Afişten Heykele Minyatürden Fotoğrafa Tarihin Görgü Tanıkları [1 ed.] 9758104311

Citation preview

AFİŞTEN HEYKELE, MiNYATÜRDEN FOTO�RAFA TARİHİN GÖRGÜ TANIKLARI

KiTAP YAYINIVI - 2J IANIU vı: C:OÖıtAr'f'A olılıl - 8 Af:lfTlN ıırvın:U:, MINYATOIIOEN FOTOÖRArA tAıtlHIN oöıııoo TANIICLARI / Pı:TIUI IURKI: ÖlCON ADI nr:.wıtNUIINO: tHI Ullf!I ot IMACU AS Ml!ITORICAL EYIDENCE (tlltlt PUILIIHID n HAKTION ıooıcı, LONDON , 2001) (C) 2001 ••, •• """"' C) :ZOO], KiTAP YAYINIVI LTI?, ÇIVIIIIN ZIYNIP YILÇE YAYINA HAIIRLAYAN ZUHAL BILCIN D0ULTI

NURETIIN PiRiM KiTAP TASARiMi

..

YtTKIN BAŞARIR, Hl< TAIAIIIM DANIJMANLICI

ICA.PAIC IIISMI ,ınııı ıııuıcHU {YAfLI), KÖY D0C0N0, Y. 1566, ViYANA SANAT TARiHi MÜZESi CiıtA,IK UYCULAMA VI BASICI MAS MATBAACILUC A,f, 1, IASIM

NiSAN

2003,

ISTANIUL

iSiN 975 8104-31-1

YAYIN YÖNırrMBNI ÇAÖATAY ANA.DOL ıtlTAP YAYINDVI LTD, clHANGIII CADDDSI,

özoeut soutı :ı.o/I·B

DUYOCt.U )44)) hTANDUL

r. (oaıı) •9• 6a 86 ,: (oaıa) •9• 6a 87 ,: klıapill)klıapyaylnevl.com w: www.kltapyaylnevl.com

Afişten Heykele, Minyatürden Fotoğrafa

Tarihin Görgü Tanıkları PETER BURKE ÇEVİREN ZEYNEP YELÇE

İ.B.B.

KÜTÜPHANE ve MÜZELER MÜDÜRLÜGÜ MUALLİM CEVDET KÜTÜPHANESİ DEMİRBAŞ NO: ( l l, � $"

KitapYAYINEVİ

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ YE TEŞEKKÜR GİRİŞ

I.

7

8

FoTOGRAFIAR YE PORTRELER 21

il. İKONOGRAFİ YE İKONOLOJİ 37

III.

KUTSAL YE DOGAÜSTÜ 50

iV. İKTİDAR YE DİRENİŞ 64

V.

İMGELER ARACILIGI İLE MADDİ KÜLTÜR VJ. TOPLUMDAN MANZARAIAR II4

VII.

ÖTEKİLER İÇİN KALIPYARGIIAR 137

VIII.

GÖRSEL ANLATILAR 156

IX. GÖRGÜ TANIGINDAN TARİHÇİYE

177

X. İKONOGRAFİNİN ÖTESİ Mİl 191

XI.

İMGELERİN KÜLTÜREL TARİHİ 201 NOTIAR 215 SEÇİLMİŞ KAYNAKÇA 230

GÖRSEL MALZEME KAYNAKIARI 239 DİZİN 240

88

Ç

ÔNSÖZ VE TEŞEKKÜR inli bambu ressamına bir meslektaşı bambuyu günlerce inceleme­ sini, ama resmi sadece birkaç dakika içinde tamamlamasını tavsiye etmiş. Bu kitap da oldukça kısa bir sürede yazıldı, oysa benim bu konuya olan ilgim otuz yılı aşkın bir süredir devam ediyor. Avru­ pa kültüründe anakronizm* eğilimini ortaya çıkışı üzerinde çalışırken bir şey fark ettim: Metinlerde geçmişin şu ya da bu kadar uzak olması önemli olmayabiliyordu; oysa ressamlar için bu konu önemliydi, mesela Büyük İs­ kender'i kendi döneminin kıyafetleriyle mi, yoksa başka türlü mü resme­ deceklerine karar vermek zorundaydılar. Ne yazık ki, o sıralarda yazmakta olduğum seride resimlere yer yoktu. O zamandan bu yana imgelerden tarihsel kanıt olarak yararlanmak için pek çok fırsatım oldu, hatta Cambridge birinci sınıf öğrencilerine bu konuda ders verme olanağı bile buldum. Dersi birlikte tasarladığımız ve verdiğimiz Bob Scribner artık hayatta değil. Editörleri arasında Bob'un da bulunduğu bir serinin parçası olan bu kitap, bu dersin sonucunda ortaya çıktı. Böyle bir kitabı birlikte yazmayı arzu etmiştik, bu nedenle kitabı onun anısına ithaf ediyorum. Bana "en iyi eleştirmenimn ibaresinin anlamını öğreten eşim Maria Lucia'ya, bu kitabın ilk taslağına yaptıkları yapıa yorumlar için Stephen Bann ile Roy Porter'a ve Diego de Savedra'nın at biniciliğinin siyasi yönü konusundaki düşüncelerine dikkatimi çektiği için Jose Garda Gonzalez'e teşekkür ederim.

*

Bir olay, kişi ya da nesneyi varolamayacağı bir tarihsel bağlamda gösterme -ed.n.

AFİŞTEN HEYKELE, MİNYATÜRDEN FOTOCRAFA TARİHİN GÖRGÜ TANIKLARI

7

GİRİŞ

İMGELERİN TANIKLIGI 'Ein