Acta conciliorum oecumenicorum. Tomus III Collectio Sabbaitica contra Acephalos et Origeniastas destinata: Insunt acta synodorum Constantinopolitanae et Hierosolymitanae a. 536 [(Nachdr. d. Ausg. 1940) ed.] 9783110822519, 9783110004397

Citation preview

ACTA CONCILIORVM OECVMENICORVM IVSSV A T Q V E

MANDATO

SOCIETATIS SCIENTIARVM ARGENTORATENSIS

EDIDIT

EDVARDVS SCHWARTZ

TOMVS TERTIVS

MDCCCCXXXX

WALTER DE GRUYTER & CO. VORM.G. J. GÖSCH EN'SC HE V E R L A G S H A N D L U N G — J . G U T T E N T A G , V E R L A G S B U C H H A N D L U N G — GEORG R E I M E R — K A R L J. T R Ü B N E R — V E I T & COMP.

BEROLINI

COLLECTIO SABBAITICA CONTRA ACEPHALOS ET ORIGENIASTAS DESTINATA

INSVNT ACTA SYNODORVM CONSTANTINOPOLITANAE ET HIEROSOLYMITANAE A. 536

EDIDIT

EDVARDVS SCHWARTZ

MDCCCCXXXX

WALTER DE GRUYTER & CO. VORM. G. J. GÖSCH EN'SC Η E V E R L A G S H A N D L U N G — J . G U T T E N T A G , V E R L A G S B Ü C H H A N D L U N G — GEORG R E I M E R — K A R L J. T R Ü B N E R — V E I T & COMP.

BEROLINI

Printed in Germany Archiv-Nr. 47 13 65/5 Foto mechanischer Nachdruck 1965 v o n Walter de G r u y t e r & Co., Berlin 30

PRAEFATIO I DE CODICIBVS

In codices collectionis quam olim [Abkndlg. d. Bayer. Akai. d. IFt'ss. N. F. 10 (1934) p. 288] Sabbaiticam dixi, primus docte atque sagaciter inquisiuit O. Günther [Nachr. d. Gott. Ges. d. WYss. 1894, 117 sq.] ; quae disputauit, auxi correxique 1. c. hic satis habeo breuiter codices quorum phototypa mihi praesto fuere, recensere. Siglo O communi signaui eos codices qui eandem atque sine dubio primariam collectionis formam exhibent: sunt hi 0 a = codex Monacensis chart. 186, transcriptus, sicut sub fine fol. 130' alia manu notatum est, de codice bombycina bibliothecae s. Sophiae mense Octobri a. 6954 ind. vini, i. e. a. Chr. 1445 [non 1446, quoniam anni mundi Constantinopolitani a Kalendis Septembribus incipiunt]. O v == codex Athous Vatopedianus 620 s. x i m ; phototypis iam utor integris. O e — codex Parisinus 418 chart, s. xvi [utitur littera s finali] ex bibliotheca Jo. Huralti Boistallerii. inde transcripti sunt codices Vaticanus 832, scriptus pro Paulo pontífice m i , Vaticanus 1182, cuius marginibus adscriptae sunt ab homine docto s. xvii lectiones codicis O r [Vat. 1179], Ottobonianus 28. Or = codex Vaticanus bombyc. 1179 s. x i m ; marginibus adscriptae sunt ab homine docto s. xvii lectiones codicis Vaticani 1182. inde transcripti sunt codices Vindobonensis 46, Parisinus suppl. 308, olim Palatinus 279, quo utebatur Binius in editione principe [1618] actorum Graecorum concilii a. 536 [Lietzmann, Panly-Wissowa RE 11, 500. Biedl, Byz. Zeitschr. 37, 25]. Horum codicum librarli secundum quas rationes muñere suo functi sint, facillime in gestis synodalibus quae collectioni Sabbaiticae insunt, dispicitur. proxime a communi uterque archetypo distant av ; plenissimos exhibent catalogos eorum qui adfuerunt episcoporum uel monachorum atque formulas subscriptionum, omittunt autem quae Latinis litteris perscripta erant, codex a plerumque ita, ut spatio uacuo relicto aliquid desiderari significet. codex e inter omnes optime seruauit Latina, sed subscriptiones abbreuiando mutilauit. Latina partim extant etiam in r, in omnibus episcoporum clericorum monachorum catalogis et nomina et subscriptiones praeter pauca sunt omissa; in breuissimum redactae sunt depositiones 5, 34 p. 99, 29 — 101, 22. 104,12 — 106,11 atque 5, 98 — 101 p. 167,13—32. si igitur ipsam gestorum formam respicis lectionum singularium ratione non habita, archetypum codicum av proxime iudicabis abesse ab origine, ceteros recensionibus quibusdam fuisse subiectos. quominus tarnen minoris aestimentur, obstant praeter Latina quae in e atque r seruata sunt, lectiones inprimis codicis e haud raro unice uerae. Proprius locus debetur codici Athoo 'Ιβήρων381 chart, s. siue xv exeuntis siue ineuntis XVI ; utitur littera finali ç. non indiligenter, quamuis non ad amussim accurate descriptus est a Lambro in catalogo codicum qui in montis sacri monasteriis praeter Lauram et Vatopedi extant, primum innotuit per Paulum Koetschau, qui in uol. ν

V I

PRAEFATIO

editionis academicae Berolinensis operum Origenis [1913] usus est [cf. p. CV] collatione quam a. 1902 H. Geizer locorum Origenis Περί άρχων confecerat, quos Iustinianus edicto contra Origenem adnexuit [p. 208 sq.], cum uel ex hac parua parte collectionis Sabbaiticae codicem singularis pretii esse perspexissem, ab amico H. Lietzmann sollerter adiutus id egi ut iuuenis doctissimus W. Eltester in monasterium Ι β ή ρ ω ν dirigeretur. qui a monachis, quibus summa debetur gratia, liberaliter receptus totius collectionis optima phototypa confecit praeclare de hac editione meritus. codex quem siglo I notaui ab O eo differì quod partes 1 — 3 collectionis omittit, epistulas ad Petrum Fullonem aliter collocai, in parte 5 non habet capitulationem et notam quae extant p. 25, 28 — 27, 10, inscriptioneslibellorum aut epistolarum mutât uel de suo addit. ceterum deriuatus est de codice qui arta cognatione cum exemplari codicis O r coniunctus erat; lectiones enim plerumque concordant eodemque modo atque in O r mutilati sunt nomina catalogi atque depositiones quae extant 5, 34. 98—101. at si I non aliud esset quam alterum exemplar eiusdem stirpis cuius est O r , opus non fuisset itinere longo ut eius accurata notitia caperetur. iam uero multas unus habet lectiones quas unice ueras esse quiuis fatebitur apparatu uel obiter perlecto. inspiciatur ipse ille locus qui me simul atque eum in uol. ν Origenis operum legi, fecit attentum p. 208, 28. in O exhibentur είναι ώ y á p εστί, corrupta sine dubio, in 0 e infeliciter correcta in είναι ών έστι τ ί : uerum habet I είναι διτερ εστί. addantur e. g. 210, 9. 211, 17. 212, 12. p. 206, ι unus I teste ipso Basilio seruauit titulum orationis unde écloga excerpta est, atque rectam quandam lectionem p. 206, 16. conferatur etiam alia écloga quae ex Basilio desumpta est, p. 203, 28. 29. exemplari Latino epistularum Hormisdae [Coli. Auell. 140. 237] confirmantur quae in I leguntur p. 53, 40 [πάλαι pro πάλη]. 55, 27. 37. 56, 13. 25 [γραμμάτων pro πραγμάτων]. 58, 4· e x gestis synodalibus addo paucis exemplis contentus P· 73. 7/8. 23. 77, i l . 81, 21. 82, 23. 84, 8. 85, 19. 95, 19. 97, 20. n o , 19. 24. quoniam uero istae bonae lectiones a codice gemello O r alienae sunt, debentur correctori exemplaris quod transcripsit I ; ilium uero non meliora tantum consuluisse exempla, sed etiam coniectura usum esse haud raro bona, saepe etiam mala minime desunt loci qui demonstrent. nescio an similiter iudicandum sit de codice 0 e , quippe qui et optimis lectionibus et coniecturis emineat; haud raro bona communia habet cum I, cf. e. g. 53, 1 1 [teste exemplari Latino], 76, 17. 77, 13. si quis uero quaerat cuius generis homines fuerint isti correctores, in Lambri catalogo perlustret quae continet codex I ; plurima inueniet quae ad ius ecclesiasticum pertinent, deinde inspiciat notas marginales, quas primus edidi ex codicibus O e [p. 135, 3. 139, 16. 141, 15] et O r [p. 135, 32. 179, 18]. ibi ab homine iuris ecclesiastici perito agitur de causa Anthimi patriarchae Constantinopolitani ; p. 179, 18 mentio fit Nicolai Muzalon, qui postquam de Cypri archiepiscopatu in monasterium fugit, in thronum Constantinopolitanum euectus est a. 1147 et per quattuor annos in eo consedit. sunt quibus mouear ut Theodorum Balsamonem patriarcham Antiochenum a b adnotationibus illis non alienum fuisse censeam, impedior tamen temporum horum iniquitate quominus altius in has res inquiram. quaecumque autem felicior quis eruerit, hoc constare mihi uel nunc uidetur iuris ecclesiastici peritos s. xii et x m operam collectioni Sabbaiticae dedisse ut textum emendarent siue antiquis exemplaribus adhibitis siue ex coniectura. Codicis totam praeter Iustiniani edictum collectionem continentis locum tenet uersio Latina [Λ] quam primus publicauit Merlinus in altero tomo Conciliorum editionis; Merlinumrepetiit a. 1551 Crabbeinaltera CONCILIORVM O M N I V M T A M G E N E R A L I V M QVAM P A R T I C V L A R I V M editione, qua usus sum, quoniam codicem uersionis per multos annos multisque locis frustra quaesiui. quin facta sit medio aeuo ab homine Graeci sermonis parum

PRAEFATIO

VII

perito, nulla est dubitatici, ecce aliqua ex multis exempla inscitiae : p. 30, 1 ευαγών μοναστηριών ~ euagorum monasteriorum; 50,22 υποθηκών— πονηρών ~ per malignos suppositos sibi; 3 1 , 32 άξιωθέντι τών ευσεβών υμών ιχνών ~ uestigia fia digna fadenti', 73, 7 έν τώι πρεσβυτερίωι ~ in antiquitate; 76, 17 έπετρέπησαν ~ conuerterunt se; 88, 10 διακόψαντες ~ dilaniauerimt; 95> 9^. 2 1 ό π ό σκηνής ~ de tugurio; 96, 1 2 στηλιτευθέντες ~ sculpti; 97» προς τό παριστάμενον ~ ad assistendum sine 102, 27 ~ ad assistentiam siue 128, 17 ώ ς — παρέστη adstiterit ; ι ο ί , 23 οίκούντων ~domesticorum; 104, 13 λιμένα ~ pratum; 107, 18 δράματος ~ tmlneris; 107, 29 δίκην αιχμαλώτων λαβείν ~ accipere causam captiiiandi. accedunt Latinitatis medii aeui certa uestigia: 4 0 , 7 λεωφόρον — strata; 62,26 έξορισθέντας ·~ banniti ; j8, 17 όμόψηφοι siue 1 1 3 , 1 2 . 127, 3 1 σύμψηφοι ~ consententiatiui ; 92, 12 έψηφισμένων siue 1 4 1 , 33 ψηφι^όμενα ~ sententiata; 123, 2 ψηφι^όμεθα ~ sententiauimiis; 97. 2 3 αν απεφάνθη ~ sententiatus esset ; 82, 13 ερανισθέντες ~ pronistonati ; 82, 34 άμέσως ~ immediate; 83, 5 εναντίως εχόντων ~ contrariantibiis; 83, 14 εΰχάριστον 2 4· Ι 0 6 , ΐ 3 ίσον ~ copia ; 9 5 - Ι 4 · 9 ^ . 9 άττόλειψιν ~ caresliam. istum barbariae thesaurum in Occidente confectum esse certum est, quo autem loco, conicere non audeo. neque tarnen inutilis erat labor eum cum Graeco textu corifene; translatus enim est ex codice stirpis O e et antiquiore et hic illic meliore quam codex recentissimus Parisinus 418. inprimis bonae lectionis indicium est consensus inter Λ et I, cf. e. g. 39, 15. 41, 37. 42, 26. 43, 28. 85, 9. 91, 26. 93, 9/10. 95, 25. ιο6, 21. Partículas collectionis exhibent codices Ρ = Vaticanus 1455 bomb, s.xiiii. egi de hoc codice t. π ι, 2 p. v i m sq. inde a f· 2 35 r — f· 2 34" uacuum est — habet epistulam Iohannis Constantinopolitani ad Iohannem Hierosolimitanum [5, 28 p. 76] ; epistulam eiusdem Iohannis ad Epiphanium Tyrium [5, 29 p. 77]; responsum Iohannis Hierosolimitani ad Iohannem Constantinopolitanum cum subscriptionibus [5,30 p. 77] ; f. 237" epistulam Epiphanii Tyrii ad synodum Constantinopoli peregrinantem cum subscriptionibus et acclamationibus [5, 31. 32 p. 80]; terminatur in p. 90, 25. proxime accedit ad O av siue ad O v . Β = Barberinus 578 olim Sinaiticus s. xi. de eo latius egi t. 11 1, 2 p. vu sq. post Chalcedonensia quae illic enumeraui, habet f. 237: σύνοδος ε. άναγινώσκεται ή σύνοδος αύτη κυριακήι τών άλακτών [cf. 1. c. ρ. νπ9] όροσ τήσ άγίασ και μεγάλησ συνόδου τήσ κατά τήν βασιλίδα συνελθούσησ πόλιν κατά του δυσσεβοΟσ σευήρου καί τών τ ά δμοια αύτώι φρονησάντων αιρετικών Ό α γ ι ό τ α τ ο ς καί μακαριότατος πατριάρχης Μηνάς ε ί π ε ν ή συμπαροΰσα — είπάτ ω [p. n o , 8/9]: — Ή άγία σύνοδος ε ί π ε ν Ει καί τι νεώτερον — ψυχαΐσ ένιέντα [p. n o , — 1x3, 17]· secuntur acclamationes fere eaedem atque eae quas transcripsi t. 11 1. c. p. v i n ; in fine adduntur ήμεΐσ δέ τήν ευσεβή πίστιν κρατοϋντεσ τον εν τριάδι θεόν ημών άπαύστωσ δοξά^ομεν νύν καί αεί καί εισ τούσ αίώνασ τών αιώνων, αμήν. Eadem extant in cod. Vallicelliano F 22 s.xv, de quo cf. quae exposui t. n 1. c. p. v u . D = codex Vaticanus bomb. s. x i m . est codex Nicetae Choniatae siue Acominati, cf. inscriptio quae extat fol. 1 δογματική πανοπλία του χωνιάτου, sequi tur longa inscriptio, cuius finem faciunt καί ετερα τινά πονηθέντα π α ρ ά του σεβαστού νικήτ(α) του χωνιάτ(ου) τοΰ καί γεγονότος επί τών κρίσεων εφόρου γενικού επί του (secuntur littenie ligatae quas non extrico), ε'πειτα δέ καί λογοθέτου τών σεκρέτων. ibi extant

Vili

PRAEFATIO

f· 2 53 Γ ψηφοσ επιφανίου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως καί τής ενδημούσης συνόδου κατά σεβήρου και jcoópa καί πέτρου: •— inc. Ή ενδημούσα άγία σύνοδος ε ΐ π ε ν εΐ καί τι νεώτερον — ή ασέβεια αΰτου [p. n o , 2 4 — i l i , 28] f. 254- ψήφοσ μηνά πατριάρχου κατά σεβήρου καί πέτρου καί ^ωόρα: — inc. Ό άγιώτατοσ καί μακαριώτατος οίκουμενικόσ άρχιεπίσκοποσ καί πατριάρχησ μηνδσ είπεν ΐωάννου του θεσπεσίου — ψυχαίσ ενιέντα [ρ. ι ι ι , 2 9 — Ι Ι 3 , *7] f. 255" άναθεματισμόσ άνθίμου μητροπολίτου τραπε^οϋντοσ: — inc. Πολλών παραβάσεων — καθολικού προσηγορίασ [ρ. 178, ι8 — ι8ο, 14] f. 257Γ ó άγιώτατος καί μακαριώτατοσ οίκουμενικόσ άρχιεπίσκοποσ και πατριάρχησ μηνδσ είπε: του σρσ ήμών ιυ χ υ —καί ημείςκατακρίνομεν: — αί ύπογραφαί [ipsae subscriptiones desunt] : — [p. 180, 1 5 — 182, 6] f. 258" ή διάταξισ ίουστινιανοϋ βασιλέως κατά άνθίμου σεβήρου πέτρου καί 3coópa: — inc. έν ονόματι δεσπότου ιυ χ υ — τήσ βασιλείασ κεκυρωμένα: — ή θεία υπογραφή: — [ρ. H g , 26 — 123, 12] sequitur epistula Iohannis Hierosolimorum ad Iohannem Constantinopolitanum [5, 28 p. 76], qua iam non usus sum, et florilegium dogmaticum copiosum, f. 302' περί τής εκτησ συνόδου. Ceteri codices quos adhibui, non collections Sabbaiticae ipsius, sed singularum partium sunt, de codice Borbonico 11 Β ΐ 5 bibliothecae Neapolitanae anathematismos habente, qui in fine sunt edicti contra Origenem, egi 1.1 1, 1 ρ. χ sq. De ceteris codicibus, qui ab ipsa collectione alieni sunt, sub iis agetur capitibus, ad quae pertinent.

II

DE COLLECTIONIS TEMPORE ATQVE INTENTIONE

Inter ea quae continet collectio Sabbaitica, latissimum occupant spatium gesta synodi quae iussu Iustiniani a. 536 Constantinopoli contra Anthimum neque minus contra Seuerum Petrum Zooran congregata est, ultimum locum obtinet edictum contra Origenem, quod ab eodem imperatore ad Menam Vigilium Zoilum Petrum patriarchas [cf. 208, 18 sq.] destinatum Hierosolimisque menseFebruario a. 542 publice propositum est teste Cyrillo Scythopolitano in uita Sabae 86 p. 192, 1 3 editionis meae [Texte u. Unters. 49, 2]. inter synodum illam anni 536 edictumque contra Origenem artum extare rerum hominumque conexum demonstraui in libro quem modo commemoraui, p. 388 sq., quae hic quam breuissime repeto, magnam partem imprimis eorum quae ab illa synodo anno 536 contra Seuerum et consortes decreta atque ab Iustiniano per constitutionem quae extat et 5, 41 p. 1 1 9 sq. et in Nouella 42, sancita sunt, habuerunt monasteriorum quae erant in deserto sub Hierosolima, apocrisiarii qui uel ante synodum inde ab anno 535 Constantinopoli peregrinabantur. delegati erant partim ex lauris Magna et Noua, quas Sabas multis annis ante condiderat, qua de causa olim [Zeitschr. f . neutestamentl. Wissensch. 25 p. 75] collectionem monachis Sabbaiticis attribuì atque Sabbaiticam nuncupare pergo, quamuis hoc nomen non ex omni parte aptum congruumque interim intellexerim. nam non Sabae t a n t u m Magna et Noua Laura, sed etiam alia quae Sabas ipse non condiderat, apocrisiarios delegauerunt monasteria Theodosii, Martyrii, Firmini, turrium in campis qui ad ostium Iordanis sunt, quae paene omnia Origeniastae ex Noua Laura, antiquo suo seminario, diuagati occupauerunt, quorum duces inter delegatos illos extiterunt duo Νεολαυριώται, Leontius cognomineByzantius Theodorusque Ascidas atque pro mercede strenuae operae quam in synodo anni 536

Villi

PRAEFATIO

defensioni synodi Chalcedonensis [cf. Cyrilli uit. Sabae 83 p. 188, 28] uel ut accuratius secundum illorum temporum dictionem loquar, quattuor synodorum contra Seueri machinationes dederunt, gratiam acceperunt imperatorie illos familiaritate intima dignati Theodorumque etiam ad archiepiscopatum Caesareae Cappadociae promouentis. at Gelasius anticus Sabae discipulus, qui statim post synodum autumno a. 536 Magnae Laurae praepositus est [Cyrill, uit. Sabae 84 p. 189, 13], pro recta fide non contra Seuerum tantum Acephalosque, sed etiam fortius contra Origeniastas certandum esse ratus quadraginta Origeniastas de Magna Laura eiecit. inde acris exorta est rixa inter monachos deserti Hierosolimitani, dum initio a. 542 Origeniastarum machinationes supprimere uisum est Iustiniani edictum contra Origenem. éclogas et ex patribus et ex ipso Origene desumptas quibus pro disputationis fundamentis imperator utitur, ueri non est dissimile suppeditatas esse libello quem Gelasius et Sophronius praepositus Theodosii coenobio obtulerunt Petro patriarchae Hierosolimitano atque ille ad imperatorem destinauit. huius duplicis aduersus Seuerum Acephalosque et Origeniastas certaminis monumentumessecollectionem quam appellauiSabbaiticam, ante plus decern annos probasse mihi uisus sum et nunc uideor, ñeque casu accidisse putauerim, ut collectio statim post initium exhibeat ilium ipsum locum Basilii quo Theodorus episcopus Petrae olim monachus coenobii Theodosiani prooemium encomii in Theodosium decorauit. facilis probabilisque igitur coniectura esse uidetur collectionem Gelasii Sophroniique auspiciis compositam esse siue ipso anno 542 siue non multo postea, nam simul atque Theodorus inuitus edicto subscripsit, imperatorem theologi laureae infeliciter studiosum callidissima machinatione quaestioni impli'cauit trium capitulorum, quae contra imperatorem non aliter quam ipsam synodum Chalcedonensem defendenda sibi esse Gelasius et Petrus patriarcha censuerunt. huius uero inutilis uanique conatus in collectione ne minimum quidem extat uestigium, immo apte iusteque earn puram putam apologiam synodi laudemque Iustiniani illam uindicantis dixeris. mira est gestorum synodalium dispositio. priore loco posita est ultima actio qua Seueri et consortes condemnantur, secundo quattuor priores de Anthimo, quibus praemittitur Iustiniani constitutio [p. 125, 5 — 7 ] , etsi posterior est ultima actione, quae omnibus ceteris in collectione praecedit. cuius inconcinnitatis explicatio est haec quod prior gestorum in collectione pars exhibet ipsa gesta synodi Constantinopolitanae, altera gesta synodi Hierosolimitanae in qua lectae atque receptae sunt actiones de Anthimo, praemissa autem est, sicut dixi, Iustiniani constitutio qua uniuersa synodus Constantinopolitana sancita est. confirmatur igitur opinio quam supra exposui collectionem in Palaestina esse compositam, sed oboritur quaestio quomodo factum sit ut ultima actio contra temporum ordinem praeponeretur. quod non casu quodam contigisse, sed certo quodam collectoris Consilio institutum esse apparet ex capitulatione quae gestis 5, 1. 2 p. 25, 28 sq. praemissa est, et scholio 5, 3 quo actionum synodalium constitutionisque tempora accurate notantur. res ipsae ita processerunt. postquam apocrisiarii monasteriorum deserti Hierosolimitani constitutionem quae d. 6. m. Aug. a. 536 ab imperatore subscripta est [p. 123, 14] et Menae patriarchae litteras [5, 48] quibus adiuncta sunt gesta synodalia [p. 125, 1], Hierosolima portauerunt [p. 123, 28], congregata est Hierosolimis a Petro patriarcha synodus episcoporum trium Palaestinarum d. 19. m. Sept. 536 [p. 123, 16 sq.] atque lectae sunt ilio die constitutio et quattuor actiones priores synodi Constantinopolitanae, dilata est in alium diem lectio ultimae actionis, quippe quae dudum nota sit patriarchae episcopisque Palaestinis [p. 125, 32]. facile suppletur gesta ultimae actionis statim post illius diem, qui erat d. 4. m. Iun. a. 536, ab apocrisiariis monasteriorum deserti Hierosolimitani ad Petrum patriarcham Hierosolima esse destiActa conciliorum o«cumenicorum. Tom. Ill

t>

χ

PRAEFATIO

nata, antequam ipsi redierunt constitutionem uniuersaque gesta portantes, quoniam iis Petroque patriarchae condemnationis magis intererat Seueri et consortium quam Anthimi. eandem ob causam is qui collectionem composuit, ipsa ultimae actionis gesta priore posuit loco, actiones de Anthimo ita distulit ut synodo Hierosolimitanae insererentur. ceterum etiam ultra progressus esse uidetur. toti collectioni inscripta sunt Πρακτικά τησ άγίασ ττέμτττησ συνόδου τησ έν κωνσταντινουττόλει ττραχθείσησ [breuius τησ έν κωνσταντινουττόλει άγίασ πέμτττησ συνόδου O e ] ; quae inde in I deriuatae sunt quattuor librorum inscriptiones, nullius sunt usus, nisi eius ut illam quam modo exscripsi, antiquitus esse traditam manifestent, ñeque dubium est quin ab ipso ilio qui collectionem composuit, inscriptio sit concepta, ñeque enim quisquam ausus esset synodum anni 536 quintam dicere, si praecessisset synodus quinta uniuersalis anni 553 ; collectionem uero ilia antiquiorem esse cum ex eis quae supra exposui, constat, tum inde quod edictum anni 542 contra Origenem exhibet neque decreta concilii uniuersalis contra Origenem Didymum Euagrium. monachi igitur deserti Hierosolimitani qui collectionem composuerunt quamquam non eo progressi sunt, ut synodum appellarent uniuersalem, tamen earn quattuor conciliis adnumerarunt uniuersalibus non sine quadam ratione, quoniam non sicut moris erat in synodis episcoporum Constantinopoli peregrinantium, a patriarcha solo, sed iussu imperatoris congregata est, quod in uniuersalibus conciliis fieri solebat; cf. p. 29, 22. 30, 4 sq. 128,17 et formulam quae praescribi solet catalogo episcoporum qui adfuerunt [e. g. p. 27, 17] συνεδρευόντων αύτώι [patriarchae Menae] και συνακροωμένων κατά ευσεβή κέλευσιν του φιλοχρίστου και θεοφυλάκτου ημών βασιλέως Ιουστινιανού των όσιωτάτων και θεοφιλέστατων έπισκόπων. numero quinto autem illam synodum dignati sunt, quoniam ultima actione praecipue per ea quae ex eis quae Constantinopoli a. 518 gesta sunt, relecta et inserta id actum est ut auctoritas quattuor synodorum Nicaenae Constantinopolitanae Ephesenae prioris Chalcedonensis contra Acephalos firmaretur. pro qua auctoritate uel sub Anastasio imperatore a. 516 contra Seuerum acriter certarunt monachi deserti Hierosolimitani, quando Theodosius exclamauit coram magna multitudine Hierosolimis congregata [Cyrill, uit. Sabae 56 p. 152, 4] : είτις où δέχεται τσς τέσσαρας συνόδους ώς τα τέσσαρα ευαγγέλια, έστω ανάθεμα. similiter in supplicatione siue contestatione a Theodosio Sabaque ad Anastasium destinata scriptum est [1. c. 57 p. 155, 18] iv φρόνημα και μίαν ιτίστιν έχοντες άπαντες οι της αγίας γης ταύτης οίκήτορες τέσσαράς τε άγίας συνόδους εύαγγελικώι χαρακτηρι τετιμημένας όμοδόξους έν ένί ττνεύματι καί φρονήματι άσμένως δεξάμενοι. Etiam diu post concilium uniuersale quintum synodus Constantinopolitana a. 536 quinta dicta est in synodico codicisBarberini 578, cf.suprap.viinescio an ex hacambiguitate orta sit consuetudo utriusque synodi gesta in unum coniungendi, cuius consuetudinis exempla sunt descriptiones gestorum concilii quinti quae extant in definitione synodi iconoclastarum anni 757 [L v u 421 = Μ χιιι 236] et apud Photium in bibliotheca cod. 18. denique non absona mihi uidetur esse coniectura exemplar Graecum gestorum concilii uniuersalis quinti ea de causa periisse, quod extabat collectio Sabbat i c a titulo quintae synodi decorata. Cum ab iis qui gesta conciliorum Epheseni et Chalcedonensis redegerunt, ut in publicum ederentur, mos esset introductus ipsis gestis epistulas uel alia quae apta uidebantur, praemittere, etiam ii qui collectionem Sabbaiticam instituerunt, initio quattuor scripta uarii generis initio ante gesta synodi anni 536 collocarunt. atque primo quidem loco exhibetur Gregorii episcopi Neocaesariensis confessio. meum erat officium textum edere qualem habuit collectio, neque ipsam confessionem recensere, quod fieri non potuit nisi codicibus plurimis adhibitis non confessionis tantum, sed etiam uitae Gre-

PRAEFATIO

XI

gorii quam Gregorius Nyssenus conscripsit. ne tarnen omne instrumentum iudicii desit lectoribus, adieci praeter uersionem Rufini in hist. eccl. p. 955 uariam lectionem ex codicibus Vaticanis quos olim ex illius bibliothecae catalogis enotaui, Vat. 1431 [R], cuius exemplar Alexandriae tempore Petri Mongi confectum esse olim demonstraui [Abhndlg. d. Bayer. Akad. d. Wiss. xxxn 6 p. 132 sq.], Vat. 720. 2029. 48 ope phototyporum contuli, sequitur locus ex Basilii or. 15 non accurate excerptus, de quo supra p. v i m egi; deinde,ut maximaepartis collectionis intentio manifesta fiat, symbolum Chalcedonense. ad symbola quae illi inserta sunt, Nicaenum et Constantinopolitanum conferantur quae exposui Zeitschr. f . neutestamentl. Wiss. 25 p. 78 sq. quarto denique loco extant decern litterae ficticiae ad Petrum Fullonem, quae commodius erit capite proprio tractare.

ILI DE E P I S T V L I S F I C T I C I I S AD P E T R V M F V L L O N E M

Litterarum ad Petrum Fullonem de trishagio recensiones extant tres, antiquissima VII epistularum, quam in proecdosi [Abhndlg. d. Bayer. Akad. d. Wz'ss. N.F. 10 p. 125 sq.] appellaui collectionem Vaticanam, nunc iterum edo in appendice p. 217 sq., uersio Latina vini epistularum collectioni Vaticanae lectionibus magis quam tempore próxima, quae extat in collectionibus Auellana et Berolinensi [cf. Abhndlg. etc. p. 284 sq.] et praeclare edita est ab 0. Guenther in Corpore scriptt. ecclesiast. Latin. Vindobonensi 35 p. 162 sq., tertia et recentissima χ epistularum, quae inserta est collectioni Sabbaiticae [5, 4]. Collectionis Vaticanae unus ad proecdosin praesto mihi erat codex Vaticanus 1904 bombycinus ex uariis partibus conligatus; ea in qua est epistularum collectio, scripta est a. 6814 ind. mi [ = a. 1315/6] ; cf. Abhndlg. etc. p. 288. codici imprimis in epistula 2 male habito multisque locis illegibili nunc accessit socius qui illius uolneribus medicinam attulit, codex Athous Vatopedianus 236 s. xi [A], praeterea Londinii repperit H. G. Opitz uersionem Syriacam epistulae 7 in codice Musei Britannici Or. 8606 [cf. Zeitschr. f . neutestamentl. ÏFÎSS. 33, 18 sq.] mihique phototypum communicauit. Collectionis Sabbaiticae codicibus praeter phototypa completa codicis Ov et codicem I accessit in epistula 5, 3 vii codex Vindobon. hist. gr. 127 membr. s. xn, de quo cf. Abhndlg. etc. p. 289 sq. In hoc Actorum t. in recentissimam epistularum recensionem fuisse edendam patet ; tarnen cum collectionis Vaticanae proecdosin ope codicis A corrigere atque supplere liceret, illam iterum edendam esse in appendice censui. neque tarnen in hac temporum necessitate a me impetraui ut iterum de trisagii formula eiusque uicissitudinibus copiose dissererem, sed satius duxi grauissima tantum ex eis breuiter repetere, quae olim prolixe enarraui [Abhndlg. etc. p. 242 sq. 247 sq.]. formula antiqua άγιος ό θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος, έλέησον ή μας primo inuenitur in acclamationibus quae prolatae sunt ab episcopis diócesis Orientis in fine primae actionis concilii Chalcedonensis d. 8. m. Oct. a. 451 [Act. Cone. 1 . 1 1 p. 195, 30]. tria illa uocabula uoee sanctus praedicata nihil aliud esse nisi periphrasin uocatiui κύριε atque ad unum Christum referenda et per se manifestum est et multis testimoniis firmatur. lieuit igitur theologiae Antiochenae aduersariis post άθάνατος addere ό σταυρωθείς δι' ήμδς, quod uel tempore concilii prioris Epheseni fieri solere episcopi ab Iohanne Antiocheno ad comitatum delegati queruntur in libello, ni fallor, conscripto a Theodoreto [Act. Cone, ι ι , 7 p. 72, 37]. postquam ecclesia Antiochena, ubi semper primaria et recta interpretatio formulae ualuit, potitus est aposchista Petrus Fullo, additamentum istud b*

XII

PRAEFATIO

ό σταυρωθείς δι' ή μας in liturgiam ecclesiasticam introductum est. at compluribus annis antea formula Constantinopoli sub episcopo Proclo recepta est, ut ferebatur, ex reuelatione quadam occasione terrae motus puero per angelum facta, ibi formula non ad Christum, sed ad trinitatem relata est, quo additamentum ό σταυρωθείς δι' ήμδς exciudebatur; post αθάνατος enim, quo significabatur spiritus sanctus, locum iam non habebat. ex hoc interpretationis discrimine, cum monachi Orientales Seuerum secuti Constantinopoli peregrinarentur formulamque cum additamento in processibus et litaniis publice canerent, rixae cum monachis urbis regiae additamentum perosis atque seditiones etiam graues annis 511 et 512 ortae sunt, his temporibus, nulla tamen rerum quae acciderunt, ipsarum ratione habita collectionis Vaticanae epistulae 1. 3—7 fabricatae sunt a monachis barbarae originis siue Graecum siue Latinum sermonem parum edoctis, tamen Graece balbutiendo pium zelum effundere non ueritis. his miri sane generis commentis etiam mirabilior intrusus est centauricus quidam fetus, epistula 2, de qua iam certius iudicari potest quam licuit in proecdosi [Abhndlg. etc. p. 296 sq.]. postquam initio quinqué episcopos secundae Syriae a Siluano diacono sedis apostolicae [p. 218, 27 πίστεως interpolatum est pro καθέδρας] salutari per codicem A constitit, euanescunt omnes dubitationes quin epistula quae incipit p. 218, 29, re uera scripta sit non, sicut olim opinari licebat, ab ipso Hormisda papa, sed ab eius diacono, quem optime decet prooemium excusationibus plenum quod ausus sit episcopos admonitionibus adire, scripta est epistula, postquam Iohannes et Sergius [p. 219, 21 cf. Coll. Auell. 139 p. 567, 6] a monachis Syriae secundae delegati preces illorum obtulerunt Hormisdae papae [Coll. Auell. ep. 139]. responsum [Coll. Auell. ep. 140] a se ipso conscriptum papa dedit Iohanni Sergioque ad fratres in Syriam portandum die 10. m. Febr. a. 518; addidit epistulam suo iussu a Siluano diacono conscriptam qua episcopi Syriae secundae monebantur ut monachorum exemplum imitarentur legatosque Romam mitterent, cf. epistulam ad Iohannem patriarcham Constantinopolitanum eorundem Cyri Zoili Seueriani Cosmae Eusebii, qui initio huius epistulae salutantur, et quae de illa exposui Abhndlg. p. 296 sq. denique non mirum stilum diaconi non eundem esse atque papae ipsius; descriptio ipsa persecutionis quae imminere dicitur parti Chalcedonensem fidem confitentium quamuis exaggerata tamen apta est ultimis Anastasii temporibus, genuina epistula mutilata est ; pannus ex altera parte decerptus nescio quo modo delatus est inter salutationem ipsiusque epistulae initium [p. 218, 28] ; finis epistulae interiit. suppleta est, ni fallor, ab epistularum ad Petrum Fullonem collect ore disputatione ficticia papae Romani cuiusdam contra henoticon ipsumque imperatorem Anastasium; Oziae exemplum p. 221, 4 desumptum est ex Hormisdae epistula ad monachos [Coll. Auell. ep. 140 p. 582, 19]. sequitur inuectiua contra theopaschitas et additamentum ò σταυρωθείς δι' ήμδς formulae trisagii adiectum, quae ab epistulis ficticiis contra Petrum Fullonem et sententiis et sermone longe distat, sed ea intentione confecta est, ut uniuersum opusculum, et epistula genuina Siluani et supplementum fictum epistularum ad Petrum Fullonem corpori insereratur. Monachis deserti Hierosolimitani controuersia de trisagii formula non erat ignota, nam Sabas quo tempore [kal. lui. a. 501] dedicata est ecclesia s. Mariae in Magna Laura, prohibuerat monachos Armenios ne trisagion canerent cum Petri Fullonis additamento [Cyrill, uit. Sab.32p. 118, ι sq.],Cyrillusque Scythopolita[p. 118,12] mentionem facit damnationis ficticiae Petri per Felicem papam Romanum [Coll. Vat. ep.7]. ceterum Iustinianus quoque imperator in dissertatione quam a. circa 541 destinauit ad monachos circo nonum miliarium apud Alexandriam habitantes [Abhndlg. d. Bayer. Akad. d. WYss. N. F. 18 p. 41, 7 sq. = P G 86, 1141] inuehitur in Seuerum quod trisagion

PHAEFATIO

XIII

non ad trinitatem, sed ad unum Christum retlulerit, cf. epistulam quae fertur Felicis papae p. 231, 5 sq. at iis qui collectionem Sabbaiticam composuerunt, ncque antiquissimum epistularum ad Petrum Fullonem corpus iam praesto erat ñeque exemplar Graecum uersionis Latinae, sed recentior illa collectio quae in codicibus extat OL in earn receptum est corpus anticum quod extat in collectione Vaticana praeter ep. 2, ita tarnen ut hic illic dura barbaries aliquantum mitigaretur. praeterea haud paucas bonas lectiones antiqui corporis in hac recensione seruatas esse quae in duobus codicibus illius corporis corruptelas subierunt, non est cur mirabile et absonum censeatur. denique collectioni antiquissimae, quamuis in Vaticana desit, adiudicanda est epistula Iusticini qui fertur episcopus Siciliae [5] ; habetur enim in uersione Latina [3] nec sententiis sermoneque ab antiquissimis epistulis discrepat. at ipsa nouae collectionis intentio non manifesta fit nisi in tribus eis epistulis quae corpori antiquo adiectae sunt. Acacii [vin] et priorem Felicis [vim] epistulas fingendi ansam praebuit corporis antiqui ep. 7 [cf. p. i8, 6 cum p. 230, 28 et p. 230, 14], atque ex eodem epistula deriuata est ea qua Felix fingitur Zenonem monuisse ut Petrum Fullonem ex Antiochia urbe expellat [χ], sermo commode fluens ñeque impolitus longe distat a barbarie figmentorum antiquiorum ; desunt incultae ipsarum rerum inscitiae indicia, immo, ut unum afferam exemplum, apparet aliqua certe notitia eorum quae Zeno redux gessit, ut fidem Chalcedonensem restitueret [cf. locum p. 25, 20 sq., quem nunc domum ope codicis I intellegentiae reddere licuit], imprimis uero notatione digna est noua quaedam uituperatio Petri Fullonis, quae etiam fortius premitur quam trisagii formulae nouatio. legitur in epistula ι collectionis Vaticanae [p. 217, 15] είς της τριάδος εστίν έυαυθρωπήσας Ιησούς ό Χριστός, additur tarnen ò δέ σταυρός περί τό άνθρώπινον του Χρίστου γεγένηταί τε και πιστεύεται. tecte atque in praetereundo et hic pugnatur contra formulam quae est •uniis de trinitate passus [cf. Act. Cone. t. m i 2 p. v u sq.] et in epistulae 6 eiusdem collectionis [p. 228, 37] sententia condicionali ει εΤς της τριάδος άπέθανε, πώς ου γέγονέ ποτε δυάς ή τριάς; at in eis epistulis quae in collectione Sabbaitica adiectae sunt, aperte atque etiam acerbius trisagii nouatione uituperatur illa formula quae est είς της τριάδος παθών, cf. ρ. ι8, 38 έξετράπης κατά τόν "Αρείου και Άπολινάριον λέγων τόν ενα της τριάδος παθεϊν, ρ. 19. ι8 τό λέγειν τόν ενα της τριάδος παθεϊν δείκνυσιν αυτόν τόν λόγον παθητόν, ρ. 21, 5 έτόλμησας ειπείν ότι ò εις της . . . τριάδος τό πάθος υπέμεινε, ibid. 33 τόν της πολυθείας λόγον μη κράτυνε δια του λέγειν τεθνάναι τόν ενα της τριάδος, ρ. 23, 9 έκδιδάσκεις . . . λέγειν . . . δτι ó είς της τριάδος άπέθανεν, όστις εστίν αυτός ό θεός λόγος, denique ρ. 24, 22 λέγειν έτόλμησεν τόν ενα της τριάδος τό πάθος τό υπέρ ημών ύπομεΐναι είς την της θεότητος ουσίαν κατά την 'Αρείου καί Άπολιναρίου και Εύνομίου παράδοσιν. primum de ista formula controuersia orta est inter monachos Scythicos, i. e. Gothicos Maxentium et consortes atque legatos quos Hormisda papa anno 519 ineunte Constantinopolim destinauit de communione inter ecclesias Romanam et Constantinopolitanam restituenda, inprimis Dioscorum exulem Alexandrinum atque diaconum Hormisdae. cuius controuersiae uicissitudines olim prolixe enarraui [Act. Conc. t. i m 2 p. v u sq.], nihil probabilius quam ilio tempore tres quae in collectione Sabbaitica adiectae sunt epistulas falsicatas esse contra Maxentium et consortes formulam quae est unus de siue ex trinitate passus, acriter defendentes a monachis uel clericis Constantinopolitanis, nisi de ipsoDioscoro cogitare mauis, ne minimum quidem fideiChalcedonensi adici debere obstinate contendentibus. at Iustini augusti nepos Iustinianus, qui inde ab initio illius regni res ecclesiasticas gubernabat, post aliquot cunctationes atque uacillationes formulam probandam esse quodam certe modo censuit in litteris quas d. 9. m. Sept. a. 520 ad Hormisdam direxit [Coli. Auell. 235 p. 715, 20] nobis uidetur Acta conciliorum oecumenicorum.

Tom. III

c

XIIII

PRAEFATIO

quoniam filius dei uiui. . . Iesus Christus ex uirgine Maria natus, quem praedicat summus apostolorum came passum [ i Petr. 4, 1], recte dicitur unus in trinitate cum paire spirituque sancto regnare, maiestatisque eius personam in trinitate et ex trinitate non infidelitercredimus. quibus prudenter p a p a d . 26. Mart. a. 521 ita rescripsit, ut aperte contra formulam non pugnaret, sed totam controuersiam ad synodica, i. e. Chalcedonensia decreta tomumque Leonis remitieret [Coll. Auell. ep.236 p.718, 1 1 . 7 2 2 , 9 ] . iterum exarsit rixa quando Cyrus de monasterio Acoemitensi Romam profectus cum nonnullis sequacibus contra formulam pugnauit ; iam uero augustus solus Iustinianus litteris ad Iohannem papam π d. 14. m. Mart. a. 533 missis pronuntiauit Iesum Christum . . . incarnatum . . . hominem factum atque crucifixum unum esse sanctae et consubstantialis trinitatis [Coll. Auell. ep. 84 p. 323, 7. 27] postulauitque ut qui hanc rectam fidem denegarent, condemnarentur. paruerunt huic placito et Iohannes [Coll. Auell. ep. 84 data d. 25 m. Mart. a. 534; cf. etiam Act. Cone. t. m i 2 p. 206 sq.] et Agapetus successor [ibid. ep. 91 data d. 18. m. Mart. a. 536]. Iohannis responsum cum litteris suis in codicis alteram editionem [1 1, 8], quae in publicum edita est d. 16. m. Nou. a. 534, Iustinianus recepit. neque monachos Palaestinos aliter atque imperatorem sensisse testis est Cyrillus Scythopolitanus in uita Sabae 38 p. 127, 22 narrando de duobus monachis Nestorianis: μή όμολογούντες κυρίως και κατά άλήθειαν Θεοτόκον την άγίαν παρθένου Μαρίαν, άλλ' ουδέ ένα είναι της άγιας καί ομοουσίου τριάδος έπρέσβευον Χριστόν τον άληθινόν θεόν. negari igitur nequit monachos illos qui collectionem Sabbaiticam composuerunt, cum tres illas epistulas operi suo inseruerunt, quodam modo non imperatori tantum, sed sibi quoque ipsis esse aduersatos. quodpeccatum mihi quidem inde explicari uidetur, quod collectionis Sabbaiticae auctores non tres tantum epistulas, sed totum illud corpus recentissimum receperunt unico studio contra additamentum trisagii pugnandi tantopere abrepti, ut quas praeterea inueniebant inuectiuas contra formulam quae est είς της τριάδος παθών, prolatas suae intentioni grauiter nocere posse non animaduerterent. Ante hos uiginti quinqué annos ipsis diebus quibus exarsit bellum infeliciter gloriosum, primum uolumen [t. m i 2] Actorum Conciliorum in publicum editum est. post pacem quamuis turpem tamen restitutam seditionesque internas profligatas ad opus per quinqué annos interruptum redii atque Acta Ephesena et Chalcedonensia ad finem perduxi. iam iterum Mars incultus Musas paene silere cogit; quod ego non obmutui, sed tomum tertium potui terminare, grates debeo sinceras intrepido librario, praefationem et indices in fines angustiores esse coartatos et illi et mihi pondere simul senectutis et belli oppresso condonabitur. Monachiae mense Nouembri a. h. s. x x x v n n E. Schwartz

COLLECTIO SABBAITICA

Acta conciliorum oectimenicorum.

Torn. I l l

0 = Collectio Sabbaitica a = Codex Monacensis 186 chart, scriptus a. 1446 e = Codex Parisinus 418 chart, s. χν r = Codex Vaticanus 479 bomb. s. xini ν = Codex Vatopedianus 620 s. xim 1 — Codex Athous Iwiron 381 s. xv / ' — C o d e x Vaticanus 1455 s. xmi

R = Cod. Vat. 1431 s. χ " X = Cod. Vat. 720 s. xi!

Y = Cod. Vat. 2029 s. χ " Z = Cod. Vat. 48 s. χ " " W = Codex Vindobon. hist. gr. 127 s. xi Β •= Codex Barberinus 578 s. xi D = Codex Vaticanus 680 s. xmi B* = Codex Neapolitanus II Β 15 s. xm A = versio Latina primum edita a Merlino, repetita in editione Coloniensi Conciliorum omnium t. 11 a. 1551 ex officina Ioannis Quentel

"Εκθεσις πίστεως κατά άποκάλυψιν Γρηγορίου επισκόπου Νεοκαισαρείας 1

ΕΤς θεός πατήρ λόγου ζώντος, σοφίας ύφεστώσης και δυνάμεως και χαρακτήρος ι Cor. ι, 24 άιδίου, τέλειος τελείου γεννήτωρ, πατήρ υίοΟ μονογενούς· είς κύριος, μόνος έκ μόνου, θεός έκ θεοΰ, χαρακτήρ και είκών θεότητος, λόγος ενεργός, σοφία της των δλων σνστάσεως Hebr i'^ περιεκτική και δύναμις της όλης κτίσεως ποιητική, υΐός αληθινός αληθινού πατρός, 5 αόρατος αοράτου και άφθαρτος άφθάρτου και αθάνατος αθανάτου και άίδιος άιδίου εν πνεϋμα άγιον, έκ θεοΰ τήν ύπαρξιν έχον καί δι' υίοϋ πεφηνός, δηλαδή τοις άνθρώποις, είκών τοϋ υίοϋ τελείου τελεία, ¿ωή ζώντων αιτία, άγιότης άγιασμοϋ χορηγός, έν ώι φανεροϋται θεός ó πατήρ ό έπί πάντων καί έν πάσιν και θεός ό υιός ò διά π ά ν τ ω ν τριάς τελεία δόξηι καί άιδιότητι καί βασιλείαι, μή μερι^ομένη μηδέ άπαλλοτριουμένη. ίο ούτε ουν κτιστόν τι ή δοϋλον έν τήι τριάδι ούτε έπείσακτον, ώς πρότερον μέν ούχ υπάρχον, ύστερον δέ έπεισελθόν, ούτε ούν ένέλιπέν ποτε υιός πατρί ούτε υίώι πνεϋμα, άλλά άτρεπτος καί αναλλοίωτος ή αυτή τριάς άεί. Βασιλείου έπισκόπου Καισαρείας Καππαδοκίας έκ τοϋ περί πίστεως λόγου

2

Ή άκτιστος φύσις καί άκατάληπτος ούσία, ή αυτεξούσιος δύναμις, ή φυσική άγα- is θότης, τό δεσποτικόν άξίωμα, πατήρ καί υιός καί πνεϋμα άγιον.

3

' Η άγία καί μεγάλη καί οικουμενική σύνοδος ή κατά θεοϋ χάριν καί θέσπισμα των εύσεβεστάτων καί φιλοχρίστων ημών βασιλέων Ούαλεντινιανοϋ καί Μαρκιανοΰ αύγούστων συναχθείσα έν τήι Χαλκηδονέων μητροπόλει της Βιθυνών έπαρχίας έν τώι μαρτυρίωι ι edidit Caspari in Quellen ζ. Gesch. d. Taufsymbols 1 sq. 2 Basil, hom. 15 p. 1 3 1 έκεϊ π α τ ή ρ καί υΙός καί άγιον πνεϋμα, ή άκτιστος φύσις, τό δεσποτικόν άξίωμα, ή φυσική άγαθότης, cf. Theodor, uita Theodosii p. 3, 8 Usener ή . . . μία ουσία καί θεότης καί δύναμη πατρός καί υίοϋ καί άγίου πνεύματος, ή άχτιστος φύσις, τ ό δεσποτικόν άξίωμα 3 = t. I I ι , 322, 8—326. i l . uariam lectionem, quam ibi adnotaui, hic non repeto O [ = aerv], R X Y Z [usque ad 13], ΛΓ [ = Rufinus in Eusebius Kirchengesch. her. v. SchwartzMommsen p. 955 sq., usque ad 13] ipsa collectio inscribitur Πρακτικά τ ή σ έν κωνσταντινουπόλει άγίασ πέμπτης συνόδου O e Πρακτικά τ ή σ άγίασ πέμπτησ [δευτέρασ Ο γ ] συνόδου τήσ έν κωνσταντινουπόλει πραχθείσησ Ο ™ ι "Εκθεση — κατά άποκάλυψιν [καί άποκάλυψισ 0* Γ ν ] — νεοκαισαρείασ ΟΛ πίστισ ορθή του μεγάλου καί θαυματουργού γρηγορίου έπισκόπου νεοκαισαρείασ ήν έδιδάχθη δια θείασ άποκαλύψεωσ Οπό τ ο ϋ εύσγγελιστοΰ 'Ιωάννου R γρηγορίου επισκόπου νεοκαισαρείασ του θαυματουργού άποκάλυψισ καί μυσταγωγία περί τριάδοσ Χ έκθεσισ πίστεως ήν ó άγιοσ θεϊοσ εΰαγγελιστήσ καί θεολόγοσ Ιωάννησ κ α τ ' έπιστροφήν τής παναγίασ θκοϋ τ ω ά γ ί ω γρηγορίω τ ώ θαυματουργώ ΰπηγόρευσεν Υ θεολογία ήν έμυσταγωγήθη ό μέγασ γρηγόριοσ ό θαυματουργός παρά τ ή σ ΰπεραγίασ θκου καί του θεολόγου Ιωάννου Ζ 2 ύπεστώσησ R καί2 om. Υ 3 Ιδίου R A r τέλειος om. Ζ μονογεννούσ Ο ut solet καί είσ Ζ 4/5 δλων — της om. Υ 5 πατρός] θυ R om. ΛΓ η καί εν Ζ δηλαδή τοις άνθρώποις om. Λ* δηλαδή om. R 8 τοϋ om. Ζ τελεία] καί Ζ $ωή om. ΛΓ post αΙτία habet π η γ ή ά γ ί α Ζ χορηγόν R 9 έν] έπί Ζ θεός1 om. ΛΓ 04 om. O a r v post π ά ν τ ω ν habet καί θσ τ ό π ν α τ ό άγιον Y 10 μήτε Υ άπηλλοτριομένη Ζ ι ι τήι om. O a r v ούχ om. Ζ 12 ούν] γ α ρ Ζ ένέλειπέν R Y ποτε om. Ο ™ τ ό πνα Χ post πνεϋμα habent ούτε ηύξήθη [ηύξήθη ή R ] μονάσ είσ δυάδα ούτε [καί R Y ] δυάς [μονάς Υ ] είσ τριάδα R X Y 15 καί O c A γ r ν ή Ο»" 17 άγαθότησ σύνοδος Ο ή* om. O ΐ 9 χαλκηδονίων 0 » βιθυνίων O r

ι*

4

COLLECTIO SABBAITICA

της àyiaç καί καλλινίκου μάρτυρος Ευφημίας ώρισε τά υποτεταγμένα. Ό κύριος ημών loh. 14, 27 καί σωτήρ ό Χριστός της πίστεως την γνώσιν τοις μαθηταΐς βέβαιων εφη ε ί ρ ή ν η ν τ ή ν ε μ ή ν δ ί δ ω μ ι ύ μ ! ν , ε ί ρ ή ν η ν τ η ν ε μην ά φ ί η μ ι ΰ μ ϊ ν , ώστε μηδένα ττρός τον πλησίον διαφωνείν εν τοις δόγμασι της εύσεβείας, άλλ' επίσης τό της αληθείας έπιδείκνυσθαι κήρυγμα. επειδή δε où παύεται διά τών έαυτοϋ 3ΐ3ανίων ö πονηρός τοις της αληθείας 5 επιφυόμενος σπέρμασι καί τι καινόν κατά της αληθείας έφευρίσκων άεί, διά τούτο συνήθως ò δεσπότης ήμών Χριστός προνοούμενος του ανθρωπίνου γένους τον ευσεβή τούτον καί πιστότατον προς ^ήλον άνέστησε βασιλέα καί τους απαντοχή ι της ΐερωσύνης προς έαυτόν αρχηγούς συνεκάλεσεν, ώστε της χάριτος του πάντων ήμών δεσπότου Χρίστου συνεργούσης πασαν μεν του ψεύδους τών Χριστού προβάτων άποσείσασθαι λύμην, τοϊς ίο δε της αληθείας αύτήν καταπιαίνειν βλαστήμασιν. δ δή και πεποιήκαμεν, κοινήι ψήφωι τα τής πλάνης άπελάσαντες δόγματα, τήν δέ άπλανή τών πατέρων άνανεωσάμενοι πίστιν, τό τών τιη σύμβολον τοις πδσι κηρύξαντες καί ώς οικείους τούς τούτο τής εύσεβείας τό σύνθημα δεξαμένους πατέρας έπιγραψάμενοι, οΐπερ είσΐν οΐ μετά ταϋτα έν τήι μεγάληι Κωνσταντινουπόλει συνελθόντες ρν, καί αυτοί τήν αύτήν έπισφραγισάμενοι πίστιν. is όρί^ομεν τοίνυν, τήν τάξιν καί τούς περί τής πίστεως τών κανόνων άπαντας τύπους φυλάττοντες καί ήμεϊς της κατά "Εφέσου άγιας συνόδου, ής ήγεμόνες οί άγιώτατοι τήν μνήμην Κελεστϊνος ό της 'Ρωμαίων καί Κύριλλος ò της Άλεξανδρέων καί Ιωάννης ó της Άντιοχέων έτύγχανον, προλάμπειν μεν τής ορθής ταί άμωμήτου πίστεως τήν εκθεσιν τών τιη άγίων καί μακαρίων πατέρων τών εν Νικαίαι επί τοΰ τής εύσεβοϋς μνήμης 20 Κωνσταντίνου του γενομένου βασιλέως συναχθέντων κρατεΐν τε καί τά παρά τών ρν άγίων πατέρων έν Κωνσταντινουπόλει ορισθέντα προς άναίρεσιν μεν τών τότε φυεισών αιρέσεων, βεβαίωσιν δέ τής καθολικής καί αποστολικής ήμών πίστεως: — Τό σύμβολον τών έν Νικαίαι τϊη άγίων πατέρων Πιστεύομεν εις ένα θεόν πατέρα παντοκράτορα, ποιητήν ουρανού καί γής ορατών τε 25 πάντων καί αοράτων καί εις ενα κύριον Ίησοϋν Χριστόν, τόν uìòv του θεοϋ τόν μονογενή, τόν έκ τοΰ πατρός γεννηθέντα προ πάντων τών αιώνων, φώς έκ φωτός, θεόν άληθινόν έκ θεού άληθινού, γεννηθέντα ού ποιηθέντα, όμοούσιον τώι πατρί, δι' ou τά πάντα έγένετο, τόν δι' ήμδς τούς ανθρώπους καί διά τήν ήμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα έκ τών ούρανών καί σαρκωθέντα έκ πνεύματος άγίου καί Μαρίας τής παρθένου καί 3ο ένανθρωπήσαντα σταυρωθέντα τε ύπέρ ήμών επί Ποντίου Πιλάτου καί παθόντα καί ταφέντα καί άναστάντα τήι τρίτηι ήμέραι κατά τάς γραφάς καί άνελθόντα εις τούς ούρανούς καί καθε^όμενον έν δεξιαι τού πατρός καί πάλιν έρχόμενον μετά δόξης κρΐναι ζώντας καί νεκρούς, ού τής βασιλείας ούκ έσται τέλος· καί εϊς τό πνεύμα τό άγιον. τούς δέ λέγοντας 'ήν ποτε ότε ούκ ήν' καί 'πριν γεννηθήναι ούκ ήν' καί δτι έξ ούκ όντων 35 έγένετο, ή έξ έτέρας ύποστάσεως ή ούσίας φάσκοντας είναι ή τρεπτόν ή άλλοιωτόν τόν υίόν του θεοϋ, τούτους αναθεματίζει ή καθολική καί αποστολική έκκλησία: — ώσαύτως καί τών άγίων ρν πατέρων τών έν Κωνσταντινουπόλει συναχθέντων Πιστεύομεν εις ένα θεόν πατέρα παντοκράτορα, ποιητήν ούρανοϋ καί γής ορατών τε πάντων καί άοράτων· καί εις ενα κύριον Ίησοϋν Χριστόν, τόν υίόν τοΰ θεοϋ 4ο τόν μονογενή, τόν έκ τοΰ πατρός γεννηθέντα προ πάντων τών αιώνων, φώς έκ φωτός, Ο [ = aerv] 4 έττίσησ άττασι Oe corr., cf. Chalccd. 5 έπεί Or άληθείασ Ο εύσεβεία; Chalccd. 8/9 άρχηΓ e yoùa TTPÒS έαυτόν 0 ίο τοΰ χϋ O corr., cf. Chalccd. 21 TÈ Ο δέ Chalced. 2 3 τη; ocüτήσ Oe corr., cf. Chalced. 26 τοΰ om. Ov 33 έκ δεξιών Oe 38 ώσαύτωσ καί 0 e τό σύμβολον Oarv

3 SYMBOLVM

CHALCEDONENSE

5

θεόν άληθινόν εκ θεοΟ αληθινού, γεννηθέντα ού ποιηθέντα, όμοούσιον τώι πατρί, δι' ου τ α πάντα έγένετο, τον δι' ή μας τούς ανθρώπους και δια την ήμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα έκ τ ω ν ουρανών καί σαρκωθέντα εκ πνεύματος άγιου καί Μαρίας της παρθένου και ένανθρωπήσαντα σταυρωθέντα τε ύπέρ ήμών έπί Ποντίου Πιλάτου καί παθόντα καί ταφέντα καί άναστάντα τήι τρίτηι ήμέραι κατά τάς γραφάς καί άνελθόντα εις τούς 5 ουρανούς καί καθε^όμενον εν δεξιαι του πατρός καί πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρΐναι ζώντας καί νεκρούς, ού της βασιλείας ούκ εσται τέλος · καί είς τό πνεύμα τό άγιον, τό κύριον καί ^ωοποιόν, τ ό έκ τού πατρός έκπορευόμενον, τ ό σύν πατρί καί υίώι συμπροσκυμούμενον καί συνδοξα^όμενον, τό λαλήσαν διά τ ώ ν π ρ ο φ η τ ώ ν είς μίαν άγίαν καθολικήν και άποστολικήν έκκλησίαν. ομολογώ εν βάπτισμα εις άφεσιν ίο αμαρτιών, προσδοκώ άνάστασιν νεκρών καί 3 ω ή ν τού μέλλοντος αιώνος, άμήν: — Έκθεσις τών εν Χαλκηδόνι συνελθόντων επισκόπων "Ηρκει μεν ούν είς εντελή της εύσεβείας έπίγνωσίν τε καί βεβαίωσιν τό σοφόν καί σωτήριον τοϋτο της θείας χάριτος σύμβολον περί τε γάρ τού πατρός καί τού υιού καί του άγίου πνεύματος έκδιδάσκει τό τέλειον καί τού κυρίου την ένανθρώπησιν τοις πιστώς is δεχομένοις παρίστησιν. άλλ' έπειδήπερ οι της αληθείας άθετεϊν έπιχειρούντες τό κήρυγμα διά τ ώ ν οικείων αιρέσεων τάς κενοφωνίας άπέτεκον, οΐ μεν τό τής τού κυρίου δι' ημάς οικονομίας μυστήριον παραφθείρειν τολμήσαντες καί τήν Θεοτόκος έπί τής παρθένου φωνήν άπαρνούμενοι, οϊ δέ σύγχυσιν καί κρασιν είσάγοντες καί μίαν είναι φύσιν τής σαρκός καί τής θεότητος άνοήτως άναπλάττοντες καί παθητήν τού μονογενούς 2ο τήν θείαν φύσιν τήι συγχύσει τερατευόμενοι, διά τούτο πδσαν αύτοΐς άποκλεΐσαι κατά τής άληθείας μηχανήν βουλομένη ή παρούσα νύν αύτη άγία καί μεγάλη καί οικουμενική σύνοδος τό του κηρύγματος άνωθεν άσάλευτον έκδιδάσκουσα ώρισε προηγουμένως τών τιη άγίων πατέρων τήν πίστιν μένειν άπαρεγχείρητον. καί διά μεν τούς τώι πνεύματι τώι άγίωι μαχομένους τήν χρόνοις ύστερον παρά τών έπί τής βασιλευούσης πόλεως συνελ- 25 θόντων ρν άγίων πατέρων περί τής τού πνεύματος ούσίας παραδοθεϊσαν διδασκαλίαν κυροϊ, ην εκείνοι πδσιν έγνώρισαν, ούχ ώς τι λεΐπον τοΤς προλαβούσιν έπεισάγοντες, άλλά τήν περί τού άγίου πνεύματος αύτών εννοιαν κατά τών τήν αύτού δεσποτείαν άθετεϊν πειρωμένων γραφικαΤς μαρτυρίαις τρανώσαντες · διά δέ τούς τό τής οικονομίας παραφθείρειν έπιχειρούντας μυστήριον καίψιλόν άνθρωπον είναι τόν έκ τής άγίας παρθένου τεχθέντα Μαρίαςάναιδώς 3ο ληρωιδούντας τάς τού μακαρίου Κυρίλλου τού τής Άλεξανδρέων έκκλησίας γενομένου ποιμένος συνοδικός έπιστολάς πρός τε Νεστόριον καί τούς τής 'Ανατολής άρμοδίας ούσας έδέξατο, είς ελεγχον μεν τής Νεστορίου φρενοβλαβείας, έρμηνείαν δέ τών εύσεβεΐ ^ήλωι τού σωτηρίου συμβόλου ποθούντων τήν εννοιαν αίς καί τήν έπιστολήν τού τής μεγίστης καί πρεσβυτέρας 'Ρώμης προέδρου τού άγιωτάτου καί μακαρίου Λέοντος τήν γραφεϊσαν 35 πρός τόν έν άγίοις έπίσκοπον Φλαβιανόν έπ' άναιρέσει τής Εύτυχούς κακονοίας, άτε δή τού μεγάλου Πέτρου όμολογίαι συμβαίνουσαν καί κοινήν τινα στήλην ύπάρχουσαν κατά τ ώ ν κακοδοξούντων, είκότως συνήρμοσε πρός τήν τών όρθών δογμάτων βεβαίωσιν. τοις τε γάρ εις υιών δυάδα τό τής οικονομίας διασπδν έπιχειρούσι μυστήριον παραΟ [ = aerv] 6 έκ δεξιών Ο " 8 καί1] τ ό Ο ν ί ο όμολογώμεν Ο γ ι ι προσδοκώμεν Ο τ e a v ΐ 7 / ι 8 τ η ς — οίκονομίασ 0 τ ο ϋ κϋ δ Γ ή μ δ σ τ ή σ οίκονομίασ O τ η σ δ Γ ή μ δ σ τ ο υ κυ οίκονομίασ Ο γ ι8 τολμώντεσ Ο γ 22 καί 1 om. 0 Γ καί 2 om. O a v 24/25 τ ώ άγίω π ν ι O a v 26 συνελθόντων εκατόν πεντήκοντα άγίων πρων 0 Γ ρν O a e v 2 7 TOÏÇ π δ σ ι ν O r 31 τ α ; o m . O a e v 32 άρμοδίουσ O r 34/35 καί πρεσβυτέρα; om. O r 35 ά γ ι ω τ ά τ ο υ [άγίου O e ] καί μακαρίου O a e v Γ μακαριωτάτου καί ά γ ι ω τ ά τ ο υ άρχιεπισκόπου 0 ¡ 6 άρχιεπίσκοπον Ο γ έπ' αναιρέσει O r πρόσ άναίρεσιν μέν O a e v 38 όρθών O a e v ορθοδόξων Ο γ

6

COLLECTIO

SABBAITICA

τάττεται καί τους παθητήν του μονογενούς λέγειν τολμώντας την θεότητα του των ιερών απωθείται συλλόγου καί t o î ç επί των δύο φύσεων του Χρίστου κρδσιν ή σύγχυσιν επινοούσιν άνθίσταται καί τούς ούράνιον ή έτέρας τινός ΰπάρχειν ουσίας την έξ ημών ληφθεΐσαν αύτώι του δούλου μορφήν παραπαίοντας έξελαύνει καί τούς δύο μεν προ της ενώσεως φύσεις του κυρίου μυθεύοντας, μίαν δέ μετά την ενωσιν άναπλάττοντας 5 αναθεματίζει. έπόμενοι τοίνυν τοις άγίοις πατράσιν ένα καί τον αύτόν όμολογεϊν uiòv τόν κύριον ημών Ίησοΰν Χριστόν συμφώνως άπαντες έκδιδάσκομεν, τέλειον τον αυτόν εν θεότητι καί τέλειον τόν αύτόν εν άνθρωπότητι, θεόν αληθώς καί άνθρωπον αληθώς τόν αύτόν εκ ψυχής λογικής καί σώματος, όμοούσιον τώι πατρί κατά την θεότητα καί όμοούHebr. 4, 1 5 σιον ήμϊν τόν αύτόν κατά την ανθρωπότητα, κατά πάντα δμοιον ήμΐν χωρίς αμαρτίας, ίο προ αιώνων μεν έκ τοΰ πατρός γεννηθέντα κατά την θεότητα, έπ' εσχάτων δέ τών ημερών τόν αύτόν δι' ήμδς καί διά την ήμετέραν σωτηρίαν εκ Μαρίας τής παρθένου της Θεοτόκου κατά την ανθρωπότητα ενα καί τόν αύτόν Χριστόν Ίησοΰν κύριον μονογενή, έν δύο φύσεσιν άσυγχύτως άτρέπτως αδιαιρέτως άχωρίστως γνωρι^όμενον, ούδαμοΰ τής τών φύσεων διαφοράς άνηιρημένης διά την ενωσιν, σωζόμενης δέ μάλλον τής ιδιότητος έκατέρας is φύσεως καί εις έν πρόσωπον καί μίαν ύπόστασιν συντρεχούσης, ούκ εις δύο πρόσωπα μερι^όμενον ή διαιρούμενον, άλλ' ενα και τόν αύτόν uiòv μονογενή θεόν λόγον κύριον Ίησοΰν Χριστόν, καθάπερ άνωθεν οί προφήται περί αυτοΰ καί αύτός ημάς Ίησοΰς Χριστός έξεπαίδευσε καί τό τών πατέρων ήμιν παραδέδωκε σύμβολον. τούτων τοίνυν μετά πάσης πανταχόθεν ακριβείας καί έμμελείας παρ' ημών διατυπωθέντων ώρισεν ή άγία 2ο καί οικουμενική σύνοδος έτέραν πίστιν μηδενί έξεϊναι προφέρειν ή γοΰν συγγράφειν ή συντιθέναι ή φρονεϊν ή διδάσκειν έτέρως, τους δέ τολμώντας ή συντιθέναι πίστιν έτέραν ή γοΰν προκομί^ειν ή διδάσκειν ή παραδιδόναι έτερον σύμβολον τοις έθέλουσιν έπιστρέφειν έξ Έλληνισμοΰή Ίουδαισμοΰ ή γοΰν έξ αίρέσεως οίασδηποτοΰν, τούτους, ει μέν εΐεν επίσκοποι ή κληρικοί, άλλοτρίους είναι τους έπισκόπους τής επισκοπής καί τους κληρικούς 25 τοΰ κλήρου - εΐ δέ μονάζοντες ή λαϊκοί εΐεν, άναθεματί^εσθαι: — I

4 Άντέωνος επισκόπου Άρσενόης επιστολή πρός Πέτρον έπίσκοπον Αντιοχείας δτι ού δει πάθος έν τώι τρισαγίωι συνάπτειν διά τής προσθήκης τής ô σταυρωθείς δι' ήμδς ην οί αιρετικοί προσέθηκαν 1

so

Πάνυ ειμί έστυγνακώς, αδελφέ τιμιώτατε, δτι έπηύξηται δια σοΰ μέγα σκάνδαλον αντί τοΰ έκτεμεϊν σε τά σκάνδαλα. καί γαρ έπισχείν θέλω τά έπί τούτωι δάκρυα καί κεκώλυμαι υπό τής σής έν κακίαι έξενηνεγμένης αίρέσεως, δτι παρατέτρωται παρά σοι τά εύαγγέλια Πράξεις τε καί απόστολος, έπείπερ παρ' αύτούς έδοξας έπισοφί^εσθαι τοΰ μή Χριστόν σταυρωθέντα καθαρώς όμολογεϊν, άλλά τώι τρισαγίωι τόν σταυρόν συνάπτειν 35 ώς τά πρώτά σου γράμματα τά προς Άκάκιον τόν Κωνσταντινουπόλεως ποιμένα δείκνυσιν. epistulae collocatae sunt V i l i . V i l l i .

1 — V I I . X , ante V i l i e x t a t inscriptio Βιβλίου -πρώτον τών

πρακτικών τήσ άγίασ καί οικουμενική; πέμπτη? συνόδου I I antiquior epistulae forma [ΓΑ"] edita est infra in appendice 1 O [ = aerv], I [inde A 2 8 ] 3 ΰπάρχειν Οτ ΰπαρξιν O a e v i o ήμϊν τόν αύτόν O c τόν αύτόν ήμΐν O r τόν αύτόν O a v 1 2 παρθένου τ η ; Θεοτόκου Ο γ παρθένου O a v παρθένο υτεχθέντα Ο ε 13 Ίησοΰν] υΐόν Ο γ 13/14 έκ δύο φύσεων Ογ 14 άχωρίστως] σσυγχύτωσ 0 a 17 μονογενή υΐόν 0 e κύριον om. O a e v ιδόκσ ισ Ογ ig παρέδωκε O a v 23 θέλουσιν O e 28 Άντέωνος — Άρσενόης] έτερα I om. O r άρσινόησ O a v 35 τό Ον

29/30 ην ol O " I ην O e ήσ Ο ν

3 2 άντί — σκάνδαλα om. O r

34

τε

o m

· 0a

4 I EPISTVLA ANTEONIS

7

επειδή ye εις άσέβειαν έμπέπτωκας, διαφόρως διαστρέφεις τήν έξενεχθεϊσαν υπό σοΰ αδίκως 2 νομήν, όπως έμπαράμονον καί έδραίαν αυτήν παρά πδσι κυρώσηις. ούτε yàp τό θείον λέγομεν παθητόν, ώς σύ λέγεις, ούτε γυμνόν λόγον φαμέν σταυρωθέντα, άλλά Χριστόν ' Ιησοϋν. εν δε τώι τρισαγίωι ποϋ σώματος δήλωσις, ίνα χώραν ή του σταυρού 3 λάβηιπροσηγορία; λέγεις γάρ 'άγιος ό θεός'. καί τίς ούκ οίδεν ότι πρώτος ό πατήρ ο κατά τήν τάξιν της συνήθους πασι δοξολογίας, εί καί μή καθ' υπεροχή ν της θεϊκής άξιας; έπειτα φάσκεις 'άγιος ισχυρός'. καί τίς ούκ οΐδε κατά τον προφήτην Ήσαίαν ότι τό τεχθέν ήμϊν παιδίον Χριστός 'Ιησούς, οΟ ή ά ρ χ ή έγενήθη επί τ ο ΰ ώ μ ο υ α ύ τ ο ϋ καί íes. 9, 6 κ α λ ε ί τ α ι καί έστι μεγάλης β ο υ λ ή ς ά γ γ ε λ ο ς θεός ι σ χ υ ρ ό ς ; εί γ ά ρ καί έ σ τ α υ - 2 Cor. 13, 4 ρ ώ θ η έξ ασθενείας, άλλά τό άσθενές ήμών άναλαβών σώμα τούτο πέπονθεν, ισχυρός ίο δέ θεός τυγχάνων προθύμως προς τον σταυρόν τό οίκεΐον έξεδίδου σώμα, ώς ειπείν καί 4 τόν προφήτην α υ τ ό ς τ ά ς ασθενείας ή μ ώ ν άνέλαβε. θεός δέ και άνθρωπος παρά Mt. 8, 17 πάντων συνωμολόγηται ό Χριστός· συ δέ μόνον τό ίσχυρόν τής του Χριστοί/ θεότητος ειπών, παραδραμών δέ καί τούτο ήκες επί τό πνεύμα τό άγιον καί ώμολόγησας, ώς 5 εστίν άληθώς, άθάνατον. τίνα ουν επιφέρεις εσταυρωμένον δι' ή μας μετά ταύτα; τόν is Χριστόν λέγεις; ούκοΰν δήλος γέγονας τετράδα φρονών, ετερον παρά τόν ίσχυρόν θεόν τόν Χριστόν ονομάτων. άλλα τό πνεύμα τό άγιον σταυρωθήναι φάσκεις; καί τί τούτου δυσσεβέστερον γένοιτ' άν; άλλά φαντασίαν λέγεις τήν τοΰ πάθους οίκονομίαν; οΰκοΰν 6 φαντασία κατά τούς άσεβεϊς Μανιχαίους καί ή ήμών σωτηρία. όραις πώς πανταχόθεν περικρημνί^ηι καί άγνοεις, ή καί είδώς έκών κακουργεϊς; ιδού νΰν ύπομνησθείς έντράπηθι 2ο περί τής άπαιδευσίας σου καί είξον, ώς παρεδέξω παρά τού προφήτου, δοξολογειν τό τρισάγιον · άσωμάτως γάρ όνομα^όμενον μηδενός προκειμένου τής σαρκώσεως τοΰ μονογενούς αινίγματος καθαρώς οφείλει δοξολογεϊσθαι μηδεμιας σταυρού προσθήκης έπαγο7 μένης. ώς γάρ αν σοφίσηταί τις, έκκρημνφται τής ορθοδοξίας. Χριστόν δέ παραλαβών δι' ή μας σταυρωθέντα τόν υίόν τοΰ θεού κατά τόν μακάριον Παΰλον φάσκοντα 25 ήμεϊς δέ κ η ρ ύ σ σ ο μ ε ν Χ ρ ι σ τ ό ν Ί η σ ο ΰ ν καί τοΰτον ε σ τ α υ ρ ω μ έ ν ο ν , μή άπαρνοΰ χ Cor. 1, 23 τούτου τό όνομα καί τό πάθος· εί δέ μή, προλαβών εκείνος εφη· εί τ ι ς υμάς ε ύ α γ γ ε - Gal. 1, g λ ί ^ ε τ α ι π α ρ ' δ π α ρ ε λ ά β ε τ ε , ανάθεμα έ σ τ ω . εγώ γάρ φησιν ούκ εκρινά τ ι ι Cor. 2, 2 8 είδέναι έν ύμϊν εί μή Χ ρ ι σ τ ό ν Ί η σ ο ΰ ν καί τ ο ΰ τ ο ν έ σ τ α υ ρ ω μ έ ν ο ν . εί δέ τούτον άπαρνείσθε σταυρωθέντα καί τώι τρισαγίωι πάθος προσάπτετε, πώς ουχ ύποίσετε 3ο τόν άναθεματισμόν; Παΰλός εστίν ό άναθεματί^ων, τό σκεΰος τής έκλογής. προβαλοΰ 8 Χριστόν καί σταυρόν μή άπαρνοΰ· μή ετερον άνθ' έτέρου. πλείστοι γάρ είσιν οί σταυρωθέντες, εϊς δέ ό δι' ήμδς. φέρε ούν έν τώι σταυρώι τούτου τό όνομα, ίνα μή ετερον ύποπτευθήις λέγειν σταυρωθέντα, ότι οίδας ότι πολλά τά ενεδρα τοΰ δολίου. διά τούτο καί οί τΐη καί οί ρν ένα κύριον Ίησοΰν Χριστόν παραδιδόασι σταυρωθέντα καί οϋ 35 τό τρισάγιον · οί δέ νομομαθεστέρους κρίνοντες έαν/τούς είναι τούτων τών πατέρων πώς ού δεικνύουσιν έαυτούς τούτων άλλοτρίους; Ο [ = aerv], I ι γε ΟΊ Sè 0" e v Λ έμττεπτωκώ? Ο»™ έκπεπτωκώΐ I cf. Γ 5 λάβοι Ο " 8 ϊσ χσ 0 a έγεννήθη Ον g Ισχυρός 6σ ΟΊ ίο ουκ έξ Οβ τούτω I ΐ2 ίλαβε I 14 τοϋτο ΙΛΛ»Γ τούτον Ο ι6 φωνών OrI 20 περικνημ^η I 22 προσκειμένου I 23/24 γόμενοσ Ον 24/25 δι' ήμδς — θεού παραλαβών ΟΊ 26 ϊν χν 0»™Ι 27 ύμϊν I 2g ιν 1 c o r r · Ο* χν 0«Ί 3 ττρολαβοΟ I 34 om. Or πονηροί) I 35 o'1 o m · ol1 om. Ο»

8

COLLECTIO SABBAITICA II

Φαύστου επισκόπου Άπολλωνιάδος προς τον αύτόν Πέτρον 1

Έπειδήπερ έπιτέτραπται νύττεσθαι τους πρώτους υπό των άποκαλυφθέντων Χριστού τό μυστήριον έσχάτων, εκείνους δέ σιγήν άγειν της κακοδιδασκαλίας ώς γεγονότας κάκιστους δογματιστάς, ήκουσα παρά πολλών συνεπισκόπων, αγαπητέ, έκνενευκέναι σε 5 της όρθοδοξίας και τοϋτο πανταχού περιήχηται, δι' δ άναγκαϊον ήγησάμην πυθέσθαι παρά σου εί ταϋτα ούτως εχει. δεΐξαι γάρ μοι δέδοκται μή ούτως σε φρονεΐν όφείλειν ώστε τώι τρισαγίωι σταυρόν συνάπτειν και πάθει και θνήσει τό απαθές ΰποβάλλειυ, 2 αλλά καθαρώς ώς τά σεραφίμ και εύσεβώς δοξολογεΐν. πώς yàp Χριστιανίσουσι τα εθνη τοΟ ονόματος του σωτήρος μή επιφερομένου τώι Χριστώι; πώς δε καί αϋτοι οΐ ίο Χριστιανοί δύνανται πιστοί τυγχάνειν μή άνατιθέντες τώι σταυρώι τό του Χρίστου όνομα; άκούοντες γάρ οί άπιστοι θεόν άθάνατον δι' ήμδς σταυρωθέντα έροϋσι σκάνδαλον είναι, τό πιστεϋσαι Χριστώι άποστρεφόμενοι καί λέγοντες· οί Θεοί ημών οί παρά τοις Χριστιανοϊς κίβδηλοι δντες αθάνατοι παρ' ημών άναγορεύονται, καί πώς ό αύτών θεός αθάνατος ών εθανε; δήλον ότι ψευδής ή ρήσις αύτη · εΐ yàp άπέθανεν, ούκέτι αθάνατος ουδέ ΐ5 3 ισχυρός, άλλά ασθενής της αθανασίας τραπείς. οΰχ ούτοι δέ μόνον, άλλα και θεοσεβείς καί ήμϊν όμόπιστοι λέξουσιν ά ν ούτοι θεοπασχϊται καί ούχί Χριστιανοί είσι· Μανιχαΐοι καί ούκ όρθοτόμοι · τετραδϊται καί ού τριαδόδοξοι · Εΰτυχιανισταί και ούκ ορθόδοξοι · Νεστο4 ριανοί καί ου φιλόχριστοι. εΐ δέ τις τον επί σταυρού κρεμασθέντα άκούσει Χριστόν ΊησοΟν είναι, δς τήν θνητήν ημών σάρκα χρισθείς φιλανθρωπίαι Χριστός είκότως κικλή- 20 σκεται, δι' δ καί έσταύρωσαν αυτόν, δν έλπί^ομεν δτι αυτός έστιν ό μέλλων λυτροΰσθαι τον 'Ισραήλ, τότε πεσών επί πρόσωπον έρεΐ* κάγώ Χριστιανός εϊμι, πιστεύω εις δν καί 6 ούτοι έπίστευσαν, καί πιστευθήσεται καί τά πάθη καί ή θνήσις του σώματος αΰτοΰ. καί γάρ δια τοϋτο πλείσταις λοιδορίαις εβλήθη παρά τών άπιστων ή έν Χαλκηδόνι τών χλ πατέρων ορθόδοξος πίστις, ότι είπον δύο φύσεις είναι έν τώι Χριστώι, μίαν παθητήν Θνητήν 25 ορατή ν τε καί έπαφον, ήτις έστίν ή σαρξ ήμών, καί μίαν άπαθή άθάνατον άόρατον άψη6 λάφητον, ήτις έστίν ή τού θεού άχραντος φύσις. τά έκάτερα ούν έν τώι Χριστώι δεϊ ήμδς όμολογεΐν, ών τήι ένώσει μή δώις διάστασιν μηδέ τέμηις τον θεόν άπό της σαρκός, και ού φωραθήσηι Νεστοριανός. μηδέ τό διάφορον άπαρνήσηι τών τού Χρίστου φύσεων, καί ούχ ύπεπτευθήσηι Εύτυχιανιστής είναι. καί μή συγχέηις θεόν σαρκός πά- so θεσι, καί ού λεχθήσηι Άπολιναριαστής είναι. μηδέ τον άπαθή καί άθάνατον τετράφθαιλέξηις θεόν, καί ού προσοχθίσεις είναι Μανιχαϊος. μηδέ έν τώι τρισαγίωι μετά θεόν πατέρα καί ΐσχυρόν αύτοϋ υίόν καί άθάνατον πνεύμα προσθήις Χριστόν έσταυρωμένον, καί ούχ εξεις τοΟ Σαμοσατέως τήν αΐρεσιν καί ούκ έλεγχθήσηι τετράδα φρονών καί ού τρι7 άδα. μηδέ τήν τριάδα εις Χριστόν άναπλάσηις αύτόν λέγων πατέρα καί υίόν καί άγιον 35 πνεϋμα, και ούχ ΰποίσεις τήν Σαβελλίου δίκην. μηδέ κληθήναι θέλων καθηγητής και ούκ ακόλουθος της Χριστού διδασκαλίας καινοτομήσηις κενοδοξίας αΐρεσιν, και ού μωμήσηι II antiquior epistulae forma [ΓΑ®] edita est infra in appendice 5 O [ = aerv], I 4 τό om. I δακοδιδασκαλίασ O v 5 ήκουσα O correcturam corruptelae Γ HKOYCMAI, in qua latere HKOYCAAC docet A a , non ad finem perficiendo έπισκόττων O r 8 θνήσκει I io σωτήροσ ΟΛ σταυρού ΓΛ" recte Χριστώι] στανρώ I 15 κρίσισ O a r v I 17 δν om. I όρθόδοξοι O e A 18 τριαδόδοξοι scripsi τριάδοξοι ΟΙ τρίδοξοι Γ όρθότομοι O e A 20 Ίηe σοΟν om. ΟΊ 20/2Ι κέκληται O κληθήσεται I 26 άόρατον om. I 29 του om. O r I 3ο έλεγχθήση I 3 1 άττολιναριστήξ Ο Ϊ Γ Ι 3 2 ττροσοχθίσησ Ο ν ττροσοχθίση 0 a ττροσωχθίση Ογ om· I 34 φωνών O r I 35 avrròv] cf. quae in appendice adnotaui 36 ύποίσησ Ο ν 37 καινοτομήσεισ Ο γ καινοδοξίασ 0 Γ Τ μωμήσεισ Ο γ Ι

4 III EPI STVLA PAMPHILI

9

σήν ψυχή υ, ότι οίδας tous αποστόλους μή καθηγησαμένους εν καινοτομίας, άλλ' ιχνηλατή8 σαυτας τον μόνον καθηγητήν καί νομοθέτην Χριστόν. βλέπε, αγαπητέ, μή εις πέρας αξηις τό διαφημι^όμενον περί σου, μή γέλως γένηι ώς θεοπασχίτης ή τετραδίτης. εί δέ καί έφήψω τούτων των λόγων ή της φρονήσεως εν παροιστρήσει, τάχος ε κ κ λ ι ν ο ν α π ό Ps. 36, 27 κακοΟ καί π ο ί η σ ο ν α γ α θ ό ν , ίνα, ώς εύχόμεθα, όρθοτομήις τον λόγον της αληθείας ο Χριστόν καθομολογών σαρκί δι' ήμδς ιταθόντα τόν υίόν του θεοΟ τοΰ ζώντος καί άτταξ τοΟ ούτως όμολογεϊν, μή ύποσκελισθήις ύπό των αιρέσεων. π ο λ λ ο ί γ α ρ π λ ά ν ο ι έξ- ¿ loh. 7 ή λ θ ο ν εις τ ό ν κ ό σ μ ο ν οΐ μή ό μ ο λ ο γ ο ύ ν τ ε ς Χ ρ ι σ τ ό ν Ί η σ ο ύ ν έν σ α ρ κ ί έληλυθέναι. III

10

Παμφίλου επισκόπου Ά β ύ δ ω ν προς τόν αύτόν Πέτρον 1

Τό πολύθρυπτον των έμών παίδων, αγαπητέ, διεγείρει με κελαδεϊν θρήνον εΐ γαρ έν οΐωι οίκωι θνήισκει τις, έκεϊσε κλαυθμός φοιται. πώς ούκ άποδακρύσομαι καί άποδΰρωμαι τόν άλιτηρίως έκ των σων αγγείων καταγγισθέντα των έμών υιών θάνατον,

2 ους έδει σε ώς συναδελφόν έπισπουδάσαι συν έμοί άξαι πρός τόν θεόν; τουναντίον is δέ πέπρακταί σοι, θεοφιλέστατε· έγένου γαρ αύτών όλετήρ καί où 300ή, πικρία καί ούχ ήδύτης, όμφαξ καί ού πέπειρος βότρυς, jijáviov καί où σίτος, καλάμη καί ού χρυσός, 3 άκανθα και ούκ άνθος, έκταραγμός καί ού γαλήνη. τί γαρ τών προέδρων ήμών καί έπίσων ού προσχών τ ά σύμβολα είξας μή προσθέσθαι τ η ι τριάδι τετράδα έν τώι τό 4 τρισάγιόν σε φάσκειν έν προσθήκηι σταυρού; αύτη γάρ δρακοντική και ιοβόλων αιρέσεων 2ο φωνή και π ύ λ η άιδου καί αιώνιος πυλωρός θανάτου, Χριστιανών βρόχος, άκάκων θήρευμα, ορθοδόξων μώμος, πιστών πρόπτωσις, σωφρόνων σκάμβωσις, ασκητών σκάνδαλον, οίς ϋπώπτευσας γλυκύς είναι σύν τήι έκφωνουμένηι σου εκθέσει τήι παρακοντι^ούσηι τόν άποστολικόν ορον καί τά εύαγγέλια καί τό τών τιη σύμβολον τών τήν προσθήκην δ έν τώι τρισαγίωι άγνοούντων τό νοητόν δηλητήριον. φράσον μοι ο ύ ν τίς τήν 25 θεότητα εφη σταυρόν ύπομεμενηκέναι; τί τόν θεόν λόγον γυμνοΐς από της στολής; τί διχάζεις τόν άτμητον τήι σήι σκαιότητι; τί παρατιτρώσκεις τήν άλήθειαν; τί Νεστορίωι καί Εύτυχεϊ τήι τομήι τοΟ Χριστού ύπόσπονδος γίνηι καί τώι Σαμοσατει μεμαθήτευσαι ρήξαι Χριστού τήν θείαν ούσίαν από της σαρκός και Ούαλεντίνωι συνηρεύξω, ώς C έκεινος, φάσκων τόν άθάνατον σταυρούσθαι καί ύπόδουλον τιθείς τοις πάθεσι τήν θείαν so φύσιν; τί έπίσχω ή τί λαλήσω; ούΠαυλιανιστήν σε φωνήσω; άλλ' έν τοις συγγράμμασιν έφης μετά τήν τριάδα φωνεϊν Χριστόν δι' ήμας σταυρωθέντα. ού Μανιχαΐόν σε λέξω; άλλά γέγονας αύτέλεγκτος θεόν καί ούχί Χριστόν φήσας έσταυρωμένον. ού Νεστοριανόν σε φράσω; άλλ' άπέδειξας μετά τόν πατέρα μή όμολογεϊν τόν ύμνούμενον ύπό πιστών θεού ΐσχυρόν υίόν σαρκί έσταυρωμένον. ούκ Άπολιναριαστήν σε λέξω, 35 7 εφυρας γ ά ρ ώς αύτός θεόν συγχέας σαρκός παθέσι.

λίαν ούν λύπηι συσχεθείς τάδε

III epistulae antiquior forma [ΓΛ&] edita est_infra in appendice 3 O [= aerv], I ι σήν] τήν O r I 4 εψήφω I ή om. O e A έμπαροιστρίση O r 8 ìv χν 0 " V I v r r l i τταμφύλου O άβύδου O I i2 ττολύθαπτον I κελλαδεϊν O 13/14 crrrοδύρομαι O " 16 οώτών om. O r 17 όμφαξ — σίτος om. Ο Ί βότρυς] βρώσις O av esca Λ" ι8 έκτιναγμόσ O a καταρραγμόσ Ο Ί προέδρων ΟΙ, cf. append. 19 επίσων O av έτπσκόπων O er I r ν cf. append. τοϊσ συμβόλοισ O I είξαν I ττροθέσθαι Ο τετράδα ήν 0 Γ Ι 19/20 τό τρισάγιόν σε O e A τρισαγίω σε 0 Γ ν Ι τρισαγίω Ο 1 φάσκειν λέγουσιν O r I 21/22 θήραμα Ο ν 23 Οττώτττβυσαι 0 " Α 28 ευτυχή Ο ν 29 ώστε ρήξαι Ο Ί 3° θ ε1σ ° 3 2 τήν [τήν τήσ Or] τριάδοσ φωνήν Ο γ Ι Χριστόν] τόν I 33 αϋτέλεκτος 0 Γ 34 ϋττέδειξας I 35 θν O a v I άπολιναριστήν 0 " Ι 3 6 εφυρεσ Ο σχεθείσ 0 Γ Acta conciliorum oecumenicorum. Tom. Ill

2

IO

8 9

10

11

COLLFXTIO

SABBAITICA

σοι προστίθημι σύν τώι εις τοϋτό με συμβιβάσαντι Άκακίωι, αύτόν δέ ò της 'Ρωμαίων, τους πάντας δε ό παυτέπισκοπος · τί λυμαίνηι την έκκλησίαν, τί σκορπίζεις Χριστού τήν ποίμνην; ει κακώς λέγω, φράσονμοισύ· ^ητώ y á p σε τήι διδασκαλίαι τήι όρθοτάτηι ύπερέχειν με και πλείστους. τί ούν φράσομεν; ώς Παΰλος, Χριστόν έσταυρωμένον ή ώς σύ, τον άθάνατον εσταυρωμένον; τί έρουμεν; ότι δει τόν uiòv του άνθρώττου, ώς & πολλαχώς εφη ό κύριος, παθείν ή ώς σύ κεκαινοτόμηκας, την θεότητα παθείν; ή τ ά ευαγγέλια καί αϊ Πράξεις και ò άπόστολος, ώς σύ εφης, ου λέγουσιν ώσττερ δεϊ, αλλά είσί παρά σοι μεμπτέα καί παρά τοις έξηκολουθηκόσι τήι τοιαιδε σου παραφροσύνηι του τ ό τρισάγιον φωνεϊν εσταυρωμένον; αποδεδειγμένοι γάρ είσι συν σοι τετράδα παρεισφέροντες. εΐ δέ ταύτα ούτως έχει, τί άναγινώσκονται αϊ θεϊαι γραφαί, εί αύται ίο où πιστεύονται, άλλα σύ; άνω γάρ καί κάτω Χριστόν παραδιδόασι δι' ή μας έσταυρωμένον καί ού τ ό τρισάγιον, ώς σύ νΰν φάσκεις. άλλα καί αποβλητέους είπον αϊ γραφαί τους θεοπασχίτας. ήδη δέ καί προ τούτων των γραμμάτων ώς κυρίωι μου καί πατρί ώς όρθότατα φρονοϋντι δεδήλωκα έπανορθώσασθαι και άναρρήξαι τάδε τό παρά σου καινισθέν άσεβες δόγμα καί ούκ είξας. διά τοΟτο τοίνυν ώς προς πρώτον εΰρετήν u τών άσεβών τούτων λόγων δεδόνημαι τοις κατά σου έπιτιμίοις, ίσως καν διά τούτων έντραπείς έπιστομ^όμενος παρ' ήσσονος τήι άξίαι θδττον εϊξεις όρθοδοξείν πατέρα καί uiòv καί άγιον πνεύμα έν τώι μηδέν τούτοις προστιθέναι ή ύφαιρεϊν καί έχεσθαι της ύπέρ ήμας άψϊδος του Θρόνου. εί δέ μηδέ ούτως άνάσχηι, οΐσω σοι κοινωνίας παραίτησιν

Tit. 3, io. i l εφη γάρ ό άπόστολος α ί ρ ε τ ι κ ό ν ά ν θ ρ ω π ο ν μ ε τ ά π ρ ώ τ η ν καί δ ε υ τ έ ρ α ν ν ο υ θ ε σ ί α ν 20 π α ρ α ι τ ο ϋ ε ΐ δ ώ ς δ τ ι έ ξ έ σ τ ρ α π τ α ι ό τ ο ι ο ύ τ ο ς καί ά μ α ρ τ ά ν ε ι ώ ν α ύ τ ο κατάκριτος. πλην θεοΰ έσμέν έντεϋκται μή γενέσθαι σε αύτοκατάκριτον, άλλά όρΘοτομοΟντα τον λόγον της αληθείας. IUI Άσκληπιάδου επισκόπου Τράλλεων προς τόν αύτόν Πέτρον 1

25

Ιδού, άγαπητέ, πεπλήρωται ό κόσμος έκ τής έκθέσεώς σου σκανδάλου καί τ ά βασίλεια έμφρόντιστα γέγονε καί οί ποιμένες διεγείρονται επαξίως άξαι επί σοι ταλανισμόν. δός ούν, παρακλήθητι, φωνήν μίαν όρθοτομίας του έπιπρυτανεύειν τάληθές έν τώι κοινώι τοϋ τόν υίόν τοϋ θεοϋ τώι κόσμωι καθομολογεϊν έσταυρωμένον καί μή τούτον διαρριπτεΐσθαι διά σου καί τούτου τ ό όνομα έν τώι έτέρως έν διαστροφήι λέγειν έν τώι τρισαγίωι 3ο

2 τούτου τόν σταυρόν. μή σύ πρώτος εί τών έν Νικαίαι πατέρων, ίνα άρξηι ό όρος σου ύπέρ αύτούς; άλλά, φησίν, εγώ διά Νεστόριον προσέθηκα έν τώι τρισαγίωι τόν σταυρόν διά τ ό αύτόν παρεξωθεΐσθαι έν τούτωι τήν θεότητα έν τώι σταυροϋσθαι αύτόν. 3 καί τί; μή νεώτερον Νεστορίου τ ό φρόνημα; ήρξε γάρ τούτο άπό του μεταιόφρονος Φωτεινού, öv oi άγιοι πατέρες οί έν Νικαίαι έν ^ωήι μέν ου κατέφθασαν, τ ό δέ δόγμα 35 I U I epistulae antiquior f o r m a e d i t a est infra in appendice 4 O [ = aerv], I ι ιτροτίθημι Ο Ί β ά σ α ν τ ο σ O corr., I μου Ο Ί 12 τ ό om. O είξασ O r άνάσχει Ο γ

av

ç/io

τταΟλον I e

νΟν o m . O A

καί o m . O

a

4

π ά ν τ ω ν έπίσκοττοσ O r I

I

γ ώς — εφη? o m . I

ο ϋ om. 0 " ν

13 ώς o m . O

17 εΐξεις Ο Ί είξησ Ο β Λ ήξεισ Ο ν ήξεισ Ο»

14 sapiens

r

Λ

19 ή μ ώ ν O e r

ι 8 ττροσθεΐναι Ο

ϋττερένχει I

8 σου om. Or 10 ε! 1 Ο Ί ή O a e " Λ

εσταυρωμένον η μετά τ ή ν τ ρ ι ά δ α χ ν έσταυρωμένον 0 8 e v A

I5 ο ϋ χ μή Ο γ

22 εϋτεκταί Ο 1

25 τ ρ ά λ ε ω ν 0 Γ cf. append.

2 toùs o m .

άκακίου Ο Ί

πλείστων Ο Ί

9 φωνοΟντοσ I

με σ υ μ β ι β ά σ α ν τ ι Ο ™ σ υ μ β ι β ά σ α ν τ ι με 0 e με συμβι-

σύν τώι om. Ο Ί

r

27 άσαι Ο ν

29 τ ό ν χ ν τ ό ν υν I

34 καί τί 0 " Ι καίτοι O a v

σέ Ο ο ν

28 κοινώ ΟΙ,

τ ό ν κόσμονΟ"™

τ ο ϋ νεστορίου Ο Ί

Λ

(côniter

i. e. c o m m u n i t e r ]

3 2 aÜToOs] τ ό ν εκείνων I

ήρξαι O r v

dices

Λ

4 IUI EPISTVLA

ASCLEPIADIS

II

αύτού κατέκριναν où διά tò φράσαι αυτούς τό τρισάγιον έσταυρωμένον, επειδή τούτο ην έν γνώσει αΰτοϊς λίαν δύσφορον, Φωτεινώι δέ έράσμιον. όθεν τό μέν τρισάγιον έν μυστηρίοις μόνοις άπέθεντο φωνεϊσθαι καθά τά σεραφίμ, φασι, μηδεμίαν έν τούτωι 4 προσθήκην ή Οφαίρεσιν πράξαντες. πάλιν δέ τούτο τό άσεβες άνανεωΘέν έπί τοΰ Σαμοσατέως λίαν ήδρύνθη και έπισυναχθέντες οΐ άγιώτατοι την μνήμην πατέρες έν τήι 5 Κωνσταντινουπόλει, ει καί αυτόν ού παρέφθασαν, άλλά τό δόγμα αύτοϋ κατέκριναν τό μή φρονειν δύο υιούς, δι' ö ένα καθωμολόγησαν έν τώι δρωι αυτών υίόν. μή τό τρισάγιον έφησαν δι' αυτόν έσταυρωμένον, ότι τώι ορωι τών προ αυτών πατέρων έξηκολούθησαν καί έπεσθαι τοις δόγμασιν αυτών έκριναν του τό τρισάγιον έν τοις δ μύστη ρίοις μόνον έξακούεσθαι άτταθώς ώς τά σεραφίμ και μή έσταυρωμένον; πάλιν δέ ίο Νεστορίου άνακύψαντος και καταρτί^οντος τ ά άσεβη προ αυτού δόγματα, φαμέν δή τ ά Φωτεινού καί τά του Σαμοσατέως, συναθροισθέντες δι' αυτόν οί περί Κελεστίνον καί Κύριλλον έπαυσαν τσς τοιάσδε δυσσεβείας ούκ άποθέντες έν τώι τρισαγίωι σταυρόν. ή σύ δοκείς πάντων τούτων σοφώτερος είναι ή εχεσθαι παρ' αυτούς πνεύματος ócyíou, οϊς ή ν γνώσις; ή σή τοίνυν άποτεθεϊσα έν τώι τρισαγίωι σταυροΟ προσθήκη δυσμενής is 6 βλασφημία έστί. πλήν καί μετά τούτους τούς αγίους πατέρας δυσφόρων καταλαβόντων τήν Κωνσταντινούπολιν σεισμών μικρός καί μέγας, πλούσιος και πένης, δούλος καί ελεύθερος έκ τήσδε άπαναχωρήσαντες έν τώι Κάμπωι άμα συνέδραμον κρυμοϊς καί χειμώνι έκεισε μάλλον όλέσθαι καί μή συμπεπτώσθαι τήι αύτήι πόλει. ούς φειδοϋς ό θεός άξιώσας φιλανθρωπευσάμενος απεκάλυψε τώι μακαρίωι ΤΤρόκλωι τό τρισάγιον 20 εις παΰσιν οργής λιτανεύοντας αύτούς φωνεϊν καί τούτο έμφανώς, ούχ ένί ή δευτέρωι γνωσθέν, άλλά παντί τώι κόσμωι. μή άπέθετο ό θεός έν αύτώι λέγεσθαι σταυρόν; 7 δτι ούδέν όρδι είς ύβριν αύτου· εφη γάρ φάσκειν »ôyiôç ό θεός, άγιος ισχυρός, άγιος άθάνατος, έλέησον ήμδς.« πώς ούν σύ τετόλμηκας παραθέσθαι σταυρόν παρά τόν θεόν ή καί παρά τούς πατέρας τόν πατέρα συγχέων τώι υίώι καί τώι άγίωι πνεύματι 25 έν τώι τρισαγίωι φωνών τόν σταυρόν, ώς παρά σοι μή είναι πατέρα τόν πατέρα μόνον, άλλά καί υίόν, καί τόν υίόν μή είναι υϊόν μόνον, άλλά καί πατέρα, και τό πνεύμα τό άγιον μή είναι μόνον πνεύμα, άλλά καί υίόν; 8 διά τούτο είτις άνατιθεϊ έν τώι τρισαγίωι σταυρόν παρά τόν υίόν τοΰ θεού, άνάθεμα έστω. 30 εϊ τις τετράδα παρεισφέρει έν τώι τρισαγίωι παραθείς μετά τήν τριάδα Χριστόν έσταυρωμένον, άνάθεμα έστω. εΐ τις συγχέει τήν τριάδα αύτόν λέγων είναι πατέρα καί υίόν καί άγιον πνεύμα, άνάθεμα έστω. 9 εί τις διίστησι τήν μίαν ούσίαν της τριάδος εις δύο, άνάθεμα έστω. 35 εϊ τις τόν ένα υίόν διχάζει είς δυάδα υιών, άνάθεμα έστω. εί τις τόν θεόν λόγον καί τήν σάρκα μίαν φύσιν λέγει άγνοών τών φύσεων τό διάφορον, άνάθεμα έστω. O Ι > aerv], I ι τό 1 ] t o ö O e I 2 φωτεινώ 0 Γ Ι Λ φωτεινού O e v 5 λίαν] πάλιν 0 e Ιδρύνθη 0 Γ c 3 v arv τήι om. O 6 τό Ο Ι cf. append. 7 μή om. I 8 τρισαγίω O δι' O I 5è O e A v e cr aev 9 τρισαγίω O 10 μόνοις O 1 1 άνακαλύψαντοσ O δέ O 12 τά om. I 1 3 τοιαύτασ O a r v I έπιθέντες I 15 oís ήν] ή σή I έπιτεθείσα I τον σταυρού O e om. O r δυσσεβήσ Ο β Λ ι 8 ΰτταναχωρήσαντεσ I ig συνεπτώσθσι O e συμπτωθήναι I αύτοϋ Ο ν e 20 άξιώσασ καί O I 2 1 / 2 2 καί τοϋτο — κόσμωι om. Ο» 22 ύπέθετο Ο« αΟτώι] τ ώ I 26 τόν 2 om. O a π να μόνον O a v 29 êv — οτρόν Ιντιθεϊ I άνατίθησιν O e 3 τ / 3 2 om. O a e v A 3 1 Χριστόν om. I 33/34 o™· O a 33 αύτόν O I cf. quae adnotaui ad append. 35 post 36 r coll. O I είσ ούσίασ δύο 0 a om. O e A 2*

COLLECTIO SABBATTICA

12 11

καΐ γάρ πιστεύομεν δτι ή ^ωή ^ωή εστί καί où μετέπεσεν είς θάνατον.

σύ δε

γνώσηι καί άποκόψηι εφ' οίς άνόμως εΐρηκας· έστω δέ καί εστι τ ο υ Θεού ή χάρις μετά τ ω ν όρθοτομούντων τον λόγον της αληθείας. V p. 141 Ε π ι σ τ ο λ ή Ίουστικίνου επισκόπου Σικελίας προς τον αυτόν Πέτρον ότι où δει προσΟήκην 5 είναι έν τώι τρισαγίωι σταυρού, ινα μή δύο είσάξηις υιούς 1

Δει τον στρατιώτην όπλί^εσθαι κατά των πολεμίων καί τόν άθλητήν τοις άνθισταμένοις- ή δέ πάλη ημών où σαρκική ούδέ επιφανείας σώματος άλείμμασιν ούδέ σχολά^ων τις της πάλης τό στέφος εξει της θεότητος έρραθυμήσας τοις έπιπλήττουσι μή προέσθαι

2 Tim. 2, 5 της αληθείας τήν πάλην. 2 Cor. ίο, 4.5 ά θ λ ή σ η ι , καί τ ά καθαίρεσιν

όπλα

καί γάρ καί αθλητής o ù σ τ ε φ α ν ο ΰ τ α ι , εάν μή ν ο μ ί μ ω ς ίο ημών

όχυρωμάτων,

où

σαρκικά,

λογισμούς

2 ρ ό μ ε ν ο ν κ α τ ά τ η ς γ ν ώ σ ε ω ς τ ο Ο θεού.

άλλά

καθαιροΟντα

δυνατά

τώι

θεώι

καί π α ν ύ ψ ω μ α

προς έπαι-

δι' ö ώς άδελφόν διανίστημι εν ύπομνήσει

δτι καλόν τ ό ύπείκειν τοΙς πατράσι καί άπείπασθαι οικείας καινοτομίας - πείθου Φιλικός, αγαπητέ, ταΐς ΰποθέσεσιν έν τώι μή παραθέσθαι σε εν τώι τρισαγίωι δύο υιούς καί ΐ5 πείθου τοϊς σεραφίμ τήν τριάδα ωσαύτως δοξολογειν καί μή παρά ταύτα νόσει κενοδοξίαν τ ο ύ ποιεϊσθαι κακίστην έπισόφισιν. 3 πολλοίς (εΐ) γινόμενος.

σταυρόν τώι ύμνωι προστιθείς πήρωσις

τί ούν διορύττεις όμματα ιδιωτών έπισκαλΐ3ων

ασεβών

ορμάς, Μάνην καί Ούαλεντϊνον καί Εύτυχή όπλί^ων τ ο υ φάσκειν παθητόν τ ό θείον, μάλλον δέ Παύλον τόν Σαμοσατέα καί Νεστόριον, διότι έν τώι τρισαγίωι προστιθεϊς so τετράδα; δτι ώς εάν περιστραφήις, τό ασεβές νόημα εύσέβειαν ούκ εχει, άλλά πλείστων 4 αιρέσεων δείκνυσι μορφάς.

"Αρειος γάρ έλαττοϊ τόν υίόν καί Εύτυχής ομοίως διά τ ό τ ό

πάθος περιθέσθαι τήι θείαι φύσει τού υιού, δι' ο ούδέ όμοούσιον φράσειαν, ώς Εύνόμιος, τόν υίόν.

ει γάρ δή παρ' αύτοΐς ό πατήρ άπαθής, ό υιός δέ τήι θεότητι παθητός,

πώς ομοούσιος; Μακεδόνιος δέ τέμνει έκ τού πατρός τό άγιον πνεύμα καί Νεστόριος 25 ώσαύτως διχάζει εις δυάδα υιών τόν ενα υίόν καί ήδύνεται, ώς σύ έφης, φάσκειν έν τώι 5 τρισαγίωι τετράδα, σταυρόν μετά τ ό όμολογήσαι τήν τριάδα προστιθείς ασεβώς.

παΰ-

σαι ουν της τοιαύτης σου άσεβοΰς φαραγγώσεως μή προσθειναι τώι σκανδάλωι σκάνδαλον καί μή έσηι αίτιος άπωλείας τών άπλουστέρων ανθρώπων, μήπως ό πρόεδρος ημών Φίληξ κατά τούς κανόνας άποφήνηται κατά σού καί ούδέν σε ώφελήσει τ ό λέγειν »έγώ 3ο ρ. 142 εύχρήστως τούτο άπετιθέμην τ ο ύ τόν σταυρωθέντα έν τώι τρισαγίωι όμολογειν. «

άρον

άνομίαν έκ της οικουμένης, μήπως τούτο τάχος περιπολάσηι, δτι τ ό ασεβές ράιδιον 6 δεκτόν, τ ό δέ άμεινον ού.

δέξαι ούν ώς αδελφού σου παραίνεσιν καί σβέσον τ ό φρύαγμα

V in coUcctione Latina 3· paginae hic et p. 18 sq. adnotatae sunt editionis in Abhndg. d. Bayer.

Akad, d. J-Kiss. N. F. 10

O [ = aerv], I, Aa [ = vb] 2 εστί] εστη Ov 5 touoTiKÍvov O e I Ιοι/στικηνοϋ O arv Iustini A" Iustiniani Α σικελλίαζ 0e σικελείασ Ον 6 σξησ 0 a ™ λέξησ I 8 πάλησ OeAAa ττλάνησ O arv I 9 στίφο; O arv I εξει OeAa άξει κατά OrI om. Oav έραθύμησασ Or προελέσθαι I ίο πάλην ΟΛΑ" πλάνην O arv I καί IAa ε! ΟΛ άθλητήσ 0» rv IA a σθλεϊ τίσ OeA 12 καθαιροΟντεσ Oa 14 Felicis Aa φιλικώΐ OIA 15 ύποθήκαΐΐ I παραθέσθαι Oev παραθέ Oa παραθέσει Or παραθέσειν Or corr., παραθήσειν I ι6 νόσει Aa νοσεϊν OA 16/17 κενοδοξίαν OeIA κενοδοξίασ O arv 17 σταυρώI προστιθών Oav πήρωσίξ I caecitas Aa πηροί OA 18 εΐ addidi effectus es Aa όρύττεισ Or 20 προστίθη; Oe 21 τή ν τετράδα Oc περιστραφείσ Ον εϋσέβειαν lAa εύσεβείασ OA 22 τό alterum om. O arv I 23 παραθέσθαι O 26 υΙών OeAAa om. O arv I ήδύνε Or ήδύνετο Or corr. 27 προστιθών O av άσεβώ; om. I 3 1 έπετιθέμην I τοΟ] τό I 3 2 τοΟτο] τό Oav έπιπολάση 0 e περιπολεύση I ράδιον OcAa ρδον O arv I 33 δεκτόν I δεκτικόν OA

4 V EPISTVLA IVSTICINI

VI EPISTVLA FELICIS

DAMNATORIA

13

των αιρετικών και γενοΰ ποιμήν των προβάτων και οΰ λύκος. και τώι μακαρίωι Πρόκλωι ακόλουθος γενοΰ και τήι αΰτοΟ εν τώι Κάμπωι αποκαλύψει φόβων όντων λιτώς φάσκειν τό τρισάγιον εις παΟσιν οργής και μή έγείρειν ετι θυμόν ίσχυρόν. εί δε μή, όψει σύ· ή δέ αδελφότης μου άΟώιος εσται κάγώ μετ' αυτών και οι συν έμοί γράψαντές σοι 7 περί τούτων. φρούρει σεαυτόν, αγαπητέ, από τών σκανδάλων. εμαθες άπό του 5 Ήσαίου ά γ ι ο ς ά γ ι ο ς ά γ ι ο ς λέγειν μή σταυρόν εφη σοι λέγειν; άλλά, φησί, τότε ó υιός Ies. 6, 3 ουκ έσταυρώθη καί διά τοϋτο où παρέδωκε τότε τό ó σταυρωθείς. τί οΰν; νυν τ ά σεραφίμ έν τώι τρισαγίωι προσέθηκαν τον σταυρόν, δτι συ λέγεις; καί φησιν 'ουκ οΐμαι.' και εΐ οΰκ οίδας, πώς άσεβεις; καί γάρ καί τότε εφη τ ά πάθη τής σαρκός τοΰ λόγου ό προ8 φήτης καί υμνολογεί σεμνώς τό τρισάγιον. πλήν πώς καί λέγεις δεδέχθαι τήν εν Χάλκη- ίο δόνι σύνοδον, καί ώς αυτή παραδίδωσί σοι, ού δοξολογείς τό τρισάγιον, άλλ' άπειθεΤς κάκείνηι καί οΰκ έφοβήθης λεγούσης αυτής "ό μή φρονών ούτως άνάθεμα εστω;' ύγιώς δοξολογεί, καί ύγιής εσηι· ει δέ μή γε, μόνος άντλήσεις τά κακά. VI Φίληκος επισκόπου 'Ρώμης προς τον αύτόν Πέτρον καθαιρούσα αύτόν 1

is

Επειδή δυστήνων έξεμαγεύθης έν άσεβείαι λόγων καί οΰκ εκρινας είξαι τοϊς προτεταγμένοις άγίοις πατράσι τοις κατακοσμήσασι τόν θρόνον του τής μακαρίας μνήμης καί πολυ2 άθλου Ιγνατίου τοΰ μάρτυρος, ού καί άνάξιος ών ούκ οϊδα όπως έμπεπήδηκας άρξαι, καί μώμοις σου βεβήλοις καί άσεβέσι δόγμασι καινοτομίαν τήι καθολικήι έκκλησίαι ένέκρινας τοΰ μή Χριστόν σταυρωθέντα δι' ήμδς δεϊν ειπείν, άλλά πάθος τώι άπαθεϊ θεώι άνόμως έπεισ- 20 άξαι καί τώι άθανάτωι πνεύματι θάνατον έπιθεϊναι καί ούκ έφρικίασας α ού παρεδέξω εκ τε τών θείων εύαγγελίων καί άποστόλων καί τών άνδραγαθησάντων εύφήμων πατέρων, κακίστως έπισοφισάμενος ταΰτα έπιστροβήσαι καί οικείας φρονήσεως λύμην έμπαραθέσθαι τοις άπλουστέροις καί σκάνδαλον τοιαύτης αίρέσεως, ώς ούδέ ισα ταΓς προτέραις αΐρέσεσιν άνθεΐν, ύπεράγειν δέ μάλλον πολλαχώς, καί ούχ ώρμησας τήι άληθείαι καί τοις επί δις 25 3 γράμμασιν ήμών ένωτίσασθαι, νΟν ήρξάμην άποφήνασθαι κατά σοΰ, μάλλον δέ ό κορυφαιότατος τών ποιμαντικών θρόνων, ό έν άγίαις εύφημίαις κομών, ό άριστος τών άποστόλων αληθώς Πέτρος, ού μόνον δέ κατά σοΰ, οΰ τό όνομα επισος εί, άλλ' ού τήι γνώμη ι ούδέ τήι πίστει, δτι ύπεράγαν έκ τούτου έκκεκλικώς εί τοΰ όρθοΰ σκοποΰ καί τής άμωμήτου πίστεως, άλλά μήν καί κατά τών μή έρυθριασάντων τούς τών σεπτών εύαγγελιστών χα- so ρακτήρας καί τών τούτοις επομένων άποστόλων καί τελείων άνδρών διδασκάλων τούς λόγους, άστάτωι γνώμηι έπερειδομένων τήι έκ σοΰ παρανομουμένηι έκθέσει ώς ήδύτατα περιέπεσθαι έπί τό τής κακοδοξίας όντως πικρότατον καί ούκ άποστραφέντων τήν τοιάνδε V I epistulae antiquior forma edita est infra in appendice 7 O [ = aerv], I ι καί ού O r A a οΰ 0 , ν Ι μή O c 2 γενοΟ om. O e A τοΰ λιτώς Günther 4 δε om. O e l A r 1 6 ό om. O y ò I om. O 8 οΐμαι Ο Λ Α οϊδα I 9 τήσ σαρκός τα πάθη I ί ο υμνολ ο γ ε ί Α» σεμνώσ O a r v I σαφώσ O e A πλήν om. I ττώς O e A πώς δέ O a r v I 1 1 σοι Λ 1 σν Ο Ι Α ι ι / ι 2 άλλά πείθεις κάκείνην Οτ 13 τά om. O a v 15 επιστολή φήληκος I ι 6 δυγ στνχώσ Ο Ι έξεβοχχεύθης I 1 7 άνδρσσι Ο γ Ι ι j / i S καί ττολυάθλου om. Ο ν 19 νόμοισ O c A 21 ττρι O e v A 23 οίκείαν O a c v 24 τούσ σττλουστέρουσ Ο γ 25 έπί δις] πρόσ σε O e A 26 ένωτίσασθαι] ττεισθήναι O e A ΟπσκοΟσαι I 27 κόσμων O r 28 ού] cf. append, τώ ονόματι O e I A εττισοσ εί O e r A έπισυσσεϊ O a v ίσωσ εί I 29 έκκεκλικώσ εί] έκκεκλικόσι O a ν arv 2 γ έκκεκληκόσι Ο 3 ° Μη om. O I 3 άστάκτω Ο έπερειδομένων O e I A έπερειδομένουσ O a r v Γ τταραμιμουμένη 0 33 ττεριέπεσθαι Ο Λ περιέλκεσθαι ί cf. append. Tfjs om. 0 a ούκ om. O a v τοιαύτην O a v

14

COLLECTIO S A B B A I T I C A

4 δυσσέβειαν. λέξομεν ούν σοι, ώς και κατ' εκείνων, επειδή ή γ ά π η σ α ς κ α κ ί α ν υ π έ ρ Ps. si, 5-7 ( ά γ α θ ω σ ύ ν η ν , ά δ ι κ ί α ν ύ π έ ρ ) τ ό λ α λ ή σ α ι δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν , ή γ ά π η σ α ς τ τ ά ν τ α ρ ή μ α τ α κ α τ α π ο ν τ ι σ μ ο ϋ , γ λ ώ σ σ α ν δ ο λ ί α ν , δ ι α τ ο ύ τ ο ό θεός καθελεί σε εις τ έ λ ο ς ου μόνον caro της Άντιοχέων εκκλησίας, άλλα καί από πάσης πόλεως καί γε πεπαγιωμένως έστω σου ή καθαίρεσις αύτη υπ' έμοϋ καί των διεπόντων μετ' εμού τον 5 άποστολικόν θρόνον και Άκακίου του της Κωνσταντινουπολιτών εκκλησίας ποιμένος και των αύτώι τιμίων υποκειμένων περιορίων επισκόπων ώς καί των αυτών μή άνασχοδ μένων υπομνημάτων. ότέ μεν y à p έφης τριάδα δι' ή μας σταυρωθήναι καί ουχί Χριστόν, ότέ δε τό άθάνατον πνεύμα Μανιχαί^ων, ότέ δέ εκ τούτων φυγών διακατελεγχόμενος υπό των έμών υποθηκών καί λόγων Χριστόν μετά τό άθάνατον πνεύμα έλεξας ύπομεμενηκέναι ίο 6 ώς ό Σαμοσατεύς καί Νεστόριος τό πάθος τον ένα uiòv διχά^οντες εις δυάδα υιών. δτε δέ καί έπί τούτωι είξας μή διασύρεσθαι, ήκες έπί τό κάκιον τό τόν χερουβικόν ΰμνον εΰπαρέδρωι τρόμωι άνενδοιάστως ώσαύτως τήν τριάδα μή δοξολογεϊν, άλλά τόν πάντα ΰμνον εις τόν υιό ν άγειν, έθέλων ένστήσασθαι ην κατά τ ώ ν άκάκων έξήνεγκας νομής γάγγραιναν, καί παντοίαις εντεύθεν άγχόναις αιρέσεων μεγίστως περικρημνι^όμενος έκνεύων της άλη- is θείας του τόν Χριστόν μή κηρύττειν δι' ή μας σταυρωθέντα τόν μονογενή του θεοΰ υίόν, τόν 7 έν μέσωι πατρός καί άγιου πνεύματος εύσεβώς δοξολογούμενον. τί γαρ τούτου άπαγορευτικώτερον, πατρός παρ' ύμών καί άγίου πνεύματος άδοξουμένου καί συκοφαντίαν τοις σεραφ'ιμ υμών παρεισφερόντων ότι ού τήν τριάδα φάσκουσι δοξολογεϊν άγιος ογιος άγιος, άλλά μονοπροσώπως τόν υίόν; καί ποία φαραγκώδης αιρέσεων ούτως άπηναισχύντησεν 2ο 8 ώς ύμεϊς; πλήν καί εν τούτωι διατρέχοντες έτι καινοτέρως έπέβητε ταΐς στραγγαλιώδεσι τών ύπό θεοΰ άπειπαμένων δυσφημιών τόν υίόν πατέρα καί άγιον πνεύμα λέγοντες Σαβελλιανί^οντες καί συναλείφειν κρίνοντες τήν τριάδα όμολόγως άπηρνήσασθε, εις ην 9 έβαπτίσθημεν καί πιστεύομεν καί όμολογούμεν. τίς ούν ούκ άποδύρεται τούς ούτω φάσκοντας περί του τρισάγιου του άχράντου; ö έμοί λίαν πρέπει άπείπασθαι και κλαυθμόν 25 δούναι επαξίως τών έπί τούτωι διασυλωμένων άπλουστέρων ψυχών τών τό άσεβες ώς εύσεβές δραματουργησάντων. ους καί άλλοτρίους ηγούμεθα τής ορθοδόξου πίστεως καί τής καθολικής έκκλησίας καί τής κοινωνίας τοϋ ήμών ηγουμένου ενδόξου προέδρου Πέ10 τρου του τάς κλεϊς τής βασιλείας παρά τοϋ σωτήρος ήμών είληφότος. οι δέ του άποστόλου θέλοντες είναι κοινωνοί άγονται καί τήι διδαχή ι τούτου τοϋ τόν Χριστόν φάσκειν 3ο καί πιστεύειν δι' ήμας σταυρωθέντα καί μή τοΰτον άπαρνήσασθαι ώς καί ό άρτίως καθηιρημένος Πέτρος δια τό άλλοκότως καί δυσμενώς έν τώι τρισαγίωι προσκεκαινοτομηκέναι τό ό σταυρωθείς δι' ήμας, εΐδότες ότι ού τριάδα παρά τών αποστόλων σταυρωθεΐσαν παρεδέξασθε, ού πατέρα, ού πνεύμα άγιον, ει μή σαρκί τόν υίόν τοΰ θεοΰ τόν μονογενή μονώ11 τατον. φεύγετε τοίνυν άπό τής δυσμενούς τούτου κοινωνίας καί εσομαι ύμών κοινωνός 35 Ο [:= aerv], Ι ι ¡ ι κακίαν— ήγάπησας orn. O a v > άγαθωσύνην— ύπέρ om. 0 " Ι Λ τοϋ 0 Γ 3 καθέλοι Ο® 4 όττό τησ ού μόνον O r v 5 πεπαγιωμένη Ο Ί σου om. O r μετ' εμοΟ O e r T lA κατ' έμέ Ο» cf. append. η περιορίων I περιορίαν Ογ ϋπερορία O a v om. O e A cf. append. ώζ om. arv O ών I 6/7 καί τών αύτών om. I 7/8 άνασχομένων Ο ν corr. άνασχομένω O a v άνασχόμενον Ο άνασχόμενοσ O r I sustinuisti Λ 8 υπομνημάτων OA τών ίπτομνημάτων I cf. append. ότέ — Χριστόν om. I 9 διαφυγών διακατελεγχόμενοσ O e A ποτελεγχόμενος I ι ο / ι ι cf. append, τό πάθοσ ante ώσ coll. O c A 12 δέ om. O a r v τούτο O a r v 12/13 άπαρέδρω Ο ν 1 3 cf. e append. 14 λέγειν O 15 μεγίστων Ο Ι ι η εϋσεβώ; om. Ο 17/18 έκκηρυκτότερον I 20 φαραγκώδησ Ο ν φαραγγώδησ O a o r φάραγξ I praecipitatio Λ άπηναισχήντησεν Ο ν όατηναισr χύντηκεν O I 2ΐ cf. append. 22 άπηγορευμένων I 23 άπαρνήσασθαι Ο ν 26 τούτο Ο γ Ι Γ Γ e 1 κα 1 2 av 3ο τούτων 0 , corr. 0 αύτοΰ 0 3 ' πιστεύειν om. I 3 διαλλοκότωσ O έν — τρισαγίωι om. Ο" 33 ¿ om. O a v 33/34 παραδέξασθε 0 Γ παρεδέξαντο I 35 καί — κοινωνός om. 0 a

4 VII EPISTVLA

QVINTIANI

15

καθότι καί ύμεΐς έμοί του δολερού φάσματος πόρρω υμών της ορθοδοξίας έκπεπηδηκότος. φυλάξατε, Χρίστου μαθηταί, εμοΰ δέ υιοί, τάς παραδόσεις ας παρελάβετε άττό τ ω ν θείων γραφών. VII Επιστολή 1

Κυντιανοΰ επισκόπου

Άρκουλιανών προς Πέτρον έπίσκοπον

"Αντιοχείας 5

Π ο λ υ τ ρ ό τ τ ω ς καί π ο λ υ μ ε ρ ώ ς έξένευσας, α γ α π η τ έ , της αληθείας τάναντία π ρ ά τ - Hebr. 1, ι τ ω ν του δεσποτικού μυστηρίου, μή έπόμενος τοις εύαγγελίοις ή τοις άποστόλοις ή τοις άγίοις πατράσι. καί γ α ρ βαρεϊαν φέρει κατ' αυτών καινοτομίαν της καθολικής εκκλησίας ή εκθεσίς σου καί μέντοιγε ούκ ά π ε ί π ω ταύτης πολλών επισκόπων υπομεμνηκότων σε, μάλιστα τ ο υ ά γ ι ω τ ά τ ο υ αρχιεπισκόπου Φίληκος τ ο υ ταύτης άποστραφήναί σε καί εΰθή ίο και όρθοτόμον είναι του σωτηρίου κηρύγματος. άλλ' ούν γε άντιποιούμενος αιρέσεων τ ό τής θείας διδασκαλίας τάλαντον άπεκρύψω είς τήν γήν καί ού μάλλον τ ο ύ τ ο ττροβαλέσθαι επί τράπε^αν είξας οίον εν ταϊς τ ώ ν ανθρώπων καρδίαις τήν υγιή διδασκαλίαν,

2 αλλά τουναντίον j i j á v i a εσπειρας. καί τίς ετι άνέξεταί σου διαστρέφοντος τ ό του Χρισ τ ο ύ εύαγγέλιον; ο ύ τ ό ν έ ν δ ύ ο φύσεσινένα uìòv τον κύριον ημών Ίησούν Χριστόν, τούτον is κηρύσσοντος έσταυρωμένον, αλλά τον θεόν τόν ίσχυρόν τον άθάνατον οίον τήν μίαν τής τριάδος ούσίαν φάσκοντος έσταυρωμένην, καί où μόνον, άλλάγε καί μίαν φύσιν τοΰ θεού 3 λόγου καί τής σαρκός φής. καί εί μία φύσις τ ο ΰ θεού λόγου καί τής σαρκός, μία δέ φύσις τ ο ΰ θεού πατρός καί τοΰ λόγου, π ώ ς ού μία καί ή αύτή φύσις τ ο ΰ πατρός καί τ ο ΰ σώματος καί τ ο ΰ λόγου; εί δέ ού μία φύσις θεού πατρός καί σαρκός ανθρωπείας καί 2ο τ ο ΰ λόγου, φράσον π ώ ς μία φύσις τ ο ΰ λόγου καί τής σαρκός. π ώ ς γ α ρ κτιστή καί 4 άκτιστος μία φύσις; εί δέ τ ο ύ τ ο αδύνατον, π ώ ς ή κτιστή σάρξ καί ό ακτιστος λόγος μία φύσις καί ού δύο ενηλλαγμέναι; εί δέ φύσεως μιας έστιν ò Χριστός καί ού δύο, τί ού λέγεις τόν Χριστόν κτιστόν ώς ό "Αρειος ή ακτιστον ώς ό ΜανιχαΤος; π ο ύ δέ καί ή χρονική Χρι- 24 σ τ ο ΰ γεννήσεως φύσις καί ή τής θεότητος αύτοΰ προαιώνιος γέννησις; π ο ύ τ ό σ ή μ ε ρ ο ν p s . 2, 7 γ ε γ έ ν ν η κ ά σ ε καί τ ό έκ γ α σ τ ρ ό ς π ρ ό ε ω σ φ ό ρ ο υ έ γ έ ν ν η σ ά σ ε καί τ ό Ί η σ ο ΰ ς p s . 109, 3 Χ ρ ι σ τ ό ς χ θ έ ς καί σ ή μ ε ρ ο ν ό α ύ τ ό ς καί εις τ ο ύ ς α ι ώ ν α ς ; π ώ ς δέ καί λέγεις πρό Hebr. 3, 8 τής ένώσεως τ ο ΰ θεού λόγου καί τής σαρκός δύο, εί μή προυπήρχεν ή κατ' ούσίαν έκ παρθένου ενωσις; καί γ ά ρ εί μή προϋπάρχει ή τοΰ Χριστοΰ σάρξ πρό Μαρίας κατά τόν Ούαλεν5 τίνου άσεβή λόγον, π ώ ς δύο προυπήρχον φύσεις πρό Μαρίας; τίνος δέ καί αύτη ή εκ- 3ο φρασις; ούχί Εύτυχοΰς τ ο ΰ μάλλον άτυχους τ ό έκ δύο λέγειν φύσεων μίαν γεγενήσθαι φύσιν; εί δέ τ α ύ τ ά έκείνωι φρονείς, π ώ ς τούτον άποβάλληι ό τ α αύτοΰ παραδεχόμενος κάVII antiquior epistulae forma edita est infra in appendice 6 O [ = aerv], I, W [inde a 5] ι υμών] ημών 0 · ν Λ εκττπτηδοικότεσ Ο ν 5 ίσον έτπστολήσ W om. I κοντιανοΰ Ο' έτπσκόττου om. I άρκουλιανών O a e v W έρκουλιανών Ο γ έρκονλίων I cf. append. 6 ττολυμφώσ καί ττολυτρόττωσ OeA 6/7 πράσσων W 7 ήτοι — ήτοι ΟΙ 8 βαρέωσ O a e v 9 σου om. W ταύτη w O r I ύττομνησάντων O a v ύττομιμνησκόντων IW ίο καί μάλισται I ταύτην Ο γ Ι ιι σωτηρίου] θείου I άλλα γούν W άλλ' I άντιποιούμενοσ O e r IA περιττοιούμενοσ 0 Y W cf. append. τών αίρέσεων I Ι 2 / Ι 3 ττροβάλλεσόαι O e W προβαλλέσθαι Ο γ Ι 13 τ ρ α γ ώ ν O a v τη—καρδία [cf. append.] W 15 tv — ulòv ΟΙΛ ίξ άμφοϊν iva ulòv έκ δύο φύσεων καί εν δύο W [ = append.] 16 κηρύσσοντος lA a κηρύσσων OW τόν θν τόν θν Ο ν 17 φάσκοντοί I φάσκων OW εσταυρωμένου O r I ΐ 7 / ι 8 τοΰ θεοΟ λόγου φύσιν μίαν Ο γ Ι ι8 καί εί — μία δέ] εί μία δέ W 19 θεού om. W ttcôç ού om. I καί ή αύτή om. I 19/20 φύσις — λόγου] φύσις έσται τοΰ θυ ττρς καί τής σαρκός I 23 τί où O'IW τί 0 e quarum Λ om. O a v 24 ό1 om. O e 26 έκ γαστρός — καί τό om. O e IA r r aev γεγέννηκά O W 27 που W 28 ei μή I εί O W ή O A 29 μή I om. OWA του άλεντίνου I 31 φύσεων λέγειν VV 3 2 όατοβάλη O a r

ιό

COLLECTIO

SABBAITICA

κιστα καιυίσματα; εϊπερ έπ' αληθείας τοΟτο πέπρακτο, τούς κατ' αύτού αγίους πατέρας 6 τούς εν Χαλκηδόνι είχες δεκτούς. ττλήν φράσον μοι πώς ήνωμένως ό πατήρ και ό υιός και το πνεύμα λέγεται τριάς, μόνος ών θεός, εΐ ου παραδέχηι λέγειν εν évi υΐώι δύο φύσεις, καΐ εί ή τριάς είς Θεός, πώς ό θεός και τό ήμών σώμα αύτώι ένωθέν ούκ οφείλει λέγεσθαι εΤς υιός εν δύο φύσεσιν; εί δέ μία φύσις ό θεός λόγος και ή σάρξ, δήλον ότι τραπείς ό λόγος 5 ούκέτι λόγος, άλλα σάρξ, και εί ή σάρξ τραπεΐσα γέγονε λόγος, ούκέτι εΐη σάρξ. εί δέ έν τούτοις ού γέγονε τροπή, πώς ούκ είσιν έν Χριστώι δύο φύσεις; ή γαρ σάρξ σάρξ έστιν, εί 7 καί έστι θεού σάρξ, και ò λόγος λόγος εστίν, εϊ γε και ανέλαβε τήν ήμών πρόσληψιν. εί δέ έτράπη, πώς ούχ ομοούσιος ή σάρξ καί συναίδιος τώι πατρί καθό καί ό λόγος; εί δέ έτεροούσιός έστιν ή σάρξ τώι πατρί, καθότι αύτη μέν πρόσφατος, ό δέ πατήρ άχρονος, πώς ίο ούχί πρόσφατος καί ό λόγος, καθό μίαν είναι φύσιν της σαρκός καί τοΰ θεού λόγου λέγεις καί τώι πατρί έτεροούσιον αύτόν λέγεις; εί δέ ούχ ή αύτή φύσις τοΰ θεοΰ λόγου καί της σαρκός, πώς ούκ είσί δύο ή σάρξ καί ό λόγος; εί δέ πάσα ή Θεότης σάρξ γεγένηται, πώς έμεινεν ό λόγος δ ην; πώς δέ καί άτρεπτος σαρκωθείς; καί εί ούκ εστί Χριστός έν δύο φύσεσι, 8 πώς σαρκωθείς ό θεός λόγος εμεινεν ö ήν; καί εί έστιν ό θεός λόγος ποθητός, απαθής δέ ό ι» πατήρ, πώς είς καί μόνος έστιν ό θεός; πώς δέ καί τούτων μία έστιν ή φύσις; εί δέ καί απαθής ή τριάς, πώς ό θεός λόγος έπαθεν ύπέρ ήμών; εί δέ ούκ έπαθε, πώς ή έτέρα φύσις της σαρκός ούκ επαθε ; καί εί παν τό πάσχον κτιστόν, πώς ò θεός λόγος ού κτιστός πάσχων σαρκί ; εί δέ πάσχει σαρκί ό θεός, πώς ού πάσχει θεότητι; εί δέ ού πάσχει θεότητι, τίνι πάσχει 0 σαρκί; εί δέ σαρκί πάσχει, πώς ού πάσχει καί έαυτώι ò θεός; εί δέ ταύτόν τό ειπείν θεού 2ο παθόντος σαρκί τώι ειπείν Χριστού παθόντος σαρκί, πώς ούκ έσται ταύτόν τό ειπείν πνεύμα θείον πάσχει σαρκί, έπειδή πνεύμα ό θεός; εί δέ ούχ ομοιον τό ειπείν θεού παθόν10 τος σαρκί τώι ειπείν Χριστού παθόντος σαρκί, πώς δυνατόν πλέον οίκειοΰσθαι τόν θεόν λόγον τά της σαρκός ού οίκειούται τά τού θεού λόγου ό πατήρ; πώς δέ καί εί οΐκειώσει ό θεός λόγος πάσχει σαρκί, ουκ έσται οΐκειώσει καί ό πατήρ τώι θεώι λόγωι πάσχων; καί 25 εί άπέθανεν ό θεός λόγος σαρκί, πώς έστιν ομοούσιος τώι πατρί τήι άθανασίαι; ό γαρ θανών ύπέρ ήμών ούκ έστιν άθάνατος - άπέθανε γάρ κατά τάς γραφάς. καί εί είς της τριάδος άπέθανε, ποτέ δυάς ή τριάς· καί εί δυάς ή τριάς ού γέγονε ποτε, πώς είς της τριάδος άπέθανεν, εΐγε ή έτέρα φύσις τού θεού λόγου οίον ή τών άνθρώπων φύσις ούκ έθανεν; εί δέ ή τρισαγία φωνή τριάς ούχ ύφίσταται, δήλον ότι μιας ύποστάσεως είναι 3ο 11 λέγεις τήν τριάδα, καί πώς ού δείκνυσαι είναι Σαβελλιανός; εί δέ έν τρισίν ύποστάσεσι μία φύσις ύφίσταται της τρισαγίας φωνής, πώς ούχί τήν τριάδα σταυρωθεϊσαν λέγεις καί άθεον εαυτόν ώς οι Μαρκιωνισταί είναι ού λέγεις; Πας γούν όστις λέγει μίαν φύσιν θεού λόγου καί σαρκός καί ού δύο ήνωμένας καί άδιαιρέτους, καθαιρείσθω. 35 O O

aerv],

IW

ι ΕΪττερ O l e v A δττερ O r I εί δέ μή W γ

πρακτο αν εϊ Ο Ι πέπρακτο αν O πνα ΟΓΙΛ

εϊ] Ή εί Ο γ

θεός] θσ καί Ο

ν

καί ούκέτι Ο

έν IVI ΥΐΏ λέγειν W εί δέ] καί Ο

10 τ ο ΰ π ρ σ W

κώθη O I A ό σαρκωθεϊσ W 20/2 ι τ ώ — τό I

3 3 μαρκιανισταί Ο ν

TÒom.W

26 τώι π α τ ρ ί ] ό π η ρ W είναι om. W 34

φύσιν είναι W φύσιν I

εϊ 1 om. O a v

1 6 μία τούτων W 24 τ α ' om. Ο

25 π ά σ χ ω ν O a

έσαρ-

34/35 καϊ άδιαιρέτουζ om.

22 τό

δέ om. O v W

οίκείωσ. εί W

τ ή αθανασία τ ώ υΐώ W

OW

20 ό om. I

2 1 / 2 2 π ν α θείον εϊπεΐν ττάσχειν'ΝΥ τώι] τ ό Ο γ

ε[

ΐ 2 λέγων W

άτρέπτωσ O e r l A , corr. O r

3 2 ύφεΐσται O r συνίσταται O a

I γάρ W

εέ]δέούΟν

8 εί γε O a ™ i

y/S εϊ καί] καί εϊ Ο Ι

οΐκειώσει] οίκειοϋται W

πάσχει W

3 0 τρισάγιοσ 0 a

γ

23 τώι — σαρκί om. I

εϊ om. O a v

6 ούκέτι είη Ο Ι ούκ έστι W

πέ-

3 τ ο άγιον

5 δυσί O r γ

1 5 θσ ό λόγοσ W

2ΐ ούκ — τό] ού ταύτόν τ ώ I

ειπείν W A a τό O a e v om. O r I

1

1

1 4 cf. append.

εϊ om. I

ήνωμένοσ Ο γ

4 τ ω ς Ό θεός om. W av

1 1 καθό γ ά ρ Ο γ Ι

1 3 δύο καί W

e

om. O I

2 είχες âv O e W

πέπρακται W

είη om. O«

ούχί αύτή ή Ο ν

r

τούτο Ο ί ν Λ σοι τούτο 0 Γ σοι I τοΟτο σοι W

δήλον — εΐη σάρξ om. O

ν

9 ή ΟΙ και ή W

εϊ καί W

av

καί 1

28 cf. append.

τ ή τρισαγία φωνή I 0"νΙ

4 VII EPISTVLA QVINTIANI

12

13

14

15

καί ει τις φύρει τάς δύο τοΰ Χρίστου φύσεις λέγων Θεόν παθόντα σαρκί και οΰ παθόντα Χριστόν σαρκί κατά τον άπόστολον, καθαιρείσθω. ι Petr. 4, 1 καί εΐ τις τον απαθή και άθάνατον Θεόν λόγον λέγει τετράφθαι εις πάθος καί εις Θνήσιν και ούκ άποδιδώι τ ή ι αύτοΰ σαρκί, καθαιρείσθω. καί εΐ τις την τρισαγίαν λέγει δι' ή μας σταυρωθεϊσαν Θεότητα καί ούχί τον κύριον ο ημών ΊησοΟν Χριστόν τον υίόν τοΟ Θεοΰ, καθαιρείσθω. καί εϊ τις μετά την τρισαγίαν φωνήν Χριστόν λέγει σταυρωθέντα καί ουχί μάλλον τόν ενα υίόν τόν εν μέσωι της τρισαγίας φωνής άνυμνούμενον, καθαιρείσθω. καί ει τις άνθρωπον λέγει τόν δι' ή μας σταυρωθέντα ήτοι θεόν χωρΐ3ων τάς φύσεις καί ού συνάπτων έν τ ώ ι σταυροΰσθαι αυτόν, καθαιρείσθω. ίο καί εΐ τις ψιλόν άνθρωπον λέγει ώς Παύλος ό Σαμοσατεύς ή ώσπερ Φωτεινός, άναθεματ^έσθω. καί εϊ τις θεανθρωπίαν λέγει καί ουχί Θεόν καί άνθρωπον μάλλον λέγει, άναθεματι^έσθω. καί εϊ τις έτεροούσιον λέγει τής ημετέρας σαρκός την σάρκα του Χρίστου καί ουχί is δη μάλλον ήμϊν όμοούσιον χωρίς άμαρτίας, καθαιρείσθω. καί εϊ τις λέγει άνουν καί άψυχου τόν κύριον ημών Ίησοΰν Χριστόν καί άντί ψυχής εχειν την θεότητα καί ώς έκ τούτου πάσχειν σαρκί τόν θεόν λόγον λέγειν καί ούχί δή μάλλον νουνεχή τήν ψυχήν την λογικήν άνειληφέναι τόν θεόν λόγον καί άπαθή λέγει αϋτόν τ ή ι θεότητι, παθητόν δέ τ ή ι άνθρωπότητι, καθαιρείσθω. 2ο Ταύτας τάς δώδεκα καθαιρέσεις άπέστειλά σοι, δπως φοβηθείς τούτων τάς κρίσεις διεστηκώς εσηι τής πανδεινοτάτης σου καινοτομίας εΐδώς ότι χρή έξακολουθεϊν τήι άποκαλύψει τοΰ όσιωτάτου τής Κωνσταντινουπόλεως εκκλησίας επισκόπου Πρόκλου, πώς έν τ ώ ι Κάμπωι καταδρομών συν παντί τώι λαώι κυματισμένης υπό σεισμών τής αύτής πόλεως καί θρήνου ύπό πάντων άναπεμπομένου άφνω παϊδα εις τόν άέρα άρθήναι συνέβη Οπό τίνος δυνάμεως καί τούτωι ένθέσθαι τού λιτανεύειν τό τρισάγιον καί λέγειν άγιος ό θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος, ελέησον ημάς, καί ταύτα τοΰ άπαγγεϊλαι τώι έπισκόπωι προσετάχθη. δς καί μετά τρίωρον εστη έν τώι τριβουναλίωι παρά τούς πόδας του αύτοΰ επισκόπου καί ταΰτα διηγήσατο καί ούτως λιτανευσάντων έστησαν οί σεισμοί.

16 ούτως ουν καί σύ λιτάνευε καί παύσεται ή κατά σοΰ μελετωμένη έξενεχθήναι οργή· εΐ δέ so μή, ήξει επί σέ καθαίρεσις ύπό τοΰ πάπα ημών Φίληκος. φυλάξει δέ ό Θεός τόν κόσμον άπό τών σκανδάλων, ώι ή δόξα νΰν καί άεί καί εις τούς αιώνας των αιώνων. άμήν. 2ΐ sq. δρα αιρετικέ Orv in mg. O [= aerv], IW ι φέρει OrW 1/2 καί ού — σαρκί om. W 3 λέγει om. OarvI Θνήσιν φησί 0 Γ Ι 4 άττο6 δίδωσι W άποδιδούσ Ο αποδίδω [άττοδιδοί I] τό πάθοσ ΟΊ 5/ om. ΟΛ 6 Θεοϋ] θεοΟ τόν μονογενή W, cf. append. 7 τρισάγιον Oa δΓ ήμασ σταυρωθέντα W [cf. append.] 8 τον1 a om. I 22 τρισάγιου O άγίασ τριαδικήσ W συνυμνούμενον W 10 αυτόν om. W il σαμοσάτων [έκ σ. I] OarvI 13/14 P o s t 1 6 coll. W [cf. append.] 13 καί ουχί—λέγει om. W 15 κϋ W 18 καί1 — λέγειν om. I λέγει Oar\V 19 νουνεχή OavW νουν εχειν OerA νουν I arv e τήν [om. W] ψυχήν τήν [καί W] O \V και ψυχήν O IA λέγειν Orv 20 τταθητόν — άνθρωττότητι om. W 22 παντοδεινοτάτησ I 23 κωνσταντινουττολιτων Oe εκκλησία; om. W "ττώξ] οô I 24 καταδραμόντος I 25 οϋρανόν 0 Γ Ι συνέβη I om. OW 26 έκθέσθαι I 27 τοΰ om. I 28 προσετάγη W δ; και] καί οΰτωσ OeA 3 ° — ε ΐ δέ —άμήν om. W ν a 31 πάππα Ο φυλάξοι O

Acta conciliorum oecumenicorum.

Tom. 1 I I

IS

COLLFXTIO SABBAITICA VIII

p. 142 'Επιστολή Άκακίου αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως προς Πέτρον άρχιεπίσκοπον 'Αντιοχείας δτι ου δει εν τώι τρισαγίωι εντίθεσθαι το ό σταυρωθείς δι' ήμδς Ps. 17, 8

Έξέστη ό ουρανός και έφριξεν ή γ ή , έσαλεύθη δε και τά θεμέλια της άγιας τοΰ θεοϋ καθολικής καί αποστολικής εκκλησίας, θρήνος δέ και κλαυθμός κατείληφε τους ιερείς του α Χριστού εφ' οϊς εγώ τε καί ή κατά θεοϋ έπίνευσιν ένταΰθα άθροισθεϊσα άγία σύνοδος άκηκόαμεν πεπραχθαι υπό σου, αδελφέ. ποία γραφή σε έδίδαξε τό άγιον πνεύμα λέγειν έσταυρώσθαι ή δύο υιούς δογματί^ειν ή νοθεύειν τήν τρισάγιον ύμνολογίαν ή τετράδα άντί τριάδος δοξολογειν ή αγγέλων άγιώτερον καί νουνεχέστερον έαυτόν άποφαίνειν; έν γάρ τώι λέγειν σε 'άγιος ισχυρός' καί πάλιν κατωτέρω επάγειν 'ό σταυρωθείς δι' ή μας' ίο δύο υιούς σημαίνεις, ένα ίσχυρόν καί ένα τον σταυρωθέντα· όταν δέ πάλιν εΐπηις 'άγιος αθάνατος ό σταυρωθείς δι' ημάς', εύρίσκεσαι τώι άγίωι πνεύματι τον σταυρόν έπιφέρων περί γ ά ρ αύτοϋ είρηται τό 'άγιος άθάνατος'. καί τά τοιαϋτά σου φρονήματα πάσης αιρετικής κακονοίας ίδια, μάλλον δέ Μανιχαικής μανίας ινδάλματα. καί γ ά ρ εκείνος, καθ όπερ καί σύ, παντελώς άπαρνησάμενος τόν μονογενή τοΟ θεού υίόν καί τήν παρ- m ρ. 143 θενικήν ώδϊνα εφησε τό άγιον πνεύμα τό έν εϊδει περιστεράς κατελθόν έκ τών ουρανών έν τώι Ίορδάνηι ποταμώι σεσωματώσθαι έκ τών ύδάτων καί τοΤς άνθρώποις συναστραφήναι καί τώι σταυρώι προσηλώσθαι και τόν θάνατον ύπομεμενηκέναι τόν υπέρ ήμών. πώς δέ καί έπιβαίνειν νΰν ουκ έρυθριδις τώι ίερατικώι θρόνωι, δν έμόλυνας διά τών σών βλασφημιών, έξω τοΰ Ιερατικού τάγματος καί αλλότριος γεγονώς τού ποιμνίου τοΰ 2ο Χριστού; ού μόνον γάρ τόν χερουβικόν ύμνον ένόθευσας, δι' ου καί ή ήμετέρα πόλις έστερεώθη σαλευομένη ποτέ υπό ανενδότων σεισμών, παιδός νηπίου περί τόν άέρα άρπαγέντος 2 Cor. 12, 2 έπ' όψεσι πάσης τής πόλεως έως τ ρ ί τ ο υ ο ύ ρ α ν ο ΰ κατά τόν θεσπέσιον ΤΤαΰλον κάκεΐ άκηκοότος τήν άρρητον ταύτην ύμνολογίαν καθ' ήν ώραν έν τώι Κάμπωι τά πλήθη μετά δακρύων άνεβόων τό κύριε έλέησον προς τόν θεόν άμα τώι έν άγίοις Πρόκλωι τώι γεγονότι 25 πατρί ήμών καί άρχιεπισκόπωι ταύτης τής βασιλίδος και φιλοχρίστου πόλεως· άλλα γάρ πολυτρόπως πειρασαι τά εναντία φρονεϊν ού μόνον τών άγίων συνόδων τής τε έν Νικαίαι καί έν ταύτηι τήι βασιλίδι πόλει καί τής έν Χαλκηδόνι, άλλά καί τών θείων γραφών, μή βουλόμενος κατά τήν αύτών παράδοσιν λέγειν Χριστόν τόν μονογενή τού θεοϋ υίόν τό πάθος ύπομεμενηκέναι σαρκί κατά τήν παράδοσιν τού κορυφαίου τών αποστόλων, so ι Petr. 3, γράφων γ ά ρ αυτός ούτω φράζει Χ ρ ι σ τ ό ς ά π α ξ π ε ρ ί ά μ α ρ τ ι ώ ν ά π έ θ α ν ε , δ ί ι8 1 9 · καιος ύ π έ ρ ά δ ι κ ω ν , θ α ν α τ ω θ ε ί ς μέν σ α ρ κ ί , ^ ω ο π ο ι η θ ε ί ς δέ π ν ε ύ μ α τ ι , έν ώ ι καί τ ο ι ς έν φ υ λ α κ ή ι π ν ε ύ μ α σ ι π ο ρ ε υ θ ε ί ς έ κ ή ρ υ ξ ε , φυλακήν τόν άιδην καλών, κρύψας γάρ τό άγκιστρον τής αύτοϋ θεότητος ένδον τής ψυχής τοΰ άγίου αύτοϋ σώματος, ούτως τώι άιδηι συνεκρίθη καί τήν αύτοϋ παμφάγον γαστέρα άνέτεμε καί τούς άπ' αιώνος sr. lob 40, 20 θανόντας έ^ωοποίησε κατά τόν Ί ώ β τόν λέγοντα άξεις δ ρ ά κ ο ν τ α έν ά γ κ ί σ τ ρ ω ι . σύ δέ άπό τής αληθείας τήν άκοήν άποστρέψας έπί τούς μύθους έξετράπης κατά τόν "Αρειον καί Άπολινάριον λέγων τόν ένα τής τριάδος παθεϊν, δς έστιν ή άρρητος σοφία τοΰ θεοϋ Hebr. 1, 3 καί πατρός τό τε αύτοϋ α π α ύ γ α σ μ α καί χ α ρ α κ τ ή ρ τ ή ς ύ π ο σ τ ά σ ε ω ς α ύ τ ο ϋ , loh. ι, ι. 3 λόγος συνάναρχος καί συναίδιος· έν ά ρ χ ή ι ήν ό λ ό γ ο ς καί ό λ ό γ ο ς ή ν π ρ ό ς τ ό ν 4ο θεόν καί θεός ήν ό λ ό γ ο ς , π ά ν τ α δι' α ύ τ ο ϋ έ γ έ ν ε τ ο καί χ ω ρ ί ς α ύ τ ο ϋ Ο [= aerv], I 2 έττίσκοττον Ογ 3 τό om. OrI 8 τρισαγίαν Orv g SoÇàjeiv Oe 10 σε om. ΟΛ er er av il σημαίνει O 12 εύρίσκη O I 13 σου om. O 16/17 έν τώ — ττοταμώ έκ τών ουρανών ΟγΙ 22 atôépa Oe 23 ώσ εωσ Ογ 25 τοΰ — πρόκλου τοΰ γεγονότοσ πρσ — cr άρχιεπισκόπου O I 27 γαρ om. Oav τήσ OaeIA τών Orv 3 1 ούτω I ευ ΟΛ r s γ αΓν 3*< θανέντασ O 3 ¿πτολλινάριον Ο όσ Π"Λ ήτισ Ο Ι 40 άρχή γαρ Ο'Ά

V i l i E P I S T V L A ACACII

19

έ γ έ ν ε τ ο ο υ δ έ εν. ούτως δε φρονεϊν έσπευσας, έπειδή άπηρνήσω την σωτήριον του λόγου ένανθρώπησιν, ή ν και υπέρ ημών αυτός ό λόγος καί θεός λύτρον δέδωκε τώι θανάτωι καί άναστάς εκ νεκρών άνήγαγεν εις ουρανούς. περί ής καί τώι 'Αβραάμ ελεγεν ó Θεός έν τ ώ ι σ τ τ έ ρ μ α τ ι σ ο υ ε ύ λ ο γ η θ ή σ ο ν τ α ι π ά ν τ α τ ά έ θ ν η , ö καί βέβαιων ελεγεν Gen. 22, 18 ó ά π ό σ τ ο λ ο ς τ ώ ι ' Α β ρ α ά μ ε λ έ χ θ η σ α ν αί έ π α γ γ ε λ ί α ι καί τ ώ ι σ π έ ρ μ α τ ι α ύ τ ο ϋ . Gal. 3, 16 où λ έ γ ε ι 'καί τ ο ϊ ς σ π έ ρ μ α σ ι ν α ύ τ ο ΰ ' ώ ς ε π ί π ο λ λ ώ ν , ά λ λ ' ώς ε φ ' ε ν ό ς 'καί 6 τ ώ ι σ π έ ρ μ α τ ί ' σ ο υ , δς έ σ τ ι ν Ί η σ ο ΰ ς Χ ρ ι σ τ ό ς . έσπούδασται δέ σοι τό ούτως φρονεϊν καθότι ουδέ τήν του δεσπότου καί σωτηρος ημών Ί η σ ο ϋ Χρίστου έπωνυμίαν προσδέχηι [ήτοι] τήν του υΐοΰ του θεοϋ, καί άρα πάντως περί σου άν εϊη τό γεγραμμένον 'εϊ τις οΰχ ομολογεί τόν κύριον ήμών Ίησοΰν Χριστόν έν σαρκΐ έληλυθέναι, ή τ ω ανάθεμα' ίο καί τό Οπό 'Ιωάννου λεγόμενον π α ν π ν ε ύ μ α δ ο μ ο λ ο γ ε ί Ί η σ ο ϋ ν Χ ρ ι σ τ ό ν , έκ ι ίο. 4, 2. 3 τ ο υ θ ε ο ϋ γ ε γ έ ν ν η τ ? α ι κ α ί π α ν π ν ε ύ μ α ö μή ο μ ο λ ο γ ε ί Ί η σ ο ΰ ν Χ ρ ι σ τ ό ν , έκ τ ο ΰ θ ε ο ϋ ο ΰ γ ε γ έ ν ν η τ α ι . οί ουν έκ θεοϋ γεννηθέντες Χριστοΰ του υίοΰ του θεοϋ τ ό ρ. 144 πάθος γεγενήσθαι λέγουσι κατά τάς προαγγελθείσας περί αύτοΰ προφητείας καί τά τ ώ ν αποστόλων διδάγματα. Χριστόν γ α ρ λέγων τόν τοΰ θεοϋ τοΰ παντοκράτορος υίόν ΐ5 τόν σταυρόν ΰπομεμενηκέναι τά έκάτερα λέγεις εν τώι ένί, τήν τε αΰτοΰ θεότητα καθ' ην θεός έστιν απαθής καί ομοούσιος τοΰ θεοϋ καί πατρός, καί (τήν άνθρωπότητα καθ' ην έστιν) άνθρωπος ό αύτός θνητός καί ομοούσιος τήι παρθένωι μητρί · τό δε λέγειν τόν ένα της τριάδος παθεΐν δείκνυσιν αύτόν τόν λόγον παθητόν. εάν ουν ό λόγος ποθητός, ομοίως καί ό π α τ ή ρ · ει δέ ò π α τ ή ρ και ό λόγος ποθητός, παθητόν καί τό πνεΰμα τό άγιον, έπειδή 2ο μία ούσία καί μία ή τούτων θεότης. έάν δέ εΐπηις φεύγων τό της υίοπατορίας έγκλημα παθητόν μεν τόν λόγον, άπαθή δέ τόν πατέρα καί το πνεΰμα, έλυσας τ ό όμοούσιον, έπηύξησας δέ καί τήν πολυθείαν. ίνα ουν μή άτριπτον καί άβατου τρίβον διοδεύων κρημνισθήις εις τήν τών αιρέσεων φάραγγα, γένηι δέ καί υπαίτιος της τών πολλών απώλειας καί της τοΰ θεοϋ ίερατείας αλλότριος, τήι βασιλικήι όδώι σεαυτόν καί τήν ποίμνην 25 σου όδήγησον, καθ' ην, καί οί έν Χαλκηδόνι άγιοι πατέρες βαδίσαντες κατέλαβον τόν ούρανόν. έπεί έσο γινώσκων ότι ή ά ξ ί ν η π ρ ό ς τ ή ν p í j a v τ ώ ν άκάρπων δ έ ν δ ρ ω ν Mt. 3, 1 0 κ ε ί τ α ι , καί ύ π ' αύτής ώς άγριέλαιος έκκοπήσηι, τοΰτ' έστί τήι τοΰ ά γ ί ο υ πνεύματος Rom. 11, 24 δυνάμει, ίνα ή ειρήνη καί ομόνοια αρραγής διαμείνηι τοΤς ίερεϋσι τοΰ Χριστοΰ. Villi

so

'Επιστολή Φίληκος έπισκόπου 'Ρώμης πρός Πέτρον έπίσκοπον 'Αντιοχείας παραινοΰσα ότι ου δεϊ προστιθέναι έν τώι τρισαγίωι τ ό 'ό σταυρωθείς δι' ή μας' Τ ί ς δ ώ σ ε ι τ ή ι κ ε φ α λ ή ι μ ο υ ΰδωρ καί τ ο ι ς β λ ε φ ά ρ ο ι ς μ ο υ π η γ ή ν ΐ ε Γ . 9 , ι δακρύων; ποίον δέ καί άξιον όδυρμόν προσοίσω τήι έμαυτοΰ ψυχήι συναλγών τήι τοΰ Ο [ = aerv], I ι ούδέ ευ O a r I ούδέν Ο ν nihil Λ ούδέ εν ô γέγονεν O c 2 θσ καί λόγοσ O e A 3 ή " καί άναστήe e a σασ O A 4 εύλογηθήσονται O I ένευλογηθήσονται 0 εύλογηθήσεται Ο τ ν 4/5 δ απόστολο; έλεγε O c 7 ì°r O 0CV A ò O r I τ ό ora. O r 8 Ίησοϋ om. O n v 9 τήν scripsi secundum Λ ούτε τήν O a είτε τήν O c είτε Ο ν ήτοι τήν Ο Ί ίο ή τ ω O e I εϊη t o O a r v 11 τ ό om. Ο ν ττδν] r rv r πνα O δ ομολογεί O I ομολογούν Ο« 12 τοΰ om. O I γεγένηται O c A 12/13 καί π α ν — ού γεγέννηται om. O r v I 13 γεγένηται C A έκ τοΟ θυ ούν 0 ° γενηθέντεσ O e corr., Λ 14 ττροαγγελίασ περί τήσ αύτοΰ Ο ν 15 τοΰ 2 om. 0 ° ib τόν στανρόν ΟΛ τ ό π ό θο; I 1 7 τήν άνθρωπότητα καθ' ήν έστιν om. ΟΙ, supplem secundum Λ 18 δέ I γ α ρ [γάρ σή Ο ν ] ΟΛ 20 δέκαίΟ Γ κ α ί τ ό — άγιον παθητόν Ο γ Ι 2ΐ υίοπατερίασ Ογ υίοπατρίασ O e 23 καί 1 om. I άτριβον O r I άτρεπτον Ο ν 24 κριμνησθείσ Ο ν φάλαγγα 0 " Λ τών 2 om. O c 26 σου om. O e A 28 τήι om. O a r v 29 καί ή 0 e 31 φήληκοσ I όφθαλμοΐσ O e A ( L X X )

π ά π α Oc

3 2 προσθεϊναι Ο''

τ ό om. O e r I

33 βλεφάρου O a r v I 3*

20

COLLECTIO SABBAITICA

Thren. i, 2 δεσπότου καί σωτήρος ημών Χρίστου άγίαι καθολικήι και άποστολικήι έκκλησίαι; κ λ α ί ο υ σ α έ κ λ α υ σ ε ν αύτη επί υίοίς καί θυγατράσιν αυτής καί ο ύ χ υ π ά ρ χ ε ι ό π α ρ α Thren. ι, 3 κ α λ ώ ν α υ τ ή ν ά π ό π ά ν τ ω ν τ ω ν ό γ α π ώ ν τ ω ν α ύ τ ή ν ά π α ν τ ε ς oi κ α τ α δ ι ώ κ ο ν τ ε ς α υ τ ή ν τύραννοι τε καί αίρεσιάρχαι κ α τ έ λ α β ο ν α υ τ ή ν δια σου, αδελφέ τιμιThren. 1, 5 ώτατε, καί οί έ κ θ λ ί β ο ν τ ε ς α υ τ ή ν έ γ έ ν ο ν τ ο εις κ ε φ α λ ή ν αυτής· πδσα ή ευπρέπεια s αύτής τό όσον επί σοί, έγένετο εις ουδέν. ίδόντες οί εχθροί αυτής έχάρησαν επί τήι άπωλείαι των τέκνων αυτής· ους γαρ έξέθρεψεν, ους έτιθηνήσατο, οϋς εις μέτρον ηλικίας ανήγαγε γαλακτοτροφήσασα προφητικοϊς καί άποστολικοϊς δόγμασι, τούτους έν μιδι καιρού ροπήι δια δηλητηρίου έφόνευσας. καθ' ου γάρ τρόπον οί τήν άλιευτικήν μετερχόμενοι βρώματι τ ό άγκιστρον καλύπτουσι καί άπροόπτως τους ίχθύας άγρεύουσιν, ίο ούτως καί συ τήι των αγγέλων ΰμνολογίαι προσθήκην έπήγαγες καί τήι τρισαγίαι λιτήι ώς έκ προσώπου εύσεβείας άσέβειαν έπενόησας δεινήν. έκ πολλών γάρ έπαρχιών τών κατά τήν Άνατολήν γράμματα έδεξάμεθα τ ά σημαίνοντα ήμϊν ώς ότι ή ση θεοφίλεια τ ό πάλαι σιωπηθέν Ούαλεντίνου δόγμα ανέλαβε καί αθετείται παρ' ύμών ή σωτήριος ενανΘρώπησις καί δτι εις τ ό Μανιχαίων δόγμα 'Αρείου τε καί Άπολιναρίου καί Παύλου του is Σαμοσατέως περιηνέχθητε. τ ό γάρ μή λέγειν τον μονογενή uìòv καί κύριον ημών ρ. 145 Ίησοϋν Χριστόν είναι τέλειον έν θεότητι καί τέλειον εν άνθρωπότητι αύτόν τε τ ό πάθος τό του σταυρού ύπομεμενηκέναι, άλλά μίαν φύσιν τοΟ 6εοΟ λόγου σεσαρκωμένην άψυχόν τε καί άνουν τ ό τοϋ κυρίου σώμα τήν Άπολιναρίου αΐρεσιν κρατύνει, μή έγνωκότος εκείνου δτι κατ' αύτήν τήν εναρξιν τής κοσμοποιίας πρώτον ή ψυχή τοϋ πρωτοπλάστου καί 2ο προπάτορος ήμών έθανατώθη καί είθ' ούτως τό σώμα· ελέχθη γάρ προς αύτόν ύπό τοϋ Gen. 2, 17 θεοΰ ήι δ'άν ή μ έ ρ α ι φ ά γ η ι ά π ό τ ο ϋ ξ ύ λ ο υ τ ο ϋ γ ι ν ώ σ κ ε ι ν κ α λ ό ν καί π ο ν η ρόν, θ α ν ά τ ω ι ά π ο θ α ν ε ϊ τ α ι · κατά οϋν τήν άπόφασιν τήν ύπό τοϋ θεοϋ κατ' αύτοϋ έπενεχθεΐσαν έν ήι ήμέραι εφαγεν άπό τοϋ ξύλου, έν αύτήι έθανατώθη ψυχικώς· ó γάρ τοϋ Gen. 5, 5 σώματος αύτοϋ Θάνατος γέγονε μετά ένακόσια καί τριάκοντα ετη. ό τοίνυν θεός ούχ 25 ήμιτελές τ ό δώρον αύτοϋ έποίησεν, άλλ' δλον όμοϋ τόν 'Αδάμ έκ μήτρας παρθενικής άνέλαIoh. 10, 15 βεν, ίνα και δλον τόν άπολωλότα διασώσηι* δι' ο καί ελεγεν ό κύριος ε γ ώ τ ή ν ψ υ χ ή ν μου τ ί θ η μ ι ύ π έ ρ τ ώ ν π ρ ο β ά τ ω ν . κρατύνειν δε βούλει καί Ούαλεντίνου καί Μαρκίωνος Μανιχαίων τε καί Βασιλειδιανών, έτι μήν καί Ελλήνων τ ά Θρηισκεύματα. εί γάρ θεός * * ό άποθανών διαιρετώς καί ούσιωδώς, ώσαύτως δέ καί τό άγιον πνεΰμα θεός 30 καί αύτό διαιρετώς καί ούσιωδώς, εύρεθήσονται ώς κατά τόν σον καί τόν εκείνων λόγον τρεις θεοί, καί δια τούτου κρατυνθήσεται τής πολυθείας ή πλάνη, καί δσον έπί σοί, διDeut 6, 4 εσκέδασται τ ό ά κ ο υ ε Ι σ ρ α ή λ , κ ύ ρ ι ο ς ό θεός σ ο υ κ ύ ρ ι ο ς είς έ σ τ ι καί δπερ ελεγεν Baruch 3.3 6 ό Ιερεμίας, ο ύ τ ο ς ό θεός η μ ώ ν ο ύ λ ο γ ι σ θ ή σ ε τ α ι έ τ ε ρ ο ς π ρ ο ς α ύ τ ό ν , ομοίως loh. ΐ7, 3 δε καί ό κύριος ί ν α γ ι ν ώ σ κ ω σ ί σε τ ό ν μόνον ά λ η θ ι ν ό ν θεόν. καί τής θείας 3.> γραφής ένα θεόν τήν άγίαν καί άδιαίρετον τριάδα κηρυττούσης, σύ καί οί προ σοΰ αίρεσιάρχαι τρεις θεούς έδογματίσατε, άλλον μέν λέγοντες θεόν τόν πατέρα παρά τόν υίόν καί έτερον θεόν τόν υίόν παρά τόν πατέρα καί πάλιν άλλον θεόν τ ό πνεϋμα τ ό άγιον παρά τόν πατέρα καί τόν υίόν καί τόν μέν θνητόν καί νεογενή, τόν δέ άναρχον καί άθάνατον. Ο [= aerv], I 6 όσον τό 0 e 12 δεινήν έπενόησασ Oe 14 κατέλαβε Ογ 15 μανιχαϊον Oav μανιχαιγ κόν Ο Ι i8TÒom.OeI 19 μή — εκείνου I έκείνοσγάρ μήέγνωκώσ ΟΛ 20/21 καί — ήμώνοπι.Ι 2τ ήμών om. Or έλέγχ6η Ον 22/23 τ °0 — ττονηρόν om. OrI, cf. 24 22 γινώσκοντοσ Oav 23 άττοθανη I γοΟν O0 ToOom.Oe 24 ή άν I ξύλου τοϋ γινώσκειν [γινώσκοντοσ Ο1] καλόν καί ττονηρόν ΟΊ 26/27 ανέλαβε τταρθενικήσ Oc ιη δλον τόν άττολωλότα OarvI άττωλολότα δλον OeA 3° lacunam indicaui e. gr. supplendo ό πατήρ διαιρετώξ καί οϋσιωδώξ καί Θεό; καί1 om. Ο ν 31 εϋρεθήσεται OcrA τόν'] τών 0 Γν 32 τούτο O r v 34 ό1 om - ° e ούτο; OaevA κσ Ο γ Ι καί ού Ο" 35 θεόν om. Ο τ 3 6 τριάδα και άδιαίρετον ΟγΙ 37 μέν ΟΛ om. I 39 νεογεννή Oa ut solet

V i l l i EPISTVLA FELICIS A L T E R A

21

επί τούτοις δέ τοίς βλαβεροίς σου ρήμασι βουλόμενος τά εναντία φρονείν των τε εν Νικαίαι άθροισθέντων και εν τήι Κωνσταντινουπόλει και έν Χαλκηδόνι άγίων πατέρων των και τό όμοούσιον κρατυνάντων και μίαν την θεότητα τοϋ πατρός καί τοϋ uíoü και τοϋ áyíou πνεύματος κεκραγότων κατά την 'Αρείου φρενοβλάβειαν καί σύ έπ' εκκλησίας έτόλμησας ειπείν δτι ό είς της άκτίστου καί αδιαιρέτου τριάδος τό πάθος ύπέμεινε, καί δια τούτου s έδοκίμασας λύειν καί τό όμοούσιον καί άριθμώι ύποβάλλειν τό θείον. ει y à p είς της άγίας τριάδος της άκτίστου καί συναίδιος ό σταυρωθείς θεός, τουτέστιν ό υίός, δύο δέ της τριάδος ό πατήρ και τό âyiov πνεύμα, λέγονται δέ θεοί καί ουχί κατά τόν εύθή λόγον θεός, καθώς π α ρ α δ ε δ ώ κ α σ ι ν ή μ ΐ ν οί α ύ τ ό π τ α ι καί ύ π η ρ έ τ α ι γ ε ν ό μ ε ν ο ι τ ο υ Le. ι, 2 λ ό γ ο υ , εύρεθήσεται [καί ούτως] λυόμενον μεν τό όμοούσιον (θνητόν γ ά ρ καί άθάνατον ίο ομοούσια είναι έτι ού δύνανται), κρατυνθήσεται δέ και ούτως ό της πολυθείας λόγος έν τώι τρεΤς θεούς τόν Χριστιανισμόν καταγγέλλειν. όπότε ουν γέγραπται ότι ό λ ό γ ο ς loh. ι, 14 σ α ρ ξ γέγονε καί θεός ήν ό λ ό γ ο ς , ούχ έτερος θεός ό λόγος παρά τόν πατέρα εύρεθή- loh. 1, ι σεται. λόγος γαρ ούχ απλώς, άλλα λόγος ένυπόστατος καί Θεός ό υιός εϊρηται, ίνα έκ της ημών εΰτελείας γνώμεν τό ταύτόν της ούσίας του πατρός καί του λόγου καί τοϋ πνεύ- is ματος τοϋ άγίου. καί γάρ ημείς ούχ ετεροι παρά τόν ήμέτερον λόγον εύρεθησόμεθα. ρ Η 6 έπεί ουν καθό λόγος, ό μονογενής τοϋ θεοϋ υιός ούκ ήδύνατο είς ιδίαν ούσίαν παθεϊν, ϊνα μή καί είς τήν τοϋ παντοκράτορος θεοϋ καί πατρός τό πάθος λογισθήι (μία γάρ θεότης πατρός καί υίοϋ καί άγίου πνεύματος), πάσχει τό γεγονός ϊδιον τοϋ λόγου εμψυχον σώμα, όπερ αύτός ό τοϋ θεοϋ ένυπόστατος λόγος έξ αύτής της μήτρας της άγίας καί άπειρογάμου 2ο παρθένου ένώσας έαυτώι προήλθεν έκ γυναικός, περί ής προμυθούμενοι οί θεηγόροι άνδρες ελεγονόθεός τ ώ ν δ υ ν ά μ ε ω ν , έ π ί σ τ ρ ε ψ ο ν δή καί έ π ί β λ ε ψ ο ν έξ ο ΰ ρ α ν ο ΰ καί Ps. 79,15·ι ίδε καί έ π ί σ κ ε ψ α ι τ ή ν ά μ π ε λ ο ν τ α ύ τ η ν καί κ α τ ά ρ τ ι σ α ι α ύ τ ή ν ή ν έ φ ύ τ ε υ σεν ή δ ε ξ ι ά σ ο υ , καί έ π ί υ ί ό ν ά ν θ ρ ώ π ο υ δν έ κ ρ α τ α ί ω σ α ς έ α υ τ ώ ι , άμπελον καί υίόν άνθρώπου δν ό λόγος έκραταίωσε συντρϊψαι τά τοϋ άιδου κλείθρα καί ^ωοποιήσαι 25 τούς άπό τών αιώνων θανόντας, τήν σωτήριον τοϋ λόγου ένανθρώπησιν καλούντες · δι'δ καί [ό κύριος] ελεγε τοις έαυτοϋ μαθηταϊς έ γ ώ είμι ή ά μ π ε λ ο ς , ύμ'εϊς τ ά κ λ ή μ α τ α , loh. 15, 5· 1 καί ό π α τ ή ρ μου ό γ ε ω ρ γ ό ς εστί καί μέλλει ό υ ι ό ς τ ο ϋ ά ν θ ρ ώ π ο υ π α ρ α - Mt. 17, 22. δ ί δ ο σ θ α ι είς χ ε ί ρ α ς α μ α ρ τ ω λ ώ ν . ό γάρ τοϋ πατρός ένυπόστατος καί θεός λόγος 2 6 , 4 5 δι' άκοής είσπηδήσας της άγίας παρθένου μυστικώς τήν κυοφορίαν είργάσατο. καθό 30 τοίνυν ό μονογενής υιός έστι τοϋ πατρός ομοούσιος καί εϊς της άδιαιρέτου τριάδος άκτιστός τε καί άθέατος, μεμενήκει άπαθής καί άθάνατος. τό ούν άκτιστον καί άθάνατον τήι κτίσει μή σύναπτε καί τόν της πολυθείας λόγον μή κράτυνε διό τοϋ λέγειν τεθνάναι τόν ένα της τριάδος. καθό δέ πάλιν έκ γυναικός έγεννήθη καί έστιν ήμΐν ομογενής καί ομόφυλος καί ομοούσιος άνευ άμαρτίας, τό πάθος ύπέμεινεν. δτι δέ ού μόνον ομοούσιος ήμίν ό υιός τό 35 κατά σάρκα, άλλά καί συγγενής, διδάσκει αύτός ό κύριος έν τώι λέγειν ποτέ μέν έν εύαγγελίοις τοις είς αύτόν πιστεύσασιν έ γ ώ ή ά μ π ε λ ο ς , ύμείς τ ά κ λ ή μ α τ α , ποτέ δέ καί loh. 15, 5 Ο [= aerv], I ι Toïs — βουλόμενοξ] καί I ^ήμασι — εναντία om. Or φρονών I 3 κρατυνόντων Ο " arv 4 κατά O I καί ΟΛ φρενοβλάβειαν καταισχυνόντων OeA 4/5 ετόλμησασ εΐττεϊν έττ' έκκλ. ΟγΙ 4 εκκλησία Oarv 5 toöto Oarv 7 συναιδίου I 8 θσ λόγοσ ΟγΙ ίο καί Γ e aev av οΰτωσ 0 Ι δέ [δή O ] κα'ι οΰτωα O deleui αθάνατα O 11 Iti είναι 0 e καί om. I 12 τόν χριστιανισμόν I χριστιανισμώ OA δτι] καί Ο 14 yàp I om. ΟΛ εϊρηται 0"ΓνΙ e e 1 ευρεθήσεται O A 15/16 τοΰ άγίου πνεύματος O 18 καί I om. OA ig πάσχει δέ OacvA 21 τταρθένου om. OrI ττρομηθούμενοι OervI θεογόροι Ον 24 σεαυτώ I 26 θανέντας Ογ e rv a r καλοΰντεσ I καλών ΟΛ ιη ό κσ O IA ò θα O ό χσ O , deleui ήμεϊσ O 29 άνών αμαρτωλών Oe 3 1 άκτιστοζ] άθάνατοσ Ον 32 άθάνατοσ OaevI άθέατοσ Ογ 33 σύνατττε Oav σύνταττεΟ"Ι τοΟ ΟγΙ τό Oaev 34/35 όμοούσιοσ καί όμογενήσ καί όμόφυλοσ 0 e 34 ° uovoγ γενήσ I 37 ττιστεύουσιν Ο Ι

COLLECTIO

22

SABBAITICA

Ps. 2i, 23 έν ψαλμοΐς ά π α γ γ ε λ ώ τ ό όνομά σου τοις άδελφοϊς μου. πόθεν δέ σοι καί ή τοσαύτη κσκίστη έννοια ύπεισήλθεν, ώστε σεαυτόν καί των άγίων αγγέλων εύσυνετώPhil. 3, 19 τερον καί σοφώτερον λογίσασθαι; εν τούτοις κλαίω, εν τούτοις οδύρομαι τούς εχθρούς τ ο υ σ τ α υ ρ ο ύ τ ο υ Χ ρ ί σ τ ο υ , ών τ ό τέλος άττώλεια, ών ό θεός ή κοιλία καί ή δόξα εν τ ή ι α ί σ χ ύ ν η ι α ύ τ ώ ν . ούκ ένενόησας δτι τό σκανδαλίσαι s Mt. 18, 6 καί μόνον ένα των πιστευόντων εις τον κύριον ημών Ίησούυ Χριστόν άφόρητον έχει τήν άγανάκτησιν, άλλ' ούτως άπαραφυλάκτως, καθάπερ ό όφις τήι Εύαι, καί αύτός τόν ΐόν της όπτάτης τώι ττλήθει των ττιστών ταϊς άκοαϊς έπέχεας καί τόν παραδοθέντα ήμϊν ύπ' αγγέλων τρισάγιον αΐνον ένόθευσας ένθέμενος έν αύτώι ό σταυρωθείς δι' ήμάς; δρα ούκ ένενόησας ασεβέστερου σαυτόν όρ^όμενος Παύλου του Σαμοσατέως καί Φωτεινού καί ι» Άρτεμά των δύο υιούς του θεού όρισαμένων, ένα ττροαιώνιιον καί ένα νεογενή, ότι καί σύ πλεονασμόν τήι τριάδι ένέθου δύο υιούς τοΰ θεοΟ ειπών, ένα ϊσχυρόν καί ένα τόν σταυρωθέντα; επί τούτοις δέ καί εις εννοιαν οϊεσαι άγει ν τό πιστότατον Χριστού ποίμνιον ώς ότι κατά τόν Μανή λόγον τό άγιον πνεύμα έσταυρώθη. μετά γάρ τό ειπείν άγιος αθάνατος, όπερ εστί τό πνεύμα τό άγιον, τότε έπάγεις ό σταυρωθείς δι' ημάς, έλέησον is ήμδς, και τετράδα, ού τριάδα εύρίσκηι τόν λαόν έκδιδάσκων. καί ει μέν έξ άνθρωπίνης παραδόσεως ύπήρχεν ό αίνος, και ούτως μετά παραφυλακής άν τόν σταυρόν έν τώι τρισρ. 147 αγίωι παρέθηκας, ένθα ή τοΰ υίοΰ προσηγορία, ήτις έν τώι τρισαγίωι ισχυρός είρηται · όπότε δέ ύπ' αγγέλων ό τρισάγιος ούτος αίνος ήμϊν εξεδόθη, οίτινες προ μέν τού σταυρού les. 6, 3 έλεγον άγιος άγιος άγιος, ώς ήξιώθη 'Ησαΐας θεάσασθαι, μετά δέ τόν σταυρόν ύμνολόγουν 2ο άγιος ό θεός, άγιος ισχυρός, άγιος άθάνατος, ώσπερ ό κομιδήι νήπιος παις σειομένης τής Κωνσταντινουπόλεως καί τοΰ λαοΰ έν τώι Κάμπωι ΐκετεύοντος ήρπάγη εις τόν αιθέρα ώς επ'ι ώραν μίαν τού όλου πλήθους θεωροΰντος καί Πρόκλου τοΰ τής πόλεως επισκόπου, κάκεΐ μεμαθηκώς τόν αΐνον καί πάλιν κατενεχθείς άπήγγειλεν άπερ έδιδάχθη έν τώι αίθέρι, ειπών έξ ούρανών ώς ύπό πλήθους πολλού φέρεσθαι εις τά ώτα αύτού ταύτην τήν ύμνωι- 25 δίαν καί δτι έρρέθη αύτώι έξειπεΐν τώι λαώι τήν τοιαύτην ύμνολογίαν. ής έναρξάμενοι οΐ λαοί τήν πόλιν κατέλαβου καί τόν θεόν διά τής τοιαύτης ύμνωιδίας έξευμενισάμενοι έλυτρώθησαν τής έπικειμένης όργής. σύ δέ άφειδώς κατετόλμησας, ώς τάς λοιπάς θείας γραφάς, καί τήν τών αγγέλων ύμνωιδίαν διαστρέψαι. τίς ούν ού μή θρηνήσηι έν τούτοις; τίς ού μή στενάξηι; όποιον δέ άλγος κατά τό άλγος τής τού κυρίου καί σωτήρος 3» ήμών Χριστού εκκλησίας εύρεθήσεται; θεωρεί σε τόν ταχθέντα φως είναι τών έν σκότει καί παιδευτήν τών άφρόνων μάλλον αφροσύνης διδάσκαλον καί τό φώς εις σκότος μεταποιοΰντα, θεωρεί σε τούς λαούς τούς άπαξ φωτισθέντας καί καλά γευσαμένους θεού ρητά, ΘεοΟ έντάλματα, θεού προφητικά προρρήματα, θεοΰ άποστολικά καί εύαγγελικά διδάγματα μάλλον ύπό σού διαστρεφομένους καί έκδιδασκομένους μή μόνον άνασταυροΰν τόν ss υίόν τοΰ ΘεοΟ καί παραδειγματί^ειν, άλλά καί έναντία φρονεΐν τών θείων γραφών, άπαρνήΟ [ = aerv], I ι σοι O a e v A σε I oni. Ο"1 4 καί ών O 9 ΰμνον I iTTÓcyei O

e

ó om. Ο·"'

5 °ύκ άν O

ίο σεαυτόν 0 e 1 7 καί om. I

ταύτην τήν Ο Ι

καλών — ρημάτων O e I

21 ό 2 om. O a c v

25 ούρανοΰ Ο Λ 29 μή om. O

c

άνασταυροϋντα Ο

καί ώ% I

34 ενταλμάτων O e I

θεοΰ* om. I a

26 έρρήΟη Ο γ 1 στενάξει O e l

30 μή om. Ο 33 καλά — ρητά Ο

ν

καλόν — ρήμα O r

προφητικών προρρήσεων O e om. I

35 διδασκομένουσ O e

¡6 7ταραδειγματί3οντασ O παραδειγματί^οντα Ο

διδάσκονται O a γραφών διδάσκοντα τέ Ο ν

2 ', τ ο ΰ 2 ο π ι . Ο ϊ ν

darò I

θρηνήσει O I

3 1 τ ω σκότει Ο 0

ι 8 εθηκασ Ο γ Ι

22 ούραυόν Ο 0

e

34/35 άττοστολικών καί ευαγγελικών διδαγμάτων Ο Ι ν

1 5 τότε om. I

1 7 / 1 8 εν τ ώ τρισαγίω τόν στρόν O r I

ig αΐνοσ ούτοσ O e

3 1 . 33 θεωρεί σε O a c v A θεωρήσαι O r I

2/3 σννετώτερον 1

έττεχεεσ O a έττέχεισ Ο '

14 μανή O a v τοΟ μάνεντοσ O e r I

ούτοσ O I

γ

έπεισήλθεν O c

8 τ ο ΰ ττλήθουσ I

13 οΐει O e

¿ 3 / 2 4 άττερ — αίθέρι άττήγγειλευ O a εϊττεΐν Ο

e

v

ϊσχυρόσ â v τ ώ τρισαγίω Ο 0 0

κάκιστοσ O a v

2 τοιαύτη I

ν

άνασταυροϋντασ Ο 1

αιφερενδάριος του εΰσεβεστάτου ημών βασιλέως καί οί ευλαβείς μοναχοί. Καί είσήλθοσαν Θεόδωρος τε ό περίβλεπτος τριβοϋνος νοτάριος καί ραιφερενδάριος του θεοφυλάκτου ήμών δεσπότου καί Mapιανός ό θεοφιλέστατος πρεσβύτερος και ήγού- 3ο μένος μονής Δαλματίου του της όσίας μνήμης καί εξαρχος καί συν αύτώι οί θεοσεβέστατοι Μ Vili 979 πρεσβύτεροι καί άρχιμανδρίται και μοναχοί οί καί υπογράφοντες τώι έπιδοθέντι παρ' αύτών λιβέλλωι τώι δεσπότηι ήμών τώι άγιωτάτωι καί μακαριωτάτωι οίκουμενικώι άρχιεπισκόπωι καί πατριάρχη ι Μη ναι. 8 Ό άγιώτατος άρχιεπίσκοπος είπε- Λεγέτω κατά πρώτην τάξιν Θεόδωρος ό περί- 35 βλεπτος τήν αίτίαν έφ' ήι παραγέγονε προς ήμδς. 9 Θεόδωρος ό περίβλεπτος τριβοϋνος νοτάριος καί ραιφερενδάριος τοϋ εύσεβεστάτου ήμών δεσπότου είπεν Οί θεοφιλέστατοι επίσκοποι της δευτέρας Σύρων επαρχίας άναφορδι έχρήσαντο περί τίνων εκκλησιαστικών κεφαλαίων προς τον εύσεβέστατον καί θειότατον

7

Ο [ = ae, r (inde a 2), ν], I [inde a 2] ι καί — έλενουπόλεωσ O" om. O v 2 δέ om. Oe 3/4 Θεοφάνουζ — καί1 om. I 4 θεοφιλεστάτων Oc 5 καί1 om. Oe αύτοϋ om. I 8 διακόνων 0 e Kab om. I 9 ένθέου ττόλεωσ 0 ΓΤ άγίασ OrI ίο ήμών om. I 15 άγγύρασ Ογ ι8 παρόντοσ δέ Oe εύλαe aer βοϋσ O I εύσεβονσ Ο"™ 19 πριμμικήριοσ O I πριμμηκήριοσ Ον 2ο βασιλεύοι/σαν Ο" 23 ήμών Orv ήμών Ον 24 σεκρέτου OeI ^αιφενδαρίω ΟνΙ 25 δεσττότου ήμών Οβ οπτοκομιρμενοι Oe έτπδοθείσαΐ om. Ο» 27/28 ραιφενδάριος ΟνΙ ut soient 28 τοϋ — βασιλέως om. I 29 είσήλθοσαν ΟγΙ είσήλθον O a e v 2 9 / 3 ° βαιφερενδάριοσ τοϋ — δεσπότου τριβοϋνοσ καί νοτάριοσ Oc 3 1 σύυ αί/τώ Oc 33 καί μακαριωτάτω καί Or 3 8 01 om. Oc

30

COLLECTIO SABBAITICA 5

ημών δεσπότην, où μην αλλά καί oí ευλαβέστατοι άρχιμανδρΐται των ευαγών μοναστηριών ταύτης της βασιλίδος πόλεως καί τινές τών έκ της 'Ανατολικής διοικήσεως καί οί ύπό τά 'Ιεροσόλυμα ευλαβέστατοι μοναχοί δεήσεις έτπδεδώκασι τώι καλλινίκωι ημών δεσπότηι θεσπίσαι τε κατηξίωσε τό αυτών κράτος ταύτας δι' έμοΰ άποδοθήναι τήι ύμετέραι μακαριότητι καί τοις έκ της πρεσβυτέρας 'Ρώμης όσιωτάτοις άνδράσι καί τήι λοιπήι ένδημούσηι ευαγεί συνόδωι, άγαγεΐν δέ παρ' ΰμδς καί αυτούς τους τάς δεήσεις έπιδεδωκότας εΰλαβεστάτους άνδρας, έφ' ώι ταύταις έντυγχάνοντας υμάς πέρας αύταΐς έπιθεϊναι. 10 Ό άγιώτατος αρχιεπίσκοπος εϊπεν· Άναγινωσκέσθω τά παρά Θεοδώρου τοΰ περιβλέπτου προισχόμενα. Καί λαβών Διόδωρος ό θεοσεβέστατος διάκονος καί νοτάριος τάς δύο δεήσεις, τήν τε έκ προσώπου τών έπισκόπων καί τήν έκ προσώπου τών μοναχών, άνέγνω Λίβελλος έπισκόπων τώι βασιλεΐ Ίουστινιανώι 11

Τώι εΰσεβεστάτωι καί γαληνοτάτωι όλης τής οικουμένης μετά θεόν δεσπότηι Φλ Ίουστινιανώι τώι φιλοχρίστωι καί αίωνίωι αΰγούστωι καί αύτοκράτορι παρά Παύλου Ps. 125, 3 έπισκόπου Άπαμείας καί τών λοιπών επισκόπων τής δευτέρας Σύρων επαρχίας. Έμεγ ά λ υ ν ε καί νΰν κ ύ ρ ι ο ς τ ο υ π ο ι ή σ α ι μεθ' η μ ώ ν , έ γ ε ν ή θ η μ ε ν ε ύ φ ρ α ι ν ό μ ε ν ο ι , καθώς γέγραπται, ευσεβέστατε και φιλόχριστε βασιλεϋ. δικαίως γάρ τά δίκαια διώκοντες καί τά άληθή καί ορθόδοξα δόγματα τών αγίων ημών πατέρων όσημέραι αναζητούντες καί κρατύνοντες κηρύττετε εμφανώς πασι τοις όρθοδόξοις λαοις Χριστόν τον θεόν ήμών βασιλέα τών άπάντων καί κεφαλήν τής έκκλησίας αύτοΰ τής άγίας, ην τώι ΐδίωι αίματι περιεποιήσατο λυτρωσάμενος ήμας έκ θανάτου ου έπήγαγεν ήμΐν ó άλάστωρ διάβολος διά τών υποθηκών αύτοΰ τών πονηρών, καί άληθώς έγνωμεν δτι έμεγάλυνε κύριος τήν ίεράν ύμών καί δικαίαν βασιλείαν καί πάντας τούς έναντιουμένους υποχείριους του κράτους υμών πεποίηκεν, ότι τήν άμωμον καί άγίαν πίστιν έκδικοΰντες τον μεν σϊτον τον καθαρόν, τοΰτ' έστί τά όρθά δόγματα ώς θυμίαμα προσφέρετε τήι αύτοΰ άγαθότητι, τό δέ άχυρον κατακαίετε πυρί άσβέστωι, φαμέν δή τούς αιρετικούς τούς μή δεχομένους τάς άγίας τέσσαρας συνόδους ώς ένα öpov πίστεως άληθοΰς, τήν τε τών τιη καί τήν τών ρν καί τήν έν Έφέσωι Μ v i l i 982 πρώτην καί τήν έν Χαλκηδόνι άγίαν οϊκουμενικήν σύνοδον, μεθ' ών καί τήν τιμίαν καί σεcf. t. II ι βασμίαν έπιστολήν τοΰ έν άγίοις π ά π α Λέοντος άσπα^όμεθα τήν όντως στήλην όρθοΡ· 365, ΐ5 δοξίας ύπάρχουσαν. οϊτινες άγιοι ήμών πατέρες πδσαν αίρετικήν πλάνην καί κακοδοξίαν καθελόντες πόρρω τών άγίων τοΰ θεοΰ εκκλησιών πεποιήκασι διδάξαντες ήμδς γεγεννήσθαι μεν άχρόνως έκ τοΰ πατρός τον uìòv τοΰ θεοΰ καί είναι αύτοΰ όμοούσιον κατά τήν θεότητα καί τό πνεΰμα τό άγιον πατρί καί αύτώι τώι υΐώι συμπροσκυνεϊσθαι καί συνδοξά^εσθαι καί μίαν είναι πατρός καί υίοϋ καί άγίου πνεύματος τήν ούσίαν καί τήν θεότητα καί έν τρισίν ύποστάσεσιν, έπ' έσχάτων δέ τών ή μερών τόν αύτόν προαιώνιον υίόν τοΰ θεοΰ καί θεόν ήμών σαρκωθήναί τε καί ένανθρωπήσαι καί γεννηθήναι έκ πνεύματος άγίου καί Μαρίας τής κατά άλήθειαν Θεοτόκου καί άειπαρθένου καί γενέσθαι ήμϊν όμοούσιον καί είναι τόν αύτόν τέλειον έν θεότητι καί τέλειον τόν αύτόν έν άνθρωπότητι, τάς τών δύο φύσεων ιδιότητας μή άποβαλλόμενον, άλλ' έν έκατέραι φύσει γνωριΟ [= aerv], I 2 άνατολησ Orv oí om. Oer τά ora. OarvI 4 κ α ' ταύτασ I 6 τε I 7 ταύτασ Ογ έτπθήναι Ον 13 β Ο in mg. φλαβίω OeI om. Oav 15 έτταρχίασ σύρων Ο ν χ 8 ττρων ήμών Oav 19 κηρύττεται Orv κηρύττομεν ΙΛ φανερώσ Oe γ Γ 20 έν τώ Ο 2ΐ έκτου I ôv I 23/24 υμών του κρότου; 0 Ι 25 προσφέρεται Ογ 26 ττυρί άσβέστω κατακαίετε 0 e κατακαίεται Or 28 άγίαν καί I 29 άσπα^όμεθα om. I 30 οΐτινεσ ot I 32 γεγενήσθαι Orv, corr. Ον αύτώ I 33 αύτώι τώι om. 0 Γ 35 κ α ' om. I 39 άποβαλόμευον I

IO. II LIBELLVS EPISCOPORVM SECVNDAE SYRIAE

31

30μενον τον αύτόν εν ávt προσώπωι και μιαι ύποστάσει άσυγχύτως άτρέπτως αδιαιρέτως, ώς εντεύθεν τα Νεστορίου καί ΕύτυχοΟς βδελυρά καΐ θεομισή δόγματα κατά κράτος έκβάλλεσθαι καί έκ ρι^ών άνασπάσθαι τά j i j á v i a ä ταίς όρθοδόξοις έκκλησίαις ένέσπειραν. όθεν τοΟ μέν φρενοβλαβούς καί άνθρωπολάτρου Νεστορίου την διαίρεσιν άποφεύγοντες όμολογοΰμεν όπερ εκείνος ήρνήσατο, τήν άγίαν άχραντον καί άειπάρθενον μητέρα τοΰ κυρίου s και θεοϋ ημών Ίησου Χρίστου θεοτόκον, Ευτυχούς δέ τοΰ λήρου καί παράφρονος τό βδελυρόν καί άνόητον δόγμα άναθεματί^οντες παντελώς καί εξοστρακί^οντες τήν διαφοράν τ ώ ν φύσεων έπιγινώσκομεν και όμολογοΰμεν δύο φύσεις μετά τήν ενωσιν έν μιαι ύποστάσει έν τώι ένί Χριστώι τώι θεώι ήμών καί ουχ ώσπερ οι ανόητοι Εύτυχιανισταί μετά του διδασκάλου αυτών Εύτυχοϋς καί Διοσκόρου του δεξαμένου αύτόν ούκ ορθώς προ ίο της ενώσεως δύο λέγομεν φύσεις, μίαν δέ μετά τήν ενωσιν. τούτο γάρ έστιν άρνήσασθαι παντελώς τήν τοΰ θεοΰ ήμών καί σωτήρος οίκονομίαν καί ατρεπτον ένανθρώπησιν, ην κατεδέξατο διά τήν ήμετέραν σωτηρίαν. οί γαρ τ ά είρημένα βλασφημήσαντες ανόητοι καί άλλότριοι της ομολογίας ής ό κορυφαίος τ ώ ν αποστόλων Πέτρος ώμολόγησεν ειπών σ υ is εϊ ό Χ ρ ι σ τ ό ς ό υ ι ό ς τ ο ΰ θεοΰ τ ο ΰ ζ ώ ν τ ο ς · ήμεΐς δέ οί της υμετέρας ύπερευχόμενοι Mt. ι(>, ι6 εύσεβοϋς βασιλείας, της καθαρός πηγής τών ναμάτων της ορθοδοξίας μετέχοντες καί μεταδίδοντες τοις όρθοδόξοις λαοΐς καί ταύτηι τήι πίστει τήν ύμετέραν γαληνότητα στεφανουμένην όρώντες καί νικώσαν πάντα έχθρόν καί ύπεναντίον της εύσεβοΰς υμών βασιλείας, παρακαλοΰμεν άποστραφήναι τόν έν σκαμβήι καρδίαι καί μή έξ όλης καί καθαρας διανοίας δεξάμενον τ ά ορθά καί άνεπίληπτα δόγματα τ ώ ν είρημένων άγίων πατέρων, άλλ' εν υπο- 2ο κρίσει μέν σχηματισάμενον δέξασθαι τάς αγίας τέσσαρας συνόδους καί τήν άοίδιμον έπιστολήν τοΰ έν άγίοις π ά π α Λέοντος διά τ ό άξιόπιστον τ ώ ν προσώπων, έργοις δέ άρνησάμενον καί μή όμολογήσαντα τήν άγαθήν αύτών πίστιν καί όρθόδοξον καί ΐδικώς τάς φωνάς έκείνας δΓ ών Εύτυχή τόν παράφρονα της έκκλησίας έξέτεμον, καί άπελάσαι τοΰτον της υμετέρας εύσεβοΰς πολιτείας, φαμέν δέ "Ανθιμον. Σεβήρον δέ καί ΤΤέτρον τους άναθεμα- 25 τισθέντας καί νΰν άποστρεφόμεθα καί άναθεματί^ομεν καί άλλοτρίους εχομεν της τών μ v i l i 983 ορθοδόξων κοινωνίας αιρετικούς όντας καί χαίροντας άεί τήι διαιρέσει τών άγίων τοΰ θεοΰ εκκλησιών μεθ' ών καί τόν προειρημένον Διόσκορον ούκ ορθώς, ώς εϊρηται, δεξάμενον Εύτυχέα τόν δυσώνυμον άποστρεφόμεθα καί άναθεματί^ομεν. ούτω γ ά ρ έχοντες καί ούτω φρονοϋντες καί τώι της όσίας μνήμης πάπαι καί άρχιεπισκόπωι της πρεσ- 3ο βυτέρας 'Ρώμης Ά γ α π η τ ώ ι τώι Ιπ' εύεργεσίαι πασών τών έκκλησιών καί της υμετέρας εύσεβοΰς πολιτείας επιστάντι καί άξιωθέντι τών εύσεβών ύμών ιχνών διά μετρίας επιστολής περί τούτων αύτών έγνωρίσαμεν καί ώς ήγούμεθα, ούκ έφθασε ταύτην άπολαβεϊν προσκληθείς υπό Χριστοΰ τοΰ θεοΰ ήμών. öv ό κύριος μετέστησεν, ϊνα τό πλήρωμα τής κατορθώσεως τήι ύμετέραι φυλάξηι γαληνότητι. υμδς δέ ό κύριος τής δόξης φυλάξοι 35 τους εύσεβεΐς καί 3ηλωτάς καί φύλακας τής ορθοδόξου πίστεως, ην παραδεδώκασιν ήμϊν οί προλεχθέντες άγιοι ήμών πατέρες, πάσηι τήι οίκουμένηι καί ταϊς άγιωτάταις αύτοΰ έκκλησίαις έν είρήνηι καί εύφροσύνηι καί νίκηι τήι κατά τ ώ ν έναντίων προνοουμένους καί κυβερνώντας τήν έγχειρισθεισαν υμϊν παρά τής αύτοΰ άγαθότητος βασιλείαν. Ο [= aerv], I ι έν om. 0ΓΙ άτρέπτως καί ΙΛ 2 τε καί» 0 e 6 τοΰ om. Or 7 έξοστρακί^οντασ Ον ίο διαδεξαμένου I ιι λέγοντεσ I 15 ö om. Oav 16 Ομεΐσ Ον ήμετέρασ Or ν ι6/ΐ7 μετέχοντες — ορθοδόξου om. Ο 23 καί όρθόδοξον πίστιν αύτών [αύτών -ττίστιν Oav] Oaev 24 έξέτεμαν Or έξέτεμεν Ο ν 24/25 ήμετέρασ Oav 25 σευήρον O cv τέ Or 27 ττολιτείασ καί κοινωνίασ I 3° αρχιεπισκόπου Ογ 32 ήμών Ον διαμετρίσασ Ον 35 φυλάξοι Ο Ι φυλάξει Oev φυλάξαι Ογ 37 πρεσ ήμών Oe

32

COLLECTIO

SABBAITICA

Ύπογραφαί ι Παύλος ελεεί θεοΰ επίσκοπος της υμετέρας Άπαμείας ύπερευχόμενος της ευσεβούς υμών καί θεοφυλάκτου βασιλείας έδεήθην 2 Σεβηριανός έλέει ΘεοΟ επίσκοπος της υμετέρας Άρεθούσης ύπερευχόμενος της ευσεβούς υμών καί θεοφυλάκτου βασιλείας έδεήθην 3 Θεόδωρος έλέει θεοϋ επίσκοπος της υμετέρας Βαλανεωτών ύπερευχόμενος της ευσεβούς υμών καί θεοφυλάκτου βασιλείας έδεήθην 4 Στέφανος έλέει θεοΟ επίσκοπος της υμετέρας Λαρίσσης ύπερευχόμενος της ευσεβούς υμών καί θεοφυλάκτου βασιλείας έδεήθην 5 Νόννος έλέει θεοΰ έπίσκοπος της υμετέρας 'Ρεφανίας ύπερευχόμενος της ευσεβούς υμών καί θεοφυλάκτου βασιλείας έδεήθην 6 Κυριάκος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος της ύμετέρας Σελευκοβήλου ύπερευχόμενος της ευσεβούς ύμών καί θεοφυλάκτου βασιλείας έδεήθην 7 Σέργιος έλέει ΘεοΟ επίσκοπος της ύμετέρας 'Επιφανείας ύπερευχόμενος της ευσεβούς ύμών καί θεοφυλάκτου βασιλείας έδεήθην. Λίβελλος τών μοναστηριών 12

Βασιλεϊ θεοφιλεστάτωι καί πανευσεβεστάτωι Ίουστινιανώι αΰτοκράτορι αΰγούστωι δέησις καί ικεσία παρά Μαριανοΰ έλέει θεοΰ πρεσβυτέρου καί άρχιμανδρίτου μονής Δαλματίου του μακαριωτάτου καί έξάρχου τών ευαγών μοναστηριών τήσδε της πόλεως καί αρχιμανδριτών τ ώ ν αυτών ευαγών μοναστηριών καί τών έν αύτήι ενδημούντων από της ύπό τα Ιεροσόλυμα έρήμου άρχιμανδριτών καί μοναχών καί της δευτέρας Συρίας καί του ou. 2ΐ, ι αγίου ορούς Σίνα καί τών τριών Παλαιστινών. Την έν χειρί θεοΰ καρδίαν της ύμετέρας v i l i 986 εύσεβείας ou δάν θέληι, κλινομένην όρώντες καί διά τοΰτο τών συνεχόντων πραγμάτων την καλλίστην ύμών πολιτείαν προτιμώσαν καί τήν τών άγιωτάτων εκκλησιών είρήνην καί τών πιστών λαών τήν ήσυχίαν, είκότως θαρροΰμεν παρενοχλεΐν τώι θεοφυλάκτωι ύμών κράτει περί τ ώ ν κοινήι πδσι Χριστιανοίς συμφερόντων. διδάσκομεν τοίνυν ώς εισόδου τετυχηκότες προ τούτων φανερών ήμερών παρά τήι ύμετέραι εύσεβείαι έδεήθημεν τ ώ ν εύσεβών ύμών ιχνών τον έπιδεδομένον παρ' ημών λίβελλον τώι άγιωτάτωι καί μακαριωτάτωι πατριάρχηι Μ η ναι προσδεχθήναι καί κανονικώς πραχθήναι. έπεί τοίνυν ύπέρ τών αυτών δεόμεθα, θεσπισάτω ή ύμετέρα φιλόθεος γαληνότης δι' εύσεβοΰς ύμών κελεύσεως καταπεμπομένης προς τον είρημένον μακαριώτατον άνδρα τον είρημένον λίβελλον τον γενόμενον κατά τών λυμαινόντων τήν άγίαν τοΰ ΘεοΟ έκκλησίαν, φαμέν δή Σεβήρου καί Πέτρου τ ώ ν δυσσεβών καί τών τ ά όμοια τούτοις φρονούντων άπό ΕύτυχοΟς καί Διοσκόρου καταγόμενων Άκεφάλων αιρετικών, ών είς έστιν καί ó μάλιστα διαταράξας τό γε έπ' αΰτώι τήν άγίαν τοΰ θεοΰ έκκλησίαν Ζωόρας τις Σύρος άλόγιστος πλήρης πάσης άνοιας καί μανίας καί μηδέν έτερον παρά τούτων μαθών ή άναθεματφιν τούς άγιους ήμών πατέρας καί τούς τούτοις κοινωνοΰντας καί άπαιτεΐν τους προς αυτόν παραγινομένους Ο [= aerv], I ι αϊ υπόγραφα! I ms om. Oav 2 έλέω Oev έλαίω 0 a ελ superscripta ε 0Γ 4 σευηριανόσ Oe Ιλεω [semper] 0 e ελ superscripta ε Or 5 ύμών om. Oe 6—15 ύπερευχόμενοξ — εδεήθην] συν τοίσ λοιποϊσ εδεήθην ΟγΙ 15 καί Θεοφυλάκτου ύμών Ο ν \η γ Oa in mg. 2 E Ν 18 έλέω O I 19/20 τήσδε της — μοναστηρίων om. Ο 1 9 καί τών I 2ο ευαγών om. Ο Γ Ι Λ εκδημούντων Ον 22 τών I om. Ο παλαιστήνών Oe 23 αν Oav θέληι om. Ον 24 ήμών I καί1 om. Oe 26 χριστιανών Ον 27 τη — εύσεβεία OaevI τά ύμέτερα βασίλεια Ο1 28 τον έπιδεδομένων Ον 29 μίνα Or 32 του Θν άγίαν Ο ν 32/33 φαμέν — πέτρου Oaev ήγουν σεβήρου καί πέτρου [πέτρου καί jcoopâ Or] 0ΓΙ 32 δέ Ον 34 καί om. Oaev 35 ^ωώρασ I 36 μηδενί Ον 37 άπαιτεΐν scripsi άπατεΐν Ογ άπατδν OaevIA παραγενομένουσ Ο™

12 LIBELLVS MONACHORVM AD IMPERATOREM

33

τοϋτο ποιεΐν και παρασυνάγειν καί παραβοηττί^ειν, ώς Ιδεήθημεν, προσδεχθήναι και κανονικώς τά γε έγκείμενα αύτώι ττέρας δέξασθαι συνιόντων κατά ταύτόν του τε εΐρημένου πατριάρχου Μηνδ καί των όσιωτάτων καί θεοφιλεστάτων 'Ρωμαίων καί της ενδημούσης κατά ταύτην την βασιλίδα ττόλιν άγίας συνόδου. τούτου γαρ τυχόντες με^όνως καί έττιτεταμένως τάς ύττέρ της υμετέρας εύσεβείας ικεσίας άναπέμψομεν τώι φιλανθρώττωι s θεώι έφ' coi τε δωρηθήναι ήμϊν έπΐ μηκίστους χρόνους τό ϋμέτερον ευσεβές όνομα καί π ρ ά γ μα καί τήν ΰμετέραν βασιλείαν φρουρουμένην υπό της ττάντα νοΰν ύπερεχούσης τοΰ θεοΰ είρήνης καί ταύτην χορηγούσαν ταΐς άττανταχοΟ άγίαις τοϋ θεού έκκλησίαις καί έκποδών ποιουμένην τούτων πάντα τόν μή κοινωνοΰντα ταύταις καί τώι αποστολικώι Θρόνωι. Ύπογραφαί

ίο

ι Μαριανός έλέει θεού πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τοΰ εν άγίοις Δαλματίου και εξαρχος των ευαγών μοναστηριών ταύτης της βασιλίδος πόλεως ύπογράψας έδεήθην: — 2 'Αγαπητός έλέει θεού πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής Δίου δεηθείς υπέγραψα: — 15 3 'Αγάπιος έλέει θεού πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του τής θείας μνήμης Θαλασσίου ύπογράψας έδεήθην: — 4 'Αλέξανδρος έλέει θεού πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τοΰ έν άγίοις Άβραμίου ύπογράψας έδεήθην: — 5 Θεόδωρος έλέει θεού πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής Μώβ ύπογράψας 20 έδεήθην: — 6 'Ελευθέριος έλέει θεού πρεσβύτερος καί ήγούμενος του άγίου μάρτυρος Κυριακού ύπογράψας έδεήθην: — 7 Διόσκορος έλέει θεού πρεσβύτερος καί ήγούμενος (μονής) των Όλυβρίου ύπογράψας έδεήθην: — 25 s Παύλος έλέει θεού πρεσβύτερος καί ήγούμενος των 'Ρωμαίων πλησίον των Μ v i l i 987 Πατροΐνου ύπογράψας έδεήθην: — 9 Κοσμάς έλέει θεού πρεσβύτερος και ήγούμενος τοΰ άγίου προδρόμου καί βαπτιστοΰ 'Ιωάννου τοΰ έν τοις Στουδίου ύπογράψας έδεήθην: — 10 IVLIANUS MISERICORDIA DEI PRESBYTER ET HEGVMENVS SCRIPSI ET SVPPLICAVI:

MONASTERII

ROMANORVM

S V B - 30

—

11 Ίώαννης έλέει θεού πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής τοΰ άγίου αποστόλου Θωμά ύπογράψας έδεήθην: — ΐ2 'Ιωάννης έλέει θεού πρεσβύτερος και ήγούμενος τής εύαγοΰς μονής τοΰ άγίου καί (ένδοξου) αρχαγγέλου Μιχαήλ ύπογράψας έδεήθην: — 35 ΐ3 Κυριάκος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Εύφημίου ύπογράψας έδεήθην: — ΐ4 Δημήτριος έλέει θεού πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Φωκά ύπογράψας έδεήθην: — Ο [= aerv], I ι τοΟτο ποιεΐν om. OeA είσδεχθήναι 0 Γ Ι 6 δοθήναι ύμϊν 0»ν ήμέτερον Ον a e ν ίο αϊ ύπογραφαί 0 om. I ιι et semper έλέω O 11/12 δαλμάτου Ο 12/13 δεηθείσ a υπέγραψα Ο 8 \η et semper usque ad p. 36, 3 δεηθείσ υπέγραψα 0 18—p. 38,12 'Αλέξανδρο; — έπέδωκα] καί οΐ λοιποί ΟΊ 24 μονή; addidi ex p. 45. 7 όλυμβρίου Oe 26 των» Oe τοϋ Ο ν β e av 1 27 προίνουΟ 29 τοΰ om. O 30/3 litteris Latinis uncialibus perscripta O ύπογραφή ρωμαϊκή O v a e om. O 31 sYBiscRiPsi O 32/33 om. Oav 35 ένδοξου suppleui cf. p. 45,16 38 μονή; om. Oe Acta conciliorum œcumenicorum.

Tom. I l l

5

34

COLLECTIO SABBAITICA 5

15 Θεόδωρος έλέει θεοΟ πρεσβύτερος και ηγούμενος μονής των Τρύφωνος ύπογράψας έδεήθην: — ι6 Φωκδς έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος και ηγούμενος μονής των Ίωνδ ύπογράψας έδεήθην: — ΐ7 Στέφανος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής των Προμώτου ύττο- -:> γράψας έδεήθην: — ι8 Δάδας έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής των Καιουμα ύπογράψας έδεήθην: -ΐ9 'Αλέξανδρος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής του καλαμίου ύπογράψας έδεήθην: — ίο 2ο Στέφανος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής των Κώνστα ύπογράψας έδεήθην: — 2ΐ Γεννάδιος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής των ΚυριακοΟ ύπογράψας έδεήθην: — 22 Κυριάκος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής των Σύρων ύπογράψας ιγ> έδεήθην: — 23 'Αττικός έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Εύκρατάδων ύπογράψας έδεήθην: — 24 Κυρίων έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Αιγυπτίων ύπογράψας έδεήθην: — 2» 25 Θεόδωρος έλέει θεοΟ πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής των Μαρωνίου ύπογράψας έδεήθην: — 26 Τιμόθεος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Άστερίου ύπογράψας έδεήθην: — 27 Ζώσιμος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Μαξιμίνου ύπο- 25 γράψας έδεήθην: — 2» Μάρκος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Θεοδώρου άπό έκσκεπτόρων ύπογράψας έδεήθην: — 29 'Ανδρέας έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής τής αγίας ένδοξου Θεοτόκου καί άειπαρθένου Μαρίας τής των Βεσσών ύπογράψας έδεήθην: — so 3° Διονύσιος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Μάρκου ύπογράψας έδεήθην: — 3ΐ Στρατόνικος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής του άγιου μάρτυρος Δομετίου ύπογράψας έδεήθην: — 32 Μάρκος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τοΟ άγίου μάρτυρος Κυρίκου ύπογράψας έδεθήην: — 33 'Ιωάννης έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Ίσαακίου ύπογράψας έδεήθην: — 34 Ζώιλος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Θεοδότου ύπογράψας έδεήθην: — ω 35 Κυριάκος έλέει θεοΟ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τοΟ άγίου μάρτυρος Γεωργίου έν τώι Ιηροκέρκωι ύπογράψας έδεήθην: —

M v i l i 99°

υ

[ = aev]

5 τήσ μονησ O e των O

av

καλάμου Ο Λ

προμότου O e ιιμονήςοηι.Ο"

29/30 τής αγίας — Mapias της om. O e A τ ί ο υ — μάρτυρο; om. 0 a 39 Θεοδότου] Ισαακίου O v

7 μουηξ om. O c 1

7/*8

31 διόνυσσοσ O v

35 μονής om. O» 41 καί om. O v

an

9 τήσ μονήσ Ο ρ

t e 1 5 / 1 6 coll. Ο

ν

2g μονής om. O a v

3 3 μάρτυρος om. O e

μάρτυρος om. O e μάρτυρος om. O e

του O e 34/35 Δομε-

37 Ίσαακίου] Θεοδότου O v 42 τ ή O®

ξηροκίρκω Ο"

12 S V B S C R I P T I O N E S

35

36 Μαρίνος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ηγούμενος μονής Παυλίνου ϋπογράψας έδεήθην: — 37 Παύλος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής του άγίου Ζηνοβίου ύπογράψας έδεήθην: — 38 Στέφανος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής των 'Ολυμπίου ύπο- 5 γράψας έδεήθην: — 39 Ιάκωβος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος των Άββίβου ί/πογράψας έδεήθην: — 4° Πέτρος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής έπιλεγομένης "Ιερουσαλήμ ύπογράψας έδεήθην: — ίο 4ΐ Παϋλος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής Σαμουήλ κατά τον Σκύθην ύπογράψας έδεήθην διά Ζωτικοϋ διακόνου: — 42 'Ιωάννης έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Θεοδώρου έν τήι πέτραι ύπογράψας έδεήθην: — 43 'Ελευθέριος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Νέωνος ύπογράψας is έδεήθην: — 44 Μόδεστος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής έπίκλην των Λυκαόνων ύπογράψας έδεήθην διά χειρός Φλαβιανοϋ πρεσβυτέρου καί δευτεραρίου: — 45 Γεώργιος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Κύρου ύπογράψας έδεήθην: — 20 Φ 'Αντώνιος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τοΰ έν άγίοις πατρός ήμών Εύσεβίου ύπογράψας έδεήθην: — 47 Τρύφων έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Μανουηλίου ύπογράψας έδεήθην: — 48 Θεόκτιστος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τής αγίας ένδοξου θεο- 25 τόκου καί άειπαρθένου Μαρίας ύπογράψας έδεήθην: — 49 Ζήνων έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής (τής) διακειμένης έν Καλώι άγρώι τοΰ άγίου προδρόμου καί βαπτιστοΰ 'Ιωάννου ύπογράψας έδεήθην: — 50 Παϋλος έλέει Θεοΰ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τής άγίας μάρτυρος Ε ρ μιόνης τής διακειμένης πλησίον των Έλλεβίχου ύπογράψας έδεήθην διά χειρός 3ο Μαρίνου άναγνώστου: — 5ΐ Σίλας έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των 'Ηλία ύπογράψας έδεήθην: — 52 'Ιωάννης έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής των Μάρα πλησίον τής Άετίου κινστέρνης ύπογράψας έδεήθην: — 35 53 Βασίλειος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τοΰ άγίου Συμεών έπίκλην [των] Κυρακωνδ ύπογράψας έδεήθην: — 54 Θεόδωρος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής ύπ' έμοΰ χάριτι Χριστοΰ συστάσης ύπογράψας έδεήθην: — Ο [ = aev] 7 άβίβου O e 1 3 / 1 4 Θεοδώρου — 1 7 λυκώνων Ο 23/24

ν

του Ο

διακόνου]

Θεοδώρου έν τ ή

ττέτραι] σαμουήλ κατά τ ο ν σκύθην Ο 2 2 Εΰσεβείου Ο "

νου μαρίασ Ο ν 30 των 0

Σαμουήλ —

ν

ι δ έδεήθην post δευτεριαρίου coll. Ο

coll. Ο ν e

11/12

25/26 τη; — ν

έλεβίχου O

π έ τ ρ α ϋττεγράψασ έδεήθην Ο ν

1 4 έδεήθην διά ^ωτικοϋ διακόνου Ο ν ν

δευτεριαρίου Ο

ν

2 1 / 2 2 post

2 3 τ ω ν Μανουηλίου] τ ή σ ότ/ίασ ένδοξου Θεοτόκου καί άειπαρθέΜαρία;! e

3 7 τ ω ν O e τ ο ΰ O a v , omittitur p. 47. 4

τ ω ν μανουηλίου Ο ν 34

άρχιμανδρίτησ Ο

38 μονής Ο mon.

ιη ν

τήΐ

suppleui cf. p. 46, 3 4

ήγούμενοσ O e

S. Laurentii

Λ

35

άετοϋ O a v

ϋ π ' έμοΰ om.

θΰ O e A 5*

O

v

36 M V i l i 991

COLLECTIO SABBAITICA 5

Βαβύλας έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ηγούμενος μονής του της όσιας μνήμης Δανιήλ του έν τώι στύλωι καί του αγίου 'Ιωάννου του προδρόμου καί βαπτιστοϋ και του άγίου αποστόλου 'Ανδρέου ύπογράψας έδεήθην: — 56 Πολυχρόνιος έλέει Θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του άγίου αρχαγγέλου Μιχαήλ του έν τώι αίθρίωι δια 'Αναστασίου μονάχου δεηθείς υπέγραψα: — 5 57 'Αναστάσιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής των 'Ρωμαίων τής έν τώι Πετρίωι δεηθείς υπέγραψα: — 58 'Ανδρέας έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τών 'Ρωμαίων δεηθείς υπέγραψα: — 59 Έλπίδιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Βασιανοΰ δεηθείς ύπ- ίο έγραψα: — 6ο Ζώσιμος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τών Λυκαόνων δεηθείς υπέγραψα: — 6ι Πολυχρόνιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής τών Κρητικών δεηθείς υπέγραψα: — ΐ5 62 'Ιωσήφ ήγούμενος τής άγιας ένδοξου καί άειπαρθένου Θεοτόκου Μαρίας τής ούσης έν τώι λιθοστρώτωι δεηθείς ύπέγραψα διά χειρός Στεφάνου πρεσβυτέρου καί δευτεραρίου μου: — 63 'Ρόδων έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τών Θεοδώρου δεηθείς ύπέγραψα: — 2ο 64 Ζωτικός έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης τοΰ άγίου 'Ανδρέου πλησίον τής Σατορνίνου πόρτης δεηθείς ύπέγραψα: — 65 Μαρτύριος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής Ούάλεντος τής τοΰ άγίου 'Ιωάννου τοϋ βαπτιστοϋ δεηθείς υπέγραψα: — 66 'Ιωάννης έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής τής πλησίον τοϋ 25 άγωγοΰ δεηθείς ύπέγραψα: — 67 'Ησύχιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί μοναχός μονής τοϋ μακαρίου Θεοδοσίου ποιούμενος τον λόγον ύπέρ πάσης τής ύπό την άγίαν πόλιν ερήμου δεηθείς ύπέγραψα: — 68 Δομετιανός έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής τοϋ μακαρίου Map- 30 τυρίου ποιούμενος τούς λόγους ύπέρ πάσης τής ύπό τήν άγίαν πόλιν έρήμου δεηθείς ύπέγραψα: — 6g Κασιανός έλέει θεοϋ πρεσβύτερος λαύρας [μονής] τοϋ μακαρίου Σάββα ποιούμενος τον λόγον ύπερ τής ύπό τήν άγίαν πόλιν έρήμου δεηθείς ύπέγραψα: — 7° Κυριακός έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης λαύρας τών πυργίων ποιού- 35 μένος τον λόγον ύπέρ πάντων τών έν τώι Ίορδάνηι δεηθείς ύπέγραψα: — 7ΐ Νέσταβος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί μοναχός λαύρας τοϋ μακαρίου Φιρμίνου ποιούμενος τόν λόγον ύπέρ τής ύπό τήν άγίαν πόλιν έρήμου δεηθείς ύπέγραψα: — 72 Τερέντιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος τής Νέας λαύρας ποιούμενος τόν λόγον ύπέρ 4ο τής ύπό τήν άγίαν πόλιν έρήμου δεηθείς ύπέγραψα: — 73 Τραϊανός έλέει θεοϋ πρεσβύτερος τών πυργίων τών έν τώι Ίορδάνηι καί υπέρ πάντων τών αύτόθι μοναχών δεηθείς ύπέγραψα: — 55

Ο [ = aev] 3 άυδρέσ Ο ν

η τώι om. Ο ν

ι 8 δεντΐριαρίον O a v

μου om. O a v

3ο μονής om. O e A 35 λάβρσσ O

aT

ίο

μονής om. O a v

22 σατουρνίνου O e

3 3 κασιανόσ O a e βασιανόσ Ο ν 36 τώι om. O

42 πυργίων τών om. O a

av

1 6 μαρίασ τ ή σ Θεοτόκου Ο"

27 μοναχός ρ. 5 ° . 8 άρχιμανδρίτησ Ο

λάβρασ O a v

μονής deteni

37 μοναχός ρ. 5 ° . 20 άρχιμανδρίτησ Ο

σάβα Ο τ λάβρασ Ο ν

12 SVBSCRIPTIONES

37

74 Λεόντιος έλέει θεοϋ μοναχός ποιούμενος τον λόγον ύπέρ τών κατά την ερημον άγίων πατέρων δεηθείς υπέγραψα: — 75 Θεόδωρος έλέει θεοϋ διάκονος καί μοναχός της Νέας λαύρας καί υπέρ πάντων μ v i l i 994 τών έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 76 Κύρικος έλέει θεοϋ διάκονος καί μοναχός της αυτής Νέας λαύρας καί υπέρ πάντων 5 τ ώ ν έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 77 Πολύευκτος έλέει θεοϋ διάκονος καί μοναχός τής μονής του μακαρίου Θεοδοσίου καί υπέρ πάντων τ ώ ν έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 78 'Αναστάσιος έλέει θεοϋ διάκονος καί μοναχός τής μονής τοϋ μακαρίου Μαρτυρίου καί υπέρ πάντων τ ώ ν έν τήι έρήμωι μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — ίο 79 Νίκων έλέει θεοϋ διάκονος καί μοναχός μονής τοϋ μακαρίου Θεοδοσίου και ΰπέρ πάντων τ ώ ν έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 8ο Μάμας έλέει θεοϋ μοναχός μονής τοϋ μακαρίου Μαρτυρίου καί υπέρ πάντων τών έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 8ι ' Ιουλιανός έλέει θεοϋ μοναχός μονής τοϋ μακαρίου Θεοδοσίου καί υπέρ πάντων is τ ώ ν έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 82 'Ιωάννης έλέει θεοϋ μοναχός μονής τοϋ μακαρίου Μαρτυρίου καί υπέρ πάντων τ ώ ν έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 83 Σαββάτιος έλέει θεοϋ μοναχός τής λαύρας τοϋ μακαρίου Σάββα καί υπέρ πάντων τ ώ ν έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 2ο 84 Μαρτύριος έλέει θεοϋ μοναχός τής Νέας λαύρας καί ύπέρ πάντων τ ώ ν έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 85 Βασίλειος έλέει θεοϋ μοναχός τοϋ Ίορδάνου καί υπέρ πάντων τών έν τώι Ίορδάνηι μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 86 Θεόδωρος έλέει θεοϋ μοναχός τής λαύρας τοϋ μακαρίου Φιρμίνου καί υπέρ 25 πάντων τών έν τήι έρήμωι Ιεροσολύμων μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 87 Θεωνάς έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άποκρισιάριος τοϋ άγιου όρους Σινα καί τής έρήμου 'Ραιθοΰ καί τής κατά Φαράν άγίας έκκλησίας ποιούμενος τούς λόγους ΰπέρ πάντων τ ώ ν όντων μοναχών έν τοις είρημένοις έρήμοις τόποις δεηθείς υπέγραψα: — 3ο 88 'Ιωάννης έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί μοναχός λαύρας τ ώ ν άμμίων τής πεδιάδος καί ύπέρ πάντων τών έν τήι πεδιάδι μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 8g Θεόδωρος έλέει θεοϋ διάκονος καί μοναχός μονής τοϋ μακαρίου Σεργίου τής έν τήι πεδιάδι καί υπέρ πάντων τών έν αΰτήι μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 9° Κοσμάς έλέει θεοϋ μοναχός καί ύπέρ πάντων τών έν τήι πρώτηι Παλαιστίνηι 35 μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — gì Στρατήγιος έλέει θεοϋ διάκονος καί μοναχός καί υπέρ πάντων τ ώ ν έν τήι δευτέραι Παλαιστίνηι μοναχών δεηθείς υπέγραψα: — 92 Σαλαμίνης έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ηγούμενος καί ύπέρ πάντων τ ώ ν έν τήι τρίτη ι Παλαιστίνηι αρχιμανδριτών καί μοναχών δεηθείς ύπέγραψα: — 4ο Ο [= aerv], I ι μοναχόσ Ο monachus et prior proprii monasterii A, cf. p. 50, 30 3/4 post 5/6 coll. 0 a om. Ov s 3 διάκονος καί om. O τήσ — καί Ο» ποιούμενοσ τον λόγον Ο* 5 λάβρασ Ον 8 'Ιεροσολύμων om. OeA il μονής om. OeA 13 μονής om. OeA 19 λάβρασ Ον σάβα Ον 2ΐ λάβρασ Ον 25 λάβρασ Ον 26 Ιεροσολύμων om. OeA 31/32 post 33/34 c o "· Ov 31 λάβρασ Ov άμμίων p. 51, 19 άμνίων OA 32 τηι om. Ov 33 της] τοΐσ Ov 34 καί ύπέρ — αύτηι om. Ον 35 πάντων om. 0 a 37/38 om. Ov 39 σελαμίνησ Oe 40 μοναχών καί άρχιμανδριτών Oe

38

COLLECTIO S A B B A I T I C A 5

93 'Ηλίας ελεεί θεου διάκονος και μοναχός και ύττέρ πάντων των έν Αύγουστοττόλει μοναχών της τρίτης Παλαιστίνης δεηθείς έπέδωκα: —

M v i n 995

13

94 'Αναστάσιος έλέει θεοϋ διάκονος καί μοναχός και υπέρ ττάντων των έν Πέτραις μοναχών της τρίτης Παλαιστίνης δεηθείς έττέδωκα: — 95 Φωτεινός έλέει θεοϋ μοναχός του áyíou Στεφάνου του έν Μαω^δ Ίαμνίας πρώτης 5 Παλαιστίνης καί ύττέρ ττάντων τών έν αυτώι μοναχών δεηθείς έπέδωκα: — 96 'Ιωάννης έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί μοναχός καί υπέρ πάντων τών έν τώι Ά ι λ α της τρίτης Παλαιστίνης μοναχών δεηθείς έπέδωκα: — 97 Παύλος έλέει θεοϋ διάκονος καί άποκρισιάριος μονής του μακαρίου Μάρωνος της έξαρχούσης τών έν τήι δευτέραι Συρίαι ευαγών μοναστηριών ποιούμενος τους ίο λόγους τών έν τήι αΰτήι δευτέραι Συρίαι άρχιμανδριτών καί μοναχών δεηθείς έπέδωκα: —

Ό άγιώτατος άρχιεπίσκοπος είπεν Θεόδωρος μέν ό περίβλεπτος φαιφερενδάριος άναχωρείτω πράξας εφ' ώι παραγέγονεν, άναγινωσκέσθωσαν δε καί οί ήμίν έπιδοθέντες λίβελλοι παρά τών αύτών ευλαβών μοναχών. is Καί λαβών Διόδωρος ό θεοσεβέστατος διάκονος καί νοτάριος άνέγνω Λίβελλος μοναχών πρός Μηναν πατριάρχην

Τώι δεσπότηι ημών τά πάντα άγιωτάτωι καί μακαριωτάτωι άρχιεπισκόπωι καί πατριάρχηι της βασιλίδος Μηναι καί τοις ένδημοϋσιν αΰτήι όσιωτάτοις έπισκόποις τής Ι τ α λ ώ ν χώρας καί θεοφιλεστάτοις άρχιδιακόνοις του άποστολικοΰ θρόνου καί τήι 2ο ένδημούσηι τήιδε τήι φιλοχρίστωι πόλει άγιωτάτων επισκόπων συνόδωι παρά Μαριανοϋ πρεσβυτέρου καί άρχιμανδρίτου μονής Δαλματίου καί έξάρχου τών ευαγών μοναστηριών τής βασιλίδος πόλεως καί αρχιμανδριτών τών εΐρημένων ευαγών μοναστηριών καί τών ένδημούντων έν αύτήι αρχιμανδριτών καί μοναχών τής υπό τά 'Ιεροσόλυμα έρήμου καί άπό τής δευτέρας Συρίας καί του άγίου όρους Σινά καί τών τριών Παλαιστινών. Τής 2s επί Άνθίμωι κρίσεως πληρωθείσης καί τής κατ' αύτοϋ ψήφου παρ' υμών τών άγιωτάτων δικαίως έξενεχθείσης, ότι καί περί τους θείους κανόνας ήμαρτηκώς εάλω καί τά τής καθολικής έκκλησίας όμολογήσαι δόγματα μέχρι τέλους ήπείθησεν, εύχαριστοϋμεν τώι θεώι τώι δια τής σπουδής του εΰσεβεστάτου ημών βασιλέως τον ιερόν ύμών σύλλογον Eph. 5, 27 εις εν άγαγόντι, ίνα καθαρίσηι την αύτοϋ έκκλησίαν καί π α ρ α σ τ ή σ η ι αυτήν έ α υ τ ώ ι , 3ο ώς άεί, έ ν δ ο ξ ο ν μή ε χ ο υ σ α ν σ π ϊ λ ο ν ή ρ υ τ ί δ α ή τι τ ώ ν τ ο ι ο ύ τ ω ν αιρετικών ^ι^ανίων. καί ήν μέν ήμίν δι' ευχής τώι ΐδίωι σχολάζοντας έπαγγέλματι τούτωι προσανέχειν καί μόνωι υπό μηδενός τών έξωθεν περιισταμένων διακοπτομένους · άλλ' έπειδή ό μισόκαλος δαίμων ό τοις άγαθοϊς τών ανθρώπων άεί έποφθαλμιών επιτήδεια όργανα εΰρών Σεβήρον καί Πέτρον δι' αυτών ταράττων την είρήνην τών άγίων του θεοϋ έκκλη- 3» 14

Ο [ = ae, r inde a 13, ν], I [inde a 1 3 ] 2 υπέγραψα O 4 υπέγραψα O e 5 μαω^ά Oc ναω^δ Ο ν 8 έπιδέδωκα 0 e c r r av 13 μέν om. O 14 ö O 15 εύλαβεστάτων O I 17 δ O in mg. 18 ήμών τ ω Ο 1 e e ΐ9 καί πατριάρχηι om. O 20 τών Ιταλών Ο» 2ΐ άγιωτάτων O άγία τών O a r v I μαρινιανοΟ Oe 22 πρεσβυτέρου] πέτρου Ο ν 23 τής — μοναστηριών om. O a καί αρχιμανδριτών — μοναστηριών om. O r I 23 αρχιμανδριτών ρ. 3 2 . 2 0 άρχιμανδρίτου O ev 25 παλαιe av στηνών 0 28 όμολογήσασ O 29 τώι 1 om. O r I 3 ° τ ό εν Ο συναγαγόντι OeA έαυτοϋ I 3 1 τοιούτων om. Oa ¡ 2 σχολά^ουσιν O a v 33 καί μόνω προσανέχειν 0 e aï e διακοπτομένοισ O 35 σευήρον O ταράττειν I

14 L I B E L L V S M O N A C H O R V M AD

MENAM

39

σιών où TTccÙÊTai, τούτου χάριν περί αυτών καί έν τοις παρ' ημών έπιδεδομένοις λιβέλλοις τώι έν άγίοις πάπαι Άγοατητώι τοις και άναγνωσθε!σιν επί της υμετέρας μακαριότητος κατά την προτέραν σύνοδον καί έν τήι προσδοθείαηι τώι εύσεβεστάτωι ημών βασιλεΐ ρ. 32, 17 sq. δεήσει τήι καί καταπεμφθείσηι τήι υμών άγιωσύνηι παρά της αύτού εύσεβείας διά Θεο- ρ. 3°. 1 sq. δώρου του περιβλέπτου ραιφερενδαρίου, διακομίσαντος καί την αύτου ευσεβή κέλευσιν 5 προστάττουσαν τήι áyíai ΰμών συνόδωι περί πάντων τών περιεχομένων έν τήι δεήσει Μ v i l i 998 υμάς διασκοπήσαι, διεξήλθομεν μέρος τι, où γάρ οΐόν τε πάντα τά παρ' αυτών καί τών τά όμοια τούτοις φρονούντων άπό Εύτυχοΰς καί Διοσκόρου καταγομένων Άκεφάλων αιρετικών κατά τής άγιας του θεοϋ εκκλησίας εν τε τήι βασιλίδι ταύτηι πόλει καί έν έτέραις πόλεσι τολμηθέντα καί τολμώμενα διεξελθειν. ούτοι γάρ ώσπερ μικρά λογισάμενοι ίο τά ήδη παρ' αύτών τολμηθέντα, Άνατολήν πασαν διαταράξαντες καί παντοίοις άνθρωπίνοις αϊμασι καταμολύναντες όσίωνκαί ετέρων ανδρών, φιλονεικοΟσι πάντως καί τήνδε την βασιλίδα πόλιν τοιούτοις περιβαλεΐν, εϊπερ ίσχύσουσι, κακοΐς. άπερ βουλόμενοι συντόμωι λόγω ι άνακεφαλαιώσασθαι οΰκ ϊσμεν τί πρώτον ή τί ύστερον διηγησόμεθα ή τί σιωπήσαντες ώς βραχύ τί ώς μείζον φανερώσομεν πάντων τών παρ' αύτών δραματουργη- ΐδ Θέντων κατά σύγκρισιν όμοτίμων όντων καί ούδενός καθ' ετέρου τήν ύπεροχήν εχειν δυναμένου. τί γάρ εΐποιμεν; τά τών δικαίων αίματα ών αι χείρες αύτών πλήρεις; άλλα τους άναθεματισμούς ους κατά τών άγιων καί Θεοφόρων τής έκκλησίας διδασκάλων τά μιαρά αύτών έξενεγκεΐν έτόλμησαν στόματα καί μάλιστα κατά τής άγιας έν Χαλκηδόνι συνόδου καί του μακαρίου πάπα Λέοντος; αλλά τά σχίσματα τών άγίων έκκλησιών καί τών πιστών μ λαών τά σκάνδαλα; άλλά τους συνωθισμούς ους κατά θεοφιλών άρχιμανδριτών καί οσίων αρχιερέων είργάσαντο, πλήθος ανδρών αύτοϊς περιστοιχίσαντες, ϊνα τους κατά τών άγίων άναθεματισμούς άπαιτήσωσιν; άλλά τάς έγγράφους ομολογίας περιεχούσας αναθέματα κατά τών είρημένων άγίων πατέρων; άπερ βίαι καί άνάγκηι καί πάσηι στρεβλώσει ύποβάλλοντές τινας τών υπ' αυτούς αρχιερέων έκομίσαντο παρ' αύτών, ήνίκα ö μεν τόν τής 25 Θεουπολιτών έκκλησίας, ö δέ τόν τής Άπαμείας άθέσμως καί παρά πάντα ιερόν κανόνα ύφήρπασαν καί κατεμόλυναν τό γε έπ' αύτοις θρόνον, καίτοιγε ούδέ εις μοναστάς ή κληρικούς τελέσαντες κανονικώς τούτου τυχεϊν ήξιώθησαν. άλλά τί εΐποιμεν τους συγκλασθέντας δακτύλους τών άγίων, οίς περιέσχον τά θυσιαστήρια, ώς επί τι να τόπον άσυλον έπ' αύτά καταφυγόντες διά τήν τών είρημένων μιαιφονίαν; όθεν έξελκόμενοι υπό ανδρών :ιο άνηλεών βιαίωι θανάτωι παρεδίδοντο ή καί έν αύτοϊς τοις σεβασμίοις τόποις ύπό τής τούτων μανίας διεχειρί^οντο μή δυναμένων τόπου διαφοράν διακρϊναι άγίου τε καί κοινού, σιωπώμεν τάς άπό νεκρδς χειρός έπιθέσεις του βδελυκτοΰ καί ψευδούς αύτών άρχιερέως καί τούς ύπέρ τοΰ νεκρού ζώντος επί τοις χειροτονουμένοις ρήματα έπικλήσεως προιεμένους, ούκ έκ θείας χάριτος άλλ' έκ κοιλίας κενολογοΰντας καί άπό γής φθεγγομένους. 35 σιωπώμεν τά δεσμωτήρια καί τά δεσμά καί τάς κατά τών εύαγών μοναστηριών νύκτωρ τε καί μεθ' ήμέραν ληιστρικάς εφόδους καί άρπαγάς τών έν αύτοϊς καί τών άσκουμένων τάς βιαίας σφαγάς· σιωπώμεν τάς έν ταϊς όδοις κατά τών άγίων ένέδρας καί τό έκχεθέν αύτών άθώον αίμα, δτε ^ήλωι θείωι κινηθέντες τήν πορείαν έπί τήν μάνδραν τοΰ άγίου

Ο [ = aerv], I επιδιδομένοισ Ο 1

ι περί — καί I καί περί α ύ τ ώ ν ΟΛ 6 τώνοπι. Ον λήν Ο αύτοΐσΐ

7 οίονταιΟ1 12 κ α τ α τ ο λ μ ή σ α ν τ ε σ Ο γ ι 6 ό ν τ ω ν I om. Ο

π ρ ω ν καί τ ή σ Ικκλησίασ Ο ν 24 άξττερ O e πασαν Oav 34 ύ π ό Ο ' Ι

τ ώ ν om. I

14 πρώτερον Ο γ 1 7 ΕΪπωμευ O c

2ΐ κατά τ ώ ν O e I

15 τί ΙΛ τι η Ο

3

8

β'α O

3 ° φυγόντεσ O a v av

γ

έκχυθέν Ο Ι

11

καί άνατο-

τταρ' α ύ τ ο ϊ σ Ο γ

1 8 τ ή σ έκκλησίασ O e r I A καί τ η σ έκκλησίασ O a ανδρών ά ρ χ ι μ α ν δ ρ ι τ ώ ν 0 Γ Ι

24/25 ίπτοβάλοντεσ Ο γ ύ π ο β α λ ό ν τ ε σ O e I τόν Oav

3 προδοθείση Ο γ Ι προδοθεϊαι Ο ν

1 0 διεξελθειν O r I A om. O a P V

26 καί π α ρ ά ] κ α τ ά Ο Γ

3 2 μανίασ O a r v I μιαρίασ O e A 39 α ύ τ ο ΰ t o ö O

e

22 α ύ τ ο ν σ

Ο

27 άφήρ3 3 επιθήσεισ Ο γ

40

COLLECTIO SABBAITICA 5

Συμεώνος έποιοϋντο κοινής χάριν σκέψεως των κατά της εκκλησίας τταρά τούτων κινουμένων. συλλέξαντες γάρ πλήθος παρανόμων ληιστών 'Ιουδαίων ετταφήκαν τοις τιμίοις εκείυοις άνδράσιν, εφ' ώι άποσταλέντες οΐ απάνθρωποι τούτων ύπηρέται ένήδρευον Μ v i l i 999 τούς είρημέυους οσίους άνδρας κατά την όδόν και παριοϋσιν αύτοΐς επαναστάντες εκ τοΰ λόχου και αίφνίδιον έπελθόντες και μηδέ την πολιάν αϊδεσθέντες, έργον μαχαίρας τούτους δ ποιησάμενοι περί τους τριακοσίους πεντήκοντα τον άριθμόν όντας διέσπειραν αυτών τά κώλα κατά την λεωφόρον, μηδέ ταφή ι παραδεδωκότες τά τίμια εκείνων λείψανα μηδέ τών σκηνών αυτών φεισάμενοι, προς άτιμίαν του πιστού λαοΟ οΐ τό μιαρόν τών 'Ιουδαίων έργον και τότε επαγόμενοι. και ού Θαυμαστόν εΐ τοιαύτας έπεδίδουν τοις ΰπ' αυτών θεραπευομένοις δαίμοσιν ανθρωποθυσίας και μάλιστα Σεβήρος, οΰπω καί τήμερον την ίο 'Ελληνικήν άποθέμενος δεισιδαιμονίαν. εκείνων γάρ ήσαν μαθηταί περί ών και ό Ps. 105, Δαυίδ βοαι λέγων καί ε θ υ σ α ν τ ο υ ς υ ι ο ύ ς α ύ τ ώ ν και τ ά ς θ υ γ α τ έ ρ α ς α ύ τ ώ ν 37—39 τ ο ι ς δ α ι μ ο ν ί ο ι ς καί έ ξ έ χ ε α ν α ί μ α ά θ ώ ο ν , α ί μ α υ ί ώ ν α ύ τ ώ ν καί θ υ γ α τ έ ρ ω ν ών ε θ υ σ α ν τ ο ι ς γ λ υ π τ ο ϊ ς Χ α ν α ά ν , καί έ φ ο ν ο κ τ ο ν ή θ η ή γ ή εν τ ο ι ς α ί μ α σ ι καί έ μ ι ά ν θ η εν τ ο ι ς ε ρ γ ο ι ς α ύ τ ώ ν , καί έ π ό ρ ν ε υ σ α ν εν τ ο ι ς έ π ι τ η δ ε ύ μ α σ ι ν is αύτών. τις γ ά ρ ούκ έπίσταται τον έκ νέας κομιδήι ηλικίας αίσχρόν καί μυσαρόν αύτών βίου καί δαίμοσι προσανακείμενον καί δτι έπί μαγγανείαις Σεβήρος άλούς κατά τήν Βηρυτίων ό τών δαιμόνων θεραπευτής καί τήν έκ τούτου κατηγορίαν διαφυγεϊν βουλόμενος έσχηματίσατο μετατίθεσθαι τήν δαιμονικήν αύτοΰ δόξαν καί προσιέναι, ώς φησιν αύτός, τώι βαπτίσματι κατά τον έν Τριπόλει προσκυνητόν οίκον τοϋ άγιου καί καλλινίκου μάρ- 20 τυρός Λεοντίου καί μήπω τών επί τοις βαπτι^ομένοις ημερών τελεσθεισών, ώς είδεν ό τήν άλήθειαν προς μικρόν ύποκρινάμενος δτι πάλιν προφανώς έπί τον άρχαΐον τής Ελληνικής Prou. 2 6 , i l αύτοϋ δόξης εμετον ΰποστρέφειν ου δύναται, δι' ετέρας όδοΰ εις τό σπουδα^όμενον καταντδι. άρνεΐται γάρ ευθύς τήν έκκλησίαν καί τόν τούτον βαπτίσαντα προσχωρήσας τοις τά Εύτυχοϋς φρονοϋσιν Άκεφάλοις αίρετικοΐς καί αίρέσεως καί άσεβείας καλών κατ- 25 α γ ώ γ ι α τούς άγιους τοΰ θεοϋ οίκους, διά τούτου άθετών όπερ φησίν είληφέναι βάπτισμα, Ps. 57. 4· 5 ώστε έπ' αύτώι πληροϋσθαι τό προφητικόν λόγιον δ φησιν επί τοϊς τοιούτοις ά π η λ λ ο τριώθησαν άπό μήτρας, έπλανήθησαν άπό γαστρός, έλάλησαν ψευδή, θυμός α ύ τ ο ϊ ς κ α τ ά τ ή ν ό μ ο ί ω σ ι ν τ ο υ όφεως. δτι δέ καί αύτήν ύπεκρίνατο τών Άκεφάλων την θρηισκείαν, έκ τών εφεξής πρόδηλον άπασι γέγονε. προστατών 3ο γάρ του κατ' αύτόν Άκεφάλου τμήματος καί τό λεγόμενον ένωτικόν ού προσιέμενος, άλλά κενωτικόν αύτό καί διαιρετικόν καλών καί άναθεματί^ων έν ιδίοις αύτοϋ συγγράμμασιν, επειδή καιρόν εσχεν ύφαρπάσαι τόν τής Θεουπολιτών εύαγή θρόνον, ειρωνεύεται πάλιν έξ αντιστρόφου τοΰτο δέχεσθαι, τόν Αλεξανδρείας πρόεδρον ύποτρέχων καί Πέτρον, δν καλοϋσι Μογγόν, κατά τόν καιρόν τοϋ αύτοϋ ένωτικοΰ τόν τής Άλεξανδρέων ύφαρ- 35 πάσαντα θρόνον έν τοις ίεροίς τής Θεουπολιτών έκκλησίας τίθησι διπτύχοις, καταλιπών πάντας τούς όατοπλανηθέντας παρ' αύτοϋ έπί τούτωι καί διδαχθέντας παρ' αύτοϋ διά Πέτρον όφείλειν άπορρήγνυσθαι τής κατά Άλεξάνδρειαν έκκλησίας. εμμένει δέ ούδέ τού-Μ v i n 1002 τοις καθόπταξ. γνώμη γάρ ήν αύτώι θορύβους κινείν καί μηδέποτε έπί τών αύτών ίστα-

Ο [ = aerv], I ι συμεών 0 Γ Ι συμεώνον 0 e Ιποιήσαντο O e χάριν O e v I γάρ Ο γ έκκλησίασ 0 Γ Ι ν ev r έκκλησίασ καί τών [τών τότε Ο ] 0 » A 3 ώ in ô corr. O τούτων i. e. Seueri et Petri 7 τταραδιδόντεσ I 10 σευήροσ O e 11 καί om. O e ó om. I 17 μαγγανεΐασ O v σευήροσ O e ut solet 21 έν O e οίδεν O a v 22 ύττοκρινόμενοσ O e ττροφανώσ ώσ O r 23 Ιττιστρέφειν Ο Ί 24 ττροχωρήσαζ Ο ν καί προσχωρεί O e 25/26 καταγώγια καλών O e v 26 διά — άθετών] διάθετών O r corr. O r είληφε I 29 αύτήν Ο Ί Α ταύτην O a e v ύττεκρίναντο Ο β Γ ν ίπτεκρίνετο Ο Ί 3° ττροστάζ I ¡2 καί νοτικόν 0 33 θρήνον Ο 35 μόγον Ο 1 καιροΟ I 3& τήΐ] τοΐσ Ο ν 3 8 έμμενειν Ο '

14 L I B E L L V S

MONACHORVM

AD

41

SYNODVM

σθαι. πώς y à p οΐόν τε ήν τόν μή δια ττίστιν Χριστιανικήν αγωνιζόμενου μή τοΰτο μόνον πραγματεύεσθαι τό διαταράττειν εκ πάσης ττροφάσεως άεί τάς αγίας τοΰ θεοΰ εκκλησίας; τοιγαροΰν και τόν "Ιβηρα Πέτρον κατά ταυτόν δέχεται, κοινωνεί δέ και τοις λοιποϊς Άκεφάλοις, ώς ένόμισεν, άπεσχισμένοις της Άλεξανδρέων εκκλησίας, ής την ενωσιν άσττά^εσθαι τότε προσεποιεϊτο, καθώς ανωτέρω είρηται. προς τούτοις δέ πδσιν ούδέν ήν 5 αύτώι προς τό της συνεχούς παραβασίας έμπόδισμα. την y à p έν Χαλκηδόνι άγίαν σύνοδον έφ' έκαστης ώς ειπείν άναθεματί^ειν τολμών, έκοινώνει ταύτηι, πολλούς τών συνεδρευσάντων έν αύτήι τήι κατά Χαλκηδόνα άγίαι συνόδωι τών ύπ' αύτόν επισκόπων έν τοις ίεροϊς έχόντων διπτύχοις. άλλ' ουδέ ή έπί κακώι δεξαμενή αυτούς τών Άλεξανδρέων πόλις διέφυγε τούς αυτών θορύβους. έφ' εαυτής γαρ ήσυχά^ουσαν, όπως ίο ποτέ και διέκειτο, ταύτην εύρόντες είς άνατροπήν τελείαν κατέστησαν, προσθέντες αύτοϊς τμήματα και κατ' αλλήλων τόν έκεΐσε λαόν κινήσαντες, ώστε και εμφυλίους γενέσθαι πολέμους και πολλών μεν οίκων γενέσθαι καύσεις, πολλών δέ ανθρώπων αίματα χεθήναι και τούτους μόλις ποτέ φυγήι τάς έπί τούτοις ποινάς διαφυγείν. ο υπέρ έκείνοι διαμαρτόντες άναθέματι γοΰν αύτούς καθυπέβαλον καί έτέραις πλείοσιν έπ' έκκλησίας άραϊς, is αίρετικούς και αύτοί δικαίως άποκαλοΰντες, ώς περιγενέσθαι αύτοΐς έκ τής του θεοΰ κρίσεως τό είς βόθρον έμπεσεΐν, δν είργάσαντο, καί έπιστρέψαι τόν πόνον αυτών εις κεφαλήν αύτών. PS. 7, 16. 17 πδσαν γάρ έκκλησίαν αδίκως άναθεματίσαι τολμήσαντες ύπό πάσης έκκλησίας αύτοί L Ν 124 δικαίως άνεθεματίσθησαν. πολλά μέν ούν καί έτερα τετολμήκασιν, άτινα πδσίν εστίν τοΤς κατά τήν Άνατολήν έγνωσμένα, δι' όπερ καί τόν όγκον τούτων φεύγοντες καί αίδοΐ ζο τοΰ τής υμετέρας μακαριότητος συλλόγου καί του καθ' ήμδς ευαγούς σχήματος τάς αισχρός τούτων πράξεις άπεσιωπήσαμεν. ούτω δέ όΐκτρώς, ώς προείρηται, τήν τε Άνατολήν καί Άλεξάνδρειαν διαθέντες καταλαμβάνουσι καί τήν βασιλίδα ταύτην πόλιν οι παρά τούτων καί τών τούτοις ομοίων άποπλανηθέντες, πρόδρομοι ώσπερ της έκείνων κακίας υπάρχοντες καί προομαλίσαι αύτοϊς τήν τοΰ μύσους όδόν όφείλοντες, καί μετ' έκείνους 25 πάλιν Πέτρος, έφεξής δέ τούτοις καί Σεβήρος, καί τούς τε ιδιωτικούς οίκους τάς τε έκκλησίας τοΰ θεοΰ καί αύτήν τήν πολιτείαν, όσον γε τό έπ' αύτοΐς, λυμαινόμενοι καί παρασυνάξεις και παραβαπτίσματα προφανώς καί μετά πάσης άναιδοΰς παρρησίας δημοσίαι τε καί ίδίαι τολμώντες, παρεμβάλλοντες δέ εαυτούς καί μεσιτείαι χρηματικών πραγμάτων φόβον καί πλοΰτον ού τόν τυχόντα έκ τούτου καί έκ πολλών οίκων έαυτοΤςπεριεποιήσαντο. 3ο δι' ών τάς μέν τών άκεραιοτέρων ψυχάς έξηπάτησαν, τάς δέ τών δεινοτέρων κατεκτύπησαν, τάς δέ τών πρός χρήματα ή δόξαν ή τρυφήν κεχηνότων ϋπέσνραν · άλλά μην καί ένδύνοντες είς οικίας αίχμαλωτί^ουσι ψυχάς αστήρικτους ανδρών τε καί γυναικών, καί ού μόνον ψυχικώς, άλλά δή καί σωματικώς ταύτας διαφθείροντες τώι τής άσεβείας καί άσελγείας βαράθρωι έγκατορύττουσι. καί τί δει περί τούτων τόν λόγον έπεκτείνειν πάντων τών 35 άνά πδσαν τήν οίκουμένην επισταμένων τάς άνοσίους πράξεις τών είρημένων Άκεφάλων MVIII 1003 αιρετικών Σεβήρου καί Πέτρου καί τάς μιαράς αύτών καί άθέους καί βλασφήμους καί φόνοις χαιρούσας ψυχάς; ταΰτα γάρ φανερώς δείκνυσι τά τε έν τήι πρεσβυτέραι 'Ρώμηι, ήνίκα ό τής όσίας μνήμης Όρμίσδας τόν άποστολικόν έκεΐνον διεϊπε θρόνον, καί έν ταύτηι τήι βασιλίδι πόλει καί έν Θεουπόλει καί έν Ίεροσολύμοις πραχθέντα τε καί συστάντα υπο- 4ο μνήματα τόν μυσαρόν έκείνων βίον άπασι διαγγέλλοντα καί τούς αιωνίους καί άλύτους Ο

[ = AERV],

I

2 ΆΕΊ O E A OM. O A R V I ΧΑΛΚΗΔΌΝΙ O E ΑΎΤΟΎΣ 0 "

ν

τγ

ΣΥΛΛΌΓΟΥ Ο Ϊ Ν ΜΕΝΟΙ

ΟΫΚ

3 ΔΈΧΕΣΘΑΙ 0 " V

ΒΌΘΥΥΟΝ O A

ΎΜΔΣ O E R A

2 0 ΚΑΊ 1 I ΕΊΣ O 2 5 ΤΉΝΟΠΙ. Ο Ί

ΈΤΤΑΎΣΑΝΤΟ O A E V A

2 9 ΑΎΤΟΎΣ Ο Ν

3 7 ΑΙΡΕΤΙΚΏΝ Ι Α ΑΙΡΕΤΙΚΏΝ ΚΑΊ Ο ACTA CONCILIORUM OECUMENÍCORURN.

5 ΟΎΔΈ O V

8 ΣΥΝΕΔΡΕΥΌΝΤΩΝ O V I

ΚΑΘΥΤΤΈΒΑΛΛΟΝ O R

1 5 YOÖV OM. Ι Α

TOM. I I I

R V

ΈΚΚΛΗΣΊΑΙΣ Ο Ν ΉΜΕΊΣ O E

ΜΊΣΟΥΣ Ο Ν 35

ΤΌΝ]

21 26

ΤΉΙ OM. O » ΙΌ ΑΎΤΟΪΣ O E I A

ΉΜΕΤΈΡΑΣ Ο Ν

TOUS] ΤΟΎ Ο Ν

ΤΏΝ Ο Ν

36

ΙΕΡΟΟ 2 7 ΛΥΜΑΙΝΌ-

ÀV'

ΜΥΣΑΡΆΣ I Δ

ΆΠΑΣΑΝ Ο Γ

42

COLLECTIO SABBAITICA 5

άναθεματισμούς οΤς βέβληνται oí εϊρημένοι δια τάς άττηγορευμένας αυτών πράξεις άς είργάσαντο. έφ' οΐς έγκαλύπτεσθαι όφείλοντες και λέγειν τοις δρεσι π έ σ α τ ε έφ' ήμδς Le. 23, 3° και κ α λ ύ ψ α τ ε ή μας ή εν τοις βάθεσι της γης εγκατορύττεσθαι και κρείττονα της παρούσης 3ωής τ ° ν θάνατον ήγεϊσθαι διά τό μόνους αυτούς των πάντων αιρετικών αίωνίοις καί άλύτοις άναθέμασιν ύποβεβλήσθαι, τούτο μεν ούκ εποίησαν, ώς επί σεμνοϊς δέ τοϊς s αίσχίστοις έγκαυχώμενοι είσέφρησαν, ώς εϊρηται, τήιδε τήι πόλει, καί δ μεν ήμέραν εξ ημέρας τήι άσεβείαι προστίθησιν άδικίαν εις τό ύψος λαλών καί των άγιων κατεξανιστάμενος πατέρων καί τά τούτων όρθά διασύρων καί βλασφημών δόγματα, ό δέ Πέτρος τά αύτά βλασφημών καί παντί αίσχρώι καί μυσαρώι έγχειρήματι έαυτόν παρεμβάλλειν ού Phil. 3, 19 παραιτούμενος, θεόν έχων την κοιλίαν και την έπομένην ταύτηι άσωτίαν καί τήν δόξαν ίο έν τήι αισχύνη ι αύτοΟ εφ' ύψους τε σοβαρώς καθήμενος πρόεισι δημοσίαι εμπομπεύων πδσι την αύτοΟ άναίδειαν καί ύπό τών παρεπομένων καί προπεμπόντων πάντας τούς L V 125 παρατυγχάνοντας συνωθών πασιν εαυτόν δυνατόν επιδεικνύναι δια τούτου βούλεται. ώ τίς Ιερεμίας θρήνους πάθεσιν έξισοϋν δυνάμενος τά ημέτερα θρηνήσει κακά; μάλλον δέ την ήμετέραν ραθυμίαν δτι τοιούτον εχοντες όρθόδοξον βασιλέα καί διαπύρωι 3ηλωι τήν is όρθήν περιέποντα πίστιν και τήν είρήνην τών άγίων του θεοΰ έκκλησιών ώσεί κόρην Ps. 16, 8 οφθαλμού φυλάττειν προθυμούμενον παρασιωπώμεν καί άνεχόμεθα ούτως αίσχρώς καί άναιδώς πολιτευομένους όρώντες καί μετά πάσης παρρησίας τούς είρημένους άνοσίους Άκεφάλους. έφ' οίς άλγοΰντες ού ξενι^όμεθα μεν ύπό τοΰ αποστόλου προδιδαχθέντες 2 T i m . 3. ΐ 3 ότι π ο ν η ρ ο ί ά ν θ ρ ω π ο ι καί γ ό η τ ε ς π ρ ο κ ό ψ ο υ σ ι ν έ π ί τ ό χ ε ί ρ ο ν π λ α ν ώ ν τ ε ς 2 0 και π λ α ν ώ μ ε ν ο ι , όρώντες τούτους ούτως άναιδώς παρρησια^ομένους, της δέ ασφαλείας τών πιστών πάντων μηδέν έμπροσθεν τίθεσθαι ύμδς καί τον εύσεβέστατον ήμών βασιλέα πιστεύοντες καί της επιστροφής τών έξαπατηθέντων παρ' αύτών καί του στηριγμού τών ετι καί νυν σαλευομένων διά τής εκείνων έτεροδιδασκαλίας προνοεΐσθαι πεπεισMt. 18, 6 μένοι και μάλιστα διά μνήμης ύμδς φέρειν εΐδότες τό προηγορευμένον φοβερόν κρίμα τώι 25 ενα τών μικρών σκανδαλί^οντι, και δτι πρό ήμών πάντως σκοπήσετε τό τώι κοινήι συμφέροντι λυσιτελοΰν, έπειδή, τά μέγιστα, ώς ούδέποτε ή άλλοι αιρετικοί ή έν άλλοις καιροϊς, κατά πάντα έλυμήναντο τήν άγίαν του θεοϋ έκκλησίαν ούτοί τε και οί τά δμοια τούτοις φρονοΟντες, τούτο παρακαλούμεν ύμδς, μάλλον δέ και ένορκοΟμεν, εί καί τολμηρόν τι ποιούμεν, κατά του μεγάλου θεοϋ καί σωτήρος ήμών Ίησοϋ Χριστού καί της σωτηρίας 3ο καί νίκης τού πιστοτάτου καί Χριστιανικωτάτου ήμών βασιλέως καί τώι θεώι διά τήν όρθήν αύτοΰ πίστιν πεφιλημένου έξακολουθοΰντας τήι άποφάσει τού όσιου καί άποστοΜ v i l i ιοοό λικοΰ άνδρός αρχιεπισκόπου της πρεσβυτέρας 'Ρώμης καί τοις τον ταύτης τής βασιλίδος πόλεως άρχιερατικόν διακοσμήσασι θρόνον καί τοις μακαριωτάτοις πατριάρχαις Θεουπόλεως καί Ιεροσολύμων καί τοις άλλοις άρχιερεΟσι πρότερον μεν τώι κατά τών αύτών 35 αιρετικών παρά τών είρημένων άγίων άνδρών προενεχθέντι κρίματι καί άναθέματι άρτίως καί πρό τούδε, τούτωι καί ύμδς ύποβαλεϊν, κατ' όνομα πδσι φανερούντων καί άναθεματ^όντων ενώπιον θεού καί ανθρώπων εκάστου ύμών, Σεβήρον καί Πέτρον καί τούς τά δμοια τούτοις φρονούντας καί μή μεταγνόντας άλλ' επιμένοντας τήι εκείνων πλάνηι καί Ο [ = aerv], I 2 πέσετε O a I

3 έγκατορύττεσθε O r , corr. O r

7/8 κατεξανιστάμενοι Ο

ν

ι ι έμπομπεύσων O

ΐ 3 παρατυχόντασ O a v

άποδεικνύναι O a v

22ήμδσΟΓ

ήμών om. I

25 κριτήριον O

e

τε Ο

ν

κοινώ Ο

στολικού καί όσιου I

τώι] τό O 3

1

1

a

1 2 πδσι ora. O r 25 ήμασ Ο γ

26 σμικρών O γ

καί om. Ο Λ

4 ήνεϊσθε Ο γ

e

2

av

34 P o s t πόλεως repetit τον O e

φοβερούντων O

32 έξακολουθοϋντεσ O a v 35 ΐεροσολύμοισ Ο γ

γ

3 7 τούτω O I τοΟτο Ο τούτου O r

38 άνοϋ Ο

γ

ύπό Ο διά I

25/26 τ ώ — σχανδαλί^οντι τό—κρίμα Ο γ Ι

καί δτι Ι Λ καί O r ö καί O a e v

καί τοΰ O e

6 είσέφρησαν έσυτούσ I καί om. O r

2τ οδν post όρώντεσ superscr. O a

ι 8 άνοσίους om. Ι Λ

23 περί τ ή σ O r

τικών Ο αίρετικών αύτούσ I καί τ ό I

e

av

39 έκεΐνου O

ttrv

σκοπήσα3 2 / 3 3 απο-

3 5 / 3 6 αύτών αίρε-

ϋποβάλλειν O a r v

κατ' Ο

14 LIBELLVS MONACHORVM AD SYNODVM

43

τ ά άσεβη Σεβήρου δόγματα καΐ tous ταΟτα δεχομένους και τους τούτων συμμύστας, ώσπερ επί Νεστορίωι και Εύτυχεϊ και Διοσκόρωι καί τοις άλλοις αίρετικοΐς τοις λαοϊς παραδίδοντες ποιεϊν εΐώθατε, διδάσκοντες t o u t o u s διάτοϋ αναθέματος ττάντηι τον εκείνων θανατηφόρον ιόν άποστρέφεσθαι, ευθύς τε άμα πδσιν ήμΐν προς τά ίχνη του εύσεβεστάτου καί θεοφυλάκτου ημών βασιλέως δραμείν καί διδάξαι την αύτοϋ εύσέβειαν ττάντα μεν τά τταρ- s ακολουθήσαντα, δυσωπήσαι δέ την αύτοϋ ήμερότητα εκείνα πρδξαι, όπερ ή φιλόχριστος αύτών καί θεία ψυχή εφ' εκάστης ποιεϊν πέφυκεν έπί τήι εΐρήνηι τ ω ν άγιωτάτων εκκλησιών καί τήν αύτοϋ θεοφύλακτον βασιλείαν άτάραχον καί άνενόχλητον διαφυλάττει, καί τους παρ' ημών έξονομασθέντας καί τους τά όμοια τούτοις φρονοϋντας έξελάσαι τήσδε της πόλεως καί παΰσαι τάς γινομένας παρασυνάξεις καί παραβαπτίσματα καί ταραχάς. ίο άλλα μήν καί Ζωόραν τινά Σύρον άλόγιστον του αυτών έμέτου καί ίου τυγχάνοντα δυσω- L ν 128 ποϋμεν ύπαχθήναι τούτοις, πάσης άνοιας καί αλαζονείας πλήρη δντα καί μηδέν ετερον μαθόντα ή δ παρέλαβε παρ' εκείνων, τό κατά τ ώ ν αγίων ημών πατέρων άνάθεμα καί τ ώ ν τούτοις κοινωνούντων καί τό τους προς αυτόν παραγινομένους τοϋτο ποιεϊν άνα/κά^ειν καί παρασυνάξεις καί παραβαπτίσματα καινοτομεΐν καί θορύβους ταΐς άγίαις τοΰ θεοϋ is κινεϊν έκκλησίαις, αυτούς τε τούτους καί τους άλλους εμφωλεύοντας εν διαφόροις οϊκοις καί προαστείοις τήσδε τής πόλεως ώσπερ τινά θηρία ύπεξαγογεϊν καί τώι πρέποντι αύτοϊς τόπωι καταδικάσαι, οία μή βουληθέντας έν ταϊς υπό τήν αύτοϋ εύσέβειαν εύνομουμέναις πόλεσι σωφρόνως καί ήσύχως διάγειν μηδέ ένταΟθα γενομένους κρείττους εαυτών γενέσθαι έκ τής περί αύτούς έπιδειχθείσης άφάτου καί χρονίας μακροθυμίας καί θεραπείας 20 καί τιμής, του εΰσπλάχνου ήμών βασιλέως τήν εκείνων σωτηρίαν πραγματευσαμένου, άλλά τής ύπερβαλλούσης φιλανθρωπίας ύπεριδόντας άναξίους ταύτης πεφηνέναι καί εις τοσούτον άπονοίας καί αλαζονείας άρθήναι, εις δσον καί τετίμηνται καί άδεώς πάντα πράττειν παρακεχώρηνται · γενικήν τε διάταξιν πανταχού καταπέμψαι πρός τε τούς οσίους άρχιερεΤς πρός τε τους δημοσίους άρχοντας πάντα τ ά είρημένα γίνεσθαι άπαγορεύουσαν, άλλά καί 25 τοϋτο θεσπί^ουσαν ώστε τούς οίκους καί τά προάστεια εν οίς αί τοιαϋται παρασυνάξεις γίνονται, προσκυροϋσθαι ταΤς κατά τόπον άγιωτάταις έκκλησίαις. καί οί βασιλικοί Cod. lust. I γ ά ρ νόμοι θεσπί^ουσι πάντα τόπον καί πρδγμα έν ώι καί δι' ου είτε κατά πλάνη ν είτε 5> 3· 5 κατά άλήθειαν ιερόν τι έπετελέσθη, ταϊς άγίαις τοΰ θεοϋ προσήκειν έκκλησίαις καί τοϋτο 29 ήμΐν εισηγείται ή Θεία γραφή, δτε Μωσής ό τοΰ θεοϋ Θεράπων τ ά ούχ ιερατικά πυρεΐα εις Μ v i l i 1007 κατασκευήν τ ώ ν τοΰ ναοΰ προχωρήσαι Θεόθεν διδαχθείς ένομοθέτησεν, επειδή ει καί άλλό- ^ s q τριον πΰρ, δμως γοϋν έν αύτοϊς προσήνεγκαν καί έτέλεσαν τήν άπηγορευμένην αύτοΐς ιερά- Leu. 10, 1 τικήν λειτουργίαν Δαθάν καί Άβειρών καί ή συναγωγή Κορέ οί τότε τής ίερωσύνης καί τοϋ προφήτου καί τοΰ θεοϋ άναισχύντως κατεξαναστάντες, καθάπερ νϋν ούτοι πρός άσέβειαν έαυτούς έκμισθοΰντες ψευδώνυμοι ιερείς καί αληθείς άντίχριστοι τοις οικοις έπεισήλ- 35 θον καί άλλότρια ήγειραν θυσιαστήρια καί καταβαπτιστήρια ώικοδόμησαν έξ έναντίας τοΰ άληθινοϋ θυσιαστηρίου καί τής άγίας κολυμβήθρας. θεσπίσαι δέ καί τοΰτο ΐκετεύομεν Ο [= aerv], I ι toîs άσεβέσι I δόγματα 0Γ δόγμασι I διδάγματα Oav συγγράμματα Oe δόγματα καί συγγράμματα Λ 2/3 ττοιεΐυ εΐώθατε τοΐσ — τναραδιδόντεσ OeA toîs λαοϊ$ om. I 3 δι' άναθέματοζ I τών Or, corr. τον 0Γ 5 μέν om. I 6 τέ I η αύτοϋ Oe 8 διαφυλάττει in διαφυλάττειν corr. Or 9 τούτων Ογ, corr. Ο' 11 ^ωώραν I ut solet αύτοϋ Oav arv e aev v ν toO O I uíoü O 12 άγνοίασ O ττλήρησ O 13 ττρων ήμών Ο 14 τταραγενομένουσ Ογ παραγενομένοισ Ον ι6 κινεϊν Oe om. OarvI διαψόροις τόττοις καί οίκοις Χ 17 έ§αγαγεϊν Oav 18 γενομένουσ βουληθέντασ I 2ο παρ' αύτοϋ Oe άφάτου OaevA άφάτου καί άρρήτου ΟγΙ καί χρονιάς om. I καί1 om. Or έτπθυμίασ 0Γν 2ΐ εκείνου Or πραγματευσάμενοι Oe πραγματευσαμένων Ον 25 τε om. Ο 25/26 άλλά — θεσττίρυσαν om. Ο» 28 γάρ ΙΛ om. Ο 29 έτελέσθη I άγιωτάταισ Ο ν 3° είσήγηται Ον ό om. Oav πυρία Or 31 καί εΐ O® 32 έν αύτοΐσ Oe 33 άβειρόν Ον 6*

44

COLLECTIO SABBAITICA 5

τό αύτοϋ ευσεβές κράτος πάντα τά κατά της άγιας έν Χαλκηδόνι συνόδου καί του μακαρίου Λέοντος Σεβήρου άσεβη συγγράμματα οπουδήποτε ευρισκόμενα πυρ i παραδίδοσθαι · τοΟτο γαρ καί έπί τοις Μάνεντος καί Νεστορίου άσεβέσι συγγράμμασι γίνεσθαι ευσεβείς Cod. lust, ι, διαγορεύουσι διατάξεις. τά δέ κανονικώς πραχθέντα έπί τοις είρημένοις προσώποις 5 6 1 ' ' δυσωποϋμεν την ΰμετεραν μακαριότητα καί τόν ιερόν υμών σύλλογον έπ^ητήσαι παρά 5 τε τών συνεδρευόντων ύμΐν όσιωτάτων 'Ρωμαίων καί τών προσκαρτερούντων ύμϊν θεοσεβεστάτων νοταρίων, έτι γε μήν καί τών τάς άποκρίσεις ποιούμενων θεοφιλών ανδρών της Ανατολικής διοικήσεως, ώστε τούτων φανερών γινομένων έξακολουθήσαι τήν ΰμετέραν μακαριότητα καί τήν συνεδρεύουσαν ύμϊν άγίαν σύνοδον τοΤς όρισθεΐσι κατ' αύτών παρά τών τους είρημένους πατριαρχικούς θρόνους κατακοσμησάντων άγιων ημών πατέρων καί ίο L ν 129 άναθεματίσαι τούς είρημένους Σεβήρον καί Πέτρον καί τούς τούτων άκολούθους καί του αυτών φρονήματος υπάρχοντας καί μάλιστα τόν μνημονευθέντα Ζωόραν ώς επίσης τούτων ή καί πλεϊον τήν έκκλησίαν του θεοϋ διαταράξαντα καί καθόλου πάντα έκκήρυκτον γενόμενον ύπό τε του άποστολικοϋ θρόνου καί πάσης άγιας καθολικής καί αποστολικής εκκλησίας ώς μή θέλοντα τούτοις άκολουθήσαί τε καί κοινωνήσαι. is Ύπογραφαί

Μ V i l i ιοιο

ι Μαριανός έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής του έν άγίοις Δαλματίου καί εξαρχος τών ευαγών μοναστηριών ταύτης τής βασιλίδος πόλεως ύπογράψας έπέδωκα: — 2 'Αγαπητός έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής Δίου δεηθείς 2ο υπέγραψα: — 3 'Αγάπιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και άρχιμανδρίτης μονής του τής όσίας μνήμης Θαλασσίου ύπογράψας έπέδωκα: — 4 'Αλέξανδρος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής του έν άγίοις Άβραμίου ύπογράψας έπέδωκα: — 25 5 Θεόδωρος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής Ίώβ ύπογράψας έπέδωκα: — 6 'Ελευθέριος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τοϋ άγίου μάρτυρος Κυριακοΰ ύπογράψας έπέδωκα: — 7 Στέφανος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής 'Ολυμπίου (ύπογράψας) έπέδωκα: — 3ο 8 Κυριάκος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τών Σύρων ύπογράψας έπέδωκα: — 9 Θεόδωρος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Τρύφωνος ύπογράψας έπέδωκα: — ίο Στέφανος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τών Κώνστα ύπογράψας 35 διά χειρός 'Ιακώβου έπέδωκα: — " Παύλος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τών 'Ρωμαίων ύπογράψας έπέδωκα: — Ο [ae, r usque ad 23, ν], I [usque ad 23] 4 διατάξεισ διαγορεύουσι Oe κοινώσ O v έπί OeIA έν O arv 6/7 συνεδρευόντων ύμΐν θεοσεβεστάτων νοταρίων καί τών προσκαρτερούντων ύμϊν όσιωτάτων ρωμαίων Ο ν 6 ύμΐν1 I ύμΐν καί O e r 7 γε om. Ο " θεοφιλεστάτων Oe 8 ώστε ΟγΙ ώσ âv O aev φανερώσ Ο ν ίο ήμών om. O r I 12/13 τούτοισ Ο ν 13 χϋ Ο"" πάντη ΟγΙ 15 ώσ I καί ώσ Ογ καί 0" β ν Λ ι6 αϊ ύπογραφαί Oa om. O rv I 17 μαρινιανόσΟβ 17 et semper έλεω Oe 18/19 υπογράφων Ο 1 2ο θεοϋ om. I μονής om. Or 22 μονής om. Or 23 ϋπογράψασ έπέδωκα O arv υπέγραψα Oe 24—ρ. 52> 4 'Αλέξανδρος — υπέγραψα] σύν τοϊσ λοιποΐσ άπασι OrI 24 άρχιμανδρίτησ OeA av ν ήγούμενοσ O 26 καί ήγούμενος om. 0 " 29 ύπογράψας Λ om. Ο

H L I B E L L V S MONACHORVM AD SYNODVM

45

12 IVLIANVS ELEI THEOY PRESBYTERVS CAE HEGVMENVS MONES TON ROMAEON YPOGRA(PSA)S epedoca: —

13 Ιωάννης έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής του άγίου άποστόλου θωμδ ύπογράψας έπέδωκα: — ΐ4 Κοσμάς έλέει θεού πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής του άγίου προδρόμου και s βαπτιστοϋ Ιωάννου ύπογράψας έπέδωκα: — ΐ5 Διόσκορος έλέει θεού πρεσβύτερος και ηγούμενος μονής των Όλυβρίου ύπογράψας έπέδωκα: — ι6 Δημήτριος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Φωκδ ύπογράψας έπέδωκα: — ίο ΐ7 Κυριάκος έλέει Θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Εύφημίου ΰπογράψας έπέδωκα: — ι8 Αλέξανδρος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τοΰ καλαμίου ύπογράψας έπέδωκα: — ig 'Ιωάννης έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τοϋ άγίου καί ενδόξου is άρχαγγέλου Μιχαήλ ύπογράψας έπέδωκα: — 2ο Φωκδς έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Ίωνδ νπτογράψας έπέδωκα: — 2ΐ Στέφανος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των ΓΤρομώτου ύπο- L V 132 γράψας έπέδωκα: — 2ο 22 Δάδας έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Καιουμδ ύπογράψας έπέδωκα: — 23 Γεννάδιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Κυριακοϋ ύπογράψας έπέδωκα: — 24 Κυρίων έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής των ΑΙγυπτίων ύπο- 25 γράψας έπέδωκα: — 25 Θεόδωρος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής των Μαρωνίου ύπογράψας έπέδωκα: — 26 Διονύσιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής Μάρκου ύπογράψας έπέδωκα: — 3ο 27 Ιωάννης έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Θεοδώρου έν τήι πέτραι ύπογράψας έπέδωκα: — 28 Ελευθέριος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Νέωνος ύπογράψας έπέδωκα: — 29 Ζώιλος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Θεοδότου ύπογράψας ss έπέδωκα: — 3° Τιμόθεος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των 'Αστεριού ύπογράψας έπέδωκα: — 3ΐ Μάρκος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής τοϋ άγίου Κυρίκου ύπογράψας έπέδωκα: — 4ο 32 'Ανδρέας έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τής άγίας ένδοξου Θεοτόκου καί άειπαρθένου Μαρίας ύπογράψας έπέδωκα: — Ο [ = aev]

1/2 om. Oav

c

I THEEY Oc

ev

IAE Oc

HEGYMEVS MENESTO Oe

YJTOGRAS EPeScOCA O"

6 'Ιωάννου om. O 7 όλυμβρίου O A 15 μονήσ OeA μονησ τοΰ εύσγοΟσ O av 15/16 άγίου e c καί ένδόξου om. O A 19 των O τοϋ Ο 7 προμότου O 23—25 Κυριάκου — μονηΐ om. Ο ν 23 κυριακησ Ο" 3ΐ/3 2 ^ τήι ττέτραι om. Ο» 39 μονης om. O aT κηρύκου 0 e 4 1 uovfjs om. O v 41/42 ένδόξου — μαρίασ O av Θεοτόκου 0e dei genetricis Bessorum Λ

46

Η v i l i ιοί ι

L ν 133

COLLECTIO SABBAITICA 5 33 Κυριάκος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ηγούμενος μονής του άγίου μάρτυρος Γεωργίου έν τήι Ιηροκέρκωι ύπογράψας έπέδωκα: — 34 Παύλος ελεεί θεοϋ πρεσβύτερος και ηγούμενος των άγίων Πέτρου και Παύλου των άποστόλοον, Σεργίου και Βάκχου των μαρτύρων ύπογράψας έπέδωκα: — 35 Αττικός έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ηγούμενος μονής των Εύκρατάδων ύπο- s γράψας έπέδωκα: — 36 Στρατόνικος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής του άγίου μάρτυρος Δομετίου ύπογράψας έπέδωκα: — 37 Μάρκος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής των Θεοδώρου ύπογράψας έπέδωκα: — ίο 38 Ζώσιμος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Μαξιμίνου ύπογράψας έπέδωκα: — 39 Παύλος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής του άγίου Ζηνοβίου ύπογράψας έπέδωκα: — 4ο 'Ιωάννης έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Ίσαακίου ύπογράψας is έπέδωκα: — 4ΐ 'Ιάκωβος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Άββίβου ύπογράψας έπέδωκα: — 42 Γεώργιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Κύρου ύπογράψας έπέδωκα: — 20 43 Παύλος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Σαμουήλ κατά τον Σκύθην ύπογράψας δια Ζωτικού διακόνου έπέδωκα: — 44 Πέτρος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής έπίκλην Ιερουσαλήμ ύπογράψας έπέδωκα: — 45 Μαρίνος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Παυλίνου ύπογράψας 25 έπέδωκα: — « 46 Μόδεστος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής έπίκλην των Αυκαόνων ύπογράψας διά χειρός Φλαβιανοϋ πρεσβυτέρου έπέδωκα: — 47 'Αντώνιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τοϋ έν άγίοις πατρός ήμών Εύσεβίου ύπογράψας έπέδωκα: — 30 48 Τρύφων έλέει θεοϋ πρεσβύτερος μονής των Μανουηλίου ύπογράψας έπέδωκα: — 49 Θεόκτιστος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής της αγίας ένδοξου Θεοτόκου καί άειπαρθένου Μαρίας ύπογράψας έπέδωκα: — 5ο Ζήνων έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τής διακειμένης έν Καλώι άγρώι τοϋ άγίου προδρόμου καί βαπτιστοϋ 'Ιωάννου ύπογράψας έπέδωκα: — SÓ 51 Παϋλος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τής άγίας μάρτυρος Ερμιόνης έν τοις Έλλεβίχου ύπογράψας διά χειρός Μαρίνου άναγνώστου έπέδωκα: — 52 Σίλας έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των 'Ηλία ύπογράψας έπέδωκα: —

Ο [= aev] ι μονής om. Oav ι—3 τοϋ άγίου — ήγούμενο; om. Ον ι μάρτυρος om. OeA 2 τη Oe 4 των άττοστόλων Oav ora. Ο® σεργίου — μαρτύρων Ο ν καί των άγίων μαρτύρων σεργίου καί c ν βάκχου OeA 5 άκρατάδων Ο ν η έλέω 6ϋ O om. Ο g Theodori de exceptons Λ av e e 17 ¡άκωβοσ O A Ιωάννησ O άβίβου 0» 22 Sià ^ωτικοΟ διακόνου ϋττογράψασ Oe 27 έττίκλην om. OeA 28 χειρός om. OeA presbyterum et deuterarium A 29/30 εν — ήμων O v e 1 om av v e άγίου O A 3 ·O 32/33 άγίασ — μαρίασ O Θεοτόκου 0 dei genetricis Mariae virginis Λ 37 έλεβίχου 0 e

14 LIBELLVS MONACHORVM AD SYNODVM

47

53 Ιωάννης έλέει θεου -πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής Μάρα πλησίον της Άετίου κινστέρνης ύπογράψας έπέδωκα: — 54 Βασίλειος έλέει Θεου πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής του áyíou Συμεώνος έπίκλην Κυρακωνδ ύπογράψας έπέδωκα: — 55 Θεόδωρος έλέει θεου πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής υπ' έμοϋ χάριτι Χριστού γ. σύστασης ύπογράψας έπέδωκα: — 56 Βαβύλας έλέει θεου πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής του τής όσιας μνήμης Δανιήλ τοΟ έν τώι στύλωι καί του άγίου 'Ιωάννου του προδρόμου καί βαπτιστοΰ Μ v i l i 1014 καί του άγίου αποστόλου 'Ανδρέου ύπογράψας έπέδωκα: — 57 Πολυχρόνιος έλέει θεου πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης του άγίου άρχαγγέλου ίο Μιχαήλ του εν τώι αίθρίωι ύπογράψας δι' 'Αναστασίου μονάχου έπέδωκα: — 58 'Αναστάσιος έλέει θεου πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής των 'Ρωμαίων ύπογράψας έπέδωκα: 59 'Ανδρέας έλέει θεου πρεσβύτερος καί ήγούμενος των 'Ρωμαίων ύπογράψας έπέδωκα: — 15 6ο 'Ρόδων έλέει θεου πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Θεοδώρου ύπογράψας έπέδωκα: — 6ι Έλπίδιος ελέει θεου πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής ΒασιανοΟ ύπογράψας έπέδωκα: — 62 Ζώσιμος έλέει θεου πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Λυκαόνων πλησίον του 2ο άγίου Λαυρεντίου ύπογράψας έπέδωκα: — 63 Πολυχρόνιος έλέει θεου πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής τών Κρητικών ύπογράψας έπέδωκα: — 64 'Ιωσήφ ήγούμενος τής άγιας ενδόξου παρθένου καί Θεοτόκου Μαρίας τής ούσης έν τώι λιθοστρώτωι ύπογράψας διά χειρός Στεφάνου πρεσβυτέρου καί δεύτε- 25 ραρίου μου έπέδωκα: — 65 Ζωτικός έλέει θεου πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής του άγίου 'Ανδρέου πλησίον τής Σατορνίνου πόρτης ύπογράψας έπέδωκα: — 66 Μαρτύριος έλέει θεου πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Ούάλεντος του άγίου L ν 136 Ιωάννου του βαπτιστοΰ ύπογράψας έπέδωκα: — so 67 'Ιωάννης έλέει θεου πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής πλησίον του άγωγοϋ ύπογράψας έπέδωκα: — 68 Στέφανος έλέει θεου πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τών 'Ρωμαίων πλησίον του άγίου Γεωργίου Συκών ύπογράψας έπέδωκα: — 6ç> Σαββάτιος έλέει θεου πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Ύπατίου ύπό Φωτει- 35 νόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χάλκη δονίων μητροπόλεως ύπέγραψα διά χειρός 'Ιωάννου διακόνου του αύτοϋ μοναστηρίου διά τό έμέ γράμματα μή εΐδέναι: — 7° 'Ιωάννης έλέει θεου πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης τής εύαγοΰς μεγάλης μονής τών Άκοιμήτων τής ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων ω λαμπρδς μητροπόλεως ύπέγραψα: —

Ο [ = aev] ι — 3 Μάρα — μονη$ om. Ο ν ι άετοϋ O a 5 μονής om. Ο τ monasierii s. Laurentii e a v martyris Λ χάριτι χϋ O θυ χάριτι O A 14/15 om. Ο ν ι8 έλέει θεοϋ om. Ο®

25/26 δευτερίου Oav 27 άρχιμανδρίτησ Ο ιν ήγούμενοσ OeA 28 σατουρίνου Ο® 31 ήγούμενοσ, superscr. άρχιμανδρίτησ Ο" 33 τήσ μονησ Oe 36 χαλκηδονίων ut solet Ον χαλκηδόνων Ο® 37 γράφει y Oa 40/4Χ Τ ή σ — μητροπόλεωσ Oav χάλκηδόνοσ OeA

COLLECTIO SABBAITICA 5

48

M VIII lois

L ν 137

71 Κυπριανός έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής των Όσίας υπό Φω. τεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον της Χάλκηδονίων μητροπόλεως υπέγραψα: — 72 Ιωάννης έλέει θεού πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τής εξαγώνου ΰπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων μητροπόλεως υπέγραψα: — 73 Στέφανος έλέει Θεοϋ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής Όρχάδων ύπό Φωτεινόν 5 τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων μητροπόλεως υπέγραψα: — 74 Τρύφων έλέει θεού πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τής Ίερίου ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων μητροπόλεως ύπέγραψα: — 75 Γεώργιος έλέει θεού πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής Κράνων ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων μητροπόλεως ύπέγραψα: — ίο 76 Πολυχρόνιος έλέει θεού πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Άλαπέδων ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων μητροπόλεως ύπέγραψα: — 77 Παύλος έλέει θεού πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τής Πηγής ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων ύπέγραψα: — 78 Σεβηριανός έλέει θεού πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Σύρων ύπό Φω- is τεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων ύπέγραψα: — 79 Ειρηνικός έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των Ζωγραφητών ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων ύπέγραψα: — 8ο Μεγαλήμερος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Κρανίδων ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων ύπέγραψα: — 20 8ι ΜαρκελλΤνος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τοΰ άγιου ενδόξου αρχαγγέλου Μιχαήλ 'Ρουφινιανών ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — 82 'Ιωάννης έλέει θεοϋ πρεσβύτερος κάί ήγούμενος μονής Βαρνάβα ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — 25 83 Θεόδωρος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής 'Απολλώνιου ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — 84 Παύλος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Γαλακρηνών ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — 8

5 Στέφανος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Άντιοχειανών ύπό Φω- 3ο τεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — 86 Στέφανος έλέει θεού πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής των άγίων τεσσαράκοντα ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — 87 Δωρόθεος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Πατιόρων ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — 35 88 Έλπίδιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τοΰ Κρίθινου ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων ύπέγραψα: — 89 'Ελευθέριος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονήςτών 'Ρωμαίων πλησίοντών 'Ρουφινιανών ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων μητροΟ [= aev] 2 et semper usque ad 12 τήσ — μητροπόλεωσ Ο ν χαλκηδόνοσ OeA 3 μονήσ om. Ο ν ν av ν 7 ερίου Ο ιι άλλαπέδων O ΐ2 μητροπόλεως om. Ο 14. ι6. ι8 της Χαλκηδονίων om. Oe 20 τησ μητροπόλεωσ χαλκηδόνοσ ΟβΛ 2ΐ μαρκελίνοσ Ο» μονή; om. Oav e e άγίου ένδοξου om. O A 22 ΰπό — έπίσκοπον om. O 27 έττίσκοττον τησ χσλκηδονέων Oy 28 γαλακρίνων Οαν 29 έττίσκοττον τήσ χσλκηδονέων Ον 3°—32 Άντιοχειανών — μονή; om. Οτ 3θ άντιοχιανών Ο 34/35 o m · Oav 37 T?ÍS Χαλκηδονίων om. ΟΛ 39 των om. O»" 39—Ρ· 49. ι Tf)s Χαλκηδονίων μητροπόλεως om. OeA

49

14 L I B E L L V S MONACHORVM AE> S Y N O D V M

•πόλεως υπέγραψα διά χειρός Γεωργίου άναγνώστου δια τό όλιγογράμματον είναί με: — 9° ' Ιορδάνης έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καΐ ηγούμενος μονής της πέτρας υπό Φωτεινόν τον όσιώτατον έπίσκοπον της Χαλκηδονίων υπέγραψα: — 9ΐ Μάρκελλος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής του Δαλματίου υπό 5 Φωτεινόν τον όσιώτατον έπίσκοπον υπέγραψα: — 92 'Ιούλιος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος και ηγούμενος μονής τής άγίας μάρτυρος Βάσσης έν τώι Ίμερίωι υπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον υπέγραψα: — 93 Ισίδωρος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής ιδίας τής ούσης έν φυτοϊς πλησίον τοΰ άγίου μάρτυρος 'Επιμάχου υπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ίο Χαλκηδονίων υπέγραψα: — 94 Εύγένιος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος και ηγούμενος μονής του Λευκαδίου ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον υπέγραψα διά χειρός Παύλου διακόνου του αύτοΰ εΰαγοΰς μοναστηρίου διά τό έμέ μη δεδυνήσθαι ΰπογράψαι έκ τοΰ γήρους: — 95 Φωτεινός έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τοΰ άγίου Πλάτωνος is υπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον υπέγραψα διά χειρός Γεωργίου διακόνου του αύτοΰ μοναστηρίου διά τό έμέ γράμματα μη είδέναι: — 96 'Ιωάννης έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής του άγίου άποστόλου Θωμά Βρόχθων ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων υπέγραψα: — 2ο 97 Στέφανος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος και ηγούμενος μονής των Στέφανα ύπό Φωτεινόν Μ v i l i lois τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων ύπέγραψα: — 9§ Εύγένιος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής των Διαπέτρων ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων ύπέγραψα: — 99 Κόνων έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τοΰ άγίου Ίουλιανοΰ Βρόχθων 25 υπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — ιοο Μαρίνος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής ανδριάντων ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — ιοί 'Ιωάννης έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής βρύων ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον υπέγραψα: — 3ο Ι02 Άρδαβούριος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τοΰ άγίου Θεοδώρου των σμιλακίων Οπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — 103 Στέφανος έλέει θεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τοΰ άγίου Ζαχαρίου τοΰ Στιβαραχίου υπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — 104 'Ιωάννης έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τοΰ άγίου Θωμά έπί 35 δρόμων των άνω υπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων μητροπόλεως ύπέγραψα διά Κυρεώνος πρεσβυτέρου τής αύτής μονής καί δευτεραρίου μου διά τό έμέ άγράμματον είναι: — IOS Θεόδωρος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τοΰ άγίου Στεφάνου L ν 140 των Λύδα ύπό Φωτεινόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον ύπέγραψα: — 4ο Ο [ = aev] 1/2 δια — είναί με om. O e A 3 μονή; om. Ο ν 4 της Χαλκηδονίων om. O e A 4· ι 1 · !9· 22. 24. 3 7 ΜΑΥΡΊΚΙΟΣ — ΈΠΈΔΩΚΑ] ΚΑΊ OT ΛΟΙΠΟΊ Ο Ί 32. 33 ΈΛΈΩ ΘΥ ΔΙΆΚΟΝΟΣ Ο ' Λ 35 ΌΜΟΊΩΣ ΈΠΈΔΩΚΑ O E A 3 6 OM. O A V ΟΜΟΊΩΣ DELEUI Ν 37 ΌΜΟΊΩΣ OM. Ο

3ο

Μ v i l i 1042 35

62

COLLECTIO SABBAITICA 5

il ΐ2 ΐ3 ΐ4

Σέργιος έλεεινός ομοίως έπέδωκα: — Ιωάννης έλεεινός ομοίως έπέδωκα: — Μωσής θεοΰ χάριτι -πρεσβύτερος όμοίως έπέδωκα: — 'Ιωάννης ΰποβολεύς έπέδωκα: —

ΐ5 Ιωάννης μοναχός μονής του μακαρίου Μάρωνος όμοίως έπέδωκα: — s 16 'Ιάκωβος μοναχός μονής τοΟ μακαρίου Bijou όμοίως έπέδωκα: — ΐ7 Κωνσταντίνος μοναχός και άποκρισιάριος τοΟ τής όσίας μνήμης 'Αστεριού έπέδωκα: — ι8 Νόννος διάκονος μονής του μακαρίου Παύλου έπέδωκα: — ΐ9 Σολομών μοναχός μονής του μακαρίου Οϋαλεντίνου του Καπροέλης έπέδωκα: — ίο 2ο Συμεών μοναχός μονής του μακαρίου 'Αγαπητού όμοίως έπέδωκα: — 2ΐ Σέργιος μοναχός μονής του μακαρίου Συμεώνος όμοίως έπέδωκα: — 22 "Αλφιος μοναχός μονής του μακαρίου 'Ιακώβου όμοίως έπέδωκα: — 23 24 25 26

Φίληξ μοναχός μονής του μακαρίου 'Ιωάννου όμοίως έπέδωκα: — Συμεώνης μοναχός μονής ιουγάτων του μακαρίου Παύλου έπέδωκα: — Παύλος μοναχός μονής του μακαρίου 'Ησυχίου όμοίως έπέδωκα: — Κυριάκος μοναχός μονής του μακαρίου Δωροθέου όμοίως έπέδωκα: —

is

'Αναφορά προς Ίωάννην πατριάρχην παρά τής ένδημούσης συνόδου 25

Τώι δεσπότηι ημών τώι άγιωτάτωι καί μακαριωτάτωι πατρί πατέρων άρχιεπισκόπωι καί οϊκουμενικώι πατριάρχηι Ίωάννηι ή ένδημοϋσα κατά την φιλόχριστον 2ο ταύτην καί βασιλίδα πόλιν σύνοδος έν κυρίωι χαίρειν. 'Επειδή ό θεός ό πάντων δεσπότης επί συμφέροντι τής ορθοδοξίας και συστάσει τής καθολικής έκκλησίας κατά την m'lui. a 518 ιταρελθοΰσαν κυριακήν τε καί δευτέραν λειτουργίας έπιτελουμένης έν τήι άγίαι του θεοϋ L ν 164 μεγάληι έκκλησίαι τής βασιλίδος ταύτης πόλεως μισι φωνήι έκίνησε τον άναριθμήτων μυριάδων λαόν, ώστε 3ήλωι θείωι τοΰτον έκκαυθέντα έπί πολύ καί έπιμόνως αίτήσαι την ύμετέραν 2s μακαριότητα έπί του άμβωνος άνελθεΐν καί προσφωνήσαι υπέρ τής ορθής πίστεως, υπέρ ής αεί ήγωνίσασθε καί άγωνί^εσθε, καί τοΰτο ποιησάντων ΰμών έκβοήσεις γεγόνασι, καθώς εϊρηται, πλεΐσται καί έπίμονοι τοΰ λαού, υμάς μεν έπί τήι όρθοδοξίαι εύφημοΟντος, τους δέ προ υμών έκβληθέντας πατέρας άνακληθήναι έξαιτοΰντος, ό δέ υμέτερος άγγελος τήι ήμετέραι δοκιμασίαι τό παν άποδεδωκώς τά δέοντα σκοπήσαι προσέταξεν, άναγκαϊον 3ο M v i n 1043 έλογισάμεθα τά παρακολουθήσαντα και τυπωθέντα παρ' ημών δι' αναφοράς πρώτον τήι ύμετέραι μακαριότητι άναγάγαι καί τότε δι' υμών καί τώι εύσεβεστάτωι καί κρατίστωι d 20 ™ ήμών βασιλεϊ δήλα καταστήσαι · εστί δέ ταύτα. κατά την είκάδα του ένεστώτος 'Ιουλίου μηνός τής παρούσης ένδεκάτης έπινεμήσεως, ύπατείας Μάγνου του λαμπροτάτου, άπαν τό μοναχικόν τάγμα τής φιλοχρίστου ταύτης καί βασιλίδος πόλεως έκ διαφόρων συνελθόν 33 μοναστηριών, τοΰτο μεν άρχιμανδριτών, τοϋτο δέ καί τών λοιπών, λιβέλλους προσδέδωκε τήι ένδημούσηι ταύτηι πάσηι ήμών συνόδωι, αίτοΟν καί άναγνωσθήναι τούτους καί τά περιεχόμενα τοϊς λιβέλλοις κεφάλαια δοκιμασθέντα παρ' ήμών πέρατι παραδοθήναι, Ο [= aerv], I 3 όμοίως om. 0 e 4 όμοίωσ έπέδωκα OeA 5 όμοίως om. OeA 6 μονής om. 0ΘΛ έπέδωκα όμοίωσ 0 a 7 κωνσταντίνοσ O ae ϊω Ο ν 8. 9 όμοίωσ έπέδωκα OeA ίο του κσπροέλησ O av om. OeA i l συμεώνησ O e 11. 12. 13. 14. 16. 17 όμοίως om. OeA 13 άλφειόσ Oe 15 Ιονγατών Oae ίουγάπων OeA 18 τον ττριάρχην I ένδημούσησ Ο έν κωνσταντινουττόλει I 19 η in mg. Oa 21 ό1 om. O r I 24 μεγάληι om. OeA άναριθμήτων scripsi άναρίθμητον OarA άρίθμητον Ο ν άναρίθμητον τών O e I 25 καί om. Oa 28 τήσ Οτ εύφημοϋντεσ Ο ν 32 άναγαγεϊν O av καί» om. O acv A 33 ήμών om. OrI 35 σννελθών Ο ν 3 6 μοναστηριών ΟΛ μοναχών I προδέδωκε Ογ 37 συνάδω ήμών 0 e

¿5 RELATIO SYNODI COSTANTINOPOLI COMMOR ΑΝΤΙ S AD IOHANNEM PAT RI ARCH AM 63 μδλλον δε τύττωι συνοδικώι ύποβληθήυαι. άυαγυωσθήυαι τοίνυν ποιήσαντες τούς λιβέλλους, ους καί ίπτετάξαμεν τώιδε τώι τύπωι, ταύτα περιέχειν εν τούτοις Ιγνώκαμεν. Πρώτην αΐτησιν οί λίβελλοι περιέχουσιν ώστε τους εν όσίαι τήι μνήμηι Εύφήμιον καί Μακεδόνιου έκβληθέντας καί έν έξορίαι τετελευτηκότας δικαίως καί κανονικώς άνακληθήναι καί άποδοθήυαι τώι καταλόγωι τών ττρό αύτών ένταΰθα êv κυρίωι άναπαυσαμέυωυ 5 άρχιεπισκόπωυ, ττάντων άργών μενόντων τών κατ' αυτών όπωσοΟν γενομένων, έντεθήναι δε καί τοίς ίεροϊς διπτύχοις τάς τούτων προσηγορίας, καθώς άπας ό λαός καί τό μοναχικόν τάγμα επιμόνως καί επί πολύ έξεβόησαν. ήμεϊς δέ τάξιν εύτακτου τήι αίτήσει έπιθεϊναι σπουδάσαντες έ3ητήσαμεν τά πεπραγμένα έπ' αύτοΐς καί γνόντες διά της αναγνώσεως ώς τά πλείστα τούτων ούτε σύν άκριβείαι προήλθεν ούτε πίστεως ίο ενεκα δικαίως την εκβολήν ύπέμειναν οί μνημονευθέντες πατέρες ούτε ώς παρασαλεύοντές τι τών πρότερον τήι όρθοδοξίαι πεφυλαγμένων, άναγκαϊον έλογισάμεθα ταϊς αίτήσεσι, παντός του λαοϋ σύν γυναιξί καί παισί καί πάσης άξίας καί στρατείας άλλά μήν καί τού μοναχικού τάγματος επιμόνως έκβοησάντων, κατά τους προσδοθέντας λιβέλλους τό ίκανόν μετά της αληθείας ποιήσαι, ίνα καθώς καί oí áv άγίοις τήν μνήμην Παύλος καί Ί ω - is άννης καί Φλσβιανός πατέρες ταύτης τής βασιλίδος πόλεως γενόμενοι άνεκλήθησαν, ούτω καί αύτοί τής αυτής τιμής καί τής έν ταΐς ΐεραϊς δέλτοις μνήμης άξιωθώσιν. α ούν συνεωρακότες έτυπώσαμεν, πρέπον ώιήθημεν άναγάγαι τήι ύμετέραι μακαριότητι καί δι' αύτής τωι εύσεβεστάτωι ημών βασιλεί. Δεύτερον κεφάλαιον τοίς λιβέλλοις περιείχετο ώστε τούς δια τήν αίτίαν τών είρη- 2ο μένων πατέρων, Εύφημίου φαμέν καί Μακεδονίου, έξορισθέντας και φυγαδευθέντας έπανελθόντας άποδοθήναι τοις ιδίοις βαθμοΐς. έπεί ούν εύλογος ή αίτησις καί άκόλουθος τήι προτέραι, συνείδομεν ώστε τούς είρημένους βοηθηθήναι καί άνενεχθήναι έπί τον εύσεβέστα- L V 165 τον καί γαληνότατον ημών βασιλέα. Τρίτον κεφάλαιον τήι αιτήσει περιείχετο ώστε τήν άγίαν καί μεγάλην σύνοδον τών τ> τιη πατέρων τών συναχθέντων κατά τήν Νικαέων τών καί τό άγιου σύμβολον τής πίστεως καί όρισάντων καί έκφωνησάντων, εις δ καί έβαπτίσθημεν καί βαπτί^ομεν, καί τήυ ευ Κωυσταντινουπόλει έπί Νεκταρίου του τής όσίας μνήμης συνελθοϋσαν καί κυρώσασαν τό προειρημένον άγιον σύμβολον τών αύτών τιη άγίων πατέρων καί τήν έν Έφέσωι ομοίως βεβαιώσασαν τό αύτό άγιον σύμβολον τών τιη άγίων πατέρων καί τήν έν Χαλκηδόνι Μ v i l i 1046 έπισφραγίσασαν ώσαύτως τό προειρημένον άγιον σύμβολον τών τιη άγίων πατέρων έν- 3ΐ τεθήναι τοις ίεροΐς διπτύχοις. έπεί ούν εύλογος ή αίτησης, έπί συμφέροντι γάρ τής έκκλησιαστικής καταστάσεως τό γινόμενον γίνεται, άξιον έκρίναμεν κατά τάς έκβοήσεις του λαοϋ καί τάς προσφωνήσεις τής υμετέρας μακαριότητος καί κατά τον έπιδοθέντα λίβελλον παρά τών εύσεβεστάτων άρχιμανδριτών τε καί μοναχών τάς άγίας ταύτας συνό- 35 δους άναγορεύεσθαι τοις διπτύχοις. Τέταρτον κεφάλαιον τήι αιτήσει τών εύλαβεστάτων μοναχών περιείχετο ώστε τό όνομα τού τής όσιας μνήμης προέδρου γενομένου τής 'Ρωμαίων, Λέοντος φαμέν τοΰ μακαριωτάτου, έν ταΐς ίεραΐς δέλτοις ομοίως άναγορεύεσθαι, καθώς καί αί έκβοήσεις τού Ο [= aerv], I ι μάλλον —ύποβληθήναι om. Ο ν 3 ττεριέχουσιν I εχουσιν ΟΛ 5 αύτών — άναπαυσσμέυων ενταύθα Oc έν 0"ΙΛ τώ Oav 9 σπουδά^οντεσ Oe έξητήσαμεν I ίο ττροηλθον 0 e il δικαίωσ post ot repetunt OrI ΐ2 ττροτέρων Ο™ ταΐσ αίτήσεσι OeIA τάσ av e αΐτήσεισ Oarv 17 αύτοί I οί αύτοί Ο ι8 άναγαγεϊν O 22/23 τη πρότερα άκόλουθοσ O erv 1 rv er 25 τη αιτήσει O IA τοίσ λιβέλλοισ Ο 26 τών- om. O I 29 άγίων om. O 29/30 tv aev e Έφέσωι — καί τήν om. Oav 3 ° òyicov om. O 31 άγίων om. O 32—36 έττεί — διιττύχοΐζ om. OrI 34 προφωνήσεισ Ov 35 εύσεβεστάτων uitiosum, postulatur εύλαβεστάτων, uenerabilibus Λ a 37 εύσεβεστάτων I om. O 38/39 λέοντος προέδρου γενομένου τήσ ρωμαίων âv ταϊσ I 39 όμοίω; om. I αϊ om. Oarv

64

COLLFXTIO

SABBAITICA

λαοϋ άνενδότως καί επιμόνως γεγένηνται. έττεί ούν ή έν Χαλκηδόνι άγια σύνοδος ού μόνον Λέοντος του èv όσίαι τήι μνήμηι, άλλά καί Κυρίλλου του της Άλεξανδρέων γενομένου θεοφιλούς ττοιμένος μνήμην έπί τήι όρθοδοξίαι πεποίηται καί Κύριλλος μεν ό τής Άλεξανδρέων έν τοις διπτύχοις αναγορεύεται, Λέων δε ό τής όσιας μνήμης ουκ αναφέρεται, εύλογον έκρίναμεν τό λεΐπον άναπληρωθήναι καί τους ίσως παρά τής αγίας s ταύτης συνόδου έπί συστάσει τής ορθοδοξίας τιμηθέντας ομοίως καί έν τοις ίεροϊς διπτύχοις έπί ώφελείαι καί είρήνηι τής εκκλησίας κηρύττεσθαι. Πέμπτον κεφάλαιον έν ταΐς αύταϊς δεήσεσιν ένέκειτο ώστε τόν τολμήσαντα κατά τής έν Χαλκηδόνι άγιας συνόδου νεανιεύσασθαι καί βλάσφημα ρήματα κατ' αυτής έκχέαι, Σεβήρο ν φαμέν τόν έν Άντιοχείαι ατάκτως καί προπετώς ένεχθέντα, άναθέματι ύπο- ίο βληθήναι, καθώς καί αϊ έπίμονοι βοαί παντός του λαοϋ έγένοντο. έπεί τοίνυν έδει καί περί τούτου τύπον τόν αρμόζοντα έκκλησιαστικήι καταστάσει έξενέγκαι, άναγκαϊον εκρίναμεν πρώτον τούς βλασφήμους αύτου λόγους έν μέσωι τής πάσης ταύτης συνόδου άναγνωσθήναι πρός έλεγχον τών παρ' αύτοϋ τολμηθέντων. εχει τοιγαροΰν τά παρ' αύτοϋ κατά τής άγίας συνόδου τολμηθέντα τε καί βλασφημηθέντα έπί λέξεως ούτως· ΐ5 'τά έν Χαλκηδόνι ύπό τής κατ' έκεινο καιρού συνειλεγμένης συνόδου τυπωθέντα καί τών ύπέρ ταύτης αγωνιζομένων άναθεματί^ομεν. ' αύτη τής μιαρας αύτού φωνής ή βλασφημία, ού μόνον δε αύτη, άλλά καί έτεραι πολλαί δυσφημίαι έν βίβλοις αύτοϋ πομπεύονται κατά ταύτην την βασιλίδα πόλιν, αϊς οί τής όρθοδοξίας έρασταί έντυγχάνοντες έπεγγελώσι τήι αύτοϋ φρενοβλαβείαι άλλοκότως φερομένου. έπεί ούν 2ο αύτοκατήγορον εχει τόν ελεγχον ού μόνον έκ τής είρημένης ταύτης φωνής, άλλ' ώς προγέγραπται, καί έξ ετέρων πλείστων τής αίσχίσης αύτού γλώσσης δυσφημιών κατά τής άγίας ταύτης συνόδου, τούτον δικαίως άναθέματι αίωνίωι καί ήμεϊς ύπεβάλομεν, L ν ι68 παντός πράγματος ονόματος άξίας ένεργείας Χριστιανώι ή ίερατικώι άρμο^ούσης ή άρμόσαι δυναμένης άλλοτριώσαντες καί γυμνόν τής θείας κοινωνίας κατά τούς έκκλη- 25 σιαστικούς κανόνας καταστήσαντες, άνθ' ών καί βλασφημήσαι καί συκοφαντήσαι την έν Χαλκηδόνι άγίαν σύνοδον έπεχείρησεν ίδικώς έπισφραγίσασαν τό σύμβολον τών τιη άγίων πατέρων τών έν Νικαίαι συναχθέντων άσάλευτόν τε καί άπαρεγχείρητον τούτο ύπάρχειν κηρύξασαν, καθώς καί οί έν Κωνσταντινουπόλει καί οί έν Έφέσωι συναχθέντες M v i l i Ι047 όσιοι πάτερες ομοίως έβεβαίωσαν, μεθ' ών καί ή έν Χαλκηδόνι άγία σύνοδος τά όμοια 3ο έκδικεϊ προλάμπειν πανταχού τούτο κελεύσασα. ένεκεν τούτου ού μόνον ώς βλάσφημον, άλλά καί ώς συκοφάντην καί πάσας τάς άγίας συνόδους διά τής συνόδου ταύτης ύβρίσαντα τόν προειρημένον Σεβήρον έρημον πάσης τιμής καταστήσαντες άναθέματι ύπεβάλομεν. ταύτα παρ' ημών δοκιμασθέντα καί τυπωθέντα έπί τόν οσιον άγγελον τής σής μακαριότητος έσπουδάσαμεν δυσωπήσαντες καί ύπογράψαντες έκαστος τήι 35 ΐδίαι χειρί άναγαγειν καί ύποτάξαντες τούς προσδοθέντας ήμϊν λιβέλλους προς έπίγνωσιν άληθείας, ώστε διά τής ύμετέρας μακαριότητος ταϋτα έλθεϊν καί εις τόν κράτιστον καί γαληνότατον ημών βασιλέα καί την εύσεβεστάτην καί φιλόχριστον αύγούσταν καί τήν ένδοξον αύτών καί μεγάλην σύγκλητον. Ο [ae, r usque ad 1 3 Ικρΐ(ναμεν), ν ] , I 5 ίσουσ O a v li

a l om. O

arv

6/7 τ ο ϊ σ δ ι π τ ύ χ ο ι σ τ ο ϊ σ ΐεροΐσ O a v

πίμονοι I

Ι 2 Ιναρμό^οντα Ο

Λεοντίου om. O r propter folli defectum αγωνιζόμενου Ο»" ύττοβάλομεν Ο ν

1 9 οί] ή Ο

ν

¡ 6 ττροδοθέντασ O a v

g νεανιεύεσθαι I

έξενεχθήυαι O e

1 3 π ά σ η σ τ α ύ τ η σ τ ή σ Oe 27 τ ό ô y i o v I

29 ύττάρχον O e

37 ττροελθεϊν O a

ί ο άναχθέντα I

1 3 — ρ . 6γ, 6 (Ικρί)ναμεν — 15 τεοπι. I

ιγ τόν

—

34 Οττοβάλλομευ O a I

3 8 ημών αύγούσταν I

25 SVBSCRIPTIONES [Α.

5 ι8]

65

Ύπογραφαί ι Θεόφιλος έλέει θεου έπίσκοπος Ήρακλείας Ευρώπης υπέγραψα τήι άναφορδι χειρί έμήι: — 2 Στέφανος έλέει θεοΟ επίσκοπος της Νικομηδέων μητροπόλεως υπέγραψα τήι άναφορδι χειρί έμήι: — s 3 Βασιλίσκος έλέει θεου έπίσκοπος της Κυ^ικηνών μητροπόλεως υπέγραψα τήι άναφορδι χειρί έμήι: — 4 Αναστάσιος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Νικαέων μητροπόλεως υπέγραψα τήι άναφορδι χειρί έμήι: — 5 Μαρκιανός κατά φιλανθρωπίαν ΘεοΟ έπίσκοπος τής Χαλκηδονίων μητροπόλεως ίο υπέγραψα τήι άναφορδι χειρί έμήι: — 6 Θεόδοτος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Γαγγρηνών μητροπόλεως υπέγραψα τήι άναφορδι χειρί έμήι: — 7 Ύπάτιος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Κλαυδιουπολιτών μητροπόλεως τής Ό ν ω ρεατών έπαρχίας υπέγραψα τήι άναφορδι : — ι·> 8 Κυριάκος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Τυανέων μητροπόλεως τής δευτέρας Καππαδοκών έπαρχίας υπέγραψα τήι άναφορδι: — 9 'Ιωάννης έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Κλαυδιουπολιτών τής Ίσαύρων χώρας υπέγραψα τήι άναφορδι: — ίο Σχολαστίκιος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος NajiavjoO υπέγραψα τήι άναφορδι: — so il Ιωάννης έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος Βοσπόρου υπέγραψα τήι άναφορδι: — ΐ2 Πυθαγόρας έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Σινωπέων τής Έλενοποντίων έπαρχίας υπέγραψα τήι άναφορδι: — ΐ3 'Ανδρέας χάριτι ΘεοΟ έπίσκοπος τής Τιανών τής Όνωρεατών έπαρχίας υπέγραψα τήι άναφορδι χειρί έμήι: — 25 Η Θεόδωρος έλέει θεοΟ έπίσκοπος τής κατά Άδριανούπολιν άγίας τοΟ ΘεοΟ εκκλησίας τής Όνωρεατών έπαρχίας υπέγραψα τήι άναφορδι: — ΐ5 Θαλάσσιος έλέει θεοΟ έπίσκοπος Δορυλαίου υπέγραψα τήι άναφορδι: — ιό Δωρόθεος ελάχιστος έπίσκοπος τής Κώων νήσου υπέγραψα τήι άναφορδι: — ΐ7 Αμμώνιος συγχωρήσει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Άβυδηνών υπέγραψα: — 3ο ι8 Ευστάθιος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Φιλαδελφέων μητροπόλεως τής Λυδών L ν lOq έπαρχίας υπέγραψα τήι άναφορδι: — ig Πλάτων έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Κρατιανών πόλεως υπέγραψα: — 2ο Φωκδς έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος Δαρδάνου υπέγραψα: — ι sq. cf. catalogum episcoporum Coll. Auell. 234 O [ = aev], I [usque ad 7] ι al Οττογραφαί O» ora. I 2 ελέω O e I 3. 5. 7 χειρί έμήι om. O e A om. O e A 4· 6 έλέω I 4 τ ή σ — μητροττόλεωσ O a v I νικομηδείασ Ο β Λ λεωσ Ο ϊ ν Ι kujíkou O e A

4. 6. 8 ελέει ΘεοΟ 6 τ ή σ — μητροπό-

8—ρ. 66, 34 'Αναστάσιος — χειρί έμήι] καί οί λοιττοί I

τροπόλεωσ O a v νικαίασ Ο β Λ

ί ο κ α τ ά — θϋ O a v om. O e A

δόνοσ O e A

ι ι . 13 χειρί έμήι om. O e

χαλκηδονέων Ο ν

8 τ ή σ — μη-

τ ή σ — μητροπόλεωσ O a v χαλκη12—22 έλέει ΘεοΟ om. O e A

14 μη-

τροπόλεως om. O e A 14/15 όνορεατών O a v 16 τυάνων μητροπόλεωσ O a v τυανέων O e A 20 σχολαστικόσ O e A 20/21 N a j i a v j o O — επίσκοπος om. Ο ν 2ΐ βοοσπόρου O e 22 σινωπέων O e A σινωπέων μητροπόλεωσ O a v 24 χάριτι θεοΰ om. O e A τιάνων O e Teoriim Λ τυάνων μροπόλεωσ O a v όνορεατών O a όνονεατών Ο ν 25 χειρί έμήι om. O e 26. 28 έλέει ΘεοΟ om. O e A 26 άγίας τ ο υ ΘεοΟ om. O e A 27 όνορεατών O a όνονεατών Ο ν 28 δορυλέου O e δορυλλέου Ο " 29 νήσσου Ο ν suspectum, om. Λ

τήι άναφορδι om. O a v 3 1 · 33· 34 έλέει ΘεοΟ om. O e A 31 μητροπόλεως λυδωνών O v 33 μροπόλεωσ O a v 34 τ ή σ δαρδάνου O e

Acta concilionim oecumenicorum. Tom. Ill

O

66

COLLECTIO S A B B A I T I C A 5 21 AMANTIVS EXIGVVS EPISCOPVS

NICOPOLITANAE

CIVITATIS MYSIAE

SECVNDAE

SVBSCRIPSI

PROPRIA MANV:

M Vili 1050

22 Κυριάκος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Νεοκαισαρέωυ τής Βιθυνών έπαρχίας υπέγραψα τήι άναφορδι χειρί έμήι: — 23 24 25 26 27 2s 29 3° 3' 32

Παύλος ελεεί θεοϋ επίσκοπος Καισαρείας Βιθυνίας υπέγραψα: — ·> Ιωάννης έλέει θεοϋ επίσκοπος Φαναγορέως υπέγραψα τήι άναφορδι: — 'Ακύλας έλέει Θεοϋ επίσκοπος της Πρυμνησίων πόλεως υπέγραψα: — Στέφανος έλέει Θεοϋ επίσκοπος της Άναστασιουπόλεως της Φρυγών Πακατιανής επαρχίας υπέγραψα τήι άναφορδι: — Πελάγιος έλέει θεοϋ έπίσκοπος τής Αί^ανιτων πόλεως υπέγραψα τήι άναφορδι: — ίο Ιωάννης έλέει Θεοϋ έπίσκοπος τής Γαργαρέων επαρχίας 'Ασίας υπέγραψα: — Κυριάκος έλέει θεοϋ έπίσκοπος Βασιλινουπόλεως υπέγραψα τήι άναφορδι: — 'Ιωάννης έλέει θεοϋ έπίσκοπος τής ύματών πόλεως τής Παμφύλων χώρας ύπέγραψα: — Φωτεινός έλέει Θεοϋ έπίσκοπος τής Ούαμανενδεωτών πόλεως τής Παμφύλων is χώρας υπέγραψα: — 'Ιωάννης έλέει θεοϋ έπίσκοπος Μητροπόλεως τής Πισιδών χώρας υπέγραψα τήι άναφορδι: —

33 Κόνων έλέει θεοϋ έπίσκοπος Άδριανουπόλεως υπέγραψα: — 34 Μάμας ò ελάχιστος έλέει θεοϋ έπίσκοπος τής Άριστιανών πόλεως επαρχίας 2ο Φρυγίας Πακατιανής υπέγραψα: — 35 Μακεδόνιος έλέει θεοϋ έπίσκοπος Έλού^ων υπέγραψα: — 'Ιωάννης έλέει Θεοϋ έπίσκοπος τής Ύ δ η τ ώ ν πόλεως υπέγραψα: — 37 Μαρκιανός έλάχιστος έπίσκοπος τής κατά Μαρκιανήν τήν πόλιν άγιωτάτης έκκλησίας υπέγραψα τήι άναφορδι: — 2:· 38 'Αντίπατρος έλέει θεοϋ έπίσκοπος υπέγραψα τήι άναφορδι: — 39 Γοργόνιος έπίσκοπος ούραδίας υπέγραψα: — 4° Φώτιος έλάχιστος έπίσκοπος έλέει Θεοϋ τής Εύδοκιατών τής Λυκίων έπαρχίας υπέγραψα τήι άναφορδι χειρί έμήι: — 4ΐ 'Ιωάννης άμαρτωλός έπίσκοπος 'Ολύμπου τής Λυκίων έπαρχίας υπέγραψα τήι 30 άναφορδι χειρί έμήι: — 42 Νικόλαος έλάχιστος έπίσκοπος τής 'Ροδιαπολιτών άγιας τοΰ δεσπότου Θεοϋ έκκλησίας, ήτις έστί μία τής Λυκίων έπαρχίας, υπέγραψα τήι άναφορδι χειρί έμήι: — Ο [ = aev] e 1/2 om. O a v ι eps exigims A E X I G Í vs O 1/2 propria manu sub. Α i CEVMBSCRIPSI O 3 — 1 9 ελέει Θεοϋ om. O e A 4 τήι — έμήι om. O e A 7 προιμνησίων 0 e 8/9 καττατιανών έπαρχίασ 0 * ν ττακατιανήσ O e 9 τ η αναφορά O e om. O a v A 10 atjiaviTcov 0» v τήι άναφορδι om. O v e 12 τήι άναφορδι om. O A 13 ύματών [Commadorum Λ] corruptum, Σεννέων p. 74,8 17 τπσσιδών Ο 17/18 τήι άναφορδι om. O A 19 άριαδνουττόλεωσ O e Adrianae Λ 2ο ò — 6G Ο έλέει Θϋ έλάχιστοσ Ο ν om. O A 2ΐ καττατιανήσ O a v om. O e A 22. 23 έλέει θεοΟ om. Ο β Λ 24 ελάχιστος om. O e A 25 τήι άναφορδι om. O e A 26 om. Λ έλέει θεοΰ om. O e e 27 corruptum 28 έλάχιστος om. O A έλέει θεοϋ om. O A 29 τήι — έμήι om. O 30/31 post 32—34 coll. O 30 άμαρτωλός om. O A 30/31.33/34 τήι — έμήι om. O A 32 έλάχιστος om. O A δεσπότου om. O A 33 ήτις — μ(α om. O A

26 L I B E L L V S M O N A C H O R V M A D S Y N O D V M [ A . 5 1 8 ]

67

Λίβελλος των μοναχών πρός τήν ενδημούσαν σύνοδον, ώιτινι συνέ^ευκται καί όπως έκηρύχθησαν ai τέσσαρες εν τήι εκκλησίαι σύνοδοι 26

Toîs θεοφιλεστάτοις καί όσιώτατοις πατράσι και έπισκόποις Θεοφίλωι Βασιλίσκωι Άναστασίωι Μαρκιανώι Θεοδότωι Ύπατίωι Θεοδώρωι Ίωάννηι Πυθαγόραι καί τήι λοιπήι εύαγεϊ συνόδωι ένδημούση κατά ταύτην τήν βασιλίδα πόλιν παρά 'Αλεξάνδρου 5 Κώνστα Διογένους Εύηθίου 'Αντωνίου Άκακίου Ιωάννου Δόμνου Λεοντίου 'Ιωάννου Πολυχρονίου Άνατολίου Μαρτυρίου Κυριάκου Ίουλιανοΰ 'Αλεξάνδρου 'Ιακώβου Χριστίνου 'Ιωάννου Βασιλίσκου Βαβύλα Ύπατίου Μάρκου καί των λοιπών πρεσβυτέρων καί αρχιμανδριτών τών ευαγών μοναστηριών τών διακειμένων κατά τήν φιλόχριστον καί L V 172 βασιλίδα πόλιν καί παντός του μοναχικού τάγματος. Μέλει μεν τήι ΰμετέραι άγιω- ίο σύνηι της πίστεως της ορθής καί της άλλης ευταξίας τών άγιωτάτων εκκλησιών καί προ M v i n 1051 τής ημετέρας αιτήσεως· επειδή δέ καί ήμδς εδει μέρος γενέσθαι τών εις δόξαν θεού συντελούντων, δίκαιον ήγησάμεθα πρώτον μεν εΰχαριστήσαι τώι σκοπώι τής υμετέρας άγιωσύνης καί τώι εύσεβεϊ 3ήλωι τών καλλινίκων ήμών βασιλέων, είθ' ούτως έπί τήν παροΰσαν ίδεϊν δέησιν, δι' ής άξιουμεν πάντες ήμείς καί δι' ήμών ό λοιπός κατάλογος m τών εύλαβεστάτων μοναχών ώς έκ μιας γνώμης τα καλώς καί συμφερόντως κινηθέντα εν τήι άγιωτάτηι μεγάληι εκκλησίαι τής βασιλίδος ταύτης πόλεως παρά του πιστοτάτου λαοϋ καί τά προσφωνηθέντα προς τον αυτόν φιλόχριστον λαόν παρά του τά πάντα όσιωτάτου καί άγιωτάτου άρχιεπισκόπου ήμών καί οικουμενικού πατριάρχου 'Ιωάννου, ταΟτα δια φωνής τής αγίας ύμών συνόδου εγγράφως δέξασθαι τό κύρος καί τους ουκ so ΐσμεν δπως έξεωθέντας έν όσίαι τήι μνήμη ι γενομένους πατέρας ήμών, φαμέν Εύφήμιον καί Μακεδόνιον, τούτους έπί του παρόντος δικαίως καί κανονικώς άνακληθήναι καί άποδοθήναι τώι καταλόγωι τών προ αύτών ένταΰθα έν κυρίωι άναπαυσαμένων αρχιεπισκόπων, πάντων άργών μενόντων τών κατ' αυτών όπωσοϋν γενομένων, προστεθήναι δέ ταΐς άγίαις δέλτοις συν αϋτοΐς και τό θεοφιλές όνομα του τής 'Ρωμαίων άρχιεπισκόπου γενο- 25 μένου Λέοντος. τό δέ πάντων μέγιστον καί πάντας διεγεϊρον προς τήν όρθοδοξίαν, αΐτούμεν ύμδς, όσιώτατοι, όπως καί τάς κατά καιρόν υπέρ εΰσεβείας συναθροισθείσας άγίας συνόδους έντεθήναι ταϊς αΰταΐς δέλτοις, τουτέστι τήν τε έν Νικαίαι έκφωνήσασαν τό άγιον σύμβολον, έν ώι έβαπτίσθημεν καί βαπτί^ομεν, καί τήν έν Κωνσταντινουπόλει τοϋτο κυρώσασαν καί τήν έν Έφέσωι ομοίως βεβαιώσασαν καί τήν έν Χαλκηδόνι ωσαύτως έπί- οθ σφραγίσασαν. πρός τούτοις δέ παρακαλοϋμεν προστεθήναι καί τοΰτο ώστε καί Σεβήρον τόν άθεσμα κατά τής έκκλησιαστικής εύταξίας τολμήσαντα ειπείν άναθεματισθήναι. ομοίως δέ έξαιτοΟμεν καί τους διά τήν αίτίαν τών προειρημένων όσιωτάτων πατέρων έξελαθέντας έπισκόπους τε καί κληρικούς καί άρχιμανδρίτας καί μοναχούς καί λαϊκούς, τούτους διά πρεσβείας υμετέρας γινομένης πρός τε τόν άγιώτατον καί όσιώτατον άρχι- Μ επίσκοπον ήμών καί οίκουμενικόν πατριάρχην Ίωάννην καί τούς εύσεβεστάτους καί καλλινίκους ήμών βασιλείς έπανακληθήναι καί άποδοθήναι τήι οίκείαι τάξει. καί ίνα μή εις πλήθος λόγων έκτείνωμεν τάς ίκετείας, παρακαλοϋμεν τάς τε έκβοήσεις παντός του φιλοχρίστου λαοΟ καί τάς προσφωνήσεις τάς γενομένας έν τήι είρημένηι άγιωτάτηι μεγάληι έκκλησίαι παρά του αύτού άγιωτάτου άρχιεπισκόπου καί οικουμενικού πατριάρχου διά

Ο [ = ae, r (inde a 7 πολυχρονίου), ν], I ι ενδημούσαν Ο έν κωνσταντινουπόλει I κού O e A

10 μέλλει Ο γ

14 τ ω Ο Γ Ι om. O e v

17 καί μεγάληO a v om. I

20 ά γ ι ω τ ά τ η σ O c A om. O

v

του om. O

3 1 δέ om. O r

ι ι της τε O c ήμών O r

v

ζ έν — εκκλησίαι om. I ΐ 2 έττεί O c 18 τά I om. Ο

2 1 έξεωσθέντασ I

3 3 π ρ ω ί O r v I έπισκόπων O e A

38 προφωνήσεισ 0 Γ

γινομένασ O a v

6 άντωνίνου Ο

S βασιλι-

1 2 / 1 3 συντελούντων I λυσιτελούντων Ο αϋτόν O a c A aírroO O r v I φαμέν om. I

τά om. O v

30 Έφέσωι — έν

35 καί όσιώτατον om. I 40 άρχιεπισκόπου om. I

38 παντός om. I

COLLECTIO SABBAITICA 5

68

ιεράς ϋμών φωνής και ύττοσημειώσεως και ευσεβούς τύπου του καλλινίκου ημών βασιλέως βεβαιωθήναι. τάς δέ έκβοήσεις καί προσφωνήσεις ύπετάξαμεν. "Ισον υπογραφών ι 'Αλέξανδρος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και αρχιμανδρίτης μονής του τής όσίας μνήμης Δαλματίου καί εξαρχος τών ευαγών μοναστηριών υπέγραψα χειρί s έμήι: — L V 173 Μ v i l i Ι054

2

Κώνστας πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του τής όσίας μνήμης Δίου προτάξας τήι ΐδίαι μου χειρί τόν τίμιον σταυρόν καί τό όνομά μου υπέγραψα τοισδε τοις λιβέλλοις δια χειρός Στρατονίκου πρεσβυτέρου καί δευτεραρίου μου: — ίο 3 Διογένης πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του τής όσίας μνήμης Θαλασσίου τών έπίκλην Άνυποδέτων προτάξας τήι ΐδίαι μου χειρί τόν τίμιον σταυρόν καί τό όνομά μου υπέγραψα δια Χρήστου άναγνώστου διά τό έμέ γήραι κρατεϊσθαι καί μη δυνάμενον τα όλα δι' έαυτοϋ ύπογράψαι: — 4 Εύήθιος διάκονος καί αρχιμανδρίτης τής εύαγοΰς μονής τών Άκοιμήτων υπέγραψα ΐ5 χειρί έμήι: — 5 Ιωάννης έλέει θεοϋ πρεσβύτερος τής άγιωτάτης μεγάλης εκκλησίας και ηγούμενος μονής του εν άγίοις Εύσεβίου υπέγραψα τοις λιβέλλοις χειρί έμήι: — 6 'Αντώνιος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης τής εύαγοΟς μονής τών Άβραμίου υπέγραψα χειρί έμήι: — 2ο 7 Άκάκιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης τής εύαγοΟς μονής του αγίου Κυριάκου υπέγραψα τοισδε τοις λιβέλλοις: — 8 Δόμνος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τού τής όσιας μνήμης Ί ώ β προτάξας τήι ίδίαι μου χειρί τόν τίμιον σταυρόν και τά όνομά μου τα λοιπά υπέγραψα διά χειρός Γυμνασίου μοναχού καί άποκρισιαρίου μου διά τό έμέ γέροντα είναι 25 καί ασθενή καί μή δυνάμενον τά όλα δι' έαυτοϋ ύπογράψαι: — 9 Ιωάννης πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τοΰ τής όσίας μνήμης Μανουηλίου προτάξας τήι ίδίαι μου χειρί τόν τίμιον σταυρόν καί τό όνομά μου τά λοιπά υπέγραψα τοισδε τοις λιβέλλοις διά χειρός Τρύφωνος πρεσβυτέρου μου διά τό έμέ γέροντα είναι καί μή δύνασθαι τά όλα ύπογράψαι: — 3ο ίο Λεόντιος πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής τοΰ έν όσίοιςΤρύφωνος ύπέγραψα τοισδε τοις λιβέλλοις χειρί έμήι: — il 'Ιωάννης πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής τών έπίκλην Κώνστα προτάξας τήι ίδίαι μου χειρί τόν τίμιον σταυρόν ύπέγραψα τοισδε τοίς λιβέλλοις διά

Ο [ = ae, r usque ad 14, ν], I [usque ad 14] 3 ίσον υπογράφων O a v υπόγραφα! O e I om. Or 4 ελέω 0 " I καί om. O e A 4/5 μοr r aev νήσ τοΰ τήσ όσίασ μνήμησ δαλματίου [δίου O ] O I om. O η. ι ι τήσ όσίασ μνήμησ O a r v I όσίου Οβ 8—ίο προτάξας — δευτεραρίου μου om. ΟβΛ 8 ύπογράψασ Ογ 9 τοις om. Ο 1 πρεσβυτέρου om. 0 Γ δευτεριαρίου O a r v 12 έπίκλην om. O e A άνυποδύτων Oc 1 2 — 1 4 προτάξας — ύπογράψαι om. O e A 14 δύνασθαι O r I 15—ρ. ηι, 29 υπέγραψα] καί οΐ λοιποί Ο γ Ι 15 της e e ευαγούς om. O A 16 χειρί έμήι om. O A 17 έλέει θεού om. O e A 18 μονής om. O e A τοις — έμήι om. OeA 19. 20 post 21. 22 coll. O a 19 άντωνϊνοσ Oe της εϋαγοϋς om. O e A 20 χειρί έμήι om. OeA 21 έλέει όεοϋ om. O e A τής εύαγοΟς om. O e A 22 τοϊσδε — λιβέλe λοις om. O A 23—26 προτάξας — ύπογράψαι] ύπέγραψα OeA 26 καί άσθενή om. Ο ν δύνασθαι Ο ν δΓ έαυτοϋ om. Ο ν 27 μνήμης om. 0 a 28—3° προτάξας — ύπογράψαι] ύπέγραψα OeA 29 τοϊσδε — λιβέλλοις om. Ο ν τρύφωνοσ — μου O a γυμνασίου μονάχου καί άπον 1 e 2 κρισιαρίου μου Ο 3 μονής om. O 3 τοϊσδε — έμήι om. O e A 33 έπίκλην om. O e A 33—Ρ· 6g, 2 προτάξας — εΐδέναι] ύπέγραψα Ο Λ

69

26 L I B E L L V S M O N A C H O R V M A D S Y N O D V M [A. 5 1 8 ]

ΐ2 χ3 Η ΐ5

ι6

ΐ7

ιs ig

2ο

2ΐ

22 23 24 25

χειρός Σεργίου τοϋ έμοΰ διακόνου και άποκρισιαρίου δια το Ιμέ γράμματα μή είδεναι: — Πολυχρόνιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής της εν τώι αίθρίωι υπέγραψα: — Σωφρόνιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής έπίκλην εν τώι 5 καλάμωι υπέγραψα: — Άνατόλιος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής Άστερίου υπέγραψα τοις λιβέλλοις χειρί έμήι: — Μαρτύριος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής κατά Βασιανόν τον τής όσίας μνήμης προτάξας τήι ίδίαι μου χειρί τον τίμιον σταυρόν καί τό όνομά μου ι° τά λοιπά υπέγραψα δια χειρός Ίωσηφίου διακόνου καί μοναχού τοϋ αΰτοϋ μοναστηρίου διά τό έμέ γέροντα είναι καί μή δύνασθαι τά όλα ύπογράψαι: — Κυριάκος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής έπίκλην των Σύρων έπιδούς τούσδε τους λιβέλλους καί αΐτήσας πάντα τά προγεγραμμένα υπέγραψα χειρί έμήι: — " 'Ιουλιανός πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τοϋ έν όσίοις Φωκδ υπέγραψα τοις λιβέλλοις δια χειρός Δημητρίου τοϋ έμοΰ διακόνου προτάξας τήι ίδίαι μου χειρί τον τίμιον σταυρόν διά τό έμέ γράμματα μή είδέναι: — ' Ιάκωβος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής των 'Ρωμαίων τής έν τώι Πετρίωι 20 υπέγραψα χειρί έμήι: — Χριστϊνος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τοϋ έν όσίοις Θεοδώρου προτάξας τήι ίδίαι μου χειρί τόν τίμιον σταυρόν υπέγραψα τοϊσδε τοις λιβέλλοις διά χειρός Θεοδώρου μοναχοΰ διά τό έμέ ασθενείς έχειν τάς χείρας: — 'Ιωάννης πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τοϋ άγίου 'Ιωάννου τών Στουδίου προτάξας τήι ίδίαι μου χειρί τόν τίμιον σταυρόν καί τό όνομά μου 25 τά λοιπά υπέγραψα τοϊσδε τοις λιβέλλοις διά χειρός Θεοδώρου άναγνώστου καί μοναχοϋ διά τό έμέ γέροντα είναι καί ασθενή: — Βασιλίσκος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης τής άγίας Εύφημίας τής έν τοις Όλυβρίου προτάξας τήι ίδίαι μου χειρί τόν τίμιον σταυρόν καί τό όνομά μου τά λοιπά υπέγραψα διά χειρός Άνδρονίκου πρεσβύτερου τοϊσδε τοις λιβέλλοις so διά τό έμέ γέροντα εϊναι καί τρέμειν: — Βαβύλας πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής τοϋ έν άγίοις Δανιήλ τοϋ έν τώι στύλωι υπέγραψα χειρί έμήι: — Ύπάτιος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής 'Ολυμπίου υπέγραψα: — Μάρκος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής έπίκλην Ιερουσαλήμ 36 υπέγραψα τοϊσδε τοις λιβέλλοις αΐτήσας πάντα τά έν αύτοΐς έμφερόμενα: — Κυριάκος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής 'Αναστασίου έν τώι ά γ ω γ ώ ι προτάξας τήι ίδίαι μου χειρί τόν τίμιον σταυρόν υπέγραψα διά χειρός Σαββατίον τοϋ έμοΰ άποκρισιαρίου τοϊσδε τοις λιβέλλοις: —

Ο [ = aev] ι γράφειν Ο κλην — τήσ Ο om. O a v ανοϋ Ο Λ

3· 5 ελέει θεοϋ om. Ο Λ 3· 4 s · Michaelis in Ethvio Λ 5 — η έπίη. 8 τοϊ; — έμήι om. Ο Λ g. 10 τήςΓ — μνήμης] τοϋ όσίου βασι-

ν

e

r.3—15 έπιδούσ — έμή Ο υπέγραψα O A 22/23 ττροτάξασ — χεΐρασ O a v υπέγραψα O c A

17. 18 τοις — είδέναι om. Ο Λ 24 τοϋ — 'Ιωάννου om. Ο Λ

ασθενή Ο ϊ ν υπέγραψα Ο Λ 28 βασιλικόσ Ο 2(j—3ΐ προτάξασ — τρέμειν O a v υπέγραψα Ο Λ 47. 8 τήσ Ο

13 τησ O c τό Ο

ί ο — 1 2 προτάξας — ύπογράψαι] υπέγραψα Ο Λ

33 χειρί έμήι om. Ο β Λ

— έμφερόμενα om. Ο Λ

8

Basilms Λ τής* om. O a v 3 2 έ ν ά γ ί ο ι σ Ο ν όσίου Ο Λ

35 ελέει θεοϋ om. Ο Λ

3 · 39 προτάξασ — λιβέλλοισ 0

1Τ

20 χειρί έμήι om. O e A 2 5 — 2 7 προτάξασ — 29 όλυμβρίου Ο β Λ τοϋ 1 cf. ρ. 36. 2.

έπίκλην om. Ο β Λ

υπέγραψα Ο β Λ

τών Ο ν

¡ 6 τοϊσδε

7o

LV176

Μ VIH 1055

COLLECTIO SABBAITICA 5

26 Σωφρόνιος πρεσβύτερος κοα αρχιμανδρίτης μονής Θεοδώρου Αιγυπτίου ύπέγραψα: — 27 "Ηλίας έλέει θεοϋ πρεσβύτερος και αρχιμανδρίτης μονής του έν όσίοις Εύφημίου υπέγραψα τοΐσδε τοις λιβέλλοις χειρί έμήι: — 28 'Ραβουλας πρεσβύτερος και αρχιμανδρίτης μονής τής επίκλην του τής όσιας J μνήμης 'Ηλία υπέγραψα δια χειρός Θωμά διακόνου διά τό έμέ μή είδέναι Ε λ ληνιστί: — 29 'Ανδρέας έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής επίκλην Κυριακού του τής όσιας μνήμης υπέγραψα: — 3ο 'Αρίστων πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής επίκλην 'Ιωάννου υπέγραψα lu τοΤς λιβέλλοις διά χειρός Άκακίου διακόνου διά τό έμέ γράμματα μή είδέναι: — 3ΐ Ζώσιμος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής Μαξιμίνου αίτήσας πάντα τά έμφερόμενα τοις λιβέλλοις υπέγραψα: — 32 'Ιωάννης ελέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής των Κύρου πλησίον 13 τοΰ άγίου 'Ρωμανού εν τοις Έλλεβίχου υπέγραψα τοις λιβέλλοις: — 33 Τιμόθεος πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης υπέγραψα: — 34 Ζώιλος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής Θεοδότου υπέγραψα τοις λιβέλλοις: — 35 Δωρόθεος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής των Θεοδώρου υπέγραψα τοΤς λιβέλλοις προτάξας τήι ίδίαι μου χειρί τον τίμιον σταυρόν διά χειρός Πέτρου 20 διακόνου δια τό έμέ έγκλίνιον είναι: — 36 Ζωτικός πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης υπέγραψα τοις λιβέλλοις: — 37 Παντολέων πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής έπιλεγομένης Βεναντίου έπιδούς τούς λιβέλλους υπέγραψα χειρί έμήι: — 3« Ύπάτιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής των Χαρισίου προ- 25 τάξας τήι ίδίαι μου χειρί τον τίμιον σταυρόν ύπέγραψα τοΐσδε τοις λιβέλλοις διά χειρός Ελευθερίου διακόνου διά τό έμέ γράμματα μή είδέναι: — 39 Ευγένιος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τοΰ άγίου Γεωργίου έν τώι Ιηροκίρκωι προτάξας τήι ίδίαι μου χειρί τον τίμιον σταυρόν ύπέγραψα τοις λιβέλλοις διά χειρός Ελευθερίου διακόνου διά τό έμέ γράμματα μή είδέναι: — 30 -ιο Εύτύχιος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής των Λυκαόνων πλησίον τοΰ άγίου Λαυρεντίου έπιδούς τους λιβέλλους ύπέγραψα: — 4ΐ 'Αλέξανδρος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης ύπέγραψα τοις λιβέλλοις: — 42 Συμεών πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης των Καιουμα ύπέγραψα: — J:> 43 'Ελευθέριος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής Παυλίνου ύπέγραψα: — 44 'Αμβρόσιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής άγίας Μαρίας τής έν τώι λιθοστρώτωι έπιδούς τούς λιβέλλους ύπέγραψα χειρί έμήι: — O aev] ι povfjç om. Ον 3 έλέει θεοϋ um. OcA 4 τοΐσδε — έμήι om. 0CA 6. 7 διά— Ελληνιστί e c om. O A 8 ελέει θεοϋ om. O A 9 τοΰ — μνήμη; om. O A 11 τοί; — είδέναι om. OeA 12. 14 έλέει θεοϋ 0111. OeA 1 1 μαξίμου Oc 12—14 Μαξιμίνου — μονής των om. Λ 12/13 αίτήσαξ e — λιβέλλοις om. O 14/15 πλησίον— 'Ρωμανού om. OcA 15 έλεβίχου OcA 15. 17Λ8 τοις β λιβέλλοΐξ om. OeA 19—21 TOÏÇ — είναι om. Ο Λ 22 post 23· -4 coll. Ov πρεσβύτεροσ O c presbyter monasterii sancii Andrene prope portant Salur^n^inam A TOÎÇ λιβέλλοι? om. O A av 0 e 23 λεγομένησ 0°Λ 24 έτπδοΟσ — έμή O ύπέγραψα Ο Λ 25 έλέει θεοϋ om. O A χαρσίου Ο 25—27 προτάξασ — είδέναι Oav υπέγραψα OeA 28/29 τη ξηροκέρκω O A 29/30 προτάξασ — είδέναι Ο ν υπέγραψα OeA 32 έτπδούς — λιβέλλου; om. OeA 33 TO'S λιβέλλοΐΐ om. OeA ν 34 συμεώνησ O A 36 έλέει θεοϋ om. O 35 έπιδούσ — έμήι Ο ύπέγραψα OeA

27 A C C L A M A T I O N E S P O P V L I E T A L L O C V T I O N E S E P I S C O P O R V M [A. 5 1 8 ]

71

45 Σάβας πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του άγιου Θωμά πλησίον της κινστέρνης υπέγραψα τοις λιβέλλοις δι' Άουλσαβοϋ πρεσβυτέρου δια τ ο έμέ γράμματα μή είδέναι: — 4û Παύλος πρεσβύτερος και αρχιμανδρίτης μονής τ ω ν Λυκαόνων υπέγραψα τοϊσδε τοις λιβέλλοις διά χειρός ' Ιουλιανού άναγνώστου διά τ ό έμέ άσθενείαι συσχεθήναι s καί μή δυνηθήναι ύπογράψαι: — 47 Βιβέντιος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής έπίκλην τ ω ν 'Ρωμαίων υπέγραψα τοϊσδε τοΤς λιβέλλοις διά χειρός Στεφάνου μονάχου του αύτοΟ μοναστηρίου διά τ ό έμέ γράμματα μή είδέναι: — s 4 'Αλέξανδρος πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής τ ω ν Κυκλωπίων υπέγραψα ίο τοϊσδε τοις λιβέλλοις διά χειρός Φωκά μονάχου καί άποκρισιαρίου διά τ ό έμέ τάς χείρας άλγεΐν καί μή δύνασθαι ύπογράψαι: — 49 Ιορδάνης έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής άγιας Μαρίας πλησίον τοϋ άγίου Λουκά ύπέγραψα: — so Ζηνόβιος έλέει θεοΟ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής Μαρωνίου έν Συκαΐς is ύπέγραψα τοϊς λιβέλλοις: — 5ΐ Άνατόλιος πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής Φιλίππου ύπέγραψα τοις λιβέλλοις χειρί έμήι: — 52 'Ιάκωβος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής άγίας Μαρίας πλησίον τ ω ν Βουκολίων έπιδούς τούσδε τούς λιβέλλους ύπέγραψα διά χειρός Ευσταθίου 2ο μονάχου διά τ ό έμέ όλιγογράμματον είναι προτάξας τον τίμιον σταυρόν καί τ ό όνομά μου: — 53 'Ηλίας έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής Σαμουήλ του τής όσίας μνήμης του όντος έν Συκαΐς έπιδούς τούσδε τούς λιβέλλους ύπέγραψα διά χειρός Κοσμά μονάχου διά τ ό έμέ γράμματα μή είδέναι προτάξας τήι ϊδίαι μου χειρ! 25 τον τίμιον στάυρόν: — 54 Λεόντιος έλέει ΘεοΟ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής του άγίου άρχαγγέλου Μιχαήλ του έν τοις Πουσέου έπιδούς τούσδε τούς λιβέλλους ύπέγραψα χειρί έμήι: — 29 "Οπως έκηρύχθησαν έν τήι έκκλησίαι αϊ σύνοδοι 27

μ νπ

Εισόδου γενομένης κατά τ ό σύνηθες έν τήι άγιωτάτηι ημών μεγάληι έκκλησίαι έν ήμέραι κυριακήι τήι πεντεκαιδεκάτηι του ένεστώτος 'Ιουλίου μηνός τής ένδεκάτης έπινε- a. 518 μήσεως παρά τοΰ δεσπότου ήμών τοϋ άγιωτάτου αρχιεπισκόπου καί οικουμενικού πατριάρχου 'Ιωάννου, ώς ούκ άγνοεϊ καί ή ύμετέρα θεοφίλεια, έν τ ώ ι γενέσθαι αυτόν συν τ ώ ι εύαγεϊ κλήρωι περί τον άμβωνα φωναί γεγόνασιν άπό του λαοϋ λέγουσαι· 35 Πολλά τ ά ετη τοΰ πατριάρχου, πολλά τ ά έτη του βασιλέως, πολλά τ ά έτη τής αύγούστας, πολλά τ ά έτη τοϋ πατριάρχου· άκοινώνητοι διά τί μένομεν έπί τοσαϋτα

Ο [ = ae, r (inde a 3 1 ) , ν], I [inde a 30] ι σάββασ O e A τιοσ O e λιβέντιοσ O a v

2/3 τοΙ$ — είδέναι om. O e A 4—6 τοϊσδε — ύπογράψαι om. O e 7 βιβεν8/9 τοϊσδε — είδέναι om. O e A 10 κυκλώπων O e A u / 1 2 τοϊσδε —

ύπογράψαι om. O e A 13. 1 5 έλέει ΘεοΟ om. O e A av τ ή σ — μαρίασ O 16 T O Ï S λιβέλλοΐξ om. O e A ν e μου Ο ύπέγραψα O A 23 έλέει θεοΰ om. O e A om. O e A O« om. O a v

1 3 / 1 4 τ ή σ — λουκδ O e A πλησίον τ ο ϋ — λουκδ 18/19 τοϊ$ — έμήι om. O e A 20/22 έπιδοΰσ — μονής om. Λ 23/24 τής όσίαξ— Ö V T O S

24/26 έπιδούσ — σταυρόν O a v ύπέγραψα O e A 27 έλέει ΘεοΟ om. O e A e av 28 Μιχαήλ om. O A 28/29 έπιδούσ — έμή O ύπέγραψα O e A 3° o m · 0Γ

έκκλησίαΐ om. O a ( ! v A

13 'ΕσόδουO e

32

om.Ο γ Τ

34 κ«!

OTTI.Τ

ημετέραΟ ν

μονήσ έν τ ή

37 α ύ γ ο ύ σ τ η σ Ο "

72

COLLECTIO SABBAITICA 5

έτη; διά τί ού κοινωνοΰμεν; έκ των χειρών σου κοινωνήσαι θέλομεν. έές άνελθε είς τον άμβωνα, έές πείσον τον λαόν σου. διά πολλών ετών κοινωνήσαι θέλομεν. ορθόδοξος εΐ, τίνα φοβήσαι; άξιε της τριάδος' ή άγία Μαρία Θεοτόκος εστίν, άξιε του Θρόνου· ή ά γ ί α Μαρία Θεοτόκος έστίν. πολλά τά έτη του βασιλέως, πολλά τά ετη της αύγούστας· Σεβήρον τον Μανιχαϊον έξω βάλε· ό μη λαλών Μανιχαϊός έστιν. άνασκαφήι 5 τά όστέα τών Μανιχαίων. την áyíav σύνοδον άρτι κήρυξον. πολλά τά ετη του βασιλέως, πολλά τά ετη τοΰ πατριάρχου· άξιε της τριάδος, ή άγία σύνοδος άρτι κηρυχθήτω. άξιε της τριάδος, ή άγία Μαρία Θεοτόκος εστίν. άξιε του θρόνου, ή ά γ ί α Μαρία Θεοτόκος έστίν· ή άγία σύνοδος τοΰτο είπεν. ό μη λαλών Μανιχαϊός έστι. νικαι ή πίστις της τριάδος, νικαι ή πίστις τών ορθοδόξων, την άγίαν ίο σύνοδον άρτι κήρυξον ορθόδοξος βασιλεύει, τίνα φοβήσαι; νικαι ή πίστις του βασιλέως, νικαι ή πίστις τής αύγούστας. του νέου Κωνσταντίνου πολλά τά ετη, τής νέας Ελένης πολλά τά έτη · πολλά τά ετη του πατριάρχου · άξιε τής τριάδος· Μουστϊνε αύγουστε T V I N C A S · τοΰ νέου Κωνσταντίνου πολλά τά ετη· ή έξέρχηι ή κηρύοσσεις. πολλά τά ετη του βασιλέως · ' Ιουστίνε αύγουστε T V I N C A S · την σύνοδον Χαλκηδόνος άρτι is κήρυξον; Ίουστϊνος βασιλεύει, τίνα φοβήσαι; Σεβήρον τον Μανιχαϊον έξω βάλε. την σύνοδον Χαλκηδόνος άρτι κήρυξον. ò μη άναθεματί^ων Σεβήρον Μανιχαΐός έστιν. άνάθεμα Σεβήρωι τώι Μανιχαίωι· ό μη λαλών Μανιχαϊός έστι. Σεβήρον έξω βάλε, τον νέον Ιούδαν έξω βάλε, τον έπίβουλον τής τριάδος εξω βάλε. την άγίαν σύνοδον άρτι κήρυξον. έές μαρτύρομαι· ή κηρύσσεις ή έξέρχηι. πίστις έστίν, ούκ ένι θεωρείν. 20 άδελφοί Χριστιανοί μία ψυχή. 'Ιουστίνε αύγουστε T V I N C A S · εί φιλείς την πίστιν, Σεβήρον άναθεμάτισον. έές μαρτύρομαι · έές σύρω σε, έές τάς θύρας κλείω. ό μή λαλών Μανιχαϊός έστιν. μαρτύρομαι σε* ούδέν παρ' έμέ. ορθόδοξος βασιλεύει, τίνα φοβήσαι; τοΰ ορθοδόξου βασιλέως πολλά τά ετη · Σεβήρον τον έπίβουλον τής τριάδος εξω βάλε, τον νέον Ιούδαν έξω βάλε· ό μή λαλών Μανιχαΐός έστιν. έές σύναξιν τήι συνόδωι, 25 έές άρτι κήρυξον. μά τό εύαγγέλιον, ούδέν παρ' έμέ, έές μαρτύρομαι. πολλά τά έτη τοΰ βασιλέως, τοΰ νέου Κωνσταντίνου πολλά τά έτη, τοΰ ορθοδόξου βασιλέως πολλά τά έτη, τής νέας Ελένης πολλάτά ετη · Σεβήρον έξω βάλε, τον νέον 'Ιούδαν έξω βάλε, τόν έπίβουλον τής τριάδος εξω βάλε. πολλά τά έτη τοΰ βασιλέως· άδελφοί Χριστιανοί μία ψυχή. πίστις έστίν, ούκ ένι άπλώς. ή άγία Μαρία Θεοτόκος έ σ τ ί ν ταύτα και ή 30 σύνοδος είπε. Ταΰτα αύτών έκβοησάντων έδόθη αύτοΐς άπόκρισις παρά τοΰ άγιωτάτου και μακαριωτάτου άρχιεπισκόπου καί οικουμενικού πατριάρχου ' Ιωάννου αύτη · μακροθυμήσατε, άδελφοί, ίνα πρότερον προσκυνήσωμεν τό άγιον θυσιαστήριον, καί μετά τοΰτο δίδωμι Ο [ = aerv], I ι έάσ I ut solet usque ad 20 3/4 ή άγία — θρόνου —Θκοσ έστίν OrI ora. O i e v A 4/5 αύγούστησ 0» ev 5 άνασκαφείη Ο 6—8 πολλά— Θρόνου om. OrI y/S ή άγία σύνοδος — τριάδος om. Ο ν g — 1 1 ή άγία 1 —κήρυξον om. I 12 αΰγούστησ O ae 14 TUNUICAC Oer av e om. O I ή έξέρχη ή κηρύσσεισ O A ή έξσρχή ή κηρύσσεις I ή έξαρ ήν κηρύσσεισ Or om. Oav r 15 TUINCAC O TUNUICAC Oe om. O av I 17 άναθεματί^ων σεβήρον [σευήρον 0 e ] O er IA λαλών Oav ι8 άνάθεμα — έστι om. Ο ν Λ μανιχαίω Oae μανιχεί Ογ εξω βάλε σευήρον OeA σεβήρον έξω βάλε άνάθεμα σεβήρω τώ μανιχαίω ό μή λαλών μανιχαίοσ έστίν Ον 2ο ή' O er I & AOav ή γ av ae έξέρχη Ο Λ ή έξαρχή Ο Ι ή έξ άρχήσ O ivi θεώριν O I έπιθεωρείν Λ ένθεώριν Ο ν ένθεωρεϊν Ογ 2ΐ TUINCAC Or TUNUICAC Oe om. O av I 2 j τόν νέον — ράλε OeA om. O r v I σύναξον Oa 26 μά O er IA μετά O av 27 πολλά — έτη του — Κωνσταντίνου ΟγΙ 27/28 πολλά τά έτη τήσ — έλένης" του ορθοδόξου — ετη I 28/29 τόν— 'Ιούδαν—βάλε om. I 3 0 ÉVI άπλώσ OAEI rv 2 έναπλώσ O conicio ένι (ή) άπλώς 3 ταύτα — έκβοησάντων] ταΰτα αύτών έκβοησάντων καί ή σύνοδοσ είπεν Ογ 33 'Ιωάννου om. 0» ν Ι

27 A C C L A M A T I O N E S E T A L L O C V T I O N E S [A. 518]

73

ύμϊν άπόκρισιν. και εΐσελθόντος αύτοΟ εις τό άγιον θυσιαστήριον έπέμειναν κρά3οντες· Πολλά τά έτη τοΰ βασιλέως, πολλά τά ετη της αύγουστας · εές μαρτύρομαι· οϋκ έξέρχηι, εάν μή άναθεματίσηις Σεβήρον. ανάθεμα Σεβήρωι φανερώς είπέ. έές άπόκλεισον έές μαρτύρομαι. πολλά τά ετη τοΟ βασιλέως. Και λοιπόν άνελθών έττί του άμβωνος ό άγιώτατος καί μακαριώτατος ήμών άρχι- 5 επίσκοπος καί οικουμενικός πατριάρχης Ιωάννης προσεφώνησε ταύτα - Οϊδατε τούς έμούς αγώνας, αγαπητοί, οΰς καί εν τώι πρεσβυτερίωι ών κατεβαλόμην, καί νυν άντεσχόμην της ορθοδοξίας καί αντέχομαι εως θανάτου. ού χρεία τοίνυν ταραχής ή θορύβου · ούτε y á p τι παρεβάθη της όρθής πίστεως ούτε άγίαν σύνοδον τολμδι τις άναθεματίσαι, άλλά πάσας τάς άγίας συνόδους τάς βεβαιωσάσας τό άγιον σύμβολον των τιη πατέρων ίο των συνελθόντων κατά την Νικαέων ορθοδόξους γινώσκομεν καί μάλιστα τάς άγίας τρεις συνόδους ταύτας, τουτέστι την εν Κωνσταντινουπόλει καί την εν Έφέσωι καί την μεγάλην την εν Χαλκηδόνι. ίδικώς γαρ τό σύμβολον των τιη αγίων πατέρων, εις δ βαπτι^όμεθα, αύται ai άγιαι τρεις σύνοδοι όμοφρόνως έβεβαίωσαν. Καί μετά την προσφώνησιν επιμενόντων αύτών επί πλείστας ώρας ταΐς αύταΐς is φωναϊς καί προσθέντων Ού κατέρχηι, έάν μή άναθεματίσηις· πολλά τά ετη τοΰ πατριάρχου. άξιε τής τριάδος, πολλά τά ετη του βασιλέως, πολλά τά ετη τής αύγούστης · τήν σύναξιν τής συνόδου Χαλκηδόνος άρτι κήρυξον. ούκ αναχωρώ, έάν μή κηρύξηις. εως όψέ ώδε έσμέν. τήν σύναξιν εις τήν αύριον κήρυξον. τήν μνήμην τών πατέρωναύριον κήρυξον. τών έν Χαλκηδόνι πατέρων τήν σύναξιν αύριον κήρυξον. σήμερον έάν κηρύ- 20 ξηις, αύριον επιτελείται. ούκ αναχωρώ, έάν μή κηρύξηις. τούς άναθεματίσαντας Νεστόριον καί Εύτυχέα εις τήν αύριον κήρυξον. εάν μή λάβω άπόκρισιν, εως όψέ ώδε είμί, [καί] προσεφώνησεν ό άγιώτατος καί μακαριώτατος αρχιεπίσκοπος ήμών καί οικουμενικός πατριάρχης 'Ιωάννης ούτως· Επειδή σύναξιν ήιτήσατε τών άγίων πατέρων τών έν Χαλκηδόνι έπιτελεσθήναι, γινώσκοντες γνώσεσθε ότι καί τούτο ποιήσομεν γνώμηι του 25 εύσεβεστάτου καί φιλόχρίστου ήμών βασιλέως. Επιμενόντων δέ αύτών καί τάς αύτάς φωνάς έκβοώντων καί προσθέντων Ούκ άναχωρώ μά τό εύαγγέλιον τήν σύναξιν τών πατέρων άρτι κήρυξον τών εν Χαλκηδόνι πατέρων τήν σύναξιν αύριον ποίησον, έκηρύχθη ή σύναξις διά Σαμουήλ διακόνου ούτως· Γνωρί^ομεν τήι ύμετέραι άγάπηι οτιπερ τήι αύριον μνήμην έπιτελοϋμεν τών έν άγίοις 3ο πατέρων ήμών καί επισκόπων γενομένων τών κατά τήν Χαλκηδονέων μητρόπολιν συναχθέντων καί βεβαιωσάντων άμα τοις εν Κωνσταντινουπόλει καί έν Έφέσωι συναχθείσιν Μ v i l i 1062 άγίοις πατράσιν τό σύμβολον τών τιη άγίων πατέρων τών συναχθέντων κατά τήν Ni- L ν ι8ι καέων. συναγόμεθα δέ καί ενταύθα. Καί μετά τήν προσφώνησιν τής συνάξεως πάλιν έπέμεινεν ό λαός καί μιδι φωνήι 35 έπί πολύ εκρα^ον • Σεβήρος άρτι άναθεματισθήι. ό έπίβουλος τής τριάδος άρτι άναθεματισθήι. ό κατά τών πατέρων άρτι άναθεματισθήι. ό άναθεματίσας τήν σύνοδον Χαλκηδόνος άρτι άναθεματισθήι. ούκ εξέρχομαι, έάν μή άρτι άναθεματισθήι και άπό8 cf. Coll. Auell. 146 p. 591, 18

O [ = aerv], I ι είσελθόντεί O e A αύτοΰ om. O e A 2 ανγούστησ O a " 3 έξέρχει O v 7/8 άντέσχον O 10 άγίωυ πρων O e 14 όμοφώνωσ O e A 16 προστεθέντων Oe ού κατέρχη O e IA ούκ άνέρχη O a r y 19 εΐΐ τήν om. I 22 ώδε είμί έωσ όψέ O a v 23 καί OA om. I 24 Ίωάννηΐ om. I 25 τελεσθήναι Ογ ^η προστεθέντων 0 e 28 τό άγιον O e A 29 ή om. O a v 30 τήν O a r v I 31 κατά τήν χαλκηδονέων μητρόπολιν OA έν χαλκηδόνι νέα μητροπόλει I 33 πατέρων om. Ο» 34 καί I om. OA 3 7 — 3 8 ό άναθεματίσας — άναθεματισθήι1 om. O a A κρισιν I άρτι άπόκρισιν O e v A άπόκρισιν άρτι Ο 1 άπόκρισιν Ο» A c t a coQciliorum oecumenicorum.

Tom. I l i

3 8 / Ρ · 74· 1 άρτι — άπόIO

74

COLLECTIO SABBAITICA 5

κρίσιν λάβω. μαρτύρομαι· όρθόδοξος εΤ, άρτι άναθεμάτισον. ή άναθεμάτισον ή ούδέν τταρ' έμέ. Καί έπί πολύ τοις αύτοίς έπιμενόντων αύτών, παρόντων Θεοφίλου τοϋ θεοφιλέστατου έτπσκόττου της Ήρακλεωτών καί Θεοδότου του θεοφιλέστατου έπισκόπου της Γαγγρηυών καί Ύιτατίου τοϋ θεοφιλεστάτου έπισκόπου της Κλαυδιουπολιτών καί Ιωάννου s του θεοφιλεστάτου επισκόπου Βοσπόρου καί Πυθαγόρου του θεοφιλεστάτου επισκόπου τήςΣινωπέων καί Ίσαακίου τοϋ θεοφιλεστόττου επισκόπου της Πενταπόλεωζ της 'Ελλάδος καί Ιωάννου τοϋ θεοφιλεστάτου επισκόπου Σεννέων της Παμφύλων χώρας καί Άμαντίου τοϋ θεοφιλεστάτου επισκόπου της Νικοπολιτών καί Αμμωνίου τοϋ θεοφιλεστάτου επισκόπου της Άβυδηνών, Πλάτωνος τοϋ θεοφιλεστάτου επισκόπου της Κρατιανών, Εϋστα- 10 θίου τοϋ θεοφιλεστάτου επισκόπου της Φιλαδελφέων καί ΓΤελαγίου τοϋ θεοφιλεστάτου επισκόπου της Αΐ^ανιτών καί ετέρων θεοφιλεστάτων επισκόπων των και συναινούντων τώι άγιωτάτωι καί μακαριωτάτωι άρχιεπισκόπωι καί οίκουμενικώι πατριάρχηι Ίωάννηι προσεφωνήθη ταϋτα· "Οτι Σεβήρος χωρίσας έαυτόν της άγίας ταύτης εκκλησίας έαυτώι κρίματι υπέβαλε, πρόδηλον πδσιν. επόμενοι τοίνυν καί ημείς τοις θείοις κανόσι καί 1 5 τοις àyioiç πατράσιν άλλότριον τοϋτον ηγούμεθα καί υπό των θείων κανόνων ήδη δια της βλασφημίας αύτοϋ κατακριθέντα άναθεματί^ομεν καί ημείς. Τούτων παρακολουθησάντων τήι κυριακήι, τήι έξης, ήτις εστίν έξκαιδεκάτη τοϋ 'Ιουλίου μηνός, ήμέραι δευτέραι, επιτελουμένης της μνήμης των προλεχθέντων αγίων πατέρων, πάλιν της εισόδου γενομένης παρά τοϋ άγιωτάτου καί μακαριωτάτου άρχι- 20 επισκόπου καί οΐκουμενικοϋ πατριάρχου ' Ιωάννου, ευθέως άμα τώι γενέσθαι αύτόν πλησίον τοϋ άμβωνος φωναί ήλθοσαν άπό παντός τοϋ λαοϋ ούτως· Πολλά τά ετη τοϋ πατριάρχου, πολλά τά ετη τοϋ βασιλέως, πολλά τά ετη της αύγούστης, τοϋ νέου Κωνσταντίνου πολλά τά ετη, της νέας Ελένης πολλά τά ετη· τό λείψανον Μακεδονίου τήι έκκλησίαι. Ίουστίνε αύγουστε TVINCAS, Ευφημία αύγούστα TVINCAS· τούς εν έξορίαι δια τ η ν 2 ί πίστιν τήι έκκλησίαι. άνασκαφήι τά όστέα τών Νεστοριανών, άνασκαφήι τά όστέα τών Εύτυχιανιστών. τίς ενι Νεστόριος, εγώ ούκ οίδα· ανάθεμα αύτώι άπό τής τριάδος, τίς ενι Νεστόριος, έγώ ούκ οίδα· άνάθεμα αύτώι μετ' Εύτυχέος. άνασκαφήι τά όστέα τών Νεστοριανών, άνασκαφήι τά όστέα τών Εύτυχιανιστών. τούς Μανιχαίους εξω βάλε. Ίουστίνε αύγουστε TVINCAS· Σεβήρον τον Μούδαν εξω βάλε. τούς Μανιχαίους30 τής εκκλησίας εξω βάλε. τούς δύο Στεφάνους εξω βάλε. τό λείψανον Μακεδονίου άρτι φέρε. τό όνομα Μακεδονίου άρτι ταγήι. δεόμεθα, τάς δλας φωνάς τώι βασιλεΐ. τον νέον Τ^ουμδν έξω βάλε. ό νέος "Γξουμδς Άμάντις έστί. τόν λήρον τοϋ παλατιού Μ vili 1063 εξω βάλε. Εύφήμιον καί Μακεδόνιον τήι έκκλησίαι. τά συνοδικά είς 'Ρώμην άρτι άπέλθωσιν. πολλά τά ετη τοϋ πατριάρχου - τοϋ νέου Ιωάννου πολλά τά ετη· άξιε 35 τής τριάδος. ' Ιουστίνε αύγουστε TVINCAS, πολλά τά ετη τής αύγούστης · τό λείψανον Μάο [ = aerv], I 6 βοοσιτόρου Ο" 7 σινοπέων O a S σεννέων I σεμνέων O Commacorum Λ παμφύλου Ο» παμφίλου O r v g νεαπολιτών Ο'Ι g/io έπισκόπου ora. O a v 10 άβυδηνοΰ O r 12 σ^ανιτών ΟΙΑ, cf. ρ. 66, ίο 14 τσΟτα] ταύτα την κατά σεβήρου προσφώνησιν Ο ν χωρήσασ O a v ν er e Ιαυτώ [i. e. ipse] Ο έαυτόν O IA 1 5 θείοι; om. I 1 6 ήδη om. O A 1 7 αυτού βλασφημίασ O a e v 18 κυρία O e ένδεκάτη O r 2ο γινομένησ Ο β ν 2ΐ τώ Ο β ν Ι τοϋ 0 Γ 21/22 -πλησίον τοϋ άμβωνοζ O e A έπί τοϋ αμβωνοσ πλησίον O a r v I 22 ήλθοσαν O a I ήλθασιν Ο ™ e 6 av a ήλθον O 25. 3 ° · 3 TU IN CA e O " om. O I, O spatio rei. 26 ανασκαφεί O r v άνασκαφείη Ο*6 rv e a τ Ανασκαφεί O άνασκαφείη O άνασφείη O 27 έν Ο άπό — τριάδοσ O e v A μετ' εϋτυχέοσ O a r I 28 έν Ο ν TÎÇ ivi — οίδα om. O r I μετ' εΰτυχέοσ Ο β ν Λ άπό τησ τριάδοσ O a r I 28/29 άνασκαφήι — Εύτυχιανιστών om. Ο ' Ι 28. 29 άνασκαφεΐ Ο ν άνασκαφείη O a e [bis] 3 ° — 3 1 Ίουστίνε — έκκλησίασ έξω βάλε om. I 3 1 έξω 1 om. O a 3 2 άρτι»] άρ O a τάγει O r v τάξον I 33 τ^ουμμαν Ο» τ3ουμμδσ 0 Γ άμάντησ Ο Ί

27 ACCLAMATIONES E T ALLOCVTIONES

[Α.

5ι8]

75

κεδονίου τήι έκκλησίαι· ÉV τούτοις άεί νικήσεις. Εύφημίου καΐ Μακεδονίου τ ά όνόματα άρτι L Ν Ι8Ζ ταγήι. τελείαν έορτήν τήι έκκλησίαι. τούς ψευδό μάρτυρας Μακεδονίου έξω βάλε. τάς τέσσαρας συνόδους τοις δπττύχοις. Λέοντα τον έπίσκοπον 'Ρώμης τοις διπτύχοις. ή αγία Μαρία Θεοτόκος έστί· τοΟτο ή σύνοδος είπε. τ ά δίπτυχα τώι άμβωνι· ό μή λαλών Μανιχαϊός έστι. τ ά δίπτυχα τώι άμβωνι άρτι, τόν θεόν σοι. Ίουστινε αύγουστε, & TVINCAS * κουράτωρα ουκ εχεις, τ ά δίπτυχα άρτι φέρε. Ίουστΐνος βασιλεύει, τ ά δίπτυχα άρτι φέρε. του ορθοδόξου βασιλέως πολλά τ ά έτη, τής νέας Ελένης πολλά τά ετη, του νέου 'Ιωάννου πολλά τά ετη · ούτως εχεις τόν δεσπότην, τ ά δίπτυχα άρτι φέρε. ούτως έχεις τήν αύγούσταν, τά δίπτυχα άρτι φέρε. ούτως έχεις τ ή ν τριάδα, τά δίπτυχα άρτι φέρε. οΐ κανόνες τούτους οΰκ έξέβαλαν · έές τάξον, έές τάξου, έές τάξον. ίο Και προσεφωνήθη. ταΰτα · Καί κατά τήν χθες ήμέραν άρκούντως έπληροφορήσαμεν τήν ύμετέραν άγάπην, καί νυν δε τόν ¿ήλον υμών σαφώς έπιστάμενοι εκείνα εσπεύσαμεν και σπεύδομεν ποιήσαι όσα καί τόν θεόν θεραπεύει καί ϋμάς διά πάντων έν πάσι πληροφορεί, ότι δέ μέλει ήμιν του μηδέν παρασαλευθήναι τής όρθής πίστεως, οϊμαι κατά διαφόρους χρόνους καί τρόπους πείραι παρειληφέναι τήν ύμετέραν άγάπην. δι' δ και τόν θε- ι» μέλιον τής πίστεως κατά τήν των άγίων πατέρων παράδοσιν άρραγή διαμένειν τήι χάριτι του δεσπότου ήμών καί σωτήρος ΜησοΟ Χρίστου έσπουδάσαμεν, έλπίσαντες δι' αύτής καί τάς διεστώσας εκκλησίας ένώσαι, πανταχού τήν τάξιν τ ω ν θείων κανόνων ένθέσμως κρατούντες. ούδέ γ ά ρ έγχωρεΤ τι παρασαλεϋσαι καί περί κενοφωνίας και λεπτολογίας άπασχολεΐσθαι τους πιστούς, άλλά προσέχειν τώι άγίωι συμβόλωι, έν ώι πάντες έβαπτί- 2ο σθημεν, όπερ έξεφώνησεν ή έν Νικαίαι έν άγίωι πνεύματι σύνοδος καί έκύρωσεν ή έν Κωνστατινουπόλει τών άγίων πατέρων συνέλευσις καί έβεβαίωσεν ή έν Έφέσωι όσια σύνοδος καί έπεσφράγισεν ομοίως ή έν Χαλκηδόνι άγία μεγάλη σύνοδος, ην κατ' ούδένα λόγον ή τρόπον παρασαλεϋσαι τις δυνήσεται πάσαν άναιροϋσαν τοις κακοδόξοις πρόφασιν. ταύτην τοίνυν τήν πίστιν άσάλευτον κρατούντες προς άλλήλους μή άμφιβάλητε, άλλά 25 πάσαν κενοφωνίαν καί πδσαν καινοτομίαν καί πασαυ λεπτολογίαν άπωθούμενοι ένί στόματι τήν άγίαν καί όμοούσιον τριάδα δοξάσωμεν, ήτις φυλάττοι έν ειρήνη ι τήν 3ωήν τών εύσεβεστάτων καί φιλοχρίστων ήμών βασιλέων καί πάντων ήμών. τώι γάρ πατρί και υΐώι καί άγίωι πνεύματι πρέπει ή δόξα νυν καί άεί και εις τους αιώνας τών αιώνων, άμήν. Ταύτης τής προσφωνήσεως γενομένης επέμειναν κρά^οντες· Έάν μή άρτι, ούδείς έκ- 3ο βαίνει· μαρτύρομαί σε, τάς θύρας κλείω. άδελφοί ορθόδοξοι μία ψυχή· άδελφοί διά πίστιν μία ψυχή.· Ίουστινε αύγουστε T V I N C A S · Ó μή λαλών Μανιχαΐός έστιν. άγιος άγιος άγιος· ή τριάς ένίκησεν. άπάρτι ού φοβήσαι Άμάντιν τόν ΜανιχαΤον. Ίουστϊνος βασιλεύει, Άμάντιν τί φοβήσαι; άξιε τής τριάδος, καί τούτο τό καλόν σοι έτηρεΐτο* ό φιλών τήν σύνοδον ούτως τιμάται. πολλά τά έτη του βασιλέως, πολλά M v i l i ιο66 τ ά ετη τής αύγούστης, πολλά τ ά ετη του πατριάρχου· νικάι ή πίστις τ ώ ν ορθοδόξων, so Καί πάλιν έπιμενόντων αύτών έπί π ο λ ύ ταϊς αύταϊς φωναϊς προσεφωνήθη αύτοίς ταΟτα· "Οτι διά πάντων σπουδήν έθέμεθα θεραπεϋσαι υμάς καί άσκανδαλίστους φυλάξαι, σαφώς έπίστασθε · έπειδή δέ δει πάντα κανονικώς καί μετά ευταξίας γενέσθαι, συγχω-

Ο [ = aerv], I 2 TÓcyet O r v ταγήτω Ο τάξον I om. O a r I

5 σου O a v

3 Λέοντα — δπττύχοις ora. O r I

6 TUIXCAC om. O a v I, O a spat. rei.

8 του νέου — ετη om. O e A

άρτι φερε τα Βίττ-τυχα 0 e

τω? — φέρε om. O e A

10 έξέβαλον O a e v I

2ΐ έν3 Ο γ Ι σύν O a e v A

23 μεγάλη écyía O a e v

12 ύμών τήν I

τινά I

36 αύγούστασ O a T

9/10 ού-

19 παραλεϋσαι Ο»

23/24 τρόπον ή λόγον O a e v A

25 τηροΰντεσ Ο Ί

3 2 TUNBICAC O e om. O a v I spat. rei. O a

35 ούτοσ O a

9 ούτω; — φέρε om. O a v 14 μέλλει O e r v

άμφιβάλητε Ο ν αμφιβάλετε O a άμφιβάλλητε Ο " αμφιβάλλετε I — ψυχή om. O r I

4/5 ό μή — άμβωνι O e v A

6/7 Ίουστΐνοζ — φέρε om. O a v I

27 φυλάττει Ο ™ 33 άμάντην 0 Γ

3ΐ/3 2 άδελφοί 34 άμάντην O r I

37 αϋτων om. O a v I 10*

COLLECTIO SABBAITICA 5

76

L V 185 ρήσατε ήμίν συναγαγείν TOUS θεοφιλεστάτους έπισκόπους, έφ' ώι τε κατά τούς θείους κανόνας πάντα προβήναι γνώμηι καί κελεύσει του εύσεβεστάτου ημών βασιλέως. τάς γάρ έκβοήσεις ϋμών πάσας άνοίσομεν επί την αύτοϋ γαληνότητα. Καί κλεισάντων αύτών τάς θύρας καί επιμενόντων ταϊς αύταΐς έκβοήσεσι λαβών τά δίπτυχα ό άγιώτατος καί μακαριώτατος άρχιεπίσκοπος καί οΙκουμενικός πατριάρχης 5 Ιωάννης έκέλευσε ταγήναι τάς ôyiaç τέσσαρας συνόδους τών τε έν Νικαίαι συνελθόντων άγιων πατέρων καί τών έν Κωνσταντινουπόλει ωσαύτως συναχθέντων επί Νεκταρίου του της όσίας μνήμης καί τών έν Έφέσωιέπί τήι έκβολήι Νεστορίου καί τών έν Χαλκηδόνι έπί τήι έκβολήι Ευτυχούς και του αύτοϋ δυσσεβοϋς Νεστορίου και τά όνόματώ τών τελευτησάντων έν όσίαι τήι μνήμηι γενομένων άρχιεπισκόπων ταύτης τής βασιλίδος ίο πόλεως Εύφημίου καί Μακεδονίου καί μέντοι καί Λέοντος του γενομένου άρχιεπισκόπου 'Ρώμης. τότε φωνήι μεγάληι πάντες ol τοϋ λαοϋ ώς έξ ένός στόματος έβόησαν Luc. ι, 68 ε ύ λ ο γ η τ ό ς κύριος ό θεός τ ο υ ' Ι σ ρ α ή λ , ότι έπεσκέψατο καί έ π ο ί η σ ε λ ύ τ ρ ω σ ι ν τ ώ ι λ α ώ ι α ύ τ ο ϋ , καί πάλιν δεύτερον έκραξαν εύλογητός κύριος Ίησοϋς ό βασιλεύς, ότι έπεσκέψατο και έποίησε λύτρωσιν τώι λαώι αύτοϋ. έπί πολλήν δέ is ώραν άντιφωνούντων έκατέρων τών μερών καί ψαλλόντων τήν ψαλμωιδίαν ταύτην, οι ψάλται έπετράπησαν άνελθόντες ειπείν τό τρισάγιον και αύτών άρξαμένων πδς ό λαός έπαύσατο καί ύπήκουσε τοϋ τρισάγιου. καί μετά τήν άνάγνωσιν τοϋ άγίου εύαγγελίου έξ εθους τής θείας λειτουργίας έπιτελουμένης και τών θυρών κλεισθεισών καί τοϋ άγίου μαθήματος κατά τό σύνηθες λεχθέντος τώι καιρώι τών διπτύχων μετά πολλής 20 ησυχίας συνέδραμον άπαν τό πλήθος κύκλωι τοϋ θυσιαστηρίου και ήκροώντο και μόνον έλέχθησαν ai προσηγορίαι τών είρημένων αγίων τεσσάρων συνόδων παρά τοϋ διακόνου καί τών έν όσίαι τήι μνήμηι άρχιεπισκόπων Εύφημίου καί Μακεδονίου καί Λέοντος, φωνήι μεγάληι έκραξαν άπαντες· δόξα σοι κύριε. καί μετά τοϋτο μετά πάσης εύταξίας έπληρώθη σύν θεώι ή θεία λειτουργία. 25 Επιστολή 'Ιωάννου τοϋ τής όσίας μνήμης αρχιεπισκόπου γενομένου τής βασιλευούσης ταύτης πόλεως καί οίκουμενικοϋ πατριάρχου γραφεϊσα Ίωάννηι τώι τής όσίας μνήμης γενομένωι άρχιεπισκόπωι Ιεροσολύμων καί πδσι τοΤς μή ένδημοϋσι τηνικαϋτα μητροπολίταις 28

M V I I I 1067

Τοις συμψύχοις καί όμοδόξοις τον σύνδεσμον τής άγάπης έν εϊρήνηι Χριστός ό so θεός ημών άνωθεν δεδωκώς κοινά καί τά παρ' αύτών πραττόμενα είναι δίκαιοι. έπεί τοίνυν θεία τις ούρανόθεν γέγονε κίνησις τοϋ φιλοχρίστου λαοϋ τής βασιλίδος ταύτης πόλεως και πάντα τά έκβοηθέντα παρ' αύτοϋ καί προσφωνηθέντα παρ' έμοϋ δήλα τώι κόσμωι γεγένηται, άναγκαΐον έλογισάμην σημδναι τήι σήι Θεοφιλείαι, ίνα τήι συνεργείαι τοϋ άγίου πνεύματος ταϋτα γνοϋσα έπισφραγίσηι τώι λόγωι τής άληθείας, έπειδή :;·> μάλιστα ή ένδημοϋσα άγία σύνοδος τήι αίτήσει παντός τοϋ μοναχικού τάγματος έγγράφως τε ώρισε καί όπερ ώρισε τήι σήι άγιότητι διά τάχους έκπέμψαι έσπουδάσαμεν. Ο [ = aerv], I, Ρ [inde a 26] 2 θεοφιλεστάτου I

τάσ Ο καί I e

3 άνύσομεν O a v άνοίσωμεν I Γ

ev

4 αύτών Ο γ

6 τάσ άγίασ — συνόδουσ ταγηναι O 14/15 καί πάλιν — αύτοϋ 0 Ι om. 0 » A 17 έπετράπησαν 0 ® Ι έτράπησαν 0» ΓΤ 2ο λεχθέντοσ κατά τό σύνηθες Ο ν τώ O e r I êv 0 » τ πολλήσ τήσ Ο γ 2ΐ συνέδραμεν Ο ν Ι μόνον 0 » Γ ν Ι ώσ μόνον Ο β Λ 24 μεγάλη φωΐΓΠ Ο® 26 ι Ο» in mg. Ιωάννου ΟΙΑ γραφεΤσα παρά Ιωάννου Ρ 27 ταύτησ om. I τέ τώ Ο" 27/28 τώι — γενομένωι om. I 28 γενομένου terminatione in άρχιεπισκό(π) non perscripta Ρ τηνικαϋτα om. I 3 1 άνωθεν om. Ο Γ Λ είναι om. Ρ 33 τά om. OR προσφωνηθέντα scripsi προσεκφωνηθέντα Ο ϊ ν Ρ Ικφωνηθέντα O e r I 34 συνεργία 0 " e 35 έπισφραγίσει Ρ 36 μονα1Τ δικοϋ 0 Ρ

28. 29 E P I S T V L A E I O H A N N I S CON S T A N T I N O P O L I T A N I [Α.

5

77

ι8]

"Αλλη επιστολή του αύτοϋ τής άγίας μνήμης οικουμενικού πατριάρχου 'Ιωάννου ιδική 29 γραφεϊσα Έτηφανίωι τώι της θεοφιλούς μνήμης γενομένωι έπισκόπωι Τύρου Ό πάντα προς τό συμφέρον θεός άνωθεν οίκονομών καί νυν τήν σήν θεοσέβειαν Ps. 4. 1 έν θλίψει κατά τον προφήτην πλατυνθεϊσαν έπί τήν στενήν πύλην της βασιλείας των ^ „ι8^3 ουρανών άνέτως είσελεύσεσθαι παρεσκεύασεν. ΐδού y à p του ουρανίου κινήματος κατά s των άποστατών της έκκλησίας πνεύματι Θεοϋ γενομένου, όσοι μέν άνάξιοι ώφθησαν της άχράντου υπηρεσίας του μεγάλου θεοϋ καί σωτήρος ήμών Ίησοΰ Χριστοΰ, κρίματι αΐωνίωι υπεβλήθησαν · όσοι δέ της ορθοδόξου πίστεως έρασταί έφάνησαν, πολλώι μάλλον δια της τοιαύτης κινήσεως έλαμπρύνθησαν. τοιγαροϋν της ενδημούσης άγίας συνόδου τήι φιλοχρίστωι καί βασιλίδι πόλει έκ διαφόρων έπαρχιών δήλα ποιησάσης ίο τά πραχθέντα κατά των έχθρων της αληθείας πασι τοϊς ϋφ' ή μας άναγκαΐον έκρινα καί τήι σήι πεμφθήναι θεοφιλείαι, ίνα τά παρ' αυτών καί δι' αυτών τυπωθέντα άναγνους και γνούς, όσιώτατε, σύμψηφος καί όμόψυχος εσηι καί καν όψέ ποτέ τών κυκλωσάντων σε εχθρών λυτρωθείης. άπαντα τοίνυν τά πεπραγμένα κατά τών εχθρών της αληθείας δήλα ποιήσαι τοις όμοδόξοις ευλαβέστατοις συλλειτουργοΐς καί μοναχοίς καί φιλο- 1 5 χρίστοις λαοϊς, καθώς άν συνίδηις, σπούδασον, θεοφιλέστατε. Άντίγραφον Ιωάννου Ιεροσολύμων και τών ύπ' αύτόν επισκόπων προς Ίωάννην τόν Κωνσταντινουπόλεως Τώι δεσπότηι μου τώι Θεοφιλεστάτωι καί όσιωτάτωι συλλειτουργώι Ίωάννηι 30 καί τήι ένδημούσηι κατά τήν φιλόχριστον Κωνσταντινούπολιν άγίαι συνόδωι Ιωάννης 2ο έλέει θεοϋ έπίσκοπος 'Ιεροσολύμων και ή κατά τάς τρεις Παλαιστίνος τελούσα υπό τους άγιους Χρίστου του έπί πάντων θεοΰ τόπους άγία σύνοδος έν κυρίωι χαίρειν. Επειδή διπλή τίς έστιν ή τών δακρύων κίνησις, ή μέν προς όδύνην φέρουσα, ή δέ προς εύφροσύνην ('Ιωσήφ γ ά ρ ό πατριάρχης αναγνωριζόμενος τοις άδελφοις μεγάλα εξ εύ- Gen. 45. θυμίας έδάκρυσε καί ΓΤαϋλός φησι τ ό σκεΰος τ η ς έ κ λ ο γ ή ς δτι ή του κόσμου λύπη Act. 9, 15 θάνατον κατεργά3εται, ή δέ κατά θεόν σωτηρίαν), έντυχόντες ούκ άδακρυτί τοίς έπιστα- 2 Cor. 7, 1 λεΐσι παρά τής υμετέρας άγιωσύνης καί πραχθεϊσι Θυμηδίας έπλήσθημεν, ώστε άν ήμδς 27 ειπείν μετά του μεγάλου προφήτου Δαυίδ - εύφράνθημεν έ π ί τ ο ι ς ε ι ρ η κ ό σ ι ν ήμΤν, εις Ps. 121, 1 ο ί κ ο ν κ υ ρ ί ο υ π ο ρ ε υ σ ό μ ε θ α , καί α ύ τ η ή ά λ λ ο ί ω σ ι ς τ η ς δ ε ξ ι ά ς τ ο υ υ ψ ί σ τ ο υ , Ps. 70, n καί έ ξ ο μ ο λ ο γ ε ϊ θ ε τ ώ ι θεώι τ ώ ν θεών τ ώ ι π ο ι ή σ α ν τ ι θ α υ μ ά σ ι α μ ε γ ά λ α Ps. 135. 2 · μ ό ν ω ι , ό τ ι εις τ ο ν α ι ώ ν α τ ό έλεος α ύ τ ο ϋ και τ ί ς λ α λ ή σ ε ι τ ά ς δ υ ν α σ τ ε ί α ς Ps. 105, 2 τ ο ϋ κ υ ρ ί ο υ , ά κ ο υ σ τ ά ς π ο ι ή σ ε ι π ά σ α ς τ ά ς α ί ν έ σ ε ι ς α ύ τ ο ϋ ; ι δ ο ύ γάρ ó θεός φησι ι Reg. 3, 1 διά τοϋ Σαμουήλ π ο ι ώ τ ά ε ρ γ α μου έν ' Ι ε ρ ο υ σ α λ ή μ , ώ σ τ ε π α ν τ ό ς ά κ ο ύ ο ν τ ο ς Μ v i l i ίο ή χ ή σ α ι άμφότερα τά ώ τ α αύτοϋ. ταΰτα καί έπί τών χρόνων τών ημετέρων 34 εργωι προήλθε. τό γάρ βδέλυγμα τής έρημώσεως, τό τέρας τό άνερυθρίαστον, Σεβήρον φαμέν τον άδικίαν εις τό υψος λαλήσαντα διά τών βλασφήμων αύτοϋ λόγων Ps. 72, s τών κατά τής άγίας μεγάλης καί οικουμενικής συνόδου τής έν Χαλκηδόνι λεχθέντων, ούδέ τήν άρχήν γινωσκόμενον ήμϊν ούδέ όστις είη, τόν της Άντιοχέων άδίκως καί τυρανΟ [ = aerv], I P ι ία Ο» in mg. φίλειαυ O a v P

'Ιωάννου om. O a v P

14 λυτρωθείη; — έχθρων om. I 17 φ ' Ο

ν

in mg.

ΟβΓΙ

άντίγραφα I

22 του χ υ τοϋ O r

34 αύτοϋ om. O a έκκλησίσσ O

2 γενομένωι om. I

1 1 πασι — ήμδζ I π ά σ η τ η έφ' ήμών O P om. Λ

r

λυτρωθείης] ά desunt I I litterae βείησ O r ig iß O

a

in mg.

3 8 τόν] τών Ρ

θεο-

ιό συνίδοισ Ο τ ν r

20 φιλόχριστον om. O I

26/27 άττοσταλείσι O r I

χρόνων O a , T I P A έργων O r χοΛκηδώνη Ρ

3 ια' Ο ν in nig.

1 3 σύμψηφοσ O e I σύμψυχοί O a r y P

2 7 ήμδ$ om. O a

35 βδέλλυγμα O e

2 1 έλέω 3 3 ϊηλ O e A

3 7 μεγάλη?] μεγάλησ

COLLECTIO SABBAITICA 5

78

υικώς καί παρά ττάντα έκκλησιαστικόν κανόνα Οφαρττάσαντα θρόνον, τον κατά τον Act. 2ΐ, 38 ΑΙγύπτιον εκείνον τον έν ταις Πράξεσιν άναστατώσαντα καί έξαγαγόντα eïç τήν ερημον τούς σικαρίους άναθέματι ύποβέβληκε καί άλλότριον παντός ιερατικού συλλόγου καί L ν 189 άξιας καί πράγματος πεποίηκε διά της υμετέρας μισοπονήρου άγιωσύνης. ό yàp 1er. ι, 10 παρεσχηκώς Μερεμίαι τώι προφήτηι τό άνοικοδομεϊν καί κατασκάπτειν καί έκρι^οΟν * Mt. 16, 19 καί καταφυτεύειν καί Πέτρωι τώι κορυφαίωι των αποστόλων τό λύειν καί δεσμεϊν, καί τήι κοινήι τοΟτο έφιλοτιμήσατο ΐερωσύνηι. τούς μέν ούν θεοφιλεστάτους καί όσιωτάτους μοναχούς τούς Οπό τήν μεγάλην έκείνην καί βασιλίδα πόλιν οίκοϋντας, ού μην αλλά καί τον φιλόχριστον ταύτης λαόν του κατά θεόν 3 ήλου έμακαρίσαμεν καί ότι μέχρι θανάτου διανέστησαν, ώστε τον λύκον της Άντιοχέων της νομής άπελάσαι των προ- 1 0 Num, 22, 6. βάτων τόν λαθόντα εαυτόν και μεί^οσιν έγχειρήσαντα ή κατ' αύτόν καί κατά τον Βαλάκ 12 εκείνον άράσασθαι πειραθέντα δν ουκ άραται ό κύριος. τοιγαροϋν είς κεφαλήν αύτοϋ τά της άρδς πάντα έκβέβηκε καί ηύλόγηται ό νοητός 'Ισραήλ καί άπώλετο μέν ό Βαλάκ, τόν δμοιον δέ τρόπον καί Βαλαάμ ό μάντις τάπίχειρα των αύτοϋ πράξεων έδέξατο καί άναMt. 25, 26 τεθεμάτισται καί τήν έκεΐσε περιμένει μετά τοϋ δούλου του όκνηροϋ καί πονηρού ποινήν. 1 5 άλλά ταύτα μέν έκεΐνοι· ήμεϊς δέ τοις πραχθεϊσι καί έπισταλεΐσι παρά της υμετέρας άγιωσύνης όμόφρονες καί όμόψυχοι τυγχάνομεν καί άναθεματί^ομεν πδσαν αίρεσιν καί Νεστόριον τόν άνθρωπολάτρην καί Εύτυχέα τόν ματαιόφρονα καί τόν Μάνην καί Σεβήρον τόν άλιτήριον, ού μήν άλλά καί τά τούτου συγγράμματα, έν ταΤς έαυτών διανοίαις έχοντες καί άσπα^όμενοι τάς τέσσαρας άγίας συνόδους, τήν τε τών τιη τών έν Νικαίαι συναχθέντων 2° κατά 'Αρείου τοϋ δυσωνύμου τών έκθεμένων τό άγιον σύμβολον, είς ö έβαπτίσθημεν καί βαπτί^ομεν, καί τήν τών ρν τών έν Κωνσταντινουπόλει κατά Μακεδονίου τοϋ πνευματομάχου τών τό είρημένον άγιον σύμβολον βεβαιωσάντων καί τήν τών διακοσίων τών έν Έφέσωι τών καθελόντων Νεστόριον τόν άνθρωπολάτρην, τό δέ αύτό άγιον σύμβολον περιπτυξαμένων, καί τήν μεγάλην καί οίκουμενικήν σύνοδον τών χλ, φαμέν τών 25 έν Χαλκηδόνι συνελθόντων καί βεβαιωσάντων καί κρατυνάντων τό αύτό άγιον σύμβολον, έπισφραγισάντων δέ τά κατά Νεστορίου τοϋ άνθρωπολάτρου καί άποβαλόντων Εύτυχέα τόν ματαιόφρονα, δεχόμενοι καί τάς θεοφράστους έπιστολάς τοϋ της όσίάς καί Θεοφιλούς μνήμης Λέοντος τοϋ γενομένου της 'Ρωμαίων άρχιεπισκόπου καί πατριάρχου. συνευφραινόμενοι τοίνυν επί τούτοις τήι ύμετέραι άγιωσύνηι καί συναινοϋντες τοϊς παρ' 50 ύμών έπισταλεΐσι καί πραχθεϊσι καί κοινωνικοί όντες ύμϊν, τό προφητικόν έκεϊνο λέγομεν I Naumi I °i5 ^ ° Ύ ι ο ν ' ε ό ρ τ α ζ ε , ' Ι ο ύ δ α , τ ά ς έ ο ρ τ ά ς σ ο υ , ά π ό δ ο ς τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι τ ά ς ε ύ χ ά ς σ ο υ , δ ι ό τ ι ο ύ μή π ρ ο σ θ ή ι ς τ ο ϋ ε ί ν α ι είς π α λ α ί ω σ ι ν . καί ήμϊν ούν τά αύτά ταϋτα συνεύχεσθε, άγιώτατοι (κοινά γαρ τά τών ιερέων), καί τήν άγίαν καί δεδοξασμένην παρθένον καί θεοτόκον Μαρίαν σύν ήμϊν ίκετεύσατε πρεσβείαν ποιήσασθαι s s ύπέρ της ειρήνης τών άγιωτάτων έκκλησιών καί νίκης καί διαμονής τοϋ εύσεβεστάτου καί γαληνοτάτου ήμών βασιλέως. Ο [ = aerv], I P ι

π ά ν τ α I τόν O P

ecclesiasticos

7 τούτω Ογ

6 τό] τ ω Ρ

1 4 / 1 5 άναθεμάτισται 0 Γ

ιι

cánones

Λ

4 μισσοττονήρου Ρ

έγχειρίσαντα Ο*

ι 6 ήμετέρασ Ρ

βαλαάκ Ρ

1 7 όμόψυχοι 0 « Τ Ι Ρ όμόψηφοι O e A

2ο τιη O a r v I τριακοσίων δεκαοκτώ Ρ τιη άγιων ττρων Ο ε Λ 22 τοΟ μακεδονίου O r εύνομίου Ο β Λ

σωνύμου Ρ 26 χαλκηδώνη Ρ om. O r

καί κρατυνάντων om. 0 » ν Ρ

3 ΐ κοινωνοί I

34 ταϋτα om. Ρ

καί γ α λ η ν ο τ ά τ ω ν ήμών βασιλέων I

s έκρι Ο»

1 3 νοητόσ ΟΡΛ véos I

συνελθόντων I

18 μόρην Ρ 2ΐ

δυσ-

2 3 — 2 5 βεβαιωσάντων — σύμβολον om. I 27 άττοβαλλόντων Ο Ί 35 "ΐτοιήσασθε O r v P

28 καί Θεοφίλου;

36/37 τ ω ν εΰσεβεστάτων

3o E P I S T V L A IOHANNIS H I E R O S O L Y M I T A N I [A. 518]

79

Ύπογραφαί ι 'Ιωάννης έλέει θεοΰ επίσκοπος της Καισαρέων έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεΤν εΰχεσθε, θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 2 Θεοδόσιος έλέει θεοϋ επίσκοπος της Σκυθοπολιτών έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι L ν 192 εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 5 3 Ζηνόβιος έλέει Θεοϋ επίσκοπος Ίαμνίας έρρώσθαί με και τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι: — 4 1 Ιωάννης έλέει θεοϋ έπίσκοπος Τιβεριάδος έρρώσθαί με και τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι: — 5 Πολυχρόνιος έλέει θεοϋ έπίσκοπος Άρεοπόλεως έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι ίο εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι: — 6 Προκόπιος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Νεαπολιτών έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν ευχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 7 Εύστάθιος έλέει θεοϋ έπίσκοπος Άνθηδόνος έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι: — 15 8 Στέφανος έλέει θεοΰ έπίσκοπος τοϋ Μαιουμα Άσκάλωνος έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι και όσιώτατοι πατέρες: — 9 Πέτρος έλέει θεοΰ έπίσκοπος Έλούσης έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται Θεοφιλέστατοι και όσιώτατοι πατέρες: — ίο Μαρκελλϊνος έπίσκοπος Νεοκαισαρείας έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν 2ο εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — i l Γρηγόριος έπίσκοπος Έλευθεροπόλεως έρρώσθώί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — ΐ2 ' Ιωάννης έλέει θεοΰ έπίσκοπος 'Ιεριχούντων έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 25 ΐ3 "Αντώνιος έπίσκοπος της Άσκάλωνος έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι: — ΐ4 Ιωάννης έπίσκοπος Μονοίδος έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — ΐ5 Παΰλος έλέει θεοϋ έπίσκοπος Πέλλης έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν so εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — ι6 Άλφιος έλέει θεοΰ έπίσκοπος Συκομα30νος έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — ΐ7 Βάσσης έλέει θεοΰ έπίσκοπος Καπετωλιάδος έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 35 ι8 Προκόπιος έλέει θεοΰ επίσκοπος Μαιουμα Γά3ης έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — ΐ9 'Ισίδωρος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Ζωορηνών έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εΰχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — Ο [ = aerv], I P ι αί ύπογραφαί Ο» om. O r I 2 Ιλεω Ο Ί inde a 4 usque ad p. 80, 29 έλέει θεοΰ semper ora. O e A 4. 6 Ιλεω I inde a 4 usque ad p. 80, 29 post έρρώσθαί με καί nihil habet nisi τά λοιπά O e A 5 δεσπόται I δεσπόται καί O r v P om. Ο» 6 Ιαμνίασ O a e v PA Ιαμνείασ [ίαμνίασ Ογ] καί ol λοιποί [λοιποί έρρώσθαί ήμδσ καί τ ώ κω εύαρεστεϊν εΰχεσθε δεσπόται θεοφιλέστατοι I] 0 Γ Ι 8—8ο, 30 om. 0 Γ Ι ί ο άρεωπόλεωσ Ο® ΐ2. 13 post 14· 15 coll. O e A 16 μαιουμα Ο» μαϊαμδ Ο ν Ρ μαϊμδ O e 20 Νεοκαισαρεία;] uitium antiquum pro Διοκαισαρεία; 26 άντωνΐνοσ O e v 3 ° πέλησ Ο» 32 άλφειόσ O e 34 βάσσοσ 0 e Τ 0» ΡΛ ¿ωωρηνων 0 * Τ Ρ

36 μαιουμα Ο " μαϊμδ O^P

με om. O»

3 8 Tf¡s om.

8o

Μ v i l i 1074

L V 193

COLLECTIO S A B B A I T I C A 5

20 Ούάλης έλέει θεοϋ έπίσκοπος των Παρεμβολών έρρώσθαί με και τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι και οσιότατοι πατέρες: — 2ΐ Πέτρος έλέει θεοϋ επίσκοπος Φαινοΰς ερρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι και όσιώτατοι πατέρες: — 22 Έπιφάνιος έλέει θεοϋ επίσκοπος 'Ραφίας ερρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν ο εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι και όσιώτατοι πατέρες: — 23 'Ηλίας έλέει θεοϋ έπίσκοπος Ίόππης έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 2 4 PRESTVTVS ¿PÍSCOPOS ΤΝ AGÍV ÓRVS THABÒR ERROSTHAE ME καί τά λοιπά δια 'Ρωμαϊκών γραμμάτων: — ίο 25 Προκόπιος επίσκοπος Άμαθούντων έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι και όσιώτατοι πατέρες: — 26 Σολομών έλέει θεού έπίσκοπος Άβίλης έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 27 Κόνων έλέει θεού έπίσκοπος "Ιππων έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν is εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 28 Λεόντιος έλέει θεοϋ έπίσκοπος Σω^ούσης έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 29 Άμβρίλλιος ελέει θεού έπίσκοπος της Γα^αίων έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 2ο 3° Στέφανος έλέει θεού επίσκοπος Όράων έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 3ΐ Μέγας έλέει θεού έπίσκοπος της Μαξιμιανουπολιτών έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 32 Γρηγόριος έλέει θεού έπίσκοπος Βακάθας έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν 25 εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 33 Βαρώχιος έλέει θεοϋ έπίσκοπος Δώρων έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 34 'Απολλώνιος έλέει Θεοϋ έπίσκοπος της Διοσπολιτών έρρώσθαί με καί τώι κυρίωι εύαρεστεϊν εύχεσθε, δεσπόται θεοφιλέστατοι καί όσιώτατοι πατέρες: — 3ο Ε π ι σ τ ο λ ή Έπιφανίου έπισκόπου Τύρου καί τών υπ' αύτόν προς την ένδημοΰσαν έν Κωνσταντινουπόλει σύνοδον Τοις πάντα θεοφιλεστάτοις καί όσιωτάτοις άδελφοϊς καί συλλειτουργοϊς Θεοφίλωι Βασιλίσκωι Μαρκιανώι καί πάσηι τήι ένδημούσηι κατά την βασιλίδα καί φιλόχριστον πόλιν θεοϋ χάριτι άγίαι συνόδωι Έπιφάνιος καί οί ύ π ' αύτόν επίσκοποι έν κυρίωι χαίρειν. 35 Εύλογητός ό θεός ό της ειρήνης κύριος, δς έπέστησεν ήμϊν τό τίμιον γράμμα της ύμών άγιωσύνης ούτω πανταχόθεν διαλάμπον περί τε τόν πνευματικόν ^ήλον καί τους ύπέρ της άληθείας αγώνας καί περί τό κήρυγμα της ορθοδόξου πίστεως, ά δει πάντα λαβείν έν αύτώι συνηγμένα προς θεμέλιον καί βάθρον άρραγές της ειρήνης τών άγιωτάτων έκκλησιών καί τών έν αύταϊς άρχιερέων καί τών έν έκάστηι πόλει πιστών καί τήν όρθήν Ο [ae, r (inde a 31), ν], I [inde a 31], Ρ 3 φενοΰσ OP 9· ι ° ° m · O a v PA 9 P R E S T V T V S suspectum, sed emendatio incerta e e TIABÒR O ÈPKOSTIAF. O 13 άβέλησ O e 15. 16 post 17. 18 coll. O A 19 κυρίλιοσ 0 e Cyrillus Λ της om. O e 24 Εύχεσθε om. Ο ν 29 σττωλώνιοσ Ρ διοπολιτών Ο ν Ρ 32 σύνοδον om. Ο ν Ρ

3ΐ ένδημοΰσαν om. ΙΛ av

34 μαρκιανώ βασιλίσκω O P

37 διαλάμττων Ο

33 ly Ο® in mg., inscr. Ο ν ν

4 ° έν» O r I om. 0» e v PA

πάντα om. Ρ

3i E P I S T V L A E P I P H A N I I E P I S C O P I T Y R I

[A. 518]

8l

όμολογίαν περιπτυσσομένων, δσην δέ ποιείται και των θείων κανόνων έπιμέλειαν εξ ών τον κατ' ούδένα τρόπον ή χρόυον άσπασάμενον την προς την άγίαν καθολικήν καΐ άποστολικήν έκκλησίαν κοινωνίαν ή την όρθόδοξον τιμήσαντα πίστιν, τώι δέ θρόνωι της Ά ν τ ι οχέων αποστολικής εκκλησίας έπιπηδήσαντα τυραννικώς άναθέματι προσήλωσε γυμνόν 4 είναι άποφηνάμενον παντός πράγματος ονόματος αξίας ενεργείας Χριστιανώι ή ίερατικώι c f. ρ. 64, άρμο3θύσης ή άρμόσαι δυναμένης και άλλότριον της θείας κοινωνίας κατά τους θείους κα- 2 4 — 2 6 νόνας αυτόν καταστήσαν. και γαρ ην άκόλουθον συνέπεσθαι τήι τ ω ν αχράντων ευαγγελίων θείαι διδασκαλίαι καθ' ήν φησιν ό κύριος τους δοκοΰντας έν έαυτοϊς εχειν τι Mt. 13, 12. και τούτου πάντως άφαιρεισθαι καί τοις εχουσιν εκ δικαιοσύνης προστίθεσθαι. τής 2 5 , 2 9 ουν δικαίας έξ ύμών κατακρίσεως επάξιος ώφθη Σεβήρος ό δυσσεβής προς βλασφημίαν m V I I I 1 0 7 5 άμα καί συκοφαντίαν όξύνας ήν έχει γ λ ώ τ τ α ν κατά τής μεγάλης καί οικουμενικής συνόδου n τής έν Χαλκηδόνι συνελθούσης καί δίκαιων εαυτόν έξ άσεβους φρονήματος καί πονηρδς προαιρέσεως. άλλ' ή του δεσπότου θεού καί σωτήρος ημών Ι η σ ο ύ Χριστού δύναμις τού τής έκκλησίας λειμώνος αυτόν έξήλασε δικαίαι ψήφωι τής έν ΰμίν τοις θεοφιλέσι διαλαμψάσης πνευματικής χάριτος, πρός ήν συγκατατιθέμενοι σύμψηφοι γινόμεθα τους υ αυτούς δεσμούς έπιφέροντες έπ' έκεΐνον, ούς καί τό τίμιον γράμμα τής ύμετέρας όσιότητος έπάγει κανονικώς. τίς γαρ αρκέσει λόγος εις άπαρίθμησιν ών έκεϊνος έξήμαρτεν εις έναντίωσιν τών θείων κανόνων και τής έκκλησιαστικής ευταξίας την όφρύν άνασπάσας είς άλα^ονείαν και κομπός έν τοις άναθέμασι φαινόμενος ένόμιλίαις καί συγγράμμασιν άσεβέσι κατά τών άγιων πατέρων, τό δέ γε άληθέστερον κατ' αύτής τής πνευματικής διδασκαλίας 2ο τ ώ ν θεσπεσίων άποστόλων αυτός καθ' έαυτού προς έλεγχον καθιστάμενος έν άπασιν οίς γέγραφε ματαίοις λόγοις. καί γ ά ρ προσήκει τούς έγκειμένους αίρέσει δυσσεβεϊ καί τον νοΰν τεταράχθαι καί μηδέ διαρκειν άχρι παντός συγκαλύπτειν δπερ έχουσι νόσημα κατε- l ν 196 σθίον αυτών την διάνοιαν. άλλ' ουκ ήν ούτως τολμηρός, ώστε καί δεσμόν έπιθεΐναι έξ αύθεντίας χωρί^οντα τής θείας κοινωνίας κληρικούς άλλων πόλεων, μηδέ γνώμης μηδέ 25 συναινέσεως μετέχων τών αύτών επισκόπων; τί δέ; ού τεθάρρηκε τούς καταδεδεμένους κανονικώς άλλοτρίους κληρικούς έκ τών οικείων έπισκοπών προσρυέντας αύτώι καί τό ψυχοφθόρου ύπαλειφθέντας παρ' αύτού κήρυγμα προσειληφέναι πρός την εαυτού κοινωνίαν καί δίχα τής παρά τού καταδήσαντος άφέσεως έπιτρέψαι ταΐς έκκλησιαστικαις λειτουργίαις ύπηρετειν; έκάτερον δέ τούτων πέπραχε κατά την Τυριών. άλλ' ού τούς 3ο μετειληφότας άξίας πρεσβυτέρων άντιτιθέντας μεν αυτώι τήν άρχήν κενοφωνοΰντι την άσεβή διδασκαλίαν, ύστερον δέ συμπεσόντας αύτώι παρεσκεύασεν έν τώι σχήματι τής διακονίας λειτουργεΐν, άθέσμως αύτούς τής τ ώ ν πρεσβυτέρων τιμής άφελόμενος, έπειδή μη τότε τόν αυτούς χειροτονήσαντα σκελίσας ήν συγκαταθέσθαι ταϊς άσεβέσιν αύτού διδασκαλίαις, καί προφάσει τούτου τήν έπιτεθεϊσαν παρ' αύτού χειροτονίαν έξελόμενος; 35 δ δή γεγένηται παρ' αύτού κατά τήν Άρκηνών. πρός δέ τούτοις ούκ ήν έπεκτείνων τ ά τής αύτού θρασύτητος καί παραχαράττων τούς θείους κανόνας, έν άλλοτρίαις παροικίαις προχειρι^όμενος ποτέ μέν χωρεπισκόπους, άλλοτε δέ παραμοναρίους, πιστεύων ίκανώς εχειν άπομάχεσθαι καί διαλύειν τ ά παρά τ ώ ν θείων κανόνων ώρισμένα δίκαια τοις

Ο [= aerv], IP 2 χρόνον ή τρόπον I

5 αίρετικώ O e

7 αύτών Ο ν Ρ

του O a r v I P τούτο OeA

10 έπαξίωσ Oe

OavP

15 συγκατατιθέ μεθα O a v P

14 έξέλασε 0 Γ

νωνικώσ O a v P

άπαρίθμισιν 0 Γ

21 έαυτοΟ I έαυτόν O P

11 τ ή σ άγίασ O e A

ήμαρτεν O e

3 ° λειτουργίσισ om. O r

OeA

3 8 πιστεύειν O r

Acta concìliorum oecumenìcorum· Tom. III

g τούαύτόν 17 κοι-

19 κόμποσ O a e v P A [ f a u s t u s i. e. fastus] κομψόσ O r I 26 μετέχων τ ώ ν O a r v I P μετεχόντων O e

28 τ ό O a r v I P πρόσ τ ό O e

0 " ν Λ προσλειφθέντασ Ρ 35 καί om. ΙΑ

σύμψηφοι I καί σύμψηφοι Ο Ρ Α

24/25 έξ αυθεντία; έπιθεΐναι O a e v P

27 έπισκοπών I έττισκόπων Ο Ρ

8 κσ Ο Ρ Α χ σ I 12 χαλκηδώνη Ρ

προσειληφέναι Ο γ Ι προσληφθέντασ

πέπρακε O a

ά λ λ ' οϋ O a r v I P ά λ λ α καί 11

82

COLLECTIO SABBAITICA 5

έπισκόποις; τούτων εις μαρτυρίαν έστι λαβείν την Τριπολιτών καί πάλιν τήν Άρκηνών. φαίνεται δέ τολμήσας έπιτρέψαι χειροτονεΐν έπισκόπωι κατά τήν ένορίαν ετέρας πόλεως, ής έτι περιήν ό ταύτης ε π ι σ κ ο π ώ ν υπουργός δ' έγεγόνει τούτωι Στέφανος ό της Όρθωσιέων επίσκοπος τολμήσας χειροτονίαν έπιθεΐναι κατά τήν ενορίαν της Άνταραδέων ετι περιόντος Θεοδοσίου του της θεοφιλούς μνήμης έπισκοπήσαντος τήν εΐρημένην πόλιν. ·Γ> τί δ' αν φαίημεν και προς τ ο διαβοηθέν καθ' όλον ώς ειπείν τον κύκλον της γής, εϊγε άρα προς άλήθειάν εστίν, δτι περιείλετο τήν αύτώι δεδομένην χειροτονίαν πρεσβυτέρου παρά των σχισματικών έξ έτερων πάλιν αύτός μετασχεΐν της χειροτονίας; τό δέ πέπραχεν εν Μ v i l i 1078 σπουδήι κατεπειγόμενος δράξασθαι του λογικού ποιμνίου της Ά ν τ ι ό χ ο υ καί πάσης άλλης εκκλησίας ορθοδόξου καί μεταγαγεΐν έπ' άπωλείαι τήι βδελυκτήι καί μυσαράι ίο φωνήι φερούσηι σκώληκας έξ ών αύτός έθησαύρισε καθ' εαυτού μηδέν υγιές ή γοΰν ορθόν προς τήν όρθόδοξον πίστιν φθεγγόμενος. άλλ' εστί τών έσπιλωμένων αύτώι πράξεων καί προς τούς έρανισθέντας παρ' αύτού τό φιλότιμον, διπλής εντεύθεν έξυφαινομένης της άμαρτίας καί προς τήν χείρω κατάκρισιν αύτόν περιιστώσης. πρώτον μέν γάρ ή συλλογή του χρυσίου τών έκκλησιαστικών πραγμάτων της Ά ν τ ι ό χ ο υ λυμαινο- is μένων καί σπαθωμένων καί προς άνίατον έπανόρθωσιν καθισταμένων έγίνετο* δεύτερον δτι τοις έκ τ ώ ν εράνων σιτι^ομένοις έπετάττετο πάσαν έξανιστδν ταραχήν καί πάντα θόρυβον διασκεδά^ειν εν τε ταΐς τών πόλεων έκκλησίαις καί τοις έγκεκλεισμένοις έν μοναστηρίοις, καί σπέρματα σχισμάτων διερραίνετο παρ' αύτών. προς δ δή λαβείν εστίν έναργώς άπομαχόμενον αύτόν καί ταϊς προσφωνητικαϊς έν τοις άχράντοις εύαγγελίοις 2ο θείαις διδασκαλίαις του μεγάλου θεοϋ καί σωτήρος ήμών Ίησοϋ Χριστού κηρύττοντος L V 197 ^ ν «ύτοΰ τήν είρήνην καί ταύτην επι^ητεΐυ, τά σκάνδαλα δέ βδελύττεσθαι καί τόν τούτων Mt. 18, 2 αίτιον εις αϊρεσιν βαλεϊν τού καταδήσαι πρός τώι τραχήλωι λίθον μυλίτην καί βυθίσαι κατά τό γραφικόν εαυτόν. άλλά ταύτα μέν εράσμια Σεβήρωι τώι δυσσεβεί, τό δέ της ειρήνης χρήμα παντελώς άποφεύγει. καί τό μέν καθ' εκαστον εί διεξελθεΐν πειραθείημεν, 25 ατελεύτητος ήμϊν ό λόγος έσται· πλήν ταύτα καταλέξαντες καί τό πλήθος τ ώ ν παραλελειμμένων άλλοις άφηγεισθαι συγχωρήσαντες, καθάπερ είρήκαμεν, όμόφρονες ύμϊν τοις θεοφιλέσι γεγόναμεν εφάπαξ τοΤς έπιτιμίοις οις αύτόν εΐκότως κατεδήσατε, έπιτεθείκαμεν δέ τόν 'ίσον δρον καθελόντες καί άναθέματι καταδήσαντες καί Ιωάννη ν τινά παραμονάριον κατά τόν πάνσεπτον οίκον τής άγίας ενδόξου Θεοτόκου καί άειπαρθένου Μαρίας τόν -ο διακείμενον κατά τήν Τυρίων περιφανή μητρόπολιν, εύρηκότες αύτόν έν ύποκρίσει καί κατά δόλον ήμϊν συλλειτουργήσαντα καί τής θείας μετασχόντα κοινωνίας, έξ ών τούτο δή π ρ ά τ τ ω ν καί συλλειτουργός ήμών τυγχάνων κατά τό λεληθός τοις σχισματικοΐς διαλεγόμενος άμέσως έδραμεν έκοντί κατά τήν Ά ν τ ι ό χ ο υ καί Σεβήρωι τώι δυσσεβεί προσρίψας εαυτόν άπέστη μέν τής ορθοδόξου πίστεως, έκείνωι δέ συνεκοινώνησε περί τε τό δαιμονιώδες αύτοΰ φρόνημα καί τούς ασεβείς άναθεματισμούς κατά τ ώ ν άγιων ήμών πατέρων καί τής τιμίας έπιστολής τού τής όσιας μνήμης Λέοντος τού τής 'Ρωμαίων γενομένου άρχιεπισκόπου, οίκείαι χειρί ταύτα συγγραψάμενος καί κατασφαλισάμενος έκεϊνον προς Ο [= aerv], IP 3 ταύτησ επισκοπών ΟΡ έπίσκοπο; I δέ γέγονε O ae 3/4 όρθοσισίων O e 4 έπιθήναι Ο ν άνταραδαίων O e 7 temptaui δτιπερ εΐλετο {μετά) quod acccpit Λ περιείλατο Ο ν Ρ πρεσβυτέρω Ο» 8 σχηματικών O r v P αυτός I αύτησ ΟΡΑ ίο τή O e IA τη δέ O a r v P βδελλυκτη O e i l φεροΰσησ Ρ καθ'έτοϋ Ο" ΐ2 μετά τών I 14 περιιστώσησ I παριστώσησ ΟΡ ι6 σπαθ^ομενων ΟΡ έπανόρθωσιν OAEVPA κατάστασιν O r I, scripserim ανιάτων πρόσ έπανόρθωσιν έγένετο I ι8 διακευά^ειν 0»·νΡ ig σχιμάτων Ο ν 22 βδελλύττεσθαι O e I τόν] τών Ρ 23 βαλεϊν του I λαβείν τό ΟΡ μυλικόν Ο γ Ι βυθησαι Ο ν 24 κατά τό γραφικόν om. I τώ Οτ 28 ante siue post TOÎÇ έπιτιμι'015 addiderim συναινέσαντε? siue tale quid 0I5 om. O" 31 τών τυρίων O e 32/33 δή TOÖTO O v P 33 ήμϊν O e A σχηματικοίσ O r 34 έδραμον Ρ 35 τ ώ Ρ

3 8 άσφαλισάμενοσ O A V P

3i EPISTVLA EPIPHANIl TYKI [Λ. 518]

83

δέ τούτοις, ÖTI κατά τήυ Τυρίων έπανελθών παραδέδωκε τοις σχισματικοϊς τον εύκτήριον οίκον της Θεοτόκου καθεστώτα τοις άπό της πόλεως έκκλησίαν, έν αύτώι τολμήσας και παρασυνάξεις και παραφωτίσματα πληρώσαι και δούναι τούτο σπέρμα μεγάλης ταραχής τώι πιστοτάτωι λαώι της πόλεως, όρώντι το κατά μηδένα χρόνον γεγονός, έκ δύο τόπων των νεοφωτίστων φαίνεσθαι τάς προελεύσεις έναντίως εχόντων άλλήλοις, και πολέμους και θορύβους διασκεδάζων κατά τε της άγιωτάτης ημών εκκλησίας και του πιστοτάτου λαού της πόλεως, ών έλεγχος τά πεπραγμένα κατά το δικαστήριον. εφ' οίς ό τίμιος σταυρός έλιθάσθη παρά τών έμφωλευόντων συν αύτώι κατά τον εύκτήριον οίκον τον προ- Μ v i l i 1070 δηλωθέντα της Θεοτόκου και τινές του πλήθους τών Χριστιανών και τών εύλαβεστάτων κληρικών πληγάδες γεγόνασι. συνέβη δέ κάμε τον της Τυρίων έπίσκοπον άχρι θα- ίο νάτου κινδυνεΰσαι δι' ών αύτός μετά γε τών συνόντων αΰτώι θανατηφόρους έξήρτυεν έπιβουλάς. ώστε δέ μηδέν έλλεΐψαι τών δεόντων, και τά πεπραγμένα παρά της ύμών όσιότητος διήλθομεν έπ' έκκλησίας τοις άπό τοΰ κλήρου και τώι πιστοτάτωι λαώι της πόλεως και πνευματικήν άναδησάμενοι πανήγυριν ευχάριστον άφήκαμεν φωνήν τώι δεσπότηι θεώι καί σωτήρι τών όλων Ίησοΰ Χριστώι και τώι πανευσεβεΐ και κρατίστωι is ημών βασιλεϊ και τήι πιστοτάτηι βασιλίδι καί τώι όσιωτάτωι πατριάρχηι της βασιλευούσης καί τοις θεοφιλέσιν ύμϊν · ών την κοινωνίαν άσπα^όμενοι και προς ην έχετε πίστιν όμόφρονες καθεστώτες άποστρεφόμεθα συν ύμΐν έπιφέροντες τον έγκριτον άναθεματισμόν κατάπαντός μεν αιρετικού, διαφερόντως δέκατά Νεστορίου φανέντοςάνθρωπολάτρου, προ- L ν 2οο σέτι δέ καί κατάΕύτυχοΰς καί κατάΣεβήρου του προς βλασφημίαν καί συκοφαντίανενόχου 2ο καταστάντος (ταϋτα γάρ κατεπράξατο κατά της άγιας μεγάλης καί οικουμενικής συνόδου τής άθροισθείσης έν Χαλκηδόνι), προσέτι δέ καί κατά 'Ιωάννου του γεγονότος παραμοναρίου του πανσέπτου οίκου τής Θεοτόκου τοΰ διακειμένου κατά την Τυρίων περιφανή μητρόπολιν διά τάς άφηγημένας αύτοϋ κακίστας πράξεις, έξ ών άποδέδεικται τοις Θείοις κανόσιν έναντίως έλθών, καί παρακαλοΰμεν την υμετέραν άγιωσύνην έπικυρώσαι το κατ' 2.-> αύτοϋ τεθέν κανονικώς έπιτίμιον. περιπτυσσόμεθα δέ καί τιμώμεν την έν Νικαίαι συνελθοΟσαν ίεράν σύνοδον τών τιη προς έλεγχον καί καθαίρεσιν 'Αρείου καί τό παρ' αύτής έκτεθειμένον όρθόδοξον σύμβολον όμολογοϋμεν έν παρρησίαι καί κηρύσσομεν έπ' έκκλησίας, έν αύτώι βαπτισθέντες καί βαπτί^οντες, καί την τών ρν τών συνελθόντων κατά την βασιλίδα πόλιν προς καθαίρεσιν Μακεδονίου τοΰ πνευματομάχου καί την έν Έφέσωι so τών διακοσίων πατέρων συνδραμοΰσαν άγίαν σύνοδον προς καθαίρεσιν Νεστορίου τοΰ δυσσεβοΰς καί την μεγάλην άγίαν σύνοδον την άθροισθεΐσαν έν Χαλκηδόνι τών χλ κυρώσασαν κατά τό προοίμιον τό σύμβολον τών τιη, καθελοΰσαν δέ Νεστόριον τόν άνθρωπολάτρην καί τόν άσεβέστατον Εύτυχή καί Διόσκορον τόν τούτωι γενόμενον όμόφρονα καί πδσαν αΐρεσιν διελέγχουσαν, όθεν καί πάντας τους έσπιλωμένους τοις αιρετικοϊς δόγμα- ss σιν εστι λαβείν δυσμενώς έχοντας προς ταύτην την μεγάλην καί άγίαν οίκουμενικήν σύνοδον. τοΰτο γάρ έμπέπηγε κατά φύσιν τοις κακοδόξοις, έκπεπολεμώσθαι κατά τών αύτούς διελεγχόντων. συν αύτήι δέ τήι άγίαι συνόδωι δεχόμεθα καί πάσας τάς έπιστολάς τοΰ τής όσιας μνήμης άρχιεπισκόπου γενομένου τής πρεσβυτέρας "Ρώμης Λέοντος ορθώς καί άνεπιλήπτως έχούσας καί καταγωνι^ομένας πάσας ώς ειπείν τάς αιρέσεις, ω Ο [Ο- aerv], IP ι σχηματικοίσ Or ι έκκλησίασ ΟνΡ εν αύτώ OcrlA έαυτώ OavP 5 γίνεσθαι ΟγΙ γ 6 διασκεδάζων I διασκευά^ων ΟΡΑ 8/9 τόν — οίκον τόν ττροδηλωθέντα Ο 1 τόν είρημένον οίκον OacvP 12 δέ om. Ο» ελλεϊψαι ΟΡΛ μελλήσαι I 13 ύπό Ον 15 ττανσεβεϊ Ογ c ae e arv c ι8 εκκριτον 0 " Ι , corr. O 20 κατά» om. O 21 καί O om. O IP 22 ετι O 24 άφ' Oa 30 την2] την τών ΟνΡ 3 1 τών om. Ρ αγίων ττρων I άγίαν om. I 3 2 τών om. Ρ 34 τόν3 om. OarvP 36 δυσμενωσ — οίκουμενικήν OerIA δυσμενικήν OavP ταύτην I αυτήν Oer er arv μεγάλην καί άγίαν 1 άγίαν μεγάλην O A 37 έμπεπολεμώσθαι O P II*

84

M

COLLECTIO SABBAITICA 5

έξαιρέτως τήν Νεστορίου και Ευτυχούς των δυσσεβών. παρακαλοΰμεν τοίνυν την ΰμετέραν όσιότητα μαθοϋσαν τόν ήμέτερον σκοπόν καί όπως έν πδσιν άκολουθοΰμεν τοις ύμετέροις κατά θεόν βουλεύμασι, τάς υπέρ ημών ποιεϊσθαι πρεσβείας προς τόν των όλων δεσπότην καί θεόν Ίησοΰν τόν Χριστόν, ώστε την έν ήμίν κρατούσαν είρήνην έπαυξήσαι καί προς τήν ήγαπημένην αΰτώι δικαίαν ένωσιν συνάψαι τάς άγιωτάτας εκκλησίας εις s V I I I ιο82 δόξαν αύτοΰ τοΰ δεσπότου θεοΰ καί καύχημα τών εϋσεβεστάτων καί φιλοχρίστων ημών βασιλέων καί κόσμον τοΰ όσιωτάτου της βασιλίδος αρχιεπισκόπου καί πνευματικήν άγαλλίασιν πάντων ημών καί του προς έκαστηt πόλει πιστοτάτου καί ορθοδόξου λαοΟ. τάς δέ παρά τοΰ πλήθους τών Χριστιανών της Τυρίων άφεθείσας έπί της εκκλησίας φωνάς, δτε μεμαθήκασι τά πεπραγμένα παρά της υμών όσιότητος, ευφροσύνης έμφορηθέντες, κα- ίο θυπετάξαμεν τώι προκειμένωι γράμματι, τόν ενθεον αύτών ^ήλον εντεύθεν παριστώντες τήι υμετέραι θεοφιλείαι. κάκείνωι δέ προσεσχηκότες τόν νουν καί τήν διάνοιαν όδηγηθέντες έκ τών έγκειμένων κεφαλαίων ταΐς υμετέραις δικαίαις κρίσεσι περί της ανακλήσεως τών σωμάτων τών γενομένων ήμών αγίων πατέρων Εύφημίου καί Μακεδονίου καί της καταγραφής τών αυτών προσηγοριών έν τοις ίεροίς διπτΰχοις, ότι δή σύνεσιν φιλόθεον is έχοντες ψήφου έξηγάγετε δοκιμά3ουσαν αύτούς άνακληθήναι καί τάς προσηγορίας έγL ν 20Ι γραφήναι ταϊς ίεραΐς δέλτοις, μηδέν καθάπαξ τών έπ' αύτοϊς αδίκως πεπραγμένων κατά τόν φθάσαντα χρόνον ρυπωσάντων την ενθεον αυτών πολιτείαν, τήν όμοίαν έπί τούτοις παράκλησιν έπιτείνομεν έκ τε κρίσεως του παναγίου πατριάρχου της βασιλευούσης πόλεως καί τής υμετέρας όσιότητος καί της προς τόν ευσεβή καί φιλόχριστον ήμών βασιλέα γε- 20 νομένης ΐκετείας λαβείν έν φιλοτιμίαι καί τό σώμα τού γεγονότος ήμών πατρός πνευματικού καί πατριάρχου τής Άντιοχέων Φλαβιανού άποκαταστήναι τώι καταλόγωι τών προκοιμηθέντων αγίων πατέρων κατ' αύτόν τόν άποστολικόν θρόνον, ένταγήναι δέ καί τήν τιμίαν αύτοϋ προσηγορίαν ταΐς ΐεραϊς δέλτοις. δίκαιον γαρ τόν ύπέρ Χριστού τού θεοΰ ήμών καί τής εις αύτόν όρθής ομολογίας κεκμηκότα καί τών αύτόν συκοφαντησάντων 25 ύπομείναντα τήν μοχθηράν ψήφον μετασχεϊν ών κατά κρίσιν τής υμετέρας θεοφιλείας μετέσχον οί γεγονότες αύτώι συλλειτουργοί καί συναγωνισταί πατριάρχαι τής βασιλευούσης πόλεως, Εύφήμιος και Μακεδόνιος φαμέν οί τής όσίας μνήμης, ώστε τόν εύσεβή καί γαληνόν ήμών βασιλέα καταξιώσαι θεσπίσαι τούτο δή προελθεϊν ώς τάχος είς δόξαν τής αχράντου καί ομοουσίου τριάδος φυλαττούσης τήν εύσεβή καί φιλόθεον αύτών βασιλείαν έν γαλήνηι so καί προς άναίρεσιν πάσης βαρβαρικής άπονοίας καί τόν όσιώτατον πατριάρχην τής βασιλευούσης έν ειρήνη ι μετά τής υμετέρας όσιότητος. έξ υμών γαρ καί τά πρός εύχαριστίαν έχοντα τοΰ κρείττονος έρρί^ωται καί τά διαβολικά σκάνδαλα παντελώς έξελήλαται. Ύπογραφαί

35

Έπιφάνιος έλέει θεοΰ έπίσκοπος τής Τυρίων μητροπόλεως υπέγραψα: — Ανδρέας έλέει θεοΰ έπίσκοπος τής Σιδονίων πόλεως υπέγραψα: — 'Ιωάννης έλέει θεοΰ έπίσκοπος τής Πτολεμαίων υπέγραψα: — Ο [ = aerv], I P ι έξαιρέτωσ δέ O · καμεν Ο ν Ρ

4 ϊϋ XV 0 » Γ ν Ρ

ι 8 ^υπωσάντων κατά τόν — χρόνον Ο Ί 26 πονηράν Ο γ Ι 28 ò Ο γ

αύξήσαι Ο»

ι ο / ι ι καθυττετάξαμεν O a r v I P καθυπέταξαν έν Ο β Λ 20/21 γινομένη; I

ι η αύ~[ώ O a I αύτών O r v P αύτοΟ Ο β Λ

3 ° αύτών [plur. maiest.] 0 e αύτοϋ O a r v I P e

35 om. I

36. 37. 38. έλέει 6εο0 om. O A

Tfjs om. Ρ

μητροπόλεωσ O r

8 έκάστην πόλιν Ο Ρ

\η δέλταισ Ρ

2ΐ -ττνικοΟ ττρσ Ο γ

22 λ ό γ ω Ο*

βασιλίδος, in mg. γ ρ ' βασιλευούσησ I 3 1 Kai om. I

36. 38 έλέω I

3 8 ττολεμαίων Ο τ Ρ

ίο μεμαθή-

1 3 δικαίωσ Ο ν Ρ

3 3 έρρί^ωνται O a e v P 3 7 om. I

έττίσκοττο;

32 A C C L A M A T I O N E S E T A L L O C V T I O N E S

[Α. 518]

85

Θεόδωρος (έλέει θεοΰ) επίσκοπος της Πορφυρεώνος υπέγραψα: — 'Ηλίας έλέει θεοΟ επίσκοπος της Ζηνοπολιτών υπέγραψα:

—

Είσίν αί λαληθεϊσαι φωναί έκ του Χριστιανικωτάτου πλήθους εν τήι άρχαίαι άγίαι έκκλησίαι μετά την άνάγνωσιν του άγίου ευαγγελίου και δύο επιστολών, μιας μέν παρά 'Ιωάννου τοΰ άγιωτάτου αρχιεπισκόπου της βασιλίδος πόλεως, της δε ετέρας παρά τοΰ όσιωτάτου Θεοφίλου επισκόπου Ήρακλείας πρός τον όσιώτατον έπίσκοπον Έπιφάνιον, ομοίως δε και τρίτης γεγραμμένης επιστολής παρά των συνελθόντων κατά τήν βασιλίδα πόλιν όσιωτάτων επισκόπων προς τον άπομνημονευθέντα τής Τυρίων θεοφιλέστατον έπίσκοπον, άναγνωσθείσης δέ ουδέν ήττον παραχρήμα και αναφοράς γενομένης παρά των προειρημένων όσιωτάτων επισκόπων των κατά τήν βασιλίδα προς τον όσιώτατον και μακαριώτατον οίκουμενικόν πατριάρχην τής αυτής βασιλίδος πόλεως, έν ήι άνεθεματίσθη Σεβήρος ό επίσκοπος τής Άντιοχέων κατά τά περιεχόμενα τώι αΰτώι άναγνωσθέντι χάρτηι δια Σεργίου τοΰ εύλαβεστάτου διακόνου, έν μηνί κατά Τυρίους Λώωι είκάδι όγδόηι, ήτοι Σεπτεβρίου έκκαιδεκάτηι, του τρίτου τεσσαρακοστού έξακοσιοστοϋ, ίνδικτιώνος δωδεκάτης, αύται·

32 Μ VIH 1083 i. e. 29 6

i. c. 25 ίο

d.iô.m.Sept. (fer. ι) a.518

Του αύγούστου πολλά τά έτη · τής αύγούστας πολλά τά έτη · τής συγκλήτου ιβ πολλά τά έτη· τών έπάρχων πολλά τά έτη· 'Ιωάννου κόμητος πολλά τά έτη· Έ π ι φανίου πατριάρχου πολλά τά έτη. είς Θεός ó τοϋτο ποιήσας· ό μέγας Θεός τοϋτο L V 204 παρέσχεν. εΤς Θεός, ίδε πίστις· είς Θεός, μία πίστις. εις είρήνην τών έκκλησιών εις είρήνην τών ορθοδόξων. 'Ιωάννου πατριάρχου πολλά τά έτη · Έπιφανίου ορθοδόξου 20 πολλά τά έτη. α έποίησεν ή σύνοδος, και συ π ο ί η σ ο ν & έποίησεν ή σύνοδος, ταϋτα ποίησον. 'Ιωάννου ορθοδόξου πολλά τά έτη. είς αιώνας τ ό βασίλειον τοϋτο. νικδι ή πίστις του αύγούστου · έκ θεοΰ τό βασίλειον τοϋτο. νέου Κωνσταντίνου πολλά τά έτη· ορθοδόξου πατρός πολλά τά έτη. ό μή λαλών ούκ ένι πιστός. à έποίησεν ή σύνοδος, έμβα ποίησον · α πέπραχεν ή άγία τοΰ θεοΰ σύνοδος, έμβα ποίησον. νικδι 25 ή πίστις τοΰ αύγούστου · είς αιώνας τό βασίλειον τοϋτο. Βιταλιανοΰ πατρικίου πολλά τά έτη · Βιταλιανοΰ ορθοδόξου πολλά τά έτη · Έπιφανίου ορθοδόξου πολλά τά έτη · έμβα άναθεμάτισον καθώς καί οι πατέρες· έμβα άναθεμάτισον καθώς καί ή σύνοδος· έμβα άναθεμάτισον Σεβήρον καί τον μανδρίτην έμβα άναθεμάτισον Σεβήρον και 'Ιωάννη ν. 3ο Και άνελθόντος τοΰ άγιωτάτου αρχιεπισκόπου έν τώι άμβωνι έξεβόησαν Καλώς ό θεός ήνεγκέ σε - είς θεός, μία πίστις. είς θεός ό τοϋτο ποιήσας. άνω βάλε τους έπισκόπους· άνω βάλε τους ορθοδόξους. Καί άνελθόντων τών θεοφιλεστάτων 'Ιωάννου επισκόπου τής Πτολεμαίδος και Θεοδώρου έπισκόπου τής Πορφυρεώνος και Ήλιου επισκόπου τής 'Ραχληνών πάλιν έξεβόη- 35 ι6 δρα τόν ¿ήλον του λαοϋ μέχρι τέλουσ oíos θερμός έστιν Ο ν in mg. P m g

0 [ = aerv], I P 1 om. O a r v I P έλέει öeoö addidi 2 'Ηλίας — υπέγραψα] καί oí λοιποί O r I 3 λαληθεϊσαι I βληθεϊσαι Ο Ρ 8 conicio άνω μνημονευθέντα g άρχιεπίσκοπον O e καί Ι Λ om. O P 14 λαώ Ο ' σετττεβρίω Ρ σεπτεμβρίον Ο γ έξκαιδεκάτη 0 e 14/15 έξακοσιοστοϋ ετουσ O a v P χρόνου I 15 δεκάτησ Ο® ι 6 αΰγούστης I ι8 του πατριάρχου O a e v P 19 παρέσχεν I παράσχοι O a e r παράσχη Ο ν Ρ impartiatur Λ ϊδε Ο Ρ ήδε I 21/22 ά 2 —• a a ποίησον om. O A 23—26 εκ 6εοϋ —· τοΰ αύγούστου hic om. O cf. ad 28 23 τοΰ νέου O r a v a rv 24 εν 0 ( ) ή ν Ρ 25 & πέπραχεν — ποίησον om. 0 ( ) I P 28 post 27 ετη3 habet νέου — έτη όρθοδόξου — ετη ό μή — οϋκ έν — εμβα ποίησον2 νίκα — τούτο (23—26) Ο» 28 καί2 om. O r I r arv 29 τόν μανδρίτην — Σεβήρον καί om. O I 34 έπισκόπου om. Ο Ι τήσ O P του τήσ Ο γ του I

86

COLLECTIO SABBAITICA 5

σαν Έπιφανίου πατριάρχου πολλά τ ά ετη· ώς οί άγιοι, έμαρτύρησες · ¿μαρτύρησες καί ενίκησες. πέμψον φέρε τούς επισκόπους · πέμψον φέρε τους ορθοδόξους. ούτος μόνος δια πίστιν άπέθανεν ούτος μόνος άπέλαβε καμάτους· εμαρτύρησες καί ενίκησες. ούτος μόνος δια πίστιν ένίκησεν · εμαρτύρησες καί ή πίστις σου ένίκησεν. εβαλεν αυτούς τ ό τρισάγιου - εβαλεν αύτούς ή Θεοτόκοις· εβαλε Σεβήρον ή Θεοτόκος. έτάραξε τάς ·• εκκλησίας, εβαλεν αύτούς τ ό μυστήριον εβαλεν αύτούς δν έλίθασαν εβαλεν αύτούς öv ύβρισαν. τούτους εξω της πόλεως· ποία πόλις των 'Αποσχιστών; τούς Αιγυπτίους εξω βάλε. ό βασιλεύς ορθόδοξος ενι · είς αΐώνας τό βασίλειον τούτο · τ ό σπήλαιον των M v i n ιο86 ληιστών εξω βάλε* τ ό σπήλαιον τών 'Αποσχιστών δρον καύσον. άνω βάλε τον Πριγκιπίας· όλους δολίους εξω βάλε· τον 'Ρωμαικόν εξω βάλε· άνω βάλε τούς ήλέησες. κ> εξω βάλε τόν συνθηκάριεν . εξω βάλε τον λοίδορον. μετά σου ήσαν και δόλιοι ήσαν - εξω βάλε τόν συνθηκάριν καί Μανιχαΐον. ò 'Ρωμαϊκός δόλιος ενι· τόν 'Ρωμαικόν εξω βάλε - τόν Μανιχαΐον εξω βάλε* καθάρισον τάς εκκλησίας. μετά σου εστι καί συνθηκί^ει τούς επισκόπους. πέμψον φέρε τούς επισκόπους· πέμψον φέρε τούσ όρθοδόξους. ανάθεμα Σεβήρωι καί τοΤς φρονοϋσι τ α αυτού καί τώι μανδρίτηι. άνάθεμα is Σεβήρωι ΕύτυχεΤ καί Νεστορίωι καί τώι μανδρίτηι· τ ό έργαστήριον έντολίου δια τί ήνοίγη; εμβα άναθεμάτισον, ώς ό 'Ρώμης πατριάρχης. Ήλίαν τόν Βοτρυηνόν, τόν άρτοκόπον άρτι άναθεμάτισον έπίσκοπον άντί αύτοΰ εκεί πέμψον επισκόπους αιρετικούς εξω βάλε. Ίουστϊνος βασιλεύει, ούκ ενι φοβηθήναι· ορθόδοξος ivi. τού αύγούστου πολλά τ ά ετη · είς αιώνας τ ό βασίλειον τούτο · νέος εστί Κωνσταντίνος · 2ο ούκ ενι φοβηθήναι. νέας 'Ελένης πολλά τ ά ετη - ΒιταλιανοΟ πατρικίου πολλά τ ά ετη · Βιταλιανιοΰ στρατηλάτου πολλά τ ά ετη · τών έπάρχων πολλά τ ά ετη ' του μαγίστρου πολλά τ ά ετη - της δλης συγκλήτου πολλά τ ά ετη- 'Ηλία κουράτωρος πολλά τ ά ετη· L V 205 Έπιφανίου πατριάρχου πολλά τ ά ετη. τήν νίκην τοΰ αύγούστου, κάθελε τόν Βοτρυηνόν ώς Μανιχαΐον. Αιγυπτίους ξυλεμπόρους ού θέλει ή πόλις. εξω βάλε τούς '¿s Άκεφάλους· εί ένίκησαν, άπεθνήισκομεν. Φλαβιανόν πατριάρχην τοίς διπτύχοις. ή τριάς ενίκησε· λάβε τήν θεοτόκον ό βασιλεύς έκέλευσε καί δλη ή σύνοδος· ò βασιλεύς έκέλευσεν ώς είπεν ή σύνοδος* 'Αποσχιστής ούκ ενι. λάβε τήν θεοτόκον εΐσβα καί καθάρισον τόν οίκον τόν ά γ ι ο ν ό μή λαλών ούκ ενι πιστός. είς τήν θεοτόκον ά γ ω μ ε ν κήρυξον καί άγωμεν. τοΰ αύγούστου πολλά τ ά ετη • είς θεός, μία πίστις. τ ό au λείψανον Φλαβιανοΰ πέμψον φέρε. είς τήν άγίαν Μαρίαν άγωμεν. ϊδε δεύτερον

Ο [ = aerv], IP ι έμαρτύρησασ έμαρτύρησασ O r I έμαρτύρησαν έμαρτύρησασ OeA 2 Ινίκησασ O c r l 3 έμαρτύρησασ e r e r γ καί ένίκησασ O I 4 έμαρτύρησασ O I σου] ούκ Ο ora. I εβαλεν 0 " Ι ελαβεν O a v P 5 εβαλεν1 0 " Ι Λ ελαβεν Ο ν Ρ 8—9 ό βασιλεύς — βάλε1 om. I 8 εν Ο ν Ρ 9 τών άποσχιστών om. O r 10 πριγκηπίασ O e πριγγιττίαα I TOÙÇ δολίουσ O ae 10—13 άνω βάλε — εξω βάλε1 hic om. O r I cf. ad 13 10 TOÙS] οΰσ O e (I) 11 συυθηκάρηυ O a ( r ) v ( I ) P συνθηκάριον 0 ° εξω e β ά λ ε — τ ό ν συνθηκάριν om. O A 12 συνθηκάρην O a ( r ) v ( I ) P εν O a P 13 post τόν Μανιχαΐον εξω βάλε habent μετά σοϋ έστί καί συνθηκί^ει TOÙÇ επισκόπους [μετά — επισκόπους om. Ο'] καθάρισον τάσ έκκλησίασ άνω βάλε τούσ [οΰς I] ήλέησασ εξω βάλε τόν συνθηκάρην εξω βάλε τόν λοίδορον μετά σοϋ ήσαν καί δόλιοι ήσαν τόν ρωμαικόν εξω βάλε τόν μανιχαΐον εξω βάλε 0 Γ Ι pergunt πέμψον1 (14) ΐ4 πέμψον' — τους επισκόπους om. O a v P 1 4 / 1 5 πέμψον2 — TOÙÇ ορθοδόξους om. O c A 1 5 — 1 7 άνάθεμα3 — ττατριάρχησ O e v PA τό έργαστήριον — ήνοίγη άνάθεμα — μανδρίτη εμβα — πατριάρχησ Ο" τό έργαστήριον — ήνοίγη εμβα — πατριάρχησ άνάθεμα — μανδρίτη O r I 15 νεστορίω τ ώ μανδρίτη Ρ 17 βοτρύινον O a r v I P 19 εν Ο ν Ρ 2ο αίώνα Ογ έστί om. Ρ 2ΐ τήσ νέασ Ογ 21/22 πολλά τ ά ετη ΒιταλιανοΟ στρατηλάτου — έπάρχων om. O a 23 ήλία — ετη τοΰ μαγίστρου — £τη τήσ δλησ — ετη Ο Ί 24 πατριάρχου Ο γ Ι αρχιεπισκόπου O a e v PA 24/25 βοτρύινον O a r I ν βοτρύιν Ο Ρ 27 ό βασιλεύς έκέλευσεν om. Λ καί δλη ή σύνοδοσ [ή σύνοδος όλη I] O a r v I P ώσ είπεν ή σύνοδος O e A 28 ώσ είπεν O a r v I P καί δλη ή O e A 29 έν Ο ν Ρ

32 ACCLAMATI ONES ET ALLOCVTIONES [A. 518] άνέφραξαν τα εσω· τό σταυρίν δός ήμϊν. τον σταυρόν έλίθασαν και άνέφραξαν τά εσω· εις ποίαν ττόλιν ταϋτα γίνονται; μία πίστις γέγονεν, ούκ ένι αταξία. ό σταυρός ένίκησε και ούκ ενι αταξία· ή τριάς ένίκησε και ούκ ενι αταξία. ή τριάς ένίκησεν άπήλθεν ό 'Ακέφαλος · ό αύγουστος ένίκησεν. άγωμεν εις την θεοτόκον, νικδι 'Ιουστϊνος • άγωμεν είσέλθωμεν. νικαι Ίουστίνος· άγωμεν άρτι έσω. νικδι Ίουστίνος, κήρυξον ο την σύναξιν· νικδι Ίουστϊνος, την ήμέραν κήρυξον. 'Ιωάννου πατριάρχου πολλά τά ετη - Έπιφανίου πατριάρχου πολλά τά ετη - του αύγούστου πολλά τά έτη Ευφημίας αύγούστας πολλά τά ετη - Έπιφανίου αρχιεπισκόπου πολλά τά έτη. όπου έμαρτύρησες, κήρυξον τήν σύναξιν. άγωμεν είσέλθωμεν εσω εις την θεοτόκον. ένίκησεν ό αύγουστος, κήρυξον τήν σύναξιν. καστέλλιν έγένετο, λάβε τήν θεοτόκον m συναγωγή έγένετο, λάβε τήν θεοτόκον. άγωμεν είσελθωμεν κάκεΤ άναθεμάτισον · άγωμεν είσελθωμεν, άπήλθεν ό 'Ακέφαλος. άγωμεν είσελθωμεν, καθηιρέθη ò 'Ακέφαλος, κέλευσον, και ύπάγωμεν τον σταυρόν βαστάζοντες. νικδι ό αύγουστος, άγωμεν είσέλθωμεν · νικδι ό αύγουστος, εσω άναθεμάτισον. τίνα μένεις; ορθόδοξος εΐ. λιτανείαν, κάκεΤ είσβώμεν. νικδι ΊουστΤνος, ένθεν εσω άγωμεν. μαρτύρομαί σε, ούδέν άφήκαν is εσω· τά κειμήλια ελαβεν ό του μοδαρίου. κήρυξον τήν σύναξιν. τήν νίκην τοϋ αύγούστου, μίαν άργίαν τήι πόλει· μίαν άργίαν τοις όρθοδόξοις. εϊσβα λΰσον τό Μ Vili 1087 οικοδόμημα - ò 'Ακέφαλος ούκ εχει ώδε τ ό π ο ν ούκ έχει ώδε τόπον ό ΜανιχαΤος. Έπιφανίου άρχιεπισκόπου πολλά τά ετη · είς θεός, ύγείαν αύτώι. Καί προσφωνήσαντος τοϋ αύτοϋ άγιωτάτου άρχιεπισκόπου - παρακαλώ τήν ^ ΰμετέραν άγάπην άνεξικάκως ένεγκείν και συγχωρήσαι κάμε και τους θεοφιλεστάτους επισκόπους άναθεματίσαι τον Άκέφαλον καί ενταύθα γ ά ρ και έν τώι εύκτηρίωι οίκω ι της άγίας Θεοτόκου καί άειπαρθένου Μαρίας καί εν δλοις τοις εύκτηρίοις οϊκοις καί εν δλαις ταϊς έκκλησίαις καί έν δλαις ταΐς πόλεσιν καί έν όλωι τώι κόσμωι αναθεματίζεται εως του αιώνος, πάλιν έξεβόησαν ήσυχίαν τώι κυρώι ήμών. καί λοιπόν είπε προς ·χ> τούς άπό τοΰ πλήθους 6 άγιώτατος ήμών άρχιεπίσκοπος Έπιφάνιος ταϋτα Τήν όρθήν καί άμώμητον καί άληθινήν πίστιν, ήν παραδεδώκασιν ή μ ϊ ν οί ά π ' Le. ι. ι ά ρ χ ή ς α ύ τ ό π τ α ι καί ύ π η ρ έ τ α ι γ ε ν ό μ ε ν ο ι τ ο ϋ λ ό γ ο υ καί έδίδαξανήμδςοίθεσπέσιοι καί πανάγιοι άπόστολοι καί έξ αύτών λαβόντες οί τρισμακάριοι ήμών άγιοι πατέρες οί έπί τήι όρθήι διαλάμψαντες πίστει οί τε έν Νικαίαι τιη καί οί έν τήι βασιλευούσηι Κωνσταν- 3ο τινουπόλει ρν καί οί έν Έφέσωι σ καί οί έν Χαλκηδόνι χλ, καί οί λοιποί δε πάντες όσιοι L ν aos καί όμόφρονες αύτών ορθόδοξοι πατέρες, παραλαβόντες καί άεί έν έαυτοϊς έσχηκότες καί έχοντες καί ταύτην άτρωτον φυλάξαντες, ήν άεί καί έκηρύξαμεν έπ' εκκλησίας καί κηρύσσομεν ύμϊν, άγαπητοί, καί άνεθεματίσαμεν άεί καί άναθεματί^ομεν πάντας μεν τούς αιρετικούς μετά τών δυσσεβών αύτών φρονημάτων καί τών φρονούντων τά ολέθρια αύτών 3.-> διδάγματα, έξαιρέτως δε καί ονόματι άναθεματί^ομεν "Αρείου Εύνόμιον Μακεδόνιον τον Ο [ = aerv], IP ι έφραξαν Oe ι—2 τά εσω eta ποίαν — γίνονται τό σταυρίν — ήμϊν τόν σταυρόν — τά εσω Ο ι τό σταυρίον Oe τόν σταυρόν Ρ ένέφραξαν 0 1 ν Ρ ζ ποίαν om. I γεγονεν av 0 " Ι ταύτα γέγονεν O P 2/3 ό σταυροί — αταξία2 om. Ρ ή τριάς — αταξία ό σταυρόσ — αταξία Ογ 3 καί ούκ — ένίκησεν om. OaP 5 άρτι εσω άγωμεν Oe 8 Ευφημίας — τά ετη2 om. I e er e αΰγούστησ O 9 έμαρτύρησασ O I 10 καστέλλιον O 13 ίπτάγομεν Ον 14 λιτανείαν e av ττοίησον Ρ ι6 μοδιαρίου O A 19 ύγίειαν O IP αΰτώ in αύτησ corr. Ρ ζο καί — άρχιεττισκόπου om. ΟνΡ, corr. PmB 24 αναθεματίζετε Ρ 25 καί πάλιν ΟΡΑ ησυχία OavP 26 Έτπφάνιος om. OavP 3° oí τε ο! Ρ oi om. Ρ 32 καί όμόφρονεσ — πρεσ Oaev Ρ πρεσ r γ και όμόφρονεσ αύτών καί ορθόδοξοι [καί ορθόδοξοι om. O ] Ο Ι 33 ήν1 °ν Ογ καί άεί καί 1 e 33/34 κηρύσσωμεν Ρ 34 άναθεματί^ομεν καί άνεθεματίσαμεν άεί O άναθεματίσαμεν I μέν om. 1 36 όνομαστί OaeA

88

COLLECTIO SABBAITICA 5

πνευματομάχον Έβίωνα Φωτεινόν Μάρκελλον Θεόδοτον Άρτεμαν ΠαΟλον τόν Σαμοσατέα Νεστόριον τόν άνθρωπολάτρην καί δυσσεβή, Ούαλεντΐυον Σκυθιανόν Μάνην Μαρκίωυα Βαρδισάνην Άπολιυάριον Εύτυχέα, μετά τούτων πάντων των αίρετικών καί ομοίως τούτων πάντων άναθεματί^ομεν καί τόν δυσσεβή Σεβήρον τόν Άκέφαλον καί Ά π ο σ χ ί σ τ η ν καί άεί άλλότριον γενόμενον τοϋ δεσπότου ημών καί κυρίου Ίησοΰ s Χριστού καί της αγίας αύτοΰ καθολικής και αποστολικής εκκλησίας καί τό δυσσεβές αύτοΰ φρόνημα, ώς άναθεματίσαντα τους αγίους ημών ορθοδόξους πατέρας καί σχίσματα καί ταραχάς έμποιήσαντα ταϊς άγίαις έκκλησίαις τών ορθοδόξων Χριστιανών παντός ώς ειπείν του κόσμου. Καί διακόψαντες αυτόν οί άπό του πλήθους έξεβόησαν · ΕΙς θεός ό τούτο ποιήσας · ίο είς θεός, μία πίστις. εις είρήνην τών εκκλησιών, Έπιφανίου αρχιεπισκόπου πολλά τά έτη. είς είρήνην τών ορθοδόξων, είς είρήνην του βασιλέως. μάτισον καί τόν μανδρίτην.

άναθε-

Πληρών δε ό αυτός άγιώτατος ήμών αρχιεπίσκοπος τ ά τ ε λοιπά της προσφωνήσεως καί του άναθέματος έφη πρός αυτούς ταϋτα· ' Ούσαύτως δε άναθεματΐ3ομεν και Ίωάννην is τόν μανδρίτην τόν άποστάτην καί άρνησίθεον, άφ' ου καί προσέλαβε τό δυσσεβές φρόνημα παρά τοϋ αύτοΰ άσεβεστάτου Σεβήρου. Ιστωσαν τοίνυν οΐ είρημένοι Σεβήρος ό Ακέφαλος καί Ιωάννης ό μανδρίτης καί τό δυσσεβές αυτών φρόνημα μετά τών κοινωνούντων αύτοΤς ανάθεμα καί κατάθεμα άπό πατρός καί υίοΰ καί óyíou πνεύματος έν τώι ούρανώι καί έν τήι γήι, έν τώι αΐώνι τούτωι καί έν τώι μέλλοντι. αμήν. 20 Καί έξεβόησαν οί άπό τοΰ πλήθους· 'Αμήν άμήν άμήν. είς θεός ό τούτο ποιήσας· Έπιφανίου άρχιεπισκόπου πολλά τά έτη· Ιωάννου κόμητος πολλά τά ετη. όλους τους αιρετικούς άναθεμάτισον. μίαν άργίαν τήι θεοτόκωι. ή τριάς ένίκησε, τήν σύναξιν κήρυξον. ό σταυρός ένίκησε, τήν σύναξιν κήρυξον. άνω βάλε τόν Πριγκιπίας, άνω βάλε τους μεταβάτας. έσω είς τήν θεοτόκον, τήν σύναξιν 25 κήρυξον ò μή λαλών οΰκ ένι πιστός. αύτη ή ώρα θεώι αρέσκει καί τώι αύγούστωι, αΰτη ή ώρα θεώι αρέσκει καί τοις πατράσιν. νικδι ΊουστΤνος, τήν σύναξιν κήρυξον. εισβα άνοιξον τήν θεοτόκον. είσβα άνοιξον τήν παρέλαβες, οί 'Ιουδαίοι χαίρονται ότι ήσφάλισται τά έσω. οί 'Ιουδαίοι χαίρονται, τήν θεοτόκον άνοιξον. είσβα, άγίασον, ην έκοίνωσαν. οϋκέτι 'Αναστάσιος* 3ο Ίουστϊνος βασιλεύει ορθόδοξος ένι. Ίουστΐνος βασιλεύει ούκ εστί Μανιχαΐος- ορθόδοξος ένι - Ίουστϊνος βασιλεύει ό νέος Κωνσταντίνος. ούκ έστι Μανιχαΐος ώς 'Αναστάσιος. 'Ιωάννου πατριάρχου πολλά τά ετη - Έπιφανίου ορθοδόξου πολλά τά έτη· τόν άνεψιόν του μανδρίτου άναθεμάτισον ' τους κατά σου άναθεμάτισον. μίαν άργίαν τήι πόλει άνοιξον τήν ήρπασαν. είς θεός, μία πίστις. άπέθανεν Άμάντις ό άντάρτης 35 L V 209 τής τριάδος. είσβα ένδυσον τήν έγύμνωσαν. νικδι Ίουστΐνος· τήν σύναξιν κήρυξον. Ο [ = aerv], IP ι εύβίωνα I φωτεινόν τόν έσκοτισμένον Ρ Θεόδοτον om. ΟνΡ 2 σκυθινον Ο» ν a μάρην Ρ 3 βαρδισιάνην Ο Ρ καρδισιάνην O 4 πάντων τούτων 0* ν Ρ ίο οί om. Χ 13 και om. O av P 14 ήμών om. I 16 τόν μανδρίτην post άρνησίθεον coll. I άφ' ού OP ôs ΙΛ ig τοΟ πρσ Oe καί2 om. I τοϋ υίοΟ καί τοϋ άγΙου O aev P 21 Καί I om. ΟΡΛ 2ΐ έξεβόησαν — άμήν3 om. OavP 25 πριγκηττίασ Oe ττριγγιττίασ I 26 εν 0 &ν Ρ 26/27 αύτη γ — αϋγούστω αύτη — ιτατράσι Ο Ι αύτη — ττατράσιν αύτη — αύγ-ούστω ΟβΛ αύτη ή ώρα θω [θω om. Ο"] αρέσκει καί τω αϋγούστω OavP 28 ήν OerI 29 οί1 om. I χαίρουσιν (bis) I ότι ar βν ήσφάλισται τά εσω O I τήν θεοτόκον άνοιξον Ο ΡΛ 29/30 την θεοτόκον άνοιξον 0 " Ι ότι ήσφάλισται τά εσω OevPA έκοινώνησαν Ογ ονκέτι ΟγΙ ούκ εστί OaevPA 3^32 όρθόδοξοί1 — βασιλεύει om. I 31 εν ΟνΡ toucrrlvos βασιλεύει Or om. 0»evPA 32 ëv ΟνΡ ώ; ό I 33 τά^ om. 0 e 35 ην Oe τήν ήν I άμάντησ O arv IP 36 ένδύσ O aï P ένδον I ήν Oe την ήν I

32 ACCLAMATIONES ET ALLOCVTIONES [A. 518]

89

τ ο λυχνικόν εσω ττοίησον την σύναξιν κήρυξον. αγία τριάς, την ύγείαν δός οώτώι. εις θεός, μία πίστις· δλων ορθοδόξων πολλά τά έτη. πέμψου φέρε τούς άλλους επισκόπους· Ήλίαν τον Βοτρυηνόν άναθεμάτισον. Ιωάννου πατριάρχου πολλά τ ά έτη· Έπιφανίου πατριάρχου πολλά τ ά ετη· του αύγούστου πολλά τ ά ετη. Ευφημίας αύγούστας π ο λ λ ά τά ετη. την νίκη ν του βασιλέως, εϊσελθε εσω. εις αιώνας τό s [Βασίλειου τοΰτο, άπελάτα τοΰ Άκεφάλου, άπελάτα των αιρετικών. Και λοιπόν Ιωάννης ό θεοφιλέστατος επίσκοπος Πτολεμαίδος είπε πρός τους άπό του πλήθους ταύτα - Άναθεματί^ομεν πάντας μέν οϋς άνεθεμάτισεν ό άγιώτατος καί μακαριώτατος ημών αρχιεπίσκοπος καί μητροπολίτης, και πάσας τάς αιρέσεις, έξαιρέτως δέ τον δυσσεβή καί Θεομάχον Σεβήρον τον Άκέφαλον καί ΜανιχαΤον καί Ίωάννην τον ίο δυσσεβή καί Θεομάχον, τον μανδρίτην, καί άποστρεφόμεθα την πρός αυτούς κοινωνίαν καί άλλοτρίους αυτούς καλοΰμεν καί αύτοϋ του ονόματος τ ώ ν Χριστιανών. εστωσαν ούν ανάθεμα άπό του πατρός καί τοϋ υίοϋ καί του άγίου πνεύματος, εν τώι ούρανώι καί έν τήι γηι, εν τώι αίώνι τούτωι καί έν τώι μέλλοντι, άμήν. Είπε δέ καί ό θεοφιλέστατος επίσκοπος Θεόδωρος της Πορφυρεωνιτών ταϋτα· is Πάντας όσους προλαβών άνεθεμάτισεν ό άγιώτατος καί μακαριώτατος ημών άρχιεπίσκοπος καί μητροπολίτης, άναθεματί^ομεν σύν αύτώι· σύν αύτοίς άναθεματί^ομεν καί Σεβήρον τον Άκέφαλον καί Ίωάννην τον μανδρίτην ώς συναινέσαντα τοις αίρετικοϊς αύτοϋ δόγμασιν. εστωσαν τοίνυν άνάθεμα άπό τοϋ πατρός καί τοϋ υίοϋ καί τοϋ άγίου πνεύματος, έν τώι ούρανώι καί έν τήι γηι, έν τώι αίώνι τούτωι καί έν τώι μέλλοντι, 2ο άμήν. Έφη δέ καί Ηλίας ό θεοσεβέστατος επίσκοπος της 'Ραχληνών ταϋτα· Καί ημείς κατ' ίχνος βαίνοντες τοϋ άγιωτάτου καί μακαριωτάτου ήμών άρχιεπισκόπου καί μητροπολίτου καί πειθόμενοι τήι αύτοϋ άγαθήι διδασκαλίαι καί είδότες ώς άνω καί κάτω τά δίκαια καί τά άληθή ταΐς άγιωτάταις έκκλησίαις πραγματεύεται, τούτου χάριν άνα- 25 θεματί^ομεν τούς ούχ άπαξ, ού δις άναθεματισθέντας, άλλα καί καθ' έκάστην ήμέραν Μ v i l i 1091 άναθεματι^ομένους, τόν Άκέφαλον καί Μανιχαΐον Σεβήρον καί τά δυσσεβή αύτοϋ φρονήματα καί Ίωάννην τόν μανδρίτην καί τά δυσσεβή αύτοϋ διδάγματα μετά καί τ ώ ν κοινωνούντων αύτοϊς. περί γ α ρ τ ώ ν λοιπών περιττόν έστι καί λέγειν. εστωσαν τοίνυν άνάθεμα άπό τοϋ πατρός καί τοϋ υίοϋ καί τοϋ άγίου πνεύματος, έν τώι ούρανώι so καί έν τήι γήι, έν τώι αίώνι τούτωι καί έν τώι μέλλοντι, άμήν. Καί έξεβόησαν οί άπό τοϋ πλήθους · ΕΙς θεός, Χριστός βασιλεύει, τών επισκόπων πολλά τά έτη · τών ορθοδόξων πολλά τά έτη. εύλογητός κύριος Ίησοϋς ό βασιλεύς, ότι έπεσκέψατο καί έποίησε λύτρωσιν τώι λαώι αύτοϋ. Le. 1, 68 Καί έτι έπιμεινάντων τ ώ ν άπό τοϋ πλήθους καί έκβοώντων περί τοϋ γενέσθαι άγίαν 35 σύναξιν έν τώι εύκτηρίωι οίκωι τής άγίας ένδοξου καί Θεοτόκου παρθένου Μαρίας, προσεφώνησεν αύτοίς ό άγιώτατος ήμών άρχιεπίσκοπος ταϋτα· Επειδή π ο λ λ ή ώρα έστί καί δίκαιον έστιν ποιήσαι ήμδς την θείαν λειτουργίαν, δι' ής θεραπεύεται ò θεός εις ώφέλειαν τ ώ ν ημετέρων ψυχών, άρκεσθώμεν τούτοις· πολλά γάρ έστι τά έχοντα άναγνωσθήναι. 39 τήι ούν σύν θεώι άγίαι κυριακήι τήι έπιούσηι έν τώι είρημένωι εύκτηρίωι οϊκωι τής d. 23. m. Sept. a. 518 O [= aerv], IP ι τό λυχνικόν — κήρυξον om. I ύγίειαν OavP 3 βοτρύινον O arv IP 4/5 αύγΌύστησ OeI 6 άπελάτου — άπελάτου 0»νΡ η τήσ πτολεμαΐδοσ ΟΡ 13 toö1 om. I τοϋ* om. I 15 καί om. Or ό θεοφιλέστατοσ θεόδωροσ έπίσκοποσ Oav Θεόδωρος è θεοφιλέστατος έττίσκοπος OeA 17 ctCrroïs δέ OeA 18 τούτον τοΐσ Ο" αίρετικοϊς καί άσεβέσιν OeA 19 εστω I άνάθεμα a αύτοϊσ I 22 δέ om. O θεοφιλέο ιαιοσ Ο " 24 είδότεσ I crecientes Λ om. OP 26 où OP ή I 29 εστω I 30 άνάθεμα αύτοΐσ I 32 βασίλευα OavP 33 Ίησοί/s om. OrI 36 καί om. O v P Acta conciliorum oecumenicorum. Tom. Ill 12

go

COLLECTIO SABBAITICA 5

δεσποίυης ημών της ενδόξου καί Θεοτόκου παρθένου Μαρίας τά λοιπά άναγινώσκομεν καί πάλιν άναθεματί^ομεν τον Άκέφαλον καί ττάντας τους μετ' αύτοΟ. L ν 212 Καί λοιπόν έκήρυξε την τοιαύτην άγίαν σύναξιν Ζαχαρίας ό θεοσεβέστατος άρχιδιάκονος· Γνωρί^ομεν τήι ύμετέραι άγάπηι δτιπερ τήι έπιούσηι κυριακήι εις δόξαν του δεσπότου Χρίστου του θεοϋ ημών καί της άγιας ενδόξου δεσποίνης ημών Θεοτόκου καί ·Γ> άειπαρθένου Μαρίας καί υπέρ σωτηρίας νίκης καί διαμονής τοΰ φιλοχρίστου ημών βασιλέως Ίουστίνου καί της εύσεβεστάτης βασιλίδος Ευφημίας καί τών μειζόνων έξουσιών καί του άγιωτάτου πατριάρχου της βασιλίδος πόλεως 'Ιωάννου καί της αυτόθι ενδημούσης άγιας συνόδου έν τώι οϊκωι της άγιας Μαρίας τώι έν Ίαμψούφοις την άγίαν σύναξιν ποιούμεθα. τήι δέ αύτήι άγίαι κυριακήι έωθεν ενταύθα συνερχόμεθα, ίνα ίο εντεύθεν μετά ψαλμωιδιών καί κηρών καί θυμιαμάτων έν τώι άγίωι οικωι καταντήσαντες τήν λιτήν καί την άγίαν σύναξιν πληρώσωμεν· καί πάντες καί ττδσαι μετά σπουδής συνέλθωμεν. καί μετ' αυτόν καί ό άγιώτατος ημών άρχιεπίσκοπος είπεν ούτως' Γνωρί^ομεν τήι ύμετέραι άγάπηι ώς δτιπερ τήι έπιούσηι άγίαι κυριακήι ένταΰθα συνερχόμεθα, ίνα εντεύθεν μετά ψαλμωιδιών καί κηρών καί θυμιαμάτων λιτανεύοντες κατ- is αντήσωμεν έν τώι εύκτηρίωι οϊκωι τής άγιας Θεοτόκου καί άειπαρθένου Μαρίας, κάκεΐσε τήν άγίαν σύναξιν πληροΟμεν. Καί έξεβόησαν οΐ άπό του πλήθους· Τον έφορον έξω βάλε- όλους τούς Άποσχίστας έξω βάλε. ανάθεμα τοις Άποσχίσταις · άνάθεμα τοις δεχομένοις ένα έκείνων. κληρικούς Άποσχίστας μηδείς δέξηται. τούς άποστάτας μηδείς δέξηται. τούς άρνησαμένους 2ο τήν έκκλησίαν μηδείς δέξηται. τούς πολεμήσαντας τόν σταυρόν μηδείς δέξηται. Και λοιπόν προσεφώνησεν αύτοΐς ό άγιώτατος ημών άρχιεπίσκοπος ταΟτα" Τό μέντοι λυχνικόν τώι σαββάτωι έσπέρας έν τώι αύτώι εύκτηρίωι οϊκωι τής άγιας Θεοτόκου καί άειπαρθένου Μαρίας ποιούμεθα. καί ήσυχασάντων έπετελέσθη ή άγία σύναξις. 25 Μ v i l i Ι094 'Επιστολή τών έν δευτέραι Συρίαι έπισκόπων προς Ίωάννην πατριάρχην καί τήν σύνοδον 33

Δεσπότηι ημών τά πάντα άγιωτάτωι και μακαριωτάτωι πατρί πατέρων άρχιεπισκόπωι καί οϊκουμενικώι πατριάρχηι Ίωάννηι καί τήι κατά την βασιλίδα τών πόλεων ένδημούσηι άγίαι καί θεοτιμήτωι συνόδωι οΐ έλάχιστοι έπίσκοποι Συρίας δευτέρας. "Οταν άποβλέψωμεν προς τήν φοράν τών περιστοιχισάντων ήμάς χαλεπών και λογισώ- 3ο μεθα τήν έπενεχθεϊσαν σύγχυσιν άπροσδοκήτως ταϊς έκκλησίαις του θεοΰ, τό πάν είκότως ταις οίκείαις έπιγράφοντες άμαρτίαις τήν του κυρίου μακροθυμίαν θαυμά^ομεν δταν δέ πάλιν τήν προς τό κρεϊττον ένθυμηθώμεν εύκταίαν μεταβολήν, τήν άποστολικήν έκείνην 2 Cor. 9, 15 προαγόμεθα λέγειν φωνήν χ ά ρ ι ς τ ώ ι θεώι έπί τ ή ι ά ν ε κ δ ι η γ ή τ ω ι αύτοΟ δ ω ρ ε ά ι · Le. ι, 68 ού γάρ περιεϊδεν εις τέλος ημάς, άλλ' έ π ε σ κ έ ψ α τ ο και έ π ο ί η σ ε λ ύ τ ρ ω σ ι ν τ ώ ι λ α ώ ι 35 αύτοΟ. ινα τοίνυν καί τοις λίαν άπίστοις τής άληθείας έπίγνωσις γένηται και διά τών πραγμάτων φανώσιν ώς άληθώς άψευδείς αϊ του κυρίου φωναί και προς ταΐς άλλαις Ο [ = aerv], I, Ρ [usque ad 2 5 ] ι

καί om. Ρ

10 συναγόμεθα O r I

6 καί* om. Ο ν Ρ , corr. Ο ν 1 1 τ ώ αύτώ O e A

1 5 κηρίων O r m. alt. in loco detrito

8 αρχιεπισκόπου O e A 12 καί» I om. OP

18 εΰφορον Ο 1

9 τ η s άγ(ας om. 0 a

1 3 άρχιεπίσκοποσ ήμών OP

τούσ I om. O P

20/21 τούς άποστάτας

— τόν σταυρόν μηδείς δέξηται scripsi τούσ άττοο τάιασ — δέξηται τούσ πολεμήσαντασ — δέξηται O e A τούσ άρνησαμένουσ — δέξηται τούσ πολεμήσαντασ — δέξηται O a v P τούσ άττοσ ιά ιασ — δέξηται τούσ άρνησαμένουσ — δέξηται Ο γ Ι άγίωι Ο γ Ι

2 7 τ ώ δεσπότη O e γ

κακών Ο Ι

22 άρχιεπίσκοποσ ήμών O a r v P

24 συν θω ποιούμεθα O e τά O a r v I τ ώ O e

3 ΐ οΐκότωσ O

a

έπιτελέσθη Ρ

23 έσττέραν O r v P 26 ιδ O a in mg.

3 ° περιστοιχησάντων O a v

28 τήν om. I r

36 της αληθείας om. O I

αϋτώι] σύναξιν Ο ν χαλεπών]

91

3 3 E P I S T V L A E P I S C O P O R V M S E C V N D A E S Y R I A E [A. 5 1 9 ]

ή διαρρήδην βοώσα· ι δ ο ύ έ ρ χ ο ν τ α ι π ρ ο ς ύ μ δ ς εν έ ν δ ύ μ α σ ι π ρ ο β ά τ ω ν , έσωθεν Me. 7, 15 δέ εϊσι λ ύ κ ο ι ά ρ π α γ ε ς , α π ό τ ω ν κ α ρ π ώ ν α υ τ ώ ν έ π ι γ ν ώ σ ε σ θ ε α υ τ ο ύ ς , και λοιπόν περισωθώσι καί έγκαταλεγώσι τήι ίερδι ποίμνηι Χρίστου του θεοΰ ημών τά παρ' αυτών διασπασθέντα πρόβατα, δέδωκε καί έφήπλωσεν ò θεός επί τήι τών εκκλησιών εΰκοσμίαι κατά πδσαν την οίκουμένην ειρήνης άφατον δωρεάν. βασιλέως γ ά ρ πιστού 5 χρηματί^οντος καί την καρδίαν έλλαμπομένου προμηθείαι του κρείττονος και άρχιερέως L ν 213 οσίου ψήφωι θείας χάριτος άναφανέντος κατά την βασιλίδα τών πόλεων καί τών αποστολικών ύπερμαχοΰντος δογμάτων, πώς ενεστι μή λίαν τον λογισμόν ύπεραίρεσθαι καί εύφραίνεσθαι τήι τών άριστων από τών χειρόνων ταχείαι μεταβολήι καί άπορρίπτειν ασμένως, ώς ένήν μάλιστα, του φθονερού διαβόλου τά κέντρα; καταστάντες γάρ εις γνώσιν ίο ημείς ών ένθέσμως καί κανονικώς επραξεν ή άγία σύνοδος τών όσιωτάτων υμών μηδέ δλως ύπομείνασα την άθεον καί παράνομον Σεβήρου προπέτειαν (ποία γάρ δύναμις λόγου καν προς ολίγον έφικέσθαι δυνήσεται τών εκείνου κακών καί ών τό θείον έβλασφήμησε, τον άπαντα χρόνον άναθεματί^ων τήν άγίαν μεγάλην καί οίκουμενικήν έν Χαλκηδόνι σύνοδον καί τήν έπιστολήν του έν άγίοις Λέοντος γενομένου της πρεσβυτέρας 'Ρώμης άρχιεπι- ι > σκόπου, συνεργόν καί παραπλήσιον έν άπασιν έχων Πέτρον τον άσεβη τον της Ά π α μέων τήν προεδρίαν παρά πάντα θεσμόν έκκλησιαστικόν ύφαρπάσαντα), ήσθημεν εικότως, πώς γάρ ουκ έμέλλομεν; καί ευχάριστους άνεπέμψαμεν ύμνους Χριστώι τώι θεώι ήμών εφ' οίς καί νυν θεραπείαν εύκαιρον καί λύσιν τών δυσχερών έδωρήσατο πασιν ήμϊν. ήδη μεν ουν εύθύς έν προοιμίοις έν γνώσει τών έκείνοις έπταισμένων γενόμενοι καί μή so φέροντες τήν όλεθρίαν είσήγησιν τών πονηροτάτων κατανοεϊν, φθάσαντες ήλευθερώσαμεν τάς εαυτών ψυχάς καί τάς πιστευθείσας ήμϊν έκκλησίας της Σεβήρου καί Πέτρου κακίας καί άπεκηρύξαμεν ώς αίρεσιάρχας καί άναθέμασιν ύπεβάλομεν, χωρίσαντες εαυτούς της προς Μ v i l i 1095 εκείνους κοινωνίας. άλλ' έπειδήπερ ού μόνον ή τών έλαχίστων ήμών γέγονε δικαία κατ' έκείνων άποκήρυξις, άλλ' ήδη καί τών μακαριωτάτων υμών, οίς καί ήμεϊς άκολουθεϊν 2¿ έπειγόμεθα, φέρειν ού δυνάμενοι τών τηλικούτων άτοπημάτων τό μέγεθος, στένοντες δέ καί δακρύοντες επί τήι τών άσεβών άναλγησίαι καί βουλόμενοι μένειν επί τοϊς προτέροις συνεχωρήθημεν ούδαμώς, οία λιβέλλων ήμϊν έπιδοθέντων ύπό του θεοφιλούς της Άπαμέων κλήρου καί του τάγματος τών εύλαβών μοναχών, δι' ών διεξήλθον φόνους, παροινίας, πράξεις τολμηρός, πολιορκίας μοναστηριών εύαγών, γυναίων άσέμνων έπεισαγωγάς έν su τοϊς ίεροΐς καί άβεβήλοις σηκοϊς, έπιορκίας, βλασφημίας, δόσει χρημάτων χειροτονίας (τά γάρ τούτων φρικωδέστερα καί μείζονα ή κατά φύσιν άνθρωπίνην ώς ειπείν περίεργον άν εΐη διακωδωνί^ειν, συγχωρεΐν δέ δια της τών έγγεγραμμένων λιβέλλων καταγραφής γνώσιν παραλαμβάνειν τούς έντυγχάνοντας), άφορμήν δέ καί δίκαια σπέρματα της κατ' έκείνων ένθέσμου πάλιν κατακρίσεως εύρόντες καί νυν άφ' ών έκεϊνοι μάλιστα καί πληττόμενοι ^ τώι οίκείωι συνειδότι καί πάντα παρά κανόνας πράττοντες δελεάσαντες ένίους τών τελούντων εις τούς ήμετέρους κλήρους διά σωφρονισμόν έκκλησιαστικόν προς ολίγον έκβληθέντας εις έαυτους ειλκυσαν καί άπηνέγκαντο καί ταϊς υπ' αύτών πορθουμέναις έκκλησίαις άθέσμως άπεγράψαντο πανταχού τοις θείοις κανόσι μαχόμενοι, τούτου χάριν ήμεϊς παιδαγωγούμενοι τήι όσίαι τών ύμετέρων διδαγμάτων έπικρίσει άναθεματί^ομεν καί έπί τού 4u παρόντος Σεβήρον καί Πέτρον τούς φρενοβλαβείς καί τήι κρίσει τοΟ μεγάλου βήματος καί Ο [ = aerv], I 10 ώσ Ι Λ καί ώσ Ο απασι Ο γ Ι χ ω O s r v I κω O e A 2 3 καί om. O

ι ι ύμεΐσ O a v

ών Ο β Ι Ι Λ ώσ Ο

ν

ι 8 καί εύχαρίστουσ 0 " ν Ι Λ εύχαρίστονσ τέ O e r

1 9 ήμϊν om. Ο ν

37 tous om. Ο®

2ο έκείυοις om. O a v

25 σττοκήρυξι; I άτταγόρευσισ Ο

3 ΐ άβεβήλοις I άσύλοισ Ο

1 3 είσ τό O a v

32 ή O e I ora. O r v

ι 6 εχων έν

άναπέμψαμεν Ο ν άναπέμψαι Ι Λ 22 καταττιστευθείσασ Ο ι ν

26 έττειγόμεθα Ι Λ έττειγόμενοι καί Ο 3 3 διακωνί^ειν Ο ν

34 δέ Ο γ Ι om. 0 » e v

δια 1 καί διά Ο 12*

COLLECTIO SABBAITICA 5

92

φοβερού παραδίδομεν τάς εκείνων ανοσίας ψυχάς, άπαλλοτριοΟυτες αυτούς παραπλησίως L ν 2ΐ6 καθάπερ ύμείς, μακαριώτατοι, παντός πράγματος, τιμής, άξιας, ενεργείας ίερατικής, της σεπτής κοινωνίας και γυμνουντες ού μόνον ίερωσύνης ής εχειν έφαντά3οντο μάτην, άλλά και πάσης μετουσίας ττρός τήν των ορθά φρονεϊν έγνωκότων διάκρισιν (δέος γ ά ρ μη τούς άκεραιοτέρους έπί πλείον μιμητός των οικείων βλασφημιών καθελκύσωσι* ττάντα y à p 5 τολμώσιν ώς έτυχε), καί δεόμεθα των άγιωτάτων ύμών δια ταύτης ημών τής μετρίας επιστολής, ήι καί έντέτακται τά επ ι δοθέντα διδασκαλικά, γνώσιν άληθή παρειληφότας των Σεβήρου καί Πέτρου πλημμελημάτων επικυρώσαι καί τήν παρ' ημών νυν ήγησαμένην διοίκησιν τοις θείοις έγνωσμένην κανόσιν, εί καί μηδέν εχειν αυτούς ένθεσμον ίερωσύνης έγνώκαμεν πώποτε, άναγαγεϊν δέ καί έπί τον εύσεβέστατον καί όρθόδοξον ημών βασιλέα, ίο έφ' ώι τε μανθάνοντα τά περιεχόμενα τοις λιβέλλοις καί τά παρ' ήμών κριθέντα καί δικαίαν είδησιν έχοντα τών παρ' ύμών ήδη καλώς καί όσίως έψηφισμένων, Θεσττίσαι ταΐς ήμών ίκεσίαις πειθόμενον τέλεον έλευθερώσαι τής εκείνων ψυχοφθόρου βλάβης τάς άγίας του θεοΰ εκκλησίας. ούτω γαρ αν ò καθαρός σίτος επί τής εύσεβοϋς αύτών βασιλείας άδιάφθορος μένοι τών ^ι^ανίων χωρισθέντων, ώς είθε πάλαι καί πρόπαλαι. προς γάρ is εύμάθειαν τών μακαριωτάτων ύμών καί τά ίσα τών παρά τοΰ μεγαλοπρεπεο • ι ά ι ου τής επαρχίας άρχοντος γνωρισθέντων τοις ένδοξοτάτοις άρχουσιν ένετάξαμεν τήιδε τήι συνοδικήι τών ελαχίστων ήμών έπιστολήι. Μ v i l i 1098

Ύπογραφαί ΚΟρος έλέει θεοΰ έπίσκοπος Μαριάμμης έρρώσθαί με έν κυρίωι καί αύτώι δουλεύειν 20 άπερισπάστως ύπερεύχεσθε, κύριοι τά πάντα άγιώτατοι καί μακαριώτατοι πατέρες: — Ζωίλος έλέει θεοΟ επίσκοπος 'Ρεεφάνης ερρώσθαί με έν κυρίωι καί αύτώι δουλεύειν άπερισπάστως ύπερεύχεσθε, κύριοι τά πάντα άγιώτατοι καί μακαριώτατοι πατέρες: — Σεβηριανός έλέει ΘεοΟ επίσκοπος Άρεθούσης έρρώσθαί με έν κυρίωι καί αύτώι δουλεύειν άπερισπάστως ύπερεύχεσθε, κύριοι τά πάντα άγιώτατοι καί μακαριώτατοι 25 πατέρες: — Κοσμάς έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος 'Επιφανείας τής φιλοχρίστου έρρώσθαί με έν κυρίωι καί αύτώ δουλεύειν άπερισπάστως ύπερεύχεσθε, κύριοι τά πάντα άγιώτατοι καί μακαριώτατοι πατέρες: — Εύσέβιος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος Λαρίσσης έρρώσθαί με έν κυρίωι καί αύτώι δουλεύειν 3ο άπερισπάστως ύπερεύχεσθε, τά πάντα άγιώτατοι καί μακαριώτατοι πατέρες: —

34

"Ισον πράξεως συστάσης έπί του μεγαλοπρεπεστάτου τής έπαρχίας άρχοντος IDEM

d. 22. m. Apr ¿yiOV &< 5 1 0

Tfjt

PETRVS ET ivLiANvs D I A C O N I D I X E R U N T : Κατά το διελθόν πάσχα κυριακήι άνελθόντος τ ο υ κλήρου παντός, ώς έθος έστίν, είς προση-

STEPHANVS

ν έαι

Ο [ = aerv], I

3 ήν I 4 δέον Ογ 13 τάσ Ο τησ I 15 άδιαφθόρωσ Ο* εϊθε] εϊωθε 0 Γ Ι 17 γνωσθένγ β των I ig αϊ ύπογραφαί Ο 2ο. 22. 24. 27. 3° έλέω Ο 2ο. 22. 24 έλέω I 2ο μαριάμνησ Ο γ τ Ι 2ΐ ϋπερευχεσβαι Ον εύχεσθε ΟγΙ κύριοι τά ττάντα om. OrI 22 ^εεφένησ Ον (?>εφάνης I e 22/23 Ιν κυρίωι — πατέρες om. O A 23 μακάριοι I 24—26 post 27—2g coll. O» 24 σευηριανόσ Οβ Ιρρω Ο® 24—26 με — πατέρες om. OeA 25 καί μακαριώτατοι om. O r I 27—3ΐ κ«1 οΐ λοιποί Ο'Ι 27—29 έν κυρίωι — πατέρες om. OeA 3 ° έρρω ° e 3 o —31 Ρε — πατέρες om. O A 32 ιε 0 a in mg. συστάσησ O arv I συστάσησ κατά πέτρου του άπαμείασ ΟβΑ post άρχοντοσ add. alteram inscriptionem ΤΤρδξισ κατά πέτρου τοΰ άπαμείασ 0 > ν 33 I D E M — av D I X E R V N T om. sicut omnia Latina O I, spat. rei. O® I D E M om. A PETROS Ο " Κατά I έπειδήπερ κατά OA 33/34 ôyiov πάσχα 0 e

34 ACTIO APVD PRAESIDEM PROVINCIAE [A. 519]

93

yopfavToO γενομένουήμών επισκόπου Πέτρου άκηκόαμενπαρ' αυτου άγανακτήσαντος κατά των αναγνωστών (τότε γάρ άναγνώσται έτυγχάνομεν) και λέγοντος ήμΐν ότι διά τι κοινοποιείτε κατ' έμοΰ, ότι εποίησα Κωνσταντίνον από λαϊκών διάκονον και υμάς παρειδον; μά τον ΊησοΟν ότι έδοκίμασα την νύκτα ταύτη ν ποιήσαι υμάς άπό αναγνωστών ύποδιακόνους, ίνα αυτός ò σταυρωθείς κατελθών μη ελυτρώσατο Ομάς έκ τών χειρών 5 μου. ταϋτα δε και επί παντός του κλήρου είπε. κάγώ δέ Στέφανος οίδα και τό της στολής γενόμενον εις τό Μαρατο^αβδάλης. επειδή δέ και διδασκαλικόν συνέταξαν οί παρόντες θεοφιλέστατοι κληρικοί, δπερ και επέτρεψαν ήμΐν έπιδοΰναι, παρακαλοΰμεν L V 2 1 7 τοϋτο άναγνωσθήναι και εκαστον διασαφηνίσαι όπερ οίδε κεφάλαια περιεχόμενα τώι διδασκαλικώι. ίο FL'

IOHANNES

PALLADIVS

EVTVCHIANVS

VIR

CLARISSIMVS

COMES

ET

PRAESES

DIXIT:

Tò επιδιδόμενον διδασκαλικόν άναγινωσκέσθω ούτω τε κατά τήν αϊτησιν τών έπιδεδωκότων παρόντες οί θεοφιλέστατοι πρεσβύτεροι διάκονοι ύποδιάκονοι άναγνώσται και λοιποί ευλαβείς κληρικοί βουλόμενοι σαφή ποιείτωσαν τήν οίκείαν γνώμην έφ' οίς και έπίστανται, τον θεόν κατά νουν λαμβάνοντες και τό οίκεϊον πρόσχημα, ώς ουδέν προς ΐ5 άπέχθειαν ή χάριν ποιήσονται, άλλα πάντα συν άληθείαι έκδιδάξουσιν. ET CVM O B T V L I S S E T E X

OFFICIO RECITATA

EST

Τοις πάντα όσιωτάτοις πατράσι και επισκόποις τής δευτέρας Σύρων επαρχίας παρά του κοινού τών κληρικών τής έν Άπαμείαι τήι μητροπόλει άγιας τοΰ θεοΟ εκκλησίας. "Ιδιον ίερωσυνης και του σεμνού τών Χριστιανών έπαγγέλματος σω- 2ο φροσύνη και επιείκεια καί πρό γε πάντων ό τών όσίων δογμάτων θεσμός καί ή θεσπεσία Μ v i l i 1099 τής πίστεως παραφυλακή, έφ' ήι καί ό τών μακαρίων πατέρων άοίδιμός τε καί σεβάσμιος χορός άνωθεν εκ τίνος άνεπιλήπτου διαδοχής άκηράτοις λογισμοΐς ρυθμόν έναρμόνιον εΐσηγήσατο ταΐς άγαθαϊς τών άνθρώπων ψυχαϊς πρός άγιασμόν τής θείας μυσταγωγίας. 24 μεμαθήκαμεν γάρ άπό τών θείων λογίων ßoäv μη μ έ τ α ι ρ ε δ ρ ι α α ι ώ ν ι α ά έθεντο Prou. 22, 28 oi π α τ έ ρ ε ς σ ο υ . άλλα ταϋτα μεν οί σεβάσμιοι πατέρες καί τών θεσπεσίων αποστόλων διάδοχοι κρατύνοντες καί φώς άγαθόν ταϊς έκκλησίαις πρυτανεύοντες, δθεν εμεινεν αδιάφθορα τά μέλη τών έκκλησιών, καί οί τούτων ύπηρέται δουλεύοντες άνοθεύτως Χριστώι τώι θεώι ημών καί τόν τής θείας γραφής κατ' άξίαν μισθόν κομ^όμενοι καί δεχόμενοι μέν τάς άμέμπτους άπαρχάς καί άπό τής πρεσβυτέρας 'Ρώμης, άρυόμενοι δέ τούς τής so θείας χάριτος καρπούς ^ήλωι θείωι καί πυρί πνευματικώι, εως δτε πρό φανερού τίνος χρόνου νεώτερος κατά τών έκκλησιών καινισμός εΐσηνέχθη. άλλ' εί μέν εστη μέχρι τών εϊρημένων τά κακά, εί καί δυσχερώς, δμως φορητώς αν ήνέγκαμεν του παθήματος δυναμένου ^αιδίως ίασιν έπιδέξασθαΓ άλλ' δτε καί Σεβήρον ό τής Άντιοχέων εΐσεδέξατο δήμος μηδέ πώποτε τήι καθολικήι τών ορθοδόξων έκκλησίαι κοινωνήσαντα, ουκέτι τών 35 χειρόνων επί τό βέλτιον μετασκευή, άλλ' ήδη τών ήγησαμένων χαλεπών τραχύτερα τά τών συμβαινόντων καί ώς ειπείν άνίατα τραύματα, δράμα γέγονεν ή πιστή πόλις Ά π ά Ο [= aerv], I 5 "His χειρός I 6 καί om. I 7 έν τώ Ο0 μαρατο^αβδάλλησ Oav μαράτω ^αβδάλησ Oe καί om. Oaev 8 Απέτρεψαν OeI έπετρέψαμεν Oarv 9 οίδα Oav 9/10 περιεχόμενα τώ διδασκαλικώ ΙΑ τώ περιεχομένω διδασκαλικώ Ο ιι f l ' — dixit om. OavI vr Ο0 iomes et praesesO er dum r av esset praesens A 12 έπιδόμενον O ι γ om. O I delulissent A est Ο0Λ st Ογ i8 όσιωe or >ν τάτοΐΐ καί άγιωτάτοΐζ O 19 τη μητροπόλει O I μητροπόλεωσ 0 2ΐ Θεσπισία Or 23 Θεολήπτου διδαχή; I 25 άπό I ύπό Ο 26 θεσπισίων Ο» θείων θεσπεσίων I 27 άγαθόν OarvI καθαρόν ΟβΛ εμειναν I 28 μέλη OarvI τεμένη OeA 3° μέν om. Oa άμετττους I 32 εξήχθη I εστί Oav 33 δυσχερέσ OeA 34 ύποδέξασθαι 0 , e v 35 μηδέποτε 0 Γ Ι 36 ταχύτερα ΟβΛ τα av arv a τραχύτερα O 36/37 τά [om. O ] τών συμβαινόντων O ™I τά συμβαίνοντα Oe 37 καί δρδμα Oc

COLLECTIO S A B B A I T I C A 5

94

μεια την Σεβήρου του κακόφρονος προβολήν δεξαμενή και μακάριοι μάλλον οί προκοιμηθέντες καί μή θεασάμενοι Πέτρον τον κληθέντα της ημετέρας πόλεως πρόεδρον. οσάκις y à p άνανεούμεθα τήι μνήμηι τά παρ' εκείνου πραχθέντα, άναπιμπλάμεθα μεν δικαίας οργής, έγκαλυπτόμεθα δέ καί του λέγειν τά πλημμεληθέντα τον λογισμό ν άνθελκόμεθα. πλήν ή ανάγκη βιάζεται καί σιγδν τόν άπαντα χρόνον ούκ έδι, ίνα μή άγνοίαι τινί συσκια- $ ^όμενα τά μεγέθη των κακών χωρήσηι καί επί τους ευ έχοντας, ώς εικός, καί σειράν έλκυση ι L ν 220 γένους καί φρονήματος άθέσμου. πολλά ούν κατά ταυτόν συνελθόντα λέγειν ήμϊν επιτρέπει τά κατά της άγιωτάτης ήμών εκκλησίας τολμηθέντα, παραινεί δέ προσφόρως καί ό τής φίλης θεώι μετανοίας ευσεβής λογισμός επί ταύτην ήμδς τήν τεταγμένην καί λυσιτελή γνώμην χωρείν. φανείς γάρ, ώς εϊθε μήποτε, τήι Άπαμέων ò εΐρημένος Πέτρος εξ ίο ΰπογύου κατά τό βήμα τής εκκλησίας άναβεβηκώς αναθεματίζει μεν τους όσιους ήμών πατέρας, εξαλείφει δέ τών ιερών δίπτυχων τάς αυτών προσηγορίας, ανδρών σεμνώς βεβιωκότων καί όσίως καί ίδρυσάντων σεβάσμια καί προσκυνητά τεμένη πάμπολλα καί φιλοτιμησαμένων ιερά σκεύη ταϊς Θείαις λειτουργίαις και φωτισάντων τους μακαριωτάτους ήμών πατέρας καί ή μας αυτούς καί χείρας ένθέσμως έπιτεθεικότων κατά πδσαν τήν 15 έπαρχίαν καί δίχα σκανδάλων οίκονομησάντων τά δίκαια τών εκκλησιών. τό δέ πάντων σχετλιώτερον δτι δή καί τά τοιαύτα τής ασεβείας αδικήματα μικρά πάνυ νενομικώς où μόνον έξήλειψε τας είρημένας προσηγορίας, αλλά καί αντάλλαγμα τών αγαθών εκείνων Μ Vili n o i ψυχών άνατέθεικε τοιχικήι γραφήι έν τοις του άγίου 'Ιωάννου Διόσκορον καί Τιμόθεον τους κατακρίτους καί τους τούτοις παραπλήσιους, ών ή μνήμη παγχάλεπος, ει καί λέγειν 2 0 τι κατά τεθνεώτων βαρύ. ταύτα μέν ούν, όσα προς τήν καθολικήν εκκλησία νπεπλημμέληται παρ' αύτού· ä δέ καί ίδίαι προσμείνας τώι θρόνωι τής Άπαμέων διά τάς ήμών αμαρτίας διήμαρτε Πέτρος, εύλογου ήγησάμεθα διά βραχέων, ώς ένεστι, κεφαλαιωδέστερον άφηγήσασθαι. τών γάρ εύλαβεστάτων αναγνωστών έστώτων μετά πρέποντος λογισμού καί αιτούντων βαθμού μεί3ονος κατά άκολουθίαν τυχεΐν, δ μάλιστα τήι φύσει 25 προσπέπηγε τών βελτιόνων έρδν, έξαναστάς μετά πολλής τής θρασύτητος άπό μηδενός λόγου τήν άθέμιτον ταύτην άφήκε φωνήν ώς Υι μή σιωπήσητε', φησίν, 'χειροτονίαν ύμίν ύποδιακόνων έπιθήσω, ίνα αύτός ό σταυρωθείς κατελθών μή λυτρώσηται ύμδς έκ τών χειρών μου'. είτα συμβέβηκεν Ίουλιανόν, δς αποδέκτης γέγονε τών εκκλησιαστικών χρημάτων, τελευτήσαι καί τά εκείνου διοικήσαι δίκαια 'Ρουφΐνον, επί πολλούς καί άπειρους so χρόνους οΐκονομήσαντα τά τής άγιωτάτης ήμών εκκλησίας πράγματα, ώστε μετά τήν τούτου τελευτήν πρός εκτισιν λόγων καί χρημάτων εύθύνεσθαι τούς έν κατοχήι τών έκείνου γενομένους χρημάτων καί πολλών κινηθέντων συμβιβασθήναι τά μέρη καί προς διάλυσιν ένεχθήναι καί λόγον, ει τόν έκείνου λόγον άποκαλεΐν χρή, προστεθήναί φησιν ώς άνάθεμα πδς άνθρωπος εστω καν Παύλος ό άπόστολος έγκαθίσηι τώι θρόνωι τούτωι, 33 προς άνατροπήν ή μέμψιν ορών τών ήγησαμένων διαλύσεων. καί ό ταύτα διαρρήδην ειπών φαίνεται τήν ούτω φρικτήν άπόφασιν παριδών καί είσπράξας φανεράν χρυσίου ποσότητα. πάλιν έροΰμεν καί ετερόν τι τό πδσιν εγνωσμένον. ειπών γάρ προς τόν θεοφιλέστατον οίκονόμον Εύστάθιον ώνηθήναί τινα σκαμνάλια εις λόγον τού σηκρήτου

Ο [ = aervj, 1 4 καί om. I άνελκόμεθα Ο ν άνθελκόμενοι 1 5 αγνοία O l r v I ανάγκη O e A 10 εΐωθε Ο γ Γ RV E I L υπογέου Ο Λ ΐ 2 δέ καί Ο® 1 3 καί όσίωσ 0 · Λ om. O I πάμπολλα O πολλά 0 " Ν Ι 15 ένθέσμουσ O e A 19 έν τοΤσ O l r v I έντόσ Ο β Λ καί Τιμόθεον om. O a v 20 τούτουσ Ο ν 2 ΐ τών τεθνεώτων O a v 24 μετά τοΰ I 26 έρδν in δραν corr. 0 Γ 27 σιωπήσετε Ο ϊ ν Ι 27/28 ύττοδιακόνων χειροτονίαν ύμίν O e 28 λύτρωση Ο ν 2g ύποδέκτηΐ I 3 1 οίκονομήσαντοσ O a v τά — πράγματα om. O r I 3 2 εύθύνεσθαι I Ιθύνεσθαι Ο β Γ ν Λ ΐθύνεσθε Ο" 33 έκείνουσ γενομένων O e χρημάτων O e πραγμάτων O a r v I 33 συμβαθήναι Ο Ί 34 προστεθήναί φησιν [προσθεϊναι φασίν I ] εί — χρή Ο Ί 3 6 / 3 7 εΙπών διαρρήδην I 39 θεοσεβέστατον I σεκρέτου O e σηκρηταρίου Ο

34 ACTIO A P V D P R A E S I D E M PROVINCIAE [A. 519]

95

του έπισκοπείου καΐ μικρδς ύπερθέσεως γενομένης, ωσαύτως δυσφημών κατά τοΰ θείου μεγάληι κέκραγε φωνήι· πάσας τάς εκκλησίας και τά θυσιαστήρια κατακαύσοι ό θεός καί ποιήσοι βουνόν ενα, ίνα τοις εκείνου χρησώμεθα ρήμασι. τό δέ καί γύναιον άσεμνον μή άξιωθέν του θείου φωτίσματος παρεισαγαγεϊν καί στήσαι παρά την σετττήν κολυμβήθραν L ν 221 τ ω ν θείων κατά τον εΰκτήριον της Θεοτόκου οίκον επιτελουμένων μυστηρίων ποίος άνέξεται s λόγος ή ποία Χριστιανών άκοή τοσαύτην ύπομείνηι λεγομένην, μήτι γε δη καί πραττομένην άσέβειαν ; μηδείς άπιστείτω καί προς την των εφεξής λεγομένων άλήθειαν. ΰπα γ α γ ώ ν γάρ Στεφάνην την άπό σκηνής την έπίκλην ΤΤτεροβόλον καί μοναστηρίωι, φησί, παραδεδωκώς ίδίαι τε καί ούδενός έτέρου παρόντος τ ό π ο λ ύ μέρος εκάστης ημέρας περί την εκείνης άτοπον κολακείαν άνήλισκε καί ποτε καί Σεβήρος ύποτοπήσας ταύτην ίο κατά την Ά ν τ ι ό χ ο υ τάς διατριβάς ποιεΐσθαι παρεσκεύασε. καί εδοξε μεν έπί τούτοις ό Πέτρος ουκ άχθεσθαι, ελαχίστων δέ διαδραμουσών ήμερων ή τής υπομονής δοκοΰσα καρτερία τοις του σώματος βέλεσιν έγυμνοϋτο προς ε λ ε γ χ ο ν όθεν μή φέρων αυτής τήν άπόλειψιν γίνεται καί προφάσεως χωρίς κατά τήν Άντιοχέων, τήν εκείνης ταχεϊαν έπάνοδον πάντων εμπροσθεν άσχηματίστως ποιούμενος, καί δεινόν μέν ώς αληθώς καί έλε- ir. εινόν άφηγεϊσθαι τοσαΟτα δράμοττα συμφορών πεποίηκε γαρ καί ετερόν τι τής αύτοϋ προπετείας ώς εοικε συγγενές. ένδυσάμενος γάρ τήν ούδαμόθεν αύτώι κατά λόγον Μ v i l i 1103 προσήκουσαν τής ίερωσύνης στολήν άσπρην ώς έν τάξει τ ώ ν θεοφόρων άποστόλων ό πάσης άμαρτίας υποβρύχιος, εν τώι Μαρατο^αβδάλης καί Νωγέω χωρίωι καταθέσεως άγίων μαρτύρων παρ' αύτοϋ γινομένης κατατεμών είς άπειρα μέρη τήν στολήν διεδίδου 20 τοις εύχερώς άπατωμένοις ό ασεβής, άγνοών ήλίκον εστί καί τούς μετά τής αληθείας πορευομένους τοιούτοις τισίν έγχειρεΐν καί παρεκβαίνειν τά μέτρα τής ανθρωπινής καταστάσεως καί τά διατάγματα τοΰ δεσπότου καί σωτήρος ΊησοΟ Χρίστου του θεού ήμών. τοσούτον γάρ άπετυφλώθη τό τής ψυχής όμμα, ώς ιστάμενος επί θυσίαι άναιμάκτωι, ή τοις άξίοις πρόσφορος έτύγχανεν, ούκ έκείνωι, καί τήν πάσαν διάνοιαν απορρίπτων εις τον 25 τ ώ ν γυναίων άτενισμόν, πτύσμασι κατέχρωσε τού σεπτού θυσιαστηρίου τήν άλουργίδα, ούκ είδώς ώς καί άπό μόνου βλέμματος ή άμαρτία συνίσταται κατά τήν θείαν γραφήν. Mt. 5, 28 άλλ' ούτος ήμϊν ό χρηστός ού μόνον έώρα, ούκ έψηλάφα πικρώς, άλλα καί τών χειρόνων καθήπτετο - περαιτέρω γ ά ρ τούτων λέγειν τ ά άσχημονέστερα λίαν είκότως ώδίνομεν. τοσαύτη δέ τις ήν ή άλογος θρασύτης τής εκείνου νεότητος, ώς ουκ έπαύετο τούς παρα- 3ο τυγχάνοντας παροινών έν τώι άγίωι καί φρικωδεστάτωι καιρώι του φωτίσματος. ούχ ήγούμεθά τινα διαλανθάνειν τ ώ ν άξιωθέντων τής θείας μυσταγωγίας, όσος άγών επικρατεί τούς φοβουμένους τον κύριον καθ' όν μέλλουσι προσιέναι καιρόν τώι θείωι βαπτίσματι οί προκατασχεθέντες τήι πλάνη ι, καί επειδή σύν άληθείαι φώς ελεύθερον επιλάμπει ταΤς τοιαύταις ψυχαϊς καί δουλείας έλευθεροΰνται παγχαλέπου, ϊστανται τό σχήμα τοΰ αγώνος ss άποπληροϋντες, κάτω νεύοντες καί τάς χείρας συμπλέκοντες καί τρέμοντες ευκαίρως καί άντικαθιστάμενοι τήι φθονερδι τοΰ διαβόλου περιεργίαι, άπαξ λύτρωσιν αληθώς τοΰ σωτηρίου φωτίσματος άπεκδεχόμενοι. καί δμως τούτων ούτως κρατούντων ούκ ώκνησεν άπώσασθαι μέν τούς μελλοφωτίστους, τώι δέ μεγέθει τοΰ τοιούτου θείου καί

Ο [ = aerv], I ι ύποθέσεωσ O a r v βαπτίσματος I

2 κατακαύσει O e r v

5 οίκον τήσ Θεοτόκου

Ο γ ΙΛ

ò oni. O e 6 ύπομείνει

προ? om. O r I

τών έφεξής Λ έφεξήα τών ΟΙ

ττολυμερέσ O a v

10 ύποτοττάσασ Ο γ ύποσπάσασ I

ι8 άσπρην om. I

μήτοι O a v

8 τήσ σκηνήσ O r I

χωρίω I τοϊσ χωρίοισ Ο

23 διδάγματα I

24 γάρ om. O a v IA 3 1 τ ώ I om. Ο

2ο γενομένησ O e I

25 τον ΙΑ τόν περί Ο 33 καιρόν προσιέναι I

4 άγίου 7 καί om. O a v

g πολύ μέροσ O e r I

ΐ2 δραμουσών O a v

19 μαρατο^αβδαλλήσ O a v μσράτω ^αβδάλησ 0 e

κενωγέων O a r v OA ού δυνάμεθα I

3 ποιήσει O e r v

Οιν

17 εοικε] Ικε Ο»

καί νωγέω O e A κενόγεω I

21 άγνοών I ούκ άγνοών ώσ ΟΛ 26 γυναικών 0 Γ Ι

29 ώδίνομεν

3^ κρατούντων ούτωσ O e

96

CÖLLECTIO SABBAITICA 5

άγαθοϋ χρηματισμού άντισηκώσαι την έπιθυμίαν του συστάντος ύπ' αύτοΰ των άσκητριών, φησίν, εργαστηρίου δεινοΟ, ώς Στέφανος ό θειος και ίερώτστος διάκονος έπιμαρτυρεϊ I- ν 224 ό και τάς προςηγορίας των είς τό θείον βάπτισμα προσιόντων έγγράφειν τεταγμένος, και είκότως κατά την οϊκείαν δόξαν προς τό κακόν ερρεπε καί ένικατο τήι σωματικήι των επιτηδευμάτων επιθυμίαι. καί τοΰτο γάρ ίδιον πέφυκε Μανιχαικής αταξίας ήγεισθαι s τό κακόν ένυπόστατον καί είναι διά τοΰτο πολλούς τους δουλεύοντας καί τήι κατ' εκείνους πονηρδι άρχήι. τί δ' άν τις και επί πλέον διέλθοι περί των είρημένων δειλαίων γυναίων; ώς γάρ έθεάσαντο την δικαίαν έκβολήν προελθοΟσαν κατά Πέτρου, οΰκέτι λοιπόν συνέστησαν, άλλ' ύπεχώρουν οίκαδε δάκρυσι καί όδυρμοΐς άμέτροις θρηνοϋσαι την άπόλειψιν καί τον χωρισμόν του είρημένου Πέτρου, προς δέ τούτωι λοιπόν καί την ήδυπάθειαν τοΰ ίο άνδρός καί την άπληστον όψοποιίαν, και ώς έπ! νυμφίωι τεθνεώτι κλαίουσαι καί κοπτόμεναι τον εκείνου βίον έπί πλέον κατέχραινον, δεικνΰσαι την άσεμνον του στηλιτευθέντος, où ποιμένος ιερατικής ποίμνης, άπώλειαν. εϊ μη περαιτέρω τοϋ ημετέρου προσχήματος ήν, καί ετερά τινα διεξήειμεν περί γυναίων εύπροσώπων και σχηματι^οΜ Vili ιιο6 μένων προς έλευθερίαν άνακηρύττεσθαι, ίνα μηδέν τραχύτερον εΐποιμεν, τό όλον παρέχον- ι& τες τώι κακώι συνειδότι των καί πληττομένων ταις ήμετέραις έναντίαις φωναϊς, εί καί μέτρια δμως εϊρηταί τινα περί Στεφάνης της λεγομένης Πτεροβόλου, προς ήν άδιακόπως ώς ειπείν διημέρευε καί ήν ελεγεν εκείνης επί τό βέλτιον μεταβολήν ύποσυλών επιθυμίαι σώματος έπταισμένου. μάρτυρες τυγχάνουσιν (οί) ύπειλημμένοι τής σεμνής διακονίας ϋπηρέται πεφυκότες οϊ γεγόνασιν εις τό Βένετον μέρος, προτρέποντες παρελθειν έπί τήν 2ο πολιορκίαν του ευαγούς μοναστηρίου των Δωροθέου, ότε πλήθος άτάκτων αυτός παραλαβών ώρμησε κατά των ασκούντων εν τώι είρημένωι εύαγεΤ μοναστηρίωι, εταίρας καί όρχηστρίδας παρεισαγαγών καί πλήθος ερανισμένων καί μηδέν είδος παραλελοιπώς προς καθαίρεσιν καί άναίρεσιν των άσκούντων αυτόθι. ότι δέ καί τήν γαμετήν στρατιώτου τινός τοϋ έπίκλην Ψηφα, ώσπερ καί έπί μυρίαις άλλαις, ύ π α γ α γ ώ ν τήν όλισθηράν 25 φύσιν τής γυναικός, τήν έκείνης έλευθερίαν έπολιόρκησεν, ίσασι σχεδόν άπαντες καί Le. 19, 40 κατά τό γραφικόν, καν ήμεϊς σιωπήσωμεν, οί λίθοι κεκράξονται ή μή δυνηθείσα τήν άτοπον έπιθυμίαν ΰπομεΐναι του ανδρός εις φυγήν άπεχώρησε τραγωιδοϋσα τάς τε οικείας καί τοϋ δεδρακότος έπονειδίστους συμφοράς. καλόν άν είη μηδέ τήν αίτίαν τής κατά Ίουλιανοΰ τοΰ εΰλαβεστάτου λύπης παραδραμεϊν. επειδή γ ά ρ τίνες so έκινήθησαν λόγοι εν τώι σηκρήτωι τοΰ άγίου Στεφάνου δογματικοί καί άπεκρίνατο ό είρημένος εύλαβής άνήρ καλώς καί όσίως πιστεύειν τόν εύσεβέστατον ήμών βασιλέα, άχθεσθείς ώσπερ καί κεντηθείς τήν ψυχήν έπί τήι δικαίαι ταύτηι φωνήι, Οπό λόγον καί κατάκριμα, φησί, τούτον πεποίηκε Πέτρος ό τής αληθείας εχθρός, ό μηδαμόθεν εχων εύλογον λόγον, άλλά μόνον κατά πάντα προπετής άντικρυς κάνταΰθα μαχόμενος τώι 35 φιλοχρίστωι καί όρθοδόξωι λογισμώι τοΰ τής όλης μετά θεόν οικουμένης δεσπότου. καί άρκεϊν μεν ηγούμεθα καί μίαν τών είρημένων αίτίαν καταγωνίσασθαι τήν άσεμνον Πέτρου 29—36 = p. m , 14—26 Ο [= aerv]

2 Θεϊοσ καί ίερώτατοσ O e A θεοσεβέστατοσ O a r v I 5 ήγεισθαι ΙΑ ήγεισθαι καί Ο η πονηρά I τούσ πονηροτάτουσ ΟΛ γυναικών O r 8 λοιπόν O e A om. O a r v I 9 άμέτροισ O e A om. O a r v I 10 προΕίρημένου O e πρόσ — λοιπόν O e A om. O a r v I 12 πλεϊον I 13 της Ιερατικήσ I 16 έναντίαισ O e I om. O a r v 17 όμοίωσ O r περιβόλου Ο ν άδιακότττωσ Oe 18 διημερεύετο Ο καί ΟΛ δι' I έπιθυμίαν I ΐ9 oí suppleui 20 πεφυκότεσ — γεγόνασιν O a r v I γεγονότεσ — πεφύκασιν OeA 21 τών] τοϋ Ο γ 22 έτέρασ I 23 όρχιστρίδασ O a r έρρανι^όντων O a 25 του O a r v τό Οβ 28 ύπομεϊναι om. O r φυγήν O a e v A σφαγήν Ο γ Ι 29 καί τάζ Oe a e γ 6 30 εΰλάττου O 31 σεκρέτω O 33 ταύτησ Ο 34 πεποιηκέναι I 3 όρθοδόξω καί φιλοχρίστω 0 Γ της] τοίσ Ο ν δεσπόταισ corr. in δεσπότεσ Ο ν

34 ACTIO APVD PRAESIDEM PROVINCIAE [A. 518]

97

πολιτείαν · Tc5t δέ και χρήμασι χειροτονεϊν, ö δή μάλιστα φαίνεται πεποιηκώς επί Άντιόχωι τώι μυρεψώι, τήι τε άκολουθίαι των θείων διατυπώσεων και τήι όμοίαι των τοιούτων L ν 225 υποθέσεων κρίσει φαίνεται μαχησάμενος, ώστε πανταχόθεν εκπτωσιν ύπομένειν ής εχειν εφαντά^ετο μάτην ίερωσύνης. επιμνησθήναι και του δοχείου της όλης ασεβείας οΰκ εξω λόγου καθέστηκε. τό γαρ λεγόμενον μοναστήριον τοΰ 'Ρωμανού άντί προσευχών 5 και πολιτείας ήμερου και ής προσήκει τους άνακεχωρημένους άσπά^εσθαι, ψαλμούς αναθεμάτων κατά τών οσίων πατέρων ήμών οί χρηματισταί και οΰ μοναχοί μάλλον ποιείν έδιδάχθησαν. εχοντες γαρ Πέτρον τον ήγεμόνα τών κακών ταύτην εμπορίαν έποιοϋντο κατά της εκκλησίας του θεοϋ, πρεσβυτέρους δήθεν χειροτονοϋντες εξ αυτών και παραμοναρίους και ξενοδόχους ίστώντες και πανταχόθεν ύποσυλώντες τών πτωχών ίο την άναγκαίαν τροφήν. άλλ' ει και τό αληθές ούτως εχειν οΰκ αν άρνηθεϊέν ποτέ, ήμεΐς προσευχόμεθα πρός την φίλην θεώι μετάνοιαν τούτους ίδεϊν καί λύσιν εύπρόσδεκτον και Χριστιανοΐς πρέπουσαν λαβείν τών προηγησαμένων δύσκολων. επί τούτοις άπασι του κακοϋ νεμηθέντος και τοΰ θεοϋ τήν έκείνων άποστραφέντος ρύμην, νΰν δτε ΐ4 τήν χρηστήν παρρησίαν δρεπόμεθα δωρηθεΐσαν ήμϊν υπό τε της αύτοϋ φιλανθρωπίας m v n i 1107 καί του εύσεβεστάτου καί ορθοδόξου ήμών βασιλέως καί τών άγιωτάτων ένθέσμων πατριαρχών καί τών μεγίστων έξουσιών, καθά καί μεγίστη πεφοίτηκε πρόσταξις καί γέγονεν εμφανής κατά τό λαμπρόν ήγεμονικόν δικαστήριον, πιστεύοντες καί κατακολουθοΰντες τώι εϋσεβεϊ σκοπώι του γαληνοτάτου ήμών βασιλέως και τών άγιωτάτων ενθέσμων πατριαρχών συνείδομεν τό καθ' εκαστον τούτων διασαφηνίσαι δια τώνδε τών λιβέλλων 20 καί άναγαγεϊν επί τήν ύμετέραν πατρότητα προς εύμάθειαν ακριβή καί γνώσιν τών παρηκολουθηκότων, ευ είδότας ώς εί καί τις κατά συγχώρησιν δοίη χειροτονίαν ενθεσμον προελθεϊν επί Πέτρωι, τοσούτων ήγησαμένων πλημμελημάτων αλλότριος άν απεφάνθη τής τών Χριστιανών ίερωσύνης, εφ' ώι τε τό καθ' εκαστον τούτων επισταμένους τους όσιωτάτους ΰμδς κρίναι τά τοις θείοις κανόσι δοκοΰντα και προς λυσιτέλειαν όρώντα 2s τής καθ' ήμάς άγιωτάτης εκκλησίας, σύμπαντα ταΟτα γνώριμα καθιστώντας, είσυνίδοιτε, καί τοις άγιωτάτοις ένθέσμοις πατριάρχαις καί τώι κρατίστωι ήμών βασιλεϊ προς τό παριστάμενον καί άρέσκον τήι τε αυτών γαληνότητι καί τήι όσίαι τών μακαριωτάτων άνδρών έπικρίσει, ίνα Χρίστου του θεοΰ ήμών τά συμφέροντα βραβεύοντος πδσιν ήμϊν ειρήνη καί άνόθευτος ενωσις γένηται ταϊς άγίαις αύτοϋ έκκλησίαις καί ένιδρυνθείη τήι so Άπαμέων μητροπόλει όσιος λογικός ήπιος άνήρ, έπ' άγαθώι χορηγών τήι καθ' ήμδς έπαρχίαι τά λυσιτελοϋντα. ταύτην γάρ εχοντες τήν άγαθήν ελπίδα και άφορώντες εις θεόν καί τον εύσεβέστατον ήμών βασιλέα καί τούς άγιωτάτους πατριάρχας, καί τάς προσηγορίας τών μακαρίων ήμών επισκόπων ενεγράψαμεν τοις ίεροϊς διπτύχοις κατά τήν άρχαίαν τάξιν τής ιερατικής καταστάσεως καί προσευχόμεθα Χριστώι τώι θεώι 35 ήμών άσειστα διαφυλάξαι τά αήττητα σκήπτρα του γαληνοτάτου ήμών βασιλέως τοσαύτην πρόνοιαν φιλοτιμησαμένου ταϊς απανταχού έκκλησίαις καί ήμδς έλευθερώσαντος τής πίκρας καί μοχθηρός προαιρέσεως Πέτρου του τά δίκαια τής ήμετέρας εκκλησίας λυμηναμένου κατά τήν τών άφηγηθέντων δύναμιν, ίνα τά πολλά παρέντες τοις εν τώι τέως Ο [ = aerv], I 3 μαχεσάμενοσ 0 e

ι τώι I τ ό Ο 7 ανάθεμα τών O

av

9 έττοιοϋντο 0 " " Ι

ήμών I om. OA ποιονντα O e A

γίστων O r I μεγάλων O a e v om. O»

ol] où O

3 8 αίρέσεωσ ΙΑ Tom. I I I

28 άρέσκων 0 Γ

3 ° γένηται καί I

3 1 / 3 2 τά τήι — έπαρχία λυσιτελοϋντα I

οΟσ 0 » Τ

e

ταύτην τήν O A μάτην I om. 0 a e v

1 7 με-

διασαφήσαι Ο γ Ι

τώνδε

αν άττεφάνθη O e A άνεπεφάνθη O a v έναπεφάνθη O r I

23 έλθείν I

συνίδοιτε I σννειδήτε Ο

Acta conciliorum oecumenicorum.

8 ταύτην O

6 ήσ 0 " Ι Λ

arv

16/17 καί τών — πατριαρχών O r I

τ ή σ όσίασ O r

36 άδιάσειστα φυλάξαι O e

r

20 συνείδομεν I συνοίδαμεν Ο

22 εκθεσμον O a v

26 καθιοτώντεσ 0 e αύτοϋ O a r v

5 τον 0 « ν Ι τών Ο

3 3 βασιλέαν Ο

αύτών [plur. maiest.] 0 " Ι ένιδρηθείη Ο τ

αύτοϋ άγίαισ Ο Ί ν

άγίουσ 0

a

34 ένετάξαμεν I

39 τταρόντεσ O r I ^

98

COLLECTIO

SABBAITICA

5

L V 228 άφηγηθεΐσιν άρκεσθώμεν. ταΟτα δέ σύμπαντα αίτοϋμεν καί ένορκοΟμεν γνωρισθήναι διά τε τής υμετέρας όσιότητος καί του μεγαλοπρεπέστατου της έπαρχίας άρχοντοςδι' Ô καί εμφανές τοϋτο κατεστήσαμεν. THALLELAEVS REVERENTISSIM' PRESB' DIXIT: Γίαρήμην δτε είπεν ó γενόμενος ήμών έπίσκοπος Πέτρος τό βλάσφημο ν ρήμα κατά του σταυρωθέντος άγαν ακτών τοΤς s άναγνώσταις. οίδα δέ καί περί του ειπείν αυτόν κατά των εκκλησιών καί τών θυσιαστηρίων τό βλάσφημον ρήμα.

: Έκ τών άναγνωσθέντων κεφαλαίων φέρω έπί μνήμης άκηκοέναι τό παρά Πέτρου του γενομένου επισκόπου ρηθέν βλάσφημο ν ρήμα κατά του σταυρωθέντος Χριστού τοϋ έπί πάντων θεοϋ υπέρ τής ημετέρας σωτηρίας, ίο ήνίκα ήγανάκτησε κατά τών αναγνωστών. οίδα δέ τό τηνικαϋτα τυγχάνων έν τώι εΰκτηρίωι τής άγίας Θεοτόκου Μαρίας άκηκοέναι ώς ó αυτός επίσκοπος λαβών τινα Μ v i l i m o μήπω τοϋ αγίου άξιωθείσαν φωτίσματος είχεν έν τώι βαπτιστηρίωι πλησίον τής κολυμπήθρας, δι' δ καί οί τότε όντες εκεί εφριττον. HESVCHIVS

REVERENTISSIM'

PRESB'

DIXIT

R O M A N V S R E V ' P R E S B ' D I X I T : Et μέν έγώ μόνος ή τεθέαμαι ή άκήκοα γενόμενον τι IS ή φηθέν παρά Πέτρου του γενομένου ήμών επισκόπου, είχον αν παρασιωπήσαι, μήπως ώς κατήγορος κριθείην· επειδή τοίνυν τήν εκ θυμοϋ ρηθεΐσαν βλάσφημον φωνήν παρ' αύτοΟ κατά του σταυρωθέντος έπί πάντων τών είς προσηγορίαν άνελθόντων εύλαβεστάτων κληρικών είρηκε, τούτου χάριν κάγώ οίδα άκηκοέναι. ομοίως δέ καί τό κατά τό εύκτήριον τής άειπαρθένου καί Θεοτόκου Μαρίας γενόμενον, έπείπερ καί αύτά γνώριμα 20 τοις πλείοσι καθέστηκεν, ερώ, ώς τήν Έμισηνήν, Μαρίαν φημί τήν άπό σκηνής, κατ' επιτροπήν αυτού πολλάκις είσήγαγον έν τώι άγίωι φωτιστηρίωι καί τών άγίων μυστηρίων έπιτελουμένων προ τοΰ άξιωθήναι αυτήν τοϋ άγίου φωτίσματος προσδιηλέχθη αυτήι Ιδίαι. οίδα δέ ακριβώς καί ύπουργός γέγονα καί τής κατά χώραν τομής καί διανομής τής στολής. 25 ANVSIVS REV' PRESB' D I X I T : Τότε διάκονος τυγχάνων, μετέδιδον εις τό άγιον φωτιστήριον τοΰ ευκτήριου οίκου τής άγίας Μαρίας έβδομαδάριος ών, καί ήλθεν ό παραμονάριος και ό πρεσβύτερος 'Ρωμανός λέγων· όντως συ επαρον τήν κοινωνίαν καί άπελθε μετάδος είς τό ύποδιακονικόν, επειδή ό μέγας θέλει διαλεχθήναι ώδε Μαρίαι τήι Έμισηνήι. οίδα δέ δτι καί τοϋτο είπεν εις τά κατά τους κληρονόμους 'Ρουφίνου 3ο ότι ποιήσατε τάς διαλύσεις τοις κληρονόμοις 'Ρουφίνου καί ενθετε τριακοσίων νομισμάτων πρόστιμον, καί εϊ τις αν θέληι παραβήναι τάς διαλύσεις ταύτας, καν ΠαΟλος ô άπόστολος άναστήι καί καθίσηι είς τον θρόνον τούτον, άνάθεμα εστω. M E G A S R E V E R E N T I S S I M ' P R E S B ' D I X I T : Παρήμην έν τήι προσηγορίαι τήι γενομένηι έν τώι έπισκοπείωι, δτε είπεν ό έπίσκοπος Πέτρος τοΤς άναγνώσταις δτι εί έποίησα ΰμδς 35 ϋποδιακόνους, αύτός ό σταυρωθείς, εί κατέβη, ούκ έρρύετο υμάς τών χειρών μου.

Ο [= aerv], I Ι

ΠΆΝΤΑ

8 HESVSNIVS O " ΜΑΤΟΣ I 2 0 ΤΌ Ο Ί

I

4

Nesinius

Λ

E *- C -

O E R V ΘΈΛΕΙ O A

ΜΕΤΕΔΊΔΟΥΝ I ΤΑ Ο Ί

PLERUMQUE

ΤΌ O A E V

Ι 6 ΜΉΠΩ O E

ΌΤΙ —

ΤΙΜΉΣ O A V

'ΡΟΥΦΊΝΟΥ O M . Ο Ν

9 9 » 1 ΠΑΡΉΜΗΝ • — DIXIT O M . O E A

2ΐ

ΤΆ$ O M . I

ΚΑΘΈ-

2 3 ΠΡΟΣΔΙΕΙΛΈΧΘΗ

2 6 ANVSIV O "

2 9 ΔΙΑΛΕΧΘΉΝΑΙ ΘΈΛΕΙ O E

A

ΒΑΠΤΊΣ-

Ι 8 ΈΛΘΌΝΤΩΝ O A R V I

ΑΎΤΌ ΓΝΏΡΙΜΟΝ I ΤΉΣ ΣΚΗΝΗΣ 0 Γ Ι

2 4 ΤΉΝ Χ Ώ Ρ Α Ν O A V I

Natalis

1 3 ΜΉΤΤΩΣ O R

1 7 ΈΤΤΕΊ ΔΈ I

ΜΑΡΊΑΣ ΟΊΚΟΝ Ο Β Λ

31

SPATIIS RELICTIS

1 2 CRYÍAS ΚΑΊ O E

2 7 ΈΒΔΟΜΆΡΙΟΣ O R V I

34—Ρ·

3 6 ΈΡΎΕΤΟ O R Y ΈΡΡΎΣΑΤΟ I

OAVI

ΈΜΕΣΗΝΗΝ O A I ΈΜΕΣΙΝΉΝ Ο Γ

O A V ΤΤΡΟΔΙΗΛΈΧΘΗ Ο Γ ΠΡΟΔΙΕΙΛΈΧΘΗ I

ΈΜΕΣΙΝΗ Ο Γ

OM.

1 5 Ή1 O M . O R

ΚΑΊ 1 O M . Ο®

ΣΤΗΚΕ ΤΟΪΣ ΠΛΕΊΟΣΙΝ O R I

ΜΕΤΕΔΊΔΩΝ O E

LATINA

Ι Ι ΤΥΓΧΆΝΟΝ O R

ΦΩΤΙΣΤΗΡΊΩ O R I ΤΟΝ O A E V

OMNIA

Anicetus

Λ

3 ° ΈΜΕΣΗΝΉ O A I 3 2 ΔΝ ΘΈΛΗ

3 5 ΌΤΙ ΕΊ ΈΠΟΊΗΣΑ O A V I ΔΤΕ ΈΠΟΊΕΙ Ο

1

99

34 ACTIO APVD P R A E S I D E M PROVINCIAL· [A. 5 1 8 ]

10HANNES REVERENTISSIM' PRESB' DIXIT: Επειδή ό θεός πρόκειται καί δει την σλήθειαν έξειπεΐν, τταρέτυχον έν τώι σηκρήτωι του τιμίου έπισκοπείου εις τό δευτερόπασχα της διελθούσης Ινδεκάτης έπινεμήσεως, δτε κινηθείς κοιτά των αναγνωστών ó προλεχθείς d.22.m.April. Πέτρος έθυμώθη καί είπε την φωνήν ταύτην ότι τήι νυκτί ταύτηι διενοήθην από ava- a ' 5 1 8 γνωστών ύποδιακόνους υμάς ποιήσαι καί εί έπέθηκά τινι έξ υμών την χείρα, ό σταυρωθείς s κατελθών ουκ αν αυτόν έξείλετο της χειρός μου. ωσαύτως δέ καί προ τούτου δτε έπέτρεψεν L ν 229 άγορασθήνα τά λινά σκαμνάλια είς λόγον του σηκρήτου του έπισκοπείου, άγανακτήσας κατά Εύσταθίου του θεοφιλεστάτου οίκονόμου είπεν δτι κάλλιόν έστι τον θεόν κατακαΰσαι τάς εκκλησίας και ποιήσαι βουνόν ενα. ο ANTONINVS R E V ' P R E S B ' D I X I T : Τελευτήσαντος 'Ρουφίνουτουμακαριωτάτου οίκονόμου Μ V i l i U N γεγονότος της κατά τήνδε τήν μητρόπολιν άγιωτάτης εκκλησίας συναγαγών άπαντα τον ευαγή κλήρον Πέτρος ό γενόμενος ημών επίσκοπος άπήιτει ώς έπί μάρτυρι τώι έπί πάντων θεώι. άπαγγεϊλαι, εί τι κατά τον καιρόν τής αύτοΰ οικονομίας εβλαψεν ή παρειδεν ή έσφετερίσατο εν τοις έκκλησιαστικοϊς, κάμοΰ πολλά έξειπόντος κεφάλαια εις πολλήν χρυσίου ποσότητα συντείνοντα, μετά πολλά τά κινηθέντα όρίσαντος αΰτοϋ τινά παρασχεϊν is άντί πολλών τους κληρονόμους του αΰτοϋ 'Ρουφίνου εφη γενέσθαι αυτοΐς διαλύσεις καί εντεθήναι τριακοσίων νομισμάτων πρόστιμον ώστε τάς είρημένας διαλύσεις κρατύνεσθαι- εί δ'ou, άναθέματι υποβάλω τούς μετά τάς τοιαύτας διαλύσεις τί ύπεναντίον διαπραττομένους, καν Παύλος ό απόστολος άναστάς καθίσηι είς τόν θρόνον τούτον. τήι δε νέαι κυριακήι του παρελθόντος άγίου πάσχα είς προσκύνησιν άνελθόντος τοΰ παντός κλήρου, άκήκοα 2ο παρ' αΰτοϋ, είπόντος αύτοϋ προς τούς εύλαβεστάτους άναγνώστας τόν περί τοΰ υπέρ τής ημετέρας 300ής σταυρωθέντος βλάσφημον λόγον κατά τά κατατεθέντα ύπό Στεφάνου καί Πέτρου καί 'Ιουλιανού τών τηνικαϋτα εύλαβεστάτων αναγνωστών, νυν δέ διακόνων, γενόμενος δέ έν σαββάτωι έν τήι συνάξει έν τώι εύκτηρίωι τής άγίας παρθένου καί Θεοτόκου Μαρίας εγνων ΐίσελθόντα αυτόν έν τώι φωτιστηρίωι τής αυτής άγίας Θεοτόκου 2.-, Μαρίας καί διαλεγόμενον γυναικί τινι μήπω μετόχωι γενομένηι, ού λέγω τών άγιων μυστηρίων, αλλ' ούδέ αύτής τής άγίας σφραγϊδος, κακεϊθεν αύτόν πλειστάκις έδεξάμεθα έξιόντα, διάκονος τό τηνικαϋτα τυγχάνων. ούκ εστι δέ μέσος οίκος, εί μή τό τίμιον διακονικόν. STEPHANVS ET ALTER STEPHANVS PRESB' DIXERVNT : Έν τώι φωτιστηρίωι δντες είς 3ο κατήχησιν τών νεοφωτίστων άπό στιχαρίων καί άνυποδήτων όντων έφορκι^όντων αύτούς τών διακόνων, έλθών ό γενόμενος ημών επίσκοπος Πέτρος έβαλεν ήμδς εξω μετά και τών νεοφωτίστων και εισήγαγε τάς κανονικός καί ίδία^εν αύταϊς έπί πολλάς ώρας. άκηκόαμεν δέ καί ημείς μετά τών άλλων καί τόν λόγον δν ειπε πρός τούς άναγνώστας κατά τοΰ σταυρωθέντος ύπέρ τής ημετέρας 3 ω %· 3γ. EVTVCHIANVS REV' DIACON' DIXIT : Κατά τό εθος προσηγορίας γινομένης έν τώι σηκρήτωι τοΰ τιμίου επισκοπείου άκήκοα τό ρήμα τό παρ' αύτοΰ ρηθέν κατά τοΰ σταυρωθέντος. Ο [ = ac, r (usque ad 29), ν], I [usque ad 29] ι ό om. O e 4 τ ή φωνή ταύτη Ο γ ύμδσ O r έξείλετο I

2 σεκρέτω O e

δευτερόπασχα Ο'Ι δεύτερον πάσχα O e δευτερόπασχον O a v

6 αύτόν [αύτό siue αύτόσ Ο ν ] έξείλετο O e v A αύτούσ έξείλετο Ο» έξείλετο η λινά O a e v λιτά Ο ' Ι σεκρέτου O 0 n άγιωτάτην έκκλησίαν Ο ν 1 2 / 1 3

τ ώ έπί πάντων O e A om. O a r v I 15 όρίσαντοσ αύτοΰ O όρίσασ I εί δ'ού I om. ΟΛ ι 8 υποβάλω 0 Γ υποβάλλω I υποβολών O a c v

\η ώστε I εΙπών ώσ καί OA 1 9 καθίστη Ο ν 2ΐ αύτοϋ 1

om. O a v I 22 τεθέντα Ο ν 23 εύλαβεστάτων om. I 24 γινόμενο; I δέ om. O a εύκτηρίω οίκω O c A 2 5 / 2 6 εγνων — Μαρία; om. O r v I 25 άγίασ καί O a 26 και διαλεγόμενον Ο διελέγετο I 27 έδεξάμην I 28 τοτηνικαΟτα O a c v I τ ώ τότε Οτ τ ό τίμιον] τόμιον Ο γ 3 ° — ι ° ι . 22 πεντήκοντα] καί ol λοιποί πάντεσ τοϊσ κατατεθεϊσι λιβελλικώσ συμμαρτυροΰμεν στε τούτων καί άκροαταΐ καί αύτόπται γενόμενοι Ο γ Ι 3 ° S T E P I A N V S bis O e 2 1 έπιορκι^όντων O e 36 γενομένησ O e 3 6 / 3 7 σεκρέτω O c 13*

100

COLLECTIO SABBAITICA 5

t h o m a s D i a c ó n ν s d i x i t : "Οτε ε!ς προσηγορίαν άνήλθομεν τηι νέαι κυριακήι τοΟ Μ vili ΙΙΙ4 δευτερόπασχα, του γενομένου ημών επισκόπου Πέτρου ήκουσα τόν βλάσφημον λόγο y ότι είπε κατά του σταυρωθέντος. καί ότε δέ έκινεϊτο τό κατά τους κληρονόμους του μακαρίου 'Ρουφίνου του γενομένου οικονόμου, ήκουσα του αύτοΰ έπισκόπου λέγοντος δτι ανάθεμα ήτω γενομένων των διαλύσεων, καν ΠαΟλος άναστάς καθίσηι ε Is τόν τόπον s τούτον, ó άνα^ητών καί έρευνών τους λόγους τούτους ή λέγων αΰτώι τί ποτε. LV232 LEONTIVS FILIVS MATRONIANI d i a c o n ' d i x i t : ΟΙδα κάγώ άκηκοέναι παρ' αυτοϋ άγανακτήσαντος κατά των αναγνωστών τηι νέαι άγίαι κυριακήι δτι έάν κρίνω καί ποιήσω ύμδς ύποδιακόνους άπό αναγνωστών, ό σταυρωθείς δι' ήμδς έάν ελθηι, ουκ έπαίρει τούτο παρ' υμών. ήκουσα δέ καί τοΟτο παρ' αύτοϋ είς τό σήκρητον τό χειμερινόν, ίο άγανακτήσαντος αύτοΟ περί των σκαμναλίων του έπισκοπείου, δτι εΤπε- καύσει ó θεός τάς εκκλησίας καί τά Θυσιαστήρια καί ποιήσει αυτά βουνόν ενα. καί τοΟτο δέ οΤδα ότι είσήρχετο πολλάκις έν τώι μοναστηρίωι προς τήν Πτεροβόλον καί έπί πολλάς ΐδία3εν αύτη ι ώρας. IVLIANVS DIACONVS d i x i t : Συνάξεως έπιτελουμένης τών φώτων είς τον άγιον is Στέφανον συναγαγών τούς πρεσβυτέρους καί διακόνους καί εκαστον τών κληρικών τών εύρεθέντων έκεισε εν τώι σηκρήτωι άπήιτει με- δια τί μή άναθεματί^εις τήν σύνοδον τών χλ ' ; καί έμου είπόντος αύτώι δτι ó βασιλεύς όρθόδοξός έστι καί οίς πιστεύει, αύτώι εξακολουθώ, ού μόνον δέ τοΟτο, άλλα καί τούς άναθεματί^οντας τήν σύνοδον αναθεματίζω, μανείς άνέστη καί έκώλυσέ με έπί παντός του κλήρου. 2ο m e g a s p r e s b ' d i x i t : ΤΤαρήμην τοις λεχθεΐσι παρά του παρόντος 'Ιουλιανού διακόνου καί άληθείας έχεται τά παρ' αύτοϋ είρημένα. ANVSIVS p r e s b ' d i x i t : ΤΤαρήμην κάγώ τοις λεχθεΐσι παρά του παρόντος'Ιουλιανού διακόνου καί άληθείας εχεται τά παρ' αύτοϋ είρημένα. EPIPHANIVS d i a c o n v s d i x i t : ΤΤαρήμην κάγώ τηι προσηγορίαι τηι γενομένηι έν 25 τώι τιμίωι έπισκοπείωι, δτε είπε Πέτρος τοις άναγνώσταις δτι εί έποίησα ύμδς ύποδιακόνους, αύτός ó σταυρωθείς εί κατέβη, ούκ έρρύετο ύμδς έκ τών χειρών μου. SVMEONES d i a c o n v s d i x i t : Κάγώ άκήκοα παρά Πέτρου τοΰ γενομένου έπισκόπου τό περί τοΰ σταυρωθέντος κεφάλαιον και τό περί τοϋ άναθέματος ενθα είπεν δτι καν Παύλος ó άπόστολος καθίσηι έν τώι θρόνωι τούτωι. so MVIII1115 10HANNES d i a c o n ' e t s e m i o g r a f ' d i x i t : Κάγώ τήν αύτήν φωνήν λέγω ήνπερ άκήκοα περί τοΰ σταυρωθέντος καί περί τοϋ άναθέματος τοΰ κατά τόν άγιον Παΰλον. LEONTIVS d i a c o n v s d i x i t : Κάγώ άκήκοα τόν περί τοΰ σταυρωθέντος λόγον καί τό άνάθεμα τό κατά τόν άγιον Παϋλον. LEONTIVS d i a c o n v s d i x i t : Κάγώ άκήκοα τό περί τοΰ σταυρωθέντος, πάλιν δέ καί 35 περί τοΰ άναθέματος Παύλου τοΰ άποστόλου. THEONAS d i a c o n v s d i x i t : Κάγώ άκήκοα τόν λόγον τόν περί τοϋ σταυρωθέντος καί δτι είσήλθεν είς τό φωτιστήριον της άγιας Μαρίας πλησίον της κολυμβήθρας γυμνής ούσης, δτε είσήνεγκε Μαρίαν προ τοΰ φωτισθήναι, μηδένα συγχωρήσας στήναι εσω, της θείας κοινωνίας έπιτελουμένης. εγώ γάρ άρχιεβδομάριος αύτοΰ ήμην καί έκ τούτου οίδα.

Ο [= "*] ι DIÁCONOS O e 2 δευτέρου -πάσχα O e 3 τό om. O v τών κληρονόμων O 4 6 λέγων] ίνάγων? cf. ι ο ί , io 8 ócyfat om. O a T 10 σέκρετον O e τό» O e τόν O a v 1 1 καύσοι O a 1 2 ποιήσοι O» 13 ιττεροβόλην O a v 15. 25. 28. 33. 35. 37 SIACONOS O e 15 φόβων 0 » T e av τ 17 σεκρέτω O 23 Amisius Λ 26 ότι O 27 ερύετο Ο 28 Simeon Λ 31 notarius Λ 31/32 bis habet 0 a 33. 34 Κάγώ — ΤΤαΟλον om. O a v 40 άρχιεΰδομάριοσ O v άρχιεβδομάριοσ 0 e άρχιεβδομαδάριος O a A

ΙΟΙ

34 ACTIO A P V D P R A E S I D E M P R O V I N C I A E [A. 518]

τοΰτο δέ έποίησε και άπαξ και δις καί τρίτον. οίδα δέ και τά ιτερί του άναθέματος Παύλου του αποστόλου καί το κοπτά την Πτεροβόλον. P A V L V S S V B D I A C O N V S D I X I T : Κάγώ άκήκοα τον λόγον τόν περί του σταυρωθέντος. οίδα δέ και δτι έδιωξε νεοφώτιστους καί εισήγαγε κανονικός. T H E R A P I V S D I A C O N V S D I X I T : Κάγώ άκήκοα τό περί του σταυρωθέντος καί τό περί 5 του αναθέματος Παύλου του άποστόλου. I O H A N N E S P R E S B V T E R V S D I X I T : Κάγώ άκήκοα την παρ' αύτού λεχθεϊσαν βλασφη- L ν 233 μίαν ενεκεν του σταυρωθέντος καί πάλιν οτε είπε · κατακαύσει ό θεός τάς εκκλησίας αύτοϋ πυρί καί ποιήσει βουνόν ένα. καί πάλιν του πράγματος του κατά 'Ρουφΐνον άκουομένου έθηκεν άνάθεμα τώι μετ' αυτόν ένάγοντι αύτώι, καν Παύλος ήι ό άπόστολος. ίο CVRINOS SVBDIACONVS DIXIT: Κάγώ άκήκοα δτε είπε περί του σταυρωθέντος. IOHANNES SVBDIACONVS DIXIT: Κάγώ άκήκοα τόν λόγον τόν περί του σταυρωθέντος. R I A N V S D I A C O N V S D I X I T : Έν κυριακήι άνελθών είς προσηγορίαν, τότε ών ύποδιάκονος, ήκουσα κάγώ τόν περί του σταυρωθέντος λόγον. is A N T O N I N V S L E C T O R D I X I T : Οίδα κάγώ παρών έν τώι σηκρήτωι άκηκοέναι Πέτρου τοϋ γενομένου ημών επισκόπου, παρόντος του εΰαγοϋς κλήρου, είπόντος την άθεσμον M v i n m » βλασφη μίαν κατά τοϋ σταυρωθέντος Χρίστου του θεού ημών καί τόν λόγον του άναθέματος τόν παρ' αύτοϋ έπιτεθέντα έν τοις κατά 'Ρουφΐνον, είπόντος δτι καν Παϋλος ό άπόστολος άναστάς καθίσηι μετ' έμέ εις τόν θρόνον τούτον, άνάθεμα έστω άνατρέπων 2ο τά νϋν δόξαντα, και δτι 'Ιωάννης ό τούτον κληρονομήρ-ας επί πάντων έφη ώς μετά τό άνάθεμα άπηιτήθη παρ' αύτοϋ γραμματεϊον νομισμάτων πεντήκοντα. τά γαρ περί της Πτεροβόλου ούτε άλλος τις των οίκούντων ταύτην την μητρόπολιν, ώς οΐμαι, άγνοεϊ. OMNES PRESB'B' ET DIACON'N' ET LECTOR'R' D I X E R V N T : Δήλων ούσών των προελθουσών καταθέσεων αίτοϋμεν καί ένορκοϋμεν την υμών μεγαλοπρέπειαν κατά της άγιας 25 καί ομοουσίου τριάδος καί νίκης καί διαμονής τού δεσπότου ήμών Φλ' Ίουστίνου τοϋ αιωνίου αύγούστου καί των μεγίστων έξουσιών γνωρίσαι άμα τοις όσιωτάτοις έπισκόποις καθά καί άκτα γεγόνασι παρά παντός τοϋ πλήθους, τήι τε πρώτη ι καί άνεχούσηι τών άρχων καί τώι πανευφήμωι μαγίστρωι τών θείων όφφικίων καί τοις άνδρειοτάτοις στρα·· τηγοϊς τοϋ Θείου πραισέντου έκατέρων δυνάμεων, ώστε δια της αύτών υπεροχής καί εις τάς 3ο Θείας άνενεχθήναι άκοάς τά παρακολουθήσαντα. ώς γάρ έπίστασθε, πολύ καί άπειρον πλήθος και άδελφικόν καί μοναχικόν έξήιτησε καί ένώρκωσε ταύτα γνωρίσαι την ύμών έξουσίαν. τό γάρ μη καταθέσθαι τούς άδελφούς καί μοναχούς, τούτο έθος άνωθεν κρατήσαν, άλλ' άρκεϊσθαι μόνον ταϊς αύτών έκβοήσεσιν. OMNES SVPRASCRIPTI ν' RELIGIÖS' Episcop' D I X E R V N T : Εύχής ήμϊν άξιον ην ταϊς 35 άποκληρωθείσαις ήμΐν άγίαις τού θεού έκκλησίαις σχολά^ειν καί τάς Θείας πληροϋν λειτουργίας · επειδή δέ πίστεως καί εύσεβείας πρόκειται λόγος, εύλογον είναι νενομίκαμεν πειθαρχήσαι ταϊς αίτήσεσι τών θεοφιλεστάτων κληρικών της Άπαμέων. δθεν άττό γραμμάτων Ο [ = ae, r (inde a 22 τά γάρ), ν], I (inde a 22 τά γάρ) ι

καί'

om.

Oe

2

5 THERAPios O e Serapius il.

12

Λ

SVBD IACONO s O e

πτεροβόλην

il

TONNTNOS LÉCTONR O e Antonius

Oa

SiacoNos O e Siirinus

Λ

3

Λ

1 4 RIANÒS

σεκρέτω 0 e

O a e T οΰδείσ τών κατά την μροττολιν οίκούντων Ο Ί 26 φλσβίου I

27 έξουσιών OI potestaium

ΙΛ τών όσιωτάτων έπισκόπων Ο 33

μή y à p

0»

ν

γ

SVBSIACONOS

35

τόν2]

SiácoNos

Oe

24 ET* O e ac Λ

SVPRASSCRIPTI O A

Ov

16

AN-

23 ούτε — οίμαι

LESTOR'R' O e AESTORR Ο Γ Λ

TOÏS — έττισκόττοι;

δια ΙΛ Kai δια Ο e

τού

8 κατακαύσοι O»

τ ό τ ε δέ O s v

20 μετ' έμέ καθίση Ο ι ν

ac prime et excelse principiantium

37/38 πειθαρχεϊν O r I

Oe

7 PRESBVTEROS O e

3° ττραισένδου Ο Ί

3 4 άρκεϊσθε Ο

DixERRVNT Ο ' Λ διχερνΝΤ Ο 1

PAVLOS

6 τοΟ1 om. O a v

SVPRASSCRSPTI Ο

3 2 έ^ήτησε O e A Γ

ν' O e om.

Λ

102

COLLECTIO SABBAITICA 5

ήμΐν σταλέντων υπό του εύαγοΰς κλήρου της Άπαμέων αγίας του θεοΟ εκκλησίας των καί κομισθέντων ήμΐν δι' Άντωνίνου και 'Ιουλιανού των θεοσεβεστάτων, παρεγενόμεθα εν τώι Άμβροδίκης, ένθα συμβέβηκε πολλούς των εύλαβεστάτων κληρικών έλθεϊν προς L ν 236 ήμδς έν τώι εΐρημένωι εύκτηρίωι καί αίτήσαι ήμας γενέσθαι εις τά ευαγή μοναστήρια του τε μακαρίου 'Ησυχίου καί του μακαρίου Δωροθέου έξω τυγχάνοντα τής μητροπόλεως s δια τό εύχερέστερον τους εύλαβεστάτους κληρικούς δύνασθαι έξιέναι προς ήμδς και διδάσκειν ά βούλονται, ö δή καί πεποιήκαμεν. καί επειδή λιβέλλους έπιδεδώκασιν ήμΐν, ους καί ένεφάνισαν τήι ύμετέραι μεγαλοπρεπείαι, καί τινας καταθέσεις έποιήσαντο, αίτοΰμεν καί ήμεϊς τήν σήν μεγαλοπρέπειαν, καθά καί αϊ εκβοήσεις γεγόνασιν, ώς έπίστασθε, υπό του πλήθους τών εύλαβεστάτων κληρικών, έντάξαι μέν καί τά γενόμενα άκτα, ίο μηνϋσαι δέ τώι τε πρώτωι καί άνέχοντι θρόνωι καί τώι πανευφήμωι μαγίστρωι τών θείων M Vin ilΐ9 όφφικίων καί τοις άνδρειοτάτοις στρατηγοΐς του θείου πραισέντου έκατέρων δυνάμεων, έφ' ώι τε δια τής αυτών υπεροχής εις γνώσιν έλθεϊν πάντα τά προελθόντα τοΰ εύσεβεστάτου καί φιλοχρίστου ήμών βασιλέως. καί γάρ καί ήμεΐς γνωρί^ομεν τώι τε άγιωτάτωι καί μακαριωτάτωι άρχιεπισκόπωι καί οίκουμενικώι πατριάρχηι τής βασιλίδος πόλεως καί ΐ5 τοις ένδοξοτάτοις καί μεγάλοις άρχουσι του εύσεβεστάτου ήμών βασιλέως. sp' COM' E T P R A E S E S D I X I T : Φέρει μέν τά κατατεθέντα ύπό τών θεοφιλεστάτων κληρικών τής έν Άπαμείαι άγιας του θεού έκκλησίας τών υπομνημάτων ή πίστις, άπερ καί διεξήλθον παρουσίαι καί τοΰ δημεκδιτοϋντος τήν Άπαμέων μητρόπολιν επειδή δέ καί έντευκτικάς έποιήσαντο διδασκαλίας οΐ 2ο τελούντες εις τον είρημένον εύαγή κλήρον, τον ίσον δέ τρόπον καί οί όσιώτατοι τής έπαρχίας έπίσκοποι ήιτηκότες φαίνονται σύμπαντα τά προεληλυθότα γνώριμα καταστήναι τώι τε πρώτωι καί άνέχοντι θρόνωι καί τώι πανευφήμωι πατρικίωι καί μαγίστρωι τών θείων όφφικίων καί τοις άνδρειοτάτοις στρατηγοις έκατέρων δυνάμεων, έφ' ώι τε δια τής αυτών υπεροχής καί είς τάς θείας άκοάς ένεχθήναι τό καθ' έκαστον τών κεκινη μένων, είκον τό 25 δικαστήριον τοις παρ' αύτών, μάλιστα καί δια τούς προσενεχθέντας μοι σεβάσμιους όρκοιυς, συζεύξει πάντα τά έπί τήι ύποθέσει πεπραγμένα καί γνωρίσει προς τό παριστάμενον τήι αύτών φιλανθρωπίαι, έντάττον τοις έπί τοΰ παρόντος πεπραγμένοις καί τάς προελθούσας έκβοήσεις ύπό τοΰ πλήθους τοΰ εύαγοΰς κλήρου τής είρημένης άγιωτάτης έκκλησίας. FL'

IOHANNES

PALLADIVS

EVTVCHIANVS

Ν'

Τοΰ βασιλέως πολλά τά έτη' τής αύγούστας πολλά τά έτη" τών έπάρχων πολλά au τά έτη" τοΰ μαγίστρου πολλά τά έτη - Πρόβου καί Ύπατίου πολλά τά έτη' τής συγκλήτου πολλά τά έτη. τούς άντάρτας έξω βάλε- τούς φαγόντας τά έκκλησιαστικά έξω βάλε. όλα τά έκκλησιαστικά Σεβήρος καί Πέτρος έφαγον - όλα εις έρανα έδωκαν, τον βλασφημήσαντα τόν σταυρόν έξω βάλε. ποΰ τά κτήματα τής έκκλησίας; ποΰ τά σκεύη τής έκκλησίας; όλα γυναίκες ελαβον όλα ή Πτεροβόλος έλαβε. τούς άξιους 35 Ο [= aerv], I ι ίπτό 0 " ν Ι από Ο 3 εύλαβεστάτων O r v I θεοσεβεστάτων 0° 5 τοΰ μακαρίου2 om. arv av O I 6 εύτυχέστερον O δύνασθαι τούσ — κληρικούσ I 8 οϋσ I om. OA ένεφάνησαν Oav ημετέρα Ον

θεός ημών. Ύπογραφαί ι Αλέξανδρος πρεσβύτερος και αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Μάρωνος ίο έπέδωκα τούς προκειμένους λιβέλλους ύπογράψας χειρί Ιμήι: — 2 Συμεών έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου 'Αγαπητού Ιπέδωκα τούς προκειμένους λιβέλλους ΰπογράψας χειρί έμήι: — 3 Προκόπιος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Θεοδοσίου έπέδωκα τούς προκειμένους λιβέλλους ύπογράψας χειρί έμήι: — ΐ5 4 Εύγένιος έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου 'Ησυχίου ομοίως ύπέγραψα: — 5 Παλλάδιος έλέει θεού πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τού μακαρίου Ούαλεντίνου του έν τώι Καπριόλης ομοίως ύπέγραψα: — 6 Στέφανος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τού όσιου Θεοδώρου 2ο του έν τώι Βασαλα ομοίως ύπέγραψα: — 7 Ιωάννης πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τού μακαρίου Βηλίου ομοίως ύπέγραψα: — 8 Μάρας πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Βασιλείου ομοίως ύπέγραψα: 2.-> 9 Μουσίλιος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τού μακαρίου Βαρσαβδ ομοίως υπέγραψα: — ίο Σέργιος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονήςτου μακαρίου Θαλασσίου ομοίως: — il Τιμόθεος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Γαιανοϋ ομοίως ύπέγραψα: — 3ο ΐ2 Συμεώνης διάκονος καί αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Εύγραφίου ομοίως ύπέγραψα: — ΐ3 Ιουλιανός έλέει θεοΰ πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του Παπούλης ομοίως ύπέγραψα: — ΐ4 Δωρόθεος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Κυρίλλου ομοίως 35 ύπέγραψα: — ΐ5 'Ρωμύλος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου 'Ιακώβου ομοίως ύπέγραψα: — Ο [= aerv], I 2 έκκόψετε I έκκόψητε O r v έκκόψαι OcA 4 αίνουσ I η μία 0 " Ι ποία Oe om. Ον 9 αϊ r av ύπογραφαί O om. I 11 χειρί έμή ύττογράφσσ O 12 έλέω 0 " Ι 12/13 αγαπητού καί μακαρίου Ογ 13 έπέδωκα — έμήι om. OeA 14 έλέω θΰ OrI om. OeA 15 έπέδωκα — έμήι e om. O A 16—no, 7 Ευγένιος — ύπογραφαί] καί οΐ λοιποί ΟγΙ ι6. ι8. 2ο. 33 έλέει θεοΰ om. OeA 17. 19. 2 1 . 22/23. 24/25· 26/27. 29/3°· 31/32· 34· 35/36· 37/38· p. no, 1/2. 3/4. 5-/6 όμοίωσ av e ύπέγραψα Ο όμοίωσ Ον om. OeA 18. 19 post 20. 2 1 coll. O 19 καπριόλω O Captiolo A av 1 ν β e 20 αγίου O 22/23 όμοίωσ ύπέγραψα Ο όμοίωσ Ο έπέδωκα Ο Λ 26 μουσήλιοσ O A; e nescio an idem sit atque Mocimus Coll. Auell. p. 569, 3 βαρασυβά O Barasomae A 28 όμοίωσ e e 0»v om. Oe 3 1 εύγράφου O 3 7 Ιακώβ 0 Iohannis et Iacobi A

lio

COLLECTIO SABBAITICA 5

16 Θωμδς πρεσβύτερος και άρχιμανδρίτης μονής τοϋ μακαρίου Ιωάννου όμοίως ύπέγραψα: — ΐ7 Καιουμδς διάκονος και αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Παύλου όμοίως υπέγραψα: — ι8 Σαμουήλιος διάκονος καί άρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Μσαακίου όμοίως s ύττέγραψα: — Είσί δέ -καί τήι των Σύρων γ λ ώ τ τ η ι πολλαί καί άπειροι μοναχών ύπογραφαί.

37

Ό άγιώτατος άρχιεπίσκοπος ε ί π ε ν Ή συμπαροϋσα ήμΐν άγία σύνοδος ήν επί τοις πεπραγμένοις τε καί άνεγνωσμένοις εχει γνώμην, είπάτω. Καί άνέγνω φωνήν ó θεοσεβέστατος αναγνώστης και σεκουνδοκήριος νοταρίων του ίο άποστολικοΰ θρόνου της πρεσβυτέρας 'Ρώμης εχουσαν ούτως * * * Χριστόδωρος ó θεοσεβέστατος νοτάριος καί διάκονος καί σηκρητάριος την έρμηνείαν άνέγνω ούτως Οί άγιώτατοι επίσκοποι τ ω ν μερών 'Ιταλίας καί οί σεβασμιώτατοι διάκονοι τής αποστολικής καθέδρας ε ΐ π ο ν Πάλαι εγνωσται τοΤς όροις του άποστολικοΰ ήγεμόνος Ό ρ - is μίσδου Σεβήρον καί Πέτρον ήτοι τους τούτοις συμπλεκομένους καί άκολούθους αυτών υπέρ τής σαφούς έαυτών πλάνης κατακεκρίσθαι. ούστινας καί ήμεϊς άκολουθοϋντες τοις τής M v i n 1138 αποστολικής καθέδρας διά πάντων θεσπίσμασιν έν τώι τόπωι ήτοι τώι άριθμώι τών καταL ν 252 κρίτων εχεσθαι όμολογοΰμεν, άλλά καί του προλεχθέντος Σεβήρου τ ά άσεβή συγγράμματα έν οίς τής άγίας έν Χαλκηδόνι συνόδου τους όρους καί του τής μακάριας μνήμης π ά π α Λέ- 2ο οντος τάς έπιστολάς βλασφήμωι στόματι άναθεματίσαι έτόλμησεν, ού μήν άλλά καί Ζωόραν καί πάντας τούς τήι αύτών κοινωνίαι ήτοι πλάνηι έμμένοντας τής αύτής αποφάσεως ή αύστηρία ήτοι του αναθέματος οί δεσμοί καθέξουσιν. 38

Ψήφος τής ενδημούσης συνόδου κατά Σεβήρου καί Πέτρου Ή ενδημούσα άγία σύνοδος ε ί π ε ν Εί καί τι νεώτερον ή ν τ ό παρά τών εύλαβε- 25 στάτων ηγουμένων τών εύαγών μοναστηριών αίτηθέν ώςύπέρ τών άγιωτάτων έκκλησιών προτεινόμενον, προσδέξασθαι πάντως ήμδς Ιδεί καί τώι θεοφιλεϊ αύτών κοινωνήσαί τε καί έπαγωνίσασθαι ;§ήλωι· νΟν δέ καί προεξειργασμένον ήδη τούτο κατά λόγον ορθόν όρώμεν ύπό τών μακαριωτάτων ημών πατέρων καί αδελφών, ώστε καί εγκλήματος είναι μεγίστου τ ό μή τούτοις έξακολουθειν τοΤς ού μικρούς ιδρώτας έσχηκόσιν ύπέρ τής κοινής 3ο τών άγιωτάτων έκκλησιών ειρήνης καί έν τοις μεγάλοις καί πατριαρχικοϊς διαλάμψασι Ο [ = aerv], I, Β [8/9 et inde a 25], D [inde a 24] 3 μαιουμδσ Oa 5 (σαακκίου Oe 8 αρχιεπίσκοπος] καί μακαριώτατοσ πατριάρχησ μηνδσ Β e 9 εχειν O ιο/ιι Καί άνέγνω — οΰτωσ O a r v I post ούτωσ spatium nonnullarum linearum vacuum relinquunt O av , ut notaretur uerba Latina esse omissa, omnia om. OeA 10 σεκουνδουκήριοζ νοτάριοί I 12/13 άριστόδωρος — ούτωσ O av ήσ τήν έρμηνείαν άνέγνω χριστόδωροσ ό θεοσεβέστατοσ νοτάριοσ καί διάκονοσ καί σηκρητάριοσ ΟγΙ καί άνέγνω χριστόδωροσ ò θεοσεβέστατοσ νοτάριοσ καί διάκονοσ καί σηκρητάριοα τήν τήσ άναγνωσθείσηξ διά ρωμαϊκών λέξεων φωνήσ έρμηνείαν εχουσαν οΰτωσ 0°Α 12 χρκττόδωροσ (O er I)] άριστόδωροσ O av Χριστοφόρο; ρ. ¡2, 30 14 ϊθ Ο» in mg. Γη Ον in mg. Tfjç ΐταλία^ Oe ι6 ήτοι [ = uel] Ο καί I 17 σαφοϋσ O aev σφών I σ. [una litt, erasa] φών O' αύτών I 18 ήτοι] εϊτι Ον ig εύχεσθαι Oav όμολογοΰμεν I αύτούσ [αύτάσ Ο ν ] όμολογοΰμεν ΟΛ 2ο τήσ άγίασ I τήσ άγίασ τήσ Ο 2ΐ έτόλμησαν Ο 23 τοΟ αύτοΰ Oe 24 ιη Ο» in mg. ϊθ Ον in mg. ψήφοξ I ψήφοσ έττιφανίου πατριάρχου [ττατριάρχου κωνσταντινουττόλεωσ O arv D] καί OAD ενδημούσησ ODA έν κωνσταντινουττόλει I σεβήρου καί jcoópa και πέτρου OavD 25 ενδημούσα om. ΒΛ 27 ήμδσ πάντωσ Oe 28/29 τοΰτο — όρώμεν ήδη Oe 29 τέ καί O aev D

37—39 S E N T E N T I A E I T A L O R V M S Y N O D I M E N A E

III

θρόνος. έκ πάντων τοίνυν των άνεγνωσμένων εΰρομεν Σεβήρον και Πέτρον πάσης εκκλησίας καθολικής άλλά και αυτής τής ορθοδόξου πίστεως άποστάτας και άποτετμημένους και των μεν απλούστερων ψυχών επίβουλους, των δε άσεβων αιρετικών συνεργούς οία ταΐς αυτών ποικίλαις υπαγομένων πλάναις. άλλα και τους ιερούς τών άγίων ημών πατέρων θεσμούς παρ' ουδέν ήγήσαντο, τά τούτοις άπηγορευμένα ριψοκινδύνως s ποιειν τολμήσαντες και δια ταΰτα ταϊς άνεγνωσμέναις ύποπεσόντες ίερατικαΐς ψήφοις. δι' δ και ημείς άκολουθοϋντες αύταϊς τους εΐρημένους Σεβήρον και Πέτρον μηδέ τοΤς υπό τοσούτων άγίων γενομένοις κατ' αύτών αίωνίοις κατακρίμασί τε και άναθέμασιν ύποσταλέντας ή μετριωτέρους γοϋν κατά τι γενομένους, τουναντίον δε και έπαυξήσαντας τήν έ αυτών θρασύτητα κατά πασών τών άγιωτάτων εκκλησιών καί Θορύβων τό έπ' αύτοϊς ίο πληρώσαντας αύτάς καί τών ιδίων πόνων τούς καρπούς, ώς φησιν ή Θεία γραφή, δρεψα- Prou, ι, 31 μένους εν τήι τάξει γενομένους εχομεν ών ήγάπησαν αιρετικών, καί όπερ έσπούδασαν εφ' υβρει μεν τών άγιωτάτων ημών πατέρων, άνατροπήι δε τών πιστών έφευρεϊν άναθέματα, ταΟτα έχοντας αύτούς κατά τής εαυτών κεφαλής, πορευομένους, ώς ό προφήτης φη- les. 50, 11 σί, τώι φωτί του πυρός αύτών καί τήι φλογί ήι έξέκαυσαν, κάν τούτωι έξακολουθούντων is ημών τοις μνημονευθεΐσιν άγίοις πατράσι καί διά τήσδε ημών τής μετρίας κατ' αύτών άποφάσεως άναθεματι^όντων τούς αύτούς Σεβήρον καί Πέτρον, ών δ μεν τόν τής Θεουπολιτών, δ δε τόν τής Άπαμέων άθέσμως ύφήρπασαν θρόνον, ώστε τούς εις Χριστόν ήλπικότας καί τής καθολικής εκκλησίας τυγχάνοντας τούτο είδότας μη περιπίπτειν αύτοΐς άγνοίαι τών κατ' αύτών κανονικώς ορισθέντων, άλλ' εΐδέναι κατά τήν εύαγγελικήν τε καί άποστο- 2ο λικήν ύφήγησιν δτι α ΐ ρ ε τ ι κ ό ν ά ν δ ρ α μετά μ ί α ν καί δ ε υ τ έ ρ α ν ν ο υ θ ε σ ί α ν παραι- Tit. 3, 10 τεΐσθαι χρή καί δτι χαίρειν ού δει τώι τοιούτωι λέγειν ό γ ά ρ λ έ γ ω ν α ύ τ ώ ι χ α ί ρ ε ι ν 2 loh. 10. n κοινωνεί τοις εργοις α ύ τ ο ΰ τοις πονηροϊς. δήλον δέ δτι τής αύτής είσι κατα- Μ v i l i n 3 9 κρίσεως Ζωόρας τε ό δυσσεβέστατος καί πάντες οι τοις εύσεβέσι θυσιαστηρίοις τε και L ν 253 βαπτιστηρίοις άνθιστώντες τάς αίρετικάς εαυτών παρασυνάξεις καί παραβαπτίσματα. 25 καί τά άσεβή συγγράμματα του είρημένου Σεβήρου τόν δμοιον άναθεματί^ομεν τ ρ ό π ο ν εν ϊ σ ω ι γ ά ρ , ώς φησιν ή θεία γραφή, μ ι σ η τ ά τ ώ ι θεώι και δ ά σ ε β ώ ν καί ή Sap.Sal.ii,g άσέβεια αύτου.

Ψήφος Μηνδ πατριάρχου κατά Σεβήρου Πέτρου και Ζωόρα 39

Ό άγιώτατος καί μακαριώτατος οικουμενικός άρχιεπίσκοπος καί πατριάρχης Μηνάς 30 είπεν· 'Ιωάννου του θεσπεσίου άποστόλου καί μαθητού τού μεγάλου θεού και σωτήρος ι loh. 5, 16 ημών 'Ιησού Χριστού λέγοντος τινάς άμαρτίας είναι μή προς θάνατον, τινός δέ και προς θάνατον, καί διδάσκοντος ή μας διά ταύτης τής άποφάσεως τάς εις Θεόν διά τών αιρετικών δοξών άποφεύγειν βλασφημίας ώς δη προς θάνατον άγούσας, φαίνονται Σεβήρος καί Πέτρος αύθαιρέτως έλόμενοι τάς προς θάνατον άμαρτίας. δέον γάρ τήν άρχήν πλάνη- sr. Θέντας καί δόξαις αίρετικαϊς ύπαχθέντας καί διά τούτο παρά τής καθολικής καί άποστολι-

Ο [ = aerv], I B D 5 τιρων ήμών O v D 6 άνεγνωσμίναι; om. Β Ιερατικαϊσ ύττοττεσόντεσ Β g μετριωτέρωσ Β καί om. Β ίο έαυτοίσ Ο γ αυτών Β αΰτήσ Ο γ ΐ 2 εχομεν om. Ο·» 13 άγίων O e 13/14 άξίαν άναθέματοσ D 15 εαυτών O e τούτων Ογ τούτοις I εξακολουθοΰντεσ Β ι6 ήμών om. Β άμετρίασ Β 17 άυαθεματί^ομευ Β toùç om. O» 18 άθέσμω; om. O r άφήρπασαν O r 24 τοϊξ] τήσ O r v B τε om. O r 24/25 τε καί e e βατιτιστηρίοι; om. I 25 άνθιστώτεσ O τά παραβοαττίσματα O 26 post άσεβη superscr. δέ D av 29 om. Β καί πετρου D in mg. οΙκουμενικός — καί om. Β 3 1 Μηνδ; om. Β 3° κ O 6 γ 32 καί om. Β 3 αίρετικών Ο Ι

112

COLLECTIO SABBAITICA 5

κής άγίας εκκλησίας και πάντων τ ω ν έν αύτήι άρχιερατεύειν λαχόντων τό κατάκριμα έαυτοϊς έπαγαγόντας σωφρόυως ένεγκεϊν την τιμωρίαν καί ιτρόφααιν μετανοίας άλλα μη άπογνώσεως ταύτην ύπολαβεϊν, οι δε τοιούτον μεν ουδέν φαίνονται διαπεπραγμένοι ούδέ τινα παρ' όλον τον χρόνον μεταγνώσεως ένδειξιν ποιησάμενοι, άλλ' ώς προς αύτόν τον θεόν άπαυθαδια^όμενοι ένέμειναν ταϊς οίκείαις άσεβείαις, μικρόν ήγησάμενοι τό μέχρις αύτών s στήσαι την άπώλειαν, εί μή καί τούς άλλους άπαντας όσους αν γένοιντο δυνατοί, προσαπολέσαιεν, έργον έπιτηδεύσαντες μόνου του άρχηγοϋ της κακίας καί εύρετοϋ άξιον, δς τήν οΐκείαν άπόπτωσιν κοινήν άπάντων άνθρώπων άπώλειαν ήβουλήθη τε καί μέχρι νυν βούλεται καταστήσαι. ούκουν έπαύσαντο διδασκαλίαις έγγράφοις τε καί άγράφοις χρώμενοι ού μόνον έν αϊς έτύγχανον διατρίβοντες πόλεσιν, άλλά καί κατά τάς πόρρω ίο διεστώσας, καί τάς τ ω ν απλούστερων ψυχάς δελεά^οντες καί κοινωνούς ποιούμενοι της ιδίας άπωλείας, μηδέ τό κρίμα του θεοϋ κατά νουν λαβόντες μηδέ τήν κυριακήν άπόMt. 18,6 (9) φασινδιαρρήδηνβοώσαν ος έ ά ν σ κ α ν δ α λ ί σ η ι ενα τ ω ν μ ι κ ρ ώ ν τ ο ύ τ ω ν [των έλαχίστων], ένοχος έσται τήι γεέννηι του πυρός. κατεπάτησαν δέ πρός τούτοις καί τούς εύαγεΤς κανόνας, οϊ σαφώς διαγορεύουσι τον εν τινι συνόδωι κατακεκριμένον μηδέ τινι is τρόπωι δύνασθαι λειτουργίας ιερατικής άντιλαμβάνεσθαι, μέχρις αν έξέτασις έπ' αύτώι γενομένη ύφ' ετέρας συνόδου άθώιον αύτόν άποδείξηι - εί δέ τις τολμήσει ίερατικόν τι πρδξαι κατά τον έν μέσωι χρόνον προ της έν έτέραι συνόδωι άποκαταστάσεως, τούτον μηδέ ύστερον έν άλληι συνόδωι ελπίδα τινά εχειν άποκαταστάσεως. άλλά τούτων πάντων ύπεριδόντες οί προειρημένοι Σεβήρος τε καί Πέτρος καί οι τούτων 20 κοινωνοί καί μέτοχοι, (ών έστι Ζωόρας τις μοναχός έκ της Σύρων ορμώμενος, άνθρωπος ούδέ νοήσαι ποτέ τι τ ώ ν ιερών ούδέ μήν πρδξαι κατά λόγον δυνάμενος, ούχ ότι γε καί άλλοις αγαθού τίνος μεταδοϋναι, άλλ' άπλώς ούτω τήν ύπόκρισιν ώσπερ τι δέλεαρ M VIII1142 ταϊς τ ώ ν έντυγχανόντων ψυχαις προτεινόμενος, μάλλον δέ, άληθέστερον ειπείν, ύπόθεσιν πλεονεξίας ποιούμενος) καταφρονήσαντες μέν τής έν τήι 'Ρωμαίων ά γ ι ω τ ά τ η ι έκκλησίαι 25 L V 256 τ ώ ν άποστόλων διαδοχής τήν κατ' αύτών άπόφασιν ποιησαμένης, παρ' ούδέν δέ λογισάμενοι καί τόν τήσδε τής βασιλευούσης πατριαρχικών θρόνον καί πάσαν τήν ύ π ' αύτόν ά γ ί α ν σύνοδον τήν τε αύτού του δεσπότου καί σωτήρος τών όλων έν τοις άγίοις τόποις άποστολικήν διαδοχήν καί πρός πάσι τούτοις τήν πάσης τής 'Ανατολικής διοικήσεως κατ' αύτών ψήφον γεγενημένην, τό δή λεγόμενον, άνίπτοις χερσί τά ά γ ι α μεταχειρι- 30 Mt. 7. 6 σάμενοι καί καθάπερ δή τίνες χοίροι τούς μαργαρίτας πατήσαντες, λέγω δή τάς εύαγγελικάς τε καί πατρικός άποφάσεις, ούκ έπαύσαντο μέχρι καί τήμερον παντοίως λυμαινόμενοι τήι καταστάσει καί είρήνηι τών ά γ ι ω τ ά τ ω ν έκκλησιών, αύτοί μέν λαθραίως τ ά τοίς κανόσιν άπηγορευμένα διαπραττόμενοι, άλλους δέ πολλούς τ ώ ν πειθομένων τήι άθέσμωι αύτών διδασκαλίαι παρασκευά^οντες συνάξεις τε καί βαπτίσματα κατ' οίκους καί μο- 35 ναστήρια ποιειν άκανονίστως καί τής μυσαρδς αύτών πολλοίς τ ώ ν ύ π ' αύτών διεστραμμένων μεταδιδόναι κοινωνίας, άνθρώπους μηδέ τήν σχήματι, ούδέ γ α ρ π ρ ά γ μ α τ ι φαμέν, 15 sq. non accurate allegatur canon Antioch. 4 O [ = aerv], I BD · ι έκκλησίασ άγίασ D 2 έπάγοντασ O a r 3 τοιούτον OD τοιούτο Β τούτων I r 4 παρ' όλον] παραλόγου O 5 άτταυθαδι^όμενοι Β 6 στήναι OeA μή καί O r IBD aev corr καί μή O 6/7 προσαπολεσειαν Β 7 Êpyov τοίνυν D τήσ — εύρετοϋ I καί τήσ κακίασ εύρετοϋ O a r v BD καί εύρετοϋ της κακία; 0 e άξιον om. Β ôs] ώσ Ο ν 8 άπώr λειαν om. O I 9 τον νυν ID 12 οίκείας D 13 τών [καί D] Ιλαχίστων OBD om. I 15 σαφώς I B σοφώσ ODA μηδενΐ I ι6 άντιλαμβάνεσθαι Ο γ Ι άντιλαβέσθαι O a BD έπιλαβέσθαι ν Ο" άπολαβέσθαι 0 άχρισ Β 17 τολμήσοι Β 2ο άπάντων Ο γ Ι πάντεσ D 21 Ικ] καί Ογ τών σύρων O av D 22 τι ποτέ I 23 άπόκρισιν Ο ν 27 βασιλευούσης πόλεως Β 31 δή om. BD 32 τε om. D πρϊαρχικδσ O r I σήμερον D 33 μέν om. O r λάθρα O r I 35/36 μοναστρίασ O a 36 ποιονντεσ ΟβΛ 37 άνθρώποισ O r ID γαρ om. I

40 S V B S C R I P T I O N E S

113

παρ' αυτών διδομένην τοις ομοίως, αύτοϊς διεστραμμένοι; χειροτονίαν έσχηκότας, ώστε διά ταύτα μή μόνον τό άρχήθεν παρά των πατέρων ημών έπιτεθέν οίον έρρ^ωθήναι ανάθεμα, άλλά καί εξ ημετέρας αποφάσεως, μάλλον δέ της τών κανόνων αυθεντίας την ελπίδα της αποκαταστάσεως αύτοΤς άναιρεθήναι καί τοϋτο μανθάνοντας τούς της καθολικής καί άγιας εκκλησίας τροφίμους άποφεύγειν την εκείνων πλάνην τε καί κακο- 5 δοξίαν. διά ταύτα τοιγαροΰν ταίς τών αγίων ημών πατέρων έπόμενοι ψήφοις καί τοις εύαγγελικοϊς τε καί πατρικοΐς άκολουθοϋντες θεσμοΐς, άποδεχόμενοι δέ καί τους όσιωτάτους αδελφούς καί συλλειτουργούς, της παρ' αυτών έξενεχθείσης αποφάσεως κατά τών είρημένων Σεβήρου καί Πέτρου καί Ζωόρα καί τών άλλων οσοι κοινωνοΰσιν αύτοϊς της ασεβείας, καί τών συμπλεκομένων ταϊς εκείνων άνοσιουργίαις καί ήμεϊς διά του ίο κυρίου ημών Ίησοϋ Χρίστου του άληθινοΟ θεοΟ ημών, ώσπερ τινάς λύκους βαρείς έπερ- Act. 20, 29 χομένους τήι ποίμνηι του Χρίστου άπελαύνοντες, σύμψηφοι γινόμεθα τοις όσιωτάτοις ημών άδελφοίς καί συλλειτουργοϊς καί τους πολλάκις πρότερον όνομασθέντας Σεβήρον καί ΓΤέτρον τώι όμοίωι τιτρώσκομεν άναθέματι, ουκ αυτούς δέ μόνον, άλλά καί Ζωόραν καί τούς άλλους τούς παρασυνάξεις καί παραβαπτίσματα ποιοϋντας καί πάντα τά παρ' is αύτών συγγεγραμμένα, οία του άρχεκάκου δράκοντος ιόν εν έαυτοϊς διασώι^οντα καί τούτον ταΐς τών άπλουστέρων ψυχαις ένιέντα. α

ι Μηνάς έλέει θεοΰ επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως 'Ρώμης όρίσας ύπεσημηνάμην:

β

2 EGO SABINVS EPISCOP(VS) SANCTAE ECCLESIAE CANVSINAE HVIC SYNODO SEQVENS DEFINITIONEM SANCTAE RECORDATIONS PAPAE ORMISDAE ANATHEMATIZANS ATQVE CON- 20 DEMNANS SEVERVM ET EIVS IMPIA SCRIPTA ET PETRVM QVONDAM APAMENVM SED ET " CONPLICES EORVM ATQVE SEQVACES NEC NON ET ZOARAM VEL COMMVNICATORES EORVM ET IN EODEM ERRORE PERMANENTES SVBSCRIPSI :

γ

3 EGO EPiPHANivs E p i s c o p v s

SANCTAE ECCLESIAE ECLANAE

καί τά λοιπά ομοίως διά

'Ρωμαίων γραμμάτων: — δ

25

4 EGO ASTERIVS EPISCP' SANCTAE ECCLESIAE SALERNITANAE Καί τ ά λ ο ί π ά

όμοίως

δΐά

'Ρωμαίων γραμμάτων: — ε 5 IN NOMINE DOM* IHESV CHRISTI LEO EPISCOP' ECCLESIAE NOLANAE Καί τά έξής τής Μ V i l i 1143 υπογραφής ομοίως διά 'Ρωμαϊκών γραμμάτων: — ζ

6 EGO RVSTICVS EPISCOP '

SANCTAE ECCLESIAE

FAESVLANAE

3

7 THEOPHANES DIACON' SANCTAE ECCLESIAE ROMANAE

η

8 PELAGIVS DIACON' SANCTAE ECCLESIAE ROMANAE

Καί

τά

λοίπά

όμοίως

δ ΐ ' L V 257

ίσων γραμμάτων: —

3ΐ καί τά λοιπά ωσαύτως διά τών

αύτών γραμμάτων: — καί τά λοιπά όμοίως: —

Ο [=-· aerv], I, B D [usque ad 1 7 ] Ι αυτών 8 καί τήσ Β

0»

1 3 συναδελφοίς 17 τούτων Ο Γ

D

έλέω

V

D έσχηκόσιν g καί 1 om. I

R ID 2 οίον] COJTOTS 1 0 άνουσιουργίασ Ο ν

1 4 καί ούκ O T T I V D δέ om. D τών om. ΟΝ ένιόντα ΟΝ

άρχιεπίσκοποσ

OERI

O

ORI

νέασ ρώμησ

D

έκρ^ωθήναι D ΐ 2 Χρίστου] κυ Β

6 TOCÎÇ ΤΕ

O

E

B

σγιωτάτοΐζ D

1 5 τούσ τάσ Β Ι Ό τον του O E B αϋτοΐσ Β ι 8 inscr. ϋπογραφαί O E A numeri Graeci ex O E υπέγραψα

OA

Ο

ig—34

Ν

Ο'Λ

καί υπέγραψαν

ν

καί έτεροι έπτά έττίσκοττοι Ιταλοί υπογραφαΐσ [υπογραφή Ο ] γραμμάτων ιταλικών [έλληνικών Ο»] ών τά ονόματα ταύτα· σαβϊνοσ" έπιφάνιοσ" άστέριοσ' ένόμινε δόμινε* πουστίκουσ" καί διάκονοι δύο' γιεοττιάνεσ καί πελάγιοσ" καί μετά ταύτα υπέγραψαν οΐ λοιποί ώα ϋποτέτακται O a v om. 19

21

SANCTI SEVEPVM

COCTORES

OE

O

Oe

Rios O e

CANOVSMA8 e

QVONSM

23 28

e

Oe svcHRisTi

RERMOHÉHTES ΔΌΜΊΗΕ

HVIS

Apamearum 24 LEÓNN

O

in

A

episcopum

20

Λ

0

Γ

Ι

CCTQV O E

22 sHQvasEs O

e

ig. 24. 26. 30

EGÒN O E

20/21

COMMONS

30ROCM

O®

SONCTA

0

E

COMVNI-

e Oe ÌSAOCHE O Esculanae Λ 26 àsTÉ30 pvsTicvs O e πουστίκουσ O v [cf. notam 1 9 — 3 4 ]

ÈPIPIÓHIOS ËPÎSCOPOS

Oe

O 32 Θεοφάνους p. 34, 5 γιεοπιάνεσ O a v [cf. notam 1 9 — 3 4 ] THÉOSOHRIANÒS e e e Oe RIOHMCCNCŒ O 34 PELáoios O e SCTHCTAECCLETE O ROHMANAE O Acta conciliorum oecumenicorum. Tom. III Iς

SANCTAECLESICCE

e

O

OE

Oe

114

COLLECTIO SABBAITICA 5

θ 9 Ύπάτιος έλέει ΟεοΟ έπίσκοπος της Έφεσίων μητροπόλεως της Άσιανών έπαρχίας όρίσας ΰπεσημηνάμην: — ι ίο Κωνσταντίνος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος της κατά Ήράκλείαν την φιλόχριστον μητρόπολιν της Ευρωπαίων επαρχίας αγίας του ΘεοΟ καθολικής και αποστολικής έκκλησίας όρίσας ΰπεσημηνάμην: — ια IL Εΰσέβιος έλέει θεοϋ επίσκοπος τής κατά K Û J I K O V την μητρόπολιν άγιωτάτης έκκλησίας τής Έλλησποντίων έπαρχίας όρίσας ΰπεσημηνάμην: — ιβ ΐ2 Θαλάσσιος έλέει θεοϋ έπίσκοπος τής Νικομηδέων μητροπόλεως τής Βιθυνών έπαρχίας όρίσας ΰπεσημηνάμην: — ιγ ΐ3 'Αναστάσιος έλέει θεοΰ έπίσκοπος τής Νικαέων μητροπόλεως τής Βιθυνών έπαρχίας δια τής άναγνώστεως τοις πεπραγμένοις έπιστάς και άναθεματί^ων Σεβήρο ν και τά αύτοϋ άσεβή συγγράμματα και Πέτρον τον ποτέ Άπαμείας καί Ζωόραν και τους κοινωνικούς αύτών καί τούς έν τήι αυτών πλάνηι έπιμένοντας όρίσας ΰπεσημηνάμην: — ιδ ΐ4 Φωτεινός κατά φιλανθρωπίαν ΘεοΟ έπίσκοπος τής Χαλκηδονίων λαμπρδς μητροπόλεως όρίσας ΰπεσημηνάμην: — ΐε is Αυξέντιος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Σεβαστιανών μητροπόλεως τής πρώτης 'Αρμενίων έπαρχίας δια τής αναγνώσεως τοις πεπραγμέιίοις έπιστάς σύμψηφος γενόμενος έν πδσι τοΤς όρισθεΐσιν ΰπεσημηνάμην: — ι ς1 ι6 Θεόδουλος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Ίκονιέων μητροπόλεως δια τής αναγνώσεως τοις πεπραγμένοις έπιστάς σύμψηφος γενόμενος έν πδσι τοις όρισθεΐσιν ΰπεσημηνάμην: — 13 ΐ7 Θεαγένης έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Συναδέων μητροπόλεως όρίσας ΰπεσημηνάμην: — ιη ι8 Βάκχος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Άντιοχέων λαμπρδς μητροπόλεως τής Πισιδών έπαρχίας όρίσας ΰπεσημηνάμην: — ιθ ΐ9 Μάμας έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Μελιτηνών άγιωτάτης έκκλησίαις άναγνούς άπαντα τά πεπραγμένα καί σύμψηφος γενόμενος επί πδσιν ΰπέγραψα: — κ 2ο Ίλαριανός έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Περγαίων μητροπόλεως άγιας του ΘεοΟ έκκλησίας όρίσας ΰπεσημηνάμην: — κα 2ΐ Βοσπόριος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Νεοκαισαρέων μητροπόλεως όρίσας ΰπεσημηνάμην: — κβ 22 Παύλος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Τυανέων μητροπόλεως όρίσας ΰπεσημηνάμην: — κγ 23 Άκάκιος έλέει ΘεοΟ έπίσκοπος τής Πισιν(ουντ)ίων ή γοϋν Ίουστινιανουπολιτών μητροπόλεως όρίσας ΰπεσημηνάμην: — Ο [ = ae, r (usque ad 5). ν ] , I [usque a d 5] ι . 2 p o s t 3 — 5 coll. O r I έφέσου O e A

ι έλέει θεοϋ o m . O e A

3 ελέω θυ O r I o m . O e A

4 εύρωττίων 0 "

ν

6 — ρ . ι ig,

έλέω I

25 o m . 0 Γ καί ol λ ο ι π ο ί I

6/7 τ η σ κ α τ ά KÚ31KOV · — έ π α ρ χ ί α σ O a v KUJIKOU O e A έτταρχίασ O a T νικομηδείασ O e A 15/16 τ ή σ 17—19

—

τήσ

10 τ η ς Βιθυνών έπαρχίας o m . O e A

υπέγραψα O e καί α ύ τ ό σ O e A

έπιστάσ

Oav

15 χ α λ κ η δ ο ν έ ω ν Ο ν

σεβαστείασ

OeA

20 τ ή σ — μ η τ ρ ο π ό λ ε ω σ O a v Ικονίου O e A

γενόμενοσ O a v μελιτηνήσ σ ύ μ ψ η φ ο σ ώ ν O e A

8/9 τ ή σ νικομηδέων

—

ι 6 υπέγραψα ών

OaT OeA

20/21 διά — όρισθεΐσιν O a v σύμψηφοσ ώ ν 25/26 τ ή σ ά ν τ ι ο χ έ ω ν

27/28 τ ή σ μελιτηνών [μελιτινών 0 a ] —

σύμψηφοσ

29/30 τ ή σ ττεργαίων — έκκλησίασ O a v ττέργησ O e A

31 τ ή σ — μ η τ ρ ο π ό λ ε ω σ O a v νεοκαισαρείασ Ο Λ μητροπόλεωσ O a v πισσινοΟντοσ

I

15 κ α τ ά — ΘεοΟ o m . O e A

19 γενόμενος έν ττάσι O a v

23 τ η σ [τοϊσ Ο ν ] συναδαίων μητροττόλεωσ O a v σ υ ν ά δ ω ν O e A

— έτταρχίασ O a v τ ή σ έν ττισσιδία άντιοχείασ O e A

τπσινιών —

r v

6 sq. έλέει ΘεοΟ s e m p e r o m . O e A

7 της om. Ο τ

μητροπόλεωσ 0»ν χαλκηδόνοσ O e A σεβαστιανών —

τ η ς έφεσίων — έτταρχίασ O

3 — 5 κοττά — όρίσασ 0 , Γ ν κ α τ ' εύρώττην ήρακλείασ O e A

33 τ ή σ — μητροττόλεωσ O a v τ υ ά ν ω υ O e A Ο'Λ

34/35 τ ή σ

4 !· 4· 6. 8. ίο. ιι. 14. Ι5· ι8. 20. 22. 23. 25. 27. 3°· 3 2 · 34· 36· 3^· 4θ άξιώσας om. OA 28 της om. Oav 30/3τ τήν μητρόπολιν om. OeA 35 κ α '' o m · CeA

69 EPISTVLA EPISCOPORVM ORIENTALIVM ET PALAESTINORVM AD AGAPETVM

151

21 Μάρκος διάκονος και άποκρισιάριος της αγίας εκκλησίας Έμέσης άξιώσας ύπέγραψα: — 22 Συμεώνης διάκονος καί άποκρισιάριος της κατά Άγιόπολιν άγιωτάτης εκκλησίας άξιώσας ύπέγραψα: — 23 Σέργιος διάκονος καί άποκρισιάριος της κατά Πτολεμαίδα άγιωτάτης εκκλησίας s άξιώσας ύπέγραψα: — 24 Κοσμάς έλέει θεοϋ μοναχός καί άποκρισιάριος της κατά Άντάραδον άγιωτάτης εκκλησίας άξιώσας υπέγραψα: — 25 ' Ησαΐας ελέει Θεοϋ διάκονος καί άποκρισιάριος της κατά τήν ΆρεΘουσίων άγιωτάτης εκκλησίας άξιώσας υπέγραψα: — ίο 26 'Ιουλιανός διάκονος καί ξενοδόχος της ΤΤαλμυρέων άγιας εκκλησίας άξιώσας M v i n 922 υπέγραψα: — 27 Ίωνδς διάκονος καί άποκρισιάριος της Ήλιουπολιτών άγιωτάτης εκκλησίας άξιώσας ύττέγραψα: — 28 Άβράμιος διάκονος καί άποκρισιάριος της αυτής άγίας εκκλησίας άξιώσας is ύττέγραψα: — 29 Συμεώνης έλέει θεοϋ πρεσβύτερος της κατά Κύπρον Κωνσταντίας άγίας τοϋ θεοΰ έκκλησίας άξιώσας ύττέγραψα: — 3ο Ιωάννης άναγνώστης καί άττοκρισιάριος της κατά Σελεύκειαν Συρίας άγίας τοϋ θεοϋ έκκλησίας άξιώσας υπέγραψα: — 2ο 3ΐ Μαρτύριος άναγνώστης της κατά Βηρυτίων μητρόπολιν άγίας τοϋ θεοϋ έκκλησίας άξιώσας υπέγραψα: — 32 'Αρσένιος άναγνώστης της κατά Μαριάμμην άγιωτάτης έκκλησίας άξιώσας υπέγραψα: — 33 Σέργιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί περιοδευτής μονής Γινδάρου άξιώσας 25 ύπέγραψα: — 34 Συμεών έλέει θεοϋ διάκονος τής άγίας τοϋ Χριστοϋ 'Αναστάσεως άξιώσας ύπέγραψα: — 35 'Αναστάσιος έλέει θεοϋ πρεσβύτερος καί άποκρισιάριος τής Καισαρέων άγιωτάτης έκκλησίας άξιώσας ύπέγραψα: — 3ο 4° Αλέξανδρος έλέει θεοϋ ύποδιάκονος καί άποκρισιάριος τής Καισαρέων άγιωτάτης έκκλησίας άξιώσας ύπέγραψα: — 4ΐ 'Ιωάννης διάκονος καί άποκρισιάριος τής κατά Έλευθερόπολιν άγιωτάτης έκκλησίας άξιώσας ύπέγραψα: — 42 Θεοδόσιος διάκονος καί άποκρισιάριος τής Γα^αίων άγιωτάτης έκκλησίας 35 άξιώσας ύπέγραψα: — 43 Πάμφιλος έλέει θεοϋ διάκονος καί άποκρισιάριος τής κατά Νεάπολιν άγίας τοϋ θεοϋ έκκλησίας άξιώσας ύπέγραψα: — 44 Εΰνομος πρεσβύτερος καί άποκρισιάριος τής κατά Πέτραν άγιωτάτης έκκλησίας άξιώσας ύπέγραψα: — ω Ο [= aerv], I ι άγίασ — έμέσησ Oe κατά [om. Ον] άγίασ μητροπόλεωσ ίμήσ Oav, quae nimis corrupta sunt quam ut primaria subscriptio restituatur ¡¡. 5. 7 άγίασ OeA 9/1°· 13· 23. 29/30. 30/31. 33. 35. 39. e p. 152, 5 άγιωτάτης om. O A 11. 15 αγίας om. OeA 17 του θεού om. OeA 19/20 αγίας τοϋ öeoö om. OeA 21 κατά — θεοϋ Oav tv βηρυτώ OeA 27 συμεώνησ OeA έλέω Oa e av 32 έκκλησίασ παλαιστηνών O A 35 γαλέων O 37/38. p. 152, 4 άγίας τοϋ θεοΰ om. OeA 39 Πέτραν scripsi ττέτρον OA

152

COLLECTIO SABBAITICA 5

45 'Αναστάσιος διάκονος καί άποκρισιάριος της αυτής άγίας έκκλησίας άξιώσας υπέγραψα: — 6 4 Βίκτωρ διάκονος καί άποκρισιάριος της κατά Άρεόπολιν άγίας τοϋ θεοΰ έκκλησίας άξιώσας υπέγραψα: — 47 Φιλούμενος άναγνώστης της Ταρσέων άγιωτάτης έκκλησίας άξιώσας s υπέγραψα: — 70 Καί μετά τήν άνάγνωσιν των λιβέλλων Μηνδς ό θεοσεβέστατος άναγνώστης καί L ν [48] νοτάριος σεκουνδοκήριος της πρεσβύτιδος 'Ρώμης προκομίσας το άκτον της γραφείσης παρά Ά γ α π η τ ο ΰ τοΰ της άγίας μνήμης συνοδικής 'Ρωμαϊκής επιστολής άνέγνω. καί μετά τήν άνάγνωσιν Χριστόδωρος ό θεοσεβέστατος νοτάριος καί διάκονος σηκρητάριος ίο λαβών παρά του είρημένου θεοφιλεστάτου Μηνά τήν έρμηνείαν άνέγνω ούτως 'Ερμηνεία τής προαναγνωσθείσης συνοδικής επιστολής 71

Τώι άγαπητώι άδελφώιΠέτρωι 'Αγαπητός. ' Ηβουλόμεθα μέν, άδελφοί άγαπητοί, διά τήν τής υμετέρας άγάπης συνάφειαν πάντας τους τοϋ κυρίου ιερείς κατά τήν άποστοI. Tim. 3. 2 λικήν παράδοσιν άνεπιλήπτους εύρίσκεσθαι καί μηδένα ή διά χάριν ή διά φόβον των ι» εκκλησιαστικών κανόνων έκκλίνειν · άλλ' επειδή πολλά πολλάκις παρακολουθεί άτινα μεταμέλειαν τίκτειν δύναται καί νικδι τά πλημμελήματα των άμαρτανόντων ό ελεος τοϋ θεοΰ καί διά τούτο ΰπερτίθεται ή τιμωρία, ώς άν τόπον ευρεΐν ή διόρθωσις δυνηθείη, παραινέσαι άναγκαϊον έκρίναμεν ίνα τά παραληφθέντα καν τό λοιπόν άπαράβατα M v i n g23 φυλαχθείη. έχρήν μέν γ ά ρ τήν ύμετέραν ά γ ά π η ν μεμνημένην των πατρικών παρα- 20 δόσεων μηδένα συγχωρείν τά κεκωλυμένα ποιεϊν, άλλά καί ει τις τολμηρός φανείη, πάσηι δυνάμει έναντιοΰσθαι. παραγενόμενοι τοιγαροϋν είς τό κομιτάτον του γαληνοτάτου ήμών βασιλέως του ήμετέρου υΐοϋ ηϋρομεν τήν καθέδραν τής έν Κωνσταντινουπόλει έκκλησίας παρά τους θεσμούς τών κανόνων Οπό Ανθίμου τοΰ τής Τραπε^ουντίων έκκλησίας επισκόπου où προσηκόντως ύφαρπασθεισαν, ούτινος τήν ψυχήν ού κατά τοΰτο 2S μόνον τό μέρος, άλλ' δπερ καί μεΐ^όν έστιν, έν τήι τής άληθοΰς πίστεως όμολογίαι έπεθυμήσαμεν έκ τής άπωλείας επαναγαγεΐν, άλλά τήι Εύτυχέος ένιστάμενος πλάνηι εις τήν τής άληθείας όδόν έπανελθεΐν κατεφρόνησεν. όθεν επειδή κατά τήν άποστολικήν ά γ ά π η ν τήν έν τήι πίστει αυτοΰ μεταμέλειαν άναμένομεν, έν τώι μεταξύ οΰδέ καθολικού ούδέ ιερέως ονόματος άξιον είναι ψηφί3ομεν, μέχρις άν πάντα τά παρά τών πατέρων 30 παραδοθέντα, δι' ών άληθώς τής θρηισκείας ή πίστις και έπιστήμη φυλάττεται, κατά τήν προσήκουσαν πληροφορίαν δέξηται. τους δέ έτέρους ομοίως τής αύτοΰ άπονοίας τους τήι ψήφωι τής άποστολικής καθέδρας κατακριθέντας παραπλησίως ή υμετέρα ά γ ά π η άποστραφήτω, ών αυτός έαυτόν μέτοχον έποίησεν. τής δέ έν ΚωνσταντινουΟ [ = ae, r (inde a 8), ν], I [inde a 8] ι . 3 άγίας om. O e A 1. 4 άξιώσα; om. O e A 8 νοταρίων O e A 9 τ ο ΰ om. O v ^ωμαικήσ v er rv e O ora. O I A άνέγνω O I άνέγνω διά βωμαικών λέξεων O A 9/10 καί — άνάγνωσιν 0 » ™ Ι τήν 6è έρμηνείαν ταύτησ άνέγνω O e A ι ο / ι ι ό θεοσεβέστατοσ — ο ύ τ ω ; Ο » " διάκονοσ καί νοτάριοσ σηκρητάριοσ έχουσαν οϋτωσ O e A 10 καί διάκονοσ σηκρητάριοσ O a v om. O r I ΐ 2 om. O r έπιστολή α γ α π η τ ο ύ π ά π α £ώμης πρός πέτρον άρχιεπίσκοπον Ιεροσολύμων I προαναγνωσθείσησ — έπιστολήσ Ο ν συνοδικής έπιστολήσ τήσ διά ρωμαϊκών γραφείσησ γραμμάτων άτινα παρείθησαν διά τήν άπειρίαν αυτών [άτινα — αυτών om. Λ ] Ο β Λ 1 3 άγαττητοί άδελφοί Ο β 14 ήμετέρασ Ο β Γ ν 1 5 ή 1 om. O r 1 e e arv διά om. Ο» ι 6 έπεί O πολλά O A om. O I 17/18 ελεοσ τ ο ϋ 6υ OA έρως τήσ διορθώσεωσ I 19 έκκρίναμεν Ο» παραλειφθέντα O r v I κάν Ο είς I 2ο μέν om. I 22 παραγινόμενοι Ο γ 23 εύρομεν O e I 24 τοϋ άνθίμου τ ο ΰ Ο ν 26 τ ό μέρος μόνον I 27 εύτυχουσ Ο γ ν 1 r 2 28 έπανελθεΐν om. Ο 3 δι' om. O I ή τήσ θρησκείασ I 3 προσήκουσαν om. Ο ν β ομοίους I 34 άμέτοχον Ο

7i A G A P E T I E P I S T V L A

SYNODICA

153

πόλει καθέδρας τήν ύβριν βοηθοΰντος του θεού τήι άποστολικήι αύθεντίαι καί τ ω ν πιστοτάτων βασιλέων τήι βοηθείαι διωρθώσαμεν. καί τρόπον τινά τεθαυμάκαμεν ότι τοΟτο τό έργον ούτω τοις πατρικοί? ψηφίσμασιν φανερώς εναντίον ή υμετέρα αδελφότης ού μόνον είς γνώσιν ήμετέραν ένεγκεϊν ήμέλησεν, άλλά καί έπιληψίμωι έβεβαίωσε συναινέσει, εύχαριστοϋμεν δέ τώι Θεώι, ούτινος τώι νεύματι ώς επί τό π ο λ ύ τά κακά 5 πρός τό βέλτιον τρέπεται καί αϊ μικραί παραβάσεις είς όφελος καί άφορμήν μεγάλης γίνονται χαρδς. τούτο δέ υπέρ του διεγεϊραι της υμετέρας όμοψυχότητος τήν άγαλλίασιν σημαίνω ότι Μηνδν τον άδελφόν και συνεπίσκοπον ημών, άνδρα πολλοίς επαίνων τρόποις κεκοσμημένον, ή μνημονευθείσα Κωνσταντινουπόλεως εκκλησία έπίσκοπον έδέξατο, ώιτινι εί καί παρά τους λοιπούς τών γαληνοτάτων βασιλέων έπεγέλασεν ή ίο έπιλογή, όμως τοσαύτη τού τε κλήρου παντός καί τοΰ δήμου συναίνεσις προσγέγονεν, ώστε παρ' έκαστου καί έπιλεγήναι πιστεύεσθαι. καί γαρ ούτε τήι είδήσει ούτε τήι L ν [46] 3ωήι τινί ήν άγνωστος, άλλά καί τήι άκεραιότητι τής πίστεως και τών ιερών γραφών τήι σπουδήι, ου μήν άλλά καί τής εύσεβοΰς διοικήσεως τήι ύπηρεσίαι ούτω τού προλεχθέντος άνδρός ελαμπεν ή δόξα, ώστε αύτώι βραδύτερον δοκειν παραγεγονέναι ούπερ is ήξίωται. καί τούτο δέ πιστεύομεν τήι αύτοΰ άξίαι προστεθήναι, ότιπερ έκ τών χρόνων τοΰ άποστόλου Πέτρου ούδένα άλλον οιαδήποτε Ανατολική εκκλησία έδέξατο έπίσκοπον ταϊς χερσίν τής ήμετέρας καθέδρας χειροτονηθέντα, καί τυχόν ή είς άπόδειξιν επαίνου αύτού ή είς κατάλυσιν τών εχθρών τής ενστάσεως τοσούτον πράγμα προέβη, ώστε έκείνοις αύτόν είναι δοκειν όμοιον, ούς εν τούτοις ποτέ τοις μέρεσιν αυτού τών 2ο άποστόλων τού πρώτου έχειροτόνησεν ή έπιλογή. κοινήν τοιγαροΰν χαράν, άδελφοί, εΰσεβεϊ άγαλλιάσει ύποδέξασθε καί όπόσον τής αποστολικής ήμών καθέδρας τήν κρίσιν άποδέχεσθε, τήι συνήθει σημάνατε άντιγραφήι, διπλήν εχοντες εύφροσύνης αίτίαν ότι καί τ ά φαύλα άνευ παρολκής διωρθώθη καί άντί τούτων τά ευκταία παρηκολούθησε, MVIII926 τοΰ λοιπού προφυλαττόμενοι ίνα μή αύθις τοις κανονικοΐς θεσπίσμασιν έναντίον τι δι* 25 ύμών, όπερ άπέστω, γένηται ή τήι ΰμετέραι στερχθείη συναινέσει, επειδή καθάπερ συγγνώμης άξία εστίν ή πλάνη τοΰ άπαξ άμαρτάνειν, ούτως ή συχνή παράβασις κίνησιν αύστηρίας άπαιτεΤ. υπογραφή· Ό θεός έρρωμένον σε φυλάξοι, άδελφέ τιμιώτατε. Διαλαλιά Μηνά πατριάρχου 72

Ό άγιώτατος άρχιεπίσκοπος καί πάσα ή άγια σύνοδος εϊπεν Ούδέν θ α υ μ α σ τ ό ν so εί τοις έαυτοΰ κατακολουθεΐ καί νΰν ó μέγας αποστολικός θρόνος τούς τε ιερούς τ ώ ν άγιωτάτων έκκλησιών θεσμούς άπαρεγχειρήτους διατηρών καί τά τής όρθής πίστεως έκδικών καί φιλανθρώπου γνώμης τοις ήμαρτηκόσι μεταδιδούς. όθεν καί ήμεΐς π λ η ροΰντες τά τώι μακαριωτάτωι πάπαι έπί τής συνοδικής επιστολής δεδογμένα καί καιρόν

Ο [ = aerv], I ι τοΰ θεού om. O e A 2 διορθώσαμεν O a 3 φανερώσ τοΐσ — ψηφίσμασιν O e 4 φέλησε υ O a έπιληψήμω O a v 5 συυέσει Ο ™ ττνι O e A 5/6 τα κακά — βέλτιον ώσ — πολύ O e 6 μεγάλη υ Ο" η όμοψυχίασ O e 8 καί om. Ο ν g ρηθείσα Ο« έκκλησία OA καθέδρα I ι ο / ι ι ή τών γαληνοτάτων έπεγέλασε βασιλέων έπιλογή Ο 0 ι ι έπιλοή I παντόσ τε τοΰ κλήρου O e σύνεσισ O a v σύννευσισ Ο γ ιτροσεγένετο Ο ' Ι ΐ2 καί om. Ο 1 13 ήν τινί Ο γ 14 τ η τήσ — διοικήσεωσ νπτηρεσία I 15 ή δόξα διέλαμπεν O e 16 προστιθέναι Ο γ ότιττερ I όπερ Ο 17 έκκλησία ανατολική Ο γ ι8 είσ O e I om. O a r v 20 ώστε καί I 2ΐ άδελφοί χαράν 0 e 22 όπόσον Ομεΐσ O e A 22/23 άποδέχεσθε τήν κρίσιν O e 23 έχοντεσ διπλήν O e 24 καί1 I τέ καί Ο διωρθώθη άνευ παρολκήσ 0 e 26 άττέστω] άπεύχομαι Ο γ Ι non credo [i. e. άπιστώ pro άπέστω] Λ συνέσει O a r v 28 ή υπογραφή O r om. O e I post υπογραφή coll. διαλαλώ — πατριάρχου Ο ν φυλάξοι Ο γ Ι φυλάξει O e διαφυλάξοι Ο» διαφυλάξει Ο ν 29 om. O r I 3° Ό άγιώτατοζ — εϊπεν om. Ο ν 3 1 τ ή$ Ο ν 34 μακαρίω I τοϊσ συνοδικοίσ 0 a Acta conciliorum oecuraenicorum.

Tom. III

20

154

COLLECTIO SABBAITICA 5

αύτώι μετανοίας ένδιδόντες συνορώμεν Βοσπόριον τον όσιώτατον έπίσκοττον της Νεοκαισαρέων μητροπόλεως καί Άκάκιον τον όσιώτατον έπίσκοπον της Πισινούντων μητροπόλεως καί Ζαχαρίαν τόν όσιώτατον έπίσκοπον της Μιτυληναίων μητροπόλεως καί Ίωάννην καί Θεόκτιστον τους θεοφιλεστάτους πρεσβυτέρους καί έκδίκους της ένταύθα άγιωτάτης μεγάλης εκκλησίας καί Άκάκιον καί Χριστόδωρον τούς θεοσεβεστάτους διακόνους καί νοταρίους της αύτής άγιωτάτης εκκλησίας άνα^ητήσαι Άνθιμον τόν εύλαβέστατον καί δήλα μεν αύτώι καταστήσαι τά παρ' ήμϊν πεπραγμένα, προτρέψαι δε εϊσω τριών ημερών, εί βούλοιτο παραγενέσθαι προς την άγίαν ταύτην σύνοδον καί τήν προσήκουσαν επί τοις προσηγγελμένοις ποιήσασθαι πληροφορίαν. Ύπεσημηνάμην. Μετά δέ τήν ύπατείαν Φλ' Βελισσαρίου τοϋ λαμπροτάτου τήι προ μιας Νόνων m. Mai. Μαίων ΐνδικτιώνος τεσσαρεσκαιδεκάτης έν τήι φιλοχρίστωι καί βασιλευούσηι Κωνσταν•536 τινουπόλει 'Ρώμηι προκαθε^ομένου τοΰ δεσπότου ημών του άγιωτάτου καί μακαριωτάτου άρχιL ν 52 επισκόπου καί οικουμενικού πατριάρχου Μηνδ έν τώι μεσαύλωι τώι δυτικώι του σεβασμίου οίκου τής δεσποίνης ημών τής άγίας ενδόξου Θεοτόκου καί άειπαρθένου Μαρίας του όντος πλησίον τής άγιωτάτης μεγάλης έκκλησίας καί έκ μεν του δεξιού μέρους συνεδρευόντων αύτώι και συνακροωμένων κατά ευσεβή κέλευσιν του φιλοχρίστου καί θεοφυλάκτου ημών βασιλέως 'Ιουστινιανού τών όσιωτάτων καί θεοφιλεστάτων επισκόπων 2 Σαβίνου του Κανουσίου 3 Έπιφανίου Έκλάνων 4 Άστερίου Σαλέρνων 5 'Ρουστίκου Φεσούλων 6 Λέοντος Ν όλου τών πάντων έκ τής 'Ιταλών χώρας πρώην μεν άπεσταλμένων έκ τής αποστολικής καθέδρας, ύστερον δέ συνόντων παραγενομένωι ενταύθα Άγαπητώι τώι τής άγίας μνήμης γενομένωι πάπαι τής πρεσβυτέρας 'Ρώμης v i n 927 7 Πέτρου τής μητροπόλεως Ίουστινιανουπόλεως τής δευτέρας Καππαδοκών επαρχίας 8 Ζαχαρίου τής μητροπόλεως Μιτυλήνης 9 Μάρκου τής μητροπόλεως Άπαμείας τής Βιθυνών έπαρχίας ίο Αυξεντίου τής μητροπόλεως Σηλυβρίας » il Τιμοθέου τής μητροπόλεως Βερόης 73

Ο [ = aerv], I 1/2 Νεοκαισαρέωυ — έπΙσκοπου της om. O r Ζαχαρίαν — 7 ημών

Ογ

2 τπσσινούντων Ο ο ν τπσινουντίων I

μητροπόλεως post 5 μεγάλης έκκλησίας coll. 8 ημερών om.

μένοις O "

Or

g τ ή ν om.

Or

inscr. π ρ δ ξ ι σ έτέρα σ υ σ τ δ σ α

i i S è o m . OeIA

φλαβίου O e I A

TCOV Ο ν νολούνων O e

μητροττόλεωσ μιτυληναίων

ârrl — ττοιήσασθαι om.

βελισαρίου Ο ν Ι Λ μιλισαρίου Ο '

2 ΐ — 2 6 τ ώ ν om. O r I

Ον

κο( 1

Oav

irpofirpoa- 0»]ε·πτ|γγελ-

νόννων Ο Ι

Img

12/13 (¡>ώμη κων-

16 της — ενδόξου δεσττοίυη; ήμών I

2ΐ κανοσίου Ο ν

26 ττάντων Ο τ ώ ν I

3

[om. O r ] π α ρ ά μηνά ττριάρχου O e r A πρδξις έτέρα

σταντινουπόλει O e A κωνσταντινουπόλει νέα φώμη O a εύσεβή I

OeA

ig τήν

25/26 Νόλου τ ώ ν ] νολούτων Ο" νελού-

post π ρ ώ η ν μέν habentur in O a v ττρώτης [δευτέρασΟ]

κατηταδοκίας [ρ. 156, 12] — τ ή σ όσίασ μνήμησ [ρ. 156, 31], deinde απεσταλμένων [26] — κ α ι σ α ρ ε ί α σ τ ή σ μροπολεωσ [ρ. 156, Ι2], denique καί έξάρχου άμα τ ο ϊ σ κτλ. [ρ. 156, 3 1 ] β α γ margini appictis, ex littera α orta est lectio τ ή σ ττρώτησ [26] O v 28 όσίασ O e των

ΟΊ

2 9 — p . 155.

20

ordinem restituii O

litteris

27 τταραγενομένων O r

Πέτρου — Ά λ ί ν δ ω ν ] καί λοιττών τ ώ ν Οπό τ ή ν βασιλίδα τ α ύ τ η ν τελούν-

72 INTERLOCVTIO 12 ΐ3 ΐ4 ΐ5 ι6 ΐ7 ι8 ΐ9 2ο 2ΐ 22 23 24 25 26 27 28 29 3ο 3ΐ 32 33 34 35 36 37 38 39 4ο 4ΐ 42 43 44 45 46 47 48 49 50 5ΐ 52 53

73 CATALO GVS EPISCOPO RVM

155

Θαλασσίου της μητροπόλεως Βηρυτού Μεγάλου της μητροπόλεως Βέροιας Ιωάννου της μητροπόλεως Βοσπόρου 'Ιωάννου Γαβάλων Δομετιανοΰ Ζικχίας Χριστοφόρου Πορφυρεώνος επαρχίας Φοινίκης παράλου 'Αρχελάου Κωρύκου Δαυίθου του Κιρκινσίου Αίθερίου Μαριάμμης 'Αλεξάνδρου Βαρκουσών Δόμνου Μαξιμιανουπόλεως της δευτέρας Παλαιστίνης 'Αναστασίου Ίωτάβης 'Ιωάννου Ζωόρων 'Ανδρέου του Πανιού Έπιτυγχάνου Γέρμης επαρχίας Ελλησπόντου Πελαγίου Παρνασοϋ Παύλου τοΰ Στεκτορίου 'Ανδρέου Πελτών Θεοδώρου Μη ρου και Θεοδωρίτου Άλίνδων έκ δέ τοϋ ευωνύμου μέρους Ύπατίου της μητροπόλεως 'Εφέσου Κωνσταντίνου Ήρακλείας της μητροπόλεως Ευρώπης Θεαγένους της μητροπόλεως Συνάδων Βάκχου 'Αντιοχείας της μητροπόλεως Πισιδίας Μλαριανου της μητροπόλεως Πέργ-ης Βοσπορίου Νεοκαισαρείας της μητροπόλεως Πόντου Πολεμωνιακοΰ Παύλου της μητροπόλεως Τυάνων Άκακίου της μητροπόλεως Πισσινούντων 'Επικτήτου Κλαυδιουπόλεως της μητροπόλεως Όνωριάδος Έπιφανίου Ήρακλείας της Όνωρεατών έπαρχίας Άβραμίου Κρατίας 'Αλεξάνδρου Κολωνείας της δευτέρας Καππαδοκών επαρχίας Άστερίου Άμάστρεως Εύγ-ενίου Τίου 'Ιωάννου Καισαρείας της Βιθυνών έπαρχίας Κυριάκου Θεοδοσιουπόλεως της Φρυγών Πακατιανών επαρχίας 'Ιωάννου Τραιανουπόλεως Θεοδότου Εύροίας Παλαιάς 'Ηπείρου 'Ανδρέου Άμυ^όνος Φλαβιανού Κοτένων 'Ηλίου Άδριανών της Βιθυνών έπαρχίας καί 'Αρμονίου Καλλιπόλεως

5

ίο

is

20

25

3ο

35

*ο

Ο [= aerv], I 11 2 βερροΐασ Oev 4 yctßouXcov Oav 5 3T1KX'ot Σεργίου πρεσβυτέρου καί περιοδευτοϋ οί πάντες πράττοντες υπέρ τε έαυτών και των λοιπών ετι γε μην καί τών ΰπό τους άγιους Χρίστου τοΰ άληθινοϋ θεοΰ ημών τόπους Δομνίνου πρεσβυτέρου και άρχιμανδρίτου μονής του μακαρίου Μαρτυρίου Ησυχίου πρεσβυτέρου καί άποκρισιαρίου μονής τοΰ μακαρίου Θεοδοσίου Κασιανοϋ πρεσβυτέρου τής λαύρας του μακαρίου Σάββα 25 Κυριάκου πρεσβυτέρου καί ηγουμένου τών πυργιών του Ίορδάνου Νεστάβου πρεσβυτέρου λαύρας του μακαρίου Φιρμίνου Τερεντίου πρεσβυτέρου τής Νέας λαύρας Λεοντίου μοναχού καί ηγουμένου καί τοποτηρητοΰ τής ερήμου πάσης Τραϊανού πρεσβυτέρου τών πυργί ων του Ίορδάνου 3ο Πολυεύκτου διακόνου μονής του άββδ Θεοδοσίου Θεοδώρου διακόνου καί μοναχού τής Νέας λαύρας Κυρίκου διακόνου καί μονάχου τής αυτής Νέας λαύρας 'Αναστασίου διακόνου μονής τοϋ μακαρίου Μαρτυρίου Μάμα μονάχου τής αύτής μονής ss 'Ιωάννου μονάχου τής αύτής μονής 'Ιουλιανού μοναχού μονής του άββδ Θεοδοσίου οί πάντες πράττοντες υπέρ τε τών οικείων μοναστηριών καί πάντων τών έν τήι έρήμωι τής άγίας πόλεως μοναχών 'Ιωάννου πρεσβυτέρου τής πεδιάδος καί ύπέρ πάντων τών έκεΐσε μοναχών ίο Θεωνά πρεσβυτέρου τοΰ Σινά όρους καί άποκρισιαρίου τοΰ τε όρους καί τής εκκλησίας Φαράν καί λαύρας 'Ραιθοΰ ύπέρ πάντων τών έκεΐσε μοναχών

Ο [= aev] 4 δευτεριαρίου Ο ν ι ι σενηριανοΰ O e v τησ μονήσ Ο β Τ ΐ 2 τησ μονήσ Ο τ ν e aT ι6—17 τον κύρου — μονής om. Ο ι8 μονήξ om. O 19 Ιρενδηλινών O 22 γε om. O' 23 Δομετιανό$ p. 36, 3°· 5°. 13°. 25 κασσιανοΟ Ο ν 29 καί 1 om. Oe 3 2 διακόνου om. O a 33 κηρύκου Ο 37 τ Π σ μονήσ Ον 3 8 te om. O av 39 τήζ om. Ον 4 2 καί ϋπέρ O e A Ικεϊ Ο»

79—82 RELATIONES

159

87 Στρατηγίου διακόνου και μονάχου μονής του μακαρίου Ιωάννου και ίπτέρ πάντων των υπό Σκυθόπολιν μοναχών 77

Ό άγιώτατος αρχιεπίσκοπος καί πάσα ή άγία σύνοδος είπεν 'ΑναγινωσκέσΘω τά τήι προτεραίαι πεπραγμένα. Και λαβών Μακάριος ό θεοσεβέστατος νοτάριος διάκονος και άποκρισιάριος άνέγνω s

78

Μετά την υπατείαν Φλ' Βελισσαρίου του λαμπροτάτου τήι προ εξ Νόνων Μαίων Ρ· Ι ζ 6 · ίνδικτιώνος τεσσαρεσκαιδεκάτης έν τήι φιλοχρίστωι καί βασιλευούσηι Κωνσταντινουπόλει 'Ρώμηι καί τά λοιπά τής πρώτης πράξεως.

7»

1

2

Ό άγιώτατος άρχιεπίσκοπος καί πδσα ή άγία σύνοδος είπεν ΟΙ παρ' ημών άπονεμηθέντες προς άνα^ήτησιν 'Ανθίμου του εύλαβεστάτου, εί τά διαλαληθέντα προς ίο έργον ήγαγον, διδαξάτωσαν. 80 Βοσπόριος ò όσιώτατος επίσκοπος τής Νεοκαισαρέων μητροπόλεως επαρχίας Πόντου Πολεμωνιακοΰ είπε - Τοις ΰπό τής μακαριότητος υμών καί τής άγίας ταύτης συνόδου ψηφισθεΐσι πειθαρχοΟντες είκότως έγενόμεθα έν πδσι τοϊς νομι^ομένοις ήμίν τόποις είναι "Ανθιμον τον εΰλαβέστατον, φαμέν δη εν τε τώι εύκτηρίωι οίκω ι του έν- is δόξου αρχαγγέλου Μιχαήλ του έν τώι παλατίωι καί έν τοις Όρμίσδου εν τώι άγίωι άποστολείωι. έν οίς συγκαλέσαντες τούς τε εύλαβεστάτους πρεσβυτέρους καί διακόνους καί έγγύς είπεϊν άπαντα τον κλήρον τών είρημένων άγίων οίκων έπυθόμεθα αυτών είπεϊν ήμϊν καί ύποδεϊξαι είγε ίσασι τόν είρημένον- "Ανθιμον ήτοι τον οίκον έν ώι εστίν αυτόν εύρεϊν. οι δέ πρότερον μέν είπον συμφώνως μηδέ έωρακέναι αύτόν έκεΐσε 2ο μηδέ είδέναι οίκον έν ώι τυγχάνει αύτός, είτα είς πληροφορίαν ημών δεδωκότες τινάς L ν 57 έξ αύτών άμα Άκακίωι καί Χριστοδώρωι τοις θεοσεβεστάτοις διακόνοις καί νοταρίοις τής υμετέρας άγιωσύνης την του είρημένου εύλαβεστάτου 'Ανθίμου άνα^ήτησιν έποιή- M v i n 934 σαντο. νομί3οντες δέ καί έν τώι μιτάτωι αύτοΟ έν ώι πάλαι κατέμενεν, εύρίσκεσθαι αύτόν έ^ητήσαμεν καί ουδέ έκεΐσε εύρεϊν αύτόν ΐσχύσαμεν. αλλά καί έν τώι προαστείωι 25 αύτοΟ τώι περί τόν άγιον Λαυρέντιον γενόμενοι, ούδέ έκει αύτόν εύρεϊν δεδυνήμεθα τοΰ έκεΐσε εύρεθέντος ανθρώπου αύτοΟ είρηκότος, άφ' ούπερ άπέστη τής άγιωτάτης μεγάλης έκκλησίας, μηδέ έωρακέναι αύτόν μηδέ είδέναι οποί διάγει. 81 Άκάκιος ό όσιώτατος έπίσκοπος τής Πισσινουντίων μητροπόλεως τής δευτέρας Γαλατών έπαρχίας είπε · Κάγώ διδάσκω την ύμετέραν μακαριότητα ώς παραγενόμενος 3ο άμα Βοσπορίωι καί Ζαχαρίαι τοις όσιωτάτοις συλλειτουργοϊς καί Ίωάννηι καί Θεοκτίστωι τοις θεοφιλεστάτοις πρεσβυτέροις και έκκλησιεκδίκοις Άκακίωι τε καί Χριστοδώρωι τοις θεοσεβεστάτοις διακόνοις καί νοταρίοις έν τοις είρημένοις τόποις την άνα^ήτησιν ποιήσασθαι του είρημένου εύλαβεστάτου 'Ανθίμου τούτον εύρεϊν ού δεδύνημαι. 82 Ζαχαρίας ό όσιώτατος έπίσκοπος τής Μιτυληναίων μητροπόλεως είπεν Καθώς 35 έδίδαξαν προ έμοΰ Βοσπόριος καί 'Ακάκιος οί θεοφιλέστατοι έπίσκοποι τό ίκανόν ποιοΰντες 13 sq. de Anthimo a Theodora augusta occultato cf. Iohannes Ephesius Patrol. Orient. 18 p. 686 et Libérât. 21 [t. II 5 p. 136, 12] O [= aerv], I 3 ccyia om. 0«A 4 ττρωτέρα I 5 Μακάριος] νοτάριοσ Or διάκονοσ νοτάριοσ OeIA 6 φλαβίου OeIA βελισαρίου 0"ΙΛ νόννων ΟΙ 8 'Ρώμηι om. 0»ΙΛ πρώτη? om. Ο» 13—14 ταύτηΐ — έγίνόμεθα om. Ον 14 ττειθαρκοΟντεσ I ι6 έν3 I om. O toTj] τήσ Ον e r ν ν ι8 άγιωτάτωυ O A 19 αύτόν O άττοδεϊξαι 0» ήρημένον Ο 26 έκεΐσε I εύρεϊν αύτόν Ο ιν 28 όττη Ο» 29 πισινουντίων ΟΊ 31 3αΧσΡ'ω Ον 32 έκκλησεκδΙκοις Oe ut solet 34 ήδυνήθημεν I

ι6ο

COLLECTIO SABBAITICA 5

τοις προστεταγμένοις παρά της υμετέρας άγιωσύνης, έγενόμεθα και εν τώι εύαγεϊ εύκτηρίωι οϊκωι τοϋ άγίου αρχαγγέλου Μιχαήλ τώι ττροσκειμένωι τώι εύσεβεϊ παλατίωι και εν τώι άγίωι άποστολείωι τώι όντι êv τοις Όρμίσδου και εν ώι πρότερον κατέμενεν οϊκωι "Ανθιμος ó ευλαβέστατος έν αύτοϊς τοις Όρμίσδου και εν τώι ττροαστείωι αΰτοΰ τώι προστταρακειμένωι τώι εύαγεϊ εΰκτηρίωι οϊκωι τοϋ άγίου Λαυρεντίου και την έν- 5 δεχομένην ερευναν άμα Ιωάννη ι και Θεοκτίστωι ττοιησάμενοι τοις θεοφιλεστάτοις ιτρεσβυτέροις καί έκκλησιεκδίκοις και Άκακίωι και Χριστοδώρωι τοϊς θεοσεβεστάτοις διακόνοις καί νοταρίοις ουδαμώς τούτον εύρεΤν δεδυνήμεθα. 83 Ιωάννης ò Θεοσεβέστατος πρεσβύτερος καί εκκλησιέκδικος της άγιωτάτης μεγάλης εκκλησίας είπε· Κατά την κέλευσιν της υμετέρας άγιωσύνης άμα τοις εϊρημένοις όσιω- ίο τάτοις έπισκόποις καί θεοσεβεστάτοις διακόνοις καί νοταρίοις γενόμενοι εγώ τε καί Θεόκτιστος ò θεοφιλέστατος κατά τους προλεχθέντας υπ' αυτών τόπους τους καί νομι^ομένους ήμϊν κατάδηλον πάντως ποιείν "Ανθιμον τον εϋλαβέστατον, τούτον εύρεϊν ούκ ήδυνήθημεν. 84 θεόκτιστος ò θεοφιλέστατος πρεσβύτερος καί έκκλησιέκδικος είπε · Κάγώ τά αύτά is κατατίθέμαι. 86 Άκάκιος ό θεοσεβέστατος διάκονος καί νοτάριος καί Χριστόδωρος ό Θεοσεβέστατος διάκονος και νοτάριος καί σηκρητάριος διά τοϋ ένός αυτών Χριστοδώρου ε ί π ο ν "Απερ οΐ άμα ήμϊν άποσταλέντες όσιώτατοι επίσκοποι καί Θεοφιλέστατοι πρεσβύτεροι και έκκλησιέκδικοι επί την άνα^ήτησιν 'Ανθίμου τοϋ εύλαβεστάτου εΐρήκασι, τά αυτά καί 2ο ήμεϊς κατατιθέμεθα. επιφερόμεθα δέ και τά τήι προτεραίαι πεπραγμένα, έφ' ώι ταΰτα δήλα αύτώι καταστήσαι, καί ουδαμώς αυτόν εύρεϊν δεδυνήμεθα. 86 Ό άγιώτατος αρχιεπίσκοπος καί πάσα ή άγια σύνοδος είπε - Δήλη μεν ήδη γέγονεν ή "Ανθίμου τοϋ εύλαβεστάτου προαίρεσις ού βουληθέντος εαυτόν φανερόν καταστήσαι παραγενέσθαι τε προς ήμδς εις διόρθωσιν πλήν άλλ' ώς ενεστιν άνθρώπους όντας ημάς 25 άκολουθεϊν τήι άγαθότητι του μεγάλου θεοϋ καί σωτήρος ήμών Ίησοΰ Χριστού τοϋ L ν 6ο πάντας σ ω θ ή ν α ι βουλομένου καί εις έ π ί γ ν ω σ ι ν ά λ η θ ε ί α ς έ λ θ ε ϊ ν , καί τήν μετάTim1 "»^3 ν ο ι α ν " σ π ε ρ τι σωτήριον φάρμακον τοις άμαρτάνουσι παρασχόντος, ώστε δι' αυτής καί τούς άπολισθαίνοντας τής εύθείας όδοϋ πάλιν επ' αύτήν άνακαλεϊσθαι διά τής προσηκούσης μακροθυμίας, καί ήμεϊς σπουδάζοντες τον είρημένον εύλαβέστατον "Ανθιμον 3ο τον δυνατόν περισώσασθαι τρόπον καί αύθις ένδίδομεν αύτώι προθεσμίαν ετέρων ήμερών τριών προς μετάμελόν τε καί τήν τών δεόντων έπίγνωσιν. ών εντός άνα3ητήσουσιν αύτόν Πέτρος τε ò όσιώτατος έπίσκοπος τής Ίουστινιανουπολιτών μητροπόλεως τής δευτέρας Καππαδοκών επαρχίας καί Θαλάσσιος ό όσιώτατος έπίσκοπος τής Βηρυτίων μητροπόλεως καί Δόμνος ό θεοφιλέστατος έπίσκοπος Μαξιμιανουπόλεως τής 35 δευτέρας ΤΤαλαιστινών έπαρχίας και 'Ρωμανός γε μήν καί Ιωάννης οΐ θεοφιλέστατοι πρεσβύτεροι καί έκκλησιέκδικοι τής άγιωτάτης μεγάλης εκκλησίας και πρός γε 'Ανδρέας τε καί Καλώνυμος οΐ θεοσεβέστατοι διάκονοι καί νοτάριοι, καί εϊπερ ευροιεν αύτόν, προ3 cf. Iohannes Ephesius Patrol. Orient. 18 p. 677 sq. O [aerv], I 2 οϊκωι om. I

προκειμένω O v

5 τ ώ : O e I A έν τ ω Ο » " 17 θεοφιλέστατο? I

18 διάκο vos om· I

νοτάριοσ O a v

είπεν Ο γ Ι γ

στήσαι φανερόν Ο Ι

3/4 ώ πρότερον — καί ív 0 » r v I om. Ο Λ

εύλαβεϊ I

1 3 τούτον O a v τοΟτον ôv O e A om. O r I

τήν om. Ο '

καί 1 O r I om. O e v A

21/22 δήλα ταΰτα 0 » ν

29 αυτόν Ο

γ

3 1 τον

1

O

2 3 Ιερά καί ά γ ί α O e A

aev

35 βηρντών μροπόλεωσ O a r v μροπόλεωσ βηρυτίων O e A 1

el Ο ·!

3^—ρ. ι 6 ι , ι προτρέψειαν O

a

προτρέψειεν Ο

I

κατά τόν Ο 1 3 6 παλαιστηνών ΟΙ

ν

προτρέψουσι Χ

1 5 aCrroO Ο ν

διάκονοσ σηκρητάριοσ καί 24 κατα-

3 3 Ιουστινιανιτών Ο γ Ι 3 8 καΒ om. O r

l6l

8y GESTA SYNODI DE ANTHIMÛ τρέψοιεν της είρημένης εντός προθεσμίας μή παραφυγεΐν την ήμετέραν όφείλοντα τάς κατ' οώτοΰ γινομένας άποδύσασθαι μέμψεις. Ύπεσημηνάμην. 87

άκρόασιν

Μετά τήν υπατείαν Φλ' Βελισσαρίου του λαμπροτάτου τήι προ εξ Ειδών Μαίων d. ίο. m. Maii a 536 ίνδικτιώνος ιδ έν τήι φιλοχρίστωι και βασιλευούσηι πόλει 'Ρώμηι ' προκαθε;§ομένου τοΰ δεσπότου ημών τοΟ άγιωτάτου και μακαριωτάτου οίκουμενι- β κοϋ αρχιεπισκόπου και πατριάρχου Μηνα έν τώι μεσαύλωι τώι δυτικώι τοϋ σεβασμίου οίκου της δεσποίνης ήμών της αγίας ενδόξου Θεοτόκου και άειπαρθένου Μαρίας του όντος πλησίον της άγιωτάτης μεγάλης εκκλησίας και εκ μεν τοϋ δεξιού μέρους συνεδρεύοντων αύτώι και συνακροωμένων κατά ευσεβή ίο κέλευσιν τοϋ φιλοχρίστου καί θεοφυλάκτου ήμών βασιλέως Ίουστινιανοϋ τών όσιωτάτων και θεοφιλεστάτων επισκόπων 2 Σαβίνου τοΰ Κανουσίου 3 Έπιφανίου Έκλάνων 4 Άστερίου Σαλέρνων is 5 'Ρουστίκου Φεσούλων 6 Λέοντος Νόλου τών πάντων έκ τής Ιταλών χώρας πρώην μέν απεσταλμένων έκ τής αποστολικής καθέδρας, ύστερον δέ συνόντων παραγενομένωι ένταΰθα Ά γ α π η τ ώ ι τώι τής αγίας μνήμης γενομένωι πάπαι τής πρεσβυτέρας 'Ρώμης 2ο 7 Θαλασσίου τής μητροπόλεως Βηρυτοΰ 8 Μεγάλου τής μητροπόλεως Βεροίας 9 'Ιωάννου Γαβάλων ίο Χριστοφόρου ΤΤορφυρεώνος επαρχίας Φοινίκης παράλου 11 Αρχελάου Κωρύκου 25 12 Δαυίθου τοϋ Κιρκινσίου ΐ3 Αιθέριου Μαριάμμης ΐ4 'Αλεξάνδρου Βαρκουσών ΐ5 Δόμνου Μαξιμιανουπόλεως τής δευτέρας Παλαιστίνης ι6 'Αναστασίου Ίωτάβης 30 ΐ7 'Ιωάννου Ζωόρων ι8 Άστερίου 'Αμάστρεως ΐ9 'Ανδρέου τοϋ Πανίου 2ο Έ π ι τ υ γ χ ά ν ο υ Γέρμης επαρχίας Ελλησπόντου 2ΐ Παύλου Στεκτορίου 35 22 'Ανδρέου Πελτών 23 24 25 26 27

Θεοδώρου Μηροϋ 'Ανδρέου 'Αμυ^όνος Φλαβιανοΰ Κοτένων 'Ηλίου 'Αδριανών Μακεδονίου Βριάνων

Ο [= ae, γ (usque ad 23), ν], I [usque ad 23] ι τήσ ττροθεσμίασ Οτ μή om. O« 2 γενομένασ 0 Γ 4 inscr. πρδξισ έτερα 0 " ν Ι 4 φλαβίου Ο'ΙΛ βελισαρίου ΙΛ 5 πόλε ι Κωνσταντίνου ρ. ι66, 7 6/7 οίκουμενικοϋ om. OarvI ν 2 10 κατά τήν I ι6. 15 coll. 0 " Ι ι8 έκ ] έκ τήσ Ιταλών χώρασ ήγουν 0·Λ 22 βερροΐασ OevI 23 γαβουλών Ο™ 24—ρ. 163, 14 [usque ad p. 162, 6 I] Χριστοφόρου — Κορίνθου] καί τών λοιπών ΟΊ 37 μ (ρου ΟβΛ 38 άμυ^ώνοσ 0»ν 39 κοτέννων Oav Acta conciliomm oecumenicorum. Tom. III

21

COLLECTIO SABBAITICA S

IÓ2 28 Θ ε ο δ ω ρ ί τ ο υ 29 'Αρμονίου

Άλίνδων Καλλιπόλεως

3ο Λεοντίου

Έλενουπόλεως

3ΐ Λ ο γ γ ί ν ο υ

Όρεστιάδος

32 Ι ω ά ν ν ο υ Καισαρείας Βιθυνίας 33 καί M v i n 938

s

' Ι ω ά ν ν ο υ Τ ρ α ι α ν ο υ π ό λ ε ω ς Φ ρ υ γ ί α ς Πακατιανής

έκ δέ τ ο υ ευωνύμου μέρους 34 Ύ π α τ ί ο υ τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς 35 Κ ω ν σ τ α ν τ ί ν ο υ

'Εφέσου

Ήρακλείας της μητροπόλεως

Ευρώπης

36 Ε ΰ σ ε β ί ο υ τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς KUJÍKOU 37 Θ α λ α σ σ ί ο υ τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς L ν 6ι

38 Φ ω τ ε ι ν ο ύ τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς

Χαλκηδόνος

39 Θεαγένους τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς 40 Β ά κ χ ο υ τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς 4ΐ

10

Νικομήδειας Συνάδων

'Αντιοχείας Πισιδίας

Ίλαριανοΰ της μητροπόλεως Πέργης

is

42 Β ο σ π ο ρ ί ο υ Νεοκαισαρείας τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς Π ό ν τ ο υ Πολεμωνιακοϋ 43 Π α ύ λ ο υ τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς

Τυάνων

44 Ά κ α κ ί ο υ τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς

Πισσινοϋντος

45 ' Ε π ι κ τ ή τ ο υ Κ λ α υ δ ι ο υ π ό λ ε ω ς τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς 46 Π έ τ ρ ο υ

της

μητροπόλεως

Όνωριάδος

Ίουστινιανουπόλεως

της

δευτέρας

Κ α π π α δ ο κ ώ ν 2ο

επαρχίας 47 Ζ α χ α ρ ί ο υ τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς

Μιτυλήνης

48 Ή δ ί σ τ ο υ τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς

Κίου

49 Μάρκου τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς

Ά π α μ ε ί α ς τ η ς Βιθυνών ε π α ρ χ ί α ς

5° Αυξεντίου τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς Σηλυβρίας 5ΐ Τιμοθέου τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς 52 ' Ι ω ά ν ν ο υ τ η ς μ η τ ρ ο π ό λ ε ω ς

25

Βερόης Βοσπόρου

53 Δ ο μ ε τ ι α ν ο ΰ Ζικχίας 54 Κ α λ ώ α Σμύρνης 55 Έ π ι φ α ν ί ο υ 56 Ά β ρ α μ ί ο υ

Ήρακλείας της επαρχίας

Όνωριάδος

so

Κρατίας

57 'Αλεξάνδρου

Κολωνείας

58 Ευγενίου Τ ί ο υ 59 Κυριακού Θ ε ο δ ο σ ι ο υ π ό λ ε ω ς ε π α ρ χ ί α ς Φ ρ υ γ ί α ς Πακατιανής 6ο Ε υ σ τ α θ ί ο υ Τ ι β ε ρ ι ο υ π ό λ ε ω ς 6ι Θ ε ο δ ό τ ο υ

35

Εύροίας

62 Εύσεβίου Παλαιάς π ό λ ε ω ς 63 Θ ε ο δ ώ ρ ο υ

Γορδίου

64 Μ α τ θ α ί ο υ Κύμης 65 'Αλεξάνδρου

Έλού^ων

to

66 καί ' Ι ω ά ν ν ο υ τ ο υ Μιδαείου 67-70 σ υ μ π α ρ ό ν τ ω ν δέ α ύ τ ώ ι καί συνακροωμένων καί Θεοφάνους καί Π ε λ α γ ί ο υ τ ω ν θ ε ο φ ι λ ε σ τ ά τ ω ν διακόνων τ η ς α π ο σ τ ο λ ι κ ή ς καθέδρας καί Μηνά καί Π έ τ ρ ο υ τ ω ν

Ο [ = AEV], I [INDE A 7 USQUE AD 9] 4 ΌΡΕΝΤΙΆΔΟΣ O AV 6 ΚΑΤΤΑΤΙΑΝΉΣ O AV ΤΉΣ ΜΗΤΡΟΠΌΛΕΩΣ ΣΥΝΆΔΩΝ ΚΑΊ ΤΩΝ ΛΟΙΠΏΝ I 29 ΚΑΛΩΝΑ Ο ΚΣΛΛΩΝΔ Ο Ν 34 ΚΟΠΤΑΤΙΑΝΉΣ O A

10—P. 163, 14 ΕΎΣΕΒΊΟΥ — ΚΟΡΊΝΘΟΥ] ΘΕΑΓΈΝΟΥΣ 14 ΤΤΙΣΣΙΔΊΑΣ Ο 28 ^ΗΚΧΊΑΣ O E ^ΙΚΧΏΝ Ο Ν 4 1 ΜΗΔΑΊΟΥ ΟΛ

87—90 GESTA SYNOD! DE ANTHIMO θεοσεβεστάτων ν ο τ α ρ ί ω ν καί τ ί ν ω ν ε ύ λ α β ε σ τ ά τ ω ν ύ π ο δ ι α κ ό ν ω ν καί έκδίκων καί λ ο ι π ώ ν κληρικών τ ο ΰ ctüroö α π ο σ τ ο λ ι κ ο ύ Θρόνου, οι καί συμπαρόντες ε τ υ χ ο ν τταραγευομένωι ενταύθα Ά γ α π η τ ώ ι τ ώ ι της ά γ ι α ς μνήμης γενομένωι π ά π α ι της πρεσβυτέρας

'Ρώμης

7 1 . 7 2 καί Μ ά γ ν ο υ πρεσβυτέρου καί Η ρ α κ λ ε ί ο υ διακόνου καί άποκρισιαρίων Έ φ ρ α - 5 ιμίου τ ο υ ό σ ι ω τ ά τ ο υ π α τ ρ ι ά ρ χ ο υ της έν Θεουπόλει ά γ ι ω τ ά τ η ς εκκλησίας 73 Σ α β ί ν ο υ διακόνου της ά γ ι α ς Χ ρ ι σ τ ο ύ τ ο ΰ θεοΰ η μ ώ ν 'Αναστάσεως πληροΰντος τάς αποκρίσεις Πέτρου τ ο υ ό σ ι ω τ ά τ ο υ π α τ ρ ι ά ρ χ ο υ

'Ιεροσολύμων

74 Στεφάνου διακόνου και άποκρισιαρίου Σ ω τ η ρ ί χ ο υ τ ο ΰ ό σ ι ω τ ά τ ο υ ε π ι σ κ ό π ο υ Καισαρείας της μητροπόλεως Καππαδοκίας π ρ ώ τ η ς

ίο

75 Γαιανοϋ πρεσβυτέρου και άποκρισιαρίου Έ λ π ι δ ί ο υ τ ο ΰ ό σ ι ω τ ά τ ο υ ε π ι σ κ ό π ο υ ' Α γ κ ύ ρ α ς της μητροπόλεως Γαλατίας π ρ ώ τ η ς 76. 77 Δ ι ο ν υ σ ί ο υ καί Καλλινίκου διακόνων καί ά π ο κ ρ ι σ ι α ρ ί ω ν Φ ω τ ί ο υ τ ο ΰ ό σ ι ω τ ά τ ο υ ε π ι σ κ ό π ο υ της μητροπόλεως Κορίνθου ι.Γ>

π α ρ ό ν τ ο ς §έ καί τ ο ΰ ευλαβούς κλήρου της βασιλευούσης πόλεως -

88

Εύφήμιος ό Θεοσεβέστατος διάκονος καί πριμικήριος ν ο τ α ρ ί ω ν είπε Δις ή δ η συνελθούσης της ά γ ι α ς υ μ ώ ν συνόδου κ α τ ά κέλευσιν τ ο ΰ εύσεβεστάτου καί γ α λ η ν ο τ ά τ ο υ η μ ώ ν βασιλέως καί διαφόρων ευλαβών μ ο ν α χ ώ ν εκ τε της βασιλίδος τ α ύ τ η ς πόλεως εκ τε της Θ ε ο υ π ο λ ι τ ώ ν καί πρός γ ε της Ί ε ρ ο σ ο λ υ μ ι τ ώ ν τ η ν ι κ α ΰ τ α π α ρ α γ ε γ ο ν ό τ ω ν προήλθε τ ι ν ά επί Ά ν θ ί μ ω ι , καθά τ ά περί τ ο ύ τ ω ν π ρ α χ θ έ ν τ α δηλοϊ.

έν οίς κατά π ρ ώ τ η ν τε καί δευ- 2ο

τέραν τ ά ξ ι ν προθεσμίαι ρηταί δέδονται επί άνα3ητήσει τ ο ΰ α ΰ τ ο ΰ ευλαβεστάτου άνδρός. έπεί τ ο ί ν υ ν καί τ ή ν έν ύστέρωι δεδομένην π α ρ ' υ μ ώ ν προθεσμίαν διαδραμεΐν συνέβη συνεληλυθυίας τε αύθις της ύμετέρας ά γ ι ω σ ύ ν η ς π α ρ α φ υ λ ά τ τ ο υ σ ι τ ή ν υμετέραν άκρόασιν οί είρημένοι εύλαβέστατοι μοναχοί αιτούντες είσόδου τυχεϊν, ύποβάλλομεν πρός τ ό π α ρ ι σ τ ά - Μ v i l i 939 μενον. 89 90

25 Ό ά γ ι ώ τ α τ ο ς άρχιεπίσκοπος καί π δ σ α ή ά γ ι α σύνοδος είπεν - Ε ί σ ί τ ω σ α ν . Καί εϊσήλθον Μαριανός ό θεοφιλέστατος πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής Δ α λ -

μ α τ ί ο υ τ ο ΰ της όσιας μνήμης καί εξαρχος συν α ύ τ ώ ι τε οί θεοφιλέστατοι πρεσβύτεροι καί ά ρ χ ι μ α ν δ ρ ί τ α ι τ ώ ν κ α τ ά τήνδε τ ή ν βασιλίδα π ό λ ι ν ε υ α γ ώ ν μ ο ν α σ τ η ρ ι ώ ν ι

L ν 64

' Α γ α π η τ ό ς της Δ ί ο υ

30

2 Διόσκορος της ά γ ί α ς Ευφημίας 3 ' Α γ ά π ι ο ς της Θ α λ α σ σ ί ο υ 4 Παΰλος τ ώ ν

'Ρωμαίων

5 Ά ν τ ω ν ΐ ν ο ς της Εύσεβίου 6 Στέφανος τής ' Ο λ υ μ π ί ο υ 7 'Αναστάσιος τ ώ ν

35

'Ρωμαίων

8 Δημήτριος τής Φ ω κ ά 9 Κυριάκος τής Εύφημίου ίο Ζωίλος τής Θεοδότου

Ο [ae, r (inde a 1 5 usque ad 29), I (inde a 1 5 usque ad 27), ν ] i l γαινοΟ O v

1 3 διονυσίου διακόνου καί καλλινίκου διακόνου τών O e A

1 6 διάκονοσ καί πριμμικήριοσ νοταρίων O βέστατου I λυθείασ I

2ο κατά τήν I 24 άτταιτουντεσ I

e

νοτάριοσ διάκονοσ καί πριμμικήριοσ O a r v I

21 δίδονται O e

αυτού om. O a

ύποβάλλομεν οΰν O e A

ρ. ι66, 2 Σκυθόπολιν μοναχών] είσελθόντων αύτών I μαρινιανόσ O e

μονήσ om. O a v

1 5 ευλαβέστατου O e

22 êv om. O r

24/25 τ ά παριστάμενα I

27 εϊσήλθον —

27 εϊσήλθον O e είσήλθεν Ο ν εΙσήλθε O a r intrauit Λ

28/29 άρχιμανδρίται καί πρεσβύτεροι 0 Γ

3ο—ρ. ι66, 2 'Αγαπητός — μοναχών om. O r

1 7 ευλα22/23 συνελη-

3 2 άγαπητόσ Oav

29 τήνδε om. O r

34 άντώνιοσ O a v

O e A όλύμπου άντωνϊνοσ Ο» όλύμπου άδοσ άντωνίνοσ Ο ν 21*

3 5 ολυμπίου

164

COLLECTIO SABBAITICA 5

11 'Ιουλιανός της Εύφημίου 12 Στέφανος των Προμώτου ΐ3 Ζήνων της αγίας Θεοτόκου έν τήι πηγή ι ΐ4 'Αλέξανδρος τοΰ καλαμίου ΐ5 Δάδας της Καιουμα ι6 'Ρόδων της Θεοδώρου ΐ7 Γεννάδιος της Κυριακού ι8 Θεόδωρος της Μαρωνίου ΐ9 Σίλας της 'Ηλία 2ο Παύλος της Σαμουηλίου 2ΐ Ιωάννης της Θεοδώρου 22 Κυρίων των Αιγυπτίων 23 Βασίλειος της Κυρακωνδ 24 'Ιωάννης του αγίου αποστόλου Θωμδ έν τοΤς Μοδέστου 25 Μάρκος της Θεοδώρου 26 Φλαβιανός πρεσβύτερος και δευτεράριος της Μοδέστου των Λυκαόνων 27 Μαρίνος της Παύλου 28 Θεόκτιστος της άγιας Θεοτόκου πλησίον των Ίώβ 29 Θεόδωρος της Τρύφωνος 3ο Κοσμάς του άγίου 'Ιωάννου εν τοις Στουδίου 3ΐ Πέτρος της άγίας Θεοτόκου και τοΰ άγίου Διομήδους έν Ιερουσαλήμ 32 Ελευθέριος του άγίου Κυριακού 33 'Αλέξανδρος της Άβραμίου 34 Θεόδωρος της Ίώβ 35 Τρύφων της Έλπιδίου 36 Στέφανος της Κώνστα 37 Βαβύλας της Δανιήλ έν τώι στύλωι 38 'Ιωάννης της 'Αναστασίου 39 "Ανθιμος της Νέωνος 4° 'Ιωάννης του άγίου Μιχαήλ των Χαρισίου 4ΐ 'Ιωάννης της Μάρα' πλησίον της Άετίου κινστέρνης 42 Φωκάς της Ίωνα πλησίον του Δευτέρου 43 Ζώσιμος της Ευτυχίου των Λυκαόνων 44 Τιμόθεος της 'Αστεριού 45 Στρατόνικος της Δομετίου 46 Πολυχρόνιος του αίθρίου 47 'Ανδρέας των 'Ρωμαίων πλησίον της κινστέρνης 48 Μαρτύριος της Πέτρου πλησίον των 'Αποστόλων 49 'Ανδρέας της άγίας Θεοτόκου πλησίον του άγίου Αουκδ 5ο Μάρκος του άγίου Κυρίκου 5ΐ 'Ιάκωβος της Άβίβου Σύρος 52 'Αττικός των Εύκρατάδων 53 'Ιωσήφ της άγίας Θεοτόκου έν τώι λιθοστρώτωι 54 Παύλος του άγίου άποστόλου Πέτρου πλησίον του παλατίου Ο [ = aev] 2 ττρομότου Oe 10 σαμοηλίου 0» τ av 36 alfepfou O 4° κηρύκον Ο

14 θωμδ τοΟ όατοστόλον 0 a

3 1 &τοΟ O av

go G E S T A S Y N O D I D E A N T H I M O

165

55 'Αναστάσιος -πρεσβύτερος και δευτεράριος τοΰ άγίου Φιλίππου έν τώι βρεφοτροφείωι 56 Γεώργιος της Κύρου 57 58 59 6ο 6ι 62

Εύσέβιος της Συμεωνίου Ζωτικός του ócyíou 'Ανδρέου πλησίον της Σατορνίνου πάρτης s Κυριάκος του άγίου 'Ιωάννου των Σύρων Ζώσιμος της Μαξιμίνου Πολυχρόνιος των Κρητικών ΠαΟλος της άγίας Ερμιόνης και των υπό Θεούπολιν ίο 63 ΠαΟλος μοναχός και άποκρισιάριος μονής της Μάρωνος 64 Σευηριανός πρεσβύτερος και άρχιμανδρίτης μονής Ζωόρα των Θερμών Σύρος 65 Κασσισας πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής Λουκά Σύρος 66 Συμεώνης διάκονος και άποκρισιάριος τής 'Ιακώβου 67 'Ιωάννης διάκονος καί άττοκρισιάριος τής Θεοδώρου is 68 Στέφανος πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής Εύξερίου 69 'Ιωάννης πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του κυρίου Θωμά Σύρος 7ο Θωμάς πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής 'Ααρών Σύρος 7ΐ Φωτεινός μοναχός καί άποκρισιάριος μονής τοΰ άγίου Στεφάνου 72 Θεόδωρος διάκονος καί άποκρισιάριος τής εκκλησίας Έρενδηληνών ·ζο 73 Σέργιος πρεσβύτερος καί περιοδευτής οί πάντες πράττοντες ύπέρ τε εαυτών καί των λοιπών ετι μην καί τών ύπό τούς άγιους Χριστού του αληθινού θεοϋ ημών τόπους Μ v i l i 942 74 ΔομνΤνος πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Μαρτυρίου 75 'Ησύχιος πρεσβύτερος και άρχιμανδρίτης μονής τοϋ μακαρίου Θεοδοσίου 25 76 Κασσιανός πρεσβύτερος τής λαύρας τού μακαρίου Σάβα 77 Κυριάκος πρεσβύτερος καί ηγούμενος τών πυργιών τοΰ Ίορδάνου 78 Νέσταβος πρεσβύτερος λαύρας τοϋ μακαρίου Φιρμίνου 79 Τερέντιος πρεσβύτερος τής Νέας λαύρας 8ο Λεόντιος μοναχός καί ηγούμενος καί τοποτηρητής τής ερήμου πάσης 30 8ι Τραϊανός πρεσβύτερος τών πυργιών τοΰ Ίορδάνου 82 Πολύευκτος διάκονος τής μονής τοΰ άββδ Θεοδοσίου 83 Θεόδωρος διάκονος καί μοναχός τής Νέας λαύρας 84 Κύρικος διάκονος καί μοναχός τής αύτής Νέας λαύρας L ν 65 85 Αναστάσιος διάκονος μονής τοΰ μακαρίου Μαρτυρίου 35 86 Μάμας μοναχός τής αύτής μονής 87 'Ιωάννης μοναχός τής αύτής μονής 88 'Ιουλιανός μοναχός μονής τοΰ άββα Θεοδοσίου οί πάντες ύπέρ τε τών οικείων μοναστηριών και πάντων τών έν τήι έρήμωι τής άγίας πόλεως μοναχών 4ο 8g 'Ιωάννης πρεσβύτερος τής πεδιάδος καί ύπέρ πάντων τών έκεϊσε μοναχών go Θεωνάς πρεσβύτερος τοΰ Σινδ όρους καί άποκρισιάριος τοΰ τε όρους καί τής έκκλησίας Φαράν καί λαύρας 'Ραιθοϋ ύπέρ πάντων τών έκεϊσε μοναχών Ο [ = aev] 9 έρμιώνησ Ο δηλινών Ο

ιΤ

34 κήρυκοσ Ο

τ

ΐ 2 σεβηρκχνόσ Ο»

24 cf. ad p. 158, 23

5 Θαλάσσιος ελέει θεού επίσκοπος τής λαμπρδς Νικομηδέων μητροπόλεως τής Βιθυνών επαρχίας όρίσας ύπεσημηνάμην: — 6 EGO

SABINVS

RECORDATIONIS

EPISCOP'

SANCTAE

ECCLESIAE

CANVSINAE

DEFINITIONEM

SANCTAE

PATRIS NOSTRI PAPAE AGAPETI DE PERSONA ANTHIMI TRAPEZVNTII

QVONDAM EPISCOPI SEQVENS IN OMNIBVS SVBSCRIPSI :

20

7 EGO EPIPHANIVS EPISCOP* SANCTAE ECCLESIAE ECLANENSIS DEFINITIONEM

SANCTAE

καί τά λοιπά ομοίως διά 'Ρωμαϊκών γραμμάτων: — 8 EGO ASTERIVS EPISCOP'

SANCTAE ECCLESIAE

SALERNITANAE

DEFINITIONEM

Καί τ ά

λοιπά ομοίως: — 9 EGO RVSTICVS EPISCOP' SANCTAE ECCLESIAE FESVLANAE DEFINITIONEM SANCTAE Kaì 25

τά λοιπά ομοίως: — ΙΟ IN NOMINE DOMINI IHESV CHRISTI LEO EPISCOP* ECCLESIAE NOLANAE DEFINITIONEM

καί τά λοιπά ομοίως: — 11

THEOPHANES

DIACOn'

SANCTAE

ECCLESIAE

ROMANAE

DEFINITIONEM

Καί

τά

λοίπά

Καί

τά

λοίπά

ομοίως: — 12 PELAGIVS

DIACON*

3ο SANCTAE ECCLESIAE ROMANAE

DEFINITIONEM

ομοίως: — ΐ3 'Αναστάσιος ελέει θεού έπίσκοπος τής Νικαέων μητροπόλεως τής Βιθυνών επαρχίας διά τής άναγνώσεως τοϊς πεπραγμένοις έπιστάς σύμψηφος γενόμενος πδσι τοις όρισθεΐσιν ύπεσημηνάμην: — 35 Ο [ae, r (usque ad 13), ν], I [usque ad 13], D [usque ad 6] 2 αύτοΰ om. I 4 κανωνικοΟσ O a v D κοινωνούσ O a v D 6 αϊ ύπογραφαί D om. I 7 ελέω O e r I νέασ ρώμησ O" 7/8 υπέγραψα O e A 9 ελέω O e I 1 1 Ιλέω O e I 12 τ ω ν I εΰρωπέων O e 12/13 á y í a j — εκκλησίας om. O r I 13 υπέγραψα 0 e 1 4 — p . 186,25] καί ol λοιποί όμοίωσ O r I 1 4 ελέει ΘεοΟ om. O e 1 4 / 1 5 τ ή σ — έπαρχίασ 0 » ν κυ^ίκου Ο β Λ ι 6 — 1 7 om. Ο β Λ ι 8 — 3 2 καί μετά ταύτα ΐπτέγραψαν oi ρωμαίοι ^ωμαιστι σαβΐνοσ έττίσκοττοσ έπιφάνιοσ έπίσκοποσ άστέριοσ έπίσκοποσ ρουστίκιοσ έττίσκοττοζ νόμινε δόμινε έττίσκοποσ [επίσκοποι O a ] καί διάκονοι στέφανοσ καί πελάγιοσ πάντεσ ρωμαίοι καί μετά ταύτα υπέγραψαν ελληνιστί O a v 18 έοοΝ O e saBÏNS O e convsÍcon8 O e 18. 25. 27. 29. 31 δεπΝίτιόΝΕ O e 19/20 quondam Trapezuntini Λ 2θ EPICCOPI O c seguendo Λ 2 ΐ . 23. 25 ioòn O e 21 Esculanae Λ 27 ι , έ ο Ν Ν O e 29 zheophón8s 0 e cotNCTas O e 33 έλέω 0 e

131 S V B S C R I P T I O N E S

183

14 Αυξέντιος έλέει θεού έττίσκοπος της Σεβαστηνών διά της αναγνώσεως τοις πεπραγμένοις έπιστάς σύμψηφος γενόμενος πασι τοις όρισθεΐσιν ύπεσημηνάμην: — ΐ5 Θεόδουλος έλέει θεού επίσκοπος της Ίκονιέων μητροπόλεως διά της άνα- M v i n 971 γνώσεως τοις πεπραγμένοις έπιστάς σύμψηφος γενόμενος έν πασι τοις όρι- s σθεϊσιν ύπεσημηνάμην: — ι6 Θεαγένης έλέει θεοϋ επίσκοπος της Συναδέων μητροπόλεως όρίσας ύπεσημηνάμην: — ΐ7 Βάκχος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Άντιοχέων λαμπρδς μητροπόλεως της Πισιδών έπαρχίας όρίσας ύπεσημηνάμην: — ίο ι8 Μάμας έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Μελιτηνών άγιωτάτης έκκλησίας άναγνούς πάντα τά πεπραγμένα και σύμψηφος γενόμενος έπί πασιν ύπεσημηνάμην: — ΐ9 Ίλαριανός έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Περγαίων μητροπόλεως άγιωτάτης εκκλησίας όρίσας ύπεσημηνάμην: — 2ο Βοσπόριος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Νεοκαισαρέων μητροπόλεως όρίσας is ύπεσημηνάμην: — 2ΐ Παύλος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της κατά Τύανα της μητροπόλεως άγιωτάτης τοϋ θεοϋ έκκλησίας όρίσας ύπεσημηνάμην: — 22 Κόνων έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Σιδητών μητροπόλεως δια της αναγνώσεως τοις πεπραγμένοις έπιστάς όρίσας ύπεσημηνάμην: — 2ο 23 Άκάκιος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Πισινουντίων ή γοϋν της Ίουστινιανουπολιτών μητροπόλεως όρίσας ύπεσημηνάμην: — 24 Προκόπιος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Γαγγρηνών μητροπόλεως διά της αναγνώσεως τοις πεπραγμένοις έπιστάς σύμψηφος γενόμενος έν πδσι τοις όρισθεΐσιν ύπεσημηνάμην: — 2s 25 Πέτρος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Ίουστινιανουπολιτών (μητρο)πόλεως της δευτέρας Καππαδοκών έπαρχίας όρίσας ύπεσημηνάμην: — 26 Μάρκος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Άπαμέων μητροπόλεως της Βιθυνών έπαρχίας όρίσας ύπεσημηνάμην: — 27 "Ηδιστος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της κατά Κίον την μητρόπολιν άγιωτάτης ao έκκλησίας όρίσας ύπεσημηνάμην: — 28 'Υάκινθος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Μιλησίων μητροπόλεως διά της αναγνώσεως τοΤς πεπραγμένοις έπιστάς σύμψηφος γενόμενος έν πασι τοις όρισθεΐσιν ύπεσημηνάμην: — 29 Ιωάννης έλέει θεοϋ έπίσκοπος Βοσπόρου όρίσας ύπεσημηνάμην: — 35 3° Θαλάσσιος έλέει θεοϋ έπίσκοπος της Βηρυτίων φιλοχρίστου μητροπόλεως όρίσας ύπεσημηνάμην: — Ο [ = aev] ι ίλίω Ο e

semper om. O A

ι—3 toïç —

ϋττεσημηυάμην 0 · ν καί τ ά λοιττά O e

διά — όρισθεΐσιν om. O e A

4—6

9 τήσ — μητροττόλεωσ O a v άντιοχείασ O A 1 1 / 1 2 ά ν α γ ν ο ύ σ — ττδσιν O όρίσασ O

av

av β

όρίσασ Ο Λ

νεοκαισαρείασ Ο Λ

έτπστάσ O a v σίδησ των O e A

OeA

β

πισσιδων O e v

1 3 / 1 4 τήσ •— έκκλησίσσ Ο β Τ -πίργτγτ Ο Λ

ig πισιδητών

Oa

26 τή$ — μητροπόλεως] Ιοι/σπνιανουττόλεωσ O A μιλησσίων O a v

οπταμεΐασ Ο«

3°/3

Γ

19/20 τ ή σ '

—

2 1 / 2 2 τ ή σ 1 — μητροιτόλεωσ O a v -τπσσινούν23/24 διά — όρισθεΐσιν O a v όρίσασ O e A

μητροπόλεως ρ. 1 1 5 , 8 ττόλεωσ O a v

τήσ — έκκλησίασ O

32/33 διά — όρισθεΐσιν om. O e A

ττόλεωσ O a T βηρυτοϋ O e A

15 τήσ —

1 7 / 1 8 τ ή σ 1 — έκκλησίασ O a v τυάνων O e A

e

έπαρχίασ O

1 1 τ ή σ — έκκλησίασ O a v μελιτηνήσ O e A

23 τήσ — μητροπόλεωσ 0 » ν γ ά γ γ ρ α σ O e A av

4 hìnc inde ελεεί θεοϋ

7 τήσ — μητροττόλεωσ O a v συνάδων O e A

av

κίου Ο« om. Λ

35 υπέγραψα Ο ν

3

28 τ η σ 1 — 2

μελησίων

Oe

36 τήσ — μητρο-

184

L ν 96

M v i n 974

COLLECTIO SABBAITICA 5

31 Μέγας έλέει θεοΰ έπίσκοπος της Βεροαίων φιλοχρίστου πόλεως τοΰ πρώτου Σύρων έθνους όρίσας ύπέγραψα: — ύπογραφαί διά Συριακών γραμμάτων: — 32 Χριστοφόρος έλέει Θεού επίσκοπος ΤΤορφυρεώνος επαρχίας Φοινίκης παράλου όρίσας υπέγραψα: — ·Γ> 33 Αιθέριος έλέει θεοΰ επίσκοπος της Μαριαμμιτών φιλοχρίστου πόλεως της δευτέρας Σύρων επαρχίας όρίσας υπέγραψα: — 34 Δομετιανός έλέει θεοΰ επίσκοπος του έθνους των Ζικχών όρίσας υπέγραψα: — 35 Εΰσέβιος έλέει θεοΰ έπίσκοπος Παλαιάς πόλεως αγίας του θεοΰ έκκλησίας όρίσας υπέγραψα: — ίο 36 'Αναστάσιος έλέει θεοΰ έπίσκοπος της κατά Ίωτάβην τήν νήσον άγιωτάτης τοΰ θεοΰ έκκλησίας της τρίτης Παλαιστίνων έπαρχίας όρίσας υπέγραψα: — 37 Δόμνος έλέει θεοΰ έπίσκοπος της Μαξιμιανουπόλεως Παλαιστίνης δευτέρας όρίσας υπέγραψα: — 38 'Αρχέλαος έλέει θεοΰ έπίσκοπος της Κωρυκεωτών πόλεως όρίσας υπέγραψα: — ι» 39 Ιωάννης έλέει θεοΰ έπίσκοπος Ζωόρων της τρίτης Παλαιστίνων έπαρχίας όρίσας υπέγραψα: — 4° 'Αλέξανδρος έλέει θεοΰ έπίσκοπος της Βαρκουσηνών ήτοι Ίουστινιανουπολιτών πόλεως όρίσας υπέγραψα: — 4ΐ Πελάγιος έλέει θεοΰ έπίσκοπος της Παρνασέων πόλεως όρίσας υπέγραψα: — 2ο 42 Ευγένιος χάριτι θεοΰ έπίσκοπος της κατά Τίον αγίας τοΰ θεοΰ έκκλησίας όρίσας υπέγραψα: — 43 Ευστάθιος έλέει θεοΰ έπίσκοπος της Τιβεριουπολιτών πόλεως όρίσας ύπέγραψα: — 44 Έπιφάνιος έλέει θεοΰ έπίσκοπος της κατά Ήράκλειαν αγίας τοΰ θεοΰ έκκλησίας όρίσας ύπέγραψα: — 25 45 Άβράμιος έλέει θεοΰ έπίσκοπος της κατά Κρατίαν άγίας τοΰ θεοΰ έκκλησίας όρίσας υπέγραψα: — 46 Παΰλος έλέει θεοΰ έπίσκοπος πόλεως Στεκτορίου όρίσας ύπέγραψα: — 47 Άστέριος χάριτι θεοΰ επίσκοπος της κατά "Αμαστριν άγιωτάτης έκκλησίας όρίσας ύπέγραψα: — so 48 'Ιωάννης έλέει θεοΰ έπίσκοπος της κατά Καισάρειαν αγίας τοΰ θεοΰ έκκλησίας όρίσας ύπέγραψα: — 49 'Ανδρέας έλέει θεοΰ έπίσκοπος της Πελτηνών πόλεως άγίας τοΰ θεοΰ έκκλησίας όρίσας ύπέγραψα: — 5° Λεόντιος έλέει θεοΰ έπίσκοπος της κατά Έλενούπολιν άγίας του θεοΰ έκκλησίας 35 όρίσας ύπέγραψα: — Ο [ = aev] ι τ η σ — ττόλεωσ O a v βεροίασ O e A βερροιαίων συριστικών O e v 4 παραλίου O e om. Λ b/y τήσ 1 Ο μαριαμιτών Ο ν 8 του — Ζικχών O a v ¿ηκχίασ O e A έ π α ρ χ ί α σ O a v Ιωτάβησ O e A 12 παλαιστηνών Ο ν

Ον 2 ύπεσημη'νάμην 0 e 3 συρικών O a av e — έπαρχίασ O μαριάμμησ O Mariamnius Λ g άγίας — έ 5 locos quos collegit Holl ad Epiphan. 64, 4 p. 410, 8 5/6 = exc. Vili 6 = exc. VI 8—14 cf. exc. II 18. 19 cf. exc. XI 19—23 locum Origenis qui accurate respondeat, non inuenio, sed cf. Hieron. ep. 124 p. 98, 9—12. m , i3sq. 23. 24. cf. exc. XIII 33 ση ότι καί πρό της πέμπτης οίκουμενικης συνόδου ό 'Ούριγένης άνεθεματίσθη παρά τών άγιων πατέρων Oe in mg. O [= aerv], I ι αίρετικών δόξασ Oav 2 βλασφημίασ OaeT 3 του υίοΟ είναι Oe 4 προσέθηκε Or ν a 1 arv αύτοϋ Ο 5 ôyiov om. O τό πνα τό άγιον Ο 6 κτίσμα O 7 πρώτω ΟΙ, deleui cl. p. 209, ι 8 οΰτωσ εΙπών Oav 10 καί1 om. Oav ιο/ιι καί μή — περιαιρετέον om. I il yàp ή 0 e 13 συγκρατεϊν I 15 Toöom. Or προσενεγκεϊν OarT ό om. 0 e 16/17 τήν δύναμιν λ r r τοΰ Θϋ Ο 17 δυσφημίασ O , corr. O 19 αμαρτήματα I τοϋτο καί Ο" έκπεσόντων I 20/2Ι κατά — ένεβλήθη] κάτω τη [τη om. Or] άλογία [άλογήσαντα Ο1] Ινεβλήθη [άττεβλήθη Or] ΟγΙ 22 άποτιθέμενα τά σώματα O e T τήν κακίαν άποτιθέμενα OrI 23 τιμωρίαν Οβ 24 ο0τοσ Oa e e av ν 25 φρίξειε O 26 βδελλύξηται 0 τε om. O 29 τυχόν om. Ο 3 1 τε om. 0 Γ ν av 32 δέ om. Ο 33 άπωλείας scripsi άπωλείασ βλασφημίασ O άττωλεΐασ καί βλασφημίασ ΟγΙ βλασφημίασ 0 e παρεχομένου Oav

IVSTINIANVS CONTRA ORIGENEM

IP!

θεμα γενομένου μετά των μυσαρών αΰτοϋ δογμάτων; ει γαρ καί δοίη τις τον θεομάχον ' όύριγένηυ, όπερ καί παρά τοις άλλοις αίρετικοϊς ευρίσκεται, άναμϊξαι τινά τοις πονηροϊς αύτοΟ συγγράμμασιν έκ των ορθών δογμάτων, ταύτα ούκ ίδια εκείνου καθέστηκεν, άλλα της αγίας του θεοϋ εκκλησίας ύπάρχει. καί τοΟτο δέ αύτό κακούργως εκείνος και προς όατάτην των όατλουστέρων έμηχανήσατο. ταϊς γαρ τών Ελλήνων μυθολογίαις έν- 5 τραφείς καί ταύτας επεκτεϊναι βουλόμενος έσχηματίσατο τάς θείας δήθεν έρμηνεύειν γραφάς, ίνα τούτωι τώι τρόπωι τά έαυτοΟ μυσαρά δόγματα τοις τών Θείων γραφών ύπομνήμασιν άναμίξας κακοήθως τήν Έλληνικήν καί Μανιχαικήν αΰτοϋ πλάνην καί Άρειανικήν μανίαν είσαγάγηι καί τους μή ήκριβωμένους τά τής Θείας γραφής δυνηθήι δελεάσαι. τί γάρ έτερον παρά τά Γίλάτωνι είρημένα τώι τήν Έλληνικήν μανίαν πλατύναντι ' ύύριγένης ίο έξέθετο; ή παρά τίνος έτέρου "Αρειος λαβών τήν οίκείαν συνεγράψατο νόσον ό πρός δλεθρον τής εαυτού ψυχής εις τήν άγίαν καί όμοούσιον τριάδα βαθμούς έπινοήσας; έν τίνι δέ ούτος του Μανιχαίου άπολιμπάνεται ό λέγων τάς τών ανθρώπων ψυχάς δια αμαρτίας τοις σώμασι τιμωρίας χάριν έμβληθήναι, ώς δή πρώτον μεν νόας ούσας καί αγίας δυνάμεις, επειτα κόρον λαβούσας τής Θείας Θεωρίας και προς το χείρον τραπείσας και διά τούτο is τής τού Θεού άγάπης άποψυγείσας καί έντεΰθεν ψυχάς όνομασθείσας και τιμωρίας χάριν τοις σώμασιν έμβληθείσας; όπερ καί μόνον ίκανόν ήν εις τελείαν αύτοΰ κατάκρισιν οία τής 'Ελληνικής υπάρχον δυσσεβείας. τού γάρ θεού εΐπόντος π ο ι ή σ ω με ν ά ν θ ρ ω π ο ν Gen. 1, 26 κ α τ ' ε ί κ ό ν α καί ό μ ο ί ω σ ι ν ή μ ε τ έ ρ α ν ευρίσκεται κατά τους έκείνου ματαίους λόγους σώμα μόνον δίχα ψυχής κατ' είκόνα καί όμοίωσιν γενόμενον του θεού, εάν δλως προϋπήρχε 2ο ψυχή και μετά τό γενέσθαι τό σώμα ένεβλήθη ή κατηγγίσθη έν αΰτώι, και ανάγκη πάσα τοϋ λέγειν καί αυτόν τόν θεόν τον του ανθρώπου δημιουργόν σώμα ύπάρχειν ώς τό σώμα κατ' είκόνα και όμοίωσιν ιδίαν ποιησάμενον. πώς δέ δύναται εΐκών είναι τού PG 951 ασωμάτου τό σώμα; δι' ö μή γένοιτο τούτοις Χριστιανούς συνθέσθαι. εΐ δέ κατά τήν ' ύύριγένους βλασφημίαν προυπήρχον αί ψυχαί καί διά τό άμαρτήσαι αύτάς τιμωρίας 25 χάριν εις τά σώματα κατεπέμφθησαν, ίνα παιδευθεΐσαι σωφρονήσωσιν, έχρήν αύτάς μηκέτι άμαρτάνειν. εί γαρ πρός κόλασιν τήι ψυχήι διά τήν άμαρτίαν έδόθη τό σώμα, ώστε αύτήν όδυνωμένην παιδευθήναι πρός τό τιμδν τόν Θεόν, πώς συνεργεί καί συ- L ν 641 ν αγωνίζεται αύτήι τό σώμα πρός τό άμαρτάνειν; δεσμοί γάρ καί φυλακαί καί πέδαι καί συντόμως ειπείν τά τοιαύτα έφεκτικά τού άδικεΐν καί τού άμαρτάνειν τοΤς κολα^ομένοις 3ο γίνονται. ού γάρ όπως ό άμαρτήσας πλέον άμαρτήση ι, συνεργός αύτώι πρός τήν άμαρτίαν ό δεσμός δίδοται, άλλ' όπως παύσηται τού άμαρτάνειν διά τών δεσμών βασανισμένος. πρόδηλον τοίνυν δτι ού διά σωφρονισμόν προλαβουσών άμαρτιών τοις σώμασιν ένεβλήθησαν αϊ ψυχαί κατά τούς έκείνου λήρους, άλλα κατά ταυτόν ό Θεός τό τε σώμα τήν τε ψυχήν, τουτέστι τέλειον τόν άνθρωπον έδημιούργησεν. όθεν τών διά 35 τού σώματος ήμίν πεπραγμένων είτε άγαθών είτε φαύλων τήν άνταπόδοσιν άναμένομεν.

15—18 = anath. α exc. XVIII Ο [ = aerv], I 2 άναμάξαι 0 Γ έντάξαι I 4/5 καί πρόσ — όατλουστέρων έκεϊνοσ Oaev 6 δήθεν om. I γ 7 μυσαρά αύτοΰ Ο θείων] όρθών Ογ ίο τά Oaev τώ Ογ τό τώ Or corr. τά τώ I είρημένον Or 12 καί om. 0» ν ι6 άττοψυγείσασ άγάπησ Ο1" άγάττησ άττοψυχθεΐσασ [άττοψυχείσασ Or] O r I ι8 υπάρχων ΟγΙ 22 τό om. I 24 χριστιανοϊσ Or 26 σωe 1 er φρονισθώσιν O I 28 τταιδευθηναι om. Ο πρόσ τό τιμδν O I ττροτιμδν Oav 29—30 δεσμοί— άμαρτάνειν Oaev δ ΟΊ 3° έφικτά Ον 3 1 γίνεται Ογ ού γίνεται I άμάρτη 0 e 32 διαδέδοται 0» ν όπως] δμωσ Ον 34 έκείνων Or 35 τόν τελειον Ο 3 6 άντίδοσιν Ο»

192

COLLECTIO SABBAITICA 6

2. Cor. 5, 10 τοϋτο γάρ ήμΐνπαραδίδωσιν καί ó θείος άπόστολος ΤΤαϋλος λέγων ότι π ά ν τ α ς ή μας φαν ε ρ ω θ ή ν α ι δει έ μ π ρ ο σ θ ε ν τ ο υ β ή μ α τ ο ς τ ο υ Χ ρ ι σ τ ο ΰ , ίνα κ ο μ ί σ η τ α ι έκασ τ ο ς τ ά δ ι ά τ ο ϋ σ ώ μ α τ ο ς π ρ ο ς ά έπραξεν είτε α γ α θ ό ν είτε φαϋλον. προσέχειν τοίνυν δει τοις του αποστόλου ρήμασιν ότι ούκ είπε κομί^εσθαι δεϊν τόν κρινόμενον προς α επραξε προ του σώματος άλλα διά του σώματος. εί δέ επί μόνοις τοις δια του s σώματος κολάζεται άνθρωπος παρά του κρίνοντος την γήν ή της δεούσης άξιοϋται τιμής, μνήμη δέ ουδεμία προγενεστέρων αμαρτημάτων, δήλον ότι ού προυπάρχουσι των σωμάτων ai ψυχαί · et γάρ προυπήρχον, είπεν αν ό απόστολος, ώσπερ τά διά του σώματος, ούτως καί τά προ του σώματος. ότι δέ ai των ανθρώπων ψυχαί νοεραί τε και λογικαί τυγχάνουσι, των όμολογουμένων έστίν, όπερ ουδέ τους ' (ύριγένους άντιποιουμένους νο- ίο μί^ομεν άπαρνεϊσθαι. είπάτωσαν τοίνυν οΐ τά ' 00 ρ ι γένους φρονοϋντες· ai ψυχαί ai αύτών, εΐγε άρα καθώς λέγουσι, προυπήρχον των σωμάτων, πριν ή έν τοΙς σώμασιν εΐσέλθωσιν, ένποίαι τάξει Οπήρχον ή τί διεπράττοντο; έχρήν γάρ αύτάς εΐδέναι που ήσαν, εί προήσαν, καί πώς ενταύθα παρεγένοντο. εί δε τοϋτο αϋτοϊς άμήχανόν έστι λέγειν ώς της άληθείας μή ούσης, δήλον δτι μΟθοι τά κατ' αυτούς ύπάρχουσιν. ίσως δέ is έροϋσιν δτι μετά τό εΐσελθεϊν τάς ψυχάς έν τοις σώμασι τότε δύνανται διακρίνειν τε καί γινώσκειν τά πραττόμενα παρ' αύτών. εί δέ τοϋτο εϊπωσιν, εύρίσκεται τό σώμα κατά τούς αύτών ματαίους λόγους τιμιώτερον τής ψυχής οία χαρι^όμενον αύτήι τό νοεράν τε και λογικήν γενέσθαι · άλλά τό λέγειν τοϋτο πάσης έστίν άνοιας καί άτοπίας μεστόν. διά τί δέ όλως, είπερ, ώς λέγουσιν, προυπήρχεν ή ψυχή, μαθήσεώς τίνος ή διδαχής δέεται έν 2ο τώι σώματι γενομένη κατά μικρόν εισαγομένη καί προκόπτουσα είς τά μεί^ονά τε καί τελειότερα; εί γάρ προήν, καί έγίνωσκεν άν τά συμφέροντα μηδεμιας μαθήσεως δεομένη καί ώς έν γνώσει τυγχάνουσα διωρθοϋτο ταϊς έπιμελείαις καί εί τό πταίσμα έγίνωσκεν, ούκ έδιδάσκετο ώς προεπισταμένη. εί δέ διδάσκεται ώς άγνοοϋσα, ού προήιδει· εί δέ ού προήιδει, ού προήν. άλλά δήλον δτι ού προήν. τής γάρ γενέσεως ημών 25 PG 953 αίτιος έστι μόνος ό θεός, δστις καθώς ούκ όντας ήμδς έποίησεν, ούτως καί γενομένους σώιGen. ι, 26 ^ει τήι ίδίαι χάριτι, έάν άξιοι καί έπιτήδειοι φανώμεν. ό θεός γάρ εΙπών π ο ι ή σ ω μ ε ν ά ν θ ρ ω π ο ν κ α τ ' ε ι κ ό ν α ή μ ε τ έ ρ α ν καί ό μ ο ί ω σ ι ν άμφότερα κατά ταυτόν έδημιούργησε, τουτέστι σώμά τε πλάσας καί ψυχήν νοεράν τε καί λογικήν δημιουργήσας. άμα L ν 644 γάρ σώμα επλασεν ò θεός καί τήν ψυχήν έδημιούργησε τέλειον τόν άνθρωπον άποτελέσας· 3ο ούδέ γάρ σώμα χωρίς ψυχής ούδέ ψυχή χωρίς σώματος άνθρωπος. εί δέ προυπήρχεν ή ψυχή, καθώς ' Ούριγένης ληρεΐ, τίνος ένεκεν ό άγιώτατος προφήτης Ζαχαρίας είπε Zach. 12, ι π λ ά σ σ ω ν π ν ε ϋ μ α ά ν θ ρ ώ π ο υ έν α ύ τ ώ ι ; εί γάρ προήν, έδει μάλλον ειπείν καταγγί3ων ή καταπέμπων πνεϋμα άνθρώπου έν αύτώι· νϋν δέ λέγων ό προφήτης π λ ά σ σ ω ν δείκνυσιν δτι ώσπερ τό σώμα, ούτω καί τήν ψυχήν ού προυπάρχουσαν έποίησεν ό 35 θεός τήι ίδίαι δυνάμει αύτοϋ καί άγαθότητι. καθώς ούν είρηται, τό κατ' εικόνα καί όμοίωσιν τοϋ θεοϋ γενέσθαι τόν άνθρωπον καί τοϋ θείου έμφυσήματος άξιωθήναι δηλοϊ μή μόνον νοεράν καί λογικήν, άλλά καί άθάνατον τήν ψυχήν δημιουργηθήναι ι—9 sententia desumpta est ex Cyrilli epistula infra p. 202, 4—12 O [ = aerv], I ι ήμΐν ora. Oav 3 τά I om. O 4 κομί^εσθαι om. OarTI δει O arv 6 καί παρά O» ή om. Oaev, corr. O® 8 τά om. I 10 άντιττοιουμένου^ om. Oav 11 al1 om. Orv 12 íauτών Oe 12/13 ivTotg — f| om. OrI 13 αύτούσ OaeT ττοϊ Or ΐ7εϊποιενΟΓ 21/22 τελεώτερα OavI 23 υπάρχουσα Or et om. Oaev 25 où1 O er I ούδέ Oav γεννήσεωσ Oav 26 όστι;] ότι Oe 27 χάριτι 0 « ν Ι χειρί Oe 28 καί καθ' I 29—30 τουτέστι — έδημούργησε om. Oy 32 είπεν ό Oav εϊρηκε Or 33/34 yòp — έν αύτώ post άγαθότητι (36) habet Or 3 6 δυνάμει γ aev αύτοϋ καί άγαδότητι Ο Ι άγαθότητι O

IVSTINIANVS CONTRA ORIGENEM

193

ττρός το άρχειν πάντων των επί γης ποιημάτων. τοϋτο γάρ έστι και το είρημένον τώι θεολόγωι Γρηγορίωι περί της ψυχής, την εκ θεοϋ καί θείαν καί της άνωθεν ευγενείας μετέχουσαν, οϋχ ώς τίνες φαυτα^όμενοι λέγουσι, της θεϊκής ουσίας ΰπάρχουσαν την ψυχήν, αλλ' ώς δια του εμφυσήματος του θεού γενομένην καί χάρισμα παρ' αύτοΰ λαβοΰσαν του νοεράν καί λογικήν καί άθάνατον είναι καί μη συναποθνήισκειν τώι σώματι καθ' ομοιότητα τών αλόγων ¿ώιων, άλλα κατά χάριν μετέχειν τής άνωθεν ευγενείας, τουτέστιν άθανασίας. μαρτυρεί δε τούτοις καί ό εν άγίοις 'Ιωάννης ó Κωνσταντίνουπόλεως πατριάρχης εν τώι ένδεκάτωι λόγωι τώι εις την κτίσιν λέγει γάρ ούτως

PG 35. 425

5 PG 53. ι°6 Monti °°

καί ένεφύσησε, φησίν, εις τ ό π ρ ό σ ω π ο ν α ύ τ ο ϋ π ν ο ή ν ¿ ω ή ς , καί έ γ έ - Gen. 2, 7 ν ε τ ο ό ά ν θ ρ ω π ο ς είς ψ υ χ ή ν ^ ώ σ α ν . ενταύθα τινές τών αγνωμόνων έξ οικείων ίο λογισμών κινούμενοι καί οΰδέν θεοπρεπές έννοοΰντες ούτε τήν συγκατάβασιν τών ρημάτων λογιζόμενοι λέγειν έπιχειροΰσιν δτι έκ τής του ΘεοΟ ούσίας έστίν ή ψυχή. ώ τής μανίας, ώ τής παραφροσύνης. Καί ταΰτα μεν ò πατήρ περί τών προκειμένων · σκόπει δε δτιπερ περί μεν τών άλλων 14 άπάντων τών επί γής ποιημάτων εϊπεν ó θεός γ ε ν η θ ή τ ω καί έ ξ α γ α γ έ τ ω ή γ ή , καί Gen. 1, 3· 24 έ γ έ ν ε τ ο · περί δε του ανθρώπου λέγει π ο ι ή σ ω μ ε ν ά ν θ ρ ω π ο ν καί ου μόνον π ο ι - Gen. 1, 26 ή σ ω μ ε ν , άλλά καί κ α τ ' εικόνα ή μ ε τ έ ρ α ν καί ό μ ο ί ω σ ι ν καί λαβών χ ο υ ν ά π ό τ ή ς Gen. 2, 7 γ ή ς ταϊς ίδίαις χερσίν έ π λ α σ ε τον άνθρωπον καί ένεφύσησεν εις τ ό π ρ ό σ ω π ο ν α ύ τ ο ΰ π ν ο ή ν ^ωής, καί έ γ έ ν ε τ ο ό ά ν θ ρ ω π ο ς εις ψ υ χ ή ν ^ ώ σ α ν . εντεύθεν τοίνυν εστίν ΐδεΐν πώς ό θεός τον άνθρωπον τιμιώτερον έποίησε τών άλλων άπάντων τών 2ο επί γης κτισμάτων. τά μεν γάρ άλλα πάντα λόγωι είπε, καί έγένετο· τόν δέ γε άνθρωπον, καθώς είρηται, αύτός ταΐς ίδίαις χερσί κατά τήν θείαν γραφήν έδημιούργησε. πάντα δέ τά γενόμενα υπ' αύτοϋ επί τής γής υπέταξε τώι άνθρώπωι τώι γενομένωι έν Gen. 1, 28 τήι έκτηι ήμέραι, ϊνα πάντων τών έπί τής γής κτισμάτων ήδη προγεγονότων και έτοιμασθέντων αύτώι δεσπ03ηι αύτός ύπό τού πλάστου δεσπο^όμενος. τοϋτο δέ ή μας δι- 25 δάσκει καί ό έν άγίοις θεολόγος Γρηγόριος έν τώι λόγωι τώι είς τήν νέαν κυριακήν λέγει γάρ ταΰτα ούτω τι πρώτον έν ήμέραις αριθμείται καί δεύτερον καί τρίτον καί τά εξής άχρι τής PG 36, 6ΐ2 έβδομης καί καταπαυσίμου τών έργων ήμέρας, αίς καταμερίζεται τά γινόμενα λόγοις άρρήτοις τασσόμενα καί ούκ άθρόως άναδιδόμενα τώι πάντα δυνατώι λόγωι, ού καί τό PG 955 νοήσαι μόνον καί ειπείν έργον έστί παριστάμενον. εΐ δέ τελευταίος ό άνθρωπος άνε- 31 δείχθη, καί ταΰτα χειρί θεοϋ καί εϊκόνι τετιμημένος, θαυμαστόν ούδέν έδει γάρ ώσπερ βασιλεΐ προυποστήναι τά βασίλεια καί ούτως είσαχθήναι τον βασιλέα πδσιν ήδη δορυφορούμενον. Εϊ τοίνυν κατά τήν τοΰ θεολόγου Γρηγορίου διδασκαλίαν τελευταίος ό άνθρωπος L ν 645 άνεδείχθη, καί ταϋτα χειρί θεοϋ καί εϊκόνι τετιμημένος, και πάντα παρά τοΰ θεοΰ αύτώι 3 0 προητοιμάσθη, ώσπερ βασιλεΐ προυφίσταται τά βασίλεια, καί ούτως εισήχθη παρά θεοΰ ώς βασιλεύς πδσιν ήδη δορυφορούμενος, πώς λέγουσιν οί κατά τον 'Ούριγένην παραφρονοΰντες ότι προυπάρχουσαι αί ψυχαί διά άμαρτίας έν σώμασι καταπέμπονται όφεί-

15 23 29 33

Ο [= aerv], I 5 τό Oav 8 numeratur XIII in editis τώι2] των Ο ν ιι ούθέν 0 e 14 ότι I e arv ν τών O om. O I γεννηθήτω Ο 2ΐ γαρ I oöv Ο έγένοντο Ο" γε om. Oer, corr. Or έν om. Or 24 τής om. Ο ν 26/27 λέγει — ταϋτα 0»evI λέγων Ογ 28 τι OeI τε 0 " ν arv ν γενόμενα O 30 ώ I τώ Ο 31 νοήσαι — είπεϊν Ο νοήσαι μόνον ή είπεΐν Greg, όελήσαι I Ίτρουποστήσαι I 37 κ α ' ώσττερ Οβ του θϋ Oe 38 δορυφορούμενον I 39 σώματι Ον Acta conciHorum oecumeniconim. Tom. Ill

25

COLLECTIO SABBAITICA 6

194

λουσαι δίκας ύποσχεϊν των πρώην ήμαρτημένων; τό εμπαλιν γαρ ό εν άγίοις Γρηγόριος καί ύστερον πάντων λέγει τον άνθρωπον γεγενήσθαι καί τιμηθήναι υπό θεοΰ καί βασιλεύειν των έπί γης πάντων, όπερ τιμωρίας μεν ουκ έστι, πάσης δε τό εναντίον προνοίας καί ευεργεσίας ενδειξις υπάρχει. σύμφωνα δέ τοις του θεολόγου Γρηγορίου καί ò εν PG 53. ιο 7 άγίοις Ιωάννης ό Κωνσταντινουπόλεως πατριάρχης ήμδς διδάσκει εν τώι ένδεκάτωι 5 ^Mont°] λόγωι τώι εις την κτίσιν λέγων ούτως άλλ' ίσως είποι τις άν· και τίνος ένεκεν εί τιμιώτερον ή ψυχή του σώματος, τό ελαττον πρώτον δημιουργείται καί τότε τό μείζον καί ύπερέχον; ούχ όρδις, αγαπητέ, ότι καί έπί της κτίσεως τό αυτό τοϋτο γέγονεν; ώσπερ γαρ ό ουρανός καί ή γ η Καί ήλιος καί σελήνη καί τά άλλα πάντα έδημιουργήθη καί μετά ταύτα πάντα ό άνθρωπος ίο ό τούτων πάντων τήν άρχήν μέλλων έγχειρί^εσθαι, τον αυτόν δή τρόπον και εν αΰτήι τη ι διαπλάσει του ανθρώπου πρότερον τό σώμα πλάττεται καί τότε ή ψυχή ή τιμιωτέρα. δν γάρ τρόπον τά άλογα τά προς ΰπηρεσίαν μέλλοντα είναι χρήσιμα προ του άνθρώπου δημιουργείται, ίνα έτοιμη ν εχηι τήν ΰπηρεσίαν ό μέλλων της τούτων χρείας άπολαύειν, ούτω καί τό σώμα προ της ψυχής δημιουργείται, ίνα έπειδάν κατά is τήν άπόρρητον αύτοϋ σοφίαν ή ψυχή παραχθήι, εχηι τάς οικείας ενεργείας έπιδείκνυσθαι διά της του σώματος κινήσεως. Καί ταϋτα μεν όσον έπιδειξαι τοις άκροωμένοις ότι τά αυτά τοις άγίοις πατράσι φθεγγόμεθα πανταχού τήν τών ψυχών προύπαρξιν άναιροΰσιν πάλιν δέ της άγίας Gen. ι, 28 λεγούσης γραφής περί τοΰ 'Αδάμ καί τής Εύας ε ύ λ ο γ η σεν α υ τ ο ύ ς ό θεός καί είπε ν 20 αύξάνεσθε καί π λ η θ ύ ν ε σ θ ε καί π λ η ρ ώ σ α τ ε τ ή ν γ ή ν καί κ α τ α κ υ ρ ι ε ύ σ α τ ε α ύ τ ή ς , πώς άρα εΐ προυπήρχον αϊ ψυχαί τών σωμάτων, έμελλε κατά τήν θείαν πρόσταξιν αύξάνεσθαι καί πληθύνεσθαι τά προϋπάρχοντα κατά τούς έκείνων μύθους; καί πώς είχεν ό θεός εύλογήσαι τάς ψυχάς ταϊς άμαρτίαις ήδη ϋποπεσούσας εις τό αύξηθήναί τε καί πληθυνθήναι; άμαρτήσασαι γάρ αί ψυχαί κατάρας μάλλον ήπερ εύλογίας 25 ετυχον άξιαι. εί δέ προυπήρχον αί ψυχαί έν έτέραι τάξει υπάρχουσαι κατά τους ' ύύριγένους μύθους, διά τί μόνον τόν 'Αδάμ επλασεν ό θεός; άρα μόνον ή ψυχή του 'Αδάμ τότε ην άμαρτήσασα καί διά τοϋτο εν σώμα επλασεν ό Θεός; εί γάρ ήσαν προ τούτου καί άλλαι ψυχαί, εδει καί άλλα σώματα άμα πλασθήναι υποδεχόμενα τάς ψυχάς. πώς δέ ή άμαρτήσασα κατά τους αύτών λόγους ψυχή καί διά τιμωρίαν είς 30 σώμα βληθεΐσα είς τόν παράδεισον τής τρυφής παρά του θεοΰ ετέθη; εί γάρ διά τιμωρίαν σώματι ένεβλήθη, ούκ έν παραδείσωι τής τρυφής, άλλ' έν κολάσεως αν άπετίθετο PG 957 τόπωι. τοσούτον δέ ό θεός ήγάπησε τόν άνθρωπον, δν μετά πάντα τά δημιουργήματα επλασεν, ότι καί μετά τό παραβήναι αύτόν τήν δοθεισαν αύτώι παρά τού θεοϋ έντολήν και διά τοϋτο έκβληθήναι τοΰ παραδείσου αυξανομένου τοΰ γένους τών 35 L ν 648 άνθρώπων καί πληθυνομένης τής άμαρτίας διά τό έγκεΐσθαι τήν διάνοιαν τών άνθρώπων έπιμελώς έπί τά χείρονα ου περιεΐδεν ό θεός ώς άγαθός τό ίδιον πλάσμα, άλλα διαφόροις ένουθέτησε τρόποις τοις υπό τής άγίας δηλουμένοις γραφής. έπειδή δ è έπί δεινοτέροις τοις άρρωστήμασι μείζονος έδεόμεθα καί τής Θεραπείας, αύτός ό μονογενής τοΰ Θεοΰ λόγος, ό εΤς, τουτέστι τό εν πρόσωπον, τής άγίας τριάδος, διά τήν έαυτοΰ ίο Ο [= aerv], I ι ύπέχειν Ο Ί 13 είσ O r ψ υ χ ά ; om. Ο ν OarvI

ήμαρτημένον Ο ν

5

μέλλοντα ττρόσ ΰπηρεσίαν Ο

om. O e

6 τών I

ι 6 έχει Ο ν

26 ετυχον O e r v τυχεΐν O a έτύγχανον I

31 KW O r

Θεραπείασ 0 « V I

ν

Ιατρείασ

32 αν om. I Oe

38 άπό Ο "

ίο ό ήλιοσ 0 " Ι

ή σελήνη Ο γ Ι

22/23 πρόστασιν I ιη

24 τάς

τόν I om. Ο

29 άμα Ο® om.

έπί om. O r I

39 καί om. O e

IVSTINIANVS CONTRA

ORIGENEM

195

φιλαυυρωπίαν άνθρωπος γίνεται μένων θεός μη δε την θεϊκή ν αυτού ούσίαν άλλοιώσας είς την άνθρωπίνην μηδέ την άνθρωπίνην [αύτοΟ ούσίαν] εϊς την θεικήν μεταβαλών καί εστίν είς και ό αυτός εν έκατέραις ταΐς φύσεσιν άσυγχύτως και αδιαιρέτως γνωρ^όμενος. μείνας γαρ όπερ ήν, γέγονεν όπερ οϋκ ήν, και τον όφειλόμενον παρ' ημών θάνατον έκ της δια την παράβασιν κατακρίσεως έν τήι ίδίαι σαρκί άναδεξάμενος ήλευθέρωσεν ημάς τοΟ αιωνίου θανάτου ά π α ρ χ ή τ ώ ν κεκοιμη μ έ ν ω ν γενόμενος και π ρ ω τ ό τοκος άναστάς έκ ν ε κ ρ ώ ν συνήγειρε καί συνεκάθισεν ήμας έν τοϊς έπουρανίοις, καθώς ημάς έκδιδάσκει ή αποστολική παράδοσις. εί γαρ καί τήν άρχήν ή άνθρωπίνη φύσις διά τήν παρακοήν έστερήθη του παραδείσου, άλλ' δμως, ώς εϊρηται, ό μονογενής υιός τοΰ θεοϋ δ ι ά τ ή ν π ο λ λ ή ν ά γ ά π η ν α ύ τ ο ϋ ή ν ή γ ά π η σ ε ν ή μ δ ς , τήν ήμετέραν φύσιν ένώσας έαυτώι άδιασπάστως καθ' ύπόστασιν έν τήι μήτραι της αγίας ένδοξου Θεοτόκου καί άειπαρθένου Μαρίας μείζονος ήμας ήξίωσε χάριτος τήν έν ούρανοΐς βασιλείαν ήμϊν δωρησάμενος. μαρτυρεί δέ τούτοις καί ό έν άγίοις 'Ιωάννης ό Κωνσταντινουπόλεως πατριάρχης έν τώι λόγωι τώι εις τήν άνάληψιν λέγων ούτως

5 ι. Cor. 15,20 Col. ι, ι8

Ephes.

2, 4

11 PG 49. 4*5 Montf4]4°

ήμεϊς οί της γης ανάξιοι φανέντες σήμερον εις τον ούρανόν άνήχθημεν· οί μηδέ is της κάτω άρχής δντες άξιοι προς τήν βασιλείαν άνέβημεν τήν άνω - ϋπερέβημεν τους ούρανούς, έπελαβόμεθα του θρόνου του βασιλικού, καί ή φύσις, δι' ήν έφύλαττε τον παράδεισον τά Χερουβίμ, αΰτή επάνω τών Χερουβίμ κάθηται σήμερον. Άποδέδεικται τοίνυν ότι οϋχ ώς ' ύύριγένης ληρεΐ, έν οΰρανοϊς αϊ ψυχαί προυπάρχουσαι επειτα άμαρτήσασαι κατεπέμφθησαν τιμωρίας χάριν εις τά σώματα, άλλ' έκ 2ο τών έναντίων έπί γης δημιουργηθεισα δλη ή του ανθρώπου φύσις, τουτέστι σώματος καί ψυχής, διά της ύπερβαλλούσης τοΰ θεοϋ άγαθότητος της έν ούρανοις ήξίωται βασιλείας, ώστε τούς ανθρώπους τους τήν έντολήν του θεοϋ φυλάττοντάς τε καί πληροϋντας άξιουσθαι της έν ούρανοΐς τών αγγέλων διαγωγής, ούς έν τήι γήι διά τής προς θεόν υμνολογίας μιμεΐσθαι προσετάχθημεν. βουλόμενος γάρ ό θεός διά τήν άφραστον 25 αύτοϋ φιλανθρωπίαν, δν τρόπον έν ούρανοΐς ύπδ τών άγιων δυνάμεων δοξολογείται, ούτως καί έπί τής γής ύπδ τών άνθρώπων δοξά^εσθαι, έδημιούργησε τόν άνθρωπον δεύτερον άγγελον έπί τής γής, ώς αν πληρωθήι τά πάντα δόξης θεοϋ. δθεν καί ό κύριος παραδιδούς τοις εαυτοΰ μαθηταϊς δπως όφείλουσι προσεύχεσθαι, λέγει - π ά τ ε ρ Mt. 6, 9· 10 ή μ ώ ν ό έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ΐ ς , ά γ ι α σ θ ή τ ω τ ο δ ν ο μ ά σ ο υ , έ λ θ έ τ ω ή β α σ ι λ ε ί α 3ο σ ο υ , γ ε ν η θ ή τ ω τ ό θ έ λ η μ ά σ ο υ ώς έν ο ύ ρ α ν ώ ι καί έ π ί τ ή ς γ ή ς . σύμφωνα δέ τοις παρ' ήμών είρημένοις καί ό έν άγίοις θεολόγος Γρηγόριος έν τώι λόγωι τώι εις PG 36, 632 τό άγιον πάσχα διδάσκει λέγων ούτως τοΰτο δή βουληθείς ό τεχνίτης έπιδείξασθαι λόγος καί jcoiov έν έξ άμφοτέρων, PG 959 αοράτου τε λέγω καί ορατής φύσεως, δημιουργεί τόν άνθρωπον. καί παρά μέν τής 35 ύλης λαβών τό σώμα ήδη προυποστάσης, παρ' έαυτοΰ δέ ^ωήν ένθείς, δ δή ψυχήν νοεράν καί εικόνα θεοϋ οίδεν ό λόγος, οΐόν τινα κόσμον δεύτερον έν μικρώι μέγαν έπί L ν 649 Ο [ = aerv], I 2 EÎÇ — άνθρωπίνην 1 om. O r παρ' ήμών Ο γ 8 διδάσκει 0 Γ

ί ο ήν] ή Ο ν

23 τηροϋντασ Ο γ Ι

25

μηδέ] ή Ο 1 μήτε I

6/7 π ρ ώ τ ο σ O a r v I

13 χαρισάμενοσ Ο γ Ι

24 τών om. O r

26

όμολογίασ Ογ δοξολογία? I

μιούργησε — προσεύχεσθαι om. I ή βασιλεία σου (iterum) O r •re om. O a

34 "ίν

αύτοϋ ούσίαν Ο om. I

7 έκ νεκρών άναστάσ 0 e

4/5 θάνατον

συνεκάθισεν] συνεδόξασεν Ο Ί

15 τα ούράνια O r I

ι 8 τ ό χερουβείμ Ο γ

διαγωγήσ O r I διαγωγήσ βασιλείασ O a v σννδιαγωγήσ O e αγγέλων I

o m

· °

Γ

27—29

δοξολογείται 0 » Γ ν Ι δοξάζεται 0 e

2 5 τοις — μαθηταϊς om. O r

έδη-

3 1 γενηθήτω — σου] έλθέτω

35 άοράτου — όροττής I Greg, όρατήσ — αοράτου Ο

3 6 $ωήν O a r T I πνοήν O e utrumque in Greg. codd.

25*

iç6

COLLECTIO SABBAITICA 6

της γης ίστησιν, άγγελον άλλον, προσκυυητήν μικτόν, επόπτη ν της ορατής κτίσεως, μύστην της νοούμενης, βασιλέα των έπί γης, βασιλευόμενον άνωθεν. Πρόσχες τοίνυν δτι λέγων ό ττατήρ ώς εξ αμφοτέρων έποίησεν ό Θεός τον άνθρωπου, προσέθηκεν δτι τό μεν σώμα εξ Ολης ήδη ττρουττοστάσης έλαβε, την δέ ψυχήν ουδέ προυπάρχειν είπεν ουδέ εκ τίνος προϋπαρχούσης ουσίας γεγενήσθαι, άλλ' ότι παρ' s εαυτού ό θεός ένέθηκε την 3 ωι Ί υ > δ δή ψυχήν νοεράν και εικόνα θεοΰ οϊδεν ό λόγος. καί τό ειπείν δέ τον πατέρα ότι βασιλέα έπί της γης έποίησε τον άνθρωπον ό θεός βασιλευόμενον άνωθεν, αναιρεί τό λέγειν ώς δια κόλασιν ένεβλήθησαν αί ψυχαί τοις σώμασιν· τό γάρ βασιλεύειν έπί της γής καί ϋπό θεοϋ μόνου βασιλεύεσθαι οΰ τιμωρίας, άλλά μεγάλης έστί της του θεοϋ δωρεάς. προς τούτοις δέ κάκεΐνο εϊπεϊν άναγκαϊον ήγού- ίο μεθα προς τούς τήν προύπαρξιν λέγοντας δτι εΐπερ αληθές ήν τό προυπάρχειν τάς ψυχάς των σωμάτων, έγίνωσκον άν καί έμέμνηντο τί επραττον καί προ τοΰ εΐσελθεϊν έν τοις σώμασιν, ώσπερ καί μετά τήν τελευτήν έπίστανται καί γινώσκουσι τά πραχθέντα αΰταΐς έν τοις σώμασιν. άποδείξομεν δέ τό γινώσκειν την ψυχήν μετά τήν έντεϋθεν άποβίωσιν τά αϋτήι πεπραγμένα έξ αυτών τών του ευαγγελίου ρημάτων λέγει γάρ ίο ό δεσπότης ημών και σωτήρ Χριστός έν τώι κατά Λουκάν εΰαγγελίωι εις τήν περιοχήν του Λα3άρου και του πλουσίου ταϋτα Le. 16, ά ν θ ρ ω π ο ς τ ι ς ήν π λ ο ύ σ ι ο ς καί έ ν ε δ ι δ ύ σ κ ε τ ο π ο ρ φ ύ ρ α ν καί β ύ σ σ ο ν 19—28 s ¿ < p p a i v ¿ p e v 0 5 καθ' ή μ έ ρ α ν λ α μ π ρ ώ ς , π τ ω χ ό ς δέ τ ι ς ήν ό ν ό μ α τ ι A á j a ρος, δς έ β έ β λ η τ ο π ρ ό ς τ ό ν π υ λ ώ ν α α ύ τ ο ΰ ή λ κ ω μ έ ν ο ς καί έ π ι θ υ μ ώ ν ϊ ο χορτασθήναι άπό τών ψ ι χ ί ω ν τών π ι π τ ό ν τ ω ν άπό της τραπέ3ης τοΰ πλουσίουά λ λ ά καί οι κ ύ ν ε ς ά π έ λ ε ι χ ο ν ε ρ χ ό μ ε ν ο ι τ ά ε λ κ η α ύ τ ο ΰ . έ γ έ ν ε τ ο δέ ά π ο θ α ν ε ϊ ν τ ό ν π τ ω χ ό ν καί ά π ε ν ε χ θ ή ν α ι α ύ τ ό ν υ π ό τ ώ ν ά γ γ έ λ ω ν εις τ ό ν κ ό λ π ο ν ' Α β ρ α ά μ · ά π έ θ α ν ε δέ καί ό π λ ο ύ σ ι ο ς καί ε τ ά φη. καί έν τ ώ ι ά ι δ η ι έ π ά ρ α ς τ ο ύ ς ο φ θ α λ μ ο ύ ς α ύ τ ο ΰ ύ π ά ρ χ ω ν έν β α σ ά - 2 5 ν ο ι ς ό ρ δ ι τ ό ν ' Α β ρ α ά μ ά π ό μ α κ ρ ό θ ε ν καί A á j a p o v έν τ ο ι ς κ ό λ π ο ι ς α ύ τοΰ. καί α ύ τ ό ς φ ω ν ή σ α ς ε ί π ε - π ά τ ε ρ ' Α β ρ α ά μ , έ λ έ η σ ό ν με καί π έ μ ψ ο ν Α ά ^ α ρ ο ν ϊ ν α β ά ψ η ι τ ό άκρον τ ο ΰ δ α κ τ ύ λ ο υ α ύ τ ο ΰ ύ δ α τ ο ς καί κατ α ψ ύ ξ η ι τ ή ν γ λ ώ σ σ ά ν μ ο υ , δ τ ι ό δ υ ν ώ μ α ι έν τ ή ι φ λ ο γ ί τ α ύ τ η ι . ε ί π ε δέ ' Α β ρ α ά μ · μ ν ή σ θ η τ ι , τ έ κ ν ο ν , δ τ ι ά π έ λ α β ε ς σ ύ τ ά ά γ α θ ά σ ο υ έν τ ή ι ;$ωήι 30 σ ο υ καί Λ ά ζ α ρ ο ς ο μ ο ί ω ς τ ά κακά - ν ΰ ν δέ ο ύ τ ο ς π α ρ α κ α λ ε ί τ α ι , σ ύ δέ ό δ υ ν ά σ α ι . καί έ π ί π ά σ ι τ ο ύ τ ο ι ς μ ε τ α ξ ύ ή μ ώ ν τ ε καί ύ μ ώ ν χ ά σ μ α μ έ γ α έ σ τ ή ρ ι κ τ α ι , δ π ω ς οί θ έ λ ο ν τ ε ς δ ι α β ή ν α ι ενθεν π ρ ο ς ύμάς μή δ ύ ν ω ν τ α ι μ η δ έ οί ε κ ε ί θ ε ν π ρ ο ς η μ ά ς δ ι α π ε ρ ώ σ ι ν . ε ί π ε δέ· έ ρ ω τ ώ οί/ν σ ε , π ά τ ε ρ , ί ν α π έ μ ψ η ι ς α ύ τ ό ν είς τ ό ν ο ί κ ο ν τ ο ΰ π α τ ρ ό ς μ ο υ , ε χ ω γ ά ρ π έ ν τ ε άδελ-35 φούς, δ π ω ς δ ι α μ α ρ τ ύ ρ η τ α ι α ύ τ ο ϊ ς , ί ν α μή καί α ύ τ ο ί ε ί σ έ λ θ ω σ ι ν είς τ ό ν τ ό π ο ν τ ο ΰ τ ο ν της βασάνου. PG g6i

Αίσχυνθήτωσαν τοίνυν οΐ 'Ούριγένους άντιποιούμενοι καί έκ τών τοΰ άγίου εύαγγελίου ρημάτων. εί γάρ προυπήρχον αί ψυχαί τών σωμάτων, έγίνωσκον άν Ο [= aerv], I ι άλλον om. Or 2 βασιλείασ Ον 4 ττροστέθεικευ I 5 ούσίασ O arv I αΐτίασ Oc 7 ò θσ τόν άνον Oe g τη$ om. Oav ι ι ύτταρξιν Orv 12 δτι Oe 14 άποδείξωμεν I δέ καί Oav 15 έαυτή Ογ τοΰ Oar ócyfou Ον του άγίου Oc 22 τά — αύτοΰ ερχόμενοι Ο' 24 τοΰ άβραάμ Oav 26 enrò om. Or 3 1 ούτος — δέ om. Oaev, corr. Ο" in mg. οΰτοσ Oa in mg. αΰτόσ μέν OrI 32 μέγα χάσμα Or 33 διαβαΐνειν Ογ ενθεν om. Or ν m e 6 a 33/34 ττρόζ ύμδξ — εκείθεν om. Ο 34 ° · 0 35 is τόν om. O 36 διαμαρτύρηται καί Or 38 οϋν Oe άγίου om. Ον

IVSTINIANVS CONTRA ORIGENEM

197

καί τά προ του σώματος αύταϊς πραχθέντα, καθάπερ καί μετά την άποβίωσιν μέμνηνται των διά τοΰ σώματος αύταΐς πεπραγμένων. τούτο γάρ εκ των ρήσεων του αγίου ευαγγελίου έδιδάχθημεν. "Οτι δε ταΐς Θεοπνεύστοις γραφαΐς άκολουθοΟντες οί άγιοι πατέρες τά τοιαύτα κατέκριναν δόγματα συν 'ύύριγένει τώι ταΰτα μυθολογησαμένωι, εξ αύτών των εΐρη- 5 μένων τοις άγίοις πατράσι καί ήδη μεν σαφώς άπεδείξαμεν, ουδέν δέ ήττον καί δια των L ν 652 εφεξής μαρτυριών των άγίων πατέρων άποδείξομεν. καί πρώτον τον άγιον Πέτρον έπίσκοπον 'Αλεξανδρείας γενόμενον καί μάρτυρα παραθησόμεθα τοις τοιούτοις ήμών μαρτυροΰντα λόγοις Τοϋ αγίου Πέτρου επισκόπου καί μάρτυρος της μεγαλοπόλεως 'Αλεξανδρείας εκ του ίο πρώτου λόγου περί του μηδέ προυπάρχειν τήν ψυχήν μηδέ άμαρτήσασαν διά τούτο εις σώμα βληθήναι Ηγούμεθα τά περί του πρώτου εκ γης χοικοϋ γεγενημένου άνθρώπου παραθέσθαι προς το δεΐξαι ενα καί τον αυτόν εν τώι αύτώι καιρώι γενόμενον, κάν μερικώς ποτε ό εσω καί έξω λέγηται άνθρωπος. ει γάρ καί κατά τον σωτήριον λόγον ò ποιήσας Le. n, 4° τά έξωθεν και τά εσωθεν έποίησεν, άλλ' oúv γε έφάπαξ καί έν ένί καιρώι, τουτέστι τήι ιβ αΰτήι ήμέραι οτε είπεν ό θεός π ο ι ή σ ω μ ε ν ά ν θ ρ ω π ο ν κ α τ ' εικόνα καί ό μ ο ί ω σ ι ν Gen. 1, 2ύ ή μ ετέρα ν, ώς έκ τούτου εΰδηλον είναι ότι ούκ άπό συνόδου ώς προόντος τινός ετέρου καί άφ' ετέρου τόπου συνεληλυθότος γεγένηται. εΐ γ ά ρ σύνοδος ήν, τίνος ένεκεν καί πεποιημένον άνεγράφη; 2ο Καί μεθ' έτερα· ώστε ούκ ένδέχεται προ σωμάτων· έν οΰρανώι άμαρτάνειν ψυχάς μηδέ όλως προ σωμάτων ύποστάσας. τό μάθημα τοϋτο της Ελληνικής έστι φιλοσοφίας ξένης καί αλλότριας ούσης τών έν Χριστώι εύσεβώς Θελόντων 3ήν. ΤοΟ αύτοΰ έκ τής μυσταγωγίας ής έποιήσατο προς τήν έκκλησίαν μέλλων τόν τοϋ μαρτυρίου στέφανον άναδέχεσθαι 25 Διά τοϋτο παρακαλώ, γρηγορείτε, δτι εις θλιψιν πάλιν μέλλετε είσελθεΐν. οΐδατε πόσους κινδύνους ϋπέμεινεν ò άναθρέψας με πατήρ μου καί επίσκοπος Θεωνάς άπό τών μαινομένων εις τά είδωλα (ου καί τόν θρόνον διεδεξάμην, είθε δέ καί τόν τρόπον)· ώς δέ καί ό μέγας Διονύσιος κατακρυπτόμενος άπό τόπων εις τόπους, προς τούτωι καί Σαβελλίου θλίβοντος. τί δέ εϊπω Ήρακλαν καί Δημήτριον τούς μακαρίους έπισκόπους, ao οίους πειρασμούς υπέστησαν ύπό τοΰ μανέντος ' ύύριγένους καί αύτοΰ σχίσματα βαλόντος έν τήι έκκλησίαι τά καί έως σήμερον ταραχάς αύτήι έγείροντα; ίο—2θ extat in loh. Damasc. Sacr. Parali. [Texte und Unters. 20, 2 p. 210] 24—32 extant in actis spuriis Petri Alexandrini [Viteau, Passions des saints Écaterine et Pierre d'Alexandrie] p. 75 O [= aerv], I 5 σύν om. Or μυθολογήσαντι 0 e 5/6 καί ήδη — άπεδείξαμεν έξ αύτών — πρασιν I 6 τών διά τών Ον 7 άγιώτατον Ογ 9 μαρτνρονντεσ Ον ίο άλεξανδρείασ καί μάρτυροσ OeI τήζ μεγαλοττόλεωζ om. Oe 11 περί δέ του Oav 12 έμβληθηναι Ο» 13 ηγούμεθα Ο ηγούμεθα δεϊν I άναγκσίον ήγησάμεθα καί loh. Dam. 15 λέγεται Or ιό εξωθεν 1 loh. Dam. εσωθεν Ο καί τά έσωθεν έποίησεν I καί τό εσω αύτόζ έποίησεν loh. Dam. καί τά εξωθεν έποίησεν Ο" έποίησε καί τά εξωθεν Oav ι6 έν om. I 18 έτερου om. I 19 έφ' ΟγΙ ζο τό γ r πεποιημένον Ο 22 τό γάρ O I 23 έθελόντων I 27 άναθρεψάμενόΐ με I 29 τούτο 0· 3ΐ βάλλοντοσ Oe 31 έγείραντα 0Γ

COLLECTIO SABBAITICA 6

TTcos τοίνυν δύναταί τις των εΰ φρονούντων έναντιοϋσθαι τοις κατά 'Ούριγένους εΐρημένοις παρά του άγίου μάρτυρος και επισκόπου 'Αλεξανδρείας Πέτρου; όστις τον καλόν υπέρ Χριστού άναδεξάμενος άγώνα où μόνον άπεκήρυξεν '(ύριγένην και τά μυσαρά αυτού δόγματα, άλλα και μαρτυρεί ώς οΐ προ αύτοΟ άγιοι πατέρες πολλούς ΰπέμειναν πειρασμούς άπό της εκείνου φρευοβλαβείας. δ Είπε δε καί ό εν άγίοις 'Αθανάσιος επίσκοπος καί αυτός 'Αλεξανδρείας γενόμενος έν τώι λόγωι τώι είς τόν βίον τοΰ μακαρίου 'Αντωνίου ταϋτα P G 26,948

PG 9&3

Πώς δέ χλευά^ειν ημάς τολμάτε λέγοντας τόν Χριστόν άνθρωπον πεφανερώσθαι, δπουγε ύμεΤς έκ του νου τήν ψυχή ν ορίζοντες φάσκετε πεπλανήσθαι αυτήν και πεπτωκέναι άπό της άψϊδος του ούρανοϋ είς σώμα; ίο Δεϊ προσέχειν τους άκροωμένους δτι ό έν άγίοις 'Αθανάσιος σαφώς έναντιοϋται τοις λέγουσι προυπάρχειν τόν νουν καί εκ τούτου γεγενήσθαι την ψυχήν άμαρτήσασαν καί πεπτωκυίαν άπό της άψιδος του ουρανού είς σώμα. Του αύτοϋ έκ του κατά Άρειανών δευτέρου λόγου

e. Arian. 2,ίο

Πάσα ή φαινομένη κτίσις εν εξ ήμέραις γέγονε και τήι μεν π ρ ώ τ η ι τό φώς, όπερ έκά- is λεσεν ήμέραν, τήι δέ δευτέραι τό στερέωμα και τήι τρίτηι συναγαγών τά ύδατα εδειξε L ν 653 την ξηράν καί τους έν αύτήι ποικίλους προήγαγε καρπούς καί τήι τετάρτηι πεποίηκε τόν ήλιον καί τήν σελήνην καί πάντα τόν τ ώ ν αστέρων χορόν, τήι δέ πέμπτηι τ ώ ν έν τήι θαλάττηι ^ώΐων καί τ ώ ν έν τώι άέρι πετεινών τήν γένεσιν εκτισε, τήι δέ εκτηι τετράποδα επί τής γής πεποίηκε, καί λοιπόν τόν άνθρωπον τόν έκ ψυχής λογικής καί σώματος, 20 Rom. ι, 20 τ ά τ ε α ό ρ α τ α α ύ τ ο ύ ά π ό κ τ ί σ ε ω ς κ ό σ μ ο υ τ ο ι ς π ο ι ή μ α σ ι ν ο ο ύ μ ε ν α κ α θ ο ρ ά τ α ι . καί ούτε τό φώς ώς ή νύξ ούτε ô ήλιος ώς ή σελήνη ούτε τά άλογα ώς ό λογικός άνθρωπος έστιν ούτε άγγελοι ώς οι θρόνοι ούτε ούτοι ώς αΐ έξουσίαι, άλλά πάντα μέν έστι κτίσματα, εκαστον δέ τ ώ ν γενομένων κατά γένος τήι ίδίαι ούσίαι ώς γέγονεν, εστί τε καί μένει. 25

[PG26,188]

'Ιδού καί ό έν άγίοις 'Αθανάσιος παραδίδωσιν δτι μετά πάντα τά κτίσματα έποίησεν ό θεός τόν άνθρωπον τόν έκ σώματος καί ψυχής νοερδς καί λογικής. ού γάρ είπε τό σώμα μετά πάντα γενέσθαι, ίνα προϋπάρχουσα ψυχή εΐσέλθηι έν αύτώι - άλλ' είπε μετά πάντα τά κτίσματα τόν άνθρωπον γεγενήσθαι τόν έκ ψυχής λογικής καί σώματος δεικνύς δτι άμφότερα, τουτέστι σώμά τε καί ψυχήν, ό θεός κατά ταυτόν έδημιούργησεν. 3ο 'Επειδή δέ καί τούτο μετά τ ώ ν άλλων ' ύύριγένους βλασφημιών εϊρηται δτι ή τοΰ κυρίου ψυχή προϋπήρχε καί ταύτηι δ θεός λόγος ήνωτο προ τής έκ παρθένου σαρκώσεως, καί τήν τοιαύτην άναιρών ληρωιδίαν ό αύτός ό έν άγίοις Άθανάσιοις έν τήι προς Έπίκτητον έπιστολήι λέγει τάδε 31 cf. anathem. β

Ο [ = aerv], I 5 ύττό O e

8 λέγουτασ Ο β Ι λέγοντεσ O a r v

apud A t h a n a s i u m eduntur

extra t e x t u m inscr. τ ο υ α γ ί ο υ άθανασίου O e 22 τ ά om. O s e v

ó om. 0 » e v

Ο β Ι ή ψ υ χ ή O r om. Ο

ν

α ΰ τ ό σ O v α ϋ τ ό σ 0 e r om. O»

9 έκ τ ο ΰ νοϋ τ ή ν ψ υ χ ή ν όρί^οντεξ ΟΙ, falsa

11 τ ο ΐ σ άκροωμένοισ 0 e

14 τ ο υ αϋτοϋ Ο τ ο υ ά γ ι ο υ άθανασίου I,

17 εττοίησε I

25 τε om. O r I

3 ° κατ' αϋτόν O® corr., Ο ν

ι 8 τ ώ ν 1 ] τόν O r

26 èv άγίοισ O a e v ά γ ι ο σ O r I 3 2 θεό$ om. O e

i g θαλάσση Ο β 28 ψ υ χ ή 33 oùtòs ò I ò

IVSTINIANVS CONTRA ORIGENEM

199

είκότως καταγνώσονται εαυτών πάντες οί νομί^οντες πρό της Μαρίας είναι την ad Epict. 8 έξ αυτής σάρκα καί πρό ταύτης έσχηκέναι ψυχήν άνθρωπίνην τον θεόν λόγον καί έν ρ. 13, η—ίο αΰτήι πρό της επιδημίας αεί γεγενήσθαι. Εΐ τοίνυν κατά τά είρημένα τώι έν άγίοις Άθανασίωι ή ψυχή τοϋ κυρίου ημών Ίησοϋ Χριστού τοϋ κατά πάντα όμοιωθέντος ήμϊν χωρίς αμαρτίας ού προϋπήρχε τής s εν σαρκί αύτοϋ επιδημίας, ποίας αν είη μανίας τό λέγειν τάς αλλας τών ανθρώπων ψυχάς προυπάρχειν τών σωμάτων; Άκούσωμεν δέ προς τούτοις καί του έν άγίοις Βασιλείου έν τώι λόγωι τώι είς τό έν ά ρ χ ή ι ην ό λ ό γ ο ς καί ό λ ό γ ο ς ήν προς τ ο ν θεόν λέγοντος ούτως lob. 1, ι "Ορα μή ποτέ σε παρακρούσηται τό όμώνυμον τής φωνής· πώς γάρ εν άρχήι PG31, 477 ήν ό άνθρώπινος λόγος τοϋ άνθρωπου κάτω που λαβόντος τήν άρχήν τής γενέσεως; n πρό άνθρώπου θηρία, πρό άνθρωπου κτήνη, τά έρπετά όσα χερσαία καί ένυδρα, τά πετεινά τοϋ ούρανοϋ, άστέρες ήλιος σελήνη βοτάναι γ ή θάλαττα ούρανός. Ιδού ό πατήρ σαφώς ήμΐν προαγορεύει μή συναπαχθήναι τοις τοϋ ' 60 ρ ι γένους μύθοις περί τής τών ψυχών προυπάρξεως. ού διδάσκει γάρ ήμδς έν άρχήι τον άν- is θρώπινον λόγον, τουτέστι τήν ψυχήν, άλλά διαρρήδην βοδι ότι άνθρώπου γένεσις υστέρα εστί πάντων τών τοϋ θεοΰ κτισμάτων. εί τοίνυν πάντα τά κτίσματα πρό τοϋ άνθρώπου, πώς προυπήρχον αϊ ψυχαί; ό γάρ πατήρ ού πρό τοϋ σώματος, άλλα PG 965 πρό τοϋ άνθρώπου, δπερ έστί ψυχή τε καί σώμα, είπε τά πάντα γεγενήσθαι, καί έκ 20 τούτου δείκνυται άμα έκάτερον δημιουργηθήναι. Λέγει δέ και ό έν άγίοις Γρηγόριος ό Νύσσης, έκ τής είς τον άνθρωπον πραγματείας PG 44. 229 Τάχα γάρ ούκ έξω τής προκειμένης ήμιν πραγματείας έστί τό διεξετάσαι τό άμφιβαλλόμενον ταΐς έκκλησίαις περί ψυχής τε καί σώματος. τισί μεν γάρ δοκεΐ τών πρό ήμών, οϊς ό περί τών άρχών έπραγματεύθη λόγος, καθάπερ τινά δήμον έν ίδια3θύσηι πόλει τάς ψυχάς προυφεστάναι λέγειν, προκεϊσθαι δέ κάκεΐ τά τής κακίας καί L ν 656 τής άρετής ύποδείγματα, καί παραμένουσαν μεν έν τώι καλώι τήν ψυχήν τής προς τό 2« σώμα συμπλοκής μένειν άπείρατον, εΐ δέ άπορρυήι τής τοϋ άγαθοΰ μετουσίας, προς τον τήιδε βίον κατολισθαίνειν καί ούτως έν σώματι γίνεσθαι. έτεροι δέ τήι κατά τόν Μωσέα τάξει τής κατασκευής τοϋ άνθρώπου προσέχοντες δευτέραν είναι τήν ψυχήν τοϋ σώματος κατά τόν χρόνον φασίν, έπειδή πρώτον λαβών ό θεός χοϋν άπό τής γης 30 τόν άνθρωπον επλασεν, έπειτα ούτως έψύχωσε δια τοϋ έμφυσήματος. Και μετ' ολίγα· οί τώι προτέρωι παριστάμενοι λόγωι καί πρεσβυτέραν τής έν PG 44. 232 σαρκί ;$ωής τήν πολιτείαν τών ψυχών δογματί^οντες ού μοι δακοϋσι τών Ελληνικών καθαρεύειν (δογμάτων) τών περί τής μετεμψυχώσεως μεμυθολογημένων. εί γάρ τις άκριβώς έξετάσειε, πρός τοϋτο κατά πδσαν άνάγκην τόν λόγον αύτοϊς εύρήσει κατα- 35 συρόμενον (ον) φασι τινά τών παρ' έκείνοις σοφών είρηκέναι ότι καί άνήρ γέγονε καί Ο [= aerv], I ι πάντες έαυτών I 8 είς τό I om. Ο ιι άρχήν] έν άρχήν Ον 13 βοτάναι Oe Bas. rv av ων βοτάνη O I θάλασσα O I 15 ού ΟΊ om. Ο ante έν per correcturam ins. οϋκ Ο® m. prima 16 ότι ή Oe 19 καί» om. OrI 2o τούτου δή I 21 âv τη — πραγματεία I 22 τάχα γάρ om. Oa 23 μέν om. 0 a 24 καθάπερ γάρ O® 25 λέγει ΟβΤ om. I 26 έν om. I π 26/27 ρό τοϋ σώματοσ Ον 27 άπείραστον Ο 3° χοϋν ό θσ Ο»' 31 OVTCOJ 0»βν Greg, γ ν γ τούτον Ο Ι έμψύχωσε Ο" έμψύχωσ Ο 33 έλλήνων Ο 34 δογμάτων τών Greg, τών Ο om. I περί τη; om. I μνθολογημάτων I 36 όν φασι Greg, φασί O φασί γοΟν I

200

COLLECTIO SABBAITICA 6

γυναικός σώμα ήμφιάσατο και μετ' όρνέων άνέπτη και θάμνος έφυ και τον ενυδρον ελαχε βίον, ού πόρρω της αληθείας κατά τήν έμήν κρίσιν φερόμενος ò περί έαυτοϋ ταϋτα λέγων. όντως γαρ βατράχων τινών ή κολοιών φλυαρίας ή άλογίας ιχθύων ή δρυών αναισθησίας άξια τά τοιαύτα δόγματα, τό μίαν ψυχή υ λέγειν δια τοσούτων έλθεΐν. της δέ τοιαύτης άτοπίας αύτη εστίν ή αιτία, τό προυφεστάναι τάς ψυχάς s οϊεσθαΐ' δι' ακολούθου γάρ ή άρχή του τοιούτου δόγματος έπί τό προσεχές τε και παρακείμενον τόν λόγον προάγουσα μέχρι τούτου τερατευουμένη διέξεισιν. εί γάρ διά τίνος κακίας άποσπασθεΐσα της ύψηλοτέρας ή ψυχή πολιτείας άνθρωπος γίνεται, εμπαθέστερος δέ πάντως ó έν σαρκί βίος ώμολόγηται παρά τόν άίδιον και άσώματον, ανάγκη πάσα τήν εν τώι τοιούτωι γινομένην βίωι έν ώι καί πλείους αϊ προς τό άμαρτάνειν ίο εΐσίν άφορμαί, έν πλείονί τινι τήι κακίαι γενέσθαι καί έμπαθέστερον διατεθήναι. ανθρωπινής δέ ψυχής πάθος ή προς τό άλογόν έστιν όμοίωσις, τούτωι δέ προσοικειωθεΐσαν αυτήν εις κτηνώδη φύσιν μεταρρυήναι· άπαξ δέ διά κακίας όδεΰουσαν μηδέ έν άλόγωι γενομένην της έπί τό κακόν προόδου λήξειν ποτέ. ή γάρ του κακοΰ στάσις άρχή της κατ' άρετήν έστιν όρμής, άρετή δέ έν άλόγοις ούκ εστίν. ούκοϋν προς τό is χείρον έξ άνάγκης άλλοιωθήσεται πάντοτε πρός τό άτιμότερον προιοϋσα καί άεί τό χείρον της έν ήι έστι φύσεως έξευρίσκουσα, ώσπερ δέ του λογικού τό αίσθητόν ΰποβέβηκεν, ούτω καί άπό τούτου ή μετάπτωσις γίνεται. άλλά μέχρι τούτου προιών ό λόγος αύτοΐς, εί καί έξω της άληθείας φέρεται, άλλά γε διά τίνος άκολουθίας άτοπον έξ άτοπου μεταλαμβάνει · τό δέ εντεύθεν ήδη διά τών άσυναρτήτων αΰτοϊς τό δόγμα μυθοποιείται. 2ο ή μέν γάρ άκολουθία παντελή διαφθοράν της ψυχής ύποδείκνυσιν · ή γάρ άπαξ τής υψηλής PG φη πολιτείας άπολισθήσασα έν ούδενί μέτρωι κακίας στήναι δυνήσεται, άλλά διά τής πρός τά πάθη σχέσεως άπό μέν του λογικού πρός τό άλογον μεταβήσεται, άπ' εκείνου δέ πρός τήν τών φυτών άναισθησίαν μετατεθήσεται · τώι δε άναισθήτωι πως τό άψυχον, τούτωι δέ τό άνύπαρκτον έπεται, ώστε διόλου διά τής άκολουθίας προς τό μή δν αύτοΐς 25 ή ψυχή μεταχωρήσει. ούκοϋν άμήχανος αύτήι πάλιν έσται ή πρός τό κρεϊττον έπάνοδος. άλλα μήν έκ θάμνου έπί τόν άνθρωπον τήν ψυχήν έπανάγουσιν. ούκοϋν L ν 657 προτιμοτέραν τήν έν θάμνωι 3ωήν τής άσωμάτου διαγωγής έκ τούτων άποδεικνύουσιν. δέδεικται γάρ ότι πρός τό χείρον γινομένη ή πρόοδος τής ψυχής πρός τό κατώτερον κατά τό εικός ύποβήσεται, ύποβέβηκε δέ τήν άναίσθητον φύσιν τό άψυχον, εις δ δι' 30 άκολουθίας ή άρχή τοΰ δόγματος αύτών τήν ψυχήν άγει. άλλ' επειδή τοΰτο ού βούλονται, ή τώι άναισθήτωι τήν ψυχήν κατακλείουσιν ή εϊπερ έντεΰθεν έπί τόν άνθρώπινον αύτήν έπανάγοιεν βίον, προτιμότερον, καθώς εϊρηται, τόν ξυλώδη βίον τής πρώτης άποδείξουσι καταστάσεως, είπερ έκεϊθεν μέν ή πρός κακίαν κατάπτωσις γέγονεν, έντεΰθεν δέ ή πρός άρετήν έπάνοδος γίνεται. ούκοϋν άκέφαλός τις καί καί άτελής 35 ό τοιούτος διελέγχεται λόγος ò τάς ψυχάς έφ' έαυτών πρό της έν σαρκί ^ωής βιοτεύειν κατασκευά^ων καί διά κακίαν ένδεδέσθαι τοις σώμασι. Ο [= aerv], I 2 ού om. Ον έαυτοΟ ΟΊ αύτοϋ O e v Greg. edd. 3 ούτωσ Ov 3/4 ή2 — αναισθησίας om. Or 6 άκολουθίασ Ο ττροσεχέσ τε OeI Greg, προσεχέστερου Ottrv 8 πολιτείασ ή ψυχή I 9 έμμαθέστεροσ Ον τόν Oae Greg, τών Oav τόν τών ΟΊ άιδίων καί ασωμάτων 0»"Ι ίο γενομένην I ιι τήι om. Ο» γενέσθαι I Greg, γίνεσθαι Ο ΐ2 τούτω δέ ΟΊ Greg, τούτω 0»Τ καί τούτω 0 e 12/13 ιτροσεικιωθεΐσαν 0 Υ 13 αύτήν] είσ αύτήν Ον τε Oe όδεύουσα Oarv 14 γενομένη Ογ λήξει 0 1Γν ι6 άτιμότερον Oarv I Greg, χείρον καί άτιμότερον Oe 17 αίσθητικόν I 19 ε! I Greg. om. O 21 γάρ' Χ Greg. om. O 25 διόλου om. I καθόλου Greg. 26 άμήχανον Oe αύτήι om. Ον ϊη ούνον I 28 Ικ θάμνου Oav άττοδείκνυσι I 29 ή om. Oe ò Ον 31 άκολουθίαν Ον 3τ/32 άγει — ψυχήν om. OrI 2 e 32 κατακλείει I 3 /33 ούνΐον I 34 άποδείξωσι 0 3 6 έφ' έαυτών Greg, έν έαυτώ Ο έν έαυταϊΐ I

201

I V S T I N I A N I EDICTUM CONTRA O R I G E N E M

Προδήλου TOÍVUV ούσης τής του πατρός διδασκαλίας και άττοκηρυττούσης τό λέγειν προυττάρχειν τάς ψυχάς των σωμάτων, άκούσωμεν καΐ του εν άγίοις Θεοφίλου τοΰ έπισκόπου 'Αλεξανδρείας cnrò του λόγου του γραφέντος πρός τινας μοναχούς τά 'ύύριγένους φρονοϋντας λέγοντος τάδε Ούκουν άναθεματί^οντες τον ' ύύριγένην και τους άλλους αιρετικούς, ώσπερ ημείς 5 και ό της 'Ρωμαίων άγίας εκκλησίας επίσκοπος Αναστάσιος εκ παλαιοτέρων αγωνισμάτων ένδοξος στρατηγός έπισήμου λαοΰ χειροτονηθείς, ώι και πδσα ή των μακαρίων κατά την Δύσιν επισκόπων επεται σύνοδος, άποδεχομένη της των Άλεξανδρέων εκκλησίας την κατά του άσεβους ψήφον. Του αύτοϋ έκ της επιστολής τής προς τους έν τήι Σκήτει αγίους πατέρας δια τους έγ- ίο καλοϋντας τήν των δογμάτων ' CO ρ ι γένους καθαίρεσιν Έτόλμησαν τίνες ειπείν διδάσκαλον είναι τής εκκλησίας ' ύύ ρ ι γένη ν. άρα πρέπον των τοιούτων άνέχεσθαι; εΐ διδάσκαλος εστί τής εκκλησίας 'Ούριγένης, μεγαλοφρονοϋσιν Άρειανοί τε και Εύνομιανοί καί "Ελληνες, οι μεν είς τον υΐόν και εις τό πνεύμα βλασφημοΰντες, οΐ δέ μετά τού δυσσεβεϊν ομοίως αύτοϊς καί τήν άνάστασιν των νεκρών is χλευά^οντες. Σαφές τοίνυν έκ των ειρη μένων γεγένηται δτιπερ ό τοις άγίοις πατράσιν ακολουθών οϋκ αμφιβάλλει ώς οί τά 'ύύριγένους φρονοϋντες τήι Έλληνικήι πλάνηι καί Άρειανικήι άκολουθοϋσι μανίαι. Λέγει δέ καί ό εν άγίοις Κύριλλος επίσκοπος 'Αλεξανδρείας έκ τής επιστολής τής 2ο προς τους έν Φουδι μοναχούς κατά τών λεγόντων μη είναι άνάστασιν τών σωμάτων τάδε Φασί τοίνυν τών έν ϋμϊν τινάς άρνεΤσθαι τών άνθρωπίνων σωμάτων τήν άνάστασιν, όπερ έστί μέρος τής ομολογίας ημών ής ποιούμεθα προσιόντες τώι σωτηρίωι βαπτίσματα. όμολογούντες γάρ τήν πίστιν προσεπάγομεν δτι πιστεύομεν καί τής σαρκός άνάστασιν. ει δ' άναιροϋμεν τούτο καί ού πιστεύομεν ότι Χριστός έκ νεκρών έγή- 25 γερται, ίνα ήμδς έαυτώι συναναστήσηι, χωλεύουσαν έχομεν τήν πίστιν καί τήν βασιλικήν άφέντες όδόν βαδί^ομεν τήν διεστραμμένην. εστί δέ ή τοιαύτη κακοδοξία τής ' Ούρι- PG 969 γένους φρενοβλαβείας, δν καί οί πατέρες ήμών ώς διαστρέφοντα τήν άλήθειαν άπεκήρυξαν καί άνεθεμάτισαν. ού γ ά ρ έφρόνησεν ώς Χριστιανός, άλλά ταϊς 'Ελλήνων άκολουθήσας φλυαρίαις πεπλάνηται. ή δέ άρχή του νοσήματος έντεΟθεν αύτώι 3ο συμβέβηκε. φησί γ ά ρ δτι προυπάρχουσιν αϊ ψυχαί τών σωμάτων καί άπό άγιασμοΰ παρηνέχθησαν είς έπιθυμίας πονηράς καί άπέστησαν θεού καί ταύτης ενεκα τής αιτίας κατεδίκασεν αύτάς καί έσωμάτωσεν, καί είσίν ώς έν δεσμωτηρίωι έν σαρκί. ή δέ έκκλησία L ν 66ο ταϊς θεοπνεύστοις επομένη γραφαΐς ούκ οίδε τών σωμάτων προυπάρχουσαν τήν ψυχήν, Ο [ = aerv], I 2 έν άγίοΐζ om. I 2/3 τοΰ — άλεξανδρείαζ Θεοφίλου I 5 άναθεμαθφτε I 6 τε καί O e ΙΟ άγίας om. I 7 ή I om· Ο τον) αύτοϋ Ο Θεοφίλου άλεξανδρείας I έκ τ ή ; om. O r τήι om. O e πατέρας I om. O 14 τε om. 0 e elç1 om. O r 1 5 του O e r I τ ό 0 , v 21 πρόΐ τούξ om. O r έν φουδ O» corr., O e r I έφουδ O a v τ ώ ν om. O a e v ταΟτα O v I 22 τινάσ I e r τινέσ O 24 τήσ I είσ O 25 τοϋτο om. O ό χσ O I 26 έαυτώ συναναστήση O r I έαυτώ άναστήση Ο ν άναστήση σύν έαυτώ O e τήν πίστιν εχομεν 0 » ν 3 1 άπό αγιασμού Ο· άγιασμώ 0 » ν άγνισμώ 0 Γ κάκ τ ο ΰ άγιασμοΟ I 33 ¿>S om. I έν* O e r I τ ή O a v ante ή δέ habent τοö αύτοϋ έκ τήσ έτπστολήσ τήσ πρόσ τούσ έν φουδ μοναχούσ [τήσ πρόσ — μοναχούσ έτπστολήσ O e ] Ο Acta conciliorum oecumeniconim.

Tom. I I I

26

202

COLLECTIO SABBAITICA 6

άλλ' ούδέ προαμαρτήσσσαν προ αύτών. πώς γάρ ή μή ύφεστώσα και άμαρτειν ήδύνατο ; φαμέν δέ ότι έπλασε μέν ό των όλων δημιουργός το σώμα έκ γης, έψύχωσε δε ocìrrò ψυχή ι νοερδι. και αύτη εστίν ή του ανθρώπου κατασκευή. Και μεθ' έτερα· ότι ουκ έκ προγενεστέρων, ώσ φασιν, αμαρτημάτων καταδεδίκασται ή του ανθρώπου ψυχή καί εις τούτον κατεπέμφθη τον κόσμον, πιστώσεται γράφων καί 5 2 Cor. 5, ίο ó πάνσοφος Παύλος· τ ο υ ς γ ά ρ π ά ν τ α ς ή μ δ ς δει φ α ν ε ρ ω θ ή ν α ι έμπροσθεν τ ο υ β ή μ α τ ο ς τ ο υ Χ ρ ί σ τ ο υ , ίνα κ ο μ ί σ η τ α ι έκαστος τ ά διά τ ο υ σ ώ μ α τ ο ς π ρ ό ς à ε π ρ α ξ ε ν είτε ά γ α θ ό ν είτε φαϋλον. δια τί γάρ μόνα τά διά του σώματος φανερωθήσεσθαί φησι καί ουχί δη μάλλον και τά προ του σώματος, εϊπερ ήιδει προοϋσαν καί προαμαρτήσασαν τήν ψυχήν; εί δέ έπί μόνοις κρινόμεθα τοις διά του σώματος, ούκ ίο έχομεν δήλον δτι προγενεστέραν του σώματος άμαρτίαν. ού γάρ ύφέστηκεν όλως ή τοΟ ανθρώπου ψυχή προ αΰτοΰ. πληροφορεί δέ προς τούτο ή μας καί ή του νομικού γράμματος δύναμις. ε! γάρ, ώς φησιν ό πεπλανημένος 'Ούριγένης, έκ των προγενεστέρων αμαρτιών λόγωι κολάσεως ήτοι τιμωρίας έδέξατο τό σώμα ή ψυχή, διά ποίαν αίτίαν ήπείλησε θάνατον τοις άμαρτάνουσιν; έδει γάρ μάλλον τούς δικαίους is άποθνήισκειν, ίνα άπαλλάττωνται των δεσμών και της τιμωρίας, 3ήν δέ τους άλιτηρίους, ίνα κολά^ωνται μή άπαλλασσόμενοι τών δεσμών. Έκ της έκτεθείσης Crrrò τών κατ' Αίγυπτον καί Άλεξάνδρειαν έπισκόπων συνοδικής έπιστολής κατά τών 'Ούριγένους δογμάτων Ούτος τοίνυν ό προκείμενος ' ύύριγένης καθάπερ τό της έρημώσεως βδέλυγμα έν 20 μέσωι της αληθούς έκκλησίας γεγένηται καί πρεσβύτερος χειροτονηθείς υπό της κανονικής τε καί μιας χειρός αληθινής είχε τό αξίωμα του πρεσβυτέρου ψιλόν τε καί μόνον καθάπερ καί τό της αποστολής είχεν ό κλέπτης καί προδότης "Ιούδας. άρξαμένου γάρ αύτοϋ βλασφήμους ομιλίας όμιλείν ό κατ' εκείνο καιρού μακαρίτης Ήρακλδς έπίσκοπος ώς άροτήρ καί αμπελουργός φιλαλήθης τοΰ της έκκλησίας χωρίου τυγχάνων έκ μέσου του 25 καλού σίτου τούτον έξέτιλεν ώς τοΰ πονηρού 3ijavíou δντα αληθώς. Και μετ' ολίγα* έκπεσών ούν ούτος έπί τήν γήν ούρανόθεν ώς αστραπή, καθάπερ ό τούτου πατήρ ό διάβολος, θυμού πνέων πολλού καί δεινού κατά τής αληθείας έπί τήν καλουμένην ΤΤαλαιστίνην χώραν έπλευσε και καθίσας έν τήι Καισαρέων μητροπόλει κάκεϊσε τό πρόσωπον άποκαλύψας όλον έξ δλου τοΰ καλύμματος, καθάπερ ό 3ο PG 971 ιχθύς ή σηπία παρά τισι καλουμένη, όσπερ αύτώι καθ' ήδονήν έτύγχανε, σκοτεινόν τε καί μέλανα ιόν έξεμέσας έγγράφως άπετυπώσατο καί καθάπερ 'Ιουδαϊκός κάπηλος προσχήματι άγαθοΰ πικρώι γλυκύ κατέμιξε. τί γάρ ό κακομήχανος καί μανιώδης λέγει; ήν, φησί, πρό σώματος ή ψυχή έν οΰρανοϊς προοΰσα, κάκεϊσε, φησίν, άμαρτήσασαν έν φυλακήι κατήγγισε, τουτέστιν έν τώι σώματι κατέπεμψεν, εις καθαρισμόν, 3γ> Ο [= aerv] ι ή 0 " Ι ε! Oav έφεστώσα Ον καί om. 0 e άμαρτάνε'ιν Oa 2 αύτώ Oa 5 καί! om. I 8 άγαθά O« φαύλα Oe 8/9 φανερωθήσεται Oav g τοΰ om. OaT ήιδει] είδη 0Γ 13 s om. Oav 14 Αμαρτημάτων O 16/17 άλιτρούσ I άλλοτρίουσ Or ιγ κολάζονται Οτ άπαλλαττόμενοι 0*βτ ι8 τοΟ αύτοϋ extra textum in mg. superiore Oe inτό τών I τών Oaev om. Or 19 θαυμάτων Oy 20 ίρημίασ βδέλλυγ·μα 0 e 24 όμιλείν av 1 ν όμιλίασ O έκείνου 0 ήρακλδσ έττίσχοπο; I ήρακλδσ ό Ιπίσκοποσ Oarv έπΙσκοττοσ ήρακλδσ Ο 26 έξέτιλλεν Oav, corr. Oa 28 ό1 om. OaT πνέων OrI του τε Oae τούτου Ov 29 παλαιστήνην Oev παλαιστεΐνην Οτ corr. επλευσε πνεύσασ Oe καθήσασ Οβ έν τηι] γ γ r 1 εν τη κατά Ο 3° κάκεΐθεν Ο προσωπείου O I 3 όσπερ I ώσπερ Ογ όπερ Oaev αύτώ I αύτοϋ Ο 3Γ/32 σκοτεινοί τε καί μέλα; I 32 μελαν Oaev βίου Ιόν OirY lôç I έξεμέσασ I έξεμέσας έκεΐσε Ο 33 Υλυκεϊ 0a

IVSTINIANI EDICTVM CONTRA ORIGENEM

203

φησί, καί σωφρονισμών των Ιν ούρανοΐς αύτήι γεγενημένων άμαρτιών. πρώτον Ινθεν ευθύς ό ασεβέστατος μυθολογε! καί μάχεσθαι τήι άληθείαι θέλει. Και μετ' ολίγα· εί δέ ττροήν ή ψυχή έν τοις ούρανοϊς καί ττροημάρτηκεν έκεΐσε, καθώς ' Ούριγένης ό μανιώδης καί θεομάχος έφησεν, εδει μή λέγειν τον άγιώτατον προφήτην καί π λ ά σ σ ω ν π ν ε ύ μ α α ν θ ρ ώ π ο υ έν α ύ τ ώ ι , άλλά μάλλον καταγγι^ων πνεύμα ανθρώπου έν αύτώι ή τάχα καταπέμπων. νυν δέ μή τοϋτο λέγων, άλλά π λ ά σ σ ω ν έν α ύ τ ώ ι δείκνυσι τούτον λύκον όντα βαρύτατον ένδεδυμένον εξωθεν πρός άπάτην απώλειας τά κώιδια. ώς ούρανόθεν γάρ ό έπίληπτος καί τά έκεϊσε διατετυπωμένα έπιστάμενος προφανώς οΰ μόνον προουσαν, άλλά καί προημαρτηκέναι τήν ψυχή ν λέγει.

LV66i Zach. 12, ι 6

ίο

Άποδέδεικται τοίνυν διά τε της θείας γραφής καί τ ώ ν άγίων πατέρων ότι οΰδέ τήι τών Χριστιανών άληθινήι πίστει ουδέ τώι όρθώι λόγωι συμβαίνουσιν αί τών αιρετικών περί προυπάρξεως ψυχών φαντασίαι. Καί τοϋτο δέ προς τοις άλλοις τήν 'ύύριγένους παρίστησιν άνοιαν, τό λέγειν τόν ούρανόν καί τον ήλιον και τήν σελήνην καί τους αστέρας καί τ ά ύδατα τά επάνω τών is ουρανών έμψυχα καί λογικάς τινας είναι δυνάμεις. ταΰτα δέ σαφώς απαγορεύει καί ό έν άγίοις Βασίλειος έν τώι τρίτωι λόγωι του υπομνήματος τής εξαημέρου λέγων κατά τών ' (Οριγένους δογμάτων ούτως Ήμίν δέ καί προς τούς άπό τής έκκλησίας έστί τις λόγος περί τών διακριθέντων ύδά- PG 29, 73 των, οι προφάσει αναγωγής καί νοημάτων δήθεν ύφηλοτέρων εις άλληγορίαν κατέφυγον 2ο δυνάμεις λέγοντες πνευματικός καί ασωμάτους τροπικώς έκ τ ώ ν υδάτων σημαίνεσθαι καί άνω μέν έπί του στερεώματος μεμενηκέναι τάς κρείττους, κάτω δέ τοις περιγείοις καί ύλικοΐς τόποις προσαπομεΐναι τάς πονηράς. διά τοϋτο δέ φασι καί τά έπάνω τών ουρανών ύδατα αΐνεϊν τον κύριον, τουτέστι τάς άγαθάς δυνάμεις άξιας ούσας διά καθαρότητα τού ήγεμονικοϋ τόν πρέποντα αϊνον άποδιδόναι τ ώ ι κτίσαντι· τά δέ ΰποκάτω τών 25 ουρανών ύδατα τά πνευματικά είναι τής πονηρίας άπό του κατά φύσιν ύψους εις τό τής Eph. 6, 12 κακίας βάθος καταπεσόντα, όπερ ώς ταραχώδη όντα και στασιαστικά καί τοις θορύβοις τών παθών κυμαινόμενα θαλάσσας ώνομάσθαι διά τό εύμετάβλητον και άστατον τών κατά προαίρεσιν κινημάτων. τούς δέ τοιούτους λόγους ώς όνειράτων συγκρίσεις καί γραώδεις μύθους άποπεμψάμενοι τό ύδωρ ύδωρ νοήσωμεν καί τήν διάκρισιν τήν ύπό του 3ο στερεώματος κατά τήν άποδοθεϊσαν αΐτίαν δεξώμεθα, καν εις δοξολογίαν ποτέ τοϋ κοινού τών όλων δεσπότου τ ά υπεράνω τών ούρανών παραλαμβάνηται ύδατα, ού λογικήν αύτά φύσιν παρά τοϋτο τιθέμεθα. ούτε γάρ οί ο υ ρ α ν ο ί έμψυχοι, έπειδή δ ι η γ ο ύ ν τ α ι Ps. 18, 2 δ ό ξ α ν θεοϋ ούδέ τ ό σ τ ε ρ έ ω μ α ^ώιον αίσθητικόν, επειδή ά ν α γ γ έ λ λ ε ι π ο ί η σ ι ν τ ώ ν 35 χειρών αύτοϋ.

ΐ4· 15 °ί· anath. £ Ο [= aerv], I ττροημάρτησεν I ι φησί om. I άμαρτημάτων Or 2 eûôùç om. Oa 3 τοϊς om. 1 ν 9 ττροετπστάμενοσ 5/6 άλλά — αύτώι om. Ο η τούτον] τόν 0 e 8/9 έκεΐθεν τετνττωμένα Ογ όρθώι om. Ο" φανερώσ 0Γ, corr. Or ττροημαρτηκυϊαν I ΐ2 τοϋ όρθοϋ λόγου 0Γ ιό έμψύχουσ I 13 ίπτάρξεωσ Ογ ψυχών om. Ο" 15 τήν σελήνην καί τόν ήλιον Oc 28 ώνομάσθαι IBas. όνομά22 άνω μέν Ο άνωθεν I 26 τά IBas. om. Ο πνεύματα Oav συγκρίσεΐζ IBas. συγχύσεισ Ο e r ν ¿εσθαι 0 χρή όνομά^εσθαι Ο καί άστατον om. I 29 δή I 32 αύτά] κατα Ον 35 αίσθητικόν OIBas. αίσθητόν Ο»™ 26*

204

COLLECTIO SABBAITICA 6

Δει δή προσέχειν τούς άκροατάς δτι τώι ειπείν τον πατέρα 'προς τούς άπό της εκκλησίας έστί τις ήμΐν λόγος' περί 'Ούριγένους διαλέγεται της του θεοΰ χάριτος καί της PG 973 αγίας του Θεοϋ εκκλησίας απελαθέντος και των όμοφρόνων έκείνωι· ου γάρ είπε - προς τους εν τήι έκκλησίαι, άλλά 'προς τους άπό της εκκλησίας ήμϊν έστί τις λόγος'. και δια μεν τοΰ ειπείν ήμΐν τούς της εκκλησίας έδήλωσε, διά δε του άπό τους ταύτης άποπε- 5 σόντας έσήμανεν. Έ ν δέ καί μόνον τώι δυσσεβεΐ 'ύύριγένει σπούδασμα γέγονε τό τήν Έλληνικήν L ν 624 πλάνην κρατϋναι καί ταϊς των σαθρότερων ψυχαίς 3 ι 3 ° ν ι α έγκατασπεϊραι. δι' δ κάκεϊνο τό γέλωτος μεν άξιον, παρ' αύτοϋ δέ όμως είρημένον περί της των ανθρώπων έκ νεκρών άναστάσεως προσθεϊναι συνείδομεν. λέγει γάρ δτι έν τήι άναστάσει σφαιρο- ίο ειδή εγείρονται τά σώματα τών άνθρώπων. ώ της άνοιας καί άμαθίας τοϋ φρενοβλαβούς τούτου κα'ι τών Ελληνικών δογμάτων έξηγητοϋ. δστις τυφλώττων τήν διάνοιαν καί τήι τών Χριστιανών πίστει μύθους έπιμεϊξαι σπουδάσας αύτήν τήν τών Χριστιανών έλπίδα τε καί σωτηρίαν, τουτέστι τήν έπηγγελμένην ήμΐν άνάστασιν, έσπούδασεν ένυβρίσαι μηδέ τήν τοϋ κυρίου άνάστασιν έντρεπόμενος. εγερθείς γάρ ό κύριος is ι Cor. 15,2ο έκ νεκρών καί άπαρχή τών κεκοιμημένων γενόμενος τοις μαθηταΐς ώφθη καί εδειξεν αύτοϊς καί τάς διατρήσεις τών χειρών καί τών ποδών καί τήν πληγήν της πλευράς καί εφαγε μετά τήν άνάστασιν, οΰχ ώς τροφής δεόμενος, άλλ' ινα τώι τρόπωι τούτωι τήν τοΰ άναστάντος σώματος φύσιν πιστώσηται. άμέλει τοι καί άναλαμβανομένου του κυρίου Act. ι, il ó άγγελος προς τούς μαθητάς έλεγεν ο ύ τ ο ς ό Ί η σ ο ΰ ς ό ά ν α λ η φ θ ε ί ς ά φ ' υ μ ώ ν ao εις τ ό ν ο ύ ρ α ν ό ν ο ύ τ ω ς έ λ ε ύ σ ε τ α ι δ ν τ ρ ό π ο ν έ θ ε ά σ α σ θ ε α ύ τ ό ν π ο ρ ε υ όμενον είς τ ο ν ο υ ρ α ν ό ν . είδε καθώς ' (ύριγένης μαίνεται, σφαιροειδές ήν τό σώμα του κυρίου, πώς είχε δεϊξαι τάς τών χειρών καί ποδών διατρήσεις ή τήν πληγήν της πλευράς; ή πώς φαγεϊν ήδύνατο ή όλως ύπό τών μαθητών γνωρισθήναι; πώς δέ καί Mt. 27, 53 τά τών άγίων σώματα μετά τήν τοϋ κυρίου άνάστασιν έγερθέντα καί όφθέντα έν τήι 25 άγίαι πόλει δυνατόν ήν παρά τών άλλων γνωρισθήναι, είπερ έν άλλωι σχήματι ήν παρ' δπερ έτύγχανεν έν τήι ^ωήι; έν τήι πέτραι τοίνυν τής πίστεως ούκ έστηριγμένος άλλά τοιαύτας καί τούτων πολλώι χείρους βλασφημίας ό δυσσεβής ' ύύριγένης έκθέμενος είκότως έν τώι καιρώι τοϋ μαρτυρίου τον μεν Χριστόν άπηρνήσατο, τήι δέ παρ' αύτοϋ εΐσαγομένηι Έλληνικήι πολυθείαι προσεκύνησε. καί τοϋτο δέ κατά θεοϋ γέγονε 30 πρόνοιαν, ίνα μή άντί μάρτυρος έν τήι έκκλησίαι δεχθήι καί έυτεϋθεν τήι ποίμνηι τοϋ Χριστοϋ βλάβη προσγένηται. εΐ γάρ τινές είσι καί νϋν όμολογοΰντες μέν τό έκείνου πτώμα, άντιποιούμενοι δέ τών αύτοϋ, πώς ούκ εμελλον τά αύτοϋ ώς μάρτυρος καί πατρός έκδικείν, είπερ συνέβη αύτόν μή προσκυνήσαντα τοις εΐδώλοις τελειωθήναι; ούδείς γάρ τής άληθείας άντεχόμενος έκπίπτει θεοϋ ή έγκακαλιμπάνεται ύπ' αύτοϋ κατά τό είρη- 35 Sir. 2, 10 μένον τήι θείαι γραφήι· έ μ β λ έ ψ α τ ε είς ά ρ χ α ί α ς γ ε ν ε ά ς καί ϊ δ ε τ ε - τ ί ς έ π ί σ τ ε υ σ ε τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι καί έ γ κ α τ ε λ ε ί φ θ η ; ή τ ί ς ή λ π ι σ ε ν είς α ύ τ ό ν καί ύ π ε ρ ε ΐ δ ε ν α ύ τ ό ν ; 'Ούριγένης δέ ό δυσσεβής τάς έαυτοϋ βλασφημίας ού μέχρις έαυτοϋ εστησεν, άλλά διά ίο. il cf. anath. e 30 έντεϋθεν γνώτε δι' ήν αΐτίαν 'Ούριγένης παρεχωρήθη ύττό Θεοϋ άρνήσασθαι αύτόν Or in mg. O [= aerv], I ι δή I Sè Ο τω I τό O 3 ôyfas om. 0 Γ Ι έκείνων Ον 5 άπό 0 8 ν Ι από γ e γ τοϋ Ο είττεϊν άπό O αύτήσ Ο τήσ έκκλησίασ I 6 έδήλωσεν, superscr. yp έσήμανεν Or arv 7 δή I ίο προθεΐναι O ΐ2 καί om. I 13 έτπμίξαι OaerI τών om. Oe 14 τε om. Or 14/15 έσττούδασεν — άνάστασιν om. I 20 ήμών Ον 23 τοΟ om. Or 25 έγερarv θέντα άνάστασιν Oav 26 τταρά — ήν om. I 27/28 οΰκ έστηριγμένοσ O I έστηριγμένοσ e 2 ev γ ούδαμώσ O 3 ττροσγένηται 0»Ι προσγίνηται O ιτροσγίνεται Ο 37 έγκατελείφθη OaerI κατησχύνθη Ο»

IVSTINIANI EDICTVM CONTRA ORIGENEM

205

τ ω ν ιδίων συγγραμμάτων και εις πολλούς έτερους την οίκείαν πλάνην παρέπεμψεν, ώστε ττάνυ έπ' αύτώι άρμοδίαν είναι τήν τοΟ αγίου άποστόλου Παύλου φωνήν λέγουσαν ότι τ ι ν ώ ν μέν αί καί

άμαρτίαι πρόδηλοι

έπακολουθοΰσιν.

είσι

ττροάγουσαι

εις κ ρ ί σ ι ν ,

τισί

δέ ι Tim. 5, 24

ή γαρ διαδοχή της πλάνης αύτοΟ έν ταις των σαθρότερων PG 975

έρπουσα ψυχαϊς δίδωσιν άκολουθεϊν αύτώι τάς εξ αρχής ύ π ' αύτοϋ γενομένας αμαρτίας, r. ώς γάρ ούκ έξαρκούσης τοις τ α ' ύύριγένους δοξά^ουσι τής περί προυπάρξεως τ ώ ν ψυχών ασεβείας καί τ ώ ν άλλων αύτοϋ ματαιολογιών καί τ ώ ν περί τής άγίας τριάδος βλασφημιών, καί τούτο τήι οίκείαι προστιθέασι πλάνηι έκ τ ώ ν εκείνου διεστραμμένων οδηγούμενοι λ ό γ ω ν τ ο λέγειν ότι π ά ν τ ω ν άσεβων άνθρώπων καί πρός γε δαιμόνων ή κόλασις πέρας L ν oo. καθελόντα καί άλλους δέ άρχαιοτέρους φωστήρας άποκηρύξαντα καί Εύτυχεί περιπλακέντα τοϋ σώματος τής έκκλησίας άπέκοψεν. οί άναθεματισμοί υμών ους κατά τών φίλων τοϋ θεοΰ κορυβαντιώντες ακοντίζετε, τον κόσμον άνέτρεψαν, τον άέρα έμόλυναν, τους ουρανούς ήχλύωσαν, τούς άγγέλους παρώτρυναν, τά σεραφίμ παρώργισαν, τον χερουβικόν θρόνον έπέσεισαν, τον βασιλέα τής δόξης είς έκδίκησιν παρεκίνησαν. 2ο άμήν γάρ λέγω ύμΐν τοις έκλεκτοΐς μου, φησίν ó δεσπότης, τοις δι' έμέ δλην την ήμέραν υπό άφρόνων άναθεματι^ομένοις ότι ποιήσω την έκδίκησιν ϋμών καί έκδικήσω καί άνταles. 34. 5 ποδώσω. μεθύσω τά βέλη μου άφ' αίματος καί ή μάχαιρά μου φάγεται κρέα άφ' αίματος τραυματιών καί αιχμαλωσιών, άπό κεφαλής άρχόντων έθνών καί έκκαθαριώ τήν γήν του λαοΰ μου. έξήλθεν ή άπόφασις καί έδόθη ή μάχαιρα κυρίου έν ίερεΰσιν 25 άνομίας μάχαιρα κυρίου έν άρχουσιν άδικίας- μάχαιρα έν πόλει, έν άγρώι, έν παντί ύβριστήι καί ύπερηφάνωι, έν παντί τόπωι άνομων καί άποστατών, έν παντί κοινωνήσαντι τήι τών άγίων ύβρει, έν παντί προσπελάσαντι τήι τών άναθεματισθέντων ασεβών κοινωνίαι. τούτων ούτως έν όργήι έξωγρημένων ύπό τό άμφίβληστρον τής έκδικήσεως καλώς ύμεϊς έξεκλίνατε, θεοφιλέστατοι, τόπον δώσαντες· καλώς άφωρίσθητε 3ο έξ αύτών τώι βορβόρωι τής άθείας έγκυλιομένους έγκαταλείψαντες. χαίρει Χριστός διαιρούμενον τον σύνδεσμον αύτών ορών εύφραίνεται τούς έξ αύτών άποστατουμένους Ps. 19, 8. 9 προσλαμβανόμενος. εκείνοι έν άρμασι καί ι π π ο ι ς , ήμεΐς δέ έν ο ν ό μ α τ ι κυρίου θεοΰ η μ ώ ν μ ε γ α λ υ ν θ η σ ό μ ε θ α - α ύ τ ο ί σ υ ν ε π ο δ ί σ θ η σ α ν καί επεσον υπό την μάχαιραν τοΰ κυρίου, ήμεΐς δέ ά ν έ σ τ η μ ε ν καί έσώθημεν έν σκέπηι του θεοϋ τοϋ ού-35 ρανού αύλι^όμενοι. ένηχήσατε ήμϊν τών πνευματικών υμών οργάνων τήν τερπνήν Act. 12, 13. μελωιδίαν· προπηδήσει καί αύθις ή καλή καί πιστή 'Ρόδη τής άπό θεοϋ επιστασίας 7 ΙΟ ' ύμών φωνοϋσα τήν εύαγγελισμόν. διηγήσασθε θδττον πώς επέστη ό άγγελος κυρίου καί τά δεσμά διεσπάραξεν άφνω Οπνωι νεκρώσας τούς φύλακας όπως τε ή σιδηρά πύλη άνεπετάσθη προς τήν πόλιν τοΰ θεοΰ άπάγουσα ύμδς. ούτω γάρ ούτω συνευφραι- 40 νόμενοι τήι κατοικίαι έπί το αύτό καί τήν μεγαλειότητα τοΰ θεοΰ παρ' ϋμών άκούοντες αύτώι τώι μεγαλουργώι θεώι καί πατρί άμα τώι μονογενεϊ υίώι συν άγίωι πνεύματι δόξαν άναπέμψωμεν ομοθυμαδόν εις τούς αίώνας τών αΙώνων. άμήν. AV 3 άλλ' — âÇias scripsi αξία; άλλ' Ισότητι πραγμάτων AV τωσ Α ι6 Ευτυχή AV ¡6 οργάνων Α άγώνων V γήσασθαι Λ

η μία deleui ιχ άνετταισχύν37 όττό scripsi luì AV 38 διη-

223

3 PAMPHILI

Παμφίλου έττισκόπου Άβύδων προς Γίέτρον αίρετικόν έπίσκοπον 'Αντιοχείας ότι ού δει έν τώι τρισαγίωι θεοπασχίαν λέγειν δια της προσθήκης του ó σταυρωθείς δι' ή μας 3

Tò πολύθρυπτον των εμών παίδων, αγαπητέ, διεγείρει με κελαδειν θρήνον · οίδας γάρ ότι έν ώι οικωι θνήισκει τις, έκεΐσε κλαυθμός φοιται. πώς ούν ούκ άποδυρήσομαι τον άλιτηρίως έκ των σων αγγείων καταγγισθέντα των εμών υιών θάνατον, οϋς εδει 5 131 2 σε ώς συναδελφόν έπισπουδάσαι συν έμοί άξαι προς τόν θεόν; τουναντίον δέ πέπρακταί σοι, θεοφιλέστατε· έγένου γαρ αυτών όλετήρ και où 3ωιΊ> πικρία και οΰχ ήδύτης, δμφαξ και ου πέπειρος βότρυς, jijáviov και οΰ σίτος, καλάμη και ού χρυσός, άκανθα και 3 ούκ άνθος, έκταραγμός καΐ ού γαλήνη. τί γάρ τών προτέρων ημών και έπίσων ού προσέχων τά σύμβολα είξας μη προσθέσθαι τήι τριάδι τετράδα èv τώι τό τρισάγιόν σε ίο 4 φάσκειν έν προσθήκηι σταυρού; αύτη γάρ δρακοντική και ιοβόλων αιρέσεων φωνή και πύλη άιδου και αιώνιος πυλωρός θανάτου, Χριστιανών βρόχος, άκάκων θήρευμα, ορθοδόξων μώμος, πιστών πρόπτωσις, σωφρόνων σκάμβωσις, άσκητών σκάνδαλον, οϊς ύπώπτευσας γλυκύς είναι σύν τήι έκφωνουμένηι σου εκθέσει τήι παρακοντι^ούσηι τόν άποστολικόν δρον και τά εύαγγέλια και τών τιη τό σύμβολον τών την προσθήκην την is δ έν τώι τρισαγίωι άγνοούντων τό νοη-Λν δηλητήριον. φράσον μοι· τίς ούν θεόν εφη σταυρόν ύπομεμενηκέναι; τί τόν θεόν λόγον γυμνοΐς darò της στολής; τί διχάζεις τόν άτμητον τήι σήι σκαιότητι; τί παρατιτρώσκεις την άλήθειαν; τί Νεστορίωι και Εύτυχεϊ τήι τομήι του Χρίστου ύπόσπονδος γίνηι και τώι ΣαμοσατεΤ μεμαθήτευσαι ρήξαι Χριστού τήν θείαν ούσίαν άπό τής σαρκός καί Ούαλεντίνωι άνόμως συνεξηρεύξω ωσαύτως φάσκων 2ο τόν άθάνατον σταυροΟσθαι καί υπόδουλον τιθείς τοις πάθεσι τήν θείαν φύσιν; τί έπίσχω 6 ή τί λαλήσω; ού Παυλιανιστήν σε φωνήσω· άλλ' έν τοις συγγράμμασιν εφης μετά τήν τριάδα Χριστόν φωνεϊν δι' ήμδς σταυρωθέντα. ού Μανιχαϊόν σε λέξω · άλλά γέγονας αύτέλεγκτος θεόν καί ού Χριστόν φωνήσας έσταυρωμένον. ού Νεστοριανόν σε φράσω · άλλ' άπέδειξας μετά τόν πατέρα μή όμολογεϊν τόν ύμνούμενον ύπό πιστών θεού ίσχυρόν 25 uìòv σαρκί έσταυρωμένον. ούκ Εύτυχιανιστήν σε άναγορεύσω· άλλά μήν σεαυτόν θεοπασχίτην άνηγόρευσας. ούκ Άπολιναριαστήν σε λέξω · άλλ' εφυρας ώσαύτως 7 θεόν συνχύσας τοις τής σαρκός παθήμασιν. λίαν ούν λύπη ι συσχεθείς τάδε σοι προστίθημι σύν τώι εις τοϋτό με προβιβάσαντι Άκακίωι, αύτόν δέ ό τής 'Ρωμαίων, τούς πάντας δέ ò πάντων έπίσκοπος Χριστός· τί λυμαίνηι τήν έκκλησίαν, τί σκορπίζεις Χριστού τήν 3ο ποίμνην; εί κακώς λέγω, φράσον μοι σύ· 3ητώ γάρ σε τήι διδασκαλίαι τήι όρθοτάτηι ύπε8 ρέχειν έμέ καί πλείστους. τί ούν φράσομεν; ώς Παύλος, Χριστόν έσταυρωμένον ή ώς σύ, τόν άθάνατον έσταυρωμένον; ώς είπεν ó κύριος δτι ταύτα εδει παθεϊν τόν Χριστόν, ή ώς σύ τό τρισάγιόν φάσκεις παθητόν; τί έροΰμεν; δτι δει τόν uìòv τοΰ άνθρωπου, ώς πολ9 λαχώς ó κύριος εφη, παθεϊν ή ώς σύ κεκαινοτόμηκας, τόν θεόν παθεϊν; ή τά εύαγγέλια 35 3 in collectione Latina 6 [Coll. Auell. 76], recentior epistulae forma supra 4 m p. 9 | 0 ] A V , Λ [ = vb] ι παμφύλου V

g άβύδων Λ άβΙδου Α άβ V cf. Ο U

τόν αύτόν πέτρον ΛΟ

τικόν — ή μας om. ΛΟ 3 πολύθρυπτον ΛΟ πολυθρύλλητον A V κελλαδειν Α άποδυροϋμαι V 6 άξαι Ο σγξαι A V coUigere Λ 8 βότρυς V βρώσι; A esca Λ cf. Ο

ι/2 αίρε4

eí

Λ άκανθα

ΛΟ άκανόαι A V g προτέρων scripsi praecessorum Λ προέδρων A V O καί έπίσων (i. e. aequalium) A V om. Λ ίο προσέχων ν Λ προέχων Α ι ι post σταυροϋ aliqua add. Λ 13 πρόπτωσισ Ο πρόστττωσισ A V 14 ύπώπτευσασ V ύττοπτεΟσαι A cf. O suspicaris Λ ι 6 τό νοητόν δηλητήριον ΛΟ τών νοητών δηλητηρίων A V φράσαι Α οΰν τΙσ ΛΟ 16/17 θν εφί Α εφη θν V τήν θεότητα εφη ΛΟ 19 £ήξασ V 24/26 ού — έσταυρωμένον ΛΟ om. A V 26/27 — άνηγόρευσας om. O 28 συνχύσασ scripsi συνέχυσασ A V συγχέασ O 3 1 σύ ΛΟ εύ A V 3 3 είττεν om. Λ 34 T ò ] τόν V 35 τόν θν A V τήν θεότητα ΛΟ

32 ώς Παύλος om. V ή A V O εί Λ

224

A P P E N D I X E P I S T V L A R V M AD P E T R V M

FULLONEM

καί ai Πράξεις και ό απόστολος, ώς où εφης, ού λέγουσιν ώσπερ δει, αλλά είσί παρά σοί 132 μεμπτέα καί παρά των έξηκολουθηκότων τήι τοιδιδε σου παραφροσύνηι του τ ο τρισάγιον φωνεΐν έσταυρωμένον; αποδεδειγμένοι γάρ είσι σύν σοί τετράδα προσκυνούντές τε και παρεισφέροντες. εί δέ ταΟτα ούτως έχει, τί άναγινώσκονται ai γραφαί, εί αύται ού πιστεύονται, άλλα σύ; άνω yàp καί κάτω Χριστόν παραδιδόασί σοι δι' ή μας έσταυρω- s 10 μένον καί ού τ ό τρισάγιον, ώς συ νυν φάσκεις. αλλά καί αποβλήτους είπον ai γραφαί τους θεοπασχίτας. ήδη δέ καί προ τούτων μου των γραμμάτων ώς κυρίωι μου καί πατρί ώς ορθότατα φρονοϋντι μεμήνυκα έπανορθώσασθαι καί άναρρήξαι τόδε τό παρά σου καινισθέν άσεβες δόγμα καί ούκ είξας. δια τοΟτο τ ά νυν ώς προς πρώτον έφευρετήν των άσεβων τούτων λόγων δεδόνημαι τούτοις κατά σου τοις έπιτιμίοις, ίσως καν διά τού- ίο των έντραπείς άποστομι^όμενος παρ' ήττονος τήι άξίαι θδττον είξεις όρθοδοξεΐν πατέρα καί uiòv καί άγιον πνεύμα êv τώι μηδέν τούτοις προστιθέναι ή ύφαιρεϊν καί έχεσθαι τής ύπέρ ή μας άψϊδος του Θρόνου. εί δέ μηδέ ούτως άνάσχηι, οίσω σοι κοινωνίας παραίTit. 3, io. il τ η σ ι ν έφη γάρ ό άπόστολος α ι ρ ε τ ι κ ό ν ά ν θ ρ ω π ο ν μ ε τ ά π ρ ώ τ η ν καί δ ε υ τ έ ρ α ν ν ο υ θ ε σ ί α ν π α ρ α ι τ ο ΰ ε ί δ ώ ς δ τ ι έ ξ έ σ τ ρ α π τ α ι ό τ ο ι ο ύ τ ο ς και ά μ α ρ τ ά ν ε ι is ών α ύ τ ο κ α τ ά κ ρ ι τ ο ς . πλήν θεού έσμέν έντεύκται μή γενέσθαι σε αύτοκατάκριτον, άλλ' όρθοτομούντα τον λόγον τής άληθείας. Άσκληπιάδου έπισκόπου Τράλλεων προς ΤΤέτρον έπίσκοπον 'Αντιοχείας δτι ού δε! τ ό τρισάγιον λέγειν έσταυρωμένον 4

'Ιδού, άγαπητέ, πεπλήρωται πας ό κόσμος σκανδάλου έκ τής έκθέσεώς σου καί τ ά 2ο βασίλεια έμφρόντιστα γέγονε καί οι ποιμένες διεγείρονται επαξίως άξαι επί σοί ταλανισμούς. δός ούν, παρακλήθητι, φωνήν μίαν όρθοτομίας του έπιπρυτανεύειν τ ό άληθές έν τ ώ ι κόσμωι τού τον uiòv τού θεού καθομολογεϊν έσταυρωμένον καί μή τούτον διαρρίπτεσθαι διά σού καί τούτου τ ό όνομα έν τ ώ ι έτέρως έν διαστροφήι λέγειν έν τ ώ ι τρισαγίωι 2 τούτου τόν σταυρόν. μή σύ πρώτος εί τών έν Νικαίαι πατέρων, ίνα άρξηι ό δρος ¿5 σου ύπέρ αύτούς; άλλά, φησίν, έ γ ώ διά Νεστόριον προσέθηκα έν τ ώ ι τρισαγίωι τόν σταυρόν διά τ ό αύτόν παρεξωθεϊσθαι έκ τούτου τήν Θεότητα έν τ ώ ι σταυροϋσθαι αύτόν. 3 καί τί; μή νεώτερον Νεστορίου τό φρόνημα; ήρξε γάρ τούτο άπό τού ματαιόφρονος Φωτεινού, ôv oi άγιοι πατέρες οί έν Νικαίαι έν ^ωήι μεν ού κατέφθασαν, τό δέ δόγμα αύτοϋ κατέκριναν ού διά τ ό φράσαι αύτούς τ ό τρισάγιον έσταυρωμένον, έπειδή τούτο ήν έν so γνώσει αύτοΐς λίαν δύσφορον, Φωτεινού δέ έράσμιον. όθεν τ ό μέν τρισάγιον έν μυστηρίοις μόνοις άπέθεντο φωνεϊσθαι καθά τ ά σεραφίμ, φησί, μηδεμίαν έν τούτωι προσθή4 κην ή ύφαίρεσιν πράξαντες. πάλιν δέ τούτο τ ό άσεβές άνανεωθέν επί τού Σαμοσατέως λίαν ήδρύνθη καί έπισυναχθέντες οί άγιώτατοι τήν μνήμην πατέρες έν τήι Κωνσταντινου4 in collectione L a t i n a 8 [Coll. Auell. 78], recentior epistulae forma e x t a t supra 41111 p. 10 [O] V, Λ [ = v b ] 2 τ ο ϊ σ έξηκολουθηκόσι AO 4 θείσι γραφαί ΛΟ AV τοίνυν ΛΟ

3 φωνείν AO φρονεϊν AV

6 είπαν A π ρ ό σ om. V

scripturae

diuinae

Λ

προσκυνοϋντέσ τε καί A V om. AO

8 ώ$ om. V

10 δεδόνημαι O moueor Λ δεδέημαι A V

i l άποστομι^όμενοσ Α άπομαστι^όμενοσ V έπιστομ^όμενοσ Ο ττρα V

φρονών V TOÏS

g τανΰν

έτπτιμίοι; om. Λ

ήξεισ Α ή ξ η σ V cf. Ο

είσ

13 σπτέσχηι Λ 2ο σκανδάλου ΑΛΟ σκανδάλων V

νισμόν AO

2 ΐ έμβρόντιστα V

22 τταρακλήθητι AO παρακαλώ VA

κόσμον Α] καθομολογεϊν ΑΛΟ 2 8 καί τί Λ καί ετι A V cf. Ο 32 άπέθεντο O V c o r r οατέθετο AV

24 διά ΑΛΟ τταρά V μή ΟΛ μήν A V φασί ΛΟ

έγείρονται V c o r r

23 κοινώ ΛΟ 26 ais Λ ήρξαι V

21/22 ταλα-

καθομολογεϊν V τ ώ κόσμω [τον 27 ÉK τ ο ύ τ ο υ AV έν τ ο ύ τ ω Ο om. Λ

29 ού κατέφθασαν AO οΰκ έφθασαν V

225

4 ASCLEPIADIS

5

6

7

S

πόλει, εί καί αύτόν ού παρέφθασαν, άλλά τό δόγμα αύτοΰ κατέκριναν του μή φρονεϊν δύο 133 υιούς, δι' δ καί ένα καθωμολόγησαν εν τώι όρωι αύτών υίόν. μή τό τρισάγιον έφησαν δι' αυτόν έσταυρωμένον [ότι τώι öpcoi των προ αύτών πατέρων έξηκολούθησαν καί έπεσθαι τοις δόγμασιν αύτών έκριναν του τό τρισάγιον έν τοις μυστήριοι? μόνον έξακούεσθαι άπαθώς ώς τά σεραφίμ καί μή έσταυρωμένον]; πάλιν δέ Νεστορίου άνακύψαντος s καί καταρτί^οντος τά τών πρό αυτού άσεβη δόγματα, φαμέν δή τά Φωτεινού και τά τοΰ Σαμοσατέως, συναθροισθέντες δι' αύτόν οΐ περί Κελεστΐνον καί Κύριλλον έπαυσαν τάς τοιάσδε δυσφημίας ούκ άποθέντες έν τώι τρισαγίωι σταυρόν. ή συ δοκεϊς τούτων απάντων σοφώτερος είναι ή έχεσθαι παρ' αύτούς πνεύματος άγίου, οίς ήν ή γνώσις; ή σή τοίνυνάποτεθεΐσα έν τώι τρισαγίωι σταυρού προσθήκη δυσμενής βλασφημία εστίν, πλήν ίο καί μετά τούτους τούς αγίους πατέρας δυσφόρων καταλαβόντων τήν Κωνσταντινούπολιν σεισμών μικρός καί μέγας, πλούσιος καί πένης, δούλος και έλεύθερος έκ τήσδε άπαναχωρήσαντες έν τώι Κάμπωι άμα συνέδραμον κρυμοϊς καί χιόνι έκεισε μάλλον όλέσθαι καί μή συμπεπτώσθαι τήι αύτήι πόλει. ούς φειδούς ό Θεός άξιώσας φιλανθρωπευσάμενος απεκάλυψε τώι μακαρίωι Πρόκλωι τό τρισάγιον εις παΰσιν οργής λιτανεύοντας αύτούς is φωνεϊν καί τούτο έμφανώς, ούχ évi ή δευτέρωι γνωσθέν, άλλά σχεδόν τώι κόσμωι. μή άπέθετο έν αύτώι ό θεός λέγεσθαι σταυρόν; ούδέν ούν δ τι òpca εις ύβριν αύτοΰ· έφη γάρ φάσκειν 'ογιος ό θεός, άγιος ισχυρός, άγιος άθάνατος, έλέησον ή μας. ' πώς ουν σύ τετόλμηκας παραθέσθαι σταυρόν παρά τον θεόν ή καί παρά τούς πατέρας τόν πατέρα συγχύνων τώι υίώι καί τώι άγίωι πνεύματι έν τώι τρισαγίωι φωνών τόν σταυρόν, ώς 2ο παρά σοι τόν πατέρα μή είναι πατέρα μόνον, άλλά καί υίόν, καί τόν υίόν μή είναι μόνον υίόν, άλλά καί πατέρα, καί τό πνεύμα τό άγιου μή είναι πνεύμα μόνον, άλλά καί υίόν; α διά τούτο εϊ τις άνατιθεϊ έν τώι τρισαγίωι σταυρόν παρά τόν υίόν τοΰ θεοΰ, άνάθεμα έστω.

β εί τις τετράδα παρεισφέρει έν τώι τρισαγίωι παραθείς μετά τήν τριάδα Χριστόν 23 έσταυρωμένον, άνάθεμα έστω. γ εί τις συγχέει τήν τριάδα αύτόν είναι λέγων πατέρα καί υίόν καί άγιον πνεύμα, άνάθεμα εστω. 9 [εί τις διίστησι τήν μίαν ούσίαν της τριάδος, άνάθεμα εστω.] δ εί τις τόν ένα υίόν διχάζει εις δυάδα υιών, άνάθεμα έστω. so ε εϊ τις θεοΰ τόν λόγον καί τήν σάρκα λέγει μίαν φύσιν άγνοών τών φύσεων τό διάφορον, άνάθεμα εστω. 10 ? εϊ τις τήν θείαν φύσιν τοΰ θεοΰ συγχέει τοις πάθεσι της σαρκός αύτοΰ, άνάθεμα εστω. 3 εί τις λέγει θεοπασχίαν ή θνήσεως θεόν γεύσασθαι ώς εις ταΰτα αύτόν εύδοκίαι 35 ήκειν έν τώι τετράφθαι αύτόν καί μή ομολογεί αύτόν ώς θεόν μή κεκυριεύσθαι ύπό τού θανάτου, θάνατον δέ θανατώσαντα δΓ ής εϊληφε θνητής αύτοΰ σαρκός, άνάθεμα έστω. 11 καί γάρ πιστεύομεν δτι ού μετέπεσεν εις θάνατον ^ωή γάρ έστι. σύ δέ γνώσηι Ι 3 4 καί άποκόψηι έφ' οϊς άνόμως εϊρηκας· έστω δέ και έστιν ή τού θεού χάρις μετά τών όρθοτομούντων τόν λόγον της άληθείας. 4ο AV, Λ [ = vb] 2 αύτόν Α 3 διά τόν AV propter nos Λ cf. O 3—5 ότι — έσταυρωμένον ΛΟ om. AV 6 δή V δέ A cf. Ο τά του φωτεινού V 8 δυσσεβείασ ΛΟ 12/13 άτταναχωρήσαντεσ Ο έπαναχωρήσαντεσ AV 13 χιόνι AV χειμώνι ΛΟ ι 6 φωνεϊν Ο φωνεϊσθαι AV δευτέρω ΛΟ δύο AV σχεδόν AV τταντί ΛΟ ι η ούδέν ούν ô τι scripsi nihil itaque quia Λ ότι ούδέν [ούθέν A] AVO όρδ Ο esset Λ έρδ AV 23—33 numeri ex A 27 τον αύτόν Günther, sed cf. p. 226, 35 29 Λ om. AV cf. O 31 τήν om. V 33. 34 A, plura habet Λ om. VO 35—37 om. O 36 τετράφθαι ΑΛ τετάφθαι V 3 8 °ύ — έστι AV ή $ωή 3 ω ή έστι καί ού μετέπεσεν εϊσ θάνατον ΛΟ A c t a conciliorum oecumenicorum.

Tom. III

29

226

APPENDIX EPISTVLARVM AD PETRVM FVLLONEM

5 1

Φαΰστος επίσκοπος Άπολλωνιάδος τώι θεοφιλεστάτωι πατρί καί άρχιεπισκόπωι της Άντιοχέων εκκλησίας Πέτρωι έν κυρίωι χαίρειν. Έπειδήπερ έπιτέτραπται νύττεσθαι τους πρώτους Οπό των άποκαλυφθέντων Χριστοΰ το μυστήριον εσχάτων, εκείνους δέ σιγήν άγει ν της κακοδιδασκαλίας ώς γεγονότας κάκιστους δογματιστάς, ήκουσα δέ παρά πολλών συνεπισκόπων, αγαπητέ, έκνενευκέναι σε της ορθοδοξίας καί τοΰτο παντα- s χοΰ περιηχείται, δΓ ö άναγκαΐον ήγησάμην πυθέσθαι παρά σου εΐ ταύτα ούτως εχει. δεΐξαι γάρ μοι δέδοκται μή ούτως σε φρονεϊν όφείλειν ώστε τώι τρισαγίωι σταυρόν συνάπτειν καί πάθει καί θνήσει τό απαθές ύποβάλλειν, άλλα καθαρώς ώς τά σεραφίμ καί εΰ2 σεβώς δοξολογεΐν. πώς γάρ Χριστιανίσουσι τά έθνη τοΰ ονόματος του σταυροϋ μή Ιπιφερομένου τώι Χριστώι; πώς δέ δύνανται καί αυτοί οΐ Χριστιανοί πιστοί τυγχάνειν ίο μή άποτιθέντες τώι σταυρώι τό του Χριστού όνομα; άκούοντες γάρ οΐ άπιστοι θεόν άθάνατον δι' ήμδς σταυρωθέντα έροΰσι σκάνδαλον είναι, τό πιστεΟσαι Χριστώι άποστρεφόμενοι καί λέγοντες · οΐ θεοί ήμών οΐ παρά τοις Χριστιανοϊς κίβδηλοι οντες αθάνατοι παρ' ημών αναγορεύονται, καί πώς ό αυτών θεός άθάνατος ών εθανε; δήλον ότι ψευδής ή ρήσις αύτη. εί γάρ «χττέθανεν, ούκέτι άθάνατος ουδέ ισχυρός, άλλ' άσθενής της άθανασίας τρα- ι-, 3 πείς. οΰχ ούτοι δέ μόνον, αλλά καί θεοσεβείς καί ήμϊν όμόπιστοι λέξουσιν άν· ούτοι θεοπασχϊται καί où Χριστιανοί είσι· Μανιχαίοι καί οΰκ όρθοτόμοι - τετραδϊται καί οΰ 4 τριαδόδοξοι - Εϋτυχιανισταί καί ουκ ορθόδοξοι· Νεστοριανοί καί où φιλόχριστοι. εί δέ τις τόν έπί σταυρού κρεμασθέντα παρ' ήμών ακούσει Χριστόν ΊησοΟν είναι, δς την θνη- ' Le. 24, 21 τήν ήμών σάρκα χρισθείς φιλανθρωπίαι Χριστός εΐκότως κικλήσκεται, δι' δ και έσταύρωσαν 2ο αυτόν, öv έλπί3ομεν ότι αύτός έστιν ó μέλλων λυτρούσθαι τόν Ισραήλ, τότε πεσών έπί πρόσωπον έρεϊ· κάγω Χριστιανός είμι, πιστεύω εις δν καί ούτοι έπίστευσαν, καί πιστευ5 θήσεται τ ά πάθη καί ή θνήσις του σώματος αυτού. καί γάρ πλείσταις λοιδορίαις διά τοϋτο έβλήθη παρά τών απίστων ή τών έν Χαλκηδόνι πατέρων ορθόδοξος πίστις, ότι δύο φύσεις είπον είναι έν τώι Χριστώι, μίαν παθητήν θνητήν όρατήν τε καί έπαφον, ήτις 25 εστίν ή σάρξ ήμών, καί μίαν άπαθή άθάνατον άόρατον άψηλάφητον, ήτις έστιν ή του 6 θεοϋ άχραντος φύσις. τ ά έκάτερα ούν δει ήμδς έν τώι Χριστώι όμολογεϊν, ών τήι ενώσει μή δώις διάστασιν μηδέ τέμηις τόν θεόν άπό της αύτοϋ σαρκός, καί ού φωραθήσηι Νεστοριανός. μηδέ τό διάφορον άπαρνήσηι τών του Χριστού φύσεων, καί ούχ ύποπτευθήσηι Εύτυχιανιστής είναι. μηδέ συγχέηις θεόν σαρκός πάθεσι καί ού λεχθήσηι Ά π ο - so λιναριαστής. μηδέ τόν άπαθή καί άθάνατον προς πάθη λέξηις θεόν τετράφθαι καί ού 135 προσοχθίσεις είναι Μανιχαϊος. μηδέ έν τώι τρισαγίωι μετά θεόν πατέρα καί ίσχυρόν αυτού υΐόν καί άθάνατο,ν πνεύμα προσθήις Χριστόν έσταυρωμένον καί ούχ έξεις τού Σαμο7 σατέως τήν αϊρεσιν καί ούκ έλεγχθήσηι τετράδα φρονών καί ού τριάδα. μηδέ τήν τριάδα εις Χριστόν άναπλάσηις αύτόν φρονών πατέρα καί υΐόν και άγιον πνεύμα, καί ούχ 3γ. ήξεις είς τήν Σαβελλίου καταδίκην. μηδέ κληθήναι θέλων καθηγητής καί ούκ άκόλουθος της Χριστού διδαχής καινοτομήσηις κενοδοξίας αϊρεσιν, καί ού μωμήσεις σήν ψυχήν, ότι 5 in collectione Latina 5 [Coll. Auell. 75], recentior epistulae forma extat supra 4 11 p. 8 [O]

AV, Λ [ = vb] ι inscr. Φαύστου έπισκόπου όπτολλωνιάδοσ ττρόσ τόν αύτόν πέτρον ΛΟ ι/2 Φαϋστοζ — χαίρειν om. ΛΟ 4 ήκουσα δε Λ ήκουσμαι AV ήκουσα Ο 0 περιήχηται ΛΟ ι ι γάρ ΛΟ om. AV 13 ήμών om. V I3/ J 4 παρ' ήμών ΑΛΟ παρ' αίττών V 15 ούκ εστί V ι8 τριαδόδοξοι scripsi τριάδοξοι Ο τρίδοξοι AV ig παρ' ήμών AV om. ΛΟ 24 χαλκηδόνι etiam Α όρδόδοξοσ ΛΟ ορθοδόξων AV 25 είπαν Α 28 αύτοϋ om. ΛΟ 3°/3 χ απολιναριαστήσ είναι ΛΟ 3 1 πρόσ πάθη AV om. ΛΟ τετράφθαι λέξησ θν ΛΟ 3 2 προσωχθίσεισ V 33 προσθήσ Ο προσθήσεισ Α προσθήσησ V 36 ήξεισ είσ AV ϋποίσεισ ΛΟ 37 σήν Α τήν σήν V cf. Ο

5 FAVSTI

6 QVINTIANI

227

οίδας τούς αποστόλους μή καθηγησαμένους έν καινοτομίας, άλλ' ίχνηλατήσαντας τον 8 μόνον καθηγητήν καί νομοθέτην Χριστόν. βλέπε, άγαπητέ, μή sis πέρας όξηις τ ό περιφημι^όμενον διά σέ, μή γέλως εσηι (συν) τοις Θεοπασχίταις ή τοις τετραδίταις· εί δέ και έφήψω τούτων των λόγων καί της φρονήσεως έν παροιστρήσει τινί, τάχος εκκλινον Ps. 36, 27 ά π ό κ α κ ο ΰ καί π ο ί η σ ο ν ά γ α θ ό ν , ΐν' ώς εύχόμεθα, όρθοτομήις τόν λόγον της άλη- 5 θείας Χριστόν καθομολογών σαρκί δι' ή μας σταυρωθέντα τόν υιόν τοΰ θεοΰ τοΰ ζώντος, καί άπαξ ούτως όμολόγει, μή ύποσκελισθήις ύπό των αιρέσεων. π ο λ λ ο ί γ α ρ 2 loh. 7 π λ ά ν ο ι έξήλθον είς τ ό ν κ ό σ μ ο ν οι μή ό μ ο λ ο γ ο ΰ ν τ ε ς Ί η σ ο ΰ ν Χ ρ ι σ τ ό ν έν σαρκί έληλυθέναι. Εύχου ύπέρ έμοϋ, θεοφιλέστατε καί άγιώτατε πάτερ.

ίο

Επιστολή Κυντιανοΰ επισκόπου Άσκουλιανών προς Πέτρον έπίσκοπον ότι ου δεΤ παθητήν λέγειν τήν τριάδα 6

'Αντιοχείας

ι

ΤΤολυμερ.ώς καί π ο λ υ τ ρ ό π ω ς έξένευσας, αγαπητέ, της αληθείας [τά εναντία Hebr. 1, ι φρονών] τά εναντία πράττων του δεσποτικού μυστηρίου, μή επόμενος τοις εύαγγελίοις ή τοϊς άποστόλοις ή τοις άγίοις πατράσι, καί βαρέως φέρηι κατ' αυτών καινοτομίαν τήι is καθολικήι έκκλησίαι έκθείς καί μέντοιγε ουκ άπείπω ταύτης πολλών συνεπισκόπων μεμηνυκότων σοι περί αυτής, μάλιστα του [άγιωτάτου] αρχιεπισκόπου Φίληκος του ταύτης άποστραφήναί σε και εύθή καί όρθοτόμον έσεσθαι του σωτηρίου κηρύγματος, άλλ' οΰν περιβροχούμενος ύπό αιρέσεων τό της θείας διδασκαλίας τάλαντον άπεκρύψω cf. Mt. 25—27 εις τήν γήν καί ού μάλλον τούτο προβαλέσθαι επί τράπε^αν είξας οίον έν τήι τών άν- 20 -Ζ θρώπων καρδίαι τήν ΰγιή διδασκαλίαν, άλλ' ούν τουναντίον 3ΐ;?άνια ένέσπειρας. καί τίς ετι άνέξεταί σου διαστρέφοντος τό του Χρίστου εΰαγγέλιον; οΰ τόν έξ άμφοΐν ένα υιόν έκ δύο φύσεων καί έν δύο τόν κύριον ήμών Ίησοΰν Χριστόν, τούτον δι' ήμδς κηρύσσων έσταυρωμένον, άλλά (διά) διαστρόφου κενοδοξίας τοΰτον πέπαυσαι δι' ή μας λέγειν έσταυρωμένον. τόν θεόν τόν ίσχυρόν τόν άθάνατον οίον τήν μίαν της τριάδος φύσιν 25 136 εφης έσταυρωμένην, καί ου μόνον, άλλάγε καί μίαν φύσιν του θεοΰ καί της σαρκώσεως. 3 καί εί μία φύσις τοΰ θεοΰ λόγου καί της σαρκός, μία δέ φύσις τοΰ θεοΰ λόγου καί τοΰ πατρός, μία πως καί ή αύτή φύσις τοΰ πατρός καί τοΰ σώματος καί τοΰ λόγου. εί δέ ού μία φύσις τοΰ θεοΰ καί πατρός καί σαρκός [άνθρωπότητος] καί τοΰ λόγου, φράσον πώς μία φύσις τοΰ [πατρός καί τοΰ] λόγου καί της σαρκός. πώς γάρ κτιστή καί άχτιστος μία -ο φύσις; εί δέ τοΰτο άδύνατον, πώς ή κτιστή σάρξ καί ό άκτιστος λόγος μία φύσις εστί καί 4 ού δύο ένηλλαγμέναι; εί δέ φύσεως μιας έστιν ό Χριστός καί ού δύο, τι λέγεις τόν Χριστόν; κτιστόν ώς ό "Αρειος ή άκτιστον ώς ό Μανιχαϊος; ποΟ δέ καί ή χρονική της Χριστοΰ γενincollectione Latina 2 [Coll. Auell. 72], recentior epistulae f o r m a e x t a t supra 4 VII p. 15 [O] AV, Λ [ = vb] 2 αγαπητέ ΑΛΟ αγαπητέ μου V aliqua adduntur 6 παθόντα ΛΟ 8 χυ ιΰ Λ

συν ex Λ addidi τοΰ 3 om. Α

3 διαφημιζόμενου περί σου O de ώσ θεοπασχίτησ ή τετρσδίτησ Ο

η οΰτωσ Λ τοΰ ούτωσ Ο om. AV

te difjamatur 4

Λ, Α ν

ubi Γ Λ

όμολόγει Λ όμολογεΐν AVO

ί ο om. ΛΟ

l i — 'Αντιοχείας om. A b Asculani AV om. ΛΟ 14 ταράσσων Α

Λν ΐ2 ότι — τριάδα om. Λ ν Ο 15 καί γαρ ΛΟ φέρει ΛΟ

ΐ 7 άγιωτάτου ΛΟ om. AV

ig περιβρουχούμενοσ Α περιβρογχούμενοσ V inlaqueatus

φίλικοσ Α

13/14 τ < * — φρονών ι 6 επισκόπων ΛΟ Λ

2ο προβάλλεσθαι Α 24 διά addidi 25 θν ΑΛΟ θν δέ V φύσιν V om. Α ούσίαν ΛΟ 26 κα; 1 ΛΟ om. AV 6ϋ λόγου ΛΟ 28 μία π ω σ scripsi cf. quodammodo Λ π ώ σ μία AV π ώ σ οΰ μία Ο του 6υ καί πρσ AV θϋ πρσ ΛΟ 2g άνθρωπότητοσ Α καί άνθρωπότητοσ V deleui καί σαρκόσ άνθρωπείασ ΛΟ om. AO

3 ° πατρόσ καί τοΰ Α ν Λ om. Ο

3 2 τί ΑΛ τί ού V

33 τησ

228

APPENDIX

EPISTVLARVM AD PETRVM

FVLLONEM

P s . 2 , 7 . 1 0 9 3 νήσεως φύσις και ή της θ ε ό τ η τ ο ς α ύ τ ο ΰ π ρ ο α ι ώ ν ω ν φυσική γέννησις, τ ό σ ή μ ε ρ ο ν H e b r . 13, 8 γ έ ν ν η κ ά

σε

Χριστός

και τ ό έκ

χθές

καί

γαστρός

σήμερον

ò

ττρό αυτός

εωσφόρου και

εις

έγέννησά

τους

αιώνας;

σ ε καί τ ό

γε-

Ιησούς

π ώ ς δέ καί λέγεις

έκ δ ύ ο φ ύ σ ε ω ν u p ó της ενώσεως τ ο ΰ Θεού λ ό γ ο υ καί της σαρκός, εί ο ύ χ ύ π ή ρ χ ε ν ή έκ Μαρίας κ α τ ' ο ΰ σ ί α ν έ ν ω σ ι ς ; καί γ α ρ εί ο ΰ χ ύ π ά ρ χ ε ι ή Χ ρ ι σ τ ο ύ σ α ρ ξ π ρ ο Μαρίας κ α τ ά τ ο ν

s

δ Ο ύ α λ ε ν τ ί ν ο υ ά σ ε β η λ ό γ ο ν , π ώ ς δ ύ ο φύσεις π ρ ο υ π ή ρ χ ο ν π ρ ο Μ α ρ ί α ς ; τίνος δέ καί α ύ τ η ή έκφρασις;

ο ύ χ ί Ε ύ τ υ χ ο ύ ς τ ο υ μ ό λ α ά τ υ χ ο υ ς τ ό έκ δ ύ ο λ έ γ ε ι ν φ ύ σ ε ω ν μίαν γ ε γ ε ν ή σ θ α ι

φ ύ σ ι ν ; εί δέ τ ά α ύ τ ο υ φρονείς, π ώ ς τ ο ύ τ ο ν ά π ο π τ ύ η ι καί τ ά α ύ τ ο ΰ π α ρ α δ έ χ η ι κάκιστα κ α ι ν ί σ μ α τ α ; εί γ α ρ έ π ' άληθείας τ ο ύ τ ο π α ρ ά σοι έ π έ π ρ α κ τ ο άν, τ ο ύ ς κ α τ ' α ύ τ ο Ο ά γ ι ο υ ς β π α τ έ ρ α ς τ ο ύ ς έν Χ α λ κ η δ ό ν ι είχες δεκτούς.

π λ ή ν φ ρ ά σ ο ν μοι π ώ ς ηνωμένος ό π α τ ή ρ καί ίο

ò υιός καί τ ό π ν ε ύ μ α τ ό α γ ί ο υ λ έ γ ε τ α ι τ ρ ι ά ς μόνος ώ ν ò θεός, εί ο ύ π α ρ α δ έ χ η ι έν évi υ ί ώ ι λ έ γ ε ι ν δ ύ ο φύσεις.

καί εί ή τριάς είς Θεός, π ώ ς ό θεός λ ό γ ο ς καί τ ό η μ ώ ν σ ώ μ α α ύ τ ώ ι

ένωθέν ούκ οφείλει λ έ γ ε σ θ α ι εις υιός έν δ ύ ο φ ύ σ ε σ ι ν ; εί δέ μία φύσις ό θεός λ ό γ ο ς καί ή σ ά ρ ξ , δ ή λ ο ν ό τ ι τ ρ α π ε ί ς ό λ ό γ ο ς ούκέτι λ ό γ ο ς , ά λ λ ά σ ά ρ ξ , καί ή σ α ρ ξ τ ρ α π ε ϊ σ α γ έ γ ο ν ε λ ό γ ο ς καί ούκέτι εϊη σ ά ρ ξ .

εί δέ έν τ ο ύ τ ο ι ς ο ύ γ έ γ ο ν ε τ ρ ο π ή , π ώ ς ούκ είσιν έν Χ ρ ι σ τ ώ ι δ ύ ο φύσεις; ή is

γ α ρ σ ά ρ ξ σ ά ρ ξ έστιν, εί καί έστι θεοΰ σ ά ρ ξ , καί ò λ ό γ ο ς λ ό γ ο ς εστίν, εί καί α ν έ λ α β ε τ ή ν ή μ ώ ν 7 πρόσληψιν.

εί δέ έ τ ρ ά π η , π ώ ς ο ύ χ ομοούσιος ή σ ά ρ ξ καί συναίδιος τ ώ ι π α τ ρ ί καθά

καί ό λ ό γ ο ς ; εί δέ ετεροούσιός έ σ τ ι ν ή σ ά ρ ξ τ ώ ι π α τ ρ ί , καθότι α ύ τ η μεν π ρ ό σ φ α τ ο ς , ό δέ π α τ ή ρ άχρονος, π ώ ς ο ύ π ρ ό σ φ α τ ο ς καί ό λ ό γ ο ς , καθό μίαν φύσιν είναι της σαρκός καί τ ο υ λ ό γ ο υ λέγεις καί τ ώ ι π α τ ρ ί έ τ ε ρ ο ο ύ σ ι ο ν α ύ τ ό ν λέγεις; εί δέ ούκ α ύ τ ή ή φύσις τ ο ΰ λ ό γ ο υ ζυ 137

κ α

· τ η ς σαρκός, π ώ ς ούκ είσί δ ύ ο φύσεις ή σ ά ρ ξ καί ό λ ό γ ο ς ; εί μέν γ α ρ π ά σ α ή θεότης σ ά ρ ξ

8 γ ε γ έ ν η τ α ι , π ώ ς εμεινεν ό λ ό γ ο ς δ η ν ; εί δέ έν μέρει γ έ γ ο ν ε σ ά ρ ξ , μεμέρισται ή τ ο υ λ ό γ ο υ θεότης.

εί δέ σαρκωθείς ό λ ό γ ο ς εμεινεν δ ή ν, π ώ ς ούκ έ σ τ ι ν ά τ ρ ε π τ ο ς καί σαρκωθείς; καί

εί ούκ εστι Χ ρ ι σ τ ό ς έν δ ύ ο φύσεσι, π ώ ς σαρκωθείς ό θεός λ ό γ ο ς εμεινεν δ ή ν ; καί εΐ έ σ τ ι ν ό θεός λ ό γ ο ς π α θ η τ ό ς , ά π α θ ή ς δέ ό π α τ ή ρ , π ώ ς είς καί μόνος έ σ τ ι ν ό θεός; π ώ ς δέ καί τ ο ύ - %> τ ω ν μία εστί φύσις; εί δέ καί ά π α θ ή ς ή τ ρ ι ά ς , π ώ ς ό Θεός λ ό γ ο ς έπαθεν ύ π έ ρ ή μ ώ ν , εί έν τ η ι έτέραι

φύσει της σαρκός ούκ ε π α θ ε ν ;

καί εί π α ν τ ό π ά σ χ ο ν κ τ ι σ τ ό ν , π ώ ς ό θεός

λ ό γ ο ς ο ύ κ τ ι σ τ ό ς π ά σ χ ω ν σαρκί ; εί δέ π ά σ χ ε ι σαρκί ό θεός, π ώ ς ο ύ π ά σ χ ε ι θ ε ό τ η τ ι ; εί δέ ού π ά σ χ ε ι θεότητι, τίνι π ά σ χ ε ι σαρκί;

εί δέ σαρκί π ά σ χ ε ι , π ώ ς ο ύ π ά σ χ ε ι καί έ α υ τ ώ ι

0 ò θεός; εί δέ τ α ύ τ ό ν τ ό ειπείν θεού π α θ ό ν τ ο ς σαρκί τ ώ ι ειπείν Χ ρ ι σ τ ο ϋ π α θ ό ν τ ο ς σαρκί, so π ώ ς ούκ ε σ τ α ι τ α ύ τ ό ν τ ό είπεϊν π ν ε ύ μ α θείον π ά σ χ ε ι σαρκί, ε π ε ι δ ή π ν ε ύ μ α ό θεός; εί δέ ο ύ χ 10 δμοιον τ ό ειπείν θεοΟ π α θ ό ν τ ο ς σαρκί τ ώ ι ειπείν Χ ρ ι σ τ ο ύ π α θ ό ν τ ο ς σαρκί, π ώ ς δ υ ν α τ ό ν π λ έ ο ν οίκειοϋσθαι [εί δέ ο ύ π ά σ χ ε ι θ ε ό τ η τ ι ] τ ό ν θεόν λ ό γ ο ν τ ά της σαρκός o u οϊκειοΟται τ ά τού λόγου ό πατήρ;

καί π ώ ς εί οίκειώσει π ά σ χ ε ι ό θεός λ ό γ ο ς σαρκί, ούκ εσται οίκειώσει

καί ό π α τ ή ρ τ ώ ι θεώι λ ό γ ω ι π ά σ χ ω ν ; καί εί άπέθανεν ό θεός λ ό γ ο ς σαρκί, π ώ ς έ σ τ ι ν ό μ ο - 35 ούσιος τ ώ ι π α τ ρ ί τ ή ι ά θ α ν α σ ί α ι ; ό γ ά ρ Θανών ύ π έ ρ ή μ ώ ν ούκ έ σ τ ι ν ά θ ά ν α τ ο ς · γ ά ρ κατά τάς γραφάς.

άπέθανε

καί εί είς της τ ρ ι ά δ ο ς άπέθανε, π ώ ς ο ύ γ έ γ ο ν έ π ο τ ε δυάς ή

τ ρ ι ά ς ; καί εί δυάς ή τ ρ ι ά ς ο ύ γ έ γ ο ν έ π ο τ ε , π ώ ς είς τ η ς τ ρ ι ά δ ο ς άπέθανεν, εϊγε ή ετέρα φύσις τ ο υ θεοΰ λ ό γ ο υ ο ί ο ν ή τ ώ ν ά ν θ ρ ώ π ω ν φύσις ούκ ά π έ θ α ν ε ν ; εί δέ ή τ ρ ι σ α γ ί α φ ω ν ή τριάς

A V , Λ [ = vb] 4 ούχ ύπήρχεν A V non praeextitit Λ προυπηρχεν Ο 4/5 ή — ένωσισ A V ή κατ' ούσίαν εκ παρθένου ενωσισ Ο ό έκ Μαρίας κατ' ούσίαν Λ 5 ούχ A V A ora. Ο προϋπάρχει A O 6 αύτη ή Λ Ο ή αύτή A V η μάλλον Λ Ο ι 8 αύτη μεν Λ Ο αύτη A V ί ο θϋ λόγου Λ Ο θυ λ ό γ ο υ Λ Ο 2 ΐ καί ή σαρξ καί Α 22/23 ε' δέ έν μέρει — ή ν Α Λ om. V O 24 θσ Α Λ Ο om. V 28/29 θεότητι — τίνι Λ Ο θεότησ εί A V 3 ° τώι είπεϊν — σαρκί om. A V , corr. V 33 ε! δέ — θεότητι A V om. Λ Ο τον θν λόγον Λ Ο θσ λόγοσ A V 33/34 ού οϊκειοΟται τ ά τοΰ 6ΰ λόγου Λ Ο τοΰ λόγου ούκ οϊκειοΟται A V 34 κ σ ' π ώ σ A V πώς δέ Λ π ώ σ δε [om. Ο ν ] καί Ο ούκ εσται Λ Ο ούκέτι A V 35 Ο om. A V 37 εί Λ Ο om. A V 3 8 ού Λ ούν A V

6 QVINTIANI

229

ούχ υφίσταται, δήλου ότι μισς υποστάσεως λέγεις είναι την τριάδα, καί πώς ου δείκνυσαι είναι Σαβελλιανός; εϊ δέ εν τρισίν ΰποστάσεσι μία φύσις υφίσταται της τρισαγίας φωνής, 11 πώς ου την τριάδα σταυρωθεΐσαν λέγεις καί άθεου εαυτόν ώς οί Μαρκιωνισταί είναι λέγεις εν τώι κόσμωι; α Πας γοϋν όστις λέγει μίαν φύσιν του θεοΰ λόγου καί τής σαρκός καί où δύο ήνω- 5 μένας καί αδιαιρέτους, καθαιρείσθω. 12 β καί εϊ τις φύρει τάς δύο φύσεις του Χρίστου λέγων θεόν παθόντα σαρκί καί ού παθόντα Χριστόν σαρκί κατά τον άπόστολον, καθαιρείσθω. ι Petr. 4. 1 γ καί ει τις τον άπαθή καί άθάνατον θεόν λόγον λέγει τετράφθαι εις πάθος καί θνήσιν καί ούκ άποδίδωσι ταΰτα τήι αύτοΰ σαρκί, καθαιρείσθω. ίο δ καί εϊ τις την τρισαγίαν φωνήν λέγει δι' ή μας σταυρωθεΐσαν καί ούχί τον κύριον ημών Ίησοΰν Χριστόν τον ulòv τοΰ θεοΰ τόν μονογενή, καθαιρείσθω. ε καί εϊ τις μετά τήν τρισαγίαν φωνήν Χριστόν λέγει σταυρωθέντα δι' ημάς καί ουχί ι38 μάλλον τόν ενα υΐόν τόν έν μέσωι τής τρισαγίας φωνής ύμνούμενον, καθαιρείσθω. ς7 καί εϊ τις άνθρωπον λέγει τόν δι' ημάς σταυρωθέντα ήτοι θεόν χωρί^ων τάς φύσεις is καί ού συνάπτων ταύτας έν τώι σταυροΰσθαι αΰτόν, καθαιρείσθω. 13 3 κ α ' εϊ τις θεανθρωπίαν καί ούχί μάλλον θεόν καί άνθρωπον λέγει, καθαιρείσθω. η καί εϊ τις λέγει δύο πρόσωπα ήτοι υποστάσεις καί ούχί μάλλον δύο φύσεις εις έν πρόσωπον καί μίαν ύπόστασιν συντρεχούσας, καθαιρείσθω. θ καί εϊ τις έτεροούσιον λέγει τήν σάρκα τοΰ κυρίου τής ήμών σαρκός καί ούχί μάλλον 2ο ήμΐν όμοούσιον χωρίς άμαρτίας, καθαιρείσθω. 14 ι καί ει τις λέγει κτιστόν τόν τοΰ πατρός λόγον καί ούχί μάλλον τήν αύτοΰ σάρκα, καθαιρείσθω. ια καί εϊ τις λέγει όμοούσιον τήν σάρκα τοΰ κυρίου τώι θεώι καί πατρί καί ούχί μάλλον τόν θεόν λόγον, καθαιρείσθω. 25 ιβ καί εϊ τις λέγει άνουν καί άψυχου τόν κύριον ήμών Ίησοΰν Χριστόν καί άυτ' αύτής εχειυ τήυ θεότητα καί ώς έκ τούτου λέγειν πάσχειν τόν θεόν λόγου καί ούχί μάλλον νοΰυ μετά ψυχής λογικής έυαυθρωπήσαι του θεόυ λόγου καί άπαθή λέγειν αύτόν τήι θεότητι, παθητόν δέ τήι άνθρωπότητι, καθαιρείσθω. 15 Ταύτας δέ τάς δώδεκα καθαιρέσεις άπέστειλά σοι, όπως φοβηθείς τούτων τάς κρίσεις :;ο διεστηκώς εσηι τής πανδειυοτάτης σου καιυοτομίας είδώς δτι χρή άκολουθεϊυ τήι άποκαλύψει τοΰ όσιωτάτου τής Κωυσταυτιυουπόλεως εκκλησίας επισκόπου Πρόκλου, πώς ευ τώι Κάμπωι καταδραμώυ συν τώι παυτί αύτοΰ λαώι κυματισμένης υπό σεισμοΰ τής πόλεως καί θρήυου άυαπεμπομέυου ύπό πάυτωυ άφυω παΐδα άρθήυαι εις του άέρα ύπό τιυος δυυάμεως καί τούτωι έυθέσθαι τοΰ λιταυεύειυ τό τρισάγιου καί λέγειυ άγιος ό θεός, άγιος 35 ισχυρός, άγιος άθάυατος, έλέησου ήμας, καί ταΰτα άπαγγεϊλαι τώι έπισκόπωι προσετάχθη. ος καί μετά τρίωρου εστη έυ τώι τριβουυαλίωι παρά τούς πόδας τοΰ αύτοΰ έπισκόπου 1Γ> καί διηγήσατο ταΰτα ό παις καί ούτως λιταυευσάντων έστησαν οί φόβοι. ούτως ουν καί συ λιτάνευε, καί παύσεται ή κατά σοΰ δικαίως έξενεχθεΐσα οργή · ει δέ μη γε, ήκει έπί σέ ή καθαίρεσις ύπό τοΰ π ά π α ήμών Φίλικος. φυλάξει δέ Ò θεός τόν κόσμου άπό JO τώυ σκανδάλων, ώι ή δόξα νΰυ καί άεί καί εις τούς αίώυας τών αιώνων. άμήν. AV, Λ [ = vb] 3 λέγεισ είναι V είναι ού λέγεισ ΛΟ 5 numeri rx ΑΛ τ η ; oni. AO j/8 καί ού — σαρκί AO om. A V 13 χν A V O θν Λ 17 post 21 coll. Λ θεοανθρωιτίαν Α ι8 eîç om. A 27 ττάσχειν σαρκί ΛΟ 28 ενανθρωπήσαι Α Λ άναλαβέσβαι ένανθρωττήσαι θελήσαντα V άνειληφέναι Ο 3° δέ om. ΛΟ 33 τήσ αύτήσ ΛΟ 35 τούτωι ΛΟ τούτο A V ένθέσθαι sc. τήν δύναμιν τοΰ Ο τ ώ A V 39 δικαίωσ A V om. ΛΟ ήξει ΛΟ 4° ττάιΐΊΐα Α Υ

230

A P P E N D I X EPISTVLARVM AD PETRVM FVLLONEM

139 Ε π ι σ τ ο λ ή Φίλικος επισκόπου 'Ρώμης καθαιρούσα Πέτρου επίσκοπον 'Αντιοχείας ώς θέντα δύο υιούς ευ τώι τρισαγίωι, Ινα ίσχυρόν μετά τον πατέρα και ενα έσταυρωμένον μετά τ ό αθάνατου άγιου πνεύμα 7 1

Έπειδήπερ δυστήνων έξεμαγεύθης èv άσεβείαι λόγων και ουκ εκρινας είξαι τοις

προτεταγμένοις άγίοις πατράσι τοις κατακοσμήσασι τον θρόνου τοΰ της μακαρίας μνήμης s 2 και πολυάθλου 'Ιγνατίου του μάρτυρος, où καί ανάξιος ών ούκ οίδα πώς έμπεπήδηκας άρξαι, καί μώμοις σου βεβήλοις καί άσεβων δόγμασι καινοτομίαν τήι καθολικήι εκκλησίαι ένέκρινας του μή Χριστόν σταυρωθέντα δΓ ή μας δειν ειπείν, άλλα πάθος τώι άπαθεΐ θεώι άνόμως έπεισάξαι καί τ ώ ι άθανάτωι πνεύματι θάνατον τιθέναι καί ουκ έφρικίασας ά. où παρεδέξω εκ τε τών θείων ευαγγελίων καί αποστόλων καί των άνδραγαθησάντων ίο εύφήμων πατέρων, κακίστως επισοφισάμενος ταϋτα έπιστροβήσαι καί οίκείαν φρονήσεως λύμην έμπαραθέσθαι τοις άπλουστέροις καί σκάνδαλον της τοιαύτης αίρέσεως, ώς ουδέ ίσα ταϊς προτέραις αΐρέσεσιν άνθεϊν, υπεράγειν δέ μάλλον πολλαχώς, καί ούχ S ώρμησας τήι άληθείαι καί τοις επί δις γράμμασιν ήμών ένωτίσασθαι, νυν ήρξάμην άποφήνασθαι κατά σοϋ, μάλλον δέ ό κορυφαιότατος τών ποιμαντικών θρόνων, ό έυ άγίαις 15 εύφημίαις κομών, ό άγιος καί άριστος τ ώ υ άποστόλων άληθώς Πέτρος, ού μόνον δέ κατά σου, (ος αύτ)οΰ τ ό όνομα εφισος εΐ, άλλ' οϋ τήι γνώμηι ουδέ τήι πίστει, ότι ύπερόγαν έκ τούτου εκκεκλικώς ει του όρθοΰ σκοποΰ καί τής άμωμήτου πίστεως, άλλά μήν καί κατά τών μή έρυθριασάντωυ τούς τών σεπτώυ εύαγγελιστώυ χαρακτήρας καί τ ώ υ τούτοις έπομέυωυ άποστόλων τε καί τελείων άνδρών διδασκάλων τούς λόγους, άστάτωι 2ο γνώμηι έπερειδομένων τήι έκ σου παρανομουμένηι έκθέσει ώς ήδύτατα παρέπεσθαι έπί τ ό τής κακοδοξίας όντως πικρότατον καί ούκ άποστραφέντο^ν την τοιάνδε δυσώδη Ps.51,5—7 4 δυσσέβειαν. λέξομεν oúv σοι, ώς καί κατ' εκείνων, επειδή ή γ ά π η σ α ς κ α κ ί α υ ύπέρ ά γ α θ ω σ ύ υ η υ , άδικίαν ύπέρ τ ό λ α λ ή σ α ι δικαιοσύυηυ, ή γ ά π η σ α ς π ά ν τ α ρ ή μ α τ α κ α τ α π ο ν τ ι σ μ ο υ , γ λ ώ σ σ α ν δ ο λ ί α ν , δ ι ά τ ο ϋ τ ο ó θεός 25 κ α θ ε λ ε ΐ σε εις τ έ λ ο ς ού μόνου άπό τής Άντιοχέων εκκλησίας, άλλά μην καί πάσης πόλεως καί γε πεπαγιωμέυως εσται σου ή καθαίρεσις αύτη υ π ' έμοϋ και τώυ διεπόντων ύ π ' έμέ τον άποστολικόυ θρόνου καί Άκακίου τοΰ τής Κωυσταντιυουπολιτώυ εκκλησίας ποιμέυος καί τ ώ υ αύτώι όρίων έπισκόπωυ ώς καί τώυ αύτώυ μή άυασχόμευον 5 ύπομυημάτωυ. ότέ μέυ γάρ εφησας τριάδα δι'^ ήμας σταυρωθήυαι καί ούχί :íü 140 Χριστόν, ότέ δέ τ ό άθάνατον πνεύμα, ότέ δέ έκ τούτων φυγών κατελεγχόμένος υπό τών ήμών υποθηκών καί λόγωυ Χρίστου μετά τ ό άθάυατου πυευμα [ελεξας ΰπομεμενηκέναι], ώς ό Σαμοσατεύς καί Νεστόριος [τό πάθος] τον ενα uiòv διχά^οντες εις δυάδα 6 υιών. δτε καί επί τοϋτο εΐξας, ήκες επί τ ό κάκιστου τό του χερουβικόυ ύμυου εύπα7 in collectione Latina ι [Coll. Auell. 71], recentior epistulae forma extat supra 4 VI p. 13 [O]

V, Λ [ = vb], Σ [uersio Syriaca, cf. Abhandl.

d. Bayr.

Akad.

d. Wiss. Ν. F. 10 p. -290]

ι—3 ώξ — πνεύμα AVI, aliter Λ ι Πέτρου γναφέα Σ 4 έξευμεγέθησ V η και ΛΟ ora. AV άσεβέσι ΛΟ 8 δει Α 9 καίΓ AO om. AV τιθέναι ΑνΣ έτπθεϊναι ΛΟ 13 μάλα V ι6 ό άγιοζ καί άριστος om. Λ 17 °5 αΰτοΟ ΛΣ: ού AVO εφι^οσ V 2ΐ εττερειδομένουσ AV cf. Ο 25 πάντα τά Α ·ιη πετταγιωμένη έστω ΛΟ 28 episcopales sedes Λ 29 αύτώ όρίων AV αύτώ τιμίων ϋττοκειμένων ττεριορίων O uenerabilibus eius inri subiecíis ΛΣ; primariam lectionem crediderim esse των αύτώι τιμίων ίπτοκειμίνων [ΛΣ cf. O], postea insertum περιορίων,

quod AV in όρίων mutilarunt

καί ΑΛΟ έκ V

άνασχόμενον Σ άνασχόμενοσ AV consentientibus Λ

29/30 υπομνημάτων ΑνΣΟ tuis commentis Λ 3° δι' ή μας om. V 3 1 Χριστόν ενα της τριάδος Σ πνεύμα μανιχαί^ων ΛΟ κατελεγχόμενοσ V διακατελεγχόμενοσ A cf. Ο 3 2 /33 ελεξασ Τ6 ύπομεμενηκέναι τό πάθος deleui 34 ° δέ V ήξασ Α κάκιον ΛΟ

7 FELICIS

231

ρέδρως τρόμωι άνενδότωι ωσαύτως (προσφερόμενον) την τριάδα μή δοξολογεϊν, αλλά τον πάντα Ομνον eïç τόν uiòv άγειν, θέλων ένστήσασθαι ήν κατά των άκάκων εξήνεγκας νομής γάγγραιναν και παντοίαις εντεύθεν άγχόναις αιρέσεων μεγίστως περικρημνι^όμενος έκνεύων της αληθείας τοΰ τόν Χριστόν μή κηρύττειν δι' ήμδς σταυρωθέντα τον μονογενή τοΰ θεοΰ r 7 υιόν, τόν έν μέσωι πατρός καί του άγιου πνεύματος εύσεβώς δοξολογούμενον. τί > γ α ρ τούτου άπαγορευτικώτερον, πατρός παρ' ΰμών καί άγιου πνεύματος άδοξουμένου καί συκοφαντίαν τοΙς σεραφίμ υμών παρεισφερόντων ότι ού την τριάδα φάσκουσι δοξολογεϊν άγιος άγιος άγιος, άλλα μονοπροσώπως τόν υιόν; καί ποία φαράγκωσις [αύτη] 8 αίρέσεως ούτως άπηναισχύντησεν ώς ύμείς; πλην καί εν τούτωι διατρέχοντες ετι καινοτέρως έπέβητε ταις στραγγαλιώδεσι των ύπό θεοϋ άπειπαμένων δυσφημιών τόν ίο υιόν πατέρα καί άγιον πνεύμα λέγοντες Σαβελλιανί^ετε καί συναλοιφήν παρεισκρίνοντες την τριάδα ομολογουμένως άπηρνήσασθε, εις ήν έβαπτίσθημεν καί πιστεύομεν καί ί> όμολογοϋμεν. τίς ούν ούκ άποδυρήσεται τους ούτω φάσκοντας περί του αχράντου τρισάγιου; δ έμοί λίαν πρέπει άπείπασθαι και κλαυΟμόν δούναι επαξίως των επί τούτωι διασυλωμένων άπλουστέρων ψυχών τών τό άσεβες ώς εύσεβές δραματουργησάντων. is ους καί άλλοτρίους ηγούμεθα τής ορθοδόξου πίστεως καί τής καθολικής εκκλησίας καί τής κοινωνίας τοΰ ημών ηγουμένου ενδόξου προέδρου Πέτρου του τάς κλεΐς τής to βασιλείας παρά του σωτήρος ημών εϊληφότος. οι δέ του άποστόλου έθέλοντες είναι κοινωνοί, άγετε καί την διδαχήν τούτου τοϋ τόν Χριστόν φωνεΐν καί πιστεύειν δι' ημάς σταυρωθέντα καί μή τούτον άπαρνήσασθε ώς ό άρτίως καθηιρημένος Πέτρος δια τό 2ο άλλοκότως καί δυσμενώς έν τώι τρισαγίωι κεκαινοτομηκέναι τό ό σταυρωθείς δι' ημάς, είδότες δτι ού τριάδα παρά τών άποστόλων σταυρωθεΐσαν παρεδέξασθε, ού πατέρα, II ού πνεύμα άγιον, εϊ μή σαρκί τόν uiòv του θεοϋ τόν μονογενή μονώτατον. φεύγετε τοίνυν άπό τής τοϋ δυσμενοΰς τούτου κοινωνίας καί εσομαι ύμών κοινωνός καθότι καί ύμείς έμοί τοΰ θολεροΰ φάσματος πόρρω ύμών τής ορθοδοξίας έκπεπηδηκότος. φυ- 25 λάξατε ούν οΐ Χριοτοϋ μαθηταί, έμοϋ δέ uîol τάς παραδόσεις ας παρειλήφατε άπό τών Θείων γραφών. A ν, Λ O vb] ι "προσφερόμενου Σ om. AVAO y/S coniccerim TOÖ δοξολογεϊν 8 αύτη AV om. AO 9 άπεναισχύντησεν A 9/10 καινοτέρωσ ΑΣΟ κενωτέρωσ AV io postulata στραγγαλίσι δυσφημιών ΛΟ δυσφήμων AV 13 άποδυρήσετε Α 15 διασυλωμένων Ο διασυλουμένων AV coniccerim των 2ο άτταρνήσησθε V ατταρνήσασθαι AO ώσ VA ώσ καί ΑΟΣ καί διά V 24 καί — κοινωνός om. V 25 δολερού AO υμών ΑΛ ημών V cf. Ο έκττεττηδηκότοσ ΑΣΟ έκπεττηδηκότεσ AV 26 ούν σΐ om. ΛΟ

PROSOPOGRAPHIA ET TOPOGRAPHIA GESTORVM IN SYNODIS CONSTANTINOPOLI ET HIEROSOLIMIS A. 536 I IMPERIVM Ά μ ά ν τ ι ς : άπέθανεν Ά . ό α ν τ ά ρ τ η ; τ η ; τ ρ ι ά δ ο ς ρ. 88, 35· ό νέο; Τ ^ ο υ μ δ ; Ά . εστί ρ. 74> 33· τ ο ν ληρον τ ο ϋ π α λ α τ ι ο ύ ρ . 74. 33· Ά . τ ο ν Μ α ν ι χ α ϊ ο ν ρ. 75. 33 Ά μ ε λ ί ο υ τ ο υ ό ρ θ ο δ ο ξ ο τ ά τ ο υ : a d c s t a c t i o n i 5. 34 c o r a m E u t y c h i a n o p. 108, 5 Β ι τ α λ ι α ν ο ΰ : a c c l a m a t u r Β. π α τ ρ ι κ ί ο υ p. 85, 26. 86, 21. Β. σ τ ρ α τ η λ ά τ ο υ p. 86, 22. 103, 2 . 1 6 . Β. ορθοδόξου ρ. 85, 27· άξιος Β. τ ο ΰ βασιλέως ρ . 103, ι 6 FI' Johannes Palladius Eutychianus uir clarissimus [spectàbilis p. 106, 10] comes et praeses [Syriae 11]: dixit p. 93, i l . 102, 17. 103, 32. 106, 10; cf. p . 98, 2. 108, 5. Εύ. τ ο ΰ κ ό μ η τ ο ; a c c l a m a t u r p. 103, 4. 20. cf. Seuer. ep. sel. ed. B r o o k s ι , 44 p . 1 3 7 sq. Ε υ φ η μ ί α α ύ γ ο ύ σ τ α p. 74, 25. Ί ο υ σ τ ί ν ο υ καί Εϋ. τ ω ν α Ι ω ν ί ω ν α ί τ / ο ύ σ τ ω ν ρ. Οι, 22. go, 7· τ η ς νέα; Ε λ έ ν η ; ρ . 72, ΐ 3 · ^8. 74. 2 4 · 75. 7 ' Η λ ί α κ ο υ ρ ά τ ω ρ ο ; : a c c l a m a t u r ρ. 86, 23 Θ ε ό δ ω ρ ο ; ό π ε ρ ί β λ ε π τ ο ; τ ρ ι β ο ΰ ν ο ; ν ο τ ά ρ ι ο ; καί ραιφερενδάριο; [add. τ ο ϋ δ ε σ π ό τ ο υ 5, 5 7 ] : s t a t a n t e secrrt u m s y n o d i 5, 5. 53. a d m i t t i t u r 5, 6. 54. i n t r a t 5, 7. 55. είπεν 5, g. 55. 57. d i m i t t i t u r 5, 13. 60. cf. Kyrillos von Skythopolis [Texte u. Unters. 49, 2] 203, 8 sq. 351*. P r o c o p . bell. P e r s . 2, 23 p . 253, 26 ' Ι ο υ σ τ ι ν ι α ν ό ; : t i t u l u s p l e n u s p. 119, 27. τ ο ϋ α ν θ ρ ώ π ο υ τ ο υ θεοΰ p. 137. 2 7 · a b A g a p c t o p a p a c a n o n i c u m j u d i c i u m de A n t h i m o e x p e c t a t p. 132, 5 cf. p. 141, 18. 33. M e n a m fecit p a t r i a r c h a m p. 132, 18. 1 3 5 , 18. 153, 10. τ η ν π ο λ λ ή ν ά ν ο χ ή ν ρ. 133. Ι9· Ι 37- 2 1 s ( l· Ι 3 ^ , ι 6 . 147. -9· 4 2 · : 4 s , î · 43. 2 1 sq. 120, 17. s y n o d u m C o n s t a n t i n o p o l i c o n g r e g a u i t p. 1 8 0 , 4 , cf. p. 27, 17. 1 2 8 , 8 . 154, 19. 1 6 1 , 1 1 . 1 6 9 , 2 5 . res ei t r a c t a n d a s t r a d i d i t p. 30, 4 [cf. p. 32, 30]. 128, 7. — c o n s t i t u t i o 5, 41 data octano Idus Augustas post consulatum Belissarii uiri clarissimi p . 123, 14. λ ό γ ο ; κ α τ ά 'Ούριγένου; d e s t i n a t u s a d M e n a m Vigilium e t p a t r i a r c h a s A l e x a n d r i a e Θ ε ο υ π ό λ ε ω ; H i e r o s o l i m o r u m 6 p . 180, 18. 208, 19 Ί ο υ σ τ ϊ ν ο ; : τ ο ΰ βασιλέως Ί . καί τ η ; βασιλίδος Ευφημία; ρ. 9°, 7· 6 ι , 22. Ί ο υ σ τ ΐ ν ε α ϋ γ ο υ σ τ ε ρ. 72, ΐ 3 · Ι 5 · 2 ΐ . 74. 2 5 · 3 ° · 30- 75. 5· 3 2 · υ π έ ρ τ η ; νίκης Ί . ορθοδόξου βασιλέως ρ . 105, 17, cf. 23· ούκέτι ' Α ν α σ τ ά σιο;. Ί . βασιλεύει ρ . 88, 31. ουκ εστί Μ α ν ι χ α ϊ ο ; ώ ; ' Α ν α σ τ ά σ ι ο ; ρ. 88, 32. τ ο υ νέου Κ ω ν σ τ α ν τ ί ν ο υ ρ . 7 2 . ι 2 · Μ · 2 7 · 74. 2 3 ·

8

5. 23·

8

6,

2

ο

' Ι ω ά ν ν ο υ κ ό μ η τ ο ; : a c c l a m a t u r ρ . 85, ι 6 . 88, 22 Ν α ρ σ ο υ τ ο ϋ μ ε γ α λ ο π ρ ε π ε ο • ι ú ι ο υ : a d e s t a c t i o n i 5. 34 c o r a m E u t y c h i a n o p. 108, 7 Τ Τ ρ ό β ο υ καί Ύ π α τ ί ο υ : a c c l a n i a n t u r p . 102, 3 1 . 103, 13 Il EPISCOPI s y n o d u s C o n s t a n t i n o p o l i t a n a a . 536 d d . 2. m . Mai. [ 5 , 5 2 ] , 6. m . Mai. [ 5 , 7 3 ] , 10. m . Mai. [ 5 , 8 7 ] , 21. m . Mai. [5, 104. 1 3 1 ] , 4. m . I u n . [5, 4. 40] s y n o d u s H i e r o s o l i m i t a n a d . 19. m . S e p t . a . 536 [5, 42. 1 3 3 ] e p i s t u l a e p i s c o p o r u m O r i e n t a l i u m e t P a l a e s t i n o r u m a d A g a p e t u m a . 536 [5, 69] libellus e p i s c o p o r u m S y r i a e 11 a d I u s t i n i a n u m i m p e r a t o r e m a . 536 [5, 11] r e l a t i o s y n o d i C o n s t a n t i n o p o l i p e r e g r i n a n t i s a d I o h a n n e m p a t r i a r c h a m a . 5 1 S [5, 25] e p i s t u l a I o h a n n i s H i e r o s o l i m o r u m e t e p i s c o p o r u m q u i s u b eo, a d I o h a n n e m C o n s t a n t i n o p o l i s a . 5 1 8 [5, 30] e p i s t u l a E p i p h a n i i T y r i i e t e p i s c o p o r u m q u i s u b eo, a d s y n o d u m C o n s t a n t i n o p o l i p e r e g r i n a n t e m a. 5 1 8 [5. 31] e p i s t u l a e p i s c o p o r u m S y r i a e n a d I o h a n n e m p a t r i a r c h a m C o n s t a n t i n o p o l i s e t s y n o d u m a . 5 1 9 [5, 3 3 ]

I I EPISCOPI ' Α β ρ ά μ ι ο ς Κρατίας [της κατά Κρατίαν έκκλησίας 5. Ι3 Τ ] : ss [5, 13 1 · 4°] 4 1 · adest synodo a parte Iaeua [5. 5 2 ] 4 1 · [5. 73] 4 2 · [5. 87] 56. [5, 104] 55. [5, 4] 44. 49, 2] p. 243ÎÏ.

cf. Kyrillos

v. Skythopolis

[Texte u.

Unters.

' Α γ α π η τ ό ς papa Romanus [d. 13. m. Mai. a. 535 — d. 22. m. Apr. a. 536] : τ ά π ά ν τ α àyicoTCTTCOi και μακα-

ριωτάτωι πατρί πατέρων άρχιεπισκόπωι των 'Ρωμαίων και πατριάρχηι Ά. 147.6. τώι άγιωτάτωι και μακαριωτάτωι άρχιεπισκόπωι της πρεσβυτέρας 'Ρώμης καΐ οίκουμενικώι πατριάρχηι Ά. 136, 3°· legatos Constantinopolim ad imperatorem misit [Coll. Auell. ep. 88], qui post ipsius aduentum cum eo fuerunt atque eo mortuo primum in synodo locum obtinent p. 27, 27. 126, 15. 154, 26. 161, 18. 169. 32,

cf. Άστέριος (2).

Έπιφάνιος (ι). Λέων.

'Ρούστικος. Σαβίνος,

m Θεοφάνης. Μηνάς. Πελάγιος.

Πέτρος, monachi Constantinopolitani Orientales Palaestini legationem ad eum Romam destinant p. 141, 3 1 . iussu regis Gothorum Constantinopolim ad imperatorem profectus est, cf. Sitzungsber. d. Bayer. Akad. d. Wiss. 1939, 2 p. 20 sq. άξιωθέντι τ ω ν ύμών Ι χ ν ώ ν p. 31. 3 2 · Anthimum non recepii p. 120, 6. 1 3 2 , 1 6 . 1 3 5 , 1 0 . 1 7 9 , 1 7 ; usque ad paenitentiam deposuit p. 132, 37. 1 3 5 , 3 3 . 1 3 8 , 1 2 . 152, 30. 179, 31. 180, 29. ordinauit Menam p. 153, 18. 179, 20. libellum monachorum [5, 68] im-

peratori tradidit p. 132, 40. 135, 35. έν συστατικοίς γράμμασιν γενομένοις προς τους αρχιερείς p. ΐ35> 3 1 · 136, 15. Ι53· 34- Ι77· 3 8 · ΐ / 8 , ι ° · 182, i g ; exemplar quod ad Petrum Hierosolimorum destinatum est, legitur in synodo 5, 71. mortuus est Constantinopoli p. 133, 2. 195, 37. epistulam episcoporum Syriae 11 [5, 69] propter obitum non accepit p. 31, 32

Α ι θ έ ρ ι ο ς έ. της Μαριαμμιτών πόλεως της δευτέρας Σύρων επαρχίας [της — επαρχίας om. 5, 69; Ai. Μαριάμμη$ 5. 4· 52. 73· 8 7 · ι ο 4 ] : s s [5. 69] 4· [5. ΐ 3 ' ] 32· [5. 4 ° ] 35· adest synodo a parte dextra [5, 52] Ι 9 · [5. 73] 20. [5, 87. 104] 13. [5, 4] 16

Άκάκιος â. της Πισινουντίων μητροπόλεως της δευτέρας Γαλατών έπαρχίας [5, 8ι ; της Πισινουντίων ή γοΰν [της add. 5, 131] Ίουστινιανουπολιτών μητροπόλεως 5. 4°· Ι 3 Ι : Τ ήΐ Πισινούντων μητροπόλεως 5, 7 2 . Ά . της μητροπόλεως ΠισινοΟντος [Πισινούντων] 5. 4· 52· 73· 8 7·

Ι0

4 ΐ · ss [5, 131. 4°] 2 3· adest sy-

nodo a parte laeua [5, 52] 36. [5, 73] 39. [5, 87. 104] 44. [5, 4] 36. — destinatur ad quaerendum

Anthimum 5, 72. είπεν 5, 8i

Α κ ύ λ α ς της Πρυμνησίων πόλεως: ss [5, 25] 25 'Αλέξανδρος (ι) è. της ποτέ Βαρκουσών, vuvl δέ Ίουστινιανουπόλεως [5, 69; Βαρκουσών ήτοι Ίουστινιανουπόλεως 5.4°; της Βαρκουσηνών ήτοι Ίουστινιανουπολιτών πόλεως 5. 131 ; Ά . Βαρκουσών locis ceteris]: ss [5.69] 8. [5, 1 3 1 ] 4 ° · [ 5 . 4 ° ] 4 2 · adest synodo a parte dextra [ 5 , 5 2 ] 20. [ 5 , 7 3 ] 2 1 . [5, 87. X04] 14. [5, 4] 17 ' Α λ ε ξ ά ν δ ρ ο υ (2) Έ λ ο ύ ^ ω ν : adest synodo a parte laeua [5, 87] 65. [5, 104] 64

'Αλέξανδρος (3) Κολωνείας της δευτέρας Καππαδοκών έπαρχίας 5. 52. 73." της Κολωνέων πόλεως 5, 4°; Ά . Κολωνείας locis ceteris: ss [5, 4 ° ] 5 ° · [5, 104] 56. [5, 4] j 5

adest synodo a parte laeua [5, 52] 42. [5, 73] 43. [5, 87] 57.

"Αλφιος Συκομα^όνος: ss [5, 30] 16 A mantius

Nicopolitanus

ciuitatis

Mysiae

secundae [ Ά μ α ν τ ί ο υ της Νικοπολιτών p. 74, 9]: ss [5, 25] 2 1 .

adstat patriarchae Constantinopoli in ecclesia d. 15. m. Iul. a. 518 p. 74, 9

Ά μ β ρ ί λ λ ι ο ς της Tajaícov: is [5,30] 29 ' Α μ μ ώ ν ι ο ς τ η ς Ά β υ δ η ν ώ ν : ss [5, 25] 17· adstat patriarchae Constantinopoli in ecclesia d. 15. m. lui. a. 518 p. 74, 9 ^

' Α ν α σ τ ά σ ι ο ς (ι) Γαβών: ss [5, 133] 6 ' Α ν α σ τ ά σ ι ο ς (2) Έλευθεροπόλεως: ss [5, 133] 14 ' Α ν α σ τ ά σ ι ο ς (3) της κατά Ίωτάβην την νήσον έκκλησίας της τρίτης Παλαιστίνων έπαρχίας [5, ΐ33; νήσου Ί ω τ ά β η ς 5. 4 ° · Ι 3 1 : Ά . Ί . locis ceteris]: ss [5, 69] 9· [5. I 3 I J 3 6 · [5. 4 ° ] 44- [5- J 3 3 ] 22. adest synodo a parte dextra [5, 52] 22. [5, 73] 23. [5, 87. 104] 16; a parte laeua [5, 4] 41

' Α ν α σ τ ά σ ι ο ς (4) της Νικαέων μητροπόλεως της Βιθυνών έπαρχίας [Α. της — μητροπόλεως 5. 25] ss [5, 25, cf. p. 67, 4] 4; post lectionem gestorum [5, 1 3 1 . 40] 13 ' Α ν δ ρ έ ο υ (ι) Άμυ^όνος: adest synodo a parte laeua [5, 52] 49. [5, 73] 50; a parte dextra [5, 87. 104] 24

'Ανδρέας (2) της Πανιτών ήτοι Θεοδοσιουπολιτών έκκλησίας [έκκλησίας om. 5, 13 1 ; Ά . του Πανίου 5, 4- 52. 73- 87. 104] : ss [5, 1 3 1 ] 51· [5. 4 ° ] 53· adest synodo a parte dextra [5, 32] 2 1 . [5, 73] 25. [5, 87. 104. 4] 19 ^ ' Α ν δ ρ έ α ς (3) τ η ς Π ε λ τ η ν ώ ν π ό λ ε ω ς [5, 131· 4 ° ; Πελτών locis ceteris] : ss [5, 1 3 1 ] 49. [5, 40] 61. abest synodo a parte dextra [5, 52] 27. [5, 73] 29. [5, 87. 104] 2 2 ; a parte laeua [5, 4] 47

'Ανδρέας (4) της Σιδονίων πόλεως: ss [5, 31] 2 'Ανδρέας (5) της Τιανών της Όνωρεατών έπαρχίας: ss [5, 25] 13 Acta concilioTum oecumenicoTuis. Tom. III

30

234

PROSOPOGRAPHIA

"Ανθιμος: ό ποτέ Τραπε^ούντων προχειρισθείς έπίσκοπος ρ. 1 3 1 . 3 6 · Ι 3 2 . 2 4· Γ 34· χ 9· τ52· 24· ίκπολλού την ΐδίαν έκκλησίαν καταλιπών ρ. 1 3 1 , 37· !34. 22. 135, 29· ΐ39. 2ΐ. 140, ίο. 23. ΐ47. 2 Ι - πεπλασμένον βίον έγκρατείας άναλαβών ρ. 1 3 1 , 37· Γ34> 2 3· J 39. 23· Μ7< 2 ° · ττρίν ή έττιλάβηται τη; έπισκοπης τ η ; βασιλίδοςπόλεωςρ. ι66, 3°· 167, 28. ι68, 5. ΐ9· 175. 2 2· έντώι μιτάτωιέν ώιπάλαι κατέμενενρ. 159. 2 4· 174, 3°· ι?6, 4; εν αύτοΐς τοις Όρμίσδου ι6ο, 4· ΐ75. 2ΐ. εν τώι ττροαστείωι αύτοϋ τώι περί τόν άγιον Λαυρέντιον ρ. 159. 26. ι6ο, 4· ι66, 26. 167, 2ΐ. χ68, 29. προάστειον αύτόν εχειν πλησίον του προφητείου τοϋ Ήσαίου ρ. ι66, 29. 167, 26. 31· ι68, ίο. sedem Constantinopolitanam usurpât, contra cañones p. 120, 6. 132, ι . 16. 134, 26. 135, i l . 140, 9. 22. 147, 22. 152, 24. 179, 17. 187, 14; adstipulatur Petrus Hierosolimorum p. 153, 4 et ceteri patriarchae p. 153, 26. pollicetur se omnia facturum quae Agapetus postulasset p. 179, 12. ab Agapeto in communionem non recipitur p. 120, 6. 132, 16. 135, 10. 179, 17. usque ad paenitentiam ab Agapeto deponitur p. 132, 37. 135, 33. 138, 12. 152, 30. 179, 31. 180, 29. άφανή εαυτόν κατέστησεν p. 132, 37. 135, 32. 166, 28. άφ' oö απήλθε της αγία; Μαρίας 168, 14. 172, 42. 159. 27· 166, 34· frustra quaeritur 5, 80—85. 96—102. m — 1 1 7 . condemnatur 5, 124. 126 127. p. 38, 26 sq. ab imperatore p. 120, 6 sq. cf. Kyrillos v. Skythopolis [Texte u. Unters. 49,2] P- 393· 397_ ' Α ν τ ί π α τ ρ ο ς : ss [5, 25] 38 ' Α ν τ ώ ν ι ο ς της Άσκάλωνος: ss [5, 3 0 ] 13· c f· Kyrillos υ. Skythopolis ρ. 127. Ι2. 165, 3· 12. 176, 26 ' Α π ο λ λ ώ ν ι ο ς της Διοσπολιτών: ss [5, 3 ° ] 34 Ά ρ ά ξ ι ο ς Γαδάρων: ss [5, 133] 2 7 "Αρμονίου Καλλιπόλεως: adest synodo a parte laeua [5, 52. 73] 53 ; a parte dextra [5, 87. 104] 29 ' Α ρ χ έ λ α ο ς της Κωρυκεωτών πόλεως [5, 4°· Ι 3 Ι ; ceteris locis Ά . Κωρύκου]: ss [5, 69] 6. [5, 1 3 1 · 4°] 3 8 · adest synodo a parte dextra [5, 52] 17. [5, 73] 18. [5, 87. 104] 1 1 . a parte laeua [5, 4] 39 Ά σ τ ε ρ ι ο ς (ι) της κατά "Αμαστριν εκκλησίας [5,4°· i Ά . Άμάστρεως locis ceteris] : ss [ 5 , 1 3 1 ] 47· [5. 4°] 55· adest synodo a parte laeua [5, 52] 43. [5, 73] 44; a parte dextra [5, 87. 104] 18 Asterius (2) episcopus ecclesiae Salernitanae [5,40.131; Ά . της Σαλερνιτών 5, 4; Ά . Σαλέρνων locis ce teris] ss [5, 1 3 1 ] 8. [5, 40] 4. adest synodo a parte dextra [5, 52. 73. 87. 104. 4] 4. cf. s. 'Αγαπητός. Α υ ξ έ ν τ ι ο ς (ι) της Σεβαστιανών [Σεβαστηνών 5. 1 3 1 ] μητροπόλεως της πρώτης 'Αρμενίων έπαρχίας [μητροπόλεως— επαρχίας om. 5, Ι3 1 ]·' s s P°st lectionem gestorum [5, 1 3 1 ] 14. [5, 40] 15 Α υ ξ ε ν τ ί ο υ (2) της Σηλυβρηνών μητροπόλεως [5, 5 2 ; της μητροπόλεως Σηλυβρίας locis ceteris]: adest synodo a parte dextra [5, 52. 73] 10; a parte laeua [5, 87. 104] 50 Βάκχος της Άντιοχέων μητροπόλεως της ΤΤισιδών έπαρχίας [5,4°· Ι 0 3 · Ι 1 2 · 1 3 1 ; Β· 'Αντιοχείας τ. μ. Πισιδίας locis ceteris]: ss [5, 1 3 1 ] Ι 7 · [5. 4°] ϊ8. adest synodo a parte laeua [5, 52] 33. [5, 73] 35. [5, 87. 104] 40. [5, 4] 32. destinatur ad quaerendum Anthimum 5, 103. είπε 5, i i 2 Β ά ρ α χ ο ς της Βακάνων [Βακάθων Kyrillos v. Skythopolis p. 177, 21 cf. Γρηγόριος (ι)]: ss [ 5 , 1 3 3 ] 30 Β α ρ ώ χ ι ο ς Δώρων: ss [5, 30] 33 Βασίλειος Συκομα^όνος: ss [5, 133] 34 Β α σ ι λ ί σ κ ο ς της Κυ^ικηνών μητροπόλεως: ss [5, 25] 3. c f- Ρ· ύ 7· 3· 8ο, 34 Β ά σ σ η ς Καπετωλιάδος: ss [5, 3 ° ] τ7 Β ι γ ί λ ι ο ς : τόν πάπαν της πρεσβυτέρας 'Ρώμης καΐ πατριάρχην Β. ρ. 2οο, 2ο Β ο σ π ό ρ ι ο ς τ η ς Νεοκαισαρέων μητροπόλεως έπαρχίας Πόντου ΤΤολεμωνιακοϋ [5, 8ο; έπαρχίας — Πολεμωνιακοΰ om. 5, 4°· Ι 3 1 · Ρ· J 54. 1 ; Νεοκαισαρείας της μ. Π. Π. locis ceteris] : ss [5, 1 3 1 ] 20. [5, 4°] 21. adest synodo a parte laeua [5, 52] 35. [5, 73] 37. [5, 87. 104] 42. [5, 4] 34. destinatur ad quaerendum Anthimum 5, 72. είπεν 5, 8o Γ ο ρ γ ό ν ι ο ς ουραδιασ [corruptum, conieci Οίνοάνδου]: ss [5, 25] 39 Γ ρ η γ ό ρ ι ο ς (ι) Βακάβας: ss [5, 30] 32 Γ ρ η γ ό ρ ι ο ς (2) Έλευθεροπόλεως: ss [5,30] 1 1 Γ ρ η γ ό ρ ι ο ς (3) Ίεριχούντων: ss [5, 133] 15 Δαουίθος τοϋ [om. 5, 5 2 · 73] Κιρκινσίου [Κιρκενσίου 5. 4> Κιρκησίου 5, 5 2 ]·' ss Συριστί [5, 69] y. adest synodo a parte dextra [5, 52] 18. [5, 73] 19. [5, 87. 104] 12. [ 5, 4] 15 Δ η μ ή τ ρ ι ο ς Χαραχμώβων: ss [5, 133] 18 Δ ι ο ν ύ σ ι ο ς (ι) ΆμαΘούντων: ss [5, 133] 46 Δ ι ο ν ύ σ ι ο ς (2) Άσκάλωνος: ss [5, 133] 31 Δ ι ο ν ύ σ ι ο ς (3) της Εϋκαρπέων πόλεως: ss post lectionem gestorum [5, 1 3 1 ] 68. [5, 40] 84 ΔομετιανόςτοϋεθνουςτώνΖικχών [5, 40. 1 3 1 ; τοϋ Ζηκχώνέθνους5, 52; Δ. Ζικχίαςlocis ceteris]: ss [5, 1 3 1 ] 34· [5. 4°] 3*5- adest synodo.a parte dextra [5, 52] 15. [5, 73] 16; a parte laeua [5, 87] 53. [5, 104] 52. [5. 4] 42 Δόμνος [της add. 5, 40. 1 3 1 ] Μαξιμιανουπόλεως της δευτέρας Παλαιστίνων έπαρχίας [5, 86. gy, έπαρχίας

I I EPISCOPI

235

om. ceteris locis omnibus; Δ. Μ. της δευτέρας Π. 5. 4· 52. 73· %7· ι°4ί Δ. της Μ. Παλαιστίνης δευτέρας. 5, 131 ; Δ. Μαξιμιανουπόλεως 5. 69· Ι33Ι Δ. τ η ; Μαξιμιανουττολιτών πόλεως 5. 4 ° ] : ss [5, 69] 10. [5. 131] 58. [5, 4°] 45· [5, 133] 3 6 · adest synodo a parte dextra [5, 52] 21. [5, 73] 22. [5, 87. 104] 15. [5, 4] 18. destinatur ad quaerendum Anthimum 5, 86. είπε 5, 97 Δ ω ρ ό θ ε ο ς της Κώων νήσου: ss [5, 25] 16 Έ λ λ ά δ ι ο ς è. της κατά Πανέμου τείχος έκκλησίας: post lectionem gestorum ss [5, 40] 74 Έ λ π ι δ ί ο υ Άγκυρας της μητροπόλεως Γαλατίας πρώτης: uice eius Γαιανός [cf. m s . n ] adest synodo [5, 5 2 . 7 3 ] 62. [5, 87] 75. [5, 1 0 4 ] 74. [5, 4] 60

' Ε π ί κ τ η τ ο ς Κλαυδιουπόλεως της μητροπόλεως Όνωριάδος [επίσκοπος της κατά Κλαυδιούπολιν την μητρόπολιν εκκλησίας 5. 4 ° ] ; ss [5, 40] 25. adest synodo a parte laeua [5, 52] 38. [5, 73] 40. [5, 87. 104] 45· [5, 4] 37 _ Έ π ι τ υ γ χ α ν ο ς Γέρμης επαρχίας Ελλησπόντου [έπίσκοπος της κατά Γέρμην εκκλησίας 5. 4°· 131 ] : s s [5. 1 3 1 . 4 ° ] 52. adest synodo a parte dextra [5, 52] 24. [5, 73] 25. [5, 87. 104. 4] 20 Epiphanius (1) episcopus ecclesiae Eclanae [Eclanensis 5, 1 3 1 ] : ss [5, 1 3 1 ] 7. [5, 40] 3. adest [ Έ . Έκλάνων] synodo a parte dextra [5, 52. 73. 87. 104. 4] 3. cf. s. 'Αγαπητός. Έ π ι φ ά ν ι ο ς (2) Ήρακλείας της Ιπαρχίας Όνωριάδος [5, 8γ. 104; Ή . της Όνωρεατών επαρχίας 5. 5 2 · 73) Ήρακλείας 5, 4°; "HS κατά Ήράκλειαν εκκλησίας 5, 131 ] : ss [5. 13 1 ] 44· [5. 4°] 48· adest synodo a parte laeua.[5, 52] 40. [5, 73] 41. [ 5 , 87] 55. [5, 104] 54 Έ π ι φ ά ν ι ο ς (3) Κωνσταντινουπόλεως: Έ . του αρχιεπισκόπου της βασιλίδος πόλεως τόν βίον τελέσαντος ρ. 134» *8· Ι4°> 4· epistulam accepit ab Hormisda papa 5, 2 1 Έ π ι φ ά ν ι ο ς (4) έ. της ΤΤιταναίων [πατρανέων codd.] πόλεως της Άσιανών επαρχίας [της έν Πιτάνηι εκκλησίας 5. 4 ° ] ; ss post lectionem gestorum [5, 1 3 1 ] 71. [5, 40] 85 Έ π ι φ ά ν ι ο ς (5) 'Ραφίας ("Ραφείας 5. ΐ33] = ss [5, 30] 22. [.5, 133] 7 Έ π ι φ ά ν ι ο ς (6) τήςΤυρίων μητροπόλεως [άρχιεπίσκοπος καΐ μητροπολίτης ρ. 89, g. 17. 23. Έ . πατριάρχου in acclamationibus p. 85, 18. 86, ι. 24. 87, η. 8G, 4]: ss [5, 3 1 ] Γ· alloquitur populum in ecclesia p. 87, 20. 26. 88, 14 [cf. p. 89, 8. 16. 23]. 89, 37. 90, 22. είπεν p. 90, 13. epistula ad Iohannem Constantinopolitanum 5, 31. epistulam accepit a Theophilo Heracleae et a Iohanne Constantinopolitano et a synodo episcoporum Constantinopoli commorantium p. 85, 6 sq. έμαρτΟρησεν p. 86, 11 ; scilicet a Seuero episcopatu fungi uetitus est, cf. Seu. ep. sel. ed. Brooks ι, 3 1 p. 108. 109 Ευγένιος ê. της κατά Τίον εκκλησίας [5, 4°· Î3 1 ; Εύ. Τίού locis ceteris]: ss [5, 1 3 1 ] 4-· [5. 4°] 5 1 · adest synodo a parte laeua [5, 52] 44. [5, 73] 45. [5, 87] 58. [5, 104] 52 Ε ϋ σ ε β ί ο υ (ι) Καράνων επαρχίας Περσαρμενίας: adest synodo a parte dextra [5, 4] 22 Εύσέβιος (2) ε. της κατά KÚJIKOV την μητρόπολιν εκκλησίας της Έλλησποντίων επαρχίας [5, 4°· 1 Ί Ι ubi uerba falso collocata sunt; Εύ. της μ. KU3ÍKOU locis ceteris]: ss [5, 131] 4· [5. 4°] Ι Σ · a 7Ì '• ss [5, 3 1 ] 3· ascendit ambonem ecclesiae Tyri p. 85, 34. 89, 7 ^ 'Ιωάννης (19) της Σεννέων [p. 74, 8; υματων 5, 25] πόλεως της Παμφύλων χώρας: ss [5, 25] 3°· adstat patriarchae Constantinopoli in ecclesia d. 15. m. lui. a. 518 p. 74, 8 Ι ω ά ν ν η ς (2o) Τιβεριάδος: ss [ 5 , 3 ° ] 4· [5. i 3 3 ] 4 'Ιωάννης (2i) Τραιανουπόλεως [της Τραιανουπολιτών 5. Ι3Ι] επαρχίας [om. 5. 87· ι°4· Γ 3 1 ] Φρυγίας Πακατιανης [Σαλουταρίας 5, 4]: s s [5. 1 3 1 ] 54· [5. 4°] 67· adest synodo a parte laeua [5, 52] 47. [5, 73] 48; a parte dextra [5, 87. 104] 33. [5, 4] 24 ' Ι ω ά ν ν η ς (22) της Ύδητών πόλεως: ss [5, 25] 36 ' Ι ω ά ν ν η ς (23) Φαινοϋς: ss [5, 133] 3 2 'Ιωάννης (24) Φαναγορέως: ss [5, 25] 24 Κ α λ λ ό α ς της κατά Σμύρναν έκκλησίας [Καλώα Σμύρνης 5. 8 7· 1 0 4 ] : s s [5. 4 ° ] 37· adest synodo a parte laeua [5, 87] 54. [5, 104] 53 Κ α σ σ ι σ ά της Βελαβιτηνής: adest synodo a parte dextra [5, 4] 26 Κ ό ν ω ν (ι) Άδριανουπόλεως: ss [5, 25] 33 Κ ό ν ω ν (2) "Ιππων: ss [5, 30] 27 Κόνων (3) της Σιδητών μητροπόλεως: ss post lectionem gestorum [5, 131] 22. [5, 40] 24 Κοσμάς 'Επιφανείας: ss [5,33] p. 92, 27; cf. p. 218, 25 Κυριάκος (ι) Βασιλινουπόλεως: ss [5, 25] 29 Κυριάκος (2) Διοκαισαρείας: ss [5, 133] 29 Κυριάκος (3) της Θεοδοσιουπολιτών πόλεως [5, 4°· Γ3Γ ; Θεοδοσιουπόλεως locis ceteris] επαρχίας Φρυγίας Πακατιανής [5, 4· &7· I 0 4 i της Φρυγών Πακατιανών έπαρχίας 5. 52· 73'· o m · locis ceteris]: ss [5, 131] 55· [5. 4°] 69. adest synodo a parte laeua [5, 52] 46. [5, 73] 47. [5, 87] 59. [5, 104] 57; a parte dextra [5.4] 23 ^ Κυριάκος (4) της Νεοκαισαρέων της Βιθυνών έπαρχίας: ss [5, 25] 22 Κυριάκος (5) Σελευκοβήλου : ss [5, 1 1 ] 6 Κυριακός (6) Σωφανηνής έπαρχίας 'Αρμενίας πρώτης [της Σοφηνής έπαρχίας 5> 4°· 13 1 ] ; ss [5. 13 1 ] 67· [5, 4°] 82 ; adest synodo a parte dextra [5, 4] 25 Κυριάκος (γ) της Τυανέων μητροπόλεως της δευτέρας Καππαδοκών έπαρχίας: ss [5, 25] 8

238

PROSOPOGRAPHIA

Κΰρος Μαριάμμης: ss [5, 33] p. 92, 20; cf. p. 218, 26 Κωνσταντίνος ê. της κατά Ήράκλειαν τήν μητρόπολιν της Ευρωπαίων επαρχίας εκκλησίας [Ήρακλείας της μητροπόλεως Ευρώπης 5, 52· 73· 87· Ι 0 4 ; Ή . της Ευρωπαίων μ. 5, 4]: ss [5, 131] 3· [5. 4°] ΙΟ · adest synodo a parte laeua [5, 52] 31. [5, 73] 33. [5, 87. 104] 35. [5, 4] 28 Λάζαρος Ά^ώτον: ss [5, 133] n Λεόντιος (ι) è. της κατά Έλενούπολιν εκκλησίας [της Έλενουπολιτών 5. 4°; Λ. Έλενουπόλεως locis ceteris] : ss [5, 13 1 ] 5°· [5. 4°] 64· adest synodo a parte dextra [5, 87. 104] 30; a parte laeua [5, 4] 51 Λεόντιος (2) Σω^ούσης ss [5, 30] 28. [5, 133] 12 Leo episcopus ecclesiae Nolanae [5,40. 131; Λεοντίου Νολάνων 5 , 4 ; Λέοντος Νόλου locis ceteris]: ss [5, 131] 10. [5, 40] 5, adest synodo a parte dextra [5, 52. 73. 87. 104] 6. [5, 4] 5 Λ ο γ γ ί ν ο υ Όροστιάδος: adest synodo a parte dextra [5, 87. 104] 31 Λυκίνος è. της κατά Πάταρα [Πατάραν 5. 13 1 ] εκκλησίας της Λυκίων ίπαρχίας: ss post lectionem gestorum [5. 131] 69· [5, 4°]_79 Μακάριος Άρινδήλων: ss [5, 133] 33 Μακεδόνιος (ι) της Βρου^ηνωνπόλεως [Μ. Βρόχου 5, 131; Μ. Βριάνων locis ceteris] : ss [5, 131] 60. [5, 4°]7 6 · adest synodo a parte dextra [5, 87] 23. [5, 104] 27; a parte laeua [5, 52] 52 Μακεδόνιος (2) Έλού^ων: ss [5, 25] 35 Μάμας (ι) της Άριστιανών πόλεως επαρχίας Φρυγίας Πακατιανής: ss [5, 25] 34 Μάμας (2) έ. της Μελιτηνών εκκλησίας: ss post lectionem gestorum [5, 131] 18 Μανουήλιος του Βιτυλίου: ss [5, 133] 2 1 Μαρκελλϊνος Διοκαισαρείας [νεοκαισαρείασ codd.]: ss [5.3°] 1 0 Μάρκελλος της Άνεατών πόλεως έπαρχίας της 'Ασίας: ss post lectionem gestorum [5, 131] 61. [5, 40] 86 Μαρκιανός (ι) Γά^ης: ss [5, 133] 24 Μαρκιανός (2) è. της κατά Μαρκιανήν τήν πόλιν εκκλησίας: ss [5, 25] 37 Μαρκιανός (3) της Χαλκηδονέων μητροπόλεως: ss [5, 25] 5. cf· Ρ· öy, 4. 8ο, 34 Μάρκος της μητροπόλεως Άπαμείας [της Άπαμέων πόλεως 5, 4°· Ι 3 Ι 1 της Βιθυνών επαρχίας: ss [5, 131] -ί>· [5, 4°] 2 ι 6 · 77. 36· 37· 8ι, 12. 83, 2ο. άναθεματίσαντα τούς ορθοδόξους πατέρας ρ. 88, y. άναθεματί^ων την έν Χαλκηδόνι σύνοδον και την έπιστολήν Λέοντος ρ. 91, ΐ5· 8 2 . 37· ΙΙΟ > τ9· m , 26. 44. 2 · τόν Σ. πικρότατον β(ον ρ. ιο6, 26. 107, Ι 2 · Ι ο 8 - Ι 2 · τά τολμηθέντα παρά Σ. κακά ρ. 6ο, 15 sq. 91, 22. 41· 92, 8. mala adminis t r a t e rei ecclesiasticae Antiochenae p. 82, 15. 102, 33. excommunicationes et ordinationes alienorum clericorum p. 81, 24 sq. δράμα γέγονεν ή πόλις Άττάμεια τήν Σ. ττροβολήν δεξαμ?νη ρ. 93. 37· 94. ΐ· συνεργόν εχων Πέτρον (2) ρ. gì, 16. caedes monachorum per Iudaeos et latrones perpetrata Ρ· 39, 39 sq. 60, 27 sq. 106, 27 sq. 148, 13, cf. Coll. Auell. p. 566, 23 sq. Abhndlg. d. Bayr. Ahad. d. Wiss. N . F . 10 p. 256. έν όμιλίαις καΐ συγγράμμασιν 8 ι , i g . τα Σ. συγγράμματα ρ. 141, 26. 149, 29. 7 8 . τ9· 4ο, 32. n o , ΐ9· i n , 26. 44. 2 · βίβλοις 64, ι8. υπό των θείων κανόνων ήδη δια της βλασφημίας αύτοϋ κατακριθέντα ρ. 7 4 . ι 6 · Σ. κατηγωνίσατο ό υμέτερος (Hierosolimorum) θρόνος ρ. 124, 2 9 · ι ι ο , 2 ΐ . 111,24· 32, 35 sq. 43. 1 1 sq. 44, Ι 2 · Σ. καΐ Πέτρον ab Hormisda papa damnatos p. n o , 16. m , 6. anathematiaatus a synodo a. 518 p. 81, 3. 14. 82, 28. 85, 12. 2 1 . 24. 85, 28. τό άρχήθεν τταρά των πατέρων ημών έιπτεθέν ανάθεμα ρ. ι ΐ 2 , 20. 1 1 3 , 2. 6. 31, 25. a patriarchis Constantinopolis et Hierosolimorum et omni diocesi Orientis cum Petro Apameno damnatus p. 1 1 2 , 27 sq. 42, 32 sq. 108, 32 sq. cf. p. 78, 18. 83, 20. 88, 4. έβαλε Σ. ή Θεοτόκος ρ. 86,5· ή των Άλεξανδρέων ττόλις ab eo turbata, cf. Libérât, t. π 5 P· J 34, 34 sq· κατετόλμησεν εις τάς βασιλείους είσδϋναι αϋλάς ρ. 148, 2 ΐ . 149. 2ο, cf. Kyrillos v. Skythopolis [Texte u. Unters. 49, 2] p. 393 1 . Constantinopolim perturbât cum Petro Apameno p. 38, 35. 39, 12. 41, 26. 42, 6. condemnatur cum Petro Apameno et Zoora a synodo 5, 38; a Mena 5, 39; ab imperatore 5, 41, cf. p. 125, 35. 138, 25. 141, 16. 17. 181, 17. 28. 29; additur Anthimus p. 124, 29 sq. 125, 2. 26 sq. Σ έ ρ γ ι ο ς Επιφανείας: ss [5, 11] 7 Σ ο λ ο μ ώ ν Άβίλης: ss [5, 3°] 2 6 Στέφανος (ι) της Άναστασιουπόλεωςτης Φρυγών Πακατιανής έπαρχίας: ss [5,25] 26 Σ τ έ φ α ν ο ς (2) της Ίαμνιτών: ss [5, 133] 4 ° Στέφανος (3) Λαρίσσης: ss [5, 11] 4 Στέφανος (4) του Μαιουμα Άσκάλωνος: ss [5, 3°] 8 Στέφανος (5) της μηνυτών [leg. Μηνωίδος]: ss [ 5 , 1 3 3 ] ΐ9 Στέφανος (6) της Νικομηδέων μητροπόλεως: ss [5, 25] 2 Στέφανος (γ) "Ορδών [οραων 5, 3 ° ; αρδων 5. 133; cf. Cart. Madeb. 93]: ss [5, 30] 30. [5, , 133] 13 Στέφανος (8) ό της Όρθωσιαίων έπίσκοπος: assecla Seueri p. 82, 3 Στέφανος (g) Σαριφαίας: ss [5, 133] 5 Σ τ ρ α τ ό ν ι κ ο ς της Συέδρων πόλεως: ss post lectionem gestorum [5, 40] 68 Σ χ ο λ α σ τ ί κ ι ο ς Najiavjoù: ss [5, 25] 10 Σ ω τ η ρ ί χ ο υ Καισαρείας της μητροπόλεως Καππαδοκίας πρώτης: uice eius Στέφανος [cf. ind. πι] adest synodo [5, 52. 73] 61. [5, 87] 74. [5, 104] 73. [5, 4] 59 Τ ι μ ο θ έ ο υ της μητροπόλεως Βερόης: adest synodo a parte laeua [5, 52] 39. [5, 87] 5 1 ; a parte dextra [5, 73] l i _ Τρύφων της Κολβασέων πόλεως, ή μία της Παμφύλων έπαρχίας έστί: ss post lectionem gestorum [5, 1 3 1 ] 72. [5, 40] 87 _ 'Υάκινθος της Μιλησίων μητροπόλεως: ss post lectionem gestorum [5, 1 3 1 ] 28. [5, 40] 22 Ύ π ά τ ι ο ς (ι) της Έφεσίων μητροπόλεως της Άσιανών έπαρχίας [5, 4°· Ι 2 6 . 131 ; της μητροπόλεως 'Εφέσου locis ceteris]: ss [5, 1 3 1 ] 2. [ 5 , 4 ° ] 9· adest synodo a parte laeua [5, 52] 30. [5, 73] 32. [5, 87. 104] 34. [5. 4] 27. ή άγία σύνοδος δια Ύ . είπεν 5. ΐ26

III CLERICI QVI VICE EPISCOPORVM SVBSCRIBVNT VEL ADSVNT Ύ π ά τ ι ο ς (2) τ η ς Κ λ α υ δ ι ο υ π ο λ ι τ ώ ν μητροπόλεως της Ό ν ω ρ ε α τ ώ ν έπαρχίας: ss [5, 25] 7.

cf·

24I Ρ· ö 7. 4· n · !39. 1 sq. 148, 3 2 · ι 8 ι , 22. 1 3 1 , 3°· Ι 3 2 , 3 2 · ΐ37> 1 ι - '38, 8. condemnaturcum Seuero et Petro a synodo 5. 3 8 ; a M e n a 5 , 39; ab imperatore 5, 4 i ; c f . p . 125, 33. 138, 25. 141, 16. 17. 181, 17. 28. 29; additur Anthimus 124, 29 sq. 125, 26 sq. cf. Kyrillos v. Skythopolis [Texte u. Unters. 49, 2] 3924 Ζ ώ σ ι μ ο ; (ι) πρεσβύτερο; καί ήγούμενο; μονή; Εύτυχίου [om. 5. 12. 14] των Λυκαόνων πλησίον των Ματρώνη; [πλησίον του άγίου Λαυρεντίου 5, 14; o m · 5· Ι 2 ] ; ss [5, 68] 44· [5, 12] 60. [5, 14] 62. [Ζ. τ ή ; Ευτυχίου των Λυκαόνων] intrat [5, 55· 7 6 · 9°] 43· [5. ι ° 7 ] 49· CP Ζ ώ σ ι μ ο ; (2) πρεσβύτερο; καί ήγούμενο; [άρχιμανδρίτη; 5. 26] μονή; των [om. 5. 26] Μαξιμίνου: ss [5, 26] 31. [5, 68] 61. [5, 12] 27. [5, 14] 38. [Ζ. τ ή ; Μ.] intrat [5, 90] 60. [5, 107] 18. CP Ζ ω τ ι κ ό ; (ι) πρεσβύτερο; καί ήγούμενο; [άρχιμανδρίτη; 5. ΐ2. 14· 26; cetera omnia om. 5, 26] μονή; [om. 5, 12. ΐ4]τοϋάγίουάττοστόλου [om. 5, 12. 14] 'Ανδρέατουδντο;έντήι Σατορνίνουπόρτηι [πλησίον τ ή ; Σ. π. 5. 12. 14] : ss [5, 26] 36. διά χειρό; Μάρκου πρεσβυτέρου καί δευτεραρίου ss [5, 68] 65. ss [5, 12] 64. [5, 14] 65· [Ζ. του άγίου Ά . πλησίον τ. Σ. π.] intrat [3, 55· 7 6 · 9°] 58. [5. ι ° 7 ] 6 3 · CP διά Ζ ω τ ι κ ο ύ (2) διακόνου ss [5, 12] 41· [5. 14] 43 Παϋλο; (ίο). CP Helias (ι) diaconus: dixit p. 105, 35. A P ' Η λ ί α ; (2) πρεσβύτερο; καί άρχιμανδρίτη; μονή; του έν όσίοι; Εύφημίου: ss [5, 26] 27· CP Η λ ί α ; (3) πρεσβύτερο; καί άρχιμανδρίτη; μονή;Σαμουήλ του τή;όσία; μνήμη; του δντο;έν Συκαΐ;: ss [5, 26] 53 διά χειρό; Κοσμά (3) μοναχού διά τό γράμματα μή εΐδέναι. CP

246

PROSOPOGRAPHIA

' Η λ ί α ; (4) διάκονος καί μοναχός: ύπέρ πάντων των εν Αύγουστοπόλει της τρίτης Παλαιστίνης μοναχών [5. 12] 93- [5, 14] Ι35· ΡΑ Hesychias (1) presbyter: dixit p. 98, 8. 104, 20. AP "Ησύχιος (2) πρεσβύτεροςκαί μοναχός [κ. μ. om. 5, 68; καί αρχιμανδρίτης 5. 55· 9°; και άποκρισιαρίου 5, 7 6 · Ι07] μονής του μακαρίου [μ. άββδ ρ. 133. 35] Θεοδοσίου τον τόπον επέχων Σωφρονίου (4) πρεσβυτέρου καί άρχιμανδρίτου της αύτής μονής καί πρώτου πάσης της έρήμου 'Ιεροσολύμων [τόν τόπον — 'Ιεροσολύμων ρ. 133. 35; o m · locis ceteris] : [5, 59] s s Ρ· i33, 35· καί ύπέρ τών έν τήι έρήμωι τής άγίας πόλεως μοναχών [ύπέρ πάσης τής ϋπό τήν άγίαν πόλιν έρήμου 5. ΐ2. 14] ss [5, 68] 68. [5, 12] 67. [5. 14] 1 0 9· intrat [5, 55· 7 6 ] 7 1 · [5. 9] 75· [5, ι ° 7 ] 77- Ρ Α Thallclaeus (1) presbyter: dixit p. 98, 4· Ι04> Ι 2 · Α Ρ Θαλέλαιον (2) μοναχόν: έν τώι εΰκτηρίωι οίκωι του μάρτυρος Θύρσου ρ. ι68, 17. CP Θεοδόσιος (ι) πρεσβύτερος: ss [5, 24] 1. ΑΝΤ Τhcodosius (2. 3) diaconus: dixit p. 105, 30. 106, 3. A P Theodotiis diaconus: dixit p. 106, 4. A P Θεόδωρος (ι) πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής ύπ' έμοϋ συστάσης πλησίον του μάρτυρος Λαυρεντίου [πλ. τ. μ. Λ. 5. 68. 107; mon. s. Laurentii 5, 12. 14 Λ; om. locis ceteris]: ss [5, 68] 66. [5, 12] 54. [5, 14] 55. [Θ. μονής τής υπ' αυτού καταστάσης πλησίον του μαρτυρίου του αγίου Α.] intrat [5, 107] 64. CP Θεόδωρος (2) πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής Ίώβ: ss [5, 68] 35· [5. Ι 2 · Γ 4] 5· [Θ. τής Ίώβ] intrat [5. 55· 76· 90] 34- [5, 107] 39· CP Θεόδωρος (3) πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής των Μαρωνίου έν Συκαΐς [έν Σ. 5. 68; om. locis ceteris]: ss [5, 68] 19. [5, 12. 14] 25. [Θ. τής Μ.] intrat [5, 55. 76. 90] 18. [5, 107] 23. CP Θεόδωρος (4) πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής των [om. 5, 68] Τρύφωνος: ss [5, 68] 29. [5, 12] 15. [5. 14] 9· [Θ. τής T.] intrat [5, 55· 76. 90] 29. [5, 107] 34· CP Θεόδωρος (5) : κατά τήν μονήν Θ. του πρεσβυτέρου καί ηγουμένου ρ. ι66, 31 · 167, 27. 33· 39- ι68, 8. 30. CP διά χειρός Θ ε ο δ ώ ρ ο υ (ι) άναγνώστου καί μοναχού ss [5, 26] 20 'Ιωάννης (30) et 19 Χριστΐνος. CP Θεόδωρος (7) πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής 'Απολλώνιου ΰπό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον: ss [5, 14] 83. CHA Θεόδωρος (8) πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τοΰ άγίου Στεφάνου των Λύδα ΰπό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον: ss [5, 14] 105. CHA Θεόδωρος (9) διάκονος καί μονοτχός τής Νέας λαύρας: καί ύπέρ των έν τήι έρήμωι τής άγίας πόλεως μοναχών [υπέρ πάντων των έν τήι έρήμωι Ιεροσολύμων μοναχών 5, ΐ2. 14] ss [5, 68] 76. [5, 12] 75· [5. J 4] I J 8 intrat [5, 55· 76] 79· [5. 9°] 83. [5. 1 0 7 ] 85- cf. Kyrillos υ. Skythopolis [Texte u. Unters. 49, 2] 188 sq. Θ. ö έπίκλην Άσκιδδς τών τής Νέας λαύρας έξάρχων (i. e. Origeniastarum) γεγονώς. ΡΑ Θεόδωρος (ίο) μοναχός τής λαύρας τοΰ μακαρίου Φιρμίνου: ύπέρ πάντων τών έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών ss [5, 12] Θεόδωρος ( ι ι ) διάκονος μοναχών ss [5, 12] Θεόδωρος (ΐ2) διάκονος

86. [5, 14] 128. ΡΑ καί μοναχός μονής του μακαρίου Σεργίου έν τήι πεδιάδι: ύπέρ πάντων τών έν αύτήι 89. [5, 14] 1 3 1 · ΡΑ _ καί άποκρισιάριος τής έκκλησίας Έρενδηληνών: ss [5, 68] 96. intrat [5, 55· 76] 68.

[5. 90] 72· SY(riae) ? Tìieoctistus (1) aiiagnostcs: dixit p. 106, 8. A P Θ ε ό κ τ ι σ τ ο ν (2) καί έκδικον τής μεγάλης έκκλησίας: destinatur ad quaerendum Anthimum 5, 72. είπεν 5.84· CP Θεόκτιστος (3) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τής Οεοτόκου Μαρίας πλησίον τών Ίώβ [π. τ. Ί. om. 5, 12. 14]: ss [5, 68] 30. [5. 12] 48. [5, 14] 49- [Θ. τής θ. πλ. τών Ί . ] intrat [5, 55· 7 6 · 9°] 28. [5, 107] 33- CP Τ lieo pli anc s diaconus ccclesiae Romanae: ss [5, 1 3 1 ] 1 1 . [5, 40] 7. [Θ. δ. τής αποστολικής καθέδρας 5. 52. 73- 87- 104; 'Ρώμης 5. 47] adest synodo [5, 52. 73] 54- [5, 87] 67. [5, 104] 16 Tìierapius diaconus: dixit p. 1 0 1 , 5 . A P Tkconas (1) diaconus: dixit p. 100,37. A P Θεωνάς (2) πρεσβύτερος του Σινδ όρους καί άποκρισιάριος τοΰ τε όρους Σινά [5, 68; om. locis ceteris] καί τής έκκλησίας Φαράν καί λαύρας 'Ραιθοϋ [πρεσβύτερος καί άποκρισιάριος τοΰ όρους Σίνα καί της έρήμου 'Ραιθοΰ καί τής έκκλησίας Φαράν [5, Ι2. 14]: ss [5, 68] 82. [5, 12] 87. [5, 14] Ι 2 9 · intrat [5, 55· 7 6 ] 86. [5, 9°] 9°· [5. Ι ° 7 ] 92. ΡΑ Θωμάς (ι) διάκονος: ss [5, 24] 6. ΑΝΤ Θωμδς (2) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τοΰ μακαρίου Ιωάννου: ss [5, 36] 16. A P Thomas [3. 4· 5] diaconus: dixit p. 100, ι. 106, 1. 4. AP Thomas [6. 7] anagnostes: dixit p. 106, 8. A P

I U I C L E R I C I E T MONACHI

247

διά χειρός Θ ω μ δ (8) διακόνου ss [5, 26] 28 'Ραβουλδς. CP Θωμάς (g) πρεσβύτερος καΐ αρχιμανδρίτης της [om. 5, 68] μονής 'Ααρών Σύρος [om. 5, 68] : ss [5, 68] 94· intrat [5, 55· 76] 66. [5, 90] 7°· [5. ι ° 7 ] 72· S Y 'Ιάκωβος (ι) μοναχός μονής του μακαρίου Bijou: ss [5, 24] 16. ANT 'Ιάκωβος (2) πρεσβύτερος καί ηγούμενο; μονής [των add. 5. 12] Άββίβου Σύρος [om. 5, 12. 14]: ss [5, 68] 53· [5. 12] 39· [5. 14] 4 1 · [Ί· της Άβίβου Σύρος] intrat [5, 55· 7 6 · 9ο] 5ΐ· [5. ι ° 7 ] 56. CP 'Ιάκωβος (3) πρεσβύτερος καΐ αρχιμανδρίτης μονής τής αγίας Μαρίας πλησίον των Βουκολίων: διά χειρός Ευσταθίου (2) μοναχού ss [5, 26] 52 διά τό όλιγογράμματον είναι. CP 'Ιάκωβος (4) πρεσβύτεροςκαΐ αρχιμανδρίτης μονής 'Ρωμαίωντής εν τώιΠετρίωι: ss [5, 26] 18, cf. ρ. 67, 7· CP διά χειρός ' Ι α κ ώ β ο υ (5) διακόνου ss [5, 68] 37 Στέφανος (13)· CP Ι ά κ ω β ο ς (6) πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τοϋ καλαμίου του κάτω ύπό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον: ss [5, 14] 108· CHA Ι ο ρ δ ά ν η ς (ι) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής της άγίας Μαρίας πλησίον τοϋ άγίου Λουκά: ss [5, 26] 49· CP 'Ιορδάνης (2) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τής Πέτρας υπό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων: ss [5, 14] 9°. CHA 'Ιουλιανός (ι) διάκονος: ss [5, 24] 5· ΑΝΤ 'Ιουλιανός (2): is [5,24] 9· ΑΝΤ 'Ιουλιανός (3) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τοϋ Παπούλης: ss [5, 36] 13· AP Iulianus (4) diaconus: dixit p. 100, 15. 108, 14. Stephanus (4) Petrus (1) et I. [των τηνικαυτα αναγνωστών p. 99, 23] dixerunt p. 92, 33. γραμμάτων κομισθέντων δι' Άντωνίνου καί Ί. ιο2, ι. τής κατά 'Ιουλιανού λύπης ρ. 96, 3°· Ι Ο ° , 2ΐ. 23. Α Ρ Iulianus (5.6.7) diaconus: dixit p. 105, 36. 1 0 6 , 3 . 4 . A P Ί ο υ λ ι α ν ό ν (8), ός αποδέκτης γέγονε των εκκλησιαστικών χρημάτων ρ. 94. Τ9· ΑΡ 'Ιουλιανός (g) πρεσβύτερος καί εκδικος τής μεγάλης εκκλησίας : destinatur ad quaerendum Anthimum 5, 103. είπε 5, 114. CP Iulianus (10) presbyter et hegumenus monasterii Euphemii [Romanorum 5, 12. 14]: ss [5, 68] 12. [5, 12] 12. [5, 14 Graece, sed litteris Latinis] 12. [Ί. τής Εύ.] intrat [5, 55. 76. 90. 104] 1 1 . CP 'Ιουλιανός ( ι ι ) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τοϋ έν όσίοις Φωκδ: διά χειρός Δημητρίου (2) sèi [5, 26] 17 δια τό γράμματα μή είδέναι, cf. p. 6j, 17. CP διά χειρός ' Ι ο υ λ ι α ν ο ύ (ΐ2) άναγνώστου ss [5, 26] 46 Παύλος. CP 'Ιουλιανός (13) μοναχός μΐονής του μακαρίου [άββα 5. 68. go. 107] Θεοδοσίου: καί υπέρ πάντων τών έν τήι έρήμωι τής άγίας πόλεως μοναχών [5, 68; ύπέρ πάντων τών έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών locis ceteris]: ss [5, 68] 80. [5, 12] 81. [5, 14] 123. intrat [5, 55. 76] 84. [5, 90] 88. [5, 107] 90. PA 'Ιούλιος πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τής άγίας μάρτυρος Βάσσης έν τώι Ίμερίωι ύπό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον: ss [5, 14] 92. CHA ' Ι σ ί δ ω ρ ο ς πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής ιδίας ούσης έν φυτοΤς πλησίον τοϋ άγίου μάρτυρος Επιμάχου ύπό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον Χαλκηδονίων: ss [5, 14] 93- CHA Ι ω ά ν ν η ς (ι) πρεσβύτερος: ss [5, 24] 7· ΑΝΤ ' Ι ω ά ν ν η ς (2) ύποβολεύς: ss [5, 24] 14· ΑΝΤ ' Ι ω ά ν ν η ς (3): ss [5,24] 12. ΑΝΤ ' Ι ω ά ν ν η ς (4) μοναχός μονής τοΰ μακαρίου Μάρωνος: ss [5, 24] 15· ΑΝΤ Iohannes (5—9) presbyter: dixit p. gg, 1. 101, 7. 105, 6. 1 1 . 27. AP Iohannes (10) diaconus et semiographus: dixit p. 100, 31. AP Johannes (11) filins Fotti diaconus: dixit p. 105, 32. A P 1 I ohannes (12—17) diaconus: dixit p. 105, 36. 106, 1. 3. 4. A P I ohannes (18) subdiaconus: dixit p. 101, 12. A P Iohannes (19—20) anagnostes: p. 106, 7. 8. A P ' Ι ω ά ν ν η ς (2i) πρεσβύτερος και αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Βηλίου: ss [5, 36] 7. c-f· Ρ· 1ο(>. ΐ5· ΑΡ ' Ι ω ά ν ν η ς (22) πρεσβύτερος, καί εκδικος τής μεγάλης έκκλησίας: destinatur ad quaerendum Anthimum 5, 72. είπεν 5, 83. CP ' Ι ω ά ν ν η ς (23) πρεσβύτερος καί έκκλησιέκδικος καί έπί τών φυλακών [καί έπί τ. φ. om. 5, 86] destinatur ad quaerendum Anthimum 5, 86. είπε 5, ioo. CP ' Ι ω ά ν ν η ς (24) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής πλησίον τοΰ αγωγού: ss [5, 12] 66. [5, 14] 67. CP ' Ι ω ά ν ν η ς (25) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής 'Αναστασίου: ss [5, 68] 39· [Ί. τής Ά . ] intrat [5, 55· 7 ύ · go] 38. [5. 107] 43· CP

248

PROSOPOGRAPHIA

' Ι ω ά ν ν η ; (26) πρεσβύτερος τ ή ; μεγάλη; έκκλησία; καΐ ηγούμενο; μονή; τ ο ϋ έν ôcyioiç Εύσεβίου: ss [5, 26] 5, cf. p. 67, 6. C P ' Ι ω ά ν ν η ; (27) πρεσβύτερο; κα! ηγούμενο; μονή; Θεοδώρου έν τήι πέτραι [ε. τ. π . om. 5, 68]: Si [5, 68] 22. [5, 12] 42· [5. Ml 27· [ Ί . τ η ; Θ.] i n t r a t [5, 55· 76. 90] 21. [5, 107] 26. C P Ι ω ά ν ν η ; (28) πρεσβύτερο; καΐ ηγούμενο; μονή; τ ο ϋ αποστόλου Θωμδ έν τοΤ; Μοδέστου [έν τ. Μ. om. 5, 12. 14]: SS [5, 68] 25. [5, 12] I I . [5, 14] 13· [ Ί . τ ο Ο ά . Θ . έ ν τ . M. ] intrat [5, 55. 7 6 · 90] 24. [5. 107] 2g. CP ' Ι ω ά ν ν η ; (29) πρεσβύτερο; και ηγούμενο; μονή; Ίσαακίου: ss [5, 12] 33· [5, 14] 4°· CP ' Ι ω ά ν ν η ; (30) πρεσβύτερο; καί άρχιμανδρίτη; μονή; τ ο υ α γ ί ο υ 'Ιωάννου τ ω ν Στουδίου: δια χειρό; Θεοδώρου ά ν α γ ν ώ σ τ ο υ καί μοναχού ss [5, 26] 20, cf. p. 67, 8. CP ' Ι ω ά ν ν η ; ( 3 0 πρεσβύτερο; καί αρχιμανδρίτη; μονή; τ ω ν Κύρου πλησίον τ ο υ ά γ ί ο υ "Ρωμανού έν τ ο ϊ ; Έλλεβίχου: ss [5, 26] 32. C P ' Ι ω ά ν ν η ; (32) πρεσβύτερο; καί αρχιμανδρίτη; μονή; τ ω ν έπίκλην Κώνστα δια χειρό; Σεργίου (5) τ ο ϋ έμοϋ διακόνου ss [5, 26] i l δια τ ό γράμματα μή εΐδέναι. CP ' Ι ω ά ν ν η ; (33) πρεσβύτερο; καί αρχιμανδρίτη; μονή; τ ο ϋ τ ή ; όσια; μνήμη; Μανουηλίου: ss [5, 26] 9, cf. p. 67, 6. CP ' Ι ω ά ν ν η ; (34) πρεσβύτερο; καί αρχιμανδρίτη; μονή; Μάρα πλησίον τ ή ; Άετίου κινστέρνη;;: ss [5, 68] 42. [5. 12] 52. [5, 14] 53· [ Ί . τ ή ; Μ. π . τ . Ά . κ.] intrat [5, 55· 76. 90] 41· [5. 107] 47· C P ' Ι ω ά ν ν η ; (35) πρεσβύτερο^καί ηγούμενο; μονή; τ ο ϋ α ρ χ α γ γ έ λ ο υ Μιχαήλ τ ή ; έπίκλην τ ω ν Χαρισίου [τή; — — Χ. om. 5, 12. 14]: ss [5. 68] 41. [5. 12] 12. [5, 14] 19· [ Ί · τ ο ϋ άγίου Μ. τ ω ν Χαρισίου] i n t r a t [5, 55· 76. 90] 40· [5. 107] 41· CP διά χειρό; Ί ώ α ν ν ο υ [36) διακόνου ss [5, 68] 55 'Ιωσήφ. CP διά χειρό; ' Ι ω ά ν ν ο υ (37) διακόνου ss [5, 14] 69 Σ α β β ά τ ι ο ; (4). CHA ' | ω ά ν ν η ; (38) μοναχό; μονή; τ ο ϋ μακαρίου [ ά β β δ 5. 68] Μαρτυρίου: ΰπέρ π ά ν τ ω ν τ ω ν έν τήι έρήμωι τ ή ; ά γ ί α ; π ό λ ε ω ; Ιεροσολύμων [5, Ι2. 14] μοναχών ss [5, 68] 84. [5. 12]. 82. [5, 14] 124· intrat [5, 55- 7 6 ] 83· [5. 9°] 87. [5, 107] 8 9 . ΡΑ ' Ι ω ά ν ν η ; (39) πρεσβύτερο; καί μοναχό; λαύρα; τ ω ν άμμίων τ ή ; πεδιάδο; [πρεσβύτερο; μονή; Ιδία; έν τήι πεδιάδι 5. 68]: καί [om. 5, 12. 14. 9 ° ] ύπέρ π ά ν τ ω ν τ ω ν έκεΐσε [έν τήι πεδιάδι 5> Ι 2 · 14] μοναχών ss [5. 68] 81. [5, 12] 88. [5, 14] 130. [ Ί . π . τ ή ; πεδιάδο;] intrat [5, 55· 76] 85. [5, 90] 8g. [5, 107] gì- ΡΑ ' Ι ω ά ν ν η ; (40) πρεσβύτερο; καί μοναχό;: ύπέρ π ά ν τ ω ν τ ώ ν έν τ ώ ι Ά ι λ α ι τ ή ; τ ρ ί τ η ; Παλαιστίνη; μοναχών [5. 12] 96. [ 5 , 1 4 ] 138. Ρ Α ' Ι ω ά ν ν η ; (41) διάκονο; καί άποκρισιάριο; τ ή ; μωνή; τ ο ϋ μακαρίου Θεοδώρου δευτέρα; Συρία;: καί ύπέρ π ά ν τ ω ν τ ώ ν έκεΐσε μοναχών ss [5, 68] 90. [ Ί . δ. καί ά. τ ή ; Θ.] intrat [5, 55- 7 6 ] 63. [5, 9ο] 6y. [5, 107] 69. S Y ' Ι ω ά ν ν η ; (42) πρεσβύτερο; καί άποκρισιάριο; [αρχιμανδρίτη; 5. 68. 55] μονή; τ ο ϋ κύρου Θωμά Σύρο; [om. 5, 68]: ϋ Συριστί [5, 68] 88. i n t r a t [5, 55· 7 6 ] 65. [5, 9 ° ] 6 9 . 5. 107] 7 1 · S Y Ι ω ά ν ν η ; (43) πρεσβύτερο; καί αρχιμανδρίτη; μονή; Θωμά: ss Συριστί [5, 68] 93· nescioan idem sit a t q u e Ί . ( 4 2). S Y ' Ι ω ά ν ν η ; (44) πρεσβύτερο; καί αρχιμανδρίτη; τ ή ; μεγάλη; μονή; τ ώ ν Άκοιμήτων τ ή ; ύ π ό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον τ ή ; Χαλκηδονίων λ α μ π ρ ά ; μητροπόλεω;: ss [5, 14] 7°· CHA Ι ω ά ν ν η ; (45) πρεσβύτερο; καί ηγούμενο; μονή; Βαρνάβα ύ π ό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον: ss [5, 14] 82. CHA ' Ι ω ά ν ν η ; (46) πρεσβύτερο; καί ηγούμενο; μονή; βρύων ύ π ό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον: ss [5, 14] ι ° ι ' Ι ω ά ν ν η ; (47) πρεσβύτερο; καί ηγούμενο; μ ο ν ή ; τ ή ; έξαγώνου ύ π ό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον τ ή ; Χαλκηδονίων μητροπόλεω;: ss [5, 14] 7 2 · CHA ' Ι ω ά ν ν η ; (48) πρεσβύτερο; καί ηγούμενο; μονή; τ ο ϋ α π ο σ τ ό λ ο υ θ ω μ α Βρόχθων ύ π ό Φωτεινόν τ ό ν έπίσκοπον τ ή ; Χαλκηδονίων: ss [5, 14] 96. CHA ' Ι ω ά ν ν η ; (49) πρεσβύτερο; καί ηγούμενο; τ ο ϋ ά γ ί ο υ Θωμα έπί δρόμων τ ώ ν ά ν ω ύ π ό Φωτεινόν τόν έπίσκοπ ο ν τ ή ; Χαλκηδονίων μητροπόλεω;: δια Κυρεώνο; πρεσβυτέρου τ ή ; α ύ τ η ; μονή; καί δευτεραρίου μου ss [5, 14] 104 δια τ ό άγράμματον είναι. CHA Ί ω ά ν ν η ν (50) παραμονάριον κατά τόν οίκον τ ή ; Θεοτόκου τόν διακείμενον κατά τ η ν Τυρίων μητρόπολιν ρ. 8ι, 29- Σευήρωι π ρ ο σ τ ρ ί ψ α ; έαυτόν ρ. 82, 34. Ρ· 88, ι6. ό 'Ακέφαλο; ρ. 87, 4· Ι Ζ · 87, Γ 8. 22. ό Μανιχαΐο; 87, ι8. 86, 25. άπήλθεν ρ. 87, 4· Ι 2 · a n a t h e m a t i z a t u r a synodo Epiphanii p. 82, 29. 83, 22. 87, 12 cf. p. 85, 30. 86, 16. 87, 22. 88, 13. 15. 18. 89, 10. 18. 28. τόν άνεψιόν τ ο ϋ μανδρίτου ρ. 88, ι 8 ' Ι ω σ ή φ πρεσβύτερο; καί [ π . κ. om. 5, 12. 14] ηγούμενο; μονή; [om. 5, 12. 14] τ ή ; Θεοτόκου Μαρία; τ ή ; οΰση; [τ. ού. om. 5, 68] έν τ ώ ι λιθοστρώτωι : διά χειρό; Ι ω ά ν ν ο υ (36) διακόνου ss [5, 68] 55· διά χειρό; Στεφάνου καί δευτεραρίου μου ss [5, 12] 62. [5, 14] 64. [ Ί . τ ή ; θ.] i n t r a t [5, 55· 7 6 · 9 ° ] 53· [ 5 . 1 0 7 ] 58. C P

I U I CLERICI ET MONACHI

249

δια χειρός Ί ω σ η φ ί ο υ διακόνου καί μονάχου ss [5, 26] 15 Μαρτύριο?. CP Κ α ι ο υ μ δ ς διάκονος καί αρχιμανδρίτης μονής τ ο υ μακαρίου Παύλου: ss [5, 36] 17· A P Calliopius filius Afthonii diaconus: dixit p. 105, 29. A P Κ α λ ώ ν υ μ ο ς διάκονος καί νοτάριος: legit 5 . 2 3 · ι ο 9 · destinatur ad qiiaerendum Anthimum 5, 86. είπε 5, 102. CP Κ α σ ι α ν ό ς πρεσβύτερος [καί μοναχός add. 5 , 1 4 ] λαύρας τ ο υ μακαρίου Σ ά β β α : καί Οπερ τ ω ν έν τήι έρήμωι της άγίας πόλεως μοναχών [ϋπέρ τής ύ π ό τ ή ν άγίαν π ό λ ι ν έρήμου 5, Ι 2 · J 4 ] BS [5. 68] 7°· [5. Ι · ] 6 9· [5. Γ 4] m . [Κ. π ρ . της λ. τ. μ. Σάββα] intrat [5, 55- 7 6 ] 7 2 · [5. 9°] 7 6 · [5. Ι 0 7 ] 7 8 · cf. Kyrillos v. SkythopoUs [Texte u. Unters. 49, 2] p. 196, 9 sq. PA Κ α σ σ ι σ δ ς πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής [τής μονής 5. 68] τ ω ν [5, 68; om. locis ceteris] Λουκδ Σύρος [om. 5, 68]: Συριστί ss [5, 68] 87. intrat [5, 55· 76] 61. [5, 90] 65. [5, 107] 67. SY Κ ό ν ω ν πρεσβύτερος καί ηγούμενος μονής τ ο υ α γ ί ο υ Ίουλιανοϋ Βρόχθων υ π ό Φωτεινού τον έπίσκοπον: ss [5, 14] 99· CHA δια Κ ο σ μ ά (ι) διακόνου νοταρίου καί χαρτοφύλακος chartis prolatis 5, 23. CP Κ ο σ μ ά ς (2) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής [om. 5, 12] τ ο υ αγίου προδρόμου καί β α π τ ι σ τ ο ϋ [καί β. om. 5, 12. 14] 'Ιωάννου έν τοις Στουδίου: ss [5, 68] 31. [5. Ι 2 ] 9· [5. Η ] Ι4· [Κ. τ ο ΰ ά γ ί ο υ Ί . έ ν τ . Σ.] intrat [5. 55- 76. 90] 30· [5. 107] _36· c p διά χειρός Κ ο σ μ ά (3) μονάχου ss [5, 26] 53 'Ηλίας (3). C P Κ ο σ μ ά ς (4) μοναχός: ϋπέρ π ά ν τ ω ν τ ω ν έν τήι τρίτηι Παλαιστίνηι μοναχών ss [5, 12] 90. [5, 14] 132· ΡΑ Κ υ π ρ ι α ν ό ς πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τ ώ ν Ό σ ί α ς ΰ π ό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον τής Χαλκηδονίων μητροπόλεως: ss [5, 14] 7 1 · CHA διά Κ υ ρ ε ώ ν ο ς πρεσβυτέρου καί δευτεραρίου ss [5, 14] 104 Ι ω ά ν ν η ς (49)· CHA Κ υ ρ ι ά κ ο ς (ι) μοναχός μονής τ ο υ μακαρίου Δωροθέου: ss [5, 24] 26. ANT Cyriacus (2) presbyter et logothet': dixit p. 105, 13. A P Κ υ ρ ι ά κ ο ς (3) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής 'Αναστασίου έν τώι ά γ ω γ ώ ι : διά χειρός Σαββατίου (2) άποκρισιαρίου ss [5, 26] 25. CP Κ υ ρ ι ά κ ο ς (4) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τ ο ϋ α γ ί ο υ μάρτυρος Γεωργίου έν τ ώ ι Ιηροκέρκωι: ss [5, 12] 35· [5, 14] 33- C P Κ υ ρ ι ά κ ο ς (5) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τ ώ ν Εύφημίου: ss [5, 68] 10. [5, 12] 13. [5. 14] ι7· [Κ τής Ευ.] intrat [5. 55· 7 6 · 9°· ι ° 7 ] 9· CP Κ υ ρ ι ά κ ο ς (6) πρεσβύτερος καί ήγούμενος [αρχιμανδρίτης 5. 26] μονής τ ο ϋ ά γ ί ο υ 'Ιωάννου [τ. ά. Ί . om. 5, 12. 14. 26] έπίκλην [τής έ. 5. 26; om. 5, 12· 14] τ ώ ν Σύρων: ss [5, 26] 16, cf. p. 67, 7· [5. 68] 59. [5, 12] 22. [5, 14] 8. [Κ. τ ο υ ά. Ί . τ ώ ν Σ.] intrat [5, 90] 59· [5. Ι 0 7 ] ι 6 · CP Κ υ ρ ι ά κ ο ς (y) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης [ήγούμενος 5. Ι 2 · 14] λαύρας τ ώ ν π υ ρ γ ί ω ν τ ο ϋ Ίορδάνου [τοϋ Ί . om. 5, 12. 14]: υπέρ π ά ν τ ω ν τ ώ ν έν τ ώ ι Ίορδάνηι μοναχών [καί υπέρ τ ώ ν έν τήι έρήμωι τής αγίας πόλεως μοναχών 5. 68] ss [5, 68. 12] jo. [5, 14] 112. [Κ. π ρ . καί ή. τ ώ ν π . τ ο ϋ Ί . ] intrat [5, 55· 76] 73- [5. 90] 77· [5. 107] 79· ΡΑ Κ ύ ρ ι κ ο ς διάκονος [πρεσβύτερος 5. ! 4 ] καί μοναχός [μοναχός καί δ. 5. 68] τής Νέας λαύρας: καί ύπέρ τ ώ ν έν τ η ι έ ρ ή μ ω ι τ ή ς αγίας πόλεως μοναχών [ύπέρ π ά ν τ ω ν τ ώ ν έν τήι έρήμωι Ιεροσολύμων μοναχών 5. · 2 . 14] ss [5, 68] 77· [5. 12] 76. [5. 14] " 6 . [Κ. δ. καί μ. τής Ν. λ.] intrat [5, 55· 7 6 ] 8ο. [5, go] 84. [5, 107] 86. ΡΑ Cyrinus subdiaconus: dixit p. ι ο ί , 11. A P Κ υ ρ ί ω ν πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τ ώ ν Α ί γ ν π τ ί ω ν : ss [5, 68] 23. [5. 12. 14] 24· [Κ. τ ώ ν Αϊ.] intrat [5. 55· 76· 90] 22. [5, 107] 27. CP _ Κ ω ν σ τ α ν τ ί ν ο ς (ι) μοναχός καί άττοκρισιάριος τ ο ϋ τής όσίας μνήμης Άστερίου: ss [5, 24] 17· A N T Κ ω ν σ τ α ν τ ϊ ν ο ν (2) ά π ό λαϊκών διάκονον ρ. 93. 31 cf. Seuer. ep. sel. 7, 7 Brooks Κ ώ ν σ τ α ς πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τ ο ϋ τής όσίας μνήμης Δίου: διά χειρός Στρατονίκου (2) πρεσβυτέρου καί δευτεραρίου ss [5, 26] 2, cf. p. 67, 6. CP Leontiiis (1) filius Anatolii diaconus: dixit p. 105, 33. A P Leonlius (2) filius Matroniani [Matroni p. 105, 29] diaconus: dixit p. 100, 7. 105, 29. A P Leontius (3—8) diaconus: dixit p. 100, 33. 35. 105, 35. 36. 106, 3. 4. A P Λ ε ό ν τ ι ο ς (g) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τ ο ϋ α ρ χ α γ γ έ λ ο υ Μιχαήλ τ ο ϋ έν τοιςΠουσίου: ss [5, 26] 54. C P Λ ε ό ν τ ι ο ς (ίο) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τ ο ϋ έν όσίοις Τρύφωνος: ss [5, 26] 10, cf. p. 67, 6. C P Λ ε ό ν τ ι ο ς ( ι ι ) ήγούμενος καί [ή. καί om. 5, 12] μοναχός Ιδίου μοναστηρίου [1. μ. om. 5, 12. 68] καί τ ο π ο τ η ρ η τής τής έρημου πάσης [5, 68; om. 5, 12. 14] : ύπέρ π ά ν τ ω ν τ ώ ν έν τήι έρήμωι καί Ίορδάνηι [ϋπέρ τ ώ ν κατά τ ή ν έρημον 5. ΐ 2 ] πατέρων ss [5, 68] 73· [5. 12] 74· [5, 14] Γ Ι 7 · [Λ· μοναχός καί ήγούμενος [om. Acta conciliorum oecumenicorum.

Tom. III

32

250

PROSOPOGRAPHIA

5, 107] καΐ τοποτηρητής τ η ; ερήμου πάση? [και τοποτηρητής — πάσης om. 5. 55· 107]] intrat [5, 55· 76] 76· [5. 9°] 8ο. [5, 107] 82. cf. Kyrillos v. Skythopolis [Texte ti. Unters. 49, 2] p. 272 s. Λίόντιος (4). 388 sq. 400. 402. 403. PA Λ ο γ γ ϊ ν ο ς διάκονος: ss [5, 24] 2. A N T Μ α κ ά ρ ι ο ς διάκονος καί νοτάριος [δ. και ν. και άποκρισιάριος 5. 1ι7· νοτάριος διάκονος και άποκρισιάριος 5, 78]: legit 5, 23. 78· destinatili- ad quaerendum Anthimiim 5, 103. είπε 5, 117. C P Macedonius diaconus: dixit p. 105, 32. A P Μάμας μοναχός μονής του μακαρίου [άββδ 5, 68] Μαρτυρίου: καί Οπερ των έν τήι έρήμωι της αγίας πόλεως μοναχών [υπέρ πάντων των έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών 5, ΐ2. 14] ss [5, 68] 79· [5. 12] 80. [5, 14] 122. intrat [5, 55- 76] 82. [5, 9°] 86. [5, 107] 88. ΡΑ Μάρας (ι) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Βασιλείου: ss [5, 36] 8. A P M aras (2) diaconus: dixit p. 106,4. A P Μ α ρ ι α ν ό ς πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης [ήγουμένου 5, 55· 76· 9°· ι°7] μονής του έν άγίοις Δαλματίου καί έξαρχος τών μοναστηριών της βασιλίδος πόλεως [cf. ρ. 32, ι8. 38, 2ΐ. 128, ι ] : ss [5, 59] Ρ· 133. 3-· [5, 68. 12. 14] ι . intrat 5, 7· 5. 55 Ρ· 128, 24. 5, 7 6 Ρ· 156, 3°· 5. Ρ· 163, 27. 5· *°7 Ρ· Ι 7 2 . 5· offert relationem p. 134, ΐ5· C P Μ α ρ ί ν ο ς (ι) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Παυλίνου: ss [5, 6S] 28. [5, 12] 36. [5, 14] 45· [Μ. τής Παύλου] intrat [5, 55· 7 6 · 9°] 27. [5,107] 3ΐ· CP δια χειρός Μ α ρ ί ν ο υ (2) άναγνώστου ss [5, 12] 5°· [5. H l 5 1 Παύλος (5). CP Μ α ρ ί ν ο ς (3) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής ανδριάντων ύπό Φωτεινόν έπίσκοπον: ss [5, 14] ι ° ° · CHA Μ α ρ κ ε λ λ ϊ ν ο ς πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής τοϋ άρχαγγέλου Μιχαήλ 'Ρουφινιανών ύπό Φωτεινόν τόν έπίσκοπον: ss [5, 14] 81. CHA Μ ά ρ κ ε λ λ ο ς (ι) διάκονος: ss [5, 24] 10. A N T M arcellus (2) diaconus: dixit p. 106,3. A P Μάρκελλος (3) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τοϋ Δαλματίου ύπό Φωτεινόν τον έπίσκοπον: ss [5, 14] 91. CHA Μάρκος (ι) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής τών Θεοδώρου άπό έκσκεπτόρων: ss [5, 68] 26. [5, 12] 28. [5. 14] 37· [Μ. τής θ . ] intrat [5, 55- 76· 90] 25. [5, 107] 3°· CP _ Μάρκος (2) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής έπίκλην Ιερουσαλήμ: ss [5, 26] 24, cf. p. 67, 8. C P Μάρκος (3) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής του άγίου μάρτυρος Κυρίκου: ss δια χειρός Αυξάνοντος διακόνου [5, 68] 52. — [5, 12] 3ΐ. [5, 14] 32· [Μ. τοϋ άγίου Κ.] intrat [5, 55- 7 6 · 9"] 5°· [5. ι ° 7 ] 55· C P Μ α ρ τ ύ ρ ι ο ς (ι) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τής κατά Βασιανόν τόν τής όσίας μνήμης: ss [5, 26] 15, cf. p. 67, 7· C P Μ α ρ τ ύ ρ ι ο ς (2) πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής Ούάλεντος τής τοϋ άγίου Ιωάννου βαπτιστοΟ: ί ϊ [5, 12] 6 5 . [5, 14] 66. CP Μ α ρ τ ύ ρ ι ο ς (3) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Πέτρου ήτοι Οΰάλεντος καί Δαυδάτου πλησίον τών Α π ο σ τ ό λ ω ν : ss [5, 68] 50· [Μ. τής Π. π λ . τών Ά . ] intrat [5, 55· 7 6 · 9°] 4 8 · [5. ι ° 7 ] 53· C P Μ α ρ τ ύ ρ ι ο ς (4) μοναχός τής Νέας λαύρας: ΰπέρ πάντων τ ώ ν έν τήι έρήμωι "Ιεροσολύμων μοναχών ss [5· 12] 84. [5, 14] 126. ΡΑ_ Μ α υ ρ ί κ ι ο ς ύποδιάκονος: ss [5, 24] 4· A N T Μ ε γ α λ ή μ ε ρ ο ς πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής Κρανίδων ύπό Φωτεινόν τόν έπίσχοπον τής Χαλκηδονίων: ss [5, 14] 80. CHA Megas presbyter: dixit p. 98, 2. 100, 21. 104, 12. A P Μηνάς άναγνώστης καί σεκουνδοκήριος νοταρίων του άττοστολικοϋ θρόνου της πρεσβυτέρας 'Ρώμης [5, ι6. ΐ9· 123; άναγνώστης τής αποστολικής καθέδρας τής πρεσβυτέρας 'Ρώμης καί νοτάριος σεκουνδοκήριος 5, 64; άναγνώστης και νοτάριος σεκουνδοκήριος τής πρεσβύτιδος 'Ρώμης 5. 7 ° ] ; l e g ' t 5. 64· 7°· 1 2 3 · ι6. 19 Μ ό δ ε σ τ ο ς πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής έπίκλην τών Λυκαόνων : δια χειρός Φλαβιανοϋ πρεσβυτέρου καί δευτεραρίου ss [5, 12] 44· [5. 14] 4 6 · C P Μ ο υ σ ί λ ι ο ς πρεσβύτερος καί άρχιμανδρίτης μονής του μακαρίου Βαρναβα: ss [5, 36] 9· Α Ρ Μ ω σ ή ς πρεσβύτερος: ss [5, 24] 13· A N T Ν έ σ τ α β ο ς πρεσβύτερος [καί μοναχός add. 5.12. 14] τής λαύρας του μακαρίου [της όσίας μνήμης 5. 68] Φιρμίνου: και ΰπέρ τ ώ ν έν τήι έρήμωι της άγίας πόλεως μοναχών [ΰπέρ πάντων τ ώ ν έν τήι ύπό τήν άγίαν πόλιν μοναχών 5, ΐ2. 14] ss [5, 68] 71. intrat [5, 55· 7 6 ] 74· [5, 9°] 78· [5. ι ° 7 ΐ 8 °· Ρ Α · Ν ίκω ν διάκονος καί μοναχός μονής του μακαρίου Θεοδοσίου : υπέρ πάντων έν τήι έρήμωι 'Ιεροσολύμων μοναχών ss [5, I2J 79· [5, 14] 121. ΡΑ ^ Ν ό ν ν ο ς (ι) διάκονος μονής τοϋ μακαρίου Παύλου: ss [5, 24] 18. A N T

I I I I C L E R I C I E T MONACHI

251

Nonnus (2) filius Eortasiu diaconus: dixit p. 105, 33. A P Παλλάδios πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής τοϋ μακαρίου Ούαλεντίνου του εν τώι Καπριόλης: ss [5, 30] 5, cf. p. 106, 16. . A P Π α ν τ ο λ έ ω ν πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής της επιλεγόμενης Βεναντίου: ss [5, 26] 37· CP Παύλος (ι) μοναχός μονής τοϋ μακαρίου 'Ησυχίου: ss [5, 24] 25. ANT Paulus (2) diaconus: dixit p. 106, ι . A P Paulus (3) subdiaconus dixit p. 101, 3. A P Παύλος (4) νοτάριος καί διάκονος [διάκονος καί νοτάριος 5. ι ° 3 · 116] : legit 5. 23- destinatur ad quaerendum Anthimum 5, 103. είπε 5, i i 6 . CP Παύλος (5) πρεσβύτερος και ήγούμενος μονής τής άγιας μάρτυρος 'Ερμιόνης της διακείμενης πλησίον των Έλλεβίχου [τής δ. — Έλλ. ora. 5, 68] : ss [5, 08] 63. διά χειρός Μαρίνου (2) άναγνώστου ss [5, 12] 50. [5. H l 5 ΐ · [Π. τής άγίας Έ.] intrat [5, 90] 62. [5, 107] 20. CP Παύλος (6) πρεσβύτερος καί ήγούμενος μονής του αγίου Ζηνοβίου: ss [5, 12] 37- [5. *4] 39· CP Παύλος (7) πρεσβύτερος καί αρχιμανδρίτης μονής των Λυκαόνων: ss [5, 26] 46· CP Παΰλος (8) πρεσβύτερος καί ήγούμενος Πέτρου καί Παύλου των αποστόλων, Σεργίου καί Βάκχου των μαρτύρων: ss [5, 14] 34· UI. του άποστόλου Πέτρου πλησίον του παλατιού] intrat [5, 55· 7 · x*1 J 20 2 έκ τοϋ αύτοϋ λόγου = Rufin. 1, 75 ρ. 93, 3 — *5· — 6 212, 24 exc. χ χ ι ι έκ τ ο ϋ δευτέρου λόγου τ ο ϋ περί άρχων βιβλίου = Rufin. 1, 8 ρ. 105, ι—5· Hieron. ep. 124 p. 100, 23—25 211, 17 exc. xv =- Rufin. 2, ι p. 107, 6—9. i l — 1 5 211, 14 exc. x m l έκ τ ο ϋ αύτοϋ λόγου = Rufin. 2, 33 ρ. ι ι 8 , η—io. Hieronym. ep. 124 p. 102, 4—9 211, 24 exc. χ ν ι έκ τοϋ δευτέρου λογού του περί άρχων βιβλίου cf. Rufin. 2, 64 p. 143, 26—144. 1 210,15 exc. v i m έκ τ ο ϋ αύτοϋ λόγου = Rufin. 2, 83 p. 156, 3—12 Hieron. ep. 124 p. 103, 2 0 — 104, ι cf. anath. α 2i2, 9 exc. x v m . x v i m . igo, έκ τοϋ δευτέρου λ ό γ ο υ τοϋ περί άρχων βιβλίου = cf. Rufin. 2, 83 [15—18 p. 158, 17 — 159, 2 212, 3 exc. x v m έκ τοϋ δευτέρου λόγου cf. Rufin. 2, 9· Hieron. ep. 98 p. 201, 10—12. 202, 16—18 209, ι . exc. H 190, 8—14 έκ τ ο ϋ τρίτου λόγου = Rufin. 3, 6 1 p. 283, ι—7 211, 28 exc. x v n έκ τοϋ τετάρτου λόγου = Hieron. ep. 124 p. 114, 27— 115, 7 . . . 213, ι exc. x x i n έκ τοϋ περί άρχων τετάρτου λόγου = Hieron. ep. 124 ρ. 115, ΐ 9 — 2 ΐ . • 23 — ρ. ι ι 6 , 4 209, 17 e x c · ν έκ τοϋ τετάρτου λόγου = Hieron. ep. 124 p. 116, 11—17 212, 15 exc. xx έκ τοϋ αύτοϋ λόγου = Philocalia 3 Ρ· 3 2 3, 5—7 Koetschau . . . . 213, 8 exc. x x i n i έκ τοϋ τετάρτου λόγου 209, η exc. π ι έκ τοϋ τετάρτου λόγου 209, ΙΙ exc. IMI = Hieron. ep. 51 p. 401, 5 190, 4—6 cf. anath. β 198, 31 cf. anath. ε 204, io. 11 cf. anath. i 203, 14. 15 cf. anath. θ 205, g. 10 Cod. Iustinian. I 5, 3. 5 ibid. 6. ι

43, 27 44, 4

Ilias A 4. 5

60. 31