The Septuagint version : Greek and English 9780310204305, 0310204305

Citation preview

''λ ■;,'·· ·,^ίΛ''^‘■ ν^'

,μ7·.)>.-^·.':\·.·ν

^i;vιV·?ί;.ν,

ΐί'ί ■ f (;ΐίίΚ''>ΐή}\,«Λ('Γ·:ί.·!|!

*fef Ιίί€^§.·^|!ΐΙΐ·’ί^^ί;ΙΙ'·ίΙί{^Ι^ΙΙ^^ aijKiWiiip

mmm:mmimmmmsm^am ,',',i(.;VAV 'JH'.

I I

Μ

V

f A

I

t

,lf

^BidM£s ·' K-Mir

V

Digitized by the Internet Archive in 2018 with funding from Kahle/Austin Foundation

https://archive.org/details/septuagintwithapOObren

ΤΗ€

SePTUAGINT WITH

APOCRYPHA GRGGK AND

GNGLISH

COMPANION TEXTS FOR OLD TESTAMENT STUDIES A Concordance of the Septuagint (Morrish) A Hebrew-English Lexicon (Osburn) A Reader’s Hebrew-English Lexicon of the Old Testament (Armstrong, Busby, and Carr) Do It Yourself Hebrew and Greek (Goodrich) The Analytical Hebrew-Chaldee Lexicon (Davidson) The Englishman’s Hebrew and Chaldee Concordance of the Old Testament (Wigram) The Englishman’s Hebrew-English Old Testament (Magil) The Hebrew-English Old Testament (Lee) The Hebrew Old Testament Slidaverb Conjugation Chart (Peterson and Barker) The Interlineary Hebrew-English Psalter The NIV Interlinear Hebrew-English Old Testament (Kohlenberger) The Septuagint: Greek and English (Brenton) The Septuagint With Apocrypha: Greek and English (Brenton)

THE

SePTUAGINT WITH

APOCRYPHA:

GReeK AND

GNGLISH SIR LANCeLOTC.L. BR€NTON

JO' ZONdERVaN pubLisHinq House OF THE ZONDERVAN CORPORATION GRAND RAPIDS, MICHIGAN *aS50B

Originally published by Samuel Bagster & Sons, London, 1851

Eighth Zondervan printing November 1980

Library of Congress Catalog Card Number: 70:106440 ISBN 0-310-20430-5

Printed in the United States of America

ORDER OF BOOKS

ΓΕΝΕ2Ι2 ES0A02

.

ΑΡΙΘΜΟΙ

Eiodcs

....

AEYITIKON .

.

.

Numbebs .

Debtebohomy Joshua

IH20Y2 NAYH

.

. Judges

KPITAI ΡΟΥΘ

.

Letitioiib

....

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ

CHAPS. PAOt. 1 . 50

Oekesis

.

-

B'.

-

Γ'

-

Δ'.

. .

.

ΠΑΡΑΑΕΙΠΟΜΕΝΟΝ A _

_

.

B' .

Ε2ΔΡΑ2. NEEMIA2 .

.

.

Ε2ΘΗΡ ....

.

lOB. ΨΑΑΜΟΙ ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ

36

169

IEPEMIA2

. 34

229

ΘΡΗΝΟΙ

. .

.

24

280

IE2EKIHA

314

ΔΑΝΙΗΑ

Ezekiel .

n2HE. lOHA

Kings II. (2 Samuel)

24

400

ΑΜΩ2

Kings ΙΠ. (1 Kings)

22

440

ΟΒΔΙΟΥ ....

Kings IV. (2 Kings)

25

487

ΙΩΝΑ2

. 29

529

MIXAIA2

36

568

NAOYM

. 10

617

AMBAKOYM

13

631

20ΦΟΝΙΑ2

. 10

650

AITA102

42

665

ZAXAPIA2

.150

699

MAAAXIA2

29

788

Ezba

Estheb

Psalms Pbovebbs

Isaiah .

. Lamentations

. 21

.

for

Or. IM. q_. d. Comp • A. r

>»

Hebrew. Greek. Literallj. quati dicat. Compare. Authorised Version.

979

14

1070

3

1080

9

1084

1

1092

4

1094

7

1097

3

1103

Nahum

.... .

Habakeuk

.

.

Zephaniah .

Haogai

.

Zechablab . Malachi

.

for

Alexandrine Text.

)» .4

Aldioe Text. Appendix. Sign of addition. „ omission. McUicet, that is to 8

+ —

>4

9C.

--

972 104»

.

Micah .

902

6 48

.

Obadiah

52

. 12

Jonah

. .

Alex. AM. App.

^ we

.

.

ABBREVIATIONS AND SIGNS USED IN THE NOTES.

Heb.

835

Amos .

.

830

Hosba

.... .

8 . 66

.

Daniel

. Joel

....

CHAPS. PAGE. . 12 819

Jebemiah

.

355

Cheonicles I.

Ecolesiastbs Song oe Solomon

....

350

Job .

H2AIA2 .

A2MA

4

Nehemiah

.

70 126

31

Chboniobes II. .

40 . 27

Kings I. (1 Samuel)

Euth

....

BA2IAEinN A'

.

EKKAH2IA2TH2 .

.

3

1106

3

1109

2

1112

14

1114

4

1127

.aaoofi

aa η^ 30 κατηράσατο Κύριος ό Θεός.

Καί εζησε Λα,αε^ μετά το γεννησαι

αυτόν τον Νώε, πεντακόσια και εξήκοντα και πέντε ετη· και εγεν31 νησεν νίους κaLθvγaτέpas.

Κ.αι εγένοντο πασαιαίημεραιΑαμεχ,

6 επτακόσια και πεντηκοντα τρία έτη· και άπέθανε.

Και ην Νώε

ετών πεντακοσίων και έγέννησε τρεις νίους, τον ^ημ, τον Χαμ, 2

τον Ίάφεθ. Καί έγένετο ηνίκα ήρξαντο

οι

άνθρωποι ποΧλοι γινεσθαι

3 επί της γης, καί θυγατέρες έγεννηθησαν αντοΐς.

Ιδοντες δε

υιοί του ©εου τάς θυγατέρας των ανθρώπων, οτι καλαι εισιν, 4 έλαβον εαντοΐς γυναίκας

από

πασών, ών εξελεξαντο.

Και

είπε Κύριος ό ©εός, ου μη καταμείνη τό ττνενμά μου εν τοΐς ανθρώποις τουτοις εις τον αιώνα, δια το είναι αυτονς σαρκας· 5 εσονται δέ αΐ ημέραι αυτών, εκατόν εικοσιν έτη.

Οι δε γίγαν¬

τες ησαν επί της γης έν ταΐς ημέραις έκςιναις, και μετ εκείνο, ώς αν εισεπορευοντο οι υιοί τον ©εου προς τας θυγατέρας των άνθριάπων, καί εγεννώσαν αΰτοις· εκείνοι ησαν οι γίγαντες οι άπ’ αιώνος, οί άνθρωποι οί όνομαστοί. Ίδων δέ Κύριος ό ©εός, ότι έπληθννθησαν αί κακίαι των

6

ανθρώπων επί της γη'ς, καί πας τις διανοείται εν τη καρδια αντον 7 επιμεΧώς επί τα πονηρό, πάσας τας ημέρας.

Καί ένεθυμηθη ο

©εός, ότι έποίησε τόν άνθρωπόν επί της γης, και όιενοηθη. 8 Καί ειπεί' ό ©εός, άπαλείψω τόν άνθρωπον, ον εποίησα, απο προσώπου της γης, από ανθρώπου Ιως κτήνους, και άπο ερπετών έως πετεινών τον ονρανον ότι ένεθνμηθην, οτι εποιησσ, αυτους. 9, 10

Νώε δέ ευρε χάριν εναντίον Κυρίου τοί ©εοΰ.

γενέσεις Νώε.

Αυται δε αι

Νώε άνθρωπος δίκαιος, τέλειος ών έν τη γενεά

11 αυτου, τώ ©εώ ενηρέστησε Νώε. 12 υίους, τόν ^ημ, τόν Χαμ, τόν ’ϊάφεθ.

Έγένντ^σε

δέ Νώε τρεις

Έφθαρη 8ε η γη εναν-

13 τίον του ©εοΰ, καί επλήσθη η γη αδικίας.

Και είδε Κύριος ο

©εός την γην, καί ην κατεφθαρμένη· ότι κατεφθειρε πάσα σαρξ 14 την οδόν αντον επί της γτμ.

Και είπε Κύριος ο ©εος τω Νωε,

καιρός παντός ανθρώπου ηκει ενάντιον μου, οτι επλησθη η γη αδικίας άπ* αυτών καί Ιδου εγω καταφθειρω αυτονς και την 15

γην· Μοίησον ονν σεαντω κιβωτόν εκ ξύλων τετραγώνων νοσσιας ποιήσεις την κιβωτόν

16 έξωθεν τη άσφάλτω.

καί άσφαλτώσεις

αυτήν

έσωθεν και

Και ουτω ποιήσεις την κιβωτόν τρία-

κοσίων πηχεων τό μήκος της κιβωτόν, και πεντηκοντα πηχεων 17 τό πλάτος, καί τριάκοντα πηχεων τό ύφος αυτής.

Επισνναγων

ποιήσεις την κιβωτόν, καί εις ττηχνν ετνντελεσεις αυτήν άνωθεν P Uica;, 187 years.

η Alex. 7^2.

Alex, ΐθααάθην.

3Uiex. Chaph. I became angry. λ Alex. Chaph.

fire years. And Bnocli was weU-pleasins to Grod, and was not found, because God translated him. 25 Mathusala lived β an hundred and sixty and seven years, and begot Lameoh. ^ And Mathusala lived after his begetting Lamech V eight hundred and two years, and begot sons and dau|:hters. 27 And aU the days of Mathusala which he lived, were nine hundred and sixty and nine years, and he died. 28 Lamech lived an hundred and eighty and eight years, and begot a son. *9 And he called his name Noe, saying. This one will cause us to cease from our works, and from the tods of our hands, and from the earth, which the Lord God has cursed. 20 And Lamech lived after his begetting Noe, five hundred and sixty and five years, and begot sons and daugh¬ ters. 21 And ail the days of Lamech were seven hundred and fifty-three years, and he died. ^ And Noe was five hundred years old, and he begot three sons, Sem, ^ Cham, and Japheth. 2And it came to pass wnen men began to be numerous upon the earth, and daughters were bom to them, 2 that the ( sons of God having seen the daughters of men that they were heautiful, took to themselves wives of all whom they chose. ^And the Lord God said. My Spirit shall certainly not remain among these men for ever, because they are fiesh, but their days shall be an hundred and twenty years. * Now the giants were upon the earth in those days; and after that when the sons of God were wont to go in to the daughters of men, they bore children to them, those were the giants of old, the men of renown. 2 And the Lord God having seen that fh^ wicked actions of men were multiplied upon the earth, and that every one in his heart was intently brooding over evil continually, ^ then God laid it to heart that he had made man upon the earth, and he pondered it deeply. ® And God said, I will blot out man whom I have made from the face of the earth, even man with cattle, and reptiles with flying creatures of the sky, for I am 9 grieved that I have made them. 2 But Noe found grace before the Lord God. “And these are the generations of Noe. Noe was a just man; being perfect in his generation, Noe was weU-pleasing to God. “ And Noe begot three sons, Sem, λ Cham, Japheth. “ But the earth was cormpted before God, and the earth was flUed with iniquity. “And the Lord God saw the earth, and it was corrupted; because all flesh had corrupted its way upon the earth. And the Lord God said to Noe, v-A period of all men is come before me; because the earth has been filled with iniquity by them, and, behold, I destroy them and the earth. “Make therefore for thyself an ark of square timber; thou shalt make the ark in i compartments, and thou shalt pitch it within and without with pitch. “ And thus shalt thou jnake the ark; three hundred cubits the length of the ark, and fifty cubits the breadth, and thirty cubits the height of it. Thou shalt narrow the ark in

{ Alex, angels of God. Θ Gr. I have thought or reasoned. μ Gr. The time of every man. f Gr. nests..

Genesis

VI. 17—ViL 15.

ΓΕΝΕ5Ι5.

8 ^Hng it, and in a cubit above tbou slialt door of the ark thou ehalt make Pon the side; with lower, second, and third stone> thou shalt make it. “ beMld I bring a vflood of water upon the earth, to destroy all flesh m which is the breath oi ^ neayen, and whatsoever things are upon the earth shall die. ° And I will establish my covenant with thee, and thou shalt enter into the ark, and toy sons and thy ^e, and thy sons’ wives of fU cattle and of all reptdes and of ώ wild beasts, even of aU flesh, thou shalt bring by « pairs of all, into the ατκ, that thou mayest feed them with thyself; male and female they shall be. Of birfs after their kind, and of all cattle after their kind, and of aU reptiles creepmg upon the earth after their Hnd, pairs of aU shall come in to thee, male anci fenmle to be M with thee. thou shalt take to thyself of aU kinds of food which ye eat, and thou sHalt gather them to thyselh and it shall be for thee and them to eat. 23 ^d Noe did all things whatever toe Lord God commanded him, so did. ne. And the Lord God said to Noe, Enter thou and aU thy i family into the ark, for toee have I seen righteous before me in this generation. ^ ,4^iid of the clean cattle take in to thee sevens, male and female, and of the unclean cattle pairs male and female. And 01 clean flying creatures of the sky sevens, male and female, and of all unclean flying creatures pairs, male and female, to mainto seed on aU the earth. ■‘For yet seven d^s Λαυϊηρ passed I luring rain upon the earth forty days and forty nights,_and I wiU btot out e-very offspring which 1 have made from the face of all the earth. « And JNoe did all things whatever the Lord God conimanded him. «And Noe was sis hun¬ dred years old when the flood of water was ® ^And then went in Noe and his_ sons, and his wife, and his sons’ ^ves with him mto the ark, because of the water of the flood, e ^^d of clean flyine creatures and of unclean flying creatures, r unclean cattle, an(i ot aU things that creep upon the earth, «pairs went in to Noe into the ark, male and femple, as God commanded Noe. “And it came to pass after the seven days that the water of the flood came upon the earth. “ In the sii hundredth year of the life of Noe, in the second month, on the twenty-seventh ^7 of the month, on this day all the founteius of the abyss were broken up, and the ” floomgates ot heaven were opened. “ the rain -was upon the earth forty days and forty nighte. On that very day eϋ^ered Noe, Hem, Cham, Japheth, the sons of Noe, and the ■wife of Noe, and the three wives oi tos sons -mth him into the ark. “ And aU the ^d beasts after their kind, and all cattle alter their kmd, and every reptile moving itself on the earth after its kind, and every flying bird after its kind, ^went in to JNoe mto the ark, pairs, male and female S out of the Bide,

την δί θνραν της κιβωτού ττοιησεις ΐκ ττΑογκον κατάγαια διώ¬ ροφα και τριώροφα 'ττοιησΐΐς αντην.

’Εγώ δέ ιδού έττάγω τον 18

κατακλνσμον, ύδωρ έττι την γην, καταφβΐΖραι πάσαν σάρκα, ev ΐστι ττνείρ,α ζωής υποκάτω του ούρανου- και οσα αν η επί T^S γης, τΐλΐυτησΐΐ. ^ Και στήσω την^ διαθήκην μου μετά σου- εΐσελεύση δε εΐϊ 19 την κιβωτόν συ, καί οί υιοί σου, καί ή γυνή σου, καί αί γνναΐκΐς των υιών σου ρ,ετα σου.

Καί από πάντων Των κτηνών, καί 20

απο πάντων των ΐρπ€τών, και από πάντων τών θηρίων, και άπο πόσης σαρκος δυο δυο άπο πάντων ίίσάζίΐς ΰς την κιβωτόν, ινα τρΐφης ρετα σεαυτοΰ·

άρσεν καί

θ^λν

εσονται.

’Από 21

πάντων τών ορνέων τών πετεινών κατα γένος, και άπο πάντων των κτηνών

κατά γένος, καΐ άπό πάντων τών

έρπετών τών

ψποντων επι riys γης κατά γένος αυτών, δυο δυο άπο πάντων εισελευσονται προς σε τρέφεσθαι μετά σου, άρσεν και θήλυ.

2ύ 22

όε ληφη σεαυτώ άπό πάντων τών βρωμάτων ά εδεσθε, και ^ναίεΐϊ^ προς σεαυτον, και έσται σοι και

εκείνοι? φαγεΐν.

Λ-αι εποιησε Νωε παντα οσα ένετείλατο αύτώ Κύριο? ο Θεό? 23

o^^Γω9 ^τΓοιησζ,

’

^ Καί είπε Κύριο? ο Θεό? προς Νώε, είσελθε συ καί πάς 6 7 οικος σου εις την κιβωτάν, ότι σέ εΤδον δίκαιον εναντίον μου εν τη jeveo.^ ταυτη. ^ Απο δε τών κτηνών τών καθαρών εΙσάγαγε 2 προς σε «ττα επτά αρσεν καί θήλυ, άπό δέ τών κτηνών τών ary καάαρων δυο δυο αρσεν και θήλυ.

Καί άπό τών πετεινών τού 3

ουρανου των καθαρών επτά επτά άρσεν καί θήλυ, καί άπό πάντων των πετεινών των μί, καθαρών δάο δύο άρσεν καί θήλυ, διαθρέψαι (^γμα επι^ πασαν Tryv γην.

Έτι γάρ Ημερών έπτά έγώ έπάγω 4

υετον επι •^ν γην, τεσσαράκοντα Ημέρας καί τεσσαράκοντα νύκ¬ τα?· και^εξαλειφω παν το άνάστημα, δ έποίησα άπο προσώπου

. . . Ει’στ^λ^ε οε Ι,ωε και οι υιοί αστού, και η γνι^ αυτου, καί αί γυναΓκε? τών υίών αύτο5 μετ' αστού εις την κφωτον, διά το ύδωρ του κατακλυσμού.

Καί άπό 8

των πετεινών των καθαρών, και άπο τών πετεινών τών μη καθαρών, και απο των κ^νών τών καθαρών, καί άπό τών κτηνών τών αύ καάαρων. και απο πάντων τών έρπόντων Ιπί της γης, δύο δύο 9 εισηλθον προς Νωε ει? την κιβωτάν άρσεν καί θήλυ, καθά ενετείλατο ο Θεο? τω Νώε.

Καί ε’γε'νετο μετά τα? επτά ήμέρας, καί 10

το υόωρ του κατακλυσμού έγένετο έπϊ της γης.

Έν τω έ^ακο- 11

σιο^ω ετει εν τη ζωη του Νώε, του δευτέρου μηνάς, έβδόμη καί εικαδι του μηνος, τη ήμερα, ταάτη έββά-/ησαν πάσαι αί πηγαΙ τής αβυσσου, και^ οι καταβράκται τού ούρανού ήνεώχθησαν.

Καί 12

εγενετο ο υετο? επι τής γής τεσσαράκοντα ήμέρας και τεσσαράT7? ταύττ; είσήλθε Νώε, Χάμ, 13 Ιαφεθ,^ οι υιοί Νοιε, και η γυνή Νώε, καί αί τρεΐς γυναίκες τών υιών αυτου μετ αυτου, ει? την κιβοπόν.

Καί πάντα τά θηρία 14

κατα γενο?, και παντα τά κτήνη κατά γένος, καί παν ίρπετόν κινούμενον επι της γης κατά γένος, καί παν όρνεον πετεινόν κατά γένος αυτου,

γ Or. ήοοά, water.

εισηλθον προς ό Or. two, two.

Νώε είς τήν κιβοηάν, δυο δύο άρσεν καί 15

ζ Or, house.

Θ Or, bars, or. cataracts.

TENESIS.

9

Genesis

VII. 16—VIII. 13.

Και τα εΖσπο- of an flesh in ·νΓΐιΐοΑ is the breath of life. And they that entered went in maw and female of all flesh, as God commanded Noe. λατο ό ©€05 τω Νώί· καί. ίκΧΐΐσΐ Κύριος 6 ©«os την κιβωτόν and the Lord God shut the ark outside of

16 θηΧν άτΓΟ ττάσ-ηζ σαριίος, ίν ω εστι ιτνεί/χα ζωη'ΐ.

ρΐυόμ€ν 1. apaev και ^λυ άττό ττάστ/ϊ σαρκοί ΐΙσηΧθΐ, καθα evereiίζωθ€ν αυτοί. 17

Καί eyh/iTO ό κατακΧν&μος τίσσαράκοντα ημίρας καί τεσσα¬ ράκοντα νύκτας εττί rijs yijs· καί ΐΤΓΐττΧηθννθτ] το ύδωρ· καί ετη^ρε

18 τήν κιβωτόν, και νψώθη άττο t^s γ^ϊ·

Καί εττεκράτει τό ύδωρ,

καί €πΧηθνν€το σφοδρά επί rijs γ^ϊ· καί έπεφφετο 17 κιβωτός 19 επάνω του νδατος.

Το δε ύδωρ επεκράτει σφοδρά σφοδρά έπι

τη5 y>?S· '^“■ί έκάλυφε πάντα τά ορη τά νψηΧα, a ην υποκάτω του 20 ουρανοί.

Πεντεκαίδεκα ΤΓη)(€ΐς υπεράνω νψοιθτ) το ύδωρ· καί

21 έπεκάλυφε πάντα τά ορη τα νψηΧά.

Καί άπε^ανε πάσα σάρζ

κινονμένη επί rij? yiy? των πετεινών, καί των κτηνών, και των θη¬ ρίων καί παν έρπετόν κινοΰμενον επί r^s γ^5, και πα,ϊ άνθρωπος. 22 Καί πάντα δσα ε;)(ει ττνοην ζωής, καί παν ο ^ν επί της ζηράς, 23 άπείανε. της γης,

Καί έζήΧΐΐψΐ παν το ανάστημα, ο ^ν επί προσώπου από ανθρώπου εωϊ κτήνους,

και ερπετών,

και των

πετεινών τοί ουρανοί· καί ί^Χίίφησαν άπο της γης· και κατΐ24 Χΐίφθη μόνος Νώε, καί οί ρ,ετ’ αυτοί εν τη κιβωσω. τό ύδωρ επί

t)}s

Και υψώθη

γτ}? ημψας εκατόν πΐντηκοντα.

8 Καί άνΐμνησθη

ό ©εόϊ τοί Νώε, καί πάντων των θηρίων,

καί πάντων τών κτηνών, καί πάντων τών πετεινών, καί πάντων των ίρπ€τών τών έρπόντων, δσα ^ν ρ.ετ’ αυτοί εν τ^ κιβωτώ· καί έπηγα-γεν 6 ®ίός πνεύμα επί τήν Τ^ν, καί ίκόπασΐ τό ύδωρ. 2 Καί ίπΐκαΧΰφθησαν αι τπ^γαί

t!}s

αβύσσου, και οι καταρρακται

3 τοί ουρανοί, καί συνΐσ)^ύθη ό ΰετόϊ από του ουρανου. ενεδίδου τό ύδωρ πορίυόμενον άπό τ^9 y^s’ ύδωρ μετά πεντηκοντα καί εκατόν ημέρας.

Και

■^λαττονουτο τό Καί εκαθισεν η

κιβωτός εν μηνι τω εβδόμω, εβδόμη και εΙκάδι τού μηνός, επί 4 τά ορη τά 'Αραράτ. 5 μηνός.

Τό δε ύδωρ ηΧαττονούτο εως τοί δεκάτου

Καί εν τω δεκάτω μηνι, τη πρώτη του μηνός, ώφθησαν

6 αί κεφαΧαϊ τών όρεων.

Καί εγένετο μετά τεσσαράκοντα ημε-

7 ρας ηνεωζε Νώε την θυρίδα της κιβωτού, ην εποιησε.

Και

άπεστειΧε τόν κόρακα· καί έ^ελί^ών, οΰκ άνεστρεφεν εως τού 8 ζηρανθηναι τό ύδωρ άπό τ^5 y^s.

Καί άπεστειΧε την περιστεράν

9 όπίσω αυτού, ίδεΐν εί κεκόπακε τό ύδωρ άπό της γης.

Και ου^

ευροίσα η περιστερά άνάπαυσιν τοΐς ποσιν αυτής, άνεστρεψε πρός αυτόν είς την κιβωτόν, ότι ύδωρ ην επί παν το πρυσωπον της -γης· καί εκτείνας την χεΐρα εΧαβεν αυτήν, και ειστγγαγεν 10 αυτήν πρός εαυτόν εις την κιβωτόν.

Καί έπισχων ετι ημέρας

επτά ετερας, πάλιν έζαπεστειΧε την περιστεράν εκ της κιβωτού. 11 Καί άνεστρεψε πρός αυτόν η περιστερά τό προς εσπεραν και είχε φυλλον εΧαίας κάρφος εν τω στόματι αυτής· 12 Νώε, ότι κεκόπακε τό ύδωρ άπό της γη':·

και εγνω

Και επισχων ετι

ημέρας επτά ετερας, πάλιν εζαπεστειΧε την περιστεράν, και ου 13 προσεθετο τού επιστρεψαι πρός αυτόν ετι.

Και εγενετο εν τω

ένί καί εζακοσιοστώ ετει εν τη ζωη τού Νωε, του πρώτου μηνος, μια τού μηνός, εζεΧιπε τό ύδωρ άπό της γης.

Και απεκαλυφε

Νώε την στέγην της κιβωτού, ην εποιηο ε· και ειδεν οτι εζεΧιπε β Or.

the raven.

7

A lex.

And the flood was upon the earth forty days and forty nights, and the water abound¬ ed greatly and bore up the ark, and it was hfted on mgh from OS' the earth. ληα the water prevailed and abounded exceedingly upon the earth, and the ark was borne upon the water. “ And the water prevailed ex¬ ceedingly upon the earth, and covered all the high mountains which were under heaven. ^Fifteen cubits upwards was the water raised, and it covered all the high mountains ^ And there died all flesh that moved upon the earth, of flying creatures and cattle, and of wild beasts, and every reptile moving upon the earth, and every man. things which have the breath of life, and whatever was on the dry land, died. ^ And God blotted out every oSspring which was upon the face of the earth, both man and beast, and reptiles, and birds of the sky, and they were blotted out from the earth, and Noe was left alone, and those with him in the ark. “ And the water was raised over the earth an hundred and fifty days. And God remembered Noe, and all the wild beasts, and all the cattle, and all the birds, and all the reptiles that creep, as many as were with him in the ark, and God brougM a wind upon the earth, and the water stayed. * And the fountains of the deep were closed up, and the flood-gates of heaven, and the rain from heaven was withheld. “ ^im the water subsided, and went off the earth, and after an hundred and fifty days the water was diminished, and the ark rested in the seventh month, on the twenty-seventh day of the month, on the mountains of Ararat. ■* And the water continued to decrease until the tenth month. ® And in the tenth month, on the first day of the month, the heads of the mountains were seen. * And it cajme to pass after forty days Noe opened the'mndow of the ark which he had made. · And he sent forth ^a raven; 7 and it went fortl^nd returned not until the water was dried from off the earth. ® And he sent « a dove after it to see if the water had ceased from off the earth. ® And the dove not having found rest for her feet, returned to him into the ara, because the water was on all the face of the earth, and he stretched out his hand and took her, and brought her to himself into the ark. “And having waited yet seven other days, he again sent forth the dove from the ark. “ And the dove returned to him in the evening, and had a leaf of olive, a sprig in her mouth; and N oe knew that the water had ceased from off the earth. “ And having waited yet seven other days, he again sent forth the dove, and she did not return to him again any more. “ And it came to pass in the six hundred and first year of the life of Noe, in the first month, on the first day of the month, the water subsided from off the earth, and Noe opened the covering of the ark which he had made, and he saw that the water had subsided from the face of the

-h to see if the water had ceased.

d Gr. the dove.

Genesis

VIII. 14—IX. 14.

10

PENESIS.

feartli. ^ And in tlie second montli the earth TO ν8ωρ άτΓΟ ττροσώττοη t^s y^s. 'Εν Se τώ Sevrepio μ·ηνΙ 14 was dried, on the twenty-seventh day of the ράνθη Ύ] γη, ίβ8όμ·η καΐ €ΐκά8ί τον μηνόζ. month. Και eiTre Kupios 6 ©eos irpos Νώβ, λεγων, "^E^eA^e εκ Trjs 15,16 And the Lord God spoke to ISToe, saying, κιβωτόν crv, και η γννη σου, και οι νιοί σου, καί αί γνναΐκεζ Come out from the ark, thou and thy wife and thy sons, and thy sons’ wives with thee. των νιων σου μετά σου, Καί ττάντα τα θηρία οσα εστί μετά 17 *'And all the wild beasts as many as are with thee, and aU flesh both of birds and σου, καί τταοτα σάρζ άττο ττετεινων εως κτηνών, και ττάν ερττετον beasts, and every reptile moving upon the earth,bring forth with thee: and increase ye and multiply upon the earth, came forth, and his wife and his sons, and his sons’ wives with him. And all the wild beasts and all the cattle and every bird, and every reptile creeping upon the earth after their kind, came forth out of the ark. * And Noe built an altar to the Lord, and took of all clean beasts, and of all clean birds, and oflfered a whole burnt-offering upon the altar. And the Lord God smelled a smell of sweetness, and the Lord God having con¬ sidered, said, I will not any more curse the earth, because of the works of men, because the imagination of man is intently bent upon evil things from his youth, I will not there¬ fore any more smite all living flesh as I have done. AU the days of the earth, seed and harvest, cold and heat, summer and spring, shaU not cease by day or night. And God blessed Noe and his sons, and said to them, Increase and multiply, and fill the earth and have dominion over it. ^ And the dread and the fear of you shaU be upon aU the wild beasts of the earth, on all the birds of the sky, and on aU things moving upon the earth, and upon aU the fishes of the sea, I have placed them under your β power. ® And every reptile which is living shaU be to you for meat, I have given aU things to you as the rgreen herbs. ^But flesh with blood of life ye shaU not eat. *For your blood of your lives wiU I require at the hand of aU wUd beasts, and I will require the Ufe of man at the hand of his brother man. ® He that sheds man’s blood, instead of that blood shaU his own be shed, for in the image of God I made man. ^ But do ye increase and multiply, and flB the earth, and have domi¬ nion over it. f And God spoke to Noe, and to his sons with him, saying, «And behold I establish my covenant with you, and with your seed after you, '“and with every ^Uving creature with you, of birds and of beasts, and with all the wild heasts of the earth, as many as are with you, of aU that come out of the ark. ** And I wiU estabUsh my covenant with you and aU flesh shaU not any more die by the water of the flood, and there shaU no more be a flood of water to destroy aU the earth. “And the Lord God said to Noe, This is the sign of the covenant which I set between me and you^ and between every Uving crea¬ ture which IS with you for perpetual genera¬ tions. “ I set my bow in the cloud, and it shaU be for a sign of covenant between me and the earth. *^And it shaU be when I gather clouds upon the earth, that my bow Gr.

hands.

κινονμενον εττι της γης, εζάγαγε μετά σεαντον.

καί ττληθννεσθε εττι της γης.

και ανζάνεσθε

Καί εζηλθε Νώε, καί η γννη 18

αυτοί, καί οί υιοί αυτοί, καί αί γνναΐκες των νιων αυτοί μετ' αντον-

Καί ττάντα τα θηρία, καί ττάντα τα κτηνη, και ττάν 19

ττετεινον, και τταν ερττετον κινονμενον εττι της γης κατά γένος αυτών, εζηΧθοσαν εκ της κιβωτόν. Καί ωκο8όμησε Νώε θνσιαστηριον τω Κ,νρίω·

και ελαβεν 20

άττο τταντων των κτηνών των καθαρών, καί άττό ττάντων των ττετεινων των καθαρών, καί άνηνεγκεν εις όλοκάρττωσιν εττι το θνσιαστηριον.

Καί ώσφράνθη Κύριος ό Θεός οσμήν ενΐύ8ίας. 21

Καί εΐττε Κύριος ό Θεός 8ιανοηθεις, οΐι ττροσθησω h-i καταράσασθαι την γην διά. τά έργα των άνθρώττων

οτι έγκειται ή

διάνοια τον άνθρωπον επιμελως επι τά πονηρά εκ νεότητας αν¬ τον· ον προσθησω ονν ετι πατάζαι πάσαν σάρκα ζωσαν, καθΐας εποιησα.

Πάσας τάς ημέρας της γης, σπέρμα και θερισμός, 22

ι/αίχος καί κανμα, θέρος και εαρ, ημέραν καί νύκτα, ον καταυπανσονσι. Καί ενλάγησεν ό ©εος τον Νώε, καί τους υίους αντον· και 9 εΐπεν αντοΐς· ανζάνεσθε και πληθννεσθε, και πληρώσατε την γην, και κατακνριενσατε αντης.

Καί ό τρόμος, και ο φόβος 2

νμών, εσται επί πάσι τοις θηρίοις της γης, έπι πάντα τά πετεινά τον ονρανον, καί επΧ πάντα τά κινούμενα έπι της γ^ς, καί επι πάντας τονς ιχθύας της θαλάσσης· νπό χείρας νμΐν δεδωκα.

Καί 3

■!Γον έρπετόν, ο έστι ζών, νμΐν εσται εις βρώσιν ώς λάχανα χόρτον δεδωκα νμΐν τά πάντα. ον φάγεσθε.

Πλην κρέας εν αΐματι ψνχης 4

Καί γάρ το νμέτερον αίμα των ψνχών νμών εκ 5

χειρός πάντων των θηρίων εκζητησω αυτό· καί εκ χειρος άνθρω¬ πον αδελφοί εκζητησω την φν)β]ν τον άνθρωπον.

'Ο έκχέων 6

αίμα άνθρωπον, αντί τοί αίματος αντον εκχνθησεται, οτι έν εικόνι Θεοί έποίησα τον άνθρωπον.

’Υμείς 8έ ανζάνεσθε, και 7

πληθύνεσθε, και πληρώσατε την γην, και κατακνριενσατε αντης. Καί ειττεν ό ©εος τω Νώε καί τοίς υίοΐς αντον μετ' αυτοί, 8 λεγων, καί ιδού εγώ άνίστημι την 8ιαθηκην μον νμΐν, καί τω 9 σπέρματι νμών μεθ' νμάς,

και

πάση φνχ^ ζώση με& νμών, 10

άττο ορνέων, και άπο κτηνών καί πάσι τοΐς θηρίοις της γης, οσα εστί μεθ" νμών άττο πάντων τών έ^ελ^όντων έκ της κιβωτόν. Καί στήσω την 8ιαθηκην μον προς νμάς· και ονκ άποθανεΐται 11 πάσα σάρζ ετι άπο τον ύδατος τοί κατακλνσμον· και ονκ ετι εσται κατακλνσμός ύδατος, καταφθεΐραι πάσαν την γην.

Καί 12

είπε Κύριος ό ©εος προς Νώε· τοίτο το σημεΐον της 8ιαθηκης, δ εγώ 8ί8ωμι ανά μέσον έμον και νμών, και άνά μέσον πάσης ψνχης ζώσης, η έστι με& νμών εις γενεάς αιωνίους.

Το τόζον 1ί

μον τίθημι έν τη νεφέλη, και εσται εις σημεΐον 8ιαθηκης άνά μέσον έμον και της γης. 7

Or.

herbs of grass.

Καί εσται έν τω σνννεφεΐν με νεφέλας 14 d Or. living eoul.

ΓΕΝΕ2Ι5.

11

15 CTrt την γην, 6φθησ€ται το τόζον εν τη νεψελτ;.·

Genesis

Καί μ,νησθησο-

μαι τίγ; διαθήκης μου, η εστιν άνα μισόν ίμον καΐ υμών, καί άνά μέσον ττάσιης '/'νχ^ϊ ζώσ~η ©eds σον ευαρέστει ενώπιον έμοΰ, και γίνου άμεμτττος.

Καί θήσομαι 2

την διαθήκην μου άνα μέσον εμοΰ, και άνα μέσον σου, καί πληθυνώ σε σφόδρα. του.

Καί έπεσεν "Αβραμ έπι πρόσωπον αυ- 3

Καί έλάλησεν αντω δ

©eds, λεγων.

Καί εγώ ιδού ή 4

διαθήκη μου μετά σοΰ· καί εση πατήρ πλήθους εθνών. ου κληθήσεται ετι το όνομά σον σου 'Αβραάμ,

Καί 5

Αβραμ, αλλ έσται το όνομά

ότι πατέρα πολλών εθνών τέθεικά σε.

Καί 6

ανζανώ σε σφόδρα σφόδρα, και θήσω σε είς έθνη· καί βασι¬ λείς εκ σου ε^ελευσονται.

Καί στήσω την διαθήκην μου άνά 7

μέσον σον, καί άνα μέσον τοΰ σπέρματός σον μετά σέ είς τάς γενεάς αυτών, είς διαθήκην αιώνιον εΐναί σου θεός, καί τοΰ σπέρματός σον μετά σέ.

Καί δώσω σοι καί τω σπέρματί σου 8

μετά σέ την γην, ην παροικείς, πάσαν την -γην Χαναάν, είς κατάσχεσιν αιώνιον και εσομαι αντοΐς εις θεόν.

Καί εΤττεν 6 9

©εδς προς ’Αβραάμ, σίι δε την. διαθήκην μου διατηρήσεις, συ καί τό σπέρμα σου μετά σέ είς Τας γενεάς αυτών.

Καί αυτή 10

ή διαθήκη, ήν διατηρήσεις, άνά μέσον έμοΰ καί υμών, καί άνά μέσον τοΰ σπέρματος σου μετά σε είς τας γενεάς αυτών περιτμηθήσεται υμών παν αρσενικόν.

Καί περιτμηθήσεσθε την 11

σάρκα της ακροβυστίας υμών, καί έσται είς σημεΐον διαθήκης άνά μέσον εμοΰ καί υμών. Καί παιδίον οκτώ ημερών περιτμηθή- 12 σεται υμΐν, παν άρσενικόν είς τάς γενεάς υμών

καί οίκετγενης

καί ό αργυρώνητος άπό παντός υίοΰ άλλοτρίου, δς ουκ έστιν εκ τοΰ σπέρματός σου,

ΊΙεριτομή περιτμηθήσεται 6 οίκογενης της 13

οικίας σου, καί ό αργυρώνητος· καί έσται ή διαθήκη μου επί της σαρκός υμών

είς

διαθήκην αιώνιον.

Καί

άπερίτμητος 14

άρσην, ος ου περιτμηθήσεται την σάρκα της ακροβυστίας αυτοΰ τη ημέρα τη δγδόη, έζολοθρευθήσεται ή ψυχή εκείνη εκ τοΰ γένους αυτής,

ότι την διαθήκην μου

διεσκέδασε.

Καί 15

ειττεν 6 θεός τω ’Αβραάμ, 3άρα ή γυνή σου, ου κληθήσεται τό όνομα αυτής ^άρα, 3άρρα έσται τά όνομα αυτής. ρ Bom. 4. IT.

Εύλο- 16

ΓΕΝΕ2Ι5.

17 18 1Q

19

19

Genesis

XVIL 17—XVIII. 11.

■γήσω Se αυτήν, κα\ δώσω σοι αντηζ τεκνον, και ευλογήσω thee a son of her, and I mil bless rri^ixA ΐ/·η'ι crr'^ni t^n'i βασιλείς Rr,rr,\/:r. ifiy.r:,·,, —Γ. εσονται. 5_ Ιι™, „ . aud . be shall become nations. nations, and and tiTiffo kings αυτό, και εσται efc^ είς c^i/vy έθνη, και εθνών it εζ αυτου ot nations shall be of him. i' AnH Abraam Καί επεσεν "Αβρααμ. επι ττρόσωττον αυτου, και εγελασε· και mil upon his face, and laughed; and spoke εΐπεν εν τη Siavoia αυτου, λεγων, εί τω εκατονταετεΐ γενησεται in his heart, saying, Shall there be a chhd to one who is a hundred years old, and shall υιός; καί ει η '%άρρα εννενήκοντα ετών τίθεται; EtTre δέ Sarrha who is'mnety years old, bear ? '«And Αβρααμ ττρος τον ®εόν· Ισμαήλ ouros ζητώ εναντίον σου. Abraam said to God, Let this Ismael hve ‘Λ o ' e / οΘίΟΓθ ΐΙΐθΘ. "And Grod Said to Abraam Eim be o ®εος ττρος Αβρααμ, vai·^ ιδού ί^αρρα η γυνή σου Yea, behold, Sarrha thy wife shall be^ffi τεζεταί σοι υΙόν, και καλεσεις το όνομα αυτου’Ισαάκ· καΐ η son, and thou shalt call his name Isaac;

στιί,σω την διαθήκην μου ττρός αότόν,^Ις δια^θ^κην αιώνιον, fof an'"iveriaS’'covena^^^^^^ 2[) €LvaL αντω Wcog και τω σπψματί αντον μ^τ αυτοί/. Ilept δέ Ιι™ and^to Ms seed after Mm. Ισμαήλ ιδού εττήκουσά σου· και Ιδου ευλόγηκα αυτόν, και cerning Ismael, bebold, I have heard thee, and, behold, I have blessed him, and -will αυζανώ αητόν, και ττληθυνώ αυτόν σφοδρά δώδεκα έθνη γεννή¬ increase him and multiply him exceedinglytwelve nations shall he beget, and I wdi 21 σει, και δώσω αυτόν εις έθνος μέγα. Την δε διαθήκην μου make him a great nation, j gg, στήσω ττρός Ίσαακ, δν τέζεταί σοι Ίίάρρα εις τον καιρόν τού¬ tablish my covenant with Isaac, whom 22 τον, εν τω ενιαυτω τω ετεροκ 2ηνετελεσε δε λάλων ττρος Sarrha shall bear to thee at this time, in the next year. 22 And he left off speaking αυτόν, και άνεβη ο Θεός άττό ’Αβραάμ. with him, and Grod went up from Abraam. 23

Καί^ ελαβεν Άβρααμ Ίσμαψ τον ηίόν έαυτου, καί ττάντας τους οίκογενεΐς αυτου, και ττάντας τους αργυρωνήτους, και

23 And Abraam took Ismael his son, and home-born servants, and all those

τταν άρσεν τών άνδρων τών όν τω oiKy ’Αβραάμ, καί ττεριίτεμε m'lj’^^n’thl'Kfόί’fbr™ chτα? ακροβυστίας αυτών, εν τώ καιρώ της ημέρας εκείνης, καθά cumcised their foreskins in the time of that ετών, ηνικα ττεριετεμετο την σαρκα της ακροβυστίας αυτου. 25 Ισμαήλ δε 6 utos αυτου ήν ετών δεκατριών, ήνίκα ττεριετεμετο Oft ' ' - 4 o / . L \ , 2b την σαρκα της ακροβυστίας αυτου. Εν δε τω κάψω της ημερας εκείνης, ττεριετμήθη ’Αβραάμ, και ’Ισμαήλ 6 υιός αυτου 07 / c L 5; t, ./ 7 V 7 ~ 2/ και τταντες οι ανόρες του οικου αυτου, και οι οικογενεις αυτου, και o’l άρ'γυρώνητοι έζ αλλογενών εθνών. 18 2

was circumcised in the flesh of his foreskin. ^ his son wm thirteen years old" when he was circumcised in the flesh of his foreskin. 26 And at the period of that day, -Lbraam was circumcised, and Ismael his son, 2rand ah the men of his house, both those born in the house, and those bought with money of foreign nations.

^φθη^ δδ^αίσφ 6 ®εός ττρός^τη δρυϊ τή Μαμβρή, καθημενου M^SbrJas hSfy^^door^fhistnt αυτου επι της ΰυρας της σκηνης αυτου μεσημβρίας. Αναβλε- at noon. 2 And he lifted up his eyes and ψας δε τοΐς όφθαλμοΐς αυτου είδε, και ιδου τρεις άνδρες ε’ιστή- beheldi and Ιο! three inen stood before him;

_

,

r

>

y

,5,

'

,

’

,

'

κεισαν^ επάνω αητού- και ιόων, ττροσεδραμεν εις συναντησιν αυτοις άττό τής θυρας τής σκηνής αυτου, και ττροσεκυνησεν εττι ^ V ·· T· V' ' 1 r > , / s 3 την γην. Και είπε. Κύριε, ει αρα ευρονχαριν ενάντιον σου, μη 4 τταιρελθης τον παΐδά σου. Αηφθήτω δή ύδωρ, και νιψάτωσαν 5 rol, iiA K.! Μψο. μαί άρτον, και φαγεσθζ, Κα6 μ^τα τούτο TrapeXevaeaae et? τήν οδόν υμών, οδ ενεκεν εζεκλίνατε προς τον παΐδα υμών. Καί c / ην » η y t) ειπεν, ουτω ποιησον, καθώς ειρηκας. Και εσπευσεν Αβρααμ επι τήν σκηνήν προς %άρραν, και εΐπεν αυτή, σπεΰσον, και 71/ , ' ΛL , , \ / φυρασον τρία μέτρα σεμιδαλεως, και ποιησον εγκρυφιας. Και CIS τάς βοας ’έδραμεν Αβραάμ, κοΧ ελαβεν απαλόν μοσχάριον "S 'S' V . / " , / και καλόν, και^ εδωκε τω παιδί, και εταχηνε του ποιησαι αυτό, 0 Ελαρε δε βουτυρον, και γάλα, και τό μοσχάριον ο εποίησε,

«.i

«w*.

ύπο TO δενδρον.

ιψ.γ..·

and having seen them he 1-an to meet them

from the door of his tent, and did obeisance ί® fbe ground. ^ And he said, Lord, if indeed 1 have found grace in thy sight, pass pot by thy^ servant. “Let water now be brought, and let them wash your feet, and Siu'S!: and after tMs ye shall depart on your jouraccount of which refreshment ye have turned aside to your sei-vant. And he said, So do, as thou hast said. «And Abraam Jiast^ to the tent to Sawha, and said to her, Hasten, and knead three measures of fine flour, and make cakes. ? And Abraam “β kine, and took a young calf, tender and good, and gave it to his servant, and he hasted to dress it. e^nd he too^ butter and milk, and the calf which he had

Si

the tree. ®And he said to him, Where is Sarrha thy wife ? And he answered and said, Be¬ 0 κριθεις εΐπεν, ιδου εν τή σκηνή. Είπε δε, επαναστρεφων ήζω hold ! in the tent. And he said, β 1 will προς σε κατά τον καιρόν τούτον είς ώρας, καί εζει υιόν 2άρρα ή return and come to thee according to this period seasonably, and Sarrha thy v^e shall γυνή σου. 2άόρα δε ήκουσε ποός τή θυρα τής σκηνής ουσα have a ,5, Λ „ t ο y tyy \ / j t r, t η iJ·»»ο ·» son;j and «luu. Sarrha ua,nlia heard IlCitlU. at £IU the UUC door UOUf of ΟΙ 1 όπισθεν αυτου. Αβρααμ δε και 2,αρρα πρεσβυτεροι προβε- the tent, being behind him. ‘'And Abraam 9

Είπε δέ προς αυτόν, που ^άρρα ή γυνή σου;

,

6 δε άπο-

.

β Bom. 9.9.

Genesis

XVIII. 12—32.

and Sarrlia were old, advanced in days, and the custom of women ceased with. Sarrha. And Sarrha laughed in herself, saying, ^The thing has not as yet happened to me, even until now, and my lord is old. ^And the Lord said to Abraam, Why is it that Sarrha has laughed in herself, saying, Shah. I then indeed bear? but I am grown old. Shall anything be impossible with the Lord ? At this time I wUl return to thee seasonably, and Sarrha shall have a son. ^But Sarrha denied, saying, I did not laugh, for she was afraid. And he said to her, IN ay, but thou didst laugh. And the men having risen up from thence looked towards Sodom and Gomorrha. And Abraam went with them, attending them ,on their journey. And, the Lord said. Shall I hide from Abraam my servant what things I intend to do? _4i3j.aam shall become a great and populous nation, and in him shall aU the nations of the earth be blest. i^Por I know that he will order his sons, and his house after him, and they will keep the ways of the Lord, to do justice and judgment, that the Lord may bring upon Abraam all things whatsoever he has spoken to him. ^And the Lord said. The cry of Sodom and Gomorrha has been in¬ creased towards me, and their sins are very great. will therefore go down and see, if they completely V correspond with the cry which comes to me, and if not, that I may know. And the men having departed thence, came to Sodom; and . Abraam was still standing before the Lord. ^ And Abraam drew nigh and said, Wouldest thou destroy the righteous with the wicked, and shall the righteous be as the wicked ? Should there be fifty righteous in the city, wilt thou destroy them ? wilt thou not spare the whole place for the sake of the fifty righteous, if they be in it? means shalt thou do as this thing is so as to destroy the righteous with the wicked, so the righteous shall be as the wicked; by no means. Thou that judgest the whole earth, shalt thou not do right? ^he Lord said. If there should be in Sodom fifty righteous in the city, I will spare the-whole city, and the whole place for their sakes. And Abraam answered and said, Now I have begun to speak to my Lord, and I am .earth and ashes. ® But if the fifty righteous should be dimin¬ ished to forty-five, wilt thou destroy the whole city because of the five wanting 1 And he said, I will not destroy it, if I should find there forty-five. ^ And he continued to speak to him still, and said. But if there should be found there forty? And he said, Ϊ will not destroy it for the forty’s sake. ®“And he said, Will there be anything against me, Lord, if I shah, speak ? but if there be found there thirty? And he said, I will not destroy it .for the thirty’s sake. ^'And he said. Since I am able to spea,k to the Lord, what if there should be found, there twenty? And he said, I wfil not destroy it, if I should find there twenty. ^^And he said. Will there be anything against me. Lord, if I speak yet once? but if there should .be found there β The difference turni on the word Π3"Π? Heb. pleasure.

rENESiS.

20

μ.01 yiyovev ewg του νυν Και

Ιν ίαυτί}, λεγοησα, Μη

yeyijpaKa. τον

ο δέ κυρίάς μου ττρΐσβύτΐρος.

ειττε Kupios προς ‘Αβρααμ, αρά ye

άάυνατησει παρά,

καιρόν τούτον

εσται τη

τι δτι

αναστρέψω

%ά.ρρα

υίάς.

iyekaae %άρρα 13

αληθώς τάζομαι; τω

προς

σε

Ήρνησατο

ουκ εγ.ελασα· εφοβήβη yap.

εγώ

δε

ρήμα;

©εω είς

είς 14

ώρας,

καί

δε 5ά/ορα, λεγουσα, 15

Καί εΐπεν αυτή, ονχι, άλλα

eyeλaσaς. ’Εζαναστάντες πρόσωπον

δε

εκεΐθεν

οί

ανδρες

καί Τομόρρας.

'^,οδόμων

κατεβλεψαν

πορενετο μετ

αυτών, συμπροπεμπων αύτονς.

ριος είπε, ου

μη κρύψω

μου

ά

έθνος

εγώ

ττοιώ. καί

/χεγα

δε

ττολίι,

καί

γ%.

'Ο δε Κν- 17 παιδός

εσται

yίvόμεvoς

εvευλoyηθησovτaί

’Ήδειν yάp οτί

έπΐ 16

σηνε-

εγώ άπο 'Αβραάμ του

'Αβραάμ

πάντα τα έθνη της

δε

'Αβραάμ

εν

είς 18

αυτω

συντάζει τοΐς 19

υΐοΐς , αυτοΰ, καί τω οίκω αυτοί) μετ αυτόν, και φυλάζουσι τάς αν

όδαυς

Κυρίου,

επayάyη

ποιεΐν

Κύριος

προς αυτόν.

δικαιοετυνι^ν καί

επι 'Αβραάμ

Είπε δέ Kijpios, κραν-γη '%οδ6μων

μόρρας πεπληθννται μεyάλaι σφοδρά.

προς

με,

Καταβάς

και

οΰν

α'ι

ΐνα γνώ.

ηλθον εις ^όδομα· Κύριον.

Καί

Καί

και Γο- 20

άμαρτίαι

οψομαι,

κραυγήν αυτών την ερχομένην προς με, δε μη,

κρίσιν, όπως

πάντα οσα έλάλησε

εΐ

κατά

αυτών την 21

συντελοννται·.

εΐ

άποστρέψαντες εκεΐθεν οί ανδρες, 22

'Αβραάμ δέ ετι ην εστηκως εναντίον

έγτγίσας 'Αβραάμ,

είπε,

μη συναπολέσης 23

δίκαιον μετά ασεβούς· και εσται 6 δίκαιος ως 6 ασεβής. Εαν ώσι πεντ-ηκοντα δίκαιοι εν τη πόλει, άπολεΐς αυτούς; 24 ουκ

άνησεις

πάντα

τον τόπον

δικαίων, εάν ωσιν εν αυτή;

ενεκεν των πεντ-ηκοντα

Μηδαμώς ετυ ποι-ησεις ως το 25

ρήμα τούτο, τού αποκτεΐναι δίκαιον μετά ασεβούς, και εσται 6 δίκαιος ως δ άσεβ-ης·

μηδαμώς·

■γην, ον ποι-ησεις κρίσιν; ^οδόμοις πεντ-ηκοντα την πάλιν,

δ κρίνων πάσαν την

Είπε δε Kiipios,

δίκαιοι

εν τη

πόλει,

και πάντα τον τόπον δι

κριθ.είς 'Αβραάμ Κύριόν μου·

είπε,

νυν

εάν ωσιν εν 26 άφ-ησω δλην

αυτούς.

Καί άπο- 27

-ηρζάμην λαλησαι προς τον

εγώ δέ ειμι γ^ καί σποδός.

τονωθωσιν ο'ι πεντ-ηκοντα δίκαιοι

είς

Έαν δέ έλατ- 28

τεσσαρακονταπεντε,

άπολεΐς ,ενεκεν των πεντε πάσαν την πόλιν;

και εΐπεν,

ου μη άπολεσω, εάν ευρώ εκεί τεσσαρακονταπεντε. προσεθηκεν ετι λαλησαι προς ευρεθωσιν εκεί τεσσαράκοντα· ενεκεν των λαλ-ησω;

τεσσαράκοντα. εάν

δε

αυτόν,

Καί 29' εάν δε

είπε, μ-η τι Κύριε εάν 30

ευρεθωσιν εκεί τριάκοντα;

ε^ω λαλησαι προς τον Καί

εΐπεν,

καί εΐπεν, ου μη άπολεσω

Καί

ου μη άπολεσω ενεκεν των τριάκοντα. είκοσι;

καί

Κύριον,

εάν

καί εΐπεν,

Καί εΐπεν, επειδή 31 δε

ευρεθωσιν

εκεί

και εΐπεν, οΰ μη άπολεσω, εάν ευρώ εκεί είκοσι.

είπε, μ-η τι

Qr, until now.

Κύριε

εάν λαλ-ησω ετι άπαζ;

γ Qr, avvieKovv'rat, Heh.

εάν δε 32

Λ,Ρ", have done altogether*

ΓΕΝΕ5Ι5.

Genesis

21

XVIII. 33—XIX. 17.

eve/cev ten ? And lie said, I will not destroy it foi the ten’s sake. And tlie Lord departed, 33 των δέκα. ΆττηΧθί δε ο Έ.νριον συνέκλεισε 'Κύριος έξωθεν πάσαν prayed to God, and God healed Abimelech, and his wife, and his women servants, and ρ.ητραν έν τω οΙκω Άβιμέλεχ, ενεκεν χάβρας της γνναικός they bore children. “Because the Lord Αβραάμ. had fast closed from without every womb in the house of Abimelech, because of Sarrha Abraam’s “wife. 21 Καί Κνριος έπεσκέφατο την %άββαν, καθά είπε- και έποίησε And the Lord visited Sarrha, as he said, 2 Κνριος τη '%άβρα, καθά έλάλησε. Και συλλαβονσα έτεκε τώ and the Lord did to Sarrha, as he spoke. 2 And she conceived and bore to Abraam a Αβραάμ νΙόν είς τό γήρας, είς τον καιρόν καθά έλάλησεν αντώ son in old age, at the set time according as 3 Ktipios. Καί έκάλεσεν ‘Αβραάμ τό όνομα του νίοΰ αώτου του the Lord spoke to_ him. ^ And Abraam called the name of his son that was born to 4 γενομένου αντώ, ον έτεκεν αντώ ^άβρα, 'Ισαάκ, ϋεριέτεμε δέ him, whom Sarrha bore to him, Isaac. ''And Αβραάμ τον 'Ισαάκ τη ημέρα τη όγδοη, καθά ενετειλατο αντώ Abraam circumcised Isaac on the eighth 2 ροιζ.

ET-Tre δί Άβρααμ -περί %άρρα®AU the wealth and the glory which God has taken from our father, it shaU be our’s and our children’s; now then do whatsoever God has said to thee. And Jacob arose and took his wives and his children up on the camels; ^^and he took away aU his possessiqns and aU his store, which he had gotten in Mesopotamia, and all that be¬ longed to hini, to depart to Isaac his father in the land of Chanaan. And Laban went to shear his sheep; and Rachel stole her father’s images. “ And Jacob hid the matter from Laban the Syrian, so as not to teU him that he ran away, And he departed him¬ self and aU that belonged to him, and passed over the river, and went into the mountain

ΓΕΝΕ2Ι2.

40

XXX. 42—XXXI. 21.

Ήνικα δ’ αν ετΐκε τα ττρόβατα, ονκ ίτΐθα· iyivero δε τα μίν 42 αίτημα του Αάβαν, τα δε Ιττίσημα τον Ίακάιβ.

Και ίττλοντη- 43

σεν 6 άνθρωπος σφό8ρα σφά8ρα· καΐ έγενετο αντω κτήνη πολλά, και βόες, και τταΐδε?, και παιΒίσκαι, και κάμηλοι, καί ονοι. "Ηκουσ-ε δε Ίακωβ τα ρήματα των νιων Αάβαν, λεγόντων, 31 εΐληφεν

Ιακώ;8 πάντα τα του πατρος ήμων, και εκ των τοΐι

πατρος ήμων πεποιηκε πάσαν την 8όξαν ταντην.

Καί εΤδεν 2

ϊακίΰβ το πρόσωπον τον Αάβαν, και ιδού ονκ ήν προς αητόν ώσεί -χθες καί τρίτην ημέραν.

Εΐπε δέ Kuptos προς Ίακω^, 3

άποστρεφου είς την γην του πατρός σου, και εις την γενεάν σου, και εσομαι μετά σοΰ.

Άποστείλας δε "Ιακώβ εκάλεσε 4

Λείαν καί 'Ρα;)(·))λ εις το ττεδίον, ου ήν τα. ποίμνια.

Καί εΐπεν 5

αυταΐς, δρω εγω τδ πρόσωπον τον πατρος νμων, ότι ονκ εστι προς εμού, ως εχθες και τρίτην ημέραν δ δέ ©εόϊ του πατρός μου ήν μετ’ έμον.

Καί αΰταί δέ οί'δατε, ότι εν πάετη τη Ισ~χνΐ 6

μου δεδοΰλευκα τω πατρι νμων.

'Ο δέ πατήρ νμων παρεκρον- 7

σατο με, καί ήλλαζε τον μισθόν μου των δέκα αμνών και ονκ εδωκεν αυτω δ ®εδς κακοποιήσαί με.

Έαν όντως ε’ίπη, τα 8

ποικίλα εσται σου μισθός, και τέζεται πάντα τα

πρόβατα

ποικίλα· εάν δέ εΐττη, τα λευκά εσται σου μισθός, και τέ^εται πάντα τα πρόβατα λευκά.

Καί άφείλετο δ ®εός πάντα τα 9

κτήνη τον πατρός νμων, και έδωκέ μοι αυτά.

Καί έγενετο 10

ήνίκα ένεκίσσων τα. πρόβατα εν γαστρί λαμβάνοντα, και εΐδον τοΐς οφθαλμοΐς μου έν τω νπνω- και ιδού οι τράγοι και οΐ κριοί άναβαίνοντες επί τά πρόβατα καί τάς αίγας, διάλενκοι καί ποικί¬ λοι καί σπο8οει8εΐς ραντοί.

Καί εΐπέ μοι δ Άγγελος του Θεοΰ 11

καθ’ ύπνον, Ιακώβ· εγώ δέ είπα, τί έστι; τοΐς οφθαλμοΐς

σου,

Καί είπεν, άνάβλεφον 12

και ι8ε τους τράγους καί τους κριούς

άναβαίνοντας επί τά πρόβατα καί τάς αίγας διαλευκονς καί ποικίλους καί σπο8οει8εΐς ραντονς· εώρακα γάρ όσα σοι Αάβαν ποιεί.

Έγώ ε’ιμι δ ®εός δ όφθείς σοι

εν τόπω

ήλειψάς μοι εκεί στήλην, καί ηνζω μοι εκεί ευχήν

®εοΰ,

ου 13

νυν ονν

άναστηθι, καί ’έζελθε εκ της γης ταντης, καί άπελθε ε’ις την γην της γενέσεώς σου, καί εσομαι μετά σου.

Καί άποκριθεΐσαι 14

ΐαχηλ καί Λεία είπαν αυτω, μη εστιν ήμΐν έτι μερίς ή κλη¬ ρονομιά έν τω οίκω του πατρός ημών; λελογίσμεθα αυτω;

Ονχ ώς αί άλλότριαι 15

πέπρακε γάρ ημάς, καί καταβρώσει κατέ¬

φαγε τό άργυριον ημών.

Πάντα τον πλούτον καί την 8όζαν, 16

ήν άφείλετο δ Θεό? του πατρός ημών, ήμΐν εσται καί τοΐς τέκνοις ήμών

νυν ονν όσα σοι εΐρηκεν δ Θεός, ποίει.

’Λναστας δέ 17

Ιακώ^ ’έλαβε τάς γυναίκας αυτοΰ καί τά παι8ία αντου επί τάς καμήλονς.

Καί άττήγαγε πάντα τα υπάρχοντα αυτω, καί πάσαν 18

την αποσκευήν αυτοΰ, ήν περιεποιήσατο εν τή Μεσοποταρ,ία, και παντα τά αυτόν, άπελθεΐν πρός ’Ισαάκ τον πατέρα αυτόν είς γην Χαναάν.

Αάβαν δέ

^ετο

κεΐραι τά

πρόβατα

έκλεψε δέ 'Ραχήλ τά είδωλα του πατρός αυτής.

αίτοΰ· 19

"Έκρυψε δέ 20

Ιακώ^ Αάβαν τον Svpov, του μη άναγγεΐλαι αυτω, ότι αποδι¬ δράσκει.

Καί άπέδρα αυτός, καί τά αυτοΰ πάντα, καί διέβη 21

0 The meamng of the Hebrew seome to be, when the oattle were weak/rom any cause. The LXX. by assigning the yeaning time aa the cause, have obscured the passag-e. Of course Jacob would not put them in then. y Qri yesterday and the day before. Hehraism, 6 Lit, in sleep.

41

rENESiS. 22 τον

Genesis

καΐ ωρμησεν cis τδ opos Γαλαάδ.

TTOTCLfjLov,

Άντγγγέλη

8e Αάβαν τώ 'Sivpm τρ •ημέρα τη τρίτη, οτί άττεδρα 23 Και τταροΑαβών τονς οπίσω 24 τω

αυτόν

αδελφούς αΰτοΰ μεθ' εαυτόν, εδίωζεν

δδδν -ημερών

δρει Γαλαάδ.

επτά·

και

καθ' -ύπνον την νύκτα, Ίακώ^

κατέλαβεν

αυτόν

εν

^Ηλθε δέ 6 ©εδς προς Αάβαν τον ^·υρον και εΐπεν αδτω, φυλαζαι σεαντδν μη

25 ποτέ ΧαΧ-ησης μετά'ϊακώβ πονηρά. Ιακώβ·

Ιακώβ.

δε

έπηζε

την

Καί κατέλαβε Αάβαν τον

σκηνην

αυτοΰ

εν

τω

ορει·

Αάβαν δέ έστησε τοδς αδελφούς αυτοΰ εν τώ δρει Γαλαάδ. 26 ΕΓττε δέ Αάβαν τώ Ίακώ^δ, τι έποίησας;

ινάτι κρυφή άπέ-

δρας, και έκλοποφόρησάς με, και άπ-ηγαγες τάς θυγατέρας μου, 27 ως αιχμαΧώτΓίδας μαχαίρα; άν σε μετ' ευφρόσυνης, 28 καί κιθάρας.

τυμπάνων,

Καί οΰκ -ηζιώθην καταφιΧησαι τα παιδια μου,

29 καί τάς θυγατέρας μου· Ισχύει -η χειρ

νΐιν δέ άφρόνως έπραζας.

μου κακοποιησαι

σου χθες είπε πρός με, 30 λαλ-ησης

Καί ει άνηγγειλάς μοι, έζαπέστειΧα καί μετά μουσικών, καί

μετά

σε·

Χέγων,

Ιακώβ

Καί νΰν

δ δε ©εδς τοΰ πατρός

φνλαζαι σεαυτδν

πονηρά.

Νΰν

μ-η

ποτέ

πεπόρευσαι·

ow

επιθυμία γάρ έπεθύμησας άπελθεΐν εις τον οίκον του πατρος 31 σου·

ινάτι έκΧεψας τούς θεούς μου;

είπε τώ Αάβαν, δτι εφοβ-ηθην

Άποκριθεις δέ Ιακώβ

είπα γάρ, μή ποτέ

32 τάς θυγατέρας σου απ' εμού, καί πάντα τά έμά.

αφελή

Και ειπεν

Ιακώβ, παρ' ω αν εύρης τούς θεούς σου, ου ζησεται εναντίον των αδελφών -ημών και λάβε·

έπίγνωθι τί έστι

και ούκ έπέ-γνω

παρ'

αΰτω

παρ

εμοί των σών,

ουθέν

ουκ •ηδει

33 Ιακώβ, δτι ‘ΐαχηλ -η -γυνή αυτοΰ έκλεψεν αυτούς. δέ Αάβαν καί

-ηρεύνησεν

έζηλθεν

Ιακώβ,

καί

εκ τοΰ

εις τον οίκου

οίκον Λείας,

Λείας,

καί

δέ

Έίσελθών ουχ

καί -ηρεννησε

εύρεν

τον

οίκον

εν τώ ο'ίκω των δύο παιδισκών, καί οΰ^ εύρεν

34 είετηλθε δέ καί εις τον οίκον ‘ΐαχ-ηλ.

ΐαχηλ δέ έλαβε τά

είδωλα, και ένέβαλεν αυτά εις τά σάγματα της καμηλού, και 35 έπεκάθισεν αΰτοΐς. φέρε, κατ'

κύριε·

ου

Καί εΤττε τω ττατρί α·υτης, δυνάμαι

άναστηναι

έθισμδν των γυναικών

μοι

έστίν

36 δλω τώ οίκω, και ουχ εύρε τά είδωλα. εμαχέσατο τώ Αάβαν άποκριθεις δέ τί τδ αδίκημά μου; 37 δπίσω μου, ρ.ου; ώδε

και δτι

ενώπιον

μη

βαρεως

σου,

οτι

Ώργίσθη δέ Ιακώβ, και Ιακώβ είπε τω Αάβαν,

και τί τδ αμάρτημά μου, δτι κατεδίωζας ηρεύνησας πάντα τά

σκευή τοΰ οικου

τί εύρες άπδ πάντων των σκευών τοΰ οίκου σου; ενώπιον τών

αδελφών σου

καΧ των

38 έλεγζάτωσαν άνά μέσον τών δύο -ημών. έτη εγώ ειμι μετά σοΰ· ουκ -ητεκνώθησαν

θες

αδελφών μου, και Ταΰτα

μοι

είκοσι

τά πρόβατά σου και αΐ αίγές

σου

κριούς τών προβάτων σου ου κατεφαγον.

39 ®ηριάλωτόν ούκ ένηνοχά σοι·

εγώ άπετίννυον παρ

40 κλέμματα -ημέρας, και κλέμματα νυκτός. συγκαιόμενος τώ

τα

-ηρεύνησε Αάβαν εν

καύματι, και

τώ

έμαυτοΰ

Εγενόμην της ημέρας

παγετώ της νυκτος·

41 άφίστατο δ ύπνος μου άπδ τών οφθαλμών μου.

και

Ταΰτα μοι

είκοσι έτη εγώ είμι εν τη οικία σου· εδούλευσά σοι δεκατεσσαρα έτη άντί τών δυο θυγατέρων σου, και

έτη εν τοΐς προβατοις

42 σου, καί παρελογίσω τον μισθόν μου δέκα άμνάσιν.

Ει μη ο

©εδς τοΰ πατρός μου ’Αβραάμ, καί δ φόβος Ισαακ, ην μοι, νΰν αν κενόν με έζαπέστειλας·

την ταπείνωσίν μου, και τον

XXXI. 22—42.

Galaad. ^2 But it wag told Laban tbe Syrian, on tbe third day, that Jacob was fled. ^ And having taken his brethren with him, he pursued after biru seven days’ journey, and overtook him on Mount Galaad. 2·* And God came to Laban the Syrian in sleep by night, and said to him, Take heed to thyself that thou speak not at any time to Jacob evil things. ^ And Laban overtook Jacob; and Jacob pitched his tent in the mountain; and Laban stationed his brothers in the mount Galaad. ^And Laban said to Jacob, What hast thou done? wherefore didst thou run away secretly, and pillage me, and lead away my daughters as crotives taken with the sword ? Whereas if thou hadst told me, I would have sent thee away with mirth, and with songs, and timbrels, and harp. And.I was not counted worthy to embrace my children and my daughters; now then thou hast wrought foolishly. ^ And now my hand has power to hurt thee; but the God of thy father spoke to me yesterday, saying. Take heed to thyself that thou speak not evil words to Jacob. ®>Now then go on thy way, for thou hast earnestly desired to depart to the house of thy father; wherefore hast thou stolen my gods P ®*And Jacob answered and said to Laban, Because I was afraid; for I said. Lest at any time thou shouldest take away thy daughters from me, and all my possessions. “And Jacob said. With whomsoever thou shalt find thy gods, he shall not hve in the pre¬ sence of our brethren; take notice of vriiat I have of thy property, and take it; and he observed nothing with him, but Jacob Imew not that his wife Eachel had stolen t|iem. ®®And Laban went in and searched in the house of Lea, and found ^em not; and he went out of the house of Lea, and searched in the house of Jacob, and in the house of the two maid-servants, and found them not; and he went also into the house of Eachel. ®^And Eachel took the idols, and cast them among the camels’ packs, and sat upon them. “And she said to her father, Be not indignant. Sir; I cannot rise up before thee, for it is with me according to the manner of women. Laban searched in all the house, and found not the images. ®®And Jacob was angry, and strove with Laban; and Jacob answered and said to Laban, What is my injustice, and what my sin, that thou hast pursued after me, ®?and that thou hast searched aU the furniture of my house ? what hast thou found of all the furniture of thine house? set it here between thy relations and my relations, and let them decide between us two. ^ These twentyyears have I heen with thee _; thy sheep, and thy shegoats have not failed in bearing; I devoured not the rams of thy cattle. That which was taken of heasts I brought not to thee; I made good of myself the thefts of the day, and the theft s of the ni ght. “ I was parched with heat by day, and chilled with frost by night, and my sleep departed from my eyes. ‘“These twenty years have I been in thy house ; I served thee fourteen years for thy two daugh¬ ters, and six years among thy sheep, and thou didst falsely rate my wages for ten lambs. ^ Unless I had the God of my father Abraam, and the fear of Isaac, now thou wouldest have sent me away empty; God saw my

Genesis

XXXI. 43—XXXII. 8.

42

humiliation, and the labour of my hands, κότΓον and rebuked thee yesterday. ® And Laban answered and said to Jacob, The daughters are my daughters, and the sons my sons, and the cattle are my cattle, and all things which thou seest are mine, and the property of my daughters; what shall I do to them to-day, or their children which they bore ? ** Now then come, let me make a covenant, both I and thou, and it shall be for a witness between me and thee; and he said to him. Behold, there is no one with us; behold, God is witness between me and thee. And Jacob having taken a stone, set it up for a pUlar. ^ And Jacob said to his breth¬ ren, Gather stones; and they gathered stones and made a heap, and ate there upon the heap; and Laban said to him. This heap wit¬ nesses between me and thee to-day. ^'And Laban called it, the Heap of Testimony; and Jacob caUed ih the Witness Heap. And Laban said to Jacob, Behold this heap, and the pillar, which I have set between me and thee; this heap witnesses, and this piUar witnesses; therefore its name was called, the Heap witnesses. ® And the vision of which he said—Let God look to it between me and thee, because we are about to depart from each other,—If thou shalt humble my daughters, if thou shouldest take wives in addition to my daughters, see, there is no one with us looking on. God is witness be¬ tween me and thee. ®*And Laban said to Jacob, Beholcl this heap, and this piUar are a witness. Pq]. j should not cross over unto thee, neither shouldest thou cross over to me, for mischief beyond this heap and this piUar. ® The_ God of Abraam and the God of Nachor judge between us; and Jacob swore by the Bep of his father Isaac. And he offered a sacrifice in the mountain, and called his brethren, and they ate and drank, and slept in the mountain. ®®And Laban rose up in the morning, and kissed his sons and his daughters, and blessed them; and Laban having turned back, departed to hjs place. And Jacob departed for his journey; and having looked up, he saw the p host of God encamped; and the angels of God met him. ^ And Jacob said, when he saw them. This is the Camp of God; and he caUed the name of that place. Encampments. 2 And Jacob sent messengers before him to Esau his brother to the land of Seir, to the country of Edom. “And he charged them, saying. Tins shaU ye say to my lord Esau: Thus saith thy servant Jacob; I have sojourned with Laban and tarried until now. 5 there were born to me oxen, and asses, and sheep, and men-servants and women-servants; and I sent to teU my lord Esau, that thy servant might find grace in thy sight. ®And the messengers returned to Jacob, saying. We came to thy brother Esau, and lo! he comes to meet thee, and four hundred men with him. 7 And Jacob was greatly terrified, and was perplexed; and he divided the people that was with him, and the cows, and the camels, and the sheep, into two camps. ® And Jacob said. If

των

rENESiS.

γΐψων

μον,

eTSev

έ

καϊ

©eos'

ηΧεγζέ

σ&

ΆτΓοκρίθεΙς δέ Αάβαν είπε τω Ίακωβ, αΐ θυγατέρες, θυγατέρες 43 μον, και νίοΙ, νΙοί μον, καΐ τα κτήνη, κτηνη μον καΐ ττάντα δσα συ όρας, εμά εστι, καΐ των θυγατέρων μον τι ττονήσω ταυταις σήμερον ή τοΐς τέκνοίς αυτών, οΐς ετεκον; Νϊνου;' 8ενρο Βι,αθωμαι. διαθήκην 44 εγώ τε καΐ σν· και εσται είς μαρτύριον άνα μέσον εμού καί σοΰ· είπε δέ αΰτω, iSoii ουθείς με& ημών εστιν ί8ε 6 ®εος μάρτυς άνα μέσον εμού καΐ σου. εστησεν αΰ^ον στήλην.

Ααβών δέ Ίακώ;8 λίθον, 45

Είπε δέ Ιακώβ τοΐς άάελφοΐς αυτόν, 46

συλλέγετε λίθους- και σννέλεζαν λίθους, καϊ εττοίησαν βοννόν καΐ έφαγον εκεί εττί τον βοννον

καί εϊττεν αντω Αάβαν, ό

βοννος οντος μαρτυρεί άνα μέσον εμού και σου σήμερον. έκάλεσεν

αυτόν Αάβαν,

βοννος της μαρτυρίας-

εκάλεσεν αυτόν, βοννος μάρτυς.

Και 47

Ιακώβ

δέ

Έΐττε δέ Αάβαν τω Ίακώ^δ, 48

ιδού ο βοννος οντος και ή στήλη, ήν έστησα άνα μέσον έμοΰ και σου- μαρτυρεί δ βοννος ούτος, και μαρτυρεί ή στήλη αυτηδιά τοΰτο έκλήθη τδ δνομα, βοννος μαρτυρεί.

Και ή δρασις, 49

ήν έΐπεν, επιδοι δ ®εδς άνα μέσον έμοΰ καϊ σου· δτι άποστησόμεθα ετερος άφ' ετέρου.

Εί ταπεινώσεις τάς θυγατέρας μου, 50

εΐ λάβης γυναίκας προς ταΐς θυγατράσι μον, δρα, ονθεις μεθ’ ημών εστιν δρών- ®εδς μάρτυς μετα^ έμοΰ και μεταζΰ σου. Και είπε Αάβαν τω Ίακώ/3, ιδού δ βοννος οντος και μάρτυς 51 ή στήλη αΰτη.

’Εάν τε γάρ εγώ μη διαβώ πρός σε, μήτε συ 52

διαβής πρός με τον βοννον τούτον καϊ την στήλην ταντην επϊ κακία.

'Ο ©eos ‘Αβραάμ καί δ ®εδς 'Ναχώρ κρίναι άνα μέσον 53

ημών καϊ ώμοσεν Ιακώβ κατά του φόβον τον πατρδς αΰτοΰ Ισαάκ.

Καί έθνσεν θυσίαν

εν τω δρει-

καί

έκάλεσε τους 54

άδελφοΰς αυτόν, καϊ έφαγον καί επιον, καϊ έκοιμήθησαν έν τω δρει.

Άναστάς δέ Αάβαν τδ πρωί, κατεφίλησε tous νίονς καϊ 55

τάς θυγατέρας αΰτοΰ, καϊ ενλόγησεν αντονς- καϊ άποστραφεϊς Αάβαν άπηλθεν είς τον τόπον αΰτοΰ. Καί Ιακώβ άπηλθεν εις την δδδν έαντοΰ-

καί άναβλέψας 32

είδε παρεμβολήν ©εοΰ παρεμβεβληκνΐαν καί συνήντησαν αυτω οΙΆγγελοι του ©εοΰ. παρεμβολή

©εοΰ

αυτή-

Είπε δέ Ίακώ^δ, ήνίκα εΐδεν αΰτοΰς, 2 καί

έκάλεσε τδ

δνομα του τόπου

εκείνον, ΤΙαρεμβολαί. Απεστειλε δέ Ιακώ^ άγγελους έμπροσθεν αΰτοΰ πρδς Ησαυ 3 τον άδελφδν αΰτοΰ εις γην %ηεϊρ, είς -χώραν Έδώ/ι.

Καί ένετει- 4

λατο αΰτοΐς, λέγων, ούτως ερεΐτε τω κνρίω μου Ήσαΰ· ουτω? λέγει δ παΐς σου ’Ιακώβ- μετά Αάβαν παρώκησα, καί εχρόνισα έως του νΰν.

Καί έγενοντό μοι βόες, καί δνοι, καί πρόβατα, 5

καί παΐδες, καϊ παιδίσκαι- καϊ άπέστειλα άναγγεΐλαι τω κνρίω μου Ησαυ, Γνα εύρη δ παΐς σου χάριν εναντίον σου.

Καί 6

άνέστρεψαν οΐ άγγελοι πρδς Ίακώ^, λέγοντες, ήλθομεν πρδς τον άδελφόν σου 'Ησαυ· καί ίδου αΰτδ; έρχεται είς συνάντησίν σου, καί τετρακόσιοι άνδρες μεθ’ αΰτοΰ.

’Έφοβήθη δέ Ίακώ^δ 7

σφάδαρ, και ήπορεΐτο' καϊ διεΐλε τον λαδν τον μεθ’ έαντοΰ, καί TOUS βόας, καϊ τάς καμήλους, καί τα πρόβατα, είς δυο παρεμβολάς.

Καί ειττεν Ιακώβ, εάν ’έλθη 'Ησαυ ets παρεμβολήν μίαν, 8 β Gr. camp

ΓΕΝΕ2Ι2.

43

Genesis

καί κόψτ) αντην, ίσται η τταρεμβολη η Sevripa εις το σό^ζεσθαι. 9 ΕΓττε δε Ίακωβ, δ ©εδϊ του ττατρόζ μον ‘Αβρααμ, και 6 Θεδϊ του ττατρος μου Ίσαακ, Κύριε συ ό είττων μοι, άπότρεχε είς την 10 γην της γενεσεώς σου, και ευ σε -ποιήσω·

‘Ικανουσθω μοι άπο

πάσης δικαιοσύνης, και άπο πάσης αλήθειας, ης έποίησας τώ παιδί σου·

εν γάρ τη ράβδω μού τούτη διέβην τον ^Ιορδάνην

11 τούτον νυνί δε γεγονα εις δύο παρεμβολάς. χεφδς τού αδελφού μου, εκ χεφδς Ήσ-αΐ·

Έ^ελοΰ με εκ

δτι φοβούμαι εγώ

12 αυτόν, μη ποτέ ελ^ών παταζη με, και μητέρα επι τέκνοις.

%ύ

δέ εΐπας, ευ σε ποιήσω, και θησω το σπέρμα σου ως την άμμον 13 της θαΧάσσης, η ουκ άριθμηθησεται υπδ τού πλ-ηθους. έκοιμηθη 14 δώρα·

εκεί την

και

νύκτα εκείνην

έζαπέστειλεν Ήσαΰ τω

διακοσίας, τράγους Ιο καμηλους

έλαβεν

άδελφω

Καί

ων

έφερεν

αυτού,

αίγας

είκοσι, πρόβατα διακόσια, κριούς είκοσι,

θηλαζούσας και τά παιδία αυτών τριάκοντα, βόας

τεσσαράκοντα, ταύρους 16 Καί

και

έδωκεν αυτά

είπε

δε

τοΐς

και

διάστημα

δέκα, δνους είκοσι, και πώλους δέκα.

τοΐς παισιν αυτού ποίμνιον

παισΙν

αυτού, προπορεύεσθε

ποιείτε

άνά

μέσον

κατά μάνας·

έμπροσθέν μου,

ποίμνης

και

ποίμνης.

1 ί Καί ενετείλατο τω πρώτω, λέγων, εάν σοι συνάντηση Ήσαί δ αδελφός μου, και έρωτα σε, λέγων, τίνος εΐ;

καΐ πού πορεύη ;

18 καί τίνος ταύτα τά προπορευόμενά σου ; 'Έιρεΐς, τού παιδός σου Ιακώβ· δώρα άπέσταλκε τω κυρίω μου 'Ησαϊ· καί Ιδού αυτός 19 οπίσω -ημών.

Καί ενετείλατο τω πρώτω, και τω δευτέρω, και

τω τρίτω, και πάσι τοΐς προπορευομένοις οπίσω των ποιμνίων τούτων, λεγων, κατά το ρήμα τούτο λαλησατε Ήσαΰ εν τώ 20 εύρεΐν υμάς αυτόν Καί ερεΐτε, ίδοίι δ παΐς σου ’Ιακώβ παραγί¬ νεται οπίσω -ημών είπε γάρ, έ^ίλάσομαι το πρόσωπον αυτού εν τοΐς δώροις τοΐς προπορευομένοις αυτού, και μετά τούτο δψομαι το πρόσωπον αυτού·

ίσως γάρ προσδέζεται το πρόσωπον μου.

21 Καί προεπορεύετο τά δώρα κατά πρόσωπον αυτού· 22 έκοιμηθη

την ρύκτα

εκείνην εν τη

παρεμβολ-η.

αυτός δέ Άναστάς

δέ την νύκτα εκείνην, έλαβε τάς δύο γυναίκας, καί τα; δυο παιδίσκας, και τά ένδεκα παιδία αυτού, και διέβη την διάβασιν 23 τού Ιαβώχ.

Καί ελαβεν αυτούς, και διέβη τον χειμάρρουν,

και διεβίβασε πάντα τά αυτού. 24

Ύπελείφθη δέ Ιακώβ μόνος· και επάλαιεν άνθρωπος μετ’

25 αυτού έως πρωί.

Είδε δέ δτι ού δύναται προς αυτόν

και

•ηφατο τού πλάτους τού μηρού αυτού, και ένάρκησε το πλάτος 26 τού μηρού Ιακώβ εν τω παλαίειν αυτόν μετ αυτού. αύτω, άπόστειλόν με, άνέβη γάρ δ δρθρος· 27 ere iX7rof7T€tA,(o, ectv iJ/ij fx€ €v\oy^(Tyj^t 28 ονομά σου εστίν;

δ δέ εΐπεν, ’Ιακώβ.

Καί εΐπεν

δ δέ εΐπεν, ου μ-η

Ειττε 5e (ivtoj, tl

to

Καί εΐπεν αύτω, ού

κληθ-ησεται ετι το ονομά σου Ιακώβ, άλλ’ ’Ισραήλ 'έσται τό Ονομα σου· 29 δυνατό; έση.

οτι ενίσχυσας

μετά

Θεού, καί μετά

ανθρώπων

’ΈΙριότησε δέ Ίακώ^δ, καί εΐπεν, άνάγγειλόν μοι

το ονομα σου· καί εΐπεν, ίνατί τούτο έρωτας σύ τό όνομά ρ.ου ; ύΟ και εύλογησεν αυτόν εκεί.

Καί έκάλεσεν Ίακώ^δ τδ όνομα του

τοπου εκείνου, είδος Θεού· εΐδον γάρ Θεόν πρόσωπον πρός πρός31 ωπον, και έσώθη μου -η φυχη.

Άνενειλε δέ αΰτω δ ήλιος, ίμίκα β Or. my face.

XXXII. 9—31.

Esau should come to one camp, and smite it, the other camp shall be in safety. ® And Jacob said, God of my father Abraam, and God of my father Isaac, O Lord, thou art he that said to me, Depart quickly to the land of thy birth, and 1 will do thee good. I® Let there be to me a suiEciency of all the justice and ah. the truth which thou hast wrought with thy servant; for with this my staff I passed over this Jordan, and now I am become two camps. Deliver me from the hand of my brother, from the hand of Esau, for I am afraid of him, lest haply he should come and smite me, and the mother upon the children. ^But thou saidst, I will do thee good, and will make thy seed aa the sand of the sea, which shall not be num¬ bered for mfdtitude. And he slept there that night, and took of the gifts which he carried with him, and sent out to Esau hia brother, two hundred she-goats, twenty he-goats, two hundred sheep, twenty rams, mdeh camels, and their foals, thirty, forty kine, ten bulls, twenty asses, and ten colts. 15 And he gave them to his servants eac7t drove apart; and he said to his servants. Go on before me, and put a space between drove and drove, i? And he charged the first, say¬ ing, If Esau my brother meet thee, and he ask thee, saying. Whose art thou? and whither wouldest thou go, and whose are these possessions advancing before thee? 15Thou shalt say, Thy servant Jacob’s; he hath sent gifts to my lord Esau, and lo! ho is behind us. i®And he charged the first and the second and the third, and all that went before him after these nocks, saying. Thus shall ye speak to Esau when ye find him; ^and ye shall say. Behold thy servant Jacob comes after us. Eor he said, I will propitiate his countenance with the gifts going before his presence, and afterwards I wiU behold his face, for peradventure he will accept ^me. the presents went on before him, but he himself lodged that night in the camp. _ ^2 he rose up in that night, and took his two wives and his two servantmaids, and his eleven children, and crossed over the ford of Jaboch. he took them, and passed over the torrent, and brought over all his possessions. -lAnd Jacob was left alone; and a man wrestled with him till the morning. ^And he saw that he prevailed not against him; and he touched the broad part of his thigh, and the broad part of Jacob’s thigh was benumbed in his wrestling with him. * And he said to him. Let me go, for the day has dawned; but he said, I will not let thee go, except thou bless me. ^And he said to him, What is thy name ? and he answered, J acob. ^And he said to him. Thy name shall no longer be called Jacob, but Israel shall be thy name; for thou hast prevailed with God, and shalt be mighty with men. -5 And Jacob asked and said. Tell me thy name; and he said. Wherefore dost thou ask after my name? and he blessed him there. * And Jacob called the name of that place, the Face of God; for, said he, I have seen God face to face, and my life was pre¬ served. And the sun rose upon him, when

Genesis

he passed the Face of God; and he halted upon his thigh. ^ Therefore the children of Israel will by no means_ eat of the sinew which was benumbed; which is on the broad part of the thigh, until this day, because the angel touched the broad part of the thigh of Jacob—eue» the sinew which was benumbed. And Jacob β lifted up his eyes, and be¬ held, andlo! Esau his brpther coming, and four hundred men with him; and Jacob di¬ vided the children to Lea and to Rachel, and the two handmaidens. ^ And he put the two handmaidens and their children with the first, and Lea and her children behind, and Rachel and Joseph last. ®But he ad¬ vanced himself before them, and did rever¬ ence to the ground seven times, until he drew near to his brother. ■* And Esau ran on to meet him, and embraced him, and fell on ids neck, and kissed him; and they both wept. 5 And Esau looked up and. saw the women, and the children, and_ said. What are these to thee ? And he said. The chil¬ dren with which God has mercifully blessed thy servant. ® And the maid-servants and their cluldren drew near and did reverence. 7 And Lea and her children drew near and did reverence; and after this drew near Rachel and Joseph, and did reverence. * And he said, W^t are these things to thee, aU these companies that I have met ? And he said. That thy servant might find grace in thy sight, my lord. ® And Esau said, I have much, my brother; keep thine own. 10 And Jacob said. If I have found gi-ace in thy sight, receive the gifts through my hands; therefore have I seen thy face, as if any one should see the face of God, and thou shalt he well-pleased with me. i' Re¬ ceive my blessings, which I have brought thee, because God has had mercy on me, and I have aU things ; and he constrained him, and he took them. ^And he said. Let us depart, and proceed right onward. “ And he said to him. My lord knows, that the chil¬ dren are very tender, ahd the fiocks and the herds with me are with young; if then I shall drive them hard one day, all the cattle wiU die. I'Let my lord go on before his servant, and^ I shall have strength on the road according to the ease of the journey before me, and according to the V strength of the children, until I come to my lord to Seir. ^ And Esau said, I wiR leave with thee some of the people who are with me. And he said. Why so ? it is enough that I have found favour before thee, mg lord. i®And Esau returned on that day on his journey to Seir. And Jacob departs to Μβ tents ; and he made for himself there habitations, and for his cattle he made booths: therefore he called the name of that place. Booths. 1® And Jacob _ came to Salem, a city of Secima, which is in the land of Chanaan, when he departed out of Mesopotamia of Syria, and ° took up a position in front of the city. And he bought the portion of the field, where he pitched his tent, of Emmor the father of Sychem, for a hundred lambs, ggt up there an altar, and «filed on the God of Israel.

ΓΕΝΕ2Ι5.

44

XXXII. 32—XXXIII. 20. τταρηΧθΐ

TO

eTSos rov ®€ου·

αυτός Se ΐπίσκαζΐ τω fJirppZ αντον,

"Ενεκεν τούτον ου μτ] φά-γωσιν υΙοΙ ’Ισραήλ το νενρον, ο ενάρ- 32 κησεν, δ εστιν επί τον -πλάτους τον μηρόν, εως της ημέρας ταντης, δτί -ηψατο τοί πλάτους τον μηρόν Ιακώβ του νενρον, ο ενάρκησεν. Άναβλεψας δε Ίακωβ τοΐς οφθαλμοΐς αντοΰ είδε·

και ίδου 33

Ήσαί) ό αδελφός αντον ερχόμενος, καί τετρακόσιοι άνδρες μετ α-ΰτον· και διεΐλεν Ίακωβ τα παιδία επι Αείαν, και επι ^Ραχηλ, και τάς δνο παιδίσκας.

Και εθετο τάς δυο παιδίσκας καί τους 2

υΙονς αυτών εν πρωτοις, και Αείαν και τα παιδία αντης όπισω, και ‘Ραχήλ και Ίωσηφ εσχάτους.

Αυτός δέ προηλθεν εμπρο- 3

σθεν αυτών

και προσεκΰνησεν επι την yrjv επτάκις, Ιως τον

εγγίσαι

άδελφω

τω

συνάντησιν αΰτω·

αντον.

Καί προσεδραμεν Ησαΰ

εις 4

καί περιλαβων αυτόν προσέπεσεν επι τον

τράχηλον αντον, και κατεφιλησεν αντον και εκλανσαν άμφοτεροι.

Καί άναβλεφας 'Ησαί είδε τας γυναίκας και τα παιδία· 5

και είπε, τί ταντά σοι εστιν ; δ ®εός τον τταΐδά σου.

6 δε είπε, τα. παιδία, οΐς -ηλεησεν

Καί προσ-ηγγισαν αί παιδίσκαι καί τα 6

τέκνα αυτών, καί προσεκννησαν.

Καί προσηγγισε Λεία καί τα 7

τέκνα αντης, και προσεκννησαν

καΐ μετά ταυτα προσηγγισε

‘Ραχήλ καί Ίωσηφ, και προσεκννησαν.

Καί είπε, τί ταϊτά 8

σοι εστιν, πάσαι αί παρεμβολαι ανται, αΐς άπηντηκα; 6 δε εΐπεν, ινα ενρη 6 παΐς σου χάριν εναντίον σου, κνριε.

Είπε δε 9

Ήσαυ, εστι μοι πολλά, αδελφέ·

Είπε δε 10

έστω σοι τα σά.

‘Ιακώβ, εΐ ενρον χάριν εναντίον σου, δέ^αι τα δώρα διά των ,

Λ

..

εμων χειρων

λλ-ι» Ιτί erV» ΐΛίβ/^ο Q α f.li/MT ·πτ5ΐ cf. wr»n f.:Κα former high place, as thou wast wont to be cupbearer. ^But remember me of thyself, when it shall be weU with thee, and thou shalt deal mercifidly with me, and thou

to ποτηρων ets την χ^ΐρα Φαραώ.

τ«i-ά™1“;..„ Kat ειπεν αητω Ιωσήφ, 12 " ' '_.αντον οι τρεις __O..'__Λ..'_ τούτο ή' σνγκρίσις ττυθμενες, τρεις ημεραι εισιν Ετι τρεις ημεραι, και μνησθησεται Φαραώ της άρχ^ς σου, και 13 αττοκαταστήσει ’ ' σε έτΓΐ την άρχιοινοχο'ίαν σου, καΐ Βωιχεις το , ' ^ ^ , αυτοΰ κατα την αρχήν σου την ττοτηριον Φαραώ ets την χεψα αν __'_ Λ_ ’Λ' ττροτεραν, ως ησθα οινοχοων. Αλλ,α μνησθητί μον Βια σεαν~ 14 ^ , x / , , \ rev, όταν εν γενηται σοι· και^ ττοιησεις εν εμοι εΚεος- και μνησθηση ττερί εμον ιτρος Φαραώ, και εζάξεις με εκ του οχυρω-

.αΧ Ά

·0„ .,λο,ϋ ί,λά,η,. &

1“

15

geon. "^^For siu’ely I was stolen away out

ovk €7roi7]cra ovoev, aXX evepoXov μ€ ets τον Λάκκον τούτον.

fone®notoii,^bu??STaYfL^^^^^^^^ this pit. “And the chief baker saw that he interpreted aright; and he said to Joseph, I also saw a dream, and methought i took up on my head three baskets of mealy food, And in the upper basket _ there was the work of the baker of every kind which Pha•rao eats; and the fowls of the air ate them out of the basket that was on my head, “And Joseph answered and said to him, Thisisthe iiiterpretation of it; Thethree baskets are three days. “Yet three days,

^ol ά8εν ο άρχισιτο^οώς 5τι ορθως σννεκρινε- και είπε τβ Ιωσί^φ, καγω ειόον ενυπνιον και ωμήν τρία κανα χονύριτων (■jfl η-ης κεφαλής μου. 'Εν δέ κάνω τω επάνω άπο ‘ ^ ^ o' « ‘ ‘ " '' πάντων των γενών, ων Φαραώ εσΟιει, εργον σιτοποιον, και τα ττετεινά τοη ονρανου κατησθιεν αυτά άπο του κανον του επάνω .x' ’a o'Sx’t'jlt ^ ^ ^ c της κεφαλής μου. Αποκριΰεις όε Ιωσήφ ειπεν αντψ, αυτή η σνγκρισις αντον· τα τρία κανά', τρε^ ημεραι εΙσίν. Έτι τριών t ' „ ' i '■ /f, ' ' n \ κο·>· ωφελεί Φαραώ την κεφαλήν σου απο σου-^ και κρεμάσει σε έπΙ ζυλου, και φάγεται τα όρνεα τον ονρανοΰ τας

16

πίη,.

20

;Eyrr» ρ -,

r ό και εβοσκοντο εν τω Αχεί. Αλλαι οε επτά βοές ανεραινον η^ψά ταντας εκ του ποτααον, αίσγραι τώ ει8ει, και λεπται ταΐς « v , / 1 x n \ χ -a (ταρξι, και ενεμοντο παρα τας βοας επι το χείλος του ποταμού. Καί κατεφαγον αί επτά βόες αί αίσχραι καί λεπτοί ταΐς σαρξι v « v o' v \ \ « vo n \ \ v /·' ετττα ροας τα? καλα? τω ctoet και τα? εκΛεκτα? ταί,? σαρςι^ ηγψθη δέ Φαραώ. Kat Ιννττνίάσθη το hevrepov* καί ιδού « ' ^ > ό ’ n ' < ' » \ ^ ^τττα σταχυ€?^αν£^αινον ev τ(ρ και καλοί ΙτΓτα σταχυε? λετττοι και άν€μόφθοροί άν€φνοντο μ€τ αυτουϊ.

41 2 ύ

4 5 6

Καί κατέπιον ot οΐ επτά σταχυες στά\υες οι οΐ λεπτοί καί άνεμο- 7 ikat

TOPS πλήρειςφθοροι τους επτά στάχνας τους εκλεκτούς ήγίρβη δε Φαραώ, καί ήν ενυπνιον. 'Έιγενετο δε πρωί, και ο , λ ^ A \ x , /χ h /x / ' εταραχϋη η ψυχή αντον, και αποστειλας εκαλεσε παντας τους εζηγητάς Αίγυπτου, και πά.ντας τους σοφούς αυτής· καΐ 8ιηγή> - ^ χ x>/ χ . a^τατο αντοις Φαραώ το ενυπνιον αυτόν, και ουκ ην ο ατταγγχίλλων αντο τώ Φαραώ. Καί ελάλησεν ό άρχιοινοχόος προς 9 ir, \ ' » ' _ Φ^ραω, λεγων, την αμαρτίαν μον αναμιμνησκω ^ σήμερον^. Φαραώ ώργίσθη τοΐς παισιν αντον, και εθετο ημάς εν φυλακή, 10

years of days. γ The Hebrew word which the LXX. Iiave here written in Greek characters without transiatiiig it, ia rendered in this place A.V.hj meadow, in Job 8.11, the only other passage where it occurs, by flag, d Or, tell.

TENESIS.

55

Gekesis XLI. 11—34.

ev τώ οΐκω τον άρχιμαγΐίρον, e/i€ re καί τον άρχισίτοττοων. 11 Καί eiSouev Ivvttvlov άμφότεροι, ev vvktl aid εγώ καί αυτός, ir, V V , Cl , / „r, 1.J έκαστο? κατα το αυτόν ενηπνιον ειόο/χεν. Ην όε εκεί μΐθ •wuiSv νεανίσκο? τται? ‘Εβραίος τον άρνιααγείρου, καί SmyvTO ' ύ ’ ' ' ' - ^ΛΧ 'L' υσα/χε&α αητω^ και σηνεκρινεν τ/^ιν. Εγενι^Ρτ/ 0=, κα0ω? συνεκρινεν i^/itv οΰτω καί συνίβη, ε,αε re αποκατασταθηναί έττί ’. Λ fV 14 τ^ν αρ-χτ^ν μου, εκείνον δε κρεμασθηναι ΑτΓοστειΛα? oe Φαραώ έκάλεσε τον Ίωσηφ· καί i^mayov αυτόν άπο του i^pύμaro,

καί

f, «φ,,.ν aW,.

guard, both me and the chief baker. “And ^ dream both in one night, I and he; we saw, each according to his di-eam. And there was therewith us a young man, servant of the captain of the guard; and we related to him ovr dreams and ho interpreted tAem to us. «And it ^9 P,^ss, as lie interpreted them to us, so also it happened, both that I was restored _ office, _ ___ to my and that he was hanged, Pharaohavingsent, called Joseph; and they

^

15 αυτου* και Trpos Φαραώ. Ε^πε oe Φαραώ ττρο? Ιωσ-^φ, ivvTFVCOv εώρακα, καί ό crvyκρίνων ουκ εστιν αυτό· εγώ δε άκήκοα V ^ S , 5 ; / , / ' „ , ττερι σου λεγοντων, ακουσαντα σε εννττνια, συγκριναι αυτα. 16 ΆττοκριθεΙς δε Ίωσηώ τώ Φαραώ εΐπεν, ανεν τον ©εοΰ ουκ T F, i AF \ / '■.T, ' ’T'\ '\ ?' \ .Λ n ατΓοκρώησεται TO σωτήριον Φαραώ. Ελαλτ^σε δε Φαραώ τω Ίωσίιφ, λεγων, εν τω νττνω μου ωμνν εστάναι τταρα το νεΐΧος IQ'' TT F, μ r, > Ό lb του τΓΟταμου.^ Και ώσπερ εκ τον ^ποταμού ανέβαιναν επτά βόες καΧαι τω εϊδει και εκΧεκταΙ ταΐς σαρ^ϊ, και ενεμοντο εν

Pharao. ^And Pliarao said to Joseph, I seen a -rasion, and there is no one to interpret it; but 1 have heard y say concerning thee that thou didst hear dreams and ^terpret them. “And Joseph answered hharao and said. Without God an answer of safety shall not be given to Pharao. “And i'harao spoke to Joseph, saying, In my dream methought I stood by the bank of the river; ω and there came up as it were out of the “irer, seven cows well-favoured and choice-

19 τώ ’'Αχεί. Καί ίδοί> Ιπτώ βόες ϊτεραι άνέβαινον^πίσω airdv Sd’s “e^ otS/cows“cLme η^ΙΙ 6Κ τον ποταμον, ττονηραι και αισγραι τω etOet, και λ^ττται ταΓ^ out of the river, evil and ill-favonred and σαρζίν, Ota? ουκ είδον τοιαυτα? εν oXrt γη ΑΙγύτττου αισνροτε- l®®‘“-fl®shed, such that I never saw worse on TT \ // F F y n/'· 'i y y y m aU the land of Egypt, the seven dU pa?. Kai κατεφαγον ai επτά βοές at αισχραι και Χεπται ill-favoured and thin cows ate up the seven 21 τα? επτά βόας τα? πρώτα? τα? καΧας και τα? εκλεκτά?. Καί good and choice cows. And they went y A Iv yF Ft into their bellies; and “it was notperceptible ειστ]Λοον εις τα? κοιΚιας αυτών και ου οιαόηΧοι εγενοντο, οτι that they had gone into their bellies, and είσηΧθον εις τας κοιλία? αυτών και αί όψεις αυτών αίσχρα'ι, their appearance was ill-favoured, as also at 00/3' ' ' ’ ' ’έ n ' S' ’ 'Δ TT '. Tc the beginning; and after I'awoke I slept, 22καθα και την αρχήν εξεγερθεις ^ εκοιμηθην. ^ Και ειδον 22 and saw agmn in my sleep, and as it were παΧιν εν τώ υπνω μου, και ώσπερ επτά στάχυες ανέβαιναν εν seven ears came up on one stem, full and yjAoL

Άλλο, s

ί„λ_„λχ..,

24 λετΓτοί, και αν€μοφυοροι αν€φνοντο ^χομενοι αυτών. Kat κατέπιον ot επτά στάχυες ol λεπτοί καί άνεμόφθοροι τους επτά , ^ \ ·5' ^·5'“ σταχυα? τους καλούς και τους πλήρεις· είπα ουν τοις εξηγηTat?, καί ουκ ήν ό άπαγγελλων μοι αυτό. OK ττ'τ ’r 'l-A y y y t ^ y tt , JtJ ^ Kai ειπεν Ιωσήφ τω Φαραώ, το ενυπνιον Φαραώ εν εστιν 26 οσα 6 @εός' ποιεί, εδειξε τώ Φαραώ. At επτά βόες at _\ \ \ V , / y λ t y , i \ i V καλαι, επτά ετη εστι· και οι επτά στάχυες οι καλοί, επτά 27 ετη εστί· το ενυπνιον Φαραώ εν εστι. Καί αί επτά βόες αι^ Χεπται,

άναβαίνουσαι οπίσω αυτών, επτά ετη εστί· ^ evv ot Χεπτοι και ανεμοφθοροι, επτά ετη ‘ ■ ‘ — '■ S c’U-AtF-r, 28 εστί· εσονται επτά ετη Χιμοΰ. Το δε ,Λ 29 Φαραώ, όσα ό Θεο? ποιεί, εδειζε τω Φαραώ :ω. Ιοου επτά ετη έρχεται ευθηνία ποΧΧη εν πάση γί) At·ιγυπτου. επτά

o.l

σταχυε?

όΟ'Ήξει δ'ε επτά ετη Χιμοΰ μετά ταΰτα· πΧησμονης της εσομενης εν 31 Χιμος την γην.

και επιΧησονται τής καί αναλώσει ο

όΧη Αίγυπτο)·

Καί ουκ επιγνωσθησεται ή ευθηνία επί της

γης από του Χιμοΰ τοΰ εσομενον μετά ταΰτα· 32 εσται σφοδρά.

ισχυρός γάρ

Περί δε τοΰ δευτερώσαι το ενυπνιον Φαραώ

δί?, ότι άΧηθες εσται το ρήμα το παρά τοΰ ®εοΰ· και ταχύνει 53 δ Θεός τοΰ ποιησαι αυτό. Νΰν οΰν σ^ψαι άνθρωπον φρόνιμον a και συνετόν, και καταστησον αυτόν επι γής Αίγυπτου. Kat ποιησάτω Φαραώ και καταστησάτω τοπάρχας επι τής γής· και , ' , 'y / '^ αποπεμπτωσατωσαν παντα τα γεννήματα της γής Αίγυπτου β Or. saw.

7

Gr. men saying.

them. ^And the seven thin and blasted devoured the seven fine and Ml ears: SO I spoke to the interpreters, and there was no one to explain it to me. Joseph said to Ph^ao, The ^eam ot Pliarao 18 one; whatever God does, he has shewn to Pharao. 2® The seven good cows are seven years, and the seven good ears are seven years; the dream of Pharao is one. 27 the seven thin kine that came up after them are^seven years; and the seven thin and blasted ears are seven years ; there shall be seven years of famine. 2s^]2d as for the word which I have told Pharao, whatsofi’rer God intends to do, he has shewn to Pharao: *"9behold, for seven years there is coming great plenty in aU the land of Eg^pt. ^^But there shall come seven years of famine after these, and they shall forget the plenty that shall be in all Egypt, and the famine shall consume the land. And the plenty shall not be known in the land by reason of the famine that^ shall be after this, for it shall be very gi’ievous. ^And concerning the repetition of the dream to Pharao twice, ^ ^ it is because the saying which is from God shall be true, and God will hasten to accommamTute Hm over thltanro^f Egypt. And let Pharao make and appoint local govern^ors over the land; and let mem take up a filth part ol all the produce of the land of Egypt for the seven years of the

δ Qr. they were.

ΓΕΝΕ2Ι2.

56

Genesis XLI. 35—57. plenty. ^ And let them· gather all the food of these seven good years that are coming, and let the com be gathered under the ha,nd of Pharao ; let food he kept in the cities. And the stored food shall be for the land against the seven years of famine, which shall be in the land of Egypt: and the land shall not be utterly destroyed by the famine. And the word was pleasing in the sight oi Pharao, and in the sight of all his servants. s8And Pharao said to aU his servants. Shall we find such a man as this, who has the Spirit of God in him? 39And Pharao said to Josepti, Since God lias shewed thee all these things, there is not a wiser or more prudent man than thou. ^Thou shalt be over my house, and all my people shall be obedient to thy ^word; only in the tlmone will I excel thee. ^^And Pharao said to Joseph, Behold, I set thee this day over aU the land of Egypt. And Pharao took his ring off liis hand, and put it on the hand oi Joseph, and put on him a robe of fine linen, and put a necklace of gold about his ^eck· ^•^And he mounted him on the second of his chariots, and a herald made proclamation before him; and he set him oyer all the land of Egypt. ^ And Pharao said to Joseph, I am Pharao; without thee no one shall Lift up his hand on all the land of Egypt. And Pharao called the name of Joseph, Psonthomphanech; and he gave him Aseneth, the daughter of Petephres, priest of Helio¬ polis, to wife. And Joseph was thirty years old when be stood before Pharao, king of Egypt. Aud Joseph went out from the presence of Pharao, and went through all the land of Egypt. ^And the land produced, in the seven years of plenty, whole handfuls of corn. And he gathered all the food of the seven years, in which was the plenty in the land of Egypt; and he laid up the food in the cities; the food of the fields of s* chy round about it he laid up in it. And Joseph gathered very much corn as the sand of the sea, until·it could not he numbered,· for there was no number of it. ^0 And to Joseph were born two sons, before the seven years of famine came, which Aseneth, the daughter of Petephres, priest of Heliopolis, bore to him. ®^And Joseph called the name of the first-born, Manasse; for God, said he, has made me forget all my toils, and aU Ymy father’s house. And he called the name of the second, Ephraim; for God, said he, has increased me in the land of my humiliation. 53And_ the seven years of plenty passed away, which were in the land of Egypt. And the seven years of famine began to come, as Joseph said; and there was a famine in all the land; but aU the land of Egypt there was bread. 55 And all the land of Egypt was hungry, and the people cried to Pharao for bread. And Pharao said to all the Egyptians, Go to Joseph, and do whatsoever he shall tell you. 56 And the famine was on the face of aU the earth; and Joseph opened all the granaries, and sold to all the Egyptians. W And all countries came to Egypt to buy of Joseph, for the famine prevailed in all the earth.

των hrra irwv της (υθηνίας,

καϊ σνναγαγίτωσαν ττάντα τα 35

βρωματα των ίτττα οτων των ίρ'χομ^νων των καλών τούτων καΐ συναγθητω b σΐτος νττο χεΐρα Φαραώ· ττόλεσι φνλαχθητω.

βρώιματα Ιν ταΐς

Και έστάι τα βρωματα τα ττεφνλαγμένα 36

τη γη eis τα ετττα €τη του λιμού, α εσονται iv γη ΑΙγνιττον, και ουκ ζκτριβησίται η γη iv τω λιμω.

"Ήρεσε δέ τό ρήμα 37

εναντίον Φαραώ, και εναντίον ττάντων των τταίδων αυτού. Και

eiTre Φαραώ ττασι τοΪ5 ττακτιν αυτού, μη ευρησομεν 38

άνθρωπον τοιούτον, ος εχει πνεύμα ®εού εν αντω;

Έΐπε δέ 39

Φαραώ τω Ίωσηφ, επειδή εδειξεν ο ©cos σοι πάντα ταύτα, ουκ εστιν άνθρωπος φρονιμωτερος και σννετωτερος σου.

25 40

εση επι τω ο’ίκω μου, καί επί τω στόματί σου υπακούσεται πας 6 λαός μου-

πλην τον θρόνον υπερεγώ σου εγώ).

Eiwe δε 41

Φαραώ τω Ίωσηφ, Ιδού καθίστημί σε σήμερον επι πάση γη Αίγυπτου. χειρος

Καί περιελομενος Φαραώ τον δακτύλιον από της 42

αυτού, περίεθηκεν αυτόν επί

την χεΐρα Ίωσηφ, και

ενεδυσεν α-ρτον στολ-^ν βυσσίνην, καί περιεθηκε κλοιόν χρυσούν περί τον τράχηλον αυτού.

Καί άνεβίβασεν αυτόν επι τό άρμα 43

τό δεύτερον των αυτού· και εκηρυζεν έμπροσθεν αυτοΰ κηρυζ· και

κατέστησεν

αητόν

εφ’

όλης γης

Αίγύπτου.

Έΐπε

δέ 44

Φαραώ τω Ίωσηφ, εγώ Φαραώ· άνευ σού ουκ εέαρεΐ ουθε'ις την χεΐρα αυτού επί πάσης γης Αίγυπτου.

Και εκάλεσε Φαραώ 45

τό όνομα Ίιοσηφ, Φονθομφανηχ· καί εδωκεν αυτω την Άσενεθ θυγατέρα Ίωσηφ

Πετεφρ·^ δέ

ην

ίερεως

ετών

Ηλιοηττόλεω? αυτω

τριάκοντα,

δτε

εστη

εις γυναίκα.

εναντίον Φαραώ 46

βασιλεως Αίγύπτου· εζηλθε δε Ίωσηφ από προσώπου Φαραώ, και διηλθε πάσαν γην Αίγύπτου.

Καί εποίησεν η γη εν τούς 47

επτά ετεσι της ευθηνιας δράγματα. βρώματα των επτά

ετών,

εν

Και συνηγαγε παντα τα 48

οίϊ ην

η

ευθηνία

εν τη

Αίγύπτου· καί εθηκε τα βρώματα εν ταΐς πόλεσι·

γη

βρώιματα

των πεδίων της πόλεως των κύκλω αυτής εθηκεν εν αυτή.

Καί 49

συνηγαγεν Ίωσηφ σίτον ώσει την άμμον της θαλάσσης πολύν σφόδρα, εως ουκ ήδύνατο άριθμηθηναι, ου γάρ ην αριθμός. Τω δέ Ιωσηφ εγενοντο υΙο'ι δύο πρό τού ελθεΐν τα επτά ετη 50 τού λιμού, ούς ετεκεν αυτω Άσενεθ η θυγάτηρ Τίετεφρη ιερεως Ήλιορττόλεως.

Έκάλεσε

δέ Ίωσηφ τό όνομα τοΰ πρωτο¬ 51

τόκου, Μανασσί}· ότι επιλαθέσθαι με εποίησεν ό Θεός πάντων των πόνων μου, καί πάντων των τού'πατρός μου,

Τό δέ 52

όνομα τού δευτέρου εκάλεσεν, Εφραίμ· ότι ηύζησε με ό ®εος εν γη

ταπεινώσεώς μου.

ευθηνίας, ά

ΙΙαρηλθον

δέ τό;

εγενοντο εν τη γη Αίγύπτου.

επτά

ετη της 53

Καί ηρζατο τα 54

επτά ετη του λιμού ερχεσθαι^ καθά εΐπεν Ιωσηφ·

και εγενετο

λιμός εν πάση τη γη- εν δέ πάση τη γη Αίγυπτου ησαν άρτοι. Καί επείνασε πάσα ή γη Αίγύτττου· Φαραώ περί άρτων

είπε

δέ

Φαραώ

εκραζε δε ε> λαός προς 55 ττασι τοΐϊ

Αίγυτττίοις,

πορεύεσθε πρός ’ίωσηφ, καί ο εάν εΐπη υμΐν, ποιήσατε. ό λιμός ην επι προσώπου πάσης της γης· άνέω^ε δέ

Καί 56 Ιωσ^φ

πάντας τούς σιτοβολώνας, καί επώλει ττασι τοΐς Αίγυπτιοις. Καί ττασαι αι χώραι ηλθον

εις

Αίγυπτον, άγοράζειν πρός 57

Ίωσηφ· επεκράτησε γάρ ό λιμός εν πάση τη γη.

β Or. mouth.

7 Or. things belonging to my father.

ΓΕΝΕ2Ι2.

57

Genesis XLII. 1—24.

Ιδώΐ' δε Ιακώβ ort εστι Ή-ράσις iv ΑΙγντττω, ειττε τοΐς νΙοΐς

42

Ινατί βαθυμΰτε;

2airov.

άκηκοα.^ Sjc ΊατΙ

’Ιδού

αΐτο,

ΑιγυτΓτω· καταρητε εκεί, καί -ττριασϋε ημιν μικρά βρωματα, iva ζ’ηετωμεν και μη αττοθάνωμεν. Έ,ατεβησαν δε ot αδελφοί Ίωσηφ οί δε/ca, ττρίασθαι σίτον

3

4 εξ AiyvTTTOV.

Τον

δέ

Βενιαμίν, τον

αδελφόν Ίωσηφ, ονκ

άπεστειΧε μετά των αδελφών αυτού· είττε yap, μη ττοτε σνμβη 5 αυτω μαλακία.

6

'^Ή.λθον δέ οί νίοΙ Ισραήλ ο/γοράζειν μετά

των ερ-χομενων

ό

ην yap

ην ο αρχών της yης·

λιμός εν γη βίαναάν.

Ίωσηφ δε

οντος' εττ-ωλει τταντι τω λαω της γης·

ελθόντες δέ ot αδελφοί Ίωσηφ ττροσεκννησαν αυτω εττί ττρόσω7 τΓον

εττί

επεγνω·

την γην. και

Ιδών δέ Ίοισηφ

ήλλοτριοΰτο

άττ

τοίις αδελφούς αντον,

αυτών, και

σκληρά· και εΐττεν αντοΐς, ττόθεν ηκατε; 8 Χαναάν, αγοράσαι βρωματα. 9 φονς αυτού·

ελάλησεν αντοΐς

οι δέ εΐττον, εκ γης

Έττεγνω δέ Ίωσηφ τους άδελ-

αυτοί δε ονκ εττεγνωσαν αυτόν.

Ιωσηφ των ενυττνίων αυτόν, ων εΐδεν αυτός· κατασκοτΓΟί 10

έστε,

κατανοησαι τα

δέ εΤτταν, ονχι, κύριε·

Ot

11 βρωματα. τα

χώρας

ηκατε.

σου ηλθομεν ττρίασθαι

Πάντεϊ εσμεν νΙοι ενός άνθρώττον ειρηνικοί εσμεν,

12 ονκ εισιν οί τταΐδες σου κατάσκοττοι. 13 αλλα

Και εμνησθη

και εΐττεν αντοΐς,

της

‘ίχνη

οι τταΐδες

Εΐττε δε αντοΐς, ούχί·

της γης ηλθετε ίδεΐν.

‘ίχνη

Οί δε

εΐτταν, δώδεκα

εσμεν οί τταΐδες σου αδελφοί εν γη Χαναάν και ιδού ό νεώτερος μετά τού ττατρός ημών σήμερον

ό δέ ετερος ονχ υττάρχει.

14 ΕΤττε δέ αντοΐς Ίωσηφ, τούτο εστιν δ ε‘ίpηκa νμΐν, λεγων, ότι 15 κατάσκοττοί έστε.

Έν τοντω φανεΐσθε· νη την νγίειαν Φαραώ,

ον μη εξελθητε εντεύθεν, εάν μη ό αδελφός υμών 6 νεώηερος 16 ελθη ώδε.

Αττοστείλατε εξ υρ.ών ενα, και λάβετε τον αδελφόν

υμών υμείς δέ άττάχθητε εως τον φανερά γενέσθαι τα ρήματα υμών, ει αληθεύετε η ού· 17 η 18

μην

ημέρας

κατάσκοττοί τρεΐς.

19 ττοιησο,τε,

και

εί δε μη, νη την νγίειαν Φαραώ,

έστε.

Και

έ0ετο

αυτούς

Εΐττε δέ αντοΐς τη' ημέρα ζησεσθε·

τον

τη

έν

φυλακή

τρίτη,

τούτο

Θεόν γάρ έγώ φοβούμαι.

Et

ειρηνικοί έστε, αδελφός υμών κατασχεθητω εις εν τη φυλακή· αυτοί δέ βαδίσατε, και ατταγάγετε τον άγορασμόν της σιτοδο20 σιας

υμών.

ττρός με,

και

21 άτΓο^ανεύσ^ε.

Και

τον αδελφόν υμών τόν νεώτερον άγάγετε

ττιστευθησονται τα

ρήματα

Εττοίησαν δέ όντως.

τον αδελφόν αυτού,

ναι,

υμών

εί δέ μη,

Καί εΐττεν έκαστος ττρός

εν άμαρτίαις γάρ

εσμεν ττερι τον

αδελφόν ημών, ότι υπερείδομεν την θλίφιν της ψνχβς αυτόν, οτε κατεδέετο ημών, καί ονκ είσηκούσαμεν αντον· 22 τούτον

εττηλθεν

έφ

ημάς

η

θλίψις

αυτή.

καΐ ένεκεν

ΆττοκριθεΙς

δέ

'Ρονβην εΐττεν αντοΐς, ονκ έλάλησα νμΐν, λεγων, μη άδικησητε το τταιδάριον, καί ονκ είσηκούσατέ μου; 23 αυτού εκζητεΐται.

καί

ιδού τό αίμα

Αυτοί δέ ονκ ·ηδεισαν, ότι ακούει Ίοτσηφ·

24 ο γαρ ερμηνευτής άνά μέσον αυτών ην.

Άττοστραφείς δέ άττ

ο.ντών έκλανσεν Ιωσηφ· και ττάλιν ττροσηλθε ττρός αυτούς, καί εΐττεν αντοΐς·

καί ‘έλαβε τόν β,υμεών άττ

αυτών,

καί ‘έδησεν

αυτόν ενάντιον αυτών. β Gr. the purchase of your gift of corn.

And Jacob having seen that there was a

iy Se

iSenW

Vehol?

that there is corn in Egypt; go down thither, ^and buy for ns a little food, that we may live, and not die. ®And the ten brethren of Joseph went down to bny corn out of Egypt. ‘‘But Jacob sent not Benjamin, the brother of Joseph, lyith his bretlrren; for he said. Lest, haply, disease befal him. ®And the sons of Israel came to buy with those that came, for the famine was in the land of Chanaan. ®Ancl Joseph was ruler of the land; he sold to aU the people of the land. And the bre¬ thren of Joseph, having come, did reverence to him, bowing with the face to the ground. ^And when Joseph saw his brethren, he Imew them, and estranged himself from them, and spoke hard words to them; and said to them. Whence are ye come ? And they said. Out of the land of Chanaan, to buy food. 8 And Joseph knew his brethren, but they knew not him. ^ And Joseph re¬ membered his dream, which he saw; and he said to them. Ye are spies ; to observe the marks of the land are ye come. “But they said. Nay, Sir, we thy servants are come to buy food; we are all sons of one man; we are peaceable^ thy servants are not spies. “And he said to them. Nay, but ye are come to observe the marks of the land. “ And they said. We thy servants are twelve brethren, in the land of Chanaan; and, be¬ hold, the youngest is with our father to-day, but the other one is not. “And Joseph said to them. This is it that I spoke to you, saying, ye are spies; “herein shall ye be manifested; by the health of Pharao, ye shall not depart hence, unless your younger brother come hither. “ Send one of you, and take your brother; and go ye to prison, till your words be clear, whether ye speak tlie truth or not; but, if not, by the health of Pharao,^ verily ye are spies. “ And he put them in prison three days. “And he said to them on the -third day, This do, and ye shall live, for I fear God. “If vo be peaceable, let one of your brethren "be detained in prison; but go ye, and carry back the ^ corn ye have purchased, bring your younger brother to me, and your words shall be believed; but, if not, ye_ shall die. And they did so. And each 6aid_ to his brother. Yes, indeed, for we are in fault concerning our brother, when we disregarded the anguish of liis soul, wdien he besought us, and we hearkened not to him; and therefore has this affliction come upon us. ^And Kuben answered them, saying. Did I not speak to you, saying. Hurt not the boy, and ye heard me not? and, behold, his blood is required. But they knew not that Joseph 7 understood them; for there was an inter¬ preter between them. ^ And Joseph turned away from them, and wept; and again he came to them, and spoke to them ; and ho took Symeon from them, and bound him before their eyes.

7 Gt. heard them.

Genesis

XLII.

25—XLIII.

® And Joaepli gaye orders to fill their ves¬ sels τνάΛ corn, and to return their money to each into hie sack, and to give them pro¬ vision for the way; and it was so done to them. And having put the corn on the asses, they departed thence._ ^^And one having opened his sack to give his asses fodder, at the place where they rested, saw also his hnndle of money, for it was on the mouth of his sack. ^And he said to his brethren. My money has_ been restored to me, and behold this is in my sack. And their heart was wonder-struck, and they were troubled, saying one to another. What is this that wod has done to us ? ^^And they came to their father, Jacob, into the land of Chanaan, and reported to him all that had happened to them, saying, The man, the lord of the land, spoke harsh words to us, and put us in prison as spies of the land. And we said to him, we are men of peace, we are not spies. ^We are twelve brethren, sons of our father; one is not, and the youngest is with his father to-day in the land of Chanaan. the man, the lord of the land, said to us. Herein shall I know that ye are peaceable; leave one bro¬ ther here with me, and having taken the corn ye have purchased for your family, depart. bring to me your younger brother; then I shall know that ye are not spies, but that ye are men of peace : and I vnU restore you your brother, and ye shall trade in the land. ^ And it came to pass as they were emptying their sacks, there was each man’s bundle of money in his sack ; and they and their father saw their bundles of money, and they were afraid. And their father Jacob said to them. Ye have bereaved me. Joseph is not, Sjuneon is not, and will ye take Benjamin ? all these things have come upon me. ^ And Kuben spoke to his father, saying. Slay my two sons, if I bring him not to thee; give him into my hand, and I will bring him back to thee. ^But he said. My son shall not go down with you, because his brother is dead, and he only has been left; and suppose it shall come to pass that he'is afflicted by the way by which ye go, then ye shall bring down my old age with sorrow to Hades.

Ένετ£6λατο δέ Ίωσηφ ΙμπΧησαι τα αγγεία αντων σίτου, 25 καΐ άπο8ονναι το άργνριον αντων ίκάστω e« τον σάκκον αντον, και δούναι αύτοΐς έπισιτισμδν ets την οδόν και ίγζνηθη aurois ούτως.

Και ίττιθίντες τον σίτον irri τους όνους αντων, άττηλθον 26

ίκΐΐθεν.

Ανσας δε εις τον μάρσιττπον αυτόν, δούναι γορτασματα 27

τοΐς όνοις αντοΰ, οη κατέλυσαν, και είδε τον δεσμόν του αργυρίου αυτόν, και ην επάνω τον στόματος τον μαρσίππον.

Και είπε 28

τοΐς άδελφοΐς αντοΰ, άπεδόθη μοι τό άργνριον, καΐ ιδού τούτο εν τώ μαρσίππω μου· καΐ επέστη η καρδία αντων, και εταράχθησαν προς άλληλους, λέγοντες, τι τούτο εποίησεν ό ®εός ημΐν ; “^ϊίλθον δε προς Ίακώ/3

τον πατέρα αντων εις γην Χαναάν, 29

και απήγγειλαν αντω πάντα τα συμβάντα αυτοΐς, λέγοντες, Αελάληκεν 6 άνθρωπος δ κύριος της γης προς ημάς σκληρά, 30 και

εθετο

Έιΐπαμεν

ημάς δε

εν

φυλακή, ώς κατασκοπενοντας την γην.

αντω,

ειρηνικοί

έσμεν,

Δώδεκα αδελφοί έσμεν, νίοι του

ονκ εσμεν κατάσκοποι. 31

πατρός ημών

εις

6

ουχ^ 32

υπάρχει· 6 δε μικρός μετά του πατρός ημών σήμερον έν γη Χαναάν.

Είπε δε ημΐν ο άνθρωπος ό κύριος της γης,

τούτω γνώσομαι, ότι εΙρηνικοί έστε· μετ

έν 33

αδελφόν ένα άφετε ωδε

έμοΰ· τον δε άγορασμόν της σιτοδοσίας του οϊκου υμών

λαβόντες

άπέλθατε.

υμών τόν νεώτερον

Και

και τη αυτούς

γη

άγάγετε

πρός

με τόν ■ αδελφόν 34

και γνώσομαι ότι ου κατάσκοποί έστε.

άλλ’ δτι ειρηνικοί έστε·

και τόν αδελφόν υμών αποδώσω νμΐν.

έμπορενσεσθε.

τούς σάκκονς

Έγένετο

δέ

έν

τώ

κατακενονν 35

αυτών, και ην έκαστου 6 δεσμός τοΰ

αργυρίου έν τω σάκκω αυτών

και εΐδον τους δεσμούς τοΰ

αργυρίου αυτών αυτοί, καί δ πατήρ αυτών, και έφοβηθησαν. Ειττε

δε

αύτοΐς Ίακώ^δ

δ

πατήρ

αυτών,

έμέ

ητεκνώσατε· 36

Ίωσηφ ουκ εστι, Συμεών ουκ εστι, και τόν Βενιαμίν ληψεσθε ; έπ έμέ έγένετο ταΰτα πάντα.

Ειττε δε ^Βουβήν τωπατρι αυτών, 37

λεγων, τούς δυο υιονς μου άπόκτεινον, έάν μη άγάγω αυτόν πρός σέ·

δός αυτόν εις την χώΐρά μου,

πρός σε.

Ό δέ εΐπεν, οΰ καταβησεται ο υιός μου μεθ υμών, 38

καγώ άνάζω αυτόν

δτι δ αδελφός αυτού άπέθανε, καί αυτός μόνος καταλέλειττται· και συμβησεται αυτόν μαλακισθηναι έν τη οδω, ή έαν πορευησθε, καί κατάγετε μου τό γήρας μετά λύπης εις άδοΰ. Ό

But the famine prevailed in the land. ^And it came to pass, when they had finished eating the corn which they had brought out of Egypt, that their father said to them. Go again; buy us a little food. ® And Judas spoke to him, saying. The man, the lord of the country, positively testified to us, say¬ ing, Ye shall not see my face, unless your younger brother be with you. ‘*If, then, thou send our brother with us, we will go’ down, and buy thee food; ®but if thou send not our brother with us, we will not go: for the man spoke to us, saying. Ye shall not see my face, unless your younger brother be with you._ ® And Israel said. Why did ye harm me, inasmuch as ye told the man that ye had a brother P 7 And they said. The man closely questioned us about our family also, saying. Does your father yet live, and have ye a brother ? and we answered him according to this question : did we know that he would say to us. Bring your brother ?

rENESiS.

58

7.

δε λιμός ένίσχυσεν έπι της γης.

Έγένετο

δέ

ήνίκα 43

συνετέλεσαν καταφαγεΐν τόν σίτον, ον ηνεγκαν έζ Αίγυπτου, 2 καί εΐπεν αυτοΐς ό πατήρ αύτών, πάλιν πορευθέντες πρίασθε ημΐν μικρά βράχματα.

ΕΓττε δε αύτω

Ιούδας, λέγων, διαμαρ- 3

τυριά μεμαρτύρηται ημΐν ό άνθρωπος ό κύριος της γης, λεγων, ουκ

όψεσθε τό πρόσωπόν μου, έάν μη δ αδελφός υμών 6

νεώτερος με& υμών η.

Εΐ μέν οΰν άποστέλλης τόν αδελφόν 4

ημών μεθ’ ημών, καταβησόμεθα, και άγορασομεν σοι βρωματα. Εΐ δε μη άποστέλλης τόν άδελφόν ημώίν μεθ' ημών, ου πορευ- 5 σόμεθα·

,δ γάρ άνθρωπος εΐπεν ημΐν, λέγων, ουιέ όψεσθε μου

τό πρόσωπόν, έάν μη δ αδελφός υμών ό νεώτερος μεθ’ υμών η. Ειττε

δε ’Ισραήλ,

άνθρώπω

ότι

έστίν

τΐ

έκακοποιησατέ με,

υμΐν

αδελφός;

Οΐ

άναγγείλαντες δέ

εΐπαν,

τω 6

έρωτών 7

έπηρώίτησεν ημάς δ άνθρωπος και την γενεάν ημών, λεγων, ε’ι

ετι

δ

πατήρ υμών ζη, καί

εΐ

εστιν υμΐν αδελφός·

άπηγγείλαμεν αύτω κατα την έπερώτησιν ταυτην

καί

μη ηδειμεν

ΓΕΝΕ2Ι2.

59

Genesis

XLIII. 8—26.

8 oTt ipeZ ημΐν, ayayere. τον aSeXcjiov νμων;

9

10 11

12

13 14

ΕΓττε δε ’Ιούδας 8 And Judas said to Ms father Israel, Send the boy with me, and we will arise and go, ττρδς ’Ισρα·^λ τον ττατερα αυτόν, άττόστειλον το τταιδάριον /χετ’ that we may live and not die, both we and εμού- καΐ άναστάντες ττορΐνσόμΐθα, ΐνα ζωμ^ν και ρ-ί) άττοθά- thou, and our store. ‘'And I engage for him; at my hand do thou reguire him ; νωμ€ν και ·ημΰ.^, καΐ σν, καί η άττοσκενη ·ημων. ’Εγώ δέ if I bring him not to thee, and place Mm ΐκΒΐχομαί αυτόν εκ xeipos μου ζητησον αυτόν έαν μη άγάγω before thee, I shall be guilty toward thee had not tarried, wo αυτόν ττρός σε, καί στήσω αυτόν εναντίον σου, ημαρτηκως for ever. should now have retm-ned twice. *'And ΐ,σομαυ εις σέ ττάσας τάς ημέρας. Εί /χτ) γαρ έβραόνναμεν, Israel, then· father, said to them, If it bo ηόη αν υπεστρέψαμεν 8ίς. Είπε δέ αντοΐς ^Ισραήλ ό ττατηρ so, do this ; take of the fruits of the earth in your vessels, and carry down to the αυτών, εΐ ούτως έστι, τούτο ττοιησατε· Χάβετε από των man presents of gum and honey, and frank¬ καρπών της γης εν τοΐς άγγείοις νμων, καί καταγάγετε τω incense, and staote, and turpentine, and walnuts. And take double money in άνθρώπω δώρα της ρητίνης, και τον μέΧυτος, θυμίαμά τε καί your hands, and the money that was re¬ στακτήν, καί τερέβινθον, και κάρυα. Καί τό άργύριον δισσόν turned in yom’ sacks, carry back with you, lest peradventure it is a mistake. ^^And Χάβετε εν ταις )(ερσιν νμων και τό άργύριον τό άποστραφέν take your brother; and arise, go down to εν τοΐς μαρσιπποις νμων άποστρεψατε μεθ νμων μη ποτέ the man. '‘‘And my God give you favour άyvoημά έστι. Καί τόν αδελφόν νμων Χάβετε· καί άναστάν- in the sight of the man, and send away your β other brother, and Benjamin, for I τες κατάβητε προς τόν άνθρωπον. 'Ο δέ Θεός μου 8ώη υμΐν accordingly as I have been bereaved, am χαριν εναντίον τον ανθρώπου και άποστείΧαι τόν αδελφόν υμών bereaved. τόν ένα, καί τόν Έενιαμίν

εγώ μεν yap καθάπερ ητέκνωμαι,

ητέκνωμαι. 15

Ααβόντες δέ οί ανδρες τα δώρα ταΰτα καί τό άργύριον Siπλοΰν,

έΧαβον

έν ταΐς χερσιν αυτών καί τόν Έενιαμίν

άναστάντες κατέβησαν 16 Ιωσήφ.

εις Αίγυπτον

και

καί έστησαν εναντίον

Είδε δέ ’ίωσηφ αυτούς, καί τόν Έενιαμίν τόν ά8εΧφόν

αυτόν τον

όμομητριον

καί

είπε τω

επί τ-ί^ς οικίας αυτόν,

εlσάyayε τους άνθρώπονς είς την οικίαν, και σφάζον θύματα, και έτοίμασον

μετ' εμού yap φάγονται οί άνθρωποι άρτους

17 την μεσημβρίαν.

Έποιό^σε δέ ό άνθρωπος καθά εΐπεν ’Ιωσήφ·

18 καί εΐσ'^γαγε τούς ανθρώπους είς τόν οίκον Ιωσήφ.

Ίδόντες

δέ οί ανδρες ότι είσήχθησαν είς τόν οίκον του Ιωσήφ, είπαν, δια τό άργύριον τό άποστραφέν έν τοΐς μαρσιπποις ημών την ό,ρχην, ημείς εισayόμεθa, του συκοφαντησαι ημάς και έπιθέσθαι ημΐν,

του

Χαβεΐν

ημάς

είς

παΐδας,

καί

τούς

όνους

ημών.

19 Προσελ^όντες δέ προς τόν άνθρωπον τόν έπι του οΐκον του 20 Ιωσήφ, έΧάΧησαν αύτω έν τω πνΧώνι τον οΐκον, όεόμεθα,

κύριε·

κατέβημεν

την

αρχήν πρίασθαι

λέγοντες, βρώματα.

21 Εγενετο δέ ήνίκα ήΧθομεν εις τό καταΧΐισαι, και ήνοίζαμεν τους μ,αρσίππονς ημών, t And there were sons born to Jo¬ 19 τουτους τω Ίακώ^δ, δεκαέ^ ψυχάς. Υιοί δέ 'Ραχτ/λ γυναικδς seph in the land of Egypt, whom Aseneth, 20 Ιακώβ, ’Ιωσήφ, καί Έενιαμίν. ’Εγενοντο δέ υιοί Ίωσηφ εν γη the daughter of Petephi'es, priest of Helio¬ Αίγυπτου, ους ’έτεκεν αυτω Άσενέθ θνγάτηρ ΤΙετεφρη ίερέως polis, bore to him, even Manasses and Ephraim. And there were sons born to Manas¬ Ηλιουττδλεως, τδν Μανασσί^, καί τόν Έφραίμ- εγένοντο δέ ses, which the Syrian concubine bore to. υιοί Μανασσ·^, οΰς ’έτεκεν αυτω η παόΑακη ή 2υρα, τδν Μαχίρ· him, even Machir. And Machir begot Ga26 πατέρα αυτών.

β Gr. amazed in mind.

Genesis

XLVI. 21—XLVII.

laad. And the sons of Bpiraim, tlie brotBei’ of Manasses; Sntalaam, and Taam. And tke sons of Sntalaam; Edom. ^^And the sons of Benjamin; Bala, and Boohor, and Asbel. And the sons of Bala were Gera, and ISToeman, and Anchis, and Eos, and Mamphim. And Gera begot Arad. These are the sons of Eachel, which she bore to Jacob; all the souls eighteen. ^ And the sons of Dan; Asom. ^'*And the sons of Nephthalim; Asiel, and Goni, and Issaar, and SoUem. These are the sons of Balia, whom Laban gave to his daughter Eachel, who bore these to Jacob; all the souls, seven, the souls that came with Jacob into Egypt, who came out of his Ploins, besides the wives of the sons of Ja¬ cob, even all the souls were sixty-six. ^And the sons of Joseph, who were born to him in the land of Egypt, were nine souls; all the souls of the house of Jacob who came with Joseph into Bg^t, were seventy-five souls. ^ And he sent Judas before him to Joseph, to meet him to the city of 7 Heroes, into the land of Harnesses. ®And Joseph having ^ made ready his chariots, went up to meet Israel his father, at the city of Heroes; and having appeared to him, fell on his^ neck, and wept with ί abundant weeping. And Israel said to Joseph, After this I will gladly die, since I have seen thy face, for thou art yet living. ^^And Joseph said to his bre¬ thren, I will go up and tell Pharao, andwiU say to him. My brethren, and my father’s house, who were in the land of Chanaan, are come to me. And the men are shep¬ herds ; for they have been feeders of cattle, and they have brought with them their cattle, and their kine, and all their property. if then Pharao call^ you, and say to you. What is your occupation ? Ye shall say. We thy servants are herdsmen from om’ youth until now, both we and our fathers: that ye may dwell in the land of Gesem of Arabia, for every shepherd is an abomina¬ tion to the Egyptians. And Joseph came and told Pharao, saying. My father, and my brethren, and their cat¬ tle, and their oxen, and all their possessions, are come out of the land of Chanaan, and, behold, they are in the land of Gesem. ^And he took of liis brethren five men, and set them before Pharao. ^^^^nd Pharao said to the brethren of Joseph, What is your occu¬ pation? and they said to Pharao, Thy ser¬ vants are shepherds, both we and our fathers. ‘•And they said to Pharao, We are come to sojourn in the land, for there is no pasture for the flocks of thy servants, for the famine has prevailed in the land of Chanaan; now then, ® we will dwell in the land of Gesem. And Pharao said to Joseph, Let them dweE in the land of Gesem; and if thou knowest that there are among them able men, make them overseers of my cattle. So Jacob and his sons came into Egypt, to Joseph; and Pharao, king of Egypt, heard of it. 5 And Pharao spoke to Joseph, saying, Thy father, and thy brethren, are come to thee, e Behold, the land of Egypt is before thee; settle thy father and thy brethren in β Gr. tliiglis.

7

Jleb. Gosheu.

ΓΕΝΕ^ΙΧ

64

6.

Ma^tp Se iyeyvrjae top Γαλαάδ·

Έφραιμ

Se

vloI

αΒΐΧφον

Μαι/ασσί^, 2οηταλαα/Λ, καί Ταάρ,· vlol δέ ^ονταΧααμ, Υιοί δέ Β€ριαμΙρ, Βαλα, καί Βοχορ, καί Άσβηλ. υΙοΙ Βαλα,

Νοερ,αρ, καί Άγχις, καί 'Ρώς, καί Μαμφίμ·

Τηρα δε ίγίννηαζ τον Άρά8. Ιακώβ· Καί

Ovtol viol ’Ραχήλ, οΰς ετεκε τφ 22

τταεται αί ψνχαϊ δεκαοκτώ.

νΙοΙ

Νεφ^αλί,

καί

’Ασιηλ,

Υιοί

δέ

Γωι-ί,

Δαν,

καί

Ασομ, 23

Ίσσάαρ,

καί 24

Ουτοι νίοΙ Έαλλάς, ην έδωκε Αάβαν ’Ραχήλ Trj 25

'2,ολλ-ημ.

θνγατρί αντον, η €τ€κε τοντου? τω έτΓτά.

Εδορ,.

Έγένοντο δε 21

Ιακώβ, ττασαι αι φνχαί

Παεται δέ ψνχαΙ αί ^Ισελθονσαι μετά Ιακώβ εΙς Α’ίγνττ- 26

τον, οΐ εξελθόντεζ εκ τών μηρών αυτόν, χωρίς των γυναικών νιών ’Ιακώβ, ττασαι αι ψνχαΙ, εζηκονταέζ·

Υιοί δέ Ιωσήφ, ot 27

γενόμενοι αντώ εν γη Αιγυτττω, ψυχαΙ εννεα.

ΙΙασαι φνχαι

οίκου ’Ιακώβ, αί είσελθονσαι μετά ’Ιακώβ είς Αίγυπτον, ψυχαΙ εβ8ομηκονταπεντε. Ρον δέ Ίοηδαρ άπεστειλεν έμπροσθεν αυτοΐι προς Ίωσηφ, 28 ετυναντησαι

αντώ

καθ’ 'Ηρώων πάλιν,

Ζενξας δέ Ίωσηφ τα αρματα αυτοΰ,

εις

άνεβη

γην

Ραμεσετη.

είς σννάντησιν 29

’Ισραήλ τω πατρί αυτόν, καθ’ 'Ηρώων πάλιν και οφθεις αντώ επεπεσεν επι τον τράχηλον αυτοΐι, και εκλανσε κλανθμω πιόνι. Καί εΐπεν ’Ισραήλ προς 'Ιωσήφ, άποθανονμαι άπο του νυν, επει 30 έοΐρακα το πράσωπάν σου· ετι γάρ συ ζής.

Εΐττε δέ Ιωσηφ 31

προς τους άΕελφονς αυτοί, άναβάς άπαγγελώ τω Φαραώ, και ερώ αντώ, οι άάελφοί μου, καί ο οίκος του πατρος μου, οι ήσαν

εν γή Χαναάν,

ποιμένες·

ήκασι πράς

με.

Ot

άνάρες γάρ κτηνοτράφοι ήσαν

δέ

άνάρες

εισι 32

καί τα κτηνη, και

τους βάας, και πάντα το. αίιτών άγηάχασιν.

Εαν ονν καλεση 33

■υμάς Φαραώ, και ε’ίπη υμΐν, τί το εργον -υμών εστι;

Ερεΐτε, 34

άνάρες κτηνοτράφοι εσμεν οί παΐάες σου εκ παι8ος έ'ως του νυν, και ημείς, καί ο’ι πατερες ημών Ίνα κατοικήσητε εν γή Ρεσεμ ’Αραβίας·

β8ελυγμα γάρ έστιν ΑΙγυπτίοις πας ποιμήν προ¬

βάτων. Έλθών μου, καί

δέ Ίωσήώ απήγγειλε τω Φαραώ,

ot

αδελφοί μου, καί τα κτήνη, και

ot

λεγων, ο πατήρ 47 βοές αυτών, και

ττάντα τα αυτών, ήλθον εκ γης Χαναάν καί iSov εισιν εν γή Ρεσεμ.

Άπο δέ τών αδελφών αυτοί παρελαβε πεντε αν8ρας, 2

και εστησεν αυτους

εναντίον Φαραώ.

Καί εΐττε Φαραώ

TOts

3

άάελφοΐς’Ιωσήφ, Τι τδ εργον υμών; οί δέ είπαν τω Φαραώ, ποιμένες προβάτων οί παΐ8ες, σου, και ημείς, και οι πατερες ημών.

Είτταν δέ τω Φαραώ, παρουιειν εν τή γή τ^κα,αεν,

ου 4

γάρ εστι νομή τοίς κτήνεσι τών παι8ων σου, ενισχυσε γαρ ο λιμός εν γή Χαναάν νυν ουν κατοικήσομεν ενγή Ρεσεμ.

Εΐττε

δέ Φαραώ τω ’Ιωσήφ, κατοικείτωσαν εν γή Ρεσεμ· εΐ δέ επιστη, ΟΤΙ

τών

ε’ισίν εν αϋτοΐς ανδρες 8υνατοι, κατάστησον αυτους άρ-χοντας εμών

κτηνών.

^Ελθον

8ε

ε’ις

Αίγυπτον

προς ’Ιωσήφ

’Ιακώβ, και οί υίοι αυτοί· και ήκουσε Φαραώ βασιλεύς Αίγυπ¬ του.

Καί είπε Φαραώ προς ’Ιωσήφ, λε'γων, ο πατήρ σου, και 5

οί αδελφοί σου, ήκασι προς σε.

’ΐ8ου ή γη Αίγυπτου εναντίον 6

σου εστίν εν τή βελτίστη γή κατοίκισαν τον πατέρα σου, και δ (?r. yoked.

ζ Gr. fat.

Θ Or, let us dwell. See 1 Tim. 6.8.

TENESIS. 7 τούς άΕΐΧφονς σου. 8

10

11 12

13 14

15

16 17

18

19

20

21 22

23

24

Genesis

XLVII.

7—24.

Είσ·ηγαγ€ Se Ίωσηφ Ίακωβ τον ττατφα the best land. ^And Joseph brought iji Jacob his father, and set him before Pharao; αυτόν ivavriov Φαραώ· καί 'ηυΧόγησεν and Jacob blessed Pharao. s^i^nd Pharao Ίακωβ τον Φαραώ. ΕΤττε δέ Φαραώ τBut I know that Pharao king of Egypt will not let you go, save -with a mighty hand; and I wiU. stretch out my hand, and smite the Eg3rptians with all my wonders, which I shall work among them, and after that he will send you forth, And I will give this people favour in the sight of the Egyptians, and whenever ye shall escape, ye shall not depart empty. ^But ever;/ woman shall ask of her neighbour and fel¬ low lodger, articles of gold and silver, and apparel; and ye shall put them upon your sons and upon your cfaughters,—and spoil ye the Egyptians. And Moses answered and said. If they believe me not, and do not hearken to my voice (for they wiU. say, God has not ap¬ peared to thee), what shall I say to them? ^And the Lord said to him, What is this thing that is in thine hand ? and he said, A rod. ® And he said. Cast it on the ground: and he cast it on the ground, and it became a serpent, and Moses fled from it. ^And the Lord said to Moses, Stretch forth thine hand, and take hold of its tail: so he stretched forth his hand and took hold of the tail, ® and it became a rod in his hand, —that they may believe thee, that the God of thy fathers has appeared to thee, the God of Abraam, and God of Isaac, and God of Jacob. ®And the Lord said again to him. Put tliine hand into thy bosom; and he put his hand into his bosom, and. brought his hand out of his bosom, and his hand became as snow. ^ And he said again. Put thy hand into thy bosom; and he put his hand into his bosom, and brought ms hand out of his bosom, and it was again restored to the complexion of his other flesh. ® And if they will not believe thee, nor hearken to the voice of the first sign, they wiU believe thee because of the voice of the second sign. ^ And it shall come to pass if they will not believe thee for these two signs, and will not hearken to thy voice, that thou shalt take of the water of the river and pour it

Exodus

upon the dry land, and tlie water wMoli tnou shalt take from the river shall be blood upon the dry land. And Moses said to the Lord, I pray. Lord, I have not been sufficient β in former times, neither from the time that thou hast begun to speak to thy servant: I am weak in speech, and slowtongued. ^And the Lord said to Moses, Who has given a mouth to man, and who has made the very hard of hearing, and the deaf, the seeing and the blind ? have not I, G-od ? And now go and I will open thy mouth, and wUl y instruct thee in what thou shalt say. i^And Moses said, I pray thee. Lord, appoint another able person whom thou shalt send. '■‘And the Lord was greatly angered against Moses, and said, Lo! is not Aaron the Levite thy bro¬ ther ? I know that he will surely speak to thee; and, behold, he will come forth to meet thee, and beholding thee he will rejoice within himself. ^ And thou shalt speak to him; and thou shalt put my words into his mouth, and I will open thy mouth and his mouth, and I wiU instruct you in what ye shall do. And he shall speak for thee to the people, and he shah, be thy mouth, and thou shalt he for him in things per¬ taining to God. 'i^And this rod .that was turned into a serpent thou shalt take in thine hand, wherewith thou shalt work miracles.

€/c^€€t?

του

β Or.

CTTt

ξηρόν

TO

καί €(τταί TO νοωρ, ο

ττοταμου, αίμα ίπι του ζηρου.

Ίίυρίοι/, 8ΐομαι,

eav

Aap^s αττο

Ειττί δέ Μωησό^ς

ουχ ικανός ίίμι ττρό της χθες

Kupie·

tt/oos

ουδέ

10

ττρό

της τρίτης ημέρας, ουδέ άψ’ ου ηρζω λαλίΐν τω θεράττοντί σου· ίσχνόφωνος

καί βραόυγΧωσσος έγω ίΙμι.

Ειττε

δέ

Kupios

τρός Μ,ωυσην, τίς έ'δωκί στόμα άνθρώπιο;

καί τις Ιποιησΐ

όυσκίϋφον καί κωφόν, βλέττοντα καί τυφλόν ;

ουκ έγώ ο Θίός ;

11

Καί νυν Ίτορζύου, καί εγώ ανθίζω τό στόμα σου, καί συμβιβάσω 12 σε δ

μέλλεις

λαλησαι.

Καί εΤττε Μωυσί;?, όέομαι. Κύριε· 13

ττροχΐίρισαι 8υνάμενον άλλον, δν άττοστελεΐξ.

Καί θνμωθείς 14

όργη Κύριον έττί Μ,ωυσην, είττεν, ουκ 18ου Ααρων 6 ά8€λφός σου ό Αΐυίτης; και

αυτός

18ου

έπίσταμαι

ρήματά

μου

ότι λάλων λαλησΐΐ

έ^ελεύσεται

σε χαρησεται εν έαυτω. τα

ΐίς

ειν

συνάντησίν

αυτός

σοι,

Καί έρεΐν ττρόν αΰτδν, και

τό στόμα

αυτού, καί

σοι·

καί

ι8ων

δώσειν 15

εγώ ανθίζω

τό

στόμα σου καί τό στόμα αυτοΰ, καί συμβιβάσω υμάς ά ποιησετε.

Καί αυτός σοι λαλησΐΐ ττρός τον λαόν, καί αυτός εσται 16

σου στόμα·

συ δέ αύτω 'έση τα ττρός τον Θεόν.

Καί την 17

ράβ8ον ταυτην, την στραφΐΐσαν είν όφιν, λήψη έν τη χειρί σου, έν ·η ΤΓθΐησ€ΐς έν αυτή τα. σημάία. ’Έπορΐΐόθη

δέ

Μωυσί^ς,

καί

άττίστρΐψΐ

ττρός

Ίοθορ

τον 18

γαμβρόν αυτοΰ, καί λέγει, ττορεύσομαι καί άποστρέφω ττρός Tous

’'*And Moses went and returned to Jothor his father-in-law, and says, I will go and return to my brethren in EgTOt, and wdl see if they are yet living. And Jothor said to Moses, Go in health. And in those days after some time, the king of Egypt died. And the Lord said to Moses in Madiam. Go, depart into Egypt, for aU that sought thy life are dead. ^ And Moses took his wife and his children, and mounted them on the beasts, and returned to EgjT)t; and Moses took, the rod which he had from God in his hand. And the Lord said to Moses, When thou goest and returnest to Egypt, see—aU the miracles I have ^charged thee with, thou shalt work before Pharao; and I wiU harden his heart, and he shall cer¬ tainly not send away the people. ^And thou shalt say to Pharao, These things saith the Lord, Israel is my first-hOm. ^And I said to thee. Send away my people, that they may serve me: now if thou wilt not send them away, see, I will slay thy first¬ born son. ^■‘And it came to pass that the angel of the Lord met him by the way in the inn, and sought to slay him. A nd Sepphora having taken a stone cut off the fore¬ skin of her son, and fell at his feet and said. The blood of the circumcision of my son is staunched: and he departed from liim, because she said. The blood of the circum¬ cision of my son is staunched. And the Lord said to Aaron, Go into the wilderness to meet Moses; and he went and met him in the mount of God, and they kissed each other. And Moses reported to Aaron all the words of the fjord, which he sent, and all the things which he charged him. ^®And Moses and Aaron went and gathered the

Εβ0Δ02.

74

IV. 10—29.

άόΐλφους μου τούς έν Αίγυτττω, καί όψομαι el έτι ζωσι·

καί εΤττεν Ίο^όρ Μωυσ^, /δάδιζε ύγιαίνων μeτa δέ ταν ημέρας τας τΓολλαϊ έκειναν έτελεύη^σεν 6 /3ασιλευν Αϊγυτττου.

Εϊττε 19

δέ Κύριος ττρός Μωυσί/ν έν Μαδιαρ., βά8ιζ€, άπeλθe εις Αίγυπ¬ τον,

τε^ντ^κασι

γαρ

πάντες

οΐ

ζητοΰντες

σου

την

ij/νχήν.

Αναλαβών δέ Μωυσ^ς την γυναίκα καί τα παι8ία, άνεβίβασεν 20 αυτό, επί τα υποζύγια, καί επέστρεφεν εις Αΐγυτττον· έλαβε δέ ΜωυΐΓ^ς την ραβόον την παρα του Θεού έν τη χειρι αΰτου. ΕΤττε δέ Κύριος ττρός Μωυσί^ν, πορευομένου σου καί άποστρέ- 21 φοντος εις Αΐγυτττον, όρα πάντα τα τέρατα ά δέδωκα έν ταΐς χερσί σου, ποιήσεις αυτό εναντίον Φαραώ·

εγω δέ σκληρυνω

την καρδΐαν αυτοΰ, καί ου μη εζαποστείλη τον λαόν. έρεΐς τω

Φαραώ,

Ισραήλ.

τάδε

λέγει

Κύριος,

2ύ δέ 22

υιός πρωτότοκος μου

Ειττα δέ σοι, εζαπόστειλον τον λαόν μου, ινα μοι 23

λατρευση·

ει μέν ουν μη βουλει εζαποστεΐλαι αυτους,

ονν εγω άποκτενω τόν υιόν σου τόν πρωτότοκον.

ορα

Εγένετο 24

δέ έν τη όδω έν τω καταλύματι συνήντησεν αύτω ’Άγγελος Κυρίου, καί εζήτει αυτόν άποκτεΐναι.

Καί λαβοΰσα ^επφώρα 25

ψήφον, περιέτεμε την ακροβυστίαν του υίοΰ αυτής- καί προσεπεσε ττρός τούς πό8ας αυτοΰ, καί εΤττεν, εστη τό αίμα της περιτομής του τταιδΐου μου.

Καί άττηλθεν άττ’ αυτοΰ, διότι 26

ειττεν, έστη τό αΐμα τής περιτομής τοΰ παιδιού μου.

Είπε 27

δέ Κύριος ττρός Άαρότν, πορευθητι εις συνάντησίν Μωυσή εις τήν έρημον

και έπορεΰθη, καί συνήντησεν αύτω εν τω όρει

τοΰ ©εοΰ, και κατεφίλησαν όΧλήλους. σης τω και

Καί άντ/γγειλε Μωυ- 28

Ααρων πάντας τούς λόγους Κυρίου, οΰς άττέστειλε,

τταντα τα ρήματα,

ά

ενετείλατο

αύτω.

Έπορεΰθη

δέ 29

Μωυσί^ς καί ’Ααρων, καί συντ^γαγον τήν γερουσίαν των υιών

before yesterday, neitlior before tire third day.

γ See 1 Car. 2.10, Gr.

i

Lit.

put into thine hands.

ΕΗ0Δ02.

75

Exodus

Και εΧάλησεν Άαρων ττάντα τα ρήματα ταυτα, a

30 ’Ισραήλ.

ίλάλησεν ο Θεός ττρο; Μωυοτρι/, καΐ εττοίτησε τα σημεία εναντίον 31 τον λαού.

Καί επίστενσεν 6 λαός και εχάρη, δτι εττεσκέψατο

6 θεδς τους υΙους

ίσραηλ, καί οτι εΐδεν αυτών την θλίψιν

κνψας δέ 6 λαός ττροσεκννησε. 5 Καί μετά ταυτα εισηλθε Μωυσ-ί^ς καί Άαρώι/ ττρδς Φαραώ, καί εΐτταν αντω, τάδε λεγει Κύριο? ο Θεδ? Ίσρα-^λ, έ^αττόστει2 λον τον λαόν μου, εΐττε

ινα μοι εορτάσωσιν εν τη ερήμω.

Φαραώ, τις εστιν ου

είσακουσομαι της

φωνΎ]ς

Και αυτόν,

ώστε εζαττοστέιλαι τοίις νίονς Ισραήλ; ονκ οΐδα τον Κύριοι/, 3 και τον

Ισραήλ ονκ εζαττοστέλλω.

Καί λεγουσιν αντω, ό

0eos των Εβραίων ττροσκεκληται ημάς· ττορευσόμεθα ονν οδόν τριών ημερών εις την έρημον, δττως θυσωμεν Κυριω τω ©€ω 4 ημών, μη ττοτε συνάντηση ημών θάνατος η φόνος.

Καί εΐττεν

αΰτοΐς δ βασιλεύς Αιγνιττον, ινάτι Μωυσ^? καί Άαρών δια¬ στρέφετε τον λαόν άττό τών έργων; 5 ττρός τα έργα αυτοί).

άπελθατε έκαστος υμών

Καί εΤττεν Φαραώ, ιδού νυν ΤΓολνττληθεΐ

6 6 λαός, μη ονν καταττανσωμεν αντους άττό τών έργων,

^υνετα^ε

δε Φαραώ τοΐς εργοδιώκταις του λαοΰ, και τοΐς γραμματενσι, 7 λεγων,

ουκετι

ττροστεθήσεσθε

διδόναι άχυρον

τω

λαω

εις

την ττλινθουργίαν, καθάπερ χθες καί τρίτην ημέραν αλλ’ αυτοί S ΤΓορενέσθωσαν καί σνναγαγέτωσαν εαντοΐς άχυρα.

Καί την

σύνταξιν της ττλινθείας, ης αυτοί ττοιονσι, καθ' έκάστην ημέραν εττιβαλέίς αυτοΐς·

ονκ αφελείς ούδέν

τούτο κεκραγασι, λεγοντες, 9 ημών.

σχολάζουσι γάρ·

δια

εγερθώμεν, και θυσωμεν τω Θεω

Βαρυνεσ^ω τα 'έργα τών ανθρώπων τούτων, και μεριμ-

νάτωσαν ταυτα, και μη μεριμνάτωσαν εν λόγοις κενοΐς. 10

Κατεσττευδον δε αντους οι έργοδιώκται καΐ οί γραμματείς, καί έλεγον προς τον λαόν, λεγοντες, τάδε λέγει Φαραώ, ονκέτι

11 δίδωμι νμΐν άχυρα. τοΐς

άχυρα,

δθεν

Αυτοί υμείς πορενόμενοι συλλέγετε εαν¬ εαν

ευρητε·

12 συντάξεως υμών ού^έν.

ου γαρ άφαιρεΐται από της

Καί διεσπά.ρη

ό

13 Αιγνπτω συναγαγεΐν καλάμην εις άχυρα.

λαός

εν

όλη

γη

Οί δε έργοδιώκται

κατέσπενδον αυτού?, λέγοντες, συντελείτε τα, έργα τα καθήκοντα 14 καθ

ημέραν, καθάπερ καί δτε τό άχυρον εδίδοτο νμΐν.

Καί

έμαστιγώθησαν οί γραμματείς τον γένους τών υιών Ίσραηλ, οί κατασταθέντες επ' αντους, υπό τών επιστατών τον Φαραώ, λεγοντες,

διατι

ου

σννετελέσατε

τα?

συντάξεις

υμών

της

πλινθείας καθάπερ χθες και τρίτην ημέραν, και τό της σημ.ερον ; 15 Είσελ0οντε? δέ οί γραμματείς τών νίών

Ισραηλ κατεβυησαν

προς Φαραώ, λεγοντε?, ίνατί συ ούτως ποιεΐς τοΐς σοΐς οίκέταις ; 16 ''Αχυρον ου δίδοται τοΐς οίκέταις σου, καί την πλίνθον ημΐν λέγονσι ποιεΐν και ίδου οί παΐδές σου μ,εμαστίγωνται, άδικη17 σεις ονν τον λαόν σου. σταί έστε· 18 ημών.

Καί εΐπεν αυτοΐς, (σχολάζετε, σχολα-

δια τούτο λέγετε, πορευθώμεν, θυσωμεν τω ©εω

Νυν ονν πορενθέντες,

έργάζεσθε·

τό γαρ άχυρον ον

δοθησεται νμΐν, και την σννταζιν της ττλινθείας αποδώσετε. 19 Έοίρων δέ οί γραμματείς τών νίών Ίσραηλ εαυτού? εν κακοΐς, λέγοντες, ουκ άπολείψετε της πλινθείας τό καθήκον τη ημεριχ. β Gr.

do not let, etc.

7

Supplied from the Hdir&w.

δ Gr.

IV. 30—V. 19.

elders of tlie children of Israel. And Aaron spoke aU. these words, which God spoke to Moses, and wrought tne miracles before the people. And the people believed and re¬ joiced, because God visited the children of Israel, and because he saw their affliction: and the people bowed and worshipped. And after this went in Moses and Aaron to Pharao, and they said to him, These things says the Lord God of Israel, Send my people away, that they may keep a feast to me in the wUderness. pharao said. Who is he that I should hearken to his voice, so that I should send away the chil¬ dren of Israel? I do not know the Lord, and I β will not let Israel go. ^ And they say to him, The God of the Hebrews has called us to him: we will go therefore a three days’ journey into the wilderness, that we may sacrifice to the Lord our God, lest at any time death or slaughter happen to us. ‘‘And the king of Egypt said to them, Why do ye, Moses and Aaron, turn the people from their works? depart each of you to your works. ® And Pharao said, Behold now, the people is very numerous; let us not then give them rest from their work. ® And Pharao gave orders to the task-masters of the people and the aceountants, saying, ? Ye shall no longer give straw to the people for brick-making as yesterday and the third day; but let them go themselves, and coUeet straw for themselves. “ And thou shalt im¬ pose on them daily the rate of brick-making wliich they perform: thou shalt not abate anything, lor they are idle; therefore have they cried, saying. Let us arise and do sacri¬ fice to om’ God. ® Let the works of these men be made grievous, and let them care for these tilings, and not care for vain words. And the taskmasters and the account¬ ants hastened them, and they spoke to the people, saying. Thus says Pharao, I will give you straw no longer. ‘‘ Go ye, yourselves, get for yourselves straw; whencesoever ye can find it, for nothing is diminished from your rate. So the people were dispersed in aU the land of Egypt, to gather stubble for straw. And the taskmasters hastened them, saying, Eulfil your regular daily tasks, even as when straw was given you. And. the accountants of the race of the children of Israel, who were set over them by the masters of Pharao, were seourged, [v and questioned^] men saying. Why have ye not fulfilled your rates of brick-work as yester¬ day and the third day, to-day also ? And the accountants of the children of Israel went in and cried to Pharao, saying, Why dost thou act thus to thy servants ? ‘“Straw is not given to thy servants, and they tell us to make brick ; and behold thy servants ha,ve been scourged : thou wilt therefore injure thy people. And he said to them, Y^e are idle, ye are idlers : therefore ye say, Let us go and do sacrifice to our God. ‘**Now then go and work, for straw shall not be given to you, yet ye shall return the rate of bricks. And,the accountants of the children of Israel saw themselves in an evil Ijlight, men saying, Ye shall not fail ^ to deliver the daily rate of the brick-making.

from the brick-making to deliver that which belongs to each day.

ΕΒΟΔ02.

Exodtjs V. 20—VI. 17.

™And they met Moses and Aaron coming forth-to meet them, as they came forth from Pharao. And they said to them, The Loid look upon yon and judge you, for ye have made our savonr abominable before Pharao, and before his servants, to put a sword into his hands to slay us. ® And Moses turned to the Lord, and said, I pray, Lord, why hast thou afflicted this people? and wherefore hast thou sent me ? For from the time that I went to Pharao to speak in thy name, he has afflicted this people, and thou hast not delivered thy people. And the Lord said to Moses, Now thou shalt see what I will do to Pharao ; for he shall send them forth mth a mighty hand, and with a high arm shall he oast them out of his land. ^ And God spoke to Moses and said to him, I am the Lord. '^Andl ap¬ peared to_ Abraam and Isaac and Jacob, being their God, but I did not manifest to them my name β Lord. ·* And I established my covenant with them, to give them the land of the Chananites, the land wherein they sojourned, in which also they dwelt as strangers. ° And I hearkened to the groan¬ ing of the children of Israel (the affliction with which the Egyptians enslave them) and I remembered the covenant with you.V ® Go, speak to the children of Israel, sajdng, I am the Lord; and I will lead you forth frpm the tyranny of the Egyptians, and I wiU deliver yoii from bondage, and I wiU ransom you with a high arm, and great judgment. ^ And I will take you to me a people for myself, and will be your God; and ye shall know that I am the Lord your God, who brought you out froni the tyranny of the Egyptians. I will bring you into the land concern¬ ing which I stretched out my hand to give it to Abraam and Isaac and Jacob, and I will give it vou for an inheritance: I am the Lord. ^ And Moses spoke thus to the sons of Israel, and they hearkened not to Moses for faint-heartedness, and for their hard tasks. And the Lord spoke to Moses, saying, “ Go in, speak to Pharao king of Egypt, that he send forth the chil¬ dren of I srael out of his land. ^ And Moses spoke before the Lord, saying, Eehold, the children of Israel hearkened not to me, and liow shall Pharao hearken to me? and I am not eloquent. '^And the Lord spoke to Moses and Aaron, and gave them a charge to Pharao king of Egypt, that he should send forth the children of Israel out of the land of Egjqjt. ’■• And these are the heads of the houses of their families; the sons of Euhen the first¬ born of Israel: Enoch and Phallus^Asron, and Charmi, this is the kindred of Ruben. ^■’’And the sons of Symeon, Jemuel and Jamin, and Aod, and Jachin and Saar, and Saul the son_ of a Phoenician woman, these are the families of the sons of Symeon. ^•'And these are the names of the sons of T.evi according to their kindreds, Gedson, Caath, and Merari; and the years of the life of Levi were a hundred and thirty-seven. And these are the sons of Gedson, Lobeni

%υνΎ)ντΎ]σαν Se Μωησ^ και ’Aapihv ψχομ^νοίς eh σννάντησα/ 20 αύτοΐς, εκ7Γορ€υομ4νων αντων άπο Φαραώ.

ΚαΙ ei-jrav αΰτοΐς, 21

tSoi 6 ©60S ίιμας και κρίι/αι, οτι 4β8ελυ^ατε την οσμήν ημών ενάντιον Φαραώ, και ενάντιον των θεραττόντων αντοΐι, δούναι ρομφαίαν eh Tas χεΐρας αντοΐι, άττοκτεΐναι ημάς.

ΈίΓεστρεψε 22

δε Μωρσ?75 ττρος Κτίριον, καί είττε, 8έομαι, Kupie· τι εκό,κωσας τον λαόν τοΰτον;

και ινάτι άττέσταλκάς με;

Καί άή>

on 23

ττεττόρενμαι ττρος Φαραώ, λαλησαι εττι τω σω όνόματι, εκάκωσε τον λαόν τούτον και ονκ ερρνσω τον λαόν σου.

Καί

είττε

Φαραώ·

Kupios ττρος ^ίωυσην, η8η όψει ά ττοιησω τω 6

εν γαρ

χειρι

κραταία

εζαττοστελεΐ αντονς,

βραχίονι υψηλω εκβαλεΐ αντονς εκ της γης αντον.

καί

εν

Έλάλησε 2

δε δ ©605 ττρος Μωησ^ν, καί είττε ττρος αυτόν, εγώ Kupios. Καί ωψθην ττρός ^Αβρααμ και Ίσαα,κ και Ίακώ^, ©ε05 ων 3 αντων

και τό όνομά μου Kupios ονκ εόηλωσα αντοΐς.

έστησα την όιαθηκην μον ττρός auTOUS, ώστε δούναι

Καί 4 αντοΐς

την γην των Χαναναιων, την γην ην τταρωκηκασιν, εν η και τταρωκησαν εττ

αυτής.

Καί

εγώ

είσηκονσα τον στεναγμόν 5

των νΐαίν Ισραήλ, ον οί ΑΙγντττιοι καταδουλοννται αντονς, και εμνησθην της διαθήκης υμών. λεγων, εγώ Kiipios'

Έάδιζε, είττον τοΐς υίοΐς Ισραήλ, 6

και εζό,ξω υμάς άττό της δυναστείας των

ΑΙγντττιων, και ρνσομαι υμάς έκ της δουλείας, και λντρωσομαι υμάς εν βραχίονι νψηλω και κρίσει μεγάλη. εμαντω υμάς λαόν εμοί,

και εσομ,αι

Καί Χηψομαι 7

νμων ©60s·

καί γνώ-

σεσ^ε ότι εγώ Kupios ό ©60s νμων, 6 εζαγαγόίν υμάς εκ της καταδνναστείας την γην,

Αβρααμ, και κληρω·

και

Ιακώβ,

είσηκονσαν ΜοΛσ]5

των

έργων των

αντον.

ινα

υμάς

εις 8

καί δώσω νμΐν αντην εν

ούκ

ΑΙωνσην

εΙσάζω

Έλάλτ^σε δε Momcrijs οντω τοΐς νίοΐς 9

και

Αίγυπτον,

λεγων,

από

σκληρών.

ε’ίσελθε,

λάλησον

της

Mωuσi7S

έναντι

ολιγοψυ¬

ΕΤττε

δε

Φαραώ

εξαποστείλη τους νίονς 'Ισραήλ

Έλάλησε δε

εκ

Κυρίου,

Kupios 10 βασιλεΐ 11 της γης

λεγων,

Ιδου 12

Ισραήλ ονκ εισηκονσάν μον, και πως εισακοΰσεταί

uioi

ρ.ου

Ισαακ,

Καί

την χεΐρά μον, δούναι αντην τω

καί από

προς

οι

Αιγυπτίων.

εζετεινα

εγώ Kupios.

Ισραήλ· χίας,

των

είς ην

Φαραώ;

Μωυσ^ν

εγώ

και

δε

άλογός

Ααρων,

και

ειμι.

συνέταζεν

ΕΤττε δέ Kupios πρός 13 αντοΐς

πρός

Φαραώ

βασιλέα Αίγυπτον, ώστε εζαποστεΐλα,ι τους νίονς 'Ισραήλ εκ γης Αίγυπτου.

Και

ουτοι

υ,ρχηγοί

πρωτοτόκου Ισραήλ· αντη η συγγένεια Ιαμειμ, και Φοινισσης·

οίκων πάτριων αυτών

Ρονβην.

Αωδ, καί

νίοι

Καί υιοί %νμεων·

Ίεμουήλ, καί 15

Ιαχείν, καί ^α.όιρ, καί Έ,αονλ ό εκ της

ανται αί ττατριαί των νίων Συμεών.

Καί ταΰτα 16

τα ονοματα των υιών Αενί κατα σuγγevείαs αντων Καο,Θ, και Μεραρεί· κοντα επτά.

β Or, The J.ord,

’Ρονβην, 14

Ενώ^, καί Φαλλοί)5, 'Ασρων, καί Καρμεί·

Γεδσών,

καί τα ετη τής ζωής Λευί εκατόν τριά¬

Καί οΰτοι υιοί Γεδσών Τ Ι.ΐί. year covcnjuit.

Αοβενεί, καί ^εμεεί- 17

77

EUOAOX IS οίκοι 'ΤΓίχτριίχζ αυτών.

Κ,αί. νιοι Καα^·

Exodus

VI. 18—VII. 10. ''

Α.ρ.βραρι^ κοι Ισ*ο·ααρ,

and Semei, the houses of their family. And the sons of Caath, '®Ambram a.id εκατόν Issaar, Chebrom and Oziel; and the years 19 τριάκοντα τρία ετη. Και νίοι Μεραρεί- Μοολει, και Ομονετεί· of the life of Caath were a β hundred and thirty-three years. And the sons of Me20 οντοι οί οϊκοι ττατριων Αενι κατά ετυγγενεία; αυτών. Καί rari, Mooli, and Omusi, these are the houses ελαβεν ^Αμβράμ την ’1ωχαβε8, θυγατέρα του άΒελι^ου του of the families of Levi, according to their, ττατρο; αυτου, εαυτω ει; γυναίκα· και εγεννηετεν αυτω τον τε kindreds. ^ And Amhram took to wife Jochabed the daughter of his father’s brother, Άαρών καί τον Μωυσην, καί Μαριάμ την αδελφήν αυτών and she bore to him both Aaron and Moses, 21 τα δε ετη τη; ζωη; ’Αμβράμ, εκατόν τριάκοντα δυο ετη. Και and Mariam their sister: and the years of the life of Ambram were a 7 hundred and 22 υΙοΙ Ίσσαάρ· Κορέ, καί Ναφεκ, καί Ζεχρεί. Καί υιοί Όζειηλ- tliirty-two years. And the sons of Issaar, 23 Μισ-αήλ, καί Έλισαφαν, καί Χγρεί. "Ελα^ε δε Άαρων την Core, and Naphec, and Zechri. ^^Aud the sons of Oziel, Misael, and Llisaphan, and ’Έιλισαβεθ θυγατέρα Άμινα8άβ, αδελφήν Ναασσών, αυτω Segri. And Aaron took to himself to wife-Elisabeth daughter of Aminadab sister γυναίκα· και έτεκεν αυτω τόν τε Ναδα/3, καί ΑβιουΒ, και τον of Naasson, and she bore to him both Na24 Έλεάζαρ, καί Ίθάμαρ. ΥίοΙ δε Κορε· Άσείρ, καί Έλκανα, dab and Abiud, and Eleazar and Ithamar. 25 καί Άβιασάρ· αυται αΐ γενέσει; Κορέ. Καί Ελεάζαρ 6 του ^ And the sons of Core, Asir, and Elkana, and Abiasar, these are the generations of Άαρων έλαβε των θυγατέρων Φουτιηλ αυτω -γυναίκα· και Core. ^ And Eleazar the son of Aaron took έτεκεν αυτω τον Φινεέ;· αυται αί αργαι ττατριά; Λευιτών, κατα to himself for a wife one of the daughters of 26 γενέσει; αυτών. Ουτο; Άαρων και Μωυση;, οι; είπεν αυτοί; Phutiel, and she bore to him Phinees. These are the heads of the family of the 6 ®εο; ε^αγαγεΐν τοίι; υιού; ’Ισραήλ εκ γη; ΑΙγυτττου συν Levites, according to their generations. This is Aaron and Moses, whom God told 27 δυνάμει αυτών. Ούτοί είσιν οί διαλεγόμενοι ττρο; Φαραώ to bring out the children of Israel out of βασιλέα Αίγυπτου· και έζηγαγον τού; υιού; Ισραήλ εκ γη; the land of Egypt with their forces. These 28 Αίγυπτου αυτά; Άαρων καί Μωυσή?, ή έλάλησε are they that spoke with Pharao king of Egypt, and Aaron himself and Moses brought 29 Κύριο; λΐωυση εν γη Αιγυπτω. Καί έλάλησε Κύριο; προ; out the children of Israel from the land of in the day in which the Lord Μωυετήν, λεγων, εγώ Κύριο?· λάλησον προ; Φαραώ βασιλέα EgJTit, spoke to Moses in the land of Egypt; ^ then 30 Αίγυπτου δσα εγώ λέγω προ; σέ. Καί είπε Μωυσήϊ εναντίον the Lord spoke to Moses, saying, I am the Κυρίου, ιδού εγώ Ισχνόφωνό; είμι, και πω; εισακούσεταί μου Lord: speak to Pharao king of Egypt what¬ soever I say to thee, Moses said before Φαραώ, the Lord, Behold, I am not able in speech, and how shall Pharao hearken to me 1 And the Lord spoke to Moses, saying. 7 Καί εΤττε Kupios προ; Μωυσήν, λεγων, ιδού δε'δωκά σε Behold, I have made thee a god to Pharao, θεάν Φαραώ, και Άαρων ο αδελφό; σου έσται σου προφήτη;. and Aaron thy brother shall be thy ^ pro¬ 2 5ί) δε λαλήσει; αυτω πάντα δσα σοι έντέλλορ.αι· δ δέ Ααρων phet. 2And thou shalt say to him aU things that I charge thee, and Aaron thy brother δ αδελφό; σου λαλήσει προ; Φαραώ, ώστε ε^αττοστεΐλαι shall speak to Pharao, that he should send 3 τού? υιού; ^Ισραήλ εκ τή; γη; αυτού. Έγώ δε σκληρυνω forth the children of Israel out of his land. 3 And I will harden the heart of Pharao, την καρδίαν Φαραώ, και πληθυνω τα σημεΐά μου και τα and I will multroly my signs and wonders 4 τέρατα εν γή Αίγύπτω. Καί ουκ εισακούσεταί υμών Φαραώ· in the land of Egypt. ’’And Pharao will καί επιβάλω την χεΐρά μου επ' Αίγυπτον, και εξάξω συν not hearken to you, and I will lay my hs,nd upon Egypt; and will bring out my people δυνάμει μου τόν λαόν μου τού; υιού; ’Ισραήλ εκ γή? Αίγυτττου the children of Israel with my power out of 5 σΦν έκδικήσει μεγάλη. Καί γνώσονται πάντε; οί Αιγύπτιοι the land of Egypt uith great vengeance. 3 And all the Egyptians shall know that I ότι έγώ είμι Κύριο;, εκτείνων την χεΐρα μου επ Αίγυπτον, am the LorcL stretching out my hand upon 6 και έζάζω τού; υιού; Ισραήλ έκ μέσον αυτών. Κποίησε δέ Egypt, and I will bring out the children of Israel out of the midst of them. ®And Μωυσή? καί 'Ααρων καθάπερ ένετείλατο αυτοί; Κύριο;, ούτω; Moses and Aaron did as the Lord com¬ manded them, so did they. ''And Moses 7 εποίησαν. Μωυσή? δέ ήν ετών ογδοήκοντα, Άαρων δέ δ was eighty years old, and Aaron his brother αδελφό; αυτού ετών ογδοήκοντατριων, ήνίκα έλάλησεν προ; was eighty-three years old, when he spoke 8 Φαραώ. Καί είπε Κύριο; προ; Μωυσήν και Άαρων, λεγων, to Pharao. ® And the Lord spoke to Moses 9 καί εάν λαλήση προ; υμά; Φαραώ, λεγων, δότε ήμϊν σημεύον and Aaron, saying, “ Now if Pharao should speak to you, saying. Give us a sign or a ή τέρα;, και ερεΐ; Άαρων τω άδελφω σου, λάβε την ράβδον, wonder, then shalt thou say to thy brother και ρίψυν επί την γην εναντίον Φαραώ, καί εναντίον των Aaron, Take thy rod and oast it upon the ground before Pharao, and before his ser¬ 10 θεραπόντων αυτού, και έσται δράκων. Έίσήλθε δε Μωυσή? vants, and it shall become_a serpent. '“And καί Άαρων εναντίον Φαραώ, και των θεραπόντων αυτού· και Moses and Aaron went in before Pliarao, and before his servants, and they did so, as εποίησαν ούτω;, καθάπερ ένετείλατο αυτοί; Κύριο?· και the Lord commanded them; and Aaron έρριψεν Άαρων την ράβδον εναντίον Φαραώ, καί εναντίον των cast down his rod befoi’e Pharao, and before ίΚφρων,

και

3 Alex.

Όζ€ΐ·ηλ·

130 years.

και τα £τη τη·;

γ Alex. 136 years.

ζωη;

i Or,

Ίίααθ

spokesman; for the use of tills word in a rvide sense, see Tit. 1.13.

Exodus

VII.

11—ΥΙΙΙ. 4.

ΕΗΟΔΟΧ

73

his sorvants,and itLeoame a serpent. ^‘Bat Pharao called together the wise men of Egypt; and. the sorcerers, and the charmers also ot the EgjTptians did hkewise with their sorceries. And they cast down eachhis rod, and they became serpents, but the rod of Aaron swallowed up theii· rods. ’^And the heart of Pharao was hardened, and he hearkened not to them, as the Lord charged them.

OepairovTWV αυτοί), καί ivivero 8ράκων. 2ιχψεκάλεσε Se Φαοαω v . ' λ = ' ' ' ' j / v ''“nns α-οφίστας Αι,γυτττου, και του? φαρμακονς· και εττοιτ/σαν και oi ίτταοιΕοΙ των Αίνντττίων tois φαρμα.κίαι «j. \ ' i » « ' / ' Γ , I , ,' thine hand the rod that was tm-ned into a «« °φΐ·^ 'VTO Χ^·Ψ>· σοη. Και ερεις προς αυτόν, serpent. And thou shalt say to him. The Kiiptos o ®εος των ’Εβραίων άπέσταλκέ με προς σε, λ^γωη L(Ord Grod of the Hebrews has sent me to ^ ' \ \ \ ' thee, saying, Send my people away/that they τον λαόν μον, cva μοι λατρεναγ] ev rrj άρήμωmay serve me in the wilderness, and, behold, ονκ ^Ισηκονσας εως τούτον. TdSe Xiyet Κ,νριος, iv

I 1 i t

12 13

14 15 lo

-„ 16

17

^gs^LiKrW: y-y^V 0't‘ €γώΚυρΐ05· iyib τύπτω Tjj βάβΕω τβ εν know that I am the Lord: behold, I strike '’7? Χ^Ψ'· νΟωρ το εν τω ποταμω, και μεταβαλεΐ with the rod that is in _my hand on tiie είς αίμα. Kat oi ιχθύες oi εν τω ποταμω τελευτησουσι- και 18 water which is in the river, and it shall =9/ c v , c, b ^^ , J change it into blood. And the fish that o ποταμος, και ου όυνήσονται οι Αιγύπτιοι πιεΐν are in the river shall die,and the river shall νΒωρ άπο τοΐι ποταμού. Etire δέ Kiiptos ttoos Μωυστιι/ εΐπον 1*1 Btink thereupon, and the Egyptians shaR ά v " ’S \ " \ ό \ ^^ not be able to drink water from the river. αοελφιο cov, λαρε τ'ήν papoov crov εν Tip '^ειρι cron, *®And the Lord said to MoseSj Say to thy καί εκτεινον την χύίρά σου επι τα νδατα Αίγυτττου και επι brother Aaron, Take thy rod in thy hand._\ \ \ ^ / i „ ’ \ \ , and stretch forth thy hand over the waters -ποταμούς^ αυτων^ και επι τας διώρυγας αυτών, και επι τα of Egypt, and over their rivers, and over αυτών, καί επι παν συνεστηκος ύδωρ αυτών, και εσται αίμαblnnrl · n.nH f.lir'-PA waa Vilnriri in all of Egypt, both^ in vessels of wood and of stone. And Moses and Aaron did so, as the Lord commanded them; and Aaron having lifted ηχι his hand with his rod, smote the water ιη the river before Pharao, and before his servants, and changed aR the water in the river into blood,

τ h.w« “V«;-

«“

εν To/.c Aumt.Q. ΚίϊΛ cTTOLpo'av onrois ]\Ίωησ"ί5ς και *Ααρώϊ/, 20 καθάττερ cveret/XaTO αντοϊς Knpto?* καΐ εττάρας τρ ρά^δω . . , , , , „ „ , , nniTmi c'Trn*mi~e: ch «ϊ-λ—λ.ι,'Ά _Λ. _ ' επαταςε το υοωρ το εν τω ποταμω ενάντιον Φαραώ, και εναντίον των θεραπόντων αύτου- και μετέβαλε παν τό υδωο τό = " = p t.- ' ^ ποταμέ^ εις αιμα, JAat οι ιχυυες οι εν τω ποταμω 21 ετελεντησαν και £7Γώ^€σει/ ό ποταμός, και ουκ· ηδυναντο oi

thereupon; and the Egyptians could not EtyuTiriot πιειν υοωρ εκ του ποταμού- και ην το αιμα εν παση drink water from the river, and the blood y>7 Αίγυπτου. Έποίησαν δέ ωσαύτως και oi επαοιδοί των 22 SiAmfaWat their sorceries; and the heart of Pharao

AiymrnW τα« ^αρ/χακώΐ5 αύτων- καί εσκληρύνθη ή κα.ρδία Φαραώ, και ονκ εισηκουσεν αυτών, καθάπερ είπε Κύριος.

rhem^ev“thfLo^^^^

’Ειτιστραφ^ίϊ

^ Φαραώ ^ί

\

επι πάσαν την γτιν Αίγυπτου·

Καί γενηθητω κονιορτός 9

και εσται έπι τούς άνθρωπους,

και έπι τά τετράποδα, έΧκη, φΧυκτίδες άναζέουσαι έν τε τούς άνθρωποις, και έν τούς τετράποσιν, έν

πάση γη

Αίγυπτον.

Καί έΧαβεν την αιθάΧην της καμιναίας εναντίον Φαραώ, καί 10 έττασεν

αυτήν

φΧυκτίδες 7 Qr. ρ^τοί'.

Μωυετή?

άναζέουσαι //cl. Ί2Τ

είς τον ουρανόν εν

τε τούς

καί έγενετο

άνθρωποις,

δ Gv. sores, blains.

και

έν

έλκη. τούς

δ1

ESOAOS. 11 τετράποσί.

Exoots IX. 11—31

Και ουκ η^νναντο οί φαρμακοΐ στηναι. εναντίον

Μωυστ; διά τά Ιλκη-

eyh/ero yap τα ’έλκη έν τοΐς φαρμακοΐ Θεός, μη Καί λέγει αΰτοΐς Μωυσης, θαρσεΐτε· ένεκεν γάρ 20

του ττειρασαι υμάς παρεγενηθη ό Θεός πρός υμάς, όπως αν γενηται 6 φόβος αυτόν έν νμΐν, ίνα μη άμαρτάνητε.

Εισττ^κει 21

δέ 6 λαός μακρόθεν, Μωυσ^ς δέ εισηΧθεν εις τόν γνόφον, ου ην ό Θεός.

ΕΓττε δέ Κύριος ττρος Μωυσ-^ν, τάδε έρεΐς τω οΐκω 22

ϊακίΰβ, και άναγγεΧεΐς τοΐς υΙοΐς ΊσραηΧ· υμεΐς έωράκατε, ότι έκ τοί ουρανοί ΧεΧάΧηκσ. πρός υμάς.

Luke 1β. 16, which perhaps refers to this passage. y Matt. 1.5. 4. δ Matt. 5.27. ,λ Or, saw the lightning, lit. saw the voice.

Ον ποιήσετε υμΐν αΰτοΐς 23 ί Mark 10.19.

0

Matt. 5.21.

ΕΗ0Δ02.

97

Exodus

XX. 24—XXL 21.

θεούς άργνροΐις, και 6ίονϊ )(pvaovs ον 'ποιήσετε υμίν αντ.οΊς. gods of silver, and gods of gold ye shall not make to yourselves. Ye snail make to me '24 ®νσιαστηριον εκ -γης ποιήσετε μοι, και θύσετε επ’ αυτόν τα an altar of earth; and upon it ye shall sacriολοκαυτώματα υμών, κα'ι τα σωτήρια υμών, και τα πρόβατα, flce your ■whole burnt-ofi'erings, and your peace-offerings, and your sheep and your και τους μόσχους υμών εν παντι τοπω, ού εαν επονομάσω calves in every place, ■where I shall record 25 το όνομά μου εκέι, και ήζω προς σε, και ευλογήσω σε. Εαν my name; and 1 will come to thee and bless δέ θυσιαστήριον εκ λίθων ποιής μοι, ονκ οικοδομήσεις αυτονς thee. ^ And if thou wilt make to me an altar of stones, thou shalt not build them τμητούς· τό γάρ εγχειρίδιόν σου επιβεβληκας επ αυτονς, hewm stones; for thou hast lifted up thy 26 και μεμίανται. Οΰκ άναβήση εν άναβαθμίσιν επι τό θυσια~ tool upon them, and they are defiled. ‘^iThou shalt not go up to my altar by steps, that στήριόν μου, όπως αν μή αποκάλυψης την άσχημοσυνην σου thou mayest not uncover thy nakedness upon it. επ αυτοϋ. And these are the ordinances wliich thou shalt set before them. ^ If thou buy a 21 Και ταντα τα δικαιώματα, a παραθήση ένώ>πιον αυτών, Hebrew servant, six years shall he serve thee, and in the seventh year he shall go 2 Έαν κτήση παΐδα ‘Εβραίον, εζ ετη δονλενσει σοι· τω δέ forth free for nothing. ^If he should have 3 εβδόμω ετει άπελενσεται ελεύθερος δωρεάν. Εαν αυτός μόνος come in alone, he shall also go forth alone; and if his "wife should have gone in together είσελθη, και μόνος εζελενσεται· eav δέ γυνή συνεισέλθη μετ’ with him, his wife also shall go out. ^More¬ 4 αυτόν, έζελενσεται και ή γυνή αυτοΰ. Και εάν δε ό κύριος δω over, if his master give him a wife, and she αντω γυναίκα, καί τεκη αντω υιούς ή θυγατέρας, ή γυνή και τα have horn him sons or daughters, the ■wife and the children shall be his master’s; and παιδία έσται τω κνρίω αυτού, αυτός δέ μόνος εζελεύσεται. he shall go forth alone. ® And if the servant 5 Έάν δέ άποκριθεις ε’ίπη ο παΐς, ήγάττηκα τον κύριόν μου, should answer and say, I love my master and wife and children, I β ·νή11 not go away και την γυναίκα, και τά παιδία, ούκ άποτρεχω ελεύθερος· free; ®his master shall bring him to the 6 προσάζει αυτόν δ κύριος αυτού προς το κριτηριον τού ®εού, judgment-seat of God, and then shall he bring him to the door,—to the door-post, και τότε προσάζει αυτόν επι την θύραν επί τον σταθμόν, και and his master shall bore his ear through τρνπήσει ο κύριος αυτού τό ονς τω όπητιω, και δουλεύσει αντω with an awl, and he shall serve him for ever. ''And if any one sell his daughter as a εις τον αιώνα. domestic, she shall not depart as the maid¬ servants depart. ® If she be not pleasing to 7 Έάν δέ τις άποδώται την εαυτού θυγατέρα οΙκέτιν, ονκ her master, Ύ after she has betrothed herself to him, he shall let her go free; but he is 8 άπελεύσεται, έυσπερ άποτρέχονσιν αί δοίλαι. Έάν μή not at liberty to sell her to a foreign nation, εναρεστήση τω κνρίω αυτής, ή αντω καθωμολογησατο, απο¬ because he has trifled with her. ^ And if he should have betrothed her to his son, he shall λυτρώσει αυτήν έθνει δέ άλλοτρίω ου κύριός έστι πωλεΐν do to her according to the right of daughters. And if he take another to himself, he shall 9 αυτήν, οτι ήθέτησεν εν αυτή. Εάν δέ τω -υίω καθομολογήσηnot deprive her of necessaries and her appa¬ ται αυτήν, κατα. το δικαίωμα των θυγατέρων ποιήσει αυτή. rel, and her companionship with him. ** And 10 Έάν δέ αλΧην λάβη εαντώ, τα δέοντα και τον ιματισμόν και if he will not do these three things to her, And 11 τήν ομιλίαν αυτής ονκ αποστερήσει. Εάν δέ τά τρία ταύτα she shall go out free without money. if any man sndte another and he die, let him 12 μή ποιήση αυτή, ε^ελεύσεται δωρεάν άνευ αργυρίου. Εάν be certainly put to death. ‘^But as for him 13 δέ πατάβη τις τινά, καί άποθάνη, θανάτω θανατούσθω. Ο δέ that did it not willingly, but God deli-yered him into his hands, I will give thee a place ουχ έκών, αλλά ό ®εός παρέδωκεν είς τυ,ς χεΐρας αυτού, δώσω whither the slayer may flee. And if any 14 σοι τόπον ον φεύ^εται εκεί ο φονεύσας. Εάν δέ τις επιθήται one lie in wait for his neighbour to slay him by craft, and he go for refuge, thou shalt τω πλησίον άποκτεΐναι αυτόν δόλω, και καταφύγη, από τού take him from my altar to put him to death. Whoever smites his father or his mother, 15 θυσιαστηρίου μου λήψη αυτόν θανατώσαι. ''Os τύπτει πατέρα let him be certainly put to death. He that 16 αυτού η μητέρα αυτού, θανάτω θανατούσθω. Ο κακολόγων reviles his father or his mother shall surely 17 πατέρα αυτού ή μητέρα αυτού, τελευτήσει θανάτω. ‘’Ος εαν die. Whosoever shall steal one of the children of Israel, and prevail over him and κλέψη τις τινά των υιών Ισραήλ, καί καταδυναστεύσας αυτόν sell him, and he be found with him, ^let 18 άποδώται, καί ευρεθή εν αότω, θανάτω τελευτάτω. Έάν δέ him certainly die. “ And if two men re-yile λοιδορώνται δύο ανδρες, και πατάζωσι τον πλησίον λίθω ή each other and smite the one the other with a stone or his fist, and be die not, but be 19 ττνγμ'η, και μή άποθάνη, κατακλιθή δέ επι τήν κοίτην, εάν laid upon his bed; ‘i* if the man arise and έζαναστάς ο άνθρωπος περιπατήση ε^ω επι ράβδου, άθώος walk abroad on his staff, ho that smote him shall be clear; only ho shall pay for his loss έσται 6 πατάτας- πλήν τής άργείας αυτού άποτίσει, καί τά of time, and for his healing. And if a man 20 Ιατρεία. Έάν δέ τις πατάζη τον παΐδα αυτού ή τήν παιδίσκην smite his man-servant or his rnaid-servant, with a rod, and the •parly die under his αυτού εν ράβδω, και άποθάνη υπό τάς χεΐρας αυτού, δίκη hands, he shall be surely punished. But 21 εκδικηθήσεται. Έάν δέ διαβιώση ημέραν μίαν ή δυο, ονκ if the servant continue to live a day or two, β Or. do not run away.

7

Qr, who has.

6 Matt. 16. 4.

Exodus

XXI.

22—XXII. 6.

let not the master be punisbed; for be is bis money. 22 y· ^.5^0 men strive and smite a woman witb child, and ber cbild be born imperfectly formed, be shall be forced to pay a penalty: as the woman’s husband may lay upon him, be shall pay with a valuation. But if it be perfectly formed, he shall give life for life, eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, foot for foot, ^burning for burning, woimd for wound, stripe for stripe. And if one smite the eye of his man-ser. yant, or the eye of his maid-servant, and put it out, he shall let them go free for their eye’s sake._ 27^^^ if should smite out the tooth of his man-servant, or the tooth of his maid-servant, he shall send them away free for their tooth’s sake. And if a bull gore a man or woman and ythey die, the bull shall be stoned with stones, and his flesh shall not be eaten; but the owner of the bull shall be clear. But if the bull should have been given to goring in former time, and men should have told his owner, and he have not removed him, but he should have slain a man or woman, the bull shall be stoned, and his owner shall die also. * And if a ransom should be imposed on him, he shall pay for the ransom of his soul as much as they shall lay upon him. ^'And if tAe bull gore a son or daughter, let them do to him according to this ordinance. And if the bull gore a man-servant or maid-servant, he shall pay to their master thirty silver didrachms, and the bull shall be stoned. “ And if any one open a pit or dig a cavity in stone, and cover it not, and an ox or an ass faU in there, _^the owner of the pit shall make compensation; he shall give money to their owner, and the dead shall be his own. 25 And if any man’s bull gore the bull of his neighbour, and it die, they shall sell the living bull and divide the money, and they shall divide the dead bull, But if tbe bull be known to have been given to goring in time past, and they have testified to his owner, and he have not removed him, he shall repay bull for bull, but the dead shall be his own. And if one steal ® an ox or a sheep, and kill it or sell it, he shall pay five calves for a calf, and four sheep for a sheep. ^And if the thief be found in the breach made hy himself and be smitten and die, there shall not be blood shed for him. 2 But if the sun be risen upon him, he is gpilty, he shall die instead; and if ί a thief have nothing, let him be sold in compensation for what he has stolen. ^ And if the thing stolen be left and be in his hand alive, whether ox or sheep, he shall restore them two-fold. 5 And if any one should feed down a field or a vineyard, and should send in his beast to feed down another field, he shall make com¬ pensation of his own field according to his produce; and if he shall have fed down the whole field, he shall pay for compensation the best of his own field and the best of his vineyard. ® And if fire have gone forth and caught thorns, and should also set on fire threshing-floors or ears of corn or a field, he that kindled the fire shall make compen¬ sation. β

Mitt. 5. 38.

EBOAOS.

98 ίκ^ίκηθητωδηο

to yap apyvpLov αντον ίστιν.

’Εαν δέ μάχωνται 22

avSpes, και ττατά^ωσι γυναίκα iv γαστρι ίχουσαν,

και

το iraihiov αυτής μη ίζίΐκονισμοΌν, ίπιζημιον ζημιωθήσ€ται·

καθότι αν ΙττιβάΧη ο ανηρ της γυναίκας, δώσ£ΐ μετά

αξιώματος. ψυ)^ς,

δέ

’Εάν

ίζίικονισμόνον η, άντι

’Οφθαλμόν

οφθαλμού,

χάίρα άντι χοίρος, πόδα αντί ττοδόϊ, ματος,

τραύμα

άντι

δώσει

δδόντα

ψυχήν

άντι

άντι 23

οάόντος, 24

κατάκαυμα αντί κατακαΰ- 25

τραύματος,

μωλωττα

άντι

μώλωπας.

Έαν δε τις πατά^η τον οφθαλμόν του οικέτου αΰτου, η τον 26 οφθαλμόν της θίραπαινης αυτου, καί όκτυφλώση, όλ€υθίρους όξαποστΐλώί αύτους άντι του οφθαλμού αυτών.

Έαν δέ τον 27

δδόντα του οικίτου, η τον δδόντα της θεραπαΐνης αυτου ίκκόψη, Ιλίυθερους

ε^αττοστελει

aurous

αντί

του

όδόντο?

αυτών.

Εαν δε κ^ρατίση ταύρος ανδρα η γυναίκα καί άποθάνη, λίθοις 28 λιθοβοληθησ€ται ό ταύρος, και ου βρωθησΐται τα κρόα αυτου· ο

δέ

κύριος του ταυρου

άθώος

ίσται.

Έαν

δέ

ό ταύρος 29

κ€ρατιστης η πρό της χθες και προ της τρίτης, και άιαμαρτυρωνται τώ κυρίω αυτου, και μη άφανίση αυτόν, άνέλη δε ανδρα η γυναίκα, δ ταύρος λιθοβοληθησεται, και προσαποθανεΐται.

Έαν

δέ

λύτρα

6

κύριος

επιβληθη

αίιτώ,

λύτρα της ψυχής αυτου όσα εάν επιβάλωσιν αϋτώ.

αυτου δώσει 30

Έαν δέ 31

υιόν η θυγατέρα κερατίση, κατά τό δικαίωμα τοΰτο ποιήσωσιν αυτω.

Έαν δέ παΐδα κερατίση 6 ταύρος η παιδίσκην, άργυρίου 32

τριάκοντα δίδραχμα δώσει τω κυρίω αυτών, και ό ταύρος λιθοβοληθησεται.

Έαν δε τις άνοί^ λάκκον η λατόμηση λάκκον, 33

καί μη κάλυψη αυτόν, και εμπεση έκεΐ μόσχος η όνος,

ό 34

κύριος του λάκκου άποτίσει, άργυριον δώσει τω κυρίω αυτών τό δε τετελευτηκός αυτω εσται. τον ταύρον του πλησίον,

Έαν δέ κερατίση τίνος ταύρος 35

και τελευτηση,

άποδώσονται τον

ταύρον τον ^ώντα, καί διελοΰνται τό άργυριον αυτου, και τόν ταύρον τόν τεθνηκότα διελοΰνται. ρος ότι κερατιστης

εστι πρό

Έαν δέ γνωρίζητάι ό ταυ- 36

της χθες και πρό της τρίτης

ημέρας, και διαμεμαρτυρημενοι ώσι τω κυρίω αυτου.

και μη

άφανίση αυτόν, άποτίσει ταύρον άντι ταυρου, ό δε τετελευτηκώς αυτω εσται. Εαν

δβ

τις

κλεψη

μόσχον

η

πρόβατον,

και

σφάζη 22

η άποδώται, πέντε μόσχους άποτίσει άντι του μόσχου, τέσσαρα

αντί

πρόβατα

του

Έαν

προβάτου.

δέ

και

έν τω 2

διορυγματι είιρεθη ο κλέπτης, και πληγείς άποθάνη, οΰκ έστιν αυτω φόνος.

Έαν δέ άνατείλη ο ήλιος επ' αυτω, ένοχός έστιν, 3

άνταποθανεΐται· τό κλέμμα άποτίσει.

εάν δέ μη υπάρχω αυτιά, πραθητω άντι του

Εαν δέ καταλειφθη και είιρεθη έν τη χειρι αυτοί 4

κλεμματος.

άπό τε όνου έως προβάτου

ζώντα, διπλά αυτά

Έαν δέ καταβοσκηση τις άγρόν η άμπελώνα, καί 5

άφη τό κτήνος αΰτου καταβοσκησαι άγρόν έτερον, άποτίσει έκ του άγροΰ αυτοί κατά τό γέννημα αυτοί· έαν δέ πάντα τόν άγρόν καταβοσκηση, τα βέλτιστα του άγροί αυτοί και τα βέλτιστα του άμπελώνος αυτοί άποτίσει. πίρ εύρη

άκάνθας,

Έαν δέ έζελθόν 6 καί προσεμπρηση άλωνας η στάχυς η

πεδιον, άποτίσει ό τό πίρ έκκαΰσας. γ Or, he or sl’.e die.

8 Gr. a eali'.

ζ Gr,

he.

Έ’αΟΑΟΧ ’Έιαν Se

7

99 8ψ τω ττΧησίον apyvpiov

Tis

Exodus

η σκζύη φνλά^αι,

και κΧαττΎ] ίκ τηΤΓ'' * S^'' ’ ' ν'-» 14 υηραν, και ονκ αποτΐ(Τ€ί, ϋ-αν oe αιτήσΎ) t6s τταρα τον πΧησίον,

και

συντριβή

η

άποθάνη η

15 ό δέ κύριος μη η μετ αυτοί, άποτίσει. μετ αυτόν, ονκ άποτίσει·

αΙχμάΧωτον γενηται, Έάν δέ ο κύριος fj

εάν δέ μισθωτός η, εσται αντω άντι

του μισθόν αυτοί. 16

Έάν

17 μετ

δέ άπατηση τις παρθένον άμνήστεντον, καΐ κοιμηθη

αντης,

φερνή

φερνιεΐ αντην αντω γυναίκα.

Έάν

δέ

άνανενων άνανευση, και μη βονΧηται ό πατήρ αντης δούναι αντην αντω γυναίκα, 18 εστιν 19 σετε. 20 αντονς.

η

φερνή, Παν

άργνριον άποτίσει τω πατρι καθ' δσον

των

παρθένων.

κοιμώμενον

μετά

Φαρμακονς κτήνους

'Ο θνσιάζων θεοΐς θανάτω

ου

θανάτω

περιποιη-

άποκτενεΐτε

εζοΧοθρευθήσεται,. πΧην

Κυριω μονω. 21

Καί

προσηΧντον

24 25 26 27

28 29 30

κακώσετε,

ουδέ μη

ΘΧίφητε

αυτόν

7—30.

^And if any one giTe to his neighbour money or goods to keei;, and they be stolen out of the man’s house, if the thief be found, he sh^ repay double. ® But if the thief be not found, the master of the house shall come forward before God, and shall swear that surely he has not wrought wickedly in β regard of any part of his neighbour’s de¬ posit, 5 according to every injury alleged, both concerning a calf, and an ass, and a sheep, and a garment, and every alleged loss, whatsoever in fact it may be,—the judgment of both shall proceed before God, and he that is convicted by God shall repay to his neighbour double. i^And if any one give to his neighbour to keep a calf or sheep or any beast, and it be wounded or die or be taken, and no one know, an oath of God shall be between both, eack sivearing that he has surely not at all been guilty in the niatter of his neighbour’s deposit; and so his master shall γ hold him guiltless, and he shall not make compensation. And if it be stolen from him, he shall, make compen¬ sation to the owner, ®And if it be seized of beasts, he shall bring him to witness the prey, and he shall not make compensation. “And if any one borrow ought of his neigh¬ bour, and it be wounded or die or be carried away, and the owner of it be not with it, he shall make compensation. ^®But if the owner be with it, he shall not make compen¬ sation: but if it bea^hired thing, there shall be a compensation to him instead of his hhe. '®And if any one deceive a virgin that is not betrothed, and lie with her, he shall surely endow her for a wife to himself. And if her father positively refuse, and will not consent to give her to him for a wife, he shall pay f compensation to her father according to the amount of the dowry of virgins. **Ye shall not save the lives of sorcerers. Every, one that lies with a beast ye shall surely put to death. that sacrifices to any gods but to the Lord alone, shall be destroyed by death.

And ye shall not hurt a stranger, nor και afilict him ; for ye were strangers in the land ορφανόν ον κακώσετε. Έάν δέ κακία κακώσητε αντονς, και of Egypt. Ye shall hurt no widow or orphan. '^^And if ye should afflict them by ill-treat¬ κεκράζαντες καταβοησωσι πρός με, άκοη είσακονσομαι της ment, and they should ^ cry aloud to me, I φωνής αυτών, και όργισθησομαι Θνμω, καί άποκτενώ υμάς WO! surely hear their voice. ^ And I will be very angry, and will slay you with the sword, μαχαίρα, και εσονται at γυναίκες υμών χηραι, και τά παιδία and your wives shall be widows and your jf thou shoiddest νμών ορφανά. Έάν δέ άργνριον εκδανείσης τω άδεΧφω τω children orphans, lend money to thy poor brother who is by πενιχρω παρά σοι, ονκ εση αυτόν κατεπειγων, ονκ επιθήσεις thee, thou shalt not be hard upon hiin thou αυτφ τόκον. Έάν δέ ενεχνρασμα ενεχνράσης το ιμάτιον τον shalt not exact usury of him. And if thou πΧησιον, προ δυσμών ηΧίου άποδώσεις αντω. Έστι γάρ take thy neighbour’s garment for a pledge, thou shalt restore it to him before sunset. τούτο περιβόΧαιον αυτοί, μόνον τούτο το Ιμάτιον άσχτιμοσννης ^Eor this is his clothing, this is the only αυτόν· εν τίνι κοιμηθησεται; Έάν ουν καταβοηση πρός με, covering of his nakedness; wherein shall he sleep? If then he shall cry to me, I will είσακονσομαι αυτοί· εΧεημων γάρ είμι. ®εονς ου κακοΧογη- hearken to him, for I am merciful. β Thou σεις, και άρχοντα του Χαου σου ον κακώς ερείς. Άπαρχάς shalt not revile the gods, nor sneak ill of the ruler of thy people. ^ Thou shalt not keep άΧωνος και Χηνον σου ον καθυστερήσεις· τά πρωτότοκα των back the first-fruits of thy threshing floor υιών σου δώσεις εμοί. Ουτω ποιήσεις τον μόσχον σου καί and press. The first-born of thy sons thou shalt give to me. ** So sh alt thou do with thy το πρόβατόν σου και το νποζνγιόν σου· επτά ημέρας εσται calf and thy sheep and thine ass : seven days υπό την μητέρα, τή δέ όγδοη ήμερα άποδώσεις μοι αυτό. shall it be under the mother, and the eighth

22 ^τε γάρ προσήΧυτοι 23

ου

XXII.

/3 Gr. over.

7

εν γη Αΐγΰτττω.

Gr. accept him.

ό Qjj,

Πασαν

χήραν

If the borrower bo a hireling, he shall have the ruined beast instead of his hire ? ζ Gr. money. Θ Acts 23. 5.

Exodus

XXII.

day thou shalt give it to me. And ye shall he holy men to me; and ye shall not eat flesh taken of beasts, ye shall cast it to the dog. Thou shalt not receive a vain report: thou shalt not agr^ee with the unjust man to become an unjust witness. ^Thou shalt not associate with the multitude for evil; thou shalt not join thyself with a multi¬ tude to turn aside with the majority so as to shut out judgment. ^ And thou shalt not spare a poor man in judgment. ■*And if thou meet thine enemy’s ox or his ass going astray, thou shalt turn them back and restore them to him. ®And if thou see thine enemy’s ass fallen under its burden, thou shalt not pass by it, but shalt help to raise it with him. ®Thou shalt not wrest the sentence of the poor in his judgment. ^ Thou shalt abstain from every unjust thing: tho-ii shalt not slay the innocent and just, and thou shalt not justify the wicked for gifts. ® And thou shalt not receive gifts ; for gifts blind the eyes of the seeing, and corrupt just words. ^ And ye shall not afflict a stranger, for ye know the heart of a stranger; for ye were yourselves strangers in the land of EgTOt. “ Six years thou shalt sow thy land, and gather in the fruits of it. ^'But in the seventh year thou shalt let it rest, and leave it, and the poor of thy nation shall feed; and the wild Beasts of the field shall eat that which remains; thus shalt thou do to thy vineyard and to thine oliveyard. Six days shalt thou do thy works, and on the seventh day there shall be rest, that thine ox and thjne ass may rest, and that the son of thy maid-servant and the stranger may be re¬ freshed. '3 Observe all things .whatsoever I have commanded you; and ye shall make no mention of the name of other gods, neither shall they be heard out of your mouth. Keep ye a feast to me three times in the year. Take heed to keep the feast of un¬ leavened bread; seven days ye shall eat unleavened bread, as I charged thee at the season of the month of new corn, for in it thou earnest out of Egypt: thou shalt not appear before me empty. And thou shalt keep the feast of the harvest of first-fruits of thy labours, whatsoever thou shalt have sown in thy field, and the feast of completion at the end of the year in the gathering in of thy β fruits out of thy field. Three times in the year shall all thy males appear before the Lord'thy God. i®Eorwhenl shall have cast out the nations from before thee, and shall have widened thy borders, thou shalt not offer the blood of my γ sacrifice with leaven, neither must the fat of my feast abide till the morning, T]iou shalt bring the first-offerings of the first-fruits of thy land into the house of the Lord thy God. Thou shalt not seethe a lamb in its mother’s milk. ^ And, behold, I send my angel before thy face, that he may keep thee in the way, that he may bring thee into the land which I have prepared for thee. Take heed to thyself and hearken to him, and disobey him not; for he will not give way to thee, for my rarneis on him. ^ If ye will indeed hear my voice, and if thou wilt do all the things I shall charge thee with, and keep my cove-

ΕΞΟΔΟΙ.

100

31—XXIII. 22.

Kat dvSp€5 dytot ίσεσθί μοι· και κρεαϊ θηριάλωτον ονκ

31

τω κννΙ άτΓορρίψατε αυτό. Ου τταραόεζγ] ακοήν ματαίαν άόίκου -γενεα-θαι

μάρτυ^

ετΓΐ

κακία·

Ή-ροστεθησΎ]

των

ττλειόνων,

ελεήσει';

ού

εν

ώστε

κρίσει.

Εαν

η τω

υττοζυγιω

άτΓοδώσεΐϊ

αυτω.

Εαν

πεπτωκός υττο

μετά

δέ

συγκαταθηοΎ]

Οΰκ

εκκλεΐσαι

θρου σου, σου

ου

αόικος.

εστι

μετά του 23

μετά

ττλήθους

ττλειόνων 2

εκκλιναι

μετά

κρίσιν.

Και ττενητα

ουκ .3

συνάντησή;

τω βοϊ του

4

αητοί ττλανωμενοις, άττοστρεψας

δε

’iSrj; το

τον γομον

υποζυγιον του

αητοί,

εχθρού 5

ού τταρελευσΎ]

αύτο,

άλλα συναρεΐ; αυτό μετ αυτού. Ού όιαστρεψει; κρίμα ττενητο; εν κρίσει αυτοί. TravTOs ρηματο; άποκτενεΐ;· Και

άόίκου

και

δώρα

ού

ού

και

■ηλυτον

θλίψετε·

ού

ττροσηλυτου·

δικαιώσει;

ληψ-ρ·

βλεττόντων,

άποστηστρ τα

αητοί

υμεΐ;

δώρα

γάρ

Άττο 6,

όίκαιον

ενεκεν

ούκ

δώρων.

εκτυφλοΐ οφθαλμού·; 8 δίκαια.

οϊδατε

ττροσηλυτοι ητε

yap

και

άσεβη

ρήματα

''Ε^ ετη σπερεί; την yyjv σου, αύτης.

τον

yap

λυμαίνεται

άθωον

Και

την

ττροσ- 9

ψυχήν

τοί

εν yfj Αΐγητττω.

και ετυνά^ει·; τα yεvvημaτa 10

Τω δε εβδόμω άφεσιν ποιήσει·;, και άνησει; αύτην, 11

και εδονται οί πτωχοί τού έθνους σου· εδεται τα αγρια θηρία· κάι τον ελαιώνα

σου.

τα. δε υπολειπόμενα

ούτω ποιήσεις τον

αμπελώνα

*Ε^ ημέρας ποιήσεις τα.

έργα

σου, σου, 12

τη δε ημέρα τη έβδομη, άνάπαυσις· ΐνα άναπαυσηται 6 βούς σου,

και το

υποζιίγιόν

σου,

και

παιδίσκης σου καί 6 προσήλυτος.

ινα

άναψυςη

6

υίος της

Πάντα όσα είρηκα προς 13

υμάς, φυλά^ασθε· και όνομα θεών ετέρων ούκ άναμνησθησεσθε, όύδέ μη άκουσθη εκ τοί στόματός υμών. Τρεις καιρούς τού ενιαυτού εορτάσατε μοι.

Την εορτήν 14, 15

των άζυμων φυλάζασθε ποιεΐν επτά ημέρας έδεσθε άζυμα, καθάπερ ένετειλάμην σοι κατά τον καιρόν τού μηνός των νέων εν γάρ αύτω έέέηλθες έζ Αίγυπτου· ούκ οφθηση ενώπιον μου κενός.

Καί εορτήν θερισμού πρωτογεννημάτων ποιήσεις των 16

έργων σου, ών εάν σπείρης εν τω άγρω σου, καί εορτήν συντέ¬ λειας επ’ έζόδον τού ενιαυτοί εν τη συναγωγή των έργων σου των εκ τού άγρού σου.

Τρεις καιρούς τού ενιαυτού οφθησεται 17

παν άρσενικόν σου ενώπιον Κυρίου τοί Θεοί σου.

"Οταν γάρ 18

εκβάλω τα έθνη άπο προσώπου σου, καί εμπλατυνω τα όριά σου, ού θύσεις επί ζύμη αϊμα θυμιάματός μου, ούδέ μη κοιμηθη στέαρ της εορτής μου έως πρωί.

Tds άπαρχάς των πρωτογεν- 19

νημάτων της γης σου είσοίσεις είς τον οίκον Κυρίου τοί Θεοί σου· ούχ έψησεις άρνα εν γάλακτι μητρος αυτοί. εγώ

αποστέλλω τον άγγελόν μου προ

φυλάζη σε εν τη έδω, όπως εισαγάγη σε ητοίμασά

σοι.

Ιΐρόσεχε

σεαυτω, καί

Καί Ιδού 20

προσώπου σου,

ΐνα

είς την γην, ην

είσάκουε αυτοί, καί 21

μη άπείθει αύτω, ού γάρ μη υποστείληταί σε· το γάρ όνομά μου έστίν επ’ αύτω. καί

β Qr.

’Εάν άκοη άκούετητε της εμης φωνής, 22

ποίησης πάντα όσα

works.

άν

γ Gt. incense ofifering.

έντείλωμαί σοι,

καί φυλάζψε

101

EHOAOS.

Exodtts

XXIII. 23—XXIV. 8.

την 8ιαθηκην μον, ecreaOi μοι Xaos περιούσιος άπο πάντων των nant, ye shall be to me a peculiar people above aU nations, for the whole earth is εθνών εμη yap εστι πάσα η γη· νμεΐς 8ε εσεσθε μοι βασί- mine; and ye shall be to me a royal priest¬ λειον Ιεράτενμα, και έθνος άγιον ταΰτα τά ρήματα ερεΐς τοΐς hood, and a holy nation; these words shall ye speak to the children of Israel, If ye shall νιοΐς Ισραήλ, εάν ακοή άκονετητε τής φωνής μου, καί ποιήσητε indeed hear my voice, and do all the things παντα οσα άν ειπω σοι, εχθρευσω τοΐς εχθροΐς σου, και άντικεί- I shall teU thee, I will be an enemy to thine 23 σομαι τοΐς άντικειμενοις σοι. ΐίορενσεται γάρ 6 άγγελός μου enemies, and an adversary to thine adver¬ saries. ® For my angel shall go as thy leader, ηγούμενός σου, και εισάγει σε προς τον Άμορραΐον, και and shall bring thee to the Amorite, and Χετταΐον, και Φερεζαΐον, και Χαναναΐον, και Τεργεσαΐον, και Chettite, and Pherezite, and Chananite, and Gergesite, and Bvite. and Jebusite, and I 24 Εύαΐον, καί Ιεβουσαΐον, και εκτριψω αυτους. Ου προσκυνή¬ will destroy them. ^4 T}iou shalt not wor^ σεις τοΐς θεοΐς αΰτων, οΰ8ε μή λατρενσης αυτοΐς· ου ποιήσεις ship their gods, nor serve them: thou shalt not do according to their works, but shalt κατά τά έργα αυτών άλλα καθαιρέσει καθελεΐς, και συντριβών utterly destroy them, and break to pieces 25 σνντριψεις τάς στήλας αυτών. Καί λατρεΰσεις Κυρίω τω ®εω their pillars. “And thou shalt serve the Lord thy God, and I wdl bless thy bread σου· και ευλογήσω τον άρτον σου και τον οΐνόν σου και το and thy wine and thy water, and I will turn 26 υ8ωρ σου, και άποστρεψω μαλακίαν άφ' υμών. Οΰκ εσται away sickness from you. There shall not άγονος, οΰ8ε στείρα επι τής γης σου· τον αριθμόν των ήμερων be on thy land one that is impotent or bar¬ ren. I will surely fulfil the number of thy 27 σου άναπληρων αναπληρώσω. Καί τον φόβον άποστελω days. And I will send terror before thee, ηγούμενόν σου, καί εκστήσω πάντα τά έθνη, είς οΰς συ είσ- and I will strike with amazement aU the nations to which thou shalt come, and I will πορευη εις αυτους· και δώσω πάντας τους ΰπεναντίους σου make all thine enemies to flee. “And I will 28 φυγά8ας. Καί άποστελω τάς σφηκιας προτερας σου· και send hornets before thee, and thou shalt cast out the Amorites and the Evites, and εκβάλεις τους Άμορραίους, καί τους Εΰαίοοϊ, καί τους Χανα- the Chananites and the Chettites from thee. 29 ναίους, και τους Χετταίους άπο σου. Οΰκ εκβάλω αυτους “ 1 will not cast them out in one year, lest the land become desolate, and the beasts of εν ενιαυτω ενϊ, ίνα μή γενηται ή γή έρημος, και ττολλά γενηται the fleld multiply against thee. *®Byhttle 30 έπι σε τά θηρία τής γής. Κατά μικρόν εκβάλω αυτους άπο σου, and little 1 will cast them out from before 31 εως άν αυζηθής και κληρονομήετης τήν γήν. Καί θήσω τά thee, until thou shalt be increased and in¬ herit the earth. And I will set thy borders όριά σου άπο τής ερυθράς θαλάσσης, Ιω? t^s θαλάσσης τής from the Red Sea, to the sea of the PhyhsΦυλιστιείμ· καί άπο τής ερήμου, εω? τοί μεγάλου ποταμού tines, and from the wilderness to the great river Euphrates; and I will give into your Ευφράτου· και παρα8ωσω είς τάς ψείρας υμών τους εγκαθημε- hand those that dwell in the land, and wOl Thou shalt make 32 νους εν τβ γή, και εκβάλω αυτους άπό σου. Οΰ συγκαταθήση cast them out from thee. no covenant with them and their gods. “And 33 αυτοΐς και τοΐς θεοΐς αυτών 8ιαθήκην. Καί ουκ εγκαθήσονται they shall not dwell in thy land, lest they εν τή γή σου, ΐνα μή άμαρτεΐν σε ποιήσωσι προς με· εάν cause thee to sin against me; for if thou shouldest serve their gods, these will be an γάρ όουλευετης τοΐς θεοΐς αΰτων, οΰτοι εσονταί σοι πρόσκομμα. ofience to thee. And to Moses he said. Go up to the Lord, thou and Aaron and iladab and Abiud, and 24 Καί Μωυσ^ εΐπεν, άνάβηθι προς τον Κύριον συ και Άαρων, seventy of the elders of Israel: and they και Ναδά^, καί Αβιοΰ8, και εβ8ομήκοντα των πρεσβυτερών shall worship the Lord from a distance. 2 Ισραήλ· και προσκυνήσουσι μακρόθεν τω Κυρίω. Καί εγγιεΐ “And Moses alone shall (Raw nigh to God-; and they shall not draw nigh, and the people Μωυστ;? μόνος προς τον Θεόν, αυτοί 8ε ουκ εγγιοΰσιν, ό 8ε shall not come up with them. ^ And Moses 3 λαδϊ οΰ ετυναναβήσεται μετ αΰτων. Είετήλθε 8ε Μωυσής, και went in and related to the people aU the words of God and the ordinances ; an(i all 8ιηγήσατο τω λαω πάντα τά ρήματα τον Θεοί καί τά δικαιώ- the people answered with one voice, sajing, ματα· άπεκρίθη 8ε πας ό λαός φωνή μια, λεγοντες, πάντας AU the words which the Lord has spoken, we wiU do and β be obedient. ^ And Moses τους λόγου?, οίς ελάλησε Κόριο?, ποιήσομεν, καί άκου- wrote aU the words of the Lord; and Moses 4 σομεθα. Καί εγραψε Μ,ωυσής πάντα τά ρήματα Κυρίου· rose up early in the morning, and built an altar under the mountain, and set up twelve ορθρίσας 8ε Μωυσης τό πρωϊ ωκο8όμησε θυσιαστήριον stones for the twelve tribes of Israel. * And υπό τό όρος, καΐ 8ω8εκα λίθους εις τάς 8ώ8εκα φυλάς του he sent forth the young men of the chUdren 5 Ισρατ^λ. Και εζαπεστειλε τους νεανίσκους των υιών Ισραήλ, of Israel, and they offered whole burntoiferings, and they sacrificed young calves και άνήνεγκαν ολοκαυτώματα· καί έθυσαν θυσίαν σωτήριον τω as a peace-offering to God. “A.nd Moses 6 Θεω μοσχάρια, Ααβων 8ε Μωυσ·^? το ήμισυ του αίματος, took half the blood and poured it into bowls, and half the blood he poured out upon the ενεχεεν εις κρατήρας, το δέ ήμισυ του αίματος προσεχεε πρός altar. And he took the book of the cove¬ 7 τό θυσιαστήριον. Καί λαβών τό βιβλίον τής 8ιαθήκης, άνεγνω nant and read it in the ears of the people, and they said, AU things whatsoever the είς τά ωτα του λαού· καί είπαν, πάντα όσα ελάλησε Κύριος, Lord has spoken wer wUl do and hearken 8 ποιήσομεν και άκουσόμεθα. Ααβων δέ Μωυσ·!}? τό αίμα. therein. ® And V Moses took the blood and β Liu

hearken.

T

Hcb. 9.19.

Exodus

XXIV. 9—XXV. 15.

Bprinkled it upon the people, and eaid, Be¬ hold the blood of the covenant, which the Lord has made with you concerning all these words. ®And Moses went up, and Aaron, and Nadah and Abiud, and seventy of the elders of Israel. *“And they saw the place where the G-od of Israel stood; and under his feet was as it were a work of sapphire slabs, and as it were the appearance of the firmament of heaven in its purity. And of the chosen ones of Israel there was not even one miss¬ ing, and they appeared in P the place of God, and did eat and drink. ^And the Lord said to Moses, Come up to me into the mountain, and be there; and I wiU give thee the tables of stone, the law and the com¬ mandments, which I have written to give them laws. ^^And Moses rose up and Joshua his attendant, and they went up into the mount of God. And to the elders they said. Best there till we return to you; and behold, Aaron and Or are with you: if any man have a cause to be tried, let them go to them. ^ And Moses and Joshua went up to the mountain, and the cloud covered the mountain. '®And the glory of God came down upon the mount Sina, and the cloud covered it sis days; and the Lord called Moses on the seventh day out of the midst of the cloud. And the appearance of the glory of the Lord was as burning fire on the top of the mountain, before the children of Israel. And Moses went into the midst of the cloud, and went up to the mountain, and was there in the mountain forty days and forty nights. And the Lord spoke to Moses, saying, ^ Speak to the children of Israel, and take first-fruits of all, who maybe disposed in their heart to give; and ye shall take myfirst-fruits. *And this is the oil ering which ye shall take of them; gold and silver and brass, ^and blue, and purple, and double scarlet, and fine spun linen, and goats’hair, ®and rams’ skins dyed red, and blue skins, and incorruptible wood, ®and oil for the Light, incense for anointing oil, and for the composition of incense,' and sardius stones, and stones for the carved work of the V breast-plate, and the full-length robe. ® And thou shalt make me a sanctu¬ ary, and I will appear among you. ®And thou shalt make for me according to all things which I shew thee in the mountain; even the pattern of the tabernacle, and the pattern of all its furniture: so shalt thou make it. And thou shalt make the ark of testimony of incorruptible wood; the length of two cubits and a half, and the breadth of a cubit and a half, and the height of a cubit and a half. And thou shalt gild it with pure gold, thou shalt gild it within and without; and thou shalt make for it golden wreaths-twisted round about. “And thou shalt cast for it four golden rings, and shalt put them on the four sides; two rings on the one side, and two rings on the other side. *^And thou shalt make staves 0/in¬ corruptible wood, and shalt gild them with gold. 1·* And thou shalt put the staves into the rings on the sides of the ark, to bear ■the ark with them. ^The staves shall reβ ί. e.

ΕΗ0Δ05.

102

κατ€σκε8ασΐ τον λαοΰ, καί eTnev, ISov το αίμα της διαθήκης, ης Sii0€TO Κύριος προς υμάς περί πάντων των λόγων τούτων. Και άνίβη Μωησ^ξ και Άαρων, και Ναδά;8, και Άβιον8, 9 και ίβ8ομήκοντα της 'γ€ρονσιας Ισραήλ.

Καί eiSov τον τόπον 10

ου ΐίστήκ€ΐ 6 @ΐος τον Ισραήλ· και τά υπό τους πό8ας αυτόν, ώσ€ΐ ΐργον πλίνθον σαπφείρου, και ώσπερ είδος στερεώματος τον Ουρανόν τη καθαριότητι.

Καί των επίλεκτων τον ’Ισραήλ 11

ού διεφωνησεν ουδέ εις· και ωφθησαν εν τω τόπω τον Θεόν, και εφαγον και επιον.

Καί είπε Κύριος προς Μ.ωυσην, άνάβηθι 12

πρός με εις το όρος, και ίσθι εκεί·

και δώσω σοι τά πνζία

τά λίθινα, τον νόμον και τάς εντολας, άς έγραψα νομοθετησαι αντοΐς.

Καί

άναστάς

'Μ.ωυσης

και

Ιησούς ο

αντω, άνεβησαν εις το όρος του Θεού.

παρεστηκως 13

Καί τοΐς πρεσβυτέροις 14

είπαν, ησυχάζετε αΰτοΰ, εως άναστρεψωμεν προς νμάς·

και

ίδου Ααρων και *Ωρ μεθ’ νμων εάν τινι σνμβη κρίσις, προσπορευεσθωσαν το όρος·

αυτοΊς.

Καί άνεβη Αίωυσης και Ίησονς εις 15

και εκάλνψεν ή νεφελη το

όρος.

Καί κατεβη ή 16

δόζα τον Θεόν επι το όρος το 5ινα, και εκάλνψεν αντο ή νεφελη

ημέρας·

και

εκάλεσε

Κύριος

τον Μωυσ^ν τί}

ήμερα τη έβδομη εκ μέσου της νεφελης.

Το

δε ειδο? της 17

δό^ς Κυρίου, ώσει πυρ φλεγον επι της κορυφής τον όρους, ενάντιον των υιών

Ισραήλ.

Και

είσηλθε Μωυσ^ς

μέσον τής νεφέλης, και άνεβη εις το όρος·

είς τό 18

και ήν εκεΐ εν τω

όρει τεσσαράκοντα ημέρας καί τεσσαράκοντα νύκτας. Καί έλάλησε Κύριος προς Μ,ωυσήν, λεγων, εΐπον τοίς υιοΐς 25 Ισραήλ, και λάβετε άπαρχάς παρά πάντων, οίς αν δό^ τη 2 καρδία, καΐ λήψεσθε τάς άπαρχάς μου. άπαρχή, ήν λήψεσθε παρ χαλκόν,

Καί αντη έστίν ή 3

αυτών χρνσιον, και άργνριον, και

και υάκινθον, και πορφύραν, και κόκκινον διπλονν, 4

καί βύσσον

κεκλωσμένην,

και τρίχας αιγείας,

και δέρματα 5

κριών ήρυθροδανωμένα, και δέρματα υακίνθινα, και ζύλα άσηπτα, και έλαιον είς τήν φανσιν, θυμιάματα εις το έλαιον τής χρί- 6 σεω?, καί είς τήν σύνθεσιν του θυμιάματος, και λίθους ^αρδίον, 7 καί λίθους είς τήν γλυφήν είς τήν έπωμίδα, καί τον ποδήρη. Καί ποιήσεις μοι άγίασμα, και οφθήσομαι εν νμΐν.

Καί 8, 9

ποιήσεις μοι κατά πάντα όσα σοι δεικνύω εν τω όρει, το παρά¬ δειγμα τής σκηνής, και το παράδειγμα πάντων των σκευών αυτής·

ούτω ποιήσεις.

Καί ποιήσεις κιβωτόν μαρτυρίου εκ 10

^ρλων άσήπτων, δύο ττήχεων και ήμισους το μήκος, καί πήχεως καί

ήμίσους το πλάτος, και πήχεως

και

ήμίσους τό ύψος.

Καί καταχρυσωσεις αυτήν χρυσίω καθαρω, έσωθεν καί έζωθεν 11 χρυσώσεις αυτήν και ποιήσεις αυτή κυμάτιά χρυσά στρεπτά κύκλω. καί

Καί

έλάσει;

αυτή

τέσσαρας

επιθήσεις επι τά τέσσαρα

κλίτη·

δακτυλίους χρυσούς, 12 δύο

δακτυλίους

επι

τό κλίτος τό έν, και δόο δακτυλίους επί τό κλιτός τό δεύτερον. Ποιήσεις

δε

άναφορεΐς

αυτά χρυσίω.

ζύλα

άσηπτα,

καί

καταχρυσωσεις 13

Καί είσάζεις τους άναφορεΐς είς τούς δακτυ- 14

λίους τούς έν τοΐς κλίτεσι τής κιβωτού, αιρειν τήν κιβωτόν έν

αυτούς.

where God was.

Έν τοΐς 7

Lit.

δακτύλιοι? τής

shoulder-piece.

κιβωτού

εσονται

οί ] 5

ΕΗΟΔΟ^. 16 άναφορεΓϊ

ακίνητοι.

103

Exodus

XXV. 16—37.

Και

ίμβαλΰς εΐϊ τψ κιβ< And ίωτον τα main fixed in tlie rings of tlie ark. tliou shalt put into the ark tke testimonies Και ττοιησ'εις ίλαστηριον επίθεμα which I shall give thee. And thou shalt )(ρνσιου καθαρόν, δυο πηχεων και ημίσουί το μηκο'of the same piece, thou shalt gdd its grate with_ pure gold, and its sides round about, and its horns ; and thou shalt make for it a wreathen border of gold round¬ about. ^And thou shalt make under its wreathen border two rings of pure gold; thou shalt make it to the two corners on the two sides, and they shall be bearings for the staves, so as to bear it with them. ^And thou shalt make the staves of incorruptible wood, and shalt gild them with gold. _ ® And thou shalt set it before the veil that is over the ark of the testimonies, wherein I will make myself known to thee from thence. ^ And Aaron shall burn upon it fine com¬ pound incense every mormng; whensoever he trims the lamps he shall burn incense upon it. ® And when Aaron lights the lamps in the evening, he shall burn incense upon it; a constant incense-offering always before the Lord for their generations. ® And thou shalt not offer strange incense upon it, nor an offering made by fire, nor a sacrifice; and thou shalt not pour a drink-offering upon it. ^°And once in the year Aaron shall make atonement ^ on its horns, he shall purge it with the blood of purification for their generations: it is most holy to the Lord. ‘^And the Lord spoke to Moses, saying. If then take account of the children of Israel in the surveying of them, and they shall give every one a ransom for his soul to the Lord, then there shall not be among them a i destruction in the visiting of them. And this is what they shall give, as many as pass the snrvey, half a didrachm which is according to the didraohm of the sanctuary: twenty oboli go to the didrachm, but the half of the didrachm is the offering to the Lord. Every one that passes the survey from twenty years old and upwards shall give the offering to the Lord. '^The rich shall not give more, and the poor shall not give less than the half didrachm in giving the offering to the Lord, to make atonement for your souls. And thou shalt take the money pf the offering from the children of Israel, and shalt give it for the service of the tabernacle of testimony; and it shall be to the children of Israel a memorial before the Lord, to make atonement for your sords. '''And the Lord spoke to Moses, saying, '5 Make a brazen laver, and a brazen base for it, ®for washing; and thou shalt put it be¬ tween the tabernacle of witness and the altar, and thou shalt pour forth water into it. '"■'And Aaron and his sons shall wash

ζ ffr.fall.

$ Gr.

30

as to wash one’s self.

Εχοοπβ XXX. 20—ΧΧΧΙ. 5. their hands and their feet with water from it. 20 ■\ii7-iiensoever they shall go into the tabernacle of witness, they shall wash them¬ selves with water, so they shall not die, whensoever they advance to the altar to do service and to offer the whole hnrnt-ofiPerings to the Lord. 21 They shall wash their hands and feet with water, whensoever they shall go into the tabernacle of witness; they shall wash themselves with water, that they die not 5 and it shall be f9r them a perpetual statute, for him and his P posterity after him. 22 the Lord spots to Moses, say¬ ing, 20 Do tliou also take sweet herbs, the flower of choice myrrh five hundred shekels, and the half of this two hundred and fifty shekels of sweet-smelhng cinnamon, and two hundred and fifty shekels of sweetsmelling calamus, 2^ and of Y cassia five hun¬ dred shekels of the sanctuary, and a bin of •olive oil. ^ And thou shalt make it a holy anointing oil, a perfumed ointment tempered iDy the art of the perfumer;, it shall be a holy anointing oO.. 26 And thou shalt anoint with it the tabernacle of witness, and the_ ark of the tabernacle of witness, ^ and all its fur¬ niture, and the candlestick and aU its furni¬ ture, and the altar of incense, ^Sand the altar of whole bumt-ofierings and all its furniture, and the table and all its furni¬ ture, and the laver. 29 ^^d thou shalt sanc¬ tify them, and they shall be most holy: every one that touches them shall he hal¬ lowed. ® And thou shalt anoint Aaron and his sons, and sanctify them that they may τη in later to me as priests. And thou shalt speak to the children of Israel, saying. This snaU be to you a holy anointing oil through¬ out your generations. ^ On man’s flesh it shall not be poured, and ye shall npt make any for yourselves according to this com¬ position : it is holy, and shall be holiness to you. Whosoever shall make it in like manner, and whosoever shall give of it to a stranger, shall be destroyed from among his people. And the Lord said to Moses, Take for thyself sweet herbs, stacte, onycha, sweet galbanum, and transparent frankincense; there shall be ^an equal weight of each. ^ And they shall make vrith it perfumed incense, tempered with the art of a perfumer, a piue holy work. ®®And of these thou shalt beat some small, and thou shalt put it before the testimonies in the tabernacle of testi¬ mony, whence I will make myself known to thee: it shall be to you a most holy incense. ®7Υθ shall not make any for yourselves according to this composition; it shall be to you a holy thing for the Lord. ®Whosoever shaU make any in like manner, so as ζ to smell it, shaU perish from his people. And the Lord spoke to Moses, saying, 2Behold, I have called byname Beseleel the son of Urias the son of Or, of the tribe of Juda. 2 And I have filled him with a divine spirit of wisdom, and understanding, and knowledge, to invent in every work, and to frame works, to labour in gold, and silver, and brass, and blue, and purple, and spun scarlet, ® and works in stone, and for artifi¬ cers’ work in wood, to work at all works. β Gr.

generations.

112

ΕΗ0Δ03.

rots χεφας, και τους ττόΒας vSari.

"Όταν είσττορευωνται els 20

την σκηνην τοΰ μαρτυρίου, νίψονται ΰδατι, και ου μη άττοθάνωσιν, όταν ττροσπορΐύωνται ττρος το θυσιαστήριον XeiTOvpyeiv καΐ άναφίρειν τα ολοκαυτώματα Κυριω.

'Νίψονται τας χεΐρας 21

και TOPS TToSas ϋ8ατι, όταν εισπορίυωνται els την σκηνην του μαρτυρίου,

νιψονται

ϋδατι,

ΐνα

μη

άττοθάνωσι-

καΐ

ίσται

αυτοΐς νόμιμον αΙωνιον, αυτω και rats yeveals αυτοΰ μετ' αυτόν. Και Ιλάλησε Kiipios ττρόϊ Μωηστ^ν, Xeywv, και συ λάβε 22, 23 ήδυσματα, τό avOos σμvpvηs eKXeKTrjs πevτaκoσίoυs σίκλους, καΐ κινναμώμου ευώδους τό ημισυ τούτον διaκoσίoυs ττεντηκοντα, και καλάμου ευώδους διακοσιους ττεντηκοντα, και ιρεως 24 ττει/τακοσιους σίκλους του άγιου, Καί τΓοιησεκ

αυτό

τέχνη μυρεψον-

και ελαιον ε^

ελαιον χρίσμα άγιον,

ελαιον χρίσμα άγιον

ελαίων

εΐν.

μύρον μνρεψικόν 25

έσται.

Καί χρίσεις 26

εξ αυτόν την σκηνην τον μαρτυρίου, και την κιβατών τ^ς σκηνψ του μαρτυρίου, λυχνίαν του

και πάντα

θvμιάμaτos,

καί ττάντα τα σκεύη avTrjs, και την 27

τα

και

σκεύη

τό

και

avTTjs,

τό

θυσιαστήριον των

θυσιαστήριον

ολοκαυτωμάτων 28

καί πάντα αυτόν τα, σκεύη, καί την τράπεζαν καί πάντα τά σκεύη αΰτ^ς, καί τον λουτήρα. άγια

των άγιων

πάs

ό

Καί αγιάσεις αυτά· καί εσται 29

άτττόρ,ενος

αυτών,

άyLaσθήσeτaι.

Καί Άαρών καί τους υίους αυτόν χρίσεις, καί άγιάσεις αυτοίις 30 ίερατευειν μοι.

Καί τοΐς υίοΐς Ίσρα-^λ λαλί;σεις,

λεγων, 31

ελαιον άλειμμα χρίσεως άγιον εσται τοΰτο νμΐν els τάς γενεάς νμων.

Έπι σάρκα άνθρωπον ον χρισθήσεται·

και κατά την 32

σύνθεσιν ταύτην ον ποιήσετε νμΐν εαυτοΐς ωσαύτως· εστι, καί άγίασρια εσται νμΐν. ος

άν

δω

απ' αυτόν

άγιόν

“Ός άν ποίηση ωσαύτως, καί 33

άλλογενεΐ,

εξολοθρενθήσεται

εκ

τοΰ

Καί ειττε Κύριος ττρός Μωυστ^ν, λάβε σεαντω ήδύσματα, 34 στακτήν,

οννχα, χαλβάνην ηδυσμον,

ίσον ισω εσται. εργον

καί λίβανον

διαιφανη·

Καί ποιησονσιν εν αΰτω θυμίαμα μνρεψικόν 35

μνρεψον

μεμιyμεvov,

καθαρόν

εργον

άγιον.

Καί 36

σvyκό^f/ειs εκ τούτων λετττόν, καί θησειs απέναντι των μαρτυ¬ ρίων

εν τη

εκεΐθεν·

σκηνη τον μαρτυρίου,

οθεν γνωσθησομαί σοι

άγιον των άγιων εσται νμΐν

θυμίαμα.

Κατά

την 37

σύνθεσιν ταύτην ον ποιήσετε νμΐν εαυτοΐς· άγίασ/ια εσται ναΐν Ιίνρίω.

‘Ός άν ποίηση ωσαύτως, ώστε όσφραίνεσθαι εν αΰτω, 38

άπολεΐται εκ τον λαόν αντον.

Καί

ελάλησε

Κύριος

ττρός Μωυσ^δν,

λεγων,

Ιδον

άνα- 31

κεκλημαι εξ όνόρ,ατος τόν Βεσελερλ τόν τοΰ Ονρείον τόν *Ωρ, 2 εκ

Trjs

φvληs

Ιούδα.

Καί

ενεπλησα

αυτόν ττνενμα

θειον 3

σoφίas και συνεσεως καί επιστημηs, εν παντι ερ^ω διανοεΐσθαι,

καί

άρχιτεκτονησαι, εpyάζeσθaι

τό

χρνσίον,

και

τό 4

άργυριον, καί τόν χαλκόν, καί την υάκινθον, καί τ'^ν πορφύραν, και τό κόκκινον τό νηστόν, έργα τά τεκτονικά

7 Or. iris.

και τά λιίουργικά, καί

των ξύλων,

Λ Gr. equal to equal.

εpyάζeσθaι

εις τά 5

κατά πάντα τά

{ Or. to smell in it. Hebraism.

ΕΞΟΔΟΙ.

113

Exodus

XXXI. 6—XXXII. 8.

® And I have β appointed him and Eliab the son of Achisamaoh. of the tribe of Dan, and καρδια δεδωκα to every one understanding in heart I have 7 (τυνεσιν καΐ ττονησονσι ττάντα δσα σννίταξά σοι, την σκηνην given understanding ; and they shall Vmake all things as many as I have appointed thee, τον μαρτνρίον, και την κιβωτόν της 8ιαθηκης, και το ίλαστη- —7 the tabernacle of witness, and the ark of 8 ριον το €ΤΓ αντης, και την Βιασκενην της σκηνης, και τα the covenant, and the propitiatory that is upon it, and the furniture of the tabernacle, θνσιαστηρια, καΐ την τράπεζαν και πάντα τα σκεύη αντης, ® and the altars, and the table and all its 9 καί την λνχνίαν την καθαράν καί πάντα τα σκεύη αντης, καί furniture, “ and the pure candlestick and all 10 τον λοντηρα και την βάσιν αντον, και τάς στολάς τάς its furniture, and the laver and its base, *‘^and Aaron’s robes of ministry, and the robes of λειτονργικάς Άαρων, και τάς στολάς των νίων αντον Ιερα- his sons to minister to me as priests, “ and 11 τενειν μοι, και το ελαιον της -χρίσεως, καί ιδ θνμιαμα the anointing oil and the compound incense of the sanctuary; according to all that I της σννθεσεως τον άγιου· κατά πάντα δσα εγω ενετειλάμην have commanded thee shall they make them. ‘^And the Lord spoke to Moses, saying. σοι, ποιήσονσι. Do thou also charge the children of Israel, 12, 13 Καί ελάλησε Κύριος προς Μωνετην, λεγων, και σν saying. Take heed and keep my sabbaths; for they are a sign with me and among you σννταζον τοΐς νιοΐς Ισραήλ, λεγων, δράτε, και τά σάββατά throughout your generations, that ye may μον φνλά^εσθε- σημεΐόν εστι παρ' εμοι και εν υμΐν εις τάς know that I am the Lord that sanctifies you. And ye shall keep the sabbaths, because γενεάς νμων, ΐνα γνωτε δτι εγω Κύριος δ άγιάζων νμάς, this is holy to the Lord for you; he that 14 Καί φνλάξεσθε τά σάββατα, δτι άγιον τοντό εστι Κυρίω profanes it shall surely be put to death: νμΐν δ βέβηλων αντδ, θανάτω θανατωθησεται· πας δς ποιήσει every one who shaU do a work on it, that soul shall be destroyed from the midst of his εν αντω εργον, εζολοθρενθήσεται η ψν)^η εκείνη εκ μέσον people. · Six days thou shalt do. works, but 15 τοίϊ λαού αΰτου. ημέρας ποιήσεις έργα, τη δε ήμερα τη the· seventh day is the sabbath, a holy rest to the Lord; every one who shall do a work έβδομη σάββατα, άνάπανσις άγια τω Κνρίω· πας ος ποιήσει on the seventh day shall be put to death. 16 εργον τη ήμερα τη έβδομη, θανατωθησεται. Καί φνλάζονσιν ^®And the children of Israel shall keep the sabbaths, to observe them throughout their οι νιοι Ισραήλ τά σάββατα, ποιεΐν αντά εις τάς γενεο,ς generations. It is a perpetual covenant 17 αυτών, διαθήκη αΙώνιος εν έμοι και τοΐς νιοΐς Ισραήλ, with me and the children of Israel, it is a σημεΐόν έστιν εν εμοι αιώνιον δτι εζ ήμεραις έποιησε Κύριος perpetual sign with me; for in six days the Lord made the heaven and the earth, and τον ονρανδν και τήν γην, και τη ημέρα τη έβδομη κατέπανσε, on the seventh day he ceased, and rested. 18 καί επαύσατο. Καί εδωκε Μωνση ήνικα κατεπανσε λάλων ''‘And he gave to Moses when he left olf speaking to him in mount Sina the two αντω έν τω δρει τω Siva, τάς δύο πλάκας τον μαρτνρίον, πλάκας tables of testimony, tables of stone written upon with the finger of God. λιθίνας γεγραμμένας τω δακτύλιο τον Θεόν. δ And when the people saw that Moses 32 Καί Ιδων δ λαδς, δτι κεγρόνικε Μωυσης καταβήναι εκ τον delayed to come down Irom the mountain, the people combined against Aaron, and said δρονς, σννέστη δ λαδς επι Άαρων, και λέγονσιν αντω, άνάστηθι, to him. Arise and make us gods who shall και ποίησον ήμΐν θεονς, οι προπορεύσονται ημών δ γάρ go before us; for this Moses, the man who ΐΛωνσής οντος δ άνθρωπος δς έζήγαγεν ημάς εκ γης ΑΙγύπτον, brought us forth out of the land of Egypt— we do not know what is become of him. 2 ονκ οΐδαμεν τί γεγονεν αντω. Καί λεγει αντοΐς Ααρων,, 2 And Aaron says to them. Take off the περιέλέσθε τά ενώτια τά χρνσά τά έν τοΐς ώσι των γυναικών golden ear-rings which are in the ears of your wives and daughters, and bring them 3 νμων και θνγατέρων, και ένέγκατε πρός με. Καί περιείλαντο to me. ®And all the people took off the πας δ λαδς τά ενώτια τά -χρνσά τά έν τοΐς ώσιν αυτών, καί golden ear-rings that were in their ears, and brought them to Aaron. And he received 4 ήνεγκαν πρδς Άαρων. Καί έδε^ατο εκ τών -χειρων αυτών, them at their hands, and formed them with καί επλασεν αντά έν τη γραφίδι· και έποίησεν αυτά μόσχον a graving tool; and he made them a molten calf, and said. These are thy gods, O Israel, χωνεντδν, και εϊπεν, οντοι οι θεοί σου Ισραήλ, οΐτινες άνεβί- which have brought thee up out of the land 5 βασάν σε έκ γης ΑΙγύπτον. Καί ΐδών Ααρων ωκοδάμησε of Egjpt. ® And Aaron having seen it budt an altar before it, and Aaron made procla¬ θυσιαστήριον κατέναντι αντον, και έκήρνζεν Ααρων, λεγων, mation saying. To-morrow is a feast of the 6 εορτή τοΰ Κυρίου αΰριον. Καί δρθρίσας τη επαύριον άνε- Lord. ® And having risen early on the mor¬ βίβασεν δλοκαντώματα, και προσήνεγκε θνσίαν σωτηρίαν row, he i ofi'ered whole burnt-ofl'erings, and offered a peace-offering; and ®the people sat καί έκάθισεν δ λαδς φαγεΐν καί πιεΐν, καί άνεστησαν παιζειν. down to eat and drink, and rose up to play. ''And the Lord spoke to Moses, saying. 7 Καί έλάλησε Κύριος πρδς Μωυσήν, λεγων, βάδιζε το Go quickly, descend hence, for thy people τά^05, κατάβηθι έντεύθεν ήνόμησε γάρ δ λαός σου, δν έζή- whom thou broughtest out of the land of Egypt have transgressed; •‘they have quickly 8 γαγες έκ γης ΑΙγύπτον. Τίαρέβησαν ταχν έκ τής όδοΰ, ής gone out of the way which thou commandένετείλω αντοΐς· έποίησαν έαντοΐς μόσχον, και προσκεκννη- edst; they have made for themselves a calf, 6 ίργα.

σαμ·αχ^

ΚαΙ Ιγώ Ιδωκα αντον καί τον Έλια;8 τον τον Άχιέκ

β GV. given.

φνληζ

Δάν

καΐ

•y Or, work in or at.

τταντί

συνετω

One reading is ποιησουσι.

,6

Acts 7. 40.

ζ

Set upon the altar.

Θ

1 Cor. 10. 7.

ExoDxrs XXXII. 9—28.

114

ESOXOS.

and worshipped it, and sacrificed to it, and κασιν αίιτω, και τΐθνκασιν αντω, και tiirav, ουτοι οι θεοί σον 9 said, s These are thy §ods, O Israel, who Αίγυπτον. Kat vDv 10 brought thee up out of the land of Egypt. Ισ-ραηλ, οιτινες ανφίβα.σάν σε εκ '“And now let me alone, and I will be very εασόν με, καί θνμωθεις opyfj είς αυτούς, εκτρίψοι αντονς· και angry with them and consume them, and I will make thee a great nation. I'And Moses ποιήσω σε εις ^νος μέγα. Και ε8εήθη Μωησ^? έναντι 11 ■grayed before the Lord God, and said. Where¬ Κηρίου τοΰ Θεοί, καί εΐπεν, ίνατί. Κύριε, θυμοί opyfj είς τον fore, O Lord, art thou very angry with thy λαόν σου, ονς εξηγαγες εκ γης Αίγυπτου εν ίσχυΐ μεγάλη, και people, whom thou broughtest out of the ποτέ είπωσιν οι Αιγύπτιοι, 12 land of Egypt with great strength, and with εν τω βραγίονί σου τω ύψηλω; thy high arm ? ^ Take heed lest at any time λεγοντες, μετά πονηριάς εξηγαγεν αντονς άποκτείναι εν τοΐς the Egyptians speak, saying, With evil intent he brought them out to slay them in the ορεσι, και φαναλωσαι αυτούς άπο της γης· παΐισαι της οργής mountains, and to consume them from off τον θυμού σον, και ϊλεως γενού επι τη κακία τον λαού σον, the earth; cease from thj' wrathful anger, and be merciful to the sin of thy people, μνησθείς ’Αβραάμ και ’Ισαάκ καί ’Ιακώ^8 των σων οίκετων, 13 remembering Abraam and Isaac and Jacob ols ωμοσας κατά σεαντού, και ελάλησας προς αυτούς, λεγων, thy servants, to whom thou hast sworn by thyself, and hast spoken to them, saying, I πολνπληθννω το σπέρμα υμών ώσεί τά άστρα τού ουρανού τω will greatly multiply your seed as the stars of πλήθει· καί πάσαν την γην ταντην ην εΧπας δούναι αντοΐς, heaven for multitude, and aU this land which και καθφονσιν αυτήν εις τον αΙωνα. Καί Ιλάσθη Ίίνριος 14 thou spokest of to give to them, so that they shall possess it for ever. '*And the Lord περιποιησαι τον λαόν αυτού. was β prevailed upon to preserve his people. Καί άποστρεψας Μωυσί;?, κατεβη άπο τού ορούς· και 15 And Moses turned and went down from the mountain, and the two tables of testi¬ αί δύο πλάκες τού μαρτυρίου εν ταΐς χερσιν αυτού, πλάκες mony were in his hands, tables of stone written on both their sides: they were λίθιναι καταγεγραμμεναι εξ άμφοτέρων των μερών αυτών, written within and without. And the ενθεν και ενθεν ησαν γεγραμμέναι. Καί αί πλάκες εργον 16 tables were the work of God, and the writing the waiting of God written on the Θεοί ησαν, και η γραφή γραφή Θεοί κεκολαμμένη εν ταΐς tables. ^'And V Joshua having heard the πλαξί. Καί άκούσας ’Ιησούς της φωνής τού λαού κραζόντων, 1 7 voice of the people crying, says to Moses, There is a noise of war in the camp. And λεγει προς Μωησ^ν, φωνή πολέμου εν τη παρεμβολή. Καί 18 Moses says, It is not the voice of them that λεγει, ουκ εστι φωνή εξαρχόντων κατ ίσχύν, ουδέ φωνή εξαρbegin the battle, nor the voice of them that begin the cry of defeat, but the voice of them χόντων τροττης, άλλα φωνήν έξαρ-^όντων οίνον εγώ ακούω. that begin the banquet of wine do I hear. Καί ηνίκα ηγγιζε τη παρεμβολή, όρα τον μόσχον και τούς 19 '®And when he drew nigh to the camp, he sees the calf and the dances; and Moses χορούς· και οργισθείς θνμω Μωυσί;? ερριψεν άπο των χειρων being very angry cast the two tables out of his hands, and broke them to pieces under αυτού τάς δύο πλάκας, και συνετριφεν αντάς υπο το ορος. the mountain. And having taken the calf Καί λαβών τον μόσχον δν εποίησαν, κατεκανσεν αυτόν έν 20 which they made, he consumed it with fire, πυρι, και κατηλεσεν αυτόν λεπτόν, καί εσπειρεν αυτόν υπό and ground it very small, and ^ scattered it on the, water, and made the children of Is- τό ύδωρ, και επότισεν αυτό τους νΙονς Ισραήλ. Καί είπε 21 I’aei to drink it. And Moses said to Aaron, Μωυσ^ϊ τω Άαρων, τι εποιησε σοι δ λαός οντος, οτι εττηγαγες Wliat has this people done to theO; that thou Καί έίπεν Ααρων προς 22 hast brought upon them a great sin ? ^And επ’ αυτούς αμαρτίαν μεγάλην; Aaron said to Moses, Be not angry, my lord, Μωυσ^ν, μη οργίζον, κύριε· συ γάρ οίδας το όρμημα τού for thou knowest the iimpetuosity of this Αεγουσι γάρ μοι, ποιησον ημΐν θεούς, οι 23 people, Pgr they say to me. Make us gods, λαού τούτον. which shah, go before us; for as for this man προπορεύσονται ημών ο γάρ Μωυστ^ϊ onros δ άνθρωπος, Moses, who brought us out of Egypt, we do δς εξηγαγεν ημάς εξ Α'ιγύπτον, ουκ οιδαμεν τί γεγονεν αητω. not know what is ® become of him. ^ And I said to them. If any one has golden orna¬ Καί είπα αντοΐς, εί τινι υπάρχει χρυσία, περιελεσθε· καί 24 ments, take them off; and they gave them εδωκάν μοι· και ερριψα είς το πύρ· και εξηλθεν δ μόσχος me, and I cast them into the fire, and there came out this calf. ^ And when Moses saw ούτος. Καί ίδων Μωησ^ς τον λαόν οτι διεσκεδασται· (διεσκε- 25 that the people was scattered,— for Aaron δασε γάρ αυτούς Άαρων επίχαρμα τοΐς νπεναντιοις αυτών) had scattered them so as to be a rejoicing to their enemies,— then stood Moses at the εστη δε Μ,ωυσης επί της ττνλης της παρεμβολής, καί ειττε, 26 gate of the camp, and said. Who is on the τίς προς Κύριον; ίτω πρός με. ^ννηλθον ουν πρός αυτόν Lord’s side ? let him come to me. Then all the sons of Levi came to him. ^And he says πάντες οι υιοί Αενί. Καί λεγει αντοΐς, τάδε λεγει Κύριος 27 to them. Thus saith the Lord God of Israel, δ Θεός ’Ισραήλ· θέσθε έκαστος την εαυτού ρομφαίαν επί Put every one his sword on his thigh, and τον μηρόν, καί διελθατε καί άνακαμψατε άπο πύλης επί πύληι go through and return from gate to gate through the camp, and slay every one his διά της παρεμβολής, καί άποκτεινατε έκαστος τον αδελφόν brother, and every one his neighboui·, and αυτού, καί έκαστος τον πλησίον αυτού, καί έκαστος τον έγγιστα every one him that is nearest to him. *®And Καί εποίησαν οί υιοί Αενί καθά ελάλησεν αντοΐς 28 the sons of Levi did as Moses spoke to them. αυτού. Ρ Or. propitiated.

Τ Gr. Jesus.

3 Or. sowed it under the water, but another readina is έιτΐ.

ζ Or.

impulse.

0

Done to him.

ΕΗ0Δ02. Μωνσ^ϊ·

115

Exodtts

XXXIL 29—XXXIII. 11.

και

βττεσαν ίκ του λαόν Ιν ίκείντι ττ) rj^ipa €tS and there fell of the people in that day to the number of three thousand men. ^^And Καί ίΐττει/ αντοΐς Μωιχτ^?, έττληρώσατε Moses said to them, Ye have filled your τα? ^εΐρα? νμων σημΐρον Κυριω έκαστο? εν τω ιιίω ^ έν hands this day to the Lord each one on his son or on his brother, so that blessing should τω άδελφω αυτόν, δοθηναι εφ’ ·ϋρ.α? ευλογίαν. be given to you.

29 τρισ'χίΧίον; avSpas.

30

Καί εγή'ετο /χετα τ'^ν ανριον εΤττε Μωυση? ττρδ? τον λαόν, υ/χεΐ?

ημαρτηκατε

ττροζ

αμαρτίαν μεγάλην

τον Θεόν, ?να εζιΧάσωμαι

ττερΧ

καΐ νΐιν άναβησομαι της

αμαρτίας νμων.

31 Υττεστρεψε δέ Μωυστ}? ττρδ? Κύριον, καί ειττε, Βεομαι Κύριε· ημαρτηκεν ο λαός ουτο? αμαρτίαν μεγάλην, καί εττοίησαν εαυτοί? 32 θεούς )(ρυσονς. αυτών,

αφε?'

33 ης έγραφα?. τηκεν

Καί νυν εί μεν άφείς αυτοί? την αμαρτίαν ει δέ ρ,φ

έ^άλειφόν με εκ της βίβλον σου,

Καί ειττε Κύριο? ττρδ? Μωυσί^ν, εί τις ημάρ-

ενώπιον μον, εξαλείψω

αυτονς εκ

34 Νυνί δέ βάβιζε, κατάβηθι, και

της

βίβλου μου.

ό8ηγησον τον λαόν

τούτον

εις τον τόπον, ον έΐπά σοι·

ίδου δ άγγελό? μον προπορεν-

σεται

η

προ

προσώπου

σου·

δ’ αν ημέρα επισκέπτωμαι,

35 επάζω επ' αυτου? την αμαρτίαν αυτών. τον

λαόν περί

της

ποιησεως

του

Καί επάτα^ε Κύριο? μόσχου,

ου

εποίησεν

® And it came to pass after the morrow had hegunythat Moses said to the people. Ye have sinned a great sin; and now I will go up to God, that I may make atonement for yom· sin. ^ And Moses returned to the Lord and said, I pray,,0 Lord, this people has sinned a great sin, and they have made for themselves golden gods. ^ And now if thou β wilt forgive their sin, forgive it; and if not, blot me out of thy book, which thou hast written. ® And the Lord said to Moses, If any one has sinned against me, I will blot them out of my book. ^ And now go, de¬ scend, and lead this people into the place of which I spoke to thee: behold, my angel shall go before^ thy face; and in the day when I shall visit I will bring upon them their sin. 35 Lord smote the people for the making the calf, which Aaron made.

'Καρών.

And the Lord said to Moses, Go forward, go up hence, thou and thy pecupM 'whom εντεύθεν συ και 6 λαό? σου, οίις ε^ηγαγες εκ γης Αίγυπτου, thou broughtest out of the land of Egj'pt, into the land which I swore to Abraam, εις την γην, ην ώμοσα τω ^Κβρααμ, και Ίσαακ, και Ίακώ^, and Isaac, and Jacob, saying, I will give it 2 λεγων, τω σπέρματι υμών δώσω αυτήν. Καί συναττοστελώ to your seed. ^ And I will send at the same time my angel before thy face, and he shall τδν άγγελόν μου προ προσώπου σου· και εκβάλει τον Άμορ- cast out the Amorite and the Chettite, and ραΐον, και ΧετταΓον, και Φερεζαΐον, και Γεργεσαΐον, καί the Pherezite and Gergesite, and Evite, and Jebusite, and Chananite. 3 And I will bring 3 Ευαίον, καί Ίε^δουσαΓον, καί ΧαναναΓον. Καί εισάγω σε thee into a land flowing with milk and είς γην ρεονσαν γάλα και μέλι· ον γαρ μη συναναβώ μετά honey; for I will not go up with thee, be¬ cause thou art a stiff-necked people, lest I σου, διά τό λαόν σκληροτράχτιλόν σε είναι, ΐνα μη εζαναλώσω consume thee by the way. ■* And the people 4 σε εν τη δδω. Καί ακόυσα? δ λαός τό ρήμα τό πονηρόν having heard this y grievous saying, mourned 5 τούτο, κατεπένθησεν έν πενθικοΐς. Καί είπε Κύριο? τοΐς υΙοΐς in mourning apparel. 3 Por the Lord said to the children ot Israel,Ye are a stiff-necked Ισρο,ηλ, υμείς λαός σκληροτράχηλος· ορατέ, μη πληγην άλλην people; take heed lest I firing on you another έπάζω εγώ έφ’ υμάς, καί έ$αναλο)σω υμάς· νυν ονν άφέλεσθε plague, and destroy you: now then put olf your glorious apparel, and your ornaments, τα? στολα? των δο^ών υμών, καί τδν κόσμον, και δεί^ω σοι and I will shew thee what I will do to thee. 6 ά ποιήσω σοι. Καί περιείλαντο οι υιοί 'Ισραήλ τδν κόσμον 3 So the sons of Israel took off their orna¬ ments and their array ^ at the mount of 7 αυτών, και την περιστολήν από του όρους του 'Κωρηβ. Καί Choreb. ^And Moses took his tabernacle λαβών ΚΙωυσης την σκηνην αυτόν, έττη^εν έ^ω της παρεμβολής, and pitched it without the camp, at a dis¬ tance from the camp; and it was called the μακράν από της παρεμβολής· καί έκληθη "^ικηνη μαρτυρίου· Tabernacle of Testimony: and it came to καί έγένετο, πάς δ ζητών Κύριον έζεπορεύετο είς την σκηνην pass that every one that sought the Lord wont forth to the tabernacle which was 8 την έζω της παρεμβολής. 'Ηνίκα δ’ αν εισεπορεύετο Μωυσφ? without the camp. ^ And whenever Moses εΐ? την σκηνην έζω της παρεμβολής, είστήκει πάς 6 λαός went into the tabernacle without the camp, σκοπευοντες έκαστος παρά τό,ς θνρας της σκηνης αντον· και aU the people stood every one watching by the doors of his tentand when Moses κατενοοΰσαν άπιόντος Μωυσ^ εω? του είσελθεΐν αυτόν είς departed, they took notice until he entered 9 την σκηνήν. Ω? δ’ αν ε'ισηλθε Μωυστ75 εΐϊ την σκηνην, into the tabernacle. “And when Moses entered into the tabernacle, the pillar of the κατεβαινεν δ στυλό? της νεφέλης, και ΐστατο επί την θνραν cloud descended, and stood a|; the door of 10 της σκηνης, καί έλάλει Μωυση. Καί έώρα πάς δ λαο? τδν the tabernacle, and Ood talked to Moses. '3 And aU the people saw the pillar of the στύλον τ^? νεφέλης έστώτα επί της θυρας της σκηνης· καί cloud standing by the door of the taber¬ στάντες πάς δ λαδ?, προσεκννησαν έκαστος από τής θυρας nacle, and aU the people stood and worship¬ ped every one ^at the door of his tent. 11 τής σκηνής αυτου. Καί έλάλησε Κτίριο? πρός Μωυστ^ν, And the Lord spoke to Moses face to face, ένοτπιο? ενωπίω, ω? είτι? λαλήσαι πρός τδν έαυτοΰ φίλον as if one should speak to his friend; and he 33

Καί

ειττε

Κύριο? προς

Κίωνσην,

β Or.

dost.

προπορευον,

7

Gr,

evil.

ανάβηθι

6 Gr.

from.

Exodtts XXXIII. 12—XXXIV. 9. retired into the camp : but ids servant Joshua the son of Naue, a young man, de¬ parted not forth from the tabernacle. And Moses said to the Lord, Lo! thou sayest to me, Lead on this people; but thou hast not shewed me whom thou wilt send with me, but thou hast said to me, I know thee above all, and thou hast favour with me. 13 If t]ien I have found favour in thy sight, reveal thyself to me, that I may evi¬ dently see thee; that I may find favour in thy sight, and that I may know that this great nation is thy people, i^ And he says, I myself will go befere thee, and give thee rest. 13 And he says to him. If thou go not up with us thyself, bring me not up hence. 13 And how shall it be surely known, that both I and this people have found favour with thee, except only if thou go with us ? .So both I and thy people shall be glorified beyond aU the nations, as manj; as are upon the earth. And the Lord said to Moses, I wiU also do for thee this thing, which thou hast spoken; for thou hast found grace before me, and I know thee above all. i*And Moses says, Manifest thyself to me. “ And Qod said, I wiU pass by before thee with my glory, and I wiU caU by my name, the Lord, before thee; and β I will have mercy on whom I wiU have mercy, and wUl have pity on whom I wiU have pity. And Qod said. Thou shalt not be able to see my face; for no man shall see my face, and hve. ^lAnd the Lord said. Behold, there is a place by me: thou shalt stand upon the rock; ■^land when my glory shall pass by, then I will put thee into a hole of the rock; and I will cover thee over with my hand, until I shall have passed by. ^ And I will remove my hand, and then shalt thou see my back parts ; but my face shall not appear to thee. And the Lord said to Moses, Hew for thy¬ self two tables of stone, as also the first were, and come up to me to the mountain; and I wiU write upon the tables the words, which were on the first tables, which thou brokest. be ready by the morning, and thou shalt go up to the mount Sina, and shalt stand there for me on the top of the mountain. 3 And let no one go up with thee, nor be seen in aU the mountain; and let not the sheep and oxen feed near that mountain. ^And Jibies hewed two tables ,of stone, as also the first were; and Moses having arisen early, went up to the mount Sina, as the Lord appointed him; and Moses took the two tables of stone. ^And the Lord descended in a cloud, and stood near him there, and called V by the name of the Lord. 3 And the Lord passed by before his face, and proclaimed. The Lord God, pitiful and merciful, longsuffering and very com¬ passionate, and true, t and keeping justice and mercy for thousands, taking away iniquity, and unrighteousness, and sins; and he not clear the guilty; bringing the iniquity of the fathers upon the children, and to the children’s children, to the third and fourth generation. ®And Moses hasted, and bowed to the earth and worshipped; * and said. If I have found grace before thee, let my Lord go with us; for the people is β

Bom. 9.16.

ΕΒΟΔΟΧ

116

και

τϊ)ν

aTTeXveTO ets

τταρεμβολην

δε θεράπων ‘Ιησούς

6

vibs Ναυ^ veos ουκ εζεπορενετο εκ της σκηνης.

Καί είπε Μωυσ^ς προς Κνρων, ΐδου συ μοι λε-γεις, άνά·γαγε 12 τον λαόν τούτον, σύ δε ονκ ε8ηλωσάς μοί, δν σνναποστελΰς μετ’ εμοΰ·

συ δε μοι εΐπας, οΤδά σε παρα πάντας, καί χάριν εχεις

παρ’ εμοί. σεαυτόν

Εΐ ονν εύρηκα χάριν εναντίον σου, εμφάνισαν μοιΛ^ γνωστως

ΐνα Ϊ8ω σε,

όπως

αν

ω

εΰρηκως χάριν

εναντίον σου, και ΐνα γνω, οτι λαόϊ σου τδ e'^vos τδ μεγα τούτο.

Καί λεγει, αυτός προπορεύσομαί σου, και καταπαΰσω 14

Καί λεγει προς αυτόν, ε’ι μη αυτός συ συμπορευη, μη

σε.

με άναγάγης εντεύθεν.

Καί πως γνωστόν εσται αληθώς, οτι 16

εύρηκα χάριν παρά σοι εγώ τε και δ λαό; σου, αλλ’ η συμπορευομενου σου

μεθ’ ημών;

καί

ενΒοζασθήσομαι εγώ τε

καί ό λαό; σου παρά πάντα τα έθνη, δσα επι της γης εστι. Καί είπε Κύριος προς Μωυσην, και τούτον σοι τον λόγον, 17 δν εΐρηκας, ποιήσω·

εύρηκας γάρ χάριν

οΐδά σε παρά πάντας. Καί

εΤττεν,

εγώ

ενώπιον

εμοΰ, και

Καί λεγει, εμφάνισαν μοι σεαυτόν. 18

παρελεύσομαι πρότερός

σου τη 8άζη μου, 19

καί καλεσω τω ονόματί μου. Κύριος εναντίον σου· και ελεήσω, δν

αν

ελεώ,

καί

ο’ικτειρησω,

δν

αν

ο’ικτειρώ.

Καί

εΐπεν, 20

ου όννηετη ΐδεΐν τδ πρόσωπόν μου· ου γάρ μη ‘ίόη άνθρωπος το πρόσωπόν μου, καί ζησεται.

Καί είπε Κύριος, 18οΰ τόπος 21

παρ’ έμοι, στηση επι της πέτρας.

Ήνίκα δ’ αν παρελθη ή 22

δό^α μου, καί θησω σε ε’ις όπην της πέτρας, καί σκεπάσω τη χειρί μου επι σε, εως αν παρελθω.

Και άφελώ την χεΐρα, 23

καί τότε οψει τα όπίσω μου· τδ δε πρόσωπόν μου ουκ όφθησεται σοι. Καί είπε Κύριος προς Μωυσην, λάξευσον σεαυτώ 8υο πλάκας 34 λιθίνας, καθώς καί αΐ πρώται, καί άνάβηθι πρός με ε’ις τδ όρος· και γράψω επι των πλακών τά ρήματα, ά ην εν ταις πλα§ι ταΐς πρώταις,

αΐς συνετριψας.

Καί γίνου

έτοιμος

εις

το 2

πρωϊ, καί άναβηση επι τδ όρος το 2ινα, καί στηση μοι εκεί επ’ άκρου του όρους.

Καί μηόεις άναβητω μετά σοΰ, μηόε 3

άφθητω εν παντί τω δρει· καί τα πρόβατα καί βόες μη νεμεσθωσαν πλησίον του όρους εκείνου.

Και ελα^ευσε δυο πλακας 4

λιθίνας, καθάπερ και αΐ πρώται· και όρθρίσας Μωυσ^;, άνεβη εΐ; τδ όρος τδ 2ινα, καθότι συνεταζεν αύτω Κύριος· καί ελαβε Μωυσ?}; τα; δυο πλάκας τα; λιθίνας.

Καί κατεβη Κύριο; 5

εν νεφελη, καί παρεστη αύτω εκεί, και εκαλεσε τω ονοματι Κυρίου.

Καί παρηλθε

Κύριος

προ προσώπου

αύτου,

καί 6

εκάλεσε. Κτίριο; ό ©εδ; οίκτίρμων, καί έλεήμων, μακρόθυμος, καί πολυέλεος, καί αληθινός,

και δικαιοσύνην όιατηρών καί 7

ελεος εΐ; χιλιάδα;, άφαιρών ανομίας, καί αδικίας, και αμαρ¬ τίας, και ού καθαριεΐ επί τέκνα, καί επί γενεάν. νησε·

τον ένοχον, έπάγων ανομίας πατέρων

τέκνα τέκνων, επι

τρίτην και τετάρτην

Καί σπετίσα; Μωυση;, κύψας επι την γην προσεκυ- 8 καί εΐπεν, εΐ εύρηκα χάριν ενώπιον σου, συμπορευθητω 9

γ Or, the name of the Lord, HebraUm.

Another reading is k¥ ονοματι·

ΈαΟΑΟΧ

ΕχοΏπβ XXXIV. 10—28.

117

9 ο Ίίνριος μον μίθ ημών

ο Xaos yap σκΧηροτρά^Χόζ iarr stiff-nected: and thou- slialt take away our ημών, και τα; ανομία; ημών, sins and our iniquities, and we will be thine. And the Lord said to Moses, Behold, I establish a covenant for thee in the presence of aU thy people; I wdl do glorious things, which have not been done in all the earth, 10 Και eiTTe Κύριο; προ; Μωνσην, iSov, εγώ τίθημί σοι or in any nation; and all the people among whom thou art shall see the works of the Βιαθηκην ένωπιον παντο; τον λαόν σον, ποιήσω ίν8οζα, ά Lord, that they are wonderful, which I wiU. ον yeyovev iv πάση τη γη, και έν παντι Wvei· καΐ οψεται do for-thee. “Do thou take heed to aU things whatsoever I command thee: behold, πα; ο λαο;, εν οι; €ΐ σν, τα έργα Κυρί^ου, δτι θαυμαστά I cast out before your face the Amorite and 11 ίστιν, ά εγώ ποιήσω σοι. Πρόσερ(ε σν πάντα δσα εγώ Λθ Ghananite and the Pherezite, and th^ Chettite, and Evite, and Gergesite and JeεντΐΧΧωμαι σοι· ι8ον εγω ίκβάΧΧω προ προσώπου υμών busite: “ take heed to thyself, lest at any τον Αμορραΐον, και Καναναΐον, και Φερε^αΐον, και Χβτταΐον, time thou make a covenant with the dwellers on the land, into which thou art entering, 12 και Έναΐον, και Γεργεσαΐον, κανϊΐβουσαΐον. Ήρόσεχΐ σεαντώ, lest it be to thee a stumbling-block among μη ποτΐ θ'η; 8ιαθηκην τοΐ; ίγκαθημίνοι; εττι τη; yr};, ei; you. J^Ye shall destroy their altars, and ην άσπορ€νη el; αντην, μη σοι yevητaι πρόσκομμα έν υμΐν. break in pieces their pillars, and ye shall out down their groves, and the graven images of 13 Ύον; βωμόν; αυτών καθεΧΐΐτε, και τά; στηΧα; αυτών σνντρί- their gods ye shall burn -with fire. “Eor ye ψετε, και τά αΧση αυτών έκκοι/ίετε, και τά γλυπτά των θεών shall not worship strange gods, for the Lord God, a jealous name, is a jealous God j lest 14 αυτών κατακανσετε εν πνρι. Ου γαρ μη προσκυνησητε θεοί; at any time thou make a covenant with the ετέροι;· ό γαρ Κύριος ό Θεός, ζηΧωτον όνομα. Θεός ζηλωτή; dwellers on the land, and they go a whoring after their gods, and sacrifice to their gods, 15 εστι. Ήίη ποτέ θή; διαθήκην τοΐ; σγκαθημενοι; επί τη; "γη;, and they call thee, and thou shouldest eat και εκπορνενσωσιν όπίσω των θεών αυτών, καί θνσωσι τοΐ; of their feasts, '®and thou shouldest take of their daughters to thy sons, and thou 16 ^εοΐς αυτών, καί καΧεσωσί σε, καί φάγη; των αυτών, ; καί shouldest give of thy daughters to their Χαβη; των, θυγατέρων αυτών τοΐ; υιοΐ; σου, και των θυγατέρων sons ; and thy daughters should go a whor¬ σου δως τοΐ; υιοί; αυτών, και εκπορνενσωσιν αι θυγατέρες σου ing after their gods, and thy sons should go a whoring after their gods. “And thou δπισω των θεών αυτών, και εκπορνεόσωσιν οΐ υιοί σου όπίσω shalt not make to thyself molten gods. And thou shalt keep the feast of unlea¬ 17 των θεών αυτών. Καί θεόν; -χωνευτόν; ου ποιήσει; σεαυτώ. vened bread: seven days shalt thou eat 18 Καί την εορτήν τών άζυμων ψνΧάξη· επτά ήμερα; φαγη unleavened bread, as I have charged thee, άζυμα, καθάπερ εντεταΧμαί σοι, εις τόν καιρόν εν μηνι τών at the season in the month of new corn; for in the month of new corn thou earnest 19 νέων εν yXp μηνι τών νέων εζηΧθε; εξ ΑΙγυτττου, Παν δια- out from Egypt. i^The males are mine, νοΐγον μήτραν, εμοι τά αρσενικό, παν πρωτότοκον μόσχου, και everything that opens the womb; every first-born of ^oxen, and every first-born of 20 πρωτότοκον προβάτου. Καί πρωτότοκον υποζυγίου λύτρωση sheep. ‘“And the first-born of an ass thou προβάτω· εάν δέ μη λύτρωση αυτό, τιμήν δώσεις· παν shalt redeem with a sheep, and if thou wilt not redeem it thou shalt pay a price: every πρωτότοκον των υϊων σου λύτρωση· όφθήση ενώπιον first-born of thy sons shalt thou redeem ; μου κενό;. thou shalt not appear before me empty. Six days thou shalt work, but on the seventh day thou shalt rest: there shall be thou 21 ^Έξ ημέρα; ipyS., τη 8ε έβδόμη καταπαυ'σεις· τώ σπόρω καί rest in seed-time and harvest. 22 shalt Tkeep to me the feast of weeks, the 22 τω άμητω κατάπαυσις. Καί εορτήν εβδομάδων ποιήσει; μοι, beginning of wheat-harvest; and the feast αρχήν θερισμού πυρου· καί εορτήν σwayωyη; μεσουντο; του of ingathering in the middle of the year. ^ Three times in the year shall every male 23 ενιαυτού. Τρεις καιρού; του ενιαυτοί όφθήσεται παν αρσενικόν of thine appear before the Lord the God of 24 σου ενώπιον Κυρίου του Θεοί Ισραήλ. ''Οταν γαρ εκβάλω τά Israel. _^Eor when I shall have cast out the nations before thy face, and shall have έθνη προ προσώπου σου, καί πλατύνω τα. όριά σου, ουκ επιθυ¬ enlarged thy coasts, no one shall desire thy μήσει ουθει; τή; -γη; σου, ήνίκα αν άναβαίνη; όφθηναι εναντίον land, whenever thou mayest go up to appear before the Lord thy God, three times in 25 Κυρίου τοΰ Θεοί σου, τρεις καιρού; του ενιαυτοί. Ου σφάξει; the year. Thou shalt not ^ offer the blood έπι ζόμη αίμα θυμιαμάτων μον, καί ου κοιμηθήσεταΐ εις τό of my ί sacrifices ®with leaven, neither shall 26 πρωί θύματα εορτή; τοΰ πάσχα. Τα πpωτoyεvvήμaτa τή; the sacrifices of the feast of the passover ^remain tUl themorning. ^^The first-fruits yή; σου θήσει; εις τόν οίκον Κυρίου τοΰ Θεοί σου· οΰχ εψήσει; of thy land shalt thou put into the house of 27 αρνα έν γάλακτι μητρό; αυτοί. Καί εΤπε Κύριος προ; the Lord thy God: thou shalt not bod a lamb in his mother’s milk. “And the Lord Μωυσ^ν, γραι/ιον σεαυτώ τα ρήματα ταΰτα· έπι γα,ρ τών λόγων said to Moses, Write these words for thyself, 28 τούτων τέθειμαί σοι διαθήκην, καί τώ Ίσραι^λ. Και ήν εκεί for on these words I have established a covenant with thee and with Israel, ^And Μωυστ7ς εναντίον Κυρίου τεσσαράκοντα ημέρα;, και τεσσαρά- Moses was there before the Lord forty days^ και άφελΐΐς συ τας αμαρτία'; και ΐσομΐβά σοι.

4 Ur. of a calf,

7

Gr.

make.

δ Qr, clay.

ζ Gr.

inconsc-offerings.

0 Gr.

upon.

λ Or. sleep.

Exod0s

XXXIV. 29—XXXV. 19.

118

ESOAOS.

and forty nights; he did not eat bread, and κοντά νύκτας· άρτον οίικ ΐφαγ€, καΐ υ8ωρ ονκ επιε· καΐ ίγραψΐν he did not drink water; and he wrote upon the tables these words of the covenant, the ετΓΐ των πλακών τα ρ-φαατα ταντα της διαθήκης, τους δέκα ten sayings. And when Moses went down from the mountain, β there were the two tables in the liands of Moses,—as then he went down from the mountain, Moses knew not that the appearance of the skin of Ms face was glorified, when V G-od spoke to him. ® And Aaron and all the elders of Israel saw Moses, and the appearance of the skin of Ms face was made glorious, and they feared to ap¬ proach him. And Moses called them, and Aaron and all the rulers of the synagogue turned towards him, and Moses spoke to them. ^ And afterwards all the children of Is¬ rael came to Mm, and he commanded them aU tilings, whatsoever the Lord had com¬ manded Mm in the mount of Sina. ®And when he ceased speaking to them, he put a veil on Ms face. ^And whenever Moses went in before the Lord to speak to him, he took off the veil till he went out, and he went forth and spoke to aU the children of Israel whatsoever the Lord commanded him. 85 ^nd the children of Israel saw the face of Moses, that it was glorified; and Moses put the veil over Ms face, tdl he went in to speak with Mm. And Moses gathered all the congregation of the children of Israel together, and said. These are the words which the Lord has spoken for you to do them. ^ six days shalt thou perform works, but on the seventh day shall be rest—a holy sabbath—a rest for the Lord : every one that does work on jt, let him die. 8 Ye shall not burn a fire in any of your dwellings on the sabbath-day; I am the Lord. ^And Moses spoke to aU the congregation of the children of Israel, say¬ ing, This is the thing which the Lord has appointed you, saying, ^ Take of yourselves an offering for the Lord: every one that engages in his heart ^ shall bring the firstfruits to the Lord; gold, silver, brass, ^blue, purple, double scarlet spun, and fine linen spun, and goats’ hair, ^ and ranis’ skins dyed red, and skins iyed blue, and incorruptible wood, 8 and sardine stones, and stones for engraving for the ί shoulder-piece and fulllength robe. 8 And every man that is wise in heart among you, let him come and work all things whatsoever the Lord has com¬ manded. '“The tabernacle, and the cords, and the coverings, and the rings, and the bars, and the posts," and the ark of the testi¬ mony, and its staves, and its propitiatory, and the veil, ’^and the curtains of the court, and its posts, '“and the emerald stones, '%ηα the incense, and the anointing oil,and the table and all its furniture, '“and the candle¬ stick for the light and all its furniture, '“"ηπΤ the altar and all its furniture; '“and the holy garments of Aaron the priest, and the garments in which they shall do service; '*and the garments of priesthood for thi. sons of Aaron and the anointing oil, and the compound incense. β Qr.

and.

ε κατέβαινε Μωησί^ς εκ τον δρονς, καΐ αι δνο πλάκες 29 επι των χειρων Μωησ^· καταβαίνοντος δε αντοΰ εκ του δρονς, Μωησ^? ονκ ηδει δτι δεδό^ασται η δψις τον -χώματος τον προσώπου αντοΰ εν τω λαλεΐν αυτόν αύτω.

Και εΐδεν ’Ααρων 30

και πάντες οί πρεσβντεροι Ισραήλ τον Μωυσην, και ην δεδοζασμένη

η

δψις του

-χρώματος τον προσώπου αντοΰ·

εφοβηθησαν εγγίσαι αύτω.

Και εκάλεσεν αύτονς

και

Μωυσης, 31

και επεστράφησαν προς αυτόν Ααρών και πάντες οί άρχοντες της συναγωγής· καί έλαλησεν αυτοΐς Μωυσί^ς. Καί μετά ταΰτα προσηλθον προς αντδν πάντες οί υΙοι Ισραήλ· 32 και ενετείλατο αντοΐς πάντα, οσα ένετειλατο Ιίνριος προς αντδν εν τω δρει ^ινά.

Καί επειδή κατέπαυσε λάλων προς αντονς, 33

επέθηκεν επι το πρόσωπον αντοΰ κάλυμμα.

Ήνικα

δ’ αν 34

είσεπορεύετο Μωησ··^5, έναντι Κυρίου λαλεΐν αντώ, περνηρεΐτο τδ κάλυμμα έως τοΰ έκπορενεσθαι· καί έζελθών έλάλει πάσι τοΐς υιοΐς ^Ισραήλ οσα ενετείλατο αντω Κύριος. νΙοι

Ισραήλ

τδ

προσωπον

Καί εΐδον οΐ 35

Μωνσέως, δτι δεδό^ασται·

και

περιέθηκε Μωηστ^ϊ κάλυμμα επί τδ πρόσωπον έαντοΰ, έως αν εΙσέλθη σνλλαλεΐν αντω. Καί συνήθροισε Μωυσί^ς πάσαν συναγωγήν νΙών καί εΐπεν, οντοι οί λόγοι, οΰς

Ισραήλ, 35

είπε Κύριος ποιήσαι αυτούς.

‘'Ε^ ημέρας ποιήσεις έργα, τη 8έ ημέρα τη έβδόμη κατάπανσις· 2 άγια σάββατα· άνάπαυσις Κυρίω· πας 6 ποιων έργον εν αντή„ τελευτατω.

Οί

καύσετε

πΰρ

εν παση κατοικία

ήμερα των σαββάτων εγώ Κύριος. πάσαν συναγωγήν νίών

-υμών τή 3

Καί είπε Μωηστ^ξ πρδς 4

Ισραήλ, λεγων, τοΰτο τδ

σννέταζε Κύριος, λεγων, λάβετε παρ

ρήμα,

δ

υμών αυτών άφαίρεμα 5

Κυρίω· πάς δ καταδεχόμενος τη καρδία, ο’ίσουσι τάς άπαρχάς Κυρίω, χρνσίον, άργύριον, χαλκόν, υάκινθον, πορφύραν, κόκ- 6 κινον διπλοΰν διανενησμένον, καί βύσσον κεκλωσμένην,

καί

τρίχας

καί 7

αυγείας,

καί

·δέρματα

κριών

ήρυθροδανωμένα,

δέρματα υακινθινα, καί ^ύλα άσηπτα, καί λίθους σαρδίου, καί 8 λίθους είς τήν γλυφήν είς τήν έπωμίδα καί τον ποδήρη.

Καί 9

πάς σοφός τή καρδία εν υμΐν, ελθών εργαζέσθω πάντα οσα συν¬ έταζε Κύριος·

Τήν σκηνήν,

καί

τα

παραρύματα, καί τά 10

κατακαλύμματα, καί τά διατόνια, καί τους μοχλούς, καί τούς στύλους,

καί τήν κιβωτόν τοΰ μαρτυρίου, καί τούς άναφορεΐς 11

αυτής, καί τδ ίλαστήριον

αυτής, καί πδ καταπέτασμα,

καί 12

τα ιστία τής αυλής, καί τούς στύλους αυτής, καί τούς λίθους 13 Tons T^s σμαράγδον, καί τδ θυμίαμα, καί τδ ελαιον τοΰ χρί- 14 σματος, καί τήν τράπεζαν καί πάντα τά σκεύη αυτής, καί 15, 16 τήν λυχνίαν του φωτός καί πάντα τα θυσιαστήριον καί

πάντα

τά

σκεύη

σκεύη αυτής,

αΰτοΰ,

καί τδ 17

καί τάς στολάς 18

τάς άγιας Άαρών τοΰ ίερέως, καί τάς στολάς εν als λειτουργήσουσιν

εν αύταΐς,

καί τοΰϊ χιτώνας

τοΐς υίοΐς

Ααρών τής 19

Ιερατείας, καί τδ ελαιον τοΰ χρίσματος, καί τδ θυμίαμα τής συνθέσεως. γ ί7η lie.

ν δ Gr. they shall.

ζ 07·, ephod.

ΕΞ0Δ02. 20

Εχοϋπβ XXXV. 20—XXXVI. 4..

119

Και ίξηλθε -πασα συναγωγή νΙων

Ισραήλ

αττο Μωυσ^.

^ And all the congregation of the children of Israel went out from Moses. And they brought, they whose heart prompted them, ίδο^ε Ty ψυχτ) αυτών, αφαίρ^μ,α· καί ηνΐγκαν άφαίρΐμα Κυρίω and they to whomsoever it seemed good in and they 61S τταντα τα tpya rijs σκηνης του μαρτυρίου, καί eis ττάντα their mind, each an offering; brought an offering to the Lord for aU the 22 τά κάτεργα αυτής, καί eis ττάσα? Tas στολάς ,τοΰ αγίου. Καί works of the tabernacle of witness, and all ηνεγκαν οΐ ανδρε; τταρα των γυναικών, ττάς ω ε'δο^ε τ-ρ διανοία, its services, and for all the robes of the sanctuary. ^And the men, even every one ηνεγκαν σφραγίδας, και ενώτια, καί δακτυλίους, και εμττλόκια, to whom it seemed good in his heart, brought 23 και ττεριδε^ια, τταν σκεύος '^(ρυσονν. Καί ττάντες δσοι ηνεγκαν fiOm_ the women, even brought seals and ear-rings, and finger-rings, and ^necklaces, αφαιρεματα χρυσίου Κυρίω, και τταρ ω ευρεθη βύσσος- καί and bracelets, every article of gold. ^ And δέρματα υακίνθινα καί δέρματα κριών ήρυθροδανωμενα ηνεγκαν. aU as many as brought ornaments of gold to 24 Και ττας ό άφαιρών άφαίρεμα, ηνεγκαν άργυριον καί χαλκόν, the Lord, and ντΙΛ whomsoever fine linen was found; and they brought skins dj/ed τα αφαιρεματα Κυρίω· καί τταρ’ ois ευρεθη ζύλα άσηπτα· blue, and rams’ skins dyed red. every 2ο και είς τταντα τα έργα τ^ς παρασκευής ηνεγκαν. Καί πάσα one that offered an offering y brought silver and brass, the offerings to the Lord; and γυνή σοφή τη διανοία ταΐς χερσι νήβειν, ηνεγκαν νενησμένα, ihet/ with whom was found incorruptible την υάκινθον, και την πορφύραν, και τό κόκκινον, καί την wood; and they brought offerings for all the works of the preparation. ^ And every 26 βνσσον. Καί πάσαι αι γυναίκες, αΐς εδο^ε τη διανοία αυτών woman skilled in her heart to spin with her 27 εν σοφία, ενησαν τάς τρίχας τάς αίγείας. Καί οι άρχοντες hands,"/brought spun articles, the blue, and purple, and scarlet and fine linen. And ηνεγκαν τους λίθους της σμαράγδου, και τους λίγους της ah the women to whom it seemed good in 28 πληρωσεως εις την επωμίδα, καί τό λογείον, και τάς συν¬ their heart in their wisdom, spun the goats’ θέσεις, και εις το ελαιον της χρίσεως, και την σύνθεσιν του hair. ^ And the rulers brought the emerald stones, and the stones for setting in the 29 θυμιάματος. Και πας ο,νηρ και γυνή, ών εφερεν η διάνοια ephodj and the oracle, and the compounds both for the anointing oil, and the compo¬ αυτών είσελθόντας ττοιειν πάντα τά έργα, όσα συνεταζε sition of the incense,^ And every man and Κύριος ποιησαι αυτά δια Μωυσ·^, ηνεγκαν οί υιοί Ισραήλ, woman whose mind inclined them to come 30 αφαιρεμ.α Κυριω. Και εΤττε Μωυσ'^ς τοις υίοΐς ’ϊσραηλ, in and do all the works as many as the Lord appointed them to do by Moses—iiAey ιδού άνακέκληκεν 6 Θεός έζ ονόματος τον Βεσελε-ί^λ τον του the children of Israel brought an offering to And Moses said to the children 31 Ουρίου τον ’Ώρ, εκ της φυλής Ίουδα, καί ενεπλησεν αυτόν the Lord. of Israel, Behold, God has called by name πνεύμα θειον σοφίας καί συνεσεοτς, καί επιστήμης πάντων, Beseleel the son of Urias the son of Or, of 32 άρχιτεκτονεΐν κατά πάντα τα έργα ττ^ς άρχιτεκτονίας, ποιεΐν the tribe of Juda, ^'and has fiUed him with 33 το χρυσίον και το άργυριον και τον χαλκόν, και λιθουργησαι a divine spirit of wisdom and understand¬ ing, and knowledge of all things, ^ to labour τον λίθον, καΐ κατεργάζεσθαι τά ^ύλα, και ποιεΐν εν παντί ^ skilfully in all works of cunning workman¬ ο4 εργω σοφίας. Καί πρόβιβάσαι γε εδωκεν εν τη διανοία αυτω ship, to form the gold and the silver and the brass, ®*and to work in stone, and to fashion 35 τε, και τώ Ελιάβ τώ του ι Άχισαμάχ, εκ φυλής Δάν. Καί the wood, and to work in every work of ενεπλησεν αυτους σοφίας, συνεσεως, διανοίας, πάντα συνιεναι wisdom. ^ And God gave improvement in understanding both to him, and to Ehab ποιησαι τα έργα του άγιου, καί τα υφαντά και ποικιλτά υφάναι the son of A chisamach of the tribe of Dan. τω κοκκινω, και τη βυσσω, ποιεΐν παν εργον άρχιτεκτονίας, ®’And God fiUed them with wisdom, under¬ standing and perception, to understand to ποικιλίας. work all the works of the sanctuary, and to weave the woven and embroidered work with scarlet and fine linen, to do all work of curious workmanship and embroidery. 36 Και εποιησε Βεσελετ^λ καί Ελιάβ, καί πας σοφάς τη And Beseleel wrought, and Eliab and διανοία, ώ εδόθη σοφία και επιστήμη εν αυτοΐς, συνιεναι every one wise in understanding, to whom was given wisdom and knowledge, to under¬ ποιεΐν τταντα τα έργα, κατά τά άγια καθήκοντα, κατά πάντα stand to do aU the works according to the 2 οσα συνεταζε Κύριος. Και εκάλεσε Μωυσ^ς Βεσελε·^λ. καί holy offices, according to all tilings which the Lord appointed, Moses called Ελια^, καί πάντας τούς έχοντας την σοφίαν, ω εδωκεν 6 Beseleel and Eliab, and aU that had wis¬ Θεός επιστήμην εν τη καρδία, καί ττάντας τους εκουσίως dom, to whom God gave knowledge in their heart, and all who were freely willing to βουλομενους προσπορευεσθαι προς τα έργα, ώστε συντελεΐν come forward to the works, to perform And they reoeived from Moses aU 3 αυτα. Και ελαβον παρά Μωυσ^ πάντα τά άφαιρεματα, ά them. the offerings, which the chUdren of Israel ηνεγκαν οι υιοί Ισραήλ είς πάντα τά. έργα του αγίου ποιεΐν brought for aU the works of the sanctuary αυτα· και αυτοί προσεδεχοντο ετι τά προσφερόμενα παρά to do them ; and they continued to receive 4 των φεροντων το πρωί. Καί τταρεγίνοντο ττάντες οί σοφοί tlie gifts brought, from those who brought them in the morning. ^ And there came all οι ποιοΰντες τα έργα του άγιου, έκαστος κατά το αυτού εργον. the wise men who wrought the works of 21 Και ·ην€γκαν ίκαστος^ ων εφερΐν ύ] καρδια αυτών, καί δσοίζ

β

Or, cliainB.

Or.

they brought.

d i. e.

as a master -workman.

the sanctuary, each according to his own work, which they wrought. ^ And β one said to Moses, The people bring an abundance too great in proportion to all the works which the Lord has appointed them to do. ®And Moses commanded, and proclaimed in the camp, saying. Let neither man nor woman any longer labour for the offerings of the sanctuary; and the people were re¬ strained from bringing any more. ^ And they had V materials sufficient for making the furnitme, and they left some besides. ®And every wise one among those that wrought made the robes of the holy places, which belong to Aaron the priest, as the Lord commanded Moses. ^ And ^ he made the ephod of gold, and blue, and purple, and spun scarlet, and fine linen twined. And the plates were divided, the threads of gold, so as to interweave with the blue and pur¬ ple, and with the spun scarlet, and the fine linen twined, they made it a woven work; shoulder-pieces joined from both sides, a work woven by mutual twisting of the ]ξ)arts into ione another. They made it of the same material according to the making of it, of gold, and blue, and purple, and spun scarlet, and fine linen twined, as the Lord commanded Moses; i^and they made the two emerald stones clasped together and set in gold, graven and cut after the cutting of a seal with the names of the children of Israel; '■* and he put them on the shoulderpieces of the ephod, as stones of memorial of the children of Israel, as the Lord ap¬ pointed Moses. *■’ And they made the oracle, a wurk woven with embroidery, according to the work of the ephod, of gold, and blue, and purple, and spun scarlet, and fine hnen twined. They made the oracle square and double, the length of a span, and the breadth of a span,— double. ^^And there was inter¬ woven with it a woven work of four rows of stones, a series of stones, the first row, a sardius and topaz and emerald; ^®and the second row, a carbuncle and sapphire and jasper; '^and the third row, a ligure and agate and amethyst; “ and the fourth row a chrysolite and beryl and onyx set round about with gold, and fastened with gold. And the stones were twelve according to the names of the children of Israel, graven according to their names ®like seals, each according to his own name for the twelve tribes. ^And they made on the oracle turned wreaths, wreathen work, of pure gold, ^®and they made two golden circlets and two golden rings. And they put the two golden rings on both the upper corners of the oracle; ^®and they put the golden wreaths on the rings on both sides of the oracle, and the two wreaths into the two couplings. ^And they put them on the two circlets, and they put them on the shoulders or the ephod opposite each other in front. ^ And they made two _ golden rings, and put them on the two projections on the top of the oracle, and on the top of the hinder part of the ephod within. ^ And they made two golden rings, and put them on both the shoulders of the ephod under β

ΕΗ0Δ02.

120

Exodus XXXVI. 5-28.

o €ΐργάζοντο αυτοί. φερ€ί

Καί eiTre wpbs

Μ,ωνσην,

on

πλήθος 5

6 λαός κατα τα έργα οσα avvera^e Κυρως ποίη

προς NoTOj/, εκατδν έ(β εκατόν 10 και αί βάσεις αυτών είκοσι·

εκατόν

οι

στύλοι

Καί τδ

καί

κλίτος

καί

τδ

κλίτος τδ

καί οι στύλοι αυτών είκοσι,

Καί τδ κλίτος τδ πρδς θάλασσαν

αυλαΐαι πεντηκοντα πηχεων στύλοι αυτών δέκα, καί αί βάσεις 11 αυτών δέκα·

Καί τό

κλίτος τδ πρδς άνατολάς πεντηκοντα

12 πηχεων ιστία, πεντεκαίδεκα πηχεων τδ κατά νώτου· 13 στύλοι αυτών τρεις, καί αί βάσεις αυτών τρεις·

καί

οί

Καί έπί τού

νώτου τού δευτέρου ένθεν καί ένθεν κατά την ττύλην της αυλής. β Or^ on each side.

And they made ten curtains for the taber¬ nacle; 9 of eight and twenty cubits the length of one curtain: the same measure was to aU, and the breadth of one curtain was of four cubits. 9 And they made the veh of blue, and. purple, and spun scarlet, and fine hnen t-wined, the woven work with cherubs. And they put it on four posts of incorruptible toood overlaid with gold; and their chapiters were gold, and their four sockets were silver. 9 And they made the veil of the door of the fabernacle of witness of blue, and purple, and spun scarlet, and fine hnen twined, woven work with cherubs, 9and their posts five, and the rings; and they gilded their chapiters and their clasps with gold, and'they had five sockets of brass. ^And they made the- court toward the south; the curtains of the court of fine hnen t-wined, a hundred cubits β every way, “ and their posts twenty, and their sockets twenty; ®and on the north side a hundred every way, and on the south side a hundred everyway, and their posts twenty and their sockets twenty. ^“And on the west side curtains of fifty cubits, their posts ten and their sockets ten. '^And on the east side curtains of fifty cubits of fifteen cubits be¬ hind, ^and their piUars three, and their sockets three. ^9 And at the second back on this side and on that by the gate of the

Exodtts

XXXVII. 14—XXXVIII. 19.

court, curtains of fifteen cubits, their pillars three and their sockets three; i;* all the cur¬ tains of the tabernacle of fine linen twined. And the sockets of ■ their pillars of brass, and their hooks of silyer, and their chapiters overlaid with silver, and all the posts of the court overlaid with silver: and the veil of the gate of the court, the work of an em¬ broiderer of blue, and purple, and spun scarlet, and fine linen twined; the length of twenty cubits, and the height and the breadth of five cubits, made equal to the curtains of the court; and their pillars four, and their sockets four of brass, and their hooks of silver, and their chapiters overlaid with silver. And all the pins of the court round about of brass, and they were overlaid with silver. i^’And this was the β construction of the tabernacle of wit¬ ness, ’accordingly as it was appointed to Moses; so that the public service should belong to the Levites, through Ithamar the son of Aaron the priest. ^And Beseleel the son of Urias of the tribe of Juda, did as the Lord commanded Moses. And Eliab the son of Achisamach of the tribe of Dan was ttere, who was chief artificer in the woven works and needle¬ works and embroideries, ϊ in weaving with the scarlet and fine linen. And Beseleel made the ark, ^ and overlaid it with pure gold within and without; ^and lie cast for it four golden rings, two on the one side, and two on the other, ‘*wide enough for the staves, so that men should bear S the ark with them. “And he made the pro¬ pitiatory over the ark of pure gold, ® and the two cherubs of gold; ^one cherub on the one end of the propitiatory, and another cherub on the other end of the propitiatory, overshadowing the propitiatory with their wings. 9 And he made the ? set table of pure gold, ^“and oast for it four rings: two on the one side and two on the other side, broad, so that men should lift it with the staves in them. ^ And he made the staves of the ark and of the table, and gilded them with gold. And he made the furniture of the table, both the dishes, and the censers, and the cups, and the bowls with which he λ should oiler drink-ofierings, of gold. '^And he made the candlestick which gives light, of gold; the stem solid, and the branches from both its sides; and blossoms pro¬ ceeding from its branches, three on this side, and three on the other, made eq.ual to each other. And as to their lamps, which are on the ends, Mknops υδατι ζωντι52 και

περιρρα.νεΐ

έν αυτούς

έπι

την

οικίαν

επτάκις.

αφαγνιεΐ την οικίαν εν τω αιματι τού ορνιθίου,

και

Καί έν τω

υδατι τω ζωντι, καί εν τω όρνιθίω τω ζωντι, και έν τω ζάλαι τω κεδρίνω, και έν τω υσσωπω, και έν τω κεκλωσμένω κοκκίνω. 53 Καί έζαποστελεΐ τό όρνίθιον τό ζων έζω της πόλεως εις τό πεδιον, και

έζιλάσεται περί της οικίας,

καί

καθαρά

54 Οΰτος ο νομος κατά πάσαν άφην λέπρας, και 55, 56 καί της λέπρας ιματίου, και οικίας, 57 σιας,

και τού

ακάθαρτον,

αυγάζοντος,

και -ή

ημέρα

και τού

έσται.

θραύσματος,

και οΰλί^ς, καί σημα-

έζηγησασθαι η ημέρα

καθαρισθησεται·

ούτος

ό

νόμος

της λέπρας. 15

Καί έλάλησε Κύριος

πρός Μωυσην

και Άαρων,

λεγων,

2 λάλησον τούς υΙοις Ισραήλ, και έρεΐς αυτούς, άνδρι άνδρι ω β Gr. liviDg.

and thus none of the things in the house shall become unclean; and afterwards the priest shall go in to examine the house. "And he shall look on the plague, and, behold, if the plague is in the walls of the house, he will see greenish or reddish carities, and the appearance of them will he beneath the surface of the walls. ®®Aud the priest shall come out of the house to the door of the house, and the priest shall separate the house seven days. ““And the priest shall return on the seventh day and view the house; and, behold, if the plague is spread in the walls of the house, then the priest shall give orders, and they shall take away the stones in which the plague is, and shall cast them out of the city into an unclean place. And they shall scrape the house within round about, and shall pour out the dust scraped off outside the city into an unclean place. ®And they shall take other scraped stones, and put them in the place of ihe former stones, and they shall take other plaster and plaster the house. ®And if the plague should return again, and break out in the house after they have taken away the stones and after the house is scraped, and after it has been plastered, ^ then the priest shall go in and see if the plague is spread in the house: it is a connrmed leprosy in the house, it is unclean, f And they shall take down the house, and its timbers and its stones, and they shall carry out all the mortar without the city into an unclean place. _‘‘®And he that goes into the house at any time, during its sepa¬ ration, shall be unclean until evening. ‘‘^And he that sleeps in the house shall wash his garments, and be unclean until evening ; and he that eats in the house shall wash his garments, and be unclean until evening. And if the priest shall arrive and enter and see, and behold the plague be not at all spread in the house after the house has been plastered, then the priest shall declare the house clean, because the plague is healed. And he shall take to pmnfy the house two clean living birds, and cedar wood, and spun scarlet, and hyssop. ^'And he shall slay one bird in an earthen vessel over ^running water. And he shall take the cedar wood, and the spun scarlet, and the hyssop, and the living bird ; and shall dip it into the blood of the bird slain over running water, and with them he shall sprinkle the house seven times, g]iaU purify the house with the blood of the bird, and with the running water, and with the living bird, and with the cedar wood, and with the hyssop, and with the spun scarlet, he shall let the living bird go out of the city into the field, and shall make atonement for the house, and it shall be clean. ^ This is the law concerning every plague of leprosy and scurf, ®“and of the leprosy of a garment, and of a house, ^and of a sore, and of a clear spot, and of a shining one, "and of declaring in what day it is unclean, and in what day it shall be purged: this is the law of the leprosy. And the Lord spoke to Moses and Aaron, saying, ^ Speak to the children of Israel, and thou shalt say to them. Whatever man shall

LEVITIcπs XV. 3—20. have an issue out of his body, his issue is unclean. ^ And this· is the law of his un¬ cleanness ; whoeyer has a gonorrhoea out of his body, this is his unoleanness in him by reason of the issue, by which his body is affected through the issue; all the days of the issue of his body, by which his body is affected through the issue, there is his un¬ cleanness. ‘‘Every bed on which he that has the issue shall happen to lie, is unclean; and every β seat on which he that has the issue may happen to sit, shall be unclean. ^And the man who shall touch his bed, shall wash his garments, and bathe himself in water, and shall be unclean till evening. ® And whosoever sits on the ^seat on which he that has the issue may have .sat, shall wash his garments, and bathe himself in water, and shall be unclean until evening. And he that touches the skin of him- that has the issue, shall wash his garments and bathe himself in water, and shall be unclean till evening. ® And if he that has the issue should spit upon one that is clean, that ‘person shall wash his garments, and bathe himself in water, and be unclean until even¬ ing. “And every ass’s saddle, on which the man with the issue shall have mounted, shall be unclean till evening. And every one that touches whatsoever shall have been underhim shall be unclean until evening; and he that takes them up shall wash his garments, and bathe himself in water, and shall be un¬ clean until evening. “ And whomsoever he that has the issue shall touch, if he have not rinsed his hands in water, he shall wash his garments, and bathe his body in.water, and shall be unclean until evening. ‘^And the earthen vessel which he that has the issue shall happen to touch, shall be broken; and a wooden vessel shall be washed with water, and shall be clean. And if he that has the issue shouldbe cleansed of his issue, then shall he number to himself seven days for his purification; and he shall wash his gar¬ ments, and bathe his body in water, and shall be clean.^ “ And on the eighth day he shall take to himself two turtle-doves or two young pigeons, and he shall bring them before the Lord to the doors of the tabernacle of witness, and shall give them to the priest. And the priest shall offer them one for a sin-offering, and the other for a whole-burntoffering ; and the priest shall make atone¬ ment for him before the Lord for his issue. And the man whose seed of copulation shall happen to go forth from him, shall then wash his whole body, and shall be unclean until evening. ‘?And every garment, and every skin on which there shall be the seed of copulation shall both be washed with water, and be unclean mitil evening. “ And a woman, if a man shall lie with her with seed of copulation—they shall both bathe themselves in water and shall be unclean until evening. ‘“And the woman whosoever shall have an issue of blood, when her issue shaR be in her body, shall be seven days in her separation; every one that touches her shall be unclean until evening. And every thing whereon she shaR lie in her separation, shaU be unclean; and what-

ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ.

148 eav

γ€ΐ^ηταί

θαρτός

f>vcn

Καί ελάλησε Κ,ΰριος πρός Μωυστ^ν, λεγων, λάλησον πρός

2 Ααρών και

πρός τους υίους αυτοΰ, κο.ι

προς πάντας viovs

Ισραήλ, καί ερεΐς πρός αυτοΰς, τοΰτο τό ρήμα ο ενετείλατο 3 Κΰρΐ05,

λεγων,

άνθρωπος

άνθρωπος

των υιών Ίσρα-ί^λ,

ή

των προσήλυτων των προσκείμενων εν υμΐν, ός εάν σφά^η μόσχον, ή πρόβατον, ή αίγα εν τη παρεμβολή, καί ος αν 4 σφάζη εζω τής παρεμβολής, καί επί τήν θΰραν τής σκηνής τοΰ μαρτυρίου μή ενεγκη, ώστε ποιήσαι αυτό εις ολοκαύτωμα ή σωτήριον Κυρίω δεκτόν εις οσμήν ευω8ίας·

καί os αν σφάζη

εζω, καί επί τήν θΰραν τής σκηνής τοΰ μαρτυρίου μή ενεγκη αυτό, ώστε προσενεγκαι 8ωρον τω Κυρίω απέναντι τής σκηνής β Or,

XVI.

22—XVII. 4.

shall lay them upon the head of the live goat, and shall send him by the hand of a ready man into the wilderness. ^And the goat shall bear their unrighteousnesses upon him into a desert land; and Aaron shall send away the goat into the wilderness. -®And Aaron shall enter into the tabernacle of wit¬ ness, and shall put off the linen garment, which he had put on, as he entered into the holy place, and shall lay it by there. And he shall bathe his body in water in the holy place, and shall put on his raiment, and shall go out and offer the whole-burnt-offer¬ ing for himself and the whole-burnt-offering for the people: and shall mate atonement for himself and for his house, and for the people, as for the priests. ^^And he shaE offer the fat for the sin-offering on the altar. And he that sends forth the goat that has been set apart to be let go, shaU wash his garments, and bathe his body in water, and afterwai-ds shaE enter into the camp. '■^'And the calf for the sin-offering, and the goat for the sin-offering, whose blood was brought in to make atonement in the holy place, they shaE carry forth out of the camp, and bmm them with fire, even their skins and their flesh and their dung, he that burns them shaE wash his garments, and bathe his body in water, and afterwards he shaE enter into the camp. ^ And this shaE be a perpetual statute for you; in the seventh month, on the tenth day of the month, ye shaE humble yom· souls, and shaE do no work, the native and the stranger who ^abides among you. ^“For in this day he shaE make an atonement for you, to cleanse you from aE your sins be¬ fore the Lord, and ye shall be purged. “iThis shaE be to you a V most holy sabbath, a rest, and ye shall humble your souls; it is a per¬ petual orcUnance. The priest whomsoever they shaE anoint shaE make atonement, and ^ whomsoever they shaE consecrate to exer¬ cise the priestly ofllce after his father; and he shaE put on the linen robe, the holy gar¬ ment. " And he shaE make atonement for the most holy place, and the tabernacle of witness ; and he shaE make atonement for the altar, and for the priests ; and he shaE make atonement for aE the congregation. ^ And this shaE be to you a perpetual sta¬ tute to make atonement for the childr’en of Israel? for all their sins : it shaE be done once in the year, as the Lord commanded Moses. And the Lord spoke to Moses, saying, -Speak to Aaron and to his sons, and to all the children of Israel, and thou shalt say to them, 'This is the word which the Lord has commanded, saying, ^ Every man of the cliEdren of Israel, or of the strangers abiding among you, who shall kill a calf, or a sheep, or a goat in the camp, or who shall kill it out of the camp, ^and shaE not bring it to the door of the tabernacle of witness, so as to sacrifice it for a whole-burnt-offering or poaoe-offering to the Lord to be acceptable for a sweet-smelEng savour: and whosoever shall slay it without, and shaE not bring it to the door of the tabernacle of witness, so as to oiler it as a gift to the Lord before the

attaches hiraaeif to you. έν in LXX. and N.T. has frequently a Hebraistic signitication. γ Gr. sabbatli of sabbaths, or week of weeks, 6 Gr. whosesoever hands they shall accomplish. Meb, to fill hands. ζ Gr. from.

Leviticus

XVII, 5—XVIII. 7.

tabernacle of tbe Lord; blood shall be im¬ puted to that man, he has shed blood; that soul shall be cut off from his people._ “That the children of Israel may offer their sacri¬ fices, all that they shall slay in the fields, and bring them to the Lord unto the doors of the tabernacle of witness to the priest, and they shall sacrifice them as a peace¬ offering to the Lord. ®And the priest p shall pour the blood on the altar round about before the Lord by the doors of the taber¬ nacle of witness, and shall offer the fat for a sweet-smelling savour to the Lord. 7 And they shall no longer offer their sacrifices to vain gods after which they go a whoring; it shall be a perpetual statute to you for your generations. ® And thou shalt say to them. Whatever man of the children of Israel, or of the sons of the proselytes abiding among you, shall offer a wholeburnt-offering or a sacrifice, ^and shall not bring it to the door of the tabernacle of witness to sacrifice it to the Lord, that man shall be destroyed from among his people. And whatever man of the chil¬ dren of Israel, or of the strangers abiding among you, shall eat any blood, I will even set my face against that soul that eats blood, and wdl destroy it from its people. For the life of flesh is its blood, and I have given it to you on the altar to make atonement for your souls; for its blood shall make atone¬ ment for the soul. Therefore I said to the children of Israel, No soul of you shall eat blood, and the stranger that abides among you shall not eat blood. '^And whatever man of the children of Israel, or of the strangers abiding among you shall ta,ke any animal in hunting, beast, or bird, which is eaten^ then shall he pour out the blood, and cover it in the dust. ^■‘ For the blood of all flesh is its life; and I said to the children of Israel, Ye shall not eat the blood of any flesh, for the life of all flesh is its blood: every one that eats it shall be destroyed. ^ And every soul which eats that which has died of itself, or is taken of beasts, either among the natives or amongthe strangers, shall wash his garments, and bathe himself in water, and shall be unclean until evening: then shall he be clean. '''But if he do not wash his garments, and do not bathe his body in water, then shall he bear his iniquity. And the Lord spoke to Moses, saying. Speak to the children of Israel, and tliou shalt say to them, I am the Lord your God, 3 Ye shall not do according to the devices of Egypt, in which yo dwelt; and according to the devices of the land of Chanaan, into which I bring you, ye shall not do; and ye shall not Λvaίk in their ordinances. 'Ye shall observe my judgments, and shall keep my ordinances, and shall walk in them: I am the Lord your God. ® vSo ye shall keep all my ordinances, and all my judgments, and do them; which if a man do, he shall live in them: I am the Lord your God. ® No man shall draw nigh to any of his near kindred to uncover their nakedness; 1 am the Lord. ^'I’hou shalt not uncover the nakedness of thy father, or the nakedness of thy mother, for she is thy mother; thou

ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ.

152 Κυρίου·

και Χογισθησεται

τώ άνθρωττω

Ικΰνω αίμα-

αίμ,α

ίζοΧοθρενθησίται η ψνχ^ ίκΐίνη ΐκ του λαού avrijs. 'Οττως

άναφίρωσιν οΐ νΙοΙ ΊσραηΧ τας θυσίας αυτών, δσας 5

αν αυτοί σφάζουσιν iv τοΐς ττεδίοις, και οίσουσι τω Κυριω ίπι τας θυρας τής σκηνής του μαρτυρίου προς τον Upea· θυσουσι

θυσίαν

σωτηρίου

τω

Κυριω αυτά.

Καί

και

προσ)(ΐΰ 6

6 ΐ€ρΐνς το αίμα έπι το θυσιαστήριον κυκΧω άπίναντι Κυρίου παρά ras θύρας τής σκηνής του μαρτυρίου· και άνοίσΐΐ το στίαρ ΐΐς οσμήν ΐυωδιας Κυρίω. Καί ου θυσουσιν ί'τι τάς θυσίας αυτών τοΐς ματαίοις,. ots 7 αυτοί

ΐκπορνεΰουσιν

δπίσω

υμΐν eh τάς -γενεάς υμών.

αυτών

νόμιμον

αιώνιον

ίσται

Καί ερεΐς προς αυτού?, άνθρωπος 8

άνθρωπος των υιών ΊσραήΧ, ή άπο των υιών των προσηΧυτων των προσκείμενων εν υμΐν, ος αν ποίηση δΧοκαυτωμα ή θυσίαν, καΐ

επι την

θυραν τής

σκηνής του

μαρτυρίου μή

ενε-γκη 9

ποιήσαι αυτά τω Κυρίω, ε^οΧοθρευθήσεται ο άνθρωπος εκείνος εκ τοΰ Χαου αυτοΰ. 17

Καί άνθρωπος άνθρωπος των υιών ^ΙσραήΧ, 10

των προσηΧυτων των προσκείμενων εν υμΐν, δς αν φάγηη

παν αιμα·

και επιστήσω το πρόσωπόν μου επί την ψυ)^ν την

εσθουσαν το αίμα, και άποΧώ αυτήν εκ του Χαου αυτής. γάρ ψυ-χ^ πάσης σαρκος αίμα αυτοΰ

εστι·

Ή 11

και εγώ 8ε8ωκα

αυτά υμΐν επι τοΰ θυσιαστηρίου εζιΧάσκεσθαι περί των ψυχών υμών το γάρ αίιχα αυτοΰ άντι ψυχής εξιΧάσεται.

Αιά τοΰτο 12

ειρηκα τοΐς νίοΐς ίσ-ροήΧ, πάσα ψυχή εζ υμών ου φαγεται αιμακαι ο προσήΧυτος ο προσκείμενος εν υμΐν ου φάγεται αιμα. Καί άνθρωπος άνθρωπος των υιών ΊσραήΧ, ή των προσηΧυτων 13 των προσκειμένων εν υμΐν, ος αν θηρεύση θήρευμα θηριον η πετεινάν, ο Ύΰ-

έσθεται, και

εκχεεΐ τά αίμα,

και καΧυψει αυτά

Η γάρ ψυχή πάσης σαρκάς αιμα αυτοΰ εστι-

και 14

είπα τοΐς υΐοΐς Ισραί^λ, αίμα πασης σαρκος ου φαγεσθε, οτι ή ψυχή πάσης σαρκάς αιμα αυτοΰ εστι· εζοΧοθρευθήσεται. 17

πας ο έσθων αυτά,

Καί πάσα ψυχή, ήτις φάγεται θνησιμαίου, 15

θηριάΧωτον εν τοΐς αύτόχθοσιν, ή εν τοΐς προσηΧυτοις, πΧυ-

νεΐ τά Ιμάτια αυτοΰ, και Χοΰσεται υάατι, και ακάθαρτος εσται έως εσπέρας, και καθαράς εσται.

Εαν δί μή πΧυνη τά Ιμάτια, 16

και τά σώμα μή Χουσηται ύδατι, καί Χήψεται ανόμημα αυτοΰ. Καί είπε Κύριο? πράς Μ,ωυσήν, λίγων, ΧάΧησον τοΐς νίοΐς 18 Ίσρα-^λ, καί

ερεΐς πράς αντοΰς, εγώ Κύριος ο

®εάς υμών. 2

Καΐα τα επιτηδεύματα Αίγυπτον, εν ή κατωκήσαΤε επ αντη, 3 ον ποιήσετε·

και κατά τά επιτηδεύματα γής Χανααν, είς ήν

εγώ εισάγω υμάς εκεί, ου ποιήσετε, καί τοΐς νομίμοις αυτών ου πορεΰσεσθε.

Τα κρίματά μου ποιήσετε, και τά προστάγ- 4

ματά μου φνΧάζεσθε, και πορευεσθε εν αύτοΐς· 6 ®εάς υμών.

εγώ Κύριος

Καί φνΧάζεσθε πάντα τά προστάγματά μον, 5

καί πάντα τά κρίματά μου, καί ποιήσετε αυτά· αντά άνθρωπος, ζήσεται εν αύτοΐς· "Άνθρωπος

άνθρωπος πράς πάντα

ά ποιήσας

εγώ Κύριος ό Θεο? νμών, οικεία

σαρκάς

αυτοΰ

προσεΧενσεται άποκαΧνψαι άσχημοσννην εγώ Κύριο?.

ου 6

Άσχη- 7

μοσννην πατρός σου και άσχημοσννην μητρός σου ούκ άποκαΧύψεις, μήτηρ γάρ σου εστιν, ούκ άποκαΧνψεις την άσχημοβ

Or.

pours.

7

Kom. 10. 5.

ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ, 8 υννην

ΕΕτιτιοπβ XVIII. 8—XIX. 1.

153 γυναίκας

ττατρός

σου

ουκ

slialt not nncoyer her nakedness. ®Thoti shalt not ^ uncover the nakedness of thy 9 άτΓΟκαΧυψης, άσχημοσννη ττατρός σου έστιν. Ασχημοσννην father’s wife; it is thy father’s nakedness. της άόελφης σου έκ ττατρός σου η ίκ μητρός σου, ίνόογίνοΰς ® The nakedness of thy sister by thy father or by thy mother, born at home or abroad, η γεγεννημένης εζω, ουκ άττοκαΧνψεις ασγτ^μοσυνην αυτίΰν. their nakedness thou shalt not uncover. The nakedness of thy son’s daughter, or 1θΆσ)(Ύ]μοσννην θυγατρος υΙοΰ σου, μ θυγατρος θυγατρός σου, ουκ άποκαΧυψει,ς την άσχημοσυνην αυτών, οτι ση άετχη- thy daughter’s daughter, their nakedness thou shalt not uncover; because it is thy 11 μοσΰτ-η εστίν. Άσχημοσυνην θυγατρός γυναίκας ττατρός σου nakedness. '^Thou shalt not uncover the ουκ άττοκαΧυψείς, όμοττατρία άόεΧφη σου εστιν, ουκ αττοκαΧΰφεις nakedness of the daughter of thy father’s wife; she is thy sister by the same father: 12 την άσχημοσυνην αυτής, Άσχημοσυνην άόεΧφης ττατρός σου thou shalt not uncover her nakedness. Thou shalt not uncover the nakedness of· 13 ουκ άττοκαΧυφεις, οίκεία γαρ ττατρός σου εστιν. Ασχημοσυνην thy father’s sister, for she is near skin to thy άόεΧφης μητρός σου ουκ άττοκαΧυφεις, οικεία γαρ μητρός σου father, Thou shalt not uncover the naked¬ 14 εστίν. ^Ασχημοσυνην άόεΧφου του ττατρός σου ουκ άττοκα- ness of thy mother’s sister, for she is near akin to thy mother. Thou shalt not un¬ Χυφεις, και ττρός την γυναίκα αυτοΰ ουκ εισεΧευση, συγγενής cover the nakedness of thy father’s brother, 1δ γάρ σου εστίν. ’Ασχημοσυνην νύμφης σου ουκ άττοκαΧυφεις, and thou shalt not go in to his wife; for she γυνή γαρ υΙου σου εστιν, ουκ άττοκαΧυφεις την άσχημοσυνην is thy relation, i® Thou shalt not uncover the nakedness of thy daughter-in-law, for 16 αυτής. Άσχημοσυνην γυναίκας άδεΧφοΰ σου ουκ άττοκαΧυ- she is thy son’s wife, thou slialt not uncover 17 φεις, άσχημοσυνη άδεΧφου σου εστίν. Άσχημοσυνην γυναίκας her nakedness. i®Thou shalt not uncover the nakedness of thy brother’s wife: it is thy και θυγατρός αυτής ουκ άττοκαΧυφεις· την θυγατέρα τού υιού brother’s nakedness. '' The nakedness of a αυτής, και την θυγατέρα της θυγατρός αυτής ου Χηφη άττο- woman and her daughter shalt thou not uncover; her son’s daughter, and her daugh¬ καΧύφαι την άσχημοσυνην αυτών, οίκεΐαι γαρ σου εισιν ter’s daughter, shalt thou not take, to un¬ 18 άσεβημα εστι. Γυναίκα επ άδεΧφη αυτής ον Χηφη άντιζηΧον cover their nakedness, for they are thy kins¬ women : _ it is impiety. Thou shalt not άποκαΧύφαι την άσχημοσυνην αυτής εττ αυτή, ετι ζωσης take a wife in addition to her sister, as a rival, to uncover her nakedness in opposi¬ αυτής. tion to her, while she is yet living. 12 And thou shalt not go in to a woman 19 Και ττρός γυναίκα εν χωρισμω άκαθαρσίας αυτής ούκ εισunder separation for her uncleanness, to un¬ 20 εΧενση άποκαΧύφαι την άσχημοσυνην αυτής. Και πρός την cover her nakedness, ^o^^d thou shalt not γυναίκα τού πΧησίον σου ου δώσεις κοίτην σπέρματός σου, lie with thy neighbom-’s wife, to defile thyseK with her. 21 thou shalt not give of 21 εκμιανθηναι πρός αυτήν. Και άπό τού σπέρματός σου ου thy seed to serve β a ruler; and thou shalt δώσεις Χατρεύειν άρχοντι· και ου βεβηΧώσεις το όνομα το not profane my holy name; I am the Lord. 22 άγιον εγώ Κύριος. Καί μετά άρσενος ου κοιμηθηση κοίτην 22 And thou shalt not lie with a man as with a woman, for it is an abomination. 23ei¬ 23 γυναικειαν, βδεΧυγμα γάρ εστι. Καί πρός παν Τετράπουν ther shalt thou lie with any quadruped for ου δώσεις την κοίτην σου είς σπερματισμόν, εκμιανθηναι ττρός copulation, to be polluted Λνΐΐΐι it; neither shall a woman present herself before any αυτό· καί γυνή ου στησεται πρός παν τετράπουν βιβασθηναι· quadruped to have connexion with it; for 24 μυσαρόν γάρ εστι. Μη μιαίνεσθε εν πάσι τούτοις· εν πάσι it is an abomination. 24 j)o not defile your¬ selves with any of these things ; for in all γό,ρ τούτοις εμίανθησαν τα έθνη, ά εγώ ε^αποστεΧΧω προ these things the nations are defiled, which 25 προσώπου υμών, καί εζεμιάνθη η γη και άνταπεδωκα αδικίαν I drive out before you, 25 and the land is αυτούς δι αυτήν, καί προσώχθισεν η γη τούς εγκαθημενοις polluted ; and I have recompensed their iniquity to them because of it, and the land 26 εττ αυτής. Καί φυΧά^εσθε πάντα τα. νόμιμά μου, και πάντα is aggrieved with them that dwell upon it. τα προστάγματά μου, και ον ποιήσετε άπό πάντων των βδεΧυγ- 25 And ye shall keep all my statutes and all my ordinances, and ye shall do none of these μάτων τούτων ό εγχώριος, καί ό προσγενόμενος προσηΧντος abominations ; neither the native, nor the 27 εν νμύν (Πάντα γάρ τά βδεΧύγματα ταύτα εποίησαν οι stranger that joins himself with you; (2'for all these abominations the men of the land άνθρωποι της γης, οι όντες πρότερον υμών, καί εμιάνθη η γη·) did who were before you, and the land was 28 καί ίνα μη προσοχθίση νμύν η γη εν τω μιαίνειν υμάς αυτήν, defiled,) 2» and lest the land be aggrieved with you in your polluting it, as it was 29 δν τρόπον προσώχθισε τούς ε^νεσι τούς πρό υμών. 'Ότι πας aggrieved with the nations before you. 22For os εάν ποίηση άπό πάντων των βδεΧυγμάτων τούτων, ε^οΧο- whosoever shall do any of tliese abomina¬ tions, the souls that do them shall be de¬ 30 θρευθησονται αΐ φυχαι αί ποιούσαι εκ τοΰ Χαού αυτών. Καί stroyed from among their people. "“And φυΧάζετε τά προστάγματά μου, όπως μη ποιησητε άπό πάντων ye shall keep mine ordinances, that ye may not do any of the abominable practices, των νομίμων των εβδεΧνγμενων, ά γεγονε πρό τού υμάς- καί which liavo taken pla.oe belbro your time: ου μιανθησεσθε εν αυτούς, ότι εγώ Kiipios ό Θεο5 υμών. and ye shall not be polluted in them; for I am the Lord your God. 19 Καί εΧάΧησε Κύριος πρός Μωυσην, λεγων, ΧάΧησον τη And the Lord spoke to Moses, saying. aurijs.

^Ασ)(ημοσ-υνην

β

hrobably Molocli. Jleh. ’’I'jD.

Letitictjs

XIX. 2—22.

^Speat to tlie congregation of the children of Israel, and thou shaft say to them, Te shall be holy; for I the Lord your God am holy. ^Let every one of you P reverence his father and his mother; and ye shall keep my sab¬ baths : I am the Lord your God. ■* Ye shall not follow idols, and ye shall not make to yourselves molten gods : I am the Lord your God. ® And if ye will sacrifice a peaceoffering to the Lord, ye shall offer it accept¬ able from yourselves. _ ®In what day soever ye shall sacrifice it, it shall be eaten; and on the following day, and if any of it should be left till the third day, it shall be tho¬ roughly burnt with fire. ? And if it should be at all eaten on the third day, it is unfit for sacrifice: it shall not be accepted. ® And he that eats it shall bear his iniquity, be¬ cause he has profaned the holy things of the Lord; and the souls that eat it shall be destroyed from among their people. ^ And when ye reap the harvest of your land, ye shall not complete the reaping of your held with exactness, and thou shalt not gather that which falls from thy reap¬ ing. “ And thou shalt not go over the gathering of thy vineyard, neither shalt thou gather the y remaining grapes of thy vine¬ yard: thou shalt leave them for the poor and the stranger: I am the Lord your God. Ye shall not steal, ye shall not lie, neither shall ® one bear false witness as an informer against his neighbour, And ye shall not swear unjustly by my name, and ye shall not profane the holy name of your God; I am the Lord your God. Thou shalt not injure thy neighbour, neither do thou rob him, neither shall the wages of thy hireling remain with thee until the morning. “Thou shalt not revile the deaf, neither shalt thou put a stumbling-block in the way of the blind ; and thou shalt fear the Lord thy God : I am the Lord your Θ od. Thou shalt not act unjustly in judgment: thou shalt not accept the person of the poor, nor admire the person of the mighty; with jus¬ tice shalt thou judge thy neighbour. Thou shalt not walk deceitfully among thy people; thou shalt not rise up against the blood of thy neighbour: I am the Lord your God. ^^Tliou shalt not hate thy brother in thine heart: thou shalt in any wise rebuke thy neighbour, so thou shalt not bear sin on Ms account, And thy hand shall not avenge thee; and thou shalt not be angry with the children of thy people; fand thou shalt love thy neighbour as thyself; I am the Lord. '®Ye shall observe my law: thou shalt not let thy cattle gender with one of a dif¬ ferent kind, and thou shalt not sow thy vineyard with diverse seed; and thou shalt not put upon thyself a mingled garment woven of two materials. ‘''And if any one lie carnally with a woman, and she should be a home-servant kept for a man, and she has not been ransomed, and her freedom has not been given to her, they sliall be visited with punishment; but they shall not die, because she was not set at liberty. 2'And he shall bring for his trespass to the Lord to the door of the tabernacle of wit¬ ness, a ram for a trespass-ofi'ering. 22_4j2d β Or.

fear.

ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ.

154 σ-υναγϋχγγ]

των

νίων Ισραήλ, καΐ

ipei^ ττρος αντοΐίς, άγιοι 2

ΐσεσθΐ, οτι αγιοζ εγώ Kuptos ό ©eo? νμων. αυτόν

και μητέρα

αντοΰ

φοβείσθω, καΐ

φνλάζεσθε· εγώ Kupto? ο Θεός υμών.

'Έκαστο? πατέρα 3 τα σάββατά μου

Ουκ επακολουθήσετε 4

είδώλοι?, και θεούς 'χωνευτούς ου ποιήσετε νμίν ο Θεο? νμων.

8εκτην νμων θύσετε. τη ανριον

εγώ Κτίριο?

Καί εαν θύσητε θυσίαν σωτηρίου τω Κυρΐω, 5 'Η αν ήμερα θύσετε, βρωθήσεται, και 6

και εαν καταλειφθ-η εως ημέρας τρίτης, εν πυρί

κατακαυθησεται.

Έαν δε βρωσει βρωθη τη ήμερα τη τρίτη, 7

αθυτόν εστιν, σίι

8εχθήσεται.

λήψεται,

ΟΤΙ

'Ο

δέ εσθων αυτό, αμαρτίαν 8

τα αγία Κ,υρίου εβεβήλωσε·

καί εζολοθρευθή-

σονται αΐ ψνχαι αΐ εσθουσαι εκ του λαόν αυτών.

Καί εκθεριζόντων σνντελεσετε

τον

νμων τον

θερισμόν τής γης 'νμων, οΰ 9

θερισμόν νμων του αγρού

σου εκθερίσαι·

και τα άποπίπτοντα τού θερισμού σου οΰ συλλέγεις, και τον 10 αμπελώνα σου ουκ επανατρυγήσεις, ούδέ τα? ρώγας τού αμπελώ¬ νας σου συλλέγεις· τω πτωχω και τω προσηλύτω καταλείφεις αυτά, εγώ είμι Κτίριο? 6 Θεό? υμών. σεσθε,

δμεΐσθε τω δνόματί μου έπ δνομα το υμών.

Ον κλέψετε, ου ψεν- 11

ούδε συκοφαντήσει έκαστος τον πλησίον. άγιον τού

Καί ουκ 12

αδικώ, καί οΰ βεβηλώσετε το

Θεοί υμών

εγώ

είμι Κτίριο? δ Θεό?

Ουκ αδικήσεις τον πλησίον, και οΰχ άρπα·

και ού 13

μη κοιμηθήσεται 6 μισθός τού μι&θωτού σου παρά σοΙ έως πρωί.

Οΰ κακώς ερεΐς κωφόν, καί απέναντι τυφλού οΰ προσθήσεις 14 σκάνδαλον

και

φοβηθήση

είμι Κτίριο? ο Θεό? οΰ

λήψη

Κτίριον

υμών,

Οΰ

τον

θεόν

σου·

εγώ

ποιήσετε άδικον εν κρίσει· 15

πρόσωπον πτωχού, οΰδε μη

^αυμάσης πρόσωπον

δυνάστου· εν δικαιοσύνη κρίνεις τον πλησίον σου.

Οΰ πορεύ- 16

ση δόλω εν τω έθνει σου· οΰκ έπιστήση εφ’ αίμα τού πλησίον σου· εγώ) είμι Κτίριο? 6 Θεό? υμών. σου τη διανοία σου·

Οΰ μισήσεις τον αδελφόν 17

έλεγμω ελέγξεις τον πλησίον σου, και

οΰ λήψη δι αΰτον αμαρτίαν.

Καί οΰκ εκδικαταί σου ή χειρ· 18

καί οΰ μηνιεΐς τοΐς υιοΐς τού λαού σου·

καί αγαπήσεις τον

πλησίον σου ώς σεαυτόν εγώ είμι Κτίριο?.

Τον νόμον μου φυλάζεσθε·

τα κτήνη σου οΰ κατοχεύσεις 19

έτεροζύγω· και τον αμπελώνα σου οΰ κατασπερεύς διάφορον και ιμάτιον εκ δτίο νφασμένον κίβδηλον οΰκ επιβάλεις σεαυτώ. Καί εάν τις κοιμηθή μετά γυναίκας κοίτην σπέρματος, και 20 αυτή ή οΙκέτις διαπεφυλαγμένη άνθρώιπω, και αΰτη λύτροις οΰ λελτίτρωται, ή ελευθερία οΰκ έδόθη αΰτη, επισκοπή έσται αητοί?·

οΰκ

άποθανούνται,

ότι

οΰκ

άπηλενθερώθη.

Καί 21

προσάγει της πλημμελείας αυτοί τω Κυρίω παρά την θύραν τής σκηνής τού μαρτυρίου κριόν πλημμελείας.

7 Lit. grapes tones or liusks.

δ Or.

each.

ζ

Matt. 22,39.

Καί ε^ιλάσεται 22

ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ.

155

Leviticus XIX. 23—XX. 6.

TTcpt avTod 6 Ιερΐυς εν τω κριω ttjs πλημμεΧεία^ έναντι. Κυρίου ττερί της αμαρτίας ης ημαρτε, και άφεθησεται αυτω η αμαρτία

23 ην ημαρτεν. "Οταν 8ε εΙσεΧθητε είς την "γην, ην Κύριος ό Θεο5 νμων δίδωσιυ υμίν, και καταφυτενσετε τταν ^νλον βρώ¬ σιμον, και περικαθαριεΐτε την ακαθαρσίαν αυτόν· ό καρττος αυτού

τρία

ετη

εσται ίιμΐν άττερικάθαρτος, ου βρωθησεται.

24 Και τω eret τω τετάρτω > εσται ττας 6 καρπός αυτόν άγιος 25 αΐνετος τω Κνρίω. Έν δε τω ετει τω πεμπτω φάγεσθε τον καρπόν, πρόσθεμα νμΐν τα γεννήματα αύτοΰ· εγώ είμι Κύριος ό Θε05 νμων. 26 Μ,η εσθετε επι των ορίων, και ονκ οιωνιεΐσθε, ουδέ ορνιθο27 σκοπησεσθε. Ον ποιήσετε σισοην εκ της κόμης της κεφαλής 28 νμων, ουδέ φθερεΐτε την οψιν του πωγωνος νμων. Και εντομίδας ον ποιήσετε επι ψυχτ] έν τω σωματι νμων και γράμματα στικτά ον ποιήσετε εν νμΐν

εγώ είμι Κύριος 6 @εος υμών.

29 Οΰ βεβηλώσεις την θυγατέρα σου εκπορνενσαι αυτήν 30 ουκ εκπορνεύσει ή γη, και ή γή πλησθήσεται ανομίας.

καί

Τα

σάββατά μον φνλάξεσθε, και άπο των αγίων μου φοβηθήσεσθε·

31 εγώ είμι Κύριος.

Ουκ

επακολουθήσετε εγγαστριμύθοις, και

τοΐς επαοιδοΐς ού προσκολληθήσεσθε, εκμιανθήναι εν αύτοΐς·

32 εγώ ειμι Κύριο? ο ®εος υμών. Άπο προσώπου πολιον εξαναστήση, καί τιμήσεις πρόσωπον πρεσβυτερον, και φοβηθήση 33 τον Θεόν σου- εγώ είμι Κτίριο? ο Θεό? υμών. Εαν δε τις προσελθη νμΐν προσήλυτος εν τή γή υμών, ον θλίψετε αυτόν.

34 Ώ? 6 αύτόχθων εν νμΐν εσται 6 προσήλυτος 6 προσπορευόμενος προς υμάς, και άγαττήσεις αυτόν ώ? σεαυτον ότι προσή¬ λυτοι εγενήθτητε εν γή.Λίγύπτιο· εγώ ειμι Κτίριο? ό Θεό? υμών. 35 Οΰ ποιήσετε άδικον εν κρίσει, εν μίτροις και εν σταθρ.ίοις 36 καί έν ζνγοΐς. Ζυγά δίκαια καί σταθμία δίκαια και χοΰς δίκαιος εσται εν νμιν εγώ είμ.ι Κύριος 6 Θεό? υμών, 6 εή37 αγαγών υμάς εκ γης Αίγυπτου. Καί φυλάζεσθε πάντα τον νόμον μου, και πάντα τα προστάγματα μου, και ποιήσετε αυτάεγώ είμι Κύριος ό Θεό? υμών. 20 Καί ελάλησε Κύριος προς Μωυσρν, λε'γων, καί τοΐς υΙοΐς 2 Τσρατ;λ λαλήσεις, εάν τις άττό των υιών Ισραήλ, ή άπο των γεγενημενων προσήλυτων εν Ισραήλ, 6? ιίν δω του σπέρ¬ ματος

αύτΌυ άρ'χοντι, ,θανάτω θα,νατούσθω·

το έθνος το επι

3 της γης λιθοβολήσονσιν αυτόν εν λί^οι?. Καί εγώ επιστήσω τό πρόσωπόν μου επι τον άνθρωπον εκείνον, και αττολώ αυτόν εκ του λαού αύτου, οτι του σπέρματος αυτόν εδωκεν άρ^οντι, Γνα μιάνη τα αγία μον, και βεβήλωσή τό όνομα των ήγια4 σμενων μοι. Έαν δέ υπερόψει υπερίδωσιν οί αύτό^^βονε? τής γής τοΐς οφθαλμούς αυτών άπο τον άνθρωπον εκείνου, έν τω δούναι αυτόν τού σπέρματος αυτού άργοντι, του μη αττοκτεΐναι 5 αυτόν καί επιστήσω τό πρόσωπόν μου επ'ι τον άνθρωπον εκείνον, και τήν συγγένειαν αυτού, και άπολω αυτόν, και παντας τους ΰμονοούντας αΰτω, ώστε έκπορνευειν αυτόν εις τους αργοντο.ς, εκ τοΰ λαοΰ αυτών.

6

Καί ψνχι] ή άν έπο.κολουθήση εγγαστριμύθοις ή επαοιδοΐς, ώστε έκπορνεύσαι όπίσω αυτών, επιστήσω το πρόσωπόν μον β Gr. laudable.

γ Gr, mar the appearance of. ζ Gr. veutriloquiats.

the priest shall make atonement for him ■svdth the ram of the trespass-offering, before the Lord, for the sin which he sinned; and the sin which he sinned shall be forgiyen him. And whenever ye shall enter into the land which the Lord your God gives you, and shall plant any fruit-tree, then shall ye pm-ge away its uncleanness; its fruit shall be three years uncleansed to you, it shall not be eaten. 21 And in the fourth year all its fruit shall be holy, ^a subject of praise to the Lord. 20 And in the fifth year ye shall eat the fruit, its produce is an in¬ crease to you. I am the Lord your God. 25 Eat not on the mountains, nor shall ye employ auguries, nor divine by inspection of birds. 27 Ye shall not make a round cut¬ ting of the hair of your head, nor idisflgure your beard. yg gAall not make cut¬ tings in yoiu' body for a dead ^ body, and ye shall not inscribe on yourselves any marks. 1 am the Lord your God. 291'hou shalt not profane thy daughter to prostitute her; so the land shall not go a whoring, and the land be filled with iniquitjo ^Ye shall keep my sabbaths, and reverence my sanc¬ tuaries : I am the Lord. 21 Yg shall not attend to ί those who have in them divining spirits, nor attach yom-selves to enchanters, to pollute yourselves Tvith them: I am the Lord your God. 22 'I’hou shalt rise up before the hoary head, and honour the face of the old man, and shalt fear thy God: 1 am the Lord your God. “.‘j^nd if there should come to you a stranger in your land, ye shall not afflict him. 24 stranger that comes to you shall be among you as the native, and thou shalt love him as thyself; for ye Tvere strangers in the land of Egypt; 1 am the Lord your God. 20 Ye shall not act un¬ righteously in judgment, in measures and weights and scales. 2® There shall be among you just balances and just weiglits and a just liquid measure. 1 am the Lord your God, who brouglit you out of the land of Egypt. 27 And ye shall keep all my law and all my ordinances, and ye shall do them: I am the Lord your God. And the Lord spoke to Moses, saving, 2 Thou shalt also say to the children of Is¬ rael, If there shall be any of the children of Israel, or of those who have become prose¬ lytes in Israel, who shall give of his seed to Moloch, let him bo surely put to death; the nation upon the land shall stone him witli stones. 2 And I will set my face against that man, and will cut him off from his people, because ho has given of his seed to Moloch, to defile my sanctuary, and profane the name of tliom that are consecrated to me. And if the natives of the laud should in anywise overlook that man in giving of his seed to Moloch, so as not to put him to death ; 5 then Tvill 1 set my face against that man and his family, and 1 will destroy liim, and aU who have been of one mind witii hini, so that he should go a whoring to ^Lho princes, from tlicir people. 5 And the soTil that shall follow (hose who have in tliem divining spirits, or enchanters, so as to go a whoring after them; 1 wdl sot

b Gr, Boul. JUb. UJC:. η. d. that animal frame which once brcathccL 0 Gr. the ruler. λ llcb. Moloch.

Letitictjs

XX. 7—25.

ταγ face against that sonl, and will destroy

it from among its people. ^ And ye shall be lioly, for I the Lord your God am holy. ® And ye shall observe my ordinances, and do them: I am the Lord that sanctifies you. “Every man who shall speak evU of his father or of his mother, let him die the death ; has he spoken evil of his father or his mother ? he shall be guilty. Whatever man shall commit adultery with the wife of a man, or whoever shall commit adultery with the wife of his neigh¬ bour, let them die the death, the adulterer .and the adulteress. “ And if any one should lie with his father’s Avife, he has uncovered his father’s nakedness: let them both die the death, they are guilty. ^And if any one should lie with his daughtei’-in-law, let them both be put to death; for they have wrought impiety, they are guilty. “ And \vhoever shall lie with a male as with a woman, they have both wrought abomina¬ tion ; let them die the death, they are guilty. ’■* Whosoever shall take a woman and her mother, it is iniquity: they shall burn him and them with fire; so there shall not be iniquity among you. And Λ\Εθ8θονοΓ shall lie with a beast, let him die the death; and ye shall kill the beast. And whatever woman shall approach any beast, so as to have connexion with it, ye shall kill the woman and the beast: let them die the death,^ they are guilty. Whosoever shall take his sister by his father or by his mother, and shall see her nakedness, and she see his nakedness, it is a reproach; they shall be destroyed before the children of their fa¬ mily; he has uncovered his sister’s nakedJiess, they shall bear their sin. what¬ ever man shall lie with a woman that is set apartybr aflux, and shall uncover her naked¬ ness, he has uncovered her fountain, and she has uncovered the flux of her blood: they shall both be destroyed from among their generation. '“And thou shalt not un¬ cover the nakedness of thy father’s sister, or of the sister of thy mother; for that man lias uncovered the nakedness of one near akin : they shall bear their iniquity. ''“AVhosoever shall lie with his near kinswoman, has uncovered the nakedness of one near akin to him: they shall die childless. ^’‘Whoever shall take his brother’s Λνϋ'ο, it is uncleanness; ho has uncovered his bro¬ ther’s nakedness; they shall die childless. ^ And keep ye all my ordinances, and my judmnents ; and ye shall do them, and the land shall not be aggrieved with you, into which I bring you to dwell upon it. ^“And walk yo not in the customs of the nations which I drive out from before jou ; for they have done all these things, and 1 have abliorred them; ^^and I said to you, Yo shall inherit their land, and 1 Avill give it to you for a possession, even a land flowing with milk and honey; I am the Lord your God, \yho have separated you from all peo¬ ple. 2.5^ye j;]iall make a distinction between the clean and the unclean cattle, and between clean and unclean birds ; and ye shall not delile your souls with cattle, or ■\vith birds, or with any creeping tilings of

156

AEYITIKON.

Ittl την ψνχ^ν ίκείνην, καΐ άπολω αυτήν εκ του λαού αυτής. Και

εσεσθε aytoL,

άγυος

otl

εγώ

Kupios

Καί φνλά^εσθε τα προστάγματα μου, εγώ Kupios ό

άγιάζων υμάς.

6

καί

νμων. 7

@εος

ποιήσετε

αυτά· S

άνθρωπος,

‘Άνθρωπος

os αν 9

κακώς ειπη τον πατέρα αυτοΰ η την μητέρα αντου, θανάτω θανατουσθω· πατέρα αυτοΰ η μητέρα αυτοΰ κακώς εΐπεν; ένοχος εσται. os αν μονχεΰσηται

'Άνθρωπος

γυναίκα

μοιχεύσηται γυναίκα τοΰ πλησίον, ο μοιχευων καί ή μονχευομένη.

άν8ρος, η

θανάτω

os

αν 10

θανατοΰσθωσαν,

Καί εάν τις κοιμηθη μετά 11

γυναικος του πατρος αυτοΰ, άσχημοσύνην του πατρος αυτοΰ άπεκάλυσε·

θανάτω

θανατοΰσθωσαν άμφότεροι, ένοχοί

Και εαν τις κοψ.ηθη μετά νύμφης αυτοΰ, σθωσαν άμφότεροι· κοιμηθη

μετά

άμφοτεροι·

θανάτω

ησεβηκασι γάρ, ένοχοί είσι.

είσι.

θανατου- 12

Καί os αν 13

άρσενος κοίτην γυναικος, βόέλυγμα εποίησαν

θανάτω

θανατοΰσθωσαν,

ένοχοι

εισιν.

“Os

αν 14

λαβή γυναίκα και την μητέρα αυτής, ανόμημά έστιν εν πυρ), κατακαυσουσιν αυτόν και αυτάς, και ουκ εσται ανομία εν υμϊν. Και

ος

αν 8ω κοιτασίαν αυτοΰ εν τετράποόι, θανάτω θανά- 15

τουσθω, καί το τετράπουν άποκτενεΐτε. ελευσεται

προς

παν

Καί γυνή ητις προσ- 16

κτήνος βιβασθηναι αΰτην

νπ' αυτοΰ,

άποκτενεΐτε την γυναίκα και τό κτήνος· θανάτω θανατοΰσθωσαν, εισιν.

'ένοχοι

“Os

civ λάβη ττ;ν άΒελφην αυτοΰ εκ πατρος 17

αητοί η εκ μητρος αυτοί,

και ί8η την άσχημοσύνην αυτής,

και αυτή 'ί8η την άσχημοσύνην αυτοΰ, ovειδόs εστιν, εξολοθρευθησονται

ει ωπιον

υιών

γεVoυs

αυτών

άσχημοσύνην

άόελφης αυτοΰ άπεκάλυψεν, αμαρτίαν κομιοΰνται.

Καί άνηρ 1 8

os άν κοιμηθη μετά γυναικος άποκαθημένης, καί άποκαλύψη την άσχημοσύνην

αυτής, την

πηγην

αυτής άπεκάλυψε, και

αυτή άπεκάλυψε την ρυσιν τοΰ αίματος αυτής· σονται άμφότεροι εκ της γεvεαs αυτών. ά8ελφης

εξολοθρευθη-

Καί άσχημοσύνην 19

πατρος σου, και ά8ελφης μητρός σου ουκ άποκα-

λυψεις- την γάρ οίκειότητα άπεκάλυψεν, αμαρτίαν άποίσονται. Ος

αν

της

κοιμηθη

συγγένειας

μετά της αυτου

συγγεvoίs

άπεκάλυψεν,

αΰτου,

άτεκνοι

άσχημοσύνην 20 άποθανουνται.

‘Os εάν λάβη γυναίκα τοΰ ά8ελφοΰ αυτοί, άκσ.θαρσία εστίν 21 άσχημοσύνην τοΰ άόελφοΰ αυτοΰ άπεκάλυψεν, άτεκνοι θανοΰνται.

άπο-

Καί φυλάξασθε πάντα τα προστάγματά μου, καί τα κρίματά 22 μου, και ποιήσετε αυτα, και ου μη προσοχθίση υμΐν η εις ην έγω εισάγω υμάς εκεί κατοικεΐν επ’ αϋτης. πορευεσθε τοΐς νομίμοις των εθνών, οΰς νμων Και

γη,

Καί ουχι 23

εξαποστέλλω

άφ’

ότι ταΰτα πάντα εποίησαν, και εβΒελυξάμην ■ αυτούς. ειττα υμΐν,

υμείς

κληρονομήσετε

την

γην αυτών,

κα) 24

ε’γώ δάισω υμΐν αυτήν εν κτησει, γην ρέονσαν γάλα καί μέλι· εγoJ Kυpιos ο Οεος υμών, ος διωρισα υμάς ά.πο πάντων των εθνών.

Καί άφοριεΐτε

ariTOus

άναμέσον των

κτηνών

των 2.5

καθαρών καί άναμέσον των κτηνών των άκαθάρτων, καί άναμεσον

των πετεινών των καθαρών καί τών

ακαθάρτων

καί

οΰ β8ελύiετε τάς ψυχάς υμών εν τοΐς κτηνεσι, και έν τοΐς β Gr.

ye shall separate them.

ΑΕΥΙΤΙΚΟΝ.

1ο7

Levitictts

ττετεινοΐς, και εν ττασι τοΐς ερπετοΐς της jrjs a εγω άφωρισα 26 υμΐν

εν ακαθαρσία.

Και εσεσθε μοι άγιοι, οτι

εγώ άγιός

εΤ/χι Κύριος ό Θεός νμων, 6 άφορίσας νμαζ άπο πάντων των εθνών, είναι μοι. Καί άνηρ η γννη ος αν -γενηται. αϊτών εγγαστρίμυθος η

27

ετταοιδός, θανάτω θανατουσθωσαν άμφότεροι· λίθοις λιθοβολή¬ σετε αντονς, ένοχοί είσι. Καί είπε Κΰριος προς Μωυσί^ν, λεγων, εΐπον τοΐς Ιερευσι

21

τοΐς υίοΐς ^Ααρων, και εμείς προς αντονς, εν ταΐς ψυχαις ον 2 μιανθησονται

εν

τω εθνει

αΰτων,

άλλ

^

εν τω οίκείω τω

έγγιστα αυτών, έπι πατρι καί μητρί, καί υίοΐς, και θνγατρασιν, 3 επ'

άδελφω,

καί επ' άΒελφτ]

παρθενω Ty έγγιζουσ'ρ

4 ΤΎ) μη εκ8ε8ομενη άνδρί, επι τοντοις μιανθησεται.

αύτω,

Ου μιανθη-

3 σεται εζάπινα εν τω λαω αίιτον εις βεβηλωσιν αυτόν. φαλάκρωμα ου ^ρηθησεσθε την κεφαλήν επί νεκρωοψιν τον πώγωνος ου ζνρησονται· 6 οϊ κατατεμονσιν εντορ-ίδας. και ον βεβηλώσονσι το θυσίσ.ς 7 καί

Κυρίου

εσονται

άγιοι.

και έπι τας σαρκας αυτών εσονται τω

"Αγιοι

ονομα του

δώρα τοΰ

Θεοΰ

Γυναίκα

Και

και την

©εοό

αυτών

πόρνην

αυτοί

και

Θεω αυτών,

αΰτων

τας γαρ

προσφερονσι,

βεβηλωμενην

οΰ

ληφονται, καί γυναίκα έκβεβλημένην από άνδρός αυτής, ότι 8 άγιός έστι Κυρίιυ τω Θεω αυτόν.

Καί

αγιάσεις αυτόν

τα

δώρα Κυρίου τοΰ Θεοΰ νμων ουτος προσφέρει, άγιος έσται· 9 ότι

άγιος

εγώ

Κύριος

δ

άγιάζων

άνθρωπον Ιερέως εάν βεβηλωθη τον

πατρός

αυτής

αυτή

αντονς.

Καί

θυγάτηρ

τοΰ εκπορνενσαι, το όνομα

βέβηλοι·

έπι

πυράς

κατακανθη-

σετΛί. 10 Καί ό ίερεΰς ό μέγας από των αδελφών αυτοΰ, τοΰ εττικεχνμένου έπι την κεφαλήν τοΰ ελαίου τοΰ χριστόν, και τετελειωμενού 11 δαρώσει,

ένΒνσασθαι καί τά

τετελεντηκνία

τα ίμάτια, την κεφαλήν ονκ

Ιμάτια

οΰ

διαρρη^ει,

οΰκ· είσελενσεται,

12 μητρι αΰτον οΰ μιανθησεται. σεται,

και

οΰ

έπι

άποκι-

καί έπι πάση φνχ^

πατρι

αυτοΰ ουδέ έττί

Καί εκ των άγιων ονκ ε^ελευ-

βεβηλώσει το

ηγιασμένον τον

Θεοΰ

αυτοΰ,

ότι τό άγιον έλαιον τό χριστόν τοΰ Θεοΰ έττ αΰτω· εγώ Κύριος. 13, 14 Ουτος γυναίκα παρθένον έκ τοΰ γένους αυτοΰ ληφεται.

Χή¬

ραν 8έ και έκβεβλημένην και βεβηλωμένην καί πόρνην, ταντας οΰ

ληφεται,

15 γυναίκα. 16 αυτοΰ’

άλλ’ η παρθένον

Καί

έκ τοΰ λαοΰ

αυτοΰ

ληψεται

ου βεβηλώσει τό σπέρμα αυτοΰ έν τω λαω

εγώ Κύριος ό άγιάζων αυτόν.

Και ελαλησε Κύριος

17 πρός Μωυστ^ν, λέγουν, εΐπον Άαρων, άνθρωπος εκ τοΰ γένους σου εις τας γενεάς υμών, τινι έάν η έν αΰτω μωμος, ου προσ18 ελενσεται προσφέρειν τα δώρα τοΰ Θεοΰ αυτοΰ·

πας άνθρωπος

ώ έστιν έν αΰτω μωμος, οΰ προσελενσεται· άνθρωπος τυφλός, 19

χωλός, η κολοβόριν,

η

ωτότμητος,

η άνθρωπος

ώ

άν η

20 έν αΰτω σύντριμμα χειρός, η σύντριμμα ττοδός, η κυρτός, η εφηλος, η τττίλλος τους οφθαλμούς, η άνθρωπος ω αν η εν 21 αΰτω ψώρα

άγρια, η λειχην, η μονόρχις.

Πας ώ εστιν εν

αΰτω μωμος, έκ τοΰ σπέρματος Ααρων τοΰ ίερεως, ουκ εγγιει τοΰ προσενεγκεΐν

τας β Or.

θυσίας τω

Θεω

the face of the beard.

σου,

οτι μωμος

γ Or. and.

εν

XX. 26—XXI. 21.

the earth, which I have separated for you by reason of nncleanness. And ye shall he holy to me; because I the Lord your God am holy, who separated you from all nations, to be mine. And as for a man or woman whosoever of them shall have in them a divining spirit, or be an enchanter, let them both die the death: ye shall stone them with stones, they are guilty. And the Lord spote to Moses, saying. Speak to the priests the sons of Aaron, and thou shalt tell them that they shall not defile themselves in their nation for the dead, ^but they may mown for a relative who is very near to them, for a father and mother, and sons and daughters, for a bro¬ ther, ^and for a virgin sister that is near to one, that is not espoused to a man ; for these one shall defile himself. ‘‘He shall not de¬ file himself suddenly among his people to profane himself. ® And ye shall not shave your head for the dead with a baldness on the top; and they shall not 3shave their beard, neither shah, they make gashes on their flesh. ®They shall be holy to their God, and they shah, not profane the name of their God; for they ofier the sacrifices of the Lord as the gifts of their God, and they shall be holy. ^ They shall not take a woman who is a harlot and profaned, y or a woman put away from her husband; for he is holy to the Lord his God. ® And thou shalt hal¬ low him; he offers the gifts of the Lord your God: he shall be holy, for I the Lord that sanctify them am holy. “And if the daughter of a priest should be profaned to go a whoring, she profanes the name of her father: she shall be burnt with fire. And the priest that is chief among his brethren, the od having been poured upon the head of the anointed one, and he having been consecrated to put on the garments, shall not take the mitre off his head, and shall not rend his garments: ‘‘ neither shall he go in to any dead body, neither shall he defile himself for his father or his mother. And he shall not go forth out of the sanc¬ tuary, and he shaU not profane the sanctuary of his God, because the holy anointing oil of God is upon him; I am the Lord. He shall take for a wife a virgin of his own ίtribe. ‘‘‘But a widow, or one that is put away, or profaned, or a harlot, these he shall not take ; but he shall take for a wife a vir¬ gin of his own people. And he shall not profane his seed among his people: I am the Lord that sanctifies him. “And the Lord spoke to Moses, saying, Say to Aaron, A man of thy ί tribe throughout your gene¬ rations, who shall have a blemish on loim, shall not draw nigh to offer the gifts of his God. “No man who has a blemish on him shall draw nigh; a man lame, bhnd, with his nose disfigured, or his ears cut, a man who has a broken hand or a broken foot, or hump-backed, or blear-eyed, or that has lost his eye-lashes, or a man who has a ma¬ lignant ulcer, or tetter, or one that has lost a testicle. Whoever of the seed of Aaron the priest has a blemish on him, shall not draw nigh to offer sacrifices to thy God,

ό^βί·. a man, a priest.

ζ Or, race.

Letiticus

XXL 22—XXII. 18.

because be has a blemish on him; he shall not draw nigh to offer the gifts of God. ^The gifts of God are most holy, and he shall eat of the holy things. ^ Only he shall not approach the yeil, and he shall not draw nigh to the altar, because he has a blemish ; and he shall not profane the sanctuary of his God, for I am the Lord that sanctifies them. ^'*And Moses spoke to Aaron and his sons, and to all the children of Israel. And the Lord spoke to Moses, saying, ® Speak to Aaron and to his sons, and let them take heed concerning the holy things of the children of Israel, so they shall not profane my holy name in any of the things which they consecrate to me : I am the Lord. 3 gay to them. Every man through¬ out your generations, whoever of aU your seed shall approach to the holy things, what¬ soever the children of Israel shall consecrate to the Lord, β while his uncleanness is upon him, that soul shall be out off from me : I am the Lord your God. “* And the man of the seed of Aaron the priest, if he should have leprosy or issue of the reins, shall not eat of the holy things, until he be cleansed; and he that touches any unoleanness of a dead body, or the man whose seed of copu¬ lation shall have gone out from him, ® or whosoever shall touch any unclean reptile, which vsdll defile him, or wJto shall touch a man, whereby he shall defile him according to all his uncleanness: ® whatsoever soul shall touch them shall be unclean until evening; he shall not eat of the holy things, unless he bathe his body in water,' and the sun go down, and then he shall be clean; and then shall he eat of all the holy things, for they are his bread. ® He shall not eat that which dies of itself, or is taken of beasts, so that he should be polluted by them: I am the Lord, they shall keep my ordinances, that they do not bear iniquity because of them, and die because of them, if they shall profane them: I am the Lord God that sanctifies them. And no stranger shall eat the holy things: one that sojom-ns with a priest, or a hireling, shall not eat the holy things. But if a priest should have a soul purchased for money, he shall eat of his bread; and they that are born in his house, they also shall eat of his bread. '^And if the daughter of a priest should marry a stranger, she shall not eat of the Y offerings of the sanctuary, if ffie daughter of a priest should be a widow, or put away, and have no seed, she shall return to her father’s house, as in her youth: she shall eat of her father’s bread, but no stranger shall eat of it. And_ the man who shall ignorantly eat holy things, shall add the fifth part to it, and give the holy thing to the priest. ’®And they shall not profane the holy things of the children of Israel, which they oS'er to the Lord. '® _So 5 should they bring upon themselves the iniquity of trespass in their eating their holy things: for 1 am the Lord that sanctifies them. And the Lord spoke to Moses, saying, ^ Speak to Aaron and his sons, and to all the congregation of Israel, and thou shalt say to them. Any man of the children of Israel, or β Or.

ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ.

158 αυτω·

τα

δώρα

τοΰ ©eon

ον

TrpoaeXevaerai, τροσενεγκειν.

Td δώρα του ©eon τα αγία των aytoiv, και άττο των αγίων 22 φαγ€ται. και

Πλί}ΐ/ ττρδϊ το

καταττέτασμα

ττρος το θυσιαστήριον ουκ

ον

-τροσελεησεται, 23

ίγγίΐΐ, οτι μωμον εχ«·

και

ού βφηλώσει το άγιον τον ®εον αντον, δτι εγώ είμι Kuptos ο άγιάζων

αντονς.

Καί ίλάλησε

Μωνσης

ττροζ Άαρων

και 24

TOPS pious αντον, και wpos ττάντας pious 'Ισραήλ.

Καί Ααρων

ελάλησε

ττρος

Kp'pios

και τοΐς νίοΐς

αντον·

Μωνσην,

λεγων,

και ττροσεχετωσαν

εΐττον 22

άττο

των 2

άγιων των νΙων

Ισραήλ, και ου βεβηλώσονσι το δνομα ■ το

άγιόν μον,

αυτοί

'όσα

άγιάζονσί μοι·

εγώ Kppios.

Έΐττον 3

αντοΐς, εΐζ τάς γενεάς νμων ττάς άνθρωπος, ός αν προσελθη άττο παντός τον σπέρματος νμων προς τα άγια, όσα άν άγιάζωσιν οι υΙοι ’Ισραήλ τω Κρρίω, και -η ακαθαρσία αντον επ’ αιιτω y, εζολοθρευθησεται η ψυχή εκείνη άπ’ εμον· εγώ Kupios ο ©eos νμων.

Καί άνθρωπος εκ του σπέρματος ’Ααρων τον 4

ιερεως, και οντος λέπρα η γονορρνεΐ, των άγιων ονκ εδεται, εως άν καθαρισθ·ρ·

καί 6 άπτόμενος πάσης ακαθαρσίας ψνχ^ς,

η άνθρωπος ώ άν εζελθy εζ αντον κοίτη σπέρματος, η οστις άν 5 άψηται

παντός

ερπετού

ακαθάρτου,

ο μιανεΐ

αρτόν,

η

επ’

άνθροιπω, εν ώ μιανεΐ αντον κατά πάσαν ακαθαρσίαν αντον· Ί'υχη ητις εάν άψηται αϋτων, ακάθαρτος Ίσται εως εσπερας· 6 ονκ εδεται άπο των αγίων, εαν μη λονσηται το σώμα αντον ρδατι.

Καί δνη δ ήλιος, καί καθαρός εσται· κάΙ τότε φάγεται 7

των άγιων, ότι άρτος αντον εστι.

®νησιμαΐον και βηριάλωτον 8

ου φάγεται, μιανθηναι αυτόν εν αντοΐς· φυλάγονται τα

φνλάγματά μου,

εγώ Kppios.

'ίνα μη

λάβωσι

δι

Καί 9 αυτά

άμα,ρτίαν, και άτίοθάνωσι δι αυτά, εάν βεβηλωσονσιν αυτά· εγώ Kppios ό ©eos δ άγιάζων αντονς. ον φάγεται άγια· άγια.

Έαν

Καί πας αλλογενής 10

πάροικος Ιερεως, η μισθωτός, ου φάγεται

δε ΐερενς

κτησηται ψνχην

εγκτητον αργυρίου, 11

οντος φάγεται εκ των άρτων αντον·

και οι οίκογενεΐς αντον,

καί ορτοι φάγονται των άρτων αντον.

Καί θυγάτηρ άνθρωπον 12

ιερεως εάν γενηται άνδρι άλλογενεΐ, αυτή των άπαργων άγιου ου φαγεται.

Καί θνγάτηρ 'ιερεως εάν γενηται χήρα η εκβεβλη- ] 3

μενη, σπέρμα δε μη y avTy, επαναστρεψει επι τον οίκον τον πατρικόν κατα την νεότητα αντης· από των άρτων τον πατρός αυτής

φάγεται·

καί πας

αλλογενής ου ■ φάγεται άπ’ αντων.

Καί άνθρωπος δς άν φάγη άγια κατ’ άγνοιαν, και προσθησει 14 το επίπεμπτον αντον επ’ αυτό, και δώσει τω ίερεΐ το άγιον. Καί ού βεβηλώσονσι τα άγια των άφαιρουσι

τω Κυρίω,

καί

υιών ’Ισραήλ,

επάζονσιν

πλημμελείας εν τω εσθίειν αντονς τα

εφ’

εαντονς

ά

αυτοί 15

άνομίαν 16

άγια αυτών, ότι εγώ

Kppios δ άγιάζων αντονς.

Καί ελάλησε Kupios προς Μωυστ^ν, λεγων,

λάλησον 17, 18

Άαρών και τοΐς νίοΐς αντον, και πάση συναγωγή ’Ισραήλ, καί ερεΐς πρός αντονς, άνθρωπος άνθρωπος άπό των υιών Ίσραί^λ,

and his unoleanness be upon him.

7 Gr,

first-fruits.

ό Gr. shalL

ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ.

lo9

Leviticus

rj των προσηΧύτων των προσκειμένων προζ αυτοί»? εν Ίσρα-^λ, OS αν ττροσενε-γκΎΐ τα δώρα αυτοί» κατα ττασαν ομολογίαν αντων, Ύ] κατα ττασαν αίρεσιν αυτών, οσα αν ττροσενεγκωσι τώ Θβώ 19 εις ολοκαύτωμα·

Δεκτά υμΊν αμωμα αρσενα εκ των βουκο-

20 λίων, rj εκ των προβάτων,

και εκ των αιγών.

Πάντα οσα

αν έχτ^ μωμον εν αντω ου προσάζουσι Κυρίω, διότι ου δεκτόν 21 εσται υμΐν.

Και άνθρωπος δς άν προσενέγκΎ] θυσίαν σωτη¬

ρίου τω Κυριω, διαστείλα? ευχ^ν η κατά αίρεσιν η εν ταΐς εορταΐς υμών, εκ των βουκολίων η εκ των προβάτων, άμωμον 22 εσται

είσΒεκτον,

πας

μωμος

ουκ

εσται

εν

αντω.

Τυφλόν

η σνντετριμμενον η γλωσσότμητον η μυρμηκιωντα η ψωραγριωντα η λειχήνας έ^οντα, ου προσάζουσι ταυτα τω Κυρίω, καί εις κάρπωσιν ου δώσετε άττ’ αντων επΙ το θυσιαστήριον τω 23 Κυρίω.

Καί μόσχον η πρόβατον ώτότμητον η κολοβόκερκον,

σφάγια ποιήσεις αυτά σεαντω, εις δέ ευχήν σου ον δεχθησεται. 24 Θλαδίαν καί έκτεθλιμμένον και εκτομίαν και άπεσπασμένον, ου

προσάγεις

25 ποιήσετε.

αυτά τώ

Κυρίω,

καί

εττί

του Θεοΰ υμών άττό πάντων τούτων 26 αυτοί?,

της

γης υμών

ου

Καί εκ χειρος αλλογενούς ον προσοίσετε τά δώρα

μωμος

εν

αυτοί?

οΰ

ότι φθάρματά εστιν εν

δεχθησεται ταΰτα νμϊν.

Καί

27 ελάλησε Κύριο? προς ΤΑωνσην, λεγων, μοσχον η πρόβατον η αίγα, ως άν τεχθη, και εσται επτά ημέρας υπό την μητέρα, τη

δε

ημέρα τη

όγδόη και

28 κάρπωμα Κυρίω.

επέκεινα δεχθησεται

είς

δώρα,

Καί μόσχον και πρόβατον, αυτήν και τά

τταιδία αυτής, ου σφάζεις εν ημέρα μια.

Έάν δέ θυσης θυσίαν ευχήν χαρμόσυνης Κυρίω, είσδεκτόν

29

30 υμΐν θύσετε αυτό. άπολειφετε άττό

Αυτή τη ημέρα εκείνη βρωθησεται·

των

κρεων

εί? τοπρωϊ·

εγώ

ειμι

ουκ

Κύριο?.

31, 32 Καί φυλάγετε τά? εντολάς μου, καΐ ποιήσετε αυτά?.

Καί

ου βεβηλώσετε το όνομα του αγίου, καί άγιασθησομαι εν μέσω 33 των υιών

Ισραήλ·

εγώ Κύριο? ό αγιάζουν υμάς, 6 έζαγαγών

υμάς εκ γης Αίγυπτον, ώστε είναι υμών Θεό?· ε’γώ Κύριο?.

Καί

23

2 υιοΐς

είπε

Κύριο?

Ισραήλ,

και

καλεσετε

αυτά?

προς

Μωυσ'^ν,

λέγων,

έρεΐς προς αυτονς, αι

κλητάς

αγίας,

ανταί

λάλησον τοΐς

εορται Κυρίου α?

εισιν

αΐ

εορται μου.

3'^Έζ ημέρας ποιήσεις έργα, τη δέ ημέρα τη έβδομη σάββατα, άναπανσις, κλητη άγια

τω Κυρίω·

πάν

έργον οίι ποιήσεις·

σάββατά έστι τώ Κυρίω εν πάση κατοικία υμών.

Αΰται αί εορται τω Κυρίω κληταί άγιαι, άς καλεσετε αυτά?

4 5 εν

TOI?

καιροί?

αυτών.

Εν τω πρώηω μηνι,

σο.ρεσκαιδεκά.τη ημέρα του 6 πασχα τω Κυριω. τούτον εορτή 7 εδεσθε.

εν τη

μηνός, άναμέσον των

τεσ-

εσπερινών

Και εν τη πεντεκαιδεκάτη ημέρα του μηνός

τών άζυμοίν τω

Κυριω·

επτά

ημέρας

άζυμα

Καί ημέρα η πρώτη κλητη άγια εσται υμΐν

8 εργον λατρευτόν ου ποιήσετε. β Gr,

πάν

Καί προσά,ζετε ολοκαυτώματα

acceptable.

7 Gr. corruptions.

ύ Or.

XXII. 19—XXIII. 8.

of the strangers that abide among them in Israel, who shall offer his gifts according to all their confession and according to aU their choice, whatsoever they may bring to the Lord for whole-burnt-offerings — your β fi’ee-will-offerings shall be males without blemish of the herds, or of the sheep, or of the goats. 2u»j[']iey shall not bring to the Lord anything that has a blemish in it, for it shall not be acceptable for you. And whatsoever man shall offer a peace-offering to the Lord, discharging a vow, or in the way of free-will-offering, or an offering in your feasts, of the herds or of the sheep, it shall be without blemish for acceptance: there shall be no blemish in it. One that is blind, or broken, or has its tongue cut out, or is troubled with warts, or has a malignant ulcer, or tetters, they shall not offer these to the Lord; neither shall ye offer any of them for a burnt-offering on the altar of the Lord. And a calf or a sheep with the ears cut off, or that has lost its tail, thou shalt slay them for thyself; but they shall not be accepted for thy vow. ^Tha't which has broken testicles, or is crushed or gelt or mu¬ tilated,—thou shalt not offer them to the Lord, neither shall ye sacrifice them upon yom· land. ‘•‘5 Neither shall ye offer the gifts of your God of all these things by the hand of a stranger, because there is Ycorruption in them, a blemish in them; these shall not be accepted for you. And the Lord spoke to Moses, sajing, 27As for a calf, or a sheep, or a goat, whenever it is born, then shall it be seven days under its mother; and on the eighth day and after they shall be accepted for sacrifices, a burnt-offering to the Lord. ^®And a bullock and a iewe, it and its young, thou shalt not kill in one day. ^■'And if thou shouldest offer a sacrifice, a vow of rejoicing to the Lord, ye shall offer it so as to be accepted for you. In that same day it shall be eaten; ye shall not leave of the flesh tiU the morrow: I am the Lord. jjd ye shall keep my commandments and do them. ^ And ye shall not profane the name of the Holy One, and I wdl be sanctified in the midst of the children of Israel. I am the Lord that sanctifies you, ®who brought you out of the land of Egypt, to be your God: I am the Lord. And the Lord spoke to Moses, saying, ^Speak to the children of Israel, and thou shalt say unto them. The feasts of the Lord which ye shall call holy assemblies, these are my feasts. “ Six days shalt thou do works, but on the seventh day is the sabbath ; a rest, a holy convocation to the Lord: thou shalt not do any work, it is a sabbath to the Lord in aU your dwellings. "•These^ are the feasts to the Lord, holy convocations, which ye shall call in their seasons. ® In the first month, on the foiu·teenth day of the month, between the even¬ ing times is the Lord’s passover. ® And on the fifteenth day of this month is the feast of unleavened bread to the Lord; seven days shall ye eat unleavened bread. ^ And the first day shall be a holy convocation to you : ye shall do no BCivile work. ® And ye shall offer whole-biunt-off'erings to the Lord

calf

ζ Gr.

sbeep.

Leviticus

ΧΧΠΙ. 9—27.

βθτβη. days; and the seventh day shall he 3 a holy convocation to you; ye shall do no servile work.· ^And the Lord spoke to Moses, saying, *·’ Speak to the children of Israel, and thou shalt say to them, When ye shall enter into the laud which I give you, and reap the harvest of it, then shall ye bring a sheaf, the first-fruits of your harvest, to the priest; and he shall lift up the sheaf before the Lord, to be accepted for you. On the morrow of the first day the priest shall lift it up. ^And ye shall loHer on the day on which ye bring the sheaf, a lamb without blemish of a year old for a whole-burnt-offering to the Lord. *®And its meat-offering two tenth portions of fine flour mingled with oil: it is a sacrifice to the Lord, a smell of sweet sa¬ vour to the Lord, and its drink-offering the fourth part of a bin of wine. *·*Αηά ye shall not eat bread, or the new parched corn, until this same day, until ye offer the sacri¬ fices to your God: it is a perpetual statute throughout your generations in aU your dwellings. ^®And ye shall number to yourselves from the day after the sabbath, from the day on which ye shall offer the sheaf of the heave¬ offering, seven full weeks : until the mor¬ row after the last Λveek ye shall number fifty days, and shall bring a new meat-offering to the Lord. ^^Ye shall bring from yoiu· dwell¬ ing loaves, as a heave-offering, two loaves : they shall be of two tenth portions of fine flour, they shall be baked with leaven of the first-fruits to the Lord. ye shall bring with the loaves seven unblemished lambs of a year old, and one calf of the herd, and two rams without blemish, and they shall be a whole-burnt-offering to the Lord: and their meat-offerings and their drink-offerings shall, he a sacrifice, a smell of sweet savour to the Lord. And, they shall sacrifice one kid of the goats for a sin-offering, and two lambs of a year old for a peace-offering, with the loaves of the first-fruits. ^ And the priest shall place them with the loaves of the firstfruits an offering before the Lord with the two lambs, they shall be holy to the Lord ; they shall belong to the priest that brings them. And ye shall call this day a convo¬ cation : it shall be holy to you ; ye shall do no servile work on it: it is a perpetual ordi¬ nance throughout your generations in all your habitations. And when ye shall reap the harvest of your land, ye shall not fully reap the remainder of the harvest of your field when thou reapest, and thou shalt not gather that which falls from thy reaping; thou shalt leave it for the poor and the stranger; I am the Lord your God. ^And the Lord spoke to Moses, saying, Speak to the children of Israel, saying. In the seventh month, on the first day of the month, ye shall have a rest, a memorial of trumpets; it shall be to you a holy convoca¬ tion. 26 Yg g}]^all do no servile work, and ye shall offer a whole-burnt-offering to the Lord. 2® And the Lord spoke to Moses, saying, ^Also on the tenth day of this seventh month is a day of atonement: it shall be ^ a holy convocation to you; and ye shall humble

ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ,

160 τώ Κυρίω ΐίττα ημψας· εσται νμΐν

και η ημέρα η έβΒόμη κΧητη άγια

παν ίργον λατρευτοί ου πουησετΐ.

Κύριος προς Mowcryv, λίγων,

Και ίλά\ησ·€ 9

ίΐπον τοΐς υίοΐς Ίσρα·^λ, και 10

ερεΤϊ προς αύτονς, όταν εΐίτέλθητί ίΐς την γην, ην εγώ διδωρ,ι νμΐν, και θίρίζητί τον θίρισμον αυτής, καί οϊσίτί το φράγμα απαρχήν του θίρισμον υμών προς τον

ίερεα·

Καί

aroicrei 11

το Βράγμα ίναντι Κυρίου δεκτόν υμαν τη ίπαυριον της πρώτης άνοισει αντο 6 ΐίρίυς.

Και ποιησίτί εν τη ημέρα εν η άν 12

φέρητί το 8ράγμα, πρόβατον αμωμον ενιαρσιον ίΐς ολοκαύ¬ τωμα τω Κυριω.

Καί την θυσίαν αυτού 8ύο δέκατα σε/χιδά- 13

λίως άναπίποιημένης εν ελαιω· θυσία τω Κυριω, οσμή εύωδιαϊ Κηρία)·

καί σπον8ην αυτού το τέταρτον τού Ιν οίνου.

Καί 14

άρτον, και πΐφρνγμίνα χώρα νεα ον φάγίσθί έως ίΐς αυτήν την ημέραν ταντην, τω ©εω υμών

έως

αν προσίνίγκητί

νμέΐς

τα

8ώρα

νόμιμον αιώνιον ίΐς τας γενεάς υμών εν πάση

κατοικία υμών. Καί αριθμήσετε νμΐν

από

της

επαύριον

των

σαββάτων, 15

από της ημέρας ής άν προσενέγκητε τό 8ράγμα του επιθέματος, επτά εβόομάόας ολοκλήρους, έβ8ομά8ος

Αριθμήσετε

θυσίαν νέαν τω Κυριω. άρτους

επίθεμα,

8ύο

εως της επαύριον της έσχατης 16

πεντηκοντα ημέρας,

και

προσοίσετε

Από τής κατοικίας υμών προσοίσετε 17 άρτους·

εκ

8ύο

σεμι8άλεως

8εκάτων

έσονται, εζυμωμένοι πεφθήσονται πρωτογεννημάτων τω Κυριω. Και προσάγετε μετά των άρτων επτά αμνούς άμώμους ενιαν- 18 σίονς, καί μόσχον ένα εκ βονκολίον, και κριούς 8ύο άμώμους, καΐ έσονται ολοκαύτωμα τω Κηριω· καί αί θνσίαι αάτών και αί στΓονδαί αητών θυσία οσμή ευωόίας τω Κηριω.

Καί ποιήσουσι 19

χίμαρον έζ αιγών ένα περί αμαρτίας, και δηο αμνούς ενιαυσίους εις θυσίαν σωτήριον μετά των άρτων του πρωτογεννηματος, Καί επιθήσει αυτά 6 ίερευς μετά των άρτων τού πρωτογεννή- 20 ματος επίθεμα εναντίον Κυρίου μετά των δήο

αμνών, άγια

έσονται τώ Κυριω· τώ Ιερεΐ τώ προσφέροντι αυτά αντώ έσται. Καί καλέσετε ταύτην την ημέραν κλητήν

αγία έσται νμΐν 21

παν έργον λατρευτόν ου ποιήσετε εν αυτή·

νόμιμόν αιώνιον

εις τάς γενεάς υμώγ εν πάση τη κατοικία υμών. θερίζητε τον λοιπόν τού καί

τά

θερισμόν τής θερισμού τού

άποπιπτοντα του

γής υμών, αγρού

σου

θερισμού

ου εν

σου

τω ον

πτωχώ και τώ προσηλντω υπολείψεις αητα·

Καί όταν 22

σνντελέσετε

τό

θερίζειν

σε,

συλλέγεις·

τω

εγώ

Κηριος

ό

©eos υμών. Καί έλάλησε Κύριος πρός Μωυσί^ν, λεγων, λάλησον 23, 24 τοΐς υΙοΐς Ισραήλ, λεγων, τού μηνός του εβόόμου μια του μηνός έσται νμΐν άνάπανσις, μνημοσυνον σαλπίγγων αγία έσται νμΐν.

Παν έργον λατρευτόν

κλητη

ου ποιήσετε·

καί 25

προσάγετε όλοκα,ντωμα Κυριω. Καί έλάλησε Κύριος πρός Μωησ^ν,

λίγων,

και

τή 26, 27

8εκάτη του μηνός τον έβόόμου τούτου, ημέρα εξιλασμού, κλητη αγία έσται νμΐν β Or.,

called holy.

καί ταπεινώσετε τάς φνχάς υμών, και προσ-

See Rom. 1. 7.

ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ,

161

Letitictts

28 ά$ΐτ€ ολοκαύτωμα τώ Κυρίω.

XXIII. 28—XXIV. 7.

ΤΙαν tpyov ον ττονησ^τΐ. ίν αυττ) your souls, and offer a -whole-turnt-offering to the Lord. ^Te shall do no work on this έζιλασμου αντη νμΐν, self-same day; for this is a day of atonement 29 έζιλάσασθαι ττερί υμών ίναντί Κυρίου του ©£οί! υμών. Πάσα for you, to make atonement for you before the Lord your God. ^ Every soul that ψν)(Ύΐ, ητι