297 78 69MB
Azerbaijani Pages [912]
ToxunulniAZ >3 ^r^flUtri m^cidin xndiiuL k ml
Abdullah Lhn iibdul&zLz Oli Haul taratindau Allah
i
[ilunda vaqf olaraq sadbtjA cdilir Hatisi q
adajjan dix
Pnlsu/ paybnihr
IVTuqaddas Qurani nsjr edan kral
Fshd adina kiimplekt
:
JjLoJI
tJUj^i
L^J.
i
f'^iVi i_jjJ^ jJLp
jjtJ'j
J£L*JL jUj)Kj
SjpjJIj uili^S'lj
pJUil
Jl [t-i^l
V^—
j-^l
j — aJl
*r
'
u.^_t
,>J
|
^5 j'wiU
p-*L4j
J
i
i
j
jL-.-iJ
Sj^jj
fl^LiJ'j
u-^^ilj
—
/ Vr**4
U*k =3B J y J
"tf jJj
Jl W- ^
*y^'j
I
f_-j.-L.kJ
U
,_JU
I
l
ji
Vrij-J'
*i
j
jj-^'t ' j* j
— L^J-i
J
i
i^'JJ j^i _iLJI :
J
:
i
_Li.
4
"
-
pjj^Jl
-1J-L
.
jjlj j'j
^
.^pjijl
d J^j
4_*
^iljj ji iLn^-yJl u-sJ -3---—
ti
--j-
-1
:
-
J-
'
—
^4^-^
*_-£!''
jJIaj" -L_>-ji
£}\
j^ii j tki
l
ju^Jj
u- i^-'J
sonra Medina gjhorbrindo Peygambara vahy olunmasi hikmatlarindan onun ozbarlonmosini vo manalarmin izahmi, hom^inin ondaki buyruqlann icrasini insanlar u{un asanla^dirmaq idi.
"Na ii^un Quran ona bir dafolikbuttiv nazil ulmadi?" Bizonu son in qolbini jnohkamlaridirmak u^iin ladrkan nazil eidik va onu an Uca Allah buyurur:
"Kafirlar dedilar:
gozal ^akilda ayahany j izah etdik." [ol-Furqan:
Quran
32.
onun biiiun tdnriamlamasidir. Uca Allah
azamaililiyindan
do
bin
peygnmbarlarin ^ariatini mahz Qurani Karimda bufiin peygambarlarin dini clan Islam] kamilk^dirir. Bu barado Lea Allah buyurur: "Bu gun dinimzi sizin iicun kamil ctdim, siza olan ncmatimi tamamladim va bir din olaraq sizin ikiin Mami bayanib sc^dim/' [al-Maida: 3] "Biz har iimmata: "Allaha ibadat edin,
ta gut dan
uzaq
olun"- deyz cl^i gondardik^ On Lard an kimisini Allah dogru yola yonaltmi$, kimisina da azinaq nasib *tmi§dir. Vct iizunda gazib do a 5m va go run kaqqi yalan sayanff larin aqibati neca oldu3 [cm-Nohlr 36] I
Qurani K^rimeyni /.amandaoyundonavval grind aril mi $ Tdvrati, Zaburu vaincili da tasdiq cdir. Uca Allah buyurur: "Bl if. Lam. Mini. Allah, On dan bar>qa ihmhfa Ictyiij olan mabud yoxdurr jbadi Ya$ayandir, biitiin yaradtlaniann Qayyumudur. Q, sana Kitabi ger^ak ularaq^ tindan awalkilan tasdiqlamasi u^iin nazil etdi, Tovrati va Incili da O nazil etdi." [Gli-lmran: 1-3] Qurani Karim gondavildlyi. giindan indiya qadar bar bir jsrdo ya$ayan msanlanii ba§a dii§aeayi asan va ay dm iisluba malikdir, Ru barada Uca Allah buyurur: "Biz Qurani yada salmaq Q(iin asanla^dirdiq. Amma bir yada salan vanni?" [al-Qamar;. 22] Qurani Karim adobi uslubda bcnzari olmayan va daima olmi mbciizalori
ila
alimlari
huyrattandiran bir kitabdir.
H^qiqatan, Quran zulmallari yaran nur va haqqi batildan ayiran, a^misjlara vol gostaran rah bard ir.
bu Kilab Tovhidi,
ictimai siyasi hayatin
Altahm ftalam] olan
muhum masalalarini,
hiiquqi problem lari saglam hayat tarzini, manavi va axlaqi r
dayarlari, valideynlara gostarilan qaygiru,,
va
r/.s.uti
aks t^tdirnn
bir
manbadir.
1
qadmaolanhormat
iam^inin ba^iriyya-
gondarilmi§ peygamberlarin tarixi va insanlarui galacayi haqqinda,, morninbr iji^un qanunlar toplupunu, Axirafc
ta
hayatmm
nealligui]
Karimdir,
Bu
gostaran an
mohty^am
Kitab,
Qurani
Kitabin oxunmasi, oyranllrnasi va ba$qalarina
oyradilmasi bir ibadatdir.
Quran dyud-nasihaidir] Magar ycr uzorinda insaniar ii^iin bu Kitabdan daha xeyirli oyiid-nasihat mi>vt:uddur? Uca Allah buyurur: "AH a bin ayalarini ala salmaynv Allahin siza ulati nematlarini, uyud-nasihat vermok nazil ctdiyi Kitab va hikmati yadmiza sahn, Allahdart qorxtin va bilin ki,
Allah har $eyi
bilir." [al-Baqnni:
2311
"Bw, mstUfLin qorxutmaq va mominb» oyiid-rtosihat vermak u^iin sana nazil cdilan Kitabdir, On a gora qalbin
hef narahat olmasin," [ol-Oraf
;
2]
Quran sriziiniin mmasi "oxumaq" dcmakdir. Quranin hem^inin Kilab, Zikr, TanziL Furqan adlan da ma^hurdur. Buliin samavi kitablardan farqli olaraq Qurani
Karim
insaniar tarafindon he^ bir dnyisikliys ugrarnamis
va
Qiyamat giinuna qadar haqqin qaynagi olaraq qalacaqdir.
Uca Allah buyurur: "$iibhas.iz ki, Zikri Biz albatta, Biz da onu qoruyacagiql" [al-Hicr: 91
nazil etdik,
"Rabbin in kalami ham dogruluq, ham da adalat baximindan tamaml jnmi^diT. Her; kg> Ongn kalmalarini dayi^a bilmaz. O, Esidandir, Gorandir," [ol-Gnam: 115]
^
Qurani KDrimi Cabrail Muhammad peygambarla birlikda har ramazan ayinda oxuyar, awaldan axira qadar yenid^n takrar edardi. Pey _gambari miz vafat etdiyi il Cab rail onunla birlikda Qurani iki dafa oxumu^du. Qurani Karimin Lisa* qayatarindon biri insanlan mahz tak Allaha ibadal etmoya, Ona $^rik qo^mamaga va buliin islarda yalniz Ona iavakkill etmaya ^agiriijdir. Bu haqda Allalun Kilabmda -goxlu ay alar rnovcuddur "Allaha ibadat edin va he^ biT s.eyi Ona ^arik qo^mayin!" [nn-N isa: 36
"Onlarin yalvardLqlari mabudlarm ozlari da Rabbi na - hansi daha yaxin olacaq deyo vasila axtarirlar, Onun rahmatini umurlaiv azabindan qorxurlar. Haqiqatan, Kabbimn azabindan qorunmaq garakdir!" |nl-Esri3: 57|
"Bgar san onlardan: "Q iiylari va ycri kirn yaratmi§d ir?"r
deya soni$san, onlar miitlaq: "Allahl '- deyacaklar, De: "Rir dcyin gorak, agar Allah mana bir zarar toxundurmaq istosa, sizin Allahdan basqa ibadat etdiklarimz Onun zararini aradan qaldLra bilarlarmi? Ya da O mana bir mar/ha mat gostarmak istasa, onlar Onun marhamatinin qar§isim ala bilarlarmi?" Dc: "Mana Allah yctar, Tavakktil edatilar yalniz Ona tavakkul edirlar!" [az-Zumar; 38] Allah Taala
Qz Kifabmda
Oziinij nyrn vasf pdir;;D,
^
pey gambarimiz oz s-unna'SirLda Rabbinin ad va sifollarini ncca oyradusa, biz d i o cut qnbul e>tm,iliyik. "Onun hc^ bir banzari yoxdur. O, E$idandir, Gorandir." [as.-§ura; 11] n
Qurani Karim nazil oldugu dbvrda $er, natiqlik sannti yuksak clan, bir camiyyakla ecazkar balagati va uslubu ila butun insan stizundan ustun olaraq bir daha Allah Kalam] olmasmi siibut etmi^dir. Hom^inirv Allah in&anlara Qz (Calami iliT meydan oxuyur: "Qgar qulumuza nazil etdiyimiza §iibha edirsinizsa, on da ona banzar bir sura gatirin va agar dogru deyirsinizsa, Allahdan savayi biitiin
sahidlanruzi komayd ^agirinl" [al-Baqaro: 231
Qurani Ka Hindu Muhammad peygambara itaatin vadbliyi xiisusi ahamiyyata malikdir, Fcygambarirni? ayalarm nazil olrna sabablarim, hokrnlarini, daqiq manasi-
^
ohmmasini bilmij va ashabalara oyratmi^dir, Muhammad peygambarin 3$ hay at el a Qurariin tafsiridir! m..
icra
i
Taalanm Qurani Karim da Muhammad peygambara itaatin vacibliyini a^iqlayan bazi ay alar la tan]^ olaq: "Xeyrl San in Kabbina and olsun ki, onlar gz aralarmda bas, veran ^akismalarda sani hakim he sab etm ay in ca, soma da verdiyin ho km bra gora ozLarinda bir smnti duymadan tarn taslim olmayinca iman gatirmi§ olmazlar/'fan-Nisa^SJ Allah
"De: "Ogsr siz ALlahi sevirsinizsa, manim ardimca gslin ki, Allah da si^i sevsin va giinahlarimzi bagi^lasm, Allah Bagi^layandir, K^hmlidiT. Ue: "Allah a va giindardiyi El^iys itaat edin!" ki,
Allah
kafirlari
Sgar
iiz
dondarnrbrsa, §iibhasiz
sevmaz." [Oli-imran: 31-32]
Qurani Knrim bijtovlijkln .dvhi-Mnhfuzdan diinya samdsina endirilmiijy Minra da iyirmi ii^ il nrz.indo Cnbrail ]
vasitosilo ayo-ayLV suro-sura
Muhammad
peygambaro
£aldmlmi§dir.
Qurani vahid bir kitab ^klindn tnrtibi i]k BLikrin xnlifaliyi dovrunda olmu^dur. Beb ibn Xattabin