Komünist Partisi Manifestosu

Citation preview

KOMÜNİST PARTİSİ MANİFESTOSU K ARL MARX FR IED R IC H EN G ELS

3 2 , C h a u s s e e d 1A l s e m b e r ^ , 1 0 6 0 B r u x e l l e s

6 - MITE

A r a lik

1Ş72

MARX

VE

E N G E L S ’ÎN

Ö N S Ö Z L E R İ

1872 TARİHLİ ALMANCA BASKIYA ÖNSÖZ O ZAMANKİ ŞARTLAR ALTINDA ancak gizli olabilen «Komünistler Birliği» adındaki enternasyo­ nal işçi kuruluşu, Kasım 1847’de Londra’da yapılankongresinde, aşağıda imzaları olan bizleri, halkoyu­ na sunulmak üzere, tam bir teorik ve pratik parti programını hazırlamakla görevlendirdi. Şubat Devriminden* birkaç hafta önce elyazm alan Londra’da baskıya giren bu Manifest, böylece meydana geldi. Önce almancası yayınlanarak, yine aynı dilde olmak üzere, Almanya’da, İngiltere’de v e Amerika’da en az 12 değişik baskıda çıktı. İngilizce olarak önce 1850 yılında-Bn. Helen Macfarlane’in çevirisiyle Londra'­ da R ed Republican1da; 1771’de de en az üç ayrı * Ş u b a t 1848 F r a n s ız D evrim i.

17

çevirisi Amerika’da yayınlandı. Fransızca olarak ön­ ce Paris’te, 1848 Haziran ayaklanmasından önce; son zamanlarda da Newyork’ta çıkan Le Socialiste adlı organda yayınlandı. Şimdi yeni bir çevirisi hazırlatmaktadır. Polonya dilinde bir çeviri, ilk alman­ ca baskıdan az sonra Londra’da; rusça olarak da altmış yıllarında Cenevre’de yayınlandı. İlk baskı­ sından hemen sonra Danimarka diline de çevrildi. Son yirmibeş y ıl içinde, şartlardaki değişmele­ re rağmen, M anifestée geliştirilmiş olan temel ilke­ ler ana çizgileriyle bugün de doğrudur. Şu ya da bu ayrıntı daha doğru bir hale getirilebilir. Manifest'te açıklandığı gibi, bu tem el ilkelerin pratikte kullanıl­ ması, her yerde v e her zaman tarihî durumlara bağ­ lıdır; onun için H. bölümün sonunda ileri sürülen devrimci tedbirlere özel bir ağırlık verilmemelidir. O kısım bugün birçok bakımlardan başka türlü ifa­ de edilebilirdi. Modem sanayinin son yirmibeş y ıl içindeki hızlı gelişmesi v e onunla birlikte işçi sını­ fı partisinin gelişen örgütlenmesi; Şubat Devriminin, v e ondan daha önemlisi, ilk defa olarak proletarya­ nın politik egemenliği iki ay elinde tutmuş olduğu Paris Komünü’nün pratik tecrübeleri karşısında, bu programın bazı ayrıntıları artık eskimiştir. Paris Komünü, özellikle bir şeyi, «işçi sınıfının hazır bir devlet mekanizmasını eline geçirip onu kendi amaç­ ları için kullanmakla yetinemiyeceğini» ispat etmiş­ tir. (Bakınız: Fransa'da, İç Savaş, Enternasyonal İ ş ­ çi Birliği Genel Konseyinin Çağrısı, Londra, Truelove, 1871, sayfa 15; burada, bu nokta daha da gelişti­ rilmiştir.) Ayrıca, sosyalist literatürün eleştirisinin, ancak İ847’y e kadar olanı içine aldığı için, eksikle­ ri vardır; aynı şekilde, çeşitli muhalefet partileri kar­ şısında komünistlerin tutumuna ait görüşler (bolüm İS

IV). genel çizgileriyle bugün de doğru olm asına rağ­ men. politik durum tam am en değiştiği ve tarih î ge­ lişm e o bölümde sayılan partileri ortadan kaldırdı­ ğı için, uygulam ada- a rtık eskim iştir. Bununla birlikte, M anifest, kendim izde değiş­ tirm eye h ak 'b u lm ad ığ ım ız ta r ih î- b ir belgedir. İle­ ride yapılacak b ir basımda. 1847‘den bugüne kadar!si mesafeyi gösteren bir giriş yayınlanabilir: .eliniz­ deki basım, bu iş için bize zam an bırakmayacak ka­ dar beklenm edik çabuklukta olm uştur. Karl Marx F. Engels Linçin*. İM H a z ira n .1872

1882 T A R İH L Î.RUSÇA BASKIYA ÖNSÖZ KOMÜNİST PARTİSİ MANİFESTOSU’nun, Bakunin tarafından yapılan ilk rusça çevirisini altmış­ ların başında* Kolokol yayınevi yayınladı. O sıralar­ da Batı, Manifesto’nun rusça baskısını sadece ede­ bî bakımdan ilginç bir metin olarak görüyordu. Böyle bir görüş; bugün imkânsızdır. O sıralarda (Aralık 1847) proletarya hareketi­ nin, henüz ne kadar sınırlı bir alanı kapsadığını, Manifesto’nun son bölümü açıkça gösterir. Bu bö­ lümde, komünistlerin çeşitli ülkelerdeki çeşitli mu­ halefet partileri karşısındaki durumları incelenmiş­ tin Bu bölümde, Rusya ve Birleşik Devletler yer almaz. O zaman, Birleşik Devletler, Avrupa’nın ar-

* S özü ed ile n ç e v iri 1869'da y a y ın la n m ış tır. 1888 ta r ih l in g ü iz c e b a s k ıy a E n g e ls ’in önsö z ü n d e jv ian ifesto 'n i^n . ru s ç a çe v irisin in y a y ın la n m a ta r ih i de y a n lış o la r a k b