‫ תהיה עליו׃‬22‫ ואחרית אד}ד{ם‬25c+ 11:27b‫ס‬.Be

11:27a‫ס‬.Be

‫׃‬26‫ עליו‬25 ‫[גיד‬.] 24‫ אדם‬23‫וסוף‬ 11:27d‫ ;ס‬11:28bBe

‫ תענוג‬29‫ תשכח‬/ 28‫ רעה‬27‫ עת‬27ab 11:27c‫ ;ס‬11:28aBe

‫ אדם׃‬31‫ יאושר‬30[‫תו‬.. ....] ‫ס‬

11:28b ; 11:28d

[.‫ ﭏ תא]ש‬/ 33‫ אדם‬32‫בטרם תחקר‬

34 ‫ס‬

Be

11:28a ; 11:28c

‫׃‬36‫[ש‬.‫ ינכר ]א‬35‫[ריתו‬.]‫ובא‬ 11:29b‫ס‬.Be

39

‫ס‬

11:30b ; 11:29d

Be

[… …] 51‫ מלאים‬/ 50‫ בתיהם‬49[‫]כן‬

52

31 32 33 34

35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55

‫ ג]ב[ר‬/ ‫ ﭏ תאשר‬38‫ מות‬37‫ לפני‬28ab

11:29a‫ס‬.Be

‫׃‬42[.]‫ רוכ‬41[....] 40‫ב[ו‬.] ‫ומה‬

30

27c+d+

Be

/ 48‫ בית‬47 ‫ ﭏ‬46‫ להביא‬45‫ איש‬44‫ כל‬43‫לא‬ ‫ס‬

29ab

Be

11:30a ; 11:29c

[...] 54‫[לא‬.] 53[‫ב‬.‫]כבל‬

55

29c+d+

[‫תו‬.. ….]: Lévi, Segal: ‫ ;]כי ב[אח]רית[ו‬Adler: [...]‫[יד‬....]; Peters: ‫ ;]כ[י באח]רי[תו‬Smend: ‫ ;]כ[י באחריתו‬Ben-Ḥayyim: ‫;]כ[י באחריתו‬ Beentjes: ‫[ו‬........]; Rey: ֹֺ‫]  כי[ ב̇אחרית‬. ‫יאושר‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;יאושר‬Adler: incorr. ‫מעושר‬. ‫תחקר‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫תחקר‬. ‫ ם‬line-filler. [.‫תא]ש‬: Lévi, Segal: ‫ ;תאש]רה[ו‬Adler: [‫ ;תאש]ם‬Peters: ‫ ;תאשרהו‬Smend: ‫ ;תאש]רה[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תאש]רה[ו‬Beentjes: [...]‫ ;תאש‬Rey: ‫תאש]  רה[ו‬. ‫[ריתו‬.]‫ובא‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: incorr. ‫ ;כי ובאחריתו‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ובאחריתו‬. ‫[ש‬.‫]א‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;איש‬Beentjes: ‫ ;איש‬Rey: ‫אי̇ש‬. ‫לפני‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫לפני‬. ‫מות‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫מות‬. ‫ג]ב[ר‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫גבר‬. ‫ב[ו‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal: ‫ ;רבו‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;רבו‬Beentjes: ‫רבו‬. [….]: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;פ]צעי‬Peters: ‫ ;פ]ש[עי‬Smend: ‫ ;פצעי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;פצעי‬Beentjes: [...]‫ ;פ‬Rey: ‫̇פצע ̇י‬. [.]‫רוכ‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;רוכל‬Beentjes: ‫ ;רוכל‬Rey: ‫רוכ ̇ל‬. ‫לא‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫לא‬. ‫כל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫כל‬. ‫איש‬: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫איש‬. ‫להביא‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫להביא‬. ‫ﭏ‬: Lévi, Adler, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫אל‬. ‫ ת‬line-filler. [‫]כן‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;כן‬Beentjes: ‫כן‬. ‫בתיהם‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes; Rey: ‫בתיהם‬. – ‫ ם‬line-filler. ‫מלאים‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;מלאים‬Smend: ‫מלאו‬. [... ...]: Lévi, Adler, Segal: [‫ ;]מרמה‬Peters: ‫ ;מ]ר[מה‬Smend: ‫ ;מרמה‬Rey: ‫̇מרמ̇ה‬. [‫ב‬.‫]כבל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes, ‫ ;ככלוב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ככלוב‬Rey: ‫כ̇כ ̇לו̇ב‬. ‫[לא‬.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מלא‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫מלא‬. […]: Lévi, Adler: ‫ ;עוף‬Peters: ‫ ;]עו[ף‬Smend: ‫ ;עוף‬Segal: ‫ ;]ע[וף‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;עוף‬Rey: ‫עו ̇ף‬.

746

SIR 11:30ab – 12:3ab

MS B

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

‫]הז[אב‬: Lévi, Adler: ‫ ;]כ[זאב‬Peters: ‫ ;ו]כ[זאב‬Smend, Segal: ‫ ;כזאב‬Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;כזאב‬Beentjes: ‫[זאב‬.]. – ‫ ב‬line-filler; cf. Gen 49:27. ‫א ִרב‬ ֹ : Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫א ֵרב‬ ֹ ; Smend: ‫ארב‬. [.]‫לטר‬: Lévi, Adler: [‫ ;לטר]ף‬Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לטרף‬Smend: ‫ ;לטרף‬Rey: ‫ל̇טרף‬. [.]‫אחו‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;אחוז‬Smend, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫אחוז‬. [.]‫בכל‬: Lévi, Adler: [‫ ;בכל]וב‬Peters, Segal: ‫ ;בכלוב‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בכלוב‬Rey: ‫בכל ̇וב‬. ‫גאה‬: Smend, Beentjes, Rey: ‫גאה‬. ‫[ וכל‬.]‫ב‬: Lévi, Adler, Peters, Segal: ‫ ;באוכל‬Smend: ‫ ;בא לכל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בא וכל‬Beentjes: ‫ ;בא וכל‬Rey: ‫ב̇א ̇וכל‬. ‫וחומס‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;וחומס‬Beentjes: incorr. ‫וחָמס‬. Smend and Ben-Ḥayyim place this colon after 11:29b. ‫מה‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ ;מה‬Smend: ‫ומה‬/‫מה‬. ‫רבו‬: Lévi, Adler, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ירבו‬Smend, Rey: ‫רבו‬. ‫בוצע‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫ ;בוצע‬Beentjes: rev. ‫)בוצו( בוצע‬. ‫ריב‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey: ‫ריב‬. ‫לכל‬: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Rey: ‫לכל‬. [‫בתם‬.]: Lévi, Adler: ‫ ;ט]וב[תם‬Peters: ‫ ;]טוב[תם‬Smend: ‫ ;]טו[בתם‬Segal: ‫ ;טובתם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]טו[בתם‬Beentjes: ‫ ;]…[תם‬Rey: ‫ט]  ו[בתם‬. [‫כ]ן‬: Lévi, Segal, Beentjes, Rey: ‫ ;כן‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כן‬Adler, Peters: ‫כל‬.

‫‪747‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪Be‬‬

‫‪ 30ab‬כעוף אחו]‪ 4[.‬בכל]‪ 5[.‬לב גאה‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪11:30d ; 11:30b‬‬

‫‪11:30c ; 11:30a‬‬

‫א ִרב‪ 2‬לטר]‪3[.‬׃‬ ‫]הז[אב‪ֺ / 1‬‬

‫‪6‬‬

‫‪; 11:30cBe‬ס‪11:29c‬‬

‫‪9 30c+d+‬מה‪ 10‬רבו‪ 11‬פשעי בוצע‬

‫ס‬

‫‪; 11:30deBe‬ס‪11:30e‬‬

‫ככלב הוא ב]‪ [.‬וכל ‪ / 7‬בית׃ וחומס‬

‫‪12‬‬

‫‪; 11:30f Be‬ס)‪11:30g(f‬‬

‫‪ 30e+f+‬כ]ן[‪ 16‬בוצע בא‬

‫‪; 11:30gBe‬ס)‪11:30h(g‬‬

‫ומשים ריב‪ 13‬לכל ‪.] 14‬בתם[‪15‬׃ ‪/‬‬ ‫‪; 11:30hBe‬ס)‪11:30i(h‬‬

‫‪[.] 30g+h+‬ורב‪ 18‬הרוכל‪ 19‬כדוב לב]‪[.‬ת‪ 20‬לצים‬

‫‪; 11:30iBe‬ס)‪11:30j(i‬‬

‫וכמרגל יראה ע]‪[.‬וה‪17‬׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‪11:31a‬‬

‫‪ 31ab‬טוב לרע יהפך ]‪[..‬גן‬

‫‪.Be‬ס‪11:31b‬‬

‫ובמחמדיך יתן קשר׃‬

‫‪21‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪11:32a‬‬

‫צוץ‪ / 23‬ירבה גחלת‬ ‫‪ִ 32ab‬מ ֵנ ֺ‬ ‫‪ 33ab‬גור מרע כי רע ‪ /‬יוליד‬

‫‪.Be‬ס‪11:33b‬‬

‫למה מום עולם תשא׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪  24 34a+b+‬לא תדבק לרשע ויסלף ‪ /‬דרכך‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪11:33c ; 11:34a‬‬

‫ס‬

‫‪11:33d ; 11:34b‬‬

‫ויהפכך מבריתיך׃‬

‫‪25‬‬

‫‪; 11:34bαBe‬ס‪11:34a‬‬

‫‪27 34cd‬משוכן ָז ִריו‬

‫‪11:32b‬‬

‫ואיש בליעל לדם יאר ֹב‪22‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪11:33a‬‬

‫‪28‬‬

‫‪8‬‬

‫ָזִהיר‪ 29‬דרכיך ‪//‬‬

‫‪; 11:34bβBe‬ס‪11:34b‬‬

‫וינכר}י{ך‪ 26‬במחמדיך׃‬

‫‪MS A‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪1ab‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪12:1a‬‬

‫אם טוב תריע‪ 30‬למי‪ 31‬תטיב ‪/‬‬

‫ויהי תקוה לטובתך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪12:2a‬‬

‫‪12:2b‬‬

‫אם ‪ /‬לא ממנו מי יי׃‬

‫‪ 2ab‬היטב לצדיק ומצא תשלומת‬ ‫‪.Be‬ס‪12:3a‬‬

‫‪ 3ab‬אין טובה למנוח רשע‬

‫‪12:1b‬‬

‫‪.Be‬ס‪12:3b‬‬

‫וגם צדקה לא ‪ /‬עשה׃‬

‫‪ line-filler.‬ה – ‪.‬ערוה ‪; Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey:‬ערוה ‪: Lévi, Adler, Peters, Segal:‬ע]‪[.‬וה‬ ‫‪.‬אורב ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes, Rey:‬אורב ‪[.]: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal:‬ורב‬ ‫‪.‬הרוכל ‪; Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ר ‪ overwritten with‬ה ‪:‬הרוכל‬ ‫‪.‬לב ̇ית ‪; Rey:‬לבית ‪: Lévi, Adler, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬לב]‪[.‬ת‬ ‫‪.‬נרגן ‪; Smend, Ben-Ḥayyim, Rey:‬נרגן ‪]; Peters:‬נר[גן ‪[..]: Lévi, Adler, Segal:‬גן‬ ‫‪.‬יארב ‪: Smend:‬יאר ֹב‬ ‫צוץ‬ ‫צוץ ‪ִ: Lévi:‬מ ֵנ ֺ‬ ‫צוץ ‪ִ; Adler:‬מנ ֺ‬ ‫צּוּץ ‪; Peters:‬מנ ֺ‬ ‫‪ִ.‬מ ִנצוֹץ ‪ִ; Rey:‬מנצוץ ‪ִ; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬מ ִנּצוֹץ ‪; Segal:‬מנצוץ ‪ִ; Smend:‬מ ִנּ ֺ‬

‫‪Tentative assignment to Γ.‬‬ ‫‪.‬דרכיך ‪: Peters: incorr.‬דרכך‬ ‫‪.‬וינכרך ‪: Lévi, Peters, Segal: incorr.‬וינכר}י{ך‬ ‫‪In the MS this occurs after 12:1ab.‬‬ ‫‪ָ .‬זריו ‪ָ : Smend:‬ז ִריו‬ ‫‪.‬זהיר ‪ָ : Adler:‬זִהיר‬ ‫‪.‬תדיע ‪: Adler, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬תריע‬ ‫‪.‬לִמי ‪: Ben-Ḥayyim:‬למי‬

‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬

748

1 2 3 4 5 6 7

SIR 12:5ab – 12:14ab

The text order of 12:4-7 differs from Γ, but mostly follows the Syr.: bi-colon 5de, bi-colon 5bc, bi-colon 6ab, bi-colon 7, 5a. ‫לזד‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לזד‬. ‫רעה‬: Schechter/Taylor, Lévi: incorr. ‫רע‬. ‫ﭏיו‬: Ben-Ḥayyim: ‫אליו‬. ‫ ֵﭏ‬: Smend: ‫אל‬. ‫ ָרעים‬: Smend: ‫רעים‬. Tentative assignment to 12:7.

‫‪749‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪12‬‬

‫‪; 12:5aBe‬ס)!‪12:5c(b‬‬

‫‪; 12:7bBe‬ס‪12:5a‬‬

‫כלי לחם ﭏתתן לו‬

‫‪1 5ab‬הקיר מך וﭏ תתן לזד‪ 2‬‬ ‫‪; 12:5bBe‬ס)!‪12:5d(c‬‬

‫‪ 5cd‬למה בם יקביל ﭏיך׃‬

‫‪; 12:4aBe‬ס)!‪12:5e(d‬‬

‫פי שנים רעה‪ 3‬תשיג בעת צורך‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪12:5f(e!) ; 12:4b‬‬

‫‪ 5e‬בכל טובה תגיע ‪ /‬ﭏיו‪4‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪12:6a‬‬

‫‪ 6ab‬כי גם ֵﭏ ‪ / 5‬שונא ָרעים‬

‫‪.Be‬ס‪12:6b‬‬

‫ולרשעים ישיב נקם׃‬

‫‪6‬‬

‫‪; 12:7aBe‬ס‪12:4‬‬

‫‪7‬‬

‫‪7‬תן לטוב ומנע מרע‪/ 8‬‬ ‫‪.Be‬ס‪12:8a‬‬

‫‪ 8ab‬לא יודע בטובה אוהב‬

‫‪.Be‬ס‪12:8b‬‬

‫ולא ‪ /‬יכוסה ברעה שונא׃‬ ‫‪.Be‬ס‪12:9a‬‬

‫‪ 9ab‬בטובת איש גם שונא ריע‬

‫‪.Be‬ס‪12:9b‬‬

‫וברעתו ‪ /‬גם ריע בודד׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪12:10a‬‬

‫‪ 10ab‬ﭏ תאמין בשונא לעד‬

‫‪12:10b‬‬

‫כי כנחשת רועו יחליא׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪12:11a‬‬

‫‪ 11ab‬וגם אם ישמע לך ויהלך בנחת׃‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪12:11b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪12:11d‬‬

‫תן לבך להתירא ממנו ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪12:11c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪12:11e‬‬

‫ולא ימצא להשחיתך‬

‫‪ 11cd+‬היה לו כמגלה רז׃‬ ‫‪ 11e‬ודע אחרית ‪ /‬קנאה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪12:12a‬‬

‫‪ 12ab‬ﭏ תעמידהו אצלך‬

‫‪12:12b‬‬

‫למה יהדפך ויעמד תחתיך ‪/ ‬‬ ‫‪.Be‬ס‪12:12c‬‬

‫‪ 12cd‬ﭏ תושיבהו לימינך‬

‫‪.Be‬ס‪12:12d‬‬

‫למה יבקש מושבך׃‬ ‫‪.Be‬ס‪12:12e‬‬

‫‪ 12ef‬ולאחור תשיג ‪ /‬אמרי‬

‫‪.Be‬ס ‪12:12f‬‬

‫ולאנחתי תתאנח׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪12:13a‬‬

‫‪ִ 13ab‬מ}י{ה‪ 11‬יוחן חובר נשוך‬

‫‪12:13b‬‬

‫וכל ‪ /‬הקרב ﭏ ח}י{ת שן׃‬ ‫*‬

‫‪9‬‬

‫‪*Be‬עז‬

‫‪10‬‬

‫‪.Be‬ס‪12:14a‬‬

‫‪ 14ab‬כן חובר ﭏ אשת זדון‬

‫‪.Be‬ס‪12:14b‬‬

‫ומתגלל ‪ / 12‬בעונתיו‬

‫‪13‬‬

‫‪.‬מרע ‪: Ben-Ḥayyim:‬מרע‬ ‫‪ line-filler.‬ל‬ ‫עז ‪; Beentjes: (cf. 12:13a): “Under‬עז ‪; Smend:‬עז ‪; Cowley:‬ען ‪: Lévi, Ben-Ḥayyim: >; Schechter/Taylor:‬עז‬ ‫‪ֺ one can see the symbol of‬‬ ‫”‪three dots which seems to be more original and refers to the correction of the superlinear yod.‬‬ ‫‪ִ.‬מה}י{ ‪ִ; Beentjes:‬מ)ה(]י[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬מ}י{ה ‪ִ: Smend:‬מ}י{ה‬ ‫‪ line-filler.‬ל ‪Final‬‬ ‫‪.‬בעונתיוּ ‪; Beentjes: incorr.‬בעונותיו ‪: Segal: incorr.‬בעונתיו‬

‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬

750

1 2 3 4 5 6 7 8 9

SIR 12:14c+d+ – 13:4ab

Beentjes: rev. ‫)תעבר( תבער‬. Beentjes: rev. ‫)להצלך( להצילך‬. In the MS this line occurs before 12:15, against the text order of Γ. ‫יתכלכל‬: Beentjes: rev. ‫)יתכלכ׃( יתכלכל׃‬. ‫עמד‬: Smend: incorr. ‫תעמוד‬. ‫כאיש‬: Beentjes: rev. ‫)כאשר( כאיש‬. ‫סומך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫סומך‬. ‫יתפש‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal: incorr. ‫ ;יחפש‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫יתפש‬. ‫ולרוב הלחש‬: ‫ ה‬between these two words; Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;ולרובה לחש‬Smend: ‫מלחש‬.

‫‪751‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪; 12:14cBe‬ס‪23:16bα‬‬

‫‪ 14c+d+‬לא יעבר׃‬

‫‪; 12:14dBe‬ס‪23:16bβ‬‬

‫עד תבער‪ 1‬בו אש‪‬‬ ‫‪.Be‬ס‪12:15b‬‬

‫‪.Be‬ס‪12:15a‬‬

‫ואם תפול לא יפול להצילך‬

‫‪3 15a+b+‬כאשר יבוא ‪ /‬עמך‪ ‬לא יתגלה לך‬

‫‪2‬‬

‫‪.Be‬ס‪12:15c‬‬

‫‪ 15cd‬עד עת ‪ /‬עמד‪ 5‬לא יופיע‬

‫‪.Be‬ס‪12:15d‬‬

‫ואם נמוט לא יתכלכל‪‬‬

‫‪4‬‬

‫‪.Be‬ס‪12:16a‬‬

‫‪ 16ab‬בשפתיו יתמהמה ‪ /‬צר‬

‫‪.Be‬ס‪12:16b‬‬

‫ובלבו יחשוב מהמרות עמוקות׃‬ ‫‪.Be‬ס‪12:16c‬‬

‫‪ 16cd‬וגם אם בעיניו ‪ /‬ידמיע אויב‬

‫‪.Be‬ס‪12:16d‬‬

‫אם מצא עת לא ישבע דם‬ ‫‪.Be‬ס‪12:17a‬‬

‫‪ 17ab‬אם רע ‪ /‬קראך נמצא שם‬

‫‪.Be‬ס‪12:17b‬‬

‫כאיש‪ 6‬סומך‪ 7‬יתפש‪ 8‬עקב׃‬ ‫‪.Be‬ס‪12:18a‬‬

‫‪ 18ab‬ראש ‪ /‬יניע והניף ידו‬

‫‪.Be‬ס‪12:18b‬‬

‫ולרוב הלחש‪ 9‬ישנא פנ ִים‪10‬׃‬

‫‪11‬‬

‫‪MS A‬‬

‫‪13‬‬ ‫‪.Be‬ס‪13:1a‬‬

‫‪ 1ab‬נוגע בזפת ‪ /‬תדבק ידו‬

‫‪.Be‬ס‪13:1b‬‬

‫וחובר‪ 12‬ﭏ לץ ילמד דרכו‪/  13‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13:2a‬‬

‫‪15 2ab‬כבד ממך }מה{ תשא‬

‫וﭏ עשיר ממך מה תתחבר‪14‬׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‪13:2c‬‬

‫‪ 2cd‬מה י}ת{חבר פרור‬

‫‪16‬‬

‫‪13:2b‬‬

‫ֶﭏ סיר‬

‫‪.Be‬ס‪13:2d‬‬

‫אשר הוא נוקש בו והוא נשבר׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‪13:2e‬‬

‫‪ 2e+‬או מה י}ת{חבר עשיר ﭏ ד ל ‪‬‬ ‫‪.Be‬ס‪13:3a‬‬

‫‪3ab‬‬

‫עשיר יענה הוא יתנוה‪/ 17‬‬

‫‪.Be‬ס‪13:3b‬‬

‫ועל דל נעוה הוא יתחנן׃‬ ‫‪.Be‬ס‪13:4a‬‬

‫‪ 4ab‬אם תכשר לו יעבד בך‬

‫‪.Be‬ס‪13:4b‬‬

‫ואם ‪ /‬תכרע‪ 18‬יחמל עליך׃‬ ‫‪.‬פנים ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬פנ ִים‬ ‫‪.‬יד ‪: Segal: incorr.‬ידו‬ ‫‪).‬וחבר( וחובר ‪: Beentjes: rev.‬וחובר‬ ‫‪Incomplete line, with space for a further 12 to 16 letters.‬‬ ‫‪ line-filler.‬ר‬ ‫‪Beginning of the line is indented.‬‬ ‫‪.‬פרור ‪: Ben-Ḥayyim:‬פרור‬ ‫‪ line-filler.‬ה‬ ‫‪.‬תברע)!( ‪; Ben-Ḥayyim:‬תברע ‪: qere, but ketiv‬תכרע‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬

752

1 2 3

4 5 6 7

SIR 13:5ab – 13:18ab

‫לוֹ‬: Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לו‬. ‫צֺ ֶריך‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;צֺ ֵריך‬Peters: incorr. ‫צֺ ֶרְך‬.

The assignment to Gk. is difficult; no similarity to Gk. 7a. Both cola of HA contain elements represented in Gk. 7b (‫ = עד אשר‬ἕως οὗ, ‫ = פעמים שלש‬δὶς ἤ τρίς). ‫ ובכן‬there is an ink-mark on the top at the ‫ כ‬which makes it appear to be a ‫ צ‬but such a reading is less likely. ‫יראך‬: Beentjes: rev. ‫)יארך( יראך‬. ‫ַמ ַדּע‬: Lévi: ‫ ;ַמדּע‬Peters: ‫ ;ַמ ַדע‬Smend: ‫מדע‬. ‫תרהב‬: Lévi: ‫תרהב‬ ֺ .

‫‪753‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪13‬‬ ‫‪.Be‬ס‪13:5a‬‬

‫‪ 5ab‬אם שלך ייטיב דבריו עמך‬

‫‪.Be‬ס‪13:5b‬‬

‫וירששך ‪ /‬ולא יכאב לוֹ‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪1‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪13:6a‬‬

‫‪ 6ab‬צֺ ֶריך ‪ 2‬לו עמך והשיע לך‬

‫ושוחק לך והבטיחך׃ ‪//‬‬ ‫‪.Be‬ס‪13:7a‬‬

‫‪.Be‬ס‪13:7b‬‬

‫פעמים שלש )‪ (c‬יעריצך‬

‫‪ 7ab‬עד אשר יועיל יהתל בך ‪‬‬

‫‪3‬‬

‫‪.Be‬ס‪13:7c‬‬

‫‪ 7de‬ובכן‪ 4‬יראך‪ / 5‬והתעבר בך‬

‫‪.Be‬ס‪13:7d‬‬

‫ובראשו יניע ﭏיך‪‬‬ ‫‪.Be‬ס‪13:8a‬‬

‫‪8ab‬‬

‫‪13:6b‬‬

‫השמר ﭏ תרהב‪ 7‬מאד‪/ 8‬‬

‫‪.Be‬ס‪13:8b‬‬

‫וﭏ תדמה ַבֲחֵסי ֵרי ַמ ַדּע‪6‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪13:9a‬‬

‫‪ָ 9ab‬ק ֵרבֿ‪ 10‬נדיב היה רחוק‬

‫‪.Be‬ס‪13:9b‬‬

‫וכדי כן ‪ /‬יגישך‪9‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪13:10a‬‬

‫‪ 10ab‬ﭏ תתקרב פן תתרחק‬

‫‪.Be‬ס‪13:10b‬‬

‫וﭏ תתרחק פן תשנא׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13:11a‬‬

‫‪ 11ab‬ﭏ ‪ /‬תבטח לחפש עמו‬

‫‪13:11b‬‬

‫רב שיחו׃‬ ‫וﭏ תאמן ל ֺ‬ ‫‪11‬‬

‫‪; 13:12aBe‬ס‪13:11c‬‬

‫‪ 11cd‬כי מ}ה{רבות‪ 12‬שיחו ‪ /‬נסיון‬

‫‪; 13:12bBe‬ס‪13:11d‬‬

‫ושחק לך וחקרך׃‬ ‫‪; 13:12cBe‬ס‪13:12a‬‬

‫‪ 12ab‬אכזרי יתן מושל ולא יחמל‬

‫‪; 13:12dBe‬ס‪13:12b‬‬

‫על ‪ / 13‬נפש רבים קושר קשר׃‬

‫‪14‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13:13a‬‬

‫‪ 13ab‬השמר והיה זהיר‬

‫‪13:13b‬‬

‫וﭏ תהלך ‪ /‬עם אנשי חמס׃‬ ‫‪; 13:14aBe‬ס‪13:15a‬‬

‫‪ 15ab‬כל הבשר יאהב מינו‬

‫‪;13:14bBe‬ס‪13:15b‬‬

‫וכל אדם את ‪ /‬הדומה לו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪13:16a ; 13:15a‬‬

‫‪ 16ab‬מין כל בשר אצלו‬

‫ס‬

‫‪13:16b ; 13:15b‬‬

‫וﭏ מינו יחובר אדם‪/ ‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13:17a‬‬

‫‪ 17ab‬מה יחובר זאב ﭏ כבש‬

‫‪13:17b‬‬

‫כך רשע לצדיק‪‬‬

‫‪15‬‬

‫‪; 13:17cBe‬ס)‪13:17d(c‬‬

‫‪17c+‬‬

‫וכן עשיר ﭏ איש נאצל ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 18ab‬מאיש שלום צבוע׃ ﭏ כלב‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13:18a‬‬

‫‪13:18b‬‬

‫מאין שלום עשיר ﭏ רש׃ ‪/‬‬

‫‪ line-filler.‬ד‬ ‫‪.‬יגישך ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬יגישך‬ ‫‪.‬קרב ‪ָ; Smend:‬ק ֵרב ‪ָ: Peters, Segal, Ben-Ḥayyim:‬ק ֵרבֿ‬ ‫רב‬ ‫‪.‬לרב ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ל ֺ‬ ‫‪.‬מהרבות ‪; Peters, Segal:‬מ}ה{רבות ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬מ}ה{רבות‬ ‫‪ line-filler.‬ל – ‪.‬על ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬על‬ ‫‪.‬יחמל ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬יחמל‬ ‫‪Cf. Isa 11:6.‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬

754

1 2 3 4 5 6

SIR 13:19ab – 14:5ab

Above ‫ ב‬are possible remnants of another letter. ‫וזכר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ודבר‬. ‫ואת‬: Schechter/Taylor: ‫ ;ואת‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואת‬. – ‫ א‬line-filler. ‫ ל‬line-filler. ‫רע‬ ֺ ‫ל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לרע‬Peters: ‫ ;ְל ָֽרע‬Segal: ‫ְל ָרע‬. ‫ישיח‬: Peters: ‫ ְוִשׂיַח‬.

‫‪755‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪13‬‬ ‫‪.Be‬ס‪13:19a‬‬

‫‪ 19ab‬מאכל ארי פראי מדבר‬

‫‪.Be‬ס‪13:19b‬‬

‫כן מרעית עשיר דלים׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13:20a‬‬

‫‪ 20ab‬תועבת ‪ /‬גאוה ענוה‬

‫ותועבת עשיר אביון׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13:21a‬‬

‫‪ 21ab‬עשיר מוט בסמך ‪ /‬מרע‬

‫‪13:21b‬‬

‫ודל נמוט נדחה מרע ﭏ רע׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13:22a‬‬

‫‪ 22ab‬עשיר מדבר‪ 1‬ועזריו ‪  ֒  /‬רבים‬

‫‪13:22b‬‬

‫ודבריו מכוערין מ}ה{ופין׃‬ ‫‪.Be‬ס‪13:22c‬‬

‫‪ 22cd‬דל נמוט גע גע ושא‬

‫‪.Be‬ס‪13:22d‬‬

‫וזכר ‪ / 2‬משכיל ואין לו מקום׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪13:23a‬‬

‫‪ 23ab‬עשיר דובר הכל נסכתו‬

‫ס‬

‫‪13:23b ; 13:23ab‬‬

‫ואת ‪ /‬שכלו עד עב יגיעו׃‬ ‫‪3‬‬

‫‪.Be‬ס‪13:23c‬‬

‫‪ 23cd‬דל דובר מי זה יאמרו‬

‫‪.Be‬ס‪13:23d‬‬

‫ואם נתקל ‪ / 4‬גם הם יהדפוהו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪13:24a‬‬

‫‪ 24ab‬טוב העושר אם אין עון‬

‫‪.Be‬ס‪13:24b‬‬

‫ורע העוני על ‪ /‬פי זדון׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13:25a‬‬

‫‪ 25ab‬לב אנוש ישנא פניו‬

‫‪13:25b‬‬

‫רע ׃‬ ‫אם לטוב ואם ל ֺ‬ ‫‪5‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13:26a‬‬

‫‪ 26ab‬עקבת ‪ /‬לב טוב פנים אורים‬

‫‪13:26b‬‬

‫ושיג ישיח מחשבת עמל׃‬ ‫‪6‬‬

‫‪MS A‬‬

‫‪14‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪14:1a‬‬

‫‪ 1ab‬אשרי‪ / 8‬אנוש לא עצבו פיהו‬

‫ולא אבא עליו דין לבו׃‬

‫‪ 2ab‬אשרי איש ‪ /‬לא חסרתו נפשו‬

‫‪.Be‬ס‪14:2b‬‬

‫ולא שבתה תוחלתו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪14:3a‬‬

‫‪ 3ab‬ללב קטן לא‪ / 9‬נאוה עושר‬

‫‪.Be‬ס‪14:3b‬‬

‫ולאיש רע עין לא נאוה חרוץ׃‬ ‫‪.Be‬ס‪14:4a‬‬

‫‪ 4ab‬מונע נפשו‪ / 11‬יקבץ לאחר‬

‫‪.Be‬ס‪14:4b‬‬

‫ובטובתו יתבעבע זר ‪10‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪14:5a‬‬

‫רע לנפשו למי ייטיב‪/ 12‬‬

‫‪14:1b‬‬

‫‪7‬‬

‫‪.Be‬ס‪14:2a‬‬

‫‪5ab‬‬

‫‪13:20b‬‬

‫‪.Be‬ס‪14:5b‬‬

‫ולא יקרה בטובתו׃‬ ‫‪.‬אבח ‪; Lévi:‬אבה ‪: Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬אבא‬ ‫‪ line-filler.‬ר – ‪ַ.‬אְשׁ ֵרי ‪: Peters:‬אשרי‬ ‫‪ line-filler.‬א‬ ‫‪.‬זר ‪: Beentjes:‬זר‬ ‫‪Ink blot.‬‬ ‫‪ line-filler.‬ב‬

‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬

756

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

SIR 14:6ab – 14:17ab

‫ְמַעט‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;ְמָעט‬Smend: ‫ ;מעט‬Ben-Ḥayyim: [‫)מעטהו(]ְמַעט הוּא‬. {‫הוּ}א‬: Smend: ‫ ;הוא‬Ben-Ḥayyim: [‫)מעטהו(]ְמַעט הוּא‬. ‫רע‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫רע‬. ‫עון‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עין‬. The beginning of a line is indicated. The beginning of a line is indicated. ‫ָש ֵריֿת‬: Schechter/Taylor: ‫ ;ָש ֵדוֿת‬Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ָש ֵרות‬Smend: ‫ ;ָשׁ ֵֿרות‬Segal: ‫ָשׁ ֵרות‬. ‫בשׁאול‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בשאול‬. ‫הגד‬: Beentjes: incorr. ‫הגדּ‬. ‫לך‬: Beentjes: incorr. ‫לְך‬.

757 MS A 14:6b‫ס‬.Be

14 14:6a‫ס‬.Be

‫ רעתו׃‬/ ‫ועמו תשלומת‬ 14:9b

‫ס‬.Be

‫ רע לנפשו אין רע ממנו‬6ab 14:9a

‫ס‬.Be

‫ חלקו׃‬/ ‫ולוקח חלק רעהו מאבד‬ 14:10b‫ס‬.Be

‫ חלקו‬2{‫ הוּ}א‬1‫ בעין כושל ְמַעט‬9ab 14:10a‫ס‬.Be

/ ‫ומהומה על שלחנו׃‬ 14:10d‫ס‬.Be

‫ תעיט על לחם‬4‫ עון‬3 ‫ עין רע‬10ab 14:10c‫ס‬.Be

/ ‫ומעין יבש יזל מים על השלחן׃‬ 14:11bꞌa‫ס‬.Be

‫ עין טובה מרבה הלחם‬5 10c+d+ 14:11a‫ס‬.Be

‫ואם יש לך היטיב לך‬

‫ נפשך‬7‫ בני אם יש לך ָש ֵריֿת‬6 11abꞌ 14:11d(c)‫ ;ס‬14:11cBe

‫ ידך הדשן׃‬// ‫ ולﭏ‬11c 14:12bꞌa‫ס‬.Be

14:12a‫ס‬.Be

/ ‫ולא מות יתמהמה׃‬

‫ תענוג‬8‫ זכור כי לא בשׁאול‬12abꞌ 14:12d(c)‫ ;ס‬14:12b-13aBe 10

14:13b‫;ס‬14:13b-14aBe

14:13a‫ ;ס‬14:12b-13bBe

‫והשיגת ידך תן לו‬ ‫ס‬

‫ לך‬9‫ וחוק לשאול לא הגד‬12c

/ ‫ היטב לאוהב׃‬11‫[ת‬..]‫בטרם ת‬ ‫ס‬

Be

14:14b ; 14:13b-14c

13ab

Be

14:14a ; 14:13b-14b

‫ אל תעבר‬/ ‫ובהלקח אח‬

‫ מטובת יום‬13‫ אל תמנע‬14ab

12

14:14d(c)ꞌb‫ ;ס‬14:13b-14dꞌbBe 14

14:15b

‫ס‬.Be

14:15a

‫֒ ויגיעך ליודי גורל׃‬ 14:16b

‫ס‬.Be

/ 15‫הלא לאחר תעזב חילך‬ 14:16a

‫ נפשך‬17[..]‫ ופנ‬16 ‫ תן לאח וֶֿתין‬16ab 14:16c‫ס‬.Be

‫ ﭏהים עשה‬18{‫}לפני‬ 19

‫ וכל דבר שיפה׃ לעשות‬16c+d+

‫ לפני‬Be

14:17b‫ס‬.Be

14:17a‫ס‬.Be

‫וחוק עולם גוע יגועו׃‬ 11

12 13 14 15 16 17 18 19

15ab

‫ס‬.Be

‫ לבקש תענוג‬/ ‫כי אין בשאול‬ 14:16d‫ס‬.Be

‫ וחמוד רע אל תחמודו‬14cꞌ

‫ס‬.Be

‫ כבגד יבלה‬/ ‫ כל הבשר‬17ab

‫[ת‬..]‫ת‬: Schechter/Taylor: ‫ ;תמית‬Lévi, Cowley, Smend: ‫ ;תמות‬Peters, Segal: ‫ ;ָתּמוּת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תמות‬the MS has a hole here; according to what is decipherable, ‫ מ‬is possible, followed by a ‫ ו‬or ‫י‬. ‫ ח‬line-filler. ‫תמנע‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;א)(]ל ת[מנע‬Beentjes: ‫א אל תמנע‬. ‫תחמודו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תחמוד‬Peters: ‫מד‬ ֺ ֽ ‫ַתְּח‬. ‫תעזב חילך‬: no space between the words. ‫וֶֿתין‬: Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;וֶתין‬Peters: ‫ותין‬. [..]‫ופנ‬: a hole in the MS; the last letter might be a ‫ ;ל‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;ופנק‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ופניק‬. {‫}לפני‬: Schechter/Taylor, Smend: incorr. ‫לכפי‬. Segal, Ben-Ḥayyim: marg. > as everywhere in the presentation of HA.

758

SIR 14:18ab – 15:2ab

MS B 15:1b‫ס‬.Be

15:1a‫ס‬.Be

‫׃‬13 ‫[ו‬...‫ותופש תורה י]דר‬ 15:2b

‫ס‬.Be

15:2a

‫[לנו ׃‬..‫וכאשת נעורים ]ת‬ 14

1 2 3 4 5 6

7 8 9

‫כי ירא ייי יעשה זאת‬ ‫ס‬.Be

16

‫ כּאם‬15‫וקדמתהו‬

‫ואחר‬: Peters, Beentjes: incorr. ‫ואחד‬. {‫גומל׃ }צומח׃‬: Smend: > ‫ ;גומל‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;)גומל(]צומח‬Beentjes: {‫גומל }צומח‬. The text of 18cd is written in the marg. ‫ ואחד‬... ‫אחד‬: Beentjes: rev. ‫ ואחד‬... ‫ ואחר( אחד‬... ‫)אחר‬. ‫גומל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫גומל‬. ‫כן ארחות‬: Schechter/Taylor: ‫ ;כן מתחות‬Lévi, Peters: ‫ ;כן מרחות‬Cowley, Beentjes: ‫ ;ארחות‬Smend: ‫ ;כן מסחות‬Segal: > marg; BenḤayyim: [‫ ;)כן מסחות(]כן דורות‬Beentjes: ‫כן מסחות‬. ‫ ד‬line-filler. ‫ בחכמה יהגה‬... ‫אשרי‬: cf. Ps 1:1-2. Indented line.

‫‪759‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪14‬‬ ‫‪.Be‬ס‪14:18a‬‬

‫‪18ab‬‬

‫כפרח עלה על עץ רענן ‪/‬‬

‫‪.Be‬ס‪14:18b‬‬

‫שזה נובל ואחר‪ 1‬גומל׃ }צומח׃{‬ ‫‪3.Be‬ס‬

‫‪2‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪14:18c‬‬

‫‪14:18d‬‬

‫‪18cd‬‬

‫אחד גוע ואחד‪ 4‬גומל ‪5‬׃‬

‫כן ארחות‪ 6‬כן דורות בשר ודם‬ ‫‪.Be‬ס‪14:19a‬‬

‫‪ 19ab‬כל מעשיו רקוב ירקבו‬

‫ופעל ידיו‪ / 7‬ימשך אחריו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 20ab‬אשרי אנוש בחכמה יהגה‬

‫‪.Be‬ס‪14:19b‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪14:20a‬‬

‫ובתבונה ישעה׃ ‪/‬‬

‫‪8‬‬

‫‪.Be‬ס‪14:21a‬‬

‫‪9 21ab‬השם על דרכיה לבו‬

‫‪.Be‬ס‪14:21b‬‬

‫ובתבונתיה יתבונן׃‬ ‫‪.Be‬ס‪14:22a‬‬

‫‪ 22ab‬לצאת אחריה ‪ /‬בחקר‬

‫‪.Be‬ס‪14:22b‬‬

‫וכל מבואיה ירצד׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪ 23ab‬המשקיף בעד החלונה‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪14:23a‬‬

‫ועל ‪ /‬פתחיה יצותת׃‬

‫‪11‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪14:24a‬‬

‫‪ 24ab‬החונה סביבות ביתה‬

‫‪14:24b‬‬

‫והביא יתריו בקירה׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‪14:25a‬‬

‫‪ 25ab‬ונוטה אהלו על ידה‬

‫‪.Be‬ס‪14:25b‬‬

‫ושכן שכן טוב׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪14:26a‬‬

‫עופיה‪/ 12‬‬ ‫וישים קנו ב ֳ‬

‫‪14:26b‬‬

‫ובענפיה יתלונן׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪14:27a‬‬

‫‪ 27ab‬וחוסה בצלה מחרב‬

‫‪14:27b‬‬

‫ובמענותיה ישכן׃ ‪/‬‬

‫‪15‬‬

‫‪MS A‬‬ ‫‪.Be‬ס‪15:1a‬‬

‫‪ 1ab‬כי ירא י י י יעשה זאת‬

‫‪.Be‬ס‪15:1b‬‬

‫ותופש תורה ידריכנה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪15:2a‬‬

‫‪ 2ab‬וקדמתהו‪ / 18‬כאם‬

‫‪14:23b‬‬

‫‪10‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪26ab‬‬

‫‪14:20b‬‬

‫‪.Be‬ס‪15:2b‬‬

‫וכאשת נעורים תקבלנו‪17‬׃‬

‫‪ line-filler.‬ל‬ ‫‪.‬החלונה ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬החלונּה ‪: Schechter/Taylor:‬החלונה‬ ‫עופיה‬ ‫‪ְ.‬בָעופיה ‪: Schechter/Taylor, Smend, Segal:‬ב ֳ‬ ‫‪.‬י]‪[.....‬ה ‪; Beentjes:‬ידריכנה ‪; Ben-Ḥayyim:‬י]דר[יכנה ‪: Schirmann:‬סידרהו ‪ or‬י]דר‪[...‬ו‬ ‫‪.‬ת]‪[..‬לנו ‪; Beentjes:‬תקבלנו ‪; Ben-Ḥayyim:‬ת]קב[לנו ‪]: Schirmann:‬ת‪[..‬לנו‬ ‫‪.‬וקדמתהו ‪; Beentjes:‬וקדמתהו ‪; Ben-Ḥayyim:‬וקדמת]ה[ו ‪: Schirmann:‬וקדמתהו‬ ‫‪.‬כאם ‪: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬כּאם‬ ‫‪: cf. 36:26b.‬תקבלנו‬ ‫‪ line-filler.‬ה – ‪.‬וקדמתהו ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬וקדמתהו‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬

‫‪760‬‬

‫‪SIR 15:3ab – 15:11cꞌdꞌ‬‬

‫‪MS B‬‬ ‫‪.Be‬ס‪15:3a‬‬

‫והאכּילתהו ‪ 3‬לחם שכל‬

‫‪.Be‬ס‪15:3b‬‬

‫ומ ֵי‪ 1‬תבונה* תשקנו׃‬ ‫*ומתבוִאת]‪[.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪.Be‬ס‪15:4a‬‬

‫ונשען עליה ולא ימוט‬

‫ובה י]ב‪[...‬ל]‪[.....‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫ורוממתהו מרעהו‬ ‫*בתוך ]ר[עהו‬

‫‪.Be‬ס‪15:4b‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪15:5a‬‬

‫‪15:5b‬‬

‫ובתוך ]ק‪[.........‬‬

‫‪8‬‬

‫*‬

‫‪9‬‬

‫‪.Be‬ס‪15:6a‬‬

‫ששון ושמחה תמצא‬

‫‪.Be‬ס‪15:6b‬‬

‫וש]‪[............‬‬

‫*‬

‫‪10‬‬

‫*ימצא‬ ‫‪.Be‬ס‪15:7a‬‬

‫לא ידריכוה מתי שוא‬

‫‪.Be‬ס‪15:7b‬‬

‫ואנ]ש‪[............‬‬

‫‪11‬‬

‫‪.Be‬ס‪15:8a‬‬

‫רחוקה היא מלצים‬

‫‪.Be‬ס‪15:8b‬‬

‫]כי[‪ 12‬וא]‪[............‬‬

‫‪13‬‬

‫‪.Be‬ס‪15:9a‬‬

‫לא נאתה‪ 17‬תהלה בפי רשע‬

‫‪.Be‬ס‪15:9b‬‬

‫כי ‪ 14‬לא‪] 15‬מ‪[..........‬‬

‫‪16‬‬

‫‪.Be‬ס‪15:10a‬‬

‫בפי חכם תאמ]‪ 22[..‬תחל]‪[.‬‬

‫‪23‬‬

‫‪.Be‬ס‪15:11a‬‬

‫‪28‬אל תאמר מאל ]‪[.‬שעי‬

‫‪29‬‬

‫‪.Be‬ס‪15:11cꞌa‬‬

‫אל תאמר מה פעלתי‬

‫‪.Be‬ס‪15:10b‬‬

‫ומושל ]‪[........‬‬

‫‪21‬‬

‫‪.Be‬ס‪15:11b‬‬

‫כי ‪ o‬כל אשר שנא‪[.] 25‬אמ]ר[‪] 26‬לך[‪[....] 27‬‬ ‫‪.Be‬ס‪15:11dꞌb‬‬

‫כי את אשר ‪ 30‬שנא לא‪ 31‬אע]ש‪[.‬‬

‫‪32‬‬

‫‪.‬ומי ‪: Ben-Ḥayyim:‬ומ ֵי‬ ‫‪.‬ומתבואתהּ ‪; Beentjes:‬ומתבואתה ‪; Ben-Ḥayyim:‬ומתבואתה ‪: Schirmann:‬ומתבוִאת]‪[.‬‬ ‫‪.‬והאכילתהו ‪: Schirmann, Ben-Ḥayyim:‬והאכּילתהו‬ ‫‪.‬תבואה ‪); Beentjes:‬תבואה(]תבונה[ ‪: Ben-Ḥayyim:‬תבואה‬ ‫‪.‬והאכלתהו ‪: Schechter/Taylor, Lévi:‬והאכילתהו‬ ‫‪.‬שכל ‪: Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬שכל‬ ‫‪.‬יב]…[ל]…[ ‪; Beentjes:‬יב]טח ו[ל]א[ ]…[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬י]בטח ולא יבוש[ ‪: Schirmann:‬י]ב‪[...‬ל]‪[.....‬‬ ‫‪; Beentjes: […….].‬ק]‪]; Ben-Ḥayyim: […….‬קהל תפתח פיו[ ‪]: Schirmann:‬ק‪[.........‬‬ ‫‪.‬ריעהו ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬רעהו ‪]: Schirmann:‬ר[עהו‬ ‫‪.‬וש]‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes: [............‬וש]ם עולם תורישנו[ ‪: Schirmann:‬וש]‪[............‬‬ ‫‪.‬ואנש]……[ ‪; Beentjes:‬ואנש]י[… ‪; Ben-Ḥayyim:‬ואנש]י זדון לא יראוה[ ‪: Schirmann:‬ואנ]ש‪[............‬‬ ‫‪]: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: >.‬כי[‬ ‫‪.‬ואנש]…‪; Beentjes: [..‬ואנש]י[ ]…[ ‪]; Ben-Ḥayyim:‬ואנשי כזב לא יזכרוה[ ‪: Schirmann:‬וא]‪[............‬‬ ‫‪.‬כי ‪: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬כי‬ ‫‪.‬לא ‪: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬לא‬ ‫‪]; Ben-Ḥayyim: [..…].‬מאל נחלקה לו[ ‪]: Schirmann:‬מ‪[..........‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬

761 MS A 15:3b‫ס‬.Be

15 15:3a‫ס‬.Be

‫ תשקנו׃‬4*‫ תבואה‬/ ‫ומי‬

6

‫ לחם שכל‬5‫ והאכילתהו‬3ab

‫ *תבונה‬Be 15:4b‫ס‬.Be

15:4a‫ס‬.Be

‫ יבוש׃‬/ ‫ובה יבטח ולא‬ 15:5b

‫ס‬.Be

‫ ונשען עליה ולא ימוט‬4ab 15:5a

‫ס‬.Be

‫ובתוך קהל תפתח פיו׃‬

15:6b‫ס‬.Be

‫ ורוממתהו מרעהו‬5ab

15:6a‫ס‬.Be

‫ושם עולם תורישנו׃‬

15:7b‫ס‬.Be

‫ ושמחה ימצא‬/ ‫ ששון‬6ab

15:7a‫ס‬.Be

‫ואנשי זדון לא יראוה׃‬ 15:8b‫ס‬.Be

‫ שוא‬/ ‫ לא ידריכוה מתי‬7ab 15:8a‫ס‬.Be

‫ כזב לא יזכרוה׃‬/ ‫ואנשי‬ 15:9b‫ס‬.Be

‫ רחוקה היא מלצים‬8ab 15:9a‫ס‬.Be

/ {‫}כי לא מﭏ נחלקה לו׃‬ 15:10b‫ס‬.Be

{20‫ תהלה בפי רשע‬19‫}לא נאתה‬18

9ab

15:10a‫ס‬.Be

/ ‫ומשל בה ילמדנה׃‬ 15:11b‫ס‬.Be

‫ תהלה‬24‫ בפה חכם תאֵמר‬10ab 15:11a‫ס‬.Be

‫כי את אשר שנא לא עשה׃‬

‫ ﭏ תאמר מﭏ פשעי‬11ab 11cꞌdꞌ

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

‫נאתה‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נאתה‬. Smend: >; Beentjes: “This line is written between the lines of 15,8 and 15,10 in a very small script.” ‫נאתה‬: Schechter/Taylor: incorr. ‫נאמר‬. ‫רשע‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רשע‬. [........]: Schirmann: [‫ ;]בה ילמדנה‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ב]ה‬. [..]‫תאמ‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תאמר‬. [.]‫תחל‬: Schirmann: ‫ ;תחלה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תחלה‬. ‫תאֵמר‬: Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תאמר‬. ‫שנא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שנא‬. [‫[אמ]ר‬.]: Schirmann: […]; Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אמר‬. [‫]לך‬: Schirmann: […]; Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לך‬. HB 15:11: without colometric distinction; Ben-Ḥayyim, Beentjes include one. ‫[שעי‬.]: Schirmann: ‫ ;פשעי‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פשעי‬. ‫אשר‬: Schirmann: [‫א]שר‬. ‫לא‬: Schirmann: [‫ ;]לא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לא‬. [.‫אע]ש‬: Schirmann: [‫ ;אעש]ה‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;אעש]ה‬Beentjes: [.]‫אעש‬.

762

SIR 15:12ab – 15:17ab

MS B 15:12b‫ס‬.Be

15:12a‫ס‬.Be

‫ חפץ* באנשי חמס׃‬2 ‫ לי‬1‫]כי אי[ן‬

4

‫פן תאמר היא התקילני‬

3

[...]* 15:13b‫ס‬.Be

15:13a‫ס‬.Be

‫׃‬8‫[יו‬...]‫ ל‬7‫[ה‬...]‫ י‬6‫ולא‬

‫* שנא אלהים‬9‫ותועבה‬ ‫*רעה‬

10

15:14c(b)‫ס‬/14be

15:14a‫ס‬.Be

‫׃‬14[.......] 13‫וישיתהו‬

18

‫ אדם‬17‫* ]ב[רא‬16‫הוא מראש‬15 20

‫ מבראִשית‬19‫[ם‬..‫ל‬.]*

15:14d(c)ꞌc(b)‫ס‬ 25

15:15b‫ס‬.Be

15:15a‫ס‬.Be

‫ אל׃‬27‫*ואמונה לעשות רצון‬ 30

‫ר[ו‬.‫י‬.........‫ת‬.....]

‫ תשמר מצוה‬32‫ תחפץ‬31‫אם‬

‫ רצונו‬29‫ לע‬28[.‫*ותבו]נ‬ 15:15d‫ס‬.Be

15:15c‫ס‬.Be

‫׃‬33‫[יה‬.‫]גם אתה ת‬ 15:16b

‫ס‬.Be

34

15:16a

‫׃‬36[‫יך‬.]‫באשר תחפץ תשלח י‬ 15:17b‫ס‬.Be

‫[ו‬. ‫מין‬.‫ ת‬..‫]א‬

‫ס‬.Be

‫ ואש‬39‫ מים‬38 ‫[ניך‬.]‫ ל‬37‫מוצק‬ 15:17a‫ס‬.Be

‫וכל שיחפץ יתן* לו׃‬

‫ חיים ומות‬41‫לפני אדם‬

‫*ינתן‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

‫]כי אי[ן‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי אין‬. ‫לי‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לי‬. [...]: Schirmann: [‫ ;צ]ורך‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;צ]ורך‬Beentjes: […]‫צ‬. ‫התקילני‬: Schirmann: ‫ ;התק]י[לני‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫התקילני‬. ‫תאמר‬: above the ‫ ת‬an unclear scribal note; Smend: ‫ ;ט‬Beentjes: ‫תאמר‬ ¤. ‫ולא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולא‬. ‫[ה‬...]‫י‬: Schirmann: [‫ ;י]אננה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יאננה‬Beentjes: ‫[ה‬..]‫י‬. ‫[יו‬...]‫ל‬: Schirmann: ‫ ;]לירא[יו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ל]יר[איו‬Beentjes: ‫[יו‬...]‫ל‬. ‫ותועבה‬: Ben-Ḥayyim: ‫]ו[תועבה‬. ‫רעה‬: Ben-Ḥayyim: [‫ ]רעה ו‬in main text, not in marg.; Beentjes: ‫רעה‬. ‫ולא‬: Lévi: incorr. ‫ואל‬. ‫ ה‬line-filler. ‫וישיתהו‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וישיתהו‬. [........]: Schirmann: [‫ ;]ביד חותפו‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;ביד‬Beentjes: ‫]……[ו‬. HB 15:14: without colometric differentiation; not so Beentjes. ‫מראש‬: Schirmann: ‫מראשתי‬. ‫]ב[רא‬: Schirmann: [‫ ;]ברא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ברא‬. ‫אדם‬: Schirmann: ‫ ;]אד[ם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫[ם‬..‫ל‬.]: Schirmann: ‫ ;]א[ל]הי[ם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ל]הי[ם‬Beentjes: ‫…[ם‬.]. ‫מבראִשית‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מבראשית‬. ‫וישתיהו‬: Lévi, Peters: ‫ ;וישיתהו‬Segal: ‫ ;וישתהו‬cf. van Peursen, Verbal System, 35: “scribal metathesis of ‫ ית‬to ‫תי‬.” ‫מבראשית‬: above the ‫ ש‬an unclear scribal note; Schechter/Taylor: ‫ ;מבראשי}כי{ת‬Lévi, Cowley, Peters, Smend, Beentjes: ‫מבראש}ט{ית‬.

763 MS A 15:12b‫ס‬.Be

15 15:12a‫ס‬.Be

‫כי אין צורך באנשי חמס׃‬ 15:13b‫ס‬.Be

‫ הוא התקילני‬5‫ תאמר‬/ ‫ פן‬12ab 15:13a‫ס‬.Be

‫ ותעבה שנא י יי‬/ 12‫ רעה‬13ab

‫ יאננה ליראיו׃‬11‫ולא‬ 15:14c(b)‫ס‬/14bBe

15:14a‫ס‬.Be

‫ ביד חותפו‬21‫וישתיהו‬

24

‫ ברא }ה{אדם‬23‫א‬ ֺ / 22‫ ﭏהים מבראשית‬14ab

15:14d(b)ꞌc(b)‫ס‬/14cꞌbBe

‫׃‬26 ‫ ויתנהו ביד יצרו‬14cꞌ 15:15b‫ס‬.Be

15:15a‫ס‬.Be

‫ותבונה לעשות רצונו׃‬ 15:15d‫ס‬.Be

‫ תחפץ תשמר מצוה‬/ ‫ אם‬15ab 15:15c‫ס‬.Be

‫גם אתה תחיה‬ 15:16b‫ס‬.Be

‫ תאמין בו‬/ 35‫ אם‬15c+d+ 15:16a‫ס‬.Be

‫ אש ומים‬40 ‫ מוצק לפניך‬16ab

‫ ידיך‬/ ‫באשר תחפץ שלח‬ 15:17b‫ס‬.Be

15:17a‫ס‬.Be

‫אשר יחפץ ינתן לו׃‬

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

‫ אדם חיים ומוות‬42‫ לפני‬17ab

43

‫א‬ ֺ : unusual line-filler at the beginning of a line or a mistake, with the dot indicating a deletion sign; Ben-Ḥayyim: (‫)א‬. ‫}ה{אדם‬: qere, but ketiv ‫ ;}ח{אדם‬Cowley: ‫ ;א}ח{דם‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫אדם‬. ‫ר[ו‬.‫י‬.........‫ת‬.....]: Schirmann: ‫ ;]ויתנהו ביד יצר[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫ויתנהו ביד יצרו‬. ‫יצרו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יצרו‬. ‫רצון‬: Beentjes: rev. ‫)רצון( רצון‬. [.‫ותבו]נ‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ותבונה‬. ‫לע‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim: ‫לע׳‬. ‫רצונו‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רצונו‬. ‫אם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אם‬. ‫תחפץ‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תחפץ‬. ‫[יה‬.‫]גם אתה ת‬: Schirmann: ‫ ;]גם[ את]ה תח[יה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;גם אתה תחיה‬Beentjes: ‫[יה‬.......]. ‫[ו‬. ‫מין‬.‫ ת‬..‫]א‬: Schirmann: ‫ ;]אם תאמין ב[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]וא[ם ת]א[מין בו‬Beentjes: […..]. ‫אם‬: Smend: incorr. ‫ואם‬. [‫יך‬.]‫י‬: Schirmann: ‫ ;ידיך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ידיך‬Beentjes: […]‫י‬. ‫מוצק‬: Schirmann: ‫ ;]מו[צק‬Beentjes: ‫[וצק‬.]. ‫[ניך‬.]‫ל‬: Schirmann: ‫ ;ל]פני[ך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לפניך‬. ‫מים‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מים‬. ‫לפניך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לפניך‬. ‫אדם‬: Schirmann: ‫א]ד[ם‬. ‫לפני‬: Ben-Ḥayyim: ‫לפני‬. ‫ומוות‬: Beentjes rev. ‫)ומות( מוות‬.

764

SIR 15:17c+d+ – 16:3fg

MS B 15:18b‫ס‬/15:17dBe

15:18a‫ס‬/15:17cBe

‫אל בגבורה ומביט לכל׃‬ 15:18d(b)‫ס‬/18bBe

‫ חכמת ייי‬1[..‫כי ל]ר‬ 15:18c(a)‫ס‬/18aBe

‫אמיץ גבורות וחוזה כל׃‬ 15:19b‫ס‬.Be

‫ספקה חכמת ייי‬ 15:19a‫ס‬.Be

‫והוא יכיר כל מפעל אנוש׃‬ 15:20b‫ס‬.Be

5

‫ מעשיו‬4‫[ו‬..........]

15:20a‫ס‬.Be

‫ולא למד שקרים לאנשי כזב׃‬ 15:20e‫ס‬/15:20dBe

‫ לח[טא‬.........]

7

15:20d‫ס‬/15:20cBe

‫ ולא מרחם על עושה שוא‬9

‫[ כזב‬............] 15:20f‫ס‬/15:20dBe

‫ועל מגלה סוד׃‬

MS B 16:1b‫ס‬.Be

16:1a‫ס‬.Be

‫ואל תשמח על בני עולה׃‬ 16:2b‫ס‬.Be

‫ שוא‬11[..............]

12

16:2a‫ס‬.Be

‫כי אין אתם יראת ייי׃‬ 16:3b‫ס‬.Be

14

‫ בם‬13‫ ת[שמח‬........]

16:3a‫ס‬.Be

‫׃‬16‫ואל תבטח בחיליהם‬ 16:3e(d)‫ס‬/16:3dBe

18

16:3d(c)ꞌb‫ס‬/16:3cꞌbBe

‫ לא תהיה להם אחרית טובה׃‬20[..] 16:3hl(fh)/16:3f Be

‫ ערירי מאחרית זדון׃‬23[‫ומ]ות‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

[.......]17

‫[קבותם‬........]

21

16:3g(e)‫ס‬/16:3eBe

‫ רצון אל מאלף‬26‫[ה‬..]‫ עו‬25‫[חד‬......]24

[..‫ל]ר‬: Schirmann, Beentjes: [...]‫ ;ל‬Ben-Ḥayyim: ‫לר]ו[ב‬. [.]‫כל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;כל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;כלם‬Beentjes: ‫כלם‬. ‫ספקה‬: Smend: ‫ ;}כי{ ספקה‬Ben-Ḥayyim: ‫]כי[ ספקה‬. – ‫ ה‬line-filler. ‫[ו‬..........]: Schirmann: [‫ ;]עיני אל יראו‬Beentjes: [……]. ‫מעשיו‬: Schirmann: ‫]מ[עשיו‬. ‫על‬ ֺ ֵ :ׂ dots possibly indicating deletion or corr. for ‫ ;ֵאל‬Peters: >; Ben-Ḥayyim: (‫)על‬. ‫ לח[טא‬.......]: Schirmann: ‫ ;]לא צוה אנוש[ ל]ח[טא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫]…[ לחטא‬. ‫טא‬ ֺ ‫לח‬: Smend, Beentjes: ‫לחטא‬. In the MS 15:20d+ and 20e+ are one colon. ‫ולא‬: Lévi: incorr. ‫לא‬. [……]: Schirmann: [‫]אל תתאוה תואר נערי‬. ‫שוא‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שוא‬. ‫… ת[שמח‬..]: Schirmann: [‫ ;]ותם אם פרו אל תבע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תשמח‬Beentjes: ‫תשמח‬. ‫בם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בם‬.

765 MS A

15

17c+d+ 15:18d(b)‫ס‬/18bBe

15:18c(a)‫ס‬/18aBe

‫ חכמת י יי‬/ 3‫ ספקה‬18ab

‫׃‬2[.]‫אמיץ גבורות וחוזה כל‬ 15:19b‫ס‬.Be

15:19a‫ס‬.Be

‫ כל מפעל איש׃‬6 ‫על‬ ֺ ֵ ׂ ‫והו יכיר‬ 15:20b‫ס‬.Be

// ‫עיני ﭏ יראו מעשיו‬

19ab

15:20a‫ס‬.Be

‫ אנשי כזב׃‬/ ‫ולא החלים‬

8

‫טא‬ ֺ ‫ לא צוה אנוש לח‬20ab

15:20c‫ס‬/15:20cBe

‫ מרחם על עושה שוא‬10‫ולא‬

20c+d+ 15:20d‫ס‬.Be

‫ ועל מגלה סוד׃‬20e+

MS A 16:1b‫ס‬.Be

16 16:1a‫ס‬.Be

‫וﭏ תשמח בבני עולה׃‬ 16:2b‫ס‬.Be

‫ תתאוה תואר נערי שוא‬/ ‫ ﭏ‬1ab 16:2a‫ס‬.Be

‫אם אין אתם יראת י י י‬ 16:3b‫ס‬.Be

‫ תבעבם‬/ ‫ וגם אם פרו ﭏ‬2ab

15

16:3a‫ס‬.Be

‫ בעקבותם׃‬/ ‫וﭏ תבטח‬

19

‫ ﭏ תאמין בחייהם‬3ab

16:3e(c)‫ס‬/16:3cBe

‫ להם אחרית טובה‬22‫כי לא תהיה‬ 16:3hm(ef)‫ס‬/16:3eBe 28

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

3cꞌd+ 16:3g(d)‫ס‬/16:3dBe

‫ בנים רבים‬27‫ומות ערירי ממי שהיו לו‬

‫תבעבם‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: incorr. ‫תבע בם‬. ‫בחיליהם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בחיליהם‬.

‫ עושה רצון מאלף‬/ ‫ כי טוב אחד‬3fg

In HB the text order differs from Γ: bi-colon 3aa, bi-colon 3bb, 3ef; followed by a line which seems to be an expanded doublet to 3f. [.........]: Schirmann: [(?) ‫ ;]אל תאמין בחייהם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]ב[חייהם‬Beentjes: ‫…[הם‬..]. ‫בחייהם‬: Peters: incorr. ‫בחיהם‬. [..]: Schirmann: ‫ ;כי‬Ben-Ḥayyim: ‫כי‬. ‫[קבותם‬........]: Schirmann: ‫ ;]אל תבטח בע[קבותם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]ב[עקבותם‬Beentjes: ‫[קבותם‬.......]. ‫תהיה‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תהיה‬. [‫ומ]ות‬: Schirmann: [‫ ;ומ]ת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומות‬. In MS 16:3f-3i+ one line. ‫[חד‬......]: Schirmann: ‫ ;]כי טוב א[חד‬Ben-Ḥayyim: ‫אחד‬. ‫[ה‬..]‫עו‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עושה‬. ‫לו‬: Peters: >. ‫רבים‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רבים‬.

766

SIR 16:3hꞌi+ – 16:11cd

MS B 16:3n(j)‫ס‬/16:3hBe

16:3jm(gi)hl(fh)‫ס‬/16:3gꞌfBe

‫׃‬2‫ עולה ומאחרית זדון‬1‫בני‬ 16:4b‫ס‬.Be

‫ לו‬5‫ ממי שיהיו‬4‫ מות ערירי‬3‫[ב‬..] ‫בנים רבים‬ 16:4a‫ס‬.Be

‫׃‬7‫וממשפחות בוגדים תחרב‬ 16:4dꞌ‫ס‬.Be

9

‫ת[יר‬....] ‫ ירא ייי‬8‫מאחד ערירי‬

16:4cꞌ‫ס‬.Be

‫וממשפחת בוגדים תחרב׃‬ 16:5b‫ס‬.Be

‫׃‬10[..‫ע‬...‫לת‬...] ‫מאחד‬ 16:5a‫ס‬.Be

‫ שמעה אזני׃‬12‫ כאלה‬11‫ועוצומות‬ 16:6b‫ס‬.Be

14

[...‫מל‬......] 13‫[ת‬..]‫ר‬

16:6a‫ס‬.Be

‫׃‬18[...] 17‫[תה‬..] 16‫ובגוי ]ח[נף‬

*

‫ להבה‬20[‫ה‬. ‫ם רש‬..]‫בעדת רש‬19 ‫ אש‬21‫*יוקדת‬

16:7b‫ס‬.Be

16:7a‫ס‬.Be

‫[רתם ׃‬....] 24‫המורדים‬

* 25

26

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

‫ קדם‬28‫ לא נשא לנסיכי‬27‫אשר‬

29

[....]‫*פגר‬

‫בני‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בני‬. ‫זדון‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זדון‬. ‫[ב‬..]: Schirmann: […]; Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫]טו[ב‬. ‫ערירי‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ערירי‬. ‫שיהיו‬: Schirmann: ‫שהיו‬. ‫[לה‬.]: Peters: ‫ ;]עו[ולה‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫עולה‬. ‫תחרב‬: Schirmann: ‫ ;תחרב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תחרב‬Beentjes: ‫תחרב‬. ‫ערירי‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ערירי‬. ‫…ת[יר‬.]: Schirmann: ‫ ;ת]שב ע[יר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תשב עיר‬Beentjes: ‫[יר‬..]‫תש‬. [..‫ע‬...‫לת‬...]: Schirmann: […….]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;תש]ב[ עיר‬Beentjes: [….]‫…[ש‬.]‫נ‬. ‫ועוצומות‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ועצומות‬. ‫כאלה‬: Schirmann: ‫ ;כאלה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;באלה‬Beentjes: ‫באלה‬. ‫[ת‬..]‫ר‬: Schirmann: [‫ ;ר]בות‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;רבות‬Beentjes: ‫רבות‬. [...‫מל‬......]: Schirmann: [‫ ;]כאלה ראתה עיני‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;כאלה ]…[ עינ]י‬Beentjes: [.]‫[נ‬.…….]. ‫וע ֻצמוֹֿת‬: Peters: ‫ ; ַו ֲע ֻצמוֹת‬Smend: ‫ ;ועצמות‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וע ֻצמוֹת‬. ‫]ח[נף‬: Schirmann: [‫ ;]חנף‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;חנף‬Beentjes: ‫[נף‬.]. ‫[תה‬..]: Schirmann: [‫ ;]נצתה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;נצתה‬Beentjes: ‫[תה‬..]. […]: Schirmann: [‫]חמה‬.

767 MS A

16

16:3n(g)‫ס‬/16:3f Be +

‫ומאחרית זדון׃‬+ / ‫׃‬6‫[לה‬.]

16:4b‫ס‬.Be

3hꞌi+ 16:4a‫ס‬.Be

‫ מאחד ערירי ירא י י י תשב עיר‬4ab

‫ בגדים תחרב׃‬/ ‫וממשפחת‬

4cꞌdꞌ 16:5b‫ס‬.Be

16:5a‫ס‬.Be

‫ אזני׃‬/ ‫ כאלה שמעה‬15‫ועֻצמוֹֿת‬ 16:6b

‫ס‬.Be

‫ רבות כאלה ראתה עיני‬5ab 16:6a

‫ס‬.Be

/ ‫׃‬22‫ובגוי חנף נצתה חמה‬

16:7b‫ס‬.Be

‫ רשעים יוקדת אש‬23‫ בעֿדת‬6ab 16:7a‫ס‬.Be

‫המורים עולם בגבורתם׃‬ 16:8b‫ס‬.Be

‫ אשר לא נשא לנסיכי קדם‬7ab 16:8a‫ס‬.Be

‫המתעברים בגאותם׃‬ 16:9b‫ס‬.Be

‫ לוט‬31‫ חמל על מגוֹרי‬30ֺ‫ ע‬/ ‫ ולא‬8ab 16:9a‫ס‬.Be

‫ בעונם׃‬32‫הנודשים‬ 16:10b‫ס‬.Be

‫ על גוי חרם‬/ ‫ ולא חמל‬9ab 16:10a‫ס‬.Be

‫הנאספים בזדון לבם׃‬ 16:11b‫ס‬.Be

/ ~ ‫כן שש מאות ﭏף רגלי‬ 16:11a‫ס‬.Be

‫ ינקה׃‬/ ‫ אם‬33‫תמה זה‬ 16:11d‫ס‬.Be

‫ יגיה רגזו׃‬/ 35‫ ועל רשעים‬‫ונושא וסולח‬

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

10ab

‫ מקשה ערף‬34‫ ואף כי אחר‬11ab 16:11c‫ס‬.Be

‫ כי רחמים ואף עמו‬11cd

Preceded by an empty line. [‫ה‬. ‫ם רש‬..]‫רש‬: Schirmann: …. ‫ ;שעים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;רשעים רשפה‬Beentjes: [..]‫[ש‬.] ‫רשעים‬. ‫יוקדת‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יוקדת‬. ‫ ה‬line-filler. ‫בעֿדת‬: Schechter/Taylor: incorr. ‫ ;בעדֿת‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בעדת‬Peters, Segal: ‫ַבֲּע ַדת‬. ‫המורדים‬: Schirmann: [……]; Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המורדים‬. ‫[רתם‬....]: Ben-Ḥayyim: ‫בגבורתם‬. [....]‫פגר‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]‫בגב‬. ‫אשר‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אשר‬. ‫לנסיכי‬: Schirmann, Beentjes: ‫לנסיכי‬. ‫קדם‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫קדם‬. ֺ‫ע‬: line-filler unusually at the beginning of a line, or a mistake, with the dot indicating a deletion sign; Ben-Ḥayyim: (‫ ;)ע‬Beentjes: ‫ע‬. ‫מגוֹרי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Beentjes: ‫ ;מגורי‬Peters: ‫ְמגוּ ֵרי‬. ‫הנודשים‬: Peters: incorr. ‫הנורשים‬. ‫זה‬: Beentjes: ‫זה‬. ‫אחר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫אחד‬. ‫ ם‬line-filler.

768

SIR 16:12ab – 16:24ab

MS B

1 2 3 4 5 6 7 8 9

‫איש‬: Peters: incorr. ‫ואיש‬. ‫כמפעליו‬: Segal: incorr. ‫כמעלליו‬. ‫ﭏ‬: Ben-Ḥayyim: [‫)אל(]לא‬. ‫לא לא‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;)לא( לא‬Beentjes: ‫לא לא‬. ‫ ר‬line-filler. ‫לבני אדם‬: Segal: incorr. ‫לאדם‬. ‫ותהום‬: qere, but ketiv ‫ותחום‬. ‫ ת‬line-filler. ‫עְֺמו ִדים‬: Lévi: ‫עְֺמו ׂ ִדים‬.

‫‪769‬‬ ‫‪MS A‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪.Be‬ס‪16:12a‬‬

‫‪ 12ab‬כרב רחמיו כן תוכחתו‬

‫‪.Be‬ס‪16:12b‬‬

‫איש כמפעליו ישפט׃ ‪/‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪2‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪16:13a‬‬

‫‪ ֒ 13ab‬ﭏ *‪ 3‬ימלט בגזל עול‬

‫‪16:13b‬‬

‫ולא ישבית תאות צדיק לעולם׃‬

‫*לא‬ ‫‪.Be‬ס‪16:14a‬‬

‫‪ 14ab‬כל ‪ /‬העושה צדקה יש לו שכר‬

‫‪.Be‬ס‪16:14b‬‬

‫וכל אדם כמעשיו יצא לפניו׃ ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪16:15a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪16:15c‬‬

‫‪ 15a+b+‬י י י הקשה את לב פרעה‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪16:15b‬‬

‫אשר לא לא ידעו׃‬ ‫‪4‬‬

‫‪ 15c+‬שמעשיו ~‪ /‬מגולין תחת השמים‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪16:16a‬‬

‫‪ 16a+b+‬רחמיו׃ יראו לכל בריותיו‬

‫ואורו ‪ /‬ושבחו חלק לבני אדם ׃‬ ‫‪5‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪6‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪16:17a‬‬

‫‪ 17ab‬ﭏ תאמר מﭏ נסתרתי‬ ‫‪ 17cd‬בעם כבד לא אודע‬

‫‪18ab‬‬

‫ומה נפשי בקצות רוחות כל בני ‪ /‬אדם׃‬ ‫‪.Be‬ס‪16:18a‬‬

‫‪ 18ab‬הן השמים ושמי השמים‬

‫‪.Be‬ס‪16:18b‬‬

‫ותהום וארץ׃‬ ‫‪7‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪16:18c‬‬

‫‪ 18c+d+‬ברדתו‪ / 8‬עליהם עְֺמו ִדים‬

‫‪9‬‬

‫‪+‬‬

‫‪ 19ab‬אף קצבי הרים ויסודי ‪ / 10‬תבל‬

‫בפקדו וכרגשו ׃‬ ‫‪.Be‬ס‪16:19b‬‬

‫בהביטו ﭏיהם רעש ירעשו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪16:20a‬‬

‫גם עלי לא ישים לב ‪/‬‬

‫‪.Be‬ס‪16:20b‬‬

‫ובדרכי מי יתבונן׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪16:21a‬‬

‫‪ 21ab‬אם חטאתי לא תראני עין‬ ‫‪ 22ab‬מה‪} 11‬מעשה{ צדקי ‪ 12‬מי יגידנו‬

‫‪.Be‬ס‪16:22b‬‬

‫ותקות מה )‪ (b‬כי אצוק ‪ /‬חוק׃‬ ‫‪.Be‬ס‪16:23a‬‬

‫‪ 23ab‬חסדי‪ 15‬לב‪ 16‬יבינו‪ 17‬ﭏה‬

‫‪.Be‬ס‪16:23b‬‬

‫וגב}ו{ר‪ 13‬פ]‪[.‬תה‪ 14‬יחשב זאת׃‬ ‫‪.Be‬ס‪16:24a‬‬

‫‪18‬‬

‫‪16:21b‬‬

‫או אם אכזב ‪ /‬בכל סתר מי יודע׃‬ ‫‪.Be‬ס‪16:22a‬‬

‫‪24ab‬‬

‫‪16:18d‬‬

‫‪+‬‬

‫‪.Be‬ס‪16:19a‬‬

‫שמעו ‪ /‬אלי וקחו ]‪..‬לי[‬

‫‪16:17b‬‬

‫ובמרום מי ‪ /‬יזכרני׃‬ ‫‪.Be‬ס‪16:17c‬‬

‫‪20ab‬‬

‫‪16:16b‬‬

‫‪.Be‬ס‪16:24b‬‬

‫ועל דברי שימו לב׃‬

‫‪ line-filler.‬ד‬ ‫‪).‬מה(]מעשה[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬מה ‪: Lévi, Beentjes:‬מה‬ ‫‪.‬צדק]י[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬צדקי ‪; Smend:‬צדק ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Beentjes:‬צדקי‬ ‫‪.‬וגב]ו[ר ‪; Ben-Ḥayyim:‬וגבר ‪: Cowley, Peters:‬וגב}ו{ר‬ ‫‪.‬פותה ‪; Ben-Ḥayyim:‬פותה ‪; Segal:‬פ]ו[תה ‪; Smend:‬פ]ו[תה ‪[..]; Cowley, Peters:‬תה ‪; Lévi:‬ע תה ‪: Schechter/Taylor:‬פ]‪[.‬תה‬ ‫‪.‬חסדי ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬חסדי ‪; Cowley:‬חסרי ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal:‬חסדי‬ ‫‪.‬לב ‪; Beentjes:‬לב ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Cowley, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬לב‬ ‫‪.‬יכינו ‪: Cowley:‬יבינו‬ ‫‪.‬שכלי ‪; Beentjes:‬שכלי ‪; Peters, Segal:‬שכלי ‪]; Lévi, Cowley, Smend, Ben-Ḥayyim:‬מש[לי ‪..]: Schechter/Taylor:‬לי[‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬

‫‪770‬‬

‫‪SIR 16:25ab – 19:2a.3b‬‬

‫‪MS B‬‬

‫‪MS C‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪18:31b‬‬

‫‪ ….‬שונא ‪‬‬ ‫‪.Be‬ס‪18:32a‬‬

‫אל תשמח אל שמץ ‪ /‬תענוג‬

‫‪.Be‬ס‪18:32b‬‬

‫אשר פי שנים רישו ‪/‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪18:33a‬‬

‫‪10‬אל תהי זולל‪ 11‬וסובא‬

‫‪18:33b‬‬

‫ומאומ]‪ / [.‬אין בכיס‪‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪9‬‬

‫‪MS C‬‬ ‫‪.Be‬ס‪19:1a‬‬

‫פועל זאת ‪[…] /‬עשיר‬

‫ובוזה מעוטים ‪[..] /‬ערער ‪12‬׃‬

‫‪13‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫יין ונשים ‪ /‬יפחיזו ‪ 16‬לב‬

‫‪.Be‬ס‪19:1b‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪19:2a‬‬

‫ס‬

‫‪19:3b /19:2b‬‬

‫‪14‬‬

‫ונפש עזה ‪[.] /‬שחית בעליה ‪‬‬ ‫‪15‬‬

‫‪ line-filler.‬ם – ‪.‬׃ ‪: impossible to relate to Γ; Ben-Ḥayyim: afterwards ֒ and‬על חייהם‬ ‫‪.‬בברא ‪: Peters: incorr.‬כברא‬ ‫‪.‬ולא]…[ ‪Cf. Karner:‬‬ ‫‪[.].‬א יר]… ‪ [...‬יצ]‪[.‬או ‪Cf. Karner:‬‬ ‫‪[..].‬ד עו]…[ ‪Cf. Karner:‬‬ ‫‪.‬איש רעהו ]…[ ‪Cf. Karner:‬‬ ‫‪[..].‬ברכ]…[ ‪Cf. Karner:‬‬ ‫‪.‬ומאומ]ה[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬ומאומ]ה[ ‪: Lévi, Peters, Smend, Segal:‬ומאומ]‪[.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬

771 MS A 16:25b‫ס‬.Be

16 16:25a‫ס‬.Be

/ ‫אביעה במשקל רוחי‬

 ‫ובהצנע אחוה דעי‬ 16:26b

‫ס‬.Be

16:26a

// ‫על חייהם‬

‫ ﭏ מעשיו מראש‬2‫ כברא‬26ab

1

16:27bR

16:27aR

[…] 16:27d

R

[…]

27ab

R

16:27c

[…]‫לא‬

‫]… ייג[עו‬4 27cd

3

16:28bR

16:28aR

[‫איש]…יצ[ר]ו‬6

28ab

[…] [..]‫]…[ט י‬

29ab

[… ‫]…[חי מ]לא‬

30a

[… ‫  לע]ו[ל]ם‬5 16:29b

25ab

‫ס‬.Be

R

16:29a

[… ‫]ב[ט]ובו‬

K

7

16:30aR

18 31b 32ab 33ab

19 1ab 2a.3b 9 10 11 12 13 14 15 16

‫אין‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אין‬. 18:33ab: cf. 4Q525.24.4 (see Puech, Qumrân grotte 164–65, and “Ben Sira,” 87). ‫זולל‬: Peters: incorr. ‫סולל‬. ‫[ערער‬..]: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]ית[ערער‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ית[ערער‬Beentjes: ‫יתערער‬. ‫]…[עשיר‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]לא י[עשיר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]י[עשיר‬Beentjes: ‫[עשיר‬.] ‫לא‬. Cf. Sir 6:4a HA. ‫[שחית‬.]: Lévi, Peters, Segal: ‫ ;]ת[שחית‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫]ת[שחית‬. ‫יפחיזו‬: Lévi, Peters, Segal: ‫ ;]יפח[יזו‬Smend: ‫ ;]יפח[יזו‬Ben-Ḥayyim: ‫[יזו‬..].

‫‪772‬‬

‫‪SIR 20:4ab – 20:31ab‬‬

‫‪MS C‬‬

‫‪.Be‬ס‪20:5a‬‬

‫יש‪[....] / 8‬ש‪ 9‬ונחש]‪/ 10[....‬‬

‫‪.Be‬ס‪20:5b‬‬

‫]‪[..‬ש‪ 4‬נמאס‪ 5‬בריב‪/ 7[...] 6‬‬ ‫‪.Be‬ס‪20:6a‬‬

‫יש מחריש מאין מענה ‪/‬‬

‫‪.Be‬ס‪20:6b‬‬

‫ויש מחריש כי ראה עת ‪//‬‬ ‫‪.Be‬ס‪20:7a‬‬

‫חכם יחריש‪ 12‬עד עת‪/ 13‬‬

‫‪.Be‬ס‪20:7b‬‬

‫וכסיל לא ישמור‪ 11‬עת‬

‫‪.Be‬ס‪20:13a‬‬

‫חכם ‪ /‬במעט דבר ‪ 16‬נפשו‬

‫ס‪.Be ; 20:13cd‬ס‪20:13b‬‬

‫וטובת ‪ /‬כסילים ישפוך‪15 14‬חכמה ‪..... //‬‬

‫‪.Be‬ס‪20:22a‬‬

‫יש מאבד‪ / 18‬את נפשו מבושת‬

‫‪.Be‬ס‪20:22b‬‬

‫ובאולת ‪ /‬פנים‪ 17‬יורישנה‪‬‬

‫‪.Be‬ס‪20:23a‬‬

‫יש נכלם ‪ /‬ומבטיח רעהו‬

‫‪.Be‬ס‪20:23b‬‬

‫וקונהו שונא‪ / 19‬חנם‪20‬‬

‫‪20:30aαBe; 20:30aβEW‬‬

‫חכמה‪ // 24‬טמונה‪ 25‬ואוצר מ]‪/ 26[...‬‬

‫‪20:30bEW‬‬

‫ומה‪ 21‬תולעת‪ 22‬בש]‪/ 23[...‬‬

‫‪20:31aEW‬‬

‫טוב איש מצפין ]‪/ 27[...‬‬

‫‪20:31bEW‬‬

‫מאיש מצפין חכמ]‪/ [...‬‬

‫‪.‬לן ‪ָ: Smend, Ben-Ḥayyim:‬לן‬ ‫‪The cola 20:4abc in Ben-Ḥayyim (Lévi) are in HB 30:20cd+e+.‬‬ ‫‪.‬ביד)ן(]ו[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬בידו ‪; Smend:‬בידן ‪: Schechter/Taylor:‬בידך‬ ‫‪[.].‬ש ‪]; Beentjes:‬וי[ש ‪]; Ben-Ḥayyim:‬וי[ש ‪]; Peters, Smend, Segal:‬ו[יש ‪[..]: Lévi:‬ש‬ ‫‪.‬נמאס ‪: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬נמאס‬ ‫‪.‬ברוב ‪: Smend:‬בריב‬ ‫‪.‬ש]‪; Beentjes: [..‬ש]יחו[ ‪; Smend:‬ש]יח[ ‪[…]: Lévi, Peters, Segal:‬‬ ‫‪].‬יש[ ‪: Smend:‬יש‬ ‫‪[..].‬ש ‪]; Ben-Ḥayyim:‬מחרי[ש ‪[....]: Lévi, Peters, Smend, Segal:‬ש‬ ‫‪.‬ונחשב ]…[ ‪; Beentjes:‬ונחשב ]…[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬ונחש]ב חכם[ ‪; Segal:‬ונחשב ]חכם[ ‪; Smend:‬ונחשב ]חכם[ ‪: Lévi, Peters:‬ונחש]‪[....‬‬ ‫‪.‬ישמר ‪: Smend:‬ישמור‬ ‫‪.‬מחריש ‪: Lévi:‬יחריש‬ ‫‪ line-filler.‬ת‬ ‫‪.‬ישפוד ‪; Beentjes:‬ישפכו ‪: Smend:‬ישפוך‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬

773 MS B 20:4b

‫ס‬

20 20:4a

‫ס‬

‫ עם בתולה‬1‫כן נאמן ָלן‬ 20:4c

‫כן עושה באונס* משפט‬2

4ab

‫וייי מבקש מידו‬

4c+

‫ס‬

*

3

‫*בידך‬ 5ab 6ab 7ab

13ab

22ab 23ab

30ab 31ab 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

25 26 27

‫חכמה‬: Lévi, Segal: 20:13b; Peters: after 37:26; Ben-Ḥayyim: 20:13c; Beentjes: 20:30a. Smend: +‫יאהיב‬+. ‫פנים‬: according to MS ‫ פנ‬doubtful (possibly ‫ ;)כעס‬Beentjes: ‫פנים‬. ‫ ד‬and a half ‫ א‬as line-fillers; cf. Beentjes: “The right part of an aleph is written here.” ‫שונא‬: Beentjes: rev. ‫)שונה( שונא‬. ‫חנם‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חנם‬. ‫ומה‬: Peters: ‫מה‬. ‫תולעת‬: Peters: ‫תולעה‬. [...]‫בש‬: Peters: ‫בשתיהם‬. Cf. Beentjes, “Hermeneutics,” 53–54. If Beentjes is right, then ‫ חכמה‬is the final word of the MS folio that Gaster published (JQR 12 [1900]: 688–702). ‫טמונה‬: Peters (!), Elizur: ‫טמונה‬. [...]‫מ‬: Peters: ‫מוסתר‬. [...] ‫מצפין‬: Peters: ‫מצפין חכמתו‬.

‫‪774‬‬

‫‪SIR 20:22ab – 23:16f‬‬

‫‪MS C‬‬ ‫‪21:22aEW‬‬

‫רגל נבל ממהרת א]‪ / [...‬בית‬

‫‪EW‬‬

‫‪21:22b‬‬

‫וכבוד לאיש בת]ו‪ / [..‬יעמוד‪‬‬ ‫‪21:23aEW‬‬

‫כסיל מפתח‪ / 1‬יביט אל בית‬

‫‪21:23bEW‬‬

‫ואיש מזמות ‪ /‬יכניע פנים‪‬‬

‫‪21:26aEW‬‬

‫בפי כסילים ‪ /‬לבם‬

‫‪21:26bEW‬‬

‫ובלב חכמים פיהם ‪/‬‬

‫‪MS C‬‬ ‫‪22:11aEW‬‬

‫על מת לבכות כי חדל אורו ‪/‬‬

‫‪EW‬‬

‫‪22:11b‬‬

‫ועל כסיל לבכות כי חדל בינה ‪//‬‬ ‫‪EW‬‬

‫‪EW‬‬

‫‪22:11c‬‬

‫‪22:11d‬‬

‫]‪[...‬ממות םייח רעים ‪/ ‬‬

‫]… ‪[...‬כות על מת בינה‪/ 2‬‬ ‫‪22:12aEW‬‬

‫]… ‪[...‬וע שבעת ימים ‪/‬‬

‫‪22:12bEW‬‬

‫]‪[...‬רש כל ימי חייו ‪‬‬ ‫‪EW‬‬

‫‪EW‬‬

‫‪22:21a‬‬

‫אל ]‪[...‬הב אל תשלוף חרב‬

‫‪22:21b‬‬

‫אל ‪[.] /‬גור כי יש כופר‪‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪22:22aEW‬‬

‫אל ‪ /‬אוהב‪ 4‬אל תפתח פה‬

‫‪22:22bEW‬‬

‫אל ‪ /‬תדאג כי יש תשובה‪/ ‬‬

‫‪MS C‬‬ ‫‪23:11aEW‬‬

‫איש שבועוֹת‪ 6‬ימלא אשמה‪/ ‬‬

‫‪EW‬‬

‫‪23:11b‬‬

‫ולא ימוש מביתו הנגע ‪/  5‬‬

‫‪.‬מפתח ‪: Elizur:‬מפתח‬ ‫‪.‬כי נח ‪: Elizur:‬בינה‬ ‫‪].‬ת[גור ‪[.]: Elizur:‬גור‬ ‫‪[…].‬הב ‪: Elizur:‬אוהב‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

775 21 22ab 23ab

26ab

22 11ab 11cd 12ab 21ab 22ab

MS A

23 11ab

12:14cdBe; 23:16b‫ס‬

‫ בו אש‬8 ‫  לא יעבר׃ עד תבער‬7

5 6 7 8

‫ ע‬line-filler. ‫שבועוֹת‬: Elizur: ‫שבועות‬. = Sir 12:14c+d+. ‫תבער‬: Beentjes: rev. ‫)תעבר( תבער‬.

16f

776

SIR 25:7cd – 25:24ab

MS C 25:7d

EW

25:7cEW

/  ‫חי וראה בשבר צריו‬ 25:8d

‫ס‬.Be

/ ‫אשרי איש שמח באחריתו‬ 25:8c

‫ס‬.Be

/ [..]‫ חורש כשור עם חמ‬/ ‫ולא‬ 3

2

/ 6‫ בעל אשה משכלת‬/ 5‫  אשרי‬4

1

25:8b‫ס‬.Be

25:8a‫ס‬.Be

/ 8‫ עבד נקלה ממנו‬/ 7‫ולו‬ 25:13b‫ס‬.Be

/ 13‫ בלשון‬12 ‫ נפל‬11‫ שלא‬10 ‫אשרי‬9 25:13a‫ס‬.Be

/ 14[... ..]‫כל רעה ולא כר‬ 25:17b‫ס‬.Be

‫ לב‬/ 15[... ..]‫כל מכה ולא כ‬ 25:17a‫ס‬.Be

 17‫ לרוב‬/ 16[‫ו‬.‫ויקדיר פ]נ‬ 25:18b‫ס‬.Be

19

‫ מראה איש‬/ 18‫רע אשה ישחיר‬

25:18a‫ס‬.Be

‫ יתאנח‬20‫ובלא טעמו‬ 25:19b‫ס‬.Be

/ 21‫בין רעים ישב בעלה‬ 25:19a‫ס‬.Be

‫ חוטא יפול עליה‬/ 22 ‫גורל‬ 25:20b‫ס‬.Be

25:20a‫ס‬.Be

 27‫ מך‬26‫ לאיש‬25 ‫ לשון‬/ 24‫אשת‬ 25:21b‫ס‬.Be

25:23b‫ס‬.Be

25:24b‫ס‬.Be

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

40

‫[בושת‬.] 39[.....] / 38‫כי בעדה‬

‫ ברכים‬41‫[שלון‬..] / ‫רפיון ידים‬ 25:24a‫ס‬.Be

‫ יחד‬/ ‫ובגללה גוענו‬

5

‫ אשה‬35‫ יופי‬34‫ אל‬/ ‫אל תפול‬

25:23a‫ס‬.Be

 ‫ תאשר את בעלה‬/ ‫אשה לא‬

4

36

25:22a‫ס‬.Be

 ‫ בעלה‬37[…] / ‫אשה מכלכלת‬

3

‫ ישיש‬30‫ לאיש‬29‫ חזק‬// 28‫כמעלה‬

‫ תמהר‬32‫[ל‬.] / ‫ועל יש לה‬

25:22b‫ס‬.Be

2

31

25:21a‫ס‬.Be 33

1

‫ אשה‬23‫ רעה כרעת‬/ ‫מעט‬

‫ תחלת עון‬/ ‫מאשה‬

‫ולא‬: Lévi: [‫ ;]ואינו‬Schechter: >; Peters, Smend: [‫ ;]ולא‬Segal: [‫ ;]ואיננו‬Ben-Ḥayyim: […]. ‫עם‬: Schechter, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: >. [..]‫חמ‬: Lévi, Peters: [‫ ;]ובחמור יחדו‬Schechter: >; Smend: [‫ ;]וחמור‬Segal: [‫ ;]וחמור יחדו‬Ben-Ḥayyim: […]; Scheiber: [‫חמור ]יחדו‬ (= Deut 22:10); Di Lella (1988): [.]‫ ;חמור‬Beentjes: ‫חמור‬. The text order of the MS differs here from Gk.: bi-colon 8bc, bi-colon 8aα. ‫אשרי‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]אשרי‬Schechter: >; Ben-Ḥayyim: […]. ‫משכלת‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;מ]שכלת‬Schechter, Ben-Ḥayyim: [...]‫מ‬. ‫ולו‬: Lévi, Segal: [‫ ;]ואינו‬Schechter: >; Peters, Smend: [‫ ;]ולא‬Ben-Ḥayyim: […]. ‫ממנו‬: Lévi, Schechter, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]ממנו‬Ben-Ḥayyim: […]. Peters: colon >. ‫אשרי‬: Segal: [‫]אשרי‬. ‫שלא‬: Lévi, Schechter, Ben-Ḥayyim: […..]‫ש‬, the rest of 8c >; Smend: [..… ‫ ;ש]לא‬Segal: [‫ש]לא‬. ‫נפל‬: Segal: [‫]נכשל‬. ‫בלשון‬: Segal: [‫]בלשונו‬. [.....]‫כר‬: Lévi: ‫ ;כר]עת[ אשה‬Peters: [‫ ;כרע]ת אשה‬Smend: [‫ ;ר]עת אשה‬Segal: [‫ ;כר]עת אשה‬Ben-Ḥayyim: […] [‫כר]עת‬. [… ..]‫כ‬: Lévi: [‫ ;כ]מכת‬Schechter: […..]‫ ;כ‬Peters, Segal: [‫ ;כמ]כת‬Smend: [‫]מכת‬. [‫ו‬.‫פ]נ‬: Lévi, Schechter: ‫ ;פניו‬Peters: ‫ ;פנו‬Smend: ‫ ;פניה‬Segal: ‫ ;פ]נ[יו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;פניו‬Beentjes: ‫[ו‬..]‫פ‬. ‫לרוב‬: Lévi, Schechter, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לדוב‬Smend: ‫כדוב‬. ‫ישחיר‬: ‫ ר‬line-filler; therefore Ben-Ḥayyim questionable: […] ‫ישחיר‬. ‫איש‬: Smend: >. ‫טעמו‬: Smend: incorr. ‫טעם מר‬.

777 25 7cd 8ab+ 8cd 13ab 17ab 18ab 19ab 20ab 21ab 22ab 23cd 24ab 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

‫בעלה‬: Lévi, Schechter, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעלה‬. ‫גורל‬: Ben-Ḥayyim: ‫גורל‬. ‫כרעת‬: Beentjes: incorr. ‫כרעה‬. ‫אשת‬: Lévi, Peters, Segal: ‫ אשת‬+[‫]כן‬+; Ben-Ḥayyim: [...] ‫ ;אשת‬Scheiber: ‫ אשת‬+[‫]כן‬+. ‫לשון‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]לשון‬Schechter: >. ‫לאיש‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]לאיש‬Schechter: >. ‫מך‬: Lévi, Smend: [‫ ;]מך‬Schechter: >; Peters, Segal: [‫]ענו‬. ‫כמעלה‬: Ben-Ḥayyim: incorr. ‫[ש‬.. ...] ‫כמעלה‬. ‫חזק‬: Lévi, Peters, Segal: [‫ ;]חול‬Schechter: >; Smend: [‫]חל‬. ‫לאיש‬: Lévi, Smend, Segal: [‫ ;]ברגלי‬Schechter: >; Peters: [‫]לרגלי‬. ‫ישיש‬: Lévi, Peters, Segal: [‫ ;]זקן‬Schechter: >; Smend: ‫]ישי[ש‬. ‫[ל‬.]: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]אל‬Schechter: >; Ben-Ḥayyim: [...]; Scheiber: ‫]א[ל‬. ‫תמהר‬: Lévi, Peters, Segal: ‫ ;]תחמ[ד‬Schechter, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ד‬Smend: ‫ ;]תלכ[ד‬Scheiber: ‫תחמד‬. ‫אל‬: Lévi, Schechter, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim: >; Smend: [‫]על‬. ‫יופי‬: Lévi, Peters, Segal: [‫ ;]ביפי‬Schechter: >; Smend: [‫ ;]יפי‬Ben-Ḥayyim: […]. ‫אשה‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]אש[ה‬Schechter: ‫[ה‬..]; Ben-Ḥayyim: ‫]אש[ה‬. [...]: Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫ ;]את‬Schechter: >. ‫ ה‬line-filler. [.....]: Lévi: ‫[ה‬.....]; Schechter: >; Peters, Segal: [‫ ;]וקלון‬Smend: [‫]קשה‬. ‫[בושת‬.]: Lévi, Schechter, Beentjes: ‫ ;בושת‬Peters: ‫ ;ובשת‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובושת‬Segal: ‫ובושת‬. ‫[שלון‬..]: Lévi, Peters, Segal: ‫ ;]וכ[שלון‬Smend: ‫ ;וכשלון‬Ben-Ḥayyim: ‫]וכ[שלון‬.

778

SIR 26:1ab – 27:17a

MS C 26:1b

‫ס‬.Be

26:1a‫ס‬.Be

/ ‫ומספר ימיו כפלים׃‬ 26:2b‫ס‬.Be

‫ בעלה‬/ ‫אשה טובה אשרי‬ 26:2a‫ס‬.Be

/ 2[...]‫[ש‬.....] 1[‫ושנ]ות‬ 26:3b

‫ס‬.Be

// ‫אשת חיל תדשן לבעלה‬ 26:3a

‫ס‬.Be

/ 5[‫ תנת]ן‬4‫ ירא יי‬3‫ובחלק‬ 26:13b‫ס‬.Be

/ 8[...] 7‫ מנה‬6‫[ובה‬.] ‫אשה‬ 26:13a‫ס‬.Be

/ 10‫ ידשן ]ש[כלה‬/ 9[...] 26:15b‫ס‬.Be

/ ‫ בעלה‬12‫י[ב‬..] ‫ אשה‬/ 11[...] 26:15a‫ס‬.Be

‫ לצרורת פה׃‬/ 13[..]‫ואין מש‬ 26:16b‫ס‬.Be

‫ אשה ביישת‬/ 14[...]‫חן ע‬ 26:16a‫ס‬.Be

 ‫ בדביר בחור‬/ 15[..]‫יפה א‬ 26:17b‫ס‬.Be

‫ במרומי מעל‬/ 16[....] ‫שמש‬ 26:17a‫ס‬.Be

/ ‫ פנים על קומת תוכן׃‬/ 17‫הוד‬

‫ על מנורת קדש‬/ 18[‫נר ש]רף‬

MS C

27:17a; 36:26eBe

// 21‫נסה‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

[‫ושנ]ות‬: Lévi: […]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;ושנות‬Di Lella: ‫ ;ושנות‬Beentjes: [..]‫ושנו‬. [...]‫[ש‬.....]: Lévi: […]; Ben-Ḥayyim: [‫ ;]…[ ]ת[שמ]ח‬Di Lella: ‫ ;]חייו ת[שמח‬Beentjes: [.]‫]…[שמ‬. ‫ובחלק‬: b. Yebam. 63b ‫בחלק‬, b. Sanh. 100b ‫בחיק‬. ‫יי‬: second ‫ י‬with a longer line = abbreviation sign; Beentjes: incorr. ‫י י י‬. [‫תנת]ן‬: Schirmann: [‫ ;תנת]ן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תנתן‬Di Lella: ‫ ;תנתן‬Beentjes: [.]‫תנת‬. ‫[ובה‬.]: Schirmann, Di Lella: ‫ ;]ט[ובה‬Ben-Ḥayyim: ‫]ט[ובה‬. ‫מנה‬: b. Yebam. 63b ‫)מתנה =( מתנ׳‬, b. Sanh. 100b ‫ =( מתנה‬26:14 Gk., Syr.). [...]: Schirmann, Di Lella: [‫]טובה‬. [...]: Schirmann: [‫ ;ו]עצמותיו‬Di Lella: [‫]עצמיו‬. ‫]ש[כלה‬: Schirmann: ‫ ;שכרה‬Ben-Ḥayyim, Di Lella, Beentjes: ‫שכלה‬. [...]: Di Lella: [‫ ;]חן‬Beentjes: incorr. ‫[אשה‬...].

779 26

1ab

2ab

3ab

13ab

15ab

16ab

17ab

27

MS A 27:5b

‫ס‬.Be

27:5a

‫ס‬.Be

‫וכמהו איש על חשבונו׃‬ 27:6b‫ס‬.Be

‫כלי יוצר לבער כבשן‬19 5ab 27:6a‫ס‬.Be

‫ חשבון על יצר אחד׃‬20௘ ‫כן‬

‫ על עבדת עץ יהי פרי‬6ab

17a

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

‫י[ב‬..]: Schirmann: ‫ ;מ]ט[יב‬Ben-Ḥayyim, Di Lella: ‫ ;מטיב‬Beentjes: ‫[יב‬..]. [..]‫מש‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Di Lella, Beentjes: ‫משקל‬. [...]‫ע‬: Schirmann: [‫ ;ע]ל חן‬Ben-Ḥayyim: [...] [‫ ;ע]ל‬Di Lella: [‫על ח]ן‬. [..]‫א‬: Schirmann: [‫ ;]אשה‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;א]שה‬Di Lella: [‫א]שה‬. [....]: Schirmann: [‫ ;מ]אירה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]זור[חת‬Di Lella: ‫]זור[חת‬. ‫הוד‬: Schirmann: [‫הד]ר‬. [‫ש]רף‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;ש‬Di Lella, Beentjes: ‫שרף‬. Verses 27:5-6 differently from Γ; in the MS they are placed between 6:22 und 6:25. ‫כן‬: Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כן‬. Corley, Ben Sira’s Teaching, 175, and “Alternative Hebrew,” 4, argues convincingly that this last word of MS C is the first one of Sir 27:17a.

780

1 2 3 4 5 6 7

SIR 30:11ab+ – 30:18ab

The text order in v. 12 HB differs from Γ: bicola 12c+b, 12adꞌ and 12ef. ‫בנערותו‬: Peters: ‫בנערותיו‬. {‫}ולך‬: Lévi marg., Segal: ‫ ;ולד‬Ben-Ḥayyim marg.: ‫ולך‬. ‫ישקיח‬: Segal: ‫ישקית‬. ‫יתלע בך‬: Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: rev. ‫)יתלע בך( יתלעבך‬. ‫עולו‬: Beentjes: rev. ‫)עליו( עולו‬. ‫עשר‬: Cowley: ‫ ;עישר‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בשר‬.

‫‪781‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪30‬‬ ‫‪.Be‬ס‪30:11a‬‬

‫‪11ab+‬‬

‫אל תמשילהו בנעוריו‬

‫‪12a+b‬‬

‫‪1‬כיף ראשו בנערותו‬

‫‪12c+dꞌ‬‬

‫כפתן על חי תפגע‬

‫‪.Be‬ס‪30:11b‬‬

‫ואל תשא לשחיתותיו‪*௘‬׃‬ ‫*מש׳‬ ‫‪.Be‬ס‪30:12b‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:12c‬‬

‫רציץ מתניו שעודנו נער׃‬

‫‪2‬‬

‫‪.Be‬ס‪b‬‬

‫‪30:12a+‬‬

‫ובקע מתניו כשהוא קטן׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫*יקשיח **ישקיח‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪30:12e‬‬

‫למה *ישקה** ומרה בך‬

‫‪12ef+‬‬

‫‪30:12dꞌ‬‬

‫‪30:12f‬‬

‫ונולד }ולך{‪ 3‬ממנו‪ *௘‬מפח נפש׃‬ ‫*ולוד ממך‬

‫‪4‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:13a‬‬

‫‪13ab‬‬

‫יסר בנך והכבד עולו‬

‫‪14ab‬‬

‫טוב מסכן וחי בעצמו‬

‫‪15ab‬‬

‫חיי *שר‪ **௘‬אויתי מפז‬

‫‪.Be‬ס‪30:13b‬‬

‫פן באולתו יתלע* בך‪5‬׃‬

‫‪6‬‬

‫*יתעל‬ ‫‪.Be‬ס‪30:14b‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:14a‬‬

‫מעשיר ונגע בבשרו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪30:15b‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:15a‬‬

‫ורוח טובה מפנינים׃‬

‫*עשר‪** 7‬שאר‬ ‫‪.Be‬ס‪30:16a‬‬

‫אין עושר על עושר שר* עצם‬

‫‪16ab‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:16b‬‬

‫ואין טובה על טוב לבב*׃‬ ‫*שאר׃‬

‫*שאר‬ ‫‪.Be‬ס‪30:17a‬‬

‫טוב למות מחיי שוא‬

‫‪17ab‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:17b‬‬

‫ונוחת עולם מכאב* נאמן׃‬ ‫*מחיים רעים‪8‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪30:17cꞌa‬‬

‫טוב למות מחיים רעים‬

‫‪17cꞌd+‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:17d‬‬

‫ולירד **שאול‪ *௘‬מכאב עומד׃‬ ‫*ולוד ‪ 9‬ושא׳‪** 10‬ו ֵל ֵרד‪ 11‬לשאול‬ ‫‪.Be‬ס‪30:18a‬‬

‫טובה שפוכה על פה* סתום‬

‫‪18ab‬‬

‫*פום‬

‫‪12‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:18b‬‬

‫תנופה מצגת לפני גלול*׃‬ ‫*מצגת‪ 13‬גלול׃‬ ‫‪.‬רעים ‪: Ben-Ḥayyim:‬רעים‬ ‫‪.‬ולּוד ‪: Schechter/Taylor:‬ולוד‬ ‫‪.‬שא׳ ‪; Beentjes:‬וש{‪: Schechter/Taylor: a‬ושא׳‬ ‫‪ְ .‬וֵל ֵרד ‪: Peters:‬וֵל ֵרד‬ ‫‪Bm**: Schechter/Taylor: >.‬‬ ‫‪; Smend: >.‬מוצגת ‪: Peters:‬מצגת‬

‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬

782

1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11

SIR 30:19ab – 23:25ab

‫אשר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אשר‬. ‫ולא‬: Segal: [‫ו]לא‬. [....]: Cowley: […]‫ ;ר‬Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;יריחון‬Peters: [‫ ;י]ר[י]חון‬Smend: [‫ ;יר]יחון‬Segal: [‫ ;]יריחון‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;יר‬Beentjes: [….]‫יר‬. ‫[ללי‬.....]‫יע‬: Cowley: ‫[לי‬.]‫[של‬.]‫[ל‬.]‫ ;יש‬Schechter/Taylor: ‫ ;יטב לאללי‬Lévi: ‫[ לאללי‬...]‫ ;י‬Peters: ‫ ;יע]ל לא[ל]י[לי‬Smend: ‫;יע]רכו[ ל]ג[ל]ו[לי‬ Segal: ‫ ;יט]ב לאלי[לי‬Ben-Ḥayyim: ‫[לי‬..] [..]‫ ;יע‬Beentjes: rev. ‫[י‬.....]‫[י( יע‬.....]‫)יט‬. ‫[אין‬.]: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;ואין‬Ben-Ḥayyim: ‫ואין‬. [...‫מ]נ‬: Cowley: ‫ ;ממנו‬Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;מהונו‬Peters, Beentjes: ‫ ;ממנו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ממנו‬Segal: ‫מהונו‬. ‫מי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מי‬. [...]: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;]שי[ש‬Peters: ‫ ;ש]י[ש‬Smend: [‫ ;]ש[י]ש‬Segal: ‫ ;שיש‬Ben-Ḥayyim: ‫שיש‬. ‫סירים‬: Smend: ‫סרים‬. ‫ומתאנח‬: Smend: also 30:20a. [......] ‫בעינו‬: Lévi: [‫ ;בעינו ]רואה ומתאנח‬Peters: ‫ ;בּעינו‬Smend: [‫ ;]רואה[ בעיניו ]ומתאנח‬Segal: ‫ ;רואה בעיניו ומתאנח‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;]…[ בעינו‬Beentjes: [......] ‫בעינו‬.

‫‪783‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪30‬‬ ‫‪.Be‬ס‪30:19a‬‬

‫‪19ab‬‬

‫)ס(‬

‫‪.Be‬ס‪30:19b‬‬ ‫)ס(‬

‫אשר‪ 1‬לא יאכלון ולא‪[....] 2‬‬

‫מה יע]‪[.....‬ללי ‪ 4‬הגוים‬

‫‪3‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:19c‬‬

‫‪19cd+‬‬

‫)ס(‬

‫‪.Be‬ס‪30:19d‬‬ ‫)ס(‬

‫]‪[.‬אין‪ 5‬נהנה מ]נ‪[...‬‬

‫כן מי‪ 8[...] 7‬לו עושר‬

‫‪6‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:20a‬‬

‫‪20ab‬‬

‫כאשר סירים‪ 9‬יחבק נערה ומתאנח‬

‫)ס(‬

‫בעינו ]‪[..........‬‬

‫‪/20aBe‬ס‪30:20b‬‬

‫‪11‬‬

‫‪; 30:20bBe‬ס‪20:4a‬‬

‫‪20c+d+‬‬

‫כן עושה באונס* משפט׃‬ ‫*בגזל‬

‫‪10‬‬

‫‪; 30:20cBe‬ס‪20:4b‬‬

‫כן נאמן ָלן ‪ 12‬עם בתולה‬

‫‪13‬‬

‫‪; 30:20dBe‬ס‪20:4c‬‬

‫‪20e+‬‬

‫וייי מבקש מידו*׃‬ ‫*בידן ‪14‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪30:21a‬‬

‫‪21ab‬‬

‫אל תתן לדין נפשך‬

‫‪22ab‬‬

‫שמחת לבב הם חיי איש‬

‫‪23ab‬‬

‫פת‪ 16‬נפשך‪ 17‬ופייג לבך‬

‫‪23cd‬‬

‫]כי ‪ ....‬הר[ג‪ 18‬דין‬

‫‪24ab‬‬

‫קנאה‪ 19‬ו]‪[...‬ק]‪...‬ו[‪ 20‬ימים‬

‫‪.Be‬ס‪30:21b‬‬

‫ואל תכשל* בעונך**׃‬ ‫‪*15‬וﭏ תכשילך עצתך׃ **בעצתך׃‬ ‫‪.Be‬ס‪30:22b‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:22a‬‬

‫וגיל אדם האריך אפו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪30:23a‬‬

‫וקצפון הרחק ממך׃‬ ‫‪.Be‬ס‪30:23c‬‬

‫‪.Be‬ס‪30:23d‬‬

‫ואין תעלה בקצפון׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪25ab‬‬

‫‪30:23b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪30:24a‬‬

‫‪30:24b‬‬

‫ובלא עת תזקין דאגה׃ ‪//‬‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪33:13b(c) ; 30:25a‬‬

‫שנות לב טוב תחת מטעמים‬

‫ס‬

‫‪33:13c(d) ; 30:25b‬‬

‫ומאכלו יעלה עליו׃‬

‫‪.‬לן ‪ָ: Smend, Ben-Ḥayyim:‬לן‬ ‫‪.‬תגזל ‪: Lévi:‬בגזל‬ ‫‪.‬בידך ‪; Beentjes:‬ביד)ן(]ו[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬בידו ‪: Peters, Smend:‬בידן‬ ‫‪Bm*: Schechter/Taylor: >.‬‬ ‫‪.‬פוג ‪: Schechter/Taylor: incorr.‬פת‬ ‫‪.‬נפשך ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬נפשך‬ ‫;כי רבים הרג ‪; Ben-Ḥayyim:‬כי ]ר[בים הרג ‪; Smend:‬כי רבים הרג ‪; Peters, Segal:‬כי ]ר[בים הרג ‪]: Schechter/Taylor, Lévi:‬כי ‪ ....‬הר[ג‬ ‫‪.‬כי ]‪ [….‬הרג ‪Beentjes:‬‬ ‫‪.‬קנאה ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬קנאה‬ ‫;וא]ף י[קצרו ‪; Ben-Ḥayyim:‬ודין יקצרו ‪; Segal:‬ואף ]י[קצרו ‪; Smend:‬ואף ]י[קצרו ‪; Peters:‬ודין יקצרו ‪: Schechter/Taylor, Lévi:‬ו]‪[...‬ק]‪...‬ו[‬ ‫‪.‬וד]‪[.‬ן ]‪[.‬ק]‪Beentjes: [..‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬

‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬

784

SIR 31:1ab – 31:8ab

MS F

1 2

3 4 5

‫תפריע נומה‬: MS ‫תפריענומה‬. ‫נומ‬: The scribe had insufficient space to finish the word, but see Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;נומה‬Peters: [‫ ;נומ]ה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;נומה‬Beentjes: [.]‫נומ‬. ‫תפריג‬: Schechter/Taylor: ‫ ;תפריג‬Peters: ‫ ;תפרג‬Ben-Ḥayyim: (‫)תפריג‬. ‫שקר‬: Beentjes: ‫שקד‬. ‫חז׳‬: Beentjes: ‫חז‬.

‫‪785‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪31‬‬ ‫‪Be‬‬

‫‪1ab‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪34:1a ; 31:1a‬‬

‫שקר‪ 4௘*௘‬עשיר ימחה שארו‬

‫‪34:1b ; 31:1b‬‬

‫*דאגת מחיה תפריע** נומה‪1௘‬׃‬ ‫*דאגת ֽו תפריג נומ‪** 2‬תפריג‬

‫*שקד‬

‫‪3‬‬

‫‪; 31:2aBe‬ס‪34:2a‬‬

‫‪2ab‬‬

‫ס‬

‫דאגת מחיה תפריג נומה‬

‫‪; 31:2bBe‬ס‪34:2b‬‬

‫ומחלי חזק תפריע* נומה׃‬ ‫*ומחלה חז׳ ‪ 5‬תפריג‬ ‫‪; 31:2cBe‬ס‪34:2c‬‬

‫‪2c+d+‬‬

‫רע נאמן תניד* חרפה‬

‫‪; 31:2dBe‬ס‪34:2d‬‬

‫ומסתיר סוד אוהב כנפש׃‬

‫*תנוד‬ ‫‪; 31:3aBe‬ס‪34:3a‬‬

‫‪3ab‬‬

‫עמלי‪ *௘‬עשיר לקבל הון‬ ‫*עמל‬

‫‪; 31:3bBe‬ס‪34:3b‬‬

‫ואם ינוח לקבל תענוג*׃‬ ‫*עמל׃‬

‫‪6௘௘‬‬

‫‪; 31:4aBe‬ס‪34:4a‬‬

‫‪4ab‬‬

‫יגע עני לחסר ביתו‬

‫‪4cꞌdꞌ‬‬

‫עמל עני לחסר כחו‬

‫‪; 31:4bBe‬ס‪34:4b‬‬

‫ואם ינוח יהיה צריך׃‬ ‫‪aBe‬‬

‫ס‪a‬‬

‫‪bBe‬‬

‫‪34:4cꞌ ; 31:4cꞌ‬‬

‫‪ 8‬רודף חרוץ‪ *௘‬לא ינקה‬

‫‪; 31:5bBe‬ס‪34:5b‬‬

‫ואוהב מחיר* בו ישגה׃‬

‫*חריץ‬

‫*במח‬

‫‪7‬‬

‫‪; 31:6aBe‬ס‪34:6a‬‬

‫‪6ab‬‬

‫‪34:4dꞌ ; 31:4dꞌ‬‬

‫ואם ינוח לא נחה לו׃‬ ‫‪; 31:5aBe‬ס‪34:5a‬‬

‫‪5ab‬‬

‫ס‪b‬‬

‫רבים היו חבולי* זהב‬

‫‪; 31:6bBe‬ס‪34:6b‬‬

‫והבוטח על פנינים׃‬

‫*חללי‬ ‫‪; 31:6cBe‬ס‪34:6c‬‬

‫‪6c+d+‬‬

‫ולא מצאו להנצל מרעה‬

‫‪; 31:6dBe‬ס‪34:6d‬‬

‫וגם להושע ביום עברה*׃‬

‫*‬

‫*ולהושיע‪ 9௘‬ביום רעה׃‬

‫*ולא מצאו להנצל ביום עברה‬ ‫‪; 31:6eBe‬ס‪34:7a‬‬

‫‪7ab‬‬

‫כי תקלה הוא לאויל‬

‫‪8ab‬‬

‫אשרי איש נמצא* תמים‬

‫‪; 31:6f Be‬ס‪34:7b‬‬

‫וכל פותה* יוקש בו׃‬ ‫*פתש‬ ‫‪; 31:7aBe‬ס‪34:8a‬‬

‫*מצא‬

‫‪; 31:7bBe‬ס‪34:8b‬‬

‫ואחר ממון לא נלוז׃‬

‫‪10௘‬‬

‫‪ follows.‬י ‪ there is a dot to make clear that no‬עמל ‪After‬‬ ‫‪.‬במחיר ‪; Segal:‬במתן ‪; Peters:‬במח׳ ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬במח‬ ‫‪ correlates with Γ 5a ὁ ἀγαπῶν.‬ואוהב ‪ correlates with Γ 5b καὶ ὁ διώκων, 5b‬רודף ‪The cola of HB and Γ are interlaced: 5a‬‬ ‫‪.‬ולהושע ‪: Smend:‬ולהושיע‬ ‫‪.‬מצוא ‪: Schechter/Taylor:‬מצא‬

‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬

786

SIR 31:9ab – 31:13d+e+

MS F

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

[.]‫בעמ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Segal: ‫ ;בעמו‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: [‫בעמ]ו‬. ‫תפארה‬: Cowley, Peters, Beentjes: ‫ ;תפארה‬Schechter/Taylor, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תפארת‬Smend: ‫תפארת‬. ‫לתפארה‬: Segal: ‫לתפארת‬. ‫תפארת‬: Segal: ‫תפארה‬. ‫היא‬: in MS ‫ ;חיא‬Schechter/Taylor, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫היא‬. ‫לתפארת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫לתפארת‬. ‫להתפאר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להתפאר‬. ‫רעה‬: Schechter/Taylor, Lévi: incorr. ‫רע‬. ‫ולא‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peter, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולא‬. [‫ה‬.‫]א‬: Schechter/Taylor: ‫ ;אבה‬Lévi: ‫ ;אבה‬Peters: ‫ ;א]ב[ה‬Smend: ‫ ;אבה‬Segal: [‫ ;]אבה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אבה‬Beentjes: [..]‫א‬.

‫‪787‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪31‬‬ ‫‪Be‬‬

‫‪9ab‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪34:9a ; 31:8a‬‬

‫מי הוא זה ונאשרנו‬

‫ס‬

‫‪34:9b ; 31:8b‬‬

‫כי הפליא לעשות בעמ]‪[.‬‬

‫‪*1‬‬

‫*מי הוא תאשרנו כי הפליא לעשות׃‬ ‫‪; 31:9aBe‬ס‪34:10a‬‬

‫‪10ab‬‬

‫מי הוא זה שנדבק* בו‬

‫‪; 31:9bBe‬ס‪34:10b‬‬

‫והיה לו שלום והיה לו *תפארה‬

‫*הנדבק‬

‫*לתפארה‪** 3‬תפארת‬ ‫‪; 31:10aBe‬ס‪34:10c‬‬

‫‪10c+d+‬‬

‫כי ברבות שלום חייו‬

‫‪10eꞌfꞌ‬‬

‫מי ברכו וישלם חייו‬

‫‪10gh‬‬

‫מי יוכל לסור ולא סר‬

‫‪11ab‬‬

‫על כן חזק טובו‬

‫‪**2‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪; 31:10bBe‬ס‪34:10d‬‬

‫אהיה לך לתפארת׃‬ ‫ס‪c‬‬

‫‪aBe‬‬

‫‪bBe‬‬

‫‪34:10eꞌ ; 31:10cꞌ‬‬

‫ס‪d‬‬

‫‪34:10fꞌ ; 31:10dꞌ‬‬

‫היא‪ 5‬לך לתפארת ׃‬

‫‪* 6‬‬

‫*אהיה לך להתפאר‪7‬׃‬ ‫‪; 31:10f Be‬ס‪34:10h‬‬

‫‪; 31:10eBe‬ס‪34:10g‬‬

‫ולהרע רעה‪ 8‬ולא‪] 9‬א‪.‬ה[‪10‬׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪34:11b ; 31:11b‬‬

‫‪34:11a ; 31:11a‬‬

‫ותהלתו יס]‪[.. ..‬ל‪11‬׃ ‪//‬‬ ‫‪; HDBe‬ס‪34:12a‬‬

‫‪HD‬‬

‫מוסר לחם ויין יחדו‬ ‫‪Be‬‬

‫‪12ab‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪34:12c(b) ; 31:12a‬‬

‫‪12‬בני אם‪ 13‬על שלחן גדול* ישבתה‬

‫ס‬

‫‪34:12d(c) ; 31:12b‬‬

‫אל תפתח עליו גרנך ׃‬ ‫*‬

‫*גרון‬

‫*איש‬

‫‪14‬‬

‫‪; 31:12cBe‬ס)‪34:12e(d‬‬

‫‪12c.13a‬‬

‫אל תאמר‪ 17‬ספוק עליו‬

‫‪; 31:12dBe‬ס‪34:13a‬‬

‫זכור‪ *15௘‬כי‪ 16௘‬רעה עין רעה׃‬ ‫*דע‬ ‫‪; 31:13bBe‬ס)‪34:13d(c‬‬

‫‪13bc‬‬

‫ורע ממנו לא ברא׃‬

‫‪; 31:13cBe‬ס)‪34:13e(d‬‬

‫כי זה מפני כל דבר תזוע* עין‬ ‫*תזיע‬ ‫‪; 31:13aBe‬ס)‪34:13c(b‬‬

‫‪13d+e+‬‬

‫‪19‬רע עין שונא אל‬

‫‪; 31:13dBe‬ס)‪34:13f(e‬‬

‫ומפנים דמעה תדמע*׃‬ ‫*תתיע‬

‫‪18‬‬

‫;יס]פר[ קהל ‪; Ben-Ḥayyim:‬יס]פר קהל[ ‪; Segal:‬יס]פר ק[הל ‪; Smend:‬יס]פר[ ק]ה[ל ‪; Peters:‬יספר קהל ‪: Schechter/Taylor, Lévi:‬יס]‪[.. ..‬ל‬ ‫‪.‬יס]‪[…..‬ל ‪Beentjes:‬‬

‫‪Within HB 34:12-13 the text order differs from Γ: 12ab, 12c.13a, 13db, 13ce, 13f+g+.‬‬ ‫‪.‬אם ‪; Beentjes:‬אם ‪: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬אם‬ ‫‪].‬איש[ ‪: Ben-Ḥayyim:‬איש‬ ‫‪.‬זכור ‪: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬זכור‬ ‫‪.‬כי ‪: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬כי‬ ‫‪.‬תאמר ‪: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬תאמר‬ ‫‪.‬תתיע ‪; Beentjes:‬תסיע ‪ or‬תזיע ‪; Ben-Ḥayyim:‬תתיע ‪; Smend:‬תזיע ‪; Peters, Segal:‬תזיע ‪; Lévi:‬תסיע ‪: Margoliouth:‬תתיע‬ ‫‪.‬כי את אשר שנא לא עשה ‪: cf. 15:11b HA‬רע עין שונא אל‬

‫‪11‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬

788

SIR 31:13fꞌgꞌ – 31:19cꞌ

MS F

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10

‫מלפני‬: Peters: ‫ ;מל פני‬Beentjes: incorr. ‫מלפניּ‬. ‫ﭏ‬: Margoliouth: (?) ‫ ;ל‬Lévi, Peters, Beentjes: ‫ֵאל‬. ‫יביט‬: Peters: [.]‫יביט‬. ‫אל‬: dittography; Ben-Ḥayyim: (‫ ;)אל‬Beentjes: ‫אל‬.

Within 31:15-16 HB the text order differs from Γ: 15ab, 15ꞌca, 16ac+ (16c+ possibly marg.), 16d+b, which is parallel to Syr. with less text: 15ꞌca-16a-c+. [‫]יעלה‬: Margoliouth: [...]‫ ;ר‬Lévi: [.]‫[ל‬.]‫ ;ר‬Peters: […..]‫ ;ר‬Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;רעה‬Beentjes: [.]‫רע‬. In MS as mono-colon: 31:15cꞌ, 16ac+. ‫שרעך‬: Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שרעך‬. ‫תגלו‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;תגלו‬Ben-Ḥayyim: ‫תגלו‬. 31:15cꞌ, 16ac+: Ben-Ḥayyim: 16c+ corr. within the main text; Beentjes: 16c+ smaller script.

789 MS B 34:13h(g)ꞌe(d)‫ ;ס‬31:13fꞌcBe

1

‫על כל מלפני‬

31 34:13g(f)ꞌd(c)‫ ;ס‬31:13eꞌbBe

‫* כל נס לחה׃‬௘‫על כן מפני‬

‫רע* מעין לא חלק אל‬

13f ꞌgꞌ

* 2

34:14b‫ ;ס‬31:14bBe

‫*רע מ׳ חלק ﭏ‬

34:14a‫ ;ס‬31:14aBe

‫ואל דיחד* עמו בטנא׃‬

‫ אל תושיט* יד‬4 ‫ אל‬3‫מקום יביט‬

‫*תיחד‬

14ab

‫*תשית‬

34:15b‫ ;ס‬31:15bBe

34:15a‫ ;ס‬31:15aBe

‫ובכל* ששנאת התבונן׃‬

‫ דעה* רעך כנפשך‬5

‫*וכל אשר‬

6

15ab

[‫*]יעלה‬

34:16cꞌa‫ ;ס‬31:16cꞌaBe

‫ כמוך‬8‫דע שרעך‬7 34:16b‫ ;ס‬31:16bBe

34:16d‫ ;ס‬31:16dBe

‫ואל תעט פן תגעל*׃‬

*

‫ואכול כאיש דבר ששם לפניך‬

16ab

‫*אכל כאיש נכח‬

‫*וﭏ תעט פן תגלו‬ ‫**תגלע‬ **௘௘9

34:16a‫ ;ס‬31:16aBe

34:16e‫ ;ס‬31:16eBe

‫הסב כאיש אשר נבחר‬ 34:17b‫ ;ס‬31:17bBe

10

‫ולא תהיה גרגרן פן תמאס׃‬

16c+d+

34:17a‫ ;ס‬31:17aBe

‫׃‬13‫ ]ת[מאס‬12 ‫ ]ת[ל]ע פ[ן‬11 ‫ואל‬ 34:18b‫ ;ס‬31:18bBe

17

‫ ]מוס[ר‬16 ‫ בע]בו[ר‬15 ‫ ]ראש[ון‬14 ‫חדל‬

17ab

34:18a‫ ;ס‬31:18aBe

‫לפני רע אל תושט יד׃‬ 34:19d(c)‫ ;ס‬31:19bBe

‫ בין רבים ישבת‬18[‫וגם ]אם‬

18ab

‫הלא די אנוש נב}כ{ון* מזער‬

19ab

34:19a‫ ;ס‬31:19aBe

‫ יצועיו* לא ישיק׃‬19 ‫ועל‬ 20

15cꞌ

‫*נכון מועד‬

‫*יצור ִין‬ 34:19c(b)ꞌa‫ ;ס‬31:22cꞌ19aBe

‫הלא די אנוש נבון מזער‬21

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

19cꞌ

‫ואל‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואל‬. ‫]ת[ל]ע פ[ן‬: Margoliouth, Segal: ‫ ;]ת[ל]ע[ ]פ[ן‬Lévi: ‫ ;]ת[ל]ע[ פן‬Peters, Beentjes: ‫[ן‬..]‫[ל‬.]; Smend: ‫ ;תילע ]פ[ן‬Ben-Ḥayyim: ‫תלע פן‬. ‫]ת[מאס‬: Margoliouth: ‫ ;]תמ[אס‬Lévi, Smend: ‫ ;תמאס‬Peters: ‫[מאס‬.]; Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תמאס‬Beentjes: ‫[מאס‬.]. ‫חדל‬: Margoliouth, Lévi, Smend: ‫ ;חדל‬Peters, Beentjes: ‫[ל‬..]; Segal: ‫ ;ח]ד[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫חדל‬. ‫]ראש[ון‬: Margoliouth, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]ראש[ון‬Peters, Beentjes: ‫ ;]…[ון‬Ben-Ḥayyim: ‫ראשון‬. ‫בע]בו[ר‬: Margoliouth: […]‫ ;בע‬Lévi, Peters: ‫[ר‬..]‫[ע‬.]; Smend: ‫ ;בעבור‬Segal: ‫ ;בע]ב[ור‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בעבור‬Beentjes: ‫[ר‬..]‫בע‬. ‫]מוס[ר‬: Margoliouth: […]; Lévi: ‫ ;מוסר‬Peters, Beentjes: ‫[ר‬...]; Smend: ‫ ;מוסר‬Segal: [‫ ;]מוסר‬Ben-Ḥayyim: ‫מוסר‬. [‫]אם‬: Margoliouth, Peters, Segal: [‫ ;]אם‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אם‬Beentjes: ‫[ם‬.]. ‫ועל‬: Smend: ‫ ;ואל‬Beentjes: ‫ועל‬. ‫יצור ִין‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יצוריו‬. Written as mono-colon: 31:19cꞌ, 21cꞌd+.

790

SIR 31:20ab – 31:25ab

MS F

31:24bBe

31:24aBe 21

31:25bBe

2 3 4

5 6 7 8 9

10 11 12 13

‫[ ]ב[שער‬...........]

31:25aBe 26

1

22

[.......................]

[..........] 25‫ ]רב[ים‬24[..]

27‫[ר‬.............]

‫וקם‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;וקם‬Smend: ‫וקם‬. ‫בבקר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;בבקר‬Segal: ‫ ;ב]ב[קר‬Beentjes: ‫בבקר‬. ‫ונפשו‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ונפשו‬. [..]‫א‬: Margoliouth, Lévi, Smend, Segal: [‫ ;א]תו‬Peters: ‫ ;אתו‬Ben-Ḥayyim: ‫אתו‬. – The MS displays a simple letter in the middle (‫ ו‬or ‫)ז‬ and a more complex letter at the end (‫ה‬, ‫ ח‬or ‫)ת‬.

Within 31:20-22 HB the text order differs from Γ: 20ef, 20ab, 20cꞌadꞌb, 21ab, 21e+f+, 22ef, 19aꞌ, 21cꞌad, 22ab, 22cꞌadꞌb. ‫צ]ו[לל‬: Margoliouth, Lévi, Peters: ‫ ;צולל‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;צולל‬Segal: ‫ ;]צו[לל‬Beentjes: ‫[לל‬.]‫צ‬. ‫[לין‬.]: Margoliouth, Lévi, Segal: ‫ ;]י[לין‬Peters: ‫ ;ילין‬Smend: ‫ ;]הוא ישכב י[לין‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]י[לין‬. This line seems to lack colometric separation: 31:20cꞌdꞌ. ‫[ש‬............]‫ש‬: Margoliouth: ‫ ;ש]……[ איש‬Lévi: ‫ ;ש]נות חיים עם[ איש‬Peters, Beentjes: ‫ ;ש]……[ש‬Smend: ‫ ;]עם אי[ש‬Segal: ‫ש]נות חיים‬ ‫ ;עם אנו[ש‬Ben-Ḥayyim: ‫[ש‬..] […] [..]‫ש‬. [……] [‫נב}כ{ו]ן‬: Margoliouth, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;נב}כ{ן‬Peters: […] ‫ ;נב}כ{ן‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;נב}כ{ון‬cf. 31:19a. ‫ופנים‬: Lévi: incorr. ‫ ;פנים‬Peters: [‫ופני]ם‬. Without colometric separation: 31:20ef. ‫ת[ו‬....]: Margoliouth, Segal: […..]; Lévi, Beentjes: ‫[ו‬....]; Peters: ‫…[ם‬.]; Smend: ‫ ;]תקיאי[נו‬Ben-Ḥayyim: ‫[נו‬..].

‫‪791‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪31‬‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪34:20c ; 31:20c‬‬

‫‪20ab‬‬

‫‪5‬שנות חיים על קרב צ]ו[לל‬

‫ס‪c‬‬

‫‪cBe‬‬

‫‪8‬ש]‪[............‬ש‪ 9‬נב}כ{ו]ן[ ]……[‬

‫‪20ef‬‬

‫ס‪d‬‬

‫‪dBe‬‬

‫‪34:20eꞌ ; 31:20eꞌ‬‬

‫‪20cꞌdꞌ‬‬

‫‪34:20d ; 31:20d‬‬

‫וקם‪ 1‬בבקר‪ 2‬ונפשו‪ 3‬א]‪4[..‬׃‬

‫‪6‬‬

‫‪34:20fꞌ ; 31:20fꞌ‬‬

‫]‪[.‬לין עד בקר ונפשו עמו׃‬

‫‪10‬‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪7‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪34:20a ; 31:20a‬‬

‫‪12‬מכאוב ונדד ישינה* וצער ותשניק‬

‫ס‬

‫‪34:20b ; 31:20b‬‬

‫ופני הפוכות* עם איש כסיל׃‬ ‫*ופנים‬

‫*ישנה‬

‫‪11‬‬

‫‪; 31:21aBe‬ס‪34:21a‬‬

‫‪21ab‬‬

‫]‪[....‬ב]‪[..................‬‬

‫‪; 31:21bBe‬ס‪34:21b‬‬

‫]‪....‬ת[ו‪ 13‬ותמצא‪ 14‬נחת‪15‬׃ ‪//‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪21aBe‬‬

‫ס‪a‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪34:21cꞌ ; 31:22dꞌ‬‬

‫‪21cꞌd+‬‬

‫וגם אם נאנסתה במטעמים‬

‫‪21e+f+‬‬

‫‪[...............]17‬‬

‫‪34:21d ; 31:22e‬‬

‫קוה קוה וינוח לך׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪31:21c‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪34:22a ; 31:22f‬‬

‫שמע בני ואל תבוז לי‬

‫ס‬

‫‪34:22b ; 31:22g‬‬

‫ובאחרית תשיג‪ 18‬אמרי ‪19‬׃‬ ‫‪; 31:22hꞌfBe‬ס‪34:22cꞌa‬‬

‫‪22cꞌdꞌ‬‬

‫‪31:21d‬‬

‫]‪[................‬‬ ‫‪Be‬‬

‫‪22ab‬‬

‫ס‬

‫‪20‬שמע בני וקח מוסרי ואל תלעיג* עלי‬

‫‪; 31:22iꞌgBe‬ס‪34:22dꞌb‬‬

‫ובאחרית תמצא דברי׃‬

‫*תלעג‬ ‫‪; 31:22aBe‬ס‪34:22e‬‬

‫‪22ef‬‬

‫בכל מעשיך היה צנוע‬

‫‪23ab‬‬

‫טוב על לחם תברך שפה‬

‫‪24ab‬‬

‫רע על לחם ירגז בשער‬

‫‪25ab‬‬

‫וגם על היין אל תתגבר‬

‫‪; 31:22bBe‬ס‪34:22f‬‬

‫וכל אסון לא יגע בך׃‬ ‫‪; 31:23bBe‬ס‪34:23b‬‬

‫‪; 31:23aBe‬ס‪34:23a‬‬

‫עדות טובו נאמנה׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪34:24a ; 31:24a‬‬

‫ס‬

‫‪34:24b ; 31:24b‬‬

‫רעת*‪ 23‬רועו נאמנה׃‬ ‫*עדות‬ ‫‪; 31:25bBe‬ס‪34:25b‬‬

‫‪; 31:25aBe‬ס‪34:25a‬‬

‫כי רבים הכשיל תירוש׃‬

‫‪.‬ותנצא ‪: Beentjes: incorr.‬ותמצא‬ ‫‪.‬נחת ‪: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬נחת‬ ‫‪[...].‬א]‪; Beentjes: [...............‬וגם אם ]…[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬וג]ם א[ם ‪[….]: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal: [……]; Smend:‬ב]‪[...............‬‬ ‫‪This line is illegible.‬‬ ‫‪.‬תשיב ‪: Beentjes: incorr.‬תשיג‬ ‫‪[..].‬י ‪; Beentjes:‬אמרי ‪; Peters, Segal:‬אמ]רי[ ‪; Lévi:‬אמ]ר[י ‪: Margoliouth:‬אמרי‬ ‫‪In MS no colometric separation: 31:22cꞌdꞌ.‬‬ ‫‪].‬דעת רועו נאמנה[ ‪[..................]: Scheiber, Di Lella:‬‬ ‫‪ [...........].‬בשער ‪; Beentjes:‬בשער ]רע על לחם ירגז[ ‪]; Di Lella:‬רע על לחם ירגז[ בשער ‪] [...........]: Scheiber:‬ב[שער‬ ‫‪.‬רעת ‪ or‬דעת ‪; Ben-Ḥayyim:‬דעת ‪: Margoliouth, Lévi, Segal:‬רעת‬ ‫‪].‬כי[ ‪[..]: Scheiber, Di Lella:‬‬ ‫‪.‬רבים ‪; Beentjes:‬רבים ‪]: Scheiber, Di Lella:‬רב[ים‬ ‫‪].‬הכשיל תירוש[ ‪[…….]: Scheiber, Di Lella:‬‬ ‫‪].‬וגם על חיין אל תתג[בר ‪]; Di Lella:‬וגם על חיין אל תתג[בר ‪[..........]: Scheiber:‬ר‬

‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬

792

SIR 31:26ab – 31ab

MS F Be

31:26aBe

31:26b

1

[......]‫כן היין למצ‬

31:27bBe

 4‫ ]ל[וטש‬3[‫ ]מ[עש]ה‬2[.......]

31:27aBe 6

[.......] ‫אם ישתנו‬

31:27dBe

 8‫[וש‬..]‫ חיים ל‬7[.......] 31:27cBe

[..........]‫ מרא‬10[..‫ש]ה‬

 ‫ היין‬12[‫ר‬.....]

11

31:28dꞌ27dBe

31:28cꞌ27cBe 19

[........] ‫והוא לגיל‬

31:28bBe

31:28aBe 23

[...........]‫יין נ‬

31:29bBe

[.......]‫ בתר‬29‫יין נשתה‬

31:30bBe

[...] ‫מחסר כח ומספיק‬

31:31bBe

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

33‫מרבה חמר לכסיל נוקש‬ 31:31aBe

‫וﭏ תו ֵגהו בחדותו׃‬

3

31‫כאב ראש לענה ורוש‬ 31:30aBe

32

2

 26 ‫ וששון ועדוי‬25‫[ב‬.] 24[....] 31:29aBe

30

1

 ‫ למה יחסר תירוש‬20‫חיים‬

‫במשתה יין ﭏ תוכח ֵרַע‬

[......]‫למצ‬: Scheiber, Di Lella: [‫למצ]  ות לצים‬. [.......]: Scheiber: [‫]  כור בוחן‬. [‫]מ[עש]ה‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫מעשה‬. ‫]ל[וטש‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫לוטש‬. ‫מצות‬: Beentjes: incorr. ‫מצותּ‬. [.......]: Scheiber, Di Lella: [‫]  במתכנתו‬. [.......]: Scheiber, Di Lella: [‫]  למי היין‬. ‫[וש‬..]‫ל‬: Scheiber: ‫ ;ל]אנ[וש‬Di Lella: ‫ ;לאנוש‬Beentjes: ‫לאנוש‬. ‫במת]כנ[תו‬: Margoliouth: ‫ ;במת]כנ[תו‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;במתכנתו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;במתכנתו‬Beentjes: ‫[תו‬..]‫במת‬. [..‫ש]ה‬: Scheiber, Di Lella: [‫ ;שה]  וא‬Beentjes: [..]‫שה‬. [........]‫מרא‬: Scheiber, Di Lella: [‫מרא]  שית לשמחה נוצר‬. [‫ר‬.....]: Scheiber: ‫ ;]  מה חיים רס[ר‬Di Lella: ‫ ;]  מה חיים[ רסר‬Beentjes: ‫[ר‬.....]. ‫]שהו[א‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שהוא‬Beentjes: ‫]…[א‬. [..]‫[ראש‬.]: Margoliouth: ‫ ;בראשית‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;מראשית‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫מראשית‬. [‫מה‬..]‫ל‬: Margoliouth, Lévi: [‫ ;ל]ש[מ]חה‬Peters: ‫ ;ל]ש[מחה‬Smend, Segal: ‫ ;לשמחה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לשמחה‬Beentjes: […]‫ל‬. ‫]ונ[צר‬: Margoliouth, Lévi: ‫ ;]נו[צר‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נוצר‬Beentjes: ‫נוצר‬. ‫מארשית‬: Margoliouth, Lévi, Segal: ‫ ;באר שית‬Peters: ‫ ;בראשית‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כאר שית‬Beentjes: ‫באר שית‬. ‫[יין‬.. ... .‫חי]י‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;חיים חסר היין‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;חיים חסר היין‬Beentjes: ‫[ין‬.…..]‫ח‬. [........]: Scheiber, Di Lella: [‫]  נחלק מראש‬. ‫חיים‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫חיים‬. This line in the MS occurs after the equivalent of Γ 28ab. ‫לחסר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לחסר‬.

793 MS B ‫ס‬

31 ‫ס‬

Be

34:26b ; 31:26b

34:26a ; 31:26a

Be

‫כן* היין למצות לצים׃‬ 5

‫כור בוחן* מעשה לוטש‬ ‫*ביתן‬

‫*כי היית מצות‬ 34:26dꞌb‫ ;ס‬31:26dꞌbBe

34:26cꞌa‫ ;ס‬31:26cꞌaBe

‫כן שכר לריב לצים׃‬ ‫ס‬

‫נבון בוחן מעשה מעשה‬ ‫ס‬

Be

34:27b ; 31:27b

34:27a ; 31:27a

34:27d‫ ;ס‬31:27dBe

26cꞌdꞌ

Be

‫׃‬9 ‫אם ישתנו במת]כנ[תו‬

‫למי היין חיים לאנוש‬

27ab

‫[יין‬.. ... .‫מה חי]י‬

27cd

‫ תירוש‬22‫חיי מה לחסר‬21

27eꞌfꞌ

  ‫שמחת לב וששון ועדוי‬

28ab

‫כאב ראש לענה וקלון‬

29ab

‫ ]מו[קש‬37 ‫ ל]כס[י ל‬36‫ חמר‬35‫]מר[בה‬

30ab

34:27c‫ ;ס‬31:27cBe

‫**׃‬16‫ ]ונ[צר‬15[‫מה‬..]‫* ל‬14[..]‫[ראש‬.] 13‫]שהו[א‬ ‫**נוצרו׃‬

26ab

18

‫*מארשית‬

17

34:27fꞌd‫ ;ס‬31:28dꞌ27dBe

34:27eꞌc‫ ;ס‬31:28cꞌ27cBe

‫והוא לגיל נחלק מראש׃‬ ‫ס‬

‫ס‬

Be

34:28b ; 31:28b

34:28a ; 31:28a

Be

‫׃‬27 * ‫יין נשתה ב]מ[תחראי‬

28

‫*בעת‬ 34:29b‫ ;ס‬31:29bBe

34:29a‫ ;ס‬31:29aBe

‫יין נשתה בתחרה וכעס׃‬ ‫ס‬

‫ס‬

Be

34:30b ; 31:30b

34:30a ; 31:30a

‫ כח ומספק פצע * ׃‬34‫[ר‬.]‫מח‬

* 38

Be

‫*פחד׃‬

‫*נוקש‬

34:31b‫ ;ס‬31:31bBe

34:31a‫ ;ס‬31:31aBe * 40

[............] 39 ‫[ל‬..]

43

‫[ע‬.....] 42‫[ל‬.] ‫במשתה היין‬

31ab

‫רפהו‬ ֺ ‫*תח‬

41

23 24 25 26 27

28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

[........]‫נ‬: Scheiber: [‫ ;נש]  תה בעתו וראי‬Di Lella: [‫נש]ת[ ה ב]  עתו וראי‬. [....]: Scheiber, Di Lella: [‫]  שמחת‬. ‫[ב‬.]: Scheiber, Di Lella: ‫ ;לב‬Beentjes: ‫לב‬. ‫ועדוי‬: Beentjes: incorr. ‫יעדוי‬. ‫ב]מ[תחראי‬: Margoliouth: ? ‫ ;]בע[תו ? וראי‬Lévi, Segal: ‫ ;בעתו וראי‬Peters: ‫ ;ב]ע[תו וראי‬Smend: ‫ ;בעת וראי‬Ben-Ḥayyim: ‫;ב]ע[תו וראי‬ Beentjes: ‫[תו וראי‬..]; Reymond (2017): ‫ ו֗דאי‬or ‫בעתו ו֗ראי‬. ‫ועדוי‬: Peters: ‫עדוי‬. ‫נשתה‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫נשתה‬. [.......]‫בתר‬: Scheiber, Di Lella: [‫ ;בתה]  רה וכעס‬Beentjes: [.......]‫בת‬. ‫ורוש‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫ורוש‬. [...]: Scheiber, Di Lella: [‫]  פצע‬. ‫נוקש‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫נוקש‬. ‫[ר‬.]‫מח‬: Margoliouth, Lévi, Peters: ‫ ;מחסר‬Smend, Segal: ‫ ;מח]ס[ר‬Ben-Ḥayyim: ‫מחסר‬. ‫]מר[בה‬: Margoliouth: ‫ ;]מר[בה‬Lévi: ‫ ;מרבה‬Peters: ‫ ;מרבה‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מרבה‬Segal: ‫ ;הרבה‬Beentjes: ‫[בה‬..]. ‫חמר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal: ‫חמר‬. ‫ל]כס[יל‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;לכסיל‬Smend: ‫ ;לכסיל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לכסיל‬. ‫]מו[קש‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מוקש‬Beentjes: ‫[קש‬..]. ‫[ל‬..]: Margoliouth, Lévi, Segal: ‫ ;]וא[ל‬Peters: [….]; Smend: ‫ ;ואל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]וא[ל‬Beentjes: ‫[ל‬..]. [……]: Smend: ‫]תוגהו בשמחת[ו‬. ‫רפהו‬ ֺ ‫תח‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תחרפהו‬Beentjes: ‫תהרפהו‬. ‫[ל‬.]: Margoliouth: [‫ ;]אל‬Lévi: ‫ ;אל‬Peters: ‫ ;אל‬Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]. ‫[ע‬.....]: Margoliouth: ‫…ר[ע‬..]; Lévi: ‫ ;]תחרף[ רע‬Peters: ‫ ;]תוכ[ח רע‬Smend, Segal: ‫ ;]תוכח ר[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ רע‬Beentjes: ‫[ע‬.....].

794

SIR 31:31cd – 32:4ab+

MS F 31:31dBe

31:31cBe

‫ עמו‬1‫וﭏ תקמיעהו בנגשה וﭏ תריב‬ {‫}לעיני כל אדם׃‬

௘‫דבר חרפה ﭏ תאמר לו‬

MS F 32:1bBe

‫ובראש עשירים ﭏ תסתורה‬

32:1dBe

‫ להם ואחר תסוב‬19‫דאג‬ 32:2aBe

‫למען תשמח בכבודם‬

MS E 32:1aBe

௘‫ראש סמוך ﭏ תותר‬

32:1cBe

{‫׃‬20‫[הם‬.] ‫והיה }לך כאחד‬ 32:1eBe

‫הבו צרכם ובכן תרבץ׃‬

32:2bBe

‫ועל מוסר תשא שכל׃‬ 32:3bBe

‫ תמנע‬26[..]‫ שכל ו‬25௘௘‫והצנע‬ ‫שיר׃‬ 32:4bBe

‫ מזמור ﭏ שיח‬29௘‫ובלא‬ ‫׃‬30[.]‫תשפ‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

32:3aBe

௘‫ הוא לך‬27‫מלל שבט‬

32:4aBe

‫ תשפך‬31‫[ל‬.] ‫במקום שכל‬ ‫שיח‬

‫תריב‬: Beentjes: ‫תריב‬. ‫…ו ע[מו‬..]: Margoliouth, Peters: […]; Lévi: ‫ ;]ואל תנץ[ אתו‬Smend: ‫ ;עמו‬Segal: ‫ ;תנץ עמו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;עמו‬Beentjes: ‫[מו‬..]. ‫אדם‬: Peters: ‫ ;א‬Smend, Segal: [‫ ;אד]ם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;אד]ם‬Beentjes: [.]‫אד‬. ‫דבר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דבר‬. ‫חרפה‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חרפה‬. ‫אל‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. [.....]: Lévi: [‫]תּאמּר לוּ‬. […..]: Smend: [‫ ;]ראש שמוך[ ]א[ל ]תתנשא‬Ben-Ḥayyim: >. The text order of 32:1-2 HB differs from Γ: bi-colon 1bc, 2a (maybe a tri-colon), bi-colon 2bc. […..]: Smend, Ben-Ḥayyim: >. Persian gloss: Segal, Ben-Ḥayyim: >; cf. Wright, “Persian Glosses,” 129–42. ‫אין‬: Smend: ‫]א[ין‬. [...]‫ני‬: Lévi: [‫ ;ני]ם פסוק‬Smend: ‫נו]ספ[א‬. ‫אבא‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Beentjes, Wright: ‫אבא‬. ‫אן‬: Smend: ‫]א[ן‬. ‫איסת‬: Smend: +‫]ד[ר‬+ ‫איסת‬.

795 MS B

31

34:31d‫ ;ס‬31:31dBe

34:31c‫ ;ס‬31:31cBe *

[......] 6௘‫ אל‬5‫ חרפה‬4‫דבר‬

7

[................]

31cd

‫ לעיני בני אדם‬2௘‫……ו ע[מו‬..]*

3

MS B

32

32:1bBe

32:1aBe

// 8[.........]

10

[.........]9

1ab+

‫ נוסכהא‬16‫ פסוק איסת‬15௘‫ אן‬14‫ אבא‬13[...]‫ ני‬12௘‫אין‬11 18 ‫דיגר‬

17

35:1b‫ ;ס‬32:1dBe

35:1a‫ ;ס‬32:1cBe

‫ ואחר תסוב‬21 ‫דאג להם‬ ‫ס‬

‫היה להם כאחד מהם׃‬

1cd

‫* תרבץ׃‬௘‫ צרכם ואחר‬23௘௘‫הכין‬

2ab

‫ס‬

35:2c(b) ; 32:2aBe

35:2a ; 32:1eBe 22௘

‫למען תשמח בכבודם‬

24௘

‫*ובכין‬

35:2d(c)‫ ;ס‬32:2bBe

35:3b‫ ;ס‬32:3bBe

‫*לכת‬

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

3ab

35:4a‫ ;ס‬32:4aBe

‫ובלא מזמר מה תשפך שיח‬

19

‫** הוא לך‬௘‫מלל שב* כי‬ ‫ הולך‬28௘‫*סבכי **שבכי‬

35:4c(b)‫ ;ס‬32:4bBe

18

2c

35:3a‫ ;ס‬32:3aBe

‫* ואל תמנע שיר׃‬௘‫והצנע שכל‬

17

‫ועל מוסר תשא שכל׃‬

‫במקום היין אל תשפך שיח‬32

‫נוסכהא‬: Schechter/Taylor: incorr. ‫ ;נ וסכהא‬Wright: ‫פא נוסכהא‬. ‫דיגר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Beentjes, Wright: ‫ ;דיגר‬Smend: ‫ודיגר‬. ‫דאג‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫דאג‬. ‫[הם‬.]: Scheiber, Di Lella: ‫ ;מהם‬Beentjes: ‫מהם‬. One overlong colon until 32:2a by a different scribe. ‫בכבודם‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;בכבודם‬Smend: ‫בעבורם‬. ‫הכין‬: Segal: incorr. ‫הכן‬. ‫ובכין‬: Schechter/Taylor: incorr. ‫ובכ‬. ‫והצנע‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫והצנע‬. [..]‫ו‬: Scheiber, Di Lella: ‫ ;ואל‬Beentjes: ‫ואל‬. ‫שבט‬: Scheiber: incorr. ‫שב כי‬. ‫שבכי‬: Peters: ‫שבכיּ‬. ‫ובלא‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫ובלא‬. [.]‫תשפ‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫תשפך‬. ‫[ל‬.]: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫אל‬. Different hand in 32:4b+c.

4ab+

796

SIR 32:4c – 32:10cꞌdꞌ

MS F

32:5bBe

‫שירת ﭏ על משתה היין׃‬ 32:5dBe

{‫משפט שיר על משתה }היין׃‬

32:6bBe

‫׃‬8௘‫ היין‬7௘‫ על מש׳‬6‫נואי דברים‬

32:6dBe

‫קול מזמור על נועם‬ {‫}תירוש׃‬ 32:7bBe

// ‫׃‬16௘‫פעמים ושלש אם ישﭏך‬

1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12

MS E

32:5aBe

௘2‫[הב‬.] 1௘‫כחותם על כיס‬ 32:5cBe

‫כומז אדם על טס זהוב‬ 32:6aBe 10௘

‫ זהב בו נופך‬9௘‫כדביר‬ ‫וספיר‬

32:6cBe

‫ מלא פז וחותם‬15௘‫כל‬14 ‫ברקת‬ 32:7aBe

‫ צורך אותך‬17‫[ נער‬...]

‫כיס‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫כיס‬. ‫[הב‬.]: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫זהב‬. ‫אודם‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אודם‬. ‫ניב‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ניב‬. ‫נוב‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נוב‬. ‫דברים‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫דברים‬. ‫מש׳‬: Scheiber: incorr. ‫ ;מלי‬Di Lella: –‫ ;מ‬Beentjes: “After the mem is a character that looks like the right half of a shin. It should probably be viewed as an abbreviation of ‫משתה‬.” ‫היין‬: Beentjes: ‫היין‬. ‫כדביר‬: Scheiber: ‫כרביד‬. ‫נופך‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫נופך‬. ‫היין‬: different hand. ‫וספיר‬: Beentjes: incorr. ‫וספיו‬.

797 MS B

32 35:4d(c)‫ ;ס‬32:4cBe

‫ס‬

‫ס‬

Be

35:5b ; 32:5b

35:5a ; 32:5a

‫ובל עת מה תתחכם׃‬

4c

‫כחותם על כיס זהב‬

5ab

Be

‫שיר* אל על משתה היין׃‬ ‫*שירת‬ 35:5d‫ ;ס‬32:5dBe

35:5c‫ ;ס‬32:5cBe

‫משפט שיר על משתה היין׃‬

‫** זהב‬௘4௘‫ על *ניב‬3‫כומז אודם‬

5c+d+

‫ **זיר‬5‫*נוב‬ 35:5f‫ ;ס‬32:6bBe

35:5e‫ ;ס‬32:6aBe

‫׃‬11௘‫כך נאים דברים יפים על משתה היין‬

*௘12௘

‫כרביד זהב ובו נפך וספיר‬

5e+f+

‫ ספיר‬13௘‫*נהפך‬ 35:6b‫ ;ס‬32:6dBe

35:6a‫ ;ס‬32:6cBe

‫קול מזמור על נועם תירוש׃‬

‫מלואות* פז וחותם ברקת‬

6ab

‫*מלא‬ 35:7b‫ ;ס‬32:7bBe

35:7a‫ ;ס‬32:7aBe

‫*׃‬௘‫בחזק פעמים ושלש אם ישאלך‬

*

‫דבר נער אם צריך אתה‬

‫*ישא לך‬

‫*אתך‬

35:8b‫ ;ס‬32:8bBe

35:8a‫ ;ס‬32:8aBe

‫ודמה ליודע ומחריש יחדו׃‬ ‫ס‬

‫ס‬

Be

35:9b ; 32:9b

35:9a ; 32:9a

35:10b‫ ;ס‬32:10bBe

35:10dꞌ ; 32:10dꞌ

8ab

‫בין זקנים אל תקומם‬19

9ab

35:10a‫ ;ס‬32:10aBe

‫ולפני דכא ינצח חן׃‬ b‫ס‬

‫ ומעט הרבה‬18‫כל לאמר‬ Be

‫ושרים אל תרב לטרד׃‬

‫לפני ברד ינצח ברק‬ a‫ס‬

bBe

‫ לפני ברד* ינצח** ברק‬20 ‫ ברד‬22௘‫ ינצח‬21‫*ברד‬ ‫ ברד‬25‫ נצח‬24௘‫**ככבי‬

23௘

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

10ab

aBe

35:10cꞌ ; 32:10cꞌ

‫ולפני בושי חן׃‬

13

7ab

‫נהפך‬: Cowley: ‫ ;ונהפך‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫נהפך‬. In the MS there is an empty line before v. 6a. ‫כל‬: Scheiber, Di Lella: ‫ ;כלי‬Beentjes: ‫כל‬. ‫ישﭏך‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫ישאלך‬. ‫[ נער‬...]: Scheiber, Di Lella: ‫ ;]  דבר[ נער‬Beentjes: ‫[נער‬...]. ‫כל לאמר‬: Lévi, Smend: incorr. ‫כלל אמר‬. HB is interlaced with Γ: ‫ זקנים‬in 9a correlates with Γ 9b γερόντων, ‫ ושרים‬in 9b correlates with Γ 9a μεγιστάνων. The correlation of both doublets of HB with Γ is difficult; therefore the text remains in the text order of the MS. ‫ברר‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;בדד‬Peters: ‫ ;ברד‬Smend, Beentjes: ‫ ;ברר‬Ben-Ḥayyim: (‫)ברר‬. ‫ינצח‬: Ben-Ḥayyim: (‫)ינצח‬. ‫ברד‬: Schechter/Taylor: ‫ ;בדד‬Smend, Beentjes: ‫ ;ברר‬Ben-Ḥayyim: (‫)ברר‬. ‫ככבי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters: ‫ ;ברד‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בררי‬. ‫נצח‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters: incorr. ‫ינצח‬.

10cꞌdꞌ

798

SIR 32:11ab – 32:16cꞌdꞌ

MS F

32:12bBe 5

[....]‫ מט‬9௘‫המרוך‬

32:14bBe

[.....]‫ י‬15‫וגם ]מ[תלהלה‬

16

32:14dBe 26

[....]‫ ק‬25[‫ויענהו בכ]ל‬

32:16bBe

[.....] 30[‫ף‬..]‫ותחבולות מ‬

31

32:16dBe

[.]‫וחכמות יוציאו מלב‬

38

1 2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

21

22

32:12aBe

[..................]‫בי‬

32:13bBe 10

MS E

௘7௘‫[ן‬....]‫ וש‬6‫ב[יתך‬....] 32:13aBe

௘‫ ברך עושך‬11‫[לה‬......] 32:14aBe 19௘

‫ רצון‬18‫ חי וקוה‬17[.....]

32:14cBe

‫ לקח‬28‫[צא‬....] 27௘‫[פצי‬.....]

35:16b‫ ;ס‬32:16bBe

32:16aBe

‫ משפט‬32௘‫[ן‬.......]

[…]‫ יו‬34[‫ מנש]ף‬33‫ותחבולות‬

35

35:16d‫ ;ס‬32:16dBe

32:16cBe

‫ משפטו‬40௘‫[בינו‬.] 39௘‫[ י ָו‬....]

‫ מלבם‬42[…..] 41‫וחכמות‬

43

35:16a‫ ;ס‬32:16aBe

‫ ׃‬37< ‫ משפט‬36௘‫[ין‬......] 35:16c‫ ;ס‬32:16cBe

‫ משפטו < ׃‬44௘‫ת[ו‬..........]

The text order of HB 32:11-12 differs from Γ (matching HF). ‫עלה‬: Smend: ‫ ;עולה‬Ben-Ḥayyim: ‫ע]ו[לה‬. ‫על לבך‬: Peters: incorr. ‫בלבך‬. ‫שלחן‬: Cowley: ‫שולחן‬. [..................]‫בי‬: Scheiber, Di Lella: [‫בי]ראת אל ולא בחסר כל‬. ‫ב[יתך‬....]: Scheiber: ‫ ;]פטר ל[ביתך‬Di Lella: ‫ ;]פטר ל[ביתך‬Beentjes: ‫[ביתך‬.…]. ‫[ן‬....]‫וש‬: Scheiber: ‫ ;ושל]ם ר[צון‬Di Lella: ‫ ;ושלם ]ר[צון‬Beentjes: ‫[צון‬...]‫וש‬. ‫[ך‬...]‫[ ל‬...]: Cowley: [...]‫ ;כ‬Schechter/Taylor: ‫[ ]כ[ל]בב[ך‬...]; Lévi: ‫ ;]פטר[ ל]בית[ך‬Peters: ‫ ;]פטר[ ל]בית[ך‬Smend: ‫;]פ[ט]ר[ ל]בית[ך‬ Segal: ‫ ;פטר לביתך‬Ben-Ḥayyim: ‫[ך‬..]‫ ;]פ[ט]ר[ ל‬Beentjes: ‫[ך‬...]‫[ ל‬...]. ‫המרוך‬: Di Lella: ‫המרוך‬. [....]‫מט‬: Scheiber, Di Lella: [‫ ;מט]ובתו‬Beentjes: [....]‫מט‬. ‫[לה‬......]: Scheiber: ‫ ;]ועל כל א[לה‬Di Lella: ‫]ועל כל א[לה‬. ‫[ל‬..]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫ ;]וע[ל‬Peters, Segal: ‫ ;ועל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]וע[ל‬Beentjes: ‫[ל‬..]. ‫[ל‬.]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫ ;]כ[ל‬Segal: ‫ ;כל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]כ[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]. ‫[לה‬.]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫ ;]א[לה‬Segal: ‫ ;אלה‬Ben-Ḥayyim: ‫]א[לה‬. ‫]מ[תלהלה‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫מתלהלה‬. [.....]‫י‬: Scheiber: [‫ ;י]וקש בה‬Di Lella: [‫י]וקש בו‬. [.....]: Scheiber: [‫ ;]דורש אל‬Di Lella: [‫]דרש אל‬. ‫וקוה‬: Scheiber: incorr. ‫יקוה‬. ‫רצון‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫רצון‬. ‫[ל‬......]: Schechter/Taylor: ‫ ;דו]רש א[ל‬Lévi: ‫ ;דורש ]א[ל‬Peters: ‫ ;דורש אל‬Smend: ‫ ;דור]ש א[ל‬Segal: [‫ ;דו]רש אל‬Ben-Ḥayyim: ‫;דורש ]א[ל‬ Beentjes: ‫[ל‬...]‫דו‬. ‫[צון‬......]: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;]י[ק]ו[ה רצון‬Peters: ‫ ;]י[קוה רצון‬Smend: ‫ ;]י[קוה רצון‬Segal: ‫ ;]יקוה ר[צון‬Ben-Ḥayyim: ‫;]י[קוה רצון‬ Beentjes: ‫[ק]…[רצון‬.]. ‫דרש‬: Segal: ‫דורש‬.

799 MS B 35:11b‫ ;ס‬32:11bBe

32 35:11a‫ ;ס‬32:11aBe

‫פטר לביתך ושלם רצון׃‬ ‫ס‬

35:12b ; 32:11d

‫בעת מפקד אל תתאחר‬1 ‫ס‬

Be

35:12a ; 32:11c

‫ואם עלה על לבך דבר׃‬ 3௘

‫ס‬

‫ אל תרבה דברים‬4௘‫בעת שלחן‬

2

‫ס‬

Be

35:12c ; 32:12b

35:11c ; 32:12a

35:13b ; 32:13b

12ab

‫ ברך עושך‬14௘‫[לה‬.] 13௘‫[ל‬.] 12௘‫[ל‬..]

13ab

35:13a ; 32:13a

‫המרוך מטובתו׃‬ ‫ס‬

‫ ושלם רצון‬8௘‫[ך‬...]‫[ ל‬...] ‫ס‬

Be

‫ס‬

Be

35:14b ; 32:14b

35:14a ; 32:14a

Be

Be

// ‫ומתלהלה יוקש בו׃‬

21௘*௘ 24௘௘

35:14d‫ ;ס‬32:14dBe

11c+d+

Be

‫ביראת אל ולא בחסר כל׃‬ ‫ס‬

11ab

Be

‫[צון‬.......] 20௘‫[ל‬.......]

13c+d+

‫ רצוץ‬23‫ אל חי וקוה‬22௘‫*דרש‬

35:14c‫ ;ס‬32:14cBe

‫ומשחרהו ישיג מענה׃‬ 35:14fꞌd‫ ;ס‬32:14fꞌdBe

‫דורש אל יקח מוסר‬

14ab

35:14eꞌc‫ ;ס‬32:14eꞌcBe

‫ בתפלתו׃‬29௘‫ויענהו‬

‫דורש חפצי אל יקח* לקח‬

14cꞌdꞌ

‫*ישא‬ 35:15b‫ ;ס‬32:15bBe

35:15a‫ ;ס‬32:15aBe

‫ומתלהלה יוקש בה׃‬ ‫ס‬

‫ס‬

Be

35:16b ; 32:16b

35:16a ; 32:16a

‫דורש תורה יפיקנה‬

15ab

‫ירא ייי יבין משפט‬

16ab

Be

‫ותחבולות מנשף יוציא׃‬ b‫ס‬

35:16dꞌ ; 32:16dꞌ

a‫ס‬

bBe

‫רבות יוציאו מלבם׃‬

aBe

35:16cꞌ ; 32:16cꞌ

‫וכחמות‬

45*

‫יראי ייי יבינו משפטו‬

‫*וחכמות‬

46

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

‫וקוה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫ ;וקוה‬Peters, Segal: ‫ ;קוה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וקוה‬. ‫רצוץ‬: Beentjes: rev. ‫)רצון( רצוץ‬. [‫בכ]ל‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫בכל‬. [....]‫ק‬: Scheiber: [‫ ;ת]  פלתו‬Di Lella: [‫ ;תפ]  לתו‬Beentjes: [….]‫ת‬. ‫[פצי‬.....]: Scheiber, Di Lella: ‫ ;]  דורש ח[פצי‬Beentjes: ‫[פצי‬.....]. ‫[צא‬....]: Scheiber, Di Lella: ‫ ;]  אל[ מוצא‬Beentjes: ‫[וצא‬....]. ‫ויענהו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויענהו‬. [‫ף‬..]‫מ‬: Scheiber: ‫ ;מנשף‬Di Lella: ‫ ;מנשף‬Beentjes: ‫מנשף‬. [.....]: Scheiber, Di Lella: [‫]  יוציא‬. ‫[ן‬.......]: Scheiber: ‫ ;]  ירא ייי יבי[ן‬Di Lella: ‫ ;]  ירא ייי י[בין‬Beentjes: ‫[ין‬.......]. ‫ותחבולות‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ותחבולות‬. [‫מנש]ף‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מנשף‬. […]‫יו‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יוציא‬. ‫[ין‬......]: Marcus: ‫ ;]  ירא ייי[בין‬Segal: ‫ ;]…[בין‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]י[בין‬Beentjes: ‫…[ין‬..]. Line-filler in MS E. [.]‫מלב‬: Scheiber, Di Lella: ‫מלבם‬: Beentjes: ‫מלבם‬. ‫[ י ָו‬....]: Scheiber: [‫ ;]  ירא ָייי‬Di Lella: ‫ ;]  ירא[ ייי‬Beentjes: ‫…[ ָי י י‬.]. ‫[בינו‬.]: Scheiber, Di Lella: ‫]י[בינו‬. ‫וחכמות‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וחכמות‬. […..]: Marcus: [‫ ;יוצי]או‬Segal: ‫ ;יוציאו‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;יוצי]או‬Beentjes: [..]‫יוצי‬. ‫מלבם‬: Marcus, Segal, Beentjes: ‫מלבם‬. ‫ת[ו‬..........]: Marcus: ‫ ;]  יראי יי יבי[נו‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫…[נו‬..]. ‫וכחמות‬: Ben-Ḥayyim: ‫וכ)ה(]ח[מות‬. ‫וחכמות‬: Peters: ‫ו]חכ[מות‬.

16cꞌdꞌ

800

SIR 32:17ab – 32:23cꞌdꞌ

MS F 32:17bBe

{‫ויאחר צרכו למשך }תורה׃‬

32:18bBe

‫ולץ לא ישמור לשונו׃‬ 32:18dBe

‫׃‬17‫זד ולץ לא יקח מצוה‬ 32:19bBe

‫ואחר מעשיך ﭏ תתקפץ׃‬ 32:20bBe

‫וﭏ תתקל בדרך נגף׃‬

32:21bBe

‫ובאחריתך היה זהיר׃‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

MS E 35:17b‫ ;ס‬32:17bBe

32:17aBe

‫ יטה תוכחות‬2‫ חמם‬1‫איש‬

5

[….] 4௘‫[משך‬.] ‫ צרכו‬3௘‫ויאחר‬ 35:18b‫ ;ס‬32:18bBe

32:18aBe

‫ חכמה‬11‫איש לא יכסה‬

13

[…]‫ לא ישמר של‬12[‫ול]ץ‬ 35:18d‫ ;ס‬32:18dBe

32:18cBe

௘‫איש חמס לא יקח שכל‬

19

35:19b‫ ;ס‬32:19bBe

32:19aBe

௘‫בלא עצה ﭏ תפעל דבר‬

[.]‫ מעשיך ﭏ תתקפ‬22௘‫ואחר‬

23

35:20b‫ ;ס‬32:20bBe

32:20aBe

‫בדרך מוקשת ﭏ תלך‬

32:21aBe

‫ﭏ תתחר בדרך רשעים‬

[…]‫ לא יקח מ‬18௘‫זד ו ֵלץ‬

[....] ‫ בדרך‬28௘‫[ל‬.]‫[ת‬.] 27௘‫ואל‬

29

35:22c(b)‫ ;ס‬32:21bBe 34௘௘

‫ובאחריתך היה זהיר‬

35:17a‫ ;ס‬32:17aBe

‫ < ׃‬8‫ תוכחות‬7‫ ]י[טה‬6[........] 35:18a‫ ;ס‬32:18aBe

‫ < ׃‬15‫ חכמה‬14[........] 35:18c‫ ;ס‬32:18cBe

‫ יקח שכל׃‬20[.........] 35:19a‫ ;ס‬32:19aBe

‫ < ׃‬26௘‫ דבר‬25௘‫ תפעל‬24[.........] 35:20a‫ ;ס‬32:20aBe

‫ ׃‬31‫ אל תלך‬30[............]

35:21c(b)‫ ;ס‬32:21aBe

‫ דרך רשעים׃‬35[...........]

‫איש‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫איש‬. ‫חמם‬: Di Lella: ‫חמס‬. ‫ויאחר‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויאחר‬. ‫[משך‬.]: Marcus: ‫ ;למשך‬Segal: ‫ ;למשך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫למשך‬. [….]: Marcus, Segal: ‫ ;תורה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תורה‬. [........]: Marcus: [‫]איש חמס‬. ‫]י[טה‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יטה‬. Final ‫ = ת‬line-filler. ‫[ייה‬..] or perhaps ‫יכיחה‬: Cowley, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תורה‬Schechter/Taylor: ‫תוחה‬. ‫ויאחר‬: Beentjes: incorr. ‫יאחר‬. ‫יכסה‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫יכסה‬. [‫ול]ץ‬: Marcus, Segal, Beentjes: ‫ ;ולץ‬Ben-Ḥayyim: ‫ולץ‬. […]‫לש‬: Marcus, Segal: ‫ ;לשונו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לשונו‬Beentjes: ‫לשונו‬. [........]: Marcus: ‫ ;]איש חכם לא יכס[ה‬Segal: ‫ ;]…[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫[ה‬.. …]. ‫ מה‬line-filler. The text order of HB.E.F 32:18 differs from Γ: bi-colon 18ad (= Syr.), bi-colon 18cb. ‫מצוה‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫מצוה‬. ‫ו ֵלץ‬: Ben-Ḥayyim: ‫ולץ‬. […]‫מ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מצוה‬. [.........]: Marcus: ‫ ;]איש חמס[ לא‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫]…[ לא‬.

801 MS B 35:17b‫ ;ס‬32:17bBe

32 35:17a‫ ;ס‬32:17aBe

‫׃‬9‫[ייה‬..]**‫ואחר* צרכו ימשך‬

‫איש חכם* יטה תוכחות‬

‫ **למשוך‬10௘‫*ויאחר‬

17ab

‫*חמס‬

35:18b‫ ;ס‬32:18bBe

35:18a‫ ;ס‬32:18aBe

‫ולץ לא ישמר לשונו׃‬

‫איש חכם לא יכסה כחמה‬16

*

18ab

‫*חכמה‬ 35:18d‫ ;ס‬32:18dBe

35:18c‫ ;ס‬32:18cBe

‫זד ולץ לא ישמר תורה*׃‬

*21

‫איש חכם לא יקח שחד‬

‫*זד ולץ לא יקח מצוה׃‬

‫*איש חמס לא יקח שכל‬

35:19b‫ ;ס‬32:19bBe

35:19a‫ ;ס‬32:19aBe

‫ואחר מעשיך אל תתקצף׃‬ 35:20b‫ ;ס‬32:20bBe

‫בלא עצה אל תפעל דבר‬

19ab

‫בדרך מוקשת אל תלך‬

20ab

‫אל תבטח בדרך מחתף‬

21.22a

35:20a‫ ;ס‬32:20aBe

‫ואל תתקל בנגף פעמים׃‬ ‫ס‬

‫ס‬

Be

35:22a ; 32:21b

35:21a ; 32:21a

Be

‫ובאחריתך השמר*׃‬

*

[‫*]הזהר‬

32

33

35:22c(b)ꞌ22a‫ ;ס‬32:22bꞌ21bBe

35:23d‫ ;ס‬32:23bBe

‫אל תבטח בדרך רשעים‬

35:23bꞌ23d‫ ;ס‬32:22dꞌ23bBe

‫בכל מעשיך שמור נפשך‬37

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

23ab

35:23aꞌ23c‫ ;ס‬32:22cꞌ23aBe

‫כי כל עושה אלה שומר *מצוה**׃‬ 38௘

22bꞌcꞌ

35:23c‫ ;ס‬32:23aBe

‫כי עושה זה שומר מצוה׃‬

‫**מצותן‬

[‫*]רשעים‬

35:21c(b)ꞌ21a‫ ;ס‬32:22aꞌ21aBe

‫ הזהר׃‬36௘‫ובארחתיך‬

39௘௘

18c+d+

‫בכל דרכיך שמור נפשך‬

‫*מצותיך‬

‫שחד‬: Lévi: incorr. ‫שוחד‬. ‫ואחר‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואחר‬. [.]‫תתקפ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתקפץ‬. [.........]: Marcus: [‫]בלא עצה אל‬. ‫תפעל‬: Ben-Ḥayyim, Segal, Beentjes: ‫תפעל‬. ‫ ר‬line-filler. ‫ואל‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואל‬. ‫[ל‬.]‫[ת‬.]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתקל‬. [....]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;פעמים‬Segal: ‫פעמים‬. [............]: Marcus: [‫]בדרך מוקשת‬. ‫ ת‬line-filler. [‫]הזהר‬: Lévi, Smend, Segal: ‫ ;הזהר‬Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הזהר‬. [‫]רשעים‬: Lévi: unreadable; Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;רשעים‬Segal: ‫רשעים‬. ‫זהיר‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זהיר‬. [..........]: Marcus: [‫]אל תבטח על‬. ‫ובארחתיך‬: Peters: incorr. ‫ובארחיתך‬.

The text order of HB differs from Γ: 23cꞌdꞌ and 23ab. ‫מצותיך‬: Cowley: ‫ ;מצותיך‬Schechter/Taylor, Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מצות‬Peters, Smend, Segal: ‫מצותו‬. ‫מצותן‬: Lévi: >; Peters, Smend, Segal: ‫ ;מצות‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מצותו‬Beentjes: ‫מצותוּ‬.

23cꞌdꞌ

802

SIR 32:24ab – 33:7ab

MS F 32:24bBe

MS E 35:24b‫ ;ס‬32:24bBe

32:24aBe

‫ לא יבוש׃‬1௘‫ובוטח בי ָו‬

‫ לא יבוש׃‬2௘‫ < ׃ ובוטח בי ָי י‬5௘‫ נוצר נפשו‬4[.......]3

‫נוצר תורה נוצר נפשו‬

MS F 33:1bBe

‫כי אם בניסוי ישוב ונמלט׃‬

33:2bBe

{‫ומתמוטט כמסערה }אזנו׃‬

33:4bBe

‫ מנוח ואחר תגיה׃‬21[‫ובי]ת‬ 33:5bBe

‫׃‬26௘‫[בותיו‬.]‫ואופן חוזר מח‬ 33:6bBe

‫תחת כל אוהב יצהל׃‬ 33:7bBe

‫אור שונה על שמש׃‬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

35:24a‫ ;ס‬32:24aBe

MS E ‫ס‬

33:1aBe

36:1b ; 33:1bBe

‫כי אם בנסוי ישוב ונמלט׃‬

௘‫ לא יפגע רע‬6௘‫ירא י ָו‬

36:2b‫ ;ס‬33:2bBe

33:2aBe

‫לא יחכם שונא תורה‬

[..]‫ אזנ‬10௘‫ומתמוטט כמסערה‬

11

36:4b‫ ;ס‬33:4bBe

33:4aBe

‫[גיה‬.] 22௘‫[ר‬..]‫ובית מנוח ו‬

‫הכין אומר ואחר תעשה‬

23

36:5b‫ ;ס‬33:5bBe

33:5aBe

‫גלגל קל לב נבל‬

29௘

‫ מחשבותיו‬28[.]‫ חוז‬27[..]‫[ו‬.]‫ו‬

33:6aBe

36:6b‫ ;ס‬33:6bBe

‫כסוס מוכן אוהב שונא‬

32௘

33:7aBe

36:7b‫ ;ס‬33:7bBe

‫( כי כלו‬b) ‫מה על יום יום‬

37௘

36:1a‫ ;ס‬33:1a

‫ < ׃‬8௘‫ רע‬7௘‫[ פגע‬...........] 36:2a‫ ;ס‬33:2aBe

‫ ׃‬14‫ תורה‬13‫ שונא‬12[........]

36:4a‫ ;ס‬33:4aBe

‫׃‬25‫ ואחר תעשה‬24௘[......] 36:5a‫ ;ס‬33:5aBe

‫ לב נבל < ׃‬30[............] 36:6a‫ ;ס‬33:6aBe

‫[ל‬.]‫ יצ‬31[....] ‫ ׃ תחת כל‬35‫ שונא‬34‫[ב‬.]‫ או‬33[..........] 36:7a‫ ;ס‬33:7aBe

‫ ]ש[מש‬36௘‫[על‬.] ‫( כי כלו < ׃ אור ש}ו{נה‬b) ‫ יום‬38‫[ם‬........]

‫( בי ָו‬with an arc as an abbreviation sign): Scheiber, Beentjes: ‫ ;ב ָי י י‬Di Lella: ‫בייי‬. ‫בי ָי י‬: Marcus: ‫ ;ב ָיי׳‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ביי‬Beentjes: ‫ ב ָי י י‬with an arc above as abbreviation sign.

In HE and HF the text order differs from Γ: the text relating to Γ 33/36:1ab comes before the related text of Γ 32/35:24ab. [.......]: Marcus: ‫ ;]  שומר תור[ה‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫…[ה‬..]. ‫ ש‬line-filler. ‫י ָו‬: (with an ark above): Scheiber, Beentjes: ‫ ; ָי י י‬Di Lella: ‫ייי‬. ‫[ פגע‬...........]: Marcus: ‫ ;]  ירא יי לא[ יפגע‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫…[ יפגע‬.]; Beentjes: ‫[פגע‬..........]. ‫ ע‬line-filler. [.]‫[ל‬....]: Schechter/Taylor: [‫ ;ש]ב ומ[ל]ט‬Lévi: [‫ ;ש]ב ומ[ל]ט‬Peters: ‫ ;ש]ב ומ[לט‬Smend, Segal: [‫ ;וש]ב ונמ[ל]ט‬Ben-Ḥayyim: [..]‫[ל‬..] […]; Beentjes: [.]‫[ל‬....]. ‫כמסערה‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כמסערה‬. [..]‫אזנ‬: Marcus, Ben-Ḥayyim ‫ ;אזנו‬Beentjes: [..]‫ ;אזנ‬Segal: ‫אזני‬. [........]: Marcus: [‫]  לא יחכם‬. ‫שונא‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫שונא‬. ‫ ת‬and ‫ ר‬line-filler. [.......] ‫כמס‬: Schechter/Taylor, Lévi: [….]‫ ;במס‬Peters: [‫ ;כמ]סער אניה‬Smend: ‫…[א‬.]‫ ;במס‬Segal: ‫כמס ]…[ אזני‬. ‫במסער‬: Segal: ‫כמסער‬. [..]‫ט‬: Schechter/Taylor: ‫[ן‬..]‫ ;כא‬Lévi: ‫[ן‬..]‫ ;כא‬Smend: [‫ ;טט]פת‬Segal: […]; Ben-Ḥayyim: [‫טט]פת‬. [......]: Smend: ‫ ;קש]יר[ת ]י[ד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: […..]‫ק‬. ‫יבין‬: Lévi, Ben-Ḥayyim, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יבין‬.

803 MS B 35:24b‫ ;ס‬32:24bBe

32 35:24a‫ ;ס‬32:24aBe

‫ובוטח בייי לא יבוש׃‬

‫נוצר תורה שומר נפשו‬

MS B ‫ס‬

24ab

33 ‫ס‬

36:1b ; 33:1bBe

36:1a ; 33:1aBe *9

[..]‫[ל‬....] ‫כי אם בניסוי‬

‫ירא ייי לא יפגע רע‬

1ab

‫לא יחכם שונא תורה‬

2ab

‫ דבר‬19௘‫איש נבון יבין‬

3ab

‫*ושב‬ 36:2b‫ ;ס‬33:2bBe

36:2a‫ ;ס‬33:2aBe

‫׃‬15[.......] *‫ומתמוטט כמס‬ 16௘

‫*במסער‬ 36:3b‫ ;ס‬33:3bBe

36:3a‫ ;ס‬33:3aBe

// 18[......] 17[..]‫ותורתו ט‬

20௘௘

4ab

5ab 6ab 7ab

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

Lévi, Peters: + ‫ייי‬. [‫ובי]ת‬: Scheiber, Di Lella, Beentjes: ‫ובית‬. ‫[ר‬..]‫ו‬: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ואחר‬Segal: ‫ואחר‬. ‫[גיה‬.]: Marcus: ‫ ;תגיה‬Segal: ‫ ;תגיה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תגיה‬. [......]: Marcus: ‫ ;]  הכן דברי[ך‬Segal: ‫ ;]הכן דברי[ך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ך‬......]. ‫ ה‬line-filler. ‫[בותיו‬.]‫מח‬: Scheiber, Di Lella: ‫ ;מחשבותיו‬Beentjes: ‫מחשבותיו‬. [..]‫[ו‬.]‫ו‬: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ואופן‬Segal: ‫ואופן‬: [.]‫חוז‬: Marcus, Beentjes: ‫ ;חחר‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫חוזר‬. ‫מחשבותיו‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫מחשבותיו‬. [............]: Marcus: [‫ ;]  כגלגל עגלה‬Segal: [‫]כגלגל עגלה‬. [....]: Marcus, Beentjes: [‫ ;]  רוכב‬Segal: [‫]רוכב‬. ‫[ל‬.]‫יצ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יצהל‬. [..........]: Marcus: [‫ ;]  כסוס מיזן‬Segal: [‫]כסוס מיזן‬. ‫[ב‬.]‫או‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אוהב‬. ‫שונא‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שונא‬. – ‫ ש‬line-filler. ‫[על‬.]: Marcus, Segal: ‫ ;]מ[על‬Ben-Ḥayyim: ‫]מ[על‬. ‫]ש[מש‬: Marcus, Segal: ‫ ;שמש‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שמש‬. ‫[ם‬........]: Marcus: ‫ ;]מה יו[ם‬Segal: ‫]למה מיו[ם‬.

804

SIR 33:8ab – 33:14cd+

MS F 33:8bBe

// 1[...]‫ויש מהם מוע‬

MS E 36:8b‫ ;ס‬33:8bBe

33:8aBe

௘‫ נשפטו‬2௘‫אבל בחכמת י ָו‬

4

36:8a‫ ;ס‬33:8aBe

[.]‫ מהם מועדי‬3‫ויש‬

36:9b‫ ;ס‬33:9bBe

36:9a‫ ;ס‬33:9aBe

‫׃‬7௘‫[פר‬..] ‫ומהם שם לימי‬ 36:10b‫ ;ס‬33:10bBe

‫ומן עפר נוצר אדם‬

10

36:11b‫ ;ס‬33:11bBe 13

‫ בחכמת‬5‫[ֿמ ֿוֿת‬.......] ‫ נשפטו‬6௘‫ָי י י‬

[…]‫וישם אותם דרי ה‬

‫׃‬9௘‫ והקדשו‬8‫[רך‬...] 36:10a‫ ;ס‬33:10aBe

‫׃‬12௘‫ חמר‬11௘‫[לי‬........] 36:11a‫ ;ס‬33:11aBe

‫ תבדילם < ׃‬15௘௘‫ י ָי י‬14[....] 36:11dc‫ ;ס‬33:11cBe

[....]‫וישנ‬

16

17

36:12b‫ ;ס‬33:12bBe

‫*דרכיהם‬Be

36:12a‫ ;ס‬33:12aBe

[…....]‫[ל‬..] 19[.…]‫ ה‬18‫מהם‬

‫׃‬21௘‫[המר‬..........]

20

36:12d‫ ;ס‬33:12dBe 23

[…]‫ ממעבד‬22‫[פם‬..]‫ו‬ ‫ס‬

Be

36:13b ; 33:13b

36:12c‫ ;ס‬33:12cBe

[.]‫[השפל‬........]

24 ‫ס‬

36:13a ; 33:13aBe

‫ כרצון‬25௘‫[חוז‬..] ‫ס‬

36:13d ; 33:13d 29

Be

‫ חלק‬28[.]‫ מפני‬27‫להתיצב‬ 36:14b‫ ;ס‬33:14bBe

// 32[.]‫ חיים מו‬31[.]‫ונות‬ 36:14d‫ ;ס‬33:14dB 34

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

[...] ‫ונוכח האור‬

26௘

‫[צר‬...........]

‫ס‬

36:13c ; 33:13cBe

‫׃‬30௘‫[הו‬..........] 36:14a‫ ;ס‬33:14aBe 33

‫[ב‬.......]

36:14c‫ ;ס‬33:14cBe

‫׃‬37[…...] 36[..]‫ א‬35[...]

[...]‫מוע‬: Scheiber: [‫ ;מוע]  דים‬Di Lella: [‫מוע]ד ים‬. ‫י ָו‬: (with an arc above as abbreviation sign): Scheiber, Beentjes: ‫ ; ָי י י‬Di Lella: ‫ייי‬. ‫ויש‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויש‬. [.]‫מועדי‬: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מועדים‬Segal: ‫ ;מועדים‬Beentjes: [..]‫מועד‬. – ‫ ע‬and ‫ ד‬line-filler. ‫[ֿמ ֿוֿת‬.......]: Marcus: ‫ ;ֿמֿת‬Segal: ‫ ;בחכמת‬Ben-Ḥayyim: (‫מת‬..); Beentjes: ‫…[ֿמֿת‬.]. ‫ ָי י י‬: Marcus ‫ ; ָיי׳‬Segal: ‫ ; ָיי‬Ben-Ḥayyim: ‫יי‬. ‫[פר‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מספר‬. ‫[רך‬....]: Marcus: ‫ ;] מהם ב[רך‬Segal: ‫ ;]מהם ב[רך‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]ב[רך‬. ‫והקדשו‬: Segal, Beentjes: ‫והקדשו‬. – ‫ ש‬line-filler. ‫אדם‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫[לי‬........]: Marcus: ‫ ;]  וכל איש מכ[לי‬Segal: ‫ ;]וגם איש כ[לי‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]כ[לי‬. ‫ ר‬line-filler. [...]‫ה‬: Marcus: [‫ ;הא]  דמה‬Segal: ‫ ;הארץ‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;הא]רץ‬Beentjes: [..]‫הא‬. [….]: Marcus: ‫ ;]  חכמ[ת‬Segal: ‫ ;]חכמ[ת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ת‬...]. ‫י ָי י‬: Marcus: ‫ ; ָיי׳‬Ben-Ḥayyim: ‫ייי‬. [....]‫וישנ‬: Marcus: ‫ ;וישנ]ה[ את‬Segal: ‫ ;דרכיהם וישנה את‬Ben-Ḥayyim: ‫וישנ]ה[ את‬. ‫דרכיהם‬: Marcus: ‫ וישנה את דרכיהם‬is “superlinear and marginal readingˮ; Segal, Ben-Ḥayyim: corr. in MS; Beentjes: ‫דרכיהם‬. ‫מהם‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ו[מהם‬Beentjes: ‫[מהם‬.]. [.…]‫ה‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הקדיש‬.

805 MS B

33

8ab

9ab 10ab 11ab+ 11c

12ab 12cd 13ab 13cd 14ab 14cd+

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

[……]‫[ל‬..]: Marcus: [‫ ;וא]  ליו הקריבם‬Segal: [‫ ;וא]ליו הקריב‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: […….]‫וא‬. ‫[המר‬..........]: Marcus: ‫ ;] מהם ברך והרי[ם‬Segal: ‫ ;]מהם ברך וה[רמה‬Ben-Ḥayyim: ‫[מה‬.. ….]; Beentjes: ‫[ מה‬..........]. – ‫ ר‬line-filler. ‫[פם‬..]‫ו‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ודחפם‬Beentjes: ‫ודחפם‬. [...]‫ממעבד‬: Marcus: ‫ ;ממעבד]יה[ם‬Segal: ‫ ;ממעבד]יה[ם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ממעבד]יה[ם‬Beentjes: ‫[ם‬..]‫ממעבד‬. [.]‫[השפל‬.......]: Marcus: ‫ ;]  מהם קלל ו[השפילם‬Segal: ‫ ;]מהם קלל ו[השפילם‬Ben-Ḥayyim: ‫[השפילם‬.. …]; Beentjes: [...]‫[שפי‬.........]. ‫[חוז‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לאחוז‬. ‫[צר‬.........]: Marcus: ‫ ;] כחומר ביד ה[יוצר‬Segal: ‫ ;]כחמר ביד ה[יוצר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ יוצר‬Beentjes: ‫……[יוצר‬..]. ‫להתיצב‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להתיצב‬. [.]‫מפני‬: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מפניו‬Segal: ‫מפניו‬. ‫חלק‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חלק‬. ‫[הו‬..........]: Marcus: ‫ ;]  כן האדם ביד[ עושהו‬Segal: ‫ ;]כן אדם ביד[ עושהו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ עושהו‬Beentjes: ‫[שהו‬..........]. [.]‫ונות‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ונוכח‬. [.]‫מו‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מות‬. ‫[ב‬........]: Marcus: ‫ ;]  נוכח רע[ טוב‬Segal: ‫ ;]נוכח רע[ טוב‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫…[ טוב‬...]. [...]: Marcus: [‫ ;ח]  שך‬Segal: [‫ ;ח]שך‬Ben-Ḥayyim: [‫ח]שך‬. [...]: Marcus, Segal: ‫ ;נוכח‬Ben-Ḥayyim: ‫נוכח‬. [..]‫א‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫איש‬. […...]: Marcus: ‫ ;טוב רשע‬Segal: ‫ ;טוב רשע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;טוב רשע‬Beentjes: ‫[ רשע‬...].

806

SIR 33:15ab – 33:23ab

MS F

MS E 36:15c.d(b.c)‫ ;ס‬33:15bBe 4

36:15a‫ ;ס‬33:15aBe

[..] 3‫ זה לעומת‬2{‫ שנים }שנים‬1‫[לם‬..]

30:25b(a)‫ ;ס‬33:16bBe

[......]‫וכמו עולל אח‬

30:25d(c)‫ ;ס‬33:17bBe

‫ שקדתי < ׃‬13௘‫ אחריו‬12௘௘‫ אני‬11‫[ם‬.]‫ו‬ 30:25c(b)‫ ;ס‬33:17aBe

[....] ‫וכבוצר מלאתי‬

30:26b‫ ;ס‬33:18bBe

‫[י‬..]‫ גם אני קד‬16௘௘‫ ﭏ‬15[...]

17

30:26a‫ ;ס‬33:18aBe

19

[....] ‫ מבקשי‬18௘‫כי לכל‬

30:27b‫ ;ס‬33:19bBe

‫[י‬.]‫ כי לא לבדי עלמ‬20௘‫[ו‬..]‫ר‬

21

30:27a‫ ;ס‬33:19aBe 22

[...]‫ומשלי קהל ה‬

30:28b‫ ;ס‬33:20bBe

‫׃‬+‫רב‬+ 24‫ אלי שרי עם‬23௘‫[מעו‬..] 30:28a‫ ;ס‬33:20aBe

‫אל תמשיל בחייך‬ 30:28d‫ ;ס‬33:21dBe

[.....]‫לשוב לחלות א‬

30:29b‫ ;ס‬33:21bBe

[...] ‫אל תשלט בך כל‬

30:30b‫ ;ס‬33:22bBe

[....] ‫מהביטך על ידי‬

30:31b‫ ;ס‬33:23bBe

[....]‫ בכ‬39‫[ם‬.‫ ]מ‬38[.]‫ואל תת‬

40

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

‫ עודך חי ונשמה בך׃‬32[..] 30:30a‫ ;ס‬33:22aBe

33

3

< 30௘‫ לאחר‬29[‫ של]ך‬28[.]‫אל תת‬27 30:29a‫ ;ס‬33:21aBe

31

2

‫׃‬25‫בן ואשה אהב רע‬ 30:28c‫ ;ס‬33:21cBe

26

1

‫ אל‬8[.......] 7௘‫ אל‬6[...]5

36:16a‫ ;ס‬33:16aBe

10

14

9௘

‫[לם‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כולם‬. {‫}שנים‬: Segal, Ben-Ḥayyim: ‫שנים‬. ‫ ת‬line-filler. [..]: Marcus: [‫ ;]  זה‬Segal: [‫]זה‬. The colometric separation of HE differs from Γ; Beentjes adapted his separation to Γ. [...]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;הבט‬Segal: ‫הבט‬. ‫אל‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. [......]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כל מעשה‬Segal: ‫ ;כל מעשי‬Beentjes: [....]‫כל מ‬. ‫אל‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. [.....]‫אח‬: Marcus: [‫ ;אח]  ר הבוצרים‬Segal: [‫ ;אח]רי בוצרים‬Ben-Ḥayyim: […] [‫אח]ר‬. ‫[ם‬.]‫ו‬: Marcus: ‫ ;וגם‬Segal: ‫ ;גם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וגם‬Beentjes: […]. ‫אני‬: Marcus, Segal: ‫ ;אני‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אני‬Beentjes: ‫[ני‬.]. ‫אחריו‬: Segal: ‫ ;אחרון‬Ben-Ḥayyim: ‫ אחריו‬or ‫אחרון‬. [....]: Marcus: [‫ ;]  יקבי‬Segal: [‫]יקב‬: [...]: Marcus: ‫ ;ב]  ברכ[ת‬Segal: ‫ ;ב]ברכ[ת‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ב]…[ת‬. ‫ﭏ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. ‫[י‬..]‫קד‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫קדמתי‬. ‫לכל‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לכל‬. [....]: Marcus: [‫ ;]  חכמה‬Segal: [‫]מוסר‬. ‫[ו‬.]‫ר‬: Marcus, Segal: ‫ ;ראו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ראו‬Beentjes: ‫[או‬.]. ‫[י‬.]‫עלמ‬: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;עלמתי‬Segal: ‫עלמתי‬. [...]‫ה‬: Marcus: [‫ ;ה]  אזינו‬Segal: [‫ה]אזינו‬.

‫׃‬37‫ פניך‬36௘‫[יך‬..] 35[…]‫ טוב לח‬34௘‫כי‬ 30:31a‫ ;ס‬33:23aBe 43௘

‫[ליון‬.] 42‫[יה‬.] 41[.]‫בכל מעשי‬

807 MS B

33

15ab

16ab

17ab

18ab

19ab

20ab

20cd

21ab

22ab

23ab

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

‫[מעו‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שמעו‬. ‫עם‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עם‬. ‫רע‬: Marcus, Segal, Beentjes: ‫ ;ורע‬Ben-Ḥayyim: ‫ורע‬. [….]‫א‬: Marcus: [‫ ;א] ת פניו‬Segal: [‫ ;א]ת פניו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: […..]‫א‬.

The text order in HE differs from Γ: the equivalent of Γ 29ab precedes the equivalent of Γ 28cd (= Syr.). [.]‫תת‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתן‬. [‫של]ך‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שלך‬Beentjes: ‫שלך‬. ‫ ר‬line-filler. [...]: Marcus: [‫ ;]  בשר‬Segal: [‫]בשר‬. [..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עד‬. [....]: Marcus: [‫ ;]  בניך‬Segal: [‫]בניך‬. ‫כי‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. […]‫לח‬: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לחלות‬Segal: ‫לחלות‬. ‫[יך‬..]: Marcus: ‫ ;בניך‬Segal: ‫ ;בניך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בניך‬. ‫פניך‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פניך‬. [.]‫תת‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתן‬. ‫[ם‬.‫]מ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מום‬. [..]‫בכ‬: Marcus: [‫ ;בכ]  בודך‬Segal: [‫ ;ב]כבודך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [….]‫בכ‬. [.]‫מעשי‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מעשיך‬. ‫[יה‬.]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;היה‬Segal, Beentjes: ‫היה‬. ‫[ליון‬.]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;עליון‬Beentjes: ‫עליון‬.

808

SIR 33:24ab – 33:33ab

MS F

MS E 30:32b‫ ;ס‬33:24bBe

30:32a‫ ;ס‬33:24aBe

[....]‫ הנח‬2‫[ת‬..]‫ ה‬1‫[יום‬.]

‫ ׃‬6௘‫ }ימי{ך‬5‫ מצער‬4௘‫בעת מספר‬

3

30:33b‫ ;ס‬33:25bBe

30:33a‫ ;ס‬33:25aBe

[..]‫ לע‬7‫ומרדות מלאכה‬

‫ ׃‬11௘‫ לחמור‬10‫ ושוט ומשא‬9‫[פוא‬..]

8

30:34b‫ ;ס‬33:26bBe

30:34a‫ ;ס‬33:26aBe

[....]‫ואם נשא ראשו יבג‬

12

30:35b: 38b(a)‫ ;ס‬33:28bBe

16

‫[חת‬.] 15௘‫ עבדך שלא יבקש‬14[..]‫העב‬13

30:35a‫ ;ס‬33:28aBe

[.......]‫על עבד רע הר‬

20௘௘

17

30:37‫ ;ס‬33:27bBe

30:36‫ ;ס‬33:27aBe

[......]‫כי הרבה רעה ע‬

[..]‫עבדך שלא ימרוד׃ הע‬

21

30:38d(c)‫ ;ס‬33:30bBe 25

22

30:38c(b)‫ ;ס‬33:30aBe

[..........] 24௘‫[פט‬..] 23‫ובלא‬

30:39b‫ ;ס‬33:31bBe

‫׃‬29‫ אדם‬28௘‫ על כל‬27௘‫[תר‬..] 26[..] 30:39a‫ ;ס‬33:31aBe

[.........] 30‫[ש‬..]‫כי ב‬

[....‫ ]כ‬34[...] 33௘‫[ך‬...] 32[‫ד‬..]

31

30:39d‫ ;ס‬33:31dBe

35

30:39c‫ ;ס‬33:31cBe

[......] 37[..]‫ תק‬36௘‫[ל‬..]

[...]‫ חש‬41‫[ח‬..] 40௘‫ עבדך‬39[…]

38

30:40b‫ ;ס‬33:32bBe

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

42

30:40a‫ ;ס‬33:32aBe 44

1

‫ תומכו‬19௘‫ חוטר‬18[.......]

[.........] 43‫באיזה‬

‫[יום‬.]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ביום‬. ‫[ת‬..]‫ה‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המות‬. [….]‫הנח‬: Marcus: [‫ ;הנח]  ל נחלה‬Segal: [‫ ;הנח]ל נחלה‬Ben-Ḥayyim: […] [‫הנח]ל‬. ‫מספר‬: Segal: ‫ ;מספר‬Ben-Ḥayyim: ‫מספר‬. ‫מצער‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מצער‬. ‫}ימי{ך‬: Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ימיך‬. ‫מלאכה‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מלאכה‬. [..]‫לע‬: Marcus: [‫ ;לע]  בד‬Segal: [‫ ;לע]בד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..]‫לע‬. ‫[פוא‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מספוא‬. ‫ומשא‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומשא‬. ‫לחמור‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לחמור‬. [....]‫יבג‬: Marcus: [‫ ;יבג]  וד בך‬Segal: [‫ ;יבג]ד בך‬Ben-Ḥayyim: […] [‫יבג]ד‬.

48

‫ ואבד‬47‫ יצא‬46[..]‫ אם ענ‬45[..]

The text order of HE differs from Γ: the equivalents of Γ in vv. 36, 37 precede the equivalents in Γ 35ab. [..]‫העב‬: Marcus, Segal: ‫ ;העבד‬Ben-Ḥayyim: ‫העבד‬. ‫יבקש‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יבקש‬. ‫[חת‬.]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נחת‬Segal: ‫ ;נחת‬Beentjes: ‫[חת‬.]. [.......]‫הר‬: Marcus: [‫ ;הר]  ב אסוריו‬Segal: [‫ ;]מהפכת ויסורים‬Ben-Ḥayyim: [… ..]‫הרב‬ [.......]: Marcus: ‫ ;]  על ועבו[ת‬Segal: ‫]על ועבו[ת‬. ‫חוטר‬: Marcus, Beentjes: ‫ ;חוטר‬Segal: ‫ ;חטר‬Ben-Ḥayyim: ‫חוטר‬. ‫תומכו‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תומכו‬. [......]‫ע‬: Marcus: [‫ ;עו]  שה עלצה‬Segal: [‫ ;עו]שה בטלה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [.…]‫עו‬. [..]‫הע‬: Marcus: [‫ ;העב]ד‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;העבד‬Beentjes: [.]‫העב‬. ‫ובלא‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובלא‬. ‫[פט‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫משפט‬.

809 MS B

33

24ab

25ab

26ab

27ab

28ab

30ab

31ab

32ab

33ab

25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

[..........]: Marcus: [‫ ;]  אל תעש דבר‬Segal: [‫]אל תעש דבר‬. [..]: Marcus: ‫ ;אל‬Segal: ‫ ;ואל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אל‬. ‫[תר‬..]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תותר‬Segal, Beentjes: ‫תותר‬. ‫כל‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. ‫אדם‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫[ש‬..]‫ב‬: possibly ‫ ;בנפשך‬Marcus, Segal: ‫ ;במשף‬Ben-Ḥayyim: ‫במשף‬. [.........]: Segal: [‫]חסרונו‬. [‫ד‬..]: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אחד‬Segal: ‫אחד‬. ‫]…[ך‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עבדך‬. [...]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[הי‬Segal: ‫ ;]י[הי‬Beentjes: ‫[הי‬.]. [....‫]כ‬: Marcus: [‫ ;כ]  נפשך‬Segal: [‫ ;כ]מוך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]‫כ‬. ‫[ל‬.]: Marcus, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[ל‬Segal: ‫]וא[ל‬. [..]‫תק‬: Marcus: ‫ ;תקנא‬Segal: ‫ ;תקנא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תקנא‬. [......]: Marcus: [‫ ;ב]  דמי נפשך‬Segal: [‫ ;ב]דם נפשך‬Ben-Ḥayyim: [… ..]‫ ;ב‬Beentjes: [….]‫ב‬. […]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אחד‬. ‫עבדך‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עבדך‬. ‫[ח‬..]: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כאח‬. [..]‫חש‬: Marcus: [‫ ;חשב]  הו‬Segal: [‫ ;חשבה]ו‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;חשב]הו‬Beentjes: [..]‫חשב‬. ‫באיזה‬: Marcus, Segal, Beentjes: ‫באיזה‬. [.........]: Marcus: [‫ ;ד]  רך תמצאהו‬Segal: [‫ ;ד]רך תבקשנו‬Ben-Ḥayyim: […] [..]‫ ;ד‬Beentjes: [..…]‫ד‬. [..]: Marcus, Segal, Beentjes: ‫ ;כי‬Ben-Ḥayyim: ‫כי‬. [..]‫ענ‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עניתו‬. ‫יצא‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יצא‬. ‫ואבד‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואבד‬.

810

SIR 34:1ab – 35:18.19

MS E 31:1b‫ ;ס‬34:1bBe

31:1a‫ ;ס‬34:1aBe

// [...........] 1[....]‫[חל‬.]

1 2 3 4 5 6 7

8

5

[‫ כז]ב‬4‫[לת‬..]‫ ת‬3[.....]‫ תד‬2‫[יק‬.]

[….]‫[חל‬.]: Marcus, Segal: ‫ ;וחלומות‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וחלומות‬Beentjes: ‫וחלומות‬. ‫[יק‬.]: Marcus, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ריק‬Segal: ‫ריק‬. [.....]‫תד‬: Segal: [‫ ;תדר]ש‬Ben-Ḥayyim: [‫תדר]ש‬. ‫[לת‬..]‫ת‬: Marcus: ‫[ת חלת‬..]; Segal: ‫ ;ת]ו[חלת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תוחלת‬Beentjes: ‫תוחלת‬. [‫כז]ב‬: Marcus, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כזב‬. ‫מ]ע[שיך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Segal: ‫ ;מעשיך‬Peters: ‫ ;מ]ע[שיך‬Smend: ‫ ;מעשיך‬Beentjes: ‫[שיך‬.]‫מ‬. ‫[ם‬......]‫ה‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;האר פנים‬Peters: ‫ ;ה]א[ר פנים‬Smend: ‫ ;האר פנים‬Segal: ‫ ;האר פנים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ה]א[ר פנים‬Beentjes: ‫[ים‬...]‫הא‬. ‫ובהשגת‬: Smend: ‫וכהשגת‬.

811 34 1ab

MS B ‫ס‬

35 ‫ס‬

Be

32:11b ; 35:11b

32:11a ; 35:11a

‫ובששון הקדש מעשר ׃‬ **

*

Be

7

‫…[ם‬....]‫ ה‬6‫ בכל מ]ע[שיך‬//

11ab

‫*מעשרך **מעשיך‬ 32:12b‫ ;ס‬35:12bBe

32:12a‫ ;ס‬35:12aBe

‫ יד׃‬8**‫בטוב עין *ובהשגת‬

‫ לך‬10*‫ ]כמ[תנתו‬9{‫תן לו }ל ֵﭏ‬

‫*וב}כ{הגשת **וב}כ{הגיש‬

11

32:13b‫ ;ס‬35:13bBe

12ab

‫*כמתתו‬

32:13a‫ ;ס‬35:13aBe

‫ושבעתים ישיב* לך׃‬

‫ הוא‬13‫ אלוה תשלומות‬12‫כי‬

13ab

‫*ישלם‬ 32:13b‫ ;ס‬35:13dBe

32:13b‫ ;ס‬35:13cBe

[….]‫ומי בעל גמולות כי א‬

‫מלוה ייי נותן לאביון‬15

14

32:15a‫ ;ס‬35:14bBe

32:14‫ ;ס‬35:14aBe

‫ואל תבטח על זבח מעשק׃‬ ‫ס‬

‫אל תשחד כי לא יקח‬ ‫ס‬

Be

32:15d(c) ; 35:15b

32:15c(b) ; 35:15a

‫ואין עמו משוא פנים׃‬ ‫ס‬

13c+d+

‫ס‬

Be

32:16b ; 35:16b

32:16a ; 35:16a

14.15a

Be

‫כי אלהי משפט הוא‬

15bc

‫ אל דל‬16‫[נים‬.] ‫לא ישא‬

16ab

‫לא יטש צעקת* יתום‬

17ab

Be

‫ותחנוני מצוק ישמע׃‬ *

‫*ותחנונים‬ 32:17b‫ ;ס‬35:17bBe

32:17a‫ ;ס‬35:17aBe

‫ואלמנה כי תרבה* שיח׃‬ ‫*תחבט‬

‫*אנקת‬

32:19‫ ;ס‬35:18bBe

32:18‫ ;ס‬35:18aBe

‫׃‬17‫ואנחה על מרודיה‬ 9 10 11 12 13 14 15 16 17

‫הלא דמעה על לחי תרד‬

18.19

{‫}ל ֵﭏ‬: Schechter/Taylor, Peters: {‫ ;}לאל‬Smend, Ben-Ḥayyim: marg. ‫לאל‬. ‫]כמ[תנתו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Segal: ‫ ;כמתנתו‬Peters: ‫ ;]כ[מתנתו‬Smend: ‫ ;כמתנתו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]כ[מתנתו‬Beentjes: ‫[מתנתו‬.]. ‫כמתתו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫כמתתו‬. ‫כי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫כי‬. ‫תשלומות‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תשלומות‬. [….]‫א‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אם הוא‬. Vertical marg. note starts from 13ab; Beentjes: from 16ab. – Cf. Syr. Sir 29:28; Prov 19:17. ‫[נים‬.]: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;פנים‬Ben-Ḥayyim: ‫פנים‬. ‫מרודיה‬: Beentjes: incorr. ‫מרודית‬.

812

1 2 3 4 5 6 7 8 9

SIR 35:20ab – 35:27a+b+

‫וצעקתיה‬: Peters: incorr. ‫צעקתיה‬. ‫כי‬: Ben-Ḥayyim: main text: [‫]כי‬. ‫ענן‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ענן‬Peters: >. ‫עבים‬: Ben-Ḥayyim: ‫עבים‬. ‫ושמחם‬: Cowley, Peters, Smend, Segal: ‫ ;ושמחם‬Schechter/Taylor: incorr. ‫ ;ושמחתם‬Lévi, Beentjes: ‫ושמחם‬. ‫[ב‬.......]: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;ע]ד ירי[ב‬Peters: ‫ ;ע]ד ירי[ב‬Smend: ‫ ;ע]ד ירי[ב‬Segal: [‫ ;]עד יריב‬Beentjes: […]. ‫עמו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;עמו‬Beentjes: ‫עמו‬. ‫בצורת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בצורת‬. ‫[ן‬............]: Schechter/Taylor: ‫ ;]רחמ[ים מייי זמן‬Lévi: ..‫ב‬. .‫ע‬...; Smend: ‫ ;]נאה ר[צ]ונ[ו ב]ז[מן‬Segal: [‫ ;]נאה חסדו בעת‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ב]ז[מן‬.

‫‪813‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪35‬‬ ‫‪; 35:20aBe‬ס‪32:20a‬‬

‫‪20ab‬‬

‫תמרורי רצון הנחה‬

‫‪21ab‬‬

‫שועת דל ענן‪ 3‬חל עם‬

‫‪; 35:20bBe‬ס‪32:20b‬‬

‫*וצעקה** ענן חשתה׃‬ ‫*צעקתה **וצעקתיה‬

‫‪1‬‬

‫‪; 35:21bBe‬ס‪32:21b‬‬

‫‪; 35:21aBe‬ס‪32:21a‬‬

‫**ועד* תגיע לא תנוח׃‬

‫*‬

‫*כי ‪** 2‬ועד כי תגע לא תנוח׃‬

‫*עבים‪ 4‬חלפה‬ ‫‪; 35:21cBe‬ס‪32:21c‬‬

‫‪21c.22a‬‬

‫לא תמוש עד יפקוד אל‬

‫‪; 35:21dBe‬ס‪32:22a‬‬

‫ושופט צדק יעשה* משפט׃‬ ‫*עושה‬ ‫‪; 35:22aBe‬ס)‪32:22c(b‬‬

‫‪22bc‬‬

‫גם אל* לא יתמהמה‬

‫‪; 35:22bBe‬ס)‪32:22d(c‬‬

‫**וכגבור לא* יתאפק׃‬ ‫*מה **וגבור מה יתאפק׃‬

‫*אדון‬ ‫‪; 35:22cBe‬ס)‪32:22e(d‬‬

‫‪22d.23a‬‬

‫עד ימחץ מתני* אכזרי‬

‫‪; 35:22dBe‬ס‪32:23a‬‬

‫ולגוים ישיב נקם׃‬

‫*מפני‬ ‫‪; 35:23aBe‬ס)‪32:23c(b‬‬

‫‪23bc‬‬

‫עד יוריש שבט* זדון‬

‫‪; 35:23bBe‬ס)‪32:23d(c‬‬

‫ומטה רשע* גדוע יגדע׃‬ ‫*רשעים‬

‫*שבטי‬ ‫‪; 35:24aBe‬ס‪32:24a‬‬

‫‪24ab‬‬

‫עד ישיב לאנוש פעלו‬

‫‪25ab‬‬

‫]‪[….....‬ב‪ 6‬ריב עמו‬

‫‪26ab‬‬

‫]‪[............‬ן‪ 9‬מצוקה‬

‫‪; 35:24bBe‬ס‪32:24b‬‬

‫וגמול אדם כמזמתו׃‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪32:25a ; 35:25a‬‬

‫ס‬

‫‪32:25b ; 35:25b‬‬

‫ושמחם*‪ 5‬בישועתו׃‬

‫‪7‬‬

‫*וישמחם‬ ‫‪; 35:26bBe‬ס‪32:26b‬‬

‫‪; 35:26aBe‬ס‪32:26a‬‬

‫כעת חזיזים בעת בצורת‪8‬׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪35:26c‬‬

‫‪27a+b+‬‬

‫‪35:26d‬‬

‫]‪[................‬ך‪10‬׃ ‪//‬‬

‫‪[..................]15‬‬ ‫‪16‬אין פסוק אז נוסכתהא‪ 17‬ידיג]‪[.‬‬

‫‪18‬‬

‫ואידר זא הישת‪ 11‬בוד‪ 12‬יבי‪ 13‬נבישתה‬

‫‪14‬‬

‫‪; Peters, Beentjes: [………].‬ב]………[ך ‪; Smend:‬כ ‪...‬מ‪..‬ע‪..‬ך ‪; Lévi:‬ב…מ‪..‬פ‪..‬ך ‪; Schechter/Taylor:‬כ…ה‪….‬פ‪....‬ך ‪[……....]: Cowley:‬ך‬ ‫‪.‬הישת]‪; Beentjes: [.‬הישתה ‪; Lévi, Smend, Segal, Wright:‬הישת]ה[ ‪: Schechter/Taylor:‬הישת‬ ‫‪.‬בור ‪: Segal:‬בוד‬ ‫‪.‬רבי ‪; Beentjes: incorr.‬ובי ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Wright:‬יבי‬ ‫‪.‬נבישתה ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Beentjes, Wright:‬נבישתה‬ ‫‪[……….]: Ben-Ḥayyim: > line.‬‬ ‫‪Marginal Persian gloss from 35:27a+ onwards: Peters, Ben-Ḥayyim: >; cf. Wright, “Persian Glosses,” 129–42.‬‬ ‫‪.‬נוס תהא ‪; Beentjes:‬נוסכתהו ‪: Schechter/Taylor:‬נוסכתהא‬ ‫‪.‬ידיג]‪; Ben-Ḥayyim: >; Beentjes: [.‬ידיג]ר[ ‪; Smend, Segal:‬ידיגר ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Wright:‬ידיג]‪[.‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬

814

SIR 36:1.2 – 36:18ab

MS D

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

MS C

‫[ים‬..]‫ו‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;ו]הר[ים‬Peters: ‫ ;ו]הר[ים‬Smend: ‫ ;ושים‬Segal: [‫ ;ו]שים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]וש[ים‬Beentjes: ‫[ים‬..]‫ו‬. ‫על‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫על‬. ‫כל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫כל‬. ‫[ך‬..]‫גבור‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫ ;גבורתיך‬Peters, Segal: ‫ ;גבורתיך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;גבור]ת[יך‬Beentjes: ‫[יך‬.]‫גבור‬. ‫יד‬: Ben-Ḥayyim: main text [‫]יד‬. ‫כן‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;כן‬Beentjes: ‫כן‬. ‫[ו‬..]‫לעינ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;לעינינו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לעינינו‬Beentjes: ‫לעינינו‬. ‫הכבד‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;הכבד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הכבד‬. ‫בנו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;בנו‬Beentjes: ‫בנו‬. ‫לעיניהם‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫לעינהם‬.

‫‪815‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪36‬‬ ‫‪; 36:1-2aBe‬ס‪33:1‬‬

‫‪1.2‬‬

‫֒פ‬ ‫הושיענו אלהי הכל‬

‫‪3ab‬‬

‫הניף* על עם נכר‬

‫‪; 36:1-2bBe‬ס‪33:2‬‬

‫ו]‪[..‬ים‪ 1‬פחדך על‪ 2‬כל‪ 3‬הגוים׃‬ ‫‪; 36:3aBe‬ס‪33:3a‬‬

‫*יד‬

‫‪; 36:3bBe‬ס‪33:3b‬‬

‫ויראו את גבור]‪[..‬ך‪4‬׃‬

‫‪5‬‬

‫‪; 36:4aBe‬ס‪33:4a‬‬

‫‪4ab‬‬

‫**כאשר נקדשת לעיניהם‪ 10‬בנו‬

‫‪; 36:4bBe‬ס‪33:4b‬‬

‫**כן ‪ 6‬לעינ]‪[..‬ו‪ 7‬הכבד‪ 8‬בנו * ‪9‬׃‬

‫*‬

‫*בם׃ **כן לעיניהם הכבד בם׃‬

‫*בם **כאשר לעיניהם נקדשתה‪ 11‬בם‬ ‫‪; 36:5aBe‬ס‪33:5a‬‬

‫‪5ab‬‬

‫וידעו כאשר ידענו‬

‫‪6.7‬‬

‫חדש אות ושנה מופת‬

‫‪; 36:5bBe‬ס‪33:5b‬‬

‫כי אין אלהים זולתך׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪33:7 ; 36:6b‬‬

‫‪33:6 ; 36:6a‬‬

‫האדר יד ואמץ זרוע וימין ׃‬ ‫‪12‬‬

‫*‬

‫*‬

‫*האריך‪ 13‬יד וזריז‪ 14‬ימים׃‬

‫* ַח ֵדש‪ֵ 15‬אל ְוַש ֵנה ֵתַמה‬

‫‪16‬‬

‫‪; 36:7aBe‬ס‪33:8‬‬

‫‪8.9‬‬

‫העיר אף ושפוך חמה‬

‫‪10ab‬‬

‫החיש קץ ופקוד מועד‬

‫‪; 36:7bBe‬ס‪33:9‬‬

‫והכניע ]צ‪ 17[.‬והדוף* אויב‪18‬׃‬ ‫*]‪[...‬דוף‬ ‫‪; 36:8aBe‬ס‪33:10a‬‬

‫‪; 36:8bBe‬ס‪33:10b‬‬

‫כי מי יאמר לך מה תעשה*׃‬

‫*‬

‫*מצער‬

‫*תפעל׃‬ ‫‪; 36:10aBe‬ס‪33:12a‬‬

‫‪12ab‬‬

‫‪19‬‬

‫השבת ראש פאתי מואב‬

‫‪; 36:10bBe‬ס‪33:12b‬‬

‫האומר אין זולתי׃‬

‫*‬

‫*אויב‬ ‫‪; 36:11aBe‬ס‪33:13‬‬

‫‪13a.16b‬‬

‫אסוף כל שבטי יעקב‬

‫‪; 36:11bBe‬ס)‪36:16c(b‬‬

‫ויתנחלו כימי קדם׃‬ ‫‪; 36:12aBe‬ס‪36:17a‬‬

‫‪17ab‬‬

‫רחם על עם נקרא בשמך‬

‫‪18ab‬‬

‫רחם על קרית קדשך‬

‫‪; 36:12bBe‬ס‪36:17b‬‬

‫ישרﭏ ב]‪[.‬ור ‪ 20‬כיניתה׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪36:18a ; 36:13a‬‬

‫ס‬

‫‪36:18b ; 36:13b‬‬

‫ירושלם מכון שבתיך׃‬

‫‪.‬נקדשת ‪: Peters, Segal: incorr.‬נקדשתה‬ ‫‪.‬האדיר ‪: Schechter/Taylor, Lévi: incorr.‬האדר‬ ‫‪.‬האריר ‪: Segal:‬האריך‬ ‫‪.‬וזרוע ‪; Smend: incorr.‬וזרז ‪: Lévi: incorr.‬וזריז‬ ‫‪ַ ; Smend: >.‬ח ֵדשׁ ‪ַ : Peters:‬ח ֵדש‬ ‫‪֘.‬תַמה ‪ֵ; Beentjes:‬תמה ‪ְ ; Lévi:‬וַש ֵנהֵֿתַמּה ‪ֵ: Schechter/Taylor:‬תַמה‬ ‫‪]; Beentjes: [..].‬צר[ ‪]; Segal:‬צר[ ‪; Peters:‬צר ‪]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim:‬צ‪[.‬‬ ‫‪.‬אוהב ‪; Beentjes:‬אויב ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬אויב‬ ‫‪.‬ותנדוף ‪[…]; Ben-Ḥayyim:‬ף ‪[..]; Peters, Segal:‬דוף ‪; Lévi:‬והנדוף ‪[...]: Schechter/Taylor, Smend:‬דוף‬ ‫‪.‬בכור ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬בכור ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal:‬ב]‪[.‬ור‬

‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬

816

SIR 36:19ab – 36:25ab

MS D

MS C

36:24bEW

‫ יטעם מטעמי‬20 ‫ ולב נכון‬// / ‫כזב‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12

36:24a‫ ;ס‬36:19aBe

// ‫ זבד‬21‫חיך יטעם מנועמי‬

‫יאמינו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יאמינו‬. ‫כרצונך‬: Schechter/Taylor, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כרצונך‬Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫כרצונך‬. ‫עמך‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;עמך‬Smend: ‫עמד‬. ‫אתה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אתה‬. [....] ‫אל‬: Cowley: [‫ ;אל ]עו[ל]ם‬Schechter/Taylor: [‫ ;אל]הנו לעו[ל]ם‬Lévi: ‫ ;אל]הי עו[לם‬Smend: ‫ ;עולם‬Segal: [‫ ;]עולם‬Ben-Ḥayyim: [‫]עו[ל]ם‬. ‫כל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כל‬Beentjes: ‫[ל‬.]. ‫אפסי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אפסי‬. ‫אוכל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;אוכל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אוכל‬. ‫[ם‬...]‫[ל‬....]:Schechter/Taylor: ‫ ;נ]חמ[ד ל]עינ[ים‬Lévi: ‫ ;נ]חמ[ד למעים‬Smend: ‫ ;]מא[ו]כ[ל ]נ[עים‬Segal: [‫ ;]מאוכל נעים‬Ben-Ḥayyim: ‫[ל‬..]‫[ו‬..] ‫ ;]נע[ים‬Beentjes: ‫[ים‬...]‫[ל‬....]. ‫[כל‬..]: Schechter/Taylor, Lévi, Beentjes: ‫ ;מאכל‬Peters: ‫ ;מאכל‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מאכל‬Segal: ‫]מא[כל‬. ‫ממאכל‬: Cowley: ‫ ;ממעול‬Schechter/Taylor: ‫ ;ממאכל‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;ממאכל‬Ben-Ḥayyim: ‫ממאכל‬. ‫[עם‬..]: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Beentjes: ‫ ;תנעם‬Smend: ‫ ;תנעם‬Segal: [‫ ;תנע]ם‬Ben-Ḥayyim: ‫תנעם‬.

817 MS B 36:19b‫ ;ס‬36:14bBe

36 36:19a‫ ;ס‬36:14aBe

‫ומכבודך את היכלך׃‬

*

‫מלא ציון את הודך‬

19ab

‫*מהדריך‬ 36:20b‫ ;ס‬36:15bBe

36:20a‫ ;ס‬36:15aBe

‫והקם חזון דבר בשמך׃‬ 36:21b‫ ;ס‬36:16bBe

‫תן עדות למראש מעשיך‬

20ab

‫תן את פעלת קוויך‬

21ab

‫תשמע תפלת עבדיך‬

22ab

36:21a‫ ;ס‬36:16aBe

‫׃‬1‫ונביאיך יאמינו‬ 36:22b‫ ;ס‬36:17bBe

36:22a‫ ;ס‬36:17aBe

‫׃‬3‫ על עמך‬2*‫כרצונך‬

*

‫*ברצונך‬

‫*עבדך‬

36:22d‫ ;ס‬36:17dBe

36:22c‫ ;ס‬36:17cBe 5

[....] ‫ אל‬4‫כי אתה‬

‫ ארץ‬7‫ אפסי‬6‫וידעו* כל‬

22cd

‫*ויראו‬ 36:23b‫ ;ס‬36:18bBe

36:23a‫ ;ס‬36:18aBe

‫׃‬9*‫[ם‬...]‫[ל‬....] 8 ‫אך יש אוכל‬ 12

**

‫ מאכל אוכל גרגרת‬13 ‫*כל‬

‫[עם‬..] 11‫ ממאכל‬10 ‫[כל‬..] ‫*אך יש‬

‫*֒פ‬ [‫…[ תסוגר ]חי‬.] ‫**כל‬ ‫**]כ[שר‬

17

36:23d‫ ;ס‬36:21bBe

36:24b‫ ;ס‬36:19bBe

*

17 18 19 20 21 22 23 24 25

23c+d+ 24ab

[.]‫*חך בוחן מטעמי זב‬

36:25a‫ ;ס‬36:20aBe

‫ואיש ותיק ישיבנה* בו׃‬

16

‫ דבר‬23 ‫חיך בוחן מטעמי‬ 24

36:25b‫ ;ס‬36:20bBe

15

14

36:24a‫ ;ס‬36:19aBe

‫ מטעמי זבד‬22‫*וחן נבון‬

14

15

‫ תאכל חיה‬19 ‫כל נכר‬18

‫ולב מבין מטעמי כזב*׃‬

13

16

36:23c‫ ;ס‬36:21aBe

‫אך יש מכה ממכה תנעם׃‬

25

23ab

‫לב עקוב יתן עצבת‬

25ab

‫*ישיבנו‬

‫כל‬: Schechter/Taylor, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. ‫כל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כל‬Segal: [‫ ;]כל‬Beentjes: [..]. [….]: Cowley: ‫ ;]…[ה‬Smend: [‫]מאכל‬. ‫תסוגר‬: Cowley, Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;תסוגר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫תסוגר‬. [‫]חי‬: Cowley: […]‫ ;רד‬Schechter/Taylor: ‫ ;בבטן‬Lévi: ‫ ;בבטן‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;ב‬Segal: [‫ ;ב]בטן‬Beentjes: […]‫ב‬. Different text order in Beentjes: 36:21ab between 18ab and 19. ‫נכר‬: Lévi: ‫ ;נבר‬Margoliouth: [‫ ;נכ]ה‬Peters: ‫ ;נבר‬Smend: ‫ ;נכד‬Segal: ‫ ;נכס‬Ben-Ḥayyim: ‫ד‬/‫ ;נבס‬Beentjes: ‫נבד‬. ‫נכון‬: also possible ‫( נבון‬cf. Bmarg.). ‫מנועמי‬: Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: incorr. ‫מטעמי‬. ‫נבון‬: Peters, Segal: ‫נכון‬. ‫מטעמי‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מטעמי‬Ben-Ḥayyim: ‫מט)(]ע[מי‬. [.]‫זב‬: Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes: incorr. ‫ ;זבד‬Margoliouth: [‫ ;]זבח‬Peters, Smend, Segal: ‫זבד‬. ‫ישיבנו‬: Beentjes: ‫ישיבנוּ‬.

818

SIR 36:26ab – 36:31cd

MS D

MS C

36:27b‫ ;ס‬36:22bBe

/ 5[…………….....]

36:27a‫ ;ס‬36:22aBe

// ‫ תואר אשה מכל פנים‬/

36:28b‫ ;ס‬36:23bBe

36:28a‫ ;ס‬36:23aBe

/ 8[‫ מבני אד]ם‬7‫[ישה‬.]

36:29b‫ ;ס‬36:24bBe

/ ‫׃‬17[...] 16[..]‫עיר מבצר ועמ‬

36:29a‫ ;ס‬36:24aBe 20

2 3 4

5

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

36:30a‫ ;ס‬36:25aBe

36:29a‫ ;ס‬36:24aBe

[‫ כר]ם‬33[..]‫ גדר יב‬32‫באין‬

34

28

36:30b‫ ;ס‬36:25bBe

‫ ונד‬36[‫ע‬.] / 35‫ובאין אשה‬

36:31b‫ ;ס‬36:26bBe

36:31a‫ ;ס‬36:26aBe

‫ אל עיר׃‬40 ‫המדלג מעיר‬

‫ צבא‬41‫ בגדוד‬/ ‫מי יאמין‬

36:31d‫ ;ס‬36:26dBe

36:31c‫ ;ס‬36:26cBe

36:31d‫ ;ס‬36:26dBe

‫ אין לו קן‬/ ‫כן איש אשר‬

‫ יסביב‬47‫המרגיע באשה‬

‫המרגיע באשר יערב׃‬

1

36:29b‫ ;ס‬36:24bBe

‫[ן‬..]‫[ ק‬....]‫ ר‬19‫ אשה‬18[…] // / 24‫[ינה‬.] 23‫ מבצר‬22‫ עיר‬21[..] ‫ העמיד‬25[‫ן‬...]‫[ש‬.]

36:30b‫ ;ס‬36:25bBe

‫ נע ונד׃‬31‫ובאין אשה‬

‫[פא‬..]‫ מ‬10[.]‫ יש ב‬9[...] / 12‫לשון‬

11

36:31b‫ ;ס‬36:26bBe

/ 42[.‫ע‬...] ‫המדלג מעיר‬

[..]‫ ראש‬27‫ ישר‬26[...] / 29‫[קטן‬.]

36:30a‫ ;ס‬36:25aBe

‫ כרם‬37‫[ער‬...] / ‫באין גדר‬

38

36:31a‫ ;ס‬36:26aBe

/ 44‫[א‬..]‫ ב‬43 ‫מי ]יא[מ]י[ן‬ 45 ‫גדוד‬ 36:31c‫ ;ס‬36:26cBe

/ ‫ איש אשר אין לו קין‬48‫[ן‬.]

[..............]‫א‬: Schechter/Taylor: […….] ‫ ;אך‬Lévi: ‫ה‬.…‫ ;אך ש‬Peters: ‫ ;אך ]יש בת מבת תנע[ם‬Smend: ‫[ם‬..........] ‫ ;אך‬Ben-Ḥayyim: […] ‫;אך‬ Segal, Beentjes: […….]. Schechter/Taylor, Beentjes: in smaller script in the main text after 36:26b. In MS after 36:23ab. […]‫[ל‬.]‫[ק‬.....]‫[ל‬.]: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;]כ[ל זכר תקבל אשה‬Peters: [‫ ;]כ[ל ]ז[כר תקבל א]שה‬Smend: [‫ ;]כ[ל ]ז[כר תקבל א]שה‬Segal: […] ‫ ;]כ[ל ]זכר תקב[ל‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;]כ[ל ]ז[כר תקבל א]שה‬Beentjes: ‫[ל‬.]‫[ק‬....]‫[ל‬.]. [……….]: Schirmann: [‫ ;על ]כל מחמד עין[ יג]בר‬Di Lella: [‫ ;]יאיר ו[על כל ]מחמד[ עי]ן[ יגב]ר‬Ben-Ḥayyim: [‫[על כל ]…[ יגב]ר‬..]; Beentjes: [.]‫……[ יגב‬...] ‫[ל‬..]. ‫והליל‬: Peters: ‫]י[הליל‬. ‫[ישה‬..]: MS wrongly written ‫[ישח‬..]; Schirmann, Di Lella: ‫ ;]אין א[ישה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]א[ישה‬Beentjes: ‫…[ישה‬.]. [‫אד]ם‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אדם‬Beentjes: [..]‫א‬. [...]: Schirmann: [‫ ;]ועוד אם‬Di Lella: [‫]ואד אם‬. [.]‫ב‬: Schirmann: [‫ ;ב]ה‬Di Lella, Ben-Ḥayyim: ‫בה‬. ‫[פא‬..]‫מ‬: Schirmann, Di Lella: ‫ ;מ]ר[פא‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]ר[פא‬Beentjes: ‫[פא‬.]‫מ‬. ‫לשון‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לשון‬. ‫ִאָשׁהּ‬: Lévi, Margoliouth, Smend: ‫ִאָשּׁהּ‬. ‫אדם‬: Lévi, Margoliouth, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫בה‬: Peters: [‫ ;ב]ה‬Segal: ‫בה‬. [..]‫ועמ‬: Lévi: ‫ ;ועמוד‬Segal: ‫ ;ועמוד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ועמוד‬. [...]: Lévi: ‫ ;משען‬Segal: ‫ ;מ]שע[ן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]שע[ן‬Beentjes: [...]‫מ‬. […]: Lévi: ‫ ;ק]ונ[ה‬Smend, Beentjes: ‫[ה‬..]‫ק‬. ‫אשה‬: Beentjes: ‫אשה‬. ‫[ן‬..]‫[ ק‬....]‫ר‬: Lévi: ‫ ;ראש]ית[ ק]ני[ן‬Segal: […..]; Ben-Ḥayyim: ‫[ן‬..] […]; Beentjes: ‫[ן‬..]‫[ ק‬....]‫ר‬. [..]: Schirmann: ‫ ;]ק[נה‬Di Lella, Ben-Ḥayyim: ‫ ;קנה‬Beentjes: [.]‫[נ‬.]. ‫עיר‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עיר‬. ‫מבצר‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מבצר‬.

819 MS B ‫ס‬

36:26b ; 36:18d

36 ‫ס‬

Be

Be

36:26a ; 36:18c

‫׃‬1[..............]‫א‬

[…]‫[ל‬.]‫[ק‬.....]‫[ל‬.]3

26ab

‫ פנים‬6*‫תואר אשה והליל‬

27ab

4

// ‫אך יש אשה יפה׃‬2 36:27b‫ ;ס‬36:22bBe

36:27a‫ ;ס‬36:22aBe

‫ועל כל מחמד עין יגבר׃‬

‫*יהלל‬ 36:28b‫ ;ס‬36:23bBe

36:28a‫ ;ס‬36:23aBe

‫׃‬14‫ מבני אדם‬13‫אין ִאָשׁהּ‬

‫ועד אם יש* מרפא לשון‬

28ab

‫*בה‬

15

36:29b‫ ;ס‬36:24bBe

36:29a‫ ;ס‬36:24aBe

‫עזר ומבצר* ועמוד משען׃‬ 30

‫קנה* אשה ראשית קנין‬ ‫*קונה‬

‫*עיר מבצר‬ 36:30b‫ ;ס‬36:25bBe

36:30a‫ ;ס‬36:25aBe

‫ובאין אשה נע ונד׃‬ ‫ס‬

‫ס‬

Be

36:31b ; 36:26b

36:31a ; 36:26a

36:31d‫ ;ס‬36:26dBe

‫ כרם‬39‫באין גדיר יבוער‬

30ab

‫ צבא‬46‫מי יאמין בגדוד‬

31ab

‫כן איש אשר* לא קן‬

31cd

Be

‫המדלג מעיר אל עיר׃‬ 36:31c‫ ;ס‬36:26cBe

‫המרגיע באשר יערב׃‬

‫ אין לו‬49 ‫*]אש[ר‬ 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49

29ab

‫[ינה‬.]: Schirmann: ‫ ;]צ[ינה‬Di Lella: ‫ ;ק]ו[ינה‬Beentjes: incorr. ‫[ינהּ‬.]. – ‫ ה‬line-filler. [‫ן‬...]‫[ש‬.]: Schirmann: ‫ ;ומש]ע[ן‬Di Lella: ‫ ;משען‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ומשען‬Beentjes: ‫[ן‬.]‫[ש‬.]. [...]: Schirmann, Di Lella: [‫]קנה‬. ‫ישר‬: Schirmann: ‫ ;]א[ישה‬Di Lella, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אשה‬Beentjes: ‫[שה‬.]. [..]‫ראש‬: Schirmann: [‫ ;ראש]ית‬Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ראשית‬. ‫[קטן‬.]: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫קנין‬. ‫מבצר‬: Beentjes: incorr. ‫מבצרּ‬. ‫אשה‬: Ben-Ḥayyim: ‫אשת‬. ‫באין‬: Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫באין‬. [..]‫יב‬: Lévi: ‫ ;יבוער‬Segal: ‫ ;יבוער‬Ben-Ḥayyim: ‫יב]וע[ר‬. [‫כר]ם‬: Lévi, Segal: ‫ ;כרם‬Beentjes: [.]‫כר‬. ‫אשה‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אשה‬. [‫ע‬.]: Schirmann: [‫ ;]נע‬Di Lella: ‫ ;]נ[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]נ[ע‬Beentjes: ‫[ע‬.]. ‫[ער‬...]: Schirmann, Di Lella: ‫ ;]יבו[ער‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]יבו[ער‬Beentjes: ‫[ער‬...]. ‫כרם‬: Schirmann, Di Lella, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כרם‬. ‫יבוער‬: Lévi, Margoliouth, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יבוער‬. ‫מעיר‬: Lévi, Segal: ‫ ;מעיר‬Beentjes: ‫[עיר‬.]. ‫בגדוד‬: Beentjes: ‫בגדור‬. [.‫ע‬...]: Schirmann: ‫ ;]אל[ עיר‬Di Lella: ‫ ;אל ע]י[ר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אל עיר‬Beentjes: […...]. ‫]יא[מ]י[ן‬: Schirmann, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יאמין‬. ‫[א‬..]‫ב‬: Schirmann: ‫ ;ב]צ[בא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בצבא‬. ‫גדוד‬: Schirmann: ‫]ג[דוד‬. ‫בגדוד‬: Beentjes: incorr. ‫גדוד‬. ‫באשה‬: Schirmann, Di Lella: ‫ ;כאשר‬Ben-Ḥayyim: ‫כאשר‬. ‫[ן‬.]: Schirmann: ‫ ;]כ[ן‬Di Lella, Ben-Ḥayyim: ‫כן‬. ‫]אש[ר‬: Lévi: ‫ ;]א[שר‬Margoliouth: [‫ ;]אשר‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;אשר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]אש[ר‬Beentjes: ‫[שר‬.].

820

SIR 37:1ab – 37:7ab

MS D

MS C

‫ס‬.Be

‫ס‬

37:1b

‫ שם אהב׃‬1‫אך יש אהב‬ 37:2b‫ס‬.Be

‫ריע כנפש נהפך לצר׃‬ 37:3b‫ס‬.Be 10

‫ ֵת ֵ֣בל‬9‫פנֽי‬ ֵ ְ 8 ‫מלּ֤או‬ ֵ ַ ‫ְל‬ 11 ‫ְרמית ׃‬ ִֽ [ ַ ]

37:4b‫ס‬.Be

/ ‫׃‬27‫ יעמוד‬26‫ובעת צוקה מנוב‬

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

37:2a‫ס‬.Be

‫ עד מות‬/ ‫הלא דין מגיע‬

‫ יאמר אהבתו‬/ ‫כל אוהב‬ 37:2bEW

37:2aEW

‫ כנפש יהפך לצר‬/ ‫ דין מות רע‬‫ יגיע עליו‬/ ‫הלא בעת‬

37:3a‫ס‬.Be

/ ‫ מדוע‬14‫ ֺיא ַ ֣מר‬13‫ ֽ ַרע‬12‫ׂהוֹי‬ 15 ‫נו ָצ ֑רתי‬ 37:4a‫ס‬.Be

‫ מביט על שחת‬/ ‫מרע אוהב‬

/ ‫ונגד ערים יחזיק צנה׃‬

‫אוהב טוב נלחם עם זר‬

37:6b‫ס‬.Be

37:6a‫ס‬.Be

‫אך יש יועץ דרך עליו׃‬

37:1aEW

‫ אהבתי‬/ ‫כל אוהב אומר‬

37:5a‫ס‬.Be

37:7b‫ס‬.Be

2

2

37:5b‫ס‬.Be

‫ואל תעזבהו בשללך׃‬

1

37:1a ; 37:1a

Be

40

‫אל תשכח חבר ֶבֶק ֶרב‬

37:7a‫ס‬.Be

‫ יועץ אומר חזה‬/ ‫כל‬

‫אהב‬: Segal: 2× incorr. ‫אוהב‬. ‫אהבתי‬: an untypical ‫ ;ה‬probably corrected from ‫ ב‬to ‫ ;ה‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אהבתי‬. ‫אומר‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;אומר‬Ben-Ḥayyim: ‫אומר‬. ‫כנפשך‬: Ben-Ḥayyim: ‫כנפשך‬. ‫ ֵרע‬: Lévi (1900), Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;רע‬Peters, Segal: ‫ ֵר ַע‬. ‫כנפש‬: Ben-Ḥayyim: ‫כנפש‬. ‫אל‬: Beentjes: incorr. ‫על‬. ‫ְלַמ ֵ֤לּאו‬: ‫ ו‬seems clear but is grammatically problematic; Lévi: ‫ ;ְלַמ ֵ֤לּא‬Peters, Smend: ‫ ;למלא‬Segal: ‫ ;ְלַמ ֵ֤לא‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ְלַמֵלּא‬. ‫ְפ ֵֽני‬: Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ְפ ֵני‬Segal: ‫ ;ֶפ ֵֽני‬Peters, Smend: ‫פני‬. ‫ֵת ֵ֣בל‬: Lévi: ‫ ;ֵת ֵ֣בֿל‬Peters, Smend: ‫ ;תבל‬Ben-Ḥayyim: ‫ֵתֵבל‬. ‫ ַ] [ ְרִֽמית‬: Lévi: ‫ ;ַתּ ְרִמ ֽית‬Peters, Smend: ‫ ;תרמית‬Segal: ‫ ;ֵת ְרִֽמית‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ַת[ ְרִמית‬Beentjes: ‫[ ְרִמית‬.]. ‫ׂהוֹי‬: Peters, Smend: ‫ ;הוי‬Ben-Ḥayyim: ‫הוֹי‬. ‫ ַֽרע‬: Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ַרע‬. ‫ֺיא ַ ֣מר‬: Peters, Smend: ‫ ;יאמר‬Ben-Ḥayyim: ‫ֺיאַמר‬. ‫נו ָצ ֑רתי‬: Peters, Smend: ‫ ;נוצרתי‬Segal: ‫ ;נו ָצ ֑רִתי‬Ben-Ḥayyim: ‫נו ָצרתי‬. ‫פני‬: Margliouth, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;פני‬Segal: ‫ ;]פ[ני‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פני‬. ‫[ל‬.]‫ת‬: Margliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;תבל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תבל‬. ‫תרמית‬: Margliouth, Lévi (1900): ‫ ;תרמות‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תרמית‬. No separation of the cola in 37:3ab. [..]‫ה‬: Margoliouth: [‫ ;]הו‬Lévi (1900): […]; Lévi, Segal: ‫ ;ה]י[ו‬Peters: [‫ ;ה]יו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;היו‬Beentjes: ‫[ו‬.]‫ה‬. ‫רע‬: Margoliouth: [‫ ;]רע‬Lévi (1900): […]; Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רע‬. ‫[ר‬..]‫ש‬: Margoliouth: [‫ ;]שאמר‬Lévi (1900): […]; Lévi: ‫ ;שאמר‬Peters, Smend: ‫ ;שאמר‬Segal: ‫ ;ש]אמ[ר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שאמר‬. ‫מדוע‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מדוע‬.

821 MS B ‫ס‬.Be

37 ‫ס‬

37:1b

37:1 ; 37:1-2a

Be

*

‫אך יש אוהב שם אוהב׃‬

‫ אמר אהבתי‬3‫כל אומר‬

1ab

‫*כל אוהב אומר אהבתי‬

‫ס‬

‫ס‬

37:2b ; 37:1-2cBe

37:2a ; 37:1-2bBe

‫רע כנפשך נהפך לצר‬

*

4

*

‫ נהפך לצר׃‬6‫ כנפש‬5‫* ֵרע‬

‫ מות‬7‫הלא דין מגיע אל‬

2ab

‫*הלא דין מגיע על מות‬

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

37:3b

37:3a

‫׃‬18‫ תרמית‬17‫[ל‬.]‫ ת‬16 ‫למלא פני‬

*

‫ כן נוצרתי‬23 ‫ מדוע‬22‫[ר‬..]‫ ש‬21‫ רע‬20[..]‫ה‬19

3ab

‫ מ׳ נוצרתי‬25‫ ]י[אמר‬24‫*הוי ר ֵיע‬ 37:4b‫ס‬.Be

37:4a‫ס‬.Be

‫׃‬29‫ יעמד‬28*‫בעת צוקה מנגד‬

*

‫ אוהב מביט אל שלחן‬31‫מרע‬

‫*מנוב‬

4ab

‫ שחת‬35‫ על‬34‫ מ׳‬33‫ א׳‬32‫[דּוע‬.]*

30

37:5b‫ס‬.Be

37:5a‫ס‬.Be

5ab

‫ *נוחל‬39‫אוהב טוב נלחם* עם זר‬38

‫ונגד ערים יחזיק צנה‬ ‫ יחזיק צנה‬37‫ ערים‬36‫*ונגד‬ 37:6b‫ס‬.Be

37:6a‫ס‬.Be

‫׃‬41‫[שללך‬.] ‫ואל תעזבהו‬

**

‫אל תשכח חביר *בקרב‬42

6ab

‫ חבר בקרב‬44‫ תכחשׁ‬43 ‫*בקבר **ﭏ‬ 37:7b‫ס‬.Be

37:7a‫ס‬.Be

‫אך יש יועץ דרך אל לץ*׃‬ ‫*אך יש יועץ דרך עליו׃‬ 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

* 46

‫כל יועץ יניף יד‬

7ab

‫ אחה‬45‫*כל יועץ אומר‬

‫ר ֵיע‬: Margoliouth, Lévi: ‫ ;ד ֵיע‬Peters: ‫ ; ֵדיע‬Smend: ‫ ;ר ֵיע‬Beentjes: incorr. ‫ר ֵדע‬. ‫]י[אמר‬: Margoliouth, Lévi (1900): ‫ ;אמר‬Lévi: ‫ ;]י[אמר‬Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;יאמר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫יאמר‬. ‫מנוב‬: Lévi (1900): incorr. ‫ ;מנגב‬Ben-Ḥayyim: ‫מנוֹב‬. ‫יעמוד‬: Lévi: incorr. ‫יעמד‬. ‫מנגד‬: Margoliouth: ‫מננד‬. ‫יעמד‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יעמד‬. ‫מנוב‬: Margoliouth, Peters, Smend, Beentjes: ‫ ;מנגב‬Ben-Ḥayyim: ‫גב‬/‫מנו‬. ‫מרע‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫מרע‬. ‫[דּוע‬.]: Margliouth, Lévi (1900): […]; Lévi: ‫ ;מדּוּע‬Peters, Smend: ‫ ;מדּוּע‬Segal: ‫ ;ַמדּוּ ַע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מדוע‬Beentjes: ‫מּדּוע‬. ‫א׳‬: Margliouth, Lévi (1900): [.]; Beentjes: ‫א‬. ‫מ׳‬: Beentjes: ‫מ‬. ‫על‬: Margoliouth, Lévi (1900): ‫אל‬. ‫ונגד‬: Margoliouth: ‫וכגד‬. ‫ערים‬: Ben-Ḥayyim: ‫ערים‬. 37:5ab Bmarg.: Segal, Beentjes: in main text. ‫זר‬: Margoliouth: ‫זד‬. ‫ֶבֶק ֶרב‬: Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ְבֶק ֶרב‬Peters: ‫בקרב‬. ‫[שללך‬.]: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בשללך‬. In MS no colometric separation: 6ab. ‫ﭏ‬: Margoliouth, Lévi (1900): [‫ ;]אל‬Segal: ‫ﭏ‬. ‫תכחשׁ‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;תכחש‬Smend: ‫תכחש‬. ‫אומר‬: Margoliouth, Lévi (1900): [..]‫ ;או‬Lévi: [‫ ;אומ]ר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אומר‬Beentjes: [.]‫אומ‬. ‫אחה‬: Margoliouth, Lévi (1900): ‫[חה‬..]; Lévi: ‫ ;]ח[זה‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;חזה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;חזה‬Beentjes: ‫חזה‬.

822

SIR 37:8ab – 37:11ef

MS D

MS C

37:8b‫ס‬.Be

‫׃‬1‫ודע לפנים מה צרכו‬ 37:8d‫ס‬.Be

‫׃‬6‫למה זה אליו יפול‬ 37:9b‫ס‬.Be

37:8a‫ס‬.Be 3

‫ שמר נפש}ש{ך‬/ 2‫מיועץ‬ 37:8c‫ס‬.Be

‫ נפשו יחשב‬/ 8‫ הוא‬7‫כי גמ‬ 37:9a‫ס‬.Be

‫ ראשך׃‬13‫ דרכיך וקם מנגד להביט‬/ 15‫ לך להביט‬14‫ויאמר‬

37:10b‫ס‬.Be

‫׃‬23‫ סוד‬22‫וממקנא העלים‬ 37:11b‫ס‬.Be

‫ על מלחמה׃‬27‫ומלוכד‬ 37:11d‫ס‬.Be

‫ על ממכרו׃‬/ ‫ומקונה‬ 37:11f ‫ס‬.Be

‫ואכזרי על טוב בשר׃‬

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

37:10a‫ס‬.Be

‫ חמיך‬/ ‫אל תועץ עם‬

24

37:11a‫ס‬.Be

/ ‫עם אשה אל צרתה‬ 37:11c‫ס‬.Be 31

‫עם סוחר אל תתגר‬

37:11e‫ס‬.Be

‫ איש רע על גמילות‬36‫עם‬ / ‫חסד‬

‫צרכו‬: Beentjes: ‫[רכו‬..]. ‫מיועץ‬: Lévi (1900): ‫ ;מיועץ‬Lévi: ‫ ;מיועץ‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מיועץ‬. ‫נפש}ש{ך‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;נפשך‬Ben-Ḥayyim: ‫נפ)ס(]ש[ך‬.

In HB colometric order differs from Γ: instead of two tri-cola there are three bi-cola: 8ab, 8cd, 9ab. ‫שמור‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שמור‬. ‫יפול‬: Beentjes: ‫יפול‬. ‫גמ‬: final ‫ ם‬incorr. written; Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: corr. ‫גם‬. ‫הוא‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הוא‬. [.......]: Lévi: ‫ ;]כי גם[ הוא‬Peters: ‫ ;]…[ הוא‬Smend: ‫[ גם הוא‬..]; Segal: ‫כי גם הוא‬. ‫לנפשו‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לנפשו‬. ‫יחשב‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יחשב‬. ‫נפשך‬: Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: incorr. ‫נפשו‬. ‫להביט‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להביט‬. ‫ויאמר‬: Lévi, Smend, Segal: incorr. ‫ ;ואמר‬Ben-Ḥayyim: ‫ויאמר‬. ‫להביט‬: Smend: incorr. ‫להיביט‬. [.....]‫וק‬: Margoliouth, Lévi (1900), Smend: […]; Lévi: [‫ ;וק]ם מנגד‬Peters: […] ‫ ;וקם‬Segal: [‫]וקם מנגד‬. ‫להביט‬: Margoliouth, Lévi (1900): […]; Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להביט‬. ‫ראֶשך‬ ֺ : Margoliouth, Lévi: ‫אֶשָך‬ ֺ ‫ ;ר‬Peters: ‫ראֶשׁך‬ ֺ ; Segal: ‫ראֶשָׁך‬ ֺ . [.......]: Lévi, Segal: [‫]ואמר‬. [.]‫ל‬: Margoliouth, Lévi (1900): [..]; Lévi: ‫ ;לך מטוב‬Peters: [‫ ;לך מ]טוב‬Smend: ‫ ;לך מטוב‬Segal: [‫ ;ל]ך מה טוב‬Ben-Ḥayyim: ‫;לך מטוב‬ Beentjes: [....]‫ל‬.

‫‪823‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪37‬‬ ‫‪.Be‬ס‪37:8a‬‬

‫‪4‬מיועץ* שמור‪ 5‬נפשך‬

‫‪8ab‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:8b‬‬

‫ודע לפנים מה צורכו׃‬

‫*מה יועץ‬ ‫‪.Be‬ס‪37:8c‬‬

‫]‪ 9[.......‬לנפשו*‪ 10‬יחשב‬

‫למה זה אליו יפול׃‬

‫‪11‬‬

‫‪8cd‬‬

‫*נפשך‬

‫‪.Be‬ס‪37:8d‬‬

‫‪12‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:9a‬‬

‫]‪ 19[.......‬ל]‪ 20*[.‬דרכך‬

‫‪9ab‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:9b‬‬

‫וק]‪ 16[.....‬להביט‪ 17‬רישך*׃‬

‫‪21‬‬

‫*ֺרׁאֶשך‪18‬׃‬

‫*להביט‬ ‫‪37:10aBe‬‬ ‫‪26‬‬

‫‪37:10bBe‬‬

‫]‪// *[...............‬‬

‫‪10ab‬‬

‫]‪[.....................‬‬

‫‪11ab‬‬

‫עם אשה על* צרתה‬

‫*א‬

‫‪25‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:11b‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:11a‬‬

‫ומדר‪ 28‬אל מלחמתו*׃‬

‫*אל‬

‫*ומלוכד‪ׂ 29‬ע מל‬ ‫‪.Be‬ס‪37:11c‬‬

‫‪11cd‬‬

‫עם סוחר אל תתגר‬

‫‪11ef‬‬

‫עם איש רע אל‪ 37‬תגמל*‪ 38‬חסד‬

‫‪30‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:11d‬‬

‫וממקנה}א{‪ 32‬על ממכר*׃‬

‫‪35‬‬

‫*ומקונה‪ׂ 33‬ע ממכ]רו[‬

‫‪34‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:11e‬‬

‫*על גמילות‬

‫‪.Be‬ס ‪37:11f‬‬

‫ואכזרי על טוב בשר׃‬

‫‪39‬‬

‫‪.‬דרכך ‪[…]; Peters:‬רכך ‪]; Lévi (1900):‬ד[רכך ‪: Margoliouth, Lévi, Segal:‬דרכך‬ ‫‪.‬העלים ‪; Beentjes:‬העלם ‪; Segal: incorr.‬העלים ‪: Lévi, Peters, Smend:‬העלים‬ ‫‪.‬סוד ‪: Smend, Ben-Ḥayyim:‬סוד‬ ‫‪.‬חמיך ‪: Lévi (1900):‬חמיך‬ ‫‪: Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim: >.‬א‬ ‫‪[…….].‬ל]‪[………….]: Beentjes: [....‬‬ ‫‪.‬ומלכד ‪: Lévi: incorr.‬ומלוכד‬ ‫‪.‬ומדד ‪: Lévi, Smend (or):‬ומדר‬ ‫‪.‬ומלכד ‪: Lévi (1900): incorr.‬ומלוכד‬ ‫‪ׂ.‬ע מ ‪; Beentjes:‬ע׳ מל]‪]; Segal: >; Ben-Ḥayyim: [..‬מלכמה[ ‪; Smend:‬ומלוכד על ‪; Peters:‬ע׳ מ]‪; Lévi: [.‬עֺ מ]לחמתו[ ‪ׂ: Margoliouth:‬ע מל‬ ‫‪.‬מככ }תתגרו{ ‪); Beentjes:‬ממכ(]תתג[רו ‪; Ben-Ḥayyim:‬תתגרו ‪; Smend:‬תתגר ‪: Lévi:‬תתגר‬ ‫‪.‬וממקנה }א{ ‪: Beentjes:‬וממקנה‬ ‫‪.‬ומקונח ‪: Lévi (1900): incorr.‬ומקונה‬ ‫‪ >; Ben-Ḥayyim:‬ממכרו ‪ >; Smend:‬ממכרו ‪; Peters, Segal:‬ע׳ ממכ]רו[ ‪ׂ; Lévi:‬ע ממכ]‪ׂ; Lévi (1900): [..‬ע ממכ]ר[ ‪ׂ: Margoliouth:‬ע ממכ]רו[‬ ‫‪.‬ומקונהׂע ממכרו ‪; Beentjes:‬ע׳ ממכרו‬ ‫‪[.].‬תגר ‪: Peters:‬תתגר‬ ‫‪.‬ע)ל(]ם[ ‪: Ben-Ḥayyim:‬עם‬ ‫‪.‬אל ‪; Beentjes:‬על ‪: Peters: incorr.‬אל‬ ‫‪.‬תגמול ‪: Peters:‬תגמל‬ ‫‪.‬גימילות ‪: Beentjes: incorr.‬גמילות‬

‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪34‬‬

‫‪35‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪39‬‬

824

SIR 37:11gh – 37:16ab

MS D 37:11h‫ס‬.Be

‫ זרע׃‬1‫שכיר שנה על מוצא‬

MS C 37:11g‫ס‬.Be

/ 2[.]‫פועל שכיר על מלאכת‬

37:12b‫ס‬.Be

37:12a‫ס‬.Be

‫ שומר מצוה׃‬9‫[ע‬..] [...]

/ 11‫ מפחד‬10‫אך אם איש‬ // 12‫תמיד‬

37:12d‫ס‬.Be

37:12c‫ס‬.Be

‫ואם יכשל יעבד בך׃‬

37:13b‫ס‬.Be

‫ אמון ממנו׃‬/ ‫כי אם‬

/ 20[..]‫ כל‬19 ‫[לבבו‬..] 18 ‫אשר‬

37:13a‫ס‬.Be

‫ כך‬24[.]‫ לבב‬23‫וגם עצת‬

37:14b‫ס‬.Be

37:14a‫ס‬.Be

‫ צפים על שן׃‬/ ‫משבעה‬

‫לב אנוש מגיד שעיותיו‬

37:15b‫ס‬.Be

37:15a‫ס‬.Be

‫׃‬28‫ אשר יכין באמת צעדך‬/ 29 ‫ועם כל אלה העתר אל ֵאל‬

37:16b‫ס‬.Be

‫לפני כל פעל היא מחשבת׃‬

1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

37:16a‫ס‬.Be

/ ‫ראש כל מעשה מאמר‬

‫מוצא‬: Peters: incorr. ‫מצא‬. [.]‫מלאכת‬: Lévi (1900): ‫ ;מלאכתו‬Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;מלאכתו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מלאכתו‬. ‫מוציא רע‬: in MS ‫ ;מוציארע‬Margoliouth: ‫ ;רע‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רע‬. [‫א‬.]‫ש‬: Margoliouth, Lévi (1900), Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..]‫ ;ש‬Lévi, Peters, Segal: ‫שנה‬. ‫מצא‬: Segal: incorr. ‫מוצא‬. [‫זר]עו‬: Margoliouth, Lévi (1900): […]‫ ;זר‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;זרע‬Beentjes: […] ‫זרע‬. ‫]ש[ו]א‬: Margoliouth, Lévi (1900): […]‫ ;שו‬Lévi: ‫ ;שכ]יר ע[ל‬Peters, Segal: ‫ ;שכיר‬Smend: ‫ ;שוא‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;שכיר ]ע[ל‬Beentjes: ‫[ל‬....]‫ש‬. ‫]ממלאכת[׳‬: Margoliouth: ‫ ;]מלא[כת׳‬Lévi (1900): ‫ ;]…[כת׳‬Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מלאכת׳‬Peters, Segal: ‫מלאכתו‬. ‫[ ]…[ע‬...]: Lévi, Smend: ‫ ;אשר תדע‬Peters: ‫ ;אשר תדע‬Segal: ‫ ;]אשר[ ת]ד[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ת]ד[ע‬Beentjes: ‫[ע‬.]‫[ת‬...]. ‫איש‬: Beentjes: incorr. ‫איש איש‬. ‫מפחד‬: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מפחד‬. ‫תמיד‬: Beentjes: {‫}תמיד‬. ‫שומר‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שומר‬. ‫מצותיו‬: Beentjes: incorr. ‫מצותיוּ‬. ‫אך‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אך‬. ‫אם‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אם‬. ‫מפחד‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מפחד‬.

‫‪825‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪37‬‬ ‫‪.Be‬ס‪37:11g‬‬

‫‪11gh‬‬

‫פועל שוא על מלאכתו‬ ‫*פועל ]ש[ו]א‪ 7‬ממלאכת[׳‬

‫‪.Be‬ס‪37:11h‬‬

‫שומר שוא על מוציא רע*‪3‬׃‬

‫*‬

‫*שכיר ש]‪.‬א[‪ 4‬מצא‪ 5‬זר]עו[‪6‬׃‬

‫‪8‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:12a‬‬

‫‪12ab‬‬

‫אך‪ 15‬אם‪ 16‬יש* מפחד‪ 17‬תמיד‬

‫‪.Be‬ס‪37:12b‬‬

‫אשר תדע שומר ‪ 13‬מצוה*׃‬ ‫*מצותיו‬

‫*איש‬ ‫‪.Be‬ס‪37:12c‬‬

‫‪12cd‬‬

‫אשר עם לבבו* כלבבך‬

‫‪.Be‬ס‪37:12d‬‬

‫אם תכשל יגיע אליך*‪21‬׃‬

‫*כ}ב{לבבו‬

‫*]י[עבר‪ 22‬בך׃‬ ‫‪.Be‬ס‪37:13a‬‬

‫‪13ab‬‬

‫וגם עצת לבב הבין‬

‫‪.Be‬ס‪37:13b‬‬

‫מי יאמין לך אמן ממנו‬

‫*‬

‫*‬

‫*וגם עצת לבבו כך‬

‫*כי אם אמון ממנו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪37:14a‬‬

‫‪14ab‬‬

‫לב אנוש יגיד* שעיותיו‬

‫‪.Be‬ס‪37:14b‬‬

‫משבעה צופים על מצפה׃‬

‫*מגיד‬

‫*‬

‫*משבעים צפים‪ׂ 25‬ע‪ 26‬שן‪27‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪37:15a‬‬

‫‪15ab‬‬

‫ועם כל אלה עתר* אל אל‬ ‫*העתר‬

‫‪.Be‬ס‪37:15b‬‬

‫אשר יכין באמת צעדיך׃‬

‫‪30‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:16a‬‬

‫‪16ab‬‬

‫‪14‬‬

‫ראש כל מעשה דבר‬ ‫*ראש כל מעשה מאמר‬

‫*‬

‫‪.Be‬ס‪37:16b‬‬

‫וראש כל פועל‪ 31‬היא‪ 32‬מחשבת*׃‬ ‫*לפני ‪ 33‬כל פועל היא מחשבת׃‬

‫‪.‬אשר ‪: Lévi, Peters, Smend, Segal:‬אשר‬ ‫‪ […]; Beentjes:‬בלבבו ‪; Ben-Ḥayyim:‬בלבבו ‪; Segal:‬עם ב‪/‬כלבבו ‪; Peters:‬עם בלבבו ‪; Lévi:‬עם בלבבו ‪[..]: Lévi (1900), Smend:‬לבבו‬ ‫‪[..].‬לבבו‬ ‫‪.‬כל]‪[..‬ך ‪; Beentjes:‬כלבבך ‪; Ben-Ḥayyim:‬כלבבך ‪; Peters, Smend, Segal:‬כלבבך ‪: Lévi:‬כל]‪[..‬‬ ‫‪.‬אליו ‪; Lévi, Smend:‬אליף ‪: possibly‬אליך‬ ‫‪[.].‬עבר ‪; Beentjes:‬יעכר ‪; Ben-Ḥayyim:‬יעכר ‪]: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal:‬י[עבר‬ ‫‪.‬עצת ‪: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬עצת‬ ‫‪.‬לבבך ‪; Ben-Ḥayyim:‬לבבך ‪; Smend:‬לבב ‪: Lévi, Peters, Segal:‬לבב]‪[.‬‬ ‫‪.‬צופים ‪: Segal:‬צפים‬ ‫‪; Smend: >.‬ע׳ ‪ׂ: Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim:‬ע‬ ‫‪.‬עץ ‪: Margoliouth, Lévi (1900):‬שן‬ ‫‪.‬צעדיך ‪: Peters: incorr.‬צעדך‬ ‫‪.‬אל ‪ֵ: Smend:‬אל‬ ‫‪.‬העתר ‪: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬העתר‬ ‫‪.‬פעל ‪: Margoliouth, Lévi: incorr.‬פועל‬ ‫‪.‬היא ‪; Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬הי]א[ ‪: Margoliouth, Lévi (1900):‬היא‬ ‫‪.‬ולפני ‪: Smend:‬לפני‬

‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪33‬‬

826

SIR 37:17.18a – 37:25c+d+

MS D ‫ס‬.Be

37:18a

MS C 37:17

‫ יפריח׃‬1[.]‫ארבעה שרביטי‬

‫ לבב‬/ ‫עקר תחבולות‬

37:18d(c)‫ ;ס‬37:18bBe

37:18c(b)‫ ;ס‬37:18aBe

‫ומשלח בם כליל לשון׃‬

‫ וחיים‬/ ‫טוב ורע מות‬

37:19b‫ס‬.Be

37:19a‫ס‬.Be

‫ולנפשו הוא נוﭏ׃‬

‫ נחכם‬/ 9‫יש חכם לרבים‬

37:20b‫ס‬.Be

37:22a‫ס‬.Be

37:22b

‫׃‬13‫ על גוי]ת[ו‬12‫ דעתו‬11‫פרי‬

/ 14‫ויש חכם לנפשו נחכם‬

37:23b‫ס‬.Be

21

37:24b‫ס‬.Be

‫חכם לנפשו ישבע תענוג‬28

37:25b‫ס‬.Be

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

‫ לנפשו יחכם‬/ ‫ חכם‬16‫יש‬

37:24b‫ס‬.Be

‫ ויאשריהו‬29[...]‫וכל ר‬

37:24a‫ס‬.Be

‫ ישבע תענוג‬/ 30[..]‫חכם לנפ‬

‫חיי אנוש ימים מספר‬

37:25d‫ס‬.Be

5

‫ על גויתו‬/ 15[…]‫פרי ד‬

37:22a‫ס‬.Be

37:25a‫ס‬.Be

‫׃‬36 ‫ ימי אין מספר‬/ ‫וחיי ישרון‬

3

37:22b‫ס‬.Be

‫ ויש חכם לעמו יחכם‬20

37:24a‫ס‬.Be

‫׃‬27‫ כל רואיהו‬/ 26 ‫ויאשריהו‬

4

‫ חכם לרבים נחכם‬/ ‫יש‬

37:23a‫ס‬.Be

‫׃‬19‫ בגויתם‬18‫ דעתו‬/ ‫פרי‬

2

‫ הוא גואל‬/ ‫ולנפשו‬

37:19a‫ס‬.Be

/ ‫ויש חכם בדברו ימאס‬

‫ס‬.Be

1

37:19b‫ס‬.Be

37:20a‫ס‬.Be

‫ תענוג נבצר׃‬+‫מאכל‬+ ‫ומכל‬

‫וגוית שם ימי אין מספר‬

‫ס‬.Be

37:25c‫ס‬.Be 42

‫ ]י[מים‬41‫ מספר יש‬40 ‫גויתהן‬

[.]‫שרביטי‬: Lévi: ‫ ;שרביטים‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;שרביטים‬Ben-Ḥayyim: [‫שרביטי]ם‬. ‫ארבעה‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ארבעה‬. ‫ש]בט[ים‬: Margoliouth, Lévi (1900), Peters: ‫ ;שכמים‬Lévi: ‫ ;שכמים‬Smend: ‫ ;שבטים‬Segal: ‫ ;ש]בטי[ם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שבטים‬. [‫ח‬..]‫יפ‬: Margoliouth, Lévi (1900), Peters: ‫ ;יפרחו‬Lévi: ‫ ;יפרחו‬Smend: ‫ ;יפריחו‬Segal: ‫ ;יפ]ר[חו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יפריחו‬Beentjes: [...]‫יפ‬. ‫שרביטים‬: Margoliouth, Lévi (1900): ‫שכמי פנים‬. ‫]ת[חבולות‬: Margoliouth, Lévi: ‫ ;החבילות‬Peters, Segal: ‫ ;תחבולות‬Smend: ‫ ;תחבולות‬Beentjes: ‫תחבולות‬. ‫בם‬: Lévi (1900): incorr. ‫בה‬. ‫ומשלח‬: Beentjes: incorr. ‫ומשל‬. ‫ ם‬line-filler. ‫לרבים‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;לרבים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לרבים‬Beentjes: ‫לרבים‬. ‫פרי‬: Lévi: ‫ ;פרי‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;פרי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ופרי‬Beentjes: ‫ופרי‬. ‫דעתו‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דעתו‬. ‫גוי]ת[ו‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;גויתו‬Beentjes: [..]‫גוי‬. ‫נחכם‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫נחכם‬. […]‫ד‬: Lévi, Segal: [‫ ;דע]תו‬Smend: [..]‫ ;דע‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;דע]תו‬Beentjes: ‫דעתו‬. ‫יש‬: Peters: incorr. ‫ויש‬. ‫על‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫על‬. ‫דעתו‬: Lévi: ‫ ;דעתו‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דעתו‬. ‫בגויתם‬: Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫בגויתם‬. Beentjes places 37:23ab incorr. in the margin. ‫יחכם‬: Beentjes: ‫יכחם‬. ‫דעתו‬: Margoliouth: ‫דעתר‬.

827 MS B ‫ס‬.Be

37 ‫ס‬.Be

37:18a

37:17

‫׃‬4[‫ח‬..]‫ יפ‬3*‫ ש]בט[ים‬2‫ארבעה‬

‫ לבב‬6‫עקרת* ]ת[חבולות‬

‫שרביטים‬

5

‫ס‬

‫ס‬

Be

37:18d(c) ; 37:18b

37:18c(b) ; 37:18a

*

Be

‫ כליל לשון׃‬7‫ומושלת* בם‬ 8

17.18a

‫עקר‬

*

‫טוב ורעה* וחיים ומות‬

‫*ומשלח‬

18bc

‫*ורע‬

37:19b‫ס‬.Be

37:19a‫ס‬.Be

‫ולנפשו הוא גואל*׃‬

‫ נחכם‬10‫יש חכם לרבים‬

19ab

‫ויש חכם בדברו נמאס‬

20ab

‫ויש חכם לנפשו יחכם‬

22ab

‫*נואל‬ 37:20b‫ס‬.Be

37:20a‫ס‬.Be

‫ תענוג נבצר׃‬+‫מאכל‬+ ‫ומכל‬ ‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

37:22b

37:22a

‫פרי דעתו על גויתו׃‬ 17

37:23b

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

37:23a

23ab

‫ בגויתם׃‬22 ‫פרי דעתו‬

‫ לעמו יחכם‬24‫ ויש חכם‬23

25

37:24b‫ס‬.Be

37:24a‫ס‬.Be

‫׃‬32[........] 31‫[ה‬......] 37:25b‫ס‬.Be

24ab

‫חיי איש מספר ימים‬

25ab

37:25a‫ס‬.Be

‫׃‬38[.....] *‫ ישראל‬37+‫עם‬+ ‫וחיי‬ 39

‫ תענוג‬34[......‫ ל]נ‬33‫חכם‬

35

‫*ישורון‬ 25c+d+

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

35 36 37 38 39 40 41 42

Peters, Segal: within main text. ‫חכם‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכם‬. ‫יחכם‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;נחכם‬Beentjes: ‫יכחם‬. ‫ויאשריהו‬: Lévi: ‫ ;ויאשרוהו‬Lévi (1900), Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויאשריהו‬. ‫רואיהו‬: Segal: incorr. ‫רואהו‬. HB.D have a different text order compared with Γ: 25ab before 24ab. […]‫ר‬: Lévi, Peters: [‫ ;ר]ואיהו‬Beentjes: ‫ראיו‬. [..]‫לנפ‬: Lévi: [‫ ;לנפש]ו‬Segal: [‫ ;לנפ]שו‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;לנפ]שו‬Beentjes: ‫לנפשו‬. ‫…[ה‬...]: Margoliouth, Lévi (1900), Peters: […]; Lévi: ‫ ;ויאשרוהו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ויאשרוהו‬Segal: ‫ ;]ויאש[רוהו‬Beentjes: ‫…[רוהו‬.]. [........]: Smend: ‫[ו‬........]; Segal: [‫]כל רואהו‬. ‫חכם‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכם‬. [......‫ל]נ‬: Margoliouth: […]; Lévi (1900): […]‫ ;ל‬Lévi: ‫ ;לנפ]שו ישב[ע‬Peters: ‫ ;לנ]פשו ישב[ע‬Smend: ‫…[ע‬.]‫ ;לנ‬Segal: [‫ ;ל]נפשו ישבע‬BenḤayyim: ‫[ע‬.. ..]‫ ;ל‬Beentjes: ‫…[ע‬..]‫לנ‬. ‫תענוג‬: Margoliouth: ‫]ב[תענוג‬. ‫מספר‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫מספר‬. ‫עם‬: Margoliouth, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עם‬. [.....]: Lévi: [‫ ;]י[מ]י אי[ן ]מספר‬Smend: […] ‫[ין‬.] ‫ימי‬. ‫ישורון‬: Margoliouth, Lévi (1900), Peters, Smend: ‫ ;ישורון‬Lévi: ‫ ;ישרון‬Segal: >; Ben-Ḥayyim: ‫ישורון‬. ‫גויתהן‬: Smend: ‫גויתהן‬. ‫יש‬: Lévi, Segal: >. ‫]י[מים‬: Lévi: ‫[מים‬...]; Peters, Smend: ‫ ;לימים‬Segal: ‫ ;]י[מים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לימים‬Beentjes: ‫[מים‬..].

‫‪828‬‬

‫‪SIR 37:26ab – 38:2ab‬‬

‫‪MS C‬‬ ‫‪.Be‬ס‪37:26a‬‬

‫חכם ע]‪[...] / [.‬ל ‪[.] 4‬בוד‬

‫‪MS D‬‬ ‫‪.Be‬ס‪37:26b‬‬

‫‪5‬‬

‫ושמ]‪ 3[.....‬עולם‪‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:26a‬‬

‫חכם עם ינחל כבוד‬ ‫‪.Be‬ס‪37:27a‬‬

‫בני }ב{חמר‪ 7‬נס נפשך‬

‫‪.Be‬ס‪37:28a‬‬

‫כי לא לכל טוב תענוג‬ ‫‪.Be‬ס‪37:29a‬‬

‫אל תזד אל תענוג‬ ‫‪.Be‬ס‪37:30a‬‬

‫כי ברב אוכל יקנון‪ / 11‬חולי‬ ‫‪.Be‬ס‪37:31a‬‬

‫בלא מוסר רבים ‪ /‬גועו‬

‫‪.Be‬ס‪37:26b‬‬

‫ושמו עומד‪ / 1‬בחיי‪ 2‬עולם׃‬ ‫‪.Be‬ס‪37:27b‬‬

‫וראה מה רע ‪ /‬לה ואל תתן‬ ‫לה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪37:28b‬‬

‫ולא לכל ‪ /‬נפש כל זן תבחר׃‬ ‫‪.Be‬ס‪37:29b‬‬

‫ואל ‪ /‬תתחנג‪ 9‬על מטעמים׃‬ ‫‪.Be‬ס‪37:30b‬‬

‫והמזיע יגוע על זרא׃‬ ‫‪.Be‬ס‪37:31b‬‬

‫והנשמר יוסיף חיים׃‬

‫‪MS D‬‬ ‫‪.Be‬ס‪38:1a‬‬

‫רעה‪ 19‬רועה רופא לפי ‪//‬‬

‫‪ line-filler.‬ד‬ ‫‪].‬ב[חיי ‪; Peters:‬בחיי ‪: Lévi:‬בחיי‬ ‫‪.‬ושמ]‪[.....‬י ‪; Smend:‬ושמו ]עומד בחיי[ ‪: Lévi:‬ושמ]‪[.....‬‬ ‫‪.‬ע]‪[...] [.‬ל ‪; Beentjes:‬ע]‪; Segal: [….‬ע]‪[..] [.‬ל ‪]; Peters, Smend, Ben-Ḥayyim:‬עם ינחל[ ‪: Lévi:‬ע]‪[...] [.‬ל‬ ‫‪.‬כבוד ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ככוד ‪; Peters, Smend:‬כבוד ‪[.]: Lévi, Segal:‬בוד‬ ‫‪.‬ב׳ ‪; Ben-Ḥayyim: + Bmarg.‬ב]חיי[ ‪[...]: Smend: + Bmarg.‬‬ ‫‪.‬בחמר ‪}: Lévi, Smend:‬ב{חמר‬ ‫‪; Peters, Smend: >.‬לכ׳ ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ל׳כ‬ ‫‪.‬תת]‪; Beentjes: [...‬תתחנג ‪; Ben-Ḥayyim:‬תתחנג ‪: Smend:‬תתחנג‬ ‫‪.‬תזרו ‪: Smend, Ben-Ḥayyim:‬תזרו‬ ‫‪ line-filler.‬נ – ‪.‬יקנין ‪: Ben-Ḥayyim:‬יקנון‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬

‫‪829‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪37‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:26b‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:26a‬‬

‫‪// 6...‬‬

‫‪26ab‬‬

‫‪...‬‬

‫‪27ab‬‬

‫בני בחייך* נס נפשך‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪37:27b‬‬

‫‪37:27a‬‬

‫וראה מה רע לה אל תתן לה׃‬

‫*בחמר‬ ‫‪.Be‬ס‪37:28a‬‬

‫‪28ab‬‬

‫כי לא הכל לכל טוב‬

‫‪.Be‬ס‪37:28b‬‬

‫לא כל נפש כל זן תבחר׃‬

‫*‬

‫*כי ל׳ ל׳כ‪ 8‬טוב תענוג‬ ‫‪.Be‬ס‪37:29a‬‬

‫‪29ab‬‬

‫אל תזרע לכל* תענוג‬

‫‪.Be‬ס‪37:29b‬‬

‫ואל תשפך על כל מטעמים*׃‬

‫**‬

‫*וﭏ תתחנג ﭏ מטמים׃‬

‫*תזר ﭏ…**ﭏ תזרו‪ 10‬ﭏ תענוג‬ ‫‪.Be‬ס‪37:30a‬‬

‫‪30ab‬‬

‫כי ברוב תענוג יקנן* חולי‬ ‫*אוכל‪ 12‬ירון‬

‫‪.Be‬ס‪37:30b‬‬

‫והמרבה* יגיע אל זרא׃‬ ‫*והמזיע‬

‫‪13‬‬

‫‪.Be‬ס‪37:31a‬‬

‫‪31ab‬‬

‫בלא מוסר רבים יגועו ועועו‬ ‫*גועו‬

‫‪.Be‬ס‪37:31b‬‬

‫והנשמר* יוסיף ‪ 14‬חיים׃‬

‫* ‪17‬‬

‫‪15‬‬

‫*וכהשמר‬

‫‪18‬‬

‫‪38‬‬

‫‪MS B‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪38:1a‬‬

‫‪1ab‬‬

‫רעי* רופא לפני צרכו‬ ‫*]רע[ת‬

‫‪38:1b‬‬

‫גם* אתו חלק אל**׃‬

‫** ***‬

‫‪21‬‬

‫**צרכך ***רעה רועה רופא לפי צרכך‬

‫*כי ‪** 20‬כי גם אותו חלק אל׃‬

‫‪.Be‬ס‪38:2a‬‬

‫‪2ab‬‬

‫‪16‬‬

‫מאת אל יחכם רופא‬

‫‪.Be‬ס‪38:2b‬‬

‫ומאת מלך ישא משאות‪22‬׃‬

‫‪.‬אכל ‪: Segal: incorr.‬אוכל‬ ‫‪.‬יקנן ‪: Peters:‬ירון‬ ‫‪.‬יוסף ‪: Lévi (1900): incorr.‬יוסיף‬ ‫‪In the MS between 37:31 and 38:1 there is one blank line.‬‬ ‫‪.‬ובהשמר ‪: Taylor/Schechter, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬וכהשמר‬ ‫‪.‬יעועו ‪: Smend:‬ועועו‬ ‫‪.‬יגועו ‪: Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬גועו‬ ‫‪.‬רעה ‪: Ben-Ḥayyim:‬רעה‬ ‫‪: Peters: >.‬כי‬ ‫‪.‬רעה ‪]: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬רע[ת‬ ‫‪.‬ישאמשאות ‪: in MS‬ישא משאות‬

‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬

830

SIR 38:3ab – 38:11ab

MS D

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Line has no colometric separation. ‫רופא‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;רופא‬Segal: ‫רו]פ[א‬. ‫ברא‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ברא‬. ‫שׂמים‬: Beentjes: ‫שמים‬. ‫להודיע כל‬: in MS ‫להודיעכל‬. ‫כל אנוש‬: Segal: incorr. ‫לאנוש‬. ‫מעץ‬: Cowley: ‫ ;מעין‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מעץ‬. ‫קרת‬: Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;קרח‬Ben-Ḥayyim: ‫קרת‬. ‫ל]מ[ען‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;למען‬Beentjes: ‫[ען‬.]‫ל‬.

‫‪831‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪38‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪38:3a‬‬

‫‪3ab‬‬

‫‪1‬דעת רופא‪ 2‬תרים ראשו‬

‫‪4ab‬‬

‫אל מארץ מוציא תרופות‬

‫‪38:3b‬‬

‫ולפני נדיבים* יתיצב׃‬ ‫*מלכים‬ ‫‪.Be‬ס‪38:4a‬‬

‫וגבר מבין אל ימאס בם׃‬

‫*‬

‫*ברא‪ 3‬שׂמים‬

‫‪.Be‬ס‪38:4b‬‬

‫‪4‬‬

‫‪.Be‬ס‪38:5a‬‬

‫‪5ab‬‬

‫הלא בעץ* המתיקו מים‬ ‫*מעץ‬

‫‪.Be‬ס‪38:5b‬‬

‫בעבור להודיע כל ‪ 5‬אנוש‪ 6‬כחו*׃‬ ‫*כוחם׃‬

‫‪7‬‬

‫‪.Be‬ס‪38:6a‬‬

‫‪6ab‬‬

‫ויתן לאנוש בינה‬

‫‪7.8a‬‬

‫בהם רופא יניח מכאוב‬

‫‪8bc‬‬

‫ל]מ[ען ‪ 9‬לא יש]‪..‬ת[‪ * 10‬מעשהו‬

‫‪.Be‬ס‪38:6b‬‬

‫להתפאר בגבורתו *׃‬ ‫*בגבורתם׃‬ ‫‪; 38:7bBe‬ס‪38:8a‬‬

‫‪; 38:7aBe‬ס‪38:7‬‬

‫וכן רוקח* עושה מרקחת׃‬ ‫*קרת‬

‫‪8‬‬

‫‪; 38:8aBe‬ס)‪38:8c(b‬‬

‫*]ישכון[‬

‫‪; 38:8bBe‬ס)‪38:8d(c‬‬

‫ותושיה מבני * ** אדם***׃‬ ‫*מבני **מפני ***ארצו‬

‫‪11‬‬

‫‪.Be‬ס‪38:9a‬‬

‫‪9ab‬‬

‫בני בחולי* אל תתעבר‬

‫‪.Be‬ס‪38:9b‬‬

‫התפלל* אל אל כי הוא ירפא׃‬ ‫*פלל‬

‫*במחלה‬ ‫‪.Be‬ס‪38:10a‬‬

‫‪10ab‬‬

‫]‪....‬עו[ל ‪ 12‬ומהכר* פנים‬ ‫*]ו[סור‪ 13‬מ´ ותכר‬

‫‪.Be‬ס‪38:10b‬‬

‫ומכל פשעים טהר לב׃‬

‫‪14‬‬

‫‪.Be‬ס‪38:11a‬‬

‫‪11ab‬‬

‫]‪ 16[.........‬אזכרה‬ ‫*אזכרתה‬

‫‪18‬‬

‫* ‪17‬‬

‫‪.Be‬ס‪38:11b‬‬

‫ודשן ערוך* בכנפי הוניך**׃‬ ‫*ערך **הונך‬

‫‪15‬‬

‫‪.‬יש]‪[..‬ת ‪; Beenjes:‬י]שבו[ת ‪; Segal:‬ישבות ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim:‬יש]‪..‬ת[‬ ‫‪.‬ישׂכח ‪; Peters:‬ישכח ‪]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ישכון[‬ ‫‪[....].‬עול ‪]; Beentjes:‬סו[ר מעול ‪]; Ben-Ḥayyim:‬סור מ[מעל ‪]; Segal:‬סור מ[עול ‪; Smend:‬נוס מעול ‪]; Peters‬נו[ס מעול ‪....]: Schechter/Taylor, Lévi:‬עו[ל‬ ‫‪[.].‬סיר ‪; Beentjes:‬המר ‪; Segal:‬מסיר ‪; Smend, Ben-Ḥayyim:‬נסה ‪; Schechter/Taylor, Lévi, Peters:‬הסר ‪]: Cowley:‬ו[סור‬ ‫‪.‬והבר ‪; Segal:‬והבר ‪; Smend, Ben-Ḥayyim:‬והכר ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Beentjes:‬ותכר‬ ‫‪.‬הנך ‪: Beentjes: incorr.‬הונך‬ ‫‪].‬הגש ניחוח[ ‪; Segal:‬תן מ]נח[ה וגם ‪; Smend:‬ה]גש ניח[וח ‪; Lévi:‬ה]גש ניח[וח ‪]; Schechter/Taylor:‬נ[ווה ‪[.........]: Cowley:‬‬ ‫‪].‬ו[אזכרה ‪: Lévi:‬אזכרה‬ ‫‪: Peters: >.‬אזכרתה‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬

832

SIR 38:12ab – 38:18ab

MS D

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10

‫[ו‬...‫ ג‬..‫ימו]ש‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;ימוש כי גם בו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ימוש כי גם בו‬Beentjes: [……] ‫ימוש‬. ‫[רך‬..]: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;צורך‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫צורך‬. ‫וﭏ‬: Beentjes: rev. ‫)ולא( ואל‬. ‫כ׳ ג׳ ב׳‬: Schechter/Taylor, Lévi, Beentjes: ‫ׂכ ֺג ׂב‬. ‫צרכיך‬: Beentjes: rev. ‫)צוכיך( צרכיך‬. [.....‫]וגם ל‬: Schechter/Taylor: ‫ ;וגם לרו]פא ת[ן‬Lévi: ‫ ;וגם לרו]פא ת[ן‬Peters: [‫ ;וגם ל]רופא תן‬Smend: [‫ ;וגם ל]רופא תן‬Segal: [‫;וגם ל]רופא תן‬ Ben-Ḥayyim: [… ..]‫ ;וג]ם[ ל‬Beentjes: [….]‫[ ל‬.]‫וג‬. ‫מקום‬: Cowley: ‫ ;מקום תירא‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מקום‬. ‫יעתיר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;יעתיר‬Ben-Ḥayyim: ‫יעתיר‬. ‫אמה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אשר‬. [‫ביר]אה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Segal, Beentjes: ‫ ;בידו מ׳‬Peters: > ‫ ;בידו‬Smend: ‫ ;בידו מצלחת‬Ben-Ḥayyim: ‫בידו מ׳‬.

833 MS B 38:12b‫ס‬.Be

38 38:12a‫ס‬.Be

// ‫׃‬2‫[רך‬..] 1‫[ו‬...‫ ג‬..‫ולא* ימו]ש‬

7

‫ מקום‬6[.....‫]וגם ל‬

12ab

‫׃‬5 ‫ צרכיך‬4 ‫ ישמש מאח כ׳ ג׳ ב׳‬3 ‫*וﭏ‬ 38:14a‫ ;ס‬38:13bBe

38:13‫ ;ס‬38:13aBe

‫֒פ‬ ‫כי* יש עת אשר בידו מצלחת‬

‫*כי גם הוא אל אל יעתיר׃‬ 8

‫*כי הוא ﭏ ﭏ יעתיר‬

13.14a

[‫ ביר]אה‬9‫*עת אמה‬

10

38:14d(c)‫ ;ס‬38:14bBe

38:14b(c!)‫ ;ס‬38:14aBe

‫ורפאות למען מחיה׃‬

‫אשר יצלח* לו פשרה‬

14bc

‫*ימנה‬ 38:15b‫ס‬.Be

38:15a‫ס‬.Be

‫יתגבר* לפני** רופא׃‬ 11

15ab

‫ הזיב דמעה‬14‫בני על המת‬

16ab

‫כמשפטו* אסוף שארו‬

16cd

‫*יסתוגר **עיידי‬ 38:16b‫ס‬.Be

38:16a‫ס‬.Be

‫התמרר ונהה* קינה׃‬ 13

‫אשר חוטא לפני עוֹשהו‬

12

‫*התמרמר ונרי‬ 38:16d‫ס‬.Be

38:16c‫ס‬.Be

‫ואל תתעלם* בגויעתם**׃‬

**

‫ שארם‬18‫ **א‬17 ‫*כמשפט׳‬

‫ **בגויעם‬15 ‫*תתחר‬

16

38:17b‫ס‬.Be

38:17a‫ס‬.Be

‫ושית אבלו כיוצא בו׃‬

‫המר בני* והתם מספד‬

17ab

‫*בכי והה֔ ם‬

19

38:17d‫ס‬.Be

38:17c‫ס‬.Be

‫והנחם בעבור עון׃‬ 38:18b

‫ס‬.Be

12 13 14 15 16 17 18 19 20

17cd

‫ אסון‬20‫מדין יוצא‬

18ab

38:18a

‫כן רע לבב יבנה עצבה׃‬

11

‫יום ושנים בעבור דמעה‬ ‫ס‬.Be

‫עיידי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫על ידי‬. ‫עוֹשהו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עושהו‬. ‫ונרי‬: possibly also ‫ ;ונהי‬Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ונהי‬Peters: ‫ ;ונוה‬Ben-Ḥayyim: ‫ונהי‬. Beentjes: [.]‫ונה‬. ‫המת‬: under ‫ ה‬originally an overwritten ‫ ;מ‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫)מ([ה]מת‬. ‫תתחר‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תתחר‬Peters: ‫ ;תסתר‬Segal: >; Beentjes: ‫תתחד‬. ‫בגויעם‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;בגויעם‬Beentjes: ‫בגויתם‬. ‫כמשפט׳‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כמשפט‬. ‫א‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫א׳‬. ‫והה֔ ם‬: Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וההם‬. ‫יוצא‬: Segal: incorr. ‫יצא‬.

834

SIR 38:20ab – 38:27ab

MS D

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

‫פרע זכרו‬: in MS ‫פרעזכרו‬. ‫וזכור‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;וזכור‬Segal: ‫וז]כו[ר‬. ‫והכר‬: Smend: ‫והבר‬.

In HB the equivalent of Γ 38:21 follows after that of Γ 38:22. ‫וחנחם‬: possible scribal error for ‫ ;והנחם‬Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;והנחם‬Peters: ‫הנחם‬. After 38:23ab a blank line. ‫מתושבת‬: Schechter/Taylor: ‫ ;מתוושבת‬Segal, Ben-Ḥayyim: ‫מת ושבת‬. ‫כשבות מת‬: in MS ‫כשבותמת‬. ‫ז׳‬: in MS: ֺ‫ז‬. [.‫וח]ס‬: ‫ וחסר‬or ‫ ;וחסד‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters: ‫ ;וחסר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;וחסר‬Segal: [‫ ;וח]סר‬Beentjes: [.]‫וחס‬. [‫ם‬..]‫יתח‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters: ‫ ;יתחכם‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;יתחכם‬Segal: [‫ ;יתח]כם‬Beentjes: [..]‫יתח‬. ‫מרעיד‬: Schechter/Taylor ‫ ;מהעיר‬Lévi: ‫ ;מהעיר‬Peters, Segal: ‫ ;מהעיר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מרעיד‬Beentjes: ‫מרעיד‬. [.]‫ע‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: ‫עם‬: Peters: ‫ ;על‬Segal: [‫ ;ע]ם‬Ben-Ḥayyim: ‫עם‬.

‫‪835‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪38‬‬ ‫‪.Be‬ס‪38:20a‬‬

‫אל תשיב* אליו לב עוד‬

‫‪20ab‬‬

‫‪.Be‬ס‪38:20b‬‬

‫פרע זכרו‪ 1‬וזכור *‪ 2‬אחרית׃‬ ‫*והכר‬

‫*תשית עליו‬ ‫‪.Be‬ס‪38:21a‬‬

‫‪21ad‬‬

‫‪  4‬אל תזכרהו כי אין לו תקוה‬

‫‪22ab‬‬

‫זכור חקו כי הוא* חקך‬

‫‪3‬‬

‫‪.Be‬ס‪38:21b‬‬

‫מה תועיל ולך תריע׃‬ ‫‪.Be‬ס‪38:22b‬‬

‫‪.Be‬ס‪38:22a‬‬

‫לו אתמול ולך היום׃‬

‫*כן‬ ‫‪.Be‬ס‪38:23a‬‬

‫‪23ab‬‬

‫‪6‬מושבת* מתושבת**‪ 7‬זכרו‬ ‫*כשבות מת‪** 8‬ישבות ז׳‬

‫‪.Be‬ס‪38:23b‬‬

‫וחנחם‪ 5‬עם צאת נפשו׃‬

‫‪9‬‬

‫‪.Be‬ס‪38:24a‬‬

‫‪24ab‬‬

‫חכמת סופר תרבה חכמה‬

‫‪25ab‬‬

‫מה יתחכם תומך מלמד‬

‫‪25cd‬‬

‫באלוף ינהג ישובב }לשדד{‪ 15‬בשור‬

‫‪.Be‬ס‪38:24b‬‬

‫וח]ס‪ 10[.‬עסק הוא יתח]‪..‬ם[‪11‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪38:25b‬‬

‫‪38:25a‬‬

‫ומתפאר בחנית מרעיד‪12‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪38:25d‬‬

‫‪38:25c‬‬

‫ושעיותיו ע]‪ 13[.‬ב]‪[....‬‬

‫‪14‬‬

‫*‬

‫*וישובב בשיר‬ ‫‪.Be‬ס‪38:26a‬‬

‫‪26ab‬‬

‫‪ 20‬ושקידתו לכלות מרבק‬

‫‪27ab‬‬

‫אף עשה‪[......] 22‬שב‬

‫‪.Be‬ס‪38:26b‬‬

‫‪ֵ16‬לבֿ‪ָ 17‬ישׁיֿת‪ 18‬לש]‪[.......‬‬

‫‪19‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪38:27a‬‬

‫‪23‬‬

‫‪38:27b‬‬

‫אשר ל]י[ל]‪// 21*[.....‬‬

‫*ינהג‬

‫‪.‬בנ]‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes: [… ..‬בנ]י בקר[ ‪; Segal:‬בנ]י[ ש]ור[ ‪; Smend:‬בנ]י[ בק]ר[ ‪; Peters:‬בני ]ב[ק]ר[ ‪: Schechter/Taylor, Lévi:‬ב]‪[....‬‬ ‫‪}: Ben-Ḥayyim: incorr. marg.‬לשדד{‬ ‫‪ֵ.‬לב ָישׁית ‪ֵ: in MS‬לבֿ ָישׁיֿת‬ ‫‪.‬לב ‪ֵ; Smend, Beentjes:‬לב ‪ִ; Peters, Segal, Ben-Ḥayyim:‬לבֿ ‪ֵ: Lévi:‬לבֿ‬ ‫‪.‬ישית ‪ָ ; Smend:‬יִשׁית ‪ָ : Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ישׁיֿת‬ ‫‪; Ben‬לשדד בתלמים ‪; Segal:‬לשד]ד[ גבל]ת זרע[ ‪; Smend:‬לשדד ]בת[ל]מים[ ‪; Peters:‬לשד]ד בת[ל]מי[ם ‪: Schechter/Taylor, Lévi:‬לש]‪[.......‬‬‫‪.‬לשד]‪; Beentjes: [….‬לשד]ד[ ]…[ ‪Ḥayyim:‬‬ ‫‪HB, as against Γ, Syr. and Lat., has colon b before a.‬‬ ‫‪; Segal:‬ליל]ה כיומם יז[יע]ו[ ‪; Smend:‬לילה ]כיום ישים[ ‪; Lévi:‬לילה ]…[ ‪; Schechter/Taylor, Peters:‬ל]י[לה ]כי[ום מ]נהג[ ‪: Cowley:‬ל]י[ל]‪[.....‬‬ ‫‪.‬ליל]‪; Beentjes: [….‬ליל]ה[ ]…[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬לילה ]כיום ינהג[‬ ‫‪.‬עשה ‪: Cowley, Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Smend, Ben-Ḥayyim:‬עשה‬ ‫‪]; Ben-Ḥayyim:‬חרש וחו[שב ‪; Segal:‬חרש ]וחו[שב ‪; Smend:‬חר]ש וח[שב ‪[….]; Peters:‬טם ‪; Schechter/Taylor:‬חרש ועצב ‪[......]: Cowley:‬שב‬ ‫‪.‬ח]רש וחו[שב‬

‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬

‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬

836

SIR 39:15cd – 39:21ab

MS Mas

1

2

3 4

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

17 18 19

20

‫[ירות‬..]: Schechter (1896): ‫ ;]…[ רינה‬Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor, Lévi, Segal: ‫ ;]בש[ירות‬Peters: ‫ ;]בש[ירות‬Smend: ‫;]בש[ירות‬ Ben-Ḥayyim: ‫ ;]בשי[רות‬Beentjes: ‫[ירות‬..]. ‫נבל‬: Schechter (1896): ‫ונֶבל‬, Schechter/Taylor, Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor, Lévi, Segal: ‫ ;נֶבל‬Peters, Smend: ‫ ;נבל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;נבל‬Beentjes: ‫נֶבל‬. ‫וכלי‬: Schechter (1896): ‫ ;ועלי‬Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor, Peters, Segal: ‫ ;וכלי‬Lévi: ‫ ;וכל‬Ben-Ḥayyim: ‫וכלי‬. [.]‫מינ‬: Schechter (1896), Peters, Segal: [‫ ;מיני]ם‬Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor: ‫ ;מיני‬Lévi: [‫ ;מיני שי]ר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫;מינים‬ Beentjes: [.]‫מיני‬. ‫צריך‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;צרך‬Peters, Beentjes: ‫צריך‬. ‫ב׳‬: Smend: >. ‫יספיקו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יספיקו‬. [....]: Lévi, Segal: [‫ ;]מעשי‬Peters: ‫ ;]מעש[י‬Smend: ‫מ]עש[י‬. ‫כלם‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כלם‬. [....]: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Beentjes: >; Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;הכל‬Peters, Smend: ‫הכל‬. ‫ומוצא‬: Schechter (1896): ‫ ;מוצא‬Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;ומוצא‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ומוצא‬. ‫פיו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פיו‬. ‫אוצרו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אוצרו‬Peters: ‫אוצרות‬. [...]: Lévi: ‫ ;ומה‬Peters, Segal: [‫ ;]בדברו‬Smend: ‫ ;ב]ד[ברו‬Ben-Ḥayyim: ‫ב]ד[ברו‬. ‫יעריך‬: Schechter (1896): ‫ ;]לה[עריך‬Lévi: ‫ ;תעריך‬Peters: ‫ ;יעריך‬Smend: ‫ יעריך‬or ‫ ;יעדיך‬Segal: ‫]י[עדיך‬. [...]: Schechter (1896): [‫ ;ער]כם‬Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor: [.]‫ ;נ‬Lévi: [‫ ;]אליו‬Smend: ‫ ;נר ]במ[ר]ו[ם‬Segal: [‫ ;]נד מים‬Ben-Ḥayyim: […] ‫נר‬. ‫[ין‬.]‫ו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal: ‫ ;ואין‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואין‬. ‫[ר‬.‫מע]צ‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מעצור‬Ben-Ḥayyim: ‫מעצור‬. [..]‫ת‬: Schechter (1896): ‫ ;ועשוי‬Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor: [‫ ;תחת]יו‬Lévi: [‫ ;ובעת]ו‬Peters: ‫ ;ת]או[ת‬Smend: ‫ ;תחתו‬Segal: [‫;תח]תיו‬ Ben-Ḥayyim: ‫ ;תננתו‬Beentjes: […]‫תנ‬. ‫[צונו‬.]: Schechter (1896): ‫ ;]ר[צונו‬Cowley/Neubauer, Lévi, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;רצונו‬Beentjes: ‫רצונו‬.

837 MS B 39:15b‫ס‬.Be

39 39:15a‫ס‬.Be

‫וכן תאמר בתרועה׃‬ 39:16b‫ס‬.Be

4

[.]‫ מינ‬3‫ וכלי‬2 ‫ נבל‬1‫[ירות‬..] //

15cd

‫ טובים‬9*‫ אל כלם‬8[....]

16ab

39:16a‫ס‬.Be

‫וכל צורך* בעתו יספיק**׃‬ ‫׃‬7‫ יספיקו‬6‫ **ב׳‬5‫*לכל צריך‬

10

[....]*

39:17b‫ס‬.Be

39:17a‫ס‬.Be

‫׃‬13‫ אוצרו‬12 ‫ פיו‬11‫ומוצא‬ 39:18b‫ס‬.Be

[..] 15‫ יעריך‬14[.....]

17ef

‫ יצליח‬20‫[צונו‬.] 19[..]‫ת‬

18ab

‫ בשר נגדו‬25‫מעשה כל‬

19ab

‫ יביט‬32‫ ועד עולם‬31‫[ולם‬..]

20ab

16

39:18a‫ס‬.Be

‫ לתשועתו׃‬18‫[ר‬.‫ מע]צ‬17‫[ין‬.]‫ו‬ 39:19b‫ס‬.Be

21

39:19a‫ס‬.Be

‫ מנגד עיניו׃‬23*‫[תר‬..] 22[..]‫וא‬ 24

26

‫*מסותר‬ 39:20d‫ס‬.Be

39:20a‫ס‬.Be

‫ ממנו׃‬30‫[חזק‬.] 29‫ נפלא‬28‫ ו]א[ין‬27 39:20c

‫ס‬.Be

33 ‫ס‬.Be

39:20b

‫ ומעט עמו‬34[..]‫אין ק‬ 39:21b

‫ס‬.Be

‫ לתשועתו׃‬35‫…[ר‬.......]

20c+d+

‫ס‬.Be

39:21a

‫׃‬39 ‫ נבחר‬38*‫[כו‬.‫ ל]צ‬37‫ הכל‬36[.]‫כ‬

43

‫ זה‬42‫ למה‬41‫[ה‬.] 40‫[ר‬..]‫אין ל‬

21ab

‫*בעתו יגבר‬

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

36 37 38 39 40 41 42 43

‫יצליח‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Schechter/Taylor, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יצליח‬. [..]‫וא‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: [‫ ;ואי]ן‬Peters: [.]‫ ;ואי‬Segal: ‫ ;ואין‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואין‬. ‫[תר‬..]: Schechter (1896): ‫ ;]נ[סתר‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;נסתר‬Ben-Ḥayyim: ‫נסתר‬. ‫מסותר‬: Schechter (1896): ‫מסומה‬. ‫כל‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. ‫נגדו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;נגדו‬Ben-Ḥayyim: ‫נגדו‬. In HB the text order differs from Γ: bi-colon 20ab+, bi-colon 20c+d. ‫ו]א[ין‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;ואין‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ואין‬Beentjes: ‫ואין‬. ‫נפלא‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;נפלא‬Ben-Ḥayyim: ‫נפלא‬. ‫[חזק‬.]: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;וחזק‬Ben-Ḥayyim: ‫וחזק‬. ‫[ולם‬..]: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מעולם‬Ben-Ḥayyim: ‫מעולם‬. ‫עולם‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;עולם‬Ben-Ḥayyim: ‫עולם‬. ‫יביט‬: Ben-Ḥayyim: ‫יביט‬. [..]‫ק‬: Schechter (1896): ‫ ;קטון‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;קטן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;קטן‬Beentjes: […]. ‫[ר‬.......]: Schechter (1896): ‫ ;]…[ש מספר‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;]הי[ש מספר‬Smend: ‫ ;ע]ל[ כן לא מספר‬Segal: ‫;]ה[יש מספר‬ Ben-Ḥayyim: ‫ ;על כן לא מספר‬Beentjes: ‫]…[ מספר‬. [.]‫כ‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;כי‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. ‫הכל‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הכל‬. ‫[כו‬.‫ל]צ‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לצרכו‬. ‫נבחר‬: Schechter (1896): [...]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;נבחר‬Smend, Segal: ‫ ;נבחר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נבחר‬. ‫[ר‬..]‫ל‬: Schechter (1896): […]‫ ;ל‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;לאמר‬Ben-Ḥayyim: ‫לאמר‬. ‫[ה‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;זה‬Peters: ‫ ;]ז[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;זה‬Segal, Beentjes: ‫זה‬. ‫למה‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;למה‬Ben-Ḥayyim: ‫למה‬. ‫זה‬: Ben-Ḥayyim: ‫זה‬.

838

SIR 39:21cꞌdꞌ – 39:27ab

MS Mas

39:27b‫ס‬.Be

39:27a‫ס‬.Be 28

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

17 18 19

‫[כו‬...] 27‫[ לזרה‬.....]

29

[...................]

‫בעתו‬: Ben-Ḥayyim: ‫בעתו‬. ‫יגבר‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;יגבר‬Ben-Ḥayyim: ‫יגבר‬. ‫אין‬: Schechter (1896): […]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אין‬. [..]‫לא‬: Schechter (1896): […]; Cowley/Neubauer: [‫ ;ל]אמר‬Lévi, Segal: ‫ ;ל]אמ[ר‬Peters: ‫ ;ל]א[מר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לאמר‬Beentjes: ‫לאמר‬. ‫זה‬: Ben-Ḥayyim: ‫זה‬. ‫רע‬: Schechter (1896): ‫]…[ רוח‬. [..]‫מ‬: Schechter (1896): ‫ ;שמה‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מזה‬Ben-Ḥayyim: ‫מזה‬. ‫תבל‬: Ben-Ḥayyim: ‫תבל‬. […]: Schechter (1896), Peters, Ben-Ḥayyim: >; Lévi: ‫ ;ברכתו‬Smend: […]‫ ;ב‬Segal: ‫ברכתו‬. ‫משקה‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫משקה‬. [..]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer: ‫ ;כי‬Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;כן‬Ben-Ḥayyim: ‫כן‬. ‫יוריש‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יוריש‬. […]: Schechter (1896), Lévi, Segal: >; Peters: ‫ ;הוריש‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫הוריש‬. ‫כן‬: Ben-Ḥayyim: ‫כן‬. ‫לזרים‬: Smend: ‫לזדים‬. ‫[תוללו‬..]: Schechter (1896): ‫ ;]…[ לקללה‬Cowley/Neubauer, Smend: ‫ ;יסתוללו‬Lévi: ‫ ;יסתיללו‬Peters: ‫ ;יסתוללו‬Segal: ‫ ;]י[סתוללו‬BenḤayyim: ‫יסתוללו‬. ‫]…[ת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]ארחו[ת‬Peters: ‫ ;]…[ות‬Smend: ‫]אר[חות‬. ‫יישרו‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;יישרו‬Ben-Ḥayyim: ‫יישרו‬. [..]‫[רחות‬.]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;]א[רחותיו‬Smend: [‫ ;ארחותיו ב]ת׳‬Segal; ‫ ;ארחותיו‬Ben-Ḥayyim: ‫;ארחותיו ב׳‬ Beentjes: ‫[רחותיו‬.].

839 MS B 39:21dꞌb‫ ;ס‬39:21dBe

39 39:21cꞌa‫ ;ס‬39:21cBe

‫׃‬2‫ יגבר‬1‫כי הכל בעתו‬ 39:22b‫ס‬.Be

[..]‫ מ‬6‫ רע‬5‫ זה‬4[..]‫ לא‬3‫אין‬

7

21cꞌdꞌ

39:22a‫ס‬.Be

‫ ריותה׃‬8‫וכנהר תבל‬

‫ברכות* כיאר הציפה‬

22ab

9

[…]*

39:23b‫ס‬.Be

39:23a‫ס‬.Be

‫׃‬10‫ויהפך למלח משקה‬

12 *

‫ זעמו גוים יוריש‬11[..]

23ab

13

[...]*

39:24b‫ס‬.Be

39:24a‫ס‬.Be

‫׃‬16 ‫[תוללו‬..] 15‫ לזרים‬14‫כן‬

18 **

20

39:25b‫ס‬.Be

‫ תמים יישרו‬17*‫[ת‬...]

[..]‫[יש‬..]**

24ab

[..]‫[רחות‬.]*

19

39:25a‫ס‬.Be

‫׃‬22* ‫ טוב ורע‬21‫כן לרעים‬

‫ חלק מראש‬24‫[וב‬....]

25ab

‫( מים‬b) ‫ אדם‬25[...]‫[ל‬........]

26ab

‫ ודבש‬26‫[לב‬......]

26cd

‫ ייטיבו‬33‫[ים‬..‫ ]ל‬32[.]‫ אל‬31‫]הכ[ל‬

27ab

23

[…]* 39:26b‫ס‬.Be

39:26a‫ס‬.Be

‫ואש וברזל ומלח׃‬ 39:26d‫ס‬.Be

39:26c‫ס‬.Be

‫דם ענב יצהר ובגד׃‬ 39:27b‫ס‬.Be

39:27a‫ס‬.Be

‫כן לרעים לרעה* נהפכו׃‬ ‫*לזרא‬

30

20

21 22 23 24

25

26

27 28 29 30 31 32 33

[..]‫[יש‬..]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer: ‫ ;ישרים‬Lévi: ‫ ;]ל[ישרים‬Peters: ‫ ;]ליש[רים‬Smend: [‫ ;]ב[מ]י[ש]רים‬Segal: ‫ ;לישרים‬BenḤayyim: [‫ ;במיש]רים‬Beentjes: [..]‫ישר‬. ‫לרעים‬: Ben-Ḥayyim: ‫לרעים‬. ‫ורע‬: Schechter (1896): [‫ ;ולרעי]ם‬Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;וריע‬Ben-Ḥayyim: ‫ורע‬. […]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;רע‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לרע‬Beentjes: ‫לרע‬. ‫…[וב‬.]: Schechter (1896): ‫ ;]…[ב‬Cowley/Neubauer: ‫ ;ל]ט[וב‬Lévi, Segal: ‫ ;]טוב לט[וב‬Peters: ‫ ;]טוב[ לטוב‬Smend: ‫ ;]טוב[ לטוב‬BenḤayyim: ‫[ לטוב‬...]. [...]‫[ל‬........]: Schechter (1896): [...]; Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ לחיי‬Lévi: ‫ ;]ראש כל צר[ך לחיי‬Peters: ‫[י‬..]‫ ;]רא[ש ל‬Smend: ‫;]…[ כל חיי‬ Segal: ‫ ;ראש כל צרך לחיי‬Ben-Ḥayyim: [...] ‫[ ]כ[ל‬...]; Beentjes: [...]‫[ל‬........]. ‫[לב‬......]: Schechter (1896), Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ חלב‬Lévi: ‫ ;]חלב חטה[חלב‬Peters: ‫…[ם חלב‬..]; Smend: ‫ ;]חלב חטים[ חלב‬Segal: ‫ ;חלב חטים חלב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]ח[לב‬Beentjes: ‫[לב‬......]. ‫[ לזרה‬.....]: Yadin: ‫[ לזרה‬.....], Yadin: recon. ‫ ;]  כן לרעים[ לזרה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫לזרה‬. ‫[כו‬...]: Yadin: ‫[פכו‬.]‫נ‬, Yadin: recon. ‫ ;נ]  ה[פכו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]נהפ[כו‬Beentjes: ‫[פכו‬.]‫ ;נ‬Reymond: ‫[פכו‬.]‫נ‬. [...................]: Yadin: recon. [‫]  כל אלה לטובים ייטיבו‬. ‫לזרא‬: Beentjes: ‫לזר־‬. ‫]הכ[ל‬: Schechter (1896): [...]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. [.]‫אל‬: Schechter (1896), Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: [‫א]לה‬. ‫[ים‬..‫]ל‬: Schechter (1896): ‫ ;לתמים‬Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ל]ט[ובים‬Peters: ‫[ובים‬.]‫ ;ל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ל]ט[ובים‬Beentjes: ‫]…[ים‬.

840

SIR 39:28ab – 39:33ab

MS Mas 39:28b‫ס‬.Be

39:28a‫ס‬.Be 2

‫[יקו‬.‫ י]ע‬1‫[ים‬.......]

39:28d‫ס‬.Be

‫ יניחו‬9‫[הם‬.......]

39:29b‫ס‬.Be

‫[ראו‬............]

‫ס‬.Be

‫[בם‬............]

39:30d‫ס‬.Be

[.................]

39:31b‫ס‬.Be

‫[ו‬.............]

39:32b‫ס‬.Be

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

[...................]

24

[...................]

30

[...................]

35

[...................]

39:32a‫ס‬.Be 34

7

18

39:31a‫ס‬.Be 29

6

[...................]

39:30c‫ס‬.Be 23

4

15

39:30a 17

5

[...................]

‫ס‬.Be

39:30b

3

11

39:29a‫ס‬.Be 14

2

[...................]

39:28c‫ס‬.Be 10

1

3

‫[י‬................]

‫[ים‬.......]: Yadin: recon. ‫ ;]   ובאפם הר[ים‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]הר[ים‬. ‫[יקו‬.‫י]ע‬: Yadin: ‫[יקו‬.]‫יע‬, Yadin: recon. ‫ ;יע]   ת[יקו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;י]עתי[קו‬Beentjes: ‫[יקו‬.]‫ ;יע‬Reymond: ‫[תיקו‬.]‫יע‬. [...................]: Yadin: recon. [‫]   יש רוחות למשפט נבראו‬. ‫[ם‬........]: Schechter (1896), Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ]הר[ים‬Lévi, Segal: ‫ ;]ובאפם הר[ים‬Peters, Smend: ‫[ים‬...]; Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]הר[ים‬. [.]‫יעתיק‬: Schechter (1896): ‫ ;יעתיק‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: [‫ ;יעתיק]ו‬Segal: ‫ ;יעתיקו‬Ben-Ḥayyim: [‫יעתי]קו‬. [‫]יש‬: Schechter (1896), Beentjes: […]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;יש‬Ben-Ḥayyim: ‫יש‬. [‫צרו‬.........‫]ר‬: Schechter (1896), Ben-Ḥayyim: […]; Cowley/Neubauer: ‫ ;ר]וחות[ ]…[ ]נו[צרו‬Lévi: ‫ ;ר]וחות למשפט נו[צרו‬Peters, Beentjes: ‫ ;]…[צרו‬Smend: ‫ ;ר]…[צרו‬Segal: ‫]רוחות למשפט נו[צרו‬. [..]‫אנוש ל‬: Schechter (1896): […]; Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;נבראו‬Peters, Ben-Ḥayyim: >; Smend: ‫ ;נעש‬Segal: ‫ ;נבראו‬Beentjes: ‫[או‬...]. ‫[הם‬.......]: Yadin: recon. ‫]  ורוח עוש[הם‬. ‫יניחו‬: Yadin (Yadin recon. ‫ ;)יניחו‬Beentjes: ‫ ;יניחו‬Reymond: ‫יניחו‬. [...................]: Yadin: recon. [‫]  ובעת כלה חילם ישפכו‬. [...............]: Schechter (1896), Ben-Ḥayyim: >; Lévi: [‫]וחרון בוראם יניחו‬. [……….]: Schechter (1896), Ben-Ḥayyim: >; Lévi: [‫]בעת רגז כחם יראו‬. ‫[ראו‬............]: Yadin: ‫…[ראו‬..], Yadin: recon. ‫ ;]  גם אלה למשפט נב[ראו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]נב[ראו‬Beentjes: ‫[או‬...]; Reymond: ‫[ראו‬...]. [...................]: Yadin: recon. [‫]  אש וברד רע ודבר‬. [....]‫נ‬: Schechter (1896): [...]; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: [‫ ;נו]צרו‬Smend: [‫ ;נב]ראו‬Segal: [‫ ;נ]וצרו‬Ben-Ḥayyim: [‫נב]ראו‬. ‫[בם‬............]: Yadin: ‫]……[עים‬, Yadin: recon. ‫ ;]  וחרב נקמות להחרים רש[עים‬Ben-Ḥayyim: ‫[בם‬.. ...]; Beentjes, Reymond: ‫…[בם‬..]. [...................]: Yadin: recon. [‫]  חית שן עקרב ופתן‬. [...]: Lévi: [‫ ;ר]עים‬Peters: [‫ ;]רשעים‬Smend: [‫ ;]רשע‬Segal: [‫]רעים‬. ‫…[מה‬..]‫חר‬: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;חר]ב[ ]נו[קמת‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]; Segal: ‫חר]ב[ ]נו[קמת‬. [.]‫להרי‬: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Peters: ‫ ;להרים‬Lévi: [‫ ;לה]חרים‬Smend: ‫ ;להרים‬Segal: ‫ ;לחרים‬Ben-Ḥayyim: ‫;להרים‬ Beentjes: […].

841 MS B 39:28b‫ס‬.Be

39 39:28a‫ס‬.Be

5

[.]‫ יעתיק‬4‫[ם‬.......]

[‫צרו‬............‫ ר‬6 ‫]יש‬

7*

28ab

[..]‫*אנוש ל‬

8

39:28c‫ס‬.Be

39:28dBe

// 12[...................] 39:29b‫ס‬.Be

13

[..................]

28cd

‫אש וברד רע ודבר‬

29ab

‫חית שן עקרב ופתן‬

30ab

39:29a‫ס‬.Be 16

[....]‫גם אלה למשפט נ‬

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

39:30b

39:30a

[...] ***‫וחרב* נקמות** להחרים‬

19 ****

‫[בם‬..]**** 21[.]‫ *** להרי‬20‫…[מה‬..]‫*חר‬+**‫ס‬

22

39:30d‫ס‬.Be

39:30c‫ס‬.Be

‫ יפקדו׃‬26‫ ולעת‬25*‫והמה באוצר‬

**

‫כל* אלה לצורכם נבראו‬

30c+d+

‫ **נבחרו‬28‫*גם‬

[……]‫*ב‬

27

39:31b‫ס‬.Be

39:31a‫ס‬.Be

‫׃‬31*‫ובחקם לא ימרו פיו‬

‫ ישישו‬33‫בצותו אתם‬

31ac

‫[בתי‬.]‫על כן מראש התי‬

32ab

‫מעשה אל כלם* טובים‬

33ab

‫׃‬32‫*פיהו‬ 39:32b‫ס‬.Be

39:32a‫ס‬.Be

‫ ובכתב הנחתי׃‬36 ‫והתבוננתי‬ ‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

39:33b

39:33a

‫׃‬38‫לכל צורך* בעתו יספוק‬ 39

22 23 24 25 26 27

28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

38 39 40 41

‫*צרוך‬

37

40

41

‫*הכל‬

‫[בם‬..]: Schechter (1896), Lévi: >; Cowley/Neubauer: ‫ ;פסו‬Peters: [‫ ;רש]ע‬Smend, Segal, Beentjes: […]; Ben-Ḥayyim: [..]‫[פט ר‬..]. [.................]: Yadin: ‫]…[ו‬, Yadin: recon. ‫ ;]  והמה באוצר )באוצרו( ולעת )לעת( יפקד[ו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;]…[ו‬Reymond: ‫]…[ו‬. [...................]: Yadin: recon. [(‫]  כל )גם( אלה לצורכם נבראו )נבחרו‬. ‫באוצר‬: Schechter (1896): incorr. ‫באוצרו‬. ‫ולעת‬: Schechter (1896): incorr. ‫ ;לעת‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולעת‬. [……]‫ב‬: Schechter (1896): ‫ ;ביום‬Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;באוצרו לעת‬Peters: ‫ ;בא]ו[צרו לעת‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;באוצרו לעת‬Segal: ‫ ;באוצרו לעת‬Beentjes: ‫[רו לעת‬..]‫בא‬. ‫גם‬: Segal: >. ‫[ו‬.............]: Yadin: (‫…[הו )יו‬..], Yadin: recon. (‫ ;]  ובחקם אל ימרו פ[יו )  פיהו‬Beentjes: ‫[הו‬...]; Reymond: ‫[יו‬...]. [...................]: Yadin: recon. [‫]  בצותו אותם ישישו‬. ‫פיו‬: Smend, Ben-Ḥayyim: ‫פיו‬. ‫פיהו‬: Segal: >; Beentjes: incorr. ‫פיהוּ‬. ‫אתם‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer: incorr. ‫אותם‬. ‫[י‬................]: Yadin: ‫………[י‬..], Yadin: recon. ‫ ;]  ותהבוננתי ובכתב הנחת[י‬Reymond: ‫[תי‬..........]. [...................]: Yadin: recon. [‫]  על כן מראש התיצבתי‬. ‫והתבוננתי‬: Smend, Ben-Ḥayyim: ‫והתבוננתי‬. ‫[בתי‬.]‫התי‬: Schechter (1896): ‫ ;הת]אמ[צתי‬Cowley/Neubauer: ‫ ;התיצבתי‬Lévi: ‫ ;התעכבתי‬Peters: ‫ ;התנ]צ[בתי‬Smend: ‫ ;התיצבתי‬Segal: ‫ ;התיעצתי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;התיצבתי‬Beentjes: ‫[בתי‬.]‫התי‬. ‫יספוק‬: Schechter (1896): ‫ ;יספוק‬Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;יספוק‬Peters: ‫ ;]י[ספוק‬Segal: ‫ ;יספיק‬Ben-Ḥayyim: ‫יספוק‬. ‫צרוך‬: Schechter (1896): ‫ ;צרך‬Peters: ‫ צרוך‬or ‫ ;צריך‬Smend: ‫צרוך‬. ‫טובים‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫טובים‬. ‫הכל‬: Schechter (1896): >.

842

SIR 39:34ab – 40:5ab

MS Mas

MS Mas

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

‫יגביר‬: Schechter (1896): incorr. ‫ ;טוב‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;יגביר‬Ben-Ḥayyim: ‫יגביר‬. ‫ו]…[ו‬: Schechter (1896): ‫ ;וזמרו‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וברכו‬. ‫את‬: Schechter (1896): […]; Smend, Ben-Ḥayyim: ‫את‬. ‫שם‬: Schechter (1896): […]. [….]: Cowley/Neubauer, Segal: [‫ ;הק]דוש‬Lévi: [‫ ;הק]דוש‬Peters: […]‫ ;]ה[ק‬Smend: ‫ ;]ה[קדוש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;הקדוש‬Beentjes: […]‫הק‬. ‫קדשו‬: Schechter (1896): incorr. ‫הקדש‬. ‫עתה‬: Schechter (1896): […] ‫ ;על‬Ben-Ḥayyim: ‫עתה‬. ‫יפה‬: Schechter (1896), Smend, Segal: ‫ ;ופה‬Cowley/Neubauer, Beentjes: ‫[פה‬.]; Lévi: ‫ ;]ו[פה‬Ben-Ḥayyim: corr. in main text ‫ופה‬. ‫כבד‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כבד‬. ‫על‬: Schechter (1897): ‫על‬. ‫בני‬: Schechter (1897): ‫ ;בן‬Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;בני‬Ben-Ḥayyim: ‫בני‬. ‫אדם‬: Schechter (1897), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬. ‫גדול‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;גדול‬Ben-Ḥayyim: ‫גדול‬. ‫חלק‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חלק‬. ‫אם כל חי‬: no equivalent in Γ and Syr.; cf. Gen 3:20.

843 MS B 39:34b

‫ס‬.Be

39 39:34a

1*

‫ס‬.Be

‫כי הכל בעתו יגביר‬

‫אל* לאמר זה רע מה זה‬

**

‫*יגבר‬

‫*אין **מזה‬

39:35b‫ס‬.Be

39:35a‫ס‬.Be

[....] 4‫ שם‬3‫ את‬2 ‫ו]…[ו‬

‫ בכל לב* הרנינו‬7‫עתה‬

5*

6

34ab

‫*קדשו‬

35ab

‫*יפה‬Be

8

MS B 40:1b‫ס‬.Be

40 40:1a‫ס‬.Be

‫׃‬12‫ אדם‬11 ‫ בני‬10 ‫ על‬9‫ועול כבד‬

*

‫ אל‬14‫ חלק‬13‫עסק גדול‬

1ab

‫*עליון‬ 40:1d‫ס‬.Be

40:1c‫ס‬.Be

‫אם* כל חי׃‬15 ‫עד יום שובו אל‬ 16

‫מיום צאתו מרחם אמו‬

1cd

‫ לגבה‬19‫ כסא‬18*‫מיושב‬

3ab

‫*ﭏ‬ 40:3b‫ס‬.Be

40:3a‫ס‬.Be

‫** עפר ואפר׃‬.*‫עד לשוב‬ [‫בש‬.]** ‫*לובש‬

17

20

[….]*

40:4b‫ס‬.Be

40:4a‫ס‬.Be 21

[...] ‫ועד* עוטה שמלת‬

‫מעוטה צניף וציץ‬

4ab

‫ קנאה דאגה ופחד‬28‫ואך‬

5ab

22

[…]* 40:5b‫ס‬.Be

40:5a‫ס‬.Be

[...] 23‫אימת מות* תהרה‬

24

[…]‫ ו‬26 ‫ תח׳‬25 ‫*מ׳‬

27

16 17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27 28

‫ﭏ‬: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Beentjes: ‫ ;ארץ כ׳ ח‬Segal: ‫ארץ‬. [‫בש‬.]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לבש‬Segal: ‫לבוש‬. ‫מיושב‬: Ben-Ḥayyim: ‫מיושב‬. ‫כסא‬: Schechter (1896): incorr. ‫בכסא‬. [....]: Schechter (1896), Lévi: >; Peters, Smend: ‫ ;משוכן‬Ben-Ḥayyim: ‫משוכן‬. [...]: Lévi: ‫ ;עור‬Peters: ‫ ;]ע[ור‬Smend: [‫ ;שי]ער‬Segal: [‫ ;]עור‬Reymond/Rey/Joosten: ‫סיגה‬. [...]: Schechter (1896): ‫ ;לת עור‬Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;עד עושה‬Peters: >; Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;עד עט‬Segal: ‫ ;עד עושה‬Beentjes: [.]‫עד עוש‬. ‫תהרה‬: Schechter (1896): [‫ ;תחר]ות‬Cowley/Neubauer, Segal: ‫ ;תהרה‬Lévi, Peters: ‫ ;תחרה‬Smend: ‫ ;תהרה וריב‬Beentjes: [...]‫תהר‬. [...]: Cowley/Neubauer, Smend: ‫ ;ורב‬Lévi: [‫ ;ו]רב‬Peters: [‫ ;ור]ב‬Segal: [‫ ;ו]ריב‬Beentjes: [...]‫תהר‬. ‫מ׳‬: Schechter (1896), Smend: >; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מ׳‬. ‫תח׳‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫תח‬. […]‫ו‬: Schechter (1896): ‫ ;ומד‬Cowley/Neubauer, Peters, Segal: ‫ ;וריב‬Lévi: [‫ ;ורי]ב‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ וריב‬, Beentjes: ‫וריב‬. ‫ואך‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אך‬Peters, Smend: ‫אף‬.

844

SIR 40:5cd – 40:11ab

MS Mas

40:8b‫ס‬.Be

40:8a‫ס‬.Be

// 21[…...........]

40:10bEW

[…...........]

40:10aEW 31

32

[……………]

40:11b‫ס‬.Be

40:11a‫ס‬.Be 37

[................]

1 2

3 4 5 6 7

8

9 10 11 12

13 14 15 16 17

18

[……………] //

38

[..........]‫כל מ‬

‫שינת‬: Peters: incorr. ‫שנת‬, +Bmarg. [‫שנ]ות‬+. [...]‫תש‬: Schechter (1896): […]; Cowley/Neubauer, Smend: [...] ‫ ;]ת[שנה‬Lévi [‫ ;העירה ]לבו‬Peters: [… ‫ ;תשנ]ה‬Segal: [‫;]ת[שנ]ה דעתו‬ Ben-Ḥayyim: [...] [‫ ;]ת[ש]נה‬Beentjes: [..]‫[ע‬.]. [….]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ת׳ דעתו‬Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;ת׳ דעתו‬Smend: ‫ ;רעה‬Ben-Ḥayyim: [‫ת׳ רעת]ו‬. ‫נוחו‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;נוחו‬Beentjes: [..]‫נו‬. +Bm+: Peters: ‫ ;ערש‬Smend: […]. +Bmarg.+: Smend: […]. ‫[ש‬.......]‫בחל‬: Schechter (1896): […]‫ ;ב‬Cowley/Neubauer, Reymond (2017): ‫[ש‬...] [‫ ;בהל]ות‬Lévi, Peters: [...] [‫ ;בהל]ות‬Smend: ‫;בחל]ומת נגר[ש‬ Segal: ‫ ;בחל]ות כים יגר[ש‬Ben-Ḥayyim: ‫[ש‬..] [‫ ;בחל]ומות‬Beentjes: ‫[ש‬.......]‫[ל‬..]. ‫לרוק‬: Schechter (1896): ‫ ;לחיק‬Cowley/Neubauer: ‫ ;לחוק‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;לריק‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לרוק‬Reymond (2017): ‫לר ֗וק‬. +Bmarg.+: Smend: […]. ‫קש‬: Schechter (1896): ‫ ;רוח‬Lévi: ‫קח‬/‫ ;בח׳‬Peters: ‫ ;חנם‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לקח‬Segal: ‫קם‬/‫ ;קח‬Reymond (2017): ‫[קח‬.]. ‫כשריד‬: Schechter (1896): incorr. ‫כשדוד‬. [.......]‫ה‬: Schechter (1896): [...]; Cowley/Neubauer: [...]‫ ;ד‬Lévi: [‫ ;ה]נס מפני‬Peters: [...] [‫ ;ב]ורח‬Smend: [‫ ;ב]רוח מפני‬Segal: [‫;]ברוח מפני‬ Ben-Ḥayyim: [… ..]‫ ;ב‬Beentjes: […]; Reymond (offset): […]‫הברח‬. ‫רודף‬: Schechter (1896), Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫רודף‬. ‫מעט‬: Ben-Ḥayyim: ‫מעט‬. ‫טע מחזון‬: Schechter (1896), Reymond (2017): ‫טעמחזון‬. ‫[או‬.]‫ומ‬: Schechter (1896), Ben-Ḥayyim: […]; Cowley/Neubauer: ‫ ;ומראו‬Lévi: ‫ ;ומראו‬Peters, Segal: […]‫ ;ומ‬Smend: ‫ ;]וא[ימת‬Beentjes: ‫ומראו‬. ‫[ח‬.]‫מנ‬: Schechter (1896): ‫ ;מנוח‬Cowley/Neubauer: ‫ ;מנוח‬Lévi, Segal: ‫ ;מניח‬Peters: [...]‫מו‬/‫ ;מנ‬Smend: ‫ ;מנום‬Ben-Ḥayyim: ‫;מנום‬ Beentjes: ‫מנוח‬. [..]: Schechter (1896): >; Cowley/Neubauer: ‫[ד‬.]; Peters: ‫ד‬/‫[ר‬.]; Smend: ‫ ;עד‬Ben-Ḥayyim: ‫[ עודך‬...].

845 MS B 40:5d

‫ס‬.Be

40 40:5c

‫ס‬.Be

[…]‫ לילה תש‬1‫שינת‬

2*

‫ על משכבו‬4‫ועת נוחו‬

5cd

‫ כרגע ישקוט‬8*‫מעט לרוק‬

6ab

5

3

[….]* 40:6b‫ס‬.Be

40:6a‫ס‬.Be

‫׃‬7‫[ש‬.......]‫ בהל‬6‫ומבין‬

9

‫*קש‬

10

40:6d‫ס‬.Be

40:6c‫ס‬.Be

‫׃‬13‫ רודף‬12[......]‫ ה‬11‫כשריד‬ 40:7b

‫ס‬.Be

40:7a

40:8b

[.......] 19 ‫ עודך‬18[..]

7ab

[…...........]

8ab

‫ וחרב‬30‫ ודם חרֻחר‬29 ‫[ר‬..]

9ab

20

40:8a *

6cd

‫ס‬.Be

‫׃‬17‫[ח‬.]‫[ מנ‬........] 16 ‫[או‬.]‫ומ‬ ‫ס‬.Be

‫ נפשו‬15‫ טע מחזון‬14‫מעט‬

‫ס‬.Be

[...............]

// 26[‫ ]עם‬25‫ אף‬24[.] 23 ‫ כל‬22‫*עד‬ 40:9b‫ס‬.Be

40:9a‫ס‬.Be

‫׃‬28‫ ומות‬27‫שד ושבר רעה‬ 40:10b

‫ס‬.Be

40:10a *

‫ס‬.Be

‫ובעבור תמוש כלה‬

‫ רשע נבראה רעה‬36 ‫על‬

10ab

‫כל מארץ אל ארץ ישוב‬

11ab

‫ רעה׃‬34 ‫ ת׳‬33** ‫*ובעבורו‬ 35 ‫**ובשכרו‬ 40:11b‫ס‬.Be

40:11a‫ס‬.Be

‫ואשר* ממרום אל מרום׃‬ 39

19 20 21

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

32 33 34 35 36 37 38 39

‫*ויש׳‬

‫עודך‬: Smend: ‫ ;צורך‬Ben-Ḥayyim: ‫עודך‬. [......]: Cowley/Neubauer: ‫[קץ‬...]‫ ;מ‬Lévi: ‫[ הקיץ‬...]‫ ;מ‬Smend: ‫ב]שנה[ הקיץ‬. [..........]: Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;]……[ים כאלה‬Reymond: [...‫ל‬....]; not verifiable in MS; cf. Yadin who places it by mistake at 40:10b but the little fragment belongs to 40:29c, 30a (Yadin mentions it a second time at the right place). ‫עד‬: Peters: ‫ ;עם‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫עם‬. ‫כל‬: Schechter (1896): ‫ ;כי‬Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. [.]: Schechter (1896), Peters, Segal, Beentjes: >; Smend: […] [‫ ;ב]שר‬Ben-Ḥayyim: [… ..]‫ב‬. ‫אף‬: Schechter (1896): ‫אם‬. [‫]עם‬: Schechter (1896): ‫ ;כי‬Cowley/Neubauer: ‫ ;עם‬Lévi, Peters: ‫עם‬/ ‫ ;על‬Smend: […] ‫ ;עם‬Segal: ‫ ;כי‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;עם‬Beentjes: [.]‫ע‬. ‫רעה‬: in MS written as ‫ה‬. ‫ומות‬: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;ומו]ת‬Peters, Segal: ‫ומות‬. +Bmarg.+: Smend: […]. ‫[ר‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]דב[ר‬Peters: ‫[בר‬.]; Segal: ‫]דב[ר‬. ‫חרֻחר‬: Lévi, Ben-Ḥayyim: ‫חרחר‬. [……………]: Yadin: ‫…[וש כלה‬..], Yadin: recon. ‫]   ובעבורו תח[וש כלה‬. Yadin erroneously places it by mistake at 40:10b but the little fragment belongs to 40:29c, 30a (he places it correctly in its 2nd occurrence). [……………]: Yadin: recon. [‫]   על רשע נבראה רעה‬. – Not verifiable from the MS. ‫ובעבורו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובעבורו‬. ‫ת׳‬: Smend: >. ‫ובשכרו‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ובשכון‬Peters; ‫ ;ובשכרו‬Smend: ‫ ;ובשכרו‬Segal: >; Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובשכרו‬Beentjes: ‫נכשכון‬. ‫על‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;על‬Beentjes: ‫[ל‬.]. [..........]: Yadin: recon. [‫]   ואשר )ויש׳( ממרום אל מרום‬. [..........]‫כל מ‬: in MS: [……..]‫ ;כלמ‬Yadin: recon. [‫כל מ]   ארץ אל ארץ ישוב‬. ‫ויש׳‬: Peters: ‫ויש‬.

846

SIR 40:12ab – 40:19ab

MS Mas 40:12b

‫ס‬.Be

40:12a‫ס‬.Be 1

2

[................]

40:13b‫ס‬.Be

‫[ת‬.......................]

[....]‫חיל מעו‬

3

40:14b‫ס‬.Be

4

40:14a‫ס‬.Be 8

[.....]‫ כ‬9‫עם שאתו‬

10

[..............]

40:15b‫ס‬.Be

40:15a‫ס‬.Be 14

‫[אר‬.............]

40:16b‫ס‬.Be

[...]‫נצר חמס לא י‬

15

40:16a‫ס‬.Be

‫ נדעך‬22[…‫ ח]צ‬21[......] 40:17b‫ס‬.Be

‫[ן‬..] 32[‫ לע]ד‬31‫]…[קה‬

40:18b‫ס‬.Be

[......] 36‫[ניהם‬..]‫ו‬

40:19d‫ס‬.Be

‫[שקת‬..] 45[.‫ ]אש‬44‫ומשניהם‬

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

40

‫ ימתק‬39 ‫[כר‬.] ‫חיי יתר‬38

40:19a‫ס‬.Be 46

3

‫ לא תכרת‬34[.]‫חסד כע‬ 40:18a‫ס‬.Be

37

2

[.]‫ נח‬25‫ גבות‬24‫ על‬23‫בקרמית‬

26

40:17a‫ס‬.Be 33

1

[.......]‫כל מש‬

40:13a‫ס‬.Be

‫ שם‬47‫[דו‬......]‫ילד ו‬

[................]: Yadin: recon. [‫]  ואמונה לעולם תעמד‬. [.......]‫כל מש‬: MS: […..]‫ ;כלמש‬Yadin: recon. [‫כל מש]  קר )משוחד( ועולה ימחה‬. ‫[ת‬.......................]: Yadin: recon. ‫]  וכאפיק אדיר בחזיז קולו[ת‬. [.......]‫מעו‬: In MS: [....]‫חילמעו‬. Yadin: […] ‫מעול‬, Yadin: recon. [‫ ;מעול ]  כנחל איתן‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: [....] ‫מעול‬. ‫בחזיז‬: Ben-Ḥayyim: ‫בחזיז‬. ‫וכאפיק‬: Beentjes: incorr. ‫וכאפיקּ‬. ‫כנחל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כנחל‬. [..............]: Yadin (Yadin: recon. ‫]  כי פתאם לנצח ית[ם‬, Reymond: ‫]……[ם‬. ‫שאתו‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫שאתו‬. [.....]‫כ‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)כפי]  ם נגולו‬, Reymond: […..]‫ ;כפי‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [.....]‫כפ‬. +Bmarg.+: Smend: [‫כ]ן‬. ‫עם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עם‬. ‫שאתו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;שאתו‬Smend: >. ‫[אר‬.............]: Yadin: ‫…[ על ]…[ צר‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  ושורש חנף[ על ]  שן[ צר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ על ]…[ צר‬Beentjes: ‫[ צר‬......]; Reymond, (2017): ‫]…[ שן צר‬. [...]‫י‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)יכ]  ה בו‬, Beentjes: [….]‫ ;יכ‬Reymond: […]‫ ;יכה ב‬Reymond (2017): […‫יכ]ה‬. ‫ושורש‬: Segal: incorr. ‫ושרש‬. ‫ען‬: Lévi: ‫ ;על‬Peters: [‫ ;ע]ל‬Segal: ‫עד‬. ‫נוצר‬: Beentjes: incorr. ‫נצר‬. ‫ נקא‬or ‫ינקה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫ ;ינקה‬Smend: ‫ינקה ]ב[ו‬. ‫לא‬: Smend: >; Reymond (2017): ‫ ֗לא‬. [......]: Yadin: recon. [‫ ;]  לפני כל‬Reymond: ‫]…[ל‬. [...‫ח]צ‬: Yadin: ‫חצר‬, Yadin: recon. ‫ ;חצר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;חצ]י[ר‬Beentjes: ‫[ר‬.]‫ ;חצ‬Reymond: ‫חציר‬. ‫בקרמית‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כקרמית‬Beentjes, Reymond: ‫כקרמית‬. ‫על‬: Reymond: ‫על‬.

847 MS B

40 12ab

40:13b‫ס‬.Be

40:13a‫ס‬.Be

‫ קולות׃‬5‫ומאפיק* אדיר בחזיז‬

‫ איתן‬7‫מחול אל חול* כנחל‬

13ab

‫*חיל מחיל‬

‫*וכאפיק‬

6

40:14b‫ס‬.Be

40:14a‫ס‬.Be

‫ פתאם לנצח יתם׃‬11‫כי‬

‫עם עם שאתו* כפים יגילו‬ 13

40:15b‫ס‬.Be

14ab

‫ שאתו‬12‫*עם‬

40:15a‫ס‬.Be

‫כי שורש חנף על שן סלע*׃‬

19 *

‫ שן צור׃‬17‫ חנף ען‬16‫*ושורש‬

‫ מחמס לא ינקא‬18‫נוצר‬

15ab

‫ יכה בו‬20‫*נצר חמס לא‬

40:16b‫ס‬.Be

40:16a‫ס‬.Be

‫ מטר נדעכו**׃‬27‫מפני* כל‬

30

‫[חל‬.] 29‫ על גפת‬28‫כקרדמות‬

16ab

‫ לא ימוט‬35‫וחסד לעולם‬

17ab

‫חיי יין ושכר* ימתקו‬

18ab

‫*לפני **נדעכה׃‬ 40:17b‫ס‬.Be

40:17a‫ס‬.Be

‫וצדקה לעד תכון׃‬ 40:18b‫ס‬.Be

40:18a‫ס‬.Be

‫ מוצא אוצר*׃‬41‫ומשניהם‬

‫ שכל‬43‫*יותר‬

‫*סימה‬

42

40:19d‫ס‬.Be

40:19a‫ס‬.Be 48

25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49

‫ומשניהם אשה נחשקת‬

‫ ילד ועיר יעמידו שם‬49

19ab

‫גבות‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫גפות‬. [.]‫נח‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;נחל‬Reymond: [.]‫נחל‬. ‫כל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;כל‬Segal: ‫]כ[ל‬. ‫כקרדמות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כקרדמות‬. ‫גפת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫גפת‬. ‫[חל‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;נחל‬Segal: ‫ ;]נ[חל‬Ben-Ḥayyim: ‫נחל‬. ‫[קה‬...]: Yadin (Yadin: recon. ‫)וצדקה‬, Reymond: ‫ ;וצדקה‬Ben-Ḥayyim: ‫]וצד[קה‬. [‫לע]ד‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)לעד‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לעד‬Reymond: ‫לעד‬. ‫[ן‬..]: Yadin (Yadin: recon. ‫)תכן‬, Beentjes, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תכן‬Reymond: ‫תכן‬. [.]‫כע‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)כעד‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫ ;כעד‬Beentjes: ‫כעד‬. ‫לעולם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫לעולם‬. ‫[ניהם‬..]‫ו‬: Yadin: ‫ומשניהם‬, Yadin: recon. ‫ ;ומשניהם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ומשניהם‬Beentjes, Reymond: ‫ומשניהם‬. [.......]: Yadin (Yadin: recon. [‫)מוצא ]  שימה‬, Ben-Ḥayyim: […..] ‫ ;מוצא‬Beentjes: [.....]‫ ;מוצ‬Reymond: [.....]‫מצא‬. ‫חיי‬: the line starts with a large external ‫ד‬, which is possibly a separator (cf. 41:1a Yadin, Plate 2; 42:9a). ‫[כר‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)שכר‬, Reymond: ‫ ;שכר‬Ben-Ḥayyim: ‫]ש[כר‬, Beentjes: ‫[כר‬.]. – There is insufficient space for a ‫ש‬. ‫ימתק‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫ימתקו‬. ‫ומשניהם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומשניהם‬. ‫סימה‬: Smend: ‫סימה‬. ‫יותר‬: Ben-Ḥayyim: ‫יותר‬. ‫ומשניהם‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)]  ומשניהם‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]. [.‫]אש‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)]  אשה‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]; Reymond: […]‫מצ‬. ‫[שקת‬..]: Yadin (Yadin: recon. [‫)]  נחשקת‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: [...]. – Dispersed part of MS in www.bensira.org: ‫[שקת‬.]. ‫[דו‬......]‫ו‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)ו]  עיר יעמ[ידו‬, Beentjes: ‫ ;ו]……[ידו‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]יעמ[ידו‬..]‫ ;ו‬Reymond: ‫[ידו‬......]‫ו‬. ‫נחשקת‬: Beentjes: incorr. ‫נחשקתּ‬. The MS order of the four cola in 40:19 (ad, cb) follows the Gk. because of the numeration.

848

SIR 40:19c+d+ – 40:24ab

MS Mas 40:19b‫ס‬.Be

40:19c‫ס‬.Be 1

40:20bR

40:20aR 5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

13

14 15

‫ שאר‬2[.............]

[………….]

[…..….]‫[די‬.]

6

[…………]

[………….]: Reymond: ‫ומשנ]…[חשקת‬. [.............]: Yadin: ‫]…[ו‬, Yadin: recon. [‫ ;]שגר ונטע יפריחו‬Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫[ו‬..] […]. ‫שגר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שגר‬. ‫שם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫שם‬. […..….]‫[די‬.]: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: >. [………….]: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: >. ‫[ן‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]יי[ן‬Peters, Smend: ‫ ;יין‬Segal: [‫ ;]יין‬Ben-Ḥayyim: ‫]יי[ן‬. ‫[ל‬.]‫[ל‬.]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]ח[ל]י[ל‬Lévi: ‫ ;]ח[ל]ו[ל‬Peters, Smend: ‫[ל‬.]‫[ל‬.]; Segal: ‫ ;]חלו[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ח[ל]י[ל‬Beentjes: ‫]…[ל‬. ‫חליל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Beentjes: ‫ ;חליל‬Peters: ‫ ;]ח[ל]י[ל‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫וחליל‬. ‫ומשניהם‬: Reymond: ‫ומש ̇ניהם‬. ‫[ת‬.…]: maybe four more letters; Lévi, Segal, Beentjes: >; Peters: […]. ‫[מידו‬.........]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]יח[מידו‬.....]; Lévi: ‫ ;י]ופי וחן יח[מידו‬Peters: ‫ ;י]פי ותא[ר ]יח[מידו‬Smend: ‫ ;י]פי ונע[ם ]י[עמידו‬Segal: ‫ ;]יפי ותאר יח[מידו‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]יע[מידו‬...]; Beentjes: ‫[מידו‬.........]; Reymond: ‫ח]ן ונע[̇ם ̇י ̇עמידו‬. ** : Ben-Ḥayyim: >. Beentjes: “The Hebrew text is followed by a Persian gloss. Hebrew: ‘All the days of the poor are evil [see Prov. 15,15]. Ben Sira says, At night also. His roof is the lowest of roofs, and his vineyard is in the height of the mountains: the rain of other roofs falls on his roof, and the earth of his vineyard falls on other vineyards.’ Persian: ‘It is probable that this was not found in the original copy, but that it is used as a proverb.’ Cowley & Neubauer, The Original Hebrew …, 1897, 7.” Cf. Wright, “Persian Glosses,” 129–42. ‫( כל ימי עני רעים‬Prov 15:15a; cf. b. Sanh. 100b). ‫אומ׳‬: Smend: [‫אומ]ר‬.

849 MS B 40:19b‫ס‬.Be

40 40:19c‫ס‬.Be

‫ומשניהם מוצא חכמה׃‬ 40:20b

‫ס‬.Be

40:20a

19c+d+

‫ ושכר יעליצו לב‬7 ‫[ן‬..]

20ab

‫ ונבל יעריבו שיר‬8* ‫[ל‬.]‫[ל‬.]

21ab

‫ס‬.Be

‫ומשניהם אהבת דודים׃‬ 40:21b‫ס‬.Be

‫ ונטע יפריחו שם‬3‫שגר‬

4

40:21a‫ס‬.Be

‫ומשניהם לשון ברה׃‬

9

40:22b‫ס‬.Be

40:22a‫ס‬.Be

‫**׃‬.*‫ צמחי שדה‬10‫ומשניהם‬ ‫*שדי׃‬

‫*חליל‬

‫ עין‬12‫[מידו‬.........]

22ab

‫[ת‬.…]

11

17

[.]‫[ליל‬.] 16[.]‫א‬

‫ בן סירא אומ׳‬14‫** כל ימי עני רעים‬13 ‫בשפל גגים גגו במרום הרים כרמו ׃‬ ‫ מעפר כרמו לכרמים׃‬19 ‫ממטר גגים לגגו‬ ‫ בינוסכתי אצל‬23‫ נה‬22 ‫ אין‬21‫מי מאניד כה‬20 ‫ גופת‬26[..] 25 ‫ קול‬24‫בוד אילא כא‬ 15

18

40:23b‫ס‬.Be

40:23a‫ס‬.Be

‫ומשניהם אשה משכלת׃‬ 40:24b‫ס‬.Be

‫ ינהגו‬27‫[ת‬.........]

23ab

‫ צרה‬30[............]‫אחי‬

24ab

28

40:24a‫ס‬.Be

‫ צדק* מצלת׃‬29‫ומשניהם‬

31

‫*צדקה‬

16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30

31

[.]‫א‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫אף‬. [.]‫[ליל‬.]: Cowley/Neubauer, Smend, Segal: ‫ ;בלילא‬Lévi: ‫ ;בלילות‬Peters: [‫ ;בלילו]ת‬Beentjes: [.]‫בליל‬. ‫כרמו‬: Beentjes: ‫כומו‬. ‫לגגו‬: Beentjes: incorr. ‫גגו‬. With thanks to Yasmin Faghihi, Head of the Near and Middle Eastern Department, Cambridge University Library, for her kind assistance and suggestions. – Peters: Persian note in Hebrew characters. ‫כה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Beentjes, Wright: ‫כו‬. ‫אין‬: Smend: ‫אין‬. ‫נה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;נא‬Wright: ‫פא‬/‫נא‬. ‫כא‬: Smend: ‫ ;כו‬Lévi, Beentjes: ‫נא‬. Segal: ‫נא‬/‫ ;כו‬Wright: ‫נא‬/‫פא‬. ‫כא קול‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;כאקול‬Smend: ‫ נא‬or ‫ ;כו‬Beentjes: ‫נא‬. [..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Wright: [‫ ;]מי‬Smend: ‫]מ[י‬. ‫[ת‬.........]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ]ע[ת‬Lévi, Segal: ‫ ;]אוהב וחבר לע[ת‬Peters: ‫ ;]אוה[ב ]וחבר[ ]ל[עת‬Smend: [‫ ;ע]מית ורע[ ל]עת‬BenḤayyim, Beentjes: ‫]…[ת‬. ‫ינהגו‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ינהנו‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ינהגו‬. ‫ומשניהם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ומשניהם‬Segal; ‫ ;ומ]שניה[ם‬Beentjes: ‫ ;ומשניהם‬Reymond: ‫ומשנ ̇יהם‬. [............]‫אחי‬: Cowley/Neubauer: ‫[ת‬...]‫ ;אח‬Lévi: ‫ ;אח ו]עוזר יצילו בע[ת‬Peters, Segal: [‫ ;אח ו]עוזר בעת‬Smend: ‫ ;אח וש]ותף גם בע[ת‬BenḤayyim, Beentjes: [...] ‫ ;אח‬Reymond (offset of 40:6cd): ‫אחי]ם ועוז[רים ̇ב̇ע̇ת‬. ‫צרה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;צרה‬Peters, Segal: ‫ ;]צ[רה‬Reymond: ‫צרה‬.

850

SIR 40:25ab – 40:30ab

MS Mas

40:26b‫ס‬.Be

40:26a‫ס‬.Be 4

40:26d

‫ס‬.Be

13

40:27b

[.........] 3‫[הם‬....]

5

40:26c

‫ עמה משען‬12‫[קש‬.‫ ]ל‬11[‫]א[י]ן‬

‫ס‬.Be

40:27a

40:28b

40:28a 24

‫ס‬.Be

‫ כאש תבער‬40 ‫[ו‬.....]

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

[.................]

‫ס‬.Be

33

[...............]

40:30a‫ס‬.Be 41

3

25

[....................]

40:29c

40:30b‫ס‬.Be

2

[.................]

29

‫ מעים‬32 ‫[סור‬..]‫ יוד‬31‫[ש‬...]

1

19

40:29a‫ס‬.Be

‫ חיים‬28‫[ות‬.......] 40:29d

[.................]

‫ס‬.Be

‫ חצף‬23‫ מפני‬22‫ס[ף‬.......]

40:29b‫ס‬.Be

14 ‫ס‬.Be

‫ חפתה‬18[............] ‫ס‬.Be

[...............]

‫ס‬.Be

42

[......................]

[..........]‫ומש‬: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;ומש]ניהם‬Lévi, Segal: [‫ ;ומש]ניהם עצה טובה‬Peters: [….]‫ ;ומשני‬Smend: [‫;ומש]ניהם עצה נבחרה‬ Ben-Ḥayyim: [...] [‫ ;ומש]ניהם‬Beentjes: [.....]‫ומש‬. ‫[ל‬.........]‫וכס‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;וכס]ף[ ]…[ ]רג[ל‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;וכס]ף יעמידו רג[ל‬Smend: ‫ ;וכסף מ]כינים[ ר]ג[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫וכסף‬ ‫[ל‬..] […]; Beentjes: ‫[ל‬.....]‫וכס‬. ‫[הם‬....]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ומ[שניהם‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫[שניהם‬..]; Beentjes: ‫[הם‬....]. [.........]: Yadin: recon. [‫]  יראת אלהים‬. [...............]: Yadin: recon. [‫]  חיל וכח יגילו לב‬. [.]‫ומשניה‬: Cowley/Neubauer, Segal: [‫ ;ומשניה]ם‬Smend: ‫ ;ומשניהם‬Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומשניהם‬. [....]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]י[ראת‬Peters: ‫ ;]ירא[ת‬Smend: ‫ ;יראת‬Segal: [‫ ;]יראת‬Ben-Ḥayyim: ‫]יר[את‬. ‫]אל[הים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אלהים‬Beentjes: ‫…[הים‬..]. [...]‫יג‬: Cowley/Neubauer: [‫ ;יגב]יהו‬Lévi: [‫ ;יגיל]ו‬Peters: ‫ ;יגדלו‬Smend: [‫ ;יגולל]ו‬Segal: [‫יג]ילו‬. ‫לב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫לב‬. [‫]א[י]ן‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ו[אין‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫[אין‬..]; Beentjes: […]. ‫[קש‬.‫]ל‬: Yadin: ‫ ;לבקש‬Yadin: recon. ‫ ;לבקש‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫לבקש‬. ‫משען‬: Yadin: ‫[ען‬.]‫מ‬, Yadin: recon. ‫מ]  ש[ען‬. [.................]: Yadin: recon. [‫]  אין ביראת אדני מחסור‬. ‫[ן‬...]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]מממ[ון‬Lévi: ‫ ;מ]שע[ן‬Smend: ‫ ;מ]ש[ען‬Segal: ‫ ;]מש[ען‬Ben-Ḥayyim: ‫מ]ש[ען‬. ‫ביראת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]ב[יראת‬Segal, Beentjes: ‫[יראת‬.]; Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ביראת‬. ‫י ָיי‬: Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ייי‬. [..........]: Yadin (Yadin: recon. [‫)ועל כל כ]  בוד‬, Ben-Ḥayyim: […]‫ ;ועל כל כ‬Beentjes: [...]‫ ;ועל כל כ‬Reymond: ‫[ד‬.]‫ועל כל כב‬. [.................]: Yadin: recon. [‫]  יראת אלהים כעדן ברכה‬. [..]‫בפת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חפתה‬. ‫כעדן‬: ‫ = כ‬corr. ‫ס[ף‬......]: Yadin: ‫[סף‬..] ‫טוב‬, Yadin: recon. ‫ ;טוב ]נא[סף‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;טוב ]נא[סף‬Beentjes: ‫ ;טוב ]…[ף‬Reymond: ‫טוב ]…[שף‬.

851 MS B 40:25b‫ס‬.Be

40 40:25a‫ס‬.Be

1

[..........]‫ומש‬

40:26b‫ס‬.Be

‫[ל‬.........]‫זהב וכס‬

25ab

‫ לב‬9[...]‫חיל וכח יג‬

26ab

‫ מחסור‬17 ‫ י ָיי‬16‫אין ביראת‬

26cd

‫ ברכה‬21 ‫יראת אלהים כעדן‬

27ab

‫מני* חיי מתן אל תחי‬

28ab

2

40:26a‫ס‬.Be

// ‫׃‬8‫ ]אל[הים‬7[....] 6[.]‫ומשניה‬ 40:26d

‫ס‬.Be

10

40:26c

‫ס‬.Be

‫׃‬15‫[ן‬...] ‫ואין לבקש עמה‬ 40:27b

‫ס‬.Be

40:27a

‫ס‬.Be

‫׃‬20[..]‫וכן כל כבוד בפת‬ 40:28b

‫ס‬.Be

40:28a

‫ס‬.Be

‫׃‬26 ‫טוב נאסף ממסתולל‬

27

40:29b‫ס‬.Be

40:29a‫ס‬.Be

‫׃‬30‫אין חייו למנות חיים‬ 40:29d

‫ס‬.Be

40:29c

40:30b‫ס‬.Be

26 27 28 29 30 31 32 33

34 35 36 37 38 39 40 41 42

43

29cd

40:30a‫ס‬.Be

‫ובקרבו תבער כמו אש*׃‬

25

‫ נפש* מטעמו‬37‫מעגל‬

‫ נפשו **מטעמי זבד‬39 ‫*מעגל‬

‫ מזעים‬35‫* ַיסור‬

24

29ab

38 **

36

23

‫איש משגיח על שלחן זר‬ ‫ס‬.Be

‫ יודע סוד מעים*׃‬34‫לאיש‬

‫*כאש בוערת‬

‫*בני‬

‫לאיש עוז* נפש תמתיק ** שאלה‬ 43

30ab

‫*עז נפשות **תמתיק‬

‫מפני‬: Yadin: recon. ‫ ;מפני‬Reymond: >. ‫חצף‬: Yadin: recon. ‫ ;חצף‬Reymond: ‫[ממחצף‬.]. [.................]: Yadin: recon. [‫]  בני חיי מתן אל תחי‬. ‫ממסתולל‬: Peters: ‫ממסתולל‬/‫כ‬. ‫בני‬: Peters: ‫]ב[ני‬. ‫[ות‬......]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  אין חייו ל[מנות‬, Reymond: ‫……[מנות‬.]; Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]ל[מנות‬. [....................]: Yadin: recon. [‫]  איש משגיח על שלחן זר‬. ‫חיים‬: Beentjes: ‫[ם‬.]‫חיי‬. ‫[ש‬...]: Yadin recon., Ben-Ḥayyim: ‫]לאי[ש‬. ‫[סור‬..]‫יוד‬: Yadin: ‫[ יסור‬.]‫יוד‬, Yadin: recon. ‫ ;יודע יסור‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יוד]ע[ יסור‬Beentjes: ‫[סור‬..]‫ ;יוד‬Reymond: ‫יוד]ע[ ויסור‬. [..............]: Yadin (Yadin: recon. [‫)]  מעגל נפשו[ מט]  עמי זבד‬, Beentjes: […]‫[מט‬...]; Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;]…[ מט]עמי‬Reymond: […]‫[ מט‬...]. – This fragment is missing in www.bensira.org, but cf. Yadin, Plate 2. ‫לאיש‬: Smend: ‫ולאיש‬. ‫ ַיסור‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יסור‬. ‫מזעים‬: Cowley/Neubauer, Peters: ‫ ;מיעים‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫מזעים‬. Peters: +Bmarg. ‫מ]גע[ל‬+. ‫מטעמו‬: Smend: + ‫ש]אל[ה‬. Beentjes marks +Bmarg.+ without citing. ‫…[ו‬..]: Yadin: recon. ‫ ;]  ובקרב[ו‬Reymond: ‫]…[ו‬. ‫תבער‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫תבער‬. [………….]: Yadin (Yadin: recon. [‫)עז נפש ת]  מתיק שאלה‬, Ben-Ḥayyim: […]‫ ;בפי עז נפש ת‬Beentjes: [...]‫[ש ת‬..] ‫ ;בפי עז‬Reymond: [...]‫בפי עז ]נ[פש ת‬. – This fragment is missing in www.bensira.org, but cf. Yadin, Plate 2. ‫תמתיק‬: Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ממתיק‬.

852

SIR 41:1ab – 41:4cd

MS Mas 41:1b‫ס‬.Be

MS C 41:1a‫ס‬.Be

‫ שקט על מכונתו‬1‫[איש‬.]

[‫ך‬..............]2

3

41:1c‫ס‬.Be

2ab

// 9‫עוד בו כח לקבל תענוג‬

‫ בכל‬12[....]‫ ומ‬11‫ שלו‬10[...]

13

41:2a‫ס‬.Be

2cd 18

‫ אוינים וחסר עצמה‬17 ‫[אין‬.]

[...] ‫ למות מה טוב‬19‫[וע‬..]

20

41:2d‫ס‬.Be 23

41:2c‫ס‬.Be

‫ ואבוד תקוה‬22‫אפס המרה‬

[..]‫ ב‬24 * ‫איש כשל‬

25

26

41:3b‫ס‬.Be

41:3a‫ס‬.Be

‫ ואחרון עמך‬31 ‫זכר קדמון‬ [..‫ע[ל]י‬............]

38

41:4d‫ס‬.Be 43

2 3

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

34

[….] ‫ ממות‬33‫[חד‬..] 32 ‫אל‬ 41:4a‫ס‬.Be

4cd

1

‫*ונוקש‬

[.......] ‫ כל‬40 ‫ קץ‬39[‫]זה‬

41

41:4c‫ס‬.Be

[...................]

‫ שנים‬44 ‫[ף‬..]‫לעשר מאה ו‬

‫[איש‬.]: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לאיש‬Reymond: ‫לאיש‬. The line starts with a large external ‫ד‬, which is possibly a separator (cf. 40:18a Yadin, Plate 1; 42:9a). [‫ך‬.............]: Yadin: ‫…[כרך‬.]‫[ ל‬..]‫הו‬, Yadin: recon. ‫ ;הו]י[ ל]  מות מה מר ז[כרך‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]…[ ]ז[כרך‬..]‫[ ל‬..]‫ ;ה‬Beentjes: ‫[ך‬..........]‫[ ל‬.]‫;הו‬ Reymond: ‫[ כר    ך‬.......]‫ה ו]י[ ל‬. – The text is not verifiable as it is missing in bensira.org. ‫לאיש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לאיש‬Peters, Segal: ‫ ;לאיש‬Beentjes: ‫לאיש‬. ‫שוקט‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: [‫ ;שוק]ט‬Peters, Segal: ‫שוקט‬. ‫מכונתו‬: Ben-Ḥayyim: ‫מכונתו‬. ‫[ר‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]מ[ר‬Ben-Ḥayyim: ‫]מ[ר‬. ‫יברך‬: Lévi, Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal: incorr. ‫זכרך‬. ‫תענוג‬: Beentjes: incorr. ‫תענוגּ‬. [...]: Yadin: recon. [‫]  איש‬. ‫שלו‬: Yadin recon., Reymond: ‫ ;שלו‬Beentjes: ‫]…[שלו‬. [....]‫ומ‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)  ומצליח‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ומצליח‬Beentjes: [....]‫ ;ומ‬Reymond: ‫ו מצליח‬. ‫בכל‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫בכל‬. ‫[יל‬..]‫ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ב]ו ח[יל‬Peters: ‫ ;בו חיל‬Ben-Ḥayyim: ‫ב]ו ח[יל‬. ‫[ליח‬.]‫ומ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;ומצליח‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ומצליח‬. ‫בכל‬: Beentjes: >. ‫[אין‬.]: Yadin: recon. ‫ ;]   ל[אין‬Ben-Ḥayyim: ‫]ל[אין‬. ‫עצמה‬:Yadin, Reymond: ‫ ;עצמה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;עצמה‬Beentjes: incorr. ‫עצמהּ‬. ‫[וע‬..]: Yadin: ‫הע‬, Yadin: recon. ‫ ;ה)ר(ע‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ע‬..]; Reymond: ‫הע‬. [...]: Yadin (Yadin: recon. [‫)ח]  קך‬, Reymond: [..]‫ח‬. ‫אונים‬: Smend: incorr. ‫ ;אננים‬Ben-Ḥayyim: ‫אונים‬. ‫המרה‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)המר)א(ה‬, Beentjes, Reymond: ‫ ;המרה‬Ben-Ḥayyim: ‫המרה‬. ‫תקוה‬: Beentjes: incorr. ‫תקוהּ‬. ‫כשל‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫ ;כשל‬Reymond (2017): (ο‫כשל )מש‬.

853 MS B 41:1b‫ס‬.Be

41 41:1a‫ס‬.Be

‫׃‬6‫ על מכונתו‬5 ‫ שוקט‬4‫לאיש‬

8

‫ יברך‬7‫[ר‬.] ‫חיים* למות מה‬

1ab

‫*הוי‬ 41:1d‫ס‬.Be

41:1c‫ס‬.Be

‫ לקבל תענוג׃‬14‫[יל‬..]‫ועוד ב‬ 41:2b‫ס‬.Be

16

‫ בכל‬15‫[ליח‬.]‫איש שליו ומ‬

1cd

‫האח למות כי טוב חקיך‬

2ab

41:2a‫ס‬.Be

‫ וחסר עצמה׃‬21‫לאיש אונים‬

***.**.*

‫*חוק **חזק ***חוקו‬ 41:2d‫ס‬.Be

41:2c‫ס‬.Be

‫**׃‬.*‫סרב ואבד תקוה‬

***.**

‫ המראה ואבד תקוה׃‬27‫*אפס‬ ‫ המראה ואבד תקוה׃‬28‫**אפס‬ 41:3b‫ס‬.Be

2cd

‫*ונוקש‬ ‫**איש כושל ונוקש בכל‬ ‫***איש נוקש ומושל בכל‬ 29

30

41:3a‫ס‬.Be

‫ עמך׃‬36‫ כי ראשנים ואחרנים‬35‫[ר‬..]‫ז‬ 41:4b

‫איש כושל ינקש* בכל‬

‫ס‬.Be

3ab

41:4a

‫זה חלק כל בשר מאל‬

4ab

‫לאלף שנים מאה ועשר‬

4cd

‫ס‬.Be

‫ן[ ׃‬.]‫ומה תמאס בתורת עלי‬ 42

41:4d‫ס‬.Be

‫אל תפחד ממות חוקיך‬

37

41:4c‫ס‬.Be

‫׃‬46‫ חיים‬45[....]‫איש* תוכחות ב‬ ‫*אין‬

25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

39 40 41 42 43 44 45

46

[..]‫ב‬: Yadin: recon. [‫ב]  כל‬. ‫ונוקש‬: in this line the scribe apparently attempted the deletion of a duplicated ‫ משל‬but remnants are still decipherable. ‫אפס‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;אפס‬Peters ‫א]פ[ס‬. ‫אפס‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אפס‬Reymond (2017): ‫אפ֗ס‬. ‫ונוקש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫ונוקש‬. ‫איש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond (2017): ‫איש‬. ‫קדמון‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫קדמון‬. ‫אל‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫אל‬. ‫[חד‬..]: Yadin, Reymond: ‫ ;תפחד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תפחד‬Beentjes: ‫[פחד‬.]. [….]: Yadin (Yadin: recon. ‫)חקך‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫ ;חקך‬Beentjes: ‫[קך‬.]. ‫[ר‬..]‫ז‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;זכר‬Smend: ‫ ;זכור‬Segal: [‫ ;ז]כר‬Ben-Ḥayyim: ‫ז]כו[ר‬. ‫ואחרנים‬: ‫ נ‬corr. – Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;ואחרנ]ים‬Smend: ‫ואחרנים‬. ‫חוקיך‬: Peters: incorr. ‫חקיך‬. [..‫ע[ל]י‬............]: Yadin: [.]‫[ עליו‬...], Yadin : recon. [‫ ;]  ומה תמאס בתורת[ עליו]  ן‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;]…[ עליו]ן‬Beentjes: [..]‫[עלי‬.....]; Reymond: [.]‫[ עליו‬..]‫…[בת‬.]. [‫]זה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;זה‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;זה‬Beentjes: [.]‫ז‬. ‫קץ‬: Yadin recon., Reymond: ‫קץ‬. [.......]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  בשר מאל[ה‬, Reymond: ‫……[ה‬.]. [‫ן‬.]‫עלי‬: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;עלי]ון‬Peters, Beentjes: [..]‫ ;עלי‬Smend, Segal: [‫ ;עליו]ן‬Ben-Ḥayyim: [‫עלי]ון‬. [............]: Yadin: [.]‫[ עליו‬.....], Yadin: recon. [‫]  אין )איש( תוכחות )חיים( בשאול‬. ‫[ף‬..]‫ו‬: Yadin: ‫ואלף‬, Yadin: recon. ‫ ;ואלף‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ו]אל[ף‬Reymond: ‫ו אלף‬. [.…]‫ב‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;בש]או[ל‬Lévi: ‫ ;בש]או[ל‬Peters: ‫ ;בש]א[ל‬Smend: [‫ ;בש]אול‬Segal: [‫ ;בש]אול‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;בש]אול‬Beentjes: ‫[ל‬..]‫ ;בש‬Reymond: ‫בשא]ו[ ̇ל‬. ‫חיים‬: Cowley/Neubauer: in marg.

854

SIR 41:5ab – 41:10ab

MS Mas 41:5b‫ס‬.Be

41:5a‫ס‬.Be 1

[................]

41:6b‫ס‬.Be

‫ רעים‬2‫[ות‬...]‫נין נמאס ת‬ 41:6a‫ס‬.Be

7

8

[….............]

41:7b‫ס‬.Be 17

MS C

41:7a‫ס‬.Be

‫[לו היו בוז‬.....]

41:8b

16

15

‫ס‬.Be

18

41:8a

‫]ע[זבי תורת עליון‬ 41:9b

‫ס‬.Be

37

‫ לקללה‬36 ‫ואם תמאנו‬

41:10b‫ס‬.Be 46

1 2 3 4 5 6 7

8

9 10

11 12 13 14 15 16 17 18

19 20

21 22 23

24

23

[.................]

41:9a

‫ למחר‬27‫ תולידו‬26‫ואם‬

41:9d‫ס‬.Be

‫ אל תהו‬45‫[ו‬.]‫[ת‬.] ‫ חנף‬44‫כן‬

[..............]

‫ס‬.Be

22

28

[...................]

‫ס‬.Be

29

[..................]

41:9c‫ס‬.Be 40

‫[ם‬..] 39‫[מחת‬..] 38[......]

41:10a‫ס‬.Be

‫ אל אפס ישוב‬47‫[אפס‬...]

[................]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ונכד אויל מגור)י( ר[שע‬, Beentjes, Reymond: ‫ ;]……[שע‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]ר[שע‬. ‫[ות‬...]‫ת‬: Yadin: recon. ‫ ;ת]  לד[ות‬Ben-Ḥayyim: ‫ת]ולד[ות‬. ‫[ע‬.......]: Lévi: ‫ ;]משפחת רש[ע‬Peters: ‫ ;]במ[ג]ור רש[ע‬Smend: ‫ ;אוי ל]הם[ ג]ורי רש[ע‬Segal: ‫ ;]במדור רש[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]רש[ע‬. ‫דבר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫דבר‬. {‫}ערים‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;ערום‬Lévi, Peters: ‫ ;רישם‬Segal: ‫ ערום‬+‫דבת‬+; Ben-Ḥayyim: in marg. ‫כן‬: Cowley/Neubauer: incorr. ‫בן‬. [.............]: Yadin’s published fragment was not available at the Israel Museum; Yadin: ‫[ חרפה‬.]‫]…[ תמי‬, Yadin: recon. [‫]  ועם זרעו‬ ‫ ;תמי]ד[ חרפה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ תמי]ד[ חרפה‬Beentjes: ‫ ;]…[ חרפה‬Reymond: ‫[ חרפה‬.]‫]…[ תמי‬. [................]: Yadin: ‫[ה‬.]‫]…[ל תאבד ממש‬, Yadin: recon. ‫ ;]  מבן עו[ל תאבד ממש]ל[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫[ל תאבד ממש]ל[ה‬..] […]; Beentjes: […]‫[ל תאבד ממ‬..] […]; Reymond: [.]‫[ל תאבד ממ‬...]. [....]: Peters: [‫ ;ורי]ש‬Smend: [‫ ;ורש ]עם‬Segal: [‫ור]יש עם‬. [.............]‫זר‬: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;זרע]ו‬Lévi: ‫[ר‬...]‫ ;ור‬Peters: [‫ ;]יעמד עם זרעו‬Smend: ‫ ;]זרעו תמי[ד‬Segal: [‫ ;]זרעו תמיד‬Ben-Ḥayyim: [...] [‫זר]עו‬. ‫ממשלת רע‬: Smend: ‫ממשלתרע‬. ‫מבין‬: Peters: >. ‫ערל‬: Peters: >. ‫רישם‬: no clear correlation: Peters: >; Ben-Ḥayyim: [……]‫זר‬. ‫[לו‬.....]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  כי ב[גללו‬, Ben-Ḥayyim: ‫[גללו‬..] […]; Beentjes: ‫ ;]…[ללו‬Reymond: ‫]…[גללו‬. ‫היו‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫היו‬. ‫בוז‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫בוז‬. [………….]: Yadin’s published fragment was not available at the Israel Museum; Yadin (Yadin: recon. ‫)]  אב רשע[ יקב ילד‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ יקב ילד‬Beentjes: [.]‫ ;]…[יקב יל‬Reymond: […]‫א]ב…[ יקב יל‬. ‫כי‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫כי‬. [......]‫[לל‬..]: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;]בג[לל]ו‬Lévi: [‫ ;]בג[לל]ו הוא חרפת עם‬Peters: [‫ ;בגלל]ו ינאץ‬Smend: [‫ ;]בג[לל]ו יחרפון‬Segal: ‫]בג[לל]ו‬ [‫ ; יחרף‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [......]‫[לל‬..]. [.]‫[ל‬..]‫יקו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;יקו]ב י[לד‬Peters: ‫ ;יקוב ילד‬Segal: ‫ ;יקו]ב י[לד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יקו]ב י[לד‬Beentjes: [.]‫[ל‬..]‫יקו‬. ‫]ע[זבי‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)עזבי‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;עזבי‬Reymond: ‫עזבי‬. [...........]: Yadin’s published fragment was not available at the Israel Museum; Yadin: [...]‫[ אנשי עו‬...], Yadin: recon. [‫;]  אוי לכם[ אנשי עו]  לה‬ Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;]…[ אנשי עו‬Beentjes: [..]‫…[אנשי ע‬..]; Reymond: […..]‫ה‬. ‫[יון‬.............]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]על[יון‬...]; Lévi, Segal: ‫ ;]העוזבים תורת על[יון‬Peters: ‫ ;]אשר עזבת[ם ]תורת ע[ליון‬Smend: ‫]עוזבי תורת‬ ‫ ;עלי[ון‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ון‬.

855 MS B 41:5b‫ס‬.Be

41 41:5a‫ס‬.Be

‫[ע ׃‬.......] ‫ונכד אויל‬ 3

5

{‫ רעים* }ערים‬4 ‫נין נמאס דבר‬

5ab

‫ נמאס דבת ערים‬6 ‫*כי כן‬ 41:6b‫ס‬.Be

41:6a‫ס‬.Be

[.............]‫[ זר‬....]

10

9

11 **

‫מבן עול* ממשלת רע‬ 14

41:7b‫ס‬.Be

[......]‫[לל‬..] ‫כי‬ 19

‫ס‬.Be

[.]‫[ל‬..]‫אב רשע יקו‬

7ab

41:8a

[.........]‫[ל‬...]

8ab

‫ס‬.Be

‫[יון ׃‬.............] ‫ס‬.Be

25

41:9a

‫ס‬.Be

// ‫ לאנחה*׃‬30 ‫[ולידו‬......]

**

‫ לאנחה׃‬31 ‫*ואם מולידו‬ 41:9d

‫ ערל‬12‫*מבין‬

21

24

41:9b

13

41:7a‫ס‬.Be 20

41:8b

‫**רישם‬

6ab

‫ אסון‬34‫ ידי‬33*[......] 32‫אם‬

9a+b

‫ **אם תפרו על יד אסון‬35‫*תפרו‬

‫ס‬.Be

41:9c

‫ואם תמותו לקללה ׃‬ *

‫ס‬.Be

41

‫ תכשלו לשמחת עולם‬43‫[ם‬.]

9c+d

‫כל מאפס* אל אפס** ישוב‬

10ab

‫׃‬42‫*לקללתה‬ 41:10b‫ס‬.Be

41:10a‫ס‬.Be

‫ חנף מתהו ﭏ תהו׃‬48*‫כן‬ ‫*בן‬

25 26 27 28 29

30

31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51

51

‫ אונם‬50 ‫ מאונם ﭏ‬49 ‫*כל‬ ‫**כל מאונים ﭏ אונים‬

[.........]‫[ל‬...]: Lévi: [‫ ;]אוי[ ל]כם אנשי עול‬Peters: [‫ ;אוי ל]כ[ם א]נשי רשע‬Smend: [‫ ;]אוי[ ל]אנשים רעים‬Segal: [‫]אוי[ ל]כם אנשי רשע‬. ‫ואם‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫ואם‬. ‫תולידו‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫תולידו‬. ‫למחר‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לאנחה‬Yadin recon., Beentjes, Reymond: ‫לאנחה‬. [..................]: Yadin’s published fragment was not available at the Israel Museum; Yadin (Yadin: recon. [‫)]  אם תפרו ע[ל ]  יד)י( אסון‬, Ben-Ḥayyim: […] ‫[ל‬..] […]; Reymond: […]‫]…[   ל‬. ‫[ולידו‬......]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]ת[ולידו‬...]; Lévi, Segal: ‫ ;]ואם ת[ולידו‬Peters: ‫ ;]א[ם תולידו‬Smend: ‫ ;ו]אם ת[ולידו‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]ת[ולידו‬...]; Beentjes: ‫]…[ולידו‬. ‫מולידו‬: Segal: incorr. ‫תולידו‬. ‫אם‬: Peters, Smend, Reymond: ‫ ;אם‬Segal: [‫א]ם‬. [......]: Cowley/Neubauer: [...]‫ ;ת‬Lévi: ‫ ;תמ]רו ע[ל‬Peters: ‫ ;תברו ]ע[ל‬Smend: ‫ ;תפרתו על‬Segal: [‫ ;]תרבו על‬Reymond: ‫̇תפרח ̇ו‬. ‫ידי‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;ירי‬Reymond: ‫] [ ̇לידי‬. ‫תפרו‬: Lévi: >. ‫תמאנו‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫תמותו‬. ‫לקללה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫לקללה‬. [......]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  אם תכשל[ו‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫]…[ו‬. ‫[מחת‬..]: Yadin, Beentjes: ‫ ;לשמחת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;לשמחת‬Reymond: ‫[שמחת‬.]. ‫[ם‬..]: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;עלם‬Yadin recon., Beentjes: ‫ ;עלם‬Reymond: ‫עם‬. Cf. Beentjes: “There are some illegible characters before ‫ואם‬.” ‫לקללתה‬: Segal: incorr. ‫לקללתם‬. ‫[ם‬.]: Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]א[ם‬Peters: ‫ ;אם‬Ben-Ḥayyim: ‫]א[ם‬. ‫כן‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כן‬Yadin recon., Reymond: ‫כן‬. ‫[ו‬.]‫[ת‬.]: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫מתהו‬. ‫אל תהו‬: in MS ‫אלתהו‬. ‫[אפס‬...]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  כל מ[אפס‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;]…[אפס‬Reymond: ‫]…[ אפס‬. ‫כן‬: Smend: corr. from ‫ ;כץ‬Ben-Ḥayyim: ‫כן‬. ‫כל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;כל‬Peters: ‫ ;]כ[ל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: >. ‫ﭏ‬: Cowley/Neubauer, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;א׳‬Lévi, Smend: ‫אל‬. ‫אונם‬: Ben-Ḥayyim: ‫אונם‬.

856

SIR 41:11ab – 41:16ab

MS Mas 41:11b‫ס‬.Be

MS C 41:11a‫ס‬.Be

‫[ת‬..]‫ י‬3‫ ללא‬2[..]‫ ח‬1‫[ם‬...]

4

41:12b‫ס‬.Be 7

[............]‫[אל‬.]

41:13b‫ס‬.Be 14

‫ מספר‬13 ‫ אין‬12[.......]‫וט‬

41:14g(b)‫ ;ס‬41:14aBe

‫ טמונה ושימה‬19[.]‫[כמ‬.] 21 ‫מסתרת‬

20

5

[.................‫ל‬...]

41:12a‫ס‬.Be

‫ כי הוא‬10‫ שם‬9[‫ על‬8‫חד‬.] 11 ‫[וך‬.]‫י‬ 41:13a‫ס‬.Be

‫ ימים‬17‫[פר‬..] 16 ‫ חי‬15‫[בת‬..] 41:14e(a)‫ ;ס‬41:15cBe

‫מוסר בשת שמעו בנים‬22 41:14h(c)‫ ;ס‬41:14bBe 24

41:15b‫ס‬.Be

‫ חכמתו‬28‫ ]מ[צפן‬27‫מאיש‬

41:16c(b)‫ ;ס‬41:16aBe 35

1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

‫לא כל בשת נאוה לבוש‬

‫מה תעלה ב}ש{תיהם‬

41:15a‫ס‬.Be

[.]‫ איש מטמ‬29‫[וב‬.] 31 [.]‫]א[ולת‬

30

41:16a‫ ;ס‬41:15dBe 37

‫ על משפטי‬36[.]‫[ל‬...]

41:16c(a)‫ ;ס‬41:16aBe

‫ נאה‬38‫ לא כל בושת‬/ / 39‫לשמור‬

‫[ם‬...]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  אך[ שם‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ שם‬Beentjes: ‫[ם‬...]; Reymond: ‫]…[ שם‬. [..]‫ח‬: Yadin: ‫חסד‬, Yadin: recon. ‫ ;חסד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;חסד‬Beentjes: ‫ ;חסד‬Reymond: ‫חסד‬. ‫ללא‬: Yadin: recon. ‫}ל{לא‬. ‫[ת‬..]‫י‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)יכרת‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;יכרת‬Reymond: ‫י  כרת‬. [................‫ל‬....]: Yadin: ‫הבל ]…[ם‬, Yadin: recon. ‫ ;הבל ]  בני אדם בגוית[ם‬Ben-Ḥayyim: […] ‫[ל‬..]; Beentjes: ‫…[ם‬.]; Reymond: ‫[ם‬.…]‫הב‬. ‫חסד‬: Peters: incorr. ‫חסיד‬. [..........]‫[אל‬.]: Yadin: ‫מאלפי ]…[ חמדה‬, Yadin: recon. ‫ ;מאלפי ]  שימות[ חמדה‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;מאלפי‬Beentjes: ‫ ;מאלפי ]…[ה‬Reymond: ‫מא    לפי ]…[ חמדה‬. [‫חד‬.]: Yadin: [.]‫פח‬, Yadin: recon. [‫ ;פח]  ד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]פ[חד‬Beentjes: […]; Reymond: ‫[חד‬.]. [‫]על‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;על‬Beentjes: [...]; Reymond: ‫על‬. ‫שם‬: Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫שם‬. ‫[וך‬.]‫י‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ילוך‬Reymond: ‫ילוך‬. [.......]‫וט‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)וטובת ]  שם ימי‬, Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;וטובת‬Beentjes: [...]‫ ;וטו‬Reymond: […] ‫וטו בת‬. ‫אין‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫אין‬. ‫מספר‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מספר‬Reymond: ‫מספר‬. ‫[בת‬..]: Yadin (Yadin: recon. ‫)] ט[ובת‬, Reymond: ‫[ובת‬.], Ben-Ḥayyim: ‫]ט[ובת‬. ‫חי‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫חי‬. ‫[פר‬..]: Yadin: ‫ ;מספר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מספר‬Beentjes: ‫[ספר‬.]; Reymond: ‫מספר‬. ‫מספר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מספר‬. [.]‫[כמ‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ח[כמה‬: ‫[כמה‬.]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ח[כמה‬Beentjes: ‫[כמה‬.]; Reymond: ‫[כמ ה‬.]. ‫ושימה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫ושימה‬.

857 MS B 41:11b‫ס‬.Be

41 41:11a‫ס‬.Be

‫ לא יכרת׃‬6‫אך שם חסד‬

‫הבל * אדם בגויתו‬

11ab

‫*בני‬ 41:12b‫ס‬.Be

41:12a‫ס‬.Be

‫מאלפי אוצרות* חכמה**׃‬

‫פחד על שם כי הוא ילוך‬

12ab

‫טובת חי ימי מספר‬

13ab

‫*סומות **חמדה‬ 41:13b‫ס‬.Be

41:13a‫ס‬.Be

‫וטובת* שם ימי אין מספר׃‬

*

‫*וטוב‬

‫ ימים‬18‫*טוב חי מספר‬

41:14g(d)‫ ;ס‬41:14aBe

41:14e(c)‫ ;ס‬41:15eBe *

‫חכמה טמונה ואוצר מוסתר‬

‫מוסר בשת שמעו בנים‬

14ab

‫מה תועלה* בשתיהם׃‬

14cdꞌ

‫ מסותרת‬23‫*וסימה‬ 41:14aꞌe(c)‫ ;ס‬41:15cꞌeBe

41:14h(e)‫ ;ס‬41:14bBe

‫ ֟ש֟מ‬26[ .֟   ]‫֟מ ֟ו֟ס֟ר ֟ב֟ש‬25

‫*תעלה‬ 41:14c(b)ꞌe(c)‫ ;ס‬41:15dꞌeBe

‫מוסר בשת׃‬ 41:15b‫ס‬.Be

‫מאיש* מצפין** חכמתו׃‬ 32

14eꞌ

41:15a‫ס‬.Be 34

‫ מצפין אולתו‬33 ‫טוב איש‬

15ab

‫והכלמו על משפטי*׃‬

16ab

‫*מאדון **יטמין‬ 41:16c(b)‫ ;ס‬41:16aBe

41:16a‫ ;ס‬41:15f Be

‫לא כל בשת נאה לשמר‬

‫*משפטו‬ 21 22

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

‫מסתרת‬: Yadin, Beentjes: ‫מסותרת‬. 41:14-16 HMas, B has different text order and colometric separation in comparison with Γ; HMas has the bi-cola 14bc, 15ab, 14a.16a and 16bc; HB follows this order but has after 15b an additional bi-colon: 14a+b+; ‫ מוסר בשת‬gives the impression of a heading. Ben-Ḥayyim: keeps the text order of Γ; Beentjes: “There are traces here of a bold square indicating a new paragraph.” ‫וסימה‬: Peters: incorr. ‫סימה‬. ‫ב}ש{תיהם‬: Yadin: ‫בשתיהם‬. Every character has a deletion sign; Peters: >; Ben-Ḥayyim: line in brackets (). [.]‫בש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫בשת‬. ‫מאיש‬: Yadin: ‫מאיש‬. ‫]מ[צפן‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מצפן‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;מצפן‬Beentjes: ‫[צפן‬.]. ‫[וב‬.]: Yadin: ‫ ;טוב‬Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫טוב‬. [.]‫מטמ‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)מטמ]  ן‬, Reymond: [.]‫ ;מטמ‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;מטמ]ן‬Beentjes: ‫[ולתו‬..]‫מטמ‬. [.]‫]א[ולת‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)אולתו‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אולתו‬Beentjes: ‫[ולתו‬..]‫ ;מטמ‬Reymond: ‫אולת ו‬. ‫יטמין‬: Cowley/Neubauer, Segal: >; Lévi: […]; Peters: ‫ ;מצפן‬Smend: ‫מטמין‬/‫ ;יטמין‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;יטמין‬Beentjes: ‫יטמין‬. ‫איש‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;א]י[ש‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;איש‬Segal: [‫ ;א]יש‬Beentjes: ‫[ש‬.]‫א‬. ‫אולתו‬: Peters, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫אולתו‬. ‫לבוש‬: Yadin: recon. ‫ ;לבוש‬Reymond: ‫ל בוש‬. [.]‫[ל‬...]: Yadin: ‫]…[למו‬, Yadin: recon. ‫ ;]  והכ[למו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]והכ[למו‬Beentjes: ‫[ו‬.]‫[ל‬...]; Reymond: ‫[כלמו‬..]. ‫על משפטי‬: in MS ‫עלמשפטי‬. ‫בושת‬: Beentjes: incorr. ‫בשת‬. ‫לשמור‬: Beentjes: rev. ‫)לשמר( לשמור‬.

858

SIR 41:16c – 41:20b.21a

MS Mas

MS C 41:16d(c)‫ ;ס‬41:16bBe

‫ כל הכלם נבחר‬1‫ולא‬ 41:17b‫ס‬.Be 2

[..‫מנשיא ושר על ]מ‬

41:18b‫ס‬.Be 9

‫ש[ע‬.] 8 ‫[ל‬.] ‫ ועם‬7‫מעדה‬ 41:19a‫ ;ס‬41:18dBe 14

2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17 18

19 20 21

41:18a‫ס‬.Be

‫ על קשר‬11[.‫מאדון וג]ב‬10 41:18c‫ס‬.Be

‫ ורע על מעל‬15‫משותף‬

41:19c(b)‫ ;ס‬41:19aBe

‫ אציל על לחם‬19‫וממטה‬

21

41:20a‫ ;ס‬41:21bBe

41:19e(d)‫ ;ס‬41:19cBe

‫ומהשיב את פני שארך‬

1

‫בוש מאב ואם על פחז‬

41:19d(c)‫ ;ס‬41:19bBe

41:21a‫ ;ס‬41:19dBe

‫ולא כל הכלם נבחר‬

41:17a‫ס‬.Be

‫ יד‬13[..] 12 ‫ממקום תגור‬

// 25‫ שלום החריש‬24 ‫]ומ[שאל‬

41:16d(b)‫ ;ס‬41:16bBe

‫ אלה ובר}י{ת‬20‫מהפר‬

‫ שאלה‬27‫ ]מ[תת‬26[..]‫ממ‬

41:21c‫ס‬.Be 36

[........] 35‫מהביט‬

‫ולא‬: Yadin, Reymond: ‫ולא‬. [..‫]מ‬: Yadin: ‫כחש‬, Yadin: recon. ‫ ;כחש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;כחש‬Beentjes: […]; Reymond: ‫כח ש‬. ‫וָשׂר‬: Peters, Smend: ‫ ;ושר‬Segal: ‫ ְוַשׂר‬. ‫ַעל‬: Peters, Smend: ‫על‬. ‫על‬: Peters: >. ‫פחז‬: Peters: >; Ben-Ḥayyim: ‫פחז‬. ‫מעדה‬: the final character looks like ‫ם‬. ‫[ל‬.]: Yadin: recon. ‫ ;]  ע[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ע[ל‬Reymond: ‫[ל‬.]. ‫ש[ע‬.]: Yadin: ‫[שע‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  פ[שע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]פ[שע‬Beentjes: ‫[שע‬.]; Reymond: ‫[ שע‬.]. In 40:19-22 HMas and HB have a different text order from Γ, as well as different texts; HMas: bi-colon 19bc, bi-colon 19d.21a, bi-colon 21b.20a, bi-colon 20b.21c, bi-colon 22ab; HB: up to 20a according to HMas, then bi-colon 20b.22b, bi-colon 22cd. [.‫וג]ב‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)וגבר]ת‬, Beentjes: [.]‫ ;וגבר‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;וגבר]ת‬Reymond: [.]‫וג ב ר‬. ‫תגור‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תגור‬. [..]: Yadin: [..]‫ע‬, Yadin: recon. [‫ ;ע]  ל‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ע]ל‬Beentjes: ‫[יד‬..]; Reymond: ‫על‬. ‫יד‬: Beentjes: ‫[יד‬..]. ‫משותף‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫משותף‬. ‫ונגיד‬: Beentjes: ‫ונגיר‬. ‫יד‬: Cowley/Neubauer Peters, Segal: incorr. ‫ ;זד‬Smend: ‫יד‬/‫זד‬. ‫[רע‬.....]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ורע‬Lévi: ‫ ;מחבר ורע‬Peters: ‫ ;]מ[חבר ורע‬Smend: ‫ ;מח]בר[ ורע‬Segal: ‫ ;]מחבר ו[רע‬Ben-Ḥayyim: ‫]מחב[ר ]ו[רע‬. ‫וממטה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫וממטה‬. ‫מהפר‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מהפר‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;מהפר‬Beentjes: ‫מהפר‬. ‫ובר}י{ת‬: Yadin, Beentjes: ‫וברית‬.

859 MS B

41 41:16d(c)‫ ;ס‬41:16bBe

‫ולא כל הכלם נבחר׃‬ 41:17b‫ס‬.Be

41:17a‫ס‬.Be

‫מנשיא יושב אל* כחש׃‬ 4

*

‫בוש מאב ואם אל זנות‬

‫ ַעל‬3‫*וָשׂר‬

6

41:18b‫ס‬.Be

41:19a‫ ;ס‬41:18dBe

‫ על מעל‬18‫[רע‬.....]*

41:19c(b)‫ ;ס‬41:19aBe

‫ממטה אציל אל לחם׃‬ 41:20a‫ ;ס‬41:21bBe

‫ וברית‬22‫[לה‬...........]

23

‫ פי‬39‫*מי השע‬38 ‫ רעיך׃‬41 ‫ ֵפי‬40‫**מי השע‬

27 28 29 30 31 32 33

34 35 36 37 38 39 40 41 42

‫[אלה‬.......]

19d.20a

‫ מתת שאלה‬34‫[ע‬..]‫*ממ‬ 41:21c‫ס‬.Be

‫ אפי** רעך׃‬37*‫מהשב‬

26

33 *

‫*משאול‬ ‫ שלום התחרישו‬31‫**משאול‬ 41:21a‫ ;ס‬41:19dBe

25

19bc

41:19e(d)‫ ;ס‬41:19cBe

‫׃‬29**‫ שלום מ}ה{חריש‬28*‫[ל‬....]

24

18c.19a

‫*משותף‬

41:19d(c)‫ ;ס‬41:19bBe

23

18ab

41:18c‫ס‬.Be

‫׃‬17‫ על יד‬16‫*ממקום **ונגיד‬

22

‫ פחז‬5 ‫*על‬

‫מאדון וגברת על שקר‬

‫וממקום* תגור על זר**׃‬

32

17ab

41:18a‫ס‬.Be

‫מעדה ועם על פשע׃‬

30

16c

42 *

[.............] ‫מהביט‬

20b.21a

‫*אשה‬

‫[לה‬...........]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]…[ ]א[לה‬Peters: ‫ ;מ]שכח[ אלה‬Smend: ‫ ;מש]נות א[לה‬Segal: ‫ ;]משכח א[לה‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]א[לה‬. ‫וברית‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וברית‬. ‫]ומ[שאל‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;משאל‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;משאל‬Beentjes: ‫ומשאל‬. ‫החריש‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫החריש‬. [..]‫ממ‬: Yadin: [.]‫ממנ‬, Yadin: recon. [‫ ;ממנ]  ע‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ממנ]ע‬Beentjes: ‫[תת‬...]‫ ;ממ‬Reymond: ‫[מתת‬...]‫ממנ‬. ‫]מ[תת‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)מתת‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מתת‬Beentjes: ‫[תת‬...]‫ ;ממ‬Reymond: ‫[מתת‬...]‫ממנ‬. ‫[ל‬....]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;מ]ש[אול‬Peters: ‫ ;משאול‬Smend: ‫ ;משואלי‬Segal: ‫ ;משאול‬Ben-Ḥayyim: ‫[לי‬..]. ‫מ}ה{חריש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;מהחריש‬Ben-Ḥayyim: ‫מ]ה[חריש‬. ‫משאול‬: Segal: >. ‫משאול‬: Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;משאול‬Lévi: ‫ומשאול‬. ‫התחרישו‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;התחרישו‬Lévi, Segal: ‫ ;מהחרישו‬Peters: ‫ ;מהחריש‬Smend: ‫ ;מאחרישו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫התחרישו‬. ‫[אלה‬.......]: Cowley/Neubauer: ‫…[ ]ש[אלה‬.]‫ ;מ‬Lévi: ‫ ;מ]מנע מתת ש[אלה‬Peters: ‫ ;מ]מנוע מתת[ שאלה‬Smend: ‫ ;ל]…[שאלה‬Segal: [‫;]ממנע מתת‬ Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]ש[אלה‬. ‫[ע‬..]‫ממ‬: Cowley/Neubauer, Segal: ‫ ;ממנע‬Lévi: ‫ ;ממנוע‬Peters: ‫ ;ממנוע‬Smend: ‫ ;ממונע‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [..]‫ממ‬. ‫מהביט‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫מהביט‬. [........]: Yadin (Yadin: recon. [‫)א]  ל אשת איש‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: […]‫א‬. ‫מהשב‬: Beentjes: incorr. ‫מחשב‬. B marg. *: Lévi: >. ‫מי השע‬: Cowley/Neubeuer, Beentjes: ‫מיהשע‬. ‫השע‬: Peters: incorr. ‫ ;מיהשע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;השע‬Beentjes: ‫השע‬. ‫ֵפי‬: Cowley/Neubeuer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;פי‬Segal: ‫ִפי‬. [..........]: Lévi: ‫ ;]אל … ז[רה‬Peters: ‫ ;]א[ל ]אשה ז[רה‬Smend: [‫ ;]א[ל ]…[ ]זרה‬Segal: [‫ ;]אל בתולה‬Ben-Ḥayyim: […]‫א‬.

860

SIR 41:21bc – 42:2ab

MS Mas 41:20c(b)‫ ;ס‬41:21dBe

MS C 41:21b‫ ;ס‬41:21aBe

‫ אל זרה‬2‫]ומ[התבונן‬1 41:22b‫ס‬.Be

‫ מנה‬4‫ מחל}ק{ת‬3‫מ}ח{שאת‬

5

41:22a‫ס‬.Be

‫ומהתקומם על יצעיה‬ 41:22d‫ס‬.Be

‫ לך‬9‫[ה‬.....] ‫מהתעשק‬ 41:22c‫ס‬.Be

‫ומאחר מתת חרף‬

‫ דברי חסד‬13‫מאהב על‬

MS Mas 42:1b

‫ס‬.Be

42:1a‫ס‬.Be

‫ומחשף כל דבר עצה‬ 42:1d‫ס‬.Be

‫ תשמע‬18‫[ר‬.]‫משנות ד‬ 42:1c‫ס‬.Be

‫ומצא חן בעיני כל חי‬ 42:1f‫ס‬.Be

‫ באמת‬21‫[ בייש‬....] 42:1e‫ס‬.Be

‫ואל תשא פנים וחטא‬ 42:2b‫ס‬.Be

2 3

4 5 6

7 8 9 10

11 12 13

‫ אלה אל תבוש‬23‫[ על‬..]

42:2a‫ס‬.Be

‫ להצדיק רשע‬26‫ועל משפט‬

1

24

‫על תורת עליון וחק‬

These words have no clear relation to Γ; a connection to 20b is possible; ‫ ומהתבונן‬is more related to 21c καὶ ἀπὸ κατανοήσεως than to 20b ἀπὸ ὁράσεως. ‫]ומ[התבונן‬: Yadin: ‫ ;ומהתבונן‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ומהתבונן‬Reymond: ‫ומהתבונן‬. ‫מ}ח{שאת‬: Yadin: ‫מחשות‬, Yadin: recon. ‫ ;מחשות‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ]ח[ש)א(]ו[ת‬Beentjes, Reymond: ‫ – מ}ח{שות‬Beentjes: “Under the waw of ‫מחשות‬, an aleph was originally written.” ‫מחל}ק{ת‬: Yadin: ‫מחלקת‬. ‫מנה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מנה‬Yadin recon., Reymond: ‫מנה‬. [...]‫[ל‬.....]‫מהש‬: Cowley/Neubeuer: ‫ ;מהש]בות מ[חלקות‬Lévi: ‫ ;מהש]בית מ[חלקות‬Peters: ‫ ;מהשב]י[ת מחלקת‬Smend: ‫;מהש]בית מ[חלקות‬ Segal: [‫ ;מהש]בית מחלקת‬Ben-Ḥayyim: [‫[ ]מח[לק]ות‬..]‫ ;מהש‬Beentjes: [...]‫[ל‬.....]‫מהש‬. ‫מנה‬: Cowley/Neubeuer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מנה‬Peters: ‫ ;ומנה‬Segal: ‫]ו[מנה‬. ‫מחשבות‬: Peters: incorr. ‫מהשבות‬. ‫[ה‬.....]: Yadin: ‫ע]…[חה‬, Yadin: recon. ‫ ;]  עם שפ[חה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ע]  ם שפ[חה‬Reymond: ‫ע]…[  חה‬. ‫[ל‬........]‫ומה‬: Cowley/Neubauer: ‫[ק]…[ל‬.]‫ ;ומהי‬Lévi: ‫ ;ומהתק]רב א[ל‬Peters: ‫ ;ומהתק]ו[ם ]א[ל‬Smend: ‫ ;ומהתק]ומם ע[ל‬Segal: ‫;ומהתק]רב א[ל‬ Ben-Ḥayyim: ‫[ל‬..] [..]‫ ;ומהתק‬Beentjes: ‫[ק]…[ל‬.]‫ומה‬. [...]: Peters: ‫ ;שפחתה‬Smend: [‫ ;]משכבה‬Segal: ‫]משכ[בה‬. ‫[רה‬..]: Cowley/Neubauer, Peters, Smend (in main text), Segal: ‫]נע[רה‬. ‫על‬: Beentjes: incorr. ‫אל‬.

861 MS B

41 41:21b‫ ;ס‬41:21aBe

‫׃‬7‫ מנה‬6*[...]‫[ל‬.....]‫מהש‬

21bc

‫ מחלקות מנה‬8‫*מחשבות‬ 41:22b(a)‫ ;ס‬41:21dBe

[...] 10 ‫[ל‬........]‫ומה‬

11 *

22ab

‫׃‬12‫[רה‬..]* 41:22d‫ ;ס‬41:22bBe

41:22c‫ ;ס‬41:22aBe

// ‫׃‬15 ‫[אץ‬...]‫ א‬14*[..]‫ומאחרי מ‬

*

‫ חרפה‬17‫[רי‬..] ‫מאוהב על‬

22cd

‫*דבר חסד‬

‫*שאלה‬

16

MS B 42:1b

‫ס‬.Be

42 42:1a

‫ס‬.Be

‫ומחסוף כל סוד עצה‬ *

20

‫משנות דבר תשמע‬

1ab

‫והיית בוש באמת‬

1cd

‫ אור‬19 ‫*על‬ 42:1d‫ס‬.Be

42:1c‫ס‬.Be

‫ כל חי׃‬22 ‫ומצא חן בעיני‬ ‫ס‬.Be

42:1f

42:1e

‫ס‬.Be

‫ וחטא׃‬25‫ואל תשא פנים‬

‫אך על* אלה אל תבוש‬

1ef

‫אל‬

*

42:2b

‫ס‬.Be

42:2a

‫להצדיק רשע׃‬ ‫*משפט‬

14 15

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

‫[צדיק‬.] ‫ועל‬

27*

‫ס‬.Be

‫ עליון וחוק‬29‫ תורת‬28*‫על‬

2ab

‫*אל‬

[..]‫מ‬: Cowley/Neubauer, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מתת‬Lévi, Peters: ‫ ;מתת‬Segal: [‫מ]תת‬. ‫[אץ‬...]‫א‬: Cowley/Neubauer, Smend: ‫ ;אל תנאץ‬Lévi: ‫ ;אל תנאץ‬Peters: ‫ ;אל תנאץ‬Segal: ‫ ;]אל תנא[ץ‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אל תנאץ‬Beentjes: ‫[אץ‬...]‫א‬. ‫שאלה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שאלה‬. ‫[רי‬..]: Cowley/Neubauer: Lévi, Smend: ‫ ;]דב[רי‬Peters: ‫ ;]ד[ברי‬Segal: ‫ ;]דב[רי‬Ben-Ḥayyim: ‫[י‬..]. ‫[ר‬.]‫ד‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)דבר‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;דבר‬Reymond: ‫דבר‬. ‫על‬: Segal: >. ‫אור‬: Lévi, Peters, Beentjes: ‫ ;סוד‬Smend: ‫ ;סור‬Segal: >; Ben-Ḥayyim: ‫אור‬. ‫[ בייש‬....]: Yadin: ‫[ית בויש‬.]‫וה‬, Yadin: recon. ‫ ;וה]י[ית בויש‬Ben-Ḥayyim: ‫[ית בייש‬..]‫ ;וה‬Beentjes: ‫…[ת בייש‬.]; Reymond: ‫[ית בויש‬.]‫וה‬. ‫בעיני‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;בעיני‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בעיני‬. ‫[ על‬..]: Yadin: ‫[ך על‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  א[ך על‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ על‬Beentjes: ‫[על‬..]. ‫תבוש‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫תבוש‬. ‫פנים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫פנים‬. ‫משפט‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫משפט‬. ‫[צדיק‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מצדיק‬. ‫על‬: Beentjes: ‫על‬. ‫תורת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תורת‬.

862

SIR 42:3ab – 42:8cd

MS Mas 42:3b

‫ס‬.Be

42:3a‫ס‬.Be

‫ נחלה ויש‬1‫ועל מחלקת‬ 42:4b‫ס‬.Be

2

‫על חשבון שותף ודרך‬

42:4a‫ס‬.Be

‫ תמחי איפה ואבן‬6 ‫[ל‬.]‫ו‬ 42:5a‫ ;ס‬42:4dBe

‫על שחקי מזנים ופלס‬7 42:4c‫ס‬.Be

‫ ממכר תגר‬9 ‫[מחיר‬...] 42:5d(c)‫ ;ס‬42:5bBe

11

[...‫[ ל]מ‬.‫ בין ]ר‬10‫על מקנה‬

42:5c(b)‫ ;ס‬42:5aBe

‫ועבד רע וצלע מהלמת‬

16

42:6b

‫ס‬.Be

17

42:6a

‫ומקום ידים רבות מפתח‬

‫ חותם‬19‫[ת‬..........]

18

42:7b‫ס‬.Be

42:7a‫ס‬.Be 26

‫ הכל בכתב‬25‫[תת‬...]‫ש‬

42:8b‫ס‬.Be

‫ בזנות‬32‫ לענה‬31‫[ ברוש‬...]

42:8d‫ס‬.Be

3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

‫ וכסיל‬34‫[ותה‬....]‫על מ‬ 42:8c‫ס‬.Be

40

2

‫ מספר‬27‫[ תפקיד‬.......] ‫על‬ 42:8a‫ס‬.Be

33

1

‫[ה‬..............]

‫ס‬.Be

[.‫ כל ]ח‬39 ‫[ לפני‬........]

41

‫והיית זהיר באמת‬

‫מחלקת‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫מחלקת‬. ‫ודרך‬: Yadin: ‫ודרך‬, Yadin: recon. ‫ודרך‬. ‫מחלקת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫מחלקות‬. ‫ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi: >; Smend, Ben-Ḥayyim: (‫ ;)ב‬Beentjes: ‫ב‬. {‫}וא֔ רח‬: Segal: {‫ ;}ו֔ארח‬Ben-Ḥayyim: in marg. ‫ ;וארח‬Beentjes: {‫}וארח‬. ‫[ל‬.]‫ו‬: Yadin: ‫ועל‬, Yadin: recon. ‫ ;ועל‬Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫ ;ו]ע[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]‫ו‬.

The text of 42:4-5 in HMas and HB differs from Γ and the colometric order also differs from Γ: HMas bi-colon 4ad+, bi-colon 4b.5a, bicolon 5b(?)c, HB bi-colon 4ad+, bi-colon 4b.5a. ‫מאזנים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מאזנים‬Beentjes: ‫מאזנים‬. ‫[מחיר‬...]: Yadin: ‫]…[ ממחיר‬, Yadin: recon. ‫ ;]  ועל[ ממחיר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]מ[מחיר‬Reymond: ‫]…[ממחיר‬. ‫מקנה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מקנה‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;מקנה‬Beentjes: ‫מקנה‬. [...‫[ ל]מ‬.‫]ר‬: Yadin: [...]‫רב למ‬, Yadin: recon. [‫ ;רב למ]  עט‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;רב למ]עט‬Beentjes: [….]‫[ ל‬.]‫ ;ר‬Reymond: [...]‫רב למ‬. ‫ועל‬: Beentjes: ‫ועל‬. ‫ממחיר‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;ממחיו‬Lévi, Beentjes: ‫ ;ממחיר‬Peters, Segal: ‫ ;ממחיר‬Smend: ‫ ;ממהיר‬Ben-Ḥayyim: ‫ממהיר‬. ‫[מכר‬.]: Cowley/Neubauer: ‫ ;עבד‬Lévi, Peters: ‫ ;ממכר‬Smend: ‫ ;]מ[מכר‬Segal: [‫ ;]ממכר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]מ[מכר‬Beentjes: ‫]…[ר‬. ‫תגר‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;בגד‬Lévi, Peters, Segal: ‫תגר‬. ‫מהלמת‬: Yadin, Beentjes: ‫ ;מהלכת‬Ben-Ḥayyim: ‫מת‬/‫מהלכ‬. ‫[ה‬..............]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ועל מוסר בנים הרב[ה‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫[ה‬.........]. ‫מפתח‬: Beentjes: incorr. ‫מפת‬. ‫[ת‬..........]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  על אשה רעה ת[שת‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫……[שת‬..]. ‫ומקום‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומקום‬. ‫מ‬ ֺ ‫ו‬: Peters: ‫ ;ומ‬Smend: >.

863 MS B 42:3b

‫ס‬.Be

42 42:3a

‫ס‬.Be

‫ נחלה ויש**׃‬3‫ועל מחלקות‬

5

{‫ חובר* ואדון }וא֔ רח‬4‫על חשבון ב‬

‫**וישר‬

3ab

‫*שותף‬

42:4b‫ס‬.Be

42:4a‫ס‬.Be

‫ועל תמהות* איפה ואבן **׃‬

‫ ופלס‬8‫ועל שחק מאזנים‬

4ab+

‫על מקנה* בין רב למעט‬

4c.5a

‫*תמורת **אפה ואפה‬ 42:5a‫ ;ס‬42:4dBe

42:4c‫ס‬.Be

‫׃‬15‫ תגר‬14‫[מכר‬.] 13* ‫ ממחיר‬12 ‫ועל‬ ‫*מוסר‬

‫*חשבון‬ 5bc

42:6b

‫ס‬.Be

42:6a

‫ס‬.Be

‫ומקום ידים רפות תפתח ׃‬ *

‫*על אשה רעה** חותם חכם‬

20

‫ ר ֺ תפתח׃‬22ֺ ‫ יד‬21‫מ‬ ֺ ‫*ו‬

‫ אשה ר׳ חותם **טפֵשה‬23 ‫*ע׳‬

24

42:7b‫ס‬.Be

42:7a‫ס‬.Be

‫ומתת ולקח* הכל בכתב׃‬

29 *

‫*ושואה ותתה‬

‫ פותה וכסיל‬38*‫על מוסר‬37

42:8d‫ס‬.Be

42:8c‫ס‬.Be

‫ צנוע לפני כל חי׃‬42‫ואיש‬

25 26 27

28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42

8ab

‫*מרדות‬

‫*ושב כושל **ועונה בזנות‬

36

24

7ab

42:8a‫ס‬.Be

‫ עצה בזנות**׃‬35{‫ושב וישיש* ונוטל }ושו ַﭏ‬

23

‫ יד תספור‬28‫על מקום תפקד‬ ‫ יד תחשוב‬30‫[קד‬..]*

42:8b‫ס‬.Be

22

6ab

‫והיית זהיר באמת‬

8cd

ֺ ‫י ד‬: Smend: >. ‫ע׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ע׳‬Peters: ‫ע‬. ‫טפֵשה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;טפשה‬Segal: ‫ִטְפָּשׁה‬. ‫[תת‬...]‫ש‬: Yadin: ‫…[מתת‬.]‫ש‬, Yadin: recon. ‫ ;ש]  ואה ו[מתת‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]ומ[תת‬..]‫ ;ש‬Beentjes: ‫[ת‬...]‫ ;ש‬Reymond: ‫[ ותת‬...]‫ש‬. ‫בכתב‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫בכתב‬. ‫על ]…[ תפקיד‬: Yadin: ‫על מ]…[ תפקיד‬, Yadin: recon. ‫ ;על מ] קום[ תפקיד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;על ]…[ תפקיד‬Beentjes: ‫…[פקיד‬.]; Reymond: ‫על מ]…[ תפקיד‬. ‫תפקד‬: Peters: incorr. ‫תפקיד‬. ‫תספור‬: Cowley/Neubauer: incorr. ‫תספר‬. ‫[קד‬..]: Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מפקד‬. ‫[ ברוש‬...]: Yadin: ‫[ב כושל‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  ש[ב כושל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ש[ב כושל‬Beentjes: ‫[ב כושל‬.]; Reymond: ‫[ב כושל‬.]. ‫לענה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫ענה‬. ‫בזנות‬: Yadin: recon., Reymond: ‫בזנות‬. ‫[ותה‬....]‫מ‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)מ]  רדות פ[ותה‬, Beentjes, Reymond: ‫ ;מ]…[ותה‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]פ[ותה‬..]‫מ‬. {‫}ושו ַﭏ‬: it should be {‫ ;}ושו ֵﭏ‬Lévi: >; Peters: {‫ ;}שואל‬Smend: {‫ ;}ושואל‬Segal, Beentjes, Ben-Ḥayyim (in marg.): ‫ושואל‬. ‫בזנות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;בזנות‬Segal: ‫בזנות‬. This line has no colometric separation. ‫מוסר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מוסר‬. ‫[ לפני‬........]: Yadin: ‫[ע לפני‬...], Yadin: recon. ‫ ;]  ואיש צנו[ע לפני‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ לפני‬Beentjes: ‫ ;]…[ לפני‬Reymond: ‫[ע ל   פני‬...]. [.‫]ח‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)חי‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;חי‬Beentjes: [.]‫ ;ח‬Reymond: ‫חי‬. ‫באמת‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫באמת‬. ‫ואיש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואיש‬.

864

SIR 42:9ab – 42:11cd

MS Mas 42:9b

‫ס‬.Be

42:9a‫ס‬.Be

‫ נומה‬1‫[יד‬........] 42:9d‫ס‬.Be

4

[...]‫ לאב מטמון ש‬3[.]‫בש‬2

42:9c‫ס‬.Be 10

[....] 9 ‫ פן‬8‫]ובימ[יה‬

42:10c‫ס‬.Be

12

42:10a‫ס‬.Be

‫ תזריע‬18 ‫ פן‬17‫ א]בי[ה‬16‫בית‬

42:10d‫ס‬.Be

[.......]‫ובעל‬

42:11b‫ס‬.Be

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

43

‫ משמר‬42[.]‫ חז‬41[.........]

42:11c‫ס‬.Be 48

3

[.]‫ תשט‬30[..] 29[‫ועל איש]ה‬

31

[.............]

42:11d‫ס‬.Be

4

‫בבתוליה פן תחל‬19

42:11a‫ס‬.Be 40

2

20

42:10b‫ס‬.Be 28

1

‫ פן }ת{מאס‬11‫בנעוריה‬

[.............]

‫דבת עיר וקהלת עם‬

‫[יד‬........]: Yadin: recon. ‫]  ודאגתה תפר[יד‬. The line starts with a large ‫ ד‬in the margin, which is possibly a separator (cf. 40:18a; Yadin, Plate 1; 41:1a; 42:9a). [.]‫בש‬: Yadin: [.]‫[ש‬.], recon. [?‫ ;]  בת‬Ben-Ḥayyim: [.]‫ ;ב‬Beentjes: [.]‫ ;בש‬Reymond: [.]‫ב} ת{ש‬. [...]‫ש‬: Yadin: [.]‫שק‬, Yadin: recon. [‫ ;שק] ר‬Reymond: [.]‫ש ק‬. [.......]‫תפ‬: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;תפ]דיע‬Lévi: [‫ ;תפ]דיע שנתו‬Peters: […] ‫ ;תפריע‬Smend: ‫ ;תפ]ר[יע ש]נ[ה‬Segal: [‫תפ]ריע נומה‬. Preceded by two blank lines as a separator. ‫מטמנת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מטמנת‬. ‫]ובימ[יה‬: Yadin: ‫ובימיה‬, Yadin: recon. ‫ ;ובימיה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[יה‬..]‫ ;וב‬Reymond: ‫ו בע  ליה‬. ‫פן‬: Yadin recon., Beentjes, Reymond: ‫ ;פן‬Ben-Ḥayyim: ‫פן‬. [....]: Yadin (Yadin: recon. ‫)ת]  נש[ה‬, Reymond: ‫[ה‬..]‫ת‬. ‫בנעוריה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;בנעוריה‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;בנעוריה‬Beentjes: ‫[וריה‬.]‫בנ‬. ‫}ת{מאס‬: Yadin: ‫תמאס‬. ‫ובבתוליה‬: Peters: incorr. ‫ובעולה‬. [.....]: Lévi, Smend, Segal: [‫ ;]תשנא‬Peters: [‫ת]שנא‬. ‫פן‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫פן‬. ‫בית‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בית‬. ‫א]בי[ה‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)אביה‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אביה‬. ‫פן‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פן‬. The text in v. 10 HMas and HB differs from Γ: bi-colon 10ac, bi-colon 10bd (the last colon of HMas, the text of the second and fourth colon of HB is uncertain therefore not easy to correlate). ‫תחל‬: Yadin: recon. ‫ֵתָחל‬. ‫פן‬: Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פן‬. [...]: Lévi, Segal: [‫ ;]תזנה‬Peters: ‫ ;ת]הר[ה‬Smend: [‫]תהרה‬. ‫א׳‬: Lévi: ‫ ;אל‬Smend: ‫א‬. [….]: Cowley/Neubauer, Segal: [‫ ;פ]ן ת׳‬Peters: […]‫ ;פ‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;פ׳‬Beentjes: […]‫פ‬. ‫בבתו ַליה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בבתוליה‬Smend: >. ‫א׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Bentjes: ‫ ;פ׳‬Ben-Ḥayyim: ‫פ׳‬. [..]‫תתפ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;תתפתה‬Peters: ‫ ;תתפ]ת[ה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תתפתה‬. [.......]‫ובעל‬: Yadin: [.]‫…[צ‬..]‫ ;ובעל‬Yadin: recon. [‫ ;ובֻעל]  ה פן תע[צ]  ר‬Reymond: [.]‫…[צ‬..]‫ובעל‬. [‫איש]ה‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)אישה‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;אישה‬Reymond: [..]‫איש ה‬. [..]: Yadin: recon. [‫]  פן‬.

865 MS B 42:9b

‫ס‬.Be

42 42:9a

‫ס‬.Be

‫[ ׃‬.......]‫דאגה תפ‬ 5

‫ שקר‬7*‫ בת לאב מטמנת‬6

*

‫*ודאגתה‬

‫*מטמון‬

42:9d

‫ס‬.Be

42:9c

‫ס‬.Be

[.....] ‫ובבתוליה פן‬

14

42:10c

13

‫ס‬.Be

42:10a 22 **.*

[.....] ‫בבית אביה פן‬ 21

**.*

‫ פחזה‬23 ‫*א׳‬ [….] ‫**בבית אביה‬

[…] ‫ פ׳‬34‫*ובב׳ אישה‬

39

41 42 43 44 45 46

47 48 49 50 51 52 53 54 55 56

11ab

42:11c‫ס‬.Be

‫*והובישתך‬ ‫ שער‬52‫ בעדת‬51‫**והבשת‬

40

[......]‫[ל‬...] ‫[ל‬....]

‫ ע׳ ב׳ החזק משמר‬47‫*בני‬

// ‫[דת שער‬..]

38

46*

[….] ‫*פ׳ תע׳‬ **

37

10ce

42:11a‫ס‬.Be

42:11d‫ס‬.Be

36

[‫ה‬....‫ל‬.‫ל‬...]‫ובבי‬

[…]‫ ת‬38‫ בע׳ ל׳‬37‫*בית‬

‫ שם סרה**׃‬44*[........]

35

25

39

42:11b‫ס‬.Be

34

26

36 *

35

33

10ab

42:10b‫ס‬.Be

[........]‫ א‬32‫[ת‬.]‫וב‬

32

‫בבתוליה פן תפותה‬

‫*תתפתה‬ [..]‫**בבתו ַליה א׳ תתפ‬

33*

31

9cd

27

42:10d‫ס‬.Be

45

‫ תגור‬15 ‫בנעוריה פן‬ ‫ס‬.Be

24

‫**סרח‬

9ab

50

49 *

‫והושבתך‬

*

‫ עם‬55‫[לת‬.]‫ וק‬54[…] 53[.]‫דב‬ 56

11cd

‫*דבת ע׳ וק׳ ע׳‬

[.]‫תשט‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תשטה‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;תשטה‬Beentjes: [.]‫תשט‬. ‫[ת‬.]‫וב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובבית‬. [........]‫א‬: Cowley/Neubauer: ‫[נר‬...] ‫ ;א]יש[ה‬Lévi: ‫[ר‬...] ‫ ;א]יש[ה‬Peters: ‫ ;אי]ש[ה ]פן תע[צר‬Smend: ‫ ;א]יש[ה ]פן תע[צר‬Segal: ‫א]ישה פן‬ [‫ ;תע צר‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]תע[צר‬...] ‫ ;א]יש[ה‬Beentjes: [...]‫א‬. ‫אישה‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;אישה‬Lévi, Peters, Smend: ‫ ;א~ש‬Segal: ‫ ;איש‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;איש׳‬Beentjes: ‫אי~ש‬. […]: Cowley/Neubauer: ‫ ;תש]ט[ה‬Lévi: ‫ ;תעקר‬Peters: ‫ ;תעקר‬Smend: ‫ ;תעצר‬Segal: ‫ ;תשטה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;תעצר‬Beentjes: ‫תעצר‬. [‫ה‬...‫ל‬.‫ל‬....]‫ובבי‬: Cowley/Neubauer: ‫[ל]…[ סה‬.]‫[ל‬..] ‫ ;ובבית‬Lévi: [‫ ;ובבית ]בע[לה ל]א תלד‬Peters: [‫ ;ובבית ]בע[ל]ה[ ל]א תשטה‬Smend: ‫ ;ובבית ]בע[ל]ה[ ל]א תשט[ה‬Segal: [‫ ;ובבית ]בעלה[ ל]א תשטה‬Ben-Ḥayyim: […]‫[ ל‬..]‫[ל‬..] ‫ ;ובבית‬Beentjes: [.......]‫ובבי‬. ‫בית‬: Cowley/Neubauer: ‫]וב[בית‬. ‫בע׳ ל׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;בע׳ל׳‬Smend: [‫ל]א‬. […]‫ת‬: Cowley/Neubauer, Segal: ‫ ;תנשה‬Lévi: ‫[ר‬.]‫ ;תע‬Peters: ‫ ;תש]ט[ה‬Smend: ‫ ;תנשה‬Segal: ‫ ;תנשה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תנשה‬. [.............]: Yadin: [……..]‫[ן ת‬.], Yadin: recon. [‫ ;]  פ[ן ת]  עשה לך שם סרה‬Ben-Ḥayyim: [...] [..]‫ ;]פ[ן ת‬Reymond: [……..]‫[ן ת‬.]. [.........]: Yadin, Reymond: ‫]…[ על בת‬, Yadin: recon. ‫ =( ]  בני[ על בת‬Syr.); Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ על בת‬Beentjes: ‫]…[ בת‬. [.]‫חז‬: Yadin: ‫ ;חזק‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;חז]ק‬Beentjes: [.]‫ ;חז‬Reymond: ‫חזק‬. ‫משמר‬: Yadin, Reymond: ‫ ;משמר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫משמר‬. [.......]: Lévi, Segal: [‫ ;]פן תעשה לך‬Peters: [‫ ;]פן תעשה[ ל]ך‬Smend: [‫ ;]פ[ן ]תעשך‬Reymond: ‫] [ל] [ך‬. [….]: Cowley/Neubauer, Peters, Segal: ‫ ;ש׳ לא׳‬Lévi: ‫ ;מ׳ לא׳‬Smend: ‫ ;מ׳ לא‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מ׳ לא׳‬Beentjes: ‫מ׳ לא׳‬. [......]‫[ל‬...] ‫[ל‬....]: Cowley/Neubauer: ‫[ הקמת‬..]‫[ל‬...]‫[ל‬...]; Lévi: [‫ ;]בני ע[ל ]בתו[ל]תך[ הק]ם[ מ]שמר‬Peters: [‫;]ב[ני על ב]תו[לתך ה]חז[ק מש]מר‬ Smend: ‫ ;בני על ב]ת עו[ל]הע החז[ק משמר‬Segal: [‫ ;]בני ע[ל ]בתולתך הקם‬Ben-Ḥayyim: ‫[ל]…[ משמר‬...]‫ ;]…[ל‬Beentjes: [...]‫[ל‬...]‫[ל‬...]; Reymond: [‫בני על ] [ל] [ך ח ̇ז̇ק מוס]ר‬. ֯ ‫בני‬: Cowley/Neubauer, Beentjes: incorr. ‫דבת‬. [.............]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  והובישתך בעדת שע[ר‬, Beentjes, Reymond: ‫………[ר‬...]. ‫והושבתך‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;והושבתך‬Peters: ‫ ;והושיבתך‬Beentjes: ‫והושבתך‬. ‫[דת‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]בע[דת‬Peters: ‫ ;בעדת‬Ben-Ḥayyim: ‫[עדת‬..]. ‫והבשת‬: Peters: incorr. ‫והבשתך‬. ‫בעדת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;בעדת‬Segal: >. [.]‫דב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דבת‬. […]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;עיר‬Smend: ‫ ;עיר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עיר‬. ‫[לת‬.]‫וק‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;וקללת‬Peters: ‫ ;וקללת‬Smend: ‫ ;וקהלת‬Segal: ‫ ;וק]לל[ת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וק]ה[לת‬Beentjes: ‫[ת‬..]‫וק‬. ‫וק׳ ע׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫וק׳ע׳‬.

866

SIR 42:11e+f+ – 42:17cd

MS Mas ‫ס‬.Be

42:11e‫ס‬.Be

42:11f

1

42:12b

2

[...............]

‫ס‬.Be

42:12a 5

‫לכל זכר אל תבן תאר‬

[...............]

42:13b‫ס‬.Be

‫מקום תגור אל יהי‬

‫ס‬.Be

42:13a‫ס‬.Be 8

‫[שה‬.] ‫ רעת‬7‫[ה‬....]

42:14b‫ס‬.Be

‫כי מבגד יצא סס‬ 42:14a‫ס‬.Be

11

‫ חרפה‬10 ‫ובת מפחדת מכול‬

42:15b‫ס‬.Be

‫ אשה‬12‫טוב רע איש מטיב‬

13

42:15a‫ס‬.Be

Є ‫אזכרה נא מעשי אל‬ 22

*

21

‫ ואשננה‬18 ‫ חזיתי‬17‫[זה‬.]

*

‫ ואשננה‬20 ‫ חזיתי‬19‫*וזה‬

42:15d‫ס‬.Be

24

42:15c‫ס‬.Be

‫ רצנו לקחו‬26‫ופעל‬ 42:16b‫ס‬.Be

‫באמר אדני מעשיו‬ 42:16a‫ס‬.Be

‫ אדני מלא מעשיו‬28 ‫[בוד‬..] 42:17b

‫ס‬.Be

29

42:17a

‫לספר כל נפלאתיו‬ 42:17d‫ס‬.Be

‫ קדשי אל‬32 ‫לא השפיקו‬ 42:17c‫ס‬.Be

‫ כבודו‬34 ‫להתחזק לפני‬

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

[.‫שמש זהרת על כל נגל]ת‬

‫ס‬.Be

31

1

[...]‫ נא מע‬23‫*אזכרה‬

35

‫[איו‬..] ‫אמץ אדני‬

[...............]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ובית מביט מבוא סבי[ב‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫…[ב‬..]. ‫יהי‬: Yadin (Yadin: recon. (‫)יהי )אשנב‬, Beentjes, Reymond: ‫ ;יהי‬Ben-Ḥayyim: […] ‫יהי‬. ‫[קום‬.]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]מ[קום‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]מ[קום‬Peters: ‫[קום‬.]; Segal: ‫]מ[קום‬. ‫תגור‬: +Bmarg.+: Smend, Ben-Ḥayyim: ‫]ת[שב‬. [...............]: Yadin: recon. [(‫]  ובית נשים על תסתויד )תסתיד‬. ‫תזכר‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;תזכר‬Lévi: ‫[כר‬..]; Peters: incorr. ‫ ;מתנכר‬Smend: incorr. [‫ ;מוזכרי]ם‬Ben-Ḥayyim: [..]‫[זכר‬..]. ‫[ה‬....]: Yadin: recon. ‫ ;]  ומאש[ה‬Reymond: ‫[שה‬.]. ‫[שה‬.]: Yadin recon., Ben-Ḥayyim: ‫ ;]א[שה‬Reymond: ‫[שה‬.]. ‫מבגד‬: Smend: incorr. ‫מבגר‬. ‫מכול‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;מכול‬Reymond: ‫מבול‬. ‫חרפה‬: Yadin recon., Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫ ;חרפה‬Beentjes: incorr. ‫חרפהּ‬. ‫מטיב‬: Ben-Ḥayyim: ‫ ;מטוב‬Reymond: ‫מטוב‬. ‫אשה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫אשה‬. ‫ובית‬: Peters, Segal: incorr. ‫ובת‬. ‫ובת‬: Cowley/Neubauer, Beentjes: ‫ ;ובית‬Smend: in main text; Ben-Ḥayyim: ‫וב) י(ת‬. After 42:14 a blank line. ‫[זה‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)וזה‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;וזה‬Reymond: ‫וזה‬. ‫חזיתי‬: Yadin recon., Reymond: ‫חזיתי‬.

‫‪867‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪42‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪11e+f+‬‬

‫‪42:11e‬‬

‫]‪[.‬קום‪ 3‬תגור‪ 4‬אל יהי אשנב‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪42:12a‬‬

‫לכל זכר* אל תתן תאר‬ ‫*תזכר‬

‫‪42:11f‬‬

‫ובית מביט מבוא סביב׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪12ab‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪42:12b‬‬

‫ובית נשים אל תסתויד ׃‬ ‫*‬

‫*תסתיד‬

‫‪6‬‬

‫‪.Be‬ס‪42:13a‬‬

‫‪13ab‬‬

‫כי מבגד ‪ 9‬יצא עש‬

‫‪14ab‬‬

‫‪*16‬מטוב רוע איש מטיב אשה‬

‫‪.Be‬ס‪42:13b‬‬

‫ומאשה רעת אשה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪42:14b‬‬

‫‪.Be‬ס‪42:14a‬‬

‫*ובית‪ 14‬מחרפת תביע אשה׃‬ ‫*ובת‪ 15‬מחרפת** תביע חרפה׃‬ ‫**מחפרת‬

‫*טוב רע איש מטוב אשה‬

‫‪.Be‬ס‪42:15b‬‬

‫‪.Be‬ס‪42:15a‬‬

‫‪15ab‬‬

‫וזה חזיתי ואספרה‪25‬׃‬

‫אזכר נא מעשי אל‬ ‫‪.Be‬ס‪42:15c‬‬

‫‪15cd+‬‬

‫באומר אלהים ר]‪[...‬ו‬

‫‪.Be‬ס‪42:15d‬‬

‫ופועל רצונו לקחו*׃‬

‫* ‪27‬‬

‫*לקח׃‬

‫*מעשיו‬ ‫‪.Be‬ס‪42:16a‬‬

‫‪16ab‬‬

‫שמש זור]ח[ת‪ 30‬על כל נגלתה‬

‫‪17ab‬‬

‫לא הספיקו קדושי אל‬

‫‪17cd‬‬

‫אימץ * אלהים צבאיו‬

‫‪.Be‬ס‪42:16b‬‬

‫וכבוד ייי על כל מעשיו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪42:17a‬‬

‫‪42:17b‬‬

‫לספר נפלאות ייי ׃‬ ‫*‬

‫*גבורותיו‪33‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪42:17c‬‬

‫*אומץ‬

‫‪.Be‬ס‪42:17d‬‬

‫להתחזק* לפני כבודו׃‬ ‫* להחזיק‬

‫‪36‬‬

‫‪.‬וזה ‪; Ben-Ḥayyim:‬וזה ‪: Yadin, Beentjes, Reymond:‬וזה‬ ‫‪.‬ח   זיתי ‪; Reymond:‬חזיתי ‪; Ben-Ḥayyim:‬חזיתי ‪: Yadin, Beentjes:‬חזיתי‬ ‫‪.‬ואשננה ‪: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond:‬ואשננה‬

‫‪The MS has a sign that looks like Є in the right top corner.‬‬ ‫‪.‬אזכרה ‪; Reymond:‬אזכרה ‪: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬אזכרה‬ ‫‪.‬מע]ש[ו ‪; Reymond:‬מע]שי[ ‪: Ben-Ḥayyim:‬מע]…[‬ ‫‪.‬אספרה ‪: Peters: incorr.‬ואספרה‬ ‫‪.‬ופעל ‪: Yadin recon., Reymond:‬ופעל‬ ‫‪.‬רצ]ו[נו ‪; Segal:‬רצונו ‪; Peters:‬רצונו ‪; Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim:‬רצ]ו[נו ‪: Cowley/Neubauer:‬ר]‪[...‬ו‬ ‫‪].‬כ[בוד ‪]; Reymond:‬וכ[בוד ‪  ]; Ben-Ḥayyim:‬וכ[בוד ‪[..]: Yadin: recon.‬בוד‬ ‫‪.‬נגלת]‪; Reymond: [.‬נגלת]‪), Ben-Ḥayyim, Beentjes: [.‬נגלת]  ה[ ‪: Yadin (Yadin: recon.‬נגל]ת‪[.‬‬ ‫‪.‬זור]‪[.‬ת ‪; Beentjes:‬זור]ח[ת ‪; Ben-Ḥayyim:‬זו]רחת[ ‪; Segal:‬זור]ח[ת ‪; Smend:‬זורחת ‪; Peters:‬זו]רח[ת ‪: Cowley/Neubauer, Lévi:‬זור]ח[ת‬ ‫‪.‬לספר ‪: Yadin:‬לספר‬ ‫‪.‬השפיקו ‪: Yadin recon., Reymond:‬השפיקו‬ ‫‪; Segal: >.‬גבורות ‪: Lévi: incorr.‬גבורותיו‬ ‫‪.‬לפני ‪: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬לפני‬ ‫‪.‬צבאיו ‪; Reymond:‬צבאיו ‪), Ben-Ḥayyim:‬צבאיו ‪[..]: Yadin (Yadin: recon.‬איו‬ ‫‪: Segal: >.‬להחזיק‬

‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪36‬‬

868

SIR 42:18ab – 42:24ab

MS Mas 42:18b‫ס‬.Be

42:18a‫ס‬.Be

‫ יתבונן‬1‫ובמערמיהם‬ 42:19b

‫ס‬.Be

‫תהום ולב חקר‬ 42:19a

‫ס‬.Be

‫[תרות‬..] 4[‫ ]ח[ק]ר‬3‫[לה‬.]‫[מ‬.]

5

42:20b‫ס‬.Be

7

42:20a‫ס‬.Be 10

‫ כל דבר‬9‫[ו‬.]‫ אב‬8[.]‫ול‬

42:21b‫ס‬.Be

[‫ שכ]ל‬11‫לא נעדר מפניו‬

12

42:21a‫ס‬.Be

‫[ולם‬.....] ‫אחד‬

15

42:21d‫ס‬.Be

16

42:22b‫ס‬.Be

20

42:23b‫ס‬.Be

24

‫ נשמר‬26 ‫ צרך והכל‬25‫[ל‬...]

42:24b‫ס‬.Be

‫ לעד‬28[...] ‫הכל חי‬ 42:24a‫ס‬.Be

37

3

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

[…]‫ נחמ‬23‫הלוא כל מעשיו‬

42:23a‫ס‬.Be 27

4

[.......] ‫לא נאסף‬

42:22a‫ס‬.Be

‫ וחזות מראה‬22[‫עד ניצ]וץ‬

2

[.......]‫גבורת ח‬

42:21c‫ס‬.Be

‫ מבין‬19 ‫…[ל‬...]‫[ל‬.]

1

[.....] 6‫מחוה חלי]פ[ות‬

[....]‫ולא עשה מ‬

‫ לעמת זה‬40[..........] 39[.]‫כל‬38

‫ובמערמיהם‬: Yadin, Beentjes: ‫ ;ובמערמיהם‬Yadin recon., Reymond: ‫ובמערמיהם‬. ‫֔חקר‬: Ben-Ḥayyim: ‫חקר‬. ‫[לה‬.]‫[מ‬.]: Yadin: ‫[מגלה‬.], Yadin: recon. ‫ ;]ו[מגלה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ו[מגלה‬Beentjes: ‫[לה‬.]‫[מ‬.]; Reymond: ‫[ מגלה‬..]. [‫]ח[ק]ר‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)חקר‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;חקר‬Beentjes: ‫[קר‬.]; Reymond: ‫ח קר‬. ‫[תרות‬..]: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נסתרות‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;נסתרות‬Beentjes: incorr. ‫[תרותּ‬..]. ‫חלי]פ[ות‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;חליפות‬Yadin recon., Reymond: ‫חליפות‬. [.....]: Yadin: recon. [‫]  ונהיות‬. [.]‫ול‬: Yadin recon., Ben-Ḥayyim: [‫ ;ול]א‬Beentjes: [.]‫ ;ול‬Reymond: [‫ול]א‬. ‫[ו‬.]‫אב‬: Yadin: ‫[ו‬.]‫אב‬, Yadin: recon. ‫ ;אב]  ד[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;עב]ר[ו‬Beentjes: ‫[ו‬.]‫ ;אב‬Reymond: ‫[ו‬.]‫עב‬. ‫דבר‬: Yadin recon., Reymond: ‫דבר‬. ‫מפניו‬: Yadin: ‫ממנו‬, Yadin: recon. ‫ ;ממנו‬Reymond: ‫מפניו‬. [‫שכ]ל‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)שכל‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫שכל‬. ‫כ׳ דבר‬: Smend: >. ‫[דר‬..]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ל]א נ[עדר‬Smend: ‫ ;ל]א נ[עדר‬Segal: ‫ ;]לא נע[דר‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ל]א נ[עדר‬Beentjes: ‫[עדר‬..]‫ל‬. ‫[ולם‬.....]: Yadin: ‫[ולם‬..] ‫[א‬.]‫ה‬, Yadin: recon. ‫ ;ה]  ו[א ]  מע[ולם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ה]ו[א ]מע[ולם‬Reymond: ‫[ולם‬..] ‫[א‬.]‫ה‬. […....]‫ח‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)חכמ]  תו תכן‬, Beentjes: […]‫ ;חכמ‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;חכמ]תו‬Reymond: […]‫חכמ‬. ‫מהעולם‬: Beentjes: incorr. ‫מתעולם‬. ‫[תו‬.......]‫ג‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ג]בורת חכמ[תו‬Peters: ‫גב]ור[ת חכמתו‬. ‫[ל‬........]‫[ל‬.]: Yadin: ‫ול]…[ול‬, Yadin: recon. ‫ ;ול]  א צריך )  צרך( לכ[ול‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ו[ל]א[ ]…[ לכל‬Reymond: ‫[ך ל כל‬........]‫ל‬. [.......]: Yadin: recon. [‫ ;]  ולא נאצל‬Reymond: [.].[.]‫]ול[א נ‬. [.]‫[ל‬......]‫ל‬: Cowley/Neubauer: ‫[ ]ו[לא‬...] [‫ ;ל]א‬Lévi: ‫ ;ל]א נוס[ף ]ו[לא‬Peters: ‫ ;ל]א נוס[ף ]ו[לא‬Smend: ‫ ;ל]א נוס[ף ולא‬Segal: ‫;]לא נוסף[ ולא‬ Ben-Ḥayyim: ‫[ ולא‬...] [..]‫ ;ל‬Beentjes: ‫[ לא‬...]‫ל‬.

869 MS B 42:18b‫ס‬.Be

42 42:18a‫ס‬.Be

‫ובכל מערומיהם יתבונן׃‬ 42:19b

‫ס‬.Be

‫תהום ולב ֔חקר‬

18ab

‫מחוה חליפות נהיות‬

19ab

2

42:19a

‫ס‬.Be

‫ומגלה חקר נסתרות׃‬

*

‫*ונהיות‬ 42:20b‫ס‬.Be

42:20a‫ס‬.Be

‫ולא חלפו* כל דבר**׃‬

‫ ממנו כל שכל‬14‫[דר‬..]‫ל‬

20ab

‫ תכן‬18*‫[תו‬.......]‫ג‬

21ab

‫׃‬13‫*חלף מנו **כ׳ דבר‬ 42:21b‫ס‬.Be

42:21a‫ס‬.Be

‫אחד הוא מעולם*׃‬

‫*גבורות‬

‫*מהעולם‬

17

42:21d‫ס‬.Be

42:21c‫ס‬.Be

‫ולא צריך* לכל מבין׃‬

‫ נאצל‬21[.]‫[ל‬......]‫ל‬

21cd

‫*צרך‬ 22ab ‫ס‬

‫ס‬

Be

42:23b ; 43:1b.b

42:23a ; 42:23a.a

// ‫׃‬32 ‫[שמע‬.] 31 ‫[ל‬..] 30‫[רך‬..] 29 ‫*ולכל‬

[..]‫[ל‬..........]* ‫הוא‬34

35

‫׃‬33‫*לכל צרוך הכל נשמע‬

36

42:24b‫ס‬.Be

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

35

36 37 38 39 40 41

23ab

‫*וקים‬

42:24a‫ס‬.Be 41

22

Be

[..]‫ולא עשה מהם שי‬

‫ כלם שונים זה מזה‬//

24ab

[‫ניצ]וץ‬: Yadin: ‫ ;ניצוץ‬Yadin recon., Reymond: ‫ ;ניצוץ‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ניצוץ‬. ‫מעשיו‬: Yadin; Ben-Ḥayyim; Beentjes, Reymond: ‫מעשיו‬. [...]‫נחמ‬: Yadin: [..]‫נחמד‬, Yadin: recon. [‫ ;נחמד]  ים‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;נחמד]ים‬Beentjes: [..]‫ ;נחמד‬Reymond: [..]‫נחמד‬. ‫[ל‬...]: Yadin: ‫[כל‬..], Yadin: recon. ‫ ;]  ול[כל‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ב[כל‬Reymond: ‫[כל‬.]. ‫והכל‬: Yadin: incorr. ‫הכל‬. ‫נשמר‬: Yadin recon., Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נשמר‬. […]: Yadin: ‫[ד‬.]‫ועו‬, Yadin: recon. ‫ ;ועו]  מ[ד‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ועו]מד‬Beentjes: [..]‫ ;וע‬Reymond: [‫ו ע מ]ד‬. ‫ולכל‬: Cowley/Neubauer, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ולכל‬. ‫[רך‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Ben-Ḥayyim: ‫ ;צורך‬Peters, Segal: ‫ ;צורך‬Smend: ‫ ;צורך‬Beentjes: ‫[רך‬..]. ‫[ל‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;הכל‬Peters, Segal: ‫ ;הכל‬Ben-Ḥayyim: […]; Beentjes: ‫[ל‬...]. ‫[שמע‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;ישמע‬Peters, Segal: ‫ ;ישמע‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ישמע‬Beentjes: ‫[מע‬..]. ‫נשמע‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נשמע‬. The text order in 42:23-43:1 differs from Γ: in the main text there are bi-cola 42:23a.25a, 25b.43:1a, 43:1b.23b, 24ab and in the marg. according to Γ bi-cola 42:25ab and 43:1ab. [..]‫[ל‬..........]: Cowley Neubauer: [..]‫ ;ה]…[ל‬Lévi: [‫ ;ח]י ועומ[ד ל]עד‬Peters: ‫ ;ח]י ועומ[ד לעד‬Smend: [‫ ;ח]י ועומ[ד ל]עד‬Segal: [‫;]חי וקים[ ל]עד‬ Ben-Ḥayyim: ‫]…[ לעד‬. ‫וקים‬: Cowley/Neubauer, Beentjes: incorr. ‫יקים‬. [....]‫מ‬: Yadin: […] ‫מהם‬, Yadin: recon. [‫ ;מהם ]  שוא‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;מהם‬Beentjes: [...]‫ ;מ‬Reymond: […] ‫מ הם‬. The text order of HMas differs from Γ. [.]‫כל‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫כלם‬. [..........]: Yadin: recon. [‫ ;]  שנים שנים זה‬Reymond: [..........]‫ש‬. [..]‫שי‬: Cowley/Neubauer: [‫ ;שו]א‬Peters: ‫ ;שי]ע[ף‬Smend: ‫ ;שי]ש[איר‬Segal: [‫ ;שי]א‬Beentjes: incorr. [.]‫שו‬.

870

SIR 42:25ab – 43:4cd

MS Mas 42:25b‫ס‬.Be

42:25a‫ס‬.Be 4

‫ הודם‬3 ‫ להביט‬2‫ ישבע‬1 ‫[מי‬.]

‫זה על זה חלף טובם‬

MS Mas 43:1b

‫ס‬.Be

43:1a‫ס‬.Be

[........]‫ ש‬10[‫עצ]ם‬

‫ לטהר‬12 ‫תאר מרום ורקיע‬

11

43:2b‫ס‬.Be

43:2a‫ס‬.Be 18

‫[ליון‬.] 17 ‫כלי נורא מעשי‬

43:3b‫ס‬.Be

43:3a‫ס‬.Be 22

‫[כלל‬.]‫ חרב מי י‬21 ‫ולפני‬

43:4b‫ס‬.Be

[.....] 25‫מ[ש‬.] 24[..]‫של‬

43:4d‫ס‬.Be

3 4 5 6

7 8 9 10 11

12 13 14 15

16

30

‫ מוצק‬29 ‫ מעשי‬28[‫פ[ו]ח‬.] 27[‫ר‬..]

43:4c‫ס‬.Be 33

2

‫ תבל‬23‫[ח‬...]‫בהצהירו י‬ 43:4a‫ס‬.Be

26

1

‫ בצאתו נכסה‬19[.]‫שמש מופי‬

[.............]

‫ נושבת‬34‫[מור‬.]‫לשון מאור ת‬

‫[מי‬.]: Yadin: recon. ‫ ;]  ו[מי‬Ben-Ḥayyim: ‫]ו[מי‬. ‫ישבע‬: Ben-Ḥayyim: ‫יש)מ(]ב[ע‬. ‫להביט‬: Yadin recon., Beentjes, Reymond: ‫להביט‬. ‫הודם‬: Yadin recon., Reymond: ‫הודם‬. [.‫יש]ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Reymond: [‫ ;ישב]ע‬Smend, Beentjes: [.]‫ ;ישב‬Segal: ‫ ;ישבע‬Ben-Ḥayyim: [‫ישב]ע‬. [........]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;ל]הביט תואר‬Peters: ‫ ;ל]הביט תו[אר‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫ ;ל‬Segal: [‫;ל]הביט תאר‬ Reymond: ‫ל]ה[ב]י[ט         ם‬. ֯֯ ‫על‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫על‬. ‫[ה‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]ז[ה‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;זה‬Ben-Ḥayyim: ‫]ז[ה‬. ‫טוב‬: Ben-Ḥayyim: [..]‫טוב‬. [‫עצ]ם‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)עצם‬, Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫ ;עצם‬Beentjes: [.]‫עצ‬. [……]‫ש‬: Yadin (Yadin: recon. ‫)שמים מ]  ביע הד[רו‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שמים מ]……[רו‬Beentjes: […] ‫ ;שמים‬Reymond: Ben-Ḥayyim: ‫[ע נ הרו‬..]‫שמים מ‬. ‫ורקיע‬: Yadin: ‫ורקיע‬. ‫[רביט‬..]‫שמי‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;שמי]ם מ[רביט‬Peters: [‫[בי]ע‬.]‫ ;שמים מ‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שמים מרביט‬Segal: ‫שמים מרביט‬. ‫הדרו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;הדרו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫הדרו‬. [...]‫[ ל‬..........]: Cowley/Neubauer: [...]‫[ל‬...] ‫[ן‬.]‫ ;ו‬Lévi, Segal: […]‫ ;]…[ל‬Peters: ‫[ל טוהר‬...]; Smend: ‫[ל טוהר‬...]; Ben-Ḥayyim: [‫[ ל]טוהר‬...]; ]  ֯   ‫̇תו‬. Beentjes: [...]‫…[ ל‬.] ‫[ן‬..]; Reymond (offset of 42:11a): ‫[לטוהר‬ [‫טה]ר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;טהר‬Peters: ‫ ;טוהר‬Smend, Beentjes: ‫טהר‬.

871 MS B 42:25b‫ ;ס‬42:25b.aBe

42 42:25a‫ ;ס‬42:23a.bBe

[........]‫ ל‬5[.‫וימי יש]ב‬

‫ חלף טובו *׃‬8‫[ה‬.] 7 ‫זה על‬

6*

‫*ומי ישבע להביט תואר‬

‫ *זה על זה חלף טוב‬//

9

MS B ‫ס‬

43:1b ; 43:1b.a

43 ‫ס‬

Be

Be

43:1a ; 42:25b.b * 14

‫ הדרו‬13‫[רביט‬..]‫ועצם שמי‬

15

‫*ועצם שמים מביט נהרה‬

[...]‫[ ל‬..........]

[‫*תואר מרום רקע על טה]ר‬

43:2a‫ס‬.Be

‫מה נורא מעשי ייי‬

‫שמש מביע בצרתו* חמה‬ 20

43:3b‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

‫*מופיע בצאתו‬

43:4a

‫בהצהירו ירתיח תבל‬

3ab

‫כור נפוח מהם מצוק‬

4ab

‫ס‬.Be

‫ שמש ידליק* הרים׃‬31‫שולח‬

*

‫ יסיק‬32 ‫*שלוח ש׳‬ 43:4d‫ס‬.Be

‫*מוצק‬ 43:4c‫ס‬.Be

‫ומנורה תכוה עין׃‬

‫לשאון* מאור תגמר נושבת‬ ‫*לשון‬

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

2ab

43:3a‫ס‬.Be

‫לפני חרבו מי יתכלכל׃‬

17

1ab

16

43:2b‫ס‬.Be

43:4b

25ab

‫מעשי‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;מעשי‬Reymond: ‫מעשה‬. ‫[ליון‬.]: Yadin: recon. ‫ ;]  ע[ליון‬Ben-Ḥayyim: ‫]ע[ליון‬. [.]‫מופי‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;מופיע‬Yadin recon., Reymond: ‫מופיע‬. ‫בצאתו‬: Peters: ‫בצ]א[תו‬. ‫ולפני‬: Yadin, Beentjes: ‫ ;ולפני‬Yadin recon., Ben-Ḥayyim: ‫ ;ולפני‬Reymond: ‫ולפני‬. ‫[כלל‬.]‫י‬: Yadin: ‫[ל‬.]‫יתכל‬, Yadin: recon. ‫ ;יתכל]  כ[ל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;יתכולל‬Reymond: ‫יתכולל‬. ‫[ח‬...]‫י‬: Yadin: ‫[ח‬..]‫ ;יר‬Yadin: recon. ‫יר]  תי[ח‬. Ben-Ḥayyim: ‫ ;יר]תי[ח‬Reymond: ‫[ח‬..]‫י ר‬. [..]‫של‬: Yadin: recon. [‫ ;של]  וח‬Ben-Ḥayyim: [‫של]וח‬. ‫מ[ש‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  ש[מש‬, Beentjes: ‫[מש‬..]; Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ש[מש‬Reymond: ‫[מש‬..]. [.....]: Yadin: recon. [‫]  יסיק הרים‬. [‫ר‬..]: Yadin: ‫[ור‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  כ[ור‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]כ[ור‬Beentjes: ‫[ור‬.]; Reymond: ‫[ור‬.]. [‫פ[ו]ח‬.]: Yadin: ‫[פוח‬.], Yadin: recon. ‫ ;]  נ[פוח‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]נ[פוח‬Beentjes: [.]‫[פו‬.]; Reymond: ‫[פו   ח‬.]. ‫מעשי‬: Yadin: recon. ‫ ;מעשי‬Beentjes: ‫ ;מעשי‬Reymond: ‫מ עשי‬. ‫מוצק‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes; Reymond: ‫מוצק‬. ‫שולח‬: Beentjes: rev. ‫)שלוח( שלוח‬. ‫ש׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ש׳‬Peters, Smend: >. [.............]: Yadin: recon. [‫]  ומנורה תכוה עין‬. ‫[מור‬.]‫ת‬: Yadin: recon. ‫ ;ת]  ג[מור‬Ben-Ḥayyim: ‫ת]ג[מור‬.

4cd

872

SIR 43:5ab – 43:11ab

MS Mas 43:5b

‫ס‬.Be

43:5a‫ס‬.Be 1

[............]‫ודב‬

43:6b‫ס‬.Be

‫ עשהו‬3[‫ גדול אדנ]י‬2 ‫כי‬ 43:6a‫ס‬.Be

8

[..............]‫מ‬

43:7b‫ס‬.Be

‫ יאריח עתות‬10‫[ח‬..] 9‫וגם‬ 43:7a‫ס‬.Be

‫ וממנו חג‬16[....] ‫לו‬

15

[..............]

43:8b‫ס‬.Be

43:8a‫ס‬.Be

// 21[...............] 43:8d‫ס‬.Be

23

43:8c‫ס‬.Be 25

[..............]‫מ‬

43:9b‫ס‬.Be

‫כלי צבא נבלי מרום‬ 43:9a‫ס‬.Be

[...]‫עד ומשריק במר‬

‫ שמים והוד כוכב‬28 ‫תור‬

27

43:10b‫ס‬.Be

43:10a‫ס‬.Be

‫ ישח באשמרתם‬31‫ולא‬

‫בדבר אדני יעמד חק‬

32

43:11b‫ס‬.Be

43:11a‫ס‬.Be 34

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

[....]‫ כשמו הוא מ‬22‫[ש‬..]

[....]‫ נהדר‬33 ‫[ד‬.]‫כי מ‬

‫ראה קשת וברך עשיה‬

[............]‫ודב‬: Yadin: [...]‫ודב‬, Yadin: recon. [‫ ;ודב]  ריו ינצח אביריו‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;ודב]ריו‬Beentjes: [...]‫ ;וד‬Reymond: [...]‫ודבר‬. ‫כי‬: Yadin recon., Reymond: ‫ ;כי‬Beentjes: ‫כי‬. [‫אדנ]י‬: Yadin recon., Reymond: ‫ ;אדני‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אדני‬Beentjes: [.]‫אדנ‬. Smend: + ‫אב‬. ‫עושהו‬: Beentjes: rev. ‫)עשהו( עושהו‬. ‫עליון‬: Beentjes: rev. ‫)וליון( עליון‬. ‫עשה‬: Lévi, Segal: ‫עושה‬. [..............]‫מ‬: Yadin: recon. [‫ ;מ]  משלת קץ ואות עולם‬Reymond: […]‫מ מ‬. ‫וגם‬: Yadin recon., Reymond: ‫וגם‬. ‫[ח‬..]: Yadin: ‫[רח‬.], Yadin: recon. ‫ ;] י[רח‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]י[רח‬Reymond: ‫[ רח‬.]. ‫[משלת‬.]: Cowley/Neubauer, Segal: ‫ ;]מ[משלת‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ממשלת‬Peters: ‫ ;ממשלת‬Beentjes: ‫[משלת‬.]. ‫קץ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫קץ‬. ‫שכות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫שבות‬. ‫עד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Beentjes: ‫ ;עד‬Ben-Ḥayyim: ‫עד‬. [..............]: Yadin: recon. [‫] וחפץ עתה בתקופתו‬. [….]: Yadin: ‫[ד‬.]‫מו‬, Yadin: recon. ‫ ;מו] ע[ד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מו]ע[ד‬Beentjes: […]‫ ;מ‬Reymnond: ‫[ ד‬.]‫מו‬. ‫וחפץ‬: Smend: ‫ ;נר חפץ‬Ben-Ḥayyim: ‫וחפץ‬. ‫עתה‬: Cowley/Neubauer: ‫[ה‬.]‫ ;ע‬Lévi: ‫ ;עשיו‬Peters: [‫ ;ע]שיו‬Smend: ‫עופה‬, + marg. ‫ ;תע‬Segal: ‫ ;ע]ש[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫ עתה‬+ marg. ‫תע‬.

‫‪873‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪43‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪5ab‬‬

‫כי גדיל ייי עושהו‬ ‫*כי גדול עליון ‪ 6‬עשה‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪43:5a‬‬

‫ודבריו ינצח* אביריו׃‬

‫‪*5‬‬

‫*ינצה‬

‫‪7‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:6a‬‬

‫‪6ab‬‬

‫‪43:5b‬‬

‫וגם ירח ירח עתות* שכות‬

‫‪4‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:6b‬‬

‫]‪[.‬משלת‪ 11‬קץ ‪ 12‬ואות עולם׃‬

‫‪13‬‬

‫*עת עת עד‪ 14‬עת‬ ‫‪.Be‬ס‪43:7a‬‬

‫‪7ab‬‬

‫בם* מועד וזמני חוק‬

‫‪.Be‬ס‪43:7b‬‬

‫וחפץ‪ 17‬עתה‪ *18‬בתקופתו׃‬

‫*בו מו׳ ‪ 20‬וממנו‬

‫‪19‬‬

‫*]‪[..‬‬ ‫‪.Be‬ס‪43:8a‬‬

‫‪8ab‬‬

‫חדש בחדשו הוא* מתחדש‬

‫‪.Be‬ס‪43:8b‬‬

‫מה נורא בהשתנותו*׃‬ ‫*בתשובתו‬

‫*כשמו והוא‬ ‫‪.Be‬ס‪43:8c‬‬

‫‪8cd‬‬

‫כלי צבא נבלי מרום‬

‫‪9ab‬‬

‫תואר שמים והדר כוכב‬

‫‪24‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:8d‬‬

‫מרצף* רקיע מזֿהירֿתו ‪26‬׃‬ ‫*מערץ‬ ‫‪.Be‬ס‪43:9b‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:9a‬‬

‫ואורו* מזהיר במרו]‪ 29[..‬אל׃‬ ‫*ועדי משריק כ׳ ‪ 30‬אל‬ ‫‪.Be‬ס‪43:10a‬‬

‫‪10ab‬‬

‫בדבר אל יעמד חק‬

‫‪11ab‬‬

‫ראה קשת וברך עושיה‬

‫‪.Be‬ס‪43:10b‬‬

‫ולא ישח* באשמרותם׃‬ ‫*ישון‬ ‫‪.Be‬ס‪43:11a‬‬

‫*עושה‬

‫*‬

‫‪.Be‬ס‪43:11b‬‬

‫כי מאד נאדרה‪[...] * 35‬וד ‪36‬׃‬ ‫*נהדרה‬

‫‪.‬תע ‪; Ben-Ḥayyim:‬תע ‪[..]: Smend:‬‬ ‫‪: Smend: >.‬מו׳‬ ‫‪ ].‬מה נורא בהשתנותו[ ‪[...............]: Yadin: recon.‬‬ ‫‪.‬ח דש ‪]; Reymond:‬ח[דש ‪; Ben-Ḥayyim:‬חדש ‪, Yadin: recon.‬חדש ‪[..]: Yadin:‬ש‬ ‫‪.‬מ]‪; Beentjes: [...‬מת]‪; Ben-Ḥayyim: [..‬מת]…[ ‪), Reymond:‬מת] חדש[ ‪: Yadin (Yadin: recon.‬מ]‪[....‬‬ ‫‪.‬בתשובתו ‪: Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬בתשובתו‬ ‫‪.‬מרצף ]‪; Reymond: [...‬מ]ר[צף ]…[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬מ]  ר[צף ] רקיע מזהירתו[ ‪, Yadin: recon.‬מ]‪[.‬צף ]‪: Yadin: [...‬מ]‪[..............‬‬ ‫‪.‬מזהירתו ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬מזֿהירֿתו‬ ‫‪.‬במרמ]…[ ‪; Reymond:‬במרו]…[ ‪), Ben-Ḥayyim:‬במרו] מי אל[ ‪: Yadin (Yadin: recon.‬במר]‪[...‬‬ ‫‪).‬תואר( ‪Yadin: recon.‬‬ ‫‪.‬במרומי ‪; Peters, Segal, Beentjes:‬במרומי ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim:‬במרו]‪[..‬‬ ‫‪.‬ב׳ ‪: Segal, Beentjes:‬כ׳‬ ‫‪.‬ו ל   א ‪; Reymond:‬ולא ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ולא ‪, Yadin: recon.‬ולא ‪: Yadin:‬ולא‬ ‫‪.‬באש מרתם ‪; Reymond:‬באשמרתם ‪: Yadin:‬באשמרתם‬ ‫‪.‬מ]‪[.‬ד ‪; Beentjes:‬מ]א[ד ‪; Ben-Ḥayyim:‬מאד ‪), Reymond:‬מאד ‪: Yadin (Yadin: recon.‬מ]‪[.‬ד‬ ‫‪.‬נהדר ה ודה ‪; Reymond:‬נהדר]…[ ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬נהדר] ה בכבוד[ ‪, Yadin: recon.‬נהדר]‪: Yadin: […..‬נהדר]‪[....‬‬ ‫‪.‬נאדרה ‪: Smend:‬נאדרה‬ ‫‪].‬בכ[בוד ‪]; Ben-Ḥayyim:‬בכ[בוד ‪]; Smend:‬בה[וד ‪]; Lévi:‬בכב[וד ‪[...]: Cowley/Neubauer, Peters, Segal:‬וד‬

‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪36‬‬

874

SIR 43:12ab – 43:17cd

MS Mas 43:12b‫ס‬.Be

43:12a‫ס‬.Be 3

[...]‫ בגב‬2‫ אל נטתה‬1‫[יד‬.]

43:13b‫ס‬.Be

‫ בכבודה‬5[....] 4‫חוג‬

43:13a‫ס‬.Be

‫ותנצח זיקות משפט‬

43:14b‫ס‬.Be

‫ ברד‬8[....] ‫גערתו‬

43:14a‫ס‬.Be 15

‫ויעף עבים כעיט‬

43:15b‫ס‬.Be

‫ אוצר‬16‫למענו פרע‬

43:15a‫ס‬.Be

‫ ברד‬19 ‫[ני‬..] ‫ותגדע‬ 43:16b‫ס‬.Be

‫גבורתו חזק ענן‬ 43:16a‫ס‬.Be

‫ תחריף תימן‬22[...]‫אמ‬

43:17b‫ ;ס‬43:16dBe

43:17a‫ ;ס‬43:16aBe

‫עלעול סופה וסערה‬

43:17d‫ ;ס‬43:17bBe

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

‫ רעמו יחיל ארצו‬27 ‫קול‬26

43:17c‫ ;ס‬43:17aBe

‫וכארבה ישכן רדתו‬

1

‫ ובכחו יניף הרים‬23

‫כרשף יפרח שלגו‬

‫[יד‬.]: Yadin: recon. ‫ ;]  ו[יד‬Ben-Ḥayyim: ‫]ו[יד‬. ‫נטתה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נטתה‬Yadin recon., Beentjes, Reymond: ‫נטתה‬. [...]‫בגב‬: Yadin: recon. [‫ ;בגב]  ורה‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;בגב]ורה‬Reymond: […]‫בגבו‬. ‫חוג‬: Yadin: recon. ‫ ;חוג‬Beentjes: […]‫ ;חו‬Reymond: ‫חו ג‬. [....]: Yadin: recon. [‫ ;]  הקיפה‬Beentjes: [..…]‫חו‬. [....]: Cowley/Neubauer: [..]‫ ;בג‬Peters: [‫ ;בג]בה‬Smend: [‫ ;בג]בורה‬Segal: [‫ ;]בגאון‬Ben-Ḥayyim: [..]‫בג‬. ‫לא‬: Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫לא׳‬. [….]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]תתו[ה‬, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ה‬Reymond: ‫[ה‬..]‫ת‬. ‫זיקות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זיקות‬. [...]: Lévi: [‫ ;]במשפט‬Peters, Segal: [‫ ;]משפטו‬Smend: [‫במ]שפט‬. ‫ותזנח‬: Beentjes: ‫ותזנה‬. ‫במ׳‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;במ׳‬Segal: ‫במ‬. ‫[ח‬....]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]ותנ[צח‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫[נצח‬..]. ‫בקר‬: Ben-Ḥayyim: ‫בּקר‬ ֺ . ‫כעיט‬: Yadin recon., Reymond: ‫כעיט‬. ‫פרע‬: Ben-Ḥayyim: ‫פרע‬. [........]: Cowley/Neubauer [...]‫ ;ש‬Lévi [‫ ;ע]נן כרשף‬Peters [‫ ;עב ]כרשף‬Smend: ‫ ;ע]בי[ם ]כצפורי[ם‬Segal: [‫]עבים כרשף‬. [.]‫אוצ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: [‫ ;אוצ]ר‬Peters: ‫ ;אוצר‬Ben-Ḥayyim: [‫אוצ]ר‬. ‫[ני‬..]: Yadin: ‫אבני‬, Yadin: recon. ‫ ;אבני‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;א]ב[ני‬Reymond: ‫א בני‬.

875 MS B 43:12b‫ס‬.Be

43:12a‫ס‬.Be 6

7

43

[....] ‫ויד אל* נטתה‬

‫חוק הקיפה בכבודה‬

*

12ab

‫*הוד הקיפה בכבודו‬

‫*לא‬ 43:13b‫ס‬.Be

43:13a‫ס‬.Be

[.....] **.* 9‫ותנצח זיקות‬

*

10

‫גבורתו תתוה ברק‬

‫ יקום במ׳‬11‫*ותזנח‬ ‫ זיקים‬13‫[ח‬....]** 12

14

43:14b‫ס‬.Be

13ab

‫*גערתו תתוה בקר‬

43:14a‫ס‬.Be

[........] ‫ויעף‬

17

18

[.]‫למען* ברא אוצ‬

14ab

‫*למענו‬ 43:15b‫ס‬.Be

43:15a‫ס‬.Be 20

21

[................]

43:16b‫ ;ס‬43:15dBe

[..............]

15ab

43:16a‫ ;ס‬43:15cBe

16ab 25

‫ תימן‬24‫אימתו תחרף‬

‫ובכוחו יזעים הרים׃‬

43:17b‫ ;ס‬43:16bBe

43:17a‫ ;ס‬43:16aBe

// ‫ סופה וסערה*׃‬28 ‫[ן‬....]‫הזלעפו‬

*

43:17d‫ ;ס‬43:17bBe

43:17c‫ ;ס‬43:17aBe

‫וכארבה ישכון דרתו*׃‬

20 21 22 23 24 25 26

27 28

29 30 31

32 33 34

‫*רד׳‬

17ab

‫ ארצו‬32 ‫*קול רעמו יחיל‬

‫ סופה וסערה׃‬29 ‫*על עול‬

33

‫ ארצו‬31 ‫…[ל‬..‫מ‬..] 30 ‫קול‬

‫ * יניף שלגו‬34‫[רשף‬.]

17cd

‫*כר׳‬

[..........]: Cowley/Neubauer: [...]‫ ;ל‬Smend: ‫ ;ו]יפץ אבני אלגב[יש‬Segal: [‫ ;]ויתפוצצו אבני ברד‬Ben-Ḥayyim: ‫[יש‬.. …]. [.........]: Smend: ‫ ;]גבורתו תחזק ענ[ן ]המ[לתו‬Segal: [‫ ;]גגדלתו חזק ענן‬Ben-Ḥayyim: [..]‫[ל‬..] ‫[ן‬.. …]. [...]‫אמ‬: Yadin: ‫אמרתו‬, Yadin: recon. ‫ ;אמרתו‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;אמרתו‬Beentjes: [...]‫ ;אמ‬Reymond: ‫אמרתו‬. Different text order: 43:17a, 16, 17b. ‫תחרף‬: Beentjes: incorr. ‫תהרף‬. ‫תימן‬: Beentjes: incorr. ‫תימין‬. In Γ 17a, 16, 17b the Hebrew text order differs. HMas: bi-cola 17a.16a; 16b.17b; bi-colon 17cd (= Γ Ziegler), but HB: bi-cola 17ab; 17cd (= Γ pre-Origen); the position of bi-colon 16ab is unclear. HBmarg. // HMas: bi-cola 17a.16a and 16b.17b. ‫קול‬: Yadin, Beentjes: ‫ ;קול‬Yadin recon., Ben-Ḥayyim, Reymond: ‫קול‬. ‫[ן‬....]‫הזלעפו‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;זלעפו]ת צ[פון‬Peters: ‫ ;זלעפות צפ]ו[ן‬Smend: ‫ ;זלעפות צפון‬Segal: ‫ ;זלעפות צפון‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;זלעפות צפון‬Beentjes: ‫[ן‬....]‫זלעפו‬. ‫על עול‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫עלעול‬. ‫קול‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;קול‬Beentjes: ‫קול‬. ‫[ל‬....‫מ‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;רעמו יחול‬Peters: ‫ ;רעמו יח]י[ל‬Smend: ‫ ;]ר[עמו ]י[חול‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ר[עמו יחול‬Beentjes: ‫[חול‬...]. ‫יחיל‬: Peters: ‫יחול‬. ‫רד׳‬: Peters: ‫רדתו‬. ‫[רשף‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]בר[שף‬Peters, Smend: ‫]ב[רשף‬.

876

SIR 43:18ab – 43:25ab

MS Mas 43:18b

‫ס‬.Be

43:18a‫ס‬.Be

‫ יתמיה לבב‬1‫וממטרו‬ 43:19b‫ס‬.Be

‫ לבנו יהג עינים‬2 ‫תור‬ 43:19a‫ס‬.Be

‫ויצמח כסנה צצים‬ 43:20b‫ס‬.Be

‫ כמלח ישפך‬6 ‫[ר‬......] 43:20a‫ס‬.Be

‫וכרגב יקפיא מקור‬ 43:20d‫ס‬.Be

‫ ישיב‬10[..........]

11

43:20c‫ס‬.Be 13

[..............] 43:21b‫ס‬.Be

43:21a‫ס‬.Be 14

[..............]

43:22bBe

[............]

43:22aBe 15

16

[.................]

43:23b‫ס‬.Be

[...................]

43:23a‫ס‬.Be

‫ ]א[יים‬20[...........]

21

43:24b‫ס‬.Be

22

[.............]

43:24a‫ס‬.Be

{‫ נשמת}ם‬26[..........]

27

43:25b

‫ס‬.Be

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

28

[...............]

43:25a 31

1

[...........]12

‫[רת רהב‬...........] 30

‫ס‬.Be

32

[................]

‫וממטרו‬: Yadin: ‫וממטרו‬, Yadin recon., Reymond: ‫ ;וממטרו‬Ben-Ḥayyim: ‫וממטרו‬. ‫תור‬: Yadin: recon. (‫)תואר‬. ‫לבב‬: Segal: incorr. ‫לב‬. ‫לבנה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לבנה‬. ‫יהגה‬: Peters: ‫]י[הגה‬. ‫[ר‬......]: Yadin (Yadin: recon. ‫)]  וגם[ כפור‬, Reymond: ‫ ;]…[ כפור‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ר‬...]. ‫כמלח‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כמלח‬. ‫ישכון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ישכון‬. ‫ישפך‬: Segal: ‫ישפוך‬. [.........]: Yadin: ‫[ון‬...], recon. ‫ ;]  צינת רוח צפ[ון‬Ben-Ḥayyim: ‫[ן‬..] […]; Beentjes: ‫[פון‬...]; Reymond: ‫]…[  צפון‬. ‫ישיב‬: Yadin: recon. (‫ ;ישיב )ישוב‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ישוב‬Reymond: ‫ישיב‬. 43:20c-23a: Yadin, Ben-Ḥayyim and Beentjes have some fragmentary text, but the Israel Museum did not provide an image. [.............]: Ben-Ḥayyim: [‫ ;]…[ ]מע[מד ]מימ[ יקר]ים‬Beentjes: [..]‫[מד }מים{ יקר‬......]; Reymond: [..]‫[מד }מים{ יקר‬......]. [.......]: Ben-Ḥayyim: [..]‫[ם ]חרב[ יש‬..] […]; Beentjes: [..]‫[ם }חרב{ יש‬.....]. [………..]: Yadin: recon. [(‫]  פורע לדשן שרב )רטב‬. [...................]: Yadin: [.]‫]…[ף ענן ט‬, Yadin: recon. [‫]  מרפא כל מער[ף ענן ט]  ל‬. ‫של‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫טל‬.

‫‪877‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪43‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪18ab‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪43:18a‬‬

‫תואר לבנה‪ 4‬יגהה* עינים‬

‫‪43:18b‬‬

‫וממטרו יהמה לבב‪3‬׃‬

‫*יהגה‬

‫‪5‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:19a‬‬

‫‪19ab‬‬

‫וגם כפור כמלח‪ 7‬ישכון‬

‫‪.Be‬ס‪43:19b‬‬

‫ויציץ כספיר ציצים׃‬

‫‪*8‬‬

‫*ישפך‬

‫‪9‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:20b‬‬

‫‪20ab‬‬

‫וכרקב יקפיא מקורו*׃‬

‫‪.Be‬ס‪43:20c‬‬

‫על כל מעמד מים יקרים‬

‫*מקוה‬ ‫‪.Be‬ס‪43:20c‬‬

‫‪20cd‬‬

‫על כל מעמד מים יקרים‬

‫‪21ab‬‬

‫יבול }הרים{ כחרב ישיק‬

‫‪22ab‬‬

‫מרפא כל מערף‪[.] 18‬נן‪ 19‬טל‬

‫‪23ab‬‬

‫מחשבתו ‪* 23‬תשיק‪[.] 24‬בה‬

‫‪.Be‬ס‪43:20d‬‬

‫וכשרין ילבש מקוה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪43:21b‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:21a‬‬

‫ונוה* צמחים כלהבה׃‬ ‫*וצור‬ ‫‪.Be‬ס‪43:22b‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:22a‬‬

‫פורע* לדשן שרב**׃‬ ‫*של‪ 17‬פורע **רטב‬ ‫‪.Be‬ס‪43:23b‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:23a‬‬

‫ויט בתהום איים*׃‬

‫‪25‬‬

‫*משובתו‬

‫*אוצר‬ ‫‪.Be‬ס‪43:24a‬‬

‫‪24ab‬‬

‫יורדי הים יספרו קצהו‬

‫‪25ab‬‬

‫שם פלאות תמהי מעשהו‬

‫‪.Be‬ס‪43:24b‬‬

‫לשמע אזננו‪ 29‬נשתומם׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫*‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪43:25a‬‬

‫‪43:25b‬‬

‫מין כל חי וגבורות רבה׃‬

‫*מעשיו‬ ‫‪.‬מערף ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬מערף‬ ‫‪.‬ענן ‪[.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬נן‬ ‫‪  ].‬ויט בתהום[ ‪[...........]: Yadin: recon.‬‬ ‫‪.‬איים ‪), Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond:‬איים ‪]: Yadin (Yadin: recon.‬א[יים‬ ‫‪.‬אמר]  תו[ תעמיק ר]  בה[ ‪, Yadin: recon.‬אמר]‪ [..‬תעמיק ר]‪[..........]: Yadin: [..‬‬ ‫‪.‬מחשבת]…[שיק ‪; Beentjes:‬מחשבתו ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal:‬מחשבתו‬ ‫‪[..]; Beentjes:‬שיק ‪; Ben-Ḥayyim:‬משיק ‪[.]; Segal:‬עשיק ‪]; Smend:‬תנ[שיק ‪]; Peters:‬י[נשיק ‪[..]; Lévi:‬שיק ‪: Cowley/Neubauer:‬תשיק‬ ‫‪.‬מחשבת]…[שיק‬ ‫‪.‬רבה ‪[.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬בה‬ ‫‪ [.].‬לשמע אזנינו ‪[.]; Reymond:‬שמע אזנינו ‪]; Beentjes:‬ל[שמע אזנינו ‪; Ben-Ḥayyim:‬לשמע אזנינו ‪, Yadin: recon.‬לשמע אזנינו ‪[…...]: Yadin:‬‬ ‫‪.‬נשתמ}ם{ ‪: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond:‬נשמת}ם{‬ ‫‪  ].‬יורדי הי[ם י]  ס[פ]  רו[ קצ]  הו[ ‪[…], Yadin: recon.‬ם י]‪[.‬פ]‪ [..‬קצ]‪[............]: Yadin: [..‬‬ ‫‪.‬אוזננו ‪: Cowley/Neubauer, Lévi:‬אזננו‬ ‫]‪ [.‬ומין כ]‪[…]; Reymond: [.‬גבורת ‪ […]; Beentjes:‬גבורת ‪; Ben-Ḥayyim:‬ו]  מין כל חי ו[גבורת ‪, Yadin: recon.‬ו]…[גבורת ‪[...........]: Yadin:‬רת‬ ‫‪.‬חי ו גב  ו}ר{ת‬ ‫‪.‬רהב ‪: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬רהב‬ ‫‪  ].‬שם פלאות תמהי מעשיו[ ‪[.............]: Yadin: recon.‬‬

‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬

‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬

‫‪31‬‬ ‫‪32‬‬

878

SIR 43:26ab – 44:1ab

MS Mas

43:29bEW

43:29aEW 3

4

[…]

43:30bEW

[…]

43:30aEW

// 6[….]

7

[...]

MS Mas

44:1d(1c)‫ ;ס‬44:1bBe

44:1c(1b)‫ ;ס‬44:1aBe 25

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10 11 12 13 14

[............]‫ את אב‬//

‫ חסד‬26[...........]

‫עוד‬: Beentjes: ‫עוד‬. ‫[לה‬...]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;נ]גד[לה‬Smend: ‫ ;נ]גד[לה‬Segal: ‫ ;]נגד[לה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[לה‬...]. […]: Yadin: (‫]…[תו )יו‬, Yadin: recon. ‫]  ונפלאת גבור[תו‬. […]: Yadin: recon. [‫]  נורא אדני מאד מאד‬. ‫[אד‬......]‫נו‬: Cowley/Neubauer: ‫[ ]מ[אד‬..] [‫ ;נ]ורא‬Lévi: ‫ ;נ]ורא[ ייי ]מ[אד‬Peters, Segal: ‫ ;נו]רא ייי מ[אד‬Smend: ‫ ;נו]רא ייי מ[אד‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]מ[אד‬...] [..]‫ ;נו‬Beentjes: ‫[אד‬......]‫נו‬. [….]: Yadin: ‫]…[ש אל‬, Yadin: recon. ‫ ;]  בכל תוכלו כי י[ש אל‬Reymond: ‫]…[ש אל‬. [...]: Yadin: recon. [‫]  מגדלי אדני חרימו כול‬. ‫עוד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עוד‬. This line was written without colometric separation and corresponds with Γ 43:30abcd. ‫[ל‬...]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: [‫ ;מ]גד[ל]י‬Smend: [‫ ;מג]ד[ל]י‬Segal: [‫ ;]מגדלי‬Ben-Ḥayyim: […] [..]‫[ל‬..]‫מ‬. ‫[רימו‬.....]: Cowley/Neubauer, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ הרימו‬Lévi: ‫ ;]ייי[ הרימו‬Peters: ‫ ;]יהוה[ הרימו‬Smend: ‫ ;]ייי[ הרימו‬Segal: ‫]ייי ה[רימו‬. ‫ת׳‬: Cowley/Neubauer, Segal: [‫ ;ת]חקרו‬Lévi: + [‫]חקרו‬. [.]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;לא‬Ben-Ḥayyim: ‫לא‬. [.]‫תחק‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: [‫ ;תחק]רו‬Peters: [‫ ;ת]חקרו‬Smend: [‫ ;תחקר]ו‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ ;תחקר‬Beentjes: […]‫תח‬.

‫‪879‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪43‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪26ab‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪43:26a‬‬

‫*למענו** יצלח מלאך‬

‫‪43:26b‬‬

‫ובדבריו יפעל רצון׃‬

‫*למענהו **למען‬ ‫‪.Be‬ס‪43:27a‬‬

‫‪27ab‬‬

‫עוד‪ 1‬כאלה לא נוסף‬

‫‪28ab‬‬

‫]‪[...‬לה‪ *2‬עוד כי לא נחקור‬

‫‪.Be‬ס‪43:27b‬‬

‫וקץ דבר הוא הכל׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪43:28a‬‬

‫‪43:28b‬‬

‫והוא גדול מכל מעשיו׃‬

‫*נגלה‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪29ab‬‬

‫נו]‪[......‬אד ‪ 5‬מאד‬

‫‪30ab‬‬

‫‪[...]9‬ל ‪[.....] 10‬רימו ‪ 11‬קול‬

‫‪30cd‬‬

‫מרומים* תחליפו ‪ **15‬כח‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪43:29a‬‬

‫‪43:29b‬‬

‫ונפלאות דבריו*׃‬ ‫*גבורתו‬ ‫‪.Be‬ס‪43:30a‬‬

‫בכל תוכלו כי יש עוד‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫*]‪[..‬ומ]‪[...‬‬

‫‪16‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:30b‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪43:30c‬‬

‫וﭏ תלאו כי לא ת׳‬

‫‪*12‬‬

‫**החליפו ‪ 17‬כח‬

‫*וﭏ תלאו כי ל]‪ 13[.‬תחק]‪[.‬‬

‫‪14‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:32a‬‬

‫‪32ab‬‬

‫רוב]‪[......‬ל]‪[.‬‬

‫‪33ab‬‬

‫את הכל ‪[.........] 22‬‬

‫‪43:30d‬‬

‫‪.Be‬ס‪43:32b‬‬

‫מעט‪ 18‬ראיתי ‪ 19‬ממעשיו׃‬

‫‪20‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪43:33a‬‬

‫‪43:33b‬‬

‫]‪..‬ל‪// [.........‬‬ ‫‪21‬‬

‫‪23‬‬

‫‪MS B‬‬

‫‪44‬‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪44:1a ; HD‬‬

‫‪HD‬‬

‫‪ //‬שבח אבות ‪+‬עולם‬

‫‪1ab‬‬

‫אהללה נא אנשי חסד‬

‫‪+ 24‬‬

‫‪; 44:1bBe‬ס)‪44:1d(c‬‬

‫‪; 44:1aBe‬ס)‪44:1c(b‬‬

‫*אבותינו בדורותם׃‬ ‫‪*Be‬את‬

‫‪27‬‬

‫‪.‬החליפו ‪: Lévi, Peters, Segal:‬תחליפו‬ ‫‪.‬מרוממיו ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬מרוממיו ‪; Smend:‬מרוממיו ‪[..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal:‬ומ]‪[...‬‬ ‫‪.‬החליפו ‪; Beentjes:‬החליפו ‪; Ben-Ḥayyim:‬החליפו ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal:‬החליפו‬ ‫‪.‬מע]‪; Beentjes: [.‬מע]ט[ ‪; Segal:‬מעט ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend:‬מעט‬ ‫‪).‬ראתי( ראיתי ‪: Beentjes: rev.‬ראיתי‬ ‫רוב נ]פ[ל]א ‪; Smend:‬רוב נ]סתרות חז[ק ]מ[אלה ‪; Peters:‬רוב נ]סתרות מ[אלה ‪; Lévi:‬רוב נ]‪[...‬ן ]מ[אלה ‪: Cowley/Neubauer:‬רוב]‪[......‬ל]‪[.‬‬ ‫‪.‬רוב]‪[...‬לה ‪; Beentjes:‬רוב נ]פ[ל]א וחז[ק ]מ[אלה ‪; Ben-Ḥayyim:‬רוב נ]סתרות ‪ ...‬מ[אלה ‪[..]; Segal:‬ל]‪ + marg. [.‬וחז[ק ]מ[אלה‬ ‫;ולא]נשי חסד נ[תן חכמה ‪]; Smend:‬ו[ל]חסידים נתן חכמה[ ‪; Peters, Segal:‬ול]חסידים נתן חכמה[ ‪; Lévi:‬ול]‪.]: Cowley/Neubauer: […..‬ל‪[….‬‬ ‫‪[..]; Beentjes: [...].‬ל]‪Ben-Ḥayyim: [… ..‬‬ ‫‪.‬הכל]‪; Beentjes: [...‬הכל ]‪: Ben-Ḥayyim: [...‬הכל‬ ‫‪.‬הכל]‪]; Beentjes: [.......‬עשה ייי[ ‪[..........]: Lévi, Peters, Smend, Segal:‬‬ ‫‪: line-filler.‬ם‬ ‫‪.‬אב]…[ ‪), Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬אב]  ותינו בדורותם[ ‪: Yadin (Yadin: recon.‬אב]‪[............‬‬ ‫‪[…].‬א אנ]‪  ]; Reymond: [..‬אהללה נא[ אנ]  שי[ ‪ […], Yadin: recon.‬אנ]‪[...........]: Yadin: [..‬‬ ‫‪.‬את ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim (in main text), Beentjes:‬את‬

‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬

‫‪21‬‬

‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪27‬‬

880

SIR 44:2ab – 44:8ab

MS Mas 44:2b

‫ס‬.Be

44:2a‫ס‬.Be 2

[.......]‫ מי‬1‫וגדלה‬

44:3b

‫ עליון‬3‫רב כבוד חלק‬ 44:3a

5

44:3d(b)‫ ;ס‬44:3bBe

6

44:3c(a)‫ ;ס‬44:3aBe 9

[....]‫וחזי כל בנב‬

44:4b‫ס‬.Be

‫ בתבונתם‬10‫ויעצים‬ 44:4a‫ס‬.Be

14

[..]‫ במחקק‬13‫[ים‬..]‫ור‬

44:4d‫ס‬.Be

16

44:4c‫ס‬.Be 18

[......]‫ומשלים ב‬

44:5b‫ס‬.Be

‫חכמי שיח בספרתם‬ 44:5a‫ס‬.Be

[.....]‫ונשאי מש‬

‫ מזמור על קו‬24 ‫חקרי‬

23

44:6b‫ס‬.Be

44:6a‫ס‬.Be

[...........]‫ושק‬

‫אנשי חיל וסמכי כח‬

27

44:7b

‫ס‬.Be

44:7a 29

3 4 5 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15

16 17

‫ בדרם נכבדו‬30‫כל א}ל{ה‬ 44:8a‫ס‬.Be

31

2

‫ס‬.Be

[.............]

44:8b‫ס‬.Be

1

‫…[ם‬.]‫שרי גוי ב‬15

[...........]‫לה‬

32

‫יש מהם הניחו שם‬

‫וגדלה‬: Yadin: ‫וגדלה‬. [.......]‫מי‬: Yadin: recon. [‫מי] מות עולם‬. ‫חלק‬: Yadin recon., Reymond: ‫חלק‬. ‫כבוד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כבוד‬. + Yadin 44:3b HMa: (‫)  ואנשי שם בגבורתם‬. + Yadin recon. 44:3a HMas: (‫)  רודי ]  דורי[ ארץ במלכותם‬. ‫ִבגבורם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בגבורם‬. ‫רודי‬: Peters: ‫]ר[ו]ד[י‬. [....]‫בנב‬: Yadin: recon. [‫ ;בנב]  ואתם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;בנב]ואתם‬Reymond: […]‫בנבו‬. ‫ויעצים‬: Yadin: incorr. ‫ויועצים‬. ‫בתבונתם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes (“Some illegible characters follow.”): ‫ ;בתבונתם‬Reymond (offset of 44:20; 43:20cd) +‫בע ̇ולם‬+. ‫יו׳‬: Segal: assumes ‫יועצים‬. ‫[ים‬..]‫ור‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ורזנים‬Yadin recon., Reymond: ‫ורזנים‬. [..]‫במחקק‬: Yadin: recon. [‫ ;במחקק]  תם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;במחקק]תם‬Reymond: [..]‫במחקק‬. The second colon does not easily correspond with Γ, as it relates more to 4c than to 4b; but ‫ בספרתם‬fits better with 4b γραμματείας than with 4c παιδείᾳ αὐτῶν; 4a and 4c seem to be interwoven. ‫…[ם‬.]‫ב‬: Yadin: ‫במזמתם‬, Yadin: recon. ‫ ;במזמתם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ב[מזמתם‬Beentjes: [..]‫[מזמ‬.]; Reymond: ‫ב מזמת ם‬. ‫ורוזנים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ורוזנים‬.

881 MS B ‫ס‬.Be

44:2b

44 44:2a

‫ס‬.Be

‫וגדלו מימות עולם׃‬

‫ חלק *עליון‬4 ‫רב כבוד‬

2ab

‫*להם‬ 44:3b

‫ס‬.Be

44:3a

‫ס‬.Be

‫ואנשי שם בגבורתם*׃‬ 7

‫דורי* ארץ במלכותם‬

‫*ִבגבורם‬

8

44:3d‫ס‬.Be

3ab

‫*רודי‬

44:3c‫ס‬.Be

‫וחוזי כל בנבואתם׃‬

11

‫היועצים* בתבונתם‬

3cd 12

44:4b‫ס‬.Be

44:4a‫ס‬.Be

‫ במחקרותם׃‬17‫ורוזנים‬ 44:4d

‫*יו׳‬

‫ס‬.Be

‫שרי גוים במזמתם‬ 44:4c

‫]…[שלים במשמרותם ׃‬ 20

4ab

‫ס‬.Be

19

* 22

‫ שיח בספרתם‬21 ‫[מי‬.]‫ח‬

4cd+

‫*במס׳‬ 44:5b‫ס‬.Be

44:5a‫ס‬.Be

‫נושאי משל בכתב׃‬

*

‫ על חוק‬25‫חוקרי מזמור‬

5ab 26

44:6b‫ס‬.Be

44:6a‫ס‬.Be

‫ושוקטים על מכונתם׃‬ 44:7b

‫*קו‬

‫ס‬.Be

44:7a

‫ כח‬28 ‫אנשי חיל וסומכי‬

6ab

‫כל אלה בדורם‬

7ab

‫ס‬.Be

‫ומימיהם* תפארתם׃‬

*

‫*ובימיהם‬

‫*נכבדו‬

44:8b‫ס‬.Be

44:8a‫ס‬.Be

‫׃‬33‫*להשתענות** בנחלתם‬

‫ שם‬35‫יש מהם הניחו‬

8ab

‫[השעות‬.]** ‫*להשתעות‬

34

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

[......]‫ב‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)במ]  שמחותם‬, Ben-Ḥayyim: […]‫ ;במ‬Reymond: […]‫ב מ‬: ‫]…[שלים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומושלים‬. ‫במשמרותם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;במשמרותם‬Ben-Ḥayyim: ‫חותם‬/‫ ;במשמר‬Beentjes: ‫במשמרותם‬. ‫[מי‬.]‫ח‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכמי‬. ‫בספרתם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בספרתם‬. [.....]‫מש‬: Yadin: recon. [‫ ;מש]  ל בכתב‬Ben-Ḥayyim: […] [‫מש]ל‬. ‫חקרי‬: Yadin recon., Reymond: ‫ ;חקרי‬the ‫ ק‬is highly problematic, and there are perhaps one or two additional letters. ‫מזמור‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מזמור‬. ‫קו‬: Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;חקו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חקו‬. [...........]‫ושק‬: Yadin: recon. [‫ ;ושק]  טים על מכונתם‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;ושק]טים‬Reymond: […]‫ושקט‬. ‫וסומכי‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וסומכי‬. [..........]: Yadin: recon. [‫]  ובימיהם תפארתם‬. ‫א}ל{ה‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אלה‬. [...........]‫לה‬: Yadin: recon. [‫לה]  שתעות בנחלתם‬. ‫שם‬: Yadin recon., Reymond: ‫שם‬. ‫בנחלתם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בנחלתם‬. ‫[השעות‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להשעות‬. ‫הניחו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הניחו‬.

882

SIR 44:9ab – 44:17ab

MS Mas 44:9b‫ס‬.Be

44:9a‫ס‬.Be 1

2

[..............]

44:9d‫ס‬.Be

44:9c‫ס‬.Be 5

[............]‫ו‬

44:10b‫ס‬.Be

‫ כאשר לא היו היו‬6 44:10a‫ס‬.Be

8

[...........]‫ו‬

44:11b‫ס‬.Be

‫אולם אלה אנשי חסד‬ 44:11a‫ס‬.Be

[............]‫ונח‬

‫( טובם‬b) ‫ זרעם נאמן‬11‫אם‬

10

44:12b‫ס‬.Be

44:12a‫ס‬.Be 14

44:13b

[......] 13‫וצאצאיהם‬

‫ס‬.Be

‫בבריתם עמד זרעם‬ 44:13a

15

‫ס‬.Be

[..]‫וכבודם לא ימ‬

44:14b‫ס‬.Be

‫ עולם יעמד זרעם‬16[..]‫ו‬ 44:14a‫ס‬.Be

[.]‫ חי לדור ודו‬20‫[שמם‬.]

‫ בשלום נאספה‬22‫[ם‬....]‫ו‬

21

44:15b‫ס‬Be

44:15a‫ס‬Be

‫ קהל‬26 ‫ותהלתם יספר‬

44:17b‫ס‬.Be

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18

‫ עדה‬27[........]

44:17a‫ס‬.Be 32

1

‫ויש מהם שאין לו זכר‬

[.............]‫ב‬

‫ תמים‬34‫[מצא‬.] 33[…….]

[..............]: Yadin: recon. [‫] וישבתו כאשר שבתו‬. ‫זכר‬: Yadin, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זכר‬. ‫שבתו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫שבתו‬. ‫זכר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זכר‬. [............]‫ו‬: Yadin: recon. [‫ ;ו] בניהם אחריהם‬Reymond: […]‫ו‬. Cf. CD 2.20: ‫ויהיו כלא היו‬. ‫מאחריהם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מאחריהם‬. [...........]‫ו‬: Yadin, Ben-Ḥayyim: […] [..]‫ ;וצ‬Yadin: recon. [‫ ;וצ] דקתם לא תכרת‬Beentjes: [...]‫ו‬. ‫[ת‬....]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Smend: ‫ ;לא ]תשב[ת‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;לא ]תשב[ת‬Ben-Ḥayyim: ‫[ת‬..] [‫ ;ל]א‬Beentjes: ‫[ת‬....]‫ל‬. [............]‫ונח‬: Yadin: recon. [‫ונח] לתם לבני בניהם‬. ‫אם‬: Yadin: incorr. ‫עם‬. [...]‫[ל‬...]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;לב]ני בנים‬Peters: [‫ ;ל]בני בניהם‬Smend: ‫ ;לב]ני בניה[ם‬Segal: ‫ ;לבני בניהם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫ל‬. ‫וצאצאיהם‬: Yadin recon., Reymond: ‫וצאצאיהם‬. [......]: Yadin: recon. [‫]בעבורם‬. [..]‫ימ‬: Yadin (Yadin: recon. [‫)ימח]ה‬, Reymond: [.]‫ ;ימח‬Ben-Ḥayyim: [‫ימח]ה‬. [..]‫ו‬: Yadin: ‫ועד‬, Yadin: recon. ‫ ;ועד‬Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫עד‬. [.]‫וצדקת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;וצדקתם‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫וצדקתם‬. [.....]‫ל‬: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;ל]א‬Lévi, Segal: [‫ ;ל]א תשכח‬Peters: [‫ ;ל]א ינשה‬Smend: [‫ ;ל]א תמחה‬Ben-Ḥayyim: […] [‫ ;ל]א‬Beentjes: [...]‫ל‬.

883 MS B 44:9b‫ס‬.Be

44 44:9a‫ס‬.Be

‫׃‬3‫וישבתו כאשר שבתו‬

4

44:9d‫ס‬.Be

‫ויש מהם אשר אין לו זכר‬

9ab

‫כאשר לא היו היו‬

9cd

44:9c‫ס‬.Be 7

‫ובניהם מאחריהם‬

44:10b‫ס‬.Be

44:10a‫ס‬.Be

‫׃‬9‫[ת‬....]‫ותקותם ל‬ 44:11b‫ס‬.Be

‫ואולם אלה אנשי חסד‬

10ab

‫( טובם‬b) ‫עם זרעם נאמן‬

11ab

44:11a‫ס‬.Be

[...]‫[ל‬...]‫ונחלתם ל‬

12

12ab 44:13b

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

44:13a

[.....]‫ ל‬17[.]‫וצדקת‬

18

44:14b

19

‫ס‬.Be

44:14a

‫׃‬24‫ ודור‬23[..]‫[ל‬........] 44:15b

‫עד עולם יעמד זכרם‬

13ab

[.....]‫[ל‬.....]

14ab

‫ס‬.Be

25

‫ס‬Be

44:15a

‫ס‬Be

15ab

‫ותהלתם יספר קהל׃‬

‫ עדה‬28[.]‫חכמתם תשנ‬

44:16d(c)‫ ;ס‬44:16bBe

44:16a+b‫ ;ס‬44:16aBe

// ‫אות דעת לדור ודור׃‬ 44:17b‫ס‬.Be

31

‫[קח‬..]‫ ו‬+ ‫ עם ייי‬30‫והתהלך‬+ ‫ תמים‬29‫[א‬...] ‫חנוך‬

16ab

44:17a‫ס‬.Be

‫לעת* כלה היה תחליף׃‬

‫ צדיק נמצא תמים‬35[‫ח‬.]

17ab

‫*ב׳‬

19 20 21 22 23

‫זכרם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;זכרם‬Beentjes: [.]‫זכר‬. ‫[שמם‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)ושמם‬, Ben-Ḥayyim: ‫]ו[שמם‬. [.]‫ודו‬: Yadin: ‫ודור‬, Yadin: recon. ‫ ;ודור‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;ודור‬Reymond: ‫ודר‬. ‫…[ם‬.]‫ו‬: Yadin: ‫וג]…[ם‬, Yadin: recon. ‫ ;וג] וית[ם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;וג]וית[ם‬Beentjes: ‫[ם‬..]‫ ;וגו‬Reymond: ‫[ם‬..]‫וגו‬. [..]‫[ל‬........]: Cowley/Neubauer: [‫ ;]…[ ל]דור‬Lévi, Segal: [‫ ;]ושמם יחיה[ ל]דור‬Peters, Smend: [‫ ;]ושמם חי[ ל]דור‬Ben-Ḥayyim: [..]‫;]…[ ל‬ Beentjes: [...].

24 25

26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

‫ודור‬: ‫ ר‬line-filler; Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;ודור‬Smend: ‫דור‬. [.....]‫[ל‬.....]: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;]…[ ]בש[ל]ום‬Lévi: [‫ ;]פגריהם בש[ל]ום יאספו‬Peters: [‫ ;]גויותם[ בשל]ום נאספו‬Smend: ‫]גויתם בש[ל ]ום‬ [‫ ;נאספה‬Segal: [‫ ;]גויותם בש[ל]ום נאספו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫[ל‬...]. ‫יספר‬: Yadin: ‫יספר‬. [….....]: Yadin: ‫…[ה‬..], Yadin: recon. ‫ ;] חכמתם תשנ[ה‬Reymond: ‫]…[  שן‬. [.]‫תשנ‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;תשמע‬Lévi, Peters, Segal: ‫ ;תשנה‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תשנה‬Beentjes: [..]‫תש‬. ‫[א‬...]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]נמ[צא‬Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נמצא‬Segal: ‫]נמצ[א‬. ‫והתהלך‬: Smend: ‫והתהלך‬. ‫[קח‬..]‫ו‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ו]י[לקח‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;ונלקח‬Ben-Ḥayyim: ‫ונלקח‬. [.............]‫ב‬: Beentjes: [...]‫ ;ב‬Yadin: recon. [‫ב]  עת כלה היה תחליף‬. [……]: Yadin (Yadin: recon. ‫)נוח צדיק‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;נוח צדיק‬Reymond: ‫נוח צדי ק‬. ‫[מצא‬.]: Yadin (Yadin: recon. ‫)נמצא‬, Ben-Ḥayyim, Beentjes, Reymond: ‫נמצא‬. [‫ח‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]נ[ח‬Peters, Segal: ‫ ;]נ[ח‬Beentjes: ‫[ח‬.].

884

SIR 44:17cd – 44:23fg

MS Mas 44:17dBe

44:17cBe

// 1[..............]

1 2 3 4 5 6 7 8

2

[.............]

[..............]: Yadin: recon. [‫] ובבריתו חדל מבול‬. [.............]: Yadin (Yadin: recon. [‫)ב] עבורו היה שארית‬, Beentjes: [...]‫ב‬. ‫תשחית‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫השחית‬. ‫אב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אב‬. ‫לב]ר[ך‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לברך‬. ‫[עה‬.‫בש]ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;בש]בו[עה‬Peters: ‫ ;בש]ב[ועה‬Smend: ‫ ;בשבועה‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בש]בו[עה‬Beentjes: ‫[עה‬..]‫בש‬. ‫הקים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הקים‬. ‫[ם‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]מי[ם‬Peters, Smend, Segal: ‫ ;מים‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;מים‬Beentjes: ‫[ים‬.].

‫‪885‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪44‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪17cd‬‬

‫בעבורו היה שארית‬

‫‪18ab‬‬

‫באות עולם נכרת* עמו‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪44:17c‬‬

‫‪44:17d‬‬

‫ובבריתו חדל מבול׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪44:18a‬‬

‫‪44:18b‬‬

‫לבלתי תשחית‪ 3‬כל בשר׃‬

‫*כרת‬ ‫‪.Be‬ס‪44:19a‬‬

‫‪19ab‬‬

‫אברהם אב‪ 4‬המון גוים‬

‫‪20ab‬‬

‫אשר שמר מצות עליון‬

‫‪20cd‬‬

‫בבשרו כרת לו חק‬

‫‪21ab‬‬

‫על כן בש]ב‪[.‬עה‪ 6‬הקים‪ 7‬לו‬

‫‪21ef‬‬

‫להנחילם ]‪[..‬ם‪ 8‬ועד ים‬

‫‪22ab‬‬

‫וגם ליצחק הקים בן‬

‫‪.Be‬ס‪44:19b‬‬

‫לא נתן בכבודו * מום׃‬ ‫*דופי‬ ‫‪.Be‬ס‪44:20b‬‬

‫‪.Be‬ס‪44:20a‬‬

‫ובא בברית עמו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪44:20c‬‬

‫ובניסוי נמצא נאמן׃‬ ‫‪.Be‬ס‪44:21a‬‬

‫‪.Be‬ס‪44:21b‬‬

‫לב]ר[ך ‪ 5‬בזרעו גוים׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪44:21c‬‬

‫‪.Be‬ס‪44:22b‬‬

‫בעבור אברהם‪ 9‬אביו׃‬

‫*‬

‫‪10‬‬

‫‪.Be‬ס‪44:22c‬‬

‫‪22c.23a‬‬

‫ברית כל ראשון נתנו‬ ‫ויכוננהו בברכה‬

‫‪; 44:22dBe‬ס‪44:23a‬‬

‫וברכה נחה‪ 11‬על ראש ישראל׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪23bc‬‬

‫‪44:21d‬‬

‫ומנהר ועד אפסי ארץ׃‬ ‫‪.Be‬ס‪44:22a‬‬

‫*כן‬

‫‪44:20d‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪44:23c(b) ; 44:23a‬‬

‫ס‬

‫‪44:23d(c) ; 44:23b‬‬

‫ויתן לו נחלתו׃‬

‫‪* 12‬‬

‫*ויכנהו בבכורה‬ ‫‪; 44:23cBe‬ס)‪44:23e(d‬‬

‫‪23de‬‬

‫]‪[.‬יציבהו‪ 14‬לשבטים‬

‫‪23fg‬‬

‫]‪[...‬א‪ 16‬ממנו איש‬

‫‪; 44:23dBe‬ס)‪44:23f(e‬‬

‫לחלק שנים‪ 13‬עשר׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪44:23g(f) ; 44:23e‬‬

‫ס‬

‫‪44:23h(g) ; 44:23f‬‬

‫מוצא* חן בעיני ‪ 15‬כל חי׃‬ ‫*ומצא‬

‫‪.‬אברהם ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬אברהם‬ ‫‪].‬כ[ן ‪: Peters:‬כן‬ ‫‪.‬נחה ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬נחה‬ ‫‪.‬בבכרה ‪: Peters: incorr.‬בברכה‬ ‫‪.‬לש׳ ‪: Smend, Ben-Ḥayyim: + marg.‬שנים‬ ‫‪.‬ויציבהו ‪; Beentjes:‬ויציבהו ‪[.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬יציבהו‬ ‫‪.‬בעיני ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬בעיני‬ ‫‪]; Beentjes: [...].‬ויו[צ]י[א ‪]; Ben-Ḥayyim:‬ויו[צ]י[א ‪]; Smend:‬ויו[צא ‪]; Peters:‬ויוצ[א ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal:‬א]‪[...‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬

886

1 2

3

4 5 6 7 8 9

SIR 45:1ab – 45:7c+d

‫זכרו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;זכרו‬Ben-Ḥayyim: ‫זכרו‬. ‫[להים‬.....]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;א]הוב א[להים‬Peters: ‫ ;א]הו[ב אלהים‬Smend: ‫ ;א]הו[ב אלהים‬Segal: ‫ ;]אהוב א[להים‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]א[להים‬. ‫[להים‬.........]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ]א[להים‬Lévi: ‫ ;ו]יכנהו איש א[להים‬Peters: ‫ ;]ויכבדהו[ כאלהים‬Smend: ‫ ;]ויכנהו ב[אלהים‬Segal: ‫ ;]ויכבדהו כא[להים‬Ben-Ḥayyim: ‫[אלהים‬..] […]. ‫ויחזקהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויחזקהו‬. [.....]‫בד‬: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;בד]בריו‬Lévi, Segal: [‫ ;בד]בריו אותות‬Peters: ‫ ;בד]בריו[ או]תו[ת‬Smend: [‫בד]בר פיו[ א]תות‬. ‫מהר‬: Cowley/Neubauer: ‫מחר‬/‫ ;א‬Lévi; ‫ ;]מ[הר‬Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes (“Some characters have been erased here.”): ‫מהר‬. [........]: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;ויר]אהו‬Lévi, Segal: [‫ ;ויר]אהו כבודו‬, Peters: [‫ ;וירא]הו את כבודו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫ויר‬. ‫ויצוהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויצוהו‬. [....]‫[ל‬.]: Cowley/Neubauer: […] ‫ ;]א[ל‬Lévi, Segal: [‫ ;]א[ל ]עמו‬Peters: [‫ ;]א[ל ה]עם‬Smend: [‫ ;]א[ל ]העם‬Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;]א[ל‬Beentjes: [...] ‫[ל‬.].

887 MS B 45:1b

‫ס‬.Be

45 45:1a

‫ס‬.Be

‫ לטובה׃‬1‫משה זכרו‬ 45:2b‫ס‬.Be

‫ ואנשים‬2‫[להים‬.....]

1ab

‫[להים‬.........]*

2ab

45:2a‫ס‬.Be

‫ויאמצהו במרומים*׃‬

3

‫*ויכ׳ ייי‬

‫*במוראים‬ 45:3b‫ס‬.Be

45:3a‫ס‬.Be

‫ לפני מלך׃‬4‫ויחזקהו‬

6

‫* מהר‬5[......]‫בד‬

3ab

‫*בדברו‬ 45:3d‫ס‬.Be

45:3c‫ס‬.Be 7

45:4b

‫ס‬.Be

// [...] ‫ויבחר בו מכל‬ 11

3cd

‫[ותו‬..]‫באמונתו וב‬

4ab

‫ס‬.Be

45:4a 12

[….]‫[ל‬.] 8 ‫ויצוהו‬

9

[........]

10

*13

‫*ובענותנותו‬ 45:5b‫ס‬.Be

45:5a‫ס‬.Be

‫ לערפל׃‬14‫ויגישהו‬ 45:5d

‫ס‬.Be

‫וישמיעהו את קולו‬ 45:5c

5ab

‫ס‬.Be

‫תורת חיים ותבונה׃‬

‫וישם* בידו מצוה‬

5cd

‫ויתן‬ 45:5f

‫ס‬.Be

45:5e

‫ס‬.Be

‫ לישראל׃‬15‫ועדותיו ומשפטיו‬

‫ללמד ביעקב* חקיו‬ 16

‫ס‬.Be

‫*לי׳‬

45:6aα

‫למטה לוי‬ 45:7c(b) ; 45:7a

5ef

‫ס‬.Be

45:6aβ

‫ס‬

*

‫ס‬

Be

‫וירם קדוש את אהרן‬

6ab

‫וישימהו לחק עולם׃‬

7ab

Be

45:7a ; 45:6b

‫ויתן עליו הוד‬ *

‫*לו הודו‬ 45:7e(d)‫ ;ס‬45:7cBe

45:7d(c)‫ ;ס‬45:7bBe *

18

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

‫ ראם‬17‫ויאזרהו בתועפות‬

‫*׃‬20 ‫ בכבודו‬19 ‫וישרתהו‬

‫*תואר‬

‫ויבחר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;בחר‬Beentjes: ‫ויבחר‬. ‫מכל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מכל‬. [...]: Lévi, Segal: [‫ ;]בשר‬Peters: [‫ ;ב]שר‬Smend: [‫ ;ב]שר‬Ben-Ḥayyim: [..]‫ב‬. ‫[ותו‬..]‫וב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Peters: ‫ ;ובענותו‬Segal: ‫ ;וענותו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובענותו‬. ‫ויגישהו‬: Peters: incorr. ‫ויגשהו‬. ‫ומשפטיו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומשפטיו‬. ‫לי׳‬: Segal: ‫ליעקב‬. ‫בתועפות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בתועפות‬. ‫תואר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תואר‬. ‫וישרתהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וישרתהו‬. ‫בכבודו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בכבודו‬.

‫*בברכה‬

7c+d

888

1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11 12

SIR 45:7e – 45:13ab

‫וילבישהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וילבישהו‬. ‫ויפארהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויפארהו‬. ‫[ד‬...]‫ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;בכבוד‬Peters, Segal: ‫ ;בכ]ב[וד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בכ]ב[וד‬Beentjes: ‫[וד‬..]‫ב‬. Beentjes (Ben-Ḥayyim: >): “Persian gloss: ‘This ms. goes no further.’; Lévi, The Hebrew Text …, 1904 (31969), 61.” Cf. Wright, “Persian Glosses,” 129–42. ‫אירד‬: Cowley/Neubauer: incorr. ‫ ;וארד‬Smend, Wright: ‫ ;אידר‬Segal: ‫אורד‬. ‫תפארת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תפארתו‬. ‫[ו‬.]‫ויקיפ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;ויקיפהו‬Smend: ‫ ;ויקיפהו‬Ben-Ḥayyim: ‫ויקיפהו‬. ‫כתנות‬: Smend: incorr. ‫כתנת‬. [..]‫המ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המון‬. ‫לזכרון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לזכרון‬. ‫לבני‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לבני‬. [...]‫במל‬: Cowley/Neubauer: [‫ ;במלא]ים‬Lévi: [‫ ;במלוא]ים‬Peters: [‫ ;במלו]אים‬Smend: ‫ ;במלואים‬Segal: [‫ ;במל]ואותם‬Ben-Ḥayyim: [‫במל]ואים‬.

‫‪889‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪45‬‬ ‫‪; 45:7dBe‬ס)‪45:7f(e‬‬

‫‪7e‬‬

‫וילבישהו ‪ 1‬פעמונים*׃‬ ‫*תעופה‬ ‫‪.Be‬ס‪45:8a‬‬

‫‪8ab‬‬

‫וילבישהו כליל תפארת‬ ‫*תפארת‬

‫‪.Be‬ס‪45:8b‬‬

‫ויפארהו ‪ 2‬ב]‪[..‬ד ‪ 3‬ועוז*׃‬

‫*‬

‫‪*4‬אין נוסכת }תא{ אירד‪ 5‬בוד‬

‫‪6‬‬

‫‪.Be‬ס‪45:8c‬‬

‫‪8c.9a‬‬

‫מכנסים כתנות‪ 8‬ומעיל‬

‫‪; 45:8dBe‬ס‪45:9a‬‬

‫ויקיפ]‪[.‬ו‪ 7‬פעמונים׃‬ ‫‪; 45:9aBe‬ס)‪45:9c(b‬‬

‫‪9bc‬‬

‫ורמונים המ]‪ 9[..‬סביב‬

‫‪9de‬‬

‫להשמיע בדביר קולו‬

‫‪; 45:9bBe‬ס)‪45:9d(c‬‬

‫לתת נעימה בצעדיו׃‬ ‫‪; 45:9dBe‬ס)‪45:9f(e‬‬

‫‪; 45:9cBe‬ס)‪45:9e(d‬‬

‫לזכרון ‪ 10‬לבני ‪ 11‬עמו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪45:10a‬‬

‫‪10ab‬‬

‫בגדי קדש זהב תכלת וארגמן‬

‫‪.Be‬ס‪45:10b‬‬

‫מעשה חשב׃‬ ‫‪.Be‬ס‪45:10c‬‬

‫‪10c.11a‬‬

‫חשן משפט אפוד ואזור‬

‫‪; 45:10dBe‬ס‪45:11a‬‬

‫ושני תולעת מעשה אורג׃‬ ‫‪; 45:11aBe‬ס)‪45:11c(b‬‬

‫‪11bc‬‬

‫אבני חפץ על החשן‬

‫‪11de‬‬

‫‪+‬כל אבן יקרה‪ +‬לזכרון בכתב חרות‬

‫‪; 45:11bBe‬ס)‪45:11d(c‬‬

‫פתוחי חותם במל]‪12[...‬׃‬ ‫‪; 45:11dBe‬ס)‪45:11f(e‬‬

‫‪; 45:11cBe‬ס)‪45:11e(d‬‬

‫למספר ]‪[….....‬ראל ‪13‬׃‬

‫‪.Be‬ס‪45:12a‬‬

‫‪12ab‬‬

‫עטרת פז מעיל ומצנפת‬

‫‪12cd‬‬

‫הוד כבוד ותהלת ]עז[‬

‫‪13ab‬‬

‫ל]‪ 20[....‬ל]‪[......‬‬

‫‪.Be‬ס‪45:12b‬‬

‫וצי]‪ 15[......] 14[.‬קדש‪16‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪45:12d‬‬

‫‪.Be‬ס‪45:12c‬‬

‫מח]‪[.........‬ופי‪17‬׃‬

‫‪18‬‬

‫‪.Be‬ס‪45:13a‬‬ ‫‪21‬‬

‫‪.Be‬ס‪45:13b‬‬

‫]‪[....‬ל]‪[..‬ל]‪ 19[.....‬זר׃‬

‫;]שבטי ישר[אל ‪; Segal:‬שב]טי יש[ראל ‪; Smend:‬שב]טי יש[ראל ‪]; Peters:‬שבטי יש[ראל ‪] […]; Lévi:‬יש[ראל ‪[…....]: Cowley/Neubauer:‬ראל‬ ‫‪.‬שב]טי יש[ראל ‪Ben-Ḥayyim:‬‬ ‫‪.‬וציץ ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬וציץ ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal:‬וצי]‪[.‬‬ ‫‪].‬פתוחי חותם[ ‪]; Segal:‬חרות חות[ם ‪; Smend:‬פת]וחי חותם[ ‪; Peters:‬חר]ות לייי[ ‪[.....]: Lévi:‬‬ ‫‪.‬קדש ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬קדש‬ ‫מחמ]ד עי[ן ‪; Smend:‬מחמד ]עי[ן ומ]כלל י[ופי ‪; Peters:‬מחמ]די עין ומכלל י[ופי ‪; Lévi:‬מחמ]ד[ ]…[ ]וי[ופי ‪: Cowley/Neubauer:‬מח]‪[.........‬ופי‬ ‫‪.‬מחמ]‪[...‬ופי ‪; Beentjes:‬מחמ]ד … י[ופי ‪; Ben-Ḥayyim:‬מחמד ]עין ומכלל י[ופי ‪]; Segal:‬ומכלל י[ופי‬ ‫‪.‬עז ‪;Beentjes:‬עז ‪]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬עז[‬ ‫כן ]ל[עולם ‪]; Smend:‬ועד עו[לם לא ]י[ל]בשה[ ‪]; Peters:‬ומוע[ל]ם[ ל]א לבשם[ ‪]; Lévi:‬ו[ל]א[ ל]נצח יעטם[ ‪[....]: Cowley/Neubauer:‬ל]‪[..‬ל]‪[.....‬‬ ‫‪ [...].‬ל]‪] […]; Beentjes: [...‬ל[עולם ל]‪]; Ben-Ḥayyim: […] [..‬ועד עו[ל]ם לא ילבש[ם ‪; Segal:‬ל]א ילבשם[‬ ‫‪.‬ל]‪; Ben-Ḥayyim: [..‬ל]פנ[י]ם[ ‪; Smend:‬ל]פניו[ ‪; Peters, Segal:‬ל]פנ[י]ו[ ‪; Lévi:‬ל]פנ[י]הם[ ‪: Cowley/Neubauer:‬ל]‪[....‬‬ ‫‪.‬ל]‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...‬ל]א היה כן[ ‪; Segal:‬ל]א היה כ[ן ‪; Smend:‬ל]א היה כ[ן ‪; Lévi, Peters:‬ל]א[ ]…[ן ‪: Cowley/Neubauer:‬ל]‪[......‬‬

‫‪13‬‬

‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬

‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬

890

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

SIR 45:13cd – 45:20cd

‫[רותם‬...]: Cowley/Neubauer, Peters: ‫ ;לדורותם‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לדורותם‬Segal: ‫]…[ לדורותם‬. ‫[ן‬..]‫הא‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;הא]מי[ן‬Lévi: ‫[ן‬.]‫ ;הא‬Peters: ‫ ;הא]מ[ן‬Smend: ‫ ;האמן‬Segal: ‫ ;חוק‬Ben-Ḥayyim: ‫האמן‬. [....]: Cowley/Neubauer: [‫ ;]לו‬Peters, Segal: [‫ ;]לו‬Smend: [‫]בדד‬. ‫לבניו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;לבניו‬Peters: ‫ ;]ו[לבניו‬Segal: ‫]ול[בניו‬. ‫כזה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Beentjes: ‫ ;כזה‬Segal: ‫ככה‬. ‫[חתו‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫]מנ[חתו‬. ‫[מלא‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]וי[מלא‬Peters: ‫ ;וימלא‬Ben-Ḥayyim: ‫]וי[מלא‬. ‫מצותיו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מצותיו‬. ‫את‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫את‬. ‫עמו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫עמו‬.

‫‪891‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪45‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪13cd‬‬

‫הא]‪[..‬ן‪ 3[....] 2‬לבניו‪ 4‬כזה‬

‫‪14ab‬‬

‫]‪[..‬חתו ‪ 6‬כליל תקטר‬

‫‪15ab‬‬

‫]‪[..‬מלא‪ 7‬משה את ידו‬

‫‪15cd‬‬

‫ותהי לו ברית עולם‬

‫‪15ef‬‬

‫לשרת ולכהן לו‬

‫‪16ab‬‬

‫ויבחר בו מכל חי‬

‫‪16cd‬‬

‫ולהקטיר ריח ניחח ואזכרה‬

‫‪17ab‬‬

‫ויתן לו מצותיו‬

‫‪17cd‬‬

‫וילמד את‪ 9‬עמו‪ 10‬חק‬

‫‪18ab‬‬

‫ויחרו בו זרים‬

‫‪18cd‬‬

‫אנשי דתן ואבירם‬

‫‪19ab‬‬

‫וירא ייי ויתאנף‬

‫‪19cd‬‬

‫ויבא‪ 13‬להם אות‬

‫‪20ab‬‬

‫]‪ 14[.....‬לאהרן ‪ 15‬כבודו‬

‫‪20cd‬‬

‫‪[........]17‬ש‪ 18‬נתן לו )‪ (d‬לחם‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:13c‬‬

‫‪45:13d‬‬

‫וכן בניו ]‪[...‬רותם‪1‬׃ ‪//‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:14a‬‬

‫‪45:14b‬‬

‫וכל יום תמיד פעמים׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:15a‬‬

‫‪45:15b‬‬

‫וימשחהו בשמן הקדש׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:15c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:15d‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:15f‬‬

‫ולזרעו כימי שמים׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:15e‬‬

‫ולברך את עמו בשמו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪45:16b‬‬

‫‪.Be‬ס‪45:16a‬‬

‫להגיש עלה וחלבים׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:16c‬‬

‫‪45:16d‬‬

‫ולכפר על בני ישראל׃‬ ‫‪.Be‬ס‪45:17b‬‬

‫‪.Be‬ס‪45:17a‬‬

‫וימשילהו בחוק ומשפט׃‬

‫‪8‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:17c‬‬

‫‪45:17d‬‬

‫ומשפט את בני ישראל׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:18a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:18c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:18b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:18d‬‬

‫ויקנאו בו במדבר׃‬ ‫ועדת קרח בעזוז אפם ׃‬ ‫‪11‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:19a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:19c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:19b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:19d‬‬

‫ויכלם בחרון אפו׃‬ ‫ויאכלם בשביב אשו ׃‬ ‫‪12‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪45:20a‬‬

‫‪45:20b‬‬

‫ויתן לו נחלתו׃‬ ‫‪; 45:21aBe‬ס‪45:20d‬‬

‫‪.Be‬ס‪45:20c‬‬

‫]‪[..........‬לקו‬

‫‪16‬‬

‫‪.‬אפם ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬אפם‬ ‫‪.‬אשו ‪: Beentjes:‬אשו‬ ‫‪.‬ויבא ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ויבא‬ ‫‪.‬ו]‪]; Ben-Ḥayyim: [..‬ויוסף[ ‪; Segal:‬ו]ישנה[ ‪; Smend:‬ו]יוס[ף ‪; Lévi, Peters:‬ו]…[ ‪[.....]: Cowley/Neubauer:‬‬ ‫‪.‬לאהרן ‪: Beentjes:‬לאהרן‬ ‫]לחם פנים[ ‪]; Segal:‬ויכן ראשית[ חלקו ‪]; Smend:‬לחם פני[ם חלקו ‪[...]; Peters:‬חלקו ‪] [...]; Lévi:‬י[חלקו ‪[..........]: Cowley/Neubauer:‬לקו‬ ‫‪ […].‬חלקו ‪; Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬חלקו‬

‫‪The text order of vv. 20-21 differs from Γ: bi-cola 20c.21a and 20d.21b.‬‬ ‫;]תרומות קד[ש ‪; Segal:‬ת]רומות[ קדש ‪; Smend:‬ר]אשית[ קדש ‪; Peters:‬ת]רומות[ קדש ‪; Lévi:‬ר]ה‪/‬ח…[ קדש ‪[........]: Cowley/Neubauer:‬ש‬ ‫‪.‬ת]‪ [..‬קדש ‪Ben-Ḥayyim:‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬

‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬

892

1 2 3 4 5 6 7

8

9 10 11 12 13 14 15

SIR 45:21ab – 45:26d

‫יאכלון‬: Segal: ‫יאכלו‬. ‫[תוכם‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובתוכם‬Beentjes: ‫ובתוכם‬. ‫אך‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫אך‬. [.....]: Lévi: [‫ ;]בארצם‬Peters, Segal: [‫ ;]בארץ העם‬Smend: ‫]בארץ ע[ם‬. ‫לא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לא‬Peters: ‫ ;לא‬Segal: [‫ל]א‬. ‫ינחל‬: Segal: ‫ ;]ינ[חל‬Beentjes: ‫ינחל‬. ‫[ל‬...........]: Cowley/Neubauer, Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ישראל‬Lévi: ‫ ;]בתוך בני[ ישראל‬Peters: ‫ ;]בתוך בני[ ישראל‬Smend: ‫;]בתוך בני[ ישראל‬ Segal: ‫ ;]בתוך בני ישרא[ל‬Beentjes: ‫[ל‬...]. [..]‫[ל‬....]‫[ל‬..]‫י‬: Cowley/Neubauer: [...]‫[ ל‬...]‫[ל‬.] [‫ ;יי]י‬Lévi: [‫ ;יי]י חלקך ונחלתך‬Peters: [‫ ;י]יי[ ]ח[ל]קו ונח[לת]ו‬Smend: [‫;יי]י ח[ל]קו ונח[ל]תו‬ Segal: [‫ ;יי]י חלקו ונח[ל]תו‬Ben-Ḥayyim: [..]‫[ל‬..] [..]‫[ל‬..] [‫ ;י]יי‬Beentjes: [..]‫[ל‬...]‫י‬. ‫בגבורה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫בגבורה‬. [.........]: Cowley/Neubauer: […]‫[ה‬.]; Lévi: [‫ ;נח]ל שלישי בכבוד‬Peters, Segal: [‫ ;נח]ל שלישי‬Smend: ‫ ;נח]דר שליש[י‬Ben-Ḥayyim: […] [..]‫נ‬. The text order of v. 23abc differs from Γ: two bi-cola 23ab and 23bc. ‫[ן‬.]: Cowley/Neubauer, Peters: ‫ ;בן‬Lévi, Smend: ‫ ;]ב[ן‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]ב[ן‬Segal: [‫]בן‬. ‫[עזר‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אלעזר‬. ‫בקנאו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בקנאו‬. {‫לאלוה}י‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫לאלוה‬.

893 MS B 45:21b

‫ס‬.Be

45 ‫ס‬

45:21a ; 45:20d

Be

‫ומתנה לו ולזרעו׃‬ ‫ס‬.Be

45:22b

45:22a

‫[תוכם לא יחלק נחלה׃‬..] 45:22d

7

45:23b

6

45:22c

// [............] ‫בגבורה‬ 45:23d

13

45:23c

23ab

‫ כל‬15{‫ לאלוה}י‬14‫בקנאו‬

23cd

‫אשר נדבו לבו‬

23ef

‫לכן גם לו הקים חק‬

24ab

‫אשר תהיה לו ולזרעו‬

24cd

‫וגם בריתו עם דוד‬

25ab

‫ לפני כבודו‬21‫נחלת אש‬

25cd

‫ס‬.Be

45:23e‫ס‬.Be

‫׃‬16 ‫ויכפר על בני ישראל‬ 45:24b

‫ס‬.Be

45:24a

‫ס‬.Be

‫׃‬18‫ לכלכל מקדש‬17‫ברית שלום‬ 45:24d‫ס‬.Be

45:24c‫ס‬.Be

‫כהונה גדולה עד עולם׃‬ 45:25b

‫ס‬.Be

45:25a

‫ס‬.Be

45:25c

‫ס‬.Be

‫בן ישי למטה יהודה ׃‬ 19

45:25d

‫ס‬.Be

‫ אהרן לכל זרעו׃‬20‫נחלת‬ 45:25f

22c+d

‫[עזר‬..] 12 ‫[ן‬.] ‫וגם פינחס‬11

‫ויעמד בפרץ עמו׃‬ 45:23f ‫ס‬.Be

[..]‫[ל‬....]‫[ל‬..]‫אשי י‬

‫ס‬.Be

9

‫ס‬.Be

22ab

8

45:23a 10

‫ ינחל‬5‫ לא‬4[.....] 3‫אך‬

‫ס‬.Be

‫[ל‬...........]

‫ס‬.Be

21ab

‫ס‬.Be

2

‫ס‬.Be

‫׃‬1 ‫אשי ייי יאכלון‬

‫ס‬.Be

22

45:25e

‫ס‬.Be

‫המעטר אתכם כבוד ׃‬ 25

‫ס‬

24

‫הטוב‬+ ‫ ייי‬27‫ את‬26‫ועתה ברכו נא‬

23

Be

45:26c(b) ; 45:26b

+

45:26a

25e+f+

‫ס‬.Be

‫למען לא ישכח טובכם‬

‫ לב‬30‫ חכמת‬29‫ ויתן לכם‬28 ‫ס‬

26ac

Be

45:26d(c) ; 45:26c

‫ לדורות עולם׃‬31‫[רתכם‬...]

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

26d

‫ישראל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ישראל‬. ‫שלום‬: Peters: incorr. ‫עולם‬. ‫מקדש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מקדש‬. ‫ה‬: line-filler. ‫נחלת‬: Peters: incorr. ‫ונחלת‬. ‫נחלת אש‬: in MS ‫נחלתאש‬. ‫לפני כבודו‬: Lévi: incorr. ‫לפנ יכבודו‬. ‫המעטר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המעטר‬. ‫אתכם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אתכם‬. ‫כבוד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כבוד‬. ‫נא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נא‬. ‫את‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫את‬. V. 26acd is written in one line without colometrical separation. ‫לכם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫לכם‬. ‫חכמת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חכמת‬. ‫[רתכם‬...]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]וגב[ורתכם‬Peters, Segal: ‫ ;וגבורתכם‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אמורתכם‬Beentjes: ‫[ורתכם‬...].

894

1 2 3 4 5 6

7

8 9 10

11

SIR 46:1ab – 46:8ab

‫עיר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עיר‬. ‫ייי‬: Beentjes: [.]‫יי‬. [..]‫נל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: [‫ ;נל]חם‬Smend: [‫ ;נל]חם‬Segal: ‫ ;נלחם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;נל]חם‬Beentjes: [..]‫נל‬. [.....]: Lévi, Segal: [‫ ;]היה לשנים‬Peters: [‫ ;ה]יה לשנים‬Smend: [‫]כ[ש]נים היה‬. ‫כאכפה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫כאכפה‬. [..........]‫ל‬: Cowley/Neubauer: […] [‫ ;ל]ו‬Lévi: [‫ ;ל]ו צרים מסביב‬Peters: [‫ ;לו א]ויביו מסביב‬Smend: [‫ ;ל]ו איביו מס[ב]יב‬Segal: ‫ל]ו אויבים‬ [‫ ;מסביב‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫ל‬. [...]‫[ל‬.........]: Cowley/Neubauer: ‫[ש‬..]‫[ל‬...]; Lévi: ‫ ;ב]רד ואבני א[ל]גבי[ש‬Peters: [‫ ;ברד ואל]גביש‬Smend: ‫ ;ב]רד וא[ל]גבי[ש‬Segal: ‫]ברד‬ [‫ ;וא[ל]גביש‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫[ל‬...]. ‫עליון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עליון‬. ‫באבני‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫באבני‬. [...........]‫וב‬: Lévi: [‫ ;וב]מורד אבד קמים‬Peters: [‫ ;וב]מורד האביד קמים‬Smend: ‫ ;וב]מורד האביד כנ[ען‬Segal: [‫ ;]ובמורד האביד קמים‬BenḤayyim: ‫[ען‬..] […]. [....]‫[ל‬.....]: Cowley/Neubauer, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]‫[ל‬...]; Lévi: [‫ ;]וישליכם ע[ל ]עם שונא‬Peters: ‫ ;]השליך ע[ל ]עם אוי[ב‬Smend: ‫ ;]חבטם ע[ל ]עם אוי[ב‬Segal: [‫]השליך ע[ל ]עם אויב‬.

895 MS B 46:1b

‫ס‬.Be

46:1d

‫ס‬.Be

46:1f

‫ס‬.Be

46 46:1a

‫ס‬.Be

‫משרת משה בנבואה׃‬ 46:1c

‫ס‬.Be

46:1e

‫ס‬.Be

‫גבור בן חיל יהושע בן נון‬

1ab

‫אשר נוצר להיות בימיו‬

1cd

‫להנקם נקמי אויב‬

1ef

‫מה נהדר בנטותו יד‬

2ab

‫מי הוא לפניו יתיצב‬

3ab

‫הלא בידו עמד השמש‬

4ab

‫ עליון‬+‫אל‬+ ‫כי קרא אל‬

5ab

‫( באבני‬d) 8 ‫ויענהו אל עליון‬

5cd

[....]‫[ל‬.....]

6ab

‫ גוי חרם‬17 ‫ כל‬16‫[ת‬..] 15 ‫למען‬

6cd

‫תשועה גדלה לבחיריו׃‬ ‫ולהנחיל את ישראל׃‬ ‫ס‬.Be

46:2b

‫ס‬.Be

46:2a

‫׃‬1 ‫בהניפו כידון על עיר‬ 46:3b

‫ס‬.Be

3

46:4a

‫ס‬.Be

46:5a

‫ס‬.Be

[..]‫כי מלחמות ייי נל‬ 2

‫ס‬.Be

46:4b

46:3a

‫ס‬.Be

‫[ ׃‬.....] ‫יום אחד‬ 4

‫ס‬.Be

46:5b

6

46:5d

[..........]‫ ל‬5‫כאכפה‬

‫ס‬.Be

46:5c

‫ס‬.Be

‫[ ׃‬...]‫[ל‬.........] 7

46:6b

‫ס‬.Be

46:6a 10

46:6d

9 ‫ס‬.Be

[...........]‫וב‬

‫ס‬.Be

11

46:6c

‫ס‬.Be

// ‫׃‬14‫ מלחמתם‬13 ‫[יי‬.] 12‫כי צופה‬ ‫ס‬

46:7a ; 46:6f

Be

46:6e

‫ס‬.Be

‫ובימי משה עשה חסד׃‬ ‫ס‬

‫ מלא אחרי אל‬20‫ כי‬19[..]‫ו‬18 ‫ס‬

Be

46:7d(c) ; 46:7b

46:7c(b) ; 46:7a

‫להתיצב בפרע קהל׃‬ ‫ס‬

‫ס‬.Be

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

‫ מעדה‬23‫להשיב חרון‬

7de

‫ הם בשנים נאצלו‬+‫ גם‬+ ‫לכם‬

8ab

24

46:8a

‫משש מאות אלף רגלי׃‬

13

7bc

46:7e(d) ; 46:7cBe

‫ולהשבית דבה רעה׃‬

12

‫ יפנה‬22‫ וכלב בן‬21‫הוא‬ ‫ס‬

46:7f(e) ; 46:7dBe

46:8b

6e.7a

Be

‫ס‬.Be

‫צופה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫צופה‬. ‫[יי‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ייי‬Peters ‫ ;]י[יי‬Beentjes: [..]‫י‬. ‫מלחמתם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מלחמתם‬. ‫למען‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;למען‬Beentjes: ‫למען‬. ‫[ת‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]דע[ת‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]דע[ת‬Beentjes: ‫[ת‬..]. ‫כל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫כל‬.

In vv. 6e.7 HB the colometric partition is different from Γ: instead of two tri-cola we find three: bi-cola 6e.7a, 7bc and 7de. [..]‫ו‬: Cowley/Neubauer: [‫ ;]גם‬Lévi, Smend: [‫וג]ם‬, Peters, Segal: [‫ ;]וגם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;וג]ם‬Beentjes: [..]. ‫כי‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. ‫הוא‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]הו[א‬Peters, Segal: ‫הוא‬. ‫בן‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫בן‬. ‫חרון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חרון‬. ‫מעדה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מעדה‬.

896

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

SIR 46:8cd – 46:16ab

This line is written without colometric separation. ‫שיבה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שיבה‬. ‫[עו‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫זרעו‬. [.]‫להדריכ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;להדריכם‬Smend: ‫ ;להדריכו‬Segal: [‫ ;להדריכ]ו‬Beentjes: ‫[ל‬..]‫להדריכ‬. ‫[ל‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;על‬Segal: ‫ ;]ע[ל‬Beentjes: ‫[ל‬..]‫להדריכ‬. ‫[תי‬.‫]ב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;במתי‬Segal: ‫ ;]במ[תי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;במתי‬Beentjes: ‫[תי‬..]. ‫למלא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫למלא‬. ‫[ת‬.]‫ד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;דעת‬Segal: ‫ ;]דע[ת‬Beentjes: [..]‫ד‬. ‫[רע‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;זרע‬Beentjes: ‫זרע‬. ‫ת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: >; cf. Wright, “Persian Glosses,” 125–45. Vv. 11d, 12bc have no colometric separation. ‫מבטן‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מבטן‬. In v. 13 the text order differs from Γ (= Syr.): three bi-cola: 13ad+, 13e+f+, 13bc. ‫[יר‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נזיר‬Beentjes: ‫נזיר‬.

‫‪897‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪46‬‬ ‫‪.Be‬ס‪46:8c‬‬

‫‪8cd‬‬

‫‪ 1‬להביאם אל נחלתם‬

‫‪9ab‬‬

‫ויתן לכלב עצמה‬

‫‪9cd‬‬

‫להדריכ]‪[.] 4[.‬ל ‪] 5‬ב‪[.‬תי‪ 6‬ארץ‬

‫‪10ab‬‬

‫למען ד]‪[.‬ת‪ 8‬כל ]‪[.‬רע‪ 9‬יעקב‬

‫‪.Be‬ס‪46:8d‬‬

‫ארץ זבת חלב ודבש׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪46:9a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪46:9c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪46:9b‬‬

‫ועד שיבה‪ 2‬עמדה עמו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪46:9d‬‬

‫וגם ]‪[..‬עו ירש נחלה׃‬ ‫‪3‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪46:10a‬‬

‫‪46:10b‬‬

‫כי טוב למלא‪ 7‬אחרי ייי׃‬

‫ת‬

‫‪10‬‬

‫‪.Be‬ס‪46:11a‬‬

‫‪11ab‬‬

‫והשופטים איש בשמו‬

‫‪11cd‬‬

‫ולא נסוג מאחרי אל‬

‫‪12bc‬‬

‫ושמם תחליף‬

‫‪.Be‬ס‪46:11b‬‬

‫כל אשר לא נשא לבו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪46:11c‬‬

‫‪11‬יהי זכרם לברכה‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪46:12aα ; 46:11eα‬‬

‫‪46:12aβ ; 46:11eβ‬‬

‫‪46:13a‬‬

‫‪+13‬אוהב עמו‪ +‬ורצוי עושהו‬

‫‪14ab‬‬

‫ב]‪[......‬וה‪ 18‬עדה‬

‫‪15ab‬‬

‫]‪[.........‬ש‪ 19‬חזה‬

‫‪16ab‬‬

‫‪ 21‬וגם ]‪[......‬ל ‪[.] 22‬ל‬

‫‪46:13b‬‬

‫‪46:13d‬‬

‫שמואל שופט ומכהן׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪13ef‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪46:13c‬‬

‫]‪[..‬יר‪ 14‬ייי‪ 15‬בנבואה‬ ‫נ]‪ 16[...‬אל‪ 17‬הכין ממלכת‬

‫‪.Be‬ס‬

‫המשואל מבטן ‪ 12‬אמו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪13c+d+‬‬

‫ס‬

‫לבניהם׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪13ab+‬‬

‫‪46:11d‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪46:13e‬‬

‫‪46:13f‬‬

‫וימשח נגידים על עם׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪46:14a‬‬

‫‪46:14b‬‬

‫ויפקד אלהי יעקב׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪46:15a‬‬

‫‪46:15b‬‬

‫וגם בדברו נאמן רועה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪23‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪46:16a‬‬

‫‪46:16b‬‬

‫]‪[.....‬ל]‪[.....‬ביו מסביב׃‬ ‫‪20‬‬

‫‪  ].‬י[יי ‪: Peters: incorr.‬ייי‬ ‫‪.‬ב]‪; Ben-Ḥayyim: [..‬ב]דב[ר ‪, Smend:‬ב]דב[ר ‪; Peters:‬ב]דבר[ ‪; Lévi, Segal:‬נ]ביא[ ‪: Cowley/Neubauer:‬נ]‪[...‬‬ ‫‪.‬אל ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬אל‬ ‫;ב]מצות ייי צו[ה ‪; Segal:‬ב]מצוה[ צוה ‪; Smend:‬ב]מצו[ת ]יהוה צ[וה ‪; Peters:‬ב]מצות ייי צ[וה ‪; Lévi:‬ב]‪] [...‬צ[וה ‪: Cowley/Neubauer:‬ב]‪[.......‬וה‬ ‫‪.‬ב]‪ [..‬צוה ‪Ben-Ḥayyim:‬‬ ‫]באמונתו ‪; Segal:‬ב]אמונת[ פיו ]ד[רוש ‪; Smend:‬ב]אמונתו נ[דרש ‪; Peters:‬ב]אמונתו נדר[ש ‪; Lévi:‬ב]‪] [...‬ק[ודש ‪[.........]: Cowley/Neubauer:‬ש‬ ‫‪.‬ב]‪[...‬ש ‪; Beentjes:‬ב]‪] […] [..‬ד[רוש ‪; Ben-Ḥayyim:‬נ[דרש‬ ‫;]כ[אכפ]ה[ ל]ו א[ויביו ‪; Smend:‬כ]אכפה[ ל]ו אוי[ביו ‪]; Peters:‬באכפה[ ל]ו אוי[ביו ‪ […]; Lévi:‬ל]ו אי[ביו ‪[.....]: Cowley/Neubauer:‬ל]‪[.....‬ביו‬ ‫‪ […].‬ל]ו א[ויביו ‪]; Ben-Ḥayyim:‬כאכפה לו אויבי[ו ‪Segal:‬‬ ‫‪The text order of 46:16-18 differs from Γ: bi-cola 16ab, 16c.17a (?), non-colometric line 17b.18ab.‬‬ ‫‪; Ben-Ḥayyim:‬ה]וא קרא א[ל ‪; Segal:‬ה]וא קרא[ אל ‪; Peters:‬ה]וא קרא א[ל ‪; Lévi, Smend:‬ה]וא[ ]…[ ]א[ל ‪[......]: Cowley/Neubauer:‬ל‬ ‫‪.‬ה]‪[...‬ל ‪; Beentjes:‬ה]‪] [... ..‬א[ל‬ ‫‪].‬א[ל ‪; Ben-Ḥayyim:‬אל ‪]; Peters:‬א[ל ‪[.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend:‬ל‬

‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬

‫‪19‬‬

‫‪20‬‬

‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬

‫‪23‬‬

898

1

2 3 4

5 6 7 8 9 10

SIR 46:16c.17a – 47:4ab

[............]: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;ויר]עם‬Lévi: ‫ ;ויר]עם[ משמים ייי‬Peters: ‫ ;ויר]עם משמים[ ייי‬Smend: ‫ ;ויר]עם מן השמים[ ייי‬Segal: [‫ ;]וירעם משמים ייי‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ייי‬. [...]‫[ל‬...]: Cowley/Neubauer, Ben-Ḥayyim, Beentjes: […]‫ ;]…[ל‬Lévi: ‫ ;טלה חלב‬Peters: [‫ ;]טלה חלב‬Smend: [‫ ;ט]לה ח[ל]ב‬Segal: [‫]טלה ח[ל]ב‬. ‫נשמע‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נשמע‬. [....]‫וי‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;ויא]בד את[ כל‬Lévi: ‫ ;ויא]בד את[ כל‬Peters: ‫ ;ויא]בד[ כל‬Smend: ‫ ;ויא]בד את[ כל‬Segal: [‫ ;ויא]בד את כל‬BenḤayyim: ‫ ;ויא]בד[ ]…[ כל‬Beentjes: [...]‫ויא‬. The Hebrew text of v. 19 differs from Γ; 19abcd has no colometric separation. ‫[תי‬....]‫ממ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ממ]י לקח[תי‬Peters: ‫ ;ממ]י ל[ק]ח[תי‬Ben-Ḥayyim: ‫[תי‬..] [‫ ;ממ]י‬Beentjes: ‫[תי‬....]‫ממ‬. ‫כופר‬: Segal: incorr. ‫כפר‬. This line has no colometric partition. ‫וכל‬: Ben-Ḥayyim: ‫וכל‬. [‫]אדם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;אדם‬Peters: ‫ ;א]ד[ם‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫אדם‬.

899 MS B ‫ס‬

46:17a ; 46:16d

Be

46 46:16c

1 ‫ס‬

‫ס‬.Be

[...]‫[ל‬...] ‫בעלתו‬

16c.17a

‫ קולו‬3‫בפקע אדיר נשמע‬

17b.18a

2

[............] ‫ס‬

Be

46:18a ; 46:17-18b

46:17b ; 46:17-18a

Be

‫ויכנע נציבי צר‬ ‫ס‬

Be

46:18b ; 46:17-18c

// ‫ סרני פלשתים׃‬4[....]‫וי‬ ‫ס‬

‫ס‬

Be

46:19b ; 46:17-18e

46:19a ; 46:17-18d

‫העיד ייי ומשיחו‬ ‫ס‬

‫ס‬

Be

46:19cβ ; 46:17-18fβ

46:20a ; 46:19a

‫ ועת נוחו על משכבו‬5

19ab

‫ ונעלם‬7‫כופר‬

19cd

Be

46:19cα ; 46:17-18fα 6

‫ס‬

18b

Be

‫[תי‬....]‫ממ‬ ‫ס‬

Be

46:19d ; 46:17-18g

‫וגם עד עת קצו נבון נמצא‬

8 ‫ס‬

Be

‫׃‬12[…] 11‫ לא‬10[‫ ]אדם‬9 ‫וכל‬

19ef+

‫ כל חי׃‬13 ‫בעיני ייי ובעיני‬

19g+

‫וגם אחרי מותו נדרש‬15

20ab

‫ מארץ קולו‬17‫[שא‬..]

20cd

Be

46:20b ; 46:19b

‫ס‬

‫ס‬

Be

46:20d ; 46:20b

46:20c ; 46:20a 14

‫ס‬

46:20eβ ; 46:20d

Be

‫ויגד למלך דרכיו‬ ‫ס‬

Be

Be

46:20eα ; 46:20c 16

[.]‫בנבוא‬

MS B 47:1b

‫ס‬.Be

47 47:1a

‫ס‬.Be

‫להתיצב לפני דוד׃‬ 18

47:2b

‫ס‬.Be

47:2a

‫ס‬.Be

47:4a

‫[לם ׃‬.]‫…[פ]ת[ ע‬.]‫ויס‬ 20

11 12 13 14 15 16 17 18 19

20 21

‫כי כחלב מורם מקדש‬

2ab

‫לכפירים שחק כגדי‬

3ab

‫[בור‬.] ‫בנעוריו הכה‬

4ab

47:3a‫ס‬.Be

‫ולדובים כבני בשן׃‬ 47:4b

1ab

‫ס‬.Be

‫כן דויד מישראל׃‬ 47:3b‫ס‬.Be

‫ אחריו עמד נתן‬+‫ גם‬+‫ו‬

19

‫ס‬.Be

21

‫לא‬: Ben-Ḥayyim: ‫לא‬. […]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;ענה בו‬Smend: ‫ ;ענה בו‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ענה בו‬. ‫ובעיני‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;ובעיני‬Ben-Ḥayyim: ‫ובעיני‬. ‫דרכיו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דרכיו‬. V. 20abcd has no colometric separation. [.]‫בנבוא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;בנבואה‬Peters: [‫ ;בנבוא]ה‬Ben-Ḥayyim: [‫בנבוא]ה‬. ‫[שא‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וישא‬. ‫להתיצב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להתיצב‬. [‫…[פ]ת‬.]‫ויס‬: Cowley/Neubauer: [...] ‫ ;ויסר‬Lévi, Segal: [‫ ;ויסר ]חרפת‬Peters: ‫ ;ויסר חרפת‬Smend: ‫ ;ויסר ]חר[פת‬Ben-Ḥayyim: ‫;ויסר ]הר[פת‬ Beentjes: ‫[לם‬...]‫ויס‬. ‫[לם‬.]‫ע‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;עולם‬Peters: ‫ ;ע]ו[לם‬Smend: ‫ ;ע]ו[לם‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;ע]ו[לם‬Beentjes: ‫[לם‬...]‫ויס‬. ‫[בור‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]ג[בור‬Peters: ‫ ;גבור‬Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫גבור‬.

900

1 2 3 4 5 6 7 8

9

10 11 12 13

SIR 47:4cd – 47:11ab

‫וישבר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;וישבר‬Beentjes: ‫וישבר‬. ‫[רת‬..]‫ת‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;ת]פא[רת‬Peters: ‫ ;תפארת‬Ben-Ḥayyim: ‫ת]פא[רת‬. ‫ידו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ידו‬.

The text order of 47:6-7 differs from Γ: three bi-cola: 6ab, 6c.7a and 7bc. ‫שבר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שבר‬Peters, Segal: ‫ ;שבר‬Beentjes: [.]‫שב‬. [...]‫ק‬: Cowley/Neubauer, Smend: [‫ ;קר]נם‬Lévi, Peters: [‫ ;קר]נם‬Segal: [‫ ;ק]רנם‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;קר]נם‬Beentjes: [...]‫ק‬. ‫עליון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫עליון‬. ‫…[וד‬...]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ]כ[בוד‬Lévi: ‫ ;]אמר כ[בוד‬Peters: ‫ ;ב]דבר כ[בוד‬Smend: ‫ ;]באמרי כ[בוד‬Segal: ‫ ;]בדבר כ[בוד‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;]…[ ]כ[בוד‬Beentjes: ‫]…[בוד‬. [..........]: Cowley/Neubauer: ‫]…[ב‬.; Lévi: [... ‫ ;]יום‬Peters: ‫ ;י]ו[ם ]ה[ל]ל במז[מר‬Smend: ‫ ;י]ום יהלל תמ[יד‬Segal: ‫ ;]יום הללו תמי[ד‬BenḤayyim: ‫[יד‬..] […] [..]‫י‬. ‫עושהו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;עשהו‬Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫עושהו‬. ‫דויד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim (in text), Beentjes: ‫דויד‬. ‫[ל‬.]‫וק‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;וקול‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;וקול‬Segal: ‫ ;]ו[ק]ו[ל‬Beentjes: ‫[ל‬.]‫וק‬. ‫[ים‬.....‫ל‬...]: Cowley/Neubauer: ‫[ ]נב[לים‬...]‫ ;ה‬Lévi: ‫ ;ה]מזמור נ[בלים‬Peters: ‫ ;]מזמור ונב[לים‬Smend: ‫ ;מ]זמור[ ל]נב[לים‬Segal: ‫;]מזמור בנבל[ים‬ Ben-Ḥayyim: ‫[לים‬..]‫[ ל‬..]‫ ;מ‬Beentjes: ‫[לים‬...].

901 MS B ‫ס‬.Be

47:4d

47 47:4c

‫ס‬.Be

‫ גלית׃‬2‫[רת‬..]‫ ת‬1‫וישבר‬ 47:5b

‫ס‬.Be

47:5d

‫ס‬.Be

47:5a

‫ס‬.Be

47:5c

‫ס‬.Be

‫ על קלע‬3 ‫בהניפו ידו‬

4cd

‫כי קרא אל אל עליון‬

5ab

‫להדף את איש יודע מלחמות‬

5cd

‫ על כן ענו לו בנות‬4

6ab

‫בעטותו צניף נלחם‬

6c.7a

‫ויתן בימינו עז׃‬ ‫ולהרים את קרן עמו׃‬ 47:6b

‫ס‬.Be

47:6a

‫ס‬.Be

‫ויכנוהו ברבבה׃‬ ‫ס‬

47:7a ; 47:6d

Be

47:6c

‫ס‬.Be

‫ומסביב הכניע צר׃‬ 47:7d(c)‫ ;ס‬47:7bBe

47:7c(b)‫ ;ס‬47:7aBe 6

47:8b

[...]‫ ק‬5‫ועד היום שבר‬

‫ס‬.Be

47:8a

‫׃‬8‫…[וד‬...] 7‫לאל עליון‬ 47:8d‫ס‬.Be

‫ויתן בפלשתים ערים‬

7bc

‫בכל מעשהו נתן הודות‬

8ab

‫( אוהב עושהו‬d) ‫בכל * לבו‬

8cd

‫ס‬.Be

47:8c‫ס‬.Be

‫׃‬9[..........] ‫ובכל‬

10

11

47:9b‫ס‬.Be

47:9a‫ס‬.Be

‫* תיקן**׃‬13‫[ים‬....‫ל‬....] 12 ‫[ל‬.]‫וק‬

16

[.......]‫* ל‬15 ‫נגינות שיר‬

‫׃‬14‫*נבל **קול מזמור הנעים‬

17

47:10b‫ס‬.Be

47:10d‫ס‬.Be

19

47:11b‫ס‬.Be

17 18

19 20 21 22 23 24

25

[...........]‫[ל‬....]

10ab

‫ שם קדשו‬24‫[ת‬...]‫ בהל‬10cd 47:11a‫ס‬.Be

‫וירם לעולם קרנו׃‬

16

‫[כין‬.]*Be

47:10c‫ס‬.Be

// ‫׃‬23{‫[דש‬..]} ‫׃‬22‫ משפט‬21‫ ירין‬20[.]‫לפני בק‬

15

9ab

47:10a‫ס‬.Be

‫׃‬18‫[נה‬............]

14

‫*דויד‬Be

‫ ייי העביר פשעו‬25[..]

11ab

‫קול מזמור הנעים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;קול מזמור הנעים‬Peters: ‫וקול מזמור הנעים‬. ‫שיר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim; Beentjes: ‫שיר‬. [.......]‫ל‬: Cowley/Neubauer, Beentjes: [...]‫ ;ל‬Lévi: ‫ ;ל]פני מ[זבח‬Peters: ‫ ;ל]פני מזב[ח‬Smend: ‫ ;ל]פני[ מזבח‬Segal: [‫ ;ל]פני מזבח‬Ben-Ḥayyim: ‫[ח‬...] [..]‫ל‬. ‫[כין‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;הכין‬Ben-Ḥayyim: in text [‫]הכין‬. ‫[נה‬............]: Cowley/Neubauer: ‫[נה‬...]; Lévi: ‫[שנה‬...]; Peters: ‫ ;]ויתכן מועדי תקופת ש[נה‬Smend: ‫[ ]שנה ב[שנה‬...]; Segal: ‫]ויתכן מועדים‬ ‫ ;שנה בש[נה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[שנה‬...]. [........]‫[ל‬....]: Cowley/Neubauer, Lévi, Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫[ל‬...]; Peters, Segal: [‫ ;]נתן[ ל]חגים הדר‬Smend: [...]‫]ויתן[ ל‬. [.]‫בק‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: [‫ ;בק]ר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;בקר‬Beentjes: [.]‫בק‬. ‫ירין‬: Cowley/Neubauer, Lévi: incorr. ‫ ;ירנן‬Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ירון‬. ‫משפט‬: Peters: >. ‫[דש‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Beentjes: ‫ ;מקדש‬Ben-Ḥayyim: ‫מקדש‬. ‫[ת‬...]‫בהל‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;בהל]לם[ את‬Lévi: ‫ ;בהל]לו[ את‬Peters: ‫ ;בהלל]ם[ את‬Smend: ‫ ;בהלל]ו[ את‬Segal: ‫ ;בה]ללו[ את‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;בהל]לו א[ת‬Beentjes: ‫[ת‬...]‫בהל‬. [..]: Peters: [‫ ;ו]גם‬Smend: [‫ ;ג]ם‬Segal: [‫ ;]גם‬Ben-Ḥayyim: [‫;ג]ם‬

902

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

SIR 47:11cd – 47:22cd

‫[תן‬..]: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]וית[ן‬Peters: ‫ ;ו]י[תן‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ויתן‬Segal: ‫]וי[תן‬. ‫לו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;לו‬Peters: ‫ ;לו‬Segal: [‫ל]ו‬. ‫חק‬: Cowley/Neubauer, Lévi: incorr. ‫חקת‬. ‫ממלכת‬: Cowley/Neubauer, Lévi: incorr. ‫ ;מלכת‬Peters, Segal: ‫ממלכת‬. ‫משכיל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;משכיל‬Beentjes: ‫[שכיל‬.]. ‫[בעבורו‬.]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]ו[בעם אין‬Lévi; ‫ ;]ו[בעבורו‬Peters, Segal: ‫ ;בעבורו‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ובעבורו‬Beentjes: ‫[בעבורו‬.]. ‫עמד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;עמד‬Beentjes: ‫עמד‬. ‫בנעריך‬: Peters: incorr. ‫בנעוריך‬. ‫[מרום‬..]‫ותקל‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;ותקל]ס ב[מרום‬Peters: ‫ ותקלס במרום‬Smend: ‫ ;ותקלט במרום‬Ben-Ḥayyim: ‫ט במרום‬/‫ותקלס‬. ‫[ך‬.....‫ל‬..]: Cowley/Neubauer, Beentjes: ‫[ך‬...]; Lévi: ‫ ;כסית ב]בינת[ך‬Peters: ‫ ;]כ[סית ]תבונת[ך‬Smend: ‫ ;כסית ב]נפ[שך‬Segal: ‫;]כסית בבינת[ך‬ Ben-Ḥayyim: ‫כסית ב]נפ[שך‬.

‫‪903‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪47‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪11cd‬‬

‫‪4‬‬

‫]‪[..‬תן ‪ 1‬לו ‪ 2‬חק‪ 3‬ממלכת‬

‫‪12ab‬‬

‫]‪[.‬בעבורו ‪ 6‬עמד ‪ 7‬אחריו‬

‫‪13ab‬‬

‫שלמה מלך בימי שלוה‬

‫‪13cd‬‬

‫אשר הכין בית לשמו‬

‫‪14ab‬‬

‫מה חכמת בנעריך‬

‫‪15ab‬‬

‫ארץ ]‪..‬ל‪[.....‬ך‬

‫‪17ab‬‬

‫בשיר מ]‪[.‬ל ‪ 12‬חידה )‪ (b‬ומליצה‬

‫‪18ab‬‬

‫נקראת בשם הנכבד‬

‫‪18cd‬‬

‫ותצבר כברזל ‪ 13‬זהב‬

‫‪19ab‬‬

‫ותתן לנשים כסליך‬

‫‪20ab‬‬

‫ו]‪[.‬תן ‪ 14‬מום בכבודך‬

‫‪20cd‬‬

‫]‪ 15[...‬אף על צאצאיך‬

‫‪21ab‬‬

‫]‪ 16[........‬לשני שבטים‬

‫‪22ab‬‬

‫]‪[......‬ל ‪ 17‬לא יטוש חסד‬

‫‪22cd‬‬

‫לא‪[...........] 19‬ו ‪ 20‬נין ונכד‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:11c‬‬

‫‪47:11d‬‬

‫וכסאו הכין על ירושלם׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:12a‬‬

‫‪47:12b‬‬

‫בן משכיל )‪ (b‬שוכן לבטח׃‬ ‫‪5‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:13a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:13c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:13b‬‬

‫ואל הניח לו מסביב׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:13d‬‬

‫ויצב לעד מקדש׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:14a‬‬

‫‪47:14b‬‬

‫ותצף כיאר מוסר‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫‪.Be‬ס‪47:15b‬‬

‫‪.Be‬ס‪47:15a‬‬

‫ותקל]‪[..‬מרום‪ 9‬שירה׃‬

‫‪10‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:17a‬‬

‫‪47:17b‬‬

‫עמים‪ 11‬הסערתה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪47:18b‬‬

‫‪.Be‬ס‪47:18a‬‬

‫הנקרא על ישראל׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:18c‬‬

‫‪47:18d‬‬

‫וכעפרת הרבית כסף׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:19a‬‬

‫‪47:19b‬‬

‫ותמשילם בגויתך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:20a‬‬

‫‪47:20b‬‬

‫ותחלל את יצועיך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:20c‬‬

‫‪47:20d‬‬

‫ואנחה על משכבך׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:21a‬‬

‫‪47:21b‬‬

‫ומאפרים ממלכת חמס׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪47:22a‬‬

‫‪47:22b‬‬

‫ולא יפיל מדבריו ארצה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪47:22d‬‬

‫‪.Be‬ס‪47:22c‬‬

‫]‪[....‬ביו ‪ 18‬לא ישמיד׃‬

‫‪.‬עמים ‪; Beentjes:‬עמים ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬עמים‬ ‫‪[..].‬ל ‪; Beentjes:‬מ]ש[ל ‪]; Ben-Ḥayyim:‬מש[ל ‪; Segal:‬מ]ש[ל ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend:‬מ]‪[.‬ל‬ ‫‪.‬כברזל ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬כברזל‬ ‫‪.‬ו]ת[תן ‪]; Ben-Ḥayyim:‬ות[תן ‪; Segal:‬ותתן ‪; Peters:‬ו]ת[תן ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend:‬ו]‪[.‬תן‬ ‫‪.‬ל]הבי[א ‪; Smend:‬ל]הבי[א ‪]; Peters:‬להביא[ ‪[...]: Lévi, Segal:‬‬ ‫‪].‬להיות[ ‪; Segal:‬ל]היות עם[ ‪; Smend:‬ל] היותם[ ‪; Peters:‬ל]היות העם[ ‪; Lévi:‬ל]‪[........]: Cowley/Neubauer: [...‬‬ ‫‪] [...].‬א[ל ‪]; Ben-Ḥayyim:‬ואולם א[ל ‪]; Segal:‬אולם א[ל ‪]; Smend:‬ואולם[ אל ‪]; Peters:‬ואמנם א[ל ‪] [...]; Lévi:‬א[ל ‪[......]: Cowley/Neubauer:‬ל‬ ‫‪]; Ben-Ḥayyim:‬ואוהב[יו ‪]; Segal:‬אוה[ביו ‪]; Smend:‬וזרע ואה[ביו ‪]; Peters:‬וזרע ואוה[ביו ‪]; Lévi:‬ואוה[ביו ‪[....]: Cowley/Neubauer:‬ביו‬ ‫‪[...].‬ביו ‪]; Beentjes:‬ואוה[ביו‬ ‫‪.‬לא ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal:‬לא‬ ‫‪[..] […].‬ו ‪]; Ben-Ḥayyim:‬יכרית לבחירי[ו ‪]; Smend:‬יכרית בחי[ריו ‪]; Peters:‬יכרית לבחירי[ו ‪[...........]: Lévi, Segal:‬ו‬

‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬

‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬

904

1

2 3 4

5

6 7 8

9

10 11

SIR 47:22ef – 48:4ab

[..........]‫ול‬: Cowley/Neubauer, Beentjes: [...]‫ ;ול‬Lévi, Peters: [‫ול]דוד ממנו שרש‬: Smend: ‫ ;ולב]ית דויד ממנו שור[ש‬Segal: [‫;]ולדוד ממנו שרש‬ Ben-Ḥayyim: ‫[ש‬..] [...] [‫ולב]ית‬. [........]‫ל‬: Lévi: [‫ ;ל]יעקב פלטה‬Peters, Smend, Segal: [‫ל]יעקב שארית‬. ‫ויעזב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויעזב‬. ‫[ן‬........]‫א‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;אח]ריו[ ]…[ו‬Lévi: ‫ ;אח]ריו קצי[ן‬Peters: ‫ ;אחר]יו בן מנו[ן‬Smend: ‫ ;אח]ריו[ מנון‬Segal: ‫ ;אח]ריו זרע ר[ך‬BenḤayyim: ‫ ;אח]ריו[ מנון‬Beentjes: ‫[ן‬........]‫א‬. ‫…[ש‬..]‫שלמ‬: Cowley/Neubauer: ‫[ש‬.]‫ ;שלמה מיו‬Lévi: ‫ ;שלמה מ]שרי[ש‬Peters: ‫ ;שלמה מ]י[ו]ש[ש‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;שלמה מיואש‬Segal: ‫ ;שלמה ]מש[גש‬Beentjes: ‫שלמה מיואש‬. [..‫ב]ע‬: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;בע]צתו‬Peters, Segal: [‫ ;בעצ]תו‬Smend: [‫ ;בעצ]תו‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;בעצ]תו‬Beentjes: […]‫בע‬. ‫עם‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;]ע[ם‬Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;עם‬Smend: ‫עם‬. [……………….]‫ירב‬: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;ירבעם בן נבט אשר ה]חטי[א א]ת‬Lévi: [‫;ירבעם בן נבט אשר ]חטה והחטי[א א]ת ישראל‬ Peters: [‫ ;ירבעם בן נבט אשר חטה וה]חט[יא את ]ישראל‬Smend: ‫ ;ח]ט[א ו]יח[טיא את ישראל‬Segal: [‫;ירבעם בן נבט אשר וה]חטיא את ישראל‬ Ben-Ḥayyim: ‫ ;ירבעם בן נבט אשר ח]ט[א ו]יח[טיא את ישראל‬Beentjes: [...]‫[א א‬...]‫ירבעם בן נבט אשר ה‬. The text order of 47:23e+-24 differs from Γ: 23e (line without colometric separation), then bi-cola 23f.24b and 24a.25a (= Syr.); the equivalent of 25b is 48:1a (= Syr.). ‫מכשול‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מכשול‬. ‫[עה‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫רעה‬.

905 MS B 47:22f ‫ס‬.Be

47 47:22e‫ס‬.Be

[..........]‫ול‬

[........]‫ויתן ל‬

22ef

‫…[ש‬..]‫וישכב שלמ‬

23ab

‫רחב אולת וחסר בינה‬

23cd

1

47:23b

‫ס‬.Be

2

47:23a

‫ס‬.Be

// ‫׃‬4 ‫[ן‬........]‫ א‬3‫ויעזב‬ 47:23d

‫ס‬.Be

5

47:23c

‫ס‬.Be

‫׃‬7‫ עם‬6[..‫רחבעם הפריע ב]ע‬ ‫ס‬

47:23g-h ; 47:23f

‫ס‬

Be

47:23e-f ; 47:23e 8

‫ס‬

47:24c(b) ; 47:24a

Be

[……………….]‫ירב‬

‫ אל יהי לו זכר‬+‫עד אשר קם‬+ 9 ‫ס‬

Be

47:23i ; 47:23g

‫ותגדל חטאתו מאד‬ ‫ס‬

47:25 ; 47:24b

47:24a ; 47:23h 12

‫ויתן לאפרים מכשול‬

23g.24a

‫׃‬14‫[אדמתם‬.] 13‫להדיחם‬

24b.25a

10 ‫ס‬

Be

[..]‫ התמ‬11‫[עה‬.] ‫ולכל‬

23e+f

Be

Be

MS B 48:1b

48

‫ס‬.Be

48:1a

‫ס‬.Be

‫ בוער׃‬16‫ כתנור‬15 ‫ודבריו‬ 48:2b

‫ס‬.Be

48:2a

48:3b

48:3a

48:4b

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

2ab

‫ שמים‬22[...] ‫בדבר אל‬

3ab

‫ אליהו‬28[…] 27‫מה נורא‬

4ab

23

48:4a

‫׃‬26 ‫ יתפאר‬25[‫ך‬...]‫ כ‬24‫אשר‬

‫ לחם‬19‫ להם מטה‬18‫וישבר‬ ‫ס‬.Be

‫׃‬21‫ אשות‬20[......] ‫ס‬.Be

1ab

‫ס‬.Be

‫ובקנאתו המעיטם׃‬ ‫ס‬.Be

‫ כאש‬17‫עד אשר קם נביא‬

‫ס‬.Be

[..]‫התמ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫ ;התמכר‬Smend: ‫ ;התמכרו‬Ben-Ḥayyim: ‫התמכר‬. ‫להדיחם‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫להדיחם‬. ‫[אדמתם‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal: ‫ ;]מ[אדמתם‬Peters: ‫ ;מאדמתם‬Smend: ‫ ;]מ[אדמתם‬Ben-Ḥayyim: ‫]מ[אדמתם‬. ‫ודבריו‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ודבריו‬. ‫כתנור‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ ;כתנור‬Smend: ‫כתנור‬. ‫נביא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫נביא‬. ‫וישבר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וישבר‬. ‫מטה‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מטה‬. [......]: Lévi: ‫ ;]ויורד[ שלש‬Peters: [‫ ;]ויורד ש[ל]וש‬Smend: ‫ ;גם ]ירדו[ שלש‬Segal: [‫ ;]ויורד שלש‬Ben-Ḥayyim: ‫גם ]…[ שלש‬. ‫אשות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal: ‫אשות‬. [...]: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters: ‫ ;ע]צ[ר‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ע]צ[ר‬Segal: ‫]עצ[ר‬. ‫שמים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫שמים‬. ‫אשר‬: Peters, Smend: ‫ ;ואשר‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ואשר‬. [‫ך‬..]‫כ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;כ]מו[ך‬Smend: [‫ ;כ]מוך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;כ]מו[ך‬Beentjes: [...]‫כ‬. ‫יתפאר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יתפאר‬. ‫נורא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend: ‫ ;נורא‬Beentjes: ‫נורא‬. […]: Cowley/Neubauer, Lévi: [‫ ;את]ה‬Peters: ‫ ;אתה‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אתה‬Segal: ‫ ;א]ת[ה‬Beentjes: [.]‫את‬.

906

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

SIR 48:5ab – 48:12ef

‫ומשאול‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ומשאול‬. ‫כרצון‬: Smend: ‫כרצון‬. ‫המקים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המקים‬. ‫ממות‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ממות‬. ‫ונכבדים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ונכבדים‬. ‫[מטותם‬.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;]מ[מטותם‬Peters, Segal: ‫ ;ממטותם‬Ben-Ḥayyim: ‫ממטותם‬. ‫המוריד‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫המוריד‬. ‫ובחורב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ובחורב‬. ‫משפטי‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫משפטי‬. [.]‫נק‬: Cowley/Neubauer, Segal: [‫ ;נק]ם‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;נקם‬Peters: ‫ ;נקם‬Beentjes: [.]‫נק‬.

The MS places the equivalent of Γ 48:8 before 48:7. ‫והשמיע‬: Peters: incorr. ‫ ;והשמע‬Smend: incorr. ‫השומע‬. ‫ונביא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ונביא‬. [.]‫תחלי‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תחליף‬Beentjes: ‫תחליף‬. ‫תחתיך‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫תחתיך‬. [.....]‫א‬: Cowley/Neubauer: [...] ‫ ;אש‬Lévi: [‫ ;אש מ]רום‬Peters: ‫ ;אש ש]מימ[ה‬Smend: [‫ ;אש ]שמים‬Segal: [‫ ;אש ]מרום‬Ben-Ḥayyim: […] ‫אש‬. [........]‫לפנ‬: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;לפנ]י‬Lévi: [‫ ;לפנ]י בא יום ייי‬Peters: [‫ ;לפני ]חרון‬Smend: ‫ ;לפנ]י חרון א[ל‬Segal: [‫ ;לפנ]י חרון‬BenḤayyim: [...] [‫ ;לפנ]י‬Beentjes: [...]‫לפנ‬.

907 MS B

48

48:5b‫ס‬.Be

48:5a‫ס‬.Be

‫ ייי‬2‫ כרצון‬1 ‫ומשאול‬ 48:6b‫ס‬.Be

48:7b‫ס‬.Be

48:8b‫ס‬.Be

6ab

‫ בסיני תוכחות‬12‫והשמיע‬11

7ab

‫המושח מלא תשלומות‬

8ab

‫הנלקח בסערה מעלה‬

9ab

48:8a‫ס‬.Be

‫׃‬15‫ תחתיך‬14[.]‫ תחלי‬13‫ונביא‬ ‫ס‬.Be

48:9a

‫ס‬.Be

[.....]‫ובגדודי א‬

16 ‫ס‬.Be

48:10a 17

48:10d

‫ מלכים על שחת‬7‫המוריד‬ 48:7a‫ס‬.Be

‫׃‬10[.]‫ נק‬9 ‫ משפטי‬8‫ובחורב‬

48:10b

5ab

48:6a‫ס‬.Be

‫׃‬6‫[מטותם‬.] 5‫ונכבדים‬

48:9b

‫ גוע ממות‬3‫המקים‬

4

‫ס‬.Be

[........]‫להשבית אף לפנ‬

‫ס‬.Be

48:10c 20

10ab

‫ בנים‬21[.]‫להשיב לב אבות ע‬

10cd

‫אשר ראך‬23

11ab

‫ס‬.Be

‫[ל‬....]‫ ש‬19 ‫ולהכין‬

‫ס‬.Be

‫ לעת‬18 ‫הכתוב נכון‬

‫ס‬.Be

48:11aβ

48:11aα

[........]‫ומ‬

22

48:11b

48:12b

‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

48:12a

[...........]‫[ל‬..]

48:12d

18 19 20 21 22

23 24

25

26

27 28 29 30

30

48:12e

‫ולא משל ברוחו כל בשר׃‬

12ab

‫ס‬.Be

// ‫ פיהו׃‬29‫ מוצא‬28 ‫ כל‬27‫[תים‬....] 48:12f

[.............]‫[ל‬.]

26

48:12c

‫ס‬.Be

11c

‫ס‬.Be

25 ‫ס‬.Be

‫׃‬24‫[יה‬..............]

‫[בה‬.........]‫פי ש‬

12c+d+

‫ס‬.Be

‫מימיו לא זע מכל‬

12ef

‫נכון‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נכון‬. ‫ולהכין‬: Cowley/Neubauer: incorr. ‫ולהבין‬. ‫[ל‬....]‫ש‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;ש]בטי ישרא[ל‬Peters: ‫ ;שב]טי ישרא[ל‬Segal: [‫ ;ש]בטי ישראל‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫[ל‬....]‫ש‬. [.]‫ע‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;על‬Beentjes: ‫על‬. [.....]‫ומ‬: Cowley/Neubauer: ‫[ן‬...] [..] ‫ ;ומת‬Lévi: ‫[ך‬.] [..]‫ ;ומת‬Peters: ‫ ;ומת‬Smend,: ‫ ;ומת ]ואשרי[ך‬Segal: [‫ ;ומ]ת‬Ben-Ḥayyim: ‫[ך‬..] ‫;ומת‬ Beentjes: [...]‫ומ‬.

HB has a different colometric order from Γ. ‫[יה‬..............]: Cowley/Neubauer: ‫[יה‬...]; Lévi: ‫ח[יה‬. ‫[ ]חיה‬..]; Peters: ‫ ;]כי גם אנחנו חיה נח[יה‬Smend: ‫ ;]כי חיה תח[יה‬Segal: ‫]כי א[ף ]הוא‬ ‫ ;חיה יחי[ה‬Ben-Ḥayyim: ‫[יה‬..] […]. [...........]‫[ל‬..]: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;]וא[ל]ישע‬Lévi, Segal: [‫ ;]וא[ל]ישע נמלא רוחו‬Peters: ‫ ;]וימ[ל]א את רוחו אליש[ע‬Smend: ‫]נמ[ל]א‬ ‫ ;רוחו א[ל]יש[ע‬Ben-Ḥayyim: ‫[ ]א[ל]יש[ע‬..]‫[ל‬..]; Beentjes: [...]‫[ל‬..]. [.............]‫[ל‬.]: Cowley/Neubauer: [...] [‫ ;]א[ל]יהו‬Lévi: [‫ ;]א[ל]יהו כאשר נסתר בסערה‬Peters: ‫ ;]א[ל]יהו אשר בסערה נ[סתר‬Smend: [‫]א[ל]יהו‬ ‫ ;ש]באוצר נ[סתר‬Segal: [‫ ;]א[ל]יהו נסתר בסערה‬Ben-Ḥayyim, Beentjes: [...]‫[ל‬..]. ‫…[תים‬.]: Cowley/Neubauer: ‫ ;ונלמד‬Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ומופתים‬Peters, Segal, Beentjes: ‫ומופתים‬. ‫כל‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;בכל‬Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כל‬. ‫מוצא‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫מוצא‬. ‫[בה‬.........]‫ש‬: Cowley/Neubauer, Lévi: ‫ ;ש]נים[ אתות הרבה‬Peters: ‫ ;ש]נים[ אתות הרבה‬Smend: ‫ש]נים[ אתות הרבה‬, Segal: ‫ש]נים[ אתות‬ ‫ ;הרבה‬Ben-Ḥayyim: ‫[ אתות הרבה‬..]‫ ;ש‬Beentjes: ‫[בה‬...]‫ש‬.

908

SIR 48:13ab – 48:22cd

1

‫דבר‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫דבר‬.

2

Cf. Gen 18:14. ‫הרים‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הרים‬. ‫[מוגו‬...]: Cowley/Neubauer: ‫ ;]…[ ]נ[מוגו‬Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;]אז נ[מוגו‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]נ[מוגו‬. ‫[ו‬.....]: Cowley/Neubauer, Lévi, Smend: ‫ ;וי]קר[או‬Peters: ‫ ;]ויקר[או‬Segal: ‫ ;]ויקרא[ו‬Ben-Ḥayyim: ‫וי]קר[או‬. ‫[קול‬......]: Cowley/Neubauer: ‫[ קול‬...]‫ ;וי‬Lévi: ‫ ;וי]שמע ייי ב[קול‬Peters: ‫ ;]וישמע[ בקול‬Smend: ‫ ;ויש]מע[ בקול‬Segal: ‫ ;]וישמע[ בקול‬BenḤayyim: ‫ויש]מע[ בקול‬. ‫ויהמם‬: Cowley/Neubauer, Levi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫ויהמם‬.

3 4 5 6

7

‫‪909‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪48‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪13ab‬‬

‫כל דבר ‪ 1‬לא נפלא ממנו‬

‫‪14ab‬‬

‫בחייו עשה נפלאות‬

‫‪15ab‬‬

‫בכל זאת לא שב העם‬

‫‪15cd‬‬

‫עד אשר נסחו מארצם‬

‫‪15ef‬‬

‫וישאר ליהודה מזער‬

‫‪16ab‬‬

‫יש מהם עשו יושר‬

‫‪17ab‬‬

‫יחזקיהו חזק עירו‬

‫‪17cd‬‬

‫ויחצב כנחשת צורים‬

‫‪18ab‬‬

‫בימיו עלה סנחריב‬

‫‪18cd‬‬

‫ויט ידו על ציון‬

‫‪19ab‬‬

‫]‪[...‬מוגו ‪ 4‬בגאון לבם‬

‫‪20ab‬‬

‫]‪[.....‬ו ‪ 5‬אל אל עליון‬

‫‪20cd‬‬

‫]‪[......‬קול ‪ 6‬תפלתם‬

‫‪21ab‬‬

‫]‪[.....‬חנה‪ 8‬אשור‬

‫‪22ab‬‬

‫]‪[........‬קיהו‪ 10‬את הט]‪[.‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:13a‬‬

‫ומתחתיו נברא בשרו׃‬

‫‪2‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:14a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:15a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:15c‬‬

‫‪48:15b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:15d‬‬

‫ויפצו בכל הארץ׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:15e‬‬

‫‪48:15f‬‬

‫ועוד לבית דוד קצין׃‬ ‫‪.Be‬ס‪48:16b‬‬

‫ויש מהם הפליאו מעל׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:17a‬‬

‫‪48:17b‬‬

‫בהטות אל תוכה מים׃‬ ‫‪.Be‬ס‪48:17c‬‬

‫‪.Be‬ס‪48:17d‬‬

‫ויחסום הרים‪ 3‬מקוה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:18a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:18c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:18b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:18d‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:19b‬‬

‫וישלח את רב שקה׃‬ ‫ויגדף אל בגאונו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:19a‬‬

‫ויחילו כיולדה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:20a‬‬

‫‪48:20b‬‬

‫ויפרשו אליו כפים׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:20c‬‬

‫‪48:20d‬‬

‫ויושיעם ביד ישעיהו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:21a‬‬

‫‪48:21b‬‬

‫ויהמם‪ 7‬במגפה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪48:22a‬‬

‫‪.Be‬ס‪48:22b‬‬

‫]‪[.‬יחזק‪ 9‬בדרכי דוד׃‬

‫‪11‬‬ ‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪48:22c‬‬

‫‪22cd‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫ולא חדלו מחטאתם׃‬

‫‪.Be‬ס‪48:16a‬‬

‫]‪[............‬‬

‫‪48:14b‬‬

‫ובמותו תמהי מעשה׃‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13‬‬

‫‪48:13b‬‬

‫]‪[............‬‬

‫‪48:22d‬‬

‫‪12‬‬

‫‪]; Ben‬ויך במ[חנה ‪; Segal:‬ו]יך את מ[חנה ‪]; Smend:‬ויך ב[מחנה ‪; Peters:‬ו]יך במ[חנה ‪; Lévi:‬ו]‪] [...‬מ[חנה ‪[.....]: Cowley/Neubauer:‬חנה‬‫‪.‬ו]‪] […] [..‬מ[חנה ‪Ḥayyim:‬‬ ‫‪.‬ויחזק ‪; Smend, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬ויחזק ‪]; Peters:‬ו[יחזק ‪[.]: Cowley/Neubauer, Lévi, Segal:‬יחזק‬ ‫;]…[ ]יחז[קיהו ‪]; Ben-Ḥayyim:‬כי עשה יח[זקיהו ‪]; Peters:‬כי עשה יחז[קיהו ‪] [...]; Lévi, Smend, Segal:‬יחז[קיהו ‪[........]: Cowley/Neubauer:‬קיהו‬ ‫‪[........].‬קיהו ‪Beentjes:‬‬ ‫‪.‬הטו]‪; Beentjes: [.‬הטו]ב[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬הטוב ‪; Peters:‬הטו]ב[ ‪: Cowley/Neubauer, Levi, Smend, Segal:‬הט]‪[.‬‬ ‫‪  ].‬הגדול והנאמן בחזיונו[ ‪[............]: Lévi, Segal:‬‬ ‫‪  ].‬כאשר צוהו ישעיהו[ ‪  ]; Smend, Segal:‬אשר צוהו ישעיה הנביא[ ‪[.............]: Lévi:‬‬

‫‪8‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬

910

1 2 3 4

SIR 48:23ab – 49:9ab

[............]: Lévi, Smend, Segal: [‫ =( ]  ויוסף על חיי מלך‬Syr. 8a1, 10c2, 11c1, W, Mos). [...........]: Lévi: [‫ ;]  בידו עמד השמש‬Smend: [‫ =( ]  גם בידו עמד השמש‬Syr.); Segal: [‫]  בימיו עמד השמש‬. Colometric separation in the MS differs from Γ. [.]‫ולה‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;ולהעז‬Lévi: ‫ ;ולהשיב‬, Peters: ‫ ;ולהעז‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;ולהשיב‬Beentjes: [.]‫ולהשי‬.

‫‪911‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪48‬‬ ‫‪Be‬‬

‫‪48:23a‬‬

‫‪2‬‬

‫‪23ab‬‬

‫]‪[............‬‬

‫‪24ab‬‬

‫ברוח גבורה חזה אחרית‬

‫‪25ab‬‬

‫עד עולם הגיד נהיות‬

‫‪Be‬‬

‫‪48:23b‬‬

‫]‪// 1[............‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:24a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:24b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:25b‬‬

‫וינחם אבלי ציון׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪48:25a‬‬

‫ונסתרות לפני בואן‬

‫‪MS B‬‬

‫‪49‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪1ab‬‬

‫שם יאשיהו כקטרת סמים‬

‫‪1cd‬‬

‫בחך כדבש ימתיק זכרו‬

‫‪2ab‬‬

‫כי נחל על משובתינו‬

‫‪3ab‬‬

‫ויתם אל אל לבו‬

‫‪4ab‬‬

‫‪3‬לבד מדויד יחזקיהו‬

‫‪4cd‬‬

‫ויעזבו תורת עליון‬

‫‪5ab‬‬

‫ויתן קרנם לאחור‬

‫‪6ab‬‬

‫ויציתו קרית קדש‬

‫‪7ab‬‬

‫ביד ירמיהו )‪ (7a‬כי ענוהו‬

‫‪7cd‬‬

‫‪ 5‬לנתוש ולנתוץ ולהאביד להרס‬

‫‪8ab‬‬

‫יחזקﭏ ראה מראה‬

‫‪9ab‬‬

‫וגם הזכיר את איוב‪[..] 7‬יא‬

‫‪49:1a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:1b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:1d‬‬

‫הממלח מעשה רוקח׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:1c‬‬

‫וכמזמור על משתה היין׃‬ ‫‪.Be‬ס‪49:2b‬‬

‫‪.Be‬ס‪49:2a‬‬

‫וישבת תועבות הבל׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:3a‬‬

‫‪49:3b‬‬

‫ובימי חמס עשה חסד׃‬ ‫‪.Be‬ס‪49:4b‬‬

‫‪.Be‬ס‪49:4a‬‬

‫ויאשיהו כלם השחיתו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:4c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:4d‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:5b‬‬

‫מלכי יהודה עד תמם׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:5a‬‬

‫וכבודם לגוי ‪+‬נבל‪ +‬נכרי׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:6a‬‬

‫‪49:6b‬‬

‫וישמו ארחתיה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:7a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:7c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:7b‬‬

‫והוא מרחם נוצר נביא׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫וכן לבנת לנטע ולה]‪[..‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪4‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:8a‬‬

‫‪49:7d‬‬

‫‪49:8b‬‬

‫ויגד זני מרכבה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪49:9a‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪.Be‬ס‪49:9b‬‬

‫המכלכל כל ד]‪[....‬ק‪6‬׃‬

‫‪Line 7cd has no colometric separation.‬‬ ‫‪.‬ד]‪[...‬דק ‪; Beentjes:‬ד]‪] [..‬צ[דק ‪; Ben-Ḥayyim:‬ד]בר בצד[ק ‪; Segal:‬ד]רכי צ[דק ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend:‬ד]‪[....‬ק‬ ‫‪.‬איוב ‪: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬איוב‬ ‫‪.‬נ]‪[.‬יא ‪; Beentjes:‬נ]ב[יא ‪; Ben-Ḥayyim:‬נ]ב[יא ‪[..]: Cowley/Neubauer, Peters, Segal: >; Lévi: […]; Smend:‬יא‬

‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬

912

1 2

3 4 5

6 7 8 9

SIR 49:10ab – 50:2ab

‫תהי‬: Lévi, Peters, Ben-Ḥayyim, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫תהי‬. ‫[תם‬.....]‫פר‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;פר]חת ממקומו[תם‬Lévi, Peters: ‫ ;פר]חת מתח[תם‬Smend: ‫ ;פר]חות תח[תם‬Segal: ‫ ;פר]חות מתח[תם‬BenḤayyim: ‫ ;פר]חות תח[תם‬Beentjes: ‫[תם‬.....]‫פר‬. ‫[ים‬..]‫הנב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫הנביאים‬. ‫[והו‬.]‫ויש‬: Cowley/Neubauer: ‫ ;וישיבוהו‬Lévi: ‫[נוהו‬.]‫ ;ויש‬Peters, Segal, Beentjes: ‫ ;וישעוהו‬Smend: ‫ ;וישעוהו‬Ben-Ḥayyim: ‫וישעוהו‬. [.........]: Cowley/Neubauer: [...]‫ ;בר‬Lévi: [‫ ;ב]בטחון ישועה‬Peters: [‫ ;בא]מונת תקוה‬Smend: [‫ ;ב]תקות אמת‬Segal: [‫ ;בא]מונת תקוה‬BenḤayyim: […] [.]‫ ;ב‬Beentjes: [...]‫ב‬. [.]‫החלימ‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫ ;החלימו‬Beentjes: ‫החלימו‬. ‫את‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫את‬. ‫יעקב‬: Cowley/Neubauer, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫יעקב‬. [.........]: Cowley/Neubauer: […]‫ ;]…[ל‬Lévi: [‫ ;]והוא כחתם ע[ל ]יד ימין‬Peters, Segal: [‫ ;]והוא ע[ל ]יד ימין כחותם‬Smend: ‫]והו[א ]ע[ל ]יד‬ [‫ ;ימין כחותם‬Ben-Ḥayyim: […] ‫[ל‬..] ‫[א‬..].

‫‪913‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪49‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪10ab‬‬

‫וגם שנים עשר הנב]‪[..‬ים‬

‫‪10cd‬‬

‫אשר החלימ]‪ 6[.‬את‪ 7‬יעקב‬

‫‪11ab‬‬

‫]‪[.....‬ל]‪[......‬‬

‫‪12ab‬‬

‫]‪[................‬‬

‫‪12cd‬‬

‫וירימו היכל קדש‬

‫‪13ab‬‬

‫נחמיה יאדר זכרו‬

‫‪13cd‬‬

‫‪14‬וירפא את הריסתינו‬

‫‪14ab‬‬

‫מעט נוצר‪ 15‬על הארץ כהניך‬

‫‪15ac‬‬

‫כיוסף אם נולד גבר‬

‫‪16ab‬‬

‫ושם ושת ואנוש נפקדו‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:10a‬‬

‫תהי‪ 1‬עצמתם פר]‪[.....‬תם‪2‬׃‬

‫‪3‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:10c‬‬

‫ויש]‪[.‬והו ]‪[.........‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪5‬‬

‫‪49:11a‬‬

‫‪10‬‬

‫‪49:11b‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪Be‬‬

‫‪49:12a‬‬

‫‪12‬‬

‫‪49:10d‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫]‪[..............‬‬ ‫‪Be‬‬

‫‪49:12b‬‬

‫]‪// 11[................‬‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪49:12a ; 49:12c‬‬

‫ס‬

‫‪49:12b ; 49:12d‬‬

‫המכונן לכבוד עולם׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:13a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:13c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:13b‬‬

‫המקים את חרבתינו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:13d‬‬

‫ויצב דלתים ובריח‪13‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:14a‬‬

‫‪49:14b‬‬

‫וגם הוא נלקח פנים׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:15a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:16a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:15b‬‬

‫וגם גויתו נפקדה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪49:16b‬‬

‫ועל כל חי תפארת אדם׃‬

‫‪MS B‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪1a+b‬‬

‫‪49:10b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:1a‬‬

‫‪17‬גדול אחיו ותפארת עמו‬

‫שמעון בן יוחנן ‪ 16‬הכהן׃‬ ‫‪.Be‬ס‪50:1c‬‬

‫‪1cd‬‬

‫אשר בדורו נפקד הבית‬

‫‪2ab‬‬

‫‪19‬אשר בימיו נבנה קיר‬

‫‪50:1b‬‬

‫‪.Be‬ס‪50:1d‬‬

‫ובימיו חזק היכל׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪50:2a ; 50:3a‬‬

‫ס‬

‫‪50:2b ; 50:3b‬‬

‫פנות מעון בהיכל מלך׃‬ ‫‪18‬‬

‫;מה ]נג[דל]ה את זרבבל[ ‪; Smend:‬מה ]נג[דל ]את זרבבל[ ‪]; Peters:‬מה נגד[ל ]זרובבל[ ‪]; Lévi:‬איך נגד[ל ]…[ ‪[.....]: Cowley/Neubauer:‬ל]‪[......‬‬ ‫‪[...].‬ל ]‪; Beentjes: [...‬מה ]נג[דל ]…[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬מה ]נגד[ל ]את זרבבל[ ‪Segal:‬‬ ‫‪  ].‬אשר בימיהם בנו בית[ ‪  ]; Smend, Segal:‬אשר בימיהם הכינו מזבח[ ‪[.............]: Lévi:‬‬ ‫‪  ].‬וגם ישוע בן יוצדק[ ‪  ]; Smend, Segal:‬וגם יהושע בן יהוצדק[ ‪[.............]: Lévi:‬‬ ‫‪.‬גבריח ‪: Beentjes: incorr.‬ובריח‬ ‫‪The text order of HB and Syr. differs from Γ: the equivalent of Γ 13d is placed before the equivalent of Γ 13c.‬‬ ‫‪.‬נוצר]ו[ ‪; Ben-Ḥayyim:‬נוצרו ‪: Smend:‬נוצר‬ ‫‪.‬בןיוחנן ‪: MS‬בן יוחנן‬ ‫)‪The text order of the MS differs from Γ: two bi-cola: 1aαβ (the Gk. colon is split in two with reversed text order and additions in Syr.‬‬ ‫‪and 1bc.‬‬ ‫‪.‬המעון ‪: Peters: incorr.‬מעון‬ ‫‪MS: 50:3 before 50:2.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬

‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬

914

1 2 3 4

SIR 50:3ab – 50:16ab

‫בם‬: Peters: incorr. ‫כם‬. ‫וכשמש‬: Peters: incorr. ‫כשמש‬. ‫כנץ פענפי‬: MS: ‫ ;כנצפענפי‬Cowley, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;כנצפענפי‬Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Segal, Beentjes: ‫כנץ בענפי‬. [‫[י]ת‬.]‫[ב‬.]‫ח‬: Schechter/Taylor, Lévi: [...]; Peters: [‫ ;ח]פוי‬Smend: ‫ ;תפילת‬Segal: [‫ ;]בבית‬Cowley, Ben-Ḥayyim: ‫ ;תבנית‬Beentjes: ‫[ת‬.]‫[בנ‬.].

‫‪915‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪50:3a ; 50:2a‬‬

‫‪3ab‬‬

‫אשר בדורו נכרה מקוה‬

‫‪4ab‬‬

‫הדואג לעמו מחתף‬

‫‪5ab‬‬

‫מה נהדר בהשגיחו מאהל‬

‫‪6ab‬‬

‫ככוכב אור מבין עבים‬

‫‪7ab‬‬

‫וכשמש‪ 2‬משרקת אל היכל המלך‬

‫‪8ab‬‬

‫כנץ פענפי‪ 3‬בימי מועד‬

‫‪50:3b ; 50:2b‬‬

‫אשיח בם‪ 1‬בהמונו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:4a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:5a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:6a‬‬

‫‪50:7a‬‬

‫וכשושן על יבלי מים׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪50:8c‬‬

‫‪12ab‬‬

‫בקבלו נתחים מיד אחיו‬

‫‪12cd‬‬

‫סביב לו עטרת בנים‬

‫‪5‬‬

‫‪; 50:9bBe‬ס)‪50:9d(c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:10a‬‬

‫‪50:10b‬‬

‫וכעץ שמן מרוה ענף׃ ‪//‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:11a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:11b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:11d‬‬

‫והתלבשו בגדי תפארת׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪12e.13a‬‬

‫‪50:9a ; 50:8d‬‬

‫הנאחז על אבני חפץ׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪11cd‬‬

‫ס‬

‫וכאש לבונה על המנחה׃‬

‫ככלי זהב ח]‪[.‬ב]‪[.‬י]ת[‪ 4‬א]‪[.‬יל‬

‫בעלותו על מזבח הוד‬

‫‪50:7b‬‬

‫‪.Be‬ס‪50:8b‬‬

‫‪; 50:9aBe‬ס)‪50:9c(b‬‬

‫‪11ab‬‬

‫‪50:6b‬‬

‫וכקשת נראתה בענן׃‬

‫כפרח לבנון בימי קיץ‬

‫בעטותו בגדי כבוד‬

‫‪.Be‬ס‬

‫וכירח מלא מבין בימי מועד׃‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪10ab‬‬

‫‪50:5b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‪50:8a‬‬

‫כזית רענן מלא גרגר‬

‫‪.Be‬ס‬

‫ובצאתו מבית הפרכת׃‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪9bc‬‬

‫‪50:4b‬‬

‫ומחזק עירו מצר׃‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪8c.9a‬‬

‫ס‬

‫‪50:11c‬‬

‫ויהדר עזרת מקדש׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:12a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:12c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:12e‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:12b‬‬

‫והוא נצב על מערכות׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:12d‬‬

‫כשתילי ארזים בלבנון׃‬

‫ויקיפוהו כערבי‪ 7‬נחל‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪50:13a ; 50:12f‬‬

‫כל בני אהרן בכבודם׃‬ ‫‪; 50:13aBe‬ס)‪50:13c(b‬‬

‫‪13bc‬‬

‫ואשי ייי בידם‬

‫‪14ab‬‬

‫עד כלותו לשרת מזבח‬

‫‪16ab‬‬

‫אז יריעו בני אהרן הכהנים‬

‫‪; 50:13bBe‬ס)‪50:13d(c‬‬

‫נגד כל קהל ישראל׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:14a‬‬

‫‪50:14b‬‬

‫ולסדר מערכות עליון׃‬ ‫‪.Be‬ס‪50:16b‬‬

‫‪.Be‬ס‪50:16a‬‬

‫בחצצרות‪ 8‬מקשה׃‬

‫‪.‬א]צ[יל ‪; Segal:‬אטיל ‪; Smend, Ben-Ḥayyim:‬ונאטיל ‪; Peters:‬א]‪[..‬יל ‪: Schechter/Taylor:‬א]‪[.‬יל‬ ‫‪.‬גרגר ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬גרגר‬ ‫‪.‬כערבו ‪: Beentjes: incorr.‬כערבי‬ ‫‪).‬חצצרות( בחצצרות ‪: Beentjes: rev.‬בחצצרות‬

‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬

916

1 2 3 4 5 6

SIR 50:16cd – 50:26ab

‫ידיו‬: Ben-Ḥayyim: [‫יד)ו(]יו‬. ‫התפאר‬: Segal: incorr. ‫ ;יתפאר‬Ben-Ḥayyim: ‫התפאר‬. ‫וברכת‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫וברכת‬. ‫[ל‬.......]: Schechter/Taylor: ‫ ;העם כלו‬Lévi, Segal, Beentjes: ‫[ל‬...]; Peters: ‫ ;]ברכה לקב[ל‬Smend: ‫ ;]ז[כיו]ת א[ל‬Ben-Ḥayyim: ‫]…[ ]א[ל‬. ‫מפניו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫מפניו‬. ‫המפלא‬: Lévi: incorr. ‫המפליא‬.

‫‪917‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪.Be‬ס‪50:16c‬‬

‫‪16cd‬‬

‫ויריעו וישמיעו קול אדיר‬

‫‪17ab‬‬

‫כל בשר יחדו נמהרו‬

‫‪17cd‬‬

‫להשתחות לפני עליון‬

‫‪18ab‬‬

‫ויתן השיר קולו‬

‫‪19ab‬‬

‫וירנו כל עם הארץ‬

‫‪19cd‬‬

‫עד כלותו לשרת מזבח‬

‫‪20ab‬‬

‫אז ירד ונשא ידיו‬

‫‪20cd‬‬

‫וברכת‪ 3‬ייי בשפתיו‬

‫‪21ab‬‬

‫וישנו לנפל שנית‬

‫‪22ab‬‬

‫‪ 7‬עתה ברכו נא את ייי אלהי ישראל‬

‫‪.Be‬ס‪50:16d‬‬

‫להזכיר לפני עליון׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:17a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:17c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:17b‬‬

‫ויפלו על פניהם ארצה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:17d‬‬

‫לפני קדוש ישראל׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:18a‬‬

‫‪50:18b‬‬

‫ועל המון העריכו נרו׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:19a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:19c‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:20a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:20c‬‬

‫‪50:20b‬‬

‫‪50:20d‬‬

‫ובשם ייי התפאר ‪2‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:21a‬‬

‫‪50:21b‬‬

‫]‪[.......‬ל מפניו ׃‬ ‫‪4‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪5‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:22a‬‬

‫‪50:22b‬‬

‫המפלא‪ 6‬לעשות בארץ׃ ‪//‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:22c‬‬

‫‪22cd‬‬

‫המגדל אדם מרחם‬

‫‪23ab‬‬

‫‪ 9‬יתן ‪ 10‬לכם חכמת לבב‬

‫‪24ab‬‬

‫יאמן עם‪ 11‬שמעון חסדו‬

‫‪24c+‬‬

‫אשר לא יכ]‪[..‬ת‪ 12‬לו ולזרעו כימי שמים׃‬

‫‪50:22d‬‬

‫ויעשהו כרצונו‪8‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‪50:23a‬‬

‫‪.Be‬ס‪50:23b‬‬

‫ויהי בשלום ביניכם׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:24a‬‬

‫‪50:24b‬‬

‫ויקם לו ברית פינחס׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:24c‬‬

‫‪.Be‬ס‪50:25a‬‬

‫‪26ab‬‬

‫‪50:19d‬‬

‫על כל קהל ישראל׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫יושבי שעיר ופלשת‬

‫‪.Be‬ס‬

‫ומשפטיו הגיע אליו׃‬

‫‪1‬‬

‫‪25ab‬‬

‫‪50:19b‬‬

‫בתפלה לפני רחום׃‬

‫‪.Be‬ס‬

‫בשני גוים קצה נפשי‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‪50:25b‬‬

‫והשלישית איננו עם׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:26a‬‬

‫‪50:26b‬‬

‫וגוי נבל הדר בשכם׃‬

‫‪Line without colometric separation.‬‬ ‫‪.‬ברצונו ‪: Peters: incorr.‬כרצונו‬ ‫‪The text order of 50:23-24 in the MS differs from Γ: bi-cola 23ab, 24a.24c+, 24d+.23c.‬‬ ‫‪.‬יתן ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬יתן‬ ‫‪.‬עם ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes:‬עם‬ ‫‪.‬י]‪[.‬רת ‪; Beentjes:‬י]כ[רת ‪; Peters‬יכרת ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim:‬יכ]‪[..‬ת‬

‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬

918

SIR 50:27ac – 51:4b.5a

MS 11Q

1 2 3 4

5 6 7 8

In v. 27 the text order differs from Γ: bi-cola 27ac, 27de+ (e+ might be a doublet to d). ‫ניבע בפתור‬: MS ‫ניבעבפתור‬. ‫לבן‬: Lévi, Segal, Peters: incorr. ‫לבו‬. The text order of 50:29-51:1 differs from Γ: 50:29a (with colometric caesura) and 51:1ab (> 29b). In HB there is a smooth transition from 50:29 to 51:1ff; only Γ 50:27-29 seems to imply a first ending of the book. ‫מעוז חיי‬: see also 50:2a (σκεπαστὴς; ÛçáÝ{); cf. Ps 27:1. ‫[ך‬..]‫א‬: Schechter/Taylor, Lévi: ‫ ;אודיך‬Peters: ‫ ;א]ו[דך‬Smend: ‫ ;א]ו[דיך‬Segal: ‫ ;א]וד[ך‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;א]ו[דיך‬Beentjes: ‫[יך‬..]‫א‬. = ÀÎã èã Ûþóæ Āùüòx; it might be a doublet to 51:2b. ‫הצלת רגלי‬: MS ‫הצלתרגלי‬.

‫‪919‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪.Be‬ס‪50:27a‬‬

‫‪27ac‬‬

‫‪1‬מוסר שכל ומושל אופנים‬

‫לשמעון בן ישוע בן ﭏעזר בן סירא׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪27de+‬‬

‫אשר ניבע בפתור‪ 2‬לבן‬

‫‪28ab‬‬

‫אשרי איש באלה יהגה‬

‫‪.Be‬ס‪50:27b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:27c‬‬

‫‪50:27d‬‬

‫ואשר הביע בתבונות׃‬

‫‪3‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪50:28a‬‬

‫‪50:28b‬‬

‫ונותן על לבו יחכם׃‬ ‫ס‬

‫‪50:29a ; 50:28cBe‬‬

‫‪29b‬‬

‫‪4‬כי יראת ייי חיים‬

‫‪MS B‬‬

‫‪51‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:1a ; 50:28dα‬‬

‫אהללך אלהי ישעי‬

‫‪1a‬‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:1b ; 50:28dβ‬‬

‫‪1bc‬‬

‫ﭏ א]‪[..‬ך‪ 6‬הי אבי׃‬

‫‪2ab‬‬

‫‪7‬כי פדית ממות נפשי׃‬

‫אספרה שמך מעוז חיי‬

‫ס‬

‫‪51:2a ; 51:1bBe‬‬

‫‪51:2c(b) ; 51:2aBe‬‬

‫חשכת בשרי משחת‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫ומיד שאול הצלת רגלי‪8‬׃‬

‫‪51:2e(d) ; 51:2c‬‬

‫פציתני מדבת עם‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫משוט דבת לשון‬

‫‪51:2h(f) ; 51:2dβ‬‬

‫ומשפת שטי כזב׃‬ ‫‪9‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪10‬‬

‫ס‬

‫‪51:2i(g) ; 51:3a‬‬

‫נגד קמי הי}י{תה‪ 12‬לי‬

‫‪51:3a ; 51:3b‬‬

‫עזרתני כרוב חסדך‪11‬׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫ממוקש צופי סלע‬

‫‪3d.4a‬‬

‫מרבות צרות הושעתני‬

‫‪4b.5a‬‬

‫מכבות אש לאין פחה‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:3c(b) ; 51:3c‬‬

‫‪3bc‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:2g(e) ; 51:2dα‬‬

‫‪2g.3a‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:2d(c) ; 51:2b‬‬

‫‪2ef‬‬

‫‪51:1c ; 51:1a‬‬

‫‪5‬‬

‫ס‬

‫‪2c+d+‬‬

‫ס‬

‫ס‬

‫‪51:3d(c) ; 51:3d‬‬

‫ומיד מבקשי נפשי׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪51:3e(d) ; 51:4a‬‬

‫‪51:4a ; 51:4b‬‬

‫וממצוקות שלהב]‪[....‬‬

‫‪14‬‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪13‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:4c(b) ; 51:5a‬‬

‫ס‬

‫‪51:5a ; 51:5b‬‬

‫מרחם ]‪[..‬ום‪ 15‬לאמ]‪[..‬‬

‫‪16‬‬

‫‪.‬ומשפתי ‪: Smend: incorr.‬ומשפת‬ ‫‪.‬ומשפתשטי ‪: MS‬ומשפת שטי‬ ‫‪.‬כרובחסדך ‪: MS‬כרוב חסדך‬ ‫‪.‬הייתה ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal:‬הי}י{תה‬ ‫‪; Ben‬שלהבת ]סבבתני[ ‪; Smend:‬שלהבת ]סביב[ ‪; Peters, Segal:‬שלהבת סביב ‪; Cowley, Lévi:‬שלהבת]‪: Schechter/Taylor: [..‬שלהב]‪[....‬‬‫‪.‬שלהבת ]…[ ‪Ḥayyim:‬‬ ‫”‪; Beentjes: “The yod is written across a character that is probably waw.‬הושעתנ)ו(]י[ ‪: Ben-Ḥayyim:‬הושעתני‬ ‫‪].‬תה[ום ‪; Ben-Ḥayyim:‬תהום ‪]; Peters:‬תה[ום ‪[..]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal:‬ום‬ ‫‪.‬לא מ]ים[ ‪; Smend:‬לאמ]י[ ‪; Peters, Segal:‬לאמ]י[]‪: Schechter/Taylor: [.‬לאמ]‪[..‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬

‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬

920

SIR 51:5b.6a – 51:12k+l+

MS 11Q

1 2 3

In v. 10 the text order differs from Γ (= Syr.): two bi-cola: 10aαβ, 10bc. Within vv. 11c, 12ab the text order differs from Γ: bi-colon 11c (Γ 11c separates in two cola which are doublets) and 12ab. ‫מכל‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫מכל‬.

‫‪921‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪51‬‬ ‫‪; 51:5cBe‬ס)‪51:5c(b‬‬

‫משפתי זמה וטפלי שקר‬

‫‪5b.6a‬‬

‫וחצי לשון מרמה׃ ‪//‬‬ ‫‪Be‬‬

‫‪6bc‬‬

‫ותגע למות נפשי‬

‫‪7ab‬‬

‫ואפנה סביב ואין עוזר לי‬

‫‪8ab‬‬

‫ואזכרה את רחמי ייי‬

‫‪8cd‬‬

‫המציל את חוסי בו‬

‫‪9ab‬‬

‫וארים מארץ קולי‬

‫‪; 51:5dBe‬ס‪51:6a‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:6c(b) ; 51:6a‬‬

‫‪51:6d(c) ; 51:6b‬‬

‫וחיתי לשאול תחתיות׃‬ ‫‪51:7a‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:7b‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:8b‬‬

‫ואצפה סומך ואין׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:8a‬‬

‫וחסדיו אשר מעולם׃‬ ‫‪.Be‬ס‪51:8c‬‬

‫‪.Be‬ס‪51:8d‬‬

‫ויגאלם מכל רע׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:9a‬‬

‫‪51:9b‬‬

‫ומשערי שאול שועתי׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪10ab+‬‬

‫‪1‬וארומם ייי אבי אתה‬

‫‪10cd‬‬

‫אל תרפני ביום צרה‬

‫‪11ab‬‬

‫אהללה שמך תמיד‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:10a‬‬

‫‪51:10b‬‬

‫כי אתה גבור ישעי׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:10c‬‬

‫‪51:10d‬‬

‫ביום שואה ומשואה׃‬ ‫‪.Be‬ס‪51:11a‬‬

‫‪.Be‬ס‪51:11b‬‬

‫ואזכרך בתפלה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪11cd+‬‬

‫‪2‬אז שמע קולי ייי‬

‫‪12ab‬‬

‫ויפדני מכל‪ 3‬רע‬

‫‪12cd‬‬

‫על כן הודיתי ואהללה‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:11c‬‬

‫‪51:11d‬‬

‫ויאזין אל תחנוני׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:12a‬‬

‫‪51:12b‬‬

‫וימלטני ביום צרה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:12c‬‬

‫‪51:12d‬‬

‫ואברכה את שם ייי ‪4‬׃‬ ‫‪; 51:12a.aBe‬ס‪51:12e‬‬

‫הודו לייי כי טוב‬

‫‪12e+f+‬‬

‫ס‬

‫‪; 51:12a.bBe‬ס‪51:12f‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬

‫‪֒5‬פ‬ ‫‪; 51:12b.aBe‬ס‪51:12g‬‬

‫‪12g+h+‬‬

‫הודו לאל התשבחות‬

‫‪12i+j+‬‬

‫הודו לשומר ישראל‬

‫‪12k+l+‬‬

‫הודו ליוצר הכל‬

‫‪; 51:12b.bBe‬ס‪51:12h‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:12i ; 51:12c.a‬‬

‫ס‬

‫‪51:12j ; 51:12c.b‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬

‫‪6‬‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:12k ; 51:12d.a‬‬

‫ס‬

‫‪51:12l ; 51:12d.b‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫”‪.‬ייי ‪: Beentjes: “There is a sort of arched symbol underneath the divine name‬ייי‬ ‫‪֒: Smend, Ben-Ḥayyim: >.‬פ‬ ‫‪).‬ושראל( ישראל ‪: Beentjes: rev.‬ישראל‬

‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

922

SIR 51:12m+n+ – 51:15ab

MS 11Q

51:13b‫ס‬.Be

51:13a‫ס‬.Be 11

51:14b

‫ובקשתיה‬

‫ס‬.Be

12

51:14a

‫ סופה אדורשנה‬/ ‫ועד‬ 51:15b‫ס‬.Be

2 3 4 5 6 7 8

‫באה לי בתרה‬13 51:15a‫ס‬.Be

/ ‫ישמחו לב‬ 1

‫ אני נער בטרם תעיתי‬//

‫ס‬.Be

‫ ענבים‬15‫גם גרע נץ בבשול‬

‫[ו‬...]:Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]הוד[ו‬Peters, Ben-Ḥayyim: ‫הודו‬. ‫כי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫כי‬. ‫[דו‬..]: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal: ‫ ;]הו[דו‬Peters: ‫ ;]ה[ודו‬Ben-Ḥayyim: ‫]הו[דו‬. [‫למק]בץ‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal: ‫ ;למקבץ‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;למקבץ‬Beentjes: [..]‫למק‬. ‫נדחי‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫נדחי‬. ‫הודו‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim: ‫הודו‬. ‫לבוחר‬: Beentjes: incorr. ‫לבחר‬. 51:12zg+-zj+: in the MS an overlong line without colometric separation; possibly a tri-colon with doxolocigal subscriptio (cf. Ps 135:21); then one blank line.

‫‪923‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪51‬‬ ‫‪; 51:12e.aBe‬ס‪51:12m‬‬

‫‪12m+n+‬‬

‫]‪[...‬ו‪ 1‬לגואל ישראל‬

‫‪12o+p+‬‬

‫]‪[..‬דו‪ 3‬למק]בץ[‪ 4‬נדחי ‪ 5‬ישראל‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪12q+r+‬‬

‫‪; 51:12e.bBe‬ס‪51:12n‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:12p ; 51:12f.b‬‬

‫‪51:12o ; 51:12f.a‬‬

‫כי ‪ 2‬לעולם חסדו׃‬ ‫ס‬

‫‪51:12q ; 51:12g.a‬‬

‫הודו‪ 6‬לבונה עירו ומקדשו‬

‫‪51:12r ; 51:12g.b‬‬

‫כי לעולם חסדו׃ ‪//‬‬

‫הודו למצמיח קרן לבית דוד‬ ‫‪Be‬‬

‫‪12u+v+‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪12w+x+‬‬ ‫‪12y+z+‬‬

‫הודו לצור יצחק‬

‫‪; 51:12h.bBe‬ס‪51:12t‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫ס‬

‫‪51:12u ; 51:12i.a‬‬

‫הודו לבוחר בבני צדוק לכהן‬ ‫הודו למגן אברהם‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫ס‬

‫‪51:12x ; 51:12j.b‬‬

‫‪51:12w ; 51:12j.a‬‬

‫ס‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:12z ; 51:12k.b‬‬

‫‪51:12y ; 51:12k.a‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬

‫‪12za+zb+‬‬

‫הודו לאביר יעקב‬

‫‪12zc+zd+‬‬

‫הודו לבוחר ‪ 7‬בציון‬

‫‪12ze+zf+‬‬

‫הודו למלך מלכי מלכים‬

‫‪; 51:12l.bBe‬ס‪51:12zb‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:12zc ; 51:12m.a‬‬

‫‪51:12zd ; 51:12m.b‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:12ze ; 51:12n.a‬‬

‫ס‬

‫‪51:12zf ; 51:12n.b‬‬

‫כי לעולם חסדו׃‬

‫‪; 51:12o.aBe‬ס‪51:12zg‬‬

‫‪ 8‬וירם קרן לעמו‬

‫‪; 51:12o.bBe‬ס‪51:12zh‬‬

‫תהלה לכל חסידיו‬ ‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪Be‬‬

‫‪51:12zi ; 51:12o.c‬‬

‫‪12zi+zj+‬‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪51:12v ; 51:12i.b‬‬

‫‪; 51:12l.aBe‬ס‪51:12za‬‬

‫לבני ישראל עם קרבו‬

‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫כי לעולם חסדו׃‬ ‫‪Be‬‬

‫‪12zg+zh+‬‬

‫ס‬

‫‪Be‬‬

‫‪; 51:12h.aBe‬ס‪51:12s‬‬

‫‪12s+t+‬‬

‫ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪13ab‬‬ ‫‪14ab‬‬

‫‪14‬ואתפלל תפלה בנערותי‬

‫‪51:12zj ; 51:12o.d‬‬

‫הללו יה‪9‬׃‬

‫‪10‬‬

‫אני נער הייתי‬

‫ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:13a‬‬

‫‪51:13b‬‬

‫וחפצתי בה ובקשתיה׃‬ ‫‪Be‬‬

‫ס‬

‫‪51:14 ; 51:16a‬‬

‫‪15ab‬‬

‫‪.‬הללויה ‪: Schechter/Taylor, Lévi, Smend, Segal:‬הללו יה‬ ‫‪.‬קרובו ‪: Lévi: incorr.‬קרבו‬ ‫‪.‬ח ‪ and‬ה ‪The writer of this MS hardly distinguishes between‬‬ ‫‪.‬תעי‪/‬ותי ‪: Ben-Ḥayyim:‬תעיתי‬

‫‪This colon differs completely from Γ.‬‬ ‫‪In HB 51:14-16 differ from Γ: bi-cola 15cd and 14a.16b.‬‬ ‫‪.‬כבשול ‪: or‬בבשול‬

‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬

924

SIR 51:15cd – 51:24ab

MS 11Q 51:15d‫ס‬.Be

51:15c‫ס‬.Be 1

‫כי מנעורי ידעתיה‬

51:16b‫ס‬.Be

‫ רגלי במישור‬2‫דרכה‬ 51:16a‫ס‬.Be

‫והרבה מצאתי לקח‬ 51:17b

‫ס‬.Be

‫ אוזני‬/ ‫הטיתי כמעט‬ 51:17a

3 ‫ס‬

‫ס‬.Be

‫ הודו‬/ ‫למלמדי אתן‬

‫ועלה היתה לי‬ ‫ס‬

Be

51:18aβb ; 51:18b

51:18aα ; 51:18a

Be

‫קנאתי בטוב ולוא אשוב‬

‫זמותי ואשחקה‬

4

51:19b‫ס‬.Be

51:19a‫ס‬.Be 5

[…..]‫ופני לוא הש‬

51:20b‫ס‬.Be

‫ נפשי בה‬/ 6 ‫חריתי‬ 51:20a‫ס‬.Be

‫ אשלה‬/ ‫וברומיה לוא‬ 51:19d‫ ;ס‬51:20dBe

‫טרתי נפשי בה‬8 51:19c‫ ;ס‬51:19bBe

‫ אתבונן‬9‫[רמיה‬...]

51:20e‫ס‬

11

[.......]‫ידי פ‬10

51:20c‫ ;ס‬51:20dBe

[...] 18 ‫[ ל‬...]

/ 21‫ אל‬20 ‫כפי הברותי‬19 51:20f‫ס‬

[... ...]

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

‫ידעתיה‬: Beentjes: ‫ידעתיה‬. ‫דרכה‬: Beentjes: incorr. ‫דרכי‬. ‫הודו‬: Sanders, Beentjes: ‫ ;הודי‬Ben-Ḥayyim: ‫י‬/‫הודו‬. ‫קנאתי‬: Sanders, Ben-Ḥayyim: ‫ ;קנאתי‬Beentjes: ‫קנאתי‬. […..]‫הש‬: Sanders: ‫ ;השיבותי‬Ben-Ḥayyim: ‫ ;הש]יב[ותי‬Beentjes: ‫השיבותי‬. ‫חריתי‬: Sanders, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫חריתי‬.

Within 51:19-20 HB the text order differs from Γ; the cola 19b of HB and HQ differ completely from Γ. This colon is added in comparison with Γ as a doublet of v. 20a. ‫]…[רמיה‬: Sanders: ‫ ;]ו[מערמיה‬Ben-Ḥayyim: ‫[מערמיה‬..]; Beentjes: ‫[ערמיה‬..]. In 11Q Psa within 51:19-20 the text order differs from Γ: 19ba, 19ba, 19dc, 20a. [.......]‫פ‬: Sanders: [...‫ ;פתח]תי‬Ben-Ḥayyim: […] [..]‫ ;פתח‬Beentjes: […..]‫פת‬. [..]‫אח‬: Schechter/Taylor: ‫ ;אחוז‬Cowley, Lévi, Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אחדר‬Peters: ‫ ;אחזר‬Segal: ‫אחדר‬. [....]‫ב‬: Schechter/Taylor, Cowley: [‫ ;ב]תוכה‬Peters, Smend, Segal: [‫ ;ב]ה‬Ben-Ḥayyim: [‫ב]ה‬.

925 MS B 51:15d(b)‫ ;ס‬51:15bBe

51 51:15c(a)‫ ;ס‬51:15aBe

‫אדני מנעורי חכמה למדתי׃‬ ‫ס‬

‫באמתה דרכה רגלי‬

15cd

Be

51:16b(a) ; 51:16b

‫והרבה מצאתי דעה׃‬ 51:17b

‫ס‬.Be

16ab 51:17a

‫ס‬.Be

‫ולמלמדי אתן הודאה׃‬ 51:18b

‫ס‬.Be

51:18a

‫ולא אהפך כי אמצאנו׃‬ 51:19b‫ס‬.Be

‫עלה היה לי לכבוד‬

17ab

‫חשבתי להיטיב‬

18ab

‫חשקה נפשי בה‬

19ab

‫ס‬.Be

51:19a‫ס‬.Be

‫ ופני לא אהפך ממנה׃‬7

19c+d+ ‫ס‬

51:19d ; 51:20d

‫ס‬

Be

51:19c ; 51:20c 13

51:20b

Be

[....]‫ ואביט ב‬12[..]‫ולה אח‬

‫ס‬.Be

‫ס‬

51:20a ; 51:20a 15

51:20e(d!)‫ ;ס‬51:20f Be

51:20f(e) ; 51:20g

‫ס‬.Be

51:21a

‫ס‬.Be

51:22a

51:23b‫ס‬.Be

‫ס‬.Be

51:24a

‫ונפשכם צמאה מאד תהיה׃‬

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

// 24[......]‫בעבור כ‬

20e

‫ להביט בה‬26‫מעי יהמו כתנור‬

21ab

‫נתן ייי לי שכר שפתותי‬

22ab

‫פנו אלי סכלים‬

23ab

‫עד מתי תחסרון מן אילו ואילו‬

24ab

51:23a‫ס‬.Be

‫ולינו בבית מדרשי׃‬

15

20cd

Be

‫ס‬.Be

‫ובלשוני אהודנו׃‬

14

‫ ובטהרה מצאתיה‬22

‫ס‬.Be

‫ קניתיה קנין טוב׃‬25‫בעבור כן‬

51:24b

20ab+

23 ‫ס‬

51:22b

‫ אחריה‬17‫נפשי נתתי‬ 51:20d(c)‫ ;ס‬51:20eBe

‫ולב קניתי לה מתחלתה‬

51:21b

19ef

Be

[…] [.]‫ולנצח נצחים לא אט‬

16

‫ שעריה‬14‫ידי פתחה‬

‫ס‬.Be

‫פתחה‬: Schechter/Taylor, Lévi, Peters, Smend, Segal, Ben-Ḥayyim, Beentjes: ‫פתחה‬. [.]‫אט‬: Schechter/Taylor, Peters: ‫ ;אטה‬Cowley: [‫ ;אטה]רדה‬Lévi: ‫ ;אטה‬Smend, Ben-Ḥayyim: ‫ ;אטה‬Segal: [‫אט]ה‬. [...]: Lévi, Peters: [‫ ;ממ]נה‬Smend: [‫ ;]מ[מ]נה‬Segal: [‫ ;]ממנה‬Ben-Ḥayyim: [‫ ;ממ]נה‬Beentjes: [..]‫ממ‬. Beentjes: incorr. +‫בה‬+. ‫ל‬: Sanders (1965, 42): ‫ל‬. The correlation with Γ is doubtful. ‫( הברותי‬cf. ἐν καθαρισμῷ) could relate to Γ 20b. ‫הברותי‬: Sanders, Beentjes: ‫ ;הברותי‬Ben-Ḥayyim: ‫הברותי‬. ‫אל‬: Sanders, Ben-Ḥayyim: […] ‫ ;אל‬Beentjes: ‫אל‬. In HB 20bcd is a line without colometric separation. ‫מצאתיה‬: Beentjes: incorr. ‫מצאתי‬. [......]‫כ‬: Schechter/Taylor, Segal, Beentjes: [..]‫ ;כ‬Lévi, Smend: [‫ ;כן ]לא אעזבנה‬Peters: [‫ ;כ]ן לא אעזבנה‬Cowley, Ben-Ḥayyim: […] ‫כן‬. ‫כן‬: Peters: >. ‫כתנור‬: Schechter/Taylor, Lévi, Smend: incorr. +‫לה‬+ ‫כתנור‬.

926

SIR 51:25ab – 51:30i+

MS 11Q

51:30b‫ ;ס‬51:30Be

‫[ שכרכם בעתו‬.......]

1 2 3

In HB 25ab is a line without colometric separation. In v. 26 different text order from Γ: bi-cola 26ab and 26cd+ (= Syr.). ‫אתה‬: Lévi: incorr. ‫אותה‬.

‫‪927‬‬ ‫‪MS B‬‬

‫‪51‬‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪25ab‬‬

‫‪1‬פי פתחתי ודברתי בה‬

‫‪26ab‬‬

‫‪ 2‬וצואריכם בעלה הביאו‬

‫‪51:25a‬‬

‫‪51:26a‬‬

‫קרובה היא למבקשיה‬

‫‪28ab‬‬

‫רבים שמעו למודי בנערותי‬

‫‪29ab‬‬

‫תשמח נפשי בישיבתי‬

‫‪30ab‬‬

‫מעשיכם עשו בצדקה‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:26c‬‬

‫‪51:26b‬‬

‫‪51:26d‬‬

‫ונותן נפשו מוצא אתה‪3‬׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪27ab‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫ומשאה תשא נפשכם׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫ראו בעיניכם כי קטן הייתי‬

‫‪51:25b‬‬

‫קנו לכם חכמה בלא כסף׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪26cd+‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:27a‬‬

‫‪51:27b‬‬

‫ועמדתי בה ומצאתיה׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:28a‬‬

‫‪51:28b‬‬

‫וכסף וזהב תקנו בי׃‬ ‫‪.Be‬ס‪51:29b‬‬

‫‪.Be‬ס‪51:29a‬‬

‫ולא תבושו בשירתי׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:30a‬‬

‫‪51:30b‬‬

‫והוא נותן לכם שכרכם בעתו׃‬ ‫‪.Be‬ס‪51:30c‬‬

‫‪30c+d+‬‬

‫ברוך ייי לעולם‬

‫‪30e+f+‬‬

‫עד הנה דברי שמעון‬

‫‪30g+h+‬‬

‫חכמת שמעון בן ישוע בן ﭏעזר בן סירא׃‬

‫‪.Be‬ס‪51:30d‬‬

‫ומשובח שמו לדר ודר׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:30f‬‬

‫‪51:30e‬‬

‫בן ישוע שנקרא בן סירא׃‬ ‫‪.Be‬ס‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:30g‬‬

‫יהי שם ייי מבורך‬

‫‪51:30h‬‬

‫‪4‬‬

‫‪.Be‬ס‬

‫‪51:30i‬‬

‫‪30i+‬‬

‫מעתה ועד עולם‪5‬׃‬

‫‪.‬מברך ‪: Peters: incorr.‬מבורך‬ ‫‪Cf. Ps 113:2; Job 1:21b.‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

PRINTED ON PERMANENT PAPER

• IMPRIME

SUR PAPIER PERMANENT

N.V. PEETERS S.A., WAROTSTRAAT

• GEDRUKT

OP DUURZAAM PAPIER

50, B-3020 HERENT

- ISO 9706