The Archaeological Dictionary: English-Greek/Greek-English [Bilingual ed.] 178969857X, 9781789698572, 9781789698589

Citation preview

βάιλος bailo βαιτυλικός baetylic βαίτυλος baetyl The βαϊφόρος Entry into Jerus Archaeological βακτεάριο bactearius (πληθ. Dictionary: βακτηρία crook, crutch, stick English-Greek/ βαλανείο balneum (πληθ. balne (house), public baths Greek-English λβίδα {Arch} balbis (πληθ. balbide Αρχαιολογικό Λεξικό: ek stadia) Αγγλικά-Ελληνικά/ ωρ balnitor Ελληνικά-Αγγλικά ιο balsamarium (πληθ. balsamaria) baptistery ton [string instrument] rel-shaped Nikos Koutsoumpos

The Archaeological Dictionary: English-Greek/ Greek-English Αρχαιολογικό Λεξικό: Αγγλικά-Ελληνικά/ Ελληνικά-Αγγλικά

Nikos Koutsoumpos

Archaeopress Publishing Ltd Summertown Pavilion 18-24 Middle Way Summertown Oxford OX2 7LG www.archaeopress.com

ISBN 978-1-78969-857-2 ISBN 978-1-78969-858-9 (e-Pdf) © Nikos Koutsoumpos and Archaeopress 2021

All rights reserved. No part of this book may be reproduced, stored in retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying or otherwise, without the prior written permission of the copyright owners. This book is available direct from Archaeopress or from our website www.archaeopress.com

To my mother and father, and to Alex; from the heart. Της μάνας, του πατέρα και του Αλέξη – από καρδιάς.

And with their sound for a moment return sounds from our life’s first poetry— like music at night, distant, fading away. C. P. Cavafy Και με τον ήχο των για μια στιγμή επιστρέφουν ήχοι από την πρώτη ποίησι της ζωής μας — σα μουσική, την νύχτα, μακρυνή, που σβύνει. Κ. Π. Καβάφης

Foreword User instructions The absence of a specialized bilingual dictionary (or glossary) of terminology which would facilitate the work of both scholars and students of archaeology (and, to a lesser degree, history) has long been noted. Several dictionaries or compact encyclopaedias of archaeological terms have been published in both Greek and English since the 19th century (some of the latter have been translated in Greek as well). All of them however have been written in one of those languages, explaining (quite often with useful illustrations) each term but not providing its equivalent in the other language. It is hoped that the present work will cover this lacuna in international bibliography. An adequate knowledge of English is essential to anyone professionally involved with classical archaeology and/or Greek prehistory, since English has become undoubtedly the lingua franca of our time. The dominance of the German and French “schools” in this field has given its place to Anglo-Saxon (principally British and American) studies since the Second World War and Englishlanguage bibliography is indispensable to any researcher of any topic relating to the archaeology of Greek lands. The present dictionary is intended to be a tool both for students and scholars or professional archaeologists studying, reading and publishing in both Greek and English. The usefulness and necessity of specialized dictionaries are obvious and self-evident, since they contain entries and explanations that are normally absent from general dictionaries. Such a book becomes all the more interesting when it deals with these two specific languages (English and Greek), both particularly rich in general and as far as their terminology is concerned. About archaeological terminology in particular, it should be noted that the present dictionary is the first of its kind, at least in this general form, wishing to cover all fields of archaeology and not focus on a specific one. A few bilingual dictionaries concerning particular fields of the discipline have been published however; I have benefited greatly from them and they can be found in the Bibliography. Although the present work focuses on the archaeology of Greek lands (or in what is broadly called Aegean Prehistory and Classical Archaeology), it also contains as many theoretical and archaeometric terms as possible. This second edition includes terminology of all aspects of Byzantine archaeology (architecture, sculpture, pottery, painting, manuscripts etc) as well as terms of prehistoric and classical archaeology which had not been included in the first edition; corrections in the existing terms have been made (where necessary) and the dictionary has been improved in general, both in its form and its structure. As in the first edition, however, no environmental terms or place-names (with very few exceptions) and words that can easily be found in general dictionaries have been included. The present work started being compiled in the mid-1990’s as a result of a personal need for familiarization with the Greek archaeological terminology. The entries are mainly derived from the Bibliography which follows as well as from sources iii

that could prove useful to this end, such as bilingual (Greek-English) museum and archaeological sites tags, the also bilingual paper summaries in scientific periodicals (principally the Annual of the British School at Athens), and modern tools such as the Internet (e.g. the webpages of Greek and foreign museums, the website Perseus as well as other resources) etc. The museums visited are the following: the National Archaeological Museum (Athens), Byzantine and Christian Museum (Athens), P. & A. Kanellopoulos Museum (Athens), the (New) Acropolis Museum, the Kerameikos site and museum, the N.P. Goulandris Foundation-Museum of Cycladic and Ancient Greek Art (Athens), the Athenian Agora site and museum, the archaeological museums of Marathon, Thebes, Thessaloniki, Vergina, Nauplion, Corinth, Tegea, Mycenae, Isthmia, Olympia, Delphi, Volos, Chania, Herakleion, Aghios Nikolaos, Rethymnon and Siteia, the Museum of Byzantine Culture (Thessaloniki), the site and museum of Dion and Brauron. I also consulted the bilingual tags of the exhibits in several stations of the Metropolitan Railway at Athens. As regards the Bibliography, it is noted that it is not exhaustive but includes only the publications used for the compilation of the dictionary. An important question of Greek archaeological terminology should be touched upon at this point. The use of several terms is not always consistent (or even precise) in translations of English books; thus they are usually translated in various ways. This phenomenon could be ascribed to different causes, such as inadequate knowledge of terminology on the part of the translator or the use of new terms which were not current in earlier periods as well as the application of either archaising Greek (kathareuousa) of the early terminology (much of it still in use) or the modern demotic Greek. In any case, the various alternatives for each term are listed, while those that have proved unseemly, wrong or inappropriate have been omitted. In a few cases, there are bibliographical references for some of the alternatives; the chronology in square brackets ([ ]) refers to the Greek edition of the book cited as do the page numbers. In general, citations or references are rare and rather particular; they do appear in cases of ambiguity and/or when documentation is needed for terms that are novel or different from the ones normally used. Terminology in English has not been consistent or unchanged either; there have been variations and developments in time and, some times, in space too. For example, the terms applied for Early Cycladic pottery and stone vases in Thimme & Getz-Preziosi 1977 (the whole publication actually a translation from the German by the latter editor) are quite different from those used in Barber 1987. There is also the matter of generally slight differentiations between British and American English; an effort has been made to include both, although a preference for the former must be admitted and is, anyway, evident. The dictionary is not interpretative and thus there is no such text (apart from a few exceptions when that was considered necessary, in order to avoid misinterpretations, and an explanation as brief as possible is provided). The entries are listed alphabetically and not thematically. Many of them also include subentries, iv

when this is needed. For instance, the entry amphora includes, as subentries, all kinds and variations of the said vase. Subentries are also listed alphabetically. Adjectives, when translated in Greek, are given in the masculine gender. If a composite term contains another form of the adjective (feminine, neutral or plural) the word is written in full, the term not being repeated with a ~, and entered as a subentry of the main term. As far as the entries in English are concerned, the spelling is normally British and not American. When a term is Greek, Latin or French, the plural number is also given. In the case of terms with more than one equivalents, each interpretation is listed alphabetically, while the category in which it refers to (architecture, sculpture, pottery etc) is denoted by an abbreviation in { }, according to the List of Abbreviations that follows. The purpose of the dictionary is to meet the needs of translators, students and scholars of Greek and Byzantine archaeology and history, to facilitate their use of Greek and English bibliography as well as the writing of papers. Since this is the first such effort, one should expect mistakes and/or omissions, although every effort has been made to eliminate these. In any case, the compilation of such a work is an incessant process which ideally should be a team work. It is, however, published in the hope that it will be a useful tool for researchers and will constitute a basis for further elaboration, improvement and augmentation. It goes without saying that any omissions and mistakes are entirely my own. A note on the Appendix. The Appendix, at the end of the book, contains most of the works of Greek authors, excluding Roman and Byzantine ones; it does not contain works of non-Greeks, even if they were written in Greek, in the thought that their subject matter is usually irrelevant to the archaeology and history of Greek lands (as are, for instance, the works of Manetho and Josephus). I have tried to include all those works that might be of interest primarily to classical archaeologists and historians; they generally but not exclusively comprise literature, history and philosophy. The works are not listed under the name of their author but alphabetically by title. The author is not normally mentioned apart from cases of ambiguity. I warmly thank everyone who has kindly helped in any way for the completion of this dictionary, as well as my publishers. The pains but also the pleasure of this work I humbly dedicate to my mother, who is no longer here, and to my father who loved and took care of her beyond human measure; and of course to Alex, my one and only. To all three of them I owe everything.

Nikos Koutsoumpos, MPhil, PhD

v

Πρόλογος Οδηγίες για τον χρήστη Είναι από χρόνια γνωστή η έλλειψη ενός εξειδικευμένου και δίγλωσσου αρχαιολογικού λεξικού ή γλωσσαρίου, το οποίο θα διευκόλυνε την εργασία φοιτητών και γενικά της ακαδημαϊκής κοινότητας στο πεδίο της αρχαιολογίας (και, ίσως λιγότερο, της ιστορίας). Αρκετά λεξικά ή εγκυκλοπαίδειες έχουν δημοσιευθεί στα ελληνικά και τα αγγλικά ήδη από τον 19ο αιώνα, γραμμένα, όμως, το καθένα σε μία από αυτές τις γλώσσες (κάποια από τα αγγλικά μεταφράστηκαν και στα ελληνικά). Είναι όλα επεξηγηματικά και δεν παρέχουν μεταφράσεις των όρων από τη μία γλώσσα στην άλλη. Ευελπιστώ ότι η παρούσα εργασία θα καλύψει το κενό αυτό στη διεθνή βιβλιογραφία. Η επαρκής γνώση της αγγλικής είναι αναγκαία για όποιον ασχολείται επαγγελματικά και επιστημονικά με την αρχαιολογία του ελληνικού χώρου καθώς η αγγλική έχει καταστεί η lingua franca της εποχής μας. Η κυριαρχία της γαλλικής και γερμανικής «σχολής» έδωσε σταδιακά τη θέση της, κυρίως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στην αγγλοσαξωνική και η αγγλόφωνη βιβλιογραφία έχει καταστεί απαραίτητη για τον μελετητή της ελληνικής αρχαιολογίας. Το παρόν λεξικό προορίζεται να χρησιμεύσει ως βοήθημα για τους φοιτητές, τους ερευνητές και τους επαγγελματίες αρχαιολόγους που σπουδάζουν και διαβάζουν ή δημοσιεύουν τόσο στα ελληνικά όσο και στα αγγλικά. Η χρησιμότητα και η αναγκαιότητα ενός εξειδικευμένου λεξικού είναι προφανείς και αυτονόητες, καθώς αυτό περιέχει ερμηνείες που εκ των πραγμάτων δεν είναι δυνατό να συμπεριληφθούν σε γενικά λεξικά. Αποκτά μάλιστα ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν πρόκειται για τις δύο συγκεκριμένες γλώσσες (ελληνική και αγγλική), οι οποίες είναι εξαιρετικά πλούσιες, τόσο σε γενικότερο επίπεδο όσο και ως προς την ορολογία τους. Ειδικά σε ό,τι αφορά την αρχαιολογική ορολογία, αξίζει να σημειωθεί πως το λεξικό αυτό είναι το πρώτο στο είδος του, τουλάχιστον στη γενικευμένη αυτή εκδοχή, που φιλοδοξεί να καλύψει όλα τα πεδία της αρχαιολογικής επιστήμης και όχι να εστιαστεί σε κάποιο συγκεκριμένο (έχουν, ωστόσο, ήδη δημοσιευθεί κάποια δίγλωσσα λεξικά που καλύπτουν συγκεκριμένους τομείς, τα οποία παρατίθενται στη βιβλιογραφία και από τα οποία ωφελήθηκα τα μέγιστα). Το συγκεκριμένο εστιάζεται, πάντως, στην αρχαιολογία του ελληνικού χώρου (ή σε αυτό που γενικά αποκαλείται προϊστορία του Αιγαίου και Κλασική Αρχαιολογία), παρόλο που περιλαμβάνει επίσης όσους θεωρητικούς και αρχαιομετρικούς όρους στάθηκε δυνατό να εντοπιστούν. Στην παρούσα, δεύτερη έκδοση, προστέθηκαν όροι όλου του φάσματος της βυζαντινής αρχαιολογίας (αρχιτεκτονική, γλυπτική, κεραμική, ζωγραφική, χειρόγραφα κλπ), όροι της προϊστορικής και κλασικής αρχαιολογίας που δεν είχαν συμπεριληφθεί στην πρώτη έκδοση, ενώ έγιναν διορθώσεις στους υπάρχοντες όρους (όπου αυτό ήταν αναγκαίο) και εν γένει βελτιώσεις στη μορφή και τη δομή του λεξικού. Όπως και στην πρώτη έκδοση, πάντως, δεν περιλαμβάνονται όροι της περιβαλλοντικής αρχαιολογίας, καθώς και τοπωνύμια (με ελάχιστες εξαιρέσεις) ή λέξεις που εύκολα μπορούν να αναζητηθούν σε οποιοδήποτε γενικό λεξικό. vi

Το ανά χείρας λεξικό άρχισε να συντάσσεται στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και προέκυψε από προσωπική ανάγκη για εξοικείωση με την ελληνική αρχαιολογική ορολογία. Τα λήμματα προέρχονται, κατά κύριο λόγο, από τη βιβλιογραφία που παρατίθεται στη συνέχεια αλλά και από κάθε πηγή που θα μπορούσε να φανεί χρήσιμη για τον σκοπό αυτό, όπως οι δίγλωσσες ενημερωτικές πινακίδες μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, οι επίσης δίγλωσσες περιλήψεις άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά (κυρίως στην επετηρίδα της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής, The Annual of the British School at Athens), καθώς και από σύγχρονα εργαλεία, όπως το διαδίκτυο (ενδεικτικά αναφέρω τις ιστοσελίδες ελληνικών και ξένων μουσείων, τον ιστότοπο Perseus κοκ) κλπ. Τα μουσεία, τα εκθέματα των οποίων συμβουλεύτηκα, είναι τα ακόλουθα: Εθνικό Αρχαιολογικό, Μπενάκη, Βυζαντινό και Χριστιανικό, Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, (Νέο) Μουσείο της Ακρόπολης, Κεραμεικού, Ίδρυμα Ν.Π. Γουλανδρή-Μουσείο Κυκλαδικής και Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης, Αγοράς των Αθηνών, Αρχαιολογικό Πειραιώς, Μαραθώνος, Θηβών, Θεσσαλονίκης, Βεργίνας, Ναυπλίου, Κορίνθου, Τεγέας, Μυκηνών, Ισθμίων, Ολυμπίας, Δελφών, Βόλου, Χανίων, Ηρακλείου, Αγίου Νικολάου, Ρεθύμνου, Σητείας, Βυζαντινού Πολιτισμού (Θεσσαλονίκη), αρχαιολογικός χώρος και μουσείο Δίου και Βραυρώνας. Συμβουλεύτηκα επίσης τις δίγλωσσες ενημερωτικές πινακίδες των αρχαιολογικών εκθεμάτων σε σταθμούς του υπόγειου σιδηροδρόμου της Αθήνας. Σχετικά με τη βιβλιογραφία που παρατίθεται, σημειώνεται ότι δεν είναι εξαντλητική, αλλά περιλαμβάνει μόνο τις εκδόσεις που χρησιμοποιήθηκαν για τη σύνταξη του λεξικού. Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ένα σημαντικό ζήτημα της ελληνικής, κυρίως, ορολογίας. Η χρήση αρκετών όρων δεν είναι πάντοτε συνεπής (ή ακόμα και ακριβής) σε πολλές μεταφράσεις αγγλικών βιβλίων και εγχειριδίων, με αποτέλεσμα αυτοί να αποδίδονται με ποικίλους τρόπους. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους λόγους, όπως η ανεπαρκής γνώση της ορολογίας από τον μεταφραστή ή τη μεταφράστρια, η χρήση νέων όρων που δεν υπήρχαν σε παλαιότερες περιόδους, καθώς και η εναλλαγή ανάμεσα στην καθαρεύουσα ή αρχαΐζουσα της πρώιμης ελληνικής ορολογίας (που, εν πολλοίς, παραμένει ακόμα σε χρήση) και τη σύγχρονη δημοτική γλώσσα. Σε κάθε περίπτωση, παρατίθενται συνήθως οι διάφορες εναλλακτικές κάθε όρου, ενώ απορρίφθηκαν και δεν περιελήφθησαν όσες αποδείχτηκαν άστοχες, λανθασμένες ή αδόκιμες. Κάποιες περιπτώσεις πολλαπλών εναλλακτικών συνοδεύονται από βιβλιογραφικές παραπομπές. Εκεί, η χρονολογία σε αγκύλες ([ ]) παραπέμπει στην ελληνική έκδοση, όπως και οι αριθμοί σελίδων που ακολουθούν. Γενικά, πάντως, οι βιβλιογραφικές παραπομπές είναι λίγες και στοχευμένες. Χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις αμφισημίας ή για να τεκμηριώσουν όρους που είτε είναι νεωτερικοί είτε απέχουν από όσους είναι σε κοινή χρήση. Ούτε η αγγλική ορολογία υπήρξε, όμως, σταθερή και αναλλοίωτη, καθώς έχουν σημειωθεί αλλαγές και εξελίξεις, τόσο χρονικά όσο και, κάποιες φορές, τοπικά. Για παράδειγμα, οι όροι που χρησιμοποιήθηκαν για την Πρωτοκυκλαδική κεραμική και τα λίθινα αγγεία στο Thimme & Getz-Preziosi 1977 (η όλη έκδοση αποτελεί μετάφραση της Getz-Preziosi από τα γερμανικά) είναι αρκετά διαφορετικοί από εκείνους που απαντούν στο Barber 1987. Υπάρχει επίσης το θέμα των, γενικά vii

μικρών, διαφοροποιήσεων μεταξύ βρετανικών και αμερικανικών αγγλικών. Καταβλήθηκε προσπάθεια να περιληφθούν όροι και από τα δύο, θα πρέπει, όμως, να γίνει παραδεκτή η προτίμηση για τα βρετανικά αγγλικά. Το λεξικό δεν είναι ερμηνευτικό και άρα απουσιάζει ανάλογο κείμενο (εκτός από τις ελάχιστες περιπτώσεις που αυτό κρίθηκε απαραίτητο προς αποφυγήν παραξηγήσεων και στις οποίες παρέχεται μια όσο το δυνατόν σύντομη διευκρίνιση). Τα λήμματα παρατίθενται αλφαβητικά και όχι θεματικά. Στις περιπτώσεις στις οποίες ένα λήμμα έχει περισσότερες από μία ερμηνείες, αυτές παρατίθενται με αλφαβητική σειρά. Αρκετά από τα λήμματα περιλαμβάνουν και δευτερεύοντα, όταν αυτό είναι αναγκαίο. Για παράδειγμα, το βασικό λήμμα αμφορέας περιλαμβάνει, ως δευτερεύοντα λήμματα, όλα τα είδη και τις παραλλαγές του συγκεκριμένου αγγείου. Τα δευτερεύοντα λήμματα παρατίθενται επίσης αλαφαβητικά μέσα σε κάθε βασικό λήμμα. Τα επίθετα αποδίδονται, στα ελληνικά, στο αρσενικό γένος. Σε περίπτωση που ένας σύνθετος όρος περιλαμβάνει άλλη μορφή του επιθέτου (θηλυκό, ουδέτερο ή στον πληθυντικό), η λέξη εμφανίζεται ολογράφως (ο όρος δεν αντικαθίσταται, δηλαδή, με ~) και παρατίθεται ως δευτερεύον λήμμα μέσα στο κύριο λήμμα. Σε ό,τι αφορά τους αγγλικούς όρους, ακολουθήθηκε η βρετανική και όχι η αμερικανική ορθογραφία. Όταν κάποιο λήμμα προέρχεται από τα ελληνικά, τα λατινικά ή τα γαλλικά, παρατίθεται και ο πληθυντικός αριθμός. Στις περιπτώσεις πολύσημων όρων, η κάθε ερμηνεία παρατίθεται αλφαβητικά και εντάσσεται στην κατηγορία στην οποία αντιστοιχεί (αρχιτεκτονική, γλυπτική, κεραμική κοκ) μέσω συντομογραφιών σε άγκιστρα ({ }), σύμφωνα με τον κατάλογο συντομογραφιών που παρατίθεται στη συνέχεια. Σκοπός του λεξικού είναι να ανταποκριθεί στις ανάγκες μεταφραστών, φοιτητών και επιστημόνων της ελληνικής και βυζαντινής αρχαιολογίας και ιστορίας και να τους διευκολύνει στη χρήση της ελληνικής και αγγλόφωνης βιβλιογραφίας, καθώς και στη σύνταξη επιστημονικών κειμένων και ανακοινώσεων. Εφόσον πρόκειται για την πρώτη τέτοια προσπάθεια, είναι αναμενόμενο να υπάρχουν ελλείψεις ή παραλείψεις, παρόλο που καταβλήθηκε κάθε προσπάθεια να εξαλειφθούν. Σε κάθε περίπτωση, η συγκέντρωση τέτοιου είδους υλικού είναι μια αδιάκοπη διαδικασία, η οποία θε έπρεπε –ιδανικά– να είναι εργασία ομαδική. Δημοσιεύεται, πάντως, με την ελπίδα να αποτελέσει εργαλείο χρήσιμο για τον ερευνητή και βάση για περαιτέρω επεξεργασία, βελτίωση και επαύξηση. Είναι αυτονόητο ότι τα λάθη και οι παραλείψεις βαρύνουν αποκλειστικά τον γράφοντα. Σημείωση για το Παράρτημα. Το Παράρτημα στο τέλος του βιβλίου περιλαμβάνει τα περισσότερα έργα των αρχαίων ελλήνων συγγραφέων, όχι όμως Ρωμαίων ή Βυζαντινών. Δεν περιλαμβάνει επίσης έργα μη Ελλήνων, ακόμη και αν γράφτηκαν στα ελληνικά, με το σκεπτικό ότι το θέμα τους είναι γενικά άσχετο με την αρχαιολογία και την ιστορία του ελληνικού χώρου (βλ. για παράδειγμα το έργο του Μανέθωνος ή του Ιώσηπου). Προσπάθησα να συμπεριλάβω όλα τα έργα που θα μπορούσαν να ενδιαφέρουν τον κλασικό αρχαιολόγο και τον ιστορικό και τα οποία προέρχονται, γενικά, αλλά όχι αποκλειστικά, από τη λογοτεχνία, την ιστορία και τη φιλοσοφία. viii

Τα έργα δεν παρατίθενται με το όνομα του συγγραφέα, αλλά αλφαβητικά κατά τίτλο. Το όνομα του συγγραφέα κατά κανόνα δεν αναφέρεται, εκτός από περιπτώσεις ασάφειας. Ευχαριστώ θερμά όλους όσους βοήθησαν, με οποιονδήποτε τρόπο, στην ολοκλήρωση του λεξικού, καθώς και τους εκδότες του. Τους κόπους αλλά και τη χαρά της εργασίας αυτής αφιερώνω ταπεινά στη μητέρα μου, που δεν είναι είναι πια εδώ, και στον πατέρα μου, που την αγάπησε και την φρόντισε πέρα από τα ανθρώπινα μέτρα. Και βέβαια στον μονάκριβο Αλέξη μου. Και στους τρεις χρωστώ τα πάντα. Δρ Νίκος Κουτσουμπός

ix

Bibliography / Βιβλιογραφία ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, Α.Δ., 2014. Κορφάρι των Αμυγδαλιών (Πάνορμος) Νάξου. Μια οχυρωμένη Πρωτοκυκλαδική ακρόπολη (Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, αριθ. δημοσιεύματος 104). Αθήνα. ADAM, J.-P., 1994. Roman Building Materials and Techniques. London (English tr. Anthony Mathews). ΑΔΑΜ-Βελένη, Π. (επιμ.), 2008. Τα Καλίνδοια, μια αρχαία πόλη στη Μακεδονία. Κατάλογος περιοδικής έκθεσης. Θεσσαλονίκη (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr.: Θεόδωρος Παπακώστας). ΑΔΑΜ-Βελένη, Π., Κεφαλίδου, Ευ., Στεφανή, Ευ. (επιμ.) 2011. Το δώρο του Διονύσου. Μυθολογία του κρασιού στην κεντρική Ιταλία (Μolise) και τη βόρεια Ελλάδα (Μακεδονία). Θεσσαλονίκη (τρίγλωσσο [ελληνικά-ιταλικά-αγγλικά], μτφ. Θεόδωρος Παπακώστας, Κατερίνα Τζαναβάρη, Ευρυδίκη Κεφαλίδου). ALBANI, J., Chalkia, Eu. (eds.), 2013. Heaven & Earth. Cities and countryside in Byzantine Greece. Athens. ALCHERMES, J.D., 1997. «Glossary», in Evans, H.C., Wixom, W.D. (eds.), The Glory of Byzantium. Art and culture of the Middle Byzantine era A.D. 843-1261, 560-562. New York. ANDERSON, J.C., 1997. «Manuscripts», in Evans, H.C., Wixom, W.D. (eds.), The Glory of Byzantium. Art and culture of the Middle Byzantine era A.D. 843-1261, 82-87. New York. ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΟΥ, Α.Κ., 2015. Το κεραμεικό εργαστήριο της Ακραιφίας. Τα ανασκαφικά δεδομένα και τα αγγεία της κατηγορίας των βοιωτικών κυλίκων μετά πτηνών. Αθήνα. ΑΝΔΡΙΚΟΥ, Ε., Γουλάκη-Βουτυρά, Α., Λαναρά, Χ., Παπαδοπούλου, Ζ., 2004. Μουσών δώρα. Μουσικοί και χορευτικοί απόηχοι από την αρχαία Ελλάδα. Αθήνα (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr.: Αλ. Ντούμα). ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ, Μ., 1984. Βεργίνα. Οι βασιλικοί τάφοι. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. Louise Turner) 1984, Vergina, the royal tombs and the ancient city, Athens). ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Στ., 1994α. «Ο οπλισμός των αρχαίων Ελλήνων (3). Η ασπίδα», Αρχαιολογία 52, 105-106. ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Στ., 1994β. «Ο οπλισμός των αρχαίων Ελλήνων (4). Ο θώρακας», Αρχαιολογία 53, 105-106. ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Στ, 1995. «Ο οπλισμός των αρχαίων Ελλήνων (6)», Αρχαιολογία & Τέχνες 55, 117-118. AULT, B.A., 2005. The Excavations at Ancient Halieis Conducted by the University of Pennsylvania and Indiana University Proto Kheli, Greece. Volume 2. The Houses. The organization and use of domestic space. Bloomington. BARBER, R.L.N., 1987. The Cyclades in the Bronze Age. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Όλγα Χατζηαναστασίου) 1994, Οι Κυκλάδες στην Εποχή του Χαλκού, Αθήνα]. BARLETTA, B.A., 2009. The Origins of the Greek Architectural Orders. New York. ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ, Γ., 1996. Αρχαία Ελλάδα και ποιότητα. Η ιστορία και ο έλεγχος των υλικών που σημάδεψαν τον ελληνικό πολιτισμό. Αθήνα. ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ, Ντ., 1995. Ο μυκηναϊκός πολιτισμός (Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας αρ. 152). Αθήνα. x

BAYNES, N.H., Moss, H.St.L.B. (eds.), 1961. Byzantium. An introduction to East Roman civilization. Oxford [ελληνική έκδοση (μτφ. Δημήτριος Ν. Σακκάς) 19853, Βυζάντιο. Εισαγωγή στο βυζαντινό πολιτισμό, Αθήνα]. BEAZLEY, J.D., 1986. The Development of Attic Black-Figure. Berkeley [ελληνική έκδοση (μτφ. Ηλέκτρα Ανδρεάδη) 1993, Η εξέλιξη του αττικού μελανόμορφου ρυθμού (Βιβλιοθήκη της εν Αρχαιολογικής Εταιρείας, αρ. 134), Αθήνα]. BEAZLEY, J.D., 19842. Attic Red-Figure Vase-Painters. New York. BETANCOURT, Ph.P., 1977. The Aeolic Style in Architecture. A survey of its development in Palestine, the Halikarnassos Peninsula, and Greece, 1000-500 B.C. Princeton, New Jersey. BETANCOURT, Ph.P., 1985. The History of Minoan Pottery. Princeton, New Jersey [ελληνική έκδοση (μτφ. Θεόδωρος Ηλιόπουλος) χ.χ., Η ιστορία της μινωικής κεραμεικής, Αθήνα]. BLEGEN, C.W., Rawson, M., 1962. A Guide to the Palace of Nestor. Meriden [ελληνική έκδοση (μτφ. Γ.Α. Παπαθανασόπουλος) 1967, Το ανάκτορο του Νέστορος. Σύντομος οδηγός, Αθήνα]. ΒΛΙΖΟΣ, Στ. (επιμ.), 2008. Η Αθήνα κατά τη ρωμαϊκή εποχή. Πρόσφατες ανακαλύψεις, νέες έρευνες (Μουσείο Μπενάκη, 4ο Παράρτημα). Αθήνα. BOARDMAN, J., 1985. Athenian Red Figure Vases, the Archaic Period. A handbook. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Ελευθερία Παπουτσάκη-Σερμπέτη, Γεωργία Εμμ. Χατζή) 2001, Αθηναϊκά ερυθρόμορφα αγγεία, αρχαϊκή περίοδος, Αθήνα]. BOARDMAN, J., 1988. Athenian Black Figure Vases. A handbook. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Όλγα Χατζηαναστασίου) 2001, Αθηναϊκά μελανόμορφα αγγεία, Αθήνα]. BOARDMAN, J., 1989a. Athenian Red Figure Vases, the Classical Period. A handbook. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Ελευθερία Παπουτσάκη-Σερμπέτη) 1995, Αθηναϊκά ερυθρόμορφα αγγεία, κλασική περίοδος, Αθήνα]. BOARDMAN, J., 1989b. «The pottery», in Ballance, M., Boardman, J., Corbett, S., Hood, S., Excavations in Chios 1952-1955 Byzantine Emporio (Supplementary Volume no. 20), 88-121. Oxford. BOARDMAN, J., 1998. Early Greek Vase Painting 11th-6th centuries BC. A handbook. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Λεωνίδας Μπουρνιάς) 2001, Πρώιμη ελληνική αγγειογραφία 11ος-6ος αιώνας π.Χ., Αθήνα]. BOARDMAN, J., 2001. The History of Greek Vases. Poters, painters and pictures. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Κωνσταντίνος Κοπανιάς) 2004, Η ιστορία των αρχαίων ελληνικών αγγείων. Αγγειοπλάστες, αγγειογράφοι και εικόνες, Αθήνα]. ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ, Π.Λ., 2012. Η μονή του αγίου Δημητρίου στο Φανάρι. Συμβολή στην μελέτη της αρχιτεκτονικής του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Αθήνα. BRONEER, O., 1973. Isthmia. Excavations by the University of Chicago under the auspices of the American School of Classical Studies at Athens. Volume II. Topography and Architecture. Princeton, New Jersey. BROODBANK, C., 2002. An Island Archaeology of the Early Cyclades. Cambridge [ελληνική έκδοση (μτφ. Γιάννης Παπαδάτος) 2009, Οι πρώιμες Κυκλάδες. Μια ανάλυση στο πλαίσιο της νησιωτικής αρχαιολογίας, Αθήνα].

xi

CAMP, J.M., 1986. The Athenian Agora. Excavations in the heart of Classical Athens. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Μαίρη Κλεώπα) 2005, Η αρχαία Αγορά της Αθήνας. Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης, Αθήνα]. CAMP, J.M., 2007. «Excavations in the Athenian Agora 2002-2007», Hesperia 76, 627663. CHADWICK, J., 1989. Linear B and Related Scripts. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Ν. Κονομή) 19992, Γραμμική Β και συγγενικές γραφές, Αθήνα]. CHATZIDAKIS, M. (ed.), 1964. Byzantine Art A European Art. Athens (tr. direcetd by Brian de Jongh). CLARK, A.J., Elston, M., Hart, M.L., 2002. Understanding Greek Vases. A guide to terms, styles, and techniques. Los Angeles. CLODORE-TISSOT, Τ., 2009. Dictionary of Archaeological Terms. English-French/FrenchEnglish. Oxford. COHEN, B. [ed.], 2006. The Colors of Clay. Special techniques in Athenian vases. Los Angeles. COLDSTREAM, J.N., 1979. Geometric Greece. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Ευρυδίκη Κεφαλίδου) 1997, Γεωμετρική Ελλάδα, Αθήνα]. COOK, R.M., 1960. Greek Painted Pottery. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Δέσποινα Τσουκλίδου) 1994, Ελληνική αγγειογραφία, Αθήνα]. COOPER, F.A., Miller, S.G., Miller, S.G., Smith, C., 1983. The Temple of Zeus at Nemea Perspectives and Prospects. A guide to the exhibition. Athens [ελληνική έκδοση 1993, Ο ναός του Διός στη Νεμέα. Ελπίδες και προοπτικές. Οδηγός της εκθέσεως, Αθήνα]. CORMACK, R., Vassilaki, M. (eds.), 2008. Byzantium 330-1453. London [ελληνική έκδοση, Βασιλάκη, Μ. (επιμ.) – (μτφ. Μαρία Διαμάντη, Δήμητρα Κωτούλα, Γιάννης Βαραλής) 2009, Βυζάντιο 330-1453, Αθήνα]. COULTON, J.J., 19952. Ancient Greek Architects at Work. Problems of structure and design. Oxford. ΓΑΛΑΒΑΡΗΣ, Γ., 1995. Ελληνική τέχνη. Ζωγραφική βυζαντινών χειρογράφων. Αθήνα. ΓΑΛΑΝΗ-Κρίκου, Μ., Οικονομίδου, Μ., Πέννα, Β., Τουράτσογλου, Ι., Τσούρτη, Η., 1996. Νομίσματα & νομισματική. Αθήνα. ΓΑΛΑΝΗ-Κρίκου, Μ., Τουράτσογλου, Ι., Τσούρτη, Η., 2000. Νομισματικό Μουσείο. Συλλογή Ηλία Καντά. Βυζαντινά νομίσματα. Αθήνα. ΓΕΡΟΥΛΑΝΟΥ, Αι., 1999. Διάτρητα. Τα διάτρητα χρυσά κοσμήματα από τον 3ο έως τον 7ο αιώνα μ.Χ. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. Alexandra Doumas, Marina Geroulanou), 1999, Diatrita. Gold pierced-work jewellery from the 3rd to the 7th century, Athens]. ΓΙΑΓΚΑΚΗ, Α.Γ., 2009. «Εισηγμένοι τύποι κεραμικής στην Κρήτη και εγχώριες απομιμήσεις τους. Προκαταρκτικές παρατηρήσεις στην κεραμική του 4ου-8ου και 12ου-13ου αι. μ.Χ.», στο Γκράτζιου, Ό., Λούκος, Χ. (επιμ.), Ψηφίδες. Μελέτες ιστορίας, αρχαιολογίας και τέχνης στη μνήμη της Στέλλας Παπαδάκη-Oekland, 203220. Ηράκλειο. ΓΙΑΓΚΑΚΗ, Α.Γ., 2015. «Παρατηρήσεις στη μεθοδολογία και στη μελέτη της κεραμικής του 11ου-12ου αι., προοπτικές της έρευνας και επιβοηθητικά εργαλεία: η συμβολή της χαρτγράφησης και της ανάλυσης δικτύων», Βυζαντινά Σύμμεικτα 25, 155-210. ΔΑΒΑΡΑΣ, Κ., χ.χ. Μουσείον Αγίου Νικολάου. Αθήνα. ΔΑΜΙΑΝΙΔΗΣ, Κ.Α. (επιμ.), 1997. Ναυτική παράδοση στο Αιγαίο. Ταρσανάδες και σκαριά. Αθήνα (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr.: Stephen Stafford). xii

ΔΑΝΙΗΛΙΔΟΥ, Δ., 2008. Ανασκαφές Μυκηνών ΙΙ. Το «Εργαστήριο» των Μυκηνών (Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας αρ. 258). Αθήνα. DARVILL, T., 2003. The Concise Oxford Dictionary of Archaeology. Oxford. DAUTERMAN Maguire, E., 1997. «Ceramic arts of everyday life», in Evans, H.C., Wixom, W.D. (eds.), The Glory of Byzantium. Art and culture of the Middle Byzantine era A.D. 843-1261, 255-270. New York. DAVARAS, C., 1980. «A Minoan pottery kiln at Palaikastro», BSA 75, 115-126. DAVIES, N., Jokiniemi, E., 2008. Dictionary of Architecture and Building Construction. Oxford. DESBOROUGH, R.V.d’ A., 1972. The Greek Dark Ages. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Στέφη Κόρτη-Κόντη) 1995, Οι ελληνικοί σκοτεινοί αιώνες, Αθήνα]. ΔΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Κ. (επιμ.), 1988. Ο Μυκηναϊκός κόσμος. Πέντε αιώνες ελληνικού πολιτισμού 1600-1100 π.Χ. Αθήνα. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΣ, Δ., 1964. Μέγα λεξικόν της ελληνικής γλώσσης. Αθήνα. DICKINSON, O.T.P.K., 1983. «Cist graves and chamber tombs», BSA 78, 55-67. DINSMOOR, W.B., 1973. The Architecture of Ancient Greece. An account of its historic development. New York. ΔΡΑΝΔΑΚΗ, Α., Γεωργούλα, Η. (επιμ.), 1997. Η δόξα του Βυζαντίου στο όρος Σινά. Αθήνα (δίγλωσσο, μτφ./bilingual, English tr.: Αναστασία Δρανδάκη, David Turner). DRANDAKI, A., Papanikola-Bakirtzi, D., Tourta, A. (eds.), 2013. Heaven & Earth. Art of Byzantium from Greek collections. Athens. DRIESSEN, J., MacGillivray, A., Sackett, H. (eds.), 2003. Palaikastro. A Bronze Age Town of Minoan Crete, Birthplace of Diktaian Zeus. A retrospective exhibit to mark the centenary of archaeological research by the British School at Athens (1902-2002). Athens (πολύγλωσσο, ελληνική μτφ. Μαρία Ξανθοπούλου). EVELY, D. (ed.), 1999. Fresco: A Passport into the Past. Minoan Crete through the eyes of Mark Cameron. Athens (δίγλωσσο, μτφ./bilingual, English tr.: Th. Rombos-Samaras). ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ, Δ. (επιμ.), χ.χ. Η ιστορία του νομίσματος. Αθήνα. ΖΗΔΙΑΝΑΚΗΣ, Β., Μπαλλιάν, Ά. (επιμ.), 1999. Άμφια. Το ένδυμα της ορθόδοξης εκκλησίας. Μουσείο Μπενάκη 1-30 Σεπτεμβρίου 1999. Αθήνα (δίγλωσσο, μτφ./ bilingual, English tr.: Ποθούλα Καψαμπέλη, Αλεξάνδρα Ντούμα). FRENCH, E.B., Taylour, W.D., 2007. Well Built Mycenae. The Helleno-British Excavations Within the Citadel at Mycenae, 1959-1969. Fascicule 13. The Service Areas of the Cult Centre. Oxford. GINOUVÈS, R., Martin, R., 1985. Dictionnaire méthodique de l’architecture grecque et romaine. Tome I. Matériaux, techniques de construction, techniques et formes du décor. Rome. GINOUVÈS, R., 1992. Dictionnaire méthodique de l’architecture grecque et romaine. Tome II. Éléments constructifs: supports, couvertures, aménagements intérieurs. Rome. GINOUVÈS, R., 1998. Dictionnaire méthodique de l’architecture grecque et romaine. Tome III. Espaces architecturaux, bâtiments et ensembles. Rome. GRIERSON, Ph., 2007. Βυζαντινή νομισματοκοπία. Αθήνα (μτφ. Βαγγέλης Μαλαδάκης). GROSE, D.F., 1989. The Toledo Museum of Art Early Ancinet Glass. Core-formed, rod-formed, and cast vessels and objects from the Late Bronze Age to the Early Roman Empire, 1600 B.C. to A.D. 50. New York. xiii

HARRISON, A.R.W., 1971. The Law of Athens. Procedure. Oxford. HEATH-Wiencke, M., 2000. Lerna A Preclassical Site in the Argolid. Results of Excavations Conducted by the American School of Classical Studies at Athens. Volume IV The Architecture, Stratification, and Pottery of Lerna III. Princeton, New Jersey. HODDER, I., Hutson, S., 2010. Διαβάζοντας το παρελθόν. Τρέχουσες ερμηνευτικές προσεγγίσεις στην αρχαιολογία. Αθήνα (μτφ. Νίκος Κούρκουλος). HOOD, S., 1978. The Arts in Prehistoric Greece. Middlesex [ελληνική έκδοση (μτφ. Μαρία Παντελίδου, Θεόδωρος Ξένος) 19902, Η τέχνη στην προϊστορική Ελλάδα, Αθήνα]. HOOD, S., 1981. Excavations in Chios 1938-1955. Prehistoric Emporio and Ayio Gala. Volume I (BSA Supplementary Volume No. 15). London. HOWGEGO, C., 2009. Η αρχαία ιστορία μέσα από τα νομίσματα. Αθήνα (μτφ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου). HURWIT, J.M., 2004. The Acropolis in the Age of Pericles. Cambridge. ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ, Θ., 2010. «Ναυάγια, λείψανα και βυθισμένα κτήρια. Η αρχαιολογία υποβρυχίως», Αριάδνη 16, 239-260. ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ, Σ.Ε., 1962. Η μυκηναϊκή ακρόπολις των Αθηνών. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. Miriam Caskey) 2006, The Mycenaean Acropolis of Athens (The Archaeological Society at Athens Library no. 240), Athens]. IAKOVIDIS, S.E., 1984. Mycenae-Epidaurus, Argos-Tiryns-Nauplion. A complete guide to the museums and archaeological sites of the Argolid. Athens (αγγλική μτφ. Kay Cicellis). ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ, Σ.Ε., 1998. Γλας ΙΙ. Η ανασκαφή 1981-1991 (Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Αρ. 173). Αθήνα. ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ, Σ.Ε., 2006. Ανασκαφές Μυκηνών Ι. Η βορειοδυτική συνοικία (Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Αρ. 244). Αθήνα. ΙΓΝΑΤΙΑΔΟΥ, Δ., Αντωνάρας, Α., 2008. Υαλουργία αρχαία και μεσαιωνική. Ορολογία, τεχνολογία και τυπολογία. Ελληνοαγγλικό-αγγλοελληνικό λεξικό. Θεσσαλονίκη. ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ, Μ., 2007. Η αποκατάσταση των Προπυλαίων της αθηναϊκής ακρόπολης. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. M. Caskey) 2007, The Restoration of the Propylaia of the Athenian Acropolis, Athens]. JOHNSON, M., 2018. Αρχαιολογική θεωρία. Μια εισαγωγή. Ηράκλειο (μτφ. Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος). ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ, Γ.Γ., 2000. Ο ζωγράφος του Sabouroff (Δημοσιεύματα του Αρχαιολογικού Δελτίου αρ. 71). Αθήνα. ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ, Γ., 2012. «Η ερυθροβαφής επιτραπέζια κεραμική», «Η μελαμβαφής επιτραπέζια κεραμική (‘Grey Ware’)», «Λοιπή επιτραπέζια κεραμική», στο Καλτσάς, Ν., Βλαχογιάννη, Ε., Μπούγια, Π. (επιμ.), Το ναυάγιο των Αντικυθήρων. Το πλοίο, οι θησαυροί, ο μηχανισμός, 169-195. Αθήνα. ΚΑΘΑΡΙΟΥ, Κ., 2002. Το εργαστήριο του ζωγράφου του Μελεάγρου και η εποχή του. Παρατηρήσεις στην αττική κεραμική του πρώτου τετάρτου του 4ου αι. π.Χ. Θεσσαλονίκη. KALAMARA, P., Mexia, A., 2001. The City of Mystras (Byzantine Hours, Works and Days in Byzantium). Athens. ΚΑΛΟΠΙΣΗ-Βέρτη (επιμ.), 2003. Διδακτική συλλογή βυζαντινής και μεταβυζαντινής κεραμικής. Αθήνα. ΚΑΛΟΠΙΣΗ-Βέρτη, Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου, Μ. (επιμ.), 2010. Πολύγλωσσο εικονογραφημένο λεξικό όρων βυζαντινής αρχιτεκτονικής και γλυπτικής. Ηράκλειο. xiv

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, Φ. (επιμ.), 2018. Το ημέτερον κάλλος. Βυζαντινές εικόνες από τη Θεσσαλονίκη. Θεσσαλονίκη (δίγλωσσσο, αγγλική μτφ. Janet Κονιόρδου). ΚΑΡΑΛΗ, Λ., 19982. Λεξικό Αρχαιολογικών-Περιβαλλοντικών Όρων. Με σύντομη ιστορία της αρχαιολογίας. Αγγλοελληνικό, ελληνοαγγλικό, ερμηνευτικό. Αθήνα. KATHARIOU, K., 2009. Corpus Vasorum Antiquorum. Greece, fascicule 11. Athens, Museum of Cycladic Art, fascicule 1. Athens. KAZHDAN, A.P., Talbot, A.-M. (eds.), 1991. The Oxford Dictionary of Byzantium. New York, Oxford. ΚΕΦΑΛΙΔΟΥ, Ε., 2012. «Κεραμική από τη Νέα Καλλικράτεια στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης», στο Τιβέριος, Μ., Μιχαηλίδου-Δεσποτίδου, Β., Μανακίδου, Ε., Αρβανιτάκη, Ά. (επιμ.), Η κεραμική της Αρχαϊκής εποχής στο βόρειο Αιγαίο και την περιφέρειά του (700-480 π.Χ.). Πρακτικά αρχαιολογικής συνάντησης, Θεσσαλονίκη 1922 Μαΐου 2011, 91-104. Θεσσαλονίκη. ΚΕΦΑΛΙΔΟΥ, Ε., Τσιαφάκη, Δ. (επιμ.), 2012. Κεραμέως παίδες. Αντίδωρο στον Καθηγητή Μιχάλη Τιβέριο από τους μαθητές του. Θεσσαλονίκη. ΚΙΣΣΑΣ, Κ.Σ.Ι. (επιμ.), 2013. Αρχαία Κορινθία από τους προϊστορικούς χρόνους έως το τέλος της αρχαιότητας. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. Alexandra Doumas) 2013, Ancient Corinthia from prehistoric times to the end of antiquity, Athens]. KLEINER, F.S., 1975. Greek and Roman Coins in the Athenian Agora (Excavations of the Athenian Agora Picture Book No. 15). Princeton, New Jersey. ΚΟΝΣΟΛΑ, Ντ.Ν., 1984. Η πρώιμη αστικοποίηση στους Πρωτοελλαδικούς οικισμούς. Συστηματική ανάλυση των χαρακτηριστικών της. Αθήνα. ΚΟΡΡΕΣ, Μ., 1994. Από την Πεντέλη στον Παρθενώνα. Τα αρχαία λατομεία και η ιστορία ενός ημιτελούς δωρικού κιονοκράνου του πρώτου μαρμάρινου Παρθενώνος. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. Dr. T. Turner, Dr. W. Phelps) 2001, Form Pentelicon to the Parthenon. The ancient quarries and the story of a half-worked column capital of the first marble Parthenon, Athens]. ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ, Μ.Β., 2004. Η Νάξος και το Κρητο-Μυκηναϊκό Αιγαίο. Στρωματογραφία, κεραμική, οικονομική οργάνωση του Υστεροελλαδικού Ι-ΙΙΙΒ οικισμού της Γρόττας. Αθήνα. KOUROU, N., 2002. Corpus Vasorum Antiquorum. Greece, fascicule 8. Athens, National Museum, fascicule 5. Attic and Atticizing amphorae of the Protogeometric and Geometric periods. Athens. ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗ, Α., Μανακίδου, Ε., Σμπόνιας, Κ., 2003. Αρχαιολογία στον ελληνικό χώρο. Τόμος Α΄ . Ιστορική διαδρομή της αρχαιολογίας. Ορισμός, αντικείμενο, βασικές αρχές, κλάδοι και προβληματική. Πάτρα. ΚΟΥΡΚΟΥΤΙΔΟΥ-Νικολαΐδου, Ε., 2008. Ο ναός του Σωτήρος Χριστού, Θεσσαλονίκη. Αθήνα (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr. David Hardy). ΚΟΥΡΤΕΣΗ-Φιλιππάκη Γ., 1996a. «Η κατοίκηση και οι δομές κατοικίας», Αρχαιολογία 58, 61-67. ΚΟΥΡΤΕΣΗ-Φιλιππάκη, Γ., 1996b. «Η μελέτη των λίθινων εργαλειακών συνόλων», Αρχαιολογία 61, 6-11. ΚΟΥΡΤΕΣΗ-Φιλιππάκη, Γ., 1996c. «Το χρονολογικό πλαίσιο και η πολιτισμική ακολουθία», Αρχαιολογία 58, 23-32.

xv

ΚΟΥΡΤΕΣΗ-Φιλιππάκη, Γ., 1996d. «Η τυπολογία των εργαλείων», Αρχαιολογία 61, 2736. ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΟΣ, Ν.Π., 2010. «Οικιστική αρχιτεκτονική της Εποχής του Χαλκού στην ανατολική Κρήτη» (διδακτορική διατριβή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών). Αθήνα. KRAAY, C.M., 1976. Archaic and Classical Greek Coins. London. ΚΡΙΤΖΑΣ, Χ.Β., 1971. «Το βυζαντινόν ναυάγιον Πελαγοννήσου-Αλοννήσου», ΑΑΑ IV, 176-182. KRZYSZKOWSKA, O., 2005. Aegean Seals. An Introduction (Bulletin of the Institute of Classical Studies. Supplement, No. 85). London. KURTZ, D.C., Boardman, J., 1971. Greek Burial Customs. Ithaca, New York [ελληνική έκδοση (μτφ. Ουρανία Βιζυηνού, Θεόδωρος Ξένος) 1994, Έθιμα ταφής στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, Αθήνα]. ΚΥΠΑΡΙΣΣΗ-Αποστολίκα, Ν., 2000. Σπήλαιο Θεόπετρας. Δώδεκα χρόνια ανασκαφών και έρευνας 1987-1998. Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, Τρίκαλα 6-7 Νοεμβρίου 1998. Αθήνα. ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ, Δ., 1975. «Τα τείχη της Αμφιπόλεως. The walls of Amphipolis», ΑΑΑ VIII, 56-76. ΛΑΜΠΡΙΝΟΥΔΑΚΗΣ, Β.Κ., χ.χ. Η αρχαϊκή ελληνική αγγειογραφία. Α. Η πρώιμη αρχαϊκή εποχή. Αθήνα. LAWRENCE, A.W., 19834. Greek Architecture (revised with additions by R.A. Tomlinson). New Haven & London. LEMOS, A.A., 2007. Corpus Vasorum Antiquorum. Greece, fascicule 10. Rhodes, Archaeological Museum, fascicule 1. Attic black figure. Athens. LIDDELL, H.G., Scott, R., 19969. A Greek-English Lexicon. Oxford. ΛΙΛΙΜΠΑΚΗ-Ακαμάτη, Μ., 2007. Πέλλης 1. Κιβωτιόσχημος τάφος με ζωγραφική διακόσμηση από την Πέλλα. Θεσσαλονίκη. ΛΙΛΙΜΠΑΚΗ-Ακαμάτη, Μ., Ακαμάτης, Ι.Μ. (επιμ.), 2004. Πέλλα και η περιοχή της. Αθήνα (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr.: J. Koniordos). ΛΩΛΟΣ, Γ.Γ., Μαραμπέα, Χ., 2003. «Σχηματολόγιο κεραμεικής από την έρευνα της Μυκηναϊκής ακρόπολης της Σαλαμίνος κατά το 2000», Δωδώνη 32, 99-179. MACGILLIVRAY, J.A., 2008. «The Early Helladic pottery», in Taylour, W.D., Janko, R., Ayios Stephanos. Excavations at a Bronze Age and Medieval Settlement in Southern Laconia (BSA Supplementary Volume no. 44), 159-176. London. ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ, Η., Knappett, C., Macdonald C.F., 2011. «ΜΜ ΙΙΙ Κνωσός. Κεραμεική τυπολογία και στρωματογραφική συνάφεια: τα αποτελέσματα των νεότερων ερευνών με επίκεντρο την ανατολική πτέρυγα του Ανακτόρου», στο ΑνδρεαδάκηΒλαζάκη, Μ. (επιμ.), Πεπραγμένα Ι’ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (Χανιά, 1-8 Οκτωβρίου 2006), τόμος Α2, 215-231. Χανιά. MAGUIRE, H., 1997. «Images of the Court», in Evans, H.C., Wixom, W.D. (eds.), The Glory of Byzantium. Art and culture of the Middle Byzantine era A.D. 843-1261, 183-191. New York. MALACRINO. C.G., 2010. Constructing the Ancient World. Architectural techniques of the Greeks and Romans. Los Angeles (tr. Jay Hyams). ΜΑΝΑΚΙΔΟΥ, Ε.Π., 1994. Παραστάσεις με άρματα (8ος-5ος αι. π.Χ.). Παρατηρήσεις στην εικονογραφία τους. Θεσσαλονίκη. xvi

ΜΑΝΑΚΙΔΟΥ, Ε., 2005. «“Ίδιον δ’ είναι Διονύσου”: χορός και μουσική σ’ ένα αττικό σκύφο στο Μουσείο Εκμαγείων του Α.Π.Θ.», Εγνατία 9, 11-33. ΜΑΝΤΖΟΥΡΑΝΗ, Ε., 2002. Προϊστορική Κρήτη. Τοπογραφία και αρχιτεκτονική από τη νεολιθική εποχή έως και τους νεοανακτορικούς χρόνους. Αθήνα. ΜΑΡΑΓΚΟΥ, Λ. (επιμ.), 1990. Κυκλαδικός πολιτισμός. Η Νάξος στην 3η π.Χ. χιλιετία. Αθήνα [αγγλική έκδοη (μτφ. Alex Doumas) 1990, Cycladic Culture. Naxos in the 3rd Millennium BC, Athens]. MARANGOU, L., Renfrew, C., Doumas, Ch., Gavalas, G., 2006. Markiani, Amorgos. An Early Bronze Age fortified settlement. Overview of the 1985-1991 investigations (BSA Supplementary Volume 40). London. ΜΑΡΘΑΡΗ, Μ., 1998. Σύρος Χαλανδριανή Καστρί. Από την έρευνα και την προστασία στην ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου. Αθήνα (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr.: Α. Ντούμα). MARTHARI, M., 2017. «Cycladic figurines in settlements: the case of the major EC II settlement at Skarkos on Ios», in Marthari, M., Renfrew, C., Boyd, M.J. (eds), Early Cycladic Sculpture in Context, 119-164. Oxford. ΜΑΣΤΟΡΟΠΟΥΛΟΣ, Γ.Σ., 1988. «Σίφων>Σ(ι)φούνι: επιβίωση ενός αρχαίου (;) αγγείου», ΑΑΑ ΧΧΙ, 158-162. ΜΑΣΤΡΑΠΑΣ, Α.Ν., 1994. Ελληνική αρχιτεκτονική από τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους μέχρι τη Ρωμαιοκρατία. Αθήνα. ΜΙΛΑΝΟΥ, Κ., Βουρβοπούλου, Χ., Βρανοπούλου, Λ., Καλλιγά, Α.-Ε. (επιμ.) 2008. Εικόνες με την υπογραφή «Χειρ Αγγέλου». Η τέχνη ενός κρητικού ζωγράφου του 15ου αιώνα. Αθήνα (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr.: Valerie Nunn). MILLER, St.G. (ed.), 1990. Nemea. A Guide to the Site and Museum. Berkeley. MIONI, E., 19944. Εισαγωγή στην ελληνική παλαιογραφία. Αθήνα (μτφ. Νικόλαος Μ. Παναγιωτάκης). MORGAN, C., 1990. Athletes and Oracles. The transformation of Olympia and Delphi in the eighth century BC. Cambridge. MORRISON, J.S. (with contributions by J.F. Coates), 1996. Greek and Roman Oared Warships. Oxford. MORRISON, J.S., Coates, J.E., Rankov, N.B., 20002. The Athenian Trireme. The history and reconstruction of an ancient Greek warship. Cambridge. MOUNTJOY, P.A., 1986. Mycenaean Decorated Pottery: a guide to identification (SIMA LXXIII). Göteborg [ελληνική έκδοση (μτφ. Δάφνη Γ. Γόντικα, μτφ. των σχημάτων του Furumark: Μ. Παντελίδου) 1994, Μυκηναϊκή γραπτή κεραμική. Οδηγός ταύτισης, Αθήνα]. MOUNTJOY, P.A., 1993. Mycenaean Pottery. An introduction (Oxford University Committee for Archaeology Monograph no. 36). Oxford. ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ, Χ., 20032. Βυζαντινά τσουκαλολάγηνα. Συμβολή στη μελέτη ονομασιών, σχημάτων και χρήσεων πυρίμαχων μαγειρικών σκευών, μεταφορικών και αποθηευτικών δοχείων (Δημοσιεύματα του Αρχαιολογικού Δελτίου αρ. 39). Αθήνα. ΜΠΑΣΙΑΚΟΣ, Ι., Αλούπη, Ε., Φακορέλλης, Γ. (επιμ.), 2001. Αρχαιομετρικές μελέτες για την ελληνική προϊστορία και αρχαιότητα. Αθήνα.

xvii

ΜΠΕΛΟΓΑΝΝΗ, Μαρία, 1995. «Η καλαθοπλεκτική και η ψαθοπλεκτική στην προϊστορική Ελλάδα» (διδακτορική διατριβή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών). Αθήνα. ΜΠΟΥΡΑΣ, Χ., 1967. Η αναστήλωσις της στοάς της Βραυρώνος. Τα αρχιτεκτονικά της προβλήματα (Δημοσιεύματα του Αρχαιολογικού Δελτίου, αρ. 11). Αθήνα. ΜΠΟΥΡΑΣ, Χ., 2010. Βυζαντινή Αθήνα 10ος-12ος αι. (Μουσείο Μπενάκη 6ο Παράρτημα). Αθήνα. ΜΠΟΥΡΑΣ, Χ., Μπούρα, Λ., 2002. Η ελλαδική ναοδομία κατά τον 12ο αιώνα. Αθήνα. ΜΠΟΥΡΝΙΑ-Σημαντώνη, Ε., 1997. Αρχαιολογία των πρώιμων ελληνικών χρόνων. Οι αιώνες της διαμόρφωσης (1050-600 π.Χ.). Αθήνα. ΜΥΛΩΝΑΣ, Γ.Ε., 1972. Το θρησκευτικόν κέντρον των Μυκηνών (Πραγματείαι της Ακαδημίας Αθηνών, τόμος 33). Αθήνα. ΝΙΝΙΟΥ-Κινδελή, Β., χ.χ. Απτέρα Aptera. χ.τ. (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr.: Αριάδνη Γκαζή). ΝΤΟΥΖΟΥΓΛΗ, Α., 1998. Άρια Αργολίδος. Χειροποίητη κεραμική της Νεότερης Νεολιθικής και της Χαλκολιθικής περιόδου. Αθήνα. ΝΤΟΥΜΑΣ, Χ., 1984. Κυκλαδική τέχνη. Αρχαία γλυπτική και κεραμική από τη Συλλογή Ν. Π. Γουλανδρή. Αθήνα. ΝΤΟΥΜΑΣ, Χ., Μαρθάρη, Μ., Τελεβάντου, Χ., 2007. Μουσείο προϊστορικής Θήρας. Συνοπτικός οδηγός. Αθήνα (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr.: Α. Ντούμα). ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ, Μ., 1996. Ελληνική τέχνη. Αρχαία νομίσματα. Αθήνα. ΟΡΛΑΝΔΟΣ, Α.Κ., 1963. Η Παρηγορήτισσα της Άρτης. Αθήνα. ΟΡΛΑΝΔΟΣ, Α.Κ., Τραυλός, Ι.Ν., 1986. Λεξικόν αρχαίων αρχιτεκτονικών όρων (Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Αριθ. 94). Αθήνα. OWENS, G., 2007. Labyrinth. Scripts and languages of Minoan and Mycenaean Crete. Heraklion. ΟΥΛΕΡΙΧΟΣ, Ε., Κουμανούδης, Στ., 1873. Λεξικόν λατινοελληνικόν. Αθήνα. ΠΑΛΥΒΟΥ, Κλ., 1999. Ακρωτήρι Θήρας. Η οικοδομική τέχνη (Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Αριθ. 183). Αθήνα. ΠΑΛΥΒΟΥ, Κλ., 2019. Ακρωτήρι Θήρας. Η αρχιτεκτονική της Δυτικής Οικίας. Αθήνα (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr.: Freya Evenson). PALYVOU, Cl., 2005a. Akrotiri Thera. An Architecture of Affluence 3,500 Years Old (Prehistory Monographs 15). Philadelphia. ΠΑΛΥΒΟΥ, Κλ., 2005b. «Οικοδομική τεχνολογία των προϊστορικών χρόνων», Αρχαιολογία 94, 12-18. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ, Ε., 2000. «Τα Μέσα Παλαιολιθικά εργαλειακά σύνολα του σπηλαίου Θεόπετρας: συμβολή στη μελέτη των τεχνολογικών μεταβολών κατά το Ανώτερο Πλειστόκαινο», στο Κυπαρίσση-Αποστολίκα, Ν. (επιμ.), Σπήλαιο Θεόπετρας. Δώδεκα χρόνια ανασκαφών και έρευνας 1987-1998. Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, Τρίκαλα 6-7 Νοεμβρίου 1998, 139-161. Αθήνα. ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ-Γκόφα, Μ., 2005. Τσέπι Μαραθώνος. Το Πρωτοελλαδικό νεκροταφείο (Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Αριθ. 235). Αθήνα. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Θ., Κοντορλή-Παπαδοπούλου, Λ., 2003. Προϊστορική αρχαιολογία Δυτικής Ελλάδας Ιόνιων νησιών. Ιωάννινα. xviii

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Στ., 2002. Η μετάβαση από τη Νεολιθική στην Εποχή του Χαλκού στην ανατολική Μακεδονία (Δημοσιεύματα του Αρχαιολογικού Δελτίου αρ. 82). Αθήνα. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ, Γ., 1981. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Νεολιθικά-Κυκλαδικά. Αθήνα. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑ-Μπακιρτζή, Δ., 1989. Μεσαιωνική κυπριακή κεραμεική στο Μουσείο του Ιδρύματος Πιερίδη. Λάρνακα (πολύγλωσσο, αγγλική μτφ./multilingual, English tr.: William W. Phelps). ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑ-Μπακιρτζή, Δ. (επιμ.), 1999. Βυζαντινά εφυαλωμένα κεραμικά. Η τέχνη των εγχαράκτων. Αθήνα. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑ-Μπακιρτζή, Δ. (επιμ.), 2002. Καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο (Ώρες Βυζαντίου, Έργα και Ημέρες στο Βυζάντιο). Αθήνα. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑ-Μπακιρτζή, Δ., 2005. «Γνωριμία με τη βυζαντινή εφυαλωμένη κεραμική. Στοιχεία για την τεχνολογία και τις τεχνικές διοακόσμησης», Αρχαιολογία και Τέχνες 96, 23-29. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑ-Μπακιρτζή, Δ., Μαυρικίου, Φ.Ν., Μπακιρτζής, Χ., 1999. Βυζαντινή κεραμική στο Μουσείο Μπενάκη. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. Alexandra Doumas) 1999, Byzantine Glazed Pottery in the Benaki Museum, Athens]. ΠΑΠΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, Ι.Α., 1975. «Στήλες με ιωνικό επίκρανο στο μουσείο της Πάτρας», ΑΑΑ VIII, 291-304. PAPAPOSTOLOU, J.A., 1993. Achaean Grave Stelai (Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας αρ. 135). Αθήνα. ΠΑΡΛΑΜΑ, Λ., Σταμπολίδης, Ν.Χρ. (επιμ.), 2000. Η πόλη κάτω από την πόλη. Ευρήματα από τις ανασκαφές του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου των Αθηνών. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. John Letham, Colin MacDonald, Christina Theochari) 2000, The City Beneath the City. Find from the excavations for the Metropolitan Railway of Athens, Athens]. ΠΕΛΕΚΑΝΙΔΗΣ, Σ., Χατζηδάκης, Μ., 1992. Βυζαντινή τέχνη στην Ελλάδα. Καστοριά. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. Helen Zigada) 1985, Byzantine Art in Greece. Kastoria, Athens]. ΠΕΝΝΑ, Β., 2002. Το βυζαντινό νόμισμα μέσο αναταλλαγής και έκφραση αυτοκρατορικής προπαγάνδας (δίγλωσσο, ελληνικά-αγγλικά/bilingual, Greek-English). Λευκωσία. ΠΕΝΝΑ, Β., 2006. Χαλκούς, ένεκα αλλαγής. Ο άγνωστος κόσμος των χάλκινων νομισμάτων. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. Alexandra Doumas) 2006, Chalkous, for everyday dealings. The unknown world of bronze coinage, Athens]. PERLZWEIG, J., 1963. Lamps from the Athenian Agora (Excavations of the Athenian Agora Picture Book No.9). Princeton, New Jersey. ΠΕΤΣΑΣ, Φ.Μ., 1965. «Ανασκαφαί Ναούσης», ΠΑΕ 1965, 36-46. ΠΟΥΛΙΑΝΟΣ, Ν.Α., 2005. Εισαγωγή στην Παλαιολιθική τεχνολογία και τυπολογία. Αθήνα. ΠΟΥΛΟΥ-Παπαδημητρίου, Ν., 2013. «Η Βυζαντινή και πρώιμη Ενετική περίοδος», στο Σακελλάκης, Γ. (επιμ.), Κύθηρα. Το Μινωικό ιερό κορυφής στον Άγιο Γεώργιο στο Βουνό 3: τα ευρήματα (Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας αρ. 282), 25-266. Αθήνα. ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΟΠΟΥΛΟΥ, Ρ., 2009. Η συλλογή χαλκών. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. Stefanie Kennell) 2009, The Bronze Collection. National Archaeological Museum, Athens]. xix

PRYOR, J.H., Jeffreys, E.M., 2006. The Age of the Δρόμων. The Byzantine Navy ca 500-1204. Leiden. ΡΑΘΩΣΗ, Χ.Ε., 2005. «Αρχαιολογικά κεραμικά ΒΔ Πελοποννήσου και προέλευση των πρώτων υλών τους: πετρογραφική, ορυκτολογική, γεωχημική και αρχαιομετρική προσέγγιση» (διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών). Πάτρα. RENFREW, C., 1972. The Emergence of Civilisation. The Cyclades and the Aegean in the third millennium B.C. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Δημήτρης Κοκκώνης) 2006, Η ανάδυση του πολιτισμού. Οι Κυκλάδες και το Αιγαίο στην 3η χιλιετία π.Χ., Αθήνα]. RENFREW, C., Bahn, P., 1991. Archaeology. Theories, methods and practice [ελληνική έκδοση (μτφ. Ιουλία Καραλή-Γιαννακοπούλου) 2001, Αρχαιολογία. Θεωρίες, μεθοδολογία και πρακτικές εφαρμογές, Αθήνα]. RICHTER, G., 1980. A Handbook of Greek Art. New York [ελληνική έκδοση (μτφ. Αφροδίτη Χασιακού) 1986, Αρχαία ελληνική τέχνη (απόσπασμα) κεραμεική και αγγειογραφία, Αθήνα]. RIDGWAY, D., 1992. The First Western Greeks. Cambridge [ελληνική έκδοση (μτφ. Φοίβος Αρβανίτης), 2000, Οι πρώτοι Έλληνες στη Δλυση. Η αυγή της Μεγάλης Ελλάδας, Αθήνα]. ROBERTSON, D.S., 1943. A Handbook of Greek and Roman Architecture. Cambridge. ROBERTSON, M., 1992. The Art of Vase-painting in Classical Athens. Cambridge [ελληνική έκδοση (μτφ. Μαρία Καραμπατέα, Μάγια Κόμβου) 2005, Η τέχνη της αγγειογραφίας στην κλασική Αθήνα, Αθήνα]. RUTHERFORD ROBERTS, S., 1978. The Attic Pyxis. Chicago. ΡΩΜΙΟΠΟΥΛΟΥ, Κ., 1989. «Κλειστά ταφικά σύνολα υστεροκλασικών χρόνων από τη Θεσσαλονίκη», στο Δάκαρη, Κ.-Ά. (επιμ.), Φίλια έπη εις Γεώργιον Ε. Μυλωνάν, τόμος Γ, 194-218. SABETAI, V., 2006. Corpus Vasorum Antiquorum. Greece, fascicule 9. Athens, Benaki Museum, fascicule 1. Athens. ΣΑΜΨΩΝ, Α., 1987. Η νεολιθική περίοδος στα Δωδεκάνησα (Δημοσιεύματα του Αρχαιολογικού Δελτίου, Αρ. 35). Αθήνα. SANDERS, G.D.R., 1993. «Excavations at Sparta: the Roman stoa, 1988-91, preliminary report, part 1 (c) medieval pottery», BSA 88, 251-286. SANDERS, G.D.R., 2008. «The medieval pottery», in Taylour, W.D., Janko, R., Ayios Stephanos. Excavations at a Bronze Age and Medieval settlement in South Laconia (BSA Supplementary Volume no. 44), 389-410. London. SCHILB, H., 2009. «Byzantine identity and its patrons: embroidered aëres and epitaphioi of the Palaiologan and post-Byzantine periods» (PhD Thesis, Indiana University). Ann Arbor. ΣΕΡΜΠΕΤΗ, Ε., 2001. Οινιάδες. Δημόσια οικοδομήματα από την αρχαία αγορά. Αθήνα. SCHREIBER, T., 1977. «Handles of Greek vases», The J. Paul Getty Museum Journal 5, 133-144. SHELMERDINE, C.W. (ed.), 2008. The Cambridge Companion to the Aegean Bronze Age. New York. ΣΗΜΑΝΤΩΝΗ-ΜΠΟΥΡΝΙΑ, Ε., 1988. Αττικά κλασικά επιτύμβια ανάγλυφα. Σημειώσεις για τους φοιτητές του Ιστορικού-Αρχαιολογικού Τμήματος. Αθήνα.

xx

ΣΙΝΟΣ, Στ. (επιμ.), 2009. Τα μνημεία του Μυστρά. Το έργο της Επιτροπής Αναστήλωσης Μνημείων Μυστρά. Αθήνα. ΣΚΟΥΡΤΟΠΟΥΛΟΥ, Κ., 2000. «Η επεξεργασία απολεπισμένου λίθου στο σπήλαιο της Θεόπετρας κατά τη διάρκεια της Νεολιθικής Εποχής», στο Κυπαρίσση-Αποστολίκα, Ν. (επιμ.), Σπήλαιο Θεόπετρας. Δώδεκα χρόνια ανασκαφών και έρευνας 1987-1998. Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, Τρίκαλα 6-7 Νοεμβρίου 1998, 267-161. Αθήνα. SNODGRASS, A.M., 19992. Arms and Armor of the Greeks. Baltimore and London. SNODGRASS, A.M., 2008. The Dark Age of Greece. An archaeological survey of the eleventh to the eighth centuries BC. Edinburgh. SPARKES, B.A., 1996. The Red and the Black. Studies in Greek pottery. Abingdon [ελληνική έκδοση (μτφ. Δέσποινα Τσιαφάκη, επίβλεψη Μιχάλης Τιβέριος) 2000, Ερυθρόν και μέλαν. Μελέτες στην αρχαία ελληνική κεραμική, Αθήνα]. ΣΠΕΤΣΙΕΡΗ-ΧΩΡΕΜΗ, Ά., 2000. «Αρχαία αντικείμενα», στο Συλλογές Ευάγγελου Αβέρωφ. Ταξιδεύοντας στο χρόνο, 17-45. Αθήνα. ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ, Π.Σ., 2016. Ελληνοαγγλικό λεξικό δομικής ορολογίας. Αθήνα. ΣΤΑΜΠΟΛΙΔΗΣ, Ν.ΧΡ. (επιμ.), 2004. Ελεύθερνα: Πόλη-Ακρόπολη-Νεκρόπολη. Αθήνα. ΣΤΑΜΠΟΛΙΔΗΣ, Ν.ΧΡ., Καρέτσου, Α. (επιμ.), 1998. Ανατολική Μεσόγειος: ΚύπροςΔωδεκάνησα-Κρήτη 16ος-6ος αι. π.Χ. Ηράκλειο. STAMPOLIDIS, N.G., Papadopoulou, E., Lourentzatou, I.G., Fappas, I.D. (eds.), 2019. Crete, Emerging Cities: Aptera-Eleutheran-Knossos. [Athens] (English tr.: Dr Maria Xanthopoulou). STAMPOLIDIS, N.Chr., Sotirakopoulou, P. (eds.), 2017. Cycladica in Crete. Cycladic and Cycladicizing figurines within their archaeological context. Proceedings of the International Symposium, Museum of Cycladic Art, Athens, 1-2 October 2015. Athens, Rethymno. ΣΤΕΦΑΝΗ, Ευ. (επιμ.), 2009. Η μαγεία του κεχριμπαριού. Φυλαχτά και κοσμήματα από τη Μεγάλη Ελλάδα και τη Μακεδονία. Θεσσαλονίκη (δίγλωσσο, μτφ./bilingual, English tr.: Θεόδωρος Παπακώστας). STOCKTON, D., 1990. The Classical Athenian Democracy. Oxford, New York. TALBOT Rice, D., 1989. Art of the Byzantine Era. London. ΤΑΝΟΥΛΑΣ, Τ., 1997. Τα προπύλαια της αθηναϊκής ακρόπολης κατά τον Μεσαίωνα (Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Αρ. 165). Αθήνα. ΤΖΑΧΟΥ-Αλεξανδρή, Ό., Σπαθάρη, Έ. (επιμ.), 1987. Ταξιδεύοντας με το πλοίο της Κυρήνειας στο χρόνο και στο μύθο. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 1987. Αθήνα (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr.: Timothy Cullen, H. Tzalas, Y. Vichos). THIMME, J., Getz-Preziosi, P. (eds.), 1977. Art and Culture of the Cyclades. Handbook of an ancient civilisation. Karlsruhe. ΤΙΒΕΡΙΟΣ, Μ.Α., 1996. Ελληνική τέχνη. Αρχαία αγγεία. Αθήνα. ΤΟΛΙΑ-Χριστάκου, Μ., 2008. «Ανασκαφικές και επιφανειακές έρευνες στον Νομό Σερρών κατά τη διάνοιξη του κάθετου άξονα της Εγνατίας οδού», Το Αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη 22, 491-498. ΤΟΥΡΑΤΣΟΓΛΟΥ, Γ. (επιμ.), 2001. Το Αιγαίον των νομισμάτων. Αθήνα (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English Tr.: Dr. David Hardy).

xxi

TRENDALL, A.D., 1989. Red Figure Vases of South Italy and Sicily. A handbook. London [ελληνική έκδοση (μτφ. Βικτωρία Μ. Σαμπετάι) 1996, Ερυθρόμορφα αγγεία της νότιας Ιταλίας και Σικελίας, Αθήνα]. ΤΣΑΓΚΑΡΗ, Δ.Ι., Τζαμαλής, Α.Π., 2000. «Νομίσματα αρχαία, ρωμαϊκά, βυζαντινά», στο Συλλογές Ευάγγελου Αβέρωφ. Ταξιδεύοντας στο χρόνο, 46-69. Αθήνα. ΤΣΑΚΑΛΟΣ, Α. (επιμ.), 2007. Σμάλτα. Χρώμα μέσα στο χρόνο. (Δίγλωσσο, αγγλική μτφ./ bilingual, English tr.: David Hardy, Φανή Μπούμπουλη). Αθήνα. ΤΣΙΜΠΙΔΟΥ-Αυλωνίτη, Μ., 2005. Μακεδονικοί τάφοι στον Φοίνικα και στον Άγιο Αθανάσιο Θεσσαλονίκης. Συμβολή στη μελέτη της εικονογραφίας των ταφικών μνημείων της Μακεδονίας (Δημοσιεύματα του Αρχαιολογικού Δελτίου αρ. 91). Αθήνα. ΤΣΙΠΟΠΟΥΛΟΥ, Μ., 2005. Η ανατολική Κρήτη στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου. Ηράκλειο. VALAVANIS, P. 1999. Hysplex. The Starting Mechanism in Ancient Stadia. A contribution to ancient Greek technology (University of California Publications: Classical Studies, volume 36). Berkeley & Los Angeles. WINTER, N.A. (ed.), 1994. Proceedings of the International Conference on Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods, December 12-15, 1991 (Hesperia Supplement XXVII). Princeton, New Jersey. ΧΑΤΖΗ-Βαλλιάνου, Δ., 1989. Συντήρηση μνημείων, τεχνικές ανασκαφών. Α’ πρόγραμμα επιμόρφωσης. Βώροι. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ, Μ., Δρανδάκης, Ν., Ζίας, Ν., Αχειμάστου-Ποταμιάνου, Μ., ΒασιλάκηΚαρακατσάνη, Α., 1989. Βυζαντινή τέχνη στην Ελλάδα. Νάξος. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. Helen Zigada) 1989, Byzantine Art in Greece. Naxos, Athens]. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ, Μ., Μπίθα, Ι., 1997. Ευρετήριο Βυζαντινών Τοιχογραφιών Ελλάδος. Κύθηρα. Αθήνα [αγγλική έκδοση (μτφ. Danid Turner, David Hardy) 2003, Corpus of the Byzantine Wall-Paintings of Greece. The Island of Kythera. Athens]. ΧΙΔΙΡΟΓΛΟΥ, Μ., Χατζηδημητρίου, Α. (επιμ.), 2006. Αρχαιότητες της Καρυστίας. Κάρυστος (δίγλωσσο, αγγλική μτφ./bilingual, English tr.: Μαρία Χιδίρογλου). ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗΣ, Γ.Χ., 1993. Το Νεολιθικό Διμήνι. Προσπάθεια για μια νέα προσέγγιση του νεολιθικού υλικού. Θεσσαλονίκη. ΨΙΜΟΓΙΑΝΝΟΥ, Α.Χ., 2008. «Η νεολιθική εγκατάσταση στον Προσκυνά Φθιώτιδας» (κύρια μεταπτυχιακή εργασία Α’ κύκλου Μεταπτυχιακών Σπουδών). Θεσσαλονίκη.

xxii

Internet resources / Διαδικτυακές πηγές www.arxaiologia.gr www.beazley.ox.ac.uk www.byzantinemuseum.gr www.chaniamuseum-db.culture.gr www.cvaonline.org www.cycladic.gr www.dartmouth.edu/~prehistory/aegean www.dictionary.cambridge.org www.doaks.org/resources www.egeonet.gr www.eie.gr/byzantineattica www.enacademic.com www.ime.gr/chronos www.lexico.com/en www.linguee.gr www.mbp.gr www.merriam-webster.com www.mouseio.avmap.gr www.nottingham.ac.uk/csps/documents/matzanas-burial-customs-andpractices/9-descriptive-catalogue-of-finds.pdf www.perseus.tufts.edu www.thebyzantinelegacy.com www.ysma.gr

xxiii

Abbreviations Arch B Ba Cl Cy DA d.p. EC EM G Gl HT L LC MH Me Mi My N P PA PG pl. Sc T Tr.

Architecture Byzantine Basketry Classical Cycladic Dark Ages decorative pattern Early Cycladic Early Minoan Geometric Glassworking Historical times Lithics Late Cycladic Middle Helladic Metallurgy Minoan Mycenaean Numismatics Pottery Prehistoric Aegean Protogeometric Plural Sculpture Topography Translation

Συντομογραφίες Αρχ. Β. Γεωμ. Γλ. Δ. ΙσΧ Κα. Κερ. Κλασ. Κυκλ. Λιθ. ΜΕ

Αρχιτεκτονική Βυζαντινά Γεωμετρικά, Γεωμετρική περίοδος Γλυπτική Κόσμημα Ιστορικοί χρόνοι Καλαθοπλεκτική Κεραμική Κλασικοί χρόνοι Κυκλαδικός Λιθοτεχνία Μεσοελλαδικός xxiv

Μεταλ. Μιν. μτφ. Μυκ. Νομ. ΠΓ ΠΚ πληθ. ΠΜ Π.Α. Σ.Α. Τοπ. Υ ΥΚ

Μεταλλουργία, μεταλλοτεχνία Μινωικός Μετάφραση Μυκηναϊκός Νομισματική Πρωτογεωμετρικός Πρωτοκυκλαδικός Πληθυντικός Πρωτομινωικός Προϊστορικό Αιγαίο Σκοτεινοί Αιώνες Τοπογραφία Υαλουργία Υστεροκυκλαδικός

Sigla / Σύμβολα ~ { } italics πλάγια / ( ) [ ]

repetition of entry επανάληψη λήμματος category of entry according to Abbreviations (when necessary) ειδολογικός προσδιορισμός λήμματος (όποτε χρειάζεται, σύμφωνα με τις συντομογραφίες) either subentry or reference to entry δευτερεύον λήμμα ή παραπομπή σε λήμμα alternative components of composite terms, alternative terms εναλλακτικά συστατικά σύνθετων όρων, εναλλακτικοί όροι clarification, commentary, optional component of term; in words/entries: letter not always used επεξήγηση, σχόλιο, προαιρετικό συνθετικό όρου· σε λέξεις/ λήμματα: γράμμα που δεν χρησιμοποιείται πάντα clarification which need not be included in the term επεξήγηση που δεν χρειάζεται να συμπεριληφθεί στον όρο

xxv

English-Greek Αγγλοελληνικό

ENGLISH-GREEK

A abaciscus (pl. abacisci) αβακίσκος abacus (pl. abaci) άβαξ abaton (pl. abata) {Αρχ.} άβατο(ν) abduction αρπαγή abecedarium (pl. abecedaria) αλφαβητάριο abrasion λείανση, τριβή abrasive λειαντικό μέσο absidiole κογχάριο (επίσης apsidiole) abutment αντέρεισμα [αψίδας ή θόλου] (βλ. και buttress) acanthus (pl. acanthi) άκανθα, άκανθος, butterfly ~: άκανθα πεταλούδα accessory εξάρτημα aceramic ακεραμικός Achaean Confederacy/League, the η Αχαϊκή Συμπολιτεία acheropoeitos αχειροποίητος (συναντάται και στον πληθυντικό ουδετέρου ‘acheropoeita’) Acheulian αχελαίος acid etching βλ. etching acrocup βλ. cup acrolith ακρόλιθο [noun, neutral/ουσιαστικό, ουδέτερο] acrolithic ακρολιθικός, ακρόλιθος [adjective] acropolis (pl. acropoleis) ακρόπολη acrosolium (pl. acrosolia) ακροσόλιο acroterion (pl. acroteria) βλ. akroterion added επίθετος adder mark βλ. mark addorsed αντίνωτος admixtures {Κερ.} προσμείξεις adorant λατρευτής (επίσης worshipper) adoration of the Magi προσκύνηση των Μάγων adscript προσγεγραμμένος adyton (pl. adyta) άδυτο (συναντάται παλαιότερα και adytum) adze σμίλη (επίσης chisel) aedicula βλ. edicule aedicule βλ. edicule Aegean το Αιγαίο πέλαγος, αιγαιακός Aeginetan αιγινητικός aegis (pl. aegides) αιγίδα Aeneolithic βλ. Chalcolithic (period) Aeolic αιολικός aer/aër (pl. aeres/aëres) αήρ (επίσης chalice veil) aerial photography αεροφωτογραφία aerial view άποψη από αέρος Aetolian League βλ. league Affecter (the) ο Επιτηδευμένος/ο ζωγράφος της Επιτήδευσης

1

agate αχάτης Age Εποχή, Bronze ~: η Εποχή του Χαλκού, Χαλκοκρατία, Copper ~: η Χαλκολιθική περίοδος (επίσης (A)eneolithic, Chalcolithic (period)), Dark ~s: οι Σκοτεινοί Αιώνες, Ice ~: η Εποχή των Παγετώνων, Iron ~: η Εποχή του Σιδήρου, Stone ~: η Εποχή του Λίθου agency ενεργός δράση agglomerate/agglomerative προσθετικός, σωρευτικός (βλ. και plan) aggregate αμμοχάλικο, συστάδα agora {Τοπ.} αγορά agoranomion (pl. agoranomia) αγορανομείο agoranomos (pl. agoranomoi) αγορανόμος airhole βλ. hole air vent οπή εξαερισμού (επίσης airhole) aisle κλίτος, one-~d: μονόκλιτος, side ~: πλάγιο/ πλευρικό κλίτος, three-~d: τρίκλιτος akakia {Β.} ακακία (επίσης anexikakia) akimbo (στάση) μεσολαβή(ς) akroterion (pl. akroteria) {Αρχ.} ακρωτήριο, side ~: πλευρικό ακρωτήριο alabaster αλαβάστρινος, αλάβαστρο(ς) alabastron (pl. alabastra) {Κερ.} αλάβαστρο, rounded ~: αρτόσχημο, squat ~: χαμηλό, straight-sided ~: κυλινδρικό, white-ground ~: λευκού βάθους alcove τοξωτή κόγχη al(e)ipterion (pl. al(e)ipteria) αλειπτήριο(ν) (επίσης unctorium/unctuarium) alembic άμβυξ allotment device/machine κληρωτήριο alloy κράμα [μετάλλων] alluvial προσχωματικός, προσχωσιγενής almond vessel βλ. vessel altar βωμός, {Β. Αρχ.} αγία τράπεζα, θυσιαστήριο, ~piece: πίνακας αγίας τράπεζας, ash ~: βωμός τέφρας, chest ~: σαρκοφαγοειδής αγία τράπεζα, grave ~: επιτάφιος/επιτύμβιος βωμός, miniature clay ~: βωμίσκος, pseudomonolithic ~: ψευδομονολιθικός βωμός, rock-cut ~: λαξευμένος (στον βράχο) βωμός, rocky ~: βραχόσχημος βωμός, rubble ~: βωμός από χαλίκια, triglyph ~: βωμός με τρίγλυφα/ τριγλύφους, waisted ~: αμφίκοιλος βωμός alternating εναλλασσόμενος Amazonomachy αμαζονομαχία amber ήλεκτρο ambo άμβωνας (επίσης pulpit), fantail ~: ριπιδιόσχημος άμβωνας ambulatory κύκλιο, {Β. Αρχ.} κλειστό περίστωο, ~ church: βλ. church amis (pl. amides) αμίς (βλ. επίσης matula, urinal) amphictiony αμφικτιονία amphidistyle αμφιδίστυλος, ~ in antis: αμφιδίστυλος εν παραστάσι amphiprostyle αμφιπρόστυλος

2

ENGLISH-GREEK

amphitheatre αμφιθέατρο amphora (pl. amphorae) αμφορέας, bail-~: καδόσχημος/με γεφυρωτή λαβή, barrel-~: βαρελοειδής/βαρελόσχημος, belly-(handled) ~: με αγκύλες/οριζόντιες λαβές (στην κοιλιά), collar-neck ~: {Μυκ.} με κυλινδρικό στόμιο, couple ~e: διπλοί συνενωμένοι αμφορείς, doubleen (neck) ~: με λαιμό και δίδυμες λαβές, με διπλή ράβδωση στις λαβές, horse-head ~: με προτομές ίππων, Late Roman ~ (LRA): αμφορέας υστερορωμαϊκού τύπου/υστερορωμαϊκός αμφορέας, Linear Island ~: γραμμικός νησιωτικός, neck-(handled) ~: με κάθετες λαβές, με λαβές από τον λαιμό στους ώμους, {ΠΓ} με λαβές από το χείλος στους ώμους, με λαβές στον λαιμό, με λαιμό, Nicosthenic ~: νικοσθένειος, Nolan ~: τύπου Nola, one-piece ~: ενιαίος, Panathenaic (prize-) ~: παναθηναϊκός, pointed ~: οξυπύθμενος, shoulder-(handled) ~: με λαβές στους ώμους, slim ~: ραδινός, SOS ~: τύπου SOS, table ~: επιτραπέζιος, transport ~: εμπορικός, Tyrrhenian ~: τυρρηνικός amphoriskos (pl. amphoriskoi) αμφορίσκος amphoroid αμφοροειδής ampulla (pl. ampullae) {Β. Κερ.} ευλογία (επίσης pilgrim’s ~/token) amulet (αποτροπαϊκό) περίαπτο, φυλαχτό amygdaloid αμυγδαλοειδής anaerobic αναεροβικός, αναερόβιος anathyrosis (pl. anathyroseis) αναθύρωση Ancient of Days Παλαιός των Ημερών andesite ανδεσίτης andron ανδρώνας anexikakia {Β.} ανεξικακία (επίσης akakia) angelophany αγγελοφάνεια angle contraction γωνιαία σύμπτυξη/συστολή angle-filled cross κλεψύδρα (Δ. σφραγίδων και σφραγισμάτων του Π.Α.) angle palmette βλ. palmette aniconic ανεικονικός animal skin μηλωτή (επίσης sheepskin) ankle(-)guard/anklet επισφύριο, περισφύριο anneal πυρακτώνω, σκλήρυνση με πυράκτωση annealed με ανόπτηση, με πυράκτωση annealing ανόπτηση annexe πρόσκτισμα annulet {Αρχ.} ιμάντας [οι δακτύλιοι στο κάτω μέρος του εχίνου] Annunciation Ευαγγελισμός anta (pl. antae) παραστάς (επίσης pilaster), ~ capital: βλ. capital, elbow-/L-shaped ~: γωνιαία παραστάς, in antis: εν παραστάσι antechamber προθάλαμος antefix ακροκέραμος, (ανθεμωτός) ηγεμών, κεραμίς ηγεμών anthemion (pl. anthemia) ανθέμιο (επίσης palmette)

anthropomorphic ανθρωπομορφικός anthropomorphism ανθρωπομορφισμός antimension (pl. antimensia) αντιμήνσιο(ν) antiquarian αρχαιοδίφης antiquarianism αρχαιοδιφισμός antithema (pl. antithemata) αντίθεμα, αντίθημα antithetic αντιθετικός antoninianus (pl. antoniniani) {Νομ.} αντωνινιανός anvil άκμονας, {Λιθ.} τεχνική του αμονιού aperture άνοιγμα apex (of barrel-vault) βλ. vault aphract άφρακτος (για πλοία) apobates (pl. apobatai) αποβάτης apodyterion/apodyterium (pl. apodyteria) αποδυτήριο apophyge {Αρχ.} αποφυγή, inferior ~: {Αρχ.} απόθεση apophysis (pl. apophyseis) απόφυση Apostle απόστολος, Communion of the ~s: κοινωνία αποστόλων apothesis (pl. apotheseis) {Αρχ.} απόθεση apotropaic αποτροπαϊκός applied βλ. appliqué, (in) ~ red: ερυθροβαφής appliqué 1. επένθετο, επίθεμα, επίθετος. 2. επίρραμμα, επίρραπτος apron ποδέα (επίσης hanging) apse αψίδα, horseshoe-shaped ~: πεταλόμορφη, inscribed ~: εγγεγραμμένη, many-sided/polygonal ~: πολυγωνική/πολύπλευρη, segmental ~: μικρότερη από ημικύκλιο, stepped ~: βαθμιδωτή, stilted ~: μεγαλύτερη από ημικύκλιο, three-sided/ triple ~: ημιεξαγωνική/τρίπλευρη apsidal αψιδωτός apsidiole κογχάριο (επίσης absidiole) apteral {Αρχ.} άπτερος Apulian απουλικός aqueduct υδραγωγείο arabesque αραβούργημα araeostyle αραιόστυλος arc τόξο, concentric ~s: {Κερ.} γραμμωτά λέπια, design ~: τόξο σχεδιασμού arcade αψίδωμα (επίσης arch), τοξοστοιχία, ~-type window: βλ. window, blind ~: τυφλά αψιδώματα, τυφλή τοξοστοιχία arcading τοξοστοιχία arch αψίδα, αψίδωμα (επίσης arcade), καμάρα, τόξο, {Μεταλ.} τόξο [πόρπης], ~ face: {Αρχ.} μέτωπο τόξου, blind ~: τυφλό αψίδωμα/τόξο, buttressing ~: ενισχυτικό τόξο, σφενδόνιο, chancel ~: θριαμβευτικό τόξο, corbel(led) ~: εκφορικό τόξο, discharging/relieving ~: ανακουφιστικό τόξο, flat ~: ανοικτό τόξο, flattened/segmental ~: {Αρχ.} χαμηλωμένο τόξο, honorofic ~: τιμητική αψίδα, lateral semi-~: {Β. Αρχ.} τεταρτοκυκλικό τυφλό πτερύγιο, multifoil ~: πολύλοβο τόξο, ogee

ENGLISH-GREEK arch: οξυκόρυφο τόξο με διπλή καμπυλότητα, parabolic ~: παραβολικό τόξο, pointed ~: οξυκόρυφο τόξο, quadrant ~: τεταρτοκυκλικό τόξο, round trefoil ~: τρίλοβο ημικυκλικό τόξο, shouldered ~: επίπεδο τόξο με ώμους, small ~: τοξύλιο, stilted ~: υπερυψωμένο τόξο, three-centred ~: τόξο με τρία κέντρα χάραξης, three-hinged ~: τρισαρθρωτό τόξο, transverse ~: εγκάρσιο διάφραγμα, trefoil ~: τρίλοβο τόξο, tricurved ~: τρικάμπυλο τόξο, triumphal ~: θριαμβική αψίδα, θριαμβικό τόξο, true ~: κλειδωτό τόξο, two-hinged ~: δισαρθρωτό τόξο, vault-head ~: τόξο μετώπου archaeobotanical αρχαιοβοτανικός (επίσης palaeobotanical) archaeobotany αρχαιοβοτανολογία (επίσης palaeobotany) archaeogology αρχαιογεωλογία archaeological αρχαιολογικός, ~ prospection: βλ. prospection, ~ Service: Αρχαιολογική Υπηρεσία archaeology αρχαιολογία, anthropological ~: ανθρωπολογική, behavioural ~: συμπεριφορική, cognitive ~: γνωστική, αρχαιολογία της Νόησης, contextual ~: συγκειμενική, embodied ~: αρχαιολογία της ενσωμάτωσης, evolutionary ~: εξελικτική, experimental ~: πειραματική, feminist ~: φεμινιστική αρχαιολογία, field ~: αρχαιολογία πεδίου, front(-)shore ~: παράκτια, island ~: νησιωτική αρχαιολογία, landscape ~: αρχαιολογία (του) τοπίου, marine: θαλάσσια, maritime: ενάλια, nautical ~: ναυτική, neo-evolutionary ~: νεοεξελικτική, postprocessual ~: μεταδιαδικαστική, processual ~: διαδικαστική, salvage ~: σωστική, selectionist ~: σελεξιονιστική, semiotic ~: σημειωτική, settlement ~: οικιστική, spatial ~: αρχαιολογία του χώρου, structuralist ~: δομιστική, underwater ~: υποβρύχια archaeometallurgy αρχαιομεταλλουργία archaeometric αρχαιομετρικός archaeometry αρχαιομετρία Archaic αρχαϊκός, ~ smile: αρχαϊκό μειδίαμα archaising αρχαΐζων archangel αρχάγγελος Archbishop αρχιεπίσκοπος archdeacon αρχιδιάκονος arched τοξωτός, ~ frieze: τυφλά τοξύλια archiepiscopal αρχιεπισκοπικός archimandrite αρχιμανδρίτης architrave επιστύλιο (επίσης epistyle) archivolt τόξο μετώπου με κυμάτια archon άρχων (επίσης magistrate), ~ basileus: άρχων βασιλεύς, eponymous ~: επώνυμος άρχων archonship αξίωμα [άρχοντος], θητεία [άρχοντος] arcosolium (pl. arcosolia) αρκοσόλιο arcuated pediment βλ. pediment

3

arena αρένα Areopagus ο Άρειος Πάγος argil άργιλος argillaceous αργιλώδης Argive αργειακός, αργείος argonaut αργοναύτης, {Κερ.} ναυτίλος arise {Λιθ.} νεύρωση Ark of the Covenant κιβωτός της Διαθήκης Arkteia (festival) Αρκτεία arm ερεισίχειρο [καθίσματος] (επίσης arm-rest), ~ band/grip: κεντρική λαβή, πόρπαξ [ασπίδας] armband επιβραχιόνιο, περιβραχιόνιο arm(-)guard επιβραχιόνιο (βλ. και forearm(-) guard) armlet (περιβραχιόνιο) ψέλιο armour οπλισμός, εξάρτυση, πανοπλία, scale ~: λεπιδωτή/φολιδωτή πανοπλία armourer οπλουργός arm-rest βλ. arm arrangement διάταξη, ~ of beams: διαδοκίδωση Arrhephoria Αρρηφόρια Arrhephoros (pl. Arrhephoroi) αρρηφόρος arris {Αρχ.} ακμή [ανάμεσα στις ραβδώσεις κίονα] arrow fringe βλ. fringe arrowhead αιχμή βέλους, hollow based ~: με κοίλη βάση arrow-loop βελοθυρίδα, τοξοθυρίδα arrow slit βλ. arrow-loop arsenal οπλοθήκη, οπλοστάσιο artefact/artifact τέχνεργο, τεχνούργημα articulated αρθρωτός (επίσης hinged) articulation άρθρωση artophorion (pl. artophoria) αρτοφόριο (επίσης tabernacle) aryballoid αρυβαλλοειδής aryballos αρύβαλλος, lingering pointed ~: απιόσχημος, ovoid ~: ωοειδής, Pyrbias ~, the: ο αρύβαλλος του Πυρβία, ring(-shaped) ~: δακτυλιόσχημος, round ~: σφαιρικός Ascension Aνάληψη ascetic ασκητής, ασκητικός asceticism ασκητισμός Asclep(i)eion (pl. asclep(i)eia) βλ. Asklepieion ash τέφρα, ~ hearth: βλ. hearth, ~ pit: βλ. pit ashlar ισοδομικός, ισόδομος, λαξευτός, λιθόπλινθος, ~ masonry: ισόδομη τοιχοποιία, ισοδομικό σύστημα, ισόδομο ορθογώνιο σύστημα τοιχοποιίας, λαξευτή τοιχοδομία Asklepieion (pl. Asklepieia) ασκληπιείο askodaula ασκοδαύλα (επίσης flask) askoid ασκοειδής askos (pl. askoi) ασκός, deep ~: βαθέος τύπου, ring(-)/ring-shaped ~: δακτυλιόσχημος aspirate δασεία, δασύς aspiration δάσυνση aspron trachy (pl. aspra trachea) {Β. Νομ.} άσπρον τραχύ

4

ENGLISH-GREEK

as (pl. asses)/assarius (pl. assarii) ασσάριο(ν) assemblage (ανασκαφικό) σύνολο, ~ pattern: σχήμα διασποράς συνόλου Assembly of the Apostles σύναξη των Αποστόλων association συσχέτιση Assumption κοίμηση, μετάσταση asterisk αστερίσκος astragal(os) {Αρχ.} αστράγαλος, σπείρα [κιονοκράνου] Athena η Αθηνά, mourning ~/the mourning ~ relief: το ανάγλυφο της σκεπτόμενης Αθηνάς (Ακρόπολη) Athenian empire η αθηναϊκή ηγεμονία [του 5ου αι. π.Χ.] Athonite αγιορείτικος, αθωνικός, Αθωνίτης atlas (pl. atlantes) {Αρχ.} άτλας (βλ. και telamon) Atomic Absorption Spectrometry φασματομετρία ατομικής απορρόφησης atrium (pl. atria) αίθριο, άτριο attachment προσάρτημα, πρόσφυμα, πρόσφυση attic {Αρχ.} αττικόν atticising αττικίζων attribution απόδοση auditorium (pl. auditoria) κοίλον [θεάτρου] (επίσης cavea)

B back(rest) ερεισίνωτο backed {Λιθ.} στομωμένος backer {Αρχ.} αντίθημα backing (on blade) [λεπίδα] με ράχη backfill επίχωση backfilled σε κατάχωση background βάθος, κάμπος (βλ. και ground) backplate οπίσθιο γύαλο [θώρακα] bactearius (pl. bactearii) βακτεάριο baetyl βαίτυλος baetylic βαιτυλικός bail-amphora βλ. amphora bailey μετατείχιο bailo βάιλος baked mud(-)brick βλ. mud(-)brick baking pan λεκάνη [Νεολιθικό αγγείο] (βλ. και basin, lekane) baking tray βλ. tray

Augustaeum/Augustaion Αυγουσταίο aulaeum (pl. aulaea) αυλαία aureola (pl. aureolae)/aureole {Β.} δόξα (βλ. και glory) Aurignacian Ωρινάκια (περίοδος), ωρινάκιος awl βελόνα, οπέας axe πέλεκυς, ~-adze/hammer-~: σφυροπέλεκυς, battle ~: πολεμικός πέλεκυς, chopper-~: λιανιστροπέλεκυς, double ~: διπλός πέλεκυς, ficron hand-~: λογχοσφηνώδης χειροπέλεκυς, flat ~: επιπεδόμορφος/επίπεδος πέλεκυς, hammer-~: βλ. axe-adze, hand-~: χειροπέλεκυς, knife-~: μαχαιροπέλεκυς (επίσης cleaver), limande hand-~: ελλειψοειδής χειροπέλεκυς, pick-axe: αξίνα, plain ~: κοινός πέλεκυς, sidetrimming ~: πλαγιοπέλεκυς, shaft hole ~: πέλεκυς με (συμφυή) οπή στειλέωσης, sleeved shaft hole ~: μονόστομος πέλεκυς, trunnion ~: περιστρεφόμενος πέλεκυς, σταυροπέλεκυς axial αξονικά παρατεταγμένος, ~ span: μεταξόνιο (διάστημα) (επίσης interaxial) axle άτρακτος [κεραμικού τροχού] axonometric αξονομετρικός azurite αζουρίτης

balbis (pl. balbides) {Αρχ.} βαλβίδα [σταδίου] balcony εξώστης (εξωτερικά), υπερώο (εσωτερικά – επίσης gallery), {Β.} ηλιακός μετέωρος baldachin {Β. Αρχ.} ουρανίσκος, ουρανός baldric αορτήρας, τελαμώνας ballot ψήφος, ~ box: κάλπη balneum (pl. balneae) βαλανείο (βλ. και bath(s) (house)) balnitor βαλνίτωρ balsamarium (pl. balsamaria) βαλσαμάριο balteus (pl. baltei) {Αρχ.} ζωστήρ balustrade βλ. parapet band 1. ταινία, ταινιωτός, floral ~: ανθοπλοχμός, foliate ~: φυλλοειδής/φυλλοφόρος ταινία, φυτική συστάδα, leg-~: περισκελίδα, peritenia ~: {Αρχ.} περιτένεια, raised ~: έξεργη/πλαστική ταινία. 2. κοινωνία ομάδων, (κοινωνική) ομάδα (κυρίως για μικρές ομάδες κυνηγών ή τροφοσυλλεκτών με συγγενικούς δεσμούς και μικρή ή ανύπαρκτη κοινωνική διαστρωμάτωση). 3. {Μεταλ.} κρίκος (επίσης hoop) bangle ψέλιο (επίσης armlet, bracelet) bank κοίτη, πρανές (βλ. και embankment, gully,

ENGLISH-GREEK hillside) banquet συμπόσιο (επίσης symposion/symposium) Banqueting Hero (type) βλ. type banquette {Αρχ.} περίδρομος (επίσης rampartwalk) baptismal font βλ. font baptistery βαπτιστήριο bar κεραία, {Β.} ρομανίσιο, ~s: ομόρροπες γραμμές, cross ~s: εγκάρσιες γραμμές, diagonal ~s: λοξές ομόρροπες γραμμές barbed οδοντωτός (βλ. επίσης denticulated, indented, serrated) , ~-and-tanged: αγκυλωτός barbiton η βάρβιτος (=έγχορδο μουσικό όργανο) barbotine βλ. ware bard αοιδός barnacle (work) οστρακόδερμη (τύπος τραχωτής διακόσμησης) barrel-shaped βαρελοειδής, καδόσχημος barrel vault βλ. vault, ~ed: θολοσκεπής, καμαροσκεπής barrier (wall) πεζούλα barrow βλ. burial mound, tumulus basalt βασάλτης base βάθρο, βάση, ~-ring ware: βλ. ware, banded ~: ταινιωτή βάση, broad ~ed: ευρύπεδος, button ~: κομβιόμορφη βάση, button-shaped ~: κομβιόσχημη βάση, camp(-)~: βλ. camp, concave ~: κοίλη βάση, disc ~: δισκοειδής (υπερυψωμένη) βάση, domed ~: δισκοειδής βάση με κοίλανση, echinus ~: βάση σε σχήμα εχίνου, flaring ~: αποκλίνουσα βάση, flat ~: δισκοειδής βάση, interior ~: πυθμένας, raised ~: ταινιωτή βάση, raised concave ~: υψωμένη ταινιωτή, rayed ~: ακτινωτή, ring/torus ~: δακτυλιόσχημη, Samian ~: σαμιακή, sloping ~: αποκλίνουσα, splaying ~: διευρυμένη, torus ~: {Αρχ.} βάση με σπείρα, torus disc ~: δισκοειδής δακτυλιόσχημη basilica βασιλική, ~ with opposing axially placed apses: αμφίκογχη, barrel-vaulted ~: θολωτή, cross-shaped ~: σταυρική, domed ~: τρουλ(λ) αία, transept ~: με εγκάρσιο κλίτος basilicon/basilikon (pl. basilica/basilika) {Β. Νομ.} βασιλικό(ν) basin 1. κοιλότητα, λάξευση [σε βράχο], λουτήρας, catch-~: συλλεκτική λεκάνη, lustral ~: δεξαμενή καθαρμών, settling ~: λεκάνη καθαρισμού. 2. {Κερ.} λεκάνη, linear ~: ταινιωτή λεκάνη, {Μεταλ.} χερνίβειο/χέρνιβο, wash ~: {Β.} λεκάνη, λεκανίδα basket κάλαθος, ~ capital: βλ. capital, ~ weaving: πλέγμα καλάθου, miniature ~: καλαθίσκος (επίσης kalathiskos) basketry καλαθοπλεκτική bastion οχυρωματικός πύργος, προμαχώνας bat δίσκος [κεραμικού τροχού] batch {Υ} φορτίο

5

bathroom λουτρό bath(s)(house) βαλανείο (επίσης balneum, public baths), θέρμες, λουτρά bathtub ασάμινθος, λουτήρας batten τρέσο, roof ~: βλ. roof battering ram βλ. ram battlement επάλξεις, έπαλξη baulk μάρτυρας [ανασκαφής] bay {Αρχ.} διαμέρισμα, διάχωρο, ~ Hut: δάφνινη καλύβα, Δαφνηφόριο (το Γεωμ. αψιδωτό κτίσμα στο ιερό του Απόλλωνος Δαφνηφόρου στην Ερέτρια), raised central ~ in transverse barrel vault acting as dome: τρουλ(λ)οκαμάρα bead σφαιρίδιο, χάνδρα, ψήφος, ~-and-reel (moulding): {Αρχ.} αστράγαλος, αστραγαλωτός, ~ing fabric: {Κερ.} κοκκίδωση, bird ~: πτηνόμορφη ψήφος, plate-~: πλακίδιο-ψήφος beak ράμφος, ~ed/~-spouted: ραμφόστομος, hawk’s ~: ράμφος γερακιού (για αγγεία με παχύ και βαρύ χείλος) beaker κύπελλο, ποτήρι, φιάλη, {ΠΚ} κωνικό κύπελλο/ποτήρι, bell ~: κωδωνόσχημο κύπελλο, flat based ~: ευρύστομο κύπελλο, pointed-based ~: οξυπύθμενο κύπελλο beam δοκός, θράνος, ~ bearer: θράνος, ~ end: δοκοθήκη, ~ socket: βλ. socket, ~ supported at both ends: αμφιέρειστη δοκός, arrangement of beams: βλ. arrangement, collar ~: ανυψωμένος ελκυστήρας, ridge ~: βλ. ridge, through ~: τροπός [πλοίου], wall ~: επίτοιχη δοκός bearded γενειοφόρος, πωγωνοφόρος beaten earth πατημένο χώμα bed κλίνη bedchamber βλ. chamber bedding επιχωμάτωση bedrock φυσικός βράχος beehive κυψέλη, κυψελοειδής, κυψελόσχημος, ~ pit: βλ. pit, ~ tomb: βλ. tomb beeswax κηρομάστιχο (επίσης wax-mastic) behavioural archaeology βλ. archaeology belief δοξασία belfry κωδωνοστάσιο bell {Αρχ.} κάλαθος [κορινθιακού κιονοκράνου] (επίσης calathus), ~ (shaped): κωδωνόσχημος, ~ gable: βλ. gable, ~-mouthed: κωδωνόστομος, ~ tower: πυργόσχημο κωδωνοστάσιο bema (pl. bemata) ιερό (βήμα) bench έδρανο, θρανίο, αναβαθμός, clergy ~es: βάθρα/έδρανα (πρεσβυτέρων), συμψέλλια bent κυρτός bent-axis τεθλασμένος άξονας, με τεθλασμένο άξονα bestiary ζωολόγιο, θηριολόγιο bevelled λοξός, λοξότμητος (για προϊστορικά οστέινα εργαλεία), {Κερ.} αποστρογγυλεμένος bezel {Μεταλ.} σφενδόνη [δακτυλίου] bichrome δίχρωμος, ~ red ware: βλ. ware

6

ENGLISH-GREEK

biconcave αμφίκοιλος biconical αμφικωνικός biconvex αμφίκυρτος bier (νεκρικό) φορείο, νεκρική κλίνη/τράπεζα biface {Λιθ.} αμφίπλευρο, core-like ~: αμφιπρόσωπο πυρηνόμορφο bifacial αμφίπλευρος, αμφιπρόσωπος bifurcated βλ. forked biga συνωρίς (επίσης two-horse chariot) bilateral αμφιπρόσωπος (επίσης biface, bifacial) billon {Νομ.} κράμα (ασημοχαλκού) bimetallism διμεταλλισμός bin κίστη binder στερεωτική ουσία binding στάχωση (επίσης book cover, covers) bird bowl βλ. bowl bird jug βλ. jug bird-like πτηνόμορφος bird’s nest φωλεόσχημος bireme διήρης bisected διασταυρούμενος bishop’s throne βλ. cathedra bivalve δίλοβος, ~-shell: {Κερ.} αχιβάδα, κοχύλι, ~ chain: {Κερ.} αλυσίδα κοχυλιών bizonal δίζωνος black μελανός, ~ figure(d): μελανόμορφος, ~-glazed: μελαμβαφής, ~ polished ware: βλ. ware, ~ polychrome: πολύχρωμος με μελανή βάση, ~-topped: μελανοστεφής blade λεπίδα, ~ core flank: φολίδα ανανέωσης της επιφάνειας απολέπισης πυρήνα λεπίδων, ~ core tablette/semi-tablette: φολίδα ανανέωσης της επιφάνειας κρούσης πυρήνα λεπίδων, Aurignacian ~: ελλειψοειδής, crested ~: με (σκαλισμένη) κορυφή/κορυφογραμμή, decortication ~: λεπίδα αφαίρεσης του φλοιού, plunging ~: με υπέρβαση, retouched ~: λεπίδα με δευτερογενή επεξεργασία, sided ~: πλευρική λεπίδα, strangled ~: κλεψυδροειδής λεπίδα, λεπίδα με στένωση, truncated ~: κολοβωμένη bladelet μικρολεπίδα, Dufour ~: νανολεπίδα, FontYves ~: λεπτοακμοτομημένη μικρολεπίδα blank {Νομ.} πέταλο [νομίσματος] (επίσης flan – βλ. Πέννα 2006, 174 και Kleiner 1975, [3]), {Λιθ.} απότμημα, {Υ} ημίεργο blazon (coin/shield ~) επίσημα (ασπίδας/ νομίσματος) (επίσης device), em~ed: με επίσημα bleeding cup βλ. cup blessed bread βλ. Eucharist bread blind window βλ. window blinker παραγναθίδα/προσωπίδα αλόγου blister φούσκωμα (π.χ. φθορά σε ξύλο εικόνας) blob σταγόνα, ~ of glaze: κόμβος εφυάλωσης, S-~: σιγμοειδές, tangential ~s: ψευδόσπειρα block 1. {Αρχ.} δομικό μέλος, δόμος, πλίνθος, ashlar ~: λαξευτή λιθόπλινθος, cut ~: κυβόλιθος, gypsum ~: γυψόλιθος, stone ~:

λιθόπλινθος. 2. {Λιθ.} κόνδυλος, ~ on ~: βλ. anvil. 3. οικοδομικό συγκρότημα, οικοδομικό τετράγωνο. 4. ξυλότυπος, ~ mast: βλ. mast blocking wall βλ. wall blowing (glass ~) εμφύσηση, dip-mould ~: αρχική εμφύσηση σε μήτρα, free ~: ελεύθερη εμφύσηση, mould ~: εμφύσηση σε μήτρα blowpipe 1. βλ. tuyère. 2. κάννη (υαλουργική) blowtube φυσητήρας, φυσητικός σωλήνας (επίσης blowpipe, tuyère) bluish κυανότεφρος blur(red) outline ρέον περίγραμμα boar κάπρος, ~’s tusk: οδοντόφρακτος board {Β.} σανίδα (για εικόνες) boat λέμβος, πλοιάριο, ~-shaped: λεμβόσχημος, long~: (επίμηκες) κωπήλατο/μακρό σκάφος boatswain κελευστής [πλοίου] bobbin πηνίο (αργαλειού) bodice περικόρμιο Boeotian βοιωτικός bonding material συνδετικό υλικό bone οστέινος, οστούν, ~ tube: βλ. tube book cover στάχωση (επίσης binding, covers) Book of the Eparch επαρχικό(ν) βιβλίο(ν) boot ενδρομίδα border {Κερ.} πλαίσιο, διάζωμα, περιθώριο, παρυφή [ενδύματος] borer οπέας, τρυπάνι (για την ελληνική απόδοση βλ. Πουλιανός 2005, 113 σημείωση α και Κουρτέση-Φιλιππάκη 1996d, 33) boss (σφαιρικό) έξαρμα/εξόγκωμα, εφηλίδα, κύφωση, ομφάλιο, ομφαλός, προεξοχή, {Β. Αρχ.} κομβίο, {Γλ.} άπεργο, ~-device: {Νομ.} επίσημο, lifting ~: {Αρχ.} αγκώνας, shield ~: ομφαλός ασπίδας bossed έξεργος, με υψηλό ανάγλυφο, ομφαλωτός bothros (pl. bothroi) βόθρος (επίσης pit) bottle μυροδοχείο, φιάλη, φιαλίδιο, {ΠΚ, Π.Α.} απιόσχημο αγγείο, αμφορίσκος, {Μιν.} αρυβαλλοειδές, ~ shaped: φιαλόσχημος, ~ shaped vase: αλαβαστροειδές αγγείο, medicine ~: ιατρικό φιαλίδιο bottom {Αρχ.} έδρα, επιφάνεια έδρασης (σπονδύλου) boulder λογάς λίθος, ογκόλιθος Boule Βουλή (κυρίως η αθηναϊκή των ΙσΧ – επίσης council) bouleuterion (pl. bouleuteria) βουλευτήριο bouleutic βουλευτικός boundary stone βλ. stone boundary wall βλ. wall boustrophedon βουστροφηδόν bow {Σ.Α., Μεταλ.} τόξο, ~ officer: πρωράτης, πρωρεύς, ~(-shaped): τοξωτός bowed κυρτωμένος bowl 1. {Π.Α.} (ανοικτή) φιάλη, κύπελλο, σκυφίδιο, σκύφος (γενικά για τα αγγεία

ENGLISH-GREEK αυτού του τύπου στο Π.Α.), {πρώιμη Μιν.} λεκανίδα, angular ~: τροπιδωτή φιάλη (επίσης carinated bowl), bird ~: πτηνοκύλικα, bird’s nest ~: φωλεόσχημο αγγείο/κύπελλο, blossom ~: καλυκόσχημος σκύφος, κύπελλο ανθοφορίας, carinated ~: φιάλη με τροπίδωση, τροπιδωτή φιάλη (επίσης angular bowl), carinated shallow ~: λεκανίδιο με τροπιδωτό χείλος, collar ~: φιάλη με γωνιώδη τοιχώματα, conical ~: {Μιν.} ευρύς/κωνικός σκύφος, {Μυκ.} κάλαθος (με προχοή), deep ~: βαθιά λεκανίδα, {Νεολ., Μυκ.} σκύφος, {ΠΚ} λοπάδα/λοπάς (βλ. Αγγελοπούλου 2014, 546, εικ. 3.14-3.17, 3.19-3.24), deep ~ (with lug): {ΠΚ Κερ.} λοπάδα/ λοπάς, χύτρα, deep conical ~: βλ. kalathos, deep rolled-rim ~: {ΠΚ Κερ.} φιάλη, deep echinus ~: σκυφίδιο με βαθύ σώμα, echinus ~: σκυφίδιο σε σχήμα εχίνου, flanged ~: κύπελλο με κολάρο, fluted ~: {Μεταλ.} γλωσσωτή φιάλη, footed ~: {ΠΚ} κύλικα [συνήθως μαρμάρινη], in-andout ~: ολόγραφη φιάλη, large (deep/shallow) ~: {Κυκλ.} λεκάνη, λεκανίδα, λοπάδα/λοπάς (και small deep ~), ledge-rimmed ~: κωνικό κύπελλο με έξω νεύον επίπεδο χείλος (ΜΜ ΙΙΙΒ), loop handled ~: {Μιν.} λοπάδα/λοπάς (με αγκύλες λαβές), Melian ~: κυκλαδικός/ μηλιακός σκύφος, one-handled (conical) ~: {Μυκ.} μόνωτος (κωνικός) σκύφος, open ~: {Π.A.} ανοικτή φιάλη, {Μιν.} λεκάνη, oval ~: καλυκόσχημη φιάλη, pedestal(led) ~: καρποδόχη, φιάλη με πόδι, {ΠΚ} υψίποδη φιάλη, {Μυκ.} κάλαθος, pouring ~: {ΠΚ Κερ.} προχυτική φιάλη, rolled-rim ~: βαθιά φιάλη με αναδιπλωμένο/διογκωμένο εσωστρεφές χείλος, rolled-rim ~ with tubular lug(s): {ΠΚ} σκύφος/φιάλη με παχύ καμπύλο χείλος και οριζόντια/οριζόντιες κυλινδρική/κυλινδρικές λαβή/λαβές, rosette ~: με διακόσμηση ρόδακα, rosette deep ~: σκύφος με κύκλο, rounded ~: ημισφαιρικό λεκανίδιο, shallow ~: αβαθής/ ρηχή φιάλη/σκύφος, λεκανίδιο, shallow angular ~: {Μυκ.} λεκανίδιο, shallow conical ~: {Μιν.} κωνική λεκανίδα, small ~: βλ. saucer, spouted ~: {Π.Α.} κύαθος με προχοή, προχυτική φιάλη, spouted conical ~: κωνικός κάλαθος με προχοή, stemmed ~: {Μυκ.} σκύφος με (ψηλό) πόδι, υψίπους σκύφος, {Σ.Α.} σκυφοειδές με στέλεχος, tripod ~: {Σ.Α.} τριποδική χύτρα, truncated stemmed ~: ακρωτηριασμένος υψίπους σκύφος. 2. λουτήριο, σκύφος, {Σ.Α.} κρατήρας, {Γεωμ.} κύλικα, bird ~: κύλικα/ σκύφος με πτηνά, πτηνοκύλικα, hemispherical ~: ημίτομος σκύφος, linear-cut ~: σκύφος με γραμμικές εγχαράξεις [υάλινο σκεύος], Megarian ~: μεγαρικός σκύφος, mosaic ~: ψηφιδωτή φιάλη, ribbed ~: ριπιδωτή φιάλη, spouted ~: λουτήριο (επίσης laver, louterion),

7

tripod ~: {Σ.Α.} τριποδική χύτρα 3. {Β.} κούπα, κύαθος, σκυφίο, σκύφος, τρυηλίς (επίσης trulla), {Β. Μεταλ.} τάσι, deep ~: βαθύ πινάκιο (επίσης dish), (glazed) ~: {Β. Αρχ.} σκυφίο, shallow ~: πινάκιο bowsprit πρόβολος [πλοίου] box-grid βλ. grid boxer πυγμάχος, πύκτης boxing πυγμαχία brace διαγώνια/λοξή αντηρίδα bracelet περικάρπιο, (περικάρπιο) ψέλιο (βλ. και bangle) bracket {Μεταλ.} πρόβολος bracteate {Νομ.} βρακτεάτο braided {Μεταλ.} πλεκτός brake πέδη branch-carrier θαλλοφόρος brass ορειχάλκινος, ορείχαλκος (βλ. και bronze) brazier πύραυνο break τομή breakage surface βλ. surface Breaking of (the) Bread Μελισμός breastband περιστήθιο [αλόγου] breastplate εμπρόσθιο γύαλο [θώρακα], επιστήθιο, θώρακας, περιστήθιο [αλόγου], προστερνίδιο [αλόγου] breccia κροκαλοπαγές πέτρωμα, κροκαλοπαγής λίθος, λατύπη, λατυποπαγής λίθος brick πλίνθινος, πλίνθος, ~-lined grave: βλ. grave, ~ pillar: βλ. pillar, baked ~: οπτόπλινθος, crude/ sun-baked/sun-dried/unbaked ~: ωμή πλίνθος (επίσης mud(-)brick), cut ~: έγκοπτη πλίνθος, recessed ~ technique: βλ. technique brickstamp σφραγίδα πλίνθου brickwork κεραμοπλαστική, κεραμοπλαστικός, κεραμούργημα, πλινθοδομή bridge crane γερανογέφυρα (επίσης overhead crane) bridle χαλινός, ~ bit: φάλαρο brittle εύθρυπτος (επίσης powdery) broad-based/bottomed ευρυπύθμενος broken θραυσμένος bronze κρατέρωμα, μπρούντζος, χάλκινος, χαλκός (για τα προβλήματα της ελληνικής απόδοσης του όρου βλ. Βαρουφάκης 1996, 27 κ.ε., Desborough 1972 [1995], 58, Broodbank 2002 [2009], 98, Καλοπίση-Βέρτη, Προσκυνητοπούλου 2009, 8, ΠαναγιωτίδηΚεσίσογλου 2010, 184, 225), ~ Age: βλ. age, ~ working: χαλκοτεχνία, ~ workshop: χαλκουργείο bronzesmith χαλκουργός brooch {Μεταλ.} επίθετο κόσμημα, πόρπη, crossbow ~: τοξωτή πόρπη, disc ~: δισκοειδής πόρπη brow αποβάθρα [πλοίου] brown καστανός, φαιός

8

ENGLISH-GREEK

brush (paint ~) χρωστήρας, multiple ~: κτενοειδής διαβήτης, πολλαπλός χρωστήρας, ~ stroke: πινελιά bucchero μπούκερο bucket κάδος (συναντάται σε αμφότερες τις γλώσσες και ως situla), ~ vase: βλ. vase buckle (belt ~) πόρπη [ζώνης], pseudo-~: ψευδοπόρπη bucranium (pl. bucrania) βουκράνιο, βούκρανο bud ανθοκάλυκας buff {Κερ.} ανοικτό κίτρινο [χρώμα], υπόλευκος, ωχροκάστανος Building of the Pottery Deposits, the το κτήριο των αποθετών κεραμ(ε)ικής (Ζάκρος) built κτιστός, ~-in: εντοιχισμένος bulb εξόγκωμα, έξαρμα bulbar βολβοειδής bulbous βολβόσχημος bull βούλα bull-leaper ταυροκαθάπτης bull-leaping ταυροκαθάψια bull’s eye βλ. eye bull-shaped ταυρόσχημος bulwark προτείχισμα (επίσης outwork) bun (type) αρτοειδής [τύπος ταλάντου] burial ταφή, ταφικός, ~ cave: βλ. cave, ~ customs: ταφικά έθιμα, ~ group: ταφικό σύνολο, ~ mound: ταφικός τύμβος (βλ. και barrow, tumulus), intact/undisturbed ~: αδιατάρακτη ταφή, pithos ~: εγχυτρισμός, primary ~: πρωτογενής, secondary ~: ανακομιδή (οστών), δευτερεύουσα ταφή

C c-transform μετασχηματισμός τύπου π cable πλοχμός, broken ~: διακεκομμένος πλοχμός cabochon {Γλ.} κομβίο cadastre κατάστιχο(ν) (επίσης register) caduceus (pl. caducei) κηρύκειο caenozoic καινοζωικός cairn λιθοσωρός calathus (pl. calathi) {Αρχ.} κάλαθος [κορινθιακού κινοκράνου] (επίσης bell) calcining ασβεστοποίηση caldarium (pl. caldaria) θερμό [λουτρού]

burin {Λιθ.} γλυφίδα, ~ blow: χτύπημα γλυφίδας, bec-de-flute ~: γλυφίδα με σχήμα επιστόμιου φλάουτου, dihedral angle ~: δίεδρη γωνιώδης γλυφίδα, dihedral ~: δίεδρη γλυφίδα, Noailles ~:μικρογλυφίδα, parrot beak ~: γλυφίδα με σχήμα ράμφους παπαγάλου, polyhedral ~: πολύεδρη, Siret ~: γλυφίδα τύπου Siret burlesque κωμική σκηνή burner πύραυνο Burning Bush φλεγόμενη βάτος burnish στίλβωμα, red ~: ερυθρό στίλβωμα, brown ~: καστανό, pattern ~: γραμμικά σχέδια, γραμμική έντριψη (το βάθος αμαυρό και τα σχέδια με στιλβωμένες γραμμές) burnished έντριπτος, στιλβωτός, στιλπνός, black ~ pottery: μαύρη/μελανή στιλπνή κεραμική, με μελανή στίλβωση burnishing {Κερ.} έντριψη buskin κρηπίδα (είδος υποδήματος) bust προτομή (επίσης portrait(head), protome), {Β.} στηθάριο butt απόληξη, ~ end: {Λιθ.} πτέρνα (βλ. και talon), ~-spike: βλ. spike, spear-butt, facetted ~ end: εδροτομημένη πτέρνα butterfly motif βλ. motif button κομβίο buttress αντηρίδα, αντιστηρίζω, αντιστήριξη, ~ wall: βλ. wall, flying ~: επίστεγη αντηρίδα by-product παραπροϊόν, υποπροϊόν Byzantine βυζαντινός

calefactorium (pl. calefactoria) φωτάναμμα calene καλησιανός calf-bearer μοσχοφόρος calibration αναγωγή, βαθμονόμηση (για τα αποτελέσματα ραδιοχρονολόγησης) calligrapher καλλιγράφος calligraphic καλλιγραφικός calligraphy καλλιγραφία cal(l)ipers παχύμετρο Calming of the Storm {B.} κατάπαυση της τρικυμίας calotte χαμηλωμένος ημισφαιρικός θόλος, φουρνικό calyx-cup βλ. cup calyx medallion βλ. medallion calyx-shaped καλυκόσχημος came σύνδεσμος (υαλοπίνακα) camelaukion (pl. camelaukia) καμελαύκιο(ν)

ENGLISH-GREEK cameo καμέος, κειμήλιος λίθος camp καταυλισμός, στρατόπεδο (συνήθως military ~), ~(-)base: εποχικός καταυλισμός, ημιμόνιμη θέση campstool βλ. stool Canaanite χανα(α)νιτικός canalis βλ. channel candelabrum (pl. candelabra) κηροστάτης, πολυκάνδηλο candlestick δικηροτρίκηρο, κηροστάτης cane (composite mosaic ~) σύνθετη ράβδος γυαλιού, ~ section/section of ~: {Υ} δισκάριο canephor(e)/canephora {Αρχ. Γλ.} κανηφόρος (επίσης kanephoros) canon {Β.} κανών, ~ tables: κανόνες (του Ευσεβίου) canonical κανονικός (κυρίως για τα ΠΚ ειδώλια) canopy κιβώριο (επίσης ciborium) Canosan κανυσικός cantharus (pl. canthari) βλ. kantharos cantilever πρόβολος (επίσης console, corbel) cap πέτασος (επίσης sun hat, petasos), πίλος, {Αρχ.} κεφαλή (=η ταινία στο άνω μέρος τριγλύφων και μετοπών), Phrygian ~: φρυγικός πίλος capital επίκρανο, κιονόκρανο, ~ with console(s): κιονόκρανο με πρόβολο, ~ with dosseret/ impost block: κιονόκρανο με επίθημα, ~ with foliate masks: κιονόκρανο με φυλλοφόρα προσωπεία, animal/bipartite ~: δίζωνο κιονόκρανο, κιονόκρανο με προτομές ζώων, anta ~: επίκρανο παραστάδας, basket ~: δίζωνο καλαθοειδές κιονόκρανο, composite ~: σύνθετο (κορινθιακό) κιονόκρανο, Corinthian lyre ~: κιονόκρανο με άκανθα και λύρα, cubic/cushion ~: λεβητοειδές κιονόκρανο, diagonal Ionic ~: ιωνικό κιονόκρανο με έλικες στη διαγώνιο, figurated/figured ~: ένζωδο κιονόκρανο, fluted acanthus ~: κιονόκρανο με άκανθα και αύλακες, fold ~: πτυχωτό κιονόκρανο, historiated ~: ιστορημένο κιονόκρανο, impost ~: κιονόκρανο με επίθημα, τεκτονικό κιονόκρανο, impost ~ with zigzag ornament: τεκτονικό κιονόκρανο με κόσμημα τεθλασμένης γραμμής, lotus-andacanthus ~: κιονόκρανο με άκανθα και φύλλα καλάμου, κιονόκρανο με φύλλα άκανθας και λογχοειδή/υδροχαρή φύλλα, pier-~: πεσσόκρανο, pilaster ~: βλ. pilaster, sofa ~: ανακλιντροειδές/ιωνικό επίκρανο, truncated pyramid ~: κολουροπυραμιδοειδές κιονόκρανο, Theodosian ~: θεοδοδσιανό κιονόκρανο, windblown acanthus ~: κιονόκρανο με ανεμιζόμενα φύλλα άκανθας capstone καλυπτήρια πλάκα [τάφου] (επίσης covering slab) Captives’ Façade βλ. façade carapace χελών(ε)ιο (επίσης tortoise-shell ripple pattern) Caravanserai ο Ξενώνας (Κνωσός – κάποτε και

9

αμετάφραστο: Καραβάν Σεράι) carbonisation/carbonization απανθράκωση carbonised/carbonized απανθρακωμένος (επίσης charred) carburisation/carburization ενανθράκωση (κατά την επεξεργασία του σιδήρου) carceres άφεση (ιπποδρόμου) carchesion/carchesium (pl. carchesia) (goblet) καρχήσιο(ν) (κύπελλο) carinated 1. {Λιθ.} καρινοειδής, καρινόσχημος, τροπιδωτός, ~ profile: γωνιώδες περίγραμμα, ~ scraper: βλ. scraper. 2. {Κερ.} με γωνιώδες περίγραμμα, τροπιδωτός (βλ. και cup) carination γωνίωση, τροπίδωση carnelian καρνελίνης, καρνέολος, σάρδιος (επίσης sard – βλ. και cornelian) carrier κομιστής cartouche δέλτος carved σμιλευμένος, λαξευμένος, {Λιθ.} έκκρουστος, wood-~: ξυλόγλυπτος carving technique βλ. technique caryatid καρυάτιδα casemate {Αρχ.} γοργύρα cash box θησαυράριο (επίσης money box) casing εγκιβωτισμός casket κιβωτίδιο, κιβώτιο cast 1. χυτός, ~ iron: χυτοσίδηρος. 2. εκμαγείο, plaster ~: γύψινο εκμαγείο casting χύτευση, ~ on: συγχύτευση, ~ pit: λάκκος εκμαγείου/χύτευσης, chip ~  : χύτευση με υαλοτεμάχια, hollow ~: κοίλη χύτευση catabasion (pl. catabasia) καταβάσιο (επίσης katabasion) catacomb κατακόμβη cataphract κατάφρακτος [για πλοία] catapult καταπέλτης catch-basin βλ. basin catch(-)plate {Μεταλ.} πλακίδιο πόρπωσης catechumena κατηχούμενα catepanate κατεπανίκιο cathead περίβολος [πλοίου] (βλ. Pryor & Jeffreys 2006, 205) cathedra επισκοπικός θρόνος (επίσης bishop’s throne) cathedral καθεδρικός/μητροπολιτικός ναός (επίσης metropolitan church) catholicon (pl. catholica) καθολικό (επίσης katholikon, monastery church) cat-tail άγκιστρο cauldron {Μεταλ.} λέβης, tripod ~: τριποδικός λέβης caulicole/cauliculus (pl. cauliculi) {Αρχ.} καυλός causeway επιχωματωμένος (ή υπερυψωμένος) δρόμος, η Πομπική Οδός (στις Μυκήνες) cave άντρο, σπήλαιο, ~-chapel: βλ. chapel, ~-like: σπηλαιόμορφος, ~ painting: σπηλαιογραφία, ~

10

ENGLISH-GREEK

tomb: βλ. tomb, burial ~: ταφικό σπήλαιο, pit/ pothole cave: σπηλαιοβάραθρο cavea (pl. caveae) κοίλον [θεάτρου] (επίσης auditorium), ima ~: κάτω διάζωμα, summa ~: επιθέατρο(ν) (επίσης epitheatron) cavetto {Αρχ.} αιγυπτιάζον κυμάτιο, κοίλος οριζόντιος κοσμήτης, κοίλωμα cavity έγκοιλο, κοιλότητα ceiling οροφή cell {Β. Αρχ.} κελλί, τομέας σταυροθολίου (επίσης web), {Mεταλ.} διάχωρο, κυψέλη cella (pl. cellae) σηκός cellular κυψελοειδής cemetery νεκροταφείο cenobitic κοινοβιακός cenotaph κενοτάφιο censer θυμιατήριο, standing ~: καθιστό θυμιατήριο, κατζίον/κατσίον centaur κένταυρος centauromachy κενταυρομαχία centering {Β. Αρχ.} ξυλότυπος, ~ peg: βλ. empolion, peg centralisation/centralization συγκεντρωτισμός centralised/centralized συγκεντρωτικός centripetal κεντροφερής centurion εκατόνταρχος Centuripe κεντοριπικός ceramic κεραμικός, ~ ornament: βλ. ornament, ~ rosette: βλ. rosette ceramics κεραμικά, κεραμική τέχνη chair (backed ~) κλισμός chafing dish βλ. dish chalcedony χαλκηδόνιος (λίθος) Chalcidian χαλκιδικός chalcidising χαλκιδίζων Chalcolithic (period) η Χαλκολιθική περίοδος (επίσης Aeneoltihic, Copper Age), χαλκολιθικός chalice κάλυκας, {Μιν.} αμφικωνικό κύπελλο, κύπελλο κοινωνίας ((communion) ~), {Μυκ.} ψηλό ποτήρι «κοινωνίας», {Π.Α., Γεωμ.} κύλικα (με ψηλό χείλος), {Β.} δισκοπότηρο, κύλικα, κύπελλο, (άγιο) ποτήριο, ~ veil: αήρ, ποτηροκάλυμμα, Animal ~: κύλικα του ρυθμού των ζώων, communion ~: κύπελλο κοινωνίας Chalke (Gate) η Χαλκή (πύλη) [στην Κωνσταντινούπολη] Chalkotheke η Χαλκοθήκη [στην Ακρόπολη της Αθήνας] chalky {Κερ.} με υφή κιμωλίας chamber διαμέρισμα, δώμα, θάλαμος, ~-pot: βλ. pot, ~-tomb: θαλαμοειδής/θαλαμωτός τάφος, back~: οπισθόδομος (επίσης opisthodomos), bedchamber: κοιτώνας, burial ~: νεκρικός θάλαμος, combustion ~: θάλαμος θέρμανσης/ καύσης [κεραμικού κλιβάνου], fire/fuel ~: θάλαμος θέρμανσης/καύσης [κεραμικού κλιβάνου], firing/stacking/upper ~: θάλαμος

όπτησης [κεραμικού κλιβάνου], kiln ~: βλ. kiln, single-~: μονοθάλαμος, stoking ~: διάδρομος πυροδότησης [κεραμικου κλιβάνου], two-~: διθάλαμος champlevé επιπεδόγλυφος, ~ enamel: βλ. enamel chandelier πολυέλαιος chancel ιερό (βήμα) (επίσης bema, presbytery, sanctuary), ~ screen: φράγμα (πρεσβυτερίου) channel αγωγός (επίσης conduit, pipe), half ~: {Αρχ.} ημιγλυφή (τριγλύφου – επίσης half glyph), stoking ~  : αύλακα τροφοδοσίας [κλιβάνου], {Αρχ.} αύλακα [ελίκων ιωνικού κιονοράνου] (επίσης canalis), γλυφή (τριγλύφου – επίσης glyph) chapel παρεκκλήσιο, cave-~: σπηλαιώδης ναός, funerary ~: νεκρικό/ταφικό παρεκκλήσιο, palace ~: παλατινό παρεκκλήσιο charage χαραγή charcoal ξυλάνθρακας, ~ analysis: ανθρακολογία charging εφορμών chariot άρμα, ~ horse: ιπποζύγιο, ~ post: κιονίσκος (άρματος), ~ race: αρματοδρομία, ~ rail: άντυγα, four-horse ~: τέθριππο (επίσης quadriga), twohorse ~: συνωρίς (επίσης biga) charioteer αρματοδρόμος Charonian steps βλ. step charred απανθρακωμένος (επίσης carbonised/ carbonized) chased σφυρήλατος (επίσης hammered) chasing γλυφή, ~ tool: γλύφανο chequer(board) άβακας, αβάκιο, αβακωτό, δικτυωτό, ζατρίκιο, ~-square: διάγραμμο τετράγωνο chequered αβακωτός chequerwork {Κα.} απλή πλέξη (επίσης plain weave, simple plaiting) cheek-piece/plate παραγναθίδα cheese pot διάτρητο αγγείο, τυροδοχείο, τυροκομικό αγγείο chert καπνίας, πυριτόλιθος (επίσης flint), χαλαζίας cherub χερουβείμ chest λάρνακα chevron column στήλη αμειβόντων chevrons αμείβοντες, ενάλληλες/ομόρροπες γωνίες, superimposed ~: πολλαπλή ιχθυάκανθα chiaroscuro φωτοσκίαση (επίσης shading) chiefdom αρχηγία, αρχηγική κοινότητα/ κοινωνία, φυλαρχία chieftain αρχηγός, τοπάρχης, the ~ cup: βλ. cup chignon κρωβύλος (επίσης top-knot) Chimaera/Chimera η Χίμαιρα chimney καπνοδόχη, ~ lekythos: βλ. lekythos chip {Λιθ.} απόκρουση, απολέπισμα, απότμημα, θραύσμα, σχίζα, ~ped stone (industry): αποκρουσμένος λίθος, λίθινα πελεκημένα εργαλεία (βλ. και stone) chipping απόξεση, απόσχιση, ~s: {Αρχ.} λατύπη

ENGLISH-GREEK Chi-Rho (monogram) χριστόγραμμα (επίσης christogram) chisel σμίλη, {Λιθ.} καλέμι, claw ~: οδοντωτή σμίλη, flat ~: λάμα (επίσης lamina, mid-tone), pointed ~: κοπέας chiselling λάξευση chiton χιτώνας (επίσης tunic), (light-)sleeved ~: χειριδωτός, long ~: ποδήρης, short ~: χιτωνίσκος (επίσης short tunic) chlamys (pl. chlamydes) χλαμύδα choinix (pl. choinikes) χοίνικα (μονάδα μέτρησης όγκου=1,08 λίτρα) choir {Αρχ.} χορός, χοροστάσιο chopper (μονοπρόσωπος) λιανιστήρας, λιάνιστρο, ~-axe: λιανιστροπέλεκυς choregia χορηγία choragic/choregic χορηγικός choragus (pl. choragi)/choregos (pl. choregoi)/ choregus (pl. choregi) χορηγός chorus χορός (τραγωδίας/κωμωδίας), ~ leader: κορυφαίος (του χορού) chous (pl. choes) {Κερ.} χους chrematitic (games) χρηματικός (αγώνας) chrismarion (pl. chrismaria) χρισμάριο(ν) chresmographeion (pl. chresmographeia) χρησμογραφείο(ν) christianization εκχριστιανισμός christogram χριστόγραμμα (επίσης Chi-Rho (monogram)) christological χριστολογικός Christology χριστολογία chromatography χρωματογραφία, gas ~: αέρια χρωματογραφία, high performance liquid ~: υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης, thin layer ~: χρωματογραφία λεπτής στιβάδας chronicle χρονικό chronography χρονογραφία chronostratigraphic χρονοστρωματογραφικός chronostratigraphy χρονοστρωματογραφία chryselephantine χρυσελεφάντινος (επίσης goldand-ivory) chrysobull χρυσόβουλλο chrysotriklinos χρυσοτρίκλινος (επίσης golden hall) chthonic χθόνιος church {Β.} ναός, aisleless domed ~: μονόχωρος τρουλ(λ)αίος, ambulatory ~: μονόχωρος (τετράγωνος) τρουλ(λ)αίος ναός με περιμετρικό διάδρομο/περίστωο, barrelvaulted single-nave ~: μονοκάμαρος, μονόχωρος καμαροσκεπής, basilican plan ~: δρομικός, centrally planned ~: περίκεντρος, complex fourcolumned ~: σύνθετος τετρακιόνιος, crossin-square ~: σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο, cross-in-square ~, transitional type with eight supports: σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο, μεταβατικός οκτάστυλος, cross-domed

11

~: μεταβατικός σταυροειδής με τρούλο και περίστωο, cross-shaped ~: σταυρικός, crossvaulted ~: σταυρεπίστεγος ναός, cruciform domed ~ (single-aisled type): σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο (μονόκλιτος), domed/domical ~: τρουλ(λ)αίος, domed transverse-vaulted ~: σταυρεπίστεγος με τρούλο, double apse(d) ~: δίκογχος, episcopal ~: επισκοπικός, free cross-plan ~: ναός σχήματος ελεύθερου σταυρού, funerary chapel/~: κοιμητηριακός, Greek cross-domed octagon ~: οκταγωνικός σύνθετος, metropolitan ~: μητροπολιτικός, monastery ~: καθολικό (επίσης catholicon), not fully developed cross-insquare ~: συνεπτυγμένος σταυροειδής, parish ~: ενοριακός, round ~: περίκεντρος, semi-crossin-square ~: σταυροειδής ημιεγγεγραμμένος με τρούλο, single-cell/nave ~: μονόχωρος δρομικός, transverse vault ~: σταυρεπίστεγος, twin ~: δίδυμος, twin-naved ~: δίκλιτος ciborium (pl. ciboria) κιβώριο (επίσης canopy), {Β. Μεταλ.} αρτοδοχείο cinerary (urn/vessel) τεφροδόχο αγγείο, τεφροδόχος cinnabar κιννάβαρη (επίσης vermilion) cippus (pl. cippi) πεσσίσκος, table-~: βλ. table circle κύκλος, περίβολος, concentric ~s: ομόκεντροι κύκλοι, filled ~: δίσκος, interlacing/interlinking ~s: συμπλεκόμενοι κύκλοι, interlocking ~s: σηρικοί τροχοί (επίσης interconnected roundels, roate sericae), intersecting ~s: διατεμνόμενοι κύκλοι, isolated semi-~s: ομόκεντρα τόξα, isolated semi~s with solid centre: ομόκεντρα τόξα με ολόβαφο πυρήνα, joining semi~s: κροσσοπετάλια, ενάλληλα ημικύκλια, linked ~s: αλυσιδωτοί κύκλοι, κύκλοι με εφαπτόμενες, όρμος, rising ~: ιστάμενος κύκλος, semi~: ημικύκλιo circumcurrent κυκλοτερής circuit wall βλ. wall circus ιππόδρομος (επίσης hippodrome) cire perdue βλ. lost wax cist (grave) κιβωτιόσχημος τάφος cista (pl. cistae) κίστη cistern (μαστευτική) δεξαμενή, υδατοδεξαμενή, {Β.} κινστέρνα, bottle-shaped ~: φιαλόσχημη δεξαμενή citadel ακρόπολη citharode κιθαρωδός city-state πόλη-κράτος (βλ. και polis) Clactonian Κλακτόνια (περίοδος) clamp συνοχέας, σφιγκτήρας, {Αρχ.} σύνδεσμος clan γένος clandestine excavation βλ. excavation clapper κρόταλο class {Κερ.} κατηγορία, the ~ of the Red-Line Painter’s Kalpides: η κατηγορία των καλπίδων

12

ENGLISH-GREEK

του ζωγράφου της κόκκινης γραμμής, the Dot Band ~: η κατηγορία της στιγμωτής ταινίας, the Heron ~: των ερωδιών, the Keyside ~: του οδοντωτού πλαισίου, the Phanyllis ~: της Φανυλλίδος, the Segment ~: του αποτμήματος (τύπος πρώιμων μελανόμορφων κυλίκων), the White Heron ~: του λευκού ερωδιού clay άργιλος, πήλινος, πηλός, ~-bed: απόθεση αργίλου, ~ coating: {Αρχ.} δόρωση, ~ impression: βλ. impression, ~-lined: με επικάλυψη πηλού, ~ modelling: πηλοπλαστική, ~ mortar: πηλοκονίαμα, ~ paste: πρόσμειξη πηλού, gritty ~: ακάθαρτος/χονδρόκοκκος πηλός, light/ very pale brown ~: ανοικτός καστανός πηλός, light red/pink ~: ανοικτός ερυθρός πηλός, light reddish brown ~: ανοικτός καστανέρυθρος πηλός, primary ~: άργιλος, reddish yellowyellowish red ~: (ανοικτός) πορτοκαλόχρωμος/ κιτρινέρυθρος πηλός, reddish brown ~: καστανέρυθρος πηλός, (strong) brown ~: καστανός πηλός clayey πηλώδης cleavage ρωγμή cleaver μαχαιροπέλεκυς (επίσης knife-axe), τεμαχιστήρας clepsydra (pl. clepsydrae) βλ. water-clock clerestory φωταγωγός (βασιλικής) clergy benches βλ. bench cleruch κληρούχος cleruchy κληρουχία clevis διχάλα clew πους (ιστίου) clipped {Νομ.} ψαλιδισμένος cloak επενδύτης, μανδύας cloisonné περίκλειστη τεχνική, περίκλειστος, {Αρχ.} πλινθοπερίκλειστος, ~ enamel: βλ. enamel cloister vault βλ. vault closed shape/vessel αγγείο κλειστού σχήματος, κλειστό αγγείο close proximity analysis ανάλυση μεγάλης εγγύτητας Close Style βλ. style closet ερμάριο (επίσης cupboard) closure slab βλ. slab cluster συστάδα, ~ analysis: ομαδοποιημένη ανάλυση, principal ~ of cells: βασική ομάδα επιμέρους χώρων/οικιστικών μονάδων coal-scuttle πτυόσχημο αγγείο, σέσουλα coarse χονδροειδής, ~ fabric: χονδροειδής πηλός (βλ. και fabric), ~-grained: χονδρόκοκκος coastal παράκτιος coat {Κερ.} αλείφωμα coating αλείφωμα, επάλειψη, επικάλυψη, {Αρχ.} επίχρισμα, clay ~: βλ. clay, watertight ~: στεγανοποιητικό επίχρισμα, water(-)proof ~: υδατοστεγές επίχρισμα

cobbled λιθόστρωτος, χαλικοστρωμένος cobbling χαλικόστρωση cock-horse βλ. horse codex (pl. codices) {Β.} κώδικας codicil κωδίκελλος codicology κωδικολογία cod-piece αιδοιοθύλακας, αιδοιοθυλάκιο coenobitic βλ. cenobitic coenobium (pl. coenobia) κοινόβιο coffee bean {Κερ.} σπόρος σίτου coffer φάτνωμα, ~ lid: ουρανός φατνώματος, ~(ed) slab: φατνωματική πλάκα coffered φατνωματικός cofferdam υδατοστεγές κιβώτιο cohort κοόρτις coil {Κερ.} κουλούρα, {Υ} στρεπτή ίνα coiled περιελισσόμενος, συσπειρωμένος, ~ work: {Κα.} ελικοειδής τεχνική coin νόμισμα, ~ weight: εξάγιον (επίσης exagion), ~ die: βλ. die, radiate ~: ακτινοστεφής (= νεοαντωνινιανός) coinage νομισματοκοπία coiner νομισματοκόπος collar περιλαίμιο, {Αρχ.} στεφάνη, {Κερ.} πλαστικός δακτύλιος, χείλος, ~ of leaves: στεφάνη φύλλων (κιονοκράνου), ~-neck(ed) jar: βλ. jar collared jar βλ. jar colobion (pl. colobia) κολόβιο(ν) colonnade κιονοστοιχία, περιστύλιο, περίστυλο (επίσης peristyle), double/superimposed ~: δίτονη κιονοστοιχία colonnaded περίστυλος colonette κιονίσκος, paired knotted ~: δίδυμος ταινιόδετος κιονίσκος colophon κολοφώνας colouration επιχρωματισμός colouring agent χρωματιστής colossal κολοσσιαίος, κολοσσικός columbarium (pl. columbaria) τεφροφυλάκιο column κίονας, στύλος, ~s in antis: ((δίστυλη) πρόσταση) εν παραστάσι, μεταξύ παραστάδων, ~ shaft: κορμός κίονα, ~ with spiral/twisted flutes ~: ειληματικός κίονας (επίσης spirally fluted column), applied/attached ~: εφαπτόμενος κίονας, coupled ~s: συζυγείς κίονες, demi-/semi~: ημικίονας, drain-pipe ~: σωληνωτός κίονας, embedded ~: ενδομημένος κίονας, engaged ~: ημικίονας, συμφυής κίονας, engaged quarter ~: τεταρτοκίονας, fluted ~: ραβδωτός κίονας, half-~: ημικίονας, paired (half-)~s: δίδυμοι (ημι)κίονες, relief ~: ανάγλυπτος κίονας, rostral ~: βλ. triumphal column, serpent ~ (the): η στήλη των όφεων, τρικάρηνος όφις (στην Κωνσταντινούπολη), spiral/twisted ~: στρεπτός κίονας, spirally fluted ~: ειληματικός κίονας, κίονας με ελικοειδείς ραβδώσεις, triumphal ~:

ENGLISH-GREEK θριαμβική στήλη, θριαμβικός κίονας comast κωμαστής (επίσης komast) comb κτένι, κτενιωτό (Δ. γραπτής κεραμικής) coming έλευση commanding gesture δεσποτική/ηγετική στάση commerce εμπόριο (με χρήματα, όχι ανταλλακτικό) communal κοινοτικός, ~ tomb: βλ. tomb Commounion of the Apostles Κοινωνία των Αποστόλων commuter island νησί με διαρκή κίνηση Comnenian κομνήνειος (επίσης Komnenian) compartment διαμέρισμα (επίσης bay, chamber), όροφος (ΠΚ τάφων) complete ακέραιος (επίσης intact) complex συγκρότημα, σύνθετος compline απόδειπνο compluvium (pl. compluvia) κατάκλυστρο composite capital βλ. capital compressed {Κερ.} πεπιεσμένος, συνεπτυγμένος concave αμφίκοιλος, έγκοιλος, κοίλος, ~ base: βλ. base, ~ coin: κοιλόκυρτο νόμισμα concealed brick/course technique βλ. technique conch ημιθόλιο, κόγχη, τεταρτοσφαίριο (επίσης half-/semi-dome) conchoid {Λιθ.} κογχοειδές conciliar {Β.} συνοδικός concrete σκυρόδεμα, συμπαγές μείγμα, ~ wall: βλ. wall, Roman ~: ρωμαϊκό σκυρόδεμα (επίσης opus caeminticium) conduit αγωγός (επίσης pipe), οχετός (επίσης drain) confederacy συμπολιτεία (επίσης league) confessio {Β. Αρχ.} κατάβαση configuration διαμόρφωση, σχηματισμός confronted αντωπός conglomerate κογχυλιάτης/κροκαλοπαγής λίθος conisterion/conisterium (pl. conisteria) κονιστήριο conjuctive approach συζευκτική προσέγγιση conservation συντήρηση conservator συντηρητής (επίσης restorer) console αγκώνας, παρωτίδα, πρόβολος (επίσης cantilever, corbel), {Β. Αρχ.} κιλλίβαντας (επίσης modillion) consolidation στερέωση [μνημείου] conspicuous consumption/deposition επιδεικτική κατανάλωση/απόθεση constriction {Κερ.} στένωση consul ύπατος, vice-~: ανθύπατος context αρχαιολογικό/χωροχρονικό περιβάλλον/ πλαίσιο, πλαίσιο αναφοράς, συμφραζόμενα, συνευρήματα, σύνολο, (ανασκαφική) συνάφεια. Η ακριβής μτφ. του όρου είναι «[η] συνυφή» (βλ. Κουκουζέλη, Μανακίδου, Σμπόνιας 2003, 110), primary ~: πρωταρχικό περιβάλλον

13

contextual συναφειακός, ~ archaeology: βλ. archaeology continuity συνέχεια, συνέχιση continuum συνεχές contour περίγραμμα, ~ line: ισοϋψής καμπύλη contracted position συνεσταλμένη στάση contraction βλ. angle contraction contraposto αντίρροπη/χιαστή στάση control pit βλ. trench conulus (pl. conuli) κωνίδιο, κωνίσκος convex κυρτός, plano-~: επιπεδόκυρτος cooking pot βλ. pot coping τοιχόκρανο copper χαλκός, ~ Age: Χαλκολιθική περίοδος (επίσης Aeneolithic, Chalcolithic (period)) Coptic κοπτικός copyist αντιγραφέας corbel πρόβολος (επίσης cantilever, console), φουρούσι corbelled εκφορικός, θολωτός, κατασκευασμένος με το εκφορικό σύστημα, με εκφορική τοιχοδομία corbelling εκφορική τοιχοδομία/τοιχοποιία, εκφορικό σύστημα cord μήρινθος (π.χ. ειληταρίων στη Β. αγιογραφία) corded σχοινοειδής cordiform καρδιόσχημος core {Λιθ., Υ} πυρήνας, ~ flank: φολίδα ανανέωσης της επιφάνειας απολέπισης, ~ overhang: γείσο, ~ technique: βλ. technique, ~ with points: με αιχμές, blade ~: βλ. blade, bullet/ calyx-like ~: καλυκοειδής πυρήνας, flattish ~: πεπλατυσμένος πυρήνας, ~-formed: {Υ} κατασκευασμένος με την τεχνική του πυρήνα, Levallois/tortoise ~: χελωνοειδής, plated ~: πλακοειδής, point ~: πυρήνας αιχμών, polyhedral ~: πολύεδρος πυρήνας, prismatic ~: πρισματικός, spent ~: εξαντλημένος coring πυρηνοληψία Corinthian κορινθιακός cornelian σάρδιος [λίθος] (βλ. και carnelian) corner bay {Β. Αρχ.} γωνιακό/πλάγιο διαμέρισμα corner stone βλ. stone cornice γείσο, πλαίσιο, σίμα/σίμη, {Β.} κοσμήτης, ~ block: θράνος, υποδόκιο (βλ. Ορλάνδος, Τραυλός 1986), horizontal ~: γείσο, raking/ slanting ~: γείσον καταέτιον, καταέτιος σίμη cornucopia (pl. cornucopiae) κέρας της Αμάλθειας/ της αφθονίας corona βλ. cornice coroplast κοροπλάστης coroplastic κοροπλαστικός coroplastics/coroplasty κοροπλαστική corselet θώρακας, bell ~: κωδωνόσχημος θώρακας, half-~: ημιθωράκιο, plate ~: πλήρης θώρακας, scale ~: φολιδωτός θώρακας cortex {Λιθ.} φλοιός (συνήθως για κονδύλους

14

ENGLISH-GREEK

πυριτόλιθου) coryceum (pl. corycea) κωρύκειο(ν) cosmetics ψιμύθιο coterminous σύγχρονος cothon βλ. kothon couch ανάκλιντρο, (συμποσιακή) κλίνη couchant καθήμενος coulé βλ. moulé council {Β.} σύνοδος, {ΙσΧ} βλ. Boule counterfeit {Νομ.} κίβδηλος counterfort εσωτερική αντηρίδα countermark {Νομ.} υστερόσημο countermarked {Νομ.} επισημασμένος countermarking {Νομ.} επισήμανση counterpart παράλληλο counterweight αντίβαρο course {Αρχ.} δόμος, στρώση, dentil ~: οδοντωτή ταινία, levelling ~: ευθυντηρία (επίσης euthenteria) court αυλή, peristyle ~: περίστυλη αυλή cover κάλυμμα, ~(ing) tile: βλ. tile, ~s: στάχωση (επίσης binding, book cover), gospel ~: στάχωση ευαγγελίου covering slab βλ. slab cowbell-shaped κωδωνόσχημος cowhorn {Υ} κέρας cowl κουκούλιο crab-hook βλ. hook crack ρωγμή cracking ρωγμάτωση, ~ off: αποκοπή, strain ~: ρηγμάτωση καταπόνησης craft specialization εξειδίκευση της εργασίας crank handle χειροστρόφαλος craquelure δίκτυο ρωγμών crasing μικρορηγμάτωση (επίσης crizzling) crater βλ. krater cream(y) {Κερ.} υπόλευκος (επίσης whitish) cremated αποτεφρωμένος cremation καύση [νεκρού], ~ urn: βλ. urn, primary ~: πρωτογενής καύση, secondary ~: δευτερογενής καύση crematorium (pl. crematoria) αποτεφρωτήριο crenel θυρίδα επάλξεων, πολεμίστρα (επίσης embrasure) crepidoma (pl. crepidomata) κρηπίδωμα crepis (pl. crepides) κρηπίδα crescent μηνίσκος (επίσης half-moon), {Νομ.} μήνη crescentic μηνοειδής crest λοφίο (επίσης plume), {Κερ.} θύσανος, {Λιθ.} σκαλισμένη κορυφογραμμή crested {Κερ.} θυσανωτός, ~ blade: βλ. blade crinkled {Κερ.} πτυχωτός (επίσης fluted) criss-cross δικτυωτό πλέγμα crizzling μικρορηγμάτωση (επίσης crasing), incipient ~: αρχόμενη μικρορηγμάτωση crocus (pl. croci) κρόκος, ~-gatherer: βλ. saffrongatherer

crook βακτηρία crosier αρχιερατική/ποιμαντορική ράβδος (επίσης pastoral staff) cross σταυρός (επίσης crucifix), ~ arm: κεραία (ναού/σταυρού), ~-bar: κεραία (σταυρού), ~ fourchée: διχαλωτός σταυρός, ~ of martyrdom: σταυρός μαρτυρίου/μάρτυρος, ~ potent: σταυρός με ευθύγραμμες απολήξεις στις κεραίες, ~ vault: βλ. vault, ankh ~: αιγυπτιακός/ κοπτικός σταυρός, blessing/sanctification ~: σταυρός αγιασμού, foliate ~: φυλλωτός σταυρός, Greek ~: ισοσκελής σταυρός, interlaced ~: πλεκτός σταυρός, Maltese ~: σταυρός τύπου Μάλτας, pectoral ~: επιστήθιος σταυρός, ~ potent: κραταιός σταυρός, processional ~: σταυρός λιτανείας, reliquary ~: σταυρόςλειψανοθήκη, T-~: σταυρός αγίου Αντωνίου, True ~: Τίμιος Σταυρός cross bars βλ. bars cross-dating βλ. dating cross-hatched διάγραμμος cross-hatching δικτυωτό, πλέγμα crosspiece διάξυλο cross section βλ. section cross vault βλ. vault cross wall βλ. wall crouching οκλάζων crown στέμμα, {Αρχ.} κορυφή (θόλου/τόξου), ~ glass: βλ. glass crowned με επίστεψη crowning επίστεψη crucible κύπελλο μεταλλουργίας, σκεύος τήξης, (μεταλλευτική) χοάνη, χωνευτήρι (επίσης melting-pot) crucifix σταυρός (βλ. και cross) cruciform σταυροειδής, σταυρόσχημος crutch βακτηρία (επίσης crook, stick) crude άτεχνος, κακότεχνος crusted απολεπισμένος (για βαφή Κερ.) – βλ. και ware, ~ decoration: βλ. decoration crypt κρύπτη, pillar ~: υπόστυλη κρύπτη, κρύπτη πεσσών cryptogram κρυπτόγραμμα cryptoportico/cryptoporticus υπόγεια στοά cubicle/cubiculum (pl. cubicula) νεκρικός θάλαμος cubit πήχυς (μονάδα μέτρησης) cufic κουφικός (επίσης kufic), floriated ~ ornament: βλ. ornament, linear ~ pattern: βλ. pattern cuirass θώρακας, ~ flap: πτέρυγα (θώρακα), ~ Tomb: τάφος της πανοπλίας (επίσης the Panoply Tomb – βλ. tomb) cullet υαλόθραυσμα cult λατρεία, λατρευτικός, the ~ Centre: το Θρησκευτικό Κέντρο (στις Μυκήνες), ~ statue: λατρευτικό άγαλμα culture {Π.Α.} πολιτισμική ομάδα

ENGLISH-GREEK cuneiform σφηνοειδής γραφή cuneus (pl. cunei) {Αρχ.} κερκίδα cup 1. Π.Α.: κύπελλο, {Μυκ.} κύαθος, σκύφος, σκυφοειδές, ~-kantharos: βλ. kantharos,~rhyton: βλ. rhyton, bell(-shaped) ~: κυλινδρικός κύαθος, κωδωνόσχημο κύπελλο, calyx-~: κάλυκας, carinated ~: {Μιν.} τροπιδωτό κύπελλο, {Μυκ.} μόνωτος κάνθαρος, carinated conical ~: {Μυκ.} κύαθος με γωνίωση, champagne ~: κύπελλο με πόδι, the Chieftain cup: το ποτήρι της αναφοράς, conical ~: {Μιν.} άωτο κύπελλο, {ΥΚ} κυαθόμορφη κύλικα, κωνικός κύαθος, (κωνικό) κύπελλο, deep rounded ~: βαθύς ημισφαιρικός κύαθος, deep semi-globular ~: {Μυκ.} βαθύς ημισφαιρικός κύαθος, depas/two-handled (drinking) ~: δέπας (αμφικύπελλο), δίωτο κύπελλο, egg ~: {Μιν.} (άωτο) κύπελλο με δισκοειδή βάση (επίσης goblet), footed ~: {ΠΚ} καλυκόσχημη κύλικα, globular ~: {Μυκ.} σφαιρικός κύαθος, handless ~: άωτο κυάθιο, high-handled ~: {Μυκ.} κύλικα με ανυψωμένη λαβή, kantharos ~: κανθαροειδές κύπελλο, ledge-rimmed ~: κύπελλο με επίπεδο διακρινόμενο χείλος, low ~: {Μιν.} αβαθές κύπελλο, Nestor’s ~: το ποτήρι του Νέστορα, ogival ~: {Μιν.} κωδωνόσχημο κύπελλο, ouzo ~: κυλινδρικό ποτήρι, μόνωτο κυάθιο, ουζοπότηρο, panelled ~: κύπελλο με μετωπική διακόσμηση, pedestal(led)/ stemmed ~: {ΠΚ} φιάλη με ψηλό πόδι, rounded ~: {Μυκ.} σφαιρικός κύαθος, semi-globular ~: {Μυκ.} ημισφαιρικός κύαθος, shallow ~: {Μυκ.} αβαθής κύαθος, spouted ~: κάλαθος/ κυάθιο με προχοή, squat ~: {Μιν.} απιόσχημος κύαθος, stemless cup: άποδη κύλικα, stemmed ~: {Μυκ.} κύαθος με στέλεχος, {ΠΚ} φιάλη με πόδι (επίσης pedestal(led) cup), stemmed ~ with one handle: {Μυκ.} κύαθος με στέλεχος και γωνιώδες σώμα, straight-sided ~: κυλινδρικό κύπελλο, {Μιν.} κύαθος, Trojan ~: μόνωτο κύπελλο (συναντάται και ως one-handled cup, one-handled jug/tankard), rounded ~: {Μιν.} ημισφαιρικό κύπελλο, Vapheio ~: κύπελλο τύπου Βαφειού. 2. ΙσΧ: {Σ.Α.} (κυαθόμορφη/ κυαθόσχημη) κύλικα, κύαθος, σκύφος, ~ skyphos: σκυφοειδής κύλικα, σκύφοςκοτύλη, ~ painter: κυλικογράφος, acrocup: κύλικα τύπου acrocup, band ~: ταινιωτή κύλικα, bleeding ~: σικύα, Cabirion ~/Group skyphos: καβειρικός σκύφος, Chalcidizing ~: χαλκιδίζουσα κύλικα, Droop ~: κύλικα τύπου Droop, eye ~: οφθαλμωτή κύλικα, Gordion ~: κύλικα του Γορδίου, head ~: κύλικα με προτομή, kantharoid ~: κανθαροειδές κύπελλο, Kassel ~: κύλικα Kassel, komast ~: κύλικα τύπου κωμαστών, lip ~: χειλεωτή κύλικα, Little Master ~: μικρογραφική κύλικα, κύλικα

15

των Μικκυλογράφων, mastoid ~: μαστοειδής σκύφος, merrythought ~: κύλικα με διχαλωτές λαβές, one-handled ~: μόνωτο κυάθιο, palmette ~: ανθεμωτή κύλικα, parade ~: κύλικα με σκηνή παρέλασης, pre-Komast ~: κύλικα προδρομικού σχήματος, ribbed ~: ραβδωτή κύλικα, Siana ~: κύλικα τύπου Σιάν(ν)ων, stemless ~: άποδη κύλικα, tea-~: κύπελλο, Top-band stemless ~: ταινιωτή κύλικα χωρίς στέλεχος, Vroulia ~: κύλικα τύπου Βρουλιάς, white ground ~: κύλικα λευκού βάθους. 3. {Β.} κύπελλο, σκύφος, τάσι cupbearer ρυτοφόρος (κυρίως η ανδρική μορφή της τοιχογραφίας της Πομπής από το ανάκτορο της Κνωσού) cupboard ερμάριο cupellation {Μεταλ.} διαχωρισμός ευγενών μετάλλων, κυπέλλωση (η διαδικασία διαχωρισμού του αργύρου από τον μόλυβδο) Cupid Ερωτιδεύς (επίσης putto) cupola {Β.} ημισφαιρικός θόλος, τρούλ(λ)ος curator επιμελητής curia (pl. curiae) κουρία curl βόστρυχος curopalates βλ. kouroplataes currency ανταλλακτική μονάδα, νόμισμα curse tablet βλ. tablet cursive (script/writing) βλ. script curtain βήλο (επίσης velum), {Αρχ.} επένδυση, ~ (wall): μεταπύργιο curvature καμπυλότητα, καμπύλωση curve {Αρχ.} κύρτωση curved καμπύλος, καμπυλόσχημος, κυρτός curvilinear καμπυλόγραμμος cut {Γλ.} έγγλυφος cut-away neck/spout (with ~) οπισθότμητος (επίσης with high neck – βλ. και jug) cut block βλ. block cut(-)off/out περίτμητος, cut-out technique: βλ. technique cutting εγκοπή, εντομή, λάξευμα, τόρμος, υποδοχή, χάραγμα, shift ~: μοχλοβόθριο (επίσης horizontal slot) cylindrical roller βλ. roller cyma (pl. cymae)/cymation/cymatium (pl. cymatia) κυμάτιο (επίσης moulding), ~ recta: κοιλόκυρτο ορθό κυμάτιο (επίσης ogee moulding), ~ reversa: κοιλόκυρτο ανάστροφο κυμάτιο (επίσης reverse ogee moulding), Lesbian ~: λέσβιο κυμάτιο Cycladicizing κυκλαδίζων Cyclopean κυκλώπειος Cyclops Κύκλωπας cylinder glass βλ. glass cymbal κύμβαλο, ~ player: κυμβαλιστής, κυμβαλίστρια

16

ENGLISH-GREEK

D dado κορμός (βάθρου) (επίσης die), ορθομαρμάρωση, ορθοστάτης (τοίχου) dadouchos (pl. dadouchoi) δαδούχος (επίσης torch-bearer) Daedalic δαιδαλικός dagger εγχειρίδιο, long ~: μακρύ, midbrid ~: με κεντρική νεύρωση, tanged ~: με προεξοχή για ένθεση, triangular ~: τριγωνικό dalmatic δαλματική danake (pl. danakai) δανάκη dancing ορχούμενος daric δαρεικός (περσικό νόμισμα) dark σκοτεινός, σκουρόχρωμος, ~ Age(s): Σκοτεινοί Αιώνες, ~-on-light: σκοτεινό επί ανοικτού (τύπος γραπτής κεραμικής) dart {Δ.} λόγχη dash ρόπαλο (Δ. γραπτής κεραμικής) dating περιοδολόγηση, χρονολόγηση, absolute ~: απόλυτη χρονολόγηση, C14 ~: χρονολόγηση με άνθρακα 14, calibrated ~: βαθμονομημένη χρονολόγηση, cation-ratio ~: χρονολόγηση με αναλογία κατιόντων, cross-~: διασταύρωση χρονολογήσεων, fissiontrack ~: χρονολόγηση με τροχιές σχάσης, radiocarbon ~: ραδιοχρονολόγηση, tree-ring ~: δενδροχρονολόγηση (επίσης dendrochronology) day book (excavation ~) ημερολόγιο (ανασκαφής – βλ. και excavation) deacon διάκονος, διάκος debitage {Λιθ.} απορρίματα, αρνητικό, θραύσματα με φλοιό, direct/free ~ technique: βλ. flaking debris απορρίματα (κατασκευής ή καταστροφής), συντρίμμια decadrachm δεκάδραχμο decanummium (pl. decanummia) δεκαννούμιο(ν) decapitation αποτομή decastyle δεκάστυλος decatetrastyle δεκατετράστυλος decentralized αποκεντρωμένος decoration διακόσμηση, διάκοσμος, ~ à la brosse: με ταινίες αραιωμένου χρώματος, crusted ~: με άψητο επίθετο χρώμα, double-decker ~: {Κερ.} διακόσμηση σε δύο ζώνες, fluted ~: {ΠΚ Κερ.} διακόσμηση με παράλληλες αυλακώσεις, foursided ~: {Κερ.} διακόσμηση τεσσάρων όψεων, overlap ~: {Κερ.} συνεχής διακόσμηση, oyster ~: οστρακοειδής, pinched ~: εξελκυσμοί, ridged ~: διακόσμηση με οριζόντιες ραβδώσεις, rippled ~: ρυτιδωτή, rope ~: σχοινοειδής, slip-painted ~:

γραπτή δι’ επιχρίσματος, tortoise-shell ripple ~: διακόσμηση χελωνίου decorative διακοσμητικός decree ψήφισμα dedication ανάθημα, αφιέρωμα dedicator αναθέτης dedicatory αναθηματικός, κτητορικός deep bowl βλ. bowl deep sea core πυρήνας ιζήματος βαθιών θαλασσών Deesis (pl. Deeses) Δέηση defensible οχυρός, προστατευμένος deforestation αποψίλωση των δασών deification αποθέωση Delian δηλιακός (=της Δήλου), ~ League: δηλιακή συμμαχία Delphinion (pl. Dephinia) Δελφίνιο(ν) demarch δήμαρχος deme δήμος (π.χ. στην Αττική των ΙσΧ) demesman δημότης demi-column βλ. column demon δαίμων (επίσης genius) demonetize {Νομ.} αποσύρω (από την κυκλοφορία) demonetized {Νομ.} απεσυρμένος demotic δημοτικό όνομα denarius (pl. denarii) δηνάριο dendrochronology δενδροχρονολόγηση (επίσης tree-ring dating) dendrogram δενδρόγραμμα denomination {Νομ.} υποδιαίρεση denticulate {Λιθ.} οδοντωτό denticulated οδοντωτός (βλ. επίσης barbed, indented, serrated), {Λιθ.} με οδοντώσεις dentil γεισήπους/γεισίπους, οδοντωτός, οδούς, ~ course: βλ. course depas cup βλ. cup dependency μετόχι(ο) (επίσης daughter monastery) depict (ανα)παριστώ depiction παράσταση deposit απόθεση, αποθέτης, επίχωση, στρώμα (επίσης layer, level, stratum), σύνολο, cemented ~: συμπαγής απόθεση, Hieroglyphic ~: ο Αποθέτης των Ιερογλυφικών (στην Κνωσό) deposition απόθεση, ~/Descent from the Cross: αποκαθήλωση, structured ~: δομημένη (εν) απόθεση αντικειμένων depression κοιλότητα, κοίλωμα Descent into Hell εις Άδου κάθοδος despoil σκυλεύω despoilment σκύλευση despot δεσπότης despotate δεσποτάτο detached αποτοιχισμένος detachment αποκόλληση, αποτοίχιση deus ex machina από μηχανής θεός device ((shield(-)) ~) επίσημα (επίσης blazon)

ENGLISH-GREEK devitrification αφυάλωση diabatikon (pl. diabatika) διαβατικό (επίσης vaulted passage) diachronic διαχρονικός diaconicon/diaconicum (pl. diaconica) διακονικό diagnostic διαγνωστικός diagonal Ionic capital βλ. capital diakonikon (pl. diakonika) βλ. diaconicon diamond(-shaped) ρομβοειδές κόσμημα, ρομβοειδής dianthus (pl. dianthi) δίανθος diaphragm wall βλ. wall diastyle διάστυλος diateichisma (pl. diateichismata) διατείχισμα (βλ. και wall) diaulos (pl. diauloi) δίαυλος [αγώνισμα] diazoma (pl. diazomata) {Αρχ.} διάζωμα dibelon (pl. dibela) δίβηλο dichalkon (pl. dichalka) {Νομ.} δίχαλκο(ν) didrachm {Νομ.} δίδραχμο die {Αρχ.} κορμός (βάθρου) (επίσης dado), {Κερ.} κύβος, {Νομ.} σφραγίδα(-μήτρα) (και coin die), obverse ~: {Νομ.} άνω σφραγίδα/κάτω σφήνα, ακμονίσκος, reverse ~: {Νομ.} κάτω σφραγίδα/ άνω σφήνα, χαρακτήρ diedral δίεδρος die-line paper ξηρογραφικό χαρτί diffusion διάδοση, διάχυση diffusionism θεωρία της διασποράς, της διάδοσης dig ανασκαφή (συνήθως excavation), εκσκαφή dikeraton (pl. dikerata) {Β. Νομ.} δικέρατο(ν) dildo όλισβος dilekythos (pl. dilekythoi) διλήκυθος dilute(d) αραιωμένος, εξίτηλος (επίσης faded/ fading, worn) diminishing σταδιακά σμικρυνόμενος diminution {Αρχ.} μείωση (κίονα) dinos (pl. dinoi) δίνος diobol διώβολο diocese επισκοπή Diogeneion Διογένειο(ν) diolchos (pl. diolchoi)/diolkos (pl. diolkoi) δίολκος (επίσης slipway) Dionysia τα Διονύσια, city ~: εν άστει Διονύσια, rural ~: κατ’ αγρούς Διονύσια Dionysiac διονυσιακός diorite διορίτης dipinto (pl. dipinti) {Κερ.} γραπτή επιγραφή, (γραπτό) σημείο (βλ. και graffito) diplotholion (pl. diplotholia) διπλοθόλιο dipper 1. αρυτήρας. 2. κυάθιο dipteral δίπτερος diptych δίπτυχο, consular ~: υπατικό Dipylon το Δίπυλο(ν) [στην Αθήνα], the ~ Master: ο ζωγράφος του Διπύλου dirk παραξιφίδα disc ασπιδίσκη, δισκοειδής, δίσκος, {Μεταλ.}

17

δισκάριο discharging {Αρχ.} ανακουφιστικός (βλ. και relieving), ~ arch: ανακουφιστικό τόξο disc-like/disc-shaped δισκόμορφος discoid δισκοειδής discus δίσκος [αθλητικός], περιχείλωμα (περιμετρικά της οπής πλήρωσης λύχνου) discard αχρηστεύω disepsilon δισέψιλον dish λοπάδα/λοπάς, φιάλη (με κομβιόσχημες λαβές – επίσης knob-handled patera), φιαλόσχημο αγγείο, {B.} βαθύ πινάκιο (επίσης deep bowl), chafing ~: σαλτζάριο/σαλτσάριο (επίσης saltzarion), stemmed ~: δίσκος/πινάκιο με στέλεχος, καρποδόχη/οπωροδόχη (επίσης fruitstand) disintegrated {Δ. Κερ.} θρυμματισμένος dispersed βλ. settlement display επίδειξη distal {Λιθ.} κάτω άκρο distribution διασπορά, (γεωγραφική) κατανομή, ~ map: χάρτης κατανομής disturbed διαταραγμένος distyle δίστυλος dithyramb διθύραμβος dithyrambic διθυραμβικός diversity διαφορετικότητα, διαφοροποίηση, ποικιλότητα divetesion/divitision (pl. divetesia/divitisia) διβητήσιο(ν) dockyard νεώριο dodekanummium (pl. dodekanummia) δωδεκανούμμιο(ν) dodecadrachm δωδεκάδραχμο dodecastyle δωδεκάστυλος dogleg {Μιν. Αρχ.} αγκώνας, οδόντωση dogtooth ακιδωτό κόσμημα, κυνόδοντας dolichos (pl. dolichoi) δόλιχος doll πλαγγόνα dome θόλος, {Β.} τρούλος, {Κερ.} κοίλανση, ~ circular base-line: στεφάνη (τρούλου), false ~: ψευδοθόλος, melon ~: πτυχωτός τρούλος, onion ~: βολβόσχημη στέγη, pendetive ~: ημισφαιρικός θόλος επί λοφίων, ribbed ~: τρούλος με νευρώσεις, semi-~: ημιθόλιο, small ~: τρουλ(λ)ίσκος domed θολωτός, {Β. Αρχ.} τρουλ(λ)αίος, ~ octagon: οκταγωνικός ναός, Greek-cross ~ octagon: σύνθετος οκταγωνικός ναός, simple ~ octagon: απλός οκταγωνικός ναός domestic οικιακός, ~ animal: οικόσιτο ζώο, ~ crafts: οικοτεχνία Domestic/domestikos {Β.} δομέστικος, δομέστιχος, Grand ~: μέγας δομέστικος Domical θολικός dominicum (pl. dominica) κυριακό(ν) donjon ακροπύργιο (επίσης keep)

18

ENGLISH-GREEK

door θύρα, πύλη, ~ crown: γείσο/στέψη υπερθύρου, ~ leaf: θυρόφυλλο, bema/iconostasis/sanctuary ~: βημόθυρο, false ~: ψευδόθυρα, royal ~(s): βασίλειος/ωραία πύλη, sanctuary ~: ωραία πύλη [Β. ναού], wicket ~: θυρίδα (επίσης wicket gate) doorframe περιθύρωμα doorway θυραίο άνοιγμα, formal ~: εικονική είσοδος [ΠΚ τάφων] door-jamb βλ. jamb Dorian invasion η κάθοδος των Δωριέων Doric δωρικός Dormition κοίμηση (επίσης Koimesis) dormitory εγκοιμητήριο(ν) (επίσης enkoimeterion) Doryphoros/Doryphorus {Γλ.} δορυφόρος dosseret επίθημα κιονοκράνου (επίσης impost (block)) dot στιγμή, ~ festoon: εστιγμένη γιρλάντα, στικτό έγκαρπο, spiked ~: ακιδωτή στιγμή dotted διάστικτος, ένστιγμος, κατάστικτος, κοκκιδωτός, στιγμωτός (επίσης spotted, stippled), στικτός doubleen βλ. amphora double-dipping streak {Κερ.} (βαθύχρωμη) λωρίδα διπλής εμβάπτισης (βλ. Καββαδίας 2012, 169, 177) double-headed δικέφαλος double-nozzle(d) δίμυξος (επίσης two-nozzled/ wick(ed)) double-sided {Β.} αμφιπρόσωπος (επίσης twosided) dovetail {Κερ.} πελεκινωτό (=γραπτό Δ. που θυμίζει ουρά χελιδονιού), {Μεταλ.} οδόντωση dowel βλήτρο, γόμφος, πόλος, ~-hole: τόρμος, fastening with ~s: γόμφωση down-the-line (exchange) βλ. exchange drachma (pl. drachmae) δραχμή drain αγωγός, οχετός

drainage αποχέτευση, ~ spout: βλ. spout drapery πτυχολογία draught-pole ρυμός draughts πεσσοί, πεττοί dress ένδυμα, εσθήτα (επίσης robe), ~ed (stone/ masonry): βλ. stone dressed κατεργασμένος, λαξευμένος, λαξευτός, πελεκημένος, πελεκητός dressing (τελική) κατεργασία, {Λιθ.} ακμοτόμηση (επίσης retouching, secondary flaking), low ~: ήπια ακμοτόμηση drill οπέας, τρυπάνι, bow ~: μηνοειδές τρυπάνι, fast rotary ~: ταχύστροφο, hollow ~: σωληνειδές, tubular ~: σωληνωτό drillhole οπή τρυπάνου dromic {Αρχ.} δρομικός dromon δρόμων dromos (pl. dromoi) δρόμος [Μυκ. τάφου] drove λείστριο droungarios (pl. droungarioi)/droungarius (pl. droungarii) δρουγγάριος, ~ of the Fleet: του πλωίμου/των πλωίμων/του στόλου, ~ of the Watch: της βίγλας/βίγλης drum {Αρχ.} σπόνδυλος, σφόνδυλος, {Β. Αρχ.} τύμπανο (θόλου/τρούλου) drying floor βλ. floor dry-measure δοχείο μέτρησης dry-stone (wall/masonry) ξερολιθιά, ξηρότοιχος ducat {Νομ.} δουκάτο duchy δουκάτο duck vase βλ. vase ductus (pl. ducti) γραφικός χαρακτήρας dug-out μονόξυλο σκάφος dull θαμπός dulling θόλωμα duochrome style βλ. style dye-house/works βαφείο

ENGLISH-GREEK

E early παλαιο(-) (π.χ. ~ Christian: παλαιοχριστιανικός), πρώιμος, πρωτο(-) (π.χ. ~ Minoan: πρωτομινωικός), ~ State Module: πρωτοαστικό πρότυπο, the ~ Keep: το Παλαιό Φρούριο (στο ανάκτορο της Κνωσού) ear of corn στάχυς earring ενώτιο, hoop ~: κρικοειδές/κρικόσχημο ενώτιο ear-scoop ωτογλυφίδα ear(-)spoon μηλωτρίδα/μηλωτρίς earth χώμα, beaten ~: χτυπημένο, trodden ~: πατημένο earthwork ανάχωμα eave(s) γείσο, dentil ~: οδοντωτό γείσο, splay-cut ~: λοξότμητο γείσο ecclesiasterion (pl. eccleseasteria) εκκλησιαστήριο echinus (pl. echini) εχίνος ecofact οικούργημα Ecumenical Council Οικουμενική Σύνοδος edge {Κερ.} περιφέρεια, {Λιθ., Μεταλ.} ακμή, κορυφογραμμή [λεπίδας], κόψη, backed ~: στομωμένη ακμή, blind ~: τυφλή ακμή, one-~d: {Λιθ., Μεταλ.} μονόστομος, two-~d: {Λιθ., Μεταλ.} δίκοπος, δίστομος, working ~: λειτουργική ακμή edict ορισμός edicule διακοσμητικό τοξύλιο (Ορλάνδος 1963, ill./εικ. 64), ναΐσκος, the ~: το Ιερό Κουβούκλιο (ναός Αναστάσεως, Ιερουσαλήμ) edible εδώδιμος egg-and-dart {Αρχ.} ιωνικό κυμάτιο, κανών των ωών, όνυξ eggshell ωοκέλυφος egg tempera βλ. tempera eikosanummium (pl. eikosanummia) εικοσανούμμιο(ν) ekklesiasterion (pl. ekklesiasteria) βλ. ecclesiasterion ekkyklema (pl. ekkyklemata) εκκύκλημα ekphora (pl. ekphorai) εκφορά ekphrasis (pl. ekphraseis) έκφρασις ekphrast συγγραφέας Eκφράσεων elaborate διαποίκιλτος, περίτεχνος elaeothesion/elaeothesium (pl. elaeothesia) ελαιοθέσιο(ν) electrical resistivity ηλεκτρική ειδική αντίσταση Electron Spin Resonance συντονισμός στροφορμής ηλεκτρονίων electrum ήλεκτρον (φυσικό κράμα χρυσού και αργύρου), κεχριμπάρι

19

elephant lug βλ. lug elevation αποτύπωση, όψη, σχέδιο όψης, ellipsoïdal/elliptical ελλειψοειδής elongation επιμήκυνση embankment κεκλιμένο επίπεδο, πρανές (επίσης bank) embed εγκιβωτίζω (επίσης encase) embedded εγκιβωτισμένος, πακτωμένος emblazoned βλ. blazon embolos (pl. emboloi) έμβολος embossed με ομφαλό embrace of the Apostles ασπασμός Αποστόλων embrasure βλ. crenel emery σμύριδα emission spectroscopy βλ. spectroscopy emplecton (pl. emplecta)/emplekton (pl. emplekta) έμπλεκτο, ~ masonry: βλ. masonry empolion (pl. empolia) εμπόλιο (επίσης centering peg) emporion/emporium (pl. emporia) εμπορείο, εμπορικός σταθμός enamel σμάλτο, champlevé ~: επιπεδόγλυφο/ κοίλο/ λακκωτό σμάλτο, cloisonné ~: κυψελωτό/περίκλειστο σμάλτο, engraved ~: εγχάρακτο σμάλτο, filigree ~: συρματερό σμάλτο, inlaid ~: εμπίεστο σμάλτο, painted ~: ζωγραφιστό σμάλτο enamelling επισμάλτωση, σμάλτωμα/σμάλτωση, χυμευτική, counter ~: δίπλευρο σμάλτωμα encarpus (pl. encarpi) {Γλ.} έγκαρπο(ν) encase εγκιβωτίζω (επίσης embed) encasement εγκιβωτισμός, επένδυση, περίβλημα encaustic εγκαυστική τεχνική enceinte περιτείχισμα enclosed περίκλειστος, ~ in glass: βλ. glass enclosure περίβολος, grave ~: ταφικός περίβολος (επίσης grave circle, peribolos tomb) encolpium (pl. encolpia) βλ. enkolpion encrusted επιχρισμένος, (καλυμμένος) με ίζημα end άκρο, απόληξη, πέρας, working ~: {Λιθ.} λειτουργικό άκρο endogamy ενδογαμία endscraper βλ. scraper endyte ενδυτή Eneolithic η Χαλκολιθική περίοδος (επίσης Aeneolithic, Chalcolithic (period), Copper Age, χαλκολιθικός (επίσης Aeneolithic, Chalcolithic) en face κατ’ ενώπιον/κατενώπιον, μετωπικά (επίσης frontally) engaged column βλ. column enkainion (pl. enkainia) {Αρχ.} εγκαίνιο enkoimeterion (pl. enkoimeteria) βλ. dormitory enkolpion (pl. enkolpia) εγκόλπιο Enneakrounos η Εννεάκρουνος (κρήνη στην αρχαία Αγορά της Αθήνας) enneastyle εννεάστυλος entablature θριγκός

20

ENGLISH-GREEK

entasis έντασις enthroned ένθρονος Entry into Jerusalem βαϊφόρος Eocene το Ηώκαινο eolith ηώλιθος Eolithic ηωλιθικός eparch έπαρχος eparchy επαρχία epaulette επωμίδα (επίσης shoulder-piece), επώμιο ephebe έφηβος ephebeion (pl. ephebeia)/ephebeum (pl. ephebea) εφηβείο(ν) Ephor (of Antiquities) Έφορος (Αρχαιοτήτων) Ephorate (of Antiquities) Εφορεία (Αρχαιοτήτων) epichysis (pl. epichyseis) {Κερ.} επίχυσις epicranitis (pl. epicranitides) επικρανίτις epigonation (pl. epigonatia) επιγονάτιον epigram επίγραμμα epigraphic(al) επιγραφικός epigraphist επιγραφολόγος epigraphy επιγραφική Epigravettian η επιγραβέττια περίοδος, επιγραβέττιος epikranitis βλ. epicranitis epimanikion (pl. epimanikia) επιμανίκιο, επιμάνικο (επίσης maniple) Epimelete (of Antiquities) επιμελητής (αρχαιοτήτων), βλ. και curator epinetron (pl. epinetra) επίνητρο epiphany επιφάνεια [θεότητας], θεοφάνεια Epirote League βλ. league episcenium (pl. episcenia) επισκήνιο episcopal επισκοπικός episkenion (pl. episkenia) βλ. episcenium episkepsis (pl. episkepseis) {Β. Τοπ.} επίσκεψις Epistle/epistula (pl. epistulae) επιστολή epistyle επιστύλιο (επίσης architrave) epitaph επιτάφιος (λόγος) (επίσης funerary oration) epitaphios (pl. epitaphioi) {Β.} επιτάφιος epitheatron (pl. epitheatra) επιθέατρο(ν) (επίσης summa cavea) epitrachelion (pl. epitrachelia) επιτραχήλιον (επίσης stole) epomion (pl. epomia) επώμιο (σφραγίδες του Π.Α., βλ. Krzyszkowska 2005, 352) eponymous επώνυμος [άρχων/ήρωας] equestrian έφιππος equipment εξάρτυση, σκευή Erechtheion/Erechtheum το Ερέχθειο escarpment βλ. scarp eschara εσχάρα (επίσης sacrificial hearth, βλ. και gridiron) eschatogamy εσχατογαμία eschatological εσχατολογικός eschatology εσχατολογία esonarthex (pl. esonarthekes) εσωνάρθηκας estrade εξέδρα (θρόνου) Eteocretan ετεοκρητικός

etching έγκαυση ethnic εθνικό (όνομα) ethnoarchaeology εθνοαρχαιολογία ethnographic εθνογραφικός Etimasia βλ. Preparation of the Throne Euboean ευβοϊκός Eucharist Θεία Ευχαριστία, ~ bread: άρτος eucharistic ευχαριστιακός euchologion (pl. euchologia) ευχολόγιο (επίσης prayer book) eustyle εύστυλος euthynteria (pl. euthynteriae) ευθυντηρία (επίσης levelling course) evangeliary ευαγγελιστάριο (επίσης evangelistary, lectionary (of the gospels)) evangelistary βλ. evangeliary Evangelist ευαγγελιστής everted βλ. rim evidence μαρτυρίες, στοιχεία ewer πρόχειλη πρόχους, {Β.} φιάλη, beaked ~: ραμφόστομη πρόχους, eyed ~: οφθαλμοπρόχους, nippled ~: μαστοπρόχους (βλ. και jug) exagion/exagium (pl. exagia) εξάγιον (επίσης coin weight) exaleiptron (pl. exaleiptra) εξάλειπτρο Exaltation of the Holy Cross {Β.} ύψωση του Τιμίου Σταυρού exarch έξαρχος exarchate εξαρχία excarnation αποσάρκωση excavation ανασκαφή, (~) diary/journal: (ανασκαφικό) ημερολόγιο, ημερολόγιο ανασκαφής, (~) report: (ανασκαφική) έκθεση, clandestine ~: λαθρανασκαφή, crude ~: μη συστηματική ανασκαφή, initial ~ report: προκαταρκτική (ανασκαφική) έκθεση, openarea ~: υπαίθρια ανασκαφή, rescue/salvage ~: σωστική ανασκαφή, sample ~: δειγματοληπτική ανασκαφή, trial ~: δοκιμαστική ανασκαφή excess πλεόνασμα (φυσητών αγγείων) exchange ανταλλαγή, down-the-line/point-to-point ~: ανταλλαγή από χέρι σε χέρι, ανταλλαγή με γραμμικές διαδικασίες, prestige chain ~: ανταλλακτική αλυσίδα κύρους excision χάραξη με εκτομή exedra (pl. exedrai) εξέδρα exergue έξεργο exfoliation αποφλοίωση ex machina από μηχανής exogamy εξωγαμία exonarthex (pl. exonarthekes) εξωνάρθηκας exotica εξωτικά αντικείμενα extispicy σπλαγχνοσκοπία extrados εξωρράχιο (θόλου/τόξου) extramural εκτός οικισμού ex-voto ανάθημα, αφιέρωμα

ENGLISH-GREEK eye

{Αρχ.} οφθαλμός [έλικας ιωνικού κιονοκράνου], {Μεταλ.} υποδοχή στειλέωσης,

F fabric {Κερ.} κεραμική ύλη, πηλός, σύσταση πηλού, coarse ~: χονδροειδής (επίσης impasto), fine ~: καλή σύσταση πηλού, λεπτόκοκκος πηλός, medium (coarse) ~: μέτρια, ημιχονδροειδής, schist ~: με εγκλείσματα σχιστόλιθου, σχιστολιθικός πηλός, semi-fine ~: μεσαίας ποιότητας, σχετικά καλή facade όψη, πρόσοψη, the Captives’ ~: η πρόσοψη των αιχμαλώτων [στην Κόρινθο] face μέτωπο, όψη, παρειά facet {Λιθ.} έδρα, ~ cutting: βλ. faceting faceted εδροτομημένος facet(t)ing πολυεδρική κοπή, platform ~: {Λιθ.} σχηματοποίηση εγγύτατου άκρου faded/fading εξίτηλος (επίσης dilute(d), worn) faience φαγεντιανή fake κίβδηλος (επίσης forged, forgery) falciform δρεπανόσχημος fall-off μειωμένη κατανομή false colour ψευδόχρωμα false door βλ. door false gable βλ. gable famine λιμός fan εξαπτέρυγο, ριπίδιο (επίσης flabellum), ~-like/ shaped: ριπιδιόσχημος, ριποειδής farewell (scene) (παράσταση) δεξίωση(ς) farm αγρόκτημα farming γεωργοκτηνοτροφία farmstead αγροικία, αγροτική εγκατάσταση fascia (pl. fasciae) {Αρχ.} ταινία, φάσα fawn φαύνος feather pattern βλ. pattern feedback ανάδραση, αντανακλαστικές σχέσεις, επανατροφοδότηση, positive ~: θετική ανάδραση feeding bottle θήλαστρο feldspar άστριος femur {Αρχ.} μηρός (τριγλύφου – επίσης shank) fenestella (pl. fenestellae) θυρίδα σαρκοφαγοειδούς αγίας τράπεζας fenestrated διάτμητος

21

bull’s ~: οφθαλμός υαλοπίνακα

fenestration σύστημα παραθύρων fetlock ταρσός fetters δεσμά fibula (pl. fibulae) πόρπη, arched/bow ~: τοξωτή πόρπη, crossbow ~: σταυροειδής/σταυρόσχημη περόνη, spectacle ~: οκτώσχημη πόρπη, violin bow ~: δοξαρωτή πόρπη, δοξαρωτού τύπου field πεδίο, ~survey/work: εργασία/έρευνα πεδίου, filled ~: πυκνή διακόσμηση, urn~: βλ. urn Fiery Furnace τρεις παίδες εν καμίνω figurated/figured capital βλ. capital figurative εικονιστικός figure μορφή, ~-of-eight: οκτώσχημος, black ~(d): μελανόμορφος, seated ~: ένθρονη μορφή, red ~(d): ερυθρόμορφος figurine ειδώλιο (επίσης idol), cone ~: κωνικό, folded-arms ~: με διπλωμένα χέρια, με διπλωμένους βραχίονες, Phi type ~: τύπου Φ, Plastiras type ~: τύπου Πλαστηρά, Proto-Phi type ~: τύπου πρώτο-Φ, Psi type ~: τύπου Ψ, Tau type ~: τύπου Τ filigree ελισσόμενο σύρμα (επίσης twisted wire), συρματερή διακόσμηση/τεχνική, συρματοπλεκτική fill επίχωση, compact ~: συμπαγής επίχωση fillet 1. {Αρχ.} ταινία, {B.} ζεύξη, bevelled ~: λοξότμητη ταινία. 2. κεκρύφαλος filling {Κερ.} παραπληρωματικός (για γραπτά κοσμήματα αγγείων), ~ hole: βλ. hole fine(-grained) {Κερ.} λεπτόκοκκος fine-sgraffito βλ. sgraffito finery εκλέπτυνση fine ware βλ. ware finger pestle βλ. pestle finger ring βλ. ring finial 1. επίστεψη, globe ~: βλ. globe. 2. άκρο, απόληξη finish {Αρχ.} λειαίνω fire-box πύραυνο fire chamber βλ. chamber fire cloud ίχνος ανομοιόμορφης όπτησης, νέφος firedog κρατευτής (επίσης (grilling) stand) fire-polishing βλ. polishing fire tong πύραυστρο firing όπτηση, πύρωση, ~ floor: εσχάρα [κεραμικού κλιβάνου] (επίσης perforated floor, shelf), ~

22

ENGLISH-GREEK

hole: οπή αερισμού, ~ rod: βλ. rod, even ~: ομοιογενής, uneven ~: ανομοιογενής fish flask βλ. flask fish hook αγκίστρι fishing-line sinker βάρος νήματος αλιείας fish-scale {Β.} φολιδωτό κόσμημα fish tank ιχθυοδεξαμενή (επίσης piscina) fission-track dating βλ. dating fissure κομμός, σχισμή fitting εξάρτημα “five” πεντήρης (επίσης quinquereme) fixture εξάρτημα flabellum (pl. flabella) εξαπτέρυγο (επίσης fan) flagon {Β.} πρόχους flake {Λιθ.} απόκρουσμα, απολέπισμα, απότμημα, αποτέμνω, αφαιρώ, κατεργάζομαι, λάτμημα, λεπίδα, παρασχίδα, πελεκώ, φολίδα, ~ off: απολεπίζομαι, ~ scar: (κεντρικά κατευθυνόμενο) λάξευμα, αρνητικό απόκρουσης, convergent ~: φολίδα με τροποποίηση στο απώτατο άκρο, συγκλίνουσα φολίδα, decortication ~: φολίδα αφαίρεσης του φλοιού, Levallois ~: φολίδα Λεβαλ(λ) ουά, notched ~: φολίδα με εγκοπή, pressure ~ technique: τεχνική λάξευσης με πίεση, primary ~: πρωτογενές λάτμημα, resharpening ~: φολίδα όξυνσης, scaled ~: υποβαθμιδωτή, step(ped) ~: βαθμιδωτή φολίδα, truncated ~: κολοβωμένο/κολοβωτό/κόλουρο λάτμημα, unspecific ~: απροσδιόριστο λάτμημα flaked απολεπισμένος, {Λιθ.} κατεργασμένος, πελεκημένος flaking {Λιθ.} (ακτινωτή/απλή) απόκρουση, απολέπιση, απότμηση, λάξευση, πελέκημα, ~ angle: εσωτερική γωνία πρόσκρουσης, deep/resolved ~: βαθύσκαφη λάξευση, direct/ free ~ technique: απλή τεχνική λάξευσης/ πελεκήματος (επίσης direct/free debitage technique), secondary ~: ακμοτόμηση (επίσης dressing, retouching), step(ped) ~: βαθμιδωτή λάξευση flam(m)iform φλογόσχημος, φλογώδης flan {Νομ.} πέταλο (επίσης blank) flange {Μεταλ.} περιχείλωμα flap πτερύγιο flaring βλ. neck, rim flask ασκός, φιαλίδιο, φλάσκη, φλασκί(ο), {Β. Κερ.} ασκοδαύλα (επίσης askodaula), κουτρούβιο (επίσης myrrh flask), fish ~: ιχθυόμορφο αγγείο, globular ~: σφαιρική φλάσκη, Janus ~: ιανόμορφο αγγείο, myrrh ~: κουτρούβιο, perfume ~: φιαλίδιο, pilgrim(’s) ~: φλάσκη, φλασκί(ο), {Β. Mεταλ.} ευλογία, oil ~: ελαιοδοχείο, ridge-necked ~: φλασκίο με έξαρμα στον λαιμό/ με αυλακωτό λαιμό flat επιπεδόμορφος, επίπεδος, πεπλατυσμένος, ~ axe: βλ. axe, ~ chisel: βλ. chisel

flattened πεπιεσμένος flesh part {Β.} σάρκωμα fleur-de-lis/lys κρινάνθεμο fleuron βλ. flos flight βραχίονας [κλίμακας], ~ into Egypt  : φυγή στην Αίγυπτο flint λίθινος, πυριτόλιθος (επίσης chert) floor 1. δάπεδο, drying ~ : επίπεδο αποστράγγισης, firing ~: βλ. firing, gypsum ~: δάπεδο με γυψόπλακες, pebble ~: βοτσαλωτό δάπεδο, λιθόστρωτο, perforated ~  : εσχάρα [κεραμικού κλιβάνου, επίσης firing floor], stone-paved ~: λιθόστρωτο (δάπεδο), treading-~: δάπεδο συνθλίψεως, upper ~: ανώγειο. 2. αμφιμήτριον [πλοίου] floral chain ανθοπλοχμός flos {Αρχ.} ανθέμιο (κορινθιακού κιονοκράνου) fluorescence φθορισμομέτρηση, φθορισμομετρικός, ~ spectrometry: φθορισμομετρία fluorite φθορίτης flute {Αρχ.} αύλακας, ράβδωση, strigillated ~: {Γλ.} κοιλόκυρτη/στλεγγιοειδής ράβδωση fluted {Αρχ.} ραβδωτός, {Κερ.} πτυχωτός (επίσης crinkled) fluting ράβδωση, ~ technique: {Λιθ.} αυλακωτή τεχνική flux ευτηκτικό flying fish χελιδονόψαρο flying gallop ιπτάμενος καλπασμός foal πώλος foil έλασμα, φύλλο, ~ technique: τεχνική του ελάσματος, golden ~: φύλλο χρυσού folded arms figurine βλ. figurine fold απόπτυγμα folding 1. πτυκτός, πτυσσόμενος. 2. αναδίπλωση foliate βλαστοφόρος, φυλλοειδής, φυλλοφόρος (βλ. και band, scroll) folio φύλλο (χειρογράφου) follis (pl. folles) φόλλις font (baptismal ~) {Β.} κολυμβήθρα food gatherer τροφοσυλλέκτης food gathering καρποσυλλογή foot {Κερ.} βάση, πόδι, στέλεχος (επίσης stem), {Τοπ.} υπώρεια, torus ~: πόδι με σκοτία footing βάση footstool θρήνυς, υποπόδιο forearm(-)guard επιπήχιο, περιπήχιο forceps σαρκολαβίδα forecourt προαύλιο foredeck ψευδοπάτιον forehall προθάλαμος forepart ημίτομο (επίσης half) foresail δόλων foreshortening βράχυνση, προοπτική βράχυνση/ σμίκρυνση/συνίζηση/σύντμηση forest glass βλ. glass

ENGLISH-GREEK forge {Μεταλ.} σφυρηλατώ forged κίβδηλος (επίσης fake, forgery) forgery κιβδηλεία, κίβδηλος (επίσης fake, forged) forging σφυρηλάτηση fork κρεάγρα forked διχαλωτός formal {Δ. Κερ.} συμβατικός, ~ doorway: βλ. doorway former mould βλ. mould fortification(s) οχύρωση, ~ trench: αμυντική τάφρος, ~ wall: βλ. wall fortified οχυρωμένος, τειχισμένος “forty” τεσσαρακοντήρης forum (pl. fora) αγορά, φόρος foundation(s) θεμέλιο, θεμελίωση, ίδρυση, ~ shaft/trench: όρυγμα θεμελίωσης, pit ~: λακκοειδές θεμέλιο founder κτήτωρ (επίσης patron), οικιστής (επίσης oikist, settler) foundry χυτήριο fountain (house) κρηναίο οικοδόμημα, κρήνη, ~ of the Lamps: η κρήνη των λύχνων (Κόρινθος) “four” τετρήρης (επίσης quadrireme) four-columned τετρακιόνιος Four Gospels τετραευάγγελο fracture θραύση, ρηγμάτωση, impact ~: κρουστική θραύση, starch-~  : κολωνοειδής θραύση, thermal ~: θερμική θραύση fragment απότμημα, θραύσμα, σπάραγμα fragmentary αποσπασματικός, θραυσμένος frame θύρωμα, πλαίσιο, ~-timber: βλ. timber, integral ~: {Β.} αυτόξυλο πλαίσιο [εικόνας], timber ~: βλ. timber Frank Φράγκος Frankish φραγκικός free cross-plan βλ. church freed slave απελεύθερος free painting μεγάλη ζωγραφική free(-)standing {Αρχ. Γλ.} ανεξάρτητος, ελεύθερος frequency seriation (techniques) (τεχνικές) δημιουργίας εξελικτικών σειρών συχνότητας (μέθοδος σχετικής χρονολόγησης) fresco νωπογραφία, τοιχογραφία, the Blue Monkey ~: οι κυανοποίθηκοι, the Boxing Children ~: η τοιοχγραφία των νεαρών πυγμάχων (Ακρωτήρι Θήρας), the Campstool ~: της προσφοράς σπονδών/του δίφρου (στην Κνωσό), the Flying Fish ~: η τοιχογραφία με τα χελιδονόψαρα (στη Φυλακωπή), the Garland ~: των στεφανιών (στην Κνωσό), the Grandstand ~: μικρογραφία του Ιερού, miniature ~: μικρογραφία, μικρογραφική τοιχογραφία, miniature ~: μικρογραφία, μικρογραφική

23

τοιχογραφία, the Miniature ~/frieze: η μικρογραφική ζωφόρος (της νηοπομπής/του στόλου) [από τη Δυτική Οικία του Ακρωτηρίου Θήρας], the Palanquin ~: η τοιχογραφία του Φορείου (από την Κνωσό), the Park ~: του άλσους (στην Αγία Τριάδα της Κρήτης), relief ~: ανάγλυφη τοιχογραφία, the Sacred Grove and Dance ~: η μικρογραφία του Ιερού Χορού frieze ζω(ο)φόρος, κοσμοφόρος, arched ~: βλ. arched, (Doric) ~: διάζωμα, the Miniature ~: βλ. fresco frigidarium (pl. frigidaria) ψυχρολούσιο(ν) fringe κροσσός, arrow ~: {Δ.} οξυκόρυφα τόξα, πλαίσιο κροσσών σε σχήμα αιχμής βέλους fringed κροσσωτός frit αμμόνιτρο fritting πυροσυσσωμάτωση front μέτωπο, όψη frontal κατά μέτωπο, κατ’ ενώπιον/κατενώπιον, μετωπικός frontality μετωπικότητα frontally κατ’ ενώπιον/κατενώπιον, μετωπικά (επίσης en face) frontispiece προμετωπίδα frontlet προμετωπίδιο [αλόγου] frost pitting {Λιθ.} θραύση κοιλωμάτων από ψύξη fruit-press εκχυμωτής fruitstand/fruit stand καρποδόχη, οπωροδόχη frying pan τηγανόσχημο αγγείο fuel chamber βλ. chamber fugitive εξίτηλος (π.χ. βαφή), {Κερ.} απολεπισμένος fulcrum (pl. fulcra) διακοσμητικό στοιχείο επίπλου, συμποσιακή κλίνη full-length ολόσωμος fuller’s workshop/fullery γναφείο, κναφείο fulling γναφευτική, κναφευτική (=η διαδικασία καθαρισμού των υφασμάτων ώστε να αποκτήσουν συνοχή) fumigation εξαγνισμός με καπνό funeral banquet/feast(ing) νεκρόδειπνο funeral oration βλ. epitaph funerary επιτύμβιος, ~ garden: κηποτάφιο(ν), ~ pyre: βλ. pyre funnel χοάνη, χωνί, ~-shaped: κωνοειδής, χοανοειδής furnace κάμινος, κλίβανος, reverberatory ~: αντανακλαστικός κλίβανος Fury Ερινύα fusion σύντηξη fusiform ατρακτοειδής, ατρακτόσχημος

24

ENGLISH-GREEK

G gable βλ. pediment, ~ wall: βλ. wall, bell ~: τοξωτό κωδωνοστάσιο, false ~: ψευδοαέτωμα gadroon ανάγλυπτα φύλλα galea γαλέα gallery {Αρχ.} σύριγγα, {Β. Αρχ.} υπερώο, women’s ~: {Β.} γυναικωνίτης galley γαλέρα gaming board ζατρίκιο, πίνακας/πινακίδα παιχνιδιού gargoyle {B.} μουριόνιο, υδρορρόη (επίσης waterspout) garland ανθοπλόκαμος garnet γρανάτης gas chromatography βλ. chromatography garter περιμήριο gate πύλη, ~ sanctuary: βλ. sanctuary, wicket ~: θυρίδα (επίσης wicket door), παραπυλίδα, παραπύλιο gateway πρόπυλο, πυλώνας gather βλ. gob gatherer τροφοσυλλέκτης (βλ. και food gatherer) geison (pl. geisa) βλ. cornice gem(stone) δακτυλιόλιθος, υαλόλιθος, υέλιον, ~-studded: διάλιθος genius (pl. genii) δαίμων (επίσης demon) geoarchaeology γεωαρχαιολογία geomorphology γεωμορφολογία geophysical survey βλ. survey gigantomachy γιγαντομαχία gild επίχρυσος, επιχρυσωμένος gilding επιχρύσωση girdle ζώνη glacial παγετώδης, παγετωνική περίοδος glacier παγετώνας glaive ρομφαία glass γυαλί, ύαλος, ~ blowing: βλ. blowing, ~ paste: υαλόμαζα, ~ inlay: υαλοένθεμα, ~ staining: υαλογραφία, ~ waste: απόρριμα, crown ~: υαλοπίνακας περιστροφής, cylinder ~: υαλοπίνακας κυλίνδρου, enclosed in ~: αμφύαλος, forest ~: ύαλος καλίου, lead ~: μολυβδύαλος, molten ~: τήγμα, mosaic ~: ψηφιδωτή ύαλος, raw ~: αργή ύαλος, stained ~: υαλογράφημα, υαλογραφία glassblower υαλουργός glasspane υαλοπίνακας glaze βαφή, βερνίκι, γάνωμα, εφυάλωση (βλ. Boardman 2001 [2004], 244), biscuit-fired ~: εφυάλωση σε ήδη ψημένο πηλό, singlefired ~: εφυάλωση ενός ψησίματος, tin ~: κασσιτερούχα εφυάλωση

glazed βερνικωτός, εφυαλωμένος, καλυμμένος με βερνίκι, ~ all over: ολόβαφος, black-~: βλ. black, partially ~: εν μέρει καλυμμένος με βερνίκι glazing εφυάλωση, υάλωμα glen νάπη globe {Μεταλ.} έξαρμα, ~ finial: {Αρχ.} μήλο globular σφαιρικός globule σφαιρίδιο globus cruciger σταυροφόρος σφαίρα glory {Β.} δόξα (συνδυασμός δόξας και φωτοστεφάνου – βλ. και aureola) gloss στίλβη, silica ~: στίλβη χρήσης (βλ. και Boardman 2001 [2004], 244) glossy στιλπνός (επίσης lustrous) glottochronology γλωσσοχρονολόγηση glutinous κολλώδης glyph γλυφή (τριγλύφου – επίσης channel), half ~: ημιγλυφή (τριγλύφου – επίσης half channel) glyptic μικρογλυπτική, σφραγιδογλυφία gob {Υ} βώλος goblet κύλικα, (αμφικωνικό/υψίποδο) κύπελλο (με δισκοειδή βάση), δισκοπότηρο, {Μυκ.} κυαθόμορφη κύλικα, υψίποδη κύλικα/ φιάλη, {Β.} ποτήριο, ~ with flaring sides/walls: καλυκόσχημος κύαθος, communion ~: κύπελλο μετάληψης, ephyrean ~: εφυραϊκή κύλικα, (pedestalled) ~: {ΜΕ} κρατήρας, (υψίποδη) κύλικα, κύπελλο, υψίποδη φιάλη goddess θεά, θέαινα, ~ with upraised arms: θεά με υψωμένα χέρια, Shield ~:θεά του πολέμου, Snake ~: η θεά των όφεων gold-and-ivory χρυσελεφάντινος (επίσης chryselephantine) golden fleece το χρυσόμαλλο δέρας golden foil βλ. foil golden hall βλ. hall gold-glass (sandwich ~/sandwich gold) διάχρυσος gold-riveted βλ. riveted gold-sheathed χρυσοποίκιλτος gold striation χρυσονδυλιά Gordian knot βλ. knot Gorgon η Γοργώ, ~s: Γοργόνες, ~’s head: γοργόνειο, γοργεία κεφαλή gouge κοίλη σμίλη gradiometer βαθμόμετρο, fluxgate ~: βαθμόμετρο με είσοδο ροής Graeco-Italian ελληνοϊταλικός Graeco-Roman ελληνορωμαϊκός graffito (pl. graffiti) ακιδογράφημα, εγχάρακτη επιγραφή, (εγχάρακτο) σημείο, χάραγμα granary σιρός, σιταποθήκη, σιτοβολώνας, {Β. Αρχ.} ωρείο(ν) granulation κοκκίδωση, κοκκιδωτή διακόσμηση/ τεχνική grape seed γίγαρτο graphic reconstruction βλ. reconstruction grate εσχάρα

ENGLISH-GREEK grave επιτύμβιος, τάφος (βλ. και tomb), ~ altar: βλ. altar, ~ circle: ταφικός περίβολος (βλ. και grave enclosure), ~ enclosure: βλ. enclosure, ~ good/ offering: κτέρισμα, ~ marker: (ταφικό) σήμα, ~ stele: επιτύμβια στήλη, ~stone: {Β.} επιτύμβια στήλη, brick-lined ~: βλ. stone-lined grave, cist ~: κιβωτιόσχημος τάφος, pit/shaft ~: λακκοειδής, R-graves: οι βασιλικοί τάφοι (στη Λευκάδα), Schiff’s ~: ο τάφος του πλοίου (στη Θήρα), stone-lined ~: τάφος με κτιστά τοιχώματα, tile(covered) ~: καλυβίτης/κεραμοσκεπής τάφος, vaulted ~: καμαροσκεπής/σαμαρωτός, without ~ goods: ακτέριστος gravel χαλίκι graver (χαρακτική) ακίδα, γλυφίδα Gravettian η γραβέττια περίοδος (Ανώτερη Παλαιολιθική), γραβέττιος greave (περι)κνημίδα Greek cross-domed octagon βλ. church Greek fire υγρό(ν) πυρ grenade {Κερ.} χειροβομβίδα grey τεφρός, φαιός greyish λευκόφαιος grid(-plan) κάνναβος, ορθοτομημένο σύστημα, grid divider: {Αρχ.} διαχωριστική εσχάρα, box-~: πλέγμα, rigid box-~: σταθερό πλέγμα, street-~: ιστός δρόμων, transfer ~: κάνναβος μεταφοράς gridiron εσχάρα griffin γρύπας grilling stand βλ. stand grinder/grindstone ιγδίο, μυλόλιθος, μυλόπετρα (επίσης millstone), τριπτήρας (βλ. και stone) grinding απόξεση, τριβή grisaille μονοχρωμία groin {Αρχ.} ακμή [θόλων], ~ vault: βλ. vault groove αυλάκωση, εγκοπή, εντομή, εντορμία grooved αυλακωτός ground 1. έδαφος, ~plan: κάτοψη, ~ reconnaissance: αναγνώριση από εδάφους, ~ stone: βλ. stone. 2. βάθος, κάμπος (επίσης background) group 1. ομάδα (για ένα ιδιαίτερο σύνολο, όπως π.χ. the Kampos Group: Ομάδα Κάμπου κ.ο.κ.), σύνολο (βλ. και burial), ~ of Negro Alabastra: η ομάδα των αλαβάστρων με τους νέγρους, the ~ of Paidikos Alabastra: η ομάδα των αλαβάστρων του Παιδικού, the ~ of the Courting Cups: η ομάδα των ερωτικών κυλίκων/των ερωτοτροπιών, the ~ of the Huge Lekythoi: η ομάδα των κολοσσικών ληκύθων, ~ R: η ομάδα των καλαμιών, the Bird ~: η ομάδα του πτηνού, the Bird Bowl ~: η ομάδα του ποτηρίου με τα πουλιά, the Bird Cup ~: η ομάδα των κυλίκων με πτηνά, the Birdseed ~: η ομάδα των πουλιών και των σπόρων, the Boeotian Dancers ~: η ομάδα των βοιωτών χορευτών, the CHC (=Chariot-Courting) ~: η ομάδα CHC,

25

the Cock ~: η ομάδα των πετεινών, control ~: ομάδα αναφοράς, the Cumae ~: η ομάδα της Κύμης, the Dotted Rock ~: η ομάδα του στιγμωτού βράχου, the Eye-Siren ~: η ομάδα των οφθαλμωτών σειρήνων, the Fillet ~: η ομάδα της ταινίας, the Haimon ~: η ομάδα του Αίμονα, the Intermediate ~: η ενδιάμεση ομάδα, the Lagynos ~: ομάδα της λαγύνου, the L.C./ Late Calyx-krater ~: η ομάδα L.C./του ύστερου καλυκωτού κρατήρα, the Leafless ~: η ομάδα χωρίς φύλλα, the Luxus ~: η ομάδα Luxus, the Lyre-Player ~: η ομάδα των λυριστών, the Overlap ~: η ενιαία ομάδα, the Oxford Lid ~: η ομάδα του πώματος της Οξφόρδης, the Perizoma ~: η ομάδα του περιζώματος, the Phanyllis ~: της Φανυλλίδος, the Pioneer ~: η ομάδα των πρωτοπόρων, the Plainer ~: η ομάδα της απλούστερης τεχνοτροπίας, the Polygnotan ~: η ομάδα του Πολυγνώτου, the Protome ~: η ομάδα των προτομών, the Proto-Panaitian ~: η πρωτο-παναίτια ομάδα, the Rattle ~ : {Γεωμ. Κερ.} η ομάδα των πλαταγών, the Rhomboid ~: η ομάδα του ρομβοειδούς, the Swan ~: η ομάδα των κύκνων, the Telos ~: η ομάδα της Τήλου, the Three-dot ~: η ομάδα των τριών στιγμών, the Three Line ~: η ομάδα της τριπλής γραμμής, the Undetermined ~: η ομάδα των απροσδιόριστων, the Wellcome ~: η ομάδα του καλωσορίσματος, the Wheel ~: η ομάδα των τροχών, the White Sphendone ~: η ομάδα της λευκής σφενδόνης, the Wide ~: η ομάδα Wide. 2. {Κερ.} σύστημα [διακοσμητικό]. 3. συστάδα. 4. {Γλ.} σύμπλεγμα, σύνταγμα (π.χ. the Geneleos Group=το σύνταγμα του Γενέλεω) guard {Μεταλ.} φυλακτήρας [ξίφους] (επίσης hilt), ~ house: βλ. house guilloche πλοχμός, pointed ~: {Β.} πλέγμα με γωνίες (Μπούρας 2010, 165) gully πρανές (βλ. και bank, embankment, hillside) gunwale επιγκενίδα guttae σταγόνες gutter ρείθρο guttus (pl. gutti) ασκός τύπου guttus (= παραλλαγή του βασικού σχήματος με δακτυλιόσχημη λαβή) gymnasium (pl. gymnasia) γυμνάσιο gymnopaedia γυμνοπαιδίες gynaecaeum (pl. gynaecea) βλ. gynaeconitis gynaeconitis (pl. gynaeconites) γυναικωνίτης [ελληνορωμαϊκών οικιών και ορθόδοξων εκκλησιών] gypsum ασβεστόλιθος, γύψος, ~ mortar: βλ. mortar, ~ plaster: βλ. plaster

26

ENGLISH-GREEK

H habitation κατοίκηση hackle {Λιθ.} πλαγιοεντομή haft στειλεός hafted στειλεωμένος hair κόμη, ~ lock: βόστρυχος, πλόκαμος, ~ ring/ slide: σφηκωτήρας, ~ style: βλ. style half ημίτομο (επίσης forepart), ~ channel: βλ. channel, ~-column: βλ. column, ~-corselet: βλ. corselet, ~-dome: ημιθόλιο, τεταρτοσφαίριο [θόλου] (βλ. και dome), ~-dressed: ημικατεργασμένος, ~-figure: ημιανδριάντας, ~-filled cross: τρίγωνα κατά κορυφή, ~ glyph: βλ. glyph, ~-length: στηθαίος, ~-moon: ημισέληνος, μηνίσκος (επίσης crescent), μηνοειδής, ~-palmette: βλ. palmette, ~ timber frame/timbering: βλ. timber, ~-triglyph: βλ. triglyph hall αίθουσα, golden ~: {Β.} χρυσοτρίκλινος (επίσης chrysotriklinos), Minoan ~ (system): μινωική αίθουσα, σύστημα μινωικών αιθουσών, τριμερής αίθουσα halo {Β.} φωτοστέφανος (επίσης nimbus) halter βλ. jumping weight hammer-axe βλ. axe hammer(stone) σφύρα, double ~: αμφικέφαλη σφύρα, large pick-~: πικούνι hammered σφυρήλατος hammering πελέκημα hand-axe βλ. axe handle 1. λαβή, μύκης (ξίφους), {Λιθ.} στειλεός (επίσης shaft), ~ boss: έκφυση λαβής, ~ end/root: ρίζα (λαβής), ~ plate: πλακίδιο λαβής, ~(-) ridge: {Κερ.} δακτύλιος λαβής, abbreviated ~: συντετμημένη λαβή, bail ~: σχοινωτή λαβή, basket ~: καλαθοειδής/καλαθόσχημη λαβή, bow/bucket ~: τοξωτή λαβή, (centre-)ridged ~: λαβή με κεντρική νεύρωση, double ~: δίδυμη λαβή, double-roll ~: δίδυμη κυλινδρική λαβή, ear-~: ωτόσχημη λαβή, high (horn) ~: (αν) υψωμένη/(υπερ)υψωμένη (κερατοειδής) λαβή, horn ~: κερατοειδής λαβή, horizontal ~: λαβή κυκλικής διατομής, horizontal, cylindrical section ~: οριζόντια κυλινδρική λαβή, ledge ~: επικολλημένη οριζόντια λαβή, loop ~: αγκύλη/βρογχοειδής/δακτυλιόσχημη λαβή, λαβή σε σχήμα θηλιάς, one ~d: μόνωτος, oval ~: λαβή ελλειψοειδούς διατομής, piecrust ~: λαβή πήλινου ιγδίου, pointed ~: κομβιωτή λαβή, raised ~: ανυψωμένη λαβή, rectangular ~: λαβή τετράγωνης διατομής, recurved/ recurving ~: αναδιπλούμενη/ανακαμπτόμενη

λαβή, reeded/ribbon ~: ραβδωτή λαβή, ring ~: δακτυλιόσχημη λαβή, rope ~: σχοινοειδής λαβή, roll ~: λαβή κυκλικής/κυίνδρικής διατομής, κυλινδρική λαβή, slashed ~: οριζόντια κυλινδρική λαβή με εγχαράξεις, spool-shaped ~: πηνιόσχημη λαβή, stick ~: ραβδόμορφη λαβή, strap ~: ταινιωτή/ ταινιόσχημη/τοξόσχημη λαβή, strutted ~: λαβή με αντέρεισμα, thumb grip ~: μικροσκοπική λαβή, thumb/trigger ~: σκανδαλόμορφη λαβή, triple reeded ~: τριμερής λαβή, tunnel ~: σωληνωτή λαβή, twisted ~: στρεπτή λαβή, two ~d: δίωτος (τρίωτος κ.ο.κ.), two-pronged ~: δίλοβη λαβή, vertical flattened ~: κάθετη ταινιωτή λαβή, vertical ~: κάθετη/κατακόρυφη λαβή, vertical, oval section ~: κάθετη ελλειπτική λαβή, wishbone ~: διχαλωτή λαβή. 2. αντιλαβή [ασπίδας] handless άωτος handrail χειρολαβή hand-shake/shaking δεξίωση (παράσταση δεξίωσης) hanging παραπέτασμα (επίσης veil), πέπλος, ποδέα (επίσης apron), ~ lamp: βλ. lamp harness εξάρτυση, σαγή harpy άρπυια hat πίλος, ~-shaped: πιλόσχημος hatched διαγραμμισμένος, cross-~: δικτυωτός, ~ loop: {Κερ.} ρακέτα hawk’s beak βλ. beak hawksbeak {Αρχ.} ράμφος headcollar φορβειά headdress κεφαλόδεσμος (επίσης kerchief), snakeframe ~: {Μιν.} διάδημα με φίδια header {Αρχ.} διάτονη/μπατική πλίνθος, διάτονος/μπατικός λίθος headpiece επίτιτλο, ornamental ~: επίτιτλο κόσμημα headrest προσκεφάλαιο [επίπλου] Healing of the Paralytic {Β.} θεραπεία του παραλυτικού healing sanctuary βλ. sanctuary heart-/leaf-and-dart καρδιόσχημα φύλλα και λόγχες, ωά και λόγχες/λογχοειδή φύλλα (=λέσβιο κυμάτιο), stirrup-framed ~: με αναβολέα hearth εστία, ash ~: από τέφρα, basin-shaped ~: λεκανοειδής, fixed ~: σταθερή, portable ~: φορητή εστία, sacrificial ~: εσχάρα heavenly ladder {Β.} ουρανόδρομος κλίμακα heavily αδρά hecatomb εκατόμβη hecatombedon (pl. hecatombeda) εκατόμπεδος heddle bar κανών [αργαλειού] heel {Μεταλ.} πέλμα, πτέρνα hegemony ηγεμονία height zonation κατανομή κατά υψόμετρο

ENGLISH-GREEK hekatompedon (pl. hekatombeda) βλ. hecatombedon hekte (pl. hektai) {Νομ.} έκτη heliast ηλιαστής heliastic ηλιαστικός heliocaminus (pl. heliocamini) {Αρχ.} ηλιοκάμινος Heliopolitanus Ηλιοπολίτης Helladic ελλαδικός, Early ~: πρωτοελλαδικός, Middle ~: μεσοελλαδικός, Late ~: υστεροελλαδικός Hellenistic ελληνιστικός helical κοχλιόσχημος helix (pl. helikes) βλ. volute helmet κράνος, περικεφαλαία, ~ peak: προμετωπίδιο, boar’s tusk ~: οδοντόφρακτο κράνος, plumed ~: λοφηφόρο κράνος helmeted κρανοφόρος helmsman πηδαλιούχος helot είλωτας hemidrachm ημίδραχμο hemilitron (pl. hemilitra) {Νομ.} ημίλιτρο(ν) hemiobol ημιωβόλιο/ημιώβολο (επίσης semiobol) hemitriglyph ημιτρίγλυφος (επίσης half-triglyph) henostyle {Αρχ.} μονόστυλος hepatoscopy ηπατοσκοπεία Hephaisteion το Ηφαιστείο heptastyle επτάστυλος Heraclean knot βλ. knot Heraion (pl. Heraia) Ηραίο heraldic εμβληματικός, εραλδικός herm ερμαϊκή στήλη, ερμή hermeneutics ερμηνευτική hermit ερημίτης hermitage ασκητήριο, ερημητήριο, ησυχαστήριο hermit cell σκήτη (επίσης skete) hero cult ηρωολατρεία heroization αφηρωισμός heron πλέγμα στικτών ρόμβων heroön (pl. heroa) ηρώο herringbone ιχθυάκανθα Hersiphoria Ερρηφόρια/Ερσηφόρια (βλ. και Arrhephoria) hestiatorion (pl. hestiatoria) εστιατόριο(ν) heterarchy ετεραρχία hesychasm ησυχασμός hesycast ησυχαστής hesycastic ησυχαστικός Hetoimasia βλ. Preparation of the Throne hexagram εξάγραμμα hexanummium (pl. hexanummia) εξανούμμιο(ν) hexaptych εξάπτυχο hexas (pl. hexades) {Νομ.} εξάς hexastyle εξάστυλος hiatus (στρωματογραφικό/χρονολογικό) κενό hide δορά hierarch ιεράρχης hierogamy ιερογαμία

27

hieroglyphic ιερογλυφικός, ~ Deposit: βλ. deposit hieroglyphs ιερογλυφικά hieromonk ιερομόναχος hierophant ιεροφάντης high-footed υψίπους highlight {Β.}ψιμυθία high neck (with ~) βλ. cutaway neck high priest αρχιερέας hillside πλαγιά, πρανές (βλ. και bank, embankemnt, gully) hilt μύκης, λαβή/ώμος ξίφους, φυλακτήρας (βλ. και guard, pommel) himation (pl. himatia) ιμάτιο hinge {Αρχ.} γίγγλυμος, στροφέας (θύρας), {Λιθ.} αρμός, {Μεταλ.} στρόφιγγα, ~ pin: βλ. pin hinged αρθρωτός (επίσης articulated) hinterland ενδοχώρα hipparch ίππαρχος Hippodamian ιπποδάμειος hippodrome ιππόδρομος (επίσης circus) hippogriff/hippogryph ιππόγρυπας histamenon (pl. histamena) {Β. Νομ.} ιστάμενον historiated εικονγραφημένος, ιστορημένος (για πρωτογράμματα χειρογράφων) historicism ιστορικισμός historicity ιστορικότητα Hittite(s) Χετταίοι, χεττιτικός hoard {Μεταλ., Νομ.} θησαυρός, συλλογή hoarding αποθησαυρισμός Hodegetria Οδηγήτρια hold θαλάμη [πλοίου] hole οπή, ~-mouthed jar: βλ. jar, air~: οπή εξαερισμού, filling/pouring ~: οπή πλήρωσης [λύχνου], inspection ~: βλ. spy(-)hole, lewis ~: τόρμος ανάρτησης, light-~: φεγγίτης, φωτιστική θυρίδα, mend-~: οπή επιδιόρθωσης, peg-~: βλ. peg, pierced ~: τρήμα, spy(-)~: οπή κατόπτευσης, πλευρική οπή παρακολούθησης [της όπτησης], stoke(-)~: οπή τροφοδοσίας hollow κοίλανση (επίσης hollowing), κοίλος (=κούφιος), κοίλωμα hollowing κοίλανση holkas (pl. holkades) ολκάς Holocene το Ολόκαινο Holy Towel βλ. Mandylion holy water (font) αγίασμα Holy Women, the {Β.} οι Μυροφόρες homeostasis (pl. homeostaseis) ομοιόσταση Homeric ομηρικός homiliarium (pl. homiliaria)/homiliary ομιλιάριο homilist συγγραφέας ομιλιών homily {Β.} ομιλία hominid ανθρωπίδης honeycomb pattern βλ. pattern honorary τιμητικός honorific τιμητικός

28

ENGLISH-GREEK

hood καλύπτρα hook άγκιστρο, spiral ~: σπειροειδές άγκιστρο, crab-~: αρπάγη hooked diamond: μαίανδρος με ρόμβους hoop {Μεταλ.} δακτύλιος, κρίκος, στεφάνη [δακτυλίου], tapered ~: οξυκόρυφη στεφάνη hoplite οπλίτης horn κέρας, {Μεταλ.} κνώδοντας, ~s of consecration: κέρατα καθοσιώσεως horned κερασφόρος horos (pl. horoi) όρος (βλ. και stone) horror vacui ο φόβος του κενού horse ίππος, ~-bit: στομίδα, ~-drawn: ιππήλατος, ~-shoe (shaped): πέταλο, πεταλοειδής, πεταλόμορφος, πεταλόσχημος, ~ tack/ trappings: εξάρτυση (αλόγου), ιπποσκευή, cock-~: ιππαλεκτρυών, pole(-)~: ζύγιος ίππος, trace(-)~: σειραφόρος ίππος, Trojan ~: ο δούρειος ίππος hose δρομίδα Hospitality of Abraham φιλοξενία του Αβραάμ hostel ξενών(ας) (επίσης xenon), monastery ~/ guesthouse: βλ. monastery hot mixing (technique) τεχνική μείξης ασβέστη εν θερμώ (κυρίως για την κατασκευή δαπέδων από ασβεστοκονίαμα) hourglass {Δ. Κερ.} κλεψύδρα (επίσης butterfly motif, opposed triangles) house οικία, ~ block: συγκρότημα οικιών, ~hold snake: οικουρός όφις, ~ model: οικίσκος, ~ tomb: βλ. tomb, the ~ of the Chancel Screen: η οικία του ιερού βήματος (στην Κνωσό), the ~ of the Fallen Blocks: η οικία των καταπεσόντων ογκολίθων (στην Κνωσό), the ~ of the High Priest: η οικία του Αρχιερέως (στις Μυκήνες), the ~ of the Ladies: των γυναικών (Ακρωτήρι Θήρας), ~ of the Masks: των προσωπείων (Δήλος), the ~ of the Oil Merchant: του λαδεμπόρου (στις Μυκήνες), the ~ of the Sacrificed Oxen: των θυσιασθέντων

βοών (στην Κνωσό), the ~ of the Tiles: η οικία των κεράμων (στη Λέρνα), the ~ of the Tomb of the Tripods: η οικία του τάφου των τριπόδων (στις Μυκήνες), the ~ of the Wine Merchant: του οινεμπόρου (στις Μυκήνες), corridor ~: οικία με διαδρόμους, guard ~: φυλακείο, φυλάκιο, pastas ~: οικία τύπου παστάδος, peristyle/pillar ~: οικία με περιστύλιο/α, prostas ~: οικία τύπου προστάδος, Ramp ~: η Οικία της Αναβάθρας (στις Μυκήνες) hull κύτος [πλοίου] hunter-gatherer κυνηγός-τροφοσυλλέκτης hydraulic mortar/plaster βλ. mortar, plaster hydraulis ύδραυλις hydria (pl. hydriai) υδρία hydriaphoros (pl. hydriaphoroi) υδριαφόρος hydriska (pl. hydriskae)/hydriske (pl. hydriskai) υδρίσκη hymnographer υμνογράφος hypaethral υπαίθριος (επίσης open-air) hypaspist υπασπιστής hyperpyron (pl. hyperpyra) υπέρπυρο(ν) hyperthyrum (pl. hyperthyra) υπέρθυρο (επίσης lintel) hyphen υφέν hypocaust υπόκαυστο, channel(ed) ~: υπόκαυστο με αγωγούς hypogeum (pl. hypogea) υπόγειο, νεκρικό υπόγειο [αν πρόκειται για τάφους] hyposc(a)enium (pl. hyposc(a)enia)/ hyposkenion (pl.) hyposkenia) υποσκήνιο hypostyle υπόστυλος (επίσης pillar(ed)) hypotrachelion/hypotrachelium (pl. hypotrachelia) υποτραχήλιο (επίσης necking) hysplex (pl. hyspleges) ύσπληξ (επίσης starting mechanism – βλ. Broneer 1973, 137-142, Miller 1990, 180-183, Κίσσας 2013, 21-22, Valavanis 1999 – κυρίως σ. 4 και σημ. 19)

ENGLISH-GREEK

I iamb/iambus (pl. iambi) ίαμβος iambic ιαμβικός ice-tong {Αρχ.} καρκίνος icon {Β.} εικόνα, ~ screen: βλ. iconostasis, ~-stand: προσκυνητάριο (επίσης stand), ~ with raised frame: σκαφωτή εικόνα, bilateral/double-/ two-sided ~: αμφίγραπτη/αμφιπρόσωπη εικόνα, despotic ~: δεσποτική εικόνα, devotional ~: λατρευτική εικόνα, inlaid stone ~: λιθανάγλυφη εικόνα, (micro)mosaic ~: ψηφιδωτή εικόνα (μικρού σχήματος), narrative ~: ιστορημένη εικόνα, phylactery ~: εικονίδιοευλογία, portable/portative ~: φορητή εικόνα, processional ~: εικόνα λιτανείας, proskynesis ~: εικόνα προσκύνησης, vita ~: εικόνα με σκηνές βίου Icocnoclasm εικονομαχία iconoclast εικονοκλάστης, εικονοκλαστικός, εικονομάχος iconodule βλ. iconophile iconodulic εικονολατρικός iconographic(al) εικονογραφικός iconography εικονογραφία iconophile εικονολάτρης, εικονόφιλος iconostasis εικονοστάσιο, τέμπλο (επίσης templon, (altar/icon/templon) screen), ~ door: βλ. door ideogram ιδεόγραμμα idol ειδώλιο (επίσης figurine) idolatry ειδωλολατρεία ikrion (pl. ikria) {Π.Α.} ίκριο, ικρίο [πλοίου] illuminated εικονογραφημένος [για χειρόγραφα] illumination εικονογράφηση [χειρογράφων] illuminator εικονογράφος (χειρογράφων) (επίσης limner) ima cavea βλ. cavea imbrex (pl. imbreces) καλυπτήρας (επίσης cover(ing) tile), ~ and tegula: στρωτήρεςκαλυπτήρες immaculate stone βλ. stone immure εντοιχίζω immured εντοιχισμένος impasto κεραμική impasto, χονδροειδής πηλός (επίσης coarse fabric – βλ. και pottery) imperial box κάθισμα (ιπποδρόμου) impluvium (pl. impluvia) δεξαμενή ομβρίων imported εισηγμένος, επείσακτος impost (block) επίθημα κιονοκράνου (επίσης dosseret), υφαψίδιο impressed εμπίεστος, έντυπος impression αποτύπωμα, έκτυπο, εμπίεση, clay/

29

terracotta ~: έκμαγμα, Master ~: το σφράγισμα του ηγεμόνα imprint αποτύπωμα imprinted drawing ανθίβολο (επίσης pattern book) in antis βλ. anta incarnation ενανθρώπιση incidence matrix πίνακας πρόσπτωσης incense θυμίαμα, ~ box: λιβανωτίδα, ~ burner: θυμιατήριο incision εγχάραξη, fine ~: λεπτή, heavy ~: βαθιά incised εγχάρακτος, ~-sgraffito: βλ. sgraffito inclusion {Κερ.} έγκλεισμα incomplete ελλιπής incredulity of Saint Thomas η ψηλάφηση του Θωμά incrustation {Κερ.} απολέπιση [επιφάνειας αγγείου] incubation εγκοίμηση incuse {Νομ.} έγκοιλος, έγκοιλο τετράγωνο indentation οδόντωση indented οδοντωτός (βλ. επίσης barbed, denticulated, serrated) indiction ινδικτιών Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry (ICP-MS) φασματομετρία μαζών με επαγωγικά συζευγμένο πλάσμα αργού Inductively Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry (ICP-OES) φασματομετρία οπτικής εκπομπής επαγωγικού ζεύγους πλάσματος αργού industry βιοτεχνία, εργαλειοτεχνία inferior apophyge βλ. apophyge infill γέμισμα (τοίχου) infilling ένθεση, ένθετος ingot 1. τάλαντο, oxhide ~: σε σχήμα δοράς βοός/ταύρου, τύπου δοράς. 2. ~ (of glass): υαλοπλίνθωμα inherent συμφυής (επίσης integral) inhumation ενταφιασμός inhume ενταφιάζω initial πρωτόγραμμα (και ~ capital) initiate μύστης initiation μύηση inlaid εμπίεστος, εμπίεστη διακόσμηση/τεχνική, ένθετος, ~ enamel: βλ. enamel inland μεσόγειος inlay ένθεμα, επίθημα, υλικό ένθεσης, glass ~: βλ. glass, with gold foil ~: διάχρυσος (επίσης (sandwich) gold-glass) inorganic ανόργανος in situ κατά χώραν, ~ inspection: αυτοψία inscribed ενεπίγραφος, {Δ.} εγγεγραμμένος inscription επιγραφή, dedicatory/donor/founder(‘s) ~: αναθηματική/κτητορική επιγραφή insigne (pl. insignia) έμβλημα insula (pl. insulae) νησίδα, οικοδομικό

30

ENGLISH-GREEK

τετράγωνο (επίσης block) intact ακέραιος intaglio έγγλυφη παράσταση, έγγλυφος, εσώγλυφος, κοιλανάγλυφος interaxial μεταξόνιο (διάστημα) interbeam interval μεταδόκιο διάστημα interglacial μεσοπαγετώνας integral συμφυής, σύμφυτος (βλ. και inherent), ~ frame: βλ. frame integrated σύμφυτος intercolumniation μετακιόνιο/μεσοστύλιο (διάστημα) interior marble discontinuity κομμός interlace {Β.} πλοχμός, πλοχμοειδής, ~d cross: βλ. cross, ~ with eyelets: πλοχμοειδές κόσμημα με οφθαλμούς interlacing design/pattern βλ. pattern interlocking circles βλ. circle intersecting (δια)τεμνόμενος interstice διάκενο in-the-round {Γλ.} ολόγλυφος, περίοπτος intrados άντυγα, εσωρράχιο (θόλου/τόξου) intramural εντός οικισμού in veneration σεβίζων (επίσης venerating) in verse έμμετρος (επίσης metrical)

J jagged τεθλασμένος, {Λιθ.} δαντελωτός jamb ορθοστάτης, παραστάς, σταθμός, στύλος θύρας (επίσης door-jamb) janiform ιανόμορφος Janus flask βλ. flask jar (πιθ)αμφορέας, πιθοειδές, πίθος, χυτροειδές, acoustical ~: {Β.} ηχητικό αγγείο (επίσης acoustic vessel, resonator), barrel ~: βαρελόσχημος πίθος, collared ~ (with foot): {ΠΚ} καντήλα, {ΠΚ} κρατηρίσκος, {ΠΚ Κερ.} (δίωτος) στάμνος με λαιμό αμφίκοιλου περιγράμματος (βλ. Αγγελοπούλου 2014, 91, 203, 546, 565 και εικ. 3.52-3.53), στάμνος (συνήθως όταν συνοδεύεται από slashed handles), collar-neck(ed) ~: {Μυκ.} στάμνος, σταμνίσκος, conical ~: {Μιν.} καδόσχημο κωνικό αγγείο, cooking ~: χύτρα (επίσης cooking pot), footed ~: πίθος με πόδι, {ΠΚ} κρατηρίσκος

inverted ανεστραμμένος, ~ lip: βλ. lip, ~ rim: βλ. rim Ionian ιονικός, του Ιονίου Ionic ιωνικός, της Ιωνίας iridescence ιριδισμός iridescent ιριδίζων iron σίδηρος, ~ reduction technique: τεχνική της αναγωγής του σιδήρου, ~ spit: οβελός/οβολός irregular ακανόνιστος isobar ισοβαρής καμπύλη isocephalic ισοκεφαλικός isocephaly ισοκεφαλία isometric ισομετρικός issue {Νομ.} εκδίδω, έκδοση, κόβω, κοπή issuing ο εκδίδων [νόμισμα] isthmus ισθμός Italiote κατωιταλικός ithyphallic ιθυφαλλικός ithyphallus (pl. ithiphalli) ιθύφαλλος ivory ελεφάντινος, ελεφαντοστέινος, ελεφαντοστό ivy κισσός, curved-stem ~: {Δ.} καμπυλόμισχος, wavy-stem ~: {Δ.} κυματιόμισχος iynx ίυγξ

με στέλεχος, globular (collar) ~: {Νεολιθική Κερ.} κλειστό αγγείο με αμφικωνικό ή σφαιρικό σώμα (βλ. Ψιμογιάννου 2008, 62), hole-mouthed ~: πίθος με στόμιο σε σχήμα οπής, {Μυκ.} γεφυρόστομη πρόχους, γεφυρόστομος αμφορέας/σκύφος, lipped ~: {Μιν.} πίθος με περιχείλωμα, loop-handled ~: {Μυκ.} πιθαμφορέας με δακτυλιόσχημη λαβή, lug-handled ~: πιθαμφορέας με αποφύσεις, neck(ed) ~: αμφορίσκος/πιθόσχημο αγγείο με λαιμό, piriform ~: απιόσχημος (πιθ)αμφορέας, απιόσχημο πιθοειδές, πιθαμφορίσκος, {Π.Α.} τρίωτος αμφορέας/πιθαμφορίσκος, pithoid ~: βαρελόσχημος πίθος, πιθοειδές αγγείο, πιθόσχημος αμφορέας, small handless ~: {Μυκ.} άωτος σφαιρικός πίθος/άωτο σφαιρικό πιθάριο, stamnoid ~: σταμνοειδής αμφορέας, stemmed conical/collared ~: {ΠΚ} κρατηρίσκος, stirrup ~: ψευδόστομος αμφορέας, storage ~: αποθηκευτικός πίθος, straight-sided ~: {Μιν.} κάδος, two-handled ~: δίωτη πρόχους, widemouthed ~: {ΠΚ Κερ.} στάμνος jasper ίασπις jet hole στόμιο εκροής

ENGLISH-GREEK join ένωση joined {Κερ.} συναφής joining συνανήκων, συναρμογή joint αρμός, mortice and tenon ~: εντορμία, vertical ~: κατακόρυφος αρμός joist δοκός, καλυπτήρια σανίδα Joshua Ιησούς του Ναυή Judgement of Paris (the) κρίση Πάριδος judges tablet βλ. tablet jug πρόχους, {Β.} κανάτι, ~-aryballos: αρυβαλλόσχημη πρόχους, ~-stopper: πώμα αγγείου, amphoroid ~: αμφοροειδής, beaked ~: ραμφόστομη (ή οφθαλμωτή) πρόχους, bird ~: πτηνόμορφη πρόχους, conical ~ with cutaway neck: {Μυκ.} οπισθότμητη (με κωνικό σώμα), filter ~: πρόχους με ηθμό, high-spouted ~: λοξότμητη, hole-mouthed ~: ευρύστομη,

K kabbadion (pl. kabbadia) {Β.} καββάδιο(ν) kados (pl. kadoi) κάδος kalathiskos (pl. kalathiskoi) καλαθίσκος (επίσης miniature basket) kalathoid καλαθόσχημος kalathos (pl. kalathoi) κάλαθος, {Μυκ.} κερνολεκάνη (παλαιότερα deep conical bowl), {Σ.Α.} λεκάνη-κάλαθος Kallynteria Καλλυντήρια kalpis (pl. kalpides) καλπίς kanephoros (pl. kanephoroi) κανηφόρος (επίσης canephor(e), canephora) kanthariskos (pl. kanthariskoi) κανθαρίσκος kantharoid κανθαροειδής, κανθαρόσχημος kantharos (pl. kantharoi) κάνθαρος, cup-~: κυπελλοειδής, face-/mask-~: με ανάγλυφο πρόσωπο, fluted ~: {Μιν.} πολύλοβος katabasion (pl. katabasia) καταβάσιο (επίσης catabasion) katagogion (pl. katagogia) {Αρχ.} καταγώγιο kathisma (pl. kathismata) {B.} κάθισμα katholikon (pl. katholika) βλ. catholicon keel τρόπις keep ακροπύργιο (επίσης donjon), οχυρό, οχύρωμα, the ~: τα Κελιά (στην Κνωσό)

31

linear ~: ταινιωτή πρόχους, narrow-necked ~: {Μυκ.} λήκυθος, στενόλαιμη πρόχους (Λώλος, Μαραμπέα 2003, 105), Phaleron Class ~: οινοχόη φαληρικού τύπου (=ομάδα της πρωτοαττικής κεραμικής), piriform ~: {Μυκ.} αμφοροειδής πρόχους με απιόσχημο σώμα, round-/widemouthed ~: ευρύστομη πρόχους, S-profile ~ with cutaway spout: {ΠΚ} ραμφόστομη πρόχους με αμφίκοιλο/σιγμοειδές χείλος, squat ~: {Μυκ.} σφαιρική πιεσμένη πρόχους, stirrup ~: αμφοροειδής πρόχους, strainer-~: ηθμοπρόχους, ηθμωτή πρόχους, trefoilmouthed ~: {Μυκ.} οινοχόη juglet προχοΐδιο, προχοΐσκη jumping weight αλτήρας (επίσης halter) junction (Κερ.) πρόσφυση juxtaposed αντιθετικός, ενωμένος

Kegelhelm κωνικό κράνος (με λοφίο) keration (pl. keratia) {Β. Νομ.} κεράτιο(ν) kerbschnitt αντιθετικά τρίγωνα kerchief μανδήλιο, κεφαλόδεσμος (επίσης headdress) key pattern βλ. pattern keystone κλείδα, κορυφαίος θολίτης killed (τελετουργικά) αχρηστευμένος, (τελετουργικά) κατεστραμμένος, λυγισμένος/ στρεβλωμένος (για ξίφη Γεωμ. ταφών και γενικά για μεταλλικά όπλα) killing αχρήστευση kiln κάμινος, κλίβανος, ~ chamber: χώρος όπτησης [καμίνου/κλιβάνου], anodic ~: κλίβανος ανοδικής καύσης, channel ~: κλίβανος με αεραγωγούς, lime-~: ασβεστοκάμινος, potter’s/ pottery ~: κεραμική κάμινος, κεραμικός κλίβανος, updraught ~: κλίβανος ανοδικού ρεύματος αέρα kill site βλ. site king-post βλ. post kinship συγγένεια, συγγενικός kitchen μαγειρείο, {Β. Αρχ.} εστία (μονής) kithara κιθάρα klerouch βλ. cleruch klerouchy βλ. cleruchy knap {Λιθ.} πελεκώ (βλ. και flake) knapped {Λιθ.} πελεκημένος (βλ. και flaked) knapping λάξευση, πελέκημα knife μαχαίρι, ~-axe: βλ. axe, Audi ~: {Λιθ.} πλατύστομο μαχαίρι, backed ~: {Λιθ.} μαχαίρι με ράχη, Chatelperronean ~: {Λιθ.}

32

ENGLISH-GREEK

αιχμομάχαιρο knight ιππέας knob απόφυση, κυλινδρικό εξάρτημα (σε προϊστορικούς πίθους για τη στερέωση του σχοινιού), κομβίο, όζος, ωτίο, ~-shaped: κομβιόσχημος knobbed με κομβίο knoll έξαρμα Knossian κνωσιακός knot κόμβος, Gordian ~: γόρδιος δεσμός, Heraclean ~: ηράκλειον άμμα, sacral/sacred ~: ιερός κόμβος knotted με κομβίο knuckle-bone αστράγαλος Koan κήιος (=από την Κω) Koimesis κοίμηση (επίσης Dormition) koine κοινή komast κωμαστής (επίσης comast) Komnenian κομνήνειος (επίσης Comnenian) kommos (pl. kommoi) βλ. interior marble discontinuity komos (pl. komoi) κώμος kore (pl. korai) κόρη, the Peplos ~: η πεπλοφόρος koroplast βλ. coroplast kottabos κότταβος kothon (pl. kothones) κώθων kouropalates κουροπαλάτης kotyle (pl. kotylai) κοτύλη, bird-~: {Γεωμ.} κοτύλη με πτηνά, πτηνοκοτύλη, nicked ~: κοτύλη

L labarum (pl. labara) {Β.} λάβαρο labour άθλος labyrinth λαβύρινθος Laconian λακωνικός laconicum (pl. laconica) λακωνικό(ν) lacrymentarium (pl. lacrymentaria) ατρακτοειδές μυροδοχείο, δακρυδόχος (βλ. και unguentarium) lacuna (pl. lacunae) κενό, χάσμα lacustrine λιμναίος ladder φορητή κλίμακα ladle αρύταινα, κύαθος lagynos (pl. lagynoi) λάγυνος

με αυλάκωση στο χείλος, ψευδοκοτύλη, owl ~: γλαύκα/γλαυξ, κοτύλη τύπου Β, κοτύλη τύπου «γλαυξ» kouloura {Μιν. Αρχ.} κουλούρα kouros (pl. kouroi) κούρος kourotrophos (pl. kourotrophoi) κουροτρόφος koutrouvion (pl. koutrouvia) κουτρούβιο (επίσης (pilgrim(’s) ampulla) krater κρατήρας, amphoroid ~: αμφοροειδής κρατήρας, bell ~: κωδωνόσχημος, calyx ~: καλυκοειδής/καλυκόσχημος, column ~: κιονωτός, high-handled ~: κανθαροειδής κρατήρας, pedestalled ~: με (ψηλό) πόδι, υψίπους, ring-based ~: {Μυκ.} κρατήρας με δακτυλιόσχημη βάση, σκυφοειδής κρατήρας, skyphoid/skyphos-~: {ΙσΧ} σκυφοειδής κρατήρας, volute ~: ελικωτός krateriskos (pl. krateriskoi) κρατηρίσκος krepis βλ. crepis krepidoma βλ. crepidoma kufic κουφικός (επίσης cufic) kyathos (pl. kyathoi) κύαθος, ~-dipper: κύαθοςαρύταινα kylichnis (pl. kylichnides) κυλιχνίς kylix (pl. kylikes) κύλικα, carinated ~: με γωνιώδες περίγραμμα, conical ~: {Μυκ.} κωνική, high-stemmed ~: υψίποδη, stemless ~: άποδη, Zygouries ~: τύπου Ζυγουριών kymbe {ΥΚ Κερ.} κύμβη

lakaina (pl. lakainai) λάκαινα lake λάκα lamella (pl. lamellae) χρηστήριο έλασμα (βλ. και oracular tablet) Lamentation, the {Β.} ο επιτάφιος θρήνος lamina λάμα (επίσης flat chisel, mid-tone) lamination φυλλώδης διάβρωση lamp λύχνος, ~ holder: πολυκάνδηλο (επίσης candelabrum, polykandelon), hanging ~: κανδήλα, scoop ~: κοίλος λύχνος, standing ~: στατός λύχνος lampstand λυχνοστάτης, λυχνούχος Lampteria Λαμπτήρια lanceolate λογχοειδής, λογχόσχημος landing πλατύσκαλο landless ακτήμων land reclamation εγγειοβελτιωτικά έργα languette γλωσσίδιο lantern {Αρχ.} οπαίο lapidary λιθοξόος

ENGLISH-GREEK lapis lacedaemonius κροκεάτης λίθος, σπαρτιατικός βασάλτης lapis lazuli κύανος, λαζουρίτης larnax (pl. larnakes) λάρνακα, σαρκοφάγος, chest ~: κιβωτιόσχημη, tub ~: λουτηροειδής Last Judgement Δευτέρα Παρουσία Last Supper ο μυστικός δείπνος latch κλείθρο/κλείστρο (επίσης lock, padlock), μάνδαλο late όψιμος, ύστερος lateral semi-arch βλ. arch lathe τόρνος, bow ~: τροχός χορδής Latin rule Φραγκοκρατία lattice κιγκλίδωμα (παραθύρου), {Κερ.} κιγκλιδωτό, ~ pattern: αβακωτό πλέγμα laureate δαφνοστεφής laver λουτήριο (επίσης louterion, (spouted) bowl) lavra λαύρα layer στρώμα (επίσης deposit, level, stratum), {Αρχ.} επίστρωση, ash ~: στρώμα καύσης/στάχτης, destruction ~: στρώμα καταστροφής, surface ~: επιφανειακό στρώμα lay(-)out (γενική) διάταξη lead bedding/sheathing μολυβδοχόηση lead-filled/sheathed μολυβδοχοημένος lead glass βλ. glass lead isotope analysis ανάλυση με ραδιοϊσότοπα μολύβδου lead seal βλ. seal leaf φύλλο, ~-and-dart: βλ. heart-/leaf-and-dart, ~-shaped: φυλλόσχημος league κοινό(ν), συμμαχία, συμπολιτεία (επίσης confederacy), Aetolian ~: Αιτωλική Συμπολιτεία, Κοινό(ν) των Αιτωλών, Epirote ~: Κοινό(ν) των Ηπειρωτών, Molossian ~: Κοινό(ν) των Μολοσσών leather sleeve άσκωμα [πλοίου] lebes (pl. lebetes) {Κερ.} λέβης, ~ gamikos: γαμικός λέβης (πληθ. lebetes gamikoi) lectern αναλόγιο lectionary (of the Gospels) ευαγγελιστάριο (επίσης evangeli(st)ary) leg-band βλ. band legend {Νομ.} επιγραφή lekanis (pl. lekanides) λεκανίδα, Pyre ~: μικρή λεκανίδα του τύπου “των πυρών” lekane (pl. lekanai) λεκάνη lekythos (pl. lekythoi) λήκυθος, acorn-~: σφαιρική λήκυθος, BEL ~: λήκυθος τύπου BEL, chimney ~: λήκυθος με στόμιο σε σχήμα καπνοδόχου, λήκυθος τύπου καπνοδόχου, cylinder/cylindrical ~: κυλινδρική λήκυθος, Dieaneira ~/~ Dieaneira type: λήκυθος τύπου Διηάνειρας, miniature ~: ληκύθιο, narrow necked ~: αρυβαλλοειδές λυκήθιο, palmette ~: ανθεμωτή λήκυθος, ανθεμωτό ληκύθιο, ribbed squat ~: αρυβαλλοειδές λυκήθιο, ridge-

33

necked ~: λήκυθος με πλαστικούς δακτυλίους στον λαιμό, shoulder ~: λήκυθος με ώμο, sidepalmette ~: λήκυθος με πλευρικά ανθέμια, squat ~: αρυβαλλοειδής λήκυθος, white-ground ~: λευκή λήκυθος, λήκυθος λευκού βάθους Lelantine ληλάντιος lemniskos (pl. lemniskoi) λημνίσκος Lenaea(n Festival)/Lenaia Λήναια, Lenaia vase: βλ. vase lentoid φακοειδής Lesbian cyma βλ. cyma Lesbian leaf λογχοειδές φύλλο lesche (pl. leschai) {Αρχ.} λέσχη lesene παραστάς χωρίς επίκρανο letter cutter επιγραφοποιός Levant η ανατολική Μεσόγειος level επίπεδο, ισοπεδώνω, στάθμη, στρώμα (επίσης deposit, layer, stratum), two-~: διπλεπίπεδος levelling εξισωτικός, ισοπέδωση, ~ course: βλ. course, ~ spacer: {Αρχ.} ρυθμιστής ισορροπίας, στοιχείο οριζοντίωσης levigation {Κερ.} επίπλευση lewis λύκος (=ανυψωτικό μηχάνημα) libation σπονδή, σπονδικός, ~ formula: λoγότυπος τράπεζας προσφορών, ~s: χοές, ~ vase: βλ. vase lid πώμα, coffer ~: βλ. coffer, inclined ~: κυρτό life-size (σε) φυσικό μέγεθος lifting boss βλ. boss ligature συμπίλημα/σύμπλεγμα (γραμμάτων) light-hole βλ. hole light-on-dark ανοικτό επί σκοτεινού limace λείμακα lime ασβέστης, άσβεστος lime-kiln βλ. kiln limen kleistos (pl. limenes kleistoi) κλειστός λιμένας limestone ασβεστολιθικός, ασβεστόλιθος, shelly ~: κροκαλοπαγής ασβεστόλιθος limner βλ. illuminator line 1. {Κερ.} ταινία, bifurcated ~: {Μιν.} διχαλωτό γραμίδιο, broad undulating wavy ~: πλατιά κυματοειδής γραμμή/ταινία, broken ~: θλαστή γραμμή/ταινία, Contour ~: βλ. contour, wiggly wavy ~: βοστρυχοειδής κυματοειδής γραμμή/ ταινία 2. στίχος [επιγραφής] lineal technique βλ. technique lined επενδεδυμένος, με επίστρωση, με επικάλυψη lining επένδυση linear γραμμικός linked foundation pier βλ. pier lintel υπέρθυρο lion(’s) head λεοντοκεφαλή lion skin λεοντή lip χείλος, broad ~: πλατύ περιχείλωμα (επίσης flaring rim), everted ~: λοξά διευρυνόμενο στόμιο, {Μυκ.} έξω νεύον χείλος, flaring ~: ανακαμπτόμενο/καμπύλο και κρεμάμενο/

34

ENGLISH-GREEK

νεύον χείλος, in(ward)-curving/inverted ~: έσω νεύον χείλος, κυρτό προς τα μέσα, offset ~: εξέχον/έξω νεύον, out(ward)-curving ~: έξω νεύον χείλος, ridged ~: αυλακωτό χείλος, rounded ~: απεστρογγυλεμένο, scar ~: {Λιθ.} χείλος, slanting ~: λοξό (επίσης sloping rim), trefoil ~: τρίλοβο/τριφυλλόσχημο χείλος, unmodulated ~: ενιαίο χείλος liquid scintillator υγρός σπινθιριστής lite {Β. Αρχ.} λιτή litharge λιθάργυρος, cylindrical ~: σωληνοειδής, plate-like ~: πλακοειδής lithic λιθοτεχνικός lithics λιθοτεχνία litra (pl. litrae) {Νομ.} λίτρα Little Master {Κερ.} μικρογράφος, ~ cup: βλ. cup liturgical λειτουργικός liturgy λειτουργία lives of saints συναξάριο, συναξαριστής load-bearing {Αρχ.} φέρων lobe λοβός lobed λοβωτός local επιχώριος, τοπικός location γεωγραφική θέση, ~ analysis: τοπική ανάλυση lock κλείθρο/κλείστρο (επίσης latch, padlock) loculus (pl. loculi) θήκη, κλιβανοειδής τάφος, ~ bisomus: δίσωμη, ~ quadrisomus: τετράσωμη, ~ trisomus: τρίσωμη logeion (pl. logeia)/logeum (pl. logea) λογείον logogram λογόγραμμα logograph λογόγραμμα logographer λογογράφος logothete {Β.} λογοθέτης, ~ of the drome: λογοθέτης του δρόμου, ~ of the herds: των αγελών, ~ of the military: του στρατιωτικού, general ~: του γενικού, grand ~: μέγας λογοθέτης loin (cloth) ζώμα, περίζωμα long επιμήκης, ποδήρης (για ενδύματα), ~ walls: βλ. wall longboat/longship βλ. boat longitudinal barrel-vault βλ. vault look-out point/post παρατηρητήριο, σημείο κατόπτευσης loom αργαλειός, fixed ~: σταθερός, warp-weighted ~: κάθετος αργαλειός με βάρη loom beam αντίον loom upright ιστόπους, κελέων

loom weight αγνύθα, υφαντικό βάρος, ~ Basement: το υπόγειο με τις αγνύθες (Κνωσός) loop θηλειά, hatched ~: ρακέτα, serpentine ~: οφιοειδείς θηλειές loose λυτός looting σύληση, τυμβωρυχία looted συλημένος looter αρχαιοκάπηλος, τυμβωρύχος Lord of Asine, the ο άρχοντας της Ασίνης loros (pl. loroi) λώρος lost wax (technique) κηρόχυση, τεχνική της τήξεως του κηρού/του χαμένου κεριού (τρόπος χύτευσης μετάλλων που συναντάται και με τον γαλλικό όρο cire perdue) lotus leaf {Δ.} υδρόβιο φύλλο louterion (pl. louteria) λουτήριο (επίσης (spouted) bowl) loutrophoria (pl. loutrophoriai) λουτροφορία loutrophoros (pl. loutrophoroi) λουτροφόρος, battle ~: λουτροφόρος πολεμιστή lozenge ρόμβος, ~ chain: συνεχείς ρόμβοι, chain ~: αλυσιδωτός, ~ network: πλέγμα ρόμβων, pendant/pendent ~: κρεμώμενος Lucanian λευκανικός, Λευκανός lug απόφυση, ψευδολαβή, ωτίο, ~ on handle: λαβή με κομβίο, elephant ~: κάθετη επιμήκης λαβή, ταινιόσχημη λαβή με κουμπί/απόφυση, ledge ~: οριζόντια λαβή επικολλημένη στο σώμα [του αγγείου], mastoid ~: μαστίδιο, suspension ~: οπή ανάρτησης, Τ-~: βλ. elephant lug, trumpet ~: κερατοειδής απόφυση, tunnel ~: σωληνωτή λαβή (βλ. και handle) lump σβώλος lunate μηνοειδής (επίσης sickle-shaped) lunette τύμπανο θύρας/τόξου lustral basin βλ. basin lustre λάμψη lustreless αλαμπής lustrous {Κερ.} στιλπνός (επίσης glossy) lychnomanteion (pl. lychnomanteia) λυχνομαντείο Lydian λυδικός, λύδιος lydion (pl. lydia) {Κερ.} λύδιον lying-in-state βλ. prothesis lynch-pin σφηνίσκος lyre λύρα, ~(-)player: λυριστής, λυρωδός, the ~-Player Group: βλ. group

ENGLISH-GREEK

M mace ρόπαλο Macedonian μακεδονικός, ~ tomb: βλ. tomb macehead κεφαλοθραύστης, κρανιοθραύστης machicolation ζεματίστρα, καταχύστρα, ~s: ζεματίστρες συνεχόμενες σε προεξοχή macrocore {Λιθ.} πρόχειρα διαμορφωμένος πυρήνας maenad μαινάδα maenianum (pl. maeniana) διάζωμα (θεάτρου) magarikon (pl. magarika) μαγαρικό [τύπος Β. αμφορέα] magazine αποθήκη (επίσης storeroom) Magdalenian (period) μαγδαλήνια περίοδος magister (officiorum) μάγιστρος (των οφφικίων) magistrate βλ. archon magnetic prospection/survey βλ. prospection, survey magnetometry μαγνητομετρία maid θεραπαινίδα mainland ηπειρωτικός maiolica μαγιόλικα majuscule μεγαλογράμματος mandorla {Β.} ελλειψοειδής δόξα Mandylion (the) το Άγιο Μανδήλιο (επίσης Holy Towel) manganese black technique τεχνική του μαγγανίου maniple επιμανίκιο, επιμάνικο (επίσης epimanikion) man-made τεχνητός manner τεχνοτροπία mannerism επιτήδευση Man of Sorrows {Β.} άκρα ταπείνωση mantle επίβλημα, μανδύας maphorion (pl. maphoria) μαφόριο marble-carving μαρμαρογλυφία marbled mosaic {Υ} μαρμαρώδης marble inlay μαρμαροθέτημα marble revetment ορθομαρμάρωση marble-stucco βλ. stucco marginal note παρασελίδεια σημείωση marinescape θαλάσσιο τοπίο Mariological θεομητορικός, Μαριολογικός maritime archaeology βλ. archaeology mark σημείο, adder ~: {Δ.} κόσμημα έχιδνας, mason’s ~: τεκτονικό σημείο, pry ~: μοχλοβόθριο marker (grave ~) σήμα [τάφου] marl μάργα marquetry ένθετη τεχνική σε ξύλο martyr {Β.} μάρτυρας martyrion/martyrium (pl. martyria) {Β. Αρχ.}

35

μαρτύριο marver επιφάνεια κυλινδισμού marvering κυλινδισμός mask προσωπείο, προσωπίδα, death ~: νεκρική προσωπίδα, νεκρικό προσωπείο masonry λιθοδομή (επίσης stonework), τοιχοδομία, τοιχοποιία, ~ with centering: τοιχοδομία με ξυλοτύπους, ashlar ~: βλ. ashlar, cast moulded ~(with wall face): χυτή τοιχοδομία (μεταξύ κτιστών πλευρών), dressed ~: επενδεδυμένη/ επικαλυμμένη τοιχοδομία, dry ~: εν ξηρώ, ξερολιθιά, emplecton/emplekton ~: έμπλεκτο(ν) σύστημα (δόμησης/τοιχοδομίας), isodomic ~: ισόδομη τοιχοποιία, pseudo-cloisonné ~: αμελής/ατελής πλινθοπερίκλειστη τοιχοδομία, rubble ~: αργολιθοδομή, rubble ~ with lime mortar: εγχόρηγη τοιχοδομία Massacre of the Innocents σφαγή των νηπίων massive {Μεταλ.} συμπαγής mast ιστός [πλοίου], ~ crutch: ιστοδόκη, block ~: χαλκίσιον Master Impression βλ. impression Master of Animals δεσπότης θηρών mastoid μαστοειδής, ~ lug: βλ. lug mastos (pl. mastoi) {Κερ.} μαστός mast-step ιστοπέδη mat ψάθα materiality υλικότητα (βλ. Johnson 2018, 203) matriarchal μητριαρχικός matriarchy μητριαρχία matrix ομάδα, περίβλημα (περιγράφει κυρίως το υλικό που περικλείει και συγκρατεί ευρήματα, π.χ. χώμα) matt αμαυρός, θαμπός, ~-painted: αμαυρόχρωμος matula (pl. matulae) αμίς, ουροδοχείο matutinal εωθινός mausoleum (pl. mausolea) μαυσωλείο meander μαίανδρος, ο Μαίανδρος ποταμός, ~ hook: μαιανδρικό άγκιστρο, step ~: βαθμιδωτός μαίανδρος mechane μηχανή [θεάτρου] medal βλ. medallion medallion δίσκος, μετάλλιο, calyx ~: ασπιδόμορφο πλακίδιο medicine bottle βλ. bottle medimnos (pl. medimnoi) μέδιμνος megalith μεγάλιθος megalithic μεγαλιθικός Megarian μεγαρικός megaroid μεγαροειδής megaron (pl. megara) μέγαρο (κυρίως του Π.Α.) Melian μηλιακός melting point σημείο τήξης melting-pot βλ. crucible memorium (pl. memoria) μημόριο menaion (pl. menaia) μηναίον mended συγκολλημένος, συντηρημένος

36

ENGLISH-GREEK

mending συγκόλληση (επίσης soldering) menologion (pl. menologia) μηνολόγιο mensa (pl. mensae) τράπεζα (κυρίως ταφική), ~ martyrum: τράπεζα μαρτύρων Mese {Β.} μέση οδός Mesolithic η Μεσολιθική, μεσολιθικός meta {Β. Αρχ.} νύσσα Metadosis of the Apostles μετάδοση των Αποστόλων Metalepsis of the Apostles μετάληψη των Αποστόλων (η μετάδοση και η μετάληψη αποτελούν τις δύο σκηνές της κοινωνίας των αποστόλων στη Β. εικονογραφία) metallurgy μεταλλοτεχνία, μεταλλουργία metalworking τορευτική (επίσης toreutics) methodology μεθοδολογία metic μέτοικος metope μετόπη metrical έμμετρος (επίσης in verse) Metroön Μητρώο metropolis μητρόπολη metropolitan μητροπολίτης mibrid {Μεταλ.} ράχη mica μαρμαρυγίας Micoquian μικόκειος microburin μικρολεπίδα microgravette πυρήνας [πετρώματος] microlith μικρόλιθος micro(-)mosaic μικρογραφικό ψηφιδωτό, ψηφιδωτό μικρού σχήματος, ~ technique: βλ. technique middle μέσος Middle Byzantine Production {Κερ.} Κύρια Μεσοβυζαντινή Παραγωγή Middle-Range theory Ενδιάμεση/Μέση Θεωρία, θεωρία μέσου εύρους mid(-)rib {Μεταλ.} κεντρική νεύρωση mid-tone λάμα (επίσης flat chisel, lamina), λαμάτισμα migrationism θεωρία της μετανάστευσης migrant έπηλυς, μετανάστης milepost μιλιάριο, μιλιοδείκτης Milesian μιλησιακός, μιλήσιος milestone βλ. milepost miliaresion (pl. miliaresia) {Β. Νομ.} μιλιαρήσιο(ν) milk strainer αρμεγός millefiori χιλιανθές mill house μυλώνας millsail ακτινωτά τρίγωνα, στρόβιλος millstone βλ. stone miltos μίλτος mina (pl. minae) μνα (επίσης mna) miniature μικκύλος, μικρογραφία (χειρογράφου), μικρογραφικός (βλ. και fresco), ~ basket: βλ. basket, ~ lekythos: βλ. lekythos, ~ spherical vessel with wide collar: βλ. vessel

miniaturist μικρογράφος [χειρογράφων] mining εξόρυξη Minoan μινωικός, Early ~: πρωτομινωικός, Middle ~: μεσομινωικός, Late ~: υστερομινωικός Minoanisation εκμινωισμός Minoanising εκμινωισμένος minor arts μικροτεχνία Minotaur ο Μινώταυρος mint κοπή [νομίσματος] (επίσης issue), νομισματοκοπία, νομισματοκοπείο minuscule μικρογράμματος Minyan μινυακός, μινύειος, grey ~: γκρίζος/φαιός μινυακός, yellow ~ ware with monochrome mattpainted decoration: βλ. ware Miocene το Μειόκαινο Miraculous Draught of Fish(es), the η Θαυμαστή Αλιεία mirror κάτοπτρο missal σύνοψη (λειτουργική) missile βλήμα Mistra type βλ. type Mistress of Animals πότνια θηρών mitre μίτρα mixed κεκαρμένος [οίνος] mna (pl. mnai) μνα (επίσης mina) model ομοίωμα, {Γλ.} πρόπλασμα, ~ book: εικονογραφικός οδηγός, boat ~: ομοίωμα λέμβου, νηόσχημο ομοίωμα, house ~: οικίσκος modelling {Κερ.} πλαστική διακόσμηση, clay ~: βλ. clay modillion κιλλίβαντας (επίσης console) modiolus (pl. modioli) μοδίολος modius (pl. modii) {Γλ.} κάλαθος modulus (pl. moduli) εμβάτης moil πλεόνασμα (φυσητών αγγείων – επίσης excess) Molione οι Μολίονες Molossian League βλ. league molten glass βλ. glass monachal cowl μοναχικό κάλυμμα monastery μονή, ~ church: βλ. church, ~ hostel/ guesthouse: {Β.} ξενών(ας), ~ reception hall: αρχονταρείο, αρχονταρίκι, daughter ~: μετόχι(ο) (επίσης dependency) monastic μοναστηριακός, μοναστικός monetary νομισματικός money box θησαυράριο (επίσης cash box) monochrome μονόχρωμος, ολόβαφος monolith μονόλιθος monolithic μονολιθικός Monophysite μονοφυσίτης, μονοφυσιτικός Monophysitism μονοφυσιτισμός monopteral μονόπτερος monoxylous μονόξυλος monumental μνημειακός Morning Gospel εωθινό ευαγγέλιο morphotype μορφότυπος

ENGLISH-GREEK morra μόρρα mortar 1. {Αρχ.} κονίαμα, συνδετική ύλη, συνδετικό κονίαμα, ~-and-rubble: [κατασκευή] από μικρούς λίθους με συνδετική ύλη, clay ~: βλ. clay, crushed-tile ~: κεραμικό κονίαμα, κεραμοκονίαμα, κο(υ)ρασάνι, gypsum ~: γυψοκονίαμα (επίσης gypsum plaster, βλ. και stucco), hydraulic ~: υδραυλικό κονίαμα (επίσης hydraulic plaster), lime ~: ασβεστοκονίαμα. 2. {Λιθ.} γούρνα, θυεία (ρηχό γουδί), ιγδίο (βαθύ γουδί) mortared rubble λιθόδεμα mortice/mortise εντορμία, τόρμος mortuary επικήδειος, νεκρικός, ταφικός mosaic ψηφιδωτό, ~ technique: ψηφοθέτηση, coarse ~: χονδρό ψηφιδωτό, mural/wall ~: εντοίχιο ψηφιδωτό, the Town ~: το μωσαϊκό της πόλης (από την Κνωσό) mosaicist ψηφοθέτης Moschophoros o Mοσχοφόρος (από την Ακρόπολη) mother city μητρόπολη mother-of-pearl μάργαρο(ς), ~ inlaid: οστρεοκόσμητος motif (pl. motifs) [διακοσμητικό] θέμα, κόσμημα, butterfly ~: αντιθετικά τρίγωνα, κλεψύδρα (επίσης hourglass (ornament/pattern), opposed triangles), floral ~: φυτικό, ripple ~: πτυχωτό, rope ~: σχοινίο, S ~: σιγμοειδές, tongue ~: γλωσσωτό κόσμημα, unity ~s: μονήρης διακόσμηση mottled βλ. ware mould μήτρα, ~ blowing: βλ. blowing, ~-pressing: εμπίεση σε μήτρα, ~(-)impressed: {Γλ.} έκτυπος, former ~: μορφωτής moulding κυμάτιο, bead-and-reel (~): βλ. bead, ogee ~: κοιλόκυρτο ορθό κυμάτιο (επίσης cyma recta), ovolo ~: ιωνικό/κυρτό τεταρτοκυκλικό, quarter-round ~: κυρτό τεταρτοκυκλικό κυμάτιο, reverse ogee ~: κοιλόκυρτο ανάστροφο κυμάτιο (επίσης cyma reversa), roll ~: κυρτό ημικυκλικό κυμάτιο, rope-~: σχοινίο moulé απλή πηλοδομή mound σωρός, burial ~: βλ. tumulus, stone-~:

37

λιθοσωρός mount στερεώνω, {Μεταλ.} δέσιμο, πλαίσιο mounting δέσιμο, στερέωση mourner θρηνωδός Mourning Athena βλ. Athena Mousterian μουστέριος, της Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής mouth {Κερ.} στόμιο, ~-piece: επιστόμιο, cut-away ~: λοξότμητο/οπισθότμητο στόμιο (συνήθως για προϊστορικές πρόχους), echinus ~: χοανοειδές στόμιο, open-/wide-~ed: ευρύστομος, oval ~ed: με ελλειψοειδές στόμιο mud(-)brick ωμή πλίνθος, ωμόπλινθος, baked ~: οπτόπλινθος, ~ wall: βλ. wall mug κύαθος, κύπελλο, {Μιν.} βαθύ κυλινδρικό μόνωτο κύπελλο, {Μυκ.} μόνωτο (αμφίκοιλο) κύπελλο mule ημίονος mullion αμφικιονίσκος, διαχωριστικός πεσσίκσος (παραθύρου) multi-domed πολύτρουλ(λ)ος multiple brush βλ. brush multiple-nozzle πολύμυξος Multiplication of the Loaves, the ο Πολλαπλασιασμός των Άρτων multiplier effect φαινόμενο πολλαπλασιαστή, της πολλαπλασιαζόμενης επίδρασης mural εντοίχιος, επιτοίχιος, ~ mosaic: βλ. mosaic musculature μυολογία Muse Μούσα museographic μουσειογραφικός museography μουσειογραφία museologist μουσειολόγος museology μουσειολογία mutatorium (pl. mutatoria) μητατώριο mutule πρόμοχθος Mycenaean μυκηναϊκός Mycenaeanising μυκηναΐζων myrrh μύρο, ~-bearer: μυροφόρος myth μύθος mythical μυθικός mythological μυθολογικός mythology μυθολογία

38

ENGLISH-GREEK

N n-transform μετασχηματισμός τύπου φ nabilium (pl. nabilia) νάβλα (μουσικό όργανο) nail ήλος, ~ head: εφηλίδα, ~-like: ηλόσχημος naïskos (pl. naïskoi) ναΐσκος name vase βλ. vase naos {Β. Αρχ.} κυρίως ναός narthex (pl. narthekes) {Β. Αρχ.} νάρθηκας Nativity Γέννηση [του Χριστού] naturalism φυσιοκρατία naturalistic φυσιοκρατικός nautilus (pl. nautili) αργοναύτης, ναυτίλος nave (κεντρικό) κλίτος naviform σκαφοειδής nebris νεβρίς neck {Κερ.} λαιμός, collar ~: κυλινδρικός λαιμός, με δακτύλιο στον λαιμό, concave ~: αμφίκοιλος λαιμός, (with) cutaway ~: οπισθότμητος λαιμός, οπισθότμητο αγγείο, flaring ~: διευρυνόμενος/ διογκωμένος/προεξέχων/χοανοειδής λαιμός (επίσης splaying neck), linear ~: ταινιωτός λαιμός, ridge ~: αυλακωτός λαιμός, λαιμός με έξαρμα, sloping ~: λοξότμητος λαιμός (λοξότμητο αγγείο), splaying ~: προς τα άνω ευρυνόμενος λαιμός (επίσης flaring neck), spreading ~: λαιμός με κωνικά (ευθύγραμμα) τοιχώματα necked με λαιμό, στενόλαιμος, steep-~: με στενό λαιμό, upright ~: με κάθετο λαιμό necking (band) {Αρχ.} εντομή, εγκοπή, υποτραχήλιο (επίσης hypotrachelium) necklace περιδέραιο (βλ. και pattern), multiplestrand ~: περιδέραιο πολλαπλών σειρών necromancy νεκρομαντεία, νεκυομαντεία necromanteion/nekromanteion νεκρομαντείο, νεκυομαντείο (επίσης oracle of the dead) necropolis (pl. necropoleis) νεκρόπολη needle καρφίδα neoantoninianus (pl. neoantoniniani)

νεοαντωνινιανός Neolithic η Νεολιθική περίοδος, νεολιθικός Neopalatial νεοανακτορικός nestoris (pl. nestorides) νεστορίδα netting δικτυωτό (πλέγμα) (επίσης net pattern) Neutron Activation Analysis (μέθοδος) νετρονική(ς) ενεργοποίηση(ς) niche εσοχή, θήκη, κόγχη niello νίελ(λ)ο Nike adjusting/unbinding her sandal σανδαλίζουσα Νίκη Nilotic scene νειλοτικό τοπίο nimbus (pl. nimbi) φωτοστέφανος (συνηθέστερα halo) nodule {Λιθ.} κόνδυλος nomocanon νομοκανών nomophylax (pl. nomophylakes) νομοφύλακας non-diagnostic βλ. undiagnostic normative κανονιστικός north arrow βέλος βορρά [για τη φωτογράφιση ανασκαφών κλπ] Northern Crescent το βόρειο τόξο (η δυτική και βόρεια κεντρική Ελλάδα) nose-guard επιρρίνιο [κράνους] notch εγκοπή, {Λιθ.} εγκόλπωση, {Λιθ.} έγκοιλο, εγκοπέας (βλ. Πουλιανός 2005, 104) notched {Λιθ.} με εγκόλπωση novel {Β.} νεαρά nozzle μυκτήρας [λύχνου], double/two(-)nozzle(d): δίμυξος, three(-)nozzle(d): τρίμυξος nucleated αθροιστικός (τύπος οικισμού) nucleation πληθυσμιακή συγκέντρωση nugget {Μεταλ.} τεμάχιο numismatics νομισματική numismatist νομισματολόγος nummium (pl. nummia)/nummus (pl. nummi) νουμμίο nurse τροφός nymph νύμφη nymphaeum (pl. nymphaea) νυμφαίο, grotto(-)~: νυμφαίο-σπήλαιο, rectilinear ~: με επίπεδη επιμήκη πρόσοψη, scaenae fons ~: με θεατρική πρόσοψη, semicircular ~: σε μορφή εξέδρας/ σιγμοειδούς σχήματος

ENGLISH-GREEK

O oared κωπήλατος oar grommet τροπωτήρ oar port τρήμα [πλοίου] obelisk οβελίσκος oblique λοξός oblong επιμήκης obol οβολός, semi~: {Νομ.} ημιωβόλιο obsidian οψι(δι)ανός obverse {Νομ.} εμπροσθότυπος, πρόσθια όψη occupation εγκατάσταση octaconch οκτάκογχος octadrachm οκτάδραχμο octagon οκτάγωνο(ς) octastyle οκτάστυλος Octateuch Οκτάτευχος octobol οκτώβολος octostyle βλ. octastyle oculus (pl. oculi) οπαίο, (κυκλικός) φεγγίτης (επίσης light-hole) odeion/odeum (pl. odeia/odea) ωδείο offering 1. ανάθημα, προσφορά, ~ ditch: αύλακα προσφορών, ~ place: θέση προσφορών, ~ table: τράπεζα προσφορών. 2. (burial/grave) ~: κτέρισμα (επίσης grave good) officina (pl. officinae) {Νομ.} εργαστήριο offset {Κερ.} άρθρωση (βλ. και lip) off-white υπόλευκος ogee με διπλή καμπυλότητα, ~ arch: βλ. arch, ~ moulding: βλ. moulding ogival οξυκόρυφος, ~ canopy: αψίδα, γωνιώδης θόλωση, δικάμπυλα τόξα, καρδιόσχημο [κόσμημα] oikist οικιστής (επίσης founder, settler) oikos (pl. oikoi) οίκος oil flask βλ. flask oinochoe (pl. oinochoai) οινοχόη, ~ shape 7: με οπισθότμητο λαιμό, bell-mouthed ~: κωδωνόστομη, broad-based/bottomed ~: ευρυπύθμενη, conical ~: κωνική, flat-mouthed ~: με δισκόσχημο στόμιο, trefoil (-lipped) ~: τριφυλλόσχημη Oldowan ολδόβιος oligarchic ολιγαρχικός oligarchy ολιγαρχία Oligocene το Ολιγόκαινο olive(-)press ελαιοπιεστήριο, ελαιοτριβείο olpe (pl. olpai) όλπη omophorion (pl. omophoria) ωμοφόριο omphalion (pl. omphalia) {Β. Αρχ.} ομφάλιο(ν) omphalos (pl. omphaloi) {Γλ.} ομφαλός (βλ. και

39

boss) one-piece ενιαίος, ενιαίου περιγράμματος (για σχήματα αγγείων) onkia (pl. onkiae) {Νομ.} ουγγιά onos (pl. onoi) {Κερ.} επίνητρο, όνος onyx όνυξ, όνυχας oon (pl. oa) {Κερ.} ωόν opacifier αδιαφανοποιητής opaque αδιαφανής open-air υπαίθριος (επίσης hypaethral) open shape/vessel αγγείο ανοικτού σχήματος, ανοικτό αγγείο openwork διάτρητη διακόσμηση, διάτρητος opisthodomos (pl. opisthodomoi) οπισθόδομος (επίσης back-chamber) opisthonaos (pl. opisthonaoi) οπισθόναος opposed/opposing αντιθετικός, αντικριστός, σε αντιθετική διάταξη, ~ triangles: {Δ. Κερ.} αντιθετικά τρίγωνα, κλεψύδρα (επίσης butterfly motif, hourglass) optical emission spectrometry φασματομετρία οπτικής εκπομπής optical microscopy στερεομικροσκόπιο optimal foraging theory θεωρία βέλτιστης τροφοληψίας opus caementicium ρωμαϊκό σκυρόδεμα (επίσης Roman concrete) opus insertum υαλοένθεση opus interrasile βλ. pierced-work opus mixtum μικτή τοιχοδομία/τοιχοποιία opus reticulatum βλ. reticulate pattern opus sectile έγκοπτον, μαρμαροθέτημα (επίσης marble inlay), συγκοπή, ~ (in glass)/(~) glass panel: υαλοθέτημα (επίσης panel of opus sectile glass) opus signinum κεραμικό κονίαμα, οστρακοκονία opus spicatum σταχυωτή διακόσμηση, σταχυωτό κόσμημα oracle 1. μαντείο, ~ of the dead: νεκρομαντείο, νεκυομαντείο (επίσης necromanteion/ nekromanteion). 2. χρησμός oracular tablet βλ. tablet orans (pl. orantes) δεόμενος (επίσης praying) orarion (pl. oraria) οράριο oratory {Β. Αρχ.} ευκτήριο orchestra {Αρχ.} ορχήστρα order {Aρχ.} ρυθμός, main ~: μεγάλος ρυθμός ore κοίτασμα, μετάλλευμα, ~ benefication: φρύξη, ~-dressing: επεξεργασία μεταλλεύματος, crude ~: τραχύ μετάλλευμα organic οργανικός oriel {Αρχ.} (κλειστή) προεξοχή orientalizing ανατολίζων, η Ανατολίζουσα περίοδος orifice στόμιο (π.χ. αγωγού) ornament κόσμημα (βλ. και pattern), baskeweave ~: ψαθωτό, ceramic/ decorative brick ~:

40

ENGLISH-GREEK

κεραμοπλαστικό κόσμημα, κεραμοπλαστικός διάκοσμος, filling ~: παραπληρωματικό κόσμημα, five-loaf ~: πενταόμφαλο, πέντε άρτοι, floriated cufic ~: κουφικό διανθισμένο κόσμημα, key-shaped ~: κλειδόσχημο κόσμημα, prow ~: ακροστόλιο [πλοίου], pseudo-cufic ~: ψευδοκουφικό κόσμημα, recticulate(d) ~: δικτυωτό, trickle ~: καταλειβάδες ornamental διακοσμητικός (επίσης decorative), ~ headpiece: βλ. headpiece Orphic ορφικός orthostat ορθοστάτης ossuary οστεοθήκη, οστεοφυλάκιο, ~ pit: βλ. pit, ~ urn: βλ. urn ostracism οστρακισμός ostracize οστρακίζω outer harbour προλιμένας outcrop {Τοπ.} έξαρμα (επίσης rock-shelf) outlet duct αγωγός απορροής outline περίγραμμα, ~ style: η τεχνική του περιγράμματος outrigger παρεξειρεσία outskirt παρυφή outstretched (position) εκτάδην, εκτεταμένη στάση

P pack(-)animal υποζύγιο paddle κώπη padlock κλείθρο/κλείστρο paean παιάνας pail {Μυκ.} κάδος paint βαφή, χρώμα, crusty ~: παχιά βαφή, fluid ~: λεπτόρρευστο χρώμα painted γραπτός, ~ over/solid: ολόβαφος painter {Κερ.} αγγειογράφος, γραφέας, ζωγράφος [σε όλα τα ακόλουθα λήμματα εννοείται ο όρος “ζωγράφος”], ~’s Manual: {B.} Ερμηνεία ζωγραφική τέχνης, the ~ of the Agora Chairias Cups: ο ζωγράφος των κυλίκων του Χαιρίου της Αγοράς, the ~ of the Aphrodite Bowl: της λεκάνης της Αφροδίτης, the ~ of the Athens Dinos: του δίνου των Αθηνών, the ~ of the Athens Wedding: του γάμου των Αθηνών, the ~

outwork προτείχισμα (επίσης bulwark) oval ελλειψοειδής, ωοειδής, ~ chain: αλυσίδα ωοειδών oven ιπνός overblow {Υ} υπερχείλισμα overfiring υπερόπτηση overflow {Υ} υπερχείλισμα overfold βλ. fold overhead crane γερανογέφυρα (επίσης bridge crane) over life-size {Γλ.} υπερφυσικός overlook δεσπόζω overpaint επιζωγραφίζω overpainting επιζωγράφιση overseas υπερπόντιος overstriking {Νομ.} επικοπή overstruck {Νομ.} επικεκομμένος ovoid (επιμήκης) ωοειδής ovolo {Αρχ.} αμύγδαλο, ~ moulding: ιωνικό κυμάτιο, {Κερ.} κυμάτιο ovule ωό owl γλαύκα, ~ kotyle: βλ. kotyle, ~ skyphos: βλ. skyphos oxhide δορά βοός, ~ ingot: βλ. ingot oxidisation οξείδωση

of the Berlin Dancing Girl: της χορεύουσας κόρης του Βερολίνου, the ~ of the Berlin Hydria: της υδρίας του Βερολίνου, the ~ of the Birth of Athena: της γέννησης της Αθηνάς, the ~ of the Cambridge Hischylos: του Ισχύλου του Καίμπριτζ, the ~ of the Copenhagen Sphinxes: των σφιγγών της Κοπεγχάγης, the ~ of the Dresden Lekanis: της λεκανίδος της Δρέσδης, the ~ of the Edinburgh Oinochoe: της οινοχόης του Εδιμβούργου, the ~ of the Ferrara Choes: των χοών της Φερράρα, the ~ of the Florence Stamnoi: των στάμνων της Φλωρεντίας, the ~ of the HalfPalmettes: των μισών ανθεμίων, the ~ of the Head of Orpheus: της κεφαλής του Ορφέως, the ~ of the Large Egg-Pattern: του μεγάλου κοσμήματος αυγών, the ~ of the London GriffinCalyx: του κάλυκα με το γρύπα του Λονδίνου, the ~ of the Louvre Centauromachy: της κενταυρομαχίας του Λούβρου, the ~ of the Louvre Komoi: των κώμων του Λούβρου, the ~ of the Lugano Pyxis: της πυξίδας του Λουγκάνο, the ~ of the Mayence Sphinx: της σφίγγας της Μαγεντίας, the ~ of the Moscow Gorgoneion kylix: της κύλικας με το γοργόνειο (της Μόσχας), the

ENGLISH-GREEK ~ of the Munich Amphora: του αμφορέα του Μονάχου, the ~ of the Naples Hydriskai: των υδρισκών της Νεαπόλεως, the ~ of the New York Hypnos: του Ύπνου της Νέας Υόρκης, the ~ of the Nicosia Olpe: της όλπης της Λευκωσίας, the ~ of the Old Women: των γραιών, the ~ of the Oxford Grypomachy: της γρυπομαχίας της Οξφόρδης, the ~ of the Paris Gigantomachy: της γιγαντομαχίας του Παρισιού, the ~ of the Phlyax Helen: της φλυακικής Ελένης, the ~ of the Pnyx P 4: της Πνυκός Ρ 4, the ~ of Prague 774: της Πράγας 774, the ~ of the Reading Lekanis: της λεκανίδος του Reading, the ~ of the Sirene Citharist: της κιθαρωδού σειρήνας, the ~ of Taranto 2602: του Τάραντα 2602, the ~ of Thermi 3042: της Θέρμης 3042, the ~ of the Vatican Horseman: του ιππέα του Βατικανού, the ~ of the Vatican Mourner: της θρηνωδού του Βατικανού, the ~ of the Wedding Procession: της γαμήλιας πομπής, the ~ of the Woolly Satyrs: των δασύτριχων σατύρων, the ~ of the Würzburg Amymone: της Αμυμώνης του Würzburg, the ~ of the Würzburg Chalices: των καλύκων του Würzburg, the ~ of the Yale Cup: της κύλικας του Yale, the Adria ~: ο ζωγράφος της Αδρίας, the Agrigento ~: του Ακράγαντα, the Aison ~: του Αίσωνος, the Ajax ~: του Αίαντος, the Aktorione ~: των Ακτοριόνων, the Altamura ~: της Altamura, the Amasis ~: του Αμάσιος, the Amazon ~: της Αμαζόνος, the Ambrosios ~: του Αμβρόσιου, the Amykos ~: του Αμύκου, the Anabates ~: του αναβάτη/ιππέα/των αναβατών, the Analatos ~: του Αναλάτου, the Anargyrus ~: του Αναργυρούντος, the Ancona ~: της Αγκώνας, the Andokides ~: του Ανδοκίδου, the Angular ~: των γωνιωδών περιγραμμάτων, the Antiphon ~: του Αντιφώντος, the Argos ~: του Άργου, the Baltimore ~: της Βαλτιμόρης, the Barclay ~: του Barclay, the Bastis ~: του Μπαστή, the Beldam ~: της Μέγαιρας, the Benaki ~: του Μουσείου Μπενάκη, the Berne ~: της Βέρνης, the Beth Pelet ~: του Beth Pelet, the Bird ~: του πτηνού, the Birdseed ~: των πουλιών και των σπόρων, the Black Fury ~: της Μαύρης Ερινύας, the Black(-)Thyrsus ~: του μαύρου θύρσου, the Bonn ~: της Βόννης, the Boot ~: της μπότας, the Boreads ~: των Βορεαδών, the Bowdoin-Eye ~: του οφθαλμού Bowdoin, the Briseis ~: της Βρισηίδος, the Brygos ~: του Βρύγου, the Bucci ~: του Bucci, the Busiris ~: του Βουσίριδος, the Cage ~: του κλωβού, the Carne(i)a ~: των Καρνείων, the Carpenter ~: του ξυλουργού, the Cartellino ~: της ετικέτας, the Cat(-)and(-)Dog ~: της γάτας και του σκύλου, the Cavalcade ~: της παρέλασης των ιππέων, the Cerberus ~: του Κέρβερου, the Chelis ~: του Χέλιδος, the Chequer ~: του ζατρικίου, the Choes ~: των χοών, the

41

Choregos ~: του χορηγού, the Clinic ~: της κλινικής, the Codrus ~: του Κόδρου, cup ~: κυλικογράφος, the Darius ~: του Δαρείου, the Daybreak ~: της αυγής, the Dinos ~: του δίνου, the Diosphos ~: του Διόσφου, the Dish ~: του δίσκου, the Dokimasia ~: της δοκιμασίας, the Dolon ~: του Δόλωνα, the Dwarf ~: του νάνου, the Eagle ~: του αετού, the Elbows Out ~: των αγκώνων, the Eleusinian ~: των Ελευσινίων, the Eleusis ~: της Ελευσίνας, the Erotostasia ~: της ερωτοστασίας, the Ethiop ~: του Αιθίοπα, the Euaichme ~: της Ευαίχμης, the Euaion ~: του Ευαίωνος, the Euphiletos ~: του Ευφιλήτου, the Eupolis ~: του Ευπόλιδος, the Fillet ~: της ταινίας, the Flat-head ~: της επίπεδης κεφαλής, the Floral ~: του άνθους, the Flying-Angel Painter: του ιπτάμενου αγγέλου, the Fortetsa ~: της Φορτέτσας, the Foundling ~: του έκθετου βρέφους, the Foundry ~: του χυτηρίου, the Gales ~: του Γαλού, the Gallatin ~: του Gallatin, the Geladakis ~: της συλλογής Γελαδάκη/του Γελαδάκη, the Geneva ~: της Γενεύης, the Geras ~: του γήρατος, the Haimon ~: του Αίμονα, the Hare-Hunt ~: του κυνηγιού των λαγών, the Harvard ~: του Harvard, the Hector ~: του Έκτορα, the Hegesiboulos ~: του Ηγησιβούλου, the Heidelberg ~: της Χαϊδελβέργης, the Heimarmene ~: της ειμαρμένης, the Helena Painter: της Ελένης, the Hephaisteion ~: του Ηφαιστείου, the Hephaistos ~: του Ηφαίστου, the Heraion ~: του Ηραίου, the Herakles ~: του Ηρακλή, the Heraldic Lions ~: των εραλδικών λεόντων, the Hermaios ~: του Ερμαίου, the Hesiod ~: του Ησιόδου, the Hippacontist ~: των ιππακοντιστών, the Hirschfeld ~: του Hirschfeld, the Hischylos ~: του Ισχύλου, the Horse-Bird ~: των αλόγων-πουλιών, the Hound ~: του κυνηγόσκυλου, the Hunt ~: του κυνηγιού, the Huntsman ~: του κυνηγού, the Iliupersis ~: της Ιλίου Πέρσεως, the Inscription ~: των επιγραφών, the Io ~: της Ιούς, the Ivy-leaf ~: του κισσόφυλλου, the Jena ~: της Ιένας, the Karkinos ~: του καρκίνου, the Kekrops ~: του Κέκροπος, the Kiev ~: του Κιέβου, the Kleophon ~: του Κλεοφώντος, the Kleophrades ~: του Κλεοφράδους, the Klyka ~: της Κλύκας, the Koropi ~: του Κορωπίου, the Kraipale ~: της Κραιπάλης, the KX ~: ο ζωγράφος ΚΧ, the Kynosarges ~: του Κυνοσάργους, the Lambros ~: του Λάμπρου, the Lampas ~: της λαμπάδας, lekythos ~: ληκυθογράφος, the Lid ~: του πώματος, the Lion ~: του λέοντος, the Lipari ~: της Λιπάρας, the Locri ~: των Λοκρών, the Long Nose ~: της μεγάλης μύτης, the Lyandros ~: του Λυάνδρου, the Lycaon ~: του Λυκάονος, the Lysippides ~: του Λυσιππίδη, the Makaria ~: της Μακαρίας, the Mastos ~: του μαστού, the

42

ENGLISH-GREEK Medallion ~: του μεταλλίου, the Meidias ~: του Μειδία, the Meleager ~: του Μελεάγρου, the Mesogeia ~: των Μεσογείων, the Methyse ~: της Μεθύσης, the Midas ~: του Μίδα, the Mikion ~: του Μικίωνος, the Mystes/Mystae ~: των μυστών, the Naples ~: της Νεαπόλεως, the Narrow-bird ~: των στενομήκων πτηνών, the Naucratis ~: της Ναυκράτεως, the Nekyia ~: της νέκυιας, the (New York) Ness(tt)os ~: του Νέσσ(ττ)ου (της Νέας Υόρκης), the Niobid ~: των Νιοβιδών, the Oedipus ~: του Οιδίποδα, the Olive Spray ~: των κλάδων ελαίας, the Orchard ~: του οπωρώνος, the Oresteia ~: της Ορέστειας, the Orleans ~: της Ορλεάνης, the Pan ~: του Πανός, the Pair ~: του ζεύγους, the Pantoxena ~: της Παντοξένας, the Pasiades ~: του Πασιάδου, the Pasithea ~: της Πασιθέας, the Passas ~: του Πασσά, the Patera ~: της φιάλης με τη μακρά λαβή, the Pedieus ~: του Πεδιέως, the Phanyllis ~: της Φανυλλίδος, the Phiale ~: της φιάλης, the Phineus ~: του Φινέα, the Pholoe ~: της Φολόης, the Pholos ~: του Φόλου, the Pig ~: του χοίρου, the Pisticci ~: του Pisticci, the Pithos ~: του πίθου, the Polos ~: του πόλου, the Pompe ~: της πομπής, the Pothos ~: του πόθου, the Pourtalès ~: του Pourtalès, the Prisoner ~: του αιχμαλώτου, the Pronomos ~: του Προνόμου, the Protome ~: της προτομής, the Providence ~: της Providence, the Ptoon ~: του Πτώου, the Quadrate ~: των τετραγώνων, the Ram Jug ~: (της οινοχόης) του κριού/των κριών, the Redline ~: της κόκκινης γραμμής, the Reed ~: των καλαμιών, {Μιν.} των καλαμοειδών, the Rehearsal ~: της πρόβας, the Retorted ~: των διάστροφων οφθαλμών, the Ribbon ~: της κορδέλας, the Rider ~: του ιππέα, the Sacrifice ~: της θυσίας, the Salting ~: του Salting, the Sappho ~: της Σαπφούς/Σαπφώς, the See-saw ~: της τραμπάλας, the Seiriniske ~: της Σειρηνίσκης, the Selinus ~: του Σελινούντα, the Sketch ~: του σχεδίου, the Snub-Nose ~: της σιμής μύτης, the Sosias ~: του Σωσία, the Sotades ~: του Σωτάδη/ Σωτάδου, the Splanchnopt ~: του σπλαγχνόπτη, the Spotted Rock ~: του στιγμωτού βράχου, the Straggly ~: ο Αναμαλλιασμένος, the Swallow ~: των χελιδονιών, the Swing ~/the Swinger: της αιώρας, the Syleus ~: του Συλέα, the Syracuse ~: των Συρακουσών, the Syriskos ~: του Συρίσκου, the Talos ~: του Τάλω, the Taras ~: του Τάραντος, the Tarquinia Painter: της Ταρκίνιας, the Taucheira /Tocra ~: της Ταύχειρας, the Telos ~: της Τήλου, the Thalia ~: της Θάλιας, the Thanatos ~: του θανάτου, the Theseus ~: του Θησέα, the Thin-brush ~: του λεπτού χρωστήρα, the Three-stripe ~: των τριών ταινιών, the Tithonos ~: του Τιθωνού, the Tleson ~: του Τλήσωνος, the Torch ~: του δαυλού, the

Torchmen ~: των δαδοφόρων, the Triglyph ~: των τριγλύφων, the Trophy ~: του τροπαίου, the Two-Row ~: της διπλής γραμμής, the Tydeus ~: του Τυδέα, the Tymbos ~: του τύμβου, the Typhon ~: του Τυφώνα, the Underworld ~: του κάτω κόσμου, the Veii ~: των Βηίων, the Vlasto ~: του Βλαστού, the Vouni ~: του Βουνίου, the Washing ~: του λουτρού, the Wedding ~: του γάμου, the Well ~: του πηγαδιού, the White Bull ~: του λευκού ταύρου, the Whiteface-Frignano ~: του λευκού προσώπου-Frignano, the White Saccos/Sakkos ~: του λευκού σάκκου, the Woman ~: της γυναίκας, the Wraith ~: των πνευμάτων painting ζωγραφική, ~ in metal(s): ζωγραφική με μέταλλα, free ~: μεγάλη ζωγραφική palace ανάκτορο, bishop’s ~: επισκοπείο, Great ~: το Ιερό(ν)/Μέγα Παλάτιο(ν) (Κωνσταντινούπολη) palaeobotanical βλ. archaebotanical palaeobotany βλ. archaeobotany palaeoclimate παλαιοκλίμα palaeodemography παλαιοδημογραφία palaeodiet παλαιοδιατροφή palaeoenvironment παλαιοπεριβάλλον palaeographer παλαιογράφος palaeography παλαιογραφία palaeographic παλαιογραφικός Palaeolithic η Παλαιολιθική περίοδος, παλαιολιθικός, Lower ~: κατώτερη Παλαιολιθική, Upper ~: ανώτερη Παλαιολιθική Palaeologan παλαιολόγειος palaeontologist παλαιοντολόγος palaeontology παλαιοντολογία palaeopathology παλαιοπαθολογία palaeosol παλαιοέδαφος palaeovegetation παλαιοβλάστηση palaeozoologist παλαιοζωολόγος palaeozoology παλαιοζωολογία palaestra (pl. palaestrae) παλαίστρα paleoethnobotany παλαιοεθνοβοτανική palette {ΠΚ} ορθογώνιο πινάκιο, χρωματοθήκη (επίσης pigment container, tube), χρωματοτρίπτης palimpsest παλίμψηστο palladion/palladium (pl. palladia) παλλάδιο(ν) pallet κώπη (επίσης paddle) palmette ανθέμιο (επίσης anthemion), ανθεμωτός, ~ cup: βλ. cup, ~ heart: ανθεμωτός πυρήνας, ~ lekythos: βλ. lekythos, ~ spiral: ανθεμωτός έλικας, angle ~: ημιανθέμιο, circumscribed ~: ανθέμιο που περιβάλλεται από βλαστόσπειρα, flame ~: ανθή/ανθέμιο φλογωτού ρυθμού, φλογόσχημο ανθέμιο, half-~: ημιανθέμιο, inverted heart-shaped ~: ανάστροφο καρδιόσχημο ανθέμιο, ridge ~: βλ. ridge, split ~: διασπασμένο ανθέμιο, upright ~: ορθό ανθέμιο

ENGLISH-GREEK Palm Sunday Κυριακή των Βαΐων palynological παλυνολογικός palynologist παλυνολόγος palynology παλυνολογία panaghiarion (pl. panaghiaria) παναγιάριο Panathenaea Παναθήναια (επίσης Panathenaic Festival), Great ~: μεγάλα Παναθήναια, Lesser ~: μικρά Παναθήναια Panathenaic παναθηναϊκός, ~ Festival: βλ. Panathenaea, ~ Way: η οδός των Παναθηναίων pancratiast/pankratiast παγκρατιαστής pancration/pankration παγκράτιο(ν) panegyric πανηγυρικός panel {Κερ.} διάχωρο, μετόπη, (επίσης balustrade, parapet), πέτασμα, πίνακας (επίσης pinax, plaque), {Β.} θωράκ(ε)ιο, φορέας (εικόνας – επίσης support), ~ of opus sectile glass: βλ. opus sectile, double-sided closure ~: {Β.} αμφίγλυφο θωράκιο (τέμπλου), in ~s: σε μετοπική διάταξη, recessed ~: βλ. integral frame, sunken ~: {Γλ.} βυθισμένη μετόπη panelling {Β.} ουρανία panhellenic πανελλήνιος pantheon πάνθεον pan tile βλ. tile Pantokrator Παντοκράτωρ pantry οψοφυλάκιο, {Β. Αρχ.} δοχείο (μονής) Papposilenus Παπποσειληνός papyrology παπυρολογία papyrus (pl. papyri) πάπυρος, ~-lily: {Δ.} κρινοπάπυρος, παπυρόσχημος κρίνος, elaborate ~: {Δ.} διαποίκιλτος πάπυρος, voluted ~: {Δ.} σπειροειδής πάπυρος parabemata παραβήματα parable παραβολή paramand παραμανδύας parapet θωράκ(ε)ιο (επίσης balustrade), στηθαίο (επίσης parapet wall), {Β. Αρχ.} πτερύγιο (κλίμακας άμβωνα) parascenium (pl. parascenia) παρασκήνιο (επίσης paraskenion) paraskenion (pl. paraskenia) παρασκήνιο parasol αλεξήλιο, σκιάδ(ε)ιο parastade (wall) παραστάς (βλ. Valavanis 1999, 35) parchment περγαμηνή (επίσης vellum) parecclesion (pl. parecclesia)/parekklesion (pl. parekklesia) {Β. Αρχ.} παρεκκλήσιο (επίσης chapel) parodos (pl. parodoi) πάροδος parpen διάτονος λίθος (επίσης long stone, through stone) part απότμημα, μέρος Parthenon, the ο Παρθενώνας partition (Αρχ.) φράγμα, ~ wall: βλ. wall partly worked ημίεργος party wall βλ. wall

43

pastas (pl. pastades) παστάδα/παστάς, ~ house: βλ. house paste υαλόμαζα, {Κερ.} βλ. clay pastophorion/pastophorium (pl. pastophoria) {Β. Αρχ.} παστοφόριο pastophory βλ. pastophorion pastoral staff βλ. staff patch {Λιθ.} μπάλωμα, triangular ~: {Κερ. Δ.} φολιδωτό τρίγωνο patella (pl. patellae) γαράριο paten δισκάριο, (εκκλησιαστικός) δίσκος patera (pl. paterae) πάτερα (είδος πινακίου με λαβή), (ρηχή) φιάλη (με λαβή), χέρνιπτρο, knob-handled ~: φιάλη με κομβιόσχημες λαβές (επίσης dish – για τη χρήση του όρου και τους τύπους του αγγείου βλ. Ρωμιοπούλου 1989, 205) patina επίπαγος patriarch πατριάρχης patriarchal πατριαρχικός patriarchate πατριαρχείο patriarchy πατριαρχία patrician πατρίκιος Patristic πατερικός patristics/patrology πατρολογία patron κτήτωρ (επίσης founder), ~ deity/god: θεόςπροστάτης, πολιούχος pattern 1. διακοσμητικό στοιχείο, πρότυπο, σχέδιο (βλ. και settlement). 2. κόσμημα (βλ. και ornament), ~ book: ανθίβολο (επίσης imprinted drawing), ~ burnish(ing): γραμμική έντριψη, battlement ~: κόσμημα επάλξεων, chequer(board) ~: αβακωτό, cobweb ~: ιστός αράχνης, diagonal ~: τετράφυλλο, feather ~: πτίλωμα, five-loaf ~: κόσμημα των πέντε άρτων, gear ~: ψευδομαίανδρος, honeycomb ~: κυψελοειδές κόσμημα, hourglass ~: κλεψύδρα, interlacing ~: συμπλεκόμενες ταινίες, ταινιωτό πλέγμα (επίσης interlacing design), key ~: κλειδόμορφο κόσμημα, lattice ~: αβακωτό πλέγμα, linear ~: {Δ.} πλέγμα, linear cufic ~: κουφικά γράμματα, necklace ~: σταγονόσχημα κρόσσια, net ~: δικτυωτό (πλέγμα), reticulate ~: {Αρχ.} αβακωτό/δικτυωτό κόσμημα, ripple ~: πτυχώσεις, πτυχωτός ρυθμός, rock ~: βραχώδες τοπίο, κόσμημα βράχου, scale ~: φολίδες, φολιδωτό κόσμημα, scale ~ with dots: διάστικτες φολίδες, sponge ~: σπογγωτό κόσμημα, step(ped) ~: βαθμιδωτό/κλιμακωτό κόσμημα, stipple ~: στικτό, stone ~: διάκοσμος στιγμών, κατάστικτο βάθος/σχέδιο, στιγμές, string ~: συνεχές κόσμημα, tongue ~: {Αρχ.} φύλλο, {Κερ.} γλωσσωτό κόσμημα, toirtoiseshell ripple ~: χελών(ε)ιο (επίσης carapace), U-~: U-σχημο, μισή έλλειψη, wavy loop ~: συνελισσόμενες κυματοειδείς γραμμές, wheel ~: κόσμημα τροχού, κυκλικό κόσμημα/σχέδιο,

44

ENGLISH-GREEK

ρόδακας, zigzag ~: θλαστή διακόσμηση pauldron επωμίδα [μεταλλικής πανοπλίας] (επίσης shoulder-guard), επώμιο paved λιθόστρωτος, πλακοστρωμένος, πλακόστρωτος pavesade καστέλλωμα [πλοίου] (βλ. Pryor & Jeffreys 2006, 193) paving πλακόστρωση, πλακόστρωτο pavonazzetto φρύγιος λίθος pea (plant) ψυχανθές peak sanctuary βλ. sanctuary pebble βότσαλο, κροκάλα, χαλίκι pebbled βοτσαλωτός pectoral επιστήθιο(ς), περιτραχήλιο, {Β.} εγκόλπιο(ς) pedestal βάθρο (κίονα), βάση, υπόστατο/υποστατό pedestalled {Κερ.} με υπόστατο/υποστατό, υψίπους pediment αέτωμα, arcuated/Syrian ~: συριακό αέτωμα, rounded/segmental ~: τοξωτό αέτωμα pedimental αετωματικός, εναέτιος peer polity αυτόνομη τοπική ενότητα (βλ. Παπαδόπουλος 2002, 183) peg ένδεσμος, καρφίδα, centering ~: εμπόλιο, ~-hole: οπή ενδέσμου/πείρου Pelasgian/Pelasgic πελασγικός pelike (pl. pelikai) πελίκη, neck-~: με λαιμό pelta(-shield, pl. peltae) πέλτη peltast πελταστής pendant εξάρτημα περιδεραίου, κρεμαστό, περίαπτο pendent κρεμάμενος, κρεμαστός, ~ triangle: κρεμάμενο/κρεμαστό τρίγωνο pendentive {Αρχ.} λοφίο, σφαιρικό τρίγωνο, ~ dome: βλ. dome, straight ~: {Αρχ.} ψευδολοφίο pendilium (pl. pendilia) πενδίλιο (επίσης prependulium) pentadrachm πεντάδραχμο pentaglyph πεντάγλυφο(ς) pentalpha πεντάλφα pentanummium (pl. pentanummia) πεντανούμμιο(ν) pentaomphalon (pl. pentaomphala) πενταόμφαλο, πέντε άρτοι (επίσης five-loaf ornament) pentarchy πενταρχία pentastyle πεντάστυλος Pentateuch Πεντάτευχος pentecontor/pentekonter πεντηκόντορος Pentecost Πεντηκοστή pentecostarion (pl. pentecostaria) πεντηκοστάριον Pentelic πεντελικός pentimento (pl. pentimenti) {Κερ.} ζω(ο)φόρος με κρεμαστά κοσμήματα peplos (pl. peploi) πέπλος Peplotheke η Πεπλοθήκη percussion επίκρουση

perforated διάτρητος, ~ clay disc: διάτρητο αποστρογγυλεμένο όστρακο perforation διάτρηση, τρήμα performative επιτελεστικός perfume flask βλ. flask Pergamene περγαμηνός periaktos (pl. periaktoi) περίακτος peribolos (pl. periboloi) περίβολος (βλ. και wall) peridrome {Κλασ. Αρχ.} περίδρομος [ναού] peripteral περίπτερος perirrhanterion (pl. perirrhanteria) περιρραντήριο peristasis (pl. peristaseis) {Αρχ.} περίσταση peristyle περιστύλιο, περίστυλο, περίστυλος, {Β. Αρχ.} περίστωο, ~ court: βλ. court, ~ house: βλ. house, ~ tomb: βλ. tomb peritenia band βλ. band permeability διαπερατότητα Perserschutt η περσική επίχωση [στην Ακρόπολη της Αθήνας] Persian περσικός personification προσωποποίηση perspective προοπτική, ~ view: προοπτικό σχέδιο pestle καρούλι, κρουστήρας, πηνίο, τριπτήρας, ύπερος, finger ~: δοίδυκας (γουδοχέρι σμιλεμένο σε σχήμα δακτύλου) petasos (pl. petasoi)/petasus (pl. petasi) πέτασος petrographic πετρογραφικός petrography πετρογραφία petrological πετρολογικός phalanx φάλαγγα phalera (pl. phalerae) φάλαρο phallic φαλλικός phallos-bearer φαλλοφόρος phallus (pl. phalli) φαλλός phelonion (pl. phelonia) φαιλόνιο/φελόνιο phial φιαλίδιο (υάλινο) phiale (pl. phialai) φιάλη, mesomphalic ~/~ mesomphalos: μεσόμφαλος φιάλη, mosaic ~: ψηφιδωτή φιάλη, omphalos ~: ομφαλωτή φιάλη phlyax (pl. phlyakes) φλύαξ Phocaean φωκαϊκός phormiskos (pl. phormiskoi) {Κερ.} φορμίσκος photogrammetric φωτογραμμετρικός photogrammetry φωτογραμμετρία photo scales βλ. scale phratry φρατρία Phrygian φρυγικός, ~ cap: βλ. cap phylactery {Β.} φυλακτήριο, φυλαχτό phyle (pl. phylae/phylai) φυλή [ειδικά της Αθήνας] phytolith φυτόλιθος pick-axe βλ. axe pick-hammer (large ~) βλ. hammer pictogram/pictograph εικονόγραμμα,

ENGLISH-GREEK πικτόγραμμα pictographic εικονογραφικός pictorial εικονιστικός pier 1. πεσσός (επίσης pillar, pillaster), ~-and-door (partition): πολύθυρο (επίσης polytheron), ~-andwindow arrangement/partition: πολυπαράθυρο (βλ. Παλυβού 1999, 386 και σημ. 659), ~-capital: βλ. capital, linked foundation ~: θεμελιοδοκός. 2. {Β. Αρχ.} cruciform ~: σταυρόμορφος πεσσός, rectangular ~: πεσσός ορθογώνιας διατομής, square ~: πεσσός τετράγωνης διατομής, T-shaped ~: ταυόμορφος πεσσός, thick ~: πεσσοειδής τοίχος pierced διάτρητος, ~ hole: τρήμα, ~-work: διάτρητα, διάτρητη τεχνική (επίσης opus interrasile) pigment χρώμα, χρωστική ουσία/ύλη, ~ container: χρωματοθήκη (επίσης palette, tube), ~ grater: χρωματοτρίπτης pike σιγύννα (είδος όπλου) pilaster ημιπεσσοκίονας, παραστάς, πεσσός, ~-capital: επίκρανο παραστάδας (επίσης anta capital), terminal ~: ακραίος πεσσός pilgrim(’s) ampulla βλ. ampulla pilgrim(’s) flask βλ. flask pilgrim’s token {Β. Μεταλ.} ευλογία pillar παραστάς, πεσσός (βλ. και anta), υπόστυλος (επίσης hypostyle, pillared), ~ crypt: βλ. crypt, brick ~: στυλίσκος, central ~: πεσσός [κεραμικού κλιβάνου], low-block type ~: πεσσός με χαμηλού ύψους πελεκητό κυβόλιθο, multiblock ~: πεσσός από πολλαπλούς πελεκητούς κυβόλιθους, wall-~: τοιχοπεσσός pillared υπόστυλος (επίσης hypostyle, pillar) pin περόνη, double ~: διφυής, globe ~: με σφαιρικό έξαρμα, hinge ~: βελόνη στερέωσης, knotheaded ~: με κομβιόσχημη κεφαλή, safety ~: πόρπη ασφαλείας, toggle-~: ραβδόσχημη περόνη pinacotheca/Pinakotheke πινακοθήκη, η Πινακοθήκη (η βόρεια πτέρυγα των Προπυλαίων της αθηναϊκής Ακρόπλης) pinax (pl. pinakes) πίνακας (επίσης panel, plaque) pinched decoration βλ. decoration pine-cone κώνος πίτυος pink ρόδινος pinkish ροδόχρους pipe αγωγός, σωλήνας, overflow ~: αποστραγγιστικός αγωγός piper αυλητής pipes αυλός, double ~s: δίαυλος, Pan-~: αυλός του Πάνα, transverse ~: πλαγίαυλος piriform απιόσχημος, ~ jar: βλ. jar piscina (pl. piscinae) ιχθυοδεξαμενή (επίσης fish tank), {Β. Αρχ.} θάλασσα piscine κολυμβήθρα (επίσης pool) pisé αχυροπηλός, χυτή πηλοδομή (συναντάται συχνά αμετάφραστο)

45

pit 1. βόθρος, λάκκος (απορριμάτων – συναντάται και bothros), ~ cave: βλ. cave, beehive ~: υπόσκαπτο(ν), ash ~: λάκκος πυράς, casting ~: βλ. casting, ossuary ~: λάκκος ανακομιδής, refuse ~: λάκκος απόρριψης, sacrificial ~: λάκκος θυσιών, stoking ~: λάκκος τροφοδοσίας [κεραμικού κλιβάνου]. 2. (ανασκαφική) τομή (βλ. και trench), control ~: βλ. trench pitch πλευρά (στέγης) pitched (roof) βλ. roof pitcher οινοχόη, (ευρύστομη) πρόχους (κυρίως Γεωμ.) pithamphora πιθαμφορέας (κυρίως της Κυκλ. Κερ. της Αρχαϊκής περιόδου) pithoid πιθόσχημος pithos πίθος, ~ burial: βλ. burial, medallion ~: πίθος με μετάλλια, ovoid ~: πιθοειδής κρατήρας pitted επίκρουστος (βλ. Αγγελοπούλου 2014, 356 και σημ. 120, 600) pitting {Υ} βελονισμοί, διάβρωση με βελονισμούς pivot πόλος περιστροφής, στροφέας, ~ hole: όλμος (βλ. και Ginouvès 1992, 55), ~ stone: στροφέας plague λοιμός plain {Κερ.} ακόσμητος (βλ. και pottery), ~ weave: {Κα.} απλή πλέξη (επίσης chequerwork, simple plaiting) plaited work {Κα.} τεχνική πλεξίδας plaiting {Κα.} πλέξη (επίσης twining), diagonal ~: διαγώνια, simple ~: απλή πλέξη (επίσης chequerwork, plain weave) plan κάτοψη, (οικιστικό) σχέδιο, agglomerate ~: συμπαγής οικισμός, ground ~: κάτοψη, open ~: ανοικτό οικιστικό σχέδιο plank-like σανιδόμορφος plano-convex βλ. convex plaque πίνακας (επίσης panel, pinax), πλακίδιο, funerary ~: ταφικός πίνακας, votive ~: αναθηματικός πίνακας plaster (ασβεστο)κονίαμα, γυψοκονία, γύψος, ~ cast: βλ. cast, ~ relief: ανάγλυφο κονίαμα, coarse ~: υπόστρωμα [τοιχογραφίας], gypsum ~: γυψοκονίαμα (επίσης gyspsum mortar), hydraulic ~: υδραυλικό κονίαμα (επίσης hydraulic mortar), lime ~: ασβεστοκονίαμα, ~: υπόστρωμα [τοιχογραφίας], mud-~: πηλοκονίαμα plastered (επι)κεκονιαμένος, επίχρηστος, επιχρισμένος, καλυμμένος με κονίαμα plastic πλαστικός plateau (pl. plateaux) οροπέδιο, πλάτωμα plate 1. πινάκιο, {Β.} αβαθές πινάκιο, ~-bead: βλ. bead, baking ~: {Κυκλ.} δίσκος όπτησης, ρηχό τηγανοειδές σκεύος, fish-~: ιχθυοπινάκιο, sigillata ~: περγαμηνό πινάκιο, straight-sided ~: {ΠΚ Κερ.} μεγάλη φιάλη με επίπεδες πλευρές, surface ~: βλ. surface. 2. {Μεταλ.} έλασμα, γύαλο [θώρακα]. 3. ~d (gold-/silver-~): {Νομ.}

46

ENGLISH-GREEK

υπόχαλκος platform εξέδρα, κρηπίδα, στυλοβάτης, {Β.} εξώστης άμβωνα, {Λιθ.} επιφάνεια, ~ of boards: {Αρχ.} σανίδωμα, pressure ~: {Λιθ.} επιφάνεια πίεσης, striking ~: {Λιθ.} επιφάνεια πρόσκρουσης plating επιμετάλλωση platter {Κερ.} πίνακας plectrum (pl. plectra) πλήκτρο [έγχορδου οργάνου] Pleistocene το Πλειστόκαινο plemochoe (pl. plemochoai) πλημοχόη plethron (pl. plethra) πλέθρο(ν) plinth πλίνθος (αγάλματος/βάσης κίονα) plinthophoric {Νομ.} πλινθοφόρος Pliocene το Πλειόκαινο plough άροτρο plume λοφίο (επίσης crest), {Μιν. Κερ.} θύσανος plunger έμβολο (υαλουργικό) Plynteria Πλυτνήρια pocket θύλακας podium (pl. podia) βάθρο, κρηπίδωμα, πόδιο point 1. αιχμή, βελόνι, Ahrensburgian ~: διπλολοξότμητη αιχμή, Gravettian ~: στενεμένη αιχμολεπίδα, Hamburgian ~: καρινοειδής αιχμή, Kostienki ~: αγκιστροειδής φαρδιά αιχμή, large ~: ποντίλι, leaf/foliate ~: φυλλόσχημη αιχμή, Levallois ~: φολιδωτή, Magdalenian ~: αγκιστροειδής στενή, microgravette ~: ακιδωτή, projectile ~: αιχμή βέλους, pseudo-Levallois ~: ψευδοφολιδωτή, single bevelled ~: με πλευρικό μίσχο, stemmed backed ~: με μίσχο, μισχωτή, tanged ~: γλωσσοειδής, Tayac(ian) ~: συγκλίνον οδοντωτό (εργαλείο), ταγιάκια αιχμή. 2. ~ of origin: σημείο εκκίνησης, ~-to-~ (exchange): βλ. exchange, vanishing ~: σημείο φυγής pointed αιχμηρός, οξυκόρυφος, οξύληκτος, οξυπύθμενος, ~ tool: εργαλείο με ενεργό αιχμηρό άκρο pointillé στικτός, ~ filling: κατάστικτος pointing αρμολόγημα pole ανάφορο polemarch (άρχων) πολέμαρχος polis (pl. poleis) πόλη-κράτος (η αρχαιοελληνική ‘πόλις’, επίσης city-state) polish λειαίνω, στιλβώνω polished λειασμένος, στιλπνός polisher στιλβωτής polishing στίλβωση, fire-~: στίλβωση εν θερμώ/ πυράκτωσης, lathe ~: στίλβωση εν ψυχρώ/ περιστροφής/τριβής, rotary ~: στίλβωση περιστροφής/τριβής polity πολιτεία polos (pl. poloi) πόλος polyandrion/polyandrium (pl. polyandria) πολυάνδριον (επίσης communal tomb)

polycandelon (pl. polycandela) πολυκάνδηλο polychrome πολυχρωμία, πολύχρωμος polyculture πολυκαλλιέργεια polygonal πολυγωνικός polyp πολύποδας polyptych πολύπτυχο polyreme πολυήρης polystaurion (pl. polystauria) πολυσταύριο polytheron (pl. polythera) πολύθυρο (επίσης pier-and-door partition) pomace στέμφυλα pommel {Μεταλ.} επίμηλο, μήλο, μύκης, σφαίρωμα λαβής (επίσης hilt) Pompei(i)an πομπηιανός Pompeion, the Πομπείο(ν) Pontic ποντικός pontil ράβδος (μεταλλική υαλουργίας), ~ mark: αποτύπωμα κάννης, ~ scar: βάθυνση (σε φυσητά αγγεία) pool κολυμβήθρα (επίσης piscine), swimming ~: κολυμβητική δεξαμενή poop επίστεγο popanon (pl. popana) πόπανο poppy μήκων porch πρόδομος (επίσης prodomos, vestibule), πρόσταση, προστώο (επίσης portico, prostoon) poros (stone) πωρόλιθος, πώρινος porous πορώδης porphyrogenitus (pl. porphyrogeniti) πορφυρογέννητος porphyry πορφυρίτης portal πυλώνας portico πρόπυλο, πρόσταση, προστώο (επίσης porch, prostoon), στοά (επίσης stoa) portcullis καταρρακτή portrait (head) εικονιστική κεφαλή, προτομή (επίσης bust, protome) portraiture προσωπογραφία pose στάση, contracted ~: συνεσταλμένη, kneelingrunning/knielauf ~: εν γούνασιν δρόμου positive feedback βλ. feedback post πάσσαλος, ~hole/pit: οπή πασσάλου, ~hole building: πασσαλόπηκτο κτήριο, ~(-)and(-) lintel: δοκός επί στύλου/στύλων, king-~: {Β. Αρχ.} ορθοστάτης (εποροφίας), {Β. Αρχ.} τεγοστάτης, turn-/turning ~: {Αρχ.} καμπτήρας post- μετα(-) (π.χ. Ρost-Byzantine: Μεταβυζαντινός) postern(-gate) πυλίδα (συνηθέστερα sally port) postglacial μεταπαγετώδης pot αγγείο, acoustical ~: {B.} ηχητικό αγγείο (επίσης acoustic vessel, resonator), chamber-~: δοχείο νυκτός, cooking ~: μαγειρικό σκεύος, χύτρα (επίσης cooking jar), {Β. Κερ.} τσουκάλι (επίσης stew(-)pot), suspension ~: αναρτώμενο, {ΠΚ} κρατηρίσκος (με οπές ανάρτησης) – βλ. και vase potamos (pl. potamoi) {Β.} ποταμός

ENGLISH-GREEK pothole cave βλ. cave potnia (theron) βλ. Mistress of Animals potsherd όστρακο (βλ. και sherd) potter αγγειοπλάστης, κεραμέας, ~’s mark: σημείο κεραμέως, ~’s (work)shop: αγγειοπλαστείο (επίσης pottery workshop) pottery κεραμική, ~ group: κλειστό σύνολο αγγείων/κεραμικής, ~ kiln: βλ. kiln, ~ variability: βλ. variability, ~ workshop: αγγειοπλαστείο (επίσης potter’s (work)shop), dark faced ~: σκοτεινόχρωμη, impasto ~: μονόχρωμη κεραμική [ετρουσκική], plain ~: αδιακόσμητη, ακόσμητη, stamped ~: εμπίεστη, surface ~: κεραμική περισυλλογής pounder θρυμματιστήρας, σφύρα pounding σφυροκόπημα pour libation(s) σπένδω pouring έκχυση, μετάγγιση [υγρών], πρόχυση, προχυτικός, ~ hole: βλ. hole powdery {Κερ.} εύθρυπτος (επίσης brittle) praefectus (pl. praefecti) {Β.} Έφορος (επίσης prefect) praefurnium (pl. praefurnia) στόμιο τροφορδοσίας [κλιβάνου], υποκαύστρα praetorium (pl. praetoria) πραιτώριο Praxapostle/Praxapostolos Πραξαπόστολος prayer book ευχολόγιο praying δεόμενος (επίσης orans) precanonical προκανονικός preceramic προκεραμικός precinct περίβολος prefect {Β.} Έφορος (επίσης praefectus) prefiguration προεικόνιση pre(-)hellenic προελληνικός prehistorian προϊστοριολόγος prehistoric προϊστορικός prehistory προϊστορία Preparation of the Throne, the η Ετοιμασία του Θρόνου prependulium (pl. prependulia) βλ. pendilium presbytery ιερό (βήμα), πρεσβυτέριο (επίσης bema, chancel, sanctuary) Presentation (of the Virgin in the Temple) {Β.} Eισόδια (της Θεοτόκου), ~ (of Christ) in the Temple: Υπαπαντή preservation διατήρηση, moderate state of ~: μέτρια κατάσταση διατήρησης, poor state of ~: κακή κατάσταση διατήρησης, state of ~: κατάσταση διατήρησης prestige goods/objects αγαθά/αντικείμενα κύρους/γοήτρου pre(-)theistic προθεϊστικός pricked cartoon διάτρητο ανθίβολο prickles ακιδωτή/κοκκιδωτή διακόσμηση (τύπος τραχωτής διακόσμησης) priesthood ιερατείο priest-king {Μιν.} βασιλιάς-αρχιερέας

47

prill ψήγμα primary state formation πρωτογενής κρατικός σχηματισμός primicerius (pl. primicerii)/primikerios (pl. primikerii) πριμικήριος principal cluster of cells βλ. cluster principality πριγκιπάτο proboulos (pl. probouloi) πρόβουλος procession {Β.} λιτανεία, the ~ to Calvary: Χριστός Ελκόμενος (επίσης the Way to Calvary) processional way πομπική οδός prochous (pl. prochoi) βλ. ewer, jug proclamation ανακήρυξη prodomos (pl. prodomoi) πρόδομος [κυρίως Μυκ. μεγάρου] (επίσης porch, vestibule) pro(h)edria (pl. pro(h)edriai) {Αρχ.} (έδρανο) προεδρία(ς) [σε θέατρα] profile 1. κατατομή, πλάγια όψη, πλάγιος, in ~: κατά κρόταφο, σε κατατομή, sagging ~: {Κερ.} πεπιεσμένο σχήμα. 2. παρειά, soil ~: εδαφοτομή, trench ~: βλ. trench. 3. {Κερ.} περίγραμμα [αγγείου], τομή, curving ~: καμπύλη τομή, S-~: περίγραμμα σχήματος S projectile εκηβόλο projecting εξέχων prokypsis πρόκυψις pronaos (pl. pronaoi) πρόναος prong λοβός, μυκτήρας, two-~: δίλοβος proper {Β.} ακολουθία propylaea/propylaia προπύλαια [σπανιότερα στον ενικό, propylaeum-προπύλαιο(ν)] propylon (pl. propyla) πρόπυλο proscenium (pl. proscenia)/proskenion (pl. proskenia) προσκήνιο proskynesis icon βλ. icon prospection ανίχνευση, διασκόπηση, archaeological ~: βλ. geophysical survey, magnetic ~: μαγνητική διασκόπηση επίσης magnetic survey) prostas (pl. prostades) προστάς, ~ house: βλ. house prostoon (pl. prostoa) προστώο (επίσης porch, portico) prostrate γονυπετής prostyle πρόστυλος, ~ with returning sides: πρόστυλες με πλάγιες επικαμπές protekdikos (pl. protekdikoi) πρωτέκδικος prothesis πρόθεσις prothyron (pl. prothyra) πρόθυρο (επίσης vestibule) Protoattic πρωτοαττικός Protocorinthian πρωτοκορινθιακός Protogeometric πρωτογεωμετρικός protokotyle (pl. protokotylai) πρωτοκοτύλη Protomaiolica πρωτομαγιόλικα, Grid-Iron ~: πρωτομαγιόλικα με σχαρωτό διάκοσμο (επίσης Brindisi Ware) protome προτομή (επίσης bust, portrait head) Protopalatial παλαιοανακτορικός

48

ENGLISH-GREEK

protospathar(ios) πρωτοσπαθάριος protovestarius (pl. protovestarii) αρχιιματιοφύλακας protuberance απόφυση provenance προέλευση prow ornament βλ. ornament proxenic προξενικός proxenos (pl. proxenoi) πρόξενος proxeny προξενία proximal point analysis ανάλυση εγγύτερου σημείου pry mark βλ. mark prytaneion (pl. prytaneia)/prytaneum (pl. prytanea) πρυτανείο prytanis (pl. prytaneis) πρύτανις prytany πρυτανεία (η) psalter ψαλτήριο pseudo-buckle βλ. buckle pseudoashlar ψευδοϊσοδομικός, ψευδοϊσόδομος pseudocapital ψευδεπίκρανο pseudodipteral ψευδοδίπτερος pseudoperipteral ψευδοπερίπτερος pseudoprostyle ψευδοπρόστυλος pseudosarcophagus (pl. pseudosarcophagi) ψευδοσαρκοφάγος Π-shaped π(ε)ιόσχημος psychopompus ψυχοπομπός psychostasia ψυχοστασία psykter (pl. psykteres) ψυκτήρας pteroma (pl. pteromata) {Αρχ.} πτέρωμα pteron (pl. ptera) {Αρχ.} πτερόν pubic triangle ηβαίο, ηβικό τρίγωνο

pulpit άμβωνας (επίσης ambo) pulvinus (pl. pulvini) προσκεφάλαιο [κιονοκράνου] pumice κίσσηρη punch οπέας puncher κρουστήρας punching σμίλευση punctiform στιγμοειδής Punic Amphora Building, the το κτήριο των καρχηδονιακών αμφορέων [στην Κόρινθο] purification rite καθαρμός purlin τεγίδα purple ιώδης, πορφυρός push plan βλ. rabot puteal προστομιαίο/στόμιο φρέατος putto (pl. putti) Eρωτιδεύς (επίσης Cupid) pycnostyle πυκνόστυλος pyramidal πυραμιδοειδής pyre πυρά, funerary ~: ταφική πυρά, sacrificial ~: εναγιστική πυρά, πυρά θυσιών pyrotechnology πυροτεχνολογία pyxis (pl. pyxides) πυξίδα, cylindrical ~: κυλινδρική, double ~: δίδυμη, Gnathian-type ~: τύπου Γνάθια, hut ~: πυξίδα-οικίσκος/ πυξίδα σε σχήμα οικίσκου, multiple ~: σύνθετη, Nicosthenic ~: νικοσθένεια, spherical ~: σφαιρική, {ΠΚ} αχινόσχημη, spool ~: πηνιόσχημη, straight-sided ~: ορθογώνια, tripod(-)~: τριποδική, truncated-conical ~: κολουροκωνική

Q

Quaternary το Τεταρτογενές quatrefoil τετράφυλλο, τετράφυλλος ρόδακας quenching {Μεταλ.} ψύξη quern τριβείο, χειρόμυλος, saddle ~ type: σαμαρωτό τριβείο quillon κνώδοντας quinquereme πεντήρης (επίσης “five”) quire τετράδιο, τετράς, τεύχος (χειρόγραφου) quirk {Μυκ. Κερ.} (κομμένος) πλοχμός, running ~: συνεχής κομμένος πλοχμός quiver γωρυτός quoin γωνιόλιθος (επίσης corner stone)

quadrant (method) μέθοδος τεταρτημορίων [ανασκαφική] quadriga τέθριππο (επίσης four-horse chariot) quadriporticus (pl. quadriportici) τετράστωο quadrireme τετρήρης (επίσης “four”) quadruped τετράποδο [ζώο] Quaestor κοιέστωρ quartz χαλαζίας

ENGLISH-GREEK

R rabot ρόκανο (τύπος τερματικού ξέστρου – επίσης push plan) radiate ακτινοστεφής, ακτινωτός, ~ coin: βλ. coin radiocarbon dating βλ. dating radiography ραδιογραφία rafter αμείβων, επιτεγίδα, ~ socket: βλ. socket, main/principal ~: αμείβων (ζευκτού) rail βλ. chariot rainbow pottery/ware βλ. ware rainwater όμβρια ύδατα raised έξεργος, {Αρχ.} υπερυψωμένος, {Μεταλ.} ύψωση raising έγερση raking/slanting cornice βλ. cornice ram έμβολο πλοίου, κριός, ~ bearer: {Γλ.} κριοφόρος, battering ~: πολιορκητικός κριός, upper ~: προεμβόλιο(ν) ramp αναβάθρα, κεκλιμένη άνοδος, κεκλιμένο επίπεδο, ~ House: βλ. house rampant {Κερ. Δ.} ανορθωμένος rampart-walk περίδρομος (τείχους) (επίσης banquette) ranked ιεραρχημένος rapier δίκοπο ξίφος rassophore ρασοφόρος rasp ράσπα, ρίνη rattle πλαταγή, σείστρο, ~ group: βλ. group ravine λαγκαδιά raw ακατέργαστος, ~ glass: βλ. glass rayed ακτινωτός realgar σανδαράκη recess {Αρχ.} εσοχή, κοίλωμα, τόρμος recessed brick/course technique βλ. technique recessed panel βλ. panel reclining ανακεκλιμένος reconnaissance survey αναγνωριστική έρευνα reconstruction αναπαράσταση, αποκατάσταση, graphic ~: σχεδιαστική αναπαράσταση record (archaeological ~) (αρχαιολογική) μαρτυρία rectilinear ευθύγραμμος recumbent ανακλινόμενος recurrent technique βλ. technique recurve {Κερ.} αναδίπλωση recurving αναδιπλούμενος, {Δ.} ανακαμπτόμενος red ερυθρός, ~-crusted (decoration/ware): (διακόσμηση/κεραμική) με ερυθρό αλοίφωμα, ~ figure(d): ερυθρόμορφος, ~-hot: πυρακτωμένος, ~ passage: ρόδισμα, ~(-)topped ware: βλ. ware redate αναχρονολογώ

49

redating αναχρονολόγηση reddish ερυθρωπός red-polished ware βλ. ware red-slip ware βλ. ware reducing atmosphere {Κερ.} αναγωγική/μη οξυγονούχα ατμόσφαιρα reduction {Κερ.} αναγωγή, αναγωγική ατμόσφαιρα, {Λιθ.} κατεργασία, complete ~: πλήρης αναγωγή reeded {Κερ.} με ράβδωση, ραβδωτός, doublereeded: με διπλή ράβδωση, triple-reeded: με τριπλή ράβδωση refectory {Β. Αρχ.} τράπεζα (μονής) refinement διόρθωση, {Αρχ.} εκλέπτυνση refining {Μεταλ.} καθαρισμός reflectogram ανακλαστογράφημα reflectography ανακλαστογραφία, ultraviolet ~: υπεριώδης ανακλαστογραφία refractory πυράντοχος, πυρίμαχος regalia εμβλήματα region {Β. Τοπ.} ρεγεώνα register κατάστιχο (επίσης cadastre), commemorative ~: βρέβιο regula (pl. regulae) {Αρχ.} κανών [το τμήμα πάνω στο οποίο βρίσκονται οι σταγόνες του επιστυλίου] relic κατάλοιπο, λείψανο relief ανάγλυφο, ανάγλυφος, ~ ware: βλ. ware, bas-/ low ~: πρόστυπο/χαμηλό ανάγλυφο, document ~: ψηφισματικό (επίσης record relief), high ~: έξεργο ανάγλυφο, record ~: ψηφισματικό relieving {Αρχ.} (ανα)κουφιστικός (επίσης discharging), ~ triangle: (ανα)κουφιστικό τρίγωνο reliquary λειψανοθήκη, ~ horn: κέραςλειψανοθήκη remain κατάλοιπο (επίσης remnant) remedy ίαμα remnant κατάλοιπο (επίσης remain) remodelling ανάπλαση removal of fills αποχωμάτωση (επίσης soil removal) rendering απόδοση repertoire/repertory θεματολόγιο, σχηματολόγιο replica αντίγραφο, απομίμηση report βλ. excavation repository θησαυροφυλάκιο repoussė έκκρουστος, έκτυπη διακόσμηση, έκτυπος, εμπαιστική τεχνική, τεχνική της έκκρουσης [η δημιουργία ανάγλυφων κοκκίδων με σφυρηλάτηση της εσωτερικής επιφάνειας του αντικειμένου] reproduction αναπαραγωγή, αντίγραφο reserved {Κερ.} εδαφόχρωμος, εναλλασσόμενος, εξηρημένος reserving {Κερ.} εξαίρεση reservoir δεξαμενή (επίσης cistern)

50

ENGLISH-GREEK

residual υπολειμματικός residue analysis ανάλυση υπολειμμάτων resonator {Β.} ακουστικό αγγείο (επίσης acoustical jar/pot, acoustic vessel) respond {Αρχ.} ποδαρικό (τόξου) rest εδράζομαι restoration αναστήλωση, αποκατάσταση, ~ of the icons: αναστήλωση των εικόνων restored αποκατεστημένος, συμπληρωμένος, συντηρημένος (επίσης mended) restorer συντηρητής (επίσης conservator) retaining wall βλ. wall reticulate pattern βλ. pattern retiling ανακεράμωση retort αποστακτήρας retouch(ing) {Λιθ.} ακμοτόμηση, διπλή απόκρουση, (δεύτερη/λεπτή) επεξεργασία, alternate ~: ακμοτόμηση εναλλάξ, alternating ~: εναλλασσόμενη ακμοτόμηση, denticulate ~: οδοντωτή ακμοτόμηση, direct ~: ορθή ακμοτόμηση, long ~: επιμήκης ακμοτόμηση, low ~: ήπια ακμοτόμηση, notched ~: ακμοτόμηση με εγκόλπωση, nosed ~: ακμοτόμηση με ρύγχος, scaled ~: υποβαθμιδωτή ακμοτόμηση, serrated ~: πριονωτή ακμοτόμηση, short ~: βραχεία ακμοτόμηση, steep fine ~: μικρο-ακμοτόμηση, step(ped) ~: βαθμιδωτή ακμοτόμηση, tongued ~: ακμοτόμηση με γλωσσίδα retouched {Λιθ.} ακμοτομημένος retrograde επί τα λαιά reveal {Αρχ.} παρειά (θύρας ή παραθύρου) reverse {Κερ.} δευτερεύουσα όψη, {Νομ.} οπίσθια όψη, οπισθότυπος, ~ ogee moulding: βλ. moulding, ~ painting: οπισθογράφηση, ~ style: βλ. style revetment επένδυση, επικάλυμμα, ~ plaque: επένδυση, ~ wall: βλ. wall revetting wall βλ. wall revised αναθεωρημένος Rhodian ροδιακός rhyolite ρυόλιθος rhyton (pl. rhyta) ρυτό, ~ vault: βλ. vault, bull’s head ~: με σχήμα ταυροκεφαλής, cup-rhyton: κύλικα-ρυτό, flat-based ~: με επίπεδη βάση, pear ~: ωοειδές, pointed ~: οξύληκτο, the Siege ~: το ρυτό της πολιορκίας rib νεύρωση, ράβδωση, mid(-)~: βλ. mid(-)rib ribbed με ανάγλυφη ριπιδωτή διακόσμηση, με νεύρωση, {Κερ.} νευρωτός, ραβδωτός, ριπιδωτός ribbon ταινία, ταινιόσχημος, ταινιωτός ridge 1. κορυφή, ~ beam: κορυφοτεγίδα, ~ palmette: κορυφαία ακροκέραμος, ~-pole: κορυφαία δοκός, ~ tile: βλ. tile, longitudinal ~: {Αρχ.} κορυφαία γενέτειρα. 2. {Κερ.} έξαρμα, οξυκόρυφος/πλαστικός δακτύλιος (βλ. και flask, neck), (οριζόντια) ράβδωση, handle(-)~:

βλ. handle ridged decoration βλ. decoration rigid box-grid βλ. grid rim 1. στόμιο, χείλος, (περι)χείλωμα, concave ~: κοίλο χείλος/περιχείλωμα, cracked-off ~: άπεργο χείλος, crinkled ~: πτυχωτό χείλος, everted ~: έξω νεύον, προεξέχον/γωνιούμενο χείλος/στόμιο, flaring ~: έξω στρέφον χείλος, νεύον/προεξέχον χείλος, πλατύ περιχείλωμα (επίσης broad lip), flat ~: επίπεδο χείλος, folded ~: αναδιπλωμένο χείλος, high ~(ed): με ψηλό περιχείλωμα, hollowed ~: κυρτό, horizontal ~: οριζόντιο χείλος, inverted ~: έσω νεύον χείλος, lipless ~: απλό στόμιο, overhanging ~: διευρυνόμενο στόμιο, outsplayed ~: ανακαμπτόμενο χείλος, petal ~: δαντελωτό χείλος, raised ~: {Λιθ.} περιχείλωμα, rolled ~: αναδιπλωμένο/εσωτερικά διογκωμένο χείλος, γυριστό χείλος, τονισμένο εσωτερικά χείλος, round ~: κυρτόπλευρο χείλος, rounded ~: αποστρογγυλεμένο στόμιο, scalloped ~: οδοντωτό περιχείλωμα, serrated ~: πριονωτό χείλος, sharply everted/sloping ~: λοξότμητο χείλος, sloping ~: λοξό χείλος (επίσης slanting rim), straight ~: όρθιο χείλος, Τ-~: προεξέχον χείλος, χείλος σχήματος Τ, tapering ~: λεπτυνόμενο χείλος, vertical ~: κυλινδρικό/ όρθιο χείλος. 2. άντυγα (ασπίδας) rinceau (pl. rinceaux) ελικοειδής/ελικόμορφος βλαστός (επίσης tendril) ring (finger ~) 1. δακτύλιος, δακτυλιόσχημος (επίσης ring-shaped), bezeled/signet ~: δακτύλιος με σφενδόνη, σφραγιστικός δακτύλιος, hair ~: βλ. hair, ~ vase: δακτυλιόσχημο αγγείο. 2. {Αρχ.} περίβολος, ~ vault: βλ. vault ripe ώριμος ripple βλ. pattern, {Λιθ.} κυμάτωση rippled decoration βλ. decoration rippling πτυχωτή διακόσμηση rise {Αρχ.} βέλος (τόξου), {Κερ.} φύομαι (π.χ. για λαβές αγγείων) riser μέτωπο (βαθμίδας) rite of passage διαβατήρια τελετή ritual ιεροτελεστία, τελετουργία, τυπικό rivet αμφικέφαλο καρφί, κοινωμάτιο, σύνδεσμος (για την επισκευή πήλινων αγγείων και αντικειμένων) riveted προσηλωμένος, gold-~: χρυσόηλος roadside παρόδιος Road/Way to Cavalry πορεία στον Γολγοθά robber τυμβωρύχος robe εσθήτα (επίσης dress) rock crystal ορεία κρύσταλλος rock-cut λαξευμένος στον βράχο, λαξευτός, υπόσκαφος rock-carving/-cutting/-painting βραχογράφημα, βραχογραφία, λάξευμα στον βράχο

ENGLISH-GREEK rock(-)fill λιθορριπή rock pattern βλ. pattern rock-shelf έξαρμα (βράχου) (επίσης outcrop) rock-shelter βραχοσκεπή, βραχώδες στέγασμα rocky altar βλ. altar rod ράβδος, ραβδωτός, ~-forming: βλ. winding, firing ~: ράβδος καμίνου, stirring ~: αναδευτήρας roll ειλητάριο, ειλητός (επίσης scroll) roller κατρακύλι, κύλιστρο, cylindrical ~: φάλαγγα roll(-)out ανάπτυγμα roll-top ελικοειδής Roman ρωμαϊκός, ~ concrete: βλ. concrete Romanesque ρομανικός, ρωμανικός Romanisation εκρωμαϊσμός roof στέγη, ~ batten: πέταυρο, ~ tile: βλ. tile, ~ with hipped end: τρικλινής, cross ~: δίρρυτες αλληλοτεμνόμενες στέγες, gabled ~: αετωματική στέγη, gambrel ~: δίρρυτη με αποτμήσεις αετωμάτων, hip(ped) ~: επικλινής, τετρακλινής, τρίρριχτη, lead-sheathed ~: μολύβδινη, lean-to ~: μονόρρυτη, pavilion ~: πυραμιδοειδής, pitched ~: δικλινής, επικλινής, αμφικλινής, saddle(back) ~: δίρριχτη/δίρρυτη, σαμαρωτή, slanting/sloping ~: επικλινής, thatched ~: αχυροσκεπή, ψαθί, tiled ~: κεραμοσκεπής στέγη roofing στέγαση, σύστημα στέγασης Room of the Stone Drainheads, the το δωμάτιο των λίθινων αγωγών (Κνωσός) rope (decoration/pattern) βλ. decoration, ~ motif: βλ. motif, ~ weaver: καλωστρόφος rose ρόδινος (επίσης pink) Rosetta Stone βλ. stone rosette ρόδακας, ~ within circle: ρόδακας εγγεγραμμένος σε κύκλο, ceramic ~: εντοιχισμένα φιαλοστόμια, φιαλοστόμιο, dot ~: διάστικτος, εστιγμένος/περίστικτος κύκλος, στιγμορόδακας, στιγμωτός ρόδακας, half ~: ημιρόδακας, stellar ~: αστερόσχημος ρόδακας, wheel ~: τροχοειδής κύκλος

51

rosso antico λάρτιος [λίθος] rostra (pl. rostrae) {Αρχ.} βήμα rota (pl. rotae) τροχός, ~e sericae: σηρικοί τροχοί (επίσης interconnected roundels, interlocking circles) rotary mark/scratch ίχνος περιστροφής, περιστροφική γράμμωση rotary polishing βλ. polishing rotunda το Κυκλικό Οικοδόμημα (στη ΜΕ Τίρυνθα), {Β. Αρχ.} ροτόντα rough αδρός rouletting γραμμίδια σε κυκλική διάταξη, οδοντωτός τροχίσκος, (πολλαπλοί) ομόκεντροι οδοντωτοί κύκλοι (για την απόδοση του όρου βλ. Καββαδίας 2012, 169) round {Κερ.} κυλινδρικός, κυρτός rounded απεστρογγυλευμένος, αποστρογγυλεμένος, ~ pediment: βλ. pediment roundel δισκάριο, δίσκος, κυκλικό μετάλλιο, interconnected ~s: {Δ.} σηρικοί τροχοί (επίσης interlocking circles, rotae sericae) row στοίχος, ~ of piers/pillars: πεσσοστοιχία rowlock σκαλμός/σκαρμός (επίσης tholepin) royal door(s) βλ. door Royal Road η Βασιλική Οδός (στην Κνωσό) rubber τριπτήρας rubble(-fill) λιθολόγημα (επίσης stone-fill), ~ altar: βλ. altar, ~ masonry: βλ. masonry, ~ stone: βλ. stone, ~ wall: βλ. wall rudder δοιάκι ruddle μίλτος (επίσης miltos) ruler τοπάρχης ‘Rundbau’ το κυκλικό οικοδόμημα (στην Τίρυνθα) runnel αύλακας/δίαυλος ροής runner {Μεταλ.} καταβολάδα running dog βλ. Vitruvian scroll rural αγροτικός rut αρματοτροχιά (επίσης wheel ~)

52

ENGLISH-GREEK

S sacred knot βλ. knot sacred way ιερά οδός sacrificial εναγιστικός, ~ hearth: βλ. hearth, ~ pit: βλ. pit, ~ tray: βλ. tray sacristy σκευοφυλάκιο saddle(back) σαμαρωτός saffron-gatherer κροκοσυλλέκτης sagging {Υ} κάμψη sagion (pl. sagia) σαγίον sail ιστίο, ~ vault: βλ. vault saccos (pl. saccoi)/sakkos (pl. sakkoi) {Β.} σάκκος sally port πυλίδα salt cellar αλατοδοχείο saltzarion (pl. saltzaria) σαλτζάριο salvage archaeology βλ. archaeology Samian σαμιακός samite εξάμιτο sanctuary ιερό (βήμα), τέμενος, gate ~: ιερό πύλης, healing ~: ιεροθεραπευτήριο, peak ~: ιερό κορυφής sand-core αμμοπυρήνας, τεχνική του πυρήνα από άμμο sandstone αμμόλιθος, ψαμμίτης [λίθος] sandwich {Κερ.} τριχρωμία, ~ gold/(~) gold-glass: βλ. gold-glass sandy αμμώδης sarcophagus (pl. sarcophagi) σαρκοφάγος, ~ front: πρόσθια πλάκα σαρκοφάγου sard σάρδιος (επίσης carnelian) sardonyx σαρδόνυχας sash τελαμώνας Sassanian Σασανίδης satrap σατράπης satrapy σατραπεία satyr σάτυρος, ~-play: σατυρικό δράμα sauceboat (βαθιά) ραμφόστομη φιάλη, κύμβη, λεμβοειδές εμβαμματοδοχείο, ‘σαλτσιέρα’ saucer δισκίο, {Π.Α.} αβαθές/ρηχό κύπελλο, (άωτος, βαθύς, ημισφαιρικός, καμπύλος, κωνικός) σκύφος (Mylonas 1959, drawing 53a-i, Παντελίδου 2005, 62, 83, 104, 126, 201, 309-310), πινάκιο, φιάλη (με δακτυλιόσχημη βάση), miniature ~: φιαλίδιο [στην αγγλική βιβλιογραφία αποκαλείται συχνά και bowl διαφόρων τύπων (deep, shallow, incurved κλπ). Η συχνότερη απόδοση του όρου στα ελληνικά είναι φιάλη, κάποτε διαφόρων τύπων (βαθιά, ρηχή κλπ). Βλ. ενδεικτικά Heath Wienke 2000, 592-606, MacGilivray

2008, Marthari 2017, 133, fig. 12.7, Σάμψων 1985, 131-134, Shelmerdine 2008, 92, Τζαβέλλα-Evjen 1981, 21,], shallow pyre ~: ρηχό πινάκιο του τύπου «των πυρών», small pyre ~: μικκύλο πινάκιο του τύπου «των πυρών» savagery στάδιο της άγριας ζωής scabbard θήκη ξίφους, κολεός scaena βλ. scena scaffolding ικρίωμα scale κλίμακα (σχεδίου), photo ~s: φωτογραφική κλίμακα scale netting {Μυκ.} φολιδωτός, ~ motif: φολιδωτή διακόσμηση, φολιδωτό (βλ. και pattern) scales ζυγοί scaly πτιλωτός, φολιδωτός Scanning Electron Microscopy ηλεκτρονική μικροσκοπία σάρωσης scaphoid vault βλ. vault scar {Λιθ.} λάξευμα, ~ lip: {Λιθ.} χείλος, flake ~: βλ. flake, intermediate ~: απροσδιόριστο λάξευμα, detachment ~: λάξευμα αποσύνδεσης scarab σκαραβαίος scaramangion (pl. scaramangia) σκαραμάγγιον scarf μίτρα, ταινία [κεφαλής] scarp σκάρπα (επίσης escarpment) scena (pl. scenae) σκηνή [θεάτρου] (επίσης skene), ~e frons: πρόσοψη σκηνής, σκηνική πρόσοψη scene building βλ. scena schematic σχηματικός schist κιμιλιά, σχιστόλιθος scholiast σχολιαστής scholion/scholium (pl. scholia) σχόλιο School Room (the) το Σχολείο (Κνωσός) scored ware βλ. ware scotia (pl. scotiae) σκοτία, τροχίλος (επίσης trochilus) scraped {Κερ.} ξεστός scraper ξέστρο, ~ with proximal modification: με τροποποίηση στο εγγύτατο άκρο, alternate side ~: εναλλάξ πλευρικό, bifacial side ~: αμφιπρόσωπο πλευρικό, canted convergent side ~: λοξότμητο συγκλίνον πλευρικό (επίσης skewed convergent side ~), carinated end ~: καρινοειδές/τροπιδωτό τερματικό ξέστρο, carinated ~: με ψηλό άκρο, convex-straight tending: κυρτό ευθυτενές, convexo-concave ~: κυρτόκοιλο, double-straight tending ~: διπλό ευθυτενές, end ~: τερματικό ξέστρο, nosed end ~: τερματικό με ρύγχος, nosed ~: ρυγχωτό, oblique ~: πλάγιο, resharpened ~: με πολλαπλές οξύνσεις, side ~: πλευρικό, side ~ with interior face retouch: πλευρικό με απολέπιση της εσωτερικής όψης, side ~ with abrupt retouch: πλευρικό με απότομη ακμοτόμηση, side ~ with flattened/thinned back: πλευρικό με εκλεπτυσμένη ράχη, single side ~: μονό πλευρικό, skewed convergent side ~: λοξότμητο

ENGLISH-GREEK συγκλίνον πλευρικό (επίσης canted convergent side ~), transverse side ~: εγκάρσιο πλευρικό screen (altar/icon/templon ~) εικονοστάσιο, τέμπλο (επίσης iconostasis, templon) screening κοσκίνισμα [ευρημάτων] (επίσης sieving) scribe γραφέας script γραφή, cursive ~/writing: επισεσυρμένη, majuscule ~: μεγαλογράμματη, minuscule ~: μικρογράμματη, syllabary ~: συλλαβική, uncial ~: κεφαλαιογράμματη scriptorium (pl. scriptoria) βιβλιογραφικό εργαστήριο scroll 1. βλαστός, έλικα, ελικοειδές κόσμημα, foliate ~: φυλλόσχημος πλοχμός, φυλλοφόρος βλαστός/σπείρα, peopled ~: κατοικημένος βλαστός, Vitruvian ~: σπειρομαίανδρος. 2. ειλητάριο, ειλητός scruple γράμμα (μονάδα βάρους) sculptor γλύπτης sculpture γλυπτική, πλαστική, ~s: γλυπτά, freestanding ~: ελεύθερη scyphate {Νομ.} κοιλόκυρτος, σκυφωτός scythe θρινάκι Scythian trousers αναξυρίδες sea-eagle αλιάετος seafaring ναυσιπλοΐα seal σφραγίδα, σφραγιστήρας, ~-engraver: σφραγιδογλύφος, ~-engraving: σφραγιδογλυφία, ~ impression: εντύπωμα σφραγίδας, σφραγιστικό αποτύπωμα, ~ stone: σφραγιδόλιθος, cylinder ~: σφραγιδοκύλινδρος, lead ~: μολυβδόβουλο sealing σφράγισμα seat {Αρχ.} εδώλιο seated καθήμενος seating level πεδίο έδρασης sebastocrator/sebastokrator σεβαστοκράτωρ secco (al ~) ξηρογραφία secondary δευτερογενής, ~ Products Revolution: επανάσταση των δευτερογενών προϊόντων section {Αρχ.} (δια)τομή, cross ~: διατομή, τομή κατά μήκος, longitudinal ~: τομή κατά πλάτος, transverse ~: εγκάρσια τομή secular δημόσιος, κοσμικός (επίσης public) sediment ίζημα sedimentary ιζηματογενής segmental pediment βλ. pediment segmentary/segmented society τμηματική κοινωνία sekreton (pl. sekreta) σέκρετο(ν) semantron (pl. semantra) σήμαντρο semichoir {Β. Αρχ.} ημιχόριο semicircle βλ. circle semicircular wall βλ. wall semi-column βλ. column semi-complex ημισύνθετος semiglobular ημισφαιρικός

53

semiobol ημιωβόλιο/ημιώβολος (επίσης hemiobol) semi-outline {Κερ.} τεχνική του ημιπεριγράμματος semissis σημίσιο(ν) senate σύγκλητος senator συγκλητικός Senonian το Σενώνιο Septuagint η μετάφρση των εβδομήκοντα sepulchre μνημειακός τάφος, Holy ~  : Πανάγιος Τάφος sequence ακολουθία, αλληλουχία, urban ~: βλ. urban seraph(im) σεραφείμ serf δουλοπάροικος seriation κατάταξη, σειριοποίηση serif ακρέμων [γράμματος] serpent column βλ. column serpentiform οφιοειδής serpentine οφίτης [λίθος] serrated {Νομ.} οδοντωτός (βλ. επίσης barbed, denticulated, indented) service building βοηθητικό κτήριο sesterce/sestertius (pl. sestertii) {Νομ.} σηστέρτιος setting περίδεση, περίδεσμος, ~ margin : περιτένειο settler έπηλυς, οικιστής (επίσης founder) settlement οικισμός, ~ archaeology: βλ. archaeology, ~ pattern: οικιστικό μοντέλο/πρότυπο, οικιστικό σχήμα, οικιστικός τύπος, χωρική κατανομή οικισμών, ~ plan: οικιστικό σχέδιο, οικιστικός ιστός, dispersed ~: διάσπαρτος τύπος οικισμού, οικισμός με διάσπαρτη δόμηση, dispersed ~ pattern: πρότυπο των διασκορπισμένων οικισμών, dual ~: δίδυμος/ διπλός οικισμός, open ~: οικισμός ανοικτού τύπου, refuge(e) ~: οικισμός-καταφύγιο, οικισμός φυγάδων, προσφυγικός οικισμός, village ~: οικισμός τύπου κώμης ή μεγέθους χωριού settler οικιστής (επίσης founder, oikist) settling καθίζηση, ~ basin: βλ. basin sgraffito (pl. sgraffiti) εγχάρακτη διακόσμηση, {B.} ξυστά (όταν ο όρος βρίσκεται στον πληθ.), ~ ware: βλ. ware, fine-~: λεπτεγχάρακτη διακόσμηση, λεπτεγχάρακτος, incised-~: αδρεγχάρακτη διακόσμηση shading (φωτο)σκίαση shaft 1. φρέαρ. 2. {Αρχ.} κορμός (κίονα, στήλης). 3. ~ grave: {Μυκ.} λακκοειδής τάφος (βλ. και grave). 4. {Μεταλ.} αυλός, στέλεχος 5. {Λιθ.} στειλεός (επίσης handle) shake hands δεξιώνομαι shallow αβαθής shank {Αρχ.} μηρός (τριγλύφου – επίσης femur) shaped με κάποιο συγκεκριμένο σχήμα, – σχημος (π.χ. bird ~: πτηνόσχημος), {Λιθ.} αποστρογγυλεμένος

54

ENGLISH-GREEK

shard βλ. sherd sharp-toothed surfacer θραπίνα shawl επώμιο, εσάρπα sheath(ing) θήκη ξίφους, κολεός (βλ. και scabbard), περίβλημα shed bar καίρος (εξάρτημα αργαλειού) sheep-bell {Μιν. Κερ.} κωδωνόσχημο σκεύος sheepskin μηλωτή (επίσης animal skin) sheet {Μεταλ.} έλασμα sheeting {Μεταλ.} επένδυση, επίστρωση shekel {Νομ.} σίγλος, σίκλος shelf εσχάρα [κεραμικού κλιβάνου] shell 1. κοχύλι, όστρεο. 2. {Δ. Κερ.} bivalve ~: σχηματοποιημένη αχιβάδα, filled whorl-~: πλήρης πορφύρα, linked whorl-~: αλυσιδωτή πορφύρα, ενωμένες πορφύρες, whorl-~: πορφύρα, dotted whorl-~: διάστικτη πορφύρα sherd/shard όστρακο (βλ. και potsherd) shield blazon βλ. blazon shield boss βλ. boss ship-shed νεώσοικος shipyard νεώριο, {Β.} (τ)αρσανάς (επίσης dockyard) shoe-socket {Μεταλ.} υποδοχή short βραχύς shoulder-guard {Μεταλ.} επωμίδα [μεταλλικής πανοπλίας] (επίσης pauldron), κνώδοντας [στον ώμο ξίφους] shoulder-piece επωμίδα (επίσης epaulet) shovel πτυάριο shrine ιερό, τέμενος, {Β.} προσκυνητάριο, domestic ~: οικιακό ιερό, the Fetish ~: το ιερό των φετίχ (Κνωσός, Μικρό Ανάκτορο) shroud σινδόνη sickle άρπη, δρεπάνι, ~-shaped: δρεπανοειδής, μηνοειδής side πλευρά, {Κερ.} τοίχωμα, ~ wall: βλ. wall, ~-screen: παράρρυμα [πλοίου], ~-spouted: βλ. spouted, curving ~: {Κερ.} καμπύλο τοίχωμα, straight-~d: {Κερ.} με κάθετα τοιχώματα side(-)scan sonar ηχοβολιστής πλευρικής σάρωσης sieve κόσκινο, wet ~: νεροκόσκινο sieving κοσκίνισμα (επίσης screening) sigil(lum) σιγίλ(λ)ιο sigillography σιγιλ(λ)ογραφία, σφραγιστική (επίσης sphragistics) signet σφραγίδιο, ~ on stalk: σφραγίδιο με στέλεχος, ~ ring: βλ. ring Silenus Σειληνός silhouette (technique) σκιαγραφία, τεχνική της σκιαγραφίας silica πυριτία (διοξείδιο του πυριτίου) silo σιρός silt ιλύς, νερόχωμα silver άργυρος, αργυρός, ~ gilt: αργυρεπίχρυσος, ~-sealed: αργυρόβουλος sima σίμα/σίμη, lateral ~: κεραμίς παραετίς,

παραετίς σίμη, raking ~: επαετίς σίμη, κεραμίς επαετίς simple plaiting βλ. plaiting single-nave(d) μονόχωρος single-nozzle(d) μονόμυξος single-room(ed) μονόχωρος single-stamp μονόπαιστος singular ιδιότυπος sink(-)hole καταβόθρα siphon (pl. siphones) {Κερ.} σίφων (επίσης wine~) sipye {Κερ.} σιπύη Siren Σειρήνα siros (pl. siroi) {Β. Αρχ.} σιρός (βλ. Camp 2007, 633) sistrum (pl. sistra) σείστρο site θέση, ~ catchment analysis: ανάλυση της περιοχής τρoφοδότησης [κάποιας θέσης], ανάλυση της ζώνης εκμετάλλευσης [κάποιας θέσης], ~ territory: κοινοτική περιοχή, ~ catchment: διακοινοτική περιοχή, ~ exploitation analysis: ανάλυση της περιοχής εκμετάλλευσης [κάποιας θέσης], butchering ~: θέση-σφαγείο, killing ~: κυνηγετική στάση, open ~: υπαίθρια θέση, tell ~: μαγούλα situla (pl. situlae) (καλαθόσχημος/κωδωνόσχημος/ σταμνοειδής) κάδος (βλ. και bucket) “six” εξήρης skaphe (pl. skaphai) σκάφη (βλ. και tray) skeletal analysis σκελετική ανάλυση skene (pl. skenai) σκηνή [θεάτρου] (επίσης sc(a) ena) skenotheke (pl. skenothekai) σκηνοθήκη sketch σκαρίφημα skete (pl. sketai) σκήτη (επίσης hermit cell) skeuomorphic σκευομορφικός skeuomorphism σκευομορφισμός skeuophylakion (pl. skeuophylakia)/ skevophylakion (pl. skevophylakia) {B.} σκευοφυλάκιο skew έγκοιλο τετράγωνο [στον οπισθότυπο των νομισμάτων της Αίγινας] skyphoid σκυφοειδής skyphos (pl. skyphoi): σκύφος, ~-krater: βλ. krater, band ~: ταινιωτός, Cabirion Class ~/ Cabrion cup/Group ~: καβειρικός, glaux ~: βλ. owl skyphos, Hermogenean ~: ερμογένιος, highfooted ~: με ψηλό πόδι, υψίπους, low-footed ~: με χαμηλό πόδι, mosaic ~: ψηφιδωτός σκύφος, owl ~: γλαύκα/γλαυξ, σκύφος (αττικού) τύπου Β, σκύφος τύπου «γλαυξ», White Heron ~: του λευκού ερωδιού slab πλάκα, ~ type: πλακοειδής (τύπος ταλάντου), closure ~: {Β.} θωράκιο (επίσης panel), coffer(ed) ~: βλ. coffer, covering ~: καλυπτήρια πλάκα (επίσης capstone) slag προϊόν εκκαμίνευσης, σκωρία

ENGLISH-GREEK slanting cornice βλ. cornice slash-and-burn εκχέρσωση με φωτιά slate-roofed πλακοσκεπής slaying the dragon δρακοντοκτόνος sleeve χειρίδα sleeved χειριδωτός sleeveless αχειρίδωτος sleeve-shaft {Μεταλ.} θήκη για στειλεό/ στειλέωσης slender ραδινός sling σφενδόνη, ~(-)bullet: βλήμα σφενδόνης (επίσης sling stone), leaden ~(-)bullet: μολυβ(δ) ίδα, μολύβδινο βλήμα σφενδόνης slinger σφενδονήτης sling stone βλ. stone slip {Κερ.} επίχρισμα, Red ~(ped): ερυθροβαφής slipped {Κερ.} επιχρισμένος slipper εμβάς slipway δίολκος (επίσης diolchos/diolkos), οδός καθέλκυσης slope κλιτύς sloping επικλινής slot υποδοχή, {Μεταλ.} πτερύγιο άντωσης, horizontal ~: {Αρχ.} μοχλοβόθριο slotted {Μεταλ.} με εντομή sluice {Μεταλ.} ρείθρο smear ware βλ. ware smelting εκκαμίνευση, τήξη, ~ debris: υποπροϊόντα τήξης smithing κατεργασία [μετάλλων] smithy εργαστήριο μεταλλουργού smooth λειαίνω smoothing λείανση smoothed έντριπτος, λειασμένος snail {Δ.} κοχλίας, ~shell-like: κοχλιωτός snake-frame headdress βλ. headdress snood άμπυξ, κάλυμμα (κόμης), σάκκος snuffle-bit βλ. horse-bit socket εγκοπή, υποδοχή, {Αρχ.} τόρμος, {Μεταλ.} αυλός (αιχμής δόρατος), επιδορατίδα, beam/ rafter ~: δοκοθήκη socle βάθρο, θεμέλιο, λιθολόγημα, τοιχοβάτης, υποδοχή soffit οροφή επιστυλίου/υπερθύρου soil removal αποχωμάτωση (επίσης removal of fills) soldering συγκόλληση (κυρίως για μέταλλα), hard ~: στερεά συγκόλληση sole κάττυμα solea (pl. soleae) σολέα solid συμπαγής, ~ eye: ολόβαφος οφθαλμός, ~ triangle: συμπαγές ολόβαφο τρίγωνο solidus (pl. solidi) σόλιδος Solutrean (period) σολουτραία περίοδος (Ανώτερη Παλαιολιθική) sondage δοκιμαστική τομή (βλ. και sounding) sorting διαλογή soteriological σωτηριολογικός

55

soteriology σωτηριολογία sound-box ηχείο [μουσικού οργάνου] sounding δοκιμαστική τομή spacer {Αρχ.} αποστάτης, {Μεταλ.} διαχωριστής, διαχωριστικό στοιχείο span εύρος, ~ (of arch): άνοιγμα τόξου spandrel τριγωνική επιφάνεια μετώπου τόξου spatharios (pl. spatharioi) σπαθάριος spatial analysis χωρική/χωροταξική ανάλυση spatial distribution χωροκατανομή spatial organization χωροταξία spatula (pl. spatulae) σπάθη spear δόρυ, λόγχη, ~-butt: σαυρωτήρας (επίσης spike) spearhead αιχμή δόρατος, hooked-tang ~: αιχμή δόρατος με αγκυστροειδή μίσχο, tangless (slotted) ~: αιχμή δόρατος χωρίς προεξοχές για στήριξη (αλλά με οπή στειλέωσης) spectrometry φασματομετρία spectroscopy φασματοσκοπία, emission ~: φασματοσκοπία εκπομπής speechless Zacharias σιωπή του Ζαχαρία spel(a)eological σπηλαιολογικός spel(a)eogist σπηλαιολόγος spel(a)eology σπηλαιολογία sphaeristerion/sphaeristerium (pl. sphaeristeria) σφαιριστήριο sphendone {Αρχ.} σφενδόνη [ιπποδρόμου κλπ] spherulite σφαιρόλιθος sphinx σφίγγα sphragistic σφραγιστικός sphragistics βλ. sigillography spike (butt-~) βλ. spear-butt, {Κερ. Δ.} οδόντωση spina (pl. spinae) {Β. Αρχ.} σπίνα spindle whorl σφονδύλι (για αδράχτι) spine stairway βλ. stairway spira (pl. spirae) {Αρχ.} σπείρα (=η βάση ασιατικού ιωνικού ή αιολικού κίονα, βλ. Betancourt 1977, 156) spiral 1. ελικοειδής, σπείρα, σπειροειδής, ~ column: βλ. column, ~ complex: συμπλεκόμενες σπείρες, ~ hook: βλ. hook, ~ staircase: βλ. staircase, ~ vault: βλ. vault, ~ with solid centre: με οφθαλμό, οφθαλμωτή, continuous ~: συνεχής σπείρα, curtailed running ~: κομμένη συνεχής, curtailed ~: ατελής, κομμένη, curve-stemmed ~: με αναδιπλούμενο στέλεχος ή με καμπύλο/ κυματιστό μίσχο, deteriorated ~: εκφυλισμένη, dotted ~: περίστικτη, false ~: ψευδόσπειρα, framed ~: περιγεγραμμένη, group ~: πολλαπλή, interlocked/interlocking ~: διαπλεκόμενη, linked ~: αλυσιδωτή, retorted ~: αμφίστροφη, αντεστραμμένη, running ~: ατέρμονη, θέουσα, συνεχής, stemmed ~: με στέλεχος, στελεχωτή, tangent(ial) ~: εφαπτόμενη, vegetal ~: βλαστόσπειρα. 2. {Μεταλ.} σπείρωμα spiralling ανελισσόμενος

56

ENGLISH-GREEK

spirally fluted column βλ. column spit βλ. iron splintered {Λιθ.} με αποσχίσεις splintering {Λιθ.} απόσχιση split δισχιδής, διχοτομημένος spoke ακτίνα [τροχού], ~d wheel: βλ. wheel spolia λάφυρα, υλικό σε δεύτερη χρήση (συναντάται και αμετάφραστο) spool πηνίο, ~-shaped: πηνιόσχημος spoon αρυτήρας, κοχλιάριο, ~ probe: κυαθισκομήλη spotted κηλιδωτός (επίσης stained), στιγμωτός (επίσης dotted, stippled) spout 1. {Κερ.} προχοή, drainage ~: εκροή, nozzle ~: προχοή με ακροφύσιο, open ~: πρόχυση, side ~: πλάγια προχοή, strained ~: ηθμωτή προχοή, tubular ~: σωληνωτή προχοή, with cut-away ~: λοξότμητος (συνήθως λοξότμητη πρόχους). 2. {Αρχ.} κρουνός spouted με προχοή/στόμιο, προχυτικός, ~ vase: βλ. vase, bridge-~(ed): γεφυρόστομος, high-~ed: με υπερυψωμένη προχοή, side-~ed: με πλευρικό στόμιο Spring Chamber sanctuary η Ιερή Κρήνη (στην Κνωσό) springer αρχικός θολίτης spring house βλ. fountain house springing γένεση (θόλου/τόξου) sprinkler απορραντήριο spur περόνιον [πλοίου], {Μεταλ.} πτερνιστήρας, ~(-)wall: βλ. wall spy-hole βλ. hole squat πεπλατυσμένος, (συμ)πιεσμένος squatting οκλάζων (επίσης crouching) squeeze έκτυπο squinch ημιχώνιο stab-and-grab βλ. technique stacking chamber βλ. chamber stade στάδιο [αγώνισμα και μονάδα μέτρησης] staff ράβδος, pastoral ~: αρχιερατική/ποιμαντορική (επίσης crosier) stain κηλίδα stained κηλιδωτός (επίσης spotted), ~ glass: βλ. glass stair(case) κλίμακα, spiral ~: ειληματική/ ελικοειδής κλίμακα, κοχλίας stairway/stairwell κλιμακοστάσιο, spine stairway: σπονδυλωτό κλιμακοστάσιο stamnion (pl. stamnia) σταμνίο(ν) stamnoid σταμνοειδής, ~ jar: βλ. jar stamnos (pl. stamnoi) στάμνος stamped εμπίεστος, ενσφράγιστος, έντυπος stand βάση, στήριγμα, {Κερ.} υποκρατήριο/ υποκρητήριο, υπόστατο/υποστατό, {Β.} προσκυνητάριο (επίσης icon-~), (grilling/spit) ~: κρατευτής standing ιστάμενος, ~ censer: βλ. censer standard σταθμητικός κανόνας (επίσης weight

standard) standardisation/standardization τυποποίηση (επίσης stylisation) standards σταθμά stanza οίκος [=στροφή π.χ. ύμνου] starch-fracture βλ. fracture star-shaped αστεροειδής starting mechanism μηχανισμός άφεσης, ύσπληξ starting post άφεση state of preservation βλ. preservation stater στατήρας static efficiency στατική επάρκεια statue άγαλμα, ανδριάντας, cult ~: βλ. cult, portrait ~: εικονιστικός ανδριάντας statuette αγαλματίδιο/αγαλμάτιο, ειδώλιο (επίσης figurine, idol) stauraton (pl. staurata) βλ. stavraton stauropegial/stauropegic σταυροπηγιακός staurotheca (pl. staurothecae)/staurotheke (pl. staurothekai) σταυροθήκη stavraton (pl. stavrata) {Β. Νομ.} σταυράτο(ν) steatopygic/steatopygous στεατοπυγικός steelyard (balance) στατήρας steering-oar πηδάλιο [πλοίου] stele (pl. stelae/stelai) στήλη, ~ with crown moulding: στήλη με επίστεψη κυματίου, ~ with pedimental finial: στήλη με αετωματική επίστεψη, ~ with sofa capital: με ιωνικό επίκρανο, ~ with sunken panel: με βυθισμένη μετόπη, decree ~: ψηφισματική, grave ~: επιτύμβια στήλη, naiskos ~: με επίστεψη σε σχήμα ναΐσκου/στήλη-ναΐσκος, palmette ~: ανθεμωτή στήλη/στήλη με ανθεμωτή επίστεψη, pedimental ~: αετωματική, pillar-~: στήλη-πεσσός, two-sided ~: αμφίγλυφη (γενικά για τις στήλες βλ. Σημαντώνη-Μπουρνιά 1988, ιδίως σελ. 41-42) stem {Κερ.} 1. πόδι, στέλεχος (επίσης foot), ridged ~: αυλακωτό πόδι, ~less: άποδος, χωρίς πόδι. 2. μίσχος (=τμήμα γραπτού κοσμήματος), angular multiple ~: ενάλληλες γωνίες, curved multiple ~: ενάλληλες καμπύλες, hooked multiple ~: ενάλληλοι αγκώνες, multiple ~: ενάλληλα γραμμίδια, πολλαπλοί μίσχοι, tongue multiple ~: ενάλληλα γλωσσίδια stemless βλ. stem stemmed με μίσχο, με πόδι, με στέλεχος stempost θαλασσοτόμος, στείρα [πλοίου] step 1. αναβαθμός, βαθμίδα, Charonian ~s: χαρώνιες/χαρώνιοι κλίμακες. 2. ~-trenching: μέθοδος κλιμακωτών τομών [ανασκαφική] stephane {Γλ.} στεφάνι stephanitic (games) στεφανίτης (αγώνας) stepped βαθμιδωτός, κλιμακωτός stereobate στερεοβάτης stern extension/ornament άφλαστο(ν) sternpost ποδόστημα

ENGLISH-GREEK stew(-)pot {Β. Κερ.} τσουκάλι, χύτρα (επίσης cooking pot) stibadium (pl. stibadia) στιβάδιο sticharion (pl. sticharia) στιχάριο stick βακτηρία (επίσης crook, crutch) stilted {Μεταλ.} με υπερυψωμένο τόξο, ~ barrelvault: βλ. vault stipple στίγματα stippled στιγμωτός (επίσης dotted, spotted) stippling σπογγωτή διακόσμηση stirring rod βλ. rod stirrup βλ. jar stoa στοά, Painted ~: η Ποικίλη Στοά (συναντάται και ως Stoa Poekile/Poikile), Royal ~: η Βασίλειος Στοά (αμφότερες στην αρχαία Αγορά της Αθήνας) stock στύπος [άγκυρας] stoic στωικός stoichedon στοιχηδόν stoke hole βλ. hole stoking tunnel αγωγός τροφοδοσίας [κλιβάνου] stole (liturgical ~) επιτραχήλιο (επίσης epitrachelion) stomion (pl. stomia) {Μυκ. Αρχ.} στόμιο stone λίθινος, λίθος, πέτρα, πέτρινος, ~ Age: η Εποχή του Λίθου, ~ carver: λιθοξόος, ~ carving/ cutting: λιθοξοΐα, ~-chip: λατύπη (επίσης breccia, chippings), ~ fill: λιθολόγημα (επίσης rubble(-fill)), ~-lined grave: βλ. grave, ~-mound: λιθοσωρός, angled ~: {Λιθ.} γωνιώδης λίθος, bond(ing) ~: διάτονος λίθος (επίσης long stone, parpen, through stone), boundary ~: όρος, burnishing ~: λειαντήρας, chipped ~ (industry): αποκρουσμένος/απολεπισμένος λίθος, λίθινα απολεπισμένα/πελεκημένα εργαλεία, λίθινα εργαλειακά σύνολα, corner ~: γωνιόλιθος (επίσης quoin), dressed ~: απολεπισμένα εργαλεία, {Αρχ.} κατεργασμένος/λαξευμένος/ λαξευτός λίθος, ground ~: λειασμένος λίθος, τριπτήρας, ground ~ industry: λίθινα τριπτά εργαλεία, immaculate ~: αμίαντος λίθος, long ~: διάτονος λίθος (επίσης bond(ing) stone, parpen, through stone), mill~: μυλόπετρα, paving ~: κυβόλιθος (επίσης cut block), Rosetta ~: η στήλη της Ροζέτας, roughly dressed ~: {Αρχ.} αδρά κατεργασμένος λίθος, rubble ~: αργός λίθος, sling ~: βλήμα σφενδόνης (επίσης sling(-)bullet), squared ~: γωνιασμένος/λαξευμένος λίθος, through ~: διάτονος λίθος (επίσης bond(ing) stone, long stone, parpen), veined ~: φλεβωτός λίθος, well- dressed ~: επιμελώς κατεργασμένος stonework λιθοδομή (επίσης masonry) stool δίφρος, folding ~: δίφρος οκλαδία stopper πώμα storey όροφος storage αποθήκευση, αποθηκευτικός, ~ capacity: αποθηκευτική χωρητικότητα.

57

storeroom αποθήκη (επίσης magazine) straight-sided βλ. side strain cracking βλ. cracking strainer ηθμός, ηθμοπυξίδα, ~ jug: βλ. jug strap ταινία Strategeion, the Στρατηγείο(ν) strategos (pl. strategoi) στρατηγός stratification διαστρωμάτωση stratified στρωματογραφημένος stratigraphy στρωματογραφία stratum (pl. strata) στρώμα (επίσης deposit, layer, level) straw tempering έλεγχος της θερμοκρασίας (σε κεραμικό κλίβανο) streak βλ. double-dipping streak streamers γλωσσοειδείς καμπύλες, κόλπωση stretcher δρομική πλίνθος, δρομικός λίθος street οδός, colonnaded ~: οδός με στοές strigil στλεγγίδα strike {Νομ.} κόβω νόμισμα, κοπή string-course {Β.} σχοινίο strip έλασμα stripe λωρίδα, ταινία, curved ~: κυματοειδής καμπύλη striped με ταινιωτή διακόσμηση strobilion (pl. strobilia) στροβίλιο structuralism στρουκτουραλισμός structuration δομοποίηση structure δομή strut αντηρίδα (βλ. και buttress), διαδοκίδα, λοξή δοκός (βλ. Ginouvès 1992, 179) stucco (γυψo)κονίαμα (βλ. και gypsum mortar), ~ relief: ανάγλυφο κονίαμα (επίσης plaster relief), marble-~ (=κονίαμα με μαρμαρόσκονη)/~ marble (=απομίμηση μαρμάρου): μαρμαροκονία(μα) stud εφηλίδα style 1. τεχνοτροπία, reverse ~: η τεχνοτροπία της οπίσθιας όψης. 2. ρυθμός, Alternating ~: εναλλασόμενος, Animal ~: των ζώων, Black and White ~: μαυρόασπρος, Cabirean ~: καβειριακός, Chalice ~: των κυλίκων, Close ~: πυκνός, Conventionlasing ~: συμβατικός, Developed ~: εξελιγμένος, Duochrome ~: δίχρωμος, Figure ~: εικονογραφικός, Fikellura ~: Φικελλούρων, Fine ~: λεπτός, Floral ~: της χλωρίδος/φυτικός, Free ~ (pottery): κεραμική με εγχάρακτα σχέδια ελεύθερα στον κάμπο/ σε ελεύθερο κάμπο, Fringed ~: κροσσωτός ρυθμός, Gnathia ~:ρυθμός της Γνάθιας, Granary ~: της σιταποθήκης/του σιτοβολώνα, Grand ~: πλούσιος, υψηλός, hair-~: κόμμωση, Heavy/ Volume ~: ογκηρός, Intermediate ~: {Β. Κερ.} ρυθμός με περιμετρικές ζώνες μεταλλίων, Kerch ~: ρυθμός Κερτς, light-on-dark ~:{Μιν.} πολυχρωμικός, linear island ~: γραμμικός νησιωτικός, Marine ~: θαλάσσιος ρυθμός,

58

ENGLISH-GREEK

metopic ~: διακόσμηση σε ζώνες/μετοπική διακόσμηση, narrative ~: αφηγηματικός ρυθμός, Octopus ~: ρυθμός του πολύποδος, Ornate ~: διακοσμητικός, πλούσιος, Palace ~: ανακτορικός, Pictorial ~: εικονιστικός, Plain ~: απλός, λιτός, Ripe ~: ώριμος, Rude ~: ποιμενικός, Servia ~: των Σερβίων, Severe ~: αυστηρός, Sphinx and Lion ~: των σφιγγών και των λεόντων, Solid ~: συμπαγής, Whiteon-Black ~: λευκός επί μελανού, White-on-Dark ~: {Μιν.} λευκός (ΠΜ ΙΙΙ), Wild Goat ~: των αιγάγρων stylisation τυποποίηση (επίσης standardisation) stylised σχηματοποιημένος, τυποποιημένος stylistic τεχνοτροπικός, υφολογικός, ~ drift: υφολογική παρέκκλιση stylite στυλίτης stylization βλ. stylisation stylized βλ. stylised stylobate στυλοβάτης stylus (pl. styli) γραφίδα, στύλος sub(-) υπό(-) (π.χ.: Sub-Mycenaean: υπομηκυναϊκός) sub-bottom profiler τομογράφος υποδομής πυθμένα substantivist ουσιοκρατικός subsistence επιβίωση, μέσα επιβίωσης, συντήρηση, ~ commodities: βρώσιμα προϊόντα, ~ economy: οικονομία της επιβίωσης substructure {Αρχ.} υποδομή subterranean υπόσκαφος (βλ. και rock-cut) sudatorium (pl. sudatoria) αίθουσα/λουτρό εφίδρωσης, πυριατήριο sun disc ηλιακός δίσκος sun hat πέτασος (επίσης petasos) sun terrace βλ. terrace superimposed δίτονος superimposing επαλληλία superposition επαλληλία superstructure ανωδομή suppliant ικέτης support υποστήλωμα, {Β.} φορέας (εικόνας – επίσης panel), {Κερ.} κρατευτής, table ~: τραπεζοφόρο surface έδρα, επιφάνεια, ~ plate: πλάκα εφαρμογής, ~ pottery: βλ. pottery, ~ survey:

έρευνα επιφανείας, breakage ~: επιφάνεια θραύσης, resting/supporting ~: επιφάνεια έδρασης. surplus περίσσευμα, πλεόνασμα, ~ production: αγροτικό πλεόνασμα survey διασκόπηση, επισκόπηση, έρευνα, field ~: έρευνα πεδίου, geophysical ~: γεωφυσική διασκόπηση (επίσης archaeological prospection), intensive ~: εντατική επισκόπηση/έρευνα επιφανείας, magnetic ~: μαγνητική διασκόπηση (επίσης magnetic prospection), regional ~: τοπική έρευνα (βλ. και surface, reconnaissance) suspension ανάρτηση, ~ hoop/ring: κρίκος ανάρτησης, ~ lug: απόφυση με οπή/ές ανάρτησης, ~ pot: κρεμαστό αγγείο swastika αγκυλωτός σταυρός swivel {Μεταλ.} περιστρεφόμενος sword ξίφος, ~ with flattened hilt: με πεπλατυσμένη λαβή, cruciform type ~: σταυροειδούς τύπου, cut-and-thrust ~: αμφίστομο, κοπής και νύξης, flange(-)hilted ~: με σταυρόσχημη λαβή, horned ~: ξίφος με κερατοειδείς ώμους, short ~: βραχύ/κοντό ξίφος syllabary συλλαβάριο (βλ. και script) syllabogram συλλαβόγραμμα symposiast συμποσιαστής symposion/symposium (pl. symposia) συμπόσιο (επίσης banquet) sympotic συμποσιακός synaxarion (pl. synaxaria) συναξάριο synaxis {Β.} σύναξη synod σύνοδος [της εκκλησίας], holy ~: ιερά σύνοδος, standing ~: ενδημούσα σύνοδος synoecism/synoikism συνοικισμός synthronon (pl. synthrona) σύνθρονο Syrian pediment βλ. pediment syrinx σύριγγα (=πνευστό μουσικό όργανο) system 1. σύστημα, ~s approach: συστημική προσέγγιση, projective ~: σύστημα προβολής. 2. {Αρχ.} σύμπλεγμα. 3. ~ of registers: σύστημα επάλληλων σειρών systyle σύστυλος

ENGLISH-GREEK

T table τράπεζα, ~-cippus: συμπαγής αγία τράπεζα, ~ support: τραπεζοφόρο, ~ware: βλ. ware, offering ~: τράπεζα προσφορών tabernacle {Β.} αρτοφόριο (επίσης artophorion) tablet πινακίδα, {Λιθ.} πλάκα, πλακίδιο, curse ~: κατάδεσμος, πλακίδιο καταδέσμων, judges ~: δικαστικό πινάκιο, oracular ~: χρηστήρια πινακίδα, χρηστήριο έλασμα (επίσης lamella), page shaped ~: σελιδόσχημη πινακίδα, palm leaf ~: φυλλοειδής πινακίδα, rejuvenation core ~: δίσκος ανανέωσης του πυρήνα tablion (pl. tablia) ταβλίο(ν) tabula ansata (pl. tabulae ansatae) δέλτος με λαβές taenia (pl. taeniae) {Αρχ.} λωρίδα, ταινία tailing {Μεταλ.} εκβολάδα tail αγκίστρι, άγκιστρο (Δ. Μυκ. Κερ. – επίσης cattail) talent {Νομ.} τάλαντο (και μονάδα βάρους) talismanic μαγικός [κυρίως για σφραγίδες του Π.Α.] talon {Λιθ.} πτέρνα (επίσης butt end) talus κόρημα tambourine (χειρο)τύμπανο tamped {Αρχ.} πατημένος tan {Κερ.} κεραμόχρωμος tang {Μεταλ.} γλωσσίδιο, μίσχος, προεξοχή tanged γλωσσοειδής, με προεξοχή για ένθεση, μισχωτός tangential blobs βλ. blob tankard αμφοροειδές ποτήρι/κύπελλο, {Κυκλ.} βαθύ/δίωτο/μόνωτο κύπελλο, κύπελλο με χοανοειδές στόμιο, one-handled ~: μόνωτο κύπελλο (βλ. και cup), {Νεολθικό-Μιν.} αμφοροειδές αγγείο, βαθύ κυλινδρικό μόνωτο κύπελλο με προχοή {υστερομινωικό}, {Σ.Α.} μόνωτο αμφικωνικό κύπελλο, {Γεωμ.} πρόχους tapering {Αρχ.} μείωση (προς τα κάτω/πάνω), {Κερ.} κωνικός tapestry επιτοίχιο ύφασμα taphonomic ταφονομικός taphonomy ταφονομία tarazza {Μιν. Αρχ.} χαλικάσβεστος tassel θύσανος Tayacian Ταγιάκια (περίοδος) teapot {ΠΚ} πυξίδα με χοανοειδές στόμιο technique τεχνική, carving ~: τεχνική κοίλης/ πρισματικής γλυφής, concealed/recessed brick/ course ~: {Αρχ.} τεχνική της κρυμμένης/

59

κρυπτής πλίνθου, core ~: τεχνική του πυρήνα, cut-out ~: (τεχνική της) περίτμηση(ς), cycloid ~: {Λιθ.} κυκλοτερής τεχνική, direct/free debitage/ flaking ~: βλ. flaking, fluting ~: βλ. fluting, lineal ~: {Λιθ.} γραμμική μέθοδος/τεχνική, micro(-)mosaic ~: τεχνική μικροψηφοθέτησης, Morellian ~: μέθοδος του Morelli, recurrent ~: {Λιθ.} παλίνδρομη μέθοδος/τεχνική, recurrent centripetal ~: παλίνδρομη κεντροφερής, recurrent unipolar ~: παλίνδρομη μονοπολική, stab-and-drag ~: μέθοδος πίεσης και αφαίρεσης, twinning ~: της συστροφής, white(-)ground ~: του λευκού βάθους telamon (pl. telamones) {Αρχ.} τελαμών (=το ρωμαϊκό αντίστοιχο του άτλαντα) Telesterion το Τελεστήριο [στην Ελευσίνα] tell γήλοφος, τούμπα, ~ mound: μαγούλα temenos (pl. temene) τέμενος, ~ wall: περίβολος temper {Κερ.} πρόσμειξη tempera (τεχνική της) ξηρογραφία(ς), τέμπερα, egg ~: αβγοτέμπερα template ιχνάριο temple ναός, ~ Repositories: οι Ιεροί Αποθέτες, τα Θησαυροφυλάκια του Ιερού (στην Κνωσό), ~ Tomb: ο (βασιλικός) τάφος-ιερό (στην Κνωσό) templon (pl. templa) τέμπλο (επίσης iconostasis, (altar/icon/templon) screen), ~ beam: επιστύλιο τέμπλου, masonry ~: κτιστό τέμπλο tendril βλαστός, βλαστόσπειρα, έλικα ανθεμίου, ελικοειδής/ελικόμορφος βλαστός, running ~: ελισσόμενος βλαστός, vine ~: κληματίδα tenon τόρμος tentacle πλόκαμος tepidarium (pl. tepidaria) χλιαροψύχριο termae θέρμες terminal {Μεταλ.} απόληξη termination ακρέμων terrace {Τοπ.} αναβαθμίδα, άνδηρο, ~ wall: βλ. wall, sun ~: {Αρχ.} ηλιακός, ηλιακωτό terraced ανδηροειδής terracotta κεραμικός, πήλινος (κυριολεκτικά: οπτός πηλός), ~ impression: βλ. impression, architectural ~s: κεραμικό/πήλινο αρχιτεκτονικό μέλος, κεράμωση terra sigillata ενσφράγιστη κεραμική, κεραμική με κοκκινωπό πηλό και επίχρισμα (επίσης Late Roman C Ware), terra sigillata territory επικράτεια tessera (pl. tesserae) ψηφίδα Testament Διαθήκη tetartemorion (pl. tetartemoria) {Νομ.} τεταρτημόριο tetarteron (pl. tetartera) τεταρτηρόν tetraconch τετράκογχος tetradrachm τετράδραχμο tetraglyph τετράγλυφο(ς) tetralobe τετράλοβος

60

ENGLISH-GREEK

tetramorph τετράμορφο tetranummium (pl. tetranummia) τετρανούμμιο(ν) tetrapylon (pl. tetrapyla) τετράπυλο Tetrarchy Τετραρχία tetras (pl. tetrades) {Νομ.} τετράς tetrastyle τετράστυλος tetrobol τετρώβολο thalamian θαλαμίτης thalamos (pl. thalamoi)/thalamus (pl. thalami) {Μυκ. Αρχ.} θάλαμος thalassocracy θαλασσοκρατία Thasian θασιακός thatch(ing) αχυροσκεπή, ψαθί thatched roof βλ. roof thaumaturge θαυματουργός theatral area {Μιν. Αρχ.} θεατρικός χώρος theme (pl. themata) {Β.} θέμα theodolite θεοδόλιχος Theodosian θεοδοσιανός theologeion (pl. theologeia) θεολογείο(ν) thericlean θηρίκλειος theriomorphic ζωομορφικός, ζωόμορφος (επίσης zoomorphic), θηριομορφικός thermae θέρμες (επίσης baths) thermography θερμογραφία thermoluminescence θερμοφωταύγεια, spurious ~ : παρασιτική θερμοφωταύγεια Theseion/Theseum το Θησείο Thesmophoria Θεσμοφόρια Thesmotheteion, the Θεσμοθετείο(ν) thesmothetes (pl. thesmothetai) θεσμοθέτης thick {Κερ.} παχύς thickening πάχυνση thigh(-)guard παραμηρήδιο, περιμήριο thole(pin) σκαλμός/σκαρμός (επίσης rowlock), thole stringer: επισκαλμίς tholobate θολοβάτης, θολοστάτης tholos (pl. tholoi) θόλος, θολωτός, ~ tomb: βλ. tomb thranite θρανίτης thread βλ. trail three-footed τριποδικός (επίσης tripod) Three Hebrews in the Fiery Furnace βλ. Fiery Furnace three(-)nozzle(d) βλ. nozzle threshing floor αλώνι through beam βλ. beam through stone βλ. stone thrust {Β. Αρχ.} ώθηση, diagonal ~: πλάγια ώθηση thrusting νηκτικός thwart ζυγός [πλοίου] thymele {Αρχ.} θυμέλη thyreos (pl. thyreoi) θυρεός [τύπος ασπίδας] thyroma (pl. thyromata) θύρωμα [θεάτρου ή της βόρειας εισόδου του Ερεχθείου]

thyroreion (pl. theroreia)/thyroreum (pl. thyrorea) θυρωρείο thyrsos (pl. thyrsoi)/thyrsus (pl. thyrsi) θύρσος tie (beam/rod) ελκυστήρας tier εδώλιο (θεάτρου) tile κεραμίς, κέραμος, πλακίδιο, combination ~: επίζυγος κεραμίς, cover(ing) ~: καλυπτήρας, eaves ~: στρωτήρας ηγεμών, flat ~ : στρωτήρας, House of the ~s: βλ. house, pan ~: στρωτήρας, plain ~: αγελαία κεραμίς, ridge ~: κορυφαία κεραμίς, wall ~ : επιτοίχιο πλακίδιο tiller οίαξ (=λαγουδέρα πλοίου) timber ξυλεία, ~ frame: ξυλοδεσιά, ~framed: πασσαλόπηκτο κτήριο, ~-roofed: ξυλόστεγος, ~-roof frame  : εποροφία, frame-~: σταμίν, σταμίς, half ~ frame/half ~ing: ξυλόπηκτη τοιχοποιία tin κασσίτερος tinned επικασσιτερωμένος tinning γάνωμα, επικασσιτέρωση tip {Λιθ.} απόληξη tithe δεκάτη toga τήβεννος toggle πόρπη, ~-pin: βλ. pin toichobate τοιχοβάτης (βλ. και socle) toilet object/article αντικείμενο κοσμητικής, σύνεργο καλλωπισμού token κέρμα, πιστωτικό χρήμα, pilgrim(’s) ~: προσκυνηματικό μετάλλιο tomb τάφος, ~ of the Genii: ο τάφος των Δαιμόνων [στις Μυκήνες], ~ robber: τυμβωρύχος, beehive ~: θολωτός τάφος (επίσης tholos tomb), cave ~: σπηλαιώδης τάφος, chamber ~: θαλαμοειδής τάφος, communal ~: πολυάνδριον (επίσης polyandrion), the Cuirass ~: βλ. the Panoply Tomb, house ~: τάφος-οικία, Macedonian ~: μακεδονικός τάφος, the Panoply ~: ο τάφος της πανοπλίας (στα Δενδρά), peribolos ~: ταφικός περίβολος (επίσης grave enclosure), peristyle ~: τάφος με περιστύλιο, rock-cut ~: λαξευτός τάφος, Temple ~: ο (βασιλικός) Τάφος-Ιερό (στην Κνωσό), temple ~: ναόσχημος τάφος, tholos ~: θολωτός τάφος, tower ~: ταφικός πύργος tondo {Κερ.} μετάλλιο tongue (motif/pattern) γλωσσίδιο, γλωσσοειδές/ γλωσσωτό κόσμημα, {Αρχ.} τόρμος, φύλλο, multiple stemmed ~: ενάλληλα γλωσσίδια (βλ. και motif) tool εργαλείο, εργαλειακός, ~ blank: ασχημάτιστο εργαλείο, ~ kit: σύνολο εργαλείων, chopping ~: {Λιθ.} αμφιπρόσωπος λιανιστήρας, πελεκημένη κροκάλα, percussive ~: (επι) κρουστικό εργαλείο, stationary ~: {Λιθ.} σταθερό ανακρουστικό εργαλείο, transverseedged ~: εργαλείο με εγκάρσια ενεργό ακμή top {Αρχ.} άνω επιφάνεια, ~-knot: κρωβύλος

ENGLISH-GREEK (επίσης chignon) topography τοπογραφία torch δάδα, δαυλός, πυρσός, ~-bearer: δαδούχος (επίσης dadouchos), ~-race: λαμπαδηδρομία toreutic τορευτικός toreutics τορευτική (επίσης metalworking) tornese {Β. Νομ.} τορνέσιο(ν) torque περιαυχένιο, περιλαίμιο, στρεπτό έλασμα, σύρμα, {Β.} μανιάκιο torsion συστροφή tortoise-shell ripple decoration/pattern βλ. decoration, pattern torus {Αρχ.} ραβδόγλυφο, σπείρα, ~ foot: βλ. foot tourmarch τουρμάρχης tournette βραδύστροφος κεραμικός τροχός (επίσης turntable) tower tomb βλ. tomb town κώμη, μικρή πόλη township πόλισμα Τrace Element Analysis ανάλυση ιχνοστοιχείων trachelion/trachelium (pl. trachelia) {Αρχ.} τραχήλιο(ν) trachy (pl. trachea) {Β. Νομ.} τραχύ trade (ανταλλακτικό) εμπόριο, down-the-line ~: διαδοχικό εμπόριο trail {Υ} ίνα (επίσης thread) trainer παιδοτρίβης tranchet κοπέας, ~ blow: {Λιθ.} κτύπημα απόκοψης transenna (pl. transennae) {Αρχ.} διάτρητο φράγμα transept εγκάρσιο κλίτος, ~ basilica: βλ. basilica Transfiguration Μεταμόρφωση transition μετάβαση transitional μεταβατικός Transmission Electron Microscopy ηλεκτρονική μικροσκοπία διέλευσης transom δοκίδα transverse εγκάρσιος, ~ barrel-vault: βλ. vault trapezoidal τραπεζιόσχημος tray πινάκιο, σκάφη (επίσης skaphe), baking ~: μαγειρικός δίσκος, sacrificial ~: κάνιστρο tread πάτημα [βαθμίδας] treading-floor βλ. floor treadle ποδωστήριο treasury {Αρχ.} θησαυρός, {Β.} σκευοφυλάκιο, Siphnian ~: ο θησαυρός των Σιφνίων treatment επεξεργασία, {Κερ.} κατεργασία treated κατεργασμένος tre(e)nail γόμφος [στην κατασκευή πλοίων] Tree of Jesse Ρίζα Ιεσσαί tree-ring dating βλ. dating trefoil τριφύλλι, τριφυλλόσχημος, ~-lipped: τριφυλλόστομος tremision (pl. tremisia)/trimision (pl. trimisia)/tremissis τρεμίσιο(ν)/τριμίσιον trench όρυγμα, σκάμμα, τομή, ~-and-hole system: σύστημα ορύγματος και οπής (τρόπος ταφής

61

των Σ.Α.), ~ profile: όψη [ανασκαφικής] τομής, fortification ~: αμυντική τάφρος, foundation ~: τάφρος θεμελίωσης, step-~ing: μέθοδος κλιμακωτών τομών, test/trial ~: δοκιμαστική τομή (επίσης control pit) t re p a n a t i o n / t re p a n n i n g / t re p h i n a t i o n τρυπανισμός tress πλόκαμος triacontor/triakonter τριακόντορος Trial by Water ύδωρ ελέγξεως trias (pl. triades) {Νομ.} τριάς tribe φυλή (επίσης phyle) tribelon (pl. tribela) τρίβηλο tribute φόρος (υποτέλειας), ~ bearer: υποτελής, ~(-quota) list: κατάλογος συμμαχικών φόρων trickle (decoration/ornament) καταλειβάδα, καταλειβάδες triclinium (pl. triclinia) τρικλίνιο, τρίκλινος triconch τρίκογχος tricurved τρικάμπυλος trident τρίαινα tridrachm {Νομ.} τρίδραχμο trierarch τριήραρχος triglyph τρίγλυφο(ς), ~ with arrow fringe: {Δ.} τρίγλυφο με συνεχή ημικύκλια, ~ with half rosette: {Δ.} τρίγλυφο μεταξύ ημιροδάκων, half-~: ημιτρίγλυφο(ς), side ~: {Δ.} πλευρικό τρίγλυφο trihemiobol τριημιωβόλιο/τριημιώβολο trimetre τρίμετρο trimming {Λιθ.} αφαίρεση φολίδων triobol {Νομ.} τριώβολο tripartite τριμερής tripod τρίποδας, τριποδικός (επίσης three-footed), ~ bowl: βλ. bowl, ~ stilt: τριποδίσκος (όπτησης) tripple-bodied τρισώματος tripteral τρίπτερος triptych τρίπτυχο trireme τριήρης triskeles (pl. triskele) {Δ. Νομ.} τρισκελές triskelis (pl. triskelides) {Δ. Νομ.} τρισκελίδα tristyle τρίστυλος trite (pl. tritai) {Νομ.} τρίτη trittys (pl. trittyes) τριττύς trochilus (pl. trochili) τροχίλος (σπάνιο, βλ. scotia) Trojan τρωικός, ~ Horse: ο δούρειος ίππος troncature κολόβωση trousers αναξυρίδα trowel μυστρί trulla (pl. trullae) τρυηλίς, υποχεύς trumpet σάλπιγγα trumpeter σαλπιγκτής truncated κόλουρος, ~-conical: κολουροκωνικός, ~ scaphoid vault: βλ. vault truncation κολόβωση truss {Αρχ.} ζευκτό

62

ENGLISH-GREEK

try-piece δοκιμαστικό αγγείο/τεμάχιο tub γούρνα, κάδος, ~ shaped: βαρελόσχημος, wash~: πλυνός tube (bone ~) {ΠΚ} χρωματοθήκη (επίσης palette, pigment container), snake ~: σωλήνας με όφεις tubular σωληνοειδής, σωληνόσχημος, σωληνωτός tubulus (pl. tubuli) αεραγωγός (επίσης ventilation pipe/shaft) tuff τόφφος tumbler {Μιν. Κερ.} ποτήρι tumulus (pl. tumuli) τούμπα, τύμβος (επίσης barrow, burial mound), the R-tumuli: οι βασιλικοί τύμβοι (στη Λευκάδα) tunic χιτώνας (επίσης chiton), ~ with clavus (band): ορθόσημος χιτώνας, short ~: χιτωνίσκος (επίσης short chiton) Tuscan τοσκανικός turn-/turning post βλ. post turntable βραδύστροφος κεραμικός τροχός (επίσης tournette) turret ακρόπυργος, πυργίσκος turreted πυργοστεφής, πυργόσχημος tusk χαυλιόδοντας, χαύλιος tuyère ακροφύσιο φυσητήρα/φυσητικού σωλήνα, φυσητήρας, φυσητικός σωλήνας (επίσης blowpipe, blowtube) tweezers τριχολαβίδα Twelve Great Feasts δωδεκάορτο twine {Κα.} διαπλοκή (επίσης weaving), diagonal ~: διαγώνια διαπλοκή, simple ~: απλή διαπλοκή,

U ultraviolet reflectography βλ. reflectography unarticulated αδιάρθρωτος uncial script βλ. script unctorium (pl. unctoria)/unctuarium (pl. unctuaria) βλ. al(e)ipterion undecorated ακόσμητος undercut {Αρχ.} υποτομή underdrawing {Β.} προσχέδιο, sketched ~: γραπτό προσχέδιο undergirdle υπόζωμα underlayer {Β.} προπλασμός

split ~: απλή διαπλοκή με σχισμή twined work {Κα.} τεχνική διαπλοκής twining {Κα.} πλέξη (επίσης plaiting), close ~: σφιχτή πλέξη, open ~: αραιή πλέξη twirl στρόβιλος, triple ~: τρισκελής στρόβιλος twisted στρεπτός, ~ wire: βλ. wire twisting συστρεφόμενος two-columned δικιόνιος two-level βλ. level two-nozzled δίμυξος (επίσης double-nozzle(d), twowick(ed) – βλ. και nozzle) two-sided βλ. double-sided two-wick(ed) δίμυξος tympanum (pl. tympana) {Αρχ.} τύμπανο (και το μουσικό όργανο – επίσης tambourine), ~ of arch: διάφραγμα τόξου type ειδολογική ομάδα, τύπος, {Νομ.} (νομισματικός) τύπος, ~ area/locality/ site: πρότυπη θέση ανεύρεσης, Banqueting Hero ~: τύπος των νεκροδείπνων (=τύπος αναθηματικού αναγλύφου), Mistra ~: {Β. Αρχ.} μικτός τύπος ναού typikon (pl. typika) {Β.} τυπικόν typological τυπολογικός typology τυπολογία tyrannical τυραννικός tyrannicide τυραννοκτόνος tyranny τυραννί(δ)α tyrant τύραννος tzynkanisterion (pl. tzynkanisteria) τζυγκανιστήριο

underpainting {Β.} προπλασμός underpinning υποστύλωση undiagnostic δυσδιάγνωστος, μη διαγνωστικός undisturbed αδιατάρακτος undulating κυματιστός unexcavated άσκαφο(ς) Unexplored Mansion η Ανεξερεύνητη Οικία (στην Κνωσό) unfinished ημίεργος, ημιτελής unfluted αρ(ρ)άβδωτος unguent vessel/unguentarium (pl. unguentaria) αρυτήρας, (ατρακτοειδές) μυροδοχείο, δακρυδόχος (βλ. και lacrymentarium), globular unguentarium: αρυβαλλόσχημο μυροδοχείο unireme μονήρης (τύπος πλοίου) unmixed άκρατος [οίνος] unpainted αβαφής unperforated άτρητος

ENGLISH-GREEK unpierced άτρητος unroofed αστέγαστος, υπαίθριος unslipped ανεπίχριστος unslotted {Μεταλ.} άτρητος unsplit μη διχοτομημένος unstoppered απωμάτιστος unstratified αστρωματογράφητος unstruck {Νομ.} άσημος, {Νομ.} ασφράγιστος untreated ακατέργαστος unvoluted χωρίς σπείρες, ~ flower: {Δ.} σχηματοποιημένο άνθος, ~ flower with quirk centre: {Δ.} σχηματοποιημένο άνθος με σιγμοειδή στήμονα unworked ακατέργαστος, αργός upheaval ανακατάταξη upland υψίπεδο upper futtock βλ. frame-timber upper ram βλ. ram

V variability στατιστική διασπορά, pottery ~: κεραμική διαφοροποίηση variety {ΠΚ Γλ.} παραλλαγή (π.χ. Dokathismata ~: παραλλαγή Δωκαθισμάτων) varve ιζηματογενές στρώμα vase αγγείο, ~(-)painter: ζωγράφος, γραφέας (βλ. και painter), ~(-)painting: αγγειογραφία, bail~: με σχοινωτή λαβή, beaked ~: ραμφόστομο, bird ~: πτηνόμορφο, block ~: {Π.Α.} κέρνος, bottle shaped ~: βλ. bottle, bucket ~: καδόσχημο αγγείο, complex ~: σύνθετο αγγείο, composite ~: πολλαπλό, drinking ~: αγγείο πόσεως, duck ~: (πτηνόμορφος) ασκός, πτηνόμορφο/ πτηνόσχημο αγγείο, figure-~: ανθρωπόμορφο, ζωόμορφο (ανάλογα με την παράσταση), πλαστικό, the Harvester ~: το αγγείο των θεριστών, head-~: ανθρωπόμορφο, Lenaia ~: αγγείο των Ληναίων, libation ~: σπονδικό αγγείο, name ~: επώνυμο, open ~ (και shape/ vessel): ανοικτό, ευρύστομο, phlyax ~: αγγείο των φλυάκων, φλυακικό αγγείο, plastic ~: πλαστικό, pomegranate ~: αγγείο με σχήμα καρπού ροδιάς, pouring ~: προχυτικό, ring ~: δακτυλιόσχημο, serving ~: προχυτικό, spouted

63

upright κατακόρυφος urban αστικός, ~ revolution: αστική επανάσταση, επανάσταση των πόλεων, ~ sequence: διαδοχή οικιστικών φάσεων urbanisation αστικοποίηση, εξαστισμός urchin αχινός Urfirnis πρωτογάνωμα, πρωτογανωτή/ πρωτοβερνικωτή κεραμική urinal αμίς, ουροδοχείο (επίσης matula) urn δοχείο, τεφροδόχο αγγείο, τεφροδόχος, ~ burial: εγχυτρισμός (επίσης pithos burial), ash/ cinerary ~: τεφροδόχο αγγείο, τεφροδόχος, cremation/hut ~: τεφροδόχος κάλπη, ossuary ~: οστεοθήκη [αγγείο] urnfield νεκροταφείο τεφροδόχων (αγγείων/ κάλπεων) utensil σκεύος

~: αγγείο με προχοή, upside-down painted ~: ανεστραμμένα αγγειογραφημένο αγγείο, the Warrior(s) ~: ο κρατήρας των πολεμιστών vat κάδος, λεκάνη, υπολήνιο, ~ Room: το Δωμάτιο των Λεκανών (στην Κνωσό) vault θόλος, τόξο, apex of barrel ~: κορυφαία γενέτειρα (καμάρας), barrel ~: ημικυλινδρικός θόλος, καμάρα, cloister ~: μοναστηριακός θόλος, cross ~: σταυροθόλιο, σταυρωτός θόλος, flattened barrel-~: χαμηλωμένη καμάρα, groin ~: σταυροθόλιο, half barrel-~: τεταρτοκυλινδρική καμάρα, intersecting ~: τεμνόμενος θόλος, longitudinal barrel-~: καμάρα κατά μήκος, pointed barrel-~: οξυκόρυφη καμάρα, pyramid ~: πυραμιδοειδής στέγη, rib ~: σταυροθόλιο με νευρώσεις, ring ~: ημικυλινδρικός δακτυλιοειδής θόλος, sail ~: {Β. Αρχ.} ασπίδα, φουρνικό, scaphoid ~: σκαφοειδής θόλος, semicircular barrel-~: ημικυλινδρική καμάρα, spiral ~: ημικυλινδρικός σπειροειδής θόλος, stilted barrel-~: υπερυψωμένη καμάρα, transverse barrel-~: εγκάρσια καμάρα, truncated scaphoid ~: σκαφοειδής κόλουρος θόλος vaulted θολωτός, καμαρωτός, τοξωτός, ~ passage: {Β. Αρχ.} διαβατικό (επίσης diabatikon), cross-~ church: βλ. church, pyramid-vaulted: πυραμιδοειδής(-)καμαρωτός vaulting θολοδομία vegetal φυτικός (επίσης floral) veil καλύπτρα, παραπέτασμα (επίσης hanging) veined stone βλ. stone

64

ENGLISH-GREEK

vellum (pl. vella) περγαμηνή (επίσης parchment) velum (pl. vela) βήλο, σκίαστρο venerating σεβίζων (επίσης in veneration) ventilation pipe/shaft αεραγωγός, αεριουλκός (επίσης tubulus) veranda εξώστης vermilion κιννάβαρη (επίσης cinnabar) versura άνω πάροδος, ράμπα (στενό κεκλιμένο επίπεδο) vertical κατακόρυφος, ~ window: βλ. window vessel αγγείο, δοχείο, σκάφος, σκεύος (βλ. και vase), acoustic ~: {Β.} ηχητικό αγγείο (επίσης acoustical jar/pot, resonator), almond ~: αμυγδαλωτό αγγείο, drinking ~: αγγείο πόσεως, gold-band mosaic ~: διάχρυσο ταινιωτό αγγείο, marbled mosaic ~: μαρμαρώδες αγγείο, miniature spherical ~ with wide collar: μικκύλο σφαιρικό αγγείο με ευρύ χείλος, striped mosaic ~: {Υ} ταινιωτό αγγείο vestibule πρόδομος (επίσης porch, prodomos), προθάλαμος, πρόθυρο (επίσης prothyron) vestments άμφια via (pl. viae) {Αρχ.} αγυιά, οδός (=το διάστημα μεταξύ των σταγόνων του προμόχθου) viaduct επίστυλη γέφυρα vial (γυάλινο) φιαλίδιο vice-consul βλ. consul victoriatus (pl. victoriati) {Νομ.} βικτωριάτος

W wagon δίφρος, (τετράτροχη) φορτηγός άμαξα, balanced ~: αντίσταθμη άμαξα wale περιτόναιο(ν)/περίτονο(ν) [πλοίου] (βλ. Pryor & Jeffreys 2006, lvii, 193) wall 1. τείχος, τοίχος, ~ opening: άνοιγμα τοίχου, ~-pillar: βλ. pillar, ~ plate: ακροτεγίδα, anta ~: τοίχος με παραστάδα/παραστάδες, παρασταδικός τοίχος (Πέτσας 1965, 38), blocking ~: αποφρακτικός τοίχος, boundary ~: διαχωριστικός, buttress ~: αντερεισματικός τοίχος, circuit ~: (αμυντικός/οχυρωματικός) περίβολος, περιμετρικό τείχος, concrete ~: χυτή τοιχοποιία, cross ~: διατείχισμα, εγκάρσιος τοίχος, curtain ~: μεταπύργιο, diaphragm ~:

villa έπαυλη, country ~: αγρέπαυλη, εξοχική έπαυλη, manorial ~: έπαυλη-μέγαρο, residential ~: {Μιν. Αρχ., Μιν. Τοπ.} μέλαθρο, urban ~: αστική έπαυλη vine (tendril) βλ. tendril violin(-shaped) βιολόσχημος Virgin (the) Θεοτόκος, Παναγία, ~ and Child: (Παναγία) βρεφοκρατούσα, ~ Blachernitissa: βλαχερνίτισσα, ~ Glykophilousa: γλυκοφιλούσα, ~ in Lament: θρηνούσα, ~ Lactans/nursing the Child: γαλακτοτροφούσα, ~ of Tenderness: γλυκοφιλούσα viticulture αμπελοκαλλιέργεια vitreous υαλώδης vitrifiable υαλοποιήσιμος vitrification εξυάλωση, υαλοποίηση vitrify εξυαλώνω, υαλοποιώ Vitruvian scroll βλ. scroll volute 1. έλικα, ~ cushion: άβαξ [ιωνικού κιονοκράνου], ~ stem(s): {Αρχ.} βλαστόσπειρα. 2. {Κερ.} ~ krater: βλ. krater, ~d papyrus: {Μυκ. Κερ.} σπειροειδής πάπυρος vomitorium (pl. vomitoria)/vomitory (θολωτή) δίοδος [θεάτρων, σταδίων κλπ] votary αναθέτης, λατρευτής votive ανάθημα, αναθηματικός, ~ plaque: βλ. plaque voussoir θολίτης, σφηνόλιθος

διαφραγματικός τοίχος, door ~: θυραίος τοίχος, dry-stone ~: ξερολιθιά, ξηρότοιχος, fortification ~: οχυρωματικό τείχος, gable ~: αετωματικός τοίχος, inner/main ~: διατείχισμα, έσω τείχος, land ~(s): χερσαίο τείχος/χερσαία τείχη, loadbearing ~: φέρων τοίχος, long ~s: μακρά τείχη, mud(-)brick ~: πλινθότοιχος, parapet ~: στηθαίο, partition ~: εσωτερικός τοίχος, μεσότοιχος, party ~: διπλός τοίχος, μεσοτοιχία, peribolos/ temenos ~: περίβολος, retaining ~: ανάλημμα, αναλημματικός τοίχος, revetment/revetting ~: ανάλημμα, αναλημματικός τοίχος, rubble ~: αργολιθοδομή, semicircular/semicylindrical ~ (of apse): ημικύλινδρος (αψίδας), side ~: τοίχωμα, spur(-)~: εγκάρσιος τοίχος (με αψίδα), terrace ~: ανάλημμα, αναλημματικός τοίχος, transverse ~: διατείχισμα, εγκάρσιος τοίχος. 2. τειχίζω. 3. {Κερ.} τοίχωμα [αγγείου], curved ~: καμπύλο τοίχωμα, straight ~: εθυύγραμμο τοίχωμα walling τοιχοποιία wall-painting τοιχογραφία

ENGLISH-GREEK wall plate βλ. wall wanax {Μυκ.} άναξ Wappenmünzen εραλδικά νομίσματα (χρησιμοποιείται και αμετάφραστο) ware κεραμική (κάποιο συγκεκριμένο είδος ή κατηγορία της), κεραμική ομάδα, κεραμικό σύνολο, ρυθμός, African Red Slip ~/ARSW: Αφρικανική Ερυθροβαφής κεραμική, κεραμική terra sigillata από τα εργαστήρια της Β. Αφρικής, banded ~: ταινιωτή κεραμική, barbarian ~: βαρβαρική κεραμική, barbotine ~: τραχωτός ρυθμός, ακιδωτή διακόσμηση (μπαρμποτίν), barnacle ~: οστρακόδερμη κεραμική, base-ring ~: δακτυλιόποδη κεραμική, bichrome red ~: δίχρωμη ερυθρή κεραμική, black-and-gray/grey (burnished) ~: {Νεολιθική Κερ.} μελανή στιλβωτή κεραμική (επίσης thin black burnished ware), black burnished ~: μελανόχρωμη στιλβωμένη κεραμική, Black Polished ~: μελανοστιλβωτή κεραμική, black(-)topped ~: μελανοστεφής κεραμική, Blue Schist ~: κεραμική με εγκλείσματα γαλάζιου σχιστόλιθου, Brindisi ~: πρωτομαγιόλικα με σχαρωτό διάκοσμο (επίσης Grid-Iron Protomaiolica), Brown and Green Sgraffito ~: κεραμική με εγχάρακτο διάκοσμο εμπλουτισμένο με καφεκίτρινο και πράσινο χρώμα, Brown Painted ~: γραπτή κεραμική με καφεπόρφυρο χρώμα, Calene ~: καλησιανή, Camares ~: καμαραϊκή κεραμική, cast and cut colourless fine ~: χυτή και εγχάρακτη άχρωμη πολυτελής κεραμική, Champlevé ~: επιπεδόγλυφη κεραμική/κεραμική με επιπεδόγλυφο διάκοσμο, coarse ~: χονδροειδής κεραμική, Coarse Burnished ~: χονδροειδής έντριπτη κεραμική, Coloured Sgraffito ~: έγχρωμη εγχάρακτη, corded ~: κεραμική με σχοινοειδή διακόσμηση, σχοινοειδής, crusted ~: αλοιφωτή/φλοιωτή, dark burnished ~: σκοτεινόχρωμη στιλβωτή, dark grey burnished ~: σκοτεινόχρωμη φαιά στιλβωτή κεραμική, Drip Painted ~: κεραμική με ρέον επίχρισμα, Elaborate Incised ~: επεξεργασμένη εγχάρακτη, fine ~: καλής ποιότητας, λεπτότεχνη κεραμική, Fine Burnished ~: λεπτότεχνη έντριπτη, Fine Grey ~: λεπτότεχνη τεφρή, Fine Sgraffito ~: λεπτεγχάρακτη, lead-glazed ~: με στιλπνό γάνωμα μολύβδου (8ος-9ος αι. μ.Χ.), Glazed Impressed ~: εφυαλωμένη με εμπίεστη διακόσμηση, Glazed White ~: εφυαλωμένη κεραμική από λευκό πηλό, Glaze Painted ~: γραπτή κεραμική με πράσινο χρώμα αναμεμειγμένο με εφυάλωση, Glossy ~: στιλπνή κεραμική, green-painted sgraffito ~: κεραμική με εγχάρακτο και πράσινο γραπτό διάκοσμο, Green and Brown Painted ~: γραπτή κεραμική με πράσινο και καστανό/

65

καφεπόρφυρο χρώμα, Grey ~: μελαμβαφής (επιτραπέζια) κεραμική, τεφρή/τεφρόχρωμη κεραμική, Incised and Slip Painted/Measles ~: κεραμική με εγχάρακτο διάκοσμο και κηλίδες ερυθρού επιχρίσματος, Incised Sgraffito ~ (=Aegean Ware): αδρεγχάρακτη κεραμική (=κεραμική Αιγαιακού χώρου/Αιγαίου), Late Roman C ~ (LRC): κεραμική με κοκκινωπό πηλό και επίχρισμα (επίσης terra sigillata), Lebena ~: ρυθμός Λεβήνος, Lustrous Decorated ~: κεραμική με στιλπνή διακόσμηση, Marble(b) ~: κεραμική (ή πηλός) με εγκλίσματα μαρμάρου, κεραμική με μαρμαρόμορφο διάκοσμο, Measles ~: ιλαροπληγής κεραμική, Metallic ~: κεραμική με μεταλλικές ανταύγειες, monochrome: ολόβαφη, matt painted ~: αμαυρόχρωμη, mottled ~: κηλιδωτή, one colour sgraffito ~: κεραμική με εγχάρακτο διάκοσμο εμπλουτισμένο με ένα χρώμα, Painted Fine Sgraffito ~: γραπτή εγχάρακτη κεραμική, Painted ~: εφυαλωμένη γραπτή, pattern-burnished ~: κεραμική με (ερυθρή) στιλβωτή διακόσμηση, Pergamene appliqué ~: περγαμηνή κεραμική με επίθετη ανάγλυφη διακόσμηση, plain ~: αβαφής/ α(δια)κόσμητη κεραμική, Plain Burnished ~: α(δια)κόσμητη στιλβωμένη κεραμική, Plain Glazed ~: ακόσμητη εφυαλωμένη, Plain Sgraffito ~: απλή εγχάρακτη κεραμική, proto-white painted ~: πρώιμη λευκόγραπτη, Rainbow ~: ποικιλόχρωμη, πολύχρωμη, red pattern-burnished ~: βλ. pattern-burnished ware, red-on-white ~: κεραμική με ερυθρή βαφή σε υπόλευκο πεδίο, κεραμική με ερυθρή γραπτή διακόσμηση, Red Polished ~: ερυθροστιλβωτή κεραμική, polychrome ~: πολύχρωμη κεραμική, red ~: κεραμική με ερυθρό πηλό, red-slip ~: ερυθροβαφής κεραμική/κεραμική από ερυθρό επιχρισμένο πηλό, red(-)topped ~: ερυθροστεφής κεραμική, relief ~: κεραμική με ανάγλυφη διακόσμηση, Ripple ~: πτυχωτή, Salame ~: ρυθμός Σαλάμης, Scored ~: κεραμική με ανώμαλες ρηχές αυλακώσεις, κτενιστή κεραμική, Sgraffito ~: εφυαλωμένη εγχάρακτη, χαρακτή, Sgraffito ~ with Concentric Circles: κεραμική με εγχάρακτους ομόκεντρους κύκλους, Sgraffito Red ~: εφυαλωμένη εγχάρακτη κεραμική από ερυθρό πηλό, Sgraffito White ~: εφυαλωμένη εγχάρακτη κεραμική από λευκό πηλό, Silver(-) slip(ped) ~: «ασημίζουσα» κεραμική, Slip Painted ~: εφυαλωμένη γραπτή κεραμική με επίχρισμα, κεραμική γραπτή δι’ επιχρίσματος/ με επίχρισμα αργίλου, Slip Painted Oyster ~: οστρακοειδής, Slip Painted Spotted ~: κηλιδωτή, Smear ~: κεραμική με απρόσεκτη επάλειψη, Soapy ~: σαπωνοειδής κεραμική, Spatter Painted ~: γραπτή κεραμική με πιτσιλωτή

66

ENGLISH-GREEK διακόσμηση, strike-and-pattern burnished ~: βλ. pattern-burnished ware, table~: επιτραπέζια κεραμική/επιτραπέζια σκεύη, Taffy ~: κεραμική κατηγορίας «Taffy Ware», Talc ~: κεραμική με τάλκη, Thapsos ~: κεραμική τύπου Θάψου, thin black burnished ~: {Νεολιθική Κερ.} μελανή στιλβωτή κεραμική (επίσης blackand-gray/grey (burnished) ware), Tortoise-shell Ripple ~: πτυχωτός ρυθμός χελωνίου, unglazed ~: άβαφη κεραμική, Veneto ~ (=Roulette(d) ~): βενετική κεραμική/κεραμική του Βένετο, Waveline ~: κεραμική με κυματοειδή διακόσμηση, white-painted ~: λευκόχρωμη, white(-)topped ~: λευκοστεφής κεραμική, wiped ~: βλ. scored ware, yellow Minyan ~ with matt-painted decoration: μινυακή κεραμική με αμαυρόχρωμη διακόσμηση, yellow-slipped ~: με κίτρινο επίχρισμα, Zeuxippos/Zeuxippus ~: κεραμική Ζευξίππου warp στήμων [αργαλειού] wart {Κερ.} επίθημα wash {Κερ.} αραιό επίχρισμα, διάλυμα washery {Μεταλ.} πλυντήριο (υπαίθριο) wash-house πλυντήριο Washing of the Feet {Β.} Νιπτήρας wash-tub βλ. tub waster βλ. glass waste watch-tower βίγλα, παρατηρητήριο (επίσης lookout point/post) water(-)borne φερτός water-clock κλεψύδρα water-lain ιλυώδης water pipe αγωγός water(-)proof υδατοστεγής, ~ coating: βλ. coating water-sieving επίλευση waterspout υδρορρόη (επίσης gargoyle), lion’s head ~: λεοντοκέφαλη water theatre βαθμιδωτοί καταρράκτες (σε ημικυκλική διάταξη) wattle-and-daub (κτήριο) από καλάμια και πηλό, πασσαλόπηκτο κτήριο/οίκημα, πλεκτή τοιχοποιία wavy κυματιστός, κυματοειδής, οφιοειδής wax-mastic κηρομαστίχη (επίσης beeswax) Way to Calvary, the Χριστός Ελκόμενος (επίσης the Procession to Calvary) waz-lily κρινοπάπυρος (επίσης papyrus-lily) weaponry πολεμική εξάρτυση weathering αλλοίωση, διάβρωση [οφειλόμενη στις καιρικές συνθήκες] weaving υφαντική, {Κα.} διαπλοκή, four/three weft twined ~: διαπλοκή με τετραπλό/τριπλό υφάδι, lattice-twined ~: {Κα.} δικτυωτή διαπλοκή, wrapped-twined ~: διαπλοκή με περιτύλιξη web τομέας σταυροθολίου (επίσης cell) wedge σφήνα weight 1. βάρος, σταθμίο, ~ standard: μετρικό

σύστημα, σταθμητικός κανόνας, commodity ~: πρότυπο βάρος, jumping ~: αλτήρας, waisted ~: ανηρτημένο βάρος. 2. αγνύθα, υφαντικό βάρος (συνήθως loom weight) well πηγάδι, φρέαρ, ~-head: προστομιαίο, στόμιο φρέατος (επίσης puteal), ~ parapet: στηθαίο (φρέατος) wept κρόκη, πήνη (εξάρτημα αργαλειού) wet sieve βλ. sieve wet-sieving μέθοδος της επίπλευσης wheel 1. (κεραμικός) τροχός, ~-made: τροχήλατος, fast ~: ταχέως περιστρεφόμενος, ταχύς/ ταχύστροφος κεραμικός τροχός, kick~: ποδοκίνητος, potter’s ~: κεραμικός, rotating cutting ~: περιστρεφόμενος δίσκος κοπής, slow ~: βραδέως περιστρεφόμενος. 2. ~ cutter: τροχήλατη λεπίδα, ~ pattern: βλ. pattern, ~-shaped: τροχόσχημος, spoked ~: ακτινωτός τροχός, wavy spoked ~: με κυματιστές ακτίνες wheel-made βλ. wheel wheel rut βλ. rut whetstone ακόνη whip(ping) top βέμβιξ (=σβούρα) whirl πυροστρόβιλος white(-)ground technique βλ. technique white(-)topped ware βλ. ware whitish υπόλευκος (επίσης creamy) whitewashed ασβεστωμένος whorl (shell) πορφύρα, filled ~-shell:{Δ.} πλήρης πορφύρα (βλ. και shell) wick-cutting μύξα wickerwork {Κα.} τεχνική λυγαριάς wicket door/gate βλ. door, gate wide ευρύς, ~ly spaced: αραιός, ~-mouthed: βλ. mouth wig φενάκη wiggly βοστρυχοειδής, ελικοειδής wild goat αίγαγρος wind-blown {Αρχ., Γλ.} ανεμιζόμενος wind chime ανεμοΐυγξ winding περιέλιξη window παράθυρο, ~ sash: υαλοστάσιο, ~ sill: ποδιά (παραθύρου), arcade-type ~: τύπου ελεύθερης τοξοστοιχίας/χωρίς περιβάλλον τόξο (Μπούρας 2010, 132, 148), blind ~: ψευδοπαράθυρο, double-light ~: δίλοβο, grouped-type ~: με περιβάλλον τόξο, multilobed ~: πολύλοβο, single-light/lobed ~: μονόλοβο, triple-light ~: τρίλοβο, vertical ~: με κατακόρυφο κύριο άξονα wine cooler βλ. psykter wine press ληνός, οινοπαραγωγική εγκατάσταση wine-siphon βλ. siphon wing {Αρχ.} πτερόν, πτέρυγα winged πτερυγόσχημος, πτερωτός wire {Μεταλ.} σύρμα, twisted ~: ελισσόμενο women’s gallery βλ. gallery

ENGLISH-GREEK wood-carved βλ. carved wooden framework/reinforcement {Αρχ.} ξυλοδεσιά wooden effigy/image ξόανο working επεξεργασία workshop εργαστήριο, the Burly ~: των εύσωμων μορφών, the Polyp ~: των πολυπόδων worn φθαρμένος, {Κερ.} εξίτηλος (επίσης dilute(d),

faded/fading) worship λατρεία, λατρεύω, ancestor ~: προγονολατρεία worshipper λατρευτής (επίσης adorant) wrapped work {Κα.} τεχνική περιτύλιξης wrestling πάλη wristband περικάρπιο

X

Y

xenon βλ. hostel xeste {Αρχ. Π.Α.} ξεστή xoanon (pl. xoana) ξόανο (σπάνιο, συνήθως wooden effigy/image) x-ray diffraction περιθλασιμετρία ακτίνων Χ x-ray photoelectron spectroscopy φωτοηλεκτρονική φασματοσκοπία ακτίνων Χ xyst βλ. xystus xystum (pl. xysta) βλ. xystus xystus (pl. xysti) {Αρχ.} κατάστεγος, ξυστός (βλ. Davis & Jokiniemi 2008, 422, Harris 2006, 1083)

yard κεραία (ιστίου) yellow ωχρός yoke ζυγός yoke-pad ζεύγλη

67

Z Zealot Ζηλωτής zeon (pl. zea) ζέον zeugite ζευγίτης zig(-)zag θλαστή/τεθλασμένη γραμμή/ταινία, γωνιώδης ελιγμός, ~ leaf: θλαστό φύλλο, ~ pattern: βλ. pattern, ~ with filled apices: αντίνωτη τεθλασμένη γραμμή, broad ~: αντίνωτα διάδοχα τρίγωνα, broken ~: τεμνόμενες τεθλασμένες zooarchaeology ζωοαρχαιολογία zoomorphic ζωομορφικός, ζωόμορφος (επίσης theriomorphic) zygian ζύγιος

Greek-English Ελληνοαγγλικό

GREEK-ENGLISH

Α αβαθής shallow αβάκιο/αβακωτό chequer(board) αβακίσκος abaciscus (πληθ. abacisci) αβακωτό πλέγμα lattice pattern αβακωτός chequered άβαξ {Arch} abacus (πληθ. abaci), volute cushion (of Ionic capitals), {P} chequerboard άβατο(ν) abaton (πληθ. abata) αβαφής unpainted αβγοτέμπερα egg tempera αγαθά/αντικείμενα κύρους/γοήτρου prestige goods/objects άγαλμα statue (see also ανδριάντας), λατρευτικό ~: cult statue αγαλματίδιο/αγαλμάτιο figurine, idol, statuette (also ειδώλιο) αγγείο pot, vase, vessel, ~ ανοικτού σχήματος: open shape/vessel (also ανοικτό αγγείο), ~ κλειστού σχήματος: closed shape/vessel (also κλειστό αγγείο), ~ με προχοή: spouted vase, ~ με σχήμα καρπού ροδιάς: pomegranate vase, ~ με σχοινωτή λαβή: bail-vase, ~ πόσεως: drinking vase/vessel, ~ των θεριστών, το: the Harvester vase, ~ των Ληναίων: Lenaia vase, ~ των φλυάκων/φλυακικό ~: phylax vase, ακουστικό ~: {B} acoustical jar/pot, acoustic vessel, resonator, αλαβαστροειδές ~: bottle-shaped vase, αμφοροειδές ~: {NeolithicEM} one-handled tankard, αμυγδαλωτό ~: almond vesel, αναρτώμενο ~: suspension pot, ανεστραμμένα αγγειογραφημένο ~: upsidedown painted vase, ανθρωπόμορφο ~: headvase, ανθρωπόμορφο/ζωόμορφο (depending on the depiction) ~: figure-vase, ανοικτό ~: open shape, δακτυλιόσχημο ~: ring vase, απιόσχημο ~: {PA} bottle, δακτυλιόσχημο ~: ring vase, διάτρητο ~: cheese-pot, διάχρυσο ταινιωτό ~: gold-band mosaic vessel, επώνυμο ~: name vase, ευρύστομο ~: open shape/vase/vessel, ιανόμορφο ~: Janus flask, ιχθυόμορφο ~: fish flask, καδόσχημο ~: bucket vase, καδόσχημο κωνικό ~: {Mi} conical jar, κλειστό ~: closed shape/vessel, κλειστό ~ με αμφικωνικό ή σφαιρικό σώμα: {Neolithic P} globular (collar) jar, κρεμαστό ~: suspension pot, λοξότμητο ~: sloping neck, μαρμαρώδες ~: marbled mosaic vessel, μικκύλο σφαιρικό ~ με ευρύ χείλος: miniature spherical vessel with wide collar, οπισθότμητο ~: with cutaway neck, πιθοειδές

71

~: pithoid jar, πιθόσχημο ~ με λαιμό: neck jar, πλαστικό ~: figure-vase, plastic vase, πολλαπλό ~: composite vase, προχυτικό ~: pouring vase, serving vase, πτηνόμορφο ~: bird vase, πτηνόμορφο/πτηνόσχημο ~: {DA} duck vase, πτυόσχημο ~: coal-scuttle, ραμφόστομο ~: beaked vase, σπονδικό ~: libation vase, σύνθετο ~: complex vase, ταινιωτό ~: {Gl} striped mosaic vessel, τεφροδόχο ~: cinerary (urn/vessel), urn, τηγανόσχημο ~: frying pan, τυροκομικό ~: cheese-pot, φιαλόσχημο ~: dish, φωλεόσχημο ~: bird’s nest bowl (also φωλεόσχημο κύπελλο) αγγειογραφία vase(-)painting αγγειογράφος vase(-)painter, see ζωγράφος αγγειοπλαστείο potter’s (work)shop, pottery workshop αγγειοπλάστης potter (also κεραμέας) αγγελοφάνεια angelophany αγίασμα holy water, {Arch} holy water font αγία τράπεζα see τράπεζα Άγιο Μανδήλιο the Mandylion άγιο ποτήριο see ποτήρι αγιορείτικος Athonite (also αθωνικός) αγκίστρι 1. fish hook, 2. {My d.p.} (cat-)tail άγκιστρο cat-tail, hook, μαιανδρικό ~: meander hook, σπειροειδές ~: spiral hook αγκυλωτός barbed-and-tanged αγκώνας console, {Arch} lifting boss, {Mi Arch} dogleg αγνύθα (loom)weight αγορά agora, forum (πληθ. fora – also φόρος) αγορανομείο agoranomion (πληθ. agoranomia) αγορανόμος agoranomos (πληθ. agoranomoi) αγρέπαυλη country villa (also εξοχική έπαυλη) αγροικία/αγροτική εγκατάσταση farmstead αγρόκτημα farm αγροτικός rural αγυιά {Arch} via (πληθ. viae) (=the space amongst the guttae of the mutule – also οδός) αγωγός conduit, drain, (water) channel/pipe, ~ απορροής: outlet duct, ~ τροφοδοσίας: stoking tunnel (of kilns), αποστραγγιστικός ~: overflow pipe, αποχετευτικός ~: drainage channel α(δια)κόσμητη κεραμική see κεραμική αδιακόσμητος see ακόσμητος αδιάρθρωτος unarticulated αδιατάρακτος undisturbed αδιαφανής opaque αδιαφανοποιητής opacifier αδρά heavily αδρός rough άδυτο adyton (πληθ. adyta – older form: adytum) αεραγωγός ventilation pipe/shaft, tubulus (πληθ. tubuli) αέρια χρωματογραφία see χρωματογραφία αεριουλκός see αεραγωγός αεροφωτογραφία aerial photography

72

GREEK-ENGLISH

αέτωμα gable, pediment, συριακό ~: arcuated/ Syrian pediment, τοξωτό ~: rounded/segmental pediment αετωματικός pedimental αζουρίτης azurite αήρ aer/aër (πληθ. aeres/aëres) Αθηνά Athena, το ανάγλυφο της σκεπτόμενης ~ς: mourning Athena/the mourning Athena relief (Acropolis) αθηναϊκή ηγεμονία see ηγεμονία άθλος labour αθωνικός Athonite (also αγιορείτικος) Αθωνίτης Athonite αίγαγρος wild goat Αιγαίο Aegean αιγαιακός Aegean αιγίδα aegis (πληθ. aegides) αιγινητικός Aeginetan αιδοιοθύλακας cod-piece αιδοιοθυλάκιο see αιδοιοθύλακας αίθουσα hall, ~ εφίδρωσης: see λουτρό εφίδρωσης, μινωική/τριμερής ~: Minoan Hall αίθριο atrium (πληθ. atria – also άτριο) αιολικός Aeolic Αιτωλική Συμπολιτεία Aetolian League (also Κοινό(ν) των Αιτωλών) αιχμή point, ~ βέλους: arrowhead, projectile point, ~ δόρατος: spearhead, ~ δόρατος με αγκυστροειδή μίσχο: hooked-tang spearhead, ~ με κοίλη βάση: hollow based arrowhead, ~ με μίσχο/μισχωτή ~: stemmed backed point, ~ με πλευρικό μίσχο: single bevelled point, ~ δόρατος χωρίς προεξοχές για στήριξη (αλλά με οπή στειλέωσης): tangless (slotted) spearhead, αγκιστροειδής στενή ~: Magdalenian point, αγκιστροειδής φαρδιά ~: Kostienki point, ακιδωτή ~: microgravette point, γλωσσοειδής ~: tanged point, διπλολοξότμητη ~: Ahrensburgian point, καρινοειδής ~: Hamburgian point, ταγιάκια ~: Tayac(ian) point (also συγκλίνον οδοντωτό (εργαλείο)), φολιδωτή ~: Levallois point, φυλλόσχημη ~: leaf/foliate point, ψευδοφολιδωτή ~: pseudoLevallois point αιχμηρός pointed αιχμομάχαιρο Chatelperronean knife ακακία {B} akakia (also ανεξικακία) άκανθα/άκανθος acanthus (πληθ. acanthi), ~ πεταλούδα: butterfly acanthus ακανόνιστος irregular ακατέργαστος raw, untreated, unworked ακέραιος complete, intact ακεραμικός aceramic ακίδα (χαρακτική) graver ακιδογράφημα see χάραγμα ακμή {Arch} arris, groin [of vaults], {L} edge, λειτουργική ~: {L, Me} working edge,

στομωμένη ~: {L} backed edge, τυφλή ~: blind edge άκμονας {L} anvil ακμονίσκος {N} obverse die (also άνω σφραγίδα/ κάτω σφήνα) ακμοτομημένος {L} retouched ακμοτόμηση {L} dressing, retouch(ing), secondary flaking, ~ εναλλάξ: alternate retouch(ing), ~ με γλωσσίδα: tongued retouch(ing), ~ με εγκόλπωση: notched retouch(ing), ~ με ρύγχος: nosed retouch(ing), βαθύσκαφη ~: deep flaking technique, βραχεία ~: short retouch(ing), εναλλασσόμενη ~: alternating retouch(ing), επιμήκης ~: long retouch(ing), ήπια ~: low retouch(ing), μικρο-~: steep fine retouching, οδοντωτή ~: denticulate retouch(ing), ορθή ~: direct retouch(ing), πριονωτή ~: serrated retouch(ing), υποβαθμιδωτή ~: scaled retouch(ing) ακολουθία sequence (also αλληλουχία), {B} proper ακόνη whetstone ακόσμητος plain, undecorated άκρα ταπείνωση {B} Man of Sorrows άκρατος unmixed [of wines] ακρέμων serif [of letters], termination άκρο end, finial, λειτουργικό ~: {L} working end, κάτω ~: {L} distal ακροκέραμος antefix, κορυφαία ~: ridge palmette ακρόλιθο acrolith [ουσιαστικό, ουδέτερο/noun, neutral] ακρολιθικός see ακρόλιθος ακρόλιθος acrolithic ακρόπολη acropolis (πληθ. acropoleis), citadel ακροπύργιο donjon, keep ακρόπυργος turret ακροσόλιο acrosolium (πληθ. acrosolia) ακροστόλιο prow ornament ακροτεγίδα wall plate ακρωτήριο {Arch} acroterion/akroterion (πληθ. acroteria/akroteria), πλευρικό ~: side akroterion ακροφύσιο (φυσητήρα/φυσητικού σωλήνα) tuyère ακτέριστος without grave goods ακτήμων landless ακτίνα (τροχού) spoke, με κυματιστές ακτίνες: wavy spoked [wheel] ακτινοστεφής radiate, {N} radiate coin (= neoantoninianus) ακτινωτός radiate, rayed, spoked αλαβάστρινος alabaster αλάβαστρο(ς): 1. alabaster 2. {P} alabastron (πληθ. alabastra), ~ λευκού βάθους: white-ground alabastron, αρτόσχημο ~: rounded, κυλινδρικό ~: straight-sided, χαμηλό ~: squat αλαβαστροειδές αγγείο see αγγείο αλαμπής lustreless αλατοδοχείο salt cellar

GREEK-ENGLISH αλειπτήριο(ν) al(e)ipterion (πληθ. al(e)ipteria), unctorium (πληθ. unctoria), unctuarium (πληθ. unctuaria) αλείφωμα {P} coat(ing) αλεξήλιο parasol (also σκιάδιο) αλιάετος sea-eagle αλληλουχία sequence (also ακολουθία) αλλοίωση weathering (also διάβρωση) αλτήρας jumping weight αλυσίδα κοχυλιών bivalve chain αλφαβητάριο abecedarium (πληθ. abecedaria) αλώνι threshing floor αμαζονομαχία Amazonomachy άμαξα wagon, αντίσταθμη ~: balanced wagon αμαυρός matt αμαυρόχρωμος matt-painted άμβυξ alembic άμβωνας ambo, pulpit, ριπιδιόσχημος ~: fantail ambo αμείβων 1. {P} chevron 2. {Arch} (common/main/ principal) rafter (see also επιτεγίδα, συστάτης, σφηκίσκος) αμίαντος λίθος see λίθος αμίς see ουροδοχείο αμμόλιθος sandstone (also ψαμμίτης) αμμόνιτρο frit αμμοπυρήνας sand-core αμμοχάλικο aggregate αμμώδης sandy αμπελοκαλλιέργεια viticulture άμπυξ snood (also κάλυμμα κόμης, σάκκος) αμύγδαλο {Arch} ovolo αμυγδαλοειδής amygdaloid αμυγδαλωτό αγγείο see αγγείο άμφια vestments αμφίγραπτος see αμφιπρόσωπος αμφιδίστυλος amphidistyle, ~ εν παραστάσι: amphidistyle in antis αμφιθέατρο amphitheatre αμφικέφαλο καρφί see καρφί αμφικιονίσκος mullion αμφίκοιλος biconcave αμφικτιονία amphictiony αμφίκυρτος biconvex αμφικωνικός biconical αμφιμήτριον floor [of ships] αμφίπλευρο {L} biface, ~ πυρηνόμορφο: core-like biface αμφίπλευρος see αμφιπρόσωπος αμφιπρόστυλος amphiprostyle αμφιπρόσωπος {B} double/two-sided, {L}bifacial, bilateral, ~ λιανιστήρας: see λιανιστήρας αμφιπρόσωπος πυρηνόμορφος core-like biface αμφορέας amphora (πληθ. amphorae), jar, ~ με αγκύλες/οριζόντιες λαβές (στην κοιλιά): belly(handled) amphora, ~ με διπλή ράβδωση στις λαβές: doubleen amphora, ~ με κυλινδρικό

73

στόμιο: {My} collar-neck amphora, ~ με λαιμό και δίδυμες λαβές: doubleen neck amphora, ~ με προτομές ίππων: horse-head amphora, ~ με κάθετες λαβές/με λαβές από τον λαιμό στους ώμους/από το χείλος στους ώμους/με λαιμό/ με λαβές στον λαιμό: {PG} neck(-handled) amphora, ~ με λαβές στους ώμους: shoulder(handled) amphora, ~ τύπου SOS: SOS amphora, ~ υστερορωμαϊκού τύπου/υστερορωμαϊκός ~: Late Roman Amphora (LRA), απιόσχημος ~: piriform jar (also απιόσχημος πιθαμφορέας), βαρελοειδής/βαρελόσχημος ~: barrel-amphora, γεφυρόστομος ~: {My} hole-mouthed jar, γραμμικός νησιωτικός ~: Linear Island amphora, διπλοί συνενωμένοι αμφορείς: couple amphorae, εμπορικός ~: transport amphora, ενιαίος ~: one-piece amphora, επιτραπέζιος ~: table amphora, καδόσχημος ~/~ με γεφυρωτή λαβή: bail-amphora, νικοσθένειος ~: Nicosthenic amphora, ~ τύπου Nola: Nolan amphora, οξυπύθμενος ~: pointed amphora, παναθηναϊκός ~: Panathenaic (prize-) amphora, πιθόσχημος ~: pithoid jar, ραδινός ~: slim amphora, σταμνοειδής ~: stamnoid jar, τρίωτος ~: {PA} piriform jar, τυρρηνικός ~: Tyrrhenian amphora, ψευδόστομος ~: stirrup jar αμφορίσκος amphoriskos (πληθ. amphoriskoi), {PA} bottle, ~ με λαιμό: neck(ed) jar αμφοροειδής amphoroid αμφύαλος enclosed in glass αναβαθμίδα {T} terrace (also άνδηρο) αναβαθμός bench, step αναβάθρα see κεκλιμένη άνοδος, κεκλιμένο επίπεδο, η Οικία της ~ς: see οικία ανάγλυφο relief, ~ κονίαμα: see κονίαμα, ~ της σκεπτόμενης Αθηνάς: (the) mourning Athena (relief), έξεργο ~: high relief, με υψηλό ~: bossed, πρόστυπο/χαμηλό ~: bas/low relief, ψηφισματικό ~: document/record relief ανάγλυφος relief αναγνώριση από εδάφους ground reconnaissance αναγνωριστική έρευνα ground/reconnaissance survey αναγωγή {P} reduction, πλήρης ~: complete reduction αναγωγική/μη οξυγονούχα ατμόσφαιρα reducing atmosphere, reduction αναγωγή calibration [of C14 dating determinations] αναδευτήρας stirring rod αναδιπλούμενος recurving αναδίπλωση folding, {P} recurve ανάδραση feedback, θετική ~: positive feedback αναεροβικός/αναερόβιος anaerobic αναθέτης dedicator, votary αναθεωρημένος revised

74

GREEK-ENGLISH

ανάθημα dedication, ex-voto, (votive) offering αναθηματικός dedicatory, votive αναθύρωση anathyrosis (πληθ. anathyroseis) ανακαμπτόμενος {d.p.} recurving ανακατάταξη upheaval ανακεκλιμένος reclining ανακεράμωση retiling ανακήρυξη proclamation ανακλαστογράφημα reflectogram ανακλαστογραφία reflectography, υπεριώδης ~: ultraviolet reflectography ανακλινόμενος recumbent ανάκλιντρο couch ανακουφιστικός {Arch} discharging, relieving ανάκτορο palace ανάλημμα retaining/terrace wall, revetting/ revetment wall αναλημματικός τοίχος see τοίχος Ανάληψη Ascension αναλόγιο lectern ανάλυση analysis, ~ εγγύτερου σημείου: Proximal Point Analysis, ~ ιχνοστοιχείων: Trace Element Analysis, ~ μεγάλης εγγύτητας: Close Proximity Analysis, ~ με ραδιοϊσότοπα μολύβδου: lead isotope analysis, ~ της περιοχής εκμετάλλευσης: site exploitation analysis, ~ της ζώνης εκμετάλλευσης/της περιοχής τροφοδότησης [κάποιας θέσης]: site catchment analysis, ~ υπολειμμάτων: residue analysis, σκελετική ~: skeletal analysis, τοπική ~: location analysis Αναμαλλιασμένος, ο the Straggly Painter άναξ {My} wanax αναξυρίδα (Scythian) trousers αναπαριστώ depict αναπαράσταση reconstruction, σχεδιαστική ~: graphic reconstruction ανάπλαση remodelling ανάπτυγμα roll(-)out ανάρτηση suspension ανασκαφή dig, excavation, δειγματοληπτική ~: sample excavation, δοκιμαστική ~: trial excavation, μη συστηματική ~: crude excavation, σωστική ~: rescue/salvage excavation, υπαίθρια ~: open-area excavation (ανασκαφική) έκθεση (excavation) report, προκαταρκτική ~: initial (excavation) report ανασκαφική μέθοδος τεταρτημορίων quadrant method ανασκαφική συνάφεια see συνάφεια ανασκαφικό ημερολόγιο see ημερολόγιο ανασκαφής ανασκαφικό σύνολο assemblage αναστήλωση restoration (also αποκατάσταση), ~ των εικόνων: restoration of the icons Ανατολίζουσα περίοδος Orientalizing period ανατολίζων Orientalizing ανατολική Μεσόγειος the Levant

ανάφορο pole αναχρονολόγηση redating αναχρονολογώ redate ανάχωμα earthwork ανδεσίτης andesite άνδηρο terrace (also αναβαθμίδα) ανδηροειδής terraced ανδριάντας statue (see also άγαλμα), εικονιστικός ~: portrait statue, ημι~: half-figure ανδρώνας andron ανεικονικός aniconic ανελισσόμενος spiralling ανεμιζόμενος {Arch, Sc} wind-blown ανεμοΐυγξ wind chime ανεξάρτητος {Sc} free(-)standing ανεξικακία {B} anexikakia (also ακακία) ανεπίχριστος unslipped ανεστραμμένος inverted ανθέμιο anthemion (πληθ. anthemia), palmette, ~ (κορινθιακού κιονοκράνου): {Arch} fleuron, flos, ~ περιβαλλόμενο από βλαστόσπειρα: circumscribed palmette, ~/ανθή φλογωτού ρυθμού/φλογόσχημο ~: flame palmette, ανάστροφο καρδιόσχημο ~: inverted heartshaped palmette, διασπασμένο ~: split palmette, ορθό ~: upright palmette ανθεμωτός palmette, ~ έλικας: palmette spiral, ~ ηγεμών: antefix ανθίβολο pattern book, imprinted drawing, διάτρητο ~: pricked cartoon ανθοκάλυκας bud ανθοπλόκαμος garland ανθοπλοχμός floral band, floral chain ανθρακολογία charcoal analysis ανθρωπίδης hominid ανθρωπομορφικός anthropomorphic ανθρωπομορφισμός anthropomorphism ανθύπατος vice-consul ανίχνευση prospection (also διασκόπηση) άνοιγμα aperture, ~ τοίχου: wall opening, ~ τόξου: span (of arch) ανοικτό επί σκοτεινού light-on-dark ανόπτηση annealing ανόργανος inorganic ανορθωμένος {P d.p.} rampant ανταλλαγή exchange, ~ από χέρι σε χέρι: see ανταλλαγή με γραμμικές διαδικασίες, ~ με γραμμικές διαδικασίες: down-the-line/point-to point exchange ανταλλακτική αλυσίδα κύρους prestige chain exchange ανταλλακτική μονάδα currency αντανακλαστικές σχέσεις feedback (also ανάδραση, επανατροφοδότηση) αντέρεισμα abutment [of arches or vaults], buttress αντηρίδα buttress (also αντέρεισμα), strut,

GREEK-ENGLISH επίστεγη ~: flying buttress, εσωτερική ~: counterfort, διαγώνια/λοξή/πλάγια ~: brace αντίβαρο counterweight αντιγραφέας copyist αντίγραφο copy, replica, reproduction (also απομίμηση) αντίθεμα/αντίθημα {Arch} antithema (πληθ. antithemata), backer αντιθετικός antithetic, juxtaposed, opposed, opposing, αντιθετικά τρίγωνα: see τρίγωνο αντικείμενο κοσμητικής toilet article/object αντικριστός opposed, opposing αντιλαβή handle [of shields] αντιμήνσιο(ν) antimension (πληθ. antimensia) αντίνωτος addorsed αντίον loom beam αντίρροπη στάση see στάση αντιστηρίζω buttress αντιστήριξη buttress(ing) άντρο cave άντυγα chariot rail, rim (of shields), {Arch} see εσωράχιο (θόλου/τόξου) αντωνινιανός {N} antoninianus (πληθ. antoniniani) αντωπός confronted ανώγειο upper floor ανωδομή superstructure αξίνα pick-axe αξίωμα (άρχοντος) archonship (also θητεία [άρχοντος]) αξονικά παρατεταγμένος axial αξονομετρικός axonometric αοιδός bard αορτήρας baldric απανθρακωμένος carbonised/carbonized, charred απανθράκωση carbonisation/carbonization απελεύθερος freed slave άπεργο {Sc} boss απεστρογγυλευμένος see αποστρογγυλεμένος απεσυρμένος {N} demonetized απιοειδής/απιόσχημος piriform απλή πηλοδομή coulé, moulé απλή τεχνική λάξευσης/πελεκήματος see τεχνική αποβάθρα brow [of ships] αποβάτης apobates (πληθ. apobatai) απόδειπνο compline άποδος stemless απόδοση attribution, rendering αποδυτήριο apodyterion/apodyterium (πληθ. apodyteria) απόθεση 1. deposit, {Arch} inferior apophyge, {Arch} apothesis (πληθ. apotheseis), ~ αργίλου: see άργιλος, συμπαγής ~: cemented deposit. 2. deposition, δομημένη (εν)~ αντικειμένων: structured deposition αποθέτης deposit, ο ~ των Ιερογλυφικών: Hieroglyphic Deposit (Knossos), οι Ιεροί

75

Αποθέτες: Temple Repositories (Knossos) αποθέωση deification αποθήκευση storage αποθηκευτικός storage, αποθηκευτική χωρητικότητα: storage capacity αποθήκη magazine, storeroom αποθησαυρισμός hoarding αποκαθήλωση Deposition/Descent from the Cross αποκατάσταση reconstruction, restoration (also αναστήλωση) αποκατεστημένος restored αποκεντρωμένος decentralized αποκόλληση detachment αποκοπή cracking off απόκρουση {L} chip, ακτινωτή/απλή ~: flaking, διπλή ~: retouch(ing) απόκρουσμα flake αποκρουσμένος λίθος see λίθος απολεπίζομαι flake off απολέπιση flaking, {P} incrustation απολέπισμα {L} chip, flake απολεπισμένος {P} crusted (of paint on P), {P} flaked, fugitive, ~ λίθος: see λίθος απόληξη end, finial, {L} tip, {Me} but, terminal από μηχανής ex machina, ~ θεός: deus ex machina απομίμηση replica απόξεση grinding, {L} chipping (also απόσχιση) απόπτυγμα (over)fold απορραντήριο sprinkler απόρριμα {Gl} glass waste, waster απορρίματα {L} debitage, ~ κατασκευής/ καταστροφής: debris (also συντρίμμια) αποσάρκωση excarnation αποσπασματικός fragmentary αποστακτήρας retort αποστάτης {Arch} spacer απόστολος Apostle αποστρογγυλεμένος {P} bevelled, rounded, {L} shaped αποσύρω (από την κυκλοφορία) {Ν} demonetize απόσχιση {L} chipping (also απόξεση), splintering, με αποσχίσεις: splintered αποτέμνω flake αποτεφρωμένος cremated αποτεφρωτήριο crematorium (πληθ. crematoria) απότμημα {L} blank, {L} chip, {L} flake, fragment, part απότμηση {L} flaking (also απόκρουση, λάξευση, πελέκημα) αποτοίχιση detachment αποτοιχισμένος detached αποτομή decapitation αποτροπαϊκός apotropaic αποτύπωμα impression, imprint, ~ κάννης: see κάννη, σφραγιστικό ~: seal impression (also εντύπωμα σφραγίδας)

76

GREEK-ENGLISH

αποτύπωση elevation (also όψη, σχέδιο όψης) απουλικός Apulian αποφλοίωση exfoliation αποφυγή {Arch} apophyge απόφυση apophysis (πληθ. apophyseis), knob, lug, protuberance, ~ με οπή/ές ανάρτησης: suspension lug, κερατοειδής ~: trumpet lug αποχέτευση drainage αποχωμάτωση removal of fills, soil removal άποψη από αέρος aerial view αποψίλωση των δασών deforestation άπτερος {Arch} apteral απωμάτιστος unstoppered αραβούργημα arabesque αραιός widely spaced αραιόστυλος araeostyle αραιωμένος dilute(d) αργαλειός loom, κάθετος ~ με βάρη: warp-weighted loom, σταθερός ~: fixed loom αργή ύαλος see ύαλος αργειακός/αργείος Argive άργιλος argil, (primary) clay, απόθεση αργίλου: clay-bed αργιλώδης argillaceous αργολιθοδομή rubble masonry/wall αργοναύτης Argonaut, {P} nautilus αργός unworked αργυρεπίχρυσος silver gilt αργυρόβουλος silver-sealed άργυρος silver αργυρός silver Άρειος Πάγος Areopagus αρένα arena άρθρωση articulation, {P} offset αρθρωτός articulated, hinged αρκοσόλιο arcosolium (πληθ. arcosolia) Αρκτεία Arkteia (festival) άρμα chariot αρματοδρομία chariot race αρματοδρόμος charioteer αρματοτροχιά (wheel) rut αρμεγός milk strainer αρμολόγημα pointing αρμός {L} hinge, {Arch} joint, κατακόρυφος ~: vertical joint αρνητικό {L} debitage (also θραύσματα με φλοιό), ~ απόκρουσης: flake scar άροτρο plough αρπάγη crab-hook αρπαγή abduction άρπη sickle άρπυια harpy αρ(ρ)άβδωτος unfluted Αρρηφόρια Arrhephoria (also Ερρηφόρια/ Ερσηφόρια) αρρηφόρος Arrhephoros (πληθ. Arrhephoroi) αρσανάς see νεώριο

αρτέμων foresail (also δόλων) αρτοειδής bun [type] άρτος {B} blessed/Eucharist bread αρτοδοχείο {Β Me} ciborium (πληθ. ciboria) αρτοφόριο artophorion (πληθ. artophoria), tabernacle αρυβαλλοειδές {Mi} bottle, ~ λυκήθιο: narrownecked/squat lekythos αρυβαλλοειδής aryballoid αρύβαλλος aryballos, ο ~ του Πυρβία: the Pyrbias aryballos, απιόσχημος ~: lingering pointed aryballos, δακτυλιόσχημος ~: ring(-shaped) aryballos, σφαιρικός ~: round aryballos, ωοειδής ~: ovoid aryballos αρύταινα ladle αρυτήρας dipper, spoon, unguent vessel, unguentarium (πληθ. unguentaria) αρχάγγελος archangel αρχαΐζων archaising αρχαϊκός Archaic, αρχαϊκό μειδίαμα: Archaic smile αρχαιοβοτανικός archaeobotanical, palaeobotanical αρχαιοβοτανολογία archaeobotany, palaeobotany αρχαιογεωλογία archaeogeology αρχαιοδίφης antiquarian αρχαιοδιφισμός antiquarianism αρχαιοκάπηλος looter αρχαιολογία archaeology, ~ πεδίου: field archaeology, ~ της ενσωμάτωσης: embodied archaeology, ~ της Νόησης: see γνωστική αρχαιολογία, ~ (του) τοπίου: landscape archaeology, ~ του χώρου: spatial archaeology, ανθρωπολογική ~: anthropological archaeology, γνωστική ~: cognitive archaeology, διαδικαστική ~: processual archaeology, δομιστική ~: structuralist archaeology, ενάλια ~: maritime archaeology, εξελικτική ~: evolutionary archaeology, θαλάσσια ~: marine archaeology, μεταδιαδικαστική ~: post-processual archaeology, ναυτική ~: nautical archaeology, νεοεξελικτική ~: neoevolutionary archaeology, νησιωτική ~: island archaeology, οικιστική ~: settlement archaeology, παράκτια ~: front(-)shore archaeology, πειραματική ~: experimental archaeology, σελεξιονιστική ~: selectionist archaeology, σημειωτική ~: semiotic archaeology, συγκειμενική ~: contextual archaeology, συμπεριφορική ~: behavioural archaeology, σωστική ~: salvage archaeology, υποβρύχια ~: underwater archaeology, φεμινιστική ~: feminist archaeology Αρχαιολογική Υπηρεσία Archaeological Service αρχαιολογικό περιβάλλον/πλαίσιο see συνευρήματα αρχαιολογικός archaeological αρχαιομεταλλουργία archaeometallurgy αρχαιομετρία archaeometry

GREEK-ENGLISH αρχαιομετρικός archaeometric αρχηγία chiefdom αρχηγική κοινότητα/κοινωνία chiefdom αρχηγός chieftain (also τοπάρχης) αρχιδιάκονος archdeacon αρχιεπίσκοπος Archbishop αρχιεπισκοπικός archiepiscopal αρχιερατική ράβδος see ράβδος αρχιερέας high priest αρχιιματιοφύλακας protovestarius (πληθ. protovestarii) αρχιμανδρίτης archimandrite αρχονταρείο see αρχονταρίκι αρχονταρίκι monastery reception hall άρχοντας της Ασίνης, ο the Lord of Asine άρχων archon, magistrate, ~ βασιλεύς: archon basileus, ~ πολέμαρχος: see πολέμαρχος, επώνυμος ~: eponymous archon ασάμινθος bathtub ασβέστης see άσβεστος ασβεστοκάμινος lime-kiln ασβεστοκονίαμα lime mortar/plaster ασβεστολιθικός/ασβεστόλιθος limestone, gypsum ασβεστοποίηση calcining άσβεστος lime ασβεστωμένος whitewashed άσημος {N} unstruck άσκαφο(ς) unexcavated ασκητήριο hermitage, hermit cell (also ερημητήριο, ησυχαστήριο) ασκητής ascetic ασκητικός ascetic ασκητισμός asceticism ασκληπιείο Asclep(i)eion (πληθ. Asclep(i)eia), Asklepieion (πληθ. Asklepieia) ασκοδαύλα {B P} askodaula, flask ασκοειδής askoid ασκός askos (πληθ. askoi), duck vase, flask, ~ βαθέος τύπου: deep askos, ~ τύπου guttus: guttus (πληθ. gutti) [=a variation of the standard shape with one ring-handle], δακτυλιόσχημος ~: ring(-)/ring-shaped askos, πτηνόμορφος ~: duck vase άσκωμα leather sleeve [of ships] ασπασμός Αποστόλων embrace of the Apostles ασπίδα {B Arch} sail vault (also φουρνικό) ασπιδίσκη disc ασπιδόμορφο πλακίδιο see πλακίδιο άσπρον τραχύ {B N} aspron trachy (πληθ. aspra trachea) ασσάριο(ν) as (πληθ. asses), assarius (πληθ. assarii) αστέγαστος unroofed αστερίσκος asterisk αστεροειδής star-shaped αστική επανάσταση urban revolution

77

αστικοποίηση urbanisation αστικός urban αστράγαλος {Arch} astragal(os), bead-and-reel (moulding), knuckle-bone αστραγαλωτός bead-and-reel άστριος feldspar αστρωματογράφητος unstratified ασφράγιστος {N} unstruck άτεχνος crude άτλας {Arch} atlas (πληθ. atlantes – see also τελαμών) ατρακτοειδές μυροδοχείο see μυροδοχείο ατρακτοειδής/ατρακτόσχημος fusiform άτρακτος (κεραμικού τροχού) axle άτρητος unperforated, unpierced, {Me} unslotted άτριο atrium (πληθ. atria – also αίθριο) αττικίζων atticising αττικόν {Arch} attic αυγοτέμπερα egg tempera Αυγουσταίο Augustaeum/Augustaion αυλαία aulaeum (πληθ. aulaea) αύλακα {Arch} canalis, channel [of the volutes of Ionic capitals], ~ προσφορών: offering ditch, ~ τροφοδοσίας: stoking channel [of kilns] αύλακας flute, ~ ροής: runnel αυλάκωση groove αυλακωτός grooved αυλή court, περίστυλη ~: peristyle court αυλητής piper αυλός 1. pipes, ~ του Πάνα: Pan-pipes. 2. {Me} shaft, ~ αιχμής δόρατος: socket αυτόνομη τοπική ενότητα peer polity αυτοψία in situ inspection αφαιρώ {L} flake άφεση starting post, ~ ιπποδρόμου: carceres, μηχανισμός ~ς: see ύσπληξ αφηρωισμός heroization αφιέρωμα see ανάθημα άφλαστο(ν) stern extension/ornament άφρακτος aphract [of ships] αφυάλωση devitrification Αχαϊκή Συμπολιτεία the Achaean Confederacy/ League αχάτης agate αχειρίδωτος sleeveless αχειροποίητος acheropoeitos (also found in the neutral plural as ‘acheropoeita’) αχελαίος Achaeulean αχιβάδα {B Arch} see ημιθόλιο, τεταρτοσφαίριο, {P d.p.} bivalve-shell, σχηματοποιημένη ~: bivalve shell αχινός urchin αχρηστευμένος (τελετουργικά) killed (of G swords and generally metal weapons – also κατεστραμμένος, λυγισμένος, στρεβλωμένος) αχρήστευση killing αχρηστεύω discard

78

GREEK-ENGLISH

αχυροπηλός pisé αχυροσκεπή thatch(ing), thatched roof (also ψαθί) αψίδα apse, arch, {P} ogival canopy, ~ μεγαλύτερη από ημικύκλιο: stilted apse, ~ μικρότερη από ημικύκλιο: segmental apse, βαθμιδωτή ~: stepped apse, εγγεγραμμένη ~: inscribed apse, ημιεξαγωνική/ τρίπλευρη ~: three-sided/triple apse, θριαμβική

~: triumphal arch, πεταλόμορφη ~: hoseshoeshaped apse, πολυγωνική/πολύπλευρη ~: manysided/polygonal apse, τιμητική ~: honorofic arch αψίδωμα arcade, arch (see also αψίδα, τόξο), τυφλά αψιδώματα: see τυφλή τοξοστοιχία, τυφλό ~: blind arch αψιδωτός apsidal άωτος handless

Β

βασάλτης basalt βάση base, foot(ing), pedestal, stand, ~ δισκοειδής με κοίλανση: domed base, ~ με σπείρα: {Arch} torus base, ~ σε σχήμα εχίνου: echinus base, ακτινωτή ~: rayed base, αποκλίνουσα ~: flaring/ sloping base, δακτυλιόσχημη ~: ring/torus base, διευρυμένη ~: splaying base, δισκοειδής ~: disc base, δισκοειδής δακτυλιόσχημη ~: torus disc base, κοίλη (υπερυψωμένη) ~: concave base, κομβιόμορφη ~: button base, κομβιόσχημη ~: button-shaped base, σαμιακή ~: Samian base, ταινιωτή ~: banded/raised base, υψωμένη ταινιωτή ~: raised concave base βασική ομάδα επιμέρους χώρων/οικιστικών μονάδων see ομάδα βασίλειος πύλη see πύλη βασιλιάς-αρχιερέας {Mi} priest-king βασιλική basilica, ~ με εγκάρσιο κλίτος: transept basilica, αμφίκογχη ~: basilica with opposing axially placed apses, θολωτή ~: barrel-vaulted basilica, σταυρική ~: cross-shaped basilica, τρουλ(λ)αία ~: domed basilica βασιλικό(ν) {B N} basilicon/basilikon (πληθ. basilica/basilika) βαφείο dye-house/works βαφή glaze, paint, παχιά ~: crusty paint βελοθυρίδα arrow-loop, arrow slit (also τοξοθυρίδα) βελόνα awl βελόνη στερέωσης hinge pin βελόνι point βελονισμοί see διάβρωση με βελονισμούς βέλος 1. {Arch} rise [of arches]. 2. ~ βορρά: north arrow [for photographing excavations etc] βέμβιξ whip(ping) top βερνίκι glaze, εν μέρει καλυμμένος με ~: partially glazed, καλυμμένος με ~: glazed βερνικωτός glazed βήλο curtain, velum (πληθ. vela)

βαθμίδα step βαθμιδωτός stepped, βαθμιδωτοί καταρράκτες (σε ημικυκλική διάταξη): water theatre βαθμόμετρο gradiometer, ~ με είσοδο ροής: fluxgate gradiometer βαθμονόμηση calibration βάθος {P} (back)ground (also κάμπος) βάθρα (πρεσβυτέρων) clergy benches (also έδρανα πρεσβυτέρων, συμψέλλια) βάθρο {Arch} pedestal, {Sc} base, socle βάθυνση pontil scar (βαθύχρωμη) λωρίδα διπλής εμβάπτισης see λωρίδα βάιλος bailo βαιτυλικός baetylic βαίτυλος baetyl βαϊφόρος Entry into Jerusalem βακτεάριο bactearius (πληθ. bactearii) βακτηρία crook, crutch, stick βαλανείο balneum (πληθ. balneae), bath(s) (house), public baths βαλβίδα {Arch} balbis (πληθ. balbides – of Greek stadia) βαλνίτωρ balnitor βαλσαμάριο balsamarium (πληθ. balsamaria) βαπτιστήριο baptistery βάρβιτος barbiton [string instrument] βαρελοειδής barrel-shaped βαρελόσχημος tub shaped βάρος weight, ~ νήματος αλιείας: fishing-line sinker, ανηρτημένο ~: waisted weight, πρότυπο ~: commodity weight, υφαντικό ~: loom weight

GREEK-ENGLISH

79

βήμα {Arch} rostra (πληθ. rostrae) βημόθυρο bema (πληθ. bemata), iconostasis, sanctuary door βίγλα see παρατηρητήριο βικτωριάτος {N} victoriatus (πληθ. victoriati) βιολόσχημος violin(-shaped) βιοτεχνία industry βλαστός tendril, {d.p.} scroll, ελικοειδής/ ελικόμορφος ~: see ελικοειδής, ελισσόμενος ~: running tendril, κατοικημένος ~: peopled scroll βλαστόσπειρα {Arch} volute stem(s), {P} tendril, vegetal spiral βλαστοφόρος foliate (see also φυλλοειδής, φυλλοφόρος) βλήμα missile, ~ σφενδόνης: sling(-)bullet, sling stone, μολύβδινο ~ σφενδόνης: leaden sling(-) bullet (also μολυβ(δ)ίδα) βλήτρο dowel (also γόμφος) βόθρος bothros (πληθ. bothroi), pit βοιωτικός Boeotian βολβοειδής bulbar βολβόσχημος bulbous, βολβόσχημη στέγη: see στέγη βόστρυχος curl, hair lock βοστρυχοειδής wiggly βότσαλο pebble βοτσαλωτός pebbled, βοτσαλωτό δάπεδο: see δάπεδο βουκράνιο/βούκρανο bucranium (πληθ. bucrania)

βούλα bull βουλευτήριο bouleuterion (πληθ. bouleuteria) βουλευτικός bouleutic Bουλή Boule, council βουστροφηδόν boustrophedon βρακτεάτο {N} bracteate βραχίονας (κλίμακας) flight βραχογράφημα/βραχογραφία rock-carving/cutting/-painting βραχοσκεπή rock-shelter βραχόσχημος βωμός see βωμός βράχυνση foreshortening (also προοπτκή βράχυνση/ σμίκρυνση/συνίζηση/σύντμηση) βραχύς short βραχώδες στέγασμα see βραχοσκεπή βραχώδες τοπίο {P} rock pattern (also κόσμημα βράχου) βρέβιο commemorative register βρώσιμα προϊόντα subsistence commodities βυζαντινός Byzantine βώλος {Gl} gather, gob βωμίσκος miniature clay altar βωμός altar, ~ από χαλίκια: rubble altar, ~ με τρίγλυφα/τριγλύφους: triglyph altar, ~ τέφρας: ash altar, αμφίκοιλος ~: waisted altar, βραχόσχημος ~: rocky altar, επιτάφιος/ επιτύμβιος ~: grave altar, λαξευμένος (στον βράχο) βωμός: rock-cut altar, ψευδομονολιθικός ~: pseudomonolithic altar

Γ

γενειοφόρος bearded (also πωγωνοφόρος) γένεση springing (of arch/vault) γενέτειρα see κορυφαία γενέτειρα (καμάρας) Γέννηση [του Χριστού] Nativity γένος clan γερανογέφυρα bridge/overhead crane γεφυρόστομος bridge-spouted γεωαρχαιολογία geoarchaeology γεωμορφολογία geomorphology γεωργοκτηνοτροφία farming γήλοφος tell γιγαντομαχία gigantomachy γίγαρτο grape seed γίγγλυμος hinge (also στροφέας) γιρλάντα festoon, εστιγμένη ~: dot festoon γλαύκα/γλαυξ owl, {P} glaux/owl skyphos, owl kotyle (see also κοτύλη, σκύφος) γλυπτά sculptures γλύπτης sculptor

γαλέα galea γαλέρα galley γάνωμα glaze, tinning γαράριο patella (πληθ. patellae) γεισήπους/γεισίπους dentil γείσο 1. {Arch} (horizontal) cornice, corona, eave(s), geison (πληθ. geisa – rather rare), sima, ~ καταέτιο: raking/slanting cornice/ sima, ~ υπερθύρου: door crown (also στέψη υπερθύρου), λοξότμητο ~: splay-cut eave, οδοντωτό ~: dentil eave. 2. {L} core overhang γέμισμα (τοίχου) infill

80

GREEK-ENGLISH

γλυπτική sculpture, ελεύθερη ~ free-standing sculpture, μικρο~: glyptic γλύφανο chasing tool γλυφή chasing, ~ (τριγλύφου): {Arch} channel, glyph [of triglyphs] γλυφίδα burin, graver, ~ με σχήμα επιστόμιου φλάουτου: bec-de-flute burin, ~ με σχήμα ράμφους παπαγάλου: parrot beak burin, ~ τύπου Siret: Siret burin, δίεδρη ~: dihedral burin, δίεδρη γωνιώδης ~: dihedral angle burin, πολύεδρη ~: polyhedral burin, χτύπημα ~ς: burin blow γλωσσίδιο languette, tongue (motif/pattern), {Me} tang (also προεξοχή), ενάλληλα γλωσσίδια: multiple stemmed tongue γλωσσοειδής tanged (also μισχωτός), γλωσσοειδείς καμπύλες: streamers γλωσσοχρονολόγηση glottochronology γναφείο fuller’s workshop, fullery (also κναφείο) γναφευτική fulling γόμφος tre(e)nail [of ships], {Arch} dowel (also βλήτρο) γόμφωση fastening with dowels γονυπετής prostrate γοργεία κεφαλή see γοργόνειο γοργόνειο Gorgon’s head Γοργόνες Gorgons γοργύρα {Arch} casemate Γοργώ Gorgon γόρδιος δεσμός Gordian knot γούρνα mortar, tub γραβέττια περίοδος Gravettian (Upper Palaeolithic) γραβέττιος Gravettian γράμμα scruple (a weight unit) γραμμή bar, line, αντίνωτη τεθλασμένη ~: zig-zag with filled apices, βοστρυχοειδής κυματοειδής ~: wiggly wavy line (see also ταινία), εγκάρσιες γραμμές: cross bars, θλαστή/τεθλασμένη ~: broken line, zig(-)zag, πλατιά κυματοειδής ~: broad undulating wavy line (see also ταινία), συνελισσόμενες κυματοειδείς γραμμές: wavy loop pattern, τεμνόμενες τεθλασμένες (γραμμές): broken zig(-)zag γραμμίδια σε κυκλική διάταξη rouletting (also

οδοντωτός τροχίσκος) γραμμικά σχέδια pattern burnish(ing) γραμμική έντριψη see γραμμικά σχέδια γραμμική μέθοδος/τεχνική {L} lineal technique γραμμικός linear γραμμωτά λέπια concentric arcs γρανάτης garnet γραπτός painted γραφέας (vase(-)) painter, scribe, see also ζωγράφος γραφή script, επισεσυρμένη ~: cursive script/ writing, κεφαλαιογράμματη ~: uncial script, μεγαλογράμματη ~: majuscule script, μικρογράμματη ~: miniscule script, συλλαβική ~: syllabary script, σφηνοειδής ~: cuneiform γραφίδα stylus (πληθ. styli) γραφικός χαρακτήρας ductus (πληθ. ducti) γρύπας griffin γυαλί see ύαλος γύαλο {Me} plate [of corselets], εμπρόσθιο ~: breastplate, οπίσθιο ~: backplate γυμνάσιο gymnasium (πληθ. gymnasia) γυμνοπαιδίες gymnopaedia γυναικωνίτης gynaeceum (πληθ. gynaecea), gynaeconitis (πληθ. gynaeconites – both of Graeco-Roman houses and Orthodox churches), {B Arch} women’s gallery γύψινο εκμαγείο see εκμαγείο γυψοκονία plastered γυψοκονίαμα gypsum mortar/plaster, stucco (also μαρμαροκονίαμα) γυψόλιθος gypsum block γύψος gypsum, plaster γωνία (εσωτερική πρόσκρουσης) {L} flaking angle γωνιαία σύμπτυξη/συστολή angle contraction γωνιόλιθος corner stone, quoin γωνιώδες περίγραμμα carinated profile γωνιώδης ελιγμός zig(-)zag γωνιώδης θόλωση ogival canopy γωνίωση carination γωρυτός quiver

GREEK-ENGLISH

Δ δάδα torch (also δαυλός, πυρσός) δαιδαλικός Daedalic δαδούχος dadouchos (πληθ. dadouchoi), torchbearer δαίμων demon, genius (πληθ. genii) δακρυδόχος lacrymentarium (πληθ. lacrymentaria), unguentarium (πληθ. unguentaria) (για τη διαφοροποίηση των όρων βλ. Kurtz, Boardman 1971 [1994], 198) δακτυλιόλιθος gem(stone) δακτύλιος (finger) ring, hoop, ~ λαβής: {P} handle(-)ridge, ~ με σφενδόνη: bezeled/signet ring, οξυκόρυφος/πλαστικός ~: {P} collar, ridge, σφραγιστικός ~: signet ring δακτυλιόσχημος ring (shaped) δαλματική dalmatic δανάκη danake (πληθ. danakai) δαντελωτός {L} jagged δάπεδο floor, ~ με γυψόπλακες: gypsum floor, ~ συνθλίψεως: treading-floor, βοτσαλωτό ~: pebble(-)floor, λιθόστρωτο ~: stone-paved floor δαρεικός daric δασεία aspirate δάσυνση aspiration δασύς aspirate δαυλός torch (also δάδα, πυρσός) Δαφνηφόριο Bay Hut (the apsidal structure at the sanctuary of Apollo at Eretria) δάφνινη καλύβα see Δαφνηφόριο δαφνοστεφής laureate Δέηση Deesis (πληθ. Deeses) δεκάδραχμο decadrachm δεκανούμμιο(ν) decanummium (πληθ. decanummia) δεκάστυλος decastyle δεκατετράστυλος decatetrastyle δεκάτη tithe δέλτος cartouche, ~ με λαβές: tabula ansata (πληθ. tabulae asnatae) Δελφίνιο(ν) Delphinion (πληθ. Delphinia) δενδρόγραμμα dendrogram δενδροχρονολόγηση dendrochronology, treering dating δεξαμενή cistern (also υδατοδεξαμενή), reservoir, ~ καθαρμών: lustral basin, ~ ομβρίων: impluvium (πληθ. impluvia), κολυμβητική ~: swimming pool, μαστευτική ~: cistern, φιαλόσχημη ~: bottle-shaped cistern

81

δεξιώνομαι shake hands δεξίωση (παράσταση ~ς) farewell (scene), handshake/shaking δεόμενος orans (πληθ. orantes), praying δέπας (αμφικύπελλο) depas (πληθ. depata) /twohandled (drinking) cup δέσιμο {Me} mount(ing) δεσμά fetters δεσπόζω overlook δεσποτάτο despotate δεσπότης despot, ~ θηρών: Master of Animals δεσποτική στάση see στάση Δευτέρα Παρουσία Last Judgement δευτερεύουσα όψη see όψη δευτερογενής secondary δηλιακός Delian (=of the island of Delos), δηλιακή συμμαχία: Delian League δήμαρχος demarch δήμος deme (e.g. in HT Attica) δημόσιος public, secular δημότης demesman δημοτικό όνομα demotic δηνάριο denarius (πληθ. denarii) διαβατήρια τελετή rite of passage διαβατικό diabatikon (πληθ. diabatika), vaulted passage διάβρωση weathering (also αλλοίωση), ~ με βελονισμούς: {Gl} pitting, φυλλώδης ~: lamination διαγνωστικός diagnostic διαγραμμισμένος hatched διάγραμμος cross-hatched διάγραμμο τετράγωνο chequer-square διάδημα με φίδια {Mi} snake-frame headdress διαδοκίδα strut (also λοξή δοκός) διαδοκίδωση arrangement of beams διάδοση diffusion διαδοχή οικιστικών φάσεων urban sequence διάδρομος πυροδότησης stoking chamber [of kilns] διάζωμα {Arch} (Doric) frieze, border, ~ (θεάτρου): diazoma (πληθ. diazomata), maenianum (πληθ. maeniana), κάτω ~: ima cavea Διαθήκη Testament διάκενο interstice διακοινοτική περιοχή site catchment διακονικό diaconicon/diconicum (πληθ. diaconica), diakonikon (πληθ. diakonika) διάκονος deacon διάκος see διάκονος διακόσμηση decoration, ~ με άψητο επίθετο χρώμα: crusted decoration, ~ με ερυθρό αλοίφωμα: red-crusted decoration, ~ με οριζόντιες ραβδώσεις: ridged decoration, ~ με παράλληλες αυλακώσεις: {EC P} fluted decoration, ~ με ταινίες αραιωμένου χρώματος: decoration à la brosse, ~ σε δύο ζώνες: {P} double-decker

82

GREEK-ENGLISH

decoration, ~ σε ζώνες: metopic style (also μετοπική διακόσμηση), ~ τεσσάρων όψεων: {P} four-sided decoration, ~ χελωνίου: tortoise shell ripple decoration, αδρεγχάρακτη ~: incised-sgraffito, ακιδωτή ~ (μπαρμποτίν): barbotine ware, ακιδωτή/κοκκιδωτή ~ (τύπος τραχωτής ~ς): prickles, γραπτή δι’ επιχρίσματος ~: slip-painted decoration, διάτρητη ~: openwork, εγχάρακτη ~: incised decoration, sgraffito (πληθ. sgraffiti), έκτυπη ~: repoussé, εμπίεστη ~: inlaid, θλαστή ~: zigzag pattern, κοκκιδωτή ~: granulation, λεπτεγχάρακτη ~: fine-sgraffito, με ανάγλυφη ριπιδωτή ~: ribbed, με ταινιωτή ~: striped, μετοπική ~: metopic style (also διακόσμηση σε ζώνες), μονήρης ~: unity motifs, οστρακόδερμη ~ (τύπος τραχωτής ~ς): barnacle (work), οστρακοειδής ~: oyster decoration, πλαστική ~: modelling, πτυχωτή ~: rippling, πυκνή ~: filled field, ρυτιδωτή ~: rippled decoration, σπογγωτή ~: stippling, συνεχής ~: {P} overlap decoration, σχοινοειδής ~: rope decoration, συρματερή ~: filigree διακοσμητικό θέμα motif, pattern (also κόσμημα) διακοσμητικό στοιχείο see κόσμημα, ~ επίπλου: fulcrum (πληθ. fulcra) διακοσμητικός decorative, ornamental διάκοσμος see διακόσμηση, ~ στιγμών: stone pattern διάλιθος gem-studded διαλογή sorting διάλυμα wash (also αραιό επίχρισμα) διαμέρισμα bay, chamber, compartment, γωνιακό/ πλάγιο ~: {B} corner bay διαμόρφωση configuration (also σχηματισμός) δίανθος dianthus (πληθ. dianthi) διάξυλο crosspiece διαπερατότητα permeability διαπλοκή {Ba} twine, weaving, ~ με περιτύλιξη: wrapped-twined weaving, ~ με τετραπλό/ τριπλό υφάδι: four/three weft twined weaving, απλή ~: simple twine, απλή ~ με σχισμή: split twine, διαγώνια ~: diagonal twine, δικτυωτή ~: lattice-twined weaving διαποίκιλτος elaborate διασκόπηση prospection (also ανίχνευση), survey (also επισκόπηση, έρευνα), γεωφυσική ~: archaeological prospection/geophysical survey, μαγνητική ~: magnetic prospection/ survey διάσπαρτος τύπος οικισμού see οικισμός διασπορά distribution διασταυρούμενος bisected διασταύρωση χρονολογήσεων see χρονολόγηση διάστικτος dotted διαστρωμάτωση stratification διάστυλος diastyle διάταξη arrangement, γενική ~: lay(-)out, σε

αντιθετική ~: opposing, opposed, σε μετοπική ~: in panels διαταραγμένος disturbed διατείχισμα cross-/transverse wall, diateichisma (πληθ. diateichismata), inner wall διατεμνόμενος see τεμνόμενος διατήρηση preservation, κακή κατάσταση ~ς: poor state of preservation, μέτρια κατάσταση ~ς: moderate state of preservation, κατάσταση ~ς: state of preservation διάτμητος fenestrated διατομή (cross) section διάτονη πλίνθος see πλίνθος διάτονος λίθος see λίθος διάτρηση perforation διάτρητα see διάτρητη τεχνική διάτρητος openwork, perforated, pierced, διάτρητη τεχνική: see τεχνική, διάτρητο αποστρογγυλεμένο όστρακο: see όστρακο δίαυλος diaulos (πληθ. diauloi) [event in athletic games], double pipes [wind instrument], ~ ροής: see αύλακας διαφορετικόιτητα see διαφοροποίηση, ποικιλότητα διαφοροποίηση diversity διάφραγμα τόξου tympanum of arch (πληθ. tympana) διαχρονικός diachronic διάχρυσος (sandwich) gold-glass, sandwich gold, with gold foil inlay διάχρυσο ταινιωτό αγγείο see αγγείο διάχυση diffusion (also διάδοση) διαχωριστής see διαχωριστικό στοιχείο διαχωριστικό στοιχείο {Me} spacer διάχωρο {Arch} bay, {Me} cell (also κυψέλη), {P} panel δίβηλο dibelon (πληθ. dibela) διβητήσιο(ν) divetesion/divitision (πληθ. divetesia/divitisia) δίδραχμο {N} didrachm δίδυμοι (ημι)κίονες see ημικίονας, κίονας δίεδρος diedral δίζωνος bizonal διήρης bireme διθάλαμος twin-chamber διθυραμβικός dithyrambic διθύραμβος dithyramb δικαστικό πινάκιο see πινάκιο δικέφαλος double-headed δικέρατο(ν) {B N} dikeraton (πληθ.) dikerata δικηροτρίκηρο candlestick δικιόνιος two-columned δίκογχος see ναός δίκοπος see δίστομος δίκτυο ρωγμών see ρωγμή δικτυωτό chequerboard, cross-hatching, ~ πλέγμα: criss-cross, net pattern, netting δικτυωτός cross- hatched

GREEK-ENGLISH διλήκυθος dilekythos (πληθ. dilekythoi) δίλοβος bivalve, two-prong διμεταλλισμός bimetalism δίμυξος double/two(-)nozzle(d)/-wick(ed) δίνος dinos (πληθ. dinoi) Διογένειο(ν) Diogeneion δίολκος diolchos (πληθ. diolchoi), diolkos (πληθ. diolkoi), slipway Διονύσια Dionysia, εν άστει ~: city Dionysia, κατ’ αγρούς ~: rural Dionysia διονυσιακός Dionysiac διόρθωση {Arch} refinement (also εκλέπτυνση) διορίτης diorite διπλεπίπεδος two-level διπλοθόλιο diplotholion (πληθ. diplotholia) δίπτερος dipteral δίπτυχο diptych, υπατικό ~: consular diptych Δίπυλο(ν) Dipylon [at Athens] δισέψιλον disepsilon δισκάριο {B} paten, {Gl} cane section, section of cane, {Me} disc, roundel δισκίο saucer, small bowl (also πινάκιο – see also φιάλη) δισκοειδής disc(oid) δισκόμορφος disc-like/-shaped δισκοπότηρο chalice, goblet δίσκος disc, dish, medal(lion), roundel, ~ (κεραμικού τροχού): bat, (εκκλησιαστικός) ~: {B Me} paten, {P d.p.} filled circles, ~ (αθλητικός): discus, ~ ανανέωσης του πυρήνα: rejuvenation core tablet, ~ με στέλεχος: stemmed dish, ~ όπτησης: baking plate, ηλιακός ~: sun disk, μαγειρικός ~: baking tray, περιστρεφόμενος ~ κοπής: rotating cutting wheel δίστομος two-edged δίστυλος distyle δισχιδής split (also διχοτομημένος) δίτονος superimposed δίφρος 1. (camp)stool, ~ οκλαδία: folding stool. 2. wagon διχάλα clevis δίχαλκο(ν) {N} dichalkon (πληθ. dichalka) διχαλωτό γραμμίδιο bifurcated line διχαλωτός bifurcated, forked διχοτομημένος split (also δισχιδής), μη ~: unsplit δίχρωμη ερυθρή κεραμική see κεραμική δίχρωμος bichrome διώβολο diobol δίωτος two-handled δοιάκι rudder δοίδυκας finger pestle δοκίδα transom δοκιμαστικό αγγείο/τεμάχιο try-piece δοκοθήκη beam end, beam/rafter socket δοκός beam, joist, ~ επί στύλου/στύλων: post(-)

83

and(-)lintel, αμφιέρειστη ~: beam supported at both ends, επίτοιχη ~: wall beam, κορυφαία ~: ridge-pole, λοξή ~: strut (also διαδοκίδα) δόλιχος dolichos (πληθ. dolichoi) δόλων foresail (also αρτέμων) δομέστικος {B} Domestic/domestikos, μέγας ~: Grand Domestic δομέστιχος see δομέστικος δομή structure δομημένη (εν)απόθεση αντικειμένων see απόθεση δομικό μέλος {Arch} block δομοποίηση structuration δόμος block, course δόξα {B} aureola (πληθ. aureolae), aureole, glory (combination of aureola and halo), ελλειψοειδής ~: mandorla δοξασία belief δορά hide, ~ βοός: oxhide δόρυ spear δορυφόρος {Sc} Doryphoros/Doryphorus δόρωση {Arch} clay coating δουκάτο duchy, {N} ducat δουλοπάροικος serf δούρειος ίππος see ίππος δοχείο vessel, {B Arch} pantry (of monasteries), ~ μέτρησης: dry-measure, ~ νυκτός: chamberpot δρακοντοκτόνος slaying the dragon δραχμή drachma (πληθ. drachmae) δρεπάνι sickle δρεπανοειδής sickle-shaped δρεπανόσχημος falciform δρομίδα hose δρομική πλίνθος see πλίνθος δρομικός {Arch} dromic, ~ λίθος: see λίθος δρόμος dromos (πληθ. dromoi) [of My tombs], επιχωματωμένος/υπερυψωμένος ~: causeway, ιστός δρόμων: street-grid δρόμων dromon δρουγγάριος droungarios (πληθ. droungarioi)/ droungarius (πληθ. drungarii), ~ της βίγλας/ βίγλης: droungarios/droungarius of the Watch, ~ του πλωίμου/του στόλου/των πλωίμων: Droungarios of the Fleet δυσδιάγνωστος see μη διαγνωστικός δωδεκάδραχμο dodecadrachm δωδεκανούμμιο(ν) dodekanummium (πληθ. dodekanummia) δωδεκάορτο the Twelve Great Feasts δωδεκάστυλος dodecastyle δώμα chamber δωμάτιο των λίθινων αγωγών, το the Room of the Stone Drainheads (Knossos) δωρικός Doric

84

GREEK-ENGLISH

Ε εγγεγραμμένος {d.p.} inscribed εγγειοβελτιωτικά έργα land reclamation έγγλυφος cut, intaglio, έγγλυφη παράσταση: intaglio έγερση raising εγκαίνιο {Arch} enkainion (πληθ. enkainia) έγκαρπο(ν) {Sc} encarpus (πληθ. encarpi) εγκάρσιος transverse, ~ τοίχος: see τοίχος, εγκάρσιο διάφραγμα: transverse arch, εγκάρσιο κλίτος: see κλίτος εγκατάσταση occupation έγκαυση (acid) etching εγκαυστική τεχνική see τεχνική εγκιβωτίζω embed, encase έγκλεισμα {P} inclusion εγκιβωτισμένος embedded εγκιβωτισμός casing, encasement έγκοιλο cavity, {L} notch, ~ τετράγωνο: {N} incuse, skew [on the reverse of Aeginitan coins] έγκοιλος concave, {N} incuse εγκοίμηση incubation εγκοιμητήριο(ν) dormitory, enkoimeterion (πληθ. enkoimeteria) εγκόλπιο encolpium (πληθ. encolpia)/enkolpion (πληθ. enkolpia), pectoral εγκόλπιος {B} pectoral εγκόλπωση {L} notch, με ~: {L} notched εγκοπέας {L} notch (also έγκοιλο) εγκοπή cutting, groove, notch, socket, {Arch} necking (band) (also εντομή) έγκοπτον see συγκοπή εγχάρακτος incised εγχάραξη incision, βαθιά ~: heavy incision, λεπτή ~: fine incision εγχειρίδιο dagger, μακρύ ~: long dagger, ~ με κεντρική νεύρωση: midribbed dagger, ~ με προεξοχή για ένθεση: tanged dagger, τριγωνικό ~: triangular dagger εγχόρηγος (τοίχος) see τοιχοδομία εγχυτρισμός pithos/urn burial έδαφος ground, soil εδαφοτομή soil profile εδαφόχρωμος {P} reserved έδρα {L} facet, surface εδράζομαι rest έδρανο bench, έδρανα πρεσβυτέρων: see βάθρα (πρεσβυτέρων), ~ προεδρίας: see προεδρία εδροτομημένος faceted εδώδιμος edible

εδώλιο seat, tier εθνικό (όνομα) ethnic εθνοαρχαιολογία ethnoarchaeology εθνογραφικός ethnographic ειδώλιο figurine, idol, statuette, κωνικό ~: cone figurine, ~ με διπλωμένα χέρια/ με διπλωμένους βραχίονες: folded-arms figurine/idol, ~ τύπου Πλαστηρά: Plastiras type figurine, ~ τύπου πρώτο-Φ: Proto-Phi type figurine, ~ τύπου Τ: Tau type figurine, ~ τύπου Φ: Phi type figurine, ~ τύπου Ψ: Psi type figurine ειδωλολατρεία idolatry εικόνα {B} icon, ~ λιτανείας: processional icon, ~ με σκηνές βίου: vita icon, ~ προσκύνησης: proskynesis icon, αμφίγραπτη/αμφιπρόσωπη ~: bilateral/double-/two-sided icon, δεσποτική ~: despotic icon, ιστορημένη ~: narrative icon, λατρευτική ~: devotional icon, λιθανάγλυφη ~: inlaid stone icon, σκαφωτή ~: icon with raised frame, φορητή ~: portable/portative icon, ψηφιδωτή (μικρού σχήματος) ~: (micro)mosaic icon εικονίδιο-ευλογία see ευλογία εικονική είσοδος formal doorway (of EC graves) εικονιστικός figurative, pictorial, εικονιστική κεφαλή: portrait (head) εικονόγραμμα see πικτόγραμμα εικονογραφημένος historiated (of initials in manuscripts ­­– see also ιστορημένος), illuminated (of manuscripts) εικονογράφηση illumination (of manuscripts) εικονογραφία iconography εικονογραφικός iconographic(al), pictographic, ~ οδηγός: model book εικονογράφος illuminator (of manuscripts), limner εικονοκλάστης see εικονομάχος εικονοκλαστικός iconoclast εικονολάτρης iconodule, iconophile εικονολατρικός iconodulic εικονομαχία Iconoclasm εικονομάχος iconoclast εικονοστάσιο see τέμπλο εικονόφιλος see εικονολάτρης εικοσανούμμιο(ν) eikosanummium (πληθ. eikosanummia) ειλητάριο/ειλητός roll, scroll είλωτας helot εις Άδου κάθοδος Descent into Hell εισηγμένος see επείσακτος εισόδια {B} presentation [of the Virgin] εκατόμβη hecatomb εκατόμπεδος hecatompedon (πληθ. hecatombeda), hekatompedon (πληθ. hekatompeda) εκατόνταρχος centurion εκβολάδα {Me} tailing εκδίδω see κόβω

GREEK-ENGLISH εκδίδων {Ν} issuing έκδοση see κοπή εκηβόλο projectile έκθεση see ανασκαφική έκθεση εκκαμίνευση smelting, προϊόν ~ς: slag (also σκωρία) εκκλησιαστήριο ecclesiasterion/ekklesiasterion (πληθ. ecclesiasteria/ekklesiasteria) έκκρουστος {L} carved εκκύκλημα ekkyklema (πληθ. ekkyklemata) εκλέπτυνση finery, {Arch} refinement εκμαγείο cast, γύψινο ~: plaster cast έκμαγμα clay/terracotta impression εκμινωισμένος Minoanising εκμινωισμός Minoanisation εκροή {P} drainage spout εκρωμαϊσμός Romanisation εκσκαφή dig εκτάδην see στάση εκτεταμέμνη στάση see εκτάδην έκτη {N} hekte (πληθ. hektai) έκτυπο impression, squeeze έκτυπος repoussé, {Sc} mould(-)impressed εκφορά ekphora (πληθ. ekphorai) εκφορικός corbelled, εκφορική τοιχοδομία/ τοιχοποιία, εκφορικό σύστημα: corbelling έκφρασις ekphrasis (πληθ. ekphraseis) εκχέρσωση με φωτιά slash-and-burn εκχριστιανισμός christianization εκχυμωτής fruit-press έκχυση pouring ελαιοδοχείο oil flask ελαιοθέσιο(ν) elaeothesion/elaeothesium (πληθ. elaeothesia) ελαιοπιεστήριο/ελαιοτριβείο olive(-)press έλασμα foil, plate, sheet, strip, στρεπτό ~: torque έλεγχος της θερμοκρασίας (κλιβάνου) straw tempering ελεύθερος {Sc} free(-)standing έλευση coming ελεφάντινος/ελεφαντοστέινος ivory ελεφαντοστό ivory έλικα {Arch.} helix (πληθ. helikes – obsolete), volute, {P} scroll, ~ ανθεμίου: tendril ελικοειδής roll-top, spiral, ~/ελικόμορφος βλαστός: rinceau (πληθ. rinceaux), tendril ελισσόμενο σύρμα see σύρμα ελκυστήρας tie (beam/rod), ανυψωμένος ~: collar beam ελλαδικός Helladic, πρωτο~: Early Helladic, μεσο~: Middle Helladic, υστερο~: Late Helladic ελλειψοειδής ellipsoidal/elliptical, oval ελληνιστικός Hellenistic ελληνοϊταλικός Graeco-Italian ελληνορωμαϊκός Graeco-Roman ελλιπής incomplete εμβάς slipper

85

εμβάτης modulus (πληθ. moduli) έμβλημα insigne (πληθ. insignia) εμβλήματα regalia εμβληματικός heraldic έμβολο (πλοίου) ram, ~ (υαλουργικό): plunger έμβολος embolos (πληθ. emboloi) έμμετρος in verse, metrical εμπίεση impression, ~ σε μήτρα: mould-pressing εμπίεστος impressed, inlaid, stamped (also ενσφράγιστος), εμπίεστο σμάλτο: see σμάλτο έμπλεκτο emplecton(πληθ. emplecta)/emplekton (πληθ. emplekta), ~(ν) σύστημα (δόμησης/ τοιχοδομίας): emplecton/emplekton masonry εμπόλιο centring peg, empolion (πληθ. empolia) εμπορείο emporion/emporium (πληθ. emporia) εμπορικός σταθμός see εμπορείο εμπόριο commerce, ανταλλακτικό ~: trade, διαδοχικό ~: down-the-line trade εμπροσθότυπος obverse εμφύσηση (glass) blowing, ~ σε μήτρα: mould blowing, αρχική ~ σε μήτρα: dip-mould blowing, ελεύθερη ~: free blowing εναγιστικός sacrificial εναέτιος pedimental εναλλασσόμενος alternating ενάλληλα γλωσσίδια multiple tongue stem ενάλληλα γραμμίδια multiple stem ενάλληλα ημικύκλια see ημικύκλιο ενάλληλες γωνίες angular multiple stem, chevrons ενάλληλες καμπύλες curved multiple stem ενάλληλοι αγκώνες hooked multiple stem ενανθράκωση carburisation/carburization ενανθρώπιση Incarnation εναπόθεση see απόθεση ένδεσμος peg Ενδιάμεση Θεωρία see Μέση Θεωρία ενδογαμία endogamy ενδοχώρα hinterland ενδρομίδα boot ένδυμα dress ενδυτή endyte ενεπίγραφος inscribed ενεργός δράση agency ενιαίος one-piece ένθεμα inlay ένθεση infilling, υλικό ~ς: inlay ένθετος infilling, inlaid ένθρονη μορφή see μορφή ένθρονος enthroned Εννεάκρουνος Enneakrounos (Athens, Agora) εννεάστυλος enneastyle εν παραστάσι see παραστάς ένστιγμος dotted ενσφράγιστος stamped (also εμπίεστος, έντυπος) έντασις entasis ενταφιάζω inhume

86

GREEK-ENGLISH

ενταφιασμός inhumation εντοιχίζω immure εντοίχιος mural εντοιχισμένος built-in, immured, εντοιχισμένα φιαλοστόμια: see φιαλοστόμιο εντομή cutting, groove, {Arch} necking (band) (also εγκοπή), με ~: {Me} slotted εντορμία groove, mortice and tenon joint, mortise έντριπτος burnished, smoothed έντριψη {P} burnishing έντυπος see εμπίεστος εντύπωμα σφραγίδας see σφραγίδα ενωμένος juxtaposed ένωση join ενώτιο earring, κρικοειδές/κρικόσχημο ~: hoop earring εξάγιον coin weight, exagion/exagium (πληθ. exagia) εξαγνισμός με καπνό fumigation εξάγραμμα hexagram εξαίρεση {P} reserving εξάλειπτρο exaleiptron (πληθ. exaleiptra) εξάμιτο samite εξανούμμιο(ν) hexanummium (πληθ. hexanummia) εξαπτέρυγο fan, flabellum (πληθ. flabella) εξάπτυχο hexaptych έξαρμα bulb, knoll, ridge, ~ (βράχου): {T} outcrop, rock-shelf, σφαιρικό ~: boss (see also εξόγκωμα) εξάρτημα accessory, fitting, fixture, ~ περιδεραίου: pendant, κυλινδρικό ~: knob εξάρτυση armour, equipment, harness, ~ (αλόγου): see ιπποσκευή, πολεμική ~: weaponry εξαρχία exarchate έξαρχος exarch εξάς {N} hexas (πληθ. hexades) εξαστισμός urbanization (also αστικοποίηση) εξάστυλος hexastyle εξέδρα exedra (πληθ. exedrai), platform, ~ (θρόνου): estrade (also υπόβαθρο) εξειδίκευση της εργασίας craft specialization εξελκυσμοί pinched decoration έξεργο exergue έξεργος bossed, raised εξέχων projecting εξηρημένος {P} reserved εξήρης “six” εξισωτικός levelling εξίτηλος dilute(d), faded/fading, fugitive (of paints), worn εξόγκωμα bulb, σφαιρικό ~: boss εξόρυξη mining εξυαλώνω vitrify (also υαλοποιώ) εξυάλωση vitrification (also υαλοποίηση) εξωγαμία exogamy εξωνάρθηκας exonarthex (πληθ. exonarthekes) εξωρράχιο (θόλου/τόξου) extrados

εξώστης balcony, verandah, ~ άμβωνα: platform εξωτικά αντικείμενα exotica επάλειψη coating επαλληλία superimposing, superposition επάλξεις battlement έπαλξη battlement, merlon επανάσταση των δευτερογενών προϊόντων Secondary Products Revolution επανάσταση των πόλεων see αστική επανάσταση επανατροφοδότηση feedback (also ανάδραση, αντανακλαστικές σχέσεις) επαρχία eparchy επαρχικό(ν) βιβλίο(ν) Book of the Eparch έπαρχος eparch, praefectus, prefect έπαυλη villa, ~-μέγαρο: manorial villa, αστική ~: urban villa, εξοχική ~: country villa (also αγρέπαυλη) επείσακτος imported επενδεδυμένος lined επένδυση curtain, encasement, revetment (plaque), {Me} sheeting (also επίστρωση) επενδύτης cloak επένθετο appliqué (also επίθεμα) επεξεργασία {P} treatment, working, δεύτερη/ λεπτή ~: {L} retouch(ing) έπηλυς migrant, settler επίβλημα jacket, mantle επιβίωση subsistence, μέσα ~ς: subsistence, οικονομία της ~ς: subsistence economy επιβραχιόνιο arm(-)guard (see also επιπήχιο, περιπήχιο) επιγκενίδα gunwale επιγραβέττια περίοδος Epigravettian επιγραβέττιος Epigravettian επίγραμμα epigram επιγραφή inscription, {N} legend, αναθηματική/ κτητορική ~: dedicatory/donor/founder(`s) inscription, γραπτή ~: dipinto (πληθ. dipinti), εγχάρακτη ~: graffito (πληθ. graffiti – also χάραγμα) επιγραφική epigraphy επιγραφικός epigraphic(al) επιγραφολόγος epigraphist επιγραφοποιός letter cutter επιγονάτιον epigonation (πληθ. epigonatia) επιδεικτική απόθεση/κατανάλωση conspicuous consumption/deposition επίδειξη display επιδορατίδα socket επιζωγραφίζω overpaint επιζωγράφιση overpainting επιθέατρο(ν) summa cavea, epitheatron (πληθ. epitheatra) επίθεμα applied, appliqué (also επένθετο) επίθετο κόσμημα see κόσμημα επίθετος added, applied, appliqué επίθημα inlay, {P} wart, ~ κιονοκράνου: dosseret,

GREEK-ENGLISH impost (block) επικάλυμμα revetment επικάλυψη coating, με ~: lined επικασσιτερωμένος tinned επικασσιτέρωση tinning επικεκομμένος {N} overstruck επικεκονιαμένος see κεκονιαμένος επικήδειος mortuary επικλινής sloping επικοπή {N} overstriking επικρανίτις epicranitis (πληθ. epicranitides) επίκρανο capital, ~ παραστάδας: anta/pilastercapital, ανακλιντροειδές/ιωνικό ~: sofa capital επικράτεια territory επίκρουση percussion επίκρουστος pitted (see Αγγελοπούλου 2014, 356 and footnote 120, 600) επιμανίκιο/επιμάνικο epimanikion (πληθ. epimanikia), maniple επιμελητής curator, epimelete, ~ (αρχαιοτήτων): Epimelete (of Antiquities) επιμετάλλωση plating επιμήκης long, oblong, ~ ωοειδής: ovoid επιμήκυνση elongation επίμηλο pommel (also μήλο, μύκης, σφαίρωμα λαβής) επίνητρο epinetron (πληθ. epinetra), onos (πληθ. onoi) επίπαγος patina επίπεδο level, ~ αποστράγγισης: drying floor, κεκλιμένο ~: see πρανές, στενό κεκλιμένο ~: versura επιπεδόγλυφος champlevé επίπεδος flat επιπεδόκυρτος plano-convex επιπεδόμορφος flat επιπήχιο forearm(-)guard (also περιπήχιο) επίπλευση water-sieving, {P} levigation επίρραμμα appliqué επίρραπτος appliqué επιρρίνιο nose-guard [of helmets] επίσημα (coin/shield) blazon, (shield(-)) device, με ~: emblazoned επισήμανση {N} countermarking επισημασμένος {Ν} countermarked επίσημο {N} boss-device επισκαλμίς thole stringer επίσκεψις {B T} episkepsis (πληθ. episkepseis) επισκήνιο episcenium (πληθ. episcenia), episkenion (πληθ. episkenia) επισκοπείο bishop’s palace επισκοπή diocese επισκόπηση survey (see also διασκόπηση, έρευνα), εντατική ~: intensive survey (also εντατική επιφανειακή έρευνα) επισκοπικός episcopal, ~ θρόνος: cathedra, bishop’s throne

87

επισμάλτωση enamelling (also σμάλτωμα/ σμάλτωση) επίστεγη αντηρίδα see αντηρίδα επίστεγο poop επίστεψη crowning, finial, με ~: crowned επιστήθιο breastplate, ~(ς): pectoral επιστολή Epistle/epistula (πληθ. epistulae) επιστόμιο mouth-piece επίστρωση layer, lining, {Me} sheeting (also επένδυση), με ~: lined επίστυλη γέφυρα viaduct επιστύλιο architrave, epistyle, ~ τέμπλου: templon beam επισφύριο ankle(-)guard, anklet επί τα λαιά retrograde επιτάφιος {B} epitaphios (πληθ. epitaphioi), ~ θρήνος: {B} the Lamentation, ~ (λόγος): epitaph, funerary oration επιτεγίδα see αμείβων επιτελεστικός performative Επιτηδευμένος the Affecter (Athenian vasepainter, 6th c. B.C.) επιτήδευση mannerism επίτιτλο headpiece, ~ κόσμημα: see κόσμημα επιτοίχιος see εντοίχιος επιτοίχιο ύφασμα tapestry επιτραπέζια σκεύη see σκεύος επιτραχήλιον epitachelion (πληθ. epitrachelia), (liturgical) stole επιτύμβιος funerary, grave επιφάνεια 1. surface, {L} platform, ~ έδρασης: resting/supporting surface, ~ θραύσης: breakage surface, ~ κυλινδισμού: marver, ~ πίεσης: pressure platform, ~ πρόσκρουσης: striking platform, τριγωνική ~ μετώπου τόξου: {Arch} spandrel. 2. epiphany (of a deity) επίχρηστος plastered επίχρισμα 1. {P} slip, αραιό ~: wash (also διάλυμα). 2. {Arch} coating, στεγανοποιητικό ~: watertight coating, υδατοστεγές ~: water(-)proof coating επιχρισμένος encrusted (also (καλυμμένος) με ίζημα), {P} slipped επίχρυσος gild(ed) επιχρυσωμένος see επίχρυσος επιχρύσωση gilding επιχρωματισμός colouration επίχυσις {P} epichysis (πληθ. eichyseis) επιχωμάτωση bedding επιχώριος local επίχωση backfill, deposit, fill, συμπαγής ~: compact fill εποροφία timber-roof frame Εποχή Age, η ~ των Παγετώνων: Ice Age, η ~ του Σιδήρου: Iron Age, η ~ του Λίθου: Stone Age, η ~ του Χαλκού: Bronze Age εποχικός καταυλισμός see καταυλισμός επτάστυλος heptastyle

88

GREEK-ENGLISH

επωμίδα epaulette, shoulder piece, ~ [μεταλλικής πανοπλίας]/επώμιο: pauldron, shoulder-guard επώμιο epaulette, shawl (also εσάρπα), epomion (πληθ. epomia – type of PA seals) επώνυμος eponymous εραλδικός heraldic, εραλδικά νομίσματα: Wappenmünzen εργαλειακός tool εργαλείο tool, ~ με εγκάρσια ενεργό ακμή: transverse-edged tool, ~ με ενεργό αιχμηρό άκρο: pointed tool, απολεπισμένα εργαλεία: dressed stone, ασχημάτιστο ~: tool blank, (επι)κρουστικό ~: percussive tool, λίθινα απολεπισμένα/πελεκημένα εργαλεία: chipped stone (industry) – (also αποκρουσμένος/ απολεπισμένος λίθος, λίθινα εργαλειακά σύνολα), σταθερό ανακρουστικό ~: {L} stationary tool, συγκλίνον οδοντωτό (~): see ταγιάκια αιχμή, σύνολο εργαλείων: tool kit, τριπτά λίθινα εργαλεία: ground stone (industry) εργαλειοτεχνία (tool) industry εργαστήριο workshop, {N} officina, ~ μεταλλουργού: smithy, ~ των εύσωμων μορφών: the Burly workshop, ~ των πολυπόδων: the Polyp workshop, βιβλιογραφικό ~: scriptorium (πληθ. scriptoria) ερεισίνωτο back(-rest) ερεισίχειρο arm-rest έρευνα survey (also διασκόπηση, επισκόπηση), ~ επιφανείας: surface survey, ~ πεδίου: field survey εντατική ~ επιφανείας: see εντατική επισκόπηση, τοπική ~: regional survey Ερέχθειο Erechtheion/Erechtheum ερημητήριο see ασκητήριο ερημίτης hermit Ερινύα Fury ερμάριο closet, cupboard ερμαϊκή στήλη/ερμή herm Ερμηνεία ζωγραφικής τέχνης {B} Painter’s Manual ερμηνευτική hermeneutics Ερρηφόρια/Ερσηφόρια Hersiphoria (see also Αρρηφόρια) ερυθροβαφής (in) applied red, red slip(ped) ερυθρόμορφος red figure(d) ερυθρωπός reddish ερυθρός red ερυθροστεφής κεραμική see κεραμική Ερωτιδεύς Cupid, putto (πληθ. putti) εσάρπα shawl εσθήτα dress, robe εσοχή niche, recess εστία 1. hearth, ~ από τέφρα: ash hearth, λεκανοειδής ~: basin-shaped hearth, σταθερή ~: fixed hearth, φορητή ~: portable hearth 2. {B Arch} kitchen [of monasteries] εστιατόριο(ν) hestiatorion (πληθ. hestiatoria)

εσχάρα eschara, firing/perforated floor [of kilns], grate, gridiron, portable/sacrificial hearth, shelf [of kilns], διαχωριστική ~: {Arch} grid divider εσχατογαμία eschatogamy εσχατολογία eschatology εσχατολογικός eschatological εσώγλυφος intaglio εσωνάρθηκας esonarthex (πληθ. esonarthekes) εσωρράχιο (θόλου/τόξου) intrados εσωτερική γωνία πρόσκρουσης see γωνία ετεοκρητικός Eteocretan ετεραρχία heterarchy Ετοιμασία του Θρόνου, η Etimasia, Hetoimasia, Preparation of the Throne Ευαγγελισμός Annunciation ευαγγελιστάριο evangeli(st)ary, lectionary (of the Gospels) ευαγγελιστής Evangelist ευβοϊκός Euboean ευθύγραμμος rectilinear εύθρυπτος {P} brittle, powdery ευθυντηρία euthynteria (πληθ. euthynteriae), levelling course ευκτήριο {Β Arch} oratory ευλογία {B P} (pilgrim(’s) ampulla (πληθ. ampullae), {B Me} pilgrim(’s) ampulla/flask/ token, εικονίδιο-~: phylactery icon ευρύπεδος broad based ευρυπύθμενος broad-based/bottomed ευρύς wide ευρύστομος open-/wide-mouthed εύστυλος eustyle ευτηκτικό flux ευχαριστιακός eucharistic ευχολόγιο euchologion (πληθ. euchologia), prayer book εφηβείο(ν) ephebeion (πληθ. ephebeia), ephebeum (πληθ. ephebea) έφηβος ephebe εφηλίδα boss, nail head, stud έφιππος equestrian Εφορεία (Αρχαιοτήτων) Ephorate (of Antiquities) εφορμών charging Έφορος {B} praefectus (πληθ. praefecti), prefect, ~ (Αρχαιοτήτων): Ephor (of Antiquities) εφυαλωμένος glazed εφυάλωση glaze, glazing (also υάλωμα), ~ ενός ψησίματος: single-fired glaze, ~ σε ήδη ψημένο πηλό: biscuit-fired glaze, κασσιτερούχα ~: tin glaze εχίνος echinus (πληθ. echini) εωθινός matutinal, εωθινό ευαγγέλιο: Morning Gospel

GREEK-ENGLISH

Ζ ζατρίκιο chequerboard, gaming board ζεματίστρα machicolation (also καταχύστρα), ζεματίστρες συνεχόμενες σε προεξοχή: machicolations ζέον zeon (πληθ. zea) ζευγίτης zeugite ζεύγλη yoke-pad ζευκτό {Arch} truss ζεύξη {Arch} fillet Ζηλωτής Zealot ζύγιος zygian ζυγοί scales ζυγός yoke, ~ [πλοίου]: thwart ζωγραφική painting, ~ με μέταλλα: painting in metal(s), μεγάλη ~: free painting ζωγράφος (vase-)painter (also αγγειογράφος), ~ δίγλωσσου αγγείου: bilinguist, ο ~ ΚΧ: the KX Painter, ο ~ της Αγκώνας: the Ancona Painter, ο ~ της Αδρίας: the Adria Painter, ο ~ του Αίσωνος: the Aison Painter, ο ~ της αιώρας: the Swing Painter/the Swinger, o ~ της Altamura: the Altamura Painter, ο ~ της Αμαζόνος: the Amazon Painter, ο ~ της Αμυμώνης του Würzburg: the Painter of the Würzburg Amymone, ο ~ της αυγής: the Daybreak Painter, ο ~ της Βαλτιμόρης: the Baltimore Painter, ο ~ της Βέρνης: the Bern Painter, ο ~ της Βόννης: the Bonn Painter, ο ~ της Βρισηίδος: the Briseis Painter, ο ~ της γαμήλιας πομπής: the Wedding Procession Painter, ο ~ της γάτας και του σκύλου: the Cat(-)and(-)Dog Painer, ο ~ της Γενεύης: the Geneva Painter, ο ~ της γέννησης της Αθηνάς: the Painter of the Birth of Athena, ο ~ της γιγαντομαχίας του Παρισιού: the Painter of the Paris Gigantomachy, ο ~ της γρυπομαχίας της Οξφόρδης: the Painter of the Oxford Grypomachy, ο ~ της γυναίκας: the Woman Painter, ο ~ της διπλής γραμμής: the Two-Row Painter, ο ~ της δοκιμασίας: the Dokimasia Painter, ο ~ της ειμαρμένης: the Heimarmene Painter, ο ~ της Ελένης: the Helena Painter, ο ~ της Ελευσίνας: the Eleusis Painter, ο ~ της επίπεδης κεφαλής: the Flat-head Painter, ο ~ της Επιτήδευσης: the Affecter (also Επιτηδευμένος), ο ~ της ερωτοστασίας: the Erotostasia Painter, ο ~ της ετικέτας: the Cartellino Painter, ο ~ της Ευαίχμης: the Euaichme Painter, ο ~ της Θάλιας: the Thalia Painter, ο ~ της Θέρμης 3042: the Painter of

89

Thermi 3042, ο ~ της θυσίας: the Sacrifice Painter, ο ~ της θρηνωδού του Βατικανού: the Painter of the Vatican Mourner, ο ~ της Ιένας: the Jena Painter, ο ~ της Ιλίου Πέρσεως: the Iliupersis Painter, ο ~ της κενταυρομαχίας του Λούβρου: the Painter of the Louvre Centauromachy, ο ~ της κεφαλής του Ορφέως: the Painter of the Head of Orpheus, ο ~ της κιθαρωδού σειρήνας: the Painter of the Sirene Citharist, ο ~ της κλινικής: the Clinic Painter, ο ~ της Κλύκας: the Klyka Painter, ο ~ της κόκκινης γραμμής: the Red-line Painter, ο ~ της κορδέλας: the Ribbon Painter, ο ~ της Κραιπάλης: the Kraipale Painter, ο ~ της κύλικας με το γοργόνειο (της Μόσχας): the Painter of the Moscow Gorgoneion kylix, ο ~ της κύλικας του Yale: the Painter of the Yale Cup, ο ~ της λαμπάδας: the Lampas Painter, ο ~ της λεκάνης της Αφροδίτης: the Painter of the Aphrodite Bowl, o ~ της λεκανίδος της Δρέσδης: the Painter of the Dresden Lekanis, ο ~ της λεκανίδος του Reading: the Painter of the Reading Lekanis, ο ~ της Λιπάρας: the Lipari Painter, ο ~ της Μακαρίας: the Makaria Painter, ο ~ της Μαύρης Ερινύας: the Black Fury Painter, ο ~ της Μέγαιρας: the Beldam Painter, ο ~ της μεγάλης μύτης: the Long-Nose Painter, ο ~ της Μεθύσης: the Methyse Painter, ο ~ της μπότας: the Boot Painter, ο ~ της Ναυκράτεως: the Naucratis Painter, ο ~ της Νεαπόλεως: the Naples Painter, ο ~ της Νέκυιας: the Nekyia Painter, ο ~ της οινοχόης του Εδιμβούργου: the Painter of the Edinburgh Oinochoe, ο ~ (της οινοχόης) του κριού/των κριών: the Ram Jug Painter, ο ~ της όλπης της Λευκωσίας: the Painter of the Nicosia Olpe, ο ~ της Ορέστειας: the Oresteia Painter, ο ~ της Ορλεάνης: the Orleans Painter, ο ~ της Παντοξένας: the Pantoxena Painter, ο ~ της παρέλασης των ιππέων: the Cavalcade Painter, ο ~ της Πασιθέας: the Pasithea Painter, ο ~ της Πνυκός Ρ 4: the Painter of Pnyx P 4, ο ~ της πομπής: the Pompe Painter, ο ~ της Πράγας: the Prague Painter, ο ~ της πρόβας: the Rehearsal Painter, ο ~ της προτομής: the Protome Painter, ο ~ της Providence: the Providence Painter, ο ~ της πυξίδας του Λουγκάνο: the Painter of the Lugano Pyxis, ο ~ της Σαπφούς/Σαπφώς: the Sappho Painter, ο ~ της σιμής μύτης: the Snub-Nose Painter, ο ~ της Σειρηνίσκης: the Seireniske Painter, ο ~ της συλλογής Γελαδάκη/του Γελαδάκη: the Geladakis Painter, ο ~ της σφίγγας της Μαγεντίας: the Painter of the Mayence Sphinx, ο ~ της ταινίας: the Fillet Painter, ο ~ της Ταρκίνιας: the Tarquinia Painter, ο ~ της Ταύχειρας: the Taucheira/Tocra Painter, ο ~ της Τήλου: the Telos Painter, ο ~ της τραμπάλας:

90

GREEK-ENGLISH the See-saw Painter, ο ~ της υδρίας του Βερολίνου: the Painter of the Berlin Hydria, ο ~ της Φανυλλίδος: the Phanyllis Painter, ο ~ της φιάλης: the Phiale Painter, ο ~ της φιάλης με τη μακρά λαβή: the Patera Painter, ο ~ της φλυακικής Ελένης: the Painter of Phlyax Helen, ο ~ της Φολόης: the Pholoe Painter, ο ~ της Φορτέτσας: the Fortetsa Painter, ο ~ της Χαϊδελβέργης: the Heidelberg Painter, ο ~ της χορεύουσας κόρης του Βερολίνου: the Painter of the Berlin Dancing Girl, ο ~ του αετού: the Eagle Painter, ο ~ του Αίαντος: the Ajax Painter, ο ~ του Αιθίοπα: the Ethiop Painter, ο ~ του Αίμονα: the Haimon Painter, ο ~ του αιχμαλώτου: the Prisoner Painter, ο ~ του Ακράγαντα: the Agrigento Painter, ο ~ του Αμάσιος: the Amasis Painter, ο ~ του Αμβρόσιου: the Ambrosios Painter, ο ~ του Αμύκου: the Amykos Painter, ο ~ του αμφορέα του Μονάχου: the Painter of the Munich Amphora, ο ~ του aναβάτη/ιππέα/των αναβατών: the Anabates Painter, ο ~ του Αναλάτου: the Analatos painter, ο ~ του Αναργυρούντος: the Anargyrus Painter, ο ~ του Ανδοκίδου: the Andokides Painter, ο ~ του άνθους: the Floral Painter, ο ~ του Αντιφώντος: the Antiphon Painter, ο ~ του Άργου: the Argos Painter, ο ~ του Barclay: the Barclay Painter, ο ~ του Beth Pellet: the Beth Pellet Painter, ο ~ του Βλαστού: the Vlasto Painter, ο ~ του Βουνίου: the Vouni Painter, ο ~ του Βρύγου: the Brygos Painter, ο ~ του Bucci: the Bucci Painter, ο ~ του Βουσίριδος: the Busiris Painter, ο ~ του Γαλού: the Gales Painter, ο ~ του γάμου: the Wedding Painter, ο ~ του γάμου των Αθηνών: the Painter of the Athens Wedding, ο ~ του γήρατος: the Geras Painter, ο ~ του Δαρείου: the Darius Painter, ο ~ του δαυλού: the Torch Painter, ο ~ του δίνου: the Dinos Painter, ο ~ του δίνου των Αθηνών: the Painter of the Athens Dinos, ο ~ του Διόσφου: the Diosphos Painter, o ~ του Διπύλου: the Dipylon Master, ο ~ του δίσκου: the Dish Painter, ο ~ του Δόλωνα: the Dolon Painter, ο ~ του έκθετου βρέφους: the Foundling Painter, ο ~ του Έκτορα: the Hector Painter, ο ~ του Ερμαίου: the Hermaios Painter, ο ~ του Ευαίωνος: the Euaion Painter, ο ~ του Ευπόλιδος: the Eupolis Painter, ο ~ του Ευφιλήτου: the Euphiletos Painter, ο ~ του Gallatin: the Gallatin Painter, ο ~ του ζατρικίου: the Chequer Painter, ο ~ του ζεύγους: the Pair Painter, ο ~ του Harvard: the Harvard Painter, o ~ του Hirschfeld: the Hirschfeld Painter, ο ~ του Ηγησιβούλου: the Hegesiboulos Painter, ο ~ του Ηραίου: the Heraion Painter, ο ~ του Ηρακλή: the Herakles Painter, ο ~ του Ησιόδου: the Hesiod Painter, ο ~ του Ηφαιστείου: the Hephaisteion Painter, ο ~

του Ηφαίστου: the Hephaistos Painter, ο ~ του Θανάτου: the Thanatos Painter, ο ~ του Θησέα: the Theseus Painter, ο ~ του ιππέα: the Rider Painter, ο ~ του ιππέα του Βατικανού: the Painter of the Vatican Horseman, ο ~ του ιπτάμενου αγγέλου: the Flying-Angel Painter, ο ~ του Ισχύλου: the Hischylos Painter, ο ~ του Ισχύλου του Καίμπριτζ: the Painter of the Cambridge Hischylos, ο ~ του κάλυκα με το γρύπα του Λονδίνου: the Painter of the London Griffin-Calyx, ο ~ του καρκίνου: the Karkinos Painter, ο ~ του κάτω κόσμου: the Underworld Painter, ο ~ του Κέκροπος: the Kekrops Painter, ο ~ του Κέρβερου: the Cerberus Painter, ο ~ του Κιέβου: the Kiev Painter, ο ~ του κισσόφυλλου: the Ivy-leaf Painter, ο ~ του Κλεοφράδους: the Kleophrades Painter, ο ~ του Κλεοφώντος: the Kleophon Painter, ο ~ του κλωβού: the Cage Painter, ο ~ του Κόδρου: the Codrus Painter, ο ~ του Κορωπίου: the Koropi Painter, ο ~ του κυνηγιού: the Hunt Painter, ο ~ του κυνηγιού των λαγών: the Hare-Hunt Painter, ο ~ του κυνηγόσκυλου: the Hound Painter, ο ~ του κυνηγού: the Huntsman Painter, ο ~ του Κυνοσάργους: the Kynosarges Painter, ο ~ του Λάμπρου: the Lambros Painter, ο ~ του λέοντος: the Lion Painter, ο ~ του λεπτού χρωστήρα: the Thin-brush Painter, o ~ του λευκού προσώπουFrignano: the Whiteface-Frignano Painter, ο ~ του λευκού σάκκου: the White Saccos/Sakkos Painter, ο ~ του λευκού ταύρου: the White Bull Painter, ο ~ του λουτρού: the Washing Painter, ο ~ του Λυάνδρου: the Lyandros Painter, ο ~ του Λυκάονος: the Lykaon Painter, ο ~ του Λυσιππίδη: the Lysippides Painter, ο ~ του μαστού: the Mastos Painter, ο ~ του μαύρου θύρσου: the Black(-)Thyrsus Painter, o ~ του μεγάλου κοσμήματος αυγών: the Painter of the Large Egg-Pattern, ο ~ του Μειδία: the Meidias Painter, ο ~ του Μελεάγρου: the Meleager Painter, ο ~ του μεταλλίου: the Medallion Painter, ο ~ του Μίδα: the Midas Painter, ο ~ του Μικίωνος: the Mikion Painter, ο ~ του Μουσείου Μπενάκη: the Benaki Painter, ο ~ του Μπαστή: the Bastis Painter, ο ~ του νάνου: the Dwarf Painter, ο ~ του Νέσσ(ττ)ου (της Νέας Υόρκης): the (New York) Ness(tt)os Painter, ο ~ του ξυλουργού: the Carpenter Painter, ο ~ του Οιδίποδα: the Oedipus Painter, ο ~ του οπωρώνος: the Orchard Painter, ο ~ του οφθαλμού Bowdoin: the Bowdoin-Eye Painter, ο ~ του Πανός: the Pan Painter, ο ~ του Πασιάδου: the Pasiades Painter, ο ~ του Πασσά: the Passas Painter, ο ~ του Πεδιέως: the Pedieus Painter, ο ~ του πηγαδιού: the Well Painter, ο ~ του πίθου: the Pithos Painter, ο ~ του Pisticci: the Pisticci Painter, ο ~ του πόθου: the Pothos Painter, ο ~

GREEK-ENGLISH του πόλου: the Polos Painter, ο ~ του Pourtalès: the Pourtalès Painter, ο ~ του Προνόμου: the Pronomos Painter, ο ~ του πτηνού: the Bird Painter, ο ~ του Πτώου: the Ptoon Painter, ο ~ του πώματος: the Lid Painter, ο ~ του Salting: the Salting Painter, ο ~ του Σελινούντα: the Selinus Painter, ο ~ του σπλαγχνόπτη: the Splanchnopt Painter, ο ~ του στιγμωτού βράχου: the Spotted Rock Painter, ο ~ του Συλέα: the Syleus Painter, ο ~ του Συρίσκου: the Syriskos Painter, ο ~ του σχεδίου: the Sketch Painter, ο ~ του Σωσία: the Sosias Painter, ο ~ του Σωτάδη/ Σωτάδου: the Sotades Painter, ο ~ του Τάλω: the Talos Painter, ο ~ του Τάραντος: the Taras Painter, ο ~ του Τάραντα 2602: the Painter of Taranto 2602, ο ~ του Τιθωνού: the Tithonos Painter, ο ~ του Τλήσωνος: the Tleson Painter, ο ~ του τροπαίου: the Trophy Painter, ο ~ του Τυδέα: the Tydeus Painter, ο ~ του τύμβου: the Tymbos Painter, ο ~ του Τυφώνα: the Typhon Painter, ο ~ του Ύπνου της Νέας Υόρκης: the Painter of the New York Hypnos, ο ~ του Φινέα: the Phineus Painter, ο ~ του Φόλου: the Pholos Painter, ο ~ του Χέλιδος: the Chelis Painter, ο ~ του χοίρου: the Pig Painter, ο ~ του χορηγού: the Choregos Painter, ο ~ του χυτηρίου: the Foundry Painter, ο ~ των αγκώνων: the Elbows Out Painter, ο ~ των Ακτοριόνων: the Aktorione Painter, ο ~ των αλόγων-πουλιών: the HorseBird Painter, ο ~ των Βηίων: the Veii Painter, ο ~ των Βορεαδών: the Boreads Painter, ο ~ των γραιών: the Painter of the Old Women, ο ~ των γωνιωδών περιγραμμάτων: the Angular Painter, ο ~ των δαδοφόρων: the Torchmen Painter, ο ~ των δασύτριχων σατύρων: the Painter of the Woolly Satyrs, ο ~ των διάστροφων οφθαλμών: the Retorted Painter, ο ~ των Ελευσινίων: the Eleusinian Painter, ο ~ των επιγραφών: the Inscription Painter, ο ~ των εραλδικών λεόντων: the Heraldic Lions Painter, ο ~ των ιππακοντιστών: the

91

Hippacontist Painter, ο ~ των καλαμιών/των καλαμοειδών: the Reed Painter, ο ~ των καλύκων του Würzburg: the Painter of the Würzburg chalices, ο ~ των Καρνείων: the Carne(i)a Painter, ο ~ των κλάδων ελαίας: the Olive Spray Painter, ο ~ των κυλίκων του Χαιρίου της Αγοράς: the Painter of the Agora Chairias Cups, ο ~ των κώμων του Λούβρου: the Painter of the Louvre Komoi, ο ~ των Λοκρών: the Locri Painter, ο ~ των Μεσογείων: the Mesogeia Painter, ο ~ των μισών ανθεμίων: the Painter of the Half-Palmettes, ο ~ των μυστών: the Mystes/Mystae Painter, ο ~ των Νιοβιδών: the Niobid Painter, ο ~ των πνευμάτων: the Wraith Painter, ο ~ των πουλιών και των σπόρων: the Birdseed Painter, ο ~ τψν στάμνων της Φλωρεντίας: the Painter of the Florence Stamnoi, ο ~ των στενομήκων πτηνών: the Narrow-bird Painter, ο ~ των σφιγγών της Κοπεγχάγης: the Painter of the Copenhagen Sphinxes, ο ~ των Συρακουσών: the Syracuse Painter, ο ~ των τετραγώνων: the Quadrate Painter, ο ~ των τριγλύφων: the Triglyph Painter, ο ~ των τριών ταινιών: the Threestripe Painter, ο ~ των υδρισκών της Νεαπόλεως: the Painter of the Naples Hydriskai, ο ~ των χελιδονιών: the Swallow Painter, ο ~ των χοών: the Choes Painter, ο ~ των χοών της Φερράρας: the Painter of the Ferrara Choes ζώμα loin (cloth) ζώνη girdle ζωοαρχαιολογία zooarchaeology ζωολόγιο bestiary ζωομορφικός theriomorphic, zoomorphic ζωόμορφος theriomorphic, zoomorphic ζω(ο)φόρος frieze, ~ με κρεμαστά κοσμήματα: {P} pentimento (πληθ. pentimenti), η μικρογραφική ~ (της νηοπομπής/του στόλου): see μικρογραφία ζωστήρ {Arch} balteus (πληθ. baltei)

92

GREEK-ENGLISH

Η ηβαίο/ηβικό τρίγωνο pubic triangle ηγεμονία hegemony, αθηναϊκή ~: Athenian Empire ηγετική στάση see στάση ηθμοπρόχους strainer-jug (also ηθμωτή πρόχους) ηθμοπυξίδα strainer ηθμός strainer ηλεκτρική ειδική αντίσταση electrical resistivity ήλεκτρο(ν) amber, electrum ηλεκτρονική μικροσκοπία διελευσης Transmission Electron Microscopy ηλεκτορνική μικροσκοπία σάρωσης Scanning Electron Microscopy ηλιακός sun terrace, ~ δίσκος: see δίσκος, ~ μετέωρος: see εξώστης ηλιακωτό see ηλιακός ηλιαστής heliast ηλιαστικός heliastic ηλιοκάμινος {Arch} heliocaminus (πληθ. heliocamini) Ηλιοπολίτης Heliopolitanus ήλος nail ηλόσχημος nail-like ημερολόγιο (ανασκαφής) (excavation) day book/ diary/journal ημιανθέμιο angle palmette, half-palmette ημιγλυφή (τριγλύφου) {Arch} half channel/ glyph ημίδραχμο hemidrachm ημίεργο {Gl} blank ημίεργος partly worked, unfinished (also ημιτελής) ημιθόλιο conch, half-/semi-dome (also τεταρτοσφαίριο) ημιθωράκιο half-corselet

ημικατεργασμένος half-dressed ημικίονας demi-/half-/semi-column, engaged column (also συμφυής κίονας), δίδυμοι ημικίονες: paired half-columns ημικύκλιο semicircle, ενάλληλα ημικύκλια: joining semi-circles ημικύλινδρος (αψίδας) semicircular/ semicylindrical wall (of apse) ημίλιτρο(ν) {N} hemilitron (πληθ. hemilitra) ημιμόνιμη θέση see θέση ημίονος mule ημιπεσσοκίονας pilaster ημιρόδακας half rosette ημισέληνος crescent, half-moon ημισύνθετος semi-complex ημισφαιρικός semiglobular ημιτελής unfinished (also ημίεργος) ημίτομο forepart, half ημιτρίγλυφο(ς) half-triglyph, hemitriglyph ημιχόριο {B Arch} semichoir ημιχώνιο squinch ημιωβόλιο/ημιώβολο hemiobol/semiobol ηπατοσκοπεία hepatoscopy ηπειρωτικός mainland Ηραίο Heraion (πληθ. Heraia) ηράκλειον άμμα Heraclean knot ηρώο heroön (πληθ. heroa) ηρωολατρεία hero cult ησυχασμός hesychasm ησυχαστήριο see ασκητήριο ησυχαστής hesycast ησυχαστικός hesycastic Ηφαιστείο Hephaisteion ηχείο (μουσικού οργάνου) sound box ηχοβολιστής πλευρικής σάρωσης side(-)scan sonar Ηώκαινο Eocene ηωλιθικός Eolithic ηώλιθος eolith

GREEK-ENGLISH

Θ θαλάμη hold [of ships] θαλαμίτης thalamian θαλαμοειδής τάφος see τάφος θάλαμος chamber, νεκρικός ~: burial chamber, cubicle, cubiculum (πληθ. cubicula), {My Arch} thalamos (πληθ. thalamoi)/thalamus (πληθ. thalami), ~ θέρμανσης/καύσης: combustion/fire/fuel chamber, ~ όπτησης: firing/stacking/upper chamber [of kilns] θαλαμωτός τάφος see τάφος θάλασσα {B Arch} piscina (πληθ. piscinae) θαλάσσιο τοπίο marinescape θαλασσοκρατία thalassocracy θαλασσοτόμος stempost (also στείρα) θαλλοφόρος branch-carrier θαμπός {P} dull, matt θασιακός Thasian Θαυμαστή Αλιεία, η the Miraculous Draught of Fish(es) θαυματουργός thaumaturge θεά/θέαινα goddess, ~ με υψωμένα χέρια: goddess with upraised arms, ~ του πολέμου: Shield goddess, ~ των όφεων: Snake Goddess θεατρικός χώρος {Mi Arch} theatral area Θεία Ευχαριστία Eucharist θέμα {B} theme (πληθ. themata) θεματολόγιο repertoire, repertory θεμέλιο foundation, λακκοειδές ~: pit foundation, socle θεμελιοδοκός linked foundation pier θεμελίωση foundation(s) θεοδόλιχος theodolite θεοδοσιανός Theodosian θεολογείο(ν) theologeion (πληθ. theologeia) θεομητορικός Mariological (also Μαριολογικός) θεός-προστάτης patron deity/god (also πολιούχος) Θεοτόκος the Virgin (see also Παναγία) θεοφάνεια epiphany (also επιφάνεια) θεραπαινίδα maid θεραπεία του παραλυτικού {B} Healing of the Paralytic θέρμες baths, thermae θερμό caldarium (πληθ. caldaria) θερμογραφία thermography θερμοφωταύγεια thermoluminescence, παρασιτική ~: spurious thermoluminescence θέση site, ~ προσφορών: offering place, ~-σφαγείο: butchering site, γεωγραφική ~: location, ημιμόνιμη ~: camp(-)base (also εποχικός

93

καταυλισμός), πρότυπη ~ ανεύρεσης: type area/ locality/site, υπαίθρια ~: open site Θεσμοθετείο(ν) the Thesmotheteion θεσμοθέτης thesmothetes (πληθ. thesmothetai) Θεσμοφόρια Thesmophoria θετική ανάδραση see ανάδραση θεωρία βέλτιστης τροφοληψίας optimal foraging theory θεωρία μέσου εύρους see Μέση Θεωρία θεωρία της διάδοσης/διασποράς diffusionism θεωρία της μετανάστευσης migrationism θήκη 1. niche, ~ για στειλεό: {Me} sleeve shaft, ~ ξίφους: see κολεός. 2. [=τάφος] loculus (πληθ. loculi), δίσωμη ~: loculus bisomus, τετράσωμη ~: loculus quadrisomus, τρίσωμη ~: loculus trisomus θήλαστρο feeding bottle θηλειά loop, οφιοειδείς θηλειές: serpentine loop θηρίκλειος thericlean θηριολόγιο see ζωολόγιο θηριομορφικός theriomorphic (also ζωομορφικός) θησαυράριο cash/money box θησαυρός {Arch} treasury, {Me, N} hoard, ~ των Σιφνίων: Siphnian treasury θησαυροφυλάκιο repository, θησαυροφυλάκια του Ιερού: Temple Repositories (Knossos – also Ιεροί Αποθέτες) Θησείο Theseion/Theseum θητεία (άρχοντος) archonship (also αξίωμα [άρχοντος]) θλαστή γραμμή see γραμμή θλαστό φύλλο see φύλλο θολικός domical θολίτης voussoir, αρχικός ~: springer, κορυφαίος ~: keystone (also κλείδα) θολοβάτης tholobate (also θολοστάτης) θολοδομία vaulting Θόλος (η) Tholos (πληθ. Tholoi) θόλος dome, tholos, vault, ημικυλινδρικός ~: barrel vault, ημικυλινδρικός δακτυλιοειδής ~: ring vault, ημικυλινδρικός σπειροειδής ~: spiral vault, ημισφαιρικός ~: cupola, ημισφαιρικός ~ επί λοφίων: pendetive dome, μοναστηριακός ~: cloister vault, σκαφοειδής ~: scaphoid vault, σκαφοειδής κόλουρος ~: truncated scaphoid vault, σταυρωτός ~: cross-vault, τεμνόμενος ~: intersecting vault, χαμηλωμένος ημισφαιρικός ~: calotte θολοσκεπής barrel-vaulted (also καμαροσκεπής) θολοστάτης see θολοβάτης θόλωμα dulling θολωτή δίοδος see θολωτός θολωτός tholos, vaulted, θολωτή δίοδος: vomitorium (πληθ. vomitoria), vomitory, ~ τάφος: see τάφος θρανίο bench θρανίτης thranite

94

GREEK-ENGLISH

θράνος beam (bearer), cornice block (also δοκός, υποδόκιο(ν) – see Ορλάνδος, Τραυλός 1986) θραπίνα sharp-toothed surfacer θραύση fracture, ~ κοιλωμάτων (από ψύξη): {L} frost pitting, θερμική ~: thermal fracture, κολωνοειδής ~: {L} starch-fracture, κρουστική ~: impact fracture θραύσμα fragment, {L} chip, θραύσματα με φλοιό: debitage (also αρνητικό) θραυσμένος broken, fragmentary θρήνυς footstool θρηνωδός mourner Θρησκευτικό Κέντρο, το the Cult Centre (Mycenae) θριαμβική αψίδα see αψίδα θριαμβική στήλη see στήλη θριαμβικό τόξο see τόξο θριαμβικός κίονας see κίονας θριγκός entablature θρινάκι scythe θρυμματισμένος {P d.p.} disintegrated θρυμματιστήρας pounder θυεία mortar θύλακας pocket θυμέλη {Arch} thymele θυμίαμα incense θυμιατήριο censer, incense burner, καθιστό ~:

standing censer (also κατζίον/κατσίον) θύρα door θυραίο άνοιγμα doorway θυρεός thyreos (πληθ. thyreoi – a type of shield) θυρίδα wicket door/gate (also παραπυλίδα, παραπύλιο), ~ επάλξεων: crenel, embrasure (also πολεμίστρα), ~ σαρκοφαγοειδούς αγίας τράπεζας: fenestella (πληθ. fenestellae), φωτιστική ~: light-hole (also φεγγίτης) θυρόφυλλο door leaf θύρσος thyrsos (πληθ. thyrsoi), thyrsus (πληθ. thyrsi) θύρωμα frame, thyroma (πληθ. thyromata – of theatres or of the north entrance of the Erechtheion) θυρωρείο thyroreion (πληθ. thyroreia), thyroreum (πληθ. thyrorea) θύσανος crest, {Mi P} plume, tassel θυσανωτός {P} crested θυσιαστήριο altar (also αγία τράπεζα) θώρακας breastplate, corselet, cuirass, κωδωνόσχημος ~: bell corselet, πλήρης ~: plate corselet, φολιδωτός ~: scale corselet θωράκ(ε)ιο balustrade, parapet, {B} closure panel/slab, αμφίγλυφο ~ τέμπλου: doublesided closure panel/slab

Ι

ιερό sanctuary, shrine, {B} bema (πληθ. bemata), chancel, presbytery, ~ βήμα: bema, sanctuary ~ κορυφής: peak sanctuary, το ~ Κουβούκλιο: the Edicule (Resurrection Church, Jerusalem), ~(ν)/Μέγα Παλάτιο(ν): Great Palace (Constantinople), ~ πύλης: gate sanctuary, το ~ των φετίχ: the Fetish Shrine (Knosssos, Little Palace), οικιακό ~: domestic shrine ιερογαμία hierogamy ιερογλυφικά hieroglyphs ιερογλυφικός hieroglyphic ιεροθεραπευτήριο healing sanctuary ιερομόναχος hieromonk ιερός κόμβος see κόμβος ιεροτελεστία ritual ιεροφάντης hierophant ίζημα sediment ιζηματογενές στρώμα varve ιζηματογενής sedimentary Ιησούς του Ναυή Joshua ιθυφαλλικός ithyphallic ιθύφαλλος ithyphallus (πληθ. ithiphalli)

ίαμα remedy ιαμβικός iambic ίαμβος iamb, iambus (πληθ. iambi) ιανόμορφο αγγείο see αγγείο ιανόμορφος janiform ίασπις jasper ιγδίο grinder/grindstone, mortar ιδεόγραμμα ideogram ιδιότυπος singular ίδρυση foundation ιερά οδός see οδός ιεραρχημένος ranked ιεράρχης hierarch ιερατείο priesthood

GREEK-ENGLISH

95

ικέτης suppliant ίκριο/ικρίο {PA} ikrion (πληθ. ikria =stern cabin) ικρίωμα scaffolding ιλύς silt ιλυώδης water-lain ιμάντας {Arch} annulet [the rings at the lowest part of the echinus] ιμάτιο himation (πληθ. himatia) ίνα {Gl} thread, trail, στρεπτή ~: {Gl} coil ινδικτιών indiction ιονικός Ionian ιπνός oven ιππαλεκτρυών cock-horse ίππαρχος hipparch ιππέας horseman, knight ιππήλατος horse-drawn ιππόγρυπας hippogriff, hippogryph ιπποδάμειος Hippodamian ιππόδρομος circus, hippodrome ιπποζύγιο chariot horse ίππος horse, δούρειος ~: Trojan Horse, ζύγιος ~: pole(-)horse, σειραφόρος ~: trace(-)horse ιπποσκευή horse tack/trappings ιπτάμενος καλπασμός flying gallop ιριδίζων iridescent ιριδισμός iridescence ισθμός isthmus ισοβαρής καμπύλη isobar ισόδομη τοιχοποιία see τοιχοποιία ισοδομικός/ισόδομος ashlar ισοδομικό σύστημα/ισόδομο ορθογώνιο

σύστημα τοιχοποιίας ashlar masonry ισοκεφαλία isocephaly ισοκεφαλικός isocephalic ισομετρικός isometric ισοπεδώνω level ισοπέδωση levelling ισοϋψής καμπύλη contour line ιστάμενον {B N} histamenon (πληθ. histamena) ιστάμενος standing ιστίο sail ιστοδόκη mast crutch ιστοπέδη mast-step ιστόπους loom upright (also κελέων) ιστορημένος historiated (of manuscripts), (of initials in manuscripts): εικονογραφημένος ιστορικισμός historicism ιστορικότητα historicity ιστός mast, ~ αράχνης: {P} cobweb pattern, ~ δρόμων: see δρόμος ίυγξ iynx ιχθυάκανθα herringbone, πολλαπλή ~: superimposed chevrons ιχθυοδεξαμενή fish tank, piscina (πληθ. piscinae) ιχθυόμορφο αγγείο see αγγείο ιχθυοπινάκιο fish-plate ιχνάριο template ίχνος ανομοιόμορφης όπτησης see νέφος ίχνος περιστροφής see περιστροφική γράμμωση ιώδης purple ιωνικός Ionic, ιωνικό κυμάτιο: see κυμάτιο

Κ

κάθισμα see εδώλιο, {B} kathisma (πληθ. kathismata), ~ (ιπποδρόμου): imperial box καθιστό θυμιατήριο see θυμιατήριο, κατζίον/ κατσίον κάθοδος των Δωριέων Dorian invasion καθολικό catholicon (πληθ. catholica), katholikon (πληθ. katholika), monastery church καινοζωικός caenozoic καίρος shed bar κακότεχνος see άτεχνος καλαθίσκος kalathiskos (πληθ. kalathiskoi), miniature basket καλαθοπλεκτική basketry κάλαθος {Arch} bell, calathus (πληθ. calathi) [of Corinthian capitals], {P} basket, kalathos (πληθ. kalathoi), {My} pedestal bowl, ~ με προχοή: {PA} spouted cup, κωνικός ~ με προχοή: spouted conical bowl, {My} conical bowl, {Sc}

καββάδιο(ν) {B} kabbadion (πληθ. kabbadia) κάδος bucket, kados (πληθ. kadoi), situla (πληθ. situlae), {Mi} straight sided jar, {My} pail, tub, vat, καλαθόσχημος/κωδωνόσχημος/ σταμνοειδής ~: situla καδόσχημος barrel-shaped καθαρισμός {Me} refining καθαρμός purification rite καθήμενος couchant, seated καθίζηση settling

96

GREEK-ENGLISH

modius (πληθ. modii =headdress), πλέγμα καλάθου: see πλέγμα καλαθόσχημος kalathoid καλέμι chisel καλησιανός Calene καλλιγραφία calligraphy καλλιγραφικός calligraphic καλλιγράφος calligrapher Καλλυντήρια Kallynteria [an Athenian festival] κάλπη ballot box, τεφροδόχος ~: see τεφροδόχος καλπίς kalpis (πληθ. kalpides) καλυβίτης τάφος see τάφος κάλυκας calyx-cup, chalice καλυκόσχημος calyx-shaped κάλυμμα cover, ~ κόμης: snood (also άμπυξ, σάκκος) (καλυμμένος) με ίζημα encrusted (also επιχρισμένος) καλυπτήρας cover(ing) tile, imbrex (πληθ. imbreces) καλυπτήρια πλάκα see πλάκα καλύπτρα hood, veil καλωστρόφος rope weaver καμάρα arch, barrel-vault, ~ κατά μήκος: longitudinal barrel-vault, εγκάρσια ~: transverse barrel-vault, ημικυλινδρική ~: semicircular barrel-vault, οξυκόρυφη ~: pointed barrel-vault, τεταρτοκυλινδρική ~: half barrel-vault, υπερυψωμένη ~: stilted barrelvault, χαμηλωμένη ~: flattened barrel-vault καμαροσκεπής barrel-vaulted (also θολοσκεπής) καμαρωτός {Arch} vaulted, πυραμιδοειδής(-) καμαρωτός: pyramid-vaulted καμελάυκιο(ν) camelaukion (πληθ. camelaukia) καμέος cameo κάμινος furnace, kiln, κεραμική ~: potter’s/ pottery kiln (also κεραμικός κλίβανος) κάμπος (back)ground (also βάθος) καμπτήρας {Arch} turn-/turning post καμπυλόγραμμος curvilinear καμπύλος/καμπυλόσχημος curved καμπυλότητα/καμπύλωση curvature κάμψη {Gl} sagging κανάτι {B} jug κανδήλα hanging lamp κανηφόρος kanephoros (πληθ. kanephoroi), {Arch Sc} canephor(e), canephora κανθαρίσκος kanthariskos (πληθ. kanthariskoi) κανθαροειδής kantharoid κάνθαρος cantharus (πληθ. canthari), {P} kantharos (πληθ. kantharoi), ~ με ανάγλυφο πρόσωπο: face-/mask-kantharos, κυπελλοειδής ~: cup-kantharos, μόνωτος ~: {My} carinated cup, πολύλοβος ~: {Mi} fluted kantharos κανθαρόσχημος see κανθαροειδής κάνιστρο sacrificial tray κάνναβος grid, ~ μεταφοράς: transfer grid

κάννη blowpipe (of glass vessels), αποτύπωμα ~ς: pontil mark κανόνες (του Ευσεβίου) see κανών κανονικός canonical (mainly of EC idols) κανονιστικός normative καντήλα {Cy} collared jar (with foot) κανυσικός Canosan κανών 1. {Arch} regula (πληθ. regulae), ~ των ωών: see ωόν. 2. heddle bar (of looms). 3. {B} canon, κανόνες (του Ευσεβίου): canon tables καπνίας chert (also χαλαζίας) καπνοδόχη chimney κάπρος boar Καραβάν Σεράι see Ξενώνας καρδιόσχημα φύλλα και λόγχες see ωά και λόγχες/λογχοειδή φύλλα καρδιόσχημο see κόσμημα καρδιόσχημος cordiform καρκίνος {Arch} ice-tong καρινοειδής/καρινόσχημος carinated καρνελίνης/καρνέολος carnelian καρούλι pestle καρποδόχη fruitstand/fruit stand, pedestal bowl, stemmed dish καρποσυλλογή food gathering καρυάτιδα caryatid καρφί αμφικέφαλο rivet (also κοινωμάτιο) καρφίδα needle, peg καρχήσιο(ν) (κύπελλο) carchesion/carchesium (πληθ. carchesia) (goblet) κασσίτερος tin καστανός brown καστέλλωμα pavesade [of ships] κατάβαση {B Arch} confessio καταβάσιο catabasion (πληθ. catabasia), katabasion (πληθ. katabasia) καταβόθρα sink(-)hole καταβολάδα {Me} runner καταγώγιο {Arch} katagogion (πληθ. katagogia) κατάδεσμος curse tablet κατακόμβη catacomb κατάκλυστρο compluvium (πληθ. compluvia) κατακόρυφος upright, vertical κατά κρόταφο in profile καταλειβάδα/καταλειβάδες trickle (decoration/ ornament) κατάλογος συμμαχικών φόρων see φόρος κατάλοιπο relic, remain, remnant κατά μέτωπο frontal (also κατ’ ενώπιον, μετωπικός) κατανομή (γεωγραφική) distribution ~ κατά υψόμετρο: height zonation, μειωμένη ~: falloff, χωρική ~ οικισμών: settlement pattern κατάπαυση της τρικυμίας {B} Calming of the Storm καταπέλτης catapult καταρρακτή portcullis κατασκευασμένος με περιέλιξη see περιέλιξη

GREEK-ENGLISH κατασκευασμένος με την τεχνική του πυρήνα {Gl} core-formed κατάσταση διατήρησης see διατήρηση κατάστεγος see ξυστός κατάστικτος dotted, pointillé filling, κατάστικτο βάθος: stone pattern κατάστιχο(ν) cadastre, register κατάταξη seriation (also σειριοποίηση) κατατομή profile, σε ~: in profile καταυλισμός camp, εποχικός ~: camp-base κατάφρακτος cataphract [of ships] καταχύστρα see ζεματίστρα κατά χώραν in situ κατάχωση backfill κατ’ ενώπιον/κατενώπιον en face, frontally, frontal (also κατά μέτωπο, μετωπικός) κατεπανίκιο catepanate κατεργάζομαι {L} flake κατεργασία treatment, {L} reduction, ~ μετάλλων: smithing, τελική ~: dressing κατεργασμένος dressed (also λαξευμένος, λαξευτός, πελεκημένος, πελεκητός), treated, {L} flaked κατεστραμμένος (τελετουργικά) killed (also αχρηστευμένος, λυγισμένος, στρεβλωμένος) κατζίον/κατσίον standing censer (also καθιστό θυμιατήριο) κατηγορία {P} class, η ~ της στιγμωτής ταινίας: the Dot Band Class, η ~ της Φανυλλίδος: the Phanyllis Class, η ~ του λευκού ερωδιού: the White Heron Class, η ~ του οδοντωτού πλαισίου: the Keyside Class, η ~ του αποτμήματος: the Segment Class (early black figure cups), η ~ των ερωδιών: the Heron Class, η ~ των καλπίδων του ζωγράφου της κόκκινης γραμμής: class of the Red-Line Painter’s Kalpides κατηχούμενα catechumena κατοίκηση habitation κάτοπτρο mirror κάτοψη (ground) plan κατρακύλι roller (also κύλιστρο) κάττυμα sole κατωιταλικός Italiote καυλός {Arch} caulicole, cauliculus (πληθ. cauliculi) καύση cremation, δευτερογενής ~: secondary cremation, πρωτογενής ~: primary cremation κειμήλιος λίθος see λίθος κεκαρμένος mixed [of wines] κεκλιμένη άνοδος/κεκλιμένο επίπεδο ramp κεκονιαμένος plastered (also επίχρηστος) κεκρύφαλος fillet κελευστής boatswain κελέων see ιστόπους Κελιά (τα) the Keep (Knossos) κελλί cell κενό hiatus [chronological/stratigraphic], lacuna (πληθ. lacunae)

97

κενοτάφιο cenotaph κενταυρομαχία centauromachy κένταυρος centaur κεντοριπικός Centuripe κεντρική νεύρωση see νεύρωση κεντροφερής centripetal κεραία bar, {Αrch} (~ ναού) cross arm, ~ (σταυρού): cross arm, cross-bar, ~ (ιστίου): yard κεραμέας potter (also αγγειοπλάστης) κεραμικά ceramics (also κεραμική τέχνη) κεραμική pottery, ware, ~ διαφοροποίηση: pottery variability, ~ Ζευξίππου: Zeuxippos/Zeuxippus Ware, ~ impasto: impasto, ~ καλής ποιότητας: fine ware, ~ κάμινος: see κάμινος, ~ κατηγορίας «Taffy Ware»: Taffy Ware, ~ με ανάγλυφη διακόσμηση: relief ware, ~ με ανώμαλες ρηχές αυλακώσεις: scored/wiped ware, ~ με απρόσεκτη επάλειψη: smear wear, ~ με εγκλείσματα γαλάζιου σχιστόλιθου: Blue Schist Ware, ~ με εγκλείσματα μαρμάρου: Marble(b) Ware, ~ με εγχάρακτα σχέδια ελεύθερα στον κάμπο/σε ελεύθερο κάμπο: Free Style (pottery), ~ με εγχάρακτο διάκοσμο εμπλουτισμένο με ένα χρώμα: one colour sgraffito ware, ~ με εγχάρακτο διάκοσμο εμπλουτισμένο με καφεκίτρινο και πράσινο χρώμα: Brown and Green Sgraffito Ware, ~ με εγχάρακτο διάκοσμο και κηλίδες ερυθρού επιχρίσματος: Incised and Slip Painted/Measles Ware, ~ με εγχάρακτο και πράσινο γραπτό διάκοσμο: Green-painted Sgraffito Ware, ~ με εγχάρακτους ομόκεντρους κύκλους: Sgraffito Ware with Concentric Circles, ~ με ερυθρή βαφή σε υπόλευκο πεδίο/με ερυθρή γραπτή διακόσμηση: red-on-white ware, ~ με ερυθρό αλοίφωμα: Red-crusted Ware, ~ με ερυθρό πηλό: Red Ware, ~ με κίτρινο επίχρισμα: Yellow-slipped Ware, ~ με κοκκινωπό πηλό και επίχρισμα: Late Roman C Ware (LRC), terra sigillata, ~ με κυματοειδή διακόσμηση: Waveline Ware, ~ με μαρμαρόμορφο διάκοσμο: Marble(d) Ware, ~ με μεταλλικές ανταύγειες: Metallic Ware, ~ με ρέον επίχρισμα: Drip Painted Ware, ~ με (ερυθρή) στιλβωτή διακόσμηση: Patternburnished Ware, red pattern-burnished ware, strike-and-pattern burnished ware, ~ με στιλπνή διακόσμηση: Loutsrous Decorated ware, ~ με στιλπνό γάνωμα μολύβδου: Leadglazed Ware (8th-9th c. AD), ~ με σχοινοειδή διακόσμηση/σχοινοειδής ~: Corded Ware, ~ με τάλκη: Talc Ware, ~ περισυλλογής: surface pottery, ~ τύπου Θάψου: Thapsos ware, άβαφη ~: unglazed ware, αβαφής/α(δια)κόσμητη ~: plain pottery/ware, α(δια)κόσμητη στιλβωμένη ~: Plain Burnished Ware, αδρεγχάρακτη ~ (=κεραμική Αιγαιακού χώρου/Αιγαίου): Incised Sgraffito Ware (=Aegean Ware), ακόσμητη εφυαλωμένη ~: Plain Glazed Ware, αλοιφωτή/

98

GREEK-ENGLISH φλοιωτή ~: Crusted Ware, αμαυρόχρωμη ~: Matt Painted Ware, απλή εγχάρακτη ~: Plain Sgraffito Ware, «ασημίζουσα» ~: Silver(-) slip(ped) ware, Αφρικανική Ερυθροβαφής ~/~ terra sigilata από τα εργαστήρια της Β. Αφρικής: African Red Slip Ware/ARSW, βαρβαρική ~: barbarian ware, βενετική ~/~ του Βένετο: Veneto Ware (=Roulette(d) Ware), γραπτή εγχάρακτη ~: Painted Fine Sgraffito Ware, γραπτή ~ με καφεπόρφυρο χρώμα: Brown Painted Ware, γραπτή ~ με πιτσιλωτή διακόσμηση: Spatter Painted Ware, γραπτή ~ με πράσινο και καστανό/καφεπόρφυρο χρώμα: Green and Brown Painted Ware, γραπτή ~ με πράσινο χρώμα αναμεμειγμένο με εφυάλωση: Glaze Painted Ware, δακτυλιόποδη ~: Basering Ware, δίχρωμη ερυθρή ~: Bichrome Red Ware, έγχρωμη εγχάρακτη ~: Coloured Sgraffito Ware, εμπίεστη ~: stamped pottery, ενσφράγιστη ~: terra sigillata (also κεραμική με κικκοκκινωπό πηλό και επίχρισμα, terra sigillata), επεξεργασμένη εγχάρακτη ~: Elaborate Incised Ware, επιπεδόγλυφη ~/~ με επιπεδόγλυφο διάκοσμο: Champlevé Ware, επιτραπέζια ~: tableware (also επιτραπέζια σκεύη), ερυθροστιλβωτή ~: Red Polished Ware, ερυθροβαφής ~/~ από ερυθρό επιχρισμένο πηλό: Red-slip Ware, ερυθροστεφής ~: red(-) topped ware, εφυαλωμένη γραπτή ~: Painted Ware, εφυαλωμένη γραπτή ~ με επίχρισμα/~ γραπτή δι’ επιχρίσματος/με επίχρισμα αργίλου: slip painted ware, εφυαλωμένη εγχάρακτη ~: Sgraffito Ware, εφυαλωμένη εγχάρακτη ~ από ερυθρό πηλό: Sgraffito Red Ware, εφυαλωμένη εγχάρακτη ~ από λευκό πηλό: Sgraffito White Ware, εφυαλωμένη ~ από λευκό πηλό: Glazed White Ware, εφυαλωμένη ~ με εμπίεστη διακόσμηση: Glazed Impressed Ware, ιλαροπληγής ~: Measles Ware, καλησιανή ~: Calene Ware, καμαραϊκή ~: Camares Ware, κηλιδωτή ~: Mottled Ware, {B} Slip Painted Spotted Ware, κτενιστή ~: Scored/ Wiped Ware, λεπτεγχάρακτη ~: Fine Sgraffito Ware, λεπτότεχνη ~: fine ware, λεπτότεχνη έντριπτη ~: Fine Burnished Ware, λεπτότεχνη τεφρή ~: Fine Grey Ware, λευκοστεφής ~: white(-)topped ware, λευκόχρωμη ~: Whitepainted Ware, μαύρη/μελανή στιλπνή ~/~ με μελανή στίλβωση: black burnished pottery, μελαμβαφής (επιτραπέζια) ~: Grey Ware, μελανοστεφής ~: black(-)topped ware, μελανή στιλβωτή ~: {Neolithic P} black-and-gray/ grey (burnished) ware, {Neolithic P} thin black burnished ware, μελανοστιλβωτή ~: Black Polished Ware, μελανόχρωμη στιλβωμένη ~: black burnished ware, μινυακή ~ με αμαυρόχρωμη διακόσμηση: yellow Minyan

ware with monochrome matt-painted decoration, μονόχρωμη ~: impasto pottery [Etruscan], ολόβαφη ~: monochrome ware, οστρακόδερμη ~: Barnacle Ware, οστρακοειδής ~: Slip Painted Oyster Ware, περγαμηνή ~ με επίθετη ανάγλυφη διακόσμηση: Pergamene appliqué ware, ποικιλόχρωμη ~: Rainbow Ware, πολύχρωμη ~: polychrome ware, πρώιμη λευκόγραπτη ~: Proto-white Painted Ware, πρωτοβερνικωτή/ πρωτογανωτή ~: Urfirnis, πτυχωτή ~: Ripple Ware, σαπωνοειδής ~: Soapy Ware, σκοτεινόχρωμη ~: Dark Faced pottery, σκοτεινόχρωμη στιλβωτή ~: dark burnished ware, σκοτεινόχρωμη φαιά στιλβωτή ~: dark grey burnished ware, στιλπνή ~: Glossy Ware, ταινιωτή ~: Banded Ware, φλοιωτή ~: see αλοιφωτή κεραμική, τεφρή/τεφρόχρωμη ~: Grey Ware, χαρακτή ~: Sgraffito Ware, χονδροειδής ~: coarse ware, χονδροειδής έντριπτη ~: coarse burnished ware, χυτή και εγχάρακτη άχρωμη πολυτελής κεραμική: cast and cut colourless fine ware κεραμική ομάδα ware (see κεραμική) κεραμική τέχνη ceramics (also κεραμικά) κεραμική ύλη fabric (also πηλός) κεραμικό αρχιτεκτονικό μέλος see κεράμωση, πήλινος κεραμικό κονίαμα opus signinum (also οστρακοκονία – see also κονίαμα) κεραμικός ceramic, terracotta, ~ κλίβανος: see κλίβανος κεραμικό σύνολο ware (see κεραμική) κεραμίς tile, ~ ηγεμών: antefix, αγελαία ~: plain tile, επαετίς ~: raking sima, επίζυγος ~: combination tile, κορυφαία ~: ridge tile, παραετίς ~: lateral sima κεραμοπλαστική/κεραμοπλαστικός brickwork, κεραμοπλαστικός διάκοσμος: see κόσμημα κέραμος (roof) tile κερμοσκεπής τάφος see τάφος κεραμούργημα brickwork κεραμόχρωμος tan κεράμωση architectural terracotas κέρας horn, {Gl} cowhorn, ~-λειψανοθήκη: reliquary horn, ~ της Αμάλθειας/αφθονίας: cornucopia (πληθ. cornucopiae), κέρατα καθοσιώσεως: horns of consecration κερασφόρος horned κέρατα καθοσιώσεως see κέρας κεράτιο(ν) {B N} keration (πληθ. keratia) κερκίδα cuneus (πληθ. cunei) κέρμα token (also πιστωτικό χρήμα) κερνολεκάνη {My} kalathos (πληθ. kalathoi – older term: deep conical bowl) κέρνος block vase, kernos (πληθ. kernoi) κεφαλή {Arch} cap (=the narrow band above triglyphs and metopes)

GREEK-ENGLISH κεφαλόδεσμος headdress, kerchief κεφαλοθραύστης macehead (also κρανιοθραύστης) κεχριμπάρι see ήλεκτρο(ν) κήιος Koan (=from the island of Kos) κηλίδα stain κηλιδωτός spotted, stained κηποτάφιο(ν) funerary garden κηρομαστίχη beeswax, wax-mastic κηροστάτης candlestick, candelabrum (πληθ. candelabra) κηρόχυση cire perdue, lost wax (technique) (also τεχνική του χαμένου κεριού) κηρύκειο caduceus (πληθ. caducei) κιβδηλεία forgery κίβδηλος fake, forged, forgery, {N} counterfeit κιβώριο canopy, ciborium (πληθ. ciboria) κιβωτίδιο/κιβώτιο casket κιβωτός της Διαθήκης Ark of the Covenant κιγκλίδωμα (παραθύρου) lattice κιγκλιδωτό {P d.p.} lattice κιθάρα kithara κιθαρωδός citharode κιλλίβαντας {B Arch} console, modillion κιμιλιά schist (also σχιστόλιθος) κιννάβαρη cinnabar, vermilion κινστέρνα cistern κίονας column, κίονες εν παραστάσι: columns in antis, κορμός κίονα: (column) shaft, ανάγλυπτος ~: relief column, δίδιυμοι κίονες: paired columns, ειληματικός ~/~ με ελικοειδείς ραβδώσεις: column with spiral/twisted flutes, spirally fluted column, ενδομημένος ~: embedded column, εφαπτόμενος ~: applied/ attached column, θριαμβικός ~: see θριαμβική στήλη, ραβδωτός ~: fluted column, στρεπτός ~: spiral/twisted column, συζυγείς κίονες: coupled columns, συμφυής ~: engaged column (also ημικίονας), σωληνωτός ~: drain-pipe column κιονίσκος colonette, ~ (άρματος): chariot post, δίδυμος ταινιόδετος ~: paired knotted colonette κιονόκρανο capital, ιωνικό ~ με έλικες στη διαγώνιο: diagonal Ionic capital, ~ με άκανθα και αύλακες: fluted acanthus capital, ~ με άκανθα και λύρα: Corinthian lyre capital, ~ με άκανθα και φύλλα καλάμου/~ με φύλλα άκανθας και λογχοειδή/υδροχαρή φύλλα: lotusand-acanthus capital, ~ με ανεμιζόμενα φύλλα άκανθας: wind-blown acanthus capital, ~ με επίθημα: impost capital, capital with impost block, ~ με πρόβολο: capital with console(s), ~ με φυλλοφόρα προσωπεία: capital with foliate masks, δίζωνο ~/~ με προτομές ζώων: animal/ bipartite capital, δίζωνο καλαθοειδές ~: basket capital, ένζωδο ~: figurated/figured capital, θεοδοσιανό ~: Theodosian capital, ιστορημένο ~: historiated capital, κολουροπυραμιδοειδές

99

~: truncated pyramid capital, λεβητοειδές ~: cubic/cushion capital, πτυχωτό ~: fold capital, σύνθετο (κορινθιακό) ~: composite capital, τεκτονικό ~: impost capital, τεκτονικό ~ με κόσμημα τεθλασμένης γραμμής: impost capital with zigzag ornament κιονοστοιχία colonnade, δίτονη ~: double/ superimposed colonnade κίσσηρη pumice κισσός ivy, καμπυλόμισχος ~: {d.p.} curved-stem ivy, κυματιόμισχος ~: {d.p.} wavy-stem ivy κίστη bin, cista (πληθ. cistae) Κλακτόνια (περίοδος) Clactonian κλείδα keystone (also κορυφαίος θολίτης) κλειδόμορφο κόσμημα see κόσμημα κλείθρο/κλείστρο latch (also μάνδαλο), (pad)lock κλειστό σύνολο αγγείων/κεραμικής see σύνολο κλειστός λιμένας limen kleistos (πληθ. limenes kleistoi) [=protected harbour] κλεψύδρα 1. {d.p.} angle-filled cross, butterfly motif, hourglass (ornament/pattern), opposed triangles 2. clepsydra (πληθ. clepsydrae), water-clock. 3. Klepsydra (spring-house at Athens, Agora) κληματίδα vine (tendril) κληρουχία cleruchy κληρούχος cleruch κληρωτήριο allotment device/machine κλίβανος furnace, kiln, ~ ανοδικής καύσης: anodic kiln, ~ ανοδικού ρεύματος αέρα: updraught kiln, ~ με αεραγωγούς: channel kiln, αντανακλαστικός ~: reverberatory furnace, κεραμικός ~: potter’s/ pottery kiln κλίμακα stair(case), ~ (σχεδίου): scale, ειληματική/ ελικοειδής ~/κοχλίας: spiral stair(case), ουρανόδρομος ~: {B} heavenly ladder, φορητή ~: ladder, φωτογραφική ~: photo scales, χαρώνιες/ χαρώνιοι κλίμακες: Charonian steps κλιμακοστάσιο stairway, stairwell, σπονδυλωτό ~: spine stairway κλιμακωτός stepped κλίνη bed, couch, νεκρική ~: bier, συμποσιακή ~: couch, fulcrum (πληθ. fulcra) κλισμός (backed) chair κλίτος aisle, nave, εγκάρσιο ~: transept, κεντρικό ~: nave, πλάγιο/πλευρικό ~: side aisle κλιτύς slope κναφείο fuller’s workshop, fullery (also γναφείο) κναφευτική see γναφευτική κνημίδα greave (also περικνημίδα) κνώδοντας horn, quillon, ~ στον ώμο (ξίφους): shoulder-guard κνωσιακός Knossian κόβω {Ν} issue, strike κογχάριο absidiole, apsidiole κόγχη niche, {B Arch} conch, τοξωτή ~: alcove κογχοειδές {L} conchoid

100 GREEK-ENGLISH κοιέστωρ Quaestor κοιλανάγλυφος intaglio κοίλανση hollow(ing), {P} dome κοιλόκυρτος {N} concave, scyphate (also σκυφωτός) κοίλον auditorium (πληθ. auditoria), cavea (πληθ. caveae) κοίλος concave, hollow, κοίλη χύτευση: see χύτευση, ~ οριζόντιος κοσμήτης: see κοσμήτης κοιλότητα basin, cavity, depression κοίλωμα depression, hollow, {Arch} cavetto, recess κοίμηση Assumption (also μετάσταση), Dormition, Koimesis κοινή koine κοινό(ν) league (also συμπολιτεία), ~ των Αιτωλών: see Αιτωλική Συμπολιτεία, ~ των Ηπειρωτών: Epirote League, ~ των Μολοσσών: Molossian League κοινοβιακός c(o)enobitic κοινόβιο coenobium (πληθ. coenobia) κοινοτική περιοχή site territory κοινοτικός communal κοινωμάτιο rivet (also αμφικέφαλο καρφί) κοινωνία ομάδων band (see also ομάδα) Κοινωνία των Αποστόλων Communion of the Apostles κοίτασμα ore κοίτη bank κοιτώνας bedchamber κόκκαλο see οστούν κοκκίδωση granulation (also κοκκιδωτή διακόσμηση/τεχνική), {P} beading fabric κοκκιδωτός dotted, κοκκιδωτή διακόσμηση/ τεχνική: see διακόσμηση, τεχνική κολεός scabbard, sheath κολλώδης glutinous κολόβιο(ν) colobion (πληθ. colobia) κολόβωση truncation, troncature κολοσσιαίος see κολοσσικός κολοσσικός colossal κόλουρος truncated κολουροκωνικός truncated-conical κολοφώνας colophon κόλπωση streamers κολυμβήθρα piscine, pool, {B} (baptismal) font κολυμβητική δεξαμενή see δεξαμενή κομβίο button, knob, {B Arch} boss, {Sc} cabochon, με ~: knobbed, knotted κομβιόσχημος knob-shaped κόμβος knot, ~ εφυάλωσης : blob of glaze, ιερός ~: sacral/sacred knot κόμη hair κομιστής carrier κομμός iterior marble discontinuity, kommos (πληθ. kommoi), {L} fissure κόμμωση hair-style

κομνήνειος Comnenian/Komnenian κόνδυλος {L} block, nodule κονίαμα mortar, plaster, stucco, ανάγλυφο ~: plaster/stucco relief, επιχρισμένος/ καλυμμένος με ~: plastered, κεραμικό ~/ κεραμο~: crushed-tile mortar, συνδετικό ~: mortar, υδραυλικό ~: hydraulic mortar/plaster κονιστήριο conisterion/conisterium (πληθ. conisteria) κοόρτις cohort κοπέας pointed chisel, tranchet κοπή {Ν} issue, mint, strike κοπτικός Coptic κο(υ)ρασάνι see κεραμικό κονίαμα κόρη {Sc} kore (πληθ. korai) κόρημα talus κορινθιακός Corinthian κορμός (βάθρου) dado, die, ~ (κίονα, στήλης): see κίονας, στήλη κοροπλάστης coroplast, koroplast κοροπλαστική coroplastics/coroplasty κοροπλαστικός coroplastic κορυφαία γενέτειρα (καμάρας) apex of barrelvault, longitudinal ridge κορυφαίος θολίτης see θολίτης κορυφαίος (του χορού) chorus leader κορυφή ridge, {Arch} crown [of arches/vaults] κορυφοτεγίδα ridge beam κοσκίνισμα screening, sieving [of finds] κόσκινο sieve κόσμημα motif, ornament, pattern, ~ βράχου: rock pattern (also βραχώδες τοπίο), ~ επάλξεων: battlement pattern, ~ έχιδνας: {d.p.} adder mark, ~ τροχού: wheel pattern (also κυκλικό κόσμημα), ~ των πέντε άρτων: five-loaf pattern, U-σχημο ~: U-pattern, αβακωτό ~: chequer(board) pattern, {Arch} opus reticulatum, {Arch} reticulate pattern (also δικτυωτό κόσμημα) ακιδωτό ~: dogtooth, βαθμιδωτό ~: step(ped) ornament/pattern, γλωσσοειδές/γλωσσωτό ~: tongue motif/ pattern, δικτυωτό ~: {Arch} opus reticulatum, {Arch} recticulate(d) pattern (also αβακωτό κόσμημα), ελικοειδές ~: scroll, επίθετο ~: {Me} brooch, επίτιτλο ~: ornamental headpiece, καρδιόσχημο ~: ogival canopy, κεραμοπλαστικό ~: ceramic/decorative brick ornament, κλειδόσχημο/κλειδόμορφο ~: keyshaped ornament, key pattern, κλιμακωτό ~: step(ped) pattern, κουφικό διανθισμένο ~: floriated cufic, κυκλικό ~: wheel pattern (also κόσμημα τροχού), κυψελοειδές ~: honeycomb pattern, παραπληρωματικό ~: filling ornament, πλοχμοειδές ~ με οφθαλμούς: interlace with eyelets, πτυχωτό ~: ripple motif, ρομβοειδές ~: diamond, σιγμοειδές ~: S(-shaped) motif/ ornament, σπογγωτό ~: sponge pattern,

GREEK-ENGLISH 101 σταχυωτό ~: opus spicatum, στικτό ~: stipple pattern, συνεχές ~: string pattern, φολιδωτό ~: scale pattern, {B} fish-scale, φυτικό ~: floral motif, ψαθωτό ~: basketweave ornament, ψευδοκουφικό ~: pseudo-cufic ornament κοσμήτης cornice, κοίλος οριζόντιος ~: cavetto κοσμικός secular κοσμοφόρος frieze (also ζω(ο)φόρος) κότταβος kottabos κοτύλη kotyle (πληθ. kotylai), ~ με πτηνά/ πτηνοκοτύλη: {G} bird-kotyle, ~τύπου Β/τύπου «γλαυξ»: owl kotyle (also γλαυξ/γλαύκα), ψευδο~/~ με αυλάκωση στο χείλος: nicked kotyle κουκούλιο cowl κουλούρα {Mi Arch} kouloura, {P} coil κούπα {B} bowl κουρία curia (πληθ. curiae) κουροπαλάτης curopalates, kouropalates κούρος kouros (πληθ. kouroi) κουροτρόφος kourotrophos (πληθ. kourotrophoi) κουτρούβιο koutrouvion (πληθ. koutrouvia), (myrrh) flask κουφικός cufic, kufic, κουφικά γράμματα: linear cufic pattern κοχλιάριο spoon κοχλίας {d.p.} snail κοχλιόσχημος helical κοχλιωτός snailshell-like κοχύλι {P} (bivalve) shell κόψη see ακμή κράμα alloy, ~ (ασημοχαλκού): {N} billon κρανιοθραύστης see κεφαλοθραύστης κράνος helmet, κωνικό ~ (με λοφίο): kegelhelm, λοφηφόρο ~: plumed helmet, οδοντόφρακτο ~: boar’s tusk helmet κρανοφόρος helmeted κρατέρωμα bronze (see also χαλκός) κρατευτής firedog, (grilling/spit) stand, {P} support κρατήρας krater, {DA} bowl, {MH} (pedestalled) goblet (also (υψίποδη) κύλικα, κύπελλο, υψίποδη φιάλη) ~ με δακτυλιόσχημη βάση: ringbased krater, ~ με (ψηλό) πόδι: pedestalled krater, ~ των πολεμιστών, ο: the Warrior(s) Vase, αμφοροειδής ~: amphoroid krater, ελικωτός ~: volute krater, καλυκοειδής ή καλυκόσχημος ~: calyx krater, κανθαροειδής ~: high-handled krater, κιονωτός ~: column krater, κωδωνόσχημος ~: bell krater, πιθοειδής ~: ovoid pithos, σκυφοειδής ~: {My} ringbased krater, {HT} skyphoid/skyphos-krater, υψίπους ~: pedestalled krater κρατηρίσκος krateriskos (πληθ. krateriskoi), {Cy} collared/stemmed (conical) jar (with foot), ~ με οπές ανάρτησης: {EC} suspension pot, ~ με στέλεχος: {EC}footed jar

κρεάγρα fork κρεμάμενος/κρεμαστός pendent κρεμαστό pendant κρηναίο οικοδόμημα fountain-/spring-house κρήνη fountain(-house), ~ των λύχνων: the Fountain of the Lamps (Corinth), Ιερή ~: Spring Chamber sanctuary (Knossos) κρηπίδα 1. {Arch} crepis (πληθ. crepides). 2. buskin κρηπίδωμα crepidoma (πληθ. crepidomata), platform, podium (πληθ. podia) κρίκος {Me} band, hoop, ~ ανάρτησης: suspension hoop/ring κρινάνθεμο fleur-de-lis/lys κρινοπάπυρος papyrus-lily, waz-lily (also παπυρόσχημος κρίνος) κριός ram, πολιορκητικός ~: battering ram κριοφόρος ram bearer κρίση Πάριδος Judgement of Paris κροκάλα pebble, πελεκημένη ~: chopping tool (also αμφιπρόσωπος λιανηστήρας) κροκαλοπαγής (λίθος) see λίθος κρόκη wept (of looms – also πήνη) κρόκος crocus (πληθ. croci) κροκοσυλλέκτης crocus/saffron-gatherer κροσσοπετάλια joining semi-circles κροσσός fringe κροσσωτός fringed κρόταλο clapper κρουνός {Arch} spout κρουστήρας pestle, puncher κρύπτη crypt, ~ πεσσών/υπόστυλη ~: pillar crypt κρυπτόγραμμα cryptogram κρωβύλος chignon, top-knot κτένι comb κτενοειδής διαβήτης multiple brush κτενιωτό {P d.p.} comb κτέρισμα burial/grave offering, grave good κτήριο από καλάμια και πηλό wattle-and-daub κτήριο βοηθητικό service building κτήριο των αποθετών κεραμικής, το the Building of the Pottery Deposits (Zakros) κτήριο των καρχηδονιακών αμφορέων, το the Punic Amphora Building [Corinth] κτητορικός dedicatory κτήτωρ founder, patron κτιστός built κτύπημα απόκοψης {L} tranchet blow κυάθιο dipper, ~ με προχοή: spouted cup, άωτο ~: {PA} handless cup, μόνωτο ~: one-handled cup, ouzo cup (also κυλινδρικό ποτήρι, ουζοπότηρο) κυαθισκομήλη spoon probe κύαθος 1. Prehistoric {My} cup, mug, {Mi} straight sided cup, ~ με γωνίωση: carinated conical cup, ~ με προχοή: spouted bowl, αβαθής ~: {My} shallow cup, απιόσχημος ~: {Mi} squat cup, βαθύς ημισφαιρικός ~: {My} deep rounded/

102 GREEK-ENGLISH semi-globular cup, ημισφαιρικός ~: semiglobular cup, κυλινδρικός ~: {My} bell cup, κωνικός ~: conical cup, σφαιρικός ~: {My} globular/rounded cup, ~ με στέλεχος: {My} stemmed cup, ~ με στέλεχος και γωνιώδες σώμα: {My} stemmed cup with one handle. 2. HT {DA} cup, kyathos (πληθ. kyathoi), ~-αρύταινα: kyathos-dipper, καλυκόσχημος ~: goblet with flaring walls. 3. ladle κυανοπίθηκοι, οι the Blue Monkey fresco κυανότεφρος bluish κύανος lapis lazuli κυβόλιθος cut block, paving stone κύβος {P} die κυκλαδίζων Cycladicizing κυκλικό οικοδόμημα rotunda, ‘Rundbau’ (Tiryns) κύκλιο ambulatory κύκλος circle, διάστικτος/εστιγμένος/περίστικτος ~: dot rosette, διατεμνόμενοι κύκλοι: intersecting circles, ιστάμενος ~: rising circle, συμπλεκόμενοι κύκλοι: interlacing/interlinking circles, τροχοειδής ~: wheel rosette, αλυσιδωτοί κύκλοι, κύκλοι με εφαπτόμενες: linked circles, ομόκεντροι κύκλοι: concentric circles, (πολλαπλοί) ομόκεντροι οδοντωτοί κύκλοι: rouletting κυκλοτερής circumcurrent Κύκλωπας Cyclops κυκλώπειος Cyclopean κύλικα cup, kylix (πληθ. kylikes), {EC} fotted bowl [usually of marble], {G} bowl, κύλικα Kassel: Kassel cup, ~ λευκού βάθους: white ground cup, ~ με ανυψωμένη λαβή: {My} high-handled cup, {B} chalice, ~ με γωνιώδες περίγραμμα: carinated kylix, ~ με διχαλωτές λαβές: merrythought cup, ~ με προτομή: head cup, ~ με πτηνά/ πτηνοκύλικα: bird bowl ~ με σκηνή παρέλασης: parade cup, ~ με ψηλό χείλος: {PA, G} chalice, ~ προδρομικού σχήματος: pre-Komast cup, ~-ρυτό: see ρυτό, ~ του Γορδίου: Gordion cup, ~ του ρυθμού των ζώων: animal chalice, κύλικα τύπου acrocup: acrocup, ~ τύπου Βρουλιάς: Vroulia cup, ~ τύπου Ζυγουριών: Zygouries kylix, ~ τύπου Droop: Droop cup, ~ τύπου κωμαστών: komast cup, ~ τύπου Σιάν(ν)ων: Siana cup, ανθεμωτή ~: palmette cup, άποδη ~: stemless cup/kylix, εφυραϊκή ~: ephyrean goblet, καλυκόσχημη ~: {Cy} footed cup, κυαθόμορφη/κυαθόσχημη ~: {LC} conical cup, {My} goblet, {DA} cup, κωνική ~: {My} conical kylix, μικρογραφική ~/~ των μικκυλογράφων: Little Master cup, οφθαλμωτή ~: eye cup, ραβδωτή ~: ribbed cup, σκυφοειδής ~: cup skyphos, ταινιωτή ~: band cup, ταινιωτή ~ χωρίς στέλεχος: top-band stemless cup, υψίποδη ~: high-stemmed kylix, {MH} (pedestalled) goblet (also κρατήρας, κύπελλο, υψίποδη φιάλη), {Myc} goblet (also

υψίποδη φιάλη) χαλκιδίζουσα ~: Chalcidizing cup, χειλεωτή ~: lip cup κυλικογράφος cup painter κυλινδισμός marvering κυλινδρικό ποτήρι see ποτήρι κυλινδρικός {P} round κύλιστρο roller (also κατρακύλι) κυλιχνίς kylichnis (πληθ. kylichnides) κυμάτιο {Arch} cyma (πληθ. cymae), cymation, cymatium (πληθ. cymatia), moulding, {P} ovolo, αιγυπτιάζον ~: cavetto, ιωνικό ~: egg-and-dart, ovolo moulding, κοιλόκυρτο ανάστροφο ~: cyma reversa (πληθ. cymae reversae), reverse ogee moulding, κοιλόκυρτο ορθό ~: cyma recta (πληθ. cymae rectae), ogee moulding, κυρτό ημικυκλικό ~: roll moulding, κυρτό τεταρτκυκλικό ~: ovolo/quarter-round moulding, λέσβιο ~: Lesbian cyma κυματιστός undulating, wavy κυματοειδής wavy, ~ καμπύλη: curved stripe κυμάτωση {L} ripple κυμβαλιστής/κυμβαλίστρια cymbal player κύμβαλο cymbal κύμβη sauceboat (see also φιάλη), {LC P} kymbe κυνηγός-τροφοσυλλέκτης hunter-gatherer κυνόδοντας dogtooth κύπελλο 1. PA: beaker, bowl, cup, tankard, {MH} (pedestalled) goblet (also κρατήρας, (υψίποδη) κύλικα, υψίποδη φιάλη), {Mi} mug, ~ ανθοφορίας: blossom bowl (also καλυκόσχημος σκύφος), ~ με επίπεδο διακρινόμενο χείλος: ledge-rimmed cup, ~ κοινωνίας: communion chalice (see also αμφικωνικό κύπελλο), ~ με μετωπική διακόσμηση: panelled cup, ~ με πόδι: champagne cup, ~ με χοανοειδές στόμιο: tankard (also βαθύ/δίωτο/μόνωτο κύπελλο), ~ τύπου Βαφειού: Vapheio cup, αβαθές ~: {Mi} low cup, αβαθές/ρηχό ~: {PA} saucer (see also σκύφος, φιάλη), αμφικωνικό ~/~ κοινωνίας: {Mi} (communion) chalice, άωτο ~: {Mi} conical cup, άωτο ~ με δισκοειδή βάση: {Mi} egg cup, goblet, βαθύ κυλινδρικό μόνωτο ~: {Mi} mug, δίωτο ~: depas/two-handled cup, δίωτο/ βαθύ ~: tankard (also μόνωτο κύπελλο, κύπελλο με χοανοειδές στόμιο), βαθύ κυλινδρικό μόνωτο ~ με προχοή: {late Mi} one-handled tankard, ευρύστομο ~: flat based beaker, ημισφαιρικό ~: {Mi} rounded cup, κανθαροειδές ~: kantharos cup, κυλινδρικό ~: straight-sided cup, κωδωνόσχημο ~: bell beaker, bell(-shaped)/ ogival cup, κωδωνόσχημο ~: ogival cup, κωνικό ~: {Cy} beaker (also (κωνικό) ποτήρι), κωνικό ~ με έξω νεύον επίπεδο χείλος: ledgerimmed bowl (MM IIIB), (κωνικό) ~: conical cup, μόνωτο ~: Trojan cup, one-handled cup, one-handled tankard/jug, μόνωτο ~: {Cy} tankard, μόνωτο (αμφίκοιλο) ~: {My} mug,

GREEK-ENGLISH 103 οξυπύθμενο ~: pointed-based beaker, {PA} cup, {My} carinated conical cup, τροπιδωτό ~: {Mi} carinated cup, φωλεόσχημο ~: bird’s nest bowl (also φωλεόσχημο αγγείο). 2. HT: goblet, tea cup, ~ με κολάρο: flanged bowl, αμφικωνικό/ υψίποδο ~: goblet, κανθαροειδές ~: kantharoid cup, μόνωτο αμφικωνικό ~: {DA} one-handled tankard. 3. {B} chalice, cup, ~ μετάληψης: communion goblet. 4. ~ μεταλλουργίας: crucible, melting-pot (also σκεύος τήξης, (μεταλλευτική) χοάνη, χωνευτήρι) κυπέλλωση cupellation Κυριακή των Βαΐων Palm Sunday κυριακό(ν) dominicum (πληθ. dominica) Κύρια Μεσοβυζαντινή Παραγωγή {P} Middle Byzantine Production κυρτός bent, convex, curved, round κυρτωμένος bowed κύρτωση {Arch} curve κύτος [πλοίου] hull κύφωση boss κυψέλη beehive, {Me} cell κυψελοειδές κόσμημα see κόσμημα

Λ λάβαρο {B} labarum (πληθ. labara) λαβή handle, ~ ελλειψοειδούς διατομής: oval handle, ~ κυκλικής διατομής/κυλινδρική ~: round handle, ~ με αντέρεισμα: strutted handle, ~ με κεντρική νεύρωση: (centre-)ridged handle, ~ με κομβίο: lug on handle, ~ ξίφους: handle, hilt, ~ πήλινου ιγδίου: piecrust handle, ~ τετράγωνης διατομής: rectangular handle, αγκύλη ~: loop handle, αναδιπλούμενη/ανακαμπτόμενη ~: recurved/recurving handle, ανυψωμένη ~: raised handle, βρογχοειδής ~: loop handle, δίδυμη ~: double handle, δίδυμη κυλινδρική ~: double-roll handle, δακτυλιόσχημη ~: ring/ loop handle, δίλοβη ~: two-pronged handle, διχαλωτή ~: wishbone handle, έκφυση ~ς: handle boss, επικολλημένη οριζόντια ~: ledge handle, κάθετη ελλειπτική ~: vertical, oval section handle, κάθετη επιμήκης ~: elephant/ T-lug (also ταινιόσχημη λαβή με κουμπί/

κυψελοειδής beehive, cellular, honeycomb κυψελόσχημος see κυψελοειδής κώδικας {B} codex (πληθ. codices) κωδίκελλος codicil κωδικολογία codicology κωδωνοστάσιο belfry, πυργόσχημο ~: bell tower, τοξωτό ~: bell gable κωδωνόστομος bell-mouthed κωδωνόσχημος bell (shaped), cowbell-shaped κώθων cothon (πληθ. cothones)/kothon (πληθ. kothones) κωμαστής comast, komast κώμη town κωμική σκηνή burlesque κώμος komos (πληθ. komoi) κωνίδιο/κωνίσκος conulus (πληθ. conuli) κωνικός {P} tapering κωνοειδής funnel-shaped κώνος πίτυος pine-cone κώπη paddle, pallet κωπήλατος oared κωρύκειο(ν) coryceum (πληθ. corycea)

απόφυση), κάθετη ~: vertical handle (also κατακόρυφη λαβή), κάθετη ταινιωτή ~: vertical flattened handle, καλαθοειδής/καλαθόσχημη ~: basket handle, κατακόρυφη ~: vertical handle (also κάθετη λαβή), κεντρική ~ (ασπίδας): arm grip (also πόρπαξ), κερατοειδής ~: horn handle, κομβιωτή ~: pointed handle, κυλινδρική ~/~ κυκλικής/κυλινδρικής διατομής: roll handle, μικροσκοπική ~: thumb grip handle, οριζόντια ~ επικολλημένη στο σώμα [του αγγείου]: ledge lug, οριζόντια κυλινδρική ~: cylindrical section/ horizontal handle, οριζόντια κυλινδρική ~ με εγχαράξεις: slashed handle, πηνιόσχημη ~: spool-shaped handle, πλακίδιο ~ς: handle plate, ραβδόμορφη ~: stick handle, ραβδωτή ~: reeded/ribbon handle, ρίζα (~ς): handle end/root, σκανδαλόσχημη ~: thumb/trigger handle, στρεπτή ~: twisted handle, συντετμημένη ~: abbreviated handle, σχοινοειδής ~: rope handle, σχοινωτή ~: bail handle, σωληνωτή ~: tunnel handle/lug, ταινιωτή/ ταινιόσχημη/ τοξόσχημη ~: strap handle, ταινιόσχημη ~ με κουμπί/απόφυση: elephant/T-lug (also κάθετη επιμήκης λαβή), τοξωτή ~: bow/bucket handle, τριμερής ~: triple reeded handle, (αν)υψωμένη/ (υπερ)υψωμένη (κερατοειδής) ~: high (horn)

104 GREEK-ENGLISH handle, ωτόσχημη ~: ear-handle λαβύρινθος labyrinth λαγκαδιά ravine λαγουδέρα (πλοίου) see οίαξ λάγυνος lagynos (πληθ. lagynoi) λαζουρίτης lapis-lazuli (also κύανος) λαθρανασκαφή clandestine excavation λαιμός neck, ~ με κωνικά (ευθύγραμμα) τοιχώματα: spreading neck, αμφίκοιλος ~: concave neck, αυλακωτός ~/~ με έξαρμα: ridge neck, διευρυνόμενος/διογκωμένος/προεξέχων/ χοανοειδής ~: flaring neck (also προς τα άνω ευρυνόμενος λαιμός), κυλινδρικός ~: collar neck, λοξότμητος ~: sloping neck, με δακτύλιο στον ~: collar neck, με κάθετο ~/στενόλαιμος: upright necked, με στενό ~: steep-necked, προς τα άνω ευρυνόμενος ~: splaying neck (also διευρυνόμενος... λαιμός), ταινιωτός ~: linear neck λάκα lake λάκαινα lakaina (πληθ. lakainai) λακκοειδής see τάφος λάκκος pit, ~ ανακομιδής: ossuary pit, ~ απόρριψης: refuse pit, ~ θυσιών: sacrificial pit, ~ πυράς: ash pit, ~ τροφοδοσίας: stoking pit [of kilns] λακωνικό(ν) laconicum (πληθ. laconica) λακωνικός Laconian λάμα flat chisel, lamina, mid-tone λαμάτισμα mid-tone λαμπαδηδρομία torch-race λάμψη {P} lustre Λαμπτήρια Lampteria λάξευμα cutting, {L} (flake) scar, ~ αποσύνδεσης: detachment scar, ~ στον βράχο: rock-carving/cutting, απροσδιόριστο ~: intermediate scar, κεντρικά κατευθυνόμενο ~: flake scar λαξευμένος carved, ~ λίθος: see λίθος, ~ στον βράχο: rock-cut λάξευση carving, chiselling, {L} flaking, {L} knapping, ~ σε βράχο: basin, βαθμιδωτή ~: {L} step(ped) flaking, βαθύσκαφη ~: {L} deep/ resolved flaking, τεχνική ~ς με πίεση: pressure flaking technique λαξευτός ashlar, rock-cut, λαξευτή τοιχοδομία: see τοιχοδομία, ~ λίθος: see λίθος λάρνακα chest, larnax, κιβωτιόσχημη ~: chest larnax, λουτηροειδής ~: tub larnax λάτμημα flake, απροσδιόριστο ~: unspecific flake, κολοβωμένο/κολοβωτό/κόλουρο ~: truncated flake, πρωτογενές ~: primary flake λατρεία cult, worship λατρευτής adorant, votary, worshipper λατρευτικός cult, λατρευτική εικόνα: see εικόνα λατρεύω worship λατύπη {Arch} breccia, chippings, stone-chip λαύρα lavra λάφυρα spolia

λέβης {Me} lebes (πληθ. lebetes), {P} cauldron, γαμικός ~: lebes gamikos (πληθ. lebetes gamikoi), τριποδικός ~: tripod cauldron λειαίνω polish, smooth, {Arch} finish λείανση abrasion, smoothing λειαντήρας burnishing stone λειαντικό μέσο abrasive λειασμένος polished, smoothed λείμακα limace λείστριο drove λειτουργία liturgy λειτουργικός liturgical λείψανο relic λειψανοθήκη reliquary λεκάνη baking pan [Neolithic vessel], basin, lekane (πληθ. lekanai), {Cy} large (deep/ shallow) bowl, small deep bowl, {Mi} open bowl, vat, {B} wash basin, ~ καθαρισμού: settling basin, ~-κάλαθος: {DA} kalathos (πληθ. kalathoi), Δωμάτιο των Λεκανών: Vat Room (Knossos), ταινιωτή ~: {My} linear basin λεκανίδα lekanis (πληθ. lekanides), {EM} bowl, {Cy} large (deep/shallow) bowl, small deep bowl, {B} wash basin, βαθιά ~: deep bowl, κωνική ~: {Mi} shallow conical bowl, μικρή ~ του τύπου «των πυρών»: Pyre lekanis λεκανίδιο {My} shallow (angular) bowl (also αβαθής/ρηχή φιάλη/σκύφος), ~ με τροπιδωτό χείλος: carinated shallow bowl, ημισφαιρικό ~: rounded bowl λεμβοειδές εμβαμματοδοχείο see κύμβη, φιάλη λέμβος boat λεμβόσχημος boat-shaped λεοντή lion skin λεοντοκεφαλή lion(’s) head λεπίδα blade, flake, ~ αφαίρεσης του φλοιού: decortication blade, ~ με δευτερογενή επεξεργασία: retouched blade, ~ με (σκαλισμένη) κορυφή/κορυφογραμμή: crested blade, ~ με ράχη: backing on blade, ~ με στένωση: strangled blade, ~ με υπέρβαση: plunging blade, ελλειψοειδής ~: Aurignacian blade, κλεψυδροειδής ~: see λεπίδα με στένωση, κολοβωμένη ~: truncated blade, κορυφογραμμή ~ς: (L, Me) edge, πλευρική ~: sided blade, στενεμένη αιχμο~: Gravettian point, τροχήλατη ~: wheel cutter λεπτεγχάρακτη διακόσμηση see διακόσμηση λεπτεγχάρακτος fine-sgraffito λεπτόκοκκος {P} fine(-grained) λέσβιο κυμάτιο see κυμάτιο λέσχη {Arch} lesche (πληθ. leschai) λευκανικός Lucanian Λευκανός see λευκανικός λευκοστεφής κεραμική see κεραμική λευκόφαιος greyish ληκυθογράφος lekythos painter

GREEK-ENGLISH 105 ληκύθιο miniature lekythos λήκυθος lekythos (πληθ. lekythoi), {My} narrownecked jug, ~ λευκού βάθους: see λευκή λήκυθος, ~ με πλαστικούς δακτυλίους στον λαιμό: ridge-necked lekythos, ~ με πλευρικά ανθέμια: side-palmette lekythos, ~ με στόμιο σε σχήμα καπνοδόχου: see λήκυθος τύπου καπνοδόχου, ~ με ώμο: shoulder lekythos, ~ τύπου BEL: BEL lekythos, ~ τύπου Διηάνειρας: Dieaneiara lekythos/~ Dieaneira type, ~ τύπου καπνοδόχου: chimney lekythos, ανθεμωτή ~: palmette lekythos, αρυβαλλοειδής ~: squat lekythos, κυλινδρική ~: cylinder/cylindrical lekythos, λευκή ~/~ λευκού βάθους: whiteground lekythos, σφαιρική ~: acorn-lekythos ληκύθιο lekythos, ανθεμωτό ~: palmette lekythos, αρυβαλλοειδές ~: narrow-necked/squat lekythos ληλάντιος Lelantine λημνίκσος lemniskos (πληθ. lemniskoi) Λήναια Lenaea(n Festival)/Lenaia ληνός wine press (also οινοπαραγωγική εγκατάσταση) λιανιστήρας (μονοπρόσωπος) chopper, αμφιπρόσωπος ~: chopping tool (also πελεκημένη κροκάλα) λιάνιστρο chopper λιανιστροπέλεκυς chopper-axe λιβανωτίδα incense box λιθάργυρος litharge, πλακοειδής ~: plate-like litharge, σωληνοειδής ~: cylindrical litharge λίθινα εργαλειακά σύνολα chipped stone (industry) – (also αποκρουσμένος/απολεπισμένος λίθος, λίθινα απολεπισμένα/πελεκημένα εργαλεία) λίθινα πελεκημένα εργαλεία see εργαλείο λίθινος flint, stone λιθόδεμα mortared rubble λιθοδομή masonry, stonework λιθολόγημα rubble/stone-fill, socle λιθοξοΐα stone carving/cutting λιθοξόος lapidary, stone carver λιθόπλινθος ashlar, (stone) block, λαξευτή ~: ashlar block λιθορριπή rock(-)fill λίθος stone, αδρά κατεργασμένος ~: roughly dressed stone, αμίαντος ~: immaculate stone, αποκρουσμένος/απολεπισμένος ~: chipped stone (industry) – (also λίθινα αποκρουσμένα/ απολεπισμένα εργαλεία, λίθινα εργαλειακά σύνολα), αργός ~: rubble stone, γωνιασμένος/ λαξευμένος ~: squared stone, γωνιώδης ~: {L} angled stone, διάτονος ~: bond(ing) stone, header (also διάτονη/μπατική πλίνθος, μπατικός λίθος), long stone, parpen, through stone, δρομικός ~: stretcher, επιμελώς κατεργασμένος ~: well-dressed stone, κατεργασμένος, κροκαλοπαγής/κογχυλιάτης ~: breccia,

conglomerate, shelly limestone, κειμήλιος ~: see καμέος, κροκεάτης ~: lapis lacedaemonius, λαξευμένος/λαξευτός ~ : dressed stone, λογάς ~: boulder, λάρτιος ~: rosso antico, λατυποπαγής ~: breccia, λειασμένος ~: ground stone, οφίτης ~: serpentine, σάρδιος ~: cornelian, φλεβωτός λίθος: veined stone, φρύγιος ~: pavonazzetto, ψαμμίτης ~: sandstone λιθόστρωτο cobbling (also χαλικόστρωση), pebble floor λιθόστρωτος cobbled (also χαλικόστρωτος), paved (also πλακόστρωτος) λιθοσωρός cairn, stone-mound λιθοτεχνία lithics λιθοτεχνικός lithic λιμναίος lacustrine λιμός famine λιτανεία {B} procession λιτή {B Arch} lite λίτρα {N} litra (πληθ. litrae) λοβός lobe, prong λοβωτός lobed λογείον logeion (πληθ. logeia), logeum (πληθ. logea) λογόγραμμα logogram, logograph λογογράφος logographer λογοθέτης {B} logothete, ~ του γενικού: general logothete, ~ του δρόμου: logothete of the drome, ~ του στρατιωτικού: logothete of the military, ~ των αγελών: logothete of the herds, μέγας ~: grand logothete λογότυπος τράπεζας προσφορών libation formula λόγχη spear, {d.p.} dart λογχοειδής/λογχόσχημος lanceolate, λογχοειδές φύλλο: see φύλλο λοιμός plague λοξή δοκός see δοκός λοξός bevelled, oblique λοξότμητος {P} with cutaway spout, bevelled [of prehistoric bone tools] λοπάδα/λοπάς dish, small deep bowl, {Cy} deep bowl (with lug) (also χύτρα), deep/large (deep/shallow) bowl (see Αγγελοπούλου 2014, 546, 555, figs. 3.14-3.17, 3.19-3.24), ~ με αγκύλες λαβές: {Mi} (loop handled) bowl λουτήρας basin, bathtub (also ασάμινθος) λουτήριο (spouted) bowl, laver, louterion (πληθ. louteria) λουτρά bath(s) λουτρό bathroom, ~ εφίδρωσης: sudatorium (πληθ. sudatoria – also πυριατήριο) λουτροφορία loutrophoria (πληθ. loutrophoriai) λουτροφόρος loutrophoros (πληθ. loutrophoroi), ~ πολεμιστή: battle loutrophoros λοφίο crest, plume, {Arch} pendentive λυγισμένος killed (also αχρηστευμένος,

106 GREEK-ENGLISH κατεστραμμένος, στρεβλωμένος) λύδιον {P} lydion (πληθ. lydia) λύδιος see λυδικός λυδικός Lydian λύκος lewis (=lifting device) λύρα lyre λυριστής lyre(-)player λυρωδός see λυριστής λυτός loose

λυχνομαντείο lychnomanteion (πληθ. lychnomanteia) λύχνος lamp, κοίλος ~: scoop lamp, στατός ~: standing lamp λυχνοστάτης/λυχνούχος lampstand λωρίδα stripe, taenia (πληθ. taeniae), (βαθύχρωμη) ~ διπλής εμβάπτισης: {P} double-stripping streak λώρος loros (πληθ. loroi)

Μ

μαρμαρώδης {Gl} marbled mosaic μάρτυρας {B} martyr, ~ (ανασκαφής): baulk μαρτυρία (archaeological) record μαρτυρίες evidence μαρτύριο {B Arch} martyrion/martyrium (πληθ. martyria) μαστευτική δεξαμενή see δεξαμενή μαστίδιο mastoid lug μαστοειδής mastoid μαστοπρόχους nippled ewer μαστός {P} mastos (πληθ. mastoi) μαυσωλείο mausoleum (πληθ. mausolea) μαφόριο maphorion (πληθ. maphoria) μαχαίρι knife, ~ με ράχη: {L} backed knife, πλατύστομο ~: Audi knife μαχαιροπέλεκυς cleaver, knife-axe μεγαλιθικός megalithic μεγάλιθος megalith μεγαλογράμματος majuscule Μέγα Παλάτιο(ν) see ιερό(ν) παλάτιο(ν) μεγαρικός Megarian μέγαρο megaron (πληθ. megara – principally of the PA) μεγαροειδής megaroid μέδιμνος medimnos (πληθ. medimnoi) με διπλή καμπυλότητα ogee με κάθετα τοιχώματα see τοίχωμα μεθοδολογία methodology μέθοδος κλιμακωτών τομών step-trenching (μέθοδος) νετρονική(ς) ενεργοποίηση(ς) Neutron Activation Analysis μέθοδος πίεσης και αφαίρεσης stab-and-drag technique μέθοδος τεταρτημορίων see ανασκαφική μέθοδος τεταρτημορίων μέθοδος της επίπλευσης wet-sieving μέθοδος του Morelli Morellian technique Μειόκαινο Miocene μειωμένη κατανομή see κατανομή μείωση {Arch} diminution [of column shafts], ~

μαγαρικό magarikon (πληθ. magarika) [B amphora type] μαγδαλήνια περίοδος Madalenian (period) μαγειρείο kitchen μαγειρικό σκεύος see σκεύος μαγειρικός δίσκος see δίσκος μαγικός talismanic [principally of PA seals] μαγιόλικα maiolica μάγιστρος (των οφφικίων) magister (officiorum) μαγνητική διασκόπηση see διασκόπηση μαγνητομετρία magnetometry μαγούλα tell mound/site μαίανδρος meander, ~ με ρόμβους: hooked diamond, βαθμιδωτός ~: step meander μαινάδα maenad μακεδονικός Macedonian, ~ τάφος: see τάφος μακρά τείχη see τείχος μάνδαλο latch (also κλείστρο) μανδήλιο kerchief (also κεφαλόδεσμος) μανδύας cloak, mantle μανιάκιο {B} torque μαντείο oracle μάργα marl μάργαρο(ς) mother-of-pearl Μαριολογικός Mariοlogical (also θεομητορικός) μαρμαρογλυφία marble-carving μαρμαροθέτημα marble inlay, opus sectile μαρμαροκονία(μα) marble-stucco (=stucco with crashed marble in the mix), stucco marble (=imitation marble) μαρμαρυγίας mica μαρμαρώδες αγγείο see αγγείο

GREEK-ENGLISH 107 (προς τα κάτω/πάνω): taper με κάθετα τοιχώματα see τοίχωμα μέλαθρο {Mi Arch, Mi T} residential villa μελαμβαφής black-glazed μελανόμορφος black-figure(d) μελανός black μελανοστεφής black-topped Μελισμός Breaking of (the) Bread μέρος part Μέση Θεωρία Middle-Range theory μέση οδός {B} Mese μεσόγειος {Τ} inland μεσολαβή akimbo Μεσολιθική/μεσολιθικός Mesolithic μεσοπαγετώνας interglacial μέσος middle μεσοτοιχία/μεσότοιχος party/partition wall (see also τοίχος) μετα(–) post- (e.g. Μεταβυζαντινός: ΡostByzantine) μετάβαση transition μεταβατικός transitional μετάγγιση pouring μεταδόκιο διάστημα interbeam interval μετάδοση των Αποστόλων Metadosis of the Apostles [=imparting the bread at the Eucharist] (Metadosis and Metalepsis make up the Communion of the Apostles in B iconography) μετακιόνιο/μεσοστύλιο (διάστημα) intercolumniation μετάληψη των Αποστόλων Metalepsis of the Apostles [=partaking of wine at the Eucarist] (Metadosis and Metalepsis make the Communion of the Apostles in B iconography) μετάλλευμα ore, τραχύ ~: crude ore, επεξεργασία μεταλλεύματος: ore-dressing μετάλλιο medal(lion), {P} tondo, κυκλικό ~: roundel, προσκυνηματικό ~: pilgrim(’s) token μεταλλοτεχνία/μεταλλουργία metallurgy Μεταμόρφωση Transfiguration μετανάστης migrant μεταξόνιο (διάστημα) axial span, interaxial μεταπαγετώδης postglacial μεταπύργιο curtain (wall) μετάσταση Assumption (also κοίμηση) μετασχηματισμός τύπου π c-transform μετασχηματισμός τύπου φ n-transform μετατείχιο bailey μετάφραση των εβδομήκοντα, η Septuagint μέτοικος metic μετόπη metope, {P} panel, βυθισμένη ~: {Sc} sunken panel μετόχι(ο) daughter monastery, dependency μετωπικά see κατ’ ενώπιον μετωπικός frontal (also κατ’ ενώπιον, κατά μέτωπο) μετωπικότητα frontality μέτωπο face, front, ~ (βαθμίδας): riser, ~ τόξου:

arch face, κατά ~: frontal(ly) μη διαγνωστικός undiagnostic μήκων poppy μηλιακός Melian μήλο {Arch} globe finial, {Me} pommel (also επίμηλο, μύκης, σφαίρωμα λαβής) μηλωτή animal skin, sheepskin μηλωτρίδα/μηλωτρίς ear(-)spoon μημόριο memorium (πληθ. memoria) μηναίον menaion (πληθ. menaia) μήνη see μηνίσκος μηνίσκος crescent, half-moon μηνοειδής crescentic, half-moon, lunate, sickleshaped μηνολόγιο menologion (πληθ. menologia) μη οξυγονούχα ατμόσφαιρα see αναγωγική ατμόσφαιρα μήρινθος cord (e.g. of scrolls in B iconography) μηρός {Arch} femur, shank [of triglyphs] μητατώριο mutatorium (πληθ. mutatoria) μήτρα mould μητριαρχία matriarchy μητριαρχικός matriarchal μητρόπολη metropolis, mother city μητροπολίτης metropolitan Μητρώο Metroön μηχανή mechane [in Greek and Roman theatre] μικκύλος miniature μικόκειος Micoquian μικρο-ακμοτόμηση see ακμοτόμηση μικρογλυφίδα Noailles burin μικρογράμματος minuscule μικρογραφία 1. miniature (fresco), η ~ του Ιερού: Grandstand fresco, η ~ του Ιερού Χορού: Sacred Grove and Dance fresco, η μικρογραφική ζωφόρος (της νηοπομπής/του στόλου): the miniature fresco/frieze (from the West House, Akrotiri, Thera). 2. {B} ~ (χειρογράφου): miniature μικρογραφικός miniature μικρογράφος {P} Little Master, {B} miniaturist μικρολεπίδα bladelet, microburin, λεπτοακμοτομημένη ~: Font-Yves bladelet μικρόλιθος microlith μικρορηγμάτωση crasing, crizzling, αρχόμενη ~: incipient crizzling μικροτεχνία minor arts μικτός τύπος ναού see ναός μιλησιακός Milesian μιλήσιος see μιλησιακός μιλιοδείκτης milepost, milestone (also μιλιάριο) μιλιαρήσιο(ν) {B N} miliaresion (πληθ. miliaresia) μιλιάριο milepost, milestone (also μιλιοδείκτης) μίλτος miltos, ruddle μινυακός/μινύειος Minyan μινωικός Minoan πρωτο~: Early Minoan, μεσο~: Middle Minoan, υστερο~: Late Minoan

108 GREEK-ENGLISH Μινώταυρος Minotaur μισή έλλειψη U-pattern μίσχος {d.p.} stem, πολλαπλοί μίσχοι: multiple stem, {Me} tang μισχωτός tanged (also γλωσσοειδής) μίτρα scarf, {B} mitre μνα mina (πληθ. minae), mna (πληθ. mnai) μνημειακός monumental μοδίολος modiolus (πληθ. modioli) Μολίονες Molione μολυβ(δ)ίδα leaden sling(-)bullet (also μολύβδινο βλήμα σφενδόνης) μολύβδινο βλήμα σφενδόνης see βλήμα, μολυβ(δ) ίδα μολυβδόβουλο lead seal μολυβδοχημένος lead-filled/sheathed μολυβδοχόηση lead bedding/sheathing μολυβδύαλος lead glass μοναστηριακός monastic μοναστικός monastic μοναχικό κάλυμμα monachal cowl μονή monastery μονήρης unireme (boat type) μονοθάλαμος single-chamber μονόκλιτος one-aisled μονολιθικός monolithic μονόλιθος monolith μονόμυξος single-nozzle(d) μονόξυλος monoxylous μονόπαιστος single-stamp μονόπτερος monopteral μονόστομος one-edged μονόστυλος {Arch} henostyle μονοφυσίτης Monophysite μονοφυσιτικός Monophysite μονοφυσιτισμός Monophysitism μονοχρωμία grisaille μονόχρωμος monochrome μονόχωρος single-nave(d), single-room(ed) μόνωτος one-handled μόρρα morra μορφή figure, ένθρονη ~: seated figure μορφότυπος morphotype

μορφωτής former mould μοσχοφόρος calf-bearer, Moschophoros (Athenian Acropolis) μουριόνιο gargoyle (also υδρορρόη) Μούσα Muse μουσειογραφία museography μουσειογραφικός museographic μουσειολογία museology μουσειολόγος museologist μουστέριος Mousterian μοχλοβόθριο horizontal slot, pry mark, shift cutting μπάλωμα {L} patch μπούκερο bucchero μπρούντζος see ορείχαλκος μύηση initiation μυθικός mythical μυθολογία mythology μυθολογικός mythological μύθος myth μυκηναΐζων Mycenaeanising μυκηναϊκός Mycenaean μύκης (ξίφους) hilt, pommel (also επίμηλο, μήλο, σφαίρωμα λαβής) μυκτήρας nozzle [of lamps], prong μυλόλιθος/μυλόπετρα grinder, grindstone, millstone μυλώνας mill house μύξα wick-cutting μυολογία musculature μύρο myrrh μυροδοχείο (ατρακτοειδές) bottle, unguent vessel, unguentarium (πληθ. unuentaria), lacrymentarium (πληθ. lacrymentaria), αρυβαλλόσχημο ~: globular unguentarium Μυροφόρες {B} the Holy Women μυροφόρος myrrh-bearer μύστης initiate μυστικός δείπνος the Last Supper μυστρί trowel μωσαϊκό της πόλης, το the Town Mosaic (Knossos)

GREEK-ENGLISH 109

Ν νάβλα nabilium (πληθ. nabilia) ναΐσκος (a)edicule, naïskos (πληθ. naïskoi) νανολεπίδα Dufour bladelet νάπη glen ναός temple, {B} church, ~ μεταβατικός σταυροειδής με τρούλο και περίστωο: cross-domed church, ~ σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο: cross-insquare church, ~ σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο, μεταβατικός οκτάστυλος: crossin-square church, transitional type with eight supports, ~ σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο (μονόκλιτος): cruciform domed church (single-aisled type), ~ σταυροειδής ημιεγγεγραμμένος με τρούλο: semi-cross-in square church, ~ σχήματος ελεύθερου σταυρού: free cross-plan church, απλός οκταγωνικός ~: simple domed octagon, δίδυμος ~: twin church, δίκλιτος ~: twin-naved church, δίκογχος ~: twin-apse(d) church, δρομικός ~: basilican plan church, ενοριακός ~: parish church, επισκοπικός ~: parish church, καθεδρικός/μητροπολιτικός ~: cathedral, metropolitan church, κοιμητηριακός ~: funerary chapel/church, κυρίως ~: naos, μικτός τύπος ναού: Mistra type, μονοκάμαρος/ μονόχωρος καμαροσκεπής ~: barrel-vaulted single-nave church, μονόχωρος δρομικός ~: single cell/nave church, μονόχωρος τρουλ(λ) αίος ~: aisleless domed church, μονόχωρος (τετράγωνος) τρουλ(λ)αίος ~ με περιμετρικό διάδρομο/περίστωο: ambulatory church, οκταγωνικός ~: domed octagon, οκταγωνικός σύνθετος ~: Greek-cross domed octagon church, περίκεντρος ~: centrally planned/ round church, σπηλαιώδης ~: cave-chapel, σταυρεπίστεγος ~: cross-vaulted/transverse vault church, σταυρεπίστεγος ~ με τρούλο: domed cross-vaulted church, σταυρικός ~: cross-shaped church, συνεπτυγμένος σταυροειδής ~: not fully developed cross-insquare church, σύνθετος οκταγωνικός ~: Greek cross-domed octagon, τρουλ(λ)αίος ~: domed/ domical church ναόσχημος τάφος see τάφος νάρθηκας {B Arch} narthex (πληθ. narthekes) ναυσιπλοΐα seafaring ναυτίλος {P} nautilus (πληθ. nautili – also αργοναύτης) νεαρά {B} novel νεβρίς nebris (=fawnskin)

νειλοτικό τοπίο nilotic scene νεκρική κλίνη see κλίνη νεκρική τράπεζα bier (also νεκρική κλίνη, νεκρικό φορείο) νεκρικό φορείο see κλίνη νεκρικό υπόγειο hypogeum (πληθ. hypogea), see also υπόγειο νεκρικός mortuary, ~ θάλαμος: see θάλαμος νεκρόδειπνο funeral banquet/feast(ing), τύπος των νεκροδείπνων: see τύπος νεκρομαντεία necromancy νεκρομαντείο necromanteion/nekromanteion (also νεκυομαντείο) νεκρόπολη necropolis (πληθ. necropoleis) νεκροταφείο cemetery, ~ τεφροδόχων αγγείων/ κάλπεων: urnfield νεκυομαντείο see νεκρομαντείο νεοανακτορικός Neopalatial νεοαντωνινιανός {N} neoantoninianus (πληθ. neoantoniniani) Νεολιθική/νεολιθικός Neolithic νεροκόσκινο wet sieve νερόχωμα see ιλύς νεστορίδα nestoris (πληθ. nestorides) νεύρωση rib, {L} arise, κεντρική ~: mid(-)rib, με ~: ribbed νευρωτός {P} ribbed (see also ραβδωτός, ριπιδωτός) νέφος fire cloud (also ίχνος ανομοιόμορφης όπτησης) νεώριο dockyard, shipyard νεώσοικος ship-shed νηκτικός thrusting νησί με διαρκή κίνηση commuter island νησίδα insula (πληθ. insulae) νίελ(λ)ο niello Νιπτήρας {B} Washing of the Feet νόμισμα currency, εραλδικά νομίσματα: see εραλδικός νομισματική numismatics νομισματικός monetary, ~ τύπος: see τύπος νομισματοκοπία coinage, mint νομισματοκοπείο mint νομισματοκόπος coiner νομισματολόγος numismatist νομοκανών nomocanon νομοφύλακας nomophylax (πληθ. nomophylakes) νουμμίο nummium (πληθ. nummia), nummus (πληθ. nummi) νυμφαίο nymphaeum (πληθ. nymphaea), ~ με επίπεδη επιμήκη πρόσοψη: rectilinear nymphaeum, ~ με θεατρική πρόσοψη: scaenae fons nymphaeum, ~ σε μορφή εξέδρας/σιγμοειδούς σχήματος: semicircular nymphaeum, ~-σπήλαιο: grotto(-)nymphaeum, βασιλικό ~: basilical nymphaeum νύμφη nymph νύσσα {B Arch} meta νωπογραφία fresco (see also τοιχογραφία)

110 GREEK-ENGLISH

Ξ ξενών(ας) hostel, xenon, {B} monastery hostel/ guesthouse, ο ~: Caravanserai (Knossos) ξερολιθιά dry-stone (wall/masonry), dry masonry ξεστή {PA Arch} xeste ξεστός {P} scraped ξέστρο scraper, ~ με πολλαπλές οξύνσεις: resharpened scraper, ~ με τροποποίηση στο εγγύτατο άκρο: scraper with proximal modification, ~ με ψηλό άκρο: carinated scraper, αμφιπρόοσωπο πλευρικό ~: bifacial side scraper, διπλό ευθυτενές ~: doublestraight tending scraper, εγκάρσιο πλευρικό ~: transverse side scraper, (εναλλάξ) πλευρικό ~: (alternate) side scraper, κυρτό-ευθυτενές ~: convex-straight tending scraper, καρινοειδές τερματικό ~: see τροπιδωτό τερματικό ξέστρο, κυρτόκοιλο ~: convexo-concave scraper, λοξότμητο συγκλίνον πλευρικό ~: skewed scraper (ή convergent side scraper), μονό πλευρικό ~: single side scraper, πλάγιο ~: oblique scraper, πλευρικό ~ με απολέπιση της εσωτερικής όψης: side scraper with interior face retouch, πλευρικό ~ με απότομη

Ο οβελίσκος obelisk οβελός iron spit οβολός iron spit, {N} obol ογκόλιθος boulder Οδηγήτρια Hodegetria οδός {Arch} via (πληθ. viae – also αγυιά) οδούς {Arch} dentil (also γεισίπους) οδοντόφρακτος boar’s tusk οδόντωση {Me} dovetail, indentation, {Mi Arch} dogleg, {P d.p.} spike, με οδοντώσεις: {L}

ακμοτόμηση: side scraper with abrupt retouch, πλευρικό ~ με εκλεπτυσμένη ράχη: side scraper with flattened/thinned back, ρυγχωτό ~: nosed scraper, τερματικό ~: end scraper, τερματικό ~ με ρύγχος: nosed end scraper, τροπιδωτό τερματικό ~: carinated end scraper ξηρογραφία (al) secco, tempera, τεχνική της ~ς: tempera ξηρογραφικό χαρτί die-line paper ξηρότοιχος see ξερολιθιά ξίφος sword, ~ κοπής και νύξης /αμφίστομο ~: cutand-thrust sword, ~ με κερατοιειδείς ώμους: horned sword. ~ με πεπλατυσμένη λαβή: sword with flattened hilt, ~ με σταυρόσχημη λαβή: flang(-)hilted sword, ~ σταυροειδούς τύπου: cruciform type sword, βραχύ/κοντό ~: short sword, δίκοπο ~: rapier ξόανο wooden effigy/image, xoanon (πληθ. xoana – rather rare) ξυλάνθρακας charcoal ξυλεία timber ξυλόγλυπτος wood-carved ξυλοδεσιά timber-frame, wooden framework/ reinforcement ξυλόπηκτη τοιχοποιία see τοιχοποιία ξυλόστεγος timber-roofed ξυλότυπος 1. block. 2. {B Arch} centering ξυστά {B} sgraffiti ξυστός {Arch} xyst, xystum (πληθ. xysta), xystus (πληθ. xysti – also κατάστεγος. See Davis & Jokiniemi 2008, 422; Harris 2006, 1083)

denticulated οδοντωτό denticulate οδοντωτός barbed, indented, {L} denticulated, {N} serrated, ~ τροχίσκος: rouletting (also γραμμίδια σε κυκλική διάταξη) οδός alley, street, οδός καθέλκυσης: slipway, ~ με στοές: colonnaded street, ~ των Παναθηναίων: Panathenaic Way, Βασιλική ~: Royal Road (Knossos), ιερά ~: sacred way, πομπική ~: processional way, Causeway (Mycenae) όζος knob οίαξ tiller οικία house, ~ με διαδρόμους: corridor house, ~ με περιστύλιο/α: peristyle/pillar house, η Ανεξερεύνητη Οικία: the Unexplored Mansion (Knossos), η ~ της Αναβάθρας: the Ramp House (Mycenae), η ~ του Αρχιερέως: the House of the

GREEK-ENGLISH 111 High Priest (Mycenae), η ~ του ιερού βήματος: the House of the Chancel Screen (Knossos), η ~ του λαδεμπόρου: the House of the oil Merchant (Mycenae), η ~ του οινεμπόρου: the House of the Wine Merchant (Mycenae), η ~ του τάφου των τριπόδων: the House of the Tomb of the Tripods (Mycenae), ~ τύπου παστάδος: pastas house, ~ τύπου προστάδος: prostas house, η ~ των γυναικών: the House of the Ladies (Akrotiri, Thera), η ~ των θυσιασθέντων βοών: the House of the Sacrificed Oxen (Knossos), η ~ των καταπεσόντων ογκολίθων: the House of the Fallen Blocks, η ~ των Κεράμων: the House of the Tiles (Lerna), η ~ των προσωπείων: House of the Masks (Delos) οικιακός domestic οικίσκος house model οικισμός settlement, ~ ανοικτού τύπου: open settlement, ~-καταφύγιο/~ φυγάδων: refuge(e) settlement, διάσπαρτος τύπος οικισμού/~ με διάσπαρτη δόμηση: dispersed settlement, ~ τύπου κώμης ή μεγέθους χωριού: village settlement, αθροιστικός ~: nucleated settlement, δίδυμος/ διπλός ~: dual settlement, εκτός οικισμού: extramural, εντός οικισμού: intramural, προσφυγικός ~: refuge(e) settlement, συμπαγής ~: agglomerate plan οικιστής founder, oikist, settler οικιστικό σχήμα see οικιστικός τύπος οικιστικός ιστός settlement plan οικιστικός τύπος settlement pattern οικοδομικό συγκρότημα block οικοδομικό τετράγωνο block, insula οίκος 1. oikos (πληθ. oikoi). 2. stanza οικόσιτος domestic οικοτεχνία domestic crafts Οικουμενική Σύνοδος Ecumenical Council οικούργημα ecofact οινοπαραγωγική εγκατάσταση see ληνός οινοχόη oinochoe (πληθ. oinochoai), pitcher, {My} trefoil-mouthed jug, ~ με δισκόσχημο στόμιο: flat-mouthed oinochoe, ~ με οπισθότμητο λαιμό: oinochoe shape 7, ~ φαληρικού τύπου: Phaleron Class jug (Protoattic P), ευρυπύθμενη ~: broad-based/bottomed oinochoe, κωδωνόστομη ~: bell-mouthed oinochoe, κωνική ~: conical oinochoe, τριφυλλόσχημη ~: trefoil (-lipped) oinochoe οιωνός omen οκλάζων crouching, squatting οκτάγωνο(ς) octagon οκτάδραχμο octadrachm οκτάκογχος octaconch οκτάστυλος octastyle, octostyle Οκτάτευχος Octateuch οκτώβολος octobol οκτώσχημος figure-of-eight

όλισβος dildo ολκάς holkas (πληθ. holkades) όλμος door socket, pivot hole ολδόβιος Oldowan ολιγαρχία oligarchy ολιγαρχικός oligarchic Ολιγόκαινο Oligocene ολόβαφος glazed-all-over, monochrome, painted over/solid, ~ οφθαλμός: solid eye ολόγλυφος in-the-round Ολόκαινο Holocene ολόσωμος full-lenght όλπη olpe (πληθ. olpai) ομάδα 1. band (of small kinship groups of hunters-gatherers – also κοινωνία ομάδων), βασική ~ επιμέρους χώρων/οικιστικών μονάδων: principal cluster of cells. 2. matrix (also περίβλημα). 3. (κυρίως {P}) group, η ~ CHC: the CHC (=Chariot-Courting) Group, η ~ L.C./ του ύστερου καλυκωτού κρατήρα: the L.C./ Late Calyx-krater Group, η ~ Luxus: the Luxus Group, ~ αναφοράς: control group, ~ Κάμπου: the Kampos Group, η ~ της απλούστερης τεχνοτροπίας: the Plainer Group, η ~ της Κύμης: the Cumae Group, η ~ της λαγύνου: the Lagynos Group, η ~ της λευκής σφενδόνης: the White Sphendone Group, η ~ της ταινίας: the Fillet Group, η ~ της Τήλου: the Telos Group, η ~ της τριπλής γραμμής: the Three Line Group, η ~ της Φανυλλίδος: the Phanyllis Group, η ~ του Αίμονα: the Haimon Group, η ~ του καλωσορίσματος: the Wellcome Group, η ~ του περιζώματος: the Perizoma Group, η ~ του Πολυγνώτου: the Polygnotan Group, η ~ του ποτηρίου με τα πουλιά: the Bird Bowl Group, η ~ του πτηνού: the Bird Group, η ~ του πώματος της Οξφόρδης: the Oxford Lid Group, η ~ του ρομβοειδούς: the Rhomboid Group, η ~ του στιγμωτού βράχου: the Dotted Rock Group, η ~ των αλαβάστρων με τους νέγρους: the Group of Negro Alabastra, η ~ των αλαβάστρων του Παιδικού: the Group of Paidikos Alabastra, η ~ των απροσδιόριστων: the Undetermined Group, η ~ των βοιωτών χορευτών: the Boeotian Dancers Group, η ~ των ερωτικών κυλίκων/των ερωτοτροπιών: Group of the Courting Cups, η ~ των καλαμιών: Group R, η ~ των κολοσσικών ληκύθων: Group of the Huge Lekythoi, η ~ των κύκνων: the Swan Group, η ~ των κυλίκων με πτηνά: the Bird Cup Group, η ~ των λυριστών: the Lyre-Player Group, η ~ των οφθαλμωτών σειρήνων: the Eye-Siren Group, η ~ των πουλιών και των σπόρων: the Birdseed Group, η ~ των πετεινών: the Cock Group, η ~ των πλαταγών: {G P} the Rattle Group, η ~ των προτομών: the Protome Group, η ~ των πρωτοπόρων: the Pioneer Group, η ~ των τριών

112 GREEK-ENGLISH στιγμών: the Three-dot Group, η ~ των τροχών: the Wheel Group, η ~ Wide: the Wide Group, η ~ χωρίς φύλλα: the Leafless Group, ειδολογική ~: type, η ενδιάμεση ~: the Intermediate Group, η ενιαία ~: the Overlap Group, η πρωτο-παναίτια ~: the Proto-Panaitian Group ομαδοποιημένη ανάλυση cluster analysis όμβρια ύδατα rainwater ομηρικός Homeric ομιλία {B} homily ομιλιάριο homiliarium (πληθ. homiliaria), homiliary ομοιόσταση homeostasis (πληθ. homeostaseis) ομοίωμα model, ~ λέμβου/ νηόσχημο ~: boat model ομόκεντροι (οδοντωτοί) κύκλοι see κύκλος ομόρροπες γραμμές bars, λοξές ομόρροπες ~: diagonal bars ομόρροπες γωνίες see αμείβοντες ομφάλιο(ν) boss, {B Arch} omphalion (πληθ. omphalia) ομφαλός boss, {Sc} omphalos (πληθ. omphaloi), ~ ασπίδας: shield boss, με ομφαλό: embossed ομφαλωτός bossed όνος see επίνητρο όνυξ onyx, {Arch} egg-and-dart (see also ωόν) όνυχας see όνυξ οξείδωση oxidisation οξυκόρυφος ogival, pointed οξύληκτος pointed οξυπύθμενος pointed οπαίο {Arch} lantern, oculus (πληθ. oculi – also φεγγίτης) οπέας awl, borer, drill, punch οπή hole, ~ ανάρτησης: suspension lug, ~ αερισμού: firing hole, ~ ενδέσμου/πείρου: peg-hole, ~ εξαερισμού: airhole, air vent, ~ επιδιόρθωσης: mend-hole, ~ κατόπτευσης/πλευρική ~ παρακολούθησης [της όπτησης]: inspection hole, spy(-)hole [of kilns], ~ πασσάλου: posthole/pit, ~ πλήρωσης: filling/pouring hole [of lamps], ~ τροφοδοσίας: stoke(-)hole, ~ τρυπάνου: drillhole οπισθογράφηση reverse painting οπισθόδομος back-chamber, opisthodomos (πληθ. opisthodomoi) οπισθόναος opisthonaos (πληθ. opisthonaoi) οπισθότμητος cut away, with cutaway neck/ spout, with high neck οπισθότυπος {N} reverse οπλισμός armour οπλίτης hoplite οπλοθήκη /οπλοστάσιο arsenal οπλουργός armourer όπτηση firing, ανομοιογενής ~: uneven firing, ομοιογενής ~: even firing, χώρος ~ς: kiln chamber οπτόπλινθος baked (mud(-))brick

οπωροδόχη fruitstand/fruit stand οράριο orarion (πληθ. oraria) οργανικός organic ορεία κρύσταλλος rock crystal ορειχάλκινος brass ορείχαλκος brass (see also χαλκός) ορθομαρμάρωση dado, marble revetment ορθόσημος χιτώνας see χιτώνας ορθοστάτης jamb, orthostat, ~ (εποροφίας): {B Arch} king-post, ~ (τοίχου): dado ορθοτομημένο σύστημα grid (plan) ορισμός edict όρμος linked circles οροπέδιο plateau (πληθ. plateaux) όρος boundary stone, horos (πληθ. horoi) οροφή ceiling, ~ επιστυλίου/υπερθύρου: soffit όροφος storey, (of EC graves) compartment όρυγμα trench, ~ θεμελίωσης: foundation shaft/ trench ορφικός Orphic ορχήστρα {Arch} orchestra ορχούμενος dancing οστέινος bone οστεοθήκη/οστεοφυλάκιο ossuary, οστεοθήκη [αγγείο]: ossuary urn οστούν bone οστρακίζω ostracize οστρακισμός ostracism όστρακο (pot)sherd/shard, διάτρητο αποστρογγυλεμένο ~: perforrated clay disc οστρακοκονία opus signinum (also κεραμικό κονίαμα) όστρεο shell οστρεοκόσμητος mother-of-pearl inlaid ουγγιά {N} onkia (πληθ. onkiae) ουζοπότηρο ouzo cup (also κυλινδρικό ποτήρι, μόνωτο κυάθιο) ουρανία {B} panelling ουρανίσκος baldachin ουρανός see ουρανίσκος, ~ φατνώματος: see φάτνωμα ουροδοχείο amis (πληθ. amides), matula (πληθ. matulae), urinal (also αμίς) ουσιοκρατικός substantivistic οφθαλμοπρόχους eyed ewer οφθαλμός {Arch} eye [of Ionic capitals volutes], ~ υαλοπίνακα: bull’s eye οφιοειδής serpentiform, wavy, οφιοειδείς θηλειές: see θηλειά όφις οικουρός household snake οφίτης see λίθος οχετός drain, conduit οχυρό keep, stronghold (also οχύρωμα) οχυρός defensible οχύρωμα keep, stronghold (also οχυρό) οχυρωματικός πύργος bastion οχυρωματικό τείχος fortification wall

GREEK-ENGLISH 113 οχυρωμένος fortified (also τειχισμένος) οχύρωση fortification(s) όψη elevation, façade, face, front, ~ [ανασκαφικής] τομής: see τομή, οπίσθια ~: {N} reverse, πλάγια ~: profile, πρόσθια ~: {N} obverse, δευτερεύουσα

~: {P} reverse οψι(δι)ανός obsidian όψιμος late οψοφυλάκιο pantry

Π

τεχνική: recurrent centripetal technique, παλίνδρομη μονοπολική μέθοδος/τεχνική: recurrent unipolar technique παλλάδιο(ν) palladion/palladium (πληθ. palladia) παλυνολογία palynology παλυνολογικός palynological παλυνολόγος palynologist Παναγία the Virgin (see also Θεοτόκος), ~ Βλαχερνίτισσα: Virgin Blachernitissa, ~ βρεφοκρατούσα: Virgin and Child, ~ γαλακτοτροφούσα: Virgin Lactans/nursing the Child, ~ γλυκοφιλούσα: Virgin Glykofilousa/of Tenderness, ~ θρηνούσα: Virgin in Lament παναγιάριο panaghiarion (πληθ. panaghiaria) Παναθήναια Panathenaea, Panathenaic Festival, μεγάλα ~: Great Panathenaea, μικρά ~: Lesser Panathenaea παναθηναϊκός Panathenaic πανελλήνιος panhellenic πανηγυρικός panegyric πάνθεον pantheon πανοπλία armour, λεπιδωτή/φολιδωτή ~: scale armour Παντοκράτωρ Pantokrator Παπποσειληνός Papposilenus παπυρολογία papyrology πάπυρος papyrus (πληθ. papyri), διαποίκιλτος ~: {d.p.} elaborate papyrus, σπειροειδής ~: {d.p.} voluted papyrus παπυρόσχημος κρίνος see κρινοπάπυρος παραβήματα parabemata παραβολή parable παραγναθίδα cheek-piece/plate, ~ αλόγου: blinker (also προσωπίδα αλόγου) παράθυρο window, ~ τύπου ελεύθερης τοξοστοιχίας/ χωρίς περιβάλλον τόξο: arcade-type window, ~ με κατακόρυφο κύριο άξονα: vertical window, ~ με περιβάλλον τόξο: grouped-type window, δίλοβο ~: double-light window, μονόλοβο ~: single-light/lobed window, πολύλοβο ~: multilobed window, τρίλοβο ~: triple-light window παράκτιος coastal παραλλαγή {EC Sc} variety (e.g. ~ Δωκαθισμάτων:

παγετώδης glacial παγετώνας glacier παγετωνική περίοδος glacial παγκρατιαστής pancratiast/pankratiast παγκράτιο(ν) pancration/pankration παιάνας paean παιδοτρίβης trainer πακτωμένος embedded παλαιο(-) early (e.g. παλαιοχριστιανικός: early Christian – also πρώιμος) παλαιοανακτορικός Protopalatial παλαιοβλάστηση palaeovegetation παλαιογραφία palaeography παλαιογραφικός palaeographic παλαιογράφος palaeographer παλαιοδημογραφία palaeodemography παλαιοδιατροφή palaeodiet παλαιοέδαφος palaeosol παλαιοεθνοβοτανική paleoethnobotany παλαιοζωολογία palaeozoology παλαιοζωολόγος palaeozoologist παλαιοκλίμα palaeoclimate Παλαιολιθική/παλαιολιθικός Palaeolithic, ανώτερη Παλαιολιθική: Upper Palaeolithic, κατώτερη ~: Lower Palaeolithic παλαιολόγειος Palaeologan παλαιοντολόγος palaeontologist παλαιοντολογία palaeontology παλαιοπαθολογία palaeopathology παλαιοπεριβάλλον palaeoenvironment Παλαιός των Ημερών Ancient of Days Παλαιό Φρούριο the Early Keep (Knossos palace) παλαίστρα palaestra (πληθ. palaestrae) πάλη wrestling παλίμψηστο palimpsest παλίνδρομη μέθοδος/τεχνική {L} recurrent technique, παλίνδρομη κεντροφερής μέθοδος/

114 GREEK-ENGLISH Dokathismata variety) παράλληλο counterpart παραμανδύας paramand παραμηρήδιο thigh(-)guard (also περιμήριο) παραξιφίδα dirk παραπέτασμα hanging, veil (also πέπλος, ποδέα) παραπληρωματικός {P} filling παραπροϊόν by-product (also υποπροϊόν) παραπυλίδα wicket door/gate (also θυρίδα) παραπύλιο see παραπυλίδα παράρρυμα side-screen [of ships] παρασελίδεια σημείωση marginal note παρασκήνιο parascenium (πληθ. parascenia), paraskenion (πληθ. paraskenia) παραστάς anta (πληθ. antae), jamb, parastade, pillar, pilaster, ~ χωρίς επίκρανο: lesene, γωνιαία ~: elbow-/L-shaped anta, εν παραστάσι: in antis παράσταση depiction, ~ δεξίωσης: see δεξίωση παρασχίδα flake παρατηρητήριο look-out point/post, watchtower (also βίγλα) παρειά face, profile, ~ (θύρας/παραθύρου): reveal παρεκκλήσιο chapel, parecclesion (πληθ. parecclesia)/parekklesion (πληθ. parekklesia), νεκρικό/ταφικό ~: funerary chapel, παλατινό ~: palace chapel παρεξειρεσία outrigger Παρθενώνας the Parthenon παριστώ see αναπαριστώ παρόδιος roadside πάροδος parodos (πληθ. parodoi), άνω ~: versura παρυφή {T} outskirt, ~ [ενδύματος]: border παρωτίδα console πασσαλόπηκτο κτήριο posthole building, timberframed, wattle-and-daub πάσσαλος post παστάδα/παστάς pastas (πληθ. pastades) παστοφόριο {B Arch} pastophorion/pastophorium (πληθ. pastophoria), pastophory πάτερα patera (πληθ. paterae) πατερικός Patristic πάτημα tread πατημένος {Arch} tamped, trodden πατημένο χώμα see χώμα πατριάρχης patriarch πατριαρχείο patriarchate πατριαρχία patriarchy πατριαρχικός patriarchal πατρίκιος patrician πατρολογία patristics, patrology παχύμετρο cal(l)ipers πάχυνση {P} thickening παχύς {P} thick πέδη brake πεδίο field, ~ έδρασης: seating level, εργασία/ έρευνα ~υ: field survey, fieldwork

πεζούλα barrier (wall) πειόσχημος Π-shaped πελασγικός Pelasgian, Pelasgic πελέκημα hammering, {L} flaking (also απόκρουση, απότμηση), knapping πελεκημένος/πελεκητός dressed (see also λίθος), {L} flaked (also κατεργασμένος), knapped πελεκινωτό dovetail πέλεκυς axe, ~ με (συμφυή) οπή στειλέωσης: shaft hole axe, διπλός ~: double axe, επίπεδος/ επιπεδόμορφος ~: flat axe, κοινός ~: plain axe, μονόστομος ~: sleeved shaft hole axe, περιστρεφόμενος/σταυροπέλεκυς: runnion axe, πλαγιοπέλεκυς: side-trimming axe, πολεμικός ~: battle axe πελεκώ flake, knap πελίκη pelike (πληθ. pelikai), ~ με λαιμό: neckpelike πέλμα {Me} heel (also πτέρνα) πελταστής peltast πέλτη pelta(-shield, πληθ. peltae) πενδίλιο pendilum (πληθ. pendilia – also πρεπενδούλιο) πεντάγλυφο(ς) pentaglyph πεντάδραχμο pentadrachm πεντάλφα pentalpha πεντανούμμιο(ν) pentanummium (πληθ. pentanummia) πενταόμφαλο pentaomphalon (πληθ. pentaomphala) πενταρχία pentarchy πεντάστυλος pentastyle Πεντάτευχος Pentateuch πέντε άρτοι see πενταόμφαλο πεντελικός Pentelic πεντηκόντορος pentecontor/pentekonter πεντηκοστάριον pentecostarion (πληθ. pentecostaria) Πεντηκοστή Pentecost πεντήρης “five”, quinquereme πεπιεσμένος compressed, flattened, squat πεπλατυσμένος flat, squat Πεπλοθήκη Peplotheke πέπλος hanging (also παραπέτασμα, ποδέα), peplos (πληθ. peploi) πεπλοφόρος, η the Peplos Kore πέρας end περγαμηνή parchment, vellum (πληθ. vella) περγαμηνός Pergamene περίακτος periaktos (πληθ. periaktoi) περίαπτο pendant, (αποτροπαϊκό) ~: amulet περιαυχένιο torque περίβλημα matrix, {Arch} encasement, sheath(ing) περίβολος enclosure, precinct (wall), peribolos (πληθ. periboloi), peribolos/temenos wall, ring, ~ [πλοίου]: cathead, (αμυντικός/

GREEK-ENGLISH 115 οχυρωματικός) ~: circuit wall (also περιμετρικό τείχος), ταφικός ~: see ταφικός περιβραχιόνιο armband (also επιβραχιόνιο) περίγραμμα contour, outline, {P} profile [of vases], ~ σχήματος S: S-profile περίγραμμα ενιαίο {P} one-piece περιδέραιο necklace, ~ πολλαπλών σειρών: multiple-strand necklace περίδεση/περίδεσμος setting περίδρομος {Arch} banquette, rampart-walk, {Cl Arch} peridrome [of temples] περιέλιξη rod-forming, winding, κατασκευασμένος με ~: rod-formed περιελισσόμενος coiled περίζωμα loin (cloth) περιθλασιμετρία ακτίνων Χ x-ray diffraction περιθύρωμα doorframe περιθώριο border περικάρπιο bracelet, wristband περικεφαλαία helmet περίκλειστη τεχνική see τεχνική περίκλειστος cloisonné, {T} enclosed περικνημίδα greave περικόρμιο bodice περιλαίμιο collar, torque περιμήριο garter, thigh(-)guard (also παραμηρήδιο) περιοδολόγηση dating περίοπτος {Sc} in-the-round περιπήχιο (fore)arm(-)guard (also επιπήχιο) περίπτερος peripteral περιρραντήριο perirrhanterion (πληθ. perirrhanteria) περισκελίδα leg-band περίσταση {Arch} peristasis (πληθ. peristaseis) περιστήθιο breastband [of horses], breastplate [of horses] (also προστερνήδιο) περιστρεφόμενος {Me} swivel περιστροφική γράμμωση rotary mark/scratch περιστύλιο/περίστυλο colonnade, peristyle περίστυλος colonnaded, peristyle περίστωο peristyle, κλειστό ~: ambulatory περισφύριο ankle(-)guard, anklet (also επισφύριο) περιτείχισμα enceinte περιτένεια {Arch} peritenia band περιτένειο setting margin περίτεχνος elaborate περίτμηση cut-out (technique) (also τεχνική της περίτμησης) περίτμητος cut(-)off/out περιτόναιο(ν)/περίτονο(ν) wale [of ships] περιτραχήλιο pectoral περιφέρεια {P} edge περιχείλωμα rim, {L} raised rim, {Me} flange, ~ [λύχνου]: discus (around the pouring hole of lamps), κοίλο ~: concave rim, με ψηλό ~: {P} high rim(ed), οδοντωτό ~: {P} scalloped rim, πλατύ ~: {P} broad lip, flaring rim

περόνη pin, ~ με κομβιόσχημη κεφαλή: knotheaded pin, ~ με σφαιρικό έξαρμα: globe pin, διφυής ~: double pin, ραβδόσχημη ~: toggle-pin, σταυρόσχημη ~: crossbow fibula περόνιον spur [of ships] περσική επίχωση Perserschutt [on the Athenian Acropolis] περσικός Persian πεσσίσκος cippus (πληθ. cippi), διαχωριστικός ~ (παραθύρου): {B Arch} mullion (also αμφικιονίσκος) πεσσοειδής τοίχος see τοίχος πεσσοί/πεττοί draughts πεσσόκρανο pier-capital πεσσός 1. anta, pier, pillar, pilaster, ~ [κεραμικού κλιβάνου]: central pillar [of kilns], ~ από πολλαπλούς πελεκητούς κυβόλιθους: multiblock pillar, ~ με χαμηλού ύψους πελεκητό κυβόλιθο: low-block type pillar. 2. {B Arch} ~ ορθογώνιας διατομής: rectangular pier, ~ τετράγωνης διατομής: square pier, ακραίος ~: terminal pilaster, σταυρόμορφος ~: cruciform pier, ταυόμορφος ~: T-shaped pier πεσσοστοιχία row of piers/pillars πέταλο horse-shoe, ~ νομίσματος: blank, flan πεταλοειδής horse-shoe (shaped) πεταλόμορφος horse-shoe shaped πεταλόσχημος see πεταλόμορφος πέτασμα panel πέτασος cap, sun hat, petasos (πληθ. petasoi)/ petasus (πληθ. petasi) πέταυρο (roof ) batten πέτρα/πέτρινος stone πετρογραφία petrography πετρογραφικός petrographic πετρολογικός petrological πηγάδι well πηδάλιο steering-oar πηδαλιούχος helmsman πήλινος clay, terracotta, πήλινο/κεραμικό αρχιτεκτονικό μέλος: architectural terracotta (also κεράμωση) πηλοκονίαμα clay mortar, mud-plaster πηλοπλαστική clay modelling πηλός clay, fabric, ~ με εγκλείσματα μαρμάρου: marble ware, ακάθαρτος/χονδρόκοκκος ~: gritty clay, ανοικτός ερυθρός ~: light red/pink clay, ανοικτός καστανέρυθρος ~: light reddish brown clay, ανοικτός καστανός ~: light/very pale brown clay, (ανοικτός) πορτοκαλόχρωμος/ κιτρινέρυθρος ~: reddish yellow/yellowish red clay, καστανέρυθρος ~: reddish brown clay, καστανός ~: (strong) brown clay, λεπτόκοκκος ~: fine fabric, οπτός ~: terracotta, χονδροειδής ~: coarse fabric, impasto (see also κεραμική), με επικάλυψη πηλού: clay-lined, πρόσμειξη πηλού: clay paste (see also σύσταση πηλού)

116 GREEK-ENGLISH πηλώδης clayey πήνη wept (also κρόκη) πηνίο pestle, spool, ~ (αργαλειού): bobbin πηνιόσχημος spool-shaped πήχυς cubit πιεσμένος squat πιθαμφορέας jar, pithamphora (especially Cy P of the Archaic period), ~ με αποφύσεις: lughandled jar, ~ με δακτυλιόσχημη λαβή: {My} loop-handled jar, απιόσχημος ~: piriform jar (also απιόσχημος αμφορέας) πιθαμφορίσκος piriform jar (also τρίωτος ~) πιθοειδές jar, απιόσχημο ~: piriform jar πίθος jar, pithos, ~ με μετάλλια: medallion pithos, ~ με περιχείλωμα: {Mi} lipped jar, ~ με πόδι: footed jar, ~ με στόμιο σε σχήμα οπής: holemouthed jar, αποθηκευτικός ~: storage jar, άωτος σφαιρικός ~: {My} small handless jar, βαρελόσχημος ~: barrel /pithoid jar πιθόσχημος pithoid πικούνι large pick-hammer πικτόγραμμα pictogram, pictograph πίλος cap, hat, φρυγικός ~: Phrygian cap πιλόσχημος hat-shaped πίνακας panel, pinax (πληθ. pinakes), plaque, {P} platter, ~ αγίας τράπεζας: altarpiece, ~ παιχνιδιού: gaming board, ~ πρόσπτωσης: incidence matrix, αναθηματικός ~: votive plaque, ταφικός ~: funerary plaque πινακίδα tablet, ~ παιχνιδιού: gaming board, σελιδόσχημη ~: page shaped tablet, φυλλόσχημη ~: palm leaf tablet πινάκιο dish, plate, tray, {PA} saucer, small bowl (also δισκίο, φιάλη), {B} shallow bowl, αβαθές ~: {B} plate, βαθύ ~: deep bowl, dish, δικαστικό ~: judges tablet, μικκύλο ~ του τύπου “των πυρών”: small pyre saucer, ορθογώνιο ~: {EC} palette, περγαμηνό ~: sigillata plate, ρηχό ~ του τύπου “των πυρών”: shallow pyre saucer πινακοθήκη pinacotheca, Pinakotheke (the north wing at the Propylaea of the Athenian Acropolis) πινελιά brush stroke πιόσχημος see πειόσχημος πιστωτικό χρήμα token (also κέρμα) πλαγγόνα doll πλαγιά hillside πλάγια αντηρίδα see αντηρίδα πλαγίαυλος transverse pipes πλαγιοεντομή {L} hackle πλαγιοπέλεκυς see πέλεκυς πλάγιος profile πλαίσιο {P} border, cornice, frame, {Me} mount, ~ αναφοράς: context (also αρχαιολογικό/ χωροχρονικό περιβάλλον/πλαίσιο, συμφραζόμενα, συνευρήματα, σύνολο, συνάφεια), ~ κροσσών σε σχήμα αιχμής βέλους: {P d.p.} arrow fringe,

αυτόξυλο ~: {B} integral frame [of icons], recessed panel πλάκα slab, {L} tablet, ~ εφαρμογής: surface plate, καλυπτήρια ~: capstone, covering slab, πρόσθια ~ σαρκοφάγου: sarcophagus front, φατνωματική ~: see φατνωματικός πλακίδιο plaque, {Arch} tile, {L} tablet, ~ καταδέσμων: see κατάδεσμος, ~ πόρπωσης: {Me} catch(-)plate, ασπιδόμορφο ~: calyx medallion, επιτοίχιο ~: wall tile πλακοσκεπής slate-roofed πλακοστρωμένος see πλακόστρωτος πλακόστρωση paving πλακόστρωτο paving πλακόστρωτος paved (also λιθόστρωτος) πλαστική see γλυπτική πλαστικός plastic, ~ δακτύλιος: see δακτύλιος πλαταγή rattle (also σείστρο) πλατύσκαλο landing πλάτωμα plateau (πληθ. plateaux) πλέγμα 1. {P} cross-hatching, linear pattern, ~ καλάθου: basket weaving, ~ ρόμβων: lozenge network, ~ στικτών ρόμβων: heron, δικτυωτό ~: criss-cross, ταινιωτό ~: interlacing design/ pattern (also συμπλεκόμενες ταινίες). 2. boxgrid, σταθερό ~: rigid box-grid 3. ~ με γωνίες: {B} pointed guilloche πλέθρο(ν) plethron (πληθ. plethra) Πλειόκαινο Pliocene Πλειστόκαινο Pleistocene πλεκτός {Me} braided, ~ σταυρός: see σταυρός, πλεκτή τοιχοποιία: see τοιχοποιία πλέξη {Ba} plaiting, twining, απλή ~: chequerwork, plain weave, simple plaiting, αραιή ~: open twining, διαγώνια ~: diagonal plaiting, σφιχτή ~: close twining πλεόνασμα 1. surplus, αγροτικό ~: surplus production. 2. excess, moil (of glass vessels) πλευρά side, ~ στέγης: pitch πληθυσμιακή συγκέντρωση nucleation πλήκτρο plectrum (πληθ. plectra – of string instruments) πλημοχόη plemochoe (πληθ. plemochoai) πλινθοδομή brickwork πλινθοπερίκλειστος cloisonné πλίνθινος brick πλίνθος {Arch} block, brick, ~ (αγάλματος/βάσης κίονα): plinth, διάτονη/μπατική ~: header, δρομική ~: stretcher, έγκοπτη ~: cut brick, ωμή ~/ωμόπλινθος: crude brick, mud(-)brick, sunbaked/sun-dried/unbaked brick πλινθότοιχος mud(-)brick wall πλινθοφόρος {N} plinthophoric πλοιάριο see λέμβος πλόκαμος hair lock, tentacle, tress πλοχμοειδής interlace πλοχμός cable, guilloche, quirk, {B} interlace,

GREEK-ENGLISH 117 διακεκομμένος ~: broken cable, κομμένος ~: quirk, συνεχής κομμένος ~: running quirk, φυλλόσχημος ~: foliate scroll πλυνός wash-tub Πλυντήρια Plynteria [an Athenian festival] πλυντήριο wash-house, (υπαίθριο) ~: {Me} washery ποδαρικό (τόξου) {Arch} respond ποδέα apron, hanging (also παραπέτασμα, πέπλος) ποδήρης long (of clothes) πόδι foot, stem (also στέλεχος), ~ με σκοτία: torus foot, αυλακωτό ~: ridged stem, με ~: stemmed, χωρίς ~: stemless ποδιά {Arch} sill (of windows) πόδιο podium (πληθ. podia) ποδόστημα sternpost ποδωστήριο treadle ποικιλότητα diversity ποιμαντορική ράβδος see αρχιερατική ράβδος πολέμαρχος polemarch πολεμίστρα see θυρίδα επάλξεων πόλη-κράτος city-state, polis (πληθ. poleis), μικρή πόλη: town πολιορκητικός κριός see κριός πολιούχος patron deity/god πόλις see πόλη-κράτος πόλισμα township πολιτεία polity πολιτισμική ομάδα {PA} culture Πολλαπλασιασμός των Άρτων, ο the Multiplication of the Loaves πολλαπλοί μίσχοι see μίσχος πόλος 1. polos (πληθ. poloi) 2. ~ περιστροφής: pivot. 3. dowel πολυάνδριον polyandrion/polyandrium (πληθ. polyandria) πολυγωνικός polygonal πολυεδρική κοπή facet cutting, facet(t)ing πολυέλαιος chandelier πολυήρης polyreme πολύθυρο pier-and-door (partition), polytheron (πληθ. polythera) πολυκαλλιέργεια polyculture πολυκάνδηλο candelabrum (πληθ. candelabra), lamp holder, polycandelon (πληθ. polycandela) πολύμυξος multiple-nozzle πολυπαράθυρο pier-and-window arrangement/ partition πολύποδας polyp πολύπτυχο polyptych πολυσταύριο polystaurion (πληθ. polystauria) πολύτρουλ(λ)ος multi-domed πολυχρωμία polychrome πολύχρωμος polychrome, ~ με μελανή βάση: black polychrome Πομπείο(ν) the Pompeion

πομπηιανός Pompei(i)an πομπική οδός see οδός ποντικός Pontic ποντίλι large point πόπανο popanon (πληθ. popana) πορεία στον Γολγοθά Road/Way to Cavalry πόρπαξ arm band/grip [of shields] (also κεντρική λαβή) πόρπη 1. fibula (πληθ. fibulae), toggle, ~ ασφαλείας: safety pin, ~ ζώνης: (belt) buckle, δοξαρωτή ~/~ δοξαρωτού τύπου: violin bow fibula, οκτώσχημη ~: spectacle fibula, σταυροειδής/σταυρόσχημη ~: crossbow fibula, τοξωτή ~: arched/bow fibula. 2. brooch, δισκοειδής ~: disc brooch, τοξωτή ~: crossbow brooch πορφύρα whorl-shell, αλυσιδωτή ~: {P} linked whorl-shell, διάστικτη ~: {P} dotted whorlshell, πλήρης ~: {P} filled whorl-shell πορφυρίτης porphyry πορφυρογέννητος porphyrogenitus (πληθ. porphyrogeniti) πορφυρός purple πορώδης porous ποταμός {B} potamos (πληθ. potamoi) ποτήρι beaker, {Mi P} tumbler, (άγιο) ~ο: {B} chalice, goblet, το ~ της αναφοράς: the Chieftain cup, το ~ του Νέστορα: Nestor’s cup, αμφοροειδές ~: tankard, κυλινδρικό ~: {PA} ouzo cup (also μόνωτο κυάθιο, ουζοπότηρο), κωνικό ~: {EC} beaker (also ποτήρι, κωνικό κύπελλο), ψηλό ~ «κοινωνίας»: {My} chalice (see also κύλικα, κύπελλο) ποτηροκάλυμμα chalice veil (also αήρ) πότνια θηρών Mistress of Animals, potnia theron πους (ιστίου) clew πραιτώριο praetorium (πληθ. praetoria) πρανές bank, embankment, gully, hillside Πραξαπόστολος Praxapostle/Praxapostolos πρεπενδούλιο see πενδίλιο πριγκιπάτο principality πριμικήριος primicerius (πληθ. prmicerii), primikerios (πληθ. primikerii) πριόνι saw πριτσίνι see καρφί προαύλιο forecourt πρόβολος bowsprit [of ships], cantilever, console, {B Arch} corbel, {Me} bracket πρόβουλος proboulos (πληθ. probouloi) προγονολατρεία ancestor worship πρόδομος porch, prodomos (πληθ. prodomoi) [principally of My megara], vestibule προεδρία {Arch} pro(h)edria (πληθ. pro(h)edriai – also έδρανο προεδρίας) προεικόνιση prefiguration προέλευση provenance προελληνικός pre(-)hellenic προεμβόλιο(ν) upper ram

118 GREEK-ENGLISH προεξοχή boss, {Me} tang, με ~ για ένθεση: tanged, (κλειστή) ~: {Arch} oriel προθάλαμος antechamber, forehall, vestibule προθεϊστικός pre(-)theistic πρόθεσις lying-in-state, prothesis πρόθυρο prothyron (πληθ. prothyra), vestibule προϊστορία prehistory προϊστορικός prehistoric προϊστοριολόγος prehistorian προκανονικός precanonical προκεραμικός aceramic, preceramic πρόκυψις prokypsis προλιμένας outer harbour προμαχώνας bastion προμετωπίδα frontispiece προμετωπίδιο frontlet [of horses], helmet peak πρόμοχθος mutule πρόναος pronaos (πληθ. pronaoi) προξενία proxeny προξενικός proxenic πρόξενος proxenos (πληθ. proxenoi) προοπτική perspective, ~ βράχυνση/σμίκρυνση/ συνίζηση/σύντμηση: foreshortening (also βράχυνση) πρόπλασμα {Sc} model προπλασμός {B} underlayer, underpainting προπύλαια propylaea, propylaia [rather rare in the singular, πρoπύλαιο(ν)-propylaeum] πρόπυλο gateway, portico, propylon (πληθ. propyla) προσάρτημα attachment (also προσάρτημα, πρόσφυμα, πρόσφυση) προσγεγραμμένος adscript προσηλωμένος riveted προσθετικός {Arch} agglomerate/agglomerative (also σωρευτικός) προσκεφάλαιο headrest [of furniture], pulvinus (πληθ. pulvini) [of column capitals] προσκήνιο proscenium, proskenion πρόσκτισμα annexe προσκύνηση των Μάγων adoration of the Magi προσκυνητάριο {B} shrine, (icon-)stand πρόσμειξη {P} temper, ~ πηλού: see πηλός, προσμείξεις: {P} admixtures πρόσοψη façade, ~ σκηνής: sc(a)enae frons, η ~ των αιχμαλώτων: the Captives’ Façade [Corinth], σκηνική ~: sc(a)enae frons πρόσταση porch, portico προστατευμένος {T} defensible προστερνίδιο breastband/breastplate [of horses] (also περιστήθιο) προστομιαίο well-head, puteal πρόστυλος prostyle, ~ με πλάγιες επικαμπές: prostyle with returning sides προστώο porch, portico, prostoon (πληθ. prostoa) προσφορά offering πρόσφυμα attachment

πρόσφυση attachment, {P} junction προσχέδιο {B} underdrawing, γραπτό ~: sketched underdrawing προσχωματικός alluvial (also προσχωσιγενής) προσχωσιγενής alluvial προσωπείο mask, νεκρικό ~: death mask προσωπίδα mask, ~ αλόγου: blinker (also παραγναθίδα αλόγου), νεκρική ~: death mask προσωπογραφία portraiture προσωποποίηση personification προτείχισμα bulwark, outwork προτομή bust, portrait (head), protome πρότυπη θέση ανεύρεσης see θέση πρότυπο pattern, ~ των διασκορπισμένων οικισμών: dispersed settlement pattern, οικιστικό ~: settlement pattern (also χωρική κατανομή [οικισμών]), πρωτοαστικό ~: Early State Module προχοή spout, ~ με ακροφύσιο: nozzle spout, ~ με πλευρικό στόμιο: side- spouted, ηθμωτή ~: strained spout, με ~: spouted, με υπερυψωμένη ~: high-spouted, πλάγια ~: side spout, σωληνωτή ~: tubular spout προχοΐδιο/προχοΐσκη juglet πρόχους ewer, jug, prochous (πληθ. prochoi), {B} flagon, {G} pitcher, tankard, ~ με ηθμό: filter jug, αμφοροειδής ~: amphoroid/stirrup jug, αμφοροειδής ~ με απιόσχημο σώμα: {My} piriform jug, αρυβαλλόσχημη ~: jug-aryballos, γεφυρόστομη ~: {My} hole-mouthed jar, δίωτη ~: two-handled jar, ευρύστομη ~: hole-/ round-/wide-mouthed jug, pitcher, ηθμωτή ~: strainer jug (also ηθμοπρόχους), λοξότμητη ~: high-spouted jug, jug with cutaway spout, οπισθότμητη ~: {My} conical jug with cutaway neck, οφθαλμωτή ~: beaked jug, πρόχειλη ~: ewer, πτηνλομορφη ~: bird jug, ραμφόστομη ~: beaked ewer/jug, ραμφόστομη ~ με αμφίκοιλο/ σιγμοειδές χείλος: {EC} S-profile jug with cutaway spout, στενόλαιμη ~: {My} narrownecked jug (also λήκυθος), σφαιρική πιεσμένη ~: squat jug, ταινιωτή ~: linear jug πρόχυση open spout, pouring προχυτικός pouring, spouted πρυτανεία (η) prytany πρυτανείο prytaneion (πληθ. prytaneia), prytaneum (πληθ. prytanea) πρύτανις prytanis (πληθ. prytaneis) πρώιμος early πρωράτης/πρωρεύς bow officer πρωταρχικό περιβάλλον see χωροχρονικό περιβάλλον/πλαίσιο πρωτέκδικος protekdikos (πληθ. protekdikoi) πρωτοαστικό πρότυπο see πρότυπο πρωτοαττικός Protoattic πρωτογάνωμα Urfirnis πρωτογενής κρατικός σχηματισμός primary state formation

GREEK-ENGLISH 119 πρωτογεωμετρικός Protogeometric πρωτόγραμμα initial (capital) πρωτοκορινθιακός Protocorinthian πρωτοκοτύλη protokotyle (πληθ. protokotylai) πρωτομαγιόλικα Protomaiolica, ~ με σχαρωτό διάκοσμο: Brindisi Ware, Grid-Iron Protomaiolica πρωτοσπαθάριος protospathar(ios) πτέρνα {L} butt end, talon, {Me} heel, εδροτομημένη ~: facetted butt end πτερνιστήρας {Me} spur πτερόν {Arch} wing, pteron (πληθ. ptera) πτέρυγα wing, ~ (θώρακα): cuirass flap πτερύγιο flap,~ άντωσης: {Me} slot, ~ (κλίμακας άμβωνα): parapet, τεταρτοκυκλικό τυφλό ~: {B Arch} lateral semi-arch πτερυγόσχημος wing πτέρωμα {Arch} pteroma (πληθ. pteromata) πτερωτός {P} wing(ed) πτηνοκύλικα bird bowl πτηνόμορφος bird-like, πτηνόμορφη πρόχους: see πρόχους πτίλωμα feather pattern πτιλωτός see φολιδωτό(ς) πτυάριο shovel πτυκτός/πτυσσόμενος folding πτυχολογία drapery πτυχώσεις {P} ripple pattern πτυχωτή διακόσμηση see διακόσμηση πτυχωτός {P} crinkled, fluted πυγμαχία boxing πυγμάχος see πύκτης πυθμένας bottom, interior base πυκνόστυλος pycnostyle πύκτης boxer πύλη door, gate, βασίλειος/ωραία ~: royal door(s), sanctuary door (also βημόθυρο) πυλίδα postern(-gate), sally port πυλώνας gateway, portal πυξίδα pyxis (πληθ. pyxides), ~ με χοανοειδές στόμιο: {EC} teapot, ~-οικίσκος/~ σε σχήμα οικίσκου: hut pyxis, ~ τύπου Γνάθια: Gnathiantype pyxis, αχινόσχημη ~: {EC} spherical pyxis, δίδυμη ~: double pyxis, κολουροκωνική ~: truncated-conical pyxis, κυλινδρική ~:

cylindrical pyxis, νικοσθένεια ~: Nicosthenic pyxis, ορθογώνια ~: straight-sided pyxis, πηνιόσχημη ~: spool pyxis, σύνθετη ~: multiple pyxis, σφαιρική ~: spherical pyxis, τριποδική ~: tripod(-)pyxis πυρά pyre, εναγιστική ~/~ θυσιών: sacrificial pyre πυρακτωμένος red-hot πυρακτώνω anneal, με ανόπτηση/ πυράκτωση: annealed πυραμιδοειδής pyramidal, ~ στέγη: see στέγη, ~(-) καμαρωτός: see καμαρωτός πυράντοχος refractory πύραυνο brazier, burner, fire-box πύραυστρο fire-tong πυργίσκος turret πυργοστεφής turreted πυργόσχημος turreted πυρήνας {GL, L} core, ~ αιχμών: point core, ~ ιζήματος βαθιών θαλασσών: deep sea core, ~ με αιχμές: core with points, ~ πετρώματος: microgravette, ανθεμωτός ~: palmette heart, εξαντλημένος ~: spent core, καλυκοειδής ~: bullet/calyx-like core, πεπλατυσμένος ~: flattish core, πλακοειδής ~: plated core, πολύεδρος ~: polyhedral core, πρισματικός ~: prismatic core, πρόχειρα διαμορφωμένος ~: macrocore, χελωνοειδής ~: Levallois/tortoise core πυρηνοληψία coring πυριατήριο see λουτρό εφίδρωσης πυρίμαχος refractory πυριτία silica πυριτόλιθος chert, flint πυροστρόβιλος whirl πυροσυσσωμάτωση fritting πυροτεχνολογία pyrotechnology πυρσός torch (also δάδα, δαυλός) πύρωση firing πωγωνοφόρος bearded (also γενειοφόρος) πώλος foal πώμα lid, stopper, ~ αγγείου: jug-stopper, κυρτό ~: inclined lid πώρινος poros πωρόλιθος poros (stone)

120 GREEK-ENGLISH

Ρ ραβδόγλυφο {Arch} torus (see also σπείρα) ράβδος 1. staff, αρχιερατική/ποιμαντορική ~: crosier, pastoral staff. 2. pontil, rod, ~ καμίνου: firing rod, σύνθετη ~ γυαλιού: cane ράβδωση {Arch} flute, fluting, {P} rib, (οριζόντια) ~: ridge, κοιλόκυρτη/στλεγγιοειδής ~: {Sc} strigillated flute, με διπλή ~: {P} doublereeded, με τριπλή ~: triple-reeded ραβδωτός {Arch} fluted, {P} reeded, ribbed, rod ραδινός slender ραδιογραφία radiography ραδιοχρονολόγηση C14/radiocarbon dating ρακέτα {P d.p.} hatched loop ράμπα versura ράμφος beak, ~ γερακιού: hawk’s beak, {Arch} hawksbeak ραμφόστομος beak-spouted, beaked ρασοφόρος rassophore ράσπα rasp (also ρίνη) ράχη {L} backing (on blade), {Me} mibrid ρεγεώνα {B Τ} region ρείθρο {Arch} gutter, {Me} sluice ρέον περίγραμμα blur(red) outline ρηγμάτωση fracture, ~ καταπόνησης: strain cracking Ρίζα Ιεσσαί Tree of Jesse ρίζα (λαβής) see λαβή ρίνη see ράσπα ριπίδιο fan ριπιδιόσχημος fan-like/-shaped ριπιδωτός ribbed (also νευρωτός, ραβδωτός) ριποειδής see ριπιδιόσχημος ρόδακας wheel pattern, rosette, ~ εγγεγραμμένος σε κύκλο: rosette within circle, αστερόσχημος ~: stellar rosette, στιγμωτός ~: dot rosette, τετράφυλλος ~: quatrefoil ροδιακός Rhodian ρόδινος pink, rose ρόδισμα red passage ροδόχρους pinkish ρόκανο rabot, push plan ρομανικός Romanesque ρομανίσιο {B} bar ρομβοειδής diamond-shaped ρόμβος lozenge, αλυσιδωτός ~: chain lozenge, κρεμώμενος ~: pendant/pendent lozenge, πλέγμα ρόμβων: see πλέγμα, συνεχείς ρόμβοι: lozenge chain ρομφαία glaive

ρόπαλο dash, mace ροτόντα rotunda ρυθμιστής ισορροπίας {Arch} levelling spacer (also στοιχείο οριζοντίωσης) ρυθμός 1. {P} style, ~ Κερτς: Kerch style, ~ λευκός επί μελανού: White-on-Black Style, ~ με περιμετρικές ζώνες μεταλλίων: {B P} Intermediate Style, ~ της Γνάθιας: Gnathia Style, ~ της σιταποθήκης/του σιτοβολώνα: Granary Style, ~ του πολύποδος: Octopus Style, ~ των αιγάγρων: Wild Goat Style, ~ των ζώων: Animal Style, ~ των κυλίκων: Chalice Style, ~ των Σερβίων: Servia Style, ~ των σφιγγών και των λεόντων: Sphinx and Lion Style, ~ Φικελλούρων: Fikellura Style, ανακτορικός ~: Palace Style, απλός ~: Plain Style, αυστηρός ~: Severe Style, αφηγηματικός ~: Narrative Style, γραμμικός νησιωτικός ~: linear island style, διακοσμητικός ~: Ornate Style, δίχρωμος ~: Duochrome Style, εικονογραφικός ~: Figure/Pictorial Style, εναλλασόμενος ~: Alternating Style, εξελιγμένος ~: Developed Style, θαλάσσιος ~: Marine Style, καβειριακός ~: Cabiran Style, κροσσωτός ~: Fringed Style, λεπτός ~: Fine Style, λευκός ~: White-on-dark Style {EM III}, λιτός ~: Plain Style, μαυρόασπρος ~: Black and White Style, ογκηρός ~: Heavy/ Volume Style, πλούσιος ~: Grand/Ornate Style, ποιμενικός ~: Rude Style, πολυχρωμικός ~: {Mi} light-on-dark style, πυκνός ~: Close Style, πτυχωτός ~: ripple pattern (ware), συμβατικός ~: Conventionalising Style, συμπαγής ~: Solid Style, υψηλός ~: Grand Style, φυτικός ~/~ της χλωρίδος: Floral Style, ώριμος ~: Ripe Style. 2. {P} ware, ~ Λεβήνος: Lebena ware, ~ Σαλάμης: Salame Ware, πτυχωτός ~ χελωνίου: Tortoiseshell Ripple Ware, τραχωτός ~: barbotine ware. 3. {Arch} order (e.g. δωρικός ~: Doric order), μεγάλος ~: main order ρυμός draught-pole ρυόλιθος rhyolite ρυτιδωτή διακόσμηση see διακόσμηση ρυτό rhyton (πληθ. rhyta), κύλικα-ρυτό: cuprhyton, ~ με επίπεδη βάση: flat-based rhyton, ~ με σχήμα ταυροκεφαλής: bull’s head rhyton, οξύληκτο ~: pointed rhyton, το ~ της πολιορκίας: the Siege Rhyton, ωοειδές ~: pear rhyton ρυτοφόρος cupbearer (principally the male figure in the processional fresco from the palace at Knossos) ρωγμάτωση cracking ρωγμή cleavage, crack, δίκτυο ρωγμών: craquelure ρωμαϊκός Roman, ρωμαϊκό σκυρόδεμα: opus caementicium, Roman concrete ρωμανικός see ρομανικός

GREEK-ENGLISH 121

Σ σαγή harness σαγίον sagion (πληθ. sagia) σάκκος snood (also άμπυξ, κάλυμμα κόμμης), {B} saccos (πληθ. saccoi)/sakkos (πληθ. sakkoi) σάλπιγγα trumpet σαλπιγκτής trumpeter σαλτζάριο/σαλτσάριο chafing dish, saltzarion (πληθ. saltzaria) σαμαρωτός saddle(back) σαμιακός Samian σανδαλίζουσα Νίκη Nike adjusting/unbinding her sandal σανδαράκη realgar σανίδα {B} board (of icons), ~ καλυπτήρια: joist σανιδόμορφος plank-like σανίδωμα platform of boards σάρδιος carnelian, cornelian, sard σαρδόνυχας sardonyx σαρκολαβίδα forceps σαρκοφάγος larnax (πληθ. larnakes), sarcophagus (πληθ. sarcophagi) σάρκωμα {B} flesh part Σασανίδης Sassanian σατραπεία satrapy σατράπης satrap σατυρικό δράμα satyr-play σάτυρος satyr σαυρωτήρας spear-butt, spike σβώλος lump σεβαστοκράτωρ sebastocrator/sebastokrator σεβίζων in veneration, venerating Σειληνός Silenus Σειρήνα Siren σειριοποίηση seriation (also κατάταξη) σείστρο rattle, sistrum (πληθ. sistra – also πλαταγή) σέκρετο(ν) sekreton (πληθ. sekreta) Σενώνιο Senonian σεραφείμ seraph(im) σέσουλα coal-scuttle σηκός cella (πληθ. cellae) σήμα mark, (ταφικό) ~: grave marker σήμαντρο semantron (πληθ. semantra) σημείο mark, ~ εκκίνησης: point of origin, ~ κατόπτευσης: look-out point/post, ~ κεραμέως: potter’s mark, ~ τήξης: melting point, ~ φυγής: vanishing point, γραπτό ~: dipinto (πληθ. dipinti), εγχάρακτο ~: graffito (πληθ. graffiti), τεκτονικό ~: mason’s mark σημίσιο(ν) semissis σηστέρτιος sesterce/sestertius (πληθ. sestertii)

σιγίλ(λ)ιο sigil(lum) σιγιλ(λ)ογραφία sigillography, sphragistics (also σφραγιστική) σίγλος/σίκλος {N} shekel σιγμοειδές S-dot σιγύννα pike σίδηρος iron σικύα bleeding cup σίμα/σίμη cornice, sima, επαετίς ~: raking sima, καταέτιος ~: raking/slanting cornice, παραετίς ~: lateral sima σινδόνη shroud σιπύη {P} sipye (= flour bin) σιρός granary (also σιταποθήκη, σιτοβολώνας), {B Arch} siros (πληθ. siroi) σιταποθήκη granary, silo (also σιρός, σιτοβολώνας) σιτοβολώνας see σιρός, σιταποθήκη σίφων {P} (wine-)siphon (πληθ. (wine-)siphones) σιωπή του Ζαχαρία speechless Zacharias σκαλμός see σκαρμός σκαλωσιά scaffolding (also ικρίωμα) σκάμμα trench σκαραβαίος scarab σκαραμάγγιον scaramangion (πληθ. scaramangia) σκαρίφημα sketch σκαρμός rowlock, thole(pin) σκάρπα escarpment, scarp σκάφη skaphe (πληθ. skaphai), tray σκαφοειδής naviform σκάφος boat, vessel, κωπήλατο (επίμηκες)/μακρό ~: longboat, longship, μονόξυλο ~: dug-out σκευή equipment σκευομορφικός skeuomorphic σκευομορφισμός skeuomorphism σκεύος utensil, vessel, ~ τήξης: crucible, melting-pot (also κύπελλο μεταλλουργίας, (μεταλλευτική) χοάνη, χωνευτήρι), επιτραπέζια σκεύη: tableware, κωδωνόσχημο ~: {Mi P} sheep-bell, μαγειρικό ~: cooking pot (επίσης χύτρα), ρηχό τηγανοειδές ~: {Cy} baking plate σκευοφυλάκιο treasury, {Β} sacristy, skeuophylakion (πληθ. skeuophylakia)/skevophylakion (πληθ. skevophylakia) σκηνή {Arch} sc(a)ena (πληθ. sc(a)enae), scene building, skene (πληθ. skenai) σκηνοθήκη skenotheke (πληθ. skenoithekai) σκήτη hermit cell, skete (πληθ. sketai) σκιαγραφία silhouette, τεχνική της ~ς: silhouette technique σκιάδ(ε)ιο parasol (also αλεξήλιο) σκίαση shading (see also φωτοσκίαση) σκίαστρο velum (πληθ. vela) σκλήρυνση με πυράκτωση anneal σκοτεινός dark, Σκοτεινοί Αιώνες: Dark Age(s), σκοτεινό επί ανοικτού: dark-on-light σκοτία scotia (πληθ. scotiae – also τροχίλος) σκουρόχρωμος dark

122 GREEK-ENGLISH σκύλευση despoilment σκυλεύω despoil σκυρόδεμα concrete σκυφίδιο bowl, ~ με βαθύ σώμα: deep echinus bowl, ~ σε σχήμα εχίνου: echinus bowl σκυφίο {B} bowl, {B Arch} (glazed) bowl σκυφοειδές {My P} cup, ~ με στέλεχος: {DA} stemmed bowl σκυφοειδής skyphoid σκύφος skyphos (πληθ. skyphoi), cup, {PA} bowl, saucer (see Mylonas 1959, drawing 53a-i, Παντελίδου 2005, 62, 83, 104, 126, 201, 309310), {B} bowl, {Neolithic, My} deep bowl, {My} cup, ~ (αττικού) τύπου Β: glaux/owl skyphos (also γλαύκα/γλαυξ), ~-κοτύλη: cup skyphos, ~ με γραμμικές εγχαράξεις: linearcut bowl [glass vessel], ~ με διακόσμηση ρόδακα: rosette bowl, ~ με κύκλο: rosette deep bowl, ~ με παχύ καμπύλο χείλος και οριζόντια/ οριζόντιες κυλινδρική/κυλινδρικές λαβή/λαβές: {EC} rolled-rim bowl with tubular lug(s) (also φιάλη με παχύ καμπύλο χείλος...), ~ με πτηνά: bird bowl, ~ με χαμηλό πόδι: low-footed skyphos, ~ με (ψηλό) πόδι: see υψίπους σκύφος, ~ του λευκού ερωδιού: White Heron skyphos, ~ τύπου Β: see σκύφος (αττικού) τύπου Β, αβαθής ~: shallow bowl, ακρωτηριασμένος υψίπους ~: truncated stemmed bowl, (άωτος, βαθύς, ημισφαιρικός, καμπύλος, κωνικός) ~: saucer (see φιάλη), γεφυρόστομος ~: {My} hole-mouthed jar, ερμογένιος ~: Hermogenean skyphos, ημίτομος ~: hemispherical bowl, καβειρικός ~: Cabirion Class skyphos, Cabirion cup/Group skyphos, καλυκόσχημος ~: blossom bowl (also κύπελλο ανθοφορίας), κυκλαδικός/μηλιακός ~: Melian bowl, κωνικός/ευρύς ~: {Mi} conical bowl, μαστοειδής ~: mastoid cup, μεγαρικός ~: Megarian bowl, μόνωτος (κωνικός) ~: {My} one-handled (conical) bowl, ταινιωτός ~: band skyphos, υψίπους ~: high-footed skyphos, {My} stemmed bowl, ψηφιδωτός ~:mosaic skyphos σκυφωτός {N} concave, scyphate (also κοιλόκυρτος) σκωρία slag σμάλτο enamel, εγχάρακτο ~: engraved enamel, εμπίεστο ~: inlaid enamel, επιπεδόγλυφο/κοίλο/ λακκωτό ~: champlevé enamel, ζωγραφιστό ~: painted enamel, κυψελωτό/περίκλειστο ~: cloisonné enamel, συρματερό ~: filigree enamel σμάλτωμα/σμάλτωση enamelling (also επισμάλτωση), δίπλευρο/δίπλευρη ~: counter enamelling σμικρυνόμενος σταδιακά diminishing σμιλευμένος carved σμίλευση punching σμίλη chisel, adze, κοίλη ~: gouge, οδοντωτή ~: claw

chisel σμύριδα emery σολέα solea (πληθ. soleae) σόλιδος solidus (πληθ. solidi) σολουτραία περίοδος Solutrean (period – Upper Palaeolithic) σπαθάριος spatharios (πληθ. spatharioi) σπάθη {PA} spatula (πληθ. spatulae – also σπαθομήλη) σπαθομήλη {HT} spatula σπάραγμα fragment σπαρτιατικός βασάλτης lapis lacedaemonius σπείρα spiral, {Arch} astragal, spira (πληθ. spirae =the lower part of Asian Ionic or Aeolic columns, see Betancourt 1977, 156), torus, ~ με αναδιπλούμενο στέλεχος ή με καμπύλο/κυματιστό μίσχο: curve-stemmed spiral, ~ με οφθαλμό/οφθαλμωτή ~: spiral with solid centre, αλυσιδωτή ~: linked spiral, αμφίστροφη/αντεστραμμένη ~: retorted spiral, ατελής ~: curtailed, ατέρμονη/θέουσα/ συνεχής ~: running spiral, διαπλεκόμενη ~: interlocked/interlocking spiral, εκφυλισμένη ~: deteriorated spiral, εφαπτόμενη ~: tangent(ial) spiral, κομμένη ~: curtailed spiral, κομμένη συνεχής ~: curtailed running spiral, περιγεγραμμένη ~: framed spiral, περίστικτη ~: dotted spiral, πολλαπλή ~: group spiral, στελεχωτή ~/~ με στέλεχος: stemmed spiral, συνεχής ~: continuous spiral, συμπλεκόμενες σπείρες: spiral complex, φυλλοφόρος ~: foliate scroll, χωρίς σπείρες: unvoluted, σπειροειδής πάπυρος: see σπειροειδής σπειροειδής spiral, ~ πάπυρος: {My P} voluted papyrus σπειρομαίανδρος running dog, Vitruvian scroll σπείρωμα {Me} spiral σπένδω pour libation(s) σπήλαιο cave, ταφικό ~: burial cave σπηλαιοβάραθρο pit/pothole cave σπηλαιογραφία cave painting σπηλαιολογία spel(a)eology σπηλαιολογικός spel(a)eological σπηλαιολόγος spel(a)eologist σπηλαιόμορφος cave-like σπίνα {B Arch} spina (πληθ. spinae) σπλαγχνοσκοπία extispicy σπόλια spolia (also λάφυρα, υλικό σε δεύτερη χρήση) σπονδή libation σπονδικός libation σπόνδυλος {Arch} (column) drum (also σφόνδυλος), άνω επιφάνεια σπονδύλου: top, έδρα/επιφάνεια έδρασης σπονδύλου: bottom σπόρος σίτου {P} coffee bean σταγόνα {P} blob, dot σταγόνες {Arch} guttae σταγονόσχημα κρόσσια {P d.p.} necklace

GREEK-ENGLISH 123 decoration/pattern στάδιο stade [measuring unit and race], ~ της άγριας ζωής: savagery σταθερό πλέγμα see πλέγμα σταθμά standards στάθμη level (see also επίπεδο, στρώμα) σταθμητικός κανόνας (weight) standard σταθμίο weight σταθμός {B Arch} jamb σταμίν/σταμίς frame-timber [of ships], upper futtock [of ships] σταμνίο(ν) stamnion (πληθ. stamnia) σταμνίσκος collar-neck(ed) jar σταμνοειδής stamnoid στάμνος stamnos (πληθ. stamnoi), {PA} collared jar with slashed handles, {My} collar-neck(ed) jar, {EC P} wide-mouthed jar, (δίωτος) ~ με λαιμό αμφίκοιλου περιγράμματος: {EC P} collared jar (see Αγγελοπούλου 2014, 91, 203, 546, 565 and figs. 3.52-3.53) στάση 1. pose, ~ εν γούνασιν δρόμου: kneelingrunning/knielauf pose, ~ μεσολαβής: see μεσολαβή, αντίρροπη ~: contraposto, δεσποτική ~: commanding gesture, εκτάδην/εκτεταμένη ~: outstretched position, ηγετική ~: see δεσποτική στάση, συνεσταλμένη ~: contracted position, χιαστί στάση: contraposto. 2. κυνηγετική ~: killing site στατήρας 1. {Ν} stater. 2. steelyard (balance) στατική επάρκεια static efficiency στατιστική διασπορά variability σταυράτο(ν) {B N} stauraton/stavraton (πληθ. stauraton/stavrata) σταυροειδής cruciform (also σταυρόσχημος) σταυρεπίστεγος see ναός σταυροθήκη staurotheca (πληθ. staurothecae), staurotheke (πληθ. staurothekai) σταυροθόλιο cross/groin vault (also σταυρωτός θόλος), ~ με νευρώσεις: rib vault, τομέας σταυροθολίου: cell, web σταυροπηγιακός stauropegial, stauropegic σταυρός cross, crucifix, ~ αγιασμού: blessing/ sanctification cross, ~ αγίου Αντωνίου: T-cross, ~-λειψανοθήκη: reliquary cross, ~ λιτανείας: processional cross, ~ μαρτυρίου/μάρτυρος: cross of martyrdom, ~ με ευθύγραμμες απολήξεις στις κεραίες: cross potent, ~ τύπου Μάλτας: Maltese cross, αγκυλωτός ~: swastika, αιγυπτιακός/κοπτικός ~: ankh cross, διχαλωτός ~: cross fourchée, επιστήθιος ~: pectoral cross, ισοσκελής ~: Greek cross, κραταιός ~: cross potent, πλεκτός ~: interlaced cross, Τίμιος ~: True Cross, φυλλωτός ~: foliate cross σταυρόσχημος cruciform (also σταυροειδής) σταυροφόρος σφαίρα see σφαίρα σταυρωτός [θόλος] see θόλος στάχυς ear of corn

στάχωση binding, book cover, covers, ~ ευαγγελίου: gospel cover στεατοπυγικός steatopygic, steatopygous στέγαση roofing, σύστημα ~ς: roofing στέγη roof, αετωματική ~: gabled roof, αμφικλινής/ δικλινής ~: pitched roof, βολβόσχημη ~: onion dome, δίρριχτη/δίρρυτη ~: saddle(back) roof, δίρρυτες αλληλοτεμνόμενες στέγες: croos roof, δίρρυτη ~ με αποτμήσεις αετωμάτων: gambrel roof, επικλινής ~: hip(ped)/pitched/slanting/ sloping roof, κεραμοσκεπής ~: tiled roof, μολύβδινη ~: lead-sheathed roof, μονόρρυτη ~: lean-to roof, πυραμιδοειδής ~: pavilion roof, pyramid vault, σαμαρωτή ~: saddle roof, τετρακλινής/τρίριχτη ~: hip(ped) roof, τρικλινής ~: roof with hipped end στειλεός haft, handle, shaft στειλεωμένος hafted στείρα stempost [of ships] (also θαλασσοτόμος) στέλεχος {Me} shaft, {P} foot, stem στέμφυλα pomace στένωση {P} constriction στερεοβάτης stereobate στερεομικροσκόπιο optical microscopy στερεώνω mount στερέωση mounting, ~ [μνημείου]: consolidation στερεωτική ουσία binder στεφάνη hoop [of rings], {Arch} collar, ~ τρούλου: dome circular base-line, ~ φύλλων (κιονοκράνου): collar of leaves, οξυκόρυφη ~: tapered hoop στεφάνι {Sc} stephane στεφανίτης (αγώνας) stephanitic (games) στέψη (υπερθύρου) see γείσο υπερθύρου στηθαίο parapet (wall), ~ φρέατος: well parapet στηθαίος half-length στηθάριο {B} bust στήλη stele (πληθ. stelae/stelai), {B} gravestone, ~ αμειβόντων: chevron column, ~ με αετωματική επίστεψη: stele with pedimental finial, ~ με βυθισμένη μετόπη: stele with sunken panel, ~ με επίστεψη κυματίου: stele with crown moulding, ~ με επίστεψη σε σχήμα ναΐσκου/~ναΐσκος: naiskos stele, ~ με ιωνικό επίκρανο: stele with sofa capital, ~-πεσσός: pillar-stele, ~ της Ροζέτας: Rosetta Stone, ~ των όφεων: the serpent column (Constantinople – also τρικάρηνος όφις), αετωματική ~: pedimental stele, αμφίγλυφη ~: two-sided stele, ανθεμωτή ~/~ με ανθεμωτή επίστεψη: palmette stele, επιτύμβια ~: grave stele, ερμαϊκή ~: herm, θριαμβική ~: rostral/triumphal column, κορμός ~ς: shaft, ψηφισματική ~: decree stele στήμων warp (of looms) στήριγμα stand στιβάδιο stibadium (πληθ. stibadia) στίγματα stipple

124 GREEK-ENGLISH στιγμή dot, ακιδωτή ~: spiked dot στιγμοειδής punctiform στιγμορόδακας dot rosette στιγμωτός dotted, spotted, stippled στικτός dotted, pointillé, στικτό έγκαρπο: dot festoon στίλβη gloss, ~ χρήσης: silica gloss στίλβωμα burnish, ερυθρό ~: red burnish, καστανό ~: brown burnish στιλβώνω polish (also λειαίνω) στίλβωση polishing, ~ εν θερμώ/πυράκτωσης: firepolishing, ~ εν ψυχρώ/τριβής: lathe polishing, ~ περιστροφής: lathe/rotary polishing στιλβωτής polisher στιλβωτός burnished στιλπνός burnished, glossy, lustrous, polished στιχάριο sticharion (πληθ. sticharia) στίχος line [of inscriptions] στλεγγίδα strigil στοά portico, stoa, η Βασίλειος Στοά: Royal Stoa (Athens, Agora), η Ποικίλη Στοά: Painted Stoa/Stoa Poikile (Athens, Agora), υπόγεια ~: cryptoportico/cryptoporticus στοιχεία evidence στοιχείο οριζοντίωσης {Arch} levelling spacer (also ρυθμιστής ισορροπίας) στοιχηδόν stoichedon στοίχος row στομίδα horse-/snuffle-bit στόμιο 1. {P} mouth, rim, ~ εκροής: jet hole, ~ φρέατος: puteal, well-head, απεστρογγυλεμένο ~: rounded rim, απλό ~: lipless rim, έξω νεύον ~: everted rim, κυρτό ~: hollowed rim, λοξά διευρυνόμενο ~: everted lip, overhanging rim, λοξότμητο/οπισθότμητο ~: cut-away mouth (mainly of prehistoric jugs/ewers), με ελλειψοειδές ~: oval mouthed (see also χείλος), χοανοειδές ~: echinus mouth. 2. {My Arch} stomion (πληθ. stomia). 3. ~ τροφοδοσίας [κλιβάνου]: praefurnium (πληθ. praefurnii – also υποκαύστρα) 4. orifice (of pipes etc) στομωμένος {L} backed Στρατηγείο(ν) the Strategeion στρατηγός strategos (πληθ. strategoi) στρατόπεδο military camp στρεβλωμένος killed (also αχρηστευμένος, κατεστραμμένος, λυγισμένος) στρεπτή ίνα see ίνα στρεπτός twisted στροβίλιο strobilion (πληθ. strobilia) στρόβιλος {P d.p.} mill-sail, twirl, τρισκελής ~: triple twirl στρουκτουραλισμός structuralism στροφέας hinge, pivot hole, pivot stone στρόφιγγα {Μe} hinge στρώμα deposit, layer, level, stratum (πληθ. strata), ~ καταστροφής: destruction layer, ~

καύσης/στάχτης: ash layer, επιφανειακό ~: surface layer στρωματογραφημένος stratified στρωματογραφία stratigraphy στρώση {Arch} course στρωτήρας flat tile, pantile, ~ ηγεμών: eave-tile, στρωτήρες-καλυπτήρες: imbrex and tegula στυλίσκος brick pillar στυλίτης stylite στυλοβάτης platform, stylobate στύλος 1. {Arch} column, ~ θύρας: (door-)jamb. 2. stylus (πληθ. styli – also γραφίδα) στύπος stock [of anchors] στωικός stoic συγγένεια kinship συγγενικός kinship συγγραφέας Eκφράσεων ekphrast συγγραφέας ομιλιών homilist συγκεντρωτικός centraliz(s)ed συγκεντρωτισμός centraliz(s)ation συγκλητικός senator σύγκλητος senate συγκλίνον οδοντωτό (εργαλείο) see εργαλείο συγκόλληση mending, soldering (principally of metals), στερεά ~: hard soldering συγκολλημένος mended συγκοπή opus sectile συγκρότημα complex, ~ οικιών: house block σύγχρονος coterminous συγχύτευση casting on συζευκτική προσέγγιση conjunctive approach συλημένος looted σύληση looting συλλαβάριο syllabary συλλαβόγραμμα syllabogram συλλεκτική λεκάνη see λεκάνη συλλογή {Me, N} hoard (also θησαυρός) συμβατικός {P d.p.} formal συμπαγής solid, {Me} massive συμπιεσμένος see πιεσμένος συμπίλημα (γραμμάτων) ligature σύμπλεγμα {Arch} system, {Sc} group (also σύνταγμα), ~ (γραμμάτων): ligature συμπληρωμένος restored (also αποκατεστημένος) συμπολιτεία confederacy, league (also κοινόν) συμποσιακή κλίνη see κλίνη συμποσιακός sympotic συμποσιαστής symposiast συμπόσιο banquet, symposion, symposium (πληθ. symposia) συμφραζόμενα context (also πλαίσιο αναφοράς, συνάφεια, συνευρήματα, σύνολο, χωροχρονικό πλαίσιο) συμφυής inherent, integral, ~ κίονας: see κίονας σύμφυτος integrated (also συμφυής) συμψέλλια see βάθρα (πρεσβυτέρων) συνανήκων joining

GREEK-ENGLISH 125 συναξάριο/συναξαριστής lives of saints σύναξη {B} synaxis, ~ των Αποστόλων: Assembly of the Apostles συναρμογή joining (ανασκαφική) συνάφεια context (also πλαίσιο αναφοράς, συμφραζόμενα, συνευρήματα, σύνολο, χωροχρονικό πλαίσιο) συναφειακός contextual συναφής {P} joined συναξάριο synaxarion (πληθ. synaxaria) σύνδεσμος 1. {Arch} clamp, rivet. 2. came (of window panes) συνδετική ύλη mortar, κατασκευή από μικρούς λίθους με ~: mortar-and-rubble συνδετικό υλικό bonding material συνεπτυγμένος compressed σύνεργο καλλωπισμού toilet article/object συνεσταλμένη στάση see στάση συνευρήματα context (also αρχαιολογικό/ χωροχρονικό περιβάλλον/πλαίσιο, συμφραζόμενα, σύνολο, συνάφεια) συνέχεια continuity συνεχές continuum συνέχιση see συνέχεια σύνθετη ράβδος γυαλιού see ράβδος σύνθετος complex, σύνθετο κιονόκρανο: see κιονόκρανο σύνθρονο synthronon (πληθ. synthrona) σύνοδος {B} council, synod, ενδημούσα ~: standing synod, ιερά ~: holy synod συνοδικός {B} conciliar συνοικισμός synoecism, synoikism σύνολο context, deposit, group, κλειστό ~ αγγείων/ κεραμικής: pottery group συνοχέας clamp (also σύνδεσμος, σφυγκτήρας) σύνοψη (λειτουργική) missal σύνταγμα {Sc} group (also σύμπλεγμα) (e.g. το σύνταγμα του Γενέλεω=the Geneleos Group) σύντηξη fusion συντηρημένος mended, restored (see also αποκατεστημένος) συντήρηση subsistence συντηρητής conservator, restorer συντήρηση conservation συντονισμός στροφορμής ηλεκτρονίων Electron Spin Resonance συντρίμμια debris (also απορρίματα) συνυφή see συνευρήματα συνωρίς biga, two-horse chariot σύριγγα 1. {Arch} gallery. 2. syrinx (wind instrument) σύρμα {Me} wire, ελισσόμενο ~: filigree, twisted wire, στρεπτό ~: torque συρματοπλεκτική filigree συσπειρωμένος coiled συστάδα aggregate, cluster, group σύσταση πηλού fabric, χονδροειδής ~: coarse fabric,

καλή ~: fine fabric, μέτρια, ημιχονδροειδής ~: medium (coarse) fabric, ~ με εγκλείσματα, σχιστόλιθου/σχιστολιθικός πηλός: schist fabric, μεσαίας ποιότητας/σχετικά καλή ~: semi-fine fabric συστάτης see αμείβων σύστημα system, ~ επάλληλων σειρών: system of registers, σύστημα μινωικών αιθουσών: Minoan Hall System, ~ ορύγματος και οπής: trenchand-hole system {DA burials}, ~ παραθύρων: fenestration, ~ προβολής: projective system, διακοσμητικό ~: {P} group, μετρικό ~: weight standard συστημική προσέγγιση systems approach συστρεφόμενος twisting συστροφή torsion σύστυλος systyle συσχέτιση association σφαίρα globe, σταυροφόρος ~: globus cruciger σφαιρίδιο bead, globule σφαιρικός globular σφαιριστήριο sphaeristerion/sphaeristerium (πληθ. sphaeristeria) σφαιρόλιθος spherulite σφαίρωμα λαβής pommel (also επίμηλο, μήλο, μύκης) σφενδόνη sling, {Arch} drum (of domes – see also τύμπανο τόξου), sphedone (of hippodromes etc), {Me} bezel σφενδονήτης slinger σφενδόνιο see ενισχυτικό τόξο σφηκίσκος see αμείβων σφηκωτήρας hair ring/slide σφήνα wedge, άνω ~: {N} reverse die (also κάτω σφραγίδα), κάτω ~: {N} obverse die (also άνω σφραγίδα) σφηνίσκος lynch-pin σφηνόλιθος see θολίτης σφίγγα sphinx σφονδύλι spindle whorl σφόνδυλος (column) drum (see also σπόνδυλος) σφραγίδα seal, ~(-μήτρα): {Ν} (coin) die, ~ πλίνθου: brickstamp, άνω ~: {N} obverse die (also κάτω σφήνα), εντύπωμα ~ς: seal impression (also σφραγιστικό αποτύπωμα), κάτω ~: {N} reverse die (also άνω σφήνα) σφραγίδιο signet, ~ με στέλεχος: signet on stalk σφραγιδογλυφία glyptic, seal-engraving σφραγιδογλύφος seal-engraver σφραγιδοκύλινδρος cylinder seal σφραγιδόλιθος seal stone σφράγισμα sealing, το ~ του ηγεμόνα: Master Impression σφραγιστήρας seal σφραγιστική see σιγιλλογραφία σφραγιστικό αποτύπωμα see αποτύπωμα σφραγιστικός sphragistic, ~ δακτύλιος: see

126 GREEK-ENGLISH δακτύλιος σφυγκτήρας clamp (also σύνδεσμος, συνοχέας) σφύρα hammer(stone), pounder, αμφικέφαλη ~: double hammer σφυρηλάτηση forging σφυρήλατος chased, hammered σφυρηλατώ forge σφυροκόπημα pounding σφυροπέλεκυς axe-adze, hammer-axe σχεδιαστική αναπαράσταση see αναπαράσταση σχέδιο pattern, ~ όψης: {Arch} elevation (also αποτύπωση), ανοικτό οικιστικό ~: {T} open plan, κατάστικτο ~: {P} stone pattern, κυκλικό ~: {P} wheel pattern, οικιστικό ~: {T} (settlement) plan, προοπτικό ~: perspective view σχήμα διασποράς συνόλου assemblage pattern σχήμα πεπιεσμένο {P} sagging profile σχηματικός schematic σχηματισμός configuration (also διαμόρφωση) σχηματολόγιο repertoire, repertory σχηματοποιημένος stylised/stylized, σχηματοποιημένο άνθος: {d.p.} unvoluted

flower, σχηματοποιημένο άνθος με σιγμοειδή στήμονα: {d.p.} unvoluted flower with quirk centre σχηματοποίηση εγγύτατου άκρου {L} platform facet(t)ing σχίζα {L} chip σχισμή fissure σχιστόλιθος schist, γαλάζιος ~: blue schist ware σχοινίο {Αrch} rope-moulding, {P} rope motif, {B} string-course σχοινοειδής corded Σχολείο (το) the School Room (Knossos) σχολιαστής scholiast σχόλιο scholion/scholium (πληθ. scholia) σωλήνας pipe, ~ με όφεις: snake tube σωληνοειδής/σωληνόσχημος/σωληνωτός tubular σωρευτικός agglomerate/agglomerative (also προσθετικός) σωρός mound σωτηριολογία soteriology σωτηριολογικός soteriological

Τ

unit) ταρσανάς see νεώριο ταρσός fetlock τάσι cup, {Me} bowl ταυροκαθάπτης bull-leaper ταυροκαθάψια bull-leaping ταυρόσχημος bull-shaped ταφή burial, αδιατάρακτη ~: intact/undisturbed burial, δευτερεύουσα ~/ανακομιδή (οστών): secondary burial, πρωτογενής ~: primary burial ταφικός burial, mortuary, ταφικά έθιμα: burial customs, ταφικό σπήλαιο: see σπήλαιο, ~ περίβολος: grave circle/enclosure, peribolos tomb, ~ πύργος: tower tomb, ~ τύμβος: see τύμβος, ταφικό σύνολο: burial group ταφονομία taphonomy ταφονομικός taphonomic τάφος grave, tomb, ο (βασιλικός) Τάφος-Ιερό: the Temple Tomb (Knossos), ~ με κτιστά τιχώματα: brick-/stone-lined grave, ~ με περιστύλιο: peristyle tomb, ~-οικία: house tomb, ~ της πανοπλίας: the Cuirass/Panoply Tomb (at Dendra), ο ~ του πλοίου: Schiff’s grave (Thera), ο ~ των Δαιμόνων: tomb of

ταβλίο(ν) tablion (πληθ. tablia) Ταγιάκια (περίοδος) Tayacian, ~ αιχμή: see αιχμή ταινία 1. band, line, ribbon, strap, stripe, ~ κεφαλής: scarf, βοστρυχοειδής κυματοειδής ~: wiggly wavy line, πλατιά κυματοειδής ~: broad undulating wavy line, πλαστική/έξεργη ~: {P} raised band, συμπλεκόμενες ταινίες: interlacing design/pattern (also ταινιωτό πλέγμα), τεθλασμένη/θλαστή ~: broken line, zig(-)zag, φυλλοειδής/φυλλοφόρος ~: {P} foliate band. 2. {Arch} fascia (πληθ. fasciae), fillet, taenia (πληθ. taeniae), λοξότμητη ~: bevelled fillet, οδοντωτή ~: dentil course ταινιόσχημος ribbon ταινιωτός band, ταινιωτό αγγείο: see αγγείο, ταινιωτό πλέγμα: see πλέγμα τάλαντο 1. ingot, ~ σε σχήμα δοράς βοός/ταύρου, τύπου δοράς: oxhide ingot, πλακοειδής τύπος ταλάντου: slab type. 2. {Ν} talent (also a weight

GREEK-ENGLISH 127 the Genii (Mycenae), οι βασιλικοί τάφοι: the R-graves (Leukas), θαλαμοειδής/θαλαμωτός ~: {My} chamber-tomb, θολωτός ~: beehive/ tholos tomb, καλυβίτης/κεραμοσκεπής ~: tile(covered) grave, καμαροσκεπής/σαμαρωτός ~: vaulted grave, κιβωτιόσχημος ~: cist grave, κλιβανοειδής ~: loculus (πληθ. loculi), λακκοειδής ~: pit grave, {My} shaft grave, λαξευτός ~: rock-cut tomb, μακεδονικός ~: Macedonian tomb, μνημειακός ~: sepulchre, ναόσχημος ~: temple tomb, Πανάγιος ~: Holy Sepulchre, σπηλαιώδης ~: cave tomb τάφρος trench, ~ θεμελίωσης: foundation trench, αμυντική ~: fortification trench τεγίδα purlin τεγοστάτης {B Arch} king-post (also ορθοστάτης (εποροφίας)) τεθλασμένη γραμμή see γραμμή τεθλασμένος jagged, ~ άξονας: bent-axis τέθριππο four-horse chariot, quadriga τειχίζω wall τειχισμένος fortified τείχος wall, έσω ~: inner/main wall, μακρά τείχη: long walls, περιμετρικό ~: circuit wall (also (αμυντικός/οχυρωματικός) περίβολος), χερσαίο ~/χερσαία τείχη: land wall(s) τελαμών {Arch} telamon (πληθ. telamones – =the Roman equivalent of atlas) τελαμώνας baldric, sash Τελεστήριο Telesterion [at Eleusis] τελετουργία ritual τεμάχιο {Me} nugget τεμαχιστήρας cleaver τέμενος sanctuary, shrine, temenos (πληθ. temene) τεμνόμενες τεθλασμένες see γραμμή τεμνόμενος intersecting τέμπερα tempera (see also ξηρογραφία) τέμπλο iconostatis, templon (πληθ. templa), (altar/icon/templon) screen (also εικονοστάσιο), κτιστό ~: masonry templon terra sigillata see ενσφράγιστη κεραμική, κεραμική με κοκκινωπό πηλό και επίχρισμα τεσσαρακοντήρης “forty” τεταρτημόριο {N} tetartemorion (πληθ. tetartemoria) τεταρτηρόν tetarteron (πληθ. tetartera) Τεταρτογενές Quaternary τεταρτοκίονας engaged quarter column τεταρτοσφαίριο conch, half-/semi-dome (also ημιθόλιο) τετράγλυφο(ς) tetraglyph τετράδιο see τετράς τετράδραχμο tetradrachm τετραευάγγελο the Four Gospels τετρακιόνιος four-columned τετράκογχος tetraconch

τετράλοβος tetralobe τετράμορφο tetramorph τετρανούμμιο(ν) tetranummium (πληθ. tetranummia) τετράποδο quadruped τετράπυλο tetrapylon (πληθ. tetrapyla) Τετραρχία Tetrarchy τετράς {N} tetras (πληθ. tetrades), quire (of manuscripts − also τεύχος) τετράστυλος tetrastyle τετράστωο quadriporticus (πληθ. quadriportici) τετράφυλλο quatrefoil, {P d.p.} diagonal pattern τετρήρης “four”, quadrireme τετρώβολο tetrobol τεύχος see τετράδιο, τετράς τέφρα ash τεφροδόχος ash urn, cinerary urn/vessel, urn, ~ κάλπη: cremation/hut urn τεφρός grey τεφροφυλάκιο columbarium (πληθ. columbaria) τέχνεργο artefact, artifact τεχνητός man-made τεχνική technique, τεχνικές δημιουργίας εξελικτικών σειρών συχνότητας: frequency seriation techniques, ~ διαπλοκής: {Ba} twined work, ~ κοίλης/πρισματικής γλυφής: carving technique, ~ λυγαριάς: {Ba} wickerwork, ~ μείξης ασβέστη εν θερμώ: hot mixing (technique), ~ μικροψηφοθέτησης: micro(-) mosaic technique, ~ περιτύλιξης: {Ba} wrapped work, ~ πλεξίδας: {Ba} plaited work, ~ της αναγωγής του σιδήρου: iron reduction technique, ~ της έκκρουσης: repoussé, ~ της κρυμμένης/κρυπτής πλίνθου: {Arch} concealed/recessed brick/course technique, ~ της ξηρογραφίας: see ξηρογραφία, ~ της περίτμησης: see περίτμηση, ~ της συστροφής: twinning technique, ~ της τήξεως του κηρού/ του χαμένου κεριού: cire perdue, lost wax (technique), ~ του αμονιού: {L} anvil, block on block, ~ του ελάσματος: foil technique, ~ του ημιπεριγράμματος: semi-outline, ~ του λευκού βάθους: white(-)ground technique, ~ του μαγγανίου: manganese black technique, ~ του περιγράμματος: outline style, ~ του πυρήνα: core technique, ~ του πυρήνα από άμμο: see αμμοπυρήνας, απλή ~ λάξευσης/πελεκήματος: direct/free debitage/flaking technique, αυλακωτή ~: {L} fluting technique, διάτρητη ~: opus interrasile, pierced-work, εγκαυστική ~: encaustic, ελικοειδής ~: {Ba} coiled work, πίεστη ~: inlaid, ένθετη ~ σε ξύλο: marquetry, κοκκιδωτή ~: granulation, κυκλοτερής ~: {L} cycloid technique, περίκλειστη ~: cloisonné, συρματερή ~: filigree τεχνοτροπία manner, style, η ~ της οπίσθιας όψης: reverse style

128 GREEK-ENGLISH τεχνοτροπικός stylistic τεχνούργημα see τέχνεργο τζυγκανιστήριο tzynkanisterion (πληθ. tzynkanisteria) τήβεννος toga τήγμα molten glass τήξη smelting, υποπροϊόντα ~ς: smelting debris, σκεύος ~: crucible, melting-pot τιμητικός honorary, honorific τμηματική κοινωνία segmentary/segmented society τοιχοβάτης socle, toichobate τοιχογραφία fresco, wall-painting, η ~ με τα χελιδονόψαρα: the Flying Fish fresco (Phylakopi, Melos), η ~ της προσφοράς σπονδών/ του δίφρου: the Campstool fresco (Knossos), η ~ του άλσους: the Park fresco (Aghia Triada, Crete), η ~ των νεαρών πυγμάχων: the Boxing Children Fresco (Akrotiri, Thera), η ~ των στεφανιών: the Garland fresco (Knossos), η ~ του Φορείου: the Palanquin Fresco (Knossos), ανάγλυφη ~: relief fresco, μικρογραφική ~: miniature fresco (also μικρογραφία) τοιχοδομία masonry (also λιθοδομή, τοιχοποιία), ~ εν ξηρώ: dry masonry, ~ με ξυλοτύπους: masonry with centering, αμελής/ατελής πλινθοπερίκλειστη ~: pseudo-cloisonné masonry, εγχόρηγη ~: rubble masonry with lime mortar, επενδεδυμένη/επικαλυμμένη ~: dressed masonry, λαξευτή ~: ashlar masonry, μικτή ~: opus mixtum, χυτή ~ (μεταξύ κτιστών πλευρών): cast moulded masonry (with wall face) τοιχόκρανο coping τοιχοπεσσός wall-pillar τοιχοποιία masonry (also λιθοδομή, τοιχοδομία), walling, ισόδομη ~: ashlar/isodomic masonry, μικτή ~: opus mixtum, ξυλόπητκτη ~: half timber frame/timbering, πλεκτή ~: wattleand-daub, χυτή ~: concrete wall τοίχος wall, ~ με παραστάδα/παραστάδες: anta wall, αετωματικός ~: gable wall, αναλημματικός ~: retaining/terrace wall, αντερεισματικός ~: buttress wall, αποφρακτικός ~: blocking wall, διαφραγματικός ~: diaphragm wall, διαχωριστικός ~: boundary wall, διπλός ~: party wall, εγκάρσιος ~: cross/transverse wall, εγκάρσιος ~ (με αψίδα): spur(-)wall, εσωτερικός ~: partition wall, θυραίος ~: door wall, παρασταδικός ~: anta wall, πεσσοειδής ~: thick pier, φέρων ~: load-bearing wall τοίχωμα wall, {P} side, wall, με κάθετα τοιχώματα: {P} straight-sided, ευθύγραμμο ~: straight wall, καμπύλο ~: curved wall, {P} curving side τομέας σταυροθολίου see σταυροθόλιο τομή break, {P} profile, {Arch, P} section, ~ κατά μήκος: cross section, ~ κατά πλάτος:

longitudinal section, ανασκαφική ~: pit, trench, δοκιμαστική ~: control pit, sondage, sounding, test/trial trench, εγκάρσια ~: transverse section, καμπύλη ~: {P} curving profile, μέθοδος κλιμακωτών τομών: steptrenching, όψη [ανασκαφικής] ~ς: trench profile τομογράφος υποδομής πυθμένα sub-bottom profiler τόξο {Arch} arch, vault, {P} arc, {DA Me} bow, ~ με τρία κέντρα χάραξης: {Arch} three-centred arch, ~ μετώπου: vault-head arch, ~ μετώπου με κυμάτια: archivolt, ~ σχεδιασμού: design arc, ανακουφιστικό ~: discharging/relieving arch, ανοικτό ~: flat arch, {Me} arch, βόρειο ~: {T} northern crescent, δισαρθρωτό ~: {Arch} tw-hinged arch, εκφορικό ~: corbel(led) arch, ενισχυτικό ~: buttressing arch (also σφενδόνιο), επίπεδο ~ με ώμους: shouldered arch, δικάμπυλα τόξα: {P} ogival canopy, θριαμβευτικό ~: chancel arch, θριαμβικό ~: triumphal arch, κλειδωτό ~: true arch, με υπερυψωμένο ~: {Me} stilted, ομόκεντρα τόξα: {d.p.} isolated semi- circles, ομόκεντρα τόξα με ολόβαφο πυρήνα: {d.p.} islolated semi-circles with solid centre, οξυκόρυφα τόξα: {d.p.} arrow fringe, οξυκόρυφο ~: {Arch} pointed arch, οξυκόρυφο ~ με διπλή καμπυλότητα: ogee arch, παραβολικό ~: parabolic arch, πολύλοβο ~: multifoil arch, τεταρτοκυκλικό ~: quadrant arch, τρικάμπυλο ~: tricurved arch, τρίλοβο ~: trefoil arch, τρίλοβο ημικυκλικό ~: round trefoil arch, τρισαρθρωτό ~: {Arch} three-hinged arch, τυφλό ~: blind arch, υπερυψωμένο ~: stilted arch, χαμηλωμένο ~: flattened/segmental arch τοξοθυρίδα see βελοθυρίδα τοξοστοιχία arcade, τυφλή ~: blind arcade τοξοστοιχίες arcading τοξύλιο small arch, διακοσμητικό ~: aedicula, (a) edicule (Ορλάνδος 1963, ill./εικ. 64) τοξωτή κόγχη see κόγχη τοξωτός arched, bow(-shaped), vaulted τοπάρχης chieftain, ruler τοπική ανάλυση see ανάλυση τοπική τοπικός local τοπογραφία topography τορευτική metalworking, toreutics τορευτικός toreutic τόρμος cutting, dowel-hole, mortice, mortise, recess, socket, tenon, tongue, ~ ανάρτησης: lewis hole τορνέσιο(ν) {B N} tornese τόρνος lathe τοσκανικός Tuscan τούμπα burial mound, tell, tumulus (πληθ. tumuli) τουρμάρχης tourmarch τόφφος tuff

GREEK-ENGLISH 129 τράπεζα 1. mensa (πληθ. mensae – mainly funerary), table, ~ μαρτύρων: mensa martyrum (πληθ. mensae martyrum), ~ προσφορών: offering table, αγία ~: {B} altar, σαρκοφαγοειδής αγία ~: chest altar, συμπαγής αγία ~: table-cippus. 2. {B Arch} refectory (of monasteries) τραπεζιόσχημος trapezoidal τραπεζοφόρο table support τραχήλιο(ν) {Arch} trachelion/trachelium (πληθ. trachelia) τραχύ {B N} trachy (πληθ. trachea) τραχωτός barbotine τρεις παίδες εν καμίνω (Three Hebrews in the) Fiery Furnace τρεμίσιο(ν)/τριμίσιο(ν) tremission (πληθ. tremissia), trimision (πληθ. tremissia/ trimisia), tremissis τρέσο batten τρήμα perforation, pierced hole, ~ [πλοίου]: oar port τρίαινα trident τριακόντορος triacontor/triakonter τριάς {N} trias (πληθ. triades) τριβείο quern, σαμαρωτό ~: saddle quern type τριβή abrasion, grinding τρίβηλο tribelon (πληθ. tribelon) τρίγλυφο(ς) triglyph, ~ με συνεχή ημικύκλια: {d.p.} triglyph with arrow fringe, ~ μεταξύ ημιροδάκων: {d.p.} triglyph with half rosette, πλευρικό ~: {d.p.} side triglyph τρίγωνο triangle, τρίγωνα κατά κορυφή: {P d.p.} half-filled cross, ακτινωτά τρίγωνα: {P d.p.} mill-sail, (ανα)κουφιστικό ~: {Arch} relieving triangle, αντιθετικά τρίγωνα: {P d.p.} kerbschnitt, opposed triangles, αντίνωτα διάδοχα τρίγωνα: {P d.p.} broad zig-zag, ηβικό ~: pubic triangle, κρεμάμενο/κρεμαστό ~: pendent triangle, ολόβαφο/συμπαγές ~: solid triangle, σφαιρικό ~: see λοφίο τρίδραχμο {N} tridrachm τριημιωβόλιο/τριημιώβολο trihemiobol τριήραρχος trierarch τριήρης trireme τρικάμπυλος tricurved τρικάρηνος όφις see στήλη των όφεων τρικλίνιο see τρίκλινος τρίκλινος triclinium (πληθ. triclinia) τρίκλιτος three-aisled τρίκογχος triconch τριμερής tripartite τρίμετρο trimetre τρίμυξος three(-)nozzle(d) τρίποδας tripod τριποδικός three-footed, tripod τριποδίσκος (όπτησης) tripod stilt τρίπτερος tripteral

τριπτήρας grinder, grindstone, ground stone, pestle, rubber τρίπτυχο triptych τρισκελές {N d.p.} triskeles (πληθ. triskele) τρισκελίδα {N d.p.} triskelis (πληθ. triskelides) τρίστυλος tristyle τρισώματος triple-bodied τρίτη {N} trite (πληθ. tritai) τριττύς trittys (πληθ. trittyes) τριφύλλι trefoil τριφυλλόστομος trefoil-lipped τριφυλλόσχημος trefoil τριχολαβίδα tweezers τριχρωμία {P} sandwich τριώβολο {N} triobol τρίωτος three-handled, ~ αμφορέας: see αμφορέας, ~ πιθαμφορίσκος: see πιθαμφορίσκος τροπίδωση carination τροπιδωτός carinated τρόπις keel τροπός through beam [of ships] τροπωτήρ oar grommet τρουλ(λ)αίος domed τρουλ(λ)ίσκος small dome τρουλ(λ)οκαμάρα raised central bay in transverse barrel vault acting as dome τρούλ(λ)ος cupola, dome, ~ με νευρώσεις: ribbed dome, πτυχωτός ~: melon dome τροφός nurse τροφοσυλλέκτης (food) gatherer, κυνηγός-~: hunter-gatherer τροχήλατος wheel-made, τροχήλατη λεπίδα: see λεπίδα τροχίλος scotia (πληθ. scotiae), trochilus (πληθ. trochili – rather rare) τροχός rota (πληθ. rotae), wheel, ~ χορδής: bow lathe, βραδέως περιστρεφόμενος ~: {P} slow wheel, βραδύστροφος κεραμικός ~: tournettte, turntable, ποδοκίνητος ~: kickwheel, κεραμικός ~: potter’s wheel, ταχέως περιστρεφόμενος/ ταχύστροφος/ταχύς κεραμικός ~: fast wheel, σηρικοί τροχοί: interconnected roundels, interlocking circles, rotae sericae τροχόσχημος wheel-shaped τρυηλίς bowl, trulla (πληθ. trullae) (also υποχεύς) τρυπάνι drill, μηνοειδές ~: bow drill, σωληνοειδές ~: hollow drill, σωληνωτό ~: tubular drill, ταχύστροφο ~: fast rotary drill (see also οπέας) τρυπανισμός trepanation, trepanning, trephination τρωικός Trojan τσουκάλι {B P} cooking pot, stew(-)pot (also χύτρα) τύμβος barrow, burial mound, tumulus (πληθ. tumuli), οι βασιλικοί τύμβοι: the R-tumuli (Leukas) τυμβωρυχία looting τυμβωρύχος looter, (tomb) robber

130 GREEK-ENGLISH τύμπανο 1. {Arch} tympanum (πληθ. tympana), {B Arch} drum (of domes) ~ θύρας/τόξου: lunette. 2. tambourine, tympanum (musical instrument) τυπικό ritual, ~ν: {B} typikon (πληθ. typika) τυπολογία typology τυπολογικός typological τυποποιημένος stylised/stylized τυποποίηση standardisation/standardization, stylisation/stylization

τύπος type, ~ των νεκροδείπνων: Banqueting Hero type (=type of votive reliefs) τυραννί(δ)α tyranny τυραννικός tyrannical τυραννοκτόνος tyrannicide τύραννος tyrant τυροδοχείο cheese pot τυφλά αψιδώματα see αψίδωμα, τοξοστοιχία τυφλά τοξύλια arched frieze

Υ

υδρία hydria (πληθ. hydriai) υδριαφόρος hydriaphoros (πληθ. hydriaphoroi) υδρίσκη hydriska (πληθ. hydriskae)/hydriske (πληθ. hydriskai) υδρόβιο φύλλο {d.p.} lotus leaf υδρορρόη {B Arch} gargoyle (also μουριόνιο), {Arch} waterspout, λεοντοκέφαλη ~: lion’s head waterspout ύδωρ ελέγξεως Trial by Water υέλιον gem(stone) υλικό σε δεύτερη χρήση spolia υλικότητα materilaity υμνογράφος hymnographer υπαίθριος hypaethral, open-air, unroofed Υπαπαντή Presentation (of Christ) in the Temple υπασπιστής hypaspist ύπατος consul υπέρθυρο hyperthyrum (πληθ. hyperthyra), lintel υπεριώδης ανακλαστογραφία see ανακλαστογραφία υπερόπτηση overfiring ύπερος pestle υπερπόντιος overseas υπέρπυρο(ν) hyperpyron (πληθ. hyperpyra) υπερυψωμένος {Arch} raised υπερφυσικός {Sc} over life-size υπερχείλισμα {Gl} overblow, overflow υπερώο balcony, {B Arch} gallery υπό(-): sub(-), e.g. Υπομηκυναϊκός: Submycenaean υπόβαθρο see εξέδρα (θρόνου) υπόγεια στοά see στοά υπόγειο hypogeum (πληθ. hypogea), το ~ με τις αγνύθες: Loom Weight Basement (Knossos) υποδιαίρεση {N} denomination υποδόκιο(ν) cornice block (also θράνος) υποδομή {Arch} substructure υποδοχή cutting, socle, {Me} shoe-socket, slot, ~ στειλέωσης: eye υποζύγιο pack(-)animal υπόζωμα undergirdle

υαλογράφημα/υαλογραφία glass staining, stained glass υαλοένθεμα glass inlay υαλοένθεση opus insertum υαλοθέτημα opus sectile (in glass), (opus sectile) glass panel, panel of opus sectile glass υαλόθραυσμα cullet υαλόλιθος gem(stone) υαλόμαζα (glass) paste υαλοπίνακας glasspane, ~ κυλίνδρου: cylinder glass, ~ περιστροφής: crown glass υαλοπλίνθωμα ingot (of glass) υαλοποίηση vitrification (also εξυάλωση) υαλοποιήσιμος vitrifiable υαλοποιώ vitrify (also εξυαλώνω) ύαλος glass, ~ καλίου: forest glass, αργή ~: raw glass, ψηφιδωτή ~: mosaic glass υαλοστάσιο window sash υαλουργός glassblower υαλώδης vitreous υάλωμα glazing (also εφυάλωση) υγρό(ν) πυρ Greek fire υγρός σπινθιριστής liquid scintillator υδατοδεξαμενή cistern (also (μαστευτική) δεξαμενή) υδατοστεγές επίχρισμα see επίχρισμα υδατοστεγές κιβώτιο cofferdam υδατοστεγής water(-)proof υδραγωγείο aqueduct υδραυλικό κονίαμα see κονίαμα ύδραυλις hydraulis

GREEK-ENGLISH 131 υπόκαυστο hypocaust, ~ με αγωγούς: channel(ed) hypocaust υποκαύστρα praefurnium (πληθ. praefurnii – also στόμιο τροφοδοσίας) υποκρατήριο/υποκρητήριο {P} stand υπολειμματικός residual υπόλευκος buff (also ωχροκάστανος), cream(y), off-white, whitish υπολήνιο vat υποπόδιο footstool (also θρήνυς) υποπροϊόν by-product (also παραπροϊόν) υπόσκαπτο(ν) beehive pit υπόσκαφος rock-cut, subterranean υποσκήνιο hyposc(a)enium (πληθ. hyposc(a) enia), hyposkenion (πληθ. hyposkenia) υπόστατο/υποστατό pedestal, stand, με ~: {P} pedestalled υπόστρωμα (τοιχογραφίας) coarse plaster υπόστυλος hypostyle, pillar(ed), υπόστυλη κρύπτη: see κρύπτη υποστύλωμα support υποστύλωση underpinning υποτελής tribute bearer υποτομή {Arch} undercut

υποτραχήλιο hypotrachelion/hypotrachelium (πληθ. hypotrachelia), necking (band) υπόχαλκος {N} gold-/silver-plated υποχεύς trulla (πληθ. trullae) (also τρυηλίς) υπώρεια {T} foot ύσπληξ hysplex (πληθ. hyspleges), starting mechanism (also μηχανισμός άφεσης – see Broneer 1973, 137-142 & Miller 1990, 180-183) ύστερος late υστερόσημο {N} countermark υφαντική weaving υφαντικό βάρος see βάρος υφαψίδιο impost υφέν hyphen υφή κιμωλίας (με ~) chalky υφολογικός stylistic, υφολογική παρέκκλιση: stylistic drift υψίπεδο upland υψίποδη κύλικα see κύλικα υψίποδη φιάλη see φιάλη υψίπους high-footed, pedestalled ύψωση {B} (του Τιμίου Σταυρού) Exaltation of the Holy/True Cross, {Me} raised

Φ

Coupled Plasma Mass Spectrometry (ICPMS), ~ οπτικής εκπομπής: Optical Emission Spectrometry, ~ οπτικής εκπομπής επαγωγικού ζεύγους πλάσματος αργού: Inductively Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry (ICPOES) φασματοσκοπία spectroscopy, ~ εκπομπής: emission spectroscopy φάτνωμα coffer, ουρανός φατνώματος: coffer lid φατνωματικός coffered, φατνωματική πλάκα: coffer(ed) slab φαύνος fawn φεγγίτης (κυκλικός ~) light-hole, oculus (πληθ. oculi – also οπαίο) φελόνιο phelonion (πληθ. phelonia) φενάκη wig φερτός water(-)borne φέρων {Arch} load-bearing φθαρμένος worn φθορισμομέτρηση fluorescence φθορισμομετρία fluorescence spectrometry φθορισμομετρικός fluorescent φθορίτης fluorite φιάλη 1. beaker, bottle, (open/shallow) bowl,

φαγεντιανή faience φαιλόνιο see φελόνιο φαιός brown, grey (Minyan) φαινόμενο πολλαπλασιαστή/της πολλαπλασιαζόμενης επίδρασης multiplier effect φακοειδής lentoid φάλαγγα 1. phalanx 2. cylindrical roller φάλαρο bridle bit, phalera (πληθ. phalerae) φαλλικός phallic φαλλός phallus (πληθ. phalli) φαλλοφόρος phallos-bearer φάσα see ταινία φασματομετρία spectrometry, ~ ατομικής απορρόφησης: Atomic Absorption Spectrometry, ~ μαζών με επαγωγικά συζευγμένο πλάσμα αργού: Inductively

132 GREEK-ENGLISH patera (πληθ. paterae), phiale (πληθ. phialai), {EC P} deep rolled-rim bowl, {B} ewer, ~ με γωνιώδη τοιχώματα: collar bowl, ~ με δακτυλιόσχημη βάση: saucer, small bowl, ~ με διακόσμηση ρόδακα: rosette bowl, ~ με κομβιόσχημες λαβές: dish, knob handled patera, ~ με παχύ καμπύλο χείλος και οριζόντια/ οριζόντιες κυλινδρική/κυλινδρικές λαβή/λαβές: {EC} rolled-rim bowl with tubular lug(s) (also σκύφος με παχύ καμπύλο χείλος...), ~ με πόδι: pedestal bowl, {EC} pedestal(led)/ stemmed cup, ~ με τροπίδωση: see τροπιδωτή φιάλη, αβαθής/ρηχή ~: shallow bowl (also λεκανίδιο), ανοικτή ~: open bowl, βαθιά ~ με αναδιπλωμένο/διογκωμένο εσωστρεφές χείλος: rolled-rim bowl, (βαθιά) ραμφόστομη ~: sauceboat (also κύμβη), γλωσσωτή ~: {Me} fluted bowl, καλυκόσχημη ~: oval bowl, μεγάλη ~ με επίπεδες πλευρές: {EC P} straight-sided plate, μεσόμφαλος ~: mesomphalic phiale/ phiale mesopmphalos, ολόγραφη ~: in-and-out bowl, ομφαλωτή ~: omphalos phiale, προχυτική ~: pouring/spouted bowl, ρηχή ~: see αβαθής φιάλη, ρηχή ~ με λαβή: patera, ριπιδωτή ~: ribbed bowl, τροπιδωτή ~: angular/carinated bowl, υψίποδη ~: (pedestalled) goblet (see also υψίποδη κύλικα), {Cy} pedestalled bowl, ψηφιδωτή ~: mosaic bowl/phiale. 2. {PA} saucer [in English bibliography saucers often appear as bowls of various types (deep, shallow, incurved etc). The commonest term in Greek is φιάλη, some times of varying types (deep, shallow etc). Other Greek terms: δισκίο, πινάκιο, (άωτος, βαθύς, ημισφαιρικός, καμπύλος, κωνικός) σκύφος. See, for instance, Heath Wienke 2000, 592-606, MacGilivray 2008, Marthari 2017, 133, fig. 12.7, Σάμψων 1985, 131-134, Shelmerdine 2008, 92, ΤζαβέλλαEvjen 1981, 21]. 3. {Β} phiale φιαλίδιο bottle, miniature saucer, (perfume) flask, (γυάλινο) ~: vial, ιατρικό ~: medicine bottle φιαλοστόμιο ceramic rosette φιαλόσχημος bottle-shaped φιλοξενία του Αβραάμ Hospitality of Abraham φλάσκη phial, pilgrim flask, σφαιρική ~: globular flask φλασκί(ο) (pilgrim(’s)) flask, ~ με έξαρμα στον λαιμό/με αυλακωτό λαιμό: ridge-necked flask φλεβωτός λίθος see λίθος φλεγόμενη βάτος Burning Bush φλογόσχημος/φλογώδης flam(m)iform φλοιός {L} cortex φλύαξ phlyax (πληθ. phlyakes) φόβος του κενού horror vacui φολίδα {L} flake, {P d.p.} scale pattern, ~ ανανέωσης της επιφάνειας απολέπισης (πυρήνα

λεπίδων): (blade) core flank, ~ ανανέωσης της επιφάνειας κρούσης πυρήνα λεπίδων: blade core tablette/semi-tablette, ~ αφαίρεσης του φλοιού: decortication flake, ~ Λεβαλ(λ)ουά: Levallois flake, ~ με εγκοπή: notched flake, ~ με τροποποίηση στο απώτατο άκρο/συγκλίνουσα: convergent flake, ~ όξυνσης: resharpening flake, διάστικτες φολίδες: {P} scale pattern with dots, ολόβαφες φολίδες: {P} adder mark, αφαίρεση φολίδων: {L} trimming φολιδωτό(ς) scale pattern, scaly, {My} scale netting, ~ κόσμημα: scale netting motif, scale pattern, ~ τρίγωνο: {P} triangular patch φόλλις follis (πληθ. folles) φορβειά headcollar φορέας {B} panel, support (of icons) φορμίσκος {P} phormiskos (πληθ. phormiskoi) φόρος (υποτέλειας) tribute, κατάλογος συμμαχικών φόρων: tribute(-quota) list, {Arch} forum (πληθ. fora) φορτηγός άμαξα see άμαξα φορτίο {Gl} batch φουρνικό calotte, sail vault (also ασπίδα) φουρούσι see πρόβολος φούσκωμα blister (e.g. on the wood of an icon) φραγκικός Frankish Φραγκοκρατία Latin rule Φράγκος Frank φράγμα {Arch} partition, ~ πρεσβυτερίου: chancel screen, διάτρητο ~: transenna (πληθ. transennae) φρατρία phratry φρέαρ shaft, well φρυγικός Phrygian, ~ πίλος: see πίλος φρύγιος λίθος see λίθος φρύξη ore benefication φυγή στην Αίγυπτο Flight into Egypt φυλακείο/φυλάκιο guard house φυλακτήρας {Me} guard (of swords), hilt φυλακτήριο {B} phylactery φυλαρχία chiefdom φυλαχτό amulet, {B} phylactery φυλή phyle (πληθ. phylae/phylai) [especially of Athens], tribe φύλλο 1. {Arch} leaf, tongue motif/pattern, {Me} foil, ~ χειρογράφου: folio, φύλλα ανάγλυπτα: gadroon, θλαστό ~: zig(-)zag leaf, λογχοειδές ~: Lesbian leaf. 2. {Me} ~ χρυσού: golden foil φυλλοειδής foliate (also βλαστοφόρος) φυλλόσχημος leaf-shaped φυλλοφόρος foliate (also βλαστοφόρος), ~ βλαστός/ σπείρα: scroll φυλλώδης διάβρωση see διάβρωση φύομαι {P} rise (e.g. for the handles of vases) φυσητήρας blowpipe, blowtube, tuyère φυσητικός σωλήνας see φυσητήρας φυσικό μέγεθος life-size

GREEK-ENGLISH 133 φυσικός βράχος bedrock φυσιοκρατία naturalism φυσιοκρατικός naturalistic φυτικός floral, vegetal, φυτική συστάδα: foliate band φυτόλιθος phytolith φωκαϊκός Phocaean φωλεόσχημος bird’s nest, φωλεόσχημο αγγείο/ κύπελλο: see αγγείο, κύπελλο

φωταγωγός light-well, ~ (βασιλικής): clerestory φωτάναμμα calefactorium (πληθ. calefactoria) φωτογραμμετρία photogrammetry φωτογραμμετρικός photogrammetric φωτογραφική κλίμακα see κλίμακα φωτοηλεκτρονική φασματοσκοπία ακτίνων Χ x-ray photoelectron spectroscopy φωτοσκίαση chiaroscuro, shading φωτοστέφανος {B} halo, nimbus (πληθ. nimbi)

Χ

χαυλιόδοντας/χαύλιος tusk χείλος collar lip, rim, {L} scar lip, ~ σχήματος Τ: Τ-rim, αναδιπλωμένο ~: folded rim, αναδιπλωμένο/εσωτερικά διογκωμένο ~: rolled rim (also γυριστό χείλος, τονισμένο εσωτερικά χείλος), ανακαμπτόμενο ~: outsplayed rim, ανακαμπτόμενο/καμπύλο και κρεμάμενο/ νεύον/προεξέχον ~: flaring lip/rim, άπεργο ~: cracked-off rim, αποστρογγυλεμένο ~: rounded lip, αυλακωτό ~: ridged lip, γυριστό ~: see αναδιπλωμένο/εσωτερικά διογκωμένο χείλος, τονισμένο εσωτερικά χείλος, δαντελωτό ~: petal rim, ενιαίο ~: unmodulated lip, εξέχον ~: offset lip, έξω νεύον ~: out(ward)-curving lip, offset lip, {My} everted lip, έξω νεύον προεξέχον/ γωνιούμενο ~: everted rim, έξω στρέφον ~: flaring rim, επίπεδο ~: flat rim, έσω νεύον ~/~ κυρτό προς τα μέσα: in(ward)-curving lip, inverted lip/rim, εσωτερικά διογκωμένο ~: rolled rim, κοίλο ~: concave rim, κυλινδρικό/ όρθιο ~: vertical rim, κυρτόπλευρο ~: round rim, λεπτυνόμενο ~: tapering rim, λοξό ~: sloping rim, slanting lip, λοξότμητο ~: sharply everted/sloping rim, όρθιο ~: straight/vertical rim, οριζόντιο ~: horizontal rim, πριονωτό ~: serrated rim, προεξέχον ~: Τ-rim, πτυχωτό ~: crinkled rim, τονισμένο εσωτερικά ~: rolled rim (also αναδιπλωμένο/εσωτερικά διογκωμένο χείλος, γυριστό χείλος), τρίλοβο/τριφυλλόσχημο ~: trefoil lip χείλωμα rim χειρίδα sleeve χειριδωτός sleeved χειροβομβίδα {P} grenade χειρολαβή handrail χειρόμυλος quern (also τριβείο) χειροπέλεκυς hand-axe, ελλειψοειδής ~: limande hand-axe, επιπεδολογχοειδής ~: Micoquian hand-axe, λογχοσφηνώδης ~: ficron hand-axe χειροστρόφαλος crank handle

χαλαζίας chert (also καπνίας), quartz χαλικάσβεστος {Mi Arch} tarazza χαλίκι gravel, pebble χαλικοστρωμένος cobbled (also λιθόστρωτος) χαλικόστρωση cobbling (also λιθόστρωτο) χαλινός bridle (bit) Χαλκή (πύλη) Chalke (Gate) [at Constantinople] χαλκηδόνιος (λίθος) chalcedony χαλκιδίζων chalcidising χαλκιδικός Chalcidian χαλκίσιον block mast Χαλκοθήκη Chalkotheke [on the Athenian Acropolis] Χαλκοκρατία see Εποχή του Χαλκού Χαλκολιθική περίοδος (A)eneolithic, Chalcolithic (period), Copper Age χαλκολιθικός Chalcolithic, (A)eneolithic χαλκός bronze, copper (see also ορείχαλκος) χαλκοτεχνία bronze working χαλκουργείο bronze workshop χαλκουργός bronze-smith χανα(α)νιτικός Canaanite χάνδρα bead χαραγή charage χάραγμα graffito (πληθ. graffiti), {Arch} cutting χαρακτήρ {N} reverse die (also κάτω σφραγίδα/ άνω σφήνα) χαρακτική ακίδα see ακίδα χάραξη incision, ~ με εκτομή: excision χάρτης κατανομής distribution map χαρώνιες/χαρώνιοι κλίμακες see κλίμακα χάσμα lacuna (πληθ. lacunae)

134 GREEK-ENGLISH χειροτύμπανο tambourine (see also τύμπανο) χελιδονόψαρο flying fish χελών(ε)ιο carapace, tortoise-shell ripple (pattern) χερνίβειο/χέρνιβο basin χέρνιπτρο patera (πληθ. paterae) χερουβείμ cherub Χετταίοι Hittites χεττιτικός Hittite χθόνιος chthonic χιαστί στάση see στάση χιλιανθές millefiori Χίμαιρα Chimaera χιτώνας chiton, tunic, ορθόσημος ~: tunic with clavus (band), ποδήρης ~: long chiton, χειριδωτός ~: (light-)sleeved chiton χιτωνίσκος short chiton/tunic χλαμύδα chlamys (πληθ. chlamydes) χλιαροψύχριο tepidarium (πληθ. tepidaria) χοάνη funnel, μεταλλευτική ~: crucible, meltingpot (also κύπελλο μεταλλουργίας, σκεύος τήξης, χωνευτήρι) χοανοειδής funnel-shaped χοές libations χοίνικα choinix (=1.08 litres, πληθ. choinikes) χονδροειδής {P} coarse χονδρόκοκκος coarse-grained χορηγία choregia χορηγικός choragic, choregic χορηγός choragus (πληθ. choragi), choregos (πληθ. choregoi), choregus (πληθ. choregi) χορός/χοροστάσιο {Arch} choir χορός (τραγωδίας/κωμωδίας) chorus χους {P} chous (πληθ. choes) χρηματικός (αγώνας) chrematitic (games) χρισμάριο(ν) chrismarion (πληθ. chrismaria) χρησμογραφείο(ν) chresmographeion (πληθ. chresmographeia) χρησμός oracle χρηστήρια πινακίδα oracular tablet χρηστήριο έλασμα lamella (πληθ. lamellae), oracular tablet χριστόγραμμα Chi-Rho (monogram), christogram χριστολογία Christology χριστολογικός christological Χριστός Ελκόμενος The Procession/Way to Calvary χρονικό chronicle χρονογραφία chronography χρονολόγηση dating, ~ με αναλογία κατιόντων: cation-ratio dating, ~ με άνθρακα 14: C14/

radiocarbon dating (also ραδιοχρονολόγηση), ~ με τροχιές σχάσης: fission-track dating, απόλυτη ~: absolute dating, βαθμονομημένη ~: calibrated dating, διασταύρωση χρονολογήσεων: cross-dating χρονοστρωματογραφία chronostratigraphy χρονοστρωματογραφικός chronostratigraphic χρυσελεφάντινος chryselephantine, gold-andivory χρυσόβουλλο chrysobull χρυσόηλος gold-riveted χρυσοκονδυλιά gold striation χρυσόμαλλο δέρας the golden fleece χρυσοποίκιλτος gold-sheathed χρυσοτρίκλινος {B} chrysotriklinos, golden hall χρώμα paint, pigment, λεπτόρρευστο ~: fluid paint χρωματιστής colouring agent χρωματογραφία chromatography, ~ λεπτής στιβάδας: thin layer chromatography, αέρια ~: gas chromatography, υγρή ~ υψηλής απόδοσης: high performance liquid chromatography χρωματοθήκη {EC} palette, pigment container, tube χρωματοτρίπτης palette, pigment grater χρωστήρας (paint) brush, πολλαπλός ~: multiple brush (also κτενοειδής διαβήτης) χρωστική ουσία/ύλη pigment χυμευτική enamelling χύτευση casting, ~ με υαλοτεμάχια: chip casting, κοίλη ~: hollow casting, λάκκος χύτευσης/ εκμαγείου: casting pit χυτήριο foundry χυτός cast, χυτή πηλοδομή: pisé χυτοσίδηρος cast iron χύτρα cooking jar/pot, {EC} deep bowl (with lug) (also λοπάδα/λοπάς), τριποδική ~: {DA} tripod bowl χυτροειδές jar χώμα earth, πατημένο ~: tamped/trodden earth, χτυπημένο ~: beaten earth χωνευτήρι crucible, melting-pot (also κύπελλο μεταλλουργίας, (μεταλλευτική) χοάνη, σκεύος τήξης) χωνί funnel χωρική/χωροταξική ανάλυση spatial analysis χωρική κατανομή see κατανομή χωροκατανομή spatial distribution χωροταξία spatial organization χωροχρονικό περιβάλλον/πλαίσιο context, πρωταρχικό ~: primary context (also συμφραζόμενα, συνάφεια, συνευρήματα)

GREEK-ENGLISH 135

Ψ ψάθα mat ψαθί thatch(ing), thatched roof ψαλιδισμένος {N} clipped ψαλτήριο psalter ψαμμίτης sandstone (also αμμόλιθος) ψέλιο armlet, bangle, bracelet ψευδεπίκρανο pseudocapital ψευδοαέτωμα false gable ψευδοδίπτερος pseudodipteral ψευδοθόλος false dome ψευδόθυρα false door ψευδοϊσοδομικός/ψευδοϊσόδομος pseudoashlar ψευδολαβή lug ψευδολοφίο {Arch} straight pendentive ψευδομαίανδρος gear pattern ψευδοπαράθυρο blind window ψευδοπάτιον foredeck ψευδοπερίπτερος pseudoperipteral ψευδοπόρπη pseudo-buckle

Ω ωά και λόγχες/λογχοειδή φύλλα see ωό(ν) ωδείο odeion, odeum (πληθ. odeia/odea) ώθηση {B Arch} thrust, πλάγια ~: diagonal thrust ωμόπλινθος mud(-)brick, crude/sun-baked/sundried/unbaked plinth ώμος (ξίφους) hilt ωμοφόριο omophorion (πληθ. omophoria) ωοειδής oval, ovoid, αλυσίδα ωοειδών: oval chain

ψευδοπρόστυλος pseudoprostyle ψευδοσαρκοφάγος pseudosarcophagus (πληθ. pseudosarcophagi) ψευδόσπειρα false spiral, tangential blobs/dots ψευδόχρωμα false colour ψήγμα prill ψηλάφηση του Θωμά incredulity of Saint Thomas ψηφίδα tessera (πληθ. tesserae) ψηφιδωτό mosaic, ~ μικρού σχήματος: micro(-) mosaic, εντοίχιο ~: mural/wall mosaic, μικρογραφικό ~: micro(-)mosaic, χονδρό ~: coarse mosaic ψήφισμα decree ψηφοθέτης mosaicist ψηφοθέτηση mosaic technique ψήφος ballot bead, πτηνόμορφη ~: bird bead, πλακίδιο-~: plate-bead ψιμυθία {B} highlight ψιμύθιο cosmetics ψυκτήρας psykter (πληθ. psykteres), wine cooler ψύξη {Me} quenching ψυχανθές pea (plant) ψυχοπομπός psychopompus ψυχοστασία psychostasia ψυχρολούσιο(ν) frigidarium (πληθ. frigidaria)

ωοκέλυφος eggshell ωό(ν) {P} oon (πληθ. oa), ovule, ωά και λόγχες/ λογχοειδή φύλλα: heart-/leaf-and-dart, ωά και λόγχες/λογχοειδή φύλλα με αναβολέα: stirrupframed heart-/leaf-and-dart, κανών των ωών: {Arch} egg-and-dart (see also όνυξ) ωραία πύλη see πύλη ωρείο(ν) {B Arch} granary ώριμος ripe Ωρινάκια (περίοδος)/ωρινάκιος Aurignacian ωτίο knob, lug ωτογλυφίδα ear-scoop ωχροκάστανος buff (also υπόλευκος) ωχρός yellow

Appendix Works of Greek Authors English - Greek Παράρτημα Έργα αρχαίων ελλήνων συγγραφέων Αγγλοελληνικό

WORKS OF GREEK AUTHORS: ENGLISH-GREEK 139

A

ccusation of Calumny Κατηγορία προς τους συνουσιαστάς κακολογιών Acharnians Αχαρνής Adventures of Leucippe and Clitophon, the Τα κατά Λευκίππην και Κλειτοφώντα Aeginiticus Αιγινητικός Aethiopica Αιθιοπικά Aethiopis Αιθιοπίς Aetia Αίτια Against Agoratus Κατά Αγοράτου Against Alcibiades 1 Κατά Αλκιβιαδου λιποταξίου Against Alcibiades 2 Κατά Αλκιβιάδου αστρατείας Against Andocides Κατά Ανδοκίδου ασεβείας Against Androtion Κατά Ανδροτίωνος Against Apatourius Προς Απατούριον Agaianst Aphobus Κατά Αφόβου Against Aristogeiton Κατ’ Αριστογείτονος Against Athenogenes Κατ’ Αθηνογένους Against Boeotus 1 Προς Βοιωτόν περί του ονόματος Agaisnt Boeotus 2 Προς Βοιωτόν περί προικός μητρώας Against Callicles Προς Καλλικλέα Against Callimachus Προς Καλλίμαχον Against Callippus Προς Κάλλιππον Against Conon Κατά Κόνωνος Against Demosthenes Κατά Δημοσθένους Against Diogeiton Κατά Διογείτονος Against Diondas Κατά Διώνδα Against Dionysiodorus Κατά Διονυσιοδώρου Αgainst Epicrates and his Fellow-Envoys Κατά Επικράτους και των συμπρεσβευτών Against Eratosthenes Κατά Ερατοσθένους Against Ergocles Κατά Εργοκλέους Against Eubulides Προς Ευβουλίδην Against Euthynous Προς Ευθύνουν Against Evergus and Mnesibulus Κατά Ευέργου και Μνησιβούλου ψευδομαρτυριών Against Lacritus Προς Λάκριτον Against Leochares Προς Λεωχάρη Against Leocrates Κατά Λεωκράτους Against Leptines Περί της ατελείας προς Λεπτίνην Against Lochites Κατά Λοχίτου Against Macartatus Προς Μακάρτατον Against Midias Κατά Μειδίου Against Neaera Κατά Νεαίρας Against Nausimachus and Xenopeithes Προς Ναυσίμαχον και Ξενοπείθην Against Nicomachus Κατά Νικομάχου Against Nicostratus Προς Νικόστρατον Against Olympiodorus Κατά Ολυμπιοδώρου Against Onetor Προς Ονήτορα Εξούλης Against Pancleon Κατά Παγκλέωνος Agaisnt Pantaenetus Προς Πανταίνετον Against Phaenippus Προς Φαίνιππον

Against Philip Κατά Φιλίππου Against Philippides Κατά Φιλιππίδου Against Philocles Κατά Φιλοκλέους Against Philocrates Κατά Φιλοκράτους Against Philon Κατά Φίλωνος Against Phormio Προς Φορμίωνα Against Polycles Προς Πολυκλέα Against Simon Προς Σίμωνα απολογία Against Spudias Προς Σπουδίαν Against Stephanus Κατά Στεφάνου Against the Arithmeticians Προς αριθμητικούς Against the Astrologers Προς αστρολόγους Against the Corn-Dealers Κατά των σιτοπωλών Against the Ethicists Προς ηθικούς Against the Geometers Προς γεωμέτρας Against the Grammarians Προς γραμματικούς Against the Logicians Προς λογικούς Against the Mathematicians Προς μαθηματικούς Against the Musicians Προς μουσικούς Against Theocrines Κατά Θεοκρίνου Against Theomnestus Κατά Θεομνήστου Against the Physicists Προς φυσικούς Against the Rhetoricians Προς ρήτορας Against the Sophists Κατά των σοφιστών Against the Subversion of the Ancestral Constitution of Athens Περί του μη καταλύσαι την πάτριον πολιτείαν Αθήνησι Against Timandros Κατά Τιμάνδρου Against Timarchus Κατά Τιμάρχου Against Timotheus Προς Τιμόθεον Against Zenothemis Προς Ζηνόθεμιν Agamemnon Αγαμέμνων Agesilaus Αγησίλαος Ajax Αίας Alcestis Άλκηστις Alexander or the False Prophet Αλέξανδρος ή Ψευδόμαντις Almagest Μεγάλη σύνταξις Ambassadorial Speech Πρεσβευτικός Amber or the Swans Περί του ηλέκτρου ή των κύκνων Amores Έρωτες Anabasis Κύρου ανάβασις Anabasis of Alexander, the Αλεξάνδρου ανάβασις Anacharsis or Athletics Ανάχαρσις ή Περί γυμνασίων Andromache Ανδρομάχη Anonymous Prosecution for Murder Κατηγορία φόνου απαράσημος Anthologia Palatina βλ. Palatine Anthology Antidosis Περί της αντιδόσεως Antigone Αντιγόνη Aphorisms Αφορισμοί Apology Απολογία Σωκράτους Appearances βλ. Phaenomena Arbitration, the βλ. Epitrepontes Archidamus Αρχίδαμος

140 WORKS OF GREEK AUTHORS: ENGLISH-GREEK Areopagiticus Αρεοπαγιτικός Argonautica Αργοναυτικά Array against the Alans Έκταξις κατ’ Αλανών Ars tactica Τέχνη τακτική Art of Medicine, the Τέχνη ιατρική Aspis Ασπίς, επίσης the Shield Assembly of the Gods, the Θεών εκκλησία Astrology Περί αστρολογίης Athenian Constitution Αθηναίων Πολιτεία Athenian Decree Δόγμα Αθηναίων Axiochus Αξίοχος

B

acchae Βάκχαι Baptai Βάπται Barren Women βλ. On Sterile Women Bath, the βλ. Hippias Best Doctor is also a Philosopher, the Ότι ο άριστος ιατρός και φιλόσοφος Birds, the Όρνιθες Bithynica Βιθυνικά Book of Lemmas Βιβλίον λημμάτων Book of Prognostics, the βλ. Prognosticon Busiris Βούσιρις

C

anon, the βλ. Law Cataplus or the Tyrant Κατάπλους ή τύραννος Categories Κατηγορίαι Cattle Problem βλ. Problema Bovinum Chaereas and Callirhoe Τα περί Χαιρέαν και Καλλιρρόην Characters (Ηθικοί) χαρακτήρες Charidemus (or On Beauty) Χαρίδημος ή Περί κάλλους Charon or the Inspectors/Scouts Χάρων ή Επισκοπούντες Cleitophon Κλειτοφών Clouds Νεφέλαι Coan Prenotions Κωακαί προγνώσεις Commentary on the Phaenomena of Aratus and Eudoxus Των Αράτου και Ευδόξου φαινομένων εξήγησις Concerning those whom God is slow to punish Περί των υπό του θείου βραδέως τιμωρουμένων Constitution of the Athenians Αθηναίων Πολιτεία [Ξενοφώντος] Constitution of the Lacedaemonians Λακεδαιμονίων Πολιτεία Conversation with Hesiod (a) Διάλογος προς Ησίοδον Cratylus Κρατύλος Critical Days Περί κρισίμων Crito Κρίτων Cyclops Κύκλωψ Cynic, the/Cynicus Κυνικός

Cypria Κύπρια έπη Cyprians, the βλ. Nicocles Cynegeticus βλ. On Hunting Cyropaedia Κύρου παιδεία

D

aphnis and Chloe Τα κατά Δάφνιν και Χλόην Dead Come to Life or the Fusherman, the Αναβιούντες ή Αλιεύς Death of Peregrinus, the Περί της Περεγρίνου τελευτής De Chersoneso Περί των εν Χερρονήσω Decorum Περί ευσχημοσύνης Decree of the Athenians βλ. Athenian Decree De Dea Syria Περί της Συρίης θεού Defence against a Charge of Subverting the Democracy Δήμου καταλύσεως απολογία Defence against a Charge of Taking Bribes Απολογία δωροδοκίας Defence against Simon βλ. Against Simon Defence in the Matter of the Olive Stump βλ. On the Olive Stump Defence of the Salaried Posts in Great Houses Απολογία Definitions Όροι De Genio Socrates Περί του Σωκράτους δαιμονίου (επίσης On Socrates’ Divine Sign) Deipnosophists Δειπνοσοφισταί De Materia Medica Περί ύλης ιατρικής Demodocus Δημόδοκος Demonax Δημώνακτος βίος Demosthenes Δημοσθένους εγκώμιον Dentition Περί οδοντοφυίης Dependent Scholar, the βλ. On Salaried Posts... Descent, the βλ. Cataplus Description of Greece Ελλάδος περιήγησις Dialogues of the Courtesans/Hetaerae Εταιρικοί διάλογοι Dialogues of the Dead Νεκρικοί διάλογοι Dialogues of the Gods Θεών διάλογοι Dialogues of the Sea-Gods Ενάλιοι διάλογοι Dionysus Διόνυσος Diosemeia Διοσημεία Dipsades/Dipsads, the Περί των διψάδων Discourses Διατριβαί Dicourses of Epictetus, the Επικτήτου διατριβαί Diseases of Virgins/Young Girls Περί παρθενίων Diseases of Women Περί γυναικείων Dis Exapaton Δις εξαπατών, επίσης Twice a Swindler Disinherited (Son), the/Disowned Αποκηρυττόμενος Double Indictment, the Δις κατηγορούμενος Downward Journey, the βλ. Cataplus Dream or Lucian’s Career, the Περί του ενυπνίου ήτοι βίος Λουκιανού Dream or the Cock, the Όνειρος ή Αλεκτρυών

WORKS OF GREEK AUTHORS: ENGLISH-GREEK 141 Dyskolos Δύσκολος, επίσης the Peevish Fellow

E

cclesiazusae Εκκλησιάζουσαι Education of Cyrus, the βλ. Cyropaedia Eighth Month Child Περί οκταμήνου Electra Ηλέκτρα Elements Στοιχεία Elements of Harmony Αρμονικά στοιχεία Encheiridion, the/Handbook/Manual Εγχειρίδιον Enchiridion of Epictetus Εγχειρίδιον Επικτήτου Encomium of Demosthenes βλ. Demosthenes Encomium of Fatherland, an Πατρίδος εγκώμιον Encomium of Helen Ελένης εγκώμιον Enquiry into Plants Περί φυτών ιστορία Ephesiaca Εφεσιακά Epinomis Επινομίς Epistulae Επιστολαί Epitrepontes Επιτρέποντες, επίσης the Arbitration Erotic Essay Ερωτικός Erotic Experiences/Stories Ερωτικά παθήματα, επίσης Suffernings in Love Eryxias Ερυξίας Essays in Portraiture Εικόνες [Λουκιανού] Essays in Portraiture Defended Υπέρ των εικόνων Eudemian Ethics Ηθικά Ευδήμεια Eumenides Ευμενίδες Eunuch, the Ευνούχος Euthydemus Ευθύδημος Euthyphro Ευθύφρων Evagoras Ευαγόρας Events after Alexander Τα μετ’ Αλέξανδρον Exhortation to Philosophy Προτρεπτικός επί φιλοσοφίαν Exhortation to Study the Arts especially Medicine Προτρεπτικός επ’ ιατρικήν Expedition of Cyrus, the βλ. Anabasis

F

ables Μύθοι Farmer, the βλ. Georgos Fleshes Περί σαρκών Fly, the Μυίας εγκώμιον For Callias Υπέρ Καλλίου ιεροσυλίας For Phormio Υπέρ Φορμίωνος For Polystratus Υπέρ Πολυστράτου For the Megalopolitans Υπέρ Μεγαλοπολιτών For the Soldier Υπέρ του στρατιώτου Frogs, the Βάτραχοι Fugitives, the Δραπέται Funeral Oration Επιτάφιος [Λυσίου, Περικλέους, Υπερείδου] Funeral Speech Επιτάφιος [Δημοσθένους]

G

eneral, the Στρατηγικός Geography Γεωγραφικά

Georgos Γεωργός, επίσης the Farmer Gods in Council, the βλ. Assembly of the Gods Great World System Μέγας διάκοσμος Gymnasticus Γυμναστικός Gynaecology Γυναικεία

H

alcyon (or On Metamorphoses) Αλκυών ή Περί μεταμορφώσεων Hall, the βλ. On the Hall Harmonics Αρμονικά Harmonides Αρμονίδης Hecale Εκάλη Hecuba Εκάβη Helen {Euripides} Ελένη, βλ. Encomium of Helen Hellenica Ελληνικά Helotes Είλωτες Heracleidae/Heraclids Ηρακλείδαι Heracles Ηρακλής μαινόμενος Heroicus Ηρωικός Herotimus or Concerning the Sects/On Philosophical Schools Ερμότιμος ή Περί αιρέσεων Herodotus or Aetion Ηρόδοτος ή Αετίων Hiero Ιέρων Hipparchicus Ιππαρχικός Hipparchus Ίππαρχος Hippias major Ιππίας μείζων Hippias minor Ιππίας ελάσσων Hippias or the Bath Ιππίας ή Βαλανείον Hippolytus Ιππόλυτος Histories, the Ιστορίαι History of Animals Των περί τα ζώα ιστοριών Homeric Hymns/Hymni Homerici Ομηρικοί ύμνοι Homeric Problems Προβλημάτων ομηρικών πέντε Homiliai Epiktetou Ομιλίαι Επικτήτου How to Survive Under Siege βλ. Poliorcetica How to Write History Πώς δει ιστορίαν συγγράφειν Hymni Homerici βλ. Homeric Hymns Hypsipyle Υψιπύλη

I

caromenippus or High above the Clouds/The Sky-man Ικαρομένιππος ή Υπερνέφελος Idylls Ειδύλλια Ignorant Book-Collector, the Προς τον απαίδευτον και πολλά βιβλία ωνούμενον Iliad, the Ιλιάς Iliupersis Ιλίου πέρσις Imagines Εικόνες [Φιλοστράτου], βλ. και Essays in Portraiture In Defence of Mantitheus Υπέρ Μαντιθέου In Defence of Euxenippus Υπέρ Ευξενίππου (εισαγγελίας απολογία προς Πολύευκτον)

142 WORKS OF GREEK AUTHORS: ENGLISH-GREEK In Defence of Lycophron Απολογία υπέρ Λυκόφρονος Indica Ινδική In Praise of Demosthenes βλ. Demosthenes Instruments of Reduction βλ. Mochlicus Ion Ίων Iphigenia in Aulis Ιφιγένεια η εν Αυλίδι Iphigenia in Tauris Ιφιγένεια η εν Ταύροις Isthmian Ode Ισθμιόνικος

J K

udgement of the Goddesses, the Θεών κρίσις

nights Ιππής Koronaie Κορωνίδες

L

aw, the Νόμος Laws Νόμοι Letters of Farmers Αγροικικαί επιστολαί Lexiphanes Λεξιφάνης Libation Bearers, the Χοηφόροι Library, the Βιβλιοθήκη Life of Apollonius of Tyana Τα ες τον Τυανέα Απολλώνιον Life of Demonax βλ. Demonax Life of Hippocrates Ιπποκράτους γένος και βίος Life of Pythagoras, the βλ. On the Pythagorean... Literary Prometheus, a Προς τον ειπόντα Προμηθεύς ει εν λόγοις Little Iliad Ιλιάς μικρά/Μικρά Ιλιάς Little World System Μικρός διάκοσμος Lives Βίοι παράλληλοι Lives of Eminent Philosophers Βίοι και γνώμαι των εν φιλοσοφία ευδοκιμησάντων[...]/Βίοι φιλοσόφων Lives of the Sophists Βίοι σοφιστών Lock of Berenice Βόστρυχος της Βερενίκης Long-livers βλ. Octogenarians Lover of Lies or the Doubter, the Φιλοψευδής ή απιστών Lovers Ερασταί Lucius or the Ass Λούκιος ή Όνος Lysistrata Λυσιστράτη

M

agna Moralia Ηθικά Μεγάλα Manual βλ. Encheiridion Maricas Μαρικάς Measurement of a Circle Κύκλου μέτρησις Mechanics Μηχανικά Medea Μήδεια Memorabilia Απομνημονεύματα Menexnus Μενέξενος Menippus or Necromancy/the Oracle of the Dead Μένιππος ή Νεκυιομαντεία

Meno Μένων Metaphysics Μετά τα φυσικά Meteorology Μετεωρολογικά Method (on Mechanical Theorems), the Περί των μηχανικών θεωρημάτων προς Ερατοσθένην έφοδος Mimiambi/Mimiambs Μιμίαμβοι Minor works Ελάσσονα Minouaie Μινύαι Mistaken Critic, the βλ. Pseudologista Mochlicus or Instruments of Reduction Μοχλικός Moralia/Morals Ηθικά My Native Land βλ. Encomium of Fatherland

N

ature of Bones Περί οστέων φύσιος Nature of the Child Περί φύσιος παιδίου Nautical Astronomy Ναυτική αστρολογία Νemean Ode Νεμεόνικος Nicocles or the Cyprians Νικοκλής ή Κύπριοι Nicomachean Ethics Ηθικά Νικομάχεια Nigrinus Νιγρίνος/Νιγρίνου φιλοσοφία

O

ctogenarians Μακρόβιοι Ocypus Ωκύπους Odyssey, the Οδύσσεια Oeconomicus Οικονομικός Oedipodea Οιδιπόδεια Oedipus at Colonus Οιδίπους επί Κολωνώ Oedipus Rex Οιδίπους τύραννος Of/On Astrology βλ. Astrology Of/On Mourning Περί πένθους Of Pantomime βλ. On Dance/Dancing Of Sacrifice βλ. On Sacrifices Of the Epidemics Περί επιδημιών Of the Senses Περί αισθήσεων Oichalias Halosis Οιχαλίας άλωσις Olympian Ode Ολυμπιόνικος Olympic Oration Ολυμπιακός Olynthiac Ολυνθιακός On Affections Περί παθών On Airs, Waters and Places Περί αέρων, υδάτων, τόπων On Amber or the Swans βλ. Amber or the Swans On Anatomy Περί ανατομής On Ancient Medicine Περί αρχαίης ιητρικής On Atoms and the Void Περί ατόμων και κενού On a Wound by Premeditation Περί τραύματος εκ προνοίας On Bandages Περί επιδέσμων On Behalf of Euphilitus Υπέρ Ευφιλήτου On Breath Περί πνεύματος On Colours Περί χρωμάτων On Conoids and Spheroids Περί κωνοειδέων και σφαιροειδέων

WORKS OF GREEK AUTHORS: ENGLISH-GREEK 143 On Crises Περί κρίσεων/κρισίων On Dance/Dancing Περί ορχήσεως On Diseases Περί νούσων On Divination in Sleep Περί της καθ’ ύπνον μαντικής On Diziness βλ. On Vertigo and Dizziness On Dreams Περί ενυπνίων Oneirocritica Ονειροκριτικά On Fainting Περί λιποψυχίας On Fate Περί ειμαρμένης On Fatigue Περί κόπων On Fire Περί πυρός On Fistulae Περί συρίγγων On Floating Bodies Περί οχουμένων On Fractures Περί αγμών On Funerals βλ. Of/On Mourning On Generation and Corruption Περί γενέσεως και φθοράς On Glands Περί αδένων On Hebdomads Περί εβδομάδων Οn Hemorrhoids Περί αιμορροΐδων On His Return Περί της εαυτού καθόδου On Horsemanship Περί ιππικής On Humours Περί χυμών On Hunting Κυνηγετικός On Incridible Tales Περί απίστων On Indivisible Lines Περί ατόμων γραμμών On Injuries of the Head Περί των εν κεφαλή τρωμάτων On Internal Affections Περί των εντός παθών On Interpretation Περί ερμηνείας On Joints βλ. On Articulations On Justice Περί δικαίου On Life according to Nature Περί του κατά φύσιν βίου On Longevity and Shortness of Life Περί μακροβιότητος και βραχυβιότητος On Love Περί έρωτος On Marasmus Περί μαρασμού On Marvellous Things Heard Περί θαυμασίων ακουσμάτων On Medical Experience Περί της ιατρικής εμπειρίας On Memory and Reminiscence Περί μνήμης και αναμνήσεως On Mixtures Περί κράσεων On Music Μουσικά On My Own Books Περί των ιδίων βιβλίων On Nature Περί φύσιος On Nutriment Περί τροφής On Organization Περί συντάξεως On Paralysis Περί παραλύσεως On Piety Περί ευσεβείας On Plants Περί φυτών On Poetical Readings Περί ποιητικής ακροάσεως On Prophesying by Dreams βλ. On Divination in Sleep

On Regimen Περί διαίτης On Regimen in Acute DiseasesΠερί διαίτης οξέων On Respiration Περί αναπνοής On Sacrifices Περί θυσιών On Salaried Posts in Great Houses Περί των επί μισθώ συνόντων On Semen Περί σπέρματος On Sense and the Sensible Περί αισθήσεως και αισθητών On Sense Perception βλ. On the Senses On Sight Περί όψιος On Signs of Fractures Περί σημείων καταγμάτων On Sleep and Sleepnessness Περί ύπνου και εγρηγόρσεως On Smells Περί οσμών On Socrates’ Divine Sign βλ. De Genio Socrates On Sophistical Refutations Περί των σοφιστικών ελέγχων On Spirals Περί ελίκων On Sterile Women Περί αφόρων On Stones Περί λίθων On Superfoetation Περί επικυήσεως On Sweating Sickness Περί ιδρώτων On the Acession of Alexander Περί των προς Αλέξανδρον συνθηκών On the Articulations Περί άρθρων On the Art of Medicine Περί τέχνης On the Best Sect Περί της αρίστης διδασκαλίας On the Causes and Indications of Acute Diseases Περί αιτιών και σημείων οξέων παθών On the Causes and Indications of Chronic Diseases Περί αιτιών και σημείων χρονίων παθών On the Causes of Plants Περί φυτών αιτιών On the Cavalry Commander βλ. Hipparchicus On the Characteristics of Animals Περί ζώων ιδιότητος On the Chersonese βλ. De Chersoneso On the Choreutes Περί του χορευτού On the Crown Περί του στεφάνου On the Elements According to the Opinion of Hippocrates Περί των καθ’ Ιπποκράτην στοιχείων On the Equilibrium of Planes Περί επιπέδων ισορροπιών On the Equinox Περί ισημερίας On the Estate of Apollodorus/Aristarchus/ Astyphilus/Ciron/Cleonymus/ Dicaeogenes/Hagnias/Menecles/ Nicostratus/Philoctemon/Pyrrhus Περί του Απολλοδώρου/Αριστάρχου/Αστυφίλου/ Κίρωνος/Κλεωνύμου/Δικαιογένους/Αγνίου/ Μενεκλέους/Νικοστράτου/Φιλοκτήμονος/ Πύρρου κλήρου On the Excision of the Foetus Περί εγκατατομής εμβρύου On the False Embassy Περί της παραπρεσβείας

144 WORKS OF GREEK AUTHORS: ENGLISH-GREEK On the Gait of Animals Περί πορείας ζώων On the General Mathematical Science Περί της κοινής μαθηματικής επιστήμης On the Generation of Animals Περί ζώων γενέσεως On the Hall Περί του οίκου On the Heart Περί καρδίης On the Heavens Περί ουρανού On the Liberty of the Rhodians Υπέρ της Ροδίων ελευθερίας On the Measurement of the Earth Περί αναμετρήσεως της γης On the Medical Sects for Beginners Περί αιρέσεων τοις εισαγομένοις On the Motion of Animals Περί ζώων κινήσεως On the Murder of Eratosthenes Υπέρ του Ερατοσθένους φόνου On the Murder of Herodes Περί του Ηρώδου φόνου On the Mysteries or Theurgia Περί μυστηρίων ή περί θεουργίας On the Nature of Man Περί φύσιος ανθρώπου On the Nature of Woman/Women Περί γυναικείης φύσιος On the Navy Περί των συμμοριών On the Olive Stump Περί του σηκού απολογία On the Order of my Own Books Περί της τάξεως των ιδίων βιβλίων On the Parts of Animals Περί ζώων μορίων On the Peace Περί της ειρήνης On the Physician Περί ιητρού On the Property of Aristophanes Υπέρ των Αριστοφάνους χρημάτων On the Property of Eraton Περί δημοσίων αδικημάτων/Περί των Εράτωνος χρημάτων On the Property of the Brother of Nicias: Perotation Περί δημεύσεως των του Νικίου αδελφού On the Pythagorean (Way of) Life Περί του πυθαγορικού βίου On the Refusal of a Pension Υπέρ αδυνάτου On the Saced Disease Περί ιερής νούσου On the Scrutiny of Evandros Περί της Ευάνδρου δοκιμασίας On the Signs of Waters, Winds, and Storms Περί σημείων υδάτων και πνευμάτων και χειμώνων και ευδιών On the Sizes and Distances of the Sun and Moon Περί μεγεθών και αποστημάτων Ηλίου και Σελήνης On the Solstice Περί ηλιοστασίων On the Soul Περί ψυχής On the Sphere and Cylinder Περί σφαίρας και κυλίνδρου On the Sublime Περί ύψους On the Surgery Κατ’ ιητρείον On the Team of Horses Περί του ζεύγους

On the Treatment of Acute Diseases Οξέων νούσων θεραπευτικόν On the Treatment of Chronic Diseases Χρονίων νούσων θεραπευτικόν On the Trierarchic Crown Περί του στεφάνου της τριηραρχίας On the Twelve Years Υπέρ της δωδεκαετίας On the Universe Περί κόσμου On the Use of Liquids Περί υγρών χρήσιος On Things Heard Εκ του περί ακουστών On Tremor, Palpitation, Spasm and Rigour Περί τρόμου και παλμού και σπασμού και ρίγους On Ulcers Περί ελκών On (Vertigo and) Dizziness Περί ιλίγγων On Virtue Περί αρετής On Virtues and Vices Περί αρετών και κακιών On Winds Περί ανέμων On Youth and Old Age. On Life and Death Περί νεότητος και γήρατος, περί ζωής και θανάτου Orestes Ορέστης Organon Όργανον (O)stomachion (Ο)στομάχιον Outlines of Pyrrhonism Πυρρώνειοι υποτυπώσεις

P

alatine Anthology Παλατινή Ανθολογία Panathenaicus Παναθηναϊκός Panegyricus Πανηγυρικός Parallel Lives βλ. Lives Paraplus, (the) Παράπλους Parasite, the. Parasitic an Art Περί παρασίτου, ότι τέχνη η παρασιτική Parthica Παρθικά Parva Naturalia Μικρά φυσικά Passing of Peregrinus, the βλ. Death of Peregrinus Patriot, the βλ. Philopatris Patriotism βλ. Encomium of Fatherland Peace Ειρήνη Peevish Fellow, the βλ. Dyskolos Periplus Περίπλους Periplus (of the Euxine Sea) Περίπλους του Ευξείνου Πόντου Persians, the Πέρσαι Phaedo Φαίδων Phaedrus Φαίδρος Phaenomena and Diosemeia Φαινόμενα και Διοσημεία Phalaris Φάλαρις Philebus Φίληβος Philippic Φιλιππικός Philoctetes Φιλοκτήτης Philopatris (or the Self-Taught Man) Φιλόπατρις ή Διδασκόμενος Philosophies for Sale βλ. Sale of Creeds Phoenician Women Φοίνισσαι Physical Opinions Φυσικαί δόξαι Physics Φυσικά

WORKS OF GREEK AUTHORS: ENGLISH-GREEK 145 Physiognomonics Φυσιογνωμονικά Pinakes Πίνακες (των εν πάση παιδεία διαλαμψάντων και ων συνλεγραψαν) Places in Man Περί τόπων των κατά άνθρωπον Plataicus Πλαταϊκός Plutus Πλούτος Podagra Ποδάγρα Poetics Περί ποιητικής Poliorcetica/How to Survive Under Siege Πολιορκητικά Politics Πολιτικά Politicus Πολιτικός, επίσης Statesman Posterior Analytics Αναλυτικά ύστερα Praise of the Fly βλ. Fly Precepts Παραγγελίαι Precepts of Chiron Χείρωνος υποθήκαι Principal Doctrines Κύριαι δόξαι Prior Analytics Αναλυτικά πρότερα Problema Bovinum Πρόβλημα βοεικόν Professor of Rhetoric, the Ρητόρων διδάσκαλος Prognosticon Προγνωστικόν, επίσης Book of Prognostics Prologues Προοίμια Prometheus βλ. Literary Prometheus Prometheus Bound Προμηθεύς δεσμώτης Prorrhetic Προρρητικός Prosecution for Accidental Homicide Κατηγορία φόνου ακουσίου Prosecution of the Stepmother for Poisoning Φαρμακείας κατά της μητρυιάς Protrepticus Προτρεπτικός Psammites βλ. Sand Reckoner Pseudologista or On the Meaning of Apophras Ψευδολογιστής ή Περί της αποφράδος Pseudo(-)sophist, the or the Solecist/Soloecista Ψευδοσοφιστής ή Σολοικιστής Pythian Ode Πυθιόνικος

Q R

uadrature of the Parabola, Τετραγωνισμός παραβολής

the

eply to Philip Προς την επιστολήν την Φιλίππου Reply to Simon βλ. Against Simon Republic Πολιτεία Regimen in Health Περί διαίτης υγιεινής Rhesus Ρήσος Rhetoric Ρητορική Rhetoric to Alexander Ρητορική προς Αλέξανδρον Rival Lovers βλ. Lovers Roman History Ρωμαϊκά Runaways, the βλ. Fugitives

S

ack of Troy, the βλ. Iliupersis

Sale of Creeds Βίων πράσις Samia Σαμία Sand Reckoner, the Ψαμμίτης Saturnalia Τα προς Κρόνον Scythian or the Consul, the Σκύθης ή Πρόξενος Seven against Thebes Επτά επί Θήβας Seventh Month Child Περί επταμήνου Shield, the βλ. Aspis Shield of Heracles, the Ασπίς Ηρακλέους Ship or the Wishes, the Πλοίον ή Ευχαί Sisyphus Σίσυφος Situations and Names of Winds, the Ανέμων θέσεις και προσηγορίαι Slander Περί του μη ραδίως πιστεύειν διαβολή Slip of the Tongue in Greeting/Salutation, a Υπέρ του εν τη προσαγορεύσει πταίσματος Solecist, the/Soloecista βλ. Pseudo(-)sophist Sophist Σοφιστής Speech form the Altar Επιβώμιος Stadiasmus Maris Magni Σταδιασμός της Μεγάλης Θαλάσσης Statesman Πολιτικός, επίσης Politicus Story of Anthia and Habrocomes, the Τα κατά Ανθίαν και Αβροκόμην Story of Daphis and Chloe, the βλ. Daphnis and Chloe Stratagems (of War) Στρατηγήματα Sufferings in Love Ερωτικά παθήματα, επίσης Erotic Experiences/Stories Suppliants Ικέτιδες Symposium or the Lapiths Συμπόσιον ή Λαπίθαι Syrian Goddess, the βλ. De Dea Syria Syrinx Σύριγξ

T

actics Τακτικά Tetrabiblos Τετράβιβλος Theaetetus Θεαίτητος Theagenes and Chariclea βλ. Aethiopica Theages Θεάγης Thebaid/Thebais, the Θηβαΐς Theogony Θεογονία Thesmophoriazusae Θεσμοφοριάζουσαι Timaeus Τίμαιος Timon or the Misanthrope Τίμων ή Μισάνθρωπος To Demonicus Προς Δημόνικον To Necocles Προς Νικοκλέα To Philip Φίλιππος Topics Τοπικά Toxaris or Friendship Τόξαρις ή Φιλία Trachiniae Τραχίνιαι Trapeziticus Τραπεζιτικός Travels round the Earth βλ. World Survey Trips to the Moon βλ. Icaromenippus Trojan Women, the Τρωάδες True Discourse/Reason/Word Αληθής λόγος True History/Story (a) Αληθή διηγήματα

146 WORKS OF GREEK AUTHORS: ENGLISH-GREEK Twice a Swindler βλ. Dis Exapaton Tyrannicide, the Τυραννοκτόνος

Works and Days Έργα και ημέραι World Survey Περιήγησις/Περίοδος γης

aria Historia Ποικίλη ιστορία Vision, the βλ. Dream

eus Catechized Ζευς ελεγχόμενος Zeus Rants Ζευς τραγωδός Zeuxis or Antiochus Ζεύξις ή Αντίοχος

V

W

asps Σφήκες Ways and Means Πόροι ή Περί προσόδων

Z

Appendix Works of Greek Authors Greek - English Παράρτημα Έργα αρχαίων ελλήνων συγγραφέων Ελληνοαγγλικό

WORKS OF GREEK AUTHORS: GREEK-ENGLISH 149

Α

γαμέμνων Agamemnon Αγησίλαος Agesilaus Αγροικικαί επιστολαί Letters of Farmers Αθηναίων Πολιτεία Athenian Constitution [Aristotle], Constitution of the Athenians [Xenophon] Αίας Ajax Αιγινητικός Aeginiticus Αιθιοπικά Aethiopica Αιθιοπίς Aethiopis Αίτια Aetia Αλέξανδρος ή Ψευδόμαντις Alexander or the False Prophet Αλεξάνδρου ανάβασις The Anabasis of Alexander Αληθή διηγήματα (A) True History/Story Αληθής λόγος True Discourse/Reason/Word Άλκηστις Alcestis Αλκυών ή Περί μεταμορφώσεων Halcyon (or On Metamorphoses) Αναβιούντες ή Αλιεύς The Dead Come to Life or the Fisherman Αναλυτικά πρότερα Prior Analytics Αναλυτικά ύστερα Posterior Analytics Ανάχαρσις ή Περί γυμνασίων Anacharsis or Athletics Ανδρομάχη Andromache Ανέμων θέσεις και προσηγορίαι The Situations and Names of Winds Αντιγόνη Antigone Αξίοχος Axiochus Αποκηρυττόμενος The Disinherited (Son)/ Disowned Απολογία Defence of the Salaried Posts in Great Houses Απολογία δωροδοκίας Defence against a Charge of Taking Bribes Απολογία Σωκράτους Apology Απολογία υπέρ Λυκόφρονος In Defence of Lycophron Απομνημονεύματα Memorabilia Αργοναυτικά Argonautica Αρεοπαγιτικός Areopagiticus Αρμονίδης Harmonides Αρμονικά Harmonics Αρμονικά στοιχεία Elements of Harmony Αρχίδαμος Archidamus Ασπίς Aspis/The Shield Ασπίς Ηρακλέους The Shield of Heracles Αφορισμοί Aphorisms Αχαρνής Acharnians

Β

άκχαι Bacchae Βαλανείον see Ιππίας Βάπται Baptai

Βάτραχοι The Frogs Βιβλιοθήκη The Library Βιβλίον λημμάτων Book of Lemmas Βιθυνικά Bithynica Βίοι και γνώμαι των εν φιλοσοφία ευδοκιμησάντων[...] Lives of Eminent Philosophers Βίοι παράλληλοι (Parallel) Lives Βίοι σοφιστών Lives of the Sophists Βίοι φιλοσόφων see Βίοι και γνώμαι των εν φιλοσοφία ευδοκιμησάντων Βίων πράσις Philosophies for Sale/Sale of Creeds Βόστρυχος της Βερενίκης Lock of Berenice Βούσιρις Busiris

Γ

εωγραφικά Geography Γεωργός Georgos/The Farmer Γυμναστικός Gymnasticus Γυναικεία Gynaecology

Δ

ειπνοσοφισταί Deipnosophists Δημόδοκος Demodocus Δημοσθένους εγκώμιον (Encomium/In Praise of) Demosthenes Δήμου καταλύσεως απολογία Defence against a Charge of Subverting the Democracy Δημώνακτος βίος (Life of) Demonax Διάλογος προς Ησίοδον (Α) Conversation with Hesiod Διατριβαί Discourses Διόνυσος Dionysus Διοσημεία Diosemeia Δις εξαπατών Dis Exapaton/Twice a Swindler Δις κατηγορούμενος The Double Indictment Δόγμα Αθηναίων Athenian Decree/Decree of the Athenians Δραπέται The Fugitives/Runaways Δύσκολος Dyskolos/The Peevish Fellow

Ε

γχειρίδιον Τhe Encheiridion/Handbook/ Manual Εγχειρίδιον Επικτήτου Enchiridion of Epictetus Ειδύλλια Idylls Είλωτες Helotes Εικόνες Essays in Portraiture/Imagines [Lucian], Imagines [Philostratus] Ειρήνη Peace Εκάβη Hecuba Εκάλη Hecale Εκκλησιάζουσαι Ecclesiazusae Έκταξις κατ’ Αλανών Array against the Alans Εκ του περί ακουστών On Things Heard Ελένη Helen Ελένης εγκώμιον (Encomium of) Helen

150 WORKS OF GREEK AUTHORS: GREEK-ENGLISH Ελάσσονα Minor works Ελλάδος περιήγησις Description of Greece Ελληνικά Hellenica Ενάλιοι διάλογοι Dialogues of the Sea-Gods Επιβώμιος Speech from the Altar Επικτήτου διατριβαί The Discourses of Epictetus Επινομίς Epinomis Επιστολαί Epistulae Επιτάφιος Funeral Oration [Lysias, Hyperides, Pericles], Funeral Speech [Demosthenes] Επιτρέποντες Epitrepontes/The Arbitration Επτά επί Θήβας Seven against Thebes Ερασταί (Rival) Lovers Έργα και ημέραι Works and Days Ερμότιμος ή Περί αιρέσεων Herotimus or Concerning the Sects/On Philosophical Schools Ερυξίας Eryxias Έρωτες Amores Ερωτικά παθήματα Erotic Experiences/Stories/ Suffernings in Love Ερωτικός Erotic Essay Εταιρικοί διάλογοι Dialogues of the Courtesans/ Hetaerae Ευαγόρας Evagoras Ευθύδημος Euthydemus Ευθύφρων Euthyphro Ευμενίδες Eumenides Ευνούχος The Eunuch Εφεσιακά Ephesiaca

Ζ

εύξις ή Αντίοχος Zeuxis or Antiochus Ζευς ελεγχόμενος Zeus Catechized Ζευς τραγωδός Zeus Rants

Η

θικά Moralia/Morals Ηθικά Ευδήμεια Eudemian Ethics Ηθικά Μεγάλα Magna Moralia Ηθικά Νικομάχεια Nicomachean Ethics Ηθικοί χαρακτήρες see Χαρακτήρες Ηλέκτρα Electra Ηρακλείδαι Heracleidae/Heraclids Ηρακλής μαινόμενος Heracles Ηρόδοτος ή Αετίων Herodotus or Aetion Ηρωικός Heroicus

Θ

εάγης Theages Θεαίτητος Theaetetus Θεσμοφοριάζουσαι Thesmophoriazusae Θεογονία Theogony Θεών διάλογοι Dialogues of the Gods Θεών εκκλησία The Assembly of the Gods/The Gods in Council Θεών κρίσις The Judgement of the Goddesses

Θηβαΐς The Thebaid/Thebais

Ι

έρων Hiero Ικαρομένιππος ή Υπερνέφελος Icaromenippus or High above the Clouds/The Sky-man/Trips to the Moon Ικέτιδες The Suppliants Ιλιάς The Iliad Ιλιάς μικρά see Μικρά Ιλιάς Ιλίου πέρσις Iliupersis/The Sack of Troy Ινδική Indica Ιππαρχικός Hipparchicus/On the Cavalry Commander Ίππαρχος Hipparchus Ιππής Knights Ιππίας ελάσσων Hippias minor Ιππίας ή Βαλανείον Hippias or the Bath Ιππίας μείζων Hippias major Ιπποκράτους γένος και βίος Life of Hippocrates Ιππόλυτος Hippolytus Ισθμιόνικος Isthmian Ode Ιστορίαι The Histories Ιφιγένεια η εν Αυλίδι Iphigenia in Aulis Ιφιγένεια η εν Ταύροις Iphigenia in Tauris Ίων Ion

Κ

ατά Αγοράτου Against Agoratus Κατ’ Αθηνογένους Against Athenogenes Κατά Αλκιβιάδου αστρατείας Against Alcibiades 2 Κατά Αλκιβιάδου λιποταξίου Against Alcibiades 1 Κατά Ανδοκίδου ασεβείας Against Andocides Κατά Ανδροτίωνος Against Androtion Κατ’ Αριστογείτονος Against Aristogeiton Κατά Αφόβου Against Aphobus Κατά Δημοσθένους Against Demosthenes Κατά Διογείτονος Against Diogeiton Κατά Διονυσιοδώρου Against Dionysiodorus Κατά Διώνδα Against Diondas Κατά Επικράτους και των συμπρεσβευτών Against Epicrates and his Fellow-Envoys Κατά Ερατοσθένους Against Eratosthenes Κατά Εργοκλέους Against Ergocles Κατά Ευέργου και Μνησιβούλου ψευδομαρτυριών Against Evergos and Mnesibulus Κατά Θεοκρίνου Against Theocrines Κατά Θεομνήστου Against Theomnestos Κατ’ ιητρείον On the Surgery Κατά Κόνωνος Against Conon Κατά Λεωκράτους Against Leocrates Κατά Λοχίτου Against Lochites Κατά Μειδίου Against Midias Κατά Νεαίρας Against Neaera Κατά Νικομάχου Against Nicomachus Κατά Ολυμπιοδώρου Against Olympiodorus

WORKS OF GREEK AUTHORS: GREEK-ENGLISH 151 Κατά Παγκλέωνος Against Pancleon Κατάπλους ή τύραννος Cataplus/The Descent/ Downward Journey or the Tyrant Κατά Στεφάνου Against Stephanus Κατά Τιμάνδρου Against Timandros Κατά Τιμάρχου Against Timarchus Κατά των σιτοπωλών Against the Corn-Dealers Κατά των σοφιστών Against the Sophists Κατά Φιλιππίδου Against Philippides Κατά Φιλίππου Against Philip Κατά Φιλοκλέους Against Philocles Κατά Φιλοκράτους Against Philocrates Κατά Φίλωνος Against Philon Κατηγορίαι Categories Κατηγορία προς τους συνουσιαστάς κακολογιών Accusation of Calumny Κατηγορία φόνου ακουσίου Prosecution for Accidental Homicide Κατηγορία φόνου απαράσημος Anonymous Prosecution for Murder Κλειτοφών Cleitophon Κορωνίδες Koronaie Κρατύλος Cratylus Κρίτων Crito Κύκλου μέτρησις Measurement of a Circle Κύκλωψ Cyclops Κυνηγετικός Cynegeticus/On Hunting Κυνικός The Cynic/Cynicus Κύπρια έπη Cypria Κύριαι δόξαι Principal Doctrines Κύρου ανάβασις Anabasis/The Expedition of Cyrus Κύρου παιδεία Cyropaedia/The Education of Cyrus Κωακαί προγνώσεις Coan Prenotions

Λ

ακεδαιμονίων Πολιτεία Constitution of the Lacedaemonians Λεξιφάνης Lexiphanes Λούκιος ή Όνος Lucius or the Ass Λυσιστράτη Lysistrata

Μ

ακρόβιοι Long-livers/Octogenarians Μαρικάς Maricas Μεγάλη σύνταξις Almagest Μέγας διάκοσμος Great World System Μενέξενος Menexenus Μένιππος ή Νεκυιομαντεία Menippus Necromancy/the Oracle of the Dead Μένων Meno Μετά τα φυσικά Metaphysics Μετεωρολογικά Meteorology Μήδεια Medea Μηχανικά Mechanics Μικρά Ιλιάς/Ιλιάς μικρά Little Iliad

or

Μικρά φυσικά Parva Naturalia Μικρός διάκοσμος Little World System Μιμίαμβοι Mimiambi/Mimiambs Μινύαι Minouaie Μουσικά On Music Μοχλικός Mochlicus or Isntruments of Reduction Μύθοι Fables Μυίας εγκώμιον (Praise of) the Fly

Ν

αυτική αστρολογία Nautical Astronomy Νεκρικοί διάλογοι Dialogues of the Dead Νεμεόνικος Nemean Ode Νεφέλαι Clouds Νιγρίνος/Νιγρίνου φιλοσοφία Nigrinus Νικοκλής ή Κύπριοι Nicocles or the Cyprians Νόμοι Laws Νόμος The Canon/Law

Ο

δύσσεια The Odyssey Οιδιπόδεια Oedipodea Οιδίπους επί Κολωνώ Oedipus at Colonus Οιδίπους τύραννος Oedipus Rex Οικονομικός Oeconomicus Οιχαλίας άλωσις Oichalias Halosis Ολυμπιακός Olympic Oration Ολυμπιόνικος Olympian Ode Ολυνθιακός Olynthiac Ομηρικοί ύμνοι Homeric Hymns/Hymni Homerici Ομιλίαι Επικτήτου Homiliai Epiktetou Ονειροκριτικά Oneirocritica Όνειρος ή Αλεκτρυών THe Dream or the Cock Οξέων νούσων θεραπευτικόν On the Treatment of Acute Diseases Όργανον Organon Ορέστης Orestes Όρνιθες The Birds Όροι Definitions (Ο)στομάχιον (O)stomachion Ότι ο άριστος ιατρός και φιλόσοφος The Best Doctor is also a Philosopher

Π

αλατινή Ανθολογία Anthologia Palatina/ Palatine Anthology Παναθηναϊκός Panathenaicus Πανηγυρικός Panegyricus Παραγγελίαι Precepts Παράπλους (The) Paraplus Παρθικά Parthica Πατρίδος εγκώμιον An Encomium of Fatherland/ My Native Land/Patriotism Πειρρώνειοι υποτυπώσεις Outlines of Pyrrhonism Περί αγμών On Fractures Περί αδένων On Glands Περί αέρων, υδάτων, τόπων On Airs, Waters and Places

152 WORKS OF GREEK AUTHORS: GREEK-ENGLISH Περί αιμορροΐδων On Hemorrhoids Περί αιρέσεων τοις εισαγομένοις On the Medical Sects for Beginners Περί αισθήσεων Of the Senses/On Sense Perception Περί αισθήσεως και αισθητών On Sense and the Sensible Περί αιτιών και σημείων οξέων παθών On the Causes and Indications of Acute Diseases Περί αιτιών και σημείων χρονίων παθών On the Causes and Indications of Chronic Diseases Περί αναμετρήσεως της γης On the Measurement of the Earth Περί αναπνοής On Respiration Περί ανατομής On Anatomy Περί ανέμων On Winds Περί απίστων On Incredible Tales Περί αρετής On Virtue Περί αρετών και κακιών On Virtues and Vices Περί άρθρων On the Articulations/On Joints Περί αρχαίης ιητρικής On Ancient Medicine Περί αστρολογίης (Of/On) Astrology Περί ατόμων γραμμών On Indivisible Lines Περί ατόμων και κενού On Atoms and the Void Περί αφόρων Barren Women/On Sterile Women Περί γενέσεως και φθοράς On Generation and Corruption Περί γυναικείης φύσιος On the Nature of Woman/Women Περί γυναικείων Diseases of Women Περί δημεύσεως των του Νικίου αδελφού On the Property of the Brother of Nicias: Perotation Περί δημοσίων αδικημάτων On the Property of Eraton Περί διαίτης On Regimen Περί διαίτης οξέων On Regimen in Acute Diseases Περί διαίτης υγιεινής Regimen in Health Περί δικαίου On Justice Περί εβδομάδων On Hebdomads Περί εγκατατομής εμβρύου On the excision of the Foetus Περί ειμαρμένης On Fate Περί ελίκων On Spirals Περί ελκών On Ulcers Περί ενυπνίων On Dreams Περί επιδέσμων On Bandages Περί επιδημιών Of the Epidemics Περί επικυήσεως On Superfoetation Περί επιπέδων ισορροπιών On the Equilibrium of Planes Περί επταμήνου Seventh Month Child Περί ερμηνείας On Interpretation Περί έρωτος On Love Περί ευσεβείας On piety Περί ευσχημοσύνης Decorum Περί ζώων γενέσεως On the Generation of Animals

Περί ζώων ιδιότητος On the Characteristics of Animals Περί ζώων κινήσεως On the Motion of Animals Περί ζώων μορίων On the Parts of Animals Περιήγησις/Περίοδος γης Travels round the Earth/World Survey Περί ηλιοστασίων On the Solstice Περί θαυμασίων ακουσμάτων On Marvellous Things Heard Περί θυσιών Of Sacrifice/On Sacrifices Περί ιδρώτων On Sweating Sickness Περί ιερής νούσου On the Sacred Disease Περί ιητρού On the Physician Περί ιλίγγων On (Vertigo and) Dizziness Περί ιππικής On Horsemanship Περί ισημερίας On the Equinox Περί καρδίης On the Heart Περί κόπων On Fatigue Περί κόσμου On the Universe Περί κράσεων On Mixtures Περί κρίσεων/κρισίων On Crises Περί κρισίμων Critical Days Περί κωνοειδέων και σφαιροειδέων On Conoids and Spheroids Περί λίθων On Stones Περί λιποψυχίας On Fainting Περί μακροβιότητος και βραχυβιότητος On Longevity and Shortness of Life Περί μαρασμού On Marasmus Περί μεγεθών και αποστημάτων Ηλίου και Σελήνης On the Sizes and Distances of the Sun and Moon Περί μνήμης και αναμνήσεως On Memory and Reminiscence Περί μυστηρίων ή περί θεουργίας On the Mysteries or Theurgia Περί νεότητος και γήρατος, περί ζωής και θανάτου On Youth and Old Age. On Life and Death Περί νούσων On Diseases Περί οδοντοφυίης Dentition Περί οκταμήνου Eighth Month Child Περί ορχήσεως Of Pantomime/On Dance/Dancing Περί οσμών On Smells Περί οστέων φύσιος Nature of Bones Περί ουρανού On the Heavens Περί οχουμένων On Floating Bodies Περί όψιος On Sight Περί παθών On Affections Περί παραλύσεως On Paralysis Περί παρασίτου, ότι τέχνη η παρασιτική The Parasite. Parasitic an Art Περί παρθενίων Diseases of Virgins/Young Girls Περί πένθους Of/On Mourning/On Funerals Περίπλους (του Ευξείνου Πόντου) Periplus of the Euxine Sea Περί πνεύματος On Breath

WORKS OF GREEK AUTHORS: GREEK-ENGLISH 153 Περί ποιητικής Poetics Περί ποιητικής ακροάσεως On Poetical Readings Περί πορείας ζώων On the Gait of Animals Περί πυρός On Fire Περί σαρκών Fleshes Περί σημείων καταγμάτων On Signs of Fractures Περί σημείων υδάτων και πνευμάτων και χειμώνων και ευδιών On the Signs of Waters, Winds, and Storms Περί σπέρματος On Semen Περί συντάξεως On Organization Περί συρίγγων On Fistulae Περί σφαίρας και κυλίνδρου On the Sphere and Cylinder Περί τέχνης On the Art of Medicine Περί της αντιδόσεως Antidosis Περί της αρίστης διδασκαλίας On the Best Sect Περί της ατελείας προς Λεπτίνην Against Leptines Περί της εαυτού καθόδου On His Return Περί της ειρήνης On the Peace Περί της Ευάνδρου δοκιμασίας On the Scrutiny of Evandros Περί της ιατρικής εμπειρίας On Medical Experience Περί της καθ’ ύπνον μαντικής On Divination in Sleep/On Prophesying by Dreams Περί της κοινής μαθηματικής επιστήμης On the General Mathematical Science Περί της παραπρεσβείας On the False Embassy Περί της Περεγρίνου τελευτής The Death/ Passing of Peregrinus Περί της Συρίης θεού De Dea Syria/The Syrian Goddess Περι της τάξεως των ιδίων βιβλίων On the Order of my Own Books Περί τόπων των κατά άνθρωπον Places in Man Περί του ζεύγους On the Team of Horses Περί του ηλέκτρου ή των κύκνων Amber of the Swans Περί του Αγνίου/Απολλοδώρου/Αριστάρχου/ Αστυφίλου/Δικαιογένους/Κίρωνος/ Κλεωνύμου/Μενεκλέους/Νικοστράτου/ Πύρρου/Φιλοκτήμονος κλήρου On the Estate of Hagnias/Apollodorus/Aristarchus/ Astyphilus/Dicaeogenes/Ciron/Cleonymus/ Menecles/Nicostratus/Pyrrhus/Philoctemon Περί του ενυπνίου ήτοι βίος Λουκιανού The Dream/Vision or Lucian’s Career Περί του ηλέκτρου ή των κύκνων (On) Amber or the Swans Περί του Ηρώδου φόνου On the Murder of Herodes Περί του κατά φύσιν βίου On Life according to Nature Περί του μη καταλύσαι την πάτριον πολιτείαν Αθήνησι Against the Subversion of the

Ancestral Constitution of Athens Περί του μη ραδίως πιστεύειν διαβολή Slander Περί του οίκου (On) the Hall Περί του πυθαγορικού βίου On the Pythagorean (Way of) Life/The Life of Pythagoras Περί του σηκού απολογία Defence in the Matter of the Olive Stump/On the Olive Stump Περί του στεφάνου On the Crown Περί του στεφάνου της τριηραρχίας On the Trierarchic Crown Περί του Σωκράτους δαιμονίου De Genio Socrates/On Socrates’ Divine Sign Περί του χορευτού On the Choreutes Περί τραύματος εκ προνοίας On a Wound by Premeditation Περί τρόμου και παλμού και σπασμού και ρίγους On Tremor, Palpitation, Spasm and Rigour Περί τροφής On Nutriment Περί των διψάδων Dipsades/The Dipsads Περί των εν κεφαλή τρωμάτων On Injuries of the Head Περί των εντός παθών On Internal Affections Περί των εν Χερρονήσω De Chersoneso/On the Chersonese Περί των επί μισθώ συνόντων On Salaried Posts in Great Houses/The Dependent Scholar Περί των Εράτωνος χρημάτων see Περί δημοσίων αδικημάτων Περί των ιδίων βιβλίων On My Own Books Περί των καθ’ Ιπποκράτην στοιχείων On the Elements According to the Opinion of Hippocrates Περί των μηχανικών θεωρημάτων προς Ερατοσθένην έφοδος The Method (of Mechanical Theorems) Περί των προς Αλέξανδρον συνθηκών On the Accession of Alexander Περί των σοφιστικών ελέγχων On Sophistical Refutations Περί των συμμοριών On the Navy Περί των υπό του θείου βραδέως τιμωρουμένων Concerning those whom God is slow to punish Περί υγρών χρήσιος On the Use of Liquids Περί ύλης ιατρικής De Materia Medica Περί ύπνου και εγρηγόρσεως On Sleep and Sleepnessness Περί ύψους On the Sublime Περί φύσιος On Nature Περί φύσιος ανθρώπου On the Nature of Man Περί φύσιος παιδίου Nature of the Child Περί φυτών On Plants Περί φυτών αιτιών On the Causes of Plants Περί φυτών ιστορία Enquiry into Plants Περί χρωμάτων On Colours Περι χυμών On Humours Περί ψυχής On the Soul Πέρσαι The Persians

154 WORKS OF GREEK AUTHORS: GREEK-ENGLISH Πίνακες (των εν πάση παιδεία διαλαμψάντων και ων συνέγραψαν) Pinakes Πλαταϊκός Plataicus Πλοίον ή Ευχαί The Ship or the Wishes Πλούτος Plutus Ποδάγρα Podagra Ποικίλη ιστορία Varia Historia Πολιορκητικά Poliorcetica/How to Survive Under Siege Πολιτεία Republic Πολιτικά Politics Πολιτικός Politicus/Statesman Πόροι ή Περί προσόδων Ways and Means Πρεσβευτικός Ambassadorial Speech Πρόβλημα βοεικόν Cattle Problem/Problema Bovinum Προβλημάτων ομηρικών πέντε Homeric Problems Προγνωστικόν The Book of Prognostics/ Prognosticon Προμηθεύς δεσμώτης Prometheus Bound Προοίμια Prologues Προρρητικός Prorrhetic Προς Απατούριον Against Apatourius Προς αριθμητικούς Against the Arithmeticians Προς αστρολόγους Against the Astrologers Προς Βοιωτόν περί προικός μητρώας Against Boeotus 2 Προς Βοιωτόν περί του ονόματος Against Boeotus 1 Προς γεωμέτρας Against the Geometers Προς γραμματικούς Against the Grammarians Προς Δημόνικον To Demonicus Προς Ευβουλίδην Against Eubulides Προς Ευθύνουν Against Euthynous Προς Ζηνόθεμιν Against Zenothemis Προς ηθικούς Against the Ethicists Προς Καλλικλέα Against Callicles Προς Καλλίμαχον Against Callimachus Προς Κάλλιππον Against Callippus Προς Λάκριτον Against Lacritus Προς Λεωχάρη Against Leochares Προς λογικούς Against the Logicians Προς Μακάρτατον Against Macartatus Προς μαθηματικούς Against the Mathematicians Προς μουσικούς Against the Musicians Προς Ναυσίμαχον και Ξενοπείθην Against Nausimachs and Xenopeithes Προς Νικοκλέα To Nicocles Προς Νικόστρατον Against Nicostratus Προς Ονήτορα Εξούλης Against Onetor Προς Πανταίνετον Against Pantaenetus Προς Πολυκλέα Against Polycles Προς ρήτορας Against the Rhetoricians Προς Σίμωνα (Defence) Against Simon/Reply to Simon Προς Σπουδίαν Against Spudias

Προς την επιστολήν την Φιλίππου Reply to Philip Προς Τιμόθεον Against Timotheus Προς τον απαίδευτον και πολλά βιβλία ωνούμενον The Ignorant Book-Collector Προς τον ειπόντα Προμηθεύς ει εν λόγοις (A Literary) Prometheus Προς Φαίνιππον Against Phaenippus Προς Φορμίωνα Against Phormio Προς φυσικούς Against the Physicists Προτρεπτικός Protrepticus Προτρεπτικός επ’ ιατρικήν Exhortation to Study the Arts especially Medicine Προτρεπτικός επί φιλοσοφίαν Exhortation to Philosophy Πυθιόνικος Pythian Ode Πώς δει ιστορίαν συγγράφειν How to Write History

Ρ

ήσος Rhesus Ρητορική Rhetoric Ρητορική προς Αλέξανδρον Rhetoric to Alexander Ρητόρων διδάσκαλος The Professor or Rhetoric Ρωμαϊκά Roman History

Σ

αμία Samia Σίσυφος Sisyphus Σκύθης ή Πρόξενος The Scythian or the Consul Σοφιστής Sophist Σταδιασμός της Μεγάλης Θαλάσσης Stadiasmus Maris Magni Στοιχεία Elements Στρατηγικός The General Στρατηγήματα Stratagems (of War) Συμπόσιον ή Λαπίθαι Symposium or the Lapiths Σύνταγμα περί των περί Θεαγένην και Χαρίκλειαν Αιθιοπικών see Αιθιοπικά Σύριγξ Syrinx Σφήκες Wasps

Τ

α ες τον Τυανέα Απολλώνιον Life of Apollonius of Tyana Τα κατά Ανθίαν και Αβροκόμην The Story of Anthia and Habrocomes Τα κατά Δάφνιν και Χλόην (The story of) Daphnis and Chloe Τα κατά Λευκίππην και Κλειτοφώντα The Adventures of Leucippe and Clitophon Τακτικά Tactics Τα μετ’ Αλέξανδρον Events after Alexander Τα περί Χαιρέαν και Καλλιρρόην Chaereas and Callirhoe Τα προς Κρόνον Saturnalia

WORKS OF GREEK AUTHORS: GREEK-ENGLISH 155 Τετράβιβλος Tetrabiblos Τετραγωνισμός παραβολής The Quadrature of the Parabola Τέχνη ιατρική The Art of Medicine Τέχνη τακτική Ars tactica Τίμαιος Timaeus Τίμων ή Μισάνθρωπος Timon or the Misanthrope Τόξαρις ή Φιλία Toxaris or Friendship Τοπικά Topics Τραπεζιτικός Trapeziticus Τραχίνιαι Trachiniae Τρωάδες The Trojan Women Τυραννοκτόνος The Tyrannicide Των Αράτου και Ευδόξου φαινομένων εξήγησις Commentary on the Phaenomena of Aratus and Eudoxus Των περί τα ζώα ιστοριών History of Animals

Υ

πέρ αδυνάτου On the Refusal of a Pension Υπέρ Ευξενίππου (εισαγγελίας απολογία προς Πολύευκτον) In Defence of Euxenippus Υπέρ Ευφιλήτου On Behalf of Euphilitus Υπέρ Καλλίου ιεροσυλίας For Callias Υπέρ Μαντιθέου In Defence of Mantitheus Υπέρ Μεγαλοπολιτών For the Megalopolitans Υπέρ Πολυστράτου For Polystratus Υπέρ της δωδεκαετίας On the Twelve Years Υπέρ της Ροδίων ελευθερίας On the Liberty of the Rhodians Υπέρ του εν τη προσαγορεύσει πταίσματος A Slip of the Tongue in Greeting/Salutation Υπέρ του Ερατοσθένους φόνου On the Murder of Eratosthenes Υπέρ του στρατιώτου For the Soldier Υπέρ των Αριστοφάνους χρημάτων On the Property of Aristophanes Υπέρ των εικόνων Essays in Portraiture Defended Υψιπύλη Hypsipyle

Φ

αίδρος Phaedrus

Φαίδων Phaedo Φαινόμενα και Διοσημεία Appearances/ Phaenomena and Diosemeia Φάλαρις Phalaris Φαρμακείας κατά της μητρυιάς Prosecution of the Stepmother for Poisoning Φίληβος Philebus Φιλιππικός Philippic Φίλιππος To Philip Φιλοκτήτης Philoctetes Φιλόπατρις ή Διδασκόμενος Philopatris/The Patriot (or the Self-Taught Man) Φιλοψευδής ή απιστών The Lover of Lies or the Doubter Φοίνισσαι Phoenician Women Φυσικά Physics Φυσικαί δόξαι Physical Opinions Φυσιογνωμονικά Physiognomonics

Χ

αρακτήρες Characters Χαρίδημος ή Περί κάλλους Charidemus (or On Beauty) Χάρων ή Επισκοπούντες Charon or the Inspectors/Scouts Χείρωνος υποθήκαι Precepts of Chiron Χοηφόροι The Libation Bearers Χρονίων νούσων θεραπευτικόν On the Treatment of Chronic Diseases

Ψ

αμμίτης Psammites/The Sand Reckoner Ψευδολογιστής ή Περί της αποφράδος Pseudologista/The Mistaken Critic or On the Meaning of Apophras Ψευδοσοφιτής ή Σολοικιστής The Pseudo(-) sophist or the Solecist/Soloecista

Ω

κύπους Ocypus