Как Homo стали sapiens. Происхождение и ранняя история нашего вида

В этой книге автором дан обзор основных проблем, связанных с происхождением нашего вида, попутно суммируя и в доступной

319 48 4MB

Russian Pages 139 Year 2014

Report DMCA / Copyright

DOWNLOAD PDF FILE

Table of contents :
Homo и sapiens.
Гомо сапиенс в профиль и анфас.
Генеалогические корни.
Возвращение пресапиенса или забытый провозвестник.
Кости, гены и фонемы.
Молекулярные часы и возраст нашего вида.
Теория короткого поводка против теории кнута
В Землю обетованную.
Экспансия.
Школа севера.
Самый интересный вопрос.
Что дальше.
Приложение. Методы абсолютного датирования.
Приложение. Глоссарий.
Recommend Papers

Как Homo стали sapiens. Происхождение и ранняя история нашего вида

  • 0 0 0
  • Like this paper and download? You can publish your own PDF file online for free in a few minutes! Sign Up
File loading please wait...
Citation preview

.В ш я

Homo

sapiens.

П

яя

С

-П 2014

я

ш

Оглавление

П

.

1. Homo

sapiens

2. 3. 4. В 5. К

ы ы

6. М 7.

ы

, я

ы ы

ы

я

8. В 9. Э

я

10. 11.

ы

ы

12. Ч П

1. М

П

2.

И я

ы

я

Пре исловие

В

1980-

ы

, ы ,

я

,

Е

-

,

я

40 ы я

, ы

. Homo sapiens я я

,

ы,

я

я

я ы

я я

:

я я

, ы В

ы

,

,

ы я

я ы

. я

ы

,

я

ы

я

, я

я

, я,

, я,

ы

я

, .П

Homo sapiens, ы я

-

я ы

.

я

ы ы я

ы, Е



,

ы

ы

ы

я

ы

ы

, .К

2014

я,

,

. К

ы ,

ы 12-01-00345-

14-41-93016- .

2

1. Homo и sapiens е я а а ч а



е и я а ви и ая е е а - ы а,

А

чи е ч , е а ая ы а - е е а" я

. "П

, я



ы,

я

я-

я

.

,

я

М

я ы

,

я vulgaris,

Canis,

я яМ

я

,

я

,

я

я

ы

ы -

В

я

,

я,

я".

я

,

я,

ы

В

Canis,

я - lupus,

Felis catus. Ч

-

- Homo sapiens. Э

,

К

,

ы ( я

. 1.1),

,

,

я

ы

ы

ы

я

,

-

.

. 1.1. К

(1707-1778) ы .

П

я ы

,

,

ы я ),

ы (

я

ы ,

ы я. 1

Д.А.

ы

1

ы // Ч

, 2012, 4, 100-114.

3

В ,

,

,

ы ". В

" ы

,

.

ы

, ,

ы

,

-

,

ы

. ,

, ,

ы

ы ,

)

, я

ы

,

(

-

я

,

, ,

,

.К -

я

,

я

,

я

,



-

,

я я- ы

,

,

я

,,

ы ,

, ,

.Е я

ы я ы

,

ы

, . . ,

,

ы я

-

-

, ы

,

,

.

, , . .

я

,

ы

,

я . ы

« я

я

я

»,

я

я

,

я я

я»

,

,« ы

ы

,

, , П я я я

.

-

,

я

, ,

(

ы

ы 4

). В , я я

,

я

ы ».

« ,

я

,

,

я

, я ы

,

.

ы

,

ы я ,

.2 В

я

ы

,

ы

ы

-

я

я ы

ы

,

,

,

я

ы

ы

,

ы

ы -

я Homo spiritus ы ,

ы , ы

ы

Homo spiritualis ы ,

Homo religious -

moralis я

я

ы

ы

я

, ы

,

я

( ,

я ,

я

,

я

ы

ы

),

ы

я Е

ы,

,

я,

я(

ы

ы

,

, ),

Homo ы я я

.

, я ы ,

ы ,



,

ы

,

ы

. я, я ы ы .

Homo modernus ы

-

ы яы

,

ы, Е neanderthalensis ( . . ы ы sapiens erectus).



2

.

ы ы я

ы

,

я )

я

я

Homo sapiens я

ы , (Homo

5

ы

,

anatomically modern humans, (

ы

), modern humans

- moderns,

ы l'hommes modernes,

ы - modernen Menschen, ы

"

(

)

ы

"

".

я

",

ы

, я. И я

ы,

ы"

я

ы" я

ы

,

ы

ы .В

ы,

ы ,

я ы

я

ы "

я

, я я

,

я

я

я ,

ы ,

.

6

2. Го о сапиенс в профиль и анфас

«О, вещи И я И и М. В

Д я

я я

ви! и , и в а в , ви ые ви…» я



ы

,

я

я,

…»

, ы

, ы

,

я

,1

ы

, я

ё

а

ы.

я

я

, я

, ы ы,

ы я

ы

," я

я ы

.Э я

ы " ы

ы

,

я.

я

я

(

,

) ы

ы

1

,

-

ы

.

ы я

. (

я

. 2.1).

Х я

.В , .К Homo neanderthalensis, ы ы . ,

ы ,

,

ы ,



ы

ы

ы

ы ы

ы , ,

я ы,

7

. 2.1. Ч ;3-

.В ;4я ;7- ы

ы

.1;5яя

ы я

ы

В

;2:6-

я , ы

, ы , ы

-

ы

ы

, я

.

я ы

ы

, я

. ,

я,

- , , ы

я

,

ы

ы

я

,



:

ы

ы

,

ё

я

я

Е

я

, я

я

ё

я

я

я ы

, , ы

.А ,

.

ы я

8

.

"

ы

ы

" , ы

я

. 2.1 я

(

). И

я

ы

(

(

),

я

-

я

,

я ы ( .

.

я

,

ы

ы

,

я П

я

,

),

"

я ) ы

" я

. 2.2. Ч

я

, я

.



.

9

я я я

. 2.2). В

(

я

.

,

я

,

,

,

, ы

. ,

.

,

ы

ы

ы

,

ы

. я ы

я

ы

яя

ы

я

.

,

ы,

.

я

я ы я,

ы

:

ы

я

ы

,

ы я,

.

я

,

, ы

. я

2.1,

-

я,

ы ы

, я

(

.

,

. 2.3). я

-

ы ,

,

, .Э

,

,

.Д ы

,

я

я

. ы

,

ы

50-100 ,

ы

. я

)

1350-1400 3

(

,

(

3

, 1450-1500

). П

3

,

, ы

10

,

ы

,

я

я

.

. 2.3.

ы (

) ( )

( (В).

)

,

ы

(А),

11

ы

2.1. При нак Ч

Совре енные лю и еан ерталь ы г о в о о т е л ч е р е п а Д я, ы я Д я, я Вы ы ы ы ы Вы ы , я, я К М

М о

я ы ы (

ы

.

я

. 1.1) (

)

Л и

е в о

ы К ы

я

о т

яя

ы

Е

ы

ч е р е п а , ы ,

я

ы

я,

Д

яя ы

,

Е

ы , я,

ё

я ы

, ы

я

я

,

,

ы



, ,

. ыя

ы ,

,

я,

,

ы

, ы

. я я

я

,"

ы , ы

,

"

.

ы ,

ы

ы ,

ы ,

Вы Вы

К ы

ы

е л ы

я

,

П

ё

-

я

-

ы

,

я

ы ы,

ы

. ,

ы я я

я

я ы я

ы .П

, ы

ы

. 12

. 2.4. А –

я

(

ы

(

);

( ) : Trinkaus 1997.

). И

(

Е

)

ы я,

, я

я

.

я («

,

я

-

(

,

ы я

,

. 2.4).

ы ы

, ё

»)

,

,

я

,

– ы



ы

2.2

я , я

я

.

13

ы

2.2. При нак

К

Совре енные лю и

К П я

я

ё

я

я ,

Д

ы

,

П я

ы

ы

.

я

ы,

Д

я

я

я

, ,

ё

ы ы

ы ,

М

я ,

ы

ы

ы

,



, ы

яА

ы

ы

.И ы

я. И ы

я ,

ы

, ы

,

я

я

я

ы

(

я я,

,

ы

ё

я,

, ,

я

ы

я

,

. ы

я ё я

я ы

ы , , ы

Ф я я

еан ерталь ы

ы

я

),

я,



я),

ы .И

, .В ё

,

, ы

ы

я

ы

я, ы –

ы ё я

ы

ы

я



ы . 14

3. Генеалогические корни « … ве е е я е е и че ия – а е

ще че я и в е е ы и а е ве и Ахи е а». Ф. К

я



П я

».

. я



я

.

И

ы

ы

,



я

я

я я

,

я

я

ы

,

ы

ы

,

я

,

.

,

,

, я

(Hominidae),

ы

(Australopithecus) . ы ,

ы

,

я

(Hominoidea) – , ы

я

я

ы

я (Catarrhini). Д

я

я (Anthropoidea),

я

, я

я

(Eutheria)

.

я



,

ы(

) ,

ы

, я

я .Э ,



ё я

, ,

ы ы

ы

ы

(Primates),

я

, . .

,

,

ы

ы

,

ы

,

ё

,

ы , (

), 15

ы

ы

, я

я

,

ё

,

,

– .

В

ы .В ы

я,

ы

,

ы,

ы ы

ы

ы

я

ы

,

ы

( ы

) ,

-

я

я

,

ы

ы

я .П

я ы

, 3.1

ы

3.1

3.2.

3.1. Ког а Таксон впервые вы елен 2002 Sahelanthropus tchadensis 2001 Orrorin tugenensis 1994 Ardipithecus ramidus* 2004 Ardipithecus kadabba** 1995 Australopithecus anamensis 1978 Australopithecus afarensis 1996 Australopithecus bahrelghazali 2001 Kenyanthropus platyops 1925 Ausrtalopithecus africanus 1999 Australopithecus garhi 2010 Australopithecus sediba 1968 Paranthropus aethiopicus*** 1938 Paranthropus robustus Paranthropus boisei**** Homo habilis

1959 1964

О ласть распространения нахо ок яА В яА В яА В яА В яА В яА яА В яА яА В яА яА В яА яА В

яА В я я (?) А

атировки ( лн. лет на а ) 7,0 6,0 4,4 5,8/5,2 4,2 – 3,9 3,9 – 3,0 3,5/3,0 3,5 3,0 – 2,4 2,5 2,0-1,8 2,7 – 2,2 1,9 – 1,4 2,3 – 1,2 2,4 –1,4 16

1986 1975

Homo rudolfensis***** Homo ergaster Homo erectus******

1894

Homo antecessor Homo heidelbergensis

1997 1908 1864

Homo neanderthalensis

2004 Homo floresiensis 1758 Homo sapiens *П ы ы ** П ы ы *** П ы ы **** П ы ы ***** П ы ы ****** П ы ы

. 3.1.

ы

ы

В

яА

В

я , ,В

А А -В

Е

я (?) я я А я, ы

2,4 1,9– 1,6

1,6 – 0,6

яЕ 0,8 А , А я, Е 0,6 – 0,2 Е , я 0,2 – 0,03 яА я -В яА я 0,03 – 0,018 П 0,2 – 0 Australopithecus ramidus Ardipithecus ramidus kadabba Australopithecus aethiopicus Zinjanthropus boisei Pithecanthropus rudolfensis Pithecanthropus erectus

я .



ы

17

ы

. 3.2.

ы

Homo

.

я

я я

я

ы

я ы

я



.П ,

ы

я я

«

ы

»,

, я

,

ы ы

я. Е я

ё

(

14

,



ы

, ы

Д К .П

я

я

(

ы

ы

я, ы

, .Е

)

я

я

ы ),

ы

Д К

, ы

,

я , 18

(

ы

, я

), яД К

,

я

,

ё

( ё я

ы

ы

)

я)

( я

«

ы

.

» ы .П

Э. я ы ,

ы

1962 .

я

я

я



ы

я

ы

ё ы

ы

я

ё 1967 ., я

, я

я

ё

ы

,

я

.И я я

ы

ы

,

ы

,

, ,

И

ы

8

ы,

я А

я

я

. я

ы

я

ы

,

ыВ

я

(

.

,

, ы

, ,

5

, ). И

,



ы

,

ё ы

.

4

ы ,

, А

ы



я

я ы

я

.

ы

,

я

я

, .В ы

я я я

, ы



ё

-

, . 19

А

,

ы

,

, ё

3

(400-500

),

ы

я ,

я

ы

,

, ы

я

.

,

,

: ,

ы

. .

я ы

я.

я

я ы

,

ы ,

Homo habilis (

, Homo rudolfensis), В

А

ё -

ы »

.

, ы »-

« я

я

ы

я

П я

2,5

.

ы ,

ы

я ы

,

я

,

.И ы «

,

ы

ы

ы

я.

ы

ы

,

, я

,

ы

,

, я

,

В

ы

я

.

я

,

я

, я

ы

ы

. ы

я

,

я .Д

,

,

, ё

, ы

,

ы

ы

, 20

я , я я

я





ы . 3.3). В

(

я

я

я

я

я

,

я. П

1,7

.

, . .

,

ы

ы ё

Homo ы

,

ы



ыА

В я ы

я

,

ё я

я,

,

ы

ы ы

ы

,

ы

.М А

,

я



. 3.3. В Homo.

ы

.

я я,

я

,

ы (Homo habilis

Homo sapiens). 21

ы

ы

я Е

, ы

, .

1,2

. П

ы

ы,

, я

( . .

я

),

(Homo erectus). И

я

,

(Homo ergaster). Д я

ы я

я

-

1,8-1,9

.

,

, ,

ы

,

,

я ,

я

ы ы

ы я

.

я .В

,

я

ы

.

1:1,

,

,

,

ы

я

.Ч я

я,

ё

.В я

3

,

950 П

700

я

В

1200

. ы

я

я ы

. А

3

ыА я

ё

я

я ы

яА

я я я,

я

ы .К

ы

я

,

ы ы .К

я

-

,

я

ё

, , 22

ы

я ы

я

я

я

,

ы я

ы

я

я

ы я

я

,

ы

я

ы



я

,

я

ё

,

я

я

, . . ы

я я

я

я

я

.

, я

, ы

,



я я

,

я

я

,

,

ы я

ы , я

ы

. /

700-800 ы .

, . .

,

я

Homo

ы



я

. я, ы

я

я

я



ё

ы

ы

,

ы

: ы

3

1100

,

я

ы

ы ,

я

я

,

ы

ы

я

я 3

).

(1300-1400 ,

я

,

,

,

(Homo ). П

heidelbergensis, ,

я

.

, я

, я , ". Э ,

ы

"

ы

""

я

, ,

я,

я .

,

,

я 23

ы-

, ы

.

"

", я

, ы

,

,

ы,

ы я

я

ы

. 3.4. В , ; –

я

ё ,

ы я

я

я ы

я

, ы я я

ы

П

(

яя

я

я Homo sapiens. А – Е ,А А , я я ;В– я А , я

; – ы

. 3.4).

Е

я ы

А

я

я, ы я я

, .

я 3.4,

ы 24

ы ё

я

ы

я .

ы

ы

,

я

, ,

, ,

. я

, ы

ы

,

,

, ы

ы

, .

я

(

-

,

ы

)

я Х

«

.

».

25

4. В поисках пресапиенса, или а ыты прово вестник е

«

Ди е

че ве ? К а а е ищ я е в

Ф.М. Д

М

я а я че ве ? Ка и и е а и…»



».



я

, я

ы

Ф

, ы ё я

1891 . ы». М

1907 . ы

,

«

, ы

ы

,

я

ы

ы

я

,

XX



«

яя

», я

ы

ё

,





1910-1912

. А

ы

ы

я,

.

я

». Её

«

я

,

,

ы »

«

ы,

ы ы

, я



ы .П

,

ы

»

я,

я

я

ы



я

ы

я»

(

ы (Ф



«

ыя

,



я

я

), ы,

2), (Ф

ё , ы

ы , я,

1), . Вы

,

« «

», »

я

, ,

А

Е

,

, 26

ы

ы

ы

,

я

ы

,

я . ы

я

я ы "

"



я

,

ы

,

,

ы .П ы , ы яы

я ы

ы

я

,

А

.

,

/

,

ы

ы

ы ы

( ). В

яА

я ы



я

. 40 ы я

я

,

,

ы я

. ы

,

ы

, ы

. ы

ы

ы

я

.

я я

,

,

ы

, я

ы

я ,

ы

я

,

ы

ы

. М я

я

я

, ы

. .К К

ы ,

я 27

ы

, « 1970 . ы я

А я

; ». 1 В

я

ы

,

,

ы 80я

.

я ,

я,

, ы ,

ы

, я

,

ы

ы

, ы

,

я

ы ы

.

я ы (

Ф. В

)

.П ы

ы

,

,

,

я я.

я

ы

А ),

( ), А

( «

»),

,

(

А

, ы

(

). П

В

, я

ы (

ё

ы

,

ы), ы

ы

ы«

, я

». 2 «

», я

,

«

ы

,

ы я

,

ы »

«

ы »

я

я

,

1

Stringer C. Lone survivors. London, 2012, p. 273. Weidenreich F. Facts and speculations concerning the origin of Homo sapiens // American Anthropologist, 1947, 49, p. 189. 2

28

«

»

«

«

»

». В

60ы ы

.

ы

,

, ы, (

)

.В Д.

я

70-

М.

я

. ы

В

я

. ы,

ы я

, я

,

-

я ы

я

я

,

я

-

я

,

.

ы яЕ

: ы

ы

ы

ы

В

;

ы "

ы

ы

(

ы

,

,

ы",

я

я

,

я

ы

ы

ы

); я

ы

ы я,

ы

я



, ы

ы ,

,

, ы

ы ,

ы

,

ы

я

,

я

,

я

29

ы

ы

,

ы

-

.3 ы,

, Э

Х

30-

ы я

,

я

яИ

ы ,

Х

ы И

, я ы

я.

И

я

,

я я ы

, ы

,

Х

я

я

, К я

я

,





ы

К

ы



я

.

.

я

,

ы я

ё

,

М -

И

я

,

ы ы

я

.

И

ы

, .М - ё

,

ы

ы

я

, ы

,

ы я

, я

Ч

ы



ы К

И

,

, К

ы,

П яА

,

я А

.

,

,

ы 703

В ы

ы "

". К (П

я-

/

Ф

ы

, ), .

ы

,

, я

.

, ы

ы

,

я

:

я

ы

ы «

ы

я я ы я» я я

,



ы

, ы

,

ы я

я

я я

,

Е

ы

.

30

.К ы,

,

, ,

я

ы

,

А

, я

я

ы

,

,

А

ы Е

,

ы ы "

"

-

А

,

я

.

В

ы

,

я

.Д ы ы

, А

А

,

ы

Е

.



ы

я

ы

я

(10-20 ы я

)

. А Е ы я

я

,

ы ы

,

, я

М

(



ы

ы

Ф

1932 . Э

. А ),

( ы

, я

"-

я

) ы ы

, ,

ы

ы

я я



,

ы ы ы

ы

ы,

я

П

я

я ы ы,

.

31

В

я я ы

ы

я

я ы ,

ы

ы,

,

А ы

,

ы

ы

.Э я

я ы

,

я

-

,

ы ы

ы. К

ы

я

ы

ы

ы

,

ы

ы я

я,

, ,

ы

ы , я

, ы

я

ы

ы ы

, ы ,

ы

,

ы

, (

ы

,

,

я,

), ы

,

.

К

я ы

,

я

ы

я

, я

? я

я

ы

.

,

ы

, я

,

ы

ы



ыя

,

ы

ы ы

ы

, я

Е

.

ы

ы

ы4

,

ы .Э

ы

,

я ы

я

я я

я

П ы я 2004 . МИ (Matthias Schulz. Die Regeln Mache Ich // Der Spiegel, August 16, 2004), ы" " (Luke Harding. History of modern man unravels as German scholar is exposed as fraud // The Gardian, February19, 2005).

4

32

. ы

ы я

,

ы

я

я я

я

- ы

, ы

,

ы

,

,

ы

,

(

,

("Journal of Human Evolution")

,

ы )

,

П

.

В 1975 . П ы

я "А

ы ". Д

А,

я

, ы

.В ы ы я П

ы

яА

ы

(

) ы

,

ы

,

ы.

90 ы я

60

П

, А

я ы

,

-

ы

ы

, я

-

ы

я

Homo sapiens capensis, 5 ы

, ы я

,

,

" ы

,

Homo sapiens sapiens Е

ы" ( . 313).

, ы я

90-100 , .В

ы,

П

60 я

, .А

5

Э я

),

1918 . . ( ы я Homo capensis.

ы , .П

В

50 ы я А

ы

ы

," я

я ,

,

33

ы А

ы

А

,



Е

, 30 ы я

50

" ( . 316). Х я

ы ы

ы

,

я я

яП

, ы ы

ы

,

я

, ,

ы ,

,

,

я

,6

ы .

я

ы

, ы

ы

, я

,

"

!".

ы

,

я

,П ы

ы ,

ы

я

ы



,

(Homo sapiens rhodesiensis),

я

,

я

Homo sapiens capensis ( ы

: ,

"

. 2.2), я

я

"

"

Е

ы ( . 317).

,

" ,

.Д ,

,

я

,

,

,

, ы ,

ы ,

я

, ы ,

ы

ы

! 6

В я ы я

, ) ы

ы

я

К



П

,

ы (89

60

, я ы . "П я ы я ,Ф 1979 ., ы, ы П , " (Rightmire G. P. Implications of Border Cave skeletal remains for Later Pleistocene human evolution // Current Anthropology, 1979, 20 (1), p. 33) .

ы



,

34



. 4.1.

-

я

,

.В ы

,

ы

я

ы

я :

ы

,

ы" ("Protsched"). "И ы яД



я

, ы

"

Х

ы

я я,

ы

-

ы ,

П

, ы я

.Э ,

ы

я

,

П

-

(1975)

,-

ы

, ы

, ,-

П

я (a bit of a screw-up)".

я ы,

Х

,

35

"

ы

, ы я

". 7



, ы

ы ы

, ы

П

, .В

,

я

я



, ы

, я

, я

ы

,

я

,

(

,

,



)

яП

,

ы я,

я

я

ы

,



ы

,

ы

я

ы ,8

я

я,

.П ,

ы ы

,

я

-

ы,

,

я ". П

"

,

я ,

я ,

,

ы ,-

ы ы .Д

ы

,

?

ы

ы

.

ы ы

, ы

,

ы, -

,,

, -

ы я

ы

П

"

я

".

7

http://johnhawks.net/weblog/reviews/news/protsched.html К , , ы ы я ы ы . (Bednarik R. African Eve: Hoax of hypothesis // Advances in Anthropology, 2013, 3 (4)).

8

36

ы, я ы

, ы

я

. ы

(

ы), ,

ы ",

"

я я

я я

я

,

ы .

, ы

я

ы

,

я ы

,

я

,

я ы

,

,

, ы

70я

П

я

ы .

, , ы

ы-

1978 .,

А П

я

-

я ы "



",

,

А

ы. 9

я,

,-

,

. В 1969 .

ы

"Nature",

ы

ы

,

я

я

я Э

я ы

ы ,

,

, я ,

, я

К

, ,

ы

,

я я

я



, ы

50 ы я



,

ы я

, ы

А

9

Beaumont P.B., de Villiers, C. Vogel. Modern man in Sub-Saharan Africa prior to 49000 years BP: a review and evaluation with particular reference to Border cave // South African Journal of Science, 1978, 749, p. 417.

37

, ы

ы

,

, ,

я

я. К

ы М

Д

ы

, я

,

я ы ,

, я яя

я я

Е

ы

ы

,

ы

,

3, ы

А



, 2

ы

,

я

я ,

я

,

,

1,

я

,

,

( я

я

,

ы

. 2.3).

я

ы, .Ф

я

ы ,

ы

ы

.П ы

I,

, ы ы

я Homo sapiens

я

.

яя ,

. 4.2. Ч

1– ы

я .

38

Д я

я,

ы

,

-

ы

я, - 130 ы я

,

. я

, я

ы

,

.

я

,

ы

ы

, ы

я

,

я

ы я

,

я

.

,

, я ы

,

, ,

я

,

ы

, .Э ,

,

ы

,

К

я),



я ы

ыД Ф

И

(

М

), я

,

ы

,

К

. .Э

ы,

ы , ,

(

-

) ,

я

,

, .В

, я ы

А я

ы

К К

ы я

,

ы,

я

ы , я

,

ы ы-

, .Е

ы

ы

я ,

ыя

.

1974 . М.

я А.

ы ,

яя , 39

ы

ы

ы

,

я, ы

.

,

-

115-120 ы я

,

ы

-

55 ы я я,

(

, 40

я

Вы

ы

я

я

,

ы я

, Д

Х

ы

,

Д

К

ы

,

Е

,

Д

,

ы

,

я

-

-

я

А ы

.

ы

ы я,

ы

ы

.Ч я)

(Э ы

,

ы,

70-

я

ы я ы

, я)

(

(

) я

2. я

яА ы я

ы

,

,

ы яД К

я я

,

я),

(

я я , . .

). 10

ы я

ы ы 80-

.И .

10

Nei M., Roychoudhury A. K. Genic variation within and between the three major races of man, Caucasoids, Negroids and Mongoloids // American Journal of Human Genetics, 1974, 26, p. 421-443.

40

Кости, гены и фоне ы П ы

ы

,

ы

:

я

. я ы

я

ы

ы ы

,

я ы

я

,

ы я ы



ы ,

я я

я .В

1981-1984

я

., ы

ы

ы

ы

, я

ы

я я

ы

ы

, .Э

,

я А

,

ы,

я

.

ВЕ

я я, ы

А

я

я

ы

, .

В

я

я Ф

, К

ы

, ы

,

ы ы

я ы

ы, (М

,

ы 80-

). я

ы

ы

я

я я

ы я

ы 41

я

ы

, (

,

,

-

. В 1990 .,

) ы

ы

ы

, "

,

, я". 1 К

ы я ы

80ы

я

,

ы

,

ы,

ы ы

я я,

я я

ы



ы

80-

ы

,

я я,

45 ы я



ы

я

,

.

ы

.П я ы

3-4

ы

я

я я

я

.2

,

я

ы ,

, я

35

я

ы

я я

ы

я .В я 1988 . К

яП

"Science" ы

" ы ы

ы

". В ы,

ы

ы

ы

ы

,

ы

я,

я

. -

,

. .П Homo sapiens: ы ы ы ы я // я я, 1990, 3: . 100. 2 Smith F., Ahern J. Introduction: Thought on modern human origins: from 1984 to 2012 // The Origins of Modern Humans: Biology Reconsidered. Hoboken, 2013, p. xi-xxv. 1

В

,

я

, я-

Э

я

42

,

,

ы

, ы ,

, .Э

,

ы

ы

. 1) И

ы

ы , я

ы

ы

А

,



В

,я я

ы М

я-

я

ы,

я

.

я

100 ы я



я

А В

я

М

),

. ы

ы

,я я я

я

я

я

Э

.

я

, .Е

ы

я

, я

200 ы .

190

1 ы ,

я

.

ы

я

ы, я

. я

ы

ы

,

ы



,

1,

ы , ы

я

ы

я

. К

, ы

Х

А

Э

, ( .В



.

1(

ё

ы

), я

. 5.1),

154

160 ы .

.В 43

я

,

я

Х

ы

я ы

Х

я

1

1450

. я

3, . .

П

ы

2003 .

ы

я

,

ы

ы

.

Х

ы

- Homo sapiens idaltu, я

ы

.

ы

ы

я

, М

Д

,

ы

я

,

Э



ы

.

ё

ы

А

В

,

я

,

,

я

ы

150-200 ы .

,

.

. 5.1. Ч

яХ

Э

(

:

Cartmill ans Smith 2009)

В (

ы,

А ,

)

70

ы 100 ы я

ы

ы 44



ы

. я

я

(

А

ы я А

я(

М

Х

И

Ф

я

(

. 5.2).

ы я

. 5.2.

,

Е

я

я

, .А 50-60 ы я

,



я),

160 ы я ы

). В

,Д - -

ы (

ы

Д

К ы

,

, )

,

, ы

.

ы

ы

45

А ы

ы

,

ы 45 ы я



ы

я я

ы

В

ы

, я

, я

ы Е

ы. Ч



я

я

я 2008 .

,



я

ы

, 45 ы я

И ы

я

,

-

ы. Е

ы я

-

ы,

ы ,

-

ы

,

, ы

ы

ы . .П

я я

я

я,

я

,

К

я

, ы

, ы

я

ы

ы

я

,

ы

,

.И я я Ч

я ы

ы

я

К

ы

я

ы я

я я). Е

(

40 ы я

.Д я

я ы

-

ы

К

я),

(И ы

яМ

3 А

(

43 ы я

, я

ы

)

я 40 ы .

,

, ) ,

В

.

я

, я я

,

. Е

, я я ы

я,

А

(

я ,

46

45 ы я

А

,

ы - я 2) И

.

А я

,

я ы

ы (

. 5.2). ,

я Ф

ы

, ы

ы

.

-

я

(

,

,

я

,

ы

,

ы

,

ы

ы

ы

ы,



я

,

ы ы

ы

2).



ы

, я

,

,

2 я, ы

я

1980 . .П

ы я

ы , ы

я

ы

я

я

я

.Э И

К

, Эя

ы

ы

,

300 ы я

150

ы

. -Х

К

,

ы Ф

я ы

, ,

. 5.3). Ч 1921 ., я

ы

, ы ,

600 ы я

( ы :

я

,

300 ы я

я

.П ,

Э

(

. 5.4)

я

.М 47

ы

, .

. 5.3. Ч , ы

. 5.5. Ч

К

(

я

). К

-Х (

-

ы

, : Cartmill ans Smith 2009)

, Cartmill ans Smith 2009)

(

я

:

48

В

, ы

я

,

, я

ы

ы,

ы

(Homo rhodesiensis), helmei). Э

ы (

А

,

(Homo я

,

ы

я

я

ы

. 5.5).

,

я

. 5.5. 1-

я

я.

я ,2-

, -Х

,3-

. ,4-

1, 5 -

.

49

3) Д

ы

я

,

ы

. я

, ы

ы

ы

я

ы И

ы я

,

ы

,—

ыА я

я

я

ы ,

ы я

,

, ы

ы

я



я

,

,

ы

я

Е

ы.

ы

, В

Е

ы ы

я

А

.К я

А

,

я

ы

, я





я

я

25 ы я Е

,

я

ы

я я ы

,

я

.

я, ы

,

,

я, 10 ы я

я

ы

я

П

, . .

, я

4) Д

.

,

ыК

,



ы

я ы

ы

я . я

, ы

, я ы

ы

А я

. ы

я

я

,

я

А 50

ё

ы

«

ы ,

.

»

я

:

ы

, я

«

я

-

,

»

ы,

, ё



. я я

80-

я

ы

,

ы Д К ы

. ы

, ы

ы

,

ы

я

я

,

ы-

ы .Э

,

ы , я

«

ы

ы

,

ы

».

,

я

ы я

я я

,

,

я

ы

, ,

,

я

, я я

,

я ы

,

я.

я

я ы

-

я ы

ы

,

я

ы я. П 360

180 ы .

.

В я

А ы

я

ы

ы

,

Д К ы

, Э

я

,

ы

. А 51

я ы

«

ы ы

», ы

К , М.

.

, А.

А

я

,

( . я

)

ы,

ы « Е

ы

я « ы

»,

ы, А

- 100 ы .



ы

ы

ы

(

» я,

я ы

) . К

я

1987 ., я

ы

я , я ы

,

ы

, Д К. «А я

ы-

ы

ы Д К, -

Д

я

,

я

я

»,

я

А

100

ы я

я

ы .

я,

-

. В я

ы

ы (

,

я,

ы

ы )

, я

я я

я

А .Д

, ы ы

,

ы , А

ы

ы 5) П

я я

я я

,

я

.

ы, ы

я ы

" ,

"

, ,

я, я

. ы 52

Д К я

я

,

Plasmodium falciparum

я

,

Helicobacter pylori, ы

я я

.

я

я я

:

А

я,

я

ы, я

( 5) Д

Е

ы,

ы

А



я).

ыя я

,

ы .П

, ы ы яы

ы,

ы

ы М

,

.

яы ы

,

". 3 Ч

"

я

П

,

я

я

я

ы

, К

, Э



,

"Science", , А

я,

я

я

, А

, (

. 5.6).

3

Manning P. Homo sapiens populates the Earth: A provisional synthesis, privileging linguistic evidence // Journal of World History, 2006, 17 (2).

53

я

. 5.6. я

А

(

яы

: Atckinson 2011)

54

6. Молек лярные часы и во раст нашего ви а

Д

ы

ы

ы Э

160 (Х

ы

ы

)

ы

ы я

1) ы я

200 ( я

. я

я

я. Мы

.

,

200

ы

,

ы

1

ы

ы

,

,

,

ы

250 ы я

220,

ы ы. Е

ы

я

,

ы

.

,

ы

А ,

,

,

,

я,

,

я

я

,

.

ы

, я

ы

"

я

ы

я

ы

я

ы

ы

ы

ы

ы я

, я

,

ы,

". ,

3.

,

ы ы

,

ы . ы я

.

я

-

.

я,

я

я

, я я

,

,

, ,

,

.Д ы

ы-

.И я

я

ы

ы

, ,

я

я

ы

, я

55

ы,

. я «

(

»

я

, я

), я

, . .

, я

я

.Д я

я

ы

ё

ы

я

я

,

я

я

ы я

, ы

,

Е

.

ё

, 6

ы

ё ),

я .

ё

ы

ы(

,

,

.

ы7 ё

,

ы

.

,

ы

ы

ы. А

я

(

,

,

» ы

«

)

я , ы .

(

)

я

. А

я, )

,

ы

ё ы ,

ы

( . .

2 ы .

,

ы я

12

,



,

«

ы я

» ы

( ы

, ы

ы,

я

я

В

я

я я

,

я

ё ы .

ы ы

я, ы

я ы

), я

ы .1 Е

ы

я

,

.

1

Scally A., Durbin R. Revising the human mutation rate: implications for understanding human evolution // Nature Reviews Genetics 2012, 13: p. 745-75.

56

В

я,

,

я ,

ы я",

"

,

я

ы

я

-

я

, ы

ы я я

. .). Ч ,

(

ы



ы

ы

ы

(

,

ы

(

Е ы", ы

"

"

я,

),

"

,

я

ы

-

).

В

ы

ы я

, ы

, ы

ы

(

ы

, ы

,

).

,

ы

, ,

-

500

ы,

я

я

700 ы я

,

,

850 ы я

320 я

я



,

я

,

я:

я

(

Е

) я А

,



я

, я

, ы

ы я

я

,

":

я

-



"

, я

,

я

,

ы ,

.

В

ы

, . .

,

, .

,

я

,

,

"

яЕ " 57

ы



ы

,

,

ы,

! я

, ы

,

.Д я

я я .

,

ы

:

я

ы , ы

,

ы

,

...

58

Теория короткого пово ка против теории кн та

"... а иеа я ые ча и е а (я ч и а я ы) вы и , е и и и е а ы аще и , ч а е ив и В

П

е а , и а е а а".

."

".

«О ыч а ывае я, ч в я ие вые и е е ия – и и ы ая а и хи и а – е а в ив ы , е е яя ив и я а . Их еи ще в чеви , а и ее ,а е а их еще е . П е и а и ы и че е ва ив ы: и е и а е ч а в и , х е че ве .Э и а чи и в е е ав » . А. Д

В

я ы ".

. "К

ы я ы

-

,

я

,

ы

. Мы ыя

,

ы А

я

,

,

я В

200 ы я

,



ы ы

, ,

ы

я,

ы

,

я

я-

ы .В

ы

ы

,

, я

я ,

,



,

ы

я,

я,

ы

я ,

,

я

, я я

я , . .

. 59

я ы

(

я

ы



",

я,

ы

"

) – ы ,

ы; я

ы

, ё

ы

,

ё

,

ы

ы

,

я

, К

,

я».

«

я

,1

,

я

ы я

я,

,

,

. Д

ы я

2,5-2,6

ы,

ы

,



.

ы ы я

-

ы

К

я

Э

,

я

,

ы

, ы

ы

ы

ы

,

ы

.

я

ы .Э

я

я

,

я

. ы

я,

ы , ы .

, яя ы

,

,

,

я

,

я

250

40 ы .

ы .

ы

ы

, .

я я

,

80%

1

П

я

ы

ы

,

.

я » (2005: 70-108).

«И

я

60

П

я

?

" я"

"

" я? Е

,

ы ,

40 ы я

я Е

,

ы , А

,

я

,

А

-

я

я

-

я. В ы

я

ы

ы

ы "

я,

ы

ы "

", "

ы "

"

. 7.1). В

(

я,

ы

ы ы

( –

ы

,

,

я

. .

,

.Е ё ы ,

)

ы

я

ы

ы я(

,

,

ы

я, я

,

я

, я

, .

ы

,

ыы я

я

я Е

я я(

),

я, я

ы

ы-

ы ы (

ы), я

,

,

).

61

(

. 7.1. К я ). –

ы

,

я

ы

ы я(

я

,

ы (

,

ы,

,

ы

ы я

ы

ы, . .).

.А–



я

ы

. .). В – ы я

.

62

В ,

ы

, я

я

, я

.П ы

, ы

, ,

я

ы,

-

,

, ы

.

,

,

ы 1980-

,

ыя

.

,

"

100 ы я

" ,

я

,

,

,

я

ы я

,

я ы , ,

я

ы

,

,

ы

ы

.

я А

я

,



я, "

,

ы

, ы

ы

, я",

я

я,

ы

я

,

,

.

ы

я

я

А ы

,

ы

«

ы

». К

,я я,

80я

я, я

я

ы

, 90-

я

я

. ы

«

»,

, ы

( я И

,

«

я

), ы

, я,

«

ы »

ы

».

«

»

, 63

ы

ы

. .Ч я

,

,

, я я

,

я

ы ".

" К

я

ы я

Е

я ,

В

30 ы я

ы »,

,

А «

,

я

я

ы



я

я

я

я,

ы

,

,

,

я

,

, я. П

, ы М

150

Х

ы ,

, я

,

ы

,

-

, я

, я,

,

К

,

ыы

,

, я

ы .В

,

21-

, я ,

,

я

,

я

? я я,

я

я я

Ч

я я

,

.

я ы я я

( я,

я,

, я ы ),

ы

,

,

я. П

,

я А

ы, ы

я,

ы

я ы , я

,

,

я 64

(

я

. 7.2), я

П

я

я

,

. 7.2. Ф ,

Д

ы яА

(

Д

я

ы , ≈ 65 ы .

,

.

.

ы я (

ы : Rigaud et al. 2006)

яА

( : d’Errico et al. 2005)

я 60 я

), ≈ 75 ы .

я я

,

я я

. 7.3), -

я ,

ы

. 7.3.

(

Е

я

90 ы я (

. 7.4),

, .В ы

, 65

ы, А

ы

.

я Е .ВЕ

,

ы

А

я ы ,

ы ы ы

А

ы я

ы

я

,

(200-100 ы я

ы

ы

,

ы

)

ы ы,

,

50 ы я

.В ы

. 7.5, 7.6),

.2

ы 100

(

,

,

ы я

ы

ы

ы

я

, ы

я,

.

ы,

я

, .П

А

я

70 ы я

,

ы,

ы ,

я

я(

ы

.В ы Е В

П

, ы

А

, ,

,

ы я

-

я

-

ы,

.

. 7.4.

2

ы

я

), ы

,

ы

.В я

я)

(И я

,

.

ы

,

ы,

,

ы

.

66

я

. 7.5.

. 7.6. Д яФ

( (Ф

- -

я),

,

ы.

, я). А

,

я

я , Э

Э.

я

ы ,

ы,

я

я

ё я

я

я ,

,

я

я. 67

П

я"

"



ы



ы я

, ы

,

,

я. П ы

яя

, я

я .

я

К

Х

"Д я

ы я

ы :

". 3 В

я ы я

ы я

я

: я

".

я, -

, я

125,000



,

,

я

,-"

ы

( ы

я

ы ы

я

я я ,

ы :"

я... . ы

,



В

),

."

ы

ы,

я

я

ы

)

,

К

, (

я

,

я

, Х

ы

,

я я ,

,

,

,

я

:"

,-

.

я,

я

-

А

ы

ы...".

, я

я,

40,000 ы

я,

ы

ы

3

Cochran G., Harpending H. The 10,000 year explosion: How civilization accelerated human evolution. New York: Basic Books, 2009

68

ы 100,000 я

ы.

,

ы

ы

. Мы

ы,

ы

ы ы

ы "

", " ы ", ы

я

)" я

,

П

я

,

я .И ы

,

,

, ы

, ы

,

ы

ы

, я

.

ы ы"

"

я

ы

я,

".

ы

ы

,

ы

"

ы

(

ы,

я,

ы

ы

. .В

я

я ,

ы

ы ё ,«

,

ы

я

.

я я

», я

ы«

я

ы

»,

.

ы

,

35 ы . ы, ы

ы я ». 4 Д

«

ё

,

50 ы .

ы ,

ё

я

ы

ы

я,

4

Coolidge F.L. and T. Wynn. The Rise of Homo sapiens: The Evolution of Modern Thinking. Chichester: WileyBlackwell, 2009.

69



я,

ы

ы

,

ы

я, ы

, ы «

,

ы

»

,

, я

В

,

я .5 Е

ы

ы,

, ы;

.

ы я ы ( . .

, ы ,

)

ы

ы,

ы я

35

ы

.

ы

я я

ы

ы

ы

ы

50

ы

я

я »,

«

я

,

,

. ы

,

ы ы

, ы). П

(

,

, . .

,

,

ё

, я

, ,

ы

я



ы

, я

ы

ы ,

, я

,

я

), я

я

ыя

я

.

я я

? ы

,

, ,

я

,

я

ы

ы .6 И я(

ы

ы

, я

ы

,

я



ы ы

5

Mithen S. The Prehistory of the Mind. London: Thames and Hudson, 1996, p. 181-186. Deaner R.O. et al. Overall brain size, and not encephalization quotient, best predicts cognitive ability across nonhuman primates // Brain, Behavior and Evolution, 2007, 70, p. 115-124. 6

70

ё я

ы . я

«М

ы

я

, я, -

,-

, Д

.

,

,

ы

,

я

я

,

я

я

».

,

я

,

ы, ,

я, я

,

я

я

Homo,

.

ы ,

,

, ы

я

ы. Э я

ы

,

ы я

ы я

Д

ё

,

я

,

,

,

, я

« .В

ы

я. »

я

я

, В

я

я

я

2%

7%

я

ы я

,

20%



,

я

ы ы. В ы ы ,

я я

ы

я ы

ы —

ы я

ы я

ы

, ы

,

ы

,

75%.



, .

, я ,

я

я« ы

-

ы ы » 71

ы я

. я

, ы

,

я , ы

( ы

я

я

,

ы

ы ,

-

ы,

,

ы

)

. В

,я я

.А я

,

я

ы

я я

Homo

я

я я .Х я

, (

.

) ы, я

ы

я я

я

2,6-1,6

ё

,

ы

ё

ё

я

я

,

ы

я

,

,

,

Э

.

ы

,



— я

я

ы ,

,

, я

ы

.

я

, ы

. ы

, ы я ,

,

ё

ы

ы

я

я

ы .

ы

, я,

ё

я

,

я .

15 ы я

, я.

ы

ы

" 72

"

.

, ё

ы

ы

,

ы

я

ы,

я

, ы

П

я ы,

,

. ы "

" ы

,

ы

,

я

ы

,

я ы я

ы

, я

.

я

:

я

ы(

я



ы

,

)

я,

я я–

,

,

,

,



,

яы

ы

-

ы

я ,

ы,

я

,

я

ы

ы

, я. М

я

Е

ы

ы

ы

,

ы

я. В

, В



А

я я

ы

, Е

18-20 ы я

ы( я

.

А

45 ы я я ы я

)

В ы

,

, ы

). Д

.В А

(12

, я

,

ы 73

я

я я

я

12 ы я

.

,

(

20-

ы Ф

)

, В



Е

ы. Е

ы ы

я я

ы

, я

я

ы

ы

ы

,

ы

ы

,

ё

! я, ы

,

,

я

ы

я

я ы я я

.П ,

я

,

,

ы . ы

,

, ы

,

ы

-

,

я

я,

,

"

,

я ы я

,

ы "

ы

В

ы

.

ё

ы

ы

ы

,

ы ы ,

ы

«

я »,

я

ы

, ы

. М

, ,

я

,

,

!

,

«

я»

ы . , 20 ы .

ё,

, ,

(

я

я

),

, .П

ы «

я»,

ы

я

ы ы

ы я

,

я 74

я ы

я я

,

ы

,

, ы

,

.

К ы

(

я

), «

, , ы

, я

я

я

, я

,

». А



ё

ы

, - ы

я я



я

,

я

7

, я

ы, я

, я

,

,

ё

:

ё ы

,

ы

, я

я

я

я. И я

.

ё ы !

,

ё - , ы .

, я



,

»

я

,

я ,

, . .

ы

ё

( я.

)



«

ё

,

,

.

я



?

,



я -

я

я ы

, ?Е

ы

,

,

,

7

),

я

ы

я

ы,

. ё

.

ы, . .

,

, (

ы



,

,



я

». Э

,

,

ы





ы .

(

я,

. .),

75

И ы

ы

:

ы

ы

я

ё



ы ,

,

«

».

- ,

ы

,

ы

я

. я

,

,

я

,

ы

.

я

,

ы

ы

,

я

, ,

я я

, я

,

,



, я я

,

я

ы,

ы

я ё я

, ,

ы

ы

ё

ы

ы

,

я

, ы

,

-

А А

,

,

ы .

?

,

.

ы

: ы,

, ы

, ы

я

,

ы ы

ы,

ы

, я я

ы

ы

, я

,

А

,

,

А

,

А

,

, ы

-

я (

ы)!

ы , ы

,

Е



я,

). Е ё

(

я

я я

,

,

я . 76

ы,

ы

,

ы

,

ы

ы я, ы,

ы

ы

яя. я я

-

ы

,

,

я я ы ы



, я

ы

, ы

" ы

,

,

ы

", ы ,

я ы

.К я

ы

ы

.

77

8. В Зе лю о етованн ю

П

я

ы

я

ы

я

я

, я,

,

. я

,

ы

, ы



я я

, ы

ы

, я ы

А

я

я

ы А

я(

я

К

. 10.3, 10.4). В 30-

100 ы я

ы

, ы



ы,

, 80 ы я

.Э ы

я

ы , .

30- ,

ы

ы

,

я

ы я

100

(

я

, ы,

70-

130

ы

я

60-

ы

,

. ы

ы

,

,

,

,

.

Д

я

130 ы я

я

В

И

ы,

,

ы , ы

1), ы

я ,

.Е ы

,

я

, ы .

78

. 8.1. Ч ,

5,

я

ы

. 8.2.

Д

я

ы

ы

ы,

К

, ы я .

4(

ы

: Schrenk and Müller 2009).

ы я

К

, «

ы

,

». И

,

я В

, 79

ы



«

Е

»



,

ы. В

К

,

ы, ы

70-

ы

, К

,

ы В

я

ы

я

ы»,

( я

ы

ы К

,

, ы

ы

ы я

я



я

, А

К

ы

я ы

. 8.3.

,

).

( я

. 8.3).



Х ы,

я

я

я

,

«

ы

И

1 (А)

я

, я,

ы я я 5( )

И

,

.

ы

80

ы

, ,

,

, ы

. я,

я

яя

ы ,

,

ы ы ы

, Э

ы

я

,

я

ы

(

ы,

я

,

ы я

,

ы

, -

.

я ,

ы

ы

ы

,

ы. В ы

ы

я

я

. 8.4).

К я

К

ы

ы

,

я

. В

ы

,

В .П

, я

,



-

1-

, ы

, я,

я

-

,

,

я

,

- И .

ы

, ,

ы

,

ы В

,

ы

.В ,

,



я ы я

100 ы я



И

70 ы я

-

,

100 ы

70 ы я

.

81

. 8.4.

ы

,

К

(

ы,

, ы

Cieri et al. 2014)

я ы

я:

ы

ы

, ы

ы .П



70 ы я ы

:

я ,

60,

В .

я В

,

я

я

,

50 ы я я я

. ,

! я

. -

,



70 ы я

ы,

, ы

, 82

,

ы

, ы (

А

,

ы



,

70 ы я

,

я)

,

ы

ы ,

я ы

, ы .

ы

,

, ы

Е

.

я

ы

, ы

я

я

-

,

ы ы

я.

я

я

ы 73-74 ы я

, ы .П

ы

ы

, ы

,

.

,

я В



я

,

я

я я

я,

ё ы

, ы

, я

я я ы я

я

, ы я

ё

,

ы

я. Е

6-7 И

-

я

ы

я ы

,

я

.

я

,

ы

ы ыА

,

я я

я

,

.ВЕ

ы

70 ы я

. ы ,

я

ы

ы



, ы

ы

я .

я 83

ы

ы

,

я

ы

ы ы я

:

я

А

я

я,

я» А

«

,

ы

В



ы

.

80 ы я

, ы

ы



, ы

,

ы

ы



я я

, А

ы

.

я

К

,

ы, А

А я

, В

,

,-

я ,

,

я ы я

ы ы

.

84

Экспансия

В

ы

я

,

В

120 ы я

,я ы

ы А

я

. ы

ы -

я

. .К

,

ы

ы К

ы

, Е

,

-

,

, А



ы

,

ы

,

, ,

ы ,

-

я

(

я я

ы

я

я ы

я

я),

ы ,

-

ы П

я

, ы

,

я. Э



я,

,

А

ы

, ,

-

.

ы

,

,

я



,



.

К

, ы (

150-130 .

85-55 ы я

) я

, 26

, 85

ы

ы

, я,

ы

,

,



5

ы,

ы

, , я

, . я

я

,

ы

,

ы

я я

,

ы

я ы

,

ы

ы

я

ы, я я

, ы

,



, ы

, ы

(

ы

", я я),

я

,

ы

,

"

ы



,

ы

(

ы(

),

ы, ы

)

я

я

. ,

,

ы

,

ы



я

ы

,

ы

я я. Д я

,

-

я

, .К

ы

, я

,

я я я

ыя

я ы

я ы

ы я

ы , 86

я

я

.

я я

«

» /

А

я

,

«

, ы

»

ы

, я я

я ы

ы

я

ы ( ы

,

ы

ы

я

,

я),

я ы

.

, яА я ы

(

Э

ы

ы

) я

, ы

.

ы

,

-

, ,

,

, я -

,

я

ы .П я

,

,

я

,

ы

, ,

-

. ы Д

Ф я

АЭ

ы, Д

ы

я

. я я

, ы

я ы

, .К

я В

ы

я

ы А

ы

я

.К я

я

, ы

,

А 87

120-80 ы я

.1 Д я

,

ы ы

я

я ы

ы

я

,

,

ы, -

я

ы . ы я

, я

я

А

я,

я

,

Е

А

К

М

А

. В

я

ы

я

ыА

, ы я

.

ы Д К.

, Д К ы

я 50

я , . Вы

(

«Е ы»

я

я

ы,

я

я

),

я .К

я ы

, .

я «Е »

ы

яя

, L, я я

.

1

Armitage S.J. et al. The southern route “Out of Africa”: evidence for an early expansion of modern humans into Arabia // Science, 2011, 331 (28 January).

88

я

ы L0, L1, L2

я

ы

L3,

я(

я

). Д

ы, L0 я,

А

В

, ы

,

я

ы

-

-

.

я яы

L1,

яы

В

L3

ы

А



я

,

ы ы я,

А

А А

M

ы

N,

. ( ы

)

я H. sapiens .В

85

А я

я

я

я

L3,

-

65 ы я

70 я

L2

55 ы я

я

я А

L3

ы

А

( А

- ) M

ы

N,

я

ы. К

ы(

ы ы)

я А

, И Е

А А

-

,

.В А

ыМ -

,

А

я я

(

. 9.1). 89

ы В П

А

я я А

, я

. 9.1.

,

30 ы я

ы

). П

ы

я

ы

А

я

Д К

.

, ы

ы (60я

я ы : Forster 2004)

(

я я

я

я я ,

я

я

ы

я

ы ,

, я

ы



,

,

,

,

я ы

я

,

,

Д К

я я

, П

,

я,

. ы я

я, 90

я я

я. П ы

,

я,

, ыМ

А

я

А

-

,

В ,

ы

"

,

я

А

ы

-М ы .

(

ы

)

ы

В

ы

"(



), ы

, я

, 80 ы я

я

,

,

ы

ы

я» А

«



,

А

,

я ы

,

П

ы

,

я

я В

я

. ы



ы

ы ы

я ы ы

, ы

.К ы

,



ы

, я

«

,

я

, -

130-90 ы я ы

ы

ы

»

ы

70-65. 2

яя

, ы я я ы

.

2

Scally A., Durbin R. Revising the human mutation rate: implications for understanding human evolution // Nature Reviews Genetics, 2012, 13: p. 745-75.

91

я ,

я

я

ы

я

ы

ы

я

Е

: 1)

В

К

, 2)

В / А

,

К

, 3)

А

.П ,

, яИ

К

я

,

(

. 8.2).

ы

ы

я

я, А



)

ы .И А

А

, я

. 8.2.

ы

я

я

я

ы .

я я

Е

92

(

я

, ,

я

)

50 ы я

-

я ы

ы

ё

, В

.

ё

. ё

я

ы

, ,

,

,

40 ы я



я

я

,

я

,

ы

, А

,

(

), Е

,

,

ы(

М

, П

А

, я

я

).

, ы

, ,

П

-

, ы

.3

,

ВЕ ы

я я

я



40 ы я

45

ы

я

ы

(

ы А

-

ы

ыК ы,

),

я

К ы .В

10 ы я

ы я

, я 3

Е я

, ы

. .И

Э

. М.: Э

, 2004.

93



я

ы. П

М

А

ы М

,

ы ы

я я

,

ы

,

ы

ы



, я

, ,

,

,

ы

( яя

ы).

И ы



ы

ы

( Е

,

.

5)

я



, -

,

, .

,

я

, я

, ыЕ

П

,

-

,

ыы

, . П

, А

,

. ы

я

ы

30 ы я ыА



15

ы я

,

я

ы ы , , я А

, .Д

94

ы

ы я

. я

П

Ч

я

,

А

ы

-

, 10 ы я

я

ы

я. ы

А

. 9.3. П

ы

ы

.

ы

ы

я

я

95

10. Школа севера "А и а, и ы е че вече ва, ы а я е в е и а я ы е и а . Ев а е и А ия а и а и и ав ы и иве и е а и" К

К

К

Е ы -

ы ,

ы

,

-

.

я я

,

ы

ы

, я

, ы я

я

"

А

,

, ,

. "П





ы Е

А

А

В ы "

ы ы



,

, ы ,

ы "-

ы

я

. В

ы

я ,

ы

( я

7.1). Е

.

.

ы

- Е

.В ,

ы

,

,

ы

ы ,

ы

40

я ы

А

30 ы я

А

,

А

ы я

. ы " ы

П

,

,

, ,

ы

" ы,

ы



ы

,

я

,

.

96

ы ы

, ы ы ы

ы

ы

я,

ы

я ы

ы

ы

, ы

я ы

,

,

ы

. 10.1). В

( ы

я ы

, ы

, ы. И

ы я

я ы ы

ы ы

я

я

.

ы

я

, А

30 ы я я

. 10.1. К

я

М

я

Хё

я),

(

я

я

ы

,

я

ы

,

ы ы .

ы

ы

ы

ы

ы

,

ы

.

Е ,

,

’А

, ы

.

я) -



ы,

.

я ,я -

, я. В

ы

ы

ыя я

ы

ы . .

я

ы

ы - ы ы

П.П. Е

я 97

К

я

Д

ы ы

.

я Е

ы,

ы. Д я ы

,

ы (

),

ы. В ы

, ,

я

я

,

,

ы ы

ы

, ы

.

,

( я

), я ы,

я я

я

я

ы

,

ы я,

, ы

. ,

ы

ы я

,

ыя

, , ы .

ы я

ы

,

я

,

, ы ,

, ы

. .

я я

я , , (

ы

,

я ы

),

В

я

ы

ы

.

Е

, я, А

, ы

( я

я

,



,

,

,

. 10.2). Ч

я

я

,

,

, я,

я

ы

,

, я.

,

я 98

ы

,

,

25 ы я

ы

ы,

,

ы

я ,

,

ы

, я

,

ы

ы

. .П

я ,

,

-

ы

. я

я

я

я.

я

. 10.2.

,

я. Э

ы

,

ы,

А

(

,

ы) –

ы.

я ы я

,

ы

,

ы

я

я

я

я

Е

ы

ы

,

,



,

я

, А

.

я

,

я,

,

я

я ы

, ы , (



я ,

,

ы ,

), ,

ы ,

, , 99

ы я

,

я

( ). В

ы

я

, я

– . В

, ы

я

я

я

я

, я

,

Е я

я ы

я

ы

ы

,

,

.

ы

,

ы я

,

ы

,

. В я

я ы,

, я ,

я



ы я

,

.

я ,

, ы

, ы

я ы

ы

ы



ы ,

, я

Е

.

, ы

,

ы

ы

я–

ы

ы

, ы я

ы



я я

я

я я(

, ы ы

ы

ы

ы

)

я

. ,

я я

-

я яы



я .

ы

,

ы

Е ,

,

А 100

В

ы

В

я

,

-

.

ы

, ,

я

, . . я ы

, ы

ы я

я

,

.П ы

,

ы

ы

, :

я

,

ы

,

я

ы

,

. . я

я

ы

Е

ы

ы .П

Е

ы

ы

А

1879 .

ы

ы

,

я ы ы

я

,

ы

ы

ы я),



150 .Д

ы-К

И

я-



ы ы

я

15 ы я

13

я. Д

,

ы

я

35 ы я

ы

ы Ф

,

я Ф

,

И

ы



ы

ы

я

ы я



ы я

ы,

ы , ,



ы

ы,

ы. П ы

ы

ы ,

(

ы ).

ы ,

ы ,

ы

я ы

ы

,

ы , ы :

, ы

,

,

ы ,



ы 101

я

я ы

, я

ы.

, я

ы

ы

ы

,



ы

я я ы

. ы

Ф

ы

– Ф

я ы

я ы

,

»

я

я

,

ы

«

ы

,

(

. 10.3).

ы

, ы

,

ы я

, .Э

-

ы ,

ы

,

ы «

»

я ы,

ы я ы

, ы

ы ы «

,



. 10.3. И

я,

/

я я

я

, . .

,

я .

ы

я

ы

»

я ,Ф

.

Ф



я).

("

")

102

ы

я

ы ,

я( «В

я, я

,

ы.

),

ы

ы» я

. 10.4).

И

20 ы я

, Е

ы,



.



25 ы

"

Е

ы

я

я

ы

ы

я.

ы

я,

. 10.4. П , ы 11,4

я

,

ы

ы

.

«В ,

ы» ( , ы



,

ы

,

П

ы

я

( Ф

ы

М

-

.

ы): А – К 12,7

1,

.

я

я .В я я

,

я -

ы

я, ы

ы 103

я

ы

ы. Э я

,

ы

ы

,

,



)

ы,

,

ы,

,

я

,

В

я

Е

я

ы

, (

ы,

, . .

,

я

.

-

ы

М

ы И

(

) ы ы

, ы

я

В

я

,

я

.

120

ы

,

я ы 7



(

ы

),

,

ы

,

я

2 , ы я

, ы

я,

(

ы

я

я

ы ы я

ы , ),

ы . , я

ы

,



, ы

, П

ы ",

" Е

ы

яы

я я

,

ы

.

-

ы ,

.

ы

ы

ы

я,

ы я я

ы ,

я. Е

я,

А ы

я

ы

, ы ы

, ы

я ,

я 104

ы

, я я

П

я

я ы

я

ы,

ы

ы,

ы

ы -

.

я

,

ы я

я,

я ы

-

я

я ы

, я

я ,

,

ы

я

я

.К ы В

ы

,

ы

,

". 1

: "М , ы .

1

К

. "П

ы

я

".

105

11. Са ы интересны вопрос

ы

ы

ы

,

-

,

я

,я .Е

я

я

,

я,

,

я,

ы

ы

:

ы я

я ?Ч "

ы

,

",

.

Е

ы,

ы

ы

, .

ы, я

, .П

я

ы ,

ы

А

, я

я

Е

,

А



ы ы

, ы,

А



ы

ы

я

А ы

,

ы



ы

,

, ы,

я

я

, ы

.

106

Д

ё я А

я

я

, ы

. ы

ы я

,

ы я

,

ы .В ы

В

А

я

я я

, ы

,

я

А

,

я Е

.

, я

ы

ы я

. ы

-

ы

я я

ё ы

,

ы

я

ы

.

я

я

я

, 50 ы я

я ы (

.

ы

,

я

) я

я,

-

я

ы

,

К

я я

, А

ы

ы

,

ы

я

40

70 ы я

.

, ы

ё

ы

ы,

ы

,

,

ы .П , ы



я)

Ф , 107

20 ы .

(

)

,

,

,

ы

,

ы

(Homo floresiensis). В ы я

(

,

),

я я.

В

ы

я

я

ы

я

ы А

А

-



,

ы Д К, ы

, ы

ы

Д

ы

А

,

, ы ,

, .Е

ы

ы

ы , ы ы

ы

ы

, я , я А

я )

ы

, я.

, А

,

(

ы

я

я

, я я

,

я

я

,

,

ы

ы

,

. я

, (

я. А ё .

,

)

я я яя

,

я я

я. ( , А

, ы

ы ы,

ы

ы,

ы) Е я 108

ы,

,

,

. К

ы



, я



,

ы

.

Э

ы

, .И ы

,

ы

я

-

ы я

-

ы

,

ы

,

я

ы

я

, . . я

,

я

я

я

я,

. я

,

ы

,

я

-



я

я

,

ы

я

,

я. ы

,

800 ы я

ы

,



ы

я

,

я

я

я я

, я

, ы ,

я

ы

ы.

В яВ

ы "

"

я "

"-

ы

ы

( я

?), А



,

я

ы я

Ф

. ы

ы

ы

ы , я

,

-

. В 1900 . ,

ы, 109

ы

ы

,

,

.

ы

,

ы

я

ы ы

, ы

М

я я

я

)



(

(

)

, я

я

,

я

, ( М

,

ы

,

ы. Е

ы

ы

ы ы

И

И

я

ы

я ы ы

И

А

я

я

я

,

я"

А

,

ы

.

,

)

"

: .1

-А ,

П

ы

ы

я

.

ы

,

ы"

"

,

я

,

, ы

.

ы ы,

ы я ,

, я ,

ы

,

ы я,

ы

я

П

ы . я

я

я. А

ы

ы

1

я

я

ы

К. . // В

К

,

ы

ы

я : И.И. И

ы», «

я

я

«

ы ы

я

я

я

я

ы

, 2006, 1.

110

я я ». К

»

И.В. М

« я

,

,

ы

« я

». 2

. я .М





ы

ы

ё ы , .И

,

я я

я

ы

я

,

, ы

ы

-

-

я

,

Е ё ы! В

ы,

ыы

,

я,

ы

.

ы

,

я

, ». А

,

я

.

я»

«

»

ы

«

ы

,

я

,

,



ы

ы я , я Д

ы

,

ы

,

я». Э

, А

ё

». я»

я

. М.:

-

«К

, -

, «

,



ы

,

я

,

.

,

я

,

И.В. 1185

я ы

,

И

М

Е

я

я

2

ы

,

ы

А

я

, ». И

,

я

ы

«

ы ы

,

. «П



ё ы ,

,

ё .

,

«

я

ы

я

я .

, 1989.

111

ы

,

я



ы ы я

,

ы я

,

я ,« ы

, ы

ы

ы

,

ы

ы ы

ы

ы

ы я

,

,

ы

ё

,

я-

ы

ы

. Ч

.

ы

,

…». .А





ё ,

я я я

я

ы

ы , яА

,

.

я П

. .П



я

Д К А 1984 .,

ё «

я ё

ы

я »

М

ы

. ы ы

ы



-

ы

К.

я

я

Д К–

,

яя (

140

, ё

,

1983 ., ы

,

– ы я



ы

ы

ы .П

.

Д К, ,

ы,

, я

ы

)

/

я

, ы

я

, я,



я

. П

ё ы я

,

я

ы

ы 112

ы , .Ч

я

ы я

ы Д К .

я я

я

ы

,

я

1997 .

ы. П

я

,

Д К ы

, ы

. ы

я

я

ы

Д К, я,

я

я-

,

,

я , ы

, ы

. яД К

,

я я

,

, -

-

, Д К ы

,

я.

ы

ы

.

я

,

я

яЕ (

я, ы

я

, ыя

я

2010 .,

я я

ы

А

,

.П ы

), .П

, я

я

, ,

я

я

я

.

ыА

я

ы

6000 Х

9%

ё

ы

ы

(

)

Д К!

113

В

я"

, .

Д К

,

61

я (

) я

ы "

( ы)

(

),

А

,

2%

ы

ы

,

35 ы я я

, 700 ы я



я

"

я,

,

ы

ы

ы, А

,

ы

ы

ы

я А

я

ё

,

, ы ,

-

А

К.

ы

". 3 я

?

. Д ,

Е

, ,

ы



ы

я я

,

я

ы ы »

«

я ы

4

я

, , ,

, я

, я. ыя ы

, я

ы

я

ыВ

я

ы я Х

я

,

ы я

ы («

ы ») ы

( ,

,

.).

ы

,

, я

я



, ,

3 4

Stringer C. Lone Survivors. London, 2012, p. 269. Д ы .В. П .П ?Ч

V: П

ы. М.: К

, . 2006: 206-212.

114

я я

ы

.

(

я я

-

ы «

ы ы

ы

ы »

-

. 11.6).

. 10.1. Ч

я

-

(

: Tattersall 1995).

« ы

. ы

я я

,

»

,

ы

ы ы

ы я

,

ы .

я

, В

П

( ы

ы

25 ы .

, я

. 11.7), ,

,

ы

, ы

. ы

, 115

я

ы

я

я

,

ы ы

. я

ы

. ы

, ё

( ы,

ы

ё

),

В

я, ы

я

ы

ы

я

.

. 10.2.

ё

я (

В



я

: Duarte et al. 2002).

116

Д Е

,

ы,

ы

я

, ы

, ы

ы

я



ы

,

я

,

ы ы

ы

,

я

яя я

П

Э.

я

я. ы

,

ы

,

А А

,

Е

,

А

Е

, ы

,

В

,

ы

ы. П

я ,

,

яc

, ы

я

я

ы

,

ы »

«

ё

.

я

. я

я

ы

.

ё

ы

ё ,

я

,

,

: «К ы

,

(

) ». 5

В

,

- ,

,

ы я

, ы

ы

я ы

,

ы

,

,

,

ё

,

я (

ы

10 ы я ы

,

,



). я

Х ё

я 1973 .

5

Tattersall I., Schwartz G. The Morphological distinctiveness of Homo sapiens and its recognition in the fossil record: Clarifying the problem // Evolutionary Anthropology, 2008, 17 (1), p. 51.

117

я 36 ы .

я

( П

ы

,

я

-

). П

я

ы

,

я

7500

ы

,

ы

,

ы

ы,

ё

я

«

»

.Э ы

я

я

ы

,

«

ы, ы

И

я

я

я

»,

я

ы

ё ы

,

1997 . я

. М

ы

я

я

ы

ы

ы. К

ы, ы

я

ё

ы





ы .В.],

[ . .

,

.

ы

,

Е

ы ». 6 В

ё я

В

Е

ы,

ы

ы

ы

я ,

В

ы



я ё

.

ы

ы », ы

«П ы ,

,

.

1932 . Э

ы

я: «

ы». В П

,



,

- -Д я

, я

») ,

ы

ы

.

,

«

6

Jelinek J. Neanderthal Man and Homo sapiens in Central and Eastern Europe // Current Anthropology, 1969, 10, p. 491.

118

я

ё

я

ё

.И я

,

я

ё ё

,

ы

». Е ё

В

,

ы

,

ы –

ы – ы

К.

, . ё

,

я

ы

,

ё

ы

ы

ё

.7 . я ё ы

я

,

я я

я«

я,

я

ы ,

ы

» я

,

я

ы

я

,

,

я я я

, .И К

ё

, я.

.

, ы

,

, ,

ы

,

ы

А

,

,

я

я ы

Х ё

ы

ы А

,

,

ы

я

ы,

ы

,

я

,

я



,



ы

я

А

ы

я

ы ,

ыы

,

. , 7

Х я

ы

я Е

ы.

,« я

« ,

ы

ё

,

ы

ё

я

ы

ы »,

ы

ы ,

М.

,

,

я

».

, ё ы

«

, я ё ы

, ы

я

,

я

И

ы я

ы

ы », я .

,

.

119

ы

,

.

ы

,

ы я я

я,

я

я

ы ы

ы

, ы

, ы

я .

( А

,

ы,

ы

ы



В

я . ). И

. 10.3. Ч

. 10.4. Ч

я 30

50. В

К

К ,

, я

В

ы ы

, , ы

(

)

20 ы я

(

1(

.

: Curnoe, Green 2013)

: Cartmill, Smith 2009)

120

ы

,

ы

я

я

ы,

яя

,

(

,

ы

)

(

. 10.5).

я я

,

ы

: ы

ы .

ы

ы

-

я ,

,

ы ,

К

,

ы

,

я

я я

ы

,

я

. 10.5. В я

я

, я

ы

.

-

А

ы (

: Cartmill, Smith 2009) 121

И

я

ы

ы ы

я

ы

.И я

,



ы

ы

ы К

я,

И

Э

ы

яМ ы

12-14 ы я

,

,

(

ы

И

Э

К

. 10.6),

,

,

, ы

.

. 10.6. Ч

И ,

Э

я).

( ы

ы

я

.

122

В

3-4 ы

,



я

,

ы

,

, я

я

, ы

ы



,

я ы ,

ы, я ы

ы

,

я я ы

ы

, ,

я ы

,

ы

, .

123

12. Что альше?

В 1957 .

ы

А.П. ы

ы

«П

я я

,

». В

,

, ы

, ы

ы,

ы

,

ы

я



ы

я

я

,

я

.В я,

ы

я ы ,

, ы я,

, ,

ы

ы

я

,

. ы –

, , Homo sapientissimus ( ы

, ы(

. 13.2),

. 13.1).

я ,

,

, «В

».

,

ы

ы

,« ,

я я

я

.

ы. ».

124

ы

», «

я

. 13.1.

13.2.

,

А.П. ы , ы ы я , Homo sapientissimus, ы я я ы (И : ы 1957).

(Homo sapiens) (Homo sapientissimus). И : ы

К

,

я

1957.

я, ,

, ы

ы

я

.

ы

я

, , я,

я

ы ы

, я,

.« – ы

,

,

я

.

я

я

, я .

125



ы ,

ы, ,

ы

ы

,

я». 1 В

я А.П. ы

,

я я

, , ы

я

.

я ы

ы ,

я

ы я, ы

, В -

ы ,

ы

,

(

,

ы

)

,

ы

,

. я

,

ы я ы

, я,

,

я ,

я

.В -

ы , ,

я

ы

,

я

,

,

ы

я

,

,

,

,

, ы

,

,

я

я, .

я, ы -

ы

я

,

я

, ы

ы

ы

ы

.П ы,

1

П

126

, ,

я

,

ы,

ы

ы я

ы

, я,

,

ы

,

, «

ы

ы

. ., 1957, . 298.

,

»

ы

ы

,

ы

,

. ы,

,

я

,

,

я В

я

я

.

я

Homo sapientissimus,

я

,

. я

В -

ы ,

, 30-40 ы я

, я,

ы

.

- ,

.Д я

ы ,

я

ы

ы

,

ы я

я

ы

,

ы

я ,

В -

.

ы ,

- ,

ы 40 ы я

я

,

,

я !В

я ы

я-

я я

я ,

А

,

,

я я

, .В

ы

я

,

ы,

,

-

ы

я

ы , я.

я

,

,

, я

ы, ,

,

ы.

,

я

ы ы

В-

,

я

. .я

,

.В я

ы

я

я,

, ,

я я .В 127

я,

,

, ,

ы

-

ы

, ?Ф

ы ,



ы я

, ы

я

ы

я



,

я

, ,

я

,

я

я

. ,

,

. В

,

,

,

ы ,

я

ы, я я я

,

,

я

,

я я

ы

ы ,

ы

, .

, ы

ы я, 1

128

,

я,

ы

я А.П. И

ы

, ,

я

.

я ы

ы

1

,

, я

И

,

В

:

,

я

,

ы. М., 1991.

.

П

ы

Д

М

( ы я ы

я

1.

ы

Д

ы

я,

ы

Д (