Let's go sailing: żeglarz jachtowy

Citation preview

Ki SKIPPER

4 SKIPPER

agencjażeglarska

91-022 Łódź

ul. Żubardzka 3

tel. (42) 612-25-08, 612-25-16 www.skipper.pl

Przepiry Bandera jest na statku odpowiednikiem flagi narodowej. Określa przynależność państwową jednostki. Polska bandera to flaga biało-czerwona z godłem państwowym [Orzeł Biały w czerwonej tarczy herbowej). W żegludze śródlądowej banderg jest flaga Polski lbez godła). Banderę nosi się zazwyczaj na flagsztoku, czyli niewielkim drzewcu umieszczonym na rufie jachtu. Podnosi się ją o8.00rano, a opuszcza o zachodzie słońca. Jacht oddaje honory poprzez salut banderq (opuszczenie lub pochylenie bandery do połowy iszybkie podniesienie). Salutujemy m.in. przepływając obok okrętów wojennych oraz pomnika Bohaterów Westerplatte.

h

POLSKA BANDERA

BANDERA MARYNARKI WOJENNEJ

Podczas świąt państwowych oraz uroczystości żeglarskich jachty przyozdabia się galą flagową. Polega to na podniesieniu flag Międzynarodowego Kodu Sygnałowego od dziobu przez topy masztów aż do rufy (gala wielka) lub od prawej do lewej burty przez top masztu (gala mała). Galę wielką podnosi się na jednostkach stojących w porcie lub na kotwicy, zaś galę małą na jednostkach poruszających się na silniku (bez żagli!).

Wybijanie szklanek to tradycja przejęta z dawnych żaglowców, gdzie czas odmierzano klepsydrą, a godziny obwieszczano załodze za pomocą okrętowego dzwonu. Jedna szklanka to podwójne uderzenie w dzwon, pół szklanki - pojedyncze uderzenie. Obecnie tradycję tę praktykuje się niekiedy na okrętach wojennych, szkolnych żaglowcach i w ośrodkach żeglarskich.

Etykieta żeglarska to zespół norm i zwyczajowych zasad określających sposób zachowania żeglarzy. Jest to rodzaj żeglarskiego savoir-vivre. Przestrzeganie etykiety ma duże znaczenie dla zachowania bezpieczeństwa na jachcie i w porcie. * Załogi jachtów mijających się na wodzie pozdrawiają się uniesieniem ręki. * Polecenia kapitana (lub innej osoby prowadzącej jacht) należy bezzwłocznie wykonywać. * Zawsze przed wejściem na obcy jacht należy poprosić o zgodę. * Nie wolno bez zgody dobijać do burtyinnego jachtu. * Należy cumować tak, aby nie przeszkadzać innym użytkownikom portu.

W

:r

&:

* Nie wolno zakłócać spokoju innym żeglarzom. * Na wodzie wszyscy żeglarze zwracają się do siebie na "ty”, pomijając tytułyz lądu. * Pokład jachtu powinien być zawsze czysty, a osprzęt sklarowany. * Po pokładzie należy poruszać się w obuwiu o miękkiej, gumowej podeszwie. * Nie wolno wystawiać rąkani nóg poza obrys jachtu. * Podczas manewrów należy zachowywać ciszę, aby nie zagłuszać wydawanych komend. * Załoga jachtu wpływającego do portu powinna być kompletnie ubrana. * Nie wolno wyrzucać śmieci ani wylewać nieczystości za burtę. * Podczas pływania nie należy wywieszać na jachcie prania ani innych rzeczy mogących zasłaniać sternikowi widok.

D77

-n-

szpaz

Polski Związek Żeglarski (PZŻ) - zajmuje się organizacją sportu żeglarskiego w Polsce, szkoleniami żeglarskimi, wydawaniem patentów,

rejestracją i przeglądami technicznymi jachtów. W większych miastach

Z

mają swoje siedziby okręgowe związki żeglarskie.

F ś

Organizacją zajmującą się sportem motorowodnym jest Polski Związek Motorowodnyi Narciarstwa Wodnego.

PATENTY ŻEGLAR Patent żeglarski to inaczej prawo jazdy na jacht żaglowy. Potwierdza posiadanie uprawnień do prowadzenia jachtów powyżej 7,5 m długości.

Patenty żeglarskie: - Żeglarz Jachtowy

(jachiy śródlądowe oraz nieduże jachty morskie pływające blisko brzegu)

- Jachtowy Sternik Morski (jachty morskie do 18 m długości) - Kapitan Jachtowy [jachty morskie bez ograniczeń)

Osoba posiadająca patentżeglarza jachtowego jesi uprawniona do prowadzenia: - jachtów żaglowych po wodach śródlądowych ljeziora, rzeki, kanały) bez ograniczeń, - jachtów żaglowych do 12 m długości, po morskich wodach wewnętrznych* oraz

pozostałych wodach morskich w strefie 2 Mm (mil morskich)** od brzegu, w porze dziennej*** *morskie wody wewnętrzne — wody znajdujące się między iądem morza terytorialnego Inp.: Zalew Szczeciński, Zalew Wiślany, Zatoka *"1Mr

/ okręgowych związk egzaminów.

a wewnętrzną skoa

granicą linią podstawową]

JZBY

PANSTWOWE

Służby uprawnione do zatrzymywania i kontroli statków: Urząd żeglugi śródlądowej to organ administracji państwowej zajmujący się organizacją ikontrolą żeglugi śródlądowej na danym terenie. Do zadań urzędów należą m.in.:

- nadzór nad bezpieczeństwem żeglugi śródlądowej, - przeprowadzanie inspekcji statków i postępowania w sprawach wypadków żeglugowych, - kontrola przestrzegania przepisów żeglugowych oraz dokumentów statku i załogi, - stanowienie przepisów prawa miejscowego. Policja wodna czuwa nad bezpieczeństwem i przestrzeganiem przepisów prawa na drogach wodnych. Kontrola polega zazwyczaj na sprawdzeniu dokumentów jachtu i załogi, ilości i legalności środków ratunkowych i gaśniczych oraz trzeźwości osoby prowadzącej jacht. Za brak dokumentów grozi mandat w wysokości 500 zł, a za prowadzenie statku pod wpływem środków odurzających utrata na 10 lat patentu i prawa jazdy na samochód, pozbawienie wolności dolat 8i grzywna do 720 000 zł. Straż graniczna wykonuje zadania związane z ochroną granicy państwowej i kontrolą ruchu granicznego.

ISŁUŻBY RATOWNICZE NA WODACH ŚRÓDLĄDOWYCH Wodne Ochońnicze Pogotowie Ratunkowe - tel. 601100 100

Straż pożama - tel. 112 (ogólny numer ratunkowy) Pogotowie ratunkowe (wodne karetki ratunkowej - tel. 601100 100, 999 Mazurska Służba Ratownicza - tel. (87)425 3077

Dowóśd rejestracyjny Rejestracja i przeglądy techniczne nie sq obowiqzkowe dla jachtów żaglowych do 12 m długości oraz statków o napędzie mechanicznym o mocy silnika do 15 kW (ok. 20,5 KM) Większość właścicieli rejestruje jednak swoje jednostki, dowód jest bowiem potwierdzeniem własności jachtu, przydaje się też przy zawieraniu ubezpieczenia. Rejestracją i przeglądami technicznymi jachtów zajmuje się Polski Związek Żeglarski. Jacht żaglowy powinien być czytelnie i trwale oznaczony nazwą (jeśli posiada), numerem rejestracyjnym (jeśli posiada) oraz nazwą i portem macierzystym armatora. Ubezpieczenie Większość jachtów ubezpieczona jestkompleksowym ubezpieczeniem żeglarskim. Ochrona takiego ubezpieczenia obejmuje: - ochronę jachtów od ryzyka uszkodzenia i utraty (jacht-casco), - odpowiedzialność cywilną użytkownika jachtu wobec osób trzecich (OC użytkownika), - następstwa nieszczęśliwych wypadków członków załogi (NW), -rzeczy osobiste członków załogi. Ubezpieczenie jachtów nie jestobowiązkowe.

W razie wypadku należy sporządzić protokół, który powinien zawierać opis wszelkich okoliczności związanych ze zdarzeniem, m.in.: czas, miejsce, uczestnicy wypadku (sprawca i poszkodowany), przebieg wypadku, podjęte działania ratunkowe. Protokół wypadku jest niezbędny do dochodzenia odszkodowania z tytułu ubezpieczenia. W przypadku trudności z ustaleniem sprawcy wypadku należy wezwać policję. O wypadkach, wktórych ucierpieli ludzie lub doszło do znacznych strat materialnych, zatonięcia jachtu lub uszkodzenia urządzeń lub budowli wodnych, należy powiadomić odpowiedni urząd żeglugi śródlądowej i policię.

RODOWISKA Śmieci na jachcie przechowujemy w workach foliowych i wyrzucamy wyłączne w miejscach do

tego przeznaczonych.

Nie zanieczyszczamy wody ani gleby środkami chemicznymi (paliwo, detergenty, środki czyszczące itp.), nieczystości, np. po myciu naczyń lub jachtu, wlewamy do kanalizacji na lądzie, ajeślijestto niemożliwe, wylewamy z dala od brzegu. Korzystamyz sanitariatów na lądzie lub toalet chemicznych. Ogniska palimy tylko w miejscach do tego przeznaczonych. Nie hałasujemy.

DUŻE STATKI, czyli:

> pasażerskie (przystosowane do przewozu więcej niż 12 osób),

> promy i holowniki, > inne dłuższe niż 20 m,

mają pierwszeństwo przed małymi statkami

MAŁESTATKI:

N

*

JACHTYŻAGLOWE

ustępują dużyi Om mają.plerwszeństwo przed łodziamiwiosłowymii

motorowymi

ą

ŁODZIE WIOSŁOWE, KAJAKI, ROWERY WODNE usłępują dużym statkom i jachtornżagłowym mają pierwszeństwo przed łodziami rnotorowymi

c

==

ŁODZIE O NAPĘDZIE MECHANICZNYM ustępują

dużym statkom, jachtom żagłowym iłodziom wiosłowym

iynqce na silniku lub jednocześnie m.

na żaglach i

silniku uważane

są za statki

Dwa |achty płynące na wprost siebie na silniku muszą wyraźnie zmienić kurs w prawo, tak żeby minąć się lewymi burtami.

WYPRZED

1. Wyprzedzanie jest dozwolone tylko wówczas, gdy nie spowoduje to zagrożenia dla bezpieczeństwa żeglugi. 2.Statek wyprzedzany powinien ułatwić wyprzedzanie. 3. Na wąskich drogach wodnych wyprzedza się po lewej stronie statku wyprzedzanego. 4. Statek żaglowy powinien wyprzedzać drugi statek po stronie nawietrznej.

CZENSTWA 1. Kierownik jachtu (sternik) i załoga powinni podjąć wszelkie starania w celu uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzkiego, uszkodzenia innych statków, urządzeń i budowli znajdujących się na drodze wodnej, tworzenia przeszkód dla ruchu żeglugowego oraz zagrożenia dla środowiska naturalnego. 2. Kierownik jachtu jest odpowiedzialny za przestrzeganie przepisów żeglugowych na swoim jachcie. 3. Członkowie załogi powinni wykonywać polecenia kierownika jachtu w ramach nałożonych nanich obowiqzkówi przestrzegać przepisów żeglugowych. 4. Przed wypłynięciem kierownik jachtu i załoga powinni dokonać wszelkich niezbędnych przygotowań, abyw chwili rozpoczęcia żeglugi jachtbył sprawny/ bezpieczny. 5. Kierownik jachtu, członkowie załogi i inne osoby przebywające na jachcie nie powinny wykonywać swoich obowiqzków będąc w stanie zagrażającym bezpieczeństwu żeglugi, a w szczególności w stanie przemęczenia lub pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających. 6. Zabrania się niszczenia znaków żeglugowych oraz ich wykorzystywania niezgodnie z przeznaczeniem, np. do cumowania.

7. Załoga jachtu znajdującego się w pobliżu statku, na którym zdarzył się wypadek, powinna przy zachowaniu ostrożności i zasad bezpieczeństwa podjąć wszelkie możliwe działania wcelu ratowania ludzii mienia oraz uniknięcia szkód.

Na drogach wodnych oprócz ogólnych przepisów żeglugowych obowiązują zarządzenia wydawane przez urzędy żeglugi śródlądowej. Dotyczą one zazwyczaj:

- zasad żeglugi w porze nocnej, - zamknięcia danych akwenówda żeglugi, - określenia strefciszy (zakazu pływania na silniku), - zakazu pływania przy określonych warunkach meteorologicznych (np. przysilnym wietrze), - zasad cumowania na określonych akwenach oraz użytkowania śluz, mostówi kanałów. Przepisy żeglugowe dla danego akwenu można znaleźć na stronie internetowej: WWW.UZs.gov.pl.

Ą

A SIA

Statki pływające w nocy muszą mieć zapalone światła nawigacyjne zgodne z obowiązującymi przepisami. Podstawowe światła statków to: białe światło masztowe świecące do przodu, czerwonei zielone światła burtowe oraz białe światło rufowe. Dzięki takiemu rozłożeniu świateł możemyw nocy określić, w którą stronę płynie statek. Przykładowe oświetlenie statków:

Statek o napędzie mechanicznym

DYGNAŁY

Statek o długości mniejszej niż 7 m i prędkości do 10 km/h

Mały statek żaglowy

DZWIĘKOWI

Statki nadają sygnały dźwiękowe za pomocą mechanicznych urządzeń sygnałowych, a jeśli takich nie posiadają, to za pomocą trąbki sygnałowej lub rogu mgłowego. Małe statki nie muszą nadawać sygnałów dźwiękowych. krótki dźwięk - 1 sekunda długi dźwięk - 4 sekundy przerwa między dźwiękami - 1 sekunda

, . Róg sygnałowy

Ź nA

na sprężone powiefrze

Podstawowe sygnały dźwiękowe: posc

1długi dźwięk

Uwaga

]

1 krótki dźwięk

Zmieniam kurs w prawo

1]

2 krótkie dźwięki

Zmieniam kurs w lewo

3 krótkie dźwięki

Moje maszyny pracują wstecz

4 krótkie dźwięki

Nie mogę manewrować

seria bardzo krótkich dźwięków

Niebezpieczeństwo zderzenia

powtarzane długie dźwięki lub powtarzana seria uderzeń w dzwon

Wzywam pomocy

jeden krótki, jeden długi i dwa krótkie dźwięki

Zatrzymajcie natychmiast swój statek

seria podwójnych krótkich dźwięków lub ciągły trzytonowy dźwięk

Człowiek za burtą

I JI] se

se

s.

Zakaz przejścia lub

q

Zakaz wyprzedzania

b kA1 1e1

Zakaz postoju (na kotwicy lub na cumach przy brzegu)

Zakaz wyprzedzania

(dotyczy zestawów]

Zakaz kotwiczenia, włeczenia kotwicy, łańcucha lub liny

Zakaz cumowania do brzegu

Zakaz postoju na szerokości określonej na znaku w metrach (od

Zakaz wytwarzania fali

Zakaz zawracania

Zakaz ruchu statków żaglowych

ZIA

Zakaz ruchu statków o napędzie mechanicznym

znaku)

Zakaz ruchu statków używanych wyłącznie do uprawiania sportu lub rekreacji

m

lub

AAZ

Zakaz mijania i wyprzedzania a

Zakaz uprawiania narciarstwa wodnego

Zakaz ruchu statków, które nie są

Zakaz pływania na desce z żaglem

statkami o napędzie mechanicznym i żagłowym

Koniec strefy, w której małe statki używane wyłącznie do uprawiania sportu i rekreacji mogły rozwijać duże prędkości

Zakaz wodowania i wciągania statków na brzeg

Zakaz ruchu skuterów wodnych

' 4

»

'

Zakaz przejścia poza skrajnią określoną tablicami

Zalecenie przejścia w jednym kierunku

Zalecenie przejścia w obydwu kierunkach

—

Zalecenie przejścia w kierunku określonym strzałką

—

»

Zalecenie trzymania się

we wskazanym obszarze Oznakowanie przęsła mostu

4.› Przejście w jednym kierunku

«_ęDy »l/T*

RSSR

Przejście w obydwu kierunkach

s4P] FRLI EEL

Nakaz skierowania statku na tę stronę szlaku żeglownego, która leży z lewej strony burty

Nakaz przejścia na tę stronę szlaku żeglownego, która leży zlewej burty

Nakaz trzymania się tej strony szlaku żeglownego, która leży zlewej burty

Nakaz nadania sygnału dźwiękowego

Nakaz zatrzymania statku

Nakaz zachowania szczególnej ostrożności przy przecinaniu drogi wodnej, które może mieć miejsce, gdy nie zmusza to statków na tej drodze do zmiany kursu lub prędkości

Ograniczona głębokość w metrach

Ograniczona wysokość prześwitu

nad zwierciadłem wody w metrach, podanych liczbą na znaku

Nakaz nieprzekraczania podanej na znaku prędkości w km/h

HI-HERINE

Nakaz ruchu w kierunku wskazanym przez znak

Nakaz skierowania statku na tę stronę szlaku żeglownego, która leży z prawej strony burty

Nakaz przejścia na tę stronę szlaku żeglownego, która leży z prawej burty

Nakaz trzymania się tej strony szlaku żeglownego, która leży z prawej burty

Nakaz zachowania szczególnej ostrożności Nakaz zachowania szczególnej ostrożności przy wpływaniu na główną drogę wodną, które może mieć miejsce, gdy nie zmusza to statków na tej drodze do zmiany kursu lub prędkości

Granica szlaku żeglownego oddalona od prawego [lewego] brzegu w metrach, podanych liczbą na znaku

IA

uz="azzjo

Ograniczona szerokość szlaku lub kanału żeglownego w metrach, podanych liczbą na znaku

Inne ograniczenia ruchu żeglugowego

Zezwolenie

do przejścia

br

drogą wodną [liczba oznacza

EL

IHE

Jaz w bliskiej odległości

samochodów

Skrzyżowanie z drogą uznaną za boczną drogę wodną w stosunku do drogi wodnej, po której idzie statek

Skrzyżowanie z drogą uznaną za główną drogę wodną w stosunku do drogi wodnej, po której idzie statek

wysokość linii napowietrznej nad poziomem najwyższej

wody żeglownej)

Zezwolenie na postój Ina kotwicy lub na cumach przy brzegu)

Prom poruszający się swobodnie ;

Pr 'om na uwięzi ięzi

Miejsce postoju zarezerwowane dla załadunku i wyładunku

Zezwolenie na postój na akwenie ograniczonym odstępami w metrach, podanymi na znaku, licząc od miejsca ustawienia znaku

Wskazanie linii napowietrznej nad

Zezwolenie na postój, burta przy burcie, w maksymalnej liczbie podanej na znaku

Zezwolenie na postój na kotwicy iwleczenie kotwicy, łańcucha lub liny

I

HH e

Zezwolenie na postój na akwenie, którego szerokość w metrach jest podana na znaku, licząc od miejsca ustawienia znaku

m M mm LUĄ Gad

Przygołować się

przejścia

Ei E I: "

Zezwolenie na cumowanie do brzegu

Zezwolenie na wodowanie iwciąganie statków na brzeg

Połączenie z drogą uznaną za boczną drogę wodną w stosunku do drogi wodnej, po której idzie statek Połączenie z drogą uznaną za główną drogę wodną w słosunku do drogi wodnej, po której idzie statek

Zezwolenie na ruch żeglugowy statków o napędzie mechanicznym

Zezwolenie na uprawianie

narciarstwa wodnego oraz

holowanie statków powietrznych za statkiem

Zezwolenie na ruch statków o napędzie wiosłowym

Zezwolenie na ruch małych statków używanych wyłącznie do uprawiania sportu lub rekreacji z dużą prędkością

Zezwolenie na ruch skuterów wodnych

Miejsce poboru wody pitnej

P p

-]

URZĄD CIELNYJ

Zezwolenie na ruch żeglugowy statków używanych wyłącznie do uprawiania sportu lub rekreacji

4 k

Zezwolenie na ruch statków żaglowych

Zezwolenie na pływanie na desce z żaglem

Wskazanie miejsca do zawracania

s

Miejsce, w którym można korzystać z telefonu

Koniec obowiązywania zakazu lub nakazu albo ograniczenia

Lewa słrona szlaku żeglownego

Prawa strona szlaku żeglownego

zielony słożek

czerwony wolec

— z

Odosobnione

niebezpieczeństwo

©

Osaonm Szlak żeglowny

przy lewym brzegu

Szlak żeglowny

Przejście szlaku żeglownego od prawego do lewego brzegu

dla ruchu żeglugowego

.

ZNAKI KARDYNALNE

_' !

ę

:

E

sli

=

Akwen zamknięty

przy prawym brzegu

m j

Bezpieczna woda na zachód od znaku

ZAECEN

S

Wyjście szlaku żeglownego z jeziora

lub innej szerokiej drogi wodnej

-

©x

Przejście szlaku żeglownego od lewego do prawego brzegu

Bezpieczna woda

na północ od znaku

Bezpieczna woda na wschód od znaku

:

Bezpieczna woda na południe od znaku

Locja Locja to dział wiedzy opisujący drogi wodne (jeziora, rzeki, kanały), niebezpieczeństwa żeglugowe, budowle hydrotechniczne oraz oznakowanie szlaków żeglownych. SZLAK ŻEGLOWNY to pasmo na drodze wodnej, na którym może odbywać się bezpiecznie i swobodnie ruch żeglugowy statków. Oznaczony jest za pomocq boi, tyk wbitych w dno lub znaków na brzegu. Na rzekach szlak żeglowny biegnie z nurtem - od źródła do ujścia rzeki. Na innych akwenach kierunek szlaku wyznaczają urzędy żeglugi śródlądowej, najczęściej z południa na północ i ze wschodu na zachód. Oznakowanie wejścia do kanału

JEZIORA Wyróżniamyńżrzy podstawowe rodzalje jezior: - rynnowe - wąskie, długie i głębokie, np. Ryńskie, Mikołajskie; - morenowe - szeroko rozlane i płytkie, np. Mamry, Śniardwy; - sztuczne (zalewy), np. Zalew Zegrzyński, Zalew Sulejowski. Przeszkody żeglugowe na jeziorach to głównie mielizny Fragmeni mapyŻeglarskiej! i podwodne kamienie. Szczególnie dużo znajdziemy ich na

z zaznaczonymimielznomi

jeziorach morenowych. Należyteż uważać na sieci rybackie. KANAŁY żeglowne to sztuczne drogi wodne zbudowane przez człowieka. Łączą rzeki lub jeziora. Mają umocnione i uszczelnione

brzegł Inp. przy pomocy betonowych opa-

Mększośq Na kanałów nie wolno pływać pod żaglami oraz cumować poza wyznaczonymi miejscami. Zabronione jest także wy-

twarzanie dużej fali. Kanały często przecinane są przez mosty i linie energetyczne. Przed wpłynięciem należy

więc położyć maszt. Trzeba też pamiętać, że ich głębokość zazwyczaj nie pozwala płynąć zcałkowicie opuszczonym mieczem. Szczególne zagrożenie w kanale stwarzają duże statki, które wypierają znaczne ilości wody. Mijając taką jednostkę, możemy być zepchnięci na ścianę kanału (przepływając

koło dziobu i rufy statku) lub przyssani do

burty (przyjego środkowej części).

RZEKI to naturalne cieki wodne płynące w wyżłobionym korycie, od źródeł do ujścia, ń

Rzeki naturalne (nieuregulowane) sq bardzo trudne dla

' żeglugi.

Wiją

się

meandrami

s (zakolami), często zmieniając * swoją głębokość i szerokość. Nurt (miejsce, gdzie woda płynie najszybciej) odbija się od brzegu do brzegu i wymywa %* materiał denny, który osadza się * po jego bokach, tworząc liczne * mielizny. Brzeg, w który uderza nurt, jest wymywany i tworzy zakola.

2 - przymulisko 3 -ławica

Płynąc rzeką nieuregulowaną, należy trzymać się nurtu. Tam woda jest najgłębsza.

Podwodne przeszkody na rzece można często rozpoznać na podstawie wyglądu lustra wody. Jest to tak zwane czytanie wody. Miejsca płytkie powodują powstanie drobnych fal o różnych kształtach [w zależności od rodzaju przeszkody). Nad zagłębieniami powstają

Wiry.

Aby ułatwić żeglugę na rzekach oraz zminimalizować skutki sezonowych wylewów wody, poddaje się je regulacji. Rzeka

uregulowana

wzmocniony

ma

i zabezpieczony

wałami przeciwpowodziowymi brzeg, wyprostowany nurt o w miarę stałej prędkości oraz " głębokość pozwalającą na swobodną żeglugę. Brzeg rzeki zabezpiecza się przed wymywaniem za pomocą betonowych lub kamiennych opasek. Ostrogi

to poprzeczne, kamienne wały regulujące kierunek nurtu. Czasami

równoległych.

ostrogi łączy się przy pomocy tam

Jaz to zapora wodna spiętrzająca wodę. Woda przed jazem jest głębsza, co ułatwia żeglugę. Wyróżniamy jazy stałe oraz ruchome lz regulowanym przepływem wody).

Śluzy i pochylnie to urządzenia

hydrotechniczne

pozwalające

pokonywać

statkom różnicę

poziomów wody. Buduje się je na kanałach żeglugowych i przy jazach (zaporach wodnych)

Zasadyśluzowania: 1. Na pół godziny przed przybyciem statku pasażerskiego linii regularnej nie wolno śluzować innych statków. 2. Zabrania się śluzować statki tury: styczne i sportowe łącznie ze statkami

pasażerskimi

linii

regularnych

oraz

statkami uczestniczącymi w akcji inter

wencyjnej lub ratowniczej. 3. Śluzowania statków dokonuje się wkolejności ich przybycia do śluzy. 4. Wodległości 100 m przed śluzą należy zwinąć żagle i położyć maszt. Na burtach powinny być wyłożone odbijacze. 5. Do śluzy można wpływać dopiero po zezwoleniu obsługi [znak "zezwolenie przejścia” lub zielone światło). 6. Wśluzie należychronić burty jachtu odbijaczamii bosakami. 7. Ze względu na pionowy ruch wodywśluzie (opadanie i podnoszenie) należy cumować statek dościan śluzy wyłącznie *na biegowo”. 8. Opłatę za śluzowanie przyjmuje obsługa śluzy.

Pochylnie możemy spotkać na Kanale Elbląskim. Sq to jedyne tego typu czynne budowle na świecie. Staki przewożone sq tam z jednego poziomu wody na drugi na wózku, który toczy się potorach kolejowych.

*DM/jd -Am yajpjs I 8is blojawyo DJoum 'lepiosAM Apom wowu -oizod z 8is DUMQJAM szioWOy M ApomM wojzod Apo '£ "louuoy op Dpom Jse| DUDZIZS "Aznjs AJowWoy

-ndm | jsndezud jsel Aupieimo '8is bloyAuuDz DJOJM 'Z

Ai9b z yopim

z ejpsłozud byosAm Du lepisiuApom

op Dm/Ajdm yajojs '8is bloieimio lenysiu ADOM DJOJM 'L

"= =— . m_

bysiu pu lanjosAm Apom z ajpsłozug

*DMAJdAm yajpjs | 8is blDaim/o DJo.m 'lapisiu Apom waw -oiZod Z 8iS DUMQJAM szJoUJ0y M Apom uolzod Apo '£ "Nowoy z ppomjsel puDZIZs -NdAm | jsndazud jse] AuDiejmio '8js bloyAwDz DJoJ 'Z "Aznjs MoWOĄ op DMAjdm yajpjs '8is bluejmio lejrjosAm Apom DJOJM 'L

FAMOOWOX AZNIS 3INVVIZG

jachiy mieczowe

jachty balastowe

jachty balastowo-mieczowe

- ILOŚĆ KADŁUBÓW

jachiy jednokadłubowe

)

- MATERIAŁ,

katamarany [2 kadłuby)

tómarany [3 kadłuby)

Z KTÓREGO WYKONANY JEST KADŁUB

Jachty drewniane popularne były do lat 70. ubiegłego wieku. Konstrukcja ich składała się z drewnianego szkieletu (m.in kil, żebra, pokładniki) obitego poszyciem,

najczęściej z dre-

wnianych listewek

- rufa zamknięta pawężą

tolia (szoty) grota |

obciągacz bomu

MIECZ SZYBROWY

MIECZ

OBROTOWY

ucho bomu krętlik bloczka _ lina

e

—

ci

Szoty służą do wybierania i luzowania żagli.

1. Szoty foka - prawy i lewy

ucho w kokpicie

2. Talia - szoty grota

tał miecza Fały to liny służące do wciągania i podnoszenia, a kontrafały do opuszczania i zrzucania żagli i innych elementów osprzętu.

-róg fałowy

kieszenie na listwy usztywniające żagiel

(/

|

Jne

p

|

]

- lik (brzeg) przedni

lik (brzeg) wolny -

bryty (pasy tkaniny, z których zszywa

się żagiel) *

róg szotowy-,

$

*

ę

$

ę

:

ę

- -refbanta z remiskami (wzmocnione otwory] i refsejzingami (linki do refowania żagla)

„zFóg halsowy

szkenia — lik(brzeg)dolny. — *

Żagle szyje się z tkanin syntetycznych, głównie z dakronu. MOCOWANIE ŻAGU DO MASZTU I BOMU W lik przedni i lik dolny żagla wszyta jest lina lliklina). Liklinę wsuwamy w likszparę w aluminiowym profilu bomu i masztu Czasami do liku mocuje się pełzacze, które przesuwają się w likszparze zamiastlikliny. Fok do sztagu zaczepia się za pomocą raks, a do sztywnego sztagu za pomocg likliny [podobnie jakw grocie)

ssh róg żagla z likliną

róg fałowy żagla

kieszeń fałowa

Sztag przyczepia się do pokładu za pomocą sztagownika, a wanty za pomocq podwięzi wantowych [I) lub stójek wantowych (2). Naprężenie lin regulują ściągacze (3).

przedłużka rumpla

s==

PEREEREE """r

ż /w'quhwv !

'h Szpring dziobowy

cuma dziobowa

w 4

odbijacze

NY patentowa Danforta

składana

pługowa

tablica_ Ę rozdzielcza kran z wyłącznikiem elektrycznym pompy wody

ĘS RA

I

pompa wody

(ww

Instalacja elektryczna zasilana jest przez akumulator (zazwyczaj 12 V). Podstawowe parametry akumulatora to napięcie mierzone w woltach V) oraz pojemność mierzona w amperogodzinach [np. 36 Ah - mała pojemność, 100 Ah - duża pojemność). Im większa pojemność akumulatora, tym dłużej możemy korzystać z urządzeń elektrycznych na naszym jachcie. Prąd z akumulatora dochodzi do tablicy rozdzielczej, w której znajdują się: bezpieczniki, wyłączniki poszczególnych sekcji zasilania (np. oświetlenie, pompy), gniazdo zapalniczki samochodowej i wskaźnik poziomu naładowania baterii. Z tablicy rozdzielczej prąd rozprowadzany jest do wszystkich urządzeń odbiorczych na jachcie takich, jak: oświetlenie, pompy wody, radio. Na jachcie trzeba bardzo racjonalnie i oszczędnie korzystać z urządzeń elektrycznych - akumulator nie jest bowiem ciągle doładowywary (tak jak np. w samochodzie). Nigdy nie należy całkowicie wyładowywać akumulatora, ponieważ może to doprowadzić do jego uszkodzenia. Częściowo rozładowany akumulator ładuje się przy pomocy prostownika podłączonego do zewnętrznej sieci elektrycznej. Zasady ładowania znajdują się w instrukcji obsługi akumulatora. Część silników zaburtowych posiada wbudowany alternator z prostownikiem, który podczas pracy silnika doładowuje akumulator.

INSTALACJAWODNA Na jachtach śródlądowych montuje się zazwyczaj dwa rodzaje instalacji wodnych - instalację wody zaburtowej i wody pitnej (z wewnętrznego zbiornika). Głównym elementem instalacji jest pompa wody. Wyróżniamy pompy przepływowe i zanurzeniowe (wkładane do zbiornika wody). Pompy zasilane sq prądem z akumulatora, a ich włącznik znajduje się przy kranie. Chłodzone sq przepływającą przez nie wodq i nigdy (!) nie mogą pracować "na sucho”. Należy zawsze pamiętać o napełnieniu zbiornika wodą lub zalaniu pompy przepływowej (np. zasysając wodę przez kranik lub podpompowując ją dodatkową pompkq ręczną].

JE

"""

Instalacja gazowa na jachtach turystycznych zasila przede wszystkim kuchenkę palnikową, rzadziej lodówkę lub nagrzewnice wody czy powietrza. Gaz w butli powinno się przechowywać w bakiście z dobrą wentylacją. Butlę podłącza się do instalacji gazowej za pomocą reduktora zmniejszającego ciśnienie gazu. Reduktor nakręcamy na butflę, kręcąc w lewo - na butli jest lewy gwint! Przed uruchomieniem kuchenki gazowej trzeba zawsze sprawdzić szczelność instalacji (odkręcamy zawór na butlii sprawdzamy, czy nie ma przecieków - czy 'nie syczy”, czy nie czuć gazu). Jeżeli gaz przecieka przy butli, należy sprawdzić stan uszczelki na reduktorze. Nie wolno używać niesprawnej instalacji gazowej! Zapalanie gazu: 1.Odkręcamy zawór na bulli (nie więcej niż 2 obroty). 2. Podpalamy zapałkę. 3. Przyciskamyi przekręcamy zawór palnika. 4.Podpalamygaz. 5. Zawór palnika trzymamy wciśnięty jeszcze kilka sekund po odpaleniu gazu - do momentu nagrzania się czujnika termicznego.

Gaszenie gazu: 1. Zakręcamy zawór na buifli. 2. Gdy płomień zgaśnie, zakręcamy zawór palnika na kuchence. Gaz jest dwukrotnie cięższy od powietrza i gromadzi się w dolnej części kadłuba. Mieszanka gazuipowietrza jest silnie wybuchowa. Nie można więc dopuszczać do wyciekówgazu, należy też pamiętać o dobrymwietrzeniu jachtu. Palniki kuchenki powinny być dobrze wyregulowane, dostarczając odpowiednią ilość tlenu do spalania gazu. Prawidłowy płomień jest niezbyt wysoki, niebieskawy z wyraźnie jaśniejszym, zielonkawym "jądrem” wewnafrz. Jeżeli płomień jest jaskrawo żółty i kopci - palnik zasysa za mało powietrza. Jeżeli płomień jest zbyt krótki, tylko niebieski i wykazuje skłonność do odrywania się od palnika - palnik zasysa zbyt dużo powietrza. Nie wolno używać kuchenki ze źle wyregulowanymi palnikami. Może wytwarzać się włedy czad [tlenek węgla), który jest śmiertelny dla człowieka!

Załogi jachtów śródlądowych korzystają głównie z sanitariatów na lądzie. Mimo to na niektórych jachtach instaluje się toalety chemiczne. Używa się ich jednak głównie w "sytuacjach awaryjnych”, korzystanie z toalety na niewielkim jachcie nie jest bowiem komfortowe. Toaleta chemiczna ma dwa zbiorniki -

górny, na wodę do spłukiwania i dolny,

na nieczystości. Do górnego zbiornika wlewamy około 10-15 | wody z dodatkiem zapachowego płynu ułatwiającego spłukiwanie. Do zbiornika dolnego wlewamy rozcieńczony płyn do rozpuszczania nieczystości. Wodę w toalecie spłukujemy za pomocą ręcznej pompki. Toalety chemiczne możemy opróżniać tylko w specjalnie wyznaczonych do tego miejscach w portach.

:

KADŁUB - dziób - rufa

- pawęż

- lewa burta - prawa burta

- pokład dziobowy (fordek) - pokład rufowy (achterdek] - półpokłady -

kokpit nadbudówka/kabina zejściówka forluk z forklapą suwklapa sztorcklapa koja kambuz

-

forpik (przestrzeń pod fordekiem) achterpik (przestrzeń pod achterdekiem) bakista wywietrzniki greting (podłoga z listew drewnianych)

- zęza

- miecz - szybrowy - obrotowy - skrzynka mieczowa URZĄDZENIE STEROWE

- rumpel - przedłużka rumpla - jarzmo

- płetwa sterowa - fał i kontrafał płetwy sterowej - zawiasy

MASZT

- pięta, stopa

- kolumna - stenga

- top - saling - likszpara - bramka do kładzenia masztu BOM - pięta

- refpatent - nok - młynek - likszpara OLINOWANIE STAŁE - wanty

- kolumnowa - stenwanta - topwanta

- sztag - achtersztag

OLINOWANIE RUCHOME - fały: grota, foka, płetwy sterowej, płetwy mieczowej, rolfoka, bramki do kładzenia masztu

- kontrafały - szoty grota ltalia) - szoty foka - topenanta

-

obciągacz bomu cUMa/Szpring lina kotwiczna krawat

ŻAGLE

- grot - sztaksle (rozpinane na sztagu)

- fok

- fok sztormowy

- genua

- spinaker

ŻAGIEL [BUDOWA) - lik dolny, przedni i tylny - róg szotowy, halsowy i fałowy

- bryt -

refbanta, refsejzing, refszkentia i refhals liklina remizka raksa pełzacz

w żaglu czworokątnym dodatkowo: - lik górny - róg pikowy OSPRZĘT DO OBSŁUGI ŻAGLI - sztywny sztag

- rolfok - Lazy Jack

OKUCIA

- knagi: zwykła, zaciskowa, szczękowa - stoper

-kipa - kluza - półkluza - wózek - kabestan - kosz - reling - handreling - podwieź wantowa - sztagownik DROBNY OSPRZĘT

- ściągacz - szekla - kausza

- karabińczyk - krętlik - bloczek

WYPOSAŻENIE RUCHOME - pagaj - bosak - obdijacz - czerpak

INSTALACJA ELEKTRYCZNA - akumulator - przewody - tablica rozdzielcza z bezpiecznikami - odbiorniki (np. oświetlenie, pompa, radio)

INSTALACJA WODNA

- zbiornik na wodę - przewody (rurki, węże) wodne - pompa wodna [przepływowa, zanurzeniowa) - kran - zlew - odpływ denny - dopływ denny z zaworem

INSTALACJA GAZOWA

- butla gazowa - przewody (rurki, węże) gazowe - kuchenka gazowa

filniki Obecnie prawie wszystkie jachty turystyczne wyposażane sq w silniki pomocnicze. Używa się ich przede wszystkim w kanałach i portach, gdzie nie wolno pływać pod żaglami. Każdy żeglarz musi opanować zasady obsługii eksploatacji silników. Silniki zaburtowe to najpopularniejszy rodzaj napędu pomocniczego na jachtach śródlądowych. Montowane sq narufie jachtu na pantografie, obok steru. Podstawowym parametrem silnika jest jego moc podawana w kilowatach (kW) lub koniach mechanicznych [KM). Liczba naklejona na pokrywie silnika oznacza ilość koni mechanicznych. 1kW=1,36KM Silniki zaburtowe są silnikami benzynowymi, dwu- lub czterosuwowymi. Informacja, czy silnik jest dwu- czy czterosuwowy, jest kluczowa dla jego prawidłowej eksploatacji. Podstawową różnicą eksploatacyjną między dwusuwamii a czterosuwami jest rodzaj stosowanego paliwa ismarowania silnika. M zasilane są mieszanką paliwa i oleju. Wlanie do silnika dwusuwowego czysłego paliwa powoduje jego poważne uszkodzenie. Olej wpoaliwie smaruje wnętrze cylindra i tłok. Bez niego silnik się zaciera. Przygotowanie mieszanki paliwowej dla silnika dwusuwowego polega na dodaniu do benzyny oleju, w proporcji ustalonej przez produl centa silnika (zazwyczaj 1 litr oleju na 100 litrów benzyny). Produkowane sq specjalne oleje do silników przyczepnych. Wszystkie one mają oznaczoną na opakowaniu normę TC-W3. Oleje niespełniające tej normy mogą uszkodzić silnik. Prawie wszystkie oleje zabarwiają paliwo [np. na zielono, granatowo czy czerwono). Dzięki temu łatwo rozpoznać, czy paliwo w zbiorniku zawiera olej, czy jest czyste. Silniki dwusuwowe mają prostszą konstrukcję i są mniej kłopotliwe w eksploatacji od silników czterosuwowych. Sq jednak głośniejsze, zużywają więcej paliwa i bardziej zatruwają środowisko, ponieważ poza benzyną spalają olej. ISILNIKI CZTEROSUWOWE [[59] 0] ] Xe]4o SJ [o 133 sq czystym paliwem. Silnik smarowany jest przez olej znajdujący się na stałe w silniku [w misce olejowej. Co pewien czas należy sprawdzać poziom oleju przy pomocy bagnetu zamontowanego na korku wlewu oleju. Część silników ma dodatkowo kontrolkę poziomu oleju. Gdy jest go za mało, zapala się np. czerwonalampka.

( ”

)

Przenoszenie i przechowywanie silnika czterosuwowego wymaga dużej uwagi. Nie można go przechylać i kłaść dowolnie, bo wyciek oleju może uszkodzić silnik. Najlepiej ustawić silnik w pozycji pionowej lub położyć na boku wskazanym w instrukcji obsługi. Zazwyczaj na silniku jestnaklejka pokazująca sposób kładzenia silnika.

Silniki dwusuwowe można przenosić i kłaść dowolnie.

siodło silnika ze śrubami mocującymi silnik do pantografu f

7'&

Ą*

g| = g©

=s s:= 25

Na większych jachtach montuje się silniki stacjonarne lub silniki

przyczepne w studzience wewnątrz jachtu

regulacja kąta nachylenia silnika (przetyczkę umieszczamy w odpowiedniej parze otworów w siodle silnika)

E =

o

śruba tarcia sterowania blokująca obroty kolumny silnika

dźwignia pozwalająca opuścić silnik z pozycji spoczynkowej do roboczej

Ki

[=o

=

Li

»

E

B

""

wlot wody chłodzącej wylot wody chłodzącej i spalin

— śruba napędowa

skrzynia biegów

Korek paliwa z zaworem odpowietrzającym

Manetka sterowania silnikiem wbudowanym

.

Zawór paliwa.

Rączka szarpanki

: d

Ssanie włączone

Dźwignia zmiany biegów (bieg, luz, wsteczny)

Zrywka bezpieczeństwa

iwyłącznik zapłonu

Manetka gazu

w pozycji startowej

Sprawdź dokręcenie śrub mocujących

silnik do pantografu.

Zawsze najpierw

odkręć odpowietrzenie na korku zbiornika paliwa,

Opuść silnik do wody. Sprawdź, czy wlot wody

Wepnij kluczyk zrywki bezpieczeństwa

zanurzony.

zapłonu.

chłodzącej jest

w si

k

a dopiero później:

Ustaw manetkę gazu w pozycji start.

Jeżeli silnik jest zimny, włącz ssanie.

pod wyłącznik

- w śilniku ze

Ustaw dźwignię zmiany biegów w pozycji

luz (N - neutral).

zbiornikiem

zewnętrznym

podłącz przewód paliwowy i napompuj paliwo do silnika przy pomocy pompki ręcznej (wykonaj kilka ruchów, aż pompka będzie twarda).

Wybierz luz na lince szarpanki i pociągnij energicznie w celu

uruchomienia silnika.

Ą

Wyłącz ssanie. k pracuje nie O, aw ssanie wyciągnięte

Or

PKY rzaniaC silnika.

Jeżelidosilnika dochodzi paliwoi po kllku ruchach szarpanką silniknie

odpala, może ło oznaczać zolanie świec zapłonowych. Należy włedy

odczekać kilka minuti ponownie spróbować uruchomić silnik. Wyłączenie silnika: - zmniejsz obroty,

- wrzuć luz,

Sprawdź, czy z silnika wypływa strumień wody chłodzącej.

Biegi wrzucaj energicznym ruchem, wyłącznie przy minimal-

nych obrotach silnika.

- zakręć odpowietrzenie, - zamknij zawór paliwa, - naciśnij przycisk odcięcia zapłonu (trzymaj tak długo, aż silnik zgaśnie).

ve

A8

E

2

AT z

Om E

?E.?_Yśśg» k

Podczas płynięcia kolumna silnika powinna być ustawiona pod kątem ro> 4 prostym do lustra wody. Wtedy łódź ma optymalne osiągi oraz T Ć her stabilność, a wysiłek przy sterowaniu jest zminimalizowany. Regulacji / l wiL,'i kąta nachylenia silnika dokonujemy poprzez odpowiednie ustawienie — j, &ą„ | przetyczki w otworach nastawczych w siodle silnika. .i : -_”@; Ny Aby podnieść silnik do pozycji spoczynkowej, należy: - wyłączyć silnik i ustawić dźwignię zmiany biegów na bieg do przodu (nigdy wsteczny!), - podnieść silnik za uchwyt na pokrywie górnej, zapadka blokady odchyłu zaskoczy automatycznie i zablokuje silnik w pozycji spoczynkowej. Aby opuścić silnik do pozycji roboczej, należy: - unieść silnik i pociągnąć dźwignię blokady odchyłu, - powoli opuścić silnik.

i

Śruba tarcia sterowania reguluje opór wychylenia silnika w prawo iwlewo. Jeśli sterujemy przy pomocy steru jachtu, śruba powinna być dokręcona (blokując ruch kolumny silnika). Jeśli chcemy sterować rumplem (manetką) silnika - śrubę luzujemy.

NIKA

Zapoznaj przynajmniej jedną osobę z załogi z podstawami obsługi silnika, na wypadek gdy kierujący nie będzie w stanie prowadzić łodzi (np. wypadnie za burtę). Podczas odpalania silnika załoga powinna przebywać w pozycji siedzącej. Uważaj, żebyś przy

pociągnięciu szarpanki nie uderzył kogoś łokciem.

Zawsze odpalaj silnik ze spodziną twlotem wody chłodzącej) zanurzoną w wodzie. Inaczej uszkodzisz silnik. Nigdy nie odpalaj silnika na bardzo płytkiej wodzie, bo zasysany wraz z wodą piasek zniszczy pompę wody chłodzącej. Biegi wrzucaj tylko przy minimalnych obrotach i *wyciszonym” silniku. Inaczej zniszczysz skrzynię biegów. Naprawa może włedy przewyższyć wartość silnika. Podczas płynięcia cały czas sprawdzaj, czy z silnika wylatuje strumień wody chłodzącej. Jeśli nie - natychmiast wyłącz silnik. Przyczyną może być zasłonięcie wlotu wody chłodzącej (np. liściem, kawałkiem folii). Jeśli wlotjest drożny, należy oddać silnik do serwisu. Nigdy nie pływaj na bardzo płytkiej wodzie, bo możesz uszkodzić śrubę. Uważaj też na sieci, gałęzie iinne przedmioty znajdujące się w wodzie.

Jeśli podczas manewrów silnik wchodzi nagle na wysokie obroty, a łódź przestaje płynąć, oznacza to, że uszkodziła się śruba (w niektórych silnikach klin mocujący śrubę). Należywtedywymienić śrubę (lub klin).

s Teoria Żeglowonia Teoria żeglowania opisuje zjawiska fizyczne mające wpływ na ruch jachtu. Wyjaśnia m.in.:

dlaczego jacht może płynąć pod wiatr tw bajdewindzie), co powoduje jego przechył i co to jest

dryf. Znajomość podstaw teorii żeglowania bardzo ułatwia prowadzenie jachtu, ma też duży wpływna bezpieczeństwo żeglowania.

KURSY JACHTU WZGLĘDEM

WIATRU z

"""

— WIATR

POZORNY

KĄT MARTWY BAJDEWIND prawy hals

PÓŁWIATR prawy hals

ś

BAKSZTAG

'

prawy hals

prawy hals

lewy hals

PÓŁWIATR

BAKSZTAG

lewy hals

Jacht żaglowy, dzięki swojej konstrukcji i sile aerodynamicznej powstającej na żaglach, może pływać we wszystkich kierunkach z wyjątkiem kąta mariwego (czyli bezpośrednio pod wiatr). Gdy jachtw bajdewindzie ostrzy, a maksymalnie wybrane żagle zaczynają łopotać, oznacza to, żejachtwpływa wkąt mariwy. Hals określa sposób ustawienia jachtu w stosunku do wiatru. Jacht płynie prawym halsem, gdy wiatr wieje w prawq burtę, a lewym - gdy wieje w lewq. W fordewindzie hals określamy na podstawie ustawienia grota [grot na prawej burcie - lewy hals, grot na lewej burcie - prawy hals). Burta, w którą wieje wiatr, jest burtq nawietrzną. Burta przeciwna jest zawietrzna. Kursy jachtu względem wiatru: Półwiatr - kurs, w którym wiatr wieje w burtę pod kątem prostym do osijachtu. Fordewind - kurs, w którym wiatr wieje w rufę równolegle do osi jachtu.

Bajdewind - kurs między półwiatrem a kątem martwym. Baksztag - kurs między fordewindem a półwiatrem. Aby prawidłowo określić ustawienie jachtu wobec wiatru, musimy podać kurs i hals, np. półwiatr prawego halsu. Dla kursów bajdewind i baksztag podajemy dodatkowo, czy kurs jest ostry (bliżej linii wiatru), czy pełny (dalej od linii wiatru), np. ostry bajdewind lewego halsu.

IATR POZORNY Wiatr rzeczywisty (WR) to naturalny ruch powietrza wywołany różnicami ciśnień w atmosferze (mystoimy, powietrze się rusza). Wiatr własny (WW) to wiatr, który odczuwamy, poruszając się przy bezwietrznej pogodzie, np. jadąc motorem czy płynąc motorówką (my się poruszamy, powietrze stoi). Wiatr pozorny (WP) jest to wypadkowa wiatru rzeczywistego i własnego [my się poruszamy i powietrze się porusza). Jeżeli np. wiatr wieje z północy, a my poruszamy się z taką samą

prędkością na zachód, odczuwalny zachodu.

przez nas wiatr pozorny będzie wiał z północnego

Płynąc jachtem, zawsze odczuwamy wiatr pozorny. Na jego podstawie określamy kursy jachtu względem wiatru.

Wiatr pozorny w różnych kursach

SIŁY

WPŁYWAJĄCE NA RUCH JACHTU

1. ŻAGIEL

(+) NAPĘDZA JACHT (RUCH DO PRZODU)

(-) POWODUJE DRYF BOCZNY JACHTU

Na skutek działania wiatru, na żaglu powstaje siła nośna - aerodynamiczna, która napędza jacht. Siłę aerodynamiczną możemy rozłożyć na dwie składowe: - siłę ciągu - korzystną, napędzającą jachtdo przodu; - siłę dryfu - niekorzystną, powodującą boczne znoszenie jachtu, czyli dryf. Działanie tych sił powoduje, że jacht porusza się jednocześnie do przodu i w bok (tak jak samochód w poślizgu - drift). Im ostrzej jacht płynie, tym większa jest siła dryfu i mniejsza siła ciągu. Wfordewindzie siła dryfu pokrywa się z siłą ciągu.

BAJDEWIND

PÓŁWIATR

BAKSZTAG

Z

FORDEWIND

Yh

Sa - siła nośna - aerodynamiczna, Sc - siła ciągu, Sd - siła dryfu

POWSTANIE SIŁY NOŚNEJ I-

j

D

na ruch jachtu. Działa na żagiel (siła napędowa),

|

na miecz (zmniejsza dryf) oraz na płetwę sterową (powoduje skrętjachtu).

ss Y

l

]

”';x;*„','l'”ffgl';" h

| "

Siła nośna, to najważniejsza siła mająca wpływ

,

:

l42

4 j

|

w niego uderzać pod kątem minimum kilkunastu

stopni. Nacisk wiatru powoduje wzrost ciśnienia

:

)

|

Aby na żaglu powstała siła nośna, wiatr musi

po stronie nawierrznej żagla, z kolei zawirowania

i

|

powietrza powodują spadek ciśnienia po stronie

zawietrznej. Dążąc do wyrównania ciśnień, powielrze napiera na żagiel powodując powstanie siły nośnej.

:

5 z 2. MIECZ

(+) ZMNIEJSZA

DRYF BOCZNY

(-) ZWIĘKSZA PRZECHYŁ

Dryf jest podstawową przeszkodą w efektywnym żeglowaniu. Gdy rzucimy piłkę na wodę, będzie się

ona zawsze przesuwać zgodnie z kierunkiem

wiatru - dryfować z wiatrem. Jachtem z kolei, możemy płynąć prawie w każdym kierunku. Dlaczego?

To siła bocznego

oporu

powstająca

na

mieczu oraz wydłużony, opływowy kształt kadłuba pozwalają zmniejszyć dryf boczny do minimum.

Droga po wodzie: A. jachtu płynącego na silniku w bezwietrzny dzień (brak dryfu) B. jachtu płynącego na żaglach z opuszczonym mieczem (mały dryf) C. jachtu płynącego na żaglach z podniesionym mieczem |duży dryf)

w

D. piłki rzuconej na wodę [kierunek dryfu zgodny z kierunkiem wiafru)

SIŁA DRYFU

u

=

_ so

o_

,

z .

Podczas poruszania się jachtu w wodzie, powstaje (głównie na mieczu) hydrodynamiczna siła nośna - siła bocznego oporv. Siła bocznego oporu znaczącozmniejsza dryfjachtu, ale jednocześnie powoduje niekorzystne zwiększenie przechyłu.

Współdziałanie siły bocznego oporu oraz siły dryfu powoduje przechył jachtu.

i

1

l'l

ll

1

Na płetwie mieczowej oraz płetwie sterowej siła nośna powstaje w taki sam sposób jak na żaglu. Woda napiera na płetwę pod kątem, powodując wzrost ciśnienia. Po drugiej stronie płetwy spada ciśnienie na skutek zawirowań wody. Różnica ciśnień powoduje powstanie siły nośnej. Wwiększości podręczników żeglarstwa błędnie tłumaczy się powstanie siły nośnej prawem Bernouliego oraz zasadą ciągłości ruchu. Dokładne wyjaśnienie tego

zagadnienia nie jest łatwe i wymaga zagłębienia się

Aby powstała siła nośna, woda musi napierać

na miecz/płetwę sterową pod kątem.

w skomplikowane teorie fizyczne. Osoby zainteresowane tematem odsyłamy do licznych publikacji naukowych dostępnych winternecie.

3. BALAST

(+) ZMNIEJSZA PRZECHYŁ (-) ZMNIEJSZA PRĘDKOŚĆ (WIĘKSZE ZANURZENIE

u›

SIŁA DRYFU

ł.

=

SIŁA BOCZNEGO OPORU

SIŁA

”›

ub

SIŁA WYPORU

l

I CIĘŻAR)

"›

p

ub

KADŁUBA

SIŁA CIĘŻKOŚCI

DRYFU

=

* H

SIŁA BOCZNEGO OPORU

SIŁA WYPORU

l SIŁA CĘŻKOŚCI

Działanie prostujące siły wyporu i siły ciężkości

Siłą pomagającą zrównoważyć przechył jachtu jest siła ciężkości. Siła ciężkości wraz z siłą wyporu działającą na kadłub zapewniają stateczność jachtu, czyli zdolność do przeciwstawiania się siłom przechylającym. Aby zwiększyć siłę ciężkości, na jachtach montuje się balast (np. z ołowiu). Efektywność balastu zależy od jego ciężaru oraz miejsca położenia Im balast jest niżej, tymłódka jest stabilniejsza.

li

Dużą rolę w zachowaniu stabilności jachtu odgrywa również odpowiednie balastowanie załogi.

"h

7

ib

RN

r*

y

b

: Jacht bez miecza (mała siła bocznego oporu nie powoduje dużego przechyłu)

Jacht z mieczem lduża siła bocznego oporu powoduje znaczny przechył)

Jacht z mieczem i balastem (balast obciąża dno jachtu, zmniejszając przechył)

— Jachf z płetwą balastową lumieszczenie balastu pod dnem jachtu znacząco zmniejsza przechył)

Każdy jacht ma swój kąt krytyczny (przechył krytyczny), po przekroczeniu którego przewraca się. Środek ciężkości i środek wyporu zmieniają włedy swoje położenie w taki sposób, że przyłożone do nich siły (ciężkości i wyporu) nie prostują już jachtu, lecz go przewracają. Wiachtach balastowych środek ciężkości położony jest dużo niżej niż w jachtach mieczowych, dlatego siła prostująca jesttam dużo większa. Znacznie większy jestteż kątkrytyczny.

p P

su

STATECZNOŚĆ JACHTÓW JACHTY

MIECZOWE

— JACHTY BALASTOWE

zel

AWIETRZNOŚĆ I ZAWIETRZNOŚĆ

A .

Y 6

JACHT ZRÓWNOWAŻONY KURSOWO

Jacht żagłowy powinien być jak najbardziej zrównoważony kursowo. Wiedy, przy prawidłowo wybranych żaglach i przy sterze "zero", nie wykazuje tendencji do skrętu. Jacht jest zrównoważony, gdy siła aerodynamiczna przyłożona w środku ożaglowania i siła hydrodynamiczna przyłożona w środku bocznego oporu działają w jednej linii.

Jacht nawietrzny to taki, który przy prawidłowo wybranych żaglach i sterze "zero" sam skręca do linii wiatru. Nawietrzność spowodowana

jest przez prze-

sunięcie środka ożaglowania w kierunku rufy, w stosunku do środka bocznego oporu. Nawietrzność możemyzmniejszyć: - przesuwając środek ożaglowania w kierunku dziobu (luzując/refując grota, pochylając maszt w kierunku dziobu), - przesuwając środek bocznego oporu w kierunku rufy (obciążając rufę, nieznacznie podnosząc miecz).

Jacht zawietrzny to taki, który przy prawidłowo wybranych żaglach i sterze "zero" sam skręca od linii wiatru [W kierunku fordewindu). Zawietrzność spowodowana

jest przesunię-

ciem środka ożaglowania w kierunku dziobu, w stosunku do środka bocznego oporu. Zawietrzność możemyzmniejszyć: - przesuwając środek ożaglowania w kierunku rufy (luzując/refując foka, pochylając masztw kierunku rufy), - przesuwając środek bocznego oporu W kierunku dziobu (obciążając dziób).

DZIAŁANIE DYSZOWE FOKA Nachodzące na siebie żagle mają większą sprawność niż żagle pracujące samodzielnie. leoretycy żeglarstwa nie sq zgodni, co jest przyczyną tego zjawiska. Według jednej z teorii, dysza lzwężenie dla przepływu strug powietrza) powstająca między fokiem a grotem powoduje zwiększenie ciśnienia po nawietrznej stronie foka, co z kolei wytwarza większą siłę aerodynamiczną.

Q@SN

SIŁY DZIAŁAJĄCE NA STER

Podczas wychylenia steru na płetwie powstaje siła nośna, która powoduje: - skrętjachtu [siła skręcająca), - hamowanie jachtu (siła hamująca). Im płetwa jest bardziej wychylona, tym siła hamująca jest większa. Optymalne wychylenie steru to 30-40 stopni. Gwałtowne wychylenie steru "na burt” powoduje znaczne wyhamowanie jachtu.

ORIA ŻEGLOWANIA - PODSUMOWANIE

1. ŻAGIEL

(+) NAPĘDZA JACHT

(-) POWODUJE DRYF_ =)

2. MIECZ

(+) ZMNIEJSZA DRYF

3. BALAST

(-) ZWIĘKSZA PRZECHYŁ =45- (+) ZMNIEJSZA PRZECHYŁ (-) ZMNIEJSZA PRĘDKOŚĆ

Bezpieczeń/two

i (otownictwo Każdy jacht powinien być wyposażony w sprawne środki ratunkowe: - kołoratunkowe, - kamizelki lub pasy ratunkowe [nie mniej niż jedna kamizelka najednego członka załogi).

Koło ratunkowe

Kamizelka ratunkowa

Koło ratunkowe to środek ratunkowy podawany człowiekowi za burtą. Wykonuje się je ze sztywnego i lekkiego materiału (np. styropianu], obszytego wodoodporną tkaniną, lub z plastiku. Koło ratunkowe powinno mieć dużą wyporność, taką żeby utrzymać w wodzie dwie osoby. Kamizelka ratunkowa to podstawowy, indywidualny środek ratunkowy. Jest koloru pomarańczowego, ma dużą wyporność, posiada kołnierz, który chroni głowę przed urazami oraz utrzymuje twarz w pozycji uniemożliwiającej zachłyśnięcie się wodą. Kamizelka powinna zapewnić bezpieczeństwo osobie nieprzytomnej, samoczynnie układając jq w pozycji na plecach. Kamizelki produkuje się w kilku rozmiarach. Regulowane pasy z klamrami oraz taśmy międzynożne zabezpieczają przed wysunięciem się człowieka z kamizelki. Pasy ratunkowe to środki ratunkowe stosowane na jachtach śródlądowych i morskich. Spełniają takie same funkcje jak kamizelki, są jednak mniej wygodne. W wersji morskiej wyposażone sq w gwizdek, taśmy odblaskowe i żarówkę ze źródłem zasilania uaktywniającym się w słonej wodzie. Kamizelka asekuracyjna nie jest środkiem ratunkowym. Utrzymuje człowieka na powierzchni wody, nie gwarantuje jednak bezpieczeństwa osobie nieprzytomnej. Może być stosowana jako środek asekuracyjny przez osoby umiejące pływać.

Kamizelka asekuracyjna

Środki ratunkowe powinny być przechowywane na jachcie w miejscu umożliwiającym ich natychmiastowe użycie. Kamizelki ratunkowe po użyciu muszą zostać wysuszone isklarowane.

Zapoznaj załogę z zasadami: - korzystania ze środków ratunkowych - dopasuj kamizelki ratunkowe (rozmiar, ustawienie paskówi taśm) do poszczególnych osób na jachcie, - bezpiecznego poruszania się po jachcie, - bezpiecznego korzystania z instalacji i wyposażenia znajdującego się na jachcie, - zachowania załogi w sytuacjach kryzysowych (człowiek za burtą, nadejście burzy, wywrotka jachtu, pożar), jeśli jest to możliwe, przeprowadź próbny alarm "człowiek za burtą”i"nadejście burzy”. Dokładnie sprawdź stan techniczny jachtu, a w szczególności: szczelność kadłuba, prawidłowe napięcie wanti sztagów, zabezpieczenie ściągaczy przed rozkręcaniem, stan techniczny: żagli, mocowania bomu, urządzenia sterowego, miecza, Ilość i stan techniczny sprzętu ratunkowego i wyposażenia ruchomego lodbijacze, bosak, pagalje itp.).

Podczas płynięcia jachtem należy: przestrzegać zasad bezpiecznego poruszania się po jachcie,

stale obserwować sytuację manewrową na akwenie oraz warunki atmo-

steryczne, dostosować powierzchnię żagli do siły wiatru, wybierać możliwie najskuteczniejszą, najprostszą oraz najbezpieczniejszą formę wykonania manewru, powtarzać otrzymane komendy żeglarskie, stale utrzymywać porządek na jachcie, niezwłocznie usuwać zauważone usterki, dochronienia burtjachtu używać tylko bosaka i odbijaczy (nigdy rąki nóg!).

ś

Osoby nieumiejące pływać powinny przebywać na jachcie w kamizelkach ratunkowych. Podczas trudnych warunków atmosferycznych i przy niebezpiecznych manewrach kamizelki ratunkowe powinna założyć cała załoga. Załoga na jachcie powinna poruszać się w obuwiu na miękkiej gumowej podeszwie (nigdy boso!).

Dla zachowania bezpieczeństwa należy: - ostrożnie wchodzić i schodzić z jachtu (nigdy nie skakać!), - stosować zasadę "jedna ręka dla jachtu, jedna ręka dla siebie”,

- poruszać się na jachcie po burcie nawietrznej, przyjmując jak najniższą pozycję,

- podczas płynięcia przebywać w kokpicie w pozycji siedzącej, a na pokład wchodzić wyłącznie jeśli jesttaka konieczność, - nie trzymać się ruchomych elementów wyposażenia jachtu, np. bomu, talii grota, szotów foka.

1. Liczymy załogę i udzielamy pomocy osobom potrzebującym [np. jeśli ktoś zaplątał się w liny lub wpadł pod żagiel). 2. Zakładamy kamizelki ratunkowe (cała załoga!).

3.Wzywamy pomoc.

4. Staramy się rozładować napięcie, strach i panikę członków załogi (uśmiechem, żartem, spokojnym wyjaśnieniem sytuacji, w jakiej znalazła się załoga, zapewnieniem o szybkim nadejściu pomocy). 5. Zabezpieczamy jacht przed zrobieniem "grzybka” [pozycja masztem w dół). W tym celu podkładamy pod top masztu koło ratunkowe i jeśli jestto możliwe stajemy na mieczu. 6. Zabezpieczamy wyposażenie jachtu przed zatonięciem lub odpłynięciem. Pływające części wyposażenia Inp. wolne kapoki, zbiorniki na paliwo czy wodę) staramy się włożyć do kabiny lub bakist, by zwiększyć pływalność jachtu. 7. Jeśli jest to możliwe, przygotowujemy jacht do holowania i postawienia. Wtym celu zdejmujemy żagle i składamy maszt. 8. Po nadejściu pomocy holujemy jacht do najbliższego brzegu, a jeśli jesttaka potrzeba, zabezpieczamy go wcześniej przed zatonięciem. Jeśli nadejście pomocy jest nierealne, sternik podejmuje decyzję o próbie postawienia jachtu, dryfowaniu z jachtem do brzegu lub opuszczenia jachtu przez załogę z asekuracją tratwy zbudowanej z pływających elementów wyposażenia jachtu.

W przypadku zauważenia nadchodzącej chmury burzowej lub uzyskania informacji o nadchodzącej burzy, podejmujemy następujące czynności: 1. Ogłaszamy alarm "nadejście burzy”, informujemy załogę o nadchodzącym zagrożeniu oraz odziałaniach, które zostaną podjęte wcelu zapewnienia bezpieczeństwa. 2. Zamykamy wszystkie zawory, okienka, luki oraz klapy wejściowe do kabiny. 3. Zakładamy kamizelki ratunkowe. Nikt nie może pozostać wkabinie jachtu! 4. Zrzucamyżagle, podnosimy mieczi odpalamyssilnik. 5. Jak najszybciej kierujemy jacht w stronę najbliższego (najlepiej nawietrznego) brzegu, ajeżelinadejście szkwału jest bliskie, ustawiamy jacht rufą do wiatru (nigdy burtq!). 6. Podobiciu do brzegu zabezpieczamy jacht przed możliwością uszkodzeń wywołanych przez silnywiatrifale.

Podając koło człowiekowi za burtą, należy pamiętać, że nigdy nie rzucamy kołem w człowieka, tylko obok niego. Koło rzucamy według zasady: wiatr-koło-człowiek, czyli po jego nawietrznej stronie. Wiatr znosiwtedy koło na człowieka.

== > A

s

d

: d

, B)

W przypadku wypadnięcia za burtę zachowujemy spokój i staramy się nie wykonywać zbędnych ruchów. Jeżeli z jachtu rzuco nam koło ratunkowe, podpływamy do niego i naciskając na jego krawędź zakładamy na siebie. Nie płyniemyw kierunku jachtu, bo może to utrudnić manewr sternikowi. Jeśli jesteśmy w kapoku i jest nam zimno, możemy przyjąć pozycję "help" - podciągamy zgięte nogi do brzucha i obejmujemy je rękami.

Podstawowym środkiem wzywania pomocy na wodach śródlądowych Jesttelefon komórkowy.

/ s=—

V:9

n2

601100100

I Pamiętaj, żeby telefon na jachcie miał zawsze naładowaną baterię. ? Przechowuj telefon w wodoodpornym pokrowcu z nadmuchiwaną komorq powietrzną, która utrzyma telefon na powierzchni wody. !, Przypisz numery ratunkowe do przycisków, jako numery szybkiego wybierania: 1 - 601100100 (WOPR), 2 - 112 (ogólny numer ratunkowy).

SYGNAŁY WZYWANIA POMOCY NA WODACH ŚRÓDLĄDOWYCH: ą

U

:ł

Powolne opuszczanie i podnoszenie wyprostowanych ramion.

Eu

Zataczanie okręgów flagą lub innym podobnym przedmiotem, w nocy zataczanie okręgów światłem.

Rakieta lub pochodnia paląca się czerwonym światłem lub wyrzucająca czerwone gwiazdy.

Flaga i umieszczona nad niq lub pod niq kula lub przedmiot podobny do kuli.

ssowpzzwzn wm sOS

Sygnał świetlny SOS nadawany znakami Morse'a, błyski: trzy krótkie, trzy długie, trzy krótkie.

Ł

Płomień na statku.

Na jachcie znajduje się bardzo dużo materiałów łatwopalnych (np. paliwo, drewno, laminat, żagle, wykładziny obiciowe), trzeba więc zachować szczególną ostrożność. Nie powinno się palić papierosów ani świeczek oraz gotować podczas płynięcia. Należy też zadbać o sprawność instalacji elektrycznej i gazowej. Jacht powinien być wyposażony w gaśnicę z ważnym atestem oraz wiadro z linką. Osoba, która zauważy pożar, ogłasza alarm i natychmiast przystępuje do gaszenia. Należy odsungć od ognia materiały łatwopalne (np. paliwo, żagle, materace). Gdy pożar wybuchnie wkobiniei nie mamy wystarczających środków do jego zgaszenia, to zamykamy wszystkie luki, by ograniczyć dostęp powietrza. W chwili uzyskania odpowiednich środków wznawiamy akcję gaśniczą. Podczas pożaru załoga ustawia jachttak, żeby wiatrwywiewał ogień za burtę: ogień na dziobie - fordewind, ogień na rufie - linia wiatru, bajdewind, ogień nalewej (prawej) burcie - półwiatr prawego [lewego) halsu.

WYCHŁODZENIE ORGANIZMU (największe zagrożenie dla człowieka w wodzie) - gdy poszkodowarny jest przytomny, powinien założyć suche ubranie, przykrywamy go kocami oraz podajemyciepłe [nie gorące) napoje; nie wolno podawać alkoholu! URAZ GŁOWY bez utraty przytomności - obserwacja przez kilka dni, jeżeli wystąpią inne niepokojące objawy, należy skonsultować się z lekarzem; z utratą przytomności i/lub krótkotrwałym zaburzeniem pracy serca i oddechu, bólem i zawrotami głowy, wymiotami, utratą pamięci - konieczna jest natychmiastowa konsultacja z lekarzem. URAZ KRĘGOSŁUPA - nie wolno przemieszczać poszkodowanego, bo można pogłębić uraz. Zabezpieczamy go przed ewentualnymi zagrożeniami, okrywamy kocem, wzywamy karetkę. ZŁAMANIE - unieruchomienie złamanej kości, w przypadku kończyn sięgające dwóch sqsiednich stawów. Unieruchamiamy w pozycji, w jakiej złamanie zastaliśmy. Jeżeli kość przebiła skórę, tamujemy krwawienie; nie nastawiamy kości, nie próbujemy oczyszczać rany. KRWOTOKZ NOSA - pochylamy głowę do przodu, stosujemy zimne okłady na nos oraz kark. Jeżelikrwotoktrwa ponad 10 minut bądź się powtarza - niezbędna jest konsultacja lekarska. OMDLENIE - pozycja czterokończynowa (u leżącego unosimy wszystkie kończyny do góry), dbamy o dostęp świeżego powietrza. Jeżeli omdlenie trwa dłużej niż minutę, okrywamy poszkodowanego i wzywamy pogotowie. OPARZENIA dzielimy na trzy stopnie: l. zaczerwienienie, ból - schładzamy długo zimną wodą; ll. zaczerwienienie, pojawiają się pęcherze, może sączyć się z rany płyn surowiczy, ból schładzamy nawet do 30 minut, stosujemy opatrunek jałowy; IIl. miejsce oparzone przybiera barwę białą lub jest zwęglone, brak bólu, ponieważ uszkodzone zostają zakończenia nerwowe - ranę okrywamy gazq jałową, należy skonsultować się z lekarzem. Nie wolno stosować naświeże oparzenia maści, kremów, okładów naturalnych typu: kwaśne mleko. UDAR SŁONECZNY - przenosimy powszkodowanego w chłodne zacienione miejsce, stosujemy zimne okłady na głowę, podajemy dużo chłodnych napojów. Jeżeli długo utrzymuje się wysoka temperatura ciała, niezbędna jest konsultacja lekarska.

—

ZRANIENIE - przy lekkich, powierzchownych ranach dezynfekujemy ranę wodą uflenioną, slosujemy opatrunek jałowy, codziennie obserwujemy proces gojenia. Jeżeli w ranie znajduje się ciało obce, pozostawiamy je (stanowi blokadę dla krwawienia); okrywamy ranę gazą lałową, konsultujemy się z lekarzem. Przy ranach głębokich - zabezpieczamy gazą jałową,

konieczna jestkonsultacja z lekarzem.

European Resuscitation Council

Podstawowe Zabiegi Resuscytac›fj'ńe - Delikatnie potrząśnij - Głośno wołaj o pomoc

Jeśli reaguje Udrożnij drogi oddechowe Sprawdź oddech

- Obserwuj

-Wrazie konieczności sprowadź pomoc

- Odchyl głowę i unieś żuchwę - Patrz - Słuchaj

-Wyczuj

- Nie dłużej niż 10 sek.

CAJ - J= burlą przy wietrze bocznym z wyhamowaniem na cumie rufowej

Zasady manewrowania jachtem na silniku: 1. Zawsze przed rejsem dokładnie zapoznaj się z obsługą i eksploatacją silnika zainstalowanego na jachcie - w większości przypadków przyczyną awarii silników sq błędy w jego obsłudze [szczegóływ dziale "Silniki"). 2. Przed wypłynięciem i wpłynięciem do portu rozgrzej dobrze silnik (na niskich obrotach zimny silnikłatwo może zgasnąć). 3. Manewry portowe wykonuj z minimalną prędkością (pływanie na najmniejszych obrotach silnika to często zdecydowanie za szybko, trzeba wyłączyć bieg i płynąć siłą inercji, na luzie). Pamiętaj, że gdy jacht płynie zbyt szybko i zgaśnie silnik szansa na wykonanie manewru zapasowego jest bardzo mała. 4, Używając biegu wstecznego pamiętaj, że efektywność silnika jest wtedy dużo mniejsza niż przy płynięciu do przodu. 5. Nie wytwarzaj dużej fali przy portach, kąpieliskach, w kanałach i przepływając obok małych łódek lkajaki, rowery wodne, wiosłówki, małe żaglówki). 6. Nigdy nie podpływaj z włączonym silnikiem (na biegu) do człowieka w wodzie. 7. Płynąc na otwartym akwenie ustaw obroty silnika na 30-60% - pozostawiony zapas mocy przyda sięw sytuacjach awaryjnych, znacząco zmniejszysz też zużycie paliwa.

PRZYKŁADOWE MANEWRY JACHTEM NA SILNIKU

=

> d

"

> E»>

000 460000 zmrzymoulejachtu

=U

ODEJŚCODIEKE

s

h tog do przodu - szybko

h bieg do przodu - wolno

h bieg wyłączony - luz

b bieg wsteczny

b silnik wyłączony

Przyczyną znacznej części awarii sq błędy w sztuce żeglarskiej oraz eksploatacji jachtu popełniane przez załogę. Poniżej przedstawiamy kilka rad, jak uniknąć najczęstszych awarii. USZKODZENIE/PORYSOWANIE BURT

Burty najłatwiej uszkodzić podczas manewrów portowych oraz w kanałach i śluzach, dlatego: 1. Dokanałów, śluz i portów wpływaj z wyłożonymi na burtach odbijaczami. 2. Staraj się cumować jacht dziobem lub rufą do brzegu. Cumowanie rufą jest praktyczniejsze, ponieważ załoga ma łatwiejszy dostęp do jachtu, nie brudzi też całego pokładu. Cumuj dziobem, gdynie jesteś w stanie zabezpieczyć silnika i rufy przed obijaniem się o brzeg, np. gdy jest silnywiatri duża fala. 3. Wpływaj do portu z minimalną prędkością manewrową i z opuszczonym mieczem [na wysokość, jaką umożliwia głębokość wody w porcie). 4. Przed manewrami portowymi rozgrzej dobrze silnik. Zimny silnik pracujący na małych obrotach łatwo może zgasnąć.

ZŁAMANIE PŁETWY STEROWEJ

Pamiętaj, żeby zawsze po opuszczeniu płetwy sterowej maksymalnie wybrać kontrafał steru. Inaczej płetwa unosi się i stwarza duży opór (ciężko jest sterować), który osłabia jej konstrukcję ipo pewnym czasie doprowadza do złamania.

WYGIĘCIE/ZŁAMANIE MASZTU

1. Do kanałów wpływaj z położonym masztem, by nie zahaczyć nim o mosty, linie energetyczne igałęzie. 2. Pływając z położonym masztem pamiętai, że łatwo nim zaczepić o inne jachty i przedmioty na brzegu. Dlatego do portu wpływaj z postawionym masztem. 3. Kładźi stawiaj masztw linii wiatru, przy dobrze wybalastowanym jachcie (balast zero). WYGIĘCIE SZTYWNEGO SZTAGU

1. Po położeniu masztu mocno wybierz fał bramki, tak żeby sztywny sztag był maksymalnie

napięty.

2. Staraj się cumować rufą, by załoga przy wchodzeniu na jacht nie musiała trzymać się sztywnego sztagu.

WYGIĘCIE ŚCIĄGACZY

Sprawdzaj, czy przy kładzeniu i stawianiu masztu ściągacze odpowiednio układają się w podwięziach wantowych.

ZNISZCZENIE OKUĆ BOMU

Przykładzeniu masztu zawsze odepnij bomipołóż go na burcie.

ZNISZCZENIE ŻAGLI

1. Nie pływaj na łopoczących żaglach. Gdy wiatr jest zbyt silny refuj je. 2. Przy kładzeniu masztu wypnij grota z likszpary i razem z bomem połóż na burcie. 3. Pęknięte listwy profilujące mogą podrzeć żagiel.

—

(SZKODZENIE/ZNISZCZENIE

SILNIKA

I Zawsze odpalaj silnik w wodzie, inaczej zniszczysz układ chłodzenia. ' Zawsze sprawdzaj, czy prawidłowo działa chłodzenie. Brak chłodzenia w krótkim czasie doprowadzi do przegrzania i zatarcia silnika. ! Nigdy nie odpalaj silnika w bardzo płytkiej wodzie. Zasysany wraz z wodą piasek z dna może uszkodzić pompę wody chłodzącej. ! Blegi wrzucaj wyłącznie na najniższych obrotach, przy "wyciszonym silniku”, inaczej doprowadzisz do zniszczenia skrzyni biegów. %

W silnikach dwusuwowych

zawsze

stosuj mieszankę

paliwa z olejem.

pracujący na czystym paliwie nie ma smarowania i zaciera się.

Silnik tego typu

'alarcie silnika i zniszczenie skrzyni biegów pociąga za sobą kosztowne naprawy, przewyżzające czasami wartość silnika!

/NISZCZENIE KAPOKÓW

Mokre kapoki bardzo szybko pleśnieją, szczególnie gdy sq wrzucone do słabo wentylowanej bakisty. Dlatego po każdym zamoczeniu [zawilgoceniu) trzeba je dokładnie wysuszyć Iprzechowywać wewnafrz kabiny (nie w bakistach w kokpicie!). Kapoków nie należy też używać |uko poduszek do siedzenia. WALENIE POMPY WODY

Pompa wody pracująca "na sucho” bardzo szybko się niszczy. Pamiętaj więc, żebyw zbiorniku awsze była woda, a w przypadku instalacji zaburtowej, by pompa wody była zawsze zalana. 'NISZCZENIE URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH Vamiętaj, żeby zawsze prawidłowo podłączać akumulator na jachcie - plus do plusa (zazwy(za| czerwony kabel), minus do minusa. Nie należy też nigdy rozładowywać akumulatora do końca

!

UWAGA !

UWAGA

!

: '?ĘŚD:O*OZEN'W MASZTU

MAKSYMALNIE NAPIĘTY!

NA BURCIE JACHTU!

si CIJ' —

UWAGA !

158

UWAGA

PO POŁOŻENIU MASZTU

Mr oleju na 100 Krów paliwa 50 milińtrów olaju na 5 litrów paliwa) UŻYWAĆ TYLKO OLEJÓW O SYMBOLU tnp. EM Nautic, Castrol Outboard, Mobil Oatkoard, 'Ouicksilver 2 Cycie) ODPALAĆ TYLKO W WODZIE!

PRZY STAWIANIU MASZTU

h

BIEGI WRZUCAĆ TYLKO NA MINIMALNYCH OBROTACH!

SZTYWNY SZTAG MUSI BYĆ

DEPNIJ BOM I POŁÓŻ KONIECZNIE!

UWAŻAJ ABY NIE WYGIĘŁY SIĘ ŚCIĄGACZE NA WANTACH!

SIUNIK OWUSUWOWY ZASILANY MIESZANKĄ PALIWA I OLEJU

p +

CAŁY CZAS SPRAWDZAĆ CHŁODZENIE!

s BI

PRZY NISKIEJ TEMPERATURZE RozoRZAĆ SiLNIK PRZE WRZUCENIEM BIEGU! 3

Spis treści:

Przepisy Znaki

Locja Budowa jachtów

Silniki Teoria żeglowania Bezpieczeństwo i ratownictwo Meteorologia

Żeglarstwo morskie

Węzły Manewrowanie jachtem

K4 SKIPPER

2009-2017

or

601 100 100