Devlet

Citation preview

LENiN

DEVLET

P:D. Aydınlık Yayınları

ll Temmuz 1919'da Serdllov 'üniversi­ tesi'nde Yapılan Bir Konuşma. (*) Yoldaşlar, b�a bildirilen ve bul ettiğiniz plana göre,

mızın konusu ne kadar içli

ele

bu

Bu meseleyle hen'(iy. olduğunuzu bilmiyorum

devlettir;

Yanılmıyol'sam, ve

sizin de ka­ kon�­

bugünkü

dışlı

.

dersleriniz

yeni

baı;ılamakta

me seleyi ilk defa sistemli bir

şekilde

almaktasıniZ. Dolayısıyla, -böylesine güç

konuSa yapt� ilk konuşmada dinleyi­ büyük bi'r çoğunluğu için bu ko­ nuyu yeterince açık ve a.ııla.§ılır •bir şekilde ifade edememem kuvvetle muhtemeldir. E­ ğer •böyleyse sizden sıkıimamanızı isteyece7 ğim, bundan sık!lmamanız gerekir, çünkü. devlet meselesi en karmaşık, en zor ve bur­ juva biliı..n adamları, yazar ve düşiiniirleri ta­ rafından en çok ça'rpıtılmıı;ı meselelerden bibir

cilerimin

(*)

Sverdlov

Komüni·st

Üniversitesi,

1918'® Tlbn Busya Merkez Yüriitqı� Kunı­ ıu•ndıl. ör�tıenen, ajita.törler ve ejtticller i­ ,

çin

eğitim Irursla.nn� ortaya çıktı ve

da­ S

ridi:r. Bu yüzden, kısa bir konuşmayla ve ilk dinleyişte bu konunun tam bir açıklıkla kav­ ranması

beklenmemelidir.

Birinci

'konuşnia­

dan sonra. belirsiz kalan ve anlaşılınayan yer­ leri not ederseniz, ikinci, üçüncü, hatta dör­ düncü bir defa gözden. geçiri'rseniz, daha son­ ra

yapılacak

okuma,

'konuşma

meseleDin anlaşılınayan yanları tünlenecek

ve aydınlığa

ve

derslerle

daha da bü­

:kavuşacaktır.

İleri­

de gene bir araya ge1memizi, bütün. tamam­ layıcı noktalar üzerinde tartış.namızı ve ay­ dınlığa

kavuıımamış noktalan

vuşturmamızı dilerim.

ha

sonra

ay dınlı ğa

ka­

Sanırım, bu konuşma-

bir Sovyet çalışma okulu haJ.iı:ı.e ge­

fuildl. Sekizinci Parti Kongresi'ıdn, Merkez

Komite'nin himayesinde Parti görevlilerini eğitmek için daha yüksek bir okulun kurul­ ması için aldığı karann a.i'ıhnd:an okul yeni­ d�m düzenlendi; bu sefer am. Sovyet ve Par­ ti Çabşmuı İçin Merkezi Okul oldu; RKP (B) Merkez Komitesi Örgütleyici Bürosu'nun bir kararıyla, 1919'un ikinci ya.rısında adı yeniden değiştirilerek, Sverdlov Komünist "ü­ niversitesi oldu. Lenin. devlet konumıda iki kODuşma yıı.pmış, fakat 29 AğustOs 1919'da. yapılan i­ kinci konuşmamn kayıtları kaybobnUŞtttr. 4

!ann ve derslerin yenı sıra zamanınızın bir kısmını da Marx . ve Engels'in . serlerinin

etnse

hiç

d

en önemli e­

birkaçını okumay.a a­

yınyorsunuzdur. Sovyet ve Parti okullannın · kitaplıkla'nnda

ö�enciler

için

hazırlanmış

kılavuzlardan kitap listelerinden !bu .temel e­ serleri bulacağınızdan hiç kuşkum yok,

kiminiz ilk başta, meselelerin zor de sunulmasından korkuya

bir

ama

şekil­

kapılabilec�

i­

çin burada sizi yeniden uyarınam gerekiyor; ,

çekinmemelisiniz,

- hiç

ilk

okuyuşta

anlaşl­

güç :lan bir konu, ikinci bir okuyuş­ tan ya da meseleye az çok değişik bir açı� dan yaklaştıktan sonra açıklığa kavuşı.cak�

ması

tı'r.

Çün:kü

daha

önce de

dediğim

meselesi öyle karmaşıktır ve adamları

ve

yazarları

gibi, devlet

burjuva bilim

tarafından

öyle

ibu­

landınlmıştır ki, bu ·meseleyi ciddi olarak in-· eelemek ve bağımsız olarak kavramak iste­ yen herkes, bu konu y a meli, ·bu

konuya

·

tekra'l:'

birkaç ikere · yönel­ tekrar dönı.nell•ve

açıklıkla ve sağlam bir şekilde kav­ ramak için çeııitli açılardan ele almalıdır.

konuyu

lleride ıbu meseleyi yeniden

ele almanız da­

ha kolay olacaktır, çilnkü devlet, siyaset a­ lanının

en

temel

meseleyle sadece

meselelerinden

biridir;

ibu

içinde bulunduğumuz fırtı-

nalı devrim sıralannda değil,

en

s§.kin

za5

·

manlarda da,

hergün, he'rhangl. bir gazetede,

iktisadi ya da siyası bir konuya ilişkin ola­

Hergün şu ya da bu yeniden ele alacaksınız: devlet nedir, devl�tin özü nedir, devletin ö­ rak karşıla.şacaksınız.

nedenle bu mes,eleyi

nemi nedir

.

rilmesi için

ve

Partimizin, opitalizmin dev­

mücadele eden Parti'nin,

Komü­

nist Parti'nin devlet 'koınusu:nda.'iti tavrı dir?

Ama

hasımlarmızla

keşa ve taı-tışmalal'da, ba�lı olarak,

ne­

ya.ptığıruz · müna­

en ufak

mesel-elere

çok de�işik şartlar altında ve

en umulmadık zamanlarda bu meseleyle kar­ şılaşac$mza göre, esa5 olan, okumala.nru­ zın sonucu, devlet konusundBiki konuşma ve derslerin

sonucu,

meı:;eleye

bağmı.aız

ola:rek

yaklaşa.bilme yeteneğin,i kazanmanızdır.

An­

meselenin nasıl OOğı.msız olarek üs­ tesinden gelineceg-ini �renirseniz ikendinlzi, ina.nçlanmzı herkesin 'ka'r§ı.sında ve her za­ man sa�Ittm ve başanlı ibi:r şekilde savunıa­ cak bu

'bilir,

k�bul edebilirsiniz.

Bu Kı:sa uyarmalardan selenin kendisine geçece� ·sıl

or aya

t

çıkmıştır

ve

kapitalizrrJ n

nüyle ortadan kB.ldı.'rılması

le edep işçi

oonra bizzat me­ -devlet nedir, na

mücade­ sınıfı partisinin, yani Komüntst

Parti'nin devlete karşı genel

de ne olmalıdır? 6

bütü­

yolunda

tutumu temel­

Daha önce de belirtti�m gibi, devlet me­ selesi kadar burjuva bilimi, felsefesi; huku­ ku, ekonomi politigi ve gazetecilig-i ·tarafın­ dan bilerek ya da bilmeyerek çarpıtılmış bir mesele de.İıa blilamazsmız. Devlet meselesi . bugün bile, sadece dm.t öt'retll�rlti temsilcileri ta'rafmdan degil (onlann bu tvtu mu olıığan­ dır), mnı önyarğılaraan kurtuıduklannı sa­ nan kimseler tarafından da sık sık dirit me­ selelerle ka.nŞtınlma.kta ve bu kimseler -i­ deoloj ik, telSeft bir yakli!.§ıffiı ve :tnuhakeme-­ si olan, çofiı zaman b.n:iia§lk.- bir dolttrln kurmaya ka:lka.'i-lar, bu dôkti1tı, devleti, kut­ sal ve do�ailsttl. bir§ey gibi, insanlarm yqa;­ masını sagıayan, onlı!.ı:'a birşeyler veren, · bu­ nun yaİı:ısira beraberinde mSa.ha ait olıha:ya.n bir şey getiren, runa. insanlara dışardan veri­ len bir kuvvet, yanı kök� kutsal olan bi'r •kuv-Vet gibi gösteren, bir doktrin kurmaya ç.alışinaJı:tadır. Şunu da betirtmek .gerekir ki, bu kurulılıaya çahşihı.n dokfrfu sömüıilcü Sı­ nıfların -topra;k ·sWpleri v� ka-pita.Uıstler­ çıke.'rlanyla yiiıandan . ngm&r ve sömürücü .siDı.flann çıkarianna hizmet eder; burjuva . billinini ve burjuva. ·temstien�i'iiıi-bütün iı ge­ ıeneıt ve görüşlenın isyİeSüie derin bir Şeıüı­ de etkil�tir ki, bhn'Dli · fzıe'Tine her adıin başında, hattA diıii . ön ";f8i-gılardan li:u'tttiı� ·

·

,

dukla.nnı §lddetıe iddia eden ve devlet mese­ lesine ciddi bir şekilde bakabileceklerine ina­ nan

Menşevikler'.i.n

ler'in

devlet

ve Sosyalist

rastıayabilirsiniz.

Bu

Devrimci­

gö:rüşlerinde

üzerindeki

mesele, . yönetiCi

bile

sınıf­

ların çıkarlarını he'rha,ngi ·bir bS§ka mesele­ den (�tisat bilimi dışında) diği

daha çok etkile­

için böylesine çarpıtılmış ve karınaşık

bir hale. getirilmiştir. Devlet doktrini toplum­ sal lmtiyazların, sömürünün ve k.a.pita.lizmin mevcudiyetinin haklı

gösterilmesine hizmet

eder. Dolayısıyla, lbu meselede ta.I'a&sızlık bek­ lemek, ıblliL.ni kendisine maske edinmiş kim­

seleri gerçekten bilimsel gö� açısım vere­ bili'l'llli§ gibi ele alme.k, yük

hata

olur. Devlet .

'kavraaıı-ınız zaman,

ve

devlet

düşillebilecek

en bü­

meseleslııi daha iyi

yeterince .der.inine

meselesinde,

:lndi!iniz

devlet doktrinin­

de ve devlet teorisinde da1.me. fal'klı suııfla­ rın

kendi

aralarındaki mücadeleye .tanık ola­

caksınız; bu mücadele, devlet flzeiine çatışan görüşlerde, devletin önem ve 'rolünün deter­ lendirilmesinde

ifadesini

bulan

ve

yansıyen

bir mücadeledir. Bu meseleye en bilimeel bir şekilde yak­ l.Sfllbilmek için, devletin tarihiııe, ge:up.nme �

gereldr. _8

Bir

azından

·

çıla.fına,

ve

kJsa bir gaz atmamız

aosyai bWm . melleleat

eöz

ko-

ğı topluluktur). Bu ilkel zamaniann az çok birçok ilkel topluluğun yaşayı­

kesiri izleri,

şmda bugüne kaoor süregelmiştir; garlık üzerine

yazılmış

okuyacak olursanız, ile Jı:öleler diye

herhangi

ilkel uy­ blr kitabı

toplumun köle sahipleri

bölünmesinin varo1.nad ığl, a­

şağı yukarı· ilkel komünizıne benzer bir dü­ zenin

va'rolduğu

bir

zamanın,

yukarı

a§ağı

kesin tasvir, belirti ve anılarma daima ra.st­ larsınız.

O zamanlar devlet yoktu,

şiddetin

sistemli bir §ekilde uygulanmasım ve insan­ ların şiddet yoluyla baskı

altına alınmasım

sağlayan özel bir araç yoktu. Devlet denilen böyle bir araçtır. İnsanların küçük aile yaşadığı,

geli§mele'rinin

grupları

halinde

hala en alt aşa.na­

lannda ve vah§ilere yakın bir lunduğu ilkel toplumda

durumd