Fragmenta comicorum Graecorum: Volumen 1 Historia critica comicorum graecorum [Reprint 2021 ed.] 9783112442586, 9783112442579

Citation preview

FRAGMENTA

COMICORUM GRAECORUM. COLLKCIT B T

AUGUSTUS

IM8P08UIT

MEINEKE.

VOLUMEN

I

HISTORIAM CRITICAM COMICORUM GRAECORUM CONTINENS.

B E R O L I N I . T Y P IS E T I M P E N S I S

G. R E I M E R I .

MDCCCXXXIX.

HISTORIA CRITICA

COMICORUM GRAECORUM. RCniPSIT

AUGUSTUS MEINEKE.

BEROLÏNI. T Y P I S E T IM PK N S I S G. RKIMKRI. MDCCCXXXIX.

PRAEFATIO.

Decimus quintus Lie annus est, quum editis Philemouis et Menaudri reliquiis graecorum comicorura fragmenta «no corpore comprehensa me editurum esse publice professus s u m E r a t tum ea temporum meorum opportunitas, ut quamvis magnum opus et in varias antiquitatis partes diffusum intra quinquennium rite absolví posse confiderem. At vero quum iam in digerenda, quam undique collegissem, materia ! occupatus essem, eae subito rerum mearum vicissitudines inciderunt, quae me in proposito opere mirifice retardaren!. Nam quum Gedani, quae mihi *) Idem consilium superiore aetate agitasse T . Hemsterhusium collidere licet ex iia quae scripsit ad Pollue« vol. II p. 1136. Theodori Canteri syllogen comicorum et tragicorum poetarum manuscriptam commémorât H. Grotius Praef. Excerpt, p. 8 et D'Orvillius Vanno crit. p. 251. De Bentleii omnium graecorum poetarum fragmenta colligendi Consilio vide Valckenarium Diatr. p. é A.

VI

PRAEFATIO.

quasi adoptiva patria fuit, inter iucundissimas publici muneris occupationes satis otii ad liaec stadia coleuda et doctrinam augendatn mibi concessuin fuisset, mox Beroliuum Yocatus et publicarum et privatarurn curarum quasi aeslu quodam adeo me iactatum sensi, ut satis inihi beatus viderer, si subiyde velut furtivas boras gravioribus negotiis ereptas coepto operi impeiidere liceret. Accedebat, ne inexpugnabilem illam ingenii mei ad scribendum tarditatem comuiemorem a prompta multorum alacritate vehementer discrepantem, iusta quaedatn, ut mibi videbatur, et litterarum dignitati debita verecundia, qua accuratam et diligentem quam levem et praecipitem curam in suscepto negotio collocare malebam. Etsi enim in tali labore plenam omnium rerum pertractationem jure exspectari 11011 posse intelligebam, vehementer tamen animus ab eorum festiuatione et levitate abhorrebat, quos necessariam aedificio struendo materiam raptim ex indicibus colligere et properatos ingenii foetus in publicam lucem protrudere videbam. Itaque lente quidem nee sine inaguis quibusdam commentandi intermissionibus, at progrediendo tamen ea perducta res est, ut vetus illud meum consilium iant tandem ad effectum adducere liceat. Erit an tern totius operis dispositio haec, ut quum in prima, quam nunc ipsum publici iuris facio, parte poetarum historiam enanaverim, in altero, quod intra proximum annum sequetur, volumine antiquoruni, in tertio mediorum, in quarto denique et quinto volumine novorum et anonyinoruin comicorum reliquiae cum indice grae-

PRAEFATIÖ.

VII

¡citatis locupletissiuio proponantur. Novae comoediae auctores quod duo voluinina impleturos esse dixi, non mirabuntur, opinor, qui Philemonis et Meuandri fragmenta, quae ex quo prim um a me edita sunt ingenti numero» locupletali multisque partibus emendali possunt, ad integritatem operis omitti non posse sibi persuasêrint. Eandem ob causam etiam Aristophanis fragmenta; adiicerem, nisi falcem in alienas messes immittere iniquum ducerem. lam ut de argumento praesentis huius voluminis quae dicenda sunt paucis complectar, versatur id totum in explicanda poetarum quorum deinceps fragmenta sequentur historia, quam quod criticara dicere ausus sum, vehementer vereor ne aliquanto plus quam efficere potui promisisse videar. Obversabatur autem animo meo forma et descriptio operis fere ea, quam in explananda oratorum historia praeivit Ruhnkenius, ad cuius exempli praestantiam si peritis iudicibus non infeliciter adspirasse visus fuero, satis magnum impensae operae fructum me tulisse arbitrabor. Ceterum nieminerint si qui haec lecturi sunt haud exiguam partem eorum, quae hoc volumine contili entur, primum in programmatis scholasticis propositara esse, iarn inde ab octodecim annis per varias scholasticorum solennium opportunitates evulgatis. Quibus quidem scriptionibus illud certe mihi conse*) Commentationum miscellanearum Fasciculus I prodiit anno MDCCCXXI1, Quaestionum senicarum Specimen primum MDCCCXXVI, secundum MDCCCXXVII, teitium WDCCCXXX.

Vili

PRAEFAT10.

quutus esse videor, ut nostratium studia ad hanc fructuosissimam sed fere neglectam et senescentem graecae antiquitatis partem converterirn, meoque exemplo excitati complures in eodem argumenta sibi elaborandum esse decreverint, vario illi quidem successu, neque omnes ita ut operae pretium fecisse existimandi sint. At magna cuin laude commemorandus mihi est Theodorus Bergkius, cuius doctissimae commentationes de reliquiis comoediae atticae antiquae, quamquam haud pauca habent in quibus inihi dissentiendum esse video a viro carissimo, plu-r rimas tamen observationes continent ad explicandam antiquae comoediae rationem utilissimas. Quo libro si uti mihi licuisset in iis praesertim, quae de antiquae comoediae poetis commentatus sum, pluribus de rebus et copiosius et vero etiam aliquanto rectius disserere licuisset. Nunc ille eo demum tempore ad ine perlatus est, quo primam scriptorum partem librario typis iinpriuieudam iam tradideram, Versantur autem Bergkii commentationes maxime in explicandis Gratini comoediis, quae res quum ante hos duos ferme annos, quo tempore ego quaestiones rneas retractare coeperam, ab ipso inihi per litteras significata esset, in mea de ilio poeta disputatione, qualem in Quaestionum seen. spec. I exliibui, praeter minutiora quaedam nihil mutare satius duxi. Ceterum quod plerisque scribentium accidere solet, ut, quum ad extremam mauum perventum fuerit, eorum quae scripserunt fere eos poeniteaf, id mihi adeo usque accidisse fateor, ut, si fieri posset,

PRAEFATKk

IX

magnani imo vero maiorein libri partem iterati» Curia refìngerem. Sed facta iiifecta reddi non possunt: cui incommodo ut quantum in me positum esset subvenirem, appondieein additurus eram, in qua falsa corrigerem, omissa supplerem, alia de quibus in utramque partem disputati posset retractarem. Sed quum in ceteris volumiuibus non benigniorem mihi sortem fore praevideam, optimum arbitror, ne „addenda" àtque „etiam addenda" per singulaa deinceps partes sese excipiant, quidquid vel corrigendum vel supplendum videbitur in calcem totius operis reiicere. Quam ob causam angustis nunc quidein me continebo terminis, ea tantum hoc loco commemoraturus, quibus quod superest chartae baud inutiliter impleri posse videbitur. Primum igitur manifesto errore lapsus sum p. 410, ubi incertae Aristopliontis fabulae fragmeutum servaium esse' dicebam a Theophilo. Sequutus tum eram H. Grotii coniecturam, qui Excerptis p. 1004 A r i s t o n i s nomini A r i s t o p h o n t e m substituit. Theophili locus in libro ad Autolycum III p.296 hic e s t ; WQÌ fièv

thov A.

xal

6c'inail

ti'bi&tv (i

Totg rais

' (Horì&ttV nccot

Q

role

naQéarai,

/AÌ)

§ B.

TTQOVOtctq 'doiovwv yào

ri

ng

nleov

FLQATTQVTAG

TÒ XvatTf'/.tg ìvnuoTiQuv

fnv y.al

XF.IF.UVTI

ìuuv

ì'/.ofxévovg

àrónwc,

%oììg

r ò xcìt'

amoving

t)fià>v

à!-ioi$ arfóSga.

torìv

yccQ ovrojg ' ¿XXà xaì

tvatfiwg

rotg

Ss ToiovToig

Tiqaidoict

§wguv (ÓQ Sef, tiri

erfìj •

(votfiuv; òoiù

dteì-ayeiv dì

fifjSèv

avvoig

'¿TIQOV

/.lói'OV,

òiàiìiaiv.

Ì)

x

PRAEFATIO. 10 A. ¿ni Tov nccQÓvTog ' allá Su TIOQQOÍ ßkineiv xal T»jV «návTiav avariviiv xaraargocp^v. OV% ÖV TQÓ710V yàg nag' tvíoi Ío%vx¿ Tig Só'¿,a xa-/.or¡d-r¡g tw ßioj t' ¿vw(fíb'¡g, q-ogá rig tat' amófiarog, jj ßgaßsverat 15 tóg hvx* narra' tama yág xgívova' eyjtv tyóSia ngòg ròv ìSiov oi cpavloi rgónov • xal toig novriQoig wg jiQOOtjx' inirifiia,

Vs. 1 yàg abest a codice Bodl. et antiquis editioniJ)us. Itaque scribeudum potius w ftiv rotg, quod eíiam sequentia commendant. Vs. 3 scribeadum est ti' fir¡ yàg è'arae. Vs. 8 reete partícula xal a codice Bodl. omittitur. Probabile est enim scriptum fuisse olim, *ò IvaiTiUg Sgùvrag rò iavrovg fióvov. Vs.14 iusolens est ßgaßivta&ai potestate activa. Fortasse "scripserat f¡ ßgaßevitat. Ys. 15 cod. Bodl. ravra yàg návra xgívovoiv e%uv. Vulgo rama xgívovai yàg anavx '¿%HV.

quidem locum iutelligo. Hi igitur versus mihi quidem ñeque Arístophontis ñeque alius cuiusquam poetae comici, sed Aristonis Chii esse vide»tur, commuuem Stoicorum morem sequuti, qui decreta sua, maxime ea quae ad morum doctrinara spectarent, iambicis versibus iisque fere ad comicorum numerorum similitudinem efíictis iucludebant, eosque versus ornaíus causa reliquae orationi adiniscebant. E x hoc genere ut pauca de multis afleram est Zeuonis illud apud Stobaeum Fiorii. X I V 4 : "ßij'^f oamòv oarig il, ¡it) ngòg %ágiv ay.ov , ¿(paigov Sé xoXáxu>V nagor¡aíav.

Ret

PRAEFATIO.

XI

Item Crantoris #) apud eundein X C V I 13 : Ovx '¿art jtiviag oiiöev adXiMtnqov ev rut ßio) aifinT(Ofia' xai yctg av cpvaiv onovdaioq f,g, nivtjg 3s, xatuytlwg tog.

E t eiusdem X C V I I 6 : To yctQ SiwfOQOv xai (f Qovifiovq nävtag TO GOJtf QOVllV Ö' ¿VtatIV

noui,

iV TOVTM ¡¿OVO),

Eadem Chrysippi fuit consuetudo, quamquara is quidem alienos potius maximeque Euripideos quam suos ipsius versus orationi inseruit. V. Diogenes Laert. VII 108. Neque in scriptis tantunv sed etiam in scholis Lane rationem tenuerunt pliilosophi. Cicero Tusc. II 11. F u i s t i s a e p e c r e d o , cum A t h e n i s e s s e s , in s c l i o l i s philosophorum. A. Y e r o , ac l i b e n t e r , quidem. M. A n i m a d v e r tefoas i g i t u r , e t s i tum nemo e r a t admodum c o p i o s u s , verum tarnen v e r s u s ab his a d m i s c e r i o r a t i o n i . A. A c multos quidem a D i o n y s i o S t o i c o . M* P r o b e d i c i s ; s e d is quasi d i c t a t a , nullo d e l e c t u , nulla e l e g a i i t i a : P h i l o n o s t e r et proprium numeruin et l e c t a poemata et l o c o a d i u n g e b a t . Prae ceteris autem Cleanthes eiusmodi flosculis orationem distinguebat, quem quidem etiain hexametris earn in rem usum fuisse iutelligitur ex Clemeute Alex. Strom. V p. 2 3 7 S y l b . xai tpov noi7]Tixtj

uSe

JJ KlwvO-ovg nïv axçixov xcù àvaiSta ßa'£iv.

Freqjieiitius tarnen etiam Cleantheni iainbicis versibus usum e s s e fragmenta docent, e x quibus ea tantum afferre placet, quae, ut in Aristonis loco factum v i deinus, colloqueutium

personaruin

vicibus distinctà

sunt, ut etiam hac forma pliilòsophos illos usos e s s e inielligatur.

Galenus de Platone et Hippocr. vol. I

p . 1 4 0 b A i d . ri)v (lèv rov KXiav&ovg na&tjxixov DOILIUS)

A.

(priât ( P o s i -

rrjg tpv^rjg ix ttlSvôe tfdivia&ai

TWV

Ti

yvio/jrjv vnig roti

FTO&'

¿71MV

•

ea&' o xi ßovXei Qvfis; toi TO not

0, tyù AoyKJuI

nav

A. val ßaaiXixov

o ßovXouai

nouïv.

yt, nXr/v ofiwq tïnov nâXtv.

0. iov àv im&V(i(ù

raid'' onwg yivi^aiTai.

Tccvfl TOC ¿fioißata KXeav&ovg_ ¿vaçyoïç tvSuxvvfteva yvujjÂi]V avvovy

(pQaaov.

v scripsi pro wg, dilucidius explicatur.

Versu tertio addidi vai. E x dia-

logo item petita videri possunt haec eiusdem Cleanthis apud Stobaeuin F i o r . V I 2 0 servata:

PRAEFATIO.

XIII

Mit' AÇA yivetai ^IOÎXWV yîvag; B. ty. xçi&icàvTOç ¿vdpòg tv à(fgodioioiç. NÔÙEV

E t quae leguntur apud Clementem Alex. Strom. V p. 2 5 7 S y l b . Kltav&ovg tov 2xmxov EV rtvt noi^ftart neçi rov -deov ravra ye yçcctfoVTog (TCIVTOC yeyçafÔTog) Tàyadòv ÎQOJTO.Ç (i oiôv ear'; ay.ovt ôrj. •ctTceyfiévov, ôîxcaov, oaiov, tvatfftç, XQctrovv tavrov, zçrjoifiov, xalor, Stov xrX.

Affinis Iiuic de Aristophonle errori est is quem in iis quae p. 424 de Siinylo disserui a me admisissuui sero animadverti. Plane eiiim non dubito qnin S i myliis is, cuius aliquot fragmenta ex Stobaeo, Ioanne Damasceno et Théophile exsignavi, a comico eiusdem nomini» poeta divèrsus habendus sit, qua de re quominus dubitari possit ipsos versus adscribam. Stobaeus igitur Fiorii. L X 4 hunc Siinylo locum tribuit: OVTS cpvaig ixavi] yivtTca Tt-/yr\g ariQ ngòg ovôiv tiurqdev/xa nagànav ovStvi, ovre nàh ré/vt] fit] yvoiv xiy.Tr//.itv?]. TOVTCOV òfioicog to tv Svoïv owi]y[téviç, répugnât iis quae dixit vol. VII p. 487, ubi ex eodem libro enotavit Xiovidijç. niendetur.

Altcrum Xtiavidrjç

alteram a Xiort,g XiôviSoç

(v. T . II. ad Pollue, vol. I I p. 1 1 0 3

et Tliucyd. V, 1 9 ) vel a Xiôvij, 3, 42.

Utrumquc liabet quo comest a nomine Xicov XIOJVOÇ, ut Ovidius Ep. Pont. I I I ,

Eumolpum, Cliiones filiuin, Cliionidem dixit.

meliores libri tenent fere

Sed

Xiwvidijç.

Cum Cliionide Aristoteles ita coniunxit MAGNETEM, ut ia eodem ferme quo ille tempore vixisse videatur

le).

. Susa-

rioni et Myllo qui aequalem facere videtur Diomedes Gramm.

«esset. Eam enim fabulam non ab ipso Chionide sed «ab alio conscriptam fuisse repetita vice testatur Athen. « X I V p. 638a et IV p. 137 e . » Sed talia passim sibi licere pulavit vir ,doctissimus. Ceterum Cliionidem primum fuisse poetam comicum hoc nomine dignum, ne ipse quidem negavi. 1 6 ) Grysarius 1. 1. p. 153 qui Suidam sequutus Cliionidem ponit Olymp. L X X I I , 4 , Magnctem assignat Olymp. L X X V I , quae ratio Aristotelis loco manifesta répugnât.

30

MAGXE8.

I I I p. 486 longe a vero aberrat.

Inter Epicliarmum et Cra-

tînum médius interponitiir ab Anonymo de Com. p. X X V I I I . Neque répugnât Aristoteli imßälXn

ô' *KmyâiniM

Suidas y. Mctyvi]g

T . II, 4 7 8

Aetate provectum

viog ngsaßvTji.

obiisse Magnetem intelJigitiy ex Aristophanis Equit. 524 eul yr/QMg, ov yùo

tip' ijßijg,

i£,eßh]&ii

Ttoiaßmi^g

autem haec fabula est Olymp. L X X X V I I I , 4.

Acta

wv.

Iam si eius-

dem Olympiadis anno primo mortuus est sexagenarius, neque enim de magna aliqua atque eximia vitae longitudine loquitur Aristophanes, recte sane eius adolescenza in Epicharmi senectutcin incidisse dici potuit, si quidem Epicliarinus, qui circa Olymp. L X natus est, anno aetatis nonagesimo r e i , ut aliis placet, nonagesimo septimo supremum diem obiit. V. Clintoni Fast. p. 21 Kr.

Non dubitamus igitur aetatem Ma-

gnetis ita definire, ut circa Olymp. L X X X floruisse dicatur. Sed de reliquis antequam dicamus, de patria admonere licebit.

Atheniensem h. e. ipsis Athenis natum dicit Anonymus

¿ e Com. p. X X V I I I . Xicog, ' Arrixòg

Suidas autem: Mayvtjg, Pro nóltwg

ij ' Adijvaïog.

qui Suidae est, non librarii error. çiov,

nòliMÇ

Thespide: 'Ixâçiog

'ATTixijg,

Qéanig,

pro vulgari

Casaubonus.

'lxagia

nòSÌ]fiov,

Praeterea corrige

'lxct-

Similiter idem do

ij 'Axhivaïog.

'IxaQÌov,

'lxagiov

debebat

nóXeoog 'ArTtxrjg.

De forma

frustra dubitant Reinesius et

Hesychius : 'IxuQiog,

dittos

'A&rjvqat,

ubi

'A&rjVi](ji simili modo dictum est, ut Homerus Sunium Promontorium axQov 'A&rjvùv dixit. Athenaeum II p. 40 b tv

'IXCCQLCO

sius de Populis Att. s. 'Ixaqia.

Iam recte legi vides apud zijg 'Axxixrig.

Cfr. Meur-

Fabulas docuisse Magnetem

novem duasque reportasse victorias affirmant Suidas et E u docia, quibus quo minus fidem habeamus prohibet Aristophanes, qui Equ. 5 2 1 de Magnete dicit: nXeïaxa aVTinàXwv vixqç

latria a rçonata.

%OQOJV

xwv

Credendum igitur potius

31

BIAGXES.

Anonymo 1. J. unilecies cum vicisse referenti.

Idem fabula-

rum eius nihil superesse tradidit; quae eiiim ferantur sub Magnetis nomine novem comoediae, eas esse suppositas: rwV di Òfjufiùrwv cevrov ovòìv adhérai, tee Sè T?u; TÒ ànó&erov ij xal naXaióv, ó'iò ' EzqaVTÌdijv Kanviav xa. Xovai. Cfr. Append. Vat. II, 23. Rectius cognomenti rationem expediit Naekius 1. I. p. 52. «Videtur, inquit, co«gnominis caussa fuisse vel fabularum Ecpliantidae argumenctum, quod ille tenue et obscurum eligere consuevisset, vel «obscurum ct paullo molestius dicendi et disponendi genus.» Equidem ilia Ilesychii verba cum veterum scriptorum de Cratino et Platone iudiciis comparabam, quibus hafinqov %aQaxTijQU, splendidum dicendi genus et troporum luminibus frequens attribuunt. Hanc igitur virtutem qui Ecphantidi deesse putarent, fumum pro luce eum dare dictitabant. Alia ratio placuit nuper Lehrsio meo Qaaest. epic. p. 23. De fabulis Ecphantidae unus superest titulus HCCTVQOI apud Athenaeum I p. 96 c, quo nomine etiam Cratinum Phrynichum Ophelionem et Anaxandridem fabulas inscripsisse constat,

87

ECPHAXTIDES.

quarum qtiod argumentum fuerit quamquam certo pronuntiari noil potest, non abhorret tarnen a verisimilitudine, exagitatos in lis fuisse homines foede libidinosos. mippi dieterium

in Periclem

apud Plutarchum Per. 33. lum Naekius

apud

coniectum Baai7.iv

h

TOVTO

GUTVQIOV

Alius fabulae Ecpliantideae titu-

Stephanum Byzantium

sibi depreliendisse videbatur: Hagvijg ri}g '¿ÌTTixrjg,

Nosti Her-

s. v.

IIuQVii&aq,

xal ccgatvixolg Keyirai.

IJàovtjg TO agog

'E[i(FÇ

t o diovvaiaxòv

'éXsyov. Cf. Pollux VII, 47.

Pho-

ifiáriov

oi'-

De auctore fabulae ean-

dem Porsoni fuisse sententiam, colligas ex his eius verbis in Praefat. Hec. p. XLV. «Suid. v. Br¡. %iï.o%ot, BovxóÀoi, Jì]XtccStg,

JiSaaxaXícet,

'JÖcaoi, L'vveïôai, 28)

jQctasTÍóíg,

QQUXXCU,

'Eu-TiinQccuiVoi sive

KXeoßovlivai,

Aày.wveg, MaK-

Vide tamen quae infra de Cratino iuniore dicentur.

MATES.

58

•9-cexoi, ATtfieaig,

fitvoi,

Nò fio i,

nvüvrj,

UXOVTOI,

XiÎQooVfç,

&arvçot, r

Si QUI.

'OSvaatïg, Stoicfiot-, Itaqne

llavònxai,

TIvXaia,

Tgorfoiviog,

Xeifiatp-

si verum' est

quod supra

de Cratini fabularum numero diximus, ne nunc quidem area perpurgata

est.

SctzvQOi et X.ei(.icty}ßsvoi,

non

commemo-

ntntur nisi in didascaliis Equitum et Acliarnensium,

viden-

turque iam antiquissimîs temporibus intercìdisse. Itaque probabile est liarum fabularum in defiiiiendo Cratineorum dramatum numero veteres grammatico» nullam habuisse rationem.

Denique Didascaliis vel

tituli

insolentia

corruptelae

euspicionem movet gravissimam. Cum Cratino C R Â T E T I S nomine Suidas

historiam

duos commémorât poetas

coniungimus, comicos.

quo

Verba

hacc sunt : Kgärtig,

' u4&t]Vaïog, xoofiixóg, ov i)v ctdthpòg

iioitjrrjg

inwv.

OrjQia,

Aotfxia,

YÂÔRJV

Sçâficcrcc avzov UêôTjTctt,

"Hçaig,

TÎÎTOVÎÇ,

^cc^uot,. 'éyça%pE Si xcù

xaxaKo~

TIVCC.

Kgàrrjg,

'yiihjvatoç,

xcopixòg

omittit cod. A ) vai avròg avrov

sioiv

'EnLXvxog^

Sc/duccra

TQÎCC,

sreçog ( h o c ?reçog recte

rrjg ânyaiceg xmtuoiSiag.

OijaccvQÓg, "Oçvideg,

(figerai

OUàçyvgog.

Sed lioc inane est grammatici commentum

29).

Unum

tantum et recte quidem inter reliquos Cratetas commémorât Diogenes

Laert. I V , 23.

Eadem quae Suidas dédit

etiam Eudoc. p. 271, nisi quod verba eyQctxpe ôè xaï

habet xara-

koyctôtjv

Tivù,

omittit.

De Epilyco poeta epico qui praeter Suidam tradi-

derit

quae Suidas de alio quodam Cratete legerat,

novi neminem.

A t bene novimus Epilycum antiquae,

> 9 ) . In Iiis assenticntem habui Bernhardium ad Suid. I p. 394-, non item Fritzschium Quaest. Aristoph. I p. 239 argumento usum, ut mihi quidem videtur, non satis idoneo.

CRATES.

50

ut infra docebimus, comoediae poetam. De aetata Cratetia si quaeritur, Groddeckium Hist, liter, p. 160, qui Persicis eu m beliis superiorein fuisse fin git, meliora docere poterat Aristophanes Equit. 534 sq. post Cratinum eum coramcraorans, cuius cum histrionem fuisse tradit ad Aristophanis locum Scholiastes: xcofj,o>Siceg i)v noii^rt]g, og nçùltog (leg. JTQWTOV) vmy.QÎvaTO (RÀ) KQCCTÎVOV, xai avtog noiTjTtjg VOTÎQOV tyéviTo. Quibus iunge Anonym, de Com. p. XXIX

TOVTOV V7lOXQlTt}V TQEXQQVVidog) fiefivtjfAtvot oig ¿zccivovQyrjoe xlaaag rrjV ¿>i)i)v naqot •to ccQ%aiov rj&og, log ' Aqiaxorfdvrjg cprjol xal 'AQIGTOy.Qarrjg, ubi pro ' AQiaToy.Qaxr]g iam apertum est scripsisse Scholiastam ÌQ£-

ibidem

p. 4 0 6 . 4 1 2 . 4 1 8 , . a p u d Suidam s.'v. «vvdQtvoaa&at, aliisque locis permultis, quibus omnibus KoQiavvoi contra ac Dorvillio visum

reslituendum est,

est ad Hephaest. p. 1 0 1

Gaisf.

male comparand Plauti Menaechmos et Cratini Archilochos. Eodem e r r o r e , ut videtur, Suidas:

KOQÌCCVÌ'OÌ.

'LUQIXQCXIQG

XQavrjV, ex quibus 'Enioroh) in indicem fabularum M e u r sii et Fabritii irrepsit, ita'emendari debeant: < U S Q Ì X Q C Ì TJ/S tv 'Entità/novi "(Jans nctQtihijxs rony^ha. 6 *

84

PHERKORATES.

xt%Qi]Tai, ubi frustra T . Hemsterhusius ad Polluc. vol. I I p. 13G9 corrigit KoQiavvM. Alius in huias nominis scriptura error liic e s t , si quando simplici vv effertur, nt in Scboliis Hepliaest. p. 5 6 . matum ut Navvà

Etym. M. aliisque locis.

KOQMVVÌÙ

for-

et similia, ac quemadmodum y.oQiavva con-

stanti usu duplici ametabolo scribitur, ita etiam

Kogiavvto.

De argumento fabulae nihil constat, nisi quod bibacitatem meretriculae poetam perstrinxisse

e locis apud Athen. X

p. 4 3 0 e et X I p. 4 8 1 a intelligimus. Accedimus ad KQU naraXovg,

in cuius nominis scri-

ptura antiqui libri ita dissentiunt ut alii uno alii duobus ¿A scriptum exhibeant. p. 8 0 .

Hos unice probat Casaub. ad Athen. III

Sed genuinam verbi scripturam esse

K^ajiataloi,

evincente versu apud Athen. X I V p. 646 c, verissime monuit Porson. Adv. p. 262.

De sensu nominis et argumento fabu-

lae nihil certi constitui potest.

Adscribam tanlen memora-

bilem locum Pollucis lib. I X 83,

ubi postquam de danace,

Persico numo, disputant, ita pergit: ovofia de TI vocilaftcctog

xal

XQanara'/.OVE

Tijg ùvófiaasv xoanaTakov

tire

nai&V

tv rw »ftuvvfia tlvai

tv "AiSov

eì'rt

aTiovSatfav

ÖQafiart.

QÌQÌXQÙ-

kéyei Sè ròv fiìv

ÖQct%n?jV, t'%{iv §'avTÒV ( i t a

scripsi e cod. pro ey-ei S' ctìiTÒg) OXTIÒ tpw&ictg, TI)V Sè rpio•&T'f/itia. Fortasse scribendum llixufo]: ovofiu xtrjliiag. Alia nominis exempla vide apud interpretes Hesycliii.

38)

TELECLIDES. xtrpabjv

S?

ridet in fragmento apud Flutarchum

ivdixâxfovov

1. 1. cap. 3. rovè 8* tx xecpahjg

IvStxaxlivov

rfoQvfiov

fityav

igavcc-

Qui locus, quemadmodum alter ¡He, fortasse ex Hesiodls petitus est, in qua fabula Fericlis Olympii et Chrysillae araores attigisse Teleclidem docet Athenaeus X p. 4 . 6 f.

Con-

tra eximie favebat Niciae, epilog yccQ avrjQ acocpQovetv Se /¿ot Soxu apud Flutarchum Nic. c. 4 . Fabulas docuit,

si Anonymo

de Comoedia p. X X X I V

fides, numéro sex, in quibus fuit fortasse etiam ea quam spuriam iudicasse veteres criticos docet Phrynichus Eel. Att. p. 291 (3ot%uv

CCVTL

tov vnv

¿V r w xoipuodicc ¿Qyaia

Ti&epivri TykexleiSg tm xiafiudw, memorantur quinque ° Apirpixtvoveg, IIÇVTCCVÎIÇ,

UTÎQOOÎ,

nqoa-

Tituli fabularum com'AxptvSeïq,

cHoiodot,

ex quibus Suidas 8. v. Tr/Xty.Xiidi]Ç ex-

signavit très non nisi ex Athenaeo sibi cognitas, ^ ApLcpixxvovag UQVrâveig

et

¿¡Ttççovg.

E x A r a p h i c t y o n i b u s , quorum octo fragmenta supersunt, egregium locum de beata priscorum hominum felicitate servavit Athenaeus VI p. 208 b, quocura si componas fragmentum eodem metri genere incJusum apud Fhotium Lex. p. 504 2 6 ukV

w navttav

aavaaa&t

SLYMV

aoTojv

?UOOTOI

ATIOCTI

xal

nçoaxu'kéaaa&cci,

¿AXrjXorpctywv —

certe aliquid de argumento fabulae suspicari licet.

Diopi-

then oratorem et vatem famosissimum in ea commemoratum fuisse docet Schol. Aristoplianis Av. 989.

De tempore quo

acta est hoc certe tenemus, earn ante &t]()ia Cratetis, qui Olymp. L X X X V I I I 4 iam obierat, in scenam prodiisse. Athenaeus VI p. 208 e.

Vid.

TELKCUDJKS.

88 Quara AIPEV8SLG

inscripsit fabulam, ab uno laudatur

Polluce X 68, ubi varia osculorum genera in ea enumerata tradit, et ibid. 98.

Utroque loco legebatur olim

WtvStat

pro eo quod e codd. primus commendavit Kuhnius, déoi.

'Aiptv-

Ad eandem fabulam, propter Follucia locum priorem,

referenda liaec Hesychii: JQÌTITÓV, tldog og/xo(fóoot laudantur ab Athenaeo X y

p. 700 d, Polluce VII 89. 1X71. X 122, Scholiasta Aristoph. Av.750, Grammatico Bekk. Anecd. p. 419 26.

De tempore

fabulae coniecturam capere licet ex loco apud Athen. I p. 27 e, ubi Sitalces commemoratur Atheniensium socius. Occisus est cnim Sitalces Olymp. L X X X I X 1, ad Atheniensium autem societatem sese applicuerat Olymp. LXXXVII 5. Cfr. Clintoni Fast. Hellen, p. 71 Kr.

EvQoinrj, qui fuit

etiam Eubuleae fabulae titulus, semel ad partes rocatur a Photio Lex. p. 481 13, quem exsoripsit Suidas s. v. (¡v&tv. Frequentior fabulae Q tot

inscriptae memoria, quippe decies

laudatae, «ed ita ut de argumenta hujus fabulae non magis

BEBMtPPCS.

93

quidquain elicias, quam de eo qnod in

J r j f i ó r a i g

tracfavit

Hermippus, cuius item decern fragmenta supersunt. Aliquanto certiora tenemus de

'A&tjvccg

de qua infra, ubi de

yova ig,

media comoedia agitur, dicendi locus erit. In ea quam *AgTonwlidig inscripsit fabula maxime Hyperbolum eiusque matrem ludibrio habitos esse docet Aristophanes Nub. 517, ubi notât poetgs comicos, qui wg rovrov

ana!-

Sii'kaiov

nUQtSfoxtv

xoXtTfxvo'

¿il

Xaßqv xal

'

YntQßoXogy

zrjv

fititéga.

Commemoratis deinde Eupolide et Phrynicho vs. 553 ita pergit: eld'

"Eçftinnog

akXoi,

av&ig

T' T]SÌ] nâvTeg

tnoitjoev

us

tQsiôovaiv

tig

'

Ubi Scholiaata ad vs. 548 haec scribit: * YntQßolov, avtov

TìjV

tlntv

doxovaav.

"Eçfimnog.

tv

"Eçfiinnog

' YntQßoXov,

toixe

Sè

xctr'

oqfiaiveiv.

Sçcéfia

TO nXtioTug

YntQßoXov. ri]V

fiijrtça ftiv

4 I

xal

aança,

noXXà

:

rtjv xar

ccQTonuifaSa.

OVA tnoiijoiv

) ' JiqronwXiSag

tig Äi%&iv

Ad matrem hominis haud dübie

spectat versus a Polluce VII 202 servatus w xânçaiva

firjréça:

'uÌQTomiXiai

Gloss. Victor,

Idem ad vs. 553 aiirov

ratg

YneoßoXov

'

naainóqvt]

xal

De alio fragmento apud Grammati-

cum Bekk. Anecd. p. 328 25 servato

optime disputa vit

Fritzschius Actis Societatis graecae vol. I p. 138. Neque vero

41)

Pro nXiiatag Hermannus scripsit slg rag, Fritzschius autem Actis Soc. gr. vol. I p. 133 inwXqot rag, ipsumque hoc én(óXr¡otv ab Aristophane scriptum coniicit pro tnoíi¡aev, sive ut libri habent ntnoír¡xtv. Sed nwXeív tig ' YntQßoXov eo quo vir ci. sensu voluit non magis graece dici potest quam germanice dicas g e g e n den H y p e r b o l u s v e r k a u f e n pro g e g e n den H y p e r b o l u s die B r o d v e r k a e u f e r i n n e n s c h r e i b e n . Quae idem in Quaest. Arist. I p. 200 comparavit, divers! sunt generis, quod ne ipsum quidem negaturum credo.

HEttMJPPUS.

91

omittendus Athenaeus III

p. 119 o

TC(QÎ%OÇ)

NCTO'

tv

niovtt.

In qua dictione quum Casaubonus elegantem gene-

' Eof.IINMO

iSicog

io%t]

' A q t o n t o X i a t v

(rò

f i â tt a r a i x a ì

TKQI'/OQ

ris metalepsin videri sibi visus essetj verissime Schweighaeuserus apud comicum muli ere m quandam aut aliam personam de infima plebe consulto soloece et improprie loquentem inductam fuisse monuit.

Neque enim dubitari potest quin illa

ab Hyperboli matre pronunciata fuerint, barbare loquentem induxerat. chii,

JOXÌJXÙ)

avvi

r o v

ôoxcS:

'éncu&v

Quamquam haec

xonmXiaiv.

quam Hermippus

Eodem refero glossam HesySs

aliter

Bergkius Actis Soc. gr. vol. I p. 134.

'JIQ-

" E o f i t n n o q tv

interpretatus

est T h .

Hermippi exemplum

postea sequutus est Plato, de quo Scholiasta Aristoph. Ran. 603

xcù

¿V

I H â i c o v

TIQOÇ ÌXÌITÒV

Tiinohy/.t

KXTORFWVTI rt}v

Ôçàiiari

|U?jT£ç>or.-

fleto(juQitpvaav

Qui praeterea e Pi9tri-

cibus afferuntilr versus a Scholiasta Aristoph. Av. 1555, de iis ad fragmenta dictum est. In C e r c o p i b u s dubitari potest utrumHermippus ipsos illos fraudulentos Herculis comités et scurras in seen am produxerit, an sub Cercopum nomine callidos impostore^ èt doloso s fraudatores perstrinxerit.

Tales - enim fuisse constat

fabulosos illos Cercopes, de quibus pèrdofcta est dissertatio Lobeckii in Aglaophamo p. 1 3 9 6 Sqq.

Èodem titulo fabulas

docuerunt Plato et Eubulus, fortasse etiam Menippus. de hoc infra dicetur.

rato sensU accipiam, praeter pi. 5 0 3 é

XQvoiô'

oïvov

me illud Hesychii: n o v i z i a

docet Athenaeus eodem

versum

n a v a i h ] v o v

apud Athenaeum

i y . n m v

i i ( f t l i t r o ,

pitv

tv

Kit)-/.io\pi

XI

movet

K o l a y . o f f o o o y ' l t i S ri g : ' l i o o y . X t i ò ì j q , o v

x a ) ( . i o ) d o v o i v , "Equititio^

di tv Kcûfiaataiç.

Sed

Hermippeae fabulae tituluni ut figu-

ini

(l>(tvvr/oç

Dionysi quasdam in fabula partes fuisse X I I p. 5 5 1 b.

Athenàeo I I I

p. 1 2 3 f.

Éx

ceteris fragmentis ab

X I V p. 6 5 0 e et Antiattic.

HERMIPPUS. p. 8 8 29

allatis nihil efilcias.

95

Sequuntur Mot QUI,

quant

fabula maxime iu bello commendando versatam esse ex egregio loco apud Athenaeum X V p. 6 6 8 a. servato coniicere licet, ccvideg 8'ovkcu

xaTafiéfth]VTai

&(ÓQctzct 8' ccTtag ¿fimçovcétaù, xvrjuìg 8è TitQÏ acpvQÒv ao&oovrat, {jlccvrr/ç S'ovôeig

éV i'çwg kevxìjg.

çafiSàv ô'oipei rfjv xoTTafiixrjV iv roïg àyvnotai, xvXiv8ofiévt]V XTX. Quibus verbis describi belli apparatum omissis rebus voluptuariis perspecte adnotavit Casaubonus.

Ad earn

fabulae

partem, in qua cottabus ludebatur, spectare videntur fragmenta apud Athenaeum X I p. 4 7 6 d et 486 b, ubi strenuum potatorem loquentem audimus : TÌ)V

XmccGTtjv txnmv,

TOJ ¿hovvffco nàvxa ràfiavrov

didtofii "¿oi'iuara.

"JJv

AYU>

nccd-CO TI TÌJVSE

Nothippi, poetae tragici, cuius òipocpayiav etiam Teleclides risit, aliquas in ea partes fuisse docet locus apud Athenaeum X p. 418 d, ubi perquam festive fingit poeta,

si raia assi

latusque suillum praeesset Lacedaemoniis, unum mitti contra hostes oportere Nothippum: hunc enim solum totam Pelo» ponnesum esse devoraturum.

Fraeterea laudatur haec fabula

ab Athenaeo X p. 4 1 8 d, Pollue. V I I 200. X 136, 8. v. "Iaxxog,

Suida

fortasse etiam Plutarcho Per. 33, de quo loco

supra p. 91 admonui. Haud dissimile argumentum in S t j « T turai

g tractasse videtur, certe eosdem quos ex Athenaeo

adscripsi versus in ea positos fuisse docet Scholiasts Aristophanis Pac. 1241

NSQÌ

(lèv ovv ri]g çâftdov (in ludo cottabi)

"Eq^vnnog tv £TçarwjTaig XTI. est.

' PccfiSov 8'oxpei tt)v xoTTafhy.i]v

Nam in fabulae nomine erràtum

esse vix credibile

Ad eandem fabulae partem spectare videntur haec ab

Athenaeo X I p. 480 f servata: Xia 8è xvh% vipov XQÌfiatai

96

HEBMIPPUS. quibus lam non potandum esso sîgniflca-

neçl naaaalócfiv, tur.

Memorabilem fabulae locum habemus apud eundem

Athenaeum X I I p. 524 f, ubi nescio quis prae gaudio triuraphat, quod maritimas copias collegerit ex hominibus mollibus et eifeminatis, sed qui repente viri et fortes evaserint. Eosdem videmua in frammento apud Hesychium s. t .

na-

VIXTOV, "JIQCC

xaï

fier'

TO'LVVV

êfiov

nqoaxtcfàhxiov

ïv

%(OQUV

TOV

XTÙNRJT^ÇA

eg n)v

vavv

Xaßovra

¿fimjS^aaç

ço«

ô-iccLyg. JB. àlX

ov

ÔIO/ACU

navixtàv

t%ojv

TOV

TIQOJXTOV.

Hinc apertum est ad eandem fabulam pertinere quae ex Aristophane Byzantio attulit Eustathius ad Odyss. p. 1828 58 wQM (târTiiv ntgl rt]V

ini TO ig itçoïg xaï triv wav mQiSeïo&cct.

òoffìiv.

Cfr. Pollux X 181 tv SrQttTuàtaig "Eçfimnoç ki&ivt]v

fiâxTQttV.

Nixä

3' w «

Cetera fragmenta vide apud Athenaeum

I I I p. 77 a. X p. 423 a. X I V p. 649 c , Anecd. Cram.

I

p. 363, Zenobium I I 23. Praeter has novem fabulas laudantur Hermippi

Iambi,

T r i m e t r i et T e t r a m e t r i , de quibus, ut brevi rem complectar, ita statuo ut Hermippum

carminum probrosorum

(iäfißiov) volumen edidisse crcdam, quorum alia trimetri» iambicis, alii tetrametri® trochaicis composita essent.

Quae

res quo melius diiudicari possit, fragmenta operis cum ipsis scriptorum qui ilia servarunt verbis adscribam. I. NÇÙJTO)

Scholiasta Aristophanis Plut. 701 "Eç/unnog tv r ¿xqmvto oi xoviaxai, oi Si toyaltiov oixoSo/^ixov, oj antv&vvovoi rag nXiv•frovg nQog aXh'jkag, xivig Si avid naqa^vaxov xaXovaiV fi fit] cl(ja nrilov xiva vnaywyea xakovav • xoiovxo yccQ ti xai "Eqfiinnog tv xotg TqifisxQOig i[i(pavi£ii. Hermippi verba ex integrioribus scholiis servavit Suidas III p. 531 oi

Si mjlov xiva, xa&ojg xai "Eq^innog' Svveatt yaQ Seopu (iiv ovStvi • xolai S' vnaywyevai xotg tavxov TQonoig Quae ita fere emeudanda sunt,

Avvtoxi yaQ SiGfiw jwiv [ o i r o j ] ovSivi, xovxotai S3 vnaytoytvat xotg avxov XQonotg. ' Ynaywytvg

de Iuto quo utuntur caementarii ad latere« coa-

gmentandos interpretatur etiam Hesychius, 'Ynayuytvg:

nUv&uv oixoSo(iijv nrjlog.

nqog

Videtur id autem figurate di-

xisse Hermippus.

IV. Athenaeus XI p. 461 e. ov xuv KvXixQavwv itg oj'v, oi'g yltva^uiv "EQfitnnog o xwfuoSionoiog iv xotg 'IccfA,fioig cprjaiv Eig xo KvhxQttVmv fiadi&v anbjvoTieSov acptxSfiTjV • aidov ovv xi]V 'HqaxXuav xai fiak' wqaiav noliv. Hist. crit. Com. graec.

~

HEimipri/9.

08

De Cylicranibus, quos Cylfcranos appellat Macroblna Saturn. V 21, Scythini et Polemouis testimonia attulit Athenaeus. In horum ditione sita erat Ileraclea Tracliinia, primum ab Hercule condita, postea a Lacedaemoniia novis colonis aucta, lit constat e Thucyd. Ill 92. Pro onXrjvómSov Schweighaeuserns tentabat oxXrjQÓnedov. Mihi corruptae voci acerbius Cylicranam conTicium subesse videtur. Ex eodem carmine sequens fragmentnm petitum suspicor. V. Scholiasta Venetns Aristophanis Vesp. 1164. rQvcpeqÓV ti § taaaXaxúvioov: tv rial (xív Stakvxúvioov, iv Si x¡¡ 'jÍQTtfiidügov aovaycoyjj dialaxúvioov. aixia dé tov avxov. díov r> avvr¡&tict (?). firjnors yccQ xal nmoir¡xai vn ei di fvr¡ tneo%i:Síaoxai xó SiaXvxávtoov, Taya av Xéyoixo ano Avxov (sic) tov 7i£Viá&lov. rpaívirat y¿Q Ttg xal (iaXaxiáreQOs ytvío&ai. * Ap.ii\piag Ei fisv &avovaiv tori rig ti fit], xccTapcSfiíV. oi fiev tov névxa&Xov AvxóXvxov. óftoíag 3' ¿otí xal naq ' Egfiinnoj tv xoig TtTQaftétQOtg 43) "Yotcqov §' avxov axqaxr¡y6v ovoav elXcúxijfiévqv xal xaoaXftáyovaav úSov xal oeaahwxiofiévqv. Ita enim codicia lectionem ovg áveiXuxr¡(Áévr¡v probabiliter correxit Fritzschius Quaest. Aristoph. I p. 287, qui vs. 2 cum Porto scribit oeoa&axiofievtjv et in Aristophanis loco TQvrpeqov ti (TaXaxcóviaov. Sed cum haec verba primam corripiant, at praeter alia docet nomen meretriciam 2ccXa/3ax%co apud Aristoph. Thesmoph. 813 et Equit. 762, in Hermippi quidem loco ant aeaaXaxo}Via¡xévt¡v ant aeaavKaxia(iévt¡v, apud Aristophanem autem fortasse diaaauaónaov scribendum est, quod

4S

) Ita Venetus: vulgo SijxixQOiq, quod ex 8' (itrqoig ortum est. Vice versa xexQanXij pro Sinkrj legendum esse apud Schol. Aristoph. Nub. 774 vidit Dobraeus.

HERMIPPUS.

90

recte interpretatur Scholiasta aSgug**)

xal fialaxwg

aavrov

Caeterum Hermippi verba, quae olim de ho-

diaxivijaov.

mine efleminato et pathico interpretabar, nunc ita corrigenda, VGTIQOV

§'avTov

GTQutriyüv

et

XTX.

de

Cylicranum

civi-

tate intelligenda esse suspicor, quam ex quo tempore Lacedaemonii colonis auxerint ( o v o a v eilojTT]/uevr]v) in luxum et mollitiem prolapsam

esse dicit.

Fortasse

igitur hi versus

cum quarto fragmento coniungendi sunt.

Nisi Lepreatarum

civitatem

Olymp.

intelligere

praestat,

in

quam

LXXXIX

exeunte Helotas a Lacedaemoniis deductos esse docet Thucyd. V 34. VI.

Incolarum luxuriem notat Aristoph. Avib. 151.

Scholiasta Aristophanis A v . 304 xeßXrjnvQig §s firj-

noTs ov% tv tativ Toig Kallifxayov ilrct [ivQfiiil;.

al'ku Svo,

(fijolv

o £vfifia%og.

xal

fiev (p. 219 Blornf.) avayiyqamai

[¿v dc] 'Egfiinnov

TitQafiETQoig

xXtovg TOV nQwvög zig wv xtßXrinvqig

tv

xeßÄi],

xal

Otfiiaro-

rig ovofia^irai,

Ni-

hil proficitur Dobraei coniectura, qui verba TOV niQwvog Tig wv ita emendare conabatur cog rig alv xonQuivrjg, VII.

Athenaeus X V

p.

667 d.

Ofiöiag

Sis^tQ^ovTai

(seil, de cottabi ludo, in quo ova et bellaria victoribus praemia proponebantur) KqcfioödwQOg Mag iv Kvxlmpt

xal Evnohg

iv Tgoytavim

"Epfiinndg

xal

TI tv rotg

KaX 'lafx-

ßoig. VIII. Sionoiog

Athenaeus X V p. 700 d. "Egfimnog ¿v 'Iapßoig

ovrag ovofia^Et.

TO axQantovtxbv

S'o

xwfito-

XV%VHOV avv-Q-ixov

De lucerna militari cfr. Antiphanes Athe-

naei p. 699 c. Uvv&trov

recte Schweigh. interpretatur de la-

minis corneis vel ligneis ex quibus eiusmodi lucernae compositae et coagmentatae erant. * * ) Vulgo aßgug, pro quo ¿¡dgojg praebliit Schol. Venetus. Hesychius, Pavlov: ccßgöv, xovcfov, aßgov, rqvcfsgov Ubi pro alterutro aßgov scribendum aÖQÖv, 7 *

MYBTILUS.

100

Hermippi fratrem M Y R T I L U M fuissc, supra e Suida monuimus.

Iluins vitam ulpote in cauponis et

transactam

tabernis

tangi putaiit ab Athen. X I I I p. 566 f, ex quo

loco, quum minus integre scriptns esse videatur, niliil eiusmodi efílcias. alteram

Fabulas Myrtiii Suidas commemorai duas,

"EQCOTÌS

inscriptam, ex qua niliil fragmentorum su-

perest, alteram Tiravonaveg,

passim a grammaticis sed fere

corrupto fabulae titulo laudatain. Apud Scholiasten Aristoph. Av. 1490

MVQTILOG

tv T¡¡ Tavo7táa¡¡

legitur pro tv

Minus recte Kusterus ad Suid. II p. 590

vónaoi.

TiraTiravò-

naiok, seductus Meursii errore Bibl. Att. p. 1573, qui ex Aspasio ad Aristotelis Eth. Nicom. IV 2 fabulae titulum fuisse credidit TiravoTtccidig. %og (non naoi.

Sed liic etiam scribendum quod etiam Suidas habet) ¿v

MVQTÜMQ,

Tixavò-

In accentu peccat non Eudocia tantum p. 304- quae

habet Tiravonávig, TiTavoTitxVig. tu tig av

sed etiam Suidas, apud quem legitur

Grainmaticus apud Bekkerum Anecd. p. 1198

Xrf/OVTA

'EQIXOUUV,

' Avvina

el — V

ànici

yúq.

TÒ

IOAI OVVOÍTCC

(fort. AlyLnciv),

nus Byz. s. v. ' Ay.aQváv, Aiyxv,

MVQT'I-

TO Í&VMÓV,

Tiravónav

, ßaqvvovxai

— o'iov

TITCCVUJIUV.

Stepha-

a>g Aìviàv,

GVV&ITOV.

15)

'A&a¡Á,ávf De argu-

mento ex paucis fragmentis nihil elici potest, nisi forte ex ipso titulo suspiceris, risisse poetam hac fabula increbescentem illis temporibus consuetudinem, qua diversa deorum ilumina in unum nomen coniungerent, cuius generis fuere P a napollo Hermopan Hermathene Hermerotes alia.

Sic etiam

Titanopan, quod nomen non male Berckelius ad Stephanum Byz. p. 74 de coniuncto Pañis Solisque mimine interpretan videtur. Rectius tarnen argumentum fabulae ad

4 s)

naide^aotàg

Haec nunc pluribus persequutus est Lobeckius Parai, gramm. I p. 190.

101

alcimenes. «pectasse dicas. couiecturam rât),

Certe Titanes ATIO t o v Tiraivtiv

optime sustentant.

ubi confer Albertura.

o naidioaçrr/ç,

v. Ilàvtg, ràreç)

et Photium

Lex.

TMV UQIUTIUSÔMV

dicti liane

Vide eundem s.

p . 5 9 2 1 tvopiÇovro

-Q-iCiv.

Ti-

Ilesyehius I I p. 1 3 9 2 ôè (oi

Tt-

Oruîsso fabulae indicio duo-

bus locis laudatur Myrtilus, vide Pollue. V I 4 0 et Phrynieh. Ecl. Att. p. 4 3 3 .

Ceteram fallitur Fabricius Bibl. Gr.

II

p. 4 7 1 eundem hune Myrtilum laudari putans a Suida s. v. Is enim historieus est Myrtilus, Lesbiaeorum au-

vii'litviov.

ctor notîssimus, de quo cfr. Vossius de hist. Gr. I I I p. 3 9 1 . Idem Myrsilus yoeatur apud Plutarcli. de Aquat. et terrestr. p. 9 8 4 PJ, ubi quae afferuntur, ex eius iarooixoig

naoaëo-

^oiç ab Athenaeo X I I I p. 6 1 0 a. laudatis desumpta sunt. Eorum, de quibus adhue disputavimus, poetarum aequalem fuisse suspieamur A L C I M E N E M , cuius fabulam

KoXvp-

Pmaai iiiscriptam e Ptolemaeo Ilephaestionis f. commémorât Photius Bibl. Cod. C X C p. 5 3 4 d or* tfhvTi/aaVTOç At]fxr\Tçiov nçog

TOV

rp

l'-/.i]ipiov

uccvovg

TRNÔÇ rfj

Stjvai

quoi,

'E(fit'àaou,

xtcpaXfi rovg

rovg

ôè

S'

TéXhôoq

Tvvvi%ov

4 e

)

' YftçiOToùiy.uç

Evviiôag

(fort.

TiV.tjvos)

TCCÇ ôè KOÏVFI/JWOAÇ

TVQÎ&IJ,

Kouxivov

Ubi corruptum 'dixuâvovg

ÔQOV.

vog,

ftifiXiov

TO

Xi-rfa2.fi avrov

' YF/.x-

TOV Xaàxiôewç

Evnôliôoç noog

IVQS-

nçog

TTJ

TFJ

'¿i\tl~ctv-

nomen non in '

d'Axiiaioi-

ut voluit Welekerus Fragm. Alcm. p. 9, sed in

'dXy.t-

uévovç

mutandum esse docet Suidas s. v. 'Jti.xitiévriç T . I

p. 1 1 7

eoTt

ôè xal

êreoog

' dlxiuévyg

' Ad ip'uîoq,

xwfttxôg.

Illud autem verissîme monuit Welekerus, quas idem Suidas^ sive suo ipsius sive aliorum errore deeeptusr, Alcmani lyrico tribuit KokvfifitoOcig,

non Uiversas putandas esse ab iis quas

* " ) Ita Valesius et Naekius Clioer. p. 3 9 . Vulgo Tirwvi>%ov, pro quo Bekkeri codex habet TVQOVÎXOV.

ALCIMENES.

PH1L0HIDES.

nunc Ipsum Alcimeni comico vlndlcavimus.

Aetatis eutem

qua visit Alcimenes certissimnm, ni fallor, indicium Ptolemaei verba praebent, quippe qui Kolv^ßwaaiq fabula Tynnichum Clialcidensem Iam

quum

impense delectatum fuisse significet.

Tynnichum,

paeanis

auctorem

laudatîssinium,

Aeschyli aequalem fuisse constet e Porphyrio de Abstin. II p. 152, de quo loco disputavit Menagius ad Diogen. Laert. II 42, Aeschylus autem obierit Olymp. LXXXI, non incredibile quidem videri possit, Alcimenis aetatem vel Cratino fuisse 6uperiorem: at quum tanta Alcimeneae fabulae praestantia fuisse videatur, quae non cadat in eos qui Cratinum praegressi sunt poetas comicos,

Tynnichum autem nihil im-

pediat quo minus vitam ultra Aeschylum produxisse statuamus; mihi quidem,

temporum rationibus probabiliter sub-

ductis, vix dubitari posse videtur quin Alcimenes Cratini Teleclidis ceterorumque quos recensuimus poetarum aequalis fuerit. PHILONIDES, Atheniensis,

Nicocharis poetae comici

pater, Suidas vol. II p. 526, initio give fulloniam sive pictoriam artem factitaverat, prouti

vel Suidae rei Eudociae

fidem habeas, quorum ille vol. I l l p. 614 I)V

yva(ptvg,

Eudocia autem p. 428

TIQOTÌOOV

ÌIOÒTÌQOV

I)V

, in quit, yçatfivg.

Iluius aetatem, expensis iis quae Ilanovius Exercit. crit. I p. 2 sqq. disseruit, ita definire licebit ut eum Aristophane, cuius primam fabulam Daetalenses Olymp. L X X X V I I I 1 suo nomine docuit 47)

paullo superiorem fuisse vitamque ultra

Scholiastes ad Aristoph. Nub. 531, ubi poeta primam quam pepererit fabulam alium quendam sustulisse dicit, haec annotavit: i Xoinòv aiatjaug tòv fiiov ò xitcov. xai O YE xónog xai.ilxai (IVRJFIJI TOV TÓTC nà&ovg zvvòg &Qrjvog. Ita Aelianus 1. c. Similia de Xanthippi cane narravit Plutarchus Them. 10, qui locum ilium in Aegiua insula Kvvòg arjfA.cc vocatum fuisse scribit. i l

107

EUPOLIA.

fiecatua «st.

Vid. praeter Aelianum et Tzetzen 1. 1. Anecdota

Crameri III p. 357 28.

Ac fortasse is idem Ephialtes est,

ad cuius caput Eupolidis fabulam ' YßaiöToÖiy.ca

inscriptam

post mortem hominis repertam esse scribit Ptolemaeus apud Photium Bibl. CXC p. 534 d rovg iiQÒg rfi 'EcficcXtov

' Yßoiaroöiy.ag

y.ecpa?.fj tvoi&ìjvai

EvnôXiSog Ubi ne cele-

¿xitvog

tv

ivcpàvTccoTÓg

ÌGTLV

e ig

VM()ßoXi)v

Quibus deinceps haec addit: y.al ìjv(favraaiav

roTg ÔQÛfiaaiv,

uSov vojxoß-tTwv noóoMia,

xivovatv àvayaytiv

Ubi (favraaiav

oi Xotnoi, ixavòg

rceiiwv

intellige quam

Cicero de Orat. III 52 rerum quasi gerantur sub adspectum quasi subiectionem appellai.

Cfr. Longinus Snbl. X V p. 58.

Similiter Quintilianus Instit. Orat. VI 2 29 «quas

yavraoiag

«Graeci vocant, nos sane visiones appellamus: per quas imag i n e s rerum absentium ita repraesentantur animo ut eas «cernere oculis ac praesentes habere videamur.» Itaque sensus verborum Platonii hic esse videtur: quas reliqui poetae visiones vel absentium rerum imagines in parabasibus eici-

108

EUPOLIS.

tare soleant, eas Eupolin in ipsa actione spëctatorum oculis subiicere, ut qui mortuos ex inferís excitatos in scenain producat et de rebus ad civitatis administrationem pertinentibus Consilia

conferre faciat.

5S)

etare infra docebimns. excitatio

Quae ad Jrjftovg

fabulam spo-

Ceterum ilia mortuorum ab inferís

non potuit quin sublimitatem quandam Eupolidis

poesi imperliret, sed earn sublimitatem quae venustatis et elegantiae illecebris niiiilìce esset temperata. Platonius enim, tú'ff.Tíí) ¿arlv v>pi¡'/.óg, inquit, o breo xcù tniyc'.Qig y.aï moi ayJuiiuTa

ivoToyog,

qua quidem elegantiae laude ipsi adeo

Aristophani palinum cum pracripuisse deinceps addit gram-' maticus.

Ab eadem virtute coinmendat Eupolin Macrobius

Sat. VII 5 .

Quod autem fttçi rà axé^fiarct

fuisse

tvaioyog

dicitur, id quamquam haud inepte ad aptam et concinnam argumentorum dispositionem trahi posse videtur, collato Scholiasta Aiistoph. Nub. 512, ubi habemus xwfuod'iav axeuuévtjv

56),

ev

non dubitamus tarnen quin Platonius

ôteTIÌQÌ

rà a/M usuava scriptum reliquerit, ut in dicteriis et conviciis iaciendis concinnus et ingeniosas fuisse dieatur.

Eins rei

vel in fragmentis luculenta reperiuntur exempla, quorum afferre sufficiat inprimis memorabile ab Athenaeo XIV p. 646 f servatum : "Og yctoiTojv (tèv oÇet,

y.alkctßiöag

äs

ßctivit,

ar¡oct[ií§ccg di %¿ fiij?M ôè

%oéfi.7intat.

) Haec Platonii verborum interpretatio quibus difficultatibus laboret nunc ipse probe intelligo. Probabiliorein qui eruere volent, ante omnia quae corrupta sunt emendare debebunt. * 8 ) Eodem sensu Scholiastae Aristoph. Pac. 794 restituo ÒLAßC'À.LA D¿ CCVTÒV (Xenoclem tragicum) OJG VCOÏÏQÔV iiiqì tu a/.iuauxu pro edito vó&ov ntQÌ xà xM¡x(iaxa, i5

rà

109

EUP0LI9.

Idem tamen ab Anonimo

de Comoedia p. X X I X

Gratini

esemplo immodicils in conviciis et ineptus fuisse perhibetur, tyj'Àojv KQctrlvov nokv yt XoidoQOV y.cù oy.atòv inu/ctivii

5

'

quorum prius indicai etiam Persius Sat. 1 124 i r a t u m E a polin dicens, et Lucianus love Acc. vol. II p. 832 Wctst. qui Eupolin et Aristophanem vocat Seivoùg avSqag ¿TihxcQTOfirjxà y.uhZq ì'%ovrcc, quae maxime

aat rà Oéuvù y.cù yj.tvàaat

ad Socratis irrisionem spectare puto, quem paucis quidem, sed tam virulenta acerbitate exagitavit, ut ne Aristophanes quidem in Nubibus euin aequasse videretur.

Y. Scholiasts

Nub. 97. 180, Etymol. M. p. 18 10 et Lucianus Pise. I p. 595.

Eandem inaledicendi intemperiem, ut Calliam Al-

cibiadem Melauthium alios omittam,

ostendisse videtur in

cavillando Autolyco, adolescente innocentissiino et nullius ut Tidetur criminis convicto.

Ac ne mortuis quidem pepercisse

docent versus a Plutarcho Cim. 15 et Schol. Aristidis p. 515 servati,

quibus Cimonem, quem summis laudibus Cratinus

extulerat, crudelissime vexavit. non mirandum est,

In tanta conviciandi libidine

fuisse etiam ubi ne foeditatis quidem

crimine ingeniosissimum poetam liberes, ex quo genere sunt ea quae apud Scholiastara Yen. ad Aristophanis Pac. 1142 leguntur : tv Tìiòe

TOÌVVV

yvvatx'

ty.ivovv xoXkvfiov xcù naìSct y.al yt gorra,

t f j noi.ii

(PQOVQWV

ìyo) nor

avròg

y.à^fjv ohji> T))v rjfiegav ròv xva&ov ìy.y.ooiQuv. Quae non dubitari potest quin principem aliquem virum di-

5

' ) Malim nolv ye TÒ XOLÔOQOV — èficpaiyti. Sed fortasse praestat Dobraei (si recte memini) ratio ¿nacpaivti scribentis, ut hoc dìcat Anonymus, Eupolidem, quamquam Cratinum imitantem, hunc tamen propter lumiam et ineptam conviciandi libidinem notasse.

110

EÜPOtlS.

centem fecerlt Enpolis. Denique tò ay.at.ov s e ) , qnod Anonymus cum Cratini exemplo ostendisse dicit, spectat ni fallimur ad ea quae refert Scholiasts ad Aristophanis Nub. 290, ubi Eupolin et Cratinum %tLpVTug tt 5cat 'érega ataynà noioi'Vtag in comoediis suis induxisse dicit, et ad Pac. 741, ubi ridet poeta alios comicos qui QaxocpoQoiwrctg in fabulis induxerint: alv'mtxai Si xal tig Evnofav. Cfr. Scholiast. Nub. 541. Quod Aristophanem aliosque poetas comicos fecissé scimus, ut fabulas suas non suo omnes docereut nomine, sed passim aliis docendas traderent, idem Eupolin fecisse intelligitur ex Athenaeo V p. 216 d Evnolig tòv Avròlvxov Sida!-ag Sia JijfioarQurov yltvct'Qti n)v vixrjv rov AmoXvxov. Quo loco ita olim abusus sum ut Demostratum histrionem fuisse dicerem, quod ex Athenaei verbis minime efiicias, quae in eundem sensum accipienda sunt quo Aristophanes e. g. Ranas 8ià QiXwviSov, Acharnenses Aves aliasque 8ià KaXkiarodrov StòiSaytvat dicitur. S 9 ) Demostratus autem, cuius nomine Autolycum aliasque fortasse fabulas inscripserat Eupolis, num, quod olim cxistimabam, idem sit cuius di]uo7toii]Tov laudat Suidas vol.111 p. 656 /hjuooTQctTog Ji]fionoiriTw' oi (lèv nQ0G£juoi.g Ev-

nolig '¿nlctat. Quod Eupolin Cratini exemplo fecisse, qui et ipse Solonem ex inferís excitaverat, docet locus apud Diogenem Laert. lib, I 62. Periclis ex Oreo adscensum iterum tetigit Aristides T . Ill p. 433 B, oidíig evl-uxo ávaaTijVai

rjv oavig ovx av

(Periclem), toare xav rotg Sqafiaaiv

tog

avtOTüjra ÓQÜvrsg tv(pQaív0VT0, et Valerius Max. VII S ext. 7. «Arístophanis quoque — praeceptum, qui in Co«moedia introduxit remissum ab inferís Atheniensem Peri«clem vaticinantem, non oportere in urbe nutriri leonem.» Qui respexit quidem ad Ranas Aristophanis, sed remissum ex inferís Periclem dicens Eupolidis fabulam cum Aristophanis Ranis confudit.

Similis fortasse error in argumento

Sophoclis Oédipi Col. p. 5 Elmsl. 'Aqiatocfavrig {¡aTQa%oig• ¿ni KaXlíov

áváyit

cuiusmodi nihil in Ranis legitur.

tv

roig

rovg '/(J}]S iròv aufifiaivovró iig tijV

001

fiay.rçav,

sire ad anapaesticos numéros locum revoces, eie fictXavtiov ô* ¿X&còv pi} ròv ovfiftccivovTa

ypMTvm'iajjs

aoi tie (iây.Tçav,

utrumque habet quod displiceat.

Itaque omnia incerta sunt,

meliorumque Iibrorum auxilium expectandum,

Porro

He-

l o t e s laudantur Atlienaco I V p . l 3 8 e etPolluci I X 7. X 9 8 , ubi legebatur olim ' A X u v a i v , pro quo quum libri habeant aut 'Hhwoiv

aut "l?.waiv,

recte KiXwaiv

correctum est.

Incerto auctori eadem, ut videtur, fabula assignatur ab Atlienaeo X I V p. G38 e et Ilerodiano de diet, solit» p. 10 34. 2G SD »

Qua de re pluribus exponam ad fragmenta.

Multo frequentior apud veteres scriptores eius fabulae mentio iniicitur quam KOLCC/MV nomine inscripsit, cuius ar-

6UP0U8.

131

gumcntum cum in Calila maxime, Hipponici filio, esagitando versatimi sit, primura de buios vita moribusque paullo aocuratius exponendum videtar. 7 S ) Callias igitur noster Eupolideus, Melitensium pago adscriptua, Schol. ad Luciani Iovem Trag. vol. II p. €96 ell. Schol. Arist. Ran. 501, patrem liabuit Ilipponicum, cuius (antae fueruut opes, ut quum eas in privatis aedibus, quarum magnificentiam praedicat Himerius Or. XVIII 3, satis tuto asservari posse desperaret, veniam in acropoli habitandi sibi concedi voluerit, Heraclid. Pont, apud Athen. XII p. 573 b, Apostol. XI 74 p. 139. Huius uxor postea Perieli (Plutarch. Per. 2 4 ) , lìlia autem Ilipparete Alcibiadi nupsit, quod factum esse Olymp. XCI docuit Dodvvellus Annal. ad Thucyd. VI 30, ex quo intelligitur non Hippoaicum, ut nonnulli voluerunt, sed, mortuo nipponico, Calliam Alcibiadi sororem in matrimonium dedisse, Plutarch. Alcib. 8. Post Periclis obitum Hipponicus una cum Eurymedonte capitali proelio Tanagraeos fudit, testibus Thucyd. Ill 91 et Athen. V p. 218 b, quod factum est Olymp. LXXXV1II 3. Idem Olymp. LXXXIX 1 proelio ad Delium interfuit, in quo eum occubuisse tradit Andocides. Vid. Schneiden Quaest. deXenopli. Conv. p. 136. Ita igitur immensae patris diviliae hereditario iure Calliae nostro obtigere, qui proximis post aditam liereditatem temporibus omnium Atheniensium opulentissimus fuisse perhibetur, adeo quidem, tit Calliae opes vel ill proverbii con7S

) De nobili Ilipponicorum familia egerunt Palmerius Io. Fr. Gronovius aliique, quos vide apud Sluiterum Lect. Andoc. p. 95, Boeckhium Oecon. Att. II p. 15 et Dahlniannum Quaest. historic, vol. I p. 11. De nostro Callia complura veterum scriptorurn loca cumulavere Sluiterus 1. 1. p. 94 et lleindorfius ad Platonis l'rot. 5 p. 465, sed explicatius qui eius historiam tractaverit uovi neminem. 9 *

SUPOMS. tmetudinem ablrent.

Cfr. Libanius Orat. X p. 205 B. Plu-

tarch. de Am. divit. p. 527 B . * « )

Sed Callias quum se-

cus ac pater fecerat, cuius ampgoavvriv de Myst. p. 121 Bekk. " ) ,

laudat Andocides

omni voluptatum generi liber-

rime indulgerei, acceptas hereditate divitias tam strenue dilapidavi^ ut suo merito inter àooirovg

ìiumeretur ab Atheni

I V p. 169 a, summoque lure quidam quasi àhr^Qiog nipponici fuisse dicatur ab Andocide de Myst. p. 121 Bekk manes liominia profusiones maximeque insanum

Im-

scortorum

amorem tangunt Aristophanes Ran. 433 cum sclioliis et Heraclides Pont, apud Athenaeum X I I p. 537 b, puerorum amores et adulteria praeter fiupolin in Aulolyco

Aristophanes A v .

284 et Cratinus apud Scholiasten Luciani vol. I I p. 696, periurium Andocides de Myst. p. 119, bibacitatem Aelianus V» H . I V 16.

Tanquam muliebri» passum a Meleto eum com-

mémorât Aristophanes Denique

apud

Scholiasten

effcminatum hominis ingenium

Platonis p. 830. arguit

immodicus

Aay.v.onlovToq dicitur Themisiio Or. X X I I I p. 294, quod cognomen ceteri scriptores rectius secnndo Calliae tribuunt. Vid. Boeckli. Oecon. Athen. I I p. 16. Alcibiadem ei, ut ipse opibus potiretur, neccm intendisse narrant Andoc. c. Alcib. p. 150, Plutarch. Alcib. 8, Schol. Luciani love Confut. p. 638 vol. II, quam rem ut anteverteret, populum opum suarum lieredem scripsit si absque liberis obiiset. Quae res eventum nec habuit nec habere potuit, tum quod filium postea genuit, tum vero etiam quod opes suaa iam Olymp. XC1II 3 haud mediocriter attritas (Arist. Av. 2 8 4 ) decern annis post eo usque abligurrierat, ut ab Iphicrate per ludibriuin firjVayvQZììi appellaretur. Vid. Boeckh. 1. 1. p. 17. ' ' ) fiundein tarnen oùÒè oßokov a&ov dicit Lucian. Tiin. 24 et 'Jnnoßivov vocatAiist. Ran. 432, ubi vide scholia. Rubicundum oris colorem, nimio vini usu ducturn, indicat Eiijiolis ajmd Ilesychium s. v. iiQtiig ¿liovvaov, Jbvnofog Ai^IV, lrcnóvixov OXWTITCOV, ojg ÌQV&(JÒV TIJ oxpti. »«)

133

FIUPOKIS.

unguentorum usua, do quo cfr. Xenophontem Con?. II in. Aedes suas, quarum alteras in Melitensinm pago,

Schoi.

Luciani IOY. Trag. vol. II p. 690, alteras in Piraeeo omni deliciarum genere instructas Iiabuit, Xenophon Conv. I 3, non scurris tantum et tibicinibus aliisque id genus

homiuibus,

Xenoph. Conv, I 11, II 1, rerum etiam sophistis, in qnos Incredibili fuit munificelitia, aperuerat, Heindorfius ad Platonis Tbeaet, p. 358, quorum hominum consuetudinem iam ante patris obitum avidissime eum expetiisse ex Aeschiuis Socratici dialogo Calliae nomine inscripto apud Athenaeum V p. 220 b perspicitur, qua ex re nonnihil simultatis ipsi cum patre extitisse ibidem legimus.

Mortuo autem nippo-

nico quum neminem voluptatibus suis impedimento esse videret, vix dici potest quantam

adulatorum

multitudinem in domum suam receperit, 1. 1. p. 537 b.

Ex

eo genere fuerunt

parasitorumque

Heraclides Font. Gorgias

Frodicus

Protagoras Autimoerus ceterique Frotagorae discipuli, quibus capiendis quum aedes quamvis amplissimae non sufficerent, txxevwoag axíváaaro,

TO

tafiiúov

rotg

aorptazaìs

^SVMVU

xare-

ut est apud Themistium Or. X X I X p. 347 c, quae

ducta sunt e Platonis Prot. p. 482. 4 8 4 Heind.

Haec tot

et tanta vitia nullis ille animi vel iiigenii bonis compensabat. Nam quod tibiis scite cantasse dicitur a Cliainaeleonte I I e racl. apud Athenaeum IV p. 184 d, id valde vereor ut magnae laudi ei ducendum putaverint Athenienses.

Doctissi-

inum autem qui eum dicit Macrobias Sat. VII 1 liaud dubie ipsam illara cum sophislis consuetudinem spectavit, ex qua non mirum est si aliquem eruditionis cultum literarumque amorem concepii.

Scurrile hominis ingenium et vanitatem

cum pari insolentia coniunctam optime cognoscas e Xenophontis Conv. II SO. I l l 10. IV in. et Ilellen. VI 3 6, ubi generis nobilitatem a Triptolemo due ti intolerabili iactat ar-

EUPOLIS.

rogantfa. Ex his qualera in domestics vita se praebuerit facile intelligitur. MatrimoniQ iunctam çîbi habuit Glauconis filiam, ex qua Hipponicum suscepit, Andocides de Myst. p. 119, quem ut Aspasiae erudiendum traderet auctor ei fuit Socrates, teste Maximo Tyr. XXVIII 4. Mortua uxore Ischomachi et Ghrysiadis filiam duxit, annoque interiecto eo nequitiae processif, ut socero mortuo etiam Clirysiadem du-r ceret adeoque simtil et matrem et filiam Iiaberet V» An« docides 1, L Chrysiadi iunctus, ex qna quem susceperat filium 1 8 ) primo eiuravit, Epilyci filiam sibi uxorem petiit, cui rei cum Andocides intercederet, huic adeo mortem intendit. V. Sluiteri Lectt. Andoc. p. 95. In re publica tractanda quas partes sequutua sit, ex eo satis intelligitur, quod La-» cedaemoniorum proxcnus fuisse perliibetur apud Xenophon-» tem Conv. VIII 39 et Hellen. V 4 83. VI 3 4. Quo factum est ut aliquoties Spartam pacis conciliandae causa missus sit, qua de r e ipse magnifice gloriatur apud Xenophoutem Hell. VI 3 4. Quas legationes quo tempore obierit ignoramus , nisi quod postrema in Olymp. Oil 2 incidit. Eundem priori tempore cum Iphicrate in bcllo Corinthiaco exer~ citus praetorem fuisse constat e Xenophonte Hell. IV 5 13 et Harpocr. s. v. !-evixùv. Daduclii munere in Calliarum familia prope hereditario functum esse docent Andocides 1, I p. 119, Xenophon Hell. VI 3 3, Conviv. VIII 40. Do tempore quo obierit, nihil certi constat, nisi quod vitam eum ultra Olymp. CII 2 produxisse e Xenophonte vidimus, undo praegrandem natu hominem obiisse intelligitur, quod in tanta

T9

) Praeter duos istos etiam alium eiua filium commémorât Tiieopompus apud Schol. Aristoph. Vesp. 1260 (1216) Ji nokïrai, ôeivà nâo%ui. Ti£ no'/ÀTijç à' tari . < nlrjV &/ i] 2,'axas o Mvaog xOQìuia>v àya&òg iytvtro arçaTijyôç* xal iv rotg Ta£,iâç%aig Ôè (paiverat (scribp (figerai) coç ininovog. Q>ikonó).ipog yàç xal avoTtjçôg, anßäStg Si tntiSi} oi atçaTuÛTcu %ccfiaiy.0iT0vaiv. 'AvayQcccfitai Si ò QVVi/_og singulari numero Mvarijq (

concinit Eustathius ad Iliad, q 415.

vocat, cui

IIoct0Tgiag,

quo

titulo etiam Magnetis fabula ferebatur, laudant Athenaeu9 I I I p. 110 e. X p. 4 2 4 c, Pollux V I I 23. X 159, Harpocratio s. v. tl-ovXiiQ, Priscianus X V I I I p. 7 1 et Schol. Aristoph. Av. 1297, ell. Schol. Luciani vol. II p. 696. JZcctvqoi , quam satyricam fabulam fuisse statuebat Eichstaedt de Dram. Co^ mico- satyr, p. 36, turn aliis Iocis (Athen. I l l p. 87 b, Phrynich. Eel. p. 266, Schol. Aristoph. Av. 1463, Vesp. 82, Nub. 1 1 5 7 ) laudatur, turn fortasse etiam ab Antiattic. p. 102 xvqu'.v ov (paat StiV Xtysiv, a'lla xtXTt]fuV}]V. tov §e xtXTt]fievov [ii) Xtytadai

avzl tov Sionorov.

fiivov teyti, v et IlavrjyvQiGTai,

rçvsttg,

Zeìig

IIoitjTi'ig, UtioavÔQOç, TIoéofîéiç, fiayia,

'Aqitgwv,

Kowpioi,

'Av§QOtpóvog,

2vv-

aut aperto falsi sunt, aut ma-

Nam Eumenides ridiculo fere er-

rore recepta est ex Etymol. M. p. 97 4 ILXcnuv aiv, sv&vç àvaÇuyïîç yevopiévqg,

Evfievi-

quae ex Plutarclii Eumene

desumpta sunt, docente Valckenario ad Theocriti Adoniaz. p. 335.

'Avdgocpóvov

¿¿vve^anarójVTcc

et

Havtjyvgiarag

Suidas commémorât, qui postquam ea quae apposui fabularum nomina rettulit, hunc in modum pergît: eaxi di XcUQOVVTT,

Sed scribendum potius ' Aip"

UQwVj sive

quod Kusterus et Reiuesius Var. Lect. I l i 7 voluerunt, à(f

ugùiv,

ut

vocatur lineo fabula

apud

p. 4 4 6 c, Pollucem V I I 5 7 . X 1 9 0 , Hesychium s. v. htvg.

X

àance-

Apud Antiatticistam unde natus sit error facile in-

telligitur.

Nam quum auctor brevitatis causa, piane ut Sui-

das et Andronicus, raïs

Ai

Athenaeum

cccp'

scripsisset

c{ii]V

rag

,

ütioavÖoov ög vvv

Sia

TOV

rò

ôijfAijyôoov

[iìj

Svvaa&at,

quae dicta esse finguntur extremis xliebua mensia Boedromionis Olymp. LXXXIX 8, eodem igitur tempore quo ilia Atheniensium expeditio parari coepta est. Hino apertum esse arbitror ad idem timiditatis documentum respici ab Aristophane Pac. 395, ubi chorus Mercurium precatur: Xóy%aig

awißkinttv

ctXXà

%âçio',

ovôè

w

avatçaTtvea&ai

ffiXav&QwnÓTccTi

t&éXsi,

xal

fieyalodiaQOTare

Saifióvuv, éì' tt HuaâvSQOv

ßdtXvTTH

TOVÇ kôtfovç

xal

ràç

ôrpovç,

qu&e iisdem ferme temporibus scripta sunt, quibus militiam prae timore detrectabat. 1 ) Si aavQaniaç inertem hominem postulatum et causa cecidisse ponimus, non inepte uti licebit Eupoiidis loco ex Marica, quam fabulam Ol. LXXXIX 4 actam esse constat, apud Scholiastam Aristoph. Av. 1555: "jixovt B. ,0

vvv

llttaavdfjog

6 aTQtßloq-,

A.

wg ànóllvrui.

ovx à?X

è fiéyaç

ï

)

ovvoxivSiog.

° ) Scholiasta Aristoph. I. I. ànavrayov ôè yv ôaUg. ' ) Praeterea semel Aristophanes Pisandri ignaviam ridet 01. XCI 1 in Avibus 1555 ev&a xal IltiaavSçog rjl&t Stôfiivog ipvfflv îôitv, ij ÇwvT ¿/.iïvov nçovXiTitv. Cfr. A c l i a n u s I I . A . I V 1 'Aqiaxoh^og ô rçéaag xctl Kkéwvv^ioç à çixpag Tfjv àaniSa xal ó ôtiÀôg Iltiaavdçog ai'TÉ Tieg naïQÎôag ¡¡ÖÜVVTO ovtì tcìg yaficràg oìite rà TT aid ut.

Non recte olim anókkvTat de morte Pisandri interpre-

xv~

PIATO.

Hoc enim convlcium haesit homini a vasta et deformi corporis statura, quam rid et etiam Hermippus, qui eum pvov vocat in Pistricibus apud Scholiastam Aristo-

xavd-riliov phanis 1. 1.

'Enißaivs YÄCMIQ

St}' HsioavSgog Jiovvaioiaiv

ovnì

tXàaag egeiaov tìg ovov

ó fiéyag

ovToai'

TLÒV ¡-VXCJV

xav&rjXiov.

Corporis vastitati cognatum Toracitatis opprobrium in eundem coniectum esse a poetis comicis, docet Athenaeus X p. 415 d polyphagorum hominum esempla apponens. %iXo%og, inquit, tv TiTQafiÌTQOig XagiXav ßißhixev,

bjg ol xtafiwdionotoi

'AQ-

tìg tà o/ioia

KXttSvvfiov xaì

duz-

IleiaavSgov.

Quibus verbis quin ad nostrani Flatonis fabulam respiciatur non dubitari potest, quamquam in ea utrumque Pisandrum male habitum esse haudquaquam ignoro. Scholiasta Aristoph. Av. 1555 IDMTWV

tv UeiaavSoM

ne pi àficforéQCov

lèyn.

Sed omnem dubitanti scrupulum eximit quod cum Cleonymo Pisandrum coniungit Athenaeus, h. e. cum li ornine Pisandri moribus simillimo ac potiua gemello. miditas,

eadem

Eadem utriusque ti-

ignavia, eadem denique corporis vastitas.

Ubi de voracitate Pisandri agebat Plato, fortasse etiam hunc

tatus sum, ut vidit etiam Fritzschius Actis Societ. gr. 1 p. 137, ¿(KcXlvaxhti saepe eos dici monens qui in iu~ dicio causa ceciderint. Sed fortasse ne haec quidem vera est explicatio. Ceteruin nec illud recte olim statui, TOV OTQEFILDV in Eupoiidis loco esse Pisandrum Acharnensem, TOV .p.fya/.ov autem et TOV ovoxivdior nomine designari alterum Ilium: qua in re nollem errantein ducem sequuti essent Fritzschius I. 1. Hanovius Exerc. crit. I p. 83" et Droysen Comment, de Avibus Aristophanis p. 27. Recte ilium, cuius ingentem et vastam corporis staturam risermit Eupolis et Hermippus, de Acbarnensi interpretantur Scholiasta Aristoph. Av. 1555 et Suidas vol. Ill p. 108. 12 *

180

PLATO.

versum a Polluce I I 175 non addito fabulae indicio serratura posuerat, "lyTiibva

8' ovStig

tat'

ccvi)o

yaarniarioog.

Primarium igitur Platonicae fabulae argumentum ab Acliarnensi Pisandro ductum fuit, non

videturque

nisi praetereundo tetigisse.

IHiamnusium

a

Platone

ille alterum illum

Sed Antiphontem

sugillatum

esse

docet

quoque

Plutarchus

Antiph. p. 8 3 3 c y.£xcû/,iwôr/Tai Si (Antiphon) iç JV fig rovvoua

y.cù ròv ' Onavvvtov

avlt]-

rcòv aofftanlv.

Male

y.AVÉTA^S

apud Pausaniam Kustathiì ad Oilyss. p. 1403 legitur Ilkcc-

185

PLATO.

TO)v Socpiarfi

pro JSorpiGTceîç. Idem vitium recte

Iunger-

mannus ad Pollucem vol. II p. 7 6 0 ex Harpocratione sustulit tollendumque est etiam ex Athenaeo X p. 422 f, ad quae cir. Antiatticista p. 89.

Praeter Bacchylidem in hac fabula

lacessivit Apolexin ( v . Harpocr. s. v. ' A n ò l r ^ n ì ) Xenoclem tragicum ( S c h o l . Arìstoph. Pac. 7 9 2 ) Dracontidem (Scliol. Vesp. 1 5 7 ) alios.

Fragmenta fabulae supersunt quìndecim.

£ v [ i f i a % i a v fuisse qui Cantliaro tribuerent docet Priscìanus X V I I I p. 182 Krehl. aliisque locis a Porsono Adv. p. 264 occupatis. Cfr. supra p. 163. Platoni nulla de auctore fabulae dubitatione adiectatribuitur ab Antiatt. p. 104, Polluce I I 8 3 (ubi leg. wroy%v(pida Xafiovo èvaaxalevttai

pro ctvaay.ctX-

Xtraì) V I 17. 36. V I I 202, Photio Lex. s. v. naça&rjxij,

et

qui praeclarum fabulae fragmentum servavit, Hermia in Platonis Phaed. 1 8

p. 90,

quod ope Eustathii

ad Iliad.

S

p. 1161 Rom. ubi idem locus omisso fabulae titulo legitur, ita fere scribendum est: t'ilaaiV ôrj TOig naidaçioiç tv raiaiv io tao',

rovroig,

óòoìg dicr/ocapavreç,

oï ixctatoTe -/qaiifiìjv

ôiavewâfievoi

avTbHv aï fiiv r/.st&ev ryg

di% tavToiç

yQccfxfiijg, oï ô' cîn'

exe ï&ev. ti g

d' ccjX(fOTÎQWv ooTçaxov

avrotg

tig

fitaov

èarcôg

àvijjoiv xâv fièv ninr^at

rà Xtvx tnccvw, rptvyeiv Ta%i> rovg

tré-

çovg ôst, rovg ôè Siwxciv. Quibus versibus graecarum civitatum discordias tangi apertum est. Sequitur £ v Q < f ct!;, cuius plenum titulum Iungermannus ad Pollue, vol. I p. 661 fuisse putabat HvQqa^ % Mwfw&^Qa.

Sic enim corrigit apud Ilesycliium s. v. n a l i v -

Sooia, ubi vulgo legitur: lïkàxoiv ZvQcpctxi xcà Mwuoxh'joa•

186

PIATO.

nahvSoQÌav

naia etg aixov

At cod.

xccr a&RJOTA.

unde praeclare Por-

avQ'paxiaav, ^iVMuoy/J'^Qai naXivSoqia,

sonus Praef. Ilecub. p. LXIV elicuit: Ilkàxmv fiév,

(o fio%d}]Qi,

etaXivSoQÌav

TDMXMV

naioag

Svocpaxi • 2è

aviov

xara&tjaa).

Videtur autem hoc drama e prioribus poetae fabulis fuisse, eiquidem Myniscum Chalcidensem,

quem Aeschyli actorem

fuisse constat (T. Hermannus ad Aristot. A. Poet. X X V I I 4 ) in ea ut helluonem lusisse

perbibetur apud Atliea. V i l i

p. 311 d 'OSI (lèv 'AvayvQtxaioç

ôorfojç ¿ari

tovxta (piXog Mvviaxog

eo&' ó

Sic enim fere legendura videtur. ab Harpocratione s. v. xaTccoTaoig Contra serioribus

aoi.

Xaùxtdevç.

Praeterea iaudatur fabula et Athenaeo X p. 416 e.

poetae dramatia

non

dubito

quin

tyatov accenseri debeat, cuius fabulae, ab Andronico in Platonicorum dramatum recensu neglectae, quod argumentum fuerit cognosci poterit, nisi fallor, ex Servio ad Virgil. Aen. I l i 279. « Phaon cum esset navicularius, solitus a Lesbo in continentem proximos quosque mercede transvehere, Venerem mutatam in anus formam gratis transvexit; quapropter ab ea donatus unguenti alabastro, cum se in dies inde turn ungerei, foeminas in sui amorem trahebat.» Quibus sirailia narrantur etiam ab aliis, quorum testimonia apposui ad Menandr. p. 105, quibus adde Apuleium de Orthograph. p. 8. Suspicionem

hanc optime confirmât

fragmentum e fabula

nostra servatum apud Athen. X 111 c sqq.

Ibi Phaoilem

babemus in interiore aedium parte inclusum : accurrunt undique mulieres Veneris oestro percitae et cum Phaone congredi gestientes.

Proliibet eas Venus xovçoTQÔtfog,

haud

priu8 aditum mulierculis concessura, nisi postquam cum sibi ipsi tum Orthanae, Lordoni, Cybdaso aliisque, quos venereae nequitiae antistites fingit, daemonibus sacra obtulerint.

Cum

187

PLATO.

hoc loco aliqua argomenti similitudine coniunctum est perlongum fabulae fragmentum ab eodem Athenaeo servatum lib. I p. 5, ubi. nescio quis aliquot e PJiiloxeni Convìvio versus récitât, in quibus fere VTToßtvrjTmVTCc ßgut^iaxa enumerantur. Neque eventu rem caruisse docet locus apud Suidam 8. v.

yXvxìig àyy.ojv,

ubi senem habemus tibicinae amore

captum eique cano capite blanditias diceatem:

cu jfovaovv ][ia, co rotaiv èfiótg rçvcpeçoiat tqÔtwiç, cJ yXv/.vg ày/.o

Cetera fragmenta nihil habent ex quo de argumenti ratione coniecturam capere liceat.

De tempore autem quo fabulam

actam esse dixi fortasse etiam alia via verissimum esse intelligitur.

Scilicet Schol. Aristophan. Plut. 179 de Laidis

ificfaivei Sè v.cù ID.âTcov ¿V rtZ (pai3o(o intaxaiôtxccTa'¿tuvan gov âtSa ènt OÌ/3M, nisi forte

ut intelligatur locus Philebi Platonici p. 18 d,

ubi liaberaus ré^vtjv

Sed praestat alteram,

yna/iiiariy-ip).

ut Platonis comici Phaon respiciatur. Accedimus ad posti-emam fabulam H y p e r b o l i nomine inscriptam, cuius etsi perpauca fragmenta ad aetatem nostrani pervenerunt, de argumento tamen ipse fabulae titulus omnem dubitationem praecidit.

Fuit autem Hyperbolus (quid enim

impedit quo minus de hómine iato pallilo uberius commentera u r ? ) natus igitur Hyperbolus fuit patre, ut Androtion apud Schol. Luciani vol. I p. 154 Lips, tradii, Antiphane, eive ut Theopompus in excursu de Demagogis, quem Athenaeo teste IV p. 1G6 d decimo Historiarum libro addiderat, apud eundem Scholiastam 1. 1, p. 155 memoriae prodidit, Chremete.

Tlieopompi auctoritatem sequutus est Scholiasta

Aristoph. Pac. 680 Xnéfiiâoç rpòg Sè

XCÎQLOVOÇ.

Se viòg i\v ' Ynént%7.og,

Corrige Xoéfujrog.

àdeì.-

Aelianus autem V.

Ilist. X I I 43

YmnfioXov

rovg naxèqag.

Sed quocunque tandem patre usus est, certe

xaì KXeoipcSvTog ovdeìg av et'not

obscurus homo fuit omnique contumeliae genere oppletus, ut quem in publica moneta servili condicione habitum fuisse tradat Andocides apud Scliol. Arist. Vesp. 1001 ntq\ ' Yneç¡jÓ'/MV

xaì

Xéyeiv aiayyvouav

ov ò fiìv

nari)ri

vvv tv TOJ aQyvQoy.ontui) SovXtiei

tonyfiivog

TW Si/fiooio),

(leg. 6 Sé) S,évog ojv xaì ftaQfictQog lv%vo7iout.

ht wg dè

Quem locum

6atis negligenter interpretatus est Kortumius Symbol, ad Hislor. graec. p. 177.

Neque honestiorem matris fuisse con-

dicionem, colligitur ex Aristoplianis Nub. 550. Evnohg nQoaO-eìg

fiìp tòv MaQiy.cn> uocóriazov TiaQtiXxvaev airù

yoavv

fied-voi]V

tov

xÓQÒaxog

ovvtxa.

189

PLATO.

Idem Thesmoph. 840 tw yàg eìy.óg, co XÌ)V

' YrceçftôXov xa&rja&at

(II}TÌQ'

'Ltv/.ù y.aì xófiag xa&etaav nlijoiov xuì Savei^eiv yjn)uuO',

nóhg,

IJURFITA/XIVRIV

rijg ylaficc^ov,

fj %Qrjv, et' daviiaeisv

rivi

xal róxov 7TOCCZTOITO, Sidóvat fU]Sév ccv&çûncov róxov, alX ¿(faiQtLO&ai pia rà y^rjuar, à^icc yovv ti róy.ov rexovaa

¿Inóvxag

roiovrov

radi'

róxov.

Scholiasta Fiuti 1058 xccy.et (in Marica Eupolidis) rr}V ' fjólov /¿r/TÌQct Tifila

n'y. a Ça rp alatila

oavidi.

YTIÌQ-

Veteres

grammaticos de mulicris nomine studiose quaesivisse intclligitur e Scholio Thesmoph. 1. 1. nqofta/j.ii tm Tioòg Ilolvfiiov

nQOTUTty.M rig

'Our/niy.còg tv

rj ' Ytuq^oXov ¡a.i]tT]Q'

ovx i'/ouiv ôè eiTiiïv.

Ipse noster Ilyperbolus utrumne

Athenis natus fuerit,

an aliunde cum pâtre immigraverit,

non constat.

Polyzelus apud Schol. Luciani 1. I-

Phrygem,

Plato autem nostra in fabula Lydum fuisse perhibent, utrumque ut humilem hominis condicionem et peregrinam originem indicarent.

Perithoidarum ôi](iu> adscriptus (Plutarch.

Alcib. 13 et Nie. 1 1 ) lucernis fabricandis vitam sustentavit, quae res poetis coinicis acerbissimae irrisionis opportunitatem .praebuit

V. Cratinus in Pytine apud Scholiastam ad Pac.

690, Aristophanem Equ. 739. 1310. 1337, Pac. 090 et Nub. 1064, ex quo loco satis Iarg?s hominem opes ex arte sua collegisse intelligitur.

Neque id mirum in eo, qui in con-

ficiendis lucernis plumbo pro aere uteretiir.

6)

V. Schol. ad

Id nuper sibi repperisse visus est Th.Bergkius in Actis Societ. gr. I 1 p. 133. D o c o mulieri nomen fuisse coniiciens ex Schol. Aristoph. Nub. 552 et Ilesychio s. v. Joy-ty/M. Sed SclioJiastae locus est corruptissimus, Ilesycliii autem glossa quomodo mihi interpretanda videatur, supra indicavi p. 94.

190

PLATO.

Arist. Nub. 1. 1. ov ?ctQ %ctkvM fióvov ¿%gtjro ttgòg xr\v twv kv%vwv xceTaaxtvtiv, ¿XXà jcai ¡.lòXifiSov ¿vtTÌ&ti. Ceternm conf. Andocidem 1. I. ad cuius verba respicit etiam Scliol. Luciani p. 135. In tanto omnium de arte, quam factitavit Hyperbolus, consensu mirum videri possit eundem a Scholiasta ad Aristoplianis Equ. 1301 fìgulum perhiberì. ' 0!~idig, in quit, « xalovfjiiv ò^vfiacpia. XV%VOÌTOIÒS Sé ó 'YntQfiolog. rivèg Sè r à xiQUfitcc, a taxiv oj-ovg Sixrtxa. xtQ«fitvg Sè ó ' YntQpoXog. farà Si rtjv cmorjoh)v TOV Kléwvóg ev&écog vniQifiaì.ltv vnÌQ xov ' Yrngfiolov. flit avròv YCCQ ÌTCO'UTÌVOUTO. In quibus verbis fortasse comici poetae fragmentum latet hoc fere modo scribeudum: fitta TTJV S'àaoftoXrjV rov K?Jouvog ev&i(og • — {msgéftaXXtv ò xiQapivg ' Ynégfiokog, scilicet novriQia vel (io%&t]QÌu, quod in praecedentibus verbis fortasse posuerat horum versuum auctor. Neque vero haec repugnant iis quae ceteri de lucernarum fabrica Hyperboli tradunt, siquidem figuli et Xv^vonoiov artes coniunctis8Ìmas fuisse docet PhiJetaerus Athenaei X p. 474 d : ó IIì]livg totiv ovofia xeQctfiiwg S,ÌJQOV Ivyvonoiov Kav&agov. Hesychius, Kigafievg: ó Xvxovgyog, Scribendum videtur kv%vovQyóg. Antequam ad rerum pubUjarum tractationem accederei quomodo aetatem transegerit non constat, nisi quod in foro multum versatus esse et cum defendendis tum vero maxime accusandis lacessendisque civibus operam dedisse perhibetur ab Aristoph. Acharn. 846 xov ¡-VVTV%MV a ' YnigftoXog St,xùv àvanh'ìou. Cfr. Aristid. Platon. II p. 176 Cant. Sed ad rempublicam tractandam mature Hyperbolum et praeter aetatem accessisse ex Cratino tradit Scboliasta Luciani 1. I. p. 155 KQCCTÌVOQ iv "Sìgaig o>g nQ00fXdóvT0g viov TM firj-

lei

PLATO.

/nati fttfivrìTcti xal nag

ìjhxiav.

Qua in re maxime enm

adiuvit incredibili3 quaedam impudentia et turpissima socordis plebeculae

adulatio.

Cfr. Maximus T y r . X X p. 3 9 1 .

Neque enim dicendi copia hominem valuisse et eloquentiae illecebns populi animos sibi conciliasse vel illud documento est, quod ipse apud Eupolin ' ) nihil ex musicis nisi literas se scire ingenue fatetur.

Immo vero ne attice quidem eum

loquutum esse tradit Plato in fragmento e nostra fabula servato apud Herodianum ne(tì Xi^ibjg fiovygovg p. 20.

'0 3' ov yàç qTTÎxiÇev, co Movaai àlX

(f iXai,

onore (lèv %Q£Ìt] ôirirwfirjv TJytiV

ecfaoxs âtjruifiijv, ònózt S'tineîv âéot òXiyov e'Aeyiv oliov. Quibus versibus non Tarentinum aliquem barbare loquentem rideri, quae Huschkii de Annio Cimb. p. 4 9 opinio fuit, sed ipsum Hyperbolum parum attice dicentem ludi, iam neminem fore puto qui dubitet.

Moverai (filai

Scripsi autem primo versu co

pro edito w MoiQcti cpilai, quarum Ut inepta

in tali loco invocatio, ita aptissima Musarum.

In reliquis

fere Blochii emendationes sequutus sum, quamquam aegre mihi persuadeo, tam barbare loquutum esse Hyperbolum ut

ôtjrûft^v dixerit pro dtpriófitjv. Codex habet Sr/.irojfiijV Xéyiiv erfaaxt drj rät fitfv.

In quo parum probabiliter Husch-

kius 1. 1. p. 5 0 verbum àixóut latere existimabat.

Equidein

scripsisse Flatonem puto: ,

) Quintiliano Inst. orat. I 10 18. M a r i c a s , q u i e s t H y p e r b o l u s , n i h i l se ex m u s i c i s s c i r e n i s i l i t e r a s p r o f i t e t u r . E Platonis fabula fortasse ductum est quod leçimus apud Grammaticum Bekkeri Anecd. p. 373 21. Axpy.lioç: ò ccaaiÒtvrog naqa Illarwvt. Ad eandem vide an referri possit incerti auctoris versus apud Ammonium Differ, verb. p. 10 ov yàç Öoov âxaçtj rl'in rvyjjç (leg. TÌyvrjq) èniotaftai.

102

PLATO.

cM'

(iiV

ÒTIÒTS

e(paax

Xéyiiv,

'/QF-lr] 3IRTROJFI7]V

edii;r(0fii]V

—

In quo duplex augmentum notasse Tidetur, cuius nullum sane certuni exemplum ex antiquis illis et genuinis Atticis proferas.

V. Lobeck. ad Pliryn. p. 1 5 4 .

Ad postrema*n fram-

menti partem respicit Etymol. M. p. 6 2 ] 54. IlXaroiv tot

ò xio^iLxòg Sianai^et

ßctQßctQOV. xai rò yivvog

ri)v

rò oyivvog

'¿wog (pqoi.

p. UGO 16 òì.iyov:

8)

pro òXiyog)

(òiiiog

yivvog

(filai,

[itvwg

ubi corrige obiter

Aelius Dionysius apud Eustath.

rò Sè oXiov ìj ßagßccQov

rj 'laxóv.

Si-

militer òliwQog pro òliywQog a minus attice loquentibus dictum fuisse docet glossa Photii Lex. p. 327 22

'OUyojQogt

Sed quoad Cleon reipublicae praeesset, Ilyper-

avv rw y.

bolo nonnisi secundas in

civitate agere

licuit,

quamquam

vel sic satis magna iam tum apud cives auctoritate floruit, adeo quidem Ut populus Olymp. L X X X V I I I 4 totum se lucernarum

vènditoribus

Equ. 149. yàg öunQens

tradidisse

dici posset

ab Aristoph.

Non recte igitur Scholiasta Nub. 6 2 0 Kléiovog

eri yZvTog.

Eodem tempore

ovSenw fiagi-

tavit ut classis sibi ad maritimam expeditionem contra Chalcedonios a populo traderetur, nullo .tarnen ut videtur successu, Aristoph. Equ. 1315.

Mortuo autem Cleone, quod

factum est anno secundo vel tertio

8)

9)

Olymp.

LXXXIX,

Quae proxime antecedunt apud Etymologum attigi ad Menandr. p. 232 partim recte partim secus: recte, quod iv\pv%La restituì pro evvv%ia, firmante nunc Herodiano 1. 1., secus, quod Meleagrum poetam esse dixi, qui fuit Iihiutonicae fabulae titulus, ut ex eodem Ilerodiano discimus. 9 ) De tempore obitus Cleonis magna est scriptorum dissensio. V. Ilermannus ad Scholia Aristoph. Nub. 5 4 5 et Clinton. Fast. Heilen, p. 7 4 Kr. Octo menses ante Pacem Aristophanis Olymp. L X X X I X 3 actam hominem

PLATO.

193

lantani consequutus est auctoritatem, lit cnm solus fere in foro regnarci, Aristophanes Pac. 681, et potentissimo» quosque ci ves (ili his etiam Alcibiadem, teste Ilimerio Ecl. XXXVI p. 318) incredibili licentia et procacitate lacesseret et quemcunque populus vellet omnibus modis vellicaret, Plutarch. Alcib. 13 eli. Maximo Tyr. Diss. XIII p. 237, Athenienses eum tanquam genium quendam suspicerent, a cuius nutu et arbitrio suspensi tenerentnr, Dio Chrysost. Or. 25 p. 282 a. Quid quod tanto perditissimum hominem favore amplectebantur, ut quamquam muñera ab Aegyptiis populo dono missa sibi soli vindicasset, Leuco apud Hesychium s. v. JlàumZy tamen exercitui cum praeficerent, Schol. Arisi. Acharn. 840, et Iiieromnemonis muñere ornaren t, Aristoph. Nub. 620. Ita quum aliquot annos primum in república locum tenuisset, ac ne mordacissimi? : quidem comicorum poetarum salibus ad saniorem rationem revocari potuisset, insperato de summo, ad quod malis artibus adscenderat, potentiae auctoritatisque fastigio deiectus est. Nicia enira, vel ut Theophrastus apud Plutarch, Nic. XI et Schol. Luciani 1. I. p. 155 memoriae prodiderunt, Phaeace de principato cum Alcibiade contendente, Hyperbolus, qui populi ánimos contra utrumque concitar! al que alterutrum testularum suffragio patria pelli vellet, quo .ineliorem sibi in eum qui reinansisset saeviendi opportunitatem liaberet, ipse contra omnium exspectationem, machinante potissimum Alcibiade, ostracismi iudicio daronatus est, id quod factum esse videtur Olymp. XCI 1. .Rem ipsam 1 0 ) copiosias exponunt Plutarchus Alcib. XIII, Nic. XI, Aristid. VII et Theopompus apud Scholiastam Aristoph. Vesp. 1001, ubi perperam oecubuisse memoriae prodit Eratosthenes apud Schol. Venet. ad Pac. 48. ,0 ) Eodem spectat, si quid video, Ilimeriiis, Or, V 14. Hist. crit. Coni, giaci-.

13

101

PLATO.

legitur ¿i-atotQazioav tòv ' YmQ^olov hi] pro dì/.a. Decennale enim fnisse exilium quod ostracismi iudicio inlponebatur, constat ex Platonis Gorg. p. 153 d, Etyrtiol. M. s. v. òoTQCcxi0fióg et aliis locis. Vid. Wesselingius ad Diod. Sic. I p. 445 et Schoemannus de Comit. Athen. p. 215. 1 > ) Ceteram Athenienses, qui non Slà òvvàfzswg v.ai à'étwuctTog tpófioV cc'Alà Sià novijQÌav xaì aìayvvr\v %rjg nó).ia>g, ut Thucydidis verbis utar lib. Vili "J3, quae tacite in usum sùum convertit Sclioliasta Aristophanis Pac. 680, improbum hominem honestissimó poenae genere damnavissent, mox facti adeo poenituit, at cum ostracismi dignitatem impuri hominis damnatiohe turpissime poliutain existimarent, nullum postea civem eodem poenae genere affecerint. Vid. Plutarchi Vit. Nic. XI. Ita igitur exilio multatus Hyperbolus in Samum insulam secessit, ubi Olymp. XCII 1. a popularis imperii adversariis necatus corpusque eius contumeliosissime tractatum et in mare abiectum est. Vid. Thucyd. VIII 13 et Theopompus apud Scholiastam Vesp.1001, cuius "verba tacito auctoria nomine transcripsit Scholiasta Aristoph. Pac. 680. Cfr. Scholia Luciani 1. 1. p. 155. Tarn improbum igitur civem, in quo nullum plane virtutis Vel in genii vestigium eluxit, non mirum est veteres comico« quasi de composito quacunque ratione possent vexasse et contumeliosis conviciis proscidisse. Cuius rei nisi ipsa fragmenta fi (lem facerent, locupletem haberemus testem Aristoph. Nùl>. 534, quem ipsum ne mortuo quidem pepercisse docent Thestnoph. 1

' ) Haec scribentem fugit locus Philochori in fragmento lesici rlietorici in calce Photii Dobr. p. 675 TOVTOV ( S C . ròv ì^oax Qay.icsiiivTa ) ¿'dei rà dina tu òòvta xcù A «(.Sovra VTiìo lùtv ¿diwv avvuD.ayfiùztiiv tv Sina tjiiégceig fietaOTijvai vijg ¡róÀiwg hi] òty.u• vaziqov òè tytVOVTO nine. Itaque apud Scholiastam Aristophanis pro seri bend um névre.

JOS

PLATO,

840 et Rati. 570. Cum Aristophane plane convenit Plutarcho AIcib. 13 Totg y.wfiixois òfiov TI nàoi, 8utTQt,ß))v cctì ay.foet Ciceroni Brut. 62

mótnvoq tv Toig •dtargois nagtiytvt

«Hyperboli improbitatem veteres Atlicorum comoediae notaverunt. »

Cfr. idem de Republ. IV 10.

Sed prae ceteris

ilium Eupolis in Mancante Olymp. L X X X I X i

acta, Her-

mippus in Pistricibus, Plato denique In ea, de qua cum maxime agimus, fabula vexaverunt. rit etsi nemo diserte tradidit, aberrareris, si id Olymp. XCI 2

Ea quo tempore acta fuenon multum tamen-a vero 12)

factum existimes, h. e.

eo tempore quo iam Hyperbolus ostracismo in exilium pulsus erat.

Docet hoc locus a Plutarcho Nie. 11 et AJcib. 13

servatus, quem ex Hyperbolo petitum esse nemo dubitabili fiairoi ntn(ja%t

TWV TQÓJIWV

fièv «¿ice,

aiiTOV Sì ac«i TWV OTIY/uétTwv avaria • OV yÙQ

TOIOVTMV

OVVix' OOTtja% tvoiütj.

Quibus iunge versus supra ex Herodiano allatos, quos nisi absente Hyperbolo scribi non potuisse manifestum est;' Nec vero post mortem demum Ilyperboli fabulam actam esse, tum alia docent, tum vero ipse file versus : xahoi nénQays TWV

TQÒTIWV

/.TÌV

a|»a.

Reliqua frammenta leguntur àpud

Suidam s. v. tvtoov (quae omisso fabulae titulo habet edam Scliol. Aristophanis Av. 1 2 1 ) Scholiastam ad Aristophanis Thesmoplior. 808 eli. Harpocratione 8. v. etriÀcc%cóv, Grammaticum Bekkeri Anecd. p. 447 et Athenaeum 11 p. 56 f. De incertarum Piatonis fabularum fragmentis tiullus hic dicendi locus est.

Hoc unum tamen

commemorare non

12)

Hoc sequutus est Fritzschius Actis Societatis graecae I p. 137, negat Tli. Bergkius apud Fritzschium (¿uaest. Arist. I p. 822 propter Syracosii legem niQÌ rov (itj xwfiwdeiv òvofiaaii, de qua supra dictum p. 40. Sed probabile est illam legem ad absentes et exilio multato» cives non pertinuisse. 13 '

PMTO.

106

ARISTONYMUS.

inutile fuerit, esse inter ca quae manifestis indiciis Vo&iidg cornicia

teneas.

Ex hoc genere versus

esse

non dubito

quos servavit Didymus Alexandr. de Trin. II 17 y.cà ori'/iiìV rwv ncto* "LMtjai /jeroiav ìhòv

nartoa

avvra^iug

mgì

cc/.ovaxiov

tijg ttqoq tòv

rov viov Koyov xal rov

nvivuctrog

Sti-afjtvuiv •—. IJXuTwvog rov y.wfuxov, og ¿v&ijocog tv roig vnoysyQa/iuiiVoig iccufioig &;óxi}Ta

fiovaSixwg

its TQiada cap i)g rà b'/.a y-éyové Ti xal

ìxrtivofiévijt'

aù^trcei,

(jiòg yaQ toriv tig naTtjQ vnÌQTarog, Xóyio rà nàvra

navoótpojq xal

nvtvjxart

OTi'iaag oXio&aivovTa xàx fiv&ov nhxvijg (fiùg àvéXxtov ix fiaxQccg

àta^iag.

Quae ex cadem milii fabrica fluiisse videntur, ex qua derivata sunt quae idem scriptor lib. I l i p. 21 attulit: aQQijra ui) oaktvt' ov yaQ tooomòv

/.li]

èanv

tòv fittVTinónTijv TÌ)v tVQtlv àviyvtvovti

xaì

rvyoig ò ' ¿tv aviov

grjTti.&iov àv&món xt, y.aliÌTat,,

OVTOJ

' A fi tup lag èv ' AnoxoTrußitßvai

ÎQ'

(

y.al TÒV noSavmrrjo',

(xàv&ci t'arai

avròg oi%ì

nccQccxaloviitvog,

improbabili coniectura

XCVI rei XCVII referemus.

Cinesiam ad

Olviup.

Neque alio tempore

scriptae

videntur orationes Lysiae. Quod supra dixi Cinesiam Meletis fuisse iìlium, feci Platonis auctoriiatem secutus Gorg. p. 501 e. Cui repugnare

videtur

Plato comicus apud Galenum

Aphorismos hypomn. VII p. 3 2 3 : ^terà ravra natg tx nlivoiridog

Sì

ad

FvayoQov

KivrjaLag xzX. Sed is quidem locus adeo

depravatus e s t , ut pro testimonio Iiaberi non possit.

Mul-

timi igitur fallerctur qui hoc disscnsu ita ali vellet, ut duos Cinesias poetas ditliyrainbicos fuisse crederei : quae quidem sententia nec in verbis Scholiastae Aristopli. Av. 1379 quidquam praesidii habet: tì'oìjrai ó Sì 'u40MT0Tih]g vai.

Sì nfrù avtov

tv raig JiSaaxaXiatg

tv

BaTQctyoig.

Svo (fi]al

ytyovi-

Ilaec enim Aristotelis annotatio ad Aristophanis Lysi-

stratam spoetare videtur, in qua fabula qui inde a versu 850 introducitur Cinesias, quum nihil plane habeat quod Meletis filio, qualem Aristophanes in Avibus Ranis Ecclesiazusis et Gerytade descripsit, ullo modo conveniat, nihil aliud dixisse videtur Aristoteles, nisi duos diversos ab Aristophane commemorari Cinesias. Nec plus illa de duobus poetis Cinesiis opinio firmamenti habet in eo, quod quem reliqui Atheniensem dìcunt, Thebanus perhibetur a Scholiasta Aristoph. Ran. 151 ìjV Sì Qrjßaiog

fitXonoiòg

xàxiazog,

ubi Qrjßatog

errore scriptum est pro 'Adtjvatog. Athenaeus XII p. 551 e.

proclivi

Rem confidi opinor

Qui si duos eius nominis poetas

cognitos habuisset, non sane haec scribere potuisset: ori dè i)v Kivijoiag

vooiódqg xal Scivòg raO.a,

(fùaxoìV avròv TOVTOV

àififievov

nXovTtiv.

aarfbjg at)(iaivevai

ori

tijg

ré^vijg

Avaictg avxofpavrtiv

Sì 6 7tOLi]Ti'ig tati

tx xou xal

ini à&tóx^Tt

—

l'ioìjxe, xal

tx

xai ov% trtyog, xojfioiöovuifov

STllATTTS,

230

èfupavi&ff&at. Cetenim dithyrambicam artem In famiHa Cliiesiae fuisse hereditariam, hoc documento est, quod praeter patrem eius Meletem

etiam avus Pisias in citharoedis per-

hibetur a Pherecrate apud Scliol. Aristoph. Av. 859. raoribus

De

hominis nobilissimus est Lysiae, qui duas in Cine-

siam scripsit orationes, locus apud Athenaeum X I I p. 551 f. ov% ovrog

tar iv ò roiavrcc

(lèv 2fiva[itdcc,

AifivofiéSa

olim

Ait7iTo-

fiéda et pro Strattide Stratonis nomen legebatur, quod correxit ex Eustathio Sell weigh aeuserus. M a x i S o v t g

laudantur

ab Athenaeo V I I

3 2 3 b. Harpocrat. p. 176 12 (ubi leg. et Antiattic. p. 108 29. posuit fabulae titulum:

p. 3 0 2 e.

Uxovaiv

òvtvovreg)

At Athenaeus I X p. 396 a. Iiuuc STQartig

tv

McexiSóaiv

ì]

KiVijaia,

ubi memoriter haec citari ab Athenaeo cum Schweighaeutsero crederem, nisi rursus similiter legeretur X I I I p. 589 a iv

MaxtSóaiv

r)

Ilavaavicc

Nec solet ita Athenaeus. Con-

tra P a u s a n i a s (semel laudata ab Athenaeo X I V p. 6 5 4 f ) et M a c e d o n e s

ut diversae fabulae enumerantur a Suida.

Non improbabile tamen plenum fabulae titulum esse xiSovtg

r\ I l a v a a v i a g ,

Ma-

ut secundus titillila ad iteratimi

fabulae recensiouem pertiueat.

Hoc si veruni est, etiain al-

tero Athenaei loco pro Ci n e si a P a u s a n i a e nomea reponeudum putem. Si certo constaret Pausaniam, cuius uomine inscripta est fabula, ilium Macedoniae r eg tin esse, qui ter-

233

STRATTIS.

Ho anno Olymp. X C V I

Macedoniae imperinm

tempore fabulae nulla esse posset dubitatio.

obtinuit,

de

Sed huius qui-

dem Pausaniae vita in obscuro delituit nec quidquam memorata dignum habait; itaque videndum ne Pausanias intelligcndus sit Ceramensis, Agatlionis poetae amator celeberrimus,

de quo abunde constat

Symposiis. auctorem

ex Flatonis

Cfr. Protag. p. 3 1 5 d.

et

Eundem

Xenophontis tragoediarum

perhibent Scholiasta Platonis p. 3 7 3 et Gramma-

ticua M S apud Cramerum Anecd. I V p. 2 6 9 .

Neque

alias

fuisse videtur quem in poelis quibus Stobaeus usus est numerat Photius Bibl. 1 6 7 p. 3 7 5 .

Ab hoc igitur Pausania

si fabulae nomen inditum esse ponimus, etiam alter dramatis titulus MaxtSóveg

commode explicari potest,

siquidem

Pausaniam simul cum Agatlione apud Archelaam Macedoniae regem

commoratum

esse constat ex Aeliani V. H. I I

21.

Iam quum Agatho circiter Olymp. X C I I I 1 comi tan (e Pausania ad Archelaum se contulerit, vid. F r . Ritschelii Comment. de Agathone cap. V I I p. 2 0 , hinc non multum

qni-

d e m , at aliquid tamen ad tempus fabulae constituendum lucramur. cuius tria supersunt fragmenta, lusit for-

In M e d e a ,

tasse Euripidis aliusve tragici cognominem fabulam. tis in

ea partes

fuisse

docet

Creon-

locus apud Athenaeum

XI

p. 467 e

a $

olaw nçoaéoixêv, tJ KQSWV, rò ^QTYFIA èyu>8cc ôivoj ntçt xârta nzQctuLiivio.

Quae habent sane colorem parodicum.

Quae

aov; idem Athe-

iiaeus X V p. 6 9 0 f ex hac fabula sérvavit: XCÀ TOIOVTOV.

'KTY'

ort ¡.IVQOV AVI-JJ

oïov oil MtyaXXog

MÓNON

fftçeig

—

Medeae verba videntur fatalia ilia munera Creusae per servum mittenti«.

Cfr. E a r i p . Med. 0 5 0 .

S3 3

6TRATTIS.

Similis, ut videtur, Phoenissarum,

Myrmidonum,

T r o i l i et C h r y s i p p i

Philoctetae, fuit ratio.

In

P h o e n i 8 8 i s quidem aperte lusit Euripidis fabulant, ut constat diserto Aristoteli» indicio de Sensu p. 443 et ex locis apud Athenaeum IV p. 160 b et Pollucem IX 124. Nec de T r o i lo dubitari potest, ut docet fragmentum apud Scholiastam Aristophanis Vesp. 1337: y (leg. p) fiìjnoT, ccllà naçadovg

co Ttaï Zijvôg, ¿g Tavròv

roïg sicofiioiç

yaiça,v

fióhig,

'sa.

Quorum versuum prior fortasse e Sophoclis Troilo ductus est.

Myrmidonum

titulum frustra suspectât Hemsterhu-

sius ad Pollue. IX 78 qui MvQ/u7]ôôvaç h. e.

Mvoftyy.ctç,

ut Hesychius interpretatur, fabulae nomen fuisse coniicit. Sane MvQjurjxag docuisse feruntur Plato et Cantharus, MVQfiijxa Posidippus,

MvQftt]xav&(xônovç Pherecrates.

Sed

MvQfuòóvccg scripsit etiam Philemon.

Stratlideae fabulae

unum duntaxat fragmentum servatum

est, in quo propter

ìmmodicum balneorum usum perstringuntur Byzantii. V. Pollue. 1. 1. P h i l e c t e t e s bis laudatur, Athen. VII p. 327 e et Pollue. VII 134.

Neque frequentior C h r y s i p p i

memoria.

V. Athen. IV 169 et Pollue. X 55. Plane obscurus est II vxiaov

fabulae index apud Scholiastam Aristophanis 1. 1.

pro quo Casuubonus ad Athenaeum VII p. 327 e. parum probabili ter IUrvXog scribendum coniecit. HOTafiiovg

ante Olymp. XCI1 4 actam esse intelli-

gitur e scholiis Aristophanis Plut. 1195 ó Avy.ixfocov, 'EçaioaS-tvijg

fftjaiv,

OJI'i&T] TTQOJTOV TOVTOV

ëàôag •fivrjxévah mnoirjxs ctìXà

YÀO

Kr.

(Aristophanem)

ôè xal tv '£y.xhjOicc£ovaai,g aìiró.

EtQccTTvg noò c.

Sed de li&rura versuum sententia copiosius dicam in fragments. Fabulas poetae nostro Anonymus de Com. p. XXIV tribuit septendecina, Suidas autem et Eudocia vigiliti quatuor. IV eque pauciores dramatum titulos in veteribus libris reperiti sciibit Fabricins JBibl. Gr. II p. 501.

Sed failitur: equidem

nonuisi vigiliti reperio, quorum haec sunt nomina: A l t h a e a , in qua risit Telestem, poelam dithyrambicum, apud Athe-

SI

) Tliericlem qui Aristophanis aequalem dicit Athenaeus XI p. 469 f d« extremis Aristophanis temporibus cogitasse putaudus est.

230

THEOPOMPtS.

naeum XI p. 501 f (ell. Bekk. Anecd. p. 371 5 ) ex quo de tempore, quo acta sit fabula, couiectura capi potest. Floruit eiiim Telestes Olymp. XCV teste Diodoro Siculo XIV 46 fjxfiaaav

Sé xctrà

ÒI&VQctftfionoioi,

TOVTOV

i rùç fo&ig çâd'vftov fuisse praeter Alios Bionuit etiam I)io ¡Clirysost. Orat. XVIII p. 479 Rsjc. 16 *

214

THEOPOHPtJS.

A1CAEU9.

Non disslmulandum taraen etiam TheopompJ comici oratlonem habere non adeo rara labentis Atticismi indicia.

Ita okoXog

de superstitioso dixit apud Photium Lex. p. 329, oxbicfQÒg de muliere apud Polluccm II 10, p. 481 d, aniiludtov

apud Athenaeum X I

WTIOV

et xvvctQiov apud Pollucem IX 16 et

Thomam Mag-. p. 201 aliosque, ^ayiaxrig i. e. àXatfòv apud Photium p. 484, avròxaxog tiatticistam p. 83, a&òv Xafi^àvnv

i. e, èavròv

TTTQOIFLOÌ.i'^TTV

i. e.

xoXa^wv apud An-

TÌTTIXQCOV

Ò/JOIOJV

FTE-

apud Pcllucein IX G4, Xejtv%avov j. e. te-

nvoov apud Pausaniam Eustathii ad Odyss. p. 18G3 49, Xàaiov

substantire de vestimento vili et crasso apud Erotia-

num Lex. Hippocr. p. 244, ctvivtyùrivah

i. e.

àvanvevoat

ad s e r e di r e apud Eustath. ad Odyss. p. 1604 5.

Porro

ut ad insolita» verborum formas veniam, Xànt] casu vocativo prò

dixit apud Priscianum Gramm. VII p. 294, dogi)

prò SÓQata,

quo tragici poetae quamquam raro usi sunt,

apud Pollucem VII 158, kevoofim apud Zonaram Ler. p. 388, yaia

apud Eustathium ad Hom, p. 3854 22, xoActaofActi

apud Suidam I p. 370, quamquam eadem futuri forma usi sunt Lysias et Isocrates.

Sed yt/Liiao) apud Athenaeum X I

p. 470 f coniunctivua esse videtur Boristi.

Neque t|>/ scri-

psit apud Bekkerum Anecd. p. 323 sed nec efiXaavt 179. viav:

quemadmodum

prima brevi dixit apud Schol. Aristophanis Pluf.

Denique ne quis ex glossa Antiattic. p. 86 16 àvvl TOV yeirviàv

Qeónounog

pompo aut verbum ytixoviàv

ytiro-

, nostro Theo«

aut fabulam SoTQcc)'ft)ô6ç. Eodem

nomine inscriptas fabulas docue-

runt Dinolochus, Siculae poeta comoediae celeberriintis, et Anaxandrides. Antiattic. p. 87 24 Ttï.aaivr]v : rjjv noXXct yilwaav.

'u4vct£av§çidt]ç tv KutfiwSoTQttyuSia.

29 IlenavVTcti:

to nhjO-vviizov,

Idem p. I I S

6 avrog (praecedit locu3

e .Dinolochi Telepho) K(a(iio§oTQc*yo)ôia.

In liisce fabulfe

quid consilii poetae sequuti sint quamquam difficile ad iqdicandum est, non inutile tamen fuerit Plauti admonuiss«, Amphitruonem fabulam, in qua deorum servorumque partes essent, T r a g i c o c o m o e d i a m appellantis Prol. Amphitr.59. Ad humanam vitam ris a luctuque plenam vocabulum ill ad transtulit Porphyrius apud Stobaeum Floril. XXI 28 tvtx fiq n)v

rov à&avâxov

¿¡-iav

ntQiri&îvTiç

etmo noiwfxiv,

xai

rw (f&aQTca xai

yijiva

y.ataytXaatov

XQVUV

iv T7] xcofiwSoTQayioSicc TTJ rtôv àvotjuav

aaliv

a£iov Seer ftiwv

ive-

248

A L CAE I S.

%óptvov.

Similiter Plato Philebò

p. 50 B tf)

Tov

ftlov

'¡•Vfinccoy TQaycoSiu y.cà XMfitaSicc. Rursus Porphyrius ad Marc. p. 5 àTto^eilixxòfievog jtQooxàxag

ôaifiovag

xoìig tv T»J

ròv yafiixòv

vjivov

xwfiwâoxgaywôia ¿ywviocco&at

ovx

¿jy.Vi]Oa àofievéoxaxa. Reliquae Alcaei fabulae sunt P a l a e s t r a , quod mulierculae nornen est, et P a s i p h a e ,

quarum illam commemo-

rat Athenaeus V i l i p, 3~Óf. 390 c et X V loco minus recte editar ' JLb/.atog ìv aaott

avyxuxéxhuacv

2ji,vQÌaaau

xxX,

p. 691 b, quo

IlctXaioxQaiq

otv&' avrrjg Xà&Qcc, pro

Mvçi-

llalaicixQa.

De Palaestra mulieris nomine constat ex

Rudente Plauti, P a s i p h a e s duo supersunt fragmenta apud Grammaiicum Bekk. Anecd. p. 454 4 et Pollucem X 11. Ex incertis fabulis quae fragmenta servata sunt, partila ita sunt comparata ut dubius liaereas utrumne ad lyricum an ad comicum Alcaeum referri dcbeant, velut apud Photium Lex, s, v, fitTQtjaat et Ihxàvi] «juibus suo loco dicetur.

Sed

tif.il aliisque locis, de

apud Scholiastam INicandri

Ther. 613 non dubitar! potest quin lyricus intelligi debeat.. Verba haeo sunt: 'jlXy.aïôg xxidrjV xai ròv nçôg fiov (fctviivat vlwvcc.

ròv

(ftjatv

'FQV&QUÏOV

'Anòlloiva

ìv xotg ntQÌ

'j4Q%tavct-

( l e g . *Eçv&Qaiovg) nóXe-

%a&' vnvovg t%ovxa

fivgixtjg

Qui locus satis memorabilia est non solum propter

Mytilenaeorum bellum contra Erythraeoa gestum, sed etiam propter Archaeanactidae commemorationem, qui fortasse tyrannus fuit Mytilenaeus, quamquam a Strabone inter reliquos tyrannos non comnaemoratus.

Eiusdem familiae cogna-

tionem attingebat liaud dubie Archaeanax is quem Strabo XIII

p. 340 Sigeum condidisse refert.

vaxxiSrjg

Ceterum 'Aq%ia~

s cri bas an 'Açxctuxvaxx iôtjg perinde est. ' slç%iâvaG~

cav habes in epigrammate apud Athen. X I I p. 669 c. Denique fuerunt qui ad Alcaeum comicum Hesychii glossam refer-

ALCAEU8.

Braicue.

349

reai, "A^xeov: on'/.ov ij àXt^KfctQ^axov (pvrôv, 'EQatoa&éyijg Sè ovofia elvai xvvog àv&qwnov xcoficpdovpîvov. Ubi recte quidem 'AXxaïov corrigeant, sed de comico, poeta mul* tum falluntur ; ncque enim dubitar! potest quin Alcaeus ci* tbaroedus intelligendus sit, de quo Scholiasta ad Aristopha»nis Thesmoph. 162 ' AXxaiov rov zi&açwdov fcaï Ev* nofaç tv Xqvooj yivti fÀtfiVijTat«w*kxaïs SixsXmra He* «XotiqvvÏîou.» Fortasse igitur apud Hesychium xi&açou ëov scribendum est pro àvd-Qomov. Ac nescio an isi idem eit qui ab incerto antiquae comoediae poeta 'AXxidrig dictua èst. Hesychius, 'E&ixtandalxidai : oi tiegï tqv 'E^xîgtU Stjv xat 'Aly.idqv rovg xi&aQojSovg. Iisdem ferme temporibus vixit EUNICUS, quem vitiosia codicibus decepti A e n i c u m vocantSuidas et Eudocia p. 69 Atviy.og, xwfiixôg. eavi Sè TÎjç àç>%aiug xu/joiôiag. ënâ~ fiata ( f o r t . dçaficcTojv') avrov "Avveut. Neque aliter infimae aetatis scriptor Tlieognostus apud Bekkerum Anecd. p. 1369 disputans de i ia nominibus propriis producta j r p Aïvixogt ovofia noiijrov, Kâïy.og, Tqi\vixoç (leg. Ffyqvixoç) òvófiaxa norafiùv, ' EXlâvtxog 3 ' ) , OiXixog. C' i similia Iiabet Arcadius de accentibus p. 51 23 rà tîg xôg vntçSiOvXkafia, si nctQah]yoiTo l (xay.Qw, "Avtxog ( si ) xvqiov, Kâïxog, Hor)Vixos, (piXtxog, et qui propius etiam cf. çenul» nam nominis formam accedit Eustathius ad Jliad. ^ 890 16. Tqr(Vixog nQonaqo^vvtTai xarà t ô ' Ellâvixog, £,h>ixog, 'AQuJTÓvixog, ubi pro AÎvvxog legendum Evvixog. O ¿caino milii quidem Aenici nomea parum graece sonare viûetur, * 7 ) De Hellanico recte statuit, poteritque etiam hinc t e felli Passovius» qui penultimam huius nominis corr'pi existimabat. V. Lobeck ad Fhrynich. p. 670 et Osann ad Philem. p. 250. Sed de Philico roultum fallitur Theognostus. V. Naekii sched. crit. p. 19.

250

BUXICV8.

mirorqne Hemsterhusium aliosque, qui apiul Pollucem X 100 vnoStjioi Si Evvixog tv 'Avrei«, genuinam formam obliterarunt. Pessime omnium haud dubie Schwcighaeuseras ad Athen. Ill p. 8G e. utrumque ei nomen fuisse suspicatur. Anteara fabulam ab aliis Philyllio tributam esse docet Athenaeus XIII p. 567 c Evvixov f} (pii.vi.Uov "Avrtia, ubi dramatn recenset meretricum norainibus inscripta. Haec Antea non diversa fuisse videlur ab ea quam commemorat Demosthenes c. Neaer. p. 1351 quaeque etiam Antiphani vel Alexidi fabularum argumentum praebuit; quamquam id in* certum est, lit infra docebimus. Commemoratur etiam, sed tanquam xnortua, in Anaxandridis loco apud Athenaeum XV p. 570 e, ubi amica Laidis Corinthiae dicitur: tjv ixtivp TI$ (pib} "Av&sia, at Schweighaeuserus e cod. Ven. dedit pro "•jivreia. Athenaeus XIII p. 587 e postquam Lysiae locum «X oratione contra Laidem apposuit, in quo Anthea inter eas recenset meretrices quae iuvenes scortari desierint, sic pergit: (iq fiore Si Sei yQoxftiv àvrì rrjq ' Av&tiaq "Avrtiav* ov yÙQ fVQtaxoftev nag' oiSevì "ALv&tiav ¿vceyeygccfifiivtjv ÌTCCÌQCCV. ànò Sè 'Avrtias xaì oXov dgccua ¿niygacpó/iievov, US nQOitnov, Evvixov ij 0ii.vli.iov "Avruà ¿anv, ubi Tide Schweighaeuserum, cuius notatis adde Anecdota Bekkeri p. 403. "Av&tta ovofia izaiqas, nvtg Si avvi row & "Avttut yQccyovatv. Praeter Anteam nonnisi una commemorartur Eunici fabula, Jlóieig inscripta, sed quam alii aliis auctoribua tribuebant. Athenaeus III p. 86e ti.vii.ios S' ij Evvixos ìj 'AQIOTOCPÓVTJS tv JlóXeoiv (ita enim recte Schweighaeuserus edidit pro vulgato viôov TO'V MiXiréwg, •Galateae .ad Cyclopem verba esse. Si vera -èst nostra de argumenta fabulae suspicio, eimul de tempore quo acta est 'fabula probabilem coniecturam capere licebit. Scilicet. Galateae et Cyclopia amores, postea ab Alexandrinis potissimum fpoeti^, fheocrito, Callimaclio apud Athenaeum Vili p. 284, Bione apud Moschum III 58, Hermesianacte «pad Herodia-

MieOCBARGS.

855

nam do dictions eoi it. p. 16 14, celebrato», primus omnium finxisse fertur Pliiloxenus Cytherius, teste Duride S a mio apud Scholiastam Theocriti Idyll. VI 7 dovo'ig y^ai ôià T?}V evßoaicev twv &çifif.iatMV xàì roi yâXccxtog no'kvTchq» ó-eiav TÜV IIoì.v(piifiov IDOVAAA&at IIQÒV nctçà tFJ Aitvif TaXaxiiag, .)?vrì, et cod. Fai«kenb. Pollucis IH 18, qui tamen propius ad verum liabet I?iy.otpQiji>v. Eadem corruptela in versu incerti comici apud Stobaeum Eel. phys. p. 339 ó nolvq yjjòvog nave i^tXiy^tb ¡NixocpQMV. De ròvióoei nominis Nixoffwv admonuit Heroidianiis de dictions solit. p. 0 27, ubi cum ' AVUCFÀV EVQVTtpwv ; ¿ifdqpwjJ aliisque componitur NixocfdHv ò xwfiixóq. Aetatem Nicophontis Suidas indicat Aristophanis eum aequalem fuisse dicens; neque id male, si extrema Aristophanis tempora intellexit. Veteris comoediae poetam diserte perhibent Athenaeus III p. 126 e et Harpocratio s. r. XOQSIXXIOfiòg. Sed mediae eum comoediae tempora attigisse docent fabularum tituli, quos Suidas et Eudocia p. 311 hoc ordine recensenti "Adtavig una cum Aristophanis Pluto secunda in certamen commissa, ut ex argumento Pluti constat. Fragmentorum nihil superest. 'AtpQodirqg yovai, passim laudata. 'EL- qSov àviàv ab uno Suida et Eudocia ad partes vocata, Frequentior IlccvSejQag mentio, etiam apud Photium Lex. p. 290 Néccxuq, xovg viovg. KryoMpcìiv llav-

McopHo.-v.

857

SMQU,

ubi recto Ruhnkenîus ad Tim. p. 283 Ntzorftûq cor-

rigit.

Eiusdem fabulae nomen pro Uavdàçy Suidae e. T.

xoifiíaac

restitnit Kusterus Iluiua fabulae plenum tituluìn sunt

XeiQoyáaroQtg*

qui Scholiastam Aristophanis Av. 1550 ubi citatur Nuotfàiv

tv XeiQoyaaTÓgáv

servasse

credant,

yèvvu

Avxòg òXLyov avceys. òr) ano

trtg dicfQowÓQov.

Sed permirum est in atticae comoediae indice vocabulum et U8U et forma mere poeticum atque a communi dicendi con« suetudine prorsus alienum.

Operariorum origines Tel nata-

les si significare voluisset Nicophon, non dubitar! quin Xsigoyaorógiov

yovai

quem ad modtim llavòg PJiiliscus, MovatZv yovàg

potest

iabulae. indicem facturus fuisset» yovàg scripsit Araros, Aiòg yovccç Polyzelus, 'A&ipiàg

yovàg

Her-

mippus, 'A¡fíu coniun-

s8)

Haec duirt scribo commode affertur Herman ni diss, de Aeschyli Aetnaeis, in qua p. 0 sqq. Welckerianam illius vasculi picturae interpretationem gravissimis, ut mihi videtur, argutneiilis inipugnaut» (¿uod vir summus Nicophoiiteae iabulae tituluìn in suspicionem non

vocavit, casu potine quam Consilio factum arbitror.

Hist, crit,

CODI.

graeû.vXkioçt

siquidem

iara ante Aristoplianis Ecclesiazusas h. e. ante Olymp. X C V I 4 eum inclaruisse e Schoiiasta Aristoph. Plut. 1195 discimus;

quamquam qui fabularum titulos consideraverlt, non

dubitabit quin aetas eius etiam ad mediae tempora diae

pertinuerit,

p. 250 de Anthea

idque confirmant

etiam ea

fabula disputavimus.

comoe-

quae

Nec obstat

supra oratio-

nis color, in qua dcprehendas nonnulla a genuinorum et vetem m Atticorum usu aliena.

40)

Ita xarà

Sequutus est Dindorfius.

yiiouïv

dovvai

dixit

PHILYLLIUS.

pro eo, quo constanter usi sunt veterea illi, y.ara

%IIQOS

Sovvai apud Athenaeum IX p. 408 e. Forma a'iag, aXcaog, usus est apud Grammaticum Seguer. p. 381 6.

Singulare item

quod Antiatticista p. 83 servavit avahpäßrjTog

pro cefiá&t}-

Tog ygctfAficctwji, et ßtSv h. e. ¿?¡q apud dementem Alex. Str. V p. 569 b.

In rebus scenicis nonnihil novasse Phi-

lylliUm, e Strattidis loco apud Scholiastam Aristophanis Plut. 1195 colligitur, ubi primus omnium faces in scenam protulisse dicitur, quo spectant fortasse haec Athenaei lib. X V 700 e. tXXvXt,og

scribitur apud Suidam s. v. et in

Similiter I X p. 381 a, diser-

'AIJIOTOFPCCVRIG RJ (PMVUOG,

et I I I

ij Evviy.og ï] * AfìiGTOcpavtjg tv ]fólta

il'.

p. 86 e

Semel

tantum simpliciter tlHlvkXiog ¿v UóXecriv I I I p. 104 f ut alt-

FOLYZELUS.

261

quolics Pollux et semel Hesychius s. v.

hyvorfcidwldoyv-

PHILYLLIUS.

QOÇ. Eodcm titulo fabulas docuerunt Eupolis et Anaxandrides. Denique Qtwovyo

g. Pollux VII 191 xccï (fQto>QVyog

Si civ Hi] riyvriç eidog.

Û.V?JJM yàQ ÔQafiâ N O (J>Q£ P r o b a r e yidetur Dindorfius fragm. Aristoph. p. 2 0 1 Ipse nunc dubito an non necessaria sit correctio.

CEPHISODORCS.

268

ptae, quern de aemtìta Laîdos, meretricis celeberrimae, IntelHgl debere apertura est. floria

Fabulas Ccphisodorl Suidas et Eli-

commémorant qualtuor: '.Avtthai'g,

' AuaÇôviç,

T{>o-

ffoividg, *Yg. Postremae titulum miris saepe modia corrupting vid. inierpretes ad Athenaeum I I I p. 119d e t ' V I f l p. 345f. X Y p. 701b, latere etiam apud Herodianum net/i fiov. p. 89 intellexit Dindorfîus: KrjcftaoSwQog

imsivio •

Kaì

Xéwv'xceì fivySaXii

xctì ôv.oQftioç, ubi verissime corrigit

Krj-

ipiaó&wQog tv 'Yt

rJÌ-

dum fivyctXtj.

xaì Xiwv Xrl.

iv

• P i o " ftvySalij

Argumentum fabulae ad s u e m

spedasse nescio quam recte Pollue. X 110.

suspicatur

Trophonitim

'légéfc*

Boeotiam

Hemsterhusius ad

habes tum alibi, turn apud

Pollucem V I I 67 aavSàhct

Sè rwv

f.enToaysSiòv

écp' vìi; TÀ yovaà TCCVT' ÏTIIGTIV

av&SUA

vvv S' waneQel {hsnancav'

niQifìagidag.

éyja

•

Ë x quo corrigendus Clemens Alex. Paed. X I p. 305 R ed. Col. aìaynà tà yovaà

yovv- cckqdtùg rà aavSctlia

¿vtt&ifiara.

¿y.etva, icp' ofg

¿ari

Legendum ccv&SFTA. Spectant autem

versus illi ad eundem hominem cuius Ili fragmenté apud Athenaeum X V

mollities describitur

p. 689 f .

Neque

alio

pertinere videntur verba a^trf/.TQig yij quae ex eadem fabula bffert Pollux V I I 40.

Denique Cottabi ludnm in Trophoniò

locum Imbuisse docet Atlieiiaeus X V p. 667 d. laudat Athenaeus X I V 8voç VÎT at.

p. 629 d,

Antilaidos,

Suidas

Amazones

et Photius s. V.

quo titulo etiam Epicrates fabui

lam docuit, praeter nomen nihil reliquurtf èst.

Iiicertarum

fabularum fragmenta servata sunt duo, alterunl ab Atliénaeò X r p. 459 a, alteram a Polluce V I 173.

Iil orationis con-

f o rinati one verborumque usu nannulla singularia habuit Cephisodorus. XV

E x hoc genere est Ivyvaipiu

p. 701 a, Icuxâocco&cti

apud Athenaeum

disperdendi

vel

prosti-

EPJIATUS. RITTHÏCLES.

369

in e il di significatione apud cundemXV p. G89 f, araatfia

de

trutinae lancibus apud, Pollue. IV 113, .âyapMi q u a e s o ve} s o d e » apud Athenaeum X I I p. 553 a, alia, quae commemorare niliil attinet. EPILYCUS, (icfTbìV airov

taj\

guidar: *-EniXvxòg\. XA>FIT»t6$.

TWV dpa-

KoQq'/uoxoq, stve potius KojyaXiay.oç.

Idem vitium tollendum e Grammatico Bekkerj p. 411 17 et Photio Lex. s. V. tfXTiyóvjLOV, Ipse Pliotius p. 198 15 KMçcclioxovt

,rò [tHQaxiov, :Kçf/Tig.

Idem vocabulum;levUey

corruptuin est apud Herodianùm de diet. Bolit. p. 20 30, ¿tfST£QÌG$0£, ôSfiÀa.xoç, fietviaxog, xwQakiaxpg, lege HMQaXik Gxoç.

Fragmenta fabulae. servavit Athenaeus I V p. 133 fr.

140 à et X I V p. 650 c, ubi ante Schweighaeuserum legeba-? tur ojnaXloy.oj. Neque mihi dubium videtur quin ex eadem fabula petita 6int quae leguntur apud Athenaeum I p; 28 e et Photium Lex. p. 353 15.

Antiquae comoediae poetam

fuisse, ut de fragmentorum indole taceam, ex eo collidere licet,., quod ab Athenaeo I V p> 140a et Grammatico lieltlr* }. 1. 'cum Aristophane noiijTi)v inwv, d a m s.

et Philyllio coniungitur,

Epilycum

Cratetis comici fratrem, habemus apud Sui-;

KUUTÎ]Ç.

EUTHYCLES.

De hoc ita Suidas: Ev&vxb~lS. TMV

dçaficcTwv avToî} èatlv '¿L-drjvaioç

"SIOWTQI y 'EnujToh),

iv rois JitTivoaoffiazaig,

OJÇ- (pi](u~u

quibus addit Eudoeiâ

p» 1Q7: ¿CTI ôè.xcti ovtoç Tijç cçQ%aiag xw[np.3iaç. '^Aaiûxovq

'EnioToh)v

ferebatur eius 'AraXâvrij,

Athenaeo I I I Suidas s.

p. 124 c

Praeteç

laudatam,

(iovg ï/jâo[ioç,

quo

nomine etiam Calliam Philyllium Strattidem Alexin et Philetaerum fabulas scripsisse constat.

Eiusdem Euthyclis no-

men Casaubonus ad Athenaeum I I I p. 124 c etiam Polluci restitui voluit lib. V I I C I xaï ijuixciy.ov di EvxKiiôrjç téyei. Atqui idem Euclides iterum a Polluce laudatur III 82

aivSov-

870

MEÏÎANDEB.

Xov Si Xiyu'yivaiaç xfeidijs

èfiôdovXov

XBNOPHOir.

xal EvçtniStjç.

AUTOCRATES.

'YatçiSijç Si xal

I t a enim e M S

ItyovaiV.

MENANDER àb uno Suida commemoratur : 'Ad-rjvaïoq,

xcafiixòg ¿çyatog.

Ev~

legendum.

MévavSyoç,

Sed hune ego non minus

quam PHILISTIONEM, quo de in Praefat. ad Menandrum p. VIII dictum est, vehementer vereor ne unice Suidae errori debeamus. XENOPHON et ARCESILAUS. Diogenes Laert. I l 59, ubi de variis Xenophontibus agit : Ttiav

exrog

7tè7iQay[À.at£VfxiVog,

e/îdofioç xtofiwdiaç àoyuiag

noiìjTi'jg,

M/J-NROG

[XV&ÛSR)

IlctQiog

ayalfiaTOitoiég,

Eidem scriptori AR+

CESILAI memoriam debemns lib. IV 45 ytyôvaai ttXXot TQÙg ' AqxsaiXaoi,

TÎQCC-

ôè

xal

noir}TI)g ào%aiccg xû)[Mo8iaç, aXXog

iXtyiiag, 'étiçoç' àyaX[ncctonoióg. AUTOCRATES, Atheniensis, quem antiquae comoediaë poetam fuisse unius Suidae constat testimonio, qui ex fabu^ lis eius unam commémorât TvfxTiaviatàg.

Eandem ad par-

tes vocat et perelegantem ex ea eclogam servavit Aelian. H. A. X I I 0. Praeterea Autocrates semel laudator in Lexic, Seguer. I p. 336, ubi qui servatus est versus, àfivol Çpvoiv

VÌI'

ccyccXaxTÎaç,

ôè ftXï]%ù-

propter correptionem syllabae ante

^•¡•/¿Lpvaiv documento est Autoeratem, si tameu recte antiquae comoediae poetis adscribitur, certe novissimi» demum huius aetatis temporibus fabulas

docuisse.

Quod Suidas

eumque sequuta Eudoc. p. 69 scribit, Autoeratem etiam tragoediarum auctorem fuisse feracissimutn, ut errore natum praetermittimus.

STI

Postquam

ita eorum poetarum

illustraruut

historiam

qui antiquata

enarravimus, susceptae

comoediam disputationis

ordo et continuitas ad mediani, quam veteribus critici» dicere placuit, comoediam nos ducit, cuius aetatem ita definire licebit, ut circiter inde ab Olympiade XCVI nsque ad puguam Cliaeronensem h, e. ad Ölympiadem CX 3 pertinuerit.

Huius aetatis poetae ab Anônymo de com. p. X X V I I I

numerantur Septem et quinquaginta, fabulae autem septen]g yovai itidem Philisci, diovvoav

yovai

Philisci, 'Acfgodi-

Polyzeli et ano-

nimi poetae in fragmento didascalico apud Boeckhium Corp. inscr. I p. 353, Movati* v yovai Polyzeli, Tlavòg yovai dirijs yovai

et "ylotug

yovai

eiusdem

Ararotis et Philisci, denique

Nieophontis et Antiphanis.

'Arpgo-

E x his Araros. Phi-

liscus et Antiphanes mediae, Ilermippus autem et Nieoplion et Polyzelus antiquae comoediae temporibus fioruerunt, sed, exeepto Hermippo, ila antiqua» comoediae temporibus quae mediae quam antiquae fuerunt propiora.

E x novae comoe-

diae poetis qui simile argumentum tractaverit scimus neminem.

Itaque totum hoe fabularum genus mediae comoediae

proprium fuisse dicendum e s t , sed ita tarnen ut prima eius initia ab Hermipp» repetenda videantur, cuius fabulam iia antiquae comoediae temporibus assignandam esse suspicor, qui bus comicae poesios libertas Moryehidis lege ita accisa est, ut poetae ab rerum publicarum tractatione et singulorum hominum irrisione deterrerentur, at que alia quae minus invidiae haberent argumenta circumspieere cogerentur.

Sed

ut Hermippus reliquis comicis, ita Hermippo rursus lyricog poelas in eligendis huiuscemodi argument is facem praetulisse credibile est.

Eos enim frequenter in deorum natalibus ce-

lebrandis versatos esse docet Menander de Encomiis in Rhetor. Walz. vol. I X p. 149 yQaojöeg ¡tat SitviiSg vfivov Aiog ngoilòfiivov a dai.

ènei

ngay^axiiav,

evQtjrat xaì

tomo

ftóvov yovàg ¿xöi'§a~ rò tìSog

tittQÙ roig yo?.á/3ov, ecpT], 'éxixxe XCÚ fu) ÍFIÓV, noíag av REFILL rptovág, apud Athenaeum VIII p. 352 a. Idem carmen respici videtur a Dione Chrysost. Orat. 77 p. 426 Rsk. ubi Alcmaeonem habemus utramque buccam aureis numjni8 implentem et sped em praebentem avXovvxog xr¡v xi¡t¡ Xt^thfi 'SISivct.

DK MEDIAE COMOEDIAU INDOLE.

(ptiwaiccQ

'SÌQTÌFIIIDOS

Qiov wdivorzi, ÌCOV

a>g

dicczóafiov.

* Kleàv&ovg

UQM

&iov • tv fi llooiiSwv

mnoirjTtti

§ ' tari

frvvvov

TOV

reo Jù

/Jt]iu'/roiog tv òycióij

IOTOQIT

$81 KOQIV-

jiQoacfi— TOV

TQUJ'Ì-

Quae profecto perfaceta est gravissimi ar-

gument! tractatio et comicorum poetarum aemulalione dignissima : ncque dubito equidem quin similes rerum imagines in plerisque illarnm fabularum repraesentatae fuerint.

Ita-

que non convenit mihi cum Viro Summo in Aglaoph. p. 437 qui commemorata Iieerenii ad Stobaei Eel. phys. I p. 239 sententia, qui Hermippeo

dramati Minervae ortum, quem

poetae tradidere, subiectum fuisse exìstimat, haerere hanc coniecturam affirmat in Polyzeli fabula; nam de Musarum partu comoediam nasci vis potuisse, neque Intelligi qua ratione Philisco in una fabula 'Eq^iov xaì 'jicpQodirtjg

yovaì

amborum deorum ortus diversos includere licuerit.

Iluius

vero diffìcultatis haud aliud suffugium esse existimat, quam ut hae fabulae a solemnibus denominatae putentur, quorum imagiuem repraesentarent imitandis conviviis pervigiliis aliisque ludicris quaeruntur.

quae ad animi requietem

delectationemque

Haec Lobeckius, cuius de Polyzeli fabula du-

liitationi ita fortasse occurri potest, ut periculosum esse diCamus, graeci poetae in inveniendo solertiam certis circnmBcribere velie limitibus.

Sed licebit ulterius progredì; nam

huius quoque fabulae argumentum a Musarum partu ductum fuisse, haud inepte ex his Zenobii verbis coniicias Cent. VI 50 ¿¡aniQ Xafacidixq

Ttroxtv t'jfitv i? yvvi]' Tai>i7]Q Ilo)lü-

&]kog fiéfiVtjTai, tv Movoiòv yovctìg ini nvoq noD.àg \jtvya~ itQctg ànoysvvwatig.

Illam enim mulierem, quam cum Chal-

cidica centum filiarum matre comparat Polyzelus, quam tandem aliam fuisse putemus nisi ipsam Mnemosynem?

Faci'

lius etiam, ut mihi quidem videtur, alteram Lobeckii de Pliiliscì 'Eofiov xal 'AtfQoSÌTqq yovaig dubitatipnem removeas.

382

S B MEDIAE COMOEDJAK INDOLE.

Eius fabulae notitiara unice Suidae acceptam ferimus, cuius haec verba sunt vol. I l l p. 602 rcJV Sga^iciziov avrov

¿OTIV

"Adtovig,

yovai,

'Eq{iov

Jt,òg yovai,

0tfiiaroy.Xijg, "OXvfinog, Ilavòg

xai '\A(f Qo5iirjg yovai, ' AgrépiSog

Scribendum enim videtur Hermippeae autem

'Eq(JLOV

fabulae

yovai,

aal

'AnóìXtavog.

' AcfQoSivtjg

argumentum

yovai.

ut in Minervae

partu versatam esse existimemus, praeclara Porsoni coniectura eifectum est, qui apud Photiura Lex. p. 62 1 scribendum esse vidit "Egumnog Tov (pi]oiv '0

Ztùs,

tv 'A&ijvàg

yovaig

ija'tv

avvi

öiäojfit riuXXccg, tjai, rovvotua, pro eo

quod codex habet, diöatvco noV.ccg (pjat.

Itaque de nomine

deae recens natae imponendo in fabula actum esse apertum est.

In progressu fabulae divinam virginem artis textoriae

specimina edidisse coniicias ex loco apud Bekkerum Anecd. p. 462 26 servato t "L'Qfunnog 'A&i]väg 'Ano

Tijg TQciTii&g TOVTOVÌ

CCZTTA&'

primus

ARRJ/wva

emvoiü.

Ita enim pro tmvowv qui

TOV

yovaig

proposuit

scribendum est, quam emendationem Valckenarius

ad

Theocriti

p. 206 c fragment! sententiam plane videtur

Adon.

perspexisse.

Similem actionis speciem Araros in Panis natalibus exhibuit «pud Athenaeum IV p. 175 d ó S' ccQnàoag fióvavlov

iv&vg nwg doxstg

xovcpùìg ¿vi'jlkeTo —. quibus verbis Pan em recenti partu editum arreptaque fistula carmina canentem describi existimo.

Sed quae de Hermippi

Polyzeli et Aràrotis fabulis probabiliter dici possunt,

non

etiam de reliquorum poetarum fabulis pro certo affirmavej-im, quibus utrum nostra an Lobeckii interpretatio adhibenda sit, ut incompertum in medio relinquam, dum repertis forte, quae oculos meos subterfugerunt, fragmentis certiora afferra contigerit.

Ilaque revertar unde digressus sum.

Agebatur

OB MEDIAE COMOEDIAE I N D O t E ,

g83

enim de mythologicis raediorura comicorum fabulis, quarum ut quam frequens fuerit illis, de quibus dicere instituí, temporibus tractatio plane intelligatur, tilulorum indicem subtexam.

Itaque praeter Cocalum et Aeolosiconem Aristopha-

nis ferebantur Anchises Anaxilae et Eubuli, Adonis Ararotis Antiphanis JSicophontis Philisci et Sotadis, Achilles Anaxandridis et Pliiletaeri, Athamas Ampliidis et Antiphanis, Aeolus Antiphanis et Eriphi, Alcestis Antiphanis, Amaeones Epicratis, Amalthea Eubuli, Antaeus et Antea Antiphanis, Antiope Eubuli, Artemis Ephippi, Aesculapius Antiphanis et Pliiletaeri, Atalante Alexidis et Philetaeri, Auge

Eubuli,

Bacchae Antiphanis, Belleroplion Eubuli, Busiris Antiphanis Ephippi Mnesimachi et fortasse Cratini iunioris,

Calypso

Anaxilae, Caeneus Antiphanis et Ararotis, Centaurus Timoclis et Ophelionis,

Cercopes Eubuli,

Cephalus Pliiletaeri,

Circe Anaxilae et Ephippi, Cyclops Antiphanis, Cycnus Ale« *idis et Eubuli, Daedalus Eubuli, Deucalion Eubuli et Timoclis, Doloo Eubuli, Echo et Europa Eubuli, Galatea Ale* xidis, Ganymedes Antiphanis et Eubuli, Geryones Ephippi, Gigantes Cratini iunioris, Glaucus Anaxilae et Eubuli, Gratia e eorundem, Gorgones Ilenioclii, Hecate ISicostrati, Helen« Anaxandridis et Heracliti, Heleuae raptus et Helenae proci Alexidis, Hercules

Anaxandridis, Hesione Alexidis,

Iason

Antiphanis et Alexidis, Ion Ixion et Leda Sophili et Eubuli, Linus Alexidis, Milauio Antiphanis, Meleager Antiphanis et Philetaeri, Meliboea Eriphi, Meropis Alexidis, Medea Antiphanis et E u b u l i , Minos Antiphanis et Alexidis, Musae E u phronis et Ophelionis, Nausicaa Eubuli, Neoptoleraus Theophili, Nereides Anaxandridis, Oenopio JNicostrati, Oedipus Eubuli, Oenomaus vel Pelops Antiphanis et Eubuli, Omphale Antiphanis et Cratini, Orestes Alexidis, Orpheus Autiphanis, Pan Ampliidis, Pandaras Anaxandridis, Pandrosua

281

DB UEDIA9 COM0KD1AK INDOLE.

Nicostratf, Fhaon Antiphanis, Philoctetes eiusdem, Pirithous Aristophontis, Priapus Xenarchi, Proetides Tlieophili, Procris Eubuli, Protesilaus Anaxandridis, Scìrou Alexidis, Semele Eubali, Septem contra f hebas Alexidis et Amphidis, Tereus Anaxandridis et Philetaeri, Titanes Eubuli, Trophonius Alexidis, Thamyras Antiphanis, Theseus Anaxandridis et Anaxilae, Tyndareus Alexidis et Sophili, Ulixes Eubuli Amphidis Alexidis et Anaxandridis, Xuthus Eubuli. Non omnia enumeravi sed quae forte in promptu erant; quod ideo moneo ne quis unam alteramve fabulam inscitia omissam criminetur. Practcrea vero eidem aetati assignandae Alcaei Callisto Endymion Ganymedes, Aristonymi Iuppiter frigens et Theseus, Aristomenis Admetus et Dionysus, Aristophanis Aeolosicon Cocalus Plutus, Archippi Araphitruo et Hercules, Apolloplianis Danae, Dioclis Baccliae, Calliae Atalante et Cyclopes, Canthari Tereus, Cephisodori Amazolies, Euthyclis Atalante, Lysippi Bacchae, Nicocharis Galatea Hercules Amymone et Centaurus, Nicophontis Adonis et Sirenes, Platonis Adonis Daedalus Europa Cercopes Gryphes luppiter contumelia affectus Io Laius Menelaus Phao, Philyllii Aegeus Atalante Auge Helena Hercules Nausicaa, Strattidis Atalante Medea Troilus Philoctetes Chrysippus, Sanjiyriouis Danae Io et Ino, Theopompi Admetus Althaea Penelope Ulixes Sirene«, et aliae fortasse aliorum. Hae enim fabulae pleraeque omnes ab iis antiquae comoediae poetis compogitae sunt, quos vitam ultra nonagesimam sextam olympiadem produxisse maxima est suspicio. Cfr. Platonius de differ, com. p. XXXV voiavra òè dgafiecra xal iv rfi nahxià

xiofiiodia

nòv

rijg

ÌOTÌV tVQUV, aneQ TtXivraiov

òXiyctQ%ietq

XQazvv&iiotjg.

¿St-Sày&I]

Florentissimis

Aotautem

antiquae comoediae temporibus rarissime poetae comoediarum suarum arguments a rebus mythicis duxerunt, quos etsi

,285

DB »EDIAB COMOEDIAE INDOLE.

certnm est de deorum heroumque rebus fatis amoribus multa ridicule et petulanter tradidisse, plerumque tamen id non f e cisse videntur nisi in transcursu et quasi alind agendo.

Ita-

que perpaucae eorum fabulae commemorantur deorum heS1

roumve et heroinarum nominibus insignitae,

)

Vidimus supra ab Anonymo in iis quae- propria essenf mediae comoediae et peculiaria, etiam hoc fuisse positum, quod comici illius aetatis aliorum poetarum inepte minusque concinne dicta quodam quasi parodiae lusu riserint.

Quam ra-

tionem, licet nec antiquis comicis incognitam, a mediae ta-< men comoediae poetis inprimis frequentatam fuisse Tel iilud indicio est, quod

teste

Athenaeo XI p. 472 e Antiochus

Alexandrinus singular! Iibro xoj[IOJ§ovfievcov HOIIJTMV

NIQI

TOJV

tv

RTJ

fit AT] xuifiwdice

exposuerat. Credo autem Anonymum

ad eos maxirae poetas respexisse, qui, ut ille ait, non humane sed poetice loquerentur et artificioso quedam et tortuoso dicendi genere uterentur.

Ex quo gen ere est quod

Antiphanes in Caeneo apud Athen. X p. 433 d Timotheum poetam lyricum risit, qui scutum ffiaXijV "Aqcu>s dixerat. Idem Timotheus quum in carmine quodam pro simplici y v TQCC

dixissit yag

NVQIXRITA,

notavit hoc Anaxandridea in

Aeschra apud Athen. X p. 455 f ¿Qricog SnjQTa^rjxs, xai ra fiiv

Siavr/.rj

ciofiaroq ftegij Setfia^er' tv nvQixriroiat

yag'

TiftS&iog lip; n6r', avSptg, n)v yvxqav

oifiai

Xsywv.

Ita enim haec scribenda videntur; libri habent nvQixTvnourt

S1

) Fraeter Aristophanis Daedalum Danaides et Centaur u m , novimus Magnetis Dionysum, Cratetis Lamiam, Cratini Nemesin Ulixes et Chirones (nam Busiris iunioris Cratini fabula fuisse videtur), Hermippi Europam, Phrynichi Cronum et Musa», denique Fherecratis Chironem.

286

BE MEDIAE COMOEDIAE IRDOU?.

et tertio versa eivat

pro oifiai.

Eodem perfinet

operosa

casei circumscriptio a pud Antipbanem Athenaei 1. 1. tQO •

Antiplianis

21:

fie xaivr¡v

fi' TI TÚTTOÍ fiot

Sed prae

£twV.

vi. xctxxctflov

eiusdem

Obrimo servatum a Polluce X '\Av y.e?iíi)¡] fie OTa&fiovyog

riva

kalwV.

— est

quara

yor/oig

attulit Athenaeus X

ex'

p. ÌÌ9

b.

E i u s hoc initium e s t : JIÓTÍQ' OTCtv fiéklco

)Jyciv

aoi Tt¡v yíiTQav, yvrqav

tj TQoyov Rifiatai

TÍVHTÓV

itkaazQV

¿x yaíag

¿v ¿éXÁt¡ fir¡roóg

veóyevovg

noífivtjg

Tay.íQoyaaÍT* CÍQCÍ

y.oilooü'j uarov

8' tv avrf¡

i\'5rj xvovaav;

fi' et fir¡ yviúQÍfiiag fioi

òntrj&tv

nvixfà

aréyr¡,

yaXaTO&oíutiovct,

B, 'HgáxXeig' srávv

¡.éyio,

¡evrog

(foáafig

ánoxTtvsíg y.Qioív

yvroav.

Sed nolo haec nunc uberius persequi: illud autem non inutile fuerit adiecisse,

mediae comoediae poetas contra ac

superiore aetate fieri solebat, non aequales tantum poetas, s€d etiara dudum mortuos gnaviter lusisse.

Ac prae ceteris

Euripidem exagitandum sibi putarunt, qui ut virus diversissima iudicia expertus e s t , ita etiam mortuus aliis pessimus aliis egregius ac pene divinus poeta visus est. Philemo quidem ( F r a g m . tenebatur,

ine. p. 4 1 0 ) tanto eius amore et

desiderio

ut proposita Euripidem videndi condicione

tara se lubenter suspendió finire velie affirmaret:

vi-

DE MEDIAE COMOEDIAE I t f D O t E . IT TAÏÇ

¿hj&éiaïaiv

387

ol Ti&VJjy.ÔTfç

ccî'o&ijeiv ei%ov, ccvSçeç ù'g (f aaiv c(*>. xaXsì yÙQ avróv, ù'g (paaiv, ófiórav rovg Svo oy.öfißQOvg Isviay ¡¿tyccXwg ìjdofxtvì}. Cfr. Hermanni Opusc. I p. 51. Dubitanter item afferò haec Chariclidae ab Athen. VII p. 325 d serrata : Jéanotv* cExccra TQIOSITÌ TQÌfiOQtpe TQinqoaians, VQÌyKccig xt]ì.svfiéva. Quae varie constitui possunt. Maxime autem memorabile est etiam Eupolideis versibus polyschematistis mediae comoediae poetas usos esse. Athenaeus X p. 417 e. appositi» Eabuli Diphili et Mnesimachi de Loeotiorum voracitate testimoniis, haec infert: "Ake^ig Tgocpuvioj' vvv d'iva (li] naVTthUg Bouorioi tpaivi]a&' tivat TOig Sutavquv Vficcg eì&iofiévoig, ug àvixijToi re ßoäv loTè xcà novuv fióvov xal Ssmvstv sniOTÙfisvoi Sià r ¿ X o v g TÌ]V vii%{F objVt yvfivovd-' avTOvg &àxTOV anaVTig. Quae res tarn mihi iusolens olim visa est, ut Alexidis testimonium excidisse, versus autem illos ex Aristophanis vel Cratini Trophonio petitos esse existimarem. Sed ea et valde incerta est coniectura et eam quoque ob causam liaud satis commendabilis, quod non credibile est Athenaeum veteris comoediae poetae testimonium reliquis, quae attulit, postposuisse. Accedit quod ne novae quidem comoediae scripto-

BE MEDIAE C0M0EDIAE INSOLE.

301

res Enpolideornm versuum usu prorsus abstinuernnt.

Vid.

Mar. Victor. Art. gramm. I l l p. 2551 de quo loco infra dicam.

Ac fortasse ad eandem metri speciem revocauda sunt

quae ex eiusdem poetae Sicyonio aifert Antiattic. p. 8 1 1 fiafiai fiafiai: — w ov%i tcuV fiiTQiMV, alia " j i h ^ i g ^ixvMviw,

T(oV ftccfiat fiaficei.

Praeterea nnus superest locus lyricia

nuraeris inclusus, sed multis modis depravatus, Axionici die® fragmentum ex Pliiieuripide ab At hen. VIII p. 342 b servatum: clllov S' ¡yd1 vv fieye&tt niavvov rivet roia&e ronoig fjxei y.Ofiiaag riavxog

rig tv

tiovTip yctleovg airov oipocpaywv xcci liyvoiv ¿.VSQUV ayccnrjua (fSQa xar' w'fiiov. rivet TOJS' ivino) rr\v axevaaiav, nottqov yltaQM TQifificeTi fiQe'§ag tj rtjg ayqiag alfttjg naofiaoi au/xa

hnavag

nVQt na^irfli'/.tm nagadcoaco; ecpu rig ,

sive potius Bo/nuvAuo,

quo po-

culi genus significatur angusto orificio et iiquorem guttatim et

bilbite cum sonitu

antiquis grammaticis.

fiofifivhi

emittens.

tldog fií?úaar¡g,

a&ívr¡g

Ita describitur fere

naQaSidojotv

xcil 7iotr¡QÍov tori

ôè rubro

ôè tidog,

wg ' A v r t -

artvQV(jáyr¡lov.

Aa-

üsthenis testimonio eadem in re usus est Pollux V I 98

fîvbàg

ôè rà arevòv

' AvTia&évr¡g xvqÌI'àiov

exnupa

tv IlQOTQtTiTtxù,

(ftáhjq

xeù fiofi/ìovv tv t7¡ nóan, et X 68 rò ôè

nçàç tojV ' A a i a v ù v , fiuftftvhòv pèv

lÍQr¡X£V IV ÜQOTQiTlTlxÜ, Çovoiv.

ab

Scholiasta Apollonii Rhod. II p. 5 6 9

'

fiofi xal 'HSv^âgei, 'AvTKfâvtjç d* tv 'Avvila, ex quo fabulam circa Olymp. C actam fuisse coniicias.

Ean-

dem postea ab Alexide paucis locis mutatam et iterum in certamen commissam fuisse ex Athenaeus III p. 127 b intelli-

ANTIPHAXKS.

323

gitur, qui commemorata Antiphanis fabula subiicit: tó ÔQcéfia {fÉQiTai xcà û.iraiçoç; an -

Kr¡noVQÓgt

KoVQig,

TQizayMViazr¡g.

'Alá-

IlQofta-

AXTIPHANES. Ex li is 'AxéoTQta

333

v liabemus apud Athenaeum

p. 4 0 2 d . XIII p. 5 8 6 a et Politic. IV 125.

IX

Titulum fabula©

dubins haereo de sartrice an de mullere famula Tel curatrice interpreter.

Alterius significationis auctorem habemua

Etymol. M. p. 47 44 ivrevd-tv

xal

CCXIOTI)g

Tov &iQctnevTQia. Sed Atticos ic/.toxqiav

ÀxtaxQia

-docet Lexicon llekk. Anecd. p. 364 8 ' Axsoaa&ai AAII

iáoao&cu,

ò&ev xal oi

GTQiuv xakovai.

nakaiol xal

yvvai¡.iv

xal

¿XSOTQICC

%Qrj Sè lìdévai

t%gù>vxo sig xavxag

vvv Uxv&ai.

tag

tag oi

tgyaoiag,

xa&à

De acu idem dictum fuisse auctor est

Erotianus Gloss. Hipp. p. 70 oi xia.

¿xé-

xr¡v r¡nr¡XQiav ctxé-

'ATTIXOI

ovg vvv QÚmag xakovai.

OTQÍag xakovai

xal

Ita etiam Aelius Dionysius Eustathii ad

Odyss. p. 1647 58 et Etymol. M. p. 46 34 áxíOTtjs,

àvxl

de sartrice dixisse

'ATTIXOÌ

naga tò axiia&ai

Sed is scripsit ¿xéoxgag.

rag gacpidag

xal vyià itouív

fuisse inscriptum.

Etymol. M. p. 490 10. Ka&ókov

de xoiig nukovvxág

nr¡kovg ekiyov.

SucpQovi

xal

naga

ifiá-

Denique non praetereundum

etiam Sophronis mimum 'Axíaxgiai '¿art,

àxs-

rà

¿v '

Ita enim Lune locum e cod. Barocc. supplevit

Vid. rt

xa-,

Axiaxgiaig. Bekkerus

Anecd. p. 1464. 'Akiivofievq

laudator ab Photio Lex. 8. v.

ág/iiá,

Polluce IX 39 et Athen. VIII p. 338 e, ubi quae cornine« morantur meretrices Sinope Theano et Pythionice, indicio sunt hanc fabulam circa Olymp. CX in scenam esse com-* missam.

Cfr. Clintoni Fast. Hell. p. 153.

A I X R ¡ T Í ) V

ab uno Athenaeo XIV p. 618 b commemo-

rari video, quamquam haud sane inepta est Meursii Bibl. Att. p. 1410 et Hemsterhusii ad Aristophanis Plut. p. 365 Bententia, ad eandem banc fabulam pertinere quae traduntur a Plutarcho V. Demosth. cap. 4 : r¡v 3 ' ò Báxakog, (lèv evioi (paaiv,

avXi]Tq$ xwv xaxeayóxwv

xal

wg

Sgasano?

384 tig Sé

AKTIP HARTES.

xwfitoSwv avròv,

TOVTOV, TiVig

tog

noirjTOV

'Avriyccvr/g

TQVcptQa

ntnoiiy/.tv.

xal naooivia

Zvioi

yoarpovtog

tow

(jttfivijVTcci. Itaque Batalus ille, quem quidem An-

BataXov

tiphanes exagitavit, tibicen fait in extreinam mollitiem profusus.

Plutarchi

locum

expressisse

Aeschinis c. Tim. §. 126. BàxaXov Xaxóv.

(ùvofiàa&ai

videtar

SiòntQ xal

fiaad-ìjvai.

Jijuoat^evrj

fia~ avXrj-

xoovuaia

y(>a~

Sia (jtaXaxiav oi'rwg

òvo-

Quibus similia leguntur apud Grammatic. Bekk.

Anecd. p. 321 BàxaXog ixaXeìxo naqà xóg, àttò BaxäXov Xficc ravra

xal

Sé cpctatv oi (lèv ¿nò BaxäXov

rov fiaXaxov, oi Sè ctnò noitjxov xaxsayöxa ffovtog,

Scholiastes

xaxanvywva

nvòg

Ì^ÌVQÌV.

toig naXaioig

avXrjxov (laXaxov,

fiaXa-

og xcù

Bava-

De Bataleis, quibus mollia et effemi-

nata carmina significar! videntur, nihil apud alios me legere memini. Permira autem sunt quae de eiusdem hominis carminibns liallucinatur Chrysostomus Caten. Matth. I p. 84 — ixfofótf

naqà

xivog

BUTTÙIOV

ßaxxaXoyict

naq "EXXtjOiv

òvofiaipfié-

Vov, oaxig nXtiaxovg re xal èij&eig (fort. ¿ì]Sstg) vpvovg nXéVùìV 7iQoas(fiQS rotg oixtioig xfreotg. Idem II p. 212 —

¿nò Bàttov

xivòg "EXXrjVog /naxQovg xal

ßaTxoXoyia noXvaxi%ovg

vfivovg noirjOavTog tig xà ti'dwXa xal xavxoXoyiav

£%ovxag.

•Quae vereor ne suo ipse ingenio finxerit pater sanctissimus. Tatria Ephesius fuisse dicitur primusque artem auloedicam fracta modorum mollitie depravasse. Libanius apud Photium Bibl. 266 p. 495 Bekk. iaxÓQtjxai rig 'Ecpéoiog avX?]Tì)g yevéa&at,

og nqiàxog vnodtjfiaai

axìjvijg ¿%(rfaaxo xal

(isXtai xaxeayóai,

yvvaixeioig

iaovofiayovow.

ini

xal oXatg xqv

tt%vt]v ¿fiaXaxiOiV ' à(p' ov xovg èy.Xvxovg xal BaràXovg

BàxaXog

¿vàvdQOvg

Sed de Batalo ilio sive tibicine

Sire poeta fides esto apud auctores; mihi quidem

ßaraXog

àntiquitus convicium fuisse videtur qno molliculus homo-et dissolutus significar e tur; id deinde ad. voluptuosum quendam

335

ÀNTIPHANF8.

et effcminatum tibiclnero translalum pro ipso et proprio honiinis nomine habitum est.

Indicare id videtur Scholiastes

Aesch. 1. 1. òoxu Sé fioi Xf)J%&ai fiataXog 7tnnà TO Eimòi.iSog

OXWFIFXCT'

Ty.itvog ;•«(>

VNC

TLZV BUTITMV

aiayQOig, xal TiyQavyv ¡jàta'lov vn

ovopara

Totg

avriov xccXiia&ccb. Quae

utcunque corrnpta hoc tamen indicare videntur, Eupolin in Baptis sub ficto Batali nomine impudicum hominem, fortasse ipsum ilium auloedum Ephesium, cuius rerum nomen in depravato ilio Tiyoavt^v occultum latet, in scenam produxisse. Tales eiiim homines Eupolin in Baptis esagitasse, doeet locus ab Athenaeo IV p. 183 f servatus, og xakwg (iev

Tvfiaavi^it

xal diaijja?J.ti TQiywvoig. Quibus versibus exoletum ali quern syraphoniacum designar! apertum est, monuitque nuper etiam Lobeckius. lam si effe-? minatum ilium hominem sub Batali nomine induxit Eupolis, non mirum est turn ab aliis turn ab ipso Eupolide (Schol. Aeschin. Reisk. p. 194 et Harpocr. p. 44 9 ) idem nomea ad posticum esse translatum.

Hanc enim partem impudico-

rum et cinaedorum nominibus appellatalo esse notissimum est.

Ne longe abeam, Hesychius vol. I p. 5 3 4 : 'AgujTÓSq-

fiov oi xwfuxol ÒMQOV ÀNÒ

tes.

TÒV

JIQUJXTÒV

TCOV TJTAIQIJXOTTOV,

xal TifitjoiavaxTa

xal

Qió-

ubi plura attulerunt interpre-

De etymo vocis post Casauboni disputationem ad Sue-

ton. Aug. 87 quod addam habeo nihil.

Cfr. tamen Naekii

Dissert, de Battaro Catonis in Niebuhriì Museo Rhen. II p. 115 sq. et Lobeckii Aglaoph. p. 1333. Tarentinos eodem sensu usurpasse ftaràg auctor est Hesychius, Barag: tarfiQfjg. est

TCOV

TaqavTÌvoi. axwmixiSv

b xa~

Rectius fuerit fiavàg, quae solennis tóvuoig.

Ceterum hoc nomen ito r e

tibiaria propriam quasi sedem habuisse, turn Hesychii glossa indicai quamvis corrupta, Barvog:

avlòg.

Meaa^vtoi,

tain

336

ANTIPHANFS.

vero ex eo intelligHur, quod scabellum, quo tibiclnes utebantur, ^araXov appellatum esse affirmat Scholiasta Aescliinis I. 1. xal vvv Si ota xal (legendum Tidetur ol avXrjral') vnonodiov Sinlovv vno xov St^iov nod a 'eyovtig, orav avhoat, Y.aTay.Qovovaii> a¡A, a TOJ nodi TO vnonodiov, rov QV&fiov to cevro (fort, rov avrov') ovvanoSiSdvrsg, o xalovat fiatctlov. Similiter Photius Lex. p. 180 21. Kgovnegai: gvXiva imodrifiaTcc — oi Si XQOTalov, o tnufjocpovotv oi avXtjtat, TO fiaxaAov. De scabellorum usu cfr. Casaubon. ad Sueton. Calig. 54. Ceterum ut Antiphanes BaraXov, ita Theopompus scripsisse Tidetur Barahjv. Vid. Sclioliastes Aristoph. Plut. 1012, ubi confer Hemsterhusium. Quam JlvXrjTQig r\ J i d v f i a i inscripsit fabulam habemus apud Athenaeum VIII p. 313d, ZwyQarpov apud Antiattic. p. 82 10. ' I C C T Q O V apud Athenaeum IV p. 175 a et Stobaeum FIor.. CXCIX 31. 'Inntig apud Athenaeum XI p. 503 b et XV p. 700 c, ubi Aristophani tribuitur, cui Antiphanis nomen substituendum esse monui in Curis crit. p. 75. Idem vitium tollendum ex Anecd. Cram. Ill p. 83. Porro Kvcupevg laudatur a Stobaeo Floril. LXI 2. KrjnoVQog ab AthenaeoXV p. 586a. Kogonka&og aPolluce X 103. De xogonka&oig p l a n g u n c u l a r u m f i c t o r i b u s , qui etiatn xogaXXionXaoxai dicti, omnia exhausit erudita annotatio Ruhnkenii ad Timaei Lex. p. 165. Cfr. Spanhemium ftd Iuliani Caes. 27. KovQig laudatur Athenaeo III p. 120 a. VII p. 303 f. IIQO ficcxtv G ibid. VII p. 295c. 2TQU~ TiajTijg i] T v x < o v Athenaeo III p. 103 e. IX p. 379 e. XIV p. 651 e et omissa altera tituli parte ab eodem VI p. 257 d et Polluci IX 48. Tychonem utrum daemonem ilium Venerium dicat, de quo y. interpretes Hesychii vol. II p. 1438 et Brunckium ad Anal. II p. 4, an pro nomine proprio, ipsius fortasse militis, habendus sit non defi-

337

ANTIPHASES.

niam.

(S

)

Prius si verum est,

fabulae titulum signe

1

OQ&ccvijg.

compares

licet

Eubuleae

Denique Tqixaymviarov

fragmentum habemus

Athen. X I V

in-

p. 643 d, in quo

Philoxeni Cytherii poesis summis eifertur laudibus.

De ce-

teris huius generis fabulis iam supra dictnm est. Quae reliquae sunt fabulae cum ad certa genera referri non possint, litterarum ordine eas recensere praestat, omissis tamen quas iam in superioribus data occasione attigimus. Itaque 'AdtXqtàg

et

p. 81 10 et 106 5. p. 441b.

' A x o v t v ^ o f i é v i ì v apud Athenaeum X

apud Athenaeum

ibid. I V p. 1 4 2 f . "Aaaixot

apud Polluc. X 138.

'AnoxuQTiQovvra

na^ofiévrjv

IX

'AQ-

"AQ%OVra

p. 401 f.

apud Antiattic. p. 86 14.

'Aacurovg

"ri-

Euthyclis fuit fabula, "Aaioxog

$ 'Enioxolai

mostrati;

habemua apud Antiattic.

aav

'AVXÌQW

Ennii Asotum laudant Varrò et Festus,

Nonius. Porro Avxov

¿Qwvxa

Caecilii

apud Athen. X p . 4 5 5 f . X V

p. 678 e et PoIIucem V I I 199. Fa (io v apud Athenaeum I I I p. 95 a. I V 160 d. 169 d. cista p. 84 13.

Jidvfiovg

Eandem rdcfiovg vocat Antiattihabet Athenaeus H I p. 127 d.

V I 237 f. I X 380 f. X 423 c, Antiattic. p. I l i 4. aiovs

Athen. X I

I I I p. l O O f .

p. 503 e et

Stobaeus Fior.

Athen. I V p. 161 d.

¿¡Qansxaywyòv

'EnixXijgov

JutkaCXXI

JvaÌQtoxae

4.

idem

habemus apud Stobaeum Fior.

C X V I 28.

Evnloiav

ibid. X C I X 32 et apud Harpocrat.

p. 135 8.

Kvfievxàg

apud Polluc. X

137.

Kwgvxov

apud Athen. I V p. 161 a, ubi haec leguntur: negl OJV ( P y thagoreos

dicit)

apud Athenaeum VI p. 226 d /xizc'i ye vi] /Jut xovg (.ajToceyvoTUVi'iag ye • noli) yccq ai) ytvog [xiaQuitarov tovz ' tariv. Adde quos laudat Reiskius ad Dionys. llalicarn. Antiqu. Rom. II 19. Porro Moi%ovg habemus apud Athenaeum VI p. 225 d. Miarid a apud cundem X p. 441 c. 446 b. XI p. 494 c, Porphyrium de Abstin. II 17 et Polluc. X 67. NeccvLoxovg apud Athenaeum VI p. 224 c et Stobaeum Flor. XCVII 8. De Oitaviarfi, quam Caecilius apud Porphyrium Eusebii Praep. Ev. X 2 a Menandro in S u p e r s t i t i o s o totam expressam esse dicit, supra dixi p. 32. Fragmentorum nihil superest. 'Ofioiovg laudat Atlieu. XI p. 471c. Sed in-

339

AKTIPHANES.

certam facit lectionem alius Athenaei locus IV p. 158 c, ubi est 'Avvicpavijg 'Ofioiaig. ' OfioiaVj

Alexis et Antidotus scripserunt

Ephippus 'Ofioiovg.

Athen. I l l p. 74 d. TlctiSsgaarr^g

' 0fiwvvfioi

'0/.londroioi

VIII p. 3 0 3 f .

laudantur ab

ab eodem XV p.655 b. Ilagào

irog

III p. 96 b.

118 d. IV p. 169 e. VIII p. 358 d. IX p. 370 e, quam fabulam Alcxidis Parasito posteriorem fuisse, ex lis quae infra de Alexide commentabimur apparebit. mus apud eundem VIII p. 343 e.

llkova

iovg

flgoyóvovg

habe-

VI p . 2 3 8 d .

Ilo iì] a iv ibid. p. 222 a. Eodem titulo fabulam quum etiam ab Aristophane scriptam esse meminisset Casaubonus, huius nomen pro Antiphane etiam apud Athenaeum 1. i. restitui voluit.

Sed hunc vel ultimas fragment! versus erroris ar-

guii : uv tv

TÌ

TOVZUV

nagcàdny

(sc. poeta comicus),

(irjq Tig fj 'Piiòojv Tig ty.avQÌTTtzai. personas antiqua comoedia ignorai. Qoifiicc^ópivov

JLQÉ-

Chremetis et Phidonis IlgófiXii/Act et

supra attigi p. >278.

Tgav/iariag,

Haqui

fuit etiam Alexideae fabulae titulus, laudatur ab Athenaeo X p. 466 a et Polluce IV 183. X 46. naeo III p. 1 0 4 a . XIII p. 571 f.

'Yd già

Denique

ab Athe-

ijv, tav o xaiQog yi, FXITITEOOV inl

TO 'Qtvyoq ¿va&^asig

(FTQWV.

Ita enim haec scribenda sunt. E x incertis fabulis quae aiferuntur, vide apud P o l l u c e m V I 4 3 , Athenaeum I I p. 5 0 b et Suidam vol. I p. 7 8 0

tw&og,

340

NICOSTttATUS.

%w(ùg TOV I "Ag'/mnog,

xal

'Agagùg

ì'wOag.

Cfr. Phot.

8. v. iio&wg. NICOSTRATUS.

Ilunc fuisse qui tertiura Aristopha-

nis filium perhiberent, docet Anonymue Vit. Arìst. p. XXXVIII et Thomas Blag. p. XL, cuius sententiae auctor fuit ApolIodorus, Dicaearcho, quem sequuntur Suidas s. v. Qog et Eudoc. p. 426, Philetaerum filium fuisse affermante. STAI TQÌTOV,

OV

niQÌ dtxaictQyov

tertium

(pilérai-

Aristophanis

Scholiastes Platonis Bekk. p. 331

'Am^óSwQog

[lèv Niy.óorQctTOV V.ctlu, ci Sè

(I^iXéraioov.

Quidquid est, certe mediae

fuit poeta comoediae, de quo diserte admonuit Athenaeus XIII p. 587 d, quamquam Ilarpocratio p. 266, '¿art Sè xal tv ri} via xo)uo)8ia doccf.ia ' 0 gv ì&ÌVT r]g Nr/.oatoc'iTov, eum novae comoediae adsignavit, non

aliam ob causam puto,

quam quod fabulae Nicostrati hand

paucai haberent

novae comoediae poetis propria existimabantur.

quae

Ex quo ge-

nere est quod militem gloriatorem induxit in fabula B cc oils tg apud Athenaeum VI p. 230 d, foeneratorem avarum in Toxiavfi ibidem XV p. 685 f, coquum gloriantem ibidem XIV p. 664 b.

Eodem specfat rijg ¡.lavrvrig commemoratio

in fragmentis apud Athenaeum XII p. 517 a. XIV p. 664 c, quod cibi genus quum a Dorotheo sub Macedonum imperio Atlienas introductum esse dicatur, a novae demum comoediae poetis frequenter commemoratur. De ceteris rebus Nicostrati nihil

tenemus,

nisi quod

Tettigidaeam Myrinensem amavit amorisqne furori saltu de l'tipe Leucadia facto medicatus

esse dicitur.

Ptolemaeus

Ileph. apud Photium Bibl. CXC p. 153 Bekk. xal GTQarov TOV xwfiixòv T>jg Mvgivaiag

TimyiSaiag

igaa&svra

(cod. A

Qixpai iavròv

xal

Nixò-

rsTtyidaiag) ànaXkayrivai

TOV '¿owTog. Nam quod praeterea de Nicostrato tradit Suidas 8. v. Nixóargarog

vol. II p. 624 et s. v. ¿yoj

nou)aw

NICOSTBATUS.

317

vol. I p. 675, optimum eum fuisse histrionem (xco^mSiag TJV vnoxoiTrjg doxiiòv xalXiora

vnozoivsa&ai

) adeo quidera, u t

vel preverbii loco dictum f a e r i t , tyiò noiiqoo) nctvva "Accra NizooToaTov, qui haud dubie comici poetae versus est, hoc igitur unice Suidae errori debetur diversos Nicostratos confundentis.

Is enim tragicus actor fuit vixitque ante Olymp.

XC, ut constat ex iis quae tradit Xenophon Symp. I l l 11. Cfr. Plutarclius Opp. Mor. p. 348 F . Append. Vatic. I 65, Proverb. Coisl. p. 132, Philodemus in Volum. Hercul. Oxon. vol. II p. 16.

Suidae error decepit etiam Spaldingium ad

Quintil. I p. 309 et Schneiderum ad Xenopliontis Symp. 1. 1. p. 199.

Alius item est Nicostratus Thebanus xo>[Mpdòg

in titillo apud Boeckhium Corp. Inscr. I p. 763.

Nec minus

a nostro diversus esse videtur is quem commemorai Diogenes Laert. IV 18. KXvzuifiVìjoTQa,

( P o l e m o n i ) xai § ' i'aa xaì

NixoaTocivov

yovv nore, rov

ttvayivwGXOVTÓq

RT TOV noirjTov

KQCCT^TL , ròv

tò

¿xovoai,

tmy.a'kovfxévou CCVTM TS

¡xlv avvSiaxiiJ-sad-ai

ròv

ubi Fabricius Biblioth. Gr. I I

p. 472 nostrum comicum laudari sibi persuasit; rectius intelligatur is cuius Theseida laudat Diogenes lib. II 59, quamquam ibi alii libri habent Ad fabulas viri quod

lIvOòarQaTog. attinet,

primum

non indignum

memoratu e s t , nonnulla eius dramata ita laudari a grammaticis, ut ab aliis Pliiletaero, quem Dicaearchum pro tertio Aristophanis filio habuisse supra vidimus, tributa fuisse appareat.

E x hoc genere fuit fabula ^AVTV'/.XOQ inscripta,

da

qua vide Athenaeum III p. 108 c. 118 e, ex quo probabile fit etiam ea quae omisso fabulae indicio. apud Athenaeum I I p. 65 d leguntur, ex eodem dramate petita esse. hoc admonuit iam Schvveighaeuserus.

Sed de

Athenaei loca respi-

ciens Suidas s. v. NtxitaiQaiog

ita scribit: kiyet

Ss ( A t h e -

n a e u s ) o r * ÒQauuru

IlàvdaQog

"Ai>TV?J.ag,

airov

ton

6 y.cù

348

SICOSTRATUS.

Sg xal

Pro Ilâvôciooç

û.tTaiçov ôoy.iî iïvat.

legeiulura

IIÀVSQOOOÇ, ut docet Atlien. XIII p. 587 d. XV p. 693 a. b, ubi tamen nihil reperio, ex quo liane fabulam etiam "Avinscriptam fuisse intelligatur.

TVVMÇ

nàvôaçog

vel IlâvSgoaog

Eudoc. p. 311.

xal

Itaque scripsit Suidas

Quae apud eundem Suidam in recensu fa-

bularum Philetaeri legunturs "Avxvlloç

Meursius

AvtorfûJraiçog,

xal

moverunt Fabricium ut

toç ôé xivtg Nixoazçcirijv, AÎTUIQOV

Corrupte etiam

"AVTVXXOÇ.

Avrotfi-

inter Philetaeri fabulas reciperet; sed recte iam Illa ad saniorem rationem

"Avrvkkog,

xal avròg 'Pilérainov,

revoca vit scribeudo:

dig Sé rivsg

iSiy.ooTQcaov.

De Antyllo, cui fabula inscripta fuit, nihil habeo quod dicano; nomen ipsum ex 'Avzixkr/g detninutum est, quemadmodum &QaavXXoq ex 0ocV ohjç

fialùv

BQVGIQÎV

(Uamq

rriQvovt},

EVQWV

(Hercules) nâvv tmfitkwg

l'uxÎQCtq tadiovzu TOVÇ

a&Kovvrce,

— ôtéçQijl-tv ¿ni yrjv

{tv'Lùy.ovq roùg

aV'

aßsvvv,

(iri Tiooay.avaijg.

KÌ/.TOVS

E x quo fabulam eo tempore scriptam esse colligas, quo Galatae Macedoniae fines infestabant.

Eandem illam Macedo-

nici ducis iaclationem Ephippus UeXraart}

fabulae inserue-

rat, quamquam quorsum ista omnia spectent, ne Athenaeus quidem

se intelligere fatetur.

Neque e reliquis

fabulae

fragmentis apud Athen. VIII p. 365 c. IX p. 370 c ell. II p. 65 c quidquam elicias.

Fabulae nomen ad fastum regis

eignificandum fictutn videtur.

Similiter Lamachus apud Ari-

stoplianem

Acharn. 1082 vocatur

'EfinoXn

laudatur Athen. VIII p. 3 6 3 c . XIII p. 571 e,

ubi B habet 'Efinóbi,

li]Qvóvrjs

TtTQecnrilog.

P 'EfinóXst,, et XIV p. 617 f.

Titu-

lum fabulae Casaubonus ad Suetonii Calig. 40 p. 413 de cap tura meretricia interpretatur, ut apud Artemid. I 78, àya&al

Sè xal

siQaoxovoai

ai ini tQyaorriQÌbiv xa&t^ófiivai

ri xal

diyofxtvat, ìfxnolàg

xal

jtal

ogaß-itoat

mxal

fti^&eiaai. Cui quidem interpretation! satis conveniunt quae ex hac fabula servavit Athenaeus lib. Vili, in quibus de meretricibus agitur. Sed ¿[inoh'f, nisi quid additum sit, ex quo de meretricia mercede sermonem esse intelligatur, eo quo Casaubonus voluit sensu accipere non licet.

Nec Artemi-

dori locum recte interpretatus est Casaubonus; neque enim de meretricibus illic agitur, «ed de mulieribus mercaturam facientibus et mercedem exigentibus.

" E c p r j ß o i laudantur

Athen. X p. 423 d. XI p. 482 c. XIV p. 642 e ell. II p. 58 a. I p. 29 d.

KÌQXÌÌ

XIV p. 042 f.

ibid. X p. 430 e. KvScov

VII p. 322d.

Nomen fabulae an ab ilio Cydone cuius

EPHIPPU8.

853

hospitalitas notissima proverbio (v. Gaisford. ad Zenob. I 4 2 ) celebratur, repctendum sit non decernam.

XI

Navayòg

p. 509 c, ubi ridetur Platonis ei usque familiarium cura in corpore ornando posita. Athen. X I p. 4 8 2 d : cpógoig,

ubi

" O f i o i o i e t ' 0 ß i X i a y Ö Q O t apud.

"Eqmnog

recte

monuit

èv 'Ofioíoig

ì} ¿v

'Oßtlicc-

Schweighaeuserus "Opoiot

et

diversarum esse fabularnm títulos; nisi forte

'OßehacpoQQi

cum cod. Laúr. ¿v post % delendum est, ut titulus fabulae fuerit "Ofioiot

y ' OßeXiucpoQoi, quam ration em commendavi

Fritzscbius Quaest. Aristoph. I p. 7 4 .

'0ßehacpoQM Iau-

dantur ab Athenaeo etiam V I I I p. 359 a. taorr¡g

apud Athen. VII p. 289 b.

p. 380 f.

SequiturIliX-

VIII p. 3 4 7 b .

IX

Eodem titulo inscripta fait fabula Eriphi, quam

affert Athenaeus IV p. 137 d, ubi Reinesius Ephippi nomen reponendum putabat.

Denique ^ a i t c p ù

Athenaeo X I I I p. 5 7 2 c

et (piXvQcc ibid. V I I p. 2 8 6 e .

V I I I p. 358 f et X I I I p. 571 a. Philyra meretrix fortasse

Quae fabulae nomen fecit

eadem

Lysias apud Athen. X I I I p. 586 e. noQDívo¡xévr¡ hi

vía

commemoratur ab

fuit,

quam

commemorai

(PtXvga y¿ rot

ovaa.

ènavaato

>

De incertarum fabularnm fragmentis suo loco dicetur; nunc illud tantum moneo, ne quis Eustathio confisus Ephippum etiam elegiaca carmina condidisse existimet. ¡lie ad Iliad. A 697 p. 879 3 8 :

TIÍQÍ WV ( 'HitÍOJV)

fxi&vaoi

§i¡Xoi ó xafiixòg

xal

ipsvarai

tjoctv,

Sic enim on

xal

"Erpmnog

tlno'ìv • yJHXig

xaì [li&vit

xaì ipevSerai'

oíog

oixog, toh? [